________________
*
૪૮૩
પૃચ્છા, રૂપમંડન, રૂપાવતાર અને બહસહિંતામાં મંદિરોમાં ઘણા સુર્યમંદિરે કર્કવૃત ઉપર બંધાયા સુર્યમૂર્તિ વિધાનમાં આ પ્રમાણે જ સુર્યની મૂર્તિ છે. એ ઉલ્લેખનીય છે. કર્કવૃત ઉપર સુર્યના કિરણે
જણાવ્યું છે એક હાથમાં ચ અને સીધા પડે છે. સૌરાષ્ટ્રમાં હજી પણ સર્વમંદિર બીજા હાથમાં બીરાનું ફલ, અથવા બંને હાથમાં હશે, જેની શોધખેળ જરૂરી છે. પ્રભાસને તે અનાલકમલ હોય છે. શિર ઉપર ઈરાની ટોપા જે પુરાણમાં ભાસ્કર શેવ કહ્યું છે. ભારતના બીજા મુકટ, પ્રભા અને કાનમાં કંડલ હેાય છે. ગળામાં ઉલ્લેખનીય સુર્ય મંદિરમાં મેઢેર, જોધપુરમાં આવેલ હાર, પાટલીદાર ધેતી, કટીમાં કદોરે, ઓલીબાનું, મારવાડનું રાણુકપુરનું , કાશ્મીરનું અને કવચિત ખડગ સાથે તે કવચિત કમળમાં સ્થિત માર્તડ મંદિર અને કૌનાનું ભવ્ય રથમય મદિર અથવા બુટ પહેરેલી મૂર્તિ મળી આવી છે. આ ગણનાપાત્ર મંદિર છે. લક્ષણો ઉપરથી સુર્યમૂર્તિ તરત જ ઓળખાઈ જાય છે ઘણી મૂર્તિઓમાં ઈરાની હેલબુટ અને મુકુટ એ જગતના બધા ધર્મોએ સુર્યપૂજા સ્વીકારી છે. ઈરાનની અસર બતાવે છે. કંદ અવસ્તામાં વિવન્ય- સૌરાષ્ટ્ર તેનું મુખ્ય કેન્દ્ર હતું. ભારતમાં મૂર્તિ તના પુત્ર યમના રાજ્યને ઉલ્લેખ છે, તે જ સુર્યપુત્ર વિધાનમાં, અને શિલ્પ વિકાસમાં સુર્યપૂજા આઘ યમ હેઈ શકે. પાછળથી યમ મોટા સંયમી આચાર્ય શૃંખલા રૂ૫ બની એટલું જ નહિ પણ સૌરાષ્ટ્ર બન્યા અને મૃત્યુછત ગણાતા મૃત્યુના દેવ બન્યા. તેમાં અવિસ્મરણીય ફાળો આપે છે. તેના આચાર્યો નચિકેતા તેના આશ્રમમાં ભણ્યા હતા એમ ઉપનિ. સામ્બનું એક માત્ર મંદિર દ્વારકામાં મળી આવ્યું છે. દેમાં જણાવાયું છે. ભારતના અને અન્ય સર્વ
Instow
છા પાઠવે છે. ર શ્રી સરતાનપર સેવા સહકારી મંડળી .
મુ. સરતાનપર. ( તાલુકે તળાજા )
( છલો ભાવનગર ) શેર ભંડળ :- રૂા. ૯૬૬૫-૦૦
સભાસદ સંખ્યા : ૨૦. અનામત ફડ :- રૂા. ૧૮૮૭-૬૮
મંડળી સભાસદોને ધીરાણનું અને અન્ય ઉપયોગી
કામકાજ કરે છે.
pensavencanaan uanamuacoco મંત્રી
પ્રમુખ નરલેશંકર જોશી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
