________________
કામ કરવા મૂકયા પછી તો ઉત્તરોનર ડો. બેસન્ટ, રાત-દિવસ પ્રયત્નો કરનારા સાથીદારો સાથે શ્રી બીશપ લેડબીટર ડો. એરંડલ વગેરેની કૃપા તેમના છેલભાઈ પણ વ્યાયામના ક્ષેત્રમાં ચા પચ્યા રહેવા પર થતી ગઈ ને હરજીવનભાઈ ઉચ્ચકક્ષાના વક્તા લાગ્યા અને જીવન માં ચારિત્ર્ય ઘડતર, તેમજ મન ને સફળ સંચાલક પૂરવાર થયા. સૌરાષ્ટ્ર ગુજરાતમાં બુદ્ધિનો વિકાસ વ્યાયામ દ્વારાજ થાય એવું માનતા થયા. સ્થળે સ્થળે તેમણે વ્યાખ્યાનો આપ્યા, શિબિર કરી. ૧૯૧૪ થી ૧૯૨૨ હેમરૂલની પ્રવૃત્તિમાં ભળ્યા.
પછીના ગાળામાં પૂ. ગાંધીની રચનાત્મક ૧૯૨૮માં બટાદમાં મળેલ પ્રજા પરિષદની ત્રીજી
. શિષી કી પ્રવૃનિ પ્રત્યે અભિમુખ થતાં સ્વદેશીનો પ્રચાર, બેઠકના પ્રમુખ થયા. ૧૯૩૬માં સંખ્યાબંધ વિદેશોમાં પરદેશીને બદ્વિષ્કાર વગેરે રાષ્ટ્રીય ચળવળમાં સક્રિય પ્રવાસે ગયાને આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદમાં હાજરી આપી. ભાગ ભજવવા માંડયા ને સ્વયંસેવક દળના સામાન્ય ભારતસેવા ', “જ્યોતિ', “ ગ્રામજીવ” વગેરેના
સૈનિકથી માંડીને તેના નાયક થયા. ૧૯૪૨ના થોડો થોડો સમય તંત્રી રહ્યા. ૧૯૪૦ આંબલામાં
અગસ્ટમાં તેમને જેલયાત્રા કરવી પડીને લગભગ મળેલ ગ્રામ પંચાયત પરિષદના પ્રમુખ થયા. પ.
પૂરા એક વર્ષ ૧૯૪૩ના જુલાઈમાં તેમને છોડવામાં
પૂરા એક વર્ષ ૧૯૪૩ના જુલાઈમાં તમ ૧૯૯૮માં ભાવનગરને ધારાસભા મળી ત્યારે કેળવણું
આવ્યા. આ એક વર્ષના જેલનિવાસ દરમ્યાન ગ્રામપંચાયત, નગરપાલિકા, સડકારી મંડળીઓ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ વિષેના તેમના વિચારો વધુ વિશાળ વગેરે ખાતાના પ્રધાન થયા. કેળવણી ખાતાના બન્યા. માત્ર વ્યાયામના ક્ષેત્રથી જ નહિ પણ દેશને પ્રધાન તરીકે તેમણે ભાવનગર રાજ્યની ગામડાંઓની જેની ખરી જરૂર જણાઇ તેવા વનલક્ષી શિક્ષણના શાળામાં ઘણું સુધારા કરાવ્યા શહેર સુધરાઈના બાપૂ ચીંધ્યા માર્ગે જેલમાંથી છૂટયા બાદ કંક તંત્રમાં પણ તેમણે કેટલાક સુધરા કરાવ્યા છે. શ્રી નિશ્ચિતપણે કરવાનો તેમણે સંકલ્પ કર્યો. ૧૯૪૩થી હરજીવનભાઈ અત્યારે નિવૃત્ત જીવન ગાળે છે ને તેમની ૧૯૪૮ તેમણે શિક્ષણક્ષેત્રે પ્રયોગ કરવા માંડયા. શરીર સ્વાધ્ય પણ હવે બરાબર રહેતું નથી, પણ
૧૯૪૮માં ભાવનગરને જવાબદાર રાજ્યતંત્ર સાં પાતા થીઓસોફીના ક્ષેત્રમાં તેમનું નામ અમર રહેશે.
શ્રી છેલભાઈને શ્રી મનુભાઈ પંચોળીના સેક્રેટરી
બનાવવામાં આવ્યા. તે જગ્યા પર થોડો સમય રહ્યા. શ્રી છેલભાઈએ જ, એઝા - જન્મ
૧૯૪૮માં ભાવનગર રાજ્યનું સૌરાષ્ટ્રમાં વિલીનીકરણ ૧૦-૯-૧૯૧૭ના રોજ ભાવનગરમાં પિતાની ધાર્મિક થયા પછી ભાવનગર જિલ્લાના શાળાધિકારી તરીકે પૂજા ઉપાસનાના બીજ શ્રી છેલભાઈમાં નાની વયે તેમણે સેવાઓ આપી. ૧૯૫૩માં તેમને રાજકેટ રોપાયાં પ્રબળ અસ્તિતા ને ગમે તેવા મુશીબતોમાં ખાતે બેઝિક એજવું. ઓફિસર બનાવવામાં આવ્યા. ઇશ્વર પર અવિચળ શ્રદ્ધા સાથે નિષ્ઠાપૂર્વક કામ ૧૯૫૪માં ત્રણ માસ માટે સુરેન્દ્રનગર શાળાધિકારી કરવાની વૃત્તિ જેનાં દર્શન થી છેલભામાં આજે તરીકે રહ્યા બાદ તેજ વર્ષે ફરી પાછા રાજકેટમાં એસી. પણ થાય છે તે તેમના પિતાના સંસ્કાર વારસે છે. ડીરે. એક પ્રાઈમરી એવું થયા, તે મુંબઈનું દ્વિભાષી
રાજ્ય થયું ત્યાં સુધી ત્યાં રહ્યા. શાળા જીવન દરમ્યાન જ વ્યાયામ અને બાલ વર્ગોનાં સંચાલનમાં તેમણે રસ લેવા માંડયો. નાના
૧-૧૧-૫૬થી ડીએ”૫૮ સુધી ભાવનગર જિલ્લામાં બાળક સાથે રમવું, તેમને વાર્તાઓ કડવી, બાળગીતો
શાળાધિકારી તરીકે રહયા. ત્યાર બાદ એક વર્ષ ગાવાં એ તેમને સમય પસાર કરવાનું ધ્યેયલક્ષી સાધન હતું. ઉપરાંત ખેતી ભાગ વ્યાયામ શાળામાં
જામનગર વિભાગના શાળાધિકારી બન્યા. ૧૯૫થી શ્રી વજુભાઈ શાહ, સરદાર પૃથ્વીસિંહ જેવા વ્યાયામના ૧૯૬૨ સુધી લગભગ મહેસાણા જિલ્લામાં પ્રચાર-પ્રસારમાં હદયપૂર્વક માનતા ને તેને માટે શાસનાધિકારી તરીકે કામ કરીને હાલમાં ૧૯૬૨ર્થી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
