________________
: ૩૧૬ :
બાળકને ઘણાંજ પસંદ પડે છે. અને આનંદની
1 ઘણાજ પ્રસ કે પડે છે. અને આને દના રૂમાલનત્ય આ નૃત્યને પ્રકાર હાથમાં રૂમાલ સાથે તેમની સાથે નાચવા ત્યા કુદવા મંડે છે. રાખી બે સ્ત્રીઓ નૃત્ય કરે છે આ નૃત્ય પણ
સૌરાષ્ટ્રમાંથી પ્રચાર થયેલ છે એવી માન્યતા છે. ભિલ...નૃત્ય” આ નૃત્યને પણ પ્રચરિ આ નૃત્યમાં આનંદથી ભાવનાઓનું રસ દર્શન સૌરાષ્ટ્રમાં થવા માંડયો છે જેમાં ભિલ ત્યા ભીલડી કરાવે છે. સાથે નૃત્ય કરી પ્રેક્ષકોના મન આનંદ વિભોર કરી દે છે.
ગાગર નૃત્ય..આ નૃત્ય પણ સૌરાષ્ટ્રને પ્રાચિન
પ્રકાર છે. આનૃત્યમાં પાંચ અથવા છ મહિલાઓ ગરાબાનૃત્ય. એ સૌરાષ્ટ્રની મહિલા
પગમાં ઝાંઝરીયા પહેરી મન મેહક રેશમી પોષાક ઓનો પ્રાચિન નૃત્ય પ્રકાર છે કે જે નવરાત્રિના
ધારણ કરી પનઘટ ઉપર રૂમઝમ પગમાં ઝાંઝરીયોનો તહેવારોમાં શિર ઉપર પ્રકાશિત ગરબા લઈ નવદુર્ગા
ઝનકાર કરતી ગીત નૃત્ય ગાતી હુમક ઠુમક ચાલ ચાલી દેવીના હીથ, દાદર, કહેરવા તલમાં ગરબા નયના રસ ભાવ ટાક્ષ બતાવી મોહ મુગ્ધ બનાવી દે નૃત્ય ગાઈ ભકિતરસનું વાતાવરણ જમાવે છે. તેવું નૃત્ય દર્શનાભિનય આ નૃત્યમાં છે. આ ગરબા નૃત્યમાં ત્રીસથી ચાલીશ બહેને માથે ગરબા લઈ તાલમાં તાળીઓ પાડી ઘુમી ઘુમી ટીપણી નૃત્ય...આ નૃત્ય સૌરાષ્ટ્રના ચોરવાડ પ્રેક્ષક થા ઓતાઓને મનોરંજીત કરી દે છે. આ ગામના એક મહિલા નૃત્ય છે. આ ગીત નૃત્યમાં છે આપણા પ્રાચિન નય ગીત ગરબાની સાધના ૧૫થી ૨૦ મહિલાઓના વૃંદ દ્વારા કરવામા આવે છે સિધિ. સૌરાષ્ટ્રના રાસ ગરબા નૃત્યને ભારતિય આ નૃત્ય એ ટીપણ કળાને નૃત્ય પણ ગણવામાં સંસારમાં પ્રણવ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આવે છે. મહિલાઓના મધુર કંઠ ધ્વનીથી જ્યારે સૌરાષ્ટ્રના ગરબા ગવાય ત્યારે સૌરાષ્ટ્રને માનવ મેરામણ પણ કટર નૃત્ય..આ નત્યને પ્રચાર પણ સૌરાષ્ટ્રમાં સાથે તાલ આપી... આનંદથી ઢોલ ત્યા બંસી થવા પામ્યું છે, આ બે મહિલાઓ હાથમાં કટાર શહનાઈના સૂરમાં નૃત્ય કરવા લાગી જાય છે. ધારણ કરી નૃત્ય કરવામાં આવે છે આ નૃત્યમાં
વિર રસના તથા કાચા રસ ભાવનાઓનું રસ નૃત્ય રાસ નૃત્ય. આપણુએક સૌરાષ્ટ્રની મહિલાઓને દર્શન કરાવવામાં આવે છે. આને કાટારી નૃત્ય પ્રાચિન નૃત્ય,રાસ પ્રકાર છે. જેમાં પાંત્રીશથી પણ કહે છે. ચાલીસ મહિલાઓ હાથથી તાળી આપી તથા પગેથી દેશ આપી તાલની ગતિ હિંચ, કહેરવા, દાદરા, તાનસેનજીના ગુરૂ સ્વામિ હરિદાસજી જ્યારે રાગ ઇત્યાદિ તાલેમાં નૃત્ય ગીતના મધુર નાદથી ઘુમી ગાઈ યમન કલ્યાણ તંબુર ૫ખવાજની મધુર નૃત્ય ધુનમાં આનંદની ભાવનાઓને ઉચ અભિનવ દર્શન કરાવે છે. ભગ્ન બની ગાતા ત્યારે શ્રીનાથદ્વારામાં શ્રીનાથજીની
મૂર્તિ સિંહાસન ઉપર આનંદથી નૃત્ય કરતી હતી. મયુરબેન્ક ..સૌરાષ્ટ્રવૃત્ય સંસારમાં મહિલાઓ સ્વામી હરીદાસજી નૃત્યની ધ્યાનમગ્ન અવસ્થામાં દ્વારા આ મયુર નૃત્યનો પણ પ્રચાર ઘણું જ સારી ચાર ચાર પાંચ પાંચ કલાક ભગવાન સમક્ષ નત્યાન રીતે થઈ રહ્યો છે. આ નૃત્યમાં પાંચ-છ મહિલાઓ વિભોર થઈ જતા હતા. મયુર પીંછ ધારણ કરી મપુરની મસ્ત ભાવનાઓનું રસ નૃત્ય દર્શન કરાવી વર્ષા ઋતુનું વર્ણન કરી પતગ નૃત્ય..આ એક નૃત્ય સૌરાષ્ટ્રની ધરતી ઉપર આ નૃત્ય માનવજીવનનું મન હરી લે છે. પ્રચ રમા આવ્યો છે. જેમાં સ્ત્રીપુરૂષ નંદ સાથે નૃત્ય
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
