________________
:૨૪૬:
ઉકરડીને ઉઠાડી લેવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે સ્ત્રીઓ ઉકરડી પ્રસંગે વહેંચાયેલ ગોળ સ્ત્રીઓ જ
ગીતો ગાતા ગાતી ઉકરડાની જગ્યાએ જાય છે. ખાય છે એવી લેકકલપના છે કે આ ગેળ પુષે ખાય તે બાયેલા થઈ જાય છે. આથી ઉકરડીની કયા ભાઇ મુંબઈ શહેર ગ્યા'તા મજાના કેવડા રે. સ્થાપના માટે પુરુષોને સાથે લઈ જતા નથી. મોટાભાઈ મુંબઈ શહેરે ગ્યા'તા માને કેવડે રે. સ્ત્રીઓ ઉકરડીની સ્થાપના કરીને આવે ત્યાં
ત્યાંથી ખત્રણ પરણી લાવ્યા. મજાનો કેવડો રે.
ત્યાંથી ખબર સુધી પર અગર કન્યા બાજોઠ ઉપર હલ્યા ચાલ્યા કયા ભાઈ ખાટલડા ખંખેળે મનને કેવડે છે. વિના મૂંગા મૂળ ઊભા રહેવાનું હોય છે. તેની
કયા ભાઈ ઢોલીડા ઢળે પાછળની લેકક૫તા એવી છે કે આ વખતે જે
કયાં વહુ રમે રસ રૂએ વર અગર કન્યા બોલે તે તેની સામૂ મૂંગી થઈ
મોટાં વહુ રસ રસ રૂએ જાય !
ભાભી શા માટે તે રૂઓ
તમારા ભાઈ ખત્રણ પરણી લાવ્યા રાજસ્થાનમાં લગ્ન પ્રસંગે ઉકરડાની સ્થાપના
ઝૂમણું ખત્રણને પહેરાવે કરવામાં આવે છે. સ્ત્રીઓ ગાતી ગાતી ઉકરડીની સ્થાપના કરવા માટે જાય છે સાથે દિયર ભેજાઈ ઉકરડીની જગ્યાએ દાટેલી સે પારી કાઢીને પણું જાય છે. એક કુલડીમાં લાડુ મૂકે છે સાથે ભાણેજને આપી દેવામાં આવે છે અને ત્યાં પડેલા કપડાને ચાબખો રાખે છે. ચતુર દિયર લાડ લઈ કચરા તપાસવામાં આવે છે કે કંઈ વસ્તુ તેમાં લે છે, અને ભાભીને ચાબખો મારે છે. પછી રસ્તા જ તી તે નથી રહીને ? ઊકરડી અંગે આપણા પર નક્કી કરેલી જગ્યાએ કુલડી અને રામપાતર જાણીતા કવિશ્રી દલપતરામે પણ કાવ્ય રચેલું છે. દાટે છે.
ઉદાત્ત લેકભાવના ઉકરડી સ્થાપવાનો હેતુ
ઉકરડીની સ્થાપના પાછળની ઉદાત્ત લેકભાવના લવાળા ઘેર સૌ સગાંવહાલાં માંડવે આવે છે. એવી છે કે જેને ઘેર વિવાહ હોય ત્યાં વીસ પ્રકારના લ માં મહાલવા માટે દર દાગીના પણ સાથે લાવે વા (પવન) થાય છે. જાતજાતના અને ભાત્યછે લગ્નના અન દોત્સવની ધમાલમાં કોઈ દાગીને ભાયના સ્વભાવવાળા લેકે ત્યાં આવે છે ટલે તૂટી જાય અગર તો પડી જાય અને કચરા મેગે ઘર જેમ લગ્નના દિવસે દરમ્યાન ઘરને બધે જ ચાહે જવાની શકયતા વધુ રહેતી હોય છે. આવી કચરે સમાવે છે તેમ ઘરવાળાઓએ પણ આ કીમતી વસ્તુ કચરાપુંજા ભેગી ચાલી ન જાય તેની દિવસ દરમ્યાન મોટું મન રાખોને રાગ દ્વેષ દઉં સાવચેતીરૂપે ઉકરડી સ્થાપવાનો રિવાજ અતિવમાં અને લહ કુસંપને સમાવા દેવાં જોઈએ લેકસસ્કૃઆવ્યા હોય તેવી કલ્પના કરી શકાય છે, વળી તિનાં તાકો પણ કેવા ઉદાત્ત ભાવના રજૂ કરે છે. ધરની જગ્યા પણ છ રહે તેવી ભાવના પણ આ લે કરિવાજની પાછળ રહેલી છે.
સેકગીતોમાં ઉકરડીનાં ગીતો મળી આવે છે.
ઊકરડીની સ્થાપના વખતે અને ઉત્થાપન વખતે લગ્નના દિવસો દરમ્યાન ઘરનો બધેજ કચરો સ્ત્રીઓ મોટે ભાગે જમાઈઓની મરે એ કરતાં જ્યાં ઉકરડીની સ્થાપના કરવામાં આવી હોય ત્યાં ગીત ગાય છે. અત્રે ઉકરડી અંગેનું એક પ્રાચીન જ નાખવામાં આવે છે. લગ્ન પતી ગયા બાદ ગીત રજૂ કર્યું છે:
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
