________________
: ૨૭૪:
કર્યો અને ત્યારબાદ ગુતના વખતમાં તેને માંગરોળ આદિ નગરો વિદ્યમાન હતાં. પરંતુ આ જીર્ણોદ્ધાર થયો હોવાના લિખિત પુરાવાઓને બધાં નગરનું અનવેષણ કરવાનું કામ બાકી છે પરિણામે એ તળાવ ઈ સ. પુર્વે ચોથી સદીથી આખા સૌરાષ્ટ્રમાં નાનાં મોટાં નગર પ્રાચીન ઈ.સ. ની છડી સાતમી સદી સુધી આશરે હજારેક ઐતિહાસિક યુગથી અસ્તિત્વ ધરાવતાં હતાં તેમાં વર્ષ જીવતું તળાવ રહ્યું છે ળકાનું મલાવતળાવ જામનગર, રાજકોટ, ભાવ ગર આદિનગરને ઉમેરે મૂળ ગામાત તળાવ હતું અને ત્યારબાદ વાઘેલા થતાં આજની સૌરાષ્ટ્રની ધરતી પરનાં વિવિધ વંશમાં ધૂળકા રાજધાની થયું ત્યારે તેને કર્ણોદ્ધાર નગર દેખાય છે. નગરના અસ્તેયની કથાઓ થયો ગુજરાત સુલતાનોએ તેને ફરીથી જીર્ણોદ્ધાર તેની પરથી મળતા અવશેષો, તેને વિસ્તાર તેને કર્યો અને અદ્યાપાએ તળાવ છેલ્લાં હજારેક વર્ષથી માટેનાં લિખિત સાધનની પૂરતી ચકાસણી કરીને જીવતું છે. આ ઈજનેરી પુરૂષાર્થો સૌરાષ્ટ્રની આલેખવાની દિશામાં આપણે હજુ ઘણું દુર્લક્ષ ઐતિહાસિક નગરીઓને ગૌરવ અપાવે છે. રાખીએ છીએ તે દુર કરીને આપણા પુરૂષાર્થ ધોળકાથી આગળ વધતાં ઉત્તર તરફ થાન જેવાં તેમજ આપણાં પ્રશ્નોને કઈ રીતે ઉત્તર આપવામાં પ્રાચીન સ્થળો દેખાય છે, પરંતુ દ્વારકા સુધી આવતે હતા એની યેગ્ય માહિતી પ્રાપ્ત કરવાની પહોંચતા સામાન્ય નગરનાં દર્શન થાય છે. હાલનાં આજના યુગમાં જેટલી જરૂર છે તેટલો પહેલાં દ્વારકાને સ્થળે છેલ્લા બે એક હજાર વર્ષથી વસતી કયારેય ન હતી એમ લાગે છે. હોવાના પુરાવસ્તુ વિના તેમજ લિખિત પુરાવાઓ
નગરનો ઈતિહાસ આલેખવાનું ભગીરથ જોતાં સૌરાષ્ટ્રના પશ્ચિમ કાંઠા પર એતિહાસિક
કાર્ય સારી તાલીન પામેલા સ્થાનિક કાર્યકર્તાઓ યુગમાં સારી વસતી હોવાના સ્પષ્ટ પુરાવાઓ છે. આજનું દ્વારકા મુખ્યત્વે તે તીર્થ તરીકેના
જે સફળતાથી કરી શકે છે તેવું ઉત્તમ કામ માત્ર મહત્વનાં સ્થાનને કારણે વિશ્વ વિખ્યાત છે. અહીં ગ્ર થા વાંચીને માહિતી મેળવીને તેને બળે લખાણ બંદરનો વિસમી સદીમાં થયેલે વિકાસ આ સ્થળની કરનારે લેકેથી થઈ શકતું નથી એ નિશ્ચિત હકીકત પ્રાચીન પરંપરા સાથે સારે મેળ ખાતે હેવાનું હોઈ, આપણે નગરોનો ઈતિહાસ આલેખવા આપણે દર્શાવે છે. સૌરાષ્ટ્રના પશ્ચિમ કાંઠા પર દ્વારકા, ક્યારે કૃતનિશ્ચયી થઈશું !
... શુભેચ્છા પાઠવે છે .... શ્રી મો સુપુર સે વ સ હ ક રી મંડળી મુ. મોણપુર તાલુકો વલ્લભીપુર : છેલ્લે ભાવનગર
સ્થાપના :- તા. ૧૫-૧-૫૨ નેંધણી નંબર - ૨૧૦૦૬ શેરભંડોળ:- રૂા ૫૦૮૮૦-૦૦ સભ્ય સંખ્યા :- ૧૯૫ અનામતફંડઃ રૂા. ૩૨૭૮-૯૪
અન્ય ફંડ:- રૂા. ૩૦૩૩-૦૦ અન્ય નેધ:- મંડળી નાણા ધીરધારનું અને ખાતર, બીયારણ વિગેરે સભાસદોની જરૂરીયાતો પૂરી પાડે છે. મણીભાઈ ગોવીંદજી સોની
દિલુભા મેઘરાજજી સરવૈયા
પ્રમુખ વ્યવથાપક કમિટિ -મહેન્દ્રસિંહ બળવીરસિંહ, ભગવાનભાઈ મોતીભાઈ, નરસીભાઈ માનશ ગભાઈ. જેરામભાઈ મોતીભાઈ, ગોપાળભાઈ રવજીભાઇ ગાંડાભાઈ ભગવાનભાઈ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
