________________
.....
प्राम
听听听听听听 $ 5 乐 乐乐 乐乐 乐
म भावके करणेते जीव है सो अपने भावका कर्ता सदाकाल होय है । बहुरि मृत्तिका जैसे कपडाका
कर्ता नाहीं तैसे अपने भावकरि परके भावका करनेका असमर्थपणातें पुद्गलके भावनिका तौ .. कर्ण कदाचित् भी नाहीं है ऐसा निश्चय है ।
भावार्थ-जीव पुद्गल परिणामनिकै परस्पर निमित्तमात्रपणा है, तोऊ परस्पर कर्तृकर्मभाव तौ नाही है। परके निमिरातें अपने भाव भये तिनिका तौ अज्ञानदशामें कदाचित् को कहिये " 卐 भी अर परभावका तो कत्र्ता कदाचित् भी नाही है। आर्गे कहे हैं, जो इस हेतुते यह ठहरीजीवके अपने परिणामनि ही करि सहित कतृ कर्मभाव अर भोक्तृभोग्यभाव है । गाथा
णिच्छयणयस्य एवं आदा अप्पाणमेव हि करेदि। वेदयदि पुणो तं चेव जाण अत्ता दु अत्ताणं ॥१५॥
निश्चयनयस्यैवमात्मात्मानमेव हि करोति ।
वेदयते पुनस्तं चैव जानीहि आत्मा त्वात्मानं ॥१५॥ आत्मख्यातिः-यथोचरंगनिस्तरंगावस्ययोः समीरसंचरणासंचरणनिमित्तयोरपि समीरपारावारयोाप्यन्यापकमावा- प्र भावात्कत कर्मवासिद्धौ पारावार एव स्वयमंतापको भूत्वादिमध्यांतेत्तरंगनिस्तरंगावस्थे च्याप्योत्तरंग निस्तरंगं 卐 वात्मानं कुर्वन्नात्मानमेकमेव कुर्वन् प्रतिभाति न पुनरन्यत् । यथा स एव च भाव्यभावकभावाभावात्परभावस्य परेमानु- फ़ • भवितुमशक्यत्वादुत्तरंग निस्तरंगं त्वात्मानमनुभवनात्मानमेकमेवानुभवन् प्रतिभाति न पुनरन्यत् । तथा संसारनिःसंसा
रावस्थयोः पुद्गलकर्मविपाकसंभवासंभवनिमित्तयोरपि पुद्गलकर्मजीवयोाप्यव्यापकभावाभावात्कट कर्मत्वासिद्धौ जीव ' ' एव स्वयमंतापको भूत्वादिमध्यांतेषु ससंसारनिःसंसाराबस्थे च्याप्प ससंसार निःसंसारं वात्मानं कुर्वन्नात्मानमेकमेव 卐 कुर्वन् प्रतिभातु मा पुनरन्यत् । तथायमेव च भाव्यभावकभावाभावात् परभावस्य परेणानुभवितुमशक्यत्वात्ससंसारं निःसं- 5 _____ सारं वात्मानमनुभवन्नात्मानमेकमेवानुभवप्रतिभातु मा पुनरन्यत् । अथ व्यवहारं दर्शयति ।
अर्थ-निश्चयनयका यह मत है, जो आत्मा है सो आपहीकू करे है बहुरि आपहीकू वेदे है ॥ भोगवे है, हे शिष्य, तू ऐसे जानि ।
卐