________________
પથડાની શાધમા’
સમજયા નથી તમે જે કહ્યું તે કોઇ અપેક્ષાએ સાચું હોય તે પણ મુખ્યત્વે પ્રાયે તમે જે કહા છે! તે તે સ્થૂળ માર્ગ છે, ખાદ્ય માર્ગ છે, દ્રવ્ય માર્ગ છે. ‘ ચ ચક્ષુથી ’ જે તે માગ દેખાત હાત તા આ ખધી માથાફેડ શાને કરત? આખા સંસાર ચમચક્ષુથી માર્ગને જોતાં ગેાથું ખાઇ ગયા છે; બાહ્ય-સ્થૂળ દૃષ્ટિથી એ માર્ગને અવલેાકવા જતાં ભૂલાવામાં પડી ગયા છે! તમે પણ એવું ગાથું ખાઈ ગયા છે! અરે ! હું પણ પહેલાં તા એવું જ ગાથું ખાઈ ગયેલા; હું પણુ અત્યાર સુધી ‘ચર્મચક્ષુ '–આંખા ફાડી ફાડીને માર્ગ જોયા કરતા હતા, પણ મને ક્યાંય તે દેખાય નહિં; મા તે શું, માર્ગ ના પડછાયા પણ દેખાયા નહિં. વળી તમે જે તે તે સ ંપ્રદાય વગેરેની વાત કરી તેમાં પણ કંઇ માલ નથી. એ માર્ગ કઇ ‘ વાડામાં” પૂરાઇ ગયા નથી ! એવડા મેટે વિશાળ મા કાંઇ નાના સાંકડા · ચીલા ’માં સમાય ખરા ? અને અહિષ્ટિથી લેકે જે ‘ માર્ગ માર્ગ' માની બેઠા છે તે કાંઈ માર્ગ નથી, કારણકે તે માત્ર તેા અંતરંગ માર્ગ છે, અહિંરગ માગ નથી. ધૂળ, માટી, પથ્થર વગેરેના અનેàા માર્ગ હાય તે ચર્મચક્ષુએ દેખાય, પણ આ કાંઇ તેવા મા ચક્ષુએ દેખી શકાય. આમ અંતરંગ માગને માર્ગ માની લઈ આખા સસાર (લાક) ભૂલાવા ખાઇ ગયા છે; એ બધા માર્ગ માની બેઠા છે, તે તે પ્રાચે મિથ્યાભિમાન સિવાય બીજું કાંઇ નથી. ખરા માગ આધ્યાત્મિકજ છે, અને તે જ માર્ગ હું શોધું છું. એમ કહીને ચેગિરાજ ધૂન લગાવે છે
“ચરમ નયણુ કરી મારગ જોવતા રે, ભૂ સકલ સંસાર.”
નથી કે ચઅહિર ગ
