________________
આનંદઘનજીનું દિવ્ય જિનમાર્ગદર્શન
જલ્પનાને શે અવકાશ છે? કદાપિ વ્યવહારથી દેવ-ગુરુ-ધર્મની
શ્રદ્ધાથી સમકિતીપણું માનવામાં શુદ્ધ તાત્ત્વિક શ્રદ્ધા આવે તે કવચિત્ તેને સંભવ વિરલ અંધશ્રદ્ધા નથી એમ કહેવાને એકાંતે આશય ઠેરઠેર ! નથી. એવી શુદ્ધ શ્રદ્ધા હોય તે તે
પરંપરાએ પરમાર્થ સમકિતનું કારણ થઈ પડે એ ખરું છે, પણ તે દેવ-ગુરુ—ધર્મની તથારૂપ શુદ્ધ તાત્વિક શ્રદ્ધા પણ કયાં દેખાય છે ? તે પણ ખરેખર અત્યંત વિરલ જણાય છે. હા! ગાડરિયા પ્રવાહરૂપ અંધશ્રદ્ધા તે ઠેરઠેર દેખાય છે.
પણ અત્રે તે મુખ્યપણે પરમાર્થ સમ્યગુષ્ટિ જ વિવક્ષિત છે. પરમાર્થથી–નિશ્ચયથી એ જ “દિવ્ય નયન”
છે. નિશ્ચય “વેદ્યસંવેદ્ય પદ સમ્યગ્નદષ્ટિ અથવા એ એનું બીજું નામ છે, કારણ કે “સ પદ એ જ તેમાં સંવેદનીય વસ્તુસ્વરૂપનું દિવ્ય નયન” વસ્તુસ્થિતિ પ્રમાણે સમ્યફ સંવેદન
થાય છે, વસ્તુગતે વસ્તુ જણાય છે–અનુભવાય છે. આત્માનુભૂતિ, આત્માનુભવ, આત્મજ્ઞાન, ભેદજ્ઞાન એ વગેરે એના અન્વર્થ—યથાર્થ અર્થને અનુસરનારા પર્યાય નામ છે. તેથી ઊલટું, જ્યાં તેવું આત્મસંવેદન હજુ પ્રગટયું નથી, પ્રગટ આત્માનુભવ થયો નથી, તે
અઘસઘ” પદ કહેવાય છે, અથવા તે પરમાર્થથી તે અપદ જ છે, કારણ કે જેગીજનેને સંમત એવું પદ તે પ્રસ્તુત વેદ્યસંવેદ્ય પદ જ છે, તે પદ જ સમ્યગૂ અવસ્થાનરૂપ
