Book Title: Pravrajyavidhankulakam
Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: Rushabhdev Kesarimal Jain Shwetambar Sanstha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023507/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nowooooooooooooooooodaewala DONLesotreedoasteseastercastelease shriipuurvtnaacaaryvryhitN|| zrIpravrajyAvidhAnakulakam // 20. CCXXXCOCI zrIcandragacchAmbarAmbaratilaka zrIpradyumnasUrIzvarasUtritavRttiyutaM / mudrayitrI-zrImAlavadezAntargatazrIratnapurIya zrIRSabhadevajIkezarImalajI ityabhidhAnA zvetAmbarasaMsthA / mudraka:-indauranagare zrIjainavandhumudraNAlayAdhipatiH zreSThIH juhAramala mizrIlAla pAlarecA.. vIrasaMvat 2464 vikramasaMvat 1995 krAiSTasan 1938 pratayaH 500 paNyaM 2--80 oooocaxcomwcxxcrixnrar worxnnxnrnrixnrwarrior Nake mmomale Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5- %E le-%C4%AECECRECC 5 %% // zrIpravajyAvidhAnakulakasya saTIkasya viSayakramaH // pravrajyA0 kramANikAH zrIpradyu 18|| mUlagAthA viSayaH patrAMkaH mUlagAthAH viSayaH patrAMkaH mUlagAthA: viSayaH patrAMka nIyavRttau da jinanamaskaraNaM cakradRSTAntAtidezaH 7-37 / . 3 pravajyAdurApattvam vRttinirmANahetuH carma ra 8(6)37 / 2 u0 sukRtapuNyasya pravajyA 38 graMthadazAdhikArAH yuga , 9(3) 38 pravajyA duSprApatve nihavAH 64 | 1 manuSyadurlabhatA paramANu , 10(7) 38 1kriyamANaM kRtamiti na sAdhu 64 saMsAraviSamatA iti matasthApakaH jamAlI (42) nRttvadaurlabhye dRSTAntadazakaM 2 2 bodhiduSprApatA 2 antyapradezavAdI tatra-collake 1 brahmadattavRttaM 2 2 pU0 bodhirjinadharme duSprApA 38 (tiSyaguptaH 21) 67 pAzakadRSTAMta: 2 (261 ) 17 bodhidAne RSabhacaritraM 39 3 abyaktAH (ASADhAcAryadhAnya , 3 (5) 22 (trayodazabhavasambaddhaM 299) ziSyAH 22) 68 dhUta , 4(11) 22 aprAptau bodherudAyinRpamAraka- 4sAmucchedikaH(kauDinyaH17)69/ ratna , 5(7) 23 caritraM ( 23 ) 56 5 dvayupayogaH (gaMgadevaH 18)70 / svama 6 (241)23 | arhaddattacaritraM (127) 50 6 trairAzikaH (rohaguptaH56)71 % -TECRECEDA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIyavRttI // 2 // mUlagAthAH viSayaH 7 abaddhAmAne ( goSTa mAhila : 56 ) 74 8 digambaraH (sahasramallaH 45 ) 77 upasaMhAraH 3 taH 9 4 pravajyAkharUpaprakAzanaM gAthApaTkaM 3 ka mahAvratapaMcakaM 4 kha patrAMkaH mUlagAthAH 80 80 80 80 81 tatra udgamadoSaSoDazakaM tadvayAkhyA ( saMkSiptArthaH ) 81 1 AdhAkarmadoSe zrAddhadRSTAntaH 82 rAtribhojanaviratiH ga dehe nirmamatvaM gha AhAradoSarahitaH piNDaH, viSayaH 2 auddezika tadvayAkhyA 3] pUtikarmma, 4 mizrajAta " " 5 sthApanA " 6 prAbhRtikA " 11 abhihRta 12 udbhinna " 39 dvayasya kathA " 7 prAduSkAra " 8 krIta "2 9 apamitya udAharaNaM 10 parivartita vaNigU " "" " " 13 makhadRSTAntaH 85 yatibhaginyA patrAMkaH mUlagAthAH " sadvayAkhyA " 88 viSayaH 13 mAlopahRta 14 Acchedya 15 anisRSTa mitrakathA 89 " dRSTAntaH goSTAntaH 89 16 adhyavapUraka, tadvayAkhyA 90 utpAdanAdoSAH 16 1 dhAtrIpiNDaH tadvayAkhyA tatrodAharaNam 85 22 " 2 dUtIpiMDa: tadvayAkhyA 3 nimittapiMDa: 4 AjIvikApiMDa,, 33 5 vanIpakapiMDaH 6 cikitsApiMDaH,, 7 kroDadhapiMH 39 " patrAMkaH 9.1 93 94 94 94 94 tatraU. 95 "" anukramaNikAH // // 2 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunI yavRttau // 3 // mUlagAthAH 8 mAnapiMDaH viSayaH 37 2 prakSitadoSaH 3 nikSiptadoSaH 9 mAyApiMDa 10 lobhapiMDa 11 pUrvapazcAt saMstavaH 12 vidyAprayogapiMDa: 13 mantraprayogapiMDaH 14 cUrNaprayogapiMDa: 15 yogapiMDa 16 mUlaprayogapiMDa eSaNAdoSadazakaM taddvyAkhyA 1 zaMkitaH " " "2 " "" w 55 21 19 2 2 2 " 19 " "" 93 29 "" 19 " " patrAMkaH mUlagAthAH 95 98 102 103 104 104 104 106 107 107 " 19 4 pihitaH viSayaH 5 saMhRtaH 6 dAyakaH 7 unmizraH 8 apariNataH 9 liptaH 10 charddita: 67 "" 22 11 99 39 37 " patrAMkaH mUlagAthAH " 11 "" ?? ,, madhubindu 37 108 dRSTAntaH grAsapaNAdopapaMcakaM 1 saMyojanA tadvyAkhyA 112 2 pramANadoSaH 3 aMgAradoSaH 4 dhUmradoSaH 99 108 99 y, " 5Ga paMca samitayaH viSayaH 5 kSudvedanAdidoSaH,, ca guptayaH cha ja jha Ja 6 Ta patrAMkaH "" 112 112 tapovidhAnopadezaH 112 sAdhuvaiyAvRtye vAsudevavRttaM 113 tapasi harikezivRttaM 120 kSamANe gajasukumAravRttaM 122 amamatvaM 122 akiMcanavaM 122 guNasadAvAsaH 123 dvAdaza pratimAH tadvayAkhyA 124 anekadhAbhigrahAH 125 tatra zrI vIraprabhorvRttaM (333) anukramaNikAH // 3 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patrAMkaH pravrajyA0 nIyavRttI 180 BARIA mUlagAthAH viSayaH patrAMkaH mRlagAthAH viSayaH patrAMkaH mUlagAthAH viSayaH __ zrIvIrasyopasargasahanaM 125 4 uSNa , ahaMnnakavRttaM 159 16 roga , hatazatroH 176 lakramaNikAH 7Tha yAvajjIvamasnAnaM tatra 134 | 5 daMza , zramaNabhadravRttaM 161 17 tRNasparza ,, bhadrasya 171 samarAdityacaritrasAkSI 124 | 6 acela , somadevasya 151 | 18 mala , zrAvakasya 178 Da anavaratabhUmizayyA 7 arati , arhaddattasya 167 19 satkAra , zreSThinaH 179 Dha kezoddharaNaM 8 strI , zrIsthUlabhadrasya, 20 prajJA kAlakasya / Na niSpratikarmatvaM 144 9cayo , saMgamasthavirasya , 21 ajJAna ,AbhIrasya / tatra sanatkumAravRttaM (122), 10 naipedhikI ,, kurudattaputrasya 157 ,, vipakSe sthUlabhadrasya ta gurukulavAsa: 15 11 zayyA , bhrAtRdayasya 158 munezca (162) vinaye caMdanavAlAvRttaM (78), 12 Akroza, jvalanasya / 22 samyaktvapariSahe tha pariSahAH (arjunasya) 158 ASADhAcAryasya (82) 192 1 kSudhApariSahe hastimitravRttaM 165 13 vadha , skandhasya 171 da upasargAH catuSpakArAH tatra 197 // 4 // 2 pipAsA ,, dhanazarmavRtta 157 | 14 yAcanA , baladevasya 173 cilAtiputrakathAnakaM 3 zIta , vaNikcatuSkaM 158 15 alAbha , DhaMDhaNarSeH 175/ gha brahmadhAraNaM 199 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R anu. kramaNikAH zrIpradyuH 238 mUlagAthA: viSayaH patrAMkaH mUlagAthAH patrAkaH mUlagAthAH viSayaH viSayaH patrAMkaH mUlagAthAH viSayaH patrAMka: pravrajyA padA11taH14 paMcamaM pravajyAyA / avizrAma: sthirIkaraNe'bhayakumArakathA mnIyavRttI duSkaratvaM zIlabharaduSkaravaM 220 | dharmasarvasvadezanAkhyaM dazamaM dvAra 11 taH11 surendradattakathA (71) 200 sahyagirisivratikathA 220 26 kSaNabhaMgure saMsAre dharme dA 15-16 SaSThaM dharmaphaladarzanAkhyaM |22taH24 nirvAhakartRSu yatanIya dvAraM 205 zlAdhyatvamaSTamaM dvAraM 221 abhayakumAravRttaM 238 tatra bharatacakrikathA (91) aMgavIraH 222 kalikuNDapArzvanAthaH 240 manujabhavavyarthatve bodhaH 210 dhIratve dRSTAntAH 223 kukkuTezvarapArzvaH 261 17taH21 bratanirvAhatvaM saptama mohatarUcchedAkhyaM prazastiH 242 210 navamaM dvAraM 224 pravajyAvidhAnaprakaraNAvacUriH246 vanasvAmijJAtaM (108) apramattatvena vartavyaM prasannacandravRttaM tatrAgaDadattarSeH kathA(248) 248 / GUSESSE SIGHTS 25 AAKASH 217/ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA pravrajyAvidhAne THImalaM kevalaM, yasmiAna tadabhidhayAnuSThAna marudevAprabhRtInA zrIpravajyAvidhAnasyopakramaH arhan yaH paramo yamaryamasamajyotirmayaM manyate, cakre yena ca karmamarmamathanaM yasmai nato'haM prabho ! / / yasmAdvibhyati gagamukhyaripavo yasyAmalaM kevalaM, yasminnitinAyikA kRtaratiH sa stAjjinaH zreyase // 1 // vyavahArapravrajyA-vipazciddharA vRNutaitatpravrajyAvidhAnakulakaM tadabhidheyAnuSThAnadvAreNa cetsatI samIhA sanAtanasthAnasthAsnutAyAM, na hi yato vinA pravrajyAvidhAnamamRtAnandamayI sanAtanapadasthAsnutA, yadyapi marudevAprabhRtInAmatIrthasiddhAnAM bharatAdhipabharatacakrathAdInAM gRhasthaliMgasthatvena gArhasthyavyavahAravatAM ca niHzreyasakaivalyabhAvAd bhavata eva vyavahArapravrajyAM vinApi niH4 zreyasakaivalye, paraM yathA devAnAM vinApi kavalAn tRpteH saMbhavastathA kepAMcit tathAbhavyatvasya tathAvidhatvena syAtAmapi tathA niHzreyasakaivalye, paraM manuSyAdayo na tAdRzasAtodayavaMta iti tena devAdIn anukRtya jijIviSubhiH kAvalikAhAraH pratikSaptuM zakyaH, evameva tathAtathAbhavyatvavato marudevyAdInirIkSya niHzreyasakaivalyaprAptimato vinA vyAvahArikapravrajyAM nodAsitavyaM svapne'pi pravrajyAyAM vyavahArAnugatAyAM, na ca vinA cAritraM vinA ca tapaH siddhiM jAnAnaistIrthakRtpAdairapi na na cIrNa vyavahAracAritraM, na ca na tapta kaThinakarmendhanahutAzanasadRzaM dustapaM tapa iti, yadi zrImatAM jinAnAM na tathA tathAbhavyatvaM tarhi ke pare tatkRtimanukartumapi sarva thA'zaktAstadupadezalavamAtralabdhasaddarzanAdilAbhAH?, kiMca-na yuktamevedaM dharmazravaNAdyapi teSAM kAdAcitkabhAvAvalaMbanapaTanAM, yato na zrIjinezvarairanyaizca pratyekasvayaMbuddhaiH zruto buddhAnAM pArthe dharmaH, tatcataste na dharmazravaNatapazcaraNavyavahAracAritraparAGmukhAH, tato Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA pravrajyAvidhAne STOTROCCUSEDUCA niHzreyasamabhilapadbhiH kAryameva vyavahArapravrajyAdi, tata eva sArthakaM bacanamidaM niyuktigataM yaduta samyagdRSTayo dezaviratAzcaikagatikAH | zramaNanirgranthAstu svargApavargagatidvayayutAH, kiMca-' jassaTThAe kIrai naggabhAve' ityAdikamAcakSANA jinendrA api niHzreyasArthinAM vyavahArapravrajyAyAH krttvytaamevaahuH| pravrajyArUDhiH- satsvapyanekeSu cAritradIkSApravrajyAparivrajyAtapasyAniyamasthitiprabhRtiSu cAritravAcakeSu paryAyeSu jaina-3 zAstrakRtAM pravajyAzabdasya vizeSata upAdeyatA, ata eva 'agArAo aNagAriyaM pavvaie' 'pavvajjAThANamuttamaM ' 'pavvaieNa ya aNagAreNa ' 'pavvajjAvihANasuttaM' 'pravrajyAM pratipanno yaH' 'pavvajjApaDivattI' ityAdi, ata eva ca dIkSAzadaM dezaviratAnAM svayaMsevakabhAvAMgIkAravidhAvAkhyAtavantaH khyAtakIrtayaH zrIharibhadrAcAryAH zrIpaMcAzake, paMcavastuke cAkhyAyApi pravrajyAyAH paryA| yAn 'pabvayaNaM pavvajje ' tyuktvA AraMbhaparigrahayostyAgameva pravajyAyA vAcyatayoktavantaH pUjyAH, evaM cAsya pravrajyAvidhAnaVIkulakasya pUrvatanAcAryeNa kRtiratizayena yuktaiveti mantavyaM, yadyapi nAtra mUlasUtre pravrajyAvidhAnetyabhidhAyA nirdezastathApi 'dulahA hoi padhvajjA' 'sA puNa duppariyallA' 'ahava da pavvajjA' ityAdInyanekAni vAkyAnyasya pravrajyAvidhAnamityabhidhAM vyaJjayanti, vRttikArAstu bhagavantaH 'zrIpravrajyAvidhA ne'rthamahato'tyuktvA spaSTamevAsya kulakasyAbhidhAnaM pravrajyAvidhAnamityAcaracyuH, 'zrIpravrajyAvidhAnaprakaraNatilakasyAsya vRtti vidhAye' tyupasaMhAre'pyAkhyAntaH khyAti ninyurasya pravrajyAvidhAnetyabhidhAM, avacUrNikArAstu vRttikRtAmanukAriNaste'pi samAptI pravrajyAvidhAnAvacUrNiIratyuktavantaH / SAALCASEAUCRACACASSES // 2 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA vidhAne // 3 // AON J kulakAbhidhAnaM - yadyapi vRtteH samAptau ' iti pravrajyAvidhAna kulakavRttiH samAptA iti likhitameva spaSTatayA vRttikArAtha ' pravrajyAvidhAnaprakaraNatilakasye ' tyapyabhidadhuH paraM chandovazAttannAtisaMbhavahInaM mahadranthasyAvatAraNArthakaM hi prakriyate na cAsau tathA, kiMtu abhavyasvarUpAnugataM yathA abhavyakulakaM saMbodhaprakaraNe jIvasvarUpAdinirUpakaM 'jIvakulakaM ' zrIpravacanasAroddhAravRttau tathedaM zrIpravrajyAvidhAnasya mukhyatvena nirUpakamiti yathArthAnugataMpravrajyAvidhAnakulakamiti nAma, mahAgranthasyAvatArakatvAbhAve'pi vyutpAdanArthatvAt prakaraNasya prakaraNatve'pi na kSatiH, tathA ca prakaraNArthopasaMhAra ityuktAvapi na kSatiH / vAcyavicAraH-- yadyapyatra mAnuSya durlabhatvAdIni dharmasarvasvAntAni dvArANi gaditAni, paraM manuSyAdidaurlabhye saptamInirdezAt antye ca dharmazabdena sarvaviraterabhipretatvAt yuktameva sarvasyApi prakaraNAparAbhidhAnasya kulakasyeva pravrajyA vidhAnAbhidhAnaM, yadyapi vyAkaraNakozAdiSu vidhAnazabdo vidhyarthe saMzabditastathApi vidhizabdasya dharmazAstreSu grahaNAdividha rUDhatvAt vihAya vidhizabdaM vidhAnazabdo'dhikRtaH sAdyantasvarUpAkhyAkatayA, evaM ca vidhAnazabdasya gurutA parihRtA jJeyA, kramavicAraH - manuSyasvAdiSu dazasu dvAreSu kramaprayojanaM tathA lAbhAdi svayamabhyudyata eva paraM pravrajyAdvAre taduSkaratAdvAre yadebhiH prakaraNakRdbhirabhihitaM tadapi tathAkramameva bhagavadbhiH zrIharibhadrasUribhirane kAkhyAyikAsvAntarAkhyAyikAyutAyAM zrIjJAtAdharmAkhyAyi kopAkhyAyikApratibimbabhRtAyAM zrIsamarAditya kathAyAM nyavedi, tathA ca tagranthaH samarAiccakahA taio bhavo ettha khalu savvakAlameva samasattumittabhAveNa pANAivAyaviraI, appamattayAe aNaliyabhAsaNaM, dantasohaNamettassavi adinnassa vajjaNA, maNavayaNakAehiM avambhaceraniroddo, vatthapattovagaraNehiMpi nimmamattayA, caubbiharAi prastAvanA // 3 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prastAvanA pravrajyAvidhAne -%AA RESPESA-% // 4 // %E0 bhattaviraI, uggamuppAyaNesaNAvisuddhapiNDagahaNaM, saMjoyaNAipaJcadosarahiyamiyakAlabhoyaNaM, paJcasamiyattaNaM tiguttayA, IriyAsami| yAibhAvaNAo, aNasaNapAyacchittaviNayAisabAhirambhintaratavovihANa, mAsAiyA ya aNegAo paDimAo, vicittA ya davAdao abhiggahA, aNhANaM bhUmisayaNijja kesaloo nippaDikammasarIrayA. sabvakAlameva gurUNa niddesakaraNaM,khuhApivAsAipa risahAhiyAsaNaM divvAiuvasaggavijao laddhAvaladdhavittiyA, kiM bahuNA?-accantadubbahamahApurisabUDhaaTThArasasIlaGgasahassabhara4 vahaNamavissAmati / tA tariyavyo khalu ayaM bAhAhiM mahAsamuddo, bhakkhiyabbo nirAsAya eva vAlugAkavalo, parisakiyavvaM nisiyakaravAladhArAe, pAyavvA suhuyahuyavahajAlAvalI, bhariyamvo suhamapavaNakotthalo, gantavvaM gaMgApavAhapaDisoeNaM, toliyanvo " tulAe mandaragirI, jeyavvamegAgiNA cAuraGgavalaM, vidheyavvA vivarIyabhamantaTThacakkovari ghiulliyA, gahiyavvA agAhiyapuvA tihuyaNajayapaDAgA / eovamaM dukkaraM samaNattaNaMti // ata eva samarAdityasya saMkSepakAH pUjyapAdAH zrIpradyumnasUrayaH samarAdityasaMkSepe'pyevamevAhaH pravrajyAvidhAnakrama, tathA| ca tadntha : zrAddhayuktamiva kiM tu, zrAmaNyamatiduSkaram // 181 // sarvatra samatA kAryA, dhAryA pNcmhaavrtii| nizyAhAro na kAryazca, grAhyaH zuddho divA'pyasau // 182 // apaJcadoSaM bhoktavyaM, dhyeyAH shaasnmaatrH| dhAryAzca pratimA bhAvyA, bhAvanA: pNcvishtiH|| 183 // dravyAdyabhigrahAH kAryA, bhUzayyA snAnavarjanam / loco niSpatikarmatvaM, gurvAdezavidhAyitA // 184 // C4NTERESPESAR // 4 // % Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prastAvanA pravrajyAvidhAne OM42355661 parISahopasargAzca, sahyAH kiM bahunA'thavA / dhAryA'STAdazazIlAGgasahasrI durvahA sadA // 185 / / maruda vastreNa dhAryo'yaM, tAryA gaMgA vilomataH / jeyamekAkinA sainyaM, merustolyastulAdhRtaH // 186 // rAdhAvedho vidheyo'sAvagRhItaH purA kacit / nirantaraM grahItavyo jagatrayajayadhvajaH // 187 // kulakAnukaraNaM-bhagavAdbhiH zrIharibhadrasAribhiH kulakamabhavyasvarUpopadarzakamAdau kRtaM, tadanu zrIabhayadevasUribhizcandragaccha. maMDanairvandanakulakAdIni kRtAni, tadanukaraNena kaizcit pUrvasUribhiH pravrajyAvidhAnAbhidhametat kulakamakAri, yadyapi zrImatpradyumnasUrimirapi naitat kulakakArINAmaitihyamupalabdhaM tena 'prAcyasAdhupravaraviracite' iti procuH te tathApi zrImadbhiH pradyumnasUrINAM pitR || vyagurubhiH zrIparamAnandasUribhiH etatkulakAnukAreNa saMskRte pravrajyAsvarUpamAtrapradarzanaparaM kulakaM kRtaM, etacca zrIIyopathikISaTtriMzikAyAM mudritamapi bhavyAvabodhAya darzanIyatAmeti, taccedam tvaM dhanyo'si mahAtman ! yenAsau pAramezvarI dIkSA / labdhA samprati yadasAvatiduSprApA''game'bhihitA // 1 // tathAhipaJcandriyatvanRtvA''ryadezakulakalpatA''yuSAM bhAve / sadgurusaMgazravaNazraddhAsu ca sarvaviratiH syAt // 2 // tadimAM cintAmaNikA| madhenukalpadrumopamA labdhvA / dIkSAM kSaNamapi kAryoM na hi pramAdastvayA tasyAm // 3 // grahaNA''sevanazikSAviSaye yatitavyamaviratamidAnIm / dharmatarumUlakanpe vinaye'bhiratirvidhAtavyA // 4 // paJcamahAvrataratnAni nityamevAnuzIlanIyANi / Sadhi. jIvanikAyo hi rakSaNIyaH svajIvavat (iva) 5 // vAkyaM mRSA na vAcyaM parapIDAhetukaM ca sAvadham / naivAdattaM stokamapi vastu parakIyamAdeyam // 6 // caraNIyaM brahmavatamanaghaM zrIsthUlabhadramunineva / mUrchAparigraho'pi ca varihAryo'nekadoSanidhiH // 7 // uRSANASACRUGROCEARH Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyAvidhAne // 6 // TECAREGACICIAAG vajyaM ca caturbhaGgathApi sarvadA rAtribhojanaM sarvam / vijJAnArAdhanayoyatitavyaM caraNakaraNAnAm // 8 // dazavidhadaza- prastAvanA | dhAsAmAcAryAH kAryastathA''daraH paramaH / saccakravAlasAmAcArI cAharnizaM sevyA // 9 // aSTAvapyArAdhyA mAtara iva mAtaraH | pravacanasya / zIlAGgAnAmaSTAdazasAhasrI ca voDhavyA // 10 // kAryA ca piNDazayyAkapaTayAtrAdiviSayiNI zuddhiH / grAmakulasvajanAdiSu pariharaNIyaM mamatvaM ca // 11 // guNavRddhimRlahetugurukulavAso na jAtu moktavyaH / karttavyA dravyAdipratibaddhA'bhigrahajighRkSA // 12 // vikRtityAgaH SaSThASTamAdikaSTaM tapazca carAyam / jeyA parISahacamUmahopasargAzca soddhvyaaH||13|| aniyatavAso bhikSATanaM ca talikopabhogaparihAraH / zItAtapadaMzAdyAhitapIDAviSahaNaM kAryam // 14 // | snAnavilepanabhUSAdyabhilASazcetasA'pi no kAryaH / bhUmau zayanaM kezolluMcanamapi duSkaraM sahyam // 15 // pratimAbhyAsaH kAyo-18 tsargo nAnAvidhAsanAvidhAnam / ityAdiranekavidhaH kAyaklezo vidhAtavyaH // 16 // zAntikSamaizca bhAvyaM krodhAhaGkAranikRtilobhAzca / zatrava iva nigrAhyA damanIyaH karaNahayanicayaH // 17 // anyacca carettiSThedAsIta tathA zayIta bhuJjIta / bhASeta zAntacittaH sadaiva kila yatanayA sAdhuH // 18 // mAnApamAnalAbhAlAbheSvavikAramAnasarbhAvyam / soDhavyA da durjanavacanakaNTakAhitamahApIDA // 19 // daNDatritayaM zalyatrayaM ca vikathAsvaparaparivAdaH / RddhirasasAtagauravamadaviSayA | daratastyAjyAH // 20 // kiM bahunA paizAcikamAkhyAnaM kulavadhUkathAM zrutvA / nityaM saMyamayogairdhAryazcAtmA'kSaNika eva // 6 | // 21 // etatsamudrataraNaM bAhubhyAM zrotasi pratizrotaH / gamanaM sikatAkavalasya carvaNaM zikhizikhApAnam // 22 // merostulayA tolanamidaM tu nizi nizitakhaDgadhArAyAm / caMkramaNaM zatrubale yuddhaM caikAkinacaitat // 23 // grAhyA ca jayapatAkA PECIGARESCARRC SCARSA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA zrI rAdhAvadhaM vidhAya nanveSA / ityAdibhirupamAnaiH suduSkarA bhavati jinadIkSA // 24 // athaveyaM pravajyA suduSkarA bhavati kAtaranarANAm / vIrANAM mokSasukhAbhilASiNAM hanta sukaraiva // 25 // aparaM ca sarvamapi dharmakRtyamiha bhAvataH kRta vidhAne hai saphalam / syAditi bhAvavizuddhyA paripAlyA'sau sadA bhadraiH // 26 // iti dIkSAvidhimenaM yo bhavyajanaH karoti bhAvena / 3 sa bhavetparamAnandaH sUriH sajjJAnacAritraH / / 27 / / atha tasminneva bhave bhavAntare vA manuSyasaMbaddhe / hatvA mohaM labdhvA ca ||7||daa kevalaM zivapadaM labhate // 28 // iti pravrajyAvidhAnaM samAptam // kiMca-yAn padmacandramarIn zrImantaH samarAdityasaMkSepe 'kUvaDagrAmavizrAma' iti procyAstIpustacchiSyAH zrIlakSmacandrAH | anekakulakAnAM zrIsarvajJASTakAdInAM phisUtrANi cakruH, yAni ca trayodazazatAbdIyatADapatrAnusAreNeryApathikIpaTvizikAyAM namudritAni, tadanusAreNAnumAtumidamahaM yaduta pratnakAle vizeSeNa kulakakRtau pravRttirabhUditi // TIkAkRtpAraMparyAdi-yadyapi zrImadbhiH samarAdityasaMkSepe AkhyAyi gurupAraMparya paraM tat zrImadbhayazcaMdraprabhAcAryebhyaH purastA. 18| deva, atra tu zrImanmahAvIraprabhorArabhya taduktaM, ubhayamapi pAraMparyamevaM - / saMkSapoktam-candraprabhaH prabhurabhUdiha candragaccha, tasmAd guruzca smyuupuripdrdevyaaH| zrImAn dhanezvara iti prathito'sya ziSyaH, zrIzAntipririti tasya ca devabhadraH // 1 // akSAvalipravarapustakamIcahazvatAmbujasvaravipazci kare yadIye / zabdAnuzAsanavira|zciritaH sa devAnandaprabhuH puruSarUpagirIzvaro'bhUt / / 3 // zrIratnaprabhadevAnandau kanakaprabhaH prabhuzcAsmAt / zrIparamAnandavibhorjaya| siMhaH mUrihadiyAya // 3 // ziSyaH zrIkanakaprabhasya sukaviH zrIvAlacandrAnujo, jyAyAJ zrIjayasiMhataH pratibhayA zrIvastupAla SPECIRECORECORR CIRCRRCAAAAEES O 00 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prastAvanA pravrajyAvidhAne // 8 // vastutaH / vizvAlhAdanaThakkurAnvayagururmatyA satAM saMmataH, sUrINAM sukavitvazodhanavidhau pradyumnamUriH kaviH // 4 // varSe vAridhi pakSayakSagaNite ( 1324) zrIvardhamAnasthitazcakre'muM prathamaM lilakha tu jagaccandraH sudhIH pustake / prAgvATAnvayamantribAhaDa. sutazrIgaNigasyAGgajau, granthArthe raNamallasegasacivau svaM prArthayetAM gurum // 5 // yAvad grandharathAzcaturdazazatI zrIhAribhadrA ime, vartante kila pAriyAnikatayA siddhyadhvayAne'GginAm / tAvatpuSyarathaH sa eSa samarAdityasya mannirmitaH, saMkSepastadanustavaH pracaratu krIDAkRte dhImatAm // 6 // yasmizcakrANi ratnatrivayamRSigRhizreyasI coddhiyugmaM, kAruNyaM sthAlamuccairitarayamacatuSkASThikAgADhavaddham / saMvegasvaccha bhAvI zikharakalazako zuddhabuddhiH patAkA, sAdhuzrAddhau ca dhuryoM jayatu zamayutaH syandanaH saiSa zAstram // 7 // ___atratyaM zrIdevAnanda shissyshriiknkprbhaashissykH| samarAdityasaMkSepakartA vRttimimAM vyadhAt // 1 // vAdIndradevasUreze zrImadanacandraguruziSyaH prathamAdarze'darzayadenAM munidevamunidevaH // 2 // zrIpravrajyAvidhAnaprakaraNatilakasyAsya vRti vidhAya, prApta kiJcinmayA yat sukRtamakRtakaM yogazuddhayA vizuddham / tenAyaM bhavyaloko bhavatu bhavabhavabhrAntizItopazAntI,dharme jainendradharme vizadalavizadasvAntavRttipravRttiH // 3 / / kiJca-AkiJcanyavatApi yAcakajano yena svatulyaH kRtaH kAruNyaM vividhopasargajanake'pyucaibruve durjane / ekenApyAkhilA parIpahacamUH sA'pi dravAd drAvitA, zrIsiddhArthanarendranandanajino'vyAdaH sa vIrastridhA // 4 // zrIdvIrajinendrasya, vibudhAnAM sadAspadam / sudharmAyAH sadharmA zrIsudharmA'bhRdgaNAdhipaH // 5 // anambUkRtavAgjambUstasya ziSyaH prshsydhiiH| nAnyo'smAnmuktikAminyA, kAmito'sminnanehasi // 6 // jambUkathAprabaMdhairyaH, steno nyAyena sNytH| so'bhUttatprabhavaH pUrvaprabhavaH zrutakevalI // 7 // zayyambhavo bhavodanvattAraNe trnniinibhH| dazavaikAlikagranthaM, nigrantho'pi AAREKAROKAR // 8 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prastAvanA pravrajyAvidhAne vyadhAdatha // 8 // yazobhadraM vitanvAnaM, yazobhadraM vibhuM stumaH / karmasaMgrAmanAmabhyAM, sambhUtavijayaM tathA // 9 // zrIbhadrabAhupAdebhyo, namo yairvihitA hitA / AvazyakAdigranthAnAM, niyuktiyuktisaMgatA // 10 // namaH zrIsthUlabhadrAya, yo gArthasthye vrate'pi ca / nijaddhA varddhayan kAmaM, kAma kozApriyAhRdi // 11 // zrutakevalibhiH SaDbhistaiH sadA''caraNairiyam / nAstyastipakSA jainI vAk, bhramarIvAbhramad bhudhi // 12 // dazapUrvabhRtAmAyo, jayatyAryamahAgiriH / yasyogatiranullAnyA'nyaiH saccaraNacAribhiH // 13 // zrIsuhastI suhastIva, jinarAjasya zAsane / citraM tvanena bhUpAlo, nijadvAri niyntritH|| 14 // zrIsusthitagaNAdhIzaH, svanAmasadRzaM janam / zrImAn supratibuddhazca, cakraturdezanAvazAt // 15 // atha gaNaH koTikanAmako'bhUcejasvisaMhatyudayAdritulyaH / yatrendradatto ravirAvirAsIdbhavyAmbujanmapratibodhakartA // 16 // ziSyaH siMhagiristasya, zrIrohaNagiriprabhuH / yatra vajrAkare vaja, iva vajro'bhavadvibhuH // 17 // vajrasvAmI navo vajro, brahmASTAdazakoNabhRt / rukmiNyarmikayA naiva, yaH kathaMcinniyaMtritaH // 18 // uddAmadhAmavayadhAma babhUva nAma, zrIvanasena iti tasya vinayaratnam / yacandramukhyasamiti-- prabarakSamAbhRnmauliSvavApa vasatiM duravAparUpAm // 19 // nAgendracandranivRtividyAdharasaMjJakAzca catvAraH / ziSyAstasyAbhUvan | maryAdAyAM nadInAlAH // 20 // saMjJAkapAyavikathAnarakAdikAyurvandhArcaraudrabhavabhedacayaM nipeSTum / ye dravyakarmacaradharmakathAnuyogAste jajJire kila caturmitamUrtibhAjaH // 21 // zrIvaz2asena dRDhamUlakRtapratiSThazchAyAM sadA vidadhAtyatiramyarUpAm / puSpairiva prasUmaraiH * surabhiryazobhizcandrAkhyayA vijayavAnayamasti gacchaH / / 22 // tatra zrItalavATamandiramahArAjAlukasyAgrato, vAdaM sapratipatramakSatatamaM kurvan sadasyaiH samam / saMjAtaikapadaH samairabhihitaH pradyumnamUriH prabhuH, sUryo'yaM jayatAjaDe'pi rucimadyannAmAvimyaM myi||23|| AAAAAAnAra // 9 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyAvidhAne // 10 // tasmAdvateSvatha ca bhUriSu sUriSu zrIcandraprabhaH prabhurabhUd guNaratnabhUmiH / jihvAGkuzIbhiranizaM kavibhiH khanadbhiH prAptAni tAni na yataH pariniSThitAni ||24|| paTTe tasya dhanezvaraH prabhurabhUccAritralakSmIpuSpA (sumA) kalpo'nalpavikalparamyavihRtiH zuddhAhRtiH prAcyavat / zrImatpApula (bhUmi) vitta samayUpuryAM tu devI ( vyAH puro, ) devIbhRtagurupradattamiva yo mantraM phalADhyaM vyadhAt // 25 // tenohitaM / patanato viratA prabodhaM, vakti svayaM hi samayUpurapaTTadevI / kiM brUmahe manujabodhavidhau vayaM tu, zrImaddhanezvara gurorgarimANamasya ||26|| ziSyAstasyAtha cazvArastattvArabdhasucetasaH / zrIvIra 1 zAnti 2 devendra 33 devapUrvAkhyasUrayaH 4 / / 27 / / zrI zAntisUrirnijazAntavAkyAmRtena tatkAlajanAnapuSyat / vaMzeSu teSAM sumanastvamadyApyastIti citraM hadi kasya na syAt 1 // 28 // jJAnena rUpeNa ca devabhadrastato gaNAdhIzvaradevabhadraH / zrutAmRtaM patimanantamantaHsabhaM zubhaM yaH zubhamujjagAra / / 29 / / haste pustakamasti zastamudayatpadmazca dharmmadhvajaH, kIttirghoSavatI sadApi vizadA yasyAkSamAlA prabhoH / devAnandagururjayatyayamitaH puMrUpabhRdbhAratI, zabdAnAmanuzAsanaM taduditaM nyAyena sArasvatam // 30 // ziSyAstasyAbhUvannAdyo ratnaprabhAbhiSaH sUriH / paramAnandaH sUriH sUriH kanakaprabhastadanu // 31 // atulyazalyatrayavat trayaste, cAritrabhUbhartRkare virejuH / virAdhanAgauravadaNDazalyatrikANi bhettuM samakAlameva // 32 // Adyastu vidyamAneSu, zrIdevAnaMdasUriSu / jagAma sadAM dhAma, tadbodhanacikIriva // 33 // bhUyaudAryavizeSato'pi paramAnaMda pradAnodyataH, sUrinaiSThikazekharaH sa paramAnnadaH prabhuH prANinAm / yasya zrIjayasiMhasUrirajani khyAto vineyAgraNIH, siddhAntArthavicArasArasaraNiH sarvopakArakSamaH || 34 // vande zrIkanakaprabhasya samatAM yannAmavarNatrayI, paurastyA viparItavAdyapi nijaM rUpaM na muMcatyalam / kiM copazrutiniHzrito'pyaratidaH kArye zubhe sarvadA, madhyasthatvamupA prastAvanA // 10 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 prastAvanA pravrajyAvidhAne // 11 // 3534359:00 gamaddamanidhau yasminakAro'pyasau // 35 // ziSyaH zrIkanakaprabhasya sukaviH zrIbAlacandrAnujo, jyAyAn zrIjayasiMhataH pratibhayA |zrIvastupAlastutaH / vizvAlhAdanaThakkurAnvayagururmatyA satAM sammataH, sUrINAM sukavitvazodhanavidhau pradyumnasariH prabhuH // 36 // _ vRttikRdanthavicAraH-ime eva pUjyapAdAH prastute'pi vivaraNe svaM tatsaMkSepakartRtayA khyApayanti, etaca nimnaprada| ditollekhAta spaSTataraM zemuSIbhRtAM-. pRSThaM 1 'vRtti pradyumnasariH prathayati samarAdityasaMkSepakartA' pRSThe 144 "yaduktamuktyA yuktaM zrIharibhadragurormayA / samarAdityasaMkSepe, yatisnAnojjhanakSaNe // 1 // kRte snAne kSaNaM zaucaM, rAgamAnau ca cetasi / strIjanaprArthanIyatvaM, brahmacaryasya dUSaNam // 1 // ghAto jalasthajIvAnAmanyasaJcAvivAdhanam / kSIrakSAlanamaMgAra, ivaajnyaankaashnm||2|| asnAne tu na doSAste, matveti munipuNgvaiH| vayaM snAnaM tataH siddhivadhUsaMgamasaspRhaH // 3 // pRSThe 242 zrIdevAnandaziSyazrIkanakaprabhAziSyakaH / samarAdityasaMkSepakartA vRttimimA vyaghAt // 1 // " evaM ca zrImatA kRtidvaye na ko'pi | vivAdaH, na ca citrayitavyaM teSAM samarAdityasaMkSepakaratvopAdhau, yataH kathA hi samarAdityasya tathAvidhA caiva yato yathAvadbhAvArtha | tasyA vyavasthApya na saMkSeptuM zakyA prAkRtaiH, kiMca-granthakRtpUrvajazrIcandraprabhasUrINAmapi gurupAdAH zrIpradyumnasUraya iti spaSTa niSTaMkitaM syAt pArthakyaM tebhya iti yogya evopAdhiH, anyacca-tatra zrIsamarAdityasaMkSepe yathA pUrvatanasUrINAM namanAdi AsanasvopakAriNAM namanAdi ca vidadhire tathA nAtrAto'pyekakartRtoktau dvayoH prayojanaM syAdapi, kiMca-zrIsamarAdityasaMkSepe vyastasamastanirdezena gUDhacaturthAdinA ca yathA''rAdhyaguruvarANAM smRtyAdi na ca tathA'tretyapi hetutvena syAdeva, maMgalamapi tatra vistareNa, DIREOSADARSACARANA // 11 thA pUrvatana pradyumnavasya bhAvadAvA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prastAvanA pravrajyAvidhAne // 12 // vavavavavava atra tu vibhaktisaptakakrameNa sAmAnyAhatstutireva maMgalatayA, samarAdityasaMkSepa maMgalapUrvatanAcAryopakAryAcAryastutikriyaivaM, atratyA tu stutiH zirodhRtA yA saiva / citrabhAnusudhAbhAnucaNDabhAnuprabhAdhikam / zAzvataM jayati jyotiH, paramaM paramaMgalam // 1 // AdiyoghidamahantaM, vRSabhaM kanakaprabham / praNomi yadanudhyAnaM, stambhanaM mohabhUpateH // 2 // zAntyAdhahastrayaM naumi, yatpadAdho nidhivjH| navahemAmbujavyAjAt, parityakto'pi nAtyajat // 3 // jetA'pi jagatAmeSa, viSamAno yatastrasan / sucavAM bhUvane'nezat, sa nemiH pAtu kAprabhuH // 4 // zrImataH pArzvanAthasya, stumastAM gatarAgatAm / yatra prabhAvatI mUrtiH, sattraM sarvatra dRzyate // 5 // antasthAzIrSavargAntyAnapi pUjyapadaM nayan / vardhamAnamahAvIranAmabhyAM pAtu ko jinaH // 6 // viditasphUrtayaH zuddha saMyamasyeva mUrtayaH / jinAH saptadazAnye'pi, zreyo vizrANayantu vH||7|| caturmukhabhavAM haMsagAminImarthadIpikAm / sphuratprakIrNakAmagopAMgapUrNA giraM stuve // 8 // zrImate gopamukhyAya, gautamasvAmine namaH / paritazcAritA yena, tripadyapi jinasya gauH||9|| sa sudharmasadharmA zrIsudharmA gaNabhRtvaraH / savRndArakavRndena, vajriNA sevitaH zriye // 10 // jambUrjitvA janIvyAjAccamUH karmamahIbhUjAm / tAnekAMgAjhigAyASTAvayakaSTAskimadbhatam // 11 // vairiNAmantaraMgANAM, SaNNAmapi niSedhakAH / SaT santu SaDvatAdhArAH, zrutakevalinaH zriye // 12 // RECEKASIAGEGA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA zrI IP pravrajyAvidhAne // 13 // REATEGORAKAAGACE vajro'yaM navatatyAstrI, navo dhnaagraavbhuut| cArUmikAyAM rukmiNyAM, yo dhAtrApi na yntritH|| 13 // tAmavAryA stuve yasyA, dharmaputro vRSAsanaH / gaNezo haribhadrAyazcitraM bhavaviyogabhUH // 14 // caturdazazatI granthAna, sadAlokAn samAvahan / hareH zataguNaH zrImAn , haribhadraSibhurmude // 15 // tamaHstomaM sa hantu zrIsiddhaseno divAkaraH / yasyodaye sthitaM mUkairulukairiva vAdibhiH // 16 // siddhavyAkhyAturAkhyAtuM, mahimAnaM hi tasya kaH / samastyupamitirnAma, yasyAnupamitiH kathA // 17 // vAdaM jitvA''llukakSamApasabhAyAM talapATake / AttakapaTTo yastaM zrIpradyumnaM pUrvajaM stuve // 18 // vastrapratiSThAcAryAya, namaH zrIdevasUraye / yatprasAdamivAkhyAti, sukhaprazneSu darzanam // 19 // nRpatirbodhito'mArivAriNA hemasUriNA / citraM tu cetanA jantujAte jAteha bhUtale // 20 // zrIdevAnandasUribhyo, namo'stu yadupajJataH / siddhasArasvatAdIhak, kurve'haM pAlacApalam // 21 // tadvineyaM namAmi zrIkanakaprabhasadgurum / padArthamarthito jJAtvA, yena poto'pyahaM pituH // 22 // zrImate naracandrAya, namo'stu maladhAriNe / dade me'nuttarA yenottarAdhyayanavAcanA // 23 // vibhuM vijayasenaM taM, naumi yena jane'khile / nyasto vikasvaro nyAyastadIyA kalikA mayi // 24 // kUvaDagrAmavizrAma, padmacandraprabhuM stuve / cAturvidyena me dattA, yenAvazyakavAcanA // 25 // pahuprabandhakAH zrIbAlacandrasya kA stutiH / manzrIzavastupAlena, yaH stutaH kavitAguNAt ? // 26 // RECEBOEGLUNUSRECEOFULOM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -CA prastAvanA zrI pravrajyAvidhAne CRECOCALCCAE // 14 // 55Una gUDhacaturthAdau--pradyumnasya kaverlakSmIjAniH kimabhidhaH pitA // 50 // kumArasiMha ityukte, kumAreNAparaH suhRt / vizAlabuddhinAmA'tha, papAThAbhinavaM kaviH // 51 // prakAzA kIdRzI vArtA''zIrvAde ca kimucyate / kiM ca yogyaM satAM vAse?, bhavAtkaH syAdvivekinAm // 52 // 1 * zvAdhiSThAyakaH shNkheshvrpaarshvjineshvre| kumAreNa vicintyoktaM, bhuutaanndpurNdrH|| 53 // aho materAtizayo, bhASitvetyatha bhuussnnH| prAha deva! mayA'pyasti, kRtaM sa prAha tat ptth|| 54 // vezyAnAM ka nare prItirnIrasaM kIdRzaM phalam / upakSaye ca ko dhAtu,jinA kiM prazasyate // 55 // pradyumnasya kaverasya, gurUNAM zrImatAmiha / kanakaprabhasUrINAM, guravaH ke ca vizrutAH // 56 // pAThayitvA punastaM ca, zlAdhitvA kavitAguNAn / maitrI palAtmajaH prAha, zrIdevAnandasUrayaH // 57 // zrImanto deshnaavaaraanNtdrshitmuurtyH| jayantu madgurorAH , kumAro'pAThayat punaH // 89 // tataHproce parijJAtaM, shriidevaanndsuuryH| atha citramatiH prAha, nijaM gUDhacaturthakam // 9 // sajjJAna sUktayaH karmanikaraprabhAviSNavaH / zreyase santu naH pUjyAH, punarUce ca paatthtH||91 // kumAro'thAvadajjJAtaM, kanakaprabhasUrayaH / proce'tha bhUSaNaH parSabhUSaNo gUDhaturyakam // 92 // dharmavIratvasakalA, zritabAndhavatAM zritaH / zrIpradyumnakavendyAt kumAro'pAThayaspunaH // 93 // kSaNaM vicintya ca prAha, dharmavAndhavavIkalA / // 14 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA vidhAne // 15 // vRttikaraNaM gArhasthya saMbaMdhazca - zrImantaH pradyumnasUrayaH zrImatyA lakSmIrUpAyA lakSmyAkhyAyA ramaNIjanagaNAlaMkArabhUtAyAH kukSisarasi sarasijAyamAnAH, zrImatAM ca bakuladevAnAM prAgvATAnvayavibhUSaNAnAM kulAlaMkaraNasya zrIkumArasiMhAbhidhAnasya kulasyodyotakA iti prazasteratratyAyAH ' prAgvATAnvaye 'ti ( 245) kAvyAdavasIyate, yadyapyatra zrImato dhandhasya zrIkumArasiMhApatyatvamAtraM saMsUtrayaMti paraM zrIdhandhavyavahArI zrImatAM sahajo bAndhava iti 'sahajenArthito dhandhanAmne' ti prastAvanAdvitIyakAvyAt spaSTataramavasIyata eva tatazca zrImatAmapi ta eva janayitAraH, zrIsamarAdityasaMkSepe tu 'pradyumnasya kaverlakSmIjAniH kimamidhaH pitA // 50 // kumArasiMha ityukte, kumAreNeti vacanAt spaSTameva svajanakasya kumArasiMhetyabhidhAnamuktaM, yadyapi 'dharmavIratvasakala0 ' ityAdizlokokte gUDhacaturtha ke 'dharmabAMdhavavIkala' iti baMdhunAma spaSTitaM, paraM zrIvIkalasya dharmabAMdhavatvena zrIdhandhasya ca sahajabAndhavatAkhyAnaM saMgatameva, anena dharmapatnyAdayaH zabdA nAbhidhAtumucitA iti cennirNIyate nAnucitaM syAt / granthAnAM kartRtvaM zodhakatvaM ca ' matyA satAM saMmataH, sUrINAM sukavitvazodhanavidhau pradyumnasUriH kaviH' iti zrIsamarAdityasaMkSepe atra ca spaSTamuktatvAt aparasukavikRtAnAM zodhakatvaM jJAyate vAGmayAnAM tatadgranthakRdbhirapi spaSTameva svasvagranthAnAM zrI pradyumna sUribhiH zodhanamanumataM, tathA ca zrIbAlacandrAcAryA upadezakandalyAM vivekamaMjarIvRttau ca zrIdevendrasUrayaH upamitisAroddhAre zrIudayaprabhasUrayaH zrIupadezamAlAkarNikAvRttau zrImunidevasUrayaH zrIzAMntinAthacaritre zrIprabhAcandrAH prabhAvakacaritre zrIratnaprabhasUrayaH kuvalayamAlAkathA saMkSepe zrIdharmakumAra sudhiyaH zrIzAlibhadracaritre zrIvinaya caMdrAcAryAH zrImallInAthacaritre zrImAnatuMgasUrayazca zrImunisuvrata caritre spaSTataraM zrImatAM pradyumnamUrINAmeva tattadgraMthazodhakatAmAcaravyuH prastAvanA // 15 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA CACAA zrI racanAkAla:----yadyapi anekAni grantharatnAni zrImadbuddhiratnAkarAdunmudritAni bhaviSyanti paraM tallAbhAbhAvAt tattadnthapravrajyAvidhAne hai racanAyAH kAlo niNetuM na zakyaH, paraM zrIsamarAdityasaMjJepe 'varSe vAridhipakSayakSagaNite' ityukteH, atra ca 'varSe'STapacayakSAkhye' ityukteH AyA kRtiH caturviMzatyadhikAyAM trayodazazatAbdyAM parA ca aSTAviMzatyadhikAyAM trayodazazatAbdyAM cAkArIti nissaMdi gdhameva, 1298 taH 1333 paryante granthAnAM zodhanasyolakhAdavasIyate etadyaduta kartRtAzodhakate zrImatAM sahaiva, ete sahabhAvinyau // 16 // kvacideva, paraM zrImatsUbhayamapyavizeSaNa / zodhanamasyA vRtteH-vAdIndradevasUravaMze shriimdncNdrgurushissyH| prathamAdarze'darzayadenAM munidevamunidevaH // 1 // (242) ityukteH 'likhane zozane sajjo, munidevo munIzvaraH' (245) ityuktezca spaSTamasyAH zodhane likhane ca zrIvAdidevasUrivaMzIyazrImunidevAbhidhAH sajjAH sudhiyaH, anena vicakSaNatamA api pUrvasUrIndrAHgranthAnAM granthane zodhane likhane cApi sajjA eva babhUvuriti nissaMdeha, anukaraNIyaM caitadedayugInAnAmapi mahAtmanA, zrIsamarAdityasaMkSepo'pi zrImadbhirjagacandramaribhirazodhIti 'prathama lilekha tu jagacaMdraH sudhIH pustake ' iti tadantyalekhAdeva spaSTaM / 6 pustakadurlabhatA---yadyapi prAcInataro'yaM granthaH pratnA ca vRttirapi tathApi na dvitrAna pustakAlayAnantareNa kApyanayoH sattA, na ca kenApi mudritapUrva upayuktatare cAtizayena prabajitAnAM pravibrajiSaNAM cIta mudraNamanayorArabdhaM, pustakAlayAzcAdhunA vizeSeNa 15 jainAbhAsAnAmevAdhInA iti na nUtanaM, tataH puNyayattanIyAdazallekhakRtAdAdarzAdeva kevalAt mudrite ete iti kRte zodhanazrame kSantavyaM kSuNNaM kSamAdharityarthayate AnandasAgaraH zrIsiddhakSetre ApADhazuklapratipadi 2464 / / SHOCHSCHES %%ACRECRest // 16 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1000000000000000000000000000000000000000000 breecoo0000000 0000000 ooooo 0000 | adhikAra dazakaM pravrajyA0 zrIpraghu nIyavRttI GOOSE0B namaH vItarAgAya / prAcInatarAcAryaviracitaM samarAdityasaMkSepakRtzrIpradyumnAcAryapraNItavRttiyutaM zrIpravajyAvidhAnakulakam / / BABASAAAAAAAAR 5555bara arhan yaH paramo yamaryamasamajyotirmayaM manvate, cakre yena ca karmamarmamathanaM yasmai nato'haM prabho! / yasmAdvibhyati rAgamukhyaripavo yasyAmalaM kevalaM, yasminnivRtinAyikA kRtaratiH sa stAjjinaH zreyase // 1 // arthena dvAdazAMgIvadakhilasamayeSvahatA tulyarUpe, sUtreNa prAcyasAdhupravaraviracite granthataH svalpamAne / zrIpravrajyAvidhAnerthamahati sahajenArthito dhandhanAmnA, vRtti pradyumnasUri prathayati samarAdityasaMkSepakarcA // 2 // // 1 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu nIvRttau // 2 // tatra ca dazAdhikArAH, tadyathA - durlabhatvaM manuSyatve 1, bodheduSprApatA 2 tataH / pravrajyAyA durApatvaM 3, tatsvarUpaprakAzanam 4 // 1 // tasyA viSamatAkhyAnaM 5, dharmmasya phaladarzanam 6 / vratanirvAhakatvaM ca 7, zlAghA nirvAhakartRSu 8 || 2 || mohakSitiruhocchedo 9, dharmmasarvasvadezanA 10 / itthaM prakaraNe'muSmin dazadvAravivecanam // 3 // taMtra prakaraNasyAsya mahArthasyApi sUtreNa svalpatvAnmanasaiveSTadevatAM namaskRtya prathamagAthayA paramapadasaukhyamukhya nibandhanamanuSyatvasyaiva durlabhatAmAha saMsAravisamasAyara bhavajalavaDiyANa saMsaraMtANaM / jIvANa kahavi jai hoi jANavattaM va maNuattaM // 1 // saMsAra eva viSamaH potaprAptAvapi dustaratvAt sAgaraH - samudraH tatrAparAparajanmajale patitAnAM saMsaratAM - paribhramatAM jIvAnAM kathamapi mahatA kaSTena yAnapAtramiva manuSyatvaM yadi bhavati, yato mahAbhISmaM mohadurddinaM prabalA viSayakuvAtA velA ivAdhirohati navanavA manorathAH mahAyAda iva durvAro makaradhvajaH AvarttA iva dustarAH kaSAyAH nAgadantA ivotkaTA rAgadveSAH mahormaya iva duHkhaparamparAH aurvAnala ivApadhyAnaM vetravallIva skhalana heturmamatA netracakramiva kuvikalpajAlaM mahAmatsyA iva vyAdhayaH sarvairapi potabhaMgahetubhiranvito viSamaH saMsArasamudraH, ata eva manujatvapotasya durlabhatvena dRSTAntadazakaM sUcayati, te cAmI cullaga 1 pAsaga 2 ghanne 3 jUe 4 rayaNe ya 5 sumiNa 6 cakke ya 7 / camma 8 jue 9 paramANU 10 dasa dihaMtA muNeyavvA // 1 // tatra cullagazabdena dezaparibhASayA bhojanamucyate, tatra dRSTAnte zrIbrahmadattacakrikathA, tathAhi -sAketasvAmicandrAvataMsasya tanayo vratam / purA''dAn municandrAkhyo, muneH sAgaracandrataH // 1 // sArthAd bhraSTo'nyadA'TavyAM, glAno gopaiH sa vIkSitaH / saMsAra viSamatA // 2 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRtva daulabhye pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI brahmadattakathA caturbhiranapAnAdyaiH, praticarya paTUkRtaH // 2 // prabodhyAdIkSayat saipa, caturazcaturo'pi tAn / tanmadhyAd dvau punarddharme, jugupsAM cakraturmunI // 3 // to gatvA svastatazyutvA'bhUtAM zaMkhapure sutau / dAsyAM zANDilyaviprasya, sarpadaSTau ca tau mRtau // 4 // kAli. jarAdrau vyAdhena, hatau tau yugmajo mRgau / haMsau gaMgAtaTe bacA, jAlikena nipAtitau // 5 // bArANasyAM tato bhUtvA, dattamAtaMganandanau / citrasambhUtasaMjJau tAvabhUtAM snehalau mithaH // 6 // tatra zaMkhamahIzana, namuciH sacivo nijaH / kRtAgA bhUtadatasya, pracchannaM hantumiSyatA ( mArpataH) // 7 // tenoce namuciH putrau, yadi pAThayase mama / tat tvAM rakSAmi tadvAkyaM, sa tathaiva vyadhAdatha // 8 // pAThayaMstau sa tanmAtrA, viplutaH san jighaaNsitH| bhUtadattena tAbhyAM tu, gururityapasAritaH // 9 // tato niHsRtya namucihastinApuramAgataH / cakre sanatkumAreNa, cakriNA sacivo nijaH // 10 // itazca citrasambhUtau, militAvazvinAviva / sadgItigAnato hAhAhahUpratikRtI iva // 11 // sarvagandharvasarvasvamapUrvavizvakArmaNam / tAbhyAM prakAzayadbhayA ca, na jane kasya mAnasam? // 12 // citrasambhUtacaryA, gItanRtyamanojJayA / anyadA pauracarcaryaH, sarvA api vijigyire // 13 // rAjJA'tha pravizaMtau tau, purasyAntaniSedhitau / rAjA'jJAbhaMgamAdAya, praviSTAvanyadA pure|| 14 // gAyantAvupalakSyaitau, loSTayaSTayAdibhirhatau / ArakSeNa ca lokaizca, dUrAd dUratarIkRtau // 15 // nindantau svaM svagItaM ca, rUpaM tAruNyameva ca / mRtyave parvatArUDhau, | yAvad jhampAM pradAsyataH // 16 // tAvacca muninA mRtyoniSidhyAtha prabodhya ca / tau vrataM grAhitau tIvra, tapete dustapaM tapaH | // 17 // anyadA viharantau tAvAgatau hastinApuram / sambhRtarSizca bhikSArtha, prAvizan nagarAMtaram // 18 // rAjamArgagataH | so'tha, dRSTo namucimantriNA / sAzaMkacittastanirvAsane patnIlyayukta sH|| 19 // tADitastairapakrAmannapi yAvanna mucyate / tAvata % A4%95 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttau || 8 || krodhAnmunistejolezyAmudagiran mukhAt // 20 // tat jJAtvA saparIvArakI paurajanAvRtaH / tatrAbhyetya muniM dakSaH, kSamayAmAsa sAmabhiH // 21 // citro'pyatrAntare jJAtvA sambhUtamunimabhyagAt / vAkyaiH zrutAnugaistasya, sudhIH krodhamarodhayat // 22 // sambhUtaH zAntakopo'tha, citreNAnAyi tadvanam / nRpaprabhRtiko loko, vanditvA'gAnnijAzrayam // 23 // citraH provAca saMbhUta!, grAsamAtraiSiNorapi / evaM bhavettiraskAro, nAhArastad varaM hi nau ||24|| ityAlocya munI etau dvAvapyanazane sthitau / ahaMpUrvi - |kayA lokastayoreti vidiSuH // 25 // cakrI jJAtvA ca namuciM parAbhavakaraM muneH / baddhaM catuSpathenordhvenAnayat sAdhusannidhau // 26 // tau vanditvA mahAbhaktyA'darzayannamuciM tayoH / mocitaH zocitAcAro'pyAbhyAM rAjJo na karmmaNaH // 27 // sapatnIbhizcatuH paSTisahasraiH parivAritA / vandanAya sunandA''gAt, strIratnamapi tau munI // 28 // tasyAzca vandamAnAyA, alakasparzataH padoH / sambhUtasAdhoH sambhUtaH sarvAGgapulakodgamaH // 29 // apyalarkaviSAdetadala kasparzajaM viSam / duHsahaM yadvipAkAnubhavo bhAvI bhavAntare // 30 // tapasA'nena bhUyAsaM, strIratnapatirityayam / gate sAntaHpure rAzi, nidAnamakaronmuniH // 31 // citrastaM prAha kiM maulimevaM yojayasi krame / muktidAnaprabhUSNu tvaM viSayArthe vyaya~stapaH || 32 || te netyukto'pi sambhUto na mithyAduSkRtaM vyadhAt / mRtvA dvAvapi saudharme'bhUtAM devau maharddhikau // 33 // cyutvA citrasya jIvo'tha, prathamasvargalokataH / pure purimatAlAkhye, mahebhyastanayo'bhavat // 34 // cyutvA sambhUtajIvo'pi, kAmpilye brahmabhUpateH / bhAryAyAzculanIdevyAH, kukSau samavatIrNavAn / / 35 / / caturddazamahA svamasUcitAgA micakritaH / svarNavarNo'bhavat sUnustasyAH saptadhanUcchrayaH || 36 || brahmamagna ivAnandAd brahmabhUpatirasya ca / brahmANDavizrutAmAkhyAM brahmadatta iti vyadhAt // 37 // mitrANi vadanAnIva, catvAri brahma nRtvadaulabhye brahmadatta kathA // 4 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRtva daurlabhye brahmadattakathA OM jANo'sya ca / kaNerudatto dIrghazca, kaTakaH puSpacUlakaH // 38 // brahmadattasya pUrNeSu, varSeSu dvAdazasvatha / paralokagatiM bheje, brahmarAjaH pravrajyA0 zirorujA // 39 // dIrghaH paraitribhitrAtuM, tasya rAjye nyayujyata / adIrghabuddhirdIrghastu, tatkozAdhakaronijam // 40 // zrIpradhu- raho mantrayamANazca, culanyA saha narmakRt / ratizarma kramAdbhaje, mitrasnehasya marmabhit // 41 // durvRttametayorvIte, gaNarAtre pvitrdhiiH| nIyavRttoM kA viveda ca dhanurmantrI, brahmarAhRdayaM param // 42 // adhyAyacca dhigetAbhyAM, kulaM zIlaM dhRtirmatiH / lajA kulasya maryAdA, tyaktameka pade'khilam // 43 / / mA bhRdetatkRto'narthaH, kumArasyeti so'mucat / nija varadhanuM nAma, brahmadattAntike sutam // 44 // tena jJApitavRttAnto, brahmabhUH kAkakokile / mRgemabhadrahastinyorbaTukasyaiva yugmake // 45 // melayitvA'tha zuddhAnte, gatvA sA''kUtakAmabravIt / vyadhA ete ( vyadhurevaM ) haniSyAmyanyamapyanyAyakAriNam // 46 // tattadvAkyapracAreNa, krakaceneva sUtrabhRt / culanyAH | putravAtsalyadAru dIrgho vyadArayat // 47 // udvAyainaM jatugRhe, nizi jvAlyo hutaashnH| ubhAbhyAM mantrayitvaivaM, puSpacUlasutA vRtA // 48 // tacca jJAtvA dhanumantrI, dIrgharAjaM vyajijJapat / vRddho'hamadhunA dharma, didadhe tvadanujJayA // 49 // dUrastho naiva bhavyo'yamiti dhyAtvA'vadat sa tam / rAjyazrIstvA vinA mantrin!, yAminIva vinA vidhum // 50 // tato gaGgAtaTe'traiva, dharma satrAdinA kuru / tathA cake sa satraM cAnavacchinnamavAhayat // 51 // dAnamAnopakArAttaiH, sa pratyayitapUruSaiH / cakre suraMgAM * dvikrozAM, tato jatugRhAvadhiH // 52 // jJApitaH puSpacUlastanmantriNA duhituH pde| praiSIddAsIsutAM sA copayeme brahmasUnunA // 53 // aho sahasrasaGkhye'pi, bhAvinyantaHpure vare / vyUDhA prAgbhavadAsatvAdiva dAsIsutA'ditaH / / 54 // culanI sasnuSaM preSIta, kumAraM tAjatuvezmani / sa mantrisUnunA cAtmatRtIyastvanu jagmivAn // 55 // gate yAmayuge vAsagRhe jvalati mantrisUH / pRSTaH kimetadityAha, 5345464343REAL RECIES 5 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu zrIyavRttI // 6 // culanIduSTaceSTitam // 56 // tvAmakriSTuM suraMgA'sti, cchannA tAtena dApitA / pANighAtAt prakAzyaitAM tato niHsara gamyate // 57 // ityukto brahmastena, tathA kRtvA rasAtale / mAtRduzceSTitaneva, lajjitaH prAvizat sa tu // 58 // krozadvitayamAnena, dIrgharUpA'pi sA'dbhutam / dattaraMgA suraMgA'bhUt, tayorjIvitadAnataH // 59 // dhanurdhRtau suraMgAtasturaMgAvadhiruhya tau / pazcAzadyojanIM yAtAvathAzvau mRtyumApatuH // 60 // tataH padbhyAM gatau zrAmaM, koSThakaM brahmasUnunA / prokto varadhanurmitra !, bAdhete kSuttRSA ca mAm // 61 // pratIkSasvati sa procya, samAnIya ca nApitam / vapanaM kArayitvA ca, cUlAmAtramadhArayat / / 62 / / kaSAyavastro yajJo - pavItI ca brahmanandanaH / satyo'bhUt pidadhe sadyaH, zrIvatsaM paTTakena ca // 63 // grAme ca pravizantau tau vipraveSAvubhAvapi / nimantrya bhojitau bhaktyA, vipreNaikena sAdaram || 64 || bhojanAnte dvijenoktaH, kumAro gaNikena me / purA''khyAyi samitro yaH, paTTacchannabhujAntaraH // 65 // bhuMkte tava gRhe tasya, padakhaNDapRthivIzituH / tvayA bandhumatI deyA, svasutA tAM tadudvaha // 66 // tAmudvA nizAM sthitvA prAtaH prAsthAt samaMtrisUH / tataH zrutvA patho ruddhAnutpathenATavAmitau // 67 // kumAraM tRSitaM muktvA, vaTAgho vAriNe'gamat / maMtrisUdarghayodhaizca ruddho baddhvA'tha dasyut // 68 // brahmadatte vyadhAt saMjJAM, palAyasveti so'pyagAt / vanAd vanAntaraM prANavRttiM cakre phalairjalaiH / / 69 / / tRtIyAdivase vIkSya, tApasaM tena saMyutaH / gatvA''zramaM kulapatiM vavande tena bhASitaH // 70 // brahmabhUH satyamevAha, proce kulapatistataH / diSTayA bhrAtRvya ! dRSTo'si, sukhaM tiSThAtra me'ntike // 71 // tenetyuktazca tatraiSa, dvijenaikena sakhyabhAk / zastrazAstrakalAbhyAsaprItaH prAvRSamatyagAt / / 72 / / zaradyasau gataH sArddha, tApasaiH samidAharaiH / gajasyAdrau sakRnmUtraM vIkSyAsyAnupadaM yayau // 73 // nyAyAdhvanInaH so'dhvAnamatItaH paMcayojanIm / dadarzebhaM ca nirbha nRtvadaulabhye brahmadattakathA // 6 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu nIyavRttI // 7 // rtsya, vidadhe cAtmasanmukham // 74 // kRtazuNDAphaTATopaM, sakopaM cAbhidhAvitam / zikSAvit khedayAmAsa, ciraM nAgaM narendrajaH // 75 // tadA kumArapakSastho, garjisparddhAdviSaM dvipam / dhArAdharo'mbudhArAbhirvyadrAvayadupadravan // 76 // kumAro'pi ca digmUDho, nadImekAM sudustarAm / uttIryAsyAstaTe'pazyat, purANaM puramudvasam // 77 // kumAraH pravizastatrApazyat khaDgavarAnvitAm / vaMzajAlIM sa ciccheda, cchedaccheko'sinA ca tAm // 78 // tadantaHsthasya kasyApi dhUmapasya ziraH pRthak / kabandhaM ca pRthag vIkSya, vIkSApano'nvatapyata // 79 // gacchannagre mahodyAne, prAsAdaM saptabhUmikam / dRSTvA''rUDho dadazaiMkAM, strIM niSaNNAM suduHkhitAm // 80 // apRcchattu sa tAM kA tvaM 1, kimekAkI ca zocasi / sA prAha kathaya tvaM svaM kaH ? kimartha samAgataH 1 // 81 // satye proktaM kumAreNotthAya sA praNipratya ca / Uce te puSpacUlasya, mAtulasya sutA'smyaham // 82 // dattA te puSpavatyAkhyA, nATyonmattAbhidhena tu | khecareNa hRtA vidyAM sAdhayatyeSa dhUmapaH // 83 // kumAraH prAha taM zatru, sAdhayitvA'hamAgataH / sA'tha dviguNamut tenopayamya ramitA'nizam // 84 // prAtazca zabdamAkarNya, sa prAhaitAM kuto dhvaniH 1 / soce khaNDAvizAkhAkhye, kanye jAmyau tava dviSaH || 85 // tannimittaM vivAhopaskarahaste samAgate / tvaM dUre bhava jAne'haM tvayyabhiprAyametayoH // 86 // rAge raktAM virAge'nyAM, cAlayiSye pratAkikAm / iti saMketamAdhAya gatA sA'bhyarNametayoH // 87 // kSaNAMtare ca sa zvetAM, patAkAM vIkSya cAlitAm / priyAnurAgAdullaMghaya, vanamekaM saro'vrajat // 88 // tatra snAtvA sa pItvA''pastattIravanamAgataH / vidhervijJAnasarvasvaM kanyAmekAma lokata // 89 // sA dAsyA saha jalpantI, taM pazyatyanyato yayau / vastrabhUSaNatAMbUlabhRddAsI cAyayau kSaNAt // 90 // svAminyA me bhavadyogyaM, praiSItyuktvA samarpya ca / soce nAtha ! tadAdezAt tvAM neSye maMtrimaMdire // 91 // nRtva daulabhya brahmadatta kathA // 7 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRtva pravrajyA0 zrIpradyuH daulebhye brahmadatta kathA nIyavRttI // 8 // CALCIEWALECHACHAR pado'vadhAryatAM tatretyuktaH so'gAt tayA samam / sA proce maMtrimaH preSIt , zrIkAntArAjaputryamum // 12 // maMntriNopAsyamAno'yaM, 6 ninAya kSaNadAM kSaNAt / prAtacopanRpaM yAtaH, kumAro maMtriNA saha // 93 // nRpeNa satkRtaH kanyA, taddatAM pariNItavAn / brahmadattastayA sArddha, gaNarAtramatItavAn / / 94 // brahmadatto'nyadA krIDan , rahasyenAmuvAca ca / ekasyAjJAtavaMzAdeH, pitrA dattAsi me kutaH? // 95 // zrIkAntA prAI tatkAntA, vasantapurapattane / rAjJaHzabarasenasya, sUnurmama pitA prabho ! // 96 // paryasto rAjyataH da krUragotribhiH pallimAzritaH / sa sadyogrAmaghAtAyaH, puSNAti ca parigraham // 97 // ahaM caturNA putrANAM, pazcAjjAtIta vallabhA / pitroktA vatsa ! kathyo me, yaste ko'pi mato vrH|| 98 // vIkSamANA sarastIrAdhvanyadhvanyavraja sadA / tvAM samAsAdayaM nAtha, manorathapathAtigam // 99 // sa pallIpatiranyedyugrAmaghAtakRte yayau / kumAro'pi samaM tena, kSatriyANAM kramo hyayam / / 100 / grAme'tha luTyamAne drAk, kumArasya sarastaTe | natvA varadhanuH kaNThe, lagitvA cArudad bhRzam // 1 // AzvAsitaH kumAraNa, sa| svavRttAntamabhyadhAt / vaTAdhastvAM tadA muktvA, gato'haM nAtha ! pAthase // 2 // prApto dIrghabhaTai ruddho, baddhaH pRSTazca dasyuvat / 5 are varadhano! brahmadattaH kvati ? mayoditam // 3 // vyAghraNa bhakSitaH sthAnaM, darzayeti ca te'vadan / itastato bhamazcakre, tava saMjJA dIpalAyane // 4 // parivrADdattAM guTikA, mukhe nikSiptavAnatha / tatprabhAvAcca niHsaMjJo, mRta ityujjhito'smi taiH|| 5 // gateSu teSu cAkRSya, guTikAM tvAM gaveSayan / grAme kvApi parivrAjamanamat tena bhaassitH|| 6 // ahaM varadhano ! mitraM, dhanorasmi pitustava / vasubhAgo mahAbhAga!, brahmadattaH kva vartate // 7 // mayA ca kathite satye, mlAnAsyaH sa punarjagau / tadA jatugRhe dIrgho, bIkSya caika karakam // 8 // suraGgAM tatra cApazyattadante'zvapadAni ca / ruddhavAn yuvayormAga, kupito dhanave tathA / / 9 // naSTo dhanuste mAtA tu, 3555ASASSAGE // 8 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 9 // kSiptA mAtaGgapATake | zrutvetyahaM gatastatra, cchadmakApAliko'bhavam // 10 // prativezya bhraman pRSTastairvidyAsAdhanaM jagau / maitrI cArakSakeNAbhUttanmukhAcca niveditam ||11|| mAtastvatputramitraste kurute pAdanaMdanam / gatvA'nyedyuH svayaM bIjapUraM saguTikaM dadau // 12 // sati jJA ( zItADhyAM tAM mRtAM matvA''rakSo rAjJe nyavedayat / sa ca saMskArakAn praiSIn mayA te'bhihitAstadA // 13 // kRte'dhunAasyAH saMskAre, na rAjJo na ca vaH zubham / gateSu teSu svasthAnamArakSakamahaM jagau // 14 // bhavAn bhavet sahAyacetadvidyAM sAdhamAmyaham / zabena sammate tasyotpATya nItaH zatro bahiH // 15 maNDalaM maNDayitvoccairarcitvA''rakSakaM tataH / dikpUjAchadmanA preSya, svAMcAM guTikayAnyayA // 16 // kRtvA sacetanAM svaM ca jJApayitvA nivArya ca / rudatIM tAM tAtamitradevazamaM gRhe'mucam // 17 // yugmam // bhramannAgAmito diSTyA, dRSTastvaM puNyarAzivat / tatpRSTazca svavRttAntaM kumAro'pi nyavedayat // 18 // dIrghAtaGkaM punaH zrutvA, tau kauzAmbIM samIyatuH / tatra sAgaradattasya, zroSThano buddhilasya ca // 19 // udyAne'pazyatAM lakSaM, paNantau kukkuTAhavam / tatra jAtyo'pyajAtyena, bhagnaH sAgarakukkuTaH || 20 || mantribhUH sAgaraM prAhAjAtyaM tvajjAtyabhaGgadam / pazyAmi tvadanujJAto'haM taM buddhilakukkuTam // 21 // tanmukto'yomayasUcIyutAghi kukkuTaM vidan / niSiddho buddhilenArdhalakSadAnasya saMjJayA || 22 | mitrasaGketato brahmadatto'yaHsUcikAH padoH / AkRSyAyodhayattau dvau bhagno buddhilakukkuTaH // 23 // sAgaro rathamAropyAnayattau suhRdau gRhe / icchAnnapAnabhogAdyaistatra tau tasthatuH sukham // 24 // anyadA kizcidAkhyAya, gate buddhilakiGkare / mantrI lakSArdhalaJcAyA, labdhaM hAramadarzayat / / 25 / / kumAre nijanAmAMkaM, lekhaM tatra ca pazyati / mUrttaM vAcikamabhyetya tAvat sA svAsyato mudA || 26 || mantriNe kizcidAkhyAya, gatA''khyAtyatha mantrisUH / tataH kumArAya lekhapratilekhArthamaidasau // 27 // mayoktA brahmadattasya kasya lekho'tha nRtva daula brahmadatta. kathA // 9 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI dalimpa brahmadattakathA sA'vadat / dhanapravaraputryasti, ratnavatyatra sAdarA // 28 // athaitayA varArthinyA''rAddho yakSo varaM dadau / cakriNaM brahmadattAkhyaM, zrIvatsAkaM sulakSaNam // 29 // Akhyattu yakSaH sa jJeyaH, svabhrAtroH kukkuTAhave / tvayA samitro'pyAyAtastena sAdhaM ca saGgamaH // 30 // pUrva manmandirA''sance, bhAvi tadyakSabhASitam / dhyAyantyA ratnavatyA'sau, kukkuTAjI vilokitaH // 31 // praiSi buddhiladAsasya, haste lekhazca tatkRte / tattasya brahmadattasya, pratilekhaM mamArpaya // 32 // pratilekhaM tvadIyaM cArpayitvA praiSi sA mayA / kumAraH sAnurAgo'bhRdratnavatyAM tadAdyapi // 33 // aSTabhiH kulakam // dIrghoparodhAt kauzAmbIbhUpatI zodhayatyalam / sAgaro bhRgRhAntastau, kSiptvA'rakSannidhAnavat // 34 // to nirjagamiSU rAtrau, rathamArohya saagrH| kiyantamapi paMthAnaM, nItvA'thAcAlayat svayam // 35 // tau gacchantau ca yakSasyodyAne nArImapazyatAm / astrapUrNarathArUDhAM, tayA'hUtau ca naamtH|| 36 // gatvA drutaM zubhe! kA tvaM?, sA''ha yA kathitA purA / tApasyA bhavatoH sA'smi, ratnavatyAkhyayA zubhau // 37 // kumAro'tha smaarohttdvc:shrvnnonmdH| manorathaM rathaM cAgre, sthite dhanusute sati / / 38 // ka gamyAmiti tenoktA, soce'sti magadhe pure / dhanAvahaH pitRvyo me, preryatAM vAjinau tataH / / 39 // namrAM guNavatI tanvIM, sa tAM zAGgalatAmiva / AkRSyArohya cotsaGge, mitreNAvAhayat hayAn / / 40 // rathenAsyATatoSTavyAM, kaNTakazca sukaNTakaH / caurasenApatI senAyutau taM roddhamudyatau // 41 // to dUrApAtinA zIghravedhinA brahmasUnunA / madhukaiTabhavad dUrIkRtau nirjitya jiSNunA / / 42 / / raNazrAnto rathe supto'nujJayA mantrijanmanaH / preyasyA | saha tau rathyau, tasthatustaTinItaTe // 43 // jAgarti brahmabhUryAvat, tAvannavAsti sArathiH / tatpadaM vIkSya raktAktaM, mUJchito nyapatadrathe // 44 // svAJcalena calenAya, ratnavatyA'tha vIjitaH / sasaMjJaHkkAsi mitrati, vilalApa sa bAlavat / / 45 // vilapana ratna SARA // 10 // syATato'TacyA kaa||10 nirjitya jivanavAsti sArA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA zrIpradyunIyavRttI daumye brahmadattakavA // 11 // 4545555 batyA'sau, bodhito nAtha ! kAnane / bahvApadi tava sthAtuM, zocituM cApi nocitam // 46 // gatvA'tha vasatigrAme, zuddhiH kAryA svamantriNaH / jIvatyasau dhruvaM dhanya !, tvatpratApena rkssitH||47|| tayetyuktastudaneSa, rathyau grAma samAsadat / grAmezena nijAvAse, nItvA pRSTau ca kAraNam / / 48 // kathite tena saMpreSya, narAn saMzodhya cATavIm / zaraM saraktaM tairlabdhaM, kumArasya puro'mucat / / 49 // mRtaM mitraM vinizcitya, kumAraHzayito nishi| yAmayugme'patan grAme, caurAstena vijigyire||50|| grAmezazcAnugo ninye, prAtastaM mgdheshvre| yatyAzrame priyAM muktvA, kumAro'vizadantara / / 51 // vIkSya harmyagavAkSasthastrIyugmeneti bhASitaH / premabhAjaM janaM tyaktvA, gantuM te yujyate katham 1 // 52 // ko'haM ke vA yuvA? tyAgaH, kI ceti brahmabhUdite / te pAhatuH prasIdehi, vizrAmya prANanAyaka! // 53 // ityukte'taH praviSTasya, kRtasnAnAzanasya ca / brahmadattasya te svAkhyAnikAmityAkhyatAM mudA // 54 // vaitADhyadakSiNazreNyA, nagare zivamandire / vidyAdharendrajvalanazikhavidyucchikhAsute // 55 // nATyonmattAnuje AvAM, nAmnA khaNDAvizAkhike / tAto'sti cAnyadA sakhyA'gnizikhena samanvitaH // 56 // gacchato'STApade vIkSya, surAn yAtrArthamudyataH / AvAM cAgnizikhaM caiva, mitraM tAta ! sahAnayat / / 57 / / mAnavarNAnvitAM rAtnI, caturviMzatimahatAm / arcayitvA ca vanditvA, vAvandAmahi cAraNau // 58 // dezanAnte munI caitI, papracchAgnizikho'nayoH / kanyayoH ko varo? bhrAtRghAtIti prAhatuzca tau / / 59 // tAtazcAvAM ca tadA sa, glAnA AvAM vishesstH| gatvA sahodare yatnaM, kurvImahi tadAdyapi // 60 // sa nau bhrAtA'nyadA puSpacUlaputrIM jahAra yat / jAnAtyataH paraM sarvamAryaputraH svayaM hi tat // 61 // tadA ca puSpavatyAvAM, sambodhyAvocaduccakaiH / brahmadatto yuvAM bhartA, bhavatu svayamAgataH // 62 // mate'pi nau tayautsukyAcchubhrA'cAli patAkikA / gate tvayyanuyAntyau tvAM, bhrAmaM bhrAmamihAgate // 6 // A Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI daurlabhye brahmadatta kathA // 12 // HOUGUARODUCAMSHEDISHA gatistvameko nau puNyairAkRSTo'si samAgataH / udvahAvAM tato brahmadattaste pariNItavAn // 64 // ratvA''nizaM samaM tAbhyAM, puSpavatyantike'tha te / ArAjyalAbhaM sampreSyAnviSyad ratnavatI svayam // 65 // adRSTvA tAM rajannevApRSTo dyUce na vemyaham / dRSTvA strI kApi divyAMgI, kumAraM svagRhe'nayat // 66 // ratnavatyAH pitRvyena, kAritopayamotsavaH / brahmasUnustayA sArddha, bheje viSaya sukham // 67 // mRtakArye'nyadA''rabdhe, mantrisUnordvijanmasu / ghasatsu vipraveSo drAgetya proce sa mNtrisuuH||68|| mahatta bhojane tRptiH, | sAkSAdvaradhanorbhavet / tacchrutvA brahmabhUrenamAzliSat saashrulocnH||69|| nItvA'taHsnapayitvA ca, bhojayitvA ca maMtribhUH / pRSTo'vo-| cattadA supte, tvayi ruddho'smi tskraiH||170|| hato'haM patriNakena, dasyunA patito bhuvi / latAntare tirodhAya, gateSveSu ca niHsRtaH // 71 // grAme grAmezataH zuddhi, jJAtvA tvAmAgataH prabho! / dRSTvA tvAM dRSTavAMzcandraM, kairava iva pArvaNam // 73 // brahmadatto'va| dat klIvairiva stheyaM kiyacciram ? / vinA pauruSamasmAbhirvasanto'tha tadA''gamat / / 74 // tadA ca rAjJo mattebhA, stambhamunmIlya niryayau / kanyAM skhaladgati kAMcita, karAgreNAgrahIcca saH // 75 // hAhAravaM kumArazca, zrutvA'bhIstaM pradhAvitaH / tAM vimocya vazI. kRtya, nAgaM stambhe'nayat kSaNAt / / 76 // rAjA'pRcchattadAkAravikramAcAravismitaH / ko'yaM kutastyastaM cAkhyAdratnavatyAH pitRvyakaH // 77 // rAjJA kanyAstato dattA, brahmadattaH pratISTavAn / pariNIya ca tAstAbhiH, samaM reme ciraM sukham // 78 // anyadaitya jaratyekA, taM proce bhraamitaaNclaa| asti vaizravaNebhyasya, zyAmetyAkhyA sutA tvayA // 79 // pIloH karagrahAt trAtA, secchati tvatkaragraham / etAvadrUpasadrUpajitakAmAvakAmataH // 8 // tayetyuktaH kumArastaM, pariNinye zubhe dine / subuddhimantriNaH putrI, | nandAkhyAM mantribhUH punH||81|| brahmadattastato vArANasyAM kaTakabhUpateH / putrI kaTakavatyAkhyAM, lebhe svaMgAM camUmapi / / 82 // SHABASAHASE // 12 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatsainyaiH sahitaH sainyairnRpazca dhanumantriyuk / dIrgha dIrghapathe netuM, prasthito brhmraajbhuuH||83||brhmdtto'vdccaity,kttke kaTakaM nRpam / 1 manuja. pravrajyA0 maitrI te dIrgharAjena, sArddha tyaktuM na yujyate // 84 // kaTakaH prAha karNe'tizvapacaM yasya duvacam / maitrIkAluSyakRttena, sArddha durlabhatAryA zrIpradyu gatveti taM vada / / 85 // kAmpIlyaM brahmabhUrgatvA, sadIrgha rurudhe tataH / dIrghaH sarvAbhisAreNa, niHsaMsAra raNonmukhaH // 86 // pApa-12 collakamnIyavRttI pUrNA'pi sA pUrNA, pravarttinyantike yatiH / culanI dustapaM taptvA, tapaH siddhiM kramAdagAt // 87 // tato nAsIravIrANAM, saMgaraH dRSTAntaH kRtasaMgaraH / dAruNo'bhUttayore, dIrghazrIbrahmadattayoH // 88 / / saMgare caturaMgaNa. nijAGgena, tayoratha / brahmadattakaraM ckrmaakraa||13|| mat prakramaM tataH // 89 // prAMta sa tena dIrghasya, dIrgharajjorivAkarot / stuvantaH puSTavRSTiM ca, brahmadatte vyadhuH surAH // 9 // pravizya svapuraM patnIH, sarvAzcAnIya sarvataH / strIratnaM kurumatyAkhyAvikhyAtaM pratyatiSThipat / / 9 / / cakrI cakrAnugo gatvA, sAdha-15 yitvA ca bhAratam / kAmpilyapuramabhyetya, praviveza savistaram // 92 // saccaturdazaratnAdhIziturnavanidhIzituH / rAjabhirvidadhe tasyAbhiSeko dvAdazAbdikaH // 93 // tapovane sakhA tasya, dvijaH so'tha tmaagtH| vidhAyopAnahAM mAlAM, vaMzAgradhvajakArakaH // 94 // taM dRSTvA vetriNaM rAjA'pRcchatko'yaM? sa cAvadat / dvArastho dvAdazAndAni, deva! sevAmayaM vyadhAt / / 95 ||raajaa'th prAha kinnvetat ?, so'thAha bhavatA samam / bhrAmyato me'tha saMghRSTA, etAvatya upAnahaH // 96 // tathApi na prasannastvaM, pratyabhi jAya taM nRpH| hasanaskhalitaM cakre, sevAyAmanyadA'vadat / / 17 // tubhyaM dadAmi rAjAdyaM, kimityukte dvijo'vadat / rAjye'pi W bhojanaM sAraM, sadA'dhAraM prayaccha tat // 98 // ahaM hi rAjyarAjAnAM, maMdireSu tato'khile / bhuktvA ca bharate'bhyetya, bhokSye tava / lagRhe enaH // 99 // evamastviti rAjJokte, tathA kurvannavApa sH| mRtyuM na cakribhojyaM tu, durlabhaM martyajanmavat // 10 // SAIRABAR BHARAS050-50545 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.manujadurlabhatAyAM pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttoM collakadRSTAntaH // 14 // *CCEOCOCCC0%At api nAma labhetAsau, punazcakrigRhe'zanam / na tu mAnuSyakabhraSTo, mAnuSyaM labhate punH||1|| iti nRtvadurApatve, dRSTAnto'yaM niveditH| prasaGgAdAgataM cakrikathAzeSaM tu kathyate // 2 // anyadA nATyasaMgIte, prapazyan puSpagendukam / mUchA gataH smaran jAti, prAg bhavAn pazca so'smarat // 3 // jJAtuM prAksodaraM zlokasyAddhaM sa prathitaM vyadhAt / Asva dAsau mRgau haMsau, mAtaGgAvamarau tathA // 4 // aghoSayacca yaH ko'pi, zlokArddha pUrayiSyati / rAjyAI tasya dAsyAmi, na cApUriSTa kazcana // 5 // etaccAbAlagopAlaM, kaNThasthaM paThyate jnaiH| citrajIvo'nyadA tatrA''gAdeko viharan vratI // 6 // taM cAraghaTikAta zrutvodyAne zlokamapurayat / yathA nau SaSThikA jAtiranyo'nyAbhyAM viyuktayoH // 7 // tat paThitvA muneH pArzve, sa rAjJo'gre papATha ca / pRSTazca cakriNA tasya, kaviM vyajJapayanmunim // 8 // tuSTidAnaM sa dattvA'smai, sotkaNTho munimabhyagAt / vanditvA sAzrudRk pUrvasnehAta pArzva upAvizat / / 9 // dharmalAbhaM munirdavA, kAruNyakSIrasAgaraH / dezanAmityupAkrasta, cakrayanugrahakAmyayA // 10 // rAjannasAre saMsAre, sAro dharmo | jinoditaH / zarIralakSmIsvAmyAdi, sarvameva calAcalam // 11 // SaTkhaNDaM bharataM dhIra!, tvayA'sAdhi yathA zriye / SaDjIvakAyarakSAM tvaM, tathA sAdhaya siddhaye // 12 // brahmadatto'vadadrAjyaM, bhuvaitattapasaH phalam / siddhAM hitvA kRSi navyAM, kartuM halyapi necchati // 13 / / muniH provAca satyo'pi, mayA tyaktAH zriyaH striyH| tannAze vA svanAze vA, tatsambandho hi na sthiraH // 14 // dAsatve daMdazUkasya, dazanAnmaraNaM smaran / mRgatve vyAdhavedhAcca, haMsatve kaNThamoTanAt // 15 // mAtaGgatve smara cakrin, loSTayaSTathAditADanam / iyatyAmapi sAmanyAM, prAptAyAM kimu muhyasi // 16 // itthamukto'pi naivAyamabudhyata tato muniH / tamasAdhyatamaM jJAtvA, hitvA'gAt kramataH zivam // 17 // bhUzakra iva cakrI tu, cakritAM pAlayatyalam / jabajJenAnyadA tasya, prAbhRte prahito 5555A5%25) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHASSANA 1 manujadurlabhatAyAM collakadRSTAntaH hyH|| 18 // jijJAsustasya vega sa, tamArUDho'zvasenayA / samaM purAdahiryAtaH, kazayA tamatADayat // 19 // vijitya nijavAjena, pravrajyA0 pAradhyasAdiniSAdinam / tArkSyastArkSya ivotpatya, sa viveza mahATavIm // 20 // zrAntAdazvAt samuttIryottArya paryANamAyadhIH / pAyazrIpradyuH yitvA sarasyammastamabannAttarau nRpH|| 21 / / svayaM snAtvA payaH pItvA, tIvo tiirmupaagtH| advaitarUpalAvaNyAM, luloke nAgamnIyavRtto kanyakAm // 22 // yAvatA vIkSate tAvaduttIrNo gonaso nagAta / sA bhUtvA nAginI tena, saha prApa raho ratim // 23 // aho nIce ratiH strINAM, nopekSyo vrnnsNkrH| dhyAtvetyAhatya kazayA, zAntaroSo'mucat sa tAm // 24 // kAkaM pikyA samaM nAhaM, // 15 // sahe bAlye'pi yo'vadat / cakritve brahmadatto'yaM, tattAhaka sahate katham ? // 25 // cakrI cAtha samAyAte, padapaGktayanusArataH / A sainye vanaM zanaiH svasthIbhUya tena samaM yayau // 26 // gatvA ca nAgakanyA''khyadrudatI nAgamIdRzam / strIlolo brahmadatto mAmaTavyAM | svAM sakhIyutAm // 27 // snAnottINoM nikSiSTa, ratyaivAtyarthamArthayat / anicchantI ca tenAhaM, kazAbhistADitA'smi ca // 28 // tato nAgakumAro'sau, nRpaM sopayituM syAt / Ayayau vAsavezmAntaH, strInIkAro hi duHsahaH // 29 // tadAnIM brahmadattaM ca, paTTarAzyevamRcuSI / yadazvApahRteH svAmin , bhavadbhiH kiJcidaikSyata? // 30 // nAganArIdurAcAracAraNAM kathayatyatha / rAni nAgakumArastat, sarvamantarhito'zRNot // 31 // vijJAya svapriyAdoSa, zAntaroSo'tha so'bhavat / AgAccharIracintArtha, bahirvAsagRhAnnRpaH // 32 // nAgamaikSata so'vocat , brahmadatto jayatvayam / pAtAle'pi durAcArarakSitA brhmnndnH||33|| tadrAi kupito dagdhukAmastvAmahamAgamam / zrutvA ca tvadvacaH zAntastuSTaste'smi varaM vRNu / / 34 // rAjJoce mama rAjye ko'pyanyAyI mA sma bhUditi / | nAgaH prAha punastuSTaH, svArtha yAcasva samprati // 35 // vizvasya rAjA'yAciSTa, sarvaprANigiro mama / viditAH santu nAgo'tha, SARKARIORE T A Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mA1manuja pravrajyA0 zrIpradyu: mnIyavRttI proce saMpatsyate hydH||36 // paraM kathayato'nyasmai, ziraste bhAvi saptadhA / gate nAge mahiSyA'sau, samaM vAsagRhaM sthitaH // 30 // zuzrAva caikadA pallI, patyurityUcuSIM purH| rAjAMgarAgAcchrIkhaNDaM, dehi dohadapUrtaye // 38 // gRholaH prAha me kArya, jIvitavyena | & durlabhatAyAM collakahai nAsti kim ? / rAjA jJAtvA tayorbhASAM, hasannuktaH svabhAryayA // 39 // hAsasya kAraNaM kiM ? te, kathitaM mRtyudAyakam / tene dRSTAntaH tyukte punaH prAhaH, tadvAkyApratyayA priyA / / 40 // mamApi gopyamityAttha, mRtyorapi ca dussaham / tadAvayoH samaM mRtyurastu | premaprapannayoH // 41 // tataH sAntaHpuro velAvittagauravitaiH saha / strIgrahe'pi tato rAjA, zmazAne mRtyave'calat // 42 // savallabhasya tasyAtha, gajArUDhasya gacchataH / Ajaka sammukha chAgI, chAgaM proce svabhASayA // 43 // javapUlamito rAzerdohadaM dehi me priya ! / chAgo'vAdIdyavAdAne, mRtyumeM cakripattitaH // 44 // chAgI proce tyajatyeSa, bhAryArthe jIvitaM nRpaH / sasnehastvaM tu niHsne. | haH, pazumUrkhazca varttate // 45 // chAgo'vadanna mo'haM, mo'yaM pazurapyayam / anekastrIpatiH prANAMstyajatyekastriyaH kRte // 46 // cakrI tadvAkyamAkarNya, taM cAnAyyAntike chagam / kaNThe'sya nyasya sauvarNamAlAM vezma nijaM yayau // 47 // sazabdo'tADazatI pauDazAnAmi ( yattAM sa, sthitA zAnte ) tyagAnnRpaH / pAlayazcakravartitvapadaM prAcyanidAnataH / / 48 // anyadA mitravipreNa, prArthitaH svAtrabhojanam / brahmadatto'vadadviponmAdakRd durjaraM hi tat // 49 // kRpaNo'syannadAne'pi, vAvadkamiti dvijam / rasavatyA svayA cakrI, sakuTumbamabhojayat // 50 // tatastasya saputrasya, tIvakAmAdabhUnizi / ajJAtajJAtisambandhaH, pazu // 16 // dharmaH pazoriva // 51 // hiyopetaH kuTumbasya, nAsyaM darzayituM kSamaH / acintayad dvijo rAjJA, pApenAhaM vigopitaH // 52 / / dvijo bahirbhamanneka, pazupAlamalokata / karkaraistapatrANi, kANayantaM yathehitam / / 53 // upacarya ca taM proce, dvijaH prakSipya 55555 // 16 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 17 // kA golake / dRgmAlike tvayA''kRSye, rAjJaH so'tha tathA vyadhAt // 54 // prApto'GgarakSarAhanyamAno vipraMsa cAkhyata / tattu jJAtvA ||1 manujadvijaM cakrI, sakuTumbamaghAtayat // 55 // roSeNaiSa tadA'pyandhaH, purodhaHprabhRtInapi / aghAtayad dvijAnitthamAdideza ca mantriNam durlabhatAyAM // 56 // nidhehi sthAlamApUrya, vipranetrairmamAgrataH / zleSmAtakaphalairbhUtvA, taM tasyAgre mumoca sH|| 57 // brahmadattaH spRzannetra- pAzakabuddhathA tanmumude hRdi / yathA naiva tathA prItaH, strIratnasparzato'pi hi // 58 // viprannetradhiyA zleSmAtakAnyetasya mRdnataH / yayuH dRSTAnta: SoDaza varSANi, raudradhyAnAnubandhinaH // 59 // kaumAre'STAviMzatirmantulitve, SaTpazcAzad digjaye SoDazaiva / jajJedAnAM SaTzatI cakribhAve, sarvAGkana brahmadattAyuretat // 60 // saptavarSazatImitthamatikramya sa saMgabhAk / rodradhyAnI yayau mRtvA, saptamI narakAvanim hai // iti brahmadattakathA / uktazcollagadRSTAntaH // adhunA pAzakadRSTAntaH // tathAhi golladeze'sti, grAmazcaNakanAmakaH / vedavidyAcaNastatra, brAhmaNazcaNisaMjJayA // 1 // cANIzvarI gRhiNyasti, tasya puNyaguNAzrayA / tayozca devagurvAdinatayoryAti vAsarAH // 2 // anyadA tasya suzrAddhasyAzraye sAdhavaH sthitAH / paryupAste sa tAnnityaM. nitykRtypraaynnH||3|| tadA candrarucisvamasUcito'sya suto'jani / dantaiH samaM sa sAdhUnAM, padayostena paatitH||4|| tatpRSTairmunibhirbhAvI, nRpo'yamiti jalpite / sa tasya dantAn gharSitvA, punarAkhyanmunIzituH | // 5 // gururbrate sma bimbenAntarito bhavitA nRpaH / athAsya janako nAma, cANakya iti nirmame // 6 // sa bAlyAtikrame jajJe, // 17 // caturvedI SaDaGgavit / mImAMsAnvIkSikIvijJo, dharmazAstrapurANavit // 7 // sa ca suzrAvakatvena, santoSasukhapoSavAn / pariNi|nye'naghAM kanyA, subrAhmaNakulodbhavAm // 9 // jIrNakosuMbhasaMvyAnA'pamAnAspadamAsadat / svasvasRSvAtyadattAsu, suvarNakalpa-1 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 1.manujadurlabhatAyAM pAzakadRSTAntaH zrIpradyuH nIyavRttI // 18 // HOCOGECEMECRECRUICHAR kA cAruSu // 10 // khedamedasvinIM dRSTvA, pRSTA khedanibandhanam / na kiMcidapi sA pAha, bASpAvilavilocanA // 11 // sA niHzvAsa vatI ptyunivndhenaatipRcchtH| AkhyaddaridratodbhUtamapamAnaM piturgahe // 12 // sa dadhyau dhigidaM naHsvyaM, svakule'pyapamAnadam / mAnadaM dhanavatvaM syAdapavAdavivarjitam // 13 // dhaninA hi jano garjatyasatyenApi srvdaa| satyenApi ca niHsvena, sajjalajaH hai prajAyate // 14 // kiMca kArya vinA snehamarthahIne ca gauravam / pratipanne ca nirvAha, viralAH ke'pi kurvate // 15 // dhyAtveti lipsayA so'gAta, pATalIputrapattane / prAgnyasteSvAsaneSvAdyAsane ca viniviSTavAn // 16 // AdyamAcakrame tena, cANakyena | yadAsanam / tadalaMkurute nanda, eva bhadrAsanaM yataH // 17 // nandena samamAyAtaH, siddhputro'vdttdaa| vADavo niSasAdeSa, hai cchAyAmAkramya bhuubhujH||18|| ukto nRpasya dAsyA'tha, cANakyaH shmvaakytH| dvitIyasminniSIdAsminAsane dvijasattamaH // 19 // ityuktaH sa tayA prAha, sthAsyatyatra kamaNDaluH / nyAsthacca tatra tatpUrva, nAtyajacca nRpAsanam // 20 // itthamutthApyamAno'yamA sanAnyaparANyapi / daNDayajJopavItAkSamAlAcairarudhad budhaH // 21 // dAsI prAha tyajatyeSa, na zaThaH pIThamAdimam / ruNAddhi duSTa3 buddhizca, viSTarANyaparANyapi // 22 // tat kiM vAtarkinaitena, dhRSTeneti bhujiSyayA / vipra utthApayAMcakre, kramaghAtena viSTarAt // 23 // | tatkSaNaM caNinaH sUnurdAruNaH prtighaarunnH| pratijJAmakaroditthaM, sarvalokasya pazyataH // 24 // kozabhRtyamahAmUlaM, mitraputraziphA kulam / nandamunmUlIyaSyAmi, yayudRDha iva drumam // 25 // vimbAntaritamAtmAnaM, sa jAnan bhAvina nRpam / nirgatya mArga- | yAmAsa, naraM rAjyadharaM ciram // 26 // anyadA yatra nandasya, mayUraparipoSakaH / tadgrAme gatavAneSa, parivrAjakaveSabhRt // 27 // tanmahattaraputryAzca, tatra garbhAnubhAvataH / dohadazcandrapAne'sti, bhikSArthI prAvizat sa tu / / 28 // tatpRSTaH procivAn putraM, yadi me Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 manujadurlabhatAyAM pravrajyA zrIpradyu nIyavRttI sA'pivacca pAzaka dRSTAnta: // 19 // ABHARASHTRA mAdatta nivitam / tadahaM dohadaM putryA, dohadaM pUrayAmyaho // 29 // putrI ca putrIgarbhazcAnezatAM meti ciMtayan / uktaM cANakyavAkyaM tadamanyata mahattaraH // 30 // atha rAkArajanyantarvivarAntarasaMyutam / cANakyo vidadhe buddhiprakaTaH paTamaNDapam // 31 // tasyAH sitAyutakSArapUritaM raupyabhAjanam / sabimbitenduvimbaM so'dIdRzat tanmRgIdRzaH // 32 // uktA pibendubimba tat, sA'pibacca yathA yathA / tathA tathA naraH pUrva, saMketAdvivaraM pidhAt // 33 // cANakye'tha gate pUrNazraddhA sutamasUta sA / sa dattacandraguptAkhyaH, kramazastatra vardhate // 34 // cANakyo dhAtuvAdena, kRtvA kiMcana kAMcanam / tatraito rAjarItyA taM, ramamANamalokayat // 35 // dezaM kasyApi kasyApi, grAma kSetraM ca kasyacit / dadataM taM dvijaHprekSya, proce kiMciddadasva me // 36 / / gAM gRhANeti bAlokte, sa proce ko'pi hanti mAm / bAlaH provAca bhUreSA, vIrabhojyA gRhANa tat // 37 // tuSTastaduktivijJAnAdgAM gRhANeti tdvcH| pRthivyarthe vicintyaiSa, zakunagranthimAdadhe // 38 // kasyAyamiti tatpRSTe, parivrAjakaputrakam / tamAkhyadvAlakAH so'hamAha taM ca caNiprasUH // 39 // Uce ca candraguptaM tvAM, satyabhUpaM karomyaham / sa tena saha yAtazca, cANakyo'melayaccamUm // 40 // arudhat pATalIputraM, nandenAbhAji so'cmuuH| sacandraguptazcANakyaH, prANezava traannvrjitH|| 49 // pRSThe ca sAdinyAyAti, maurya nyasya sarasya yam / kurvan rajakatAM pRSTastenAkhyattaM saraHsthitam // 50 // tatrasthaM vIkSya taM sAdI, cANakyAyAzvamArpayat / muktvA'si kaJcukaM muzcan , cANakyenAsinA hataH // 51 // tamAhUyAzvamArohya, svenAruhyAnazacca sH| tamapRcchat kimadhyAyi, yadA tvaM kathito mayA ? // 52 // sa prAha bhavitA bhavyamitthaM vezyArya eva tat / cANakyo'cintayadyogyo'yaM na vipratipatsyate // 53 // kSudhitaM candraguptaM ca, muktvA'nnArtho'vizatpure / tatkAlabhuktadadhyannadvijodaramadArayat // 54 // karamba sa gRhItvA'sya, 555555AGRA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu zrIyavRttI // 20 // (36 jaTharAtpaTharAdiva / abhojayadimaM bAlaM, kAlajJazcaNinandanaH // 55 // nizAyAM sa gato grAme, bhikSArthI sthavirAgRhe / paryaveSi tayA'rbhANAM tadA coSNA vilepikA || 56|| ekazca kSiptahasto'ntaH, pluSTaH krozaMstayoditaH / mUDha ! tvamapi cANakyatulyo bhoktuM na vetsi re // 57 // tatpRSTA sA'vadatpUrva, sarva gRhyeta pArzvataH / tadvicArya gato bAlaM, bhikSayA tamabhojayat // 58 // gatvA'tha himavatyAha, maithyA parvatakaM nRpam / rAjyaM vibhajya saundaryarItyA nandasya gRhyatAm // 59 // tanmataH pArzvato deza, krameNAdAtumudyataH / purvekasyAM tvabhaMgAyAM, tridaNDIbhUya so'vizat // 60 // matvA tadindrakanyAnAM mAhAtmyaM lokaneoditaH / mAyayA tAH samutthApya tatpuraM svakare'karot // 61 // iti deza vazIkRtya, puSTo'rthena balena ca / so'rautsIt pATalIputraM sarvataH saha pArvataiH ||62 || nando mandAkSamando'tha, dharmmadvAraM vimArgayan / gacchekena rathenArthaM, gRhItvetyuditastataH // 63 // bhAryAdvayaM ca kanyAM cArthe vyAvRtya rathena saH / niryAnmauyaM prapazyaMtImapazyattanujAM bhRzam // 64 // nandena sA vrajetyuktA, yadArohadrathe tadA / bhagnA navArakA candraguptazcaitAM nyavArayat / / 65 / / tvadvezyA bhAvino bhUpA, naveti caNisUnunA / prokte'nyarathamAropya, tAM zasye nyavizat pure // 66 // antaH parvatake'pyete, dvibhAgaM sarvamAhitam / tatra nandaprayuktA''sIt, kanyA ca viSavAsitA // 67 // tadicchuH parvatastasyAH, pANigrahamakAryata / bhramannamyagni mUrcchAvAMzcandraguptamuvAca tat // 68 // vayasya ! mriyate so'tha, tatpratIkArakArakaH / vikaTAM bhRkuTiM kRtvA, cANakyena niSedhitaH // 69 // yaduktaM tulyasAmarthyaM, marmajJaM vyavasAyinam / arddharAjyaharaM bhRtyaM, yo na hanyAt sa hanyate // 70 // candraguptaH sthito tUSNIM, saMsthitaH parvatastataH / abhUtAM caMdraguptasya, rAjya| bhAgavubhAvapi // 71 // anyadA naMdagRhyeSu, dezopadravakAriSu / cANakyo'mArgayaccauragrAhamugrataraM naram / / 72 / / gataH purAdvahi 1 manujadurlabhatAyAM pAzaka dRSTAntaH // 20 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIvRttau // 21 // vakSya, naladAmaM kuvindakam / jvalanaM jvalayantaM taM hetuM papraccha so'vadat // 73 // matkoTakena duSTena, daSTo mama sutastataH / khanitvA tAlaM mUlAt matkoTAn vizasAmyaham // 74 // zrutvetyayaM gataH sthAne, tamAkArya sa kAryavit / cakre'sAmAnyasenAnyabhanyA yivyayabaddhadhIH // 75 // tenopacarya bhojyAdyaiH sakuTumbA api kramAt / taskarAste savizvAsA, vizastA eva cakrire ||76 || kRtvetyakaMTakaM rAjye, kozArthArthaM maharddhikAn / AhnAya taiH samaM madyapAnamArabdhavAnayam // 77 // jijJAsustattadAkUtaM, svayaM cAmadyapo'pyayam / utthAya naTavannRtyannityagAyat sa mattavat // 78 // dve vastre dhAturakte me, tridaNDaM svarNakuNDikA / vaze ca nRpa ityarthe tadvAdayata DumbarIm // 79 // zrutvetyasahamAno'nyaH, svAM prAgaprakaTAM zriyam / UrdhvakRtya bhujaM nRtyan, prakAzayitumudyataH // 80 // yataH kruddhAturonmatcAnurakta vyasanazritAm / mriyamANasya ca prAyo'bhiprAyo yAtyagopyatAm // 81 // sa jagau ca gaje matte, dvigatyUtisahasrage / lakSaM pade pade'trArthe, tadvAdayata DuMbarIm // 82 // paraH prAhAzilakSetre prajAte ca tilADhake / lakSaM tile tile'trArthe, vAdyatAM mama DumbarIm / / 83 / / vaktyanyo'drinadIpUrasyaikA hanavanItataH / badhnAmi pAlimatrArthe, tadvAdayata DumbarIm // 84 // paraH prAha yadekAharjAtabAlAzvabAlakaiH / chAdayAmi namo'trArthe, vAdyatAM mama DumbarIm // 85 // proce parastu yanme'sti, ratnabhUtaM dvayaM gRhe / ekaH zAlibhinna zAlizAliprasavazAlitaH // 86 // paro gardabhikaH zAlizchinnazchinnaH prarohati / asyArthasya samarthatve, vAdyatAM mama huMbarIm // 87 // Uce'nyo'smyanRNo nityasugandhaH prItimatpriyaH / sahasradravimAtra, vAdyatAM mama DumbarIm // 88 // tad jJAtvA dravyamucitaM yAcitaM caNisUnunA / mAsaM pratyekavastrasya, prakSaNaM turagAstathA // 89 // akSayyanidhivatkica, kuzUlAH zAlibhirbhRtAH / tanmarmavedinA tena sarvamitthamupAdade // 90 // anyadA devatAdattAvakSau cintita - dhAnya dRSTAntaH // 21 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - PAL A zrI pravrajyA0 dRSTa ta zrIpradyu: nIyavRttI // 22 // ARCHIRECIRCCIRCRECCASIASAR pAtinau / prApyakaM puruSaM viSNugupto dakSamazikSayat // 91 // sa jagau yo vijetA me, sthAlaM gRhNAtu so'khilam / jaye tu| mama dInAra, eko deya iti sphuTam // 92 // paNena tena dIvyantastenAnye jigyire jnaaH| sa tu tainetthmpyrth, cANakyo'melayabahum // 93 // api nAma sa jIyeta, kadAcidaparainaraiH / mAnuSyakAt paribhraSTo, mAnuSyaM labhate na tu // 94 // uktaH | paashkdRssttaaNtH|| ___adhunA dhAnyadRSTAntaH,-dhAnyAni yavagodhUmavIhiSaSThikazAlayaH / kodravANukakaMgunyo, mudgamASau varAlakaH // 1 // | tilAtasIcuniSpAvA, harimanthatripuNDrako / masUradhAnyakADhakyaH, kalAyazca kultthkaaH||2|| bharatakSetrasambhRtAnyetAni nikhilA-hai nyapi / saMpiNDya sarpapaprasthastanmadhye ca nivezyate // 3 // dhAnyaiH karambitaM taM ca, vRddhaa'vcykaarinnii| sUrpaNa sarSapaprasthaM, punaH pUrayate katham // 4 // api sA bhRzamArAddhadevatAyAH prabhAvataH / pUrayen na tu mAnuSyaM, tadbhaSTairlabhyate param // 5 // iti // atha dyUtapRSTAntaH, kAMcanapure kanakaratho rAjA purA'jani / tasyApi bhUpateH sASTazatastambhAzrayA sabhA // 1 // ekaika| stambhake konnaashcaassttottrshsrshH| nityaM nivizate tatra, sa jarAjarjarAMgakaH // 2 // tatputro rAjyalobhena, taM jighAMsati mUDhadhIH / taM ceMgitAdibhirmatvA'mAtyo rAjJe nyavedayat ||4||raajnyaa'th cintitaM lipso kRtyaM kiJcidasti hi / nApekSate kulaM jAti, puNyaM |prema yazo'pi hi // 5 // lobhAviSTaH prabhuM mitraM, hanti bandhumapi dhruvam / dhyAtvetyuce sa taM yo'nukramaM na sahate hi naH // 6 // (pUrvarAjyAsanasthena, ghRtaM sa ramate nanu / ) jayino chUtakhelAsu, tasya rAjyaM prdiiyte||7|| kathaM jetavyamityukte, tena prAha mhiiptiH| (tavaika eva) dAyastu, dAyA me sakalA api // 8 // ekaikaH koNako jeyo, vArAnaSTottaraM zatam / tatsaGkhayeSu jiteSveSu, stambha eko SHARE Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnadRSTAntaH pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 23 // bhavejjitaH // 9 // aSTottarazatasyApi, stambhAnAmapi nirjayAt / rAjyaM taveti sa kathaM, dAyenaikena tajjayet ? // 10 // soapi | daivatasAhAyyAdekasmAdapi dAyataH / rAjyaM labheta mAnuSyaM, na maanussbhvcyutH||11|| atha ratnadRSTAntaH-atha kazcidvaNigratnaM, ratnasandoharohaNaH / pare tatra pure koTIdhvajAH santi shsrshH||1|| mahotsaveSu hai sarveSu, svasvakoTImitAn dhvajAn / Urdhvayantyapare ratnavaNig nova'yate punH||2|| pitari proSite'nyedyuH, parasparddhAyutaiH sutaiH| | dezAyAte vaNigvarge, vikrIto ratnasaMcayaH // 3 // UrvIkRtAH ptaakaastairdrvykottimitaasttH| te ratnagrAhakAH svasvadezAn 4 | dezyAH punaryayuH // 4 // athAyAtaH pitA vIkSya, dhvajAnUvIkRtAn sutaiH / ciratnaratnapUgasya, parijJAya ca vikrayam // 5 // tAn bADhaM tADayitvA''ha, ratnAnyAnIyatAM drutam / bhrAmyanti yatnato ratnI, yAtA dezAntareSu te // 6 // ratnAni na punaH prApura, prApnuvantyapi tAni te / devatAdiprasAdena, mAnuSyaM tu sudarlabham // 7 // ___atha svapnadRSTAntaH--puryastyujjayinI nAma, jayinI nijasampadA / bhogavatyamarAvatyalakAlIkatvakAriNI // 1 // tatrAsti nyAyadhavalo, vicAradhavalo nRpH| ripubhUdhavalopodyayazasA dhavalo'vanau // 2 // A nAmArtiviccheda, yaH kurvannapi sarvadA / | smarAnaiparanArINAM, nAti hartumabhUt kSamaH // 3 // tatra ca trastasAraGganetrA netrApi mAnitA / kulaM kakAkalApasyAgaNyalAvaNyamandi| ram // 4 // devadattAbhidhA dattAmaranArIvirUpatA | gaNikA maNikA sAsti, shRnggaarrsvaarinnH||5|| svaprajJayAJcalastatrAcalanAmA'sti vizrutaH / sArthavAhasutastasyAmatyantamanurAgavAn // 6 // sa vicitrANi vastrANi, niSpravANiniyacchati / bhUSaNAnyapi vizrastadUSaNAni surdruvt||7|| taM niSkalamapi zrIbhiH, sakalaM viklNkdhiiH| sa sevate paNastrINAM, patiroM hi naaprH||8|| EPHICS ASPIRACICAG // 23 // NUAR Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrapriyunIyavRttI BINDASSONS | itazca pATalIputre, pavitrakSatragotrajaH / mUladevaH kalAcaityamUladeva ivAbhavat // 9 // vijJAnabhUmiH kuzalaH, sakalAsu kalAsu svAmaca / udAracittaH kRtyajJaH, pratijJAtArthasAdhakaH // 10 // kRtajJo guNarAgI ca, dakSaH zUraH priyNvdH| rUpalAvaNyatAruNyapuNyakA dRSTAnta: | ruNyamandiram // 11 // tribhirvizeSakam / / netrAnandapradasyApi, kaNasyApi kalAnidheH / vyasanaM tana tatyAja, mitramatyA(patnyA) divaaritH||13|| anyadA janakenaiSa, saruSA paruSAkSaram / uktastadapamAnena, niragAnagarAt ttH|| 14 // pRthvI pRthvIM krameNaiSa. krAman caGkamaNakramAt / ujjayinyAM samAgacchadatucchaguNasevAdhiH // 15 // guTikAyAH prayogeNa, tatra vAmanarUpabhRt / nindana | balimano yAzcAdainyaM cakre kadApi n||16||kthaaprvndhgndhrvklaaprvrkautukaiH| vismApayanna kasyaiSa,vAmano vA mno'hrt||17|| sa kalAkuzalAM zrutvA, devatAvat paNastriyam / sAmAnyanararucyAsu, dUramAtmAbhimAninIm // 18 // tavakSobhAya tadAsanna, devasamAzrayaM trayam / anyAnyavarNasambandharamyaM gAndharvamAdadhe // 19 // yugmam / / sA tadapratimaM zrutvA, pIyuSapratimaM zruteH / viSaya | nayadA(nA)dInAM, naiva svaviSayaM vyadhAt / / 20 // mAdhuryadhuryametasyAvigItaM giitmucckaiH| zrutidvArA pravizyAsyAzcittaratnamacorayat // 21 / / gatisya vizramasthAnaM, tasya cittApahAriNaH / jijJAsuratha sA dakSaM, prairSAta preSyAjanaM nijam // 22 // tena vijJena vijJAya, gatvA''cakhye yathAtatham / yadayaM vAmanaH ko'pi, gItaM gAyatyavAmanam // 23 // manye vAmanamUrti taM, mAdhavaM devadattayA / vicintya mAdhavI preSyA, praiSyasyAhvAnahetave // 24 // kubjA sA sahajeneyaM, bhUtvA vinayavAmanA / madhuvat madhureNoccairvacasA taM // 24 // vacasvinam // 25 // deva! tvadIyagItena, svAminI me vimohitA / devadattAbhidhA vezyA, mRgavanmRgalocanA // 26 // shrutgiitshrute-17||24|| stasyA, raJjite yadbahuzrute / bahudRSTe tato dRSTI, draSTuM tvAmutsuke prabho // 27 // svareNa te zareNeva, mukhcaapaaccrissnnunaa| viddhaM tasya | // 24 // 5455345345 SHARE Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 manudha zrIpradyu mnIyavRttI durlabhatAyAM svapnadRSTAnta: // 25 // CHANNSTRE manastena, nAnyato gamanakSamam // 28 // mAyAmaya ivAyAmaH, svarastava taraH shrH| tasyAH kAntamAgatya, yattAmeva vibheda sa: // 29 // pratijAgarituM tattAM, devadattAM tavAdhunA / vaidyasyevAgatiyuktA'STAMgavaidyakavedinaH // 30 // tatastadIyavijJaptimaGgamA jaMgamA vidan / dhunIhi mA samAgatya, gRhAnasyAH punIhi ca // 31 // yuktiyuktaM tayetyuktaM, karNyamAkarNya vAmanaH / guNairavAmanaH prAha, nirutsAha ivAkRtau // 32 // gaNikAsaGgamo'mAnamAnaglAnividhAyakaH / na mAnacittavittasya, mAnase mama rocate // 33 // vezyA priyasya kasyApi, vakSyA no kAzyapIva yat / tAn puNyadhanasaMyuktAn, saMtyajya ramate paraiH // 34 // bhaasvdiishvrlokeshhRssiikeshprcetsH| hitvA parAna kucelo'pi, vezyAnAM dhanadaH priyaH // 35 // na kulena kulInAnAM, na kalAbhiH kalAvatAm / na guNairguNinAM vazyA, vezyA vittena kevalam / / 36 // satkAvyazuddhikAra, iva sAdhAraNastriyaH / arthahInaM parityajyAzrayaMte sArthakaM padaM / / 37 // tenetyukte'bravIt kubjA, satyamabjamukhedRzam / rajyate svAminI nastu, kalAvati kalAvatI // 38 // saguNena tvayA''kRSTa, tasyA nijamanAmRgam / pratyAnetumahaM preSIt zleSaNIyAparaM manaH // 39 // deva! tvAM devagandharvagarvasarvasvataskaram / svAminIcittacauraM ca, grahISyAmi balAdapi // 40 // tAmityuktavatI ruSTa, ivAyamanapAyadhIH / AsphAlya saralIcakre, sadyo vidyAprayogataH // 11 // sA svamanyAdRzaM vIkSya, vismayasmayamandirA / mene janmAntaraM prApta, tadvijJAnasuvedhasaH // 42 // pUjAcikIriva nyasya, padastasya ziro'mbujam / AnandAzrujalaiH snAna, kurvatIvAtha taM jagau // 43 // pUrva paddho vidhAtA mAM, kubjAGka prakaro'karota / navena vedhasA'haM tu, bhavatA saralIkRtA // 44 // hantA'haM tAdRzI cakre, tvayA'bhinavavedhasA / pratyeti svAminI naiva, yathA me zapathairapi // 45 // bhavantaM preSitA''hvAtuM, brajantI tvAM vinA'dhunA / rUpeNAnyAdRzI 5555STRIES // pUrva // 25 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 26 // veza !, pravezamapi no labhe // 46 // tadvibhAyArtha ! kiGkaryAM, dayAmaya ! dayAM mayi / prasadyAtha samAgatya mAM pravezaya vezmani // 47 // nirbandhena tayetyukto nyastabAhuH subAhunA / gRhItvA sa gRhaM nItaH purobhUya pravezitaH // 48 // tAM vIkSya vismitA devadattA prAha hale'si kA ? / sA'tha vAmanavRttAntamAkhyAntI sarvamAkhyata // 49 // agaNyapuNyalAvaNyaM, vAmanaM vIkSya taM sudA / taccAkarNya sakarNA sAdApayaccAru viSTaram // 50 // niviSTo viSTare tasminnayaM susmitayA tayA / uktastAM madhurAlApaidhairhRtahRdaM vyadhAt // 61 // tadA vaiNika eko'trAgatya vINAmavAdayat / tuSTA tuSTAva taM devadattA tvaM sAdhu sAdhu bhoH // 52 // mUladevo'vadadaho, jAnAtyujjayinIjanaH / atIvapuNyanaipuNyaH, sundarAsundarAMtaram // 53 // devadattA''ha kiM kSUNamatra : provAca vAmanaH / vaMze'zuddhe sagarbhAyAM taMtrayAM kSuNNaM striyAmiva // 54 // kathaM jJAyata ityukte, tayA sa prAha darzaye / vINAmathArpayadvINAvAdakastasya vismitaH || 55 || vaMzAntaH karkaraM tantrImadhyAt kezaM ca so'kRSat / tataH samAracayyaiSo'vINayacca pravINadhIH // 56 // devadattA tadAyattacittA'bhUt saparicchadA / kariNIva sadA''rAvasvabhAvA maunmaashryt||57|| tad vIkSya stabdhakarNau ca, ghUrNamAnau ca vismitau / gaNikAvaiNikau vizvakarmmA'yamiti dadhyatuH // 58 // gaNikA vaiNikaM prItA, sampUjya vyasRjat tataH / bhojanA| vasare'bhyarNe'bhyadhAcca nijaceTikAm ||59 || hale'GgamarddamAhUya, same hyAvAhubhAvapi / zarIrasajjanaM sadyo, majjanaM kurvahe yathA // 60 // anumanyasva mAmeva, yathA'bhyaMga karomyaham / ityukte mUladevena, soce jAnAsyado'pi kim || 61 || sa prAha naitajjAne'haM jAnAnAnte sthitaH punaH / atha campakatailenAbhyaMgamabhyaMgamAdadhe // 61 // sukhayannayamaMge tAM, chavimAMsAsthiromasu / cakre hRtahRdaM vittaM, hRdantaH sA tvacintayat // 62 // vijAnAti zayo'syAho, karayormRdutA'pyaho / channaveSastadekaH syAt, ko'pi siddhaH pumAn manuSyadurlabhatAyAM svamadRSTAntaH // 26 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu nIyavRttI // 27 // dhruvam || 63 || avAmanaM guNairenaM manye kapaTavAmanam / dhyAtveti devadattA'sya devasyevApatat padoH ||64 || avocaM ca mahAbhAga !, guNairarimaiH / jJAto'styuttamamartyastvaM pratipannai ca vatsalaH / / 65 / / dAkSiNyAvArapArazca tadAtmAnaM pradarzaya / rUpe tavAhamukA'smi, yoginIva parAtmani ||66 || tannirbandhAnnijAsyasthAmAkRSya guTikAmatha / mUlarUpadharo mUladevo devopamo'bhavat // 67 // sAkSAd vIkSya kalAvantaM taM bhAsvantaM ca tejasA / darzavaddarzanIyaM sA, prAjJamAnyamamanyata // 68 // taM yathAkAmarUpaM ca kAmarUpaM ca vIkSitum / sahasrAkSatvamaicchaccApatacca padayoH punaH // 69 // mahAprasAda ityuktvA, svayamabhyajya taM tataH / samaM snAtvA ca bhuktvA ca, dukUle paryadhApayat // 70 // ajalpacca vinaikaM tvAM nApareNa nareNa me / kenApyaraJji dUrajyaM, mAnasaM mAnasaMbhRtam // 71 // tat satyaM dRzyate kenaikena sAkaM na saMkathA ? / viralaM mAnuSaM cittasyAmaMdAnandakRt punaH // 72 // tvayoparodhazIlena, tan madIyAnurodhataH / ramye harmye samAgamya, vizramyamiha sarvadA // 73 // mUladevo'vadad guNye, guNajJe guNarAgiNI ! | videze nirddhane cAsmAdRzi sneho hi na sthiraH // 74 // prAyaH kAryavazAdeva, snehaH sarvasya jAyate / kArya sarva dhanena syAnnirdhanena na kiMcana // 75 // soce dezaH paraH svo vA, satpuMsAM naiva kAraNam / na muJcatyambudhityaktaM, pAJcajanyaM hariH karAt // 76 // asAre'rthe ca dakSANAM na rAgaH syAd guNeSu tu / sadbhAvaH sajjanAnAM hi, koTikoTimupaiti yat // 77 // prArthanAM sarvathA'pyenAmanumanyasva me tataH / tanmate'tha tayorjajJa, saMyogaH snehanirbharaH // 78 // devadattA'nyadA raMgabhUmau nRttvA nRpAgrataH / paTahaM paTubhiH pAtairmUladevastvavAdayat / / 79 / / puSTaraMgavazAtuSTo vicAradhavalo nRpaH / adatta devadattAyai, varaM nyastastayA'tha saH // 80 // mUladevaH punardhUtavyasanAdvasanAnyapi / hArayan priyayA vAcA, proce sAnunayaM tayA // 81 // tava rAkAzazAGkasyAGka iva vyasanaM manuSyadurlabhatAyAM svapna dRSTAntaH // 27 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuzrIyavRttI // 28 // priya ! / nidhAnaM bahudoSANAM parityaktuM hi yujyate // 82 // idaM hi vibho dharmmasya, zaucalaJjArthanAzanam / satyazatruH pitRbhrAtRmAtRmitrAdimoSakRt // 83 // na devo na gururyatra, viveko na manAgapi / lokadvayapraNAzazca tad dyUtaM deva ! mA vaha // 84 // ityukto'pi na sa tyaktuM zaktastadabhavadrasAt / vyasane hyupadezo na mantro viSa ivodbhaTe // 85 // itazca nizcalapremA, tasyAmacalasArthapaH / mUladevopari dveSaM, vaha~drANi mArgati // 86 // tadIyazaMkayA mUladevastvavasaraM vinA / nAyAti sadane tasyAH, parAyattA hi tena sA // 87 // jananyA'tha nijanyAyasadRzaM zikSitA sutA / acalaM zrIdamAdastva, muJcAmuM cArthavarjitam // 88 // sA prAha nAhamekAntAdamba ! dravyAnurAgiNI / guNAnurAgiNI tvasmi, soce ke kitave guNAH 1 // 89 // devadattAvadaddharo, dAkSiNyAndhiH kalAnidhiH / priyabhASI vizeSajJaH, kRtajJo guNarAgavAn // 90 // ato'haM na tyajAmyena makkApyenAmabodhayat / anekavidha dRSTAntairguruH ziSyamivotkaTaH // 91 // niryAsaM yAvake prAntamikSau putre ca kRttakAm / sA kadambA kadambaM ca, candane yAcite dadau / / 92 / / pratyUSe preritA dhUpavelA devAnumAnataH / (zreSTho tamaH priyatamastava tvaM taM tu nojjhasi // 93 // dadhyau ca devadatteyaM, vRddhA gRddhA dhruvaM dhane / spaSTAMstAniti dRSTAntAn datte matteva mUDhadhIH // 94 // anyadA sA tayetyuktA, yAcasvabhuM kilAcalam / tadAkhyAte ca sa praiSIdikSubhiH zakaTaM bhRtam // 95 // yat praiSIkSubharastena, tadahaM karaNI katham / sutayoktaM jagAdAmbA !, sa khudAramanAH sadA // 96 // sarvasya parivArasyAvAritaprasaraM hi sA / dAsyatIti dhiyA tena, sudhiyAM preSyano bhRtam // 97 // tatazca mAdhavImUce, devadattA hale ! vaca / mUladevAgrataH zraddhAM, mardAyAmikSubhakSaNe // 98 // tayA''khyAte gRhItvakSuyaSTI dve takSati sma saH / kRtvA dvathaMgulakhaNDAni, parvANi projjhya sarvathA / / 99 / / cAturjAtakavarNena, mizrI - manuSyadurlabhatAyAM svamadRSTAntaH // 28 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 29 // kRtyAkhilAnyapi / karpUreNAdhivAsyAtha, manAgU bhivA ca kaNTakaiH // 100 // zarAvadvayamAnIya, kulAlanilayAdayam ekaM bhRtvA tadA'nyenAcchAdya tAM prAhiNottataH // 101 // vizeSakam || acalaprahitAnikSUn, bhikSUniva gRhAGgaNe / luThataH spRzatI padbhyAM vezmani praviveza sA // 102 // vimbAdivAdhivAsasthAdutsAryAcchAdanaM tataH / zarAvasampuTaM tasyA, nikaTaM prakaTaM vyadhAt // 103 // varddhamAnamudA''dAya, varddhamAnadvayaM ca tat / devadattA'vadattAmAhUyAmyAM darzayatyadaH // 104 // narANAmantaraM pazya, tato'haM guNarAgiNI / akkayA'cintyathAtyantaprIteyaM na tyajatyamum // 105 // karomyupAyaM taM yena, kAmuko gAmuko bhavet / svayameva videzAya, tataH syAd ruciraM ciram // 106 // citte ciraM vicintyeti, proce prajJAbalA'calam / guptastvamedhi medhAvin !, kRtvA'lIkapravAsitAm // 107 // praviSTo mUladevo'tha tvayA'bhyetya bhaTaiH saha / vimAnanIyo deze'pi, vasatyasau // 108 // tathAsthe'smin mUladevamAhUtaM devadattayA / kuTTinI kapaTe paTTI, sArthezasya nyavedayat // 109 // tasminnakasmAdAyAte, svabhaTaiH sAkamutkaTaiH / sA'tulyaM dadhatI zalyaM, palyaMkAdhaH priyaM nyadhAt // 110 // taM vijJAya ca palyaMke, niHza kena hRdA'calaH / upAvizadayaM dakSaH, proce ca gaNikAmiti // 111 // kuruta snAnasAmagrI, vezyA prAhaivamastviti / uttiSThatAbhyaGgakRte, varAzi paridhatta ca // 112 // avocadacalaH svame, dRSTo'dya yadimairaham / vastraiH khadvAsthito'bhyaktaH, snAtazcaitattataH kuru / / 113 / / sarve vinazyate vezyAproktaM proce'calaH punaH / dAsye tUlIdukUlAdyaM suciraM ruciraM param // 114 // kuTTinyA tvevamityukte, tayA tatra sthito'pi saH | abhyaMgyodvarttitaH khalyA, snapitazca jalairapi / / 115 / / patitA mUladevasyopari snAnAmbhasA casAH / adatta devadattAyAH, snehasyeva jalAJjalim // 116 // acalaH sAvayAmAsa, snAnanIreNa tatpriyAm / prema zrIrdeva manuSyadurlabhatAyAM svapnadRSTAntaH // 29 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI 5%AA // 30 // TREAkkRUARCHASHA | dattAyAstatrAzuSyattadA'dbhutam // 117 // adhaHsthe mUladeve'tha, bhRte'khilamalAMbhasA / kuTTinI saMjJayA'bhyeyurbhaTAH prakaTahetayaH mnussy|| 118 // mRladevaM gRhItvA ca, vyAlaiAla iva dvipaH / garjannuvAca pazyAsti, kazcitte zaraNaM yadi // 119 // so'tha svaM dAdulebhatAyAM svAmaveSTitaM matvA, vairibhinaSTacetanaH / nirAyudhaM ca proce taM, kuru svarucitaM nanu // 120 // acalo'cintayat kazcidayaM hi purussottmH|| dRSTAntaH AkRtyA jJAyate kasya. skhalitaM na bhave bhavet // 121 // uktaJca kaH sukhI nityaM, kasya lakSmIzca nizcalA / skhalitaM kasya na syAt kaH, khaNDyate naiva daivataH // 122 / / dhyAtvetyUce bhavAnevaMvidhA'vasthAsthito mayA / amocyahaM tvayA mocyastadevAd vyasane sati // 123 // dvidhA'pyuttIrNanIro'sau, nirgato mandirAd dvidhA / sasnau spRSTAMtyajeneva, sacelaH saraso'ntare // 124 // dadhyau ca mAnyayaM mAnamlAnyA praglAnamAnasaH / gatvopAyaM kvacit kurve'muM prati prativipriye // 125 // mitreSu nopakurvati, nApakurvati zatruSu / ye narAH kena rAjante, te mAnaM mAnazAliSu? // 126 // dhyAtveti samayajJo'yaM, bhikSayA prANavRttikRt / duHkhavArddhitaTa bennAtaTaM pratyacalattataH / / 127 / / paryaTaeNzcATavImekAM, prApa dvAdazayojanIm / vizanniHzambalo niHsahAyazcAsyAM vyaci- ntayat / / 128 // yadi kazcit dvitIyaH syAt , sahAyo vacane'pi hi / sukhAduttIryate tena, sArddha vipadaM cATavIm // 129 / / iti dhyAyati tatrAgAddarzanIyAkRtiH kSaNAt / brAhmaNaSTakkajAtIyaH, zabalasthagikAM dadhat // 130 // pRSTastena va yAtA'si 1,5 dvijaHproce'TavestaTe / pare vIranidhAnAravyaM, grAmaM gantA'smi sundara ! // 131 // tvaM va gaMtA'sIti pRSTe'paro ghenAtaTaM jgii| dvijo jagAda taGkehi, yAvo'tha calitAvubhau // 132 // aho yAmayuga yadbhayA, tAbhyAM dRSTaM sarovaram / kSaNaM vizramya te mArge, cchAyAyAM gatabhAntike // 133 // mRSTvA karakramaM chAyAzAlipAlidrumazrite / apare'cchoTayaTTakvADavaH zambalasthagIm // 134 // % Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrImadyu nIyavRttI // 31 // AkRSya bhastrikAmadhyAt, sakkumAraktamAnasaH / kAMsyapAtre jalenAdrakRtyArebhe ca khAditum // 135 // acinti mUladevena, brAhmaNA jAtirIdRzI / prAyaH kSudhApradhAnaiva, pazcAddAsyati me tataH / / 136 / / bhaTTastu bhuktvA baddhvA ca sthagikAmabhavat pathi / paro'parAdhe dAteti, dhyAyannanujagAma tam // 137 // tadApyadatte kalye'sau, dAsyatItyAzayA vrajan / zizyAte te nizIthe nyagrodhasyAdarato'dhvanaH || 138 // tathaiva prasthitau prAtaH, punarmadhyaMdine sthitau / tathaiva bubhuje Takko, mUladevAya na svadAt // 139 // dvitIye'tha dine dadhyau, mUladevo'tha vADavaH / satkUn dAsyati nistIrNaprAyA yadvarttate'TavI // 140 // tasminnapi dine svena, bhuktvA bhanAmukhaM dvijaH / mUladevamukhenAmA babandhe dRDhabandhanaiH // 141 // aTavyAM laMghanaM caikaM, tasya trINyaparANyapi / na tathA duduvuzcattaM yathA dviD mAnalampaTam // 142 // truTitAyAmathATavyAmadravad vipathe dvijaH / mama grAmasya mArgo'yamayaM benAtaTasya ca // 143 // mUladevo'vadadbhadrAyAto'smi tvatprabhAvataH / mama tvaM suhRdevAtha, mamAkhyAmapi viddhi bhoH ! // 144 // tanmayApi kadAciccat kAryaM kimapi sidhyati / benAtaTaM tadA''gacche, kiJca te nAma ? so'vadat // 145 // pitrA saddhaDa ityAkhyA, dattA'nyena janena tu / mama nirghRNazarmeti, mUladevaH smitastataH // 146 // gate'smin mUladevo'tha, grAme vasati kutracit / bhikSAM praviSTaH kulmASAn bhrAntvA bhrAntvA''pa nAparam // 147 // gaccha~zcAbhisaraH zuSkadehaM gehaM tapaH zriyAm / apazyamunimAyAntamekaM mAsikapAraNe // 148 // acintayacca dhanyo'smi, yadasmin samaye mayA / muniH kalpatarurdRSTo'samudbhUtatarau marau // 149 // atra caiSa daridrasyaukasyaSTApadavRSTivat / janaMgamagRhe mattamataGgaja ivAgataH // 150 // kiM caiSa dazabhirdhammaiH pAtraM ratnatrayA'dhipaH / sarvasaMgaparityAgI, supAtraM hi mahAmuniH // 151 // vinyastamIdRze kSetre, vastusasyaM kuTumbinA / siktaM bhAvAmbha manuSyadurlabhatAyAM svama dRSTAntaH // 31 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu nIyavRttau // 32 // sA'nantaphalaM lokadvaye bhavet // 152 // mAsopavAsyayaM me'dyopavAsatrayapAraNe / pAraNAyApatat bhAvikalyANamaNibhid dhruvam // 153 // mASAn dade tadetasmai, grAmo hyayamadAyakaH / katiSvapi gRheSveSa, mahAtmA hi yato vrajet / / 154 // ahaM punarbhamiye'smin grAmo'styanyo'pyadUrataH / tatra lapsye'rpayAmyasmistat kulmASAnakalmaSe // 155 // dhyAtveti darzitAstena, te natena muniM prati / sAdhudravyAdisaMzuddhiM dhyAtvA dadhe ca pAtrakam // 156 // pravarddhamAnabhAvastAnadAdityapaThattathA / dhanyAnAM puruSANAM syuH, kulmASAH sAdhupAraNe // 157 // tadA namaH sthitA sAdhubhaktyA devItyuvAca tam / mUladeva ! tvayA sAdhu, kAritaM sAdhupAraNam // 158 // prArthayasva tataH zlokArthena yattava rocate / so'yAcaddevadattAM ca, rAjyaM cemasahasrabhRt // 159 // devyUce vatsa ! nizcitastiSThAvazyaM bhaviSyati / tavedamacirAdeva, munipAdaprasAdataH // 160 // mUladevastathetyuktvA, natvA ca munipuMgavam / nivRtto'tha munirgatvodyAne pAraNakaM vyadhAt // 161 // munau sarvasvadAnena tadA'nena samo'stu kaH 1 / muninA'pi ca yo bhikSAmAdAyAdAt mahIzatAm // 162 // bhramannanyastu labdhvA'nyabhikSAM vikSobhavarjitaH / bhuktvA benAtaTaM prAptaH, supto dezyakuTau sphuTam / / 163 / / carame yAminIyAme, svapne'pazyanmukhe vizat / yAminIkAminIsvarNakuNDalaM candramaNDalam // 164 // ko'pi kApaTikaH svame, tadvIkSyAnyo'nyamAkhyata / te vyAkhyan ghRtakhaNDAbhyAM, maNDakaM lapsyase'dya yat / / 165 // paramArtha na jAnanti, svapnasyaite'lpamedhasaH / dhyAtveti mUladevena, na svasvano niveditaH || 166 || dramakastu sa bhikSAyAM samacchAdanaparvaNi / labdhavAn ghRtakhaNDAbhyAM maNDitaM prauDhamaNDakam // 167 // mUladevaH punargatvA''rAmaM cArAmanAyakam / kusumoccayasAhAyyAdArthadhIH paryatoyaSat / / 168 / / tasmAddAsyati (dAdAya ) puSpANi, phalAni ca zucitvabhAk / svamAdhyetuH sudhIrghAma, jagAma ca nanAma ca mRnuSyadurlabhatAyAM svajhadRSTAntaH // 32 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIyavRttau // 33 // / / 169 // tenaiSa bahumAnenAbhASya pRSTaH prayojanam / jagAda yojitakaraM, svapnavyatikaraM ca tam // 170 // upAdhyAyaH pramuditaH, prAha svanaphalaM tava / AkhyAsye sumuhUrtte'hamadyAsmAkaM bhavAtithiH // 171 // ityuktvA snapayitvA ca, pravANI niSpravANadhIH / parighApya ca daivajJastaM nRpavadabhojayat // 172 // uktaH zlokottaraM naimittikena ca sa sAdaram / putrIM prAptavarAmedAM, kulodvaha ! mamoha || 173 || mUladevastato'vAdIt, tAta ! jAmAtaraM katham / ajJAtakulazIlaM mAM, karoSi nItivarjitam // 174 // naimi - tiko'vadadvatsa !, jJAtaM tava kulAdikam / AcAreNa yadAcAraH, kulamAravyAti dehinAm / / 175 / / kiJca kaustubhate jo vaccampake surabhitvavat / sudhAmAdhuryavacca syAt, satAM zIlamakRtrimam // 176 // niSkalaMka kulaM karttu, niSkalaMkA guNAH kSamAH / tAnRte tvanRtenaiva, kulena vimalena kim ? / / 177 // tanmadIyamidaM sadyaH pratipadyasva bhASitam / mahAMstvaM mahatAM vyarthA, prArthanA hi na jAyate / / 178 // ityuktvA mUladevena sa sutAM paryaNAyayat / Akhyacca saptAhorAtramadhye bhRpo bhaviSyasi // 179 // | devatA''dezataH svamasvamapAThakavAkyataH / nizcikye sa nRpatvaM svaM svabhitra triH parIkSitam // 180 // tuSTastatra sukhaM tiSThan sa svamAt saptame'hani / purAdvahirgataH suptacampakasya tarostale // 181 // itazcoparate tatrAputre dhAtrIdhaye rujA / amuJcan pazca divyAni pArthivAdhikRtAH puri / / 182 // tAni bhramaM bhramaM puryA, bahiryayuH paribhramam / suptaM campakamUle ca, mUladevaM vyalokayan // 183 // taM vilokyAparAvRttacchAyaM daivatabhAvataH / divyAni tatra paJcApi kautukAdiva tasthire // 184 // apyUrjitaM gajo garjan, hayo hepAravaM vydhaat| bhRMgAreNAbhiSiktazca cAmarAbhyAM ca vIjitaH / / 185 / / chatreNa vihitacchAye, jAte jayajayArave / gajena skandhamAropya, svayaM puryAM pravezitaH || 186 // yugmam // Uce nabhaHsthayA devyA caivaM sarva kalAnidhiH / nAmnA vikremarAjo'yaM, rAjA manuSyadurlabhatAyAM svana dRSTAntaH // 33 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI // 34 // daivaprabhAvabhAk // 187 // duSTAnAM zAsakasyAsya zAsane yo na varttate / tasyAhaM na kSamAmIti, procya devI tirodadhe // 188 // yugmam // tatazca mantrisAmanta purodhaH pramukho janaH / sarvo'pyAjJAvidheSo'syAbhiSekaM pravaNo vyadhAt // 189 // dAnena gRhiratnena, sadyo'pyuptaM phalegrahi / rAjyaM sebhasahasraM sa, bhunakti vyaktazaktiyug // 190 // satyAM pANigRhItyAM sa rAjye prAjye ca satyapi / nAbhUnmocayituM zakto, devadattAghRtaM manaH // 199 // vicAradhavalAbhikhyenAvantipatinA tataH / vyadhAdujjAgaraM premasAgaraM prAbhRtendunA ||| 192 // itazca tAdRzIM dRSTvA, mUladevaviDambanAm / devadattA'cale'tIvottIrNacittA jagAda tAm || 193 // vezyA'haM na tu patnI te, tathApi hi gRhe mama / yadevaM kuruSe tanna, dhAryaH khedo madarthinA // 194 // uktveti gatvA natvA ca vijJA vyajJapayannRpam / vareNa tena me nAtha !, prasAdaH kriyatAmiti / 195 || yAcasveti nRpeNokte, devadattA'vadattataH / mUladevaM vinA nAnya, AyojyaH puruSo mama / / 196 / / acalo gRhamAgacchanniSedhyazca nRpo'vadat / bhavatvevaM punaH ko'yaM, vRttAntaH ? kathayasva me // 197 / / RjutvajanakasyAtha, mUladevasya vairataH / acaladveSiNI sarva, vRttAntaM mAdhavI jagau // 198 // kruddho nRpaH samAhAyyAvadadratne ime hi me / yat khalIkuruSe tat tvaM nRpaH 1 kiM vastuniSkRpa ! // 199 // adhunA zaraNaM kaste, mayi prANapraNAzake ? / vezyA''ha kiM zunA'nena, hatenainaM vimuJcata || 200 || nRpaH prAha girA'muSyA, mukto'syAnIya taM tvayA / praveSTavyamihetyeSa, praNamya niragAt puraH || 201 || aprAptamUladevo'yaM, svayA nyUnatayA tayA / gataH pArasakUlaM sa, potaM bhRtvA krayANakaiH // 202 // vRttAntaM mUladevastaM, carairmatvA susaJcaraiH / preyasyai preSayallekha, prAbhRtaM ca nRpaM prati / / 203 || svasti benAtaTAnmUladevaH sarvasahA'dhipaH / prAptavikramarAjAkhyo, devatAyAH prasAdataH || 204 || ujjayinyAM devadattAM, prANebhyo'pi priyAM priyAm / stanopapIDamAzliSya, samAdizati manuSyadurlabhatAyAM svama dRSTAntaH // 34 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya zrI pravrajyA zrIpradyunIyavRttI dulebhatAyAM svama dRSTAnta: sAdaram // 205 // kuzalaM me tvayA'pi svaM, vijJapyaM kauzalaM priye / kArya cAhaM pAtradAnAdbhave'pyatra nRpo'bhavam // 206 // yacca dAnaM munedattaM, tadbhaktyA devatA mama / tuSTA varaM vRNu prAha, yAcitA ca mayeti saa||207|| ibhakumbhastanI tvaM ca, rAjyaM cebhasahasrayuk / dadI lAtaM mayA rAjyaM, tvAM vinA dhvAntanRttavat / / 208 // matveti nRpamApRcchayAgatya rAjyaM sanAthaya / tvatpratijJAtanirvAhAyaiva rAjyamabhUditi // 209 // lekhameSA'nimeSAkSI, vIkSamANA kSaNe kSaNe / na tRpyati sma sadvarNa, sAkSAt priyasamAgatam / / 210 / / snAnabhojanavakhAdyaiH, priyasandezahArakam / amAnamAnasaprItistaM sanmAnayati sma ca // 211 // so'tha gatvA narendrasyApyupAyanamupAyayat / svasvAmivAcikaM vAci, karoti sma tathedRzam // 212 / / deva! zrImUladevastvAM, nRpIbhUto vadatyadaH / deva prasadya me devadattAM satyAkarotviti // 213 // tadIyaM rAjyamapyetaddevadatteti kiM nRpaH (punH)| ityuktvA''hAyya tAmAkhyad , dUtasadbhUtabhASitam // 214 // mahAprasAda ityuktvA, sA kirITyakarot karau / tAM nRpaH pramanAH praiSIdAsyA parivRtAM ttH||215|| bennAtaTaM samAyAtA, maharddhayA ca pravezitA / narAdhipena yattasya, sarvasvaM jIvitaM ca sA // 216 // tayornarendrayoH prItyA, rAjyamekamivAbhavat / nirbharaM ca |prema devdttaavikrmraajyoH||217|| mUladevanRpaH sArbu, tayA sukhanimagnadhIH / babhUva caityabimbAdividhAnArcanatatparaH / / 218 // itazcAgaNyapaNyADhyo'calaH pArasakUlataH / benAtaTaM taTa prApto'pRcchat pRthvIzanAma saH // 219 // rAjA vikramarAjotra, zakravikramasaMkramaH / jJAtveti bhAjanaM ratnasambhRtaM prAbhRtaM vyadhAt // 220 // natvA nRpaM niviSTo'yaM, viSTare tena dApite / sa rAjJA pratyabhijJAto, naaclenaaclaaptiH|| 221 // nRpo'pRcchat kutaH zreSThin!, soce paarskuultH| atha tAmbUlavastrAdyairnRpastaM bahamAnayat // 222 / / sa prAha preSyatAM deva!, ko'pi paNyaM nirUpyate / svayamAyAmi rAjJokte, prasAda iti so'vadat / / 223 / / 15555555 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya pravrajyA zrIpradyu: nIyavRttI // 36 // BIBABASA yabandhahInaM vidhApya ca / avAcadacalAnA vidveSikulakAlo'yaM, tatra paMcakulAnvitaH / gUDhakopo yayau gopo'ntaraprAptAzuzakSANiH // 224 // candanAgurumaJjiSTAzaMkhapUgaphalAdikam / tena paJcakulAdhyakSaM, dArzataM svakrayANakam // 225 // etadetAvadeveti ?, rAjJokta so'vadaddhavam / rAjJA paJcakulaM proce'rddha-18 dulebhatAyAM svama| dAnIkriyatAmayam // 226 / / samakSaM mama sarva tattulAyAM tolyatAM punaH / tasyAntazcAlpamUlyaM ca, bahumUlyaM vibhAvyatAm // 227 // dRSTAntaH padaprahAratadbhArazalyavedhaizca lakSitam / maJjiSThAsthAnamadhyasthaM, rUpyarovadrumAdikam // 228 // tatpATane ca tad dRSTaM, ruSTo'tha nRpatijaMgau / nijAnnibadhyatAM bADhameSa pratyakSataskaraH // 229 // vepamAnavapurvaddho, bhaTairatha mdotkttaiH| zikSAmArakSakebhyo'tha, dattvA saudhamagAnnRpaH // 230 // antazcatuSpathaM so'thArakSakeNa niyantritaH / anuttarIyazcAnItazcauravadvIkSito janaiH // 231 // gADhabaddhaM |cataM vIkSya, bandhahInaM vidhApya ca / avocadacalAnAthastvaM mAM jAnAsi vA navA ? // 232 // sa prAha pRthivInAthaM, ko na dAveda? nUpo'vadat / odhenAlaM paTu bahi, soce samyag na vedyaham // 233 / / saMjJayA jJApitA rAjJA, devadattA'tha cAyayau / sarvo GgabhUSaNajyotiruyotitadigantarA // 234 // satrapastatra pazyastAmabhavannyagmukho'calaH / nAmnA'pi kriyayA cApi, devadattA'tha tAM jagau / / 235 // sa zrImAn mUladevo'yaM, yastvayA bhaNitastadA / vyasane patito devonmocyaH zocyo'pyayaM tvayA // 236 // | tadeSa prANasandehApannaM tvAM dInavatsalaH / rAjA'muJcaditi zrutvA, sa vilakSo nanAma tau // 237 // Uce ca yattadA grastaH, zuciH svAmI kalAnidhiH / tamaseva mayA taddhi, sarva kSantavyameva me / / 238 // sudhAkarakarasparzasarase'karavaJca yat / deva ! candramaNau hanta, hantAha tApapIDanam // 239 / / yanmUladeva! devastvaM, mUladevastadIryase / tacAjJastacatastvAM tu, na veda nijakhedataH // 240 // / devanAmAMkita nAma, pratyakSaM svaM dadhatyopa / devI mayA na vijJAtA'smi yadazmamayo'calaH // 241 // tenAgasA pravezaM me'vantI 233 / / saMjJayA jJApitA rAjJA, pi, devadattA'tha hai| mlaa| rAjA'muJcAdAta 238 // sudhAkarakarasva // ta, na veda nijakhadatAta ) Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu nIyavRttI // 37 // zo'pi dadAti na / tanmamAgatikasyeva, bhramataH sthAnado bhava || 242 // ityuktvA bhUtalanyastamastakaH so'bhavat punaH / pRSThe hastapradAnena tAbhyAM cakre'tha nirbhayaH // 243 // paMcabhiH kulakam || atha saMsnapya sAnandaM, bhojayitvA ca sAdaram / sa devadattayA devadUSyANi paridhApitaH // 244 // nRpeNa muktazulkazca gato'vantyAM sa tadgirA / vicAradhavalenApi, satkRtaH svagRhe sthitaH // 245 // atha nirghRNazarmmApi zrutvA taM nRpamAgataH / dattaH sa eva ca grAmo, rAjJA'syAdRSTasevayA // 246 // atha kATako'zrauSIn, mUladevaM janazruteH / rAjasvamena rAjAnaM jAtaM cAruvicArataH // 247 // sa dadhyau tatra gacchAmi, labhyate yatra gorasaH / taM pItvA svapimi svamaM yena pazyAmyahaM punaH // 248 // kadApi prekSate svanaM, so'pi daivaniyogataH / na tu janturmanuSyatvabhraSTo mAnuSyakaM punaH // 249 // iti svapnadRSTAntaH // atha cakradRSTAntaH sa ca " rAhAvehaviNimmiya " ti gAthAyAM upari bhaNiSyate / atha carmadRSTAntaH, hada eko'sti vistIrNo, yojanAnAM sahasrakam / carmmaNeva samantAttu, zaivalena parAvRtaH // 1 // kUrma grIvApravezAnumAnena cchidramatra ca / prasArayati sa grIvAM, hAyanAnAM zate zate // 2 // ekadA kaumudIrAtrau tena grIvA prasAritA / chidreNa niHsRtA tena, jyotizcakraM sa dRSTavAn ||3|| sa vIkSya kaumudI vallestatpuSpaphalasannibham / dadhyau ca svakuTumbasya, nikhilaM darzayAmyadaH // 4 // dhyAtveti svakuTumbena, sa sArddhaM yAvadAyayau / tAvacad vivaraM naiva, viluloke kathaMcana // 5 // kadApi so'pi tacchidraM, punareva nirIkSate / na tu mAnuSyato bhraSTo, mAnuSyaM labhate punaH // 6 // 1 nRtva daulabhye svapnacarmadRSTAntau // 37 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrapridhu: nIyavRttI 11 32 11 atha yugadRSTAntaH - devaH ko'pi yugaM prAcyAM pratIcyAM samilAM punaH / sthApayedatha sA bhRSTA, jale tatrAtalaspRzi // 1 // sthAre vA bhaTAreva ( asthire ca taTAdeva ) parito'pi calAcalA / yuge calAcale yogaM labhate na kathaMcana // 2 // yugmam // pracaNDavAtavIcIbhiH, preritA sA kathaMcana / yuge pravizen na tu daivAn, nRtvAdbhaSTAH punarnRtAm // 3 // atha paramANudRSTAntaH tathAhi tridazaH kazcidArasena dRSanmayam / stambhaM mahAntamuccUrya, dRgnikSepanibhaM vyadhAt // 1 // taccUrNa sa samAdAya, tUrNaM gatvA surAcale / cUlikAyAM caTitvA ca nalikAM svakare'karot // 2 // taccUrNaM parito lokaM, [drAk] kakupsu catasRSvapi / phUtkRtya pAtitaM vAti, mahAvAte suparvaNA || 3 || suparvaparvata bhraSTaistaireva paramANubhiH / sa suparvApi no karttu, samarthastaM punaryathA // 4 // duSkarmmavazato bhraSTastathA mAnuSajanmataH / nistuSaM mAnuSaM janma, janmI na labhate punaH // 5 // iti manuSyabhavasya durApatA, bahunidarzanadarzanataH kRtA / samadhigamya ca samyagidaM budhAH !, saphalatAkalitaM kalayantu tam // 6 // ityasyAM vivRtau zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / nRtvadurlabhatAdvAraM, prathamaM paryapUryata || 7 || granthAnaM 678 // iti manujatvadurlabhatAnAma prathamaM dvAraM samAptam // atha bodhiduSprApatA nAma dvitIyaM dvAraM gAthAprathamArddhena tRtIyaM pravrajyAdurApatvadvAraM cottarArddhena sUtrakartA prathayatitatthavi bohI jiNadesiyaMmi dhammaMmi nikkalaMkammi / pavvajjApariNAmo sukayappunnassa jai hoi // 2 // yugaparamANudRSTAntau // 38 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradhunIvRttau // 39 // tatrApi -- manujatve prApte AryadezazubhajAtisakalendriyapATavajIvitavyasnamanovAsanAvAsAdhu (zramaNopAsakAvAsAdi) sAmagrI - sAdhusannidhizravaNeSvapi satsu bodhirjinadezita - vijitarAgadveSadevatAprarUpite dharme - durgatipatajjantujAtasamuddharaNasamarthe niSkalaMkesakalamalakalaMka vikale, durlabheti gamyate, pravrajyApariNAmastatra bodhiprAptAvapi sukRtapuNyasya yadi syAditi gAthArthaH // tatra bodhidvAraM prathamaM vivriyate iha hi bharatapaJcake eravatapaJcake cotsapiNyavasappiNI rUpakAladvaye dazadazasAgaropamakoTikoTipramANe ekameva sAgaropamakoTAkoTipramANaM kiJcidUnaM yAvajjinadharmmaH pravarttate, prathame Arakatraye yugmadharmitvAt SaSThe bilavAsitvAt tRtIyAraprAntAtturyArakaM paJcamArakaM ca yAvajjinadharmmaprAptirityatyaMta durlabhatvamasya bharatakSetrApekSayA, sa ca jinadharmaH prathamamasyAmavasapiNyAM prathamatIrthakRtA zrI RSabheNa prarUpitaH, tatastaccaritaM lezataH procyate, Aste'paravidehotrIvibhUSaNanibhaM puram / kSitipratiSThitaM tatra, dhano nAmnA mahAdhanaH // 1 // sArthavAho'rthinAM bandhuH, sa vasantapuraM prati / vaNijyArtha prabhUtArtha, sArthaM kRtvA'nyadA'calat // 2 // bahirAvAsitAyAsmai, sametya svaM sahAgamam / sUrayo dharmaghoSAkhyA, Akhyan so'pyanvamaMsta tAn || 3 || tadA tasyopadAM pakkA''mrANi kazcidupAnayat / sa copaninye sUribhyaste'bhyadhustamiti sphuTam // 4 // saMsiddhamannaM nirbIjaM, phalaM ca prAsukaM jalam / akRtAkAritAkrItamapyannaM parikalpate // 5 // sArthavAhastataH prAha madhyesabhamidaM vacaH / aho nirlobhatA'mISAmaho duSkarakAritA || 6 || prazasyaivaM ca dAsye vaH, kalpya mevetyudIrya saH / praNamya preSya tAn prAtaH, prayANamakaroddhanaH // 7 // vRSabhaiH karabhairyAnairazvairazvatarairnaraiH / UDhA tasya krayANAlI, ghanavAtairivAvaniH // 8 // sUrazrIdharmmaghoSazva, vrajan sAdhuvrajAnvitaH / ruruce rucimAlIva, svakaraiH saMharastamaH // 9 // tadA grISmArkatApena zarIrANi zarIriNAm / cittaM candrAditA 2 bodhidaurlabhye zrIRSabhacaritraM // 39 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daulamye pravrajyA0 zrIpradyuH mnIyavRttI 2 bodhizrIRSabhacaritraM // 40 // CIRCULAGAIBALASAAT pena, tApamApuranargalam // 10 // tameva grISmajaM hRtvA, kartuM svAmiva sarvataH / vizvaMbharAM navAmbhodapayaH pUrairapUrayat // 11 // rathapAdeva pAdaizca, kSuNNA kSamA yAnamAnavaiH / purA tAn samayaM prApyApAtayat paMkasaMkaTe // 12 // sasArthaH sArthapo ruddhapathaH pAthodapAthasA / kArya vicAraNye'pi, zaraNyaH zaraNaM vyadhAt // 13 // kuTIre mANibhadreNa, tRNacchanne nirpite / zuddhAyAM sUrayo'pyUvyAMmavAtsuH spricchdaaH|| 14 // sArthe'tha kSINapAtheye, sArthadauHsthyaM punaH smaran / taM prAsukAbaraM sUri, smaraghasmaramasmarat | ||15||tto'th mANibhadreNa, samaM sUrIna munInapi / nanAma dharmalAbhAzIrlAbha'pi svaM niniMda ca // 16 // bodhitaH sUribhirdattabodhiH shodhitmaansH| tAnAmantrya mudA''jyena, prAjyena pratyalAbhayat // 17 // ghRtena tena saMsiktaM, bodhibIjaM tathA yathA / yazaH prasUnamAhatyaM, phalaM tasya bhaviSyati // 18 // anvahaM mUripArzvasthaH, so'tha suzrAvako'bhavat / taccittavRttivatkarmazucA'tha zaradA''gamat / / 19 // prasthito'tha sasUrIzaH, zrIvasantapuraM gtH| vikrItakrItabhANDaH san , dhanaH pazcAttato'valat // 20 // kSitipratiSThitaM prApya, prAptavizvapratiSThitaH / saphalaM dAnabhogAbhyAM, vidhatta sma dhanaM dhanaH // 21 // pUrNAyuH kAlato yugmadharmottarakurupvabhUt / svacchabuddhirasau dharme, saudharme'taH suro'jani // 22 // athAparavidehe'sti, vijayo gandhilAvatI / tadvaitAvyasthagAndhAradeze gandhasamRddhake // 23 // vidyAdharapure rAjJazcandrakAntAMgabhUrabhUta / cyutvA zatabalasyaiSa, putro nAmnA mahAbalaH // 24 // | yugmam // tamadhItakalaM labdhayauvanaM ca pitA nyadhAt / rAjye prAjyena bhAvena, svayaM tu vratamagrahIt // 25 // mahAbalaM nRpaM bhogA| saktaM saMgItake'nyadA / niviSTaM nyagadanmantrI, svayaMbuddho'sya bodhakRta // 26 // devAyaM nRbhavo divyo, yadi sNgiitkaadibhiH| hAryate hAryate'kasmAd , bhavaH kalyANamuttamam // 27 // rAjJoce samayo nAyaM, mantryAha samayo dyayam / tavAyurmAsamAtraM yanmatpRSTa " pUrNAyuH kAlato yugmadharmotta kama'taH surA'jani // 22 // athA 4Aradarza gandhasamRddhake // 40 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pravrajyA0 zrIpradhu 2bodhi daurlabhye zrIRSabhacaritraM mnIyavRttI // 41 // ASAROSAALCAREOCAL jJAninA''khyata // 28 // anyacca rAjA svapne svaM, kSiptaM kUpe'nyamantribhiH / tvayoddhRtamapazyacca, tat tvaM yAtvA prabodhaya // 29 // yugmam / / jAtapratItistadvAkye, kRtASTAhamahotsavaH / dvAviMzatidinaM bhUpo, vratI bhUtvA'nazanyabhUt // 30 // IzAne lalitAGgA- |khyo, devo devI svayaMprabhA / tasyAsIt premabaddhA'pi, sA cyutA tatsukhaiH saha / / 31 // svayambuddho'pyanazanAd , dRDhadharmAbhidhaH suraH / tatra taM duHkhinaM matvA'syAH kathAM tatpuro'vadat // 32 // jajJe sA dhAtakIkhaNDaprAgvidehaikamaNDane / nandigrAme daridrasya, nAgilazreSThinaH sutA // 33 // agre'pi putryastasyAsan , sapta tasyAstu janmani / nAmnyakRte'bhidhAhInA, soktA nirnAmikA janaiH | // 34 // prauDhApi noDhA kenApi, durbhagA sA gatA'nyadA / Anetu samidhAM bhAraM, nabhastilakaparvate // 35 // yugandhararSi vIkSyAtra, | natvA svaM duHkhamRcupI / caturgatijaduHkhAni, jalpatA tena bodhitA // 36 // gRhItAnazanA sA'sti, munestasya puro'dhunA / tasyA stvaM darzayAtmAnaM, yathA sA syAt svayaMprabhA // 37 // ityukte dRDhadharmeNa, lalitAMgastathA'karot / sA'pi tadgatacittA'bhUt , | punareva svayaMprabhA // 38 // bhUyastayA samaM bhogagate bhUyasyanehasi / tasya cyavanacihnAni, lalitAMgasya jajJire // 39 // tadezAnendranirdezaM, yAtrAM nandIzvarAdiSu / dRDhadharmo'vadattasya, tathA kurvazcyutazca saH // 40 // jambUdvIpavideheSu, zItAnadyuttare taTe / vijaye puSkalAvatyAM, lohArgalapurozituH // 41 // suvarNajaMghabhUpasya, lakSmIkukSibhavo'bhavat / vajrajaMghAkhyayA putraH, |kramAt prAptazca yauvanam // 42 // yugmam // svayaMprabhA'pi tatraiva, vijaye puNDarIkiNI / purI tasyAM vajrasenatIrthakaccakravartinaH 3 // 43 / / sutAbhUcchrImatI nAmnA, jajJe cAnyunayauvanA / tatsvayaMvaraNe pitrA''hUtA dutainRpAtmajAH // 44 / / yugmam / zrImatyA ca puropAnte, kevalyantikamAgatAn / devAn vIkSya smRtA jAtiH, smRtAH pUrvabhavA nijAH // 45 // sakhImukhena vijJaptaM, rAjJaH svaca // 41 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ben daulabhye pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI 2 bodhizrIRSama caritraM // 42 // / 555130 ritaM tayA / lalitAMgAta paro naiva, varo me cintya ityapi // 46 // tato nirnAmikAdyantavRttaM citrapaTasthitam / cyavanAntaM samaM dhAcyA, sthApitaM rAjavamani // 47 // kumArairbahubhidRSTaM, niyUMDhAste tu tatra na / vajrajaMghastu tad dRSTvA, mUrchayA nyapatad bhuvi // 48 // candanavyajanAdyaiH sa, svastho jAtismaro'jani / zrImatIsAkSikaM pRSTo, dhAtryA kimidamabravIt // 49 // nabhastilakanAmAyaM, girirityAdikaM vadan / zrImatyA sa vRto vRttavivAhaH svapuraM yayau // 50 // pitA pramuditazcakre, kramAdrAjyAzriyA vadhUm / sapatnIsahitAM sA tu, sasutA namitA tayA // 51 // anyadA''ttavrate vajrasenAhatyetadaMgajaH / rAjA puSkalapAlo'sya, sAmantaiH saha vigrahe // 52 // sAhAyyaM zrImatIjAniH, kartuM sadayito vajan / dRgviSo'vAhirityanyavartmanA'nAyi mntribhiH||53|| yugmam // |taM ca praNatasAmantamApRcchaya punarApatan / vijJapto mantribhirdevo, devAH kevalinormahe // 54 // AjagmustattanUdyotAt , prahataM | dRgviSe viSam / tau ca stastatra tadyAtu, Rjunaiva pathA prabhuH // 55 // yugmam // tatraitya tau praNamyAtha, tayorAkarNya dezanAm / sutaM rAjye nidhAsyAmIti dhyAyan svapuraM gataH // 56 // rAjyalobhAttanUjena, vissdhuumaadvinaashitH| rAtrau suptaH sabhAryo'pi, yugmIbhUtvA suro'bhavat // 57 // vajrajaMghasya jIvo'tha, jambUdvIpavidehaje / kSitipratiSThitapure, cyutvA saudharmakalpataH // 58 // vaidyasya suvidheH putro, jIvAnandAbhidho'jani / babhUva zrImatIjIvaH, zreSTiputrastu kezavaH // 59 // tatra cezAnacandrasya, rAjJaH sUnumahIdharaH / guNAkaraH subuddhizca, zreSThimantrisutAvubhau // 60 ||saarthvaahsutH pUrNabhadrAkhyaH SaT ca te yutaaH| rejuH paropakArAya, rasA iva rasAtale // 6 // vizeSakam // sarveSvapyupaviSTeSu, jIvAnandagRhe'nyadA / guNAkarAbhidho bhikSAkRte rAjarSirAgamat / / 62 // | dRSTvA sakRmikuSThaM taM, bhiSajaM pratyavocata / kalAmRttvaM munIze'sminniyojaya nijAM kalAm / / 63 / / sa prAha cinte gozI-15 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |2 bodhi daulabhye zrIRSabhacaritraM zrI pacandanaM ratnakambalaH / lakSapAkaM cikitsArthamasya tailaM gRhe'sti me // 64 // te zrutveti dvayaM ketuM, mahebhyavipaNau yyuH| tatpRSTo pravrajyA0 zrIpradyu bhUpabhUH prAha, kArya municikitsitam // 65 // mahebhyo'cintayallAbho, yaH paatraabhydaanyoH| tato'nantaguNaH sAdhunIrogatvapradAnataH mnIyavRttI / / 66 // dhyAtveti sa dadau teSAM, gozIrSa ratnakambalam / niHsaMgazca tayomalyaM, paraM padamupAdade // 67 // te'pyAgatya samaM jIvA nandena munimabhyaguH / anujJApya ca taM tasyArebhire te pratikriyAm // 68 // jIvAnandaH svayaM lakSapAkenAmyajya taM munim / // 43 // yatnAdAcchAdayadratnakambalena samaMtataH // 69 // tailatApena niHsRtya, nilInAMstatra zItale / kRmIna kRtI pracikSepa, kRpAlurgozave zanaiH // 70 // tailatApAkulaM sAdhuzarIraM candanadravaiH / vilipya zItalaM cakre, karairiva sudhaakrH||1|| tribhaiSajatrayeNaivaM, tvagmAMsAsthigatAna kRmIn / AkRSya munimullAgha, vidhAyAkSamayanamI // 72 // vitIrNadharmalAbhe'sminnanyatra vihRte munau / militena | dhanenaite, caityaM cakruH samunnatam // 73 // SaDapyaMte parivrajya, tapastaptvA sudustapam / jajJire pUrayitvA''yuH, surA yugacyutazriyaH // 74 // prAradvIpaprAgvideheSu, paMca tessvcyutaaccyutaaH| vijaye puSkalAvatyAM, puNDarIkiNyadhIzituH // 75 // dhAriNyAM vajrasemanasya, tIrthakRdbhapateH sutaaH| jAtAH kezavajIvastu, suyazA rAjaputrakaH // 76 // yugmam / / tebhyazcartudazakhyAtasvamasUcita cakritaH / jIvAnandasya jIvo'bhUdvajranAbhAbhidho'gajaH // 77 // jIvAH punarnRpAmAtyazreSThisArthezajanmanAm / bAhuH subAhuH pIThazca, mahApITho'bhavan kramAt / / 78 / / suyazA vajranAbhena, saMzritaH sArathiH kRtaH / prAgbhavasnehataH so'pi, sahodara ivAjani | // 79 // vajrasenojyadA rAjye, niyojya jyeSThanandanam / bodhitastridazairdAnaM, dattvA'bdaM vratamAdade / / 80 // rAjyaM pAlayato vajranAbhasya sahajaiH saha / cakramAyudhazAlAyAmabhUdvaptuzca kevalam // 81 // svAmino mahimAnaM sa, kRtvA digvijyodytH| vijayaM SAGAR bahanaUvAra // 43 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 bodhi| daurlamye zrIRSabhacaritraM zrIpradyu: mnIyavRttI // 44 // kA sAdhayAMcakra, cakrI cakrAnugo brajan // 82 // caturdazalasadratnasvAmI navanidhIzvaraH / sAmrAjyaM sa vyadhAt sAdhuciki- tsAvayavaM samam // 83 // zrIvajrasenatIrthezaM, nantuM cakrI gato'nyadA / vibhovairAgyasaMvegamayI zuzrAva dezanAm // 84 // prabuddhastanayaM rAjye, nyasya sabhrAtRsArathiH / Attavrato'bhavadvajranAbharSiH zrutakevaLI / / 85 // ekAdazAMginaH zeSA, vajanAbhastadA''rja| yat / viMzatyA sthAnakaiH karma, tIrthakRnAmanAmakam // 86 // vaiyAvRttyena sAdhUnAM, bAhuzcakritvamArjayat / bAhvorbalaM subAhustu, tadvizrAmaNayA mudA // 87 // tayorgurukRtAM zlAghAM, zrutvA vIrSyAlaghU laghU / anAlocanayA karma, strItvahetuM bvndhtuH|| 88 // | pAlayitvA vrataM SaT te, pUrvalakSAMzcaturdaza / sarvArthasAdhakAH sarvArthasiddhe maruto'bhavan / 89 // ito'sti jambUdvIpasya, videhe'parapU. |ke / IzAnacandramAcandravAtA pUraparAjitA // 90 // tasyAM candanadAsasya, zreSThinastanayo'zaThaH / nAmnA sAgaracandro'styazo-| kadattazca tatsakhA // 91 // samitreNAnyadodyAne, tanayA tena mocitaa| caurebhyaH pUrNabhadrebhyakanyakA priyadarzanA // 92 // mithastanmithunaM hRdyaM, sadyo hRdyogamAgatam / aMgenaivAMgayogeSu, svaM svaM sadanamAgamat // 93 / / tajjJAtvA sAgaraH pitrA, rahasyevamaziSyata / yujyate vaNijAM vatsa !, na kvacidvikramakramaH // 94 // maitrI cAzokadattena, dhUrttanAnena nocitA / pitaraM kSamayAmAsa, svamAgaH sAgarastataH // 95 // pitA sAgaracandraM drAga, bhAvajJaH knyyaa'nyaa| vyavAhayat tayoH prItyA, mithaH kAlo'tyagAd bahuH // 96 // azokenAnyadaikAnte, prArthitA priyadarzanA / AkrozantI satI sA tu, taM gRhAnniravAsayat // 97 // dRSTaH sa durmanAH pRSTaH, sAgareNa ca kAraNam / tvatpalyA prArthito naMSTvA, nirgato'smIti so'vadat // 98 // sAgarastaM tataH prAha, viSAdaM mA kRthA vRthA / striyo hi calacittAH syurvayasya ! tvaM tu nirmlH||99 ||praagvttau staH zlathasnehaH, sAgaro'bhUt priyAM prati / jAtA pUraparAjitA // yA tena mocitaa| cAra93 / tajjJAtvA sa pitara kSamayAmAsa 155555755SE // 44 // yadaikAnte, prArthitA priyadarzanA / nato'smIti so'vadat // 98 // sAsAgaro'bhUt priyAM prti| 5 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIyavRttI // 45 // mA bhUdbhedo'nayormattaH, seti bhartre zazaMsa no // 100 // kAlena sAgaro mRtvA priyadarzanayA saha / tRtIyAre'vasarpiNyAH, zeSa|palyASTabhAgake // 101 // jambUdvIpasya bharatakSetrArddhe dakSiNe'jani / sindhugaMgAntarAvanyAM yugmI tapanatulyarUk // 102 // mAyayA zokadatto'pi tatraivebhaH surebharuk / abhUdanyo'nyavIkSAto, jAtA jAtismRtistayoH // 103 // anicchannapi tenaiSa, nijaskandhe'dhiropitaH / bhraman mucchAlibhirgIto, nAmnA vimalavAhanaH // 104 // tathA yat svalpaduSkRte, kRte vivadatAM mithaH / yugminAM kathitastena, rAjadharmmastatazca taiH / / 105 / / sa eva vihito rAjA, hA tvayA duSkRtaM kRtam ? / brUtvA nayAd Rjutvena, tAnyanyAyAt nyaSedhayat // 106 // tasya candrayazonAmnI, patnI yugmamajIjanat / catuSmIcandrakAntA ca tAbhyAM nAma kRtaM tayoH // 107 // yugmaM prapAlya SaNmAsAnabhUdvimalavAhanaH / suparNeSvatha nAgeSu tatpatnI hastinA samam // 108 // candrakAntA'tha cakSuSmat kAntA yugmamasyata / yazasvI ca surUpA ca tayornAma vinirmame // 109 // suparNanAgayojItA, pitA'mbA ca yathAkramam / yazasvirAjye mAkAranItirjAtA dvitIyakA // 110 // abhicandraH priyaMguzca tayoryugmamajAyata / yazasvyudadhiSu prAnte, jajJe nAgeSu tatprayA // 111 // abhicandrAdabhUdyugmaM cakSuSkAntA prasenajit / dhikkAranItistadrAjye, tatpitroH pitRvadgatiH // 112 // zrIkAntaM marudevaM ca prasenajidajIjanat / svayaM dvIpakumAreSu, kAntA nAgeSu cAbhavat // 113 // marudevAdabhUnnAbhirmarudevI ca yugmakam / so'pi dvIpakumAreSu, jajJe nAgeSu tatprayA // 114 // nAbhiH svarNasanAbhizca marudevA'zmagarbharuk / UmikeyaM navAdityA, (dausA) tasya kAlasya maNDanam // 115 // atha prabhutvaM vibhrANe, zrInAbhau yugdhrminnaam| sapaJcAzItipakSeSu, tRtIyArakavarttiSu // 116 // catuHsamanvitAzItipUrvalakSeSvazeSataH / zeSeSvASADhaturye'hni, zyAmAM vaizvIM gate vidhau // 117 // jIvaH zrIvajranA- zrIRSabhacaritraM // 45 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI // 46 // bhasya, cyutvA sarvArthasiddhitaH / kukSau zrImarudevAyAH, svAminyAH samavAtarata // 118 / / vRSabhasiMhazrIdAmendradhvajaghaTAn saraH ||shraam abdhi vimAnaratnoghavahvIn svamAnavaikSata // 119 / / sukhamasyAvatAre'bhUnnArakANAmapi kSaNam / prabuddhA nAbhaye svamAn , marudevA caritraM nyavedayat // 120 // tadvicArapravRttasya, nAbheH zakrAdayastadA / etya natvA jinotpattimAkhyAya ca divaM yyuH|| 121 // kAle | caitrAsitASTamyAmuttarASADhayA yute / vidhau yugaladharmANAM, devI sutamasta sA // 122 / / abhUd dundubhinirghoSo, muditaM nArakairapi / / AsIdvizvatrayodyoto, vAto vAti sma zItalaH // 123 // athAsanaprakampena, prayuktAvadhayastadA / SaTpaMcAzadikkumAyaH, sUti-18 kArthamabhyaguH // 124 // aSTAdholokavAsinyaH, saMmArjanakapANayaH / aSTolalokavAsinyo, jalavRSTiparAyaNAH // 125 // paurastyarucakAdAyuraSTau darpaNapANayaH / apAcyarucakAdaSTau, bhRGgArairupazobhitAH // 126 // pratIcyarucakAdaSTI, tAlavRntasphuraskarAH / udIcyarucakAdaSTa, prollasaccAmaraiH karaiH // 127 / vidigbhyo dIpikAhastAzcatasro dikkumaarikaaH| rucakadvIpatazceyuzvatasraH shstrpaannyH|| 128 // etAzca militAH sarvAH, sUtikAsadanAntare / yAmyapUrvottarastheSu, rambhAgeheSu kurvate // 129 // abhyaGgaM snapanaM rakSA, jinasya jananIyujaH / pazcAttiSThanti gAyantyastadguNAn gaNanAtigAn // 130 // yugmam / / athAsanaprakampAttu, ghaNTAnAdAdanAhatAt / zakrAdayo jinotpattimavadhezca vijAnate // 131 / / atha prathamakalpendrazakrasiMhAsanAsanaH / vimucya | // 46 // | pAduke dattvA, saptASTAni padAni ca // 132 / / sanmukhAnyato bhakkyA, paJcAMgaspRSTabhRtalaH / yojayitvA karauzIrSe, stutvA zaka stavena ca // 133 // lakSayojanamAne'tha, vimAne pAlakAbhidhe / Aruhya saparIvAro, gatvA nandIzvareva ca // 134 // saMkSipya | tadvimAnaM drAga, jinajanmagRhAdatha / IzAnakoNe saMsthApyotIrya cAnamati prabhum // 135 // kalApakaM // tataH pradakSiNIkRtya, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA M zrIpradyu. nIyavRttau hai 47 // bhagavaMta samAtaram / mUrdhni baddhAJjali stauti, jinasya jananImiti // 136 // ajJAnadhvAntavidhvaMsadhvAntArAtisamAkRtim / zrIRSabhajinaM janayituM devi !, pUrvAzAsannibhe jaya // 137 / / iti stutvA praticchandaM, devIpArce vimucya ca / avasvApanikAM datvA, paMca- caritraM rUpadharo'bhavat // 138 // jinamekena rUpeNa, vibhrat chatraM pareNa ca / dvAbhyAM ca cAmare gRhNan , paJcamena paviM dharan // 139 // gatvA meruM tataH snAtrazilAyAM pANDuke vane / siMhAsanamalaMcakre, zakroGkasthApitaprabhuH // 140 // yugmam / / anye'pi nava sUryenda, viNshtibhuvnaadhipaaH| dvAtriMzad vyantarendrAzca, catuHSaSTiH purandarAH // 141 // sauvarNa rAjatai ratnaiH, svarNarUpyamayairapi / svarNara-14 narUpyamaya, rUpyaratnamayairapi // 142 / / svarNaratnamayairitthaM, kalazama'nmayairapi / te'STottarasahasreNa, pratyekaM snapayanti ca // 143 / / vizeSakam / / AraNAcyutakalpendraH, pUrva snAtraM vilepanam / ArAtrikaM ca kurute, dvApaSTiAsavAstataH // 144 // saudharmendrastatazvezAnendrotsaMgasthitaM prabhum / caturvRSabhazRMgaistatkSaratpayAbhiraSTabhiH // 145 // kRtvA snAtra ciraM gAtraM, pramAya ca vilipya ca / vastrAyaH pUjayitvA''rAtrikaM kRtvA ca tuSTuve // 146 // yugmam // paramAtman! namastubhyaM, paramajyotiSe nmH| namo'stu brahmarUpAya, namo'stu parameSThine // 147 // sarvArthasiddhaM pRthvIM ca, tulAyAM vidhRte hRdA / AyA laghUccaranyAdho, gurustvadavatArataH // 148 // doSatrayamuSe tubhyaM, jJAnatrayajuSa namaH / vizvakaviduSe nityaM, ratnatrayapuSe namaH // 146 / / cintAmaNiranazmAsi, kalpazAkhIva jaMgamaH / apazuH kAmadhenustvaM, kAmakumbhaH sacetanaH // 150 // dyumnasaMcayasaMkAzaM, gataprAgnamarthaye / sadaiva deva ! me // 47 // bhUyAdatuSTheyaH (namaH zubha ) vati tvayi // 151 // stutvaivaM paJcarUpaH san , prabhumAturupAnayat / avasvApaniko hRtvA, praticchandamapAnayat // 152 // vimucyocchIrSake kSaumayugalaM ratnakuNDale / prabhodRSTivinodAyoparyadhAdratnagendukam // 153 // svarNaratnA PISIHAR Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIRSabhacaritraM pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI 4EOCOLAHABH // 48 // | dikaM sAraM, vastu zrIdo nyadhAd gRhe / sudhAM sudhAMdhasAM nAtho'stanyapasyAMgule prabhoH // 154 // jinasya jinamAtuzca, yo'vamaM cintayiSyati / tasyAryamaJjarIvAzu, saptadhA bhetsyate ziraH // 155 // ityuktvA'psarasaH paJca, dhAtrIce nyasya so'gamat / sarve nandIzvare yAtrAM, kRtvA jagmuryathA''gatam // 156 // tamindrAdyAgamaM nAbhermarudevA nyavedayat / prAtazca mudito nAbhi po janmotsavaM vyadhAt // 157 // pUrva dRSTo vRSaH svame, prabhUolAJchane ca sH| dhyAtveti vRSabho nAma, pitRbhyAM vidadhe prbhoH|| 158 // sumaMgaleti kanyAyA, yugmajAyAstu nimmitam / nyUnavarSe vibhAvikSupANiH zakro'nyadA''gamat // 159 // zaityametadrasaH kartA, tapastaptasya me tadA / dhyAtvA'rtha ca trikAlajJA, svAmAMeM svakare'karot // 160 // vaMze'syekSvAkurityAkhyA, kRtvA zakro divaM yayau / pIDitA api yadvaMzyA, madhuratve'dhikAdhikAH // 161 // uttarebhyaH kurubhyazca, pratyahaM svAminaH kRte / phalAni kSIravA| Izca, jalAnyAninyire surAH // 162 // rUpeNApratirUpasya, pratirUpaM prabhorabhUt / darpaNasya jagatrayyA, darpaNenAparatra tu // 163 // | akAle cAnyadA tAlaphalapAtahate nare / anyayugamaiH sunandAkhyA, tannArI nAbhaye'pitA // 164 // jJAtvA bhogaphalaM svasya, karma hai zakrakRtotsavaH / sumaMgalAsunaMde te, paryaNaiSIjjinastataH // 165 // nyUnaSaTpUrvalakSA'dhAt, garbhe devI sumaMgalA / sarvArthasiddhitaH prAptI, jIvau tau bAhupIThayoH // 166 // sunandApi ca sAnandA, tata evAgatau dadhau / tau subaahumhaapiitthjiivaavudrkndre||167|| AdyA caturdaza svamAn , prekSya svAmyuktacakritam / bharatAkhyaM sutaM brAhmI, putrI yugmamasUyata // 168 // sunandA bAhubalinaM, sundarI ca sumaMgalA / punarekonapaJcAzatsutayugmAnyasUyata // 166 // atha kalpadrumAbhAvAt , yugyaiH kalahanairmithaH / svAmI vyajJapi sa prAha, rAjA zAsti prajA nanu // 170 / / sa yAcatAM ca zrInAbhestAni gatvaitya taM jguH| datto deva ! nRdevastvameva PESAB555 USANDAS // 48 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI SECREEN zrIRSabhacaritraM pravrajyA zrIpradyumnIyavRttI // 49 // sevakavatsalaH // 171 // tadAjJayA'bhiSekArtha, yugmAni payase yayuH / zakro'pyAsanakampena, tajjJAtvA prabhumabhyagAt // 172 // tasya siMhAsane kRtvA'bhiSeka tIrthavAribhiH / vibhuM vyabhUSayadvasvairbhUSaNaizca RbhuprabhuH / / 173 // yugmAnyapi vicAryAmbu, svAminaH padayonyadhuH / zakreNa tadvinItatvAt , pUrvinItati kAritA // 174 // navayojanavistArA, dairghya dvAdazayojanA / dhanadena vidhAyaiSA, dhanairdhAnyaizca pUritA // 175 // viMzatau pUrvalakSANAM, jAtAyAM janmataH prabhuH / ayodhyetyaparAkhyAyAM, tasyAM puryabhavannRpaH // 176 // kAlasya snigdharUkSatvAd, drumeSvagnau samutthite / kAravaH kumbhakArAdyAH, svAminA cakrire ttH|| 177 // bharatasya kalA rAhubalerazvAdilakSaNam / lipIbrAhmayAzca sundaryA, gaNitaM cAdizadvibhuH // 178 // tathA cArakSakAnugrAn, bhogAnmatriniyoginaH / rAjanyAn tvami (deza ) khaNDezAn, kSatriyAn pattimAtrakAn / / 179 / / catudhaivaM vidhAyaitAn , kRtvA'zvebhAdisaMgraham / triSaSTiM pUrvalakSANi, rAjyaM prabhurapAlayat // 180 // ekadA ca vasantartAvudyAnaM gatavAn vibhuH / janaM pramAdina vIkSya. nijacetasyacintayat // 181 // viSayeSu kaSAyeSu, nidrAsu vikathAsvapi / madye ca nirato loko, mAdyatyuccaiH pramAdyati // 182 // artheSTasaMgatAruNyajIvitAdi calAcalam / jAnanapi na jAnAti, jano mohavimohitaH // 183 // vyavahAraH sphuTIcakre, yathA | mohamayo mayA / mohadrohakaraM tadvat , paramArtha prakAzaye // 184 // dhyAyanne ca vijJapto, vibhulokaantikaam / ayodhyAnAyaka cakre'nicchaMtaM bharataM balAt // 185 // dehalIdizamAtakSazilaM bAhubaleradAt / zeSANAmapyazeSANAM, sutAnAM nIvRtaH prabhuH // 186 // AvarSa prAtarArabhya, prAtarAzAddadau vibhuH / koTImekAM suvarNAnAM, lakSANyaSTau ca nityazaH // 187 / / | janmadinayoH svAmI, vanaMgAmI vratAya saH / yApyayAnAdhirUDhaH san , stutaH suranarezvaraiH // 188 // divyAtogharavaiH siMhanAda SAGARANASI // 49 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyuH mnIyavRttI // 50 // SPESARIES jayajayasvanaiH / zabdAdvaite'psara zakranRdattenakSaNaH kSaNam // 189 / / bharatAdiyuk siddhArthavane'zokataroradhaH / vimucya zrIRSabha| zivikA vastrabhUSaNAyamucadvibhuH // 190 // vizeSakam // zakro dRSyaM nidhAyAMza, lUne muSTicatuSTaye / kezAnAM paMcamI muSTiM, prabhu-5 caritraM pArzve vyamocayat / / 191 // pratIkSya devadRSyeNa. tacca muSTicatuSTayam / kSiptvA kSIrANave'bhyetya, tumulaM ca nyavArayat // 192 // kRtasiddhanamaskAraH, kRtayaSThatapAH prbhuH| sAvadhaM vyutsRjana sarva, cAritraM pratipannavAn // 193 / / nArakANAmapi manaH, prItiraMga-12 | taraMgitam / kurvannAdijino jJAnaM, manaHparyayagAsadat // 194 // tadA kacchamahAkacchamukhyayA svAminA saha / catuHsahastyA bhUpAlAM, vratamagrAhi sAgraham / / 195 / / natvA gate sutasvargibAta viharatA vane / pAraNe prApi no lokAd, bhikSA bhikSAnabhi-IFI jJataH // 196 / / bhrame tathApyanArtena, prabhuNA kSuttaSAturAH / prabhAranucarAste tu, gaMgAnte'sthuH phlaashnaaH||197 / / atha kacchamahAkacchAtmajau prAga vi( ka kvApi )nirgatau / tadA namivinamyAkhyo, pitrorantikamAgatau // 198 // kathayitvA'khilaM tAbhyAM, prahitau bharataM prati tAvUcaturna nAbheyAdaparaM kurvahe prabhum / / 159 // ityuditvA ca gatvA ca, natvA svaaminmRctuH| dharitrI | Baa kSetramAtrA'pi, nAtha! dattA kathaM na nau ? // 20 // vijJapyeti bhuvaM nIraH, siktvA puSpaiH prapUjya ca / kRSTAsiyaSTI tau devadevasevAM vitenatuH // 201 // kalApakam // sa kevalisamudghAtadviHsaptasamayakriyAm / saMjJayevAdizan reje, madhyasthastatkRpANayoH // 202 / / dharaNo'thAnyadA''yAto, vibhuM natvA jagAda tau / kau yuvAM ? hetunA kana jinaM niSkicanaM zrito? // 203 // tAvRcaturaye ! svAmibhRtyAvAvAM sasaMgaram / sevyo'yameva nAnyo'tra, janmanyasyAMgabhUrapi // 204 // dRkkarNezastadAkarNya, tatpratijJA prazasya ca / svAmisevAphalaM vidyAdharendratvaM tayoradAt / / 205 // rohiNyAdyaSTacatvAriMzatsahasramavApya tau / vidyAnAM pAThasiddhAnAM, vaitADhye 15%-55555555AECS Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu: caritraM mnIyavRttI RASHASTRIES dharaNendrataH // 206 // kRtvA'tha dakSiNazreNyAM. purIH paMcAzataM namiH / vinamizcottarazreNyAM, paSTiM rAjyaM pracakratuH // 207 // yugmam // pAraNArthI prbhurnniimyntryaadgjpure'nydaa| yatra bAhubaleH putrI, rAjA somaprabhAbhidhaH // 208 / zreyAMsenAsya putreNa, prAtaH svapne vilokitH| meruH zyAmaH sudhAkuMbhaiH, prakSAlya projjvalIkRtaH // 209 // prAtaH svame sahasrAMzosihasraM paricyutam / | subuddhizreSThinA'thaikSi, zreyAMsanAtra yojitam // 21 // dRSTaH somaprabheNApi, svapne ruddho mahAbhaTaH / zatrubhistAn vijigye'sau, sAhAyyAn mattanUbhuvaH // 211 // zrIsomaprabhurAjasya, saudhe te militAstrayaH / vyacArayazciraM cAru, zreyAMsasyAsti kiJcana // 212 // atha svasvAzrayastheSu, teSu zreyAMsavezmani / AyannupAyanasyArasakumbhAH sahasrazaH // 213 // tAnAlokayatA tena, dUrAt svAmI puro bhraman / agRhNan svarNaratnAdidAnAdiharjanataH // 214 / zreyAMsena gavAkSasthenekSito niSparigrahaH / tanmudrAM dhyAyatazcAsya, jAtismRtirajAyata // 215 // yugmam // tadutthAvadhinA so'tha, pazyan pUrvabhavAnnijAn / vajrasenajinezAbhamenaM niracinoja jinam // 216 // tataH parihRtacchatropAnahaH sa pitAmaham / abhyetyAbhyAsamAnamyAna yadvittavadokasi // 217 // tataH pUrvabhavajJAtakalpAkalpavicAravit / pramAdarasapUrNAtmA, rasakumbhaM kare'dhRta / / 218 // pANipAtre supAtraNAmunA ca nidhRte sudhIH / | uparyuparyayaM tatra, kumbhaM kumbhAnaloThayat // 219 // prabhoH snAtra ivAmutra, pAraNe puNyakAraNe / devAzca mAnavAzceyuH, kumbhastvanyasya : nokare // 220 // rasasya bindureko'pi, nApatat prbhupaannitH| zreyAMsasyApatan zreNyA, dRgbhyAM tvAnandavindavaH // 221 // zreyAMsa- | meva zreyAMsaM, manmahe'sminnanehasi / yadupajJamabhRddAnadharmo dharmottaraH sphuran // 222 // zreyAMsaM kiM samastaM yaH, puro vizvagurorapi / dAnadharmopadezena, guruH zraddhAvatAmabhUt / / 223 // AdyArhataH prapautro'yaM, pautrazcAdyasya mAninaH / putriSvAcaM vyadhAt soma, svaM SHASSAGA49A-KA 51 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIRSabha caritraM pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI CEARCANCE // 52 // cAdyaM pAtradAniSu / / 224 // pitRtapparNakRt satyamapatyamayameva hi / pUrvajo'pi yenAdyabhikSurikSurasairasau // 225 / / gRhiNyeva bhavedbharturbhAvinI bhojanakSaNe / tat prAgbhavapriyA manye, zreyAMsastamabhojayat // 226 / / tadA puSpotkarazcalotkSepo dundubhiniH svanaH / gandhAmbu ca vasuvRSTiH, paJca divyAni jajJire // 227 / / varSAnta pAraNaM yasyAM, tithau vaizAkhamAsyabhUt / pakSiyatRtIyeti, sA'dyApi prathitA bhuvi // 228 // kathaM jJAtaM janaiH pRSTaH, zreyAMsaH prAgbhavAnnava / svasyAkhyat svAminA sAI, tebhyo dAnavidhiM ca saH // 229 // meruH zyAmaH kuzaHsvAmI, kSAlanaM cAsya pAraNam / prabhuH ziSyayuto bhAvI, sahasrAMzurivAMzubhiH // 230 // svAmI pAraNakAdvIro'rIn jetA ca parISahAn / svamArthamitthaM zreyAMsaH, sarveSAmagrato'gRNAt / / 231 // yugmam / / vidhAya pAraNaM | yAte, vibhau tatra vyadhAdayam / AdikRnmaNDalAbhikhyaM, stUpaM bhUpatinandanaH // 232 // vibhustu viharan deze, bahalInAmakevajat / | tatra takSazilApuryA, bahiH pratimayA sthitaH // 233 // nizi jJAtAgamastakSazilAM takSazilApatiH / tene bAhubalirmazcAtimaJcacayarocitAm // 234 // prabhuH prAtaH purImetyAtakSacchIlAM vidhAsyati / iti buddhayA manaHzuddhayA, tasthau bAhubalinizi // 235 // niHsasAra ca sarvA , prabhAte'bhimukhaH prabhoH / prabhustu vihRto'nyatra, na lipyante hi tAdRzaH // 236 // atha bAhubaliH khedamedasvihRdayo'dhikam / azrupUrNakSaNo vAcamityuvAca sagadgadam / / 237 / / hA hA me mandabhAgyasya, pAdazuddhiM prakurvataH / vimUDhamanaso bADhamagacchad grahaNakSaNaH / / 238 // hA hA vaivAhikAtithyavyAkulasya mmaadhik| na pANipIDanakRtiH, smRtigocaratAmagAt // 239 // yadahaM pitaraM tIrthakara svapuramAgatam / hadRzobhAdiSu vyagro, nAnamaM dhyAnamandiram // 240 // bahalI bahulIbhRtaM, khedaM vitanute'dhunA / adAddakSasya me takSazilA manasi lAghavam // 241 // sa zocannityamAtyena, pratyabodhita sAdaram / / SURA RECE Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI 34645625ASASSAGE | yaddeva ! devadevaH sa, nekatra kvApi tiSThati // 242 // ghAtinAM karmaNAmapa, ghAtakAnAmavizvasan / yatate tadvighAtAya, svasaMghAtAya zrIRSabhana tvayam // 243 // tadamudrAM prabhoH pAdamudrAM prabhumiva prabho! / abhivandasva nandasva, samRddhayojjhitakheditaH // 244 // tenetyuktaH svayaM caiSa, vicAracaturo nRpaH / nanAma kramamudrAM tAmamudrAM bhaktimAdadhat / / 245 // prabhukramapraticchandAkramaM trAtuM maNImayam / cakre cakraM sahasrAraM, sahasrAMzumivAparam // 246 // vihRtya nAnAdezeSu, maunavAn bhagavAnapi / mohAdibhirayodhyo'yamayodhyAyAM samA-12 gamat // 247 // tatra ca purimatAlodyAne'zokataroradhaH / kRtASTamatapAH svAmI, pratimAyAmayasthitaH // 248 // tatrAsya phAlgu-18 nazyAmaikAdazyAmuttararvAMge / vidhau kevalamutpede, ghAtikarmakSaye vibhoH // 249 // tana parvaNi sarve'pi, suparvezAH samAyayuH / jajJe samavasaraNaM ca, vapratritayavandhuram / / 250 / / ekayojanamAnA bhUmaSTA vaayukumaarkaiH| siktA meSakumAraiH sA, salilaizca / sugandhibhiH // 251 / / vyantaraH kuTTimaM cakre, svarNaratnamaNImayam / taiH puSpaprakaraiH so'dhomukhayanto vinirmame // 252 // kalpa-14 jyotirbhavanatridazA mnnirtnknkkpishiirssH| ratnasvarNazvetaiH sasRjurvapratrayIM madhyAt / / 253 // antatrikozacaityadroradhaH siMhAsanAni ca / devacchando dvitIyasya, vanasyAbhyantare tathA // 254 / / bahizcakraM ca padmasthaM. vicakraya'ntarAmarAH / dvAHsthAH svargivanajyotirbhavanAH prAkkramAt sthitAH // 255 // yatisvaHstrIyatinyo'gnau, tridhA devaastvrksssH| tamAryo maruto''sthurIzAne svarginaH striyaH // 256 // vasupabeSu navasu, nyasannaMghI tataH prbhuH| caturdaivanikAyAnAM, koTIbhiH parito vRtaH // 257 // pravizya pUrvadvAreNa, caityavRkSapradakSiNAm / kRtvA ca prAGmukhaH siMhAsane sa samupAvizat // 258 // vyantarAH pratirUpANi, dik|traye trINi ca vydhuH| prAtihAryANi sarvANi, prakAzAni ca jajJire // 259 // saudharmendraH sametyAtha, stutvA zakrastavena ca / / FASHISHASSASSISTASHASAILI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 54 // CARECIRCRACAE3% praNamya ca nRdevAnAM, purataH samupAvizat // 26 // ito'pi ca vinItAyAM, vinIto bharato nRpaH / prAtareva samAyAtaH, praNantuM kAzrIRSabhara svAM pitAmahIm // 261 // tAM putravirahAt zrAntAM, prodbhutekSaNanIlikAm / jyeSThaH pautraH praNamatItyuktvA'gre samupAvizat / / 262 // 8 caritraM marudevI prayujyAtha, zvAsamAziSamUcupI / taraGgito'tinirvedairduHkhaH kavacitastathA // 263 // atucchAbhizca mUrchAbhiyuto'rativipazcitaH / antardAhazatairmizrazcAntakaH kaluSIkRtaH // 26 // pravrajya brajite putre, mamAndhatamasAzrayaH / eko'pi vAsaro'tucchavatsa ! me vatsaropamaH / / 265 // evaM vadantyAM svAminyAM, yamakaH zamakaH samam / sametau puruSau daNDapraNAmena natau nRpam // 266 // | kalApakam // Adyena kevalotpattirjinendrasya niveditaa| dvitIyenAtra zAlAyAM, cakrotpattiH pramodataH // 267 // tau pAritoSikaM hai dattvA, preSyAtha svAminI jgau| diSTyA saMvardhya se devi !, sUnoH kevalavaibhavAt // 268 // hRdyA'pi cintanIyA yA, vacanAnAmagocarA / kApAlikottarA siddhirabhUtvattanujanmanaH // 269 // uktvati tAM gajaM rAjavAhyamArohya cotsukH| sarvaddharyA calito nantuM, jinezaM bharatAdhipaH // 270 // vIkSya ratnadhvajaM durAdeSa prAha pitAmahIm / zrUyate tvatsutasthAgre, devadevIjayadhvaniH // 271 // | | devadundubhinAdazca, giitgndhrvnimmitH| sa eSa ca vimAnAnAM, kiMkiNIgaNanikkaNaH // 272 / / tattadityAdi zRNvatyA, divyaharSAzrusamplavaiH / vilInA nIlikA zokAzrujA kila nirodhtH||273||vishesskm / / yathA kSArAmbujo jIvaH, svAdunIre na jIvati / tathA zokAzrajA nIlI, nAnandaharSabASpataH // 274 / / ahalakSmI tataH spaSTaM, dRSTvA svtnujnmnH| atyantatyaktamohAgre, sute // 54 // mohaM mumoca ca // 275 // pazyaMtI cAhatI lakSmI, tanmayatvamavApa sA | ArUDhA kSapakaNiM, gajArUDhA'pi bhAvataH // 276 // kruddhA'mbA trijagadbharturdarzanAvRtimaMtunA / duSTAnyaSTApi kammANi, manye yugapadacchinat // 277 // antakRtkevalIbhUya, bhRyaHsukha SASASSASASUra Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 A mayaM padam / jagAma prathamaH siddhaa'vspinnyaambhRdym||278|| bhrAntvA varSasahasraNArjitaM klezena kevalam / bhaktyaiva vRSabho mAturni- zrIRSabhapravrajyA0 bhRtaM prAbhRtaM vyadhAt // 279|| kRtAM kevalasUdena, siddhiM rasavatI parAm / ambAmabhojayad vRddhAM, prathamaM prathamo jinaH // 280 // sarva caritraM zrIpradyu- saMgaparityAgaM, matputro yatkRte'karAMt / sA siddhiH kIdRgastIti, draSTuM sA'gre gatA kila // 281 / / sampUjya ca vapustasyAH, nIyavRttI kSiptaM kSIrArNave suraiH / pUjA tataHprabhRtyeva, pravRttA mRtavarmaNaH // 282 // tadbhaktilInastatsiddhigatezca bharato nRpH| khedena pramo-12 MdenApi, vyAnaze mAnase samam // 283 / / atha santyajya rAjyasya, cihnAnyasAya bhUpatiH / madhyesamavasaraNaM, sa dvArottarayA'vizat // 55 // // 284 // pradakSiNAtrayaM davA, stutvA natvApi ca prabhum / niSasAda sa zakrasya, pRSTha zaka ivaaprH||385|| paMcatriMzadatizayajuSA bodhapuSA vyadhAt / sarvabhASAnugAminyA, bhAratyA dezanAM prabhuH / / 286 // purA na prApi na prApyo, bhave bhAvini yo janaiH / / dasa karmavivarAmaH, prAptaH kiM na vidhIyate // 287 / / sa ca dharmo dvidhA sarvasaMyamo dezasaMyamaH / samyaktvamUla evAyaM, dvedhA'pi saphalo bhavet // 288 // deve'rhati gurau sAdhau, dharme sarvajJadezite / yA buddhinizcitA taddhi, samyaktvamabhidhIyate // 289 // druma|syeva dRDhaM mUlaM, dhAmno dvAramivAmalam / potasyeva pratiSThAna, jJeyaM mokSasya darzanam / / 290 // samyaktvasyAsya kaH stotu, mahi| mAnaM mahItale / yadvinA'lpaphalaM jJAnaM, cAritraM cAtiduSkaram? // 291 / / samyaktvamUlaM tat sarvasaMyamaM dezasaMyamam / bhavyA! gRhNIta | nRtvasya, phalametanmayoditam // 292 // yugmam // sAdhavaH puNDarIkAdyAH, sAdhcyo braahmiipurssraaH| zrAvakA bharatAdyAzca, zrAvikAH | OM sundarImukhAH // 293 / / tadA (saMgho) yaH sthApitaH so'yaM, tathaivAdyApi vidyate / puNDarIkAdisAdhUnAmAdideza padatrayIm // 294 / / tripadImapi gAmatAM, dvAdazAMgI jinezituH / navAmadaMDA Aruhya, sUtrayAmAsurAzu te / / 295 // teSAM ca svAminotthAya, vAsasthA REERSE 5EANING Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu nIyavRttI // 56 // lakare harau / arthasUtratadubhayaiH, sadravyaguNaparyayaiH // 296 // dattAnuyogAnujJA ca gaNAnujJA ca sarvathA / kSiptAH zakrAdibhirvAsA, dundubhidhvanipUrvakam // 297 // yugmam / sampUrNAyAM ca pauruSyAM balikSepAdanantaram / devacchandaM zrite nAthe, gaNezo dezanAM vyadhAt // 268 // atha ca gomukhapuNyajanena cAntikajuSA ca sadA'praticakrayA / viharati sma vibhuH saparicchado, bhavikaloka|vibodhanahetave // 299 // prathamabodhida zrIyugAdijinacaritamabhidhAyAbhavyatvAt sadA'pyaprAptabodhe rudA yinRpamArakasya dRSTAntaH procyate, tathAhi--purA rAjagRhezasya, zreNikasyAMgabhUrabhUt / koNikaH koNitArAtijAticampApurIpatiH || 1 || udAyinAmArddhamrmmAbhracaNDAMzura maNDayat / tatputraH paTalIputrapuraM caityAlimAlitam || 2 || jigISuH sa ca jAgartti, rAjadvAdazake yathA / vratadvAdazake'pyevaM caturdAnAdyupAyavit || 3 | gRhNan parvatithidhveSa, pauSadhaM duritauSadham / zRNoti sUrInAkArya, svasyAvAse ca dezanAm // 4 // na sphuranti ca tadgupta saMvAsatrastamAnasAH / pApmAnaH prAjyarAjyasya, prabalA bhUmipA iva // 5 // tena cAcchinnarAjyasyAnyadA kasyApi nandanaH / avantIzaM zrito'vocattaM sAkamudAyinaH // 6 // yadi tvaM mama sAhAyyaM vidhatse tattava dviSam / hanmi tasyAnumatyA'sau yayau pATaliputrakam // 7 // upAyAn subahUneSa, hananArthamudAyinaH / pazyannapazyadAyAto'thAtaH sUrIMstadaukasi // 8 // ghAtAyodAyino mAnI, tamupAyaM vicintayan / sUrIn sAzramabhyetya vanditvA yAcitaM vratam / / 9 / / mAyiko mAyikIM ceSTAM, vAcikIM ca viSaMcayan / sundarAM sUribhiH so'tha dIkSitaH zikSitaH kriyAm // 10 // channamanyapade zRNvan bASpAvilavilocanaH / sUrivyAkhyAkSaNe kasya, cittamArdra na sa vyadhAt 1 // 11 // itthaM mAyAvinastasya paripAlayato vratam / jajJire dvAdazAbdAni, na tu zrIRSabhacaritraM // 56 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2bAdhi pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 57 // kenApi lkssitH|| 12 / / mUribhiH parvasu mApagRhe kathayituM kathAma / yadvinIto vinIto'pi, na sa dvAdazavatsarIm // 13 // anyadA calite sUrI, nRpaukAsi sa dAmbhikaH / utthAyopadhimAdAyAvadat pAdau vadhAryatAm // 14 // prAkrAman sa mAyAvI, samaM daulabhye rAjJA ca sUriNA / tayormanonivAsAntarAtmAnaM samavAsarat // 15 // sa cordhvaM yAminIyAmAta , supto dambhena dAmbhikaH / kramA . udAdavApaturnidrAM, nRpo nRpaguruzca tau // 16 // athotthAya sa niHzaMkaH, kaMkalohasya kaninIm / nidhAyodAyino rAjJaH, kaNThe yimAraka vRttam kuNThazaTho'calat // 17 ||skto yatirityudAyimArako yAmirayam / rayAdayAdavantIzaM, zazaMsa ca yathAtatham // 18 // vizvasta || dhArmika suptaM, dvAdazAbdavatI bhavAn / nRpaM hatvA samAgacchannadraSTavyamukhaH zaThaH // 19 // ityavantyadhipenokta, udAyinRpamArakaH / nirvAsitazca saMsAramanantaM paryaTiSyati // 20 // yugmam / / buddhA rudhirasekAcca, sUrayo'dRSTazaikSakAH / vIkSya tabucceSTitaM dattAlocanAH siddhasAkSikIm // 21 // nAnyaHzAsanamAlinyakSAlanopAya ityamI / smRtapaJcanamaskArAstAM gale kartikAM daduH // 22 // yugmam // upadezasahasrANi, zRNvannapi sa duSTadhIH / yathA nAbudhyatAnye'pi, pApAH kepi syurIdRzAH // 23 // iti durlabhabodhitvamabhavyasya prarUpitam / ahahattasya bhavyasyApyathaitat praNigadyate // 1 // kSetrezcaivAcalapure, jitazatrunerezvaraH / putro'parAjitastasya, yuvarAjapadasthitaH // 2 // dvitIyaH samaraketuH, kumAro'vantinAyakaH / pratyantanRpa udvRtto'nyadA samarakezarI // 3 // taM saMsAdhya samAgacchan, yuvarAjo'parAjitaH / dhArAmanivezasthamAcArya rAhumaikSata // 4 // taM vIkSya jAtasaMvegaH, sAgraho vratamagrahIt / anyadA viharanneSa, nagarAnagarImagAt // 5 // tatrAvantyAH samAyAtAH, pRSTAzca munayo'munA / upasamgaM vinA sAdhuvihArastatra vartate // 6 // procuste bhadrako tatra, putrI rAjapurodhasoH / upasargayataH sAdhUna , zrutvetyAkhyada guro Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu zrIyavRttI // 58 // rayam // 7 // gato gurugirA'vantImAryo rAhugaNe sthitaH / bhikSAkAle vrajanneSa, sthApitastairuvAca ca // 8 // ahaM svalabdhikastanme, darzyatAM sthApanAkulam / preSitaH kSulla ekastaiH, kuladarzanahetave // 9 // pratyanIkagRhaM gacchanniSiddhaH kSulakena saH / nivRtte kSullake'vikSat kumArasyaiva mandire // 10 // zabdena mahatA dharmmalAbhite'ntaH purIjanaH / gaccheti saMjJayA prAha tamavAjagaNantu saH // 11 // dharmmalAbhavacaH zrutvA kumArau tu tamAgataH / dvAraM pidhAya vanditvA procaturnRtya bhikSuka // / 12 / / sa prAha gItavAditre, vinA nRtyaM kuto bhavet ? / tAvUcaturgItavAdye, kariSyAvaH pranRtyata // 13 // bhavatvevaM muniprokte, gItavAdye, vitenatuH / tAviSe viSame kruddha, iva sAdhurabhASata // 14 // vijJAnenAmunA gopaputrau mAM narttayiSyataH ? / zrutveti kupito sAdhuvadhAyaitAvadhAvatAm // 15 // niyuddhakuzalaH so'tha, sAdhustau sarvasandhiSu / viyojya prayayau dvAramudghATya dhyAnamAsthitaH // 16 // tau nizreSTau dravaiH siktau, bahrayo vArA na tUcatuH / tatpitroH sAdhuvRttAnte kathite tAvupAgatau // 17 // vIkSya rAjA yayau sUrimAryarAhuM nanAma ca / Uce ca bhagavan ! bAlAparAdhaH kSamyatAmayam // 18 // sUriNoce na jAnAmi, tadaivAsya ca sAdhubhiH / muninA''gantunA syAccet, kRtamityatha te jaguH // 19 // taM darzayata rAjJokte, darzito dhyAnavAnasau / rAjJA'tha pratyabhijJAtaH, satrapeNa tataca saH // 20 // vitIrya dharmalAbhaM sa prAha zrAvaka ! yujyate / tvadrAjye cedamakSINamullaNThatvaM kumArayoH 1 ||21|| nRpaH prAha prabho !nena, pramAdenAsmi satrapaH / vidhAyAnugrahaM tau tu, saMyojayatu sandhiSu // 22 // munirUce vrataM cetau gRhNItAM yojayAmi tat / rAjJeoktaM sammataM medaH praSTavyau tu kumArakau // 23 // vaktuM na zaktau tau sAdhurUce'haM jalpayAmi tau / gatvA gIrmAtrataH sajjIkR tyoktau muninA svayam // 24 // sAdhubAdhAlatApuSpametadvAM durgatiH phalam / samasti pazcAttApazcet, tad gRhNItaM vrataM yuvAm ||25|| 2 bodhi daulabhye arhata caritraM // 58 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIyavRttI // 59 // | tAvUcatuzca nau pazcAttApazcApatrapA'sti ca / pratipatsyAvahe'vazyaM, pravrajyAM gurvanujJayA || 26 || gurubhyastAvanujJAtau, yojitI sAdhunA tataH / aGgairapi vrataM dattaM carato vidhinA vratam // 27 // dvijastu jJAtatacco'pi balAt prabrAjito'smyaham / iti dveSaM gurau bibhradanAlocya divaM yayau // 28 // IzAne bhuMjatastasya, bhogAMvihnAni jajJire / cyavanasya viSaNNo'sau, devIparivrajAnvitaH | // 29 // tyaktamoho'tha gatvA drAk, sa videhe jinezvaram / natvA'pRcchat padmanAbhaM, kvotpatsye'haM divazyutaH / // 30 // suprApabodhirvA no vA 1, tarthinAthastato'vadat / jambU bharata kauzAmbyAgutpattiste bhaviSyati // 31 // bhAvI durlabhabodhiva, gurupradveSato bhavAn / tasya prAgbhavavRttAntaM kathayAmAsa tIrthakRt / / 32 / / sa dadhyAvalpake dveSe, vipAko dAruNaH punaH / svAmyAha bahumAnyaH syAdihalokopakAryapi // 33 || gurustu mithyAjJAnAni, niman zuddhakriyAM dizan / bhavAn kRntan zivaM yacchan, paralokopakA rakaH ||34|| tadviSA janitaM kammanalpamalpamapIritam / sa dadhyau karmmaNaH prAntaH, kadA me'sya bhaviSyati ||35|| bhagavAnAha te | bhAvibhave mUkA'parAbhidhAt / bandhorazokadattAkhyAd, bodhilAbho bhaviSyati ||36|| suraH prAha kuto hetorasya nAmadvayaM / prabho ! / bhagavAnAha kauzAmbyAM zreSThyAsIttApasAbhidhaH // 37 // sa savitto'pi sArambhaH sadAro'pi pramAdavAn / nAgadattaH sutastasya, snuSA vasumatIti ca // 38 // sa cArttadhyAnadoSeNa, mRtvA zUkaratAM gataH / pUrvabhuktapradezAvalokanAjjAtimasmarat ||39|| anyadA nAgadattena, prArabdhe divase pituH / pariveSaNavelAyAmotunA'pahRte pale / / 40 / / sUpakAryA gRhapatervelAtikramabhItayA / channaM vizasito mRtvA, kruddho'jani bhujaGgamaH // 41 // tatrApi hi bhave tasya, jAtismRtirajAyata / akaSAyyanukampAvAn, karmmavaicitryatastu saH || 42|| taM nirIkSyAnyadA sUdyA, sarpaH sarpa itIrite / etya karmma karairA tamudgarairvinipAtitaH ||43|| akAmanirjarAyogAt, bodhidaurlabhye a caritra // 59 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttau // 60 // | snuSA garbhe suto'bhavat / jAtasya tasya cAzokadatta ityAhvayA'jani // 44 // tasya caikAndadezyasya, pazyato janakAdikam / aciantyakarmasAmarthyAjjAtA jAtismRtiH punaH // 45 // dadhyau ca tanayaM tAtaM, snuSAmapi ca mAtaram / kathaM vakSyAmi ? mUkatvameva | zreyastato mama / / 46 / / tataH sa lokavAkyena, mUkanAmnaiva paprathe / dvAdazAbde'tha tatrA''gAccaturjJAnI mahAmuniH // 47 // meghanAdAbhidhaH saipa, nAgadattagRhe munim / prAvAcaM preSayAMcakre, zikSA dattA gatazca saH // 48 // tamUce kuhanAmUkaM kumAraka ! gururmama / preSIttava samIpe mAM, manmukheneti vakti ca // 49 // aLaM tApasa! mAnena, jJAtvA dharmaM samAcara / mRtvA kolazca sarpazca jAtaH | putrasya putrakaH // 50 // natvA hitvA ca mUkattvaM, sa prAha kva nu te guruH 1 / zakrAvatAracaitye'sti, RSiNokte sadasau // 51 // guruM natvAvadadvArttA, vetsi me bhagavan ! katham / jJAneneti guruprokte'zokadatto visiSmaye // 52 // gharme'tha kathite buddha:, pUrvavAsanayA tu saH / mUka ityucyate lokairdvitIyaM nAmatastataH / / 53 / / devo vyajJapayannAthamahaM bhotsye kathaM prabho ! bhagavAnAha vaitAye, svakuNDalayugekSaNAt // 54 // devo'tha gatvA kauzAmbIM, svabodhe mUkamArthayat / yatiSye'haM yathAzakti, teneti gadite sati // 55 // vaitADhyaM taM suro nItvA'vadad dve eva vallabhe / siddhAyatanakUTaM ca kuNDaladvitayaM ca me / / 56 / / idaM ratnAvataMsAkhyaM, kuNDaladvitayaM mama / darzanIyaM tadA nAhaM, yadA budhye kathaMcana / / 57 // uktveti tatra tannyasya, cintAratnaM samarpya ca / Akhyadyadihalokasya, kAryasyaikasya kAryadaH // 58 // tadetena tvayA kArya, vaitADhyagamanaM sakhe / pratipannamanenedaM, kauzAmbI ca samAgatau // 59 // divaM devo gatazcyutvA vasumatyudare'bhavat / babhUva ca zaradyasyAH, sahakAreSu dohadaH // 60 // aprAptau sA sagarbhA'pi, vyathitA'tha jano'vadat / na jIvati tato mUko, mAtRsnehavimohitaH // 61 // dadhyau jinokteH satyatvAdanyathA'pi bhaviSyati / 2 bodhidaurlabhye aca caritra // 60 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttI // 61 // taM vaitADhyagamanaM mAturdohadaM pUrayAmi tu // 62 // dhyAtvetyacintayaccintAratnAdAmraphalAni saH / zraddhAmapUrayaccAsyAH, krameNa tanayo'jani // 63 // nAgadattapitA tasyAdatta nAma kRtotsavam / arhadattaH sa cAzokadattasthAtIva vallabhaH // 64 // varSaikadezyaM bandhurninye'Idguruvezmasu / tAnna nAma nanAmaipa, ruroda tu hatodaraH || 65 || asya dviH kathito dhamrmo, bandhunA nAbudhazcayam / gurudveSasphuratkarmma paripAkaviSAMkataH / / 66 / / agrajena tataH prAcyabhave saMkathite sati / sa prAha pralapasyuccaiH, kimasaMbaddhamIdRzam 1 // 67 // jyeSThastatkarmma sAmarthyaM cintayannajAna vratI / anujenebhyaputryastu catasraH pariNinyire // 68 // atho viSayagrastasya gate kAle kiyatyapi / viSanne'zokadattarSau zrute zokaH pracuryabhUt // 69 // tasyaurdhvadehikaM cakre, sa tu jyeSThastu pazcame / svarge svargyabhavat tasya bodhopAyamacintayat // 70 // cakre jalodaravyAdhiM tataH so'jani tatkSaNAt / parizuSkabhujaH zUnapadaH pramlAna locnH|| 71 // gajajihvA vinidrazvAratimAn gADhavedanaH / pratyAkhyAto'gadaMkArairvivikSurjvalane'bhavat // 72 // yugmam || zrutveti svajanA mlAnA, mUrcchitAH prANavallabhAH / khinnaH parijanaH sarvo, vilApaM vidadhe'dhikam / / 73 / / tadA zabaravaidyatvaM vanadevastadaukasaH / udaghoSayadAsannaM, sarvavyAdhIn harAmyaham ||74 || svajanairbhaNito bhadrApanayAsya mahodaram / dadhyau yatheSTa sa prAha dharmmavaidyo'smyahaM nanu ||75 || abhyadhAt kRcchrasAdhyo'sya, nApayAti yathA tathA / nidAnaM pariharttavyaM, sevyastatparipanthakaH // 76 // nidAnaM dvividhaM taccaihikAmuSmika bhedataH / aihikaM tyajyate'pathyaM, dhAtukSobhasya kAraNam || 77 || AmuSmike tu midhyAtvaM, heyaM sevye ca sarvadA / vizuddhe darzanajJAne, sautrArthI pauruSIdvaye // 78 // tridhA'tha SaDvatI pAlyA, varjanIyAH kSudAdayaH / bhramyamapratibaddhena, sthAtavyaM kAnanAdiSu / / 79 / / kurvANasyeti kintvetad, yato bhava (sAdhyaM tava ) jalodaram / tataH parijananoce, maraNAd ruciraM hyadaH ||80|| 2 bodhidaurlabhye addattacaritraM // 61 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 bodhi zrI pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI aIhatta 62 // BI sa mRtyoradhikaM hyetat , dhyAtvatyUce bhavatvidam / vaidyaH proce'tha zaktiM me, pazya klezApahA kSaNAt / / 81 // nizcitena tvayA bhAvyaM, moho heyazca sarvathA / na karttavyaH kusaMsargo, nAjJA khaNDyA ca me kacit // 82 // tato maNDalamAlikhyAhahattaM nyasya tatra ca / daurlabhye abhimanyauSadhaM dattaM, channazca zvetavAsasA // 83 // divyazaktyA'tha tasyAGgAd, vimuktAkrandabhairavaH / aMgayogamahAbhaMgapUrva rUpeNa caritraM bhiissnnH|| 84 // durgandho'zravyagIrAtmatulyazcASTazatAnvitaH / mUrtI vyAdhiH samAkRSTastena pApavipAkavat // 85 / / yugmam // vismito'tha janaH sarvastasya nidrA samAgamat / prabodhya bhiSajA prokto, vyAdhiste'pagato nanu // 86 // tattathA bhavatA kArya, yathA nAyaM punarbhavet / krameNAprAptapUrva cArogyasaukhyamavApsyasi // 87 / / anena vyAdhinA grasto'hamapyasmi bhavAniva / kAcinmAtrA'panItA ca, rogasyAsya mayA'pi hi // 88 // zeSApanayanopAyA, vaktuM(ka)me naadhunocitaaH| tatastvamuttamopAyaM, kurvItha mama ceSTitam / / 89 // uttamaH ka upAyotrI, lokapRSTo bhiSagjagau / jainIdIkSAgrahastasmAd, vyAdhiH sarvo'pyapaityayam // 9 // | majjAtau tu na dIkSA syAt, tvaM tu jAtyuttamAnvitaH / dIkSAM gRhANa vA sArddha, mayA vA viharAnvaham // 91 // lokaH provAca te hai bhrAtA, pUrva pravrajito'bhavat / tadidaM sundaraM kartumucitaM ca kuruSva tat // 92 / / anicchannapi cittena. pratipede sa tadgirA / kasmiapyAgate sAdhI, jagrAha dravyato vratam // 93 // gate zabaravaidye'sau, samutpannAratiH punH| dravyaliGga parityajya, nijaM gRhamupA DISin62 // gtH|| 94 // gataizca divasaH kaizcidavadharupayogataH / jJAtvA devena sa vyAdhiH, kRto lokena ninditaH // 95 // tadvandhubhistu so'nviSTo, vaidyaH prAptaH kathaMcana / ukta prazamane vyAdhevratamagrAhayat punaH // 96 // punastyaktavate tasmin , mahAvyAdhi suro'karot / / ukto'tha bandhubhirvetsi, nAtmAnamapi mUDhadhIH // 97 // mriyasva tasya vA vAkyaM kuru sa prAha sAmpratam / taM prekSe yadi tattasya, ACANCICCARE / tAdidaM sundaraM kAma dakSiAM gRhANa vA sAI, yAstasmAd, vyAdhiH sarvo'pyapApA, kurvItha / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu, nIyavRttI caritraM // 63 // vacanaM vidadhAmyaham / / 98|| gaveSito'tha sa dRSTo, vaidyaH proktazca satrapaiH / tadeva tava putreNa, kRtaM vyAdhirmahAnabhUt // 99 // tataH ko'pyastyupAyona, vaidyaH prAheSa lampaTaH / apauruSazca daurgatye, bahvIH prApsyati vedanAH / / 100 // AyuSmatAM tu yuSmAkamuparo daulamye dhAttamekadA / tazcikitsAmi cet sArdU, mayaiva hi sa hiNDati // 101 // pratipadya tadetaizcAIhattAya niveditam / nAnyA gati arhaddattariti dhyAtvA, pratyapadhata so'pyadaH // 102 // tairAnIto bhiSak prAha, krIDeyaM pazcimA na tu / tvayA bhavyena tat bhAvyaM, tatkArya | yat karomyaham / / 103 // ahaM na kvApi moktavyo'rhaddattastat prapannavAn / cikitsitvA ca sa prokto, mA bhUH kApuruSo'dhunA // 104 // devena tasya cAgauNaM, gauNatritayamArpatam / nagarIto vinirgatya, gatau grAmAntare tataH // 105 // devaH svamAyayA grAma, prajvalaMtamadarzayat / vidhyApanAya tRNyAM ca, gRhItvA svaM prdhaavitm||106|| aIdatto'vadaddIptaM, vidhyApyeta na tRnnyyaa| kiM vetsIdaM suraprokte, kiM jJeyamiti so'vadat // 107 // devaH provAca cadvatsi, tat krodhAnaladIpite / gRhe(vrata)gRhItvA dehIva, kathaM vizasi bAlaka! // 108 // sthitastUSNI na buddhastu, tataH kaNTakasaMkule / devaH pathi vrajan uktastena tyajasi kiM samam // 109 // | devaH provAca vetsIdaM, yadi tat kimivAdhunA / rAgAdikaNTakAkIrNe, bhavamArge brajasyaho ? // 110 // sthitastUSNIM na sambuddho, TU devenAsyAtha dArzataH / janaiH prapUjito yakSaH, punaH punaradhaH patan // 111 // nirbhAgyo yakSa ityuktaM, tena devo jagAda tam / yadIdaMDU vetsi tat kiM tvaM, prayAsi narakaM prati ? // 112 // sthite tUSNImasambuddhe, tatra kolo'tha darzitaH / hitvA dhAnyatupAn svAdanta- * // 63 // mamedhyamamedhyadhIH // 113 // tenokte nirvivako'yaM, suraH prAheti vetsi cet / tat kiM zramaNatAM hitvA, viSayAn bahu manyase ? // 114 // sthite tUSNImasambuddhe, tatra devo vRSa vyadhAt / kSetramadhyAvidUrasthatyaktajujumacArikam // 115 // zuSkakUpaikadeza Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI .-555 bahana | sthadUrvAlezAbhilASukam / patitaM kupake cUrNIbhRtAMgopAMgaduHsthitam // 116 // yugmam // arhaddattastu taM vakSyi, prAhAho asya muuddhtaa| mA pravrajyApravrajyA0 devaH provAca jAnAti, yadIdaM tat kathaM bhavAn // 117 // hitvA jujumacAryAbha, kSetrasthaM svargiNAM sukham / dUrvAbhamatyebhogeSu, durApatve zrIpradyuH jamAlika nIyavRttI lubdhaH patati durgatI ? // 118 // yugmam // zrutveti vigalatkA , sa dadhyau ko'pyayaM khalu / amAnuSo vadatyevaM, bhrAteva mayi 8 vatsalaH // 119 // Uce cAzokadattasya, tulyaH ko'si bhavAn mayi ? / sa prAhAhaM sa evAsmi, paryAyAntaritaH punH|| 120 // kA pratyayo'tra tenokte, devaH provAca yattvayA / bhaNito'haM hi vaitATye, sthagitaM kuNDaladvayam // 121 // darzayitvA prabodhyo'haM, // 64 // tasmAttadarzayAmyataH / pratyayena kimanyena ?, tacca pratyazRNodasau // 122 // yugmam // divyarUpeNa bhUtvA'tha, nIto vaitADhyapa-| vate / siddhAyatanakUTe ca, darzitaM kuNDaladvayam // 123 // sa tadratnAvataMsAkhyamIkSitvA jAtimasmarat / pratibuddhaH prapannazca, tatkSaNaM bhAvato vratam // 124 // kSamayitvA gate deve'Idatto munipuMgavaH / prapAlya saMyama zuddha, siddhiM prApa kramAdasau / / 125 // bhavyAM'pyevaM gaNapatipadAbhAvito'pyatra janmanyahaddattaH punarapi punaH saMyamaM yanmumoca / tanmanye'haM tridivapadavI sApi suprAparUpA,* saMsAreca dhruvamasumatAM durlabhaM bodhiratnam // 126 ||itysyaaN vivRtau zrImatpradyumyasya kaveH kRtau / bodhidurlabhatAdvAraM, dvitIyaM paryapUryata / / 127 // // 4 // athottarArdhoktapravrajyAduSNApatve jamAliprabhRtyaSTInahavadRSTAntAH kathyante, teSu jamAlidRSTAntaH, tathAhi kizca kecana bodhi ca, pravrajyAM dravyato'pi ca / prApyApi nivatvena, jamAlyAdyA ivAbhavan // 1 // zrImato varddhamAnasya, | vartamAne'pi kevale / caturdazAbdyAsteSvAdyo, jamAlinihavojani // 2 // tathAhi kSatriyakuNDagrAmAkhye nagare vibhoH| zrIvI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIvRttau // 65 // rasyAbhavajjyeSThA, jAmirnAmnA sudarzanA // 3 // tadagrajanmA jAmeyo, jamAlirnAma vizrutaH / upayeme vibhoH putrIM, jAmAtA'pi tato'bhavat ||4|| sodvedhA hRdayo dvedhA, priyadarzanayA tataH / krIDAbhirnirgatAn ghasrAn, bahUn nApi budho'budhat ||5|| svAminyanyedyurAyAti, vijJAte nantumAgamat / jamAlirmAlitaH sAdibhirasAdI rasAdibhiH || 6 || trizca pradakSiNIkRtya, praNamya ca jagadUgurum / dizamAnaM dazavidhaM dharmaM zuzrAva bhAvataH // 7 // saMvegasaMgato dIkSAM jighRkSuH priyadarzanAm / uvAca vratamAdAsye, tvadAsyena mato'dhunA // 8 sA prAha prANanAtha / tvamAdAsyasi yadi vratam / tadasmi priyacAritrA'gre'pyahaM priyadarzanA // 9 // zrutvetyayaM paJcazatyA, kSatraiH saha lalau vratam / sahasreNa ca nArIbhiH sahitA priyadarzanA // 10 // ekAdazAGgImadhyaiSTa, viziSTamatisaMyutaH / anyadA svAmyanujJAtaH, zrAvastInagarImagAt // 11 // sa tatra tindukodyAne, cetyai koSThakanAmani / zamavAn samavAsArSIt, maharSINAM zatairvRtaH // 12 // dAhajvaranirutsAhaH, so'nyadA nAsituM kSamaH / Adideza yatIn kartu saMstaraM cAru vistaram // 13 // tena pRSTAH paribhraSTapaTutvena zizirake / saMstaraM kriyamANaM te, kRtamAhurmaharSayaH // 14 // samIpamayamAyAtaH, kriyamANaM vilokayan / dadhyau naitat samIcInaM, kriyamANaM kRtaM vacaH // 15 // yaccalaccalitaM jIryaJjIrNaM vakti jino'pi hi / tanmithyA kriyamANo'yamakRtaH saMstaro yataH // 16 // yathA saMstIryamANo'yamasaMstIrNo'sti saMstaraH / tathA caladacalitaM, jIryamANamajIrNakam // 17 // nirgranthAnAmathAnyeSAM tattathA'kathayacca saH / kriyamANaM kRtaM na syAt, kRtameva kRtaM bhavet // 18 // tasyetthaM cakSamANasya, ke'pi zraddadhate vacaH / kecinna munayaH sA tu zraddhatte priyadarzanA // 19 // ye zraddadhati te tasyaivAntasthA vizvaranti ca / ye na zraddadhate te taM bodhayanti tu hetubhiH || 20 || asagrahAgrahAt taM cAvudhyamAnaM vihAya te / zrIvIrapAdAnA 3 pravajjA durApatve jamAliH // 65 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIvRttau // 66 // zritya viharanti hitecchavaH || 21 || DhaGkasya kumbhakArasya, sadane priyadarzanA / sthitA jamAliprajJaptamAryANAM purato jagau // 22 // jamAligaditaM DhaGkasyAgrato'pi vadatyadaH / iyaM vipratipanneti dhyAtvA Dhakko jagAda tAm // 23 // evaMvidhaM vizeSaM ca kathyamAnaM na vedmyaham / aprabuddhA ca me buddhirna ca bodhAmi bodhitam // 24 // anyadA guNayantIM tAmabhi cikSepa kumbhakRt / aGgAraM tena tasyaikadeze saMghATyadAta // 25 // tayoktaM mama saMghATI, dagdhA sa prAha medRzam / vadatastava mahotsUtraM, saMghATI yadadAta // 26 // RjusUtranayamate, zrIvIravacanazritam / dahyamAnaM bhaveddagdhaM, vastraM na tu bhavanmate // 27 // tatheti pratizrutyaiSA, satyamitya bhidhAya ca / prajJA prajJApayAmAsa, jamAliM bahubhaGgibhiH // 28 // jamAlivacanaM tasyA, na jagrAha nijAgrahAt / yadA tadA zeSasAdhusAdhvIyu sA yayau prabhum / / 29 / / jamAlirapi campAyAmAgatya svAminaM jagau / chadmasthA bahavaH ziSyA, apakrAntAH purA tava // 30 // ahaM tUtpannasajjJAnadarzano'rhan jino'pi ca / kevalyapakrameNaivApakrAntaH kevalI bhavAt // 31 // gautamastaM jagAdAtha, jamAle ! mAsslamAlapaH / kevalajJAnino jJAnaM, na khalu skhalati kvacit // 32 // yadi tvaM kevalI tad dvau, praznau vyAkuru me'grataH / ayaM jIvazca lokazca zAzvato'zAzvato'thavA 1 / / 33 / / jamAlirgautameneti, proktA maunamasevata / balaM mUrkhasya maunatvamiti satyApayanniva // 34 // atha prAha prabhuH santi, cchadmasthA bahavo'pi me / ziSyAH praznAvimau te'tivyAkartuM sakalau kSamAH // 35 // loko bhUtabhavadbhAvyapekSayA khalu zAzvataH / utsarpiNyavasarpiNyapekSayA tu na zAzvataH || 36 || jamAle ! zAzvato jIvo, dravyarUpeNa sarvadA / tribhistiryagnRdevatvaparyAMyaistu na zAzvataH // 37 // itthaM kathayato devadevasyAzraddadhadvacaH / martukAma ivAnnasyApacakrAma sa dUrataH || 38 || asadbhAvodbhAvanAbhirbahubhiH svaM paraM ca saH / mithyAtvAbhinivezaizca vyudagrAhayadAgrahAt 3 pravrajyA durApatve jamAli: // 66 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antyepradezaH zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 36 // bahUni sa ca varSANi, tapaH SaSThASTamAdikam / vidhAya vidadhe prAnte, prAyaM pakSaM ca vAsarAn // 40 // anAlocyApratikramya, tattAhagantake divi / trayodazapayodAyurdevaH kilbiSiko'bhavat // 41 // yAmAtA ca yamazcApi, kasyApi na nijAviti / satyaM jamAlinA cakre, zrIvIre'pi virodhinA // 42 // atha poDazabhivarjJAne jAte jgdguroH| vAcayan saptamaM pUrva, dvitIyo nihnavo'bhavat // // pure rAjagRhe pUrva, sarvapUrvavicArakAH / AcAryA vasunAmAnaH, smvaasaarpurudytaaH||2|| teSAM viziSTadhIH ziSyastiSyagupto'bhidhAnataH / AtmapravAdapUrvAntaH, | paThatyAlApakaM tvimam // 3 // bhadantAtmapradezaH kimeko jIvaH prakIyate / nAyamarthaH samarthaH syAdevaM dvAvapi tau tathA // 4 // saGkhacAtA apyasaGkhyAtA. api jIvo na cocyate / apyekena pradezena, nyUnatve jIvatA na hi // 5 // lokAkAzapradezastu, sa | samAnapradezavAn / syAd vaktavyaM jIva iti, kRtsnaH sa paripUrNakaH // 6 // so'tra vipratipano yata, sarve jiivprdeshkaaH| ekonA api te jIvavyapadezatayA na cet // 7 // tarhi pAzcAtya evaikaH, pradezo jIva iSyate / yatastadbhAvabhAvitve, sa jIvo vyapadizyate // 8 // prajJApito'pi gurubhiH, sthavirairitarairapi / nAsthAdyadA'tha vyutsRSTaH, kAyotsargeNa sAdhubhiH // 9 // mithyAtvAbhinivezena, mugdhaM vyudAhayan janam / asadbhAvodbhAvanAbhirbahubhizca cacAra sH||10|| gatazcAmalakalpAyAmAmrazAlavane sthitaH / mitrazrInAma tatrAsti, zramaNopAsakaH prH||11||s cAtmazrAvakaiH sArddha, sAdhUstAna vandituM gtH| jAnAti nihvavAn zAkhyAna, natvA dharma zRNoti tat // 12 // sa taM vivodhayatyuccaiH, zrAvakastu pratIcchati / anyadA tadgRhe jajJe, kazcanApi | mahotsavaH // 13 // vadanti vinayeneti, pArAkramyatAM gRham / nimantritAzca tenaite, vihattuM ca samAgaman // 14 // nivezya tiSya BHABHISASS ISROSAROKARAN // 67 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrapridyuH nIyavRttI // 68 // guptaM ca zrAddho mahati viSTare / prAsukaM phalapakkAnnAnnAdyaM tasya puro nyadhAt / / 15 / / sarveSAmapi vastUnAmakaikaM khaNDakaM dadau / te dadhyuH punarapyeSa, sarva vastu pradAsyati // 16 // papAta sa ca tasyAMhau, svajanAnapyapAtayat / Uce ca kRtakRtyo'smi, yadyUSaM pratilaMbhitAH ||17|| te'do'samaMjasaM dRSTvA''huH kiM zrAddha ! pratAryate 1 / bhavadIyamatenAntyaH, pradezaH pUrNarUpabhAg // 18 // tataH sarvAMzadAnena, bhavantaH pratilaMbhitAH / na tu zrIvarddhamAnasya, siddhAntAtpratilambhitAH // 19 // sambuddhAste tataH procuH, samyagvaH preraNA hyasau / sarvathA pratilabhyAtha, drAg mithyAduSkRtaM kRtam // 20 // iti te bodhitAH sarve, suzrAddhena mahAtmanA / AlocitapratikrAntA viharanti mahItale // 21 // caturdazottare vIrasiddherandazatadvaye / gate sati tRtIyo'tha, nivo''bhinavo'bhavat // 1 // zvetavI zvetavIhArahAriNyasti purIvarA / udyAnamasti polAsaM, savilAsaM patatribhiH ||2|| AryASADhAbhidhAstatrAcAryAcA cAravedinaH / sthirAH sthirAzayAstasthurvahusAdhuparicchadAH || 3 || AgADhayoginastasya, ziSyAzcAdhIyate zrutam / gurorvisUcikA jajJe, prANasandehasUcikA // 4 // na ko'pyutthApi tastena, tataH kAlagato'bhavat / saudharme nalinIgulme, vimAne pravaraH suraH // 5 // vijJAyAvadhinA kArya, tamevAnupravizya saH / sAdhUnutthApayAmAsa, vairAtrikavidheH kRtau // 6 // yogAnAM paripUrNatve, kSamayAmAsa tAnayam / kSamadhvaM yanmayA sUrya, namitAH saMyatA api // 7 // amukaSmin dine devIbhUto'haM bhuvamAgataH / bhavadIyAgADhayogaparipUrNatvahetave // 8 // ityuktvA kSamayitvA ca, gate deve surAlayam / taccharIraM parityajya, sarve vipratipedire // 9 // iyaMtaM samayaM yAvat vandito'yamasaMyataH / na jJAyate tataH ko'pi, suro vA zramaNo'thavA // 10 // nAcAryamapi vandante'vyaktatvaM cintayanti ca / sarvamavyaktamevaitadvAcyaM devo'thavA yatiH // 11 // avyaktAH // 68 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avyaktAH pravrajyA0 zrIpradyu mnIyavRttI // 69 // FIRSANSACARAM vyaktIkRte mRSA vAkyaM, na vizvasya kvcitttH| saMyatA vA'tha devA vA, tatrApyapratyayo mahAn // 12 // evaMvidhairasadbhAvairvazcayantaH parAnapi / bodhitAste'tha saMtyaktAH, kAyotsargeNa sAdhubhiH // 13 // avyaktAste ca vikhyAtA, jammU rAjagRhe'nyadA / mauryavaMzosbhavaMstatra, balabhadrAbhidho nRpH||14|| tena suzrAvakeNaite, jJAtAstatra smaagtaaH| bhaTAn preSya guNazIla caityAdAnAyitAzca te // 15 // kaTAn karaTinazcaiSa, samAnAyyAdizadbhaTAn / yadamUna kaTamardaina, maItAM zIghrameva hi // 16 // te procire vayaM vidmaH, prasiddha tvAmupAsakam / punaretAvataH sAdhUnanAthAn ghAtayiSyAsa // 17 / / niSkRpo'tha nRpo'vocat, ke yayamiti vetti kaH ? / vairiNaH taskarA vA'tha, nRpaghAtakarAH kimu ? // 18 // te procire mahArAja!, nigranthAH zramaNA vayam / sa prAha yayamavyaktAH, ko vetti zramaNA na vA // 19 // zramaNopAsako'haM ca, bhavAmi na bhavAmi vA / mataM cet pratipadyadhvaM, vyavahAranayaM ttH||20|| te'tha buddhAH samaMdAkSA, nizaGkamiti menire / zramaNAH smo vayaM te ca, tADitA vacanaistataH // 21 // uktAzca yuSmatsambodhahetave'daH kRtaM mayA / evamuktAzca zramaNAH, kSamitAzca gatAzca te // 22 // zrIvIrasvAminaH siddhi, gatasyAbdazatadvaye / viMzatyA'bhyadhike jAte, jAtasturyo'tha nihavaH // 1 // samastyazithilA lakSmyA, mithilA nAmataH purii| dazapUrvamRdAcAryastatrAyAsIt mhaagiriH||2|| ziSyastasya ca kauDinyaH, sumitrAkhyo'sti tatra ca / caitye lakSmIgRhAbhikhye, saziSyAH santi sUrayaH // 3 // anupravAdapUrve'sau, vastunaipuNikAbhidham / paThatyAlApakastatrAstyucchedanayavAcyagaH // 4 // pratyutpannanairayikA, vyucchetsyantyakhilAH kila / evaM bhavanapatyAdyA, jIvA vaimAnikA api // 5 // tasyaimadhIyAnasya, vicikitsA'janIzI / vyucchetsyanti munayo'pi, sarvocchedo bhaviSyati // 6 // jajJe tasyAsthira cittaM, sthaviraiH 69 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 samucchedikAH zrI pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI // 70 // 9935ASHA-BABA pratibodhitaH / yadA nAsthAtato nirvAsito nihava ityayam // 7 // samucchedamayaM vAdaM, sarvatra vyAkarotyayam / yadayaM sakalo lokaH, zUnya eva bhaviSyati // 8 // svaziSyasahitaH so'thAnyadA rAjagRhaM gtH| tatra cArakSakAH zulkapAlAH zrAvakapuGgavAH | // 9 // te ca tAnivAn jJAtvA, hantuM prArebhiretarAm / te bhItAH prAhurasmAbhiH, zrutaM yuuymupaaskaaH||10|| tatkathaM saMyatAnetAvato haMtha tathA'pi hi? / pare procurvyavacchinnAH, saMyatAH sakalA api // 11 / / yUyamanye'dhunA ke'pi, taskarA yadivA carAH / vinakSyatha svayaM caiva, kaH paro ghAtayiSyati // 12 // bhavatAmeva siddhaantaadvympypre'dhunaa| jinAgamAttu te yUyaM, vayaM te ghAtakAca vaH // 13 // yatastadeva kAlAdisAmagrI prApya nazyati / vastvekasamayetvenotpadyate tadvikatvataH // 14 // tadekasamayatvena, vyavacchidyAtha naarkaaH| santi dvisamayatvena, tatastrisamayAzca te // 15 // tataH kSaNikatAvAde, zrAvakaiH suprruupitaaH| samyak zikSA tathetyAhurmunayo nayacakSuSaH // 16 // iti saMbodhitAstaiste, muktAzca kSamitAstathA / AlocitapratikrAntA, viharanti yathAvidhi // 17 // athASTAviMzatyadhike, jAte varSazatadvaye / siddhiM gatasya vIrasya, nihavaH paMcamo'jani // 1 // ullukA nAma nadyastyullukAtIrAbhidhaM puram / tasyAstIre'sti caikasmin , kheTasthAnaM dvitIyake // 2 // tatrAsti dhanaguptAkhyaH, ziSyaH shriimnmhaagireH| dhanaguptasya ziSyastu, gaGgadevAkhyayA guNI // 3 // sa prAcye'styullukAtIre, tadguruH pazcime taTe / zaradi svaM guruM nantuM, socABAlIdanalIkadhIH // 4 // khalatestasya ca srotasvinImuttarato bhRzam / tApaH zirasi zItaM ca, jalaM lagati paadyoH||5|| sa dadhyau bhaNitaM sUtre, vedyate na kriyAdvikam / ahaM tu vedayAmi de, tanmanye vedyate katham ? // 6 // tato gato namaskRtya, guru 55UAR laa||70|| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhupayogA: pravrajyA0 zrIpradyumanIyavRttI // 71 // *SHAASHARE provAca tattathA / guruH provAca vatsaivaM, mA prarUpaya naastydH|| 7 // naikatra samaye kvApi, vedyate hi kriyAdvayam / sa tadazraddadhat taMca, paraM prApaMcayadhu // 8 // ekadA sa munIn prajJApayannAkarNi mUriNA / niSkAsitaH sa yAto'tha, pure rAjagRhAbhidhe // 9 // tatra mahAtapastIraprabhe pArzvavane'sti ca / nAgo maNinAmadheyastasya caitye'sti sa sthitaH // 10 // tatra madhyesabhaM caivamAkhyAti khalu jantavaH / ekenApi samayena, dve kriye vedayaMti yat // 11 // tatastena sa nAgena, tasyA eva hi saMsadaH / madhye mudgaramadgIrya, proktaH krodhoddhatAdharam // 12 // imAM prajJApanoM prajJApaya mA suSThu no ytH| prajJApaneyaM te duSTA, zaikSa! duSThu tavoditam // 13 // |ciraM kAlamahaM shriimnmhaaviirpdaantike| niviSTaH zrutavAnekA, kriyA yat kila vedyate // 14 // tvaM viziSTataro jAto'si kiM tat tyaja kugraham / nAzayiSyAmi te doSAdanyathA mudgarAhateH // 15 // atraiva samavastIrapAdaridaM ytH| vyAkRtaM vedyate naikasamayena kriyAdvayam // 16 // evaM prajJApitastena, tadbhayAccodanAcca sH| tadaGgIkRtya mithyA me, duSkutaM taduvAca ca / / 18 // paJcasaMkhyaizcatuzcatvAriMzadaH smaashtH| vIre siddha gate SaSTho'bhUt trairaashiknihnvH|| 1 // puryAmantaraMjikAyAM, caitye bhUtaguhAbhidhe / zrIguptA nAmatastasthuH, sUrayaH puNyabhUrayaH // 2 // balizrI matastatra, balizrIhArako nRpH| balizrImanjanAnaMdI, balizrIpUjitAmaraH // 3 // asti zrIguptasUrINAM, rohaguptaH shodrH| ziSyaH sa cAnyato grAmAt, purImetyantaraJjikAm // 4 // tatra prAvrAjakazcaiko, bhrAmyati sma dhRtsmyH| jambUzAkhAkaraH kaalaayspttttsitodrH||5|| pRSTo vakti ca vidyAbhiH, sphuvyate jaTharaM mama / jambUzAkhA ca yajambUdvIpe nAsti samo mama // 6 // zUnyAH parapravAdAstava, prativAdI na ko'pi me / paTunA paTaheneti, sa puryA samapoSayat // 7 // tasyaivaM bhramato nityaM, catuSke catvare trike / pAdRzAla iti nAma, nAma lokena nirmame // 8 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI KALA zrIpradyu rohaguptaH samAgacchan , rohacittogatistakam / niSedhya paTahaM prAha, pradaM dAsyAmyahaM tvayA // 9 // kRtvaivaM sa gataH sUriM, pravrajyA0 vaMditvA''locayacca tat / AcAryAH procire duSThu, kRtaM vidyAbalI hi sH|| 10 // vAde parAjitaH sadyo, vidyAbhirapi Dhokate / HTTER zikAH saptavyasanavat tasya, sapta vidyA hi dustarAH // 11 // tAzca vRzcikasarpAkhumRgasUkaravAyasaiH / vidyAzakuntikAbhizcopadravanti jite'pi nIyavRttI hi // 12 // itaraH prAha kiM tarhi, nazyadbhizchuyyate kvacit / kiM vA prArabdhamujjhadbhiH, zrotasAmapi lajjyate // 13 // atha guruH dapuro vidyApratipakSatayA sthitaaH| pAThasiddhA dadau vidyAH, sapta tasya jayAvahAH // 14 // mayUrI nakulA cauturvyAghrI siMhadivA-5 // 72 // ndhikA / zyenI ceti mahAvidyA, nAmnAstAH parikIrtitAH // 15 // yugmam / / abhimantrya gurustamai, rajoharaNamapyadAt / Uce & ca kizciduttiSThat , paraM yadi bhayaMkaram // 16 // tadrajoharaNenAzu, tadrajovacca saMhareH / zakreNApi na zakyo'si, jetuM kimaparainaraiH d|| 17 // so'tha vidyAH samAdAya, gato bhUpasabhaM prati / Uce ca kimayaM vatti ?, pUrvapakSaM karotu tat // 18 // parivrAT cintayAM cakre, vakreNa manasA'tha sH| eSAmevAdade pakSaM, siddhAMta nipuNA hyamI // 19 // dhyAtvetyuvAca dvau rAzI, jIvo'jIvazca me mtau| rohagupto'tha dadhyau me, siddhAMto hyamunA''dade // 20 // dhyAtvati prAtibhaM tasyAmabhibhUpamabhASata / jIvA ajIvA nojIvA, iti syU rAzayastrayaH // 21 // tatra saMsAriNo jIvA, ajIvAzca ghaTAdayaH / nojIvAzca gRhagodhAchinnapucchAdayo matAH // 22 // AdimadhyaM tathA'ntazca, daNDasya syAt tridhA yathA / kAlo'tIto vartamAno'nAgatazca yathA tridhA // 23 // kiM bahUktena? sarve'pi, | bhAvA bhvvivaartinH| tridhaiveti sa niSpiSTapraznavyAkaraNaH kRtaH // 24 // nizcito vrazcane tasya, so'mucat vRshcikaaNsttH| tacarvaNakaNAnanyo, mayUrAnamucatpunaH // 25 // sappAstadavasAya, paribADamucat tataH / uragAnAkulIkartu, nakulAn mumuce CATEGRANASIAS ASSASAASAR Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 73 // AAAACAREERE muniH|| 26 // mumoca mRpakAneSa, dveSabhRjinazAsane / vRSe ravirivaujasvI, sthito'nyo vRSadaMzakAn // 27 // parivrAjaH kuraGgo' 3 trairA zikAH sin , kurnggaanmuctttH| te hi tIkSNaviSANAbhyAM, dArayantyudara ripoH // 28 // AmnAyapratigho vyAghrAn , ghorAna cyAttAnanAn prH| vicakAra suraGgo'yaM, kuraGgAgnicakAra ca // 30 // niHzUkaH zUkarAnasya, parivAda mumuce ttH| munipazcAnanaH pazcAnanAnatha hai| vinirmame // 30 / / tasmai tIvramukhAn zyAmAn, pksssuutkaarkaarinnH| paribADamucadvANAnAyasAniva vAyasAn // 32 // tadvighna-2 ghAtake ghUkAn , ghoraghutkArakArakAn / nirmame nirmamezo'yaM, kRtapratikRtau kRtI // 33 // nirupAyo'pyapayiSI, zakunAntAH zakuntikAH / parivAD mumuce tasmai, munaye kunaye sthitaH // 34 // tannAzanamanAH shyensenaamymmrssnnH| vidadhe pidadhe cAsya, paribAjo manoratham // 35 // sa ruSA puruSAcAravarjitaH kharayoSitam / mumoca zramaNo dharmadhvajana tAmatADayat // 36 // sA copari parivrAjakasya tasya drutaM zakRt / vimucya nazyati smoccairjane pazyati kautukAt // 37 // parivrAjo'sya bAlasya, mukhe bAlatva| kAlavat / rasa kharI purISasyAdadhe madagadacchidam // 38 // amandaM nindhamAno'tha, niravAsi nRpeNa sH| evaM tena parAjigye, hai parivrAjakapAzanaH // 39 // gato'tha rohagupto'pi, zrIguptAcAryasannidhau / tattathA''locayAMcakre, guravo'tha vabhASire // 40 // uttiSThatA tvayA kiM na, prokta ydraashystryH| na santi tatparAbhUtyai, mayA prajJApitA mRSA // 41 // gatvA tadadhunA'pyevaM, bhaNeti sa tu necchati / mA me'pabhAjanA bhUyAditi cetasi cintayan // 42 // punaH punarapi prokte, gurubhiH procivAnayam / ko dopaH // 73 / / |kimu vA jAtaM ?, yayuktA rAzayastrayaH // 43 // guruNoktamasadbhAvAt , syAjinAzAtanA tathA / tathA'pyamadhyamAno'yaM, saMlagnaH sUribhiH saha // 44 // tato rAjakulaM gatvA, sUrayaHprocire idam / macchiSyenApasiddhAntaH, prokto rAzI hyubhau yataH // 45 // sa ca AAAAAA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 3|raashikaaH privrajyA zrIpradyu: nIyavRttI vipratipano me'smadvAdaH zrUyatAmataH / nRpeNAGgIkRte vAdaM, sa dadau guruNA saha // 46 // yathaka divasaM tadvanmAsapaTakaM tayogatam / rAnoce bhavatAM vAdAdrAjyaM sIdati me'khilam // 47 // sUrayaH procire mithyA, vidhRto'yamiyacciram / tat prAtarnigrahISyAmi, grahISyAmi jayazriyam // 48 // prAtaH prAha tataH mUriH, parIkSA kutrikApaNe / kriyatAM tatra sarvANi, vastUni sulabhAni yat // 49 // tatraitya rAjapratyakSaM, devatA'bhASi sUribhiH / jIvA ajIvA nojIvA, apyAnIya pradarzaya // 50 // atha devatayA jIvA-18 zAjIvAzca prdrshitaaH| nojIvAstu na santIti, prAhAjIvAn dadAti vA // 51 // ityAdikacatuzcatvAriMzadagrazatena sH| | pRcchAbhirnigRhIto dAga ,ghoSitaM nagare tathA // 52 // jayati zrImahAvIro, barddhamAno jinezvaraH / iticaityAdipUjAtaH, sarcha / jAtaH sdutsvH||53|| ruSTaizca gurubhirvyasta, khelamallakabhasma yat / tadevAGgIkRtaM tena, sa tu nirvAsito gaNAt // 54 // SaSTho'yaM nihavo vaizeSikasUtrANi nirmame / ulUkagotrajAtatyAdaulukyaH sa ca kIyate // 55 // pRcchAnAM tu catuzcatvAriMzatA'bhyaPAdhikaM zatam / AvazyakamahAgranthavRtteyaM manISibhiH // 56 // gate caturazItyagre, samAnAM zatapaMcake / zrImato varddhamAnasya, saptamo'jani nihavaH // 1 // devendravanditapadA, AryarakSita| sUrayaH / puraM dazapuraM jgmurdishaadshkvishrutaaH||2|| utthito mathurAyAM ca, tathA nAstikatArkikaH / AtmA devo gururdharmo, na santIti lapatyayam / / 3 / melitaH sakala: saMghastatra vAdI ca ko'pi na / tadA yugapradhAnatve, sUrayazcAryarakSitAH // 4 // saMghana savidhe teSAM, preSitau zravaNAvubhau / tAbhyAM ca kathite svena, vRddhatvAdgantumakSamAH // 5 // tatastaiH preSito goSThAmAhilo vAdalabdhimAn / tena tatragamenAzu, bAstikazca parAjitaH // 6 // tatraiva zrAvakaiH so'tha, caturmAsI ca kAritaH / tadA ca sUrayo dadhyu PSPEASA // 74 // A % // 74 // C Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu nIyavRttau // 75 // gaNezaM kaM karomyaham // 7 // vyUDho gaNezazabdo'yaM, purA zrI gaudamAdibhiH / yaH sthApayatyapAtre taM jAnan pApo mahAn sahi // 8 // tato durbalikApuSpamitraM cittaM samIkSate / jJAteye hi na vizrAmo, mahatAM syAd guNeSu tu ||9 svajanAnAM tu sUrINAM, bhrAtRtvAt phalgurakSitaH / mAtulatvAnmato goSThAmAhilazca padaM prati // 10 // sUrayo'tha samagrAnapyAhUya svajanAn nijAn / kuTatrayeNa dRSTAntaM cakruH svasya tadagrataH // 11 // ahaM durbalikApuSpamitra niSpAvakumbhavat / riktIbhUtaH samagreNa, sUtrArthanyasanena hi |||12|| tailakumbhanibhaH phalgurakSite kiMcanasthiteH / ahaM ghRtaghaTo goSThAmAhile tu bahusthiteH // 13 // tadeSa sUtreNArthena, yukto'syAha gaNezitA / sarvairiti mate sUriH, puSpamitramato'vadat ||14|| madvRtyA varttitavyaM me, bandhau mama ca mAtule / sAdhusAdhvIgaNe'nya sminnapi tvaM madvadAcara // 15 // teSAmapi dadau zikSAM, dRzyo'yaM sadRzo mayA / yuSmatkRtAkRte soDhe, mayA'yaM na sahiSyate // 16 // zikSAM pakSadvaye davetyAhAraM parihRtya ca / suparvanilayaM jagmurAryarakSitasUrayaH // 17 // mAtulo'pyAgato'jJAsIt, sUriM kAlagataM tathA / niSpAvaghaTadRSTAntaM tataH pRthagavAsthitaH ||18|| pazcAt tatrAgataH sarvairabhyutthAya ca bhASitaH / tiSThetyevaM na sa tvi - cchanijavAditvagarvitaH // 19 // bahiH sthitaH punarbhedavidhAnena vidAritum / bhettuM naivAzakat sUrivAsitaM zrAvakAdikam // 20 // itazcAcAryavaryANAM kurvantamartha pauruSam / nAkarNayatyayaM vakti, yUyaM zRNuta sAdhavaH // 21 // niSpAvakakuTasyAsya samIpa iti matsarAt / dvayarthaM tadbhASita vyarthaM menire te nirenasaH || 22 || yugmam / / teSUtthiteSu cAvandhyabuddhirvindhyo'nubhASate / yadA tadA sametyeSa, sUryuktAyuktacintayA ||23|| pUrve'STame tadA karmmapravAdAkhye vicAryate / jIvasya karmaNazcApi kathaM bandho bhavediti // 24 // tridhA karmma sUcIbandhaM, baddhaM spRSTaM nikAcitam / sUcIkalApavadvaddhaM spRSTaM sUcyaH sakiTTakAH / / 25 / / nikAcitaM 3avaddhA mAnA / / 75 / / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abaddhA pravrajyA0 mAnA zrIpradyuH nIyavRttI ARERASA pi mucyate // 28 // zrutvati vAlA kadApi bhavato mokSastahi nAsti dehena, kApyeSaM na syApi na tu // 76 // punaH sUcyastApayitvA'tha pittttitaaH| badhnAti jIvaH karmetthaM, drAgrAgeNa ruSA'pi ca // 36 // pariNAmamamunazca, pazcAt spRSTaM 6 karoti tat / saMkliSTapariNAmAcca, vidhatte sa nikAcitam // 37 // taccAnupakrama vedyamavazyamudayAgatam / aveditasya naivAsya, kathaMcidapi mucyate // 28 // zrutveti vArayAmAsa, gosstthaamaahilpNdditH| naivaM bhavati pUrva ca, nAsmAbhiH zrutamIdRzam // 29 // yadyevaM karma baddhaM ca, spRSTaM vA'pi nikAcitam / kadApi bhavato mokSastahi naiva bhaviSyati // 30 // vindhyaH prAha kathaM tAha?, sa proce zrUyatAM ttH| yathA hi kaMcukaH kaMcukina spRzati pUruSam // 31 // natu baddho'sti dehena, kApyeSaM na bandhayuk / yasya jIvapradezaistu, karma baddhaM kathaMcana // 32 // karmasambhAravicchittistasya naiva bhaviSyati / iyata sUribhirasmAkamAkhyAyi na tu kA vetyayam // 33 // vizeSakam // mayA'nyathA gRhItaM syaadityaashNkaasmaakulH| vindhyo'bhinamya papraccha, sUrIn dUrIkatAmatIn // 34 // te procuste vacaH satyaM, na goSThAmAhilasya tu| vindhyeneti samAkhyAte, tasthau saMlIna eva saH // 35 // prastAve'haM |punaH kSobhayiSyAmIti vyacintayat / anyadA navame pUrve, pratyAkhyAnaM vicAryate // 36 // tasmizca sAdhusambaddhe, trividhaM trivirdhana |hi / prANAtipAtaM pratyAkhyAmyAjIvitamitIryate // 37 // sa provAcApasiddhAnto, bhavatyevaM, kathaM punaH / pratyAkhyAnaM vidhAtavyaM?, | zRNuteti samAhitaH // 38 // sarva prANAtipAtaM pratyAkhyAmyaparamANakam / trividhaM trividheneti, pratyAkhyAtuM hi yujyate // 39 // | kRte hyaparimANe syAdAzaMsAdopavarjanam / yAvajjIvaM tu bhaNatA, parato'GgIkRtaM bhavet // 40 // prANAnahaM haniSyAmi, parato | jIvitAditi / tasmAdaparimANaM tat , vidhAtavyaM mumukSubhiH // 41 // kalApakam // evaM vadan sa vindhyenAbodhi siddhaantyuktibhiH| vindhyokte punarukto'pi, kRta(kaliH)sarvaiH sanA vydhaat||42|| pRSTA bahuzrutAzcAnye'pyetadeva bhaNati te / sa prAha vittha kiM yUyamiya MEANSAOM OMOM CARROR Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrI vRttau || 99 || darhadbhirIritam / / 43 / / punaH punarniSiddho'pi tasminnevaM pralApini / kAyotsargaM vyadhuH saMghasamavAyena sAdhavaH // 44 // | zAsanadevenAdezaM datteti bhASite / tairUce vraja vegena, pRccha tIrthakaraM tathA // 45 // puSpamitrAdisaMghasya kiM goSThAmAhilasya vA / satyaM vAkyaM ? tayA pro'nuvalaM dattha yAmyaham // 46 // kAyotsargaM dadau saMgho, gatvA'pRcchajjinaM ca sA / sa prAha satyavAk saMghoM, mithyAvAgitaraH punaH // 47 // nihnavaH saptamo hyeSa sA zrutveti samAgatA / saMghastasyA girA sarvaH, kAyotsargamapArayat // 48 // kathite'thArhadAdeze, nihnavaH prAha saptamaH / eSA gantumazaktA hi, varAkyalpArddhakA yataH // 49 // azraddadhAnastadvAkyaM, puSpamitreNa bhASitaH / yathArthaM pratipadyasvAnyathA nirvAsayiSyase || 50 // tathApyanicchan saMghenojjhito dvAdazadhA'pi yaH / zrutoMpadhyorbhaktapAne cAJjalipragrahe'pi ca // 51 // dApanAyAM nikAye cAbhyutthAne vandane'pi ca / vaiyAvRtye ca samavasaraNe cAsane tathA // 52 // kathAnimantraNe cApi, so'yaM dvAdazadhA mataH / saMbhogaH paJcakalpoktastatra saMghena varjitaH // 53 // ityuktA nihnavAH saptAlpavisaMvAdakAriNaH / atha bahuvisaMvAdaM vakSye boTikanihnavam // 54 // SaDbhirnavottarairvarSazataivIre zivaM gate / rathavIrapure dRSTibaTikAnAmajAyata // 1 // rathavIrapuropAnta, udyAne dIpakAbhidhe / AryakRSNAbhidhAcAryAH, samavAsArSurekadA // 2 // tatra prAk zivabhUtyAkhyo, bhaTaH prakaTapauruSaH / sahasramalla eko'pi nRpaM sevitumAgataH // 3 // rAjA prAha parIkSyAhaM, vRttiM dAsyAmi te tataH / bhUteSTAdivase prokto, vraja pretavanaM prati // 4 // tatra rAtrau bali madyamupahArapazuM tathA / mAtRNAM mandire gatvA, dehi vyAdehi kautukam // 5 // ityuktaH sa gatastatra, sajJA vIrAH prabhASitAH / ayaM zivAravairbhApyo, bhairaveryannavairnavaiH // 6 // sa tu pradAya mAtRRNAM baliM pretavane sthitaH / pazuM khAdati tatrAnye, bhApayanti 4 pravrajyA durApatAyAM saptamonihnavaH // 77 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttau 11 12 11 tamAravaiH // 7 // romodbhedo'pi tatastasya naivAsti vegataH / kathite'nyaizca rAjanyo, vRttiM taducitAM dadau // 8 // anyadA nRpatiryodhAnAdizanmathurAgrahe / gatvA sarvabalenaite, tadAsannA vyacintayan // 9 // katarA mathurA grAhmA, neti pRSTo nRpaH purA / durvijJapyaM svabhAvena tat kiM kurmo'dhunA vayam // 10 // iti cintayatAM teSAM zivabhUtiH smaagtH| prAha cintAM prapannAH kiM te'pyAkhyastasya tattathA // 11 // sa prAha tarhi gRhNImaH, samakAlamubhe api / te prAhurdvAbhyAM bhAgAbhyAM nAdAtuM zaknumo vayam // 12 // ekaikasyAH samAdAne, kAlazca pracuro laget / sahasramallaH provAca durjayA me'rccatAM purIm // 13 // gRhANa pANDumathurAmityuktaH sa pradhA vitaH / pratyantAni gRhItvA ca mathurAM svakare'karot // 14 // vijJapto'tha nRpastuSTaH prAha kiM te dadAmyaham 1 / sa ca prAha yadagrAhi, tadagrAhi nijecchayA / / 15 / / evamastviti rAjJeokte, sa svairaM nagare bhraman / eti no vA nizIthe'pi tadbhAryA tu pavitritA // 16 // na bhuGkte na ca zete'sau zivabhUtAvanAgate / zvazrUSpRSTA'nyadA prAha, khedamedasvini hRdi // 17 // yuSmAkaM tanayo nityamarddharAtre sameti hi / jAgami kSudhitA cAsmi, tAM vinA'mba ! karomi kim || 18 || soca svapihi vatse ! tvamadya jAgarmyahaM yathA / tayetyukte vadhUH suptA, zvazrUH punarajAgarIt // 19 // dvAraM baddhvA dRDhaM yAvajjananI cAsti jAgratI / kapATakaTake tAvat, khaTatkAraM suto vyadhAt // 20 // nirbhartsya sa tayA bhUri, bhaNito vraja tatra hi / udghATAni kapATAni, yatra syuriyati kSaNe // 21 // tayetyukto jagAmaiSa, bhavitavyaniyogataH / AryakRSNAkhya sUrINAmudghATadvAramAzrayam / / 22 / / natvA covAca bhagavan !, pravrAjayasi mAmiti / teSvanicchatsu kezAnAmuddhAraM vidadhe svayam || 23 || pazcAnmudrAM samarthyAsya, vihAro vidadhe ca taiH / kAlena kiyatA - pyete, punastatpuramAgaman // 24 // rAjJA jJAtvA tamAkArya, dade taM ratnakambalaH / AgataH sUribhiH proce, kimare grAhmayaM 3 digaMbaraH // 78 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu nIvRttau // 79 // tvayA / / 25 / / yatinAM hi kimetena, bahumUlyena vastunA / ityuktvA tamanApRcchaya, niSadyAM gurakho vyadhuH // 26 // tataH kaSAyite tasmin pAzite'vaguNairdRDhaiH / tApA'gninA'vagADhe'pi, gururaGge na vA'lagat // 27 // anyadA vAcanAkAle, varNyante jinakalpikAH / dvividhAste pANipAtrAH, patagrahadharA api / / 28 / / te'pi dvidhA savastvavivastratvavibhedataH / zivabhUtiravocatat, kalpo'yaM kriyate na kim ? // 29 // vyavacchinno'yamiti taiH prokte sa prAha no mama / vyucchidyate'sau tatkAryaH, paralokamabhIpsunA // 30 // sarvathA zreyasI sAdherniSparigrahatA matA / te prAhuretaddharmopakaraNaM na parigrahaH // 31 // tathA hi bahavaH santi, durdarzA jantavo dRzAm / tebhyaH smRtaM dayArtha tu. rajoharaNadhAraNam // 32 // Asane zayane sthAne, nikSepe grahaNe tathA / gAtrasaMkocane ceSTaM tena pUrvaM pramArjanaM // 33 // tathA sampAtimAH saccAH sUkSmAzca vyApino'pare / teSAM rakSAnimittaM ca, vijJeyA mukhavatrikA // 34 // bhavanti jantavo yasmAd, bhaktapAneSu keSucit / tasmAtteSAM parIkSArtha, pAtragrahaNamiSyate // 35 // samyaktvajJAnazIlAni tapazcetIha siddhaye / teSAmupagrahArthe'daH smRtaM cIvaradhAraNam // 36 // zItavAtAtapaidezairma zakaizcApi kheditaH / mA samyaktvAdiSu dhyAnaM, mA samyak saMvidhAsyati // 37 // nikSepe grahaNe yat syAt, kSudraprANivinAzanam / jJAnadhyAnopaghAto vA, mahAdoSastadaiva tu // 38 // sahiSNuryastu no dharmmabAdhakastadvinA'pi hi / tasyaitadvastu nAnyasya, yaduktaM pUrvasUribhiH / / 39 / ya etAn varjayeddoSAn, dharmopakaraNAdyate / tasya tvagrahaNaM yuktaM yaH syAjjina iva prabhuH // 40 // tadvajrarSabhanArAce, bhavet saMhanane punaH / iti tairucyamAno'pi tyaktvA vastrANyayaM gataH // 41 // uttarAkhyA svasA tatra, taM vaMditumupAgatA / taM vIkSya sarvamujjhitvA, sA'pi tatpRSThato'lagat // 42 // gaNikA vIkSya tAM dadhyau, jano mA no virajyatu / iti potamurasya 3 digaMbara ! // 79 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ k pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI // 8 // 55-55555515% syAH, sAbadhAnacchati sma sA // 43 // dattaM devatayA potamiti sA bandhuvAkyataH / tajabrAha tathA'dyApi, tadidaM dRzyate'khilam / 4prvrjyaa||44|| tasya ziSyAvabhUtAM dvau, kauNDinyaH koTTavIrakaH / itthaM paramparA''yAtamidaM prasphuritaM tataH // 45 // itthaM ko'pi svarUpe samAsAdyApi hi bodhi sudurlabhAm / mithyAtvasyodayAd duraM, nAzayanti nikrmtH||46 // itthaM codhimakApya kecana pari mahAvratAni vrajyAmapi zreyasI, zrImatIrthakarasya pazyata mahAmohAndhatAbAdhitAH / AsphAlya prapatanti hanta vitathA vAcaH kirantastathA, saMsArAvaTasaGkaToddhRtividhisteSAM durApo yathA // 47 // ityasyAM vighRtI zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / vratadurlabhatAdvAraM, tRtIyaM paryapUryata // 48 // atha pravrajyAsvarUpaprakAzanaM gAthAsaptakenAha sA puNa dupparipallA purisANa sayA vivegarahiyANaM / voDhavvAI jamhA paMceva mhvvyvyaaii||3|| 'se'ti pUrvoktagAthottarArddhakathitA punaH pravrajyA duSparipAlyA, 'purisANaM' puruSANAM sadA, kathaMbhUtAnA?-'vivekarahitAnAM ' nirvivekAnAM, na tu savivekAnA, kathaM nivivekAnAM duSparipAlyeti hetumAha-yoDhavyAni yasmAt paJcamahAvratavratAnyeva, na tvaNuvratAni, tAni hi trasasthAvarasUkSmabAdarajantujAtavighAtaparitrANarUpaprathamavratakrodhalobhahAsyamayairapiasatyAbhASaNarUpadvitIyavratAlpabahusthUlANusacittAcittaparivarjanarUpatRtIyavratadivyaudArikakAmAtra vidhAtravidhaparityAgarUpaturyavratasthUlasUna |kSmAlpabahusacittAcittaparigrahatyAgarUpapaJcamahAvratasvarUpANi nirvivekaiH kathamUhyanta iti // dvitIyagAthayA pravrajyAduSkaratAM vakti-12 rAIbhoyaNaviraI nimmamattaM saevi dehammi / piMDo uggamauppAyaNesaNAe sayA suddho|| 4 // P5554545056 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA 4 pravrajyAsvarUpa AhAra zrIpradyu: mnIyavRttI doSAH // 81 // rAtribhojanaviratiH, kAryeti zeSaH, ucyate pravrajitasya hi catubhaMgakaroktasyApi nizAbhojanasya niSedhaH, tadyathA--"rAo gahiyaM rAo bhuMjai 1 rAo gahiyaM divA bhuMjai 2 divA gahiyaM rAo bhuMjai 2 divA gahiyaM divA bhuMjai 4, rAtrau gRhItaM rAtrau bhunakti 1 divA gRhItaM rAtrau bhunakti 2 iti dvau bhaGgako supratipAdyau, rAtrau gRhItaM divA bhunakti, ayaM tu rAtrau piNDagrahaNAnadhikArAta parihAryaH, divA gRhItaM divA bhunaktItyasminnAgdinagRhIte rAtrau paryuSite dvitIyadinaparibhoge'yaM bhavati, so'pi rajanIbhojane'ntarbhavati, sAdhUnAM sannidhiparihArAt, iti caturbhaGgakaproktA niSedhA api nirvivekAnAM duSkarAH, anyatIrthi kairapyuktaM-nodakamapi pAtavyaM, rAtrAvatra yudhiSThira ! / tapasvinA vizeSeNa, gRhiNA'pi vivekinA // // nirmamatvaM svadehe'pi, AstAM dhanakanakakalatraputramitrAdike, idamapi nivivekAnAM duSkara, 'piNDo uggama uppAyaNesaNAe sayA suddho 'piNDo' bhikSArUpaH udgamadoSautpAdanAdopaeSaNAdoSavarjito, grAhya iti zeSaH, etAvatA dvicatvAriMzato doSAn sUcayati, te cAmIAhAkammu 1 desiya 2 pUiyakamme 3 ya mIsajAe4 ya / ThavaNA5 pAhuDiyAe 6 pAoara kIya8 paamicce9||1|| pariyahie 10 abhihaDe11 unbhinne12 mAlohaDe 13 ya acchijje 14 / aNisaha 15 'jjhoyarae 16 solasa |piNDuggame dosaa||2|| AdhAnaM AdhA-dAtuH saMkalpastayA karma-pAkAdikriyetyAdhAkarma, yadvA AdhAya-vikalpya karma niruktavazAt yakAralope AdhAkarma, tadyogAdbhaktAdyapi tathocyate, evamanyatrApi1, uddezanamuddezo-yAvadarthikAdipraNidhAnaM tena nivRttaM tatprayojanaM vetyauhazikaM bhaktAdi, doSadoSavatorabhedopacArAta, evamanyatrApi 2, zuddhasyApi azuddhabhaktAdimIlanAt pUte-apavitrasya karma-karaNaM iti pUrtikarma3, mizraNa-gRhisAdhvAdipraNidhAnalakSaNena bhAvena jAta-pAkAdibhAvamupagataM mizrajAtaM 4, sthApyate-sAdhu OMAISA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 4AdhAkamadoSaH dAnAya kaMcit kAlaM yAvat nidhIyate yattat sthApanA bhaktAdheva 5, prAbhRta-kauzalikaM tadivopacArasAmarthyAt yakA sA prAbhRtikA pravrajyA0 6, prAduH-prAkAzyaM tasya karaNaM-sAdhvartha vidhAna prAduSkAraH tadvizeSitaM bhaktAdyapi prAduSkAra eva ucyate 7 krIyate sma sAdhvarthazrIpradyunIyavRttI marthAdinA gRhyate smeti krItam 8, apamityaM-sAdhvayaM gRhItamucchinnamudyatakamitiyAvat 9, parivartitaM-sAdhvartha kRtaparAvartta 10, abhihRtaM-sAdhvartha sthAnAntarAdAnItaM abhyAhRtamityarthaH 11, udbhina-sAdhvartha kuzUlakutapAdi udbhidya dadAti 12, mAlAdeH sAdhva thaimAnItaM mAlopahRtam 13, Acchidya anicchato'pi putrAdeH sakAzAdAdAya sAdhubhyo dadAti 14, anisRSTaM svAmibhirananujJAtaM // 82 // 15,adhi iti Adhikyena pUraNa-svArtha dattAdrahaNAderbharaNamadhyavapUraka iti 16 // tatra bhaktAdhAkarmasambhavapradarzakamidamudAharaNaM grAma eko'sti vistIrNaH, kulInakulasaMkulaH / kNgukodrvraalaadibhikssaapraacurysundrH||1|| astriissNddhpshushcossttrsupraapopaashryaashryH| vyAghAtarahitAdhyAyInarvAhAvanisaMyutaH // 2 // tatrAsti zrAvakazcaiko, bhktishktismnvitH| sAdhavastatra cAyAnti, kSetraprekSaNakAraNAt // 3 // AcAryAdhucitastatra, nAsti zAlyodanaH punaH / tena tiSThanti na zrAddhAbhyarthitA api sAdhavaH // 4 // keSvapyetyAnyadA matvA, kSetraM cAnucitaM guroH| prasthiteSu muniH pRSTa, ekaH zrAddhana tena tu // 5 // kiM yuSmabhyamidaM kSetramucitaM rucitaM na vA ? / munistadArjavAdUce, kSetraM gacchocitaM hyadaH // 6 // gurUNAmucitaH kintu, zAlikaraH kvacina hi / gateSu teSu tu zrAddho, dadhyau zraddhAparAyaNaH // 7 // zAlibIjAnyupakSetreSaptvA bhUri pravRddhaya ca / vitIrya munikSetraM ca, karomi sukRtazriye // 8 // sadhyAtveti vApiteSveSu, mUDhakA bahavo'bhavan / anyadA vatinazcaiyuH, zrAddho dadhyau ca cetasi // 9 // zAlikUraM dadAmyeSAmAna yanti yathA gurUn / AdhAkammikazaGkAM ca, na kurvanti svamAnase // 10 // dhyAtveti yatiSu zraddhAzAlI zAlInayaM bahUn / dadau 1ECORDCADEMEDIEAC 155555ASA // 82 // %A5% / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrInIyavRttI 11 63 11 svajanavargAya tamuvAca ca sAdaram // 11 // bhakSayeta svayaM yUyaM dadyAta ca munivraje / pratipadyeti te pArka, vidadhurmuditAzayAH ||| 12 || zAlipAkaH sa vitto'taH, pAke teSAM ca saMkathAH / zRNvanti bhikSavo bhikSAkRte bhrAmyanta IdRzIH // 13 // tatraiko bAlako vakti, ta ete munayo nanu / zAlikUraH kRte yeSAM paripakto gRhe gRhe // 14 // thero vadatyayaM labdho'mIbhirdhiSNye mamApi hi / anyazca bhASate'mISAM dAsyAmyahamapi sphuTam || 15 || anyazca mAtaraM proce, munibhyo vitaraudanam / abhASatAnyaH ko'pyatra, prastAvApatitaM yadaH || 16 || abhakte zAlibhaktaM yad, dRSTAntazcAtra laukikaH / yathA kA'pi vazA brUte, mRtyuH patyurmamAbhavat // 17 // devarasya madIyasya, gRhiNyA api daivataH / kAlAnurUpametacca, jAtaM kUro'pi tAdRzam // 18 // tathA'nyo mAtaraM vakti, dehi zAlyudakaM mama / AcAmamaparo'mlaM ca, para ityAdi bhASitam / / 19 / / bAlAnAM munayaH zrutvA pRcchaMste tat kimIdRzam / bAlakairArjavAtteSAM kathitaM ca yathAtatham / / 20 / / taJjananyAdikaM pRSTaM vIkSate ca parasparam / matveti munayastveSAM gRhANAM parihArataH || 21 || aparApara geheSu, bhikSAhetorbhramanti ca / anirvAhe punaryAnti, grAme kApyadavIyasi // 23 // matveti sAdhubhistyAjyamAdhAkarmikamAdarAt / vijJairvijJAtasarvajJavacanairmokSamicchubhiH ||24|| kizca durbhikSaglAnAdyavasthAyAmAdhAkarmApi dAyakasya grAhakasya ca hitameva yaduktam - " saMtharaNaMmi asuddhaM duhavi giNhaMta diMtayANa'hiyaM / AuraditenaM taM caiva hiyaM asaMtharaNe // 1 // " paJcamAGge'STamazataSaSThoddeza ke'pyuktam - " samaNovAsagassa NaM bhaMte ! tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAhemANassa kiM kajjai, goyamA ! egaMtaso se nijjarA kajjaha, natthi ya se pAve kamme kijjai 1 / samaNovAsagassa NaM bhaMte! tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM aNesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilA bhemANassa kiM kajjaha?, 4 AdhA karmadoSaH // 83 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 svarUpa zrIpradyuH Ahe nIyavRttI // 84 // BHABHASHABHARASHISHASHISHNA goyamA bahutariyA se nijjarA kajjai, appatarAe se pAve kamme kajjai "tti2, tRtIyasUtre punarevam-" samaNovAsagassa NaM bhate! mA4 pravrajyAtahArUvaM asaMjayaavirayaappaDihayapaccakkhAyapAvakammaM phAsueNa aphAsueNa vA esaNijjeNa aNesaNijjeNa vA paDilAmemANassa kiM kajjai?, goyamA! egaMtaso pAve kamme se kajjai, natthi ya se kAvi nijjarA kajjaitiH // athaudezikaM, tacca dvidhA-oghato vibhA zikAdyAH gatazca, tatrauSataH katicidbhikSA yasya kasyApi dAsyAmIti dAtRsaGkalpaH, vibhAgatastu uddiSTaM kRtaM karma ceti tridhA, ekaikaM ca yAvadarthikapASaNDizramaNanirgranthaudezikabhedAcaturdA, jAvaMtiyamuddesaM pAsaMDINaM bhave samuddesa / samaNANaM AesaM niggaMthANaM samAesaM | // 1 // " tatroddiSTaM vivAhAdau svajanAdibhuktoddharitaM gRhasthena yaddAtumiSTaM, tadeva dadhyAdimizritaM kRtam 2, tadevAgnipAkAdisaMskRtaM karma 3 iti, taccaturNAmapi dAtrA ditsitaM, itthamaudezikaM dvAdazadhA'pi jJAtvA sAdhubhirvarjanIyamiti 2 // atha pUtikarma, yathA apavitravastunA militaM pavitramapyapavitraM bhavati, tathodgamazuddhamapyannaM AdhAkarmalavenApyapavitraM bhavatIti matvA parihArya 3|| atha gRhasthena Atmano yAvadarthikAdInAM ca mizraM yatpakkaM tanmizrajAtaM 4 / sthApanA cullyAM vA sthAlyo vA sAdhukRte sthApayato gRhasthasya svasthAnasthApanA susthite vA channake vA sAdhvartha sthApayato dAtuH parasthAnasthApanA, eSA'pi jJAtvA parihAryA 5 / atha prAbhRtikA svayogakAlAvadheH parato'pyutsRjya karma kurvato gRhasthasya bhavati, sA ca dvidhA-sUkSmA bAdarA ca, tatra sUkSmA kA'pi karttayantI putrAdinA bhojanaM yAcitA tavApi dAsyAmIti vakti karoti ca, athavA sAdhudAnArthamutthitA tamapi bhojayatIti,# // 84 // vAdarA tu sAdhuSvAgateSu kAlAntarabhAvinaM vivAhAdikaM gRhasthastadaiva kurute, athavA sAdhyAgamanaM pratIkSya kurute sA bAdarA iti matvA dvidhA'pi vA 6 / / atha prAduSkaraNaM-prakaTIkaraNaM, tacca yatinimittaM bahizcullyAdi kurvato bhavati, athavA satimiragavA 555555ASPEECS Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIvRttI 11 64 11 kSodyotAya maNidIpAdinA prakAzayatastadavivekino dAturbhavatIti 7 // atha krItaM taccaturddhA svadravyabhAvAbhyAM paradravyabhAvAbhyAM ca tatra svadravyeNa cUrNAdinA svabhAvena kathAkathanAdinA paradravyeNa rUpakAdinA parabhAvena zilpAdinA tathAvidhabhaktamaMkhAdivat, maMkha:citraphalakopajIvI bhikSAkavizeSaH, parabhAvakrIte sampradAyo yathA maGkhaH ko'pyekadA zayyAtaraH sAdhUn nyamantrayat / bhaktapAnAdinA bhaktastatpaNDastaistu nAdade || 1 // tenAnanugRhItena, nAtto'ndhaH zayyayA ca taiH / ditsunA munayaH pRSTA, gataprAye ghanAgame // 2 // vihAro bhavatAM bhAvI, katamasyAM dizi prabho ! | amukasyAmiti prokte, taiH sa tatrAgrato gataH // 3 // vijJAnena nijenaiSa, janaM | paricitaM vyadhAt / taddattaM nAdade kArye, grahISyAmIti tAn vadan // 4 // muniSvatha sameteSu ghRtakSIrAdikaM bahu / tattadgRhebhyo | yAcitvA, melayitvA ca dattavAn ||5|| krItaM ca parabhAvenAbhyAhRtaM sthApanA tathA / iti doSatrayaM tatra, sannipAta ivAbhavat / / 6 / / 8|| atha prAmityaM sAdhvarthamupacchinnamudyatakaM gRhItvA yadadAti tad duSTaM, yatibhaginyuddhAritatailadRSTAntena sa cAyam - purA kauzala dezasya, ko'pyabhUtkulaputrakaH / sa sAdhudharmamAkarNya, sasaMvego'grahAd vratam // 1 // kriyAkalApe sUtre cArthe ca niSNAtadhIrasau / krameNa svajanAn draSTuM gurunApRcchaya yAtavAn // 2 // sa bahiH sannivezasyApRcchadekaM ca mAnavam / yanme svajanavargAntaH, kasko jIvati samprati 1 // 3 // sa jagAdAtha bhAvatkamucchinnaM sakalaM kulam / svasaikA vidyate jIvanmRtA dAridryavidrutA // 4 // sa matveti gatastatra, taM vIkSya mumude svasA / sodarazca sa sAdhuca, suvarNa hi sasaurabham // 5 // taM natvA paryupAsyAtha, tasmai pAkaM prakurvatI / niSiddhA sAdhunA dadhyau, netthaM gRhNAtyayaM muniH || 6 || tailakarSaM tato vRddhayA, gRhItvA'smai dadAmyaham | tat svarUpamajAnAnaH kalpyamityagrahInmuniH // 7 // anyatra vihRte sAdhau tailaM vRddhayA'tibhUryabhUt / sA dAtumasamarthA'sthAddAsI vAdhu 4 pravrajyAsvarUpe udgamadoSAH 16 // 85 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuzrIvRttau 11 68 11 | pikAzraye // 8 // kAlAntare samAyAto, jAnAti sma punarjanAt / taddAsattvavyatikaraM tasmai saMdizati sma ca // 9 // yat khedo na tvayA kArya:, stokakAlAntarA'pi hi / dAsatvAnmocayAmIti zrutvA sAtha mudaM dadhau // 10 // sa bhikSuratha bhikSArthI, jaamisvaamigRhe'visht| tatra pAnIyasaMsRSTabhikSAM ca pratyaSedhayat // 11 // gRhasvAmyatha papraccha ko doSo'tra ! munirjagau / siddhAntabhApitAn doSAnatrAmutra ca duHkhadAn ||13|| zrutveti sAdaraM prAha, gRhI va vasatistava / nAstyadyApIti sAdhUkte, sodAttatra ca saMsthitaH || 13 || nityaM dharmmakathAsskhyAnAt tena sa zrAvakIkRtaH / varSArAtracaturmAsyAM, vivekakalito'vasat // 14 // vrataM gRhNan janaH preryo, na nivAryo mayedRzam | zrIkRSNAkhyAnakaM tasya, manasyatitarAM sthitam / / 15 / / jagrAhAbhigrahaM so'pi yaH kathana kulAnmama / AdAsyati parivrajyAM, na sa dhAryo mayA dhruvam // 16 // anyadA tanayastasya pravrajyArthamupasthitaH / na niSiddha gRhiNA, sA'tha jAmirmunerapi // 17 // samudyatA parivrajyAkRte'moci ca tena sA / jagrAha ca parivrajyAM, sodaryasya samIpataH |||18|| evaMvidhAH kiyantaH syurjJAnino munayaH pare / tasmAdityavagatyoccaiH, prAmityaM varjayenmuniH ||19|| 9 || atha parivarttitaM tacca | sAdhugauravAya AtmalAghavA (panodA) ya vA durgandhaghRtena sugandhi kaMgukodravAdinA zAnyodanAdi sAdhvartha parAvRzya sAdhave dadAti, tadapi vaNigyadRSTAntena heyamiti, tadddRSTAntazcAyam - zrIvasantapure pUrva, vaNijau dvau babhUvatuH / nAmato devadattazca dhanadattazca vizrutau ||| 1 || devadattasvasA lakSmIrddhanadattena tatsvasA / bandhumatyabhidhA vyUDhA, devadattena ca kramAt // 2 // anyadA devadattasya, bhrAtA jAtAzayo vrate / vipAkakaTukAn kAmabhogAn tyaktvA'bhavad vratI // 3 // sa ca pravrajitaH sAdhurvihArakramayogataH / vasantapuramA - yAsIdudyacchan vratikarmmasu // 4 // sUtritoditasUtrArthakRtye bhikSAkSaNe muniH / jagAma bhaginIlakSmIdhAma saddharmmadhAma saH // 5 // 14 pravrajyAsvarUpe udgamadoSAH 16 // 86 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH mnIyavRttI // 87 // KASASHISHASTROA%ARAN tatra svasrA sa lakSmyA nirlakSmIkena dhanaM vinA / gRhepraviSTamAtro'pi, dRSTaH sAnandacetasA // 6 // cintitaM ca tayA so'yameko | pravrajyAbhrAtA paraM yatiH / anyadA'bhyAgatastasmAnmahatI bhaktimahati // 7 // gRhe kodrava evAsti, mama drAriyacidravAt / tadvAndhavagRhAd lA svarUpe zAlirAzistat zAlimAnaye // 8 // tataH kodravakUrasya, praavRtyaagrjauksH| zAlikUraM samAnIya, munaye'datta sA mudA // 9 // udgamadoSAH itazca bhoktumAyAto, devadatto nijApaNAt / dade kodravakUraM taM, bandhumatyeti bhASitaH / / 10 // zrutvetyajJAtavRttAntaH, sa sadA zAlikUrabhuk / kopAnalasamullAsAttADayAbhAsa tAM bhRzam // 11 // soce kodravakUreNa, zAlikUraM tava svasA / parivRtyAgrahIt tanmAM, | kiM tADayasi piiddyn||12|| tataH sthito'sau maunena, dhanadatto'pi taM tathA / jJAtvA vyatikaraM dUramadhyAyad dhyAmamAnasaH // 13 // samAnIya paragRhAdanayA'panayAtmanA / zAlikUraM prayacchaMtyA'tIva me laghutA kRtA // 14 // ityullasitakopena, pApe'haM kiM laghUkRtaH / evaM janAntasteneti, bruvatA prahatA priyA // 15 // vijJAya tattathA sAdhudhammAkhyAnapuraHsaram / tAni sarvANi sambodhya, vratamagrAhayat sudhIH // 16 // evaMvidhAH kiyantaH syuH, svaparottAraNakSamAH ? / tasmAt sarvaprakAreNa, na grAhyaM pariva| titam // 17 // 10 // athAbhyAhRtam , tacca gRhiNA sAdhvartha svagrAmAt paragrAmAdvA AnItaM azanAdyabhyAhRtamucyate, tat prakaTaM | | guptaM vA nAdeyaM, yattu sAdhudvaye bhikSAM yAte ekaH sAdhurakatra gRhe upayukto bhikSAM gRhNAti, dvitIyastu gRhadvaye paGktisthe upayogaM || | datte tadupayogazuddhaM abhyAhRtaM hastazatAdAcIrNa, paratastu neti 11 // athodbhinna-tacca chagaNajatumRttikAdilipta koSThakakutupAdika yattadudbhidya sAdhvartha yadi gRhI datte tato na graahymiti12|| adha mAlApahRtam-tacca Urdhva adhastiryadikSu ca, zikyanAgadantAdikAdvA yadAnItaM, tacca bahudoSatvAnnAdeyaM, atrodAharaNam-ihaiva jambuddhIpe'sti, bharatakSetramaNDanam / puraM jayapuraM nAma, dhAma 35555 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI / pravrajyA0 zrIpradyu. nIyavRttI // 88 // 59554545555513k dezAgatazriyAm // 1 // tatrAsti yakSadattAkhyo, gRhI prakRtibhadrakaH / tasyAsti vasumatyAkhyA, sumatyA kalitA priyA // 2 // pravrajyA| tatra gocaracaryAyAM, guNaratnAkaro muniH / viharan gRhamAyAto, dharmalAbhaM ca dattavAn // 3 // utthAya vasumatyanaM, zikyAdAtuM lA svarUpe udgamadoSAH smudytaa| akalpyatvAniSedhyainA, nijaMgAma mhaamuniH||4|| tatazca saugataH kazcit , prAvizattasya vezmani / Agato yakSadattastaM, 6 16 pRcchati sma savismayaH // 5 // anena muninA kiM na, bhikSA no jagRhe gRhe ? / pApopahatabuddhiH sa, bauddhaH provAca taM prati // 6 // amI adattadAnA dikcarAH kAyena kevalam / amISAM zAstrakAreNa, kaNTha eva na mottitH||7|| yakSadasastato muktvA, tamasambaddhabhASiNam / svapriyAM prerayAMcakre, bhikSAdAnAya bhikSave // 8 // yAvadvasumatI tasyAdezAt zikyasthakumbhake / ekaM modakamAdAtuM, kara kSiptavatI kila // 9 // tAvanmodakasaugandhyAt, praviSTenAhinA purA / kare vasumatI daSTA'patadvasumatItale // 10 // Akulo | ykssdtto'bhuudaiyurvissbhissgvraaH| taimantrabheSajAyena, sA kathaMcana jIvitA // 11 // paredyavi samAyAte, tatra sAdhau jagAda tam / |yakSadattastatrabhavan , jAnatA'pi tadA tvayA / / 12 / kasmAcchikyasthito'kasmAdasmAkaM na bhujaGgamaH / kRpAlo! kathayAMcakre ?, | vakretaradhiyApi hi||13|| yugmam ||muniH provAca na mayA,jJAtastatra bhujnggmH| kintvasmAkaM bhagavatA, kevalajJAninArhatA // 14 // mAlApahRtabhikSAyA, grahaNaM pratyaSidhyata / pratyavAyayutamitikRtvA kAlatrayAMvidA // yugmam // 15 // dharmazca kathitastaM cAkarNya tau // 8 // bhaavitaatmkau| vishuddhshraavkiikRty,svsthaanmgmnmuniH||16||asy ca bahudoSatvAdanyA api kathA kathyate-ekaH kilaikadA sAdhuH, prAvikSadbhakSyahetave / gRhaM gRhapateH kasyApyAgamacca sdaakrmH||1|| tadIyagRhiNI bhikSAM, dadatI vAsanAvazAt / nizreNi| mAlApahRtAM, pratiSidhya sa nirgataH // 2 // parivrAjaka eko'tha, tadA bhikSArthamAgataH / apRcchi gRhiNA kasmAtraiSa bhikSAmupAdade? pyata / pratyavAyayutamitidAsya ca bahudoSatvAdanya bhikSA, dadatI vAsanAva bhikSAmupAdade? 18 393456015EOSE Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu nIyavRttI // 89 // // 3 // sa jagAdAdattadAnA, ime tasyAtha hetave / niHzreNimadhirohantI, tatpriyA patitA'vanau // 4 // kukSistasyA gharaTTasya, kIlakena vidAritA / patitA prasphuradgarbhA, sA pazcatvamavApa ca // 5 // anyadA cAyayau sAdhustena pRSTo jagAda ca / ArhataM vacanaM hyetadvAhyaM mAlAhRtaM na hi ||6|| dharmma ca kathayitvaiSa, muninA grAhito vratam / tanmAlApahRtaM heyameva saMyaminA satA ||7|| 13 athAcchedyam, taccAcchidya-uddAlaya parebhyaH sakAzAt dAtrA bAlakAdibhyo haThAd gRhItvA sAdhubhyo yaddatte tadAcchedyam / gopabhRtaka dAsaputravadhUbhAryAdInAM hi prabhorAcchedyaM syAt tanna grAhyaM yasmAdAcchinnaM gRhyate sa kadAcittathAvidhagopavat kopamapi kuryAt, tathAhi-- kenApIzena kasyApi, gopasya bhRtivAsare / tadIyadugdhaM kiyadapyAcchidyAdAyi sAdhave // // sAdhunA tu gRhItaM tad, gopastu kSIrabhAjanam / gRhItvA gRhamAyAsIdUnaM dRSTaM svabhAryayA ||2|| kSIranyUnatayA tasmai, sA''krozAn dAtumudyatA / lagnAni zizurUpANi, muktakaNThaM ca roditum // 3 // kopATopAttato gopo, buddhi sAdhuvadhe'dadhat / itazcetazca babhrAma kurvan munigaveSaNam // 4 // dRSTazca muninA jJAtatadAkRtena bhASitaH / toSapoSakRte tasya, sudhArasakirA girA // 5 // tadA gRhezanirbandhAt tvaddugdhaM jagRhe mayA / tataH pratyarpaNAyAhaM, sAmprataM calito'smi ca // 6 // tvadgRhaM tu na jAnAmi, tadidaM gRhyatAM payaH / tato jugopa gopAlaH, kopamahAya taM prati // 7 // Uce'tha jIvitavyaM ca payazca tava jAyatAm / dvitIyavelaM mA kArSIH, vacanApIdamIdRzam // 8 // ityanekamahAdoSaparipoSanibandhanam / mumukSubhiH parityAjyamevAcchedyAzanAdikam // 9 // 14 // athAnisRSTam -- tacca bahUnAM svAminAM sAdhAraNaM yanmodakAdi tadekena dIyayAnaM na grAhyaM doSaprasaMgAd, athodAharaNam- udgamadoSAH 16 // 89 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 90 // kSitipratiSThitapure, goSTIbhaktaM vidhApitam / mitrairdvAtriMzatA mANibhadrAdyairyuvabhirmudA // 1 // nItvA ca ramaNIyAkhye, tadudyAne vyammucyata / tatraikaM rakSakaM muktvA, pare snAtuM nadIM yayuH ||2|| atrAntare ca bhikSArthI, munirekaH samAgamat / apazyacca jagaccittamodakAniha modakAn || 3 || rakSakaH prAha bhagavan !, neto dAtumahaM kSamaH / yadekatriMzatA mitrairaparairapi kAritAH // 4 // paradravyamidaM tena, kathameko dadAmyaham / gatAste kketi sAdhUkte, sa prAha snAnahetave // 5 // atha lipsAvazaH sAdhustamiti stimito - gadat / aho matiste yat puNyaM parArthenApi nAjasi // 6 // kiMca dvAtriMzatA dattaistavaiko'yaM prayAsyati / alpavyayena taddharmmazIla ! tvaM dharmamarjaya // 7 // itthaM punaH punastena, maNitenoparodhataH / pradattA modakAstena, munaye sa tato'brajat // 8 // vrajazva mANibhadrAdyaiH, sammukhApatitairayam / dRSTaH pRSTazca bhagavan!, bhavatA labdhamatra kim 1 // 9 // kiMcidapi na tenokte, bhayabhramitacetasA / balAdAlokamAnaistaiH, pAtre dRSTAstu modakAH // 10 // pRSTava rakSako bhItyA, grAha dattA mayA na hi / tataH salopaH steno'yaM, vadadbhirvidhRto muniH|| 11 // upakAraNikaM nIte, balAdAkRSya tairayam / kuviklpairivaannyairupkrmmshriirbhRt|| 12 // pRSTaH kAraNikaiH sarve, samIcInamuvAca saH / Rjuko'yamiti dhvAtvA, taiste sambodhitAH pare / / 13 / / sAdhvAbhAsaH sa ca proce, mA kArSIH punarIdRzam / sthAtavyaM na ca deze cetyukto muktazca tairyayau // 14 // tathA pitR ( putre )bhyaH svAminA dIyamAnamadhyAt kuTumbibhizca kSetra karmmakarebhyo dIyamAnamadhyAt hastipiNDamadhyAcca dIyamAnaM na grAhyamiti 15 // athAdhyavapUrakaH, sa cAtmAdyarthaM mUlArambhe gRhI yAvadarthikayatipASaNDikArthaM tandulAn nikSipati so'yamadhyavapUrakamadhyavapUrakAkhyo doSo bhaNyate 16 // eteSu ca SoDazasu udgamadoSeSu AdhAkarmma auddezikAtrakaM uddiSTakRtakarmmAkhyaM mizrajAtaM adhyavapUrakaH udgamadoSAH 16 // 90 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI OMOMOMOM // 91 // SASRA AhArapUti bAdaraprAbhUtikA avizodhikoTiH sarvathA parihAryA, ebhirmizraM pAtrakamapi karIpaghRSTaM vidhataM zuddhayati, zeSadoSeSu tu utpAdanA haidoSAH16 tAvatyane tyakte vidhinA vishodhikettiH|| athotpAdanadoSAH SoDazocyante, te cAmI dhAI dUi nimitta AjIva vaNImage cigicchA ya / kohe mANe mAyA lobhe ya havaMti dasa ee // 1 // puvipacchAsaMthava vijjA maMte ya cunnajoge ya / uppAyaNAi dosA solasame mUlakamme ya // 2 // piNDArtha kSIramajjanamaNDanotsaGgadhAraNAdi kurvato dhAtrIpiNDaH 1 saMdezaM dadato dRtIpiMDaH 2 nimittaM-atItAdyarthasaMsUcanaM kathayato nimittapiNDaH 3, jAtyAdhupajIvanAdAjIvanApiNDaH 4, dAyakAbhimatajanaprazaMsayA prApto vanIpakapiNDaH, banIpakattvaM tattadabhimatajanaprazaMsA5, cikitsA-rogapratIkAraH 6 krodhaH-kopaH 7 'mAno' garvaH 8, mAyA vaJcanA 9 lobho lubdhatA10, pUrva dAnAt saMstutiH pUrvasaMstavaH, pazcAdAnataH stutiH pazcAtasaMstavaH 11, vidyAprayogapiNDaH 12, mantraprayogapiNDaH 13 'cUrNo' nayanAJjanAdistatprayogapiNDaH 14, 'yogaH' saubhAgyAdihetustatpiNDaH 15, SoDazaH punarmUlaM-aSTamaprAyazcittaM tatprAptinibandhanaM BI karma-vyApAro garbhaghAtAdistatprayogapiNDaH 16 // tatra dhAtrIvaddhAlasya kSIramajjanamaNDanakrIDanAMkadhAraNAdi kRtvA kArayitvA vA | yallamate sa dhAtrIpiNDaH, udAharaNaM cAtra-jambUdvIpasya bharate, nAmnA kollapuraM puram / susAdhubhaktisaMyuktasuzrAvakakulAkulam // 1 // kSINajabAbalatvenAjaGgamAH saGgamAbhidhAH / vasanti sthavirAstatra, sUrayo gunnbhuuryH|| 2 // anyadA'jani tAdRkSaM, durbhikSaM yatra saMgame / putraH pitRbhyAM putreNa, pitarau ca na tussytH||3|| dhAnyasya varddhamAne'rSe, pAtre'rthaH svalpako'bhavat / zrAddhAnAM dravala bhaikSasyAlAbhato yatInAmApa // 4 // tataH sUribhiranyatra, vihartumasahaiH svayam / ziSyaH siMhAbhidhaH sUriH, sagaccho'pItyabhASyata Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 92 // BRUNERRORIS | // 5 // vatsa ! gaccha sagacchastvaM, subhikSabhUti nIvRti / vayamatraiva tu kSetre, sthAsyAmo ytnaapraaH||6|| gurorAdezatastAsman , utpAdanA vihRte dezatastataH / navabhAgIkRte kSetre, tatra tasthustu suuryH||7|| dravyataH kSetrato vApi, kAlato bhAvatastathA / caturvidhayatanayA, doSA:16 yatIzA viharanti te // 8 // dravyato yatanAM pIThaphalakAdiSu kurvate / kSetrato mamatAhInA, vasatau pATake'pi vA // 9 // ekatra pATake mAsamuSitvA'nyatra kaaltH| bhAvato mamatAhInAH, sarvatra vyaharaMzca te // 10 // itazca siMhAcAryeNa, dattAhaH prahito muniH| saMgamasthavirAcAryapravRtyanveSaNAkRte // 11 // prAg yatropAzraye'bhUvana, kramAttatraiva santi te / tAnityavAsino matvA, so'sthAt pRthagupAzraye // 12 // tAnnatvA'vajJayA bhikSAkSaNe taiH saha yAtavAn / ajJAtoJchaparibhrAntyA, kliSTaH ziSyo vyacintayat // 13 // zAThyena bhramayatyeSa ciraM prAntakuleSu mAm / bhikSAmAdAsyate bhadrakuleSu svayameva tu // 14 // taM kliSTaceSTitaM matvA, sUrirADhyagRha'vizat / bAlakaM pUtanAgrastaM, krozaMtaM tatra caikSata // 15 // tatazcappuTika davA, mA rudastaM gururjagau / tattapo'cintyasAmarthyAnaSTA ca kaTapUtanA // 16 // SaNmAsyA virate tatra, bAlake nityarodanAta / muditA maudakApUrNa, tasyAmbA sthAlamAnayat // 17 // Adatsvedamiti prokte, guruNA karuNAvatA / datto gRhItvA paryAptamupAzrayamupAgamat // 18 // vihRtya prAntageheSu, sUrayo'pi samAyayuH / vidadhurvidhinA''hAraM, vidheyamanasazca te // 19 // Avazyakasya velAyAmayamAlocanakSaNe / gurubhirgadito bhadra, samyagAlocanaM kuru||20|| sa provAcAtha yuSmAbhiH, sahaiva vihRto'smyaham / kimatrAzuddhamevAstItyukte ca gururabravIta // 21 // dhAtrIpiNDastvayA sUkSmo, bhuktazcappuTikAvazAt / pUtanAyAH pratIkArAta, cikitsApiNDa eva c||22|| dadhyau ziSyo'tha me doSAneSa sUkSmAnapIkSate / svakIyAnityavAsAdIn , mahato'pi sato na tu // 23 // svacchidrAlokane loko, vakraH zukrasamo'pi na / sa eva hi sahasrAkSa, 14 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 HASHAS pravrajyAsvarUpe utpAdanAdoSA:16 zrIpradyuH mnIyavRttI // 93 // SAGARMACAREE | paracchidrekSaNakSaNe // 24 // dhyAtvetyagAta kudhApUrNastUrNamAzrayato bahiH / jajJe guruSu vAma taM, yathAsannihitA surI // 25 // vidadhe | | durdinaM vAtaM, karkazaM sA sazarkaram / ghanAghanAM ghanasyApi, vRSTiM tadvidvecchayA // 26 // tayeti dyamAno'yamativihvalamAnasaH / gurU| najUhavad vatsAgacchati taistu bhaassitH|| 27 // sa prAha vasatidvAraM, na pazyAmi tamovazAt / purA krodhavazAt tyaktaM, tattana | kathamIkSyatAm 1 // 28 // zleSmazliSTakarAMgulyA, prakAza guruNA kRte / sa dadhyau dIpako'pyasti, kathaM guruparigrahe / // 29 // samAgato guroranta, svasya saMstArakaM vyadhAta / guruNA'thAMgulIdIpe. te'bhada dastamaM tamaH // 30 // bADhaM santamasa tana, bhASita sUrayo jguH| viharanto bhavantaH kiM, sadIpAzrayavAsinaH // 31 // tataH sApatrape ziSye, saitya zAsti sma devatA |ptitvaa pAdayA: ziSyA, gurumakSamayattataH // 32 // prAyazcittaM guruproktaM, prItimAn pratyapadyata / matveti dhAtrikApiNDo, nopAdeyaH susaadhubhiH||33||1|| atha dUtItvadoSaH, saprakaTapracchannasandezakathanena mithaH syAta, tatrodAharaNam-virodho grAmayorAsId, dvayorapi parasparam / tayorekatame grAme, zayyAtaryasti putrikA // 1 // dvitIye duhitA tvasyA, atha grAme dvitIyake / bhikSArtha prasthitaH sAdhuH, pitA | putryeti bhaassitH||2|| asmadvAmastava grAmasyoparyasti vadhodyataH / tadyatnena tvayA stheyaM, matputryai kathayedRzam // 3 // yugmam // AkhyAt sa tasyai sA bhatre, sa ca grAmAya tttthaa| sannahyAtha sthito grAmaH, sarvaH sbhymtsrH||4|| atrAntare ca pratyarthigrAma: | saMgrAmasajjadhIH / Agatazca mahAMzcAsIn , mithaH smrviddvrH|| 5 // zayyAtaryAH patiH putro, jAmAtA ca vipedire / agravyatikaraH | asmAdabhUditi jano jgau|| 6 ||saa'khydaakhyaatmetnme, pitrA bhaadivrinnaa| tato'pabhrAjanA jajJe, jane'sya mahatI muneH||7|| A NG Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu zrIyavRttI // 94 // atha nimittam- piNDArtha lAbhAlAbhAdi kathayato nimittapiNDaH, tatrodAharaNam-kazcana vacana grAme, grAmasvAmI purA'bhavat / narendrAdezato dezAntare dUre ca so'gamat // 1 // ciraM kAlaM gate tasya dayitA vyAkulA'jani / gRhasvAmiviyogo hi, duHsahaH kulayoSitAm || 2 || anyadA zramaNaM bhikSA''yAtaM papraccha sA''darAt / nimittaM vetsi bhagavan!, sa prAha sutarAmiti // 3 // sovAca gRhiNI svAmI, kadA mama sameSyati / / muninA prAtarityukte, sA sAha pratyayo'tra kaH / 4 / 1 sa prAha pratyayo'yaM te, guhyadeze maSo'sti yat / dRSTazvAdya tvayA svamo, rajanyAmatha sA'tuSat // 5 // tayA muditayA tasmai, dApitA modikAdikA / parAnapravarA bhikSA, sa bhikSuH pramanA yayau || 6 || sA prAtaH prAtanot prItyA gRhe svastikatoraNam / svAminaH sammukhaM praiSI nijaM parijanaM tathA // 7 // svAmyetya svagRhe svAmI, papRccha gRhiNIM nijaam| sA'tha tatkathitaM sarvaM guhyadezamapAdikam // 8 // nimittAtizayaM sAdhoH, prazaMsantI zazaMsa ca // sa ca mithyAvikalpenAnanpena kupito'dhikam // 9 // AhUya zramaNAbhAsaM taM papraccha sa tucchadhIH / etasyA vaDavAyA yat, kukSau garbho'sti kIdRzaH 1 // 10 // muniH prAha samastyatra, paJcapuNDUH kizorakaH bhAvi cete vacaH satyaM jIvasItarathA mRtaH // 11 // tenAtha gRhanAthena, saruSA puruSAtmanA / udaraM dArayAMcakre, vaDavAyAH svapattinA // 12 // yathA''diSTe tato dRSTe, kizore sa muniM jagau / mithyAvAkyaM'tra sajAte, dArayiSyaM tavodaram // 13 // matveti munibhirlokadvayasya hitamicchubhiH / nimittaM sanimittaM vA'nyathA vA kathayecca na ( kathyate nahi ) // 14 // 3 adhAjIva piNDaH, -tatra jAtikulagaNAdiSu tatsvarUpamAtmAnaM piNDArthaM vadata aajiivpinnddH4|| atha vanIpakapiNDaH, brAhmazAkya parivrAjakakAkazunakAdibhakteSu piNDArtha tatadbhaktamAtmAnaM vadato vanIpakapiNDaH 5 || atha cikitsApiMDaH, sa ca rogapratI 4 pravrajyAsvarUpe utpAdanA doSAH 16 1198 11 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArAya auSadhaM bheSajaM vA dadata upadizato vA bhavati // atha krodhapiNDaH, vidyAsAmarthyAdikaM krodhaphalaM zaGkamAno gRhI yadbhayAd M4 pravrajyApravrajyA0 datte sa tathA, dRSTAntazcAtra-hastikalpAbhidhe pure(daMge.)'nalpAgAravirAjite / sAdhurviveza bhikSArthI, maasksspnnpaarnne||1||bhrmnoksi svarUpe zrIpradhu- * viprasya, pretakAryadine'vizat / kukSipUraM ghRtapUrAn , dvijAstatra ca bhunyjte||shaa anyairavajJayA dRSTastairayaM nirgato gRhAt / sakrodhaM prAha utpAdanA nIyavRttImA yatpretakArye'nyatra prdaasyth||3|| bruvannevaM sa niryAto, devayogena tatra ca / dvitIye'pi mRte pretakArye sa praavishnmuniH||4|| alAbhedoSAH 16 ca tadevaiSa, vibruvanirgataH punH| devayogAcca tadghane, tRtIyaM mAnuSaM mRtam // 5 // tatrApi pretakAryasya, dine tadgRhamAgataH / alAbhatastadevAyaM, vadabhiryAti yaavtaa||6|| tAvatA dvArapAlena, sthAvireNa gRhezituH / triHproktaM tanmunervAkyaM, kathyate sma yathAtatham / / 7 / Uce ca munimenaM drAk , mAnayadhvamamAnavam / sarve'pi yUyaM mA kAlamakAle kalayiSyatha // 8||aahvaayyaath gRhasvAmI, | kSamayitvA ca taM munim / ghRtapUrAn dado netthaM, krodhapiNDastu gRhyate // 9 // 9 // atha mAnApaNDaH, labdhiprazaMsAgarvito munihasthasya abhimAnamutpAdya yaM piNDaM gRhNAti sa mAnapiNDaH, tatrodAharaNam asti kauzaladezAntanagaraM kauzalAbhidham / tatra kANikasevAnAM, cAsti paakmhotsvH||1|| tatraikatra mahAgacche, vayaHsandhi | sthasAdhuSu / saMkathAyAmubAcaiko, mAnadhakamidaM vcH||1|| adya bhikSAkSaNe sevAH, ko vA bahIna lapsyate / prAtaratrAkSaNe yastvAnayettA landhimAn sa tu // 2 // prAha kSullaka eko'tha, neSyAmi bahuzo'pi tAH / pare prAhughRtaguDahInAstAH kasya tuSTidAH ? // 3 // yUyamicchatha yAdRkSAstAdRkSA AnayAmyaham / bruvamiti yayau kSulla, ibhyasyaikasya vezmani // 4 // prAjyAzca saguDAjyAzca, sevAstatra 4Adadarza saH / yayAce bahudhA cebhyagRhiNIM kalayA girA // 5 // pratiSiddho tayA bADhamayaM mAnamayaM vcH| jagAdAvazyamevaitA, mayA SASSSSSSSSSSS -LUCCCRACY // 95 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI 4pravrajyAsvarUpe utpAdanA doSA: 16 REAECACAAAACASS praadhaastvaagrtH||6|| sA pAhatAsu sevAsu, gRhNAsyekAmapIha cet / tattvayA mama nAzAyAM, laghunItiH kRtA dhruvam // 7 // kSullako nigeto gehAt, papraccha prAtivezikam / gRhasvAmyabhidhAnAdi, jJAtvA sadasi taM tataH ||||gtvaa'th kSullako'pRcchat, pariSatpuruSA natha / ko devadattanAmAtra, te pAhustena kiM tava ||9||s prAha kiMcidyAciSye, te procuH prArthayasva naH / devadatto jagAdAtha, yattaveSTaM dadAmi tat // 10 // kSullakaH prAha yadyeSAM, SaNNAmanyataro nRNAm / na tvaM bhavasi tadyAce, te procuH ke nu te narAH / / // 11 // zvetAMgulikoDAyI, kingkrstiirthsaadhkH| gRdhracArI hadanakA, sa SaT nRniti tAn jagau // 12 // tathAhi prathamo jAyAsadAdezakaro nrH| prAtaH priyAM prati prAha, kSudhAtaH pvnngkrH|| 13 // yadi te rocate yena, bhojanaM vidadhyAmyaham / | sA'tha zayyAsthitA'vAdIt , kSudhito'syadhikaM yadi // 14 // tacculathAH kSAramutsAryAnIyaidho jvAlayAnalam / jalApUrNo tataH |sthAlI, cullyAmAropaya drutam // 15 // kuzUlAt tandulAn sthAlyo, prakSipya paripacya ca / mamAkhyeyaM yadutthAya, tavAhaM parivaSaya * // 16 // yadAdizati me kAntA, procyati sa tathA'khilam / kRtvA vijJapayAmAsa, pariveSTaM tatastayA // 17 // iti pratidina | cullIkSArApanayanAdamum / zvebhRitAmaGguliM tA, vIkSya zvetAMguliM jagau // 18 // iti zvetAMguliH prokto, bakoDDAyI nizamyatAm / | tathAhi puruSaH kazcidasti prANapriyApriyaH // 2 // sa ca premaparAdhInaH, praNayinyeti bhASitaH / tvayA nirantaraM nIramAnetavyaM sarovarAt | // 3 // divasApatrapaH so'tha, caramaprahare nishH| kalazenAnayatrIraM, bakAnuDDApayatyayam // 4 // premaprAsAdasampUrNakammasthAnasya lakSaNam / sa bibhran kalazaM zIrSe, tayA goryA vshiikRtH||5|| nityamityAnayanIraM, bakAn uDDApayanizi | janena jJAtavRttAnto, koDAyItyabhASyata // 6 // iti prokto bakoTTAyI, kiGkaraH shruuytaamitH| kilaikaH kulaputro'bhUt , kalatre'tyanurAgavAn // 7 // 5555555 // 96 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prAtaH prAtaH samutthAya, zayanIyatalAdayam / AdezaM dehi me dAsa, iva premNA'Gkita hRdi // 8 // vaktItyAdiza me prANavallabhe! kiM *4 pravrajyApravrajyA0 karomyaham / sA prAhAnaya pAnIyaM, tat kRtvA vaktyayaM punH||9|| kiM karomIti sA prAha, pacasvAkhaNDya tandulAn / bhAjanaM svarUpe zrIpradyu- ghehi me tattat , kRtvA cAha karomi kim // 10 // tayoce zodhayocchiSTabhAjanAni tathaiva sH| kRtvA''ha kiM karomIti, soce utpAdanAmnIyavRttI prakSAlaya kramau // 11 // iti vijJAya lokena, kiMkaraH sa nigadyate / zrUyatAM tIrthasnAtAraM (kAntAdhInaM naraM bruve ) // 12 / / kvApi doSA:16 grAme naraH kazcit, priyAvAkyAnuvartakaH / snAne saro) vraja snAnaM, yathecchaM tatra cAtanu // 13 // acitvA devamApUryAbhasA // 97 // kumbhaM samehi ca / yadAdizati me prANavallabheti nigadya sH|| 14 // sarva kurvastathA tIrthasnAteti gadito janaiH / tIrthasnAteti vaH prokto, gRdhracArI nizamyatAm // 15 // tathAhi puruSaH ko'pi, svastrIvAkyAnuvartakaH / sA''dezaM kurute yaM yaM, taM saMpAdayate rayAt // 16 // so'nyadA bhojanaM kartumupaviSTo'vadat priyAm / priye! rUkSamidaM bhojyaM, tad ghRtaM privessy||17|| tayoktaM kuzUlAdasmAd, * gRhANati tathA vyadhAt / anyadA'sau payo'yAcat, snAnArtha nmrvaakytH||18|| tayA'pi ca pacatyA'na, proce stokamitaH srH| tato gatvA saraH snAtvA, bhRtvA kumbhaM samAgamat // 19 // tataH sa gRdhrapakSIva, sarati sma na kiJcana / sAdhikSepaM punaH proktaH, sarati sma sa tAM prati // 20 // punaH punaH saranevaM, tAM yoSitamupAgamat / tadvRttAntaM jano jJAtvA, jagau taM gRdhrcaarinnm||21|| kaMcita punanaraM tattrI, kurvatI zizuhAdanam / pratyahaM na ca taccitte, khedasyAMzo'bhavannanu // 22 / / ato hadanako nAmnA, sa prasiddhiM // 97 OMgato jane / narAdhamAH SaDapyete, bhavatAM kathitA mayA // 23 // uktveti virate kSulle, sopahAsaM pare jaguH / yugapad bhagavannasmin, | santi doSA ime khalu // 24 // na yAcyo'yaM tataH prAha, gRhabhRn nAhamIdRzaH / tadyAcasva mahAsatva!, yaccitte taba rocate // 25 // 5ASASARASAUGACAR HSHRSHASHTA5kalana Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA svarUpe zrI prabajyA0 zrIpradyuH mnIyavRttI utpAdanA doSA:16 // 98 // BI kSullakaH prAha yadyevaM, tato ghRtaguDAnvitAH / sevAH prayaccha paryAptA, bhojayAmi yathA munIn // 26 // dadAmIti bhaNan yAtA, sa-1 kSullaH sa gRhAntikam / kSullo'thAkathayattasya, tatpatnyA saha vigraham // 27 ||s prAha tarhi tiSTha tvaM, dvAri yAmyahamantarA / vadaniti gRhAdhIzaH, prAviveza svavezmani // 28 // jAyAmUce ca kiM siddhaM?, bhojyaM sA''ha tatheti ca / prAjyamAjyaM guDaM cApi, taryuttAraya mAlataH // 29 // tasyAM mAlAdhirUDhAyAM. sa nizreNImapAnayat / tena vyAhRtya ca kSullo, yatheSTaM pratyalAbhyata // 30 // taM vIkSya tumu. laM cakre, tayA tena ca darzitam / tasyA nijanasi nyastAMgulyA tatra vimUtraNam // 31 // bhRtvA pAtraM ca gatvA ca, so'nyAn sAdhUnabhojayat / nAdeyamitthaM yanArI, kuryAdAtmavadhAdikam / / 32 // 10 // atha mAyApiNDaH, sa ca piNDAthai vividhaM kANakuSThAdirUpaM kurvato bhavati, tatrASADhabhUtimunidRSTAntaH, tathAhi jambUdvIpasya, bharatApAcyakhaNDake / dezo'sti magadho nAma, ngdhornnibndhurH||1|| tatra rAjagRhaM nAma, puraM nijagRhaM zriyaH / asti pramuditAzeSavibudhaM sva:puraH prabham // 2 // maMtrAMgapaMcavako'sti, tatra ksstrshiromaanniH| dviSaSTi(nta)patatikSodasiMhaH siMharatho nRpaH // 3 // brahmANDamaNDape yasyAdhirUDhA kIrtivallarI / sacchAyaM bhuvanaM cakre, vicchAyaM tvarimaNDalam // 4 // viharannanyadA tatrAgamadAgamadAnadhIH / zuddhadharmarucidharmarucirnAma gaNAdhipaH // 5 // udyAne guNavantaste, tasthurguNazilAbhidhe / bahucchAye tadAkINe, jIrNakalpadrumA iva // 6 // teSAmASADhabhRtyAkhyaH, kalAbhUtyA samAsti c| samastajJAnapRthulaH, shissyHpraathmklpikH||7|| sa ekadA pratikuTamaTanaTakuTaM gtH| naTazca nRpamAnyo'yaM, mahAn ko'pyasti tatra ca // 8 // ASADhabhUtinA tatra, praviSTena ca modakaH / labdho gandhena rUpeNa, rasenApi pramodakaH // 9 // tatazca nirgato dadhyau, bhaviSyati gurorayam / AnayAmi dvitIyaM tamadvitIyaM rasAdibhiH // 10 // // 98 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIyavRttau // 99 // dhyAtveti bhUtvA kANo'kSNA, tatraiva prAvizat punaH / punastaM modakaM prApya, nirjagAma bahirgRhAt // 11 // punardadhyAvupAdhyAyasyAyamastvanyamAnaye / svayogyamiti saMcintya, kubjIbhUya punaryayau || 12 || vijJAnena vyadhAt kubjaM, gAtrameva na kevalam / cAritramapi saivaM so'vataMsaH kuhanIvatAm // 13 // punarmodakamAsAdyamApya dadhyau munerayam / bhaviSyati dvitIyasya, kuSTharUpaM tato vyadhAt // 14 // guTikAyAH prayogeNa, kuSThaM svAMge babhAra saH / cAritrAMge'pi viSayakuSThaM prepsurivAdhikam // 15 // sa kANAdi gavAkSAdho, neTagehasya tad vyadhAt / naTaH prakaTamaikSiSTa, sakalaM tadgavAkSagaH // 16 // adhyAyacca parAddho'yaM, naTaH sitapaTaH sphuTaH / tadenaM mAnadAnAdyaiH, karomyAtmavazaMvadam // 17 // vicintyeti naTo madhyamAgatya kSullakuSThinaH / upetya modakAnAM ca bhRtvA sthAlamupAvizat || 18 || avocacca tvayA nityamAgamyamiha bhikSitum / zrutvetyupAzrayaM yAte, tasminnUce naTo nIm // 19 // sitAmbaraH priye veSavidhAveSa vicakSaNaH / sadA modakadAnena modanIyaH prayatnataH // 20 // tathA ca nijayoH putryoH, zikSA deyA tvayA tathA / anukUlopacArastaM, vazamAnayato yathA // 21 // gRhamAgacchatastasya nityazo vidadhurmudam / snigdhairnaTI naTIputryau, modakairlalitairapi // 22 // nilaye nityamityasyAgacchataH saMghacAriNaH / kaTAkSavaDizAgrastha modakAmiSabhakSiNaH || 23 || sugADhaguNajAlAntaH patitasya vidheya (va) dhaat| hA hA manogalastAbhyAM dhIvarAbhyAmavidhyata ||24|| yugmam || viddhe citte visasmAra, smarApasmArabhAgayam / guruvAkyamahAmantramabhyastamapi santatam // 25 // kulAbhimAno'bhUdbhagno'mAnamAnadhanopamaH / lajjA'pi lajjamAne vApasasAra sudUrataH ||26|| cAritrAvaraNaM kammoMdIrNamatyantadAruNam / tatastAbhyAM samaM narma, cakre dharmmabahirmukhaH // 27 // tAbhyAmUce'sti cetkAryamAryaputra ! ratena te / tat pravrajyAM parityajyAssvAmudvaha kulodvaha! || 28 // 4 pravrajyA svarUpe utpAdanA doSAH 16 // 99 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu zrIyavRttau // 100 // tat prapadya gato gurvanti ke svAkUtamAkhyata / guruH prAha na te yuktaM, kartuM lokadvayadviSat // 29 // tvaM vivekI kulInazca viSayeSu ramasva mA / bAhubhyAmambudhiM tIrkhA, kathaM majjasi goSpade / // 30 // varaM bhuktaM viSaM naiva, sukhaM vaiSayikaM punaH / ekazo hi viSAnmRtyurviSayebhyastvanekazaH ||31|| vineyaH prAha bhagavan!, satyametanna saMzayaH / na zaknomi parivrajyAM, vidhAtuM sAmprataM punaH ||32|| tAbhyAM hi cittamAkSiptamuktvA muktvA ca sa vratam / veSAntareNa sa prApa, naTavannaTavezmani // 33 // ubhe api vRte tena pariNIte pitA'bravIt / dhArmikaH satpumAneSa, uttamaprakRtistathA // 34 // tadArAdhyo'pramattAbhyAM saMmatAbhyAM ca nityazaH / yathA na yAti vairAgyaM, te tathetyatha cakratuH ||35|| paMcadhA sevamAnasya, sukhaM viSayasambhavam / tAbhyAM saha mahAsnehAda nehAstasya gacchati ||36|| anyadA nATakaM dazyaM, mahilArahitaM divA / nRpasyeti naTAH sarve yayuryativarAdikAH // 37 // vijJAyaikAntamASADhabhUtibhArye ubhe api / prasannAsye prasannAyAH, pAnamAcaratastataH // 38 // kApizAyanapAnena, cetanAvarjite iva / yAvat saMtiSThatastAvadyajjAtaM tanabodhata // 39 // nRpatau nRpakAryeNAtIva vyAkSiptacetasi / nATakAvasarAbhAvAnnaTAH svasthAnamAyayuH / / 40 / / ASADhabhUtirapyAzu, praviSTo vAsavezmani / te cApazyadvivasane, pizAcyAviva bhISaNe // 41 // prasaranmadirAgandhe, smerAsye madhubhANDavat / kuSThinyAviva duSprekSe, makSikAjAlamAlite // 42 // cetanAketanAbhAvAt patite kuNape iva / te nirIkSya viraktAtmA, cintayAmAsa cetasi // 43 // vizeSakam // aho mama vimUDhatvamaho duzceSTitaM mama / aho ko'pi madIyAnAM paripAkaH kukarmmaNAm // 44 // yadetayoH kRte'zucyordurgatidvAratulyayoH / zuci caritraratnaM hI, zivakAri ca hAritam // 45 // nAzitaH zrutadharmmazva, mudhAkRtasudhArasaH / tyakto gurukulAvAso, nivAsaH sukhasampadAm ||46 // vrataM dhvastaM vizvamAjJA, bhagnA lagnA'ghasantatiH / viSayAH sevitA vAnti , 4 pravrajyAsvarUpe utpAdanA doSAH 16 // 100 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttau // 101 // nibhAH zunakavanmayA // 47 // bhraSTapratijJo jAto'smi, dhig 2 me mAnuSaM bhavam / bhagne ca lajjAmaryAde, manodvArakapATike ||48 || kiMca ratnAkare prApte'pyAttastRNamaNirmayA / niSevitaM viSayajaM, sukhaM yanmAnave bhave // 49 // yadrogazokabhAg naiva, jarAmaraNanAzanam / sadyo'vadyojjhitaM cAru, cAritraM tat karomyaham // 50 // dhdAcyA tadaiva bhavanAtaM niryAtaM naTottamaH / dRSTvA virAgatAbhAjaM, vijJo vijJAtavAn hRdi // 51 // athotthAya gatanaye, tanaye te tathAsthite / gataM prAha nirutsAhaH, saruSA paruSAkSaram // 52 // A pApe ! yuvayorakU, viplavavidhAyakam / caritaM tvaritaM vIkSya, yAti saiSa mahAnidhiH // 23 // yadyAnetuM samarthe tadetamAnayataM yuvAm / svasyAtha yAcataM yAvajjIvamAjIvanaM tataH // 54 // sasaMbhramamathotthAya veSamAdAya satvare / Agatya padayorlagne, kSamayAmAsatuH patim / / 55 / / priya ! vipriyamekaM tvaM sarvasaha ! sahasva nau / anukte'vipramukte ca nirnAthe nAtha ! nAtyalam // 56 // sa smAha kiMcino vAcyo, virakto yuvayoraham / te procatustato yAvajjIvaM jIvanado bhava // 57 // tat prapadya nivRtto'yaM, saptarAtreNa nirmame / nirmame'pi sthito bhAve, nATyaM bharatacakriNaH // 58 // atha siMharathaH kSmApaM, naTakSmApo vyajijJapat / devApUrvaM kRtaM nATyaM, yadastyASADhabhUtinA / / 59 / / tadabhinIyate rAjaputrANAM paJcabhiH zataiH / pAtrikANAM tatastAni, prAsAdIkurutAM prabhuH // 60 // yugmam // rAjJA tathA kRte nATyakavinA tena tAni tu / cakrire nATyaviSaye, kuzalAnyakhilAnyapi // 61 // nRpe saha sabhAsadbhiH, sabhAmadhiniSeduSi / taiH samaM nRtyamArebhe tato yativaro naTaH // 62 // SaSTyA sahasrairvarSANAM yathA bharatacakriNA / SaTkhaNDa bharata kSetravijayo vidadhe'dbhutaH // 63 // nidhayo nava ratnAni caturdaza ca lebhire / yathA yathA ca rAjyAbhiSeko'bhUd dvAdazAbdika: / / 64 / / divyA bubhujire bhogA, yathA paJcavidhA api / tathA tathA'bhinayatA, nRpatistena toSitaH / / 65 / / pradatta 4 pravrajyAsvarUpe utpAdanA doSAH 16 // 101 // // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA zrIpradyunIyavRttI // 102 // RECEGORIEOCHURCESS kA sarvAlaGkAraH, stutivrata iva stuvan / prekSate sma dRDhAkSiptaH, snAnodyata ivaikasi // 66 // koTimUlyaM parolakSaratnasaMvammitaM ca 4pravrajyA svarUpe tam / alaMkAramalaMcakre, sa mumukSuvaro nttH||67|| bharato bharato navyaH, saiSa bhuussnnbhuussitH| AdarzagrahamadhyAsta, sArddha taiH paJcabhiH utpAdanA zataiH // 68 // rUpaM nirUpayaMstatra, galitAdaMgulIyakAt / anyAbhyo'nyAdRzImekAM, ni:zrIkAmaikSatAMgulim // 69 // vicchAyAM doSAH16 prekSya tAmanyAMgulIbhyo'pyayamUmikAH / zirasaH zekharaM karNayugalAdapi kuNDale // 70 // hAraM kaNThAd bhujayugAdaMgade kaMkaNe tyajan / sa itthamaMgaM niSpadhra, padmAkaramivaikSata // 71 // tataH sAvegasaMvego, bhAvanAbhAvanAdayam / utpAdya kevalajJAnaM, kuntalAnudapATayad // 72 // zatAnAM paJcakaM tacca, tadIyAbhinayaM dadhat / vibhUpaNojjhanaM kezolluMcanaM ca vinirmame // 73 / / gRhItadravyaliGgA hai drAga, dharmalAbha pradAya saH / bharato bharato raMgamadhyAbhiryAti yAvatA / / 74 / / tAvadrAjJA ca tadrAjJIbhizca dhartu smiihitH| Uce | nivRttaH kiM cakrI?, na nivrte'hmpytH|| 75 / / sApi paMcazatI rAjaputrANAM dravyaliMgabhAk / jagAma saha tenaiva, gurupAdayugA-5 ntikam / / 76 / / punazca pATalIputre, tadIyAbhinayekSaNAt / vairAgyaraMgitasvAMtaH, pravavAja ghano janaH // 77 // na grAhya ityayaM mAyApiNDaH zramaNasattamaiH / vRddhaprAghUNakaglAnakArya muktvA kadAcana / / 78 // atha lobhapiNDA,-tatrodAharaNaM kezarakasAdhuH, evaM caitat-campAyAmutsavadine, mAsakSapaNapAraNe / dvipakSakSapakaH kazciditya. bhigrahamagrahIt // 1 // tasya cAlabhamAnasya, modakAMzcittamodakAn / sakliSTapariNAmena, vikalatvamajAyata // 2 // badato dharmalAbhasya, // 102 // sthAne kezaramodakAn / abhRnnizA na tu bhrAnto, bhikSAbhrAnti mumoca sH||3|| yAminIyAmayugme sa, zrAddhasyaikasya smni| sthAnake dharmalAbhasyAvadat kezaramodakAn // 4 // cittaM calaM parijJAya, muneH suzrAvakaH sa tu / kezarANAM modakAnAM, bhRtvA bhAjanamabhyagAt Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttI // 103 // |||5|| pAtre vaikalyamAtreNAkRSTe tena sa modakAn / dattvA tatpratibodhAya dhRtopAyastamabravIt || 6 || bhagavan ! yAmayugmasya, pratyAkhyAnaM mayA kRtam / tat sampUrNa na vA'pazyadutpazyo'tha munirnabhaH // 7 // sa nirIkSya sanakSatraM, tatra nakSatranAyakam / pratyAgatamanAH prAha, preraNA zrAddha ! suSThu te // 8 // uktveti nagarImadhyAnnirgatya sa sacetanaH / modakAniSTikApA kabhasmakazmalitAn vyadhAt // 9 // cittavaikalyadAnena, muniH kazmalitaH sa taiH / ruSeva tAMstathA kurvan kRtapratikRtiM vyadhAt // 10 // kRtapuNyasutasyeva tasya modakacUraNe / kare'bhUtkevalaM ratnaM bhavAmbudhyambupATakam // 11 // cittena nijavaikalyAdyadeSa bhramito muniH / sarvathA nAzayAmAsAtIva talabdhakevalaH // 12 // kaitAdRk kSapakaH sAdhustAdRk suzrAvakaH kva ca / tasmAnna sAdhubhirgrAhyo, lobhapiNDaH kadAcana // 13 // atha saMstavaH, sa dvidhA guNasaMstavaH sambandhisaMstavazca, ekaiko'pi dvidhA - pUrvaguNasaMstavaH pazcAdguNasaMstavazca sambandhisaMstavo'pi dvidhA pUrvasaMstavo mAtRpitrAdiH pazcAt saMstavaH zvazrUzvazurAdi, tatra pUrvaguNasaMstavo yathA- asmAkaM bhavataH pUrva, zravaNAtithayo guNAH / tairAkRSTAH samAyAtA, jAto'si nayanAtithiH // 1 // dAnAnantarasaMstavo yathA - "pratyakSaM bhavato vIkSya, guNAnadya yathAzrutAn / babhUva vimalaM cakSurasandehaM ca mAnasam // 1 // " atha pUrvasambandhisaMstavo, yathA pitRmAtrAdisambandhaM bhojanalipsuH kurute, vRddhAM mAtaraM, bAlAM putrIm ityAdi, atra dRSTAnto yathA kazcidbhikSAgataH sAdhurnijamAtuH samAM striyam / vIkSyAhArAdilA mpayyAdbabhUvAdhRtimAniva // 1 // netre ca sAzruNI kurvastayoktaM kimasIdRza: ? / punaruktamapi prokte'gadagadgadayA girA // 2 // mama mAtA bhavatyeva, tulyA'bhavadato'dhunA / tasyAH smarAmi tenAhamIdRzo'smyaMtra ! kiM bahu 1 // 3 // tayA ca prakaTI 4 pravrajyA svarUpe utpAdanAdoSAH 16 // 103 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu nIyavRttau // 104 // karttu, mAtRsnehaM mukhe stanaH / kSipto'sya prazravazvAsyA, jajJe tatkSaNameva hi // 4 // mamAtItasutasthAne'yaM bhAvIti vicintya saa| vidhavAM ca vadhUM tasmai, dAsIva pradadau mudA // 5 // iti vratabhaMgadoSaH pazcAt saMstave'pi svayamabhyUH / atha vidyAdidoSacatuSTayaM tatra strIdevatA'dhiSThAnA vidyA, puruSadevatA'dhiSThAno mantraH, tatra vidyodAharaNam -- pure gandhasamRdvAkhye, bahuziSyasamanvitAH / viharantaH samAjagmuH, sUrayo guNabhUrayaH // 1 // anyadA tadvineyAnAM galitAnAM parasparam / evaMvidhaH samullApaH samAnavayasAmabhUt || 2 || yadatra RddhimAnasti, saugatAnAmupAsakaH / kadApi na dadAtyeSa, zramaNebhyastu kizca - na || 3 || tadasti ko'pi yastasmAdapi dApayituM kSamaH / ekaH prAha vratI mAmanujJAM samprayacchata // 4 // prAjyamAjyaM guDaM vastraM, | dApayiSyAmyahaM tataH / anujJAtaH sa tairyAtastadIye vAsavezmani // 5 // hRdyayA vidyayA sadyo'pyabhimantrayati sma tam / gatayA'dhiSThitaH prAjyamAjyAdyaM vyatarattarAm || 6 || saMhRtya vidyAM svasthAnamAgate'smiMstapodhane / sa pratyAgatacaitanyo, vilApamakaroditi // 7 // kenApi pApinA hA me, ghRtaprabhRtikaM hRtam / muSTo malimluceneva, zuceti vilalApa saH // 8 // mantraH paThitasiddhaH, tatra dRSTAntaH -- pratiSThAnapurezasya, muruNDAkhyasya bhUpateH / kadAcidekadA tatrA, babhUva ziraso vyathA // 1 // bahuzo vihite vidyAmantre tantravidAMvaraiH / babhUva na guNastasya klAntadhAtorivezituH // 2 // itazca pAdaliptAkhyA, vyAhRtAstatra sUrayaH / jane cAviditaistaizca, smaradbhirmantramAtmanA // 3 // nAzitA nRpaterarttiH, ziraso vazinA''tmanA / sarvAtizAyinaM bIcya, camatkAraM nRpo'tuSat ||4|| hRSTena sUrayastenAsanAdyaiH pratilAbhitAH / itthaM mantrArjitaH piNDo, vijJeyo munisttmaiH|| 5 / / atha cUrNAsvirodhanAdikAryasAdhakAH nayanAJjanAdayaH, tatrodAharaNam, pure'bhUtpATalIputre, candragupto narezvaraH / cANakyo 4 pravrajyA svarUpe utpAdanA doSAH 16 // 104 / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI OM55S // 105 // nAma tasyAn,i mantrI mantravidAMvaraH // 1 // anyadA tatra durbhikSe, jaatvtytidaarunne| jaMghAbalaparikSINA, nyavasaMstatra sUrayaH prvrjyaa||2|| ziSyaM nijapade nyasya, mantratantrauSadhAdikam / AkhyAya ca sagacchaM taM, prAhiNvannanyanIvRti // 3 // pracchannasthena ca ! svarUpe kSulladvayena nynaanyjne| cUrNaH zruto'tha gacchena, samaM pracalitaM ca tat // 4 // gatvA ca stokamadhvAnaM, tad gurUtkaNThayA dvidhA / utpAdanA AgAt tatrAparo gacchastUddiSTa sthAnake'gamat // 5 // tAvAgatau natau proktau, guruNA karuNAvatA / vatsau ! na ruciraM cakre, vyA-18 doSAH 16 | vRtya yadihAgatau // 6 // sthAtavyamatra saMtoSaparAbhyAmeva kevalam / yannAsti tAdRzI bhikSAlabdhirdurbhikSabhAvataH // 7 // tataH svayaM gurubhrAmyan, yatprAzu labhate'zanam / tattayoH prathamaM datvA, zeSamatti svayaM punaH // 8 // tato'lpabhojanAd vRddhabhAvAcca svguruN| | kRzam / bhRzaM nirIkSya tau kSullAviti saMlapataH sma ca // 9 // pAtayaGgayAM gurukleza, guruM na ruciraM kRtam / AvAbhyAM bhojanopAya-12 maparaM kurvahe ttH|| 10 // dhyAtveti yatpurA'zrAvi, guroH kathayataH stH| anubhUtaM tadantardA, vidhAya nayanAMjanam // 11 // anAkhyAya gurostenAMjitanetrau nRpaukasi / bhojanAvasare prAvizAtAM dRSTau na kenacit // 12 // rAjJA sahaiva sauhityaM, yAvad bhuktvA ca to gatau / nityamityadanAd bhUpo'bhavattanutanustayoH // 13 / / maMtripRSTo'vadata ko'pyAhAraM harati me'grataH / cANakyos. cintayan nUnaM, ko'pi bhukte'sya bhAjane // 14 // dhyAtveti tataparijJAnahetorbhojanamandire / parato'pISTikAcUrNamakSepayadasau rayAta // 15 // dvitIye divase vIkSya, navAM caraNapaddhatim / atha roSaM vidhAyAdhAmaM netraambukaarkm||16|| azrudhautAJjanau tau ca, kSullau // 105 // vIkSya trapAvazaH / vasatau preSayAmAsa, mahAmantrI caNiprasUH // 17 // ahaM viTTAlito'smAbhyAmiIta khedajuSaM nRpam / vihitabhRkuTimatrimukuTaH sphuttmuucivaan||18|| adya te saphalaM janma, tavAdya vimalaM kulam / yadAbhyAM pitarAbhyAM tvaM, vihitaH sNvibhaagbhaak||19|| 436395%9E Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 svarUpe zrIpradyu. nIyavRttI // 10 // CMORAKAALCHAKASHAN | taM sambodhyati mantrIzA, svayaM vasatimetya ca / upAlambhakRdAcAryaiH, pratyupAlabhyateti sH||20|| tvayi zrAddhe kSudhAkrAntau, mApravrajyA yadetau dharmavarjitau / aparAdhastavaivAyaM, na tvanyasya mahattamaH // 21 // ahilagno mantryAha, mama kSamata vipriym| itaHprabhRti | me cintA, yatInAM nikhilA'pi hi // 22 // uktveti yAvad durbhikSaM, bhikSucintAM cakAra sH| kathita'cUrNapiNDo'yaM, yoga utpAdanA doSAH16 piNDaM nibodhata // 23 // yogAH saubhAgyadaurbhAgyakarA bhaiSajamIlanaiH / prayujyamAnAHpiNDArtha, yatInAM dopkaarkaaH||1|| tathA hyAbhIradeze'sti, nAmnA'calapuraM puram / tasyAdare ca nadyau staH, kaNhAvenAbhidhAnake // 2 // tayormadhye'sti ca dvIpo, brahmadvIpo'bhidhAnataH / Aste kulapatistatra, ytipnycshtiiyutH||3|| sa sadA'pyauSadhiliptapAdukArUDha eva hi / uttIrya taTinI benA, yAti zraddhAvatAM gRhe // 4 // satkAraM kurute lokastasmai ca zlAghate'nvaham / nindati zrAddhalokaM ca, niSprabhAvagurutvataH // 5 // athAyesa| mitAcAryAstatrayurvajramAtulAH / sabASpaiH zrAvakaistebhyaH, sa vRttAnto niveditaH // 6 // sUribhiH kathita tasya, pAdukAlepaketave / bhaktiyuktairiva zrAddhairnItaH kulapatiham // 7 // balAt prakSAlya tatpAdau, pAduke cApi tajjalam / svakIyazirasi nyasya, bahumAnena bhojitaH // 8 // zrAvakairbhojyamAno'pi, bahumAnodbhaTairayama | dhRtiM nApa vadhasthAnaM, nIto badhyaH pazuryathA // 9 // bhojanAnantaraM sarve, janAstena shaayyuH| sa dhRSTaH pAdalepasya, bhramAnadyA viveza ca // 10 // lagnazca bRDituM tasyAbhUdapabhrAjanA ghanA / athAryasamitAcAryastatrAgacchadatucchadhIH // 11 / / vaholokasya bodhAya, datvA cappuTikAM ca sH| prAha benne! paraM pAraM, yiyAsAmi ||106 // zuce! tava // 12 // tatazca milite kUlayugale vismito jnH| sUrayazca yutAH pauraistApasAzramamAyayuH // 13 // tatra dhammakathAkhyAnAjjanaH sambodhito bahuH / tathA pravAjitA paJcazatI teSAM tapasvinAm // 14 // itthaM zAsanamudbhAsya, sUrayaH puramAyayuH / PAAAAAA555 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAre zrI pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttoM eSaNAdoSAH // 107 // RECASSALAAA sA brahmadvIpagA zAkhA'bhavadyAgamavizrutA // 15 // etAni ca bhUtikarmAdIni piNDArtha kurvatAM doSAya syuH, na punaH puSTAlambane'pi, yaduktaM kalpabhASye-" eyANi gAravaTThA kuNamANo AbhiogiyaM baMdhe / bIo gAravarahio ucca ArAhagattaM ca / / 1 // 'bIyaM' ti dvitIya apavAdapadaM prApya gauravarahitaH kautukAdIni kurvanapyArAdhakaH 'uccaM' uccairgotraM ca badhnAti / / | atha mUlakarmalakSaNaM poDazaM doSamAha, taddhi mahApAparUpaM piNDArtha sarvathA na kAryamiti // atha dazaiSaNAdoSAnAha-tatra zaMkita sambhAvitAdhAkarmAdidoSa bhaktAdi 1 mrakSitaM-AruSitaM 2 nikSiptaM-nyastaM 3 pihitesthagita 4 saMhRtaM-anyatra kSiptaM 5 dAyako-dAtA tadazuddhaM 6 ' unmibhaM' mizrIkaraNaM 7 apariNataM-aprAzukAdi 8 liptaM-kharaNTitaM |9 charditaM-parizaTitaM 10 iti piNDagrahaNadoSA daza bhavanti, tatra zaMkite caturbhagI zIkataM gRhNAti zaMkitaM bhuMkta 1 zaMkitaM gRhNAti nizzaMkitaM bhukte2 niHzaMkitaM gRhNAti zaMkitaM bhuktezniHzAMkataM gRhNAti niHzaMkitaM bhukta4, dvituryoM zuddhau 1 // prakSitaM dvidhAsacittamrakSitamAcittamrakSitaM ca, AdyaM tridhA bhUdakavanamrakSitatvAt , tejovAyubhyAM mrakSitakhAyogAt prathama, acittapramrakSitaM tu loka| nindyAnindyavastubhyAM mrakSaNabhedAd dvidhA 2 // atha nikSiptaM bhUdakAgnipavanavanatraseSu nikSitamacittamapyagrAhyaM bhavati3,pihite caturbhagI, TU sacittena sacittaM pihitaM 1 acittana sacittara sacittana acittaM 3 acittenAcittaM 4, AditrikaM heyaM, turyaH shuddhH4||sNhtdossstu dAnAyogyaM vastu pRthvIkAyAdau kSiptvA tenaiva karoTikAdinA deyaM vastu sAdhodate, tadapi nikSiptavatturya bhaGge kalpata iti5|| dAya| kAstu sthaviraaprabhupaNDakakampamAnagAtrajvaritamattacchinnakarakramanigaDitapAdukArUDhA heyAH, tathA khaNDakapeSakabharjakartakaloDhakarUtavikSepakapiJjakadalakaviloDakajemakagurviNIbAlavatsAzca heyAH 6 // tathA unmizraM sacetanamacetanaM ca mizrIkRtya dadAti, // 107 // rAvara Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 108 // tatrApi caturbhaGgayAmacittamizraM grAhyamiti 7 // athApariNataM dravyaM deyaM vastu na zuddhaM bhAvo vA dAyakasyAzuddhaH, athavA dvayordAyakayorekasya bhAvApariNataM, athavA dvayoH zramaNayorekasya manasi zuddhaM itarasya na tathA syAt tadA na grAhyamiti 8 || liptadoSasaMsRSTaM, karamAtrakasAvazeSadravyairaSTau bhaGgAH, yathA saMsRSTo hastaH saMsRSTaM mAtra sAvazeSaM dravyaM 1, saMsRSTo hasta saMsRSTaM mAtraM niravazeSaM dravyaM 2, saMsRSTo hasto'saMsRSTaM mAtraM sAvazeSaM dravyaM 3, saMsRSTo hasto'saMsRSTaM mAtraM niravazeSaM dravyaM 4 asaMsRSTo hastaH saMsRSTaM mAtraM sAvazeSaM dravyaM 5, asaMsRSTa hastaH saMsRSTaM mAtraM niravazeSaM dravyaM 6, asaMsRSTo hastaH asaMsRSTaM mAtraM sAvazeSaM dravyaM 7 asaMsRSTo hasto'saMsRSTaM mAtraM niravazeSaM dravyaM 8, sAvazeSadravyabhaGgeSu grAhyaM pareSu heyamiti 8 || chardite madhubiMdu dRSTAntaH, tathA hyasti purI campA, sasyasampAtasudanA / niSkampA parasainyaistu, zampA viplavabhUruhAm // 1 // tatra mitraprabho dveSitimirardhikadambake / nRpo mitraprabho nAma, padmollAsakaraiH karaiH ||2|| lakSmI saMcAriNI tasya, cintAsantApahAriNI / devI tu dhAriNI nAma, zIlAdiguNahAriNI || 3 || tasyAsti sacivo dharmmaghoSaH poSayitA zriyaH / priyaMgusAtmyatastasya, priyaMgurnAmataH priyA || 4 || aparA api santyasya, dayitA dayitAhRdaH / tAbhiH kareNubhiH kAlaM, kareNuriva so'nayat / / 5 / / tatrAsti dhanamitrAkhyaH, sArthavAho mahAdhanaH / dvidhApi cittapreyasyA, rAjamAno dhanazriyA // 6 // tasyopayAcitazatairyAcitastanayo'jani / svakAyaprabhayA dIptaH, prabhAM tanvannatiprabhAm ||7|| ajAte tatra saJjAte, dhanamitro dhanAdhipaH / mudito vidadhe varddhApanamRdvyanusArataH // 8 // sujAtamasya yo jAtaH, kule'smin dhanasaMkule / astokamiti lokasya, girAH sarvatra vistRtAH // 9 // ityAkarNya vacaH karNya, janakau janasammataM / vidadhAte tasya nAma, sujAta iti vizrutam // 9 // tena pravarddhamAnena, kalAkauzalazAlinA / rUpeNa ca dvAre eSaNA doSAH // 108 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIyavRttI // 109 // kalAbhizva, vibudhatvamupAdade || 10 || suzrAvakakulotpacyA satataM sAdhusaGgamAt / paramaH zrAvakaH so'bhUd, vicArAcAra zikSitaH // 11 // svamUrttinirjitAnaGgamUrttiprasphUrttirapyayam / zamena sthAyibhAvena, zAnto rasa ivAbhavat // 12 // itazca dharmmaghoSasya mantriNa: preyasIgaNaH / AkSiptahRdayo jAtaH, sujAtaguNasampadA || 13 || priyaMguranyadA prAha, svapreSyAM priyayA girA / AyAntamadhvanA'nena, sujAtaM me nivedayeH ||14|| adhaiSa samuhadvRndo, vRndAraka ivaujasA / AgacchannadhvanA tena, preSyayA'syai niveditaH |||15|| priyaMguH svapatnIbhirvayasyAbhirivAnvitA / rUpaM netrAmRtaM tasya, pivati sma tRSAturA / / 16 / / vadati sma ca sA dhanyA, nArI nArIjane'khile / baro varataro yasyA, eSa niHzeSa sundaraH || 17 || priyaMguranyadA cAnyasapatnImadhyacAriNI / sujAtaveSamAdhAya, ramate tasya ceSTayA || 18 || tadA mantryAgato hitvA kvaNat prANahitAyugam / kapATacchidreNApazyat, sarvAH prANahitAstathA / / 29 // dadhyau ca sarvazuddhAnto'zuddhAMto'yamabhUd dhruvam / mA''zaMkaMtAmato bhinne rahasye channamastu tat // 20 // kupitena sujAtAya, kUTalekhasya darzanaiH / nRpatiM kopayitvA sa vacanIyabhayena ca // 21 // preSito'rakSurIpuryAM candradhvajanRpAntike / vadhyo'yamavicAryedaM, likhitaM tasya mantriNA ||22|| yugmam // sujAtastatra yAtazcAnamaccandradhvajaM nRpam / taM lekha mArpayaccAsya, nirvikArAsya eva saH // 23 // dadhyau nRpastu vizvasto, vighAtyo'yamupAyataH / dhyAtveti ramate tena saha sarvaisahA patiH ||24|| suciraM ruciraM vIkSya, tasyAcAraM vicArakaH / acintayannRpo hanmi nRratnaM kathamIdRzam ||25|| dhyAtveti vijane tasyAkhyAya lekhamadarzayat / sujAtaH prAha yadvetsi, tad vidhehi nijehitam ||26|| nRpatiH prAha nAhaM tvAM hanmi guptaM punrvs| uktveti svasvasA tasya, dattA tvagdoSadUSitA ||27|| tayA candrayazonAmnyA, saMgamAt kuSThasaMkramaH / ISadISadabhUttasyAstulyaH sA'tha vyacintayat ||28|| dhigmAM tigmAMzutulyo'yaM yaH 4 pravrajyA svarUpe nandiSeNa vRttaM // 109 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cak 4pravrajyA svarUpe nandiSaNa vRttaM zrI | purA nijatejasA / mama saGgamato jAtaH, sujAtaH sa tamomayI // 29 // kramadviSamayairebhistadalaM viSayairmama / dhyAtve (paM.2 00)pravrajyA0 dati sA sasaMvegA, jagrAhAnazanaM sudhIH // 30 // guruNeva sujAtena, tena niryApitA ca sA / babhUvAyuHkSaye devo'vadhervedAkhilaM ca tat zrIpradyu: // 31 // tatrAgatya praNatyainamUce kiM te karomyahaM ? / tava prasAdato'haM yad , devIbhRtA'smi te priyA // 32 // so'tIva tIvrasaMnIyavRttI begI, dadhyAvadhyAmamAnasaH / pitarau prekSya gRhNAmi, vrataM ced ruciraM tataH // 33 / / iti pUtaM tadAkUtaM, jJAnAdvijJAya nirjaraH / samaM tena samAgacchaccampodyAnaM vimAnagaH // 34 // vimucya tatra taM devo, vikurvitAM mahAzilAm / babhAroparyayaM puryA, garjAyA // 11 // apidhAnataH // 35 // tataH paurA paritrastAH, praanntraannpraaynnaaH| hastavinyastasaddhRpadahanAH zirasA natAH // 36 // procire yasya kasyApi, devasya danujasya vA / aparAdhaH kRto'smAbhiH, prasadya kSamatAM sa naH // 37 // devaH provAca he dAsAH !, ka prayAsyatha samprati / pApena mantriNA zrAddhaH, sujAto dRSito mudhA / / 38 // cUrayiSyAmi tadyuSmAn , yadvA'trAnIyatAmayam / namyatAM kSamyatAM cApi, kArya cejjIvite bhaveta // 39 // sa vAstIti janairukte'vadat tridshpunggvH| campodyAne tathA bhUpaH, sapauro'kSamayacca tam // 40 // sa nRpaM pitarau svau cApRcchaya saMyamamAdade / pazcAttatpitarau sarvANyapyaguH paramaM padam // 41 // sacivo dharmaghoSastu, rAjJA nirviSayIkRtaH / dadhyau hahA mahApApo'haM ghoraM karma nirmame // 42 // bhogeSu bhogibhogeSu, lubdhena mayakA hahA / sujAte jAtarUpe'tra, kAlikAM kalatA kila // 43 // dhyAyanniti viraktAtmA, gato rAjagRhe pure| sthavirAnte vratIbhUtvA, vA gItArtho vyaharat kramAt // 44 // bArattapuramAyAto'bhayasenasya bhUpateH / vArattakAkhyamantryoko, bhikSArthI praviveza c|| 45 // tatra dAnaniyuktena, paramAnana pUritam / daukitaM munaye sthAlaM, ghRtena madhunA yutam / / 46 / / bhAjanAnmadhuno vindurekaH pRthvyAM ACCORRECIA 1534533333 // 11 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpe pravrajyA zrIpradyumnIyavRttI vRttaM // 111 // SIRSISRORSCALCRECR papAta ca / matvA charditadoSaM sa, tadanAdAya nirgataH / / 47 // vAtAyanasthito maMtrI, bAratto vIkSya tada hRdi / dadhyau kiM muni P4 pravrajyAnA'nena, bhikSA'grAhi parA'pi na // 48 // iti cintayatastasya, kSudrAH kSaudreNa liIlyare / tAzcAnu prapatat pallI, tAM cAnu kRkalA'zitum / / 49 // attuM tamapi mArjAraH, pathikaH zvA ca taM prati / vAstavyazunakastaM ca, kalaho'bhUttayomithaH // 50 // zvAnayoH nandiSaNasvAminI pazcAta , tadgRhyA militA mithH| tataH pravavRte yuddhaM, kuntAkuMti zarAzari // 51 // tatra vArattako vIkSya, saMkhye'saMkhyajana. kSayam / dadhyau na muninA''dAyi, bhikSA'nenaiva hetunA // 52 // dharmaH samyagayaM ramyaH, zrIsarvajJena bhASitaH / dhanyAzca munayo'mI ye, vartante tasya zAsane // 53 // tasyeti zubhabhAvasya, jAtismRtirajAyata / devatArpitaveSaH prAga, mudrAmujjhAMcakAra ca // 54 // grahaNAsevanAzikSAvizado viharan kramAt / zuzumArapuraM prApa, sa niSpApaziromANiH / / 55 / / tatrApi dhundhumArasya, rAjJo'gA| rakhatI sutA / sA ca sarvajJasiddhAnte, kuzalA zrAvikA kanI // 56 // tayA vAde jitA pravAjikA cetasyacintayat / pAtayAmi | sapatnyantarimAM pANDityagarvitAm // 57 / / dhyAtvetyAlikhya tAM citrapaTe prdyotbhuupteH| AdarzayadathApRcchannRpaH keyaM sulocanA? // 58 // yathAtathe'nayA''khyAte, dUtaM pradyotabhUpatiH / prAhiNod dhundhumArAya, sa gatvA taM jagAda ca / / 59 // manmukhena ca tvAM | svAmI, zrIpradyoto vadatyadaH / dehi mahyaM nijAM putrI, yuddhasajjo bhavAthavA // 6 // zrutveti dhundhumAreNa, saruSA prussaakssraiH| dUto | nirvAsitaH sarvamAkhyAt svasvAmino'dhikam // 61 // tato'vantipatI roSAt , srvsainysmnvitH| zuMzumArapura mAra ivArautsI- // 11 // |nmanaHpuram // 62 // dhundhumAraH svamavalaM, vairiNaM ca mahAbalam / matvA papraccha daivajJaM, so'pi DiMbhAnabhApayat // 63 / / praNazya tAni trastAni, nAgamandiramadhyagam / bArattagamuni jagmurmA bhaiSTeti ca so'vadata // 6 // daivajJo'tha munervAkyaM, taM nRpAya nyavedayat / ASSASTER Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttau // 192 // niHsaMzayo jayo deva !, bhavato'tra bhaviSyati // 65 // udazrutibalenaipa, davA'vaskandamAtmanA / dhRtvA pradyotamA naiSIn, mAnaiSI dhundhumArarAd // 66 // uttamo'yaM gRhAyAta, ityaGgAravatIM sutAm / pradyotAya pitA prItaH prAdAdudavahat sa tAm ||67 // pradyota bhUyaH preyasyAgAravatyA'pi saMgataH / samprApa smarasantApanirvApaNamihAdbhutam // 68 // anyadA'lpabalaM vakSya, nRpaM prAha priyAmayam / bhadra ! kathaM gRhIto'haM ?, sA'vadanmunivAkyataH // 69 // pradyoto'tha gataH prAha, hasan daivajJa ! vandyase / upayuktaH sa DimbhAnAM, mA bhIrityasmaradvacaH // 70 // ityuktAH piNDasya dvAcatvAriMzaddoSAH, prastAvAt paMca grAsaiSaNAdoSA api kathyate, tatra rasagRddhayA saMyojanaM kurvataH saMyojanAdoSo, na tu glAnatvAdau 1, dvAtriMzatkavala pramANAtiriktaM na bhuJjIta, ajIrNAdidoSahetutvAt 2, rAgeNAznatazcaraNendhane'GgAradoSaH 2, dveSeNAniSTaM aznatazcaraNendhane dhUmadoSaH 4, kSudvedanAzamana guruvaiyAvRttyavidhAna saMyamarakSaNasvAdhyAyavidhAnaprANarakSaNaIryAvizodhanarUpaireva kAraNairbhoktavyaM, na tu rUpabalahetoriti 5, ityuktA dvicatvAriMzaddoSA bhojanadoSAzca paJca iti gAthArthaH // 4 // atha turyadvAra tRtIyagAthArthaH, - iriyAipaMcasamiIhiM tIhiM guttIhiM tavavihANaMmi / niccujjutto amamo akiMcaNo guNasayAvAso // 5 // evaMvidhaH sAdhurbhavatIti gamyate, 'iriyAipaMcasamiIhiM' IryAdibhiH paMcAbhiH samitibhistisRbhizca guptibhirupalakSitaH, tapovidhAne ca nityodyuktaH, punaH kathaMbhUtaH 1-' amamaH ' svajanaprabhRtiSu mamatvarahitaH, tathA akiJcanaH na kiMcanAsyAsti akiMcanaH, niSparigraha ityarthaH, guNAnAM mUlaguNottararUpANAM sadAvAso bhavati sa muniriti saMkSepArthaH / tapovidhAne bAhye SaSThASTamAdirUpe abhyantare ca sAdhuvaiyAvRttyarUpe tatphale ca sa prAcyabhave vasudevo dRSTAntaH, tathAhi--nandigrAme cakravara dvijasomilayoH sutaH / 4 pravrajyA svarUpe nandiSeNavRttaM // 112 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttI // 113 // nandiSeNAbhidhastasya, bAlye'pi pitarau mRtau // 1 // varddhito mAtulenAyameSa nirbhAgyazekharaH / AkezAgranakhAgraM sa kurUpo durbhagaH kudhIH || 2 || vipralabdho'nyadA lokairudvAhe mAtulena saH / sthirIkRtaH sutAH santi mama sapteti jalpatA ||3|| tAsvekA kAi te deyA, mAtuleneti bhASitaH / gRhakarmANi sarvANi karoti prativAsaram ||4|| jyeSThaputryA'nyadA proce, nandiSeNAya dAsyati / tAtavenmAM kRtAntasya, bhaviSyAmyatithistataH // 5 // itthaM saptabhirapyeSa, niSiddho durbhagAgraNIH / kanyAM te dApayiSye'nyAmityUce mAtulena saH || 6 || nirUpayantyo'rUpaM mAM, cenna svajanakanyakAH / tat kathaM nAma nAmApi, sahante me'nyakanyakAH // 7 // dhyAtvetyagAdratnapure, prekSya yugmAni pIDitaH / mumUrSuH susthitAcAryairbodhayitvA vratIkRtaH // 8 // AcatrataH kramAnnandiSeNo gItArthatAM gataH / jagrAhAbhigrahaM glAnapratijAgaraNe guroH // 9 // pratijJAmasya sutrAmA, saMsadi prazazaMsa ca / devaH ko'pyasahiSNustattatparIkSArthamAyau // 10 // rUpeNaikena sa glAnasAdhu dvitIyayA / taM SaSThapAraNAyAttagrAsaM gatvedamUcivAn // 11 // kSuttRSArttamunau sAtisAre sati purAdvahiH / vaiyAvRtye pratijJAya, kiM bhoktuM yujyate tava 1 // 12 // nandiSeNo'tha muktvA'nnamanveSTuM pAnamu dyataH / labdhyA surakRtAneSaNIyaM jitvA'mbu cAsadat ||13|| jagAma ca drutaM glAnaM, cukruze tena sa krudhA / ghasmaraM tvAmapi glAne, dhig vaiyAvRtya nizcitam // 14 // nijAgaH kSamayannandiSeNo malamadhAvayat / uttiSTheti bruvan mAyAvratinA cukuze punaH // 15 // akSamaM nekSase kiM mAM ?, tato'se'pyadhiropitaH / Uce dhigmuNDa ! vegena, vegabhaMgaM karoSi me // 16 // vyadhAd varco'tidurgandhaM, tasya mandapadaM yataH / kathaM paTurayaM bhAvIti dadhyau sa mahAmanAH // 17 // jJAtvAgvadhestamakSobhyaM, dugdhAzayamathAmaraH / gozIrSa - candanenoccairvililepa munestanum ||18|| natvA pradakSiNA pUrvamAkhyadindrakRtAM stutim / svakIyaM kSAmayitvA'gaH, kiM dadAmIti 4pravrajyA svarUpe tapovaiyAvRtye vAsudevaH // 113 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu zrIyavRttI // 114 // taM jagau ? // 19 // muninoktaM jinasyokte, labdhe'nyat kiM nu yAcyate 1 / labdhe cintAmaNoM ko nu, tatparaH prastare bhavet ? // 20 // tenetyukto divaM devo, yatirvasatimAgataH / pRSTo munijanairvyaktamanutsiktaM zazaMsa saH // 21 // dvAdazAbdasahasrayante, smRtvA daurbhAgyamutkaTam / strIvAllabhyanidAnyeSo'nazanI zukramAsadat || 22 // itaH sauripure rAjJo'ndhakavRSNeH sutA nava / jajJire zrIsubhadrAyAM, samudravijayAdayaH || 23 || nandiSeNasya jIvo'tha mahAzuRdivazrayutaH / dazArho dazamo jajJe, surUpaH subhagAgraNIH || 24 || samudravijayaM rAjye, vinyasyAndhakavRSNinA / supratiSThAnmunerAttatratenAsAdi nirvRtiH // 25 // nidhibhinavabhirbhaktyA, sevyamAno'nujanmabhiH / samudravijayo rAjA, reje cakrIva jaMgamaiH // 26 // vayastho vasudevaH strInetra mAnasamohanaH / saraHpadma ivAlIbhiH, paurastrIbhiraveSTayata // 27 // tAsAM samastavastUnAM vastUnAM vikraye'pyabhUt / sarvatra vasudevAkhyA, yugAnte jalapUravat // 28 // yaH paGko durbhago dUrIkRtaH strIbhiH padairapi / nyastaH zIrSe sapadyAbhiH kumbhatve vahnisAdhanAt / / 29 / / sarvAsAmapi rAmANAM, vasudevaikacetasAm / zvazrUnanAndRjAmAtRjJAteyo hRdi nAvasat // 30 // vasudevAMgasaubhAgyavihvalaM ramaNIjanam / paurA vIkSya nRpasyAkhyaniti viplavazaGkinaH // 31 // samudravijayenAtha, nyasyotsaMge nijo'nujaH / AbhASi durbalo bhUstvaM, bahirbhrAntyA tatastvayA ||32|| stheyaM sadA madAvAse, kalAbhyAsaM vitanvatA / tatheti pratipadyAsau sa sauSThavamavasthitaH // 33 // yugmam // prahitaM zivayA devyA, samudravijayaM prati / so'nyadA candanaM ceTIhastAjjagrAha narmaNA // 34 // soce strI narmadoSeNa tvamatrAsi niyantritaH / taM matvA nizi vArSNeyo, nagarAnniragAd drutam ||35|| anAthamRtakaM kiMciddagdhvA varNAlimAlikhat / vasudevo'nale'vikSad, gurubhirdUSito guNaiH ||36|| vidhAyeti vrajannepa, vipraveSaH kadAcana / nAryA''ropya rathaM ninye, svagrAme svagRhe tathA ||37|| 4 pravrajyA svarUpe tapovaiyA vRtye vAsudevaH // 114 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyuH mnIyavRttI // 115 // ikk snapito bhojito yakSAyatanastho'zRNodidam / bandhubhirvidadhe sarvasudevau dehikam // 38 // athAtmajJAnanirbhIko, vasudevaH puro| |4pravrajyAvajan / pure vijayakheTAve, sugrIvanRpateH sute||39|| zyAmAvijayasenAkhye, pariNIya kalAjite / sutaM vijayasenAyAM, suSuve'kUranAma svarUpe tapovaiyAkam // 40 // yugmam // jalAvarttasarastIre, sAmajaM vshynym| kuMjarAvarttamudyAna, vidyAbhRdbhayAM sa aahRtH||41|| tatra cAzanivegasya, vRttye sutAM zyAmAmudRDhavAn / zyAmApitRvirodhAccAGgArakeNa hRto nishi||42|| jaghAna muSTayA taM tena, muktshcmpaasro'ntraa| papAta tIvA vAsudevaH tattIre, vAsupUjyamavandata / / 43 // dvijaveSaH sa vipreNakena sAkaM vizan puri| yUno vINAvataH prekSyApRcchattaM so'pi cAkhyata // 44 // asti gandharvaseneti, cArudattavaNiksutA / vINAyAM yo vijetA mAM, sa neteti kRtAzravA // 45 // vINAcAryayazovisugrIvAnte tadicchayA / sarve'mI kurvate'bhyAsaM, na sA kenApi jIyate // 46 // mAsAnte ca parIkSA syAditi zrutvA yavahaH / vidyAvikRtarUpo'sthAt , sugrIvAnte sa ziSyavat / / 47 // mAsAnte tAM samAyAtA, vaiNikazreNikarmaThaH / sa sugrIvayazogrIvopAdhyAyadvayasAkSikam // 48 // taduktyA viSNukumaratrivikramaparAkramam / gItvA nirjitya tAM viinnaavaadye'dbhutklaayutH||49|| cArudattena kathitakhecarItvakathAprathaH / gandharvasenA sAnando, vRSNisUnurupAyata // 50 // vizeSakam // upAyaMsta yazogrIvasugrIvAcAryayoH sute / abhirAmaguNagrAmaH, sa shyaamaavijyaahvye||51|| rAjJAM vidyAdharendrANAM, viprANAM vaNijAmapi / kanyAH sahasrazo jitvA, kalAbhiH sa | klaadbhutH||52|| chalenApi balenApi, dezAddezAntaraM bhraman / varddhiSNusparddhagardAstAH, paritaH pariNItavAn // 53 // yugmam / / 115 // sa kozalakhagArdhAzasutAM nAmnA sukozalAm / kozalAyAM puri prApya, kadApi pariNItavAn / / 54 // peDhAlapuranAthasya, harizcandrasya nandinIm / dakSaH kanakavatyAkhyA, zrIdadattAmupAyata // 55 // pallyAM pallIpateH putrIM, jarAkhyAM pariNIya ca / tasyAM | SAAR S Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpe pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI | vuttye // 116 // ACCARECRACKAGAR jarakumArAkhyaM, sa nndnmjiijnt||56|| vasudevo'nyadA devyA, kayA'pyUce mayA tava / dattA rudhirarATkanyA, rohiNI tatsvayaMvare 4prvrjyaa|| 57 // braja pANavikIbhUya, so'thAriSThapuraM gataH / jarAsandhAdibhUpAlamaNDitaM maNDapAntaram // 18 // yugmam // varamAlAkarA tatra, rohiNyAgAttadIyadRk / na tasthau rAjake zauriH, paTaheneti tAM jagau // 59 ehyehi nRvizeSajJe, varastvaducito'smyaham / tacchrutvA tapovaiyArohiNI tasya, varamAlAM gale nydhaat||60|| kSubhitaM rAjakaM sarva, tayA pATahike vRte / kulInayA'kulIno'yaM, vRtazcaivamupAhasat // 6 // vAsudevaH sauriH prAha kucakrasya, kolInyaM darzayAmyaham / jarAsandho vadhAyAsya, tato bhUpAnnyayojayat // 62 // rudhiro'tha sasainyo'pi, tadA | zaureH puro'sphurat / nyastavAn sArathIbhUya, zauri dadhimukho rthe||6shaatthaa vegavatImAtrAMgAravatyA samarpitam / kArmukaM ca niSaMgI ca, vigrahI shaurirgRhiit||64|| nRpairmahAbalaiH kSipte, rudhire yudhi reNuvat / zauriH zUra iva dhvAntAn , dhvstvaaNstaamijojsaa||65|| jarAsandhastato'vAdIta, samudravijayaM prati / na pATahikamAtro'yaM, tvadvinA nAnyasAdhyaruk // 66 // rohiNI te jite cAsminnihai|tyuktaH zArirAlapat / paradArairalaM tvenaM, tvadAdezAjjayAmyaham // 67 / / athoracaiyuyudhAte to, zaurI dUrIbhavadvarau / kRtapratikRtaprIta-10 vAraiH kRtanamaskRtI // 68 // vasudevo'graja matvA, zaraM cikSepa sAkSaram / so'vAcayacchalAdyAto, vasudevo namAmyaham // 69 // samudro vatsa ! vatseti, vardaistamabhi dhAvitaH / prItimAn vasudevo'pi, natastenAbhiSasvaje // 70 // pRSTo'grajanmanA sarva, svavRttaM sa nyavedayat / jJAtayogyodahA hArde, te sarve muditA nRpAH / / 71 // rohiNI vasudevo'tha, puNyezaha pariNItavAn / jarAsandhAdayo jagmuH, sakaMsA yAdavAH sthitaaH||72|| vRddhA kApi sadasyetyAnyadoce vRSNinandanam / bAlacandrAvegavatyo, didRzaM tvAM mamAtmaje 5 // 116 // // 73 // zrutveti sammukhaM pazyan, jyeSThenokto'nuja! brj| pUrvavattu ciraM mA sthA, ityuktaH sa yayau divA // 74 // samudraH5 SEPEHERASEASER Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 4pravrajyA svarUpe pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI tapovaiyA vRttye vAsudevaH // 117 // BARSA CRECOGER svapure'thAgAtallaghuH pariNIya te / kanyAH zauripure sarvAH, pUrvoDhAstathA''nayat // 75 // catuHsvapnasamAkhyAtabalatvasUnuranyadA / rohiNyA suSuve rAmo, nAma tasya vinirmame // 76 // kaMso'tha mathurAM nItvA, vasudevapitRvyataH / devakAnmRttikAvatyA, gatvA'yAcata devakIm / / 77 // akArayadvivAhaM ca, devkiivsudevyoH| ( devakaH zauraye yotre ), svarNAcaM bahu dattavAn // 78 // dazagokulayuktaM ca, nandaM gokiTinAyakam / dazA) mathurAmAgAnandakaH sapriyAyutaH // 79 // yugmam / / mahe suhRdvivAhasya, mattanRtyadvadhUjane / kaMsAnujo'timuktarSiH, kaMsoko'nArthamAgat / / 80 // tasya jIvayazAH kaNThe'lagat sa naTitastayA / prAha mAdyasi yatprItyA, tasyAH | saptamagarbhataH // 81 // vadhastava pituH patyurityukte taM vimucya ca / kaMsasyAkhyattathA so'tha, vasudevAdayAcata / / 82 // garbhAn hai | saptApi devakyAH, prAdAt prItazca yAdavaH / jJAte ca munivRttAnte, stysndho'nvtpyt||83|| vizeSakam / / itazca bhadrilapure, nAgasya sulasA priyA / bAlye sA niMduruktA'timuktAkhyena maharSiNA / / 84 // tayA''rAddhaH suro jJAtvA'vadheH kasena yAcitAn / garbhA|stasyAH sutatvena, dadau tulyatujanmakRt / / 85 // tulyajAtAnajIvAMstAn , devakyai saulasAn sutAn / suLasAyai ca devakyAH, hai sutAn SaD jIvato dadau / / 86 // yugmam / / dRpadyAsphAlayan kaMso, nRzaMso nidunandanAn / devakIsunavaste tvavarddhanta sulasAgRhe // 87 // nAmnAnIkayazo'nantasenAvajitasenakaH / nihatAridevayazAH, zatrusenazca te'bhavan // 88 // devakyA'sAvyatho svamAkhyAtA cakritaM sutam / sadaivataM tadA suptAstajjanau kaMsayAmikAH // 89 // devakI priyamAhUya, prAhenaM rakSa bAlakam / gokule nandabhAryA'muM. yazodA pAlayiSyati // 90 // devtaakRtsaanidhyodghaattvprkpaattikH| muktvA sa taM yazodA'nte, devakyai tatsutAma| dAt / / 91 / / evaM kRtvA''gate zaurI, prabuddhAH kNsyaamikoH| tAM kaMsAyArpayaMgchinnaikanAzAM tAM ca so'mucat / / 92 // sutastu Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI // 118 // gokule gopaiH, kRSNa kRSNa itIritaH / bAlo'varddhata taM tatra, didRkSurdevakI yayau // 93 // zrIvatsalAJchanaM sUnumindranIlamaNi - prabham / devakI mumude vIkSya, yazodotsaGgasaGginam // 94|| bAlo'pi devasAhayyAdahan zakunipUtane / yamalArjunabhaMgaM ca, cakre dadhyau tataH pitA // 95|| svaujasA prathamAno'sti bAlo'yaM tasya rakSaNe / kaMmuJcAmIti sa dhyAtvA, rAmaM sAhAyake'mucat // 96 // sukhaM rAmazca kAmazra, gopInAM mRtyubhirdviSAm / manorathaizca bandhUnAM varddhante saha viSNunA ||17|| nAnAvidhAbhiH krIDAbhiH krIDatostatra gopayoH / zrIrAmakRSNayorekAdaza varSANi jajJire ||98 // tataH zauripure zrImannemijanmamahotsavam / zrutvA dazArho dazamo madhurAyAM tatAna tam // 99 // kaMsastatrAgato vIkSyaikanAzAM gaNakaM jagau / ko'pyasti saptamo garbhaH ?, sa prAhAsti tvaantkH|| 100 // muMca vRndAvane'riSThaM, vRSabhaM kezanaM hayam / kharameSau ca durdAntau, haniSyati sa helayA // 101 // AropayiSyati sa ca zArDsa kAleyanAgajit / cANUraghAtakaH padmottarapaMcakahastibhit // 102 // zrutvetyAdizya yogyAyai, mallau cANUramuSTiko | vane'muMcadariSThAdIn sa jJAtuM nijavidviSam // 103 // gokule zalyatulyAMca, catasRSvapi dikSu tAn / caturacaturaH zatrukSaye kRSNo'nayata kSayam || 104 || sadasyarcArthamAnAyya, zAGga yo ropayiSyati / deyA tasmai satyabhAmA, kaMsaH vairItyaghoSayat // 105 // dhanuSA parya bhUyaMta, bhujavanto'pi bhRbhujaH / Adyo madanavegAyAM vasudevAtmajo rathI // 106 // cAparopArthamAyAtastAM nizAM gokule'vasat / rAmakRSNa mahAsnehAt, prAtaH kRSNaM sahAnayat || 107 // yugmam || pathi lagne rathe vIkSyAnAsahaM calanAsaham / kRSNaH padAtiravyagro, nyagrodhamudamUlayat // 108 // taM ca kRSNavalaM vIkSya, balAdeSa rathe'nayat / mathurAyAM gatAvetau nRpAkrAntaM dhanuH sadaH // 109 // dUnAmanyekSaNairbhAmA, kRSNe vyazramayad dRzam / patite satyanAkhyeye'nAdhRSTAvahasan janAH // 110 // kRSNastallIlayA''dAyAropayadvi 4pravrajyA svarUpe tapovaiyA vRtye vAsudevaH // 118 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pravrajyA 995 svarUpe pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI tapovaiyA vRttye vAsudevaH // 119 // ASSISASTE smaye janam / svaM pANigrahaNe satyabhAmAyAzca manoratham // 111 // anAdhRSTiH samAropya, gataH kRSNaM rathe pituH / sadasyAkhyanmayA zArga, dhanvAropyata so'vadat // 112 // nazyAnyathA nRzaMsastvAM, jJAtvA kaMso haniSyati / zrutveti kRSNaM muktvaiSa, baje nijapure'vajat // 113 // kaMso'tha bhUpAnAhayAdizan mallAn yudhe'tha tat / matvA kRSNo balaM pAha, cittaM mallAhave mama // 114 // balastadaGgIkRtyoce, yazodAM snAnahetave / alasAM tAM ca dAsItyadhyakSipata jJApanAkRte // 115 // balaH kRSNaM balAminye, snAnAya yamunAjale / taM ca mlAnamuvAceti, na tvaM nndyshodyoH|| 116 // kRSNAyAkhyattataH pUrvavRttAntaM sakalaM balaH / kRSNo bandhuvadha kruddho'GgIcakre kaMsaghAtanam // 117 / / yamunAyAM gatau snAtuM, kRSNaH kAliyapanagam / pamanAlena nastitvA, vAhayitvA ca muktavAn // 118 // tato gopaivRto gatvA, mathurAM gopurAntike / kaMsasAdIritI hatvA, tau padmottaracampakau // 119 // ariSThAdini hantArau, tAvetau nandanandanau / daryamAnau janairitthaM, maMca'sthAtAM niyutau / / 120 / / yugmam // tato rAmeNa raudrAkSaH, kaMsa: kRSNasya darzitaH / samudravijayapraSThA, dazAhI daza darzitAH // 121 / / kaMsAjJayA'tha cANUraH, kraasphottrvoddhrH| Uce yaH ko'pi vIro'sti, sa mayA saha yudhyatAm // 122 / / tadAkotthitaH kRSNo, bhujaasphottrvotkttH| kaMsastaM ghAtakaM svasya, matvA mauSTikamAdizat // // 123 // kRSNAbhibhUtibhItena, rAmeNaiSa khalIkRtaH / tato yuyudhire kRSNacANUrabalamauSTikAH // 124 // tau hatau kRSNarAmAbhyAM, prekSya kaMso'vadata krudhA / rere hataitau taM nandagopaM yena ca pauSitau // 125 // utphAlena vadanevaM, maMcAt kRSNena pAtitaH / kaMsaH kezaiH samAkRSya, tdgRhyaaNshcaarunndlH||126|| hate kase nRpA asya, yoddhaM krodhena dhAvitAH / trAsitA vasudevokyA, smudrvijyaadibhiH|| 127 / / vasudevagRhe yAtAH, samudravijayAdayaH / jJApitAH pUrvavRttAntaM, basudevena bAndhavAH // 228 // kArA 7. .. . Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA. svarUpe tapAsa harikezI BREPEASANSA kRSTograsenena, sahitairyamunAntare / samudrAdyarjalaM dattaM, na jIvayazasA punaH / / 129 // soce patyurjalaM deyaM, hate kRSNe mayA kila / pravrajyA0 zrIpradyu bhAmAmathograsenena, dattAM kRSNa uDhavAn // 130 // kroSTukijJAnasammatyA, kRSNo rAjye'bhiSicyata / devanimmitahAyAM, mnIyavRttau da yAdavairdvArikApuri // 131 // jAteSu bhAnupradyumnazAmbabhAnukabhIruSu / vasudevaH kulasyAsya, jajJe puNyaiH pitAmahaH / / 132 // yasmAdAntarabAdyataH pramuditaH zrInandiSeNaM muni, sutrAmA prazasaMsa saMsadi purA devena yazcAnataH / dvaitIyIkabhave tvahaMprathamikApUrva vRtAstraH surastrINAM prArthyatamo babhUva tapase tasmai na kaH zlAghate ? // 133 // nanu nandiSeNabhave bhikSAcarakulotpannasyApi varNajyeSThatvaM // 120 // vasudevatve ca vaMzotpacyA prAdhAnyamanyatrApi sarvatra zrUyate tadatyantahInakulo'pi kazcana tasminneva bhave devAnAmapi pUjyo dvijanma| nAmapi mAnyaH kathyatAmityevaMvidhavikalpanAjAladalanAya mAtaMgadArakaharikezabalarSikathocyate, tathA hi zaMkho mAthurarAjarSiH, sameto hastinApuram / mArga papraccha bhikSArtha, somadevaM purodhasam // 1 // tena dviSTena nirdiSTo, mArgo'. | tyagnimuniH sa tu / gataH sukhena tadvIkSya, somadevo vyacintayat // 2 // maduktAnipathenApi, muniH zItAdhvanA yayau / dhanyaH zamyeSa | pApo'haM, tvasyApyavamacintakaH // 3 // svaM nindabheSa SaTkarmA, gatvA natvA munIzvaram / dharma zrutvA ca dharmAtmA, sa tasmAd | vratamagrahIt // 4 // kiMcijjAtimadAdhmAtaH, suvrataM pAlayannapi / vihitArAdhano mRtvA, sa dvijarSiH muro'bhavat // 5 // nIcegA|trodayAccyuttvA, sa cuutsvmsuucitH| gaMgAprasthabalakoTTaharikezAdhipAtmajaH // 6 // valAmo durbhagaH krUraH, kurUpaH klhpriyH| | girinAmni kalatre'bhUt , suto jiivpurodhsH|| 7 // yugmam / / bandhubhiH kalahaM kurvan , vRddhairIkRtaH sa ca / adhyAyadahataM vIkSya, dRtika nihataM tvahim / / 8 // doSaiH kaNTakavalyAjyo, grAhyazca svarNavada guNaiH / sarve'pi heyAstadoSA, guNoM grAhyAzca dhImatA // 9 // MAMALEGAOSALAMILESS R // 12 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 pravrajyA pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI svarUpe tapAsa harikezI // 12 // PERSHIRSASARALAHEAL dhyAtveti dharma sAdhubhyaH, zrutvA sa vratamagrahIt / balaH sa harikezarSistapo'tyugramatapyata // 10 // anyadA kAzImAyAsIdudyAne tinduke sthitaH / pranthitindukayakSeNa, sarvadA pryupaasitH||11|| mitreNAtithiyakSeNAnyadokto granthitindukaH / mitra! kiM dRzyase naiva?, sa prAha munisevayA // 12 // sevate'tithiyakSo'pi, granthitindukavanmunim / anyadA'tithimAninye, svArAme granthitindukam // 13 // vikathAM kurvato dRSTvA, tatra sAdhUna gatAvubhau / harikezavale bADhamabhRtAM bhaktinirbharau // 14 // rAjJaH kAzIzituH kauzalikasya tanayA'nyadA / bhadrAkhyA yakSamAyAtA''yatane tatra pUjitum / / 15 // yakSapradakSiNAdAnaM, kuvetI vIkSya taM munim / malAvilaM ninindoccaiH, sA kUNitavikUNikA / / 16 // muninindAvazAt kruddho, yakSastAM vikalAM vyadhAt / gatA saudhe na nirbhinnA, bhiSagbhiAntrikairapi // 17 // dIne rAjJi gatopAye, bhiSagmAMtrikamaNDale / yakSaH pratyakSatAmApyovAca vAcaM sphuTAmiti // 18 // nindito yo'nayA sAdhustaM cet pariNayatyasau / tadA muMcAmi jIvantImanyathA vitathA girH|| 19 // tanmene'tha nRpaH preSIta, sAyamenAM svayaM varam / sA gatvA prAha natvA taM, prabho! pANiM gRhANa me // 20 // niSiddhA muninA munyAkRtinA vaTavAsinA / pariNIyAkhilA rAtriM, viDambya ca samujjhitA // 21 // tanmatvA pRcchati smAtoM, nRpaH smArlAn vitIyate / kasyeyaM ? te jagustyaktAmRSipatnI dvijo'rhati // 22 // dvijAya naradevo'tha, rudradevapurodhase / dadau tA sa tayA dharmapatnyAumA yajJamiSTavAn / / 23 // sa mAsakSapako bhikSurbhikSArthI yakSasevitaH / yajJavATAgatazcaMDairbaTubhizceti bhASitaH // 24 // yajJavATa praviSTo'si, kastvaM ? yakSo muni shritH| Uce'haM munirAyAto, bhikSArthI bhavatAM gRhAn // 25 // te'pyUcurvaipramacaM na, tubhyaM zudrAya dIyate / sojIcaddIyatAM mahyaM, dharmArtha samatAjuSe // 26 // te procurdevapitragnibrAhmaNebhyo vitIryate / saphale tatra dattaM syAhattaM tu 199355655 // 121 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI 4pravrajyAsvarUpe kSamAyAM gajasukumAra: // 122 // PARWA4 svAdRzAM vRthA // 27 // vahI hutena devAnAM, pitRNAM viprabhojanaiH / tRptirbhavati gIreSA, viduSA kena manyate ? // 28 // brAhmaNAntyajayona~va, janmanA kiMcidantaram / kaSAyendriyajetA tu, karmaNA brAhmaNo mataH // 29 // tathyaM na vistha brAhmaNyaM, dhigvo mUrkhAniti bruvan / muninihantumArabdho, bahubhirleSTuyaSTibhiH // 30 // vizeSakam // rudhiraM vamato vIkSya, mukhena munighaatinH| kA yakSeNa pAtitAn zUdrAnnizceSTAn bhadrayoditam // 31 // yenAhaM tAtadattA'pi, tadA tRNavadujhitA / sa eSa vanyo devAnAM, munimUDhAH! khalIkRtaH // 32 // amumeva prapadyadhvaM, zaraNaM jiivitecchvH| mA kurudhvaM mahAmUDhAH!, zirasA giribhedanam // 33 // maharSI rudra| devena, kSamitaH sadvijena sH| pratyalAbhi tathAvatrairbaTavaH paTavo'bhavan // 34 // rudradevo muniM prAha, brAmaNyaM khyAhi me prabho / / kaSAyendriyajetRtvaM, brAmaNyaM munirAkhyata // 35 // homaiH sarvAzravAn hutvA, sNvrsnaansaadraaH| bhavanti brAhmaNA: siddhivadhUsaMbandhabandhurAH // 36 // bahUnAM pratibodho'bhUna munidezanayA'nayA / asaitsIddharikezastat pradhAnaM paramaM tapaH // 30 // ___tapovidhAnamapi kSamAsamAyuktaM muktiphaladaM bhavati, tacca gajasukumAladRSTAntenocyate, tathAhi-'te bhadilapura nAgasulasAgRhava-| rddhitAH / pratyekaM devakIputrAH, prohuAtriMzataM kanIH / / 1 // zrInemidezanAbuddhA, vrataM bhejuH ssddpymii| dvAdazAMgadharA jagmurikoM svAminA samam / / 2 / / te tridhA yugmino bhUtvA, bhikSArtha prAvizan purIm / teSu ca prathamaM yugmaM, devakIgRhamAgatam // 3 // tadvIkSya kRSNatulyaM sA, pramodAt modakAnadAt / gate tatra dvitIyaM cAyAtaM sA pratyalAbhayat // 4 // tasmin gate tRtIyaM cAgataM papraccha | devakI / digmoho vAM kathaM yat triAvRtyAtrAgatau yuvAm ? // 5 // puryA triviSTapasparddhisamRddhibharabhAjyapi / yatayaH prAsukaM vastu, labhante'nyatra kiM na vA // 6 // tAvUcaturna nau mohaH, kintu SaT sodarA vayam / suzrAddhasulasAnAgatanayA bhadrile pure // 7 // satsIrikeza pAhutriMzAta, tacca mam // 2 // te Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrI vRttau // 123 // | AttavratA vibharnimerupetAstava mandire / sA dadhyau kRSNatulyAH kiM, SaDapyete mamAGgajAH 1 // 8 // tataH praSTuM gatoktA ca, svA| minA bhAvavedinA / te ca putrAH SaDapyete, tatra devaki ! varddhitAH // 9 // utprasUtastanI sAtha, bavande tAn SaDaGgajAn / azocacca yadeko'pi na mayA varddhito'GgajaH // 10 // hatvA sapatnyA ratnAni, prAgbhave devaki ! tvayA / yadekamarpitaM tasyai, svAmyAkhyatadidaM phalam // 11 // tat nindaMtI yayau sadyanyAcAntA devakI zucA / pRSTA ca hariNA mAtarjAtaduHkhava dRzyase / / 12 / / soce tvadaprajAstvaM ca varddhitAstvanyayA'nyayA / varttate vatsa ! bADhaM me, bAlalAlanakautukam // 13 // tapasA''rAdhayat kRSNastatrArthe naigame| SiNam / sa prAha neminAthAnte, bAlaH san pravrajiSyati // 14 // tataH kazciccyuto devo, gajasvamena sUcitaH / utpanno devakIkukSau, sA taM bAlamalAlayat ||15|| gajAdyat sukumAro'sau premasthAnamivAcyutaH / mAturbhrAtuH pramodena, samaM so'varddhata kramAt / / 16 / / | ye gajaH kSamAdhIzadrumakanyAM prabhAvatam / somAM ca kSatriyAjAtAM, somazadvijAtmajAm // 17 // anyadA dvArakApuryA, zrInemiH samavAsarat / zuzrAva dezanAM tasmAd bhAryAyugayuto gajaH || 18 || vairAgyavAnanujJApya, pitarau prAvajadgajaH / sabadhUko'pi tadduHkhAdyadavo rurudustarAm || 19 // prabhuM pRSTvA zmasAne'sthAt, sAyaM pratimayA gajaH / somazarmmAdvijenaikSi, tenAdhyAyi ca mAna se | 20 || pApacikIrSuH pASaNDaM, tanayAmeSa me'tyajata / dIptAGgAraghaTIkaNThaM, gajazIrSe nyadhArayat // 21 // dIptAGgArairayaM dagdho dehenAGgAratAM gataH / uptaH ( utkaH ) karmakSayAt siddhikSetre tilakatAmagAt || 22 || utkaH prage rathArUDho, draSTuM gajamadhokSajaH / AyAn puryA bahirvipraM vRddhamRddheSTikAbharam || 23 || vahantamekaM gacchantaM vIkSya devakulaM prati / ninye tatkRpayA pAkAdekAM svayamapISTikam || 24 // yugmam / loke'tha koTizo'naiSIt, kRtakRtyo'bhavad dvijaH / gataH svAmisadaH kRSNastatrApazyadgajaM na 4 pravrajyA svarUpe kSamAyAM gaja sukumAraH // 123 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pravrajyAsvarUpaM pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 12 // SALA ICCARAN bhAtu // 25 // natvA'pRcchat prabhuM bhrAtA, kka me ? svAmI tato'vadat / dvijAdgajasya nirvANaM, muunychito'thaaptddhriH|| 26 // prabuddho bandhuhantAraM, papraccha prabhurabhyadhAt / sahAyaH sa hi bandhoste. tasmai viprAya mA russH|| 27 // siddhiH syAccirasAdhyApi, sahAyasya vazAd dhruvam / tvadiSTikArpaNAd vRddhadvijasyevAdya kezavaH // 28 // puyAM pravizato yaste, darzanAnpriyate dvijH| bhitramUrddhA hare! viddhi, taM nijabhrAtRghAtakam // 29 // kRSNaH kRtvA'GgasaMskAra, gajasya dvArakAM vizan / taM dvija somazammANa, tathA mRtamalokata // 30 // 6 padayorbandhayitvA taM bhramayitvA ca sarvataH / zUlImAropayagandhudviSataM parimoSivat // 31 // iti turyadvAratRtIyagAthArthaH // atha turyagAthAmAha mAsAIyA paDimA aNegarUvA abhiggahA bahave / duvve khittANugayA kAle bhAve ya boddhavvA // 6 // . mAsikyAdayaH pratimA abhigrahavizeSAH sAdhUnAM dvAdazasaMkhyAH syuH, tAzca sAdhuraparipUrNadazapUrvadharo jaghanyato'pi navamapUrvasya tRtIyavastunyadhItI viziSTasaMhananadhRtiyuto mahAsattvo vyutsRSTadeho jinakalpikavadupasargasaho'lepakRtabhojI guroranujJayA gacchAniSkramya pratipadyate,sa cAdyapratimAyAmanapAnayorekaikAM dattI mAsaM yAvad gRhNAti,evaM caikaikadattivRddhayA saptamyAM sapta mAsAn yAvat annapAnayoH pratyeka sapta dattIhAti, tatastisraHpratimAH saptarAtrikyo bhavanti, tatrAdyAyAM caturthabhaktaiH pAraNadinavihi| tAcAmlairapAnakaiH pratipadyamAno grAmAdahiH sthita uttAnazayaH pArzvastho niSaNNo vA niSprakampo divyAdInupasaggon sahate, dvitIyA'pi saptarAtrikyevarUpA, navaraM utkaTukAsanI lagaNDazAyI bA, lagaNDaM bakrakASThaM tadvata ziraH pAdau ca bhUmau lagayati, na tu kaTItaTamityarthaH, daNDAyatasthAno vA tiSThati, tRtIyA'pyevaM, navaraM vIrAsanI vA godohAsanI vA kubjAmravadvA tiSThati iti BABASA // 124 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIyavRttau // 125 // tisraH prAguktasaptakasahitA daza syuH, ekAdazI ahorAtrikI, tasyAM grAmanagarAdvahiH sthitaH pralambitapANirapAnakaSaSThabhaktapUrva pratipadyate 11 dvAdazI pratimA tvekarAtrikI, tAM cASTamabhaktAnantaraM bahirIpatprAgbhAragato'nimiSanetra ekapudgalanyastadRSTiH saMhatapAdaH pralambita bhujazca sthAne tiSThati iti dvAdaza pratimAH sAdhunA dhAryAH, anekarUpA abhigrahA bahavaH kAryA iti, tAMzcottarArddhena vivRNoti dravyakSetrAnugatAH kAle bhAve ca boddhavyA iti saMkSepArthaH // vyAsArthastu zrImahAvIro'bhigraheSu dRSTAntaH, atastaccaritaM lezataH prakAzyate- Aste para videhAntaH, zatrumardanapAlitA / svarjayantI jayantIti, nagarI svargarIyasI // 1 // rAjJaH pRthvI pratiSThAna grAmo'sti grAmacintakaH / nayasAra iti khyAto, vyApAranayasArathiH // 2 / / so'nyadA bhUbhRdAdiSTazvArudArukRte kRtI / satakSazakaTokSaH | sannaTavImaTati sma ca // 3 // vRtteSu lakSaNaiH sthitvA, takSyamANeSu takSabhiH / nayasAre tarucchAyAsIne zAsati tAnalam // 4 // kSudhAkrAntAstRSAklAntAH, pathabhrAntAstadA''gaman / sArthAd bhraSTA mahAkaSTAH sAdhavaH prANibandhavaH ||5|| Atitheyo'tithInetAnabhigamya praNamya ca / nayasAraH kRpAsAraH, pAnAnnaiH pratyalAbhayat // 6 // pUrvopakAriNe tasmai, prItya / pratyupakAriNaH / munayo nayasArAya, sAraM ratnatrayaM daduH ||7|| atha tenehalokAdhyA, sAdhUnAM nirmalaH puraH / taistasya paralokAdhvA, nija (datto) dehe'pi niHspRhaiH // // 8 // AnIya zasyakASThAni, ramSakASThAmadhiSThitaH / AyuH prapAlya saudharme'sau dharmaratadhIragAt // 9 // cyutvA caiSa vinItAyAM, vRSabhasvAmijanmanaH / bharatasyAGgajo jajJe, marIciriti nAmataH // 10 // jAte yugAdinAthasya, kevale zrutadezane / pravrajyAM jagRhe zuddho, marIcirbhAvavIcibhiH // 11 // bahu prapAlya cAritraM, tadAvaraNato'nyadA / Aziro'dhi bhRzaM tapto'rkakaraiH pravrajyAsvarUpe abhigra vIraprabhuH / / 125 / / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu: nIyavRttI // 126 // AURRECORRUARCH kSmArajomaraiH // 12 // ve saGkalpya svecchaM tu, kavAyavasanAdikam / zikhAmauNDyommikApAdatrANarUpaM tridaNDyabhUt // 13 // pravrajyAyugmam // yaH ko'pi buddhyate tasmAt , jinAnte prahiNoti tam / prabhozca parivAreNa, sArddha viharate sadA // 14 // jinasya bhAvino svarUpe abhigrahe jIvaH, kazcidastIha parSadi / bharateneti pRSTaH san , jagAda jagadAdikRt // 15 // ayaM marIciH putraste, parivrAjakaveSabhRt / catu vIraprabhuH viMzo jino bhAvI, vardhamAno'bhidhAnataH // 16 // tripRSThAkhyo'rddhacakrI ca, prathamo'sau bhaviSyati / mukAyAM priyAmitrAkhyazcakravartI ca bhAvyayam / / 17 // tatazca bharato bhaktibharato bhAbinaM jinam / gatvA pradakSiNIkRtya, nanAmainaM vadanadaH // 18 // pArivrAjyaM na te vande, na vande cArddhacakritAm / cakritvaM ca na te vaMde, vande bhAvI jino'si yat // 19 // yAte cakriNi vanditvA, same| tyAso samAntare / bhujAmAsphoTya cAvocadaho me kulamuttamam // 20 // pitAmaho jineSvAdhaH, pitA cakriSvahaM punH| arddhacakriSu | taddhanyamaho me kulamuttamam // 21 / / tadA kulamadAbaddhaM, nIcairgotraM marIcinA / karma yanmanemidbhAvi, carame'pi bhave vibhoH // 22 // marIciranyadA vyAdhibAdhitaH sAdhumaNDalaiH / pratijAgarito vAcA'pyasaMyatatayA na taiH // 23 // so'dhyAyadyadi nIrogo, bhaviSyA| myahamekadA / tadA ziSyaM kariSyAmi, svazuzrUSAvidhAyakam // 24 // daivAnnirujite tasmin , kapilo rAjaputrakaH / dharma pRccha-12 banenokto, dharmo'haMduditaH khalu // 25 // kapilaH prAha dharmo'Ibate ki nAsti te vrate ? / marIcirUce tatrApi, kapilAtrApi vidyate // 26 // badabevamayaM vArddhikoTIkoTimitaM bhavam / upArjayadvabhUvAsya, ziSyastu kapilastadA // 27 // AsuripramukhAstena, svaziSyA bahavaH kRtaaH| marIcistamanAlocya, brahmaloke suro'bhavat // 28 // kapilenApi devatve, divyazaktyA nijaM matam / prasiddhi paramAM nItaM, paMcaviMzatitatvabhRt // 29 / / marIciH svargatazyutvA, paMcamAt paMcame bhave / kollAke kauziko nAma, vipraH % AAAA 26 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuzrIyavRttI // 127 // prAnte tridaNDabhUt // 30 // tataH paryaTya saMsAraM, stUNAkhye sannivezane / puSpamitrAbhidho vipraH, prAgvadante tridaNDikaH // 31 // saudharme'tha suro bhUtvA vedadeze'STame bhave / udyotanAmako vipraH, parivrADapyajAyata // 32 // gatvezAne tatazyutvA mandirAkhye pure dvijaH / abhibhUtistridaNDyeSa, tRtIyaM tridivaM yayau // 33 // zvatapuryAM tatayutvA bhAradvAjAbhigho dvijaH / sa prAgbhavavatIbhUtvA mAhendraM kalpamIyivAn // 34 // tato bhrAntvA bhavaM rAjagRhe sthAvaramAhanaH / pUrvavratI gato brahmalokaM bhrAnto bhavaM punaH // 35 // SoDaze'tha bhave rAjagRhe zrIvizvanandinaH / rAjJo vizAkhabhRtyAkhyo, yuvarAjo'sti sodaraH || 36 || bhAryAyAM tasya dhAriNyAM brahmalokAccyutaH sutaH / jIvo'sau nayasArasya vizvabhUtiritIritaH // 37 // yugmam // rAjJaH priyA priyaMguzca, suSuve sutamanyadA / vizAkhanandinaM nAmnA, prAptau dvAvapi yauvanam // 38 // sAntaHpuro mahAbhUtirvizvabhUnirgato'nyadA / mudA krIDitumudyAne, nAmnA puSpapharaNDake / / 39 / / vizAkhanandI pRSThe'syAyAtaH sa ca bahiH sthitaH / priyaMgudevyA dAsIbhirayaM cArtho niveditaH // 40 // tataH sakoSAM vijJAya, rAjJIM rAjA nijAjJayA / tADayitvA mahAbherI, cakre'lIkaprayANakam ||41|| bhairIsvaraM tamAkarNya, vizvabhUtiH | sasaMbhramaH / kimetaditi papraccha, svacchacitto mahIbhujam // 42 // rAjJoce vatsa ! vatsastvaM rAjJAmAjJA hi jIvitam / sImAM puruSa siMhAkhyaH, sAmanto hantumudyataH // 43 // kumAraH prAha tAtAhaM, sutaste'smi nidezakRt / mRge mahAmRgArAteH, saMraMbhaH zarabhasya kaH ? // 44 // ityuktvA daityasainyo'yaM gataH prAbhRtapANinA / tenAnataH samAgatya, nRpAyApayadA miSam ||45|| svAvAse preSito rAjJA, gataH puSpakaraNDake / vizAkhanandinA ruddhaM tadvIkSyAcintayaMcca saH // 46 // nirvAsito'smi tAtena, cchadmanA'hamiti krudhA / muSTayAsshatya kapitthadroH, phalAnyalamapAtayat / / 47 / / uvAcArakSakAMcaivaM, re re rupyAmi yadyaham / kapitthAnIva yuSmAkaM tacchirAMsyapi pravrajyAsvarUpe abhigrahe vIraprabhuH // 127 // // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIvRttau // 128 // 1 | pAtaye // 48 // gurubhaktiM tu nolaMghe, maryAdAmiva vAridhiH / ityudIryAryasambhUtapArzve gatvA'grahIdvratam // 49 // yugmam // zrutvedamanunetuM tamAgato nRpatiH sa tu / na vyAvRttaH parityaktaM, nAdriyate hi sAdhavaH // 50 // gItArtho gurvanujJAtazcaikAkI viharannayam / tapaHkRzazarIraH san mathurAmanyadA yayau // 51 // sutAM tannagarIsvAmipaTTarAzyAH pitRsvasuH / vizAkhanandI tatrAsti, pariNetuM | samAgataH || 52 || vizvabhUtistu bhikSArtha, mAsakSapaNapAraNe / tadAvAsAntike gacchan, vRSeNoddhuSya pAtitaH // 53 // vizAkhanandinA tatra, taM nirIkSya tathA sthitam / samaM svaparivAreNa, cakre kolAhalo mahAn // 54 // vizAkhanandI tad vIkSya, kruddho munivRSo vRSam / vidhRtya zRMgayoH zIrSe, trirazramayadambare || 55 // taM muktatvovAca re pApAH, kiM kopayata mAM sudhA ? / tat kapitthaH phaladhvaMsi, balaM kiM bavApi me gatam 1 // 56 // tapasA'nena bhUyAsaM, vadhAyAsya mahAbalaH / nidAnI tvandakoTyAyuH, prAnte zukre suro'jani // 57 // itazca bharate'traiva, pure potananAmani / rAi ripupratizatrustadrAjJI bhadrAbhidhA'sti ca / / 58 / / sUcito'syAzratuHsvapnyA, balo nAmnA'calo'gajaH / mRgAvatI mRgArAtimadhyA rUpAdbhutA stutA / / 59 / / udyotanA ca sA praiSi, jananyA piturantike / tAM ca pazyan kuraMgo'sau, smaravyAdheSubAdhitaH // 60 // mahAjanaM samAhUyApRcchadantaHpure pure / kasya syAdratnamutpannaM syAddevasyeti te'vadan // 61 // yugmm|| so'pi lajjAdi santyajya, svasutAM pariNItavAn / bhogAsakto janairukto'nvayanAmA prajApatiH // 62 // | bhadrA tu lajjitA putreNA calena samaM gatA / mAhezvarIM purIM kRtvA, sthitA'gAt potne'clH|| 63|| vizvabhUtizyutaH zukrAnnIcairgotraprabhA - vataH / AgAnmRgAvatI kukSau, sA'pazyat svapnasaptakam // 64 // saMvijJAtArddhacakritvo, janmakAle suto'jani / sa tripRSTha karaNDatvAt tripRSTha iti vizrutaH // 65 // sa cAzItirdhanurmAno'nalena halinA saha / Adyena harirAjo'yaM, mahAsnehena vartate / / 66 || paribhramya bhave zaMkha pravrajyAsvarUpe abhigrahe vIraprabhuH // 128 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purAsanAdigahare / vizAkhanandijIvo'pi, siMhatvenaudapadyata // 67 // ito ratnapure'styazvagrIvAkhyaH pratikezavaH / bharatA *4 pravrajyA pravrajyA0 bharatArdhasyApRcchadaivajJamanyadA // 68 // svamRtyu so'pi tasyAkhyad, dataM te dharSayiSyati / yazcaNDavegaM siMha ca, dArubaddArayiSyati svarUpe zrIpradhu- | // 69 // yazca zaMkhapurAsana, tasmAtte mRtyurityatha / so'pi zaMkhapure zAlirakSAyai rAjJa Adizat // 70 // vizeSakam / / tripRSThA- abhigrahe nIyavRttI | calayoH khyAti, zrutvA shNkitmaansH| taM dRtaM caNDavegAkhyaM, prAhiNocca prajApateH / / 71 // prajApatiH saputro'pi, tadA zrI vIra | saMgItakasthitaH / dUtAgame yaduttasthau, raMgabhaMgastato'bhavat // 72 // visRSTastena sanmAnya, dato rAjyapathaM brajan / gatvA pRSThe // 129 // tripRSThena, sAcalena sa kuTTitaH / / 73 // AttaM cAmiSamAcchidya, tad jJAtvA ca prjaaptiH| AkArya dviguNaM davA, tat sarva ca visRSTavAn / / 74 // dutena svaprabhogatvA, yathAvRtte nivedite / ruSTena zAlirakSArtha, tenAdiSTaH prajApatiH // 45 // vinApi vArakaM vatsaura, niyukto yussmdaagsaa| kumArAvityuditvA'sau, nRpaH zaMkha re'calat // 76 / / tripRSThastamavasthApya, rathena balayuga yayau / haikarSakAnAha rakSyante, zAlayaH siMhataH katham ? // 77 // te pAhuH subhaTaiH sebhaghaTaiH saMnaya rakSyate / siMha AzAliniSpatti, halino hanti so'nyathA // 78 // tripRSTho'vak ka siMho'stItyudite'darzi tairguhA / so'bhi siMhamathAyAsIdrathArUDhaH ssaarthiH||79|| cakracItkArataH paMcamukho'sau sammukho'calat / padnaM vyastaM ca taM prekSya, tripRSTho'pi tathA'bhavat // 8 // tataH savismaya-14 krodho'bhidhaavnkhraayudhH| dhRtvA pANidvayenauSThadvayaM tena dvidhaakRtH|| 81 // tathAstho'pi sphuraneSa, siMhaH sUtena shaangginnH| zrIvIrAdyagaNAdhIzajIbenetthaM prabodhitaH / / 82 // mRgeSu tvaM nareSveSa, siMhastatte'suto mRtiH| ilAdhyeti tadgirA zAntakrodhasturyAvani yayau / 83 // dUtaM sandizya nizcintaH, khAda zAlIn hayagrIva! / siMhakRti samAsya, tripRSThaH svapuraM gataH // 84 // ASSISTASAGAR Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 130 // punaH sampreSito dUto'zvagrIveNeti so'vadat / preSayaitau sutau rAjan / , yuddhasao bhavAthavA / / 85 // tripRSTho'syApi dutasya; kuTTane- mA pravrajyAnottaraM dadau / azvagrIvaH sasainyo'pi, potanaM puramAgamat // 86 // tadA jvalanajavyAkhyavidyAdharanRpeNa sH| putrI svayaMpramA svarUpe nAma, tripRSThaH pariNAyitaH // 87 // anavadyAstathA vidyAH, sa dadau tasya khecrH| so'calena samaM bhrAtrA'thAzvagrIvamayodhayada abhigrahe zrI vIraH // 88 // yudhyamAneSu sainyeSu, prAptadainyeSu kiMcana / rathArUDhau DuDhaukAte, haripratiharI rayAt // 89 // dvayoH kSINAkhayorazvagrIva-15 cakraM dviSo'kSipat / padaM padakavaccakre, tat tripRSThasya vakSasi // 9 // cakre cakreNa tenaiva, so'zvagrIvazirazchidam / uSTaM ca surairAyo, vAsudevo jayatyayam // 90 / / sAdhitaM bharatasyAr3a, tripRSThenArddhacakiNA / kRto jvalanajaTyuccaiH, zreNidvitayanAyakaH // 92 // magadheSvAgato vAmabhujana cchatravacchilAm / bhaTakoTIsamutpATyAmuddhRtyAmuMcadacyutaH // 93 // upAya' vaibhavaM tAhA, tasyAyAtasya potanam / sarvaizcakre'rddhacakritvAbhiSeko bhUdharaiH paraiH // 94 / zrIzreyAMsasya pArve'sau, samyaktvaM pratyapadyata / svayaMprabhAyAM tasya zrIvijayazca suto'jani / / 95 // tripRSThazcaikadA zayyApAlamAdizya suptavAn / yadete mayi nidrANe, visRjyA gAyanAstvayA // 96 // prabuddho gAyatastAMstu, zrutvA'bhASata kiM tvayA / nAmI visRSTAstenoktaM, karNayoH sukhadA iti // 97 // taptatrapu tripRSThena, kSepitaM tasya karNayoH / durvipAkaM tadA vedyaM, karma tenArjitaM dhanam // 98 // catuHsamanvitAzIti, varSalakSANi jIvitam / pAlayitvA'tha sa krUrakarmA'gAt saptamAvanim // 99 / / siMhIbhUya gatasturyapRthvI bhrAntvA bhavaM tataH / babhUva manujazcetthaM, vibhordA // 130 // viNshtirbhvaaH||10|| athAparavideheSu, mRkAbhidhapurIpateH / dhanaJjayasya gehinyA, dhAriNyA udare'vizat // 101 // tayA | caturdazasvapnavRSabhAyaizca suucitH| priyamitra iti khyAti, pitarau cAsya cakratuH / / 102 / / kramAdudyotanaM taM ca, rAjye nyasya Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIdhunIyavRttI // 131 // dhanaMjayaH / sadgurorAdade dIkSAM karmmanirmUlanakSamAm // 103 // utpanne cakraratne'tha, paTkhaNDamapi lIlayA / vijayaM vijayaM kurvan, dizAmayamasAdhayat // 104 // pAlayitvA ciraM rAjyaM tatra nyasyAnyadA sutam / viraktaH pATalAcAryAntike'sau vratamagrahIt // 105 // tapastaptvA ca paMcAndakoTIgnazanAnmRtaH / ayaM caturyutAzIti pUrvalakSAyuSaH kSaye / / 106 / / devo'jani mahAzukre, cyutastasmAdajAyata / chatrA grAnagarIsvAmijitazatrumahIpateH / / 107 / / bhadrAyAM nAmataH patnyAM nandano nAma nandanaH / trivargasukhasato'pi, vizeSadharmakarmmaH || 108 // yugmam || rAjye'tItya caturviMzatyabdalakSImayaM nRpaH / pravrajya poTTilAcAryAd, varSalakSaM vyadhAttapaH / / 109 / / viMzatyA kAraNairajjayitvA'I nAmakarmma c| sa mAsAnazanI cakre, dazadhA''rAdhanAmiti // 110 // catuHzaraNatA 1 pApagarhA2zreyo'numodanA 3 / bratA 4nyAlocanA 5 pApasthAnotsargazca 6 bhAvanAH 7 / / 111 / / kSAmaNATanazanaM 9 paMcaparameSThinamaskRti: 10 / ityamUH kramazo vacyamANAH samyagnizamyatAm / / 112 / / arhatatrijagadvandyAn siddhAn vidhvastakarmmaNaH / sAdhUMzca jainadharmma ca, zaraNyAn zaraNaM zraye // 113 // yat kRtaM duSkRtaM kiMcidihAmutra bhave mayA / deve dharme gurau yaccAzAtanA kA'pi nimmitA // 114 // yaccatsUtraM kadA'pyuktaM, dharme ca yddaasitm| pustakAIdgurudravyaM, yadbhakSitamupekSitam // 115 // pRthvIkA - yeSu jAtena, lohaloSThAzmamUrtinA / jalaplavairjalatve vA'gnikAye ca pradIpanaiH // 116 / / vAyubhAve ca daNDAdyairvanaspatitanau tathA / kodaNDadaNDakArAcainasatve'tha ca ye'rditAH / / 117 // kAritaM ca yadastrAdyaM karmabandhazca yaH kRtaH / rAgAd dveSAcathA mohAt, tadgamyAtmano'khilam // 118 // jJAnadarzanacAritraratna tritayagocare / yatkRtaM sukRtaM tattu, svAnyayoranumodaye // 119 // pRthvItve jinabimbAdo, jinasnAtrairapAM bhave / agnitve dhUpadIpAdyairjinAnAM purataca yaH // 120 // vAyuce zrAntasaMghasya, tIrthAdhvanyu 4 pravrajyAsvarUpe abhigrahe zrI vIraH // 131 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIdhunIvRttau // 132 // pakArakaH / kAyasurAzca yo ( vAne surAlaye ) dharmma hetustamanumodaye // 121 // vande nityAni vimbAni, merunandIzvarAdiSu / zatruMjayAditIrtheSu tAnyanityAni vandaye / / 122 / / paMcasvahaM videheSu, bharatairavateSvapi / jinAn jinamunIMzcApi, namasyAmi tridhA'pi hi // 123 // arhattAmarhatAM siddhi siddhatAM sUriritAm / upAdhyAyasadadhyAyaM sAdhuzrAddhasuvRttatAm // 124 // yacca || vijJAtamajJAtaM, ghanaM saddharmakarmmasu / pareNa svena vA'nAyi, tat sarvamanumodaye // 125 // zrI samyagdarzanAdyAni gurUNAM purataH purA / aMgIkRtAni bhUyo'pi, vratAnyaMgI karomyaham || 126 || jJAnadarzanacAritrAcAre bhinneSTadhA'STadhA / yo yo'bhUdapyatIcArastaM tamAlocayAmyaham | 127 // yadvirAddhaM tapaH zaktau, sAmarthya yacca gopitam / mano nirmAya nirmAyamahamAlocayAmi tat || 128 || paMcAzravA nizAbhojyaM, kaSAyANAM catuSTayam / kalirmAyAmRSA rAgadveSau pizunatA'pi ca // 129 // avarNavAdo'bhyAkhyAnaM, mithyAdarzanazalyakam / ityaSTAdaza saMkhyAni, pApasthAnAni varjaye // 130 // sarvamapyupadhiM bAjhaM, sAvadhaM yaugamAntaram / ucchvAse carame vyutsRjAmyahaM ca purA'pyadaH // 131 // anityatvaM padArthAnAM mRtyorazaraNaM tathA / saMsArasya ca vaicitryamekatvaM karmmamarSaNe / / 132 || jIvasyAMgasya cAnyatvamazaucaM ca shriirke| AzravaM karmaNAM teSAM saMvaraM karmanirjarAm // 133 // dharmasvAkhyAtatAM loke, bodhidurlabhatAmapi / bhAvanA bhAvaye maitryAdikyA api caturmitAH / / 134 // saMghaM dharmma guruM nAthaM, pitarau suhRdaM ripum / sadharmma vA vidharmaM vA, kheditaM kSamayAmyaham // 135 // svaM karmma bhujyate ko'pi nopakAryapakAryapi / tattayostoparoSau kiM :, kSAmyAmi kSamayAmi tau / / 136 / / kSamayAmyakhilAn jIvAn, sarve kSAmyantu te mayi / teSu sarveSu maitrI me, virodho na ca kenacit / / 137 // yena merumitenApi, tRptirjantorna jAyate / SaDjIvakAyaghAtena, yasyotpattizca nizcitA / / 138 / / yaH 4 pravrajyA svarUpe abhigrahe zrI vIraH // 132 // // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhuzrIyavRttI // 133 // suprApo yathAcityaM caturgatibhave bhave / taM caturvidhamAhAraM tyaja tvaM tanvarAgataH // 139 // yugmam || pApIyAnapi yaM prApya, prAnte devagatiM vrajet / durlabho yazca cakritvadevatvebhyo'pi janminAm || 140|| yasmAt mukhyAni saukhyAni bhavAndhirgoSpadaM yataH / taM smarAmi namaskAraM paJcAnAM parameSThinAm // 121 // yugmam // vidhAyArAdhanAmitthaM prANate'jani nirjaraH / puSpottaravimAne'sau viMzatyatarajIvitaH // 142 // jambUdvIpe'tra bharate, grAme brAhmaNakuNDake / viprasyarSabhadattasya devAnandA'sti gehinI // 143 // tasyAH kukSau zuceH zuklaSaSThayAM hastottararkSage / candre nandanajIvo'vatatAra prANatAccyutaH // 144 // tayA mukhe vizantazca dRSTAH svamAzcaturddaza / tataHprabhRti tad gehaM jAtimadyadvibhUti ca // 145 // prabhonIMcakulotpattiM, tadA kulamadArjitAm / vijJAyAvadhinA zo, naigameSiNamAdizat / / 146 || pure kSatriyakuNDagrAmanAmanyasti vizrutaH / siddhArthaH pArthivaH zauryanirjitArAtipArthivaH // 147 // jiSNoH zrIriva tasyAsti, priyA jinamatapriyA / trizalAkhyA zalAkeva, strISu zIlavatISu yA / / 148 // tatkukSAtravatIrNA'sti, putrikA tvaM vidhehi tat / parasparaviparyAsamanayorgabhayordvayoH || 149 / / ayaM hi naH samAcAraH, pUrvakarmmavazAjjinaH / yanIca kulamAyAto, nIyate hyuttame kule // 150 // nayainaM trizalAkukSau dvijIkukSau ca putrikAm / maNikhapuNi kAcazca. na cAruH kAJcane kvacit / / 151 // naigameSIndranirdezAd dvayazItidinamAnakam / kRSNAzvinatrayodazyAM candre hastottarAsthite / / 152 / / putrIM dhUlimivAkRSya, devAnandAM prati kSipan / tatkukSizuktito dhAmanidhAnaM svAminaM nyadhAt // 153 // yugmam // ekAsssyAnniryataH svamAnaparA vizato mukhe / caturddaza nizamyaitAn kramAdApa zucaM mudAm // 154 // saudharmendrasamAdiSTamaparairatiduSkaram / divyazaktyA vidhAyedaM, naigameSyagamaddivam / / 155 / / garbhAyAte prabhau svarNaratnavRSTiM vitenire / tadAnIM jRmbhakA parisahopasarge zrI vIrakathA // 133 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 parisahopasarge zrI vIrakathA zrIpradyu: mnIyavRttI // 134 // SHAILSHRESSISRO devAH, pitarau dadhyatastataH // 156 / / vayaM vardhAmahe svarNaratnadhAnyadhanaddhvam / asmAdasya kariSyAvo, vardhamAnAbhidhAM tataH // 157 / / nAmlaina kaTubhirnAtitIkSNairnAtimadhUlakaiH / rasaiH pAlayati bAlaM, garbha svaM trizalA pramaH // 158 // garbhayogI jino mAtuH, pIDArakSaNadakSiNaH / tathA saMkucitastasthau, yathA nAstIti lakSyate // 159 // tatazca trizalAdevI, ddhyaavtyntduHkhitaa| hRto mRto vA me garbho, yanna sphurati kutracit / / 160 // jIvitAdadhikaM taM ca, vinA me jIvitena kim / dhyAyantIti zucA bADhaM, hRdi tApamavApa sA // 161 // anandivarddhano nandivarddhano'bhUta sudarzanA / kudarzanA tadA devyA, garbhAbhAvAdite hRdi / 162 // taM jJAtvA'jani siddhArtho'pyasiddhArthaH svacetasi / yuto'patyayugenApyagamacca nanu vedanAm // 163 // tattApena bhRzaM taptaH, sAvadhAno'vadhau vibhuH| dezena sphUrtimAna mAturmudaH sphUrtimajIjanat // 164 // devyabhyutthAya patyai sA''kathayattattathA'tha sH| mahotsavaM tatAnAntaHpuramantaHpuraM ca tat // 165 // sa garbhAt saptame mAsi, cittebhigrahamagrahIt / yabAdAsye vrataM pitrorjIvatorasamAdhikRta // 166 / / athoccasthe grahavyUhe, vilokitumiva prabhum / AyAte saprakAzAsu, dikSu vizvasya hRdyapi // 167 // caitrazuklatrayodazyAM, candre hastottarAsthite / svAminI suSuve sUrnu, svarNAga siMhalAJchanam // 168 // kSaNaM dattasukhaM tatra, kSaNe zvabhrajupAmapi / niSkampAni dikkumArAsanAni ca cakampire // 169 // bhakkyA'navadhayo'bhyetya, prayuktAvadhayo'tha tAH / SaTpaJcAzadikkumAryaH, sUtikarmANi cakrire // 170 // atha zakraH prabhorjanma, vijJAyAsanakampataH / etya svaM paJcadhAkRtvA, ninye taM merumUrddhani | // 171 // triSaSTirapare'pIndrA, ahNpuurvikyaa''yyuH| tatra snAtre'lpagAze, zakraH svAmiyazaGkata // 172 // bhettumadribhido bhrAnti, pAdAMguSThena pIDayan / snAtrAya vetrivanmeru, saMketenAdizajjinaH // 173 // tenApi svaziraHkampanaiSa saMdezito maghA / 5535A // 134 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 135 // % OMOMOMARSASURE zrImahAvIra ityAkhyAM, dacA snAtre pravRttavAn // 174 // sarveSAM pRSThataH zakraH, snAtraM kRtvA jineshituH| aciMtvA''rAtrika parisaho kRtvA, stutvA ninye ca tdgRhe||17||praatH siddhArtharAjena,kRte'naNumahotsave / svarNaratnAmbarairvRSTiH, punardevairvinirmitA // 176 / / dApasarge zrI hai vRddhirasmAddhanAdInAM, varddhamAnastato vibhoH / pitRbhyAM nirmame nAma, mahAvIrastu vajriNA // 17 // krameNa vavRdhe svAmI, sevya - vIrakathA | mAnaH surAsuraiH / aSTottarasahasrAGgalakSaNairupalakSitaH // 178 // anyadA'dhisabhaM zakro, vIramAhAtmyamastavIt / ko'pi devo'sahiSNustava, prabhuM kSobhitumAgamat / / 179 / / kurvatyAmaLakIkeliM, savayobhiH samaM vibhau / krIDAtarau sa sarpo'sthAt , kumArAMsvAsivAn parAn // 180 // vIro'tucchabalo'tucchasandhi dhRtvA tamAkSipat / kiM citraM gadasau kSeptA, kssaayaashiivissaanpi||18|| militeSu kumAreSu, militaH so'pyatho prbhuH| lokAgragAmI kiM citrI, vRkSAgraM prathamaM gataH 1 // 182 // pRSThamAruhya sarve'pi, svAminA vAhitAH pare / paNo'yamatra yajetrA, vAhanIyAH kilApare // 183 // ArUDhe so'tha devastu, varddhamAno jinendunaa| muSTayA''hatya kRtaH kharvaH, svAbhidhAmatsarAdiva // 184 // natvA ca kSamayitvA ca, gate'sminnatha paarthivH| ziSyIkurvan vibhuM zakreNAgatyAtra nissedhitH|| 185 / / vijJaptazca prabhuH ziSyIbhUyendreNa yadAdizat / tacca vyAkaraNaM jaina jainendramiti gIyate // 186 // vivAhAyArthito nAthaH. pitRbhyAM tadarzavadaH / sutAM samarasiMhasya, yazodAM pariNItavAn / / 187 / / agre yazodayAyuktaH, punayukto yazo-| dayA / svAmI khyAtimiva prApa, putrikA priyadarzanAm // 188 // pariNItA ca sA rAjatanayena jamAlinA / aSTAviMze vibho- // 135 // varSe, pitarau divamIyatuH // 189 // prabhau rAjyAnirIhe'tha, mantribhinandivarddhanaH / sthApitastadgirA gehe , varSa yAvat prabhuH sthitaH // 19 // kAyotsargakaro brahmacArI prAsukabhojanaH / lokAntikaizca vijJapto, dAnaM sAMvatsaraM dadau / / 191 // yugmam // tatazca A A -% Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisahopasarge zrI vIrakathA zrIpradyuH | triMzadamdAnte, kRtaSaSThatapAH prbhuH| zakrezAnAdibhirdevaiH, kRtnisskrmnnotsvH|| 192 // jJAtakhaNDavane yAto, hitvA candrapramA pravrajyA0 zivIm / sahazyAmadazamyAM ca, vidhau hastottaradaMge // 193 // ekAkI vAsavanyastaSyabhRta paMcamuSTikam / locaM kRtvojjhitA. nIyavRttI vadyazcAritraM pratipannavAn // 194 / / vizeSakam / / turya jJAnaM prabhorjajJe, zakraH kSIrAmbudhau kacAn / kSiptvA nandIzvare yAtrA, kRtvA ca tridivaM gataH // 195 / nandivarddhanamApRcchantha, gacchannanyatra ca prbhuH| siddhArthanRpamitreNAyAtena bhukaaltH||196 // nirbha tsitena nirmItyA, nirbhAgya iti bhAryayA / ananyagatikenaitya, somavipreNa yAcitaH / / 197 / / yugmam // nigrantho'pi vibhurdev||136|| dRSyArddha tasya dattavAn / taddazAkartanAyAsau, tubhavAyAntikaM gtH|| 198 / / kuta etajjinAllabdhAmatyuktaM so'vadatpunaH / pazcArddha niHspRhAdasmAt, patita punarAnaya / / 200 // lakSyamUlyaM kariSyAmi, svakalAkauzalAdaham / ityukte tumnavAyenAnusasAra pralaM dvijaH // 201 / / nizyasyAM bhagavAn kakSe. kAyotsargeNa tasthivAn / gopena hantumArabdhaH, pazcAd dRSTvA ca tAn vRSAn // 202 // niSedhya tamuvAcendro. vibho / dvAdazavArSike / tavopasargavarge'smina, syAmahaM pAripAvakaH // 203 // prabhuH prAhAnyasAhAyya| mahento'Inti na kacita / tathApIndro'sya rakSArtha, siddhArtha vyantaraM nyadhAt / 204 // dvitIye divase svAmI, kolAke sanivezane / bahaladvijadhiSNe'dhAtparamAnena pAraNam / / 205 / / paJca divyAni tatrAsan , vijahArAnyataH prabhuH / anyadA'gAcca |daijjaMtakAkhye tApasAzrame / / 206 // bAhuH kulapatestatra, pitamitrasya pUrvavat / bharnA prasArito'sthAcca, pratimAmekarAtrikIm maa| 207 // tenArthitastato gatvA, varSA zasphoTaje sthitH| gotRNAkarSaNAtrANAtadaprItau ca niryayau // 208 // pakSAnte prAvRSaH paMcAbhigrahAnagrahIdimAn / kAyotsargazca maunaM ca, pANipAtre ca bhojanam / / 209 / / nAprItimadgRhe sthAnaM, gRhasthavinayo na ca / %ES553 SCRECORRECR5E // 1 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | parisahopasarge zrI | vIrakathA tato gato'sthikaprAma, grAmyAnujJApanAM vyadhAt // 210 // yugmam // varSA vasAmyahaM yakSazUlapANeniketane / te'pyUcunaiva sAmApravrajyA Tranyo , yakSo'yaM zRNu tatkathAm / / 211 / / grAme'tra barddhamAnAkhye, vaNijaH paNyasambhRtA / anaHpaMcazatI kRSTA, vRSeNaikena paMkata: zrIpradyu: // 212 // so'truTapAlanAyAsya, vaNigvetanamArpayat / grAmyANAM taizca no kiMcittasya dattaM tRNAdyapi // 213 // nIyavRttI kSuttRSArto mRtaH so'bhRcchUlapANirayaM vyadhAt / mAri jane'sthikUTaizca, grAmo'bhUdasthikAbhidhaH // 214 // toSitaizca janaiH zeSedhUpotkSepAt jagAda tam / prAsAde'trAsthikUTasthe, kRtvA mAM vRSamarcata // 215 // ityaadishyopshaanto'ymkaa||137|| lasthaM janaM punH| nihanti yattadevAsI, vAso vo nAtra yujyate // 216 // svAmyanyAzrayalAbhe'pi, tatra pratimayA sthitaH / yakSo'pi sATTahAsaH san , yugapat sapta vedanAH // 217 // ziro'kSizrutinAsAgradantapRSThanakheSvadhAt / tathA'pyakSubhitaM yakSaH, praNamyAkSamayatprabhum / / 218 / / yugmam / / samyaktvaM grAhitaH siddhArthena saMgItakaM vyadhAt / prAtAmyA: samAjagmurdaivajJazcotpalAbhidhaH // 219 // sa prAha yoganindrAntA, svAmin ! svapnA dshekssitaaH| teSAM phalaM prabhurvetti, kiMcittat kathayAmyaham | // 220 // pizAcasya vadhe mohabadhaH kokilayugmake / zukladhyAnaM site citra, dvAdazAMgIvinimmitiH // 221 / arke kevalamaMtraistu, mAnuSottaraveSTane / yazo medhirohe tu, siMhAsanasamAzritiH // 222 // saMghazcaturdA govarge, devAH panasarasyalam / | andhyuttAre bhavottAro, veni dAmadvayaM na tu // 223 // prabhuH prAha phalaM svapnadvayasya zRNu yanmayA / prakAzyo'gAriNAM dharmaH, yati8 dharmo'pi nirmalaH // 224 // tatraivaM zrAvakIkRtya, zUlapANiM vyatItya ca / taccaturmAsakaM pakSakSapaNairanyato'gamat // 225 // vibhordakSiNavAcAlAghato vAcAlamuttaram / tat trayodazamAsyante, papAtAMzukamaMzataH / / 226 // mA bhRtpatitamasthAne, svAmine 555ARA // 137 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vana pravrajyA zrIpradyuH nIyavRttI parisahopasarge zrI vIrakathA // 138 // SHRSSSSAGAR tyetadIkSitam / gRhItaM tena vipreNa, tantuvAyasya cArpitam // 227 // tadyojayitvA lakSaNa, vikrIya bhrAtarAviva / arddhamarddha suvarNasya, mudrA jagRhatuzca tau // 228 // anyadA zvetavIM gacchan, vibhurgopairabhASyata / devArya ! dRgviSo'trAhistadanyenAdhvanA braja | // 229 // svAmI tasyopakArAya, sametya saralAdhvanA / kAyotsarge sthitastena, dRSTo daSTo'pi nApatat // 230 // vismitaM taM prabhuH prAha, maunAbhigrahavAnApa / nanu budhyasva budhyasva, caNDakauzika ! mA muhH|| 231 // tvaM hi pUrvabhave bheka, virAdhya kssullkeritH| taM hantumudyataH staMbhe'thAsphAlya gatajIvitaH // 232 // jyotiSkIbhUya saMjAtaH, sutaH kulapateratha / kauziko nAma roSAttu, khyAto'bhUccaNDakauzikaH / / 232 // yugmam // mRte kulapatau ca tvAmadAtAraM prakopanam / hitvA tapasvino jagmuH, kaH zuSka sevate saraH // 233 / / vRtyarthamanyadA''netuM, kaNTakAn brajite tvayi / zvetavItaH samAgatya, kumArairvidrutaM vanam / / 234 / / tajjJAtvA ca samAgacchan, smudytprshvdhH| garte'pataH kuThAreNa, ziro dIrNa ca te dvidhA / / 235 / / mRto'hiviSo jAtastatraiva ca vane bhavAn / virAdhita hi zrAmaNyaM, babanarthapradAyakam / / 236 / / itthaM svasya bhavAn zrutvA, vIkSya cAsak sitaM prbhoH| jAtismaraNamutpede, cake tvanazanaM sudhIH // 237 // sa zAntaH svamukhaM kSiptvA, bile tiSThannazobhata / saviSAbhyAM nijAkSimyAM, durgatiM dagdhumudyataH // 238 // yaSTiloSTAdibhirlokAstadehamupadudruvuH / takravikrayakAriNyo'mrakSayaMzca muharmuhuH // 239 // cakrire cAlanIprAyaM, tatkAyamatha kiittikaaH| jIvAt tattAdRzaM karma, kathaM syAdanyathA pRthak ? // 24 // upasargAn viSaviM, gato'hiH kalpamaSTamam / uttarItuM prabhurgaGgA, nAvaM samadhirUDhavAn / / 241 // kauzikoktiM tadAzrutvA, zAkunaH kSamilo'vadat / nAdya bhadraM maharSastu, prasAdAdasya sundaram // 242 / / yastripRSThe bhave siMho, hatastajjantunA tadA / dRSTo nAgakumAraNa, taM nAvaM bhettumudyataH // 244 // / 138 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 139 // SAKASERSIOASSASAR nivAryopadravantaM taM, bhindantaM ca rrksstuH| kambalasabalajIvI, navyau nAgakumArako // 245 // tatkathA mathurApuryA, jindaa-| | parisahoso'sti dhaarmikH| bAlatve tena cAbrahma, niSiddhaM viSame tithau // 246 / / ahaMdAsyabhidhA tatra, kulInAsti ca bAlikA / upasarge zrI guroH puro nyaSedhIcca, sA'pyabrahma same tithau // 247 / / daivAttayo vivAho'bhUta, pratijJAzcaratorjuSoH / brahmavratamakAluSyaM, vIrakathA dvayornirvahati sma ca / / 248 / / pravarddhamAnasaMvegau, bhAvAttadvAdazavatau / catuSpadaM sacittaM ca, svabhoge privrjtH|| 249 // AbhIrI dugdhadadhyAdi, yA sadA''nayate gRhe / jAtA tayA saha prItiranyadA tattanUbhuvaH / / 250 / / vivAhe zrISThanA vastrAlaMkArAdi samarpitam / vivAhAnantaraM sA tu, vRSayugmopadAmadAt // 251 / / yugmam // tadA nAsId gRhe zreSThI, muktvA''bhIrI tu tadtA / Agatastau vRSau vIkSya, zreSThI citte vyacintayat / / 252 / / etau varAko vAhyate, barAkI sA ca yate / tatprAzukatRNAmbhobhiH, poSayAmi vRSAvimau // 253 // dhyAtveti dharmAkhyAnena, tena to zrAvakIkRtau / kurvAte sarvadA parvatithiSvAhAravarjanam // 254 // jAtAvatimRda tau cAvAhyamAnau gate'nyadA / bahiH zreSThini mitreNa, nItvA tau vAhitAvati // 255 // muktau tau punarAnIya, zramAtA niHsahAMgakI / patitau vIkSya ca zreSThI, jAtastaduHkhaduHkhitaH / / 256 // kAritA''rAdhanAvAttAnazanau nAgatAM gatau / / jJAtvA'vadheH sudaMSTrotthopasarga svAmino drutam // 257 / / Agatyaikena nauruttAritA gNgaaprvaahtH| apareNa sudaMSTrastu, yuddhe jitvA praNAzitaH / / 258 / / yugmam // gandhAmbupuSpavRSTiM ca, dvAbhyAmapi kRtA vibhau / sarvairnamaskRtaH svAmI, naulokairatha to // 139 // gatau / / 259 // gato rAjagRhe taMtuvAyazAlaikakoNake / dvitIyAM prAvRSaM mAsakSapaNairatyagAdvibhuH // 260 // itazcAjani bhadrAyAM, suto maMkhasya mNkhle| sa gozAlAprasUtatvAdgozAla iti kiirtitH||26shaamkhaa hi gaditAzcitrapaTTikAjIvino jnaaH|duHshiilo'pi prakRtyADa Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttau // 140 // sau, tenopAyena jIvati // 252 // so'pi dvitIya koNe'sthAnmAsakSapaNapAraNe / vibho ratnAdivRSTiM ca dRSTvA cetasya citayat // 263 // na sAmAnyo hyasau ziSyastadetasya bhavAmyaham / dhyAtveti muNDIbhUyAsau, paryagAt svAminA samam || 264 // tRtIyAM prAvRSaM svAmI, dvimAsakSapaNo'tyagAt / kAyotsargeNa campAyAmudguhA (tkaTA) dyAsanastathA // 265 // caturthI prAvRSaM pRSThacampAyAM paMcamIM punaH / zrImadrilapure cakre, caturmAsImupoSitaH / / 266 / / mAghamAse'nyadA kAyotsargasthaM kaTapUtanA / dRSTvA tripRSThajanmastrI, vaikriyitvA tapasvinIm // 267 // jaTAvankAmbubhiH svAmigAtraM zItAdupAdravat / sahan zrutAvadhijJAne, savizeSatvamApa saH // 268 // yugmam // caturmAsopavAsaizca paSThIsaptamikASTamIH / saptikA''labhikArAjagRheSu prAvRSo'tyagAt // 269 || lADhAdyanAryadezeSu, zItoSNAdisahaH prabhuH / navamIM prAvRSaM tasthau, drutale vasatiM vinA // 270 // bhraman babhau sagozAlaH, kuzAla : saptavatsarIm / yato'dhvanyanyadA ( proce, ) gozAlo bAlaceSTitaH // 271 // ( vAtsyAyanaM tapasyantaM dRSTvA yUkAsamAkulaM ) yUkA zayyAtaratvena zAntAtmAnaM punaH punaH // 272 // durvAcA tasya dagghena, taM dagdhuM mumuce'munA / tejolezyA praNazyAyaM svAmipAdAnupAgamat / / 273 // bhartrA''yuH prakRterasya, kRpAM kRtvA kRpAlunA / prakRtyA zItalezyena, sA hRtA zItalezyayA // 274 // tadvIkSya kSamayAmAsa, svAminaM munirAnaman / yuSmadIyo mayA'jJAyi, nAyamityasakRdvadan / / 275 / / gozAlena punaH pRSTastejolezyodbhavaM jagau / SaNmAsI sanakhamApamuSTayA'mbuculukena ca / / 276 / / tatkRtvA pratyayaM vIkSyASTAGgajyotiSavAnayam / pRthak paryATa gozAlo, jino'hamiti vibruvan // 277 // dazamIM prAvRSaM svAmI, zrAvastyAM puri nirmame / apyekapudgalanyastadRSTiH pratimayA sthitaH || 278 || peDhAlagrAmapArzvasthaH, zakreNeti prazaMsitaH / zrIvIraH kSobhyate naiva, sendrairdevAsurairapi // 279 // yugmam // parisahopasarge zrI vIrakathA 1188011 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI parisahopasarge zrI vIrakathA // 14 // 4354ACADARSHA zakrasAmAnikastacca, zrutvA tat saGgamAbhidhaH / kRtapratijJastatrAgAdvIraM kSobhayituM prabhum // 28 // tena ca prathamaM cakre, rajovRSTiH pipIlikA / daMzA ghRtelikA pazcAd , vRzcikA nakulA api // 281 // sAzca mUSakA hastI, pizAcavyAghrarUpake / pitroca rUpaM kaTakaM, pAdayoragnidIpanan // 282 / / pakSiNAM lambanaM kAye, mahAvAtena pAtanam / tataH saMvargavAtena, cakravad bhramaNaM param // 283 // saGgItaM varadAnaM ca, pratigehamaneSaNA / lohamArasahasrasya, cakraM zIrSe ca cikssipe|| 284 // AjAnu bhagavAnuyA, magno'pyasmin kRpAparaH / nirAhAro'pi SaNmAsImupasarmAn zamo'sahat // 285 / / kulakam // sa nirviNNaH samAgacchan , saudham shkrtaadditH| 5 nijaM nirvAhayatyAyurabdhimAnaM surAcale // 286 / / SaNmAsyante prabhurgavA, gokule pAraNaM vyadhAt / vatsapAlaprasUdattapAyasenojjhi| tena tu / / 287 // sajAte pAraNe cAsya, vibhu vnditumaayyuH| saukhyasaMyamikAH sArvavAsanAvAsanAbhRtaH / 288 // vaizAlyAM tu puri smpuurnncturmaasopvaasinaa| prAvRDekAdazI cakre, svAminA siddhigAminA // 289 // jIrNazreSThI prabhuM nityapAraNAya nymntryt| navazreSThigRhe mASaiH, svAmIcakre tu pAraNam / 290 ||pNc divyAni tatrAsannanyato vihato vibhuH| zrIpArzvanAthaziSyo'tra, kevalI samavAsarat // 291 // banditvA'pRcchi rAjJA'sau, ko dhanyaH zreSThinoIyoH? / kevalyAha navasyAsya, vasudhAraihikaM phlm||292|| jIrNo nAkarNayiSyaccet, pAraNAdundubhidhvanim / kevalaM tanmuhanAvApsyadyAtA'cyute'dhunA // 293 // nat zruttvA bahavo buddhAH, | zizumArapure'nyadA / kAyotsarge sthite nAthe, camarotpatanaM tvabhUt // 294 / / kozAmbyAmatha nAtho'gAjjagRhe'bhigrahaM param / caturdA dravyato mASAH, kauzAmbI kSetrataH punaH / / 295 // kAlato yAmayugme tu, bhAvato rAjanandanA / prapannA dAsatA muNDA, kumArI rudatI tthaa||296|| yantritAdidvayAntaHsthadehalI SaSTha(lyaSTama)pAraNe / sUrpakoNena datte cecato'haM pArayAmi taiH // 297 / / // 14 // jAUka Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FRE - pravrajyA parisahopasarge zrI vIrakathA zrIpradyunIyavRttI // 142 // vizeSakam // evaM sAbhigrahaH karmakSapaNAya kssmaanidhiH| pratidhiSNyaM caran vIraH, zItarocirivAyayau // 298 // tatra rAjA zatA nIkastasya rAjJI mRgAvatI / paramazrAvikA putrI, zrIceTakamahIbhujaH / / 299 / / tasya mantrI sugupto'sti, nandAnAmAsya gehinI / * sneho nandAmRgAvacyoH, paramaH samazIlayoH // 300 / / zreSThI dhanAvahazcAsti, svbhaavaadRjumaansH| tasya bhAryA'sti mUlAkhyA, pratikUlA RjuSvapi / / 301 // anyadA sacivAvAsAt , pravizya nissRte vibhau / jJApito nandayA mantrI, mRgAvatyA ca bhUpatiH // 302 // tena mantrI samAdiSTaH, zAsrajJAstena bhaassitaaH| abhigraho na kenApi, jJAtastu prabhucetasaH / / 303 // nausenyena purA gatvA, zatAnIkanRpo'ruNat / caMpAM tdaa''kule'neshtttptirddhivaahnH|| 304 // yo yad gRhNAti yat ghuSTe, uighuSTe taccamUcaraiH / campA muSitasarvasvA, kSaNenApi kRtA bhaTaiH // 305 // tadauSTrikeNa caikena, dadhivAhanagehinI / dhAraNyAkhyA samaM putryA, vasumatyA samAdade / / 306 // tenoktaM pathi lokAgre, bhAryeyaM me sutAM punH| vikreSye sA tadAkarNya, vidIrNahRdayA mRtA // 307 / / kauzAmmyAM tena vikrItAM, sutA lAtvA dhanAvahaH / gRhaM nItvA'tha mUlAyA, bhujiSyatvena cArpayat // 309 // tasyAH zIlena vAcA ca, zaityAdApyAyitaH pitA / tAM sutAM candanetyUce, mUlA tasyAstu zaMkate // 310 / / bAlA rUpavatImetAM, zreSThI cetpariNeSyate / | tadA'haM nihatA mUlAnmUlA cintayatIti c||311|| zuzubhe barhibarhAmakezI sA mRglocnaa| navInayauvanArambhA, rambhA bhuvAmivA gatA / / 312 // anyadA'nyaparIvAre, vyAkule gRhkrmbhiH| vAtAyane ca suptAyAM, mUlAyAM nidrayA vinA // 313 / / grISmArka| tApasantapte, zrISThanyAzrayamAgate / svapituzcandanA bhaktyA, pAdazaucaM vydhaadiym||314|| tadA ca kacabhAro'syAH, zrasto mA''o bhatviti / zreSThinA kambayA dhRtvA, baddho mUlA dadarza tat // 315 // tato'dhyAyan mayA'dhyAyi, yatpUrva tattathA dhruvam / zrISThanazca AGAL E ARCANESENSE // 142 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA zrIpradhu- nIyavRttI parisahopasarge zrI vIrakathA CEOPLEC // 143 // AAAAAAAAC%ar BITitaM spaSTaM, putrItvaM chalanaM prm||316|| muNDayitvA'kSipad yaMtre, nigaDena niyAtratAm / dinatraye gate zreSThI, jJAtvA tadahirAnayata / // 317 // kSudhitAyAH samAsyAH, kunmASAn sUrpakoNake / agAnigaDabhaMgAya, lohakArasya hutaye // 318|| rudatyAM jina AyAsIt , pAraNaM kAritaM tayA / divyAni paMca tatrAsan, nigaDau nUpurau vRtau // 319 / / mAtRSvasurmUgAvatyA, milako vRSTimIpsukam / nivArya nRpatiM prAdAddhanaM tat zrISThane maghA // 320 / / nRpasya candanA dattA, devendreNa vibhoriyam / bhAvinI prathamA ziSyetyuktvA svargamupeyivAn / / 321 // tapo vIravibhorevaM, SaNmAsakSapaNaM purA / sAbhigrahAttu SaNmAsI, nyUnA'bhUtpaMcabhirdinaH // 322 // caturmA | syo navAbhUvan, trimAsyo ve babhUvatuH / sAdvimAsike dve ca, dvimAsakSapaNAni SaT // 323 / / dve sArddhamAsike jAte, mAsikAnyarka| saMkhyayA / pakSA dvAsaptatizcAsan, bhadrAdipratimAtrayam / / 324 pratimAzcaikarAtrikyo, dvAdazASTamabhaktataH / ekonatriMzadadhike, SaSThAnAM dve zate mate // 32 // nityabhaktaM caturtha ca, kadAcidapi nAjani / sarvameva tapaHkarma, jalahInaM prabhorabhUt / / 326 / / jAtaM saikonapaMcAzat, pAraNAhaHzatatrayam / dvAdazAbdI ca SaNmAsI, pakSaM chadmasthatA'jani / / 327 // evaM vihRtya zrIvAraH, same| tya RjupAlikAm / nadI tale'tha kaMkalle, kRtaSaSThatapAH sthitaH // 328 // tatrotkaTAsanasthasyAtApanAsthasya mAdhave / prabhordazamyAM | zuddhAyAM, candre hastottarAsthite // 329 // aparAhne catuSkarmakSayAdajani kevalam / kSaNaM jAtaM sukhaM tatra, kSaNe nairayiNAmapi // 330 / sendrardevaiH samAgatya, prAkAratrayamAdadhe / AdyAyAM dezanAyAM tu, pratibodho na kasyacit // 331 // mAtaMganAmnA kRtasamidhAno, yakSaNa siddhAyikayA ca devyA / zrIvIranAtho vijahAra bhavyAmbujaprabodhe'mbujabandhubandhuH / / turyadvAra iti turygaathaarthH|| | atha punarapi pravrajyAduSkaratvameva vyanakti, I // 143 / ALA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 144 // jAvajjIvamamajjaNamaNavazyaM bhUmisayaNamuddiddhaM / kesuddharaNaM ca tahA nippaDikammattaNamapuruvaM // 5 // yAvajjIvaM amajjanaM-asnAnaM, uddiSTamiti dvitIyapadagataM caturSvapi padeSu yojyate, yaduktamuktyA pUjyazrIharibhadragurormayA / samarAdityasaMkSepe, sAdhusnAnojjhakSaNe // 1 // kRte snAne kSaNaM zaucaM rAgamAnau ca cetasi / strIjanaprArthanIyatvaM brahmacaryasya dUSaNam || 2 || ghAto jalasthajIvAnAmanyasattvavibAdhanam / kSIrakSAlanamaMgAre, ivAjJAnaprakAzanam || 3 || asnAne tu na doSAste, matveti munipuMgavaiH / vayaM snAnaM tataH siddhivadhUsaMgamasaspRhaiH // 4 // tathA anavarataM bhUmizayanamuddiSTaM na tu palyaMkAdizayanaM, kezoddharaNaM ca, tathA niSpratikarmatvaM apUrva, viziSTamityarthaH, samAsato gAthArthaH, vyAsArthastu niSpratikarmatve zrIsanatkumAracakravarttimunirudAhiyate, tathAhi zriyaM kAMcana vibhrANe, zrIkAMcanapure'bhavat / ( zrIvikramayazovyAptaH ) zrIvikramayazA nRpaH || 1 || antaHpurapurandhrayo'sya, santi paMcazatImitAH / sa cikrIDa samaM tAbhirvazAbhiriva vAraNaH // 2 // tatrebhyo nAgadatto'sti, tasya lokottarAkRtiH / viSNoH zrIriva viSNuzrIH, priyA prANapriyA'sti ca // 3 // sA'nyadA haggavAkSeNa, pravizya nRpahRdgRham / vivekAdIni ratnAni ciratnAnyapyapAharat || 4 || jJAtvA dasyumudAsyainAM, nyAsthadantaHpure nRpaH / baddhA ca bAhupAzenAmuMcanAtarasAmapi / / 5 / / tAmeva pIDayannaMge, rakSatyanyAH sa vIrasUH / rAjJaH saMvananaM cauranigrahazca yato nayaH // 6 // nijapriyAviyogArttigrahaprasto'nyacetanaH / unmatto nAgadatto'bhUddattaduHkho narendunA // 7 // catuSke catvare mArge, dvipathe ca catuSpathe / vaiSNavo viSNuvadviSNuzriyamekAmamasta saH // 8 // tAmeva hRdaye vihirantazca santatam / na kAMcanapurAdhIzo, mene kAMcana kiMcana // 9 // prANezvarApahAriNyAstasyAH prANApahArakam / nirmammuH kArmaNaM rAjapatnyo'nyAH kAmaniSThurAH || 10 || kArmaNana mRtAmetA pravrajyAduSkara sanatmAra kathA // 144 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuzrIvRcau / / 145 // majAnan mohamohitaH / kupatiH kupitAM jAna aGghilagna vttuunydhaat|| 11 // cadubhiH paTubhirnAlpaira jalvaMtImimAmayam | aMke kRtAM (tvA) kSamA bharttA (nijAvasthAM ) kRpAlIko nyavedayat / / 12 / / tadvIkSya so'nyato ninye, mantravyAjena mantribhiH / viSNuzriyaH zarIraMtu, bhujiSyaH preSitaM bahiH || 13 || mantribhirmantrayitvA'sau vAsavezmanyupAgataH / tayA hInaM tu tadvIkSya, hA hato'smIti mUrcchitaH || 14 || agre viSNuzriyA chinnacaitanyaM mUrkhayA'tha tam / zocyazocyamazocanta, sacivAH zucibuddhayaH / / 15 / / candanAditA mUrcchA, yadA sa prAha mantriNaH / yatra kvApi priyA me'sti, tato'pyAnIya dIyatAm // 16 // iyamatropaviSTA'sti, vadadbhiH sacivairapi / dvidinyanantaraM ninye nRpaH kuNapasannidhau // 17 // tadA'gopitagopyAMgaM, kRmikarNi kalevaram / vIcya kSoNipatirdadhyauM, | vivekasadRzaM hardi || 18 || kulaM zIlaM yazaH puNyaM yatkRte sarvamujjhitam / tasthA etaccharIrasya, prinnaamo'ymiidRshH|| 19 // malamUtranidhAnetra, gAtre'sRgvistragandhini / tattacchuSiramedhye'smin medhyabuddhirmayA kRtA // 20 // avikrameNa kAmasya, jaye'payazasA jane / svaM nAmApi mayA'narthakAriNA'narthakaM kRtam // 21 // yathedaM nazvaraM dehaM tathedamapi nishcitm| tadasya lAbhaM gRhNAmi, karmmanirmUlakaM vratam / / 22 / / dhyAtveti sa vratI sUreH, suvratAd dustapaM tapaH / taptvA sanatkumAre'bhUt, kalpe devo maharddhikaH // 23 // tato ratnapure jAto, jinadharmAbhidho vaNik / nAgadattastvad bhrAntvA, bhavasiMhapure dvijaH // 24 // sa tridaNDayagnizamrmAkhyo, dvimAsakSapaNavratI / rAjJA ratnapurezena, tatrAyAto nimantritaH // 25 // tatraiva jinadharmma sa, vIkSya tadvid dvidhA'vadat / bhojanaM bhAjanaM nyasya kurve pRSThe'sya nAnyathA / / 26 / / hRdayaM jinadharmmasya, jinadharmeNa vaasitm| rAjA''jJayA'pyataH prApa, pRSTha | tasyAnyatIrthikaH // 27 // taptapa yasapAtreNAdAhi pRSTha naM hRtpunaH / tatpRSThe 'syodvRtA tena, chavirnatu mukhacchaviH || 28 // gatvA 5 pravrajya duSkaratve sanatkumAra kathA // 145 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 | duSkaratve zrIpradyu, mnIyavRttA kara // 146 // ''zrayamayaM saMghacaityapUjAM vidhAya ca / vratamAdAya zailAye, kAyotsargeNa tasthivAn // 29 // pRSThamAMsAdibhiP?rbAdhyamAno'pi ThA5pravrajyAnizcalaH / pUrNAyurindraH saudharma, jinadharmojaniSTa saH // 30 // sa tridaNDI tu mRtvA'sya, yAnamairAvaNo'jani / tatathyuto bhavaM bhrAntvA, sitAkSo guhyako'bhavat / / 31 // itazca jambUdvIpasyAbharaNe kurunIvRti / ihAsti hastinapuraM, puraM surapuraprabham / sanatkumAra kathA | // 32 // ramyazca seta ityAkhyAkhyAtastatrAbhavan nRpaH / sahadevI mahAdevI, cAsya devIva ruuptH|| 33 // tatkukSau jinadharmasya, jIvaH saudhrmklptH| caturdazamahAsvapnasUcitaH samavAsarat // 34 // kAle'sUta sutaM sA tu, mahenAtha mahIyasA / sanatkumAra ityAkhyAmasya khyAtAM pitA'tanot // 35 // mUrto manorathaH pitrorayaM sUnuravarddhata / kuzalaH kalayAmAsa, kramazaH sakalAH kalAH // 36 // sa subhrabhUlatAvAsavanaM prAptazca yauvanam / maitrI mahendrasiMhena, kAlindIsUrajena ca // 37 // sa ca sA - lA kacatvAriMzaddhanustanumAnabhRt / advaitarUpasvaNoMbhaH, sarvalakSaNalakSitaH / / 38 / / anyadA makarandAkhyodyAne mitreNa saMyutaH / gatA rantuM vasante'sau, vasanteneva hRnmayaH // 39 // tadA cAzvapatipratnaprAbhRtAzvavrajAnnRpaH / nAmnA jaladhikallolamazvaM preSIta sutocitam // 40 // tyaktakrIDaH samArohat , kumArastaM hayaM syAt / calAcalanamAtreNotplutya dUraM gataH sa tu / / 41 // calan | sanatkumAro'tha, niruNaddhi yathA yathA / zikSAyAM viparIto'zvaH, sa dhAvati tathA tathA // 41 // anvayAsIta kumArAzvamazvase- // 146 // no'zvasenayA / tadA ca tyapAvantyA (vAtyayA gatyA ) 'pmRtyunetryorbhuut // 43 // tato mahendrasiMhena, mahAnirbandhato nRpH| ninye sutaviyogAoM , vyAvRtya nagaraM prati // 44 // svayaM nRpamanujJApyAnumitraM sAMdhyarAgavat / mahendrasiMhaH kAntAraM, dvIpAntaramivAvizat // 45 // azaraNyevaraNyeSu, niviDAdriSu vAdiSu / nimnagAsu sudurgAsu, babhrAma suhRdaH kRte // 46 // na zItaM zIta COLEGECHODAECEMCASH Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA zrIpradyunIyavRttI 5555 147 // kAlasya, noSNamuSNAgamasya ca / nAmbu cAmbudakAlasyAnalasyo'yaM vyajIgaNata // 47 // mahendrasiMhaH sarvatra, mitramevaM viloka- P5pravrajyAyan / sasArasArasArAvairAsasAra saraH saran // 48 // padminInilayaM svacchaphaladaiH parivAritam / samitramiva tadvIkSya, tApaM | duSkaratve tatyAja vartmajam / / 49 // taccAtitheyamAtithyamasya cakre phlairjlaiH| arjitaM sarvasAmAnyaM, dhanaM dhAnyaM sarazca san / / 50 // sanatkumAra tarItumiva duHkhAbdhimArUDhasyAsya saMvaram / dakSiNenekSaNenoceH, paspande pAhunA'pi ca // 51 // tato harSasamutkarSaromaharSeH kathA puro vrajan / veNuvINAdhvanisphIta, saMgItamabhRNodasau // 52 // dadarza darzanIyAMgamRgAkSimadhyavartinam / kaNThapIThaluThaddhAraM, hai sAdaraM suhRdaM nijm||53|| dUrAduddaNDamuddaNDapraNAma sUtrayannayam / samutthAya kumAreNa, saharSa prisssvje||54|| tayomilitayoH kAlA dvArambhodharayoriva / snehayuktirabhUd vyaktyA, bASpamuSNaM vimuMcataH // 55 // prAgvRttaM tena pRSTazca, 'kumAraH kathane priyAm / Adizya ca kulamatisaMjJAM zete sma kaitavAn // 56 // sA'pyAha ca turaMgeNApahRtastava suhRdH| dvitIye'ti zrameNAzvaH. | sa ca nizceSTatAM gataH // 57 // muktaH sakhyAdathottIrya, muktaH prANairapi kSaNAt / rAjApathyakRtaH prArthyaH, prANanAzo | yathA tathA // 58 // Aryaputro'pi mUrchAlaH, suptastarutale kSaNam / tadadhiSThAtRyakSeNAbhyAgato'yaM mahApumAn // 59 // | vicAryeti jalaiH siktaH, prabuddhaH pAyitaH pyH| Uce kastvaM kutazcaitat , payaH pIyUSasodaram ? // 6 // // yugmam sa prA haivamahaM yakSaH, pathazrAntasya te kRte / satkRpo mAnase mAnin !, mAnasamaDhaukayaM pyH| 61 // tvatsakhA prAha dAhAya, bahavo'pi // 147 // | davA iva / santi zAntyai punastasya, bhavAneko ghanAghanaH // 62 // tApastveSa mamAtyantaM, mAnase'mAnasevanAt / zAnti yAsyati | | tattvaM mAM, naya tatra nayAdhvaga! // 63 // tataH puNyajanenAmuM, nItaM puNyajanottamam / kailAse mAnasAMtaHsthaM, dhRtvA tApamapAharat // 64 // SAGAR C ECAUSESCORE Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhuzrIyavRttI // 148 // yAtraduttarati snAtvA tAvat prAgjanmavairiNA / vIcyA sitAkSayakSeNa, krodhato yodhitazviram // 66 // yuddhvA ciraM ca te sakhyA, vajrasAreNa muSTinA / hataH prahatadarpaH sa gato'tha dhRtamatsaraH ||37|| tatastvadIyamitrasyopariSTAtuSTitaH kRtA / puSpavRSTizva dRSTi, surastrIbhirvikasvarA / / 68 / / tadA ca bhAnuvegasya, vidyAdharapateH sutAH / aSTasaGkhyAstamabhyarcya ninyire nagaraM nijam // 69 // tAsAM ca pitRdattAnAM pANigrahamayaM vyadhAt / pUrvabhAgyapradattAnAmaSTAnAM dizriyAmiva // 70 // suptastvAbhiH samaM dveSiyakSeNAkSepi so'nyataH / prabuddhaH saudhamAlokyArUDhastaM saptabhUmikam // 71 // sudatIM rudatImekAM, tatra prekSya mama priyaH / tAmuvAca kimekA tvaM, kA ca 1 kasmAcca rodiSi ? / / 72 / / soce sAketabhUpAlasurASTrasya sutA'smyaham / sunandA nAma dattA cAzvasenanRpasUna ve // 72 // pitrA sanatkumArAya hRtvA vidyAdhareNa tu / muktA'smyatra gatazcaiSa, na jAne kiM kariSyati 1 // 73 // yugmam // kauravyo'smIti mA bhaiSIrityuktvA tAM suhRttava / vajravegaM priyA cauraM hanti smAzanivegajam 74 // tataH sunandAM strIratnaM, prAgvetRvajrani (jana ) veditam / upayeme'zvasenAGgajanijanitasammadam ||75 || vajravegasvasA sandhyAvalI vagre'mumeva ca / bhrAtRghAtI patirbhAvIti jJAtvA jJAnino vacaH / / 76 / / janako vajravegasyAzanivego'tha matpriyam / abhyaSeNayadasyAdAdvidyAM sandhyAvalI tadA / / 77 / / tatkAlasiddhavidyo'yaM, vidyAbhujabalorjitaH / yuyudhe'zanivegena, bhAnuvegAdibhirvRtaH // 78 // ciraM yuddhvA ca cakreNAzanivegaziro'cchidat / svanmitre'taH surairmuktA, puSpavRSTiH papAta ca // 79 // vaitADhyAdrau tato nItvA, caNDavegAdikairnRpaiH / cakre khecaracakritvAbhiSeko'sya vivekinaH // 80 // vanditvA pUjayitvA ca pratimAH zAzvatAItAm / krIDArthamatrAyAto'yaM militazca bhavAniti // 81 // prabuddho'tha kumArastaM, vaitADhyaM samamAnayat / tenApi tatrAyAtena, cakre caityeSu vandanA // 82 // tataH sakhecaraH sAntaHpuro'sau hasti 5 pravrajyA duSkaratve sanatkumAra kathA // 148 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI II E pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI BI pariSahe sanatkumAra caritraM // 149 // HASAGAR naapure| samaM mahendrisiMhana, smaayaato'shvsenaa83||pitaa rAjye pramodena,sthApayitvA nijAGgajam / rAjarSeH suvratAt samyagbhavottAryagrahIdvatam // 84 // rAjA sanatkumAro'tha, suhRdaM sauhRdAzrayaH / mahendrasiMha senAdhipatitve'tiSThipanmudA // 85 // cakraratne samutpanne, | sa SaTkhaNDamasAdhayat / dazavarSasahasrathA'sau, varSa bharatanAmakam // 86 // sampUrNacakravartitvavaibhavaH svapurAntike / sanatkumAranAmAsau, turyazcakrI samAyayau // 87 // saudharmendrastatastasmai, shriidnaapressynmudaa| cAmare kuNDale devadRSye dve pAduke api // 88 / / hAroDumAlAM zvetAtapatraM ca mukuTaM maNIn / sapAdapIThaM paMcAsyapIThaM bhUri ca bhUryapi // 89 // pravRtta'psarasA nRtte, kalaM gAyati tumbarau / cakroza utsavaprIto, dhanadena pravezitaH // 90 // nRpaiH samastairabhyetya, kRte dvAdazavArSike / cakriNazcakravartitvAbhiSekasya mahotsave | ||91||tv prAgjanmamitrasya, zakreNa preSya mAmiha / utsavo vidadhe zrIdastamityuktvA tiroddhe||12|| yugmm|| dadhe sanatkumArasya, | lakSmyA rUpeNa tejsaa| saubhAgyena ca bhAgyena, na ko'pi pratirUpatAm // 93 / / ekadA ca sudharmAyAM, nATakakSiptacetasaH / zakra syezAnato'bhyAgAt, suraH ko'pytibhaasurH|| 54 // tejAMsi nijatejobhistena devena nAkinAm / tirohitAni tArANAM, | bhAnuneva svabhAnubhiH // 95 // gate'smistridivaM tatra, deve devairdivsptiH| prAcuryakAraNaM pRSTastejasAM prAha tAn prati // 96|| janmanye| tena pUrvasmisvapastaptaM sudustapam / AcAmAmlavarddhamAnaM, tatprabhAvo'yamadbhutaH // 97 / / punaH pRSTaH suraiH ko'pi, sampratyasti | paro nrH| tejasvI rUpavAMzceti?, tataH provAca vAsavaH / / 98 // cakrI sanatkumAro'sti, yAdRg rUpeNa tejasA / tAdRzaH ko'pi mAnavAsti, nareSvapi sureSvapi // 99 // tatpratyayArthaM dvau devI, bhUtvA bhUdevarUpiNI / zrImatsanatkumArasya, dvAHsthAnAgatya cocatuH // 100 // dvijAvAvAM samAyAtau, cakrirUpaM nirUpitum / dUradezAntagadetaccakriNe tvaM nivedaya / / 101 // tadAnIM kRtasAgA %%a4%ACANCICIA-GAR | // 149 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kAbhyaMgaM tena ca cakriNam / vijJapya tau samAnItI, samIpe cakravartinaH // 103 // rUpamapratirUpaM tat, tasya tAbhyAM nirUpya ca / dhutau dhanI 8 pariSahe pravrajyA0 damaulI niSedhuM vA, rUpaM narasuradvaye // 103 // uktaM ca deva ! rUpaM te, prasiddharadhikaM dhruvam / kRtArthoM sarvathA'pyAvAM, locane saphale ca sanatkumAra zrIpradyu caritraM nIyavRttI | nau // 104 // cakrI prAha yutiH kA me, lAvaNye'bhyaMgabhaMgure / snAtasya kAvyavad dRzya, sAlaMkAraM vapurmama 105 // tau visRjya kRtasnAnaH, kanpitAnalpabhUSaNaH / sADambaro'mbarasiMhAsanAsInaH samAsthitaH // 106 // abhito vaarnaariibhirdymaanprkiirnnkH|| | tAvAkArya dvijanmAnau, nijarUpamadarzayat // 107 // tau tannidhyAya vidhyAtadIpavanmalinAnanau / jAtau ruupviruuptvprtiruupvshaa||150|| diva // 108 // adhyAyatA madAnanyAnapi dhImAn karoti na / vizeSatastu rUpeNa, jarAkSudroganAzinA // 109 // cakriNA ci|ntayantau ca, pRSTau vaivarNyakAraNam / zakrastuti rujAkrAnti, dehasyAkhyAya svargatau // 110 // cakrI nyasya sutaM rAjye, vinayandharasUritaH / gRhItvA vratamanyatra, vijahAra mahAtapAH // 111 // puramantaHpuraM mantrimaNDalaM cApi pRsstthtH| SaNmAsImamunA sAI, paribhramya nyavarttata // 112 // sa SaSThapAraNe'bhuMkta, chAgItakaM sacInakam / tena tasyAbhavat sapta, vedanAH khedanAyikAH / / 113 // kacchUzoSajvarazvAsArucikukSyakSivedanAH / saptavarSazatI saptAdhisehe'sau mahAmuniH // 114 // sahamAnasya tasyAnyAnupasargAn parISahAn / labdhayo vivighA jAtAstA naivopajijIva saH // 115 // punarniSpratikarmatvaprazaMsAM zakranirmitAm / zrutvA surau parIkSArtha, bhiSagrUpau samAgatau // 116 // tAvUcaturmuni svAminAvAM nijakameSajaiH / cikitsako cikitsAvazcikitsAM tadvidhA. // 150 // paya // 117 // munirAha dvidhArogA, dravyabhAvavibhedataH / bhAvarogaharau taccebuvAM tanmAM cikitsatAm // 118 // dravyarogaharau | cettadgalatpAmAM mamAMgulim / pazyataM zleSmajasparzasvarNavarNIkRtAM mayA // 119 // taddehazyAmale rogaistapaHsvarNakazAzmani / prati ACCORAECCANCIECCCC Cirl Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaye candanAvRttam bhAti sma rekheva, jAtarUpanimAMgulI // 120 // tau tadvIkSyocatuH zakrArthavAdAcatparIkSaNam / kartumAvAmihAyAtI, na sAmAnyo'si | pravrajyA018 sarvathA // 126 // tamuktveti surAvetau, natvA stutvA muhurmuhuH| gatau sanatkumArastu, svanAmnA svargamAsadat // 122 / / iti | zrIpradyu- paJcamagAthArthaH / / atha pravrajyAduSkaratvaM SaSThagAthayA vivRNotimnIyavRttI gurukulavAso ya sayA khuhApivAsAiyA ya soDhavvA / bAvIsaM ca parIsaha taheva uvasagga davvAI // 6 // gurukulavAsazca sadA, gurukulavAso hi smAraNAvAraNApreraNApratipreraNAheturiti tatraiva vinayaH sambhavati, tato vinayavidhau // 151 // hai sAdhuviSaye AryacandanA pravartanIviSaye mRgAvatI ca dRSTAntau, tathAhi- svAminaH kevalajJAnasyotpattau gautamAdiSu / ekAdazasu ziSyeSu, tripdiisuutrvaakytH||2|| sUtritadvAdazAMgeSu, bhiteSu gnneshtaam| apApApuri zakreNAnItopasvAmi candanA // 2 // (yugmam) sA ca kanyAzatairyuktA, tayaiva pratibodhitaH / dIkSitA zikSitA sarvamAcAra svAminA svayam // 3 // zrAvikIvratinIdharmapravartakatayA kRtA / pravartinItve nAthena, kauzAmbyAmanyadA'gamat // 4 // kalApakam // tatrAgatazca campAyAM, niHsvaH shvetvkaabhidhH| zrAvikAvatinIvRndavRtAM nRpativadmani // 5 // hitvA sukhAsanAzvAdi, sammukhaimantribhinUpaiH / samutthAyApaNe| bhyazca, vandyamAnAM mahAjanaiH // 6 // dadarza darzanIyAM tAM, candanAM dRSTinandanAm / papraccha sthaviraM caika, keyaM pUjyapadadvayA? // 7 // vizeSakam / / sa prAha putrI campezadadhivAhanabhUpateH / zrIvIrasyAyaziSyA ca, svAminaH candanAbhidhA // 8 // pravartinIpadasthA'sau, vasato yAti vanditum / mumukSUH tripadIsthairyasusthitaM susthitaM gurum // 9 // tadAkarNya sa tavRndamanvito gurumAnamat / vanditvA candanA sUrImijopAzrayamAgamat // 10 // guruproktaH sa ca proce, dRSTvA'muM candanAgamam / sametyAhaM KOLOGISCHE GE eGRESCALCREOCHECHECAREECIA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 vinaye candanAvRttam zrIpradyuH nIyavRttI // 152 // PISHBHABHOSA%%%) zritaH pUjyapAdAn kalpadrumopamAn // 11 // jJAnAttamucitaM jJAtvA, suuribhirgunnbhuuribhiH| sa sitAsitayA vAcA, kSareyyA'pi ca | | tapitaH // 12 // vratecchuH sa vrataM dattvA, prahitaH sAdhubhiH saha / candanopAzrayaM taizca, vidhinA'ntaH prveshitH|| 13 / / abhyu| sthAya tayA pIThe, nivezya ca sa vnditH| tatpurazcAryikAnItamAsanaM nAtaM tayA // 14 // uktaM ca kiMca pUjyAnAmAgamaH sa vyacintayat / aho vrataM yato'muSyA, mayyapyevaM vinItatA // 15 / / dhyAtvetyAhAdizatpUjyA, yuSmadvArtArthamatra mAm / aapRcchy| sAdhubhiH sArddha, gato dharma sthiro'bhavat // 16 / / sato vaimukhyagAn kRtvA'dhAnmadA~zcandanA damAn / yathA tathA caM sAdhvInAmanyAsAmapi yujyte||17|| itaH surapriyo yakSaH, sAkete'sti sa utsave / citritazcitrakRdghAtI, grAmaghAtI tvcitritH||18|| nazyacitrakRtAM vargo, dhRtvA baddhvA'valagnakaiH / rAjA tannAmapatrasya, kSiptvA kumbhe'nuvatsaram // 19 / / kanyakAyAM cakarSatyAM, yannAmnA'bhyeti patrakaH / sa citrayati yakSaM ca, prayAti ca yamAlayam // 20 // yugmam / / kauzAmmyAM citrakRccitrakauzalArthamupAgataH / / | tatrAsthAccitrakRvRddhAgRhe ekasutAMcita / / 21 / / tatsU nupatrikA''kRSTA, kumAryA vRddhayA zrutA / rudantIM tAM nivAryAsau, paropakRtidhIyayau // 22 // kRtvA SaSThaM pavitrAMgavastrazcitrakaraH sa ca / gandhAdhivAsitairnavyavarNakaiH kUrcakairapi // 23 // padvyASTapuThyA saM-| channamukhaghrANamacitrayat / yakSamakSamayadakSastatazcaiSa kRtAnatiH // 24 // svamAgaH kSamayannukto, devena varahetave / provAca mA janAn mArSIH, prIto devo'bravIditi // 25 // taddhi siddhaM tava trANAditi yodite'vadat / dRSTe'ze'pi yathArUpaM, rUpaM citre'stu me tataH // 26 // itthaM labdhavaro yakSAta, kauzAmbI sa samAgataH / zatAnIkaH samAdikSata, tadA citrAya citrakAn | // 27 // sthAneSu ca vibhakteSu, sa zuddhAntAntikasthitaH / dRSTvA'GguSThaM mRgAvatyA, rUpaM nirupamaM vyadhAt / / 28 / / CAMERCA%AAAAS // 152 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinaye candanA vRttam rUpasyorI mapIvindurunmRSTo'pi maharmahaH / triH papAta vimRzyAtha, tadavasthamadhArayat // 29 // devyA rUpAt nRpastuSTo, "pravajyA0 ruSTo bindostadgAt / taM vadhyamAdizabhanyairvijJaptazcitrakArakaiH // 30 // deva ! yakSaprasAdo'yaM, kuJjikAsyaM tato nRpaH / zrIpradyu- hai adarzayadyathAvastha, tadrUpaM sa lilekha ca // 31 // tathApi cchinnatajanyaMguSThe'mI nRpaM prati / yakSamArAdhya siddhiM tAM, sa lebhe vAma | pANinA // 32 // tato rUpaM mRgAvatyAH , paTe nyastamadarzayat / pradyotasyaiSa papraccha, taM keyaM manujAmarI ? // 33 // sa ca prAha zatAnIkapriyA seyaM mRgAvatI / rAjA taM yAcituM dUtaM, prAhiNodatha tatpateH // 34 / / tathyaM sa svAmisaMdiSTa, vadan dUto gale // 153 // dhRtaH / gatvA nyavedayac cakre, pradyotazca prayANakam / / 35 // tadAgamanavA tiH, zatAnIkena dhaaritaa| apathyApyasya pathyAva datIsAraM cakAra sA // 36 // paralokaM gate bhUpe, zIlarakSAkRte sudhIH / praiSIt mRgAvatI datamanuziSyAsya bhUpateH // 30 // natvA dagatvA ca sa prAha, pradyotaM ynmRgaavtii| vadati tvAM zatAnIkaM, vinA tvaM zaraNaM mama / / 38 // kintu bAla: suto muktaH, paraiH |paribhaviSyati / pradyotaH prAha ko nAma, dharSayettaM mamAzritam // 39 / / dUto brUte tadevaitadeva devyA'pyudIryate / kintu dUrasthamAlasthaiH, ThA kSetra trAtuM na zakyate // 40 // tadavantISTikAbhistvaM, vapraM kAraya pUraya / tRNadhAnyairdhanaiH pUrva, nirvartaya yathahitam / / 41 // catu iishnRpaaniikshrennyaaniitessttikotkraiH| prAkAraM kArayitvA'tha, yathoktaM so'karod drutam // 42 // tato dvAranirodhenAgrahAttasya vikarmaNaH / antarnizcalacittAsthAdyoginIva mRgAvatI // 43 // haMsavanirmale zAlapramAjAle prasapati / pradyoto'jani khadyota, iva sammapyasaciva / / 44 // yuddhaprabuddhavairAgyA, cice devItyacintayat / bhavAccAsmAcca mucye'haM, na vIrasvAminA vinaa||45|| tadbhAvavijJa zrIvIre'bhyAgate'tha mRgAvatI / nirgatyaitya nirAkA, vanditvezAnamAzrayat // 46 // purIrodhaM virodhaM ca, vimucyAheta ACCASEAA5 GOLUONMCROCALCCAECECTECEMEC // 153 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu. nIyavRttI vinaye candanAvRttam // 154 // ACHARAC-% prbhaavtH| pradyoto'pi samAgatya, prabhuM natvA nyavikSata // 47 // tadA bhavyopakArAya, dezanAM tanvati prabhau / dhanvI ko'pi samAgatya, papraccha manasA prabhum // 48 // prabhuNokto girA pRccha, yA sA sA sati so'vadat / yA sA sA seti ca svAmyuttare papraccha gautamaH // 49 // idaM praznottaraM kIdRg ?, nAtha! nAtho'pyathAvadat / campAyAM svarNakAro'bhUdyAM yAM kanyAM sa caikSata // 50 // svarNapaMcazatIM datvA, kAntAM tAM tAMbyuvAha sH| itthaM paMcazatImeSa, mahelAnAmamelayat / / 51 // gRhavapravadetAsAM, vAsokAMsi vidhApya saH / ekadvAre ca tatrAbhUdIrSyAluryAmikaH svayam // 52 // vArakastrIM vinA nAnyAH, zRMgAriNyastadAjJayA / striyAmatyarthagRddhasya, tasyaivaM yAnti vAsarAH // 53 // nIto bhoktuM gRhe kvApi, mahe sakhyA balAdayam / tatpatnyo'tha vyadhuH sarvAH, snAnabhUSAM vilepanam // 54 // sajjakajjalatAmbUlAH srvaabhrnnbhuussitaaH| vilokayantyo vakANi, tsthurdrpnnpaannyH||55|| svarNakRttAstathA prekSya, nihatyaikAM vyasu vyadhAt / parAbhidarpaNairevAhatya svo'bhihataH ptiH||56|| sAnutApAstato geha, dehaM prajvAlya tA mRtAH / martyatve varttate cauryAta, saikonA paMcazatyapi // 57 // strI tu pUrvahatA roragRhe putratayAjani / paMcAbde'smin svarNakArajIvo | jajJeca putrikaa||58||sshbd sA tadArodId, bhrAtA'syA baaldhaarkH|guhye pasparza tatkAlaM,nivRttA roditaadsau||59||pitRbhyaaN sa tathA | kurvan dRSTo niSkAsito gRhAtAmilitastaskarairjAtA,pUrNA paJcazatI ca saa||60|aabaalyaad bandhukI grAme,kvApi tasya svasA gtaa| grAmo bhagnaH sa taistenaidhRtA bhAryA kRtA ca saa||11||taishc tatkRpayA''ninye'nyApi cauryAya teSu tu / gateSu vaJcayitvA tAmRga~ kUpe zaThA'kSipata hai ||32||pRssttaa tairAgataiH soce,svastrImapi na rkssth| dvijo'dhyAyadatho kiMnu, svasA mA'sau? ydiidRshaa||63||tto'traity hRdA'pRcchat ,sandehaM | svsRljjyaa| girA pRccheti ca prokto'smaabhiguptgiraa'vdt||64|| yA sA sA setyathAsmAbhirdattamuttaramapyadaH / itthaM janA vina 1954 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parISahAH zIte hastimitraH puNyAdhikRtamAsadata EOM : pravartinyAH, sAta cakruH, pradyotaprabhusAri ECCA vyanta, viSayairghAtakariva // 65 // zrutveti cauraH saMvinaH, samAdAya vrataM sudhIH / pallI gatvA nijAn sarvAMzcaurAn prAvAjayapravrajyA0 ca sH|| 66 // mRgAvatI prabhu prAha, pradyotAnujJayA vratam / grahISye putramunnyasya, puNyAdhikRtamAsadat / / 67 // vihRtyAnyatra zrIpradyuH vIrastu, kauzAmbyAM yAvadAyayau / mahiSyo'STa vrataM cakruH, pradyotaprabhusAkSikam / / 68 // mRgAvatyAdayaH sarvAH, zrIvIrasvAminA'nIyavRttI pitaaH| candanAyAH pravartinyAH, sAmAcArI zizikSire / / 69 / vihatyAnyatra vIrastu, kauzAmbI punraagtH| etAM svasvavi mAnAbhyAM, tadA'rkendu dhuzeSake // 70 // dhumAna ko'pi no veda, caratA tejasA tyoH| caitanyAccandanA jJAtvopAzraye'staM jagAma 155 // tu // 70 // SaSThe'tha tsminnaashcrye'nntkaalsmudbhve| bIte bhIteva vegena, samuttasthau mRgAvatI / / 72 // tato gurutamaM bhIto bhayathA sA yathA tathA / tvaritopAzrayaM yAtopAlabdhA candanAryayA // 73 // kulIne! sakale! sthAtuM, yuktaM te na bahinizi / / candanApAdayormanA, svAgasA'kSamayattataH // 74 // gRhaMtI mRdu tatpAdau, nindaMtI ca svaduSkRtam / avApa kevalajJAnaM, nirAgAH *zrImRgAvatI // 45 // saMvAhanAptanidrAyAzcandanAyAH karAmbujam / uddadhe candanA'vocatkuto'cAli karastvayA ? / / 76 / / sA | pAhAhibhayAdUce, candanA'tha phaNI katham / dhvAnte dRSTastayA proktaM, kevljnyaandiiptH||77|| kevalyAzAtanAmantuM, nindaMtI candanA nijam / ghAtikarmakSayAt sadyaH, kevalajJAnamAsadat // 78 / / ____ atha kSudhApipAsAdayo dvAviMzatiH parISahAH soDhavyA iti dvitIyatRtIyapAdayorupari dRSTAntaH, parISaheSu prathama kSudhAparI pahastaksahane hastimitradRSTAntaH, ujjayinyAM gRhapatihastimitrAbhidho'bhavat / tasya cAtipriyA bhAryA, hastibhUtiH suto'sti ca 5 // 1 // putre bAle'sya vanitA, zUlena sahasA mRtA / vairAgyavAnayaM citte, saMsArAsAratAM dadhau // 2 // sUri prabodhakaM prApya, saputro % // 155 // %EC Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 156 // vratamAdade / jJAtadvividhazikSaH sa, gItArthatvamazizriyat // 3 // anyadojjayinIpuryAH, prasthitaH sAdhubhiH sh| pure bhojakaTe 3 parIpahA: gaMtumasti cAraNyamadhvani // 4 // caraNatrANahIno'yaM, caraNatrANavAnapi / kIlena caraNe viddhe, nAbhUta saMcaraNakSamaH // 5 // bhaNitAH | zIte sAdhavastena, yUyaM nissrtaattve|| AhAraparihAraM tu, nirAkAraM karomyaham // 6 // te procurmA vidhAH khedaM, bahiSyAmaH kramAdvayam / hastimitraH glAnabhaktirjinenoktA, svadarzanasamA yataH // 7 // sa prAhaivamidaM kintu, kAlaprApto'dhunA'smi yat / kiM madahana kaSTena, santApatrApi mohatAm // 8 // uktveti kSamayitvA ca, sAdhUnirbandhato'vadat / sthAtumatra na yuktaM vo, bhayavyahaghane vane // 9 // preSya sAdhUnayaM tasthAvekatra girigahare / balAbhinye ca taiH putro'yiyAsan pitRmohtH|| 10 // tAn vizvAsyAgataH pitrA, proce cAru |na te kRtam / mameva kSudhayA mRtyubhavitA bhavato'pi yat // 11 / / sa provAcAstu yattadvA, mayA stheyaM tavAntike / sAdhuH samAdhinA nAdhirapi mRtvA suro'bhavat // 12 // vibudhyAvadhinA gAtraM, tadevAnupravizya sH| putrAnukampayA prAha, bhikSasva keti so'va| bat 1 // 13 // suraH prAha zramAdhyamo, nyagrodhAdiduvAsinaH / janA dAsyanti te tena, gatvA te dharmalAbhitAH // 14 // sAlakAraH karo drubhyo, nirgatyAsmai prayacchati / bhikSAM pratidinaM caivaM, gRhan zaikSaH sthitaH sa tu // 15 // RjutvAdvetyayaM tAto'nazanI nAharatyataH / alAbhe'pi hi nAhaM tu, grahISyAmi phalAdikam // 16 // tasyaivaM tiSThato varSe, gate tenAdhvanA punH| sAdhavaste samAjamuravantyAM vijihIrSakaH // 17 // tatpRSTaH kSullakaH prAha, bhikSAlAbho'ntare karAt / devIbhUtena tena syAdanukampA kRtA'sya // 156 // | tu // 18 ||dhyaatveti munibhirgatvA, tatkaravaM nirIkSitam / karazca na viniryAti, nItaH so'tha sahaiva taiH // 19 // yathA || so'nazanI kSullaH, yadA sacicavarjakaH / Aya parISadaM soDhavantau samastathA'paraH // 20 // ALLUMANUALL. vara Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIte ghanazamadRSTAntaH atha dvitIyaH-avantyAM dhanamitrAkhyA, zreSThI sahajadharmadhIH pravrajyA jagRhe sArddha, sutena dhanazarmaNA // 1 // ekadA munapravrajyA yaste tu, viharanto mahItale / pratyelakAkhyanagaraM, bhojanocaM pratasthire // 2 // kSullastRSNAbhibhUtazca, sa sameti zanaiH shnaiH| snehena zrIpradyu #tatpitA tasya, sa hi pazcAdupati ca // 3 // puraHsthiteSu sarveSu, gacchatsvaparasAdhuSu / pathi vakSyi nadImekAM, pitoce'mbu pibAdhunA nIyavRttoM 181 // 4 // prAyazcittaM punaH pazcAd, gRhNIyAH sa tu necchti| zrotaH pitA samuttIrya, dadhyAvapasarAmyaham / / 5 / / madIyazaMkayA naipa, payaH pAsyati putrakaH / dhyAtvetyayaM rahasyasthAnadI so'pi samAgamat // 6 // tRSAdhibAdhito dadhyau, vidhAya jalamaMjalau / kiM pivaa||157|| #myathavA pIte, syAd vratasya jlaaNjliH||7|| ekatrodakabindau ye, prajJaptA jantavo jinH| api sarSapamAtrAste, jambUdvIpe na mAnti yat // 8 // jalaM yatra vanaM tatra, yatra tattatra cAnilaH / bahvivAyU sahAyau ca, trasAH pratyakSataH punH||9|| parasya prANite nAhaM, rakSan prANitamAtmanaH / kiM prANiSyAmi kalpAnsa?, prANitrANaM tato varam // 10 // dhyAtveti jalamutsRjya, taTinItaTamAgataH / se tyAgAdivA'svatasyaiSa (mbunaH saiSa) mRtastridazatAmagAt // 11 // prayuktAvadhirAgatya, svagAtre'nupravizya ca / tAtamanvAgamattaM cAyAntaM vIkSyAparo'calat // 12 // vijJAya tridazastacca, vanaM dvAdazayojanam / bicakre gokulaanyuccairmuniinaamnukmpyaa||| 13 // teSAM yatAM sadezAnAM (zamezAnAM), nirjaraH pazcima baje / ekA vyasmArayat svasya, jJApanAyaiva veSTikAm // 14 // tatrAyAtau munI dvau cApazyatAM kAsyapItale / veSTikA kevalA naiva, gokulaM kulasaMkulam // 15 // tadIyAkhyAnato mukhyairdivyazaktirvicAritA / tAta8vajaM ca devena, vanditA munayo'pare // 16 // pRSTazcAvandane hetuM, sa prAhAmbu pivetyayam / vadan mAM narake'kSapsInmahAvratavilopataH h||17|| mayA tu na nipItaM tan, mRtvA tat tridazo'bhavam / girA'sya tu bhavo me syAnna vande pitaraM tataH // 18 // ityuktvA sa TOGA // 157 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI zIte vaNikcatuSkam // 158 // BIPASHAIR yayau devo, vijahurmunayo'nyataH / itthameSa viSoDhavyaH, pipAsAyAH parIsahaH // 19 // atha zItaparISahA- pure rAjagRhe keciccatvAraH shcaarinnH| vaNijaH suhRdaH zrImadbhadrabAhotaM lalu, // 1 // te cAdhItazrutAH sattvavantazca blshaalinH| ekAkitvapratimayA, viharantaH kramAt punH||2|| pure rAjagRhe'bhyeyuH, zItakAlojyadA'sti ca / dvidhA vahnizikhAnAM yo, datte saubhAgyamadbhutam // 3 // vAdayanto dantavINAM, vepamAnavapulatAH / prekSaNIyakSaNaM yasmin, puraskurvati nirdhanAH // 4 // yatra vA kSetrAnAM (tra)bAlaH, pravAlapratimAnyadAt / hINAnAmadhanAMhINAmIhasphoTarTaIdasphut // 5 // (stanopapIDamAzliSTA) (dIptAMgArazakaTyo'tra ) jADayocchedanivandhanam / hasantIva priyA yatra, dUrIkattuM na zakyate // 6 // nazyanti pakSavanto'pi, shiitmaarutmaaritaaH| zuSyanti himapAtena, kumudAlivanAni ca // 7 // evaMvidhe himatauM te, tRtIya-18 | prahare divaH / bhikSA bhojanamAdhAya, nyavartanta tataH purAt // 8 // amISAM cAyamAcArazvaramA yatra pauruSI / avagAheta tatraiva, stheyaM pratimayA sthiraiH // 9 // pRthapRthagupAyAtA, teSAM jAtA svabhAvataH / vaibhArAdiguhAdvAre, tena tatraiva saMsthitaH // 10 // | purodyAne dvitIyasya, tadArAdaparasya ca / caturthasya purAbhyarNe, tatra tatra ca te sthitaaH||11|| teSu yodriguhAsannA, sannaH zItena sodhikam / vapuSA vepamAno'pi, nirvepathumanAH sa nA // 12 // sahamAno mahAzItaM, jAtaM prvtvaattH| mAnazeSo' bhavadyAme, yAminyAH pUrva eva sH|| 13 // udyAnastho dvitIye codyAnAsanastRtIyake / turyasturye'lpaM hi zItaM, puropAnte 4 puroSmaNA // 14 // sarve'pi nityaparvANaH, suparvANazca te'bhavan / sAdhubhistairyathA soDhaM, soDhavyamaparaistathA // 15 // athoSNaparISahaH- garIyasyasti nagarI, tagarA nagarAjitA / arhanmitrAbhidhastatrAgamacca munipuMgavaH // 1 // tena nAAAAAAAE // 158 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA zrIpradyunIyavRttI 555 // 159 // BARSHA dezanayA dattabodho dattAbhidho vaNik / vratamAdatta dttaakhybhaaryaaiinyputryuk||2|| arhanayamahAkaSTasahanAgrathaM vidanapi / uSNaarhannayaM sutaM premNA, na taM bhramayate pitA // 3 // puSNAti premadRSTyAtizayAt taM vasatisthitam / tadvAMchitaM purobhojye, paripahe pazcAdbhojye ca yacchati // 4 // kimeSa na samartho'pi, bhikSA bhrAmyati shaiksskH| ityaprItibhRto'pyanye, procurnAprItibhItitaH ahenakA // 5 // datte divaM gate'nyedhurdadhAra kSullakaH zucam / dvitrANi vAsarANyannamAnIyAnIya bhojitaH // 6 // athAvatArito bhikSAkRte'nyamuninA saha / vADhaM tadA nidAghazca, vartate'rtikaro nRNAm // 7 // cApaM prApyApi nistejAH, satejAzca vRSaM caran / ravirAkhyAti zastrebhyaH, zreyaH zreyaskaraM param // 8 // rasAnAM zoSaNe zUraH, sandhyAsandhAnavAniva / aMgAdapyAMganAM svedacchamanA-II ''kRSya zoSayet // 9 // marpitvA varmaNo dharSa, nirdhanaH svajano yathA / tApanirvApaNaM yatra, kurute rohaNadrumaH // 10 // evaMvidhe nidAghe'sau, sukumArazarIrakaH / dahyamAnazca tApena, verUmadho'pi ca // 11 // zarIreNa mukhenaiva, manasA sa tRSAkulaH / dhiSNye vAtAyanacchAyAmanapAyAmupAgamat // 12 // tatrasthaM taM ca vAtAya, vaataaynmdhishritaa| priyA dhanADhyavaNijaH, prekSata proSitapriyA // 13 // sukumArazarIraM tamuddAmanavayauvanam / samIkSya sAbhilASA sA, preSyAM preSya samAhvayat // 14 // samAyAtaH sa mAyAtaH, | proSitapriyayA tayA / pRSTaH kiM yAcase? tena, proce bhikSAmiti sphuTam // 15 // sA dadhyau yena kArya syAd, gRhNIyAdAmiSeNa tam / yataH kRtyamakRtyaM vA, kuryAdAmiSayantritaH // 16 // vicintyeti samutthAya, cAnIya gRhmdhytH| cittapramodakAstasya, modakA // 159 // | dadire tayA // 17 // nirIkSya snigdhayA dRSTayA, proktazceti sa duSkaram / kiM tvayA vratamagrAhi , sa prAha sukhahetave // 18 // tayA proce mayA sArddha, bhogAn bhukSvAnuraktayA / iyaM kaSTakriyA kasmAt, kaThinAGgajanocitA // 19 / / pravrajyAmApa kuryAstvamato Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuzrIyavRttau // 160 // vayasi pazcime / akAla iva siddhAntAdhyAyaH sA nAdhunocitA // 20 // uSNabhagnastayetyuktaH, sa sudhAsitayA girA / khidyamAno vrate sadyaH pratyapadyata tadvacaH // 21 // taruNI ca surUpA ca vidagdhA saspRhApi ca / caturasyApi no kasya, dhairyadhvaMsAya jAyate ? // 22 // dRSTA harati yA cittaM, citralepyAzyamayyapi / nArI narANAM sA hanta, kimucyeta sacetanA 1 ||23|| bhogAnatha sa bhuJjAnastayA bhAvAnuraktaSA / gataM kAlaM na jAnAti, dogundaka ivAmaraH // 24 // itaH pratIkSyamANo'pi tamavIkSya vratI ciram / upAzrayamupAyAtaH, kathayAmAsa tad guroH // 25 // guruNA'pi hi sarvatra, sAdhUn preSya gaveSitaH / na tu dRSTo'bhavattathyaM pure'nazyakumArakaH ||26|| yatinI tasya mAtA'tha, sutodantamajAnatI / atimohena vaikalyaM, prApa tApavatI hRdi ||27|| hAInnayAInnayeti, vilApakalitA'tha sA / parito bAlajAlena, beSTitA bhraSTaceSTitA / / 28 / / upahAsaparairduSTairanukampA paraiH paraiH / vIkSyamANA trike - bhrAmyaccatuSke catvare'pi ca // 29 // yaM yaM pazyati taM taM ca rudatI paripRcchati / arhannayastvayA kvApi, kiM mahAtman ! nirIkSitaH 1 // 30 // ApatantaM ca sahasA, nijena tanujanmanA / samAnavayasaM prekSyAhannayo'sItyabhASyata // 31 // dadhyau ca pramadaM nAyaM, syAdato viSasAda ca / iti tasyAH sutAnveSe, vyatIyurviSamAH samAH // 32 // arhanayaM sutaM citte, dadhatI dadhatI zucam / aInayavazasmArasApasmAravazA'bhavat / / 33 / / vAtAyanagato'nyedyustayA krIDan mahelayA / kRtollApakabAlasyAzrauSItkalakalaM kila // 34 // yAvanmukhaM parAvRtya, kimetaditi vIkSate / tAvattAM jananImIkSAmAsa bAlakamAlitAm / / 35 / / arhanayAnayeti, bhASamANAM muhurmuhuH / pratAryamANAM bAlaizvAnnayo'smItibhASibhiH / / 36 / / malinaM tAlanaM jIrNa, vibhrANAM ca zucA sivIm / dhUlIdhUsara sarvAMgAM, vIkSya tAM sa vyacintayat // 37 // aho ahamadhanyo'smyakRtyakRtyavidhAyakaH / ambAM duHkhArNave svaM ca bhave uSNapariSahe arhanakaH // 160 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu nIyavRttI // 161 // pAtakyapAtayam || 38 // kiMca citte jinasyAjJA, caritraM ca mamedRzam / asamaMjasamIdRg hI, visaMvadati dUrataH // 39 // bhavabhUmIbhRtaH sAkSAdgavAkSAdavatIrya saH / AjagAma samAM bhUmimadhyakSAM samatAmiva // 40 // jananyAH sajjananyAyAnipapAta ca pAdayoH / sagadgadamidaM cAha, bASpaplutavilocanaH // 41 // mAtaH ! pAtakinAM dhuryo'nAryo'smi kulapAMsanaH / mAturapyarttikarttA ca kuputro - Snnayastava // 42 // prekSyopalabdhacaitanyA, putramAzvastamAnasA / abhRddhAlakajAlaM ca, dUratastadapAsarat // 43 // akaSTayA'nayA pRSTaH, putro mAturanAturaH / yathA tathA kathAM svastha, kathayAmAsa saprathAm // 44 // ambA sambodhya taM prAha, gRhANa tvaM punarvatam / tara vatsa!, bhavameva bhramiSyasi // // 45 // sa prAha pApakarmmAhamasahaH saMyamArjane / paraM karomyanazanaM, nAzanaM pApakarmmaNAm ||46 // ambA prAha bhavatvevaM, mA tvaM bhUtvA tvasaMyamI / tucchena bhogasaukhyena, bhUri duHkhaM samArjaya // 47 // kiMsvidvahnipravezo'pi varaM na vratabhaMjanam / varaM mRtyuH suzIlasya, duHzIlasya na jIvitam / 48 / / hitvA sarva sa sAvadhaM kRtaduSkRtanindanaH / kSamayitvA ca satvAni, catuHzaraNamAzritaH / / 49 / / saMtyajya sakalaM saMgaM, smaran paMcanamaskriyAm / sarvAhAraparIhAravizuddhadhyAnavAnayam // 50 // sthitvA zilAyAM taptAyAM, pAdapopagamena ca / kSaNAd vyalIyatoSNena, mRdulo navanItavat // 51 // vizeSakam // jagAma tridazaM dhAma, yathA pazcAt sa soDhavAn / uSNaH sahyastathA dhanyairanyairapi parIpahaH // 52 // zItakAle zItaM uSNakAle uSNaM varSAsu daMzamazakasambhava iti tatpariSahadRSTAntaH- AsIccampAdhirAjasya, jitazatrunarezituH / sutaH zramaNabhadrAkhyo, yuvarAjo mahAmanAH // 1 // guroH zrIdharmmaghoSasyAntike dharmaM nizamya saH / nirviNNakAmabhogaH san parivrajyAmupAdade // 2 // sazrutazca sasacvazcaikatvayogyo gurorgirA / ekAkitvavihArasya, pratimAM pratipannavAn // 3 // u nayaH // 161 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI daMza zramaNamadra: 5 anyedyuH zaradAyeSu, yatrAstamitavAsakRt / aTavyAmatyayan sattvaM, dadhat pratimayA sthitaH // 4 // sa tatra mazakaiH khAdya-12 pravrajyA0 mAnaH pravaravedanaH / na pramArjayati smaitAnanyato na jagAma ca ||5||ddhyau cedaM kiyad duHkhamito'nantaguNaM ytH| narakeSu parAyatrIzrIpradyuH rasahyamapi sahyate // 6 // tathAhi pheruruupstaikcitrklaapibhiH| AkSepya bhakSitasnAyu, bhakSyate rudhirokssitaaH||7||shvruupaiH nIyavRttI kAlarUpaizca, nArakA bhyvihvlaaH| khaMDazaH pravilupyante, satataM shblaadibhiH||8|| kAkagRdhrAhirUpaizca, lohtunnddebelaanvitaiH| vinikRSTAkSijihAMtrA, viceSTaMte mahItale // 9 // prANopakramaNe|rairduHkhairevaMvidhairapi / AyuSyakSapite naiva, mriyante duHkhabhAgina: // 12 // // 10 // zarIramanyajjIvo'nya, IdazI matimAdadhat / chinddhi dehe mamatvaM tvaM, jIva! duHkhakaraM param // 11 // iti dhyAyanayaM samyak, sa sehe taM parISaham / nizyasyAmeva tatpItazoNito divamAsadat / / 12 / / itthaM mahAbhiH sajhamathAcelaparIsahaH / daMzAcaistudha-15 | mAno'pi, na cela prArthayenmuniH // 13 // uktaM ca paMcabhiH sthAnarAdhantyajinanAthayo / acelatvaM varaM tatra, prAgalpA pratyupeFkSaNA // 14 / / rUpaM vizvAsapAtraM ca, tapazcAnumataM bhavet / lAghavaM ca vinA bhAraM, bhUrizcendriyanigrahaH // 11 // yadampacelakatvaM tu, taddhi dharmahitaM matam / agnyAdyArambhaviratestava saMyamaphalaM ytH|| 16 // athAceladRSTAntaH-pure dazapure somadevo nAma dvijo'bhavata / tatpatnI rudrasomAkhyA, somAkhyA isvazIlataH // 1 // surakSitaguNaH putro'bhUttayorAyarakSitaH / prathamo'thAparo'phalguvacanaH phlgurkssitH||2|| yajjAnAti pitA tatra, tadadhyaiSTAryarakSitaH / tavaM punaradhyetuM, pATalIputramabhyagAt // 3 // tatrAdhItya sudhIvidyAsthAnAnyeSa caturdaza / punardazapuraM prApa, dishaadshkvishrutH||4|| sa rAjaviditaH svaM tadrAzejJApabadAgamam / athocchritapatAkaM tannRpaH puramacIkarat // 5 // sadyaH saMmukhamAgatya, taM AAAAACACA // 12 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIyavRttI // 163 // satkRtya ca gauravAt / tasya dvijananAgrasyApahAraM zAsane dadau || 6 || stutivratairiva stUyamAno'tha sa dhanairjanaiH / sindhuraskandhamAruhya, nijaM sadanamAsadat ||7|| tatrApi tasya bAhyAbhyantarA cAsti sabhA varA / ubhe api hi kalyANavedikA kalazAyate // 8 // sabAhyasaMsadAsIno, janasyArdhaM pratIcchati / vayasyAn svajanAMzcApi tatrA''yAtAn nirIkSate // 9 // tasya bhrUjAnivatpUjAM janAH parijano vyadhAt / catuSpadASTApadAdyairgRhaM tasya ca pUritam // 10 // sa dadhyau dRzyate nAmbA, madhyeSNyaM gatastathA / nanAma mAtaraM proce, tayA ca svAgataM suta ! // 11 // udAsInAmiva prekSya, jananIM sa punarjagau / mAtaH ! kiM nAbhavatuSTiH, tuSTe'pi nagare'tra vaH // 12 // caturdazamahAvidyAsthAnAdhyayanato mayA / vismApitaM puraM sarve, rAjarAjasabhAnvitam // 13 // ambA prAha kathaM putra !, mama tuSTiH prajAyatAm ? | yadadhItaM tvayA taddhi, sazvasaGghAtaghAtakam ||14|| bhavo bhavati dIrgho'smAt, tasmAtuSyAmyahaM katham ? | dRSTivAdaM paThitvA kiM bhavAnasti samAgataH 1 // 15 // sadadhyau sa kiyAn bhAvI, tat paThAmyenamapyaham / yathA tuSyati mAtA me, toSitena janena kim 1 || 16 || dhyAtvetyuvAca kutrAmba!, dRSTivAdaH sa paThyate / sA prAha paramA zrAddhI, zrIjinendrasya zAsane // 17 // adhyeSa dRSTivAdAkhyAkSarArthaM dhyAtavAniti / dRSTivAdo hi dRSTInAM vAdastannAma sundaram ||18|| adhyApayati cetkazcittadadhyAye tamapyaham / dRSTivAdaM kRte'smiMzca, jananyapi ca tuSyati // 19 // dhyAtveti so'bravIdamba !, dRSTivAdavidaH ka te ? / soce tosaliputrAkhyAcAryAH santIkSudhAmni naH // 20 // sa prAha kalye'dhyeSye'haM mAtarmA tadbhavotsukA / uktveti nizcayaM tasthau, tannAmArthamanusmaran // 21 // prAtaH sa prasthitastasya piturmitraM ca vADavaH / hmo na dRSTastataH prekSe, bhrAtRvyamiti zuddhadhIH // 22 // navekSuyaSTIH sampUrNAH, khaNDaM ca dazamaM kare / vibhradeSa samAyAti, niryAti tvAryarakSitaH // 23 // yugmam // sammukhaH ace somadevaH // 163 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA* zrIpradhusnIyavRttI // 164 // so'vadat kastvaM 1, sa provAcAryarakSitaH / pitRvya svAgataM pRSTvA, prAha tvaM draSTumAgamam // 24 // paro'vAdIdahaM kAyacintAyAM yAmi tatvayA / samarpaNIyA me mAtuH, spaSTamevekSuyaSTayaH ||25|| kathyaM mAtuH mayA dRSTo, bahiryAnAryarakSitaH / pUrva dRSTazca tenAhami - tyuktaH sa tathA vyadhAt ||26|| tuSTA'tha jananI dadhyau, sutasya zakunaH zubhaH / nava pUrvANi khaNDaM ca dazamasya grahISyati ||27|| ajJatvAttanayo dadhyAvaGgAnyadhyApanAni vA / ahaM ( nava ) tasya grahISyAmi, dazamaM sakalaM na tu // 28 // dhyAyannitIkSuvATaukaH pArzve'gAdAryarakSitaH / punardadhyau ca vidhyajJo, grAmyavadyAmyahaM katham 1 ||29|| tatko'pi zrAvako'bhyetu, yAmi tena samaM yathA / vicintyeti bahirbhAge, tasthau tasyaukasaH sudhIH ||30|| tadA ca DhaDharo nAma, zrAddhastatra samAgataH / naiSedhikItrikaM kRtvA, sAdhubhyo vandanaM dadau // 31 // prAjJatvAt tatkRtaM tenAnucakre vandanAdinA / zrAddhAvandanato jJAtaM, sUribhiH zrAvako navaH // 32 // pRSTazca taiH kuto dharmmAgamaH / so'tha yathAtatham / kathayAmAsa sUrINAM zrAddhasyAsyaiva mUlataH // 33 // AkhyaMzca sAdhavaH zrAddhIrudrasomAsuto yam / yaH kalye sindhuraskandhamArUDhaH prAvizat pure ||34|| kimetaditisUryukte, sa vRttAntaM nija jagau / dRSTivAdaM tadadhyetuM yuSmadantikamAga ( 3000)taH / / 35 / / AcAryAH procurasmAkaM dIkSayA sa prapaThyate / pAThyate paripATyA ca sa prAhaivaM bhavatviti / / 36 / / kiMtvatra syAnna me dIkSA, sAnurAgo yato nRpaH / sarvo janazca te tena, balAdapi nayaMti mAm // 37 // tamAdAya tato'nyatra, yayustosalisUrayaH / zaikSanispheTikA seyaM, prathamA prathitA'jani // 38 // ayamekAdazAMgAni, zIghrameva papATha ca / yAvA~zca dRSTivAdo'bhUttatra tAvantamAdita // 39 // dazapUrvI tadA vrajasvAmIti svagurorgirA / tatra gacchannayaM madhye'vaMti saMtiSThate sma ca // 40 // tatra zrIbhadraguptAkhyasthaviropAntamAgamat / dhanyo'si kRtakRtyo'sItyazlAghaMta ca te'nagham // 41 // kiJca saMlikhitAMgo'smi, na me niryApako'sti acele somadevaH // 164 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acale zrI sAtu / bhava niryApakastattvaM, prapede sa tatheti tat // 42 // AryaHprAnte sa taiHproce, zrIvajrasvAminA smm| mA vAtsIstvamadhIyethAra pravrajyA0 | sthitaH pRthagupAzraye // 43 // samaM vasati yastena, vasatyAM vAsare'pi vA / ekatra vasate tena, samaM tenodvasatyasau // 44 // tacca prati. zrIpradyu- zrutaM tena, sUrau surasadAzrite / vajrasvAmisamIpe'gAdasthAcca pRthagAzraye // 45 // pazyAnta sma ca te svamaM, kSIrapUrNaH ptdhH| nIyavRttI | madIyo'tithinA'pAyi, kiyadapyuddhRtaM pyH|| 46 // prAtaryatInAmAkhyAtaM, tad byaakhyaate'nythaa'nythaa| paramArtha na jAnIte tyuktvA proce tato guruH // 47 // adya pratyeSakaH prItaH, kazcidapyAgamiSyati / sAvazeSaM zrutaM mattaH, so'pramattaH paThiSyati // 48 // // 165 // prAtaH samAgatazcAryarakSitaH praNataH prabhum / pRSTastaistvaM kutaH ? prAi, prabhostosaliputrataH // 49 // kimAryarakSitaH ? prokto, guruNA praNataH punaH / pAhaivaM gururapyAha, sAdhu svAgatamAsti te? // 50 // va sthito'si sa covAca, bahiHsUrirathAvadat / bahiH sthitaiHdakimadhyetuM, zakyate ! tvaM na vetsi kim // 51 // sa prAha sthavirazrImadbhadraguptairnidezitaH / ahaM yattvaM bahistiSThestato'haM hi bahiH sthitaH // 52 // vajrasvAmyupayuktaH san, prAha yuktamidaM vacaH / niSkAraNaM bhaNantyeva, na hi te svahitecchavaH // 53 // pRthagAyasathastho'yamathAdhyetuM pravRttavAn / acirAdapi pUrvANi, navAdhIte sma shuddhdhiiH|| 54 // prArabdhe dazame pUrve, zrIvajrasya nideshtH| sUkSmANi yamakAkhyAni, caturviMzatimAdade // 55 // itazca pitarau tasya, khedamedasvimAnasau / iti sandizato dhvAntaghAte. dhvAMtAya nau bhavAn // 56 // tathA'pyasminnanAyAte, preSitaH phalgurakSitaH / provAca prabrajiSyanti, sarvANi bhavadAgamAt // 57 // apratIte sa ca prAha, satyaM cet tvaM parivraja / so'tha prabajito'dhyetuM, zrutaM prAvarttata kramAt // 58 // itazcAtIva nirviNNo, yamakaithAryarakSitaH / Uce dazamapUrvasya, kiyaccheSaM ? gurujagau // 59 // zeSau samudrasvarNadrI, gRhItau bindusarSapau / viSaNNaH so'vadada ECAUSEURU // 165 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravajyA0 zrIpradyu: nIyavRttI // 166 // pAraM, nAsya gantuM kSamo'smyaham ||60 || bhrAtA me'styAgato yAmi, tadahaM gururabravIt / athAdhISvAdhISva punarapyapRcchad gurUnayam // 61 // gururdadhyau vyavacchedaH, pUrvasyAsya bhaviSyati / mayyevetyupayogena macvA taM prAhiNot punaH // 63 // gatvA dazapure nyUnadazapUrvyAryaracitaH / prAtrAjayajjananyAdIn svajanAnakhilAnapi // 64 // pitA'pi taiH saha snehAvAste mudrAM tu lAti na / vakti putrIsnuSAdInAM puro vivasanastraye // 65 // AcAryairvahuzaH proktaH so'vadat pravrajAmyaham / sikyugmakuNDikA chatropAnadyajJopavItavAn // 66 // bhavatvevamiti procya, pitA prabrAjitazca taiH / savakhacchatrapatrANayajJasUtrakamaNDaluH // 67 // bAlAcaitye'nyadA|cAryasaGketAdityabhASata / sarvAn vandAmahe sAdhUn, chatravantaM vinA tvamum || 68 // na vratI kimahaM tena, prokte bAlAH punarjaguH / | vratinAM chatrapatrANabrahmasUtrAdi kiM bhavet 1 / / 69 / / sa dhyAtavAnihArthe mAM, zikSayantyarbhakA api / Uce ca putracchatreNAlamevaM te vadaMtyatha // 70 // uSNe grupari karttavyaH, kalpa evaM bhavatviti / kizva kuNDikayA saMjJAbhUmau mAtreNa gamyate // 71 // ko vinA'pyupavItaM no, na veda brAhmaNAniha ? / tenetthaM teSu mukteSu punarvAlA babhASire / / 71 / / sarvAn vandAmahe muktvA, kaTipaTTakadhAriNam / sa ruSTaH prAha vandadhvaM mAmA pitRpitAmahaiH // 73 // vandidhyante hi mAmanye, na tyajAmi kaTIpaTam / anyadA'nazanI kazcit muniH pazcatvamAsadat // 74 // mumocayiSavastasmAt kaTIpaTTe tu sUrayaH / mRtasya bahane sAdhUnaparAn samaketayan / / 75 / / tAnudyatAMzca te procuridaM bahuphalaM khalu / kathaM svajanavargo na tvasmAt prApnotu nirjarAm // 76 // vayameva bahAmo yat, yUyaM sarve'pi janpatha / vRddho'vAdIt kathaM putra hai, nirjarAtra bahurbhavet 1 // 77 // sUrayaH procire bADhaM, kimatra kila bhaNyate / somadevo'badattarhi nirjarArthI vahAmyaham // 78 // sUrayaH prAhuratra syurupasargA nisargataH / laganti ceTarUpANi, sahase cettato vaha // 79 // 1 acele somadevaH // 166 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 167 // | yadA naivAdhisahase, tato'smAkaMna sundaram / syAdittha ta sthirIkRtyotkSiptaH sAdhustadA saH // 8 // purato vrajatAM teSAM, naSedhiyAM saMvatyaH pRSThataH sthitAH / pUrvasaGketitAstvastitkaTIpaTTayApan / / 81 // diyA so'tha zabaM muzannUce'nyairmuzca mA zapam / anyena pAirudacasuvA |ca puro bhUtvAdhyapUro'sya nyabadhyata / / 82 // prekSante mA snuSA pRSThe, iti sApatrapo'pi saH / uttasthAvupasargo'yamiti bADhaM viSo|DhavAn // 83 // tathaiva cAgate prAhuH, sUrayastAta! kiM tvidam ? / sa prAha putra so'yaM drAga, upadrava upasthitaH // 84 // sasaMbhramaM ca te procuH, samAnayata sATakam / sa prAha sATakenAlaM, draSTavyaM dRSTameva hi / / 85 // colapaTTaka evAstu, sa itthaM colapaTTakam / / grAhitastena pUrva na, soDhA soDhA tvacelatA // 86 // athAratiparISahe'haMittakathAnikA, sA'pi durlabhabodhitvaprastAve uktAstriIparISahe sthUlabhadrakathA, sA agre bhnnissyti|| atha caryAparISahe zrIsaMgamasthaviradRSTAnta:, sa ca dvicatvAriMzadoSeSu dhAtrIpiNDe ukta niSedhikIpariSahe dRSTAntaH-hastinApuravAstavyaH, kurudattasutAbhidhaH / ibhyaputro'grahIdIkSAM, saMvignaH sthavirAntike // 1 // sa cAdhItazrutaH paMcaprakAratulanAkSamaH / ekAkitvavihArasya, pratimA pratyapadyata // 2 // anyadA tasya sAketanagarasyAvidataH / gacchato'sto ravirjajJa, sthitaH pratimayA'tha sH||3|| catvara tiSThatastasya, hRtvA grAmAtkutazcana / gAvastasya samIpena, tskrairninyire'nytH||4|| mArga vimArgayanto'tha, sameyuAharAkarAH / sandigdhe'tha dvaye sAdhudRSTaH pRSTazca tairayam // 4 // bhagavAna babhASe sa, tataH pradveSabhAribhiH / tacchIrSe // 167 // vidadhe pAlima'dA svasugateriva // 6 // narakAgnipariploSasatyaMkArA ivAtmanaH / aMgArAH prajvalanto'sya, nyastAH zirasi taiH krudhA // 7 // kRtveti te yayuH pApA, munistu zamanistuSaH / duHsahaM sahamAnastaM, dadhyAvadhyAmadhIriti // 8 // amI ziro'dhi HABARSANS SARASRECT ae Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P zayyAyAM bhrAtarI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 168 // HEREGANGA rUDhAnAM , karmaNAM kRtakarmaNAm / dAhAyAgni vimuMcanto, mama sAhAyyakAriNaH // 9 // madIye caraNe karma, sthita jADyasamudbhabam / vipAdikAmivAMgAraistApayanto hiMtA hyamI // 10 // dahato dahanenaite, karmagulmaM madIyakam / cikitsakA ivAtucchaM, pUjyA iti vicintaya // 11 // dIpyamAneSTikApAko, yasyAgre himazItalaH / so'pi soDhastvayA jIva !, purA narakapAvakaH // 12 // sAgaropamasaMkhyAtaM, kAlaM duHkhAni sAsahi / muhUrttamAtre duHkhe tat, mA jIva! klIvatAM kRthAH // 13 // cintayannityayaM nityabhAvanApAvanAtmakaH / dhyaanaagnidgdhkmmedhaaH, paramaM padamAsadat // 14 // __ atha zayyAparISahodAharaNam-vatsanIti kauzAmbyAM, yjnydttdvijnmnH| somadattasomadevAbhidhAvAtmabhuvAvubhau // 1 // nirviNNakAmabhogau tau, somabhUtiH muneH puraH / brataM jagrahatuH kAlAdabhUtAM ca bahuzrutau // 2 // anyadA svajanAn draSTumAgatau tau mahAmunI / gatavantAvavantyAM stastayostu pitarau tadA // 3 // pibanti viSaye tatra, brAhmaNo'pi parizrutam / avijJAtasvarUpatvAdagRhItAM ca tAM munI // 4 // RjutvAcca nipItAyAM, sAnutApau tadartitaH / dadhyatuH kRtamAvAbhyAM, dhiMgatadasamaMjasam // 5 // pratyAkhyAnaM tato yuktaM, bhaktasyeti vicintya tau / taTe taTinyAH kasyAzcita, kASThAnAmupari sthitau // 6 // pAdapopagamaM tatra, yatinoH zritayostayoH / akAlavarSaNenAzu, nadIpUraH samAgataH // 7 // kASThArUDhau ca sathAnakASThArUDhau ca tI munI / hRtau pUreNa dureNa, nItau yAvan mahArNavam // 8 // laharIpreraNaM pUrAnItakASThAbhighAtanAm / yAdobhiyasanaM cApi, sahete to samAhitI // 9 // | asahya to viSahyeti, tathA zayyAparISaham / svargatAvitthamaparaiH, sahyaH zayyAparISahaH // 10 // .. athAkrozaparISahadRSTAntaH, tathAhi kSapakaH kshcidvikrmvrshcnodytH| guNAvarjitayA devatayA nityaM prnnmyte||1|| ucyate ASAALOCAL // 168 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akroze jvalanaH zrIpradyu ca tvayA kAryaH, kAryasya kathanAnmayi / prasAdaH sarvadA dattAvasAdaH sarvakarmaNAm // 2 ||apreyuH sa kenApi, zapto mithyAzA pravrajyA dizA / raktayA vIkSamANastaM, so'pi pratyazapanmuniH // 3 // tenAtha hantumArabdho', muniHpratijaghAna tm| sutkSAmakukSiH sthUlena, * pareNa bhuvi paatitH||4|| tADitazca mukhe kSiptaM, rajo'sya ca rajasvinA | gate'smin sa munisvAgAn, mandaM mandamupAzraye // 5 // mnIyavRttau devatApi divAnta sA, taM vanditumupAgamat / zritazca sa munimauna, tayA devatayoditaH // 6 // aparAddhaM mayA kiM nu, dharmalAbho'pi | yanna me / sa prAha na tvayA cakre, kizcinmadapakAriNaH // 7 // sA'vAdIdhuvayoH kizcinnopalebhe mayA'ntaram / zApe'pi ghAtamApe'pi, // 169 // yato'bhUtAmubhI samau // 8 // kSapako'thAvadaddevI, sAdhvyayaM preraNA tava / katheyaM vyatirekeNAnvaye mAlAkRdarjunaH // 9 // tathA hi nagare rAjagRhe'styArAmiko'rjunaH / skandamAteva saubhAgyAt , skandazrI ma tapriyA // 10 // bahiH purasya tasyAstyarjunasya kuladevatA / yakSo mudrapANyAkhyo'rjunodyAnavanAdhvani // 11 // skandazrIranyadA bharturbhaktaM dattvA'vacitya ca / puSpANi mudgrpaannipraasaadaantikmaagmt||12|| tatra durlalitaiH SaDbhiH ,puruSaiH sA nirIkSitA / samAhUtA samApAtA,gRhItA gRhinniikRtaa|| 13 // yakSasya puratasteSAM, basatAM ca tayA samam / tadbhartA'bhyeti yakSA_nityA kRt tadA'rjunaH // 14 // tAM vIkSya ca tayA proce, mAlAkAraH sametyayam / kiM visRjatha mAM yUyaM?, dadhyurasyA idaM priyam // 15 // bhUyaH sambhUya taiH SaDbhirapi bddho'rjunsttH| yakSasyAtha pade baddhvA, bhajate tAM tdgrtH|| 16 // skandazrIrabhyavaskandasthiteva kapaTAd jagau / parAyattA tvadAyattA'pyahaM nAtha ! karomi kim ? // 17 // sa nirdambhaH sadaMbhA tAM, vilapantIM nizamya ca / dadhyau yakSamahaM nityaM, kusumaiH pUjayAmyamum // 18 // tathApyasyAmavasthAyAmevaM paribhavaM labhe / yadahaM tadbhavAnnAsti, yakSo'dhyakSo'nyathA katham // 19 // karmabaddhasya me jIvasyevAgre'pi CHUADAARAA // 169 // 1 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttau // 170 // matiH priyA / matto'nyairbhujyate sAntaHkaraNaiH karaNairiva // 20 // yugmam || evaM vicintayatyasmin, yakSo'lakSyo'parairnaraiH / aGgIkRtakRpastasya praviveza zarIrake // 21 // jhaTiti troTayitvA'tha, bandhanaM dhAvitaH krudhA / jagrAha mudgaraM lohaM, sahasrapalasambhRtam // 22 // AviSTo'geSvasau zIghraM sarvAn duSTAMstayA samam / jaghAna jaghanAsaktAn, ghanaghAtena tAnatha ||23|| SaN narAn kAmakopAdyAn durgatiM strIM ca saptamIM / nighnato'sya puraH ke'pi pare nAsthuryateriva ||24|| strIlatAsaptamAnAM nRkSoNijAnAM kSayaGkaraH / tasyAgurbahavo'pyevaM, vAsarAH kAsarA iva / / 25 / / na nirgacchanti loko'pi tAvadrAjagRhAdbahiH / strIsaptamAnAM no nRNAM yAvadAkarNito vadhaH // 26 // tadA ca bhagavAMstatra, zrIvIraH samavAsarat / niryAti nagarAt ko'pi na tu nantumanA api // 27 // zreSThI sudarzano nAma, jinendradarzanodyataH / nizcinto yadbhaviSyatve, pracacAla vivandiSuH // 28 // vilokyArjunakastaM ca samudgiritamudgaraH / adhAvata vaghAyAsya, krodhasambodhadurddharaH // 29 // so'pyarhat siddhanirgranthadharmANAM zaraNaMzritaH / Uce jagadguruH zrImAn, mahAvIro gatirmama // 30 // asyAM ca mama velAyAM, pramAdo yadi jAyate / AhAropadhidehAdyaM, visRSTaM trividhena tat // 31 // pratyAkhyAya ca sAkAraM, namaskAraM vicintayan / kAyotsargeNa tasthau sa, cchadmastha iva tIrthakRt // 32 // taptapeyAmivaitaM ca paritaH sa paribhramana / akSamo nirnimeSeNa, taM niraikSata cakSuSA // 33 // atha mudgaramAdAya, yakSe pratigate sati / papAtArjunakaH kSoNau, kSaNAnnirdoSapAtravat ||34|| utthitastamapRcchacca, kathaM kathamahaM sthitaH ? / kRtaM kiM kiM mayA'vasthA, kA ca 1 me tvaM nivedaya / / 35 / / prAcyaM vyatikaraM taM ca, tasyAcakSe sudarzanaH / zrutvA hA hA'smyahaM pApa, iti vairAgyamAgamat // 36 // apRcchaccArjunaH kva tvaM, prasthito'syaparo'vadat / vandituM svAminaM so'pi samaM tena gatastataH||37|| natvA jinaM tadAkhyAtaM, dharmaM zrutvA ca taM naman / uvAca bhagavan! zuddhiH, kiM mamApi Akroze - junaH // 170 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyunoyavRttI * // 17 // prajAyate // 38 // bhagavAnAha tapasA, pApaM vicchetsyate tava / sakalaM kaladhautasya, malaH kila yathA'gninA // 39 // zrutveti vratamAdAya, dAyAda iva sa prbhoH| tatraiva vyaharadrAjagRhe krmkssyodytH||40|| vairI svajanahantA'sau, sarvAsauSThavakAraNam / nindyamAno janenaivaM, mahAtmA sahate sma saH / / 41 / / rajyamAno rajaHpujaiH, kuTabamAnazca yaSTibhiH / dalibhirdalyamAno'pi, sahe dehe sa nispRhaH // 42 // dadhyau ca saMvarAbhAve, lagnaM karmapradIpanam / mama vidhyApayantyete, rajasA sAdhu sAdhu tat // 43 // kuvallyAmiva vallyAM me, tanau karmaphalAnamI / yaSTighAtaleghUkattuM, pAtayantu pacelimAn // 44 // utpattyA hasataH karmasaraTAn jJAnabhAskaram / sadAvRttisthitAn loTentu kiM mama nazyati // 45 // amI jAGgulikA gaalijaaguliimntrjaaptH| karmanAgakulAnyaSTa, nAzayanti dhanAdvilAta // 46 // ete'STAdazadhA pApasthAnavRzcikajAtijam / Akrozamantranimanto, hitA me kilviSaM viSam // 47 // nityaM ca SaNNarAcArIsaptamAna nighnatA tvyaa| re jIva ! saptatatvIva, nihatA nihatAtmanA // 48 // yattatra jIvosjIvazcApyAzravaH saMvarastathA / nirjarA bandhamokSau ca, SaNNarAH strI ca saptamI // 49 // parAyattatayA nityaM, tattadvandhaM vidhaayinH| prAyazcittaM bhaveditthaM, sahasva nibhRtsttH|| 50 // evaM vicintayanneSa, vishessdhyaansnggtH| sarvakarmakSayAt prApa, niSpApaH paramaM 13 padam // 51 // ityaakroshpriisshH|| | atha vadhaparISahodAharaNaM, tthaahi-shraavstiisvaamino'stiih,jitshstrostnuuruhH| dhAriNyAMsaptatattvajJaH, kumAraH skanda| kAbhidhaH // 1 // purandarayazAzcAsya, svasA daNDakibhUbhRtA / pariNItA vinItAsti, kumbhakArakaTe pure // 2 // daNDakerAjJayA hA rAjJaH, sacivastasya pAlakaH / tatrAgAdvetrimuktazca, nRpaM natvA niviSTavAn // 3 // jAmAtRkuzalapraznapUrva kauzalikaM nRpaH / tenA 3RDPRESECONCER // 17 // SASARAL Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhuzrIyavRttI // 172 // rpitaM samAdAya, tamamAnamamAnayat // 4 // nRpAsthAne'nyadA vAkyaM dharmmadveSi dvijo'vadat / pAlako bAlako'bhASi, skandakena manISiNA || 5 || trikAlajJe jine deve, taduktapathage gurau / jinapraNIte dharme ca visaMvAdaH satAM kutaH // 6 // tattvatrayaM prati - chAya, kRtaH sadyo niruttaraH / kumArameSa vAgmAtrAttuSTuve gUDhamatsaraH / / 7 / / skandakastu bhavAskandakaro'sau bAlakAlataH / zrIsuvrate samAyAte, yodhapaJcazatIyutaH // 8 // jagrAha modato dIkSAM sUritve ca pratiSThitaH / kumbhakArakaTaM gantuM papraccha prabhumanyadA // 9 // yugmam // prabhuH prANAntikaM prAhopasarga tatra so'bravIt / ArAdhakAH ? prabhuH proce, tvAM vinA''rAdhakAH pare / / 10 / / jJAte'pi saparIvAro, bhavitavyAnubhAvataH / jagAma skandakAcArya:, kumbhakArakaTe pure // 11 // jJAtvA skandakamAyAtaM, pAlakaH svahitairnaraiH / yativAsocitodyAneSvAyudhAni nyadhApayat ||12|| samAyAtaM samAkarNya, skandakaM daNDakirnRpaH / praNantumAgamad dvedhA, purandarayazoyutaH || 13 || vanditvA sAdaraM bhaktyA, tasmAccAkarNya dezanAm / stuvan purAntarAyAto, vijJaptastena pApmanA // 14 // nopekSyaH sevakairbhaktaH, svasvAmI vyasane patan / sarvanAzocitasyAsya tena vijJapyase prabhoH // 15 // skandakaH saiSa te rAjyaM, jighRkSuH samupAgataH / sahasrayodhibhiH paJcazatyA pASaNDibhirvRtaH // 16 // sa skandake samArUDhamatsaracchannasatyadRk / pratyAyituM nRpaM tatrodyAne zastrANyadarzayat // 17 // tad dRSTvA daNDakI ropAddaNDAyaiSAM tamAdizat / pAlakaH svecchayA yantre, so'piSattAMstilAniva // 18 // sarve niSpIlya karmANi, pIlyamAne'Ggake'tha te / antakRtkevalI bhAvamApyAguH paramaM padam // 19 // atha bAlamuneH kAle, pAlakaM skandako'bravIt / mAM piSTvA prathamaM bAlametaM piSTi tataH param / / 20 / / pAlako bAlakaM sAdhuM taM yantre prathamaM nyadhAt / sa kRtArAdhanAdhyAnasandhAno nirvRtiM yayau // 21 // skandakaH pIDyamAnastu, nidAnaM kRtavAniti / bhUyAsaM dezabhUpAlapAlaka soSahe Akroze - rjunaH // 172 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIyavRttI // 173 // tave // 22 // dharmmadhvajaM ca raktAtaM, bhujabhrAntyA tadIyakam / nabhasA zakunI nItvA tatyAjAntaHpuropari ||23|| purandarayazAdevI, pratyabhijJAya taM punaH / uvAca kimidaM ? jJAtvA, kaJcukyUce ca tattathA // 24 // karmmAtizvapacaM sAdhI, durvacaM kimidaM tvayA ? / vihitaM daNDake! devI, krudheti nRpatiM jagI || 25 || karmmacaNDAlatA cakre, pracaNDA daNDake! tvayA / yadvAkyenedRzI dhik taM dvijAtiM cAgha mAdhamam / / 26 / / ninye zAsanadevyA'sau vadantIti nRpAntikAt / vrataM zrIsuvratasvAmisamIpe ca samAdade || 27 // skandakosgnikumAreSUtpadyAbhyetya virodhataH / sarASTraM daNDakaM dagdhvA daNDakAraNyamAtanot // 28 // atha yAcJA parISadRSTAntaH, tathAhi dvArakAdAhe, saJjAte yAdavakSaye / viSNulokaM gate viSNau, siddhArthasurabodhitaH // 1 // zrImannemi samAdiSTacAraNazramaNAntike / AttadIkSo balaH zailazRGgasthastapyate tapaH // 2 // yugmam // saptasaptamikAdyAH sa, pratimAH pratipannavAn / tAsAM svarUpaM vijJeyamitthamAgamabhASitam || 3 || prathame saptake dattirekaikAzanapAnayoH / dvitIye dve syurevaM ca saptame sapta saptake || 4 || evamekonapaJcAzaddinairbhikSAzatena ca / paNNavatyadhikena syAdArAdvA'sau yathAvidhi // 5 // syAdaSTASTamikA'pyevaM, catuHSaSTyA tu vAsaraiH / ekAzItyA dinairevaM bhavennavanavamyapi / / 6 / / tRNahArakASThahAravanacchidbhatho'nnapAnakam / so'rddhamAsAdatho mAsAt prApya pAraNakaM vyadhAt // 7 // tRNakASThAdihArebhyastapaH kASThAjupaM ca tam / divyarUpaM parijJAyAkSubhyan sImAntapArthivAH // 8 // dadhyuzca kurute ko'pi tapo'smAkamuparyayam / kaSTaM karoti rAjyecchustattaM vidhvaMsayAmahe // 9 // sannaddhabaddhakavacA, vivi dhAyudhapANayaH / anekavAhanArUDhAste zrIrAmamupAgaman // 10 // tataH siddhArthadevena, rAmarSicaraNAntike / mahAvikarAlavadanA, mahAbhaikhadarzanAH / / 11 / / kSodayantaH kSitiM kAlAyasAGkuzasakhairnakhaiH / muktaskandhasaTAH siMhavyUhAstatra vinirmitAH // 12 // yugmam // yAcjJAyAM baladevaH // 173 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yAcavAyAM baladevaH pravrajyA zrIpradyuH CLOOTER mnIyavRttI // 17 // HOEACAREER mRgendrAn vIkSya maya'ndraH, stutvA natvA palaM munim / sthAnaM nija nivRtyAgurnRsiMhAkhyAM tvavApa sH|| 12 // tasya sAmyajuSo | dhyAnarate: svAdhyAyasaMjuSaH / zAntAH snehaM vyadhunityaM, zatravo'pi hi jantavaH // 14 // kecidbhadrakAM bhejuH, zrAvakatvaM ca kecana / keciccAnazanaM kecicchiSyavatpayupAsate // 15 // eko mRgaH punarjAtismaraH saMvegavAMstataH / yatra yatra muniryAti, tatra tatrAnuyAti | saH // 16 // anyadA baladevarSirmAsapAraNakAraNAta / prAvizatpuri bhikSArthI, dadRze caikayA striyA // 17 // sA''lokya kAmapAlarpi, kAmamUrtiviDambakam / jagAma kAmabANAnAM, nikAmamapi vedhyatAm / / 18 // nirUpayantI tadrUpamasau kUpataTasthitA / kuMbhakaNThabhramAt kSIrakaNThakaNThe guNa nyadhAt // 19 // adRDhIkRtapAzAyAM, tasyAM so'ntikamAgamat / tAM saMbodhya nijaM rUpaM, nindana vyAvRtya nirgataH // 20 // niriyAyA'nyadA cArudArugrahaNahetave / rathakAraparIvAraH, pAtheyAdiyugAyayau // 21 // tadAdezyA narAH | pAravadhyAH sitprshvdhaiH| para zatAMstarUzchinnAnaIcchinnAMzca cakrire // 22 // balapirapi bhikSArthI, teSu bhojyodyateSu tu / pAraNA yAgamat pRSThe, sAraGgo'pi samAgamat // 23 // nirIkSya balamAyAta, rathakAro vyacintayata / aho puNyodayo me yadatArId ghutarumero | / / 24 // aho mahAnupazamo'syAho rUpamaho mahaH / tat kRtArtho'smyahaM bhikSAkRte yadayamAgamat // 25 // akasmAdAgatAyAsmai, madIyamukRtaiH kRtI / prAsubhikSApradAnena, karomi svaM vikalmaSam // 26 // dhyAtveti mUrddhani karau, kirITIkRtya bhaavtH| praNanAma mahInyastajAnumastakahastakaH // 27 // annapAne samAdAya, samadeSa samasthitaH / te cataddho vizuddhe te. vijJAya muniragrahAt // 28 // tena dAnaphalenepa, rathakRta sukRtakramI / babandha devalokAyuH, pAtradAne'lpakaM hi tat // 29 // mRgo'pi bhaktinigacchadASpaplAvitalocanaH / tAvubhAvapi nidhyAyadhyAyaditi zuddhadhIH // 30 // dhanyAtmA dhanyamUrdhanyo, munirepa mahAmanAH / apravezamayo yasya, // 174 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI nIyavRttI // 175 // nagare'bhigrahagrahaH ||31|| evaMvidhamahApAtrapradAnaphalabhAjanam / vanacchidapi dhanyo'yaM, yenaiSa pratilaMbhitaH // 32 // ahaM tu nijaduSkavazataH pazutAM gataH / suraGgo'pi kuraGgo'smi, dvidhA dAnAkSamatvataH // 33 // tAvubhAvapi yad dRSTau dRSTibhyAM tena sammadAt / viziSTadRSTistajjAtirmanye jajJe tadAdyapi // 34 // iti saddhyAnasandhAna sAvadhAnamanaH spRzaH / santi trayo'pi te yAvadatra yogabhRto mithaH / / 35 / / arddhacchinnastarustAvanmarutA paritADitaH / teSAmupari sadyo'pi, papAta pavipAtavat // 36 // trayo'pi paMcatAM prApya, tridive paMcame ca te / vimAne jajJire padmottarAH padmottarAbhidhe || 37 || prabhAvaH ko'pi bhAvasya, spRzyamAnasya pazyataH / dAtRsAdhusamAnadyAM, mRgAyApi dadau gatim ||38|| dAtRgrAhaka melApo'guNyapuNyo mahAdbhutaH / yasyAvasyAyatAmAtrAdapi yatra suparvatA // 39 // kakSe kakSIkRto duSprasaho yAcyAparISahaH / tathA naiva yathA zrImanmandire mandiregataiH // 40 // yathA zrIbalabhadreNa, balabhadreNa sAdhunA / yAcJAparISadaH poDhastathA sahyaH parairapi // 41 // athAlAbhaparISahodAharaNam, kRSNasya DhaNDhaNApatnyA, DhaNDhaNo nAmataH sutaH / buddho dezanayA zrImane meH sa vratamagrahIt // 1 // dvArikAMtaH sa ca bhrAmyan, bhikSAMna prApa kutracit / ye cAnye'pi samaM tena, munayo yAnti te tathA // 2 // zrInemimunibhiH pRSTaH, prabho ! kiM DhaNDhaNo muniH / ziSyo vaH kRSNasUnuzca nagaryAmRddhibhAjyapi // 3 // bhrAmyanna labhate bhikSAmapyeSa sakalaM dinam / haMti labdhi pareSAM ca tatra kiM nAtha ! kAraNam 1 || 4 || prabhuH prAhAdhimagadhaM, grAme'bhRddhAnyapUrake / pure parAsaro nAma, dvijo rAjani mogavAn ||5|| kSetrANi kSmApatervidyA grAmINairvApayannayam / yAmayugme samete'pi, bhakte'muMcana khaTakAn // 6 // kSudrabhrAntairnaraiH paMcazatyA tadviguNairvRpaiH / kSetra pratyekamekaikAM sItAmayamakarSayat // 1 // so'tha mRtvA bhavaM bhrAntvA DhaNDhaNo alAbhe DhaMDhaNaH // 175 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alAme nAmato'bhavat / taccAntarAyakarmAsya, sampratyudayamAgatam // 8 // zrutvetyayaM na bhokSye'haM, paralabdhyetyabhigraham / gRhItvA pravrajyA pAlayAmAsa, duSpAlamapi sAttvikaH // 9 // gadAbhRdanyadA'pRcchannAthaM duSkarakArakaH / kaH sAdhuSu vizeSaNa ?, tataH zrInemirabravIt DhaMDhaNa: zrIpradyu // 10 // duSkaraM kurvate sarve, vizeSAd DhaNDhaNo muniH| bahoH kAlAdyato'lAbhaparISahasahaH sa hi // 11 // prabhu natvA vizan nIyavRttI viSNuH, purI DhaNDhaNamaikSata / gajAduttIrya tasmai ca, sAdhave mAdhavo'namat // 12 // tadvIkSyaiko vaNig dadhyau, dhanyo'yaM viSNunA nataH / tadgRhe sa gatastana, modakaiH prtilaabhitH|| 13 // papraccha sa prabhuM natvA, kSINaM tat karma kiM prabho! / prabhuH prAha // 176 // | harerlabdhirasau labdhirna te mune! // 14 // pratijJAtArthasmaro'sau, mRga (saMmRdgan) mRdu modakAn / pariSThApayituM zukladhyAnI kevalamAsadat | // 15 // kRtapuNyakaputrasya, jalakAntamaNiyathA / tathA'sya kevalaM prAdurabhUnmodakamaIne // 16 // prabhuM pradakSiNIkRtya, tato laDhaNDhaNakevalI / upAvizat suraiH pUjyamAnaH kevaliparSadi // 17 // atha rogaparISahadRSTAntaH, mathurAyAM purA puryA. jitazatrurabhUnnRpaH / nAmnA kAlA'pyakAlAMgI, paNyatrI tatra tiSThati // 1 // rUpeNApratirUpA sA, vIkSya vizvaMbharAbhujA / avarodhe parikSiptA, ratnaM yatnaM yadarhati // 2 / / tasyAM ca tanayo jajJe, jita-13 zatrumahIbhujaH / kAlAvezyAMgajatvena, sa khyAtaH kaalveshikH||3|| tasya svasA svasAmarthyaprabhAvahatazatruNA / mudgazailapurezena, | vyUDhA'sti hatazatruNA // 4 // sa cAnyeyuH kumAratve, zrutvA gomAyuvAsitam / apRcchannijakAn pattIn, yat keSAM zrUyate svaraH ? | // 176 // // 5 // tairUce'mI vanyajIvAH, pheravA vihitaarvaaH| kumAraH prAha baddhvakaM, mamAnayata kautukI // 6 // te gatvA pAtayitvA ca, | | pAzike ghoravAsinam / samAnIyApiyAmAsurAjJA mAnyA yadIzituH // 7 // sa taM nihanti yaSTayAdyaH, khikhIti sa ca kUjati / SAKADASABaa RECORECASAMACHAR Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRNasparza bhadraH pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 177 // 5555555A kumArasya svareNAsya, jAyate mahatI rtiH||8|| hanyamAno'munA kroSTA, sa krozati yathA yathA / kumAro mArayanneta, prahRSyati tathA tathA // 9 // anyadA hanyamAno'yaM, tudymaano'prghaattH| mRtvA'bhUt vyantaraH kroSTA'kAmanirjarayA tayA // 10 // anyadA sthavirAcArye, mathurAyAmupAgate / dvidhApi tyaktamAraH sa, kumAraH prAvrajat sudhIH // 11 // kramAdekatvavIhArapratimApratipannakaH / mudgazailapure'gacchattatra yatrAsti sA svsaa||12|| arzorogazca tasyAbhUddhAlatvAdapi kRcchrakRt / tatrAyAtastadA bADhaM, pIDitaH sahasA tu saH // 13 // vijJA vijJAya tajjAmirajhenadalamizritAm / bhikSAM dattavatI so'dhikaraNaM tdvicintyn||14|| rogapIDauSadhIMDodAsInyAdazanAdi saH / pratyAkhyAti sma tadveda, zRgAlaH vyantaraH sa tu // 15 // sa zivAmazivAyAsya, baddhAM bAlakamIlitAm / vidhArya kurvan khIkhIti, khAdati sma prasIdati // 16 // hRtshtrupstsyaasnnsjnyaatmaashritH| rakSaNAyopasargANAM, muMcati sma nijAna bhaTAn // 17 // yAvatte puruSAstAvadazivAya zivA na sA / dUrastheSu tu khIkhIti, bhASamANaiva khAdati // 18 // teSvAsa. beSvadRzyaH syAdayaM tu sahate muniH| arzo'ttiM ca sa vADhaM tu, mahAtmA soDhavAn muniH||19 / / yathA'yamarzasAM pIDAM, sehe nauSadhamAdade / tathA'nyairapi tadviH , sahyo rogaparISahaH // 20 // atha tRNasparzaparISahaH, shraavstiingriinaathjitshtrunRpaatmjH| bhadrollasanmatibhadro, nAmnAsti kriyayA'pi ca // 1 // so'nyadA gurupAdAnte, dAntena manasAnvitaH / niviSTa IdRzaM dharmopadezaM masRNo'zRNot // 2 // manuSyaM durlabhaM matvA, saMtyajya | viSayAdikam / yatno vidhIyatAM dharme, yAvannAyAti vArddhakam // 3 // bhvAdInAM srvdhaatuunaamnte'dhiitaashcuraadyH| tadante yadada|ntAstadaho vArddhakavaizasam // 4 // balibhiH kalitaM bhAti, sthavirasya kalevaram / yamarAjAgame dattasvastikaM jarasA rasAt // 5 // B535ARGASALAAESE // 177 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutveti laghukarmeSa, vratamAdAya sdguroH| adhIte sma zrutaM srvmjnyaasiinikhilaaHkriyaaH||6|| kAlenaikatvavIhArapratimA pratyapadyata / pravrajyA0 zrAvakA viharananyadA kvApi, virAjye sa smaagmt||10|| heriko'yamitibhrAntyA, vidhRto nRpapUruSaiH / pRSTaH kastvaM? spazatve ca, niyuktaH zrIpradyumnIyavRttI kebha vA vada? // 11 // bhagavAneSa no kicidabhASata rupA tataH / anAravicAryaiva, sa durbhaassairvibhaassitH||12|| tataH kSAraNa takSitvA, 31 veSTayitvA kuzaH sitaiH / amucyata sa taiH paapairvissyvythaakraiH||13||vilikhymaanmaaNso'pi, kuzairlohakuzairiva / vedanAmAdhisehe'sau, dehe dadhyau tathedRzam / / 14 // pradIptAMgArapUrNeSu, vajrakuNDeSvasandhiSu / kUjantaH karuNaM ke'pi, dahyante nArakAgninA // 15 // agni||178|| bhItAH pradhAvanto, gatvA vaitaraNI nadIm / zItatoyAmimAM jJAtvA, kSArAMbhasi patanti te // 16 // kSAradagdhazarIrAzca, bhayavegotthitAH punaH / asipatravanaM yAnti, chAyAyAM kRtbuddhyH|| 17 // zaktiyaSTiprAzakuntaiH, khddgtomrpttttishaiH| chidyante kRpaNAstatra, ptdbhirvaatkmpitaiH||18|| ahaM paravazo bADhaM, bahuzo'pi hi vednaaH| soDhavAnna punarlAbhaH, svavazasya tadastu me // 19 // | uktaM cAzAzvate kAye, vijJAte jinazAsane / karmaNyavazyavedye ca, lAbho duHkhe pratikSaNam / / 20 // prANAntiko'pi tenaipa, 1 tRNasparzaparIpahaH / yathA soDhastathA sahyaH, zramaNairaparairapi // 21 / / atha malaparISahaH- campApuryA sunandAkhyaH, paramaH zrAvako'bhavat / krayANakAni sarvANi, suprApANyasya cApaNe // 1 // men helayA'pi dadAtyeSa, bheSajAyaM yathocitam / satkuprabhRtikaM cApi, munibhyaH prAzukaM sudhIH ||2||ato bhISme'nyadA grISme, kssrtsvedmlaavilaaH| susAdhavaH samAjagmurbheSajAya tadApaNe // 3 // amalAnAM manasyeSAM, malagandhaH sa gAtrajaH / tadIyasurami-18| dravyANyabhibhUya pravRddhavAn // 4 // nyastakastUrikaH zIrSe, sa ca cndncrcitH| hRto gandhana nAsAyAM, tenAzAsu prasAriNA SAMSUSUCCESCRI EUCAA ACACANCERNESS +4 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkAre zrI zreSThI pravrajyA0 zrIpradya- nIyavRttI // 179 // // 5 // acintayacca citte'sau, munyo'nunyspRshH| sundaraM syAnmalaM gAtrAdudvottArayanti cet // 6 // taccintitamanAlocya, lekhyazeSo babhUva saH / tridive tridazIbhUtaH, prabhUtaH sukhabhAgabhUt // 7 // tatazcyutazca kauzAmbyAmibhyaputratayA'bhavat / | nirviNNakAmabhogo'tha, dharma zrutvA''dade vratam // 8 // tatra karmaNyudaNe ca, durga durgandhamApa saH / yatra yatra bajatyeSa, tatra nirvikAra ttrophaasitaa||9|| bhaNitaH sAdhubhiH so'tha, mA nigaccha pratizrayAt / yataH zAsanamAlinyaM, gopanIyaM prayatnataH // 10 // nityaM durgandhakAyo'yaM, kAyotsarga vydhaatttH| aMgabhogena tatkarmamarmabhaMga samudyataH // 11 // karmaNyudIrNe jIrNe'sau, devtaaM'vntaahikH| cakre devatayA divyagandhasambandhabandhuraH // 12 // sugandhinikhiladravyagandhanyatkArakArakaH / kASThAmupAgataH | kAyo, devastasyAdhyavAsayat // 13 // sugandhatve'pi durgandharItyA vAcyaM jane gataH / sundare'sundare vApi, syAt sarvatrAtigarhitA || // 14 // kAyotsargavatastasya, punardaivatadarzanAt / duSThusuSThuvihInatvAdgandhaH svAbhAviko'bhavat // 15 // nAdhisehe yathA tena, purA malaparISahaH / sAdhunA nAdhunA tadvadvidheyaM vidhivedinA // 16 // atha satkArapuraskAraparISahaH-mathurAyAM purA puryAmindradattaH purohitaH / svaprAsAdagavAkSastha, AyAntaM munimIkSate // 1 // 18 tasminnadhaH samete'sau, lambamAnaM padaM vyadhAt / amuSya mastake nyastaH, syaadityaakuutdussttdhiiH||2|| zreSThinA sa tathA dRSTaH, zrAvakeNa ca kencit| amarSaNaH sa sAgAraH, saMgaraM vidadhAviti // 3 // yadi tena padazcakre, vakreNa manasA munau / chedanIyastato'- // 179 // vazyaM, mayA gatadayAtmanA // 4 // mArgayatyanvahaM tasya, chidramunmudraroSadhIH / bhRtaH kRtAtmarakSasyevAsya tallabhate na tu // 5 // | anyadA vizadAcAryapadAnatvA''khyadeSa tat / tairUce sahyate hyeSa, duHsaho'pi parISahaH // 6 // sa prAha vidadhe seya, pratijJA AAAE CURRECRUARCREACTREAM Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhu nIyavRttI // 180 // ziyuu nirdayA mayA / sUrayaH prAhuradhunA, kimokasyasya varttate ? || 7 || sa jagAdAjJAnasiMdhurodhaso'sya purodhasaH / prAsAdo'sti navo bhAvI, tatpraveza mahotsavaH // 8 // bhojanAya janAdhIzamayamAmantrayiSyati / samagraparivAreNa sahitaM pUjayiSyati // 1 // AcAryA jagadustarhi prAsAde pravizannRpaH / tarhi tvayA dhRteH natvA, vidhAtavyo'tidUrataH // 10 // prAsAdo'yaM patatyuccairitivAcyaM nRpAgrataH / tadA'haM pAtayiSyAmi, prAsAdaM hRdyavidyayA // 11 // tathA bhUte'khile'pyarthe zreSThinA bhaNito nRpaH / yanmArayitumArabdhA, yUyametena pApmanA // 11 // kupitastasya bhUpAlaH, zrAvakasya tamApayat / tenAsya caraNau baddhvA, cendrakIle pravezitaH // 13 // pazcAdayAmayaM kRtvA, chitvA cainaM dayAmayaH / purohitamatho bhUtadayaH zreSThI vyasarjayat // 14 // sAdhunA sAdhu evaiSa, viSoDhavyaH parISahaH / na tu zrAvakavatkAryamakAryamidamIdRzam / / 15 / / atha prajJAparISahaH, dharAvAsapurezasya, vairi siMhasya nandanau / abhUtAM surasundaryA, kAlakazca sarasvatI // 1 // kAlako'nyeburudyAne, vAhakeliMgato guroH / guNAkArAbhidhAd buddhaH, prAvAjIdanujAyutaH // 2 // zatasaGkhyA narA nAryastAvanu prAvrajannatha / kAlakaH svapade nyAsi, gurubhirgurubhirguNaiH ||3|| pravarttinItve tajjAmiravantyAmanyadA'gaman / zrImantaH kAmikAcAryAH, sAdhusAdhvIsamanvitAH // 4 // gaI bhillo'nyadA'vantIpatirvIkSya sarasvatIm / balAdantaHpure nyAsthat, ko viveko hi kAminAm ||5|| tasmin bodhavacaH sUreH, saGghasya ca vRthA'bhavat / pAradha bandhubaTuvat, kSINAyurapi jAyuvat // 6 // athonmattakaveSeNa, bhramannii lalApa saH / gardabhillo yadi nRpastataH syAt kimataH param 1 || 7 || bhikSe'haM yadi zUnye vA, vasAmi kimataH param ? / matveti bodhito'mAtyairnAbudhyata nRpAdhamaH // 8 // zrutveti kupitaH sUriH, sasmArAgamabhASitam / saGghAdikArye yaccakrisainyamapyaM tayenmuniH prajJAyAM kAlakaH // 180 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJAyAM kAlakA | // 9 // dhyAtveti zakakUle'gAt , sAmantAstatra shaakhyH| nRpaH zAkhAnuzAkhistu, kIrtyate dezabhASayA // 10 // zAkhimekaM ca pravrajyA mantrAyaistasthurAvaya' suuryH| kSurikAprAbhRtastatrAnyadA dUtaH samAgamat // 11 // zAkhiH zyAmAnanaH pRSTaH, paribhiH prAha naH zrIpradyu | prabhuH / kruddhaHpreSayate zastrI, tayA chedyaM nijaM ziraH // 12 // kRpANikAyAmetasyA, paNNavatyakavIkSaNAta / manye SaNNavateH sAmamnIyavRttI mA ntAnAM kruddho dhraadhipH|| 13 // sarve'pi guptamAhvAya, sUribhiste'tha melitaaH| tarIbhiH sindhumuttIrya, surASTrAyAM smaayyuH||14|| varSArAce tadAyAte, gateH pratyUhakAriNi / vidhAya SaNNavatyA'zaH, surASTraM te'vatasthire // 15 // gurvAdiSTaizca zaradi, tairUce nAsti // 18 // | zambalam / guru cUrNena sauvarNamiSTikApAkamAdadhe // 16 // zambalAd balavanto'pi, mAlavaM laatumicchvH| citraM gurugirA''saMste, gurvAjJA hi balIyasI // 17 // gaIbhinnaH sasainyo'pi, smetstaimhaablaiH| bhagnaH pravizya puryasthAdevAM rurudhire ca te // 18 // athASTamIdine durge, zUnye pRSTaH zakairguruH / Acakhyau gardabhI vidyAmadyAyaM sAdhayiSyati // 19 // tadravazravaNAcchatrusainyaM syAnmUJchitaM yathA / gavyataH parataH sarva, zibiraM tanivezyatAm // 20 // aSTottaraM zataM zabdavedhinaH santu mentike / tathA kRte'tha tai: sUrigaditaiH zabdavedhibhiH // 21 // tasyAH prasAritaM varka, tUNIcakre kSaNAdapi / hataprabhAvA naSTA'tha, vidyA'vadyAtmanastatA // 22 / / yugmam // sUryAjJayA tataH puryA, pravizyA''nAyitaH shkH| baddhvA pAzaistato gardabhillo gurupadAntike // 23 // sa tairUce tavAnyAyataroH puSpamidaM nanu / phalaM tvanyabhave bhAvi, ghorA nrkvednaaH|| 24 // taddharma pratipayasvAdhunA'pi jinamASitam / ityukte'vAgasau dvedhA, cakre nirviSayaH sa taiH // 25 // mitraM zAkhi narendratve, sAmantatve parAnapi / sUrayaH sthApayAmAsurnijAM jAmi ca saMyame / / 26 // atha bhRgupure rAjA, yuvarAjazca tiSThataH / balamitrabhAnumitrAbhidhau jAmisutau guroH // 27 // pradhAna B535A4 NERIECCAR 55AGARCANE // 181 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C zrI pravrajyA0 zrIpradyu mnIyavRttI // 182 // CONOMADUCAUGAT 3. preSya te mUrimAnAyya prAjyamAnataH / pravezya cakratuzcaityotsavaM jitazatakratU // 28 // suto nRpasvasurbhAnuzriyo dharma guromukhAt / prajJAyAM balabhAnuH samAkarNya, dakSo dIkSAmupAdade // 29 // bhaktaM vIkSya nRpaM kruddhaH, purodhA vivdnmudhaa| niruttarIkRto bhUpaM, kaitavAditya kAlakA bhASata // 30 // vandyapAdapadAkrAntimahAdoSaprapoSiNI / nRpo'tha tadgirA mUDho'neSaNAM nagare vyadhAt // 31 // evaM nirIkSya ca ghanAgame'pi sa dhanAgama / mahArASTrakirITAme, prtisstthaanpure'gmt||32|| zAlivAhanabhUpena, maharyA sa prveshitH| vijJaptazca sasaMghana, SaSThayAM paryuSaNAvidhau // 33 // yato lokAnuvRtyA'nendrotsavaH paMcamIdine / sUrayaH procire paryuSaNA nAtyeti paMcamIm // 34 // jinA gaNezAstacchiSyA, paMcAzatke dine yathA / purA paryuSitAstadvad, guravo nastathA vayam // 35 // catumistviti prokte, nRpeNa guravo jaguH / astu proktaM hi siddhAnte, privaastvymaartH|| 36 // svacchandAnanyadA ziSyAna, projjhya shyyaatraagrtH| AkhyAya sAgaracandraM, praziSyaM sUrayo yyuH|| 37 // tena cAbhyutthitA vyAkhyAkSaNe te'jJAtavRttavat / tsthusttpRsstttdvyaakhyaacaarutaaprthnodytaaH|| 38 // atha zayyAtarAd jJAtvA, munayo'pi samAyayuH / gurUnakSamayan bADhamapunaHkaraNena ca // 39 // jJAtvA sAgaracandro'pi, hIbharAnatakandharaH / tasthau bASpajalaiH pAdau, prabhoH prakSAlayanniva / 40 // utthApya vAlukAprasthA-151 mRdRSTAntadarzanAt / taM sambodhyAvadan jJAne, tvaM garva mA kRthA vRthA // 41 // yathA rikto bhavetprasthaH, sthAne sthAne virecanAt / // 182 // sthAne 2 vilaganAdyathA ca syAnmRdalpikA // 42 // tathA gaNezapUrvibhyo, vatsa! hIno'smyahaM kramAt / asmattaste gurustasmAt tvaM ca hInatarastathA // 43 // prajJAparIpahaH so'yaM, vatsa ! shysttstvyaa| ityuktaH sa gurorvAca, tatheti pratyapadyata // 44 // zakro'nyadA nigodAnAM, vyAkhyA sImandharaprabhoH / zrutvA papraccha bharate, vyAkhyAtyevaMvidhaM hi kaH? // 45 // vijJAya kAlakAcArya, || ACAAR Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 ajJAne AbhIraH .o pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 183 // OMba kanakara vipraveSaH samAgataH / tadvyAkhyAnazrutestuSTaH, papracchAyurnijaM vRSA // 46 // sUriH zrutena vijJAya, zakro'sIti jagAda tam / hRSTaH so'tha nija rUpaM, prakAzyaivaM tamastavIta // 47 // jaya pravacanAdhAra !, jaya saMsAratAraka / jaya sImandharasvAmistuta ! zrImanamo'stu te // 48 // stutvetIndro'nyato dvAraM, vidhAya tadupAzraye / gato divaM sarirapi, tat kSamAzramaNAdivat // 49 // SaTsthAnapatitAM | matvA, zrutakevalino'pi hi / na garvaH sarvathA kAryaH, sUriH sAgaracandravat // 50 // athAjJAnaparISahaH-tathA hi jAhnavI kUlavAsinau dvau sahodarau / batinau stastayorekaH, zrutavAnazrutaH prH||1|| zrutavAn saritAM prAptaH, ziSyaiH sUtrArthalipmubhiH / vizrAmaM labhate naiva, dineSvapi nizAsvapi // 2 // apazrutaH punaH svairaM, svairaMgairatipIvaraiH / / | vAsare ca rajanyAM ca, zayAnaH sukhamedhate // 3 // nidrAvidrANadRk sUrirdadhyau duAnamanyadA / bhrAtA me puNyavAneSa, muktvA zete | sukhena yH||4|| mandapuNyasya me nidrA'vakAzo nAsti nizyapi / iti pradveSato'badhnAd, jJAnAvaraNakarmasaH // 5 // tattAdRzamanAlocya, devabhUyaM jagAma c| ihaiva bharatakSetre, so'bhUdAbhIradehabhUH // 6 // yauvane pariNItasya, tasya jajJe ca dArikA / kanyakA dhanyakAyA''sId , AsIt rUpavatI punaH // 7 // sa caikadA samaM putryA, bhRtaM ghRtaghaTairanaH / AdAya nagare'cAlIi, ghRtavikrayakAda myayA // 8 // pare'pi tatsutArUpanirUpaNasamIhayA / AbhIradArakAcelughRtavikrayakaitavAt // 9 // zakaTe sve ca sArathyajuSastasyA mukhadyutim / manAsyanAMsyapi draSTumutpathenaiva tasthire // 10 // teSAmanAMsi bhagnAni, na manAMsi punastataH / sA tairazakaTA proktA, | sa cApyazakaTApitA // 11 // punaH punaH sadaiveSu, vyAharatsu mahAdhvanim / prApa vairAgyamAbhIraH, parAbhIraparAbhavAt // 12 // va pariNAyya sa tAM tasyai, gRhasAraM pradAya ca / pUrvAbhyAsavazAddIkSAM, vIkSApannaH samAdade // 13 // tena yogabhRtA'dhIte, cocarAdhya MOUSUCCAMSHEECHES // 183 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAne sthUlabhadra pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 184 // | yanatraye / tat prAcyamapratikrAntaM, korNimajIrNavat / / 14 / / turyamadhyayanaM tasya, ptthto'pynvsthiteH| nApatatpadamapyekaM, puNyahInasya vasviva // 15 // AcAmAmladvaye jAte, sUrayaH procire ca tam / turyamadhyayanaM te'nujAnAmo'tha vayaM vada // 16 // sa prAha kIdRzo yogo'dhyayanasyAsya dizyatAm / te procuryAvadAyAti, naiva tAvattapaH param // 17 // sattvavRttiH sa ityUce'nujJayA pUryate mama / yAvadAyAti me tAvadAcAmAmlAni saMtu me // 18 // tattapaH kurvatastasya, dvAdazAbdA gtaasttH| jJAnAvaraNaM tat karma, tatkSaNaM kSayamApa ca // 19 // turye tasyAgate'dhyAya, vikarmANi ca nirgate / satyaM vaco'bhavadvaidyasyAgamo roganirgamaH // 20 // zrutaM zeSa sukhenaiva, tenAdhItamato budhaaH!| sahantAM tadvadajJAnaparIpahamupAgatam // 21 // atha vipakSe dRSTAntaH-babhUva pATalIputre, nando nAma nraadhipH| mantryasya zakaDAlAkhyastasya lakSmIvatI priyA // 1 // 4 sthUlabhadrastayorAdyaH, suto'nyaH zrIyakAbhidhaH / tatra vezyA'sti kozeti , kozaH smrnreshituH||2||dvaadshaabdii sthUlabhadrastad gRhe'sthAt sukhaikdhiiH| zrIyakastvaMgarakSatvaM, nandarAjasya nirmame // 3 // amRdvararucistatra, vAdI lAkSaNikaH kaviH / soSTottarazatenAstaunnityaM zlokainavairnRpam // 4 // mithyAgiti taM maMtrI, na prAzaMsad dvijaM kvacit / prAbhRtaiH sevituM mantripatnImeSa pracakrame // 5 // sa tayA dRSTayA pRSTaH, kAryamAcaSTa ziSTadhIH / tvatpatinRpateragre, kavitAM me prazaMsatu // 6 // tayoktaH sacivo'vocana mithyAdRgvacaH stuve| tayoktaM sAgrahaM mete, kaH strIvAkye parAGmukhaH // 7 // anyadA paThatastasya, mantryUce sAdhu bhASitam / nRpastato'smai dInArazatamaSTottaraM dadau // 8 // nityadAne nRpaM maMtrI, proce ko'yamasaddhayayaH ? / nRpaH prAha stutaste'sau, purA'smAbhiH kRto natu // 9 // maMtrI prAha stutaM sUktaM, mayA'yaM na kaviH stutH| etasya paThitaM vAkyaM, yatpaThantyapi baalikaaH||10|| yakSA'tha AAAACKAGAR // 184 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mnIyavRttI yakSadinA ca, bhUtA'tha bhUtidattikA / seNA veNA ca reNA ca , saptAsan mntriputrikaaH||11|| sakRduktaM vaco jyeSThA'grahIdanyA yathA-12 pravrajyA0 takramam / tAthIpAvezayanmaMtrI, sarvA jvnikaantre||12|| Uce vararuciH zlokAnnRpasyAgre svayaMkRtAn / anUcire yathAjyeSThaM, tAstAn zrIpradyu- saptApi bAlikAH // 13 // dvAraM nyavArayattasya, nRpo vrrucisttH| nyAsthayantreNa dInAragranthi tripathagAjale // 14 // ayaM saptApi vATikA prAgastavIdgAM, yantraNa granthimagrahIt / janAdhyakSaM jano'vocata, kavere na kiMcana // 15 / / rAjA tanmantriNe'thAkhyanmaMtryUce vIkSyatAM prage / maMtrI svapuMsA dakSeNa, tadgranthi svakare'karot // 16 // kaviH stotumagAdnaMgAM, nRpo'pi saha mantriNA / prIto // 18 // vararucigaMgAM, kRtavistaramastavIt // 17 // stutyante tasya yantraNa, na dInArAH kare'patan / na pANisparzanenApi, hInamrAsya stato'bhavat // 18 // mantryaca'nyAyinI gaMgA, na nyastamapi te'rpayet / tannyAyena mayA te svamAptametad gRhANa tat // 19 // kavi pajanAdhyakSaM, maMtriNeti laghUkRtaH / nRpaH prAha tvayA chadmAsya jJAtaM sAdhu mantripa ! // 20 // nRpaH savismayo vezmanyagA. nmaMtrI jano'pi ca / maMtridAsImathAmarSAd , dvijo vitairupAcarat // 21 // prItAM ca tAM sa papraccha, pratyahaM maMtricoSTitam / ceTyAha zrAvakodvAhe, nRpAyAstrAdi sajyate // 22 / / mantryucchedarucistacca, jJAtvA vararuciH kviH| sukhAdikApradAnena, DimbharUpANyapAThayat // 24 // na vetti loko yadayaM zakaDAlaH kariSyati / vyApAdya naMdaM tadrAjye, zrIyakaM sthApayiSyati // 25 // paThatAM DimbharUpANAM, sarvatrApAzaM vacaH / janazrutyA samAkarNya, nRpazcitte vyacintayat // 26 // bAlakA yacca bhASante, yacca janpanti yoSitaH / utpAdikI ca yA bhASA, sA bhavatyanyathA na hi // 27 // dhyAtvetyApto naro rAjJA, preSito maMtrimandire / AgatyA6 khyannRpamityAbhUSaNAstrAdi sajyate // 28 // ruSTo'tha maMtriNe bhUpaH, praNAme'bhUt praangmkhH| maMtrI zrIyakamekAnte, prAha ruSTo ESSAUGARCASEAC ALCOHORICAGARAARAK // 185 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 186 // nRpodhikam // 29 // tataH kulakSayo mA bhUditi tvaM madvacaH kuru / namato mama rAjAnaM, vatsa! cchedyaM tvayA ziraH // 30 // 13 // prabhorabhakto vadhyo naH, pitA'pIti tato vdeH| zrIyakaH prAha tAteDaka, mleccho'pIcchati karma kim // 31 // mantryAha pitRhatyAyA, mA bhaipIrvatsa ! yadviSam / mukhe tAlapuTaM kRtvA, tato nasyAmyahaM nRpam // 32 // bodhito janakainave, svIcakre ca cakAra ca / rAjJA'pi kimidaM cakra ?, svAmizatruhato'vadat // 33 // kRtaurdhvadehiko vapturvizuddhaH shriiyksttH| vijJo vijJapayAMcakre, sarvavyApAradaM nRpam // 34 // majjyeSThaH sthUlabhadro'sti, kozAvezyAniketane / tamAkArya napaH kAryametattasmai jagAda ca // 35 // | paryAlocya vidhAsyAmi, sthUlabhadro vadanadaH / rAjJA''locayituM preSi, so'zokavanikAntare // 36 // so'dhyAyacca niyogazrIra, shaakiniivcchlekssinnii| bhoge narasya kasyApi, na nijA jAtu jAyate // 37 // AtmarakSAkaraM maMtra, maMtrI bibhradapi cchalAt / vinAzito'nayA'trArthe, tAta eva nidarzanam // 38 // na zarIraM dhanaM kSetraM, na kalatrANi no sutaaH| tasya citte sukhAya syuryaH | syAdasyA vaze nrH|| 39 / / sanikArAmimAM hitvA, yogazriyamahaM zraye / yadazA sA'pi muktidhIrananyazrImanorathaiH // 40 // iti dhyAtvA ca kRtvA ca, sa locaM paMcamuSTikam / rajoharaNabhRdratnakambalaprAntavatibhiH // 41 // prAvRttya kambalIratnaM, sabhA gatvA''ha bhUpatim / AlocitaM mayedaM te, dharmalAbhaH pravarddhatAm // 42 // paMcabhiH kulakam // niHsRte'sminnRpo'dhyAyat, kiM kozAvezma yAtyayam / kSaNaM gavAkSadattAkSastamaikSiSTa kssmaaptiH||4||koshaagRhvytikraantmekaantsmtaashryN / vIkSya yAtaM kSamAkAntaM, 12 // 18 // kSamAkAntaH ziro'dhunAt // 44 // zrutakevalisambhUtavijayAcAryasannidhau / bataM sAmAyikoccArapUrvakaM sa samAdade // 45 // mudrA| matha mahInAthaH, zrIyakasya kare'karot / sa bandhusnehataH kozAsadane yAti sarvadA // 46 // sthUlabhadraviyogArtAmanyadA tAma OGESCELECOEOSRUSSIA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttI // 187 // vocata / deva ! kiM kriyate sarvamidaM vararucivyadhAt // 47 // etena nAzitastAta !, sthUlabhadraH pravAsitaH / tadvairapAraM gacchAmi, deva ! cet tvaM prasIdasi // 48 // kathaM tviti tayA prokte, zrIyakaH prAha sa dvijaH / tvajjAmikAmuko madyaM, pAyyate yadi tadvaram // 49 // tayaitat pratipannaM ca, kAritaM ca javAdapi / nityaM pibatyayaM madyaM, jJApitaM ceti maMtriNaH / / 50 / / zakaDAlAtyaye vipraH prAvizadvAjasaMsadi / sa kavitvaguNAnnityaM, pUjyate ca sabhAjanaiH // 51 // smarannRpo'nyadA maMtriguNAnAM zrIyakaM rahaH / jagAda zakaDAlaM | na zrImAla (lA) vineti nu // 52 // kalitApi sabhA sadbhiH sabhA me vigataprabhA / rahitA zakaDAlena, zazineva nizIthinI // 53 // nRpaH sAzro'vadannitthaM vyajJapi zrIyakena saH / svAmin! vararucizcakre, madyapastaddhi tAdRzam // 54 // rAjJA proktaM pivatyeSa, kiM madyaM ? zrIko'vadat / pragre devapAdAnAmadaH prakaTayiSyati // 55 // prabhAte'dhisabhaM maMtriguptazikSitamAlikaH / sarveSAmanjamekaikamadAdvararuceH punaH // 56 // unmAdyanmadanaphalakSodavyAptodaraM kare / sarve'bjaM svaM samAjaghuH prazazaMsuzca saurabham // 57 // yugmam // dvijo'pi hi nijAMbhojagaMdhaM taccUrNagarbhitam / ucchvAsenAgrahIdrAtripItaM madyaM vavAma ca // 58 // sabhAyA nirgato lokadhikkRtale hakkitazca saH / prAyazcitte papau taptaM, trapu prApa ca paMcatAm // 59 // zrIyakaH pitRvairasya pAragAmI cirAdatha / | saccakre maMtrI manIthaprajArthAnarthivAndhavaH // 60 // sthUlabhadrastu saMbhUtAcAryakramamupAsayan / adhItastatra sUtrArthI, dustapaM tapate H // 61 // varSAvabhigrahAtthaM, jagRhuryatayastrayaH / joSitA smavaturmAsIM kAyotsargajuSo vayam // 62 // ekaH siMhaguhAdvAre, dRgviSAhibile'paraH / tRtIyaH kUpamaNDUkAsane sthAsyAma ityalam || 63 // teSAM vijJAya sAmarthyamanujJAM guravo daduH / sthUlabhadro'tha jagrA |hAbhigrahaM durgrahaM paraiH || 64 || kozAvezyAzraye citrazAlAyAM SaDrasAzitaH / sthAtA varSAH kSamaM matvA tvajJAsIttatra taM guruH ||65 || jJAne sthUlabhadraH // 187 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuzrIyavRttI / / 188 / / tato natvA'tha sarve'pi, yayuH sthAnaM yathocitam / kozAbhyutthAya nAthastvaM, kiM karomItyuvAca ca // 66 // sthUlabhadro'vadad dharmmalAbhaste'stu mamAyatAm / citrazAlAM caturmAsIM nivAsAyApayacca sA // 67 // tatrAsthAdeSa kozA tu, dadhyau bhagno vratAdayam / sameto mAmiti dhyAtvA, parasaistamabhojayat // 68 // tataH sA sphArazRGgArasArA sArAvabhUSaNA / sthirA sthirAzayaM taM tu, dharme ( dRSTvA ) dharmecchureva sA / / 69 / / nanAma kAmamutsRjya, bhAbapAvanamAnasA / nirnaSTakAmanAkoTIpravezA prAptapotikA // 70 // sA natAGgI tato bhaktyA, rarAjAsya muneH puraH / patitA kuNThatAM prApya, smarAtrA''lirivAbanau // 71 // sthUlabhadrAnna manye'nyaM, vezyAvazamihAparam / gurordharmamapi prApyAnIyAsyai yaH samArpayat // 72 // kAmo viSayapaJcAsyaH kaTAkSo dRgviSaH phaNI / kUpaH strIsannidhistena, tatrayaM tatra yantritam // 73 // zrAvikA sA na zizrAya, nRpAdiSTAt paraM naram / babhUva ca vivekAzvamandurA sundarA kramAt // 74 // nirvyUDhAbhigrahAcAguste gurUn yatayastrayaH / proktAstaiH svAgataM vo'sti, sadA duSkarakArakAH ! // 75 // AyAntaM sthUlabhadraM tvabhyutthAya gururAlapat / sAttvika ! svAgataM te duSkara duSkarakAraka ! || 76 / / sApatrapAtrayo'pyete, munayo'tha mitho'vadan / AmaMtraNaM guroratra, mantriputratvakAraNam // 77 // yadyevaM SaDrasAhAraH, kRtaduSkara duSkaraH / pratipatsyAmahe varSAMtare tadvayamI - |dRzam // 78 // aSTamAsImatIyuste'tha guroH purato'grahIt / prAvRSi sthUbhadrAbhigrahaM siMhaguhAmuniH // 79 // tatkAryAkSamamAcAryA, vicAryAtha tamabhyadhuH / abhigrahagraho'yaM te, prAgvRttasyApi nigrahaH // 80 // itthaM guruniSiddho'pi tatrAgAd vezyayA punaH / eSa zrI - sthUlabhadreNa, spardhAvAnityalakSyata // 81 // kozA tAM SaDrasAhaurarbhojayitvA svayaM punaH / paryupAste sma vakrendullAsitasmerayA girA // 82 // sthUlabhadraM smarosprApya, jaghAnaitaM tapasvinam / naraH karabhamaprApya, dAmayedrAsabhaM yataH // 83 // smarArthamarthayantaM taM soce jJAne sthUlabhadraH // 188 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAne zrI | sA dhaninAM vayam / sa prAha mRganetre'rthaH, kva me kharaviSANavat // 84 // nirvadayitumeta sA, prAha yadratnakambalam / datte nepAlapravrajyA0 Tra bhUpAlo'pUrvasAdhostamAnaya // 85 // akAle'pi cacAlAyaM, nepAlAya tpodhnH| paGke nimagrahRt paGke, maJjan padbhina kautukam sthUlabhadra: zrIpradyu- // 86 // kRtArthe calite sAdhau, pathi caurapateH shukH| jagAda lakSametIti, vIkSite nAsti kizcana // 87 // yathArthe kathite hai nAyavRttAmA mukte munau punaH prAha, lakSaM yAtIti kIrakaH / vyAvRtya pRSTaH so'pyAkhyadvaMzasthaM ratnakambalam // 88 // yathArthe kathite muktaH, kA kozAya taM dadA ca saH / praNAlapaGke niHzaGkamAnasA sAkSipaJca tam // 89 // muniH prAhaH mahAmUlyaH, kiM paGke'kSepi // 189 // kambalaH / sA prAha svavrataM mRDha !, paGke majanna zocasi // 90 // so'tha tasyA girA buddhaH, proce sAdhvasmi bodhitaH / gurukalpe! gurUnnatvA''locayerduSkRtaM nijam // 21 // kozA jagAda yaccakre, mayA brahmasthayA'pi vaH / AzAtanA prabodhAya, kSamyatAM sA kSamApate ! // 92 // icchAmIti vadannatvA, gurUNAmantike'tanot / tapAMsi vividhAnyeSu, vihitAlocanaH punH||93 / / dattA rAjJA'nyadA kozA, rathine sA'bhajacca tam / sthUlabhadraguNairbhadraM, stuvantI tatpuraH sdaa||94|| gRhodyAne svavijJAnaM, sa tasyai shynsthitH| adarzayadiSu nyasyAmralumyo mathatA zaraiH // 95 // anupuGkhArpitairyo'dhazcakAra karagocaram / vRntaM chitvA'rddhacandreNAkRSyaitAM svakare'karot // 96 // yugmam / / kozA'tha sArSape rAzau, nyasya sUcI sumAvRtAm / nana na ca viddhA'Gge, dhruvaprasavasarSapA // 9 // rathI tuSTo'vadatkozA, kAnte! kiM te dade ? vada / sA'vadajjAtisiddhe vA'bhyAsasiddhe ca nAdbhutam // 98 // aNDajAH puSkare yada- // 189 // caranti ca ramanti ca / sumeSu vartanaM tadvatsiddhaM no kintu tuSTikRt / / 99 // svabhyaste duSkaraM kiM syAdanabhyaste hi duSkaram / yatpurAbhuktabhogo'sthAt , sthUlabhadro'kSatavrataH // 100 // sthUlabhadraM vinA'nyasya, sarvasya bhramyate manaH / saptadhAtoH kaNikveva, SRAORRECROCKTER canAmRtam pAdanabhyaste hi keva, Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrImadyustrIyavRttI // 190 // strIsamAsatticirbhiTAt // 101 // bhojyaM ca SaDrasaM pUrvakrIDitA'haM ca sannidhau / citrazAlA nivAsakaikaM kena visahyate // 102 // stutvA zrIsthUlabhadraM taM kaH stuyAdaparaM naram / kazcinipIya pIyUSa, kAJjikaM kiM samIhate ? / / 103 // rathI prAha tvayA ko'yaM, sthUlabhadro'nuvate / sA'vadannandabhUnetRmantrIM duzakaDAlajaH // 104 // rathI prAhAsya dAso'smi, tAdRzastAdRzazca yaH / athAyamanayA'bodhi, kathayantyA jinoditam / / 105 // tayA''khyAte svaniyame, rathI citte camatkRtaH / bhadradhIH sthUlabhadraM so'nvagAttakathito'dhunA // 106 // sthUlabhadro'pi bhagavAn, kurute vividhaM tapaH / zAstravismRtikRccAbhUd, durbhikSaM dvAdazAbdikam // 107 // bIte'smin militaH saGkhaH, pATalIputrapattane / ekAdazAGgI sampUrNA, jajJe pUrvagataM na tu // 108 // dvau munI prAhiNotsaGghastadvide bhadrabAhave / so'jJApayanmahAprANadhyAnyahaM nAgamakSamaH // 109 // saGghAdiSTau munI cAnyau, gatvA taM sUrimUcatuH / saMghAdezaM na yaH kuryAddaNDaH ko'sya vidhIyate 1 // 110 // saMghavAhyaH kriyetAsau, sUryukte to tamUcatuH / tarhi taddaNDayogyo'si, sUrirUce'tha zuddhadhIH // 111 // prasadya sadyaH zrIsaMghaH, prahiNotu munIniha / tebhyo'haM vAcanAM dAsyAmyekAM bhikSAta AgataH // 112 // dvitIyAM kAlavelAyAM tRtIyAM ca bahirbhuvi / turyAM vikAlavelAyAM, tisrazvAvazyakakSaNe // 113 // itthaM zrIsaMghakArya ca matkAryaM ca prasetsyati / ityAgatyodite tAbhyAM rivAkye samAdizat // 114 // zrIsaMghaH sthUlabhadrAdi, prajJAlaM zatapaJcakam / teSAM ca vAcanAH sapta, dideza zrutavalI // 115 // paMcabhiH kulakam / vAcanAlpatayA tvanye, sthUlabhadraM vinA yayuH / sa proktaH sUriNA dhyAnaM, pUrNaprAyamivAsti me // 116 // ityuktaH susthiraH pUrNadhyAnato bhadrabAhutaH / dvivastUnAni pUrvANi, papATha daza sa kramAt // 117 // bhaginyaH sthUlabhadrasyAbhyetya natvA guruM jaguH / kva jyeSThAryo ? gurustvAkhyadaMto'pavarake'sti saH // 118 // sa tA nirIkSya haryakSa jJAne sthUlabhadraH // 190 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA zrIpradyumnIyavRttI // 19 // AAAAEACOCA ra rUpo'sthAt tA:punargurum / prApurmayopayogena, guruH prAhAsti no hriH||119|| gatA vavandire sthUlabhadraM yakSA jagAda ca / bhaga jJAne sthUlabhadraH van! sArdhamasmAbhiH, zrIyako'dhyAzrito vratam // 120 // sa tu tIvrakSudhaH paryuSaNAparvaNi madrAi / yAmAdipratyAkhyAnenopavAsa kRtavAnalam // 121 // rAtrI divaM gate tatra, sAdhuhiMsotvakhedayuk / saMghenAvAci nAghaM te, jinAkhyAte dhRtirmama // 122 // | kAyotsarge sthite saMgha, sImandharajinAntike / ninye zAsanadevyA'haM, nirdoSA bhASitA'hatA // 123 // cUlikAyugalaM svAmidattaM saMghasya cArpayam / ityuditvA yayuH sAdhvyaH, svAzraye saparicchadAH // 124 // vAcanArthamathAyAtaM, sthUlabhadraM gurujNgii| na yo gyo'sIti sa svAgo, vratAdAnAd vyacintayat // 125 // asmRtau taM guruH prAhaH, saMghAjJA ( kRtvA'paM ) tvaM na manyase / so'paM hai punaH kA kAraNasa ( smaraNataH ) pallagno'kSamayad gurum // 126 // sarvathApi niSiddho yaH, prahaH saMghamasajjayat / tadabhyarthanayA'8 bhyetya, saMghaH sUrimabhASata / / 127 // zrutakevalyatha prAha, vikAro'syApi yatkila / tadanye vikariSyanti, tasmAdeSa na ziSyate // 128 // saMghenoktaH punaH sthUlabhadramityanvazAd guruH / na tvayA zeSapUrvANAM, kArya kApi prakAzanam // 129 // sthUlabhadrastataH | sarvapUrvabhRt sritaayutH| AgataH pATalIputraM, mitrAvAsaM ca saMghayuk // 130 // tatpRSTA prAha mitraSTA, bhartA yAto vaNijyayA / 12 hA tadgRhaM ca purA cAru, jIrNazIrNa tadA'sti tu||131|| stambhasyaikasya cAdhastAta , pUrvairAste nidhiH kRtH| taM ca jJAnena jAnAti, 5 sthUlabhadro gaNAdhipaH // 132 // sa tatastamitaH stambha, hastaM kRtvA jagAda tAm / samagrasyApi saMghasya, pazyataH zRNvatastathA 191 // kaa|| 133 // idamIdRk ca tattAdRk , pazya kiidRgjaayt| iti mitragRhAyAtaH, sthUlabhadrastadA'vadat // 134 // sA ca sarvajano'nya|zca, dadhyau yadbhagavAnayam / jIrNazIrNagRhaM vIkSyAnityatAM kathayatyalam // 135 / / katithaistithibhistasminnAyAte'kathayacca saa| SOLUCPECAAAAAAABAR Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravajyA0 zrIpradhunIyavRttau // 192 // AyAtaH sthUlabhadro'bhUd gRhe saMghayutastava / 136 / / sa prAha bhaNitaM kiJcinna kiJciditi sA'vadat / stambhasyAbhimukhaM hastaM, | darzayannityayaM jagau // 137 // idamIdRk ca tattAdRk pazya kIdRgajAyata / sudhIH sa dadhyau sadbuddhiceSTitaM tasya ceSTitam // 138 // idamIdRg nidhiprAyaM yattAdRgU bhramaNaM vyadhAt / pazya kIdRgabhUnmanye, dhanaM stambhe'sti kiMcana // 139 // dhyAtveti sa khanannApa, stambhAdho ratnasambhRtam nidhiM satpAtradAnAdyaiH, saphalaM vidadhe ca tam // 140 // itthaM na sthUlabhadreNa, soDho jJAnaparIpahaH / tathA tathA'parairnaiva, vidheyaM zuddhasUribhiH || 141 || aho mohasya mAhAtmyaM zrutakevalino'pi yat / dRSTAnto vyatirekeNAjani jJAnaparIpahe // 142 // anvayenaiSa dRSTAntaH, soDhavye strIparISahe / vyatirekeNa dRSTAntaH, punarjJAnaparISahe // 142 // atha samyaktvaparISahaH, vatseSvatucchazaktyADhyaH, AryASADho gaNAdhipaH / bahuzruto'sti bhavyAnAmudyataH pratibodhane // 1 // yo yaH kAlaM karotyatra, taM taM niryApayatyayam / vakti cainaM suparvatve, darzanaM deyameva me // 2 // itthaM niryApitAH prAjyA, divaH kazcittu nAgamat / tairanyadAdarAdiSTaH, svaziSyo'pyevamarthitaH || 3 || sUristatrApyanAyAte, dadhyau kvAsti bhavaH paraH 1 / yatko'pi nAgatastasmAdbhogebhyo vaJcito mudhA || 4 || iti mithyAtvamApanno liMgamAtrato'bhavat / tyaktvA gacchaM vrataM tyaktumanAH sa pracacAla ca // 5 // ziSyadevo'vadhermatvA, tAn bodhayitumAgataH / cakre saMvasathe divyanaTaprekSA vikurvaNam // 6 // tatprekSamANaH paNmAsIM, gurustRSNAM kSudhaM zramam | devAnubhAvAnnAjJAsIdatha tAM saMjahAra saH // 7 // aTavyAM gacchato'thAsya, parIkSArthaM suro vyadhAt / SaNNAM | jIvanikAyAnAM nAmnA bAlAnalaMkRtAn ||8|| teSvAdyaM pRthvIkAyasaMjJaM prekSya vyacintayat / gRhItvA''bharaNAnyasya, bhuMje bhogAn | yathAruci // 9 // sa yAcito'pyalaGkAramadada dvidhRto gale / so'vadaccharaNAyAtamaTavyAM pAhi mAM prabho ! // 10 // vidhuraM yo'vala darza AryASADhaH // 192 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazana zrI | pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 193 // 33434366AROO mbetoddharedApadgataM tathA / rakSeca zaraNAyAtaM, tribhistai pitA hi bhuuH|| 11 // tanmuzca mAmiti proktaH, sa galAvalanonmukhaH / dArakeNa punaH proce, zRNu tvaM matkathAM tataH / / 12 / / yathA jJAtaM puna: kuyoH, zRNomItItarodite / dArakaH kathayAmAsa, kathAma AyopADhaH vitathAmiti // 13 // kulAlaH kazcidAkrAntastavyA'dhastAta khananmRdam / kimetaditi lokena, pRSTaH1 proce ca dInavAk // 14 // dade yayA baliM bhikSA, svajanAn poSaye yayA / sA mAmAkramate pRthvI, jAtaM zaraNato bhayam // 15 // zaraNArdhini mayyevaM, praharasyatha sUriNA / rAlAtipaNDito'sIti, vadatAgrAhi bhUSaNam // 16 // pratigrahe ca tatkSiptamathApkAyo dvitiiykH| bhayAttaH kathaya-14 tyasya, kathAmitthaM yathAtathAm // 17 // kazcittAlAcaro gAthApAThakaH kathakastathA / jAhvavImuttarana daraM, payaHpUreNa nIyate // 18 // taM nirIkSyAvadallokazcitrAkhyAnaM bahuzrutam / svopI vahate tvAM tata, paTha kizcit subhASitam // 19 // sa prAha yena bIjAnA, jani jIvanti karSakAH / tasya madhye vipadye'haM, jAtaM zaraNato bhayam // 20 // tasyApi bhUSaNAnyeSa, jagrAhAtha tRtIyakaH / tejaskAyAkhyayA bAla, AkhyAtyAkhyAnikAmiti // 21 // agrihotkRtaH kasyApyAgAraM dahano dahan / lokapRSTaH sa covAca, tAlamAhatya pANinA // 22 // divA rAtrau ca yamahaM, tarpaye madhusappipA / tena dagdhaM mamAgAraM, jAtaM zaraNato bhayam / / 23 // tasyApi hi gRhIteSu, bhUSaNeSu caturthakaH / vAyukAyAbhidho bAlo'kathayacca kathAmiti // 24 // yuvA ko'pi mahAprANaH, pratyaMgaM vyAnapIDitaH / vRddhavatkaMpragAtraH san , pRSTo mitreNa kenacit // 25 // prAtvaM vegagatau zakto'dhunA yaSTikaro'si yat / zanaiH zanairbajasi yat , ko vyAdhi- ||193 // stava mitra! tat 1 // 26 // sa provAca nidAghe'pi, yaH sukho vAti maarutH| tena me bhajyate gAtraM, jAtaM zaraNato bhayam // 27 // | bhUSaNeSu gRhIteSu, tato'pyAgAcca paJcamaH / kathAmAkhyAti so'pyevaM, sUrisambodhanAvidhau // 28 // ekatra vRkSe kvApyasti, nIDaM| ACCba Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhuzrIyavRttau // 194 // nIDanivAsinAm / teSAM ca tatra jAtAni zizurUpANi kAlataH // 29 // athodgatA latA vRkSAntike veSTati taM ca sA / upariSTAdvilagnAtha, babhUva phalabhAjanam // 30 // tatastadanusAreNa, tatrArUDho bhujaMgamaH / helayA nizi rUpANi, bhakSayAmAsa pakSiNAm // 31 // tairapyuktamatho pUrva, zAkhinyadhyuSitaM sukham / mUlAdabhyutthitA vallI, jAtaM zaraNato bhayam // 32 // tasyApi hi gRhIteSu, bhUSaNe - ghRNAvatA / trasakAyAbhidhaH SaSThastathaivAkathayat kathAm // 33 // ekasminnagare kvApi, paracakreNa rodhite / mAtaGgAstadvahirbhAgAH, pravizanti purAntare // 34 // antarnivAsibhirlokairnirvAsyante ca te bahiH / bahizca paracakreNa, gRhyate kazcidAha ca ||35|| antarnivAsinaH kSubdhAH, prerayanti bahirnarAn / dizaM bhajata mAtaGgA, jAtaM zaraNato bhayam ||36|| tathA'pyamuJcatyAcArye, sa AkhyAtyaparAM kathAm / pure kvApi nRpaH stenaH purodhAH praNidhiH punaH // 37 // tAvubhAvapi sarvasvaM harataH parataH sadA / parijJAya janastacca, paThati smeti sasmitaH // 38 // yatra rAjA svayaM steno, herikazca purohitaH / vanaM bhajata he paurA !, jAtaM zaraNato bhayam // 39 // tathA'pyammucyamAno'yaM, kathayatyaparAM kathAm / varNajyeSThena kenApi khAnitaM pravaraM saraH // 40 // pAlau devakulaM tasyArAmastena ca ropitaH / pravarttitastato yajJaH, pazumAraNalakSaNaH // 41 // iti pravRttiM tAM kRtvA sa dvijanmA'nyajanmani / babhUva cchagalatvenArttadhyAnavazato mRtaH // 42 // tathaiva tanayAstasya, pazughAtamakhaM sadA / sarasyAM tatra kurvanti, gurvantikavilokitAm (gurvAjakaM vilokatA ) // 43 // carantaM taM pitRcaraM, te'pazyan pazumanyadA / makhaM cikIrSavo mUlyaM, dattvA naiSurgRhe ca tam // 44 // jAtismaraH sarastIra, | nIyamAno makhAvanau / chagalaH sa galanyastarajjurvebeva co'vadat // 45 // ayaM cAnAgatazcApi gatau mama bhavAviti / dvau dvAviti vadatyeSa, manye prAkRtabhASayA || 46 || bADhasvareNa zocan sa, jJAninA muninA zrutaH / tasya tasya sutAnAM ca prabodhAyetya darza AyaSADhaH // 194 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P AyoSADhaH pravrajyA0 zrIpradyuH nIyavRttI // 195 // bhASata // 47 // svayaM saMropitA vRkSAH, khAnitaM ca svayaM srH| svayaM pravartito yajJaH, kiM bebe vasta! bhASase ? // 48 / / zrutveti saMzrito joSameSa meSaH spdypi| dvijena ca muniH pRSTaH, kimayaM maunmaashritH||49|| tamuvAca trunistAtastavaiSa * pratyayo'tra kH| dvijenokte muniH prAha, kathayiSyatyayaM svayam // 50 // anena bhavatA cApi, nyasto yo'sti nidhigRhe / pRSTasta| meSa bastaste, padAbhyAM darzayiSyati // 51 // dvijaH so'tha pitRcaraM, pazuM darzitasevadhim / amucata sa munerbhaktaM, pratyAcakSya divaM yayau // 52 // ityArAmasaroyajJapazughAtAdi kurvataH / pazutve zaraNaM tasyAzaraNaM samajAyata // 53 / / aye'tipaNDito'sIti, sa bruvan zramaNabruvaH / kRkATikA moTayitumArebhe so'tha taM jagau // 54 // bAlavRddhAndhapaMguskhImunInAM zramaNazritAm / dInAnAM ca hai vadho bhUripApavyApadvidhAyakaH // 55 // taM bAlamativAcAlaM, vadanniti nihatya tam / AdAya bhUSaNAnyasyApyanyataH so' clcclH||56|| dadhyau devo'sya caraNapariNAmo gato dhruvam / tatparIkSa'dhunA samyagdarzanaM nAsti vA'sti vA ? // 57 // | dhyAtveti gurviNI sAdhvImasAdhvImayamAdadhau / bhUSitAM maMDitAM cApi, vIkSya tAM so'bravIditi // 58 ||srvaaNgbhuussite'shiile. dhU pite pAparUSite / jainamAlinyakavitvaM ( kAritve!) duSTazaikSyA''gatA kutaH? // 59 // soce sarpapamAtrANi, paracchidrANi da vIkSase / Atmano bilbamAtrANi, pazyannapi na pazyasi // 60 // zramaNaH saMyato brahmacArI tulyAzmakAMcanaH / vaihArikosi jyeSThArya !, tava kinnu patadgrahe ? // 61 // ityuktaH sa tayA hINo, yAti yAvat kilaagrtH| tAvad vaikriyamAgacchat, kaTakaM vIkSate sma ca // 62 // tad dUreNa vajana rAjJo, yatiH so'bhimukho'bhavat / dvIpAduttIrya ca nataH, proktazcAdya sumaMgalam // 63 // aho me bhAgadheyAni, yad dRSTo'si munIzvaraH / tataH prAzukapAtheyagraheNAnugRhANa maam||64|| sa naivecchati vaktyanyaM, nAdya pAraNakaM AAAAAAAA Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- dazana AyoSADhaH mama / pazyatvAbharaNAnyeSa, bhAjanasthAni mA kila // 65 // balAdapi nRdevezastatpatadgrahamagrahIt / apazyattatra putrANAM, sarvApravajyA0 NyAbharaNAnyatha // 66 // kupito bhRkuTiM kRtvA, provAcAnAryakAryakRt / he kSatavrata me putrAH, kupAtra ! nihatAstvayA // 17 // zrIpradyu tannAmAbharaNAnyetAnyatastvaM kutra yAsyasi / kAMdizIko na kiMcicca, yaavjjlptynhdhii||68|| tAvaddevaHsa saMhRtya, svamAyAmakhinIyavRttI lAmapi / prakaTIbhUya ca prAha, taM sambodhanapUrvakam // 69 // asau na yujyate tatrabhavatAM bhvtaantidH| evavidhaH parINAma:, zuddha siddhaantdhaarinnaam||70|| mama cAgamanaM nAbhUta, svloke svargiNo ytH| gataM kAlaM na jAnanti, prmodbhrnirbhraa||71||divyen // 196 // prekSaNIyasya, kSaNenAkSiptamAnasaH / UsthAnena SaNmAsAn, sthito yadbhagavAnapi ||72||anycc bhagavanto'pi, svayameva hi jAyate (jAyante svayameva hi)| saMkrAntadivyapremANo, vissyaasktmaansaaH||7|| asmaaptsvkrtvyaa,andhiinnRkaarykaaH| nRlokamazubhaM naiva, | yadAyAnti sudhaashnaaH|| 74 // yugmam // zrutvetyAcAryavaryo'yamAryASADho virAgavAn / svanindituM samArebhe, mArebheNa hato TU hRdi // 75 // hRtaM vRttaM hRtaM jJAnaM, hRtaM dhairya hatA dhRtiH / itaH puruSakAraste, hatA nirlajjatA tava // 7 // hataM ca tava dhRSTatvaM, duSTaceSTitacISTataH / jJAte'pi jinavAkye yaditthaM duzceSTa! ceSTase // 77 // yugmm|| kiM re jIva! tridoSI tvamatha dhattUrito'si kim / lA kiMvA'bhavyasamAno'si, yadevaM bhraSTabhAvanaH / / 78 // jAnanapi tathA bhraSTa, laghUbhUto jane'khile / sampratyapi tapaHkamma, kammakSaya karaM kuru // 79 // dhyAtvetyUce tavecchAmo'nuziSTiM suSTu zikSaNam / sa devamabhinandyati, mariH svasthAnamAgamat / / 80 // catvA mAdevo'tha taM bhaktyA, devalokaM gatastataH / AlocitapratikrAntaH, sUriviharate'nyataH // 81 // nAghisoDho yathA tena, prAgdarzana parISahaH / na tathA sAdhubhiH kArya, sahanIyastu sarvadA / / 82 // jJAnAjJAne jJAnAvaraNe lAbho'ntarAyamabhisarati / darzanamohe darzana OMOMOMOMOM KUCHCHEACOCCAkara jAte'pi jinavAkye yAjAnannapi tathA bhraSTa, pula, riH svasthAnamA prAgdarzana // 196 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIyavRttI // 197 // parISaho bhavati vijJeyaH // 1 // AkrozAratinArInaiSedhikyo'pyacelatA yAcJAH / satkArapuraskArazca ritramohe tvime sapta // 2 // vaidye paMca kSudhAdyAH syuH, zayyA caryA malo vadhaH / tRNasparzazca rAgacaikAdazaite'tra karmaNi // 3 // atha gAthAcaturthapAdArthaH 'taheva uvasagga divvAI'ti tathaiveti pUrvApekSayA, na kevalaM parIpahAH sahyAH, upasarga api divyAdayaH sahyAH, te ca caturddhA daivatamAnuSatairathAdhyAtmikabhedAt, tatra daivatamAnuSopasargeSu bhagavAn vIra evodAharaNaM, AdhyAtmike ca sanatkumAracakrimuniH, tairathopasarge tu cilAtIputradRSTAntaH tathAhi kSiti pratiSThe'rhaniMdAM, yajJe devadvijo'tanot / jitaH ziSyo bhavejjetuH, pratijJAM tviti kurvatA // 1 // kSullakena sa kenApi, vAde jitvA bratIkRtaH / uktaH zAsanadevyA ca, jJAnazraddhAnavAnabhUt || 2 || yugmam / / vastrAMgayormalaM niMdana, sa vrataM samalaM vyadhAt / tatpriyA tvatra nAmuMcad, rAgaM dRgiva savyathA // 3 // kArmaNaM pAraNe'dAtsA, tadvazA tadvazArthinI / hanti raktA viraktA vAMganA zRGgikavallivat // 4 // sa tena zrIyamANAMgo, vipadya tridazobhavat / taduHkhAttadvratA'nAlocanA sApi gatA divam // 5 // jIvo'tha yajJadattasya cyutvA rAjagRhe pure / sutazcilAtyAH sArtheza - dhanadAsyAstato'jani // 6 // yajJadevapriyAjIvadhyutvA paMcAMgajAnujA / bhadrAyA dhanagehinyAH, suMsumeti sutA'bhavat // 7 // sutAyAstaM ca dAseraM, voDhAraM sa vyadhAddhanaH / anyAyinaM parijJAya, gehAttaM niravAsat // 8 // gataH siMhaguhAM pallIM, tatpallIza ca saMzritaH / pallIze nAmazeSe sa, pallIzastaskaraiH kRtaH // 9 // mAdyajagatiH siMhamadhyA paMceSucaurabhRt / cittato nottaratyasyATavI sAsusumApi ca // 10 // sa svAnAha dhano nAma, dhanI rAjagRhe pure / sujAtarUpA tasyAsti, zrIzca putrI ca suMsumA // 11 // zrIrastu bhavatAM sarvA, tadIyAM suMsumA tu me / vyavasthApyeti te peturarddharAtre dhanAlaye // 12 // samaM ca paMcabhiH putrairdhane saMkucya 4 pravrajyA svarUpe / cilAtI putrajJAtaM // 197 // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrajJAtaM // 198 // tasthuSi / Atta vittaH samaM cauraH, so'gAdAdAya saMsumAm // 13 // prAhArakSAna dhano'rthoM vaH, putrI me vyAharAvidhau / taiH samaM 4pravrajyA pravrajyA0 sAyudhaiH putraiH, pNcbhishcaaclddhnH||14|| vIkSyAnupadamAyAtAMstAna stnaastyktlaapnkaaH| nezustallotramAdAya.vyAvRttaM purarakSakaiH zrIpradyu svarUpe cilAtI nIyavRttI // 15 // calAtayo vahan kanyAmatrANaH prAvizadvanam / tAmAnetuM dhanaM taM cAnvAgAt sasutapaMcakaH // 16 // dhanecchinat samI| pasthe, sa pApaH susumaashirH| prasthitastadvazvAbhAdudgatorupadAmiva // 17 // pazyan sa tanmukhaM yAmyaM, dizaM yamasamo'gamat / / dhanaH putryAH saputro'pi, dRgbhireva jalaM dadau // 18 // zramazokArkatApakSuttRSNApaMcahutAzanIm / sa sahan duHsahAM nindan, vidhi svgRhmaagmt||19|| samacittaH sa vairAgyAt, zrImahAvIrasannidhau / dhanastapodhano bhUtvA, tapastaptvA divaM yayau // 20 // pApakASTho gatakASThAmaTavImaparo vajan / sausamaM hastavinyastaM, mastakaM gatakandharama (sArakaM dhrn||22|| kAyotsargasthitaM vakSya, muni madyapavadvacaH (pAdapavad dhruvaM) / Uce kathaya dharma me, no cecchecA'smi te ziraH // 22 // yugmam // bodhayogyaM munimatvovAca ta krUra-18 HImapyadaH / kAyaH zamo vivekazca, saMvaraca mumukSaNA // 23 // gate manau padatrayyA:, so'rthamitthaM vyabhAvayata / krodhazAntyA shmH| 18 zastraM, krodhamUlaM tyajAmi tat / / 24 // viveko heyahAnena, heyaM ca svIziro hyadaH / yaH sarvendriyasaMkocaH, saMvaraH sa prkiirtitH| G // 25 // dhyAtvaivaM hRdi hitvA ca, susumAyAM manaH zivaH / kAyotsargasthito dhyAyazcilAtistatpadatrayam // 26 // asragga ndhAcca tadgAtre, praviSTAH kITikAH pdaiH| tatkameva ziroruDhaM, cakhAdamadhyagAH palam / / 27 // pIlikAbhiH pIlikAbhista18// syAGgAsitaukRtAt / citraM niSkampato'pyAzu, yatpapAta bahI rajaH // 28 / / tathApi sthiracitto'yamadviSTaH kITikAH prati / ||198 // nAsA horAtrayugmena, gIrvANapadamAsadat / / 29 // iti SaSThagAthArthaH // atha saptamagAthayA pravrajyAsvarUpaM kathayati CRECAMERPRECORRELON Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pravrajyA 154 pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI svarUpe cilAtI putrajJAtaM // 199 // CONCER-CACASE laddhAvaladdhavittI sIlaMgANaM ca taha sahassAI / aTThAraseva ya sayaM voDhavvA aannupuviie||7|| (9) labdhaM cApalabdhaM ca labdhApalabdhe tAbhyAM vRttiH-prANadhAraNaM yasya sa labdhApalabdhavRttiH, sAdhurbhavatIti zeSaH, yaduktaM-"labhyate labhyate sAdhu, sAdhu caiva na labhyate / alabdhe tapaso vRddhilabdhe tu dehadhAraNA // 1 // " tathA zIlAMgAnAM sahasrANi aSTAdaza voDha vyAnyeva AnupUrvyA, krameNetyarthaH, sa cAya kramaH-kSAntyAdidharmadazakaM dazabhiH pRthvyaadyjiivpryntaiH| guNitaM jAyeta zataM pazcaguNaM paJcabhiH karaNaiH // 1 // atha ca sahasradvitayaM, saMjJAbhizcatasRbhistataH SaT te / yogatrikaNa te SaT [sahasrAH] vadhaghAtAnumatibhiraSTadaza // 2 // etatsaMvAdi gAthAcatuSkam-na haNei sayaM sAhU maNasA AhArasannaparihINo / soiMdiyasaMvaraNo puDhavijie khaMtisaMpanno // 1 // khaMtI ya maddavajjava muttI tava saMjame ya boddhavve / saccaM soyaM AkiMcaNaM ca baMbhaM ca jaidhammo // 2 // ityetatsaMvareNa aSTAdaza | zIlAMgasahasrANi sAdhunA duvahAnIti gaathaarthH|-itthN paJcamahAvratAnyarajanIbhojyaM mamatvojjhanaM, nirdossaashnmaatRkaassttktpodrvyaadikaabhigrhaaH| mAsAdipratimAH kacoddhRtimahIsvApopasargakSamAH, zIlAMgodvahanaM parISahapariSvaMgazca turye gatam / / 1 // ityasyAM vivRtau zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / pravrajyAyAH svarUpe'dasturya dvaarmpuuryt|| 1 // atha paJcamaM dvAraM pravrajyAduSkaratvaM paJcabhirgAthAbhinavabhirupamAnaiH prarUpayati, tadyathAtariyavvo ya samudo bAhAhiM imo mahallakallolo / nIsAyavAluyAe cAveyavvo sayA kavalo / / (10) // caMkamiyavvaM nisiyaggakhaggadhArAhiM appamatteNaM / pAyavvA ya sahelaM huyavahajAlAvalI sayayaM // 9 // (11) gaMgA paDimoeNaM toliyamvo tulAi suraselo / jahayavvaM taha egAgiNAvi bhImAriduTTabalaM // 10 // (12) RCRACCRECENESCRCCRECE // 199 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +5 5pravrajyA % pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI dvAraM surendradattaH // 20 // %AE391-A raahaavehvinnimmiyckkttttiylkkhmggputtliyaa| vidheyavvA'vassaM uvasaggaparIsahe jeuM // 11 // (13) tathA,-tihuyaNajayappaDAgA agahiyapuvvA taheva gahiyavvA / iya evamAi sAhraNa dukarA hoi pavvajjA // 12 // (14) ayaM pravrajyAvidhiH samudraH mahAkallolasaMkulo bAhubhyAM taraNIyaH, yathA sa tarItuM suduSkarastathA pravrajyAvidhirapi, tathA niHsvAdavAlukAyAH kavalaH sadA carvaNIyaH, yathA sa suduSkarastathA pravrajyAvidhiriti gaathaarthH| tathA-cakramitavyaM-atizayena calanIyaM, kva -nisitAgratIkSNakhaDgadhArAyAM, kathaMbhUtena ?- apramattena sAdhuneti gamyam , pAtavyA ca sahela-salIla hutavahajvAlAvalI satataM, yathA nisitA'sidhArAcaMkramaNaM jvalanajvAlAmAlApAnaM ca duSkaraM tathA pravajyA'pIti gAthArthaH // gaMgA pratizrotasA tAryeti zeSaH, tolanIyastulayA meH, jetavyaM tathA ekAkinA-asahAyena bhImAriduSTabalaM, yathA etAni trINi duSkarANi tathA pravrajyAvidhirapIti | gAthArthaH // rAdhAvedhArtha vinirmitA cAsau lakSamArgaputrikA ca vedhyA avazya-asaMzayaM upasargaparIpahAn pUrvoktAn jivA-abhibhUya / atrArthe surendradatto bahiraMgo'pyudAharaNam , nRtvadulabhatAprastAve dazadRSTAntAntare dRSTAntaH yaH pUrvamutkSiptaH sa sAmpratamatra prastAve bhaNyate, tathAhi-indradattAbhidho bhUpo'bhUt purendrapure pure / tasya dvAviMzatiH putrAH, santi devISu bhUriSu // 1 / / asti tasya narendrasya, patnI sacivapucyApa / pANigrahakSaNe tena, dRSTA sA nAnyadA punaH // 2 // ekadA taamRtusnaataampshytkshypiiptiH| apRcchacca samIpasthaM, dvAHsthaM kasyeyamaMganA? // // 3 // so'vadaddeva ! devIyaM, tavaivAmAtyanandanA / tayA sImandharo'dhIzo, nizAmekAmuvAsa ca m||4||saa'th sambhUtagarbhA''khyat , jJAtvA pra(maMtriNaM)madahetutAm / so'bhijJAnakRte bhUpollApAdyaM ptrke'likht||5||pitraa prapAlyamAnA sA, sUte sma samaye sutam / catvAri dAsarUpANi,tatra jAtAni cAhani // 6 // mAtAmaho mahAmAtyo, dvAdazAhe vidhaantH| surendradatta RECECAUGUSKROCESSIPA% // 20 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu nIyavRttI // 201 // ityAkhyAM, dAhatrasya pradattavAn // 7 // agnistu parvatazcaiva, bahalI sAgaro'pi ca / caturNAM dAsarUpANAmiti nAmAni jajJire // 8 // taM cASTavArSikaM mantrI, kalAcAryamupAnayat / savelaM grAhayAmAsa kramAd dvAsaptarti kalAH // 9 // kalAgrahaNakAle taM, karakramamivAgrahat / karSanti dAsarUpANi, pAtayanti muhurmuhuH // 10 // ekatAnamanAstAni tRNavagaNayannayam / suvicArya kalAcAryAdAdade sakalAH kalAH // 11 // ye ca dvAviMzati sati ( dasI) sutAH sarve sahaiva tu / upAdhyAyaM ca taM cAtikhalIkurvanti te khalAH // 12 // grAhyamANAH kalAjAlaM, kalAcAryaM zAMti te / yaSTibhirmuSTibhirvApi, pratyuta tADayaMti ca // 13 // yadi tAMva kalAcAryaH, kadAcidapi tADayet / tato nijanijAMbAnAM kathayanti sagadam // 14 // tanmAtaraH kalAcArya, vadantyAhaMsi kiM sutAn ? | yato na sulabhAH putrAstena se naiva zikSitAH / / 15 / / itazca mathurApuryo, jitazatrurnarezvaraH / tasyAsti nirvRtirnAma duhitA mahitA satAm // 16 // tAM ca prAptavarAM prekSya, jagAda jagatAM patiH / yastubhyaM rocate bhartA, vatse ! vRNu tamicchayA // 16 // soce vidhyati rAdhAM yaH, sa me bharttA bhavatviti / rAjyaM tasmai ca dAtavyaM, tAtenAtaH paraM hi kim 1 // 17 // bahuputraM nizamyendradattamindrapure pure / sA prApya piturAdezaM, sAmagrIsahitA'gamat // 18 // AtmAnamanyabhUpebhyaH pravaraM mAnayannayam / bahuputratayA rAjJo dUtairAkArayat parAn // 19 // mahAvibhUtyA bhUpeSu samAyAteSu teSu tu / puramindrapurAdhIza, utpatAkamakArayat // 20 // bahiH purasya vaipulyaM, vipulAyA vilokayan / maNDapaM kArayAMcakre'tucchacchAyasaMmucchritam // 21 // uparyupari cakraM ca cakrANyaSTAkSa ekake / nyasya pAJcAlikA teSAmupari nyAsi cordhvagA // 22 // indradattanRpastatra, dvAtriMzatyA sutaiH saha / agAt samagrAlaGkArakalitA sukumAryapi / / 23 / / saprapaJceSu maJceSu pratimApratimA nRpAH / taMtra 5 pravrajyA duSkaratvadvAraM surendradacaH // 201 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu bAra nIyavRttI // 202 // PASHRERHI ziraspada ivAvadat / iTa yatra tatra bajarivati / dhyatvASTaka savyApasavyataH sama pracApalatAprathamasaGgame / taccitravIkSArthamupAvikSana vickssnnaaH||24|| indradatto'tha sAnanda, jyeSThaM zrImAlanAmakam / uvAca tanayaM putraH, viddhvA vAme'kSNi 5 prajyA putrikAm // 25 / / gRhANa rAjyaM sarvArthasArthasArthakatAspadam / nirvRtiM rAjaputrIM ca, sarvanivRtimandiram // 26 // mAlite nRpamAlAbhiH , zrImAlI tatra maNDape / nAbhUdapi dhanurdhata, kSamaH prAgakRtazramaH // 27 // kathaMcidanyathA cApalatAprathamasaGgame / / dvAraM parendradayaH asAttviko'pi kampAdyaH , sa sAttvika ivAbhavat // 28 // kulAlacakravaccakrASTakaM svyaapsvytH| samaM bhramat samukSyi , kiMka vyajaDojani // 29 // dhRSTatvenAtha sandhAya, yatra tatra vrajatviti / dhyAtvA'muzcadamuM cakre, sa zrImAlI zilImukham // 30 // | sa cotplutya patannasya, ziraspada ibAvadat / idRk patatu vijJAna, yattavaiva hi mastake // 31 // aho zrImAlino dhanvakauzalaM ceti hai| bhaassibhiH| saha vijJairavijJaizca, jajJe prahasanaM tadA // 32 // zeSANAmapyazeSANAmamISAmekaviMzateH / ekaM dve trINi cakrANyullaGghaya bhagnAH zilImukhAH // 33 // athAdhRtibhRtaM dhAtrIdhavaM scivpunggvH| abhyadhAdadhRti deva!, kiM dadhAsi mudhA hadi ? // 34 // apradhAnIkRto'smyetairnRpokte sacivo'vadat / surendradattanAmAsti, dauhitro me sutaH sa te // 35 // rAdhAvedhavidhAne sa, prabhaviSNuH prabho ! dhruvam / rAjJo'smRtau dinAcaM sa, patrasthitamadarzayat // 36 / / ka sa ka sa iti prokte, nRpeNAdarzi mantriNA / pariramya dRDhaM doAmabhyadhAyi nRpeNa saH // 37 // vatsASTadalacakrANi, bhittvA vAmekSiputrikAm / viddhvA rAjyaM ca putrIM ca, nivRti prAptumAziSe? // 38 // surendradatta Ize'haM, taatpaadprsaadtH| iti procya viracyAtha, sthAnaM dhanurupAdade // 39 // taM dhUlidhUsara hai| ddaa||202|| vIkSya, kucelaM dAsakaiyutam / kumArA spaSTazRGgArAzcakrurvakroSTikAM mithaH // 40 // te svaM durmedhaso vedhyavedhasandhAsu durvidhAH / |saha taM vismaranti sma, janaiH parajanairapi / / 41 // sa tvapazyannanutrasyastailakuNDe tadantaram / Urdhva sandhAnamAdhAya, rAdhAvedhAya ciyapuGgavaH / abhyAsutaH sa te // 35, nRpeNAdarzi mAtra, nivRti / MEDALOGEOGRESCREC3% // 37 // vatsAsthatamadarzayat kAme sutaH sate, kiM dadhAsi mA 164 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA zrIpradyunIyavRttI // 20 // tasthivAn // 42 // tAni taM dAsarUpANi, sthitAni parito'pi hi / AkarSanti sma taM tveSa, tRNavattAnyamanyata // 43 // kRSTAsI 45 prabanyA dvau ca nisviMzI, pakSayorubhayorubhau / zIrSa tavAparAdhena, cchetsyAva iti coctuH||44 // upAdhyAyo'pyupAntasthastasmai bhayamadarza se duSkarasva dvAraM yat / tvAmevamantayiSyAmo, yadi vedhyaM na vidhyasi // 45 // dvAviMzatiH kumArAca, rAdhA maipo'pi vidhyatu / iti vaMThavadullaMThavacane surendradatta vighnayanti tam // 46 // tAni tau ca kumArA~zca, tAnapyagaNayantrayam / ekatAnamanA lakSya, eva nikSiptavIkSaNaH // 47 // aSTAnAmapi cakrANAM, vijJo vijJAya cAntaram / avidhyat putrikA vAmanetre putro vayola ghuH||48|| yugmam / / sAdhu sAdhviti lokena, | zlAghitaH sa ca niva'tim / rAjyaM ca prApya pitrAdInapyadho vidadhe guNaiH // 49 // antaraGgA kathA seyamasyA upanayastvayam / jJeyamindrapuraM so'yamindrajAlanibho bhavaH // 50 // indradattotra bhUnetA, manobhAvaH prkiirtitH| indreNa dhAtmanA dattaH, sa syA4 danvartha eva tat / / 51 // anyAnyavastuvAMchAkhyadevyA baddho'sya santi ca / tAsAM dvAviMzatiH putrA, vijJAtavyAH parISahAH // 52 // mantrI puNyAbhidho'styasya, tasya putrI ca snmtiH| dRSTA sopayatA kintu, bhave bhAvena naanydaa||| 53 // zuciH sA caikadA tena, vivekadvAHsthato nijaa| jJAtA patnyupabhuktA cApanasattvA babhUva sA // 54 // Akhyat pitre sa patre ca, likhati sma dinAdi kam / bhAvasya saMgaH sanmatyA, yatpuNyena prakAzyate // 55 // surendradattavattasyAH, suvicAraH suto'jani / kaSAyAH sahajAstasya, la jajJire dAsarUpavat // 56 // suvicAraH kalAcAryasyAgamasyApitaH sa ca / gRhNan kalAH kaSAyA~zca, na kiMcidapi manyate // 203 / / D // 57 // te tu dvAviMzatistaM cAgamaM ca prati vairinnH| kalApAtraM kathaM na syurityAzaMsAkRtaH sadA // 58 // jJeyA siddhizilA | kiMca, mathurA'tha narezvaraH / jitazatrurjinastasmAdgatA nivRtidArikA // 59 // sA ca prauDhA parivrajyA, rAdhAvedhakRto bhavet / hU 36549 RCESCREECRECOGC Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sit% zrIpradyu: CE% rAjyaM ca paramAnandasundaraM paramaM sukham // 60 // yathA varSati parjanyastandalAnupacAravAra / tathA dazavidho dharmastaddheturnivR- pravrajyA pravrajyA0 | tirmatA // 61 // bhavet sA ca manobhAvapure zrImajjinAjJayA / yadA yAti manobhAvo, muditaH syAttadA kila // 62 // parAnApa | duSkaratva AIM parINAmabhRpAnAhUya tatra sH| prakarSasthAnamaMcaSu, nivezayati taddine // 63 // vipulo maNDapastatra, cittasthaiyAbhidho'bhavat / dvAraM surendradatta: jAtAvekavacazcAkSe, karmacakrASTakaM matam // 6 // pravrajyA putrikA sAmAyika vAmaM ca locanam / tat karmavivareNaiva, dhanyo vidhyati || // 204 // kazcana // 65 // samaM parIpahaistatra, manobhAve samAgate / tatra nirvRtirapyAgAddazabhirdharmalakSaNA // 66 // kSudhAparISahazcAyo,8 dharmamAdAtumakSamaH / zaravatprahito yena, yatra tatra vrajejjanaH // 67 // bhavet prahAsapAtraM ca, kSudhitaH puruSo nRNAm / evaMvidhaH kathaM IM yogyo, diikssaasmtyorbhvet?|| 68 // prajJAsamyaktvarUpI tu, jJAnadarzanabhAvataH / dvayorvedhyasya ca cchidraM, labhete kiMcana drA kvacit // 69 // manobhAvanarendro'thAdhicittamadhRtiM dadhat / puNyena mantriNA proktaH, kiM deva ! kuruSe'dhRtim // 70 // yato 'sti mama dauhitratrayoviMzaH sutastava / utpannaH sumateH kukSau, rAdhAvedhavidhikSamaH // 71 // puNyonmIlitasaMketaM, suvicAraM sutaM nRpaH / AnAyyAliMgaya ca proce, vatsa ! vetsIti duSkaram / / 72 // tAtapAdaprasAdena, sarva vemi vadanniti / sandhAyAjihmagaM |cittaM, dharmabhedabatotkare // 73 // upadravatsu kSudreSu, kapAyeSu caturvapi / udyanistriMzayo rAgadveSayomUlaghAtinoH // 74 // bhaya-18 *darzanasiddhAnte, trasyatsvaskhaliteSvapi / parIpaheSu colluNThavacanairvighnayatsvapi / / 75 // snehakuNDamadhaH pazyannUrva saMdhAnamAdadhat / / vijJAya vivaraM dRSTyA, cASTAnAmapi karmaNAm / / 76 // pravrajyAputrikA sAmAyike vAme ca locane / ajihmagena manasA, vidhyaTU dadhyAmabhAvabhRt / / 77 / / paJcabhiH kulakam / / suvicAraH sa lokena, ilAdhitaH prApya nivRtim / rAjyaM cApi sadAnanda, vizvaM // 20 // AE%E0% A5% Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRENERA 6 dharma phaladvAraM bharatacakrI T zrI vizvaM vyadhAdadhaH // 78 // yathA sudurbhidaM cakrASTakaM tadvat sudurlabham / nRjanma bhidyato'pyAdyamaparaM tu na labhyate ||79||iti gaathaarthH| pravrajyA0 tribhuvanajayapatAkA agRhItapUrvA gRhItavyava, trijagajjayinaM kAma jitavataH sAdhoH satyaiva sA iti, ebamAdibhirupamAnaiH, zrIpradyumnIyavRttau 15 sAdhunA duSkarA bhavati pravrajyA, tathApi nirvAhaNIyeti gaathaarthH|| ityasyAM vivRtau zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / pravrajyA // | viSamatvena, paJcamadvAramatyagAt // 1 // atha SaSThaM dvAraM dharmaphaladarzanAkhyaM gaathaadvyenaah||205|| jiNadhammo mukkhaphalo sAsayasukkho jiNehiM pnntto| narasurasuhAI aNusaMgiyAiM aha kisi palAlaM v||13||(15) jinadharmo-rAgadveSarahitadevatAbhihitA sAmAcArI mokSaphalo jinaiH prajJaptaH, tasya jinA mokSameva phalamavadan vadaMti vadi6Syanti ca, narasukhasurasukhAni-rAjyasAmrAjyadevatvadevAdhipatitvasukhAnyAnuSaMgikANi jinarevoktAni, dRSTAntamAha-vibhAkti lopAt kRSyAH palAlamiva, kRSihi kaNanimittaM kriyate, palAlaM tvAnuSaGgika syAditi gaathaarthH|| atrArthe bAhubhave vihitaca81 turdazapUrvalakSAbAhyAbhyantaratapazcaraNaH zrIbharatacakrI dRSTAntaH, tathAhi-aSTApadAdrau nirvANe, yugAdijagadIzituH / pRthivyAmulladi sacchalokabharato bharato'patat // 1 // sarvasahApatau tasmin , drAk tasmAt patite tdaa| bheje sarvasahA kampaM, niHsahA yuktameva tat // 2 // mahIMdracetanasyAtaH, zokagranthi vibheditum / kaNThe lagitvA zakreNa, pUccake vIkSavarjitam // 3 // tataH sacetanazcakrI, | zrutvA zakrasya pUtkRtam / gurorvAkyamiva cchAtro'nugamya praalptttH|| 4 // ahameva kathaM nAtha!, mukto muktiM yiyAsatA / azadAraNye bhavAraNye, kAruNyAmbudhinA tvayA // 5 // lokaH sarvo'pi zUnyo'yaM, mohnidraastcetnH| tamasA grasyate bADhaM, svAminaM RRRRRRRR URENESCREGNE // 205 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA zrIpradyunIyavRttI 6 dharmaphaladvAraM bharatacakrI // 206 // 7ice4%ACateCoin ma tvA zivaM vinA // 7 // caturdazaguNasthAnamatikramya gataM tvayA / na caturdaza ratnAni, sAmprataM prINayanti mAm // 8 // vilapanniti | zakreNa, bodhito bharatAdhipaH / sutaH kiM tasya tAtasya, vAdRzaH kAtaro bhavet // 9 // taM prabodhyati sutrAmA, cArugozIrSa| dArubhiH / AnAyitaiH surAn preSya, pUrvodyAzAsvatha kramAt // 10 // vRttAM vibhoH zarIrasya, vyazrAmikSvAkujanminAm / caturazrAM | citAmanyamunInAM ca vyadhApayat / / 11 // yugmam / / surAstAni zarIrANi, snapayitvA vilipya ca / zivikAbhiH samAnIyAkSi| paMstAsu citAsu ca // 12 // tataH prjvaalyaamaasurgnimgnikumaarkaaH| citA vidhyApitA kAle'nalpairmedhakumArakaiH // 13 // | Urdhva daMSTrAdvayaM zakrezAnau dakSiNavAmagam / AdAtAM tadadhaHsthaM tu, krameNa camaro baliH // 14 // devairasthicayo vahniH , zrAvakaibhasma kaizcana / jagRhe'jani pAvitrya, tataH pAvakabhasmanoH // 15 // devaizcitAtrayasthAne, ratnastUpatrayaM kRtam / svAmyaGgakRtyaM zakreNa, cakre'nyeSAM tu nAkibhiH // 16 / / kRtvA nandIzvare yAtrAM, svkhsvrvaasmaagtH| daMSTrAM mANavakastambhe, pUjanAya nyavIvizat // 17 // cakrI vardhakimAropya, saMskArAbhyarNabhUtale / caturgavyativistAraM, trigavyutisamucchyam // 18 // caityaM siMha|niSadyAkhyaM, sarvaratnazilAmayam / merucUlAmivAnIya, nivezitamakArayat // 19 // yugmam // cakre nijanijoccatvavarNalakSaNa| lakSitAH / caturviMzatitIrthezapratimAstasya cAntare // 20 / / mUrtIstadagre bandhUnAM, navAbanavaterapi / pratyekaM tvakarot mUrti, sva satkAM tadupAsikAm // 21 // rakSArtha bahuzo yantraprayogAMstatra tenire / cakre dussaMcaro daNDaratnenollikhya dantakAn // 22 // | nirmAnuSapracAro'sau, parvatastena srvtH| cakre'STamekhalAyuktaH, kIrtyate'STApadastataH // 23 / / yugmam / / tAsAmapratimAnAM ca, pratimAnAM narAdhipaH / snAna pUjAH stutIH kRtvA, vinItAM nagarImagAt // 24 // tatrApi prabhupAdAnAM, saMsmaran zoka CRECECEMPECRECAROCALSCRROCA-%a5 // 206 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIyavRttI // 207 // vilaH | amAtyaiH pratibodhyaiSa svakRtyeSu pravarttitaH // 25 // svAmimokSa dinAtpaJcapUrvalakSI lakSayat / yAntIM nimeSavannaiSa, viSvaggocaragocaraH // 26 // anyadA vihitasnAno, haricandanacarcitaH / devadRSyANyadUSyANi, vasAno vasanAnyasau // 27 // bibhrANo mukuTaM mUrdhni, karNayoH kuNDaladvayam / graiveyakaM ca grIvAyAmaGgade bAhuraGgade // 28 // aMgulISvaMgulIyAni, muktAhAraM ca vakSasi / caraNadvitaye yogyacaraNAbharaNAni tu // 29 // zrInAbheyakulAndhIndusanAbhimRganAbhijAm / vicchirasi tAmbUlamAsye paJcasugandhikam // 30 // catuHSaSTayA sahasraizca subhadrAdibhirAvRtaH / preyasIbhiH smarakSamApadvArAcalagakairiva // 31 // nijazrIbharatazcakrI, bharataH zakrasannibhaH / ratnAdarzagRhe gatvA''tmAdarza samalokata || 32 // SabhiH kulakam // itazca nizcayopAttaparivrajyena bAhunA / yA tapaH zrIH samArAddhA, pUrvalakSAzcaturdaza // 43 // ekAnte caikadA saivAbhyetya zrI kevalizriyA / abhilASAtiduHkhinyA, sutayeva nijA prasUH // 44 // nAtastadA mayA'jJAyi, saGgaM tvaM janayiSyasi / bhave'traiva mamAnena vareNa saha bAhunA // 45 // taistaistadAtanaistasyeGgitairantastaraMgitaiH / bADhaM baddhAnurAgaM mAM, tadA vetti bhavatyapi // 46 // daivayogAt paraM nAbhUttadA me tena saMgamaH / sarvArthasiddhi samprAptastavApyajani dUrataH // 47 // gRhiNIrahitaM tatra, taM zrutvA zrutavAkyataH / tasminna tyaktavatyasmi, rAgaM dUragatA'pi hi // 48 // adhunA sa priyaH prAptastIrthakRtputratAmapi / abhadrAbhiH subhadrAbhiH strIbhirviplAvyate'dhikam / / 49 / / vizvalokasvabhAvAyAH pazyantyA api me puraH / matpriyo bhujyate'nyAbhinArIbhiH kiM karomyaham ||50 // svaduHkhaM tadidaM mAtastavAgre kathitaM mayA / yathA tathApi taM nAthaM mama melaya helayA // 51 // tapaHzrIH prAha kiM vatse !, karomi / gRhabhedataH / vinaSTaM hi tadA kAryametaj jJAtaM mayA svayam / / 52 / / parasya milita hyAtmajane 6 dharmaphaladvAraM bharatacakrI // 207 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 dharmaphaladvAraM bharatacakrI zrIpradyu AE%AC | kArya vinazyati / kASThakhaNDe kuThAreNa, ghaTTite chidyate drumH||53|| madIyaparivArAntaryadabhyantaramAnuSam / sAdhUpakArakaM sAdhupravrajyA0 yAvRttyAkhyamasti yata // 54 // militvA tena viSayAbhilASasya purskRtaaH| viSayA moharATaputrarAgarAjasya maMtriNa: / / 55 / / nIyavRttauTa tatastaiviSayaireSa, vaiyAvRtyAdvijRmbhate / aparAparanArINAmAnItaH karagocaram // 56 // etairvimohitau dAnazIlAkhyau tu | mamAgrajI / na mAM mamAnujaM bhAvamupalakSayate hyayam // 57 / / tadvatse! grAmamadhye na, pravezo'pi hi labhyate / yatra dezavratAnAM tu, dvayaM prakSipyate katham ? // 58 // sundaraM tvekamevAsti, carite'syAdhunAtane / yadeSa svakRti kRtvA, zrAvakAnityapAThayat // 59 // // 208 // hai jito bhavAn varddhate bhIstasmAnmA hana mA hana / virAgatAyA me sakhyAH, pravezo'stIti yat khalu // 60 // kadAcidetavA reNa, mAmeSa saparicchadAm / sakuTumbAM ca sanmAnya, vidhAsyati tavepsitam // 61 // kevalazrIstataH prAha, sahiSNunAhimasmi yat / iyatkAlavilambasya, bADhamutkaNThitA priye // 62 / / anantA mAtpriyA bhRtA, bhavanto bhAvino'pi ca / yathA'yaM na tathA 8 | kazciccireSTo mama cetasi // 63 // mamAgrato gRhItvA ca, kAmitaH kAminIjanaiH / aparaistad gRhItvA'haM, kAmaye taM tadagrataH kaa|| 64 // tadamba ! nirvilambasya, kAryasyAsya kRte sakhIm / nijAM virAgatAM channadUtItve tvaM niyojaya // 65 // militAyAM hi | mayyeSa, parAH strIstyakSyati kSaNAt / mayA''zliSTo vinA siddhi, nAnyayA ramate nrH|| 66 // tatastapaHzriyA''diSTA, tatra kArya viraagtaa| uvAca yujyate praSTumatrArthe bhavitavyatAm // 67 // sA'gAdvirAgatA''hatA, bhASitA ca tapaHzriyA / sarvakAryakSamA 15 nAnyA, kA'pyasti tvAdRzI sakhI / / 68 // kevala zrIhoH kAlAta, kurute bharate ratim / mAM vinA'pyanayoyogaM, tattvaM ghaTTaya 6 durghaTam // 69 / / pratyUce sA tapaHzri! tvaM, niHspRhANAM ziromaNiH / tvayA'diSTaM karomyeSA, tadadyaiva kSaNAdapi // 70 // ahaM %ECRECARIA UCAREECRECRECENCESCR // 20 // 208 // vanayoyoge, tattvaM ghaTanA karomyeSA, tada Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 dharmaphaladvAraM bharatacakrI zrI tatraiva yAntyasmi, pRSThe preSyA virAgatA / tUrNa pUrNa vijAnIhi, kevalazrImanoratham // 71 // itthaM kRtapratijJA sA, tatrAgAdbhavi. pravrajyA tavyatA / ratnAdarzAntare mUrti, cakriNaH pazyato nijAm // 72 // sa pazyanmukure mUrti, pratyabimbyata nizcalaH / kAyotsargasthitazrIpradyu- tazchamasthatve zrInAbhibhUriva // 73 // mRti sa pazyannAdarza, pazyati sma kanInikAm / anUmikAM tadA''yAtabhavitavyatayA kRtAm mnIyavRttau // 74 // vicchAyAM prekSya tAmanyAMgulIbhyo'pyayamUmikAm / aMgulIvigalacchokamamatvena sahAmucat // 75 // nRkoTIraH svako dATIra, svazIrSAddatArayat / ziro'dhirUDhacakritvabhAraM ciramivodhRtam // 76 // kuNDalacchadmanA karNayugalAccakravartinA / cATUni // 209 // cATukArANAmiva dUraM vitenire // 77 // kaNThabhUSAzcama mohI, muMcannayamazobhata / premasUtasubhadrAdibAhupAzAnivAyatAn / / 78 // ThA keyUrakaMkaNazreNI(jayoIrayannayam / dAnAvale: casUryA'valepadvayamivAtyajat // 79 // virAgatAzritaH so'tha, hAramujjhAMcakAra ca / vakSasA sarvasaMsargaparihAramivAcaran // 80 // itthaM vimuktasarvAMgAbharaNo bharatezvaraH / phalgu tadrahitaM kAyaM, gatacchAyamalo*kayat // 81 // tato virAgatAcAntasvAntaH zAntamatiH sa tu / jAtavego bhavAvAsaM, saMvegenetyabhAvayat // 82 // deho duHsaha gandho'yaM, dvidinI dvidalAnnavat / adhivAsyAdhivAsyoccairbhogayogyo vidhIyate // 83 // duSTavyApAradhUmena, vAhineva vinAzatA || tadehI dehena ko vA'smin , dehe na ca bahuvyathAm // 8 // zrInAbheyabhavenApi, bhave gRddhimatA mayA / kRte zarIrakasyAsya, kiM na kiM duSkRtaM kRtam // 84 // pizunena zuneneva, saroSaM bhavatA mayA / vihitAH sahitAcArAH, sodarA api dUrataH / / 86 // amAna| mAnasaMkrodhayodhaM mAyA''mayAditaM / lobhAndhaM viSayagrasta, dhim dhig mAmadhamAdhamam // 87 // itthaM virAgatAdUtIvAkyairAgatya sammadAt / kSapakazreNinizreNyA, kevalazrIstamAzliSat / / 88 // zakreNAgatya sa proce, dravyaliMgagrahaM kuru / tato vande tatazcakra, sa SHOES NEXRECECACACADAR 209 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravajyA zrIpradyunIyavRttI zrI // 210 // SHABAR locaM paMcamuSTikam / / 89 // devatA'thApayanmudrAM, tataH zakreNa vanditaH / rAjJAM dazasahasrayA ca, tadanu vratamAdade // 90 // bhavya 8/6 nirvAhaka lokaprabodhyeSa, pUrvalakSaM vihRtya ca / jagAmASTApadaM yAto, mokSaM bharatakevalI / / 91 // etadeva vyatirekeNopadizati-yataH zrIbharata-dU prazaMsA cakriNA'STApade yathAvarNapramANarAtnacaturvizatiIjanapratimAsthApanavihitaduritAvasAdaH siMhaniSadyAprAsAdaH kAritaH, tatra ca vajrasvAmI yathoktabiMbAni sthApitAni, prAgbhave ca sA vaiyAvRtyapUjA kRtA, durddharaM ca vrataM dhRtaM, yasya tveteSAM caturNA madhye na kimapi syAt tasya manuSyajanmavyarthatve gAthAmAhabhavaNaM jiNassa na kayaM na ya biMba neva pUiyA saah| duddharavayaM na dhariyaM jammo parihArio tehiM // 14 // (16) bhavanaM jinasya na kRtaM, na bimba, na ca pUjitAH sAdhavo, durddharaM vrataM na dhRtaM, manuSyajanma tena labdhaM hAritameveti // itya-13|| syAM vivRtI zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / dharmaphaladarzanAkhyaM, SaSThaM dvaarmpuuryt||1|| athAnvayavyatirekAbhyAM zIlanirvAhake bhyaH paMcabhirgAthAbhiH zlAghate muNivUDho sIlabharo visayapasattA taraMti no voDhuM / kiM kariNo pallANaM uvvoDhaM rAsaho taraha // 15 // (17) manyante sAdhusAmAcArImiti munayaH taiyU~DhaH zIlabharo'STAdazasahasrazIlAMgabhAraH pUrvapraNItaH yata eva viSayaprasaktAH-zabdAdiSu prakarSeNa saMsargavanto na voDhuM taranti-zaknuvanti 'zakezcayataratIrapArAH' iti prAkRtatvAta , vyatirekadRSTAntamAha-kiM kariNaH paryANaMbhArarUpaM udvoDhuM rAsabhaH zaknoti?, api tu na, muktipuraparigharUparAgAdibhujAgalAbhaMgamahAgajaprAyamahAmunivyUDhaM zIlaparyANaM rAsabhaprA- | // 21 // yayatyAbhyAsaiH kathaM voDhuM zakyata iti bhAvaH, cidrUpasya vayaHsthasya, zIlamatyadbhutaM ydi| citraM na taryacidrUpavirUpajariNAM tu kim? AAAAAA Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI prazaMsA // 21 // 15345343434:060 // 1 // rUpavanto vayaHsthAzca, vizvavyAmohakAriNaHstrIsaMgairarthabhaMgaizca, na ye bhinnA namAmi tAn // 2 // atrArthe zrIvajasvAmidRSTAntaH, nirvAhaka tathAhi-avantIviSaye tumbavanAkhya sannivezane / dhaniputro dhanAgarinAmnA''ste dhArmikaH sudhIH // 1 // pitarau yatra yatrAsya, |kane kanyAM yayAcatuH / tatra tatra vratecchaM svaM, kanyApitroH zasaMsa sH||2|| sunandA dhanapAlebhyakanyA''ha pitarau nijau / vinA hai| zrI dhanagiriM nAnyo, mAnyo mama varo'varaH // 3 // vratecchave'pi tasmai sA, pitRbhyAM pradade tataH / bheje dhanagiristAM cAnyadA vajasvAmI karmaniyogataH // 4 // zrIdasAmAniko devastasyAH kukSAvavAtarat / matvA cApannasattvAM tAmUce dhanagiriH sudhIH // 5 // yatrAryasamito nAma, bhrAtA pravajitastava / grahISyAme vrataM tasmAdahaM siMhagirorguroH // 6 // idamuktvA ca muktvA ca, tAM sagarbhAmasau kRtI / vratamAdAya nirmAyastapastepe sudustpm||7|| sunandA sudine'sUta. sutaM tasyAH skhiijnH| pratijAgaraNAyAtastamevaM bAlamAlapat // 8 // agrahISyattapasyA te, tAtastAta !na cetpurA / abhaviSyattataH kIdRg , vatsa ! jnmotsvstv?||9|| tadAkarNya | sa vAlo'pi, sasaMjJaH karmalAghavvAt / jAtajAtismRtizcchattAtasya pathi pAnthatAm // 4 // ambAM vilakSatAM netuM, rudana|sthAdaharnizam / sdolaaNdolnobhishcttushcitrdrshnaiH|| 10 // abdA rudatA tena, smRtijJAnena saMjJinA / nandanena nirAnandA, | sunandA vidadhe'dhikam // 92 / / anyadA dhanagiryAryasamitAdibhirAvRtaH / AcAryasiMhagiryAkhyastatrAgAt sannivezane // 13 // dhanagiryAryasamitI, vicArya zakunaM guruH / prAhAcittA sacittA vA, bhikSA grAhyA'dya he munI! // 14 // sunandAsadanAyAtau, janI // 21 // | tasyA skhiijnaiH| vIkSya proktA sunandeti, munaye sUnuraryatAm / / 15 // tenAtyudvijitA sA ca, doAmutpATya bAlakam / OM muni dhanagiri prAha, gRhANAmuM nijAMgajam / / 16 // smaran guruvacaH so'bhUmUce kurvatra sAkSiNaH / pazcAttApavatI pazcAdvAlaM na COM Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttau // 212 // labhase zubhe ! // 17 // sunandA sAkSiNaH kRtvA, nirviNNA tanayaM dadau / nyastazca pAtrabandhe'sau viratazcAnurodanAt // 18 // pitaraM virataM prApya, virato rodanAdasau / munihastagato yuktaM, bAlo maunamavApa saH // 19 // sunandA mandirAde tAvupetau mudito munI / gururdhanagiriM vIkSya, bhAritaM cAbhyadhAvata // 20 // bAlasya balino bhArAdbhajyamAnabhujAnmuneH / pAtrabandhaM kare cakre, bAlaM vajra|miti bruvan ||22|| gururvalakSadRg vIkSya, taM sulakSaNalakSitam / uvAca zAsanasyAyaM, bAlo bhAvI prabhAvakaH // 22 // ahaM siMhagiriH siMhapotenAnena jAgratA / satyAbhidho bhaviSyAmi, vAdidviradamarddinA || 23 || nararatnamidaM yatnarakSyamevamudIrya saH / AryANAmarpayAmAsa, vAlaM pAlayituM guruH || 24 || AryAH zayyAtarINAM tamApayaMstAca mAtRvat / svApatyanirvizeSaM taM mudA bAlamapAlayan |||25|| AkrIDayannadhuzcAGke'svapayannapyamaNDayan / apIpyan prastukAn nityaM, stanyastanyaM stanandhayam ||26|| bAlakaH sa ca nIhArAhArAdiSu sacetanaH / na kiMcid duHkhakRttAsAM cakre vakretarAzayaH / / 27 / / taM bAlaM nAlapadyA ca, vyAkulA yatra vAsare / taM mene sA vRthA sAdhvI, yathA''vazyakavarjitam // 28 // pratyupekSAnirIkSAdi, prAzukAnnAzane'pi ca / armANi zikSayaneSa, sAdhvIvargamamodayat ||29|| zayyAtarI sunandAyai, yAcantyai nArpayat sutam / sA'pyanyanArIsAmAnyaM, jighRkSustamapAlayat // 30 // athaiyudharnagiryAdyAstatra vajre trivArSike / sunandA'jani sAnandA, sutA''dAnakRtAzayA // 31 // sUnuM sunandA sAdhubhyo, yayAce na daduzca te / loko'vAdIdamuM vAdaM nRpo nirvAhayiSyati // 32 // sunandA svajanaiyuktopAvikSadvAmapakSataH / nRpasya dakSiNe pakSe, saGghabhaTTArakaH punaH // 33 // bhASottaraM dvayorjJAtvA babhASe nRpatistataH / yenAhUtaH samAyAti, tasya stAdeSa bAlakaH // 34 // ayaM pakSadvayenApi, nirNayo manyate sma ca / Uce ca prathamaM putramAkArayatu kaH punaH / / 35 / / khIpakSAH procire bAlaH, 6 nirvAhaka prazaMsA zrI vajrasvAmI // 212 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyuH 7vratanirvAhadvAre zrIvajradRSTAnta: zrI sAdhubhizcirasaGgataH / tatpUrva putramAtaiva, tadAhAne nidizyatAm // 36 // sabhyaH paramamityutte, sunandA nyasya ttpurH| khela | nAni sabhojyAni, nAnArUpANyuvAca sA // 37 / / vatsatat pUrvamAt (mAdAya ), mamotsaGgamurIkuru / tvaM me mAtA pitA devaH, zarIraM jIvitaM guruH // 38 // mAturduSpratikAratvaM, vidannapi na bheditH| yastasyAzcaTubhiH satyo, vajro nAmnA hRdApi tat // 39 // nIyavRttIsa bAlo'cintayat saGgha, mahimAnaM dadAmyaham / pariNAmasukhaM duHkhaM, mAturbhAvi vratAtvadaH // 40 // dhyAyanityeSa tanmAtuH, khAdyakhelanakAdikam / dRSTayA'pi nAspRzadbhaktadveSI bhaktamivAkhilam // 41 // nunno rAjJA dhanagiristathyAmudagiragiram / // 213 // vratecchustattvaviccettvaM, tadrajoharaNaM bhaja // 42 // karAddhanagireH zIghrametya dharmadhvajaM lalau / cAritrazrInivAsaikazubhrAMbhojanibhaM zizuH // 43 / / tadrajoharaNaM reje, bAlasyAsya karAmbuje / tanmAnasanivAsitvAnnavyamAnasavAsivat // 44 // sunandA'tha nirAnandA'dhyAyanme bAndhavo dhavaH / sutazca vatino'bhUvan , mamApyetaddhi yujyate // 45 // sunandA hRdi kRtvaivaM, nijaM sadanamAsadat / AjagmurvajramAdAyopAzrayaM vratino'pi te // 46 // stanyaM stanaMdhayo'pyeSa, papau naiva vratecchayA / tadAcAryaiH parivrAjya, batinIbhyaH samarpitaH // 47 // anusanu sunandA'pi, sAnandA vratamAdadai / ekAdazAGgI vajrastu, jagrAhAmukhazrutAm // 48 / / vratinyupAzrayAdaSTavArSikaH sa mhrssibhiH| svopAzraya samAnIto, vinIto nItivedibhiH // 45 // pratyavantyanyadA | vajraguravazcelurantarA / meghe varSati yakSasyAzraye'sthuH spricchdaaH|| 50 // vayasyAH prAgbhave devA, jRmmakAH sacamIkSitum / javajasya vANijIbhUyAgatya sUrIn nyamantrayan // 51 // gurvAdezAdrajan bano, bhikSArtha sadvitIyakaH / vavale bibhyadapkAyAdalpa kAdapi vigrupaH / / 52 // punarAkArito vajro, devaiAritavAribhiH / gatastaduTaje pazyannamarAnizcikAya tAn // 53 // anAttabhai SASACSACRACAA CARPEACOCCATECEBOX // 21 // rIna nyamantraNava'sthuH saparicchadAH samAnIto, vinItA ekAdazAGgIM vajrasta, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH mnIyavRttI vratanirvAhadvAre zrIvajradRSTAntaH // 214 // kSe baje'tha, valite svaM nivedya te / vidyAM vaikriyalabdhi ca, dattvA tasmai tiroddhuH|| 54 // tairevAmantrito devairvajo ghRtavaraiH | paraiH / pUrvavadvidyayA''kAzagAminyA sahitazca taiH // 55 // padAnusAriprajJAvAn, sthirIcakre munirjavAt / aGgAnyekAdazApyeSa, kizcitpUrvagatAdapi // 56 // munivRddhaiH paThetyukte, zaktivyaktimanAzrayan / zuzrAvAnyAnadhIyAnAn , kurvan giNagiNasvaram // 57 // | vAheguruSu bhikSArtha, gateSvapi ca sAdhuSu / vasatau vajra ekAkI, sannivezyAtha vessttikaaH|| 58 // ziSyAlInAmivaitAsAM, svayaM gururiva sthitaH / prArebhe vAcanAM dAtuM , svymNggtaashritaam||59|| yugmam / / gurustAM vAcanAvAcaM, zrutvA'dhyAyat kimaagtaaH| bhikSAM kRtvA mahAprajJAH, svAdhyAyaiH pAlayanti mAm ? // 6 // vibhAvya vajrasyaikasya, svaraM muditamAnasaH / dadhyau dhanyo hyayaM gaccho, bAlo yatredRzazrutaH // 61 // kSobho mA bhUdamuSyati, cakAra dvAramAzritaH / gurugurutraaraavrucinssedhikiivcH|| 62 // vajro guroH svaraM zrutvA, nyasya sthAneSu veSTikAH / etyAdAya gurordaNDaM, padareNu mamAja saH // 63 // guvaMghrirajasA bhAle, sa kRtAlepanaH zizuH / gurukramo kramajJo'yaM. prakSAlyAmbho'bhyavandata / / 64 / / gururtApayituM sAdhu, matvA'stha pratibhAprabhAm / nizyUce divasAn dvitrAn, yAmo grAmAntara vayam / / 65 // vAcanAgrAhiNaH prAhurvAcanAM kaH pradAsyati / vajrastacca guruproktaM, tattatheti prapedire // 66 / / prAtargate gurau grAma, munayo vinayojjvalAH / guruvannyasya taM tasmAdAdadustA vAcanAm // 67 // taM bAlamapi tatkAlamati sandehabhedane / gurorapi guruprItyA, dRdRzuste sudarzanAH // 68 // sUrayo'ya samAyAtAH, papRcchurvAcanAsukham / te'pyUcuvAcanAcAryo, bajra evAstu naH sadA // 69 / / zrutazeSamazeSa ca, gururvajramapAThayat / udagrAhayadapyenaM, tathAGgopAGgasaMbhavam / / 70 / / dRSTivAdo guroryAvA~stAvantaM tamazikSayat / puraM dazapura jagmuH, sarvajJAH sUrayos SUPEECHECCCCRECACHER // 214 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu mnIyavRttI // 215|| 359%84543% nyadA // 71 // te vajramUrcuvatsa! tvaM, sadgurorbhadraguptataH / dazapUrvabhRto'vantyAM, dazapUrvamadhISva tat // 72 // sa gurvAjJAM dadhacchI], | 7vratayatiyugmayuto yayau / rajanyAmujjayinyAzca, nagaryA nyavasad bahiH // 73 // bhadragupto guruH ziSyAn , brUte svame navo'tithiH / nirvAhadvAre | patadgrahaM payaHpUrNa, pItvA tRptaH kSaNAdabhRt / / 74 // dazapUrvIgrahI tAvat, ko'pyadyAtithireSyati / diSTyA na mayi vicchedo, zrIvajra| dazapUrdhyA bhaviSyati // 75 // mudA sUrau vadatyevaM, bajro naiSadhikI vadan / viveza vasatiM pazcAt , prathamaM tu guromanaH // 76 // dRSTAntaH praNaman pAdayorvajraH, karAbhyAM guruNA''dade / AzliSya bhASito jJAtvA''kRtyA vajro hyayaM sudhIH // 77 // kaccit sukhavihAraste?, guruH kuzalavAMstava? / kimavantyA vihArasya, kAraNaM vajra ! paNDita! // 78 // vajraH prAhAkhilaM bhavyamasti pUjyaprasAdataH / adhyetuM dazapUrvI tu, pUjyAna gurvAjJayA''gamam // 79 // prabho! prasIda tanmaya, dazapUrvIpradAnataH / tenetyukte guruyatnAttasmai tAM pratyapAdayat // 80 // bhadraguptAjJayA vo'gacchaddazapuraM prati / tatra siMhagiriH puryAmanujJAM cAsya nirmame // 8 // pUrvAnujJotsave sUripade ca jmbhkaamraiH| prAgjanmamitraivanasya, mahA~zcakre mhotsvH||82 // tataH siMhagiriH svarga, gRhItAnazano'gamat / zrIvajramunirAjastu, vijahAra mahItale // 83 // munipaJcazatIyukto, yatra ytraagmdvibhuH| zrIvajrastatra tatrAbhU-10 janastadguNaraJjitaH // 84 / / itazca pATalIputre, dhanAkhyadhaninaH sutaa| kanyA'sti rukmiNI nAma, rUpeNAnyeva rukmiNI // 85 // dhanasya yAnazAlAyAM, sthitAH sAdhvyo guNastavam / bajrasyAhArnizaM tenuH, puNyAhaM yad gurustutiH // 86 // tadguNazreNi- // 215 // mAkarNya, rukmiNI vjrraaginnii| Uce nizcayataH zrImAn, vajra eva patirmama // 87 // sAdhvyastAmavadan mugdhe ! , niSphalo'yaM grahastava / sA pAhAhaM tadAdezavazA sthAsyAmi saMyame // 88 // iti nizcayataH kanyA, sA na cakre varAntaram / zrIvajro'pi PDARBHANGADGEORG Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvAhadvAre zrIvajradRSTAntaH samAgacchat, pATalIputrapattanam // 89 // vijJAya vajramAyAMta, smaakho'maanmhiiptiH| sarvAnnRpastataH (samAn) prekSya, papracchateSu pravrajyA0 TrI ko guruH // 90 // munayaH prAhurasmAsu, nakSatreSviva kAntimAna / rAjeva rAjate rAjan ! , yo'sau vajro guruH sa naH // 91 / / / zrIpradyuH mnIyavRttI ||zrIvajaM pratyabhijJAya, vvnde'mndsmmdH| alIkamanalIkatvaM, netR natyA guropH||92|| puropAntavanacchAyaM, zraye vajamunIzvaraH / sthitvA cakAra saMsAraklezanAzAya deshnaam||93shaavjsy gopterudyddeshnaadyutidiipitaaH| jigyire vimalAlokA, lokAH kokA ivo nmadAH // 94 // zrIvajradezanAprAnte, yayuH sthAne nRpaadyH| nRpo nijapriyAM prAha, zrIvajro'dya nato mayA // 95 // tad yuuy||216|| mapi bandadhvaM, gatvA vajramunIzvaram / natAstAstaM prabhu rAjAdezadviguNasammadAH // 96 // rukmiNI pitaraM prAha, tAta! macintitaH priyH| sameto dehi tasmai mAM, yAvadyAti na so'nyataH // 97 // tadAkarNya dhanaH putrI, puraskRtya dhanaiH saha / ninye kanyAM sa vajrAya, pradAtuM srlaashyH||98|| zrIvajaHprAgdine cakre, virUpa iva dezanAm / guNAnurUpa no rUpaM, guroriti jano'vadat * // 99 // dvitIye'ti prabhu rilabdhiH svarUpamAsthitaH / smerasvarNAmbujAsIno, vidadhe dezanAM punaH // 10 // kalye vibhu virUpo'bhUta, purakSobhabhayAd dhruvam / idaM tu sahaja rUpamiti prIto jano'vadat // 101 // kanyAdAnonmukho baje, dhano'zrISIna diA dezanAm / dezanAnte ca mugdho'yaM, vajramevaM vyajijJapat // 102 // tvadekazaraNAmatA, svAminnuha me sutAm / dhanakoTIM pradAsye'syAH, pANimocanaparvANi // 103 / / vajraH prAha mahAbhAga!, zrINAM strINAM ca drgaaH| hinte munayaH siddhi, triya vA 8| saMyamazriyam // 104 // tvatputrI sAnurAgA cen , mayi tanmama vallabhAm / saMyamazriyamevaikAmArAdhayatu sAdarA // 105 / / sapatnyA rAdhanA''diSTA, rukmiNI gnniniigiraa| prabudhya vAkyabhaGgI tAmaGgIcakre gurUditAm // 106 // vajro'yaM navatatvAsro, navo POSTERESCReatsASHEST ACCOCALCCASCALACE // 216 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nirvAhe CREALA dhanagirAvabhUt / cArUmmikAyAM rukmiNyAM, yo dhAtrApi na yantritaH // 107 // rukmiNIdRSTikoTIbhiH, svarNakoTIbhirapyayam / 7vratapravrajyA0 na lubdho labdhimAn yaH zrIvajrAyAsmai namonamaH // 108 // iti vyaasaarthH|| zrIpradyuatha dvitIyagAthAmAha zrIprasannanIyavRttI 6 candrarSiH annaha sA padhvajA vajjiyasAvajjajogakaraNijjA / annaha pamAyabahulo jIvo vinaDei appANaM / anyathA sA pravrajyA varttate varjitasAvadhavyApAraiH karaNIyA, ye sapApavyApAraparihAriNastaiH kriyate pravrajyA, nAnyairiti / // 217 // bhAvaH, anyathA pramAdabahulaH, pramAdena-kaSAyavikathArUpeNa bahulo-veSTitaH, ko'sau ?-jIvA-prANI AtmAnaM vinaTapati- vigopa yati, AsatAM vacanazarIravyApArAH, kaSAyapragalbhamanomAtravyApArakaSAyadante'pi narakagatyupArjanAyogyA bhavantItyatrArthe zrIprasannacandrarAjarSidRSTAntastathAhi- ekadA bhavapAthodhipotaH potanapattane / zrIvIro bhavyarAjIvavAsaraH samavAsarat // 1 // prasannacandro nistandro, narendro dharmakarmasu / Ayayau zrImahAvIra, vandituM saparicchadaH // 2 // sa zrutvA zrutipIyUSadezIyAM dezanAM vibhoH / putraM bAlamapi nyasya, svarAjye vratamAdade // 3 // samaM samaMtataH svAmipAdaizca vicaranayam / kAlenAnpena rAjarSirdakSaH : zikSAmalakSayat // 4 // tena rAjarSiNA sArddhamaparairapi sAdhubhiH / svAmI rAjagRhaM prAya, pApadrumasamIraNaH // 5 // taM jJAtvA cAlitAmAtyazreNikaH zreINako nRpaH / vandanAya jagadbhartuzcalitaH kalito mudA // 6 // Agacchan rAjamArge ca, rAjA rAjannijazriyA / H // 21 // prasannacandraM rAjarSi, kAyotsargasthamaikSata // 7 // sthitaM padA tamekena, bhujenorvIkRtena ca / sUryanyastadRzaM dRSTvA'vAtaradvandituM dvipAt // 8 // dakSaH pradakSiNIkRtya, sthiracittaM praNamya ca / jAtaromodgamaNiH, zreNiko hRdyacintayat // 9 // ayaM sthitaH Heternas AAA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 7vrata pravrajyA zrIpradyuH nIyavRttI nirvAhe zrIprasannacandrarSiH // 218 // AAAAAASA kA padaikena, yiyAsuriva nivRtim / Urdhvasthena bhujenAsyA, datte vA dakSiNaM karam // 10 // manye tIvrakare baddhasparddhastIvrataraM tapaH / da tapyate'sau parityajya, rAjyaM rAjarSiruttamaH // 11 // dhanyo'yaM virataH sarvasAvadyAdudyato vrate / viratiM kAkamAMse'pi, kartuM nAhaM| | punaH sahaH // 12 // dhyAyanniti dharAdhIzaH, sravadazruvilocanaH / punaH praNamya taM prApa, zrImadvIrakramau nRpaH // 12 // tristAna | pradakSiNIkRtya, praNipatyopavizya ca / papraccha svAminaM maulinyastahastAgrakuDmalaH // 14 // prabho ! prasannacandrarSirabhyavandi yadA mayA / tadA vipadya sadyaH kAM, gatimAsAdayedayam ? / / 15 // saptamI narakakSoNImityukta svAminA nRpH| anAkarNitakaM kRtvA, kSaNe'pRcchat punaH prabhum // 16 // adhunA kAM gatiM gantA , sa maharSijinendunA / sarvArthasiddhimityukte, punarvyajJapayannRpaH // 17 // dvidhA vyAkaraNaM hetoH, kuto gatividhau muneH 1 / svAmI jagAda taccittavRtte do gaterayam // 18 // kathaM | nviti nRpeNokte, yuktiM svAmI samAdizat / tadA tvadAgame grasthau, pattI sumukhadurmukhau // 19 // mithyAzI nirIkSyainaM, dhyAnasthaM paahturmithH| sumukhastatra cAvocaddhanyo'yaM puNyavAnayam // 20 // tapasyatastapastIvamasya manye mahAtmanaH / naiva Baa svargo'pavargo vA, dUre dUrIkRtakrudhaH / / 21 // durmukhaH prAha pApIyAnayamagrAhyanAmakaH / adraSTavyamukho'zravyacaritrazca vipazcitAm | // 22 // ayaM prasannacandro'hitulyaH svAsu prajAsvalam / nyasya bAlaM sutaM rAjye'daH pASaNDamamaNDayat / / 23 / / zampAsampAtabhImena, sa cmpaasvaaminaa'dhunaa| dadhivAhanarAjena, rAjyAdutthApayiSyate // 24 // antaHpurapurandhyazcAmuSya zuSyadvalA balAt / viTaiviDambayiSyante, dhanaM dhAnyaM grahISyate // 25 // sacivairapi caitasya, vaipakSaM pakSamAzritaH / upekSyate kSatekSArasadRkSaH kSIrakaNThakaH // 26 // tadAkarNya yateH karNataptatrapusamaM vacaH / samAdhirAdhinA tasya, nizcalo'pi calo'bhavat // 27 // saMkalpavazataH pazyan, RECECASACRECORDCARCISF950 5218 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu nirvAhe zrIprasannacandrarSiH nIyavRttI FASTHAN // 219 // vipakSaM svapuraH sthitam / yoddhaM pravavRte krodhAd, ruddhabodho virodhibhiH // 28 // sAkSAdvipakSakakSAzuzukSaNistatra sa kSaNe / vandito bhavatA bhUpayogyo'bhUt saptamAvaneH // 29 // adhunA tu dhunAnena, yodhinaH svavirodhinaH / nirastreNa zirastrANagrahaNAyAhitaH karaH | // 30 // kRtalocaziraHsparzaprabuddhaH svaM tasthitam / sa jAtismaraNeneva, sasmAra ca nininda ca // 31 ||v me rAjyaM parityajya, svAmipAveM vratAdaraH / kva cApadhyAnasandhAnAt, karmabandho'tibAdaraH // 32 // hRdAvAlasthito dharmadhyAnazAkhI mamAnayA / manovyApArasantatyA, vAtyayeva prapAtyate // 33 // itthameSa pratikrAntaH, kSamAkAntaH prshaantdhiiH| sarvArthAsaddhiyogyo'bhUd, dvidhA'sau 5 vyaakRtsttH|| 34 // prabhuvAkyasya saMvAde, sati dadhvAna dundubhiH / tadA mudA''hato devairapRcchannRpatiHprabhum // 35 // kimatanAtha ! nAthazca, prAha zrINaka ! kevalam / jajJe prasannacandradevAH kurvanti tanmaham / / 36 // tatazca zreNiko dadhyau, mana eva nibandhanam / prasannamaprasannaM ca, zivasya ca bhavasya ca // 37 // iti prasannacandrasya, zrutvA dRSTAntamadbhutam / manasA'pi na karttavyaH, kaSAyaH kaSado yataH // 38 // apramAdavataiva sarvathA bhAvyamiti gAthArthaH / athainamevArthaM tRtIyagAthayA vizinaSTi annaha so paramattho annaha loyANa ciTThiyaM ihi / annecciya daMta gayavarANa cAvaMti annehiM // 17 // (19) anyathA sa paramArthaH pravrajyAvidhAnarUpaH, anyathA cAdhunA lokAnAM ceSTitaM-vilasitaM idAnI, kiM ca-AstAmidAnI aidaMyugInAnAmasmAdRzalokAnAM, yat tadApi zrIvIrajagadguruziSyatve'pi ekena caraNena sthito'pyUrvavAhurAtApayanapi antamuharlabhAvi| kevalajJAno'pi manovyApArapAravazyAd durgatiyogyaH prasannacandrojani, amumevArthamarthAntaranyAsena draDhayati-'annacciye.' sati dadhvAna dundubhiH / mAkAntaH prshaantdhiiH| sarvArthAsAmadhyAnazAkhI mmaanyaa| va bhavasya ca // 37 kurvanti tanmaham // varacchannRpatiH prabhu RANSPARSax // 219 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyunIyavRttau // 220 // tyAdi, anya eva dantA gajavarANAM yuddhAdividhurAvasthAsahAyAH prakAzavizadAzca yattu carvaNIyaM vastu tadanyaireva mukhamadhyasthaiH kRSNai ( zai) zvarvayanti iti gAthArthaH // atha turyagAthayA amumevArthaM vyanakti vaMsI suheNa chijjaha kaDDijjaha dukaraM kuddNgaao| pavvajjA suhagahiyA sIlabharo duvvaho hoha // 18 // (20) vaMza vaMzajAlikA sukhena chidyate, yacca kuDaGgAn mithomilaMtI zAkhA gahanAt kRSyate tad duSkaraM iti, prathamaM dRSTAntamupanyasya dArzantikaM yojayati pravrajyA sukhagrAhyA - sukhenApi gRhyate, zIlabhara :- aSTAdazasahasrazIlAMgabhAro durvaho bhavati, sa hi dhanyairevohyate, na tvanyairiti gAthArthaH // kimiti durvaha iti paMcamagAthayA kayayati- 1 vujjhanti nAma bhArA tecciya vujjhaMti vIsamaMtehiM / sIlabharo SoDhavvo jAvajjIvaM avIsAmo // 19 // (21) UyaMte nAmetyAptoktau AmantraNe vA bhArAH, te zciyazabdasya vyavahitasambandhAt udyante vizrAmyadbhireva, zIlabharo hi mahAdurvaho voDhavyo bhavati iha jIvitAvadhi, vizrAmarahito nirantaramityarthaH / atrArthe sahyagiri siddhayativarasya kathA, tathAhi sahyazailasyopatyakAnityamaNDanam / samasti koMkaNaM nAma nagaraM nagarAjitam // 1 // tasya svAmI nRpaH sahyazaile dhAnyAni bhUrizaH / Arohayati vAhIkairato rohayate'pi ca // 2 // sukhAsanasamArUDho'nyadA bhUmIpatigirim / ArohannAyato'pazyadvAhIkAn bhArabhAritAn // 3 // bhUribhArabharAkrAntAMstAnnirIkSya narAdhipaH / vyatarad varamudbhUtasadbhUtakaruNAmayam // 4 // mArgo deyo mayA'pyeSAM kasyApyebhiH kadApi na / vareNa tena te bhUvannatIva pramadaspRzaH ||5|| itazca sindhudezIyaH kazcidyativaraH paraH / viSayairvAdhito bADhaM, pravrajyAbhAramatyajat || 6 || sa zuddhahRdayatvena kRtyakRtyamidaM vidan / dadhyau svaM damayAmyuccairbhAravAhana karmabhiH ||7|| yanmahAmohamAhAtmyAt, avizrAma zIlabhara duSkaratA. // 220 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahyayatidRSTAntaH pravrajyA0 zrIpradyu ECONOCOLAA nIyavRttI nadhirUDhAnadhityakA manasAmapi / pazya mAlAnA 25 // so'nyadA zala // 221 // vakala tapasA saMyamena ca / nAtmA dAnto'pareNApi, bhAreNa damayAmi tam // 8 // yat satyaM damya Atmaiva, yadAtmA saiSa durdmH| dAnto hyAtmA sukhI nityamiha loke pare'pi ca // 9 // dhyAtveti dhyAmacitto'yaM, madhyevAhIkamaNDalam / sthito'tibhAravAhIti, tatra jajJe mahattaraH // 10 // mahAbhArasamuddhArasamarthaH sa mahokSavat / janezena janenApi, gauravAt samadRzyata // 11 // upatyakAmupetyApi, mahAmAre'vatArite / nyatkarotyanyavAhIkAnadhirUDhAnadhityakAm // 12 // bhArodvAhakSame tasminnapare bhaarvaahinH| divAkare divAbhItA,15 iva vibhrati matsaram // 13 / / gaNikatvena vaimukhyaM, prAyaH sumanasAmapi / pazya mAlAprasUnAni, vimukhAni zucInyApe // 14 // *kartuM kimapyazaktAste, matsaracchuritA api / pAtrasya zAkinIvAsthuzchalAnveSaNatatparAH // 15 // so'nyadA zailamArohalAyanvaM yatimakSata | sadA'pi dattamanyaizcAdatta mArga ca tasya saH // 16 // taizchalAnveSibhiH prApya, tacchalaM bhuubhujo'grtH| vijJaptaM deva ! datto'pi, varo'nena vilopitH||17|| sa AhUya mahIzena, bhASitaH prAha saahsii| yaddevena varo datto'smAkaM bhArabhRtAM kil|||18|| tato yadyasamarthatvAdyo mayA bhAra ujjhitaH / taM yo vahati nityaM kiM, mArgastasya na dIyate ? // 19 // athocurapare bhAravAhinaH krodhavAhinaH / nAbhRttena samutkSiptaM, tRNamAtramapi prabho ! // 20 // tenAtha pRthvInAthena, pRSTena kathito bhRzam / bhAro'STAdazazIlAgasahasrANAM sudurvahaH // 21 // ata eva samRdante, vizrAmyadbhiH pare bhraaH| voDhavyaH zIlabhArastu, yaavjjiivmvishrmaiH||22|| zrutveti jAtasaMvegAstenaiva saha kecana | vrata jagRhire'nye tu, gRhidharma jinoditam // 23 // matveti sAdhunA zIlabhara eva sudurvahaH / apramattena voDhavyaH, soDhavyazca prayatnataH / / 24 // ityasyAM vivRtI zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / vratanirvAhaNAdvAraM, saptamaM | paryapUryata // 25 // atha 'ilAghA nivAhakartRSvi tyaSTamadvAramArabhyate, tacca gAthAtrayaNAha A AA // 221 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu: nIyavRttI nirvAhaka stutI aMgavIraH // 222 // tAtuMgo merugirI mayaraharo tAva hoi duttAro / tA visamA kajjagaI jAva na dhIrA pavajjati // 22 // tA vitthiNNaM gayaNaM tAvacciya jalahiNo ya gaMbhIrA / guruNo kulAyalA tAva jAva na dhIrehiM tollaMti // 23 // ducciya hu~ti gaIo sAhasavaMtANa dhIrapurisANaM / balahatthI rAyasirI ahava pavajjA sayA mherA // 24 // tAvattuMgaH- uccastaro lakSayojanapramANatvAnmerugiriH,makaradhvajo makarAkaraH samudrastAvad dustaro bhavati, tAvadviSamA kAryagatiryAvanna dhIrAH prapadyante, yathA dhIrANAM nAtyuccazikharaH surazikharI na ca payorAzirapAro na kArya kimapi viSamaM tathA pravajyA'pi dhIrANAM sukareti bhAvArthaH / 'viSamA kAryagatistAvadyAvanna dhIrAH prapadyante' ityatra puruSa eva pradhAna, yato garbhavAsasthito'pi puruSo rAjyazriyo rakSitA bhavati, aMgavIravat , tasya kathA tathAhi-puro'bhavadvarANasyAM nAmnA sambAdhano nRpH| rAjyo bahvayo'pi putrINAM, sahasrANyasya jajJire // 1 // aputre'mutra vA'mutra, prApte ruddhA purI praiH| lokaH sarvo'pi zokenAkulo'tivyAkulo'bhavat // 2 // babhUvAntaHpuraM zokAturaM ca sacivAH punH| kiMkartavyajaDA jAtAstrAtA ko'pi na kasyacit // 3 // satyevaM nRpateH patnImantavatnI vibhAvayan / sacivaH zucidhIrenAM, rAjye tatra nyavezayat // 4 // tadgarbhazca tadAkarNya, parAnIkaM samAgatam / sarvaparyAptiparyAptaH, saMjJI paMcendriyo'pi ca // 5 // svapradezAn bahiSkRtvA, svayamantaHsthito'pi sH| vIryavaikriyalabdhiyAM, gRhItA| cittapudgalaH // 6 // hastyazvarathapAdAtasampAtakalitAM camUm / vikurvitvA parAnIkenAmA saMgrAmamAtanot / / 7 // vismitAste parAnIkarAjAno nIrapUravat / vyutsRjya vaikriyAnIkaM, dUrAd dUrataraM yyuH||8|| purIlokairvicAryAtha, tat sarva devatAkRtam / tasyAGgavIra ityAkhyA'GgasthavIratvataH kRtA / / 9 // sa vikramasamAkrAntavikrAntAkhilazAtravaH / strIzca kanyAzca rAjyaM ca, papau garbhagato'pi hi TECRECAECECARRASSIS) | // 222 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvAhaka stutI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI aMgavIraH // 22 // RABHA | ||10||n caitadatyantAsambhAvyamiti zaGkitavyaM, yaduktaM paJcamAMge-jIve NaM bhaMte ! gabbhagae samANe neraiesu uvavajjijjA?, goyamA! atthegaie uvavajjiz2jA0, se keNaguNaM?, goyamA ! se NaM sanI paMcidie savvAhiM pajjattIhi pajjattae veuvviyaladdhIe parANIyaM AgayaM socA nisamma paese nicchubhai, veubviyasamugghAraNaM samohaNai, cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMgAmaM saMgAmei, se NaM jIve atthakAmae rajjakAmae bhogakAmae kAmakAmae atthakaMkhie rajjakaMkhie bhogakaMkhie kAmakakhie atthapivAsA si e rajjapivAsAe bhogapivAsAe kAmapivAsAe taccitte tammaNe tallese tadajhavasie tadajjhavasANe tadaTThovautte tadappiyakaraNe tabbhAvaNAbhAvie eaMsi | NaM aMtaraMsi kAlaM karei neraiesu uvavajjai" ti, bhagavatyaMge prathamazatake saptamoddezake // kathamanena garbhasthenApyevaM vidadha iti tadeva dhIratvaM dvitIyagAthayA vizeSayati tAvadeva gaganaM vistIrNa yAvad dhIrenollaMdhyate, tAvata samudrasyApAratA yAvaddhAraiH nollaMdhyate, tAvacca guravaH kulAcalAH yAvana dhIraistolyanta iti // kiMca dve eva gatI-dvAvaiva mArgoM sAhasavatAM sattvavatAM dhIrapurUpANAM-buddhimannarANAM valahatthI-kamalahastA rAjyazrIH athavA pravrajyA, lakSmIhi kamalahastA bhavati, pravrajyA tu vikasvarA kamalA, mokSalakSmI ISTe yasyAH sA tathA, aparA hi lakSmIH vikasvarA'pi saMkucitA, AtmanAze vA lakSmInAze vA anavasthitacaM tasyAH , mokSalakSmIH sadA smerA pravrajyA'to bhavatIti // atrArthe | helApahastitacakrisampadaH sanatkumArAdayaH pUrvoktA eva dRSTAntA jnyeyaaH| ityasyAM vivRtau zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / nirvAhakartRzlAghAkhyASTamA dvAH samapUryata // 1 atha mohatarucchedAkhyaM navamaM dvAramArabhyate SEASESASRAESAEROCALCCAL // 223 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ REE pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI OCT // 224 // sakhasa aiguruo mohatarU aNAibhavabhAvaNAvigayamUlo / dukkhaM ummUlijjaha acantaM appamattehiM // 25 // 49 mohatarU. atigururmohataranAdibhavabhAvanA-saMsArasaMskAraH sa eva vigataM-jJAtaM prakhyAtaM mUlaM yasya sa tathA duHkha yathA bhavati evamunmUlyate | agaDadattaH atyaMtamapramattaiH-madyAdipramAdapaJcakarahitairiti, yadavocamahaM-"anAditarasaMsArasaMskAra dRDhamUlabhRt / rogadvaSadvayIzAkhaH,kaSAyapratizAkhakaH // 1 // viSayacchadanacchanno, duHkhapuSpaizca puSpitaH / mohadrumaH phalatyeSa, phalena narakena tu||2|| sa cApramarunmUlyata iti||25|| atrArthe'pramattatAyAM agadattarAjaputro dRSTAntastathAhiasti zaGkhapuraM nAma, puraM zaGkhasamujjvalaiH / caityotsnI nizA yatra, nizAkarakariva // 1 // tatra dattadaraH zatruva satsu kRtAdaraH / nAmnA'pi sundaraHkSmApaH, sundarazca guNairapi / / 2 / / alasA gamane tasyAnalasA dhammakarmaNi / sulasA mahiSI svarNakalazobhapayo| dharA // 3 // kAle sukhamaye yAti, paMcagocaragocare / tnyo'gdddtto'bhuuttyordttorusmdH||4||krmaat pravarddhamAno'yaM, sparddhamAno mnobhuvaa| samagraviSayakrIDAbhavanaM prApa yauvnm||5||vaalyaadpi sudurdAntaH, kiM punaH sakhibhiyutaH babhUva vizvadAhAya, dahanaH pvnairiv||6|| sa mAnavAnazaGkazca, niHzUkaH zukalAzvavat / durvinItazca na kadAcana tyajati pAtakAn // 7 // mAMsAsI madyapo dhUtavezyAvyasanalAlasaH / paranArI riMsuzca,bhramati bhramataH puresAsamAgatyAnyadA paurergaurairmukhraagtH| tad duSTaceSTitaM tathyamakathyata napAgrataH // 224 // *9 // tejasvI vahnivad dIpazikhAmAtro hi pUjyate / pradIpane tu vidhyApyaH, payasA rajasA'pi sH||10|| tadA'karNyamathAkaye, | nRpaH putre'pi niSkRpaH / bhRkuTiM prakaTIkurvannatyarthaM ca smiipgaan||11|| are puraH kumArasya, kathyatAM gaccha dUrataH / madIyaviSayAd daMDyo, madIyAn viSayAn tyj||12|| bahuprajaH prajAmekAmevaM taM nRpatistyajan / tyajedekaM kulasyArthe, iti satyaM vyadhAdvacaH // 13 // UNCUICALCCASCALCC Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % mohatarU ccheda agaDadatta: %3A% taM ca vyatikaraM matvA, kumAraH sAramAzrayan / amarpaNamanA: khaDgasakhaH prclitsttH||14|| tyaktvA girisaridrAmapurAcaM pitRdezapravrajyA0 jajam (vjn)| pUtAM surasariddhArAM, prApa vArANasImasau // 15 // gaMgAgre yatra pArzvasya, kaaykaantyaayniinibhaiH| taddezanAsarasvatyAM, zrIpradyu trivenniisNgmo'bhvt||16||ttr bhramannayaM puryaampryaaydhRtshrmH| dadhyau vandhyaM nRjnmaapi,mmaabhuunissphltvtH||17||myaa''tmvrinnaa nIyavRttI yA mitradveSavairijanazritA / nikhilo vairitAM nIto, janaH parijano'pi ca // 18 // kalAsamIraNaM svasya, kalAcArya labhe yadi / tatprAg lagnarajApuJjamadhunA'pi dhunAmyaham // 19 // iti vairAgyato dhyAyanayaM citte nayaM dadhat / purazcaran kalApAtraM, bahuzAstraM sa aikSata // 225 // // 20 // apRcchacca naraM kaMcid, vRddhaM ko'yaM mahApumAn ? / kIdRkkIdRkkalApAtraM, kiMnAmA ? kiM paThatyayam ? // 21 / / sa prAheSa kalAcAryaH, kalAsu sklaasvpi| nAmnA pavanacaNDazca, pracaNDaH prativAdiSu // 22 // zikSante nRpateH putrAH, zastrazAstrakalAdikam / zrutveti tatsamIpe'sau, jagAma ca nanAma ca / / 23 / / upaviSTazca pRSTazca, kutastvAmIta ? tena sH| ekAnte kathayAmAsa, vRttAntaM nikhilaM nijam // 24 // kalAcAryeNa sa proktaH, zikSAtra tvaM sthitaH kalAH / idaM tu gopyaM vaktavyaM, nAparasya paraM tvayA | // 25 / / Adeza iti tenokte, kalAcAryoM nRpAtmajaH / samaM tena ca dhAmAgAt, patnyagre bhrAtRja jagau // 26 // tena sA praNatA putrasyeva snAnAzanAdinA / vAtsalyaM vidadhe tasmai, sudhIrvastrAdikaM dadau / 27 / / Uce ca syandanAzvAdi, madIyaM bhavanaM dhanam / sarvameva tavAyattaM, yatheccha vatsa ! gRhyatAm // 28 // sa santuSTamanAH RraadhyvsaaypraangmukhH| tasyaiva sadane tasthau, zikSamANaH kalAvalim // 29 // gurau vinayavAn vishvjnaanndprdaaykH| sa kAlenAlpakenApi, jagrAha sakalAH kalAH // 30 // sa vijJAtakalo'pyevaM, bhavanodyAnagaM sadA / tadekAyattacittaH sanna muMcati parizramam // 31 // udyAnasyAntike tasya, pradhAnazreSThino MAHAR AC * // 225 // -CN-00-1 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 gRham / asti tuMga gavAkSeNa, vIkSamANamivAkhilam / / 32 // tatrAsti zreSThinaH putrI, nAmnA mdnmNjrii| sAkSAnmadanavRkSasya, 49 mohatarUpravrajyA0 cchedaH da maMjarIvAtisaurabhA // 33 // svAvAsazikharArUDhA, sA tadAlokanodyatA / phalaM dala dalaM puSpaM, nityaM kSipati taM prati // 34 // zrIpradyu agaDadattaH nIyavRttI masa kalArasikastAna, cAlAmAlApayatyapi / nekSate ca guro(tyA, vidyAlobhAcca bhUpabhaH // 35 / / sA'nyadA taM kalAsaktaM, manobhUkRtamAnasA / jaghAnAzokagucchenAtucchenAnaMgadhanvanA / 36 // bAlA vilokitA tena, sA tadA sAtadA dRshoH| pallavAbha da karA cchannatanUH kiMkillapallavaiH / / 37 / / dadhyau ca kimasau devI ?, kiM nAgastrI ? ramA kimu / pRcchAmyenAmatho keyaM , // 226 // kimartha vA'tra tiSThati // 38 // dhyAtvetyuvAca bAle ! tvaM, kA'si ? kasyApi vallabhA ? / mAM kalAgrahaNAsaktaM, kutaH kSobha18 yasi kSaNe ? // 39 // sA vikasvaranetrAsyA, proce'haM zreSThinaH sutaa| ihaiva pariNItA'smi, nAmnA madanamaMjarI / / 40 // yataH prabhRti dRSTo'si, vissmaayudhvigrhH| tataH prabhRti jAto me, viSamAyudhavigrahaH // 41 // tAvadeva sukhaM yAvana ko'pi kriyate priyaH / / priye hi vihite sadyo, duHkheSvAtmA niyojyate // 42 // varAko'yaM janaH prAcyaiH, preryamANaH svkrmbhiH| sa durlabhajanapremamahAmbhodhau nimjti||43||bhvaannrmnnii ramyaramaNIjanavallabhaH / na syate yadi mayA, mayA taduparasyate // 44 // zrutveti dhyAtavAneSa, dazAvasthA hi kAminAm / cintA ca saMgamecchA ca, nizvAsAzca arsttH||45||daaho dehe'rucizcAnne, muurch|'thonmaad eva ca / navamyAM // 226 // prANasano haM, dazamyAM mucyate'zubhiH // 46 // prApsyati prANasandeha, tadiyaM virahe mamA sa vicintyeti tAmUca. sudhAmadhurayA girA | // 47 // rAjJaH zrIsundarasyAhaM, sundaraH svAkhyayApi hi / sundaryagaDadattA khyaH,prathamaH prathitaH sutH||48||klaa grahItumAyAtaH,kalAcAyasya snnidhau| tvAM gRhItvA gamiSyAmi, pravAsadivase punaH // 41 / / ityuktvA tAM samAzva sya, tadrUpaguNaraJjitaH / bhuvanaM bhuvano-18 HEECRETARA PEACOCCALCUSESASSES Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIvRttI // 227 // dyAnAdAyAtastAM dadhad vRdi // 50 // anyadA rAjaputro'yaM, rAjamArgamadhi vrajan / azvAdhirUDhaH zuzrAva, bahulaM tumulaM pure // 51 // dadhyau kiM kSubhito'mbhodhirjvalito jvalanaH krimu 1 / kiM prAptaM ripusainyaM vA !, taDiddaNDaH papAta kim ? // 52 // iti cintayatA tena, sahasA mahasA'dbhutaH / balAdunmUlitAlAno, mahAmAtrasamujjhitaH / / 53 / / mArayan gocarAyAtAn zuNDAdaNDena | helayA / sAkSAdyama ivAgacchan, tenaiko dadRze gajaH // 54 // pAtayan parito'pyadRgRhadevakulAdikam / pracaNDaH sa kSaNAdeva, kumArasya puro'bhavat / / 55 / / prAkArAdisthito lokaH, kumAraM vyAjahAra tam / karimArgAdapasarApasareti mahAravaiH / / 56 / / kumArasturagaM hitvA gajamAkArayat kRtI / pIluH kAla iva kruddho'nvadhAvata ca taM prati // 57 // sindhurasya puraH so'tha nyastavAnuttarIyakam / krudhA'ndhazva madAndhava, vidhyati sma sa tanmuhuH || 58 || kumAraH pRSThabhAge taM prAharad dRDhamuSThinA / balI tatra bhramaMcakrabhrameNa tamakhedayat / / 59 / / suciraM khedayitvA taM vazIkRtya ca bhRtyavat / kumAro gajamArohadArohakaziromaNiH // 60 // tadvIkSya kauzalaM bhUpaH, saughasaptamabhUmigaH / papraccha vetriNaM ko'yaM, bAlo'vAlo nijairguNaiH ? / / 61 / / tejasA tejasAmIzaH, somaH somatayA tayA / rUpeNApratirUpeNa, hRtakaMdarpadarpakaH // 62 // sa prAhaiSa kalAcAryasadane vIkSyate'nizam / kalAparizramaM kurvan, | jJAyate na paramparA || 63 // rAjJA hRSTena pRSTena kalAcAryeNa bhASitam / abhayAdhyeSaNApUrva, sarvaM tasya kulAdikam // 64 // tuSTa nRpaH pratIhAraM, prahityAkArayattataH / kumAramayamAlAne, nyasya nAgaM mudA'namat // 65 // paMcAMgena praNAmena, praNAmecchurmahIbhujA / parirabhya dRDhaM daurbhyAmAsane sa nivezitaH / / 66 // taM ca tAmbUladAnAdyaiH paripUjya narezvaraH / nidhyAyannenamadhyAyaduttamaH puruSo hyayam || 67 || dhamma mUlaM sukhAnAM yo, vyavasAyaH zriyAM punaH / darpo mUlaM vinAzAnAM guNAnAM vinayaH punaH // 68 // 9 mohatarU cchedaH agaDadattaH // 227 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpradyuH citraM yathA mayUreSu, yathA haMsaSu sadgatiH / yathA gandhazca poSu, kuleSu vinayastathA // 69 // dhyAtveti parituSTena, kuzalaM ca zarI-18 mohatarU. pravrajyA rake / kalAsu kauzalaM cApi, tasya pRSTaM mahIbhujA / / 70 // nRpaM yAvanna lajjAtmA, sa kiMcidapi jalpati / tAvadAkhyadupAdhyAyaH, chadaH sarvatra nipuNo hyayam // 71 / / paraM satsvapi lajjate, svaguNeSu manISiNaH / itarAstu na motyaGge'lIkayA'pi prazaMsayA / / 72 // agaDadacA nIyavRttI | itthaM kumAravRttena, mudite mediniiptau| samAgatya namazcakuH, paurAH prAbhRtasambhRtAH // 73 // mudA tadupadAvastu, kumArAyArpa-15 | yannRpaH / punarnatyA ca te rAjJa, vijJA vyajJapayanniti // 74 // alIkAmalakAmRddhyA, kurvatI devapUstava / daridramAndirAtulyA, // 228 // vidadhe parimoSiNA // 75 / / kSitikSitA talArakSaM, proce'dastvayi satyapi / muSyate nagaraM sarva, paritaH parimoSibhiH // 76 / / bhasa prAha divasA deva !, bahavo'pi mamAbhavan / taskaraM vIkSamANasya, na sa kvApi tu vIkSyate // 77 / / kumareNAtha vijJapto, nRpo mamAdiza prbho!| yathaikAgArikaM sadyo, labhe'haM sulabhetaram // 78 // saptadinyA'pyalabdhe'smin, saptAciSi vizAmyaham / rAjJA'tha vidadhe AjJA, saccavAn sAdhayehitam // 79 // natvA narapati madyadhUtavezyAsuduHsahaH / maThakAMdavikAvAsodyAnadevakulA| diSu // 8 // ekAgArikameko'yaM, vIkSamANo divAnizam / babhrAma SaT dinAzcetthaM, gatAstasya nirarthakAH // 81 // sapta me'tha dine dadhyau, tamAdAya mRgakSaNAm / yAmi dezAntaraM kinnu?, yadvA naitaddhi saGgatam / / 82 // nirvAhaH pratipanne hi, paramaM | puruSavratam / tatra lupte hyayaM nArI, tannArI kAmaye katham ! // 83 // pratipannasya nirvAhaM, sarvathA vidadhAmi tat / dhyAtveti nizcito'gacchadaparAhe purAdahiH / / 84 // abAlasya rasAlasya, chAyAyAM yAvadasti saH / paribATa tAvadAyAtastatraikastasya cAgrataH // 85 // sa taM nirIkSya raktAkSaM, raudraM karkazakuntalam / dIrghajacaM karikarAkAraM cAyaM vyacintayat // 86 // zarIra-13 CRA---VOCATEGOCIE SCHOSS*** 3228 // ke- Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 mohatarU cchedaH agaDadattaH __ zrI lakSaNairetairamuM manye malimlucam / padustu kapaTe veSaM, parivrAjAmayaM dadhe // 87 // iti dhyAyanaya tena, sambabhASe kuto bhavAn ? || pravrajyA0 kena kAryeNa vA cintAcAntasvAnta ivekSyase / / 88 // IpannatvA kumAraNa, bhAvajJena sa bhASitaH / dAridrayavidrutaH zUnyacittaH | zrIpradhu- puryA bhramAmyaham / / 89 / / paraH prAha chinamyadya, dAridrayaM tava putrk!| kumAraH procivAnevaM, stAvatpAdaprasAdataH // 9 // nIyavRttI | athaitat kUTasAkSitvaM, mA bhRnme karmasAkSiNaH / dhyAtvetIva jagaddIpo, dvApAntaramupAgamat // 91 // tamasi prasRte dUrAttamasi | vyagrahastakam / agrasthitaM tadAdezAt, kumAro'pyanujagmivAn // 92 / / sa tasya pazyataH khAtraM, zrIvatsAkRti dattavAn / aac||229|| | karSa ca peTAya, vastu sauvagRhAdiva / / 93 // kumAraM tatra muktvaiSa, prAgjalpitadaridranan / AnIya nyasya peTAdyaM, tacchIrSe zeSa | mAdade // 94 / / svena bhUpabhuvA vApi, sarve'pi niraguH purAta / dadhyau kumAro hanmyana, chalaghAtastu nocitaH // 95 / / pazyAmi ca kRte kasya, muSNAti ? muSitaM kiyat / kva cAsya bhavanaM dhyAyannityayaM dasyumanvagAta // 96 // iti sarvAn purodyAna| mAgatAn dasyurabravIt / viSamyate kiyadapi, rajanI mahatI ytH|| 97 // tasya proktaM kumAraNAnumate tatra tau sthitau / vAhIkAstu pare suptAH, sarve vizvastamAnasAH // 98 // tAvubhAvapi sAzaMko, dvayovRkSasya pkssyoH| alIkanidrayA suptau, prajihIrSa | parasparam // 99 / / kumArastu kare kRtvA, karavAlaM pare trau| vimucya trastaraM tasthAvapramatto munIndravat // 10 // dasyuH parA| trihatyAtha, kumAraM yAvadIkSate / tAvadetya kumAreNa, sa proce kRSTariSTanA // 101 // chalaghAtibare ! pApa!, purasarvasvataskaraH / na bhavasyadhunetyuktvA, kRttau taccaraNau kSaNAt // 102 // kRttajaMghAyugaH so'tha, kRttabudhna iva drumaH / pRthivyAM patitaH prAha, kumAra dAsphAravikramam // 103 // ahaM bhujaMgamo nAma, prakhyAtaH parimoSiSu / gRhaM mama zmazAne'sti, svasA vIramatIti ca // 104 // AAAAAMSASURAL // 229 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttau // 230 // nyagrodhamUle gatvA tvaM vyAharestAM yathA zanaiH / dvAramudghATayatyAzu sA yadyApi kumArikA / / 100 / / tasyAH karaM gRhItvA tvaM, sarvasvaM me kare kuru / pazca tatra sukhaM tiSThergacchervA nagare kvacit // 106 // tenetyuktastamAzvasya, khaDgamAdAya tasya ca / gatastatra kRte zabde, sA dvAramudaghATayat / / 107 / / dadhyau kumArastAM vIkSya, bAlA'sau smarasevadhiH / sApi papraccha ko'si tvaM 1, kimartha - miha cAgataH 1 / / 108 / / tenAtha kathite kRtvA, dUnA''pyAkArasaMvRtim / nivezya cAsane prAha, sarvasvaM jIvitaM ca te // 109 // atra vAsagRhe talpe, tvaM vizrAmya sulocana! | ahaM tava kRte gatvA''nayAmi tu vilepanam // 110 // uktaveti nirgateyaM drAk tasyAM dadhyau nRpAtmajaH / nItermUlamavizvAso, vizeSeNAvalAjane // 111 // yalobho'lIkatA mauDhyamazaucaM sAhasaM chalam / nistRzatvaM ca nArINAM sapta doSAH svabhAvajAH / / 112 / / guNapremaprajAmAnavapurdraviNayauvanaiH / durgrahaM mahilAcetaH, kathaMcana nigRhyate // 113 // kAmArttaH kAminInAM svaM, yo hyarpayati pUruSaH / patatyayamasaMdehaM dustare duHkhasAgare // 114 // dhyAtveti zayyAmutsRjya yAvattasthau sa dUrataH / tAvattatra tayA muktA, papAta sahasA zilA / / 115 // sovAca sodaraM hatvA madIyaM kva nu yAsyasi / zrutveti dhRtvA kezeSu tAmUce sundarAMgabhUH / / 116 / / AH pApe ! mAM nihantuM kaH, zaknoti ? matizAlinAm / jAgartti paraSaSThyA yaH svapaSTyAM kiM zayIta saH ? | 117 // uktaveti bAlAM bAleSu, dhRtvA tAM tadvirAgavAn / AkhyadrAjJe itarastatsvasA nApyasau punaH / / 118 / / prAtaH pAtAlagehaM taddarzitaM nRpateH puraH / sa ca yadyasya tattasyArpayat prakRtivatsalaH // 119 // nRpo'thAgaDadattAyAdatta svamiva locanam / sutAM kamalasenAkhyAM, kamalAmiva jaMgamAm / / 120 / / zataM gajAnAM grAmANAmazvAnAM pAdacAriNAm / kozasya ca krameNaipa, sarvaM dazaguNaM dadau / / 121 / / itthaM sa labdharAjyo'pi yazaH prasaravAnapi / alIkaM manyate mohatarUcchedaH agaDadattaH // 230 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA zrIpradyunIyavRttI mohtruucched| agaDadattaH BHASHASAOM // 23 // sarva, vinA madanamaMjarIm // 122 // tAvallajjA ca mAnazca, dharmabuddhizca jAyate / dviSo yAvadvivekasya, na laganti zarAH smarAva // 123 / / iti smarArdite tasminnekA nArI samAgatA / dattAsanopaviSTA ca, pRssttaa''gmnkaarnnm||124|| soce madanamaMjaryA, taveti samadizyata / mAM vipralambhamUrchAlA, siMca saMgamavAriNA // 125 // kiMca zrutvA gajakrIDAM, vadhaM ca primossinnH| duSTanArIparityAgaM, | bhUpaterapi pUjanam // 126 // sAdhuvAdaM ca lokena, kriyamANaM pade pade / vismRtA sA tvadIyAzAbandhAddharati jIvitam // 127 // yugmam // zrutveti tasyai tAmbUlaM, dattvA svakarakuDmalAt / tAmAha nipuNe ! vAcyA, sA tvayA motsukA sma bhUH // 128 // prastAvaM prApya sarva hi, vidhAsyAmi susundaram / ityukyA vyasRjattAM sa, tayA cA zvAsitA parA / / 129 / / anyadA vAhikArUDhA, yayustattAtapuruSAH / pRSTAzca kuzalaM pitrorAnanAzru vimuNctaa||130|| te pAhuH kuzalaM pitrodunoti virahastava / yadi tvaM naiSi sapadi, tattayoH prANasaMzayaH / / 131 // nizamya samyagityeSa, nRpaM vijJapya cAdarAt / AdAya tanayAM tasya, taddattamucitaM tathA // 132 / / nivezya | |zibiraM sarva, nagaryA bahireva hi / svayaM sthitaH purImadhye, rathenaikena bhUpabhUH / / 133 // yAminyAH prathame yAme, saMgamAdRtikA' |ntike / preSyanena nijaH preSyaH, sa gatvA''khyat prayANakam 134 // tayA madanamajaryAH, kathite saa'cltttH| romAMcitatanuH 4 sakhyA, sahitA ca sudakSayA // 135 // tAmAropya kumAraNa, rathe prerya turaMgamAn / sainye cAgamya tatkAlaM, prayANaM kAritaM javAt | // 136 // niraMtaraprayANezvollaMghya dezaM narezituH / jagAmAraNyamadhye'sau, tadA cAgAd dhanAgamaH // 137 // tadA ca kaTake tasya, bhillaghATI samApatat / tayA ca sahasA bhagnaM, kumArasya balaM balI // 138 // rathenaikena paranyA ca, yuto rAjasutaH sthitaH / eka eva mahebhAnAM, yUthe paMcAnano yathA // 139 // tanmArgaNAvalAbhinnaM, bhagnaM bhillavala kSaNAt / bhillAdhipo DuDhAke'tha, kumAreNa samaM raNe OM DANCE%.. // 23 // . . Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRtto // 232 // AAAAAbara // 14 // anyo'nya prakSipantau tau, kSipantau ca zarotkaram / ciraM madhyasthabhAvena, jayalakSmyA vilokitau||141|| dadhyAvagaDa 4/9 mohatarU6 datto'tha, vipakSaM prekSya durjayam / balenApicchalenApi, nihantacyA hi zatravaH // 142 // dhyAtveti sAvadhAno'bhUtU, proce mdn-6|| cchedaH agaDadattaH maMjarIm / vihitasphArazRMgAropaviza tvaM mamAgrataH // 143 // tathA cakre ca sA tasyAH, prekSya rUpamanuttamam / hataH pUrva sa mAreNa, kumAraNAnu patriNA // 144 // sa pRthvyAM patitaH prAha, nAhamasmi tvayA''hataH / mAreNa mArite cakre, bhavatA mRtamAraNam // 145 / / ityuktvA'smin yazaHzeSa, kumAro yAvadIkSate / tAvatko'pi kuto'pyasti, naiva daivaprapaMcataH // 146 // ekainaiva rathenAtha, samullaMghya sa kAnanam / prApa gokulamekaM ca, cArugokulasaMkulam // 147 // dvau narau gokulAdetya, kumaarmidmuuctuH| kutastvaM ? kutra yAtA ? sa, proce zaMkhapure gamI // 148 // yadi tvaM saprasAdastadAvAmapi saha tvayA / tatrAyAva iti prokte, tAbhyAM so'vadadomiti / / 149 // saMyojayanatha prAMce, tAbhyAmadhvaiSa durgamaH | cauro duryodhano nAma, yadA''ste sAnvayAbhidhaH // 150 // mattabho dagviSaH sarpo, vyAghrazcAsti sudAruNaH / anye'pi zvApadAH krUrAstadanyenAdhvanA braja // 151 // kumAraH prAha mA bhaiSTa, naye zaMkhapure sukhAt / zrutveti bahavazcaluH, samaM tena ca sArthikAH / / 152 // tadA kazcijjaTI bhasmoddhalitaH zUlamudvahan / praticArukasaMyuktaH, kare vibhrat karaNDikAm // 153 // mahAvratI prazastaH sa, sametya nRpanandanam / Uce zaMkhapure tIrthe, darzanArthamupaimyaham 13 // 232 // // 154 / / dattAH santi kiyanto'pi, dInArA mama dhArmikaiH / tAnidhehi rathe yena, brajAmo nirbhayaM vayam // 155 // bahRditveti sa dravyanakulaM kulapAMzanaH / kumArAyArpayAmAsa, pravarA dadadA''ziSaH // 156 // gAyannRtyan jantujAti, gatyA rAvaizca hAsayan / / kathAzca kathayanneSa, pathi saarthmrNjyt||157|| tasmiMstapasviSe'pi, vyazvasInna nRpaatmjH| aMgrarayat turaMgAMzca, gahane ca samA RECEKACACACCOREA Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apramattve agaDadattaH zrI magamat // 158 // tapasvipAMzanaH so'tha, sArthikAnityabhASata / adyAtithyaM kariSyAmi, sarveSAM bhavatAmaham // 159 // vorAtre pravrajyA0 5 sthito'trAhaM, gokule bahugokule / atrAyAn madhya etasyAraNyasyAsameva tat // 160 // evaM nimantrya zIghra sa, gatvA''gacchat sa zrIpradyu- hai mazkarI / dadhidugdhaghRtAdInAM, pUrNairbhANDaimahattaraiH / / 161 / / kumAro'nena vijJapto, mdhurairvcnstdaa| adyAsmAkaM kRpAlo ! tvaM, nIyavRttI 12 kattuMmahesi vAMchitam // 162 // uktaM tataH kumAraNa, ziro me vyathate bhRzam / anyacca vatinAmannaM, na me'zenApi kalpate / / 163 // 2 bhaNitAH sArthikAHsarve, kumAreNAkSisaMjJayA / yadanenAndha AnItaM, na tadbhojyaM kadApi vH||164|| avamatya kumAraM taM,bubhujuH sArthikAH // 233 // hai samam / bhuktamAtrA vinaSTAste, bhuvi peturcetnaaH||165 // jJAtvA tAn sArthikAn sarvAn, vipannAn zarasaMcayam / muMcana vratI kumArasya, vadhAya drutamudyataH // 166 / / kruddhaH kumAro vegena, vaMcayitvA zaravrajam / ardhacandreNa hatavAnima marmaspRzA tataH // 167 // | mahyAM papAta dasyuH sa, jIvazeSo'bravIdidam / malimluco yo durjeyo, duryodhano'hameva saH // 168 // cittena raJjito'haM te, dRSTvA nirmIkacittatAm / savikramAM mahAbhAga !, zRNvekaM vacanaM mama // 169 / / ahaM jIvitazeSo'smi, tvadIyena patatriNA / paraM prsbho| yadyAtA,vairiNo'pi prazasyate // 170|| kathayAmi hitaM vAkyaM, tatvaM samavadhAraya / kuryAstathaiva yad dRSTo, mayA satvatAM prH||171|| // 171 / / vAmenAsya gireH sindhudvayAntardevamaMdiram / astyasya pazcima bhAge, sajjitA talinA zilA // 172 // tAM preya vAmato bhUmigRhe kArya pravezanam / jayazrInAma patnyasti, tatra meM navayauvanA // 173 // dravyaM ca bahu tat sarva, kurvIthAH nijhstgm| 13 tvayA kASThAni deyAni, madIye jIvite gate // 174 / / evaM badamayaM dasyuH, sahasA prApa paMcatAm / kumAro melayitvA'sya, 5 dArUNi dahanaM dadau // 175 // gato rathamathAruhya, tdaakhyaatprmaanntH| zilAmudghAATya zabdaM sa, vidadhe dasyuyoSitaH // 176 // EASESEASESEGETA kakakakakakakara // 23 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu: zrIyavRttI // 234 // dvidhApi ramaNIyA sA, samAgatya tamAlapat / kokilA madhurAlApaM, yadehi gehamadhyataH // 177 // tadrUpaM prekSamANo'sau sAnandaM nRpanandanaH / ito madanamaMjaryA'pahastenAstalajjayA / / 178 // Uce ca tvatkRte bandhuH, pitA mAtA sakhIjanaH / mayA'tyAji gRha tavamanyAsakto'si nipaH // 179 // tacchrutvA dhanamujjhitvA rathamAruhya cAgrataH / gacchannatucchadhIbhillAnnazyataH pazyati sma |saH // 180 // sAzaMko'tha dizaH pazyannapazyan madavAraNam / zubhravarNa mahAkArya, tarubhaMgaprabhaMjanam // 181 // taM vIcya sahaso - dvignAM, citte madanamaMjarIm / sambodhyottArya ca rathAccacAla kalabhaM prati / / 182 // uttarIye puro nyaste, sindhure vedhadAyini / kumAraH kuzalaH zikSAvazenainaM vaze vyadhAt // 183 // suciraM khadayitvA taM bhayabhItaM vimucya ca / rathArUDho'grato vyAdhaM, vyAttavakraM vyalokata || 184 // rathaM hitvA bhujaM vAmaM, paTena pariveSTitam / mukhe tasya (kSiikA) paretaM taM kRpANyA niSkRpo vyadhAt // 185 // puro vrajannatha zyAmaM phaNAmaNyugrabhAsuram / so'pazyad dRgviSaM sarpa, dUrAdapi parAGmukham || 186 // dRgbandhaM mukhabandhaM ca, vidhAya so'navadyayA / vidyayA khedayitvA taM tyaktvA cAcaladagrataH // 187 // itthamullaMghya kAntAraM, kAntAraMjanakovidaH / jitazaMkhapuraM kIrtyA sa zaMkhapuramAsadat || 188|| tamAyAtaM nRpo manvA, punarjAtamivAMgajam / pratyujjagAma taM caiSa, nanAma luThadaMgaNaH // 189 // tadA pallIpatitrastaM, kumArasyAkhilaM balam / apareNa pathA puryA, tatsevAyAmivAgamat // 190 // atha sarvasahAdhIzastaduccairgo puraM puram | maMcAtimaMcakalitaM kArayAmAsa tatkSaNAt / / 191 / / prAvezayadatho hastiskandhArUDhaM mahAmahAt / nRpo naravimAnasthavadhUdvayayutaM sutam / / 192 || bhojanAnantaraM pRSTaH sarvavRttAntamaMgajaH / Akhyat pitre khidAharSabhayavismayadAyakam / / 193 // anyadA mAninImAnamlAnikRnmalayAnilaH / prAvarttata vasantartuH kartumunmAdinaM janam // 194 // gate'tha sundare rAjJyudyAne apramattatve agaDadattaH // 234 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradhunIyavRttI // 235 // surabhisundare / tamanvagAt samagreo'pi janaH parijanastathA // 195 // kumAro'pi suhRdvargasahitaH priyayA'nvitaH / nirIkSyamANaH paurIbhiragAdudyAnamudyataH / / 196 // mAropamaH kumAro'tha, ratipratimayA tayA / samaM madanamaMjaryA'ramatArAmamadhyagaH // 197 // sthitvA ciraM vinodena, kusumAvacayAnvitaH / kumAraH suciraM sthitvA, yAvatkila caliSyati // 198 // tAvadAzIviSeNaiSA, daSTA madanamaMjarI / daSTA daSTeti jalpantI, patyutsaMga papAta sA / / 199 / / yAvanmantrAdibhistasyAH, pratikAraM karotyayam / viSameNa viSeNaiSA, tAvajjajJe vicetanA || 200 // kumAro mUcchito labdhacetano vilalApa ca / svAM saMvRtya svayaM cityAmazUnyAmakarodatha // 209 // tatra priyatamAM kSiptvA svaM ca prakSeptumudyataH / sandhukSApya tvasau yAvajjvalanaM jvalayiSyati // 202 // tAvat khecarayugmaM drAk, tatrAgAdgaganAdhvanA / apRcchacca kuto hetoH svaM kSipasyAkSaNau 1 // 203 // sa prAha preyasIyaM me, prANAste prathamaM gatAH / kuNapo'smi ca taddhInaH, saMgataM jvalanaM tataH || 204 || tvatpriyAM jIvayAmIti, procya kheTayugena sA / abhimantraya jalaM siktA, nidrAkSaya ivAbudhat // 205 // susaMvRttazarIrAjtha, kimetaditivAdinI / samuttasthau kSaNAdeva, kumArasya mudA samam ||| 206 // vidyAdharayuge tasyetyupakRtya gate sati / tasmin sa sapriyaH pratyAsannadevakule'gamat || 207|| Anaye vahnimahAya, yAvatAvadiha tvayA / stheyaM procyeti tAM yAvat, vahnimAdAtumeti saH || 208 / / tAvaddevakule'pazyadudyotaM vismayAvaham / Agatena ca sA proce, mayodyoto'tra vIkSitaH || 209 || soce nijakarasthAgnerjvalitasya samIraNAt / saMkrAnto bhavatodyotaH priya ! dRSTo bhaviSyati || 210 // tadA khaGgaM samarpyasau, mahInihitajAnukaH / dhIro dhamatyayaM yAvaddhanaMjayamadhomukhaH // 211 // tAvatkarApratastasyAH karavAlaM mahItale / papAta niSparIvAraM, sa papraccha ca tAmRjuH || 212 // sA prAha manasA mohAt, papAtA sirmamAgrataH / apramattatve agaDadattaH // 235 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajvAlya jvalanaM tatra, gamitA rajanI ca sA // 21 // prAtaH svabhavanaM gatvA, dampatI muditAvimau / kathayAmAsatuvRtta, vRttAntaM apramattatve pravrajyA0 khedaharSadam // 214 // ubhayorapi sampannasamagrahitayostayoH / yayau sukhamayaH kAlaH, paMcagocaracaryayA / / 215 // vAhakelyA agaDadattaH zrIpradyuH nIyavRttI gato'nyecurazvenApahRto vane / taM vimucya bhramanneka, jinavezma vyalokayat // 216 // tatra sAhasagatyAkhyaM, cAraNazramaNAdhipam / bahubhiH zramaNairyuktamupayuktaM sadAgame // 217 // dhiSNyezamiva dhiSNyeSu, maNiSviva ca kaustubham / drumeSviva ca kalpadru, muniSvenaM 3 6 dadarza saH // 218 // yugmam // gatvA natvA ca labdhAzIrupAvikSat tadantike / papracchAvasaraM vIkSya, caivaM vinayavAsanaH // 219 // // 236 // M prabho! ke'mI narAH paMca, rUpayauvanazAlinaH / bairAgyamArgamApannAH, svato dIkSA jighRkSavaH // 220 // caturjJAnadharaH so'tha, provAca munipuMgavaH / atrAsti nagarI pallI, bhillIhallIsakaiyutA / / 221 // bhillabhaga bhunaktyetAM, dhrnniidhrnaamkH| sasainyazca 3 TU tadA tasya, pallyAmAgAnnRpAtmajaH // 222 // bhillAdhIzana tatsainye, nAzite tAvubhAvapi / yuyudhyete ciraM tena, svajAyA'tha puraskRtA / / 223 // pazyaMstAMzca zarAdhIzaH, kumAreNa sa maaritH| sapriye ca gate tasmin, paMcate bhillabAndhavAH // 224 / / 51 vairaniryAtanAhetoranvagustaM rathAdhvanA / gataiH zaMkhapure dRSTaH, kumAraH parivArayuk // 225 // vIkSamANA api cchidraM, labhante tasya te hunatu / dRSTaH sa cAnyadodyAne, jAyAmAtraparicchadaH / / 226 // cintayatsu vadhopAyaM, teSu daSTA'hinA priyaa| mRteti svaM tayA | // 236 // sArddha, yAvat kSipati so'nale // 227 // vidyAdharayugenaitya, tAvat svasthIkRtA ca saa| pratyAsanne devakule, muktvA tAM so'gnaye 51 gataH / / 228 / / pracchannAstatra paMcApi, santi labdhacchalA amI / bhrAtRghAtakaghAtArtha, labdhAvasaratoSiNaH // 229 // amISAM ca kaniSThena, pradIpazciragopitaH / prakAzito'tha sA vIkSya, na tasmin nanvarajyata // 230 // Uce ca bhava me bhartA, sa AAAAAAA navakhavakhavara Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIzrIyavRttI // 237 // prAcchAmyahaM nanu / paraM jAnAti te bharttA, yadi tanme na jIvitam || 231 // soce'haM nihaniSyAmi tvatpratyakSaM nijaM patim / tato nirvApito dIpaH, sa sametazca vahniyuk || 232 uvAca ca mayodyoto, dRSTaH soce tvayA priya ! | svakarasthaM jvaladvahvayudyoto dRSTo bhaviSyati / / 233 // khaGgaM tasyAH samapryeSa, yAvajjvAlayate'nalam / tAvadAkRSya sA tasya kaNThe ghAtamamuMcata // 234 // kRpANamapahastyaiSa, kRpAlustamarvacayat / nijAMgajAnAmAkhyAya, tattAdRk caritaM svayam // 235 // etadvilasitaM vIkSya, nirapekSaM sudAruNam / ete mamAntike paMcApyAgurverAgyasaMgatAH || 236 || Akaryeti svakaM vRttaM, sambhrAnto bhUpabhUrhRdi / dadhyAvaho mahelAnAM, caritramatidAruNam // 237 // viSavyAghrAhizArdUlazara bhArkajarakSasAm / helayA''bhirmahelAbhizcaritaM tvaritaM jitam // 238 // tadaho adhamatvaM me, yadasyAH kAraNAnmayA / apakIrttirurIcekra, kulaM ca malinIkRtam // 239 // tAvat sphurati vairAgyaM, lajjA zIlaM kulaM yazaH / damo gurubhyaH zaMkA ca, yAvanna strIvazo naraH || 240 || dRSTanaSTAkhile dravye, sukhaduHkhasamAkule | drAk saMyogaviyogATye, saMsAre hi sukhaM kutaH // 249 // ityAdi bhAvayanneSa, paraM savegamAgamat / natvA''ha bhagavannetaccaritaM nikhilaM mama || 242 || etadvandhunihantA'hamudvigno bhavavAsataH / taddIkSAyAH pradAnenAnugrahaH kriyatAM mayi // 243 // guruNA dIkSitazcaiSa, zrAmaNyaM paryapAlayat / kramAt karmmakSayaM kRtvA, nirvANaM ca gamiSyati / / 244 || apramatto'gaDada to, yathA'yaM sukhabhAgabhUt / bhAvato yata|yastadvallabhante paramaM padam // 245 // itthaM sundarabhUpanandanamunergehasthitirdravyatastena / stenabhaginyavaJcanaphalAM matvA ratimAsthitAm // 246 // bodhasyAvasare tu bhAvata imAM premAvanaddhapriyAM, mohaducchidurAM mahAtrataphalAM kaH syAt pramatto muniH 1 // 247 // ityasyAM vivRtau zrImatpradyumnasya kaveH kRtau / mohakSitiruhocchedA, navamI dvArapUryata // 248 // apramattatve agaDadattaH // 237 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH zrIyavRttI ||238 / / atha dazamaM dharma sarvasvadezanAkhyaM dvAramArabhyate, - khaNabhaMgure asAre maNuyabhave abbhpddlsaaricche| sAraM ittiyamittaM jaM kIrai sohaNo dhammo // 26 // kSaNabhaMgure zUlaviSaviSadhara vizUcikAnalazastravAtapittazleSmodrekasannipAtAdibhiH ata eva cAsAre - tuSamuSTikalpe manujatvemAnuSyabhave, aupamyamAha- abhrapaTalasadRkSe, yathAbhrapaTalaM kuto'pyAyAtaM kvApi ca gataM ceti na jJAyate tathA chadmasthena manujatvamapIti bhAvaH, sArametAvanmAtraM yat kriyate zobhano dharmaH - sarvaviratirUpa eva etAvatA prakAreNa manuSyabhavAsAratvaM saddhamakaraNaM ca vadatA sakalaprakaraNArthanirvAho'pyupanyasta iti matimadbhirvicArya // iha kecinmahAtmAnaH samyak parijJAtasarvajJAgamAH svayaM viditataccAH saddharmmasthiramAnasAH paraM jIvaM aviditaparamArthatayA dharme'sthiramapi sthiraM kurvati, atrArthe abhayakumAro maMtrI dRSTAntaH, tathAhi--asthiro'pi sthiro dharme, jIvaH kAryo mahAtmabhiH / yathA'bhayakumAreNa, svabuddhayA kASThabhArikaH // // purA pure rAjagRhe, zrI zreNikanRpAMgajaH / nAmnA'bhayakumAro'bhUt, sunandAkukSisambhavaH || 2 || paMcAMgabhUSaNaM rAjakArya samyaktvamudvahan / jajJe dvAdazasaMkhyeSu, bhUpAleSu pratiSviva || 3 || buddhIzvatasro dharmmasya, bhidA iva vivarddhayan / yaH prApa paramAM kASThAM, maMtritva - zrAvakatvayoH || 4 || gaNabhRtpaMcamaH paMcamahAvratabhRdanyadA / sudharmA samavAsArSIt, maharSINAM zataiH zritaH ||5|| nirnasavastamAbaddhazreNikAH zreNikAdayaH / samAjagmurjanAstasmAddezanAM cApi zuzruvuH ||6|| ghanAgamAttataH svAdu, saMvaraM vinipIya te / gatatRSNA nijanijaM, vezmAguzcAtakA iva / / 7 / / ko'pyudvigno'nyadA kASThabhArAtkarmmabharAdiva / buddhvA tasya prabhoH pAva, prAvrajatkASThabhArikaH || 8 || bhikSAdyarthamaTatyasminnupahAsAjjanA jaguH / mahAtmA mahatImRddhimayaM muktvA'grahId vratam ||9|| soDhuM taccAsahaH 10 dharmasarvasvaM // 238 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI abhayakumAraH pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI // 239 // lA so'tha, gaNanAthaM vyajijJapat / so'pi prAtarvihAro na. ityAkhyadabhayAgrataH // 10 // kalpe'pUrNe kuto hetorvihAra iti so'vadat / sUryukte kAraNe prAtaH, stheyamuktvati cAgamat // 11 // ratnakoTIvayaM kozAta, prAtaH kRSTvA catuSpathe / vimucyAghoSayadratnAnyAgatyAdatta he janAH // 12 // taccAkAyayulokAstAnUce bhayamaMtrirAT / jalAgnistrIvarjako yastasya syAdratnasaMcayaH // 13 // UcurjanAstrayaM tyaktumidaM kaH syAt prabhuH prabho / vimukte ca traye'mutra, ko yatno ratnasaMgrahe? // 14 // maMtryace tatrayatyAgAdratnakoTIjayatyajaH / kASThabhArikasAdhostadupahAsaM vidhatta kim // 15 // mantrI nyAhvanmuni ratnatrayakoTI ninAya tAm / naicchat tAM tatrayatyAgI, dharme jAtastvasau sthirH||16|| samAruhya muniniSThAkASThAyAM kASThabhArikaH / jagAma ghusA dhAma, kramAllabdha paraM pdm||17|| kiMca kecijinendrasya, drshnaallbdhdrshnaaH| syustaduktastato dharmaH, sAra eko nRjanmAna // 1 // kariNaH kalikuNDo'bhUtkukkuTAta kukkutteshvrH| kathyate'tastayorAkhyA, sAvadhAnanizamyatAm // 2 // uttamAMgasamAMgAkhyadeze'sti kSitiyoSitaH / campA campakamAleva, purI paurAlimAlitA // 3 // tatrAsti dvidakarakaNDuH, karakaNDumahIpatiH / loko nAlokate yatrAtaMkamAtaMkahArAiNa // 4 // tasyAH puro nadUre cAstyaTavI sphuTavItabhRt / nAmnA kAdambarI kAdambarI zvApadasammade // 5 // tasyAM baliri| vAstyuccaiH, kalirnAmnA mahIdharaH / saphaladruphalastomairArthisArtha kRtArthayan // 6 // upatyakAyAM tasyAsti, svaamRtsvaadutaamdaat| | adhaHkRtasudhAkuNDaM, kuNDaM nAma srovrm||7|| tatrAste hastinIyUthanAthaH prathitavikramaH / nAmnA mahIdharohastI, mahadhira iva sthiraH // 8 // chaastho'pi hi nizchamA'nyadA pAzrvajinezvaraH / kalikuNDasadezasthapradeze vyaharadvibhuH / / 9 // yatrAstamitavAsI sa, 6 kAyotsargeNa tasthivAn / AtmanaH saMjJayA janma, jAnudAnamivAdizan // 10 // so'tha yathAdhipastatra, prabhuM prekSya tathA sthitam / 436369USERECE // 239 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 24 // jAtajAtismRtizcittecintayat prAgbhavaM nijam // 11 // videheSu pure hemaMdhara ityAyo'bhavam / lokasya kelipAtratvAdvAma kalikuNDano'haM mnohrH|| 12 // tathAbhUtaM ca mAM bhUtAbhibhUtamiva bAlakAH / vibhASante yuvAnazca, viTAzcopahasantyalam // 13 // itthaM ca 5 pAzvaH hasyamAnasya, trAsyamAnasya srvtH| mUrkhasya me mumuurssaa'bhuudtivairaagytsttH|| 14 // zAkhino namrazAkhasya, zAkhAyAM svaM vibandhayan / zrAddhena supratiSThena, dRSTaH pRSTazca kAraNam // 15 // mayA yathAtathai tasya, kathite sa jagAda mAm / vAmanaH karmaNA tvaM tad, ucchettuM vAmanaM kuru // 16 // kathaM nviti mayA prokte, sa prAha na hi sAhasam / karmavAmanatopAyaH, kintu samyaktvanizcayaH // 17 // tadehi suguroH pArve, jighRkSuvratamasmyaham / tvamAzrayasva samyaktvaM, cAritramahamAzraye // 18 // mayA gatvA'tha samyaktvamevaMrUpamupAdade / arhan devo guruH sAdhurdharmastaduditastathA // 16 // tatprapAlyAnazanyante, nidAnaM ca vyadhAmaham / | uccairbhUyAsamityArya !, mRttvA'bhavAmibho vane // 20 // chadmasthajinaliMga prAgguruNati niveditam / bhavo'yaM dRSito'pyuccaiderzanA-6 dasya bhUSitaH // 21 // sarasaH sarasairasya, surasaiH pUjayAmyamum / dhyAtvetyayaM vyadhAdbhAvabandhuraH sindhurastathA // 22 // prapAlya prAcyasamyaktvamante'nazanabhAgasau / suvizuddhAntaraprauDhavyantaratvamavApa c||23|| idamadbhutamudbhutaM, caritaM karakaNDunA / zrutvA''yAtena no dRSTaH, svAmistvaM tadazocayat // 24 // eko'pi hastinastasya, hastaH zasto jinArcayA / ubhAvapi tamograstau, hastau // 24 // me tadabhAvataH // 25 // vizvAghAtakaro vizvabhUSaNaM cintitprdH| svAmI jagAma hI ratnamajAgrata ivaagrtH||26|| svAmino'nekapa-12 syAsya, prasAdo yadanekape / tadyuktaM yattu mAmekaM, na pAti sma tadadbhutam // 27 // iti svaM zocatastasya, dharaNendraprasAdataH / | navahastapramANA'bhUt, purataH pratimA prabhoH // 28 // tato jaya jayetyuccaiH, stuvaMstAmanaman nRpH| caityaM ca kArayAMcakre, tatra tasyAH LAUNCHECCANCERECTROCIECCC SAMREGAOCTOBER Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Hec S dA A ec pramANataH // 29 // sa nityamarcAma yAtrisaMdhyaM kurute tribhiH| prakAraiH pusspnaivvaikhikaalprekssnnkssnnaiH|| 30 // kalikuNDAbhi kukkuTezvarapravrajyA tIrtha, prasiddhiM nayati sma sH| tatra ca vyantaro hastI , sthero'dhiSThAtRbhAvabhAk // 31 // tatra bhaktikare loke, pratyayAn vivi mata pAvaH zrIpradyu- dhAn vyadhAt / navayantryAdiyantrANi, maMtrANyapi ca naikshH|| 32 // SaidharmasiddhidAnAya, sa cake vyntrstthaa| grAmavAsI nAyavRttAkA jano grAmAbhilApenocyate yathA // 33 // kalikuNDanivAsitvAta, kalikuNDo jinastathA / tIrtha zrIkalikuNDAkhya, karakaNDu prakAzitam / / 34 // gajavyantarasAnnidhyAjjAyate sarvasiddhidam / ityadaH kalikuNDasya, caritaM gaditaM vibhoH // 35 // // 24 // kukkuTezvarasambandho'dhunA procyate-pArzvaprabhuH purA kAyotsarge rAjapure sthitH| tatrAsti hastisvI (ratnI) yezvarakSmApa ThA tiriishvrH|| 1 // vAhakelyAM gatastasya, bandI bhANo'rjunAbhidhaH / prabhu prekSya stutiM cakre, sadbhutaguNakIrtanaH // 2 // devAyaM deva| devo'zvasenasya nRpateH sutaH / cyavanotpattidIkSAbhiH, suuttrijgtiisukhH|| 3 // zrutveti nAgAduttIrNo, natvA'thAlokayan vibhum / mUrchAtthito nRpaH pRSTo. mantriNA prAgbhavAn jagau // 4 // cArudattaH purA bhRtvA'tha vasantapure'bhavam / purohitasuto nAmnA, dattaH kuSThAdirogavAn // 5 // gaGgAyAM nipatan dRSTo, bodhitazcAraNarSiNA / kathayitvA''ntarasarvarogahAri rasAyanam // 6 // puSTinetAnAM | pazcAnAmindriyANAM ca zoSaNam / jayo mohakaSAyANAmiti paJcadazauSadhIH // 7 // taduktaM tattathA kurvannanyadA caityamAgamat / dRSTaH puSkalinAmnA'haM, zrAvakeNa namana jinam // 8 // so'pRcchacca muni mauzAlinaM guNasAgaram / caitye'syAgamane doSaH, kuSThino'sya // 24 // | mavenavA ? // 9 // munirUce'sya ko doSo, dUrato namato jinam / adyApi cAsya karmAsti, kukkuTutvabhavapradam // 10 // taMda.15 karNyamathAkarNya, hRdi khedamahaM dadhat / bodhitaH punarapyevaM, guruNA karuNAvatA // 11 // tadA vIkSya muni jAtismaro'nazanato HOSTELUGUAGE AAAhalA Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P prazastiH pravrajyA0 zrIpradyu: mnIyavRttI ||242 // A mRtH| bhAvI tvamIzvaro nAma, rAjA rAjapurIzvaraH // 12 // tuSTo'hamidamAkarNya, tat sarvamanubhUya ca / tato'dhunA vibhuM vIkSya, jAtismaraNamApnuvam // 13 // maMtriNaH kathayitvatthamIzvaro jagadIzvaram / natvA gatvA'tha saMgItamavigItaM vyadhApayat // 14 // vibhau tu vihate tatra, sa prAsAdamakArayat / bimbamapratibimba ca, samprItaH pratyatiSThipat // 15 // yatkukkuTavareNAyamIzvareNa tathA kRtaH / tataH khyAtamabhUttIrtha, kukkuTezvarasaMzayA // 16 // kukkuTezvaratIrthasya, nirmANAta karmaNAM kSaye / kramAdbhAvIzvaro | bhUmIzvaraH siddhipurIzvaraH // 17 // iti zrIkalikuNDAkhyakukkuTezvaratIrthayoH / anudhyAnodbhavaM dharma, kurmaH pradyumnasUrayaH // 18 // ityasyAM vivRtau zrImatpradyunnasya kaveH kRtau / apUri dazamaM dvAraM, dharmasarvasvadezanA // 17 // zrIdevAnandaziSyazrIkanakaprabhaziSyakaH / samarAdityasaMkSepakartA vRttimimA vyadhAta // 1 // vAdIndradevasUreveza | shriimdncndrgurushissyH| prathamAdarze'darzayadenAM munidevmunidevH||2||shriiprvrjyaavidhaanprkrnntilksyaasy vRttiM vidhAya, prAptaM kizcinmayA yat sukRtamakRtakaM yogazuddhathA vizuddham / tenAyaM bhavyaloko bhavatu bhavabhavabhrAntizItopazAntI, dharme jainendradharme vizadalavizadasvAntavRttipravRttiH // 3 // kiJca-AkiJcanyavatApi yAcakajano yena svatulyaH kRtaH, kAruNyaM vividhopasargajanake'pyucaibruve durjane / ekenApyakhilA parIpahacamUH sA'pi dravAn drAvitA, zrIsiddhArthanarendranandanajino'vyAdvaH sa vIrastridhA // 4 // zrIdIrajinendrasya, vibudhAnAM sadAspadam / sudhAyAH sadharmA shriisudhrmaa'mRdgnnaadhipH|| 5 // anambUkRtavAgjambUstasya ziSyaH prazasyadhIH / nAnyo'smAnmuktikAminyA, kAmito'sminnanehAsa // 6 // jambUkathAprabaMdheyaH, steno nyAyena sNytH| so'bhUttatprabhavaH pUrvaprabhavaH zrutakevalI // 7 // zayyambhavo bhavodanvattAraNe taraNInimaH / dazavaikAlikagranthaM, nigrantho'pi AAA AAASHA HISHASSIST 242 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazastiH 3933 zrI vyadhAdatha // 8 // yazobhadraM vitanvAnaM, yazobhadraM vibhuM stumaH / karmasaMgrAmanAmabhyAM, sambhUtavijayaM tathA // 9 // zrIbhadrayAhupravrajyA0 pAdebhyo, namo yairvihitA hitA / AvazyakAdigranthAnAM, niyuktiyuktisaMgatA / / 10 // namaH zrIsthUlabhadrAya, yo gAhyasthye | zrIpradyu vrate'pi ca / nijaddhA varddhayan kAmaM, kAma kozApriyAhRdi // 11 // zrutakevalibhiH SaDbhistaiH sadA'caraNairiyam / nAstyastinIyavRttAmA pakSA jainI vAk, bhramarIvAbhramayad bhuvi // 12 // dazapUrvabhRtAmAdyo, jytyaarymhaagiriH| yasyonnatiranullaGghayA'nyaiH sacaraNa cAribhiH // 13 // zrIsuhastI suhastIva, jinarAjasya zAsane / citraM tvanena bhUpAlo, nijadvAri niyntritH||14|| shriisusthit||243|| gaNAdhIzaH, svanAmasadRzaM janam / zrImAn supratibuddhazca, cakraturdezanAvazAt // 15 // atha gaNaH koTikanAmako'bhU tejsvisNhtyudyaadritulyH| yatraindradatto ravirAvirAsIdbhavyAmbujanmapratibodhakartA // 16 // ziSyaH siMhagiristasya, zrIroha nngiriprbhuH| yatra vajrAkare vajra, iva vajro'bhavadvibhuH // 17 // vajrasvAmI navo vajro, brahmASTAdazakoNabhRt / rukmiNyUmikayA *nava, yaH kathaMciniyaMtritaH / / 18 / / uddAmadhAmavayadhAma babhUva nAma, zrIvajrasena iti tasya vineyaratnam / yaccandramukhyasamiti pravarakSamAbhRnmauliSvavApa vasatiM duravAparUpAm // 19 // nAgendracandranivRtividyAdharasaMjJakAzca catvAraH / ziSyAstasyAbhUvan |2 mayodAyAM nadInAlAH // 20 // saMjJAkaSAyavikathAnarakAdikAyurvaddhArcaraudrabhavabhedacayaM nipeSTum / ye dravyakarmacaradharmakathAnuyogAste jajJire kila caturmitamUrtibhAjaH / / 20 // zrIvajasenadRDhamUlakRtapratiSThazchAyAM sadA vidadhAtyatiramyarUpAm / puSpairiva prasRmaraiH surabhiryazobhizcandrAkhyayA vijayavAnayamasti gacchaH // 21 // tatra zrItalavATamandiramahArAjAlukasyAgrato, vAdaM sapratipakSamakSatatamaM kurvan sadasyaiH samam / saMjAtaikapadaH samairabhihitaH pradyumnasUriH prabhuH, sUryo'yaM jayatAjaDe'pi rucimadyannAmabimbaM mayi 334343324 535ARAKARMAGAR // 243 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyuH zrIyavRttau // 244 // ||22|| tasmAdvateSvatha ca bhUriSu sUriSu zrIcandraprabhaH prabhurabhUd guNaratnabhUmiH / jihvAGkuzIbhirAnizaM kavibhiH khanAdbhiH, prAptAni tAni na yataH pariniSThitAni ||23|| paTTe tasya dhanezvaraH prabhurabhUccAritralakSmIpuSpA (sumA) kalpo'nalpavikalpa ramyavihRtiH zuddhAhRtiH prAcyavat / zrImatpApula (bhUmi) vittasamayUpuryAM tu devI ( vyAH purA, ) devI bhUtagurupradattamiva yo mantraM phalADhyaM vyadhAt // 24 // tenohitaM patanato viratAprabodhaM vakti svayaM hi sanayUpurapaTTadevI / kiM brUmahe manujabodhavidhau vayaM tu, zrImaddhanezvaragurorgarimANamasya ||25|| ziSyAstasyAtha catvArastaccArabdhasucetasaH / zrIvIra 1zAnti 2 devendra 3 deva pUrvAkhyasUrayaH 4 // 26 // zrIzAntisUrirnijazAntavAkyAmRtena tatkAlajanAnapuSyat / vaMzeSu teSAM sumanastvamadyApyastIti citraM hRdi kasya na syAt 1 // 27 // jJAnena rUpeNa ca devabhadrastato gaNAdhIzvaradevabhadraH / zrutAmRtaM pItamanantamantaH samaM zubhaM yaH zubhamukhagAra // 28 // haste pustakamasti zastamudayatpadmazca dharmmadhvajaH, kIttirgheoSavatI sadApi vizadA yasyAkSamAlA prabhoH / devAnandagururjayatyayamitaH puMrUpabhRdbhAratI, zabdAnAmanuzAsanaM taduditaM nyAyena sArasvatam // 29 // ziSyAstasyAbhUvannAdyo ratnaprabhAbhidhaH sUriH / paramAnandaH sUriH sUriH kanakaprabhastadanu ||30|| atulyazanyatrayava trayaste, cAritrabhUbhartRkare virejuH / virAdhanAgauravadaNDazalyatrikANi bhettuM samakAlameva // 31 // Adyastu vidyamAneSu zrIdevAnandasUriSu / jagAma ghusadAM dhAma, tadbodhanacikIriva || 32 / / bhUyAdeSa vizeSato'pi paramAnanda pradAnodyataH, sUrinaiSThikazekharaH sa paramAnandaH prabhuH prANinAm / yasya zrIjayasiMhasUrirajani khyAto vineyAgraNIH, siddhAntArthavicArasArasaraNiH sarvopakArakSamaH // 33 // vande zrIkanakaprabhasya samatAM yannAmavarNatrayI, paurastyA viparItavAdyapi nijaM rUpaM na muMcatyalam / kiM copazrutiniH zrito'pyaratidaH kArye zubhe sarvadA, madhyastha prazastiH // 244 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazastiH zrI pravrajyA zrIpradyunIyavRttI tvamupAgamaddamanidhau yasminnakAro'pyasau // 34 // ziSyaH zrIkanakaprabhasya sukaviH zrIbAlacandrAnujo, jyAyAn zrIjayAsiMhataH pratibhayA shriivstupaalstutH| vizvAlhAdanaThakkurAnvayagururmatyA satAM sammataH, sUrINAM sukavitvazodhanavidhau pradyumnamUriH prabhuH // 35 // likhane zodhane sajjo, munidevo munIzvaraH / varSe'STapakSayakSAkhye, RSibANArNavairmitA(1) // 36 // yugmam / / prAgvATAnvayaniSkuTe bakulavadvibhran mahAzAkhA, sarvAzAsu vyacIcarad bakuladevAkhyo yazaHsaurabhIm / sUnustasya kumArasiMha iti ca dvedhApi lakSmIpatestasmAddhandha iti prasiddhamahimA prAcIkazaddhInidhiH // 37 // dhndhH| muniprabhoH zrIkanakaprabhasya, paTTaprabhu | prArthayate sma vRttyai / pitRprabhusvAnujapuNyahetoralekhayatpustakapaMcakaM ca // 38 // gopategau~H ruco rAjJo, yAvat sarpati bhuutle| vedikA payaso vApi, vRttistAvat prasarpatu // 39 // granthAna 4500 // saMvat 1983 vikramAbde pauSazuklapaMcamyAM zukravAsare prAgvATa| vaMze ratnapurInivAsirAmalAlAtmajena RSabhacandreNa puNyapattane'lekhi // zubhaM bhavatu // shrii|| // 245 // FASTAVANAHAR RECENUGREEKURAULAGES iti samAptaM pravrajyAvidhAnakulakaM saTIkam // 245 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha pravrajyAvidhAnaprakaraNaM sAvacUrNikaM prArabhyate // zrI pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI 1 manuSyatva | dulebhatA. dvAra // 246 // +918533 atra prakaraNe dazAdhikArAH, tadyathA-durlabhatvaM manuSyatve1, bodheduSprApatA ttH2| pravrajyAyA durApatvaM 3, tatsvarUpaprakAzanam4 // 1 // tasyA viSamatA''khyAnaM 5, dharmasya phaladarzanam 6 / vratanirvAhakatvaM ca 7, zlAghA nirvAhakartRSu 8 // 2 // mohakSitiruhocchedo 9, dharmasarvasvadezanA 10 / dharmaprakaraNe'muSmin , dazadvAravivecanam // 3 // asya prakaraNasya mahArthasyApi sUtreNa svalpasvAt manasaiveSTadevatAM namaskRtyAdyagAthayA paramapadasaukhyamukhyanibaMdhanamanuSyatvasyaiva durlabhatAmAha saMsAravisamasAyarabhavajalapaDiANa saMsaraMtANaM / jIvANa kahavi jai hoi jANapattaMva maNuattaM // 1 // saMsAra eva viSamaH potaprAptAvapi dustaratvAt sAgarasa-samudraH tatrAparAparajanmajale patitAnAM paribhramatAM jIvAnAM kathamapiOM mahatA kaSTena yAnapAtramiva manuSyatvaM yadi bhavati, yatastatra saMsArasamudra mahAbhISmadurdinaprabalA viSayAH, kuvAtapreritA velA ivAdhirohaMti navanavA manorathAH, mahAyAdasa ivocchalaMti saMyogaviyogAH, jalAcchAditaparvata iva makaradhvajA, AvartA iva dustarAH kaSAyAH, nAgadaMtA ivotkaTA rAgadvepAH, mahormaya iva duHkhaparaMparAH, aurvAnala ivApathyAnaM, netravallIva skhalanaheturmamatA, nakracakramiva kuvilalpajAlaM, mahAmatsyA iva vyAdhayaH, etaiH sarvaiH potabhaMgahetubhiH saMsArasAgaro viSamo'sti // 1 // atha vodhiduSprApatA pravrajyAduSNApatvaM ca evaM dve dvAre gAthApUrvArdhottarArdhAbhyAmAha AALCHEMES CHES Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravrajyA0 zrIpradyu: Y mnIyavRttI on // 247 // OMOMOM tatthavi yohI jiNadesiaMmi dhammaMmi nikalaMkami / pavvajjApariNAmo sukayappunnassa jai hoi // 2 // P2 durApatA tatrApi-manuSyatve prApta'pi AryadezazubhajAtisakalendriyapATabajIvitavyasvamanovAsanAsAdhusAmagrIsAdhusannidhidharmazrabaNeSu bodhe| satsvapi bodhi?labheti gamyaM, kutretyAha- 'jiNadesiyaMmitti vijitarAgadveSAdibhistIrthakaraiH prarUpite durgatinipatajjaMtujAta- 3 pravrajyA samuddharaNasamarthe sakalamalakalaMkavikale ca, atha tatra-bodhiprAptAvapi pravrajyApariNAmastu sukRtapuNyasyaiva prANino yadi syAttarhi durApatA syAditi gAthArthaH / / atra bodhidvAre RSabhadevacaritraM, durlabhabodhitve ca udAyinRpamArakAIhattadRSTAMtI, pravrajyAduSprApatve ca jamAliprabhRtyaSTanivadRSTAMtA jnyeyaaH||2|| sA puNa duppariallA purisANa sayA vivegarahiANaM / boDhavvAI jamhA paMceva mahavvayavayAI // 3 // . rAIbhoaNaviraI nimmamattaM sae'vi dehNmi| piMDo uggamauppAyaNesaNAe sayA suddho // 4 // iriAipaMcasamiIhiM tIhiM guttIhiM tavavihANami / niccujjutto amamo akiMcaNo guNasayAvAso // 5 // mAsAiA u paDimA aNegarUvA abhiggahA bahave / vve khittANugayA kAle bhAve a boddhavvA // 6 // jAvajjIvamamajjaNamaNavarayaM bhUmisayaNamuddiThaM / kesuddharaNaM ca tahA nippaDikammattaNamapuvvaM // 7 // gurukulavAso ya sayA khuhApivAsAiA u soDhavvA / bAvIsaM ca parIsaha taheva uvasagga divvAI // 8 // * // 2 // seti pUrvagAthottarArdhakathitA pravrajyA duSparipAlyA, atra hetumAha-paMca mahAvratAnyeva vratAni, na tvaNuvratAni, trasasthAvarasUkSmabAdarajaMtujAtaparitrANavidhAnarUpamAyaM vrataM, krodhalobhabhayahAsyairapyasatyAbhASaNarUpaM dvitIyaM, anyAdattAlpabahusthUlANusacittAci Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA bhattavarjanarUpaM tRtIyaM, divyaudArikakAmatrividhatrividhaparityAgarUpaM turya vrata, sthUlasUkSmAlpabahusacittAcittaparigrahaparityAgarUpaM pravrajyA pravrajyA0 paMcamaM vrataM, evaMrUpANi vratAni nivivekairjanaiH kathamAte ? iti dvitIyagAthoktA pravrajyA duSkaratAtra samarthitA // rAtribhojane duSpAlatA zrIpradyu: mnIyavRttI hai viratiH-nirodhaH kAryaH, nanu rajanIbhojanaviratirdezaviratAnAmapyasti tatpravrajyAyAM ko vizeSaH 1, ucyate, pravrajitasya hi catubhaMgaproktasyApi nizAbhojanasya niSedhA, tadyathA-rAtrau gRhItaM rAtrau bhunakti 1 divA gRhItaM rAtrau bhunakti 2.12 6 iti dvau bhaMgau supratipAdyau. rAtrau gRhItaM divA bhunakti, ayaM bhaMgo rAtrI piMDagrahaNAnadhikArAtparihAryaH 3. divA gRhItaM divA // 28 // bhunakti, ityasmin divA gRhIte rAtrau ca paryuSite dvitIyadinaparibhoge'yaM bhavati, sAdhUnAM sannidhiparihArAt 4. iti catubhaMgaproktA nizeSA api nirvivekAnAM duSkarAH // nirmamatvaM svadehe'pi, AstAM dhanakanakakalatraputramitrAdike, idamapi nirvivekAno | duSkaraM. tathA piMDo-bhikSArUpaH, sa ca udgamadopAH 16 utpAdanAdoSAH 16 eSaNAdoSAH 10 evaM dvicatvAriMzaddoSavarjito grAhya * iti zeSaH / etAvatA dvicatvAriMzaddoSAH sUcitAH, AdhAkarmaNi zAlikUradRSTAMtaH, parabhAvakrIte maMgukathA, prAmitye yatibhaginyuddhA5 ritatailadRSTAMtaH, parivartita vaNigdvayabhaginIdRSTAMtaH, mAlApahRte daMpatIdRSTAMtI, Acchethe gopakathA, anisRSTa dvAtriMzanmitrakathA, 12 dhAtrIpiMDe saMgamasthavirakathA, dUtIve zayyAtarIputrIkathA, nimitte zravaNakathA, krodhAdau ghevarakSapakAdikathA, nayanAMjanAdau caMdraguptabhojanAMtarbhojinullakadvayakathA, yoge AryasamitAcAryakathA, chardite mdhuviNdudRssttaaNtH| evaMvidhaH sAdhurbhavatIti, yogya iti gamyate // 4 // IryAdipaMcasamitibhistisabhiguptibhirupalakSitaH, guNAnAM mUlottaraguNarUpANAM sadAvAso bhavati, tapovidhAne bAhyAbhyaMtararUpe 6 nityamuyukto nirmamo'kiMcanazca / / tapaHphale ca vasudevanAcyabhavadRSTAMtaH, nanu naMdiSeNabhave bhikSAcarakulotpannasyApi varNajyeSThatvaM, SCHICHES RECORRECRUM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapta dattIgRhAti zrI | vasudevatve ca yaduvaMzotpattyA prAdhAnyamanyatrApi zrUyate, tadatyaMtahInakulo'pi kazcana tasminneva bhave devAnAmapi pUjyo dvijanmanA. 3 pravrajyA taduSpAlatA pravrajyA0 mapi mAnyaH kathyaH, evaMvidhavikalpadalanAya mAtaMgadArakaharikazibalaH kathA, tapovidhAnamapi kSamAsamAyuktaM muktiphaladaM, tacca zrIpradyu- |gajasukumAladRSTAMtena jnyey||maasikyaadyH pratimA abhigrahavizeSAH sAdhUnAM dvAdaza syuH, tAzca sAdhuH paripUrNadazapUrvadharo jaghanyamnIyavRttI to navavastunyadhItI viziSTa saMhananayukto mahAsattvo vyutsRSTadeho jinakalpivadupasargasaholapakRtabhojI gurvanujJayA gacchAniSkramya pratipadyate, sa cAdyapratimAyAmanazanayorekaikAM dattiM mAsaM yAvad gRhNAti, evaM cakaikamAsavRddhyA ekaikadacivRddhyA ca saptamyAM sapta // 249 // |mAsAn yAvadannapAnayoH pratyekaM sapta dattIgRhNAti, tatastisraH pratimAH saptarAtrikyo bhavaMti, tatrAdyAyAM caturthabhaktaH pAraNa dinavi hitAcAmAmlairapAnakaiH pratipadyamAno grAmAvahiruttAnazayaH pArzvastho niSaNNo vA niSprakaMpo divyAdInupasargAn sahate, dvitIyApi 6 saptararAtrikyeva, navaraM utkaTikAsanI lagaMDazAyI vA, lagaMDaM vakrakASThaM tadvat ziraH pAdau ca bhUmo lagayati, na tu kaTItaTamityarthaH, | daMDAyatasthAno vA tiSThati, tRtIyA'pyevaM, navaraM vIrAsanI vA godohAsanI vA kubjAmravadvA tiSThati iti, tisraH prAguktasaptakasa|hitA daza syuH, ekAdazI ahorAtrikI, tasyAM grAmAdahinagarAdvahirvA sthitaH pralaMbitapANirapAnakaSaSThabhaktaM pratipadyate, dvAdazI 6 pratimA tvekarAtrikI, tasyAM cASTamabhaktAnanaraM bahirISatprAgbhAragato'nimepanetra ekapudgalanyastadRSTiH saMhRtapAdaH pralaMbitabhujazca sthAne tiSThatIti dvAdaza pratimAH sAdhunA kAryAH, anekarUpA abhigrahA bahavaH kAryA iti zeSaH, abhigraheSu zrIvIradRSTAMtaH / / 6 // I yAvajjIvamamajjanam-asmAnaM, uddiSTamiti dvitIyapadagataM caturdhapi padeSu yojyata, yaduktaM-"kRte snAne kSaNaM zaucaM, rAgamAnau ica cAsi | strIjanaprArthanIyatvaM, brahmacaryasya dUSaNam // 1 // ghAto jalasthajIvAnAmanyasatcavidyAdhanam / kSIrakSAlanamaMgAre, ivAjJAna yA pArzvastho niSaNNa pAdau ca bhUmI lA iti, tisraH prAra SAASARALAAAAAAS COLLEGECREENSECREAK Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu: zrIyavRttI // 250 // prakAzanam || 2 || astrAne tu na doSAste, matveti munipuMgavaiH / varjyaM snAnaM tataH siddhivadhUsaMga masaMspRhaiH || 3 ||" tathA anavarataM bhRmizayanamuddiSTaM, natu palyaMkA dizayanaM, apUrvaM viziSTamityarthaH, niSpratikarmatvaM tatra niSpratikarmatve ca zrIsanatkumAracakravartikathA // 7 // sadA gurukulavAse hi smAraNAvAraNApreraNAdayo bhavati, atraiva vinayaH saMbhavati, tato vinayo'pi vidheya eva atra vinayaviSaye AryacaMdanApravartinI mRgAvatI sAdhvIdRSTAMtaH, kSudhAparIpaTTe hastimitradRSTAMtaH 1, tUparISahe kSullakadRSTAMta 2, zIte zrIbhadrabAhuziSyasAdhucatuSTayadRSTAMtaH 3, uSNe'rhannakaH 4 daMzamazake zramaNabhadraH 5, acele somadeva dvijaH 6, aratau ardadattaH 7, striyAM sthUlabhadraH 8, caryAyAM saMgamasthavira : 9, naiSedhikyAM kurudattaH 10, zayyAyAM somadattasomadeva 11, Akroza vyatirekAnvayayoH kSapakArjunamAlikau 12, vadhe skaMdakaziSyAH 13, yAJcAyAM baladevaH 14, alAbhe DhaMDhaNakumAraH 15, roge kAlavaizikaH 16, tRNasparze | bhadraH 17, male sunaMdaH 18, satkArapuraskAre vyatirekAnvayayoH zrAvaka sAdhukathA 19, pUjAyAM kAlikAcAryaziSyasAgara caMdrasUrikathA 20, jJAne sUriziSyabhrAtRdvayakathA 21, darzane ASADhabhUtisUrikathA 22, ' tathaive 'ti pUrvApekSayA, na kevalaM parIpahAH, upasargA api divyAdayaH sahyAH, te ca caturdhA - daivatamAnupatairazcAdhyAtmikabhedAt, tatra daivamAnuSopasargeSu bhagavAn vIra evodAhRtiH, tairazreSu cilAtIputra:, AdhyAtmikeSu sanatkumAramuniH // 8 // atha navamagAthayA pravrajyAyAH svarUpaM kathayati- ladbhAvaladdhavittI sIlaMgANaM ca taha sahassAI / aTThAraseva sahasAI voDhavvA ANupuccIe // 9 // labdhaM bahumAnapUrvaM apalabdhaM- apamAnapUrvaM tAbhyAM vRttiH - prANadhAraNaM yasya sa labdhApalabdhavRttiH, sAdhurbhavatIti zeSaH, AnupUrvyA kramaNetyarthaH sa cAyaM - kSAMtyAdidharmadazakaM dazabhiH pRthvyAdyajIva paryaMtaiH / guNitaM jAyeta zataM paMcaguNaM paMcabhiH 3 pravrajyAduSpAlatA // 5 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E pravrajyA0 zrIpradyumnIyavRttI pravrajyAsvarUpaM 5pravrajyA duSkaratA // 251 // krnnaiH||1||ath ca sahasradvitayaM saMjJAbhizcatasRbhistataH SaDbhiH / yogatrikairaSTAdaza vadhaghAtAnumatibhiH srvaiH|2||9||ath paMcamaM dvAra, tariabbo ya samuddo vAhAhiM imo mhlkllolo| nIsAyavAlaAe cAveyabbo sayA kvlo|| 10 // caMkamiavvaM nisiaggakhaggadhArAi appamatteNaM / pAyavyA ya sahelaM huavaha jAlAvalI sayayaM // 11 // gaMgApaDisoeNaM tole avvo tulAi suraselo / jaiavvaM puNa egAgiNAvi bhImAriduTThavalaM // 12 // raahaavehvinnimmiacv.ttialkkhmrgputtliaa| vidheavva avassaM ubasaggaparIsahe jeuM // 13 // tihuaNajayappaDAgA aggahaNijjA tahAvi gahi avvA / ia evamAi sAhaNa dukarA hoi pvvjjaa||14|| pravrajyAyA duSkaratvaM paMcabhirgAthAbhinavabhirupamAnaiH prarUpayati. tadyathA bAhubhyAM samudrastaraNIyaH, yathA samudro bAhubhyAM tarItuM suduSkarastathA pravrajyAvidhirapi, tathA sadA niHsvAdavAlukAyAH kavalazcarvaNIyo, yathA sa duSkarastathA prvrjyaavidhirpiityrthH||10|| caMkramitavyaM-atizayena calanIyaM nizitAnakhaDgadhArAyAM, kathaMbhRtenI-apramattena, sAdhuneti gamyaM, pAtavyA ca sahelaM, lIlayetyarthaH, hutavahajvAlAvalI satataM niraMtaraM // 11 // gaMgA nadI pratizrotasA tIryetyarthaH, tulayA ca surazailo-merustolanIyaH / punarekAkinApi | bhImAriduSTabalaM jayitavyaM / / 12 / / rAdhAvedhArtha vinirmitA cAsau cakrasthitA-lakSyamArgasthA putrikA vedhyA, avazyaM niHsaMzayaM, upasargaparISahAn jitvA abhibhUya, atrArthe sureMdradatto bhirNge'pyudaahrnn||13|| tribhuvanajayapatAkA agrahaNIyApi-grahItu duSkarA'pi grahaNIyaiva, trijagajjayinaM kAmaM jitavatA sAdhunA trijagajjitamevetyarthaH: ityAdibhirupamAnaiH pravajyA duSkarA bhavati, tathApi nirvaahnniiyetyrthH||14|| atha paSThaM dvAraM dharmaphaladarzanAkhyaM gAthAdvayenAha GOREGA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyuzrIyavRttau // 252 // jiNadhammo mukhaphalo sAsayasukkho jiNehiM paznatto / narasurasuhAI aNusaMgiAI iha kisi palAlavva // 15 // bhuvaNaM jiNassa na kayaM naya biMbaM nAvi pUiA sAhU / duddharavayaM na ghariaM jammo parihArio teNa // 16 // jinadharmaH-pravrajyArUpo mokSaphalo-mokSarUpaphaladAyako'stIti zeSaH, sa zAzvata saukhyahatutvAt zAzvata saukhyaH, tathA jinaiHvItarAgaiH prajJaptaH pratipAditaH, te hi taM jinadharmamavadan vadaMti vadiSyaMti ca narasurasukhAni - rAjyasAmrAjyadevatvadevAdhipatitvasukhAni tvAnuSaMgikANi prAsaMgikAni, jinairevoktAni dRSTAMtamAha - vibhaktilopAt kRSau palAlamiva, kRSirhi dhAnyanimittaM kriyate, palAlaM-tRNaM tu prAsaMgikaM syAditi gAthArthaH, atrArthe pUrva bAhumunibhave vihitacaturdaza pUrvalakSa bAhyAbhyaMtaratapazcaraNazrIbharataca dRtaH // 15 // etadeva vyatirekeNa darzayati-yataH zrIbharatacakriNA'STApade yathAvarNapramANaratnamayacaturviMzatijinapratimAsthApanapurassaraM duraMtaduritAvasAdaH siMhaniSadyAbhidhaH prAsAdaH kAritaH, tatra yathoktatriMvAni ca sthApitAni, prAgbhave sAdhubhAve ca sAdhUnAM vaiyAvRtyAdipUjA kRtA, durdharaM vrataM ghRtaM paraM yenaiteSAM caturNAM madhye na kimapi kRtaM syAttena mAnuSyajanma parihAritaM, tasya manuSyajanma vyartha gatamityarthaH / 16 / / athAnvayavyatirekAbhyAM paMcabhirgAthAbhiH pravrajyAM zlAghate - muNivUDho sIlabharo visayapasattA taraMti no voDhuM / kariNo pallANaM kiM uvavoDhuM rAsaho tarai ? // 17 // annaha sA pavvajjA vajjiasAvajjajogakaraNijjA / annaha pamAyabahulo jIvo vinaDeDa appANaM ||18|| annaha so paDimattho annaha loANa ciTThiaM ihi / annicciya daMtA gayavarANa cAvaMti annehiM // 19 // vaMsia muddeNa chijjai kaDDijjai dukkaraM kuDaMgAu / pavvajjA suhagahiA sIlabharo dubvaho hoi // 20 // 6 dharmaphaladvAraM // 7 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrI pradyu zrIvRttau // 253 // 7pravrajyA* zlAghA vRhati nAma bhArA te cia vRhati vIsamaMtehiM / sIlabharo voDhavvo jAvajjIvaM avasAmo // 21 // manyate sAdhusAmAcArImiti munayaH tairvyUDhaH zIlabhara:- aSTAdazazIlAMga sahasrabhAraH pUrvapraNItaH, ata eva viSayaprasaktAH - zabdAdiSu prakarSeNa saMsargavaMto janAstaM pravrajyAbhAraM voDhuM na zaknuvaMti 'zakezcaya taratIrapArA:' iti prAkRtatvAt vyatirekadRSTAMtamAhakiM kariNaH paryANamudvoDhuM rAsabhaH zaknoti ? netyarthaH tathA muktipurapariSarUparAgAdibhujArgalAbhaMgagajaprAya mahAmunivyUDhaM zIla paryANaM rAsabhaprAyamunyAbhAsaiH kathaM voDhuM zakyate ? iti bhAvaH // atrArthe zrIvatrasvAmidRSTAMtaH // 17 // atha tadeva dvitIyagAthayA''ha--anyathA varjitasAvadyayogaiH - pApavyApAraparihAribhireva sA pravajyA kriyate, nAnyairiti bhAvaH, anyathA ' pramAda bahula: pramAdena viSayavikathAdirUpeNa bahulo- veSTitaH ko'sau ? jIva:- prANI AtmAnaM vinaTayati- vigopayati, AsatAM vAkkAyavyApArakapAyataH, manomAtraka pAyavato'pi narakagatyupArjana yogyA bhavatIti // atrArthe zrI prasanna caMdrarAjapiMdRSTAMtaH // 18 // athainamevArthaM tRtIyagAthayA vizinaSTi anyathA sa pratimArthaH anyathA cAdhunA lokAnAM ceSTitaM vilasitaM idAnIm - aidaMyugInAnAM, AstAmasmAdRzAM lokAnAM yat, tadapi zrIvIraziSyatve'pi, ekena caraNena sthito'pi UrdhvabAhurAtApayannapi manovyApAravazAd durgatiyogyaH prasanna caMdro'jani, amumevArthamarthAMtaranyAsena draDhayati - 'anizciya' ityAdi, gajavarANAM hi anye eva daMtA yuddhAdau vidhurAvasthAyAM sahAyAH prakAzavizadAca dRzyaMte, yattu carvaNIyaM vastu tadanyereva mukhamadhyasthaiH kRzairdaitaizvarvayati // 19 // * // 8 // atha caturthyA gAthayA mumevArthaM vyanakti-vaMzI - vaMzajAlikA sukhena chidyate, yacca kuDaMgAt-mithomilitazAkhAgahanAt kRSyate tad duSkaraM, evaM prathamaM dRSTAMtamupanyasyAtha dASTatikaM yojayati- pravrajyA sukhagrAhyA - sukhenApi gRhyate, paramaSTAdazasahasrazIlAMgabhAro Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8dharmaphalaM zrI pravajyA zrIpradyu. nIyavRttI // 254 // REPEASABASAHABAR durvaho bhavati, kiMtu sa hi dhanyairevodyate, natvanyairiti gAthArthaH // 20 // kimiti durvaha iti paMcamyA gAthayA kathayati-udyate, nAmetyAptokto AmaMtraNe vA, bhArAH, tacciyatti ciyazabdasyAvadhAraNArthasya vyavahitasaMbaMdhAt te udyate vizrAmyadbhireva, zIlabhAro hi mahAdurvaho voDhavyo yAvajjIva-jIvitAvadhi avizrAmo-vizrAmarahito, niraMtaramityarthaH, atrArthe sahyagirivratadharasya kathA // 21 // atha ' zlAghA nirvAhakartRSu' ityaSTamaM dvAraM gAthAtrayeNAhatA tuMgo merugirI mayaraharo tApa hoi duttaaro| tA visamA kajjagaI jAvana dhIrA pavajjaMti // 22 // tA vicchinnaM gayaNaM tApacia jalahiNo a gaMbhIrA / tA guruA kulaselA dhIrohiM na jA tulijjaMti // 23 // ducia jae gaIo sAhasavaMtANa huMti purisANaM / villahalakamalahatthA rAyasirI ahava pavvajjA // 24 // yathA dhIrANAM nAtyuccaH surazikharI, na ca payorAzeH pAro dustara eva, teSAM yathA kimapi kArya viSamaM na, tathA dhIrANAM pravajyApi sudhAraiveti bhAvArthaH, viSamakAryagatistAvadyAvanna dhIrAH pratipadyate, ityatra pauruSasyaiva prAdhAnyaM, yato garbhAvAsasthito'pi rAjyazriyo rakSitA bhavatyaMgavIravat , tasyAtra dRSTAMtaH // 22 // tadeva vIratvaM dvitIyagAthayA vizeSayati-tAvadvistIrNa gaganaM tAvad jaladhayo'pi gaMbhIrAH tAvacca guravaH kulazailAH yAvaddhana tolyaMte, iti gAthArthaH // 23 // kiMca jagati dvAveva mArgoM sAhasikAnAM puruSANAM bhavataH, vikasvarakamalahastA rAjyalakSmIH, lakSmIhi kamalahastA, pravrajyA tu vikasvarakamalayutA mokSalakSmIrUpaiva, ataH pravrajyA sadA smerA bhavati, atrArthe hi helayA'pahastitasusaMpadaH sanatkumArAdayaH pUrvoktA eva dRSTAMtA jJeyAH // atha mohatarucchedAkhyaM dvAramAha Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 9mohatarUccheda pravrajyA0 zrIpradyunIyavRttI // 25 // aiguruo mohatarU annaaibhvbhaavnnaavigymuulo| dukkhaM ummUlijjai accaMta appamattehiM // 25 // anAdibhavabhAvanA-saMskAraH, sa eva vigataM jJAtaM nizcitaM mUlaM jJAnibhiryasya saH, evaMvidho'tiguruoharUpo vRkSo duHkhaM yathA syAttathonmUlyate, kaiH 1-atyaMta madA(dyA)dipramAdapaMcakarahitairiti, yaduktaM-"anAditarasaMsArabhAvanAdRDhamUlavAn / rAgadveSedvayAzAkhaH, kaSAyapratizAkhakaH // 1 // viSayacchadanacchacyo, duHkhpusspausspusspitH| mohadumaH phalatyeSa, phalena narakeNa tu / / 2 // " sa cApramattairunmUlyate, atrArthe'gaDadattarAjaputrakathA / / 25 // atha dazamaM dharmasarvasvadezanAkhyaM dvAramAkhyAyate___ khaNabhaMgure sarIre maNuabhave abbhapaDalasAricche / sAraM ittiamittaM kIraha sohaNI dhammo // 26 // kSaNabhaMgure-zUlaviyavisUcikAviSadharAnalazastravAtapittazleSmodrekasannipAtAdibhiH zIghraM vinazvare, ata evAsAratuSamuSTikanpe lA manujatve-mAnuSabhave, auSamyamAha-abhrapaTalasadRze, yathA'bhrapaTalaM kuto'pyAgataM kvApi yAti cIta na jJAyate tathA chamasthaimanujatvamiti bhAvaH, ataH zobhano dharmaH sarvaviratirUpo yat kriyate tAvanmAtrameva sAraH, etAvatA prakaraNakAreNa manuSyabhavAsAratvaM dharmasya sAratvaM ca vadatA sakalaprakaraNArthanirvAho'pyupanyasta iti matimadbhirvicArya, iha kecid jJAtaparamArthA dharma sthiracittA anyaM jIva dharme'sthiramapi sthiraM kurvati, atrAbhayakumAramaMtriNA yathA svayuddhayA kASThabhArikaH // 26 // zeSA gAthAzcAnyakatekA dRzyante // iti pravrajyAvidhAnAvacUrNiH samAptA / zaSA gAthAzcamA:-pUaMti je jiNiMde vayAI dhAraMti suddhasammattA / sAhaNa dinnadANA na hu te maraNAu dAbIhaMti // 27 // tavaniyameNa ya mugyo dANeNa ya haMti uttamA bhogA / devaccaNeNa rajje aNasaNamaraNeNa 5555ARAMECHALEGE // 1 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravrajyA0 zrIpradyu. mnIyavRttI tarUcchedaH IN iMdattaM // 28 // kAle supattadANaM sammattavisuddhayohilAbhaM ca / aMta samAhimaraNaM abhavvajIvA na pAvaMti // 29 // adhireNa thiro samaleNa nimmalo paravaseNa saahiinno| deheNa jai vihijjai dhammo tA kiM na pajjattaM ? // 30 jA davve hoi maI ahavA taruNIsu rUvavaMtIsu / sA jai jiNavaradhamme karayalamajjhaTThiA siddhI // 31 // jiNasAsaNassa sAro caudasapuvvANa jo smuddhaaro| jassa maNe navakAro saMsAro tassa kiM kuNai? // 32 / / ii pavvajjAvihANapagaraNaM sammattaM // iti cirantanAcAryavihitaM pravrajyAvidhAnakulakaM zrImatpradyumnasUrivarasUtritayA. vRttyA tadarvAgbhAvyAcAryaracitayA avacUA ca yojitaM samAptaM // 256 // CASSACHCHAGHASE iti vRttyavacUrNidvayayutaM pravrajyAvidhAnakulakaM // samAptam // TE