Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI eTale jIvaMta prasAraNa 8) praznakartA : AptavANI vAMcatI vakhate ghaNA lokone anubhUti thAya che, e pratyakSa jJAnI puruSanI upasthitine kAraNe che ke ApanA gayA pachI paNa e pramANe anubhUti rahevAnI ? dAdAzrI : e anubhUti pachI paNa raheze ja. kAraNa ke pelAM je jJAna hatA e kramika jJAnamAM cetana nA hoya. ane A vijJAna : che. eTale cetanavALuM hoya eTale anubhUtivALA hoya. eTale A pustaka vAMce, te ene dAdA Ama dekhAya, bIjuM badhuM dekhAya, dAdA bolatA saMbhaLAya. pachI ene anubhUti thAya. praznakartA : jJAna nathI lIdhuM hotuM emane paNa AptavANI vAMcIne evo anubhava thAya che. dAdAzrI : hA, toya ene anubhava thAya che. kAraNa ke A akrama vijJAna che ne eTale. vijJAna saMpUrNa che, phula sTopa che. ane peluM kramikanuM e jJAna che, vijJAna nathI. eTale anubhava nA thAya. e jJAna karavuM paDe ApaNe. ane A akrama e samajavuM paDe. pustaka samajI jAya to ene anubhava utpanna thaI jAya. AtmavijJAnI 'e. ema. paTela.' nI mahIM pragaTa thayelA dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho 114 11 10 - AptavANI zreNI-10 (pUrvArdha) (pUrvArdha) SHI GIFTS
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : dAdA bhagavAna phAunDezana vatI zrI ajita sI. paTela 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta koleja pAchaLa, | usmAnapurA, amadAvAda-3814, gujarAta. phena : 079) 2754408, 2754399 dAdA bhagavAna prarUpita (c) All Rights Reserved - Dr. Niruben Amin Trimandir, Simandhar City, Ahmedabad-Kalol Highway, Adalaj, Dist. : Gandhinagar-382421, Gujarat, India. prathama AvRti : 5,000. dvitiya AvRtiH 3,000 1993 julAI, 2005 AptavANI zreNI - 10 (pUrvArdha) bhAva mUlya : 'parama vinaya' ane 'huM kaMI ja jANato nathI', e bhAva ! dravya mUlya : 60 rUpiyA (rAhata dare) lesara kaMpojha : dAdA bhagavAna phAunDezana, amadAvAda. | mudraka saMpAdaka : DaoN. nIrubahena amIta : mahAvideha phAunDezana (prinTIMga DIvIjhana), pArzvanAtha cembarsa, navI rijharva beMka pAse, InkamaTeksa eriyA, amadAvAda, phona : (079) 27542964, 27540216
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa ma paNa aMtaHkaraNane agane jalAvI, dinarAta hRdayane halAvI ! poza, poza, hRdayAzru vahAvI, kaLikALane kaLaviNa kapAvI ! chUTavAnI rAha jovarAvI, maravA mATe jIvanadora laMbAvI ! kaparA saMyogomAM jIvarAvI, pApo karatAM puNya baMdhAvI ! trimaMtra mahA mahA puNyAtmA AvI, 'dAdA bhagavAna' meLAvI ! aMtaHkaraNanI agana TharAvI, muktinA gagane uDAvI ! akrama vijJAne Azcarya sarjAvI, akrama vikrama Toce varAvI ! devagatimAM jayajayakAra karAvI, mahAvidehe sImaMdharane pugAvI ! dAdAe kamAla karAvI, "AptavANI' 'dasa-dizA vahAvI ! jagatane samarpaNa, nimitta banAvI, akrama jhaMDo pharakAvI !
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ (dAdA bhagavAta phAunDezananA prakAzato) 1. bhogave tenI bhUla 36. pratikramaNa 2. banyuM te nyAya 37. pati-patnIno divya vyavahAra 3. eDajasTa evarIvhera 38. mA-bApa chokarAMno vyavahAra 4. athaDAmaNa TALo 39. vANIno siddhAMta 5. ciMtA 1. eDajasTa evarIvhera 6. krodha 2. TakarAva TAlie 7. sevA-paropakAra rU. humA so cAya 8. mAnavadharma 9. vartamAna tIrthakara zrI sImaMdhara svAmI 4. bhugate usI kI bhUla 10, mRtyu samaye, pahelAM ne pachI 5. vartamAna tIrthakara zrI sImaMdhara svAmI 11. dAna 6. pai zauna hUM ? 12. trimaMtra 7. karma kA vijJAna 13. huM koNa chuM? 8. sarva duHkho se mukti 14. bhAvanA sudhAre bhavobhava 9. Atmabodha 15. dAdA bhagavAna ? jJAnI puruSa kI pahacAna 16. vANI, vyavahAramAM.... 1. Adjust Everywhere 17. satya-asatyanA rahasyo The Fault of the sufferer 18. mA-bApa chokarAMno vyavahAra (saMkSipta) 3. Whatever has happened is Justice 19. paisAno vyavahAra (saM.) Avoid Clashes 20. pati-patnIno divya vyavahAra (saM.). Anger 21. pratikramaNa (saM.). Worries 22. samajathI prApta brahmacarya (saM.). 7. The Essence of All Religion 8. Shree Simandhar Swami 23. karmanuM vijJAna 9. Pure Love 24. pApa-puNya. 10. Death: Before, During & After... 25. prema 11. Gnani Purush Shri A.M.Patel 26. ahiMsA 12. Who Am I? 27. camatkAra 13. The Science of Karma 28. kleza vinAnuM jIvana 14. Ahimsa (Non-violence) 29. guru-ziSya 15. Money 30. nijadoSa darzanathI, nirdoSa 16. Celibacy : Brahmcharya 31. AptavANI zreNI 1 thI 13 17. Harmony in Marriage 18. Pratikraman, 32. samajathI prApta brahmacarya (pUrvArdha-utarArdha) 19. Flawless Vision 34. AptasUtra (bhAga 1 thI 5) 20. Generation Gap 35. paisAno vyavahAra 21. Apatvani-1 'dAdA bhagavAna' koNa ? jUna 1958nI e samI sAMjano chaeka vAgyAno samaya, bhIDamAM dhamadhamatAM suratanAM sTezana para beThelA e.ema.paTela rUpI dehamaMdiramAM 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa thayA ane kudarate sarve adhyAtmanuM adbhuta Azcarya ! eka kalAkamAM vizvadarzana lAdhyuM ! 'ApaNe koNa ? bhagavAna koNa ? jagata koNa calAve che ? karma zuM ? mukti zuM ? 'I. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA ! emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja kalAkamAM, anyane paNa| prApti karAvI ApatAM, emanA adbhUta jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAnuM ! akrama eTale krama vinAno, liphaTa mArga ! zorTakaTa !! teozrI svayaM pratyekane 'dAdA bhagavAna koNa ?' no phoDa pADatA kahetAM ke, "A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' hoya, ame to jJAnI| puruSa chIe ane mahIM pragaTa thayelA che te dAdA bhagavAna che, je caudalokanA nAtha che, e tamArAmAM ya che, badhAmAM ya che. tamArAmAM avyaktarUpe rahelA che ne 'ahIM' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che ! huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM paNa namaskAra karuM chuM." ; & & AtmajJAna prAtitI pratyakSa lIMka parama pUjya dAdAzrI gAmegAma-dezavideza paribhramaNa karIne mumukSu jIvone satsaMga tathA svarUpajJAnanI prApti karAvatAM hatAM. teozrIe potAnI hayAtImAM ja pUjya DaoN. nIrubahena amInane AtmajJAna prApti karAvavAnI jJAna siddhi Apela. parama pUjya dAdAzrInA dehavilaya bAda Aje paNa pUjya DaoN. nIrubahena amIna temanA pagale pagale te ja rIte mumukSu jIvone satsaMga tathA AtmajJAnanI prApti nimitta bhAve karAvI rahyA che, jeno lAbha laIne hajAro mumukSuo saMsAramAM rahIne javAbadArIo pUrI karatAM paNa mukta rahI AtmaramaNatA anubhave che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya AtmA-anAtmAnI bhedarekhA AMkavA sUkSma bhedAMkana agatyanuM aMga banI rahe che. anAtma vibhAga sthULa deha, sUkSma deha ane kAraNa dehano banelo che. sUkSma dehamAM aMtaHkaraNano samAveza thAya che. aMtaHkaraNa mana-buddhi-citta ne ahaMkAranuM baneluM che. prastuta AptavANI zreNI-10 graMtha, be vibhAgamAM vaheMcAyelo che. pUrvArdhamAM khaMDa-1 aMtaHkaraNa ane khaMDa-2 mananuM vijJAna samAveza pAme che. jyAre uttarArdhamAM khaMDa-3 buddhi, khaMDa-4 citta ane khaMDa-5 ahaMkAra, A saMbaMdhe sAyanTiphika phoDa samAveza thAya che. mana, buddhi, citta, ahaMkAranI yathArtha avirodhAbhAsa samaja sAMpaDavI bahu muzkela che. zAstramAM jhalaka maLe che, paNa tenAthI aMtarano ughADa ne dRSTimAM AvavuM banatuM nathI. are, keTalIka jagyAe to ora gUMcavADA vadhI jAya che. tyAM zabda jJAna nahIM, paNa anubhava jJAna ja ekameva AdhAra bane che, sAcI samaja ane ughADa mATe. 1958mAM jyAre suratanA sTezane dAdAzrIne aMtara ughADa thayo, AtmajJAna prakAza jhaLahaLI UThyo, temAM vizvanI tamAma vAstavikatAnA phoDa dekhyA, anubhavyA. temAM A dehamAM satata cAlI rahelI AMtarakriyA aMtaHkaraNa svarUpane oLakhyuM, dekhyuM ane jagatane tenA hakIkata svarUpe khulAsA prApta karAvyA. aMtaHkaraNa zuM che ? tenI prakriyA zuM che ? zenuM baneluM che ? tenA DevalapamenTanI utkrAMti kevA prakAre rahelI che ? jAnavaromAM, devagatimAM, manuSyomAM temaja nAnA bALakamAM, nAnA jIvomAM aMtaHkaraNanuM svarUpa zuM che, kevuM che te samagra phoDa jIjJAsu-mumukSuone jJAnavANI dvArA sAMpaDe che. ane khUbInI vAta to e che ke ajJAnI dazAmAM aMtaHkaraNamAM tAdAtmyapaNuM vartavuM, jyAre jJAnI dazAmAM aMtaHkaraNathI, dehathI, samagra paudgalika bhAvathI mukta dazA hoI A aMtaHkaraNa sAme enI pratyeka avasthA, phejhijha ne jJAnanI jAgRti e pRthakkaraNa prApta thAya che. je phoDa apUrva ja che. AvA sUkSma phoDa ApaNe vAMcIe tyAre jJAnanI gahanatA ane dAdAzrInI jJAnasAkSAtkAranI carama dazAnI jhalaka vAcakane hRdayasparzI jAya tevI bane che. aMtaHkaraNanA vivaraNa svarUpe mana-buddhi-citta-ahaMkAranA phoDa je adbhuta che, abhUtapUrva che. 7 mana zuM che ? mananuM svarUpa zuM che ? enA lakSaNo, eno svabhAva zuM che ? teo kevI rIte kAryAnvita thatA hoya che ? prekTikala lAIphamAM te kaI rIte sthULamAM rUpakamAM AvatA hoya che ? mana-buddhicitta ane ahaMkAra, ekabIjA sAthe ane bAhyakaraNa badhuM kaI rIte saMkaLAyeluM hoya che. temaja manano svabhAva oLakhavA ane e oLakhyA pachI tenAthI akhaMDapaNe mukta rahI zakAya, tenI samagra kUMcIo vAcakane pAne pAne prastuta graMthamAM prApta thayA kare che. ane pote mukta rahI manane jJAne karIne vaza karavAnuM, jJAne karIne manograMthine vilaya karavAnA adbhuta samAdhAnI phoDa samAveza thayA che. mananA rogamAM sapaDAyA to, mananA calAvyA cAlIe to, zI dazA thAya ? temAMthI mukti thavA kaI game, mana sAthe vartavuM. to manomukti maLe ne manavaza thAya. sujJavAcakane jyAre manaHvijJAna khulluM thAya che. tenA AdithI aMta sudhIno mana svarUpane ja kendrasthAne sthApana rAkhI te dizAno ughADa maLe che. tenuM vyavahAramAM kriyAkArIpaNuM ane tenA svabhAvika ane ebanormala pariNAmovALI sthiti, tenA AtmA sAthe kevI rIte saMkaLAyelA che te sUkSmatama sudhInA sAMdhAo ane ethI AgaLano phoDa dRSTimAM paNa AvI jAya to mumukSu muktadazAnI adhyAtmanI zreNInA kaMI keTalAya pagathiyAM UMce caDhI jAya, tevuM spaSTa anubhava pratyekane anubhavAze ja. prastuta AptavANI zreNI-10 pUrvArdha graMtha, pragaTa paramAtma svarUpa jJAnI puruSa dAdA bhagavAnane AtmajJAna prApti thayA bAda temanA varSonA samaya daramiyAna satsaMgamAM bhinna bhinna nimitte, dezavidezanA jude jude kSetre nIkaLelI jJAnavANInA strotanA saMgrahane saMkalana karI atre puNyazALI sujJa vAcakanA hAthomAM Ave che, je vANI vAMcatA ja jANe ApaNI sAthe ja vAtacIta karI ApaNane zreNIo maMDAve che tevuM anubhavAya che. temAM dravya-kSetra-kALa-bhAva AdhIna hajAro satsaMgane saMkalita karavAmAM bhAsita kSatione kSamya gaNI sujJavAcaka jJAnI puruSe je vijJAnane darzanamAM dekhyuM, anubhavyuM, te dRSTi pAme ane pariNAme sarvakSetre, sarvakALe mananAM pajhalomAMthI mukta rahI zake, e ja abhyarthanA. DaoN. tIrubaheta amItatA jaya saccidAnaMda 8
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ upodghAta khaMDa - 1 aMtaHkaraNa (1.1) aMtaHkaraNanuM svarUpa mAnava dehanAM sthULa ane sUkSma, be aMgo eTale bAhyakaraNa ane aMtaHkaraNa. aMtaHkaraNanA cAra bhAga H mana-buddhi-citta ane ahaMkAra. cAreya judAM judAM hovA chatAM, vana eTa e TAIma (eka vakhate eka ja) kAryAnvita hoya. ane darekanAM phaMkzana judAM judAM che temaja guNadharmo paNa. jyAre mana kAryAnvita hoya te samaye manarUpI aMtaHkaraNa hoya, tevuM ja buddhi, citta, ahaMkAra mATe paNa. 'mana bhaTake che' e vidhAna vaijJAnika nathI, bhaTake che te citta che. zarIranI bahAra mana kadI nA jaI zake. aMtaHkaraNamAM citta sUkSma che. game tyAMthI ArapAra nIkaLI jAya ne mana sthULa che. emAM cittanuM kAma phoTogrAphI levAnuM. ahIM beThAM hoIe satsaMgamAM, toya ophisanI badhI agatyanI phAIlo kyAM che te dekhAya ke nA dekhAya ? hA, je dekhAya che te citta jue che. ahIM rahyA rahyA je je joyeluM che te badhuM ja ekjhekTa joI zake ne ? e cittanuM kArya. mana bahAra jaI nA zake ke bahAranuM kazuM joI nA zake. buddhinuM kArya nirNaya levAnuM temaja napho ne khoTa dekhADa dekhADa kare, jyAM jAya tyAM ! gADImAMya pesatAM bArInI jagyA khoLe ! anaDisAIDeDa (anirNita) vicAro enuM nAma mana ane DisAIDeDa (nirNita) enuM nAma buddhi. ane jema che tema phoTo pADe te citta. ahakAra, meM karyuM, kartAbhAvamAM Avyo te ahaMkAra. koI saheja 'Avo, Avo' kahe ke tarata pAcho ahaMkAra TAITa thaI jAya ! ne koI apamAna kare to pAcho te Dipresa (hatAza) hau thaI jAya ! ahaMkAra kahe, 'huM Avyo satsaMgamAM !' alyA, tuM Avyo ke kAra teDI lAvI ? 9 (1.2) aMtaHkaraNatI kAryapaddhati ! aMtaHkaraNanI kAryapaddhati, te bhAratanI pArlAmenTarI paddhati jevI che. sTezane javuM che to, TekSImAM jaIzuM ? TreInamAM jaIzuM ? basamAM jaIzuM ? ema jAtajAtanAM mahIM pemphaleTsa dekhADe te mana, eTaluM ja enuM kArya ! pachI citta enuM gamatuM dekhADe, te rIkSA ke cAlatA javAnI philma dekhADe. have buddhi A bannenA judA judA voTomAMthI potAne te samayanA 'vyavasthita' pramANe Disijhana (nirNaya) le. jenuM sAMbhaLe, te taraphI buddhi banI jAya ne bIjo pachI cUpa thaI jAya. buddhi prAIma minisTara (vaDApradhAna)nI jema Disijhana le ke turta ja ahaMkAra 'presiDanTa' (rASTrapatinI) jema AMkho baMdha karIne sahI karI Ape. ahaMkAra sahI kare ke pachI turta ja bAhyakaraNamAM vartanamAM Ave. ahaMkAra sahI nA kare to bAhyakaraNamAM Ave ja nahIM, ne vAta AkhI UDI jAya ! ahaMkAra AMdhaLo che, te buddhinI AMkhe jue che ! calaNa badhuM buddhinuM, paNa ropha Akho mArI khAya ahaMkAra ! ahaMkAra lobhamAM paDe to lobhAMdha, mAnamAM paDe to mAnoMdha, viSayamAM paDe to viSayAMdha kahevAya. te jemAM paDe teno aMdha kahevAya. kAraNa ke mULamAM ja pote che aMdha. sAmrAjya AkhuM ahaMkAranuM. e dharmaya karAvaDAve ne adharmaya karAvaDAve. buddhi ane ahaMkAra, be joDe ja hoya. chatAM kyAreka sAmasAmA paNa AvI jAya. chatAMya sahI to buddhi kahe tyAM ja e kare. ahaMkAra ane buddhine judAM pADavAM e rileTiva puruSArtha che. aMtaHkaraNanuM Disijhana eTale pArlAmenTarI Disijhana ! koI ekanuM svataMtra Disijhana nahIM. ahaMkAra vITo pAvara vAparI sahI nA kare to buddhinuM pachI calaNa nA rahe. pAMca IndriyonuM niyaMtraNa badhuM mananA hAthamAM che. mana AMkhane kahe ke 'jovA jevuM che' to AMkha jue ne mana kahe ke, 'nA, nathI 10
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jovA jevuM' to AMkho nA jue. mananI upara che niyaMtraNa buddhinuM ane buddhi upara che niyaMtraNa ahaMkAranuM. paNa ahaMkAra upara niyaMtraNa konuM? ajJAnatAmAM to "pote paravazatAthI aMtaHkaraNanI sakriyatAmAM Involva (sahabhAgI) rahyA kare che. tyAM sudhI potAnuM svarUpa oLakhAya nahIM. e to jJAnI puruSa potAnI jAta oLakhAve to A sakriyatAmAMthI 'pote khasI jAya ane AtmajAgRti utpanna thAya. bhrAMti bhAge ne puruSArtha pragaTe. gayA bhavana cArja kareluM aMtaHkaraNa, A bhavamAM DiscArja thaI jAya ne A bhavanuM navuM cArja kareluM aMtaHkaraNa, deha chUTe tyAre jIva joDe jAya che. mana phijhikala che, magajeya phijhikala che ne AtmA cetana che. bannene AtmA joDe kaMI levAdevA nathI. ahaMkAra, buddhi ane citta jaDa nathI paNa 'pAvara cetana' che. mULa AtmAnI hAjarIthI A badhAmAM pAvara pUrAya che. te A mikenikala AtmA, pAvara bharelo AtmA taiyAra thAya che. mULa AtmA to teno te ja rahe, emAM kadI pheraphAra thAya nahIM. mana e DiscArja thato pAvara che. mana navuM nA karI zake, buddhi navuM kare. mana ne deha nicetana cetana che ane buddhi, citta, ahaMkAra mizracetana che ane AtmA che saMpUrNa zuddha cetana. aMtaHkaraNanI kriyAo mizracetana che ane khAIe-pIe, zvAsa laIe e dehanI kriyAo nizcetana cetana che. mULa AtmAne ne aMtaHkaraNane koI saMbaMdha nathI, mAtra mULa AtmAno prakAza aMtaHkaraNane maLe che. mULa AtmA akriya che. kartAbhAvathI karmo baMdhAya ne karma baMdhAvAthI AkhuM aMtaHkaraNa UbhuM thayuM che. dehamAM huM ne mArApaNAnI pratiSThA kara kara karIne pratiSThita AtmA utpanna thAya che. aMtaHkaraNa, e pratiSThita AtmAmAM AvI jAya che. dehAdhyAsa chUTe to pratiSThA baMdha thaI jAya. aMtaHkaraNanI sarva kriyAne zuddhAtmA potAnA svadharmamAM Ave tyArathI joyA ja kare che. (1.3) aMtaHkaraNano dharma ! vicAranI bhUmikA e mana, bhaTakavAnI bhUmikA e cittanI sthiti, nirNaya karatI vakhate buddhi ne kartutvanuM bhAna, mAna-tAnanI khoja, te ghaDIe ahaMkAranuM svarUpa che. AtmA AtmAnA dharmamAM ne aMtaHkaraNa aMtaHkaraNanA dharmamAM Ave te jJAnI. mana, mananA dharmamAM, buddhi, citta, ahaMkAra sahu sahunA dharmamAM ja hoya che. karmendriyo, jJAnendriyo sahu sahunA dharmamAM che. AmAM AtmA dharma cUkyo, jovA-jANavAne badale kartAbhAvamAM AvI gayo ne khaDo thaI gayo AvaDo moTo saMsAra !!! aMtaHkaraNanI kriyA svayaMsaMcAlita che, DiscArja pAvara che. DiscArjamAM koIe kazuM karavuM paDe ? AtmajJAna pachI aMtaHkaraNa AkhuMya 'vyavasthita'nA tAbe jAya che. AtmA sivAyanA tamAma caMcaLa vibhAga 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. acaLa bhAga ekalo ja potAno che. (1.4) dehamAM darekatAM vizeSa sthAna ! mana, buddhi, citta ne ahaMkAranAM bhaugolika sthAno kyAM ? sUkSma mananuM sthAna be bhramaranI madhyamAMthI aDhI Ica aMdara raheluM che ane sthaLa mana hRdayakamaLanI pAMdaDIo che. sthULa cittanuM sthAna mAthAmAM pAchaLa coTalI bAMdhe tyAM che ane sUkSma citta buddhinI joDe rahe che, e arUpI che. mana rUpI che. sUkSma citta je bhaTakavA jAya che te sthaLa cittamAMthI sUkSma UbhuM thayeluM che. buddhinuM sthAna tALavA upara (brahmaraMdhra dasamuM sthAnamAM) che. ane sthULa ahaMkAranuM sthAna keDa nIce, pAchaLa che. chokarAMne zAbAzI Ape che tyAM. A cArevanA phoTA paDI zake tema che. (1.5) utkrAMti, aMtaHkaraNatI ! cAra IndriyonA jIvo sudhI mana ja nA hoya. pAMca IndriyovALAne mana kharuM paNa te sImita, limiTeDa mana. manuSya ekalAne ja analimiTeDa mana che. cAhe teTaluM khIlI zake. bAkI bIjAM badhAM tIrthaMcone cAra saMjJA 11
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja dore che. emane ahaMkAra ja nA hoya. phorenanA lokoneya jUja ApaNe tyAM to sAta peDhIno ahaMkAra ahaMkAra, sAhajika ahaMkAra hoya. ne sAta peDhIno lobha hoya ! manuSyamAMya cauda lAkha thara hoya, vikAsanA AdhAre. AphrikanathI vikAsanI zarUAta thAya te TheTha bhAratanA mAnava sudhI. tethI karma baMdhAya bhAratanA ja mAnavone. bIjA badhAnuM aMtaHkaraNa limiTeDa DevalapDa hoya che. nAnA bALakane aMtaHkaraNa kharuM paNa deha nAno eTale aMtaHkaraNa pUruM kArya karI nA zake. haju e cAlu ja nathI thayuM. pachI jema jema vikAsa thato jAya tema tema AvaraNa khulatAM jAya ne kArya thatuM jAya badhAMnuM. saMpUrNa AvaraNamukta puruSa eTale muktapuruSa, te bIjAne AvaraNa mukta karAvI zake. (1.6) aMtaHkaraNa tevuM bAhyakaraNa ! aMtaHkaraNamAM prathama negeTiva phoTo paDe pachI pojhiTiva thAya eTale ke bAhyakaraNamAM Ave. UlaTI thavAnI thAya tyAre pahelAM aMtaHkaraNamAM khabara paDI jAya ne pachI bAhyakaraNamAM Ave. aMtaHkaraNano goLo jotAM AvaDe, tene bahAra rUpakamAM AvatAM pahelAM badhI ja khabara paDI jAya. keTalAkane bhaviSyanuM dekhAya, te aMtaHkaraNanI nirmaLatAne AdhIna che. emAM AtmajJAnanI jarUra nathI. bhAre aMta:karaNavALo rUmamAM pesatAM ja sAmA para asara pahoMcADe tenI. temaja zuddha aMtaHkaraNavALAnI paNa pahoMce. yogamArganI labdhiomAM to ahIM beThAM beThAM bIjI rUmanuM ArapAra joI zake ? paNa e badhI ADagalIo che ! aMtaHkaraNanI azuddhithI khaDo saMsAra, aMtaHkaraNanI zuddhithI virame saMsAra. aMtaHkaraNamAM citta mukhyataH jJAnInA saMgamAM saheje cittazuddhi sadhAya. 13 (1.7) zuddhi, aMtaHkaraNatI ! phera che, aMtarazAMti ne AtmazAMtimAM. AtmazAMtimAM varte nirAkuLatA ja ne aMtarazAMti to mananI hoya. aMtarazAMtimAM aMtaHkaraNa baMdha nA thAya, nazAmAM aMtaHkaraNa baMdha thAya. zvAsa le tyAre cAlu ne zvAsa baMdha kare tyAre baMdha, ahaMkAra mAtra paDyo hoya zvAsa baMdha karavAmAM. thAya nAmasmaraNamAM aMtaHkaraNanuM zItalIkaraNa, tethI gAyo saMtoe mahimA, nAmasmaraNano. aMtaHpreraNA ApaNA dhyeyane anurUpa hoya to anusaravuM. dhyeya viruddha hoya to tyajI devuM. 'jIva baLe che' eTale emAM AkhuMya aMtaHkaraNa samAya. aMtaHkaraNano mAlika jIva ne pote ja jIvasvarUpa. (1.8) aMtaHkaraNa sAme jAgRti ! khAnAro khAya ne jANanAro jANe. ajJAna dazAmAMya jANe ke zuM zuM khAdhuM, te buddhi. jJAnadazAmAM A buddhie jANyuM, ema jANanAra AtmA. ajJAna dazAmAMya IndriyajJAnathI AMkho jue. buddhi jANe ke AMkhe zuM joyuM ne ahaMkAra buddhinI vAtane svIkAre. prajJA e badhAMneya jANe, AMkhe zuM joyuM te, buddhie zuM joyuM te badhuMya ! ahaMkAra mAtra ahaMkAra ja kare che ke meM khAdhuM ! citta AmAM pakaDI le svAdane ke sAro ke kharAba. sAruM hoya to citta coMTI jAya. najara lAge che cittanI, mananI nahIM ! bahu citta coMTI gayuM hoya, tenAM svapnAM hau Ave. dAdAnAM Ave che ne ? jJAyaka jJeya rUpe thAya zI rIte ? je tanmayAkAra thaI jAya che te jJeya che. aMtaHkaraNa AkhuMya che jJeya svarUpe, ekavAra jJeya-jJAyaka judA paDyA pachI pharI pAchA kyAreya eka nA thAya. mAtra UMdhuM mAnI levAya che ke eka thaI gayA. japa karanArI vANI, vicAra karanAruM mana ne buddhinI AMkhe 14
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jonAro AMdhaLo ahaMkAra ! AmAM mULa AtmA vALa jeTaloya vaparAto nathI. jJAnInuM mana, aMtaHkaraNa badhuM bahu suMdara hoya. beThaka emanI bahu UMcI ne ! emanI hAjarImAM ApaNuM mana suMdara rahe to emanuM to kevuM rahetuM haze ! jJAnInuM aMtaHkaraNa ne AtmA beu saMpUrNa chUTA paDI gayA hoya. tethI temanuM aMtaHkaraNa svAbhAvikapaNe kArya karyA kare. mahIM DakhoDakhala baMdha thaI, je uttama ne lokopayogI kArya aMtaHkaraNanuM thAya. tyAre ja loko emane bhagavAna tarIke svIkAre. potAnuM to kalyANa thaI gayuM, have pArakA mATe jiMdagI kADho. aMtaHkaraNanI goThavaNI evI karo ke A jiMdagAnI lekhe lAge. khaMDa-2 matatuM vijJAta (2.1) mata, zAMtitI vATe dhArmika pravRtimAM mana sthira rahe che ? nA rahetuM hoya to moTethI maMtro, japa bolavA, bAMga pokAre tyAre mahIM badhuM cUpa. bhagavAnanI bhakti kare paNa bhagavAnane oLakhyA ? game te bhagavAnanI bhakti kare, paNa pahoMce che chevaTe to mAMhyalA bhagavAnane ja. to mAMhyalA zuddhAtmA bhagavAnane ja DAyarekTa kema nA bhajIe ? A dalAlI ApavAnI zA mATe ? "he zuddhAtmA bhagavAna' karIne mAMhyalA bhagavAna joDe vAto karAya agara to pratyakSa 'jJAnI' maLe to tenI pAse mAMhyalA bhagavAnanuM niraMtaranuM anusaMdhAna karAvI levAya. manane khIle bAMdhavAnA jAtajAtanA prayatno loka kare, adhogatinA temaja urdhvagatinA. paNa mana asthira koNe karyuM ? ApaNe ja. zAthI ema thayuM ? hitAhitanuM bhAna nahIM rahevAthI manano durupayoga thayo 15 ne mana DikaMTrolDa (bekAbU) thaI gayuM. hitAhitanuM bhAna thAya evuM jJAna maLyuM. mana sthira thAya. jene jJAnInI kRpA prApta thaI hoya te to mananI cheTA rahe eTale e thaI jAya sthira. mana sthira thAya tyAMthI gADI AdhyAtmikanA pATe caDI kahevAya. tyAM sudhI nahIM. ane AtmajJAnanI prApti pachI to mana vaza ja thaI jAya, ciMtA-upAdhi to nahIM paNa samAdhi varte. ekAgratA kema karavI che ? zuM vyagratAno roga thayo che ? kharI ekAgratA to kone kahevAya ? polIsavALo Avyo hoya ke vAgha pAchaLa paDyo hoya toya ekAgratA na tUTe tene. ekAgratA nathI rahetI te mana lapaTuM paDyuM che ke 'pote' lapaTo paDyo che ? dasa hajAra rUpiyAnI so-sonI noTo gaNatA hoIe tyAre ekAgratA rahe che ke nahIM ? tyAM kema rahe che ne bhaktimAM nathI rahetI ? kAraNa ke paisAmAM prIti che, prabhumAM prIti nathI. prabhumAM prIti karAve jJAnI. DrAIvIMga vakhate ekAgratA kevI suMdara rahe ? hindu dharmanA DrAIva khoTA nathI. gAIDa khoTA maLyA, tethI zAMti maLatI nathI emAM. AjakAla jyAM juo to mAnasika azAMtinAM dardo phATI nIkaLyAM che. azAMti joDe phrenDazIpa (mitratA) kare che, te rAtre bAra vAgyA sudhI pathArImAM joDe laIne sUI rahe. alyA, duzmanane to oLakha. mananI zAMti khape ke paramAnaMda ? garIbo mananI zAMti khoLe ne amIro azAMtinI pAchaLa doDe. azAMti Ave tyAre ja saMsArano rAga chUTe. ane paramAnaMda to AtmajJAna pachI maLe. anaMta avatAra rajhaLyA, hajI thAka lAgyo che ke nahIM ? thAkyA hoya to ja jJAnInI zodha zarU thAya. mana caMcaLa che, ene acaLa karavuM 16
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ e che moTo guno. mana caMcaLa to (pratiSThita) AtmA caMcaLa. mana caMcaLa che, to zarIramAM zuM caMcaLa nathI ? jene AtmA manAya che teya mikenikala AtmAne manAya che teya che caMcaLa. tethI koI caMcaLa manane acaLa karI zake ja nahIM. mana nizcala banAve, zUnya banAve ne pachI thaI jAya bApajI taDabUcA jevA. mana baMdha eTale bApajI pAse besavAthI zAMti thAya paNa mokSa nA maLe. mokSe javA to mana joIze. tIrthaMkaronuM mana kevuM hoya ? vicAro samaye samaye Ave ne salAma karIne cAlyA jAya. koI eka samayathI vadhu Take nahI paNa vicAro baMdha nA hoya ne A taDabUcAMne to vicArabaMdha ja thaI gayA hoya. taDabUcAMnA mukha para hAsya ja jovA na maLe ne jJAnI puruSanuM niraMtara mukta hAsya hoya ! saMkalpa-vikalpa baMdha nathI karavAnA, pote nirvikalpI thavAnuM che. mana cAlu rahe ne saMlpa-vikalpa nA thAya, nirvikalpa rahe e jJAnI. (2.2) mata, matatA dharmamAM... Indriyo, karmendriyo ne mana sahu potapotAnA dharmamAM ja che. 'AtmA' enA jovA-jANavAnA dharmamAM nathI ane 'pratiSThita AtmA'no sAkSIrUpa dharma che e potAno pALato nathI. vicAronA sAkSIrUpa rahevAne badale 'pote' kartAbhAvamAM AvI jAya che. manano svabhAva vicArano che. Indriyo baMdhanarUpa kyAre thAya ? IndriyonuM saMcAlana mana dvArA thAya tyAre. mana jyAre IndriyonI sAmuM thAya tyAre AMkho hoLI dekhe chatAM dAjhe nahIM enA jevuM rahe. rANI kacakacavALI hoya to AkhI jiMdagI nathI nabhAvatA ene ? pAchI AbarU rAkhe ke bahu sArAM che, bahu sArAM che. e manane kahevuM, bahu sAruM che. vicAromAM tAdAtmya thavAya, to tenAthI karma baMdhAya ne vicAromAM tAdAtmya nA thavAya, to te UDI jAya. 17 (2.3) matanuM sAyanTiphika svarUpa ! mana ja svayaM saMsAra che. emAM tanmayAkAra thayA ke pote thaI gayo saMsArI. jenuM mana kyAreya azAMta na thAya te mukta ! manathI chUTAya kevI rIte ? jJAnI ja manathI choDAvI Ape. mana phijhikala che. pote tene vaLage che tethI mana jIvatuM thAya che. bAkI e nathI jIvaMta. phijhikala che paNa oparezanathI nA dekhAya ke nA kaDhAya ! mana paramANuonuM baneluM che paNa te paramANurUpe nathI, aNurUpe che. mana tadana jaDa che chatAM lAge cetanavaMtu. kAraNa ke e che nizcetana cetana ! nizcetana cetana eTale DiscArja cetana. mananI upara nIrakhatI cetanA ane tenI upara zuddha cetana te ja mULa AtmA. mananA adhyavasAnane cetananAM pariNAma manAya che moTA moTA saMtothI ! magaja to sthULa che, phijhikala che ane mana aMtaHkaraNanA bhAgamAM Ave che. 'vyavasthita'nA mAraphate breIna (magaja)mAM hisAba Ave. breInamAMthI mananAthU e DiscArja thAya. eTale vicAra Ave ane AtmA A badhAMne jANe. mana hRdayanI aMdara che, chatAM bannenAM kAryo tadana bhinna che ! pote manamAM bhaLe to ja mana jIvatuM thAya ne kAma thAya. pote nA bhaLe to mana 'nyUTrala' che. cetanamAM vicAravAnI zakti nathI. jo mana e sAyakolojIkala IphekTa hota to manano nAza karI zakAta. avaLI sAIkala calAvavAthI sAyakolojIkala IphekTa baMdha karI zakAya. lekhako, vaijJAniko, poliTiziyansa, A badhA vizvamAM krAMti lAve che e emanA vicArothI to te paNa zuM nirjIva gaNAya ? A jagatamAM je badhuM loko kare che, sAMbhaLe che, jue che, vicAre che, bole che, emAM nathI cetana. e badhuM che nizcetana cetana. 18
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanI utkrAMtimAM jyAM vicArazakti vikAsane pAme che te manuSyagati. eTale UMcAmAM UMcI utkrAMti. vicAra mikenikala kevI rIte ? cara zabda mAtra mikenikala ! ane vicara eTale vizeSa cara. acara e AtmA ! mana eTale gayA bhavano sToka. te A bhavamAM udayamAM Ave. jUnuM mana DiscArja thatuM jAya ne navuM mana cArja thatuM jAya. DiscArja eTale niraMtara ekjhosTa thayA kare che. mAtra vicAravuM e ja manano svabhAva. (2.4) matanI upayogitA, mokSamArge ! manane marAya ? mana to che mokSe javAnuM nAvaDuM. ene kema karIne toDAya ? mana vagara to kema karIne jIvAya ? gItAmAM kRSNa bhagavAne kahyuM che, mana ja baMdhana ane mokSanuM kAraNa che. 'mAruM mana mane pajave che' karIne manane mArI naMkhAya ? nAvaDuM UMdhe raste jatuM hoya to zuM nAvikathI nAvaDAne toDI naMkhAya ke hokAyaMtranI madadathI kinArA tarapha vALI levAya ? jJAnI puruSane khoLo, te tamane hokAyaMtra mUkI Ape. pachI e ja nAvaDuM kinAre pugADe. lokasaMjJAe cAlatA dhruvakAMTAne pheravI jJAnI saMjJAe cAlavA mAMDe to, mokSa hAthaveMtamAM ja che. jJAnI lokasaMjJAmAMthI jJAnI saMjJAmAM pheravI Ape, eTale ke AkhI dRSTiphera karAve. yoga dvArA manano laya karavA janArA kyAreya mokSe nA jaI zake. pADAne vAMke pakhAlIne DAma jevI gata thaI. manamAM jAtajAtanA vicAro herAna kare che ? e to mana manano dharma bajAve ja. emAM zuM grahaNa karavuM ne zuM nA karavuM, te "ApaNe" jovAnuM. parama pUjya dAdAzrI kahe che, amAruM mana eksiDaMTa thayelo jue to bUma pADe ke ApaNo paNa thaze to ? tyAre 'noMdha lIdhI tArI vAtanI, have bIjI vAta kara." ema karIne AgaLa. pachI mana bIjI 19) vAta kare ne 'tAruM kahevuM kharuM che', mananuM mAnyuM ke mana eka ja e vicAre kalAko sudhI. mana kyAreya koI vAtane kAyama pakaDIne beTheluM koIe anubhavyuM che ? sAITha varSe mana pharI zAdI karavAnuM kahe. are, rAMDavAnuM hala dekhADe. tethI kazuM thaI jAya ? manane kahIe, "cAla paiNyA, cAla rAMDyo', have bIjI AgaLa vAta kara. eTale mana sAheba bIjI vAta kare. mana mahA virodhAbhAsI che A dehamAM. mana 'eksiDaMTa thaze to ema cetave che, e kaMI ApaNane bhayabhIta kare che ? ApaNe bhaya pAmIe e ApaNI bhUla. tyAM to tene 'noTeDa ITas kanTenTsa (je batADyuM tenI noMdha karI) karIne AgaLa e che jJAnadazA. vicAra Ave ne temAM tanmayAkAra thaI bhogave te ajJAnadazA. manane to zuM paNa koIneya mArIne mokSe javAya ? mana bhale ne jIve. e enA sthAnamAM ne "ApaNe" ApaNA sthAnamAM. mana varte che raDAranI jema. raDAranuM kArya zuM ? mAtra Inpharmezansa (mAhitIo) ApavI. e kaMI ApaNane bIvAnuM kahe che ? hajAra Inpharmezana mana Ape, te badhI kaMI kAmanI hoya ? emAMthI ApaNA dhyeyane anurUpa hoya eTalI ja mAhitIo jhIlavI. bAkInI javA devI. have e Inpharmezana laI tenA para zuM ekzana levuM te mananuM kAma nathI. jema raDAra parano suparavAIjhara ekzana le che tema ahIM pote' ekzana le. mana bhaya signala batADe to "ApaNe" zuddhAtmAnI guphAmAM pesI javAnuM. mana ene jevA saMjogo dekhAtA hoya, te pramANe Inpharmezansa ApI enI pharaja bajAve che. dareka Indriya, mana, buddhi, badhA potapotAnA dharmamAM ja che. AmAM koIne kyAMya rAga-dveSa nathI, vItarAga ja che. tyAre zuM zuddhAtmA rAgIdveSI che ? nA. tyAre rAga-dveSI koNa ? 'huM ja caMdulAla chuM" ema mAnI beThelA te.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananuM oparezana karI kADhI nAkhavuM che ? mana kADhI le pachI rahyuM zuM ? ebsanTa mAInDeDa thaI javAya pachI to ? mATe mananuM oparezana nA karAya. vicAro baMdha thaI jAya. eTale mana bhAMgI paDyuM kahevAya. gAMDAneya gAMDu mana hoya. paNa manane mArelAnuM to 'ebleTa mAInDa'vALuM jIvana. bIjA zabdomAM taDabUcA jevo, eksaprezanalesa cahero. manano nAza nathI karavAno, manane juduM rAkhavAnuM che. manamAM tanmayAkArapaNuM e saMsAra. mana 'jovuM ne jANavuM e mukti. mananA vikArono nAza karavo che? e nAza karanAro koNa ? ahaMkAra. pAcho ahaMkAra Ubho karavo che ? vikArone nAza karavAnI jarUra nathI. vikArothI 'tame" judA raho to ja te nAza thAya. jJAna nA hoya toya vikArothI judA rahe to teno nAza thAya. loko adharmane vikAra ne dharmane nirvikAra kahe che. jJAnI dharmaadharma bannene vikAro kahe che. ahaMkArathI je je thAya che te vikAro ja che badhA. ahaMkAra che tyAM sudhI huM zarIra, huM mana' kaheze. (2.5) vicare to vicAra ! mananI mahIM je sUkSma sthAna che, emAMthI paramANuo UDe che, ekjhosTa thayA kare che, jema koDavarDa hoya tema. ene eno jANakAra ja vAMcI zake. tema Ane buddhi vAMcI zake kharI, paNa ahaMkAra e paramANuomAM vicare to ene vicAra kahevAya. AtmajJAnImAM ahaMkAra nA hoya. tethI te vicare nahIM. eTale e vicAra nA hoya, eTale nirvicAra dazA emane kahevAya. vicare eTale tanmayAkAra thAya te. jJAtA-draSTA rahe to vicarAya nahIM. ne mananA paramANuo je UDe che, jene adhyavasAna kahevAya che, te ekjhosTa thaI khalAsa thAya che ne karma baMdhAtuM nathI. mokSe jatAM nathI naDatuM mana ke kazuM. naDe che mAtra svarUpanI ajJAnatA. svarUpanuM bhAna thAya tyAre ja mana juduM vartAya. mahIM jAta jAtanAM 'ka', karAvanArA che. lobhaka, hiMsaka, bhAvaka, krodhaka... jJAnImAM 'ka' nA hoya, ekjhosTa thaI gayA hoya. mananI aMdara tanmayAkAra thAya koNa ? mULa AtmA tanmayAkAra thAya ja nahIM. tanmayAkAra thAya che te ahaMkAra. ahaMkAra mULa AtmAno pratinidhi che, e tanmayAkAra thAya che. ahaMkAra mananAM paramANuomAM phUTe che, temAM vicare tyAre yonimAM bIja paDe ne baMdhAya AvatA bhavanuM karma ! kaMI paNa vicAra karavo, e che pudgala avasthA, 'kara vicAra to pAma' ema kRpALudeve kahyuM. AtmA pAmavA mAtra AtmAsaMbaMdhI ja vicAra, karavAno. vicArelo AtmA e AvaraNavALo ane nirvicAra AtmA e ja zuddhAtmA. akrama jJAnI pAse mahAtmAono nirAvaraNI, nirvicAra AtmA prApta thAya ! pachI 'kara vicAra to pAma' rahetuM nathI. kramika mArgamAM ahaMkAra vicara vicara kare, mananA paramANuo che temAM. eTale mahIM kaMi samajAya, paNa ahaMkAra che mATe karma baMdhAya. kramika mArgamAM karmabaMdha to TheTha sudhI paDavAnA, samakita thayA pachI paNa. tethI kramika mArgamAM TheTha sudhI ahaMkAranI jarUra rahe. dhIme dhIme ahaMkAra zuddha thatAM, saMpUrNa nirmaLa ahaMkAra thatAM, eka paNa paramANu saMsAranuM na rahe, tyAre zuddha ahaMkAra, zuddhAtmAmAM ekAkAra thAya ne 'huM 'huM'mAM sthita thaI jAya ! vicAra karIne kevaLajJAna pamAya ? vicAra che jaDa pravRti. enAthI kevaLajJAna to zuM paNa samakitaya A rIte nA thAya. svacchaMdI vicArothI samakita nA thAya. jJAnI pAsethI vicAra pAmIne ja thAya. dAdAzrI kahe che, "A jagatamAM evI koI vastu nathI, A jagatamAM koI evuM paramANu nathI ke meM eno vicAra nA karyo hoya ! te vicArathI UDADI melyuM badhuM. hitAhitano vicAra karatAM karatAM, vicAra dazA ekadama vadhI jAya pachI jJAnAkSepakavaMta thAya, eTale ke vicAradazAmAM vikSepa ja na paDe ne saMsAra chUTato jAya, heje.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana ane ahaMkArane zuM saMbaMdha ? banne judAM ja che sadA, vicAraNAmAM ahaMkAra bhaLe tyAre kArya thAya. mana e gayA bhavanA ahaMkAranuM piksara batADe. 'karavuM" zabda tyAM ahaMkAra. vicAra karyo' e baMdhAyo. vicAra Avyo' e chUTyo... jANyo tethI. ahaMkAra vinAnA vicAro maDadAla vicAro kahevAya. manamAM tanmayAkAra thayo ke thayo lAcAra. moTA moTA sAyanTisToya manamAM thaI jAya tanmayAkAra. jJAnI mukti apAve. | vicAradhArAne pakaDe ghaNAMya paNa vicAradhArAne nA aDake , e pADe. jema jema vadhAre ne vadhAre bhAva karato jAya tema tema bIjane puSTi maLe ne graMthi baMdhAya. saMyogI purAvAo bhegA thAya tyAre e gAMTha phUTe. bIDI nA maLe tyAM sudhI mana eTalo vakhata bIDImAM bhamyA kare. e bIDInI moTI gAMTha. jema gAMTha moTI, tenA vicAro vadhAre. gAMTha nAnI tema tenA vicAro ochA ne gAMTha ja nahIM tenAM vicAro ja nahIM. bAhyagraMthi karatAM AMtaragraMthio bahu hoya. krodha-mAna-mAyA-lobha hoya tyAM graMthio hoya ja. eka vicAra Ave te pA pA kalAka, aDadho-aDadho kalAka cAlyA ja kare, jema goLanI AgaLa mAMkha baNabaNe tema. jJAnI ! AraMbhaparigrahathI nivatye kevaLajJAna thAya. samaraMbha eTale vicAra karavo, nakkI karavuM ke javuM che korTe. samAraMbha eTale bolI nAkhavuM ke 'korTe jauM chuM.' AraMbha eTale korTe javA nIkaLe che. AtmajJAna pachI A traNeya zeya ne 'ApaNe jJAtA. AraMbha eTale "meM karyuM ne parigraha eTale karyAnuM phaLa Ave te. jyAM kartApada ja chUTuM paDI rahyuM zuM ? saMpUrNa aparigrahI rahyA. bhAvamana ane dravyamana eTale zuM ? bhAvakarma karanAruM mana e bhAvamana ne dravyamana eTale rUpakamAM AvyuM te. akrama mArgamAM bhAvakarma ja UMDe che, jJAna maLatAM ja. manogupti eTale avaLA vicAro Ave, tene baMdha karI devA. e baMdha zI rIte thAya, jJAna vinA ? (27) graMthibhedata thakI tigraMtha dazA ! mananI graMthi kevI rIte baMdhAya ? zuddha zAkAhArI chokaro mitronA saMgate caDhyo hoya, mitro badhA mAMsAhArI hoyane, tene mAMsAhAra mATe dabANa kare. te manamAM chokaro bhAva kare ke khAvAmAM zuM vAMdho ? te A bhave mAMsa khAya ke nA khAya, paNa AvatA bhava mATe mAMsAhAranAM bIja A gAMTho phUTe tene joyA karavAthI gAMTho chedAya. dRSTinI malinatA saMbodhinI prApti karoDo avatAra sudhI nA thavA de. pote jANe ke khoTuM che chatAM pelI gAMTha ene emAM ne emAM pakaDI rAkhe. krodha-mAna-mAyA-lobhanI cAra prakAranI gAMTho. mAnanI gAMThavALo savArathI kyAMthI mAna maLaze te khoLyA kare ! lobhanI gAMTha bahu bhAre. lobha hoya tyAM lagI draSTi nA badalAya. lobhanI gAMTha toDavA ja kRpALudeve kahyuM ke jJAnI puruSanI tana, mana ne dhanathI bhakti karavI. kapaTa eTale mAyA, e lobhanA rakSaNa mATe vaparAya. krodha, e mAnanA rakSaNa mATe vaparAya. A cAra graMthionuM bhedana nA thAya tyAM sudhI nigraMtha nA thavAya. jJAnI puruSa nigraMtha hoya. dAdAzrI jevA kyAre thAzuM bAhyAMtara nigraMtha ame ? "eka ja avatAramAM' ema dAdAzrI kahe che. kAraNa ke niyamathI TAIma thAya eTale mana ekjhosTa thayA ja kare. manamAM tanmayAkAra thAya nahIM eTale badhuM kharI paDe. jJAnI nigraMtha hoya, tethI Tenzana nA hoya ne mukta hAsya sadA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramatuM hoya mukhAraviMda para. mana bhamyA kare nahIM, tethI vANI kheMcAyelI nA hoya. prazna pUchAya to Ama kevaLajJAnamAM joIne turta javAba ja Ape. (2.7) matanI avasthAo, mokSamArgamAM ! kharI rIte bhagavAnanI bhASAmAM mana:paryava jJAna eTale potAnAM mananA badhAM ja paryAyone jANe che. potAnAM mananA paryAyo jANe te ja sAmAnAM mananA paryAyo jANI zake. vyavahAramAM sAmAnAM mananA paryAyane jANe, tene mana:paryava jJAna kahyuM. jene potAnAM mananA badhA paryAyo dekhAya tene sAmAnAM mananI asara paDe, chAMyo paDe ne ema sAmAnAM mananI khabara paDe. keTalAka saMto samAdhimAM khovAI jAya che, bebhAna thaI jAya che, ene jJAnIoe ene sAcI samAdhi nathI kahI. A to manamAM koI leyara (paDa)mAM ke cittanAM ke buddhinA koI leyaramAM tanmayAkAra thaI jAya, aMtaHkaraNa AkhuMya temAM tanmayAkAra thaI jAya. eTale bahAranuM bhAna jatuM rahe ! e leyaranA AnaMdamAM khovAI jAya. jJAnI ene eka jAtanI jAgatAnI niMdrA ja kahe. jyAre jJAnIonI samAdhi eTale UThatAM, besatAM, khAtAM, pItAM, jhaghaDatAMya samAdhi ! Adhi-vyAdhi-upAdhimAMya samAdhi. mana-buddhi-citta-ahaMkAra, Indriyo. badhuM ja saMpUrNa jAgRtimAM ! ene nirvikalpa samAdhi kahI. niraMtara jAgRta avasthA e ja sAcI samAdhi. AkhA brahmAMDanA paramANue paramANuonI khabara paDe che te kevaLajJAnanI jAgRti !!! sUrya, caMdra (buddhi, mana) bhedAya tyAre AtmajJAna thAya. bhedabuddhino vilaya thAya tyAre vItarAga thavAya ! keTalAkane satsaMga game, paNa temAM mananI mastI jevuM hoya, ghera AvIne badhuM utarI jAya, thoDA vakhatamAM. satsaMgamAM sAMbhaLeluM-kareluM, bhakti, dhUna, kIrtana, te kharA TAIme hAjara nA thAya, te badhuM manoraMjanamAM jAya. tethI sto saMpUjya dAdAzrIe 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho' akhaMDa kIrtana bhakti mATe khAsa cetavelA ke eka ja rAgamAM, mAtra tALIo vagADIne ja karavI, to ja upayogapUrvaka thaze, nahIM to rAgarAgiNImAM ne vAjIMtromAM paDazo to te badhuM jaze mananI mastImAM je bahAra kramika mArgamAM cAle ja che ne, ene mATe dAdAzrI kahe che, gAyako ane sAMbhaLanAro banne tAnamAM ja hoya, niyamathI ja. e manoraMjana ! ane jyAM kevaLa AtmAnI vAta hoya, AtmAno ja satsaMga hoya temAM AtmAnaMda hoya, e satsaMga prasaMge prasaMge hAjara thAya ne nirlepa rakhAve. jyAM kaMI paNa karavAnuM che e bhrAMti che, vijJAnamAM karavAnuM kazuM nahIM, vijJAna svayaM kriyAkArI hoya. bahu dhUna karavAthI mANasa dhUnI thaI jAya. dhUnI eTale nAdurasta mana. asthira mana, vana Treka mAInDa. manoraMjana be prakAranAM. eka adhogatimAM laI janArAM, bIjAM urdhvagatimAM laI janArAM. sinemA, nATaka, pikanika, pArTI, e badhAM adhogativALAM. dharma, kathAvArtA, kIrtana, dhUna e badhAM urdhvagativALAM. manoraMjanathI mana khuza, khuza, khuza thAya, uchALA mAre paNa tarata dUdhanA ubharAnI jema besIya jAya. AtmAnaMdamAM manano upayoga ja nA hoya. mana agAdha manana kare. mana vAgoLavAnI prakriyA kare. vAgoLavAmAM citta nathI hotuM. mana ane citta bhegAM thAya tyAre anaMga vicAro, taraMga vicAro Ave. mana che mahAna prayogazALA, emAM je kaMI mUko to tenuM tAraNa kADhI Ape, buddhinI nirNayazaktinI madadathI. manana mananuM ne ciMtavana cittanuM che. manana eTale manathI vicArI nAkhavuM ne 'huM nAlAyaka chuM, huM sAro chuM evuM badhuM ciMtavana. 26
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevuM ciMtave tevuM thaI jAya. bahu vAMcana zravaNa karavAthI, manana zakti ghaTI jAya che. bahu manana karavAthI ciMtavana zakti ghaTI jAya che. bahu ciMtavana karavAthI nididhyAsana ghaTI jAya che. bahu nididhyAsana karavAthI sAkSAtkAra ghaTI jAya. vicAre te mana ane mati eTale zrutajJAna pariNAma pAme tyAre matijJAna thAya. taraMga, tarka, vitarka, e mananI sUkSma avasthAo che. zekhacallIne thayeluM te taraMgo. ajJAnIne taraMgo kahevAya ne svarUpa jJAnIne lepAyamAna bhAvo kahevAya. tamAma lepAyamAna bhAvothI AtmA nirlepa ja che, e nirjIvabhAvo che. nirvicAra dazA eTale zuM ? manamAM badhI ja jAtanA spaMdano thAya. jJAnIneya thAya ane ajJAnIneya thAya, paNa ajJAnIne ahaMkAra temAM vicare ne jJAnI teno jJAtA-draSTA rahe. e ja nirvicAra dazA ! ne tanmayAkAra thAya tene vicAra kahyA. (28) aMte khovA, matatA phAdhara-madhara ! mAnyatAonI vaNajhAra bhAtabhAtanI ! mana prabhue dIdhuM mAne. prabhunI peDhInuM utpAdana jo mana hota to, badhAnAM mana ekasarakhAM ja na hota ? to manano janma kyAMthI thayo ? mananAM phAdhara-madhara koNa ? e oLakhe te thAya bhagavAna. kyAMya, koI zAstramAM evuM varNana na jaDe. akrama vijJAnI saMpUjaya dAdAzrIe pahela vahelo sAyanTiphika phoDa Apyo, "opiniyana' Ijha dhI phAdhara oNpha mAInDa enDa 'leMgvajha' Ijha dhI madhara oNpha mAInDa. ('abhiprAya' e manano pitA che ne bhASA e mananI mAtA che.) bhagavAne manane banAvyuM nathI. 'e' to mahIM beThAM beThAM A badhuM 'joyA' kare che, jJAtA-draSTA ne paramAnaMdI. mana baMdha karavuM hoya to kharo upAya zuM ? phAdhara ne madharane bhegAM ja nahIM thavA devAnAM. bhASA bolavAnI paNa abhiprAya nahIM rAkhavAno. abhiprAyathI sarjAya laMko, ne vaMdvothI sarjAya mana. IcchAno vAMdho nathI, jalebI khAvAno vAMdho nathI, paNa sArI che, khoTI che, ema abhiprAya Apo to mana sarjAya. abhiprAya Ape ne pAcho pheravIya nAkhe. enA karatAM kolejanuM sarTiphikeTa sAruM ke AkhI jiMdagI phare nahIM. mAMsAhAra karavAmAM sukha che, phAyado che, evo abhiprAya che ? jo nA hoya to maphatamAM mAMsAhAra Ape toya kare ? jamavAmAM khAsa abhiprAya ApI de, 'kaThuM khAruM che." dAdAzrI kahe ke ajJAna dazAmAMya huM kaDhI khArI thaI hoya to temAM pANI reDI deto, hIrAbA nA jANe tema. pati-patnInA jhaghaDA moTe bhAge khAvAmAMthI ja UbhA thatA hoya che. bairI kaMI jANI-joIne kaDhI khArI karatI haze ? so rUpiyA Apo toya nA kare. dareka strI potAnA dhaNI-chokarAMne mATe bhAvathI ja rasoI banAvatI hoya che. 'pote' che kalpasvarUpa ane vicAra AvyA temAM vicaryo. eTale thayo vikalpa, vizeSa kalpa ! vicAra mane AvyA te saMkalpa ane vicArane joyA chUTA rahIne, te nirvikalpa. mananA adhyavasAnane joyA kare te nirvikalpI. vicAra zUnya te nirvikalpI nahIM. saMkalpa-vikalpa karanAro che ahaMkAra. saMkalpa-vikalpa choDAve e jJAnI puruSa. mana virodhAbhAsI vartana kare, ghaDIkamAM koinuM gajavuM kApe, te bIjI ja ghaDImAM 'patiyA'ne dAna kare. mananI bharatI-oTa 'vyavasthita'ne AdhIna che. mana to himAlayamAMya saMsAra maMDAve. bAvAjIe jaMgalamAM mAMDyo saMsAra tema. jJAnIo bhayaMkara bhIDamAM ekAMta anubhave. kudarate pheravyuM che TaMbalIMga berala, emAM lokonAM avaLA-savaLA 28
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAromAM avaLA vicAronA mogarA tUTI paDaze ne sArAvALAnuM AgaLa Avaze. abhiprAya mahIM hoya ke kaDhI khArI che, abhiprAya pradarzita karyo ke mana baMdhAyuM. vANImAM bole nahIM to kazuMya nahIM. kaDhI sArI che, kahe teya abhiprAya ne tevuM mana baMdhAya. manano janma aTakAvavo hoya to baMdha karavA paDe abhiprAyo ApavAnA ! A bhavamAM abhiprAyo baMdha kare to AvatA bhavanuM mana nA baMdhAya. abhiprAya ApavAnuM gamatuM hoya ne nA Ape toya te jokhamadAra ane abhiprAya ApavAnuM nA gamatuM hoya ne abhiprAya Ape to e nathI jokhamadAra ! gamatAvALAnuM bAraNuM khulluM che, mATe eka nahIM to bIjuM pesI ja jaze ane gamatuM nathI tenuM bAraNuM baMdha. tene jokhama ja nahIM kyAreya. jyAM rAga ke dveSa hoya tenI para abhiprAya baMdhAya. hRddha che tyAM abhiprAya ne vaMdvAtIta thayo eTale chUTyo. abhiprAya bAMdhanAra ne sAmo beu ajJAnI hoya to beu baMdhAya, jJAnI, koI game te abhiprAya bAMdhe paNa kyAreya nA baMdhAya. bhagavAna mahAvIra para keTalAya abhiprAyo loko bAMdhatA. paNa mahAvIrane koIne mATe ekuMya abhiprAya na hato. DrAmeTika abhiprAya apAya. DrAmAmAM 'huM bhartuhari rAjA chuM' e bole kharo paNa mahIM juduM ja vartatuM hoya, 'huM lakSmIcaMda taragALo chuM ne mAre ghera jaIne khIcaDI khAvAnI che.' pote kaMI e bhUlI jAya DrAmA vakhate ? vahu AvIne jADI thaI jAya to duHkha. 'pAtaLI karatAM jADI sArI' abhiprAya pherave to kazuM duHkha nahIM. abhiprAyanuM mULa kAraNa zuM ? buddhi ane ahaMkAra. vadhu buddhi te tarata ApI de abhiprAya. 'posTa ophisa ja kholI hoya, abhiprAyo DilivarI karavAnI. jJAnI to te chokarAne najare jue corI karatAM ne bIje divase te Ave pAcho, toya tenA para cora che evo temane abhiprAya nahIM. koInA mATeno avaLo abhiprAya kADhavo hoya to, 'e bahu upakArI che, bahu bahu upakArI che' evuM bolIe ke thaI jAya "plasanuM mAInasa.' mana kazAthIya baMdhAya evuM nathI. mAtra baMdhAya, jJAne karIne. mana kahe, 'paga bahu du:khe che.' tyAre ApaNe kahIe, 'sAruM che, paga bhAMgyA to nathI ne ?" manano virodha karavAno eTale, manane caMpe nA caDhavA dezo. AIskrIma bahu bhAvyo, te kaMI roja roja khavAya ? je bhASAmAM abhiprAya apAya te bhASAnuM mana baMdhAya ane te bhASAmAM mana kAma karaze, bIjI bhASAmAM nahIM ! abhiprAya aMgrejImAM bole to aMgreja mana baMdhAya. abhiprAya koNa Ape ? buddhi ane ahaMkAra be bhegAM maLIne. mahIM game teTalo kacaro hoya paNa moDhe bole nahIM to kazuM nahIM, ne bolAI jAya to dhoI nAkhe toya kazuM nahIM. abhiprAya apAI jAya ne dhoI nAkhe toya mana baMdhAya nahIM. gAyo-bheMso emanI bhASAmAM bole paNa emane abhiprAya nathI tethI mana baMdhAtuM nathI. devalokoya bole paNa abhiprAya vagara. ane A manuSyo, akkalanA kothaLA badhA abhiprAya sahita bole ne bAMdhe mana. bhASA anivArya che, bolAI ja jAya. mATe abhiprAya bAMdhe nahIM to mana nA baMdhAya. mananA phAdhara-madhara jANyA, have mananA dAdA-dAdI koNa ? abhiprAya ane bhASA konuM sarjana ? ahaMkAranuM. ahaMkAra konuM sarjana ? ajJAnatAnuM. ajJAnatA konuM sarjana che ? saMjogonA dabANanuM. abhiprAya ane biliphane kaMI levAdevA nahIM, abhiprAya ane
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjI amuka vastuo bhegI thAya tyAre roMga bilipha kahevAya. roMga bilipha jAya, pachI ja mULathI abhiprAya jAya. badhAmAM sAmrAjya kaSAyanuM, ne abhiprAya e badhI prajA emanI. jyAM sudhI avasthA dRSTi che, tyAM sudhI abhiprAya ApavAnA ja. jyAM sudhI badhI 'phAIlono samabhAve nikAla' nA thaI jAya, tyAM sudhI tattvadRSTi pUrNatAe prakAzamAM thatI nathI eTale ke, atattvadarzana enuM gayuM, eTale ke tattvadarzana thayuM paNa tattvajJAna nathI thayuM. tattvadarzanamAM zuM dekhAya ? mULa tattva, 'huM A chuM' e. atattvajJAna jAya to tattvajJAna thAya. tattvajJAna thAya eTale cAritra hoya ja saMgAthe. e tattvajJAna pachI TheTha kevaLajJAna sudhI pahoMce. jJAnIne koI gALo de, mAre toya, tattvadRSTi sivAya anya koI dRSTithI ene e nA jue. mana e pUrvabhavano mAnelo AtmA che, jIva e A bhavano mAnelo AtmA che. ane yathArtha AtmA e acaLa che. AjanA vicAro parathI khyAla Ave ke, gayA avatAramAM zemAM zemAM ApaNe hatA ? AjanuM mana eTale gatajJAna darzana. saMsAra e samasaraNa mArga che. eTale niraMtara dravya, kSetra, kALa, bhAva badalAyA ja kare. agiyAramA mAIle vanarAjI joI tyAM coMTyA. bAramA mAIle dariyo joyo to tyAM mohyA. teramA mAIle parvato nihALyA to tyAM vaLagyA. paNa te vakhate prApta thayuM bAramA mAIle mAMgeluM te. tethI gata ane vartamAna jJAna-darzana vacce satata gharSaNa rahyA kare. ane enuM ja mULa kAraNa che mananI azAMtinuM. AjanuM vartana gayA bhavanI zraddhAnuM pariNAma che. A bhavamAM badhAM ja vakhANe ke, bhaIne vahu bahu guNiyala ne rUpALI maLI ne bhaIne vahu gamatI nA hoya. gayA bhavanA jJAnanA hisAbe pasaMda karI te maLI ane A bhavamAM bhaIe judI ja DijhAIna cItarI pADI. te gharSaNa thAya nahIM to zuM thAya ? AmAM kono vAMka ? koNa kartA ? koI nahIM. saMsAra anAdithI pravAha svarUpe che. e pravAhamAM jeno jeno saMyoga bAjhayo ne temAM bhaLyo te teno saMsAra thayo khaDo. AmAM bhagavAna te zuM kare ? AkhA brahmAMDanA svAmI, jo ne pUrAyA che A sADA pAMca phUTanI koTaDImAM. A saMsAra saMgharSano aMta kyAre Ave ? jJAnI puruSanA phaoNloara thAya tyAre. (29) tA gamatA vicAro sAme... mananI zuM muzkelI ? bahAra kUtaro bAMdhelo te bhasa bhasa kare, temAM ApaNane zuM muzkelI ? gamatA vicAro ne nA gamatA vicAro, banne kUtarAnI peTha rAkhavAnA. | vidhi karatAM vicAronI vaNajhAra vahevA mAMDe tenuM zuM ? vicAro manane Ave che, AtmAne nahIM. AtmAne koI dahADo vicAra Ave ja nahIM. vicAravuM e manano svabhAva che, te cho ne vicAryA kare. gamatA vicAromAM saheje tanmayAkAra thaI javAya. nA gamatA vicAromAM saheje chUTuM rahevAya. gamatA vicAromAM chUTA rahyA te zaktivAna kahevAya. lagna vakhate rAMDavAno vicAra Ave, to paraNanAro zemAM dhyAna rAkhe ? paraNavAmAM ke rAMDavAmAM ? paraNavAmAM. tema kharAba vicAro Ave to temAM ApaNe bhaLavuM nahIM ne ApaNe ApaNA dhyAnamAM rahevuM. sAruM-khoTuM sApekSa che, taMdra che. sAruM-khoTuM e pudgala svabhAvI che, ene judA jovAM. sinemAmAM nA gamato sina Ave to DhekhALo mArI paDadA cIrI nAkho cho ? tema manamAM nA gamatA vicAro Ave tene kema toDI naMkhAya ? ene to philamanI jema 'jovAnA.' philama 'zaya" ne "ApaNe" jonArA jJAtA.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ maravAnA vicAro Ave to tene kevA bhagADI do cho ? mana haMmezAM zrave che, jhame che, eTale ogaLe che. mana DiscArja thayA kare che, eTale vicarI gayelo che, emAM pharI bhaLe nahIM to e vicAra nA thAya. cArja bhAvamAM vicare nahIM to tene kazI levAdevA nathI. jJAna hoya to mana khalAsa thAya. ajJAna hoya to navuM mana UbhuM thAya. mana to TeTAnI peTha phUTe. phUlakaNIno mAla bharelo hoya to teya phUTe ne surasuriyuMya thAya. mArkeTamAMthI kothaLo bharI zAka lAvyA, te jevuM bharyuM haze tevuM ja nIkaLaze. pUraNa pramANe ja galana hoya. jonArane koNa pajavanAra ? jovAmAM kacAza hoya tene pajave. mananAM vicAro e sUkSma saMyogo che ne pAchA para che ne parAdhIna che. saMyogo joya che ne ApaNe jJAtA chIe. ajJAnIo mATe to, kharAba vicAro Ave to tenI sAmethI dRSTi pheravI levAnI. nahIM to e Akhoya kheMcAI jAya. zuddhAtmAnI dRSTi paDatAM ja, mana-buddhi-citta-ahaMkAra baMdha thaI jAya. sAdhako hajAro varSothI kahetA AvyA ke "manane mAro." kharA zAstrakAroe kahyuM, 'manane jIto.' manane jItavAmAM sUkSma aham zuM nathI chUpAyelo ? tethI pUjaya dAdAzrIe bodhyuM, 'manane juo' ! hitakArI ke ahitakArI vicAro hotA ja nathI. vicAra mAtra zeya svarUpe kADhI nAkhavAnA. kharI jAgRti to kone kahevAya ? vicAra AvatAM pahelAM ja samajAya ke A to joya che ne huM jJAtA chuM. evo karavo ke, copaDI vAMcatA hoIe tyAre akSaro jema vaMcAya tema 'huM zuddhAtmA chuM' ema akSare akSare vaMcAvo joIe, vagara copaDIe. to e uttama, upayogapUrvakanuM gaNAya. AmAM jonAra koNa ? prajJAzakti. kharAba vicAra Ave tyAre saheje juduM rahevAya. eno lAbha laI levAno, tene badale tyAre pote kaMTALe. ene AnaMdapUrvaka juo ne ! kharo TAIma Avyo karIne ! avaLA vicAra to Ave, paNa ApaNe sAme pratibhAva mUkavo paDe. mana to jJAnInuMya avaLuM dekhADe. tyAre kaMI dhUna bolAvI, 'dAdA dAdA...' bolavuM, game te goThavI devuM. mahemAna Ave tyAre zuM thAya ? manamAM thAya ke atyAre kaMIthI mUA AvyA !!! te buddhi kUdAkUda kare ne mana pachI caMpe caDhe. 'mUDa' kone lAgu paDe ? manane ke ahaMkArane ? manane. mUDa e che pudgalano guNa. mUDa eTale jAgRti koI eka jagyAe ramyA kare, citteya emAM jhalAI jAya ne bIjI koI vAta ene game nahIM. kharI jAgRti kone kahevAya ? lAla dhare to lAla thaI jAya ne lIluM dhare lIluM thaI jAya te ! bahAranA dravya jevuM 'peluM" thaI jAya. jJAnIneya mUDa hoya paNa te sAmAnA puNyanA AdhIna ! | homamAM' rahIne 'phorena'nI phAIlano nikAla kevI rIte karavo ? 'pote' zuddhAtmAmAM rahe to prajJA enI meLe nikAla kare. banyuM te 'vyavasthita' eTale mana samAdhAnamAM rahe. koI gALa bhAMDe tyAre aMtaHkaraNanI sthiti kevI hoya ? paheluM mana gUMcAya pachI buddhi ane saMkore. jema bairI dhaNIne caDhAve tema. buddhi kyAre saMkore ? jAgRti hAjara nA hoya tyAre. mana kevA prakAre gUMcAya ? pharI pharI enI e jagyAe gUMcAya ane ahaMkAra sahI kare, buddhi nakkI kare te pramANe. AkhI jiMdagI dehane sAcavyo, ThaMDI-garamImAM badhI ja sagavaDo ApI, roja navaDAvyo-dhovaDAvyo paNa manane sAcavyuM kadI ? manane sAcavyuM akrama jJAna prApti pachI jAgRti jene rahetI hoya, teNe to mAtra vicArone tuM joya ne huM 'jJAtA' eTaluM ja bolIe ke tarata e chUTuM paDI jAya. ane jene zuddhAtmAnI jAgRti nA rahetI hoya, teNe 'dAdA, dAdA' karavuM ke "huM zuddhAtmA chuM' bolyA karavuM, jApa karavo toya vicAro baMdha thaI jAya. 'eTa e TAIma' eka ja kriyA hoya. zuddhAtmAno jApa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM pachI mana sAm nA thAya to zuM kare ? mananeya oDhADavuM paDe, maphalara vIMTavuM paDe. dAdAzrI kahe, amAruM mana ane vANI maphalara vITelI hoya. pahelA mana sthira thavuM ghaTe, mana sthira zI rIte thAya ? pahelAMnA kALamAM jJAnIo sva-puruSArthathI sthira karatA. A kALamAM evI konI tAkAta che ? eTale AtmajJAnI pAse prathama mananA khulAsA thAya, tenuM jJAna sthira thAya, tyAM sudhI vItarAga mArga maLe nahIM. - manane samAdhAna zI rIte ApavuM ? gADI mATe khUba rAha jovI paDe tyAre zuM thAya ? 'vyavasthita' che kahetAM ja mana zAMtatAne pAme yA to maMtro bolavA ne manane vyasta rAkhavuM. mana jyAM jyAM jAya, tyAM tyAM samAdhAnane pAme. e kyAre ? jyAre dehAbhimAna jAya tyAre. mana keLavyuM tyAgathI ke saMyamathI ? bhoMya para sUvAnuM sAdhuoe mana keLavyuM hoya to, temane pachI traNa gAdalAmAM sUvaDAvIe to UMgha Ave ? tyAgathI keLavyuM hoya to nA Ave. saMyamathI, jJAnathI keLavyuM hoya to Ave. sAdhuo badhuM bheguM karIne zA mATe khAya ? jIbhane svAda coMTe nahIM tethI. bhAtabhAtanuM khAvAnI IcchA ja nA thAya pachI. vANIno ne dehano saMyama Ave, paNa manano saMyama kevI rIte Ave ? mana koInuM avaLuM dekhADe to e 'upakArI che, upakArI che" kahevuM. manano saMyama tenAthI sadhAya. koI mANasa amuka vAta mana upara ja nA le to ? mana upara levI ja joIe. mana para zaTara nA pADI devAya. manane ogALavAno suavasara kema javA devAya ? te samaye 'jJAtA-draSTA' rahyA eTale saheje mana UDe. baherA mANasane gALo daIe to ene kazI asara nA thAya, to te zuM saMyama kahevAya ? saMyama pariNAma jJAnI pAse saheje varte. e saMyama sukhanI vAta ja zI ? mana je je pajhala (koyaDA)mAM Dijholva thayuM (DUbI gayuM) hoya, te te pajhala solva (ukela) thAya ke mana thaI jAya khulluM. manobaLa keLavavA zuM karavuM ? AtmAne jANavo paDe. nizcaya koNa kare ? mana ? nA. to koNa kare ? buddhi. nirNaya jaladI na levAya te che buddhidoSa. vicAra phaLIbhUta karavA zuM karavuM ? sTroMga (daDha) nizcaya karavo. sTroMga nizcayane koI na rokI zake, bhagavAna paNa nahIM. (2.10) mata kA calatA tata cale... 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho' bolavAnuM dasa miniTathI vadhAre nA game to ? davAkhAnAmAM javAnuM game koIne ? TADhamAM skUlamAM javAnuM game chokarAne ? nAgamatuM to DikzanarImAM ja nA ghaTe. nA gamatuM kADhI nAkhavuM enuM nAma puruSArtha. bheMsaneya davAkhAnAmAM kevI kheMcIne laI jAya che. 'nathI gamatuM' kahIe ja kema ? 'nathI gamatuM' kahIe eTale e caDhI bese. 'game ja che badhuM', kahIe ke nA caDhe kazuM. nA gamatuM thAya ja kema ? 'banyuM e ja nyAya,' 'vyavasthita', pachI mana kyAMthI pADe bUmo ? pote paramAtmA ne bUmo pADanArAM nyUTrala badhAM ! manane kahIe, tuM paDa, tuM DUba, huM nahIM. nathI gamatuM kahyuM ke paDI hathakaDI. zaktio pAra vagaranI vadhe, nA gamatAnI sAmuM kare tyAre. saMpUjya dAdAzrIne sarva hakka hovA chatAM, kyAreya koIe joyuM nahIM hoya ke, emane A vastu nA gamI. dAdAzrI kahe che, amane kyAreka bapore vaheluM UThavuM paDe, to mana bUmAbUma kare to tenuM ame kyAreya nA sAMbhaLIe, ene "geTa AuTa' karI daIe. khAvAmAM kaMI mana bUma pADe, to tene kahIe, bhikhArI che ke, mAMgaNI kare che ? jamavAmAMya niyama mujaba ja levAnuM. nahIM
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ to mana paDe lapaTuM ne Akho divasa kakaLATa kare. dareka bAbatamAM paraphekTa ne ekyureTa, e dAdAzrInI khAsiyata. nA gamatA keTalAya loko dAdAnI pAse AvelA, chatAMya emaNe badhAMyane gamatA karI nAkhyAM. mana bUmAbUma karatuM hoya tyAre zuM karavuM ? ene ApI devo TAIma maLavAno. varkIga TAImamAM manane miTIMga TAIma kema apAya ? DaoNkTaro maLavAnA TAImanAM pATiyAM mAre che ne ! manane doravIe ApaNe, ApaNe nA doravAIe manathI. mana ApaNA dhyeyanA viruddha dekhADe tyAre, virodhInA pakSakAra thaI javAya che. to to mana Akho dhyeya UDADI mele. potAnI laoN buka pramANe calAya ke jJAnInI AjJA pramANe ? potAnI laoN buka pramANe cAlanArAnI zI gata thAya ? phakIra nA gaNe vastIne ne vastI nA gaNe phakIrane. apavAdamAM nA gamatuM zuM zuM hovuM ghaTe ? vyasano ne lokaniMdya vartana. nA gamatAmAMthI abhAva, tiraskAra ane bhaya UbhuM thayA vinA rahe ? korTe javuM kone game ? smazAnamAM javuM koIne game ? nA gamatI vAtano bhaya pesI jAya. nathI gamatuM, nathI gamatuM bola bola kare to, tevI sAyakolojikala IphekTa thaI jAya ne 'game che, bahu game che' bolyA kare to, tevI sAyakolojikala IphekTa thaI jAya. jevuM ciMtave te rUpa thaI jAya, e che AtmAno svabhAva. dAdAzrIne koI pUche, 'tAva caDhyo che ?" tyAre teozrI zuM kahe ? "nA, kazuM nathI." (hoya ekaso cAra DigrI tAva toya !) 'vyavasthita'mAM je ho te bhale ho ! 'dAdA jevuM thayuM che', teNe pakaDavI vATa te. khoTuM, khoTuM tarIke draSTimAM AvyuM te gayuM. mana to jJAnI pAsethI bhagADe. mananA kahyA pramANe cAlanArano bharoso zuM rakhAya ? mananA kahyA pramANenI pote laoN buka rAkhI che. ne ? eTalA ja sarkalanI ne ? pAchuM uparANuMya tenuM ja le le karavAnuM. mana ja uparI TharyuM ne ApaNuM ? tethI kabIra sAhebe cAraso varSa upara kaheluM, "manakA calatA tana cale, tAkA sarvasva jAya.' mATe dhyeya pramANe, nizcaya pramANe ja calAya. ApaNuM AjanuM plAnIMga zuM che, e pramANe karavuM. mananA kahyA pramANe nahIM. 'nathI gamatuM chatAMya karuM chuM' evuM kadI mahIM thAya ke nahIM ? e thayuM eTale levANuM uparANuM mananuM. brahmacaryano nizcaya koNe karyo ? 'ApaNe' ke 'mane' ? mananA tAbAmAM rahenArAno to mane ja nizcaya karyo gaNAya. mananA kaMTrolamAM AvI javAyuM che ? pratikramaNa, nava kalamo, vidhi vi.nA prayogo karI pAchuM thaI javAya sadhdhara AtmabaLamAM. mana to sAmAyikeya nA karavA de. are, sAmAyikamAMthIya UThADe ! brahmacarya pALavAvALo to kevA sTroMga manobaLavALo, nizcayabaLavALo hoya ? TheTha sudhI brahmacaryavALA ja raste jAya. mananA kahyA pramANe cAlanArAne mana cha mahinA pAchaLa paDe to paiNAvI naMkhAve ene !! je nizcaya thayA pachI kyAre pherave nahIM, te kharuM ! nizcayavALo manane te gAMThato haze ? mananA kahyA pramANe cAlIne, gharanAne tarachoDa mArIne koI mokSe jaI zake ? pataMga cagAvavAnuM mana thAya ne ? te mana cage ke pataMga ? pataMga cagAvavAmAM sukha che e mAnyatAnA AdhAre ja, pataMga cagAvAya ne ! pataMga cagAvavAnI nathI, jovAnI che. zAne mATe ? sUryanA kiraNo AMkhamAM jAya, makarasakrAMtinA divase. rAjA phaTAkaDA jAte kyAreya phoDatA haze ? majUro phoDe ne rAjA jue. mana eTale gayA avatArano bharelo mAla ane AjanA avatArano
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenI tamAma prakAranI kheMco, Agraho tUTyA, tene vare paramAtmapada. jJAnInI gALa paNa lAge jene mIThI, te kharekhara adhyAtmanA keTalAMya pagathiyAM pAra karI jAya. 'zuddhAtmAnI sITa' para sadA sahajAnaMda ane "caMdunI sITa' para jhaTakA 440 vaoNTanA ! mahIM gharSaNa cAle niraMtara gata-vartamAna jJAna vacce, jayama ramata vaoNlIbaoNlanI, jIte vArApharatI ! zuddha brahmacarya jene pALavuM che, teNe to e siddhAMtane kAyamI vaLagI rahevuM. ApaNA siddhAMtane toDato eka paNa vicAra AvatA veMta ja, siddhAMtanI viruddha mana jo jarAka bole, to tene dabAvavAnuM nahIM, tene kahevAnuM ke tArI vAta amane mAnya nathI. kAraNa ke amArA siddhAMtanI viruddha che. mAla zuM bharyo ? jJAnIe mokSane lAyaka dekhADelo mAla. te pAchalA mAla pramANe calAya ke AjanA ? mananA kahyA pramANe cAle, te nabaLAI nahIM to bIjuM zuM ? hajI mananA kahyA pramANe cAlavuM che ? nahIM ? to deDha, aDaga nizcaya karavAno e pramANe nA cAle, tyAre cAle buddhinA kahyA pramANe, teya aMte to thaI jAya buddha. ApaNe to puruSa thayA, have cAlavuM svapuruSArthathI ! pUjaya dAdAzrIe eka bhAIne evuM kaheluM, 'puNya haze tyAM sudhI amArI saMge rahevAze. puNya paravAraze to vaDodarAmAM haze toya pAse nahIM avAya." ane pachI e ja bhAI mATe evuM ja banyuM. phorenarsa sadA cAle mananA kahyA pramANe, tethI ja sto vAta vAtamAM le DAyavorsa ! ane ApaNe tyAM ? eMsI varaseya mAjI kahe, bhavobhava A ja dhaNI maLajo ! manane jItavAnA mArgamAM cho ? manane jItavA mATe to, mananI vAta dhyeya viruddha hoya, tene turta ja kApI nAMkhavI. jamavAmAM mananA kahyA pramANe jamAya ? niyama karyo hoya te pramANe ja jamAya. potAnuM dhAryuM karAvavA zuM kare? kheMca, Agraha ne aMte jakke caDhe. jakka pakaDavI eTale khAvI adhyAtmanI bhayaMkara khoTa. kaMI paNa pakaDa pakaDAya to pote pachaDAya A pRthvI para ane jene tamAma prakAranI pakaDo chUTI gaI che te pahoMce saDasaDATa siddhazIlA para ! samajIne samAze to saraLatAthI ukela Avaze, nahIM to athaDAIkUTAIne, mAthA bhAMgIneya sAna ThekANe Avaze. | mana je batADe e che pUrvabhavanA Agraho badhA, temAM have kaI game bhaLAya ? manamAMthI gamatuM-nA gamatuM gayuM, pachI game te thAya to zuM vAMdho? prajJA prApta thayA pachI, mana ane prajJA vacce ja gharSaNa thAya, ahaMkAra to prathama ja jJAnI phrekacara kare che ne ? jJAnI mananA kahyA pramANe kadI nA cAle, siddhAMta nakkI karyA pramANe ja cAle. pratyeka vyaktinI prakRti pramANe abhedabhAve vyavahAra Acare e jJAnI sivAya konuM gajuM ? gopIo ne kRSNa vacceno prema sAkSAt jovA maLe evo, dAdA ane mahAtmAo vacce. jJAnInuM mana kadI koInuM avaLuM na batADe. mana joDe kaLAthI kAma kADhavuM. eno TAImIMga cUkAvI devaDAvavo. mana-buddhi-citta-ahaMkAra, sarvene dhyeya pramANe doravAnAM. badhAmAM zuddhAtmA jue eTale citta zuddhAtmAmAM ja rahe. buddhi dhyeya nakkI kare eTale emAM ja rahe. ahaMkAra paNa buddhi saMge ja vicare. rahyuM mana, je ekalAne sAcavavAnuM. dhyeya zuM ghaTe ? dAdAnI pAMca AjJA pALavI che te.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeTaluM opana mAInDa rahe eTalI samajaNa khIlI kahevAya. vicAraka to tene kahevAya ke navuM ja vicAre. kharo vicAraka koNa ? keTalAya avatArathI manuSya thato Avyo hoya te. zIzInA bUcanI jema mana paNa keTalIka bAbatomAM lapaTuM paDI gayeluM anubhavyuM che ? binajarUrI mananI citarAmaNanI kadI gaNatarI karI che ? be khoTa keTalI khavAya che ? manamAM rAkhavAnI vAta moDhe lIkeja karI nAkhe. ekalo ekaloya baDabaDa karato ja hoya. te zeTha dukAne jatAM bhUlathI AgaLa nIkaLI gayA hoya. manane paTAvIne paTAvIne kAma kADhavuM. ene kahevuM ke mAruM ATaluM mAne to tane AIskrIma ApIza. avaLo vicAra Ave eTale ene Thapako Apavo, ene kahI devuM, "mArAmAM tAre Dakho nahIM karavo ne tArAmAM ame Dakho nahIM karIe. rAtre UMgha AvatI hoya to, cUMTI khaNI jagADavuM, 'bahu dahADA UMdhyA ! mana pAse bahu tyAga karAvIe to te ciDAyeluM rahe. jJAnavALAe manane zeya karI juduM rAkhavuM. ajJAnadazAvALAe to sAma-dAma-daMDa-bhede karIneya manane ThekANe rAkhavuM paDe. mana kahe tenAthI UMdhuM karIe to mananuM calaNa tUTI jAya. mana lobhI hoya to paisA rastAmAM veratA veratA AvavAthI mana chUTuM thaI jAya. mAnanI Teva paDI hoya tyAre apamAnanI jagyAe manane laI javuM. mana navaruM nA paDe eTale ene nityakramamAM vyasta rAkhavuM. graMtho vAMcavAno moha, vyAkhyAna karavAno moha, tyAga karavAno moha, A badhA moha ja che te mUrNita karanArAM che. mananA jAtajAtanA khorAka ja che ne ? pepara vAMcavuM eya khorAka kahevAya. manane jagata kalyANanI bhAvanAmAM vALI do, enA jevo manano khorAka bIjo varlDamAM kayo hoI zake ? (2.11) mananI mUMjhavaNono ukela ! korTamAM Ama bolIza, tema bolIza, ema vicAra kara kara kare, tyAre aMte zuM thAya ? dhabaDako ja vALe. sahaja bhAve, vicAryA vinA ja 'paddhatasara'nuM bolAya. vicAravuM e che guno. sahaja AvelA vicArone ja enTrI apAya. vicAravAmAM AMtarazakti haNAya. kevaLa AtmasaMbaMdhI ja divasonA divaso sudhI avirata vicAradhArAne jJAnAkSepakavaMta kahevAya. zrImad rAjacaMdrane jJAnAkSepakavaMtanI sthiti hatI. pUjya dAdAzrIne paNa jJAnapUrve evuM raheluM. vicAravAnI paNa hada hoya ne ? muMbaI zaheramAM gADI hAMkanAra zuM vicAra karato hoya ke AgalI galI Avaze pachI jamaNe vALIza, pachI polisa signala Apaze pachI sTopa thaIza, ne mANasa Avaze tyAre beka Ama mArIza !!! nA. bahu akkalavALAne UMdhA vicAro vadhu Ave. sUtI vakhateya ugharANInA vicAro Ave to ? vicArone kahIe, 'davAkhAnAno TAima pUro thayo, davAkhAnuM baMdha che, kAle Avajo." tema vicArone kahI devAnuM. vicAra sthira rahI zake ? koInAya rahI zakelA nahIM. mana to niraMtara ogaLyA ja kare. ene juduM jovA-jANavAnuM. mana bagaDe eTale bagaDe zarIreya. rogiSTa cIDiyAM ja khAto hoya. mana rogI thAya ke badhuMya rogiSTa thaI jAya. akrama vijJAna mananAM rogo maTADe. tIrthakaronuM mana kevuM suMdara haze ! tadana nirogI ! dehaya tadana nirogI ne vANIya tadana nirogI. nirogI mana eTale zuM ? kyAMya kazI harakata ja nA Ave. moLuM, khAruM ke kaDavuM je khAvAnuM mUko paNa manane asara nA thAya. 41
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ khATAMno roga manamAM peTho hoya to te khATuM khAvAnuM khoLe. viSayano ke khAvAno roga keTalAka sAdhuone kADhyo hoya, paNa mAna, kIrtino roga kronika thaI gayo hoya. akrama vijJAnanI anokhI DispensarI (davAkhAnuM) thakI jUnA roga jAya, navo roga thavA nA de ne meLavelI taMdurastInuM rakSaNa kare. 'jJAnI puruSa' badhA ja prakAranAM oNparezano kare. are, vANI to jarUra paDye evI nIkaLe ke vagara julAbe (mAnasika) julAba thAya. saMsAra khaDo rahyo che mana bagaDyAthI. | vicArono svabhAva ja vicitra. game tyAre game tevA vicAro Ave. maMdiramAM khATakI vADe jAya tevA vicAroya Ave. chatAM e badhA che bAhya bhAvo. jJAnIoya sAmAnA manane AnaMdita rAkhavA pUrepUro vyavahAra kare ! pUjya dAdAzrIya hIrAbAnI pUrepUrI khabara rAkhatA, Adarza pati tarIke ! mahAtmAonAM manane kAyama rAjI rAkhatA. mana to nita nita navuM mAMge. chatAMya roja roja enuM e ja ghara, enI e ja kholI, eno e ja palaMga calAvavuM ja paDe ne badhuM ! roja roja A badhuM navuM kyAMthI lAvavuM ? kyAMthI maLe ? akrama jJAnanI prApti pachI eka prayoga karyA karavAno. jenA AdhAre ja saMsAra khaDo rahyo che. te AdhArane ja toDa toDa karavAno. e AdhAra kayo ? mananA paryAyomAM pote tanmayAkAra thAya che. AdhAra apAyo tyAM nhoya mArA, joya mArA karIne e AdhAra toDa toDa kare to tUTe anAdino abhyAsa. saMsAranI mIThAza kone varte che ? AtmAne ? nahIM, ahaMkArane. (2.12) vijJAna, mata vazatuM ! mana ApaNA vazamAM che ke ApaNe mananAM vazamAM chIe ? ApaNe kaI vAtamAM svataMtra chIe ? UMghavAmAM ? jAgavAmAM ? khAvAmAM ? ApaNuM calaNa kyAM che ? mana kAbUmAM Ave to ja calaNa rahe. mana vaza kyAre thAya ? jyAre nija svarUpanuM bhAna thAya, jJAna thAya tyAre. jJAna kyAM thAya ? bhedajJAnI pAsethI. paisA gaNatI vakhate mana vaza varte che ne ? saMtoSa hoya, tyAM mahIlA badhA mathurAo cUpa. mananA nigrahanI jarUra nathI, manane jJAnathI vaza karavAnI jarUra che. anaMta avatArathI mana vaza karavA mathyA, chatAM na thayuM mana vaza kadI. mana vaza varte tyAre varte sAcI samAdhi. tyAM sudhI 'oMDala samAdhi' gaNAya. jJAnI eTale dehadhArI paramAtmA ! hatheLImAM mokSa pakaDAve e. mana na thAya kadI amana, mana to thAya vaza maLe jJAna ! mana vaza tene varte jaga vaza ! mana to moTA moTA RSionA vratamAM ne tapamAM bhaMga karAvI detuM. to evA mananI sAme kAunTara (sAmAvALiyo) vicAra to mUkavo paDe ne ! e mUkIe to mana vaza thatuM jAya. AmAM AtmA che sadA nirlepa. baraphane TADha ke garamI lAge ? AtmAno svabhAva ja paramAnaMdI, tene ciMtA-duHkha kazuM aDe ? mahAtmAne jJAnI puruSanI AjJA zuM che ? mana e zeya che ne pote jJAtA che tyAM ja mana vaza vartAya. mana jItyuM te thayo jagatajIta. jenuM potAnuM mana potAne vaza varte te sAmAnuM mana vaza vartAvI zake. pUjya dAdAzrIne hajAro strIpuruSonAM mana saMpUrNa vaza vartatAM, saMpUrNa abhedapaNe ! bAkI, pAMca jaNanAM mana vaza vartAvavAM e moTA moTA saMtonA gajAM nahIM. jJAnIne mana vaza thAya to ja pragati thAya AtmArthInI. to ja 44
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnIe cIMdhelA mArge cAlI zake. saMto-sAdhuo sAdhaka-bAdhaka hoya, tethI temane bhaktonAM mana vaza nA varte. jJAnIne sva mana saMpUrNa vaza varte. jJAnI puruSane citta to moralI AgaLa sApa Dole tema zuddhAtmAmAM hoya. temano ahaMkAra to devalokoya darzana karavA doDe tevo hoya. ane buddhi to saMpUrNa khalAsa, abudha dazAne pAmelA hoya. koI game tevI gALo de, mAra mAre toya mana kazuM ja nA bole ne uparathI varasAve varasAda AzIrvAdano. jyAM sudhI draSTibheda che, tyAM sudhI vicArabheda che ! vicArabhedano vAMdho nathI, manabhedano vAMdho che ! - jJAnI koInuM mana toDe nahIM, emanuM mana koI toDavA phare toya ! pyoriTI vadhatAM vadhatAM pAradarzakatAne vare. pUjaya 'dAdAzrI' ne koInA mATe kicitmAtra ahitakArI vicAra nA hoya, hiMsAnA vicAra nA hoya. buddhiya saraLatA ne abudhatA pAmelI ne ahaMkAra to saMpUrNa kSaya thayelo hoya. pUjaya dAdAzrInuM mana AkhA brahmAMDano bhAra jhIle tevuM hoya ! dAdAnA mana jevuM mana ApaNuM thaI jAya, to ApaNe paNa jhIlI zakIe muktapaNe AkhA brahmAMDano bhAra !!! * DaoN. nIrubahena amIta sAmAnuM mana vaza karavuM kaI rIte ? bhagavAna mahAvIre cIMdhelI rIte. pratikramaNa-pratyAkhyAna karIne. vItarAgane paMthe prayANa karanArane pratikramaNarUpI zastra sAMpaDe, pachI maMjhile pahoMcatA koNa rokI zake? mana vaza karavA jJAnI thavuM paDe. je jagathI hAryo te ja jagajIta banyo ! pachI e kyAreya manathI hAre nahIM. akramanA mahAtmAo mokSamArganI ekadama 'hAI posTa para pahoMcyA che, sarvArthasiddhanI siddhi sama !!!! | game tevA gunAo thayA hoya, paNa te jJAnI pAse khullA karIe to mana thaI jAya khulluM ne e guno pharI kadI nA thAya. koInuM mana ApaNAthI juduM paDyuM, to ApaNe kevaLajJAnathI judA paDyA. mana sAmAvALiyuM nA thavuM ghaTe. koIthI mana juduM paDyuM to jANavuM ke ahIM paDyo moTo prakRtino doSa ! koInuM mana ApaNA thakI na tUTavuM joIe ! mana hoya to matabheda paDe. jJAnIne mana ja nA rahyuM hoya to matabheda paDe kyAMthI ?
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ je che che che ? 6 & (anukramaNikA) khaMDa-1 aMtaHkaraNa [1.1] aMtaHkaraNanuM svarUpa vibhAjana, aMtaHkaraNanuM! 1 cittanuM svarUpa ! aMtaHkaranI prakriyA !! 2 buddhinAlayaNa ! mananuM svarUpa ! 3 ahaMkArano svabhAva ! [1.2] aMtaHkaraNanI kAryapaddhati pArlAmenTarI paddhati, aMtaHkaraNamAM... 9 nathI buddhi eksI 'pagala'! e banne jANe ke vaDApradhAnane presiDanTa! 11 buddhi, prakAza svarUpe! vicaravAra samaja, e paddhatinI ! 1ra mananuM vajana? aMdaranuM pRthakkaraNa... 14 "ene nathI saMbaMdha, mULa AtmA saMga ! koNa konuM uparI ! 14 yAdazakti konI bhUmikAmAM? tejasa zarIra - aMtaHkaraNane AtmA! 17 ...tyAre sthiti aMtaHkaraNanI kevI ? mana e che phijhikala! 18 bane mana zuM zivasvarUpa ? [13] aMtaHkaraNano dharma ! dharma, AtmAno ne aMtaHkaraNano! 32 jJAna pachInuM aMtaHkaraNa ! ekeDiscArja pariNAma! 33 [1.4] dehamAM darekatA vizeSa sthAna emanAM bhaugalika sthAno ! 36 bheda, sthaLa ane sUkSmanA ! [15] utkrAMti, aMtaHkaraNanI aMtaHkaraNanI sthiti, tiyacImAM! i karma baMdha, kaI yonimAM? manano vikAsakrama! 41 bALakanuM aMtaHkaraNa ! [16] aMtaHkaraNa tevuM bAhAkaraNa paheluM aMtaHkaraNamAM pachI bAhyakaraNamAM ! 45 bhAvino bhAsa ! [17] zuddhi, aMtaHkaraNanI mULa mArganI ADagalIo! 49 aMta:preraNAnI mUlavaNI ! zuddhinA sAdhano ! p jIva ane aMtaHkaravunuM bhedana! bahuphera, beu zAMtimAM... pI [1.8] aMtaHkaraNa sAme jAgRti khAnAro, jANanArone jAvanArAne jANanAro !56 'e' na jue jJAnI ! zeya-jJAyaka judA sadA ! jI jJAnInuM aMtaHkaraNa ! jayanAro, vicAranAro ne jonAro ! 63 lekhelagAhe jiMdagAnI ! khaMDa - 2 matanuM vijJAna [2.1] mata, zAMtitI vATe.... dhArmika pravRti samaye mananI moMkANa ! 67 dareka dardI azAMtino ! mALA karatAM manane joyA karavuM! 68 ApaNuM mana, ApaNo ja phoTo! prayatno, khIle bAMdhavAnAM.... - zAMtikhape ke paramAnaMda ? na kahevAya ane AdhyAtmika ! 1 vasvarUpanI bhajanA..... zuMroga che vyagratAno? 2 mananI zAMti e ja AtmajJAna? noTo gaNatI vakhate ! 73 bheNacaMcaLa, koNa acaLa ? ekAgratA, IviMga TANe! 6 mataniSkriyato bApajI taDabUca! jarUra, sAcA bhomiyAnI ! ja manolayathI mokSa ? [2.2] mata, mamatA dharmamAM.. cUkyo 'pote nijadharma! 2 namarAya tALuM manane! mana che mananA dharmamAM! uM tyAre vicAra e karma! IndriyonuM saMcAlaka, mana ! [2.3] matanI upayogitA, mokSamArge mokSe javAnuM nAvaDuM ! 99 nadabAvAya manane kadI ! mananuMvirAdhAbhAsI vala! 18 manabinanajIvana? vartamana jayamaraDAra... 16 manano nAza ke manathI judAI ? mana, Indriyo, badhAM vItarAgI ! 18 vicAronuM zamana zI rIte? mananuM 'oNparezana' ! 11manamAM bhaLe AtmabhAvAsti! [24] matanuM sAyaMTiphika svarUpa manane laIne... 119 emanI utpatti zemAMthI ? herAnagati mananI? 119 esAyolojikla asara che? mana, jIvaMta ke mRta? 121 vicAranI sthiti sArI ! jaDa panizcatanacetana ! 122 aravicara-acara ! mana, magaja ne AtmA ! 123 paheluM pIchaNa potAnA manane! hRdaya na mAne, mananI vAta.... 125 .ene kahevAya vijJAnI ! [25] vicare to vicAra svarUpa, vicAranI bhUmikAnuM! 13ra phera vicAra 'Avyo' ne'karyo' mAM ! 114 115 145
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 . 1p ra6ra 14 vicAra vAMce, buddhi neahaMkAra ! 133 enA e jJAnI! eTecamenTamana saMge... 13pa AraMbha-pariha! pote vicare to ja vicAra ! 13pa bhAvamanathI ja karmabaMdha ! pachI na rahyuM vicaranAra koI ! 137 cArja mana, DiscArja mana ! tanmayAra thanAra koNa? 18 guktio, traNa prakAranI.... 'kara vicAra to pAma' e zuM? [26] graMthibhedata thakI tirthathadazA ! Ama baMdhAya manograMthi! 153 rahI gayelI graMthi ! vadhAre vicAra, tenI gAMTha moTI! 15 jJAnInuM mana ! 171 jema goLanI pAse mAkhIo ! 158 mananAM 'rivolyuzana'! manograMthi chedAya kaI rIte? 10 mahAvIranuMmana samayavartI ! 14 phoDa, yAdanone graMthino ! 163 akramanA "mahAtmAonuM mana! 174 A che InDiyana pajhala! 165 manarivolvIMga (gatizIla) sadA jJAnInuM !17pa saMyoga maLatAM phUTegAMTha ! 166 thayA vItaSa, bAkI vItarAga ! - 177 abhiprAya paDatAM coMTe! 169 kyAre thAzuM bAhyAMtara nitha ? jJAnI ogALe gAMTho ! 169 [27] matanI avasthAo, mokSamArgamAM.. e kahevAya mana:paryava jJAna! 181 dhUnI eTale nAdurasta mana ! mana paranI chAyA ! 183 manoraMjana ke AtmaraMjana? jJAnInabAdhabhAre mana:paryava jJAna! 183 banne AnaMdamAM phera, apAra ! e to khovAyA mananAleyarsamAM ! 184 mananI agAdhamananazakti! bhrAMti eya eka nazo ! 186 Ama phaLe, manana ane ciMtana! e samAdhi ke UMgha ? 188 e che mananA paryAya ! tyAra pachI pragaTesvayaMprakAza ! 189 nirvicArI pada, jJAnInuM! bhagavAna buddha ane mahAvIra bhagavAna! 190 nirvicAra dazA zakya kharI ? vicAronuM ekatrIkaraNa ! 10 nirvicAra-nirAkuLa-nirAlaMba ! mananI mastI ne AnaMda AtmAno ! 19ra vicaryo evikalpa ! karoLiyAnA jALA jayama! 193 saMlpa-vikalpa kaDhe jJAnI ! gAyaka tAnane lIdhe ja gAya! 14 mananuMvirodhAbhAsI vartana! nathI sukha, mananI paravazatamAmAM ! 199 mAMDa mana saMsAra jaMgalamAMya ! [28] aMte khoLyAM, matanAM phAdhara-madhara ! dIdhuM mana prabhue? ra16 mana baMdhAya, jJAna karIne! mana kyAMthI janyuM? 216 Ama mananuM samAdhAna lAvo ! enA ja amerikana sAyanTisTene! ra18 mananI mA ! enathI mA-bApa enAM ! 219 nabolyA, to kazuM nahi! A che, mananAM phAdhara-madhara ! 219 'leMgaveja' to anivArya! phAdhara-madhara cheTAM, to janmanA beTA ! ra0 emAM kAraNa-kArya jevo phera! zuM IcchAmAMthI mananahi? rarara vAstaviktAenathI abhiprAya ! javAba parathI ja rakama ! 223 abhiprAya, jIvato ke maDadAla? Ama paDe graMthi! rarapa roMga biliphathI abhiprAya! jamavAmAM abhiprAya ! 227 bIjA bhavamAMya joDe... mana baMdhAya,pradarzita abhiprAye! rara9 mananAM dAdA-paradAdA keNa? snenathI jokhama! ra31 badhAmAM sAmAya to kaSAyanuM joyA karavA abhiprAyone! ra3ra tattvadRSTiyAna abhiprAya ! abhiprAya kyAre konA para? ra33 AjanuM mana, eTale gata bhavanI mAnyatA ! rajI meTika opiniyana! ra34 'gata' ane 'vartamAna' jJAna-darzana! abhiprAyanI ja bhAMjagaDane! ra3pa mana che gata bhavanI 'samarI' ! abhiprAyanuM mULa kAraNa? ra36 saMgharSa e be mana vacce ! [29] tA gamatA vicAro sAme.. saheje vegaLo kharAba vicAro thakI ! ra67 nihALyA kare te zuddhAtmabhAva ! manathI chUTuM rahevAya? ra9 badhAM eka ja zeya ! tanyamayAkAra thayA tyAM mana jIvaMta ! ra9 jAgRti kevI ghaTe ? keLavo zakti bannene jovAnI ! rajI jJAyaka e ja paramAtmA ! ciMtAyukta vicAro sAme... ra71 "e" jonAro koNa ? sAruM-khoTuM eka ja pudgala ! ra7ra kharo TAIma ja e ! philmane toDI nakhAya ? ra73 vicAronA saravALA-bAdabAkI ! maraNanA vicAra Ave tyAM ? ra7pa mana to ukheDe jJAnInuMya mULiyuM ! have bhavano zo bho? ra6 mana kaMTrola, vijJAnathI ! ne mana thAya ekjhosTa ! 279 trikALI eDajasTamenTa ! phUTe TA, mananA.... ra4 mana bagaDe, mahemAna joDe... pUraNa karyuM, tenuM ja galana ! 287 atyAre kaMIthI raDyA ? jonArane koNa pajavanAra ? 281 'mUDamAM mana ke ahaMkAra ? na baMdha karAya vicArone kadI ! ra8ra 'homamAM rahIne phorenano nikAla ! game che kone ? 283 pratikULatAmAM nirAkuLatA ! mananA, vANInA ne bAranA saMyogo... 285 mana samAdhAnanA phAMphA ! ebanormala vicAro Ave tyAre 286 Ama mananuM samAdhAna ! ajJAnIo mATe! 287 sAcavyo deha, rahI gayuM mana ! jovuM zuddhAtma dRSTithI ! ra87 e tyAgathI kareluM ke saMyamathI ! manane jItavAmAMya aham! 289 zuddha saMyama, akrama thakI ! karI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAsathI paDe rAge ! ra0 nA paDAya mana para bArI ! e na hoya Atmazakti ! ra1 mana kAbUmAM, pAMca AjJAthI ! mana klezita jJAna pachIya ! ra91 koya ukelya, mana khulluM ! moMkANa, doDhaSThApaNanI ! ra92 manobaLa vadhe zAthI ? enuM nAma zuddha upayoga ! ra4 nizcaya kare koNa ? 'jovuM eTale zuM ? [2.10] mata kA calatA tata cale.. 'nA gamatuM nA khape ! 3jI abhiprAya gamatAno ja ! mAra khAInaya karavuM paDe! 33ra abhiprAyane vaLagavuM enI sAme paDe ! 34 mananI vAto kApo... hemana ! tuM DUba, "huM nahi ! 336 sAsaruM nA game, chatAMye... tyAM jJAnInuM kevuM hoya? 3 abhiprAya pramANe cAlanArAM ! nahito e paDelapaTuM ! 38 jJAnInA abhiprAyonemana ! Apo manane miTIMga thaIma ! 339 jamavAnuM mana mujaba ! e kahevAya jAnavara! 3jI phoDa paDe tyAM ula! virodhInA patrakAra !! 341 samajaNanI sillakakhape... jJAnI ja kADhe roga.... 341 manamAMtanmayAkara koNa? apavAdamAM ATaluM ja ! 343 A bhavanuM ne pUrvanuM ! jIvananI jarUriyAta... ujapa eche chaTakabArI ! 'nA gamatAthI bhaya ! 346 tamAma kheMco toDayA pachI 'A' padaprApti ! & smazAna kone game? 347 dAdAnuMya magaja bagADanArA ! vyavasthitamAM je che te maMjUra ! 348 dAdA vaDhe nadoSo khare ! khoTAne kADhavAnI dRSTi... 349 mahIM ramatavaoNlIbolanI ! mananIcItarelI 'laoN buka'! 35) cAlavuM siddhAMta pramANe. eno bharoso zo? rUpala namanAya, vyavahAra kenizcayamAM! 44 ciMtavetevo thAya! upa4 vaLagI rahevuM brahmacaryanA siddhAMtane! 4de AjanA plAnIMgane anusaro... upapa nathI ahaMkAra, manane prajJA vacce ! 411 dhyeyano ja nizcaya! 356 nizcayo, jJAna ane mananA 'phera,bannenizcayamAM!413 sAmAyikamAM calaNa, mananuM ! 358 jJAnInuMDilIMga, vyavahAramAM 414 gADuM kai dizAmAM? 359 nirdoSa dRSTinI keLavaNI... 417 manato sAmAyikamAMthI UThADe! 3jI napaDe koIne amArAthI avaLI asara! 418 mana banyuM dhaNI ! 63 eDajasTava-para mana! dhyeya pramANe hAMko. 64 naavaLuM kadI mana jJAnInuM ! cho ne bUmo pADe ! 366 AptaputronI pAtratA! cage, pataMga kemana? 367 mana-mIyA heMDyA masjidamAM. mana eTale gatajJAna.... 31 jAgRti,manasAme... karavAthI nahi, samajavAthI chUTyaya... 37ra nepaDyuM bIja yonimAM... badhuM ja 'gamatuM rAkhavuM ! 373 buddhinuM keTaluM saMbhaLAya? puNyathI prApta, susaMyoga.... 364 dhyeya eTaluMja utare "caMdu ! cAlavuM, mananI viruddhamAM.... 3pa manane paTAve jJAnI Ama... saMyogone patAvo! 36 mukta rahevuM sva-mana thI... viSayanI vijJAnathI patAvaTa! 377 namana ThekANe bese ! mananuM sAMbhaLavuM nahIM ! 3% sAma, dAma, daMDa, bheda vaDe ! vyavasthita'nI samajaNe.. 379 mana vALavAnA vidhavidha mArgo.... mAtra "a" no 'sa'! 369 muMjhave mananI kUdAkUda... cAle mana pramANe phorenarsa ! 38. nityakrama, anityakrame... nacUkAya, sArAsArano viveka ! 41 khorAka, mananA moha mujaba.... [2.11] matanI mUMjhavaNono ukela navicAre, miniTathI vadhAre ! 45zuddhAtmA ne pudgala! jJAnAtiparvata ! 453 sattA, vicArane baMdha karavAnI ? opanamAIna 454 mana bagaDayAthI saMsAra ! vicAradizA ! 457 akramanI anokhI seinsarI ! nakhAya jJAnI, be khoTa kadI ! 459 eche ka-InsiDansa ! binajarUrI citAmaNa. 4jI vicArono svabhAva vicitra! mana sudhI sImitane badale 'likeja' ! dura kRpALudeva kahetA... vicAravAnI paNa hada! 464 mana mAge verAyaTI nitanita! sUtA samaye zA vicAro ? 468 khuza rAkhe manane, jJAnI Ama... phUTe, manamAMthI taraMgo.... 469 have to AdhAra toDavo, e ja puruSArtha ! [2.12] vijJAna, mata vazatuM! varta, avazatAmAM mana.... 486 AjJAmAM rahyA, to vartamana vaza ! tyAre thAya mana vaza ! 487 jJAnIne varta, mana vaza hajAronAM mana nAza ke mana vaza ?. 489 mana vazIkaraNa, mahavIranI rIta.... asaMgapaMthI banavA manonigraha jarUrI ! ja0 thaI posTa, akramanA mahAtmAonI ! manavaza tyAM samAdhisAcI ! 43 jJAna karIne mana baMdhAya... mana vaza vartAve jJAnI ! 494 guno uvADe karatAM mana cUpa! mana vaza tene jagavaza ! 499 para manathI judAI to kevaLajJAnathI ! mananI sAme kAunTara vicAra... 497 jJAnInuM mana ! 484 pa10 pa13 pa14
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI eTale jIvaMta prasAraNa praznakartA : AptavANI vAMcatI vakhate ghaNA lokone anubhUti thAya che. e pratyakSa jJAnI puruSanI upasthitine kAraNe che ke ApanA gayA pachI paNa e pramANe anubhUti rahevAnI ? dAdAzrI : e anubhUti pachI paNa raheze ja. kAraNa ke pelAM je jJAna hatA e kramika jJAnamAM cetana nA hoya. ane A vijJAna che. eTale cetanavALuM hoya eTale anubhUtivALA hoya. eTale A pustaka vAMce, te ene dAdA Ama dekhAya, bIjuM badhuM dekhAya, dAdA bolatA saMbhaLAya, pachI ene anubhUti thAya. praznakartA: jJAna nathI lIdhuM hotuM emane paNa AptavANI vAMcIne evo anubhava thAya che. dAdAzrI : hA, toya ene anubhava thAya che. kAraNa ke A akrama vijJAna che ne eTale. vijJAna saMpUrNa che, phla sTopa che. ane peluM kramikanuM e jJAna che, vijJAna nathI. eTale anubhavI nA thAya. e jJAna karavuM paDe ApaNe. ane A akrama e samajavuM paDe. pustaka samajI jAya to ene anubhava utpanna thaI jAya. AtmavijJAnI "e.ema.paTelanI mahIM pragaTa thayelA dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI zreNI - 10 ( pUrvArdha) khaMDa - 1 aMtaHkaraNa (1) aMtaHkaraNanuM svarUpa vibhAjata, aMtaHkaraNatuM ! praznakartA : mana, buddhi, citta ne ahaMkAranI, cAreyanI DimArkezana lAIna (bhedarekhA) kaI rIte doravI ? aMdarathI UThato avAja e ahaMkArano avAja che, zuddhAtmA bole che ke buddhinI dalIlo che ? dAdAzrI : A DimArkezana lAIna 'jJAnI' sivAya koI nAkhI zake ja nahIM ne ! loko jANe ja nahIM ne eTale DimArkezana lAIna zI rIte nAkhe ? aMtaHkaraNamAM koNa koNa che ? praznakartA : mana, buddhi, citta, ahaMkAra. dAdAzrI : hA, A cAra jaNa aMtaHkaraNanA bhAgamAM che. A cAra jaNa aMtakriyA kare che ane evuM ja bAhyakaraNa utpanna thAya. paheluM aMtaHkaraNa thaI jAya, e ja pramANe bAhyakaraNa thAya. mATe aMtaHkaraNa parathI ApaNe oLakhI javAnuM ke hamaNe Ama thaI jaze. 2 AptavANI-10 (pUrvArdha) aMtaHkaraNatI prakriyA ! praznakartA : A mana, buddhi, citta ane ahaMkAra e aMtaHkaraNanAM aMga che ke cAreya alaga alaga che ? dAdAzrI : judA che. A cAra bhegA rahe che, e bhAgane aMtaHkaraNa kahevAmAM Ave che. te je vakhate eka jaNa kAma karato hoya, te vakhate bIjA kAma nA kare. e cAreya bhAga judA judA hoya che. praznakartA : to A mana, buddhi, citta ne ahaMkAra e badhI judI judI vastuo che ? dAdAzrI : hA, judI judI vastuo che. guNadharma judA che eTale. Ama aMtaHkaraNa tarIke eka ja che. paNa guNadharma judA che eTale judA judA che. aMdara aMtaHkaraNa vastu evI che ne ke cAra bhAge aMtaHkaraNa che. paNa A cAra enAM judA judA TukaDA nathI hotA. je vakhate mana kAma kare che, te ghaDIe manarUpI aMtaHkaraNa hoya che. pachI buddhi kAma kare che, te buddhirUpI aMtaHkaraNa hoya che ane jyAre citta kAma kare che ne, tyAre cittarUpI aMtaHkaraNa hoya che. Ama che cAra bhAga, paNa te vakhate svataMtra eka ja kAma kare che. have e aMtaHkaraNamAM A badhA kAma kare che. praznakartA : hA, e prakriyA zuM che ? pelI mana, buddhi, citta, ahaMkAranI kriyA badhI kahelI che ne, te zuM che ? e samajavuM che. dAdAzrI : evuM che ne, e aMtaHkaraNamAM cAra jAtanI kriyAo thayA kare. te je vakhate je kriyA cAlatI hoya, te ja aMtaHkaraNa roke AkhuM. eTale aMtaHkaraNa che te jyAre vicAramAM ja paDyuM hoya, je vakhate vicAra karavA mAMDe to e mAInDa (mana) kahevAya. bahAra bhaTakavA gayuM hoya tyAre citta kahevAya ane Disijhana (nirNaya) karatuM hoya te ghaDIe buddhi kahevAya. vhera Ijha prophiTa enDa vhera Ijha losa, (kyAM napho che ne kyAM nukasAna che) evuM Disijhana khoLatuM hoya te
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanuM svarUpa ghaDIe buddhi hoya ane 'meM kahyuM, meM karyuM !' e IgoIjhama hoya. saMDAsa javAnI zakti nathI toya kahe che ke meM 'karyuM, meM karyuM !" eTale enA e ja aMtaHkaraNanA cAra bhAga, je vakhate je kArya kare te pramANe enA nAma apAya. matanuM svarUpa ! praznakartA : paNa A to Ape sthaLa batAvyuM, aMdarathI UThatA vicAromAM DisTIMgvIza (ju) karavAnuM che. dAdAzrI : tenuM ja huM kahuM chuMne A. have A tenI ja vAta karuM ! ApaNA aMtaHkaraNanA cAra bhAga che. aMtaHkaraNa to eka ja che, paNa te ghaDIe je kAma karatuM hoya tenuM ja AkhuM aMtaHkaraNa gaNAya. je vakhate vicAraNAmAM caDhe, te ghaDIe mananuM sAmrAjya hoya. eTale A mana kAma karatuM hoya te ghaDIe basa vicAra upara vicAra, vicAra upara vicAra, vicAronA naryA gUMcaLA ja vALa vALa kare. vicAra sivAya bIjuM kaMI nahIM, enuM nAma mana. mana bahAragAma jAya nahIM. ApaNA loka kahe che ne, mAruM mana muMbaI jAya che, Ama bhaTake che ne tema bhaTake che. mana AvuM bhaTake nahIM. bhaTake nahIM enuM nAma mane kahevAya. eTalI bhUla che lokonI. ApaNA loka nathI kahetA ke ophisamAM houM chuM toya mana ghera jatuM rahe ? e zuM che ? tane samajaNa paDI, mana kone kahevuM che ? praznakartA : paNa vicAro aMdarathI UThatA hoya emAM eTalA badhA gUMcavADA hoya e vicAramAM bahAra jato vicAra che ke aMdara jato vicAra che athavA bhaTakato vicAra che ke nathI bhaTakato vicAra, e ja samajAtuM nathI. dAdAzrI : bahAra vicAra hoto ja nathI, aMdara ja vicAra hoya che. mana evI vastu che ke zarIranI bahAra nIkaLe nahIM. ane nIkaLe to keTalAka loko, sAyaTisTo ne yogIo enuM bAraNuM baMdha karI de, pharI pesavA nA de. paNa mana A zarIranI bahAra nIkaLe ja nahIM AptavANI-10 (pUrvArdha) ne ! eTale aMdara vicAra ja karyA kare. AmathI Ama, temathI tema vicAra ja karyA kare, niraMtara. A enI bAunDrI (hada). bIjo kaMI eno dhaMdho nahIM. vicAra rUpI dharma e manano dharma che, sahaja svabhAvI dharma che. manano dharma vicAravAno ekalo ja che ane te ekjhosTa (galana) thAya te vakhate vicAronA gUMcaLA hoya. ane mULa sthitimAM paDI rahyuM hoya mana, tyAre graMthio, gAMTho tarIke hoya. e jAtajAtanI graMthio hoya. vicAra ja karyA kare eTale ApaNe jANIe ke A koNa vicAra karatuM haze AmAM ? eTale enuM nAma mana pADavuM. vicAra ekalA ja karyA karatA hoya, bIjuM kaMI na thatuM hoya tyAre aMtaHkaraNamAM mana ekaluM ja kAma karI rahyuM che. tyAre AkhuM aMta:karaNa mananuM kAma kare che. tamane samaja paDI, A DimArkazana lAIna (bhedarekhA) ? citanuM svarUpa ! ane pachI vicAraNAnAM gUMcaLA nA hoya, te pachI ahIM beThA hoya ne ghera pahoMcI jAya, ghera badhI vAto kare to jANavuM ke A citta bhaTake che. cittanuM kAma dehamAM bhaTakavuM ane bahAreya bhaTakavuM. bhaTake e mana nA kahevAya, citta kahevAya. A loko kahe che ? mAruM mana ahIMthI muMbaI jatuM rahe che. evuM mana jatuM nA rahe. e citta jatuM rahe, citta bhaTake. A chokarAo vAMce tyAre enA mA-bApa kahe che ne, 'alyA, tuM vAMce che paNa tAruM citta ThekANe nathI.' krikeTamAM gayo hoya, evuM bane ke nA bane ? praznakartA : bane. dAdAzrI : ahIM AgaLa tame beThA cho, bhAdaraNa hau pharI Ave; are, borasadI korTamAM hau jaI Ave, e citta kahevAya. te ghaDIe ApaNe jANIe ke atyAre cittanuM kArya che. have AkhA hindustAnamAM A ja eka bhAMjagaDa thaI che ne,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanuM svarUpa AptavANI-10 (pUrvArdha) manane ane cittane eka karI nAkheluM che. khIcaDuM karI nAkhyuM. citta to bahu moTAmAM moTI vastu che AmAM. te citta jyAre bahAra bhaTake ne, bhaTaka, bhaTaka... ekAgratA karavI hoya to thAya nahIM. ene khIle bAMdhavuM hoya to baMdhAya nahIM. mananI ekAgratA nathI karavAnI, cittanI ekAgratA karavAnI che. citta vALyuM vaLe nahIM. tethI to yogI loko ahIM AgaLa cakkaro para citta goThave. e mananI sAdhanA nathI, cittanI sAdhanA che. paNa citta ane manane oLakhavAnI zakti nahIM hovAthI e cittane ja mana bolyA kare che. cittane to zarIranI mahIM pesavA nA de toya pesI jAya eTalI badhI sUkSma vastu che. game tyAM ArapAra nIkaLI jAya. mana dhULa vastu che. eTale citta ne mana be judA che evuM tamane samajAyuM ? benAM kAma judAM che. praznakartA : bahAra nIkaLe che tyAre mananuM kAma citta karatuM thaI jAya che ke mananuM rUpAMtara cittamAM thaI jAya che ? kahe, mana koI vastu joI zake nahIM ane citta to badhuM tyAM AgaLa joI Ave. cittanuM kAma bahAreya javuM. ahIMthI ophisamAM jAya, ophisamAM ApaNI khurazIo-Tebala badhuM joIne pachI pAchuM Ave. Tebala-khurazI dekhAya ke nA dekhAya ahIM rahyuM rahyuM, ophisanuM ? praznakartA : hA. dekhAya. dAdAzrI : jevI che evI ? praznakartA : hA. dAdAzrI : manano svabhAva joI zakavAno nathI. manano bahAra javAno svabhAva nathI. cittamAM joI zakavAno svabhAva che. mana ane cittano bheda koNa khoLe ? kAM to manane jItavA hAru pharato hoya, eTale ke manane harAvavA mATe ke kAM to AtmA prApta karavA mATe khoLe. AtmA jene prApta karavo hoya te manano ne cittano bheda khoLe. buddhinA lakSaNa ! praznakartA : have Apa buddhi mATe jarA vizeSa phoDa pADo. dAdAzrI : hA, ApaNA loko jene buddhi kahe che, kharekhara e buddhi nathI. napho-khoTa jue, enuM nAma buddhi. bIjuM to buddhinA mAthe Aropa kare che, ApaNA loko. ahIM pesanAro mANasa zuM joto haze? jagyA joto haze ke napho-khoTa ? kyAM AgaLa mane bahu napho maLe ane khoTa nA jAya. tyAre TrenamAM besanAro ? praznakartA : bArI pahelAM khoLe. dAdAzrI : basamAM besanAro ? jyAM jAya tyAM napho-khoTa jovAM, enuM nAma buddhi. tame napho-khoTa joyelAM koI dahADo ? nirNaya kare dAdAzrI : nA. badhIya judI judI vastuo ja che. A je citta che, e azuddha thayeluM citta che. have e azuddhi enI jatI rahe to 'pote' 'zuddhAtmA' ja thaI gayo. ane mana ne buddhi kazuM jANe nahIM, citta upara ja badho AdhAra. ane citta ja bagaDeluM che, tenI A dazA thaI che. citta eTale zuM bhAvanuM baneluM che te huM tamane kahuM. citta be zabdanuM baneluM che, e eka zabda nathI. jJAna ane darzana, eno bhAvArtha bhego kare eTale enuM nAma citta. jue ane jANe, jue ane jANe. e ja bhaTaka bhaTaka karavAnI Teva. A joI Ave, te joI Ave, phalANuM joI Ave, Ama joI Ave, tema joI Ave. ahIMthI beThAM beThAM krikeTa hala joI Ave ! ane manamAM to jJAnaya nA hoya ne darzaneya nA hoya. manamAM jovAnI zakti nathI ane cittamAM jovAnI zakti che. eTale cittazakti ane manazakti be judI che. eTale cittamAM ne manamAM bIjo Dipharansa (taphAvata) kayo ? tyAre
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanuM svarUpa ke A kharuM ke te kharuM ? athavA to Ama khoTa jaze, Ama napho Avaze tyAre e buddhino bhAga. buddhi enA kAmamAM hoya, naphA-khoTanA vepAramAM hoya, te ghaDIe buddhinuM sAmrAjya hoya. bIjuM, buddhi Disijhana (nirNaya) Ape che phakta. hA, napho-khoTa joI ane zuM karavuM e Disijhana Ape che. zAstrakAroe A buddhi Disijhana le che, kahyuM. mana to khAlI vicAra ja karyA kare. Disijhana nA hoya, enuM nAma mana. jyAM je vicAronuM Disijhana nA hoya, anDisAIDeDa (anizcita) vicAro enuM nAma mana ane DisAIDeDa (nizcita) vicAro enuM nAma buddhi. praznakartA : buddhi ane cittamAM zo phera ? dAdAzrI : buddhi ane cittamAM eTalo phera che ke buddhi navuM joI zake nahIM. je che eTalAne ja che te Disijhana Ape phakta. Disijhana Ape ane cittanuM Disijhana nA hoya. ahaMkArato svabhAva ! ahaMkAra eTale aham kAra, 'meM karyuM' eTaluM ja, basa. bIjuM kazuM nathI e bhogavato, nathI kazuM karato. 'huM karuM chuM' eTaluM ja aham kAra. huM A karuM chuM, huM ja calAvuM chuM, e ja eno ahaMkAra. mAra hauM khAya che pAcho. ahaMkArano svabhAva eTale ko'ke Ama (hAtha joDIne) karyuM ke, bhaI, kema cho ? Avo padhAro, padhAro !' eTale e tarata pAcho TAITa (akkaDa) thAya ! ane jo Ama nA karyuM hoya to pAchuM TADho besIye jAya ! e ahaMkArano svabhAva. ahaMkAra kArya karato hoya tyAre ApaNe oLakhI levuM joIe ke A bhAgane ahaMkAra kahe che. zAthI Ama thaI jAya, te konuM kArya che ? te ghaDIe mana evuM nathI, helpIMga (madadamAM) to badhuM hoya e lokonuM, paNa te ghaDIe mukhya kArya enuM ! 8 cIpha minisTara koNa che, evuM samajI levuM joIe. A ahaMkAra dhRtarASTra jevo AMdhaLo che. te buddhinI AMkhe cAle che, chatAM mAlikI tenI ja che. temAM ahaMkArano artha zo ? pote koI paNa cIja nA karI hoya ne kaheze, 'meM karyuM' ! alyA, tuM zI rIte Avyo ? gADI lAvI nahIM ? gADI hatI to Avyo ne ? eTale badhA ja kahe che ne, e ahaMkAra kahevAya. have e ahaMkAra rAkhyA sivAya bolo to vAMdho nathI. 'huM Avyo' bhASA bolavAmAM vAMdho nathI paNa ahamvALI, A nirahaMkAravALI, samajaNa paDe ke nA paDe ? heM ?! eTale A mana, buddhi, citta, ahaMkAra samajAyuM thoDuM ghaNuM ? have AgaLa vAta karuM. // AptavANI-10 (pUrvArdha) //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) aMtaHkaraNatI kAryapaddhati pArlAmenTarI paddhati, aMtaHkaraNamAM... ahIMthI bahAra nIkaLyA eTale pahelo manane vicAra Ave 'TekSImAM jaIzuM ke ? sTezana ahIM najIka che, cAlatA jaIzuM ? najIka che mATe nakAmA koNa, be rUpiyA nAkhIne zuM kAma che ?" pachI pAcho bIjo vicAra kare ke 'nA, basamAM cAlo ne !' pachI trIjo vicAra kare ke 'nA, basa karatAM TekSI laIne jaIe to ApaNe badhA sAthe besIne javAya.' te vakhate mana bahu vicAraNAmAM hoya che. eTale mana AmathI Ama vicAre, temathI tema vicAre, badhuM vicAre ke Ama karIzuM, tema karIzuM. tyAre buddhi kahe pachI chevaTe ke nA, TekSImAM jaIzuM. jeNe nirNaya lAvI nAkhyo e buddhinuM kAma. eTale pelA badhA cUpa. mana nirNaya nA ApI zake. citta nirNaya nA ApI zake. ahaMkAreya nirNaya nA ApI zake. buddhi nirNaya Ape ke tarata ahaMkAra sahI karI Ape. sahI to enI levI paDe. pAchI buddhiya jo enI sahI nA le, to cAle nahIM. praznakartA : ahaMkAranI sahI nA le tyAM sudhI zuM thAya ? dAdAzrI : kAma baMdha rahe. ane toya ahaMkAranuM calaNa nahIM ne enI sahI vagereya cAle nahIM. praznakartA : A to pelA IMglenDanA rAjA jevuM ! dAdAzrI : e to tame je kaho te, jenI joDe similI (tulanA) AptavANI-10 (pUrvArdha) karavI hoya e karajo paNa ahaMkAranuM cAle nahIM, cAle buddhinuM. paNa ekalI buddhi cAle kevI rIte ? ahaMkAranI sahI le to kAma thAya. eTale aMdara AkhI pArlAmenTarI paddhati cAlI rahI che. 10 buddhi je Disijhana Ape, enI para igoIjhama (ahaMkAra) khAlI sahI ja kare. bIjuM kazuM e kare nahIM. jyAM jyAM buddhi Disijhana Ape tyAM tyAM ene ahaMkAra karavAno e ja eno dhaMdho. ahaMkAra sahI kare. citta kahe tyAM e sahI nA kare. are, mana kahe toya sahI nA kare. paNa buddhi kahe tyAM igoIjhama sahI kare. eTale A mana je kahe che ne, tenI para A buddhi sahI karAvaDAve. ane mana, buddhi ane ahaMkAra bhegA thAya tyAre A kArya thAya. eTale mana ekaluM ja vastu nathI. eTale ahaMkAra konA tAbAmAM che ? buddhinA tAbAmAM. eTale buddhi kahe ema ahaMkAra karyA kare che. buddhi kahe ke ahIM sahI karo eTale karI Ape. buddhinI AMkhe bicAro sahIo kare che, paNa ropha to eno ja che. calaNa buddhinuM ne ropha eno ! sahI enI thAya ! presiDanTa oNpha inDiyA (rASTrapramukha) jANe hoya evuM ! ahaMkAra moTo che ane buddhi enI AsisTanTa (madadanIza) hovA chatAM vaDApradhAna tarIke kAma karI rahI che. have buddhi je karI rahI che tenA AdhAre cAlI rahyuM che. buddhi hoya tyAM ahaMkAra hoya ja. mana hoya tyAM ahaMkAra hoya yA nA paNa hoya. praznakartA : buddhi ane ahaMkAra, benuM bheguM Disijhana hoya che. jo e manamAM bhaLe to mananuM kArya thAya ane cittamAM bhaLe to cittanuM kAma thAya che. evuM thayuM ne ? dAdAzrI : hA, cAramAMthI traNa je bhegA thAya ne, te kArya thaI jAya. koI phero rAtre jAgyA hoya to manane saMyogI purAvo bhego thaI jAya to mana te ghaDIe vicAraNAmAM paDe. je saMyogI purAvo bhego thayo te TAimiMga khUTato hoya, paNa te bheguM thayuM ke phUTyuM. eTale ApaNane vicAro te jAtanAM AvyA kare ke te ghaDIe dhaMdhAnA evA vicAro nA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati Ave, paNa je jAtanuM che te jAtanAM vicAro Ave, te mana kahevAya che. ane mana je ghaDIe cAlu thayuM eTale tyAM AgaLa jo citta bahAranA aMgenuM hoya to citta tyAM jAya pAchuM ne gharanAM aMgenuM hoya to gharamAM nIce jAya, upara jAya, citta te ghaDIe pharyA kare. tyAre buddhi Disijhana ApavAnI taiyArI kare. have jo citta AmAM UbhuM nA rahe, citta sAmavALiyuM thaI paDyuM hoya, to buddhi manane bhegI thaI jAya. mananAM vicAro ane buddhi eka thaI jAya to ahaMkAra sahI karI Ape. jyAM buddhi bhegI thaI jAya tyAM ahaMkAra sahI karI Ape. A rIte pArlAmenTa cAranI ! temAMthI eka citta jo khasI gayuM hoya to teno virodha rAkhI ane kAma AgaLa cAlyA kare. ahaMkAra to phakta jyAM buddhi kahe tyAM sahI karI Ape e eno niyama che. agara to koI phero che te cittane game ke amuka jAtrA mane bahu gamI gaI eTale buddhi jo emAM bhaLe, buddhi eksepTa (svIkAra) kare eTale DIsAIDa (nakkI) kare eTale eka bAju traNa thaI jAya eTale mana rakhaDI paDe. e banne jANe ke vaDApradhAna te presiDanTa ! 11 praznakartA : buddhi ane ahaMkAra bene saMbaMdha kevI rIte che ? dAdAzrI : buddhi ne ahaMkAra e bene saMbaMdha che, rilezana che. ahaMkAra presiDanTa hoya ane buddhi vaDApradhAna hoya, evI rIte che A. to vaDApradhAna jeTaluM kahe eTaluM pelAne sahI karI ApavI paDe. vaDApradhAna jema nacAve ema nAcavuM paDe. eTale ahaMkAra AMdhaLo che, ene AMkha nathI, e zI rIte khabara paDe ? tyAre kahe, jo lobhamAM paDe to lobhAMdha kahevAya. mAnamAM paDe to mAnAMdha kahevAya. te jemAM jemAM paDe e aMdha kahevAya. mULa pote ja aMdha che. ahaMkAra vagara to buddhi UbhI ja nA ne ! svataMtra buddhithI kAma nA thAya. e to sahI karAvI lIdhA pachI to kAma kare. A pArlAmenTarI paddhati che. ahaMkAra vagara to koI kArya ja nA thAyane ! praznakartA : ahaMkAra kevI rIte utpanna thAya che ane manamAM kyAM rahe che ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : manamAM nathI raheto. mana juduM ne ahaMkAra judo. benI dukAna ja judI, beno vepAra judo, ahaMkAra to moTo presiDanTa kahevAya. mananuM dhAryuM karAvavuM hoya to ahaMkAranI pAse sahI thAya to thAya. hindustAnamAM presiDanTa (rASTrapati) hoya che ne, evuM e. enuM ja sAmrAjya che. vaDApradhAna badhAM emanAM hAtha nIce ja kAma kare. bhagavAnanI bhaktiya e karAvaDAve ane baLavoya karAvaDAve. dharma thAya taiya ahaMkArathI. paNa jyAM dharma che tyAM adharma hoya ja. 12 praznakartA : A igoIjhamane evI bIka rahetI haze ke jo A buddhinuM nahIM mAnIe to ApaNe pachaDAI jaIzuM. dAdAzrI : buddhinA AdhAre to e jIvI rahyo che. buddhino AdhAra to enuM jIvana ja che. e buddhi che to tuM che. tethI ame kahIe chIe ne ke abudha thaI jAo. zA mATe kahIe chIe ke jo buddhi nathI to pelo bhAI nathI. ane zAthI abudha kahIe chIe, ke jo tane jJAna prakAza maLyo che, to tAre A koDiyuM laIne pharavAnI zI jarUra ? buddhi che to e bhAInuM astitva che, nahIM to astitva ja nathI. pAchAM che judAM, buddhi ne e beu judAM che. ghaNAM pherA to buddhi ane e bene matabheda paDe. buddhi kahe, "ATalo ahaMkAra karavA jevo nathI.' tyAre pelo kahe, 'karavAno, bola.' eTale Ama che judAM. chatAM e to buddhi kahe tyAM ja sahI kare che. A pArlAmenTa to bahu jabarajasta che ! che pArlAmenTa, eTale bIjI muzkelI nathI ane khoTuMya nathI. vigatavAra samaja, e paddhatitI ! eTale mahIM Ama vAto badhI cAlatI hoya, paNa koI paNa vastu Disijhana Ape te pArlAmenTarI Disijhana hoya. aMtaHkaraNa eTale pArlAmenTa paddhati ! mana, buddhi, citta ne ahaMkAra, cAra membaro (sabhyo)nI pArlAmenTa aMdara bharAya che. A cAramAM vadhu mate kArya thavAnuM. emAM presiDanTa ahaMkAra che, buddhi vaDApradhAna che ane pelA be voTa ApanArA che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati 13 AptavANI-10 (pUrvArdha) A mana ane citta, be jaNa rahyA. e bemAMthI ekanA pakSamAM bhaLe A buddhi. potAne ThIka lAge to mananA pakSamAM bhaLe to cittane UDADI mAre ane cittanA pakSamAM paDe to mananuM UDADI mAre, te pelA be ociMtA bhaLI jAya. jyAM buddhi bhaLe tyAM ahaMkAra joDe ja mUo hoya. eTale voTIMga vadhI jAya ne peluM ? eka bAju eka jaNa ane eka bAju traNa, jayAM AgaLa traNa thaI jAya tenuM kArya thavAnuM nahIM. A pramANe thayA karavAnuM. buddhi prakAzavALI che ane buddhi jyAM doDe che ne, tyAM ahaMkAra tarata pahoMcI jAya che. kAraNa ke ahaMkAra e pote AMdhaLo che eTale buddhi vagara ene cAle evuM nathI. e buddhinI AMkhe ja joyA kare che. khAlI presiDanTa kahevAya eTaluM ja, bAkI sattA pelInA hAthamAM badhI. ane mana-bana kazAnuM nA cAle. buddhi hoya ne, tyAM koInuM nA cAle. praznakartA : evuM bane ne ke je vastu para ahaMkAranI sahI nA thaI paNa buddhie Disijhana lIdhuM, pachI e kAgaLiyAMnuM zuM ? dAdAzrI : nA. Disijhana lIdhuM ne, tenA para ahaMkAranI sahI thaI ja jAya. eTale e kArya thaI gayuM. ane ahaMkAra to chUTo paDI gayo ne buddhi ekalI rahI gaI, te vidhavA sthitimAM. presiDenTa nA hoya to vidhavA jevuM ja ne ! koI vAra mana nA kahetuM hoya, to koI vAra citta nA kahetuM hoya. bAkI ahaMkAra to buddhi joDe ja haMmezAM, eklo nA hoya. ekalo ahaMkAra buddhithI chUTo paDe nahIM. buddhi ane ahaMkAra e be banatAM sudhI judA nA paDe. ko'ka pherA judA paDe. buddhi joDe to ahaMkAre sahI karelI hoya che. have e sahI judI pADe, enuM nAma puruSArtha. praznakartA : buddhi ane ahaMkArane chUTAM pADe e puruSArtha ? dAdAzrI : e puruSArtha. e vyavahArika puruSArtha che. aMdaranuM pRthakkaraNa... praznakartA: icchA ane mananI vacce zuM pharaka ? dAdAzrI : manamAM je vicAra Ave tyAra pachI buddhi nirIkSaNa kare ke AmAM kharuM karyuM ? khoTuM karyuM ? tyAra pachI icchAnI zarUAta thAya. buddhi enuM pRthakkaraNa kare, ke sAcuM kayuM ? sAruM kyuM ? pachI icchA pragaTa kare. A halavAInI dukAne ApaNe badhuM joyuM te ghaDIe mana vicAre caDhe ke A laIzuM ne te laIzuM, te laIzuM. pachI buddhi che te Disijhana le ke ATalA ja paisA che. e badhuM anusaMdhAna karI ane pachI levAnuM nakkI kare. tyAre icchA utpanna thAya ke A lo. eTale aMdara badhuM saMcAlana aMtaHkaraNamAM cAlyA kare ane bAhyakaraNamAM pAchuM e pramANe badhuM thAya. koNa konuM uparI ? praznakartA : zarIra ane mana-buddhi-citta-ahaMkAra, A badhA vacce zo saMbaMdha che ? - dAdAzrI : zarIra je che, enI joDe pAMca indriyo che; e badhAnuM niyaMtraNa mananA hAthamAM che. e mana ema kahe AMkhane, jovA jevuM che. to AMkha tarata joI le. ane mana nA kahe to AMkha jotI hoya toya baMdha thaI jAya. praznakartA: ghaNI vakhata mana aMdarathI kahe ke nathI jovuM chatAMya jovAya. dAdAzrI : jovAI jAya e to mULa indriyono svabhAva che. paNa tethI karIne mane kahe ke nathI jovuM eTale pharI na ja jue. e to indriyono svabhAva che. indriyo to lapakA mAryA ja kare. paNa mana nA kahe to AMkho pharI nA ja jue.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati 15 AptavANI-10 (pUrvArdha) have mananI upara niyaMtraNa konuM che, e jANavAnuM che. tamArA mananI upara konuM niyaMtraNa che ? praznakartA : buddhinuM. dAdAzrI : buddhi zuM kare che ? praznakartA : sArAsArano bheda batAve che. dAdAzrI : hA, te buddhinA dhAryA pramANe thAya che ? praznakartA : nathI thatuM. dAdAzrI : te buddhinI upara konuM niyaMtraNa che ? praznakartA : buddhi upara koI che paNa khabara nathI paDatI. dAdAzrI : ahaMkAranuM, bIjA konuM ? praznakartA : paNa pAchuM A manovaijJAnika vepArI je che, bolavuM, cAlavuM, vicAravuM, vartana karavuM, e koNa utpanna kare che ? dAdAzrI : e to ahaMkAra badhuM kare che. AvuM badhuM pRthakkaraNa samajAyuM tamane emAM ? je badhI A kriyA thAya che te eka ja vastumAM thAya che, ene aMtaHkaraNa kahIe chIe ApaNe. aMtaHkaraNamAM A badhI kriyAo thaI rahI che. dareka vakhate eka-eka, mana-buddhi-citta ne ahaMkAra, potapotAnA phaMkazanamAM (kAryamAM) hoya. have jyAM sudhI A phaMkzanamAM ApaNe kAma karye rAkhIe, tyAM sudhI 'ApaNe koNa chIe', e ApaNane jaDe nahIM. A phaMkzananI bahAra jaIe tyAre 'ApaNe koNa chIe' evuM jaDe. paNa te phaMkzananI bahAra javA ja nA de. e phaMkzana evuM che. ghaDIvAreya, aMtaHkaraNanI bahAra koIneya javA ja de nahIM, e maneya evuM che, buddhiya evI che, citteya evuM che ne ahaMkAreya evo che. mana-buddhi-citta-ahaMkAra, cAra aMtaHkaraNanA bhAga. e cAra jaNanuM niyaMtraNa che A zarIra para ane A cAra jaNAnuM niyaMtraNa che, mATe A bhrAMti UbhI rahI che. potAnA hAthamAM niyaMtraNa Ave to pachI A kaDAkUTo rahe nahIM, puruSArtha utpanna thAya. praznakartA : e puruSArtha hAthamAM Ave enA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : e badhuM ame ahIM karI ApIe chIe. praznakartA : jenI pAse tame nA hova e zuM kare ? dAdAzrI : e to ene je AvaDe, samajaNa paDe e karyA kare. A to tamArI je bhAvanA che ke Ama thAya to sAruM, evuM ame karI ApIe chIe. A badhAMne karI ApyuM che ne ! kAraNa ke tamane kahuM to tamArAthI thAya evuM nathI. AjanA kaLiyuganA manuSyone eTalI zakti nathI. kaLiyuganA manuSyo e pramANe karI zake nahIM. mATe ja lapasI paDyA che atyAre. lapasatAM lapasatAM atyAre kaLiyugamAM AvyA che. have je lapasyA te caDhAya evuM che ja nahIM emanAthI. ghaNAMya rastA dekhADIe toya nathI caDhAya evuM. e to bIjI helpa ApavI paDe. eTale chUTelAM hoya, baMdhanamukta thayelAM hoya, te ja ApaNane baMdhanamukta karI zake, nahIM to koI karI zake nahIM. muktapuruSa thayA hoya, te ja ApaNane mukta karI zake. pote baMdhAyelo hoya, te ApaNane zI rIte mukta karI zake ? aMtaHkaraNanA cAreya bhAga potapotAnA emAM AvI gayA, maryAdAmAM, pachI rahyuM nahIM ne ! vAta ja khAlI samajI levAnI ke A mazInarIno kayo bhAga ne A mazInarIno kayo bhAga. have A mazInarI cAlu karI hatI, te to Teva hatI ApaNane, kaTeva paDI hatI. paNa have enI meLe baMdha paDI javuM joIe. ApaNe sTopa thaI jAva. mazInamAM to mAla thaI raheze eTale khalAsa thaI jAya. enjinamAM besIne DrAIvara calAve che, nahIM ? enI aMdara ja bese che ne ? ne calAve che pAcho ! chatAM enjina juduM ne DrAyavara
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati judo ! evuM che A badhuM. taijasa zarIra - aMtaHkaraNa te AtmA ! praznakartA H sUkSma deha (taijasa zarIra, IlekTrikala boDI) joDe AkhuM aMtaHkaraNa jatuM haze ne ? jAya ? 17 dAdAzrI : jUnuM aMtaHkaraNa ahIM khalAsa thaI gayuM. pAchuM navuM aMtaHkaraNa UbhuM karyuM te joDe jAya. jUnuM aMtaHkaraNa to badhuM UDI gayuM haDahaDATa, DIspojha (nikAla) thaI gayuM. praznakartA : taijasa zarIramAM mana-buddhi-citta-ahaMkAra aMdara AvI dAdAzrI : nA. jyAM sudhI A sthULa zarIra che tyAM sudhI taijasa zarIra kharuM ane sthULa zarIra gayuM ane mokSamAM javAno thayo ke taijasa zarIra khalAsa ! sAthe ? praznakartA : taijasa zarIra eTale mana-buddhi-citta-ahaMkAra ? dAdAzrI : nA, nA. praznakartA : to taijasa zarIra kone kahevAya ? dAdAzrI : taijasa zarIranuM kAma juduM ja hoya. taijasa zarIra to jyAM sudhI mokSa nA thAya tyAM sudhI sthULa zarIra sAthe avazya hoya ja. A zarIramAM badhuM khAvAnuM pacAvavuM, lohI uparathI nIce laI javuM e badhuM enuM kAma che. praznakartA : AtmA ane mana e bhinna che ? dAdAzrI : mana tadana juduM che, levAdevA nathI. bene koI kansarna (levAdevA) ja nathI. praznakartA : mana konI sAthe che ? dehanI sAthe che ke AtmAnI AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : AtmAnI sAthe levA-devA nathI. mana to bilakula phijhikala (bhautika) che ane AtmA bilakula zuddha cetana che. bene kazuM levA-devA nathI. 18 praznakartA : magaja ane AtmA e banne vacceno bheda zo ? dAdAzrI : magaja to phijhikala che, emAM cetana nAmeya nathI. AtmA e cetana che. praznakartA : InTalekTa (buddhi) ane mAInDa (mana) be vacce zuM pharaka che ? dAdAzrI : e bene to koI jAtanA rilezana (saMbaMdha) ja nathI. e bene blaDa rilezana (lohInI sagAI) hotane thoDuM paNa, to ApaNe kaheta ke e blaDa rilezana che. paNa koI jAtanuM rilezana ja nathI. buddhi to ardhacetana kahevAya ane A mana to bilakula cetana ja nahIM. mata e che phijhikala ! eTale mana zuM che ? e nizcetana cetana che. nizcetana ema ekaluM nathI kaheto ane e cetana paNa nathI paNa e nizcetana cetana che. eTale zuM? praznakartA : Apa batAvo. dAdAzrI : e cetana jevuM lAge che kharuM, paNa kharekhara e cetana nathI. lakSaNa badhAM cetananAM jevAM ja che paNa badhAM DiscArja svarUpe che. koI vastune cArja karelI hoya, e DiscArja thAya te ghaDIe cetana jevAM lakSaNa nA dekhAya ? A dArUkhAnAnAM TeTA hoya che, te dukAnamAM paDI rahe che, tyAM sudhI e kUdAkUda kare che ? pachI ApaNe ene saLagAvIe to ? praznakartA H to e kUdAkUda kare. dAdAzrI : te mahIM cetana hoya che te ghaDIe ? cetana jevuM
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati dekhAya, paNa cetana nathI e. evuM AmAM cetana jevuM dekhAya paNa cetana nathI. A zarIramAM AkhI rAta mazInarI cAle che, evuM tamane khabara che ? tamane khabareya nA hoya toya cAle che ne ? 19 praznakartA : Ape kahyuM ke A deha e phijhikala che, to A mana-buddhi-citta-ahaMkAra e paNa phijhikala che ? dAdAzrI : mana ekaluM phijhikala kahevAya. peluM badhuM to mizracetana kahevAya. mizracetana eTale zuM ? pAvara cetana. jemAM pAvara bharelo che. e pAvara jyAM sudhI che tyAM sudhI e kAma karaze ne pAvara nahIM hoya to khalAsa thaI jaze. eTale pAvara hoya tyAM sudhI citta ne buddhi e badhA kAma kare. ane mana to pote phijhikala che. ene kaMI pAvaranI jarUra nathI. praznakartA : buddhi ane citta jaDa nA kahevAya ? dAdAzrI : buddhi ane citta bilakula jaDa nathI, pAvara cetana che. eTale cetana jevuM ja kAma kare ane cetana hoya nahIM. jema beTarImAM pAvara hoya che ne te mahIM ghAlIe pAvara, to lAITa thAya Ama dabAvIe eTale. kyAM sudhI ? tyAre kahe, pAvara hoya tyAM sudhI. pAvara khalAsa thAya eTale pachI nA thAya. A pAvara bharelo che, je kAma karI rahyo che. A pAvara khalAsa thaI jaze pachI mana-buddhi-cittaahaMkAra kazuM kAma nA kare. pharI pAvara pAcho bIjo bharyo ke beTarI pAchI cAlu ane AtmA to teno te ja rahe che. enI hAjarImAM pAvara bharAya che A. pAvara bharavAnI kaMI mazInarI-bazInarI kazuMya nahi, khAlI hAjarIthI ja pAvara bharAya che ! praznakartA : Ape kIdheluM ke mana phijhikala paNa che ane pAvara cetanaya che. e pAvaravALuM kevI rIte che ? dAdAzrI : pAvara kahevuM hoya to kahevAya paNa DiscArja pAvara. bAkI mana phijhikala che, mana navuM nA karI zake. buddhi navuM karI zake. 20 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : mATe phijhikala kahyuM ? dAdAzrI : e DiscArja pAvara che. cArja kazuM nA karI zake eTale phijhikala ne pelAM badhAM mizracetana kahevAya. mizracetanamAM cetana nAmeya nathI paNa mizracetana eTale bhAva pelAmAM naMkhAyelA che, e badala thayeluM che. e bhAva ApaNe nikAla karI nAkhIe, to peluM cokhkhuM thaIne jatuM rahe. DiscArja eTale jema koI vastu ApaNe lAvavA mAMDIe ne tyAra pachI e DiscArja thayA kare ne, emAM pheraphAra thayA kare che ne ! te vastu enA pheraphArane bhaje che. e enI iphekTa che. praznakartA : mana, buddhi, citta ne ahaMkAra, emAM vadhAremAM vadhAre zakti to cittanI che ne ? dAdAzrI : evuM che ne, citta mizracetana che ane mana to pudgala ja che svabhAve. praznakartA H aMtaHkaraNanI kriyAo e nizcetana cetananI ke mizracetananI ? dAdAzrI : e mizracetana che, nizcetana cetana nahi. nizcetana cetana to A zarIra badhuM, khAIe chIe, pIe chIe, A zvAsa laIe chIe, joIe chIe, karIe chIe, sAMbhaLIe chIe, te badhuM. peTamAM duHkhe-kare, khAvAnuM pace-kare, saMDAsa-baMDAsa e badhuM nizcetana cetana. emAM cetana jevI vastu nathI. praznakartA : mizracetana paheluM hatuM, te have nizcetana cetana thayuM ne amAre ? dAdAzrI : nA. mizracetananuM sIdhuM ja che te cokhkhuM jaDa thaI jAya pachI. jaDa eTale nizcetana cetana. tathI buddhi ekalI 'pudgala' ! mana-buddhi-citta ne ahaMkAra e aMtaHkaraNano hisAba che badho. e badhuMya pudgala che. zuddhAtmA sivAya bIjuM badhuM pudgala che. buddhi
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati 21 AptavANI-10 (pUrvArdha) te ja zuddhAtmA che. zuddha citta e paryAya rUpe che ane zuddhAtmA dravya guNa rUpe che. paNa ekanI eka ja vastu che badhI. mana-citta-ahaMkAra badhuM paramANunuM baneluM che. eTale e jaDa tattvanuM baneluM che, e cetana nathI. e pheraphAra thAya. eTale e phijhikala vastu che. buddhi phijhikala nathI. buddhi InDirekTa prakAza che, rileTIva vastu che, svayaM prakAza nathI. ane meM tamane jJAna ApyuM te svayaM prakAzita jJAna che. ekalI pudgala nathI. buddhi to Ano A ja prakAza, AtmAno prakAza, paNa ahaMkAranI zru paDe che ne, eTale ene buddhi kahevAya. vacce ahaMkAranuM miDiyama (mAdhyama) che, enI mAraphata jAya che eTale buddhi kahI. pudgala hoya tyAre to e pUraNa thayeluM galana thaI jAya. ahaMkAra pudgala kahevAya. eTale dahADe dahADe ahaMkAra ghaTato jAya. mULa ahaMkAra to (jJAna pachI) UDI gayo. have dravya ahaMkAra rahyo. eTale A paugalika ahaMkAra rahyo. e jema jema pAtaLo paDato jaze tema tema bahAra ajavALuM vadhAre thatuM jaze. praznakartA : buddhinAM paramANu kharAM ke ? dAdAzrI : prakAzanAM paramANu je kahe che ne, te paramANu kahevAya paNa pUraNa-galana nA thAya. pUraNa-galana enuM nAma pudgala. mana pUraNa-galane kahevAya, ahaMkAra pUraNa-galana kahevAya, citteya pUraNagalana kahevAya ane buddhi e pUraNa-galana nA kahevAya. buddhi to prakAza che. A prakAza ahaMkAranA miDiyama thru (dvArA) Ave che. eka lAla kapaDuM dharIe, eTale nIce lAla ajavALuM paDe, paNa ajavALuM to mULa AtmAnuM ja ne ! praznakartA : citta pudgala kevI rIte ? dAdAzrI : zuddha cittane to AtmA kahe che. eTale A citta kone kahevAya ? azuddha cittane citta kahe che. e azuddha citta galana thaI jAya. ApaNe jJAna ApIe tyAre azuddha cittanuM galana thaI jAya che. thoDe ghaNe aMze rahe to paNa thoDA vakhatamAM e jatuM rahe. e vRttio pAchI svabhAvamAM Ave. cittavRttio parabhAvamAM vahyA karatI hatI, e cittavRttio svabhAvamAM, nijabhAvamAM vahevA mAMDI che. eTale galana thaI gayuM enuM ane e citta zuddha thaI gayuM. zuddha citta e ja AtmA. eTale AtmA bIjI koI vastu nathI. zuddha citta e AtmAno paryAya gaNAya che, zuddha paryAya e ja AtmA che, - buddhi, prakAza svarUpe ! praznakartA : ahIMyA ema lakhyuM che ke ahaMkAra kAma karato baMdha thaI jAya. jUno che eTalo ja DiscArja (galana) thAya. buddhi paNa jUnI che, e DiscArja thayA kare. navI utpanna nA thAya. bIjI jagyAe ema lakhyuM che ke buddhinAM paramANu nA hoya, prakAza che. e pUraNa-galana nA thAya. mana phijhikala (bhautika) che, jaDa che, buddhi phijhikala nathI e samajAvo. dAdAzrI : buddhi phijhikala nathI, e to prakAza che. phijhikala to dhIme dhIme ogaLe. A evuM dhIme dhIme ogaLavAnI vastu na hoya. A to ekadama baMdha thaI jAya, ekadama cAlu thaI jAya. praznakartA : paNa A DiscArja lakhyuM che ne, eTale ke cArja ane DiscArja hoya. eTale pUraNa-calana nA hoya enuM ? to ahIMyA to pUraNa-calana na hoya ema lakhyuM che ne ? e pUraNa-calana nathI ? dAdAzrI : pUraNa-calana nathI. e paNa DiscArja to thaI ja jAyane, ochI thatI jAya. eTale ApaNane mahIM Dakhala kare nahIM. e pudgala nathI, prakAza svarUpa che. praznakartA : eTale e saMsAramAM rAkhanAro prakAza che ? dAdAzrI : saMsArano prakAza. saMsAramAMthI bahAra nIkaLavA ja nA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati 23 de. 'A' jJAna lIdhA pachI dehamAM, manamAM, vANImAM, buddhimAM, cittamAM, ahaMkAramAM e badhAmAM pahelAM je cetanabhAva hato, te cetanabhAva temAMthI badho kheMcI lIdho. je sajIva bhAva hato te kheMcI lIdho. rahyo nirjIva bhAva. te nirjIva bhAva khAlI phaLa Ape. sUryanArAyaNa gayA pachI jevuM tapeluM hoya te phaLa Ape, evI rIte phaLa Apaze. paNa nirjIva bhAva che. eTale ahaMkAreya nirjIva rahyo che. matanuM vajana ? praznakartA : mananuM vajana hoya ? dAdAzrI : hA, mananuM vajana hoya. paNa thoDuM ghaNuM, bahu jUja. ahaMkAranuM vajana hoya, cittanuM vajana hoya. praznakartA : eTale eno artha e ke citta e phijhikala che ? dAdAzrI : nA. citta aDadhuM caitanya che, mizracetana che ne azuddha thayeluM che ke, te vajanadAra thayeluM che. praznakartA : eTale e azuddhine hisAbe ja vajana che ? dAdAzrI : hA. ApaNe A bahAra jene jJAna nathI ne, tene AtmAnuM vajana bAda karIne bolavuM hoya to ene be-traNa grAma bAda karavuM paDe. kAraNa ke emano (vyavahAra) AtmA vajanadAra hoya, batraNa grAmano. ete' tathI saMbaMdha, mULa AtmA saMga ! praznakartA : AtmAne aMtaHkaraNa sAthe koI saMbaMdha nathI ? dAdAzrI : kazoya nahIM. phakta AtmAno prakAza ekalo maLyA kare che, prakAza AtmAno che. e prakAza aMtaHkaraNane maLe. e prakAzanA AdhAre aMtaHkaraNa cAlu rahe. evuM che ne, AtmA be prakAranAM che. eka AtmA je vyavahAramAM AptavANI-10 (pUrvArdha) tamAre kAma kare che, vyavahAra calAvI le che, e AtmA che. e 'AtmA'mAM 'tame atyAre cho. tamAro kartAbhAva che tyAM sudhI tame A AtmAmAM cho. ane katobhAva chUTI jAya tyAre 'tame' 'mULa AtmA'mAM Avo. kAraNa ke mULa AtmA akriya che. mULa je daraasala AtmA che e akriya che. eTale ApaNuM akriyapaNuM thAya to emAM, mULa AtmAmAM tanmayAkAra thAya. ane jyAM sudhI kartAbhAva che tyAM sudhI bhrAMti che ApaNane, tyAM sudhI A AtmAmAM rahevAnuM. te dehAdhyAsano doSa bese ApaNane ane karmo baMdhAya. 'huM karuM chuM', ethI karma baMdhAya badhAM. te A mana-buddhi-citta ne ahaMkAra badhuM karma baMdhAvAthI utpanna thayuM che. e karma chUTI jAya eTale e badhuM UDI jAya. praznakartA : tyAre mana-buddhi ne citta e AtmAmAM rahe ? dAdAzrI : nA, mULa AtmAne kazuM levA-devA nathI. mULa AtmAmAM maneya nathI, buddhiya nathI, citta che paNa je ApaNane citta che evuM citta nathI. ApaNe azuddha citta che ane e zuddha citta che. A tame je citta kaho cho ne, te azuddha citta che. buddhi joDe citta hoya te azuddha citta hoya. cittanI azuddhi thayelI hoya ane peluM zuddha citta hoya. eTale azuddha cittavALo, zarIra khAya ane mAne zuM ke "meM khAdhuM.' zarIra UMghI jAya tyAre kaheze, 'huM UMghI gayo." zarIra kAma kare tyAre kahe che, "huM kAma karuM chuM.' e azuddha cittanA guNa badhA. cittanI azuddhine laIne A doSa thAya che, eTale karma baMdhAya che. eTale A karma nA baMdhAya tyAre chUTA thaIe, akriyapaNuM Ave. je kArya thaI rahyuM che e sacara AtmA che ane mULa kharo daraasala AtmA e acaLa che. sacara eTale mikenikala (yAMtrika). sacarAcara zabda sAMbhaLyo che ? ane A sacara che, e koI dahADo acaLa thAya nahIM. mana, buddhi, citta ne ahaMkAra je aMtaHkaraNa che ne, e badhuM pratiSThita AtmAmAM AvI jAya. pratiSThita AtmA eTale 'ApaNe' pratiSThA karI ne je taiyAra thayo che. te atyAre A pratiSThAnuM phaLa maLe che. jema mUrtimAM pratiSThA karIe to pachI pratiSThAnuM phaLa maLe; tevI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati 25 AptavANI-10 (pUrvArdha) rIte A pratiSThA karI che. dehamAM 'huM ' evI pratiSThA karI che. Aje che te pahelAMnI pratiSThAnuM phaLa che ane pAchuM emAMthI navI pratiSThA utpanna thAya che. eTale jyAre dehAdhyAsa chUTI jAya tyArathI pratiSThA baMdha thaI jAya. have A zarIramAM AtmA bilakula vaparAto nathI. phakta eno prakAza ja zarIramAM paDyA kare che. bAkI AtmA kazuM AmAM karato nathI. ane e prakAzathI A badhuM cAlyA kare che. mana-buddhi-citta-ahaMkAra e badhAM A prakAzanA AdhAre badhuM kAma karI rahyAM che ane A badhuM DiscArja che. praznakartA : A badhuM mana-buddhi-citta-ahaMkAra ja kare che, to pachI AtmAe zuM karavAnuM ? dAdAzrI : AtmAe jJAtA-draSTA ne paramAnaMdamAM rahevAnuM che. paNa potAnA guNadharmamAM Avavo joIe. e to "jJAnI puruSa' 'riyala' ane 'rileTiva'nI lAIna oNpha DimArkazana nAkhI Ape, tyAra pachI AtmA potAnA svAbhAvika dharmamAM Ave. potAnA svAbhAvika dharmamAM AvyA pachI kazuM rahetuM nathI. pachI eka avatAramAM ja mokSamAM jAya. praznakartA : paNa buddhi, AtmA ane saMsArano samanvaya thAya to ja mokSa maLe ne ? dAdAzrI : nA. buddhine ane mokSane kazI levA-devA nathI. mokSa to potAnuM ajJAna phITe to thAya. mokSa e jJAnathI che ane jJAna e prakAza che. ane te prakAza kyAre thAya ke aMdhAruM baMdha thaI jAya tyAre, aMdhAruM jAya tyAre. eTale ajJAna phITe to mokSa thaI jAya. have ajJAnamAM koNa koNa AvyuM ? mana-buddhi-citta ne ahaMkAra badhuMya. e chUTI jAya, bhAgI jAya to mokSa thaI jAya. mokSa eTale saMsAramAM rahevA chatAMya saMsAranI Adhi-vyAdhi-upAdhi kazuM aDe nahIM, saMsAranuM kazuM duHkha aDe nahIM, enuM nAma mokSa. mokSanI icchA thAya kharI ? yAdazakti konI bhUmikAmAM ? buddhi to saMsAramAM ja bhaTakAvanArI che, saMsAranI bahAra nIkaLavA nA de. praznakartA : to yAdazakti je che e buddhinA jurisjikazanamAM (tAbAmAM) ke cittanAM ? dAdAzrI : yAdazakti e cittanI bhUmikA che, azuddha cittanI. eTale amane azuddha citta nA rahyuM eTale amane yAdazakti hoya nahIM bilakuleya ! amane koI vastu yAda nA hoya. Aja zuM vAra che, tame savAramAM kahyuM hoya toya atyAre yAda nA hoya. praznakartA : paNa vyavahAra nibhAvavA mATe e to jarUrI che. dAdAzrI : vyavahAramAM jarUrIne ! tyAra vagara vyavahAramAM cAle ja nahIM ne ! jene jeTalo vyavahAra che, tene eTaluM yAda rahe ja. vyavahAra ocho hoya eTaluM ochuM yAda rahe. badhuM eDajasTebala (sumeLatAvALuM) che. ekadama brekaDAuna (bhAMgI paDyuM) nathI A. praznakartA : paNa e yAda rAkhavAnuM e ahaMkAra vagara zakya nathI pAchuM. dAdAzrI : e ahaMkAra kharo, paNa te DiscArja (khAlI thato) ahaMkAra che. DiscArja ahaMkAra eTale jIvato ahaMkAra nathI. zekeluM bIja che. have e yAdazakti e zenA AdhIna che ? zAthI utpanna thAya che ? tyAre kahe, rAga-dveSano prabhAva e. jene rAga-dveSa hoya to ja yAdazakti hoya. jemAM rAga hoya ne, te bahu yAda rahe ane jabarajasta dveSa hoya, te bahu yAda rahe. A rAga-dveSa nathI, te yAda nA Ave. jenuM ajJAna gayuM, tenA pachI rAga-dveSa jAya. ...tyAre sthiti aMtaHkaraNatI kevI ? praznakartA: komAmAM che te kaI dazA kahevAya ? komAmAM magaja
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati AptavANI-10 (pUrvArdha) to cAlatuM hazene ? mana cAlu ja hazene ? dAdAzrI : baMdha hoya. mana-buddhi-citta-ahaMkAra badhuya baMdha thaI jAya. phakta AyuSya karma bAkI ane bhayaMkara azAtA vedanIya karma bhogave che. atyAre. praznakartA : mANasane hipnoTAIjha kare che, enI asara kyAM Ave ? mana upara Ave ke citta upara Ave ? dAdAzrI : mana ane citta beu upara. bate mata zuM zivasvarUpa ? praznakartA: zivasaMkalpa upaniSadamAM kahyuM ke mana nathI to kaMI nathI. mana che to vRtti, citta, buddhi, ahaMkAra che. mATe manane oLakhIne zAMta karI do. mana zivasvarUpa thaI jAya to pachI koInI asti nathI. dAdAzrI : paNa mana zAMta thaI jAyane, eTale to taDabUca rahyA. bahu taDabUcA joyelAM meM. heya ! ApaNane ema lAge ke mahArAja to kahevuM paDe ! moTuM jotAM ja sthira thaI jaIe chIe. enAmAM hAle nahIM eTale ApaNuM hAlatuM baMdha thaI jAya, paNa AvaDAM AvaDAM koLAM ja joI lo ne ! taDabUcAM ja ! bhagavAne kahyuM ke ahIM kyAM peTho, mananI nirvicAra dazAmAM kyAM peTho ? vicAra ja baMdha karyA eTale mana UDI gayuM, raste jatA. haju che to samudramAM, bharasamudramAM. paNa mana UDI gayeluM, evA meM joyelA. moDhAM Ama bilakula game. tamane te ghaDIe khasavAnuM ja mana nA thAya, vAtAvaraNa eTaluM suMdara hoya. enA bApanA sama, jo eka zabda paNa bolatAM AvaDatuM hoya to ! mokSa mATe e kAma lAge nahIM. eTale huM taDabUcAM kahuM chuM Amane ke A taDabUcanI peTha besI rahyA che. taDabUcuM hAleya nahIM ne cAleya nahIM. praznakartA : paNa zivasaMkalpa svarUpanI vAta upara ja kaho ne, mana zAMta thAya ? dAdAzrI : mana zAMta thaIne A loko taDabUca jevAM thaI gayAM che. manane zAMta karazo nahIM. manane to nA hoya to saLI karajo. kAraNa ke e navI navI vastuo kADhaze mahIMthI ane pachI ene thakavajo. thAkyA pachI bahu herAna karatuM hoya to be goLIo (bhAvatI cIja) khavaDAvI UMghADI dejo. ene jo gamatuM hoya ne to ene jarA dUdhabUdha pIvaDAvIne khuza karI devuM. praznakartA : zivasvarUpano barobara artha zuM che ? dAdAzrI : zivasvarUpano artha eTale zuddhAtmA svarUpa. praznakartA : mana zivasvarUpa kevI rIte thAya ? dAdAzrI : A mana huM chuM, 'huM caMdulAla chuM' tene badale 'huM zuddhAtmA chuM' e mana zivasvarUpa thayuM kahevAya. pachI zuM ? praznakartA : e kemanuM? A nA beThuM dAdA. 'huM zuddhAtmA chuM' e mana che ? dAdAzrI : A manathI 'huM caMdulAla svarUpa chuM' ema mAne che. ane pachI e ja mana che te "huM zuddhAtmA chuM' mAne che. eTale zivasvarUpa ja thaI jAya che. pachI rahyuM zuM ? praznakartA : paNa 'huM caMdulAla chuM e ahaMkAra che ne ? dAdAzrI : pachI e ahaMkAra nathI. e UDI gayo. praznakartA : ene mana kahe che ke ahaMkAra kahe che ? dAdAzrI : ene mana kahe che, mana eTale ? ahaMkAra, mana eka ja che badhAM ! praznakartA: evuM hotuM haze ? be juduM nahIM ? dAdAzrI : nA, nA, nA samajAtuM hoya to haju lakhI lejo ke manabuddhi-citta ne ahaMkAra eka ja aMtaHkaraNa che. hA, aMtaHkaraNa eka ja joI lo A hAlatuM baMdha ja thaI jaIe lAge ke mArA rahyA.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati vastu che. je vakhate je pArTa bhajave, mahIM khUba vicAro ja karyA karatuM hoya, te ghaDIe mana che mahIM. bhaTaka bhaTaka karatuM hoya tyAre cittanI sthiti che. kartRtvano ahaMkAra karatuM hoya te ghaDIe ahaMkAra che ane mAna-tAna khoLatuM hoya te ghaDIe ahaMkAranuM svarUpa che ane nirNaya karatuM hoya ke Ama karavuM ke tema karavuM, tyAre e buddhi svarUpa che. kema tamane vAMdho Avyo ? enuM e ja aMtaHkaraNa, eka ja vastu che. praznakartA : pAtaMjali yogamAM e ja mUkyuM che. dAdAzrI : hA. paNa vastu eka ja che. A to je pArTa bhajavatuM hoya te vakhate enuM nAma kahevAya. 29 praznakartA : hA paNa dhIjha Ara DipharanTa AspekTarsa (e judI judI apekSAe che), paNa vastu eka ja ene mATe je dAkhalo Apyo, hAthIne pAMca jaNa jovA gayA. koI kahe ke sUpaDA jevo che, koI kahe e to thAMbhalA jevo che, enA jevuM. paNa vastu samagra rIte laIe to eka ja che. dAdAzrI : potapotAnA vyU poInTathI jue badhA. samagra vyU poInTa nathI. senTaramAM rahIne jue enI vAta judI ! praznakartA : zivasaMkalpa upaniSadanuM paheluM A vAkya, pharI pAchuM pUchuM chuM, "mana nathI to kaMI nathI, mana che to badhuM che.'" e be vastu, mana che ane mana nathI eTale zuM ? dAdAzrI: paNa 'nathI'evuM karIne A loko samajyA paNa mananI kyAre jarUra na hatI, ema jANavuM joIe. A to vacce 'jarUra nathI' ema karavA gayA ne tethI A koLAM jevA thaI gayA. mana nathI e to ApaNe kinAre utaryA pachI kahevAnuM ke have mananI jarUra nathI. haju samudramAM beTho che mUo ne mananI jarUra nathI, te manane khalAsa karavA gayo. te badhuM nAvaDuM toDIne khalAsa karI nAkhyuM, mana rUpI nAvaDuM ! 30 che. AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : eTale zivasvarUpa banAvavAnuM che ? dAdAzrI : nA, zivasvarUpa jANavAnuM. praznakartA : hA. ane pachI e ApameLe sahaja rIte anubhavAya dAdAzrI : sahaja rIte jANavAnuM che, zivasvarUpa. ApaNuM A jIva svarUpa to ApaNe jANIe ja chIe. praznakartA : eTale banAvavA jaIzuM to pheIla (nApAsa) thaIzuM. dAdAzrI : banAve to koNa banAvanAra ? hu Ijha dhI krIyeTara ? zivasvarUpano krIyeTara (banAvanAra) koI hoya nahIM. jJAna ja 'ene' zivasvarUpa kare che, bIjuM koI karatuM nathI. praznakartA : upaniSada ema kahe che ke mana zivasvarUpa banavuM joIe. dAdAzrI : A jIvasvarUpa ajJAnathI thaI gayuM che, e zivasvarUpa jJAnathI thaI jAya. AmAM bIjuM zuM ? gayelA. praznakartA : hajAro varSathI ApaNA dareka zAstro manane mAro, manane mAro, paNa koIe manane mAryuM nathI. dAdAzrI : nahIM, mAravA gayelA te to mAra khAI khAIne marI praznakartA : paNa enuM astitva to svIkArone ke mana to che. dAdAzrI : astitva svIkAryA vagara chUTako ja nahIM ne ! praznakartA : mana che to badhuM che, ahaMkAra, buddhi badhuM. paNa e jo mana che te zivasvarUpa thAya eTale ke kalyANa svarUpa thAya to badhuM sarakhuM thAya.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNanI kAryapaddhati dAdAzrI : zivasvarUpa ? hA, to pachI rahyuM ja zuM che ? mana zivasvarUpa thavuM eTale bhagavAna ja thaI gayo ne ! jIvasvarUpa chUTe ne zivasvarUpa thaI jAya eTale pachI mana vaza thaI jAya, saMpUrNa prakAre. buddhi dhIme dhIme Diminiza (khalAsa) thatI jAya ane jIvato ahaMkAra khalAsa thaI gayelo hoya. pachI maDadAla ahaMkAra rahe, ajIva ahaMkAra ! ahaMkAranA be bhAga che : eka sajIva ahaMkAra ane eka ajIva ahaMkAra che. te ajIva ahaMkAra rahe. praznakartA : te dAdA, tyAre A sajIva ahaMkAra Apa laI lo (3) aMtaHkaraNano dharma ! cho ? dAdAzrI : tyAre bIjuM zuM karavAnuM che ? pachI buddhi ekalI khAlI phare che. kazuM cArja nA thAya ne ! dharma, AtmAto te aMtaHkaraNato praznakartA : AtmAno dharma ane aMtaHkaraNano dharma, e bheda vigatavAra samajAvo. dAdAzrI : juo, A kAna che. te ApaNe nA sAMbhaLavuM hoya, Ama dAbI daIe toya thoDuM ghaNuM sAMbhaLI jAya ne ? sAMbhaLI jAya ke nA sAMbhaLI jAya ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale sAMbhaLavuM e kAnano svabhAva che. AMkhano svabhAva jovAno che. ApaNe nA jovuM hoya, ApaNe nakkI karIe ke nathI joyuM toya Ama karIne AMkha bADI karIne jarA joI le. A nAkano svabhAva ApaNe sugaMdha nathI soDavI toya mahIM pesI jAya. A jIbhano svabhAva che ke maracuM tIkhuM lAge. ApaNane tIkhuM nA lAge ema icchA hoya toya tarata asara thAya che. A baoNDI (zarIra)no sparza svabhAva che. te ThaMDI lAge ke tarata ApaNane asara thAya. A pAMca indriyo e jJAnendriyo che. ane karmendriyo kone kahevAya ? A paga, hAtha, moTuM-khAIe chIe, saMDAsa-bAtharUma jaIe chIe, badhI thaIne pAMca karmendriyo che. pAMca jJAnendriyo ane pAMca karmendriyo che; e badhAM emanA svabhAvamAM che. te ApaNe saMDAsa javuM hoya ne koI
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNano dharma ! asIla jarA vadhAre paisA Ape evo hoya to enI joDe vadhAre besI rahe, enA svabhAvane aTakAvIne. pachI e saMDAsano svabhAva che te ciDAya pachI. e prakRti riekzana (pratikA2) mAre. ane pachI kaheze, 'mane baMdhakoza thaI gayo.' darekane potapotAnA svabhAvamAM rahevA do, enA svabhAvane helpa karo. A pAMca jJAnendriyo ne pAMca karmendriyonI vAta thaI gaI. 33 have bIjI vastu aMdaranI vAta AvI. mana enA svabhAvamAM che. tamAre nA vicAravuM hoya toya, kazuMka dekhyuM ke vicAravA maMDI paDaze. enA hAthamAM AvavuM joIe. eTale e enA mananA svabhAvamAM che. manano svabhAva vicAravuM. citta tamArI icchA nA hoya toya tyAM AgaLa ophisamAM jAya. ane ophisanuM Tebala, badhuM dekhAya. e cittano svabhAva bhaTakavAno che. dareka potapotAnAM svabhAva batAvI rahyA che. phakta (vyavahAra) AtmA ekalo ja potAno svabhAva choDI ane bIjAM badhAMnA svabhAvane kahe che, 'huM karuM chuM.' ekalA (vyavahAra) AtmAe potAno svabhAva choDI dIdho ane bIjAnA svabhAvane 'meM karyuM', A vicAra karyA, to 'meM karyA' ema kahe. 'A citta bhaTake che' tene kahe 'huM bhaTakuM chuM.' ohoho ! sAMbhaLyuM to 'meM sAMbhaLyuM.' 'saMDAsa huM jaI Avyo. meM khAdhuM,' kaheze. alyA, kaI jAtano mANasa che tuM ? dareka potapotAnA svabhAvamAM che. A vAta sAyanTiphika (vaijJAnika) nathI lAgatI ? have phakta AtmAno svabhAva oLakhavAnI jarUra che. bIjuM kazuM oLakhavAnI jarUra nathI. e che DiscArja pariNAma ! praznakartA : to A badhuM koNa karatuM haze ? A badhAM jJAnendriya ne karmendriyanI A muvamenTas (gati) ane enA menejamenTa (saMcAlana)nuM kaMTrolIMga pAvara (kAbUmAM rAkhavAnI zakti) koNa che ? dAdAzrI : eno kaMTrola (kAbU karanAra) e rIekzanarI pAvara (pariNAmika zakti) che, DiscArja pAvara che. have e aMtaHkaraNanI AptavANI-10 (pUrvArdha) muvamenTas che ja, paNa e koIne calAvavuM paDe nahIM. e DiscArja (nirjarA) thatuM che. DiscArjamAM to koIne kazuM karavuM paDe nahIM ne ! praznakartA : aMtaHkaraNa svasaMcAlita che ? 34 dAdAzrI : svasaMcAlita, paNa te DiscArja che. svasaMcAlita eTale A koI gappe nathI; DiscArja thatI vastu che. eTale hamaNe pAMca ratala hoya to svasaMcAlita to vadhatuM pAMcanA dasa rataleya thAya, e vastu ghaTe nahIM. ane A to ghaTe. eTale pAMca ratalanuM cAra thAya, cAranuM traNa thAya, traNanuM be thAya, eka thAya pachI jhIro thAya ne ahIMthI nanAmI nIkaLI jAya che. praznakartA : eTale ochuM thatuM jAya ? dAdAzrI : DiscArja thatuM jAya. 'DiscArja' zabda cAle evo che ke ene badale koI bIjo mUkavA jevo che ? A to aMdarathI nIkaLyo che, svAbhAvika. A jeTalA iMglIza zabda nIkaLyA che ne, e mArI samajaNanI bahAranA che. huM to meTrika pheIla chuM. eTale aMtaHkaraNane Ama svasaMcAlita kahevAmAM Ave che. e svasaMcAlita thAya che paNa DiscArja svarUpa che. jema TAMkInuM pANI, svasaMcAlita paDyA ja kare che, teno artha e ke khAlI thaI rahyuM che. eTale TAMkI DiscArja thaI rahI che ema kahevAya ne ! praznakartA H cArja karanAra hoya to ja DiscArja thAya ne ? dAdAzrI : cArja to thaI gayeluM che. atyAra sudhI tame je sAMbhaLyuM ne badhuM karyuM e badhuM cArja (pUraNa) thaI gayeluM ke nahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : have e cArja thaI gayeluM che. have huM 'tamane' tamArA svabhAvamAM mUkI dauM ane AtmAnA dharmamAM 'tame' AvI jAva. ane A badhAMnA dharmone tame joyA karo, to pachI tamAre je pahelAM cArja
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNano dharma ! thaI gayeluM che, eTaluM DiscArja thavAnuM bAkI rahe che. eTaluM devuM ApavAnuM bAkI raheze, jeTaluM devuM karIne beThA cho teTaluM ja, navuM devuM thAya nahIM. navuM karma baMdhAya nahIM. eTale cArja thAya nahIM ane jUnuM DiscArja thayA kare. ekAunTa (hisAba) badhAM klIyara (cokhkhA) thaI jAya. ekAunTa ja klIyara karavAnAM che. jJAta pachInuM aMtaHkaraNa ! praznakartA (mahAtmA): mana-buddhi-citta-ahaMkAra e konI sattAmAM che e jaNAvavA kRpA karazo. dAdAzrI : AtmA prApta thayA pachI mana, buddhi, citta ne ahaMkAra badhI sattA 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. ApaNe to A iphekaTa ja bhogavavAnI. eTale ApaNe kahIe chIe ne, 'vyavasthita'ne soMpyuM dehamAM darekatA vizeSa sthAna A mana-buddhi-citta-ahaMkAra kUdAkUda thAya to ApaNe jANavuM ke aMdara zuM 'vyavasthita' thaI rahyuM che. A dehanI bahAranA bhAganuM 'vyavasthita' nahIM, badhuMya mahIM dehanI aMdaranA bhAganuM, A jeTalo caMcaLa bhAga che teTalo badho 'vyavasthita'nA tAbAmAM che ne acaLa bhAga ekalo ApaNo. acaLa sivAya badhuMya 'vyavasthita'. caMcaLa bhAga che te badho 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. kAraNa ke kazuM calAyamAna karI zakIe evuM che nahIM ApaNAmAM. A ajJAnatAthI pratiSThA thayA kare che. pratiSThA baMdha thaI jAya eTale mukti thaI jAya. ajJAnathI pratiSThA kare che ke 'meM karyuM" ke pratiSThA cAlu. AtmAnI vibhAvadazA thaI che, bIjuM kazuM che nahIM. emanAM' bhaugolika sthAno ! praznakartA : to pachI A cAra vastuone (mana-buddhi-cittaahaMkAra) zarIramAM koI viziSTa sthAna che ke samaja ApI che ? dAdAzrI : nA, viziSTa sthAna che. sthAna che badhAMnA. mane e pote sUkSmarUpeya che ne dhULarUpeya che. enA viziSTa sthAna che. praznakartA : mananuM sthAna kyAM che ? dAdAzrI : sUkSma mananuM sthAna ahIMthI (be bhramara vaccethI) aDhI Ica cheTe che. A jagyAethI aDhI Ica aMdara sUkSma mananuM sthAna che. sthaLa mananuM sthAna hRdayamAM che, hArTamAM che. pachI dhULa citta ahIM AgaLa che. praznakartA H ahIM AgaLa, eTale Ane kyo bhAga kahevAya ? bocIno bhAga kahevAya ? dAdAzrI : nA. A mAthAnA pAchaLano bhAga, A bhramara hoya ne tenAthI thoDe nIce, paNa pAchaLa, tyAM citta hoya. praznakartA : e sthaLa citta ? dAdAzrI : hA, sthULa citta. praznakartA: phoTogrAphI laI zakAya evuM ?
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ dehamAM darekanAM vizeSa sthAna 3 dAdAzrI : hA, phoTogrAphI laI zakAya. eTale Ama cittanuM sthAna kyAM che ? tamArI coTalI che ne tyAM che, pAchaLa mAthAmAM coTalIno bhamaro hoya che ne, tyAM hoya che. tyAM cittanuM sthAna che, sthULa citta. praznakartA : sUkSma cittanuM sthAna kyAM che ? dAdAzrI : ane sUkSma citta e che te buddhinI joDe rahe che. eTale arUpI che ane mana rUpI che. hRdayanI aMdara mananI pAMdaDIo che. rUpI eTale amuka ja mANaso joI zake, badhA na joI zake ene. ane buddhi eya kaMI rUpI nathI, eka jAtano prakAza che. citteya eka jAtano prakAza che, paNa e azuddha prakAza che. bhrAMtithI je jJAna thAya che e badho azuddha prakAza. A cittane zuddha karavAthI mokSe jAya. citta caitanya che e kayA AdhAre ? citta azuddha thAya to pAvara caitanya ane citta zuddha thAya to saMpUrNa cetana ! praznakartA : A mana-buddhi-citta-ahaMkAranA e je sthAna Ape batAvyA, vaijJAnikonAM DesTInezana (sthAna) mujaba, A badhI ja jagyAe evA sela che komyuTara jevAM, ke je ApelI mAhitIne saMghare che ane jarUra paDe pAchI bahAra kADhe che, to have AmAM vicAronuM DIsTIMglIza (judA pADavA) vaijJAnikonI dRSTie ane ApanI dRSTie juduM paDe che. to e pelA lokonI bilakula khoTI ja vAta che, vaijJAnikonI ? dAdAzrI : nahIM, khoTI vAta nathI. emane evuM bhAse che. jema keTalAka loko 'goDa Ijha krIyeTara' mAne che, te emanuM dRSTibiMdu che. ane A Amane bhAse che ke Ama hovuM joIe. ane te vakhate e bAbatamAM emanI keTalIka bAbata kharIya nIkaLe. kAraNa ke enA phoTA pADI zake tema che. enA sUkSma phoTA laI zakAya evA che. A loko samajI zake. kAraNa ke emanI giphaTa (bakSisa) che A badhI. e jJAnI nathI chatAM paNa giphaTa che emanI. A giphaTa darzanamAM dekhAya. hA, eTale sUjha paDI jAya badhI. AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : Ape je batAvyuM ke mana-buddhi-citta, A traNa je batAvyA, traNe traNanI prakriyAnuM DimArkazana aMdara to koI jagyAe che ja nahIM. e to eka Akho meLa ja che evo ke je mAhitI saMghare che ne bahAra kADhe che, komyuTara ja thayuM eka jAtanuM ? dAdAzrI : eTale A meM je kahyuMne, aMtaHkaraNa te enI prakriyA che A ! enI prakriyA je sthaLa hoya ne, te ame tamane batAvI zakIe ke AnI A prakriyA Ama che. citta Ama ja karyA kare che, mana AvuM ja karyA kare che. eTale ApaNe oLakhavuM hoya to manane niraMtara vicAra Ave eTale jANavuM ke atyAre mananuM sAmrAjaya che. evI rIte badhuM samajI zakAya che. bheda, sthaLa ane sUkSmatA ! praznakartA : have mana-buddhi-citta ne ahaMkAra, A cAreya tattvo Ama ApaNe cAra gaNIe kharA paNa e eka zakti judI judI rIte AviSkAra thAya che ? dAdAzrI : evuM nathI. ejhekTalI (cokkasapaNe) sthaLamAM paNa cAra che. te sthULathI sUkSma sudhIno badho bhAga che. citta sthaLeya che ne sUkSma paNa che. e sthaLanI mahIM sUkSma raheluM che. sthaLa eTale eno phoTo paDe evo che. ahaMkArano paNa phoTo paDe evo che. ene A loko 'cakra' kahe che. praznakartA : cittano phoTo paDe che, paNa citta to jJAna-darzana svarUpa che ne ? dAdAzrI : jJAna-darzana svarUpa che, paNa je beTarI che ne, te beTarIno phoTo paDI zake che; eTale je beTarIthI cArja thAya che ne te ! have cArja kyAre thAya che ? eviDansa (saMyoga) bhegA thAya che tyAre je DiscArja thAya che, e DiscArjamAMthI pharI pAcho pote brAMtimAM hoya, eTale 'huM ja caMdubhAI chuM" to pAchuM navuM cArja kare. ene Aropita bhAva,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 utkrAMti, aMtaHkaraNanI aMta:karaNanI sthiti, tiryacomAM ! dehamAM darekanAM vizeSa sthAna pratiSThita bhAva kahevAya che. cArja e navI pratiSThA karI rahyo che. praznakartA : citta je sthULa svarUpa che te ahIMyAM (pAchaLa coTalI pAse) che ane bahAra sUkSma bhAga gayo, to eno phoTo kevI rIte paDe ? dAdAzrI : je enI beTarI che ne, citta e beTarI svarUpa che ke jemAMthI e cArja thaI rahyuM che, je nA hoya to citta cArja nA thAya. to e cittanI beTarI svarUpa che. te beTarImAMthI eviDansa maLe che, tyAre DiscArja thAya ne DiscArja thAya tyAre ahIMthI rAmezvara jAya. eviDansa maLyA eTale rAmezvara jAya, tethI karIne ahIMthI citta jatuM rahyuM nathI. jema A lAITa che, paNa tenuM teja bahAra jAya che ne tevI rIte A citta bahAra jAya che ane e sUkSma che. paNa vastusthitimAM sthaLamAMthI UbhuM thayeluM che e, eTale e sukSma cittano phoTo laI zake evuM che, e citta magajanA A pAchaLanA bhAgamAM raheluM che, e Tekaro koIkano UMco hoya che, koIkano TUMko hoya che. e cittano phoTo hoya che. have ApaNe je dazama sthAna che ne, tALavuM jene kahe che ne, jyAM ghI lagADe che, tyAM buddhinuM sthAna che. buddhino phoTo laI zakAya evI buddhi che. kyAMthI buddhi prakAzamAna thAya che, te beTarIno phoTo laI zakAya che. ne mana che te ahIMthI be bhramaranI vacce aDhI Ica cheTe che. te tyAM phoTo paDe evo che. ane ahaMkAra kyAM che ? e ahIMyAM pAchaLa keDa nIce che. chokarAMone zAbAza kahIne pAchaLa nIce dhabbo mAro cho te enA ahaMkArane tame enkareja karo poSo) cho. eTale khIle pachI. ahaMkAranI jagyA tyAM hovAthI e ja jagyAe dhabbo mAravo joIe. zAbAzI ApavI paDe. je mahAna puruSo hAthathI dhabbo mAre che ne, "jAo, kAma zarU karo', te ghaDIe hAtha tyAM paDe che. e ahaMkArane pahoMce che ane e ekkekTa (dUba) phoTo paDe evuM che. kemerAmAM phoTo AvI jAya. praznakartA : A mana, buddhi, citta ne ahaMkAra ane hRdaya - A pAMca cIjathI mANasanuM, badhA jIvonuM cAle che ? dAdAzrI : hA, pAMcathI ja badhuM cAle che. jAnavaromAM mana-buddhicitta-ahaMkAra badhuM limiTeDa (sImita) hoya che ane manuSyomAM analimiTeDa (asIma) hoya che. praznakartA : be indriya, traNa indriyanAM jIvo che, emane mananI gAMTho kharI ? aMtaHkaraNa kharuM ? dAdAzrI : emane mana ja nA hoya. be-traNa ne cAra indriyo sudhI mana nahIM ane pAMca indriyavALAne mana kharuM paNa sImIta mana, limiTeDa mana. te keTaluM jANe ke ApaNe ahIM vAsaNamAM kazuM khAvAnuM melIe, to tarata pelI gAya samajI jAya. e saMjJA utpanna thAya, eTaluM ja jANe. agara to lAkaDI Ama saMtADIne jatA hoya ne, to gAya samajI jAya ke mAraze. e saMjJAo che. e cAra ja saMjJA jANe che, phakta eTaluM ja mana che emane. bIjuM vacce vizeSa mana nathI. chatAM koI mANasa vAMdarAne zIkhavADIne manane bahelAve to jarA AgaLa vadhe. paNa te manuSyanuM ekaluM ja analimiTeDa mana che. manuSya ekalo ja evo che ke jenuM analimiTeDa mana che. jeTaluM ene Devalapa (vikAsa)
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ utkrAMti aMtaHkaraNanI karavuM hoya teTaluM thAya. eTale manuSyamAM mana sImA vagaranuM che. paNa jeTaluM khIlyuM eTale enuM ! asIma sudhI pahoMcI zake evuM mana che. A jAnavarone sImita mana che. sImita mana eTale saMjJAthI samajI jAya. ane tame to saMjJA vagareya bIjI vAteya samajI jAva. praznakartA : ekendriyathI paMcendriyamAM ahaMkAra kyAre Ubho thaI jAya che ? dAdAzrI : ema to jyAre limiTeDa mana nA hoya, limiTeDa buddhi nA hoya, limiTeDa citta ane aMtaHkaraNa paNa nA hoya, e analimiTeDa thayuM. tyAM AgaLa ahaMkAra Ubho thAya. eka A manuSyo ekalAne ja ane te paNa hindustAnanA manuSyone ja ! bahAranAMne to ahaMkAra che. ja nahIM bicArAne ! emane to A sAdhAraNa, bahu jUja ahaMkAra che. praznakartA : thoDo-ghaNo ahaMkAra to hoya ja ne ? dAdAzrI : nA, e bahu juja, teya sAhajika ahaMkAra ane ApaNe to ahaMkArano pAra ja nahIM ne ! ApaNe to sAta peDhIno ahaMkAra, mArA chokarAno chokaro khAya ne teno chokaroya khAya, tenA mATe bheguM karavAnuM. matano vikAsakrama ! ekendriya jIva je che ne, temAM mana, buddhi, citta ne ahaMkAra vastu che nahIM. have be indriyothI mAMDIne traNa indriya, cAra indriya, e jIvone indriyo pUratuM ja bhAna che. emAMya mana ke kazuM nathI. phakta indriyo pUratuM ja, be hoya to enuM bhAna, traNa hoya to traNanuM bhAna che. pachI cAra indriyothI upara pAMca indriyonA jIvo che te saMjJAvALA che. temane saMjJA pUratuM bhAna che. AhAra, bhaya, maithuna ane niMdrA - A cAra saMjJAvALA pAMca indriyonA jIvo. ane bIjA pAMca indriyavALA che te manuSyo. manuSyo to mana sAthe che. have manuSyamAMya cauda lAkha thara che, baLyA ! te A AphrikAno AptavANI-10 (pUrvArdha) hoya ne, temane mana kharuM paNa Devalapa nahIM nAmeya. mana, buddhi, citta, ahaMkAra badhuM kharuM ja, paNa aMDaraDevalapa sthitimAM. hajI vaiduM (kuMpaLa jeTaluM)ya nathI thayuM. vaiDhA jeTaluM Devalapa thayeluM hota ne to ApaNe ene kaheta ke bhaI, A AmAMthI vaiduM thayuM che. have emAMthI DevalapamenTa zarU thatuM thatuM thatuM ApaNe ahIM AgaLa hindustAnamAM Ave che, tyAre enAmAM mana, buddhi, citta, ahaMkAra badhuM phUllI Devalapa (pUrNa vikasita) thayeluM hoya che. ane bIje badhe to, hindustAna sivAya bahAra to citta che kharuM paNa citta jevI vastune e loko samajI zakatA nathI. tyAM enuM nAma paNa apAyuM nathI. citta anubhavamAM Ave che paNa e loko ene mana kahe che. manamAM badhuM samAveza kare che. ApaNe bene judA bhAga pADyA. kAraNa ke ApaNe ahIM to sAyanTisTa lokone ! karmabaMdha, kaI yonimAM ? praznakartA : jIvAtmA che te UMcI yonimAMthI nIcI yonimAM jAya che, manuSyamAMthI gadheDAmAM jAya. have A badhuM je thAya che, e kevI rIte samajI zakAya ? - dAdAzrI : aMdara mana kaI bAju jaI rahyuM che te uparathI javAnuM thAya. mana gadheDA jevuM che ke baLada jevuM che ke deva jevuM che e ApaNane khabara paDe nahIM ? praznakartA : hA, e vAta sAcI. paNa e tyAM gayA enuM ApaNane prUpha (sAbitI) zuM maLI zake ? dAdAzrI : enuM prUpha A ja ke mana kevuM che te pramANe enuM rUpa ghaDAI rahyuM che aMdara. AtmAnI hAjarImAM mana je je vicAra kare, ane vicAra kyAre kahevAya ke enI mahIM ahaMkAra ne buddhi bhaLe tyAre vicAra thAya, ke Ano vicAra thayo, eTale prakRti baMdhAya. gadheDAnA vicAra Ave to gadheDAnuM. baLadanA vicAra Ave to tevuM, devanA vicAra Ave to devanuM, sajjanatAnA vicAra Ave to sajjana, pote ja potAno ghaDanAra. ane pachI tyAM jaI DebiTa (udhAra) bhogavAI gayuM, eTale pachI nikAla. pAchAM ghera jAo nirAMte.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ utkrAMti aMtaHkaraNanI 44 AptavANI-10 (pUrvArdha) manuSya ekalAne ja karma baMdhAya che, jAnavarone karma baMdhAtA nathI. jAnavaraneya aMtaHkaraNa hoya che paNa limiTeDa hoya che emanuM badhuM. mana limiTeDa hoya che, buddhi limiTeDa hoya che, citta limiTeDa hoya che ane ahaMkAreya limiTeDa hoya che. e limiTathI AgaLa jAya tyAre karma baMdhAya. ApaNuM manuSyonuM aMtaHkaraNa analimiTeDa eTale karma baMdhAya che. 'huM caMdulAla chuM" e bolI ane sUI gayA eTale AkhI rAta karma baMdhAya. A analimiTeDa ApaNI pAse che. teno A durupayoga karyo. pachI kahe che, mAruM mAInDa kADhI nAkho, oNparezana karo. te ebsaTa mAInDeDa (zUnya manaska) thaI jAya pachI. pelAne kahyuM, tyAre kahe che, mAre oparezana nahIM karAvavuM. ebleTa mAInDeDa thaI jAya eTale yujhalesa (nakAmuM) thaI gayuM. praznakartA : jAnavara jevuM thaI jAya. dAdAzrI : nahIM. jAnavarane mAInDa hoya, jo jo evuM bolatA ! manuSyonAM karatAM sArAmAM sAruM mAInDa jAnavaromAM che. atyAre. manuSyonuM mAInDa che te asIma che ane emanuM sImAvALuM che. paNa A asImavALAe durupayoga karI ane sImAya bagADI nAkhI che. jAnavara to bahu sArI rIte rahe, e to enI bebIne oLakhekare. tyAM AgaLa pAchI dekhIne UbhI rahe. pelI AvatI nA hoya to UbhI rahe. pAchI jaIne teDI lAve, badhuM kare. e mane kAma kare che ne ! emane buddhinI limiTa hoya. buddhiye kharI paNa badhuM limiTeDa. bALakanuM aMtaHkaraNa ! praznakartA : nAnA bALakane aMtaHkaraNa kevI rIte kAma kare ? dAdAzrI : evuM che ne, chokarAnuM mana vikAsa pAmeluM nA hoya. paNa ene citta hoya, e jo ramakaDAM nA ApIe to raDe.. praznakartA : buddhi thoDI Devalapa (vikasita) hoya bALakonI ? dAdAzrI : nA, citta ja Devalapa hoya. ahaMkAra kharo, paNa Devalapa nahIM thayelo. citta ekaluM Devalapa thayeluM. te je jue tyAM AgaLa phare ane nA hoya to pachI raDe. evI kaMI vastu ApI rAkhavI paDe ke enuM citta emAM rahyA kare. paNa tevI vastu kaI hoya ? eka vastu saMkhyAta rUpa batADatI hoya toya enuM citta emAM ThekANe rahe. paNa eka vastu eka ja rUpa batADe pachI zuM thAya ? eka jue pachI kaMTALo Ave. thoDIvAra pachI enA e ramakaDAM pharI rame, paNa te vakhate to choDI de. nAnA bALakane A baoNDInuM pramANa nAnuM che, eTale aMdara mana, buddhi, citta ne ahaMkAra kAma pUruM karI zake nahIM. eTale zI rIte cAle ? jyAre phUla (pUrNa) aMtaHkaraNamAM cAle tyAre e bAhyakaraNa pote karI zake. A to aMtaHkaraNa haju cAlu nathI thayuM tyAM zuM thAya che ? eTale bAbAne doravaNI ApavI paDe. pachI jema moTo thAya tema A bIjI badhI bAbatomAM, saMsAranI bAbatamAM aMtaHkaraNa cAlu thayuM. paNa pachI have adhyAtmamAM nA cAlu thayuM, te pAchuM tyAM ne tyAM rahyuM. A duniyAmAM jema jema jenuM DevalapamenTa thatuM jAya, anubhavo thatA jAya che, tema tema ene AvaraNa khulatA jAya che. eTale kevA khulatA jAya che ? eka indriya jIvone eka kANuM paDe. eTale eTaluM ene ajavALuM maLyA kare. jhADa e badhAM eka indriya jIvo, tene eTaluM ajavALuM maLe ne eTalo AnaMda maLe, vadhAre maLe nahIM. pachI be indriyanAM te be kANAM maLe. evuM pachI ApaNe to pAMca indriya ane mana-buddhi-citta-ahaMkAra Toca upara AvIne beThAM. pAMcathI vadhAre kANAM paDe nahIM. have AvaraNa utAravAnI jarUra. eTale buddhi sudhI ApaNe pahoMcyA. eTale ApaNe enA AvaraNa kADhI zakIe, paNa AvaraNa mukta puruSa hovA joIe. pote AvaraNa mukta hoya. te ApaNane AvaraNa kADhI Ape, nahIM to kevI rIte kADhI Ape ? kAraNa ke bIjo koI jANato ja nathI, e ApaNuM zuM kare ?
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) aMtaHkaraNa tevuM bAhyakaraNa paheluM aMtaHkaraNamAM pachI bAhyakaraNamAM ! A mana, buddhi, citta ne ahaMkAra e aMtaHkaraNa ane A bAhyakaraNa che. A be bhAga pADI dIdhAM. paheluM aMtaHkaraNamAM thAya, tyAra pachI bAhyakaraNamAM Ave. eTale aMtaHkaraNa jene jotAM AvaDyuM e Ama samajI zake ke hamaNe thoDIvAra pachI zuM thaze ? ane aMtaHkaraNanA cAra ja bhAga che, pAMcamo bhAga che nahIM. aMtaHkaraNa eTale zuM ? e AMtarika che. paheluM aMtaHkaraNamAM sUkSmarUpe aMdara thAya che ane enA phoTArUpe pachI A sthULa thAya che. aMtaHkaraNa jotAM koIne AvaDe to e kahI zake, ke bahAra AvuM thaze have. A aMtaHkaraNano phoTo ame joI zakIe ke atyAre zuM kAma cAlI rahyuM che ! eTale ame jANIe ke have pachI A thaze bAhyakaraNamAM. jene 'negeTiva'jotAM AvaDI, te 'pojhiTiva' batAvI zake. eTale aMtaHkaraNamAM paheluM ne tenA AdhAre bAhyakaraNa cAle che. indriyo badhI paNa ene AdhIna che. A loko anubhavanA hisAbathI tAraNa kADhe che ane darzanano viSaya judo che. anubhava khoToya paDe, e koIka phero kharuMya paDe ne nAya kharuM paDe. eTale e adabada vastu kahevAya. paNa je darzana che AptavANI-10 (pUrvArdha) aMtaHkaraNanuM, te to ekjhekTalI nIkaLI jAya. negeTiva joI lIdhuM pachI pojhiTivanuM badhuM ja dekhAya. negeTiva paDyA vagara rahetI nathI. aMtaHkaraNamAM negeTiva paDye ja jAya che. 46 mahIM UlaTI thavAnI thAya che, te aMtaHkaraNamAM pahelI khabara paDI jAya che. paNa tyAM tarata cetI jAya che. e bAtharUma pAse doDe che. aMtaHkaraNamAM paheluM thaI jAya paNa khabara nA paDe tenuM zuM kAraNa ? UlaTI pelI gUMcavALI kharIne, eTale tyAM iphekTa thAya eTale jaladI tyAM citta jAya ane bIjI keTalIka iphekTo evI hoya che ke citta bahAra gayuM hoya to Ave nahIM, te khabara nA paDe. pachI gUMcAI jAya badhuM. thaiDIyA loko kahetA hatA ne ke have mAre javAno TAIma thayo che, emeya khabara paDatI'tI. have Aja mAro divasa nIkaLaze nahIM. mATe taiyArI karI rAkho. kAraNa ke aMtaHkaraNamAM thaI jAya pachI bAhyakaraNamAM thAya. paheluM aMtaHkaraNamAM thayA vagara bAhyakaraNamAM thAya nahIM. aMtaHkaraNano goLo jotAM AvaDe to A jyotiSIonAM goLAmAM jovA javuM nA paDe. A to jyotiSIone kahe che, 'goLAmAM mAruM joI Apo joIe.' 'alyA ! tuM tAruM mahIM ja jone !' bhalene ajJAnI hoya paNa kaMI goLo jato rahyo ? UlaTI thAya che e khabara paDe che ke nathI khabara paDatI ? eTaluM to phorakAsTa (AgaLanuM dekhAya) ema A lokane hoya che, paNa InDiyana phelo (loko) ne ! bahAranA loko (phorenarsa)ne A badhI gUMco nA khabara paDe. bhAvito bhAsa ! praznakartA H aMtaHkaraNa azuddha hoya tyAM sudhI AtmAmAM je trikALa jJAnano svabhAva guNa che e nathI maLato. paNa mana, citta zuddha thAya, sthira thAya to trikALa jJAna utpanna thAya ke kema ? dAdAzrI : kayuM jJAna ? praznakartA : trikALa jJAna. bhUta, bhaviSya ne vartamAnanuM jJAna.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 48 AptavANI-10 (pUrvArdha) aMtaHkaraNa tevuM bAhyakaraNa dAdAzrI : bhaviSyanuM jJAna tame kone kaho cho, e mane kaho ne, tamArI bhASA mane samajAvo. praznakartA : kRpALudevane kacchamAMthI be bhAI maLavA AvelA, tyAre e sAme levA gayA ne 'Avo dhArazIbhAI" ema kahyuM, tyAM e pahelethI jANI gayA. dAdAzrI : e to bane. evuM che ne, e Ama ekAgratAthI thAya. e to mahIM darzana paDe che keTalAka mANasone. te zuM banaze eno bhAsa praznakartA : aMtaHkaraNa zuddha hoya ne emAM khyAla Ave eTale enA vartanamAM phera paDI jAya ne ? dAdAzrI : hA. evuM che, e darzanamAM badhuM samajI jAya ke ahIM khUna thavAnuM che. enA aMtaHkaraNamAM Ama ne Ama phoTo paDe ne, te ahIM AgaLa AvuM banavAnuM che. mATe tyAMthI khasI jAya. eTale A helDiMga bahu che. joDe joDe e paNa sAyansa che ke 'vyavasthita'ne pheravI zake nahIM. aMta:karaNano jANakAra haze toya vyavasthitane pheravI zake nahIM. enuM mahIM belensa zITa che ne, ene e pheravI zake. ApaNA aMtaHkaraNa uparathI ApaNane oLakhAya ke A mANasa bhAre upAdhi lAvyA lAge che. ApaNe ekAMtamAM beThAM hatAM. kazuM koI jAtanI asara nahotI ane A bhAI AvyA. te kazuM bolatAM nathI. ahIM phUlo lAvIne mUkyA che. bAhyAcAra badhuM sAruM che paNa ApaNane aMtaHkaraNamAM A zeno loDa (bhAra) Avyo ? A bhAIno loDa Avyo che. te ApaNe samajI jaIe ke A bhAI upAdhivALA che. eTale ApaNe eDajasTamenTa laI zakIe. eTale aupacArika navuM pheraphAra thaI zake. e enuM nimitta kAraNa che. Ama badalI zakAya nahIM. paNa e dekhAvuM e nimitta kAraNa che. praznakartA : e aMtaHkaraNanI nirmaLatA upara AdhAra rAkhe che ne? dAdAzrI : hA, aMtaHkaraNanI nirmaLatA hoya to ja bhAsa paDe. e A jJAnIone ja paDe evuM nahIM, e saMtoneya bhAsa paDe. praznakartA : atyAre yogabaLathI ke gurukRpAthI mANasane aMtaHkaraNanI AgAhI thAya to e AgAhIthI ene ghaNI ja saraLatA rahe ne ? dAdAzrI : hA, rahe ja ne, evuM che ne aMtaHkaraNanI AgAhIo jJAnane avalaMbanathI nathI, e zuddhikaraNane avalaMbe che. A jJAna ApaNuM hoya ke nA hoya, ene A jJAnanuM avalaMbana nathI. A jJAna to sAcI ja vastu che. AmAM thayuM e to vAta judI ja che, paNa A na hoya to paNa thaI zake ema che. aMtaHkaraNanuM zuddhikaraNa hoya eTale e badhuM joI zake che ne ejhekTa kahI zake che. praznakartA : pachI e joSI jevuMya thAya. dAdAzrI : e vepArI vRtti thaI eTale khalAsa thaI gayuM. pachI e dhULadhANI thaI jAya. vepArI vRtti nA hovI joIe. e to darzanamAM AvI jAya ne ema kahe ke Ama che. paNa emAM kaMI paNa mArApaNuM nA hovuM joIe.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 AptavANI-10 (pUrvArdha) zuddhi, aMtaHkaraNanI mULa mArganI ADagalIo ! praznakartA : evA loko che ke je ahIMyAM beThA hoya to amuka bilDIMgamAM, amuka rUmamAM zuM zuM che, te badhuM ahIMyAM besIne kahI Ape che. eTale tyAM e joI zake che, e kevI rIte ? dAdAzrI : e aMtaHkaraNanI nirAvaraNatA che. aMtaHkaraNanI zuddhi che. e keTalAka yogamArga evA hoya che, e aMtaHkaraNanI zuddhi karI zake to e mANasa joI zake che. pachI eno lAbha uThAve che. evAM mANasa bahu ochA hoya che. e jJAna khoTuM nathI. ArapAra badhuM joI zake, paNa te carmacakSuthI nahIM. e cakSu aMtaHkaraNanI zuddhine laIne utpanna thAya che. e badhI jAta jAtanI kriyAo che. jemAM mokSa na maLe, e badhA UMdhA rastA, ADapheTA rastA kahevAya. emAM pachI tyAM AgaLa emane jarAka lokapUjya kare ne gaNe eTale tyAM ne tyAM besI rahe. rakhaDI maravAnAM kAma badhAM. ADagalIo kahevAya. praznakartA : A badhI eka jAtanI labdhio ja che ? dAdAzrI : hA, labdhio badhI. te ADagalIo hoya. A sTreITa (sIdhA) roDa para labdhio maLe che paNa te judI jAtanI ne pelI labdhio judI jAtanI. pelI ADI galInI labdhio, phasAyo te pachI nIkaLe nahIM. ghaNuM kharuM jagata emAM ja phasAyeluM che. ane lokone pUjAvAnI kAmanA che, jAtajAtanAM viSayonI kAmanAo che, eTale e badhI kAmanAmAM phasAyo che. zuddhitA sAdhato ! praznakartA H aMtaHkaraNa zuddha karavAnuM sAdhana kayuM? dAdAzrI : ahIM DaoNkTaro badhA bhegA karyA hoya to 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho' bole ? keTalA bole ? ekaMya nA bole. buddhi evI pesI gaI ne ! zukla aMtaHkaraNa UDI gayuM. praznakartA : eTale bauddhika parigraha vadhyA, buddhi vadhI eTale ? dAdAzrI : hA, eTale sahaja thavAnI jarUra che. zuM thavAnI jarUra che? sahaja. temAM evuM sahaja hovuM joIe, sAthe sAthe pAchAM pratikramaNa karavA ke 'mArAthI bolAtuM nathI. keTalA vakhatathI mAre A bolavAnI icchA che, to mane A eno aMtarAya dUra karo.' ema karatAM karatAM besI jaze ne sArI rIte bolAze. tanmayAkAra thaIne sArI peThe bolAze. buddhi thoDIka vadhI ke zukla aMtaHkaraNa UDI jAya. pote judo paDyo eTale potAnI jAta judI pADI, eTale te judo thaI gayo. ane 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho' gAvAmAM tanmayAkAra pariNAma thAya eTale manamAM je vicAro AvatA hoya teya UDI jAya. aMtaHkaraNa cokhkhuM thatuM jAya. - have lokone A zI rIte khabara paDe ? kRpALudeve eTaluM kahyuM ke 'zukla aMtaHkaraNavALA jJAnInA netra joIne ja oLakhI le.' paNa zukla aMtaHkaraNa kone kahevuM ? mokSamArga Akho hArTilI mArga che. amArAmAM senTa buddhi nathI tyAre to jone mokSamArga Akho khullo thayo ne ! tethI zrImad rAjacaMdra kaheluM ke amArAM vAkyo lakhAze, ene koNa dAda Apaze ? koI zukla aMtaHkaraNavALo haze te dAda Apaze. A satsaMgamAM to AnaMda mAto nA hoya evo thAya. koIkane AvaDo moTo dhodha paDato hoya ne ko'kane AvaDI dadUDI paDatI hoya !
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi, aMtaHkaraNanI 51 52 AptavANI-10 (pUrvArdha) majA Ave. aMtaHkaraNa Dakhala kare che ne, e Dakhala baMdha thaI jAya. pachI ghenamAM ne ghenamAM dahADA kADhe. tane ghena caDheluM koI dahADo ? praznakartA : khorAka khAIe enuM ghena caDheluM che. bAkI nazobazo nathI karyo kazo. dAdAzrI : khorAka khAIe eTalAnuM ja ghena caDhe ke A jANelAnuMya ghena caDhe ? kaMI jANuM hoya to enuM ghena caDhe kharuM ? praznakartA : khabara nahIM. mana TharI jAya, buddhi kAma nA kare, citta kyAMya bhaTake nahIM, ahaMkAra uchaLe nahIM evI avasthA Ave kharI ? zuM kAraNa ? buddhino baLApo pajave. e dhIme dhIme roja bolatA bolatA nIkaLI jAya. potAnA manamAM icchA thAya ne ke hAru A badhAMne AvuM thAya che ne mane kema AvuM thatuM nathI ? eTale pelI buddhi nIkaLavA mAMDe ane buddhi peThI hatI kevI rIte ? lokoe enkareja karI tyAre peThI. kazuM kAma UkahyuM eTale ApaNe ema jANIe ke buddhi ApaNane sarasa sAcave che eTale peThI. ahIM buddhi hoya nahIM eTale nIkaLavA mAMDe. - aMtaHkaraNa zuddha karavAnuM che. A badhI aMtaHkaraNanI azuddhatA thaI che, tethI A saMsAra Ubho thayo che. ane te aMtaHkaraNanI zuddhatAthI mokSamArga maLI jAya che. eTale mULa karavAnI che aMtaHkaraNanI zuddhi. ne aMta:karaNamAMya konI ? tyAre kahe, cittanI. citta azuddha thaI gayuM che; te cittanI zuddhi karavAnI che, basa ! samajamAM Avene ? pUcho, pUcho, pUchavAmAM vAMdho nathI. mArA zabdo upara pUchAya. bahu phera, beu zAMtimAM.. praznakartA : aMtarazAMti ane AtmazAMtimAM zuM phera ? dAdAzrI : bahu phera, AtmazAMtimAM nirAkuLatA lAge. AtmAne to zAMti ja nA hoya ne, AtmAne to AnaMda ja hoya. zAMti badhI mananI hoya. khUTe nahIM evo AnaMda hoya AtmAno ! praznakartA : aMtarazAMtimAM aMtaHkaraNa kAma ja nA karatuM hoya ? baMdha thaI gayuM hoya ? - dAdAzrI : e baMdha thAya nahIM. paNa ene potAne samajAya nahIM eTale pachI baMdha ema kahe. aMtaHkaraNa to baMdha koInuMya thAya nahIM. nazo karyo hoya tyAre baMdha thAya agara to peluM DaoNkTara Ape che ne ? zuM ? praznakartA : enestheziyA. dAdAzrI : hA, to baMdha thAya. gAMjAnI calama caDhAve te ghaDIe aMtaHkaraNa baMdha thaI jAya. nazo aMtaHkaraNane baMdha karI de. eTale pachI dAdAzrI : aMtaHkaraNa baMdha thAya nahIM. e cAramAMthI eka to cAlatuM ja hoya. citta bhaTakatuM nA hoya to mana mahIM cAlatuM ja hoya. mana nA cAlatuM hoya to buddhi avaLa-savaLa karyA kare, nahIM to ahaMkAra ! paNa e badhuM ghenamAM baMdha thaI jAya. ghena evI cIja che ke baMdha karAve. mahIM cAlu hoya to paNa ghenane lIdhe khabara nA paDe. eTale baMdha thAya ema ApaNe kahIe, e to baMdha thatuM ja nathI. zvAsa le enI sAthe mana cAlu ja hoya. zvAsa baMdha kare eTalo vakhata mana sthira thAya. praznakartA : nA, ema nahIM. A zvAsa baMdha kare tyAre mana baMdha thAya ema Ape kahyuM paNa te ghaDIe bIjuM to cAlu rahI zake ne ? dAdAzrI : hA, ahaMkAra te ghaDIe pAcho sthira karavAmAM maMDyo hoya ! praznakartA : hamaNAMnA saMto aMtaHkaraNanI sthiratA mATe nAmasmaraNa upara kema bahu bhAra de che ? dAdAzrI : nAmasmaraNa te, hamaNAM bIjo koI upAya nathI. ATalI baLatarAmAM kaMIka nAmasmaraNa kare ne, to kaMIka zAMti, kaMIka ThaMDaka rahe. kAraNa ke nAmasmaraNa kare te vakhate mana-buddhi-citta ne ahaMkAra badhuM TADhuM rahe ane aMdara zakti Ave.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi, aMtaHkaraNanI 54 AptavANI-10 (pUrvArdha) aMta:preraNAtI mUlavaNI ! praznakartA : aMta:preraNAnI yogyatA ane upayogitA keTalI ane kevI rIte nakkI karavI ? dAdAzrI : aMta:preraNA ApaNane ApaNA jJAnanA AdhAre vyAjabI lAge, to e preraNA pramANe cAlavuM ane jJAnanA AdhAre khoTuM lAge to preraNAne UDADI devI. jJAnano AdhAra hovo joIe. ApaNe dhyeya para pahoMcavAnuM che. ApaNe jo muMbaI javuM hoya to dhyeyane mATe preraNA barobara satya batAvatI hoya to cAlavuM ane asatya batAvatI hoya to choDI devuM. dhyeyane pahoMcI vaLavA mATe zuM jarUrI che ? e preraNA jo AvatI hoya ApaNane to e raste dhyeya para pahoMcAya. evuM hoya to preraNA mAphaka cAlavuM ane nA pahoMcAya evuM hoya to preraNA choDI devI enI. mukhya vastu dhyeyane pahoMcavuM e che. praznakartA : aMta:preraNA koI vakhate geraraste laI jAya kharI ? dAdAzrI : hA, UMdhe raste ja laI jAya. vadhu vakhate UMdhe raste laI jAya. A aMta:preraNA ja A badhAne avaLe raste laI jAya che. praznakartA : ApaNane ema lAge ke A ApaNA dhyeya pramANe aMta:preraNA ApI rahI che paNa chatAMya koI vAra UMdhuM nIkaLe kharuM ? dAdAzrI : nA, ApaNe jo dhyeyane cokkasa jANatA hoIe to dhyeyanA pramANe hoya to UMdhuM nA laI jAya. ane chatAMya e dhIme rahIne UMdhuM pheravavA jatI hoya to ApaNe samajI jaIe ke "eya, zuM kare che ? nA cAle', kahIe. baLada to avaLA phare ja. ApaNe pharavA kema daIe ? ApaNA dhyeyane pahoMcavA de e aMtaHkaraNa ApaNuM ane bIjuM ApaNuM duzmana. jIva ane aMtaHkaraNanuM bhedAMkata ! praznakartA (mahAtmA) : A kahe che ke "jIva baLe che, jIva jhAlyo raheto nathI, jIvane becenI che, huM ghera hato chatAM jIva satsaMgamAM hato, jIva gUMcAya che, mArA jIvanuM ThekANuM nathI.' e jIva kone kahe che ? dAdAzrI : A mana ke citta ja che, AmAM jIva rahe ja nahIM ne ! jIvabhAva to UDI gayo. jIvabhAva to zuddha citta thaI gayo. praznakartA : vyavahAramAM je vaparAya che, A rIte jIvane vApare che e aMtaHkaraNane kahe che ke manane kahe che ? dAdAzrI : nA, aMtaHkaraNa e ja mana ne e ja citta. praznakartA : ane e ja jIva ? dAdAzrI : eno e jIva nahIM. praznakartA : to pachI zuM kAma 'jIva' zabda vaparAya che ? citta ane mana, A badhA zabdo nathI vaparAtA, vyavahAramAM jIva ja zabda vaparAya che. dAdAzrI : jIva to ahaMkAra jAte hoya. AmAM badhAya vaparAya che. jIva nahIM, aMtaHkaraNa AkhuM vaparAya che ane tyAM (kramika mArgamAM) jIva hoya ane ahIM (akramamAM) jIva nA hoya. ApaNe ahIM to zuddha citta thaI gayuM ne ! praznakartA: paNa bahAra je loko kahe che jIva te zuM ? dAdAzrI : e azuddha citta, enuM nAma jIva. ane zuddha citta e jIva nahIM. A to saphIkezana (gUMgaLAmaNa) thAya mahIM ko'ka dahADo. tene ApaNe jANIe pAchAM. praznakartA: A badhA "jIva' zabda vApare che, e zAne badale vApare dAdAzrI : mana, buddhi, citta ne ahaMkAra badhuM bheguM thAya tyAre
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi, aMtaHkaraNanI ene jIva kahevAya. praznakartA : eTale e aMtaHkaraNa ja thayuM ne ? dAdAzrI : nA. aMtaHkaraNanoya mAlika jIva. tene kRpALudeve zuM kahyuM, ke "aMtardAha niraMtara baLyA ja kare." e jIva baLe che. ane jJAna lIdhA pachI aMtardAha maTI jAya, to e jJAna kahevAya. nahIM to jJAna ja nA kahevAya ne ! praznakartA: badhAM pustakomAM mana ane citta karatAM jIvane vadhAre mahattva ApyuM che. dAdAzrI : evuM che ne, jIva ja che pote. A badhuM bheguM kare, enuM nAma jIva. eTale jIvane ja badhA kahe kahe kare ne ! pachI bahu vicAro Ave tyAre kaheze, "mAruM mana kharAba vicAra kare che. mane manamAM kharAba vicAro Ave che paNa mAruM mana che evuM kahe che ! eTale ene potAno bhAga hoyane evI rIte varte che. A jJAna lIdhA pachI have mana gaLyA karaze. ahaMkAra to te dahADe ja tame vahorAvI dIdho'to. have mana-buddhi-citta ne ahaMkAra AmAM buddhi ekalI ja tamane herAna kare. te tyAre sAcavavAnuM, citta zuddha thaI gayuM ane jeTalI azuddhi rahI hoya, tene joyA karavAnI. (8) aMtaHkaraNa sAme jAgRti khAnAro, jANatAro te jANatArAne jANatAro praznakartA: A khorAka je levAya che, emAM aMtaHkaraNano kayo bhAga khorAkanA svAdane badhA phejhIjhathI (paryAyothI) jANe, svAda lenArane jANe, svAda kayo Avyo ene jANe ? dAdAzrI : AtmA e jANe ke kaDavuM che ke mIThuM che, khATuM che ke moLuM ? mahIM jANe. jANapaNAnuM ja kAma. praznakartA : AtmAnuM ? dAdAzrI : hA. kaDhI sArI thaI che ke kharAba che evuM badhuM jANe. sArI-khoTI abhiprAya nA Ape. abhiprAya vagara jANe, e AtmA. praznakartA: A kAju che, khArA che, tIkhAM che, e badhuM AtmA jANe ke buddhi jANe ? dAdAzrI : buddhi jANe. jANanAraneya AtmA jANe. buddhi jANe che evuM e AtmA jANe. praznakartA: kAraNa ke ajJAnI paNa jANI zake che ke A bahu khArA che, tIkhAM che.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNa sAme jAgRti 53 dAdAzrI : e buddhi jANanAra. praznakartA : ajJAnIne buddhi jANanAra. dAdAzrI : jJAnIne buddhi zuM jANe che, eya paNa e jANe. praznakartA : citta-mana, e badhAM kevI rIte kAma karatAM hoya che ? A khorAka jIbha upara Ave tyAra pachI mananuM phaMkazana zuM hoya dAdAzrI : mana vicAre ke ekaMdare sArI che, mIThI che. praznakartA : enI pAse pAchalAM abhiprAyano sToka to che ja ne ? A hitakArI, A barobara nathI, sAruM che, e badhuM manano svabhAva che ? dAdAzrI : haMa, abhiprAya buddhi Ape. mana to kahI Ape. praznakartA : paNa jJAnIne buddhie je jANyuM, buddhi je jANe che eno paNa jANanAra che ne ? dAdAzrI : buddhi jene jANe che, ene e jANato nathI. praznakartA : e to ajJAnIne ? dAdAzrI : ajJAnI nahIM. e buddhinA dhru (dvArA) ja jANI zakAya. praznakartA : buddhi jeTaluM jaNAve eTaluM pote jANe ? pote DirekTa (sIdhuM) jANI nA zake ? dAdAzrI : hA. AMkho je jue te indriyajJAna. je jue, ene e jANe ke AMkhe AvuM joyuM. praznakartA: eTale pote DirekTa nA jANe ? AMkhe zuM zuM joyuM e ja jANI zake ? buddhi zru ja jANI zake ? dAdAzrI : buddhi zuM jANe che e 'pote' jANe. indriya zuM jANe 58 AptavANI-10 (pUrvArdha) che e pote jANe, indriya svAda zuM lIdhA e pote jANe. svAda badho joI Ape. praznakartA : eTale buddhinuM kArya pote nA karI zake ? dAdAzrI : buddhine jANI zake teno artha e ke buddhie zuM jANyuM te jANanAra. indriyane jANanAra eTale indriye zuM jANyuM te jANanAra. praznakartA : indriyo nA hoya to pote jANI nA zake evuM ? dAdAzrI : nA. praznakartA : have indriyo je batADe che, ene paNa buddhi pahelAM jANe che ne ? indriyonI asarone buddhi pahelAM jANe che ne ? dAdAzrI : hA. praznakartA : ane buddhi je dekhADe che, ene pote jANe che. dAdAzrI : barobara che. praznakartA : AmAM jANanAro koNa to pachI ? A buddhie batADyuM e jANanAro koNa ? dAdAzrI : prajJA. praznakartA : A jJAna nA lIdhuM hoya, tene jANanAra koNa ? dAdAzrI : tene ? tene to pote ja, buddhi ja jANanAra. AgaLa kanekzana (anusaMdhAna) ja nahIM, tyAM ahaMkAra ja. praznakartA : tyAM ahaMkAra jANanAro kahevAya ? dAdAzrI : hA. praznakartA : buddhi jANe che badhuM, tyAre ahaMkAra zuM karato hoya
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNa sAme jAgRti dAdAzrI : ahaMkAra eksepTa (svIkAra) kare che ane AtmA to viSayane bhogavato nathI, khAlI jANyA ja kare che. 5 praznakartA : viSayamAM iphekTa indriyomAM ja UbhI thAya che ne ! jema peluM AMkha jue che, jIbha svAda le che, evI iphekTa badhI indriyomAM ja hoya che ne ? dAdAzrI : huMa. praznakartA : sparzendriyane iphekTa hoya che ? dAdAzrI : hA. praznakartA : to sparzendriya bhogave che evuM kahI zakAya ? dAdAzrI : e badhI sthULa vastuo che. sthULa sthULane bhogave che. vadhAre garama pANI paDyuM hoya paga upara to phollA paDe, manane nA thAya. eTale paga bhogave. zarIrane thAka lAgyo hoya ne tyAre 'huM thAkyo' ema kahe che. koNa bhogave che ? praznakartA : kharekhara zarIra bhogave che. dAdAzrI : thAkane zarIra bhogave che, tyAre kahe che ke 'huM thAkI gayo.' praznakartA H mananuM Ape kahyuM ke mana badhuM pRthakkaraNa karIne batADe che, to cittanuM phaMkzana zuM AvyuM ? dAdAzrI : cittane levAdevA nathI. praznakartA : kema ? A khAdhuM to cittane levAdevA nathI ? dAdAzrI : cittane eTalI levAdevA, svAdamAM e pakaDI le ke sAro ke khoTo ? e sArA upara hoya to citta tyAM coMTI jAya. najara lAgI jAya cittanI. mananI najara nA lAge. AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : Apa kaho cho ne ke khAtI vakhate cittane hAjara rahevuM joIe, to khAtI vakhate cittanuM zuM phaMkzana rahyuM ? 60 dAdAzrI : zuM zuM che mahIM svAda ? kayuM svAdiSTa che ? praznakartA : A svAdanuM jANavuM e buddhinuM kAma che ne ? dAdAzrI : badhuM bheguM kAma che, sahiyAruM che. je coMTe ene. sAro svAda hoya to coMTI paDe. pachI svapnamAM hau lAve. praznakartA : A citta coMTI gayuM hoya to svapna Ave evuM kahyuM ne ? to atyAre dAdAnA svapnA AvatA hoya te citta coMTI gayuM hoya to ja Ave ? dAdAzrI : hA. praznakartA : evuM tarata ne tarata iphekTa Ape evuM che ? dAdAzrI : evuM nahIM. bIjA saMjogo bhegA thAya eTale. eka ja saMjoga ocho che ? praznakartA : eTale A ja bhavamAM iphekTa Ave ? beu ? dAdAzrI : hA. jJeya-jJAyaka judA sadA ! praznakartA (mahAtmA) : mana-buddhi-citta ne ahaMkAranuM avalaMbana laIne cAlIe chIe toya kazo phAyado nathI, chatAMya vAraMvAra laI levAya che. dAdAzrI : teya tame letAM nathI pAchuM. A to tamane lAge che evuM ane lAge che e pramANe tame je bAju DhaLo, te bAju sahIo thAya, sahI-sikkA thAya.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNa sAme jAgRti 61 praznakartA: paNa vAraMvAra pAchuM e amAruM avalaMbana levAnI anAdinI Teva eTalI badhI gADhI che. dAdAzrI : adhyAsa thaI gayelo ne ? e adhyAsa chUTe tyAre ne! praznakartA : jAgRti eTalI rahetI nathI. dAdAzrI : adhyAsa thaI gayelo che paNa te adhyAsanI pAchaLa che te A jAgRti che ne te tame cho. ane A adhyAta che te adhyAsa che. tame tamAruM kAma karo, e adhyAsa adhyAsanuM kAma kare. praznakartA : barobara che. ame amAruM kAma karIe ne adhyAsa adhyAsanuM kAma kare. to e adhyAsavALo ja moLo paDI jAya. dAdAzrI : ApaNuM jJAna ja evuM kahe che ne ! praznakartA : ApaNuM jJAna to evuM spaSTa kahe che ke "ApaNe kazuM karavuM nahIM, kazuM anumodavuM nahIM paNa toya aMdara pesI javAya AptavANI-10 (pUrvArdha) Ama janaralI Dakho paMjo cAlyA kare che. emAM zeyano ja phAMTo jJAyaka thaIne kAma calAve che. dAdAzrI : paNa e to ApaNI mAnyatA che, ApaNe e zeyane jJAyaka che evuM mAnIe ja kema karIne ? praznakartA : joya ne zuddha cetana be ja che. jJAyaka paNa zeya che. vacce jo jJAyaka Ubho thayo, teya paNa e zeyano bhAga che ? dAdAzrI : nA, jJAyaka e jJAyaka che. praznakartA : have e saMgIkriyAonI pedAza to nahIM ne ? tame je jJAyaka kaho cho e saMgIkriyAnI niSpativALo nahIM ne ? dAdAzrI : ene lAge-vaLage nahIM ne ! praznakartA : e vAta barobara che. have mana-buddhi-citta-ahaMkAra e zeya svarUpa che ? dAdAzrI : hA, e joya svarUpa che. praznakartA ane emAMthI je jJAyaka Ubho thayo, 'huMpaNuM' UbhuM thayuM te zuM che ? dAdAzrI : hA, emAMthI 'huMpaNuM' enuM nAma bhrAMti ne ! praznakartA : hA, e bhrAMtivALo je jJAyaka che e pajave che vadhAre. dAdAzrI : e je bhrAMtivALo che ne, te kahe che, 'huM jANuM chuM ne huM karuM chuM.' e che te cetanamAMya nA hoya ane jaDamAM paNa nA hoya. eTale e to ApaNane bhAse che evuM ke ApaNe AnI mahIM pesI gayA che. 'huM caMdubhAI chuM' e badhuM AkhuM zeya che, AkhuM DipArTamenTa. praznakartA : paNa haju anAdinA adhyAsathI e je jJAyaka thaI dAdAzrI : hA. pasI javAya che teya haju pesI jatAM nathI paNa bhAse che. pesI javuM e judI vastu che ane bhAsavuM e juduM che. evuM ApaNane bhAse che eTale ApaNe e bAju sahIo karI ApIe chIe. e bhAse kahIe toya ApaNe sahI nA karI ApIe ke oho. A to bhAse che, AvuM bane ja kema karIne ? jJAyaka joya rUpe thAya zI rIte ? je jJAyaka che te joya rUpe kema karIne thAya te ? pesI jAya che e joya che. jJAyaka zeya thaI jAya che, tame kaho cho, pesI jaIe chIe. eTale A jJAyaka pesI jAya che emAM. eTale jJAyaka zeya thaI jAya. paNa nA, joya ne jJAyaka eka nA hoya, judA ja hoya. praznakartA : tame kaho cho te vAstavika rIte judAM hoya. paNa
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNa sAme jAgRti beTho che, e UMDI UMDI apekSAe zeya upara potAnAthI judo rAkhe che. dAdAzrI : e ja pachaDATa kahevAya ne ! enuM nAma jAgRti maMda kahevAya. saMpUrNa jAgRti konuM nAma kahevAya ? jAgRti dekhAya che kharI paNa chatAMya jJAyaka joya rUpe thaI jAya che ne ! have kharekhara jJAtA joya thato ja nathI paNa thaI gayo e mAne che, e ja bhrAMti koI mane pUche ke "ya-jJAtA eka thaI gayuM hatuM ?" tyAre huM nA kahuM, 'tame eka thayA nahotA, paNa tame UMdhuM mAnI lIdhuM hatuM." japatAro, vicAratAro te jotAro ! praznakartA : jyAre japa karIe chIe tyAre vicAra paNa cAlatA hoya che ane ene paNa jonAro hoya che ke A vicAra cAle che ane japa paNa cAle che. to A traNa koNa che ? japa karanAro koNa che ? vicAra karanAro koNa che ? ane ene jonAro koNa che ? dAdAzrI : vicAra karanAruM mana che. japa karanArI vANI che ane jonAro AMdhaLo ahaMkAra buddhi sahita che. ahaMkAra AMdhaLo che te buddhi sahita jue che. AmAM AtmA vaparAto nathI. A jagatamAM jIvo phare. emAM kiMciMtmAtra eka vALa pUrato AtmA vaparAto nathI. e badho ahaMkAra ja che. eno e ja badho Dakho che. AmathI Ama e bole che ane AmathI Ama bole che. ahIM to bahu cIjo che. eka bAju AtmAya che ne eka bAju AkhuM ToLuM che, vikalponuM ToLuM. praznakartA : "" maTI jAya to ja TeparekarDa thAya ne ? dAdAzrI : e to tyAM sudhI pahoMce to. A to badhA buddhinAM vAkyo. eTale buddha banAve. buddhinuM vAkya sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM mANasa buddha thaI jAya. AptavANI-10 (pUrvArdha) A jJAna pachI caMdubhAI zuM karI rahyA che te tamAre joyA karavAnuM. caMdubhAI e joya che ane 'tame' jJAtA cho. caMdubhAI ekalA nahIM, caMdubhAInAM mana, buddhi, citta, ahaMkAra badhAM zuM karI rahyAM che e joyA karavAnuM. mananI joDe tanmayAkAra 'ApaNe' have hoIe nahIM. ApaNe tanmayAkAra hatA te judA thaI gayA. 'e' ta jue jJAtI ! praznakartA: Apane A badhA mana-buddhi-citta-ahaMkAra dekhAya ? dAdAzrI : huM zuM karavA jouM te ? mAre zuM kAmeya enuM? ApaNe kaMI enuM posTamorTama karavuM che ? mAre zuM kAma che ? posTamorTamavALA zIkhe badhuM. ApaNe jarA joI lIdhuM ne jANI lIdhuM ke mAla A che. ApaNe Ama chIe, Ane Ama che, pachI bIjI levAdevA zuM ? ane A dehamAM hamaNe thoDuMka nAkhI do eTale Ano kleIma patI gayo. rAtre bUma nA paDe. nahIM to rAte ApaNane hala uThADe, 'uTho, bhukha lAgI che' kaheze. 'alyA, mane sUI javA dene !" tyAre kahe, "nA, bhUkha lAgI che. nA cAle." kAraNa ke sATuM sahiyAruM che ne ? jayAM sudhI bhAgIdArI chUTI nathI, te TAITala UDI gayuM paNa bhAgIdArI to rahI ne ? jJAtInuM aMtaHkaraNa ! praznakartA : amArAmAM je mana che, evuM dAdA pAse mana che. amAre buddhi che, vicAro che eya dAdA pAse che. dAdAzrI : AtmA ekalo ja sarakho badhAne, bIjuM badhuM pheraphAra che badho. bIjuM beThaka tamArI ne mArI pheraphAra, eTale hisAba badho pheraphAra. bIjo badho mAla to judo judo hoya, AtmA badho sarakho. atyAre to mana sarasa che ne ? jJAnI puruSanI hAjarImAM mana bahu sAruM rahe. enuM zuM kAraNa che ke emanI hAjarImAM jo
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaHkaraNa sAme jAgRti 65 AptavANI-10 (pUrvArdha) evuM nathI. eTale have A mana, buddhi, citta ne ahaMkAranI goThavaNI evI karo ke A jiMdagI kaMIka lekhe lAge. ApaNuM potAnuM kalyANa thaI gayuM paNa A lekhe kyAre lAge ke bIjAnuM kalyANa thAya to. mahAvIra bhagavAneya pArakAnA kalyANa mATe ja jIvyA hatA AkhI jiMdagI. kAraNa ke emanuM to kalyANa thaI gayuM hatuM. eTale AvuM kaMIka karo have dhamadhokAra ! ApaNuM mana ATaluM sAruM rahe che to emanuM mana kevuM suMdara haze ? emane mana-buddhi-citta-ahaMkAra hI hoya paNa suMdara hoya. AvAM gAMDAM nA hoya. suMdara eTale e ahaMkAreya ApaNane manohara lAge. manohara eTale mananuM haraNa karanAro lAge. have jeTalI zakti eka manuSyamAM che eTalI bIjAmAM zakti kharI ke nahIM ? inDiyAmAM bartha (janma) che, ahIMno janmelo che, to zakti badhAmAM kharI ja ne ene Devalapa karavAnI jarUra. jJAnInuM aMtaHkaraNa kevI rIte kArya karatuM hoya ? 'pote' jo khasI jAya to 'aMtaHkaraNathI 'AtmA' judo ja che. AtmA judo thaI jAya to sAMsArika kArya aMtaHkaraNathI cAlyA kare. chUTuM pADyA pachI jJAnInuM aMtaHkaraNa pote ja svabhAvika kAma karyA kare. kAraNa ke DakhoDakhela baMdha thaI gaI ne, eTale aMtaHkaraNanuM kArya sArAmAM sAruM ne jyAM jarUra hoya tyAM ja thAya ne lokone upayogI thaI paDe. AtmA judo thaI jAya to sAMsArika kAryo aMta:karaNathI cAlyA kare. enuM nAma ja sahaja ! mana, buddhi, citta ne ahaMkAra hAjara ne hAjara rahe, tenAthI saMpUrNa jAgRti rahe. vItarAga ja rahe. have mana, buddhi, citta ne ahaMkAra badhuM hoya, ane pote emAM jAgRta ja hoya ke 'A' e ane 'A' ame, 'A' e ane 'A' ame. ane saMpUrNa vItarAgabhAve rahIe. jJAnIne aMtaHkaraNa zuddhAtmA jevuM ja thaI jAya. eTale bIjAne ema ja lAge ke A to bhagavAna jevA mANasa che ! bAkI jene DakhoDakhala hoya, tene bhagavAna tarIke loka nA svIkAre. ane aMtaHkaraNa gayuM e bhagavAna thaI jAya, ahIM ja bhagavAna ! amane cAra DigrInuM haju thoDuMka kAcuM che, tenI A bhAMjagaDa che baLI ! to tamArI joDe beThA, nahIM to besata kaMI ? lekhe lagADo jiMdagAnI ! hareka cIja ApaNI pAse che. koI cIja ApaNI pAse nathI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : mana sthira karavuM hoya to japa karavA paDe, evuM tevuM kaMI kare tyAre sthira thAya. ema ne ema te ekAgratA kaMIka karo to sthira thAya. nahIM to mana ema sthira thAya nahIM. praznakartA : paNa ekAgra nathI rahetuM. khaMDa - 2 manuM vijJAna (1) mata, zAMtinI vATe... dhArmika pravRtti samaye matatI moMkANa ! praznakartA: koI paNa dhArmika pravRtti karatI vakhate mana ThekANe nathI rahetuM, e mATe ApaNe zuM upAya karavo joIe ? dAdAzrI : tamAruM mana dhArmika kArya vakhate bhaTake che, ThekANe nathI rahetuM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : musalamAna loko che te Ama kAnamAM AMgaLI ghAlIne bAMga pokAre. te ghaDIe A mana bilakula baMdha thaI jAya, game eTaluM vicAratuM hoya ne toye mana bilakula baMdha thaI jAya. musalamAno mATe e bahu sarasa che. hinduo mATe barobara nathI. hinduone jenuM mana ThekANe nA rahetuM hoya teNe hAkoTA pADIne navakAra maMtra bolavo ane mana ThekANe rahetuM hoya to dhIme rahIne bolavuM. praznakartA : A pUjAvidhi kaMI karatA hoya te vakhate kevI rIte mana sthira karavuM ? dAdAzrI : to pachI bhagavAnane nivedana karavuM joIe ke tamane mAthe dharyA ne ! pachI have to huM tamArI joDe vera rAkhIza. nA kahevAya evuM ? praznakartA : evuM nahIM kahevuM joIe, sat puruSone kema evuM kahevAya ? dAdAzrI : paNa evuM kahe nahIM to koNa karI Ape ? praznakartA : koIka vakhate pUjAmAM ekAgratA rahe, koI vakhata nathI rahetI. koI mUrtimAM mana kendrita thAya, evuM kyAre thAya ? dAdAzrI : zuM phAyado emAM ? praznakartA : mUrtimAM IzvaranAM darzana thAya. dAdAzrI : hA, sthiratA rahe, zAMti rahe pachI AgaLa upara IzvaranAM darzana thAya. nahIM to darzana thAya nahIM. mALA karatAM mane joyA karavuM ! praznakartA : bhagavAnanuM nAma laIe chIe, mALA pheravIe chIe, tyAre mana bIje bhamatuM hoya che. dAdAzrI : oLakhANavALA bhagavAnanuM nAma devuM joIe. mAruM kahevAnuM ke jene oLakhatA ja nA hoya, joyA ja nA hoya, enI joDe mitrAcArI thAya kharI ? praznakartA : nA.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... dAdAzrI : to pachI bhagavAneya zI rIte bhegA thAya te ? A bhagavAna to mahIM beThA che te sAMbhaLe che. kRSNanuM nAma do ke mahAvIranuM nAma do ke rAmanuM nAma do paNa mahIM beThA che te sAMbhaLe che. bIjA koI bahAranAM koI sAMbhaLavA AvavAnAM nathI. tamArI mahIM, mAMhyalo bhagavAna sAMbhaLaze. eTale mAMhyalA bhagavAnane ja sIdhI vAta karo ne ! emanuM nAma zuM ? 'he zuddhAtmA bhagavAna,' evuM karIne tame vAta karajo. bahAravALAne vaLI pAchI dalAlI ApavI ne badhuM vaheMcAI jAya. ane pAchuM chevaTe e to ahIM ja mokalI Ape che. kAraNa ke e parokSa bhakti kahevAya. parokSa eTale e pote svIkAre nahIM. jenuM hoya tene mokalI Ape. eTale mAMhyalA bhagavAnane bhajo. 69 mALA karavA nA besajo. manane joyA karavA besajo. eTale pharaze nahIM pachI. mana zuM kare che, kyAM kyAM bhaTake che, ene joyA karajo. eTale mALA karatAM uttama phaLa Apaze, ghaNuM moTuM phaLa Apaze. paDI samajaNa ? nahIM to amAre tyAM Avajo. davAnI paDIkI laI jajo. mana bhaTakatuM hoya to davAnI paDIkI laI javI paDe. prayatno, khIle bAMdhavAtAM... mana sthira karavAno zo upAya karyo che atyAra sudhI tame ? praznakartA : kazuM dharmanuM pustaka vAMcIe chIe e vakhate sthira thAya che. dAdAzrI : te ghaDIe thoDI vAra sthira thAya. paNa pachI pAchuM copaDI mUke ke hatA tenAM te ja pAchAM. eTale A taLAvamAM lIla caDhelI hoya, to ApaNe AvaDo moTo DhekhALo nAkhIe to kuMDALuM moTuM phelAya. paNa pAchuM thoDIvAra thaI ke hatuM tenuM te. e to AkhI lIla kADhI nAkhavI paDe. AkhA taLAvanI lIla kADhI nAkhIe, tyAre mahIM sUryanArAyaNano prakAza pahoMce. A to thoDI thoDI lIla kADhIe, emAM dahADo kyAre vaLe ? AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : jyAre jyAre bhagavAnanI bhakti karavA besIe tyAre ja kharAba vicAra Ave che. 0 dAdAzrI : hA. te ja vakhate kharAba vicAra Ave. paNa nahIM to Akho dahADo sArA vicAra hoya che ? praznakartA : evuM nahIM. paNa Ama novela (navalakathA) kazuM vAMcIe to ApaNuM mana emAM sthira thaI jAya bilakula. dAdAzrI : te novela vAMce tyAre sthira thAya ne ! novela eTale zuM ? lapasavuM. te lapasavAmAM mana sthira ja hoya. upara caDhAvavAmAM mana jarA asthira thAya. praznakartA : ApaNe eka jagyAe ene sthira karavuM che. dAdAzrI : paNa tame pote asthira cho. asthira bIjAne sthira kema karIne karI zake ? praznakartA : paNa mana sthira thAya to ApaNe sthira thaI zakIe. dAdAzrI : paNa pahelAM tame ja asthira cho, manane lIdhe. have manane sthira kevI rIte karI zako tame ? e to koInI madada levI paDe. praznakartA : dhArmika kAryamAM beThAM hoya to kAyA, vacanathI sthira rahevAya che, paNa manathI asthira rahevAya che. dAdAzrI : manathI asthira rahevAya te bahu nukasAna. kAyA to sthira rahe, e to rahyuM toya zuM ne nA rahyuM toya zuM ? mananA upara AvatA bhavano AdhAra che ane kAyAno AdhAra to ghasAI javAno. mana sthira thavAmAM zuM phAyado haze, evo tame hisAba kADhyo che ? praznakartA : zAMti maLe. dAdAzrI : asthira karyuM koNe ?
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe. AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : ApaNe. dAdAzrI : zAthI ApaNe karyuM ? ApaNe jANI-joIne asthira karyuM? ApaNane hitAhitanI khabara nathI, potAnuM hita zemAM ane ahita zemAM enI khabara nahIM hovAthI manano game tevo upayoga karyo. potAnuM hitanuM zemAM ne ahitanuM zemAM evuM jo khabara hota to potAnA hitamAM ja upayoga karata. have mana to AuTa opha kaMTrola (kAbu bahAra) thaI gayuM. have hitAhitanI samajaNa Ape evuM jJAna prApta kare tyAra pachI sthira thAya. evA jJAnI puruSanI kapA levI paDe ke pote sthira thayelA hoya, niraMtara sthirapaNe ja rahe. pachI ApaNane sthira karI Ape. to badhuM kAma thAya, nahIM to thAya nahIM kazuMya. pachI mana sthira nA rahe to tamAre manane kahevuM, 'dAdA bhagavAne kahyuM che. tame sthira nahIM raho to nahIM cAle. nahIM to dAdA bhagavAnane phariyAda karIza.' evuM tame kahejone, eka-be vakhata, toya nA mAne to mArI pAse Avajo. na kahevAya ene AdhyAtmika ! praznakartA : ghaNIvAra AdhyAtmika lAgatA mANasonA mananI ekAgratA kema lAgatI nathI ? mananI sTebiliTI (sthiratA) meLavI zakatA nathI. dAdAzrI : mana sthira nathI thayuM. mATe e AdhyAtmika ja nathI. relavenA pATA upara caDhe, tyAre AdhyAtmika kahevAya. tyAM sudhI pATA upara caDhyuM ja nathI. pATA upara caDhe eTale pachI rAjadhAnI eksapresanI mAphaka cAlaze. A to manamAM mAnI bese che, huM AdhyAtmika chuM. praznakartA : AdhyAtmikamAM A ja moTo prazna che ke mananI ekAgratA meLavavI. huM to satata japa karuM chuM paNa ekAgratA joIe evI nathI. dAdAzrI : ane A lokone jJAna lIdhA pachI ema ne ema mana vaza thaI gayeluM che ! ciMtA bilakula nathI thatI ane mana vaza varyA kare che. koI gALo bhAMDe toya mana vaza rahe, e zuM haze ? zuM raNa che vyagratAto ? praznakartA : dhyAna karIe toya barobara ekAgratA rahetI nathI. dAdAzrI : paNa zene mATe karo cho dhyAna ? vyagratAno roga thaI gayo che ? vyagratAno roga thayo hoya to ekAgratA karavAnI. praznakartA : roga nathI paNa mana asthira rahe che. dAdAzrI : asthira kyAM rahe che ? mana Akho dahADo kAma karyA kare che. mana sarasa che. zuM karavA herAna karo cho bicArAne ? vyagratAno roga thayo hoya to Akho dahADo koca koca kare, tyAre ekAgratA karavI paDe. Akho dahADo koca koca kare che ? praznakartA : dhaMdho che, badhuM che paNa kazAmAM ekAgratA nathI rahetI. dAdAzrI : ekAgra thayelo mANasa ja nahIM maLyo hoya. bhomiyA (gAIDa) maLyA nahIM hoya ? ene potAne ekAgratA vartatI hoya to ApaNane ekAgratA thAya ja. bhale mokSano mArga nA maLe, paNa saMsAra mArga to badho maLe ke nA maLe ? praznakartA : to kyAM jaIe ? dAdAzrI : ApaNe peparamAM lakhIe ke bhaI, koI ekAgratAvALA maLaze to ene huM lAkha rUpiyA ApavA taiyAra chuM. pachI tyAM AgaLa jaI dukAnamAM besI javAnuM. e ApaNA jevo ane ApaNe enA jevA, tyAM AgaLa bahu dahADo vaLe nahIM. ane ekAgra thavAnI tamArAmAM zakti to che ja. tame durupayoga karo cho. ekAgra thavAnI zakti jatI rahI che tamArI ? kakaLATa karavAthI ApaNuM mana phekyara thaI jAya. pachI kaheze,
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe. mAruM mana bahu nabaLuM thaI gayuM che.' tyAre mUA nabaLuM nA thAya to zuM karavuM te ? ane kaheze, 'bhagavAnanI bhakti karuM chuM toya ekAgra thatuM nathI. te ghaDIe kaMI AghuMpAchuM thaI jAya che. tamAre ekAgra thAya che ke nahIM thatuM ? praznakartA : thAya che. dAdAzrI : keTalo vakhata ? praznakartA : lagabhaga kalAka. dAdAzrI : te ghaDIe ko'ka AvIne kahe ke bahAra polIsavALo Avyo che, eTale ekAgratA thAya pachI ? mana ekAgra to konuM nAma kahevAya ke, polIsavALo Ave ke vAgha bUmo pADato hoya toya ekAgratA nA tUTe. enuM nAma ekAgra kahevAya. Ane ekAgra kema kahevAya te ? A to kaheze, "polIsavALo Avyo che te tamAruM nAma le che." eTale mahIM phaTAkA mAre. mana kyAMya jatuM rahyuM hoya ! kema polIsavALo kaMI vAgha che ? ane vAgha hoya toya zuM ? loko kahe che, mAruM mana ekAgra nathI rahetuM. tyAre meM kahyuM, 'mana lapaTuM thaI gayuM che ?" tyAre kahe, 'hA, mana lapaTuM thaI gayuM che." alyA, mana lapaTuM nathI thayuM. tuM lapaTo thaI gayelo che. mana to kevuM sarasa DijhAInavALuM che ! mana to vAparatAM nathI AvaDatuM. toTo gaNatI vakhate ! praznakartA: mAro prazna e hato ke satata japa karIe, mALA pheravIe toya ekAgratA kema nathI thatI ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : koNa harata kare che emAM ? praznakartA : mana. mananI ekAgratA nathI rahetI. khUba ciMtana karIe paNa pAchuM pharI jAya. - dAdAzrI : hA. paNa mana to have paiDuM thaI gayuM haze ne ke javAna che haju ? praznakartA: je che evuM che. dAdAzrI : nahIM, paiDuM thaI gayelAne zuM jovAnuM ? cho ne bUmAbUma kare. ApaNe judA, mana juduM. tame ne mana, be judAM nahIM ? praznakartA: mana juduM na hovuM joIe. dAdAzrI : to eka ja hoya ? bhagavAnanI bhakti karatI vakhate mana ThekANe rahe che ? mana AghuMpAchuM thAya che ? praznakartA : AghuMpAchuM thAya che have. evI kaMIka cAvI batAvo ke jethI haMmezA mana sthira thAya. - dAdAzrI : e manano doSa nathI, doSa ApaNo che. mana evuM nathI. mana to bahu sAruM che bicAruM. je mana AghuMpAchuM thAya che, jepavA detuM nathI, e ApaNo doSa che. tame beMkamAM jAva, dasa hajAra rUpiyA levAnA hoya, te ghaDIe mana sAruM rahe ke nA rahe ? mana ekAgra rahe ? praznakartA : hA, rahe. dAdAzrI : tyAre baLyuM, paiso vahAlo che ane bhagavAna vahAlo nathI. bhagavAna jo eTalo vahAlo hoya to mana emAM rahe ja, paisAnI upara vahAla vadhAre che tyAre enI para rahe ja. to manane bhaTakavAnI Teva nathI. tame vAMkA cho. mana to bahu DAhyuM che. jo paisA hoya to Ama paI e paI gaNe. sAmo chokaro Ave toya enI sAme jue nahIM. nahIM to gaNavAmAM bhUla thAya, eTalA hAru. eTale mana to tamAruM bahu sarasa che. A bhUla ja tamArI che ke tamane paisA upara dAdAzrI : paNa vyagratA to thAya che ? ekAgratA karatAM vyagratA moTI, te moTI sArI ke nAnI sArI ? be thavAnuM, kAM to ekAgratA thavAnI kAM to vyagratA thavAnI. praznakartA : ekAgratA sArI ne ?
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe.. 75 76 AptavANI-10 (pUrvArdha) priyatA vadhAre che ane bhagavAna upara priyatA nathI. jyAM priyatA vadhAre hoya tyAM mana sthira thAya. paisA gaNatI vakhate mane cokkasa rahe ke nA rahe ? praznakartA : hA, rahe ne ! dAdAzrI : juone, kevo DAhyo ! e ghaDIe enI vAIpha bolavavA Ave to kahe, 'hamaNe nahIM, pachI Avajo.' teya gaNatarImAM bhUla na thAya eTalA hAru. tyAM bahu pAko. praznakartA : paisAmAM to ekAgratA rahe ja ne ? dAdAzrI : to bolo have, tyAM rahe ne bhagavAnanI pUjAmAM nathI rahetuM. zuM bheda haze emAM ? are, zAka letI vakhate ekAgra rahe ane ahIM nathI rahetuM, enuM zuM kAraNa ? A to nA chUTake karavuM paDe che, parANe. pharajiyAta ! A nahIM karIe to bagaDI jaze evA bhayathI karIe chIe. jeTalI paisA joDe ruci eTalI bhagavAna joDe ruci nA joIe ? te kema rAkhatA nathI ? praznakartA : have enA mATe rasto zo ? dAdAzrI : bhagavAna para ruci karavAno rasto to, ahIM Avajo. huM tamane batADIza badho. paNa ruci thaI nathI. lakSmI upara ruci che. bAkI mana ekAgra to karI zake evuM ja che. mana badhI zaktivALuM che. mana phrekTara nathI thaI gayuM. ApaNo svabhAva bagaDI gayo che. eTale A bhUla priyatAnI che, tame tyAM AgaLa priyatAmAM lokasaMjJAthI cAlyA. loka zuM kahe che ke "paisAthI sukha che' evuM tameya mAnI lIdhuM. bhagavAnanuM kahevuM nA mAnyuM. bhagavAne kahyuM ke 'lokasaMjJAmAM sukha nathI, jJAnInI saMjJAthI mokSa che.' lokoe paisAmAM sukha mAnyuM, viSayomAM sukha mAnyuM ane tame jo paisA ane viSayomAM sukha mAno to bhagavAnanuM kahevuM mAnatA nathI. bhagavAne zuM kahyuM ke "jJAnInI saMjJAthI cAlajo." jJAnIe jemAM sukha kahyuM temAM varto. praznakartA : jJAnIe kahyuM tema vartavAnuM. dAdAzrI : hA, jJAnIno potAno mokSa thaI gayelo hoya ane e tamane mokSane raste ja caDhAve. - ekAgratA, DrAIviMga TANe ! koI dahADo ahIMthI muMbaI sudhInuM DrAIviMga karo ne to badhuM ekAgra ! gharabAra badhuM bhUlI javAnuM ! jo ekAgra rahe che ke nahIM ? pachI jojo e lokone ! e ekAgra rahe che, tethI zeThiyAo DrAyavara thAya che ne DAyavarane kahe che ke, "bhAI, tuM mahIM (zeThanI jagyAe besa !! loko kahe che, A zeThiyAone Avo zo zokha hoto haze ? gADI hAMkavAno ? paNa emanuM ekAgra thAya che ne ! peluM vyagra thayuM hoya ne, te ThIka thaI jAya che, te AnaMda thAya che. Akho dahADo vyagra, vyagra, bhaTaka, bhaTaka karyA karato hoya che ane gADI calAvavA beTho ne ekAgratA ! ane AmAM ekAgra nA thAya to athaDAI paDe. eTale kAM to bhayathI ekAgra thAya ke kAM to bhagavAnano tamane khUba bhaya lAgato hoya to tame ekAgra thAva. kAM to enI upara ruci utpanna thatI hoya, rUpiyA jevI, lakSmI jevI ruci utpanna thatI hoya to thAya. e ruci utpanna karavA mATe zuM karavuM ? te prayatna karavA joIe, basa ! tyAre loko tene badale Ama cakkara upara goThave che ne Ama goThave che ! mUA, A to UMdho rasto Ama phara phara karIe, goLa phara phara karIe, keTalA mAIla gayA ? ghAMcIno baLada keTalA mAIla cAlyo ? praznakartA : tyAMno tyAM ja. dAdAzrI : te enA jevo A yoganuM peluM karavA chatAM, goLa phara phara karyA karavuM ne manamAM mAnavuM ke doDhaso eka mAIla thayA haze ! te ghAMcInA baLadane dAbaDA bAMdhIne pherave che? zAthI dAbaDA bAMdhe che? praznakartA : ene cakkara nA Ave. dAdAzrI : ene cakkara nA Ave. goLa goLa phare ne, eTale
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... AptavANI-10 (pUrvArdha) dareka jIvane cakkara Ave. manuSyane Ave ane darekane Ave. paNa bicAro phara phara kare che. pachI ghAMcIya sAro hoya che te AvaDuM moTuM khoLanuM DhekuM laI tenA moM AgaLa dhare ane pelo laherathI jameya kharo ! praznakartA : to cakro upara ekAgra karavAthI kazuM vaLe nahIM ? dAdAzrI : nA. mananA vicArone joyA karo e vaLe. bAkI joyA karyA sivAya bIjuM koI kArya karavA jazo, e mAthAkUTa paDaze. praznakartA : paNa ekAgratAthI zUnyatA Ave kharI ? dAdAzrI : Ave kharI, paNa te zUnyatA rIleTiva (sApekSa) che. TempararI eDajasTamenTa (vinAzI goThavaNI) che. praznakartA : te vakhate A mana ne buddhi zuM kare ? dAdAzrI : sthira thAya thoDIvAra. paNa hatuM tenuM te ja. emAM kazuM vaLe nahIM ApaNuM. ApaNo dhArelo progrAma pUro thAya nahIM. ApaNane jarA helpIMga (madada) rahyA kare. e ApaNane nukasAnakartA evuM nathI. paNa jo kadI ebava normala (vadhAre paDatuM) thaI gayuM hoya to, e to mahAna rogiSTa che. mArI pAse yogavALA badhA Ave che. te yogavALA badhA ebava normala (asahaja) thaI gayelA hoya che. te ahIM darzana karavA Ave ne, te pahelAM to enuM AkhuM zarIra dhrUje che, ahIM jhAlI rAkhavA paDe che. kAraNa ke igoijhama (ahaMkAra) bharAyelo che mahIM, te nIkaLe che. tame bahu ekAgra karIne manane mArI nAkho. mArI nAkhavuM nathI ne ? praznakartA : nA, nA. A to zAMti mATe karavuM che. dAdAzrI : dareka mahinAmAM eka dahADo covIsa kalAkanI zAMti rahe ke cAra dahADAnI ? kevuM joIe tamAre ? praznakartA : kharekhara to Akho mahino zAMti joIe. dAdAzrI : ema ? tyAre e to jJAnI puruSanI kRpAthI thAya. jarUra, sArA bhomiyAnI ! koI dharma ja pALyo nathI atyAra sudhI ? praznakartA : pALyo che. dAdAzrI : dharma jo pALyo hoya to mananI zAMti thAya ja. mananI zAMti sahelAmAM sahelI vastu che, nAnAmAM nAnI bAbata che. koI game te dharma pALe ne to paNa zAMti thaI jAya. saMsAranA dharmothI mokSa nA thAya paNa zAMti to thAya ja ne ? koI dharma pALyo nathI ? pALyo hoya to sAco paLAyo nathI. kayo dharma pALo cho ? praznakartA : hindu dharma. dAdAzrI : hindu dharma to khoTo nathI. bahu sarasa che. koI rasto dekhADanAra barobara nahIM hoya. hindu dharmanuM DrAIva (mArga) to bahu suMdara che. tadana sAcuM DrAIva che. paNa bhomiyo sAro nahIM maLyo hoya, gAIDa (bhomiyo) kahe che ne ! praznakartA : rasto batAvanArA sArA che ane emanI joDe besIe paNa chIe. dAdAzrI : to zAMti nA thAya ? zAMti nAnAmAM nAnI bAbata, chamakalAM kahevAya. to jenI pAse besatA hoya, ene zAMti nahIM thayelI hoya e mANasane. e to pUchavuM paDe ke jo tamane zAMti thayelI hoya to besuM, nahIM to nakAmuM zuM kAma besuM ? bIjI dukAne jauM ne ! dareka dardI azAMtito ! praznakartA : have kharuM to gurunI zodhamAM chIe. dAdAzrI : guru to maLyA nahIM ? kyAMya nahIM ? sAruM che. jJAnI puruSa to maLyA ne ? jJAnI puruSa eTale bhagavAnanA pratinidhi
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... kahevAya. bhagavAnanI sattA badhI, paNa pratinidhi. tamAre kazuM joItuM hoya to sattA amArI pAse che badhI. praznakartA : mananI zAMti joIe, bIjuM kazuM nahIM. dAdAzrI : oho ! e to tarata ApI daIe, rokaDI, emAM to udhAra-budhAra nahIM. e khoLavA jAva to badhe udhArI hoya che ne ! A to rokaDuM. 79 praznakartA : AjakAla pezanTo (dardIo)no kaoNmana (sAmAnya) savAla hoya che ke mAnasika zAMti zAmAM maLe ? dAdAzrI : mAnasika zAMti zemAMthIya maLe nahIM. mAnasika zAMti maLe ja zI rIte A lokone ? azAMti ja khoLe che. e zodhamAM che azAMtinI ! sahaja bhAve rahe to badhI zAMti ja rahe. khAdhA pachI UMgha AvatI hoya to sUI jAya ghaDI vAra. sUI jAya tyAre cAra kalAka sUI jAya, evuM A pote ja azAMti karI vAtAvaraNa badhuM bagADI nAkhe che. ahaMkAre karIne bagADe che. jo ahaMkAra jarA naoNrmala (sAmAnya) hoya ne to A dazA nA thAta. azAMti tame joyelI ? praznakartA : hA. dAdAzrI : zuM davA copaDo cho ? praznakartA : kaMI nahIM. dAdAzrI : davA copaDyA vagara zI rIte jAya ? jAya zI rIte ? A azAMti koNe UbhI karI haze ? praznakartA : ApaNA manamAMthI ja. dAdAzrI : je azAMti UbhI kare, tenI ApaNe phreMDazipa (mitrAcArI) nA karavI joIe ne ? A to enA vagara gamatuM nathI. ene gaLe AptavANI-10 (pUrvArdha) hAtha nAkhIne pharavA joIe. ane pathArImAM joDe suvADe, huM ke ! bAra vAgyA sudhI pathArImAM joDe suvADe. ene kahIe, 'jA, ahIMthI. mela pULo !' azAMti thAya tyArathI e 'duzmana' che ema nathI samajAtuM ? oLakhavuM to joIe ne ApaNe ke koNa ApaNuM ne koNa pArakuM, ema nA oLakhavuM joIe ? praznakartA : mananI azAMti dUra karavA zuM karavuM ? dAdAzrI : mananI zAMti to, A satsaMgamAM besavAthI, satsaMganAM be zabda ArAdhana karavAthI to zAMti thaI jAya, nahIM to ema ne ema zAMti thAya nahIM ne ? mana zAthI azAMta thayuM che te tapAsa karavI paDe ApaNe. enI tapAsa karavI paDe ke nA karavI paDe ke paiNyA nathI tethI azAMta thayuM che ke bhaNyA nathI tethI azAMta thayuM che, enuM kaMI e to khoLI kADhavuM paDe ne ? ApaNuM mata, ApaNo ja phoTo ! praznakartA : mana je kUdAkUda karatuM hoya che, mana sthira rahetuM nathI ane je zAMti joIe che, e zAMti maLatI nathI. dAdAzrI : mana kUdAkUda karatuM hoya tyAM sudhI zAMti zI rIte 80 thAya ? praznakartA : ene vazamAM levA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : e tame je karavA jazone, tethI kUdAkUda vadhaze. kaMIka karavA gayA ke kUdavAnuM. e kahe che ke tame zAMta thAva to huM zAMta thAuM. eTale huM tamane rasto karI ApuM ne to ja tame zAMta rahezo. eTale enI meLe ja mana zAMta thaI jAya. pachI mAInDa (mana) daze ja nahIM. mana e tamAro phoTo che. arIsAmAM tame phoTo dekho, tamAro phoTo dekhAya e ja tame cho. tame zAMta thaI jAva to mana zAMta thaI
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... AptavANI-10 (pUrvArdha) jAya. atyAre che kazI bhAMjagaDa mananI ? juo pachI bUma nA rahe. nahIM to anaMta avatArathI mana vaza nA thAya. A duniyAmAM badhI cIjo vaza thAya, AkhI duniyAnuM sAmrAjya bheguM karI zake paNa mana vaza nA thAya. praznakartA : eka miniTa sthira rAkhavA gayA emAM to mana kyAMya kUdI paDe, kyAMya cAlyuM jAya. pAchuM ene kheMcIne lAvIe tyAM pAchuM thoDuMka sthira thAya. dAdAzrI : hA, te kyAMnuM kyAMya jatuM rahe. dhakko mArIne tela kADhI nAkhe. ghaDIvAra jaMpavA nA de. e mana ame joyeluM ne ! ame eya joyeluM ane pachI A sthAna para AvelA, paNa e vaza thaI gayuM. eTale pachI gayuM, AkhA brahmAMDanuM sAmrAjya maLI gayuM. amane 26 varSathI Tenzana UbhuM thatuM nathI. 27muM varSa bese che. A Tenzana UbhuM thayuM nathI. kAraNa ke mana vaza thaI gayeluM. eTale A badhAnuM amArA pratApa thakI, amArI kRpA thakI eTale amArI eTale mahIM bhagavAnanI hoM, mArI nahIM. mahIM dAdA bhagavAnanI kRpA thakI, A badhAnuM kalyANa thaI gayuM. evAM 60 hajAra mANasanuM kalyANa thayuM che. manane bAMdhavAnuM emAM zuM ? te davA ApIe. paNa temAM phAyado nA thAya kazuM. mithyAtva jAya nahIM. mithyAtva jAya to mokSe jAya. mana tamArI pAsethI laI laIe ne zAMti ApIe, to vadhAre mithyAtva bAMdhe UlaTuM. zAMti rahe ne eTale vadhAre cakarAve caDhavAnuM. pahelI mananI zAMti karIe. pachI kAyamanuM sukha. kAyamanuM sukha joIe che ne pAchuM ? praznakartA : mananI zAMti pachI kaI jAtanuM rahe che, e saMjogo upara AdhAra rahe. dAdAzrI : pahelAM mananI zAMtinAM be paDIkAM ApIe. pachI tamane je joie te ApIe. praznakartA : evI zAMti nahIM, kaMI AtmAnuM kalyANa thAya e rItanI zAMti. dAdAzrI : hA, e kharuM. zAMti khape ke paramAnaMda ? praznakartA : jeo pAse jJAna nathI, e mANasoe zAMti mATe zuM prayAso karavA ? dAdAzrI : zAMti e to garIbo mAge, bhIkha mAge. e to garIba lokonI mAMgaNI. tame mananI zAMti kema mAMgI ? mananI azAMti to A zrImaMto khoLe, ke jo azAMti thAya to A duniyAmAM rAga chUTe. nahIM to rAga chUTe kema karIne ? rAga choDavAnuM uttama sAdhana che A mananI azAMti. mananI zAMtimAM vadhAre rAga besane. azAMtino kAyado evo che ke enI mudata pUrI thAya eTale jatI rahe ane azAMti utpanna nA thAya. agara to evuM jJAna, sabhara jJAna ApaNI pAse hoya ne to azAMti utpanna nA thAya. A aNasamajaNathI ja A badhI azAMti che. duniyAmAM duHkha hoya ja nahIM. A du:kha to potAnI aNasamajaNanA che. gerasamajaNanA invAiTeDa (AmaMtrelAM) duHkha che, invAiTa karelAM che. e to huM A ApuM chuM ne eTaluM kara joIe, zAMti tArI thaI jaze. emAM jJAna nA hoya, tene mananI zAMti thAya. ane jJAna ApuM ne pAMca AjJA ApuM, e pALe tyAre ene paramAnaMda hoya. mananI zAMti e to eka jAtanuM mana azAMta nathI thayuM evuM lakSaNa. paNa jJAna, paramAnaMdanI vAta to judIne ! paramAnaMdI bhagavAna thaI gayo. mana kAyamane mATe vaza thaI jAya evI icchA kharI ? praznakartA : hA. dAdAzrI : bAkI mananI zAMti to thAya ane pachI vaLI pAchuM caDhI bese mana, e zuM kAmanuM ? TempararI eDajasTamenTa (vinAzI)
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... karavAnuM zuM hoya ? paramenanTa (kAyamI) joIe. koI paNa eDajasTamenTa hoya to paramenanTa joIe ke TempararI cAle ? A TempararI eDajasTamenTa e to phasAmaNa. 3 sva svarUpatI bhajatA... praznakartA : mananI vadhu zAMti meLavavA mATe evo kayo japa vadhu karavo ke jethI mananI vizeSa zAMti thAya ane bhagavAna tarapha lakSa vadhe ? dAdAzrI : mananI vizeSa zAMti svarUpano japa kare to thaI jAya. praznakartA : sahajAtma svarUpa paramaguru ? dAdAzrI : nA, e svarUpano japa nathI. e to bhagavAnanI bhakti che. svarUpa eTale tame koNa cho ? e jANo ane jApa karo ne, to pUrI zAMti maLI jAya. te Ano jApa kema nathI karatAM ? praznakartA H manano prazna ghaNA vakhatathI mUMjhavato hato ke kaI jAtanA jApa karavAthI zAMti maLe ? dAdAzrI : to svarUpano jApa karo ne ! praznakartA H potAnuM svarUpa zuM ? dAdAzrI : e jANatA nathI. juone, A badhI phasAmaNa ! zI rIte zAMti thAya ? juo, A mAjI kahe, "mAre zAMti khasatI ja nathI.' kAraNa ke svarUpanA jApa karyA kare che niraMtara, eka kSaNeya duHkha nA thAya, ciMtA nA thAya, upAdhi nA thAya, kazuM ja thAya nahIM. tamArA svarUpane e dekhI zake pAchAM. e divyacakSuvALAM che. A badhAMya divyacakSuvALAM beThAM che. tenI zAMti che ne A badhAMne. mATe ame paheluM svarUpanuM jJAna ApIe, pachI tamAre kAyamanI zAMti thaI jAya. bAkI 'sahajAtma svarUpa parama guru' maMtra e to bhagavAnano maMtra bolyA ApaNe, te ApaNane thoDI helpa kare. thoDI helpa joIe che ke vadhu zAMti joIe che ? AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : vadhu zAMti joIe che. dAdAzrI : vadhu zAMti joItI hoya to, A mAjI zuM kahetAM hatAM ? mAre zAMti jatI nathI koI dahADoya. be varasathI A svarUpanuM jJAna lIdhuM pachI jatI nathI. zAMti jAya nahIM ne azAMti thAya nahIM ane nahIM to zAMti nAma pADazone choDInuM toye nahIM vaLe kazuM. ene mATe jJAnI puruSanI pAse kRpApAtra thavuM joIe. eTale tame pharIvAra A lAbha UThAvavAno prayatna karo have. ane Aje tame zuM bolatA hatA vidhi karatI vakhate ? dAdA bhagavAnane namaskAra karuM chuM evuM bolatA'tA ? praznakartA : hA. dAdAzrI : te have hamaNe e bolavAnuM cAlu rAkhajo. eno atyAre jApa karajo. te hamaNe helpa bahu sArI raheze. paNa dAdA bhagavAnanuM A yAda raheze badhuM nididhyAsana ke nahIM rahe ? tamArA potAthI nA rahe evuM hoya to huM mArI meLe pesI jAuM to tamane dekhAyA ja kare badhuM. A badhAM eka kSaNa bhUlatAM nathI. A varlDanuM agiyAramuM Azcarya che. mahAvIra bhagavAna sudhI dasa thaI gayA che, A agiyAramuM Azcarya che. kalAkamAM paramenanTa (kAyamI) zAMti ane eka avatAra pachI mokSa thAya. mokSamAM javuM che ke pachI ema ne ema rajhaLavuM che ? rajhaLavuM nathI have ? praznakartA : rajhaLIe chIene. dAdAzrI : hA. paNa have thAkyAM hoya ne ! thAkelA hoya ja ne ! thAkyA nA hoya to ahIM AgaLa avAya ? A rajhaLapATano thAka lAge ne ! matatI zAMti e ja AtmajJAta ? praznakartA : mananI zAMti ene selpha riyalAIjhezana (svaoLakha) kahevAya ?
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : nA. praznakartA: to ene zuM kahevAya ? dAdAzrI : mananI zAMti e to enuM nAma ja mananI zAMti che. ane selpha riyalAIjha to paramAnaMda hoya. eTale upAdhimAMya AnaMda hoya. game teTalI Adhi, vyAdhi, upAdhi hoya paNa samAdhi rahe, enuM nAma selpha riyalAIjhezana kahevAya. mananI zAMtithI AgaLa nathI joItuM ? mokSe javuM che ke nathI javuM? praznakartA : javuM che. dAdAzrI : mananI zAMti to sahejamAM hoya. bAkI ahIM to mokSa javAnI cIThThI phaDAvI lejo. A badhAe mokSe javAnI cIThThI phaDAvI lIdhI. tame jANatA nathI, ahIM mokSanI cIThThI phADI Ape che evuM ? evuM che ne, manano janma nA thAya e uttama. jenuM mana vaza thaI gayeluM hoya tenI pAse jaIe to mananI zAMti thAya. eTale tamAre mananI zAMti karavI hoya to ahIM Avajo. tamAre je joItuM hoya, A duniyAmAM tame je mAgo e ApavA taiyAra chuM. koNa caMcaLa, koNa acaLa ? praznakartA: manuSyanuM mana caMcaLa kema hoya ? dAdAzrI : eno svabhAva ja caMcaLa che. e acaLa thAya evuM che ja nahIM. mana manodharmamAM rahevuM ja joIe. nahIM to sthira thayuM ke e to bleTa (buTTa) thaI jAya. praznakartA H mana caMcaLa che, e sthira thoDo vakhata ja rahI zake mana caMcaLa che, to AtmA acaLa che. nahIM to manane acaLa karazo to AtmA caMcaLa thaze. evuM che, A to badhuM belensa (samatolana) che. kAunTara veITa che badhAM. jo pAMca zerI Ama nAkhazo to A bAju trAjavuM kaMInuM kaMI UMcuM jatuM rahe. praznakartA : mana Ama AMTA mAryA kare che eTale mAre caMcaLatA ochI karavI che. dAdAzrI : pArakI pIDA zuM karavA karyA karo cho ? juone, AvuM ja jJAna varte che ke A caMcaLa che, te acaLa karo kahe che have. A to mikenikala che, zI rIte acaLa thAya ? acaLa karavA jaIe, paNa te nAka baMdha karIe, dabAvI daIe to acaLa thAya. paNa te pachI zuM kAmanuM ? marI jAya to acaLa thAya. nAka dabAvI daIe ne ke cUpa ! kAyamano cUpa thaI jAya. paNa e to kAmanuM nahIMne ! lokone e pasaMda nA paDe, kaheze. e to marI gayA UlaTAM ! praznakartA : mANasanA manamAM cAlatA vicAro para kAbU lAvavA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : zuM kAma che, kAbU lAvIne ? paNa phAyado zo che emAM ? cAlatA vicAro to evuM che ne, vicAra je Ave che ne, e vicAra judA che ane tame judA cho. je vicAra tamane game che, temAM tame tanmayAkAra thAva cho. ane nA game temAM tame tanmayAkAra thAva cho ? kema nathI thatA? praznakartA : rasa nathI paDato eTale. dAdAzrI : to pachI gamatA vicAromAM tame zuM karavA bhegA thAva cho te ? praznakartA : paNa badhA ja mahApuruSo vicAro upara kAbU meLavavA mATe kahe che. dAdAzrI : paNa mAruM kahevAnuM ke tamane vicAra nA gamatA hoya dAdAzrI : paNa mananI caMcaLatAne acaLatA karavI e guno che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe... temAM kAbU rahe che ke nathI raheto ? praznakartA : mana caMcaLa che eTalA mATe A kahyuM. 87 dAdAzrI : caMcaLa karyuM nathI AmAM ? e mane kahe. tuM bola bola karuM chuM teya caMcaLa. mana ekaluM caMcaLa nahIM, AmAM kayo bhAga caMcaLa nathI ? tuM je AtmA mAnuM chuM te AtmA sacara che. sacara eTale caMcaLa che ane je daraasala AtmA che, e acaLa che. eTale sacarAcara jagata che. sacarAcara zabda sAMbhaLelone Ape ? te atyAre A bhrAMtimAM ja rahe che, tame je AtmAmAM mukAma karyo che, jene AtmA mAno cho, te sacara AtmA che. ane bhrAMti jAya tyAre acaLa prApta thAya pachI thaI rahyuM. eTale A badhuM caMcaLa ja che. eTale manane kazuM kAbUmAM rAkhI zakelA ja nahIM. e ahaMkAra kare eTaluM ja che. e zuM kare ? ahaMkAra. 'huM manane kAbumAM rAkhuM chuM.' kAbUmAM rahevuM, nA rahevuM e to kudaratI che. praznakartA : manane kAbUmAM rAkhavA zuM karavuM paDe ? dAdAzrI : zI rIte kAbUmAM rAkho tame to ? eka saMDAsa javuM hoya to kAbUmAM nA rahe, to A zI rIte kAbUmAM rahe te ? A loko khoTA IgoIjhama (ahaMkAra) kare che. kAbUmAM rAkhIne zuM upayoga karazo ? praznakartA : kAbUmAM rAkhavAthI enA ghaNA upayoga thaI zake ne ? dAdAzrI : atyAre ghaNuMya manane amerikA javuM che paNa javAya che ? evuM che ne, ApaNe polAM to mana caMcaLa che. ApaNe polAM nA hoya to e caMcaLa che ja nahIM. mana e to mokSe laI janAruM nAvaDuM che. mana svabhAvathI ja caMcaLa che. ane caMcaLa nA hoya to khAvApIvAnuM yAdeya nA Ave. to have zuM karavuM che e kahone ? mata tiSkriya to bApajI taDabUcAM ! praznakartA : mAInDano vyApAra cAlyA ja karato hoya che. e AptavANI-10 (pUrvArdha) taddana baMdha karI ane taddana niSkriya banAvavA prayatna kare koI mANasa, to e zakyatA kharI ? 88 dAdAzrI : e niSkriya thayelAM che, e taDabUcAM jevAM dekhAya che. Ama taDabUcAM mUkyAM hoyane evAM dekhAya pachI ! manane niSkriya to karAya nahIM koI dahADo. manane niSkriya karavuM e jokhama che. nirvikalpI thavAnI jarUra che. keTalAka sAdhuo ne e badhA AmAM paDelAM hoya che. e niSkriya karavA gayelA. emAM to manane lokoe bhAMgI nAkhyuM. manane bhAMgI nAkhavAthI zuM thAya ? eka phAyado thAya ke e bApajInI pAse hajAro mANasa beThAM hoya temane zAMti varte. zAthI ke bApajInuM mana zAMta thayeluM hoya, eTaluM ja nahIM ghaNAM bhAganuM UDI gayeluM hoya. lagabhaga vilaya jevuM thayeluM hoya, vilayanI najIkamAM ja. eTale lokonAM mana TADhAM paDI jAya. mahIM vicAra nahIM eTale spaMdana nA thAya. mAruM mana jevuM hoya ne evA ja pratyAghAta tamArI para paDe, tamane prabhAva paDe. eTale loko je beThAM hoyane, tene emanI joDethI vAta, zabda sAMbhaLavAnAM sukha karatAM emane jovAmAM bahu sukha Ave. eTale tyAM moTI sabhA bharAvAnI. tyAM emanA darzana bahu loko kare. kAraNa ke sukha Avene ! paNa bApajImAM kazoya sAmAna nA hoya. sAmAna-bAmAna khAlI ! kAraNa ke pelAM niSkriya thaI gayA che. mahIM capaLatA nathI. eTale lokone emanI joDe besavAthI zAMti thAya paNa pelAnuM akalyANa thAya. mahIM goTALo che, mahIM kazuM nathI, aMdara aMdhAruM ghora. paNa bApajInI pAse jJAna zuM ? akSareya nahIM, taDabUcuM ! moDhA para to evuM dekhAya ke khUba AnaMdI hoya. paNa AnaMdI eTale zAMti, AnaMda nahIM ! bhagavAne to ene taDabUcuM kahyuM. ane jJAna vagara AgaLa kevI rIte heMDIza te ? pharI mananI to jarUra paDaze. mokSe javuM hoya to mana UbhuM karavuM paDaze. AvI rIte ghaNA loko mana bhAMgI nAkhe che, zUnya kare che.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe.. alyA, paNa na hoya zUnya karavAno rasto ! e to dariyAnI aMdara nAvaDuM bhAMgI nAkhe evAya meM ahIM joyA, DabbA ! te vicAro keTalAya avatArothI toDato toDato Avyo hoya. eTale mana zUnya karI de eTale ene Tenzana nA hoya, tyAM AgaLa badhA lokone sukha paDe. paNa huM oLakhI gayelo evA saMtone, paNa lokone kaheluM ke sukha paDaze paNa besavAmAM phAyado nathI. enAM karatAM koI du:khiyA moDhAvALAnI pAse besa, duHkha thaze paNa tyAM vAta sArI sAMbhaLavAnI maLaze. ApaNe mokSe javuM che ne ? ApaNe ahIM lahera karavA nathI AvyA. mokSe javuM hoya to mana pharI UbhuM karavuM paDaze. mana mAreluM cAle nahIM. mana jIvatuM ghoDA jevuM karavuM joIe. A lokoe UMdhI zodhakhoLa karI ke manane zUnya karo. alyA, mana zUnya thAya to rahyuM zuM tArI pAse ? Dobo thaI jaze. manane zUnya karavAnuM nA hoya. praznakartA : manano nAza, manonAza evo zabda vaparAya che. dAdAzrI : manano nAza kare pachI rahe zuM tArI pAse ? mananA AdhAre to tuM jIve che. eTale A mananAM paryAya che eka jAtanAM, avicAra dazA e eka paryAya che. kAraNa ke avicAra dazA to tIrthakarone nathI hotI. tIrthaMkaronuM mana kevuM hoya che ke A paTelomAM UbhAM UbhAM Ama kare che ne, kasuMbAmAM 'rAma rAma' kare che ne ! te eka Avyo, 'rAma rAma karIne gayo. bIjo Avyo, 'rAma rAma" karIne gayo. sthira nA hoya eya vicAra, eka kSaNavAreya sthira nA hoya. vicAra Ave ne jAya, vicAra Ave ne jAya paNa eka kSaNavAra baMdha nA hoya. A pelAM lokone vicAra baMdha thaI gayA hoya, e avicAra dazA. moTuM-boTuM mukta lAge ApaNane. kAraNa ke vicArothI mukta thaI gayo eTale zuM thayuM ? te mane ghaNA loko pUche che. meM kahyuM, 'tAre mokSe javuM che ?" tyAre kahe, 'hA." tyAre kahyuM, 'tyAM nA jazo.' AnA karatAM taDabUcuM AptavANI-10 (pUrvArdha) laIne besa. A to saMsAramAM jIvavAnI dIvAdAMDIo che. bAkI jJAnI puruSa ekalAnuM ja mukta hAsya hoya. mukta vANI hoya. bIjA koInuM mukta hAsya, mukta vANI nA hoya. kheMcAyelI vANI hoya. tame kheMcAyelI vANI samajyA ? TenzanavALI vANI samajayA ? praznakartA : hA. dAdAzrI : Tenzana, Tenzana ne Tenzana, jayAM juo tyAM ! matolayathI mokSa ? praznakartA : mokSanI sthiti ame je samajyA chIe te e ke jyAre mANasane koI saMkalpa-vikalpa nA rahe, dehanuM bhAna na rahe. eka phakta AtmasvarUpa ja thaI jAya, ene koI vicAra ke koI mana, buddhi hoya ja nahIM to e sthiti... dAdAzrI : e AtmasvarUpa nA kahevAya. mana-buddhi-citta e nA hoya, to ene AtmasvarUpa nA kahevAya. AtmasvarUpa to enI hAjarImAM ja hovuM joIe. e to AvA banAvaTI badhA bahu che, kalcarDavALA. eTalA badhA hindustAnamAM AtmajJAnIo che paNa badhuM kalcarDa (banAvaTI) ! praznakartA : mana aTakI gayA pachInI sthiti kevI haze ? amArI kalpanAmAM ja nathI AvatuM. dAdAzrI : paNa manane aTakAvavAnuM ja nathI. praznakartA : paNa je mokSanI sthitinI Ape vAta karI, e saMkalpa-vikalpa AvatAM baMdha thaI jAya enuM nAma mokSanI sthiti, barobara ? dAdAzrI : evuM che ne, saMkalpa-vikalpa baMdha karavAnA nathI. 'tamAre' nirvikalpI thavAnuM che. deha to enI meLe ekjhosTa thayA ja
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, zAMtinI vATe.. (2) mata, mamatA dharmamAM... cUkyo "pote' tijadharma ! karavAno. tamAre nirvikalpI thavAnuM eTale zuM ke caMdubhAInA manamAM je kaMI dekhAya e tamAre joyA karavAnuM. praznakartA : jJAnI thavuM eTale zuM ? manano laya thAya ene jJAnI kahevAya ? dAdAzrI : manano laya thaI jAya pachI pADA jevo thaI gayo kahevAya. manano laya thaI jAya eTale pADo ja jANe joI lo ne ! mana cAlu rahe ane saMkalpa-vikalpa nA kare, enuM nAma jJAnI. manano laya to eka jAtano dhaMdho karatA karatA A bAju jyAre vicAra thAya tyAre baMdha karI de, bAraNA baMdha karI de. ema karatAM karatAM mana pachI bilakula khalAsa thaI jAya. pachI e vadhe nahIM AgaLa. pragati nA thAya. Ama moTuM tobarA jevuM dekhAya. sAruM dekhAya, ene azAMti nA dekhAya. bhakto enI pAchaLa pharyA karatA hoya paNa e vadhe nahIM. rasto e kAmano nahIM. mana to cAlu ja hovuM joIe. mananI hAjarImAM saMkalpa vikalpa nA thAya, enuM nAma jJAnI. praznakartA : e manano to dhaMdho ja che ne, saMkalpa-vikalpa karavAnuM, nahIM to mana ja kyAM rahyuM ? dAdAzrI : nA, nA. eno dhaMdho evo nathI. e to loka saMkalpavikalpa kare che. potAnuM bhAna nathI, eTale saMkalpa-vikalpa karyA kare che. ane pachI bhAna thAya eTale tyAra pachI nA thAya. bhAna AvyA pachI joyA kare. jJAnI manane, mana zuM kare che ene joyA kare ane ajJAnI saMkalpa karyA kare. praznakartA : mana evuM samaje che ke A kharuM che, A khoTuM che chatAM e pApa karavA prerAya che to manane kAbUmAM rAkhavA mATe zuM upAya ? dAdAzrI : are, mana to kAbUmAM ja che bicAruM. mana to bilakula kAbUmAM ja hoya che. tamane to Aropa ApavAnI Tevane ! A mArAM kAna evAM che, mAre nathI sAMbhaLavuM toya sAMbhaLI jAya che, evuM nathI kahetAM ApaNA loka ? tamane zuM lAge che ? to manano doSa haze ke gunegArano doSa haze ? manane bicArAne zuM karavA kAbUmAM rAkho cho ? mana to mana ja che. mana herAna nathI karatuM. tame pote ja herAna karI rahyA cho. A kAna che, te ApaNe kahIe ke tuM nA sAMbhaLIza e be gALo bhAMDe che eTale. to tamAre potAne samajavAnuM ke kAna to sAMbhaLyA vagara raheze nahIM. eno svabhAva ja che. kAnano svabhAva kharo ke nahIM ? eno dharma kharo ke nahIM ? praznakartA : paNa mAruM evuM mAnavuM che ke sAMbhaLe che e kAna nahIM, paNa mana ja sAMbhaLe che. dAdAzrI : vAta sAMbhaLo, huM tamane e vAta sTepamAM ne sTepamAM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, mananA dharmamAM.. AptavANI-10 (pUrvArdha) (pagathiye-pagathiye) samajAvuM chuM ke A kAna zuM dharma Adare che. tame kAnane kaho ke "tuM nA sAMbhaLIza, e tAre nA sAMbhaLavuM joIe.' te kAna to sAMbhaLyA vagara raheze ja nahIM. ane AMkha AMkhanA dharmamAM che, ApaNe nA jovuM hoya toya e chAnImAnI joI le. nAka nAkanA dharmamAM che. ApaNe gaMdha nA joIe to Ama nAka dAbI daIe toya soDI le. jIbha jIbhanA dharmamAM che, Indriyo IndriyonA dharmamAM che. karmendriyo karmendriyonA dharmamAM che, mana mananA dharmamAM che. manane zuM karavA vagove che loko, vagara kAmano ? mana enAM dharmamAM che bicAruM. citta cittanA dharmamAM che, buddhi buddhinA dharmamAM che, ahaMkAra ahaMkAranA dharmamAM che. phakta AtmA ekalo ja enA dharmamAM nathI. AtmAno dharma zuM ? jANavuM ne jovuM. A pratiSThita AtmAno sAkSIrUpa dharma che ane mULa AtmAno jANavA-jovAno dharma che. te pratiSThita AtmA eno sAkSIrUpa dharma pALato nathI. manamAM zuM vicAra Avyo tenA sAkSI rahevAnuM che, tene badale pote sAkSI nathI raheto ne indriyone bAjhI paDe che. tenuM A badhuM UbhuM thayuM. bIjAnA dharmane e pote khaI jAya ke 'meM sAMbhaLyuM, meM joyuM, meM cAkhyuM." ohoho ! bolane bhaI ke kAne sAMbhaLyuM, AMkhe joyuM. paNa A to khaI jAyane badhuM ahaMkAre karIne. mane vicAra AvyA, kaheze. alyA, manane vicAra Ave. A badhuM samajavuM nA joIe ? AvuM bhAna koNa karAvaDAve ? evI rIte mana che ne, te manodharma bajAve che. jema A indriyo che, te indriyo potAnA dharmo bajAve che, tema A mana potAno dharma bajAve che. temAM tamAre zuM karavuM, e tamAre jovAnuM. mata che mAtA dharmamAM ! ahaMkAra paNa enA potAnA svabhAvamAM ja che. A to kaheze, 'huM bahero chuM." "alyA, tuM to AtmA chuM, 'caMdu bahero che." AtmA bahero hoya ? AtmA to paramAtmA che ane dareka AtmA paramAtmA che. vicAra e to manano svabhAva che. dharma ja che manano ! have e ko'kano dharma ApaNe apanAvIe, kAnano sAMbhaLavAno dharma che ene ApaNe sAMbhaLavAnuM baMdha karI daIe ? ApaNane loko gALo bhAMDatA hoya, to baherA thaI jaIe ApaNe ? to to vyavahAra bagaDI jAya badho. AmAM manano dharma to kaMI eka dharma che ? dehanA dharma, indriyanA dharma, karmendriyanA dharma, jJAnendriyanA dharma, manano dharma, buddhino dharma, cittano dharma, ahaMkArano dharma, A badhA dharmo ane AtmAno dharma, badhA potapotAnA dharmamAM AvI jAya, enuM nAma jJAna. ane ekanA dharma para ApaNe dabANa karIe eTale thayuM ajJAna. ko'kanA dharmane ApaNe laI laIe, manano dharma ja pote laI le che ke 'huM ja karuM chuM. A mane ja vicAra Ave che." eTale ja che te A saMsAra Ubho thAya che. saMkalpa-vikalpa UbhAM thAya che. AtmAno svabhAva zuM ? mananA dharmane joyA kare, buddhinA dharmane joyA kare, badhAnA dharmane jovuM. koNa kayo dharma kevI rIte bajAvI rahyuM che e jovuM, enuM nAma AtmAno dharma. praznakartA: manane kaMIka cAro ApI devAno eTale pachI herAna nA kare. dAdAzrI : e dhaMdho pAcho kyAM mAMDIe ? e pAchuM (cAro) ApIne zuM karavAnuM ? ene koNa dohavA jAya ? kyAMthI lAvyo A navuM ? praznakartA : manane cAro ApIe to dohavA javuM paDe ? dAdAzrI : khavaDAvIe eTale dohavuM ja paDe ne ! cAro ApIe badhA potapotAnA svabhAvamAM ja che. AtmA ekalo ja svabhAvamAM nahoto. e AtmAne jyAM sudhI jANe nahIM, tyAM sudhI AtmajJAna thAya nahIM ne tyAM sudhI AtmA svabhAvamAM AvI zake nahIM. tene lIdhe A saMsAramAM bhaTakyA kare che. bAkI, potapotAnA svabhAvamAM ja che badhuM.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, mananA dharmamAM... 95 AptavANI-10 (pUrvArdha) nahIM eTale bheMsa UbhI ja nA rahene ApaNe tyAM ! jayAM Ape tyAM jAya, te dohI le ene ! ApaNe kyAM A bhAMjagaDomAM paDIe ? e enAM dharmamAM hoya, emAM ApaNo upayoga nahIM bagADavAno. IndriyonuM saMcAlaka, mata ! evuM che ne, A indriyo to enuM kAma karyuM ja jAya che. e enAM dharmo ja bajAve che. paNa e dharmo kyAre baMdhanarUpa thAya che ? manane AdhIna thAya ne tyAre baMdhanarUpa thAya. mananuM saMcAlana che. A badhA para. pAMca karmendriyo, pAMca jJAnendriyo ane agiyAramuM mana. praznakartA : paNa mananuM avadhAna jo nA hoya to indriyothI jovAtuM paNa nathI. dAdAzrI : paNa saMcAlaka ja e che ne ! chatAM paNa indriyo enA svabhAvamAM che. mana jayAre sAmuM thAya che ke nathI jovuM, manathI nakkI kareluM hoya ke A bAju nathI jovuM, paNa indriyo joI le che ane e indriyo agni dekhavA chatAM dAjhatI nathI, hoLIo dekhe che chatAM paNa dAjhatI nathI. eTale vastusthitimAM manane AdhIna che. mana manodharmamAM hoyane to jANavuM ke ApaNA jevo koI sukhiyo nathI. mana e to mananA dharmamAM che. mana bUmAbUma karyA kare ahIMyA AgaLa. have ene mATe kahI daIe ke AnI bUmAbUma baMdha karAvI do. to mana kADhI laIe to zuM thAya ? ebsaTa mAInDeDa thaI jAya. eTale ApaNane jevI rANI maLI hoya ne tevI rANI joDe AkhI jiMdagI nathI kADhatA ? tevuM, A jevuM maLyuM hoya tevuM, enI joDe kADhavuM paDe. ApaNe eDajasTa thaI javAnuM. rANI kacakacavALI hoya to nathI cAlatuM ? keTalAka to bahAra AbarUne khAtara kaheze ke mAre ghera to bahu sArAM che ane ghera che te gametema hoya. evuM ApaNe kahevuM ke mAruM mana to bahu sAruM che. rANIne calAvI laIe evuM A calAvI levuM joIe. je maLyuM emAM chUTako ja nathI ne vagara kAmanI enI bUma pADIe ! jyAMthI chUTako thavAno nathI ne enI bUma pADavI, amathI kacakaca ja kahevAyane ! A to kahIe ke rANI bahu sArI che. bahAra ema kahevuM ne aMdara AvIe tyAre ApaNe jANIe ke rANI kevAM che ! ta marAya tALuM matane ! praznakartA : mananA dharmanI aMdara ene vicAra AvyA kare, paNa AtmA vicAre nahIM evuM thayuM ne ? - dAdAzrI : evuM che, A mana ahIM AgaLa koThInI peTha phUTyA kare che. e pote vAMce ane potAne game eTale vicare. e ahaMkAra vicare che emAM tyAre vicAra thAya, nahIM to vicAra che ja nahIM. juone, mananA vicAro Uge che ke nathI UgatA ? ApaNe tALuM vAsavuM hoya to nA vasAya ? ApaNe have manane tALuM vAsavuM hoya ke bhaI, Aje lagnamAM javAnuM che, Aje ATaluM kAma che, manane tALuM vAsI do, to e vAseluM cAle ? praznakartA : ghaNAM vakhata mATe tALuM nA mArI zakAya, paNa kaMIka amuka TAIma sudhI tALuM mArI zakAya. dAdAzrI : eTale ene ApaNe tALuM mArI zakIe nahIM. kAraNa ke badhuM cAlu ja che. je cAlu che, ene ApaNe aTakAvI zakIe nahIM. rAta-divasa, niraMtara cAlu. janma thAya che, janma thatAM pahelAM, garbhamAM paNa cAlatuM hatuM. cheka chelle divase nanAmI kADhavAnI hoya, tyAre DaoNkTara Ama joIne kahe ke mahIM mazInarI baMdha thaI gaI che. ahIM mApo, ahIM mApo, Ama mApo, tema mApo, 'baMdha' kaheze, tyAre baMdha thAya che. nahIM to rAta-divasa niraMtara cAlu ja rahe che. e zuM haze te ? praznakartA : mana che ne ! dAdAzrI : hA, vicAra anAtmA che, zI rIte AtmAmAM joInTa (joDAI) thaI jAya ?
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana, mananA dharmamAM.... praznakartA : eTale AtmAmAMthI ja vicAra nIkaLatA haze ? dAdAzrI : e to tamane dekhAya che evuM. tame AgaLa joI zakatA nathI eTale tamane ema lAge che ke vicAra AtmAmAMthI ja nIkaLe che. praznakartA : evo amAro aMdAja che. dAdAzrI : paNa e aMdAja paNa barobara nathI. enI AgaLa bahu che. bahu lAMbe javAnuM che. AtmAmAM vicAra nAmano guNa ja nathI. tyAre vicAra e karma ? praznakartA : eka karma evo che ke je manamAM vicAra karavAthI udbhave. dAdAzrI : vicAra e karma che ? praznakartA H nahIM, vicAra e karma nathI, vicAra dvArA karma baMdhAya AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : vicArone karma gaNI zakAya ? dAdAzrI : vicArone kyAre karma kahevAya ? emAM AtmA tanmayAkAra thAya eTale karma kahevAya. vicAro ema ne ema ekjhosTa (khAlI) thayA karatAM hoya to karma nA kahevAya. praznakartA : eTale vicAromAM tAdAbhya thaI jAya to ja karma gayA ? dAdAzrI : to karma baMdhAya. nahIM to karma baMdhAya nahIM, nahIM to ekjhosTa thayA kare che, paNa potAne gamato vicAra Ave ke A loTarI laIzuM to be lAkha rUpiyA maLaze, to te ghaDIe tanmayAkAra thaI jAya. praznakartA : amuka vicArone karma gaNAya ane amuka vicAro karma na bane evuM hoI zake ? dAdAzrI : je vicAromAM tAdAbhya nA thAya, e ema ne e UDI jAya ane nahIM to bIjA tAdAbhyathI karma baMdhAyuM. ATalo khulAso thaI gayo tamAro ? praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : to vicAra e zuM che ? e zenuM phaLa che ? A vicAra koNa kare che ? praznakartA : AtmA kare che. dAdAzrI : pachI AtmA e vicAra karavAnuM kyAre choDI deze ? praznakartA : A dehamAMthI AtmA nIkaLI jaze tyAre. dAdAzrI : to mokSa koIno thAya ja nahIM ne ! AtmA jo vicAra karato hoya to e eno guNadharma kare che ane guNadharma hoya to e pachI tyAM mokSamAMya chUTe nahIM. mokSamAMya pAcho vicAra karyA kare. eTale AtmA vicAra karato nathI. vicAra e karmaphaLa che ane e karmaphaLane AtmA cAkhavA jAya che, tenAthI navuM bIja paDe che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) matatI upayogitA, mokSamArge mokSe javAnuM tAvaDuM ! praznakartA : badhAya manane mAro' ema ja kahe che. dAdAzrI : hA. manane kema mAravAnuM ? e zodhakhoLa loko khoLI kADhe. manane mArI nAkhe to rahyuM zuM tArI pAse ? mana vagara to mANasa jIvI ja nA zake. mokSe jatAM sudhI mana joIze. manane loka mArI nAkhe che, bhAMgI nAkhe che ne ? bahu khoTuM kahevAya. mana e mokSanuM kAraNa ja che. e manathI ja baMdhAyo che ne manathI ja chUTe che. praznakartA : gItAmAM kRSNa bhagavAne kahyuM che ne ke mana ja manuSyanAM baMdhananuM ane mokSanuM kAraNa che, ema ? dAdAzrI : barobara che. mokSe javuM hoya toya mana laI jAya. kAraNa ke baMdhAyelA enAthI che. mATe ApaNe manane bhAMgI nA nAkhavuM joIe. mana nAvaDuM A bAju vaLe to mokSe jAya ne A bAju vaLe to saMsAramAM bhaTake. mATe jJAna mArga upara caDhAvavA mATe A bAju vALanAra joIe. praznakartA : mana mAMkaDuM che evuM paNa kahe che ne ? dAdAzrI : enuM to ApaNe nAma pADeluM game tevuM. koI mAMkaDuM kahe, koIe nAvaDuM kahyuM. praznakartA : paNa kharekhara mana mAMkaDuM che ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : mAMkaDuM nathI, paNa nAvaDuM che. bAkI mAMkaDAno anubhava thato hoya to vAre ghaDIe dAMtiyA karyA kare. eTale ApaNe mAMkaDuM kahevuM ja paDe ne ? ane nAvaDuM eTale zuM ? saMsAramAM UMdhe rasteya laI janAruM A mana che ane sadrasteya laI janAruM A che. mATe jyAM sudhI kinAre nA pahoMcAya tyAM sudhI A manane bhAMgI nA nAkhIza. 100 saMsAra samudramAM chIe haju, kinAro dekhAto nathI ane ApaNuM nAvaDuM toDI nAkhIe, jyAre tyAre A nAvaDuM toDI nAkhavAnuM che ema mAnIne, koI pustakamAM vAMceluM hoya tenA AdhAre atyAre toDI nAkhIe to zuM sthiti thAya ? praznakartA : adhavacce DUbI jAya. dAdAzrI : te evuM A lokone thAya. hA, loko kaheze ke manamAM vicAra Ave to bahu du:kha de che.' eTale loka mane kahe che ke, 'oNparezana karI nAkho, mana bhAMgI nAkho.' 'alyA, bhaMgAya nahi, rahevA de. mana to sAbUta joIze.' mananI to bahu jarUra che. mana che to A saMsAra che ne tyAMthI ja A mokSe javAya che. jyAM sudhI jarUriyAta hoya tyAM sudhI mana saMsAramAM rAkhe che ane tamArI jarUriyAta baMdha thaI jAya, eTale tamane mokSe paNa e laI jAya che. eTale saMsAra sAgaramAM nAvaDArUpe che e. te jyAre tamane mokSe javuM haze ne tyAre kinArA para pahoMcADe. kinAre AvyA pachI ene choDI devAnuM, alavidA ApI devAnI. utaryA pachI kahIe ke 'jaya saccidAnaMda.' tuM ne huM judA. eTale manano virodha karavAno nathI. mana to bahu sArAmAM sArI vastu che. mana enA dharmamAM ja che, guNadharmamAM ja che. mana eno dharma bajAve che, ene bicArAne zuM karavA mAra mAra karo cho ? e to mokSe laI janAruM nAvaDuM che ane adhogatimAMya laI janAruM nAvaDuM che. saMsAramAM rajhaLapATeya karAvanAruM che. tamane nAvaDuM hAMkatA AvaDavuM joIe. mokSe javAmAM e nAvaDuM kyAre helpa kare ?
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102. AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI upayogitA, mokSamArge 101 tyAre kahe, mokSadAtA puruSa maLe, mokSanuM dAna Ape evA mokSadAtA puruSane tame khoLo to A nAvaDuM e bAju cAlyA kare. tyAM sudhI cAle nahIM. kAraNa ke ene hokAyaMtra nathI mUkeluM. eTale dizAmUDha thayeluM che. tethI kinAro bilakula jaDe nahIM. eTale manane kADhavA nA pharIza. tAre nakkI karavuM joIe ke kyAM javuM che ane hokAyaMtra lAvIne mUkavuM joIe. hA, northa batAve evuM eka hokAyaMtra mUkavuM joIe. te eka bAju AkAzamAM tAro jovAno ane hokAyaMtra jovAnuM, to pachI pahoMcAze. hokAyaMtra mUkyuM che nAvaDAmAM? praznakartA : nA. dAdAzrI : to pachI AvuM hokAyaMtra vagara nAvaDA calAvo cho, saMsArasamudramAM ? hokAyaMtra nA mUkavuM paDe ? A mana nathI pajavatuM. amathAM zuM karavA herAna thAva cho ? A khoTuM manane zuM karavA daMDa karo cho ? badhAM loko manane herAna herAna kara kara karyA kare che. mana evuM nathI. juo, tamAruM mana kevuM hatuM ? vAMdhAvALuM hatuM ne ? praznakartA (mahAtmA) : hA. dAdAzrI : to che atyAre vAMdhAvALuM ? keTaluM badhuM tophAnI mana dAdAzrI : hA, basa. te mananI jarUra che. manane yoga dvArA jeNe jeNe phera karyuM, te koI dahADo mokSe jaI zake nahIM. mana e to mokSanuM sAdhana che. manane to khIlavA devuM joIe. yogamArge badhA phrekTara (bhAMgI) karI nAkhene, e bahu yujhalesa (nakAmuM) che. eTale manane to TheTha sudhI rahevA devAnuM. game evuM herAna karatuM hoya toya mana joDe rahevAnuM. A dRSTiphera karI ApyA pachI tamAre have mananI jarUra nA rahI. praznakartA (mahAtmA) : amAre kinAro to kyAre Ave ? kinAro to chelle Ave, to e mana to chevaTa sudhI hoya ne ? dAdAzrI : hA, paNa tamAre A jJAna lIdhA pachI kinAro AvI gayo ne ! eTale tamAre joyA karavAnuM ke A nAvaDuM zuM zuM karI rahyuM che te ! ApaNe to kinAro AvI gayo. kinArA para caDhyA hale. have nAvaDAne bhAMgIne zuM kAma che ? AmAM ne AmAM athaDAyA karatuM hoya, Ama pharyA karatuM hoya, te cho ne pharyA kare. evuM che ne, A jJAna thayA pachI mane herAna karatuM nathI. e to jIvatuM mana bahu herAna karI rahyuM che. A to maDadAla mana che, DiscArja mana che. nirjIva thaI gayeluM che. peluM jIvaMta hatuM te bahu du:kha de eTale A iphekTiva jJAna che evuM tamane Aja haMDreDa parasanTa (so TakA) mAlUma paDyuM ne ? manane loko phrekTara kara kara kare che. zuM kAma mAra mAra kare che vagara kAmanA ? vAMka kono che ? pADAno, ne pakhAlIne zuM kAma DAma de de kare che bicArAne ? keTalI badhI jokhamadArI Ave che ! A badhI bhUlo kare che ne, tenI jokhamadArI Ave che. matanuM virodhAbhAsI valaNa ! praznakartA : manamAM vicAro to ghaNI jAtanA Ave che. mana tadana zUnya to thatuM nathI. vicAro to AvyA ja kare che. dAdAzrI : vicAra to, e to evuM che ne, A mana che te tamane hatuM ? mana to jarUriyAtanI vastu che. mananI zaktine vALavAnI jarUra che. A zakti je UMdhe raste cAlI rahI che e manane A bAju vALo to eTalI ja spIDathI jaze pAchI. ame tamArA manane vALI ApIe. tamAro dhruvakAMTo kevo hoya ? lokasaMjJA hoya. jema A sTImaramAM hoya che, te uttara taraphano dhRvakAMTo hoya che ne ? evo tamAro dhruvakAMTo lokasaMjJA hoya. loko jemAM sukha mAne che emAM tameya sukha mAnatA hoya. ane jJAnInI saMjJAe jo pRvakAMTo pharyo ke thaI gayuM, khalAsa thaI gayuM. eTale ame tamane dRSTiphera karI ApIe. praznakartA : dhyeya ApaNuM nakkI thavuM joIe.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI upayogitA, mokSamArge 103 14 AptavANI-10 (pUrvArdha) inphorma (jANI kare che. A sAruM che, A bhayavALuM che, A Ama che, tema che, evuM e eno dharma bajAve che. nahIM to e bhayanI jagyAe nA inphorma kare to ene mATe gunegAra gaNAya. emAM jeTaluM tamAre grahaNa karavA jevuM lAge eTaluM grahaNa karavuM ne bIjuM choDI devAnuM. mana to dharma bajAve che. A ame sAMtAkrujhathI ahIM AgaLa TekSImAM AvatA hoya, ne koI jagyAe koI gADIonI athaDAmaNa thayelI hoya ne, to amAruM maneya kahe ke "AgaLa eksiDanTa thAya evuM che.' tyAre meM kahyuM, 'bhaI, ame noMdha lIdhI. tArI vAta barobara che. amAre jAgRta rahevuM joIe.' pachI bIjo vicAra Ave ke "evuM kazuM nathI ke je tamane eksiDanTa karAve." tyAre ApaNe ema kahevuM ke "e ame noMdha karI." pachI AgaLa bIjI vAta kare. ene evuM kazuM nathI ke tamane mAravA ja che. manano evo svabhAva nathI ke eka ja vAta upara besI rahe. tame mananI tapAsa karelI evI ke e eka ja vAta para besI rahe che ? praznakartA : pharyA ja kare. dAdAzrI : ApaNe jo eka vAta para besI rahIe ne, to e besI rahe. nahIM to ApaNe kahIe ke tArI vAtanI noMdha karI lIdhI. to e AgaLanI bIjI vAta kare. ane ApaNe kahIe ke 'nA, tAruM kahevuM kharuM che. have zuM thaze ?" to pachI kalAko sudhI cAlyA kare. zAnA zAnA vicAra Ave che, e khabara paDe ApaNane. mahIM mana bagaDe ke "Aje tamArA sAsu marI jAya to zuM thAya ?" tyAre kahIe, 'samajI gayA ame.' pachI kahe, 'tamAruM mota thAya to zuM thAya ?" tyAre kahe, "eya samajI gayA. ane have trIjI vAta karI AgaLa." pAchuM evuM hau batADe ke "kAle marI jaIe to A badhAnuM zuM thAya ?" tyAre ApaNe kahIe, 'e ame noMdhyuM." ' are, ATalI moTI uMmareya zAdI karavAnI vAta kare, evuM A mananuM, kyAre kevuM kahe e kahevAya nahIM. paNa te ApaNe AmAM sAMbhaLIne kaMI gusse thavAnI jarUra zuM ? rAMDavAnuM hI kahe, 'raMDApo Avaze to zuM karIzuM ?" tyAre kahIe, 'bhAI, rAMDyA cAlane. have AgaLanI bIjI vAta kara ne !' manane che te kaca kaca karavAnI Teva paDelI che. ApaNe gaNatarImAM ja nahIM levAnuM ene. eka gAMDo mANasa pAchaLa rahIne jato hoya, e ApaNuM zuM karavAno hato ? enA jevuM samajI levAnuM. | vicAra to enI meLe ja Ave che, zuM zuM Ave che, ene joyA karavAnA, basa. bIjuM kazuM nahIM. manane evuM kazuM nathI ke Ama ja bolavuM che. tame vAMkA thAva to e vAMkuM che. eTale noTeDa iTsa kanTenTas (vigatonI noMdha karI) evuM kahevAnuM. hA, nahIM to kaheze, mAruM mAna nathI rAkhatA." tAruM mAna paheluM rAkhavAnuM, to mana kaMI duHkha de ? nahIM. praznakartA : paNa e je tamane inphorma karyuM jeNe, ke eksiDanTa thAya evuM che, e mana bole che ? e mana bolyuM ? dAdAzrI : e mana bolyuM ane pachI ApaNe eksepTa karIe ke bhaI, tAruM kahevuM barobara che. eTale pachI AgaLanI vAta kare. AgaLa pachI satsaMganI vAta kare. ene evuM nathI ke A tamane gamatuM nathI. e to ene jevuM dekhAya evuM bolI jAya. eTale A badhuM sarakamasTenziyala eviDansa (saMyogI pUrAvA) che. eTale enI ApaNe noMdha levI joIe. e bhaDakAve ne ApaNe bhaDakIe to pachI khalAsa thaI gayuM ne ! e tamane bhaDakAvavA nathI karatuM. e to tame ceto. bIvera (ceto), ema kahe che. ame evuM bIe nahIM. ajJAnIne bivaDAvI mAre. 'eksiDanTa thaze to,' teTalo vakhata tanmayAkAra thaI jAya. 'huM zuddhAtmA chuM' e jJAna utpanna thayA pachI mana bAMdhyuM rahe, nahIM to mana koI dahADo baMdhAya nahIM. have mana je kUdAkUda karatuM hoya ne, te to ApaNe jovAnuM ne jANavAnuM. pachI emAM Dakho rahyo
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI upayogitA, mokSamArge ja nahIM ne ! pachI ? 105 have tamane baMdhAyeluM lAge che ne mana, e svavaza thaI jAya mAMdA paDyA hoya ne, to mahIM ema cetaveya kharuM ke 'marI javAze to ?" tyAre ApaNe kahIe ke bhAI, hA. ameya have barobara regyulara (niyamita) rahIzuM e bAbatamAM. have bIjI vAta karo.' pachI mana bIjI vAta kare. paNa A ajJAnI manuSyono svabhAva kevo ? manane je vicAra Avyo tenI mahIM tanmayAkAra thaI jAya. eTale pachI AgaLanI vAta kahevAnI rahI gaI, paNa badhuM emAM DUbI mare. ajJAnatA zuM nA kare ? tanmayAkAra thaI jAya. e kahetAM pahelAM ja tanmayAkAra thaI jAya. eTale A mananuM sAyansa (vijJAna) to samajavuM joIe. A badhI indriyonA jevuM e paNa kAma karI rahyuM che. eno potAno dharma bajAvI rahyuM che. ApaNane nA gamatuM hoya toya kAna sAMbhaLyA vagara rahe ja nahIM ne ? te sAMbhaLavuM paNa, pachI ApaNe e phona nA levo hoya to nA laIe, e ApaNuM kAma che. huM pote AvI rIte manane kahuM chuM, te ja tamane kahuM chuM ke bhaI, A pramANe noTeDa (noMdha lIdhI) kahejo. te pachI kazuM nahI. pachI bIjI sArI vAta karaze. kAraNa ke A zarIramAM eka ja cIja evI che je saMpUrNa virodhAbhAsI che. dareka rIte virodhAbhAsI hoya to mana che ane eTale ja majA Ave che. kAraNa ke jo eka ja taraphI hoya ne, to majA nA Ave ne ! ghaDI pachI pAchuM judI ja jAtanuM kaheze. are, eka pAMsaTha varSanAM mANasane mana enuM zuM kahyA karatuM hatuM ? 'paiNyA hoya to ?" te pachI eNe mane kahyuM. meM kahyuM "mUA, kaI jAtanuM A tAruM mana che ! virodhAbhAsI !' A to ame je amArI prakriyA che e tamane kahI daIe. ame kevI rIte svataMtra thayA chIe. bhagavAnathI paNa svataMtra thayA chIe. e tamane kahI daIe. evuM tamArI prakriyAmAM AptavANI-10 (pUrvArdha) AvI jAya, pachI tamane vAMdho nathI. joyelo mArga che, anubhavelo mArga che, jANelo mArga che. tame tamArI meLe eDajasTa karo to thaI zake ema che. nA thatuM hoya to mane kaho, amuka jagyAe mAre thatuM nathI. to huM tamane batAvI zakuM chuM. bAkI manane mArIne koI mokSe nahIM gayelo. 106 zuddhAtmA maLyo eTale 'A vyavasthita che' ane te koInAthI AghuMpAchuM thaI zake ema nathI. manamAM je bhAvo che te bhAva pragaTa thayA vagara rahe nahIM. kAraNa ke kAna sAMbhaLyA vagara rahe nahIM, evuM mana che e bolyA vagara rahe nahIM. e bole to ApaNe kAmanuM hoya to sAMbhaLavuM. nA kAmanuM hoya to 'tamArI vAta kharI che, have ame cetavaNI laIzuM', kahIe. eTale pachI AgaLanI vAta kare. ane je dekhAya che ne, avasthA-paryAyo te tamane khabara Ape che. 'Ama thaze to, Ama thaze to.' emAM ApaNane zuM vAMdho che ? vyavasthita che te ApaNe jANIe chIe. pachI e kahe, pachI AgaLanI vAta kare. ene evuM nathI ke enI e ja vAto karyA kare. phakta ajJAna hatuM tyAM sudhI manamAM tanmayAkAra thaI jatA hatA. tyAre pote du:khane pAmatA hatA. manane khaseDavAnI jarUra nathI, mAravAnIye jarUra nathI. koIne mArazo ane tame mokSe jazo e kyAreya nahIM bane. manane kahIe, 'tuM tArI meLe jIva.' ame amArI jagyAe amArA sthAnamAM chIe, tuM tArA sthAnamAM che. varte mata jyama raDAra... mana eno dharma bajAvyA kare che. mana kevuM che ? raDAranI peThe kAma karI rahyuM che. A plenamAM jema raDAra hoya che ne, te raDAramAMthI dekhAya ke A bAjuthI traNa eroplena laDavA mATe AvI rahyAM che. te ghaDIe e jonAro bhaDake nahIM. te bhaDakavA mATe raDAramAM nathI dekhAtuM. te vakhate jonAro dizA badalI nAkhe ke A dizAmAMthI Ave che, mATe ApaNe A bIjI dizAmAM cAlo. evo sadupayoga karavAno che. A
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 108 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI upayogitA, mokSamArge raDAra jevo svabhAva che eno. te je ene najadIkamAM bhaya dekhAya, to bUmAbUma karI mele. jema raDAra bhaDakAvene pelAne, evuM ahIM mana bhaDakAve. e kaheze, "eya pAchaLa plena AvyA, eya plena Ave che badhAM." ApaNe kahIe, 'hA, ame vALIe chIe. samajI gayo.' eTale keTalIka phera raDAranI peThe helpa kare che. A to khAlI mahIM mana che ne, te TimiDatAvALuM hoya. amathuM ja bUmAbUma karI mele ke "e AvyA, e AvyA.' tyAre kahIe, 'bhaI, AvavA dene, ame A bAju jaIe chIe. tuM zuM karavA bUmAbUma kare che." pachI pAchuM satsaMganI vAta kADhe. pachI e vAtane pakaDI rAkhe evuM kazuM nathI. ApaNe vAMkA chIe. ApaNe bhaDakI jaIe chIe ne, pachI peluM mana khasatuM nathI. ene samajAvIe eTale pachI bhaDake nahIM. praznakartA : Aje koI paNa bhagavAna raDAranI vAta nathI karatA. dAdAzrI : hA, te ja kahuM chuM ne ! praznakartA: 'raDAra' A je zabda ApanA moDhe nIkaLyo te barAbara ja che. dAdAzrI : evuM che ne, ke ApaNane raDAra nizAna batAve ke AvyA pAchaLa. ane ApaNe joIe tyAre e pelI bAju pharI gayA hoya. ane e nizAna batAve che e khoTuM nathI. e ApaNe mahIM noMdha karI tamArI ane ApaNe cAlIe AgaLa... koIka jagyAe eksiDanTa thayelAM hoya, evI jagyAethI javAnuM thayuM to tyAM mana ApaNane kaheze ke 'eksiDanTa thaze to ?" to ApaNe jANavuM ke atyAre mana-raDAra AvuM batADe che. eTale 'huM zuddhAtmA chuM, huM zuddhAtmA chuM' ema ApaNe zuddhAtmAmAM pesI javuM aMdara. pachI evI jagyA jatI rahe tyAre pachI ApaNe bahAra nIkaLavuM. agara to bahAra bhaya jevuM hoya to ApaNe zuddhAtmAnI guphAmAM pesI javuM. ane te vakhate eksiDanTa thaI gayo to ApaNe zuddhAtmAmAM rahyA eTale bIjuM nukasAna ja nahIM ne ! ane mana bIjuM kazuM karatuM nathI, dekhADe ja che, emAM ApaNane zuM nukasAna ? A jagatanA lokone zuM thAya ? eksiDanTa thaze kahyuM te sAthe pote tanmayAkAra. te e ja pote eksiDanTa jevo thaI jAya. ApaNe AtmA judo pADyo eTale tanmayAkAra nA thAya. ApaNe enAM jJAtA-dRSTA ja chIe. paNa raDAra jo kahe to ApaNe zuddhAtmAnI guphAmAM pesI javuM. praznakartA : A mana jyAre kahe che, tyAre paryAya enAM kaMIka hoya to ja kahe ne ? dAdAzrI : tamane cetavaNI Ape che ane jevI lAge evI dekhADe che tamane, emAM eno guno zo bicArAno ? ene evA saMjogo lAge ne, tethI ApaNane cetave che. nahIM to bole nahIM paNa saMjogo badhA jevA dekhAya che tevA nathI hotA. paNa ene to potAne jevuM dekhAya che tevuM kahI de. e enI pharaja che. mana DyuTI bAunDa (pharajathI baMdhAyeluM) che. eTale raDAra to joIe ja ne ! tyAre lokone A raDAra kADhI nAkhavuM che. alyA, mAInDa vagara to kema cAle ? mAInDa to joIe ja. e bhaya sUcave agara to AnaMdanI jagyA hoya to tyAMya e dekhADe ke bahu sarasa, AnaMdanI jagyA che. eTale e raDAranuM kAma kare che. jagatanA loko zuM kahe che, Avo bhaya nA batAvazo. emane mana bhaya batADe te nathI gamatuM. paNa ApaNane bhaya batADe to zuddhAtmAmAM pesI javuM. mata, Indriyo, badhAM vItarAgI ! A AMkhano dharma jovuM. kaMI rAga-dveSa karavAno AMkhano dharma nathI. e to sAruMya jue ane khoTuMya jue. khoTA upara dveSa nathI ane sArA upara rAga nathI. eTale A indriyo badhI rAga-dveSavALI nathI. tyAre A pAMca indriyo ene jJAnendriyo kahevAya che ane A bIjI pAMca karmendriyo kahevAya che. hAtha, paga, moTuM ne e badhuM. e
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI upayogitA, mokSamArge 109 110 AptavANI-10 (pUrvArdha) pAMca karmendriyo, pAMca jJAnendriyo, e dazeya vItarAgI che ane agiyAramuM mana, to mana eya vItarAgI che. ApaNe sTImaramAM beThAM hoya ane bahu pavana Avyo ne bahu dhamAla thaI eTale ApaNuM mana zuM bUmo pADe ? "A UMdhuM thaI jaze to zuM karIzuM ?" tyAre ApaNe ene kahevuM ke vaMToLiyo bahu che to vakhate DUbe paNa kharI, ameya noMdha karIe chIe. tuM amane cetavaNI Ape che, te tAruM kahevuM barobara che. ame cetatA rahIzuM. ane pAcho pavana zamI jAya tyAre 'have kaMI thavAnuM nathI' evuMya bole pAchuM. eTale maneya vItarAgI che. jevAM jevAM bahAra paryAya UbhA thayA ne, evI ApaNane khabara ApI de. A badhA potapotAnA kAma kare che ne, e vItarAgI che bicArA, hA ane 'pote' ekalo rAga-dveSavALo. have rAga-dveSavALA koNa hatA ? zuddhAtmA rAga-dveSavALo nathI. A tame je mAnI beThAM dehadhArI 'caMdubhAI" ne mana-vacana-kAyAno yoga, bhAvakarma, dravyakarma, nokarma, emAMthI badhAM rAga-dveSa thatA hatA, ATalAthI. have e rAga-dveSane pachI bAjue mUkI dIdhA ApaNe. hA, kothaLA mUkI do ne, bAjue. gaMdhAyA kare che vagara kAmanA ane ApaNe zuddhAtmA pada prApta karyuM. A loko to manamAM tanmayAkAra thaI jAya che. have e mana pote caMcaLa, te pachI loka caMcaLa thaI jAya. manamAM tanmayAkAra nathI thavA jevuM, mana e saMyogo batAve che. e sUkSma saMyogo che. 'sTImara DUbaze' e vicArano tamane sukSma saMyoga bhego thayo. eTale have A saMyoga pAchAM viyogI svabhAvanAM che. eTale tame nA kaho toya pA kalAka, aradhA kalAkamAM viyoga thaI jaze. ane pAcho bIjo saMyoga bhego karaze. A indriyothI grahaNa kare che e sthULa saMyogo che. praznakartA vicArone rokavAnA ke Ave ene AvavA devAnA? dAdAzrI : badhA je Ave e AvavA devA. e vicAro ApaNane kahe, ke A sittera varSe mane to vicAra Ave nahIM, paNa vakhate koI buTTA hoya, ane emane mana ema kahe, 'ke A javAna chokarI che, zAdI karIzuM?" tevA vicAro Ave. vicAra to badhA Ave, vyavasthitamAM hoya teya Ave ne nA hoya teya Ave. badhI jAtanA vicAro Ave. praznakartA : sittera varSe maraNanA vicAreya Ave ne Aya Ave. dAdAzrI : hA, meM joyelo bhaI, e cakkarone khoLI kADhuM hale. matatuM 'oNparezata' ! praznakartA : paNa bahAranI duniyA karatAMya aMdaranI duniyA vadhAre trAsa Ape che. dAdAzrI : nahIM, aMdaranI duniyA bahu bacAve che. badhI rIte aMdaranI duniyA ja bacAvI le che. ane mana-bana badhuM bahu suMdara kAma karanAruM che. paNa enuM eDajesTamenTa letAM nathI AvaDatuM lokone, emAM e zuM kare bicArAM ? praznakartA : manane mAravAnuM nahIM ja ? dAdAzrI : nA, manane zuM karavA mAravAnuM ? A to manane mAreluM ja che ne ! A manane bicArAne roja mAra mAra karyuM, haju keTaluMka mAra mAra karo cho ? e mana evuM hiMsaka nathI. e pemphaleTa ja dekhADyA kare. praznakartA : mane to evuM Ave to sAcuM ja lAge. eTale huM to ema kahuM ke A mananuM to oNparezana ja karI nAkhavuM joIe. dAdAzrI : mananuM oNparezana karI nAkhavuM che ? praznakartA : karavA jevuM kharuM. dAdAzrI : sAkSI laI Ava cAra-pAMca jaNanI. oNparezana karyA pachI zuM nukasAna thAya enA jokhamadAra ame nahIM. praznakartA : tamArI pAse beTho chuM eTale jokhama to nahIM ja thAya.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI upayogitA, mokSamArge dAdAzrI : nA, jokhama thAya. mananAM oNparezanamAM jokhama che. tethI kahIe ne, A sAkSI lAvI Apa, badhAne ke 'bhaI, ame khuzI chIe.' to lAva hamaNAM oNparezana karI ApuM. ahIM Ava, karI ApuM pachI. tane mana duHkha nahIM de. 111 praznakartA : dhArmika dRSTie to badhA eka ja che, eka ja svarUpa che to pachI sAkSInI jarUra kyAM ? dAdAzrI : sAkSInI jarUra to kharIne ! sAkSI vagara to cAle ja nahIM ne ! oNparezana karanAra huM, oNparezana tArA mananuM karavAnuM ane A badhAM jonArAM. e badhA sAkSI. have tuM mane ahIM AgaLa lekhita karI Apa, ke bhaI, A be jaNa mArA sAkSI raheze.' pachI javAbadArI Ave, te amAre mAthe nahIM. e pachI tame jANo. zI javAbadArI Ave e tame jANo cho ? e to eka moTA lekhaka hatA. te pacAseka mANasa beTheluM. mane kahe che, 'mArA mananuM oNparezana karI Apo.' te DaoNkTarone nA AvaDe. amane to mananuM oNparezana karatAM AvaDe ne ! te mane kahe che, 'oNparezana karI nAkho.' meM kahyuM, 'tamAre jo oNparezana karAvavuM che to huM tamane karI ApuM. paNa pachI phAyado zuM ?" tyAre kahe che, 'pachI khUba AnaMdamAM rahIza. A mana ja herAna kare che. bIjuM kaMI herAna karatuM nathI.' tyAre meM kahyuM, 'to oNparezana karI ApuM ?" tyAre kahe, pachI to mane niraMtara AnaMda ja rahevAno.' meM kahyuM, 'zI rIte bhaviSya bhAkho cho ? pachI Ama thaze, evuM zI rIte bhaviSya bhAkho cho ? kaMI bhaviSya jJAna thayuM che tamane ?" tyAre kahe, 'nA. mane bAdabAkI karatAM evuM lAge che ke e nahIM hoya to pachI mane AnaMda raheze.' te pachI meM kahyuM, 'bhaI, A oNparezana karavAnuM che, temAM tamAre sAkSI lAvI ApavA paDaze. karyA pachI tame pharI nA jAva.' tyAre kahe che, 'huM nahIM pharI jauM.' tyAre meM kahyuM, nA, e nA mAnyAmAM Ave. tamAre javAbadArIno pahelo dastAveja karI Apavo paDaze. te dastAveja upara sAkSIonI sahIo ApavI paDaze. te oNparezana karyA pachI jokhamadArI AptavANI-10 (pUrvArdha) mArI nahIM. tamArI jokhamadArI para karuM chuM. AmAM pachI Amano kleIma nahIM hoya. rAjIkhuzIthI ame karAvyuM che.' tyAre kahe, 'eTaluM badhuM zuM AmAM kaMI jokhama che ?" meM kahyuM, 'jokhama kahI dauM ? A mananuM oNparezana karazo ne, to ebjhaTa mAinDeDa (zUnyamanaska) thaI jazo. hA, tyAre kahe, 'nA, nA, to mAre nathI karAvavuM.' tyAre meM kahyuM, 'tethI dastAveja upara lakhAvI lauM chuM ne !' pachI meM kahyuM, te jarA vicAra to karo. lekhaka thaIne zuM bolI rahyA cho ?" te manane Ama karI nAkhIe, e ebjhaTa mAinDeDa, te pachI tuMbaDA jevA dekhAya. ebsanTa mAinDeDa thaI jAya, tane game che evuM ? praznakartA : eksaMTa mAinDeDa to nA game. 112 A dAdAzrI : ebjhaTa mAinDeDa eTale zuM ? tane A samajAya ? gAMDA hoya che, gAMDAya mAinDavALA hoya. ene ebjhaTa mAinDa nA hoya. eksaMTa mAinDeDa eTale yujhalesa (nakAmo) mANasa thaI gayo. A duniyAmAM koI kAmano nahIM. praznakartA : evuM to nA ja thavAya ne ! mana sAthe to kAma che. dAdAzrI : tethI oNparezana ame nA karIe. manane jIvatuM rAkhavAnuM che. mana to bahu sArAmAM sArI vastu che. mokSe laI jAya evI vastu che. eTale AvuM koI dahADo koIne kahIza nahIM. eseMTa mAinDeDa thaI javAya. bahu javAbadArI che. eTale mananuM mAraNa khoLavuM nahIM. pelo kahe che, 'mana kADhI lo, pachI mane AnaMda Avaze.' meM kahyuM, "paNa AnaMda to tame pote svarUpamAM Avazo, nija svarUpanuM bhAna thaze, tyAre AnaMdanI rekha cAkhazo.' eka samaya paNa jagate AnaMda joyo nathI. eka samaya paNa mukta thayo nathI. eka samaya paNa jo mukta thayo, tene samayasAra prApta thayuM kahevAya. praznakartA : A tame kIdhuM e bahu Denjarasa che ke ebjhaTa mAinDeDa thaI javAya.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI upayogitA, mokSamArge dAdAzrI : hA, eksaMTa mAinDeDa thaI javAya. A to loko nathI samajatA. mana to TheTha sudhI mokSe laI janAruM nAvaDuM che. ane tAranAruM, DUbADanAruM e che. tAro vAMka haze to DUbADaze ane tAro vAMka nahIM hoya to e tane mokSe pahoMcADaze. tuM manamAM vicarIza nahIM, eTale ke vikalpo karIza nahIM to mokSe jaIza. nirvikalpI thavuM ane vikalpI thavuM e tArA hAthanI vAta che, manane kazuM levAdevA nathI. ta dabAvAya matane kadI ! tamane samajAyuM ne, manane mAravA jevuM nathI ? praznakartA : barobara che. 113 dAdAzrI : hA, nahIM to ekseTa mAInDeDa thaI jAya. mana to UlaTuM AnaMda pAmavA jevuM hoya. praznakartA: niraMtara vicAro AvyA ja kare che, AvyA ja kare che, enuM zuM kAraNa ? dAdAzrI : e vicAro nA Ave to pachI mana khalAsa thaI gayuM kahevAya, breka DAuna (bhAMgI gayuM) thaI gayuM kahevAya. eTale mana kADhI nAkhavA jevI cIja nathI. manane mArI nAkhavA jevI cIja nathI. loka manane mAra mAra kare che. alyA, manane zuM karavA mAra mAra kare che ? bicArA eno zo doSa ? doSa kono ne kone mAra mAra karIe vagara kAmanA ? ame amArA manane koI dA'Do mAryu nathI e bicArAne ! te amAruM mana kevuM sarasa che, te ame ene jema kahIe tema e cAle. ane tame to ene cUMTIo khaNo, dholoya mAro, ThapakAro ne badhuMya karo tame to. keTalAka kahe che ke 'huM manane dabAvuM chuM.' alyA, manane zuM karavA dabAve che ? alyA, e sprIMganI peThe kUdaze ! A sprIMgane bahu dabAvIe to zuM thAya ? caDhI besaze. mAinDa pAse kAma levuM, te tamane nahIM samajAvAthI A dazA thaI AptavANI-10 (pUrvArdha) che. jema A eka moTI loMca hoya, be lAkha rUpiyAnI hoya, koIne phrI opha kosTa ApI. pachI loMca dariyAmAM mUke. te loMca to jAya to jAya paNa e hau jAya. mahIM beThA hoya, teneya mArI nAkhe. ene mATe kevI rIte loMcane vAparavI e AvaDavuM joIe ne ? eTale atyAre manane kevI rIte vAparavuM, e enI pAse tarakIba nathI. tenI A sthiti thaI che ne ! nahIM to mana to bahu sarasa kAma karanAruM che. (mahAtmAne) tamane mana atyAre helpa kare che ke nukasAna kare che ? praznakartA : madada kare. dAdAzrI : helpa kare UlaTuM. 114 mata bita na jIvata ? praznakartA H mana vagara jIvavuM zakya che ? dAdAzrI : mana vagara jIve to kharo, paNa ebjhaTa mAinDeDa hoya. eTale emAM bhalIvAra nA hoya. gAMDo paNa enA karatAM sAro. gAMDAne paNa mana hoya, ene gAMDuM mana hoya. eTale mana vagara to jIvI ja nA zakAya. praznakartA H mana vagaranuM jIvavuM eya eka kalpanA ja che ne ? dAdAzrI : paNa mana vagarano thaI zake ja nahIM ne, mANasa ! praznakartA : to 'manathI mukta thavuM'no artha zo ? dAdAzrI : mana je kahe, te ApaNe eksepTa (svIkAra) nahIM karavuM. eTalI ApaNAmAM zakti AvavI joIe. ema ne ema to zakti nA Ave. e to ame enI beTarI cArja karI ApIe, to zakti Ave. pachI mana kahe, te pelo gAMThe nahIM AtmA. pachI vAMdho nA Ave. manamAM tanmayAkAra thavuM, e A saMsAra ane manane jovuM ane jANavuM, enuM nAma mukti. ATalI ja TUMkI vAta che.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI upayogitA, mokSamArge 115 praznakartA : manathI mukti hoya evI sthiti, e paNa eka mananI mAnelI evI kalpita sthiti thaIne ? dAdAzrI : nA. kalpita AmAM nA hoya. matano nAza ke matathI judAI ? praznakartA : manano nAza nahi, paNa mananA vikArono nAza jarUrI che ? dAdAzrI : koNa karaze vikArono nAza ? karanAro koNa ? praznakartA : pote. dAdAzrI : pote eTale koNa ? vikArono nAza karanAro joIe ne ? koNa karanAro ? praznakartA : je sAcuM jJAna ApI zake e. dAdAzrI : ema nahIM, mananA vikArono nAza koNa kare ? ahaMkAra kare. ahaMkAra karavAnI vAta karo cho ? ema mAno ke manano nAza karavAnI jarUra che ema kahIe to tame zenAthI karo ? ahaMkArathI karo ? praznakartA : huM e ja pUchavA mAguM chuM ke zenAthI karavAno ? dAdAzrI : manano nAza karavAnI jarUra nathI, vikArono nAza karavAnI jarUra nathI, tame judA raho to nAza thAya. A jJAna nA hoya ne, chatAM tame manathI judA raho toya mananA vikArano nAza thAya. nahIM to vikArano kevI rIte nAza thAya ? have koI kaheze ke manathI, vikArathI A jJAna maLyA sivAya zI rIte judA rahI zakIe ? tyAre eno purAvo huM ApuM chuM ke nA gamatA vicAra Ave che tyAre tuM judo rahe che ke nahIM ? tyAre kahe ke 'hA, te ghaDIe judo rahuM chuM.' to gamatI vakhate judo rahe. je nA gamatAmAM judo rahI zake che, e gamatAmAM judo rahI zake che, puruSArtha kare to. rahe ke nA rahe ? tamane kevuM lAge che ? eTale mananA vikAro jAya, pote judo rahe to. manamAM tanmayAkAra nA thAya to mananA vikAro nAza thAya. praznakartA : vikAro kone kahevA ? dAdAzrI : evuM che ne, adharmane loko vikAra kahe che, dharmane nirvikAra kahe che. kharekhara dharma ne adharma beu vikAro che. ahaMkArathI je je karavAmAM Ave e badhuM vikArI che. paNa Ane juo, jema potAne kharAba vicAro Ave che, te nathI joto ? jevuM ene jue che, tevI rIte sArA vicArane jue. e eTaluM badhuM baLa lAvI nAkhe. keTalAka eka-be upavAsa karIne ke bIjI rIte ekAgra thaIneya kare to badhuM chUTo thaI zake. jema khoTAne mATe chUTo rahI zake che ema sArAne mATeya chUTo rahI zake che, badhuM banI zake. tane vicAra Ave che. tenI tane khabara paDe che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : te pachI tuM tenAthI judo rahe che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : potAnA manamAM vicAra Ave, tenAthI je judo rahe, te paramAtmA thAya. praznakartA : mana ane AtmA ekAkAra thAya to saMsAra ane mana ane AtmA banne judA rahe to saMsAra khalAsa thaI gayo ? dAdAzrI : hA, e ja mokSa. eno saMsAra khalAsa thaI gayo, basa ! jagata AkhAno AtmA manamAM tanmayAkAra thayA vagara rahe ja nahIM. ApaNe jJAna ApIe to chuTuM rahe. eTale pachI A mana che. te enAM pheraphArane ja bhajyA kare che ne pote nAza thatuM jAya che. pheraphAra thaI ane nAza thatuM jAya. | vicAronuM zamata zI rIte ? praznakartA : manamAM cAlatA vicAronuM zamana kevI rIte karavuM ?
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 mananI upayogitA, mokSamArge dAdAzrI : vicAra koNa kare che ? praznakartA : mana. dAdAzrI : to tame koNa cho ? praznakartA : daihika rIte huM zarIra chuM. dAdAzrI : bIjI rIte zuM cho ? praznakartA : bIjI rIte AtmA chuM. dAdAzrI : atyAre AtmA cho ke zarIra cho ? praznakartA : atyAre to zarIra ja chuM. dAdAzrI : zarIra e tame hoya, zarIra to tamAruM che A. tame to ahaMkAra cho. tyAM eka bAju AtmA e tamAro che. maneya ahaMkAranuM che, e manane tamAre zuM levAdevA ? mana pArTanarazipamAM che. tamArI joDe? ApaNI joDe raheto hoya, paNa ApaNe levAdevA zuM ? levAdevA nA hoya to pachI e jatuM rahe. praznakartA : vicAronuM zamana kevI rIte karavuM ? dAdAzrI : vicAro ApaNe joyA karavA ke zuM vicAro Ave che. A sinemAmAM gayA hoya to philma jovAnI hoya ke enI joDe carcA karavAnI hoya ? praznakartA : paNa manamAM UlaTA-sulaTA vicAra Ave che. dAdAzrI : e to manano svabhAva vicAra karavAno che. ApaNe nA kahIe toya vicAra kare. ApaNe kahIe, 'AvAM vicAra kema kare che ?" tyAre kahe, "nA, mAre AvAM vicAra karavA che." jema sAsu kharAba maLI hoya, te sAsunI athaDAmaNamAM nA AvavuM hoya to cheTA rahevuM hoya to rahIe. evuM mana joDe cheTA rahevuM. ene kahIe, 'tuM tArI meLe bUmo pADyA kara." 118 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : aMdarathI vicAra Avavo ane icchA thavI, e bemAM zuM phera ? dAdAzrI : e vicAra Ave tene maMjUra karIe to icchA thaI gaI. maMjUra nA karIe to kazuMya nahIM. mahIM vicAra Ave ke pharavA jaIe, to ApaNe maMjUra karyuM ke, 'bhaI, jaIe.' pachI koI vAMdho UThAve to pAcho UkaLATa, UkaLATa thaI jAya ane maMjUra ja nA karIe to kazuMya nahIM ! matamAM bhaLe AtmabhAvAsti ! 'prakRtika yaMtravat manamAM bhaLe che AtmabhAvAsti; buddhi teje sahI karatAM ahamUne viSe Asakti." prakRtika eTale prakRtine kahevA mAMge che. prakRtika yaMtravat manamAM, eTale prakRtine lIdhe yaMtravat mana che. AkhI prakRti ja yaMtravat che. 'manamAM AtmA bhaLe' evo zabda lakhyo che A. 'prakRti yaMtravat' eTale mazInarI mAphaka ja mahIM vicAro AvyA kare che. manamAM 'bhaLe che AtmabhAvAsti.' AtmabhAva eTale huM pote chuM A ne mane vicAra Ave che. temAM bhaLe tyAre zuM thAya ? 'buddhi teje sahI karatAM' pachI baddhithI sahI kare ke A vicAra mane Avo sarasa Avyo. 'ahamUne vizva Asakti.' eTale pachI AkhA jagatanI Asakti ene coMTI paDe. tamane samajAya che ne ? tamane coMTI nathI paDI ne ? AnuM A ja karo cho. tame ekalA nahIM paNa badhuM jagata ja AvuM kare che. A baMdha thaI gayuM eTale thaI rahyuM, kAma thaI gayuM ! eTale mana kaMI pajavatuM nathI. ApaNe manamAM ekAkAra thaIe to herAna thaIe.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : bAkI mAruM mana to mArI joDe vAta kare che. dAdAzrI : ema ? zuM vAta kare che ? praznakartA : jevI rIte ApaNe potAnA phrenDa joDe vAta karIe, evI rIte vAta kare che. dAdAzrI : ema ? tyAre to tArI phrenDazIpa sArI ! te koI dahADo mana herAna karatuM nathI ? ko'ka dahADo to herAna karatuM haze ? ciMtA-biMtA kazuMya nahIM ? praznakartA : ciMtA to che. dAdAzrI : to e ja, mana avaLuM thAya eTale ciMtA thAya. mana avaLuM pharyuM ke ciMtA thAya. mana koI vakhata tane herAna kare che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : ema ? toye manane Disamisa (baratarapha) karato (4) matatuM sAcaMTiphika svarUpa matane laIne. manuSyanuM mana to bahu vasamuM kahevAya. A manane laIne to ATalI badhI bhAMjagaDo ! nahIM to korTo-borDonI zI jarUra ? A vakIlonI zI jarUra ? A vakIlo ApaNuM hita karavA AvyA che ? tyAre kahe, nA, vakIla vagara cAle ja nahIM. tyAre mana che tethI ne A badhuM. kazI khIcaDI joIe ATalI agara to dALa, bhAta ne zAka, evuM tevuM hoya to cAle, roTalo hoya to cAle. tene badale keTalI jaMjALa UbhI karI che ? eTale manane laIne che A badhuM. khAlI zarIra gUMcAyeluM nathI bicAruM. e to khAvAnuM nAkhIe ne, te enI meLe vicAra karIe ke nA karIe toya saMDAsa thAya nirAMte. bahu avaLuM-savaLuM khAIe to varasa-be varasa pachI maraDo thaIne paNa nIkaLI jAya. paNa A manano gUMcavADo koI kADhI na zake. eTale zarIranA guMcavADA to enI meLe nIkaLI ja javAnA. vANIno gUMcavADo thayo hoya to ko'kanI joDe kharAba bolIe ke tarata ApaNane gALa bhAMDe eTale samajI jaIe ke A gUMcAyeluM bolavA jevuM nathI, paNa manano gUMcavADo koNa kADhe ? eTale A tamane rasto kADhI ApIe. herAnagati matatI ? mananI bhAMjagaDo kyAMthI lAvyA AvI badhI ? nathI ? praznakartA: kevI rIte karuM? zAMta rAkhavAno prayatna to karuM chuM. dAdAzrI : keTalI badhI upAdhi ! zAMta rAkhavAno prayatna kare che, toya zAMta thatuM nathI. tAre evuM bane che ke nahIM ? praznakartA : evuM ja bane che. dAdAzrI : badhAne evuM ja thAya ane mAre mana azAMta thatuM ja nathI. enuM nAma mukti kahevAya. badhAM baMdhanamAMthI chUTyA. praznakartA : saMsAra manamAMthI jato ja nathI. dAdAzrI : mana ja saMsAra che, pachI jAya zI rIte ? eno e ja saMsAra. mana pote ja saMsAra che. jo enI joDe ekAkAra thAva eTale
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananuM sAyaMTiphika svarUpa ! saMsArI thaI gayA tame. enAthI chUTA rahyA to kazuMya nahIM. praznakartA : enAthI chUTA kevI rIte paDavuM ? dAdAzrI : e to amArI pAse AvavuM paDe. DaoNkTara pAse enI davA levA AvavuM paDe. amArI pAse Avo eTale chUTA pADI ApIe. praznakartA : koI evo saMjoga hoya manano ke be-cAra varSa sudhI cAlyA kare ? 121 dAdAzrI : e to AtmA ekalo evo che ke kAyama pote evo rahe. bIjo koI che nahIM. badhA viyogI svabhAvanA che. bIjo koI saMyoga kAyamano che nahIM. TempararI (vinAzI) che e to javAnA badhA. mata, jIvaMta ke mRta ? dAdAzrI : mana jIvatuM che ke mareluM ? praznakartA : jIvatuM ja hoya ne ! dAdAzrI : nA. mana phijhikala (bhautika) che. tame manane vaLago cho tethI mana jIvatuM thAya che. bAkI mana e jIvaMta vastu nathI. e phijhikala vastu che. taddana phijhikala chatAM DaoNkTarone dekhAya evuM nathI pAchuM. phijhikala eTale A zarIramAM badhuM kApI nAkhe, aMdara e badhuM dekhAya evuM ene phijhikala kahevAya, paNa mana e dekhAya nahIM evuM phijhikala che. tame ene vADhakApa nA karI zako, oNparezana nA thAya eTaluM ja. mana zenuM baneluM che ? tamane zenuM baneluM lAge che ? cetananuM ke jaDanuM baneluM lAge che ? praznakartA : cetananuM baneluM che. dAdAzrI : cetananuM baneluM mana hoya tyAre to e paramAtmA kahevAya ! paNa evuM nathI. ane mana to phijhikala che. to tame manane zA hAru vacce lAvo cho ? je vastu phijhikala che, ene vacce kema lAvo cho ? ane te ekjhosTa (khalAsa) thayA kare che eTaluM ja che. paNa AptavANI-10 (pUrvArdha) te AkhuM jagateya gUMcAyuM che mana upara to ! ane e paramANunuM baneluM che. saMpUrNa paramANurUpe nathI, aNurUpe che e. jaDa paNa nizcetana cetata ! 122 A mana je che te bilakula jaDa che, paNa cetanavaMtu kema lAge che ? tyAre kahe, nizcetana cetana che. cetana che paNa nizcetana cetana che. A bhamaraDo pharato joyelo tame ? te ghaDIe tamane ema lAge ke A zA AdhAre pharato haze ? praznakartA : ApaNe pheravIe tyAre e phare che ne ? dAdAzrI : nA, koIe nAkhelo tame nA joyo hoya ? pachI tame pharato joyo, te vakhate tamane zuM kalpanA Ave ? zenAM AdhAre phare che e ? praznakartA : enI potAnI gatithI. dAdAzrI : hA, paNa cetana ke nizcetana ? praznakartA : cetana. dAdAzrI : nA, e nizcetana cetana. e paDI jaze thoDA vakhata pachI. e nizcetana cetana che. tevI rIte A maneya nizcetana cetana che. AgaLa dorI vIMTelI che ane pachI janma vakhate pharavA mAMDyuM, te maraNa sudhI pharyA karaze. maraNa thaze, paDI jaze pAchuM. tyAM sudhI A bhamaraDo pharyA karaze. nizcetana cetana eTale ApaNe ene aMgrejImAM zuM kahIe chIe ? DiscArja (ukalatuM) cetana. e DiscArja thatuM cetana che. eka cetana cArja (bharAtuM) thatuM che, bIjuM DiscArja thatuM che. cetana cArja thAya tene ApaNe karma baMdhAya che ema kahIe chIe ane DiscArja thAya che e karma chUTe che. Ama cetana che nahIM paNa cetana jevuM dekhAya che. marelI vastu bolatI hoya to ApaNe nA samajIe ke bhUta che A !
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananuM sAyaTiphika svarUpa ! 123 124 AptavANI-10 (pUrvArdha) eTale mAInDa. mAInDa potAnuM astitva dharAve che. praznakartA : AtmA ne mana vacce aMtara keTaluM ? dAdAzrI : AtmAne ane manane kazuM levAdevA nathI. jema A deha phijhikala che evuM mana paNa phijhikala che, vANIya phijhikala che. AtmA bilakula cetana che. praznakartA: mana, AtmA ane breIna (magaja) vacceno taphAvata loko ema jANe che ke A mAruM mana che te cetana che. eTalI samajaNa nathI eTale mAra khAya che. je vicAra Ave te maDadAmAMthI Ave che, tene ApaNe zuM levAdevA ?! praznakartA : eTale mana cetanA che ja nahIM ne ? dAdAzrI : nA, e cetanA nathI. mULa cetanane ane ene kaMI levAdevA nathI. praznakartA : A nIrakhatI cetanA nahIM ? dAdAzrI : nIrakhatI cetanA to manathI AgaLa che. ane mULa cetanA to enIya AgaLa che. praznakartA H to nIrakhatI cetanA e paNa mizracetana che ? dAdAzrI : e mizracetana upara nIrakhatI cetanA hoya. paNa enAthI AgaLa mULa cetana che, je zuddha cetana che. praznakartA : zuddhane nIrakhavAnuM hotuM ja nathI. dAdAzrI : hA, hotuM ja nathI ne ! e to svAbhAvika ja che. mananAM che e badhAM paugalika adhyavasAna che. tene AkhuM jagata ema jANe che ke A cetananA pariNAma che, tethI ene coMTI paDe che ne tethI A jagata badhuM mAra khAya che. AkhuM jagata ahIMyA ja mAra khAya che. moTA moTA AcAryo hau mAra khAya che. eya jANe che ke A badhA cetananA ja pariNAma che. have e paugalika adhyavasAna che badhA. mana, magaja te AtmA ! praznakartA : mana eTale magaja kahevAya ? dAdAzrI : nA, nA, nA. mana to judI vastu che. potAnuM astitva ja juduM. magaja to mazInarI che, mikenikala che. mAInDa dAdAzrI : mana aMtaHkaraNanA bhAgamAM Ave. A breIna che ne, te breIna to cAlu ja rahe che niraMtara. paNa emAM hisAba che te traNane traNa miniTe 'vyavasthita'nA mAraphata breInamAM Ave ne breInamAMthI mananA (mAraphata) DiscArja thAya. eTale vicAra Ave tamane. vicAra Ave te vakhate vicAranuM gUMcaLuM vaLyA kare, tyAre e badhuMya mana hoya che ane AtmA e jANe che badhuM. e badhA ja vicArone je jANe te AtmA che. vicAromAM tanmayAkAra thAya te AtmA nathI. tanmayAkAra thAya eTale AtmAnI zakti ghaTI gaI tyAM AgaLa, tyAM jIvAtmA kahevAya. ane zuddhAtmA to badhuM jANyA ja kare aMdara, tyAre e zuddhAtmA. praznakartA : e mana ane AtmA benuM ekIkaraNa karavuM, bene ekAkAra karavuM, e vize samajAvo. dAdAzrI : e be ekAkAra thAya zI rIte ? mana che te vinAzI che, ane AtmA avinAzI che. be ekAkAra thAya ja nahIM ne, kyAreya paNa. eno meLa ja zI rIte paDe ? be vinAzI cIjo hoya to meLa paDe. A to bannenA guNadharma judAM che. praznakartA : eka vastumAM bIjI vastu joDavAmAM Ave, jema ke IlekTrikanI aMdara negeTiva ane pojhiTivanA be tAra mUkavAmAM Ave to ja prakAza thAya.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananuM sAyaMTiphika svarUpa ! 125 dAdAzrI : hA, to ja prakAza thAya barAbara. praznakartA H evI rIte A be, mana ane AtmAne ekAkAra karavAmAM Ave, to ja tadAkAra thAya ane sAkSAtkAra thAya evuM je jJAnIo kahe che, te barAbara che ? dAdAzrI : nA, khoTuM che. praznakartA : to kharuM zuM che ? dAdAzrI : AtmA to eka svataMtra vastu che. e badhI je vAto bahAra cAle che, e AtmA nhoya. mana ne AtmA e be ekAkAra koI dahADoya thAya nahIM. AtmA hoya to mana vaza thAya kharuM, paNa mana ne AtmA, be ekAkAra thAya nahIM. mana TempararI che ane AtmA paramenanTa che, beno meLa zI rIte paDe ? mana to maravA mATe AveluM che ane AtmA to sanAtana vastu che. eTale A badhI vAta kahe che e taddana khoTI che. so e so TakA khoTI, eka aMzeya sAcI nathI. hRdaya ta mAte, matanI vAta... praznakartA : have mana ane hRdaya be judAM judAM che ? dAdAzrI : nA, hRdayanI aMdara ja mana che. paNa mananuM phaMkzana (kArya) juduM che ne hRdayanuM phaMkzana juduM che. enI jagyA, bhUmikA tyAM che. praznakartA : ghaNI vakhata manamAM kharAba vicAro Ave paNa hRdaya nA pADe, tema chatAMya mana che te sarvoparI banI ane kharAba kare to eno javAbadAra koNa ? dAdAzrI : evuM che ne, mana nyUTrala (taTastha) che. e kaMI paNa kAma karI zake ja nahIM. manamAM tame 'pote' bhaLo to kAma thAya. nyuTrala vastu koI dahADo kazuM kAma karI zake nahIM. praznakartA : tame eTale koNa ? AtmA ke hRdaya ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : tame tamArI jAtane je mAnatA ho te. tame caMdubhAI kaho ke game te kaho. te tame manamAM bhaLo to mana jIvatuM thAya ane to kAma thAya. tame nA bhaLo to mana nyuTrala che. kazuM karI zake nahIM. ematI utpatti zemAMthI ? 126 praznakartA : vicAro ane lAgaNIo bhAnane ghaNIvAra bahAra vahevaDAve che, to svabhAnamAM satata rahI zakAya, te mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : bhAna eTale jAgRti. jAgRti jAya, bhAna jAya eTale mahIM aMdhAruM ghora thaI jAya. lAITa bahAra laI jAya eTale gharamAM aMdara aMdhAruM thaI gayuM. have vicAro ne lAgaNIo zemAMthI udbhava thAya che, e samajavuM paDe. to pote svabhAnamAM rahevAno prayatna kare to kAma lAge. praznakartA : emAM mananI lAgaNIomAM kaMI pheraphAra thAya kharo ? dAdAzrI : kazo ja pheraphAra thAya evuM nathI. mana jaDa che, bilakula jaDa che. praznakartA : jaDa ekaluM hoya to na karI zake. jaDanI sAthe cetana jo bhaLe to ja vicAranI zakti Ave ne ? nahIM to vicAranI zakti nA Ave. dAdAzrI : e cetana bhaLatuM nathI. e emAM bhaLe to mikScara (mizraNa) thaI jAya. eTale cetana vicArI zakatuM nathI. zuM e sAyakolojikala asara che ? praznakartA : mAInDa e sAyakolojikala IphekTa (mAnasika asara) evuM kahI zakAya ? dAdAzrI : nA, mAInDa e to ekjhekTa (yathArtha) vastu che. sAyakolojikala iphekTa to judI vastu che. e sAyakolojikala iphekTane
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananuM sAyaTiphika svarUpa ! 127 koI baMdha karI de to e roga thayelo maTI jAya evuM che. eTale mana e sAyakolojikala iphekTa nathI. mana jo sAyakolojikala iphekTa hotane to ApaNe manano nAza karI zakIe. kAraNa ke sAyakolojikala iphekTane keTalAka mANaso nAza karI zake che. koIne sAyakolojIkala iphekTa thaI hoya ne to emAM avaLI sAyakala calAvavAthI e nAza thAya. che cakkaramAM ? praznakartA : e lokone eTalA vicAra nathI, mANasane ja vicAra praznakartA : vicAro nirjIva che evuM tame kahyuM che, paNa badhI je bahAranI rileTiva (sApekSa) krAMtio ane pheraphAro thayA che, te to vicAro dvArA thayA, te vicAro lekhakonAM ke sAyanTisTonAM ke poliTikala mANasonAM hatAM. dAdAzrI : e lokone vicAra nathI, mANasane vicAra che. to tamAre vicArarahita jagyAe javuM che pAchuM ? praznakartA : enAthI sArI sthiti hoya to. dAdAzrI : vicAra nA hoya to sArI sthiti hoya ja nahIM. sArAmAM sArI sthiti vicAravALI. e to badhA devalokamAMya vicAra nathI. tyAM sthiti to bahu sarasa, sukho pAra vagaranAM che paNa vicAra nathI. mATe A vicArarUpI sthiti bahu sArI che. cara-vicara-acara ! dAdAzrI : hA, paNa jJAnIonI bhASAmAM koI jIvato ja nathI ne ! A to badhAM UghADI AMkhanI UMghamAM jIve che. praznakartA : paNa A bahAranI duniyAmAM, vicAronI iphekTa to jabarajasta che ne ? dAdAzrI : A loko AMkhe jue che, kAne sAMbhaLe che, vAto kare che, badhuM kare che, kakaLATa kare che, mAramAro kare che e badhuM nicetana cetana che. AmAM cetana kazuMya nathI. vicAratI sthiti, sArI ! kazuM bIjuM jANavAnI icchA thAya che, navuM kaMIka jANavAnI ? praznakartA : hA, thAya che. dAdAzrI : zuM jANavAnI icchA thAya che ? praznakartA : A jagatanAM je rahasyo che, e jANavAnI icchA thAya che. mANasa zA mATe A badhA cakkaramAM paDI jAya che ? dAdAzrI : mANasa ekalo ja paDe che ke bIjA badhA jIvo paDe praznakartA : meM eka jagyAe evuM vAMceluM ke mana che e rajasa che e pharyA ja kare. ene baMdha rAkhavAnuM. zarIra che e tamasa che eTale ene kAma ja karavAnuM. eTale je peluM mana che ene aTakAvavuM joIe. A vAta barAbara ? dAdAzrI : nA. paNa e thAya nahIM ne ! praznakartA : to e karavuM nA joIe ? dAdAzrI : paNa e bane nahIM ne ! A thAya ja nahIM ne ! mikenikala (yAMtrika) vastu kema aTakAvAya ? A baoNDI, mAInDa ane spIca (mana, vacana, kAyA) e badhuM mikenikala che. mazInarImAM peTrola, oNIla nAkhIe pachI baMdha nA karIe tyAM sudhI cAlyA ja kare ne ! evuM Aya cAlyA ja kare. Ane aTakAvAya nahIM. vicAra e mikenikala che. praznakartA : e kevI rIte mikenikala ? dAdAzrI : vicara, cara zabda mAtra badho mikenikala. cara eTale
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananuM sAyaMTiphika svarUpa ! mikenikala. ane vicara eTale mikenikalamAM vadhAro thayo. cara eTale mikenikala ane sacara eTale jIva. tuM jene tArI jAta mAnuM chuM, e mikenikala che. vicAra e badhuM mikenikala che. AtmA judo che, acaLa che. 129 praznakartA : mana zAMta paDI jAya che, to pachI pharIthI ene kaI bIjI vastu cAlu rAkhe ? dAdAzrI : nA, pharI pAcho udaya bIjo Ave eTale mana pachI bIjuM vicAre. e udaya to Ave ja ane mana niraMtara cAlu ja rahevAnuM. e vicAro-bicAro badhuM Ave ne jAya. je Ave ne, e jatuM rahe e badhuM pudgala. tyAM AtmA nathI. vicAra che te game teTalA AvatA hoya, paNa jatA rahe che ne pachI ? mATe e badhuMya pudgala. ane AtmA trikALI vAta che. paheluM pichANa potAtA matane ! praznakartA : bhaktinA pravAhamAM mana ane buddhine konTrAvarsI (virodhA-bhAsa) thAya che, to e bannenuM konTrAvarsImAM samatolana kyAre Ave ? dAdAzrI : e badhAne je harakata karatA hoya ne, te harakata koNa kare che te, enuM moDhuM joI levuM joIe, oLakhavA joIe. tame to manane nAmathI ja oLakho cho ke ? praznakartA : hA. dAdAzrI : paNa tamane harakata koNa koNa kare che, mana kare che ? praznakartA H mana. dAdAzrI : paNa te manane oLakhyuM tame ? ene oLakho to kharA. tamArA manane nA oLakho, to bIjAnAM manane tame zI rIte oLakhazo ? tame je mana jANyuM che, evuM to badhA lokoya, nAnA AptavANI-10 (pUrvArdha) chokarAMya kahe che, mAruM mana mahIM pajave che. A musalamAnoya kahe che, mana pajave che. paNa tame to jaina cho ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : to tamAre oLakhavuM joIe ene. tyAre kahe, enI uMmara keTalI che, enI jAti zuM che ? badhuM oLakhavuM joIe. ene oLakhIe to e vaza thaI jAya. te prayatna nathI karyo Ane oLakhavAno ? ApaNane harakata karanArane, ApaNA para dAvo mAMDyo hoya tene ApaNe khoLI kADhIe ke bhaI koNa che, e mANasane oLakho to kharAM ! 130 ...ene kahevAya vijJAtI ! have mana zAthI UbhuM thayuM che, e jo zodhI Ape to huM ene vijJAnI kahuM. sahu koI kahe ke mana mAruM che, mana mAruM che. paNa mana zuM che ? zAthI UbhuM thayuM che ane zenuM baneluM che ? eTale kriyezana (utpanna) kevI rIte thayeluM che ? ene e nA jaDe. niraMtara kriyezana badalAyA kare che mananuM. mATe zI rIte thayeluM che, e koI nA kahI zake. praznakartA : mana zuM che ? dAdAzrI : hA, AvuM paheluM tame pUchyuM A. mana ApaNo sToka (jaththo) che. A dukAnadAro badhA che te bAra mahinAnA sToka kADhe che ne, evuM A mana AkhI lAIphano sToka che. dukAnadAro zuM kADhe che, bAra mahine ? evuM A gaI lAIphano sToka, e A bhavamAM tamane udaya Ave, ne AgaLa tamane insTrakazana (sUcanA) Ape. atyAre A jUnuM mana che ne, te DiscArja thayA kare che ane navuM baMdhAI rahyuM che. mana to DiscArja thatuM hoya che. te jeTalI bUmo pADavI hoya te pADyA ja karavAnuM e to. DiscArja eTale bIjA zabdomAM ekjhosTa (khAlI) thavuM. ekjhosTa zabda samajI gayAM ne, e mana ekjhosTa thayA kare che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananuM sAyaTiphika svarUpa ! 131 manano svabhAva kevo ? basa, vicAravuM. vicAravAnuM kArya thatuM hoya eTale jANavuM ke atyAre mana cAlI rahyuM che. vicAravA sivAya bIjuM koI kAma mananuM nathI. pazcAttApeya enuM kAma nathI. pastAvo karavAnuM kAma enuM nathI, khAlI vicAravAnuM. atyAre vicAranI bhUmikAmAM hoya, vicAranuM gUMcaLuM enuM nAma mana. ane mana to bicAruM bhoLuM, mahIM ekaluM gUMcALA vALyA kare, eTaluM ja che. A phoDa nathI paDe evo. tethI ja jagata AkhuM gUMcAyuM che. praznakartA : paNa A phoDa paDe evo ja nathI. dAdAzrI : bhAna ja nathI ne AnuM kaMI ! vicare to vicAra svarUpa, vicAratI bhUmikAnuM ! praznakartA : mana e vicAronuM gUMcaLuM che, to e vicAramAM ahaMkAra bhaLe to ja e Take ne ? nahIM to Take nahIM ne ? dAdAzrI : manamAM vicAra AvatAM ja nathI. manamAM spaMdana ja thayA kare. e aMdana che ne, te ahaMkAreya vAMcI zake che. ahaMkAra che te buddhinI lAITathI e badhuM vAMcI zake che ke zuM Ave che A, zuM kahevA mAMge che A. ane mULa AtmA DirekTa (sIdhuM) vAMcI zake che. mana che e keTalI badhI graMthio bhegI thaIne baneluM che. eka jAtanA, eka ja vicArane anumodanA Ape evI judI judI graMthio hoya. naryA vicAro nIkaLyA kare. have kharekhara vicAra nIkaLatA nathI paNa graMthio phUTe che, te ghaDIe paramANu UMDe che. A koThI phUTe che ne, ema badhuM phUTe che. e ApaNane Ama phUTatuM dekhAya. paNa A mana phUTe che ne, te ApaNane nA khabara paDe, paNa e vAMcI zakAya. je rIte bharyuM che, e rIte phUTe che. eTale e vAMcI zakAya. sArA-khoTA, game tevAM paNa vicAra hoya e manamAMthI ekjhosTa (khAlI) thAya che. mananuM mahIM je sthAna che, je sUkSma sthAna che, emAMthI ekjhosTa thAya che, paramANu UMDe che. te ApaNe jema loko koDavarDa lakhI lAve che ke, tene badhAM mANasa vAMcI zakatA nathI ne ?
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra koNa vAMcI zake ? praznakartA : e jene koDavarDano khyAla hoya te ja vAMcI zake ? dAdAzrI : hA, evI rIte manamAM je phUTe che, e koDavarDa jevAM phUTe che. te buddhi e badhuM vAMcI zake che. have buddhi vAMcI zake kharI paNa pachI jo tenI mahIM aMtaHkaraNamAMthI ahaMkAra e paramANumAM vicare tyAre vicAra kahevAya. nahIM to vicAra kahevAya nahIM. ane A jJAna lIdhA pachI tame paramANumAM vicaratAM nathI, to e vicAra nA kahevAya. tame jJAtA-draSTA thayA to tamArI nirvicAra bhUmikA che. e vAMce che eTale A sAruM che. A mArA hitamAM vAta kare che evuM lAge eTale ahaMkAra mahIM tanmayAkAra thaI jAya che, te vakhate vicare che. je spaMdana che temAM vicare che. vicare to vicAra kahevAya. nahIM to hitanuM nA lAge to vicarato nathI. to vicAra hoto nathI. nahIM to amane nirvicAra koI kahI zake ja nahIM ne ? 'ame' vicarIe to vicAra Ave ne ? ame vicarIe nahIM eTale e vicAra kahevAya nahIM ane nA vicare to UDI jAya. 133 vicAra vAMce, buddhi te ahaMkAra ! praznakartA : mANasa tanmayAkAra thAya tyAre vicAra kahevAya ane tanmayAkAra thayA sivAya vicAra nA Ave. vicare eTale tanmayAkAra ja ne ? dAdAzrI : hA, vi...care to vicAra kahevAya. praznakartA : vicAra to Ave, paNa vicAra zuM Ave che ? ene juo ne jANo, evuM thayuM ne ? dAdAzrI : mana phUTe ne, e sAro vicAra Avyo ke kharAba vicAra Avyo, tenA jJAtA-draSTA rahe. eTale potAne enuM kazuM lAgatuMvaLagatuM nathI. vicAra e gayA avatAranuM DiscArja che. ane keTaluMka emane ema phUTe che, te ApaNe vicaratA nathI eTale vicAra thAya 134 AptavANI-10 (pUrvArdha) nahIM. evI rIte A cAlyA kare che. paramANu phUTe ene vicAra nA kahevAya. ene adhyavasAna kahe che. eTale e ahaMkAra kahe che ke kevA adhyavasAna che e vAMcIne kahe ? tyAre buddhi kahe che, sArA adhyavasAna che agara to kharAba hoya. eTale sArA adhyavasAna hoya, to buddhi vicare enI joDe ahaMkAra paNa vicare. ahaMkAra-buddhi joDe joinTa ja hoya eTale potAnuM sthAna choDavuM enuM nAma vicare eTale vicaryA kahevAya. te vicarIne tyAM tanmayAkAra thAya enuM nAma vicAra. adhyavasAna hatAM te vicArarUpe thayAM. praznakartA : eTale adhyavasAnanuM koI baMdhana hotuM nathI ? dAdAzrI : koI baMdhana nathI. praznakartA : vicAra jo thAya to ja baMdhana thAya ? dAdAzrI : atyAre to tamane vicArothI baMdhana nathI. kAraNa ke tamArI nikAlI bAbata che. saMkalpa-vikalpathI baMdhana thAya. vicaro to baMdhana thAya. saMkalpa-vikalpa eTale zuM ? be bhAga che. A huM ane A mAruM. e saMkalpa-vikalpa thAya. e saMsAramAM besADI Ape. ApaNane saMkalpa-vikalpa hoya nahIM. kAraNa ke vikalpa eTale 'huM caMdubhAI chuM' e have tamAruM gayuM ane A 'mAruM' eya gayuM. eTale A sAyanTIphika vastuo ApI meM. AkhuM jagata manane bAMdhavA jAya che ane te pote ja baMdhAI gayo ne ! mana e bAMdhavA jevI cIja na hoya. mana zuM tamane herAna kare che ? tame vAMkA cho, tame vikalpI cho, nahIM to mana to enA svabhAvamAM che. mana zuM kahe che ke "tame mArAmAM vicaro cho zuM karavA ? paNa huM je beTho chuM, mAruM kAma karuM chuM. eTale potAnA gharamAM che; e ghera caravAnuM melI pArake ghera caravA gayo e vicaravuM, e vicAra kahevAya. to pArakA gharamAM jaIe chIe e ApaNI bhUla che ne ?
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra 135 eTecamenTa mata saMge.... A sUryanArAyaNa Uge che ahIM, e tamane harakata kare che ? nA. evuM mana tamane bilakula harakata karatuM ja nathI. A potAno ja doSa che, potAnI ja nabaLAI che, vIkanesa che. kAraNa ke mana vicAra kare che, enA svabhAvamAM rAce che. have mana jo enAM svabhAvamAM rAcatuM hoya to emAM tame tanmayAkAra thAva, emAM mana zuM kare che ? tame tanmayAkAra thAva emAM manano doSa kharo ? mane zuM kahe che ke jo mArAmAM tanmayAkAra nA thAva, tamane mArI para 'eTecamenTa' (tanmayatA) nA thAya to tame bhagavAna cho. A chellI vAta che, ane "eTecamenTa' thayuM eTale tame jIvAtmA cho. mana joDe 'eTecamenTa' thatuM haze koIne ? praznakartA : ame loko to 'eTecamenTa'thI ja cAlIe chIe. eTale badhI garabaDa thAya che. dAdAzrI : mananI joDe 'eTecamenTa'thI ja A jagata UbhuM raheluM che. bIjI koI bhAMjagaDa nathI. have mananI joDe 'eTecamenTa' kyAre nathI hotuM ke jyAre kharAba vicAra Ave ne, tyAre. A kahe che ke mane bahu kharAba vicAra Ave che, mane kharAba vicAra Ave che." alyA, tane nathI AvatA, paNe Ave che. tuM tArI meLe bhrAMtithI mAnI beTho che. eTale A kharAba vicAra Ave che tyAre manathI kevo cheTo rahe che ? paNa ene bhogavavAnI icchA che, tethI 'eTecamenTa' thaI jAya che. pote vicare to ja vicAra ! 136 AptavANI-10 (pUrvArdha) zI rIte kahevAya ? vicAra zabda kyAMthI lAvyo, bhaI ? eka bhAI mane kahe che, "A mAruM mana bahu vicAra kare che.' meM kahyuM, 'alyA, mana zI rIte vicAra kare che ? tuM mahIM peTho, tethI vicAra thAya che. mana te vicAra karatuM hoya ? mana aMdana karyA kare. tane mananAM saMdana game che, te pesI jauM chuM enI mahIM. huM to koI dahADo kSaNeya vicaryo nathI, to mane vicAra ja kyAMthI Ave che ? kAraNa ke huM to A roga ja jANuM chuM ne ! rogane koNa pharI pANI pAya ? ane vicaryA eTale parAdhIna thayAM tame. tamArI svataMtratA khoI nAkhI." A mana che te ekjhosTa thayA ja kare che niraMtara. koI dahADo mana ekjhosTa thayA vagara rahe nahIM, jAgRta kALamAM ane nidrAkALamAM sthira thaI jAya. e to dareka vastu haMmezAM ekjhosTa thayA ja kare che. te mana ekjhosTa thayA kare che. niraMtara ekjhosTa thavuM e svabhAva che. eno. e ekjhosTa thatuM hoya to emAM ApaNane kazuM levAdevA nathI. dareka vastu enAM baMdhAraNa thayA pachI ekjhosTa thayA ja kare. enAM ekjhosTanA je je paryAya UbhA thAya, avasthAo, te pote vAMcI zake che. paNa jagatane khabara nathI, potAnA svarUpanuM bhAna nathI. kyAM sudhI ekjhosTa thAya che, kevI rIte, kazuM khabara nathI. mane ja vicAra Avyo, mArA sivAya koI che ja nahIM, evuM ja jANe che. mahIM to eTalAM badhAM che ke na pUcho vAta. 'ka'vALA che badhAM. koNa koNa che e badhA ? krodhaka, lobhaka, bhAvaka badhA bahu jAtanA | 'ka' che. e 'ka' karAvaDAve che A. amArAmAM e 'ka' nA hoya. ekjhosTa thaI gayuM hoya. hatuM to kharuM paNa te ekjhosTa thaI gayuM. eTale A mana jyAre ekjhosTa thaI jAya tyAre pachI ja enI majA Ave. e vItarAga AnaMda, e vAta ja judI che. tamAre jJAna lIdhA pachI ekjhosTa thaI zake, nahIM to ejhosTa thAya nahIM ane ApaNuM A jJAna che, e nirvicAra pada . ahIM to je vicAranuM kendra hatuM mana, te to zeya che ne tame jJAtA cho. mana naDatuM nathI, koI naDatuM nathI, potAnI ajJAnatA ja naDe che. tame vicarelAne joyelAM nahIM ? vicare tene joyelAM ke nahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : ne vicare to ja vicAra kahevAya, nahIM to vicAra
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra 137 138 AptavANI-10 (pUrvArdha) pachI ta rahyuM vicaratAra koI ! praznakartA : vicAro Ave tene jANyA karIe to chUTA rahyA. vicAromAM tanmayAkAra thAya to Azrava thayo ane te samaya levAyo to baMdha paDe ? dAdAzrI : Azrava kyAre thAya ? krodha-mAna-mAyA-lobha e ja bhAva thAya tyAre Azrava thAya. tyAM sudhI Azrava thAya nahIM. vicAromAM to pramAda thAya. potAnI jagyAmAM beTho hato tyAMthI vicaryo. sArA vicAra AvyA eTale gamyA eTale tyAM vicarI ane tanmayAkAra thAya, e pramAda kahevAya. ane kharAba vicAra Ave tyAre vicare nahIM. kaMTALI jAya tyAM Ubho rahe. bIjA spaMdana thayA kare. tene kaMI levAdevA nathI. A jJAna lIdhA pachI vicaranAra rahyo ja nahIM. have je vicaranAra che te ajIva tattva che. jIva tattva to UDI gayuM. vicaranAruM ajIva tattva eTale pahelAnuM DiscArja che A badhuM. paNa tene, e vicArane ApaNe joyA karavA joIe. enI mahIM tanmayAkAra thAva, ApaNe jo pramAda karIe to e to pharI pharI pAchuM dhovuM paDe. jeTalAM kapaDAM Ave eTalAM dhoI nAkhavA ja joIe ne ? pAchA dasa rahevA daIe to pAchA pharI Ave. praznakartA : paNa Azrava ane baMdhanI vaccenI lakSmaNarekhA kevI rIte jANavI ? dAdAzrI : krodha-mAna-mAyA-lobha thAya e Azrava kahevAya. ane pachI jo pAchaLa pastAvo thAya to baMdha nA paDe ane pastAvo nA thAya ane ema kahe ke "A karavA jevuM ja che', to sajjaDabaMba ! 'mAre Ama kema thAya che, mAre A nA joIe ne A zuM thaI rahyuM che" e pAchuM nA baMdhAvA de. paNa jagatanA lokone to tarata ja e game. eTale tyAM AgaLa be jAtanI pravRtti nA hoya emanI. prAkRtika pravRtti hoya. ane A jJAna pachI to prakRti ne AtmA baMne judI vastu che. eTale prakRti krodha kare ane mahIM AtmA (prajJA) kaheze, 'nahIM, AvuM nA hovuM joIe. tethI kahuM chuM ke te DiscArja kahevAya. pachI karma bAMdhe nahIM. kAraNa ke karma bAMdhanAro tanmayAkAra thayo to bAMdhe. pote judo rahIne kahe che ke Ama nA hovuM joIe, to nA bAMdhe. tanmayAkAra thanAra koNa ? mana jIvavuM che ke mareluM ? jIvatuM hoya to mare nahIM. jIvatuM hoya to mare zI rIte ? mana mareluM che. manane ApaNe AdhAra ApIe ke "mane vicAra Avyo' ke jIvatuM thayuM, haDahaDATa ! vicAra to manane ja Ave che, potAne nathI AvatA. ene kharAba vicAra Ave che, tyAre mane nathI gamatuM. bahu kharAba vicAra Ave che, bahu kharAba vicAra Ave che' kaheze. eTale AdhAra nathI Apato. evuM bane ke ? kema lAge che ? praznakartA : hA, barAbara che ApanuM kahevuM. dAdAzrI : hA, sArA vicAra Ave che e mana vicAra kare che ne tame coMTI paDo cho ke "mane vicAra AvyA, mane vicAra AvyA !" hoya tArA, A to mananA che, baLyA ? ane nA gamatuM Ave che te cheTo rahe che ne pachI zuM kahe che, 'paNa manamAM bahu kharAba vicAra Ave che.' paNa alyA, te keDatA nathI ne ? ane Ave che te ene ghera Ave che, ApaNe zuM che te ? mana jIvatuM rahyuM che eno artha zuM ke mana ane AtmA ekAkAra thAya che, tyAre mana jIve che. manamAM sAro vicAra Avyo eTale mananI mahIM A AtmA tanmayAkAra thaI jAya. have AtmA eTale mULa AtmA tanmayAkAra thato nathI. ahaMkAra tanmayAkAra thaI jAya che. ahaMkAra eTale mULa AtmAno riprejhenTeTiva (pratinidhi), e tanmayAkAra thaI jAya. eTale mana jIvatuM thaI gayuM. have jo manamAM tanmayAkAra na thAva, to mana to enI meLe khalAsa thaI javAnuM. manamAM mANasa tanmayAkAra ja thAya. manuSyanI zakti nathI ke
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra 139 tanmayAkAra nA thAya. hA, manane bIjI jagyAe mUke kharo, ekAgratA karI zake paNa tanmayAkAra sthiti nA chUTe. e to jJAnI puruSanI kRpA utare tyAre chUTe. manamAM AtmA tanmayAkAra thAya to ja che te mananI asara thAya. AtmA ene aDe nahIM, to mana kazuM naDe nahIM. vicare eTale yonimAM bIja paDe ane AvatA bhavanuM karma baMdhAya. vicArathI bIja paDe che ane tenI thAya che graMthi. e graMthi paNa manarUpe phaLa ApavA taiyAra thAya che. emAM manano doSa nathI. tame manamAM tanmayAkAra thAva cho, e tamAro doSa che. peluM gamatuM Ave che, eTale tanmayAkAra thaI jAya che. ane e paNa bhrAMti che tyAM sudhI. ene kRSNa bhagavAne zuM kahyuM ke tuM yonimAM bIja nAkhe che. A bIja nAnuM kahevAya evuM vAMcavAmAM AvyuM che ? 140 AptavANI-10 (pUrvArdha) ahaMkAra nA hoya to e zeya svarUpa thAya ne pote jJAtA thayo. praznakartA : je spaMdana che, A taraMga che, e to ApaNA karmane anulakSIne che ne ? dAdAzrI : hA. praznakartA : eTale pote jJAtA hoya to e taraMgo khalAsa thaI jAya ? praznakartA : hA. dAdAzrI : A bIja che. mana e bilakula phijhikala che. tenI mahIM A je pAvara cetana che, temAM bhaLyo eTale AvatA bhavanuM bIja nAkhe che. e yonisaMbaMdha kahevAya. eTale meM tamane zuM meM kahyuM ke AmAM phUraNA thAya che, e to zeya che, e mana ane tame jJAtA cho. eTale zeya-jJAtAno saMbaMdha thayo. eTale yonimAM bIja paDatuM baMdha thaI gayuM. praznakartA : vicAro e ahaMkAranuM pariNAma che ? dAdAzrI : hA, jJAtA rahe eTale khalAsa thaI gayuM. bAkI ekjhosTa to thayA ja karavAnuM. 'vicAra' zabda vicaravAthI Ubho thayo. kara vicAra to pAma' e zuM ? kaMI paNa vicAra karavo e pudgala avasthA che, AtmaavasthA nathI. chatAM e vicAravaMtI avasthA e sArI che, AgaLa upara laI janArI che. bIjA lokone mATe kAmanI che. tethI to kRpALudeve kahyuM ne ke, 'kara vicAra to pAma !' praznakartA : 'kara vicAra to pAma', to e AtmA mATe ja vicAra karavAno ne ? dAdAzrI : AtmA mATe vicAra karavAno. AtmajJAna kevI rIte pamAya eno vicAra karavAno. pachI game tyAM bAvA pAse besI gayA, te kaMI dahADo vaLe nahIM. e to jJAnI puruSanI pAse jA ane pachI tyAM pAma. vicArelo AtmA e AvaraNavALo AtmA che ane nirvicAra AtmA e zuddhAtmA che. mATe (mahAtmAone) huM kahuM chuM ke nirvicAra AtmA pAmyA cho ! tyAre eka jaNa kahe, kRpALudeve to evuM lakhyuM che, "kara vicAra to pAma.' kahyuM, 'alyA, e kramika mArga che. vicAra karavo e pudgala che. e AtmAne khoLe che. ane tuM to AtmA thaIne pAcho pudgala thauM chuM ? pelo AtmA khoLe che, te dAdAzrI : ahaMkAranuM ja, bIjuM zuM tyAre ? badhuM ja ahaMkAranuM pariNAma che. praznakartA : ane ahaMkAra jAya to... dAdAzrI : to vicAra baMdha thaI jAya. evuM che ne, manane kazI levAdevA nathI. mana to taraMgo enA ekjhosTa thayA ja kare. bharelo mAla nIkaLyA ja kare. ahaMkAra hoya te to emAM bheLaseLa thAya ne
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra vicAra karatAM karatAM ko'ka dahADo jhINuM vicaratAM vicaratAM ko'ka dahADo tAla khAze. paNa tuM to thaI gayo AtmA, pAcho AmAM zuM kAma pese che ? ane kramika mArgamAM 'kara vicAra to pAma' eTale vicAra karIne sAra-asArane joIne pachI AgaLa cAle. 141 praznakartA : kramika mArgamAM AkhI prakriyA e ja prakAranI che ke vicAra karI karIne upara jAva. dAdAzrI : kRpALudeva kahe che, 'kara vicAra to pAma.' eTale tuM AmAM vicara, kahe che. praznakartA : e kone vicaravAnuM kahe che ? dAdAzrI : e ahaMkArane. mananA je paramANu phUTe che, tenI mahIM vicara, kahe che. kara vicAra to pAma, enI para khUba vicara vicara karyA kara, eTale tane mahIM kaMI samajAze. praznakartA : paNa e vicare eTale baMdha paDe ne pAcho ? dAdAzrI : baMdha to paDe ja ne ! e kramika mArga TheTha sudhI baMdhavALo ja che. samakita thayA pachIya baMdha paDavAnA. praznakartA : eTalo ocho baMdha ? dAdAzrI : hA, eTalo ocho baMdha, basa ! eMsI TakAnA jJAnIne vIsa TakAno baMdha paDe. kAraNa ke eTalo kartAbhAva rahevAno ke mAre haju A karavAnuM che. praznakartA : e baMdha paDato ja jAya to e chUTe kyAre pAcho ? dAdAzrI : e samakita vadhatuM jAya ane A ghaTatuM jAya. krodha-mAna-mAyA-lobhanAM je paramANu che, e ahaMkAramAM bhaLelAM che, te ahaMkArane zuddha karavAno che phakta. emAMthI kADhI kADhIne, vicAra karIne kaDhAya. ema ne ema nA kaDhAya. mArI-ThokIne nA kaDhAya. AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : vicAranI vAta jo Apa karo to emAM pAcho ahaMkAra bheLavavo paDe ne pAcho ? 142 dAdAzrI : e ahaMkAra che, to vicAra che. nahIM to A badhA paramANuo nIkaLe che. praznakartA : paNa ahaMkAranI jarUra to kharIne AmAM ? dAdAzrI : TheTha sudhI. e ahaMkAra phakta zuddha thAya che. dhIme dhIme zuddha thato thato, ahaMkAra saMpUrNa zuddha thAya che. jemAM krodha-mAna-mAyAlobhanuM paramANu nathI rahetuM, e ahaMkAramAM saMsAranuM ekeya paramANu nathI rahetuM, evo nirmaLa ahaMkAra thAya che. tyAre zuddhAtmA ekAkAra thaI jAya che, 'huM' 'huM'mAM besI jAya che. praznakartA : to manathI, vicArathI kevaLajJAna thAya che e vize samajAvo. dAdAzrI : nA thAya. khoTuM che, badhuM gappe che. vicAra hoya tyAM kevaLajJAna, A jJAna ja nA hoya. vicAra karatAM karatAM to jJAna bhaNI javAnuM che. vicAra to jaDa pravRtti che. samakita tarapha javAya. tamane koNe kahyuM hatuM, kevaLajJAna mATe AvuM karajo ? kevaLajJAnanuM nAma ja nA devAya koIthI. samaktinI vAta karavI paNa samaktiya A rIte thAya nahIM. A to ahIMyA Avajo. A jJAna levuM paDe, AtmA zuM che e jANavuM paDe, tyAre samakita thAya. praznakartA : zrImad rAjacaMdre ema kahyuM che ke AkhuM mohanIya karma vicArathI UDADI zakAya ema che. dAdAzrI : hA, paNa te vicAra 'jJAnI puruSa' pAsethI hovA joIe, potAnA vicArathI nahIM. vicAro be prakAranAM : eka, svacchaMdI vicAro ane eka, jJAnI puruSanI pAse vicArone vAreghaDIe dekhADavA ke AvAM vicAra Ave che.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra tyAre kaheze, 'karekTa (barAbara)'. to cAlavA devuM. nahIM to svacchaMdI vicAra hoya to kyAMno kyAMya pahoMcI jAya ! 143 vicArathI moha ne badhuM UDI jAya. mAruM badhuM vicAre karIne UDI gayeluM che. eTalA badhA vicAra karelAM ke A jagatamAM koI evI vastu nathI ke evuM eka paramANu nathI ke meM eno vicAra nA karyo hoya ! te vicArathI UDADI melyuM badhuM. eTale zrImad rAjacaMdre kahyuM ke 'kara vicAra to pAma' e che te judI vastu che. praznakartA : paNa zeno vicAra ? dAdAzrI : e vicAra to, hita ne ahitanuM evuM tevuM vicAra kara. hitAhitano vicAra kara. vicAradazA vadhatI vadhatI vadhatI, hitAhitanI vicAradA ekadama vadhatI jAya tyAre e pachI jJAnAMkSepakavaMta thAya. eTale vicAradazAmAM vikSepa ja na paDe, ema ne ema. eTale saMsAramAM badhuM chUTuM paDI jAya. praznakartA : e hitAhitano vicAra karatAM karatAM e sthiti Ave ? dAdAzrI : hA, te saMsAra chUTo paDI jAya. tethI e kahe che ke kara vicAra to pAma. paNa eTaluM badhuM vicAravAnI A lokonI tAkAta nahIM ne ! gaju nahIM ne ! mane jJAna thatAM pahelAM cha-cha kalAka sudhI, emAM AtmA prApta nahoto thayo toya enA vicAramAM ja paDyo raheto'to, saMsAramAM nahIM. praznakartA : A jJAna pachI hitAhitano vicAra have jarUra nathI. dAdAzrI : have jarUra nathI paNa jJAna pahelAM jarUra ne ! praznakartA : 'vastu vicArata dhyAvata, mana pAme vizrAma. rasa svAdam sukha upaje, anubhava tAko nAma.' AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : trikALI vastune vastu kahe che. sanAtana, je kAyama hoya te vastu, e vastu vicAra eTale AtmAnA vicAramAM ja tanmayAkAra rahe, dhyAvata karyA kare, to mana bilakula vizrAmane pAmI jAya. ko'kane eTalo AnaMda hoya, AtmAnA vicAramAM ja paDI gayo. eTale pelo bilakula AnaMdamAM ja AvI jAya ane te ghaDIe rasAsvAda upaje. je sukha upaje, ene anubhava kahe che. hA, paNa A bAhya anubhava che. A kramika mArgano bAhya anubhava che. tyAra pachI vastu hAthamAM AvyA pachI aMtara anubhava thAya. praznakartA : hAthamAM kevI rIte Ave ? 144 dAdAzrI : hAthamAM Ave, eTale ema karatAM karatAM huM te rUpa ja chuM evuM bhAna thAya ane ene koI jJAnI pAsethI, game tenI pAsethI enA guNadharmane prApta thAya. praznakartA : eTale jJAnInI jarUra to kharI ja, kramikamAM ke akramamAM, bannemAM ? dAdAzrI : jJAnI vagara to koI dahADo kazuM kAma ja thAya nahIM. A badhuM pRthakkaraNa rUpe mUkI dIdheluM che. Akho badho ja phoDa mUkI dIdhelo che. tethI kahyuMne, mArAmAM senTa buddhi nathI. ahIM to AkhuM jagata buddhinA upara UbhuM raheluM che. kramika mArgamAM tamAma jJAnIo badhA buddhinA AdhAre ja jIve che ne ! bIjuM kaMI pUchavuM che ? badhuM pUchIne khulAsA karI lejo. pachI tamArA manamAM AMTI rahI nA jAya. A vijJAna che eTale khulAsA badhA pUchI levA joIe. jyAM jyAM ApaNane harakata lAge tyAM pUchI levuM. emAM AbarU jAya nahIM ke haju A pUchazo to... e to vIsa varSathI besato hoya teNeya pUchavuM joIe to pudgala nikAla thAya. jJAnI puruSa pAse pUchAya, kAraNa ke kRpALudeve zuM kahyuM ke jJAnI puruSa e ja ApaNo AtmA che. mATe tyAM pUchavAnuM. pelo AtmA atyAre javAba Apaze
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra nahIM. te jyAM sudhI pelo AtmA javAba Apato nA thAya tyAM sudhI ahIMthI javAba levA. phera, vicAra 'Avyo' te 'ryo'mAM ! praznakartA : to pachI mana ane ahaMkAra e be vacce kaMI saMbaMdha kharo ? 145 dAdAzrI : kazoya saMbaMdha nahIM. beu judA ja hoya che. vicAre tyAre mana hoya ane te vakhate ahaMkAra nA hoya. ahaMkAra to e vicAraNAnI mahIM bhego thAya tyAre kArya thaI jAya. jo ahaMkAra bhego nA thAya to kArya nA thAya. e poteya judo che ne vicAreya judA che. mana e gayA avatAranuM AkhuM igoijhama (ahaMkAra) che. gayA avatAramAM ApaNo igoijhama kevo hato, te mana uparathI khabara paDe. gayA avatAranAM igoijhamanA pariNAma uparathI 'igoijhama' A avatAramAM pharI karavA mAge che. vicAra ahaMkAra kare che. 'kare che' zabda jyAM Ave tyAM ahaMkAra sivAya bIjuM koI kare nahIM. 'kare che" zabda Ave che te karanAra koNa ? ahaMkAra. praznakartA H mane eka vicAra Avyo ane meM vicAra karyo, e bemAM phera zuM ? dAdAzrI : 'vicAra Avyo' e chUTyo ane 'vicAra karyo' e baMdhAyo. praznakartA : vicAra karyAno dAkhalo Apo. dAdAzrI : 'ryo' zabda Ave e badho dAkhalo ja chene ? 'AvyA' eTale ApaNI icchA nA hoya toya Ave. 'Avyo' ene eNe jANyo. 'karyo' e to kartA thayo. praznakartA : eTale 'kare che' emAM tanmayAkAra che ? dAdAzrI : hA, tanmayAkAra che tyAre ja kartA thAyane, nahIM to 146 AptavANI-10 (pUrvArdha) kare nahIM. praznakartA : ghaNIvAra evI icchA hoya ke nA hoya, toya thaI jAya to ? dAdAzrI : e juduM. e to thaI gayuM kahevAya, ene 'AvyA' kahevAya. e 'AvyA'mAM jAya eno vAMdho nahIM paNa 'karyA'mAM jAya e badhuM muzkelI. praznakartA (mahAtmA) : bhAva ane vicAramAM zo pharaka ? dAdAzrI : bhAva ane vicAramAM bahu pharaka. 'A' jJAna lIdhA pachI e ApaNane lAgatuM nathI. jo ke A vAkya ja ApaNane aDatuM nathI. kAraNa ke bhAvakarma eTale cArjakarma, e AkhAM uDADI melyAM che. cArja ja baMdha karI dIdhuM che. eTale bhAva baMdha karI dIdho che. praznakartA : A mananA vicAro AvyA, te vicaravAnA ja bhAgamAM AvI gayuM ne ? dAdAzrI : nA. vicAra kone kahIe ApaNe ? A je thAya che, e to DiscArja vicAra che, thaI gayelI vastu che. ane vicAramAM to, vicAra karanAra hovo joIe. praznakartA (mahAtmA) : e vicAra kevA hoya ? ahaMkAra nA hoya ne vicAra hoya ? dAdAzrI : e to atyAre A tamArA je vicAra che ne, jJAna ApyA pachI, e DiscArja vicAra che. mana to mahIM kharuM, eTale vicAra to kharA ja ne ! kAraNa ke pahelAM, te vakhate bhaLeluM to kharuM ja ne mahIM, A pariNAma che bhaLelAMnAM, A kojha nathI. eTale A vicAra ja kahevAya, paNa A maDadAla vicAro che. ApaNane bahu gUMcave nahIM. ane pelAM vicAro to bahu gUMcave. praznakartA : vicAra vinA mana rahI zake ?
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra 147 148 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : mana pote ja vicAra svarUpa che eTale rahI zakavAnI vAta ja kyAM rahI ? mana e ja vicAra che ane vicAra e ja mana ane mana che to sIdhuM ja, eka dazA che, vicAravAnI dazA. te vicAramAM paDyuM ane vicAranAM gUMcaLA vaLyA. te pachI mana kahevAya. pachI gUMcaLuM baMdha thaI gayuM. te pachI mana baMdha thaI gayuM. aDe to e jJAtI ! praznakartA : manamAM to manoratha kaho ke ceSTAo kaho ke kaMIka thayA kare che. ane pachI ApaNe emAM enI meLe kheMcAI jaIe chIe. dAdAzrI : basa e bhrAMti ! ahIM breka mArI dIdhI ke badhuM bacyuM. paNa ahIM AkhuM jagata breka mArI zakatuM nathI. bAvA-bAvalI, sAdhusaMnyAsI ahIM koI breka mArI zakatuM nathI. kAraNa ke jANatA ja nathI. mana enI kriyA kare che ane emAM tame tanmayAkAra thaI jAva cho, tyAM lAcArI che. jIvamAtra tanmayAkAra thaI jAya tyAre lAcAra thAya. e lAcArI anubhave che ke sAheba, mArAmAM koI zakti nahIM hovAthI ahIM tanmayAkAra thauM chuM. e lAcAramukta jJAnI puruSa kare. have A badhI aMtaHkaraNanI kriyA zI rIte lokone khyAla Ave ? sAyanTisToeya manamAM tarata ekAgra thaI ja jAya, manamAM vicarI ja jAya haMmezAM. zakti nahIM eTale eya zuM kare bicArAM ! amAre juduM rahe. kAraNa ke amAre mana joDe tanmayAkArapaNuM nahIMne ! praznakartA : vicAradhArAne 'dAdA' pakaDI zake che ? dAdAzrI : vicAradhArAne pakaDanArA to badhA bahu meM joyelA. vicAradhArAne pakaDe evA hoya che paNa vicAradhArAne aDe nahIM e jJAnI. vicAradhArAne pakaDavI e to eka jAtanuM enuM DevalapamenTa (vikAsa) che. paNa ethI AgaLa ghaNuM jAya tyAra pachI jJAnIpada che. praznakartA : vicAradhArA pakaDavI e to ahaMkAre karIne thaI zake ne? dAdAzrI : ahaMkAra ja ne ! paNa enI bahu AgaLa jAya tyAra pachI vicAradhArAne aDe nahIM. ajJAnI mANasa je je vicAra kare chene, tenI thoDIka ja vAra pachI enI ja kriyAmAM e hoya che. eTale A badhuM vicAradhArAne pakaDyA jevuM ja che ne ! eTale vicArane samajyA ja nathI badhAM. AkhuM badhuM ThokAThoka cAle che. vAta sAyaTiphIka (vaijJAnika) hovI joIe ke ThokAThoka cAle ? AraMbha-parigraha ! tyAM to kramika mArga zuM kahe che ? AraMbha-parigraha jAya to AtmajJAna thAya. AraMbha eTale hAlavA-cAlavAnuM baMdha karI do, kahe che. AraMbha ekalo nahIM, samAraMbha, samAraMbha ane AraMbha-traNeya jyAM sudhI che, tyAM sudhI samakti paNa nA thAya evuM kahe che. samaraMbha eTale zuM ? ahIMthI korTamAM javAno vicAra karavo. vicAra karavo ja khAlI, nakkI nathI karyuM. korTamAM javAno vicAra karyo e samaraMbha kahevAya. ane pachI nakkI karIe ke korTamAM javuM che, tyAre samAraMbha kahevAya. ane pachI cAlavA mAMDIe tyAre AraMbha kahevAya. jyAM sudhI cAlyA nathI tyAM sudhI AraMbha nathI. jo pAchA pharI jAva to vAMdho nathI. to ekaluM samaraMbha thAya. A jJAna pachI, ApaNane to jANe A badhuM UDI gayuM che. je samaraMbha thAya che, ene ApaNe saiya gaNIe chIe ke ApaNe jJAtA chIe. emane (kramika mArgamAM) samaraMbha, samAraMbha ne AraMbha zI rIte chUTe ? lAkho-karoDo avatAra thAya toya chUTe evuM nathI. have AraMbha ane parigraha eTale zuM ? AraMbha eTale A "huM karuM chuM' e AraMbha ane A karyAnuM phaLa Avene, tene parigraha kahe che. AraMbha, parigrahathI rahita thayA ne ? ApaNe have kartA nathI ne?
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra 149 150 AptavANI-10 (pUrvArdha) tame kartA nathI rahyAne ? praznakartA : barAbara. dAdAzrI : te AraMbha chUTI gayuM, eTale badhuM chUTI gayeluM che. nirvikalpI thaI gayA. AraMbha-parigrahathI rahita tame thaI gayA. have AraMbha e zuM vastu che ? manamAM vicAra Ave che ke nathI AvatA ke mAre hamaNe dukAne javuM che. te ajJAnI to mahIM tanmayAkAra hoya ke nA hoya ? praznakartA : hoya. dAdAzrI : tame ene jANo. tame chUTA paDyA eTale jANo ke caMdubhAIne Avo vicAra Ave che. paNa jene jJAna nathI tene zuM thAya ? mane dukAne javAno vicAra Avyo. manamAM vicAra Avyo e samAraMbha. te ko'kane kahene, ke mAre dukAne javuM che e samAraMbha ne cAlavA mAMDe te AraMbha. parigrahathI mukta thayA, aparigrahI thayA. deha mAro, tene phAIla kahyuM. kramika mArgamAMya jJAnI dehane "mAro' kaheze. 50 TakA jJAnI hoya ne 50 TakA deha para bhAva rahyo hoya ! bhAvamatathI ja karmabaMdha ! 'bhAvamana samRddhi, trikALa abAdhita." ApaNe svabhAva karmanA kartA thayA. peluM bhAvamananA kartA hoya tyAM sudhI bhAvamana utpanna thAya. tamane samajAyuM ke nA samajAyuM ? pUrepUruM nA samajAyuM ? praznakartA : nathI samajAyuM. jo bhAvamananI samRddhi AvI to trikALa abAdhita kevI rIte thaI zake ? dAdAzrI : jyAM AgaLa bhAvamananI samRddhi AvI, bhAvana UDI gayuM. je bhAvamanathI karma baMdhAtA hatA. ane bhAvamana nA hoya tyAM karma baMdhAya nahIM, evI sthiti e samRddhi sthiti. je dravyamana tenI nirjarA thayA kare che ane bhAvamana upara jagata UbhuM rahyuM che. te ApaNe ahIM to bhAvamananI samRddhi che. eTale ApaNe ahIM AgaLa bhAvamana utpanna ja thatuM nathI. e to moTAmAM moTI samRddhi che. pachI kAyamane mATe karma ja baMdhAya nahIM ne ! bhAvamana e ja karma che. karma baMdhAvAnuM, cArja thavAnuM bhAvakarmathI. e bhAvakarma zenAthI utpanna thAya ? dravyakarmamAMthI. A jJAna pachI dravyakarma tamArAM UDADI melyAM che, pachI bhAvaka zI rIte utpanna thAya ? karma zI rIte baMdhAya ? AkhI thIyarI UDI gaI. kramika mArgamAM bhAvakarmane dhotA javAnuM ane ahIM AgaLa bhAvakarma UDADI melyuM hoya. eTale tamAre kazuM dhovA-karavAnuM nahIM. dAdAnI AjJAmAM rahevAnuM. praznakartA : bhAvamana zuM ane dravyamana zuM e samajAvo. dAdAzrI : bhAvakarma karanAruM je mana e bhAvamana kahevAya. ane pachI dekhAvamAM Ave, rUpakamAM Ave e dravyamana. dravyamana e jaDa mana che, cetana nathI. praznakartA : jaDa eTale kevuM ? dAdAzrI : jaDa eTale Ama phIjhIkala. praznakartA : A jene breIna-magaja kahe che e ? dAdAzrI : breIna to badhuM ja kAma kare che. breIna hovAthI badhuM ja kAma thAya che. breIna to khabara ApanAruM-lenAruM che ne kAma thayA kare che paNa vicAra je Ave te to e jaDa mana che. praznakartA : to e je konzIyasa mAInDa (jAgRta mana) ane anUkonzIyasa mAInDa (ajAgRta mana) e dravyamana ane bhAvamana evuM kahevAya ?
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicare to vicAra 151 152 AptavANI-10 (pUrvArdha) gutio, traNa prakAranI.... praznakartA : manogupti evo zabda Ave che eno artha zuM thAya ? dAdAzrI : ApaNe kahevuM hoya to kahevAya. bAkI kharekhara ema nathI e. konzIyasa mAInDane to e loko samaje paNa konzIyasa e kharekhara bhAvamana nathI. bhAvamana to UMcI vastu che. paNa e loko ATaluM juduM pADe che ne, konzIyasa ane anUkonzIyasa eTaluM sAruM che. cArja mata, DiscArja mata ! eka mana DiscArja thAya che to bIjuM mana cArja thAya che. A vANI DiscArja thAya che, bIjI cArja thayA kare che. A deha DiscArja thAya che, bIjo deha cArja thAya che, utpanna thAya che. mana-vacana-kAyAnI traNa beTarIo pharI bharAya che ne jUnI beTarIo ukale che. praznakartA : e kaI rIte DiscArja thAya che ane e baMdhAya che, e kaI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : manamAM vicAra Ave che, te vicAramAM tanmayAkAra thaI jAva cho. tanmayAkAra thaI jAya e AtmAnI zakti nathI, nirbaLatA che. tene laIne A tanmayAkAra thaI jAya che, ajJAnatAne laIne. A mULa AtmA to Avo nathI. mULa AtmA to anaMta zaktivALo che. paNa A je tamArI mAnelo AtmA che, tene laIne A badhI DakhalAmaNa che. eTale A mana che te DiscArja thayuM ane emAM tanmayAkAra thayA tyAMthI navuM cArja thAya. have jene jJAna hoya, te A bhAIne vicAra Ave te tanmayAkAra nahIM thavAnAM. eTale emane tanmayAkAra nA thayuM toya eno TAIma thayo eTale DiscArja thaI jAya ane navuM cArja nA thAya. tame tanmayAkAra thAva eTale navuM cArja tarata thaI jAya. praznakartA : A to oTomeTika tanmayAkAra thaI javAya che. dAdAzrI : hA, oTomeTika enuM nAma ja bhrAMtine ! potAno puruSArtha nahIM. puruSa thayo nathI, tyAM sudhI puruSArtha che nahIM. prakRti parANe nacAve che. prakRti parANe pherave che. dAdAzrI : A manogupti, vacanagupti, e to zuM kahevA mAMge che, ko'kane gALo detA hoya to manamAM kharAba vicAra AvatA hoya to baMdha karo. te have baMdha zI rIte thAya ? e to AvyA ja karavAnA. baMdha thAya nahIMne ? eno upAya che baMdha karavAno. paNa te Avate bhava baMdha thAya. A bhavamAM nA thAya. eno upAya kare A bhavamAM, to Avate bhava baMdha thAya. e nizcaya kare ke koI mANasane gALa bhAMDavI, ene mATe kharAba vicAra karavA e guno che. evo nizcaya kare eTale Avate bhava baMdha thAya, paNa A bhavamAM baMdha nA thAya. je bharAI gayo mAla, e to nIkaLyA ja karaze. paNa navo bharIza have, te pharI pAcho Avaze. ApaNe to guptio-buptio rahI nahIMne ? gupta ja thaI gayuMne? ApaNe samabhAve nikAla karavAnI. guptio-buptio to jene A jJAna nA hoya ne, tene gupta karavuM paDe badhuM. hA, bane eTaluM ochuM bolavAnuM, Ama tema mauna le, upAyo karyA kare, paNa ApaNe to have samabhAve nikAla karo.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) graMthibhedata thakI nigraMthadazA ! Ama baMdhAya matograMthi ! praznakartA : have mananI gAMTho AvI kyAMthI ? dAdAzrI : hA. enuM phanDAmenTala (pAyAnI vigato) ApuM. sAdhAraNa kevI rIte banyuM, e huM tamane kahuM. enA parathI badhuM AkhuM samajI jajo. enA mATe vigatavAra kahIene, to to AkhA dahADAnA dahADA thaI jAya. atyAre eka kolejamAM cAra chokarAo che. have A chokarAo che te kolejamAM bhaNatA hoya ne, te UMcI nAtanA, saMskArI loko hoya, eTale koI dahADo mAMsAhAra emaNe karelo nA hoya ane karavAnA vicAreya nA karyA hoya. paNa InDiyAmAM rahetA hoya tyAM sudhI. paNa kolejamAM pachI bIjA chokarAo joDe hoTalamAM jAya, bIjA mAMsa khAtA hoya tyAM A bese kharA paNa khAya nahIM. phrenDasarkalamAM badhA mAMsAhAra karatA hoya ne, to eka phrenDane e vAta game nahIM. paNa chatAM manamAM ema thAya ke koIke ema kahyuM hoya ke zarIra majabUta thAya enAthI ane e zarIra jarA narama hoyane, te enA manamAM bhAva thAya ke zarIra majabUta karavAne mATe mAMsAhAra karyo hoya to zuM vAMdho ? have khAya to nahIM ja. badhA mAMsAhAra karatA hoya, pelAne kahe, 'tuM le thoDuM.' to e le nahIM. nA, mane nahIM bhAve, paNa chatAM bahu dahADA jA jA kare ne, eTale pachI badhA vAto kare, zarIranI majabUtI thAya, Ama che, tema AptavANI-10 (pUrvArdha) che. eTale ene zraddhA, pratIti bese ke A vAta kharI che. ApaNane bhAvatuM nathI e vAta judI paNa vAta kharI che. te A bhavamAM nahIM khavAya paNa AvatA bhavanA bIja pADI Ape. khAya nahIM ja, paNa A manamAM bhAva thayo te gAMTha paDavA mAMDI mahIM, graMthi ! e graMthi paDI. te pahelI rAInA dANA jeTalI paDe. ane pachI jema puSTi maLe ne tema tema gAMTha moTI thAya, te A bhavamAM khavAyuM nahIM, paNa e graMthi paDI te AvatA bhavamAM pAchI e graMthi phUTe. eTale pachI mAMsAhAra khAvAno vicAra Ave ne ene mAMsAhAra pachI bhego thaI jAya. 154 AvI gAMTha tamane paDelI nahIM ne pelA musalamAnane to e ja gAMTho, AvaDI AvaDI moTI. A nathI khAto chatAM atyAre eNe vicAra karyo ke AvuM joIe, e abhiprAya baMdhAyo. A abhiprAya baMdhAyo eTale Avate bhava e khAvAno. ane je mANasa Aja khAya che enAM manamAM ema thAya che ke A mAMsAhAra to nahIM khAvo joIe, A keTalAM jAnavaro kapAya tyAre enuM mAMsa khAIe chIe ApaNe. eTale Avate bhava nahIM khAvAno A. A manano eka aMza batAvyo. kusaMgamAMthI ekadama Teva paDI gaI. mAMsAhAra joIne pachI jarA khAtAM zIkhyo e graMthi paDI gaI enI. bIje bhava narI graMthi AvyA kare, e ja vicAra AvyA kare. have pachI ene satsaMga maLyo. satsaMgamAM graMthi tUTI jAya. kusaMgathI graMthio paDe ne satsaMgathI graMthio tUTe. paNa satsaMga sAco hovo joIe. have abhiprAya Apo tyAMthI ja ene baMdhana. mahIM mananI gAMTha paDI jAya. e gAMThane lIdhe jema jema khAya tema tema gAMTha moTI thatI jAya. evuM A mana badhI gAMThonuM baneluM che. te amuka jAtanA vicAra Ave che. AkhI duniyAnA lokone vicAra Ave, e badhI jAtanA tamane vicAra Ave nahIM. tamane tamArI gAMThonA vicAra Ave. A bhAIne
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 155 156 AptavANI-10 (pUrvArdha) emanI gAMThonA vicAra Ave. Amane AmanI gAMThonA vicAra Ave. dareka graMthi judI judI hoya. e graMthi amArAmAM khalAsa thaI gayelI hoya. amane koI graMthi nA hoya. eTale ame nigraMtha kahevAIe. vadhAre vicAra, tenI gAMTha moTI ! have tamArA manamAM mAMsAhAranI graMthi ja nathI, gAMTha ja nathI. ane pelAMnA manamAM mAMsAhAranI gAMTha che. jayAre tamArA manamAM bIjI gAMTho paDelI hoya. samajamAM Ave che ne ? jenI je gAMTha hoya te gAMTha, haMmezAM enA saMyogI purAvA, sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa (vaijJAnika saMyogI purAvAo) bhegAM thAya tyAre e gAMTha phUTe. rAte be vAgye paNa phuTe. jo saMyoga bhego thAya to e phUTe. eTale tamane dekhAya ke tame gabharAo ke A mane mahIM vicAra kema AvyA ? alyA, mahIM gAMTha che te phUTe che. gAMTha ja nA hoya to phUTe ja kevI rIte ? tamane mAMsAhArano vicAra ja nathI Avato, enuM zuM kAraNa ? gAMTha che nahIM. tamAruM DevalapamenTa thatuM gayuM, tema tema tame e gAMTho chedatAM chedatAM AvyA cho. ene bicArAne A mAMsAhAranI gAMTha che, tyAre tamArAmAM bIjI lobhanI gAMTho hoya. Ama lauM ne tema lauM. tyAre enAmAM e lobhanI gAMTho nA hoya. eTale mana gAMThonuM baneluM che. praznakartA : to pachI ahIMyA graMthino artha zuM ? dAdAzrI : graMthi eTale koI mANasa bIDI pIto hoya, te ene bIDInAM vicAra Ave ke nA Ave ? e graMthi kahevAya. ane nA pIto hoya, tene e graMthi nA hoya. tene vicAra nA Ave. jene je jAtanA vicAra hoya ne, tene te jAtanI graMthio hoya. tamane bIDI nA maLe to keTalo vakhata emAM mana bhamyA kare ? praznakartA : jyAM sudhI bIDI nA maLe tyAM sudhI. dAdAzrI : to e evaDI moTI gAMTha. eTale graMthio ene A AtmA prApta thayo hoya to ya AtmAnuM nA karavA de, graMthiomAM ja rAkhe. praznakartA : pUrvagraMtha baMdhAya che te ane graMtha eTale pustakane paNa graMtha kahe che. A be artha thAya che. dAdAzrI : evuM che ne, pUrvagraMtha nA hoya, pUrvagraha hoya. A graMthi e to eka gAMTha che. te jenAM vicAra tame karyA hoya ne, tenI gAMTha jAmyA kare. atyAre tame jenA vicAra karyA karo tenI gAMTha thayA kare ane e gAMTha Avate bhava phUTe pAchI. evA saMjoga bhegAM thAya, bIDI dekhe ke phUTe pachI. dArU dekhe ke phUTe. strI dekhe ke phUTe, e gAMTho hoya. te gAMTho nA hoya A jJAnI puruSane, eTale emane evuM kazuM bheguM thAya toya kazo vicAra nA Ave. nirvicAra padamAM rahe, tethI nigraMtha kahevAya. eTale 'graMthio' zabda sAMbhaLelo ne tame ? e graMthio A vicAra mahIM paDI jAya che. gayA avatAramAM satsaMgamAM beThA hoya tyAre satsaMganI graMthi paDI jAya. kusaMgamAM paDyA hoya to kusaMganI paDI jAya. ramI ramavA jAya tyAM graMthi paDI jAya. ane graMthi paDe te bIjA avatAramAM phuTe pAchI. ane e graMthionuM mana baneluM che. ane e graMthiomAMthI ja phUTe che. eTale jenA vadhAre vicAra Ave te jANavuM ke A sUraNa jevaDI gAMTha che, A ratALu jevaDI gAMTha che, A che te baTAkA jevaDI gAMTha che, A Adu jevaDI gAMTha che. ema karatAM karatAM jhINI rAInA dANA jevaDIya gAMTho kharI ! te rAInA dANA jevI gAMTho hoyane to eka phero ke be phero vicAra AvIne pachI eno nikAla thaI jAya. eTale A gAMTho kaI vadhAre che e joI levI ane pachI chedavI. viSayanI gAMTha hoya, ahaMkAranI gAMTha hoya, are, corInI gAMTha hoya. karoDo rUpiyAno AsAmI thayo hoya toya pAMca DaoNlara corI lAve to ene game. kAraNa ke gAMTha paDelI che. gAMTha zuM nA karAve ? have e graMthi kahevAya. atyAra sudhI A lokoe, AgaLanA A zAstrakAroe ene graMthi kahI. satpuruSoe graMthi kahI. paNa mArA jevo koI pATIdAra pAkyo nahIM, gAMTha kahenAro ! eka jaNa mane kahe, 'gAMTha kahevAya?"
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 158 AptavANI-10 (pUrvArdha) graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! meM kahyuM, 'hA, gAMTha. A pharnicara gAMThavALuM cAle ?" tyAre e kahe, 'nA cAle.' tyAre meM kahyuM, 'A gaMThALa lAkaDAthI to tamAruM pharnicareya nA thAya.' tyAre e pAMsaro thAya ! graMthi, graMthi kahe eTale pelAne samajAya nahi. e gAMTho che badhI. pachI phUTe pAchI. pANI pIve te vadhatI jAya mahIM, bhoMyamAM ne bhoMyamAM ! ene graMthi kahe che A loko. ApaNe gAMTha zAthI kahIe chIe ke gAMTha kahezo to samajaze. nahIM to graMthi to samajavAnAM ja nathI. so varSa sudhIya graMthi nA samaje. praznakartA: A 'graMthi' e jainano zabda che ? dAdAzrI : e to vedAMtano zabda che ane jainanoya zabda che. graMthi e saMskRta zabda che. paNa ApaNe ene gAMTha kahIene, tyAre A loko jADI bhASAmAM samaje, vANiyA hau, nahIM to vANiyA ya graMthi samajatA nathI. graMthi koI cIja haze, kaheze. ane A nigraMtha thaI gayA eTale emanAmAMthI e graMthi badhI jatI rahI, kahe. praznakartA : graMthi chedI kahe che ne ? dAdAzrI : graMthi chedI. have eTale e jANe ke A zuM haze ? chedavAnuM kazuM haze ? enA mATe A bleDo laI jatAM haze, rejharanI bleDo ! graMthi chedI, kaheze. eTale meM gAMTha kahyuM to samajo have. AkhuM mana gAMThothI baneluM che. ane e gAMTho jo chedAI jAya, badhI UDI jAya to mana khalAsa thaI jAya, basa ! have e khalAsa kyAre thAya ? navI gAMTho paDe nahIM tyAre. graMthione ApaNe gujarAtImAM gAMTho kahIe chIe. evI graMthio mahIM paDelI che, te e graMthi chUTI jAya ane saMvara rahe to pharI bIjI aMdara navI graMthi paDe nahIM ane to ja nigraMtha thAya. A sAdhuo nigraMtha nA kahevAya. emane gAMTho badhI hoya, AMtarika graMthio ane bAhya graMthio. emAM A sAdhu-AcAryone bAhya graMthi ochI hoya ne AMtarika graMthi bahu hoya ! krodha, mAna, mAyA, lobha hoya tyAre bahu graMthio hoya. e to ApaNe badhA tyAM jaIe. ApaNe paheluM emanuM svIkAra karIe tyAra pachI ApaNuM ghUsADAya. Amane to ogALavA bahu muzkela che. evI gAMTho, te ja ajAyabI gAMTho, kahevAya pAchA nigraMtha ne gAMTha ogaLe nahIM evI ! loko laukikamAM to nigraMtha ja kahe emane ! e hau kahe, ame nigraMtha chIe. ohoho, jANe bAhya graMthio nahIM, AMtara graMthio. A bahAra keTalI badhI gAMTho ane aMdara keTalI badhI gAMTho ! saMsArIo karatAM vadhAre gAMTho. saMsArIone to keTalI gAMTho rahe ? A khAMDa maLe nahIM, tela maLe nahIM, te gAMTho hatI, te A Ama have doDadhAmamAM jatI rahI. gAMTho hatI te ya ogaLI gaI doDadhAmamAM. inkamaTekSavALo hoya te gAMTha ogALI nAkhe, selsaTekSavALo gAMTho ogALI nAkhe ane sAdhu mahArAjane to koI ogALe ja nahIMne ! A sAdhu mahArAjanI gAMTho ogALanAra koI nathI. uparathI bhagavAna paNa pUchanAra nathI emane ! A mana to haju bahu moTI samajavA jevI vastu che. AkhuM varlDa manathI gUMcAyeluM che. A uparathI tamane samajAyuM ne ke tamane sinemAnI gAMTha hoya to ja e vicAra Avaze, nahIM to tamane so rUpiyA Apaze to ya tame nahIM jAo ne bIjA to kyumAM UbhA rahIne TikiTa kharIdIne sinemAmAM jaze. kAraNa ke mahIM gAMTha che ene. eTale gAMTha eNe nAza karI nathI. gAMTha nAza karavA mATe upAya jANato nathI. mahIM keTalAka pherA kharAba vicAra paNa Ave che ne ? e gAMTha che. je gAMTha che enA vicAra Ave che. gAMTha nA hoya to vicAra Ave nahIM. AnA parathI tame mana sArI rIte samajI gayAM ne ? jema goLanI pAse mAkhIo ! pA-pA kalAka, aradhoaradho kalAka bhamyA kare e gAMTha kahevAya, graMthi kahevAya. praznakartA: to pachI eno artha evo thayo ke dharmane arthe bhamyA karatuM hoya e graMthi nA kahevAya. evuM thayuM ne ?
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! dAdAzrI : dharmane artheya graMthi kahevAya. A dharmanA vicAro Ave, ke huM japa karuM chuM ne huM tapa karuM chuM. e badhA vicAro Avene e badhI graMthio ja kahevAya. praznakartA : eTale vicAra mAtra ja graMthi kahevAya ? dAdAzrI : badhuM ja graMthio. praznakartA : manamAMthI je udbhave vicAra rUpe te ? dAdAzrI : e badhI graMthio ja. te graMthine udaya thAya tyAre e phUTe. tyAra pachI emAM citta bhamyA kare. jema goLanI pAchaLa mAkha bhamyA karene, uDADIe toye vAreghaDIe tyAM ne tyAM Ave pAchI. evuM jJAnI puruSane nA hoya. 159 A koThI hoyane, phUTatAM pahelAM kevI dekhAya ? ane pachI Ama phoDIe te ghaDIe ? koThI phUTe che te ghaDIe ? emAMthI je phUTe che ne te ApaNane Ama dekhAya che, tema A vicAra Ave che. e vicAromAM gUMcAya che pachI. te ApaNe kahIe ke mane vicAra Avyo ane nathI gamatA vicAro Ave tyAre ApaNe kaMTALIe chIe ke AvuM kema Ave che ? basa, ATaluM ja che. mana eTale to e koThI phUTe ema phUTyA kare. mahIM bharelo mAla. gayA avatAranA jJAnanA pramANe mAla bharelo. A avatAranA jJAnane phITa thAya nahIM eTale saMgharSa thayA kare. praznakartA : mAnanI gAMTha hoya to ? dAdAzrI : mAnanI gAMTho hoya to e gAMTha phUTe ne ApaNane bhaya, bhaya ne bhaya, evuM tevuM badhuM dekhADe. e laukika jJAna che te badhuM. te bhaya ne e badhuM dekhADe. e badhI gAMTho phUTe. temAM kaI vadhAre phUTe che AkhA dahADAmAM ? e gAMTha moTI. praznakartA H gusso thaI jAya, ene manano mela kahevAya ? dAdAzrI : badho manano mela che ne, gusso ekalo nahIM, lobha AptavANI-10 (pUrvArdha) thAya teya manano mela. e badhA mananA melane laIne to A badhuM AvuM dekhAya che. 160 matograMthi chedAya kaI rIte ? praznakartA : mananI graMthio kaI rIte chedAya ? te vigate samajAvo. dAdAzrI : mAMsAhAranA vicAra Ave eTale jANavuM ke mananI A graMthi paDI gayelI che. vicAra Ave ne ekAda phero khaI jAya to jANavuM ke A gAMTha paDelI che. te e ogALavAnI. mAMsAhAra karavA jevo nathI' ema bolo, ema karatAM karatAM gAMTha ogaLI jAya. pahelAM 'karavA jevo'no abhiprAya thayo hato eTale gAMTha paDI hatI. have "nahi karavA jevo'no abhiprAya thayo eTale gAMTha UDI jAya. abhiprAya cenja karavAnI jarUra che. pelAne abhiprAya thayo ke mAMsAhAramAM vAMdho nahIM eTale ene koI phero bIja paDeluM che. koI kahe ke ApaNAthI A khavAya nahIM, to e graMthi chUTI jAya. nahIM to e vadhyA kare. A tamArI gAMTho badhI nIkaLI javAnI. huM samajI gayo ke A gAMTha phUTI pAchI. praznakartA : e rileTiva AbhUSaNa badhAM ! dAdAzrI : badhuM rileTiva. riyalamAM kazuMya nahIM. lobhanI gAMTha phUTI hoya, tamane ya khabara paDe ke A lobhanI gAMTha phUTI pAchI. eka-eka graMthi phUTe che. ane keTalIka graMthio to, gAMTho to, sUraNanI gAMTha jevI hoya che. lobhanI sto ! amathI amathI phaNagA phUTa phUTa karyA kare. e gAMTho chedAya kyAre ke ene jo jo karyA karIe tyAre. graMthibheda karavAno che. praznakartA : e pramANenI gAMTha hoya ane objharva (avalokana) karo to e gAMTha bhedAya kharI ? dAdAzrI : bhedAI jAya ne ! badhI gAMTho objharva karavAthI ja
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 161 162 bhedI zakAya. ane jyAM sudhI jJAna nA maLyuM hoya tyAM sudhI dareka vastunI gAMTha paDyA ja kare. A gAMTho Dakho kare. eno udaya Ave tyAre Dakho karyA vagara rahe nahIM. paNa e gAMTha khAlI thaI jAya, jo kadI ApaNe enA para dhyAna nA rAkhIe to. enA para cIkAza nA karIe to kazo vAMdho nahIM. jenA bahu vicAra Ave tyAre e graMthi moTI, baTAkA jevaDI moTI hoya. ame jJAna ApIe tyAra pachI e pote graMthiono mAlika thAya nahIM. eTale graMthi UDI jAya. paNa jyAM sudhI ajJAna che, tyAM sudhI mAlika thayA vagara rahe nahIM. chatAMya ajJAnamAM eTalo lAbha che ke potAne nA gamatA vicAra Ave che tyAre eTalI ajAyabI che ke chUTo ja rahe che. eno mAlika thato nathI. paNa ene zuM thAya che ke mane kema A vicAra Ave che ? potAne nathI AvatA, paNa ene bhrAMti che eka jAtanI. jyAM sudhI dRSTi malina che, tyAM sudhI karoDo varSo jAya toya saMbodhi prApta nA thAya. dRSTi bhautika tarapha che. enI dRSTi zAthI bhautikamAMthI chUTatI nathI ? eTale ame samajI jaIe ke Ane kaMI gAMTha che A ? gAMTha choDAvavA prayatna karIe. cAra prakAranI gAMTho hoya. tenA AdhAre A jIvo e dRSTi choDatA nathI. ApaNe choDAvavA prayatna karIe. e poteya jANe ke mane A dRSTi nathI gamatI chatAM pelI gAMTha pakaDI rAkhe. e cAra prakAranI gAMTho che, krodha-mAna-mAyA-lobha. have mAnanI gAMTha hoya te savArathI nakkI kare, zuM karIzuM to Aje mAna maLe ? ane mAna kyAM maLaze, Akho dahADo enI gaNatarI hoya. ane mAna maLavAnuM hoya, te dahADe AjubAju oLakhANavALAne laI javA phare, ke Avajo mArI gharanI vADImAM, cA hau pAya emAM ! enuM mAna dekhADavA mATe. enuM mAna loko jue eTalA mATe kare ke nA kare AvuM ? e mAnanI gAMThavALAne ame oLakhI javAnA. e mAnanI gAMTha che. AptavANI-10 (pUrvArdha) bIjI lobhanI gAMTha. moTAmAM moTI lobhanI gAMTha. jo lobha nA chUTe to A dRSTi nA badalAya. eTale ame zuM karIe ? lobhanI gAMTha mATe moTA mANasone Ama toDIe. hathoDA mArIe bicArAne. jo tUTI to ThIka, nahIM to ApaNe kyAM enI pAchaLa paDIe ? jo tUTI gaI to kAma thaI jAya, nahi to emAM ne emAM ja jIva Akho dahADo. gAMTha tUTI gaI to rAge paDI jAya. kRpALudeve kahyuM ke jJAnI puruSanI traNa rIte bhakti karavI. tanamana ne dhanathI karavI. tyAre kahe, "sAheba, tana-mana to arpaNa karI daIzuM, paNa have dhananI emane jarUra zuM che ?" tyAre kahe, "ene potAne jarUra nathI paNa tyAM sudhI tAre lobhanI gAMTha tUTaze nahIM.' mATe e tane ema kahe ke A bAju koI jagyAe e jokhama tuM ApI de atyAre. eTale temanA AdhAre tuM ApIza, nahIM to tuM tArI jAte nahIM ApuM. jAte tuM kapAI maruM toya nahIM ApuM. emanA AdhAre, emanA upara prema che, e premanA AdhAre tuM ApIza. eTale tArI graMthi tUTI jAya. ane eka phero Ape eTale mana chUTuM thaI jAya. ApavuM joIe. A graMthi che. praznakartA: mAna ne lobha benI vAta karI tame. have krodha ane mAyA rahyuM. dAdAzrI : have je kapaTa che te lobhanI graMthine majabUta karavA hAru ene rAkheluM che. A lobhanI gAMThane koI toDI nA jAya eTalA hAru rakhAyeluM. te ApaNane zuM kahe ke amArI icchA to che, paNa thoDA vakhata pachI karIza. ema aNI cUkAvaDAve. ane aNI cUkyA eTale so varasa jIve pachI. eTale ame jANIe A kapaTa karavA mAMDyuM. eTale ame khasI jaIe. kapaTa tuM kara. nA ApavuM hoya to amAre kaMI nahi, paNa e aNI cUkAvaDAve. paNa e cukAvaDAve tyArathI ame samajI jaIe ke A aNI cUkAvaDAvA mAMDI. to pachI mAre kyAM gharane mATe levAnuM che ? tane to tArA hitane mATe kahuM chuM. A hathoDI mAruM chuM, teya tArA hitane mATe. mAre to levuMya nathI ne devuMya nathI. ane
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! kaMI evuM nathI ke aTakI paDyuM che. e to ApanArA bIjA maLaze. phakta tArA hitane mATe ja A hathoDI mAruM chuM, ko'kane ja mAruM. ATalAmAM ekAda mANasane huM jANuM ke ahIM lobhanI gAMTha che te mArI ApuM. 163 eTale A cAra graMthi tUTatI nathI mANasanI. graMthibheda thAya nahIM tyAM sudhI nigraMtha thAya nahIM. eTale ame sIdhA mANasanI joDe AvI vAta ja nA karIe. paNa jANIe gAMThavALo che, to jarA hathoDI mArIe ame, tema chatAMya nA chUTe to hasIne vAta karIe enI joDe. pachI zuM karIe, ApaNe kaMI jhaghaDo karavA nathI AvyA. ApaNe to ApaNI pharaja bajAvavI. phoDa, yAdato te graMthito ! praznakartA : koI koI vakhata ajAgRta dazAmAM bhAvatI vastu mATe ema thAya ke pharI A maLe to sAruM, zuM karavuM ? dAdAzrI : trIjI vakhata maLe toya sAruM, ema thAya to emAM vAMdho zuM ? praznakartA : nA, paNa evo bhAva thayA kare ke pharI maLe, ajAgRta dazAmAM, to zuM karavuM ? dAdAzrI : khAnArane thAya che, tamane nathI thatuM. tame khAtA nathI, tame jANo cho. e khAnArane nA thAya vicAra ? gAMTha moTI hoya ne eTale thAya. e thAya to ema jANavuM ke A gAMTha hajI moTI che. te be-pAMca vakhata jamIzuM eTale nIkaLI jaze. ane te vadhAre khavaDAvavuM. mahIM che eTaluM ja khavAze, bIjuM nahI. vicAro Ave eTale mahIM graMthi hoya to ja vicAra Ave. ane vadhAre vicAra Ave eTale e gAMTha moTI che. koI mANasa hoya ane roja roja brAMDI pIto hoya to brAMDI ene dahADAmAM be-traNa vakhata yAda Ave eTale ApaNe jANIe ke gAMTha AvI moTI che. chUTatAM chUTatAM ghaNo vakhata lAgaze. nahIM to gAMTha nAnI hoya ne, to cAra-pAMca vicAramAM to khalAsa thaI jAya pachI. kAraNa AptavANI-10 (pUrvArdha) ke nirjarI rahe che ne, baMdha paDato nathI evI e nirjarI rahI che. eTale khalAsa thaI jAya. tamane koI paNa vicAra Ave to e graMthi mahIM che ja. ene kahIe, 'jaya saccidAnaMda ! Avo.' A sArI che ne A khoTI che, enI bhAMjagaDamAM nahIM paDavAnuM. bharelo mAla che eTale eno vicAra Avyo. pharI koI vakhata tamane mAMsAhAra karavAno vicAra Ave, 'mAMsAhAra karavA jevo che,' evo vicAra Ave to jANavuM ke mahIM gAMTha che ane nathI Avato eTale gAMTha nathI. eTale ene to maphata Ape toya e nA le. eTale mahIM graMthio badhI paDelI che. 164 praznakartA : jagata AkhuM che te vicArane ja kaMTrola karavAmAM rokAyuM che. dAdAzrI : vicArano kaMTrola koI dahADo thaI zake nahIM. eTale vicAranA to jJAtA-draSTA rahevuM joIe ke mahIM zuM vicAra Ave che. kAraNa ke ajJAnIne saMkalpa-vikalpa rUpe thAya ane jJAnIne enAthI UlaTuM rahe. vicAro kharI rIte vicAro kahevAtA ja nathI. e che to ekjhosTa thayA kare che. mana e koThI phUTe ema phUTyA kare che ne mahIM jAta jAtanA jhaLakATa thAya che, tene jovAnuM. pote ja mAla bharelo. e to A zuM phUTyuM ? A je mAla bharelo phUTe e buddhi vAMcI zake ke A zuM che. pachI tarata ja buddhi kahe ke A to kharAba vicAra Ave che kAM to sArA vicAra Ave che. kharAba vicAra Ave tyAre cheTo rahe, aLago rahe, eTale jo koI mane kahe ke, "dAdA, bahu kharAba vicAra Ave che.' meM kahyuM, 'Ave che to cho ne Ave. tuM jo ne chAnomAno; jatAM raheze, eTale khalAsa thaI jaze.' khAlI thavA mAMDeluM kaMI bharAya nahIM. e gabharAvAnuM zuM kAraNa che ? praznakartA : A badhI graMthio ukheDavA mATe huM zuM karuM, jethI karIne mArI gAMTho nIkaLI jAya ? dAdAzrI : graMthio TAIma thAya eTale phUTe ja. eno TAImIMga hoya ke amuka TAIme A UgI nIkaLavAnI. eTale phUTe tyAre ApaNe
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 165 166 AptavANI-10 (pUrvArdha) tyAMthI phUTe ne tyAMthI kApo to ahIMthI phUTe. phUTa phUTa thayA kare eTalI graMthio tamane hoya che. emane gAMTho nA hoya. bicArA nigraMtha jevA hoya che. ApaNA bAbAya nigraMtha jevA hoya che. ane jJAnI puruSa to nigraMtha kahevAya. amane gAMTho nA hoya. praznakartA H ApaNI gAMTho moTI hoya ane e lokonI nAnI hoya, A phera kyAMthI paDyo ? A phera kema paDyo ? dAdAzrI : ApaNA loko Devalapa thayA mATe graMthio moTI che ane phorenanA lokonI to bALa avasthA che. A nAnuM chokaruM hoya tenI gAMTho kevaDI hoya ? enI mahIM tanmayAkAra nahIM thavuM, ene joyA karavuM. eTale e gAMTha gaI. ane vakhate tanmayAkAra thAya evI gAMTha hoya eTale e khAye kharuM to khAnArAne paNa jovuM. eTale e gAMTha gaI badhI. banatAM sudhI sTroMga rahevuM. kahIe ke "e ya ! khAvAnuM nahIM." chatAMya Ama thaI jAya to pachI e ya jovuM. eTale gAMTha badhI chUTI jAya. have gAMTho chUTavA mAMDaze. tAre yAda Ave che ke ? praznakartA : mAre anaTAImalI (kasamaye) bombanI jema phUTe che. dAdAzrI : phUTavuM juduM ne yAda AvavuM juduM che. phUTavuM e mananuM kAraNa che ane yAdazakti e rAga-dveSane AdhIna Ave che. ApaNe amathI cA-pANI pItA hoya ne yAda AvI jAya, phUTyA vagara. loko ene yAdazakti kahe che. ane yAdazakti para pAchuM AvaraNa AvI jAya. pAchuM vAdaLa vacce AvI jAya. te ApaNe manamAM ema kahIe ke hamaNAM yAda hatuM ne have yAda nathI AvatuM. te pAchuM thoDIvAra pachI Ama Ama karIe ne tyAre vAdaLa khasI jAya ke pAchuM yAda AvI jAya. ne vAdaLa AvyuM ne ekAgra thayo ke AvaraNa tUTe. badhuM tarata yAda AvI jAya. kevuM sarasa sAyansa che? A sAyansa nathI ? e phUTe che. e to mananuM kAma che. A che InDiyana pajhala ! jema A darAkhanAM jhUmakhAM hoya che ne, evuM A mana che badhuM. AvaDuM moTuM jhUmakhuM hoya, emAM eka-eka phUTe, evuM mana che ne ema karatuM karatuM DiscArja thaI jAya badhuM ane mana DiscArja thaI gayuM che enI sAthe maraNa thaI jAya. mana hoya tyAM sudhI jIve. mana hoya tyAM sudhI zvAsocchavAsa ne zvAsocchavAsa hoya tyAM sudhI mana hoya. A phorenavALAnAM je mana che e gaMThALa mana nahIM. emanI gAMTho rAIno dANo hoya ne evI badhI gAMTho, te eka phero phUTe to pachI pharI e dekhAya nahIM paNa bIjI gAMTha phUTe, trIjI gAMTha phUTe evI rIte emane phUTavAnuM. tamAre to sUraNa jevI gAMTha hoya, te ahIMthI kApo to praznakartA : nAnI. dAdAzrI : e hIro paNa nAkhI de ne ! praznakartA : nAkhI de. dAdAzrI : bALakane gAMTho-bAMTho nA hoya. e bALaka to zuM kare ? hasavAnA TAIme hase ne raDavAnA TAIme raDe. ane tame to hasavAnA TAIme raDo ane raDavAnA TAIme haso. jo InDiyana pajhala (bhAratIya koyaDo) ! A pajhalane koI solva (hala) ja nA karI zake ne ! phorenanAM lokothI A pajhala solva thAya ? nA thAya ! A to InDiyana pajhala kahevAya. phorenamAM nA hoya A pajhala. saMyoga maLatAM phUTe gAMTha ! ane mana e gAMThomAMthI utpanna thanAruM che. gAMThone eviDansa (purAvo) maLI Ave tyAre e phUTe. eviDansa na maLe tyAM sudhI kazuM phuTe nahIM. nahIM to Ama brahmacArI jevo dekhAto hoya, rastAmAM jatAM vicAra AvA (vikArI) Ave. eviDansa bhego thayo ke viSayanI gAMTha praznakartA : e vicAro je Ave te to vAtAvaraNathI che ne ?
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 167 168 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : bahArano eviDansa maLavo joIe. praznakartA : saMyogika purAvAnA AdhAre ja, enA saMskAra, enA bhAIbaMdha, badhuM sAthe ja maLe ne ? dAdAzrI : hA, enA AdhAre ja e gAMTha phUTe. nahIM to tyAM sudhI phUTe nahIM. praznakartA : e vicArone jhIlavA mATe doranAra koNa ? dAdAzrI : e to badhuM kudaratI ja che. praznakartA : to A vicAronI gaDamathala kanTInyuasa (satata) thayA kare che, to ene aTakAvavuM kema ? dAdAzrI : nA, ene aTakAvavAnuM nA hoya. e to evuM che ne, A vicAro e gAMThonA AdhIna che. have khetaramAM vADo hoya che tyAM AgaLa kaDavI gIloDIo hoya ne ? te unALAmAM nA dekhAya. jeTha mahinAmAM nA dekhAya, tyAre ApaNe kahIe ke 'tArI vADa cokhkhI che, kaMI velA-belA nathI.' tyAre kahe, 'nA bA, mArI vADa bilakula cokhkhI. velAya nathI ne velI ya nathI." tyAre ApaNe kahIe, paMdaramI jUne varasAda paDe ne, pachI paMdara dahADA pachI joI Avaje. te gAMTha haze tyAMthI phUTIne nIkaLI jaze. ane te pachI AvaDo choDavo thaIne Ubho rahe. alyA, ahIM kema UgI ? ne ahIM kema nA UgI ? tyAre kahe, mahIM gAMTha che ane jenI gAMTha che teno velo Uge. hA, kaDavI gIloDIno haze to ene e ja ane mIThI haze to mIThIno. tyAre kahe, e sAbita zI rIte karavuM kaDavI ke mIThI ? enI vela beThA pachI sAbita karaje. paNa A gAMTha che e vAta nakkI. ane te A badhI gAMTho, evI mahIM gAMTho hoya che. te mahIM gAMTho ane Ane jema jamIna to che, bIjA badhA saMyogo purAvA taiyAra che, varasAdano saMyoga Avyo ke tarata gAMThamAMthI vela phUTI nIkaLe. saMyoga maLyo ke phUTe mahIMthI ! e badhI mananI gAMTho phUTe che. e gAMTho te ko'kane viSayanI gAMTho phUTatI hoya. viSayanI AvaDI moTI gAMTho hoya to Akho dahADo viSayanA vicAra Ave. koIne mAMsAhAra khAvAnI gAMTha bahu moTI hoya, to e ja vicAra AvyA kare. ane ko'kane che te lobhanI gAMTho hoya tyAre che te dhaMdhAnA vicAra AvyA kare, paisAnA ja vicAra Ave. ane jevI jevI gAMTha che ne, tenA tenA vicAra Ave. eTale have tame eka mahinA sudhI noMdha karo grApha pepara laIne, ke vadhAremAM vadhAre zenA vicAra Ave che, ne eka mahinA sudhI noMdha karatA jAva. to mahinA upara saravaiyuM kADhI zakAya ke vadhAremAM vadhAre Akho divasa zenA vicAra Ave che. pachI enAthI sekanDa naMbare zenA vicAra Ave che ane trIje naMbare zenA vicAra Ave che; cothe naMbare zenA vicAra Ave che. AvuM cAra-pAMca moTA moTA vicAravALI gAMTho che. bIjI badhI bilakula nAnI che. have tame e eka mahinA sudhI kADho to tamane potAne khabara paDaze ke A cAra-pAMca moTI gAMTho che. e gAMTho pachI tame mane kaho ke dAdA, mAre zuM karavuM ? teno huM tamane rasto dekhADuM, upAya batAvuM. jema gAMTho moTI thavAnA upAya che tema gAMTho nAnI thavAnA paNa upAya che. eTale gAMTha uparathI samajI gayA ne, manano svabhAva A. basa tamAruM mananuM AkhuM svarUpa AvI gayuM ! A mananI oLakhANa ApuM chuM. A to TUMkAmAM ApuM chuM. Aja sudhI mananuM sAyansa bahAra nathI paDyuM. have pachI emAM AkhA divasano grApha kADhavo ke vadhAremAM vadhAre zenI para bhamyA kare che. zenI gAMTha upara ? paisAnA, lobha saMbaMdhanI gAMTha upara ke viSayanI gAMTha upara ke mAnanI gAMTha upara ? to tapAsa karavI. te be-cAra moTI gAMTho dekhAze. e gAMTho parathI chedavAno upAya huM tamane batAvIza. chevaTe graMthio chUTavA mATe A badhA rastA che. ane jo graMthio koI paNa hisAbe jJAnI pAsethI chUTatI hoya to pachI badhuM AvI gayuM.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 169 170 AptavANI-10 (pUrvArdha) abhiprAya paDatAM coTe ! dareka graMthinA graMthivAra judA judA vicAra hoya che. eka graMthimAM be jAtanA vicAra nA hoya. eka ja jAtanA vicAra Ave. jyAre e phUTe tyAre eka ja jAtanA vicAro cAlyA kare. ApaNe pUchIe, 'tamane mAMsAhAra karavAno vicAra Ave che ?" tyAre kahe, 'nA' zAthI ? zAthI evA vicAra nathI AvatA ? praznakartA : saMskAra nathI. dAdAzrI : hA. e gAMTha nathI ane musalamAnane e gAMTha vadhAre hoya. agara to koI bIjI nAto hoya, emane gAMTha paDelI hoya. tamane A gAMTha paDIya nathI ne sAruM-khoTuM bolyA nathI. praznakartA : abhiprAya nathI Apyo. dAdAzrI : khAva to abhiprAya ApI ne ! have huM zuM kahevA mAguM chuM ? ethI AgaLa vadhIne kahevA mAguM chuM ke koI mANasa khAya to ya, abhiprAya nA Ape to ya ene vAMdho nahIM Ave." praznakartA : nikAlI bhAvamAM jaze ne ? dAdAzrI : kazuM levAdevA nahIM. rasto kapAya, tethI rasto vaLagyo ApaNane ? A jagyA bahu sarasa che kahyuM ke to e jagyA coMTI, bAkI, lAkha mAIla tame pharo, emAM abhiprAya nathI to rasto tamane vaLage gAMTha rahevA devI nathI. eTale jJAnI puruSa kahe ke bhaI, khodI karIne kADhI nAkho, jyAM velo dekhAya tyAM gAMTha che. ane gIloDIno velo dekhAya tyAM gIloDI che ane kaMkoDIno dekhAya tyAM kaMkoDI che. ene khodIne kADhI nAkho. ane pachI tame mane kahevA Avo ke, "sAheba, meM badhI kADhI nAkhI, have mAre velA nahIM thAya ne ?" tyAre ame kahIe, 'nA, haju AvatI sAla juo, kaMIka gAMTha aMdara rahI gaI hoya to traNa varSa sudhI jovI paDe, basa. pachI pUrI thaI gaI. pachI nigraMtha thaI gayAM !! have gAMTho galana thayA kare che. eTale dasa zeranI haze, te ATha zera thaze. ATha zeranI haze, te sAta zera thaze. sAta zeranI cha zera thaze. ema karI karIne pUrI thaI raheze. paNa pUraNa ne galana thayA karatI hoya, eno kyAre pAra Ave ? praznakartA: jyAM sudhI A zarIra hoya tyAM sudhI gAMTho hoya ja ne ? dAdAzrI : nA, evuM nahi. graMthi hoya tyAM sudhI e nigraMtha kahevAya nahIM. ame nigraMtha kahevAIe. jene bahAranI gAMTha nA hoya ne, aMdaranI gAMTha hoya, te gAMTha mahIM kheMce eTale ame vAtacIta karatA hoya te vakhate tame zuM ya vicAramAM paDI gayA ho ! e gAMTho khalAsa nA thAya, tyAM sudhI nigraMtha thAya nahi. pahelo nigraMtha thAya. "parama guru nigraMtha sarvazadeva." e nigraMtha hoya, aMdaranI gAMTho hoya nahIM. keTalI gAMTho paDI jAya eTale hAsya UDI jAya. jema jema gAMTha tUTatI jAya tema tema hAsya khUlatuM jAya. mukta hAsya joIe. rahI gayelI graMthi ! 'ame' nigraMtha to thaI gayA'tA. have gAMTha ja nA rahI bilakuleya. nigraMtha to hatA paNa eka gAMTha rahI gaI hatI eka bAju, teya have nahIM. jJAtI ogALe gAMTho ! jema jema satsaMga thaze tema tema khAlI thatuM jaze. have khAlI thavA mAMDyuM. pahelAM e gAMThone poSaNa maLatuM hatuM ane vadhArene vadhAre moTI thatI hatI. ane eka bAju phUTatI hatIya kharI ane vadhatI hatIya kharI. pUraNeya thatuM hatuM ne galaneya thatuM hatuM. have galana ekaluM thaI rahyuM che. eTale ApaNe nakkI karyuM ke bhAI, have vADamAM ekya
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! jatI rahI. cA nA AvI hoya ne to yAda AvyA kare ke cA nathI AvI. e cAnI gAMTha hatI mahIM teya gaI. bIjuM badhuM to, dUdha pIto hoya te nA ApyuM hoya to kazuMya nahIM, paNa cAnI Teva paDI gaI, gAMTharUpe paDI gaI hoya. 171 praznakartA H mana amAruM bhame che ne, tyAre thAkI javAya che. dAdAzrI : thAkI jAya ne paNa. e mana to bahu thakave. A graMthionuM baneluM che. have dhIme dhIme A jJAna che ne, te nigraMtha thaze have. bhedAya. praznakartA : dAdA, tamArI kRpA vagara amArAthI e graMthio nA dAdAzrI : e to bhedAI jAya badhI. kRpA hoya ne, to badhuM bhedAI jAya. kRpAthI zuM nA thAya ? bhayaMkara karmo bhasmIbhUta kare che, e jJAnI puruSa zuM nA kare ? eTale have A bhavamAM kAma kADhI levAnuM che. devuM to hoya, ko'kane lAkhanuM hoya ne koIne pAMca lAkhanuM hoya. paNa jeNe vALavA mAMDyuM che, jene vALavuM ja che, ene vAra nahIM lAge. jJAtInuM mata ! A abhiprAyo ja bAMdha bAMdha karyA che. tethI mana UbhuM thayuM che. A sAruM che ane A kharAba che ne A naThArA che ne A yujhalesa che, kamAvavA jevuM che, Ama badhAM jAtajAtanA abhiprAyathI A mana UbhuM thayeluM che. jo abhiprAya baMdha thaI jAya to mana baMdha thaI jAya. A mana bIjI koI vastu nathI. amane koI abhiprAya rahyo nathI, te amAruM mana kevuM hoya ? koI jagyAe coMTe nahi, eka kSaNavAreya ! e pharyA kare basa. ane tamAruM mana che te pelI mAkha goLa upara pharyA karatI hoya te pA kalAka, aDadho kalAka, kalAka, be kalAka sudhI pharyA kare. ane amAruM mana eka kSaNavAra UbhuM nA rahe. eTale mukta rahIe. AptavANI-10 (pUrvArdha) mana paNa amane bAMdhe nahIM. tamane mana bAMdhe che. rAtre jo sADA dasa vAgye asIlano vicAra Avyo hoya ane e vicAra khUMcyo to bAra vagADe. je rIte ame nigraMtha thayA te rIte tamane nigraMtha karIe. eTale A gAMTho ApaNA manamAM paDelI che ne, e pharI pAchI vilaya thAya evI che. 172 matatAM 'rivolyuzata' ! praznakartA : bhagavAna mahAvIrane mana barAbara vaza rahyA karatuM'tuM. amAruM mana bahu cogaradama phara phara kare che. dAdAzrI : mana jeTaluM phare ne eTaluM sAruM ane nA pharatuM hoya to vadhAre ene godo mArIne pheravavuM joIe. AiDala (ALasu) mana e kAmanuM ja nahIM. A mana phare nahIM to enuM nAma mana ja na hoya. bhaTake e citta. niraMtara vicAra pharyA kare, jo nA pharato hoya to godo mArIne vicAra karAvaDAvavA. praznakartA : paNa dAdA, badhAne kalpanAo bahu nahIM AvatI hoya. mane bahu kalpanAo Ave. eka vastu kaMI bane, emAM bahu kalpanAo Ave. dAdAzrI: mana badhu caMcaLane. mazInarInA bahu rivolyuzana (gati) vadhArene ! te hoya ne ! e vadhAre rivolyuzana nA hoya ne to tame to eTalo badho moha karo ke AkhA muMbaIne mAthe laIne pharo evAM cho. e rivolyuzanane lIdhe ja moha baLyo chUTyo che ne ! ko'kane miniTe traNa hajAra rivolyuzana hoya, koIne pAMcaso rivolyuzana hoya. mAre to bahu gADha rivolyuzana hatA, 'jJAna' nahIM te ghaDIe. eTale mane keTalI muzkelI paDI haze ? bahu jabarajasta rivolyuzana, eka sekanDamAM to kaMInuM kaMI pharI vaLe. eTale e rivolyuzana vadhAre hatA. tethI to pachI A moha choDavAnuM mana thAya ne, baLyuM ! A to naryuM du:khadAyI che, mATe melone pULo.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 173 praznakartA : samaya jAgRti ne vicAra jAgRtimAM phera ? dAdAzrI : vicAra jAgRti e to bahu jADI vastu che. e to atyaMta sthULa vastu che. cara thavuM e sUkSma che ane vicara sthaLa che. praznakartA: 'vi'mAM paNa jAgRti ane 'cara'mAM paNa jAgRti, e samayanI jAgRti sAthe sarakhAvI zakAya ? dAdAzrI : nA, e jAgRti bahu AgaLa che. samayanI jAgRti e to bahu chellI jAgRti. darekane jAgRti judI judI hoya che. huM je kahevA mAguM chuM, e tame tamArI jAgRti pramANe pakaDo to grAmpIMga (grahaNa) karI zako. mAruM rivolyuzana miniTe pAMca hajAranuM hoya ane tamAruM miniTe pAMcasonuM hoya to zuM thAya ? pakaDI zako nahIM. mArA zabdo grAmpIMga karI zako nahIM. tamAruM rivolyuzana UMcuM joIe. e jAgRti kahevAya. jema jema UMcA rivolyuzana thAya tema tema jAgRti vadhatI jAya. sAmo mANasa kahetAM ekjhakTa samajI jAya. e rivolyuzana vadhAre kahevAya. A majUrane paNa rivolyuzana hoya, miniTe pAMcaso rivolyuzana UMcI nAtavALAnA hoya. jyAre miniTe pacAsa rivolyuzana majUrone hoya, te cA pItA sudhI kazuM khabara ja nA hoya ke A zuM thaI gayuM che? zAthI ? e rivolyuzana bahu ochAM che. A puruSo beThA che, badhAnA rivolyuzana sarakhAM che ? nA. have tamArA rivolyuzana vadhAre hoya ane tame sAmA mANasa joDe vyavahAra karo, enAM rivolyuzana ochAM hoya, to tamAre zuM karavuM paDe ? paTTo nA Apene to paMpanuM zuM thAya ? zAthI tUTI jAya ? enAM pAMcaso rivolyuzana ane tamArA traNa hajAra rivolyuzana, tethI pelo paTTo tUTI jAya. enA mATe tamAre zuM karavuM paDe ? kAunTara pUlI nAkhavI paDe. kAunTara pUlI nAkhIne pAMcaso rIvolyuzana karIne ekkekTa karavuM paDe. mahAvIra bhagavAnane je rIvolyuzana hatA evA A kALamAM koIne rivolyuzana hoya nahIM. 174 AptavANI-10 (pUrvArdha) mahAvIranuM mata samayavartI ! praznakartA : mahAvIra svAmIne kevA vicAra AvatA hatA ? dAdAzrI : mahAvIra bhagavAnane ya mana hatuM paNa e mana kevuM ? jema A ghaDiyALamAM miniTano kAMTo hoya che, enI mahIM pachI sekanDano kAMTo hoya che ne, ane enAthI nAnAmAM nAno samayano kAMTo goThavyo hoya, e samayano kAMTo phare evI rIte emanuM mana pharyA kare. eTale koI jagyAe aTake nahIM. emane vicAra kevA Ave ? ApaNe eka jagyAe lagnamAM gayA hoya, to pelo 'rAma rAma' karavAno rivAja che ne, te Ama Ama karatA AgaLa cAlavA mAMDe. te bhagavAna che te UbhA hoya ne pelA Ama Ama karatAM cAle, evA vicAra Ave. emane eka vicAra Avyo, gayo. bIjo vicAra Avyo, gayo. pharI eno e ja vicAra nA hoya pachI. e samayavartI kahevAya. samaye samaye palaTAya. amane koIno abhiprAya na hoya ne amAruM mana khAlI thaI gayeluM hoya, ekjhosTa thaI gayeluM hoya, chatAM paNa mana cAlu hoya. A paMkho phare che ne evI rIte amAruM mana cAlu hoya. amAruM mana bhagavAna mahAvIra jevuM pharyA kare. koI paNa jagyAe coMTe nahIM. eka sekanDe eka jagyAe vAra na lagADe. TheTha sudhI mana to kharuM paNa mana bilakula herAna nA kare. te bhagavAnanuM mana samayavartI vartatuM hatuM ane amAruM kSaNavartI pharyA kare, eTale jADuM hoya. enuM kAraNa ke saMpUrNa kevaLajJAna nahIM eTale ATaluM jADuM. chevaTe to pAkuM thaye ja chUTako che. akramatA 'mahAtmAo'tuM mA ! ane lokonA mana to kevAM hoya ke koI jagyAe sArI vastu dekhe to pA-pA kalAka, aradho-aradho kalAka UbhuM rahe. e mana thoDI thoDI vAre koI koI jagyAe UbhuM rahe, te graMthi kahevAya. jyAM graMthi tyAM mana UbhuM rahe. jene graMthi na hoya tene mana UbhuM nA rahe. 'khAMDano
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 175 176 AptavANI-10 (pUrvArdha) koI jagyAe, cAlu ja rahe. praznakartA : tamAruM mana eka jagyAe sthira karo to thaI zake kaMTrola AvI gayo' sAMbhaLyuM ke mane tyAM aradho kalAka, pA kalAka gUMcAya gUMcAya karyA kare. tyAM ne tyAM eka jagyAe ramyA ja kare enuM mana. ane tamAruM mana kevuM gUMcAya che, te ame jAte anubhava joyelo. kAraNa ke amAruM mana gUMcAyeluM joyeluM. e hisAbe ame tamAruM kahI zakIe. khAMDanA kaMTrolanI vAta AvI to aradho kalAka sudhI to tyAM mahIM mana bhamyA kare. jema goLanI gAMgaDI para mAkha bhamyA ja kare ne, ema mana bhamyA ja kare. enI pAchaLa bhama, bhama, bhama. ApaNe khaseDa khaseDa karIe toya bhamyA kare, amAre evuM nA hoya. amAre mana koI jagyAe aTake nahIM. Azcarya jevuM ja nA hoya ne ? jyAM ko'ka Azcarya thayuM tyAM AgaLa mana aTakI jAya. praznakartA : Azcarya nA hoya ne bhaya hoya toya mane aTake ? dAdAzrI : e bhaya kaho ke Azcarya kaho tyAM mana aTakI jAya. A badhAMne jJAna ApIe chIe ne, eTale bhaya jato rahe che paNa chatAM A eka Azcarya ene thaI jAya che ke A zuM thayuM pAchuM ? khAMDa nathI evuM sAMbhaLyuM ke thoDo vakhateya, be miniTa, traNa miniTeya, vadhAre nA gUMcAya paNa traNa miniTeya gUMcAya. vicAra hau Ave ke zuM karIzuM. A Ama karI, tema karIzuM? rastA khoLe ne emAM ne emAM pAcho gUMcAyA kare. jANe atyAre ne atyAre ja laI AvavAnI hoya, evuM ! haju lAvavAno to kAle che paNa atyAre zuM karavA gUMcAvAnI jarUra che ? praznakartA : manamAM goThave ne ke kevI rIte lAvavuM ? dAdAzrI : e goThavaNI savAramAM kazuM rahetI nathI. e savAramAM bhUlI gayo hoya. A to ene kaTeva ja paDelI che khAlI ! mata rivolvIMga (gatizIla) sadA jJAtItuM ! tamAruM mana to eka jagyAe pA kalAka, dasa miniTa UbhuM rahe. enA e ja vicAra cAlyA kare. ane amAre kaze UbhuM ja nA rahe dAdAzrI : thaI zake paNa karavAnI jarUra nahIM. manano svabhAva pharavuM. pharavuM eTale Ama phare nahIM paNa kSaNe kSaNe eka vicAra karIne pAcho bIjo vicAra, trIjo vicAra... praznakartA : mana asthira eTale zuM kahevA mAMgo cho ? mane to DiscArja thatuM ja hoya che ne ? cAlyA ja kare ne ? dAdAzrI : asthira eTale mANasanA mana asthira, A DiscArja karatAM karatAM asthira thayA vagara rahe nahIM ne, baLyA ! DiscArja karatAM karatAM asthira thayA kare. sthiratA nA pakaDI zake. mahIM hAlI jAya. mana sthira amArA ekalAnuM ja rahe. bAkI bIjA koInuM mana sthira rahI zake nahIM. praznakartA : hA, paNa e kone sthira kahevuM ? dAdAzrI : sthira kahevuM eTale koI paNa paryAya ene aDe nahIM. vicAravApaNuMya nA rahe ene. asthirapaNuM to nA rahe, paNa vicAravApaNuMya nA rahe. Ama kema ? evuMya pachI nA hoya. praznakartA : vicAre nahIM to mana ja kahevAya nahIM. dAdAzrI : mana nathI eTale ema nahIM. paNa vicAre nahIM eTale e gAMTha jevuM nathI, enuM nAma sthira. A amane sthira eTale gAMTha jevuM nathI. eTale Ama pharyA kare, eka jagyAe aTake nahIM, be miniTa, pAMca miniTa, eka jagyAe aTake nahIM, pharyA kare, rivolva thayA kare. koI graMthi evI nA hoya ke aTake che. enuM nAma sthiratA kahevAya. amAre evuM rahe. paNa AvuM amane ja rahe. e to moTI ajAyabI ja kahevAya ne ! eTale mULa artha ene zAstrakAroe paramArtha svarUpa
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 177 kahyuM. paramArtha kyAre thAya ? nigraMtha hoya tyAre. nigraMtha kyAre thAya ? mananI graMthio nA hoya tyAre. praznakartA : e graMthio kaI rIte tUTe? dAdAzrI : jenI e graMthio tUTI gaI hoya tyAM AgaLa besI rahIe eTale tUTI jAya, khAlI besI rahevAthI ja. nahIM to graMthio vadhyA kare. praznakartA : nigraMtha ane nirvikalpa e banne eka ja gaNAya ? dAdAzrI : eka ja. graMthi vikalpa karAve che. thayA vItadveSa, bAkI vItarAga ! praznakartA : mahAvIra bhagavAnane nigraMtha kahe che ne ? dAdAzrI : hA, nigraMtha to guruneya kahevAya. te A to gurunAya guru. A to jJAnI puruSa, nigraMtha eTale graMthi nahIM. e to guruneya hoya. te mahAvIra bhagavAna e to gurunAye guru ! mahAvIra bhagavAnanuM mana koI jagyAe coMTe nahIM. amAruM mana hale koI jagyAe coMTe nahIM. paNa amAruM mana samayavartI nA hoya, amAruM mana kSaNavartI hoya. paNa mana coMTe nahIM koI jagyAe. eTale amAruM je coMTeluM nathI e joyuM che, tenA uparathI tIrthakaronuM kevuM haze te ame joI zakIe chIe. ane ApaNA loko to daza-daza, paMdara-paMdara miniTa sudhI eka vicAramAM khovAI jAya. keTalAMka to Ama vicAramAM paDyA hoya ne to kalAka-kalAka sudhI khovAI gayelA hoya. kevaDI moTI A duniyA, te eka kalAkamAM to duniyA navI racanA karAya ! paNa e zemAMya peTho hoya, gamatA viSayamAM ! praznakartA : dhrUSa AgaLa have ochuM bhame che, paNa rAga AgaLa haju bhame che. 178 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : hA, bhame. dveSa to jato rahyo. dveSa rahe nahIM. praznakartA : have vItadveSa thayA paNa vItarAga nathI thavAtuM. dAdAzrI : vItadveSa thayo paNa vItarAga nathI thayo. vItarAga have amArI hAjarImAM thaze. atyAre je vItaSa thayAM ne, te ghaDIe je rAga hato, te amArI para coMTI gayo. ane pachI amArI vANI para coMTyo. pAMca AjJA, te pachI yAda karavuM paDe nahIM. enI meLe yAda Ave. eTale tamAro rAga Ama vaheMcaNa thaI gayo. bIje rAga UThI gayo jayAM ne tyAMthI. praznakartA : e je rAga amAro UThI gayo ne ApanA upara je Avyo... dAdAzrI : e prazasta rAga. e prazasta rAga e vItarAga thavAnuM pratyakSa kAraNa. e kAraNa zenuM ? kayA karmanuM kAraNa ? tyAre kahe, pratyakSa vItarAga thavAnuM kAraNa. bIjo koI rasto nathI. prazasta rAga, emAM saMsArI hetu koI nathI. mATe pratyakSa vItarAgatA karAvaDAve. kyAre thAzuM bAhyAMtara tigraMtha ? praznakartA (mahAtmA): amArI ApanA jevI sthiti kyAre thaze ? dAdAzrI : A jJAna pachI evI sthiti thaI ja rahI che ane A mana che te ekjhosTa thAya che. te eka avatAramAM ekjhosTa thaI jAya eTale mana khAlI thaI gayuM. ane eka ja avatAramAM e ekjhosTa thaI javAnuM. kAraNa ke eno TAIma thAya eTale ekjhosTa thayA vagara rahe ja nahIM. eTale AkhI jiMdagImAM gayA avatAranuM mana ekjhosTa thaI javAnuM ane navA avatAranuM mana baMdhAI javAnuM. eka beTarI cArja thaI jAya, pelI beTarI utarI jAya. paNa ApaNe A jJAna pachI cArja thavAnI beTarI baMdha che ane DiscArja thatI beTarI utaryA kare che. eTale e ekjhosTa thaI javAnI. eTale ApaNe evuM sthira ke kazuM karavAnI jarUra nathI. ApaNe mananI joDe tanmayAkAra thatA nathI eTale badhuM kharI paDe.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthibhedana thakI nigraMthadazA ! 179 180 AptavANI-10 (pUrvArdha) rahe koI paNa prakAranuM. eTale amAruM hAsya je Tenzana rahita che. te tamane utpanna thaze. tamane samaja paDIne, A Tenzana zenuM rahe che ? praznakartA : ghaNI graMthio bAkI rahI che. dAdAzrI : A badhI graMthio mana mahIM che. gAMTha nahIM eTale emanuM hAsya, emano AnaMda, emanI jAgRti niraMtara rahe. 'homaane 'phorena'nI jAgRti niraMtara rahI zake. praznakartA : pachI pUraNa nahIM thatuM hoya ne ke pUraNa thAya ? dAdAzrI : pUraNa thAya ja nahIM. pUraNa ja baMdha thaI jAya ne ! toya thoDo bhAga rahe ke je cothuM zukladhyAna thavA detuM nathI. cothuM zukladhyAna aTake che. (cotho pAyo zukladhyAnano). galana toya bAkI rahe che. bhagavAna mahAvIraneya mana hatuM, bottera varSa sudhI (nirvANa sudhI) ! ane graMthi nA hoya eTale mukta hAsya utpanna thAya. graMthi hoya tyAM sudhI Tenzana rahe ne Tenzana hoya tyAM sudhI mukta hAsya na thAya. atyAre A laukika bhASAmAM nigraMtha kahevAya che, e kharekhara nigraMtha nathI. e laukika bhASAmAM barobara che, bhagavAnanI bhASAmAM nathI e. nigraMtha to mukta hAsyavALA hoya. amAruM mana bhamyA kare to to amAre moDhethI vANI ja nA nIkaLe. badhI vANI kheMcAI gayelI hoya amArI. ane hAsya paNa kheMcAI gayeluM hoya. eTale ame saMpUrNa nigraMtha kahevAIe chIe, enuM zuM kAraNa ? badhI gAMTho chedAI gayelI. ane gAMTho nA chedAya tyAM sudhI Tenzana thAya. amane to vicAra ja nA hoyane ! tame je ghaDIe prazna pUcho, te vakhate Ama joIne javAba ApIe. eTale niraMtara amAruM A je hAryA che e game tyAre rAtre bAra vAge juo toya enuM e ja dekhAya. kAraNa ke amAre, manane dekhIe kharA paNa manamAM tanmayAkArapaNuM amAruM nA hoya. praznakartA : eTale jJAnIne mana to hoya paNa e emAM bhaLe nahIM, eTalo pharaka ! dAdAzrI : manamAM bhaLelA hoya to e jJAnI nahIM. tamArAM mana to amuka amuka graMthi AgaLa ekanI eka vAtamAM vaLagyA kare, eka ja graMthimAM bhamyA kare. praznakartA: evuM ghaNI vAra bane che. dAdAzrI : eTale e graMthio jyAre chedAI jaze tyAre tamAruM mana nigraMtha thaze. nigraMtha thaze eTale amArI peThe tamane Tenzana nahIM
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) matatI avasthAo, mokSamArgamAM... e kahevAya mataHparyava jJAta ! praznakartA : sAmAnI vicAra zreNI jANIe e zuM kahevAya ? e kayuM jJAna kahevAya ? dAdAzrI : e mana:paryava jJAna kahevAya. mananI avasthA jANIe. mananI avasthA jANanAra evA mana:paryava jJAnI kahevAya. praznakartA : eno zuM prayoga karavo paDe ? dAdAzrI : kazuMya nahIM. potAnA manamAM jue ane sAmAnA mananA paDaghA paDe. evI khabara paDe ke AnA manamAM AvuM ja hoya. praznakartA : evuM karavuM hoya to zuM karavuM paDe ? tamArA vicAra mAre jANI levA hoya to huM zuM karuM to jaNAya ? dAdAzrI : e to paheluM che ne, roja eka kalAka bANazaiyA upara sUI javuM paDe, tyAre ja ne ! praznakartA : tame suvADazo ? dAdAzrI : jene e jJAna joItuM hoya te bANazaiyA para sUIne kare ! paNa zuM phAyado kADhazo e jJAna laIne ? badhAnA mananA vicAra jANazo to zuM phAyado kADhazo ? sAmAnA vicAra jANo ke AmanA gajavAmAMthI mAre kADhI levuM che, to zuM thAya ? 182 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : e to bahu muzkelI thAya. dAdAzrI : AkhI jiMdagI bahu muzkelI ! enAM karatAM A jJAna nathI te sAruM che. praznakartA (mahAtmA) : A je paddhati che, AMkha baMdha rAkhIne dhyAnamAM besIne vAMcavAnI, enAthI mananA vicAro joI zakAya kharA ? dAdAzrI : hA. mananA vicAro to vAMcI zakAya hau. manamAM je je vicAra AvatA hoya e beThAM beThAM vAMcI zakAya. pahelo vicAra Ave che, kema nathI jato ? pachI bIjo vicAra Ave, satsaMgamAM jaIzuM ke nahi ? gADImAM jaIzuM ke basamAM jaIzuM ? ema vicAro vaMcAya badhA. mananA vicAra, te sUkSmamAM sUkSma badhA ja vicAra vAMce e che te sIdhuM DirekTa AtmApaNuM che agara to ApaNA A pado vAMce teya AtmApaNuM che. manaHparyava jJAna eTale mana zuM zuM vicArI rahyuM che, zuM zuM karI rahyuM che, ene saMpUrNa jANe. praznakartA : bIjAnA manane ? dAdAzrI : potAnA mananeya jANe ane sAmAnAM mananeya jANe. have te sAmAnAM manane zI rIte jANe ? tyAre kahe, je potAnAM manane jANe te ahIM beTho che, potAnuM mana kaI sthitimAM che e jANe che ane eka mANasa AmathI Avyo, ne kaMI bolyo-cAlyo nA hoya ne AvIne beTho. eTale ApaNA mananI sthiti badalAI, ApaNA manamAM bhAMjagaDa thaI, te uparathI ame samajIe ke AnuM mana bhAMjagaDavALuM che. zenA uparathI jANIe ? ApaNuM mana to ApaNe joyeluM hoya, vAMceluM hoya ane emAM kazuM che nahIM; to A kyAMthI navo paryAya utpanna thayo ? ApaNuM mana badalAyuM. Diprezana AvyuM ke elivezana AvyuM agara to kheMcANa thayuM, to enuM zuM kAraNa ? enA manamAM je che, te prabhAva ApaNA mana upara paDyo. enI iphekTa paDI. tenA
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM. 183 uparathI bIjAnA manane paNa jANe. je sva-mana paryAya vAMce te paramana paryAya jANe. ene mana:paryava jJAna kahyuM. mata paranI chAyA ! A kALamAM mana:paryava nathI thatuM. toya mana:paryava amane amuka aMze varte che, savAze nathI vartatuM. enuM kAraNa e che ke kALanuM baLa haze evuM amane lAge che. kharI rIte mana:paryavano artha to bhagavAne judo kahyo che ke potAnA mananA paryAyane jANavuM enuM nAma mana:paryava jJAna. tamAma mananA paryAya, nAnAmAM nAno manano paryAya hoya paNa te paryAya manano che, ema jANe ene mana:paryava jJAna kahyuM. paNa ene atyAre vyavahAramAM zuM kahevAya che ke tame sAmAnAM mananI avasthA jANo. tene mana:paryava jJAna kahyuM. te sAmAnI avasthAya khabara paDe, kAraNa ke potAnA mananA paryAya jANene, te sAmAnA mananI enI para asara paDeeTale samajI javAnuM ke A kono chAMyaDo paDyo ? tame ahIM tApamAM beThAM cho, nIcuM ghAlIne beThAM cho. paNa ko'ka Avato hoya AmathI, ane sUryanArAyaNa e bAju hoya to chAMyaDo A bAju paDene ! eTale tame jANone ke A kono chAMyaDo paDyo ! evI rIte manamAM chAMyaDA paDe che. amane khabara paDI jAya ke A bhAI A bhAvanAthI AvI rahyo che ahIM. vigatavAra nA mAlUma paDe. jJAtIte bAdhebhAre mata:paryava jJAta ! praznakartA : ame manamAM vidhi karIe, ne nA bolIe to e Apane bolyA vagara nA pahoMce ? dAdAzrI : mane amuka bAbata Ama pahoMce kharI paNa bAdhebhAre pahoMce. zuM kahevA mAMge che e nA pahoMce. have AmAM dhyAna dharIe ke enA manamAM zuM cAlI rahyuM che te ame samajI zakIe, thoDoka 184 AptavANI-10 (pUrvArdha) upayoga mUkIe to. paNa ame upayoga mUkavAnuM baMdha karyuM. have amAre upayoga hoya nahIM. A ahaMkAra hoya to ja upayoga hoya. praznakartA : Apane badhuM khabara to paDe che, upayoga mUkyA vagara. dAdAzrI : e khabara paDe paNa bAdhebhAre. praznakartA : bAdhebhAre eTale kevuM ? dAdAzrI : tame kayA bhAva upara cho te. chatAM dAdA sUI jAya to sAruM. evo spezIyala vicAra amane khabara paDe nahIM, paNa tame mArA mATe zuM lAgaNI dharAvo che te badhuM huM samajI jauM. bhUla to ame samajI jaIe. badhI vAtacIta karo to badhI bAju ame samajI jaIe. praznakartA (mahAtmA) : mananA doSa dekhAya, tene mana:paryava jJAna kahevAya ? dAdAzrI : mana:paryava jJAna to kahevAya paNa joDe kevaLajJAna sattA kahevAya. mana:paryava to mananA paryAya to tame jANyA ja, paNa A to kevaLajJAna sattA che, atyAre saMpUrNa kevaLajJAna thatuM nathI, eTale to A kALano doSa che. mana:paryava to mananA paryAya jANe tyArathI mana:paryava jJAna kahevAya. mananA badhA paryAyone klIyara (cokhkhA) karatAM AvaDyuM jene, enuM pachI koNa nAma denAra che ? e to khovAyA matatA leyarsamAM ! praznakartA : amuka saMta vAto karatAM karatAM samAdhimAM AvI jatA'tA. eTale paramahaMsanI gati pAme to ja thAya ? dAdAzrI : nA, e samAdhi ja nathI. A hindustAnanAM loko ene samAdhi kahe che. bhagavAnanI bhASAmAM samAdhi ene kahevAtI ja nathI. A to hindustAnanAM loko laukika bhASAmAM kahe che. hamaNAM ahIM
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... ko'ka mANasane Ama, zarIre sAro majabUta hoya ane bahArathI bhAna jatuM rahyuM, tyAre kahe, samAdhimAM che. have moTA saMtapuruSa hoya tene samAdhi kahe ane bAkI samAdhi jevuM hotuM ja nathI. samAdhi to parama jJAnI sivAya samAdhi nA hoya. 185 e mahIM che te mananAM leyarsa (stara) che, pachI buddhinA leyarsa che. have manano koI leyara ene bahu ja gamI gayo hoya to tenI mahIM che te aMdara tanmayAkAra thaI jAya, eTale mANasa bahAra khovAI jAya. tame khovAI gayelA mANasa joyelA ? bahAranuM kazuM bhAna nA hoya. UghADI AMkhe khovAyelo ane A baMdha AMkhe mahIM khovAya. e mahIM tanmayAkAra AnaMdamAM hoya baLyo, te vakhate pelA AnaMdamAM hoya. khovAI gayelA kone kahevAya che ke e AnaMdamAMya nA hoya ane bahAra che te ekAkAra nA thayo evI sthiti. paNa pelo samAdhivALo to niraMtara mahIM Akho aMdara ekAkAra ja thaI gayelo. paNa e to mananA koI paNa leyarsamAM ekAkAra thAya che. eTale mananAM eTalA badhAM leyarsa che, buddhinAM leyarsa, emAM koI buddhinAM leyarsamAM pharatA hoya, koI mananA leyarsamAM pharatA hoya. e leyarsamAM mahIM AnaMda utpanna thAya, to citta tyAM ne tyAM ja bhamyA kare. e leyarsamAM ja aMdara eTale bahArano bhAga nidrA jevo lAge, UMghI gayo hoya evo lAge, beThAM beThAM pote jAgRta che, A bahAra nidrA che, loko zuM jANe ? cUMTI khaNIe to khabara nathI paDatI. e amArA jevA jJAnIone pUche ke A zuM thayuM che ? tyAre ame kahIe, nidrA che. A che te jAgatAnI nidrA che, pelI UMghatAnI nidrA che. mananA koI leyarsamAM evI rIte enuM citta tanmayAkAra thaI gayuM che, koI leyarsamAM amuka vicAromAM te aMdara ghUsI gayo. e badhuM pote aMtaHkaraNa AkhuM tyAM ja tanmayAkAra thaI gayuM. A to badhAya leyaro pasAra karavA paDe. A buddha bhagavAna buddhinA chellA leyaramAM hatA. mananAM leyarsa AptavANI-10 (pUrvArdha) pUrAM karyAM, buddhinA leyarsa lagabhaga pUrAM karyAM ane buddhinA chellAM leyaramAM buddha bhagavAna hatA. ane chellAM leyaramAM jyAre AvyA, tyAre e pelA jhADa nIce besIne dekhyuM tyAre e pote buddha bhagavAna kahevAyA. buddha bhagavAne zuM kahyuM, 'AtmA kSaNika che.' buddhi che tyAM sudhI emane lAgyuM ke AtmA kSaNika hovo joIe. 186 have mULa vItarAga bhagavAnane buddhi khalAsa thaI gayelI hatI. ane Amane chellI buddhi rahI, eTale buddha bhagavAna kahevAyA. have A thoDuMka ja oLaMgene to vItarAga bhagavAna thAya. jema koI mANasa strI sAthe premavALo ke evo tevo hoyane agara to koI eka premabhagna mANasa hoyane, e koI phero bahAra bhAna bhUlI jAya tyAre ApaNA loko zuM kahe, ke kema khovAI gayelo lAge che ? e jema khovAyelo rahe che evI rIte A mananA koI leyarsamAM babbe, traNa-traNa kalAka khovAyelo rahe. te A tyAgIo, sAdhuo ane saMnyAsIoya khovAI jAya. emAMthI ne emAM ja basa masta, tyAM AgaLa masta rahyA kare. koI emAMthI bahAra nIkaLe to hato teno te ja. paNa ApaNA loka vyavahArika rIte ene samAdhi kahe che, paNa e kharekhara samAdhi nathI. saMpUrNa jAgRta sthiti vagara samAdhi kahevAya nahIM. dehanI saMpUrNa jAgRti, mananI saMpUrNa jAgRti ! bilakula jAgRta avasthAmAM koI gALo bhAMDe toya samAdhi, koI phUlo caDhAve toya samAdhi ! upAdhimAM samAdhi, vyAdhimAM samAdhi ne AdhimAM samAdhi, badhuM hoya ne mahIM samAdhi. A to UMghI jAya che, tene hindustAnanA loko samAdhi kahe che. bhrAMti eya eka tazo ! praznakartA : dRSTino nazo caDhI jAya, to bahAranuM game nahIM to zuM e samAdhi gaNAya ? dAdAzrI : je mULa svarUpa che, tyAM nazo ne nA nazo emAM hoya
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... ja nahIM ne ! eTale nazAnI viruddha che A badhuM. bhrAMti eka prakArano nazo che. jyAM bhrAMtino nazo utarI gayelo hoya, jyAM saMpUrNa nazo utarI gayo tyAM sAcI vAta che. 187 praznakartA : dRSTi potAnI aMdara eTalI badhI e thaI gaI hoya, pote svaramaNatAmAM hoya te vakhate koI ene pAchaLa karaDe ke bacakuM bhare ke mAre toya ene kazI khabara nA paDe. ene dRSTino nazo kahe che. dAdAzrI : nA, e to khoTuM kahevAya. bebhAnapaNuM e to khoTuM kahevAya. eka macchara karaDe toya khabara paDavI joIe. samAdhi konuM nAma kahevAya ke macchara karaDe, du:khe toya khabara paDe. praznakartA : paNa kahevAya che ke gajasukumArane mAthe mokSanI pAghaDI bAMdhelI, to te vakhate gajasukumAra AtmAnI ramaNatAmAM hatA, eTale emane upara pelI pAghaDInI khabara nA rahI. dAdAzrI : pAghaDInI khabara nA rahI hota to mokSa nA thAta. te pAghaDInI khabara rahI. mAthuM baLyA kare che te joyA karyuM. temAM je samatA dharI ke huM zuddhAtmA chuM, A juduM che e joyuM paNa emane je samatA rahI e ja mokSa che. mahIM baLatarA thAya, badhI khabara paDe. nA khabara paDe e to bebhAnapaNuM che. keTalAka loko evA hoya che ke Ama karIne baLI mare che te loko AvIne mane kahe che ke e jarAya halyA nathI. meM kahyuM, ahaMkArano kAMkaro che. jJAnI puruSa to hAtha baLato hoya to raDe-baDe badhuMya. jo raDe nahIM to jJAnI ja nahoya. emane sahajabhAva hoya. A to ahaMkArano kAMkaro. kAMkaro Ama nAkho toya kazuM nA thAya. te koIne khabara nahIM paDavA de A loko. nA cAle A badhuM. Avo phogaTano IlAja nahIM cAle. A dAdo Avyo che. hA, atyAra sudhI cAlyuM. A jema che tema ja kahevuM che. atyAre to khoTuM nANuM ja kaDhAvyuM hoya e ja cAle. paNa have ahIM nahIM cAle. 188 AptavANI-10 (pUrvArdha) e samAdhi ke UMgha ? samAdhi eTale jAgRti, mana-vacana-kAyAthI badhI rIte jAgRti. A UMghanI samAdhi nA cAle. niraMtara jAgRti hovI joIe. atyAra sudhI to A badhI samAdhi hindustAnamAM je cAle che te bApajI AMkho mIMcIne sUI gayA. Ama paDI gayA pachI cUMTIo khaNe toya khabara nA paDe. e nirvikalpa thaI gayuM (!) kaheze. alyA, mahIMthI baLatarA UThaze eTale khabara paDaze, e bahAra Avaze eTale khabara paDaze ke kyAM gayA hatA atyAra sudhI ? A buddha bhagavAne mULa AtmA jANyo nathI, to bIjA lokonuM to gajuM ja zuM ? A manavALA, e lokone hamaNe saLI kare to pheNa mAMDe ? manathI paranI vAta kyAM che ? manathI para koNa thaI zake ? mana jItyuM hoya te manathI para thAya. A to mananA gharamAM e pote ja gUMcAI gayelo hoya. Ama saLI karo to pheNa mArI de jhaTa. te peluM mana jItyuM hoya ne, to pheNa-beNa nA hoya ene. saLI karo to zuM, paNa mAro, gALo bhAMDo toya pheNa nA hoya. ahIM bahAra bhAna-bAna nA rahe ne, te nirvikalpa samAdhi thaI gaI, kaheze. alyA, bahAra bhAna to rAteya nathI rahetuM ne ! UMghamAM kyAM bhAna rahe che, rAte ? A badhA UMghe che. alyA mUA, UMghane samAdhi nA kahevAya. jAgRta samAdhi hoya. niraMtara jAgRti enuM nAma ja samAdhi. mane satyAvIsa varSathI samAdhi utarI ja nathI ne ! satyAvIsa varSathI eka sekanDa paNa samAdhi gaI nathI. A ame niraMtara samAdhimAM rahIe, paNa saMpUrNa jAgRtipUrvaka rahIe. samAdhi konuM nAma kahevAya ? samAdhi evI vastu che ke AvyA pachI jAya nahIM. A to tarata be kalAka, traNa kalAka pachI hato teno te ja pAcho. paNa ApaNe ene khoTuM nathI kahetAM. ene laukika samAdhi kahIe chIe. khoTuM kahIe to gunAmAM AvIe ane laukika kahIe teno vAMdho nahIM. e kahe che, "amArI bAne mAjI kaho, mArA bApanI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... vahu kahezo to huM tamane mArIza.' te ApaNe kahIe, 'mAjI kahuM chuM ne, be vakhata mAjI.' phAdharanA vAIpha to nA ja kahevAya ne ! kahevAya kaMI ? 189 paNa ApaNe to pachI sAcuM nA hoya to A banAvaTI kare. ane teya sAruM che. evuM evuMye lokone ThaMDA pADe che ne dukAna cAlyA kare che ne ? khoTuM kazuM nathI. lokone UMdhA jatA roke che ne ! nahIM to loko 2mI ramavA jatA rahe. enA karatAM A dukAnavALA vadhAre sArA che. tyAra pachI pragaTe svayaM prakAza ! evuM che ne, rAmakRSNa paramahaMsanuM keTalAka lokone sAruM lAge. keTalAka lokone vivekAnaMdanuM sAruM lAge. keTalAka lokone ramaNa maharSinuM sAruM lAge. ema badhAne juduM juduM hoya che. emAM satya konuM ? praznakartA : mananI avasthA upara AdhAra rAkhe che. je je sITamAM hoya, ene e sAruM lAge. dAdAzrI : enI mananI je avasthA che, te avasthAne maLatI Ave, eTale eka ja leyaramAM AvI jAya. eTale e leyaravALAM badhAM bhegAM thAya. emAM ja game ene. mananAM leyarsa eTalAM badhAM che ke pAra vagaranAM mananAM leyarsa che. pharsTa leyara, sekanDa leyara, tharDa leyara, pachI mananAM leyara pUrAM thAya pachI buddhinAM leyara zarU thAya. praznakartA : jo mANasa mananI avasthAthI upara jAya to ene sAthe sAthe vItarAga avasthA prApta thAya ne ? dAdAzrI : nA. manathI upara jAya to buddhi pajave. mananAM leyarsa eTalAM badhAM che ke pahelA leyarsamAM jAya tyAM khUba AnaMda hoya to tyAM ne tyAM ja rahyA kare. pachI bahu vakhata thAya eTale e leyara pAchuM game nahIM. pAchuM bIjA leyaramAM jAya. pachI trIjA leyaramAM jAya. mananAM eTalAM badhAM leyarsa che. anaMta avatAre e leyarsamAM anubhava karato karato mananAM leyarsa pUrAM kare. keTalA avatAra pUrAM kare tyAre mananAM AptavANI-10 (pUrvArdha) leyara pUrAM thAya. pachI mananAM leyarsamAM game ja nahIM bilakuleya tyAre buddhinA leyaramAM pahoMce. buddhinA leyarsamAM pahelAM leyaramAM jAya, bIjA leyaramAM jAya, trIjA leyaramAM jAya, pachI kaMTALo Ave eTale pachI ethI uparanAM leyarsamAM jAya. pachI chevaTe buddhinAM leyarsa pUrAM thAya tyAre svayaM prakAzamAM Ave pachI sAcI vAta jANavA maLe. leyarsamAM che tyAM sudhI kazuM sAcuM maLe nahIM. 190 bhagavAta buddha ane mahAvIra bhagavAta ! e mana-buddhinAM leyarsa pUrAM karI ane buddha bhagavAna buddhinA chellA leyaramAM rahIne bole che ke meM have AgaLanI vAta jANI nathI. AgaLanI vAta jANavAnI bAkI rahI. eTale e buddha thayA. jJAnI nA thayA. buddhi AkhI oLaMgIne chellA leyarsamAM AvyA, buddhinuM eka ja jo leyara oLaMgyuM hota to bhagavAna mahAvIrane ane emanAmAM thoDoka ja Dipharansa raheta, paNa e jJAnIpadamAM AvI jAta. paNa buddha kahe che ke meM je vastu jovAnI hatI, te joI nahIM. e buddheya bhagavAna kahevAya. chevaTe saravaiyuM kazuM kADhyuM ke jyAM jAya tyAM duHkha ja dekhAya che, evuM badhuM saravaiyuM kADhyuM. eTale e navI zodhakhoLa karavA mAge che ke sukha kyAM AgaLa che ? jene dayA hoya, tene duHkha prApta thAya. buddhane duHkha thatuM hoya te ghaDIe ! jo dukhiyAne joIne du:khI thayA A ane mahAvIrane dukhiyAne jue toya sukha che emane. ane e dukhiyo te mahAvIrane jue to pote sukhI thAya. kAraNa ke sukhiyA che bhagavAna mahAvIra. paramAnaMdamAM rahenArA ane sukhanuM dhAma che e. nAma sAMbhaLatAM ja sukhI thaI javAya. vicAronuM ekatrIkaraNa ! praznakartA : vizvanA manuSyo je vicAra kare che, te vicAronuM ekatrIkaraNa koI kudaratI zaktithI thaI zake ? dAdAzrI : ekatrIkaraNa eTale zuM kahevA mAMgo cho ?
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... 191 192 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA: keTalAka loko judA judA vicAro dharAve che. keTalAka loko ekasarakhA vicAra dharAve che. to A badhA vicAronuM koI jagyAe ekatrIkaraNa thAya kharuM ? dAdAzrI : nA thAya. manuSyo che ne, te lAge che eka ja prakAranAM ke, be hAtha, be paga, mAthuM ane be AMkha. evuM Ama paddhatisaranAM che. pachI kALo, goro e DipharanTa (judI) bAbata che. paNa A manuSyo AvA ja lAge ne ? keTalA leyarsanA manuSyo haze ? leyarsa (stara) keTalAM haze? cauda lAkha leyarsa che manuSyonAM. eka leyaramAM amuka vicArovALA ekatra thaI zake. thoDo thoDo to bheda hoya ja pAcho. A duniyAmAM badhA manuSyone vicArabheda hoya ja. paNa thoDuM thoDuM maLatuM AvatuM lAge tyAre e badhAMnuM eka ToLuM bheguM thAya. eno pachI eka leyara thayo. pachI bIjo sekanDa leyara pachI tharDa leyara, phortha leyara, eTale evA cauda lAkha thara thAya, tyAre A manuSyano loka kahevAya. A eka jagyAmAM zI rIte thaI zake, kaho ? koI dahADo thAya nahIM. Apane zuM pUchavuM che e kaho. praznakartA : basa, A ja pUchavAnuM hatuM ke A badhA je vicAro thAya che e vicAronuM koI sthaLe, kAMI paNa koI kaMTrola ke koI vastu bhegI thaI zake ke kema ? dAdAzrI : nA thaI zake. A je leyarsa che ne, te leyarsa pAchAM badalAtA jAya che. pAcho tharDa leyarsavALo phorthamAM Ave che. pAcho sekanDavALo tharDa leyarsamAM Ave che. ema Devalapa thatAM thatAM thatAM thatAM badhA mokSe jaI rahyA che. chevaTe nirvicAra dazA utpanna thAya che. mana hovA chatAMya nirvicAradazA ! vicAra keTalA rahevAnAM? khAlI, eka samaya pUratuM. samaya Ubho rahe, basa. samaya eTale zuM ke AMkhano nAnAmAM nAno palakAra, te enAthI nAno, paLathI ghaNo nAno, A je paLa che ne, eno nAnAmAM nAno bhAga e samaya che.. have buddhi ane manane zAstrakAroe zuM kahyuM che? sUrya-caMdrane bhedI upara gayA. eTale manane caMdranI jagyAe ghAlyuM che. enAM leyarsa badhAM bhedyAM. buddhinI jagyAe sUrya enAM leyarsa bhedyAM. sUrya ane caMdra banne leyarsa bhedIne upara jAya tyAre AtmA prApta thAya evuM che. nahIM to tyAM sudhI AtmA prApta thAya evuM nathI. dhorI rasto e che. AtmA prApta thAya eTale badho Dakho chUTI jAya. tyAM judAI nathI rahetI pachI. judAI kyAM sudhI ? buddhimAM Dakho che tyAM sudhI. bhedabuddhi che tyAM sudhI. bhedabuddhi jyAM huM A chuM, A pelA che, huM caMdubhAI chuM, eTale bIjA joDe judAI paDI ne ? praznakartA: bhedabuddhi jAya eTale Atmadarzana thayuM ne ? dAdAzrI : Atmadarzana ja thayuM. Atmadarzana enuM nAma kahevAya ke bhedabuddhi jatI rahe. abhedabuddhi utpanna thAya. pachI bheda rahe che enuM kAraNa zuM ? tyAre kahe, e to viveka che. A je jANyuM che e to poka mUkavA jevuM hatuM. matatI mastI te AnaMda AtmAto praznakartA : satsaMga to ghaNA karyA atyAra sudhImAM to ! dAdAzrI : ema ? e badhA to kevA satsaMga ? corane ghera cora gayo te ghaMTI cATIne, jIbha cATIne pAchA Ave. emAM kazuM maLe nahIM ne ? e adhUrA ne ApaNe adhUrA, te bhalIvAra zuM Ave ? te vakhate mananI mastI dekhAya. praznakartA : dareka satsaMgamAM je hoya e pote potAnuM mahatva vadhAre dekhADe che. emanI vAtomAM ApaNane ema lAge ke A barAbara dAdAzrI : nA, paNa e to buddhinI vAto ne ? buddhinI vAto eTale ApaNI buddhi ane phITa thaI jAya. hA, A barAbara che. paNa ApaNe pUchIe ke kAyamanA paramAnaMdamAM raho cho sAheba ? tyAre kahe,
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM.... 193 nA, huM ja khoLuM chuM ne paramAnaMda ! A to mastImAM rahenAruM che jagata ! eka-be kalAkanI mastI ! e mastImAM nA cAle, AnaMda joIe. mastI to utarI jatAM vAra nA lAge. praznakartA: amAre sadAnaMda joIe chIe. dAdAzrI : hA, sadAnaMda joIe, paramAnaMda joIe, saccidAnaMda joIe. Ama kema ? mastI kema cAle ? loko dharma-bhakti karIne heya.... mastImAM Ave ane mastImAM ne mastImAM hare-phare. paNa e mananI mastI ! mana khuza rahe, zAMta rahe thoDo vakhata, kalAka-be kalAka. paNa utarI jAya pachI tevo ne tevo. ane A utare nahIM enuM nAma saccidAnaMda. kAraNa ke sanAtana sukha che. saMsAramAM badhA sAMsArika jJAnanA rastA hoya ne tyAM AgaLa buddhithI cAle badho vepAra. ane emAM ApaNe jAte karavuM paDe, jJAna je batAve evuM karavuM paDe e ja bhrAMti. te sAMsArika jJAna bhrAMti vadhAranAruM che ane ahIM karavuM nA paDe. ahIM to enI meLe vijJAna ja karyA kare, vijJAna ! cetana ja hoya, emAM ahIM kazuM karavAnuM nA hoya. ahIM to samajavAnI jarUra. karI karIne to A veSa thayo. ciMtAo ne upAdhio ne mastI ! mananI mastImAM Avyo eTale khuza ! alyA paNa utarI jaze hamaNe ! bairI kahe ke tamArAmAM jarA akkala ochI che toya enI meLe mastI utarI jAya tarata ! are, InkamaTekSano kAgaLa Avyo hoya toya mananI mastI utarI jAya. nA utarI jAya ? hA, tyAra pachI evA jagatamAM rahevAno zuM artha che ? miniMgalesa che ! 194 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : kuMDalinInA badhA anubhavo thayA hoya eTale e ja Akho deDha Agraha thaI gayo hoya. dAdAzrI : e to magajamAM jAtajAtanA camakAra thAya badhA. te cittanA camatkAra che. cittanA camatkAra che. ghaNA kharA to A kuMDalinIvALA te gADIomAM maLene, te mane joIne ekadama darzana karI jAya. oLakhavAnI zakti sArI. dRSTi uparathI oLakhI jAya ane moDhAnA AnaMda parathI samajI jAya A kaMIka che. eTale pachI huM kahuM ke kyAM AgaLa kuMDalinI jAgRta karI che ? praznakartA : Igo (aham) bahu hoya. dAdAzrI : Igo vadhArIne A dazA thaI che. eTale pachI mArI pAse vidhi kare che ne, tyAre e Igo nIkaLavA mAMDe che. eTale pachI AkhuM zarIra khadabaMda, khadabada, kUdAkUda, kUdAkUda, Ama phaDa phaMDa phaDa kare. pachI e nIkaLI jAya che. tyAra pachI e halako thAya che. Igo vadhArIne A jALuM UbhuM kare che. pachI jALAmAM AnaMda mANe che ! praznakartA : A karoLiyAnA jALA jevuM ? dAdAzrI : hA. gAyaka tAtane lIdhe ja gAya ! praznakartA : Ape mane samaja pADI ke tame tAnamAM rahezo to bhagavat AnaMda cAlyo jaze. eTale meM temAMthI bodha lIdho ke dAdAjI kahe che ke have tuM tAnamAM nA rahIza. eTale enI meLe AnaMda levA lAgyo. karoLiyAnA jALA jyama ! badhuM rileTiva che. rileTiva (laukika) eTale ornAmenTala (caLakATavALuM) hoya. manane sthira kare. mahIM pragati nA thAya. mana sthira thAya eTale mANasa mastImAM Ave. mananuM sthira thavuM ane ahaMkAra mahIM bhaLavo, enuM nAma mastI. eTale mastImAM Ave eTale basa, have kaMIka che ! dAdAzrI : gAyako ane sAMbhaLanArA banne tAnamAM ja hoya, niyamathI ja sodo ja evo. hA, ko'ka AvuM cetI jAya tyAre ene emAM majA nA Ave. pachI dhaMdho choDI devo paDe. tAnane lIdhe to gAya, nahIM to gAya zAno ? ane sAMbhaLanAro tAnane lIdhe sAMbhaLe.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI avasthAo, mokSamArgamAM... 195 praznakartA : paNa dAdA, gAnAra jayAre e pramANe gAya che, ane e khyAla evo rAkhe ke huM mAtra eka vAjiMtra chuM ane gAnAra to bIjo che. dAdAzrI : koNa bIjo che ? praznakartA : AtmA, paramAtmA ! dAdAzrI : tene zuM che ? praznakartA : gAtI vakhate huM nathI gAto e pramANe rAkhe to ene bhagavat AnaMda maLe ke nA maLe ? dAdAzrI : mastI maLe, mananI mastI maLe. mastI eTale utarI jAya pAchI. eka prakArano AnaMda. ene AnaMda kahe che loko. paNa e mastI che, utarI jAya. eka tAnamasta ! eya pachI bairI, chokarAM badhuM vismRta, kazuM yAda nA Ave. eTale evo AnaMda Ave, te AnaMda kyAMthI Ave che e jANo cho ? jagata vismRti karAve evI koI paNa cIja pakaDo eTale tamane AnaMda Ave. jagatanI smRti e duHkhadAyI che. vismRta karavA mATe chabalIkAM vagADo, game temAM raho, agara to Ama avAja kADhIne gAva khUba. praznakartA H athavA to moTethI maMtra bole, dIrdhasvare. dAdAzrI : hA, maMtra bole. paNa bIjA kazAmAM raho to jagata vismRta thAya, nahIM to eka sekanDa paNa vismRta thAya nahIM. kRpALudeve kahyuM hatuM, eka kalAka vismRta jagata thAya nahIM. mane potAne na hatuM rahetuM ne ! eka kalAka vismRti thAya to bahu thaI gayuM. jagatanI vismRti, ene ame samAdhi kahIe chIe. praznakartA : gAvAno mAro anubhava kahe che ke A gAtI vakhate huM gAto ja nathI, gAnAro judo che, evI rItanA gAIe to aham raheto nathI. dAdAzrI : e goThavanAro ja aham che. A bAjIne goThavanAro ja aham che. praznakartA H hA, paNa e goThavanAra aham kharo paNa pachI ene kahIe ke tuM jA, to e jAya ? dAdAzrI : nA, tuM jA e kahenAroya ama che pAcho. jema jema UMco jAya che ne tema tema pada vadhAre bhogave che ahaMkAranuM. ahaMkArane kahe che, tuM jA ahIMthI. eTale pAchuM moTuM pada vadhAre bhogave, peluM ahaMkAranuM. kAraNa pelA ahaMkArane kADhI mUkyo tyAre e ahaMkAra kevo haze ? eTale A badhI bhagatonI ghelachAo badhI. bhagata bahu ghelA hoya. tathI sukha, matanI paravazatAmAM ! praznakartA : tyAre dAdA, jagata vismRti mATe sAdhana kayuM? dhAro ke savAranA pahoramAM dIrdhasvare moTethI maMtroccAra karAve che eTalo vakhata zAMti rahe ne ? dAdAzrI : cokkasa. praznakartA : ane tene avalaMbana to joIe ne ? dAdAzrI : ema ne ema thAya ja nahIM. eTalo vakhata zAMti thAya. bAkI A bhAI kahe che evuM ja badhA saMto kahe che, ahaMkArane kahe che, tuM jato rahe che ahIMthI. ApaNe to pUchavuM ke A koNa bole che ? pAcho ene kADhI mele. kyAM jAya pachI ? jyAM sudhI jJAna hoya nahIM tyAM sudhI huM zuddhAtmA chuM' hoya nahIM; tyAM sudhI aham karyA vagara rahe nahIM. ahIM khovAI gayo hoya, game te khUNAmAM pesI jAya. paNa e jaDyA vagara rahe che ? praznakartA : hA, paNa te vakhate evuM dhyAna rAkhe ke A zuddhAtmA bole che ?
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI avasthAo, mokSamArgamAM.... 197 dAdAzrI : paNa dhyAna rAkhanAro koNa ? e ja ahaMkAra. praznakartA : e bahAranAne kahI daIe, ke "tuM zuddhAtmA che." ane zuddhAtmAne kahIe, ke 'have tuM kArya kara.' dAdAzrI : nA, evuM nA kahevAya. 'huM zuddhAtmA chuM" e kahevAya. 'tuM zuddhAtmA' kahe to ahaMkAra Ubho rahyo. eTale ApaNe jJAna ApIe chIe ne 'huM zuddhAtmA chuM" bhAna thAya che. praznakartA : have e zuddhAtmA bole ne gAya to zuM vAMdho ? dAdAzrI : hA, zuddhAtmA bhAve je je bole teno vAMdho nathI. zuddhAtmA bhAve tame bolo teno vAMdho nathI. pachI game te gAva to ya vAMdho nathI. kAraNa e badhuM nikAlI bAbata che. praznakartA : zuddhAtmA ja gAya to ? dAdAzrI : zuddhAtmA to gAto ja nathI. A TeparekarDa gAya che. zuddhAtmA garabA gAya to A duniyA UMdhI thaI jAya. jagata mananI mastImAM che. heya mastImAM ! 'huM zuddhAtmA chuM' kahyuM tyArathI AtmAmAM. have je je bole e nikAlI bAbata. have jayAM sudhI AtmAnuM sukha nA hoya, to mANasa zA AdhAre jIvI zake ? eTale mananI mastInI jarUra che. paNa mananI mastI cAkhyA pachI mane bahu ja jhAvAdAvA kare. e mastI cAkhyA pachI mana pAchuM pajave paNa kharuM. eTale ApaNe e mananI joDe, kyAM sudhI tAbedAra rahevuM ? e ApaNane sukha karAve ane ApaNe ene avalaMbana tarIke rAkhIe, evuM kyAM sudhI rahevuM ? eTale ApaNe svataMtra thaIe to kAma cAle. paravazatAthI sukha hoya ja nahIM ne ! dhUtI eTale tAdurasta mata ! dhUnInuM mana sTebIlAIjhaDa (sthira) hoya nahIM. dhUnI mANasanuM to ThekANuM ja nA hoya. ekamAM ne ekamAM ja, eka bAju ja dhUna hoya. dhUnIne jyAM sudhI mArga maLe nahIM tyAM sudhI enI zakti veDaphAI jAya. dhUnI eTale zuM ? nAdurasta mana. jagata AkhAnuM nAdurasta che. paNa nAdurasta kahevAya nahIM. jyAre dhUnInuM to mana ja bagaDeluM che, eTale nAdurasta mana. ahIM satsaMgamAM AvatA thayA eTale kaMIka sudhayuM, durasta bhaNI jaI rahyuM che ane pachI taMdurasta thAya mana. have enuM mana taMdurasta thaze. ane pachI jJAna le to to ora ja prakAranuM mana thAya, enI vAta ja zuM pachI ! manoraMjana ke AtmaraMjana ? be prakAranAM raMjana : eka manoraMjana ane eka AtmaraMjana. jagate AtmaraMjana cAkhyuM ja nathI. badhuM manoraMjana cAkha cAkha karyu che. jyAM juo tyAM manoraMjana, manoraMjana ! manoraMjana be prakAranAM. eka adhogatimAM laI jAya evAM, A sInemA ane e badhA kusaMskAro. ane sArA saMskAravALAM manoraMjana hoya, te dharmanI vAto thatI hoya ke dhyAnanI vAto thatI hoya, e jarA UMcI gatimAM laI janArAM, sArA saMskAravALAM, paNa e manoraMjana kahevAya. manoraMjanathI mana khuza thAya paNa aMtarazAMti koI dahADo thAya nahIM, AtmaraMjana kyAreya paNa thAya nahIM. AtmaraMjana jyAM sudhI thAya nahIM tyAM sudhI AkuLatA-vyAkuLatA jAya nahIM. manoraMjanathI AkuLatA-vyAkuLatA kaMI jAya nahIM. e to jarAka AkuLa ne vyAkuLa rahyA kare. mAchalAne pANI bahAra nAkheluM hoya ne, to taraphaDyA kare, evo taraphaDATa taraphaDATa jIvamAtrane mahIM thaI rahyo hoya, Akho dahADo. nAnuM bALaka hoya teya taraphaDyA kare. ahIM AgaLa riyalanI vastu che eTale AtmaraMjana thAya. bIje badhe manoraMjana thAya, pachI jayAM jAya tyAM manoraMjana thAya. manoraMjana eTale zuM, tyAM AgaLa khuza khuza khuza thAya. Ama kUdAkUda kare, jema pANI ukaLatuM hoya tema, ane pAcho nIce utare tyAre hato tevo ne tevo ja. ahIM to badhuM cenja mArI de. Akho palaTo ja khAI jAya ! mANasano palaTo ja khAI jAya.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... 199 banne AnaMdamAM phera, apAra ! praznakartA (mahAtmA) : AtmajJAnIno AnaMda, jene AtmasAkSAtkAra thayo che teno, ane amane je duniyAmAM AnaMda maLe che, enAM karatAM AtmajJAnIno AnaMda kevo haze ? e koI divasa amArA samajamAM nathI Avato. dAdAzrI : hajI tamane samajavAmAM nathI Avato ? praznakartA : nathI Avyo eTale ja pharI pUchuM chuM. dAdAzrI : tamane khabara che ke manano AnaMda ane A tamane AtmAnA AnaMdamAM phera paDI gayo ? praznakartA H hA, e manano AnaMda je che te ane AtmAno AnaMda, be che te taddana judA che evo anubhava thAya che, ApanA jJAna ApyA pachIthI. dAdAzrI : e to eka ja dahADAmAM AnaMdanI khabara paDI jAya. kAraNa ke manano AnaMda, emAM mastI vadhe. mana vaparAya to mastI vadhe, manano upayoga thAya to, ane A manano upayoga nA thAya tyAM potAno AnaMda. praznakartA : AtmAno AnaMda svAbhAvika AnaMda hoya ? dAdAzrI : emAM manathI laI zakAya ja nahIM, tyAre AtmAno AnaMda thAya. manathI laI zakAya tyAre mastImAM hoya. eTale tamane niraMtara AtmAno AnaMda rahe che. je kaMI AnaMda raheto hoya te, AtmAno AnaMda rahe che paNa te oLakhAya nahIM ke A kyAMthI Avyo ! bIjA loko samajI jAya ke A bhAIne AtmAno AnaMda varte che. pahelAM nahoto vartato e paNa samajI jAya. kAraNa ke pahelAM moDhA para mAnasika asaro thayelI hoya ! praznakartA : phera eTalo paDe ke pahelAM nAnI moTI paristhiti je AptavANI-10 (pUrvArdha) eka vakhatamAM manane uthalapAthala karAvI detI'tI, e have samasthiti rahe che. e je samasthiti Ave ane e vadhatI jAya ene ja AtmAno AnaMda samajavo ? 200 dAdAzrI : nA, e nahIM. samasthiti e kriyA che. AnaMda to mahIM hoya ne. svAbhAvika kAraNo joIe. bAkI jagate to AnaMda joyo ja nathI. eTale mastI che. AnaMdano koI dahADo akSareya joyo nathI. AnaMda eTale nirAkuLatA hoya, heya, nirAkuLatA ! koI rAjA Ave ke bhagavAna Ave toya nirAkuLatA na chUTe. ane evo AnaMda tamane che have paNa tamane pahelAMnI Teva che, Adata che e jAya nahIM ne ! praznakartA : pahelA karatAM pharaka samajAya che. dAdAzrI : AnaMda cAkhavo joIe. praznakartA : paNa AtmajJAnIne evo AnaMda hoya ke jenuM koI varNana nA thaI zake, e zuM che ? dAdAzrI : varNana zI rIte karAya ? atyAre mane AnaMda vartato hoya, A badhAne AnaMda vartato hoya, e zI rIte varNana kare ? varNanamAM eTaluM ja kahevAya ke bhaI, ene nirAkuLatA hoya. AkhuM jagata mAnasika AnaMdavALAne jANe, AkuLatA-vyAkuLatA hoya emAM. jJAna letAM pahelAM tamane AkuLatA-vyAkuLatA dekhAyA kare. amAre AkuLatAvyAkuLatA nA dekhAya. eTale ora ja jAtanuM dekhAya. eTale kSaNe kSaNe mahIM cetave. tame bahAra bIje badho satsaMga karavA jAvane, to tamAruM mana ullAsamAM AvI jAya ane ahIM to mana nahIM, AtmA ullAsamAM AvI jAya. AtmA 'jJAnI puruSa' pAse ja jAge, nahIM to jAge nahIM. tyAM sudhI mana ja kAma karyA kare. te A mana to keTaluM kAma kare che ? lagabhaga ghaNokharo bhAga to A badhAM lokone ajAgRtimAM ja jato rahe
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM.... 201 202 AptavANI-10 (pUrvArdha) che. e Ama lAge ke jAgatAM bolato hato, paNa nA, e ughADI AMkhe nidrAmAM ja badhuM karyA kare che. e jAgato hoya to pote enI javAbadArI jANe ne ! paNa A to javAbadArInuM bhAna nathI, enuM zuM kAraNa ? nidrAmAM che. bheLaseLa kare che ne e badhuM kare che ane potAnI jAtane pAcho hoziyAra mAne che. ane bheLaseLa karatAM nA AvaDe, tene DaphoLa kahe. matatI agAdha matatazakti ! A mana zarIramAMthI bahAra nIkaLe nahIM. paNa agAdha manana kare. game te jagyAnuM manana kare. e jagyAmAM gayuM nA hoya toya manana kare che. A mana zarIramAMthI bahAra nIkaLe nahIM. mana bahAra nIkaLe to A loko pharI pesavA ja nA de. praznakartA : Ape kahyuM ke mana zarIranI bahAra nA nIkaLe, paNa e agAdha manana kare, e samajAvo. mana sImita nathI, asIma che. mana to eka leboreTarI che. e leboreTarI (prayogazALA)mAM tamAre kaMI paNa cakkaramAM paDyuM hoya tene vicAraNAmAM mUko to tamane kADhI Ape. nahIM to leboreTarI cAlyA kare, tame gUMcAva ke A kema cAlyA kare che ? cAlavA do ne ene. mana to badhA paryAya dekhADe. pragnakartA H Apa kahetA hatA ne, mana ghoDo ane ame tenA para savAra thaIe. to emAM AvAM badhAM eTale AkhA jagatanI vicAraNAmAM paNa hoya ? eTale mana kevI vicAraNAmAM hoya te vakhate ? dAdAzrI : mana khUba doDe, khUba doDe. mana to A vicAraNAmAM ApaNane UMghavA nA detuM hoya, eTale pachI ApaNe ene kahIe, "cAla, have UMghavuM ja nathI. ThaMDa, tArI joDe jAguM chuM, cAla." praznakartA : paNa mana zuM batADatuM hoya ? dAdAzrI : e badhuM jAtajAtanuM batAve. mana koI dahADoya eka vastu nA batAve. mana haMmezAM virodhAbhAsI hoya. ghaDImAM A batAve ane ghaDI pachI navI ja jAtanuM batAve. praznakartA : hamaNAM Ape kIdhuM ke ame AkhA jagatanA tamAma vicAra karI nAkhyA che. to e vicAro vakhate mananuM zuM? dAdAzrI : enI hAjarImAM ne ? enI hAjarImAM ja karI nAkhyAne? e miDiyama (mAdhyama) che ne vicAra karavAnuM. te vakhate eno guNa mAnelo. kazuM vicAra karavAmAM bAkI ja nathI rAkhyuM. AnA jevuM nahi ke A jalebI thALImAM AvI eTale khA khA karavAnuM. enA vicAra ja AvyA kare ke A jalebI zAthI thaI ne kevI rIte thaI ne mahIM zuM nAkhyuM haze ? khAMDamAM boLI eTale khAMDa mahIM pesI zI rIte gaI ? mahIM poluM hoya ne to khAMDa pesI jAya. praznakartA : pachI AtmA saMbaMdhanA, tattva saMbaMdhanA vicAra e manathI paNa karI zakAyelA ? dAdAzrI : agAdha manana kare eTale koI vAta sAMbhaLI tenI para joIe eTalAM manana karI nAkhe. praznakartA : vAta sAMbhaLI hoya che ? dAdAzrI : hA, vAta sAMbhaLI hoya ke vAMcI hoya, eTale pachI tamAre joIe eTalAM manana karI nAkhe. amerikA gayuM nA hoya to paNa amerikAnuM manana bahu moTuM karI nAkhe. praznakartA: have je vAgoLavAnI kriyA cAle che, jema A Dhora vAgoLe che, ema je vAgoLe che, emAM ne cittanI kriyAmAM zuM phera ? dAdAzrI : cittamAM vAgoLe nahIM. e badhuM ja mananuM vAgoLavuM che. mana ane cittane be bheguM karI nAkho tyAre taraMgo utpanna thAya. taraMgI kahevAya ene. mana ane citta benuM milcara thAya ne tyAre anaMga vicAro Ave, taraMga vicAro Ave. evuM tevuM badhuM thAya.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 204 mananI avasthAo, mokSamArgamAM... dAdAzrI : hA, badhuM joyeluM. vicAraNA pachI buddhinI kasoTIe caDAvI joyeluM, ke karekTa che ke nahIM te. ApaNane ko'ka kaheze, 'A tamArA mAsI sAsu thAya' eTale ApaNuM mana che te vicAraNAmAM paDe ke "mAsI sAsu" kaI rIte ? te rIta ApaNe kADhI ApIe. tyAre buddhi kasoTI mAge. sagAI batADIe ene. praznakartA : e buddhi sagAI batADe ? dAdAzrI : hA. eTale badhAnA mananuM samAdhAna karIe. ame badhAMno tALo kADhIe. tALo maLe to vAta sAcI. praznakartA : manathI vicAraNApUrvakanuM ane buddhithI pRthakkaraNa thAya, emAM zo bheda haze ? dAdAzrI : mana to vicAre phakta eTaluM ja ne ! ane buddhi nirNaya kare ke A kharuM ke khoTuM. kharekhara mAsI sAsu che ke nahi, e nirNaya karI Ape. praznakartA : e buddhinuM kAma che. tyAre darzana ane buddhi e be vacce kyAM bheda paDe che ? dAdAzrI : darzana judI vastu che. darzana eTale sUjha paDe Ama. guMcAyo hoya tyAre darzana kAma lAge. e gUMcAyo hoya tyAre AvaDe. niveDo nA Avato hoya tyAre AvaDe zuM karavuM te ? ame jeTaluM valoNuM thAya eTaluM valoveluM. chAzamAM kazuM rahevA dIdheluM nahi. Ama phaLe, matala ane ciMtata ! praznakartA : manana ane ciMtavanamAM zuM phera ? dAdAzrI : manana ane ciMtavana e banne judI vastu che. ciMtavana AptavANI-10 (pUrvArdha) cittanuM che ane manana mananuM che. benI bhUmikA ja judI che ne ! manana eTale zuM? manathI vicArI nAkhavuM. ane ciMtavana eTale zuM ? huM nAlAyaka thaI gayo, huM sAro thaI gayo, e badhuM ciMtavavuM. te tevo thaI jAya. jevo ciMtave evo thaI jAya. jevo vicAre evo nahIM, jevo ciMtave evo thAya. eTale cittanuM ciMtana ane mananuM manana. praznakartA : ciMtananuM phaLa samajAyuM, to manananuM phaLa zuM ? dAdAzrI : manana eTale zuM ? vicAravAnuM. enA para vicAraNA kara kara karavAnI. te vicAraNAthI pachI ApaNane mahIM ekAda vicAra sAro AvI jAya, te ApaNI buddhi kahe ke barobara che A. hA, tyAre ekAkAra, ekAtma thAya badhAM. buddhi eDajasTa thAya eTale ahaMkAreya eDajasTa thaI jAya. vicAraNAnuM, manananuM phaLa e Ave. eTale A badhuM vAMcelAnuM manana karIene, vicAraNA, to enuM phaLa kaMIka Ave. praznakartA : mati ane mana be eka ja vastu ke judI judI ? dAdAzrI : bahu judI. bahu phera, vicAra, vicAra, vicAra. te ghaDIe vicAronA gUMcaLAM cAlyA kare, te mana kahevAya. bIje koI ThekANe mana kahevAtuM ja nathI. e to mahIM manamAM vicAra AvyA ja karavAnA kharA, paNa dhIme dhIme pharyA kare. ane mati e to vastu ja judI che. zrutajJAna pariNAma pAme tyAre matijJAna thAya. e che mAtA paryAya ! ane mana to hakIkata che. e kaMI gamyuM nathI. tamane kevuM lAge? mana hakIkata che ke gapyuM che ? praznakartA : taraMga che. dAdAzrI : na hoya taraMga ! taraMga to mananA paryAya che. avasthA UbhI thAya, taraMgI avasthA. pelo zekhacallIno dAkhalo che ne, te enuM mana taraMgomAM AvI gayuM. taraMgI avasthAmAM hatuM. te A ghI vecI ane
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... napho karIza. emAMthI eka bakarI lAvIza. enAM be baccAM thaze. pachI Ama ne Ama, manataraMga karyA karato'to. ema karatAM karatAM paisA Avaze. pachI baI paiNI lAvIza. pachI chokarAM thaze. te chokarAM kaheze, heMDo pappA jamavA. tyAre huM nA, nA karIza. te pelo ghaDo paDI gayo. e taraMga kahevAya badhA. 205 taraMgo to ajJAnIne hoya. ajJAna che tyAM sudhI taraMga hoya. A to badhA zuM che ? ane ene ApaNI bhASAmAM zuM lakhyuM che ? lepAyamAna bhAvo. A badhA bhAvo lepAyamAna bhAvo che. lepa kare. jagatane A bhAvo lepe che. A jagata zI rIte cAle che ? lepAyamAna bhAvathI cAle che. lepAyamAna bhAvane potAnA mAne che. eTale A lepAyamAna bhAvothI huM sarvathA nirlepa ja chuM. tamane vicAra Ave jAtajAtanA. taraMgo-baraMgo badhuMya Ave paNa e badhA lepAyamAna bhAva che. nirjIva bhAvo che, sahejeya sajIva nathI. tamAma lepAyamAna bhAvothI huM sarvathA nirlepa chuM. taraMga judA, tarka judA, vitarka e mananA to eTalA badhA judA. paryAya che ke Akho saMsArasamudra bharAI jAya eTalA che. mananA paryAya hoya che. praznakartA : A tame ene pudgala kahyuM che ne ? manane pudgala kahyuM che ne ? dAdAzrI : mana kampalITa phijhikala che. praznakartA : to enA sUkSma paryAyo che badhA ? dAdAzrI : enA bahu jAtanA paryAyo hoya. koI phero taraMgamAM hoya, koI phero tarkamAM hoya. koI phero vitarkamAM hoya, koI phero vicAramAM hoya, koI phero sadvicAramAM hoya, koI phero durvicAramAM hoya, koI phero avicAra dazA utpanna thAya che. e ya mana che. e manano paryAya che. 206 tirvicArIpada, jJAtItuM ! praznakartA : mANasa 'thoTalesa' (nirvicAra) kevI rIte thaI zake ? e avasthA kevI rIte prApta thAya ? dAdAzrI : evuM che ne, 'A' UMghamAMthI jAgIe tyAre thoTalesa thavAya. AptavANI-10 (pUrvArdha) amane vicAravAnuM nA hoya. amArAmAM thiMkiMga pAvara (vicAra zakti) nA hoya ! bilakula thiMkiMga pAvara nahIM. jyAre chellI dazA, potAnI dazA Ave tyAra pachI vicArazakti tyAMthI nivRtta thaI jAya che. saMsArano eka vicAra amane hoya nahIM. amArI nirvicAra dazA hoya. vicAra nAmeya nA hoya. dharma saMbaMdhIya vicAra nA hoya ane saMsAra saMbaMdhIya vicAra nA hoya. amArI nirvicAra dazA hoya. eTale amAruM kArya zuM ? A ja badhuM kArya. jyAM jaIe tyAM pANI chAMTavAnuM. jagata para je azAMti thaI che te, emAM pANI chAMTa chAMTa karavAnuM. tirvicAra dazA zakya kharI ? praznakartA H A nirvicAra thavAnuM badhA kahe che, ke nirvicAra thAva. dAdAzrI : nirvicAra eTale zuM ? vicAra sahita AtmadazA. enuM nAma nirvicAra dazA. A lokone vicArasahita dehAdhyAsa che. eTale nirvicAra khoLe che e. paNa vicArasahita AtmadazA e ja nirvicAra. praznakartA : mANasa vicArahIna banI zake kharo ? dAdAzrI : A jJAna pAmyA eTale tame vicAravihIna to thayelA ja cho. paNa vicAromAM pAchA tame tanmayAkAra thavA doDo cho. tamane emAM mIThAza lAge che ane keTaluMka tamAre pharajiyAta karavuM paDe che. nirvicAra eTale manamAM badhI jAtanAM spaMdana thayA kare, sphUraNA thayA kare. e ajJAnIneya thAya ane jJAnIneya thAya, mana tenuM te ja. jJAnIne
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM... ochI thAya, nAnI koThI phUTe ema phUTe. pelAne khUba thAya pramANamAM, phuvArAbaMdha phUTe. phUTe ghaNuM, AvaDI moTI koThI phUTe. te enI mahIM je sphUraNA thAya, e sphUraNAne ahaMkAra, buddhi vAMce. 203 A to tyAM sarkasa AvyuM che. tyAM jovA javAnuM evuM mana batADe. e gamatI vAta Ave eTale ahIMthI vicare pachI A. koNa vicare ? ahaMkAra. ahaMkAra tyAMthI vicare. vicare eTale tyAMthI khasI ane mahIM tanmayAkAra thAya. eTale e vicAra sphUraNAmAM, manamAM jaI tanmayAkAra thAya. eTale e vicAra kahevAya. vicare to e vicAra, nahi to vicAra nathI. tame tamArI jagyAe UbhA raho ane joyA karo to e vicAra nathI. tame jJAtA-dRSTA raho to e vicAra nathI. tame vicarIne enI mahIM joDe saMsAra mAMDo to e vicAra. eTale nirvicAra thavAnI jarUra che. paNa nirvicAra eTale manamAM tanmayAkAra nahIM thavuM. manamAM je thayA kare emAM tanmayAkAra nahIM thavuM. manamAM niraMtara adhyavasAna thayA ja kare. enI mahIM tanmayAkAra thayA eTale vicAra thayA. eTale nirvicAra rahevA jevuM che. e to mana enI meLe jeTalI zakti che, eTalA pramANamAM ene spaMdana thayA ja kare ne ! jema dariyo enA taraMgomAM ramyA kare che evI rIte mana enAM taraMgomAM ramyA kare che. tirvicAra - tirAkuLa - tirAlaMba ! praznakartA : nirvicAra karavAnI ne prajJAnI sthiti, e prApta karavA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : huM tamane e ja prApta karI ApuM chuM, mArI je bhUmikA che e. te tamane mArI najIkamAM besADI daIza. pachI thoDuM kAma tamAre karI levAnuM. praznakartA : ApanI najIkamAM huM kevI rIte besI zakuM ? besI zakuM ja nahIM ne ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : paNa meM pAchaLa rAkhyA nathI. huM A eka ja DagaluM AgaLa rahuM chuM. mArI pAse cauda hajAra mANasa evA che ke je mArI joDe ne joDe ja rahe che ne huM evo AgaLa jAuM evo mANasa nathI. A badhA kahe che, 'dAdAjI, tame pahelAM mokSe jazo ?" meM kahyuM, 'nA. tamane badhAne teDIne jaIza.' mAre zI upAdhi ? huM mokSamAM ja chuM. niraMtara mokSamAM ja rahuM chuM. 208 praznakartA : je nirAkuLa hoya, e nirvicAra ne nirvikalpa hoya ja ne ? dAdAzrI : nA, e to badhuM gayuM tyAra pachI nirAkuLatA. badhuM gayA pachI nirAkuLatA. nirAkuLatA pachI nirAlaMba thAya. ApaNo mahAtmA nirAkuLa che. mATe e badhuM nirvicAra thaI gayuM. badhuM thaI gayuM. 'nirvicAra dazA, zUnya avakAza re, nirvizeSa pariNAme mokSAnaMda.' Akho kramika mArga vicAradazA rUpa che. vicAradazA e bhrAMti che. kAraNa ke AtmAnuM je darzana che ne, enI mahIM pudgala bhaLyuM eTale vicAra thAya. A nirvicAra dazA, zUnya avakAza, nirvizeSa pariNAma, mokSAnaMda niraMtara varte. jyAM kartavya nathI, vicAra nathI evuM A pada ApeluM che. ane citta paraghara choDI potAnA gharamAM Ave. praznakartA : vAraMvAra vicAra zUnyatAmAM jAya enuM zuM kAraNa ? dAdAzrI : eTale vicAro UgatA nathI pharI ? nA, to e bIja ugavA lAyaka nathI. A ApaNe dANA nAkhIe ne, temAM amuka dANA Uge ne bIjA amuka nA Uge. pANI chAMTIe, badhuMya sAdhana hoya paNa nA Uge. evA vicAra keTalAka nirvaMza thAya mahIM. e to sAruM UlaTuM, ApaNe to nirvaMza karavA ja beThA chIe ne ! praznakartA : jJAna lIdhA pachI nirvicAra dazA zarU thAya che ?
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 210 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI avasthAo, mokSamArgamAM.... dAdAzrI : elI nirvicAra dazA ja nahIM, nirvikalpI e ja nirvicAra dazA. vicaryo e vikalpa ! eTale A to hotuM ja nathI koI vakhata. A to ko'ka ja vakhata hoya. nahIM to nirvikalpI zabdaya lakhavAno rAITa nathI koIne. A to loko laI paDyA che bAvA badhA ke nirvikalpI ho gayA, nirvikalpI ho gayA. are, kyA nirvikalpI ho gayA ? karoDa avatAra thaze toya nahIM ThekANuM paDe. manano dharma ja vicAra karavAno che. te ethI karIne saMkalpavikalpa kahevAtA nathI. paNa mananA dharmane jo ApaNo dharma mAnIe ke, mane vicAra AvyA, te e saMkalpa-vikalpa kahevAya che. have e vicaryo te ghaDIe vikalpa kahevAya. tanmayAkAra thayo ke enI sAthe vikalpa, bIjo vizeSa kalpa karyo A. pote kalpasvarUpa tene badale A vikalpa karyo. vizeSa kalpa karyo. ane vicaryo nahIM ne manane joyuM e nirvikalpa. jeTalo vakhata vicaryo eTalA vikalpa. vikalpano artha samajAyo ne ? tamAre nirvikalpa thavAnuM che. tame nirvikalpI thayA eTale manamAM zuM thAya che, e adhyavasAna dekhAyA kare. basa, ene joyA karo. praznakartA : eTale joyA kare, ene ja nirvikalpI avasthA samajavI ? dAdAzrI : hA. praznakartA : nirvikalpI eTale bilakula vicArazUnyatA nahIM ? dAdAzrI : nA, vicAra to bhalene rahyA. chone rahyA. mana kUdAkUda kare. mana ekjhosTa thayA ja kare che. mana jIvavuM che ne, te A deha che tyAM sudhI mana jIvyA kare. bhagavAna mahAvIra chellI dizAmAM hatA to ya paNa emanuM mana jIvatuM ja hatuM. saMkalpa- vilpa kADhe jJAtI ! praznakartA : Ape kahyuM ke jalebI khAvAno vicAra Ave che. e ahaMkArane gamyo eTale ahaMkAra saMkalpa kare che ke Ama ja hovuM joIe ? dAdAzrI : hA, te ghaDIe saMkalpa kahevAya. praznakartA: to vikalpa kone kahevAya ? dAdAzrI : huM mAlika chuM, huM zeTha chuM e vikalpa ane mAruM che eTale saMkalpa. praznakartA : to manamAM ekalA vikalpa nathI ? dAdAzrI : manamAM kazuM che nahIM bicAruM. praznakartA : ahaMkAra ja saMkalpa-vikalpa kare che ? dAdAzrI : hA. ahaMkAra e ja saMkalpa-vikalpa kare che. te jagata AkhuM ema samaje che ke manamAM vicAra Ave che, e ja saMkalpa-vikalpa che. alyA, e na hoya ! jJAnI puruSanI pAse oLakha. UlaTAM A tArAM mA-bApa mUkI, pArakAM mA-bApane zuM kAma mA-bApa, mA-bApa karyA kare che ? te potAnAM mA-bApa rakhaDI maryA evuM thaI gayuM A. mahIM pyAlA phUTI jAya to "zuM phUTyuM ?" kaheze. pyAlA phUTI jAya to mana caMcaLa thAya ne ? praznakartA : kSaNika thAya. dAdAzrI : ane amAre to krodha-mAna-mAyA-lobhano saMpUrNa tyAga, rAga-dveSano saMpUrNa tyAga. eTale amane vicAra nA Ave koI jAtano, nirvicAra dazA. eka kalAka tame evI dazAmAM AvI to keTalI majA Ave ? amAre nirvikalpa dazA. amane vikalpaya nA Ave ne saMkalpaya
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM. 211 212 AptavANI-10 (pUrvArdha) nA Ave. pachI trIjI nirIcchaka dazA. icchA koI prakAranI nahIM. tamAre to keTalA prakAranI icchAo haze ? praznakartA : sarva prakAranI. dAdAzrI : te amuka limiTa haze ne ? amuka uMmara sudhI ja rAkhavAnI ne ? pachI to rAkhavAnI nahIM ne ? praznakartA : evuM kaMI che nahIM. 'eja' (uMmara) sAthe enI kaMI limiTa hotI ja nathI. limiTalesa che e to. dAdAzrI : to pachI ApaNe karavAnI zuM e icchAne ? jyAre ApaNAthI kazuM vaLe evuM nA hoya, UbhuMye nA thavAtuM hoya tyAre e icchAne zuM karavAnI ? praznakartA : to paNa icchA jatI nathI. dAdAzrI : icchAne kahIe, tuM jatI rahe ahIMthI. tamAre saMkalpavikalpa kADhavA che ke nathI kADhavA ? nirvikalpI thavuM che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : to tamAre A badhuM vijJAna samajavuM paDaze. praznakartA : paNa tyAre saMkalpa-vikalpa thayA kare ke A sAcuM ne A khoTuM. dAdAzrI : saMkalpa-vikalpa baMdha kare e jJAnI puruSa ne ApaNA saMkalpa-vikalpa baMdha thaI gayA ke mukti thaI gaI. saMkalpa-vikalpa tamAre baMdha karavA che ke thoDA rahevA devA che ? thoDA rahevA do ne, kAma lAgaze ? saMkalpa-vikalpa baMdha thaI jAya to tame nirvikalpa samAdhimAM raho. matatuM virodhAbhAsI vartata ! A TempararI eDajasTamenTamAM kaMTALo nathI Avato ? praznakartA : mANasanI mananI sthiti kevI che, enA upara AdhAra rAkhe che. dAdAzrI : mananI game tevI sthiti hoya, paNa mana kyAre bagaDe enuM, kahevAya nahIM ne ! game tevo mANasa hoyane, kAraNa ke manano svabhAva kevo che ? jagatanA loko enA svabhAvathI jarA ajANa che. eTale ema samaje che ke have vAMdho nahIM, mAruM mana sAruM thaI gayuM. paNa ahIM AgaLa gajavuM kApe, tyAM pachI dAna ApI de eTale manano svabhAva evo che. ghaDImAM rAkSasI thaI jAya che, ghaDImAM dayALu thaI jAya che. ghaDImAM cora thaI jAya che, ghaDImAM dAnezvarI thaI jAya che. manano svabhAva koI DijhAIna karI zake tema nathI. te DijhAInamAM Ave evI vastu nathI. tamAre tamArI meLe joyA ja karavAnuM ke zuM thaI rahyuM che. mana zuM vicAra kare che ne zuM nahIM. ghaDIkamAM mana dAna ApavAnA vicAra kare, ghaDIkamAM corI karavAnA vicAra kare, banneya virodhAbhAsI vicAra Ave, enuM nAma ja mana. 'bharatI-oTa manasAgaranI, nizcita ane vyavasthitamAM.' bharatI-oTa manasAgaranI nizcita ane vyavasthita che. hA, mana che te emAM badhI jAtano mAla nIkaLe. virodhAbhAsa svabhAvanuM che. ghaDIkamAM paiNavAno vicAra Ave, pachI rAMDavAno vicAra Ave. Ama gajavuM kApe ane tene gajavAmAMthI trIsa ja rUpiyA hAthamAM AvyA hoya, te bahAra nIkaLe ne koI patiyo dekhe ke tarata ja dasanI noTa ApI de. alyA, patiyAne ApavA hAru jokhama kheDyuM ? te manano svabhAva huM tamane kahuM chuM. pachI vIsa vadhyAne, te ghera gayo. tyAre enI bena AvI hoya, to e jANe ke ohoho, bena ghaNe dahADe AvI che, te vIsa rUpiyA bena tuM letI jA. AvuM ! eTale virodhAbhAsa hoya. tethI loka akaLAI jAya ne ! teya kAyadesara che, vyavasthitamAM. navuM kazuM nA Ave emAM.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM.... 213 214 AptavANI-10 (pUrvArdha) mAMDe mana saMsAra jaMgalamAMya ! A to ahIM beThAM hoya ne, A to sAruM che mArI rUbarUmAM beThAM, te jarAka ahIMyA mana ThekANe rahe paNa bIjI jagyAe jo kadI gayA hoya ne, bIjI sabhAmAM ke kathAmAM gayA hoya ne, to tyAM mana pAchuM gharanA vicAramAM paDeluM hoya ne e sabhAmAM beTho hoya mUo. A mANasa ja kema kahevAya ? ApaNuM mana ApaNI jagyA choDIne bIjAmAM jAya eTale mANasa ja kema kahevAya ? atyAre temanuM che mana ? kUdAkUda kare che ? atyAre chAnuM beThuM che ne ? AvuM besI rahe to sAruM paDe ne ? hA. to to pachI traNa lokanuM rAja maLyuM hoya tevuM sukha thAya ne ? praznakartA : hA, jarUra thaI jAya. dAdAzrI : ane ebsaTa (gerahAjara) nA thavuM joIe. e hAjarI, ebsaTa thAya to to khalAsa thaI gayuM. e ebsaTa thAya to ApaNane hau ebsaTa karI nAkhe. eTale 'hAjara raho' ema kahIe. manane zemAM rAkhavuM ? jo derAsaramAM nahIM rAkho to bagIcAmAM pesI jaze. bagIcAmAM nahIM rAkho to gaTaramAM pesI jaze. evo manano svabhAva che. AkhA saMsAranI mamatA naDatI nathI, ene gharanI mamatA naDe che. eka bairI ne be chokarA ne bApa, A cAra jaNanI mamatAne laIne e kaMTALe che ane te pachI himAlayamAM nAsI jAya che. ekAMta thAya to mane bhagavAna maLe. te tyAM gayA pachI zuM thAya che ke ekAMta to maLI gayuM. te pachI jhUMpaDI banAve. te jhuMpaDInI jarUra to kharI ? Avazyaka che, Avazyaka para vAMdho nA hoya. anAvazyakamAM vAMdho hoya. e jhUMpaDI banAve teno vAMdho nathI. pachI koI sAdhanAmAM bese. A che te pAcho jhUMpaDInI bahAra tulasI rope. pachI eka jaNa Ave te kahe ke bAvAjI, A tulasI joDe gulAbano choDa ropatA ho to kevuM sarasa lAge ? te kahe ke "maLaze gulAba ?" tyAre e kahe ke 'hA, lAvI ApuM." te gulAbano choDa ropyo. ane pachI sAdhanA karavA mAMDyA. e thoDA dA'DA pachI AvaDo tulasIno choDa thayo, gulAbano thayo, te khuza thayA. tulasInAM be pAna nAkhI savAramAM ukALo-bukALo pIve. pachI eka dA'Do uMdaraDo AvIne tulasI kApI nAkhI. eTale bAvAjI pAchA pajhalamAM paDyA, ye kyA huA ? tyAra horo koIka AvIne Ubho rahyo. 'bAvAjI, A to uMdaraDe kApI nAkhyuM lAge che.' 'to phIra kyA karegA ?' to kahe ke 'bilADI pALo eka.' tyAre mUA ghera cAra ghaMTa mUkI ahIM navA ghaMTa vaLagADyA. tulasIno ghaMTa, gulAbano ghaMTa, pAcho bilADIno ghaMTa. eTale ame kahIe ke ekAMta khoLazo nahi. ekAMtamAM mana badhA jAtajAtanA ghaMTa vaLagADaze. bhIDamAM ja rahejo. ekAMta to ko'ka dA'Do. jema saMDAsa javAnuM, to kAyama saMDAsamAM besI rahevAnuM ? enA jevuM ekAMta che. thoDIvAra nirAMta thAya eTalAM hAru ekAMta che. praznakartA : paNa manane kADhI nAkhavuM kevI rIte ? dAdAzrI : e nathI nIkaLe evuM. tyAM ekAMtamAM jaze ne tenI karatAM A bhIDamAM sAruM paDe. ApaNe ahIM A bhIDamAM moTA moTA kalekTaro jevA hoya che ne, te kalekTara ahIM gADImAM Ubho hoya ne tamAro paga enA paga upara paDe to e "plIjha, plIjha' bolyA karaze. A bhIDane laIne AvuM badhuM thayuM che. A vinaya kyAMthI pragaTa thaze ? bhIDamAM vinaya pragaTa thAya. bhIDamAM badhA guNa utpanna thAya. bhIDamAM pelI corIoya thAya, paNa A guNo utpanna thAya. A Devalapa thaI rahyuM che atyAre. atyAre A Devalapa thaI rahyuM che. A lokhaMDanAM bIDa gALavAnAM kArakhAnAM hoya che ne, te bIDanA AvaDA AvaDA dAgInA banAve che. pachI ene mogarA vaLagelA hoya che. Ama ene kADhavA mATe taMbalIMga berala pherave che. eTale berala kharuMne, tenI mahIM bhegA nAkhI de ane pachI IlekTrikasiTIthI cAlyuM badhuM. ghararara... ghaTara pharyA kare ne to mahIM athaDAI athaDAI athaDAIne badhA mogarA tUTI jAya. evuM A atyAre necaranuM (kudaratanuM) TebalIMga berala pharI rahyuM che. mogarA toDI nAkhe pachI bahAra kADhe, pharsTa klAsa thaze.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI avasthAo, mokSamArgamAM. 215 UMdhA vicAro besADe che, temAM ja loko ramyA kare che. e sAruM thayuM ke aMgrejonA AvyA pachI ApaNI vicAra zreNI pharI ane badhuM halAvyuM. te keLavAyelo loTa thayo. pahelAM to bhAkharIye nA thAya enI. A veDhamI thAya evo loTa keLavAyo che. have thoDA keLavanArA maLI Avene, bahu sarasa. mana zemAM eDajasTa (goThavavuM) karavuM e moTAmAM moTo savAla che ne ? mana to laI jaIene ApaNe ? A himAlayamAM mana laI gayA, te mana have eDajasTa zemAM karavuM ? kaMI mana ekAMtamAM ekAMta bhogave che koI dahADoya ? ekAMtamAMye mana kAMI pAMsaruM rahetuM haze ? vadhAremAM vadhAre dizAmAM pharatuM thAya. e to bhIDamAM chUTa thaI ke mana cagyA kare ke A lAvuM ne te lAvuM, je baMdhana che e chUTyuM ke vikalponA nAda upara caDhI jAya. Ama vikalponI paraMparA UbhI thAya. (8) aMte khoyAM, matatAM phAdhara-madhara ! dIdhuM mata prabhue ? A to lokoe kahyuM ke mane to bhagavAne ApyuM che. paNa bhagavAna nAmano upara koI hato ja nahIM. pachI ApanAro koNa ? te ApanAro hoya to pachI pAcho lenAro hoya koIka. koI ApanAroya nathI ne lenAroye nathI. je cho te tame ja cho. A mananI vAta bahAra paDI ja nathI atyAra sudhI. e ApaNe ja bahAra pADI. A to ApaNe lIdhe UbhuM thayeluM hoya to ApaNane eno nikAla karatAM AvaDe. paNa e vAta loko jANatA ja nathI. loka to badhuM, AkhuM jagata zuM kahe ke A mana bhagavAnanuM ApeluM che. are mUA, bhagavAnanuM ApeluM hoya to te kaI kaMpanImAM banAvyuM e mane kahe ? ane te badhAnuM sarakhuM hoya. paNa A juduM juduM kema ? A to ema jANe ke bhagavAna upara navaro beTho beTho ghaDato haze ! bhagavAna to evuM mana kyAMthI lAve ? A badhuM tAruM UbhuM kareluM taMtra mata kyAMthI jaLyuM ? voTa Ijha mAInDa (mana zuM che ?) hu Ijha dhI phAdhara enDa madhara
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 2 17 218 opha mAInDa ? (mananAM mAtA-pitA koNa che ?) enAM mA-bApane nA jANavAM joIe ? kono A chokaro ? kema bolatA nathI ? praznakartA : kaSAya ! dAdAzrI : bhAInI vAta kharI che paNa e gappAmAM jAya pachI tyAM, manano ema ne ema to janma thAya nahIM. ame tamane emAM rUparekhA ApIe; AkhuM tamane samajAvI nA zakIe. kAraNa ke bIjuM badhuM avarNanIya che, zabdothI varNana karI zakAya evuM nathI. eTale jeTaluM varNana karI zakAya eTaluM kahIe chIe. A mana, enAM mAbApa huM jANI gayo chuM. AnI mA koNa, eno bApa koNa ane kevI rIte A jagyuM, e huM jANuM chuM. te ema zIkhI jAya mArI pAsethI ke AnI mA koNa, bApa koNa to pachI mana janme nahIM. atyAre manane kaMTrola karavuM hoya to pachI zuM rasto ? praznakartA : zAma, dAma, daMDa, bhedathI kAbUmAM levAno prayatna karavAno. dAdAzrI : emanA kAbUmAM to ApaNe AvyA chIe. paNa manane samajAvanAra-paTAvanAra koNa ? pote ? praznakartA : aMdara beThelo. dAdAzrI : e koNa ane e kone tyAMthI lAvyo ? A selphameDa (jAte banelI) vastuo che, bhagavAne nathI karI. varlDa ja selpha proDakzana (potAnuM utpAdana) che. eTale koI bApoya ApanAra che nahIM. phAdharamadhara koNa e nahIM jANavuM joIe ? eno janma zI rIte thayo te ? mA-bApa vagara janma thAya kharo ? ema ne ema koI vastuno janma thAya nahIM. mananAM je phAdhara ane madhara che, ene jo oLakhe te bhagavAna thAya. AptavANI-10 (pUrvArdha) e to jaDe ameskita sAyanTisTote ! pachI amerikAmAM sAyanTisTone (vaijJAniko) ame kahyuM, ke 'hu Ijha dhI phAdhara enDa hu Ijha dhI madhara opha mAInDa ?" tyAre kahe che, are, evuM pUchavAnuM ja nahIM. mAInDa to bhagavAne ApeluM." meM kahyuM, 'na hoya. bhagavAna kaMI navaro che ? eNe mAInDanAM kArakhAnAM kADhyAM che ke darekane mAInDa akkeku Ape ?" eTale AvuM koI Ano karanAra nathI. manano banAvanAra koI che ja nahIM. mana kaMI bhagavAne banAvyuM nathI. bhagavAna AvuM banAve nahIM. bhagavAna banAvene, to eya kuMbhAra thaI jAta, ne eno veSa avaLo thaI paData. bhagavAna to 'A kuMbhAra' zuM karI rahyo che e joyA kare che. jJAtA-draSTA ne paramAnaMdI. mahIM beThA che ne joyA kare che. praznakartA : e sAyanTisToe pahelAM mAInDanI vAta karI ane pachI kahe che, mAInDa jevuM koI tattva ja nathI. dAdAzrI : nA, evuM to koI nA kahe. mAInDa ja nA hoya evuM kahe che ? praznakartA : e kahe che ke jene tame mane kaho cho e A zarIranuM kartavya che. dAdAzrI : paNa ene "mAInDa' zabda to bolene ! koI mana bole, koI mAInDa bole, paNa emanI bhASAno zabda to bolene ? eTale mana to mukhya vastu che. manane laIne ja jagata A ciMtA ne kakaLATamAM paDyuM che. eTale mana emanuM duzmana ja che. e mananA phAdhara-madhara koNa, kaho. e tamAre zAstramAM koI jagyAe vAMcavAmAM AveluM ? praznakartA : phAdhara-madhara ene lAge ja nahIM ne ! A to rUpaka
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! dAdAzrI : mana rUpaka che ? praznakartA : A phAdhara-madhara e rUpaka che. 219 dAdAzrI : nA. paNa mananuM janmasthAna to haze ja ne ? A duniyAmAM koI paNa cIja ajanmA nathI, eka phakta cha cIja sivAya, ITarnala (zAzvata) sivAya. bIjI badhI janme che. eTale mana-buddhi badhuM janmeluM che. meM pustakamAM lakhyuM che ke hu Ijha dhI phAdhara opha mAInDa enDa madhara opha mAInDa. e sAyanTisToe javAba Apavo paDaze, evA pAMca-dasa prazno ame kADhI rAkhyA. eka-be sAyanTisTa bhegA thayA'tA, paNa emane nA phAvyuM. e tathI mA-bApa etAM ! praznakartA : indriyomAM mana 'huM' chuM, eno phAdhara-madhara koNa hoI zake ? dAdAzrI : 'huM'no pAcho phAdhara ja hoyane. indriyonuM uparI mana thayuM. e to ema kahevAmAM Ave che ke, mana eTale indriyonuM uparI. 'huM' dareka bAbatamAM uparI, 'huM' chuM ema kahe che paNa e kharekhara pote nathI, enAM phAdhara-madhara che. phAdhara nA hoya to Ave kyAMthI ? dareka vastunAM phAdhara-madhara hoya. praznakartA H mananAM madhara ane phAdhara, buddhi ane ahaMkAra che. dAdAzrI : e rUTa kojha (mULa kAraNa) nathI, rUTakojha hovuM joIe. koNa phAdhara mUo che ? praznakartA : ApaNe pote ja. dAdAzrI : evuM nahIM. tame pote hoya to tamAruM nAma ja nA de ne, pajave ja nahIMne tamane. A che, matatAM phAdhara-madhara ! praznakartA H e kevI rIte jANavuM ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : koIne pUchavuM, koI pustakamAM phAdhara-madharanuM nAma lakheluM nathI ? 220 praznakartA : duniyAnA koI pustakamAM nathI lakhyuM, dAdA. e ApanI pAse ja che. dAdAzrI : phAdhara-madhara nA hoya to mAInDa hoya ja nahIM. phAdharamadhara che ja. koNa phAdhara che te tame jANo cho ? cA moLI Ave to 'cA moLI che' evo abhiprAya Apo ke nA Apo ? praznakartA : ApIe. dAdAzrI : e opiniyana Ijha dhI phAdhara opha mAInDa enDa leMgaveja Ijha dhI madhara opha mAInDa. (abhiprAya e mananA pitA che ane bhASA e mananI mAtA che.) je leMgavejamAM tame opiniyana Apo cho e leMgaveja madhara che ane opiniyana phAdhara che. opiniyana nA hoya to mana hoya nahIM. A duniyAmAM pahelI vakhata badhA phoDa paDyA; ekjhekTanesamAM (yathArthatAe) ! mananA phAdhara ane madhara koIne jaDyAM ja nathI. varlDa (duniyA) haze tyArathI nathI kahevAyuM. te A pahelI vakhata mAInDanA phAdhara-madhara kahevAmAM Ave che. eTale A abhiprAya Ape to mana UbhuM thaI jAya. abhiprAya ApavAnI lokone Teva hoya che ? praznakartA : hoya che. dAdAzrI : tenAthI A mana UbhuM thayeluM che, bIjuM kazuM nahIM. phAdhara-madhara cheTAM, to janme tA beTA ! atyAre ApaNe mana baMdha karavuM hoya, be-cAra avatAramAM mana baMdha karI devuM hoya, to eno rasto haze kharo ? praznakartA : koI svIca hazene, oNpha karavAnI.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 221 222 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : AkhuM jagata manane AghuMpAchuM karavA mAge che. alyA, phAdhara-madharane khoLane to AvuMpAchuM thaI zake. pachI enA madhara ne phAdharane bhegA ja thavA nA daIe, to pharI UbhuM kyAMthI thAya ? eka avatAramAM ja AvI samajaNa kare to pharI bIjA avatAramAM mana ja UbhuM thAya nahIM. mana ApaNA vazamAM rahe, evuM sAdhAraNa mana rahyA kare. bhASA e madhara che. bhASA bolavAnI, paNa abhiprAya nahIM rAkhavAno. A kharekhara gerenTeDa vAta che. jo opiniyana baMdha karI do to tamAruM mana eka-be avatAra pUratuM thoDuM, thoDuM, thoDuM thaIne be avatAramAM khalAsa thaI jaze. praznakartA : paNa mAInDa je che, e to AgaLanuM cArja kareluM e DiscArja thAya che ne ! emAM Apa je atyAre kaho cho, opiniyana ane leMgaveja, e atyAranI vAta thaI, eTale ke AvatA bhavanuM mAInDa aTakyuM? dAdAzrI : navuM mAInDa aTakyuM. je janma pAmI gayeluM che, e to phaLa ApyA vagara rahe nahIM. navuM janma pAmatuM baMdha thaI jAya, enAM phAdhara-madharane oLakhIe to. e pramANe vartana rAkhIe. phAdhara-madharane judA rAkhIe to emAM pachI chokarAno janma thAya nahIM. vAta samajavA jevI che. bahu UMDI vAta che, jhINI vAta che. praznakartA : A to Ape bahu sAyansanI vAta kahI. dAdAzrI : hA, te ja kahuM chuM ne, abhiprAya nA hoya to chokarAM hoya ja nahIM ne ! eTale abhiprAya Ijha dhI phAdhara. A sahelAmAM sahelI vAta. bAkI, mananuM koI nirAkaraNa karI zake nahIM. A varlDamAM koIe kareluMya nathI ne karI zakaze nahIM. mananuM nirAkaraNa, pahelAmAM paheluM A bahAra paDyuM che. tame kAle savAre abhiprAya bAMdhavAnA choDI do to mana baMdha thaI jAya. koI abhiprAya bAMdho ke tarata navuM mana AgaLanuM utpanna thaI jaze. basa, abhiprAya ja che. manane bahu moTI cIja gaNavAmAM AvI che, paNa e abhiprAyothI mana UbhuM thayuM che. zuM IcchAmAMthI mata nahi ? ApaNe je opiniyana ApIe chIe dareka bAbatamAM, enAthI dvandronuM sarjana thAya che ane dundronA sarjanathI mananuM sarjana thAya che. e opiniyana baMdha thayo eTale mana baMdha thaI gayuM. Apane samajamAM Ave che ? praznakartA : paNa mana icchAmAMthI nathI thatuM ? dAdAzrI : e icchA opiniyanamAMthI ja thaI che badhI. icchAno vAMdho nathI. tame jalebI khAva teno vAMdho nathI. tethI mana UbhuM thatuM nathI. tame opiniyana Apo ke "sArI che eTale mana UbhuM thAya. icchAo ane manane kazuM levAdevA nathI. praznakartA : AgaLa javAnI icchA thaI paNa 'javAze ke nahIM? e dvandra Ubho thayo ne ? dAdAzrI : e dvandra Ubho nA thavo joIe. e dvandro UbhA nA thAya teTalA mATe opiniyana baMdha karI devAnA to mana baMdha thaI jAya. mananI madhara darekanI potapotAnI leMgaveja che. madhara vagara pachI abhiprAya zI rIte Ape ? zabda vagara ? praznakartA : eTale banne bhegAM hoya to ja mAInDa thAya. dAdAzrI : tame abhiprAya ApatA baMdha thaI jAva. vagara kAmano tamAro abhiprAya Apo cho. tamAre levA nahi, devA nahi. 'A sAruM ne A khoTuM - are, paNa tamAre zuM levAdevA ? e sAruM-khoTuM e philmonuM che, sInemAnuM (prakRtino bharelo mAla) che. ApaNe to tyAM sudhI ke 'phalANA bhAI gayA te sAruM che ne A bhAI Ave to sAruM
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 223 224 AptavANI-10 (pUrvArdha) UbhuM ja karyuM nathI. opiniyana karo to mana UbhuM thAyane ! te gaye avatAre tame opiniyana karyo ja nathI ke mAMsAhAra karavAmAM sukha che ke mAMsAhAra karavo joIe. evo opiniyana karyo nathI, eTale A avatAramAM jo che kazI mananI buma, ke mAMsAhAra karo. mAMsAhAra maphatamAM maLe toya kaheze, 'nahIM, nahIM. amAruM kAma ja nahIM e, ame to jaina." eTale maphata Ape toya nA kahe. ame vaiSNava chIe, kaheze. ema A mAMsAhAra pajavato nathI to bIjuM kema pajave che ? zodhakhoLa karavI joIe. to jaDe ke nA jaDe ? javAba uparathI rIta jaDe ke nA che !' alyA, tamAre levAdevA vagara mana zuM karavA UbhuM karo cho, vagara kAmanA ? tamArI bAunDrInuM mana UbhuM karo, karavuM hoya to. A Thera Thera mana UbhuM karyuM ? tamArA mananI bAunDrI (hada) kevaDI ? moTI che ke nAnI che ? praznakartA : nAnI che. dAdAzrI : hA, te evI joIe. kevI sarasa nAnI bAunDrImAM A nirAMte rahe che ! nAnuM chAparuM, bagIcA sAthe bAMdhI temAM rahe che. ane tame to meDe, bIje mALe, trIje mALe raho cho, bagIcoya nahi. 'phalANo thayo ke nahi', temAM kazAmAM UMDA utare ja nahi. potAnI bAunDrI pUratuM ja. tyAre ja badhI giphaTa Ave ne ! ane pelA doDhaDAhyAne bhAge kazuMya nahi. praznakartA : savArathI sAMja sudhI eka vastu mATe cAra-cAra vakhata abhiprAya badale. dAdAzrI : enA karatAM to kolejanuM sarTiphikeTa sAruM ke phare nahIM ne ! ane AmanAM sarTIphikeTa pharI jAya. praznakartA : Ape bahu saraLa bhASAmAM ApyuM ke abhiprAya bAMdhazo nahIM, nahIM to mana UbhuM thaze. dAdAzrI : hA, abhiprAya ja A badhuM kAma karI rahyo che. AkhuM mana ja abhiprAyathI baMdhAyeluM che. temAM pAchA navA abhiprAyo baMdhAya che. eTale A phasAmaNa nathI nIkaLe evI. e to 'jJAnI puruSa', je pote mukta thayelAM hoyane, te ja ApaNane mukta kare. eTale game teTalAM kAraNo haze, paNa mukhya kAraNa zuM ? rUTa kojha ? tyAre kahe, abhiprAya. javAba parathI jaDe rakama ! mAMsAhAra karavAnA bhAva thAya che ? nA. zAthI ke evuM mana tame praznakartA : to jaDe. dAdAzrI : javAba uparathI, enA solyuzana (ukela) parathI rIta. eTale huM zuM kahevA mAguM chuM ke sapojha nAInTI sIksa Ijha dhI Ansara (dhAro ke 96 e javAba che). to have koI kaheze ke be rakama evI zodhI kADho ke jenA malTiplikezana (guNAkAra)thI 96 Ave. to ApaNane enI rIta jaDe ke nA jaDe ? game te be rakama joIe. amane jJAna thayAne vIsa varSa thayA. tyAre koI kaheze, "sAheba, Apane to phakta vIsa varSa ja thayAM che. pahelethI kramika mArga che, to e kramika mArga zuM khoTo che te tame akrama kADhyuM ?" tyAre meM kahyuM, 'tame mArI pAse Avone.' tyAre kahe, 'zuM rIta che tamArI ?" meM kahyuM. "sapojha haMDreDa karo, to javAba Ave ke nA Ave ?" koI kaheze, "nA, mAre ekso traNa dhAravA che." toya javAba Ave ke nA Ave ? praznakartA H Ave, dhAryA pachI Ave. dAdAzrI : to pachI AmAM kema nA Ave te ? AmAM kaMI koInA bApanuM rAja che ? Aya gaNita ja che ane eno javAba che, to bIjuM kazuM kema nA Ave te ? Apane samajAya che. A vAta ? bAkI mananuM AvuM pRthakkaraNa koIe karyuM nathI. A to akrama
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! vijJAna che, eTale jAtajAtanA pRthakkaraNa karelAM che. 225 praznakartA : koI zAstramAM paNa nathI AvyuM ? dAdAzrI : zAstramAM nahIM, koIe pRthakkaraNa karyuM ja nathI. Ama paDe graMthi ! praznakartA : opiniyana kaI rIte ? e nA samajAyuM barobara. dAdAzrI : tame kaho ke mAMsAhAra karavo sAro nathI e tamAro opiniyana gaNAya. mAMsAhAra karavo sAro che eya opiniyana kahevAya. e enAthI mahIM gAMTha paDI jAya. A mana zenuM baneluM che ? graMthionuM baneluM che. jene gujarAtI bhASAmAM kahevuM hoya to gAMThonuM baneluM kahevAya. gAMTho, e graMthi zI rIte bane che ? tame gujarAtI bhASAmAM opiniyana Apyo. eTale bhASA-gujarAtI, leMgaveja e madhara kahevAya. ane opiniyana Apyo ke A mAMsAhAra khAvo joIe, to e opiniyana Apyo eTale graMthi paDI. atyAre tame mAMsAhAra khAtA nathI, paNa opiniyana Apyo. te graMthi paDI eTale Avate bhave graMthi pAchI paripakva thaIne tamane phaLa ApavA taiyAra thaze. te ghaDIe tame kaho ke, A mAMsAhAra kema khavAya che ? ApaNAthI nA khavAya. Ama kema thAya che ?" te baMdhAya pAchAM. mana ApaNe je UbhuM karyuM hatuM, tenAthI ApaNe baMdhAyA. tamane samajAya che ? praznakartA H barAbara che. dAdAzrI : jainanAM chokarAM kolejamAM gayelAM hoya, te bIjA phrenDa sAthe phare. have hoTale jAya to mAMsAhAra na kare, paNa pelAM phrenDa mAMsAhAra kare. te bahu dahADA thAyane, eTale jainanA chokarAne manamAM ema thAya ke A karavA jevuM to che ja. paNa peluM gayA avatAre abhiprAya besI gayelo ke mAMsAhAra karavA jevo nathI. tethI atyAre khAya nahIM. paNa 'mAMsAhAra karavA jevo che' evo abhiprAya badalAyo eTale Avate bhava pAcho mAMsAhAra karavAno. evI rIte A mana 226 AptavANI-10 (pUrvArdha) baMdhAyeluM che. mAMsAhAra tame nA karatA ho, paNa tame kaho ke 'mAMsAhAra' karavo e khoTuM nathI. to e tamAruM mana thaze. eTale tame khAzo pachI. eTale tamAre eno abhiprAya nA Apavo joIe. tame dArU pItA nA hoya, paNa 'emAM dArU pIvo e kaMI guno ocho che ? emAM vAMdho zo che?" e abhiprAya Apo ke tamAruM mana baMdhAI jaze. pachI tame pItA thaI gayA. cetatA rahejo. A AkhuM jagata ATaluM badhuM iphekTiva che. ane pachI jaina thaIne pachI dArU pIe tyAre loka zuM kahe ? are, zobhe nahIM tamane. vaiSNavaneya, sAcA vaiSNavaneya zobhe nahIM, kaheze. abhiprAyathI mana UbhuM thayuM che A. bIjI enI ja badhI madhara judI judI badalAyA kare che, paNa abhiprAya e manano phAdhara ja che. mana kyAMthI utpanna thayuM e to zodhakhoLa to karavI joIene ? ane te vastu mane jaDI gaI ke jo abhiprAya ochA karavAmAM Ave, eno phAdhara jo UDI gayo, to pachI chone pachI madhara rahI, paNa chokarAM zI rIte thAya te ? abhiprAya UDI javA joIe, ke abhiprAya nahIM ApavAnA. kAraNa ke bhagavAnanI dRSTi ja pote kahe che ke dareka jIva karmane AdhIna pharyA kare che, temAM tuM zuM karavA abhiprAya Ape che ? bahu moTo, doDhaDAhyo zA mATe thAya che ? teno A mAra paDe che. doDhaDAhyA thavAnI jarUra nathI. bhUtakALa to gayo, bhaviSyakALa 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. eTale have vartamAnamAM raho. kerIo Ave te ghaDIe kerIo khAo, paNa aMdara kahevuM joIe ke Ama na hovuM ghaTe. eTale khAya chatAM slIpa nA thAya. ane abhiprAya nA badalIe to nA khAya chatAMya slIpa thayA karIe. A mana je UbhuM thayuM che te khAlI abhiprAyathI mana thayeluM che. mATe abhiprAya na rAkhazo. praznakartA : Ape vAta karIne, koI paNa jAtano abhiprAya nA rahe, to mana khalAsa thaI jAya. AnA mATe bIjo koI rasto che ?
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 22 7 228 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : nA, A sivAya bIjo rasto ja nathI. nahIM to AvuM to A UgyA ja kare pAchuM, nAkho ne Uge, nAkho ne Uge. eTale anaMta avatArathI AvuM bhaTaka bhaTaka kare che. jamavAmAM abhiprAya ! praznakartA H A AjanA navA abhiprAyane pUrvajanmanA karmanI sAthe kaMI saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : kazoya nahIM. e to A jJAna sAthe saMbaMdha che. ajJAna hoya to tame sAmAne duHkha thAya evuM karyA karo. ane tame jJAnI ho agara to vicAraka ho to sAmAne duHkha thAya evuM bolo nahIM. eTalo vicAra karI nAkhe, ke A badhA jamavAnA che ne to huM A gabAro phoDIza to badhAnuM bagaDI jaze. te phoDe nahIM eTalo vicAraka hoya. evuM che ne, ajJAnatA tyAM abhiprAya. jJAna tyAM abhiprAya nahIM. tamane A jJAna maLyuM, eTale tame 'caMdune oLakhone ? atyAre tamane oLakhAya. cheTe rahIne joI zako ke AvA hatA ? praznakartA : hA. dAdAzrI : have jamatI vakhate koI phero bolelA kharA ke kaDhI khArI thaI che ? praznakartA : atyAre ? dAdAzrI : nA, te dahADe. praznakartA : ane atyAre to dAdAnuM jJAna e tarata ja hAjara thaI jAyane, ke kaDhI kayA hisAbe AvI. dAdAzrI : ane pahelAM to akkalavALA, tarata bolI UThe, nahIM ? tamAre kemanuM che ? praznakartA : atyAre to evuM lAge che ke ahIM lamaNe lakhyuM'tuM te ja AvyuM che. dAdAzrI : tyAre tame pahelAMnA sAhebane potAnI jAtane) oLakho ke nA oLakho ? praznakartA : bahu sArI rIte. dAdAzrI : bahu sArI rIte, nahIM ? dostI kharI ? hA, have te vakhate kevA hatA ? Ama thALImAM kazuM pheraphAra thAya to ? praznakartA : jarA ukaLATa thaI jAya, vyAkuLatA AvI jAya. dAdAzrI : A jJAna to pacAsame varSe mane thayuM, paNa huM to cAlIsa varSanI uMmare huM kaDhImAM pANI reDI deto'to, khArI thAya tyAre. te hIrAbA eka phero joI gayAM. te kahe, "pANI reDyuM ? pANI reDyuM !!!" meM kahyuM, 'have nahIM re.' huM samajI jauM. cUlA upareya pANI reDIne ja moLI kare che ne ? ApaNe nIce moLI karo. are, nahIM to huM zuM karuM ? thoDo zIro paDyo hoyane mArAmAM, te gaLapaNa kazuM hoya ne te kaDhImAM coLI dauM ane moLI karI nAkhyuM. game te raste khAvAlAyaka karI nAkhyuM. pachI khAMDa-bAMDa mAMguM nahIM. eTale jANe nahIM ke A to kaDhI khArI thaI gaI. evuM kahevA-karavAnuM nahIM. kazuM mAMguMkaruM nahIM. amAre tyAM badhAne pUcho to kahe, "nA, dAdAjI bolyA nahi, koI dahADoya !" karavA boluM? bolanArA badhA che ne ! hoziyAra che ne ! pachI strIo aMdara aMdara zuM kahe, 'e kALamukhA ja che !" bIjA badhA zabdo bahu AvaDe paNa kahe nahIM. te mUA Avo to apajaza praznakartA : hA. bolelo ke kaDhI khArI thaI che. evo abhiprAya paNa Apelo. ane gamo-aNagamo vyakta karI de tarata ja ke A zuM ? dAdAzrI : eTale mAruM kahevAnuM che ke A ajJAnatAmAM abhiprAya ApI de che. atyAre tame kaho ke kaDhI khArI che, e tamAre samabhAve nikAla karavo paDe. bAkI, abhiprAya nahIM baMdhAya.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! ApaNane Ape tenA karatAM ApaNe sIdhA rahone ! pAMsarA thaI jAvane ! kaDhI khArI zenA AdhAre thaI ? tyAre kahe, AdhAranA AdhAre AvI A. eno AdhAra che. ema ne ema nathI, nirAdhAra nathI.' A to gAMDapaNa. nahIM samajaNa paDavAthI 'eNe kaDhI khArI karI' kahe. mUA, e te karatI haze AvI ? ene to so rUpiyA ApIe toya kaDhI bagADe nahIM. A kahe, paNa mArA chokarAnuM zuM thAya ?" kaMIka AdhArathI A banAvI che. bolo have, kramika mArgamAM kaDhInuM zuM thAya have ? jagatamAM samaja nathI. bolo, kramika mArgamAM zI rIte ThekANe paDe A kALamAM ? 229 praznakartA : kramika mArgamAM to e ja vicAra kare ke ene Thapako ApIe ke jethI pharI AvuM nA banAve. dAdAzrI : pharI AvuM nA banAve. eTale ApaNe ene Thapako Apavo joIe. ane Apeya kharo ane pachI manamAM kahe ke 'he kRpALudeva ! zuM thayuM A to !' kRpALudeva to zuM kare ? have kSaNe kSaNe doSo thaI rahyA che ane loko kahe che ke ame mokSanA mArga upara chIe. tuM kahe ke A kharAba che ne A sArA che. tuM opiniyana Ape eTale mana racAyuM. opiniyana nahIM Apavo. ema ne ema je je hoya te karone ! kaDhI khArI che, te nA khAvI hoya to nA khAo. paNa ApaNe opiniyana nahIM Apavo ke kaDhI khArI che. nahIM to mana UbhuM thaze, sAcavajo. eTale opiniyana nA hoya to mana baMdha thaI jAya e vAta sAcI. mata baMdhAya, pradarzita abhiprAya ! praznakartA : to abhiprAya pradarzita kare ane pradarzita nA kare, bemAM phera paDe ke nA paDe ? dAdAzrI : abhiprAya pradarzita nA kare to mana UbhuM nA thAya, AptavANI-10 (pUrvArdha) mana baMdha thaI gayuM. pradarzita kare eTale mana UbhuM thayuM, manano janma thAya. 230 praznakartA : opiniyana hoya paNa tame bolo nahIM to ? dAdAzrI : bolo nahIM to e opiniyana UDI jAya che. bolo to ja mana UbhuM thAya. kaDhI khArI che, ApaNA manamAM hoya paNa vANImAM bolo nahIM to kazuMya nahIM. bolyA ke tarata mana UbhuM thayuM, janma thayo. e vAta samajAya nahIM evI bahu jhINI vAta che. e AdhAre tame mana ochuM karI zako emeya cho. opiniyana jemAM ne temAM ! hamaNe cA AvI e moLI che, kaheze. A pAchuM 'zAkamAM mIThuM vadhAre paDyuM che.' alyA, khAne chAnomAno. nA khAvuM hoya to rahevA de. opiniyana zuM karavA Ape che ? kaDhI sArI hoya toya tamane jamavuM hoya, ThIka lAge to lyo. nA levI hoya to kaMI nahIM paNa abhiprAya nA bolavo joIe. eTale mana baMdha thaI jAya. tamane kaDhI khAvAmAM vAMdho nathI. kaDhI sArI kaho to e opiniyana. kaDhI kharAba che ema kaho toya opiniyana. ane kaDhI sArI-kharAba na kaho, ne tame khAva to mAInDano janma thato aTakyo. eTale tame koIne opiniyana ApavAno baMdha karI dezo eTale mAInDano janma thato aTakyo. samajAya evI vAta che ne ? praznakartA : bahu moTI vAta karI. ApaNe to pratikSaNe abhiprAya ApI detA hoIe chIe. dAdAzrI : tethI ja mana UbhuM thAya. eTale A amArI zodhakhoLa bahu moTI che. bahAra paDe to jagatanuM kalyANa thaI jAya. phAdhara ne madhara khoLI kADhyA. amArA abhiprAya nahIM eTale amAruM mana khalAsa thaI gayuM. have abhiprAya eTale kaMI mANasone mATe Ape che evA nahIM, paNa khAvAnI vastu mATe 'bahu sarasa che, kharAba che, abhiprAya ApavAnI zI jarUra
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 231 aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! che ? khAo-pIo, majA karo." badhuM kaMI khAvAnuM nA kahe che ? praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : zIkhaMDa pUrI, bAsuMdI-pUrI, badhuM khAo-pIo paNa abhiprAya ApavAnI jarUra nathI. A khATuM che, evuM tamAre kahevAnI zI jarUra che ? eTale ApaNe manano janma na karavo hoya to na ja karI zakIe, ane karavo hoya to karI zakIe, phAdhara-madhara jANyAM hoya to. A bhavamAM opiniyana baMdha karyA hoya to AvatA bhavamAM mana baMdha. eTale khAruM thayuM toya opiniyana nahIM. nA khAvuM hoya to nA khAvuM paNa opiniyana nahIM. gaLyuM thayuM, khUba khAvuM hoya to khAva, paNa opiniyana nahIM. nobala mANasa maLyA hoya, enI joDe badho vyavahAra karo, nobiliTIno lAbha UThAvo paNa opiniyana nahIM. A opiniyana Ijha dhI phAdhara opha mAInDa. A bahu UMDI, UMcI zodhakhoLa che. jyAre A loko ene pakaDaze tyAre samajAze. kAraNa ke atyAra sudhI mana to bhagavAnanuM ApeluM mAnatA hatA, ke mana bhagavAne ApelI vastu che, paNa evuM nathI. tene nathI jokhama ! abhiprAya Ape ne nA gamatuM hoya to jokhamadAra nathI evuM che. vAta to samajavI paDaze. jhINI vAta che A. praznakartA : gamatuM hoya ne abhiprAya nA Ape to jokhamadAra kahevAya, e vAtano jarA phoDa pADIne, dAdA ? dAdAzrI : hA, te ghaDIe bAraNuM khulyuM che ne eTale peThA vagara rahe ja nahIM ne ? game che eTale bAraNuM khUluM che. eTale e nahIM ne bIjuM pesI jaze. peThA vagara rahe nahIM. ane jene nathI gamatuM tene bAraNuM baMdha che. basa, nA gamatuM joIe. nahIM to opiniyana Ape nahIM to kazuM ja nathI. bahu ja jhINI vAta che. paNa jyAre mULa para 232 AptavANI-10 (pUrvArdha) Avazene, bahu vicArakonA hAthamAM A vAta Avaze tyAre te samajaze. ane tamane to saheje samajAya evI vAta che A. praznakartA : emane to taMtrI tarIke roja eka opiniyana Apavo ja paDe e juduM. dAdAzrI : hA, e Apavo paDe. ApaNane nA gamatuM hoya ne Apavo paDe e juduM. joyA' karavA abhiprAyone ! praznakartA : badhA mANaso potapotAnA abhiprAyo ne Agraho upara UbhA che. dAdAzrI : hA, potAno abhiprAya bAMdhelo ne Agraho, basa, enI para ja UbhA che. praznakartA : paNa e jaladI kema ogaLI jAya ? dAdAzrI : e to ogaLe. e abhiprAyonuM ja to A mana baneluM che ne mana che tyAM sudhI jAya zI rIte ? praznakartA : emAMthI chUTA kema thavAya ? dAdAzrI : chUTA ja che. e badhA abhiprAyo have joyA karavAnA. mana zuM bole che ene joyA karavAnuM. badhuM joyA ja karavAnuM che. "e" zeya che ne ApaNe "jJAtA' chIe. e jaDa che ne ApaNe cetana chIe. eTale mana abhiprAyonuM baneluM che, 'tamArA' abhiprAyonuM baneluM che. jo abhiprAyo tUTI gayA, to tamAruM mana khalAsa thaI gayuM. tamane samajAI thoDI vAta ke nA samajAI ? praznakartA : samajAyuM. dAdAzrI : gamyuM nathIne ? praznakartA : nahIM, nahIM.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 233 abhiprAya kyAre te konA para ? praznakartA (mahAtmA) : abhiprAya eTale zuM ? abhiprAya kyAre baMdhAya ? koInI upara dveSabhAva hoya e abhiprAyamAM pariName ? dAdAzrI : have sAheba zuM kahe che ? abhiprAya kyAre, ye TAIme kevA saMjogamAM baMdhAya ? praznakartA : abhiprAya sAmAnya rIte jemanA saMjogo hoya, jenA para lAgaNI hoya ke dveSa hoya enA upara ja baMdhAya. dAdAzrI : A vAkya sAcuM che. e zuM kahe che ke jenI upara rAga hoya ke dveSa hoya, to ja abhiprAya baMdhAya. A vAkya tadana pojhiTiva che. abhiprAya eTale zuM ke gamatI ne nA gamatI vastu evuM jene hoya, ene abhiprAya besI jAya. dvandva hoya tyAM abhiprAya besI jAya ane dvandva gayA eTale ApaNuM jJAna dvandvAtita che. jJAna hoya eTale abhiprAya bese nahIM. eTale meM zuM kahyuM ke abhiprAya baMdha thAya eTale mana baMdha thaI jAya baMdhAvAnuM. rAga-dveSa jAya eTale mana baMdha thaI jAya. pachI AgaLa zuM kahe che ? praznakartA : abhiprAya kyAre baMdhAya ? dAdAzrI : e rAga-dveSa hoya to ja baMdhAya. praznakartA : koInI upara dveSabhAva hoya e abhiprAyamAM pariName ? dAdAzrI : e baMdhAya ja. rAga hoya toya baMdhAya. praznakartA : abhiprAya baMdhAyo to abhiprAya bAMdhanAro je mANasa che te paNa baMdhAI gayo ne ? dAdAzrI : beu baMdhAyA. mArI upara ko'ka abhiprAya bAMdhe to huM baMdhAto nathI, paNa e baMdhAI jAya che. ajJAnIo to beu baMdhAya. paNa AptavANI-10 (pUrvArdha) huM to baMdhAu nahIMne ! mArI upara tamAre je nAkhavuM hoya te nAkho paNa huM nAkhavA taiyAra nathIne ! bhagavAna mahAvIrane mATe lokone abhiprAya hatA, paNa mahAvIra bhagavAnane koIne mATe abhiprAya nahotA. 234 DrAmeTika opiniyata ! : praznakartA H to opiniyana (abhiprAya) bAMdhavo ke nahIM ? dAdAzrI : opiniyana bAMdhIne to A dazA thaI che ApaNI. praznakartA : dareka cIjamAM ApaNo opiniyana ApIe chIe. dAdAzrI : to ethI ja A mana UbhuM rahyuM. ane opiniyana Apo to DrAmeTika (nATakIya) Apo. 'huM bhartRharI chuM' evuM tame DrAmAmAM bolo, to enI tamane asara nahIM thAya. tame cho tenI ja asara thaze. tame caMdulAla cho to tenI ja asara rahe. DrAmeTika bolavAmAM vAMdho nathI paNa tame to paddhatisara ja bolo cho. tame bolelA ke nahIM bolelA koI dahADo evuM ? praznakartA : hajI bolIe chIe. dAdAzrI : have ATaluM ja vAkya samajI rAkho. praznakartA H to DrAmeTika opiniyana bahu javalle ja ApI zakAya ? dAdAzrI : eTale jJAna lIdheluM hoya to ja ApI zake, bIjAne DrAmeTika hoya nahIM. ne pote DrAmeTika che ja nahIM. pote DrAmeTika to kyAre kahevAya ? 'huM caMdubhAI chuM' ema bolavAno adhikAra kone che, DrAmeTika tarIke bolavAno ? 'huM zuddhAtmA chuM' enI khabara che tene. jema pelAmAM bole 'huM bhartRharI chuM' paNa aMdarakhAne jANato hoya ke 'huM lakSmIcaMda chuM.' e DrAmA karI zake. mULa hovo joIe kazuMka, to bIjA nAmathI DrAmA karI zake. paNa pote bIjuM kaMI che nahIM ne pachI
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! DrAmA kemano kare ? tame kayA nAmano DrAmA karo cho ? caMdubhAInA. ane tame A bebInA DrAmA (nATaka)nA phAdharane ke sAcA phAdhara ? praznakartA H DrAmAnA. 235 dAdAzrI : hA, DrAmAnA phAdhara ! jo tuM kahI nA daIza koIne, haMa ! nahIM to loka mArI para dAvo mAMDaze. have ene zI rIte samajAya A ? meLa paDe nahIM ne ! abhiprAyatI ja bhAMjagaDa ne ! jene koI paNa jAtano abhiprAya nathI, ene mana nA hoya. A sAruM ne A khoTuM, A Ama ne A tema, phalANAbhAI sArA, ne mAratophAna, e abhiprAyothI mana baMdhAyeluM che. e abhiprAya jAya nahIMne pAchA ! have e abhiprAya atyAre navesarathI pAchA karIe to pAcho navo gUMcAro Ubho thayA kare. khAva kharA paNa abhiprAya nA karo. abhiprAya evA karo ke A nA khAvuM joIe. bAkI, abhiprAya UbhA nA karavA joIe ke A sAruM che ne A kaDavuM che. A abhiprAya UbhA thayA ke thayuM mana. A abhiprAyane laIne to vahu lAve che kharo ne pachI gamatI nathI, enuM zuM kAraNa ? tyAre kahe, eno abhiprAya. kaheze, 'barobara nathI, A bahu jADI che.' A lAvyA tyAre pAtaLI hatI, pachI jADI nA thaI jAya ? paNa pachI kaMTALyA kare, te abhiprAyane lIdhe ja. abhiprAyonuM du:kha che ne, nahIM to abhiprAya ema bAMdhyo hoya ke A pAtaLI mAMyakAMgalI karatAM to jADI hoya te sArI. to pachI bhAMjagaDa nahIM ne ! keTalAka lokone mAMyakAMgaluM mANasa gamatuM ja nathI. te A abhiprAya bAMdhyA che tenI bhAMjagaDa ne ! 236 AptavANI-10 (pUrvArdha) abhiprAyanuM mULa kAraNa ? praznakartA : eTale A vyakti sArI che, A vyakti kharAba che, evAM abhiprAya UbhA thAya che enuM kAraNa zuM che ? dAdAzrI : buddhi ne ahaMkAra. jenI buddhi Devalapa (vikAsa) thaI nathI, e gAyo-bheMso koI abhiprAya ApatI nathI. A buddhine laIne abhiprAya apAya. jene ochI buddhi eTalA ochA abhiprAya Ape. vadhu buddhi hoya to tarata abhiprAya Ape. abhiprAyanI posTaophisa ja hoya ! abhiprAya ApyA kare Akho dahADo. have abhiprAya eTale potAne ema khAtarI thaI gaI ke A Avo ja che, eTale e abhiprAya Ape. bhagavAna kahe che, e tevo nathI. abhiprAya kone kahevAya ke Aje koI paNa mANasa ApaNe tyAM corI gayo. e bIje dahADe ApaNA ghera Ave to ene cora mAnavo e abhiprAya kahevAya. abhiprAya bAMdhelo che. bhagavAna kahe che, tuM gunegAra che. zA AdhAre tuM mAne che A ? Aje karmanA udaya judI jAtanA hoya. atyAre Ave te ghaDIe enA karmanA udaya judA che, kAle karmanA udaya judI jAtanA hoya. tane samajAya che AmAM ? praznakartA : koInA mATe ApaNe opiniyana bAMdhIe to enuM rijhalTa (pariNAma) zuM Ave ? dAdAzrI : phasAmaNa ! bIjuM zuM ? ApaNe zuM levA opiniyana bAMdhavAnA ? ApaNane adhikAra zuM ? enuM phaLa phasAmaNa Ave. kharAba opiniyana bAMdhIe toye phasAmaNa ane sAro bAMdhIe toya phasAmaNa. praznakartA : opiniyana to oTomeTika (ApameLe) apAI jAya che ke ? dAdAzrI : e jAgRti rAkhe tyAre ne ? praznakartA : koI mANasane joyo, enuM vartana joyuM, eTale manamAM ne manamAM enA mATe amuka jAtano abhiprAya baMdhAya. e to manamAM
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 237 238 AptavANI-10 (pUrvArdha) ne manamAM rahe. pachI bIjI vAta e che ke e vANIthI nIkaLe ke A mANasa Avo che, tevo che, Ama che, tema che. eTale bole to graMthi baMdhAyane ? nahIM to na baMdhAyane ? dAdAzrI : nahIM to dhULadhANI thaI jAya. bole to ja graMthi baMdhAya. zabdamAM bolAya to mana baMdhAya. mArI zodhakhoLa bahu suMdara che. A keTalIya cIjo che te koIe kahI nathI, e badhI ja cIjo ame bahAra pADI che. mata baMdhAya, jJAte karIne ! kevA kevA vicAro lokone Ave che mahIM ! have vicAra e kaMI pote nathI. e to pahelAM je abhiprAya bharelA te ja nIkaLyA kare che, ke A Avo ja che. to enA tarapha evA vicAra nIkaLyA kare che, abhiprAya ja khAlI. sAco ke khoTo kazuM joyA vagara te abhiprAya nIkaLyA kare che. eTale ame zuM karIe, koInA mATe kharAba abhiprAya nIkaLene, to ame eka bAju AvuM bolIe 'bahu upakArI che, bahu upakArI che." eTale plasa-mAinasa (saravALA-bAdabAkI) thaI UDI jAya. kAraNa ke bharelo mAla ApaNo Ave che. mATe evo mAla mokalo ke pelA mAlanuM cAle nahIM kazuM ane enuM sAMbhaLIe to gAMDA thaI jaIe ApaNe. game te raste manane bAMdhavuM paDe pAchuM. nahIM to mana chUTuM thaI jAya. herAna kare, bIjuM kazuM nahIM. ApaNA jJAnane laI letuM nathI, paNa dabaDAva dabaDAva karyA kare. praznakartA (mahAtmA) : Ape kahyuM ke manane paMpALa paMpALa paNa nahIM karavAnuM ne dabAvavAnuM paNa nahIM, to zuM karavAnuM? dAdAzrI : dabAvavAnuM ApaNe nathI hotuM. ene ApaNe rIvarsamAM (pAchaLa) levAnuM. eno abhiprAya Ama hoya ke "A bahu kharAba che," to ApaNe kahevuM ke 'bahu sArA che, upakArI che." bahu sArA kahIe chatAMya nA mAne ne pharI kahe ke "kharAba che, tyAre ApaNe kahIe, 'upakArI che ApaNA." game te raste ene kAbUmAM laI zakAya. je jJAna che ne, te jJAnanA AdhAre tame manane kAbUmAM, kaMTrolamAM laI zako. je kUdAkUda karatuM hoya te baMdha thaI jAya. haMmezAM mana koI cIjathI baMdhAya evuM nathI, jJAne bAMdhyuM mana rahe, jJAna ekalAthI ja baMdhAya evuM che A. bAkI mane koI dahADo kaMTrolamAM rahI zake nahIM, e mikenikala vastu che. chatAM e jJAnathI baMdhAya evuM che. ema karatuM karatuM dahADe dahADe mana ekjhosTa thayA kare, eTale chevaTe e khalAsa thaI javAnuM. navI zakti maLatI nathI, jUnI zaktio vikharAyA kare. te mana pachI khalAsa thaI javAnuM. amAre mana khalAsa thaI gayuMne, paMdara-vIsa varSe amAre mana khalAsa thaI gayuM ! mana kaheze ke keDamAM duHkhe che tyAre kahIe, "sAruM che, paNa paga bhAMgyA nathIne." evuM bolIe ne tyAre pAchuM mana zAMta thaI jAya. ene plasa-mAinasa karavuM paDe badhuM. ApaNe jJAnavALA rahyA, eTale plasamAinasa karI ApavuM paDe. praznakartA H manane mAravAnuM nahIM, e barobara ja che. paNa manano nirodha karavAnuM kahyuM che, e jarAka samajAvazo. dAdAzrI : manane nirodha to zuM karavAnuM kahyuM che ke caMpe nA caDhavA dezo, nA samaja paDI ? ApaNI gujarAtI bhASAmAM evuM kahe che, "alyA, manane caMpe zuM karavA caDhAve che ?" "caMpe nA caDhAvazo" eTale zuM ke koI jagyAe AiskrIma khAdho to mana to pachI kaheze, A to bahu sArI cIja che.' sAruM bolyA te mana caMpe caDhyA kare. pachI hevamoranI dukAnamAM pesene, pachI pAchuM khAya. mUA, koIka dahADo khAvA jevI cIja, A khAvA jevI nathI. manane caMpe nA caDhAvIza. e
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 239 240 AptavANI-10 (pUrvArdha) tyAM nirodha karavAnuM. ema ne ema nirodha karavAnuM nathI. A badhuM bIjuM bhUta pesI nA jAya eTaluM ja. ApaNe binajarUriyAta cIjo na pesI jAya. ene mATe ja nirodha karavAnuM che. sIgareTa ko'ke jabarajastIthI pAI te ghaDIe 'sArI che' evuM na bolavuM ApaNe. sArI lAgI hoya toya ApaNe kahIe ke A to 'cIja kharAba che" evuM pAMca vakhata bolone, to e vastu nahIM aDe tamane. A vastuno, cIjano svabhAva evo che ke jo tame kharAba bolo to aDe nahIM. sArI bolo to coMTyA vagara rahe nahIM. A jaDa vastuno svabhAva che evo. e paNa ATaluM badhuM mAna rAkhe che. praznakartA : enuM paNa insalTa (apamAna) karavuM joIe. mananuM paNa apamAna karavuM joIe ke A nathI sArI. dAdAzrI : hA, tame insalTa karo. pachI khasI gayA pachI tamAre ema kahevuM ApaNane aDatuM nA hoya tyAra pachI kahevuM ke "meM Aja insalTa karyuM hatuM paNa tamArI mAphI mAguM chuM. have pharI nahIM karuM insalTa.' pharI jame karI devaDAvavuM. hA, nahIM to e dareka kleIma rAkhe che pote. - jo A pelA bhagato che ne, emanA gurue zIkhavADyuM ke bajAranI koI cIja khavAya nahIM ApaNAthI. pANI paNa nA pIvAya. jo evuM rahe che ne paNa ! ane ApaNA lokone kahyuM ke Ama badhuMya khavAya, to evuM thaI jAya. eTale tamAre nirodha karavAno eTale zuM? hitAhitanA sAdhanamAM ene nirodha rAkho. ene vahetuM nA mUko. caMpe nA caDhavA do. bAkI enI para dabANa nathI karavA jevuM. manane herAna karavA jevuM nathI. loko manane herAna karIne pachI bahu kaMTALI gayelA. e jaDa vastu che paNa chevaTe mArI nAkhaze. kAraNa ke ene dayA nA hoya, lAgaNI nA hoya. hA, mATe enI joDe cetIne cAlavuM. vicarIe to vicAra thAyane. vicarIe ja nahIM to ? eTale ApaNA jJAnamAM ApaNe zuM kahIe chIe ke mananAM zuM spaMdana thayA kare che te joyA karo. evuM ja karo cho ne, tame ? Ama matanuM samAdhAta lAvo ! praznakartA (mahAtmA): Apa kaho cho A jagatamAM baMdhAyA cho zAnAthI ? to kahe, 'bleDarsa' (gaMbhIra bhUlo) ane 'mIsTeksa' (bhUlo)thI. dAdAzrI : hA, 'bleDarsa" ane "mIsTeka'thI. bIjuM kazuM che nahIM. ApaNe hamaNe polIsavALA joDe athaDAmaNa karIne ahIM AvIe ane polIsavALo ahIM Ave eTale ApaNane thAya ke mArA mATe ja AvyA che. eTale e polIsavALAthI baMdhAyo che. koIkanA pAMcaso rUpiyA laIne AvyA hoya, pachI nA apAyA eTale ApaNe enAthI baMdhAyA. eTale bhUlothI ne bleDarsathI badhu baMdhAyuM che. 'bleDarsa' ame toDI ApIe. bhUlone toDavAnI rahI. praznakartA : hA, to bhUlone kayA svarUpe oLakhavI ? dAdAzrI : jyAM mane gUMcAya tyAM; bhUla nA hoya to mana gUMcAya nahIM, tyAM sIdhuM cAlyuM jAya. mana eka jagyAe bhamyA kare tyAre jANavuM ke A bhUla che ahIM. mana bhamyA kare, jema goLa upara mAkhI bhamyA kare che ne evuM bhamyA kare to jANavuM ke ahIM bhUla che ApaNI. evuM bhame nahIM koI dahADo ? praznakartA : hA, bhame. dAdAzrI : to e bhUla che. tyAM baMdhAyeluM che. eTale ApaNane khabara paDI jAya ke A jagyAe baMdhAyeluM che. praznakartA : to A mana gUMcAya che zAthI ? dAdAzrI : mana to gUMcAyane, "solyuzana' (ukela) nA maLe eTale. abhiprAyathI baMdhAI gayuM, enI ApaNane bhAMjagaDa nahIM, levAdevA nahIM. have abhiprAya nA karIe eTale navuM baMdhAya nahIM paNa je jUnuM baMdhAyeluM che, enuM 'solyuzana' to nA karavuM joIe ? praznakartA : e nA samajAyuM.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 241 242 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : 'solyuzana' vagara zI rIte AgaLa khase ? samAdhAna nA karavuM joIe ? praznakartA : eTale abhiprAya khaseDavA joIe evuM thayuM ? dAdAzrI : abhiprAyathI to mana baMdhAya che. praznakartA : abhiprAyathI mana baMdhAya che to e baMdhAyeluM mana chUTe zI rIte ? dAdAzrI : e mananuM 'solyuzana' thaI javuM joIe, samajaNapUrvaka, to chUTe. praznakartA : kevuM samajaNapUrvaka ? dAdAzrI : polIsavALo Avyo tyAMthI ApaNe nA samajI jaIe ke A bhUla thaI. temAM polIsavALAnuM zuM 'solyuzana' karI ApavuM ? jo, amArI bhUla thaI gaI ne have to Ama mAro kesa UMco mUkI Apa. be rUpiyA laI le eTale pachI e khoLavA nA Ave. pachI AgaLa cAlavA de. pAcho bIjI jagyAe gUMcAya. praznakartA : mananuM 'solyuzana ApatI vakhate pAcho navo abhiprAya nA paDI jAya ? dAdAzrI : nA. e to ApaNe bAMdhavA hoya to bAMdhIene ! paNe mAra khAdho eTale pharI bAMdhavAnI icchA to nA hoya. paNa bhUla thatI hoya to baMdhAI jAya. jAgRti rAkhavI joIene ! e to "homa" (sva)mAM rahIne nikAla karavAno che. praznakartA : mana vaza karavA mATe bahu suMdara rasto che, zorTakaTa. dAdAzrI : hA, nahIM to A badhuM vaza thAya nahIM. abhiprAya koIno karavAno nahIM ane thaI gayo hoya to pazcAtApa levo. ApaNuM dhAryuM nA thAya pAchuM, paNa pastAvo levo. hA, eTale bahu sAro rasto che A. paNa te lokone samajAvo muzkela che. ne ! bAkI mana vaza karavA nIkaLyA che, te to jJAnI puruSa vaza karI Ape. mana e jJAnathI baMdhAya evuM che. bAkI mana koI jagyAe baMdhAya nahIM. A abhiprAya koNa karAve che ? buddhi ! Akho dahADo Dakhala karyA ja kare. praznakartA : opiniyana buddhi Ape ? dAdAzrI : tyAre bIjuM koNa Ape ? buddhi ane ahaMkAra, be bhegA thaIne opiniyana Ape. ahaMkAra AMdhaLo che, te buddhinA kahyA pramANe cAle che. zAka tIkhuM thayuM to tIkhuM kahe ane phalANuM gaLyuM thayuM to sAruM thayuM, kahe. sAruM-khoTuM buddhi kare, e abhiprAyathI mahIM mana UbhuM thAya che. khAvAthI mana nathI thatuM. khAvA-pIvA, bhogavavAthI mana thatuM nathI. koI paNa abhiprAya nA rahe, abhiprAya khalAsa thaI gayA eTale mana khalAsa thaI gayuM. manano janma ja nA thAyane ! mana janme ja che emAMthI. A lokoe mananA phAdhara-madhara khoLyA ja nathI ane manane vaza karavA mATe prayatna kare che. alyA, manane vaza zuM karavA kare che ? enAM phAdhara-madharane khoLI kADhane. praznakartA : hA, pachI phAdhara ja nathI to mana khalAsa thaI jAya. dAdAzrI : to pachI khalAsa thaI gayuM. eTale abhiprAya nathI, tene kazIya bhAMjagaDa nathI. matanI mA ! praznakartA : aMtaHkaraNamAM mana-buddhi-citta ahaMkAra che. emAM ahaMkAra presiDanTa che, to pachI e manano bApa nA thayo kahevAya ? dAdAzrI : nA, mana kaMTALe tyAre ahaMkArane nA game. e koI koInuM presiDanTa che nahIM e loko ! hA A calaNa ja karmanAM. sahI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 243 244 AptavANI-10 (pUrvArdha) vikalpa che ? dAdAzrI : abhiprAya e igoijhamano che. vicAra e mAinDanA che ane bhASA to vANInI, spIcanI che. bhASA e spIcanI bAunDrI enI icchAnI bahAra hoya. badhA membara AvyA, pArlAmenTa bharIne sahI enI thAya. sahI nAmanI enI thAya, mananI nA thAya. e manano uparI nathI. mana to gAMThatuM ja nathI koIne. cittaneya gAMThatuM nathI. buddhineya gAMThatuM nathI. paNa jyAre pArlAmenTa bharAya tyAre voTIMga thAya, Disijhana Ave tyAra pachI cUpa thaI jAya che. pachI manathI bolAya nahIM. praznakartA : eTale buddhi enI janetA thaI kahevAyane ? dAdAzrI : buddhithI ja A jagata UbhuM thayeluM che. praznakartA : eTale mananI madhara buddhi thaIne ? dAdAzrI : nahIM, sIdhI nahIM. mananI madhara to leMgaveja che. e jo leMgaveja; zabda nA bole to ema ne ema manamAM opiniyana aMdara rahe to vAMdho nahIM. leMgaveja bolyo to mana UbhuM thAya. eTale A madhara leMgaveja che, e je bhASA jANato hoya, te bhASA enI madhara, darekanI bhASA emanI samajaNanA pramANamAM hoya. ApaNI bhASAnA je zabdo che, te ApaNA jJAnanA AdhAre che. A badhA phoDa nA paDe, to mANasa mokSe nA jAya. mokSe javA to badhA phoDa paDavA joIe. kaI leMgaveja ane kevI leMgaveja bole che, te bolI e leMgaveja. je leMgaveja (bhASA)mAM tame opiniyana Apo tyAM AgaLa mana baMdhAI jAya. e leMgavejamAM e manano janma thAya. ane te ja leMgavejamAM mana kAma karaze. bIjI leMgavejamAM mana kAma nahIM kare. darekanA mananI potapotAnI leMgaveja judI judI hoya. na bolyA, to kazuM nahi ! praznakartA : abhiprAya, bhASA ane vicAra e traNeya mananA praznakartA : pachI mana joDe bhASAnuM kanekzana to kharuM ja ne ? dAdAzrI : hA, badhuM kanekzanavALuM ja che. praznakartA : to e zuM kanekzana che ? leMgaveja ane mAinDanuM ? dAdAzrI : leMgaveja nA hota to opiniyana zI rIte bolata ? ane musalamAna che te opiniyana kaI bhASAmAM kare ? praznakartA : eTale opiniyana enI bhASAmAM thAya che. dAdAzrI : hA basa, eTaluM ja kanekzana che. je bhASAmAM opiniyana che e bhASA ane opiniyana e bethI chokaruM thAya che. bhASA nA hoya to opiniyana kema karIne karI ? praznakartA : bhASA eTale zabdarUpe kaho cho ke ? dAdAzrI : bhASA eTale leMgaveja ne opiniyana eTale A sAruM che ne A sAruM nathI. ene mATe bhASA nA joIe ? praznakartA : bhASAnA cAra prakAra zAstramAM kahyA che. dAdAzrI : A khullI vaikharI che. vaikharI hoya to ja bolAya che. A vaikharI hoya to ja opiniyana thAya che, nahIM to opiniyana jarA pAtaLo thAya. kharekhara to vaikharIne lIdhe opiniyana baMdhAya che. A moDhe bole che ne, teno opiniyana baMdhAI gayo. nahIM to aMdara je che tethI kaMI abhiprAya baMdhAI jato nathI. praznakartA : eTale je bhASA bolAya che, e mAinDanI madhara che ema ? ane jo ApaNe bolIe nahIM to.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 245 246 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : AvuM TukaDA zA mATe karo cho ? bhASA e madhara che. bhASAnA TukaDA vaikharI ne phekharI kazuM kaMI phorenavALAM samajatAM nathI. A to ahIMvALAe TukaDA bahu karyA. bahu doDhaDAhyA te enA pIsIsa karI nAkhelAM. praznakartA : nA, nA, A pIsIsanI vAta nathI. game te hoya paNa A je bole che ke A sAruM che, e moDhethI bolyo eTale e mAinDanI madhara thaI gaI. have nA bolyo hoya paNa aMdara ene ema rahyA kare ke A sAruM che to ? dAdAzrI : aMdara sAruM che ema hoya to e abhiprAyamAM jAta nahIM. paNa A bolyo ke sAruM che, eTale abhiprAya kliyara (spaSTa) thayo ne tarata mAinDa UbhuM thaI gayuM. pelo jyAre bolaze tyAre mAInDa UbhuM thaI jaze. paNa bolyo nathI to abhiprAya kliyara nA thAya. have vakhate bolyo ne abhiprAya kliyara thaI gayo, to e abhiprAya ApaNe kaTa karavA paDe. tame kerI jotAnI sAthe ja kaho ke kerI kevI sarasa che ! tenI pAchaLa ApaNe tarata ja bolavuM joIe ke bhaI, zene mATe ApaNe sarasa ne nA sarasa ? to e abhiprAya UDI gayo. praznakartA: have e moDhethI bole paNa nahIM paNa aMdara ne aMdara to ene thAya ke kerI sarasa che to ? dAdAzrI : nA, aMdaranAnI kazI bhAMjagaDa nathI. bahAra to moDhe bolyo eTale thaI rahyuM. mana UbhuM thaI jAya. praznakartA: ApaNe moTethI bolIe nahIM, paNa raste cAlatA jatA hoIe ane dArU pIvo che evuM thayA kare to ? dAdAzrI : hA, e thayA kare che te enuM zuM kAraNa che ? pAchalAM kojhijha sevana karyA che, e kojhijha bole che. ane A sthaLa bhASA bole to pachI dhULamAM dArU pragaTa thaI jAya. praznakartA : jo moDhethI nA bolIe to nA thAya ? dAdAzrI : jyAM sudhI moDhe nA kahe tyAM sudhI ThelAya. mananI A bahu jhINI vAta che. A zodhakhoLa thayelI ja nathI. ane huM sahelI bhASAmAM vAta karuM chuM tyAre tamane gamatuM nathI. praznakartA : game che paNa samajAtuM nathI. dAdAzrI : emAM zuM samajavA jevuM che te ? tame bolyA ke A kerI kharAba che eTale huM samajuM ke A Amane coMTI. jyAre huM boluM ke kerI kharAba che, to huM tarata aMdara pheravI nAkhuM ke A zA mATe kharAba ne sAruM kahevuM. to e coMTe nahIM ne UDI gayuM. praznakartA : paNa mane ema thAya che ke A kerI kharAba che, kharAba che evuM moDhe nA boluM paNa aMdara to mane thayA ja karatuM hoya tenuM zuM ? dAdAzrI : e aMdara thAya teno vAMdho nahIM. paNa moDhe bolazone to coMTaze ne aMdara game eTalI bUmAbUma karazo, paNa moDhe bolyA nahIM to aMdaranI ciMtA karavA jevI nathI. moDhe bole ke A nAlAyaka che ane A lAyaka che, to e beu coMTyuM ane aMdara nAlAyAka ne lAyaka che, hoya to coMTyuM nathI. e abhiprAya baMdhAI rahyo che. haju enuM baMdhAraNa thayuM nathI. e abhiprAya aMDara kansTrakazana (baMdhAraNanI zarUAta) che. Apane samajAyuM ne ? praznakartA : to pachI pahelI bhASA ke pahelAM vicAra ? dAdAzrI : are, sahelI dIvA jevI vAta karuM chuM ke A nAlAyaka che, ema bolavAnuM kaMI kAraNa che tamane ? koIne nAlAyaka kahevAmAM koI kAraNa kharuM ? tyAre kaheze, "nA, kaMI kAraNa nahotuM." tyAre kaMI A gamyuM hatuM? nA, A gamyuM nahotuM. pahelAM bIja nAkheluM che te A kansTrakazana thaI rahyuM che. ane bole nahIM tyAM sudhI haju trIjo mALa thayo nathI. praznakartA: to aMdara vicAra pahelAM Ave ne pachI e bolyo
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! ne ? 'e nAlAyaka che' evo je vicAra che e pahelAM Avyo ne ? dAdAzrI : nA, evuM kazuMya nahIM. vicAra nA Ave ne bole. kerI jotAMnI sAthe ja bole, ke 'kharAba che.' have evo vicAreya nA Avyo hoya. 247 praznakartA : vicAra nathI to pachI e kema bole ? dAdAzrI : nahIM, e abhiprAya che aMdara ! praznakartA : eTale eno artha evo thayo ne ke, abhiprAya pahelAMno je paDelo che, e abhiprAyanA AdhAre enuM pahelAnuM mana che. dAdAzrI : e pahelAMno paDelo, bagaDelo badho kacaro kADhI nAkho ne ! moDhe bolazo nahIM ane bolo to dhoI nAkhajo. aMdara game tevuM hoya to cho ne rahyuM, AkhI duniyAno kacaro chone rahyo, paNa moDhethI jeTalA DAgha paDe eTalA dhoI nAkhajo. eTale 'kama Tu dhI zorTakaTa.' Ama AvuM gUMcAya gUMcAya karo cho ne. e Ama thayuM ne tema thayuM, pahelAnuM ne pachInuM. ane badhAne kaMI oche mahine DilivarI thaI jAya che ? e to koIkane ja, be-pAMca TakAne oche mahine DilivarI thAya, emAM gabharAvAnI zI jarUra che ? A zorTamAM kahI dIdhuM ke ATaluM kAma zIkhajo ke abhiprAya baMdhAyo ke toDI nAkhajo. to pachI bIjI badhI javAbadArI amArI. tamane zuM A badhuM pesI gayuM che ? ughADuM dekhAya che, tene jhAlatA nathI ne nathI ughADuM tene pakaDo cho ! praznakartA : paNa paccIsavAra mahIM UbhuM thAya, te chavvIsamI vakhata bolAI ja jAya. dAdAzrI : hA, te bolAI ja jAya. eTale bolyA tene pachI ApaNe dhoI nAkhavAnuM. bolAI javAya teno savAla nathI, paNa te ApaNe dhoI nAkhavAnuM. abhiprAya ApaNane thayo ke A nAlAyaka che. te ApaNe dhoI nAkhavuM. bIjI kazI bhAMjagaDamAM utaravuM nahIM. e zIkhavADuM chuM tamane. tamArI samajamAM AvyuM ke na AvyuM ? 248 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : samajAyuM to che. dAdAzrI : to pachI AvuM UMDuM zuM karavA khotaro cho te ? A kaDhI to chAzanI hatI, chAza to dahIMnI hatI ane A dahIM to dUdhanuM hatuM. ane A dUdha to bheMsanuM hatuM ane A bheMsa to phalANAnI hatI. evuM karavAnuM kahyuM che ? dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha. dhera Ara Tu vyu poInTasa Tu solva dhIsa pajhala. vana rileTiva vyu poInTa, vana riyala vyu poInTa. DonTa go chu. e adhikAra mane che. mATe DonTa go zru, e adhikAra vagara javAya nahIM, nahIM to e guno che. ame tamane rasto batADIe chIe. te tamAre mana baMdha karavuM che ne ke bIjuM kaMI kAma che ? ke tattvajJAnI thavuM che ? thru jaIne tattvajJAnI thavuM che ? praznakartA : ame guphAnI bhUlabhUlAmaNImAM jaI AvyA, have nathI javuM. dAdAzrI : badho mAra khAdho che, have to jarAka jaMpo. A mAInDanI sarasa davA batAvuM chuM. ATalI davA jo phorenavALAne meM batAvI hoya ne ke A rIta che, to phorenavALAM kUdAkUda karI mele ne gelamAM AvI jAya ke haiM mAInDanuM solyuzana !! phorenavALAneya solyuzana A ja che ke emanI igliza leMgvejamAM bole che, eTale iMgliza leMgveja e emanI madhara che ane e je opiniyana che, te mAInDano phAdhara che. ApanI samajamAM AvyuM ? phUla, haMDreDa parasenTa ? thayuM tyAre. mAruM boleluM nakAmuM nathI gayuM. praznakartA H nA. paNa thoDI ghaNI vastu samajAI che. paNa have eka vastu evI samajAI che ke have A guphAmAM javuM nathI ane guphAnuM parIkSaNa karavuM nathI. dAdAzrI : hA, barobara che. vakhate meM tamane dabaDAvyA to tame mane dabaDAvo eTale ukela AvI jAya paNa eno ukela lAvI nAkho
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 249 250 AptavANI-10 (pUrvArdha) ne ! kAma sAthe kAma rAkho ne ! leMgaveja' to anivArya ! praznakartA : A leMgavejanuM jarA vizleSaNa karo ne ? dAdAzrI : je leMgaveja hoya te enI madhara. praznakartA : eno eka dAkhalo Apo ne ke mana A rItanuM baMdhAya. dAdAzrI : musalamAnanuM mana kevuM hoya ? tyAre kahe, muslima leMgaveja vItha abhiprAya. eTale abhiprAya upara AdhAra rAkhe che. mana to badhAM judAM judAM hoya, eTale abhiprAya judo judo hoya ne, pachI leMgaveja eka ja prakAranI. hindunuM mana kevuM hoya ? tyAre kahe, AvuM hoya. praznakartA : aMdara jyAM sudhI zabda nA Ave tyAM sudhI mana UbhuM na thAya ema kaho cho ne ? dAdAzrI : hA, zabda Ave te pAcho abhiprAyarUpe thAya tyAre mana UbhuM thAya. zabda Ave teno vAMdho nathI paNa abhiprAyarUpe nathI, to haju vAMdho nathI. praznakartA : kAraNa ke zabda hoya to ja vicAra Ave, nahIM to vicAra Ave ja nahIM. dAdAzrI : nA, nA, A zabdo che ne, te A gAyo-bheMso badhAya bole che. paNa emane abhiprAya nathI eTale emane mana UbhuM nA thAya. A zabda bole che emAM abhiprAya sahitanuM thayuM ke mana UbhuM thayuM. praznakartA: eTale eka potAnI AkhI bhASA UbhI karI dIdhI. dAdAzrI : hA. te bhASAmAM abhiprAya baMdhAyA. bAkI, gAyo-bheMso dareka potapotAnI bhASAmAM bole che. emanI bhASA judI hoya che, paNa emAM abhiprAya nathI hoto. e lokone abhiprAya nA hoya, devalokone abhiprAya nA hoya, devaloko ya bole paNa abhiprAya vagara. eTale emane mana UbhuM nA thAya. mana A loko ja UbhuM kare che, akkalanA kothaLA badhA ! gujarAtI mana kevuM hoya ? gujarAtI leMgaveja e madhara che ane abhiprAya e phAdhara che. A benuM bheguM thavAthI mana utpanna thayuM che. kAM to abhiprAya UbhA nA thAta to mana UbhuM nA thAta. kAM to abhiprAya rahe to leMgaveja nA hoya toya mana UbhuM nA thAya. paNa A leMgaveja vagara cAle evuM nathI. tyAre eno phAdhara bhego nA thavA daIe to cAle. te tame keTalAya abhiprAya ApatA hazo ? "A Avo che, A Avo che, A Avo che evo abhiprAya nathI ApatA ? opiniyana Apo cho ne ? huM e abhiprAya baMdha thaI jAyane to thaI rahyuM, mana khalAsa ! chevaTe to abhiprAya choDavAnA ja che badhA. bIjuM kazuM che ja nahIM. abhiprAyathI A mana UbhuM thayeluM che ne manathI A jaMjALa UbhI thayelI che, A badho saMsAra Ubho rahyo che. emAM kAraNa-kArya jevo phera ! praznakartA : vicAra ane abhiprAya banne eka ja vastu che ? dAdAzrI : nahIM, judAM che. abhiprAya e kojhijha che ane vicAra enuM pariNAma che. vAstavikatA e tathI abhiprAya ! praznakartA : phekTa (vAstavikatA) ane opiniyana be judA ja kahevAya ne ? dAdAzrI : juduM ja kahevAyane ! opiniyana zaMkAvALo hoya ane jemAM zaMkA nA hoya e phekTa kahevAya, vAstavikatA hoya.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 251 252 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : eTale dAdA jJAnI che e phekTa che, opiniyana nahi. dAdAzrI : phekTa che, opiniyana nathI. praznakartA : eTale phekTa ane opiniyanano Dipharansa samajavo joIe. dAdAzrI : bahu, bahu ja ! peluM vAstaviktA batAve. jJAnI eTale jJAnanuM hovApaNuM saMbhave. jJAna hoya to ja jJAnI kahevAya. ane je jJAnanuM phaLa ajJAnatA hoya, ene jJAnI kema kahevAya ? abhiprAya, jIvato ke maDadAla ? praznakartA (mahAtmA) : abhiprAya ane karmaphaLa e be vacce gALo che ke kema ? dAdAzrI : evuM che ne, abhiprAya be jAtanA. eka jagatanA mANasane che te jIvato abhiprAya. ane A jJAna pachI 'ahIM' AgaLa che te nirjIva abhiprAya. emAM kyA abhiprAyanI vAta karo cho tame ? praznakartA : jenAthI kAraNa deha baMdhAya che te. dAdAzrI : te to jIvato abhiprAya. A tame kaho ke A bhAI cIkaNA che, to e tamAro have jIvato abhiprAya nathI A. eTale tamane nukasAna nahIM kare ne emaneya nukasAna nahIM kare. paNa bIjo bahArano mANasa AvuM kahe to ene karma baMdhAze. praznakartA : abhiprAya Ape ke tarata ja bhAvamana baMdhAI jAya ? dAdAzrI : hA, abhiprAya Ape eTale bhAvamana baMdhAI gayuM. enAthI pachI dravyamana utpanna thAya, e gAMTha ja paDe. mana e graMthi che. seMga biliphathI abhiprAya ! praznakartA: A deha to paMcamahAbhUta che, emAM to kazuM che ja nahIM ane AtmA to nirALo ja che, jue ne jANe. ene kaMI levAdevA nathI. to A mana vacce kyAMthI upasthita thayuM ? dAdAzrI : e AtmA zuddha che. A badhAM pAMca tattvo che paNa tame ema mAnyuM ke 'huM caMdubhAI chuM', tyAMthI mana cAlu thayuM. 'huM caMdubhAI chuM' e roMga bilipha che, ane pachI A to bhaI Ano Ama thauM, Ano vevAI thauM, Ano mAmo thauM, Ano kAko thauM, enA para pachI abhiprAya beThAM. ane abhiprAyathI mana UbhuM thayuM che A. te 'huM koNa chuM' e bhAna thAya, rAITa bilipha bese to ukela AvI jAya. roMga biliphathI A badhuM AkhuM UbhuM thayuM che. eTale baMdhanuM kAraNa roMga bilipha che ane ukelanuM kAraNa rAITa bilipha che. bIjA bhavamAM ya joDe... praznakartA : mana svataMtra che, juduM che, jaDa che, to e zI rIte AvyuM? dAdAzrI : abhiprAya bAMdhyA eTale. abhiprAya nA bAMdhIe eTale mana UDI jAya. " A sAruM' ane 'A khoTuM' beu abhiprAya mana UbhA kare che. praznakartA : paNa mana e jaDa che ane svataMtra, juduM che ? dAdAzrI : hA, juduM che. praznakartA : to pachI bIjA avatAramAM Ave che zI rIte ? e jaDa to baLI jAya che ne pachI ? dAdAzrI : A avatAranuM ogaLI jAya. bIjA avatAranuM navuM UbhuM karyuM hoya ne pAchuM ? joDe e joIe to kharuMne ! mana vagara to gADuM ja nA cAle. praznakartA : opiniyana koNa bAMdhe che ? dAdAzrI : e je bAMdhanAro hoya te.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 253 praznakartA : to e eno phAdhara ? dAdAzrI : nA, e phAdhara na hoya. e to ekaluM eka opiniyana nathI karato, bIjAM badhA bahu kAryo kare che. A opiniyanathI mAinDa baMdhAya che. opiniyana nA kare to mAinDa baMdhAya nahIM. A karekTa vAta kahuM chuM, lakhI lo. matatAM dAdA-paradAdA koNa ? praznakartA : A opiniyana ane bhASA e banne konuM sarjana che ? dAdAzrI : igoijhamanuM sarjana che. praznakartA : e ahaMkAra konuM sarjana che ? dAdAzrI : e ahaMkAra ajJAnatAnuM sarjana che. praznakartA : e ajJAnatA konuM sarjana che ? dAdAzrI : e dabANa che. atyAre ahIM AgaLa aMdhAruM thaI jAya ne, to badhAM AMkhovALA Ama Ama kare ke ? e zAnuM sarjana che ? A lAITa baMdha thaI jAya to Ama Ama karatA hU~De ke loko ? praznakartA : hA, paNa e aMdhakArathI che. dAdAzrI : hA, ajJAnatA eTale bilakula aMdhAruM ghora. e aMdhArAmAM bicAro bhaTaka bhaTaka kare che. praznakartA : astitva konuM che ? aMdhakAranuM che ke prakAzanuM che ? dAdAzrI : aMdhakAranuM hoya tyAre prakAza nathI hoto. prakAza hoya tyAre aMdhakAra nathI hoto. A huM aMdhakAra joI zakato ja nathI. praznakartA : Apa jevA to virala vibhUtio ja hoya ke je aMdhakAra joI ja nA zake. sAmAnya lokone to AvuM hoya ja nahIMne ? AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : to zuM mAnA peTe huM janmelo nathI ? uparathI paDelo chuM kaMI ? badhA mAnA peTe janmelAne thaI zake che, inDiyana hovo joIe. phorenano nA hovo joIe. meIDa Ina InDiyA' hovo joIe. praznakartA : to dAdA, abhiprAya ane bilipha, e benI vacce zuM phera ? 254 dAdAzrI : A be sagAbhAI to nahIM, paNa pitarAIye nahIM ne kuTuMbIyeya nahIM. ekane nALa phADelI hoya ne ekanI goLa hoya to bemAM keTalo phera ? praznakartA H phera to moTo kahevAya. dAdAzrI : evuM A abhiprAya ne biliphane levAdevA nahi. praznakartA H bilipha jo hoya to biliphathI paNa mANasa baMdhAyelo hoya che ne ? dAdAzrI : A tamane 'huM zuddhAtmA chuM' e bilipha che tene ne abhiprAyane zuM levAdevA ? praznakartA : e abhiprAya nathI. dAdAzrI : to pachI enI joDe ene zuM levAdevA ? praznakartA : nAnA sTejamAMthI abhiprAya pAko thatAM bilipha thaI jAya ? dAdAzrI : nA, bene levAdevA ja nahi ne ! uttara-dakSiNa jevA ja bilipha ne abhiprAya. roMga bilipha ne rAITa bilipha, be ja jAtanI bilipha. abhiprAya to aneka jAtanA. ane teya roMga bilipha hoya to ja bese. rAITa bilipha hoya to nA bese. 'huM zuddhAtmA chuM' to abhiprAya nA hoya. praznakartA : ene pachI rAga-dveSa hoya nahIM ?
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 255 256 dAdAzrI : hoya ja nahIM. praznakartA : vastu raMge kALI hoya to e kALI che ema kahe che, paNa sArI che ke khoTI che ema nA kahe. dAdAzrI : evuM che ne ke kALI kahevAmAM vAMdho nathI. jyAM sudhI ajJAnI che, tyAM sudhI abhiprAya hoya ja. ane jJAnI hoya tene abhiprAya bese nahi. pAMca AjJA pALe, tene koI paNa jAtanI javAbadArI che ja nahIM. paNa AjJA nA pALe tene zuM thAya ? praznakartA : roMga bilipha ane abhiprAya e beno saMbaMdha zo AptavANI-10 (pUrvArdha) bahu saraLa thaI paDe che, e saheluM AvaDe che. eTaluM saraLa che ke na pUcho vAta ! praznakartA: e to UMdhuM cAlavAnuM thayuM ne ? dAdAzrI : hA, 'nAlAyaka che, badamAza che ke cora che,' badhuM kahe. abhiprAya Apyo ke javAbadArI moTI AvI. badhAmAM sAmrAjaya to kaSAyatuM ! praznakartA : A kaSAya ane abhiprAya e beno saMbaMdha zo che? dAdAzrI : sAmrAjya kaSAyanuM, abhiprAya e badhI prajA emanI. praznakartA : eTale abhiprAyanA AdhAre kaSAya UbhA thAya evuM nathI ? dAdAzrI : e rAja gayuM hoya, e kaSAyo gayA hoya to abhiprAyanI kiMmata nathI. praznakartA : eTale kaSAya vagara paNa abhiprAya hoya ? dAdAzrI : abhiprAya Ape toya kiMmata nathI pAchI. kaSAyo dUra thayA hoya, to eno abhiprAya Ape to enI kiMmata nathI. kaSAyo che tyAM sudhI abhiprAyanI javAbadArI. praznakartA : eTale kaSAyanA AdhAre abhiprAya UbhA che, e dAdAzrI : abhiprAya ne evI keTalI cIjo bhegI karo tyAre e roMga bilipha kahevAya. eTale abhiprAya e roMga biliphano eka nAnAmAM nAno bhAga che. roMga bilipha e kaMI abhiprAyano bhAga nathI. abhiprAyonI janmadAtA roMga bilipha che. praznakartA : A jJAna pachI roMga bilipha jAya che, to ya abhiprAyanuM astitva to hoya che ? dAdAzrI : hA, roMga bilipha jAya pachI abhiprAya jAya. evI eka nahi paNa ghaNI badhI cIjo kADhavAnI che, gaNI gaNIne ! paNa roMga bilipha gaI hoya, te e jAya badhAM. jenuM mULa UDI gayuM, e pachI sUkAI jAya. praznakartA : eTale badhAnuM mULa A roMga bilipha che ? dAdAzrI : hA. AkhA saMsAranuM mULa ja roMga bilipha che, dhorImULa. e roMga bilipha gaI eTale ApaNane badhI tarata oLakhANa paDI jAya. oLakhANa paDe ke jAya. jyAM sudhI oLakhANa nA paDe tyAM sudhI nA jAya. abhiprAya e nukasAna kare che evuM khabara nA paDe, samajaNa nA paDe tyAM sudhI e jAya nahIM. mANasane abhiprAya ApatAM kharuM ? dAdAzrI : nA, evuM kazuM nahIM. abhiprAya to e pote ja khyAla nA hoya ke A zuM kAma karI rahyo che te. bhUla karI rahyo che ke sAruM karI rahyo che e khyAla nA hoya, moTAM moTAM jJAnIone emane potAneya khabara nA paDe. e to ame kahIe tyAre khabara paDe ke A abhiprAyanAM AvAM jokhama che. kAraNa ke pote ja abhiprAya ApanAro, pote potAne joI zake kevI rIte ?
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 253 258 AptavANI-10 (pUrvArdha) tatvadRSTi tyAM ta abhiprAya ! praznakartA : koI mANasa abhiprAya Apato haze ? dAdAzrI : abhiprAya to ApavAno ja ne ? jyAM sudhI avasthA dRSTi che tyAM sudhI ApavAno. tattvadeSTi hoya to abhiprAya nA apAya. praznakartA : A jJAna pachI tattvadRSTi to thayelI che, chatAMya abhiprAya Ape ja che ne ? dAdAzrI : hA. praznakartA : evuM zAthI thaI jAya che ? dAdAzrI : thAya che ne badhAMne, tattvadRSTi tane ApI che paNa tuMya abhiprAya Ape. praznakartA : eTale A dRSTi hovA chatAMya abhiprAya apAya, kharuM ? praznakartA : to zuM pariNAma Ave ? dAdAzrI : khedAna medAna karI nAkhe. praznakartA: A tattvadRSTi ane abhiprAya, beu eTa e TAIma kaI rIte rahI zake ? dAdAzrI : jyAM sudhI badhI phAIlono samabhAve nikAla nA thaI jAya tyAM sudhI tattvadRSTi che te pUrNatAe prakAzatI nathI. phAIlono nikAla thaI jAya eTale tattvadarzana, tattvajJAna ane tattvacaritra badhuM bheguM thAya. atattvadarzana gayuM enuM paNa atattvajJAna ene haju jatuM nathI. tattvadarzana thavAthI atattvadarzana gayuM enuM paNa tattvajJAna thayuM nathI. atattvajJAna ene haju gayuM nathI. praznakartA : eno jarA phoDa pADo ne, atattvadarzana ane atattvajJAna vize ? dAdAzrI : atattvadarzana gayuM eTale tattvadarzana thayuM ene. praznakartA: tattvadarzanamAM zuM dekhAyuM ene ? dAdAzrI : mULa tattva 'huM A chuM' pachI badhuM ene AvI gayuM. praznakartA : evI rIte sAmAnuM paNa rahe ke bhaI, kharekhara A che. dAdAzrI : evuM AvI gayuM, paNa atattvajJAna gayuM nathI ne ! praznakartA : emAM e jJAna jAya tyAre zuM thAya ? dAdAzrI : e jJAna jAya eTale tattvajJAna thAya. praznakartA : to emAM ene zuM dekhAya ? zuM samajAya ? dAdAzrI : tattvajJAna thAya eTale cAritra hoya ja joDe. saMpUrNa thaI gayo. tattvajJAna kevaLajJAna sudhI pahoMce. praznakartA : eno dAkhalo ApI zako ? tattvadarzana che paNa dAdAzrI : hA. praznakartA : to to tattvadaSTithI jovAmAM kaMIka bhUla rahI jAya dAdAzrI : nahIM, kaSAyono abhAva thayo nathI. praznakartA : eTale kaSAyanA kAraNe abhiprAya apAya che ? dAdAzrI : hA. teya jIvatA kaSAya nahi, marelA kapAya, DiscArja kaSAya. loko kahe, 'bhaI, A to mahAna sItA jevI sati che.' toya pelo kahe, khoTI vAta, kaLiyugamAM te hoya nahIM.' te e abhiprAya eno bhayaMkara jokhama lAve. eka nAno TeTo hAthamAM ghAlIne amatho phoDIe to zuM pariNAma Ave che ? to pachI AvaDo moTo abhiprAyano boMba phoDe to ?
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 259 260 AptavANI-10 (pUrvArdha) abhiprAya ja nA hoya. kAraNa ke AjJAmAM zuM kahe che ? e kAkAno chokaro nathI, e to zuddhAtmA che. e kAkAno chokaro nikAlI phAIla che. eTale abhiprAya pharI Ape ja nahIM ne ! cora hoya ke zAhukAra hoya ! jyAM sudhI buddhi che tyAM sudhI abhiprAya che. praznakartA : Ape kaheluM ke abhiprAyathI rAga-dveSa UbhA thAya che. eTale abhiprAyane kAraNe rAga-dveSa hoya che, e beno saMbaMdha zuM ? dAdAzrI : kaSAyathI ja abhiprAya bAMdhe ne ! praznakartA : pAchuM abhiprAyathI rAga-dveSa UbhA thAya. dAdAzrI : hA. samaja paDIne ? samajAya nahIM to pharI pharI pUchajo. A kaMI jevI-tevI vAta nathI. A abajo varSonI vAta je khullI thatI nathI, te Aja khullI thAya che. mAInDane to koI dahADo koIe khulluM karyuM nathI ne ! tattvajJAnamAM pariNAma pAmyuM nathI, ene dAkhalAthI kevI rIte samajAvI zakAya ? dAdAzrI : enI pAse je jJAna hatuM AkhuM, cokhkhuM thayA sivAya e tattvadarzana prApta kare che. praznakartA : pAchaluM jJAna hatuM e haju paDyuM che. dAdAzrI : hamaNAM bahArathI Avyo ne hamaNe cha vAge ene jJAnamAM besADIe ne pachI che te tattvadarzana be ja kalAka pachI thAya che. paNa pelo mAla to teno te ja hato ne ? mAla kaMI pheraphAra ocho thaI gayo che ? have mAla kliyara karavAno, kliyaransa (cokhkho) karavAno. jenA AdhAre e cArja thayA karatuM hatuM e badhuM baMdha thayuM. have DiscArja kliyaransa karavAnuM, je mAla bharelo hato teno. praznakartA : vyavahAramAM bhUla thAya, abhiprAya apAI jAya to e abhiprAyane pAcho A darzanathI cheda uDADavAno rahyo ne ? dAdAzrI : darzananI eTalI badhI jAgRti hovI joIe ne ? A abhiprAya apAI jAya che e bhUla che evI khabara paDavI joIe ne? praznakartA : eTale haju evI mAnyatA hoya joDe ja ? to AvI badhI mAnyatA ne AvuM peluM pAchaluM jJAna, e badhuM hovA chatAM A bAjunuM darzana nirAvaraNa thaI jAya che ? dAdAzrI : thatuM jAya, thaI jAya che, ApaNe jJAna ApIe chIe tyAre. pachI AjJAmAM raho to e badhuM kazuMya nA rahe. kaMI rahe nahIM pachI. abhiprAya koI bAMdhe ja nahIM AjJAmAM rahe to, paNa AjJAmAM rahetAM nathI ne ! praznakartA : tyAM pAcho pelo prazna Ave, pAchaluM bhareluM jJAna, pAchalI mAnyatAo, e ene atyAre AjJAmAM nA rahevA de ne ? dAdAzrI : AjJAmAM rahe che, to kazuM rahe evuM nathI. ene A duniyAmAM jo tamane koI vastu para abhiprAya nA baMdhAya, to mana khalAsa thaI jAya, ekjhosTa thaI jAya. amane koI jAtano abhiprAya che nahIM. tame mane gALa bhAMDone, mane tamArA mATe koI jAtano abhiprAya ja nathI. ame tattvadRSTithI ja tamane joIe. bIjA vivekanI dRSTinI amAre kaMI jarUra nathI. tame mane gALa bhAMDo, mAro toya huM bIjI dRSTithI nA jouM. AjanuM mata, eTale gata bhavatI mAnyatA ! praznakartA : mana, jIva ane AtmA, e vize kaMI kaho. dAdAzrI : A mana che e pUrvabhavano mAnelo AtmA che. A mana e pUrvabhavanuM anusaMdhAna che ane A je jIva che, e Ajano mAnelo AtmA che. ane trIjuM AtmA, e yathArtha AtmA acaLa che. ane A mAnelo AtmA sacara che, ene jIva kahevAya. sacara eTale mikenikala AtmA. e tamAro mAnelo AtmA che, e roMga bilipha che
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 261 262 AptavANI-10 (pUrvArdha) ane rAITa biliphamAM tame acaLa cho. e acaLa, 'jJAnI puruSa' pAsethI prApta thAya. eTale tamAruM acaLapaNuM, sthirapaNuM tUTe nahIM, asthiratA UbhI nA thAya pachI. gayA avatAranI mAnyatA-jJAna, te je hatuM te A mana, atyAre A mAnyatA-jJAna che te AvatA avatAranuM mana. mana vilaya thaI gayuM eTale mukti thaI gaI. mana to bahu UMcAmAM UMcI, sArAmAM sArI vastu che. A atyAranuM tamAruM mana je che ne, te gayA avatAranuM pradarzana che. gayA avatAramAM tame zemAM zemAM hatA ne zuM zuM karatA hatA, te atyAre A bejhika poInTa tarIke aMdara che. jo vigatavAra kahuM to AvaDuM moTuM thAya. gayA avatAramAM manamAM bhAva karyA hoya ke mAMsAhAra karavA jevo che, bhale gayA avatAre karyo nA hoya, paNa A avatAramAM karyA vagara cAle nahIM. pelo bhAva karyo che mATe bIja paDyuM. atyAre vicAra dekhADe che te uparathI ApaNe samajI javAnuM ke gayA avatAramAM kevuM haze A. bAvo hato ke khAnadAna hato ke dAnezvarI hato ke nAdAra hato. e badhuM khabara paDI jAya. gayA avatAranI chabI ja che e to. paNa e bejhika che, phaMDAmenTala che, bAkI ene vivaraNa kare ne to moTuM svarUpa thAya. ane enA parathI oLakhAya ke A keTalo Devalapa thayelo che. hoya che, jo enI mahIM ApaNe tanmayAkAra thaIe to e jhADarUpe thAya che. ane tanmayAkAra nA thaIe to e bIja zekAI jAya che. bhalene jJAna nA hoya paNa tanmayAkAra nA thAya, eTale Ama ADuM juene toya e bIja zekAI jAya. gata' ane "vartamAta' jJAta-darzata mana eTale zuM? pUrvabhavano laIne Avelo taiyAra mAla. pUrvabhave je ApaNuM hatuM, ApaNuM je gayA avatAramAM hatuM, tenuM ekkekTa sabasTansa rUpe che. tyAM ApaNe jevA saMyogo joyAne, evI zraddhA beThI. A saMsAra eTale samasaraNa mArga che. te mArgamAM dravya-kSetra-kALa-bhAva badalAyA ja kare che, niraMtara ! mArga che, eTale gayA avatAramAM agiyAramAM mAIlamAM ho tame, to agiyAramA mAIlamAM tyAM raNa joyuM eTale manamAM evuM nakkI karyuM ke ekAda rUma hoya to bahu thaI gayuM ApaNe. patarAMnI haze toya cAlaze. pachI bIjuM nakkI karyuM ke kamANI thoDIka hoya to cAle, basa. ApaNo kharco nIkaLavo joIe. AvuM nakkI karyuM. ane pachI atyAre ahIM AgaLa AvyA, soLamA mAIlamAM. ahIM AgaLa pAra vagaranI dareka vastu maLe, joIe evI maLe. ahIM loka mojazokhavALAM joyAM. paNa atyAre laIne peluM Avyo che ane AjanuM A jJAna zuM kahe che ke "mojazokha karavA jevA che." paNa rUma to ene eka ja maLI. je nakkI karIne Avyo hato ne, e ja ene maLyuM. eTale ene AvuM ne AvuM kyAMthI AvyuM pAchuM ? te peluM kheMcyA kare. eTale ApaNA nakkI karelA pramANe maLe che. ane joDe joDe navuM jJAna navuM nakkI kare che. A navA jJAnane ane jUnA jJAnane gharSaNa thAya che. pahelAMnI zraddhA hatI ne AjanI zraddhAmAM, e bemAM gharSaNa thAya che. ane enuM ja nAma mananI azAMti ! AkhA jagatane, sAdhusaMnyAsI, badhAneya azAMti thAya ! gaye avatAra agiyAramA mAIlamAM hato, tyAM ene jJAna evuM | 'pUrvAtmA che zULa mana." je sthaLa mana che ne badhAnuM, te emano pUrvAtmA che. te loka pUche che ke mana zuM che ? te muA tAro pahelAno mAnelo AtmA che. tuM vAMcI le ne ke tuM pahelAM kyAM hato, ne te tAruM mana che. tenA uparathI pUrve pUrvabhava zuM hato e badhuMya khabara paDe. mana vAMcI le, to pUrvabhavamAM zuM kareluM che te ene dekhAya. mana eTale gayA avatAramAM tame zuM zuM vicAra pUryA, enA parathI mana, vicAra bIja utpanna thAya che ane e bIjarUpe atyAre
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! dRDha thaI gayuM, zraddhA evI dRDha thaI gaI ke lAMca levAya nahIM. bAramA mAIlamAM Avyo te AjubAju badhA sarkalavALA lAMca letA hoya, enAthI levI hoya to ya levAya nahIM. kAraNa ke ene agiyAramA mAIlamAM zraddhA besI gaI hatI. eTale Aje enuM A pravartana AvyuM che. zraddhA gayA avatAramAM hatI, pravartana atyAre AvyuM che. - have ghaNA kALa sudhI to ene levI ja nahotI ane emeya bolato hato ke nA bhaI, ApaNe joItIya nathI, ane lAMca levI e vAteya khoTI che. pachI enI vAIphe dasa-paMdara varSa sudhI Takora kara kara karI ke bhAIbaMdho badhAe moTA moTA baMgalA bAMdhyA ne tame to AvA ja rahyA ne Amatema, eTale enI zraddhA mahIM DagI gaI, ke "A huM khoTuM karuM chuM. mAre lAMca levI ja joIe.' have enI zraddhA pharI paNa pravartana pharatuM nathI. pravartana to enuM e ja che ke enAthI lAMca levAya nahIM. gherathI nakkI karIne gayo ke Aja lAMca laIzuM ane tyAM ophise koI ApavA Ave toya lAMca nA levAya. have pachI enA manamAM ema thAya ke huM ja nabaLo chuM. mUrakha chuM. alyA, tuM nabaLAya nathI ke mUrakheya nathI. A to tArI zraddhA je beThelI, tenuM zraddhA phaLa AvyuM che A. ane have atyAre A zraddhA tArI badalAI gaI che. tamane samajAya che A vAta, huM zuM kahevA mAguM chuM te ? agiyAramA mAIlamAM AvI zraddhA beThI hoya ane bAramA mAIlamAM navI ja jAtanuM utpanna thayuM hoya. te A mananuM saMgharSaNa enuM che badhuM ane A saMsAranAM duHkho che. ame to e jANI jaIe ke A agiyAramA mAIlanI hakIkata AvI che ane bAramA mAIlamAM juduM hoya. mana agiyAramA mAIlanuM hoya che. mana je phaLa Ape che, e agiyAramA mAIlanuM Ape che. ane je jJAna che te bAramA mAIlanuM dekhADe che ke bhaI, AvuM che. A khoTuM che. eTale A badhuM gharSaNa UbhuM thAya che. 264 AptavANI-10 (pUrvArdha) koI kaheze, 'AvI sarasa strI che chatAM Ane kema gharSaNa che ?" tyAre kahe, 'atyAranA jJAnanA hisAbe juduM lAge che, paNa A strI sarasa che evI eNe je zraddhA agiyAramA mAIlamAM besADI hatI, te Aje AvyuM che atyAre ane Aje jJAna judI jAtanuM che. ethI A gharSaNa thAya che." have A gharSaNa aTakAvavA mATe, jJAnIonA jJAna sivAya koI dahADo A gharSaNa aTakI zake nahIM. ane A saMsAra to Avo ne Avo cAlyA karaze. paNa enuM rUTakojha (mULa kAraNa) zuM e batAvuM chuM A. AnuM rUTakojha zuM che e Apane samajAyuM ? kAraNa ke jagata anAdi pravAharUpe ja che. tame karatA nathI, pravAha ja karyA kare che. A pravAhanA niyamo ja tamane kartApadamAM lAve che. ane kartApadanuM bhAna e tamAro igoijhama che. eTale bhagavAna Aje Ane zuM kahe che ? eka lAMcanA paisA le che ane manamAM nakkI kare che ke, mAre A kyAM thAya che, AvuM kyAM thAya che ? ane bIjo paisA nathI leto chatAM levAnA bhAva che, tene bhagavAna pakaDe che. yu Ara risponsibala (tame javAbadAra cho). hA, A cora thavAno che. A saMsAra vadhAraze. praznakartA : ane pelo chUTI rahyo che. dAdAzrI : hA, e chUTI rahyo che. eTale kudaratane ghera nyAya judI jAtano che. A jevuM lokone dekhAya che evuM nathI. Apane samajamAM Ave che e vAta ? mata che gata bhavatI "samarI' ! mana, buddhi, citta, ahaMkAra e je aMtaHkaraNa che ne, e gayA avatAranI AkhI lAIphanuM Aje phaLa ApI rahyuM che. gayA avatAre tame zuM hatA, te ja Aje phaLa ApI rahyuM che. ane AjanA avatAranuM jJAna tamArAmAM 'Diphara' thAya che (juduM paDe che) ! gayA avatAranI zraddhA
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMte khoLyAM, mananAM phAdhara-madhara ! 265 266 AptavANI-10 (pUrvArdha) judI beThelI. jevI zraddhA beThelI hatI tevuM jJAna thayuM hatuM ne A avatAramAM Aje vartana gayA avatAranI zraddhA ne jJAna pramANe thaI rahyuM che ne AjanuM jJAna ApaNane navuM maLyuM che, te e benI vacce jhaghaDA cAlyA kare che. keTalAka mANasa mane kahe che, "baLyuM, A corI karAtI haze ? paNa mane corInA ja vicAra Ave che.' mecakkara, e sTezana para hato. jJAna-darzana je bharelA che, te ja mAla nIkaLe che atyAre. badhI bahu jAtanI aTakaNo paDelI hoya che, ne ApaNe paNa samajIe ke A aTakaNo paDelI che. A badhuM kone kAmanuM che ke jene Agalo avatAra cItaravo hoya to te, zemAM zemAM abhiprAya rahe che ne zemAM zemAM nathI raheto, tenA parathI e badhuM kADhI zake. paNa ApaNe to Agalo avatAra cItaravo ja nathI ne ke ApaNo Agalo avatAra kevo hato ? eTale A mana tamArA potAnA opiniyana ja che. je je opiniyana tame DisAiDa (nakkI) karyA enuM ja mana baneluM che. ane te pharInA (AvatA) janme tamArA opiniyana judA haze, tyAre mana pelAM pAchalA opiniyana batAvyA karaze. eTale tamAre athaDAmaNa cAlyA karaze, rAta-dahADoya ! mana to e kaMI navI vastu nathI. A bhavamAM janmyA pachInI vastu nathI e. mana gayA avatAranI AkhI tamArI hIsTarI (itihAsa) che, te samarI (upasaMhAra) che pAchI. ekalI hIsTarI nahIM, samarI paNa che. have enA uparathI navuM mana utpanna thaI rahyuM che pAchuM. eTale jUnuM DiscArja thayA kare che ne navuM cArja thayA kare che. saMgharSa e be mata vacce ! jUnI zraddhA pramANe vartana che ane AjanI zraddhA pramANe vartana thatuM nathI. tenuM A saMgharSaNa che badhuM. A saMgharSaNa cAlyA ja kare che. have A saMgharSaNa aTake nahIM tyAM sudhI zuM karavuM ? jyAM sudhI mana vaza thAya nahIM tyAM sudhI A saMgharSaNa aTake nahIM. mana vaza kyAre thAya ? jJAnIno pholoarsa thAya. jenuM mana vaza thayeluM che, teno pholoarsa thAya tyAre mana vaza thAya. eTale A saMgharSaNa cAlyA ja karavAnuM. tyAre eNe te saMgharSaNanA kALamAM zuM karavuM joIe ? jJAnIne to badhA maLe nahIM. jJAnIne e badhA kyAMthI bhegA thAya ? to bIjA lokoe zuM karavuM joIe ? upAya to karavo joIene ? tyAM manane DAIvarTa (vALI levuM) karavuM joIe, manane DAIvarjhana roDa ApI devo joIe. ne jyAM muzkelI vagara che tyAM to mana cAlyA kare. be mana, eka peluM jUnuM mana ane A (atyAranuM) bhAva mana. to e bhAva manane rasto ApIe eTale rAge paDyuM. pachI e koI jAtano kakaLATa nA kare. junI zraddhA ne AjanI zraddhA, Aje je jJAna prApta thayuM che tenAthI je zraddhA beThI che ane pelI jUnI zraddhA beThelI che, to have
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : A prazna mukhya vastu kahevAya. e tamane Ave che ke bIjA koIne Ave che, e tamane khabara nathI ne ? eTale tamane ema lAge che ke mane vicAra Ave che. A na gamatA vicAra tamane potAne Ave che ke bIjA koIne Ave che ? evuM che, vicAravuM e manano dharma che. sArA vicAra karavA ke khoTA vicAra karavA e dharma kono che ? manano dharma che. AtmAno dharma tevo nathI. tuM AtmA che ke mana che ? (9) tA gamatA vicAro sAme... praznakartA : AtmA chuM. saheje vegaLo kharAba vicAra thakI ! bIjI vAtacIta karo. badhA khulAsA karo. atyAra sudhI je gUMcavADA che ne, e badhA ja khalAsa thAya evuM che ahIM. bAkI, A jagata AkhuM gUMcavADAmAM ja che. praznakartA : muzkelI to mananI ja lAge che. bIjuM kazuM lAgatuM nathI. dAdAzrI : mananI ? manano zo guno bicArAno ? mana to kevuM che ? bahAra ApaNe kUtaro bAMdhyo hoya, te bhasa bhasa karato hoya, temAM ApaNane zenI muzkelI ? praznakartA : mane e satya samajAtuM nathI evuM lAge che. dAdAzrI : samaje che badhAya loko. manane sArI rIte samaje che. ne kUtaro bAMdhelo hoya, enI peThe gaNe che. paNa te nA gamatuM hoya tyAre kUtarAnI peThe gaNe che ane gamatuM hoya tyAre e mana joDe ekAkAra thaI jAya che. have huM zuM kahevA mAMguM chuM ke gamatA ane nA gamatA beumAM manane kUtarAnI peThe rAkho ne ! praznakartA : ghaNI vakhata nA gamatA vicAro Ave che, ApaNe icchatA nA hoIe to paNa Ave che. dAdAzrI : to pachI vicAravuM e AtmAno dharma ja nathI. je manano dharma che, tene tuM svIkArI le che, Aropa kare che, e khoTuM che. manamAM vicAra Ave temAM tane zuM harakata ? kAraNa ke eno dharma ja e che ke vicAravuM. niraMtara, Akho dahADo vicAravuM. ane ene sAruMkhoTuM e ApaNe kahIe chIe. A sArA vicAra ne A khoTA vicAra ! sArA vicAra Ave to tanmayAkAra thaI jAya, vAra ja nA lAge ene ane khoTA vicAra Ave tyAre pote judo rahe ne bUmAbUma kare ke mane kharAba vicAra Ave che. kharAba vicAra Ave che eTale e sAbita thAya che ke pote manathI judo che. khoTA vicAra Ave eTale sAbita thAya ke nA thAya ? praznakartA : paNa mana covIseya klAka vicArothI gherAyeluM rahe che. dAdAzrI : cho ne vicAra kare. svabhAva che bicArAno. praznakartA: to emAMthI nIkaLavA mATe koI vidhi che ? dAdAzrI : emAMthI nIkaLavAnI jarUra ja zuM ? te joyA karavAnuM ke ghaDImAM mana zuM kare che, A sAsu mAMdA paDyA te have cokkasa marI javAnA. kAle savAre marI gayA pachI zuM thaze ? alyA, e mananuM ApaNe sAMbhaLIe zuM karavA ? ApaNe joyA karIe ke A mana zuM kacakaca karyA kare che. e enA svabhAvamAM che.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 269 270 AptavANI-10 (pUrvArdha) I nI vAge praznakartA : paNa vicAro eTalA badhA Ave che ke vidhinAM pAMca vAkyo vAMcavA hoya toya saLaMga vaMcAtA ja nathI. dAdAzrI : vicAro Ave, temAM manane vicAro Ave che, te kaMI AtmAne vicAro Ave nahIM koI dahADoya ! evuM koI mAne ja nahIM ke AtmAne vicAra Avyo. e vicAravAno badho manano svabhAva che, emAM kone tuM vagove che ? matathI chUTuM rahevAya ? praznakartA : manathI juduM kevI rIte rahevuM, chUTuM pADI ne ? dAdAzrI : jJAna sivAya manathI juduM nA rahI zakAya. mana joDe to jarAka mIThAza AvI ke tanmayAkAra, tAdAbhya thaI jAya. eTale enuM nAma ja bhrAMti ne ! ane kharAba vicAra Ave, te ghaDIe manathI e judo ja rahe che ne ? nathI raheto ? eTale juduM rahetAMya AvaDe che. mahIM manamAM gamato vicAra Avyo ke ApaNe sinemA jovA jaIe. to vicAra manamAM Ave che te tame pakaDI lo cho, ke "mane vicAra Avyo ! alyA, manane vicAra Ave che. vicAra je bhUmikA che, te mAnasika bhUmikA che. ane manamAM nA gamatA vicAra Ave ke "chokaro marI jaze to zuM thaze ?" to e kema pakaDI nathI leto ? tyAre to kahe che, ke "mane kharAba vicAra Ave che." kharAba vicAra e pakaDI nA lene ? mITho ane gamato Avene tyAM ekAkAra thaI jAya, tadAkAra thAya. eTale koI dahADo saMsAra aTake ja nahIM. tethI A saMsAra Ubho rahyo che ne tethI cArja thayeluM che badhuM. tanmayAkAra thayA tyAM mata jIvaMta ! jagatamAM nA jIvavAnA vicAra Ave che ? praznakartA : nA. dAdAzrI : eTale keTalAka vicAro tamane kharAba Ave ne, to tame zuM kaho ke baLyA, mane nA gamatA hoya evA vicAro Ave che. tame emAM bhegA nathI thatA. tame emAM tanmayAkAra thatA nathI. eTale A vicAro dekhAya che tamane. ane je gamatA hoya temAM tanmayAkAra thaI jAya. eTale pachI tamane e vicAro dekhAya nahIM. nA gamatA hoya emAM chUTA raho, to e kazuM phaLa AvyA vagara jatA rahe. e kazuM karI zake nahIM. jarA guMgaLAmaNa tamane karAvI jatA rahe. eTale kharAba vicAra Ave ane tame jo eksepTa karyuM to bagADyuM. vicAramAM tanmayAkAra nA thavAya. vicAro to marelI vastu che, jIvatI vastu nathI. marelI vastumAM ApaNe tanmayAkAra thaIe to jIvatI thAya. e bhUta jevI vastu che. ApaNe tanmayAkAra thayA to vaLage. praznakartA: mananA vicAromAM tanmayAkAra thAya ene ja jIvaMta kahevAya ne ? dAdAzrI : AtmA ne mana, e be tanmayAkAra thAya, e jIvaMta kahevAya to yonimAM bIja paDe, saMsAra bIja. eTale karma baMdhAya. ane jagata AkhAne tanmayAkAra thAya. sAdhu hoya, saMnyAsI hoya, badhAMne thAya. eTale ApaNe jarA jAgRta rahevuM paDe. maDadAla che ne, pAchuM ApaNane vaLagI paDe. keLavo zakti bannene jovAnI ! praznakartA: ApaNane tAdAtma kema thatuM haze ? dAdAzrI : tAdAtmanI bahAra pote nIkaLyo ja nathI koI dahADoya ! A ja enuM nijAdhyAsa che. Ano adhyAsa, dehAdhyAsa emAM pAcho nijAdhyAsa, badhuM AnuM A ja che. AmAMthI nIkaLyo nathI. mana to khAlI vicAra batAve paNa ajJAnatAne laIne zuM thAya che ? ApaNane moha che vastuo upara, gamatI vastu AvI eTale A ekAkAra thaI jAya che. jo nA gamatAmAM tame ekAkAra nathI thaI zakatA to tame zaktivAna to cho ja e nakkI che. mArI vAta samajAya che
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.... 271 272. AptavANI-10 (pUrvArdha) gADI calAve che, emAM jAgRti nA hoya to zuM thAya ? praznakartA : gADI athaDAI jAya. dAdAzrI : hA, athaDAI jAya. tyAre tyAM lokone jAgRti AvI gaI che. kAraNa ke tarata phaLa maLe che ne, lohIluhANa thAya che, mahIM duHkha thAya che ne ! eTale tyAM cokkasa rahe che, paNa ahIM cokkasa nathI raheto. tamane ? to pachI gamatAmAM paNa evuM ja rAkhavAnuM che. pachI che kazI muzkelI ? jema kharAba vicAra Ave che, tene pote nathI joto ? ene jue che ne, evI rIte sArA vicArane jue, eTaluM badhuM ja baLa lAvI nAkhe keTalIka rIte, eka-be upavAsa karIne, bIjI rIte ekAgra thaIne, to badhuM thaI zake. ciMtAyukta vicAro sAme.. praznakartA : manuSya jyAre dharma pratye ane dhyAna aMge AgaLa vadhe tyAre mana sAthe kusaMgI pravRtti athavA kharAba vicAro vadhatA jAya che, tenuM zuM karavuM ? dAdAzrI : lagna karavA corImAM beThA hoya, te ghaDIe rAMDavAnAM vicAra Ave to ApaNe zemAM dhyAna rAkhavAnuM? lagna thAya temAM dhyAna rAkhavAnuM ke rAMDavAnA vicAramAM dhyAna rAkhavAnuM? praznakartA : lagnamAM ja dhyAna rAkhavAnuM. dAdAzrI : hA, pelA vicAra to Ave. evI rIte A manamAM che te avaLI pravRtti ane kharAba vicAro Ave, to e bhale Ave. ApaNe ApaNA dhyAnamAM rahevuM. praznakartA : koIka phero ciMtAyukta vicAro Ave ? dAdAzrI : hA, paNa e vicAro to badhAM Ave ja. manano svabhAva zuM? vicAravuM. vicAra karyA karavo. e niraMtara caMcaLa svabhAvanuM che. te vicAra karyA ja kare enI meLe. ene ApaNe joyA ja karavAnA. kharAba vicAra Ave ne, kharAba eTale zuM ke viSayo bhogavavAnAM vicAro Ave, bIjA vicAro Ave, ene badhAMne joyA karavAnA. jyAre jJAna nA hoya tyAre je vicAro Ave temAM tanmayAkAra thaI jAya, to e mANasa mAra khAya. A jJAna eTale zuM ? jAgRti. A gADIvALAo sAruM-khoTuM, eka ja pudgala ! praznakartA : nA gamatA vicArone aTakAvavA zuM karavuM ? dAdAzrI : aTakAvavAnA nahIM. nA gamatA vicAro to enI meLe Ave tyAre AnaMdamAM rahevuM ApaNe. praznakartA : paNa ApaNane tyAre kaMTALo Ave ne ? dAdAzrI : kaMTALo zAthI ApaNane Ave ? nA gamatA ne gamatA, e koNe nAma pADyA ? A akkala nAma pADyA. te akkalano kothaLo hoya, paNa jo vecavA jaIe ne to cAra AnAya nA Ave. "A nA gamato vicAra ne A gamato vicAra', kaheze. paNa tamane je nA gamato vicAra che te Ane gamato vicAra hoya. A vicAro sArA-khoTAM che ne, e tamArI sApekSatA che e. e tamane je vicAra kharAba lAge che, e bIjAne sArA lAge che. bolo have, ene sAro kahevo ke khoTo kahevo? tamane kema lAge che ? vicArone thoDo vakhata judA jovAmAM Ave che ke nathI AvatA ? praznakartA : Ave che ne ! dAdAzrI : kharAbamAM kharAba vicAra Ave toya judA jovAnI jarUra che. vicAra to kharAba ke sArA nathI A to ApaNe bheda pADIe chIe. bhagavAnane tyAM bheda nathI. bhagavAna to eka ja vAta rAkhI
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 273 274 AptavANI-10 (pUrvArdha) mUke che ke A vicAro che. ame paNa eka ja rAzimAM mAnIe ke A vicAro che. A bheda tame zAthI pADo cho ? tame to atyAra sudhI bheda pADatA AvelA ne, te Teva paDI che haju. e Teva jatI nathI, A sArA vicAra AvyA ne A kharAba vicAra AvyA. bAkI sArA-khoTA hotA ja nathI. ajJAnI mATe hoya che e. bhagavAna ApaNI peTha bheda nahotA pADatA ke A sAruM AvyuM ne A kharAba AvyuM. badhuM eka ja pudgala jotA hatA. sAruM-khoTuM samAjane AdhIna che. bhagavAnane tyAM sAruM-khoTuM kazuM hotuM nathI. eka ja pudgala, kharAba vicAra Avyo teya pudgala, sAro vicAra Avyo teya pudgala. ApaNA loko to mahIM muMjhAyA kare. 'mane kharAba vicAra Ave che.' are, chone Ave, e to vicAra jatA rahe che ne ! e tAruM na hoya. anvaya saMbaMdha na hoya tAro enI sAthe. ApaNe tyAM to mahemAna Ave ne jatA rahe, toya khabara paDI jAya ke A mahemAna ApaNA na hoya, pArakA che. ane A ApaNA gharanA judA ! evI khabara nA paDe ? Ama jADI vAtomAM lokone bahu samajaNa paDI jAya. jhINI vAtamAM muzkelI paDe che. philmane toDI naMkhAya ? dahADe dahADe zAMti vadhatI jAya che ne mahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : have manamAM je vicAro Ave che tene zuM karo cho ? praznakartA : ene uDAvavA prayatna karuM chuM. Ama ochA thaI jAya che. dAdAzrI : mananI philma to jovA mATe rahevA devAnI. mana e zeya che. mananA vicAro ja che e badhAM zeya che ane tame cho jJAyaka. have e jJAyaka eTale philmamAM jonAra. jonAra jJAtA kahevAya ne jovAnI vastu zeya kahevAya. to philmane ApaNe toDI nAkhIe to jJAtA zuM jue? praznakartA : kaMI ja nahIM, dAdAzrI : eTale tamAre phakta joyA karo. eTale mana tamane herAna kazuM koI rIte nahIM kare. ATaluM yAda raheze ne roja ? praznakartA: cokkasa. dAdAzrI : ene uDAvavA nahIM pharone ? praznakartA : joyA ja karIzuM. dAdAzrI : ApaNe sinemAmAM jaIe ane "dhI enDa (samApta) ekaluM ja vAMcavAmAM Ave to pachI jhaghaDo nA kare loko ? eTale mana che te philma dekhADe che badhI. manathI mukta thavAnuM che, basa ! manathI mukta thayo e badhAthI mukta thayo. chatAM mana che ne tenI jarUriyAta bahu che pAchI. praznakartA : mana jarUrI che, e Apa kaho cho ne manathI mukta thavAnuM che ema paNa kaho cho. dAdAzrI : hA, beu kahuM chuM. paNa loka mane kahe che, mAruM mana kADhI nAkho. alyA, mana jo kADhI nAkhavAmAM Ave ne to pachI philma zuM joIza tuM ? mana to philma che ApaNI AkhI ! sAro vicAra Avyo ke kharAba vicAra Avyo, phalANo Avyo. e to AkhuM jovAne mATe sAdhana che. eTale mana to khAsa jarUriyAtanI vastu. AkhA zarIramAM bahu ja jarUriyAtanI vastu hoya to mana che. praznakartA : mananI ramatane ApaNe dRSTA tarIke joIe, to ene AtmasAkSAtkAra karyo kahevAya ? dAdAzrI : ene nA uDADazo. ApaNe A sinemAmAM gayA hoya ane paDadA para DhekhALo mArIne paDado phADI nAkhIe, to pachI zuM thAya ? praznakartA : to pachI vicArone rahevA devA ?
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 275 276 AptavANI-10 (pUrvArdha) to e vicAra thavAne kazuM levAdevA nathI. eTale cArja bhAvamAM vicare nahIM to kazuM levAdevA nathI. A to vicarI gayelo che. mATe Ama kahIe chIe ke vicAra Ave che. have bhavato zo bho ? mana aMdara che te vicAra eka pahelo Avyo ke cAlo borasada, basamAM jaIe. te ApaNane nA dekhAya ? praznakartA : dekhAya. dAdAzrI : pachI pAcho thoDIvAra pachI bIjI vakhate vicAra Ave ke nA, nA. ApaNe TekSImAM ja jAo ne, trIjI vakhate kaheze, atyAre rahevA do, sAMjanA jaIzuM. A traNeya dekhAya ke nA dekhAya ? te badhuM dekhAya. dAdAzrI : hA, mananI ramatane kAyamane mATe dekhA tarIke juo. jema philma ane jonAra evI rIte raho, to tame dRSTA thayA kahevAya. paNa kAyamane mATe, paramenanTa mATe evuM rahevuM paDe. ane mananI philma jue e mukta che. mananI philma niraMtara joyA kare ane tAdAbhya nA thAya e mukta che. maraNatA vicAra Ave tyAM ? A vicAro AvyA kare. vicAro zeya che ne ApaNe jJAtA chIe. e joya-jJAtAno saMbaMdha rAkhavo joIe. cukavuM nA joIe. game te jAtanA vicAra Ave, maraNanA hau Ave, ApaNuM maraNa thayuM, e dekhADe hau pAchuM. praznakartA : maraNano vicAra Ave eno artha zuM ? dAdAzrI : kazo artha nahIM. e eno svabhAva badho batAvyA kare, miniMgalesa (artha vagaranuM). mananuM badhuM ja miniMgalesa che. e DiscArja thatI vastu che. emAM cArja hoya e miniMgavALuM. DiscArja e badhuM miniMgalesa. evo vicAra Ave ke 'vakhate eksiDanTa thaze to ?" tyAre kahe, 'bhaI ame noMdha karI, noTeDa.' pachI pAcho bIjo vicAra Ave, 'satsaMgamAM jaIe." ene evuM kazuMya nathI ke A vicAra ja Ave. badhI jAtanA vicAro Ave. e badhuM DiscArja thAya che. pahelAM je cArja kareluM, te A DiscArja thaI rahyuM che. DiscArjane ApaNe joyA karavAnuM, enI pachI bhAMjagaDa nahIM karavAnI. koInA tAbAmAM nathI vAta badhI. ane have je manamAM vicAra Ave, e manano dharma che. mana niraMtara DiscArja thayA ja kare. kSaNe kSaNe parivartana pAmyA ja kare. eTale manamAM je vicAra Ave, buddhi kUdAkUda karatI hoya te joyA karavAnuM. A je manamAM Ave che ne, e badhA vicAra sAthI kahevAyA ? te DiscArja che eTale vicarI gayelo che, emAM paNa navesarathI vicare nahIM praznakartA : e badhI mAnasika prAkRtika bhAge vAta nA thaI ? dAdAzrI : e badhuM mana zrave che. zrave che eTale jhame che. manano je hisAba che te mana ogaLe che, jhame che, emAMthI e badhuM nIkaLe che. ema karatuM karatuM mana khalAsa thaI jaze. ane eka mana khalAsa thAya tyAre bIjuM mana, jo ajJAna hoya to UbhuM thAya. ane ajJAna nA hoya ane jJAna hoya to e mana che te khalAsa thaI jAya. ene DiscArja kahe che. DiscArja thatuM ApaNane mahIM dekhAya. zuM zuM vicAra Ave che te dekhAya. jyAre ajJAna hoya, jJAna nA hoya tene to mane ja vicAra Avyo che evuM e bole. tamane zuM harakta paDe che, e kahone mane ? praznakartA : keTaluM DiscArja karavAnuM bAkI haze ? akaLAmaNa thAya che. dAdAzrI : DiscArja karavAmAM akaLAmaNa ? te DiscArja eTale zuM ke atyAre ApaNe AvaDI AvaDI kerIo levA jaIe to ? TAIma
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 277 vagara maLe nahIM. evuM A TAIma vagara pAke nahIM, DiscArja thAya nahIM. tamArI utAvaLe DiscArja thAya nahIM. eTale pachI zuM kahe ? mAre jIvavuM che ne eka bAju manane utAvaLa karavAnI, beu sAthe cAle. eTale enI meLe thayA kare. e joya che ne tame jJAyaka cho. mahIM aMtarazAMti rahe che ke nathI rahetI ? praznakartA : e barobara rahe che. dAdAzrI : pachI zuM vAMdho che ApaNe ? mane, AvaDo moTo jJAnI chuM, toya mane ema thAya che ke haju be-traNa avatAra thaze toya zuM vAMdho che, ApaNe zuM khoTa javAnI che ? praznakartA : Aja bhavamAM chelluM karavuM che. dAdAzrI : hA, te barobara che, A bhavamAM ja. paNa mAruM kahevAnuM ke eTale badhI zI utAvaLa, tyAM AgaLa te kaMI ApaNA sAsu besI rahyA che ke jamAIne jamADaze tyAM AgaLa ? nirAMte, Aste rahIne, bagaDe nahIM eTaluM karajo. meM jJAna ApyuM che, e bagaDe nahIM eTaluM karo ne ! eka avatArI jJAna che. A ahIMthI sIdhuM mokSe javAya evuM nathI. 'ahIMthI sIdhuM mokSe javuM che" evI bUmo pADe e mUrakha che. eka avatArI jJAna che. kAraNa ke mArI AjJA pALI che, te badalano eka avatAra rahyo. AjJAthI puNya baMdhAya. tame AjJA pALI eTale puNya baMdhAya. e puNya bhogavavA rahevuM paDaze tamAre. eTale evuM gabharAvAnuM nahIM. mahIM ApaNe AnaMda rahe che ne ? te mata thAya ekjhosTa ! amAruM mana ekjhosTa thaI gayeluM hoya. tamAruM ekjhosTa (khAlI) nA thayeluM hoya. tamane to eka vicAra Avyo tyAM pA-pA kalAka khase nahIM ane gothA khAyA kare. mananA taraMgo pharyA kare. Ama pharyA kare, tema pharyA kare. praznakartA : mana ekjhosTa zI rIte thAya ? 278 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : A joyA kare eTale mana ekjhosTa thAya. zuM bane te joyA kare eTale mana ekjhosTa thAya. praznakartA : manamAM je vicAro Ave che, tyAre ghaNI phero ema thAya ke A ATalA badhA vicAro Ave che, eTale gayA janmamAM kevuM badhuM ApaNuM haze, te AvA vicAro Ave che. dAdAzrI : e bharelo mAla che, e jovAno che. ApaNe. bIjA kharAba vicAro to Ave ja. bharelo mAla che te Ave, nA bharyo hoya te nA Ave. ApaNo ja bharelo che A mAla ! praznakartA : paNa ene khAlI karavAno zo upAya ? dAdAzrI : ene joyA karo to khAlI thayA kare. ane mahIM enI joDe tanmayAkAra thAva to mAra khAI jAva. eTale game eTalAM kharAba vicAra Ave tame ene joyA karo to e mAla khAlI thaI jAya. mana to be kAma kare. eka sArA vicAra phUTe ne eka kharAba vicAra phUTe, te koThImAMthI phUTe ema. te bhrAMtine laIne potAne ema thAya, mane vicAra AvyA. ane gamatI hoya te ja gAMTho hoya. eTale ghaNIkharI gAMTho gamatI hoya evI ja paDelI hoya. eTale ghaNI phero vicAro maLatAM Ave ke bhaI ekAkAra thAya ane nA gamatA vicAro Ave to sAmo thAya. phUTe TeTA, mAtA... mukhya to cittane zuddha karavAnuM che, mana to bicAruM evuM nathI. A lokone mana gUMcave che. te loko bicArA vicAro Ave che ne, te gabharAI jAya. are, vicAro Ave temAM gabharAI zuM javAnuM ? cAra TeTA atyAre phUTyA. bhaDAko thayo TeTAno. ane pAMcamo TeTo havAInI peThe UDIne ApaNA dhotiyAmAM pesI gayo to emAM gabharAvAnuM zuM ? e to dArU avaLo savaLo thaI gayo hoya. havAIno dArU TeTAmAM bharAI jAya ne, tyAre zuM thAya ? tame evuM nahIM bhaDakatA hoya, avaLa
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... savaLa dArU thaI jAya to ? eTale ApaNe samajI javAnuM ke avaLa savaLa dArUvALo mAla nIkaLyo. te dhotiyAmAM hau pesI jAya. kAraNa ke havAIno mAla pelA TeTAmAM pesI gayo. havAI eno svabhAva to batAve ne, ke nA batAve ? praznakartA : batAve. 239 dAdAzrI : ane TeTAmAM phUlakaNIno mAla bharyo hoya to ? surasUrIyuMya nA thAya ? e mAla avaLa savaLa thaI gayo, pachI mana kUdAkUda kare. ApaNe samajI javAnuM ke A badho manamAM mAla bharelo avaLo nIkaLyo. e ApaNI bharelI cIja che. e bharelI che te khAlI thAya che. jema ApaNe eka mArkeTamAM zAka levA gayA. eka thelo moTo laI gayA vecAto. have paheluM zarUAtamAM zuM laIe ApaNe ? je rAtadADo bahu bhAvatuM hoya, te bahu yAda AvatuM hoya te paheluM laI AvIe. zuM laIe paheluM ? tame bolatA nathI ? bolo to vAta AgaLa heMDe. zu le paheluM ? praznakartA : bhAvatuM ja paheluM le. dAdAzrI : hA, ene bhAvatuM hoya, TameTAM, e badhuM le ane mahIM kothaLAmAM mUke. pachI bIjA bhAganuM le, trIjA bhAganuM le. chelluM vArakuM zuM le ? tyAre kahe, '2hevA do ne, A thoDIka DuMgaLI nAkhI che ne A lasaNa che.' eTale nA bhAvatuM hoya toya chelluM vArakuM nAkhI de. have A kothaLo sIvyo ane ghera jaIne vAparatI vakhate khole. tyAre paheluM DuMgaLI nIkaLe eTale kaMTALe. alyA, TAmeTAM joIe ke A DuMgaLI ? alyA, TAmeTAM to tane bhAvatA'tA te nIce gayAM che. eTale A potAno mAla bharelo ane pote pachI bUmAbUma kare. pachI bairI vaDhe ke nA vaDhe ? lAvyA'tA tame ne pAchAM bUmAbUma karo cho ? eTale TAmeTAM-bAmeTAM badhuMya che mahIM, paNa vakhata Avaze tyAre nIkaLaze bA. tame jevI rIte bharyAM tevI rIte. bhAvatuM hatuM te moDuM bharavuM hatuM ne ! 280 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA H to paheluM nIkaLata. dAdAzrI : hA, paheluM. are, nAkhe to nAkhe paNa baLyAM pAkAM TAmeTAM lAlacoLa jevAM, chuMdAI jAya mahIM. te viveka hota to ? viveka hota to AvuM hota ja nahIM ne ! viveka ja nathI ne ? sad-aso viveka to joIe ne ? praznakartA : tyAM to cokkasa rahevAya che. A TAmeTAM dabAI jaze. dAdAzrI : hA, emAM cokkasa rahevAya. AmAM nA rahevAya. pUraNa karyu, te ja galata ! eTale badhI je vAta karavI hoya ApaNe te karajo. ne badhA khulAsA thavA ja joIe. kAraNa ke khulAsA nA thAya tyAM sudhI mana mAne nahIM. mana to moTAmAM moTI vastu che. ane chatAM ko'kanI ApelI vastu che nahIM. mana e to potAnI ja bharelI vastu che. tamane koI dahADo 'tAjIyA' kyAre thaze eno vicAra Ave che ? kAraNa ke jeNe e mAla bharyo hoya ene vicAra Ave. tame kaMI e mAla bharo nahIM ne eTale tamane vicAra nA Ave. A tamAro ja pUraNa karelo mAla che te tamArI pAse che. jo tame pUraNa karelo mAla uDADI do, galana karI nAkho, to mana tamane kazuM harakata nathI karatuM. mana haraktakartA nathI, tamane uDAvatAM nathI AvaDatuM teno doSa che A. mana to pUraNagalana che. je tame pUryuM che, te ja galana thaI rahyuM che. A jainone mAMsAhArano vicAra kema nathI Avato ? kAraNa ke e bicArAe A pUryuM ja nathI. ane musalamAnone ghaDIe ghaDIe vicAra Ave. kAraNa ke e ja pUra pUra karyuM che. tamArA jevA hoya, ene ATalI uMmare paiNavAnA vicAra Ave to nA samajIe ke A badhA khoTA vicAra Ave che ? ene mATe kaMI lokone kahetA pharavAnuM ke bhaI, mane Avo vicAra Ave che. e to Ave ja. mahIM bharyo hoya evo nIkaLe. nIkaLIne jato raheze pachI. e kaMI dAvo mAMDavAnA nathI.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... praznakartA : nakAmA vicAra Ava Ava kare to mana to pharyA ja kare ne ? 281 dAdAzrI : mana to vicAra ja karyA kare to enuM zuM ? ApaNane zo vAMdho have ? DiscArja thayA ja kare. ene ApaNe zuM levAdevA ? nA upayogI mAla lAvyo paNa ApaNe joIe-jANIe eTale nA upayogI mAla pheMkI de. mana to bahu jAtanA khIcaDA bharI lAve. praznakartA : mana to bharI lAve paNa pAchuM citta, buddhi, ahaMkArakAyAne halAvatuM halAvatuM cAlI jAya che ne ! ekalo pelo sIdho thato hoya to vAMdho nahIM, paNa A to badhAne halAvatuM jAya che. dAdAzrI : A to badhuM sAmrAjya ja eka jAtanuM ne ! anAtmA vibhAga Akho, phorena DipArTamenTa ApyuM. jevuM bharyuM hoya evuM DiscArja thayA kare. enI meLe DiscArja thAya che. emAM ApaNe kazI levAdevA nathI. DiscArja thaI gayA pachI ApaNane harakata karatuM nathI. jotArane koNa pajavatAra ? vicAra to Ave. vicArane joyA karavAnAM, jANyA karavAnA. ohoho ! AvA AvA vicAra Ave che ! mATe mAla haju vadhAre bharelo che. thoDA vicAra Ave to te mAla ocho bharelo hoya. praznakartA H Ama cAlumAM nathI AvatA, mahine ekAda vakhata. dAdAzrI : hA, e to ekAda vakhata Ave, phero mArI jAya. e to sAruM, paNa phero mAre to ApaNane jAgRta rAkhe. emAM nukasAna zuM kare che tamane ? kaMI mAratAM nathI ne ? praznakartA : nA. dAdAzrI : e to Ave ene jovAnA ApaNe. e jJeya che, ApaNe jJAtA chIe. 282 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : paNa Ave che eTale kacAza kharI ne ? dAdAzrI : kacAza nahIM. e pajave to kacAza kahevAya. ApaNe ghera koI musalamAna Ave ne jato rahyo tethI karIne ApaNane pajavato nathI. emAM ApaNane zuM vAMdho ? pajave tyAre vAMdho kahevAya. ta baMdha karAya vicArone kI ! praznakartA : manamAM je vicAro Ave che e badhA mane dekhAya kharA paNa huM ene sTopa nathI karI zakato. to ene joyA ja karavAnA ? dAdAzrI : sTopa karavAnA nathI, joyA ja karavAnA. ApaNe TAMkI bharelI che ane navuM AvatuM nathI paNa jUnuM nIkaLe nahIM to pachI gaMdhAyA kare. eTale jUnuM vadhAre nIkaLe to sAruM. badhuM joyA ja karavAnuM, zuM nIkaLe che te. gaMdhavALuM pANI nIkaLe che ke sAruM nIkaLe che te joyA karavAnuM. praznakartA H pachI AgaLa zuM karavAnuM ? dAdAzrI : kazuM karavAnuM nahIM, joyA ja karavAnuM. khAlI thaI jAya tyAM sudhI joyA karavAnuM. e khAlI thaI jaze. have AvavAnuM baMdha che ane jUnuM jAya che. ene DiscArja kahevAya. e khAlI thayA kare aMdara. e joyA karavAnuM. kharAba vicAra Ave te joyA karavAnA ane sArA vicAra Ave te joyA karavAnA, badhA joyA karavAnA. tame joyA karo cho ne ? praznakartA : hA, dAdA. dAdAzrI : have kharAba Ave toya ApaNane levAdevA nahIM. sAruM Ave toya ApaNane levAdevA nahIM. kAraNa ke je cArja kareluM hatuM, te ja DiscArja thAya che. kharAba vicAra AvatA hoya to ApaNe zuM ? e mahIM mAla jevo bharyo che evo Ave, to ApaNe ene joyA karIe.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.. 283 284 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : kharAba mAla phUTe tyAre evuM thAya ke A badhuM AvuM kyAM nIkaLe che. pachI eka bAju dekhAya ke vyavasthita che paNa bIjI bAju dekhAya ke 'vyavasthita che' karIne proTekzana (rakSaNa) karyuM. dAdAzrI : hA, paNa e mAla to ApaNe jovAno ja kahyo che. je bharyo che evo nIkaLe ke bIjo nIkaLe ? praznakartA : bharelo ja nIkaLe. dAdAzrI : pachI enI zI bhAMjagaDa ApaNe ? pachI upAya kyAM rahyo? mana bagaDe che haju ? praznakartA : bagaDe che. dAdAzrI : tAre vaLI zuM bagaDavAnuM rahyuM ? tamArI dukAnamAM mAla hoya tyAM sudhI bagaDe. paNa have mAla haze pachI dhoI nAkho ene. dhoIne cokhkho karo ke nA karo ? praznakartA : hA, karuM. dAdAzrI : eTale svaccha jIvana. mana paNa bagaDe nahIM kyAreya ! deha to bagaDe ja nahIM paNa mana paNa bagaDe nahIM ane bagaDe to tarata ja dho dho karIne sApha karIne istrI karIne UMcuM mUkI devuM. game che kone ? praznakartA : vicAro AvatA hoya ane gamatA hoya to ? dAdAzrI : e emane jo gamatA hoya teno vAMdho nathI paNa gamato hoya to kone game che ? riyalane game che ke rileTivane game che ? praznakartA : rileTivane game che. dAdAzrI : e mAla vadhAre bharelo eTale game. mAla ocho bharelo eTale bahu nA game. e mAla upara AdhAra rAkhe che. e dhyeyane nukasAna kare evuM nathI. tamArI jAgRti tUTI jAya che ke A mane thAya che ke kone thAya che ? ApaNe to jAgRti jovA mAgIe chIe ke bahu vicAra Ave paNa te caMdulAlanA che, tamAre levAdevA nahIM. vadhu mAla che, te TAMkI khAlI thatAM vAra lAgaze. TAMkI khAlI thavAnI hoya te, emAM DAmaravALo vadhAre mAla nIkaLe to ? DAmaravALo mAla vadhAre hoya to vadhAre nIkaLe. ane koIe senTa bhareluM hoya to teya nIkaLe. paNa chevaTe beya nIkaLI ja javAnuM che ne ? nIkaLyA pachI badhuM sarakhuM ja ne ? ke emAM pheraphAra hoya ? praznakartA : sarakhuM. dAdAzrI : haMa, senTavALAnuM nAkane jarA sAruM lAge ane peluM nAkane nA game. paNa tema che te nAkanuM ne, teya caMdulAlanuM ne tamAruM nahIM ne ? A samajI gayA ne ? vicAra Avyo ke Aja bajAramAM nathI javuM, to eya zeya vastu che. emAM ApaNe kazuM levAdevA nathI. mane ema kema vicAra Ave che, evuM nA hoya have ApaNane. kAraNa ke ApaNe enAM mAlika ja nathI, hatAya nahIM ane A jema che tema jANI gayA. pachI have chUTA thaI gayA. ApaNe to sArA Ave che ke khoTA Ave che, beu vosirAvI dIdhuM. ApaNe ne ene levAdevA nahIM. vicAra to zuM nA Ave ? jarAka tabiyata narama thaI tyAre kaheze, marI javAze ke zuM ? ema vicAra Ave. Ave ke nA Ave ? e badhA vosarAvI devAnA. bAkI, A manamAM nA phasAyA to kAma thaI jaze. mana to zeya vastu che. vicAra Ave, koI phero to Ama bahu jabarajasta vaMToLa Ave. emAMya tamAro naMbara lAgene ? praznakartA : hA, paNa tyAM sudhI tarata ja kahI daIe ke mAruM nhoya..
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 285 286 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : hA, hiMmata joIe. ye merA nahIM, ye pudgala kA ne ciMtA-biMtA kazuM nA thAya. ahIM beThAM mokSa ! juo to kharA !! matatA, vANItA te bahAratA saMyogo... have vicAro je manane Ave che, e sUkSma saMjogo che. sthaLa saMjogo, sUkSma saMjogo ane vANInA saMjogo para che ne parAdhIna che. eTale A manamAM vicAro AvyA kare, e sUkSma saMyogo badalAyA kare. manamAM je je vicAro Ave che te ghaDIkamAM kaheze, ahIMthI TekSI mAraphate javuM che. pachI thoDIvAra rahIne kahe, nA, cAlIne jaIe. evA vicAra mahIM badalAtA nathI ? e badhAM sUkSma saMyogo che. te mananAM bhAvo kahevAya che ne AtmAnAM bhAvo nathI. mananAM bhAvo eTale mana potAnA dharmamAM che. ApaNe sAruM bolavuM hoya toya nA bolI javAya ane avaLuM bolI javAya. vANI ApaNane gamatI hoya chatAM nA bolAya. ApaNe cAra vakhata koI vastu bolavI hoya ne pAMca vakhata bolI javAya che. te vANI ApaNA kAbUmAM nathI, kaMTrolamAM nathI. ApaNe nA bolavuM hoya tevuM bolI javAya che ane pachI pastAvo thAya. eTale e vANInA saMyoga che. pachI A dehanA sthaLa saMyogo, bahAra bhegA thAya che. AMkhe dekhAya che. sparza thAya te TADhano, tApano, koI gadheDuM sAmuM maLe, teya sthULa saMyogo che badhA. koIka sagovALo maLyo, koI rAgavALo saMyoga maLyo, koIka dveSavALo saMyoga maLyo, ApaNane bahAra je bhegA thAya che sthaLa saMyogo che badhA. A traNe saMyogo ne zuddhAtmA, bIjuM kazuM rahyuM nathI. e badhA saMyogo potAnAM kAbUmAM nathI. ApaNane e para che ane parAdhIna che. have e saMyogo pote zeya svarUpa che ane ApaNe jJAtA chIe. eTale ApaNane khabara paDe ke mana AvuM batAve che, ghaDIkamAM sAruM batAve che, ghaDIkamAM avaLuM batAve che. ane saMyogo pAchA viyogI svabhAvanA che. pachI enI meLe e jatA rahe. ebnormala vicAro Ave tyAre... eTale dareke ema kaheluM ke ciMtA zuM karavA karo cho vagara kAmanI ! tamAre to phakta zuM karavAnuM ? vicAra sahaja bhAve karavAnA. ane vicAra ebnormala (pramANa karatAM vadhI) jAya eTale ciMtA thaI kahevAya. vicAramAM ebnormala thayuM eTale ciMtA thAya, tyAM baMdha karI devAnuM tamAre, klojha (baMdha) karI devAnuM. jema vAvAjhoDuM bahu AvatuM hoya to ApaNe bAraNA klojha karIe chIe ne ? evI rIte mahIM vicAro ebnormalI AgaLa cAlyA eTale baMdha karI devAnA. nahIM to e pachI ciMtAnA rUpamAM thaI jAya. pachI jAtajAtanA bhaya dekhADe ne jAtajAtanuM dekhADe. eTale e dizAmAM javAnuM ja nahIM. ApaNe jarUriyAta pUratA vicAra, bAkI baMdha. praznakartA : vicAra baMdha karavAnI sattA kharI ? dAdAzrI : kharI ne ! badhuM kharuM. kAraNa ke vicAra to AvyA kare. ApaNe A bAju joIe, pelI bAju e phUTyA kare. ApaNe dRSTi pelI bAju badalI nAkhIe eTale ApaNe zuM levAdevA ? badhI sattA che. naLa baMdha nA thato hoya to ApaNe bIjI bAjue joIe eTale naLa baMdha thaI ja gayo ne ! ene joIe tyAM sudhI naLa cAlu che ema lAge. eTale ApaNe to jJAtA-draSTA thayA eTale ApaNane to vaLI mana hoya ja nahIM ne ! mana to joya che. game ema phUTe. praznakartA : ApaNane vicAra game eTalA AvatA hoya, paNa ApaNe e tarapha joIe nahIM eno artha baMdha, klojha karyuM kahevAya ? dAdAzrI : nA, joIe nahIM e to kone ? jJAna nA hoya tene. tamAre to jovAnuM ja. vicAro sArA AvatA hoya te jovAnuM ne khoTA AvatA hoya te jovAnuM, basa. bIjuM kazuM tamAre emAM levAdevA nathI.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 AptavANI-10 (pUrvArdha) nA gamatA vicAro sAme... 287 tamAre to caMdubhAI zuM karI rahyA che, e joyA karavAnuM. ajJAtIo mATe ! praznakartA : Ape pahelAM pele kahyuM che ke vicAra game teTalA cho ne Ave, ApaNe e bAjuthI ApaNI dRSTi pheravI levAnI. eTale ApaNe zuM levAdevA vicAra joDe evuM rAkhavAnuM ? dAdAzrI : e to sAva ajJAnI loko mATe che. kAraNa ke e ajJAnI e bAju pharI ja jAya, jotAMnI sAthe kheMcAI jAya. sArA vicAra Ave tyAre kheMcAI jAya ane kharAba vicAra Ave tyAre cheTo rahe. eTale e jANe cheya kharA. vicAra AvyA che te haluM jANe che paNa sArA vicAra Ave tyAre tanmayAkAra thaI jAya. te ene ApaNe kahIe chIe ke bhaI, sArA Ave ke kharAba Ave, e bAju tuM joIza nahIM. ane tamAre to jovAnuM ja. tame to jJAtA-draSTA thayA eTale manamAM zuM vicAra Ave che e jovAnuM. tame to jJAyaka thayA cho ne ! pelA jJAyaka nahIM thayelA eTale emanI vAta judI. jovuM zuddhAtma daSTithI ! eTale badhAM TakorA mAre ke bhAI, vicAra nA karIza bahu. e svAbhAvika rIte che. naimitika kahevuM paDe chatAMya vicAra to AvyA ja karavAnAM. paNa ApaNe nakkI karavuM ke mAre nathI karavA. eTale vicAro upara dhyAna nA devuM. eTale zuM karavAnuM ? tanmayAkAra nA thavuM. ApaNe jovuM, zuM thAya che. evuM e kahevA mAMge che. vicAra nA karIza kahe, eTale kaMI A vicAra baMdha thAya nahIM ne ! evuM ja kahevA mAMgo cho ne tame ? praznakartA : hA, e to joyA karavAmAM Ave che. dAdAzrI : joyA karavAnA, basa. eTale chUTA ApaNe. praznakartA: khAlI gAMThone jovAthI ja ogaLI jAya. paNa ene eksalareTa (gati vadhAravI) karavuM hoya, jhaDapI nikAla karavo hoya to zuM karavAnuM ? dAdAzrI : e to gAMTha phUTe te ghaDIe ene zuddhAtmAnI dRSTithI joyA ja karavAnuM ApaNe. eTale enI meLe nikAla thaI jAya. praznakartA H jevI zuddhAtmAnI dRSTi paDe ke tarata ja mana, buddhi, citta, ahaMkAra badhA savaLAM, sIdhAM thaI jAya ke kArya karatAM baMdha thaI jAya ? dAdAzrI : evuM kaMI kAyama hotuM nathI. keTalIka vakhata baMdha thaI jAya ne keTalIka vakhata cAlu hoya, teno vAMdho nathI. paNa e badhuM jovAnuM ja che. baMdha thaI jAya to jovAnuM rahyuM nahIM ne ? evuM che ne, keTalIka bAbatamAM baMdha thaI jAya. praznakartA : ApaNe vicAro upara ApaNI dRSTi rAkhIe, dRSTigocara karIe to A vicAro AvatA baMdha thaI jAya che. - dAdAzrI : hA, baMdha thaI jAya te svAbhAvika rIte. dRSTi rAkhIe, to ene poSaNa nA maLe. e baMdha thaI jAya. mahIMthI bharelo mAla nIkaLe, e TAIma ja nIkaLIne khalAsa thaI gayo hoya. ane e pachI bIjA TAImamAM na nIkaLe. joI lo eTale puSTi rahe nahIM ne ? puSTi hoya to to nIkaLyA ja kare. tame joI lo eTale emAM tanmayAkAra thatAM nathI. tanmayAkAra thAya to to nIkaLyA ja kare. heya, cAra kalAka sudhI cAlyA kare nahIM. ene joIe eTale baMdha thaI jAya pachI. thoDIvAra nIkaLe ne nIkaLIne pachI baMdha thaI jAya eTale pachI ApaNe bIjI cIja jovI. ahaMkAra zuM karI rahyo che, buddhi zuM karI rahI che, badhuM dekhAya. praznakartA H ema ja kahyuM che, vicAra jo Ave to ApaNe rokI na zakIe. dAdAzrI : hA, choDe nahIM. e to DiscArja che ne !
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.... 289 290 AptavANI-10 (pUrvArdha) matane jItavAmAMya aham ! praznakartA : hajAro varSathI e suNya (kahevAmAM Ave che) ke manane mAro, manane mAro. dAdAzrI : paNa temAM koI mArI zakelo nahIM. kharA zAstrakAroe zuM kahyuM ke manane jIto. praznakartA : e karatA je tame kaho cho ke manane juo. dAdAzrI : juo, basa. e ja jIto. tamAro svabhAva jJAtA-draSTA che, mana joya che, pachI rahyuM zuM ? praznakartA : kAraNa ke jItavAmAM zuM thaze, thoDo aham raheze ke meM jItyuM. dAdAzrI : hA, moTA jItavAvALA ! praznakartA : ene badale mana je kare te juo tame. dAdAzrI : hA, barobara che. dAdAzrI : nA vadhe. tame juo. juo eTale cArja baMdha thaI gayuM. eTale DiscArja thaIne baMdha thaI jaze. enI meLe e bhamaraDA DiscArja thaIne paDI jaze. praznakartA : eTale sAkSIbhAva rAkhavo joIe ? dAdAzrI : nA, sAkSIbhAva rAkhIe to pAlave evo nathI. sAkSI thAya ne, to vagara kAmanAM pAchAM polIsanI upAdhio thAya, baLI ! enAM karatAM joyA ja karavAnuM ApaNe. abhyAsathI paDe me ! praznakartA : mananI bAbatamAM AvuM bahu thAya che. vicAra zarU thAya tyAre khabara paDe che ane vicAra patI jAya tyAre khabara paDe che. pAchaLathI te dekhAya che pAchA, vaccenuM kazuM khabara ja nathI paDatI. dAdAzrI : e badhuM khabara paDaze. dhIme dhIme khabara paDaze eTale dekhAya. thoDo thoDo abhyAsa karavAno. ema karatAM karatAM saMpUrNa dekhAtA jaze. kyAMka rasto dekhAya to te AMkhothI jue che, te dezya nA kahevAya. dezya to aMdaranI AMkhothI jovAnA, A AMkhe dekhAya ja nahIM. A AMkhe jIva ja nA hoya, bahAranuM ja jue AMkho. aMdaranuM joI zake nahIM. praznakartA H aMdaranuM joI zakavA mATe zuM ? dAdAzrI : e ja ApaNe dRSTi ApelIne, AtmadaSTi, pachI dhIme dhIme abhyAsa karavAthI joI zakAya. praznakartA : pachI koI vicArane jovA besIe ne to vicAramAM breka paDI jAya. dAdAzrI : breka thaI jAya, paNa jovA besIe to ochA thaI jAya ne ! e to dhIme dhIme abhyAsa karatA rahevAnuM. abhyAsa karatA karatA jovAya. A to bahu ekadama nA jovAya. A to bahu kacaro praznakartA : manane taTastha bhAve jovAnuM je Apa kaho cho, e taTastha bhAve jovuM eTaluM ja paryApta che ? dAdAzrI : ohoho ! e to UMcAmAM UMcuM. manane joyA karavuM, enA jevI koI UMcI davA nathI, A varlDamAM mAnasika roga kADhavA mATe manane joyA karavuM, enA jevI koI UMcI davA nathI. praznakartA : paNa manane kaMTrola karavA mATe kaMIka to karavuM paDe ne? dAdAzrI : manane kaMTrola karavAnuM hoya ja nahIM. enA svabhAvane joyA ja karavAnuM. praznakartA : to to AkhuM pAchuM vadhI jAya.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.. 291 292 AptavANI-10 (pUrvArdha) bharelo ne, eTale e to dekhAya ja nahIM ne ! naryo kacaro bharelo che. e to nIkaLaze, e keTalAM varSo thAya tyAre e ThekANe paDaze. e hoya Atmazakti ! praznakartA: kyAreka ema thAya che ke vicAra e AtmAnI zakti vihvaLatA kahevAya. mana saheja vihavaLa thAya, ene kleza nA kahevAya. eTale ene joyA karavAnuM. tamAre manamAM pesavAnuM nathI, tanmayAkAra nahIM thavAnuM. e to AmAM pachI have eDavAnuM ja kyAM rahyuM ? e to jarAka bhUla thAya, to pachI pAchuM baTana nA jANatA hoya to pachI ziyALAne dahADe paMkho cAlavA mAMDe. paNa e jANI rahyA pachI kazuMya nahIM pAchuM. praznakartA : eTale ApaNe jJAna pachI enI sAme joyA karIe eTale e vicAra baMdha thaI gayA kahevAya ? che. dAdAzrI : nA, e manano svabhAva che ane mana paudgalika vastu che. bIjuM zuM pUchavAnuM che ? praznakartA : AtmAne jo vicAra zakti na hoya, to ApaNane je doravuM che e mana-buddhi dorave che, to ApaNe doravAvuM enAthI ? te kevI rIte karavuM ? zuM karavuM ? dAdAzrI : ApaNe doravAvAnuM nahIM. e badhuM joyA karavAnuM. mana zuM vicAra kare che. mana kharAba vicAra kare, sArA vicAra kare toya basa, joyA karavAnuM. bahAra bhegA thAya te sthaLa saMyogo. ane mana je dekhADe, ko'kanuM kharAba ciMtavana karatuM hoya e sukSma saMyoga kahevAya. enI para nirIkSaNa karavAnuM che phakta. bIjuM kaMI ApaNe nathI karavAnuM. vicAra e ApaNI zakti nathI. e zaktine potAnI mAnavAthI ja A saMsAra Ubho thayo che. pachI mana ApaNane bIvaDAve ke rastAmAM gADI athaDAze to zuM thaze ? tyAre kahIe, "zuM thaze te ApaNe joI laIzuM. ApaNe to jonAra-jANanAra chIe. bIjuM zuM thavAnuM ? ane je thaze te vyavasthita che. "vyavasthita'nI bahAra kaMI thavAnuM nathI. evuM 'vyavasthita goThavAyeluM che ke jarAya avyavasthita nA thAya. mata klezita jJAta pachIya ! praznakartA (mahAtmA) : jJAna hovA chatAM, jJAna lIdhuM che chatAM koIka vAra mana klezavALuM thaI jAya che, enuM zuM kAraNa ? dAdAzrI : A kleza ja nA kahevAya. e to jarA mananI dAdAzrI : baMdha thayA ke nA baMdha thayA te ApaNe jovAnuM nathI. je joyuM te aDe nahIM. jema A hoLI che te hoLI saLagatI hoya, paNa ApaNe joIe to AMkha dAjhe kharI ? kema joIe eTale dAjhe nahIM ? jovAthI kazuM nA thAya, tame AMgaLI ghAlo to thAya. A kharAba vicAra Avyo, ema karIne AMgaLI ghAlo to thAya. | mana jyAre vicAra kare sArA-khoTA, game tevA, to e mana che e vAta khAtarI thaI gaI. kharAba vicAra ne khoTA vicAra sAmAjika apekSAe che, bhagavAnanI apekSAe nathI. bhagavAnanI apekSAe to mana svabhAvamAM che. moMkANa, doDha DahApaNanI praznakartA (mahAtmA) : vicAra Ave che te evI rIte tarata ja jato rahe che agara to navakAra maMtra bolAI jAya che tarata. dAdAzrI : hA, paNa te zuM thAya che te joyA karavAnuM. tame vacce koNa cho ? mAruM ema kahevAnuM ke tamane A jJAna ApyA pachI tame zuddhAtmA cho, vyavahArathI caMdubhAI cho. praznakartA : tamArA jevuM jo pacatuM hoya ane niraMtara covIsa kalAka....
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... dAdAzrI : mArA jevuM ja rahe evuM che. ApaNuM A jJAna ApeluM jo koI doDhaDAhyA nA thAya ne, to mArA jevuM ja rahe evuM che ne ghaNAne rahe che. 293 praznakartA : paNa doDhaDAhyA thavAya che tenuM zuM ? dAdAzrI : thavAya che, tene ja sAcavavAnuM che. tamane zuM varte che ? evuM mahIM manamAM vicAro Ave te jovAmAM Ave che ? jyAre vicAranI sthiti hoya ne tyAre vicAro sajIvana nathI, nirjIva vastu che. eTale tAre je vicAra karavA hoya te kara, kahIe. taLAvamAM moDhuM jovA jaIe toya mana kaheze, 'mahIM DUbI javAze to ?" mana to phAve evuM bole. ane te vakhate AbarUpa laI le. evA mana vicAra kare che te ApaNe joyA karavAnA. eno vicAravAno svabhAva che, e yaMtravat che. ene ApaNe nA kahIe toya vicAra to AvyA ja karavAnA, paNa ApaNe bhaLIe to ApaNane coMTe. nA bhaLIe to kazuM coMTe nahIM. tame pAMca miniTa pahelAMno vicAra karo ne, eTale huM jANuM ke A jIvato che ! A meM 'tamane' mArI nAkhyA che. A pAchA jIvatAM zuM karavA thAva cho ? mArI nAkhyA pachI jIvavuM enuM nAma ja mokSa. jJAnI puruSa zuM kare ? (dehAdhyAsamAM) mArI nAkhe, pachI (AtmasvarUpamAM) jIvatA kare. pachI e jIve to e mokSa che. ane pachI tame vicAra ohoho, haju jIvato che A to. karo to huM jANuM ke jyAM jJAna che, tyAM saMsArano eka vicAra na Avavo joIe. amane saMsArano eka vicAra nathI Avato. ane strIno, A badhI strIo beThI che paNa amane strIsaMbaMdhI vicAra nathI Avato. eTale badhuM khAlI thaI javuM joIe. praznakartA : thaI javuM joIe ke karI nAkhavuM joIe ? dAdAzrI : thaI javuM joIe. A mArga evo che ke tamAre khAlI AptavANI-10 (pUrvArdha) karavAnuM nahIM rahe. enI meLe khAlI thayA kare. amArI AjJAmAM raho eTale khAlI thayA kare. 294 evuM nAma zuddha upayoga ! praznakartA (mahAtmA) : huM pataMga UDAvuM chuM evo mane vicAra Avyo, e mane vicAra Avyo ema meM joyo. e meM joyuM e paNa jJAtA-draSTA kahevAya ? dAdAzrI : AmAM jJAtA-draSTA hoya nahIM. A to caMdulAla zuM kare che tene jue. caMdulAlane vicAra Avyo ne eNe joyuM, e 'ApaNe' jANIe, to zuddha upayoga kahevAya. ApaNane badhuM dekhAvuM joIe ke Amane Avo vicAreya Avyo ane joyo kharo, e ApaNane dekhAya. ApaNe zuddhAtmA thayA. pahelA to huM ja chuM, mane ja vicAra Ave che, evuM bolatA hatA. tethI tanmayAkAra thaI jatA hatA. have AtmAne vicAra AvatA ja nathI. vicArane je jANe che te AtmA che. 'jovuM' eTale zuM ? praznakartA (mahAtmA) : vicAro jovA eTale zuM ? ApaNe vicArone jovA, vicAronA jJAtA-draSTA rahevuM evuM kahyuM ne ? dAdAzrI : manamAM je kharAba vicAra Ave te ApaNe joyA karavA, ke AvA vicAra Ave che. sArA vicAra Ave to e joyA karavA ke sArA vicAra Ave che ema joyA karavAnuM. praznakartA : eTale ApaNe A eka vicAra Ave enuM pikcara dekhAya, e vicAra joyo kahevAya ke enuM AkhuM vAkya dekhAya e joyuM kahevAya ? jovuM eTale zuM e nathI samaja paDatI. dAdAzrI : manamAM vicAra hotA ja nathI. vicAra to ApaNe bolIe chIe te tamane teTalI samajaNa nA paDe eTalA mATe bolIe chIe.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 295 296 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : have evo vicAra Avyo, e vicAra phUTyo, tyAre to khabara paDI ke vicAra Avyo che. pachI dAdA dekhAya, vaDodaruM dekhAya, caMdubhAI(pote) dekhAya. dAdAzrI : hA, badhuM ja dekhAya. praznakartA : have enuM nAma vicaryA kahevAIe ? e badhuM dekhAya enuM nAma vicaryA kahevAIe ? dAdAzrI : nA, e nahIM, e je dekhAya che e mana na hoya. jyAM sudhI vicAramAM ja che tyAM sudhI mana pachI e bIjAnI hada AvI pAchI. eTale dAdA dekhAya ne vaDodaruM dekhAya e cittanuM kAma che. praznakartA : to pachI vicArane jovo kevI rIte ? mana che te niraMtara ekjhosTa thayA ja kare. temAMthI paramANu UMDe, eno TAimiMga thAya eTale. paripakva thAya eTale badhI gAMTha phUTe Ama. ane phUTe eTale ApaNe koThI phoDIe chIe ne, ane te mahIM UMDa che. phUlA jevuM evuM AmAM UMDe. ane ene buddhi ane ahaMkAra beu thaIne vAMce ene ke A zuM che, zuM bhAva che A. kAraNa ke je bhAvathI bhareluM te bhAvathI A phUTe. e phUTe eTale buddhi ema kahe ke AvA vicAro AvyA. eTale Ama bhAva dekhADe, vicAra nahIM. vicAra to jyAre ahIMthI buddhi ane ahaMkAra beu vicare ne tanmayAkAra thAya tyAre vicAra kahevAya. praznakartA : A manane joyA karavuM eTale zuM ? kevI rIte jovuM? dAdAzrI : dhAro ke muMbaImAM koI jagyAe eksiDaMTa (akasmAta) thayelo dekho, eTale pachI pAchuM mana ApaNane zuM kahe, 'eksiDaMTa thaze to ?" to ApaNe kahIe, 'noTeDa' (noMdha karI). eTale pachI satsaMganI vAta kare. ene evuM kazuM nathI. paNa A gabharAI jAya mUo, eksiDaMTa thaze to ? te AgaLa peluM mana to pachI bolI zake ja nahIM. mana che te raDAranI jema sUcave. enAthI gabharAvA jevuM che nahIM. ene juejANe to kazI bhAMjagaDa nathI. 'ame marI jaIzuM to, marI gayeluM hala dekhADe. teya kahIe ApaNe ke barAbara... karekTa (barAbara).. . eksepTa(kabUla)... 'noTeDa' (noMdhyuM) kahyuM. praznakartA : vicaravuM eTale zuM ? dAdAzrI : vicare eTale mANasa vicare che eTale e bAju, enI sAmo jAya, tanmayAkAra thavA mATe. tyAre e vicAra kahevAya. nahIM to vicAra kahevAya nahIM. praznakartA : have mane evo vicAra Ave ke mAre vaDodarA jaIne dAdA pAse ja besI rahevuM che. dAdAzrI : hA, evo vicAra Avyo to ? dAdAzrI : ApaNe A aMdara vAMcIe, ke eksiDaMTa thaze to ? to ApaNe joyo kyAre kahevAya ? e ApaNane asara na kare ane 'noTeDa' kahIe eTale joyo kahevAya. ane asara thaI gaI eTale tanmayAkAra thaI gayo. praznakartA : eTale aMdara je Ama phUTe, e vicAra kahevAya ? dAdAzrI : e vicAra to kahevAya ja. kAraNa ke ahIM A jano mAla che, te A DiscArja thato mAla che. tyAM sudhI vicAra ja che, cArja thanAro vicAra nathI. emAM jo pharI ene tanmayAkAra thAya to cArja thAya. eTale Ane je vaDodarA dekhAya che ane e badhuM dekhAya che, dAdA dekhAya che, e badhuM cittanuM kAma. pachI vicAranA sTejamAM, mana vicAra sivAya koI jagyAe hoya nahIM. tihALyA kare te zuddhAtmabhAva ! praznakartA (mahAtmA) : deha, mana ane AtmA - traNanI sthiti nihALavI ane satata ucca zuddhAtmabhAvamAM kevI rIte rahevuM ?
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 297 298 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : mana e joya che, ekavAra to caMdubhAI ja zeya che ne tame jJAtA cho. have caMdubhAInA sperapArTasa badhAya joya che. mana zeya che, buddhi, citta, ahaMkAra badhuM jJaya che, tene jovuM, nihALyA karavuM, sArAkhoTA vicAra nahIM jovAnuM, tamAre UMDA nahIM UtaravAnuM, ene nihALyA karavuM enuM nAma che te zuddhAtmabhAvamAM rahyA barobara kahevAya. dehanI zuM sthiti che, mananI zuM sthiti che, e badhuM nihALyA karavAnuM. e samajAyuM tamane ? kharAba vicAro Ave tene khaseDo to e pAchA AmathI Ave. tene to zeya svarUpe jovAnAM. vicArone khaseDo to pAchuM enuM e ja paDa pharI Ave. ane ene zaiya svarUpe jue to e paDa jatuM rahe ne evuM ne evuM bIjuM paDa Ave. mana khUba vicAre caDhaze ne to manamAM tanmayAkAra thaI jazo. ApaNe zuM kahIe chIe ? A jJAna zuM kahe che ? manamAM kharAba vicAra Ave toya jovAnA che ane sArA vicAra Ave toya jovAnA che. paNa pelI jUnI Adato, te pAchuM tanmayAkAra thaI jAya ke bagaDyuM haDahaDATa. A rIte bagaDe che. jUnI AdatomAM phasAye che. badhAM eka ja zeya ! have A je nA gamatuM bane che ne, emAM nA gamatuM ne gamatuM ApaNane A jJAna pachI hoya nahIM. nA gamatuM ke gamatuM beu jovAnuM che ApaNe. A jJAna pachI A gamatuM che ne A nA gamatuM che evo bheda UDI jAya che, e eka ja zeya jene kahevAya te che. pote jJAtA che ne jJaya eka ja prakAranuM. emAM gamatuM ne nA gamatuM beu nA hoya. A to buddhithI gamatuM ne nA gamatuM evA kandro UbhAM thayelAM hoya. jJAna che tyAM dvanDo nA hoya. ane tamane dvandra che ja nahIM. kAraNa ke tamane ciMtA thAya che ? praznakartA (mahAtmA) : ciMtA to thatI ja nathI. dAdAzrI : to ciMtA nathI thatI, evuM kema hoya che ? ciMtA nA thAya eTale pachI pote pUrepUrA dvandrAtita thayelAM cho. paNa pote zuM thayA, teya khabara nathI. praznakartA: mana jyAre miniMgalesa vAta para caDhI gayuM hoya to zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : "heya, huM tane oLakhI gayo chuM. tuM zaiya che ne huM jJAtA chuM.' to e baMdha thaI jAya. e joya ja che ane ApaNe jJAtA chIe. ApaNe enI pAchaLa kyAM rakhaDa khaDa karIe ? ene to kuTeva paDelI. zeya-jJAtA kahyuM eTale chUTI gayuM. eTale mahIM uchALA mAre to ApaNe jANyA karavuM ne kahevuMya kharuM, tuM zeya che ne huM jJAtA chuM. tAre jyAM jyAM pharavuM hoya tyAM phara. praznakartA : vicAronI eTalI badhI kheMcatANa rahyA kare ke je jiMdagImAM nathI anubhavyuM e anubhavavuM paDe che. dAdAzrI : paNa ApaNI pAse jJAna che te, doro ApaNI pAse che ne ! eTale game tema gulAMTa khAya, to Ama kheMcI laIe. eTale pachI AvI jAya. ane vicArone ne tAre zuM levAdevA ? vicAro zeya che ne tuM jJAtA che. vicAro to, mana che tyAM sudhI AvyA ja karavAnAM. e kaMI ochA baMdha thavAnAM che ? jAgRti kevI ghaTe ? A akrama vijJAna che, eTale ghaNo phera thayo chatAM mahIM gUMcArA jevuM lAge. kAraNa ke mana che ne, e phUTyA kare. chUTA thaI gayA, Atma anubhava thaI gayo, chatAM mana phUTe te ghaDIe jAgRti rahe nahIM ne ? eTalI badhI jAgRti rahe nahIM ke A zeya che ne huM jJAtA chuM. game eTalA mananAM vicAra AvatA hoya, e ya che ne huM jJAtA chuM evuM bole to pariNAma bilakula zAMta thaI jAya. jAgRti to kone kahevAya ke vicAra AvatA pahelAM samajAya ke A to joya che ne huM jJAtA chuM. praznakartA (mahAtmA) : vicAra Ave ne jAgRtimAM joya jANe.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.... 299 pachI ene ema thAya kharuM ke A hitakArI vicAra che ne A ahitakArI vicAra che ? dAdAzrI : hitakArI ke ahitakArI vicAra hotA ja nathI ! evuM karavAnI jarUra ja nathI ke A ahitakArI che ne A hitakArI che. A hitakArI ne ahitakArI evuM karavA karatAM badhA jJeya svarUpe kADhI nAkho ne ! e badhA DiscArja che. tame jo hitakArI-ahitakArI evuM badhuM jovA jazo to jAgRti kyAM jaIne UbhI raheze ? eTale vAtane samajavI paDe. ne e jAgRti enI meLe bheda karyA ja kare che ke A karavA jevuM che ne A nahIM karavA jevuM. eTale tamAre hitakArI-ahitakArI nahIM jovAnuM. praznakartA : amAre buddhi bheda pADI Ape ke A sAruM, A khoTuM? dAdAzrI : e buddhinA bheda pADelA kAmamAM ja nahIM lAge, jAgRtinAM bheda pADelA kAma lAgaze. praznakartA: e nA samajAyuM. dAdAzrI : buddhi to imozanala karAve. tenA bheda pADelA ApaNane zuM kAma lAge ? jJAna ja iTaselpha (svayaM) bheda pADe che ke A nA hoya ne A kharuM, e sUjha ja pADyA kare. AgaLa AgaLa sUjha pADyA kare che. ane mananAM DiscArjamAM kazuM AdaravA yogya che ja nahIM. je AdaravA yogya che e enI meLe sahaja thaI jAya che. jJAnajAgRtithI, e je sUjha che te badhuM juduM ja pADI de che ! jema jema vicArone zeya banAvazo tema tema jJAtApada majabUta thaze. tame juo e zuddhAtmAnuM viTAmina che. vicAra ja nA Ave e zuM jue? pachI ene viTAmIna zI rIte maLe ? jAgRti rahetI hoya teNe eka ja karavA jevuM ke manamAM je vicAro Ave ne, 'tame zeya cho ne huM jJAtA chuM', evuM bolIe ke tarata rAge AptavANI-10 (pUrvArdha) paDe. jenAthI jAgRti nA rahetI hoya to te 'dAdA, dAdA' karyA kare, 'huM zuddhAtmA chuM' bolyA kare athavA to zuddhAtmAno jApa karavo paDe. eka kriyA kare to bIjI kriyA baMdha thAya. eka ja kriyA eTa e TAIma hoya ane zuddhAtmAno jApa jo evo kare ke Ama copaDImAM dITho hoya ne, Ama vAMcato hoya evo kare to to bahu sarasa. zuddhamAM 'da ne "dha" joDelo dekhAya ne AtmA chuM, e badhuM dekhAya. dekhAya evo jApa kare to bahu sarasa. copaDI vagara dekhAvuM joIe. evo jApa kare to bahu uttama. Akho dahADo nA thAya to kalAka kare toya bahu uttama. badhI goThavaNI karI rAkhavI joIe. kalAka pada vAMce, kalAka A kare, Ama tema avaLa-savaLa badhuM. ApaNA sarkalanI bahAra nA jAya evI goThavaNI karavI joIe. zuddhAtmAnA sarkalanI bahAra nA jAya. sarkala kyuM kahevAya ? ame AjJA ApI hoya e sarkala kahevAya. e sarkalamAM rahevuM joIe. pachI 'mane vicAra Ave che, ne vicAre caDhI jAya eno pAra ja nA Ave ne ! tethI kaMI zuddhAtmA badalAI jato nathI, abhiprAya badalAto nathI paNa DAgha paDe. vicAranI hada to kone kahevAya ? ajJAna dazAmAM tene AtmAsaMbaMdhIno vicAra ja kAma kare. bAkI, saMsAra saMbaMdhano vicAra kazuM kAma nA kare. e vicAra to UlaTuM gUMcave. ApaNe kahyuM hoya ke khIcaDI-kaDhI karI lAvo. cAlo, mAre jamIne javuM che. pachI ApaNe vicAra karIe ke moDuM thaI jaze, to zuM thaze ? phalANuM thaze to zuM thaze ? khIcaDImAM vadhAre mIThuM paDI jAya to zuM thaze? evA mahIM vicAra ApaNane Ave ne, tenI mahIM pAchA vicAre caDhIe pachI eno pAra ja nA Ave ne ! jJAyaka e ja paramAtmA mananI zI avasthA che ene jue e jJAyaka svarUpa che ane ApaNe jJAyaka chIe, e mananA vicArone joyA karavAnAM badhA. e jANavAnI cIja ane ApaNe jANanArAM chIe, basa eTaluM ja ApaNe samajI levAnuM. jJAyaka svabhAva che ApaNo. te manamAM je
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 301 vicAra Avyo, tarata ApaNane khabara paDI jAya. ohoho ! Avo vicAra Avyo che. praznakartA (mahAtmA) : paNa vicAra to utpanna thAya ne ? dAdAzrI : vicAra utpanna thAya e eno pAchalo mAla bharelo te. te ApaNe jANavuM ke A kacaro mAla bharelo che. te A bAju kacaro. A kacarA sAIDa ane A rAITa sAIDa. praznakartA : paNa A bhUla thAya che, te bhUla kema kahevAya ? dAdAzrI : nA, bhUla to kahevAya nahIM ne ! joIe-jANIe eTale pachI ApaNo jJAyaka svabhAva nA chUTe ne teTalA paramAtmA thayA. jeTalo vakhata Ama mahIM kharAba vicAra AvatA hoya, te vakhate jJAyaka rahyA to jANavuM ke thoDA paramAtmA thayA. niraMtara jJAyakapaNuM e saMpUrNa paramAtmA kahevAya. te ghaDImAM jJAyaka thAya ne ghaDImAM pAcho joDAI jAya, ghaDIkamAM pAcho jJAyaka thAya. e kacAza kahevAya. e joDAI kema jAya che ? ene tyAM AgaLa coMTI gayeluM che, inTaresTa paDe che. Ane kharuM che evuM mAnyuM che. tame je kahyuM ne ke A khoTuM che, evo anubhava thayo eTaluM ja jo samaje to bahu thaI gayuM. e pAcho pharyo kahevAya. 'e jotAro koNa ? praznakartA (mahAtmA) : e jonAro koNa ? dAdAzrI : e ja ApaNI je prajJAzakti che ne, te ja badhuM jonArI. e ja AtmA che. paNa te AtmA jAte joto nathI, potAnI zakti che te kAma kare che. te jue eTale thaI gayuM. tame jJAtA-draSTA thayA. eTale e to prajJA che, muLa AtmAno bhAga, enAthI badhuM joI zakAya. tamArAmAM prajJA utpanna thayelI che. paNa haju nirAlaMba jyAM sudhI nA thAya tyAM sudhI prajJA phUla kAma kare nahIM. tamAre haju to gAMThomAM ja pharatuM hoya ne ! A to graMthio chedAI jAya tyAre kAma AgaLa cAle. 302 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : vicAra karanAro vicAra karato hoya tyAre jonAro koNa hoya ? dAdAzrI : jonAro AtmA che. praznakartA : tyAre zuM vicAra karanAroya AtmA che ? dAdAzrI : AtmAe vicAra karyo ja nathI. koI dahADoya AtmAe vicAra karyo ja nathI. e vyavahAra AtmAnI vAta che. evuM che, vyavahAra AtmAne nizcaya AtmAthI joyA karavo. vyavahAra AtmA zuM karI rahyo che e joyA karavAnuM. praznakartA : ekI sAthe be kriyA thaI zake ? dAdAzrI : eka ja kriyA thaI zake. pelI to kriyA enI meLe sahaja thayA ja kare che, ApaNe joyA karavAno puruSArtha karavAno che. A bIjuM to thayA ja kare che. emAM nA juo to tamAruM jovAnuM jatuM rahe. eTale jonArAe puruSArtha karavAno che. peluM to thayA ja kare che. philma to cAlu ja che. emAM tamAre kazuM karavuM nA paDe, e enI meLe sahaja cAlyA kare che eTale e philmane ApaNe joyA karavAnI. mana che te vAjAMmAM tanmayAkAra ane eka bAju AtmA enA jJAtA-draSTAmAM, enA potAnA guNadharmamAM tanmayAkAra. beu jude judAM rahI zake che. eTale badhAMnuM zuM kahevuM che ke mahAvIra bhagavAna jJAnamAM hoya te ghaDIe emane vAjAM saMbhaLAya nahIM. evuM kema bane ? AtmA to be kAma nahIM, lAkha kAma karI zake ema che. eTalI badhI AtmAnI anaMta zakti che. A kAma karI zake ne teya kAma karI zake. evuM eka bAjunuM kAma to peluM komyuTara karI zake che. A to bahAra bebhAnapaNuM thaI jAya, tene A lokoe jJAna mAnyuM che. deha bebhAna thaI jAya, mana sthira thaI jAya tene jJAna mAne che. evuM mana zUnyatAne pAme ja nahIMne ! e to kevaLajJAna thAya tyAre zUnyatAne pAmatuM jAya. mana zUnya thaI gayuM eTale khalAsa thaI gayo ghaDo.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... eTale sAyansa ja judI jAtanuM che. A vItarAgonuM sAyansa koIthI pahoMcI vaLAya evuM nathI. gajabanuM sAyansa che ! 303 mana badhuM zuM batAve che, enA jJAtA-draSTA rahevAya, tyAM sudhI jAgRti laI javAnI che. pachI ene AgaLa laI javI nA paDe. praznakartA : paNa tyAM sudhI jAgRti kaI rIte laI javAnI ? dAdAzrI : e to cUMTI khaNIne jAgRti karIe ne ! praznakartA : cUMTI khaNe eTale mana bUmo pADe. dAdAzrI : cUMTI khaNe eTale jAgRti rahe. badhuM game nahIM eTale pachI mAMkaDa karaDe to jAgRti Ave. praznakartA : Ape kIdhuM ne ke mananA jJAtA-draSTA rahevAya. dAdAzrI : tyAM sudhI jAgRti laI javAnI che. pachI e enuM saMbhALI le. praznakartA H e jarAka samajAvo ne. dAdAzrI : jAgRti kyAM sudhI laI javAnI ke mananA jJAtA-draSTA rahevAya, tyAM sudhI A cAla cAla karavAnuM. praznakartA : vANInA jJAtA-draSTA rahevAnuM ane vANIthI paNa AgaLa mana che kahyuM. dAdAzrI : e badhAthI alaga thaI jAya tyAre jJAtA-draSTA thAya. praznakartA : eTale mananuM chellAmAM chelluM kahevAya ? mananA jJAtA-draSTA e UMcAmAM UMcuM, chellAmAM chelluM kahevAya ? dAdAzrI : huM. tyAMthI pachI A ghoDAgADImAMthI UtarI paDavAnuM. tyAMthI pachI bIjuM maLI Ave. caDavuM-UtaravuM nA paDe. dAdAzrI : acchA. to e svAbhAvika pachI puruSArtha Ubho rahe AptavANI-10 (pUrvArdha) tyAM ? mananA jJAtA-draSTA niraMtara rahevAnuM ne tyAM ? e chelluM sTezana AvyuM kahevAya ne ? 304 dAdAzrI : thoDo bhAga jJAtA-draSTA rahetA zIkhyo eTale AvI gayuM. eTale e sTezana tarapha AvI gayo. kharo TAIma ja e ! manamAM bharatI-oTa Ave, tyAre A ahIM mana kUdAkUda kare. bharatI AvatI hoya to nA samajIe ke atyAre mana bharatImAM che. pachI DiprezananI aMdara Ave to ApaNe kahIe, Diprezana bhale AvyuM, hamaNAM bharatI Avaze pachI. ajJAnI mANasane be jAtanA vicAra Ave. sArA vicAra Ave tyAre tanmayAkAra thaI jAya, vicArane ekarUpa thaI jAya, nahIM thaI jatA ? ane kharAba vicAra Ave tyAre cheTo rahe che. evuM nA thAya ? have kharAba vicAramAM pote judo rahe che, te ghaDIe bahu UMcI dazA hoya che. tyAre kaheze, 'mane gamatuM nathI, kaMTALo Ave che.' alyA, kharI UMcI dazA AvI che; pAMsaro besane ! manathI chUTuM rahevAya evuM che ja nahIM. nA gamatA vicAra Ave tyAre ja chUTAM rahevAya evuM che. tyAre ene kaMTALo Ave ke AvA vicAra kema Ave che ? are bhaI, Ave, mahIM bhareluM hoya to. amane hau AvatA'tA, jyAre amAre graMthio hatI tyAM sudhI. paNa amane enI velyu (kiMmata) nA hoya. ame cittanI kiMmata gaNIe ke kema haju bIjI jagyAe jAya che. eka phero ene je bahu ja kharAba vicAro lAge che ane je ene akaLATa, akaLATa, akaLATa thaI jAya che, to ApaNe kahIe ke e vicArone AnaMdapUrvaka jovA. ane pachI jo abhyAsa thaze, evo suMdara abhyAsa ke ema karatAM karatAM AtmA prApta thaI jAya. A to AtmA prApta karavAno sahelo rasto che. paNa evA kharAba vicAra eTalA badhA AvatA nathI ne lokone, koIkane ja Ave.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 AptavANI-10 (pUrvArdha) nA gamatA vicAro sAme.... 305 praznakartA H to bahu ja kharAba vicAra Ave te ghaDIe AtmA chUTo ja paDI jAya che ? dAdAzrI : hA, so TakA geranTI ! praznakartA : paNa Ape kahyuM ne ke paTTo ApI de. dAdAzrI : hA, e mane pUche ke nahIM mArI AvI dazA thaI che, to huM kahuM ke AvI rIte paTTo ApI de. praznakartA : paTTo ApI devo eTale zuM ? ke manano paTTo ApavAno ? dAdAzrI : e ame tamane te ghaDIe dekhADIe. jyAre udaya Ave tyAre kahejene ! koIno udaya Ave tyAre mane kahejo, to kema paTTo ApavAno te dekhADI daIe. huM kharAba vicAra kone kahuM chuM ke je vicAra ane potAne game ja nahIM. pote bahu ja kaMTALyo hoya, Diprezana badhuM AvI gayeluM hoya. mane ghaNAM mANaso kahe che ne ke 'dAdA, eTalAM badhAM kharAba vicAra Ave che ke mane bilakuleya cena nathI paDatuM. alyA, A to kharo vakhata kahevAya che. A kharAba vicAra to TAImiMga Avyo kahevAya. huM nAnapaNamAM to kharAba vicAra Ave to TAImiMga goThavI deto ke AtmA chUTo thavAno rasto ja A ekalo che, bIjo koI nathI. sArA vicAra to AtmAne kheMcI jAya, haDahaDATa ! vicAronA saravALA-bAdabAkI ! eka mANase mane pUchyuM'tuM, ke mAro eka kAkAno dIkaro mAre tyAM Ave che. e kazuM bolato nathI. paNa e Ave che tyAre mane kharAba vicAro AvyA kare che ke "A nAlAyaka kyAM Avyo ! A nAlAyaka kyAM Avyo', e kazuM ja bolato nathI. 'ene TaiDakAvIne kADhI meluM, Ama che, tema che, evA vicAro Ave. pachI mane kahe che, paNa A zuM che ? 'mAro A roga zI rIte maTe ? tame jJAna ApyuM che, tyArathI sAmAno doSa mane nathI lAgato." tyAre meM ene samaja pADI ke eka dahADo dAdAnuM nAma laIne ATaluM karaje. tyAre kahe, 'zuM ?" meM kahyuM, 'pelA bhAInuM nAma zuM ?" tyAre kahe, 'somacaMdabhAI." kahyuM, e Ave ke manamAM vicAra kharAba Ave tenI sAme tuM manamAM bolaje ke 'somacaMda to bahu sArA mANasa che, ghaNA sArA mANasa che, kevA lAyaka mANasa che ! tuM bolaje ke tenI sAthe sarasa thaI jaze." eTale evuM bolavA mAMDyone to paMdara dahADAmAM sarasa thaI gayuM. paMdara dahADA pachI kharAba vicAra AvatA baMdha thaI gayA. kharAba vicAra jenA Ave, tenA mATe sArA vicAra mahIM karo, to peluM badhuM jatuM rahe saDasaDATa. chokarA mATe kharAba vicAra Ave to mahIM kahIe, dAdA kahetA'tA, mArA chokarAM jevo chokaro nathI ne A kharAba vicAra kema Ave che ? eTale tarata badhuM jatuM rahe. eka jaNa mane kahe ke, "eka moTA saMtapuruSa che, temane tyAM huM jAuM chuM. emanA darzana karuM chuM. have pAchAM mane manamAM emane mATe kharAba vicAro Ave che.' meM emane pUchyuM, 'tamane zuM vicAra Ave che ?" tyAre emaNe mane kahyuM, 'A mahArAja nAlAyaka che, durAcArI che evA vicAro Ave che. huM emane page paNa lAguM chuM." tyAre meM kahyuM, 'tane AvA vicAro karavAnA game che ?" tyAre e kahe ke, "nathI gamatuM chatAMya evAM vicAro Ave che to AnuM zuM thAya ?" have A zI rIte nIkaLe ? tame Ano zuM upAya karo ? tamane AvuM thatuM hoya to tame zuM karo ? AmAM doSa kono ? eTale meM ene kahyuM, 'bhaI, jo tane AvA kharAba vicAra Ave ke A kharAba che, nAlAyaka che, te vakhate tAre zuM karavuM e tane samajAvuM." eka bAju Avo vicAra Ave che te ApaNAM hAthanAM khela nathI. to ApaNAM hAthano khela zuM che ? tyAre ApaNe bolavAnuM ke 'A to bahu upakArI che, bahu upakArI che.' mana 'kharAba che, kharAba che ema bolyA kare. ane ApaNe 'bahu upakArI che, bahu upakArI che" ema bolyA karIe eTale badhuM plasa
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 AptavANI-10 (pUrvArdha) nA gamatA vicAro sAme.... 307 mAInasa (saravALA-bAdabAkI) thaIne khalAsa thaI jaze. A ekadama ApaNane jace to nahIM. praznakartA : ApaNe enI sAme AvA vicAra karIe to enI asara thAya che ? dAdAzrI : hA, evuM karo to tarata asara thaI jAya. A huM badhA asaranA ja upAya batAvuM chuM. mata to ukheDe jJAtItuMya mULiyuM ! 'jJAnI puruSa' saMbaMdhI avaLo vicAra Ave to pratikramaNa karI nAkhajo. mana to jJAnI puruSanuM mULiyuM khodI nAkhe. mana zuM nA kare, e kahevAya nahIM. kAraNa ke A badho ajJAnatAno doSa che. mana to bahu prakAranAM hoya che. dajhAyeluM mana hoya ne, te game tene dajhADe. mahAvIrane hau dajhADe ne ! lokonAM mana to aneka prakAranAM. amane to tarata samaja paDI jAya ke AnA A paryAya che, Ane A paryAya che. saraLa mana hoya to koI jAtano vAMdho ja nahIM ne ! to ame emanI kazI pRcchA ja nA karIe. mata kaMTrola, vijJAnathI ! A kharAba mANasanA saMgamAM besI paDe, to mana bagaDavuM nA joIe. kAraNa ke lokonAM mana to bagaDyA vagara rahe ja nahIM, vANI to bagaDe. paNa vakhate bIkanA mAryA vANI nA bagADe, paNa mana to bagaDyA vagara rahe ja nahIM. ane jokhama badhuM mana bagaDavAnuM che. mana, vANI bagaDyAnuM jokhama che, deha bagaDyAnuM jokhama nathI. rAtanA svapnamAM ema thatuM hatuM ke boMba nAkhI AvIe ! te UMghamAM boMba nAkhI Ave !!! evA badhAM loko ! enAthI badho saMsAra Ubho rahyo che. che. loka kharAba kahe ke sAro kahe. eTale mana bagaDe nahIM evuM vijJAna hoya. kharAba mANasonI joDe ApaNe besIe ne mana bagaDe nahIM, eTaluM ApaNuM mana kaMTrolamAM rahe. nahIM to bIjA koIne mana kaMTrolamAM rahe nahIM. trikALI eDajasTameTa ! eka bAju kharAba vicAra AvyA ja kare ne ApaNe Akho dahADo kaMIka dhUna bolavI joIe. 'dAdA, dAdA, dAdA, dAdA' ke 'dAdA bhagavAnane namaskAra' bolyA ja karIe ApaNI meLe. e vicAra to AvyA ja karavAmAM paNa ApaNe pratibhAva mUkavo paDe. enI sAmuM ApaNe zastra mUkIe ne to rAge paDI jAya. satsaMga hoya ne e badhuM hoya ne tyAre vadhAre sAruM rahe. praznakartA: ghaNI bAbatamAM mana juduM vicAratuM hoya che. ApaNane nathI gamatuM, te vakhate mAnasika tANa rahyA kare. dAdAzrI : enA mATe A AvuM mUkavuM. praznakartA : ke mana je bolatuM hoya enA karatAM juduM bolavuM ema? dAdAzrI : hA, are, ApaNo sago bhAI hoya ne, enA mATe paNa A nAlAyaka che, lucco che evA badhA bhAvo thAya ane bhAI joDe prema paNa kharo, to ApaNe zuM karavuM paDe ? "e to mahAna upakArI che, ene lIdhe to ApaNe jIvatA rahyA', evuM tevuM bolavuM joIe. A eDajasTamenTa levuM joIe. jJAnInuM eDajasTamenTa eTale trikALa satya. mata bagaDe, mahemAna joDe.. 'vyavasthita'nA AdhIna AvyA. pAMca-sAta dahADA sudhI mahemAna khase nahIM to manamAM bhAva bagaDe ke baLyuM, A to atyAre kyAM AvyA che ? A loko ahIMthI jAya to sAruM. e bhAva bagaDyA kahevAya. evuM mana bagaDavAthI saMsAra Ubho rahyo che, vANI bagaDavAthI, deha bagaDavAthI saMsAra Ubho rahyo nathI. dehanuM phaLa ahIMnuM ahIM ja maLe
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.... 309 310 AptavANI-10 (pUrvArdha) na thavuM joIe. vyavasthitanA AdhIna AvyA ne vyavasthitanA AdhIna jaze. ApaNA hAthamAM che kazuM ? ApaNe tyAM nA gamato mahemAna Avyo hoya to AnaMda thAya ? game ? praznakartA : nA game. dAdAzrI : paNa ApaNA loko sahana karIne paNa bolatAM nathI. paNa manamAM ne manamAM gALo bhAMDe ke 'A nAlAyaka ahIM kyAM Avyo?" bhagavAne kahyuM che enA karatAM cokhkhuM bolyo hota to sAruM. A mana eTale AvatA bhavanuM citra ! te A loko Avato bhava bagADe che. ane ahIM moDhe bolyo hota to A bhavamAM ene pelo mAra mAra karata agara to vagovata. paNa A bhavamAM hisAba cokhkho thaI jAta. ane manamAM UMdhuM vicAryuM te to AvatA bhavanuM badhuM bagADyuM. have pelA cAra dahADA rahe to tyAM sudhI manamAM 'A kyAre jaze ? kyAre jaze ?" thayA kare ne rAte pote UMghe paNa nahIM ne pelA to nirAMte UMghI gayA hoya ! 'caMdubhAI, caMdubhAI', tyAre tame UghADo ke nA UghADo ? praznakartA : UghADIe. dAdAzrI : pachI zuM kaho A badhAMne dekhIne ! praznakartA : Avo. dAdAzrI : "Avo, padhAro' hau kaho ! "jato rahe" evuM nA kaho ? te emane besADe, kare, paNa manamAM zuM thatuM hoya ? A raDyA atyAre kyAMthI ?! have jo saMskArathI bolAve cheya kharA. pAchuM mahIM mana che te avaLe raste cAle che. pachI ApaNe kahIe ke, "nA, thoDI cA to pIo?" tyAre e kahe, "nA, cA rahevA do. atyAre khIcaDI-kaDhI karaze to cAlaze !" te mahIM bairAM kUdAkUda karI mUke !!! mAra upAdhi, upAdhi !! have kaMI jatA rahevAnA hatA pAchA ? zA hAru mana bagADavAnI jarUra ? khoTuM ja bagaDe che ne ? A kaMI Ama karavAthI jatA na rahe. eya samajI jAya ke AnuM mana bagaDI gayuM che. paNa rAtre kone tyAM jAya te ? eTale naphaphaTa thaIneya rahe. be-cAra dA'DA paDI rahe. mana nA kabUla kare to juduM, paNa tAre evuM juduM karavAnI jarUra nathI. ApaNe samabhAve nikAla karavAno. mUDa'mAM, mata ke ahaMkAra ? praznakartA : A 'mUDa' vastu che e manane lAgu paDe che ke ahaMkArane lAgu paDe che ? dAdAzrI : manane lAgu paDe che. praznakartA : je mANasa "mUDI' hoya enI zI sthiti, dazA zuM enI ? dAdAzrI : ahaMkAra ne buddhi abhiprAya Ape eTale A manano che te mUDa UDI jAya. manano mUDa jato rahe pachI. mUDa manano hoya. A saMyoga che te viyogI svabhAvanAM che. svabhAva ja eno viyogI che. mahemAna Ave ne jANIe ke A saMyoga Avyo che, te e viyogI svabhAvano che. eno kALa Avaze eTale enI meLe jato raheze. ene ApaNe kADhavAnI jarUra nathI, mana bagADavAnI jarUra nathI. atyAre kaMIthI raDyA ? dAdAzrI : tamArA rahevAnA makAnamAM keTalA rUmo che ? praznakartA : pAMca rUmo che. dAdAzrI : have rAtre sADA agiyAra vAge mahemAna AvyA. temAM be-traNa ApaNA gAmanA oLakhANavALA hoya ane enI joDe dasabAra bIjA ApaNA oLakhANa vagaranA hoya to e badhAM kaheze,
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme.. 311 312 AptavANI-10 (pUrvArdha) paNa te mane kyAMthI jANyuM ? e kaMI badhuM jANatuM ja nathI. eTale buddhi abhiprAya Ape, ke A bahu kharAba mANasa che. eTale pachI mUDa bagaDI jAya. ane abhiprAya Ape ke bahu sarasa mANasa che, to pachI mUDa AvI jAya. amane nA phAvato mANasa Ave eTale ame kahIe ke 'bahu upakArI che A to !' eTale mana sAruM rahe. nukasAna karanAro mANasa Ave toya ame kahIe ke 'bahu upakArI mANasa che A', to mana sAruM rahe. praznakartA : paNa evuM buddhi kahevA ja nA de. e to 'bahu kharAba che, kharAba che" ema ja kahevaDAve. dAdAzrI : e to nA kahe. e to bole ja nahIM koI sAthe. e to UlaTAnuM evuM bole ke yujhalesa (nakAmo), nAlAyaka che. tuM nAlAyaka che. ahIM ApaNe kahIe ne, AphaTara oNla hI Ijha e verI guDa mena. (aMte to e sArA mANasa ja che.) praznakartA : mUDa oNpha (khalAsa) thaI gayo hoya tyAre potAnuM calaNa ja nA hoya ne ? dAdAzrI : e to UDI jAya. praznakartA: to pachI jJAnane vAparI nA zake ne ? dAdAzrI : nA, paNa jAgRti hoya tyAra pachI. A mAruM mana nukasAnakAraka che evuM samajI jAya. pachI mUDa badalI nAkhe e pote. praznakartA : e badalavA mATe goThavaNI karavAnI che ne ? dAdAzrI : hA, evuM goThavAI jAya. praznakartA : mUDa pramANe vyavahAra thavA devo ke nA thavA devo? dAdAzrI : pachI to aMdhAruM ja thaI gayuM ne ? praznakartA : to mUDa pramANe na thavA devA mATe kevuM rahevuM joIe? dAdAzrI : jAgRti joIe. sAheba ophisamAM Avyo hoya tyAre vahu joDe vyavahAra thayo hoya, jhaghaDo thayo hoya ane ApaNe ahIM beThA hoya to ApaNI upara ciDAyA kare. ApaNe samajI jaIe ke A mUDamAM nathI mUo ! A DaphoLa evo hoya che ke koNe bacakuM bhareluM ne kone bacakAM bhare che ? bairIe ene bacakuM bharyuM ne e lokone bacakAM bhare. praznakartA : sAhebano mUDa oNpha thayo hoya tyAre ApaNe zI jAgRti rAkhavI ? dAdAzrI : karuNA khAvI. mUo bairI joDe vaDhIne Avyo che ne gALo bole che. emAM eno koI doSa nathI. A to bicAro baLApo kADhe che. praznakartA : sAhebe potAnI sthiti sudhAravAnI kaMI rIta hoya dAdAzrI : sudhAravAnI rIta kyAMthI AvaDe ene ? sudhAravAnuM AvaDe to enA mUDamAM jato ja nA rahe ne ! praznakartA H A jJAna hoya toya mUDanA AdhAre cAlato hoya ? dAdAzrI : amAre manane mUDa to hoyane, tamArA karmanA udaya pramANe amAro mUDa hoya. nahIM to ameya kahIe, Avo lImaDInAM ThAkora. ameya bolIe. tamArA karmanA udaya jora kare tyAre evuMya bolIe. mUDa e pudgalano guNa che, evo mAla bharelo che. kUtaroya mUDa joIne pachI ghara AgaLa Ave. mUDa nA dekhe to pAcho jato rahe. evuM darekane hoya. vakIlone, bIjA badhAne kAma karavuM hoya to mUDamAM jovA paDe ke "sAheba, mUDamAM che ke nahIM ?" eTale atyAre mUDa to mukhya
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 313 314 AptavANI-10 (pUrvArdha) vastu thaI gaI che. mUDa eTale koI paNa bAbatamAM jAgRti ramyA kare. jAgRti zemAM che? tyAM AgaLa ramyA karato hoya e mUDa. praznakartA : citta jhalAI gayuM hoya evuM ne ? dAdAzrI : hA, evuM. ene pachI bIjI vAta kare to game nahIM. manamAM thayA kare, A UThe to sAruM, A UThe to sAruM ! kAraNa ke je gamatuM hoya ne, te bIjI bAjunuM baMdha thaI gayuM ! kharuM to kyAre kahevAya ke lAla dharyuM ke lAla thaI jAya. lIluM dharyuM ke lIluM thaI jAya. pILuM dharyuM ke pILuM thaI jAya. dharatAMnI sAthe tevuM thAya. A bahAranuM dravya enA jevuM peluM mahIM thaI jAya. homa'mAM rahIne phorekato tikAla ! praznakartA: AmAM homamAM rahIne eTale kevI rIte nikAla karavo joIe, e jarA dAkhalo ApIne samajAvo. dAdAzrI : hamaNe tane koIke gALa bhAMDI dIdhI. gALa bhAMDI e vyavasthita hatuM ane te pAchalo hisAba haze. evuM badhuM. 'homa'mAM rahIne nikAla nA karIe to e hisAbe mana pAchuM cAlu thaI jAya. praznakartA : koIke mane gALa bhAMDI to mAre 'homa'mAM rahIne kevI rIte nikAla karavAno ? dAdAzrI : 'homamAM rahevuM eTale zuddha ja. 'pote' 'zuddhAtmA' rahe, to prajJA enI meLe nikAla kare, prajJA te ghaDIe kAma karyA kare. manamAM samajI jAya ke A 'vyavasthita" che, eTale gALa dIdhI ! kema cAra ja zabda kahyA ? bAra zabdo kema nA kahyA ? cAra zabdonI gALa bhAMDe che, bAra zabdonI nathI hotI ? hoya, paNa cAra zabda kahyA mATe 'vyavasthita che. eTale 'vyavasthita kahevAnuM ane ApaNo hisAba kahevAnuM. A badhuM bheguM kahIe eTale pachI pAchuM samAdhAna thaI jAya. praznakartA : eTale koIke gALo bhAMDI to mana gUMcAya che te ghaDIe ? dAdAzrI : hA, mana ja gUMcAya ne, bIjuM koNa gUMcAya ? manane ja asara thAya ne, pachI buddhi madada kare pAchI. buddhi Ama saMkore. praznakartA : e ene kaI rIte saMkore che ? dAdAzrI : buddhi jANe ke A hamaNe gAphela che, eTale pachI vAtane saMkore. praznakartA: mana gUMcAya te ghaDIe jAgRti hAjara hoya to buddhi saMkore nahIM. dAdAzrI : jAgRti to buddhine oLakhe ne ke A avaLuM kahevAnI che. evuM nA samaje ? jAgRtivALo to tarata e samajI jAya. praznakartA : gALa bhAMDI te ghaDIe mana kevA prakArathI gUMcAya che ? dAdAzrI : tane anubhava nathI ? praznakartA : Ama zabdamAM kahone Apa. dAdAzrI : pharI enI e ja jagyAe phare, pharIne tyAM ja jAya, enuM nAma gUMcAyuM. enI e ja jagyAe gUMcAya. jema goLa hoya, tenI para mAkha pharyA kare, pAMca miniTa thAya ne pharI tyAM ja bese. praznakartA : 'mane zuM kAma kahI gayo ? meM zuM bhUla karelI ?" evuM thAya. dAdAzrI : "e zuM samaje ? enI meLe zuM samaje ? enI tAkAta zuM che ?" pachI A phorenamAM cAlyuM ! praznakartA : eTaluM badhuM bole e mananuM phaMkazana che ke ahaMkAranuM che ?
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 315 316 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : mananuM, bIjA konuM? buddhi to saMkorI Ape. A bairI dhaNIne caDhAvene, evuM buddhi caDhAve. praznakartA : AmAM buddhi zuM kahe ? dAdAzrI : 'e to rAge pADI devA jevo che." evuM bole eTale pachI ApI de game tevuM. 'rAge pADI devuM che' kahyuM eTale A bAju avaLuM cAlyuM, haDahaDATa ! praznakartA : emAM ahaMkAra zuM kare ? dAdAzrI : ahaMkAra to ApI de. ahaMkAra to AMdhaLo che. buddhi kahe e pramANe e sahI karI Ape. praznakartA : A mana, buddhi, citta, ahaMkAra ne badhuM cAlatuM hoya, te vakhate 'homa DipArTamenTamAM rahevAnuM kaI rIte ? dAdAzrI : rahevAya ne ! 'homa DipArTamenTa' to ApaNuM svarUpa ja che. zuddhAtmAnuM svarUpa che, jAgRti che. 'homa DipArTamenTamAM to DIzo khAvAnI che, DIzo choDI devAnI nathI. praznakartA : jyAM bhaya lAge ne, tyAM mana to jayA ja kare. dAdAzrI : manane ane ApaNe levAya nahIM ne devAya nahIM, nahAvAnuMya nahIM ne nIcovavAnuMya nahIM. bAjunI rUmamAM loka dhAMdhala karatAM hoya, vAto karatAM hoya, upara mAthAphoDa karatAM hoya to ApaNe zuM levAdevA ? evuM A joDenI rUmamAM mana che, buddhi che, citta che, ahaMkAra che, badhA kUdAkUda karatAM hoya ne to ApaNe zuM ? ApaNe joyA karavAnuM. e ApaNI sAta peDhIno pitarAI nathI. e to sAta peDhIno pitarAI hoya tyAM nahAvAnuM hoya ! (A jJAna pachI) ApaNe zuddhAtmA thayA. anAdino ajJAnano paricaya hato ke, te haju ajJAna UbhuM thayA kare. te ApaNe emane kahIe ke 'have tame game tevI bUmo pADo toya ame sAMbhaLavAnAM nathI." to paNa anAdino paricaya, te Teva jAya nahIM. pratikULatAmAM tirAkuLatA ! praznakartA (mahAtmA) : jevI rIte manane phAvatuM thAya che tyAre je prasannatA anubhavAya che, tevI ja prasannatA manane nA gamatuM thAya tyAre zI rIte anubhavAya ? nA gamatuM thAya tyAre mana nirAkuLa kema nathI rahetuM? dAdAzrI : A to pAchalI Adata che tamane. A jJAna pachI mana niraMtara nirAkuLa rahe che. paNa pAchalI Adata je che ne tamArI te jatI nathI. eTale meM zuM kahyuM ke henDala mAro. upayoga mUko. pAchalI Adato naDe che, nahIM to nirAkuLapada ApyuM che tamane. eka sekanDa paNa tamane AkuLatA to na thAya, paNa vyAkuLatA paNa na thAya. je mokSano 18mo bhAga che, be AnI mokSa te to tamane ahIM beThAM Apelo che, nirAkuLa pada ApeluM che.' nahIM to AkhuM jagata AkuLavyAkuLa hoya. moTA moTA saMto-AcAryo, badhAMya AkuLatAmAM hoya paNa jyAre ziSya jarA kazuMka UMdhuM bole tyAre vyAkuLa thaI jAya pAchA ! ane tamane to nirAkuLatA jAya nahIM e pada ApeluM che. mata samAdhAtatA phAMphA ! praznakartA : manane manAvavuM kevI rIte ? ane zAMti mANasa kevI rIte lAve ? dAdAzrI : e to badhuM kahIza tamane. haju jamo to kharA. ema ne ema bhUkhyA peTe pharI pAchA ahIM Avajo. varlDanA tamAma praznonuM solyuzana (ukela) karanArI A oNjharaveTarI che. dhIsa Ijha dhI varlDasa oNkjharaveTarI. (AkhA jagatanI A avalokanazALA che.) praznakartA H dAdA, manamAM aneka jAtanA gUMcavADAo, samasyAo
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 317 318 AptavANI-10 (pUrvArdha) UbhI thAya che. tyAre huM ema samajuM chuM ke manane sAMbhaLavuM nahIM joIe ane svastha buddhithI vicAra karavo joIe. emAM tamAruM zuM mAnavuM che ? dAdAzrI : jene sAco mArga nA maLyo hoya, tene rastAmAM A gaDuM kAma lAge. gapyuM che paNa kAma lAge. praznakartA : gapyuM che ? dAdAzrI : che ja gappAM, te badhAM gappAM ja che. bIjuM zuM che ? paNa kAma lAge ke bhaI, mananuM bahu sAMbhaLavuM nahIM, buddhinI kasoTIe caDAvI jovuM. mananuM sAMbhaLI sAMbhaLIne to loka gAMDA thaI jAya. buddhinI kasoTIe caDhAve tyAre ApaNane khAtarI thAya ke A sAMbhaLavA jevuM che ne A nathI sAMbhaLavA jevuM. eTale A gapyuM che paNa sAruM, hitakArI che, jyAM sudhI mArga na maLe tyAM sudhI. mArga maLyA pachI to rAjadhAnI eksapresa, paNa tyAM sudhI khADA-khabaDAmAM bhaTaka bhaTaka kare. to sAdhana to joIe ne ? sAdhana khoTuM nathI, sAruM che. AtmA upara AvavAnI icchA nahIM ? sAdhana barobara che. atyAre tame jyAM AgaLa pharo cho, vicaro cho tyAM AgaLa A sAdhana barobara che paNa rAjamArga upara vicaravAnI icchA nahIM ? pahelAM mananI kUdAkUda baMdha karavI joIe. mana, buddhi, badhAnI kUdAkUda thAya, AvuM haze ke tevuM haze, te badhuM pUchIne ApaNe manane kUdAkUda karatuM baMdha karI devuM paDe. ane tyAra pachI jJAnI puruSanI AjJAmAM rahevAthI, emano rAjIpo levAthI mokSa thaI jAya. praznakartA : manane sthira karavA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : tamAre sthira karavAnuM ? sthira huM karI ApIza badhuM, paNa atyAre tamArA manamAM kUdAkUda che ne, saMdeho ne zaMkAo, te tamAre rajU karIne, ekavAra ApaNe mananuM samAdhAna karAvI levuM. jJAnI puruSamAM haju tamane saMdeha utpanna thAya. mana sthira to paheluM thAya nahIM. sthira to jJAnI puruSanI kRpAthI ja thAya. praznakartA : AnaMdaghanajIe evuM kahyuM che ke jeNe mana sAdhyuM, teNe saghaLuM sAdhyuM. to A eka prazna Ubho thAya che. tame kaho cho ne ke huM tamane mana sAdhI ApIza. jyAre AnaMdaghanajI ema kahe che ke svapuruSArthathI thAya. dAdAzrI : hA, paNa ahIM svapuruSArthano ja rasto hato badho. AnaMdaghanajI kahe che e svapuruSArthano ja rasto hato. kRpALudeva kahe che e svapuruSArthano rasto hato. covIsa tIrthaMkaro kahetA hatA, e svapuruSArthano rasto hato. atyAre e kALa nathI ke svapuruSArtha thaI zake mANasathI. eka paNa mANasa evo nathI ke je svapuruSArtha karI zake. khulAsA thayA vagara mana sthira nA thAya. ane mana sthira nA thAya, tyAM sudhI vItarAgano mArga maLe nahIM. eTale vItarAgano mArga eDajasTa (mAphaka) kyAre thAya ? mana sthira thAya to. vItarAgonuM mana bahu sthira rahetuM hatuM. eTale game te TAIme, eTa enI TAIma, enI momenTa ane game te thAya toya paNa samAdhAna rahe. sarva samAdhAnI jJAna kahevAya A, koI paNa saMjogomAM ! have e to duniyAmAM banatuM nathI, evuM A banyuM che. loko to lAbha laI gayA, dasa-bAra hajAra loko to lAbha laI gayA. Ama matanuM samAdhAta ! praznakartA : mananAM samAdhAna vize dAkhalo ApI samajAvo. dAdAzrI : ApaNe to paLe paLe A mananuM samAdhAna thAya che. mATe A jJAna sAcuM che evuM ApaNane khAtarI thAya. ame taiyAra thaIne beThelA. tyAre meM kahyuM, 'Aja gADI konI AvavAnI che ?" tyAre kahe, 'pelA bhAI AvyA che, te Avaze banatA sudhI." eTale pachI ame besI rahyA. ame jANyuM ke 'vyavasthita' che. hisAba Avyo te ghaDIe 'vyavasthita." eTale amAre mana samAdhAna ja hoya. haju sADA ATha thAya tyAM sudhI amAre kazuM peTamAM pANI-bANI hAle nahIM.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 319 320 AptavANI-10 (pUrvArdha) tyAra pachI A bhAI roja Avato'to, te AvI gayo. te amane thayuM ke cAlo, have nIkaLavAnuM thayuM. tyAM sudhI ame taiyAra thaIne beThA hatA ane A loko navakAra maMtra bolyA kare. ApaNe TAIma nakAmo javA ja nA daIe. gADI Ave tyAM sudhI ApaNe namaskAra vidhi bolyA ja karavAnI. pachI A bhAI Avyo ane e kaMIka gayo haze te utAvaLamAM ne utAvaLamAM peTrola pUrAvAnuM bhUlI gayo. enA manamAM ema ke pahoMcI vaLAze, evuM ja lAge ne UtAvaLamAM, ke dAdAjIne moDuM thaI jaze. te AvuM to mAre ghaNA dAkhalA bane, mArI aMgata bAbatamAM. mAre peTrola nA hoya, te bIjuM hoya. eTale pachI enI gADImAM AvyA ne tyAM peTrola khalAsa thaI gayuM cAra rastA AgaLa. eTale enA manamAM bahu du:kha thayuM. meM kahyuM, 'AmAM du:kha karavAnuM ja kyAM hoya ?" ahIM eksaplenezana (khulAso) ja nA hoya mAre. gADI baMdha thaI, e ApaNe jovAnuM ja nahIM. meM kahyuM, 'e ja vyavasthita, enuM nAma ja vyavasthita." pachI kahe che, "ApaNe phona karIne bIjI gADI bolAvIe." meM kahyuM nA. A Ama vyavasthita che. have halAvazo nahIM." ane rIkSAya nA maLe to A cAra chokarA ApaNA UMcakIne cAle nirAMte tenI gADI. eTale A badhuM samAdhAna ja thayA kare. sekanDa sekanDe 'vyavasthita' ja che, e niraMtara samajavAnuM che. thoDuM samajAyuM ? praznakartA: samajAyuM. dAdAzrI : tyAre sAruM. A jJAna ja evuM che ke "dehAbhimAne galite, vijJAne paramAtmana, yatra yatra manoyAti, tatra tatra samAdhAya.' paNa e zAstromAM lakheluM e ema ne ema ja che. zAstramAMne zAstramAM ja rahyuM. jyAM jyAM mana jAya che tyAM samAdhAnane pAme che, paNa e kyAre ke jenuM dehAbhimAna gaLI gayuM che. ahaMkAra tamAro UDI gayo nathI. (DiscArja) ahaMkAra nA hoya to saMDAzaya nA thAya, ene halAvazo nahIM. paNa A dehAbhimAna gayeluM che. eTale 'huM kartA chuM ane A deha huM chuM' e bhAna UDI gayuM eTale dehAbhimAna gayeluM kahevAya. 'dehAbhimAne galita, vijJAne paramAtmana' eTale 'huM zuddhAtmA chuM' e jeNe jANyuM, 'huM zuddhAtmA chuM' enI pratiti beThI. pachI "yatra yatra manoyAti, tatra tatra samAdhAya.' AvuM amane jJAna thayuM, tene bIje dahADe zarU thaI gayuM hatuM. te jyAM mana jAya tyAM samAdhAna. gALo bhAMDato hoya tyAM samAdhAna, paisA na Apato hoya toya samAdhAna, dareka kAmamAM samAdhAna. koI sADI pahere toya samAdhAna, koI koTa-pATalUna pahere toya samAdhAna, badhuM samAdhAna. tyAre ApaNe samajI gayA ke A koInAthI kazuM thaI zake evuM che nahIM. sAyaTiphika sarakamasTenziyala eviDansanA karyA sivAya koI kArya thAya evuM nathI. banavAnuM che e banaze evuM bolAya nahIM. e to jagatanA loko bole. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bAjhe ke tarata e pachI kArya thaI jAya. A to badhA bAvAoe zuM karavA mAMDyuM ? manane kacaDa kacaDa karyuM. jo vATIvATIne caTaNI banAva banAva kare che. meragAMDiyA. e caTaNI karavAnI cIja che ? e koThAM dhAyA te, ke koThAMnI caTaNI, karIe ? jJAna zuM kahe che ? 'dehAbhimAne galita, vijJAne paramAtmana, yatra yatra manoyAti, tatra tatra samAdhAya." sAcavyo deha, rahI gayuM mata ! dehanI jarUriyAta pramANe to ApIe chIe, TADha vakhate tyAre AvuM hITara cAlu kare, rajAIo-bajAIo, zAla, maphalara badhAM oDhe. ane manane koI sthitimAM saplImenTa ja nathI karatAM. manane to comAsuM Ave ke ziyALo Ave, evuM ne evuM. bicArAne, koI dahADo ene oDhavAnuM nahIM, kazuMya nahIM. tethI mana sAmuM thAya che ke ene kazuM ja nahIM ? te A dehane ja badhuM ? A dehane juo ne, AvuM sAruM khAvAnuM mUke che. have evuM Akho dahADo mUkIe to zuM thAya ? atyAre
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... garamImAM paMkhAnI jarUra paDe che. tyAre evuM mana mATe pheravatA nathI ApaNe. manane enI e ja sthitimAM rahevA daIe chIe. bicAruM pachI akaLAya che. pachI kahe, 'mAruM mana ekAgra thatuM nathI.' alyA, zI rIte ekAgra thAya te ? 321 tyAre evuM mahIM kharAba vicAra AvyA to ApaNe tarata samajI javAnuM ke A kaI jAtanI TADha vAya. tyAre kahe, A pUrvakarmano doSa che A kaMIka. eTale ApaNe joyA karavAnuM. koI paNa doSanI A bUma che. mATe ene ApaNe joyA karavAnuM. tema A eDajasTamenTa levuM paDe. bAkI, mananuM dhyAna ja nahIM rAkhavAnuM ? manane oDhADavuM joIe. zAla oDhADavI joIe. ene A badhA maphalara paherAvavAM joIe. A dehane ekalAne ja ? vANIneya maphalara paherAvavuM joIe. amArI vANI maphalara paherelI hoya che. e tyAgathI kareluM ke saMyamathI ? amuka dharmanA sAdhu-AcAryo badhAne mana hoya, paNa emane eTaluM hoya ke A bAvIsa pariSaha sahana karelA hoya ne, eTale mana eDajasTa thaI gayeluM hoya. mana emAM rame nahIM. ane tamAre kUdAkUda karI mele. hamaNe godaDuM pAthareluM nA hoya ne bhoMye sUI rahevAnuM thAya to mana kUdAkUda kare mahIM. A nathI phAvatuM, A Ama thAya che, tema thAya che. eTale tamAre zuM karavuM joIe ? eka dahADo zetaraMjI pAtharIne sUI rahevuM ane eka dahADo be godaDAM pAtharIne sUI javuM. A sAdhu-AcAryo che ne, e bicArA nIce zetaraMjI evuM kazuM pAtharIne tenI upara sUI jAya. have e loko manamAM zuM kahe che ke tamAre saMsArIothI AvuM sUI nA javAya. tyAre meM mahArAjane kahyuM, 'tamane saMsArIo sUI jAya che, emAM tamane sUvaDAvyA hoya to UMgha nA Ave.' praznakartA : emane pelI Teva paDI gaI ne. dAdAzrI : emane pelI prekTisa paDI gaI che. A jJAnathI nathI AptavANI-10 (pUrvArdha) kareluM, tyAgathI kareluM che. saMyamathI kareluM hoya teno vAMdho nahIM paNa A to tyAgathI kareluM che. eTale emane jo traNa godaDAmAM sUvADyA hoya, to AkhI rAta gUMcAyA kare. praznakartA : emane ema thAya ne ke A doSa karyo. 322 dAdAzrI : nA, doSa karyo nahIM. emane A pocuM pocuM lAge eTale ja UMgha nA Ave ane A lokone kaThaNa lAge eTale UMgha nA Ave. praznakartA : citta enAthI aLaguM rahe to ? kaDaka ane pocAthI citta aLaguM rahe to ? dAdAzrI : e cittanuM kAma nathI, e mananuM kAma che. praznakartA : hA, mana aLaguM rahe to ? dAdAzrI : mana rahe nahIM ne ? mana to saMyamathI ja aLaguM rahe, jJAnadazA pAmelAM hoya to ja. praznakartA : jJAnadazA pAmelA hoya to manane joyA kare, eTale aLaguM rahe ? dAdAzrI : hA, basa. joyA kare eTale mana aLaguM rahe. pachI bhale ne pA kalAka-aradho kalAka UbhuM rahe. UbhuM rahe toya joyA kare. hA, dhaMdhAnI bAbatamAM kaMI hoya tyAM AgaLa aradho kalAka vicAramAM paDyA kare, ke amuka mANaso UgharANInAM paisA nathI ApatAM te aradhoaradho kalAka vicAra AvI jAya, te ApaNe joyA karavuM. pelA sAdhuo je bheguM karIne khAya che, te ApaNane ema zIkhavADe che ke Ama bheguM karIne khAva. te A 'kAle cA sarasa hatI, Aja pIe ke phalANuM sarasa hatuM.' evuM kazuM khabara nA paDe. eTale jIbhane coMTe nahIM. praznakartA H mana kUdAkUda karatuM hoya to enI para Ama saMyama
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... rahe. eno e lokone skopa nA maLe ke khAvAnuM ja nathI, baMdha ja thaI gayuM. 323 dAdAzrI : saMyamamAM skopa nA rahe eTale ja eDavAnsa (pragati) thAya ne ! manane Ama ghaDImAM jalebI khAvAnI icchA thaI jAya, jo kAle khAdhI hoya to, kaMI bhajIyAM khAvAnI icchA thaI jAya, phalANI icchA Ama thaI jAya, tema thaI jAya. eTale e skUlamAM beTho. eTale A pragati mAMDe che have. hA, te pragati mAMDatI vakhate duHkha to hoya ja ne ! praznakartA : sahana kare to ja pragati maMDAya ne ? dAdAzrI : sahana kare to ja AgaLa koleja thAya ne ! A badhAM je AgaLa gayelAM, te sahana karAvaDAvIne gayelAM, e ekaluM bheguM karIne khAIne gayelAM nahIM. bheguM karIne khAya, emAM pragati zuM maMDAI ? ene AnaMda bahu rahe, sAro rahe, zAMti rahe Akho dahADo. ApaNane ema lAge ke juo ne, moDhAM para nirvikalpa jevA dekhAya che ne ! atyAre jo kadI bIjI jagyAe sAdhana nA hoya to keTalAka dharmanA sAdhuone joI AvavuM. emano kAyado che ke bheguM karIne khAvuM. emanA dharmamAM moTAmAM moTI vastu emanI pAse e che ke strIono vicAra sarakho nahIM. tyAre e kaMI jevI tevI vAta kahevAya nahIM ne ! praznakartA H strIno vicAra nahIM, evuM e loko rahI zake kharA ? dAdAzrI : hA. kAraNa ke emanA A khorAkanA je baMdhAraNa che ne, emAM mana eDavAnsa nA thAya. paNa AnA AdhAre Aje bIjI kamANI karI zake e loko. manane jo kadI skUlamAM mUkyuM to je svAda maLe che te tenA AdhAre srIo tarapha dRSTi jAya che. peluM to baheruM ja karI nAkhavAnuM badhuM. indriyo ja baherI. A indriyo khullI karI kahevAya ApaNe ne pachI saMyama karyo ane khullA karyA vagara mokSe javA de ke ? e sAdhuo pAse moTAmAM moTI kaLAo e ke nirmAnIpaNuM AptavANI-10 (pUrvArdha) hoya, nisvAdIpaNuM hoya, brahmacArIpaNuM hoya. hA, pAMceya vrata dharAvaDAve e loko pahelethI. have Amane kADhI nAkho evuM kahe che ? nA, e mArga ja che, zarUAta che, biginiMga che, moTAmAM moTuM biginiMga che. are, emane tyAM jaIne jue, emanA brahmacArIo to kevAM sarasa lAge che, paNa e mana-vacana-kAyAnuM brahmacarya nahIM. zuddha saMyama, akrama thakI ! ahIM saMyama pariNAma UbhuM thAya ane jene saMyama kahevAmAM Ave che evo zuddha saMyama, e A akrama vijJAnanA AdhAre karI zake. kramika mArgamAM to koI dahADo zuddha saMyama thAya ja nahIM, azuddha ja saMyama hoya. praznakartA : vANIne, dehano saMyama AvI jAya paNa manano saMyama kevI rIte Ave ? 324 dAdAzrI : mana to avaLuM khoLe. te ApaNe e saMyama karatAM karatAM, manane kaMIka kahevuM paDe ne, A to mahAna upakArI che. ane tame to kaho, 'A nAlAyaka che.' te mana avaLuM phare. eTale tyAM 'mahAna upakArI che A to, A upakAra to bhUlAya evA nathI. mATe cUpa rahene' evuM kahevuM. evuM koI dahADo kahyuM nathI ? sAva nAlAyaka hoya toya ApaNe manane kahevuM ke jabarajasta upakArI che amAro ! to mana cUpa ! deha ne vANIne to badhAya nathI bolatAM, koNa bole che ? A saMsArI loko badhAya nathI bolatAM. mahIM aMdara cAlyA kare. ane badhuM mananuM ja che ne ! ane vakhate deha-vANI bolI jAya teno vAMdho nathI, mana nA bolavuM joIe. deha-vANI bolI jAya, teno to nikAla thaI jAya ke phAIlano nikAla thaI gayo. mana hoya to phAIlano nikAla nA thAya. tA paDAya mata para bArI ! A jagatanA loko mana upara koI vAta nA le, evuM karI zake.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 325 326 AptavANI-10 (pUrvArdha) paNa ApaNe to mana para levAnuM. jJAtA-draSTA rahyA enuM nAma ja mana para lIdhuM kahevAya. mana para to levuM ja joIe ne ! ane mana para Ave ja e to pachI. A bhAIne to koI apamAna kare tyAre enI meLe ja mana upara bArI paDI jAya che. te meM kahyuM. "mana para bArI nA paDavA daIza. A to avasara kahevAya che.' tamane nathI lAgatuM ke ApaNe avasara gumAvyo ? praznakartA : e barobara. paNa mana upara e iphekTa thavA de, paNa jJAtA-draSTA rahe to enI iphekTa thAya nahIM ne ? dAdAzrI : jJAtA-draSTA rahe eTale mana upara lIdhuM ja kahevAya. eTale e avasara, tamAro suavasara kahevAya che. jJAtA-draSTA eTale tamAre ethI bIjuM vadhAre kazuM karavAnuM rahyuM ja nahIM ne ! A to e jJAtA-draSTA nathI raheto, mana para bArI ja paDI jAya che. eka mANasa bahero hoya, ene ApaNe gALo bhAMDIe to eno saMyama dekhAya e baherAno saMyama. ene saMyama kema kahevAya ? baherA mANasa pAse gALo bhAMDe pachI kahe ke jo A sAheba keTalA badhA saMyamI che ! tyAre ApaNe kahIe, 'UbhA raho, huM emano saMyama dekhADuM." pachI bIjI rIte saLI karIene, tyAre pAchuM kaSAya UbhAM thAya. kAraNa ke ene to A kAna baherA che, eTale e to gALo sAMbhaLaze nahIM. paNa bIjI indriyo baherI nA hoya ne ! pachI bIjI indriyothI ApaNe saLI karIe tyAre jAgRta thaI jAya pAcho. A to zuM kahe che ke mAre bArI paDI jAya che. eTale eno pUro lAbha UThAvato nathI pAcho. tane samajAyuM ne, lAbha zI rIte UThAvavo ? praznakartA : hA. dAdAzrI : ene pUrepUruM jANIne jovuM, tola karavo, keTalA keTalA vajanano 'loDa' che A gALano. eTale saMyama e to moTAmAM moTuM sAdhana kahevAya. evA cAra saMyama AkhA dahADAmAM kya hoya to coke coke soLa saMyama zakti sAMje jame thAya. amAre jJAnI puruSane Ama saMyama zakti vadhyA kare. kAraNa ke amane to roja pAMca-pacIsa saMyama thaI ja jAyane ! to pachI pacIsa pacIsA chasso pacIsa, saMyama zakti bhegI thaI jAya. mata kAbUmAM, pAMca AjJAthI ! saMyama pariNAma utpanna thavAnuM mukhya sAdhana ja jJAnI puruSa che. A to TheTha sudhI kAma kADhI levAnuM che. zAstrakAroe to jJAnI puruSanI pAchaLa paDI rahevAnuM kahyuM che paNa atyAre to phAIlo eTalI badhI che, te zI rIte mANasa joDe paDI rahe ? paNa bhAvanA bhAvIe eTale ApaNane jeTalo TAIma maLyo eTalo to sAco. ane saMyama sukha to enuM kaMI kahevApaNuM ja nA hoya ! AkhI jiMdagImAM koI kALamAM joyuM nA hoya evuM saMyama sukha utpanna thAya. keTalAkane to rAge paDI gayuM eTale bahu nathI AvatA, ko'ka ko'ka dahADo Ave. potAne joItuM rAge paDI gayuM ne ! ene kaheluM ja che ke rAge paDatA sudhI ahIM phero mAra mAra karajo. toye jJAnI pAse bese enAM jevI uttama vastu ja nathI. te chatAM paNa nA besAya to vAMdho nathI pachI. paNa rAge paDatA sudhI to bahu bhAvanA rAkhavI joIe. saMyama pariNAma UbhAM nA thAya, tyAM sudhI rAge paDyuM kahevAya nahIM. praznakartA : atyAre rAtanA sADA bAra thayAM che ane dAdA thAkyAM haze, evuM thayuM te karyuM dhyAna kahevAya ? dAdAzrI : e dhyAna to dharmadhyAna gaNAya, bahu moTuM dharmadhyAna. dAdA thAkyA che evuM dhyAna tamane thAya e bahu UMcuM dharmadhyAna kahevAya. ane ko'kane ema thAya ke Akho dahADo ahIMne ahIM besI rahevAnuM,
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... sUI rahevAnuM, emane zo thAka lAge ? A to mana che, mana zuM nA vicAre ? pAMca AjJA pALavAnuM nakkI kare ne, to mana to bAju e ja rahI jAya. 327 koyaDA ukelye, mata khulluM ! mana jyAM jAya tyAM zuM karIne pAchuM Ave che ? praznakartA : mana jAya paNa tyAM kazuM have e karatuM nathI, pAchuM Ave che. dAdAzrI : samAdhi laIne Ave che ke ema ne ema Ave che ? praznakartA : have kaMI vikalpa thato nathI. dAdAzrI : hA. eTale samAdhAna laIne ja Ave che. asamAdhAnI mana eTale je mananuM samAdhAna nathI, e UMghavA nA de. have evuM nA thAya. niveDo AvI jAya. ApaNuM jJAna che te tarata ja niveDo lAvI nAkhe. dhIsa Ijha dheTa (A te che) nuM jJAna hAjara rahe. hAjara rahe tenuM nAma jJAna. bhUlI javAya tenuM nAma jJAna ja nahIM. bhUlI javAya enuM nAma ajJAna. praznakartA : satsaMga eTale mananA khulAsA karavA ? dAdAzrI : mana je je koyaDAmAM gUMcAyuM hoya te koyaDAmAMthI khulAso karo eTale mana khulluM thaI jAya. koyaDA nA ukele to nakAmuM gayuM, pachI upAdhi ja ne ? manobaLa vadhe zAthI ? jema A TikiTane guMdara jo sukAI gayo hoya to TikiTa chUTI paDI jAya, tema mahIM cIkAza UDI jAya eTale kharI paDe. huM cA pIto hato ne e badhuM enI meLe kharI paDyuM. nahIM to ema ne ema tyAga nahIM karelo. enI meLe kharI paDe tyAre chUTI jAya. AptavANI-10 (pUrvArdha) hA, jenuM mana nabaLuM hoya tene kasarata karavA mATe tyAga karavo joIe, paNa jenuM mana jabaruM hoya tene tyAga zene mATe ? praznakartA : paNa badhAnAM kyAM sabaLA mana hoya che ? dAdAzrI : A jabarA manane nabaLuM kare che A loko. huM tyAga karuM kahe ke nabaLuM thAya. jema tyAga karato jAya ema nabaLuM thatuM jAya. praznakartA : manobaLa keLavavA zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : ene mATe to AtmAne jANavo paDe. tyAM sudhI manobaLa utpanna thAya nahIM. 328 nizcaya kare koNa ? praznakartA H mAruM mana nirbaLa kema rahe che ? dAdAzrI : zarIra sAruM rahe che ne ? haiM ? vaLI mana to cho ne nirbaLa rahe, ApaNane zo vAMdho che ? baLavAna mana to tamAruM tela kADhI nAkhe. nirbaLa zAne kaho cho ? bahu joza nathI karatuM ? praznakartA : saMkalpa nathI raheto ? eTale ke pote je kaMI nizcaya kare, ene vaLagI nathI rahI zakAtuM. dAdAzrI : nizcaya mana karatuM ja nathI. e to pemphaleTo mUka mUka karyA kare. nizcaya to buddhi karyA kare. eTale buddhinI jarAka kacAza che. mana to pemphaleTo pherave ke ahIMthI Ama cAlIne jaIzuM. TeksI karI laIzuM, badhuM bole, jeTaluM hoya eTaluM. paNa buddhino nizcaya joIe. eTale nizcaya thato nathI ? Disijhana jaldI levAtuM nathI ? praznakartA : nahIM. dAdAzrI : e buddhi doSa che, manano vAMdho nathI. jaldI Disijhana levAnuM hoya to jaldI levAya nahIM. tane ApaNe ahIM jJAna ApIzuM
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA gamatA vicAro sAme... 329 ne tenAthI buddhi zakti vadhI jaze. pachI Disijhana levAze. bIjI kaI muzkelI che ? praznakartA : A marakaTa manamAM aneka vicAro AvyA kare che to eka vicArane phaLIbhUta karavA mATe zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : vicArane phaLIbhUta karIe to pAcho marakaTa thAya. enAM karatA e vicArane dhyAna para ja nA levuM e sAruM. vAMdaruM che ene dArU pAIe, zuM thAya pachI ? kUdAkUda cAlI. ene pachI vIMchI keDe, joI lo e majA pachI. praznakartA : mAro prazna evo che ke ApaNA badhA vicAromAMthI koI eka vicAra ApaNe phaLIbhUta karavo hoya to ApaNe zuM karavuM ? dAdAzrI : kayo vicAra phaLIbhUta karavo che ? praznakartA : audyogika bAbatamAM. dAdAzrI : hA, e to ApaNe nakkI karavuM. je vicAra ApaNane Avato hoya te nizcaya karavo ke "A ja karavuM che have.' eTale tarata phaLIbhUta thAya. tame e vicAra upara nizcaya karo. hA, sTroMga nizcaya. eka sTroMga Disijhana laI lo ke mAre Aja karavuM che, bIjuM nahIM have. to e sIdhuM thaI jAya, ene lAIna maLI jAya. evuM pUcho cho ne tame ? bIjuM kazuM pUcho cho ? Disijhana laI lo, koI rokaze nahIM pachI. tamAruM sAcuM Disijhana haze to bhagavAna paNa rokI zake nahIM, kAraNa ke bhagavAnathI koInI ADakhIlI nA karAya. nahIM to bhagavAnanuM pada jatuM rahe. e ADakhIlI kare to bhagavAnanuM pada jatuM rahe. eTale eya samaje che ke mArI A DigrI jatI raheze, eneya bhaya lAgyA kare.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale.. 331 (10) mata kA calatA tata cale. 'tA gamatuM' tA khape ! praznakartA : Ama 'dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho' bolavAnuM hoya ne to Ama bolavAnuM game, paNa pelI dasa-paMdara miniTathI vadhAre bolavAnuM thAya eTale pachI manane nA game. dAdAzrI : mANasa enuM nAma kahevAya ke 'nA gamatuM hoya ja nahi. ne jyAM sudhI kaMI paNa "nA gamatuM haze tyAM sudhI baLajabarIthI e karavuM paDaze. A tamAre davA 'nA gamatI' hoya toya pIvI paDe che ne ? nahIM to cha rasa le, kaDavuM sAthe le, to pachI kaDavI davA nA levI paDe. paNa e nathI letA eTale pachI kaDavI davA levI paDe che. rasa to pUrA karavA paDaze ne ? praznakartA : 'dAdA bhagavAnanA asIma jayajayakAra ho' bolavAnuM game che. paNa pachI lAMbuM cAle ne eTale evuM thAya ke have baMdha karI daIe. dAdAzrI : lAMbu kone kaho cho ? lAMbA-TUMkAnuM to tAruM to ThekANuM nahi ne ? tArI to DIkazanarI ja judI jAtanI ! 'gamatuM' AvyuM eTaluM ja thAya, bIjuM nA thAya. tyAre to A badhI davA gamatI AvatI hoya ne to ja pItA hoya ? saMDAsa lAge tyAre javAnuM gamatuM haze ? A udharasa khAvAnI gamatI haze lokone ? chIMka khAvAnI gamatI haze ? chIMka nA AvatI hoya to mahIM kazuMka ghAlI karIne karAvaDAve. 'nA gamatuM' kADhI nAkhavuM enuM nAma puruSArtha. "nA gamatuM eTale ApaNe kaMI mAlika chIe ? koNa cho tame ? "mane nathI gamatuM'. te bhaNavAnuMya nA game lokone to. nizALamAM javAnuM, TADhamAM nIkaLavAnuM gamatuM haze ? javuM ja paDe ne ? pathArImAMthI UThavAnuMya nA game evAM chokarAM che. evAM nahIM hoya ? praznakartA : hoya. dAdAzrI : are, A badhAMya chokarAMo nA UThe. e to badhAMne UThADe pachI. praznakartA : maneya savAre UThavAnuM gamatuM ja nathI. dAdAzrI : koIneya nA game. paNa UDyA vagara chUTako ja nahIM ne ? cAle ja nahI. praznakartA : paNa peluM mana evuM samajAvatuM hoya ke A gAvAthI kazuM thAya nahIM. dAdAzrI : paNa AvuM UMdhuM samajAve tyAre ApaNe kahIe nahIM ke Aja dina sudhI te mAruM zuM bhaluM karyuM, te huM jANuM chuM. mATe tArI salAha bAjue mela. tArI vAta amAre nathI sAMbhaLavI. e judA che. ne ApaNe judA chIe, ApaNe zuM levAdevA ? atyAra sudhI ApaNe e jANatA hatA ke sago bhAI ja che, eTale enA kahyA pramANe ApaNe cAlatA hatA. praznakartA : badhA gAya che te ApaNe nathI gAI zakatA e ApaNe jANIe kharAM. dAdAzrI : hA, paNa tenI anumodanA ApavI joIe. A badhA gAya, te gAva kahIe. eTale ApaNe amathA bolavA mAMDIe be lITIo. satsaMgeya bahu sAMbhaLa sAMbhaLa kare to kAna bagaDI jAya. A to tamane sAMbhaLavAno vAMdho nA hoya paNa huM bola bola karuM to zuM thAya ?
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) * brahmacArI kone kahevAya ke jene 'nA gamatuM' kazuM hoya ja nahIM. koI kaDavI davA Ape tyAre tamane kaheze ke tamane gamaze ?" tyAre kahe, "amane vAMdho nahIM'. 'nA gamatuM' zabda bolAto haze ? A davAo badhI loka gamatI pItA haze ? keTalI cIjo 'nA gamatI' karavI paDe roje 332 praznakartA : ghaNI vastuo. dAdAzrI : Ane to ahIMthI ghera javAnuMya game nahIM. e kAyadesara vAta che kaMI ? tane lAge che kAyadesara ? praznakartA : bahu vAra kahe to javuM to joIe, evuM lAge. dAdAzrI : paNa ema nahIM AmAM khoTuM zuM che paNa te ? mAruM kahevAnuM ke eya karekTa che ane Aya karekTa (barAbara) che. mAra khAIneya karavuM paDe ! tane nathI gamatuM ? tane AvuM mana pajave ? praznakartA : maneya A 'asIma jayajayakAra ho' bolavAnuM nahotuM gamatuM. dAdAzrI : ema ? enI velyu(kiMmata) samajAI nathI eTale. loka to samaje ke A 'rAma rAma' bolavA jevuM bolAvaDAve che. keTalAkane pahelIvAraku evuM samajAya ne ? aNasamaju loko eTale, paNa A nathI evuM. tethI ja A huM joDe joDe kahyuM chuM ke dhIsa Ijha dhI keza benka oNpha DivAIna solyuzana !' (divya ukelanI A rokaDI benka che.) * manamAM viSayanI graMthi nirmULa karavA mATe brahmacaryanA dhyeyavALA sAthe A satsaMga saMkalita thayo che. paraMtu vAcake viSaya vikAranI graMthine badale lobha-mAna-kapaTa-moha-krodha, koi paNa graMthibheda mATenI vAta laI zakAya ane mAre dhyeya pramANe ja cAlavAnuM che, nahIM ke mananA kahyA pramANe te samajIne A prakaraNa vAMcavuM. mana kA calatA tane cale... 333 praznakartA : pachI bahu thAya ne, eTale kaMTALo AvavA mAMDe. dAdAzrI : kone paNa kaMTALo Ave ? 'mana'ne kaMTALo Ave. 'ApaNane'kaMTALo Avato haze ? manakA calatA chIe ApaNe ? ApaNe to mANasa chIe. praznakartA H A roga jarA bhAre che. dAdAzrI : paNa evuM hotuM haze ? A to bahu nabaLAI kahevAya. A bheMsane davAkhAnAmAM nathI javuM, toya pelo bheMsane AgaLa kheMce ne pAchaLa mAre. 'nA gamatuM' hoya toya ene javuM paDe. to ene 'nA gamatuM' kahevAtuM haze ? A manuSyo karatAM bheMsa sArI. bheMsane nathI gamatuM toya laI jAya ne ? praznakartA H laI jAya. dAdAzrI : zAthI nathI gamatuM ? ene akkala nathI eTale, bAkI davA karavAnI jarUra che. davAthI zarIra sAruM thAya. te pelA AgaLa kheMce ne pAchaLa mAre tyAre jAya. to enA karatAM tuM pAMsarI rIte cAla chAnomAno. bheMsane 'nA gamatuM' hoya to zuM dazA thaI enI ? praznakartA H mAra khAIne javuM paDe. dAdAzrI : te tamAre parANe karavuM paDe pachI. praznakartA : eTale nAka pakaDIne davA pivaDAvavI ja paDe. dAdAzrI : hA, nAka dabAve tyAre davA levI paDe tyAre enA karatAM pAMsarI rIte pI ne. eTale meM bheMsano dAkhalo Apyo. tyAra pachI keTalAya mANaso sudharI gayA. e kahevA lAgyA ke 'have huM nahIM karuM.' e to bheMsa AvuM kare. ene mAre toya 'nA gamatuM' rAkhe. Amane to eka bAju kheMce ne pAchaLa mAre evuM 'nA gamatuM' karI nAkhe ne enA karatAM, 'bhaI, mane game che' ema kahI de ne ! eTale mAre nahIM ne kheMce nahIM.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 335 'vyavasthita' Ijha dhI karekTa (e barobara che). tAruM cAle nahIM. praznakartA : mana eka bAju bUmo pADyA kare ke A nathI gamatuM, nathI gamatuM. dAdAzrI : paNa e bUmo pADe, enI velyu zI ? mana e to eka nyuTrala (napuMsaka) che, e nAnyatara jAti che. e puruSa nathI ke strI jAti nathI. enuM mAnato haze koI mANasa ? mAinDa Ijha nyuTrala. praznakartA : vAta sAcI che paNa e evuM ekadama jAya kevI rIte ? dAdAzrI : e kheMce eTale mAra paDaze. eTale pachI bhAna thaze ne ? bheMsa kaMI ekadama jAya che ? kAraNa ke e bheMsa che. ane mANasa hoya to jAya. 'nA gamatuM' rahevuM ja nA joIe. enI sAme paDo ! praznakartA : Ape ATaluM badhuM kahyuM chatAM kema jatuM nathI ? dAdAzrI : nA jAya. tame javA do nahIM ne ! praznakartA : amArI to ema icchA che ke badhuM nIkaLI jAya. dAdAzrI : tame to ema kaho cho ke mAre jatuM nathI. mane gamatuM ja nathI. eTale 'gamatuM nathI' ema bolyA to tame javA do ke ? mane game che" ema bolo to jAya. 'gamatuM nathI' bole ke caDhI bese. praznakartA ane 'nA gamatuM' hoya tyAre evuM thoDuM kahevAya ke 'game che !' dAdAzrI: 'game che' kahe, eTale peluM bhAgavA mAMDe ne ! praznakartA : eTale 'nA gamatuM' hoya toya evuM kahevuM ke game che? dAdAzrI : hA, to e bhAgavA mAMDe ne ! 'game che' evI sAyakolojIkala iphekTa pharI eTale thaI rahyuM, khalAsa thaI gayuM. tame juo cho, amArI AkhI lAIphamAM savArathI sAMja sudhI ame 'nA gamatuM' kahIe chIe ? tame juo cho kazAmAM ? 'nA gamatuM dekhAtuM nathI eno zuM artha ? eTale kaMI badhuM gamatuM haze ? mana to jhAvAdAvA kare ke "nA, tyAM nahIM, Ama', paNa ame enuM cAlavA daIe nahIM ne ! praznakartA : manamAM gamatuM nA hoya ane A 'dAdA bhagavAnanA asIma jayajayakAra ho' bolIe to lAbha thAya kaMIka ? dAdAzrI : khUba lAbha thAya. e to 'nA gamatuM hoya ne bolIe tyAre ja lAbha thAya. praznakartA : A to ame mAnIe enAthI UMdhuM ja nIkaLyuM. dAdAzrI : te UMdhuM ja che ne badhuM. pelI bheMsane 'nA gamatuM hoya te ene gamADavuM to paDe ja che ne chevaTe ? to enA karatAM rAjIkhuzIthI kahIe ke "bhaI, game ja che', ema kahIne cAlIe to ? praznakartA: to mAra nA paDe. dAdAzrI : mAra nA paDe ne kheMceya nahIM ane dhaNIya khuza thAya ke 'nA, bheMsa DAhI che bicArI, gAMDI nathI.' tame bheMsa karatA gayA ? eTale manane 'nA gamatuM' hoya to ApaNe 'jaya jayakAra ho' bolIe to zuM phAyado ? are, vadhAre phAyado thAya UlaTo. mananA virUddha karIe eTale mana eka bAju samajI jAya ke have ApaNuM mAnatA nathI. mATe ApaNA bistarA-poTalA bAMdhIne ApaNe bIje gAma javAnI taiyArI karI do. enuM apamAna thAya eTale bahu ja sAruM rahe. mananuM to manAya ja nahIM ne ! "manakA calatA tana cale, tAkA sarvasva jAya.'
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 337 he mata ! tuM DUba, "huM nahi praznakartA: mane pahelAM thatuM'tuM ke bahu vicAro Ave tyAre evuM thAya ke A zuM ? paDo ahIM sUrasAgara (taLAva) mAM ! dAdAzrI : ApaNe kahIe ke tuM paDa ! mAre to haju A duniyAnuM kalyANa karavAnuM che ane A avatAramAM jJAnI puruSa maLyA, koI avatAramAM nahIM maLe, tane A duHkha che to tuM paDa, jA ! tane evuM thatuM nahIM ke "A zuM karavAnuM ? enAM karatAM paDyA, DUbakI mArIe to nirAMte chUTakAro thAya (!). praznakartA : ApaNAthI bIjuM kaMI dhoLAya evuM che nahIM evuM lAgyuM. dAdAzrI : zuM dhoLAya to thAya evuM ? praznakartA : bahu vicAro Ave, temAM ApaNe karavuM hoya juduM ane vicAro judA Ave. dAdAzrI : te vicAro Ave, temAM ApaNe zuM paNa ? vicAra to Ave. te vicAro joya che ne ApaNe jJAtA chIe. jJAna maLyA pachI ApaNe zuM levAdevA ? juo ne, ATalI uMmara thaI toya kahe, 'maravuM che evA vicAro Ave che.' A kalyANanA taMbumAM amatho hAtha aDADIzuM toya taMbu Ubho raheze, Teko karIzuM toya che te be jaNanuM kalyANa thaze. ane 'nA game' zabda bolyo tyAMthI ja e cakkaramAM paDyo. 'nA game" evuM bolAya nahIM. e DIkazanarImAM nA hovo joIe. 'nA game" e to eka jAtanI jela che, hAthakaDI che. 'nA game' evuM bolyA eTale hAthakaDI paDI. tyAM jJAtInuM kevuM hoya ? tame amArI joDe ho cho toya tamane khabara nA paDe ke A dAdAjIne 'nA gamatuM' kazuM nathI ? dAdAjIne sarva hakka che, badhA ja adhikAra che chatAM 'nA gamatuM kazuM karavuM paDe evuM che nahi. chatAMya manane 'nA gamatuM hoya toya kare che. ame bapore aDhI vAge sUI gayA hoIe ne sADA traNa vAge UThIe tyAre mana mahIM amane kahe, 'haju to hamaNe ja sUI gayA chIe ne A have hamaNe ne hamaNe UThavAnuM ?' paNa enuM kazuM cAle nahIM. 'geTa AuTa, A jo bUma pADavI hoya to bIje ghera jAva." ame mananuM sAMbhaLIe nahIM. mana nA kahetuM hoya toya sAMbhaLavA-karavAnuM nahIM. regyulara (niyamita) eTale regyulara. tame to mananuM sAMbhaLo re ? nahIM to amane koNa pUchanAra che ? tamane badhAne pUchanAra che, amane koNa pUchanAra che ? ame kahIe ke "Aje cha vAge jAva, satsaMga baMdha rakhAvo' to baMdha rahe che. paNa evuM kazuM cAle nahIM. praznakartA : bapore jo dasa miniTa ke paMdara miniTamAM UThavAnuM hoya toya Apa tarata UThIne beThA thaI jAva ! dAdAzrI : haMa. ane savAramAM tamane kahyuM'tuM ne ke sADA sAte amane khabara ApavI to ame poNA ATha sudhImAM taiyAra ! ame jAgatA ja hoIe paNa amAre vidhio karavAnI hoya, te spIDAlI (jhaDapathI) laI laIe jarA. nahIM to amane savA ATha sudhI koI nA pADatuM hatuM ? paNa jo jarAya kazo Dakho nahIM, ekyureTa (cokkasa). ghaNA pherA evuM amane thAya ke nA ja game. khAvAmAM amane nA game. paNa je AvyuM te karekTa (barobara). tyAre mana zuM kahe che ke "sAMje pharI kahI do.' tyAre kahe, "nA. te kazuM kahevAnuM nahIM pAchuM. je bane te khAva. amArI pAse bhIkha maMgAvaDAvo cho ? emAM je bane e khAva. cUpa !" nahIM to amane koNa pUchanAra che ? amane je maMgAvavuM hoya te maMgAvIe ne atyAre AiskrIma maMgAvIe toya koI vAMdho nA UThAve, ke dAdAjI kema Ama kare che ? vAMdho UThAve ? praznakartA : koI nA UThAve.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 339 338 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : paNa kazuM maMgAvIe chIe ? mana kahe toya nahIM. evuM hotuM haze ? mana to cakkara svabhAva che. te je enI joDe Taca thAya ene ghanacakkara banAvyA vagara rahe nahIM. tame dAdAne ATaluM badhuM juo cho, toya tamane khabara nA paDe ? dAdAne 'nathI gamatuM nahIM hoya kaMI ? bapore dAdA TAImasara, savAre TAImasara ne rAtre sUtI vakhateya TAImasara ! praznakartA : dAdA, ame badhA evA chIe ke, eka miniTeya gamIe nahIM, toya tame keTalI sArI rIte gamADIne rAkho cho ?! dAdAzrI : hA, juone ! paNa tamane saheja abhAva dekhAya che? nA dekhAya. ame rAtre sADA agiyAra vAge sUI jaIe chIe. amane ahIM satsaMga cAlato hoya to game. eka vAgyA sudhI game, paNa A to sADA agiyArathI AgaLa nahIM. nahi to e paDe lapaTuM ! praznakartA : ApaNe niyama goThavyo hoya ke be ja roTalI khAvI che. pachI mananA kahevA pramANe cAlIe to e niyama tUTI jAya evuM bane ne ? praznakartA : ajJAnatA hoya to paNa niyama nakkI kare to ekkekTa (barAbara) e pramANe cAlyA kare ne ? dAdAzrI : e nakkI kare ke mAre niyamathI ja cAlavuM che eTale niyamathI ja cAle. pachI buddhi Dakhala kare to evuM thaI jAya che. gADI niyamamAM nA hoya to zuM thAya ? praznakartA : hA, vyavahAra cUMthAI jAya badho. dAdAzrI : amAruM mana ghaNuMya kahe ke "A khAva, A khAva' paNa nahIM. nahIM to mana lapaTuM paDI jAya, vAra nA lAge. ane lapaTo paDI gayo, tene Akho dahADo kakaLATa hoya, dayAjanaka sthiti. tuM to caMdubhAIne raDAvanAro mANasa, tuM kaMI jevotevo mANasa chuM ? e pachI A mana to enuM caMdubhAInuM, ApaNe zuM levAdevA ? have ApaNe zuddhAtmA. praznakartA : cokkasa. dAdAzrI : mana e caMdubhAInuM. e mananA kahyA pramANe ApaNe nahIM cAlavAnuM. mananA kahyA pramANe cAlene, enuM brahmacarya Take nahIM, kazuMya Take nahIM, UlaTuM abrahmacarya thAya. manane ne ApaNe zuM levAdevA ? have ko'kanA dAgInA paDyA hoya, mana kahe ke koI che nahIM, laI lo ne, paNa ApaNe samajavuM joIe. potAnuM calaNa nA rahe to mana caDhI bese. praznakartA : potAne samajAya kharuM ke A be kalAka nakAmA jatA rahyA. dAdAzrI : jatA rahyA e judI vastu che, e to ajAgRtine kAraNe. paNa toya mana caDhI bese nahIM. Apo matate miTIMga TAIma ! mana ADAavaLA vicAra batAvatuM hoya to manane kahevuM, geTa dAdAzrI : mananA kahyA pramANe calAya ja nahIM. mananuM kahyuM jo ApaNA jJAna pramANe cAlatuM hoya to eTaluM eDajasTa (goThavaNI) karI levAya. ApaNA jJAnanI viruddha cAle to baMdha karI devAya. praznakartA : eTale mananA kahyA pramANe cAle to niyama tUTe evuM kharuM ne ? dAdAzrI : rahyo ja kyAM te niyama ? ko'kanAmAM DahApaNa vAparavuM vacce te. mana niyamavALuM che paNa ApaNe to jJAna pramANe cAlavuM che. nahIM to mana paNa niyamavALuM che. enAthI to A jagatanA loko bahu sArI rIte rahI zake che.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 341 340 AptavANI-10 (pUrvArdha) AuTa (jatuM rahe). atyAre nahIM, huM bolAvuM tyAre Avaje. ane pachI ene mATe aDadho kalAka rAkhavo, enI miTiMga karavA mATe, enuM badhuM saMcAlanane mATe. praznakartA : miTiMgamAM zuM karo ? dAdAzrI : ene goLIo (cokaleTa) khavaDAvavAnI, kazuMka ene nAsto karAvavo, paNa vakIMga TAImamAM. Akho dahADo bagADavo nahIM AmAM. ene aDadho kalAka TAIma Apavo. praznakartA : aDadho kalAka je miTiMga rAkhI e mananA kahyA pramANe cAlyA kahevAya ? dAdAzrI : nA, ene saMtoSa ApavAno. tyAM miTiMgamAM 'zuM zuM joIe che' puchavuM. e kahe, "mAre dALa joIe.' to kahIe, 'barobara, ThapakAro.' 'khAvAnuM amuka cIjo bhAve che mane." te 'vaheluM khAva" kahIe. chaMcheDIe nahIM paNa vidhIna TAIma (amuka samayamAM). e kahevAya jAnavara ! jyAre DaoNkTaro TAIma goThave che ne, ke ATalAthI ATalA sudhI A dardI, ATalAthI A dardI, to ene mATe eka TAIma ApIe. roja navarAzano TAIma ApavAno, te paNa jeTalo kahyo eTalA pramANe. praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : bAkI, mananA kahyA pramANe cAle eTale jAnavara kahevAya. A badhA jAnavaro mananA kahyA pramANe cAlavAnA. hindustAnanA manuSyo mananA kahyA pramANe nA cAle evuM hovuM joIe. praznakartA : paNa moTe bhAge mananA kahyA pramANe ja calAya che. dAdAzrI : A ame kahIe chIe e jJAna che. eTale dhIme dhIme pheraphAra karavo. moTAbhAge mana chacheDAya evuM kema karIne kahevAya ? ApaNane harakata na lAge te bAbatamAM calAvAya. ApaNe samabhAve nikAla karavo che. manane evI rIte nA cAlavA devuM. mana ApaNane dorI jAya, evuM na banavA devuM. ApaNe potAnI rIte manane calAvavuM. virodhItA pakSakAra ! praznakartA: eka vAra Ape evuM kaheluM ke jyAre ame satsaMgamAMthI UThIne bahAra cA pIvA gayelAM tyAre Ape kaheluM ke bIjI badhI bAbatamAM AvuM chUTuM rAkhavuM ane eka tamAre brahmacaryanI bAbatamAM ja mananuM nA mAnavuM. dAdAzrI : ne bIjI bAbatamAM mAnavuM ? eTale tamane TesTa hoya to mAno ne ! mAre zuM vAMdho che ? tamane TesTa hoya to mane kaMI vAMdho nathI. e to brahmacaryamAM mAnazo toya mAre vAMdho nathI. praznakartA : evuM nahIM. dAdAzrI : to ? praznakartA : eTale A bemAM khabara nA paDI eTale pUchayuM. dAdAzrI : A to brahmacarya upara tame sTroMga (daDha) raho eTalA mATe Ama kahevA mAguM chuM, evA hetuthI evuM bolelo. tethI karIne bIjA upara tame ema kaho ke mananuM bIjuM nirAMte mAnajo. tamAruM kAma thaI gayuM (!) zuM kADhazo AmAM ? kevI vakIlAta karo cho ? praznakartA : potAnI laoN buka (kAyadApothI)mAM laI javAya che ! dAdAzrI : laoN buka to enI e ja. A pakSakAra kevA mANasa che ? virodhInA pakSakAra ! have DAhyA thaI jAva, nahIM to nahIM cAle A duniyAmAM. jJAtI ja kADhe roga... julAba tame lo cho tyAre zenI davA lo cho ? praznakartA : haraDe ke triphaLA ke evuM tevuM.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 343 dAdAzrI : te game che tane ? praznakartA : nA game. dAdAzrI : to zuM karavA le che ? nA game to nahIM levAnuM. zuM karavA le che. praznakartA : levI to paDe ne ? dAdAzrI : to A duniyAmAM badhuM je 'nA-gamatuM' haze e calAvI levAtuM haze ? badhAM lokone zuM anukULa Ave che e rIte vartavuM joIe. ApaNane 'nA gamatuM' hoya e bhASA judI, eDajasTamenTa to letAM AvaDatuM nathI. enuM kAraNa zuM ke A nathI gamatuM te badhAM eDajasTamenTa laI zako ema cho. praznakartA : pachI enuM du:kheya nathI thatuM Ama. dAdAzrI : zAnuM duHkha thAya paNa ? "phakIra vastIne nA gaNe ne vastI phakIrane nA gaNe ! pachI phakIraneya zuM duHkhu ne vastIneya zuM du:kha ? paNa jyAre A roga mahIM ghAlyo te kADhatI vakhate bahu bhAre paDI jaze. bheMsane AgaLa kheMce ane pAchaLa mAre. alyA, javAnuM che to mAra zuM karavA khAya che ? A kahe che ke "kAma karavAnuM nathI gamatuM paNa dAdAnI AjJA che eTale kAma karIe chIe !" A nathI gamatuM bolyA ke e kAma tarata caDhI bese. have A badho tamAro roga jAya kyAre ? tamane paiNAve to jato rahe (!) pelI vahu kADhI Ape (!) mArI-ThokIne, halAvI halAvIne kADhI Ape. praznakartA : have tamAre amArAM roga halAvI halAvIne kADhavA paDaze. dAdAzrI : huM navaro chuM A badhuM kADhavA hArU? kADhI ApuM, kahe che. huM keTalAnA kATuM ? huM to kahI dauM tamane. praznakartA : Ape ja karavuM paDe ne ? dAdAzrI : hA, paNa e to kahI chUTuM paNa tamArI marajI nA hoya to zI rIte kAThuM ? praznakartA : marajI to che ja. kADhavA ja che. dAdAzrI : marajI thAya tyArathI to e nIkaLavA mAMDe, enI meLe. tamAre nIkaLavA mAMDyA ? praznakartA : huM nA maLatuM hoya evAM kAma paNa karuM chuM paNa Apa pUcho cho eTale kahuM ne ke A nathI gamatuM, ema. dAdAzrI : 'gamatuM nathI' e zabda ja kADhI nAkho. ApaNI DIkazanarImAM e zabda ja nA joIe. - koI tamane kahe ke 'tame nAlAyaka cho e tamane game che ?" tyAre kahe 'hA, amane game che ?" kahIe lAyaka che evuM kahe to game che evuM ? 'lAyaka che" gamaze to tamArI nabaLAI thaze ane nAlAyaka che' kahe, evuM jo gamaze to nabaLAI jaze. pelA sAheba to kahe che ke apamAneya Apo, ne mAneya Apo, beu Apo. apavAdamAM ATaluM ja ! 'nA gamatuM kADhI nAkhazo ne have ? praznakartA : kADhI nAkhIzuM. dAdAzrI : ene gamatuM karo. dArU pIvAnuM kahe to gamatuM karavAnuM evuM nahIM. 'nA gamatuM nA gamatAnI jagyAe rAkho. eTale helpaphula thAya e. 'A AiskrIma be DIzathI vadhAre khAvAno gamato nathI' evuM bolavuM. te cauda-cauda DIzo ne bAra-bAra DIzo khAI jAya te mANasa che ke zuM che te ja mane samajaNa paDatI nathI. koIeya AvuM nA kare. AnI hada hoya ke nA hoya ?
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 345 344 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : hoya ne ! dAdAzrI : tame keTalI hada rAkho ? praznakartA : huM rAkhuM chuM. dAdAzrI : oho, tame rAkhanArA moTA !!! keTalI DIza khAI jAva ? praznakartA : cAreka khAI jAuM, vadhAre nA khAuM. dAdAzrI : have A keTalIya DIzo jhApaTI jAya evA ! tame A covIseya kalAka mArI joDe raho cho, te nA gamatuM kazuM joyuM amAruM ? praznakartA: nathI joyuM. dAdAzrI : ghaNA pherA to mAre dAdaro Utaravo hoya toya tame kaho ke "nA, besI jAva' to huM pAcho besI jAuM. huM 'vyavasthita'ne jouM ke 'vyavasthita' kaI bAju jaI rahyuM che, eviDansa badhA. 'nA gamatuM' to ApaNI DIkzanarImAM nA hovuM joIe. teya nA gamatuM te phakta zenA mATe ? brAMDI che, sIgareTa che evI amuka amuka vastuo, vikArI svabhAva je manuSyapaNAne bebhAnapaNuM banAve evI cIjo nA hovI joIe. manuSyapaNAmAMthI UtArI pADe evuM nA hovuM joIe. mAnavatA khalAsa karI nAkhe e cIja nA gamavI joIe ApaNane. manuSyamAM je khapatuM nathI, te nA hovuM joIe. A to tamArI pAse che ja nahIM pachI zA hAru 'nA gamatuM' rAkho cho ? tame to rAta-dahADo juo cho, paNa ame sahejeya aNagamo kazo batAvyo kazAmAM ? te tamane kema lAge che ke mane gamatuM nathI ? evuM bolo cho ? mane to evuM koI bole to bahu cItarI caDhe. te evuM bolato haze koI mANasa ? jo davA pIvAnI nA game, saMDAsa javAnuM nA game. koIne gamatuM haze A badhuM ? paNa karavuM ja paDe e mana kA calatA tana cale... to. ane e to game che ema karIne karavuM paDe. praznakartA: 'game che' ema karIne karavuM paDe ? dAdAzrI : tyAre zuM kare che ? 'nathI gamatuM" kahe to bIka lAge. haMmezAM je cIja nA game eno bhaya lAge. bhaya pesI jAya. polIsavALo nA gamato hoya to polIsavALo dekhe ne bhaya lAge. 'game che" kahIe to bhaya nA lAge. polIsavALo 'nA gamato' hoya to bhaya lAge che evuM tame jANo cho ? nahIM jANatA ho ? praznakartA : jANuM chuM. ane 'game che' evuM kahIe to ? dAdAzrI : to bhaya nA lAge. basa, A ja che. jagatamAM koI cIja 'nathI gamatI' e to bolavuM ja nahIM. jIvatatI jarUrisyAta... manuSyamAM Avazyaka vastunI jarUra. anAvazyaka keTaluM haze ? anAvazyaka kyAM jaIne pahoMce ? praznakartA : ghaNuM badhuM. dAdAzrI : A badho TAIma anAvazyaka mATe che. Avazyaka to 'phrI oNpha kaoNsTa' hoya che. A TAIma ja badho anAvazyaka khAI jAya che. jenA mATe meInTenansa karavuM paDe che, Ama kaMI karavuM paDe che, e badhuM anAvazyaka. zuM zuM Avazyaka che ? praznakartA : khAvuM-pIvuM, kapaDAM, davA, pANI vigere. dAdAzrI : havA pANI to phrI Ape che kudarata. A duniyAmAM sauthI moMghAmAM moMghI cIja hoya to havA. je pAMca miniTa nA hoya to mANasa khalAsa thaI jAya ane e 'phrI oNpha kaoNsTa' kudarate ApyuM che. ane e to badhe, "enI plesa' (game te jagyAe), game tyAM jAva to maLe e ! kudarate keTalI sephasAIDa (salAmatI) karI ApI che ! tuM saMDAsamAM jauM, game tyAM jauM toya e maLe. keTalI sephasAIDa karI
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 347 bolavuM, "mane nathI gamatuM evuM nA bolAya. tame to evuM sIdhuM bolo cho ke "mane nathI gamatuM !" pachI jo DIprezana Ave ne ! bhaya lAge ! eka mANasa to mane kahe che, "A bhAIe mane sAkSImAM mUkyo che. samansa Avyo che." meM kahyuM. "mane zuM karavA kahevA Avyo ? emAM vAMdho zo ? vakIla to eNe karelo che. e vakIla kahe e tAre karavAnuM." tyAre e kahe, 'paNa mane to nyAyamaMdiramAM paga mUkatAM ja bhaya lAge che.' meM ene kahyuM, 'alyA, nyAyamaMdira to moTuM bilDIMga che. emAM kaMI paDI javAya evuM nathI ke evuM tevuM to che nahi, ke e lokoe kutarA rAkhyA che moTA moTA ? tyAM zAnI bIka lAge ? ane e to maMdira che. zAthI bIka lAgatI haze ?" praznakartA : bhaya pesI gayelo. ApI che ! ane bIjuM pANI. teya 'phrI oNpha kaoNsTa' ApyuM che. pANI mATe bahu tyAre amuka jagyAe joIe ne pAchuM vagara mahenate ja joIe, evuM hoya to paisA Apaje. to tane tAre tyAM pANI maLaze. pachI 'phUDa' (anna) paNa sastuM. cothuM Avazyaka che sUI rahevAnuM. jarAka ThaMDaka joIe. nAnuM chAparuM joIe, ghAsanuM ke game tyAM. ane ekAda pAtharavAnI jarAka caTTAI ane ekAda oDhavAnuM joIe. basa, ATaluM ja. bIjuM zuM joIe ? kapaDAM be joIe. temAM keTalAM tophAna kADhayAM ! pahelAM to mAthAmAM tela nAkhavAnuM ja na hatuM. mAthAmAM to verAna ja karI nAkhatA. ahIMthI mUMDAvI detA. hUDa hUDa sIdhuM ! le, kalaI karI nAkha enI ! kalaI karyA jevuM ja dekhAya !! 'tA gamatA'thI bhaya ! 'nathI gamatuM" evuM bolyA ke sAyakolojIkala iphekTa paDe che. kAraNa ke AtmAno svabhAva kevo che ? jevuM bole evo thaI jAya. jevuM ciMtave tevo thaI jAya. eTale amane 'game che' evuM kahe to evuM thaI jAya. tamane evuM bhUta pesI gayeluM ke "A nathI gamatuM, A nathI gamatuM'. hA, te ajJAnadazAmAM to badhA evuM kare ja. paNa A jJAnadazAmAM nA hovuM joIe. nahIM to evuM ciMtave evo thaI jAya evuM jANato thayo ne tame jANI joIne AvuM karo cho badhuM. paNe jANato ja nathI bicAro. praznakartA : jJAna pachI jANIne kare. dAdAzrI : jJAna pachI jANato thayo ke jevuM ciMtave evo thaI jAya AtmA. eTale amane tAva caDhyo hoya, to koI kahe, 'tAva caDhyo che?" tyAre huM kahuM ke 'nA, kazuMya nathI thayuM." bahu kahe tyAre kahuM ke 'aMbAlAlabhAIne tAva caDhyo che. mane caDhayo che evuM huM nA boluM.' tamAre bahu tyAre bolavuM ja hoya to 'manane nathI gamatuM evuM dAdAzrI : "nathI gamatuM, nathI gamatuM' kahyuM, tethI A bhaya pesI jAya to pachI nyAyamaMdira nA jAya. eTale 'bahu sarasa, bahu sarasa' kahIne mahIM pesIne besIe nirAMte. smazAta kote game ? dAdAzrI : koInA smazAnamAM gayelA nahIM ? praznakartA : eka ja vAra gayelo. dAdAzrI : to tane nathI gamatuM ? praznakartA : tyAM nA gamatuM evuM nA lAge. dAdAzrI : eTale tyAM game ? | praznakartA : AvuM UbhuM nA thAya ke nathI gamatuM. dAdAzrI : eTale tAre mana to gamyuM ne ? praznakartA : emAM kazo vAMdho nA hoya.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 349 koI mAra mAre. bhUta kone pesI jAya ? pelA kahe, 'jo sIdhAM ja cAlyA jAva, haMa. pAchaLa jozo to coMTI jAya pachI bhUta.' toya e pAchA dhIme rahIne jue. eTale coMTI paDe. jovAnuM ja nahIM pAchaLa. A satsaMgamAM ApaNe vAto karIe paNa pachI pelo moha tane pAcho caDhI jAya che kharo ? nIce Utare ke pAcho moha caDhI jAya che ? praznakartA : caDhI jAya che. dAdAzrI : pAchuM tane satsaMgathI samajAya kharuM ke A badhuM sAva khoTuM che ? praznakartA : khoTuM che evuM samajAya paNa pAcho moha caDhI jAya dAdAzrI : ottArInI ! le ! kevA mANasa cho te ? zenA AdhAre cAlo cho ? tamArI jAtanI kaMI kiMmata ja nathI ? 'no velyu oNpha selpha' ? eka bhUMgaLuM bole tenA AdhAre cAlyA karo cho ? bhUMgaLuM zuM bole ? tyAM kazo vAMdho nahIM. eTale tyAM cAlyA. praznakartA : evuM ja thAya che. dAdAzrI : tamane kema game che, mane to e ja samajAtuM nathI. jJAnI puruSane joyA pachI emanuM rojanuM cAritra jovAmAM Ave ke Amane 'nA gamatuM' kazuM nathI. ane ApaNe evA kevA mUrakha ! vyavasthitamAM je ho te maMjUra ! ame lokone kahIe ke eya sADA AThe Avajo, poNA sAte nahIM. to amArI cA sADA ATha pachI thAya. amArA UThyA pachI cA thAya ane tamAro kesa to badho baphAI jAya badho. tethI amAre 'nA gamatuM' kazuM nathI. nA gamatuM hoya toya UThIe chIe. 'vyavasthita eTale 'vyavasthita'. badhuM ja game. 'vyavasthita'mAM je ho te amane maMjura che. e to dAdAthI sAta varSa bIjA dezamAM rahevAnuM hoya toya maMjUrI che ane dAdAnI pAse vIsa varSa rahevAnuM hoya toya maMjUra che. 'vyavasthita'mAM hoya e maMjUra che. praznakartA : dAdAthI judA rahevAnuM hoya to te maMjUra che evuM kahevAnuM ? dAdAzrI : hA, ane emanI sAthe vIsa varSa rahevAnuM ho toya te maMjUra che. nahIM to 'vyavasthita' evuM ja karavAnuM che. raDAvI raDAvIne karaze, enA karatAM hasI hasIne karo ne ! praznakartA : judA rahevAnuM nA ja game te. dAdAzrI : tamane 'nathI gamatuM' e Ave ja nahIM banatA sudhI. paNa e hiMmata to rAkho. nahIM to pelAM caDhI besaze. DhIlAne sahu dAdAzrI : A badhAnA jevuM thavuM che ke dAdAjI jevA thavuM che ? praznakartA : dAdA jevA thavuM che. dAdAzrI : evuM hoya to e rasto pakaDavo joIe ne ? khoTAne kADhavAtI daSTi... praznakartA : amAre badhuM ja khoTuM nIkaLyuM, ne have badhuM kADhavAnuM bahu che. dAdAzrI : kazuM kADhavAnuM nA hoya, baLyuM. khoTuM jANavAnuM hoya. khoTAne khoTuM jANI ane anubhavo ke kharekhara A khoTuM che. ATaluM karo enuM nAma kAryo kahevAya. nahIM to kADhavAnuM kahezo to pAcho navo roga Ubho thaze. 'kADho" to AtmA kyAM Ubho raheze ne A kADhavAnuM kyAM UbhuM raheze ? AtmA rahI gayo. pAchuM have kADhavAnuM che kaheze, to gADI pAchI kyAMye cAlI ! pahelAM rAjadhAnI hatI, tene badale lokala heMDI. bIjuM zuM tyAre ? kADhavAnuM kazuM hoya nahIM. A ame kahIe chIe e jANo, oLakho, pratIti karo ane pachI anubhava karo eTale nIkaLI gayuM badhuMya. nahIM nIkaLyuM hoya to pachI nIkaLI
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 351 jaze. DaoNkTara dardIne paccIsa julAba Apato haze kaMI ? eka ja julAba Ape eTale cokhkhuM thaI jAya. pachI davA cAlu karI de. matatI cItarelI "laoN buka' ! bhUla tane ekuya dekhAI ? A kADhI toya dekhAI ? praznakartA : dekhAya paNa eTaluM badhuM klIyara nathI thatuM. dAdAzrI : hA, klIyara (aSTa) thavA de ne ! UtAvaLa zuM che ApaNane ? haju to '83nI sAla che. 2C5 ne to haju bahu vAra che. praznakartA: nA, evuM hoya ? have poSAya nahIM evuM. dAdAzrI : eka bAju poSAya nahIM ne bIjI bAju AvuM bolo cho. have manane 'nA gamatuM' pheravI nAkho. praznakartA : paNa AnAthI zuM nukasAna thAya che e barobara samajAtuM nathI. dAdAzrI : tyAre rahevA do ApaNe. nukasAna thayA pachI karavAnuM. praznakartA : nA, evuM nahIM. A mananuM kahyuM manAya nahIM. bIjI A badhI je bhUlo batAvo cho, potAnI 'laoN bukanI, e badhuM samajAtuM jAtanI bhUlo che duniyAmAM? kaMI savAramAM moDA Avo cho ke tame Ama karo cho ke bIjA koIne gALo bhAMDI AvyA ? ane teya bahAra karatA hazo pAchA. dAdAgIrI to karatA ja hazo, to ja lokonI bUmo Ave ne ? praznakartA : pahelAM jevuM nahi. dAdAzrI : e khoTuM hoya to tarata khabara paDaze ne ? paDagho paDe ke nA paDe ? praznakartA : paDe ne. dAdAzrI : bIje badhe nathI khoTuM kazuM. khoTuM A ekaluM ja che. A mananuM tame mAno cho e eTalAmAM ja che. nAnAmAM nAnI bAbata, paNa tamArA mATe AvaDo moTo nibaMdha lakhavo paDe che. bIjAne to eka ja vastu kahI dIdhI ke "bhaI, A kADhI nAkhaje.' tyAre e kahe ke 'hA, kADhI nAkhIza.' eTale pachI carcA ja nA hoyane enI. tame to ADA eTale kahezo, 'paNa gamatuM nathI tenuM zuM karIe ? paNa gamatuM nathI ne ? AvuM ne AvuM gA gA kare eTale pachI zuM khabara paDe ? gamatuM eTale to gamADanAra koNa ? kone gamatuM nathI ? e tapAsa karIne thoDIvAra. eka mana jevI je nyUTrala vastu e gamADanAra tamane ? ane teno tame AdhAra lo cho ? "mana kA calatA tana cale' ane enIya 'laoN buka' tamArI !" bIjuM zuM duniyAmAM khoTuM che tamAruM ? tame nathI khAvA-pIvAmAM kharAba ke nathI bIjI koI vastu kharAba. badhuM sAruM che. paNa ATalA hAru ja dhULadhANI karo cho ! te pachI dhULadhANI thaI jAya. eTale tamArI pragati aTakI che. eto bharoso zo ? A dAdA kahe che ke amane gamatuM, nA gamatuM che nahi ne ApaNe vaLI nA gamatA, gamatAvALA kyAMthI AvyA ? kaI jAtanA mANaso ? duniyAnA bAdazAha ?(!) mana tAruM uparI che ? kyArathI uparI che ? nathI. dAdAzrI : e to mananA kahevA uparathI tame badhA laoN buka vAparo cho. emAM ne emAM ja, eTalA ja sarkalamAM. kaMI savAramAM satsaMga mATe AvavAmAM tame moDA thAva cho ke evI tevI kazI bhUla nathI. ahIM AvavAmAM bhUla thAya to ame kahIe nahIM, ke tame regyulara thaI jAva. phalANuM Ama thaI gayuM evuM kazuM che nahIM. A to tamArI e ja bhUlo ne tame enA e ja goTALA karo. mananA kahevA pramANenI laoN buka tame vAparo cho. enuM uparANuM le le karo cho. enuM uparANuM lo cho tyAre zuM thAya enuM ? tame zuM karazo have ? tame hau uparANuM lezo ? A to enI e ja bhUlo. bIjI kaMI navI
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale.. 353 35ra AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : pahelethI ja badhuM evuM. mananuM ja badhuM dhAreluM karavAnuM. dAdAzrI : juo ne, cAraso varSa upara kabIre kahyuM, kevo e DAhyo mANasa ! kahe che, "mana kA calatA tana cale, tAkA sarvasva jAya.' DAhyo nahIM kabIro ? praznakartA: DAhyo kahevAya. dAdAzrI : ane A to mananA kahyA pramANe cAlyA kare. mana kahe ke "Ane paiNo' to paiNI javuM ? praznakartA : nA, evuM nA thAya. dAdAzrI : te haju to bolaze. evuM bolaze te ghaDIe zuM karazo tame ? brahmacarya vrata pALavuM hoya to sTroMga rahevuM paDe. mana to evuMya bole ane tamane hau bolAvaze. tethI huM kaheto hato ne ke kAle savAre tame nAsI hau jazo. enuM zuM kAraNa ? mananA kahyA pramANe cAlanArAno bharoso ja zuM ? mananA kahevAthI cAle teno bharoso zo ? kAraNa ke tamAruM potAnuM ja calaNa nathI. tyAre potAnA calaNavALo evuM nA kare. A kahe che ke "smazAnamAM jAuM chuM teno mane kazo vAMdho nathI Avato.' tethI huM tamane kaheto hato ke mahIM mana kaheze, 'haju to A choDI sarasa che ne have vAMdho nathI. A dAdAjInuM AtmajJAna maLI gayuM ApaNane. have kazuM rahyuM nathI. pelAe zAdI karI che, have khAsa purAvAmAM kaMI khUTatuM nathI. cAlo ne, A have AmAM kyAM bhUla thaI gaI pAchI ? pAcho phAdharano AzIrvAda varasaze." evuM badhuM mahIM kaheze. ane jo tuM bhUlo paDIza to te phajeto karaze. ame to tamane kahIe ke nAsI jazo. tyAre tuM kahe, "nAsIne ame kyAM jaIe ?" paNa zenA AdhAre nAsyA vagara nahIM raho tame ? kAraNa ke mananA kahyA pramANe tame cAlo cho. praznakartA : have ame ahIMthI kyAMya nAsI nA jaIe. dAdAzrI : are, paNa mananA kahyA pramANe cAlanAro mANasa ahIMthI nA jAya e kaI geranTInA AdhAre ? are, lo, huM tane be dahADA jarA pANI halAvuM, are, chabachabiyAM karuM ne, to parama dahADe ja tuM jato rahe. e to tane khabara ja nathI. tamArA manamAM zuM ThekANAM ? bilakula ThekANA vagaranAM mana. potAnA senTaramAM ja UbhuM rahyuM nathI. mananA kahyA pramANe to cAlo cho haju. A 'nathI nAsI javuM, nathI nAsI javuM, e kahevA pUratuM ja. paNa haju to zuM karazo ? e to koNa sTroMga mANasa kahevAya ke je koInuMya mAne nahIM. mananuM ke buddhinuM ke ahaMkAranuM ke koI bhagavAna Ave tenuMya nA mAne. tamAruM te zuM gajuM? A tamane to mana kahe che ke, "smazAnamAM jAuM to mana vAMdho nathI UThAvatuM ane mane vAMdho UThAve ke tyAM nahIM javAnuM to nA jAya ! praznakartA: pote je ahIMyA dAdA pAse AvIne je nizcaya karyo che, e bAbatamAM mananuM koI divasa sAMbhaLyuM nathI. dAdAzrI : ema ? savaLuM mana bole kharuM ? praznakartA : hA, savaLuM bole che. dAdAzrI : avaLuM bolyuM nathI eTale. thoDuM ghaNuM avaLuM bole tene tame gAMTho nahi paNa sAta dahADA sudhI tamane choDe nahi ane e pAchuM mahIM kaheze, "A jJAna badhuM maLI gayuM che, have vAMdho nathI. lokomAM ApaNI velyu bahu khUba che. Ama che, tema che." badhuM samajAvI karI calAve ApaNane ! praznakartA : evuM nA thAya have. dAdAzrI : tethI ame A tamane pAchaLa bahu nukasAna nA thAya eTalA hAru tamane cetavIne kahIe ke AmAM "mana kA calatA' choDI do chAnAmAnAM, tamArA svataMtra nizcayathI jIvo. mananI jarUra hoya to ApaNe levuM ane jarUra nA hoya to thayuM, bAjue rAkho ene. paNa
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 355 A mana to paMdara-paMdara dahADA sudhI pheravIne pachI paiNAve. moTA moTA saMtoya bhaDakI gayelA, to tamAruM to zuM gajuM ? joDA paheratAM to AvaDatuM nathI tamane ! ciMtave tevo thAya ! praznakartA H Ape vAta karelI ke atyAranA abhiprAya sAthe jo mana sahamata thatuM hoya to e pramANe karavuM, ane mane sahamata nA thAya to mananA kahyAnuM nA karavuM. dAdAzrI : eTaluM ja kahIe chIe ne tyAre ! praznakartA : pachI Apa pUcho ke A tamane game che ? to manane nA gamatuM hoya, e nathI gamatuM ema to kahevuM ja paDe ne ? pachI e karuM chuM to kharo. dAdAzrI : nathI gamatuM ema kahevAtuM haze ? e manane nathI gamatuM, tane zuM vAMdho che ? manane nA gamatuM hoya temAM tane zuM levAdevA ? "mane game che' kahIe. 'nathI gamatuM' kahe to AtmA tevo thaI jAya. tane keTalAya vakhata kahyuM ke jevo ciMtave tevo thaI jAya. praznakartA : mane sahejeya game nahIM chatAM jato hato ane sinsIyaralI kAma karato hato huM. dAdAzrI : hA, te koNa nA pADe che tamane ? sinsIyaralI kare to eDajasTa thAya. A batAve che, eTale Ama nahi, Ama karavAnuM che. pAchalo abhiprAya AvuM batAve che, ke ApaNe A pramANe nathI karavAnuM ne A pramANe karavAnuM che. dAdAzrI : e cho ne batAve. paNa tuM ema kaheto hato ke "mane nathI gamatuM toya A karavA javuM paDe che. "mane nathI gamatuM' e bolavuM e keTalo bhayaMkara guno che ! ne A sAyakolojIkala iphekTa zuM thAya ? AtmA tevo thaI jAya. nA gamatuM hoya to sUI rahe ne chAnomAno ! khAvuM hoya to khA, nahi to paDI rahe. ApaNe "enuM uparANuM laIne zuM kAma che ? A to tuM evuM bolyo ke mane gamatuM nathI chatAM 'huM sinsiyaralI karuM chuM.' tyAM A AjJA che eTale temAM mane gamatuM nathI' enI AtmA para zuM asara thaI tane khabara che ? DAgha paDI gayo. have A DAgha kADhatAM keTalo TAIma lAgaze ? Thera Thera DAgha kADhatAM pAcho keTalo TAIma lAgaze ? Thera Thera DAgha pADI melone te zuM thAya ? eTale A jevuM ciMtave evo AtmA thaI jAya. bilakula manane nA gamatuM hoya, so TakA nA gamatuM hoya, toya ApaNe kahIe, 'mane game che eTale evo ja AtmA thaI jAya. have tuM pheraphAra karI nAkhIza ne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : kyAre ? praznakartA : prayatno cAlu karI daIza. goThavaNI karI daIza. AjatA plAnIMgate atusaro.. dAdAzrI : tane nA gamyuM ? gamyuM ne ? praznakartA : gamyuM ne. dAdAzrI : zuM gamyuM ? praznakartA : A mananA kahyA pramANe nahi karavAnuM. praznakartA : paNa mananA kahyA pramANe ja cAle che evuM mAruM nathI, kampalITa badalAI gayo chuM. dAdAzrI : hA, toya tuM ema kaheto hato ne ke mane nathI gamatuM chatAM karuM chuM. praznakartA : eTale manane game nahi, eTale huM kahuM ke "laoN buka'
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 357 dAdAzrI : mana darekanI pAse hoya che, gAya, bheMsa, badhAnI pAse hoya che. gAya-bheMsomAM limiTeDa mana hoya che ne ApaNuM anUlimiTeDa mana. kUtarAM, bakarAM, badhAnuM limiTeDa mAInDa hoya ene 'mikenikala mAInDa' kahevAya ane ApaNuM AkhuM mikenikala mAInDa che. paNa mAInDa pramANe ApaNe jo cAlIe, to ApaNeya mikenikala kahevAIe. bheMsa, jAnavara ja kahevAIe. ane potAnA kahyA pramANe cAlIe to manuSya kahevAIe. potAnA dhyeya pramANe cAle to manuSya kahevAya ane mananA kahyA pramANe cAle to mikenikala kahevAya. ApaNA dhyeya pramANe ja ApaNo nizcaya che. AjanA nizcaya pramANe ja ApaNe karavAnuM. ApaNuM AjanuM plAnIMga che te pramANe karavAnuM, mananA plAnIMga pramANe nahi. nahIM to e thAya nahi. A brahmacarya paLAya nahi ane ahIM paNa rahevAya nahi. dAdA pAseya TakAya nahi. eTale mananuM saMbhaLAtuM haze ? jarUriyAta pUratuM sAMbhaLe, pachI bIjuM potAnuM dhAryuM ja kare. e ja kahevA mAguM chuM ke, amAro siddhAMta che. tAre mAnavuM hoya to mAna. nA mAnavuM hoya to amAre kaMI jarUra nathI koI. ame 'vITo' vAparIzuM. 'sAheba joDe Dabala jhaghaDo karI daIza' ema mana dekhADe che. pachI mana karAvaDAve che. A mana kA calatA tana cale, tAkA sarvasva jAya. dhyeyato ja nizcaya ! brahmacArI thavAno tAro nizcaya che A to ! paNa A to mananA kahevA pramANe tuM badhuM kare che. eTale tAruM badhuM che ja kyAM ? e to "mane kahyuM hatuM, e pramANe A paiNavAmAM majhA nathI. te AvuM badhuM "mane' tane kahyuM hatuM ne te eksepTa karyuM hatuM. praznakartA : have nizcaya thayo ne paNa ? dAdAzrI : have nizcaya tAro. jo ene tuM nakkI kare ke have A mAro nizcaya. pachI manane kahI daIe ke 'have jo ADuM tuM karaze to tArI vAta tuM jANuM.' have to ApaNA siddhAMta tarIke svIkArI de, eTale ApaNo ja e nizcaya. praznakartA : siddhAMta tarIke svIkAryA pachI "ApaNo', nahIM to manano' ? dAdAzrI : to bIjA kono ? kaMI eno che ? paNa atyAre 'ApaNuM" kyAM che ahIM A milakatamAM ? je ApaNI milakata hatI, te dabAvI pADI che ne teya ApaNI oraDImAM rahe che. te corI kare che pAcho uparathI ? ko'kanA ghara uparathI naLiyAno TukaDo paDe ne vAge toya kazuM nA bole. kAraNa ke tyAM mana kahe che ke "kone kahIzuM ApaNe ?" e to enuM mana zIkhavADe che e pramANe e bole che. ApaNe atyAre siddhAMta che e pramANe mana cAlavuM joIe. mananuM kahyuM nA mAnavuM. ame AkhA dahADAmAM keTaluM mananuM mAnatA hoIzuM ? tamane Ama samajaNa to AvI gaI haze ? praznakartA : samajAya che. dAdAzrI : ame mananuM kaheluM keTaluM karatAM hoIzuM ? praznakartA : jarAya nahi. dAdAzrI : to evI zUravIratA nA Ave ? praznakartA: Avaze ja. dareka vakhate A mananA kahevA pramANe nathI cAlavAnuM, evuM hAjara rahevuM joIe ne ? dAdAzrI : e enI meLe raheze ja hAjara. kema nA rahe hAjara ? kyAM javAnuM che ? eka-be vakhata, thoDA vakhata pachI ApaNe pratikramaNa karI laIe. eTale be-cAra-pAMca vakhatamAM kaMTrolamAM AvI ja jAya ne ! tethI to A nava kalamo bolIe ApaNe. e zakti
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 359 Ave pachI tame bolo ne e ja ? nava kalamo roja bolavI. sAmAyikamAM calaNa, mahatuM ! praznakartA : sAmAyikamAM besavuM nA game. gullI mAravAnuM mana thaI jAya. dAdAzrI : mana bUmo pADe paNa tAre zI levAdevA ? tArA siddhAMtanI viruddha cAle che ? cAle che, to calaNa enuM che hajuya. e nA kahe to ApaNe zuM ? e to sAmAyika ja nA karavA de. praznakartA : pahelAM zarUAtamAM huM be-eka varSa regyulara sAmAyika karato hato. e mane gamatuM hatuM tyAre. dAdAzrI : te tuM gamatuM, nA gamatuM e ja mArga che ne ! pAcho kahe che, mane gamatuM hatuM. mananuM mAne e mANasa ja nA kahevAya. e mazInarI na kahevAya to bIjuM zuM kahevAya ? potAnuM calaNa nahIM ne kazuM? potAnuM calaNa nA hoya ? tame puruSa thayA ne ? praznakartA: potAnuM ja hovuM joIe. dAdAzrI : satsaMgamAM AvavAnuM mana nA pADe to zuM kare ? tyAM mananuM mAno cho ? praznakartA : mananuM nA mAnuM. dAdAzrI : evuM mAno to pachI rakhaDI maryA ne ! rahyuM zuM che ? jAnavaroya enuM mAne, tameya enuM mAno. ghaNI kharI vakhata mananA viruddha karo cho ke nahIM ? praznakartA : emAM evuM nA thAya. dAdAzrI : kevA mANasa cho te ? ApaNI icchA pramANe nA cAlavA de. to pachI tAruM calaNa ja nathI. praznakartA : sAmAyika karavAnI icchA eTalI sTroMga nahi. dAdAzrI : oho ! to to A badho dharma karavAnI icchA ja nathI. AmAM sTroMga nahi ne pAcho. sAmAyika eTale aDatAlIsa miniTanI vastu che. aDatAlIsa miniTa ThekANe bese nahIM to A brahmacarya kema karIne paLAya ? enA karatAM chAnomAno paiNI jAya to sAruM. A brahmacarya pALe che te brahmacarya eTale potAnuM nizcayabaLa. koI DagAve nahIM evuM. ko'kanA kahyAthI cAle e brahmacarya zI rIte pALe ? gADuM kaI dizAmAM ? brahmacaryavALo to kevo hoya mANasa ? heya, sTroMga puruSa ! UMcA manobaLavALo ! e AvA te hotA haze ? tethI to huM vAre ghaDIe kahuM chuM ke "tame jatA rahezo, paiNazo." tyAre tame kaho cho ke evA AzIrvAda tame nA Apazo. meM kahyuM, "huM AzIrvAda nathI Apato. tamAro veSa dekhADuM chuM A ! atyArathI jo ceto nahIM ne potAnA hAthamAM lagAma lIdhI nahi to khalAsa ! kyAM gADuM laI jAva cho ?" tyAre kahe, 'baLada jyAM laI jAya tyAM ! baLada je dizAmAM jAya e dizAmAM gADuM javA de koI ? baLada Ama jatA hoya to mArI-ThokIne, game tema karIne, Ama laI le. potAnA dhArelA raste ja laI jAya ne? praznakartA : dhArelA raste laI jAya. dAdAzrI : ne tame to baLadanA calAvyA gADAM calAvo cho. 'e. A bAju jAya che to huM zuM karuM' kahe che. to enA karatAM paiNo ne nirAMte ! gADuM A bAju jatuM hoya to artha ja nahi ne ! nizcayabaLa praznakartA : ghaNI vakhata. dAdAzrI : sAruM. mananA calALe cAle e to mikenikala kahevAya. peTrola mahIM pUrIe eTale mazIna cAlyA kare. taneya evuM thAya che ? to to ApaNe nA paiNavuM hoya toya paiNAvaDAve.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 361 360 AptavANI-10 (pUrvArdha) che nahi. potAnuM kazuM che nahi. potAnI kazI lAyakAta che nahi. tane zuM lAge che ? gADuM javA devuM ? praznakartA : nA javA devAya. dAdAzrI : to kema A gADAM jAya che ? praznakartA : Apa kaho cho ne tyAre khabara paDe che ke A mananA kahyA pramANe karyuM hatuM. nahi to khabara ja nathI paDatI. dAdAzrI : hA, paNa khabara paDyA pachI DAhyo thAya ke nA thAya ? praznakartA : thAya. mata to sAmAyikamAMthI UThADe ! dAdAzrI : have pAchA tame parama dahADe evuM kahezo ke "mane mahIMthI evuM jAgyuM eTale UThI gayo sAmAyika karatAM karatAM ! praznakartA : sAmAyika karavA besIe to majhA nathI AvatI. dAdAzrI : majhA nA AvatI hoya to eno vAMdho nahi paNa mananA kahyA pramANe kare te nA calAvI levAya. praznakartA : paNa A majhA nA Ave eTale evuM thAya ke have besavuM nathI. dAdAzrI : paNa Ama mananA kahyA pramANe cAlavuM che evI icchA nahIM ne tArI ? praznakartA : A to have khabara paDI ne ? praznakartA : majhA nA Ave eTale mana batAve ke have jatA rahIe. dAdAzrI : mananI e vAta huM karato nathI. majhAne ne manane levAdevA nathI. praznakartA : majhA nA Ave to pachI evuM thAya ke sAmAyikamAM nathI besavuM. dAdAzrI : majhA zAthI nathI AvatI te huM jANuM chuM. praznakartA : mane sAmAyikamAM kazuM dekhAtuM ja nathI. dAdAzrI : zenuM dekhAya paNa, A badhAM locA vALe che tyAM ! praznakartA : potAne khabara paDe ke A badhA locA vALelA che, tyAra pachI dekhAya ne ? dAdAzrI : nA, paNa paheluM samajaNa ja pahoMcI nathI ne tyAM enI, te ene samajAya nahIM, tyAM sudhI dekhAya zI rIte ? A zuM vAta kahevA mAge che te ja samajaNa pahoMcI nathI ne ? temAM dAkhalA ApuM chuM, gADAMno dAkhalo ApuM chuM mikenikalano dAkhalo ApuM chuM paNa ekya samajaNa pahoMcatI nathI mahIM. have zuM kare che ? praznakartA : philamanI jema dekhAvuM joIe ne ? dAdAzrI : zI rIte dekhe paNa ? tame jonAra nathI. gADAMnA mAlika nathI ne ? mAlika thAya to dekhAya. atyAre to tame baLadanA kahyA pramANe cAlo cho. te baLadanA kahyA pramANe cAle ene kazuM philama nA dekhAya. potAnA nizcayathI cAle tene dekhAya badhuM. A bIjAne zuM philama dekhAtI nathI ? nA dekhAya ne ! praznakartA sAmAyika karavAmAM inTaresTa nathI eTale evuM thAya ne ? dAdAzrI : inTaresTa nA hoya tenuM calAvI levAya, AnuM nA dAdAzrI : majhA nA Ave e judI vastu che. majhA to ApaNe jANIe ke Ane inTaresTa (rasa) bIjI jagyAe che ane AmAM inTaresTa ocho che. inTaresTa to ame karI ApIe.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 363 362 AptavANI-10 (pUrvArdha) calAvI levAya. AnA jevI koI mUrkhAI karato haze ? tyAre zuM joIne karato haze ? praznakartA : AvuM huM karuM chuM e haju khabara paDatI nathI, samajAtuM nathI. dAdAzrI : samajAtuM ja nathI, nahi ? kyAre samajAze ? be-traNa avatAra pachI samajAze ? paiNe to pelI samajAve. samajAtuM ja nathI, kahe che ! A gADAMno dAkhalo Apyo, pachI nizcayabaLanI vAta karI. je ApaNuM dhAreluM nA karavA de, enuM kaMI manAya kharuM ? mA-bApanuM nathI mAnatA ne mananI vadhAre kiMmata gaNe che ema ? praznakartA : paNa mane sAmAyikamAM kazuM dekhAtuM ja nathI. dAdAzrI : zuM jovAnuM hoya te dekhAya ? praznakartA : Apa kaho cho ne ke cAra varSa sudhInuM dekhAya badhuM. dAdAzrI : e evuM nA dekhAya. e to UMDA utaravAnuM kahIe tyAre dekhAya. mananA kahevA pramANe cAle e badhA gAMDA ja ne ? pachI dekhAya zI rIte ? 'dekhanAro' judo hovo joIe, potAnA nizcayabaLavALo ! atyAra sudhI mananuM kahevuM ja kareluM, tene lIdhe e badhuM AvaraNa enuM AveluM. praznakartA : sAmAyika karatA hoya ane sAmAyika karavAnuM mana nA pADe tyAM udayakarma kharo ? dAdAzrI : udayakarma kyAre kahevAya ke nizcaya hovA chatAM nizcayane jhaMpavA nA de, tyAre udayakarma kahevAya. praznakartA : vicAra udayakarmane AdhIna to phUTatA nathI ne ? dAdAzrI : paNa ApaNo nizcaya hoya to sAmAyika karavuM. nizcaya hoya to mahIM prakRtine anukULa nA AvatuM hoya toya karavuM. bAkI, vicAra e udayakarmane AdhIna thAya che. te ApaNe jovuM. e ApaNA puruSArthanI vAta che. vicAro joIe to e udayakarma pUruM thaI gayuM tyAM. joIe eTale khalAsa ! emAM pariNamIe eTale udayakarma zarU thaI gayuM ! mata banyuM dhaNI ! pelA kahe che ke, "mana kA calatA tana cale, tAkA sarvasva jAya !' emaNe ema kahe kahe karyuM toya samajAtuM ja nathI. praznakartA: A prasaMgamAM mananuM kaheluM mAnyuM evuM khabara nathI paDatI. dAdAzrI : to zI khabara paDe che ? praznakartA : tame pUchyuM tyAre khabara paDI, nahIM to pahelAM khabara na hatI paDI. dAdAzrI : eno artha ja e thayo ne ke nathI gamatuM. A to mananuM mAne che, enA phAdharanuM nA mAne, madharanuM nA mAne, koInuM nA mAne paNa mananuM mAne. eno svAmI mana ane "e" enI vAIpha. svAmI kahe ema karavAnuM. praznakartA : mane kaMTALo Ave che, kahe che. e mana nA kahetuM hoya to ja kaMTALo Ave ne ? dAdAzrI : paNa e kaMTALo judI vastu che. mananuM kaheluM cAlato nathI ne ? phakta eTaluM ja jovAnuM che. ApaNe kaMTALo Ave che te bIjAM kAraNo che. mananuMya kAraNa hoya ane bIjAMya kAraNa hoya. have te nakkI karyuM che ne ? mananuM kahevuM mAnIne cAlato nathI ne ? praznakartA : mane potAne khabara paDatI nathI. dAdAzrI : ane brahmacaryanI bAbatamAM to kaho cho ne.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : e brahmacaryanI bAbatamAM mananuM nathI mAnato. dAdAzrI : eTale tamArA dhArelAmAM koI avaLuM karavA jAya to mAno nahIM ne ? 364 praznakartA : brahmacaryanI bAbatamAM mananuM nathI mAnato. dAdAzrI : ane bIjI kaI bAbatamAM mAno cho ? praznakartA : bIje badhe to evuM ja thAya, vicAra Ave ne e pramANe karIe. dAdAzrI : eno savAla nathI. paNa tamAro dhyeya nathI ne mananuM mAnIne karavAno ? praznakartA H mananuM mAnyA pramANe karIe chIe, e to hamaNAM khabara paDI. dAdAzrI : A to 'mana kA calAyA' cAlo cho. potAnA vIla pAvarathI nathI cAlyA. tyAM A nathI gamatuM ane A game che, e enAM sAdhano, e roMga kahevAya. saiddhAMtika hovuM joIe. paNa zuM thAya ? emAM kAma karatI vakhate saiddhAMtika thaI jAya, to thaI jAya. praznakartA : thaI jaze. dAdAzrI : juone, atyArathI thatA nathI. praznakartA : e to thaI jaze. dAdAzrI : thaI jaze e to AzAo ja rAkhavAnI ne ? dhyeya pramANe hAMko... haju nAnI bAbatamAM, eka nakkI karyuM ke mananuM nathI mAnavuM eTale kAmanuM hoya eTaluM mAnavuM ne nA kAmanuM hoya e nahIM. gADuM ApaNA dhAryA raste jatuM hoya to ApaNe cAlavA devuM. ane pachI mana kA calatA tana cale... Ama pharatuM hoya to ApaNe dhyeya pramANe calAvavuM. dareka bAbatamAM evuM karavAnuM hoya. A to kaheze, e A bAju doDe che, have huM zuM karuM ? have e gADAvALAne koI gharamAM pesavA de ? praznakartA : nA, paNa mahIM gamatI hoya e vastu karavAnI nahIM ? 365 dAdAzrI : kone gamatuM hoya e karavAnuM ? A huM nAsto nathI karato ? paNa nA gamatuM rAkhavAnuM ene. praznakartA : ame to savAre UThIne tamArI pAse AvavAnuM evuM rAkhIe. bIjo koI nizcaya nahIM. amuka bAbatomAM mana kahe ema mAnavuM. vyavahAra je mAnya hoya ema. dAdAzrI : ApaNA kahyA pramANe cAlavuM. ApaNe jarUra hoya, ApaNo dhyeya hoya, e pramANe cAlavuM. ApaNe borasada javA nIkaLyA, pachI aDadho mAIla cAlyA, pachI mana kaheze, 'Aje rahevA done !' eTale pAcho phare A to. to tyAM pAchuM nA pharavuM. lokoya zuM kahe ? akkala vagaranAM cho ke zuM ? jaIne pAchA AvyA. tamAruM ThekANuM nahIM ke zuM ? evuM kahe ke nA kahe loko ? praznakartA : kahe. dAdAzrI : mokSe javAno nizcaya kharo ke tAro ? praznakartA : mokSe javAno nizcaya vadhAre. dAdAzrI : emAM kazuM ADuM Ave to ? praznakartA : toya nizcaya nA Dage. dAdAzrI : mana mahIM bUmAbUma kare to ? praznakartA : toya nizcaya nA Dage. dAdAzrI : enuM nAma mANasa kahevAya. Amane kurakuriyAMne zuM
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ u66 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 367 karavAnAM badhAMne ? tane A badhI vAto samajAya ? praznakartA: thoDuM thoDuM samajAya che. mane to evuM ja lAge che ke mAro nizcaya che. dAdAzrI : zAno nizcaya te ? mananA kahyA pramANe cAle che te ! nizcayavALAne AvuM mana hotuM haze ? mana hoya paNa helpIMga hoya. phakta potAne jarUriyAta pUratuM ja, jema baLada hoya te potAnA dhaNInA kahyA pramANe cAle ne. paNa ApaNe Ama javuM hoya ne e Ama jatA hoya to ? cho te bUmo pADe ! praznakartA : manane inTaresTa nA paDe to e bUmo pADe ne ? dAdAzrI : cho ne bUmo pADe te ! badhAMyane evuM bUmo pADe. mana to bUmo pADe. e to TAIma thAya eTale bUmo pADe. bUmo pADe tethI zuM kazuM dAvA mAMDavAnA che ? ghaDIvAra pachI pAchuM kazuMya nahIM, enI mudata pUrI thAya eTale. pachI Akho dahADo bUma nA pADe. jo mahIM tuM phasAyo to phasAyo. nahIM to nA phasAyo to pachI kazuMya nahIM. tuM sTroMga rahe ne ? praznakartA : keTalIka vakhata sTroMga rahevAya. dAdAzrI : tAruM mana to zuM kaheze, " A bhaNatareya pUruM nathI karavuM." evuM kahe to evuM karavuM ? praznakartA : dAdA kahe evuM karuM. dAdAzrI : ame kaMI tAruM ahita karIe ? tame tamArI jAtanuM ahita karo paNa amArAthI thAya nahi ne ! amArA TacamAM AvyA eTale tamAruM hita ja karavA mATe ame badhI davA ApI cUkIe. chatAMya mana nA sudhare to pachI e eno hisAba. badhA prakAranI davAo ApIe ane davAo to badhuM maTI jAya evI ApIe. chatAMya pote jo ADo hoya to pIve ja nahIM ne ! praznakartA : nAka dabAvIne reDI dejo. dAdAzrI : nAka koNa dabAve ? A kaMI nAka dabAvavAthI nathI thAya evuM. tuM kaheto na hato ke mane skUlamAM javAnuM nathI gamatuM. nizcaya to hovo joIe ne ke mAre skUla pUrI karavI che. pachI Ama karavuM che, tema karavuM che. pachI badhAMnI joDe kAyama saMgamAM rahevuM che, brahmacarya pALavuM che. evI ApaNI yojanA hoya. A to vagara yojanAe jIvana jIvavuM eno zo artha ? praznakartA : kaoNlejamAM javAnuM to mane paNa nathI gamatuM. dAdAzrI : kaoNlejamAM javuM ja paDe ne ! badhAnA mananuM samAdhAna karavuM ja joIe ne ? phAdhara ke madhara, emanA mananuM samAdhAna karIne mokSe javAnuM, nahIM to tuM zuM rIte mokSe jauM ? ema gharamAMthI baLavo karIne nAsI gayA eTale thaI gayuM ? to kaMI mokSa thaI jAya ? eTale tarachoDa nA vAgavI joIe. cage, pataMga ke mata ? praznakartA : be-traNa divasathI mane pataMga cagAvavAnuM bahu mana thAya che, to te nahIM cagAvavI ? dAdAzrI : cagAvavI ne ! praznakartA : to e mananA kahyA pramANe ja thayuM ne ? dAdAzrI : karavuM kharuM enA kahyA pramANe, paNa joDe joDe manane kahevAnuM ke 'bhAI, nA gamatuMya karavuM paDaze, tAre. tane nA gamatuM hoya teya karavuM paDaze, to tAruM gamatuM karuM.' nahIM to huM tane kADhI mUkIza, evI zarata lagAvavI enI joDe.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 369 368 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : eka bAju tame gamatuM karavAnuM kaho cho ane bIjI bAju nA gamatuM karavAnuM kaho cho.' dAdAzrI : A pataMga cagAvavAnI icchA thAya e kyAre brahmacarya pALI zake ? AvA mANasane pesavA devAtA haze kaMI ? praznakartA : meM rAtre nakkI kareluM ke have ApaNe pataMga nathI cagAvavI ane savAre UThyo tyArathI ja mahIM thayA kare ke, 'cagAvavI to joIe ja ne !' dAdAzrI : te to vaLI brahmacarya kyAre paLAya ? pIstAlIsa varSa pachI kaheze ke 'have mAre paiNavuM che.' to tyAre vahu nA maLe. rAha joIe toya nA maLe. eTale nizcayabaLa joIe. pataMganI bAbatamAM to be mahinAthI mana pAchaLa nathI paDyuM ne ? keTalA kalAkathI pAchaLa paDyuM hatuM ? praznakartA : cAra-pAMca kalAkathI. dAdAzrI : te cAra-pAMca kalAka para ja DhIluM thaI gayuM, to che mahinA sudhI pAchaLa paDaze, 'paiNo, paiNo.' te emAM purAvA sahita dekhADaze badhuM. to zuM thAya pachI ? mana kaheze, pataMga uDADo, eTale pataMga uDADe. thoDIvAra pachI mana kaheze ke brahmacarya pALa ! alyA, brahmacarya to nizcayavALAnuM kAma che. kaMI tamArA lokonuM kAma che A ? e to puruSArthI mANasa, puruSa thayelo hoya ! A pyAdAnuM zuM kAma huM jouM chuM.' kiMmata jovAnI che ! uDADanAra to mUrakha mANaso hoya te uDADe. te ene samajaNa nahIM hovAthI AvuM badhuM cAlyA kare che. praznakartA : e nA samajAyuM, kiMmata jovAnI che e kevI rIte ? dAdAzrI : A pataMga joIe ne, eTale sUryanArAyaNeya ApaNI AMkhamAM thoDA thoDA dekhAya. eTale bahu uttama phaLa Ape evuM che, A makarasakrAMtinA TAImamAM. te A sUryane jovA mATenuM ja che, A pataMga uDADavA mATe nathI. uDADavI hoya to game tema bAMdhI do ane zakti hoya to caDhyA kare enI meLe, dorI ukalyA kare. tene ApaNA loko bebhAnapaNe uDADavA jAya bicArA ! bhAna ja nahIM ne kazuM ! praznakartA : pachI phaTAkaDAnuM hatuM ne evuM. tame phaTAkaDA phoDatA na hatA ne ? dAdAzrI : e dArUkhAnuM phoDanAra, majUro phoDe ane rAjA jue. koI rAjAe phoDeluM nahIM. badhA rAjA khurazImAM besIne joyA kare. nokaro phoDe pachI. tane nyAya zuM lAge che ? tuM rAjA houM to tuM jAte phoDuM ke jouM ? praznakartA : rAjA houM to jouM ne ! dAdAzrI : are, tArAmAM ne rAjAomAM zuM phera che ? A gAyakavADane juo to e ja veSa che. zuM phera che ? emanI pAse nathI gAma, te tArI pAse nathI gAma. have rAjA ja che ne badhA ? tyAre tuM zarIre raiyata che ? mane tALo karavAnI Teva ne, eTale A phaTAkaDAmAM, pataMgamAM zuM lAbha che e huM joI lauM. phakta pataMga uDADavA javuM e eka jAtanI kasarata che. bAkI, ApaNe lAbha sAthe kAma rAkhavuM. AvI jarUra nahi. eya bebhAnapaNe chAparA para pharyA kare, te eka jaNa to AkhuM pataruM laIne nIce Avyo (nIce paDyo) ! te pataMga nahIM UDADavAno nizcaya karyo hato ? huM to nAnapaNathI ja kaheto hato, 'kaI jAtanA A mANaso, A chokarAM ?" pataMga uDADavI eTale zuM ? lokone dekhIne, enuM saravaiyuM kADhI Ape ke mane AmAM sukha paDyuM. loko dekhADe enA parathI pote sukha mAnI lIdhuM. huM mArI jiMdagImAM koI dahADo pataMga vecAtI lAvyo nathI. A loko dorA kare te hAthe pelA ghasaraDA paDe ne kaheze, 'jo mArA hAtha kevA thaI gayA che ?" huM to zuM karuM, 'tame uDADo ne
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 % AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 371 praznakartA : Ape kahyuM ne ke mananA kahyA pramANe nahi cAlavAnuM. eTale rAtre nakkI karyuM ke have nathI cagAvavI. dAdAzrI : pahelAM cagAvato hato ? praznakartA : bahu cagAvato hato. dAdAzrI : dara sAla ? praznakartA : aThavADiyuM cagAvato hato. savArathI sAMja sudhI. dAdAzrI : kema aThavADiyuM ja ? sIjhana to AvaDI moTI che ne? praznakartA : pachI to koI cagAvanAruM hoya ja nahIM ne ! dAdAzrI : A to koI hoya to ja, eTale bIjA lokonI jarUriyAta che AmAM. praznakartA : agAzImAM upara pelI bUmo paDe ne ke, 'pataMga kapAyo, pataMga kapAyo', eTale mana thAya ke cAlo jaIe have. dAdAzrI : paNa ApaNe zuM levAdevA ? bUmo to ApaNe ahIM AgaLa masjida hoya che tyAM mahIM bAMga pokAratA hoya, bUmo pADatA hoya to ApaNe zuM tyAM doDavuM ? praznakartA : tyAM kaMI levAdevA nathI. dAdAzrI : to pachI ? praznakartA : have evuM nahIM thAya. dAdAzrI : pataMga-bataMga hoya nahi ApaNane. hotA haze ? e jo pataMgomAM so rUpiyA kharcAtA hoya to ATha pustako nA ApaNe chapAvIe ? lokone hitakArI thaI paDe. peluM kaMI Avazyaka che ? enA vagara marI javAya ? marI javAya e ja cIja karavI paDe. ane chatAMya kaheze, 'mane haju khAvAno zokha rahI gayo che? to huM kahuM ke cho rahyo. tethI saMtoSa thAya che, eka jAtano. zarIraneya paNa saMtoSa thAya che. buddhineya saMtoSa thAya che. eno vAMdho nahIM. praznakartA : mAre kevA prakAranuM AvaraNa AvyuM ? dAdAzrI : e have pUchIne zuM kAma che te ? praznakartA : kADhavuM to paDaze ja ne ? dAdAzrI : A jeTaluM kahIe eTaluM kADhato jaze eTale eka dahADo eno Aro AvI jaze, ke bhaI, mananA kahyA pramANe tAre cAlavuM nahi. mana pataMga cagAvavAnuM kahe to nA kahI daIe. phakta mana eTaluM kahe, aMdara eka lADavo che, te aDadho khaI laIe, to aDadho khaI jaje. mata eTale gatajJAta... mana eTale pAchalA avatArano mAla, te avatAramAM ApaNe gAMDA hoya ke ghelA hoya, jevo bharelo e A phere nIkaLe che. tethI ApaNe enA pramANe cAlavuM ? praznakartA: nA ja calAya. dAdAzrI : teya cAle ja che ne ! nA calAya. ApaNe pAchalA avatArano mAla bharelo ane te vakhate je sthiti haze te pramANe bharelo. atyAranuM jJAna ApaNane mokSe laI javAnI vAta kare to ApaNe enuM, A jJAnanuM eksepTa karavuM ke peluM karavuM ? praznakartA : A jJAnanuM eksepTa karavuM. dAdAzrI : te to karatA che nahi ane bole che moTI moTI vAto ! te aNagamo to nA ja rahevo joIe. praznakartA : mananA calAvyA cAle che enuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : potAnI nabaLAI. anaMta avatArathI nabaLAI pesI gayelI, te nIkaLatI nathI. have potAno evo aham nahIM, evI
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 373 372 AptavANI-10 (pUrvArdha) nabaLAI ja che khAlI. mananA kahyA pramANe calAya ja kema ? eka akSareya manano mAnavo nahi. "cale jAva' kahIe. pachI bIjuM kazuM nahi. Ave kharuM manamAM, paNa te gAMThe nahi. eka akSareya gAMThato nathI. ukela lAvI nAkha ne ! tuM tArA manamAM mAnI beTho hoya ke sAva sonuM che paNa nakAmuM jaze. dhULamAM jatuM raheze. sAva sonuM paNa zuM kare ? jyAM dhaNI ja nahi. je makAnamAM dhaNI nahi, e makAnamAM sonuM pachI kAmanuM ja zuM che ? karavAthI nahi, samajavAthI chUTAya... praznakartA : have phAInalI mAre A mananA kahyA pramANe calAya che, temAMthI chUTavA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : karavAnuM hotuM haze tyAM ? praznakartA : amuka sTepa to levAnAM ne ? dAdAzrI : zAnAM sTepa levAnAM ? e to samajavAnuM che. samajIne cokaDI mUkI devAnI. ApaNo anizcaya che enI upara cokaDI mUkI devAnI ane nizcayano svIkAra karI levAno. praznakartA : eTale mananA kahyA pramANe cAlavAnuM nahi. mana batAve eTale 'nathI cAlavuM' ema zarU ja karI devAnuM. dAdAzrI : nApAsa ja karI devAnuM. ApaNA dhyeyane cUkave e bhAga badho UDADI devo. AmAM karavAnuM zuM che ? nizcaya phakta. te nizcaya Dage nahIM evo karyo che ke nathI karyo ? praznakartA : nizcaya Dage nahi evo karyo che. dAdAzrI : so TakA Dage nahIM evo ? praznakartA : evuM lAge che. dAdAzrI : paNa thoDo kAco kharo tuM ane te chatAMya ame kahIe ke bhaI, haju mana che te sAcI vastumAM kUdAkUda karatuM hoya to kara ! ame leTa go karIe, ke bhaI, e sAcI vastu che. kaMI A gAyano (gIto) sAMbhaLavA e kaMI sAcI vastu nathI. A khAvAnuM e sAcI vastu che. te ene ame leTa go karIe. sUvAnI vastu sAcI che, te ene ame leTa go karIe ke bhaI, amuka cAra kalAka sudhI sUje ke pAMca-cha kalAka sUI jaje. A pataMga uDADuM enI jarUriyAta keTalI ? keTalAya loka, jene jJAna nA hoya teya kahe ke AnI zI jarUriyAta che ? A to vagara kAmanI, anAvazyaka pIDA ! evuM jJAna nA hoya toya kahenArA hoya ke nA hoya? praznakartA : hoya ne. dAdAzrI : mananA kahyA pramANe cAlavuM eTale mikenikala kahevAya. A buddhijIvIo che te mananA kahyA pramANe nahi cAlavAnA, buddhinA kahyA pramANe cAlavAnA. paNa teya khoTuM. e buddha banAve, chevaTe. ApaNe puruSa thayA pachI, puruSa ane prakRti be judAM paDyA pachI, nizcaya nA hoya to e kAmanuM ja zuM che ? ane mana to 'rileTiva'mAM gayuM. eno to svIkAra ja nA hoya ne ! badhuM ja "gamatuM rAkhavuM ! ane vyavahAramAM pAMca mANaso zuM kahe che e ApaNe karavuM. ApaNe lokone pUchIe ke 'bhAI, mAre have zuM karavuM ?" tyAM haju (brahmacArIone sAthe rahevAnuM) makAna taiyAra nA hoya to kaMI nokarI kazuM kare ? praznakartA : paNa vyavahAranA loko to vyavahAranI salAha Ape ne badhI ? dAdAzrI : e badhAya nA Ape. e to pAMca jaNane pUchIe, badhAMne. jyAM paMca bole tyAM paramezvara ApaNe tyAM kahevAya che. ane te ApaNane samajaNa paDe evI bAbata che. AmAM bIjuM zuM hoya ?
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 mana kA calatA tana cale.. 375 AptavANI-10 (pUrvArdha) A bhaI nokarI nathI karato ? kare ja che ne badhAM. tane saMDAsa javAnuM game che ? nA gamatuM hoya toya chUTako che? chUTako thAya ? praznakartA : karavuM ja paDe e to. dAdAzrI : evuM nA gamatuM evuM bolIe ja nahi. saMDAsa javAnuM mane game che, evuM kahIe. nA gamatuM bolIe to mana bagaDI jAya ApaNuM. A makAnamAM Avo mAla bharelo che to e makAna mAlikane keTaluM duHkha thAya ? mahAna upAdhi thAya. A to keTalI upAdhi Ave ? jagata kabUla kare nahi ne A sthiti. nokarI karo, nahi to A to magaja kharAba thaI jAya. A satsaMgamAM besI rahevAnuM eTaluM ja game che, bIjuM kazuM gamatuM nathI. paNa chUTako ja nahIM ne ! jeno chUTako ja nahIM, tene ApaNe gamADavuM ja paDe ne ! eTale ame goThavaNI ja evI karI nAkhelI hoya ke je nA game tene paheluM gamADavuM. eTale pachI nA gamatAno prasaMga ja Ubho nA thAya ne ! gamavuM, nA gamavuM e to sAyakolojIkala iphekTa che khAlI. e nA gamatuM jyAre gamatuM thAya tyAre zakti Ave, nahi to zakti nA Ave. are, game ja che e to. A to eka jAtanuM manamAM DIskarejamenTa (utsAhabhaMga) che, khoTI asara paDelI che. puNyathI prApta, susaMyoga... tAro amArI sAtheno saMjoga puNyanA AdhAre che. tAruM puNya khalAsa thAya emAM ame zuM karIe ? ane tuM mAnI bese ke A saMjogo ja mAre joIe. pachI zuM thAya ? mAra khAI jaze. mAthuM halA tUTI jaze. jeTalo maLyo eTalo lAbha. eno AnaMda mANavo, ke mAruM puNya jAgyuM che. tuM ema mAne che ke A dhArelo saMyoga bhego thAya? praznakartA : evuM nahi. dAdAzrI : tyAre ? koI kAyadesara ja che ne ke gerakAyadesara haze ? praznakartA : kAyadesara ja. dAdAzrI : tyAra pachI mAnI besIe to zuM thAya ? e to ko'ka phero puNya jAge tyAre bhego thaI jAya, pachI vikhUTA paDe tyAre khabara paDI jAya. mATe vikhUTA paDelI sthitimAM anubhava karyo hoya to pachI vAMdho nahIMne ApaNane ? bhAgeDu vRttithI kaMI karmathI chUTAya ? huM vaDodarAmAM houM, tuM vaDodarAmAM houM, toya karma bhegAM nahi thavA de. A jJAna ApeluM che. je vakhate je bheguM thayuM te 'vyavasthita' ne teno samabhAve nikAla, basa ATalI ja vAta che. dAdAnI pAse puNya hoya tyAM sudhI vakhata maLI Ave, e puNyano upakAra mAnavAno. A kAyamanuM to hotuM haze kaMI ? evI AzA kema rakhAya ? cAlavuM, matanI viruddhamAM. pelo bhAI tAre tyAM Avato hato, te tane gamatuM hatuM. pachI have tuM kahe che ke e bhAI mane nathI gamato. A te kaMI mANasa kahevAya ? ane pachI pAcho gamato thAya. nA gamatuM thAya evuM hoya kazuM ? praznakartA : evuM hoya nahIM, paNa evuM lAge. dAdAzrI : e mananI sthiti che, emAM tAre zuM vAMdho che ? mananI sthiti eTale "mana kA calatA tana cale, tAkA sarvasva jAya." eTale mana kahe tenA viruddha cAlavuM. mana kaheze, "mane nathI gamatuM." tyAre kahIe, "mane game che paNa tuM koNa ? tuM gharano mAlika chuM ?"
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 377 pelA bhAIne nA gamIe evuM karIe to keTalo avinaya thAya ? e zuddhAtmA ja kahevAya. duzmana hoya toya gamADavuM paDe. te duzmana to nahoto ne ? praznakartA : nA. dAdAzrI : AmAM thoDIghaNI samajavA jevI vAta haze ? praznakartA : badhI ja. dAdAzrI : amane evuM thAya ke A pramANe valaNathI tAruM citarAmaNa kevuM haze ? hoya nahi AvuM valaNa ! paraMtu ghaDIkamAM na game, ghaDIkamAM game, are, ahIM rahyA pachI ? pAchuM enuM proTekzana ? zI rIte badhuM rAge paDe che ? gUMcAyo ho to ukela lAve kharo ke, game tevI gUMcAmaNamAM ? praznakartA : prayatna karuM. dAdAzrI : mananA kahyA pramANe keTaluM cAlo cho ? praznakartA : evuM kaMI khabara nA paDe. dAdAzrI : mane kahe ke A mammI barAbara nathI, sArI nathI, to zuM karo ? praznakartA : pachI zuddhAtmAne namaskAra karuM. dAdAzrI : AvuM zIkhavAnuM hoya ke nA hoya ? saMyogone patAvo mananuM hau mAnato hoIza ne ? tuM mananuM mAne che ? ame to eka akSareya mananuM mAnIe to to A badhAMnI joDe vItarAgatA zI rIte rahe ? rahe kharI vItarAgatA ? amAreya mana bUma nA pADe ? praznakartA : bUma pADe ne. dAdAzrI : je saMjogo Ave e saMjogone patAvavAnI jarUra che. nahi to AgaLa jatAM UlaTAM vadhatA jAya. mATe 'Avo' kahIe. 'je AvavuM hoya te Avo.' e pachI mokaLA thatA jAya. to e chUTe, nahIM to A to jiMdagIbhara nA choDe ne, ApaNe enAthI bhAgIe to ? bhAgIe to e choDe ? kAraNa ke e tiraskArelI vastu jo rahe to e sAmI UbhI rahevAnI. patAvaTa nA karavI paDe ? paiNavuM nathI' e vAta judI che ane nokarI nathI gamatI e vAta judI che. nokarI nathI gamatI to eka dhaMdho karavo joIe. manane kaMIka khorAka joIe ke nA joIe ? ke cAle ? praznakartA : joIe ne, nahIM to bIjuM caravA mAMDe. dAdAzrI : game teTalo AdhyAtmika khorAka Apo toya paNa manane bIjo khorAka Apavo paDe. kAraNa ke tamAruM gajuM nathI eTaluM. kaMI upadezanuM kAraNa thAya che A badhI vAto ? Aneya nokarI na hatI gamatI. jyAre ahIM Ave tyAre mane kahe, 'nokarI nathI gamatI. mAre choDI devI che.' meM kahyuM, 'alyA, nA choDIza. nahIM to sATha varSe nokarI karavA javuM paDe. je kAma adhUruM mUkIne bhAgI gayA, bhAgeDu thayA, te pAcho tyAM sATha varSe karavA javAnuM.' eDajasTa thavuM paDaze. e chUTako nahIM thAya. e loka mArI-ThokIne karAvaze. e karma choDe nahIM ne ? choDe kharuM ? karma to pAchaLa pAchaLa bhamyA kare, bhUta pAchaLa paDyuM hoya evuM. viSayanI vijJAnathI patAvaTa ! praznakartA : A karmano siddhAMta, brahmacaryanI bAbatamAM evo kharo ? dAdAzrI : brahmacarya eTaluM tame eka nabhAvI zako ke A tame nakkI karyuM hoya ke nathI paiNavuM. te tamAruM jo manobaLa hoya to nabhAvI
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) zako. ApaNuM jJAna evuM che. nabhAvI zakAya evuM jJAna che. bIjAM karma to choDe ja nahIM ne ? zI rIte choDe karma ? 378 praznakartA : lagnavALuM karma pAchaLa nA paDe ? dAdAzrI : bahu cIkaNuM hoya to pAchaLa paDe. ane te cIkaNuM hoya to ApaNane pahelethI khabara paDe, enI gaMdha AvI jAya. praznakartA ane jJAnathI udIraNA thaI zake evuM che ? dAdAzrI : e to jJAnathI rAge paDI jAya. ApaNuM A jJAna evuM che ke e karmane patAvI zake (lagna thavAnuM uDI jAya). paNa A bIjAM karma to nA pate ne ! matatuM sAMbhaLavuM nahIM ! Dare nahIM to badhA InAma maLe. Daryo enI pAchaLa badhAM bhUtAM pharI vaLe. tane samajAI A vAta ? praznakartA : samajAI ne. dAdAzrI : to tuM zuM nizcaya lAvyo ? praznakartA : nizcaya to nathI lAvyo. dAdAzrI : nizcaya nA Ave tyAM pachI mahIM koNa bole che ? pArlAmenTamAM koNa bole che ? pAchuM konuM kaheluM bole che ? mananuM kaheluM ? mananuM to manAya ja zI rIte ? jJAnI thayA pachI mananuM mAne koNa ? mananuM mAnavAnuM have thoDuM chUTatuM jAya che ne ? paNa te badhuM baMdhAI gayeluM ja che ne ? mananuM ja baMdhAyeluM. A jJAnathI choDI zakAya evuM che. paNa ene zuM TesTa paDe che ke mananuM kabUla kare che. huM ApaNA mahAtmAone zuM kahuM chuM ? mananuM eka akSareya mAnazo nahi. mananuM sAMbhaLavAnuM ja choDI devuM. manane ne tAre zuM eTalo badho saMbaMdha che ? evI bhUlo hoya kharI ? mana kA calatA tena cale... 379 'vyavasthita'tI samajaNe.... puNye hatI tyAre to A maLyuM. have pAchI puNye pUrI thAya pachI bIjuM Avaze. pachI e bIjuMya pUruM thaze. pAchI puchyuM Avaze. ema cAlyA karaze.... ApaNuM vijJAna ja majabUta che ne ! dAdAno saMyoga bAjhe to 'vyavasthita', nA bAjhe to 'vyavasthita'. tyAre kaMI mUMjI thaIne marI javAya ? karmanA udaya nAya hoya. pachI loko zuM kahe ? mUMjI che A mANasa. moDhAM uparathI mUMjI teM joyelA ? nA gamatuM ne gamatuM hoya, te (bhAva)ne bAjue mUkI do. pachI (kriyA) e to 'vyavasthita' ane 'vyavasthita' pAchuM evuM karaze. nA gamatuM hoya e bAjue mUkI do toya 'vyavasthita' choDe nahIM ne ! evuM che ne, duniyAmAM be vastu, gamatuM ne nA gamatuM. te gamatuM to UMghamAMya game. e nA gamatAne gamatuM karI nAkhyuM eTale badhuMya gamyuM. pachI bIjI kazI navI jAtanI koI vastu Ave ja nahIM. mAtra 'a' to 'sa' ! praznakartA : nA gamatAne gamatuM kevI rIte karavAnuM ? dAdAzrI : agavaDano 'a' kADhIne sa' mUkI dIdhuM. gamatuM ne nA gamatuM chUTI gayuM eTale aMtarAya tUTyA. amArI pAse badhA aMtarAya tUTI jAya ne pachI ! pachI to bhoganA aMtarAya tUTe. pachI upabhoganA aMtarAya tUTe. jamavA bese to sArI cIjo loka mUkI jAya. praznakartA H gamatuM, nA gamatuM chUTI gayuM eTale ? dAdAzrI : nA gamatAne gamatuM karyuM te. chUTI gayuM nahi paNa nA gamatAne gamatuM karyuM, te pachI aMtarAya tUTe ne ! ame eka maMdiramAM gayA hatA. sAthe pacAsa mANaso hatA. ame gayA tyAre maMdirano daravAjo UghADo ja hato. te amane pesatAM dIThAM
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 381 380 AptavANI-10 (pUrvArdha) eTale eNe dhIme rahIne daravAjo baMdha karavA mAMDyo. ame daravAjA AgaLa pahoMcyA. mahIM pesavAno ja vakhata. tyAre pelo mANasa zuM kahe che? 'vakhata thaI gayo che." meM kahyuM, 'bhAI, tArI ghaDiyALamAM agiyAra vAgyA, paNa mArI ghaDiyALamAM to pAMca miniTa bAkI che." tyAre e kahe, 'evuM tevuM amAre nahi jovAnuM.' huM samajI gayo ke A banAvaTa karI che. A lokoe. pachI ame pAchA gayA. bIjI jagyAe gayA tyAre khabara AvI ke have bAraNuM ughADyuM che eTale ame pharI pAchA maMdiramAM AvyA. nA gamatAne gamatuM evuM karyuM ! rophabhera pAchA AvyA. koInA moDhA para jarAya pharaka nahi. ane vijaya patAkA laIne AvyA. e hAryA ne ApaNe jItyA. enA phaLarUpe zuM AvyuM ? betraNa kalAka pachI je mANasa baMdha karato hato ke, tene ja pelA zeThe mokalyo ke jA, kahI Ava, 'dAdA bhagavAna' mATe daravAjA covIseya kalAka khullA che. pachI darzana karI AvyA. cAle mata pramANe phorenarsa ! mananA kahyA pramANe hindustAnanA loka nA cAle. mananA kahyA pramANe koNa cAle ? phorenamAM leDInA manamAM vicAra Avyo, 'sAlo, dhaNI bahu ja kharAba che. Aja have enI joDe chUTA ja thaI javuM che." e manamAM vicAra Avyo te tarata amalamAM ane ApaNI leDI(strI)nA manamAM vicAra to lAkha AvelA hoya paNa amalamAM nA Ave. ApaNI leDIone (strIone) vicAra nahIM AvatA hoya evA ? mananuM to saMbhaLAya ja nahIM. mananuM sAMbhaLe enuM sarvasva jAya. A hindustAnane mATe vAkya che, huM ke ! phorenamAM to badhAM mana kA calAvyA ja cAlavAnAM. kAraNa ke emanI pAse tharmomITara che, mana. tame vicAryuM che enI para ? mArA kahelAnI para vicAryuM che ke tyAMnI leDIo kema jatI rahe che ekadama ? ane ApaNe tyAM eMzI varSa sudhI zAthI nabhe che ? vicArane gAMThe nahIM. uparathI AvA vicAra AvyA te mAphI mAgI le ke have mane kema thAya che AvuM ? na thavuM joIe, kSamApanA le. eTale mananA calAvyA kone cAlavAnuM che ? eka phorenavALAne. InDiyanone mananAM calAvyuM nA calAya. je loko punarjanmane samajatAM thayAM che emaNe mananuM calAvyuM nA calAya. eTale phorenavALAne vAMdho nahIM. phorenavALAne to ene gamI e leDI. pachI bhalene bIje dahADe jatI rahe, DAIvorsa karIne. ApaNe tyAM evuM nA cAle. ta cUkAya, sArAsArato viveka ! ApaNo viveka pahelo ke mane paheluM ? praznakartA : viveka pahelo. dAdAzrI : to tuM to mananA kahyA pramANe cAle che. (dhyeya mATe) sArAsArano viveka pahelo hoya. have pAchuM enuM mana, 'have Ave to vAMdho nahIM' kaheze. to 'nA' koNa kahetuM hatuM, 'hA' koNa kahe che, ene khoLI kADhane ! pakaDa ene. enuM e ja 'nA' kahe che, enuM e ja 'hA' kahe. praznakartA : samaja paDe ke AvuM che, eTale pachI pharI jAya. dAdAzrI : tyAre zI samajathI avaLuM thaI gayuM hatuM ? te nathI gamatuM, e zI rIte enuM gamatuM thaI gayuM ? pahelAM gamato hato zA AdhAre ? e jenA AdhAre cAle che ne, enA AdhAre calAya nahIM. enI para viveka joIe. tethI A nokarI badhuM choDI devAnuM kAraNa ja A che ke mananA kahevAnA AdhAre cAla cAla kare che. viveka, saviveka to hovo joIene ! mana to phijhikala che, evuM tuM nA jANe ? praznakartA : evuM ghaNIvAra sAMbhaLeluM dAdA pAse, ke mana phijhikala dAdAzrI : sAMbhaLeluM ne, pachI ? tAre pAMsaruM rahe che ke nathI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 383 rahetuM? mana to kaheze, 'A mane game che." ApaNe kahIe, "nA, jevo bharelo mAla hoya tevo nIkaLe.' paNa AjanuM ApaNuM jJAna nA kahe che, ke e svIkArazo nahIM. tuMya evuM kare che ke thoDo viveka rAkhe ? praznakartA : rAkhuM chuM. dAdAzrI : tyAre sAruM. dhyAnamAM laIza ke badhI vAto ? praznakartA : levAnI ja ne. dAdAzrI : AvatI sAla laIza ? thoDA anubhavo thayA pachI, nahIM ? praznakartA : nA, evuM nahIM dAdA, atyArathI ja. dAdAzrI : tyAre kharuM. bhUla thAya to kahI daIe ke ApaNI bhUla thaI gaI che. ApaNe ahIM to badhI bhUlo mApha ja hoya che ne ! ApaNe ahIM kaMI ochAM gunegAra TharAvavAnAM ? zAthI bhUla thaI, e ame samajI gayA ke 'vyavasthita'. tArI icchA hoya nahIM. tuM to ema kaheto hato ke have mane gamatAM ja nathI evA vicAra AvyA ne pachI game che tevA vicAra AvyA. zA uparathI tuM kahe che ? praznakartA : bIjI badhI vastu judI che paNa nA paiNavAmAM to Ama Disijhana (nirNaya) AvI gayeluM ne ! dAdAzrI : tuM zenA AdhAre cAle che, zenA upara AdhAra rAkhe che ? A mananA AdhAre cAlato hoya to tuM paiNyA vagara rahevAno nathI. A tane kahI dauM. A mana to bolyA vagara rahevAnuM nathI. eka dahADo khUba bolaze, 'paiNa, paiNa, paiNa, paiNa. pelI ja paiNa, te je joI te ja !" have zuM samajaNa paDe AmAM chokarAone, A bebhAna chokarAone ? tuM samajaje, haM. mahIMthI tArAmAMya bolaze, paiNo. mATe akSareya mAnIe nahIM. ApaNe viveka rAkhavo paDe. manano cAlyo tuM cAluM chuM. 'have mane nathI gamatuM, have mane game che, Ama thAya che, tema...' kevI rIte nA gamatuM thayuM ? nA gamato mahemAna Ave toya gamato kahevAya. zenA upara cAle che e AdhAra rAkhe che ? tuM zenA upara cAle che. praznakartA : mana para kharuM ? dAdAzrI : Aje mahIMthI vicAra koNa karatuM'tuM ? ene koNe mokalyo ? paNa e kahyuM koNe ? e khoLI kADhane ! koInA kahyA vagara tuM kazuM karato nathI. tAro potAno to abhiprAya che ja nahIM tArI pAse. e khoLI kADhyuM te ? koNa kahetuM hatuM ? praznakartA : e bahu khabara nA paDe. dAdAzrI : mahIMthI nahotuM bolatuM ? praznakartA : eTale mahIMthI vicAra Ave, cAra-pAMca vakhata ne pachI jato rahyo. dAdAzrI : to jo ene. eka sekanDa vAreya nahIM cAle tyAM, e ja paiNAvI deze. potAno abhiprAya nA joIe ? sArAsAra vivekapUrvakano abhiprAya potAno nA joIe ? bIjuM che e to gayA avatAre bharelo mAla che, jevo samajelo evo bharyo hato. mananA kahyA pramANe ApaNe nA cAlavuM joIe. ApaNA dhyeya pramANe manane calAvavuM joIe. ane dhyeya pramANe nA cAle to Takora karavI joIe, basa. mananA kahyA pramANe cAlIe to vAMdho nathI, paNa ApaNA dhyeya mujaba hoya to. nahIM to dhyeya viruddha haze to phasAvI mAraze, to mArI nAkhaze. eTale dhyeya pramANe hovuM joIe. eTale ApaNe ahIMthI sTezane javuM che, to enI meLe che te ahIMthI koThInA cAra rastA bhaNI jAya, te bhale jatuM, ApaNane vAMdho nathI. ane vaDhavA-karavAnI jarUra nathI. ane cAra rastA pachI rAjamahala
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) roDa upara pharavA mAMDyuM, eTale ApaNe mArI-ThokIne, sIdhA karIne sIdhA raste laI javAnA. kAraNa ke dhyeya cUkAvaDAve che e. abhiprAya, gamatAto ja ! 384 praznakartA H evo mAro abhiprAya hoya ke satsaMgamAM javuM che, dAdAnI sAthe ja rahevuM che. e potAno abhiprAya ja hoya che ne ? dAdAzrI : e abhiprAya hoya paNa mana nahIM rahevA de. tuM mananA kahyA pramANe cAle to e brahmacarya nahIM pALavA de. e to tane paiNAvaze. praznakartA : paNa e kaI rIte, mane samajAtuM nathI. dAdAzrI : tuM mananuM mAnuM. mananA kahyA pramANe cAle tuM, tArA abhiprAyanuM ThekANuM ja nathI. tAruM sTroMga nathI. praznakartA : ApanI pAse Avyo ne, tyArathI ja evuM hatuM ke dAdAnI sAthe ja rahevuM che ema. dAdAzrI : e badhuM hoya. e to A mana kahe che pachI. praznakartA : mana kahetuM hoya to A pAMca varSa thayAM. A pAMca varSamAM evuM batAvene ke have nathI javuM, paNa evu kyAreya nathI batAvyuM. dAdAzrI : e mana ja kahe che. mana ADuM nathI thayuM eTale rahyuM che. bAkI A nokarI choDavAnuM koNa kahe che ? e badhuM mana ja kahe che. praznakartA : ekacyualI (kharekhara) kevuM che ke pahelethI ja nokarI karavA javuM ja nahotuM. paNa Ama saMjoga evA hatA eTale chUTako nahoto eTale jato'to. paNa jema jema saMjoga bAjhato gayo ema peluM chUTatuM gayuM. mana kA calatA tana cale... dAdAzrI : e mana ja nA pADe che. tuM kaheto'toya kharo ke nokarImAM tyAM jauM toya mane gamatuM nathI. te tuM kahuM ane janAra tuM, 'game nahIM' enuM zuM kAraNa ? peluM mana nA pADe eTale. 385 praznakartA : e to mane kyAMya gamatuM nathI, koI jagyAe gamatuM ja nathI mane. dAdAzrI : eTale tAruM A mana ja evuM che. tane to A pagAra ApatA hatA toya nahotuM gamatuM. tyAMthI nA samajI jauM ke A konA AdhIna cAle che ? brahmacarya pALavAnI vAto A manane AdhIna cAle che. praznakartA : dAdAno satsaMga choDIne tyAM nokarIe javAnuM thAya to nA ja game ne ! dAdAzrI : nA game e vastu judI che. paNa pahelAM ApaNe saMsArI kAryo choDI nA devAya. tuM nokarI choDI dauM te cAle ? praznakartA : nokarI karavAnI icchA ja nathI thatI. dAdAzrI : koI paNa mANasa nokarI-dhaMdhA vagara bhAgye ja rahI zake. nA rahI zake. praznakartA : atyAre pachI mAre zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : e thAya to bahu sAruM. praznakartA H tamArA AzIrvAda hoya ne ? dAdAzrI : AzIrvAda hoya. AkhI duniyAnA moTAmAM moTA mANaso, saMtoya mananA calAvyA cAle, to gabaDI jAya che. A to ApaNe jJAna ApIe eTale thoDuM mana upara vijaya meLave che, toya mana cAra-pAMca kalAka mAthAkUTa kare ne, to pachI gabaDI jAya mANasa.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 387 praznakartA: e to pahelethI ja evuM che. mane kazuM ja gamatuM nathI, praznakartA : chellA traNa-cAra divasathI mana ekadama Ama savaLIe caDhI gayuM che. dAdAzrI : e to sIdhuM ja batAve. e to kyAreka gAMDuM kADhe to cha-cha mahinA sudhI jaMpIne besavA ja nA de to tAro abhiprAya UDADI mele ! praznakartA : atyArano mAro abhiprAya satsaMgamAM rahevAno che, brahmacarya pALavAno che. mana enI sAthe sahamata thAya che. to atyAranA saMjogomAM to kazo problema nathI. to mana kyAre UbhuM thAya ? dAdAzrI : 'nathI gamatuM thayuM eTale tyAM mana kahevAya. tyAM mananA AdhAre cAle che. koI paNa prasaMga nathI gamato e manano AdhAra che. praznakartA : manano AdhAra che, paNa sAthe abhiprAya che ne ? dAdAzrI : abhiprAyamAM 'nA gamatuM hoya nahi ne ! praznakartA : nokarI nathI gamatI. A satsaMgamAM rahevuM che eTale nathI gamatI. dAdAzrI : nA, ema nahi. 'nA gamato' abhiprAya nA hoya. satsaMgamAM rahevuM bhale, satsaMgamAM rahevAno abhiprAya hoya, paNa nA gamatuM nA hoya. pachI je banyuM e karekTa. e ja mananI badhI banAvaTa ne ? 'nathI gamatuM' thAya e mananI banAvaTa badhI. abhiprAyate vaLagavuM ! praznakartA : atyAre mAro abhiprAya che ke dAdAnA sAMnidhyamAM rahevuM che. dAdAzrI : A to mana che, te tane sahamata thayuM che. te chaTakabArI khoLe che. 'nA gamatuM sahana thAya tyAre jANavuM ke mana dAdAzrI : paNa mAruM kahevAnuM ke tethI huM tane cetavuM chuM ne A ! praznakartA : eTale atyAranA saMjogomAM mAre goThavaNI zI karavAnI ? dAdAzrI : manane nA game evI vastu nA rahevI joIe, 'nA gamatuM' hovuM nA joIe. 'mane nathI gamatuM, mane nathI gamatuM' e kahyuM eTale pote thaI gayo nirbaLa. pote AmAM nyuTrala thaI gayo. eTale pachI potAnuM calaNa ja nA thayuM kahevAya. amane dareka cIjomAM game che ne tabiyata bagaDI hoya toya game ne Ama thayuM hoya toya game. A to pelA nAnAM nAnAM chokarAoe nakkI karyuM che ne ke "amAre paiNavuM nathI' enA jevI vAto. keTaluMka samajyA vagara hAMkya rAkhe. nahIM paNa teno vAMdho nathI. 'vyavasthita'mAM hoya ane nA paNe to amane vAMdho nathI. paNa 'vyavasthita'mAM nA hoya ane pAchaLa moTI uMmare bUmAbUma kare ke huM paiNyA vagara rahI gayo, to koNa kanyA Ape ? pelo che te brahmacarya pALI zake. kAraNa ke e mananuM mAnato ja nathI. bilakuleya nahIM ne ! mananuM kazuMya mAnavuM nA joIe. ApaNo abhiprAya ja mAnavAno ne mananuM thoDuMka mAnIe eTale bIjI vakhata caDhI bese pachI to. praznakartA : mAruM mana AvuM badhuM batAve ke satsaMgamAM besavuM che, dAdA pAse javuM che. dAdAzrI : mAre kahevAnuM ke ApaNA abhiprAya pramANe jo mana thatuM hoya to ApaNe eksepTa che. praznakartA : mAre e to abhiprAya che ja aMdara paDelo ke jJAnI puruSanA satsaMgamAM ja paDI rahevuM che. jItyuM.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 389 388 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : e badhuM kharuM. e abhiprAyavALuM mana thaI jAya to sAruM, paNa mana jyAre sAmuM paDaze te ghaDIe tane DubADI deze. matanI vAto kApo.. mana to kyAre jItI zake ? enI AMkha kheMcAya, te mananA AdhAre AMkha kheMcAya che. e samajI jAya. pachI tarata ja mananI badhI vAto kApI ja nAkhe. ahIM AvavAnuM mana carabI kare che, paNa te AmAM kApI nAkhe. mana chaTakabArI khoLe, jyAM AgaLa mahenata nA paDe ne, tyAM mana pesI javA phare. mananA kahyAmAM nA cAle to rAge paDe. ene bhaNavAnuM bilakuleya gamatuM nahatuM. meM kahyuM ke bhaNyA vagara cAle nahIM. tarata eNe manane mArI-ThokIne sIdhuM karI nAkhyuM. praznakartA : mane bahu pahelethI ja Ave che. jJAna pahelAMya mane kazuM gamatuM ja nahotuM. dAdAzrI : A chaTakabArI khoLe, je potAne game. kazI mahenata nA hoya, bhAMjagaDa nA hoya, tyAM AgaLa halakuM hoya, tyAre game. khUba mahenatanuM kAma karavAnuM Ave ke evuM tevuM hoya ke mAthAphoDa karavAnI hoya to nA game. praznakartA : ahIM satsaMgamAM kaMI mahenata karavAnI hoya ke mAthAkUTa karavAnI hoya to badhuM karuM. dAdAzrI : e vAta judI che. praznakartA: bahAra zenA mATe majUrI karavAnI ? have jarUra zI mAthAkUTa kare toya mahIM kazuM hAle nahIM mane. dAdAzrI : ko'kathI nA hAle paNa tArA manathI hAlI jAuM. ko'kanA mATe to tuM gAMThe ja nahi. koIneya gAMThe nahi. praznakartA : have evuM thaI javuM che ke mananeya huM nA gAMThuM. mananuM sAMbhaLyuM nahIM. mana pramANe nA karuM. dAdAzrI : evuM thaI jAya tyAra pachI e sephasAIDa thayo kahevAya. sAsaruM nA game, chatAMye... | game, nA game, e rahevuM nA joIe. nA gamatI sthitimAM gayA hoIe tyAMya 'game' evuM karI nAkhavuM joIe. ane gamatI sthitimAMya game evuM karI nAkhavuM joIe. 'nA game' e zabda bolyo ne tyAMthI ja ame jANIe ke A mananA AdhAre cAle che. praznakartA : kharuM che, e karekTa che. dAdAzrI : A choDIoya sAsare jAya ne sAsare ene nA game mahIM. te ghera jaIne, piyaramAM jaIne vAta kare ke mane gamatuM na hatuM tyAM AgaLa. tyAre gharavALA kahe che, "nA, tyAM rahevuM ja paDe. cAle ja nahIM". ane keTalIka piyare jAya tyAre nA gamatuM hoya ene. hA, te piyaravALA kahe ke evuM nA rAkhIe ! nA gamatuM te hotuM haze ? abhiprAya pramANe cAlatAsaM ! rahI ? dAdAzrI : jarUra zI ne nA jarUra zI ? evuM nA hoya. e ApaNo abhiprAya thaI gayo ke ApaNe A Ama ja karavuM che. 'jarUra zI' e nA bolAya. praznakartA H brahmacaryanI bAbatamAM koI game teTalI mArI pAchaLa 'Amane' (nIrubenane) che te nA gamatuM kazuM nahIM, badhuM ja game. ATalA varSothI niraMtara amArI joDe ne joDe ja rahyAM che paNa emane kazI bhAMjagaDa nahIM ne ! kAraNa ke e emanA (dhyayanA) abhiprAya pramANe cAlanArAM ! e manane gAMThe ja nahIM. te ame emanI joDe eka zarta karelI. meM emane kaheluM, 'A brahmacarya tamAre pALavuM paDaze, te AvI rIte cAlazo to ja paLAze."
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : eTale kevI rIte ? dAdAzrI : potAnA abhiprAya upara sTroMga rahevuM joIe. bIjuM zuM karavAnuM ? te ema ja rahe che. ane tuM to mahIM mana kaMI bolavAnuM cAlu kare te sAMbhaLa sAMbhaLa kare. pachI hamaNe to kalAka sudhI kADhI mele, be kalAka sudhI kADhI mele, cAra kalAka kADhI mele. paNa pachI eksepTa tuM karI lauM. e cAle nahi. praznakartA : Ama to ame abhiprAyamAM sTroMga chIe ne ? dAdAzrI : te abhiprAya sTroMga che, paNa mana jyAre sAmuM thAya ne, atyAre vakhate thoDIvAra sAmuM thayuM hoya toya che te tame kADhI nAkho ene. paNa cAra-cAra, cha-cha mahinA jo e mAla nIkaLyo to bagaDI jAya ! praznakartA H mana sAmuM thAya tyAre pote potAnA abhiprAyamAM sTroMga rahevuM ane je mana batAve ene 'joyA' karavuM ? dAdAzrI : hA, ene joyA karavuM. tyAM amane pUche ke AvuM thayA kare che. have zuM karavuM ? ame ene sTroMga karI ApIe, ke bhaI, sAMbhaLIza ja nahIM. tuM ene joyA kara. joyA ja karavAnuM che. pachI ApaNane gamatuM hoya, ApaNA abhiprAyamAM hoya to e pramANe to mana bhale ne eDajasTa thatuM hoya, eno kazo vAMdho nahIM. ApaNane gamatuM hoya ne ene nA gamatuM hoya, ene gamatuM hoya ne ApaNane nA gamatuM hoya. kAraNa ke A mana e judI vastu thaI gaI ne, eTale ame jItIne beThelA. jJAtInA abhiprAyo te mata ! praznakartA H tamAre evuM thAya ke tamArA abhiprAyathI mana juduM batAve ? dAdAzrI : nA, juduM nA batAve. ko'ka vakhata juduM batAve eTale mana kA calatA tena cale... batAve te kevuM ? Ama AMgaLI UMcI karyA jevuM. bAkI, nA batAve. tamAreya AvuM thAya to tamAruM kAma nIkaLI jAya ne ! 391 praznakartA : ame pahelAnuM mana evuM laIne AvelA eTale AvuM thayA kare ? eTale mana AvuM UMdhuM batAve ? dAdAzrI : manano zo savAla ? tamAruM ThekANuM nathI. mana to bicAruM nyuTrala vastu che. praznakartA H mAruM eTale ? dAdAzrI : tame pote. praznakartA H ahaMkAranuM ? dAdAzrI : tamArA abhiprAyanuM ThekANuM nahIM ne e badalAI jAya to tame badalAI jAva. mana tamane pheravI nAkhe. tamAre manane pheravavuM joIe. jamavAtuM, mata mujaba ! praznakartA : eka vakhata ame ekalo bhAta jamatA hatA, te Ape choDI devAnuM kahyuM hatuM. dAdAzrI : hA, te choDI devAnuM kahyuM hatuM. A to potAne phAve evuM varte che. A kaMI pUchI pUchIne ochAM kare che ? potAne phAve evuM. Aje manamAM dhUna Ama AvI to Ama kare ane kAle dhUnamAM Ama AvyuM to Ama kare. evuM karo eno artha evo nahi ke tAruM zarIra nirbaLa thatuM hoya toya karavuM. eTale ame kahIe, A AnAthI thatuM nathI, zarIra durbaLa thaI jAya che mATe nA karIza, choDI de. bAkI, sAdhuone to eka ja vakhata AhAra karavAno kahyo che. kAraNa ke emane phAMkA nA paDe, zakti vadhAre hoya. praznakartA : sAdhuone eka vakhata AhAra kare ne cAle eTalI zakti maLI rahe ?
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 mana kA calatA tana cale.. 393 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : e badhA niyamavALA. tame ThokAThoka karo. sAruM lAge e ThokAThoka karo. tamane koI jAtano niyama nahIM, bhAna nahIM, kazuM ja nahIM ne ! e to levalavALA, naoNrmAliTIvALA. badhuM paddhatisaranuM. tame to sAruM lAge to dasa DIza AiskrIma khAI jAva. praznakartA : pahelAM evuM badhuM karato hato. dAdAzrI : mana to evuM ja ne ? tuM karato ke nahato karato, paNa Ajeya mana to evuM ja ne ? praznakartA : have mana evuM batAve nahIM. AIskrIma khAvAnuMya nA batAve. dAdAzrI : e nahIM ne bIjuM pesI jAya. huM kahuM tenuM tAraNa kADhatAM nA AvaDe ? amane mane kahe ke eka maThIyuM vadhAre khAva, to ame nA pADIe. mane kahe ke cAlaze, toya kADhI nAkhIe. phoDa paDe tyAM ula ! praznakartA : AvA phoDa pADo tyAre samajAya. tyAM sudhI vAta pahoMcatI paNa nathI. dAdAzrI : e ja ajAyabI che ne ! phoDa pADavo paDe che, e ja A jamAnAnI ajAyabI ja kahevAya. huM to leTa go karuM ke Amane samajaNa ja nathI tyAM zuM thAya ! ApaNA AjanA jJAnane maLatuM Ave, to ene leTa go karavAnuM. je nathI maLatuM AvatuM, tene nahIM cAlavA devAnuM. praznakartA : Apa Avo phoDa pADo cho ne spaSTIkaraNa karo cho, pachI samajAya. tyAM sudhI samajAtuM nathI. dAdAzrI : phoDa paDe toya samajaNa nA paDe ne ! e to kahetAM kahetAM kahetAM, ema karatAM karatAM karatAM badhuM ko'ka dahADe samajAze tane ! tane ekalAne ja nahIM, A badhAMneya evuM, moTA moTAoneya ghaNe dahADe samajaNa paDe. praznakartA : A mana uparanI je vAta kADhI ne temAM maneya keTalIka samajaNa nathI paDatI. dAdAzrI : te zI rIte samajaNa paDe ? e to joyeluM ja nahIM ne ! sAMbhaLeluM ja nahIM ne ! A kaMI dALa-bhAta, roTalI jevI cIja che ke tarata samajaNa paDI jAya ? praznakartA H Ama lAcArI jevuM lAge che ke dAdA, ApaNo roga kADhavA kahe che paNa ApaNane samajaNa pahoMcatI nathI. dAdAzrI : zI rIte pahoMce paNa te ? e to pahoMcatuM nathI. e to sArA che haju, virodha nathI karatA eTalA sArA che haju. bAkI, pahoMce nahIM, ene tame zuM karo ? huMya samajuM ke pahoMcatuM nathI. praznakartA : A to puNyathI coMTI gayA hoIe ne evuM che. dAdAzrI : tyAre purve ja ne ! bIjuM zuM che ? nahIM toya puNya ja hoya. praznakartA : dAdA kahe che e to samaja paDavI joIe ne ? dAdAzrI : nA paDe. A to jJAna ApyuM che to thoDI samajaNa paDe. thoDIghaNI, teya upara uparano sthULa bhAga ja. sUkSma, sUkSmatara evuM kazuM nahi. A kaMI lADavA khAvAnA khela che ? A jeTaluM lAMbuM dekhAya che ne, eTaluM jagata nathI lAMbuM. bahu vizALa lAMbuM che. samajaNatI silaka khape... praznakartA : Ama thoDuMghaNuMya samajAvuM joIe ne ? dAdAzrI : e kaoNmanasensa hoya to samajAya. kaoNmanasensa thavA mATe saraLatA joIe. saraLatA ne mRdutA-be, e badhuM tamArAmAM hoya nahIM ne !
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 395 praznakartA : to samajaNa UbhI thavA kaMI rasto to haze ne ? dAdAzrI : e to enI meLe athaDAzo, kUTAzo pachI thaze ne ! dareka vastu athaDAvAthI, kuTAvAthI goLa thaI jAya. teya ahIM ne ahIM (brahmacArInA ToLAmAM rahIne), nahIM to teya nA thAya. praznakartA : mane lAge che ke amArI purve ja che, samajaNa nathI. dAdAzrI : samajaNa hatI ja kyAM che ? kyAMthI lAve ? A to jema tema karIne. bIjI samajaNa hatI ja kyAM che ? praznakartA : A badhAthI chUTakAro karavo paDaze ne ? dAdAzrI : e to enI meLe athaDAI athaDAIne nIkaLI jaze. mUrtinuM bhAMgaze, tAruM zuM bhAMgavAnuM che ? patharA bhAMgaze to mUrtinA bhAMgaze. pahelAM tuM mUrti hato tyAM sudhI mAruM nukasAna thayuM ema kaheto hato. kaoNmanasensa khIlelI hoya to rasto kADhe. tame gUMcavIne Avo ne kaoNmanasensavALo gUMcAyeluM UkelIne Ave. gUMca kADhI nAkhe tarata ja. praznakartA : eTale athaDAvuM kharuM paNa pakaDa pakaDavI nahIM. dAdAzrI : pakaDa pakaDe eTale vadhAre nukasAna thAya. enAthI to A badhuM UbhuM thayuM. ene jakkI kahevAya. tethI A badhuM bahu nukasAna karI nAkhe. game eTalI lAto vAge paNa nahIM choDuM, kaheze. eTale badhuM choDavuM paDaze ne A ?' e prakRti svabhAva badho, e jAya nahIM ne ! Ama bahu sArA, cokhkhA tethI AvA durgaNa pesI jAya ne. cokhkhA mANasane jakkIpaNuM bahu pesI jAya. melAne jakkIpaNuMya nA hoya. vadhAre jakkIpaNAthI nukasAna bahu thAya. kAraNa ke jakkI mANasa proTekzana (bacAva) karavA jAtajAtanA, game tevA kharAbamAM kharAba nusakhA kare. halakI koTInA nusakhA hau kare. potAnI vAta kharI karAvavA mATe nakke caDhe. A to bahu UMDuM che. ApaNe mokSe javAnI vAta karo ne, bIjI badhI bhAMjagaDo karavA karatAM ! praznakartA: potAno abhiprAya judo hoya ane mana juduM dekhADe. dAdAzrI : mana to gayA avatArano abhiprAya che ane AjanA jJAnanA AdhAre A abhiprAya che. praznakartA : eTale mahIM virodhAbhAsa UbhA thayelA. dAdAzrI : saMgharSaNathI che, tethI ja A jagata badhuM cAlI rahyuM che. mana kahe che ke noMdha levAnI ane tamane AjanuM jJAna kahe ke noMdha levAnI nathI. te emanuM saMgharSaNa cAlyA ja kare. matamAM tanmayAkAra koNa ? praznakartA : have emAM DimArkazana kevI rIte thAya ke A mana dekhADe che ane A potAno abhiprAya che. ghaNI vakhata mana evuM pharI vaLe ke abhiprAya badhAMne pheMkI de. dAdAzrI : AkhA jagatane mana khAI jAya che. sAro vicAra Avyo ke tarata enI aMdara ekAkAra thaI jAya, nA thavuM hoya toya. ene gamato vicAra che mATe. have potAno abhiprAya to kyAMye rahyo ! praznakartA : mana eka vicAra batADe che emAM gamatuM, nA gamatuM kone che ? dAdAzrI : "ahaMkAra'ne 'nA gamatA' vicAra Ave temAM ahaMkAra ekAkAra nA thAya. praznakartA : eTale mULa bhAMjagaDa to ahaMkAranI ja rahI ne, mana karatAMya ? dAdAzrI : A manane laIne to che A badhuM. ahaMkAra manamAM kazuM tanmayAkAra nA thAya to Akho dahADo badhuMya sAruM dekhAya.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 397 praznakartA H mana game te dekhADe paNa ahaMkAra bhaLe nahIM to ? dAdAzrI : thaI rahyuM, chUTo thaI gayo. have e to bahAranA manuSyanuM gajuM nahIM ne ! A jJAna che eTale ja chUTuM rahI zake. jJAna eTale zuM kare te ghaDIe ? jJAtA-draSTA rahe. tenI mahIM tanmayAkAra nathI thato ne jJAtA-draSTA rahe. A bhavatuM te pUrvenuM ! mana eTale pUrvanA Agrahe badhA. ane AjanA jJAnanA Agraho e AjanA abhiprAya. Aje je jJAna cAlatuM hoya ne, ke lAMca lIdhA vagara cAle ja kevI rIte ? have loko hau le che badhAM. ne ApaNe eklAe ja lAMca nA lIdhI chatAM lAMca levAya nahi ane ajaMpo thayA kare. praznakartA : mana pUrvanA abhiprAya pramANe Aje dekhADe ane Ajano abhiprAya judo hoya. paNa te ghaDIe manamAM bhaLI javAya to atyAranA abhiprAyanI pachI koI velyu ja nA rahI ne ? ApaNuM AjanuM jJAna brahmacarya pALavAnuM hoya ane gayA vakhatanuM jJAna brahmacarya pALavAnI hA pADe. cha mahinA pachI pAchuM navI ja jAtanuM bole ke "paiNavuM joIe. evuM mananI sthiti eka nA hoya koI dahADoya, DAmADoLa hoya, virodhAbhAsavALI hoya. praznakartA : cha mahinA pachI mana paiNavAnuM batAve, juduM juduM batAve. to amuka samaya Avo jJAnamAM jAya to pachI mana ekadhAruM batAvatuM thaI jAya ne ? pachI ADuMavaLuM batAvatuM baMdha nA thaI jAya ? dAdAzrI : nA, evuM nA thAya. paiDo thAya toya paiNavAnuM kahe ne ! pote manane kaheya kharo ke "A uMmara thaI, chAnuM basa ! eTale mananuM ThekANuM nathI ema samajIne manamAM bhaLavAnuM ja nahIM. ApaNA abhiprAyane mAphaka hoya eTaluM mana eksepTeDa. e che chaTakabArI ! praznakartA : atyArano abhiprAya evo che, dAdAnI joDe rahevuM che, koI paNa bhoge. A nokarI gamatI nathI. dAdAzrI : e chaTakabArI che, bhAgI chUTavuM che. praznakartA : manamAM ema lIdhuM ke nokarI game che ane nokarI nA karIe ne A rIte rahIe to vAMdho zuM che ? dAdAzrI : manamAMthI nIkaLI javuM joIe. manamAMthI nIkaLI jAya to vAMdho nathI.. praznakartA : pachI nokarI nA kare to cAle ? dAdAzrI : pachI vAMdho nahIM. praznakartA : A to saheluM thaI paDe ne ? dAdAzrI : mana gamatuM, nA gamatuM nA batADe. ahIMyA Avelo pachI nokarI para mokale to pAcho tyAM eDajasTa thaI jAya. dAdAzrI : Ajano abhiprAya mAra khAI gayo. AjanuM jJAna nakAmuM gayuM. praznakartA : ApaNA vijJAnamAM gayA abhiprAyathI mana UbhuM thayuM tene jovAnuM, emAM bhaLavAnuM nahIM ne ? dAdAzrI : jue to to pachI kAma ja thaI gayuM ne ! jue eTale pachI kazuM rahyuM ja nahIM. A to jue nahIM tene mATe che A vastu. A to enA pramANe cAle che ne pakkaDo pakaDe che pAchI. cAle tenoya vAMdho nathI, pakkaDa pakaDe che teno vAMdho che. mahIMthI mana zuM kahe ? 'A khAva ne !' ame kahIe ke bhaI, e khavAya nahIM. tame bUmo pADo to nakAmuM che. ame amArA AjanA jJAnanA AdhAre cAlIe. AjanA abhiprAyathI cAlIe. pAchaluM jJAna kahe che, khAva ne !
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 399 praznakartA : paNa e to pachI nokarIe javAnuM nA thAya ne ? dAdAzrI : e ja chaTakabArI ne ! bhAgI chUTavAnuM. A to mahinA sudhI rahe paNa potAno puruSArtha jAgyo nathI. A to mana ja pAchuM vaLyuM che. eTale e jANe ke huM vaLyo chuM. badhuM mananA kahyA pramANe cAla cAla kare che. chaTakabArI che evI khabara paDe ? tame sAcA raste caDhyA hoya ne to badhAya saMjogo sArA AvatA jAya. rasto UMdho hoya to badhA ja saMjogo dhIme dhIme vikaTa thatA jAya. pachI saMgharSa karI karIne jIvo, eno zo artha ? tamAma kheMco toDyA pachI "A' padaprAti ! kheMca che, te tArI che ke pelA mananI che ? praznakartA : e emAM mananI hoya ke ahaMkAranI hoya ? dAdAzrI : ahaMkAreya tuM nathI ne kheMceya tuM nathI, maneya tuM nathI. tuM judo che enAthI, pachI tAre zuM levAdevA ? praznakartA : nA, e kheMca vakhate e dekhAya che ke A kheMca che, A khoTI che, chatAM e vakhate pAchuM AvuM cAlyA ja kare che. dAdAzrI : mahIM dekhADe. tuM eka dahADo mane kaheto hato ke 'nIce jaI AvuM." pachI tuM nIce gayo eTale mArA manamAM vicAra Avyo ke have AnA karatAM ApaghAta karavo sAro, koI sudharatuM nA hoya tenA karatAM. eTalA mATe zuM mAre e karavuM ? AvuM nahIM dekhADe tethI ApaNe karavuM ? praznakartA : e dahADe vicAra hato ne A to kheMca che. kheMca bahu judI vastu che. vicAra hoya to to vicArane nA gAMThuM. paNa A kheMca thAya tyAM kheMcAI javAya che pachI. dAdAzrI : are, A badhI kheMco toDIne huM A 'dAdo' thayo . ane tamane zIkhavADuM chuM, kheMca toDo. jo huM mAthe chuM to tUTaze, nahIM to nahIM tUTe. kheMca tUTe evI nathI. paNa huM chuM to tUTaze. game evA pahADanA pahADa tUTI jaze, huM chuM to ! nahIM to nahIM tUTe. mATe toDI nAkhavuM che ke rAkhI mUkavuM che ? ApaNA mahAtmAo je mAMge te AzIrvAda ApuM chuM ne, ane ene phaLibhUta thAya che enuM zuM kAraNa haze ? aMdara cauda lokano nAtha pragaTa thaI gayo che ! bhagavAna pragaTa thayA tyAM bAkI zuM rahe ? eTale atyAre tamAre kheMco-beMco badhuMya nIkaLI jAya evuM che. nA nIkaLI jAya ? praznakartA: nIkaLI jAya. dAdAzrI : tAre kheMcI kADhavI che ? praznakartA : kADhI ja nAkhavAnI che. dAdAzrI : kheMca gayA pachI zAMti vadhAre raheze ke ochI raheze? praznakartA : vadhAre rahe. dAdAzrI : tyAre pachI have kADhI nAkhe to zuM khoTuM ? praznakartA : dAdA, ene mahIMthI saporTa (AdhAra) hoya che. eTale pachI jatI nathI. dAdAzrI : hA, paNa tuM aMdara mArI rUmamAM besavAnuM kaheto'to. te ame kahyuM ke DIsamIsa karIzuM eTale te baMdha karI dIdhuM ke nA baMdha karI dIdhuM ? A kheMca karavI sArI ke A kheMca nA karavI sArI ? A kheMca karIzuM to DIsamIsa thaIzuM. to pachI te kayuM choDI dIdhuM ? praznakartA : aMdara besavAnuM. dAdAzrI : hA, besavAnuM choDI dIdhuM. kAraNa ke, jANe ke mArA hitamAM che A. evuM Ane tuM hita mAnuM chuM, samajuM, to kheMca nIkaLI jAya. praznakartA : dAdAnuM kaheluM kaDavuM hoya ja nahIM.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : hoya koI vakhata. vaDhIe tyAre kaDavuM lAge. praznakartA : Ama to dAdAne kahe che ke dAdA, amane prasAdI Apo, prasAdI Apo. badhA evuM icche che ke dAdA, amane prasAdI Ape. vANIthI Apo ke game tevI. ane jyAre kharekhara vaDhe ane je aMdara hAlI jAya tyAre zuM ? dAdAzrI : e hAlI jAya e nabaLAI che bicArI. enI potAnI icchA nathI paNa aMdara nabaLAI kharI ne ! A to badhuM na hoya majabUta ! A phrekacara thayelA mana ! A kaMI mana che ? Ane mana kahevAtuM haze ? jarAka kahIe ke dahIM phATI gayuM ! ane A te kaMI mana kahevAtA haze ? lAkha gALo bhAMDe toya zuM ? praznakartA : AmAM potAne sAcApaNAno, huM sAco chuM ne dAdA kema Ama kahe che, evuM lAge che. dAdAzrI : e mana phrekcara thaI gayeluM che tethI. ane sAco to hoya ja nahIM ne ! sAco hoya tyAre kahyuM nahIM. e to potAne mana sAco (!) hoya ja ne ! e to khoTuM mAnI beTho che ke huM sAco chuM. sAco hoya ja kevI rIte ? ane sAco hoya e amuka bAbatamAM amArAthI kahevAya nahIM. e to vyavahAramAM keTalIka cIja baphAya te vAta judI bane. sAco hoya ene kahevAya nahIM. bAkI, Ama ame kyAreya koIne kahIe nahIM. paNa sAco hoya zI rIte mANasa ? praznakartA : ene potAne lAge, potAnI dRSTie. dAdAzrI : e potAne lAge, te potAne mATe to badhuM sAcuM mAneluM hoya. dAdAnuMya magaja bagADatArA ! A juone, AnI copaDI judI, AnA laoNjha judA, AkhI duniyAthI judo. e cAle kaMI ? e to AvaDI AvaDI copaDene tyAre mana kA calatA tana cale... ThekANe Ave. e to pachI ame baMdha karI dIdhuM. kAraNa ke eka to zarIra mAruM sAruM nathI rahetuM. bhaIne vaDhyA pachI uparathI davA copaDavI paDe. eTale huM kyAM sudhAravA jAuM ? paNa have enI meLe rAge paDeluM sAcuM. e to kaheto'to ke thoDuM thoDuM sudhArajo. meM kahyuM, 'huM kyAM sudhAravA jauM ? huM kaMI navaro chuM A badhuM karavA ? mAre kaMI magaja hoya ke nA hoya ?" praznakartA : 'evuM nA thAya' evuM mana kyAre thAya ? 401 dAdAzrI : evuM che ne, badhA AkhA jagatanuM mana AvuM, A to tamAruM thoDuMka thoDuMka keLavAyeluM che ane tamArI icchA AvI che ke kema karatA AvuM nA thAya evI ! jema 'huM zuddhAtmA chuM' ema sajjaDa thAya, ane jema A takalAdI vastuo takalAdI ja che, ema khAtarI thAya eTale mana nA thAya pachI. haju khAtarI vadhatI jaze. dAdA vaDhe te doSo khare ! praznakartA : dAdA vaDhe te vastu judI che, paNa bIjuM koI bahAranuM vaDhe toya lAgI Ave. dAdAzrI : bahAranI vyaktinuM to lAgI Ave, enuM kAraNa che e haju mana evuM majabUta nathI thayuM ne. ane du:kha sahana karavAnI zakti ja nahIM. duHkha sahana karavAnI zakti hoya tenuM A chUTe. ApaNe Ama kahIe ke je thavuM hoya e thAo, ema karIne ApaNe besIe to badhuM thaI javAnuM che. praznakartA : paNa dAdA, saravALe paNa phAyado ja thato hoya che. te ghaDIe bhale mana DhIluM paDI jAya, paNa e ApanuM je vaDheluM hoya, e acUka Uge che ane enuM pAchuM khabara paNa paDe ke nA, A barAbara thayuM che ema. dAdAzrI : e pachI Uge. ane pachI majabUta karAve. peluM jarA asara thaI jAya, paNa pachI Uge ane khabara paDe ke A majabUta karatuM gayuM.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) Ane khabara nathI paDatI ke ahIM bIjI sITa (beThaka) para jato raheto'to. haju mahIM nabaLAI bahu bhAre che. eTale pelI sITa chUTatI nathI. 402 praznakartA : have A zuddhAtmAnI sITa para rahevAya che. dAdAzrI : kAyama nA rahevAya pachI. pAchuM kaMIka thAya. praznakartA : hA, e to saMjogo bhegA thAya to khalAsa. evA saMjogo bhegA thAya to bhaDako thaI jAya. dAdAzrI : hA, thaI jAya. eTale banatA sudhI saMjogone bhegA karavAnI eTalI badhI zakti nathI AvI. praznakartA H saMjogo bhegA thAya evuM hoya tyAre khasI javuM joIe ? dAdAzrI : nA khasavuM joIe. praznakartA H to zuM karavuM ? dAdAzrI : A be khurazIo, A zuddhAtmAnI khurazI ane A bIjI. A kaMIka upAdhi thAya ahIM AgaLa eTale jANavuM ke A mArI khurazI nhoya. ahIM tArI kaMIka bhUla thaI tyAre potAnI zuddhAtmAnI jagyA upara besI javuM. saheja paNa kaMIka upAdhi jevuM lAge to haThI javuM ke A mArI hoya. paNa Ane to haju evuM thaI jAya toya tyAM ne tyAM pelI sITa para jato rahe ne ? praznakartA : kaMIka thAya to jatuM rahe. dAdAzrI : tyAM jatuM rahe. tyAM sudhI bhayajanaka kahevAya ne ? praznakartA : paNa e to evuM che ke evuM kaMIka khoTuM thAya tyAre jatuM rahe. eTale ene Teko Apyo kahevAya ? dAdAzrI : ene Teko Apato nathI. ene Teko ApavAnI icchA mana kA calatA tana cale... nathI, paNa ene nabaLAI ja hatI badhI. enA ahaMkAranI nabaLAI ja hatI badhI. 403 mahIM ramata vaoNlIbolatI ! tArA mananA kahyA pramANe tuM keTalo cAle che ? (bIjA brahmacArI mahAtmA sAthe vArtAlApa) praznakartA : ghaNo vakhata javuM paDe. dAdAzrI : bIjAM zenA AdhAre cAle tuM ? praznakartA : mananI sAme bIjuM koI jJAna UbhuM thAya che ke, 'A khoTuM che, Ama nA thavuM joIe, Ama nA karavuM joIe. to pachI koI vakhata jJAnano phorsa jItI jAya ane cUkI gayA to manano phorsa jItI jAya. dAdAzrI : eTale je pakSa jIte te laI jAya, vaoNlIbola jevuM ! mananA kahyA pramANe khAva cho ? praznakartA : emAM breka mAravI paDe. dAdAzrI : breka mAravAnI nahIM. breka mArI zakAya nahIM. tArA manamAMthI bAra mahinA pachI evuM nIkaLe roja roja, mana evuM kahe ke, paiNa, paiNa, paiNa. paiNavuM joIe, paiNavuM joIe !' evuM nIkaLe to tuM zuM karuM ? praznakartA : e to pratyeka vicAra Ave, tene UkheDIne pheMkI devAnA che. dAdAzrI : paNa cha mahinA sudhI tuM eTalo badho puruSArtha kare ? jo kadI tamane cha mahinA sudhI koca koca kare to tamAruM gajuM nahIM. ane mana to evuM nIkaLe mahIMthI ! atyAre tamArA dhAryA pramANe mana nIkaLe che. tame kaho cho, nA, to kahe nahIM. jyAre evuM nIkaLaze ne,
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale.. 405 404 AptavANI-10 (pUrvArdha) tyAre sAsu-vahu jevuM nIkaLaze. 'AvI jAva,' kaheze. cetatA rahevuM. huM tamane Diskareja (utsAha bhaMga) karavA nathI kaheto. mananI sAmA thAva hareka rIte. mana je bAju cAle te bAju zarIra jAya, to khalAsa thaI jAya mANasa. ane jagata AkhuM evI rIte khalAsa thaI gayeluM che. cAlavuM, siddhAMta pramANe.. A jJAna che toya tuM mananA kahyA pramANe nathI cAlato ? cAle ja chene ! bAkI, A jJAna evuM che ke potAnA abhiprAyanI bahAra manane nA cAlavA de. potAnA siddhAMtane anusaravuM hoya to eksara (svIkAra) kara. ane tame to tamArA siddhAMtanI bahAreya cAlo cho. praznakartA H to mananI sAme thavAnuM ? dAdAzrI : nA, sAme nahi thavAnuM. sAmo thAya to mArI nAkhaze. praznakartA : eTale enA calAvyA nahi cAlavAnuM. enI sAme cetavAnuM kaI rIte ? dAdAzrI : nA, nA, cetavAnuM nahIM. e jJAna hAjara hoya ke A siddhAMta pramANe ja karavAnuM. nahi to tAre nA karavuM hoya to amAre levAdevA nahIM. che" eTale mAnavuM ? evuM A mananuM sAMbhaLIe eTale ke ApaNe kAcA kAnanA thaIe tevuM che. manamAM ne strInuM sAMbhaLIe emAM phera nathI. koI strI kahe to ApaNe enA kahyA pramANe cAlavuM ? atyAre to mana mahIM rUpALuM nIkaLyuM che te cAle che. te A jJAna che to tame pakaDI zako. nahi to mANasanuM gajuM nahi. mane to ghaNAMne pheMkI dIdhelAM. keTalAya pheMkAI gayelAM. paNa A jJAna che eTale tame sephasAIDa karI zako. eTalA mATe tamane cetavIe. A bhalo AdamI to haju mananA kahyA pramANe ja cAle che. AkhuM koLuM zAkamAM jatuM rahe. praznakartA : to jJAna kyAM gayuM ? jJAnanuM pariNAma kyAM gayuM ? dAdAzrI : haju kacAza evI. praznakartA: AmAM ApaNe siddhAMta kyo kahevo ? dAdAzrI : ApaNe je nakkI karyuM ke bhAI, ApaNe brahmacarya pALavuM che eTale pachI mananuM sAMbhaLavuM joIe ? praznakartA : pachI e bAbatamAM nathI ja sAMbhaLavuM. dAdAzrI : nathI ja sAMbhaLavuM. e to bahu DahApaNanI vAta kare che. paNa cha mahinA jo evuM ne evuM nIkaLe to zuM kare ? cheda ja nA mUke tyAM. have e jyAre cheda evA mUke tyAre deheya cheDo nahi mUke. deheya enI tarapha vaLI jaze. eTale badhAM eka bAju thaI jaze. te tane pheMkI deze. eTale kahI ja devAnuM, ATalI bAbata amArA kAyadAnI bahAra tAre sTeja paNa kazuM karavAnuM nahi. bIjuM badhuM ame tAruM kaheluM mAnIzuM. praznakartA : to pachI tyAM sTepa kevI rIte mAMDavuM ? dAdAzrI : eTale sTroMga rahejo. huM kahuM chuM ke AvuM nIkaLe to tame nAnAmAM nAnI bAbata mATe sTroMga rahejo. heja paNa gaLI jazo to e tamane pheMkI deze. eTale ene kahI devAnuM ke ATalI bAbatamAM ApaNA abhiprAya pramANe cAlavAnuM. e abhiprAyamAM mana eDajasTa thatuM hoya to evuM mananuM calAvI levAnuM. ghaNuM kharuM amuka bAbatamAM eDajasTa thAya. praznakartA : hA, paNa emAM eDajasTamenTa kaI rIte levAnuM ? dAdAzrI : e pachI evuM karavAnuM nahi ne ! mAnavAnuM ja nahi ne ! sAMbhaLavAnuM ja nahi ne ! praznakartA : eTale kaI rIte mAnavAnuM nahi ? dAdAzrI : e to ApaNI bairI kahe ke 'tamArA phAdhara nAlAyaka
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale. 407 tAre amArA kAyadAnI bahAra saheja paNa juduM cAlavAnuM nahIM. bIjuM badhuM ame tAruM kaheluM mAnIzuM. (brahmacarya pALavA mATe) nAnAmAM nAnI bAbatamAM jAgRti rAkho. nahi to pachI e lapaTuM paDI jAya. praznakartA : bIjA siddhAMta ApaNAM kayA ? dAdAzrI : brahmacaryano siddhAMta pALavo ke nathI pALavo ? praznakartA : hA, e moTI vastu che. pachI bIjA kayA siddhAMta ApaNA ? dAdAzrI : ATaluM karuM to bahu thaI gayuM ! jo pAcho bIjAnuM pUcha pUcha kare che ! bIjuM pachI calAvI levAya. tane kArelAnuM zAka bhAvatuM hoya ne mana kaheze, vadhAre khAva ne, thoDuM vadhAre khAdhuM hoya to calAvI laIe. evuM nathI kahyuM tamane ? praznakartA : brahmacaryano siddhAMta e ApaNo InDIvijyuala (aMgata) thayo. paNa jyAre be vyaktiono vyavahAra Ubho thAya tyAre mana badhuM batADe. ane jJAna karIne jovA jAya to AkhuM ja oNna dhI spoTa UDI jAya che badhuM. paNa vyavahAra pUro karavo paDe evuM che, javAbadArI che ane enAM rIjhalTasa (pariNAma) bIjAne sparza karatAM hoya, tyAM mana batADe to zuM karavuM ? dAdAzrI : ApaNo mukhya siddhAMta nA tUTavo joIe. brahmacarya pALavuM che e siddhAMta nA tUTavo joIe. bIjuM badhuM to potAno vyavahAra sAcavavA thoDuMghaNuM karavuM paDe. tuM tyAM nA sUI jaIza, ahIM ghera sUI jaje. tyAM evuM tevuM badhuM karIe ApaNe. paNa bIjuM badhuM to, brahmacarya pALavuM ne abrahmacaryano sodo karavo, e be poSAya nahIM. enA karatA paiNI nAkhajo. dahIMmAM ne dUdhamAM beumAM rahevAya nahIM. pachI bhagavAna Ave toya 'nahIM mAnuM evuM kahI devuM. bIjuM badhuM calAvI laIzuM. jo tamAre siddhAMta pALavo hoya to. nahIM to pachI kahI devuM ke paiNI jaIzuM. praznakartA: mana pharI vaLe, deha pharI vaLe, evI paristhiti UbhI nA thAya te mATe enA sTArTIga poInTamAM (zarUnA tabakkAmAM) cetIne cAlavAnuM ? dAdAzrI : cogaradama badhAM ja saMjogo pharI vaLe. deheya puSTi bahu batAve. mana paNa puSTi batAve. buddhi ane helpa kare. tamane ekalAne pheMkI de. praznakartA : pachI to potAnuM calaNa nA rahe ne, dAdA ? mananuM sAMbhaLavA mAMDyuM tyAMthI potAnuM calaNa ja gayuM ne ? dAdAzrI : mananuM saMbhaLAya ja nahi. pote AtmA cetana, mana che te nizcetana cetana, jene bilakula cetana che nahIM. kahevA mAtranuM, vyavahAra khAtara ja cetana kahevAya che. e to traNa dahADA mana pAchaLa paDyuM hoya to tame te ghaDIe "cAla, heMDa tyAre' kaho ne ! tAre koI dahADo mana pAchaLa paDeluM ? evuM karavuM paDeluM kazuM? paheluM nA kahuM, nA kahuM, pachI mana bahu pAchaLa paDa paDa kare eTale kare tuM ? praznakartA : hA, baneluM. dAdAzrI : enuM zuM kAraNa ? mana bahu kahe kahe kare eTale pachI te rUpa thaI jAya. eTale cetatA rahejo. tamArA abhiprAyane mana tamAruM khAI nA javuM joIe. abhiprAyamAM rahI ane je je kAma karatuM hoya te ApaNane eksepTa che. tamArA siddhAMtane toDatuM na ja hovuM joIe. kAraNa ke 'tame svataMtra thayA cho, jJAna laIne. pahelAM to mananA AdhIna ja hatA 'tame.' mana kA calatA tana cale ja hatuM ne ! praznakartA : eTale brahmacaryano siddhAMta e bahu moTI vastu ane anivArya vastu che. dAdAzrI : eTalI ja vastu ne ! tyAre moTAmAM moTI vastu e che ne ! e puruSArtha karavA mATenI vastu che.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale. 409 ta matAya, vyavahAra ke nizcayamAM ! praznakartA : vyavahArika kAma mATe mana batADa batADa karatuM hoya to mananuM mAnavAnuM ? dAdAzrI : mananuM koI paNa saMjogomAM mAnavuM nahIM, vyavahAra ho ke nizcaya ho. amane khAvAnuM A vadhAre mUkyuM to ame peluM kADhI nAkhIe. peluM mUke to bIjuM kADhI nAkhIe. - praznakartA : A mananuM batAveluM che athavA mananuM manAI rahyuM che e potAne khabara paDe ? dAdAzrI : ko'kanuM kaheluM nA khabara paDe ke A ko'ka mArA kAnamAM kahI rahyuM che ? evuM nA khabara paDe ? A vahu kahI rahI che ke 'tamArA bAno svabhAva to kharAba che.' evuM ApaNe bolIe ke vahu bole ? pArakuM boleluM khabara nA paDe ApaNane ? praznakartA : have potAnuM boleluM zuM hoya to ? dAdAzrI : potAnuM boleluM potAnA hitanI ja vAta hoya, potAnI AbarU jAya evI nA hoya e vAta. vahu to evuM ja kahe ne, 'tamArA bAno svabhAva kharAba che !" ApaNe evuM bolIe ? tyAMthI nA samajIe ke A vahu bolI ? tuM nA oLakhI jAuM ? praznakartA : dAkhalo bahu sahelo che. paNa potAne mahIM gUMcAya tyAre peluM jajamenTa (nirNaya) AvavuM joIe ne ? dAdAzrI : te nA Ave, baLyuM ? ApaNA siddhAMtanI viruddha A koNa bolyuM e nA khabara paDe ? "A mUo koNa che ?" evuM kahIe te pelo khasI jAya, Ama thoDIvAra bhaDakAvIe to. 'alyA, koNa Avyo ? kaMIthI Avyo che ? abe sAle hIjaDe' kahIe te bhAgI jAya. A to bolavAmAM ATalo phAyado thAya. praznakartA: A phakta bole ne, jyAre mananI sAthe vAta karavAnuM zarU kare ne tyAM ja eno phorsa khalAsa thaI jAya che. dAdAzrI : hA, to ja eno phorsa khalAsa thaI jAya, eno jo saheje pratikAra karavA mAMDyo to. enI viruddha nahIM thavuM joIe. emane dabAvavAnI vAta nahi karavI. e to sprIMga che. dabAya dabAya karIe eno artha ja nahi ne ! ene to kahevAnuM ke, 'bhAI, amAro siddhAMta A che ne tuM A je kahuM chuM e amAre eksepTa nathI." praznakartA : eTale samajAvIne solyuzana lAvavuM paDe. dAdAzrI : hA, ApaNe parANe dabAvIe eTale e to sprIMga che, UchaLe pAchI. praznakartA : e kevI rIte khabara paDe ke ApaNe pratikAra karIne dabAvI rahyA chIe ke samAdhAna karAvI rahyA chIe ? dAdAzrI : evuM pratikAra nA karAya. pratikAra karavuM eTale dabAvI dIdhuM. e to ene amathA amathA jora mArIe ke "kauna hai abhI sAlA ?" paNa eno artha evo nahi. pachI ene kahevuM ke "jo, AvuM thAya ? ApaNe tuM to gharano rahIne AvuM thAya ?" Amatema karIne, samajAvIne pachI kAma levuM paDe. nahi to sprIMga kude pachI ! A ame vicAryA vagara badho siddhAMta mUkIe chIe ? praznakartA : nA, dAdA, anubhavanA che A to. dAdAzrI : A eka avatArano anubhava nathI. A to keTalAya avatArano siddhAMta bhego thayelo che. mATe ene siddhAMtapUrvaka samajo. vaLagI rahevuM brahmacaryatA siddhAMtane ! mana AIskrIma mAga mAga karatuM hoya to te AIskrIma mAge, te enA brahmacaryanA siddhAMtane eTaluM badhuM nukasAna karatuM nathI. te ene thoDoka AIskrIma Apavo, vadhAre nahIM. ene Diskareja nA karo. be goLIo paNa khavaDAvI devI. ane 'nahIM, jAva." evuM dabAvavAnuM, e
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) nA hovuM joIe. eka phakta peluM Ave tyAre vicArIne kAma levuM ke, 'bhaI, A amAro siddhAMta che. siddhAMtamAM vacce AvavuM nahi tAre !' jema ApaNI strIne kahIe chIe ke 'mArA dhaMdhAmAM tAre hAtha ghAlavo nahIM ane ame tamArAmAM Dakhala nahIM karIe.' evuM nakkI karIe eTale pachI e nA ghAle. 410 praznakartA : enuM pAchuM zuM hoya che ? dAdAzrI : e to darekane haka che ne ! samajAya che tamane ? atyAre to tamAruM mana tamane, paiNavA jevuM che nahi, paiNavAmAM bahu duHkha che evuM helpa kare. A siddhAMta batADanAruM tamAruM mana paheluM. A jJAnathI tame siddhAMta nathI nakkI karyo, A tamArA manathI nakkI karyo che. 'mane' tamane siddhAMta batAvyo ke Ama karo'. praznakartA : brahmacarya pALavAno siddhAMta mana batADe che, ema A viSaya saMbaMdhInuM paNa mana ja batADe ? dAdAzrI : eno TAIma Avaze tyAre pachI cha-cha mahinA, bArabAra mahinA sudhI e batAva batAva karaze. praznakartA : e paNa mana ja ? dAdAzrI : hA, sAyanTiphIka sarakamasTenziyala eviDansa badhAM bhegAM thAya tyAre. huM A badhAMne kahuM chuM ke mananA kahyA pramANe zuM cAlo cho ? mana mArI nAkhaze. tame je brahmacaryano niyama lIdho teya mananA kahyA pramANe ja kareluM che A. A che te jJAnathI siddhAMta nakkI nathI karyo. 'mane' ema kahyuM ke, AmAM zuM majA che ? A loko paraNIne duHkhI che. Ama che, tema che.' ema 'mane' je dalIla karI e dalIla tame eksepTa karI, tame svIkAra karyo. praznakartA H to zAne karIne A siddhAMta pakaDAyo nathI haju ? mana kA calatA tene cale... dAdAzrI : jJAne karIne zAno pakaDAyo ? A to haju mananI dalIla upara cAlyuM. have jJAna tamane maLyuM che te have jJAnathI e dalIlane toDI nAkho. enuM calaNa ja baMdha karI do. kAraNa ke duniyAmAM AtmajJAna ekaluM ja evuM che ke je manane vaza karI zake. manane dabAvI rAkhavAnuM nahi. manane vaza karavAnuM che. vaza eTale jItavAnuM. ApaNe beu kacakaca karIe temAM jIte koNa ? tane samajAvIne huM jItuM, to tuM pachI trAsa nA ApuM ne ? ane samajAvyA vagara tuM to ? 411 praznakartA : samAdhAna thAya to mana kazuM nA bole. dAdAzrI : hA, samAdhAnI valaNa joIe. tamane A brahmacaryanuM koNe zIkhavADeluM ? brahmacaryane A loko zuM samaje ? A to ema samajI gayelo ke 'A gharamAM jhaghaDA che te paiNavAmAM majhA nathI. have ekalA paDI rahyA hoIe to sAruM.' praznakartA : evuM kharuM ke mana jeTaluM vairAgya batADe che eTaluM pAchuM eka vakhata AvuM paNa batADaze ? dAdAzrI : banne tatva hoya. e virodhAbhAsI hoya. mana haMmezAM virodhAbhAsI hoya. manano svabhAva zuM ? e virodhAbhAsI, te banne tatva dekhADe. mATe A cetavAnuM kahuM chuM. praznakartA H mana eka vakhata brahmacaryanuM, vairAgyanuM batADaze evuM rAganuM paNa batADe evuM kharuM ? dAdAzrI : hA, cokkasa ne ! pachI e rAganuM dekhADe. praznakartA : evo phorsa hoya ? dAdAzrI : ethI vadhAre hoya ane ochoya hoya. eno kAMI niyama nathI. tathI ahaMkAra, mata te prajJA vacce ! praznakartA H jene asara thaI jAya che, 'mAre Ama nathI karavuM,
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 413 412 AptavANI-10 (pUrvArdha) A bhUla thaI mArI." e be vacce thaI jAya che ne ? e be koNa ? dAdAzrI : emAM eka bAju mana kare che ane eka bAju prajJA kare che. praznakartA : A be ja che ? vacce ahaMkAra kazuM nathI ? dAdAzrI : be ja che. ahaMkAranuM calaNa ja nathI. ahaMkAra to 'gaoNna' (gayo). e ahaMkAra to pachI maDadAla rahyo eTale ApaNo jeno siddhAMta hoya temAM e kAma karyA kare. ApaNe je siddhAMta nakkI karIe te pramANe e kAma karyA kare. ahaMkArane kazuM levAdevA nahIM. e DiscArja ne ! praznakartA: eka bAju mana che ne eka bAju prajJA che, to mananuM calaNa kayA AdhAre thaI jAya che ? dAdAzrI : ajAgRtine lIdhe. ajAgRti ne lAlaca. lAlaca to ApaNe kaMI rahI gayuM hoya ne, ke A phalANuM zAka bhAvatuM hoya eTale ApaNe mananuM kahyuM eksepTa karIe. praznakartA : e ApaNe eTale koNa mahIM kare che ? dAdAzrI : e to mULa ahaMkAra, bIjuM koNa ? A huM ghaNI vakhata kahuM chuM ne, juo ne ! A sarasa nAsto che, toya maThiyAM khAya che. huM kahuMya kharo ke khAva. paNa e 'pAMca khAvAnuM kahe tyAre be khAvA dauM". praznakartA : eTale mana batADe ke pAMca khAvA che tyAre ? dAdAzrI : eTale huM khavaDAvuM kharo, 'sAruM karIne khAva' kahuM. e jue che ne, garama nAsto hoya toya. siddhAMta zuM kahe che ? garama nAsto khAva, TADho nA lezo. ne chatAMya be maThiyAM khavaDAvavA. e kahe, 'pAMceka maThiyAM khAIe.' tyAre ame kahIe, 'pharI, hamaNe nahIM maLe. A divALI pachI." e hau kahuM eTaluM. Ama to huM be maThiyAM roja khAI jauM chuM. praznakartA : eTale pArzayala (aMzataH) siddhAMtanuM rAkhyuM ne pArzIyala mananuM rAkhyuM, tyAre enuM samAdhAna thayuM ne ? dAdAzrI : nA, evuM nahIM. e siddhAMtane nukasAna nA karatuM hoya te bAbatamAM ene jarA nobIliTI (vizALatA) joIe che. siddhAMtane nukasAna nA karatuM hoya tyAM nobala rahevuM joIe ApaNe. tamane zuM lAge che AmAM ? tamAro nizcaya manathI karelo ke samajaNapUrvakano ? praznakartA : manathI ja karelo. dAdAzrI : jJAna che eTale pahoMcI vaLAya. nahi to huM tamane kahuM ja nahIM ne ! kazuMya nA boluM. jJAna nA hoya to huM tamane A siddhAMtanI vAta karuM ja nahIM. nA pahoMcI zake mANasa. jJAna che eTale tame pahoMcI zako. nizcayo, jJAna ane matatA ! phera, banne nizcayamAM ! praznakartA : mananA AdhAre thayelo nizcaya ane jJAna karIne thayelo nizcaya enuM DimArkazana (bhedAMkana) kevI rIte hoya che ? dAdAzrI : jJAna karIne karelA nizcayamAM to bahu suMdara hoya. e to bahu judI vastu che. mana joDe kema vartavuM e to badhI samajaNa hoya ja. ene pUchavo nA javuM paDe ke mAre zuM karavuM ! jJAna karIne nizcaya te to vAta judI ja ne ! A to tamArA manathI kareluM che ne ! eTale tamAre jANavuM joIe ke ko'ka dahADo caDhI besaze. pAchuM mana ja caDhI bese. je mane A TrenamAM besADyA te ja TrenamAMthI pADI nAkhe. eTale jJAne karIne beThA hoya to nA pADI nAkhe. praznakartA : manathI atyAra sudhI thayelo nizcaya e jJAna karIne thaI javA mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : have jJAna karIne tamAre ene phITa karI devAnuM.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 415 eTale pataMganI dorI ApaNA hAthamAM AvI javI joIe. brahmacaryanI dorI ApaNA hAthamAM AvI javI joIe. pachI mana game teTaluM bUma pADe toya tenuM kazuM cAle nahIM. be-pAMca varSa sudhI tuM sAmuM bole ane peluM kahe, "paiNa, paiNa" ane badhA saMjogo viparIta thAya toya ApaNe khasIe nahi. kAraNa ke AtmA judo che badhAthI. badhA saMyogo viyogI svabhAvanA che. praznakartA : jJAna karIne nizcaya thayelo hoya to to enuM mana sAmuM thAya ja nahIM ne AvuM ? dAdAzrI : nA, nA thAya. jJAna karIne nizcaya thayelo hoya to to enAM phAunDezana (pAyA) ja judI jAtanAM ne ! enAM badhA Ara.sI.sI.nA phAunDezana hoya ane A to roDAM ne mahIM koMkITa kareluM. pachI phATa ja paDI jAya ne ? jJAnItuM DilIMga, vyavahAramAM.. praznakartA : vyavahAramAM to bIjA joDe 'DilIMga' karatI vakhate mananA kahyA pramANe cAlavAnuM ne ? dAdAzrI : A ame vyavahAramAM nathI rahetA ? praznakartA : emAM tamane aMdara siddhAMta hoya ne ? dAdAzrI : paNa amAro vyavahAra kaMI nAno che? mana batADe tyAre maThiyAM khavaDAvuM chuM ne paNa ? are, keTalAka pherI goLI hau khavaDAvuM. praznakartA : A maThiyAM sAthe vyavahAra thayo, paNa A vyakti dITha vyavahAra hoya temAMya mana to batADe ne ? dAdAzrI : vyakti dITha to ame eka ja nakkI karI nAkheluM ke e bolaze e 'vyavasthita' bolavAnuM che. ame nakkI karyuM hoya ke badhAM jIva nirdoSa che bicArAM. AmAM kazuM hAtha ghAlavA jevuM nathI. ane nirdoSa che ema gamyuM nahi, ekkekTa che, haMDreDa parasenTa che. nirdoSane doSita kahe che e guno che. A loko guno karI rahyA che. huM guno nathI karato enuM phaLa mane maLe che ane pelA guno kare che tenuMya phaLa emane maLe che. praznakartA : enuM zuM phaLa maLe ? dAdAzrI : doSita nA hoya ene doSita kahe eTale zuM thAya ? enuM mana nirbaLa thatuM jAya. praznakartA : ane nirdoSane nirdoSa kahyo temAM zuM maLe ? dAdAzrI : emAM mana majabUta thatuM jAya. Ama dekhAvamAM e doSita dekhAto hoya chatAM kharI rIte e nirdoSa che, evuM ja joIe to mana majabUta thaI jAya. praznakartA : doSita dekhADe che e mana ? dAdAzrI : e ajJAna mana doSita dekhADe ane jJAna mana majabUta kare. kharekhara to jJAna mana hotuM ja nathI. e to ApaNe kahIe, jJAna mana. praznakartA : eTale jJAnapakSIya thayuM ne mana ? dAdAzrI : e siddhAMta pramANe eksepTa ApaNe karavAnuM. e game evuM bUmo pADe tenuM kazuM nahIM. ApaNA siddhAMtamAM koI doSita che ja nahIM ne ! A janmajayaMti prasaMge paccIso mANasa AvyuM hatuM, temAM koInI mArA tarapha dRSTi kharAba thaI haze ? praznakartA : nA. dAdAzrI : tema mArI koInA tarapha thaI ?
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : nA thAya. dAdAzrI : zuM kAraNathI ? mahIM cokhkhuM karyuM ne ! AkhI rAta meM cokhkhuM kara kara kareluM. ane savAranA pahoramAM chUTuM mUkyuM, te pachI meluM thAya ja nahi ne ! Ama pAsA pherave, tema pAsA pherave, cokhkhuM kara kara karyA kare. praznakartA : kevI rIte karyuM dAdA ? e zuM karyuM ? dAdAzrI : keTalAya pratikramaNa karyA. keTalAM badhA loko, enI joDe maLavAnuM, vAtacIta karavAnI. A badhAM loko joDe rAtre maLavA jAuM, vAtacIta karuM. enA mananuM samAdhAna karI nAkhuM, tyAM ne tyAM. have ahIM Ave to ene samAdhAna lAge. praznakartA : koI vyakti joDenuM mana Apa cokhkhuM kevI rIte karo cho ? dAdAzrI : huM to tyAM jaIne ekaluM pratikramaNa nathI karato, tyAM jaIne badhI vAtacIta karIne enuM badhuM cokhkhuM karI ApIne pachI pAcho Avato rahuM. praznakartA : zuM vAtacIta karo ? dAdAzrI : ke 'bhaI, mArI bhUla thaI che ne have ApaNe mokSe jaIene, A bhAMjagaDamAM zuM kAma paDo cho ? ApaNe zuM levAdevA che te ?' enuM mana khuza karI daIe. praznakartA : enuM mana tamane ekjhekTa vaMcAya ? enuM mana zuM zuM bUmo pADe che te tamane vaMcAya ? dAdAzrI : hA, hA, badhuM samajI jAya. enI joDe tyAM jaIne karI AvavAnuM. ane ahIM Avyo houM pAcho, jaIne pAcho AvuM. enuM cokhkhuM thaI gayuM hoya ne ahIM AgaLa mane jue to badhuM cokhkhuM ja dekhAya. mana kA calatA tane cale... 417 nirdoSa dRSTitI keLavaNI... badhAM mANasane joIe to kharAM ne ke nA joIe ? doSita to koI dekhAvo ja nA joIe. manamAMya nA hovuM joIe. buddhimAM to hovuM ja nA joIe. praznakartA : buddhimAM pAchuM kevuM hoya ? dAdAzrI : buddhi klIyara hoya. mane bahu gALo daI gayo hoya tene huM AvuM kahuM ke 'e bahu sAro mANasa, AnA jevo mANasa maLe nahIM !' praznakartA : paNa dAdA, ApaNe evuM kahIe ke 'A bahu sAro mANasa che' paNa pAchuM joDe joDe pharI mahIM dekhADe ke 'zuM sAro che ?' AvuM to karI gayo, ene kemano sAro kahevAno ? dAdAzrI : e kahe to paNa ame pAchA ene samajAvIne amAruM eDajasTa karI devaDAvIe. ene samajAvIe badhuM sArI rIte. praznakartA : e kaI samajaNa pADo ene ? dAdAzrI : chellI rIta e samajAvIe ke kharI rIte AtmAe karIne, nizcaya karIne to zuddha che ane vyavahAramAM e bicAro paravazatAthI kare che, emAM eno zo doSa bicArAno ? evuM tevuM badhuM samajAvIne Ama samajaNa pADIe paNa chevaTe enI pAse kabUla karAvIe. eka ja zabdathI nA pate. bahu bahu jAtanA zabdothI samajAvuM paDe. praznakartA : Ape eka vakhata ema kaheluM ke 'e zuddhAtmA che' eTaluM kahevAthI kaMI e nirdoSa nA dekhAya. mana thoDIvAra AgaLa jaIne caDI bese. eTale e badhAM pAsAM dekhADIe tyAre e nirdoSa che evuM eksepTa kare. dAdAzrI : hA. mana to ekaluM eksepTa kare ja nahi ne ! mana jJAnanI vAteya nA eksepTa kare. A jJAnanI ja vAta che ke, bhaI,
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 419 e paravazatAthI kare che, emAM eno zo doSa bicArAno ?" evuM ApaNe kahIe, tyAre kahe, 'tevuM nA cAle e. praznakartA : to tyAM pachI ene bIjuM zuM samajAvavuM ? dAdAzrI : nA samaje. tamane A bArAM khulaze ne, eTale tamane potAne jaDaze A hakIkato. khullI vAta karo ne ! A badhI tamane vAto karuM chuM, temAM tame UMDA Utaro eTale tamane potAne samajAze, rastA jaDaze badhA. eTalA mATe A kojhIjha batAvuM chuM. te kojhIjhamAM paDyA karo eTale kArya UbhuM thaI jaze. na paDe koIne amArAthI avaLI asara ! ame AkhA bajAra vacce bhagavAna tarIke pharyA, koI jAtanI harakata sivAya ! mahIM keTalAke je je karyA haze, keTalAke moTuM bagADyuM haze, keTalAke AMkho kADhI haze ! praznakartA : e badhAM pratikramaNa pahelAM karI nAkhyA hoya ? dAdAzrI : nA, amane asara ja nA thAya. enI to asara amane thAya ja nahIM. amArI asara ene nA paDavI joIe, tevuM amAre karavuM paDe. te amArI bahu evI khAsa asara paDelI nA hoya. enI asara pADato hoya, jo AMkho kADhato hoya to ame hasIe UlaTAM enA sAmuM ! praznakartA: 'ApaNI asara ene nA paDe' e jarA samajAvo ne ? dAdAzrI : evuM dekhAya tyAre to asara paDe ne badhAMne ! sAmAne duHkha thAya. ame amathA vaDhIe kharA, 'tuM akkala vagarano che, mUrakha che" e badhuM kahIe paNa te suparaphaluasa (upalaka) badhuM. mArIe toya suparaphaluasa. praznakartA H A suparaphaluasanI asara pelAne thAya ne paNa ? dAdAzrI : nA, kazuM nahIM. eDajasTa sva-para mata ! praznakartA : gaIkAle Ape AkhI rAta pratikramaNa karyuM. enI pAchaLa kayo prinsIpala (siddhAMta) kAma kare che ? dAdAzrI : abhedatAno. A paccIso joDe abheda hatuM. paccIso nahi, AkhA zahera joDe abheda hatuM. chatAM koI AMkhoya kADhI gayA, koI darzaneya karI jAya. prema te joyo badhe ! kaSNa bhagavAnanA vakhatamAM na hato Avo prema ! gopIomAM nahoto UbharAyo ! khullo AtmA cAlyo beTho, beTho, beTho ! khullo AtmA, deha vagarano AtmA cAlyo, bajAra vacce !! ne jo AnaMdamAM, AnaMdamAM, AnaMdamAM hatuM loka ! temAMya pAcho pakSapAta to kharo ja, baLyo ! nIrubena AvyAM, ahIM beso. tyAM A bhAIne besADIe, A bhAIne Ama besADIe. pAchAM amuka amuka moTAM mANasane jarA moTA moTA hAra ApIe. A moTA mANasa te emaneya Apavo paDyo e hAra ! praznakartA : eTale mana pAchuM badhuM evuM batADe ? dAdAzrI : hA, enA mana joDe eDajasTa karIne kAma laIe. praznakartA : ane ApanuM mana ? dAdAzrI : amAruM mana to UbhuM thAya ke Ane hAra Apavo che. pachI enA mana joDe eDajasTa (goThavaNI) karIne pachI ene paherAvIe. ame jANIe ke enA manamAM A sthiti UbhI thaI che, tenI joDe eDajasTa karIe eTale pelo khuza, khuza thaI jAya. AvaDo moTo hAra hato te koIne na hato paherAvyo. pelA bhAI kheMce ne huM dAbI rAkhuM. pachI A bhAI AvyA eTale tarata kADhyo meM ! mAre paherAvavo hato A bhAIne, ke bhalA AdamIne. AvA lokone besavAnI jagyA na hatI, e vyavasthAnI bhUla to thoDI ApaNe jovI paDe ne kaMI ? nA jovuM paDe ?
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA H Ane tame Aje hAra Apyo, enI kaI mananI sthiti tame vAMcI ? 420 dAdAzrI : e lagabhaga keTalAya dahADAthI mananI sthiti bhegI karIne pachI karyuM. ta avaLuM kadI mata jJAtInuM ! amAruM mana enA tarapha koI dahADo bagaDatuM nathI. enuM mana ko'ka ko'ka dahADo bagaDe. kAraNa ke tame mananA kahyA pramANe cAlavAnA ke nahi cAlavAnA ? ane huM to mananA kahyA pramANe nA cAluM. mAruM mana kahe ke, 'A kharAba thaI gayo che.' jo ke mAruM mana to bahu suMdara hoya. mAruM mana to akSareya avaLuM nathI bolatuM. praznakartA : dhAro ke bole to ? dAdAzrI : bole to huM gAMThuM nahIM. huM to jarAya sAMbhaLuM ja nahIM ne ! praznakartA : kaI rIte tame nA sAMbhaLo ? dAdAzrI : bilakuleya sAMbhaLuM nahi ne ! tame avaLuM kArya karatA ho ne mAruM mana avaLuM bole toya paNa nA sAMbhaLuM. hA, moDhe kahI dauM tamane ke AvuM tame karI rahyA cho. nA kahe to tame sudharo nahIM. UMdhuM cAlyA karo ne ! AptaputronI pAtratA ! praznakartA : ApanI dRSTimAM kevuM hoya ? A loko (Aptaputro) kevA taiyAra thavA joIe ? dAdAzrI : sephasAIDa ! bIjuM jJAna nA hoya teno vAMdho nahi. bIjA lokone upadeza ApavAno, evuM tevuM nA hoya tene vAMdho nahIM. sephasAIDa, emanA je siddhAMtane sephasAIDa rIte rahI zake. mana kA calatA tana cale... 421 praznakartA : brahmacaryano siddhAMta ? dAdAzrI : brahmacaryano ekalo nahi, badhI rItano siddhAMta, kaSAya koInI joDe nA thAya. koInI joDe kaSAya karavo e guno che. jJAna maLyA pachI kapAya karavo e zobhe ja nahi ne ! brahmacarya. ane bIjuM kaSAyano abhAva. praznakartA : sephasAIDanI bAunDrI kaI ? dAdAzrI : sAmenI vyakti ApaNane judA mAne ne ApaNe ene eka mAnIe. e ApaNane judo mAne, kAraNa ke buddhinA AdhIna che. eTale judA mAne ne ? ApaNe buddhi nA hovI joIe. eTale ekatA lAge, abhedatA ! praznakartA : sAmo bheda pADa pADa kare tyAre ? dAdAzrI : e sAruM UlaTuM. e to ene buddhi che eTale zuM kare ? enI pAse je hathiyAra hoya e ja vApare ne ? praznakartA : to ApaNe kaI rIte abhedatA rAkhavI enI joDe ? dAdAzrI : paNa e kare che e to paravaza thaIne kare che ne bicAro ! ane emAM e doSita zuM che ? e to karuNA khAvA jevA. praznakartA : enA para thoDIvAra karuNA rahe. pachI ema thAya ke, AnA para to karuNA rAkhavA jevIya nathI', evuM thAya. dAdAzrI : oho ! evuM to bolAya ja nahIM. Avo abhiprAya to bahu DAuna laI jAya ApaNane ! AvuM nA bolAya. praznakartA : karuNA rAkhavA jevI nathI e Dabala ahaMkAra kahevAya. dAdAzrI : ahaMkArano savAla nathI, 'karuNA rAkhavA jevI nathI' evuM nA bolAya. e ApaNane ema nathI kaheto ke tame mArI para karuNA rAkho. e to UlaTAM pAchA kahe, "ohoho ! moTA karuNA
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 AptavANI-10 (pUrvArdha) rAkhavAvALA AvyA !' eTale badhuM khoTuM. praznakartA: karuNA rAkhavAno prayatna ja nA hoya ne ? dAdAzrI : karuNA e to sahaja svabhAva che. praznakartA : A je prayatna karavA mAMDyo, enA rIekzanamAM 'nathI rAkhavA jevuM' thayuM ne ? dAdAzrI : e to khoTuM. e vAta ja khoTI. karuNA bolAya ja nahIM ApaNAthI. ene anukaMpA kahevAya. karuNA to buddhinI bahAra jAya tyAre karuNA kahevAya. mata-mIMyA daMDyA masjidamAM... jagata AkhuM mananuM calAvyuM cAle che. mana Ama kahe to Ama. teM manathI cheTe rahevAno prayatna karyo ? koNe A uzkeryo che ? mane ja. praznakartA : Ape kahyuM ke vRttione upayogamAM rAkhavI joIe. atyAre to bIje badhe ja jAya che. - dAdAzrI : jAya teno kazo vAMdho nahi, paNa A mana je dekhADe tenuM nA mAnavuM enuM nAma upayoga. ane mananuM mAnyuM e upayogamAM cUkyo. tamane zIkhavADyuM hatuM toya pAchuM tyAMnuM tyAM ja jatuM rahe che. te upAdhi na hatI te upAdhi zarU thaI gaI pAchI, mananA kahyA pramANe cAlyA te. amArI hAjarImAM mana sthira thaI jAya. mananA kahyA pramANe cAlyA, mIMyA gayA masjidamAM, te nAhyAdhoyA vagara. te maulavIe pAchA kADhyA ! tyAre zuM kare ? jAgRti, mata sAme... A gabharAmaNa ane saphokezana (gUMgaLAmaNa) thayuM, te zAthI thayuM? mananI vAta sAMbhaLI tethI. je zeya hatuM tenI vAta sAMbhaLI. mana kA calatA tana cale.... 423 mananI vAta to saMbhaLAya ja nahIM, bahu jokhama. mananI ja vAta sAMbhaLa sAMbhaLa kare eTale gUMcAI jAya ne pachI. tamane evI khabara paDe ke A bagaDyuM ? praznakartA: mananuM sAMbhaLavAnuM bane e khabara paDI jAya. pachI enuM joza nA cAle. dAdAzrI : khabara paDI jAya e levala (dazA) kahevAya. lapasyo toya nA Ave tene zuM kare ? mananuM sAMbhaLe ke tanmayAkAra thaI jAya. pahelAM tanmayAkAra ja thato hato. e haju Teva jAya nahIM ne ! pahelAM tanmayAkAra thaIne ja karato hato. bIjuM kaMI avalaMbana hatuM ja nahIM ne ! jJAnarUpI avalaMbana nahIM ne ! A to avalaMbana thayuM ane kahyuM ke bhaI, e enuM kaMI sAMbhaLIza nahi, e to zeya che. praznakartA : e mana joDe tanmayAkAra na thavA mATe vAtacItano prayoga bahu helpa kare che. dAdAzrI : paNa e to bahu jAgRti hoya tyAre evuM thAya ne ! jagata bebhAnamAM che. kazuM bhAna-bAna, rAma tArI mAyA. thoDI jAgRti kharI paNa bhAna nahIM. eTale mAra khAyA kare. A to paugalika lAlaca nA hoya to chUTo rahe. praznakartA : Ape jAgRti ne lAlaca, e be vastu kahI ne ? dAdAzrI : lAlaca eTale mana. mana e lAlacu ja che. praznakartA : eka vakhate Ape evuM kahyuM ke khAvAmAM manane game evuM levuM. nA game evuM nA levuM. dAdAzrI : eno artha zuM che ke zarIra sAruM rAkhavuM hoya to manane game evA khorAka levA joIe. paNa joDe joDe eksesa (vadhu paDatuM) nA hovuM joIe. manane nA gamatuM ApIe to zuM thAya ? deha
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 425 kaMtAI jAya. eTale khorAkamAM ApaNe thoDuM ApavAmAM vAMdho nahIM. te paDyuM bIja yonimAM.... mananuM sAMbhaLe eTale tarata ciMtA-upAdhi zarU thaI jAya. mana e joya che, enA ApaNe jJAtA chIe. manamAM kharAba vicAra AvyA hoya toya jANavAnA, sArA vicAra Ave toya jANavAnA. mananuM sAMbhaLo kharA ? praznakartA : sAMbhaLIe kharA ja ne ! dAdAzrI : jUnI oLakhANa pahelAnI bahu ! ekadama oLakhANa choDI devAya nahIM ne ? ApaNane zarama Ave ne ? mitrAcArI rAkhelI ? jene mana zeya thaI gayuM e jJAnI puruSa kahevAya. praznakartA : manane zeya jANavAnI prakriyA... dAdAzrI : e ja jJAnInI nizAnI. praznakartA: emAM jJAnIonI kevI rIte jAgRti hoya che ? dAdAzrI : kevI rIte zAnI ? e to pote thayo zuddhAtmA, tyAMthI e zeya thaI ja jAya che. praznakartA : mahAtmAone jene jJAna ApyuM che e mananI vAta haju sAMbhaLe che ? dAdAzrI : e jANato nathI ane jANato hoya to haju pelI pahelAMnI prekTisa (mahAvaro) jatI nathI. pahelAMnI Adata che te ekadama chUTe nahIM ne ! praznakartA : eTale zuM jANato nathI ? dAdAzrI : ApaNe kahIe ke, 'bhaI, mana che to joya che. have tame jJAtA cho. emAM cokkasa rahejo.' evuM ghaNI vakhata jANato hoya te pachI mana sAthe vyavahAra kAyamano ja rAkhe che. pachI ene kahIe tyAre vaLI thoDuMghaNuM choDI de. paNa A je pahelAMnI Teva che e chUTe nahIM ne ! ApaNane DaoNkTare kahyuM ke jamaNA hAthe khAzo nahi, toya jamaNo hAtha pesI jAya. hebITyueTeDa (Teva) thaI gayeluM che. eTale ApaNe jAgRti rAkhavI paDe. praznakartA : have dAdA, aMdara Ama brahmacarya mATe nizcaya evo thaI ja gayo che. - dAdAzrI : nizcaya tAro thaI ja gayo che. moDhA upara nUra AvyuM ne ! praznakartA : ApaNe jJAnamAM thoDI kacAza rahe ne to vAMdho nathI, paNa brahmacaryanuM to ekadama paraphekTa (cokkasa) karI levuM che. eTale kampalITa (saMpUrNa) nirmULa ja karI nAkhavuM che. pachI AvatA avatAranI javAbadArI nahIM. dAdAzrI : basa, basa. praznakartA : atyAre dAdA maLyA che to pUruM ja karI nAkhavAnuM. dAdAzrI : pUruM ja karI nAkhavAnuM. e nizcaya Dage nahIM eTaluM rAkhavAnuM. viSayano saMyoga nA thavo joIe. bIjuM badhuM tamAre haze to leTa go karIzuM (calAvI laIzuM). bIjI badhI bhUlo, pAMca-sAta-dasa jAtanI thAya, enI badhI jAtanI davAo batAvI daIzuM. enI davA hoya che, mArI pAse badhI jAtanI davAo che paNa AnI davA nathI. nava hajAra mAIla Avyo ane tyAMthI nA jaDyuM te pAcho pharyo. have nava hajAra pAMcaso mAIla upara 'peluM' hatuM. e pAchA pharavAnI mahenata karI, tenAM karatAM AgaLa heMDa ne mUA ! jo ne, Ane nizcaya thayo nathI, kevI muzkelI che ? praznakartA : nizcaya to che paNa bhUlo thaI jAya che.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 426 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 427 dAdAzrI : tane paNa ame gaNatarImAM lIdho nathI ne jene gaNatarImAM lIdho hoya tenI A vAta che. huM jyAre tAruM A TesTa ekjhAminezana dekhADIza tyAre tane gaNatarImAM laI laIzuM. pachI taneya Thapako ApIzuM. atyAre tane Thapako ApIe nahIM. majhA kara. potAnA hitane mATe majhA karavAnI che ne ? zenA mATe majhA karavAnI che ? praznakartA : majhA karavAmAM potAnuM hita to nA thAya, dAdA. dAdAzrI : nA thAya. tyAra pachI majhA zuM karavA kare che ? kaMI pheraphAra thAya to mane cIThThI lakhI ApI devI. bIjI bAbatanI bhUlo badhI calAvI levAya. bIjI jAtanI bhUlo nA calAvIe to muzkelImAM mUkAya e. muMjhAI jAya bicAro ! khAvAnI muzkelI, khAvAnuM pAchuM khAvA nA de ke A nA khavAya, tyAre zuM kare ? kUvAmAM paDe ? eTale ame bIjI badhI bhUlo calAvI lIdhI. tArA manane jematema karIne manAvaje. praznakartA : manane manAve eTale pUruM thaI jAya ? dAdAzrI : nA, pUruM nA thaI jAya. praznakartA : to ? dAdAzrI : ApaNe Akho dahADo nIkaLI jAya ne atyAre ? praznakartA : e to khAlI saMtoSa khAtara. te AgaLa upara pAchuM karavuM to paDe ne ? eTale kaLAthI kAma levuM paDe. evuM A mana to jaDa che, ApaNe kaLAthI kAma laIe eTale ThekANe AvI jAya. jaDa che eTale lokone gAMThatuM nathI ne ! praznakartA : pharI Avo tAla khAya ema nathI. dAdAzrI : ane saraLa rIte, ochI mahenate ane AnaMdapUrvaka pAchuM. pelAM to kaThora tapa karavAnAM. e sahana ja nA thAya. jotAM ja cItarI caDhe. praznakartA : Ape ekavAra kaheluM ke mana, buddhi, citta, ahaMkAra e badhAM vyaktio jevAM che. emane samajAvIe to samajI jAya evAM che pAchAM. dAdAzrI : hA, jaDa che. jaDa eTale Ama nA gAMThe. kAraNa ke sUDI vacce sopArI AvI eTale sopArIne kapAye ja chUTako. paNa te vakhate kapAya. paNa have sUDInI vacce sopArI Ave ja nahIM evuM kArya karyA karIe. praznakartA : hA. dAdAzrI : ane teya ApaNuM jJAna che. ApaNe to vAMdho ja nahIM. jJAna to manane jue che. mana zuM kare che, zuM nahIM evuM joI zake ema che. ane A mananI upAdhi to bahAra che. ene goLIo khavaDAvavI paDe. chatAMya koI vakhata ApaNe khavaDAvavI paDe to khavaDAvI devI. eTale kahIene ApaNe goLIo khavaDAvIne kAma laI lejo. eka ja bAbata bhAvatI nathI evuM ene che nahIM, ene to badhI ja bAbata bhAve. jemAM TesTa paDe temAM ! ane eka phero e vastuthI cheTe rahyA ne, bAra mahinA ke be varasa sudhI cheTe rahyuM, eTale e vastune ja bhUlI jAya che pachI. manano svabhAva kevo che ? cheTuM rahyuM ke bhUlI jAya. najIka gayuM eTale pachI koca koca kare. paricaya manano chUTo thayo, 'ApaNe chUTA rahyA eTale dAdAzrI : nA, e to pAchI mArIe breka ! jarA atyAranI ghaDI gaI eTale enI pAchaLa saMco laIne pharI vaLIe. atyAre TAIma kADhI nAkho. polIsavALo vAMko maLe to saheja 'sAheba', salAmI karIne paNa ekavAra chaTakI jaIe. pachI joI levAze. paNa atyAre vaDhIe e cAle nahIM. atyAre ApaNe hAthamAM AvI gayA, pakaDAI gayA.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) mana paNa pelI vastuthI cheTuM rahyuM. eTale bhUlI jAya pachI, kAyamane mATe. ene yAdeya nA Ave. pachI kahe toya e bAju jAya nahIM. evuM tamane samajaNa paDe ? tuM tArA bhAIbaMdhathI be varasa cheTo rahyo, to tAruM mana bhUlI jAya pachI. mahino-be mahinA sudhI kacakaca karyA kare, evo manano svabhAva che ane ApaNuM jJAna to manane gAMThe ja nahIM ne ! buddhinuM keTaluM saMbhaLAya ? 428 praznakartA : ApaNe peluM kahIe chIe ne, ke mana kA calatA tana cale eTale mananuM sAMbhaLavuM nahIM. evI rIte buddhi mATe paNa kahe che ne, buddhinuM sAMbhaLavuM nA joIe. to mananuM sAMbhaLavuM ane buddhinuM sAMbhaLavuM, A beno Dipharansa (phera) zuM che ? dAdAzrI : buddhinuM sAMbhaLavuM joIe, amuka bAbatamAM ja buddhine vacamAM levAnI. mana kaMIka satAmaNI kare eTale baMdha karI devAnuM. ApaNA dhAryA pramANe nA karatuM hoya to baMdha. praznakartA : eTale buddhinuM amuka bAbatamAM sAMbhaLavuM joIe. dAdAzrI : buddhinuM to sAMbhaLe ja che ne ! e jo nukasAnakAraka hoya tyAre kahI daIe ke bhaI, ahIM nahIM cAle, atyAre nahIM. praznakartA : paNa buddhine to saMsArAnugAmI ja kahI che ne ! dAdAzrI : che saMsArAnugAmI paNa vyavahAra joIe ne ! praznakartA : eTale vyavahAra karavA pUratuM sAMbhaLavAnuM evuM thayuM ne ? dAdAzrI : buddhino vAMdho nahIM, buddhi to avaLuM karatI hoya to ApaNe savaLuM vALIe to vaLI jAya. mananuM ekaluM ja sAMbhaLavAnuM nahIM. chatAM buddhi mokSe laI javA detI nathI eTaluM ja, saMsAranI mahIM rAkhe. praznakartA : buddhi mokSe nA laI jAya, to mananuM paNa evuM ja che ne ? mana kA calatA tana cale... dAdAzrI : manane levAdevA nathI. mana to bilakula jaDa che, phijhikala che. buddhi to lAITa che. buddhine ane manane levAdevA nathI. praznakartA : e Dipharansa kevI rIte khabara paDe, mananuM sAMbhaLavuM ne buddhinuM sAMbhaLavuM ? 429 dAdAzrI : emAM Dipharansa kADhavAno ja nA hoya ne ! buddhinuM ja sAMbhaLavAnuM. bAkI, mana to bilakula phijhikala (bhautika) che. buddhi phijhikala nA hoya. praznakartA : buddhi lAITa che. dAdAzrI : e to nA sAMbhaLavuM hoya to e dhArelA raste laI jAya ApaNane. praznakartA : buddhi ? dAdAzrI : hA, laI ja jAya che ne ! badhI AkhI duniyAne e ja laI jAya che ne ! ApaNA mahAtmAone A rUmamAMthI UThADIne bIjI rUmamAM laI jAya che ne ! praznakartA : e buddhino khela che ? dAdAzrI : tyAre bIjuM koNa che ? ghaNuMya nA kahe paNa gAMThe nahIMne ! mana to jaDa che, phijhikala che. manane levAdevA nahIM. praznakartA : paNa bene kaMI saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : bene joDe vAta ja karavI nahIM. kyAM peluM jaDa ne kyAM buddhi ! badhuM samajAya. A khoTuM thaI rahyuM che, buddhi kheMcIne laI jAya che ane manane to evuM kazuM nahIM bicArAne ! praznakartA H manane jevI rIte vALavuM hoya evI rIte vALI zakAya to A buddhine vALI zakAya ke nahIM ? dAdAzrI : nA, mana to jaDa che. A loko mananA calAvyA cAle
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale... 431 430 AptavANI-10 (pUrvArdha) to ene badhuM sarvasva jatuM raheze. mana vaDagAdI javAnuM nakkI kare, to ApaNe ene javA daIe. kAraNa ke ApaNe vaDagAdI javuM che. paNa mana dAdara sTezane utarI mATuMgA cAlavA mAMDe to ? praznakartA : to tyAM mananuM nahIM sAMbhaLavAnuM. dAdAzrI : jyAM sudhI ApaNA dhAryA pramANe Ave tyAM sudhI karekTa. pachI enuM sAMbhaLavAnuM nahIM ane buddhimAM to ApaNuM cAle nahIM ne ! praznakartA H jevI rIte mananuM sAMbhaLavAnuM nahIM, evuM ahaMkAranuM nahIM sAMbhaLavAnuM evuM hoya che kharuM ? dAdAzrI : ahaMkAranuM sAMbhaLavAnuM nahIM e kharuM ne paNa e to mULa ahaMkAranI vAta ja nahIM ne ! mULa ahaMkAranuM sAMbhaLyA vagara chUTako ja na thAya ne ! A to DiscArja ahaMkAranuM nahIM sAMbhaLavAnuM. praznakartA : manathI mANasa cAle che, e sivAya bIjA zenAthI cAle ? dAdAzrI : bIjAne ahaMkArathI calAve che. A buddhijIvIo badhA e manane gAMThatA ja nathI. e to potAne kAmamAM Ave eTaluM ja mana le. bIjuM gAMThe nahIM. potAnA dhyeya pramANe cAle. buddhijIvIo bahu sarasa kAma kADhI le. A badhA mananA kArakhAnAo na hoya. emAM dhyeya pramANe potAne cAlavuM. toya ahIM AvyA vagara to chUTako nathI. pelo meLa paDe nahIM ne ! praznakartA : mana kA calatA tana cale kahyuM che paNa A vANI paNa moTe bhAge vicAra phUTe ne tarata bolAI jAya che e badhuM mananuM kahyuM kahevAya ? dAdAzrI : bolAI javAya che, e vastu judI che. amuka bAbatamAM mana pramANe thAya che. praznakartA : amuka bAbata eTale ? dAdAzrI : atyAre ko' ke gALa bhAMDI, to mahIMthI mana kaheze, mAro be dhola to ?" A to pratikramaNa karavuM joIe ke A bhUla thaI. AvuM nA hovuM joIe. badhe cokhkhuM rAkhavuM joIe, nahIM to manamAM rIsa caDhatI jAya dahADe dahADe ne mana eka dahADo kUdAkUda karI mele. dhyeya eTaluM ja utare "caMdu' ! manamAM to utaravAnuM ja nathI. A manane to joyA ja karavAnuM che. manamAM jo utare to pharI bagaDI jAya. praznakartA: ApaNuM dhyeya hoya eTaluM to ene utaravuM paDe ne? dAdAzrI : ApaNe utaravAnuM nahIM. praznakartA : manane utaravAnuM ? dAdAzrI : e to utare che. caMdubhAI utare, ApaNe zuM ? praznakartA : caMdubhAIne eTaluM utaravAnuM ne ? dAdAzrI : e to caMdubhAI utare che, e potAnA dhyeya pramANe ane te avaLuM cAle to pAchA hAMke ene, ke eya e bAju nahIM javAnuM. praznakartA : mana vicAra kare ane pachI ApaNA dhyeya pramANe hoya to caMdubhAI eTale emAM utare ? dAdAzrI : dhyeya pramANe hoya to javA devAnuM. ane dhyeyanI viruddha hoya, ApaNe javuM hoya uttaramAM ne e Ama A bAju phare, to ApaNe hAMkIne laI javAnuM e bAju. ApaNA dhyeya pramANe manane vALavuM. mana ApaNA dhyeyane anusarIne hoya teTalo vakhata ene anusaravuM.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : dhyeya pramANe hoya to e rIte vahevA devuM ene ? dAdAzrI : vahevA devuM. praznakartA : ane dhyeyanI viruddha hoya to ene vALavuM ? dAdAzrI : ane AtmA tarIke manamAM pesavuM nahIM. jo ne ! A AtmA tarIke enA manamAM pesI gayo che, te muMjhAI gayo che ne ! praznakartA : eTale zuM ? dAdAzrI : mUMjI thaI jAya. tAre joyA karavAnuM che, manamAM zuM vicAra Ave che ne sArA Ave ke kharAba Ave e joyA karavAnA. praznakartA : eTale AtmAnA potAnA guNo caMdubhAInI aMdara, pratiSThita AtmAmAM pUravAnI kozIza karavAnI ne ? dAdAzrI : nA, pratiSThita AtmA nAdArI kADhato hoya toya ApaNe zuM levAdevA ? ane sAdArI kADhato hoya, moTo thato hoya toya vAMdho nahIM. ApaNe to e pratiSThita AtmA zuM kare che e joyA karavAnuM. bIjuM kaMI ApaNuM kAma ja nathI. ApaNI DyuTI (pharaja) hoya eTalI ja karIe. nahIM to vadhAre paDatI karavA jaIe to mAra paDe, cha mahinAnI jela ghAle. samaja paDIne ? have kAco nA paDIza. praznakartA : dhyeya pramANe mana jAya che ne, e badhuM have dekhAya che. ATaluM mana dhyeya pramANe gayuM, ATaluM mana dhyeya viruddha gayuM e ene dekhAya che. dAdAzrI : dhyeya pramANe ja calAvavo. praznakartA : ApaNuM citta hoya ne, e dhyeya pramANe jatuM hoya to ? dAdAzrI : cittane ne manane kaMI levAdevA nahIM. praznakartA : paNa citta bahAra jAya ne ? mana kA calatA tana cale... dAdAzrI : e chone jAya bahAra, te ApaNe kyAM kyAM jAya che te jANavuM, basa. 433 praznakartA : ane ApaNA dhyeya pramANe nA jatuM hoya to ? dAdAzrI : nA. te nA jatuM hoya to vAMdho nahIM. ene joyA karavAnuM. cittane vALavAnuM nathI kaheto. cittane joyA karavAnuM che ke kyAM bhaTake che. chokaro dArU pIto hoya, mAMsAhAra karato hoya, te eno bApa che te joyA kare, kyAM kyAM jAya che, basa. enA jevuM enI para dhyAna rAkhavAnuM. ene vALavAnuM to tuM zuddhAtmA rahuM eTale enI meLe vaLI jAya. tuM upayogamAM rahuM eTale e baMdha thaI jAya. ene vALavAnuM eTale potAnI jAtane upayogamAM levAnI ke e vaLI jAya. ane peluM mana to pudgalane AdhIna che. ane A to tuM badhAnAmAM zuddhAtmA jue, upayogamAM paDyo eTale pachI citta kyAM jAya ? baMdha thaI jAya. citta potAno svabhAva ja, enuM nAma ja jJAna-darzana ! praznakartA : buddhine dhyeya pramANe rAkhavAnI ? dAdAzrI : buddhi to enI meLe je bAju rahe te bAju, buddhine kaMI tamAre khaseDavAnI jarUra nathI. praznakartA H DIsIjhana (nirNaya) dhyeya pramANe hovuM joIe ne ? dAdAzrI : e to dhyeya pramANe hoya ja. e to haMmezA saMsAranA prophiTa ne losamAM, (napho ne khoTamAM) te prophiTa ja joyA karatI hoya. manane ekalAne jovAnuM. mana che te bIjI bAju laI jAya. praznakartA : manane ekalAne ja sAcavavAnuM che ? dAdAzrI : mana ApaNA dhAryA pramANe jatuM hoya tyAM sudhI jAya ane ApaNA dhAryAthI pheraphAra thAya to pheravI nAkhavuM. praznakartA H ahaMkAranuM zuM ? ahaMkArane dhyeya pramANe rAkhavAno ? A mana, buddhi, citta, ahaMkArane dhyeya pramANe rAkhavAnAM ?
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 435 praznakartA : dhyeya jyAre nakkI kare che, te vakhate ahaMkAra ja hoya ne ? dAdAzrI : teno vAMdho nahIM. tamAre e to nirjIva ahaMkAra che ne ! dAdAzrI : A badhAMne kazuM rAkhavAnI jarUra nathI. eka mananI ekalAnI ja vAta pUchato nathI ne.... tAre bIjI bhAMjagaDamAM paDavuM nahIM ane maneya eka phero vaLI gayA pachI kazuM karavAnI jarUra nathI. A to mana nA vaLyuM hoya tyAM sudhI bhAMjagaDa. ApaNo dhyeya nakkI karavAno. eTale pachI mana, buddhi, citta ne ahaMkAra e bAju ja jAya. eTale mana, buddhi, citta ne ahaMkArane ema nahIM kahevAnuM ke tame Ama karo, paNa ApaNe dhyeya ja nakkI karavAno. AjJA pALavI che eno je dhyeya nakkI karyo, to e bAju jAya ne nathI pALavI evuM nakkI kare to pachI evuM cAle. tuM zuM kare ? praznakartA : dhyeya ja nakkI karavAno. dAdAzrI : zuM zuM dhyeya nakkI karyo ? praznakartA : dAdAnI AjJAmAM rahevAnuM. dAdAzrI : e to bahu moTAmAM moTI vAta. 'dAdA'nI AjJAmAM ja rahevuM che, evuM jene dhyeya che ne, ene ghaNuM kharuM badhuM ja AvI jAya. tethI bhagavAne kaheluM ne, 'AjJA' e tapa ne "AjJA" e ja dharma. bIjAM tapa tapavAnI jarUra ja zuM che ? khAje-pIje ne, nirAMte. eTale dhyeya nakkI karIe tyAra pachI dhyAna enuM pariNAma che. have ApaNe dhyeya zuM rAkhavAno che ke bhUla koInIya che nahIM. jagata AkhuM nirdoSa ja che, evo dhyeya rAkhavo joIe. eTale pachI peluM aMtaHkaraNa, e badhuMya e bAju cAle. ane A to tamAre khAlI nakkI ja karavAnuM che. tAro anubhava zuM kahe che ? doSa koIno che kharo ? praznakartA: nA, koIno doSa ja nathI. potAno ja doSa che. dAdAzrI : evuM ja anubhavamAM AvI gayuM ? to e pachI dhyeya badalAI gayo. dhyeya badalAyo eTale pachI e bAju cAlyA ja kare. jeTaluM kaSAyanuM jora ochuM thatuM jAya ne tema tema rAge paDatuM jAya. kaSAyo ja nirdoSa dRSTi nathI thavA detAM ne ! ane kaSAyo te pAchAM konAM ? praznakartA : potAnAM. dAdAzrI : mizracetananAM. praznakartA : koInA doSa dekhAya to sAme perelala (samAMtare) peluM paNa dekhAya ke A potAnA kyA doSanA AdhAre Ano doSa dekhAya che. eTale A bIjA loko dhyAna karavA jAya che. alyA, dhyeya nakkI karane, to pachI bIjA dhyAna enI meLe thaze. ahIMthI borIvalI javAnuM dhyeya tame nakkI karyuM hoya to tamAre dhyAna zuM rahe ? praznakartA : borIvalInuM dhyAna rahe. dAdAzrI : hA, evuM dhyeya nakkI kare to dhyAneya thayuM. ane dhyAna karavA gayo to dhyAna thAya nahIM, ahaMkArathI dhyAna thAya nahIM. dhyAna to pariNAma che. dAdAzrI : evuM dekhAya. e jema jema dRSTi nirmaLa thatI jAya ne tema tema dekhAya. have jaDanuM mAnIne keTalA dahADA cAle ? emAM to AkhuM
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) jagateya mAra khAI khAIne marI gayuM ! mananI helpa levAnI che ApaNe. kAraNa ke gayA avatArano e ApaNo khajAno che. paNa mana ApaNA dhyeya pramANe cAlatuM hoya to. ene ApaNA dhyeya pramANe calAvavuM. e to vahu joDeya vaDhavADa mana ja karAve che te, bIjuM koNa karAve che ? kaMI bahArano AvIne phAcara mArI gayo ? mahIM buddhi zaMkA karAvaDAve. A jJAna evuM che ne ke badhAMne pheMkI de. mahIM zaMkA karavAnuM hoya tene kahe, 'tuM jatI rahe, ame niHzaMka thayA chIe AtmA saMbaMdhamAM ! have amAre zaMkA kevI ?' 436 ApaNe makAna vecyuM hoya ane chokarAM jANatAM nA hoya, ane makAna baLatuM hoya to chokarAM dhUMvAMpUvAM thaI jAya ! pachI ghera chokarAM bUmo pADatA pADatA Ave ke ApaNuM makAna saLagyuM che, heMDo, ThaMDo, heMDo.' to bApa kahe, 'alyA bhaI, kAle vecyuM. have mela chAla !' to pachI kazuMya nahIM. UMdhA jJAnathI mAra khAya che ne chatA jJAnathI mAra chUTI jAya. chatuM jJAna thayuM ke 'bhaI, have ApaNe vecI dIdhuM che', to e hato eno e ja mANasa pAcho pheraphAra thaI jAya ne ? ane mArI joDe to tame badhAM AvatA hoya ane jaMgala AvyuM ne tyAM pachI vAghanI bUma paDI. to tuM kahe ke A vAghanI bUma saMbhaLAya che. tyAre huM kahuM ke 'vAgha pAMjarAmAM che.' eTale cAlyuM gADuM ! evI rIte A duniyA calAvavAnI, Azare Azare. nahIM to duniyAmAM mANasa marI jAya. pAMjarAmAM hoya toya ene khabara nA hoya eTale ene bIka lAge ja ne pachI to ! Avyo, Avyo, Avyo' kare. vagara kAmanA maratA pahelAM marI javuM e konA gharanI vAta ?! marAya tyAre kahIzuM ke marI gayA. paNa maratAM pahelAM marI javuM ke, 'hAya bApa, marI gayo !' evuM doDhaso vakhata bole che paNa maratA ekuMya vakhata nathI. e bolavAnI jarUra ja zuM che te ? matane paTAve jJAtI Ama... praznakartA : e kharekhara mana batADatuM hoya che ne ? mana kA calatA tana cale... dAdAzrI : A mana ja ne ! tyAre bIjuM koNa ? A badhI mananI ja bhAMjagaDa che ne badhI. 437 praznakartA : A manane jo chatuM jJAna batADI daIe to pachI e bUma nA pADe ne ? dAdAzrI : hA, e manane samajAvatAM 'ApaNane' AvaDavuM joIe. mane to goLIo ApatA hau AvaDatI hatI. ema enI pAse kAma karAvI leto. praznakartA : kyAre ? jJAna pahelAM ? dAdAzrI : hA, goLIo ApIne kAma karAvI leto. praznakartA : e kevI rIte ? dAdAzrI : ene bhAvatI cIja ApIe ane ApaNuM kAma karAvI laIe. ATaluM mAruM kahyuM karuM, A pramANe cAluM to A ApIe. tyAre e khuza ! be AIskrImanI Dizo khavaDAvI daIe, eTale e pachI Akho dahADo kAma kare. ene AIskrIma bhAvato hoya to, nA bhAvatuM hoya to nA kare. praznakartA : Apane zuM bhAvatuM hatuM ? dAdAzrI : mane to badhuMya bhAvatuM hatuM. zuM nahotuM bhAvatuM ? praznakartA : tame manane lolIpopamAM zuM ApatA hatA ? dAdAzrI : ene kaMI apAvI daIe. hoTalamAM kaMI sAro nAsto hoya, sArI vAnagI hoya, khAsa tIkhI vAnagI vadhAre bhAve. praznakartA : bhajIyAM ? dAdAzrI : nA, bhajIyAM nahi. bIjI tIkhI vAnagI thatI hatI. enuM nAma mane atyAre AvaDatuM nathI. bahu sarasa AvatI hatI e ! te moTI hoTalamAM, sArI hoTalamAM ekAda Diza khavaDAvI daIe eTale
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 439 basa thaI gayuM ! bhayo bhayo thaI gayo !! taraNatAraNa thaI gayA jANe !!! jIbha to lapa lapa lape ne badhAMyanI ! ane javAnImAM khAsa lapalape. paiDapaNamAM jarA DhIlI paDI jAya. praznakartA: nA, paNa khavaDAvavAno prayoga karavo paDe ke samajaNano prayoga karavo paDe ? dAdAzrI : khavaDAvIe eTale khuza thaI jAya. ApaNe ene zarta karIe ke bhaI, ATaluM karI ApuM to A cIja laI AvIe ApaNe jaIne. ane e karAvavA mATe be-traNa dahADA pahelethI te ApavAnuM baMdha karyuM hoya ane tuM A karuM to ja tane A khavaDAvIe cAla. eTale pelo be-traNa dahADAthI baMdha hoya eTale karI nAkhe badhuM. A aMdara mana phijhikala kharuM paNa e jIvatAM jevuM che. pAvaravALuM to che ja. Ama marI gayeluM che. paNa ApaNe kahevAnI jarUra ene. te loka rAte buddhine kahe che ne, ke Ajano dahADo tuM AvIza nahIM. kAle bapore jamavA Avaje. te e kahe che, te evuM bane che paNa dAdAzrI : bIjA to Ama rAtre kazuM AvyuM hoya te UMghavA nA de. eTale meM kahyuM, sAruM have tuM chuM ne huM chuM cAla. te enI para besI jauM. e doDe ne huM savAra. doDa, doDa, doDa karAvuM ne thakavI nAkhuM. eTale e UMghI jAya to mane UMgha AvI jAya. paNa huM lAlaca rAkhuM ke bhaI, UMghavA de ne, UMghavA de ne ! eTale UMghavA detuM haze ? e to thakavIe tyAre ThekANe Ave. thAkI jAya che. "cAla, doDa ! doDa, doDa, doDa karAvuM. te thakavyuM nahIM koI dahADoya ? meM to badhA bahu prayoga karyA'tA ane badhAMya prayogo saphaLa thaI paDyA. mananuM kazuM mAnavAnuM nahIM. mana joya che ne ApaNe jJAtA. eTale joya-jJAtAno saMbaMdha eTale zuM ? e jovAnuM. kUdAkUda karatuM hoya ke sAruM vicAratuM hoya ke kharAba vicAratuM hoya, te ApaNe joyA karavAnuM. eTale ApaNe emAM tanmayAkAra nahIM thavAnuM. ajJAna dazAmAM tanmayAkAra thatA hatA. have tanmayAkAra nahIM thavAnuM. eTale A jJAnanI mukhya vastu e che ke te kAcuM nA paDI jAya AmAMthI. vijJAna kharuM ne ? AmAM bhUlacUka nA thavI joIe. mananuM khAsa bhUla nA thAya evuM karajo. bIjuM badhuM thayuM haze, te pAchuM sudhArI ApuM. e to tAre manane Thapako Apavo paDe. manane Thapako Ape che? savArathI kazuM kahe che ? be-cAra Thapako Ape che ? praznakartA : avaLo vicAra Ave eTale tarata kahuM ke A barAbara nathI, paNa Thapako Apavo evuM nathI karato. dAdAzrI : be-cAra vakhata Thapako ne badhuM ApavuM joIe. Ama khabho thAbaDavo joIe ke ame chIe, tamArI joDe. A to nAnI uMmara che, badhuM rAge thaI jAya. pachI pAchaLathI to kaThaNa paDI jAya. praznakartA : mana joDe vAtacIta karavAno prayoga, e kevI rIte karavAno ? dAdAzrI : e to ApaNe arIsAmAM joIne vAta karIe to pAchu. praznakartA : paNa dara vakhate khavaDAvavAnA prayoga sivAya peluM samajaNano prayoga karyo haze ne ? mananI joDe samajaNa pADIne dizA pheravI nAkhavAnI. dAdAzrI : paNa ApaNe jANIe nahIM ke A lAlacu zAmAM che te ? praznakartA : hA, e to khabara paDe. dAdAzrI : eTale lAlacomAM ghAlI daIe eTale AvaDyuM. praznakartA : eTale A prayoga pahelAM karelA. dAdAzrI : AvA badhA bahu prayoga karelA. praznakartA : bIjA kayA ?
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana kA calatA tana cale.. 441 AptavANI-10 (pUrvArdha) thAya Ama ! manane kahIe, 'ame tArAmAM Dakhala nahIM karIe, tuM amArAmAM Dakhala nA karIza.' pachI ko'ka dahADo mana kaheze, "amArAmAM kema Dakhala karo cho ? tyAre ApaNe kahIe, 'have tArAmAM Dakhala nahIM karIe eTale amArAmAM Dakhala nA karIza." keTalAM bhAgIdAronAM tophAna che A badhAM to, paNa zuddhAtmA hAthamAM AvI gayo ane pAMca vAkyo, eTale basa thaI gayuM. mukta rahevuM sva-mata thakI.. potAno mata ja nA rAkhavo. satsaMgamAM badhAM kare ema karavuM. nahIM to svaccheda kahevAya. te mane pUchatAM hoya toya sAruM ke, "mAre zuM karavuM, AvuM thAya to ?" to huM samajaNa pADuM ke Ama karajo. manane kahevuM ke "AvuM nahIM cAle. A amAre to dhyeye pahoMcavuM che. tame atyAra sudhI gAMDA kADhelA. have nahIM cAle." apAra sukhanA mAlika thavuM che, A dhyeya che ne ke devalokoya cheTe rahIne joyA kare. eTale hasavuM ne loTa phAkavo, be sAthe bane nahIM. kAM to loTa phAka kAM to hasI le ! tAre dhyeye pahoMcavAnI icchA kharI ke ? dhyeye pahoMcavuM hoya to pheraphAra karajo badhuM, to dhyeye pahoMcAze. nahIM to nahIM pahoMcAya. te mata ThekANe bese ! jJAna utpanna thAya to mana ThekANe rahe. nahIM to ema to mana mAne che ? praznakartA : nA mAne jarAya. dAdAzrI : nahIM to uchALIne pheMkI de. tAre mAne che mana ? praznakartA: have sIdhuM thaI gayuM che. manathI chUTA rahetA hoya, to A vicAra ja nA Ave ne ? dAdAzrI : nA, nA Ave evuM nA hoya. AvuM vicAra to game tyAre Ave. praznakartA : chUTA rahetA hoya to paNa Ave ? dAdAzrI : tadana chUTA, bilakula chUTA hoya toya Ave. e to bharelo mAla che, iphekTiva che e. iphekTa ApyA vagara rahe nahIM. rAtre UMgha AvatI hoya ne, to jarAka cUMTI khaNIne besIne jAgRti rAkhajo ke besane bA. A bahu dahADA UMdhyo che te ? ane te nA mAne evuM nathI, mAnI jAya. mana joDe bIjo jhaghaDo nahIMne ApaNane ? pachI ene tyAga karAvatA nathI, kazuM tophAna nathI karAvatA. nahIM to bahu tyAga karAvyo hoya ne tyAre ciDAyeluM hoya. hA, bahu ciDAyeluM hoya, ApaNA bolatA pahelA bacakuM bharI le. te cUMTI khaNIe ne te ghaDIe bacakuM bharI le. kAraNa ke ciDAyeluM mana te zuM thAya ? A to jarAya ciDAyeluM nathI, uzkerATa che ja nahIM manamAM. ane uzkereluM kUtaruM kevuM hoya ? bacakuM bharI le. te maneya evuM ja che, baLyuM. ene 'A tyAga thAya, A tyAga thAya', te kaMTALI jAya pachI. mana kaMI khoTuM nathI. manane karavAnuM zuM che e ApaNe jANavAnI jarUra che. mana to tamAre eka dhyeya nakkI karavo joIe ke 'mAre javuM che.' mana sAcA rastA para hoya to mananA kahyA pramANe cAlavuM. ane mana UMdhe raste laI jatuM hoya pachI ApaNe ene mArI-ThokIne ApaNA dhyeya tarapha laI javAnuM. kyAM javuM e ApaNe jovAnuM che. ApaNe zuM dhyeya che e nakkI karavuM joIe. ApaNe kyAM javuM che e nakkI karavuM joIe ke nA karavuM joIe ? sAma, dAma, daMDa, bheda vaDe ! manane evuM nathI ke A ja joIe che. e nA na pADe. pAMcasAta vakhata pachI dhIme dhIme jabarajastIthI pAI done to pachI emAM Teva paDI jAya.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : jabarajastInuM to Apa nA kaho cho ne ke mana upara jabarajastI nA karavI. 442 dAdAzrI : e to jJAnavALo hoya tene. paNa jJAna nA hoya teNe to jabarajastI karavI ja joIe ne ! jJAna hoya tene mananI jarUra nahIM. mana pachI e jJeya thayuM ne ApaNe jJAtA thayA. vyavahAra judI jAtano thaI gayo ne ! A bAju DuMgaro dekhAya, khINo dekhAya tethI ApaNane zuM nukasAna ? paNa jene jJAna nathI, e to manamAM tanmayAkAra thaI ja jAya. enI icchA nA hoya toye tanmayAkAra thaI jAya ! praznakartA : eka vakhate Ape manane mAravA mATe kImiyo batAvyo hato ke mana kahe ke Aje tharDa klAsamAM javuM che, to pharsTa klAsamAM javuM. dAdAzrI : hA, barobara. mananuM calaNa nA cAlavA daIe tyAre mana samajI jAya ke have A sAheba ApaNA kAbUmAM nathI. ane pachI e jore nahIM kare, julama nahIM kare. vakhate jo2 ka2ze paNa julama nahIM kare. e jANe ke A kAbUmAM che to tyAM sudhI julama karaze. mATe gAMThavuM ja nahIM. e Ama kare to ApaNe ethI UMcuM karavuM. enuM nAma viveka kahevAya. eka sAheba mane kahe che, mArAthI rUpiyA chUTatA nathI. to meM evuM kahyuM hatuM ke tamAre rIkSA laIne AvavuM ane rokaDA paisA ATalA joDe laI Avo ne rastAmAM veratA veratA Avo. mana jANe ke A to ApaNA kAbUmAM ja na rahyA. A to dAdAnA kAbUmAM jatA rahyA. eTale mana TADhuM paDI jAya. mananuM apamAna thAya ne eTale enI AbarU jatI rahe. mananuM apamAna ja koI dahADo karyuM nathI ne ! mananuM apamAna ja nathI thavA dIdhuM. ene mAnamAM ne tAnamAM ja caDhAvyuM che. 'pharsTa klAsamAM jajo' kahIe, te dahADe mana jhAvAMdAvA kare ! ahIMthI joDe laI javAnuM hoya to ThIka vAta che. A joDe laI javAnuM nahIM ne vagara kAmanuM hAya hAya kare ! mana kA calatA tena cale... 443 mata vALavAnA vidha vidha mArgo... praznakartA : Ape kaheluM ke mana bahu kUdAkUda karatuM hoya to paTTo ApI devAno. e kevI rIte ? dAdAzrI : A bIjA lokone, jeNe A jJAna lIdhuM nA hoya tene. jJAna lIdhuM hoya teNe to joyA karavAnuM. jJAna lIdhuM nA hoya eNe palaTI khavaDAvavI paDe. manane bhAvatuM ApI de eTale peluM bIjuM choDI de. eka TopalInuM khAI javuM hoya te pAchI bIjI TopalI mUkI ApIe eTale A khAvA mAMDe, te peluM rahI jAya. praznakartA H manane pAchuM vALavA mATe zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : pAchuM vALavA mATe manane zuM game che e Teva ApaNe jANavI joIe. enI zI zI kuTeva che te ApaNe jANavI joIe. hA, ene DuMgaLInA bhajIyAM khAvAnI Teva hoya to ApaNe khavaDAvI devA. eTale ene kahevuM ke A kuTeva baMdha karIza to tane DuMgaLInAM bhajIyAM khavaDAvI dauM. eTale vaLI jaze. praznakartA : ane chatAMya na vaLe to ? dAdAzrI : na vaLe to manane gAMThavAnuM ja nahIM. mana e cetana nathI, napuMsaka che. ane ApaNe cetana chIe. cetanane napuMsaka zuM karavAnA hatA te ? 'dAdAnI AjJAthI boluM chuM, geTa AuTa !' kahIe eTale cUpa thaI jaze. mUMjhave matatI kUdAkUda... praznakartA H manamAM thayA kare ke have jaladI A pUruM thaI jAya. dAdAzrI : manano svabhAva to jemAM mUko temAM utAvaLa kare. hamaNAM gADImAM javAnuM hoya to tyAM utAvaLa kare. UtaravAnuM hoya tyAM utAvaLa kare. jyAM mUko tyAM manano svabhAva ja utAvaLiyo. 'jhaTa karo, jhaTa karo' kaheze. jhaTa karIne to dazA thaI mArI, kahIe.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale... 445 paNa manano svabhAva ja che e. have e zAthI mana kUdAkUda kare che. manane koI kAma ApyuM nathI. manane kAma ApavuM joIe. mana navaruM paDe ne to 'jhaTa karo, jhaTa karo' kaheze. kyAM jhaTa karo ? tyAre kahIe, "mokSamAM'. tyAre mUA, atyAra sudhI A bAju 'jhaTa karo, jhaTa karo" kahetuM hatuM ne ! eTale mana virodhAbhAsI che. emAM eka prakAranuM nathI. ane je bAju moDhuM pheravI Apone to e bAju cAlavA ja mAMDe. tamane pheravI ApatAM AvaDavuM joIe. ene mArI-ThokIne kahIe, 'tuM phara, tuM phara." tyAre e nahIM phare. tame ene pheravI Apo ne ! manano svabhAva che evo. manano svabhAva evo che, ene oLakhIne kAma levuM paDe. enA sAmAM thavAmAM phAyado nahIM. mana bahu rIsAyuM hoya to ene phAvatI be TikiTa ApI devI, khuza thaI jAya agara zIkhaMDa bhAvato hoya to khavaDAvI devo. ene evuM nathI ke kAyamane mATe che mahemAna. eka tapuratI ja phakta ene goLI khavaDAvI do to cAlyuM. nahIM to aTake te ghaDIe dama kADhI nAkhe. eTale kaMI kAma ApI devAnuM, basa. nahIM to ApaNane godA mAra mAra karyA kare. jhaTa karo, jhaTa karo. are, paNa zemAM jhaTa karo ? A kaMI khIcaDI karIe toya tyAM e utAvaLa kare. nA mUkI hoya tyAM sudhI kazuM nahIM paDelI. mUkyA pachI kaheze, "khIcaDI mUkI te thaI gaI ?" thaI gaI che ?" are, paNa hamaNAM mUkI che ne ! zuM tame tophAna mAMDyuM che te ? jyAM jAya tyAM ene utAvaLa. saMDAsa javAnI utAvaLa, pezAba javAnI utAvaLa, jAvAmAM utAvaLa, khAvAmAM utAvaLa, UThavAmAM utAvaLa, gADImAM besavAmAM utAvaLa, utaravAmAM utAvaLa, jyAM ne tyAM utAvaLa, utAvaLa ne utAvaLa. evo manano svabhAva nathI lAgato tamane ? manane khorAka Apavo joIe, kalAka-doDha kalAka. mana niraMtara, kSaNavAra bIjA kAmamAM nA rahe evo khorAka ApI devAno. amAre dhaMdho ane AmAM be ja jagyAe mana rahetuM. dhaMdhAmAM vagara kAmanA phAMphA mAre nahIM, evuM karavAnuM. praznakartA : jJAnInuM mana to vazamAM hoya ne ? dAdAzrI : bilakula vaza hoya, samajaNapUrvakanuM. praznakartA : to pachI ene khorAka zA mATe ? dAdAzrI : khorAka to deha khAya. amAre levAdevA nahIM. dehane kazuM nA karIe to deha to khAya. ame phakta jANIe ane je hoya mana, e DiscArja mana hoya. mahIM cArja karanAruM nahIM, DiscArja mana. e have je mAla bharelo te nikAla thaI jAya. nityakrama, anityakrame.... praznakartA (mahAtmA) : mAro eka savAla hato ke caraNa vidhi che, nava kalamo che, pachI A namaskAra vidhi che, e dararoja thatI nathI. Ama dAdA niraMtara yAda rahe che ane AjJAmAM rahevAnI bhAvanA rahe, e badhuM rahe paNa A badhuM dararoja nathI thatuM. ko'kavAra thAya ne ko'kavAra nA thAya to zuM karavuM ? dAdAzrI : evuM che ne, thAya-nA thAya eno savAla ja nathI. A karavuM joIe eno artha e ke mana bIje navaruM paDyuM eTale AmAM ghAlavuM. ane dhaMdhAmAM hoya pachI e vAMdho nahIM. A to dhaMdhAmAM nA hoya ane pachI navaruM paDyuM hoya to manane navaruM nA rahevA devuM. ane khAsa karavA jevuM zuM che ? pelI je AtmAnI caraNavidhi che ne, e ekalI karavA jevI che. nA bane to dAdAnI mAphI mAgI levAnI. to ApaNo guno nahIM koI jAtano. praznakartA : Akho divasa aMdara raTaNa thAya che ke 'huM zuddhAtmA chuM', kAnane saMbhaLAya evuM bole to sAruM ? dAdAzrI : vAMdho nahIM. enI meLe ja rahyA kare che ne ?
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 447 vAMcavAthI, je samajavAthI mukti nA thAya, e vAMcavuM-samajavuM bojArUpa che. e to pepareya vAMcavA ja paDe ne, TAIma to kADhavo paDe ne game raste. manano khorAka che pepara e. manane khorAka nA joIe ? A dehane che to pepara khavaDAvIe to khAya ? dehane to dALa, bhAta, lADu, zAka badhuM hoya to deha khaI jAya. ane pepara manano khorAka che. e savAranA pahoramAM UThIne, pepara juo cho ne thoDuMghaNuM ? nathI jotA ? satsaMgamAM manane khorAka ApaNe nA ApIe eTale e ApaNane khAI jAya. ene khorAka nAkhavo ja paDe. pelAmAM vyavahAramAM to ApaNane khorAka maLyA ja kare ema ne ema. pelo kazuM bole te pahelAM ApaNe ApI daIe. eTale evuM manane khorAka maLyA kare. A satsaMgamAM kayo khorAka maLe ? AmAM hoya nahIM. AmAM ApI devAnuM nahIM ne ? praznakartA : enI meLe ja rahyA kare. dAdAzrI : hA, e khyAlamAM rahyA kare. ane dAdA to yAda ja rahyA kare, nahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : ApaNe nA kahIe toya AvIne UbhA rahe. praznakartA : aMdarathI Ama jAgrata thAya ke cAlo, caraNavidhi zarU karIe. pAchuM aMdarathI evuM paNa batADe ke aDadhA kalAka pachI. dAdAzrI : e batAvanAra ApaNA pakSano hoya, virodha pakSanA badhA. ApaNA pakSanuM koNa e oLakhavuM joIe ne ? ApaNe karavuM hoya tyAM ADuM karavA jAya eTale jANavuM ke virodha pakSano Avyo. aMdara pesavA ja nahIM devAno. 'geTa AuTa' kahIe. praznakartA : e koNa batAvatuM haze ? mana batAvatuM haze ? dAdAzrI : e virodha pakSanA badhA. mananuM to kazuM ApaNe mAnavAnuM ja nathI. mananA kahyA pramANe zarIra cAle to aMdarathI lUMTAI jAya pachI. e ApaNe nahIM levAnuM ne jagata AkhuM enA para cAle che. mananA kahyA pramANe cAle che ane A mokSamArga eTale dAdAnI AjJA pramANe cAlavAnuM. khorAka, matatA moha mujaba... pustaka vAMcavAnoya moha, e eka prakArano moha gaNAya che. samaja paDI ne ? A badhAM moha ja che. vyAkhyAna karavAno moha, tyAga karavAno moha, eneya bhagavAne moha kahyo. mUrSita thaI jAya. praznakartA : pustaka jo nA vAMce to enuM dhyAna bIje cAlyuM jAyane ? dAdAzrI : nA vAMco, evuM nathI kaheto. vAMco ne badhuM. paNa je mana joDe thoDuM ghaNuM bole eTale manane peluM bIjuM kArya baMdha thaI jAya. eTale AtmA sthira thAya. pachI jo vAMcavuM hoya to vAMceya kharo. e vAMce to AtmAno upayoga karyo kahevAya. nahIM to sthira thAya, eTale eya AtmAno upayoga kahevAya. eTale Akho dahADo pachI aMdara bolAya bolAya karavuM ne manane kAma ja soMpa soMpa karavuM. bIjo khorAka jamavA na jAya e vItarAga thayo. bIjo khorAka jamato hoya to ApaNe kAma soMpIe ne, eTale beno virodhAbhAsa thAya. eTale A badhuM UDI jAya. vANI bole judI ane mana vicAre juduM. vANInA bolavAmAM peluM mana, vicAra ne badhuM UDI jAya. pharI Avo tAla maLavAno nathI koI avatAramAM, mATe kAma kADhI lo. praznakartA : manane to A ja khorAka joIe che. dAdAzrI : kayo ? praznakartA : satsaMgano ja. dAdAzrI : e to evuM che ne, ke manano svabhAva evo che ke
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 AptavANI-10 (pUrvArdha) mana kA calatA tana cale.. 449 kAma Apazone, eTale mana enuM kAma karyA karaze. eka kAma ApI devAnuM ane jagata kalyANa e ja ApaNuM kAma. potAnuM kalyANa eTale zuM ? jagatanuM kalyANa e ja potAnuM kalyANa mATe kAma ApI do ne ! to ene mATe Ama karaze, tema karaze. koI jatAM hoya to kaheze, "haMDone, dAdAne tyAM." pachI maneya evuM kAma karaze. A pakaDe nahIM ane pakaDyA pachI choDe nahIM A. A je pakaDAI gayuM Ama, aTAvIpaTAvIne badhuM cogaradamathI pakaDAvI dIdhuM pachI e choDe nahIM. e sAro svabhAva kahevAya ne ! praznakartA : pachI satsaMga nA maLe to mana kaMTALe. dAdAzrI : hA, eTale A paheluM mana pakaDe nahIM. kAraNa ke mana A pakaDe to mananuM maraNa thAya che. eTale potAnA maraNane koI icche nahIM. paNa ApaNe ADAavaLI samajAvIne ene pakavaDAvI daIe. pachI che te Ama thaI jAya pachI. pachI ene choDe nahIM. choDe nahIM eTale jANavuM ke karekTa thaI gayuM. praznakartA : toye manano svabhAva pAcho pelo pAchalo svabhAva batADe. dAdAzrI : e to batAve ne ! A to badhA aMtarmukhI thaI gayA. aMdara kyA ho rahA hai, e badhuM dekhAya. praznakartA : jagata kalyANanI vAta karI, manane kahIe ke jagata kalyANa karavAnuM che, to emAM ene utAvaLa to Ave ne ? dAdAzrI : emAM kharI majhA Avaze. enAM khUNA bahu moTA che. AkhuM enuM sarkala bahu moTuM che. ame emAM ja mukeluM che amArA manane. te rAta-dahADo khUNA khoLyA ja kare enI meLe. e phalANAbhAIne jJAna ApIe, phalANAbhAIne Ama karIe, khoLIne Ave enI meLe. ane ApaNuM kAma to thayA ja kare. e sTeDI (sthira) rahe ane ApaNane herAna nA kare. e jIvatuM rahe. e AnaMdamAM rahe ne ApaNane AnaMdamAM rAkhe evI bhAvanA have bhAvavI joIe. ene mATe manane zuM khorAka Apavo joIe ke jagatanuM kalyANa ho, te e kalyANamAM nimitta thauM." eTale manane
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) matanI mUMjhavaNano ukla ta vicAre, miniTathI vadhAre ! A jagata vicAravA jevuM ja nathI. vicAravuM e ja guno che. je TAIme jarUra hoya te TAIme te vicAra AvIne Ubho ja rahe. te to thoDo vakhata kAma pUrato ja. pachI pAcho baMdha thaI jAya. pachI vicAravA mATe eka miniTa karavI e bahu moTo guno. eka miniTa vicAravuM paDe e to bahu moTo guno. eTale ame vicAromAM nA rahIe. ame tamArI joDe dara vakhate ramyA karIe, TIkhaLa karIe, phalANuM karIe, nirdoSatAthI ame kahIe. jemAM rAga-dveSa nA hoya, gammata, AnaMda upajAve evuM hoya paNa temAM rahIe. bahAranA bhAgane kazuM joIe to kharuM ne ? ane tene AtmA basa jANe ke oho ! zuM zuM karyuM ne zuM zuM nahIM, e badhuM ame jANIe. kare kharuM ne jANe kharuM. kAraNa ke eka miniTathI vadhAre vicAravAnuM nahIM. e to enI jarUriyAta pUratA vicAra AvI ja jAya, enI meLe. kaMIka kAyado ja che evo ane ApaNuM kAma thaI jAya. vadhu vicAra karyo ke pachI badhuM AkhA gAmano gaMdavADo pesI jAya nahIM. kAraNa ke te vakhate peluM khulluM hoya. A jema era kogresara hoya che te havA kheMce che ne, ane pachI te vAMdarAnI khADI AgaLa kheMce to ? badhuM gaMdhAI UThe. eTale Ane khulluM rAkho ne, te gaMdavADo ja pese badho. eTale khulluM mananI mUMjhavaNano ukela 451 ja nahIM rAkhavAnuM, aDavAnuM nahIM. tyAre koI kahe ke zuM vicAravuM e kaMI mAro dharma che ? tyAre ame kahIe ke nA, tAro nathI. e to manano dharma che. emAM tAro guno nathI. paNa ApaNe enAthI cheTA rahIne jovAnI jarUra che. A to ApaNo dharma bajAvatA nathI. ApaNo dharma zuM che ? praznakartA : jovAno. dAdAzrI : hA, jovAno. temAM tanmayAkAra thavAno nahIM. bAkI, vicAravAnuM to DiscArja enI meLe thayA ja kare che. thoDIka kaMI vAta thaI ke ApaNuM kAma thaI jAya. ame bolIe chIe, tenuM jo vicAra karIne boluM to ? eka akSareya bolAya nahIM ne avaLuM nIkaLe UlaTuM, vicAra karIne korTamAM gayelA ne, te sAkSI avaLI apAyelI. bahu vicAra karyo ke AvuM kahIza, ne AvuM bolIza, evuM mahIM vicArIne pachI jAya tyAM korTamAM. pachI te vakhate zuM bole ? praznakartA : e 'vyavasthita'mAM je bolavAnuM hoya te ja bolAvaDAve. dAdAzrI : enuM vyavasthiteya avyavasthita thayeluM hoya badhuM. goTALo karI nAkhe. vicAryA vagara jAya ne, to paddhatisara bolAya. AtmAnI anaMta zaktio che. AvuM tyAM AgaLa pALa bAMdhavAnI jarUra ja nA hoya. ane mAno ke tamane vakIle kahyuM, tamAre korTamAM javAnuM che, sAkSI rAkhavA mATe. juo, sAMbhaLo cho ke Ama bolavAnuM, Ama bolavAnuM. tyAra pachI tame ghUMTa ghUMTa karo ke AvuM kahyuM, AvuM kahyuM, AvuM bolavAnuM kahyuM, ane pachI tyAM jaIne bolo to judI jAtanuM bolazo. e sahajabhAva para choDI do. sahajanI eTalI badhI zakti che. A badhuM amAruM sahajanuM tame juo cho ne, che ke nahIM ? tame javAba mAMgo te ghaDIe ame javAba ApIe ke nA ApIe ? hAjara javAba hoya.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45ra AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI mUMjhavaNano ukela 4pa3 nahIM to tamAruM kazuM kAma thAya nahIM. ene adhyavasAna kahe che. e adhyavasAna UbhA thAya che, enA AdhAre kriyA ne badhuM thaI jAya che. emAM kazAM vicAra karavA paDe nahIM, vicAra vagara. ApaNe ahIM raste kaMIka bIjA vicAra karatAM karatAM jatAM hoya ane te jovAmAMye nA AvyuM hoya, ane ekadama che te eka khADo Avyo tyAM ekadama kudako mArI de che, vicAryA vagarano kUdako mArI de che. keTalI zaktio hoya che aMdara ! AvI to, e zaktionAM AdhAre to A jagata cAlI rahyuM che. eTale vicAravuM e ja guno che. enI meLe ja vicAra Ave eTalo ja ApaNe calAvIe. paNa teya ghaNAMya vicAra Ave paNa ApaNe jarUriyAta pUratuM ja laI levuM. bIjuM badhuM bahAranuM. temAM paDavAnuM nahIM. vicAravuM temAM AtmAnI zakti ochI thaI jAya. khalAsa thaI jAya. AtmA te ghaDIe vicare, eTale nahIM caravAnuM te care. amAre kazuMya nahIM, amAre vicAra-bicAra kazuMya nahIM ane amAre Dakhoya nahIM ne Dakhaleya nahIM. huM losa eMjalasathI vicAra karuM ke laMDanamAM sUvA kyAM maLaze to kema thAya ? te mAre kyAM sudhI vicAra karavA paDe, losa eMjalasathI zarU thayuM che ? praznakartA : pathArI maLatAM sudhI. dAdAzrI : tyAre maravAnA vicAra kema nathI AvatA ? vagara vicAre maraNa Ave che. are, maraNa to Ave che, joDe sukhaDanAM lAkaDAM hau Ave che, vagara vicAre ! koIne sukhaDanAM lAkaDAM Ave ke nA Ave ? praznakartA : Ave. dAdAzrI : eTale nirvicAra bhUmikA che ApaNI. A jJAna ApyA pachI ApaNI bhUmikA kaI che ? praznakartA : nirvicAra bhUmikA ! dAdAzrI : ApaNe ekano eka chokaro hoya ne ATha varSano thAya tyArathI paiNavAnuM maLaze ke nahIM, tenA vicAra karIe to kyAre pAra Ave ? praznakartA : nA meLa paDe. dAdAzrI : ene paiNavAnuM maLe ? nA maLe. vicAra karavAnI jarUra nahIM tyAM sudhI vicAra kare che, tenAthI UlaTAM aMtarAya paDe. ApaNane vicAravAnI bhUmikA ja nathI rahI ne ! jJAtAMkSepakavaMta ! praznakartA : zrImad rAjacaMdra kahe che ke, 'kara vicAra to pAma'. dAdAzrI : 'kara vicAra to pAma', e bhUmikA ApaNane rahI nathI. vicAra e to jaDa vastu thaI. eTale ApaNe levAdevA nahIM ne ! jagata avaLA vicAra kare che. te avaLA vicAra kare, e paNa vicAra ja che ne ? jagatane mATe, kramikamAM evuM ja hoya. vicAra karo to kaMIka samajaNa paDe. bIjuM potAnI pAse jovAnuM sAdhana nathI. ane e vicAra to pachI dhIme dhIme evA thaI jAya ke e vicAranI dhArA ja nA tUTe. praznakartA : jJAnAMkSepakavaMta. dAdAzrI : hA, jJAnAkSepakavaMta kahevAya ene. dhArA ja nA tUTe. e dhArA mAre hatI, te dazA hatI. hA, divasonA divaso sudhI enI e ja cIja cAlu. dhArA ja tUTe nahIM. meM zAstramAM joyeluM ke bhaI, A dazA kaI ! praznakartA : e kayA vicAra hatA ? dAdAzrI : e AbhAsaMbaMdhI. AtmA kevo haze, kevo nahIM.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4pa4 AptavANI-10 (pUrvArdha) 455 saMsArasaMbaMdhano vicAra ja nahIM, AbhAsaMbaMdhI ja vicAra. praznakartA: eka ja dhArA. dAdAzrI : eka ja dhArA ne te divasonA divaso nIkaLe. ene A lokoe jJAnAkSepakavaMta dazA kahI. te pachI mane khabara paDI gaI ke A jJAnAkSepakavaMta dazA AvI che. tyAra pachI A jJAna thayeluM. paNa te vicAro e amAruM kArya nahotuM. ame vicAra zuM dhULa karIe ? e vicAro AvatA hatA, evuM enI meLe AveluM, e pada. praznakartA : paNa Apano AgalA bhavano puruSArtha kharone e to ? dAdAzrI : e puruSArtha kharo paNa atyAre philma AvI. te atyAre philma AvI temAM amAro puruSArtha nahIM. tethI ame kahIe chIe ne ke dhIsa Ijha baTa necarala (A kudaratI rIte banyuM). loko zuM jANe ke A badhuM emaNe karyuM. meM kahyuM, 'kazuM karyuM nathI.' praznakartA : paNa e AgalA bhavamAM to kareluM hoya ne ? dAdAzrI : e kareluM paNa Aje nahIM ne ! eTale ame kahIe chIe ke pahelAMnuM badhuM pariNAma che A. pahelAMno hisAba che A. opana mAIDa ! jeTaluM opana mAInDa (khulluM mana) rAkhe e samajyA kahevAya. jeTaluM opana mAInDa thAya e samajaNa kahevAya. ane ochI samajaNavALo saMkucita thato jAya. jeTaluM mAInDa saMkucita, te kaheze, huM samajuM chuM paNa e mANasa kazuM samajato nathI. paNa jenuM opana mAInDa hoya ne, te samajyA kahevAya. eka bhAI AvyA'tA, opana mAInDavALA. tyAre A badhA kahe che, 'tame koIneya atyAra sudhI saMta puruSa nathI kahyA ne Amane saMta puruSa kahyA.' meM kahyuM, 'saMta puruSa hatA. huM enuM mAInDa joI lauM chuM, ke zuM mAInDa che A bhAInuM. AtmA to sarakho ja che, mAro ne mananI mUMjhavaNano ukela tamAro, badhAno. tyAre zuM jovAnuM rahyuM ?" praznakartA : mAInDa. dAdAzrI : te jeTaluM opana mAInDa ne, eTale e bahu UMcI vastu kahevAya. have musalamAnane ajJAnatAmAM opana che ane tamAre samajaNapUrvaka opana joIe. vacagALAnuM mANasanuM mana saMkucita ja hoya. ApaNe mAInDa zemAM che, eTaluM samajavuM joIe. ApaNane Thokara nA vAge ne opana mAInDa thAya, to ApaNe jANavuM ke kevuM opana mAInDa rAkhyuM che. zA sAru tane kahuM chuM A ? atyAre nAnI lAIna che paNa mAInDa AvuM saMkucita thaI gayuM che. bhaviSyamAM tAre saMkucita raheze to biDAI jaze. pachI koI mahIM kazuM sArI vastu nAkhene toya mahIM pese to ne ? eTale mAInDa opana karI nAkhaje. chatAMya te opana raheze nahIM. pAchA mahIMvALA zuM karaze ? praznakartA : uchALo mAraze. dAdAzrI : mahIMvALA tane kaheze ke zuM sAMbhaLavA jevuM che ? tyAre ApaNe evuM kahIe, 'ahIM cupa beso." mahIMvALA tArAthI judA che. e badhA 'ka'vALA che. zuM zuM nAma che ? e 'ka' vALAnuM ? mahIM krodhaka che te tane krodha karAvanAra che, lobhaka che te lobha karAvanArA che. cetaka che. te cetavanArA che. bhAvaka e tane bhAva karAvanArA che. mahIM haze kharA ? praznakartA : hoyane, darekamAM hoya ja che. dAdAzrI : e hoya ja badhA. te e badhAthI cetavAnuM che. e emane kADhatAM kADhatAM to mAro dama nIkaLI gayelo. keTalo vakhata thayelo tyAre nIkaLelA e ADavaMza che. potAnI vaMzAvaLIno mAla nathI e. bahArathI AvIne pesI gayelAM che. loka jANatAMya nathI ke mAre mahIM koNa bole che. mAre kArya karavuM hoya ane mahIMthI trIjI jAtanI salAha Ape to ApaNe nA samajIe ke A koI trIjuM che ? evuM bane kharuM ? anubhavamAM AvyuM tane ?
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA H bane ja che ne ! dAdAzrI : e mahIM tIsarI jAta che. eTale A tane cetavyo. meM tAruM mAInDa bilakula saMkucita joyuM. AvuM saMkucita nA rAkhIe. nahIM to AvaDI moTI philosophI nIkaLe zuM ? mAInDa opana rAkhIe. game tenuM sAMbhaLIe ekavAra. sAMbhaLI ane ApaNane ThIka nA lAge to kADhI nAkhavuM. ane ThIka lAgavAnI bAbatamAMya bahu UMDA nA UtaravuM. ApaNane pAMca vAkyo jenA gamyAM hoya ne to cha mahIM lakhI levuM. eTalo thoDo ghaNo vizvAsa rAkhavo paDe ke nA rAkhavo paDe ? hamaNAM paMdara dahADA para eka sTImara koI jagyAe DUbI hoya ane Aje tamAre tyAM AgaLa javAnuM thayuM, vepAra mATe, to Aja sTImaramAM besatI vakhate tamane mahIM zuM thAya ? gabharAmaNa thaI jAya, kema ? mahIMthI bUma paDe ke DUbaze to ? to zuM kaho ? praznakartA : Ama ApaNAthI koIne abhiprAya ApI nA zakAya paNa jo opana mAInDa hoya to abhiprAya ApI zakAya, evuM Ape kahyuM. eTale A opana mAInDa eTale zuM kahevA mAgo cho ? dAdAzrI : A badhAM saMkucita mAInDa. ATaluM mArAthI thAya ne ATaluM nA thAya. opana mAInDa eTale negeTiva e negeTiva ne pojhiTiva e pojhiTiva, beu samaje ane pojhiTivamAM rahevAnuM eTale negeTiva Ave nahIM. ane saMkucita mAInDa eTale negeTivamAM rahevuM hoya. te pachI pojhiTiva nA Ave. opana mAInDanA to ochA mANasa hoya ne ! tame game te dharmanI vAta karo to enA manamAM pANI hAle nahIM tyAre e opana mAInDa kahevAya, nahIM to saMkucitatA. vaiSNava dharmanI saMkucitatA hoya, te OM namaH zivAya sAMbhaLe ke gabharAmaNa thAya. amadAvAdamAM sAcuM ghI vecavA bajAramAM phara phara kare to keTalAka le ? praznakartA : thoDAka, zaMkA-kuzaMkA kare. dAdAzrI : 'ApavuM hoya to bAra rUpiye Apa. tuM kyAMthI sAcuM mananI mUMjhavaNano ukela ghI lAvyo te ame jANIe', kaheze. Ama cakhADe, cAkhe toye kaheze, 'nA.' mana zaMkAvALuM che ne ! eTale peluM dekhAya avaLuM. mana zaMkAvALuM hoya to zuddha karIne javuM paDe evuM che. A sAcI vAta lokone hAtha nA lAge. 457 vicAraka dazA ! A to loko sAdhanamAM rahyA che ane sAdhya mAnI beThA che. sAdhanamAM rahyA che teno abhiniveSa thaI gayo che. kRpALudeve nA kahyuM hatuM, te ja thaI gayuM. abhiniveSa eTale zuM ke evuM mAne AnAthI ja mokSa thaze. vicAraka mANasane e abhiniveSa chUTI jAyane ! vicA2ka mANasane jagyA maLe to chUTI jAya, evuM che. vicAraka mANasa bAMdhI rAkhe evuM nathI hotuM. paNa ene koI bAjuthI bIjo koI rasto nA dekhAya to e ema ja jANe che ke A ja rasto che. bIjo rasto maLe nahIM ne, to zuM thAya ? bahu ciMtA thAya ne eTale pachI manamAM kaMTALe ke baLyuM, AmAM sukha nathI. te zodhakhoLa kare ke sukha zemAM che ? tyAre kahe, "mokSamAM che.' pachI muktinA vicAro Ave. praznakartA : koIne navo vicAra haju sudhI Avyo haze kharo ? evo koI vicAraka che kharo ke jene navo vicAra kadI Avyo hoya ? dAdAzrI : nA. praznakartA : eThuM ja AveluM ? dAdAzrI : e badho eThavADo che, navuM nathI. eThavADo ja che badho A. praznakartA : satyuganAM mANaso AvAM hatAM ? dAdAzrI : evAM ja. paNa satayugamAM to AvAye nahotA. evAye kyAMthI lAve ? satayugamAM kAco paththara. A to pAko thayelo patharo. te
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 AptavANI-10 (pUrvArdha) dahADe kAco patharo. teya Devalapa thayA sivAya yugane laIne lAbha maLyA kare, basa. kazuM vicAravuM nA paDe. ane magaja AIDala (niSkriya) badhuM. praznakartA : paNa atyAre lokoe eTaluM badhuM vicArI kADhyuM che A kALamAM, te have vicAra ene jherasvarUpa lAgyA vagara chUTavAno nathI ne tyAra vagara kalyANa nathI. dAdAzrI : tethI Devalapa thayA kahevAyane ! pahelAM A vicAreluM nahIM koI dahADo. satayugamAM to kazuM vicAreluM nahIM. praznakartA : pahelAM zI rIte vicAre ? atyAre A kALamAM ja badhA vicAra peThA. bhIDa paDI tyAM ja vicAra Avene ? dAdAzrI : hA, te ja kahuM chuM ne ! ene khAvAnI cIjanI bhIDa nahIM, koI bhIDa nahIM, bairInI bhAMjagaDa nahIM, ene bIjI strI saMbaMdhI vicAra Ave nahIM, tyAre evuM badhuM aMDaraDevalapa hatuM. A to lokasaMjJAthI lokoe mAnI lIdhuM ke AmAM sukha che. A to lokoe sukha mAnyuM, temAM sukha mAnyuM. evuM sarasa mAnI lIdhuM ke vicAravAno skopa (avakAza) ja nA rahyo. AmAM je vicArako jabhyA temaNe vicAra karyo ke AvuM te hotuM haze ? AvuM A kaI jAtanuM ? A loko doDyA che pAchaLa ! mahIM vicArako jabhyA, temane thayuM. bAkI ghaNuM kharuM AkhuM jagata vicAramAM ja nahIM. vicAraka to koNa hoya ? pharI pharI keTalAya avatArathI manuSya thato Avyo hoya te vicAraka hoya. A to tyAMthI rADAM khAtAM khAtAM, roTalI khAvA Avyo hoya. ane pachI kaheze, vicAra AvatA nathI. zAnA vicAra Ave ? batrIsa mArka hatA, te gadheDo rahyo ne tetrIsa mArke mANasa thayo. eka mArka tenA dehamAM gayo. guNa to tenA te ja rahyA ne ! te ahIM AgaLa sTezana para poTalAM UMcake. te have enI joDe ApaNe tyAM jhaghaDo karIe to zuM thAya ? cappa mArI de ko'ka vakhata ! te sATha TakAno mANasa hoya, enI joDe jhaghaDo karIe to cappa nA mAre, kazuM nA kare. A AnI joDe jhaghaDo thAya nahIM, atyAre ghaNo kharo mAla evo che. A mananI mUMjhavaNano ukela 59 tyAMthI riTarna TikiTa laIne Avyo che, tiryaMca sTezanathI. ane pharI pAchA tyAM ja javAnA. kharo vicAraka maLyo hoya ne, ene to huM eka ja vAkya kahuM ke, 'goDa hejha noTa kriyeTeDa dhIsa varlDa. dhI varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha." eTaluM kahe to bAra kalAka sudhI to enA vicAramAM ja rahe, A eka ja vAkya boluM tenA vicAramAM ! paNa lokonI kaMI mati pahoMcatI nathI ane ughADI AMkhe UMdhe che. nahIM to 'varlDa Ijha dhI pajhala ITaselpha' eTaluM sAMbhaLatAM ja to enA manamAM kaMInuM kaMI thaI jAya. eTalA badhA vicAra AvI jAya, vicAraka mANasane ! ta khAya jJAtI, be khoTa kadI ! A to lokhaMDanA bhAva bajAramAM beThA, evuM khabara paDe to zuM thAya ? bahu AnaMda thAyane ? praznakartA : blaDaprezara vadhI jAya. dAdAzrI : hA, ApaNane blaDaprezara vadhI jAya, evA ApaNA loka ! enA badalAmAM tyAM napho maLe ne ? teya khoTa gaI ne Aya khoTa gaI, beya khoTa sAthe khAva ! ane A khoTa jAya to, pelI khoTa baMdha nA thAya ? thatI haze, mane lAge che ? praznakartA : emAM tyAM kaMI pheraphAra nA thAya. dAdAzrI : eTale mahAvIra bhagavAne kahyuM hatuM ke eka khoTa khAjo, be khoTa nA khAzo. tamane kayuM pasaMda ? eka khoTa khAvI te pasaMdane, te be khoTa zuM kAma khAvAnI jarUra ApaNe ? have e zAthI be khoTa khAya che ? potAnI nabaLAIo che. tamArI icchA nA hoya, A blaDaprezara vadhe evuM tamAre karavuM nathI ane DaoNkTare kahyuM hoya ke bahu vicAra karazo nahIM. tyAre A kaheze, sAheba, tame nA kaho cho, paNa mane mahIM enI meLe ja thayA kare che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI mUMjhavaNano ukela 461 460 AptavANI-10 (pUrvArdha) mAre nathI karavAno toya vicAra thayA kare che. kAraNa ke mahIM nabaLuM thaI gayuM che. ahIM mana lapaTuM paDI gayuM che.' lapaTuM tame samajyA ? A zIzI hoya che ne, ene bUca mArIe, te bUca lapaTo paDI gayo hoya to Ama zIzI ADI thAya tyAre bUca enI meLe nIkaLI jAya. tevuM mana lapaTuM paDI gayuM che. te rIpera nathI karAvI lAvatA ? nahIM to mArI pAse Avajo, tamane rIpera karI ApIzuM. pachI tamane du:kha nahIM thAya. pachI chone lokhaMDanA bhAva bese to lokhaMDane khoTa jaze, ApaNane zI khoTa javAnI che te ? kyAM sudhI A baLApo karIe? chokaro mAMdo paDyo teno baLApo; lokhaMDa mAMduM paDyuM teno baLApo; inkamaTekSavALAno kAgaLa Avyo to teno baLApo, kono kono baLApo karavAno ApaNe ? badhAya baLApA karavAnA ne ? jo, A badhuM na khoTano ja vepAra karyo che. zeTha, tame keTalA baLApA karo cho ? eka karo cho ke be ? praznakartA : ghaNA karIe chIe. dAdAzrI : eTale A khoTa koNe kADhI, te tamane huM dekhADI dauM. eTale tamane pachI asara ja nA thAya ne ! tame koNa ? A celAve che koNa ? konA hAthanI sattA ? ane ApaNe mahIM kyAM bhAMjagaDa karIe ? davA lAvyo tyAre saMDAsa utaryuM. ane ahIM AgaLa kahe che, huM pheraphAra karI nAkhuM. DaoNkTarane tyAMthI davA lAvavI paDene, aTake tyAre ? eTale A pheraphAra karavA nIkaLyo e ! e vicAra karato karato jAya badhuM. AmathI Ama karI nAkhuM ne temathI tema karI nAkhuM. je mANasa ahIMthI sTezane jato hoya, te manamAM vicAra kare ke gADImAM jagyA maLatI nathI, to have huM zI rIte jaIza ? ema karato karato sTezane jAya, emAM kaMI bhalIvAra Ave kharo ? enA karatAM to barakata vagaranAM gAMDiyA chokarAM sArAM. cA pItAM jAya, AIskrIma khAya, Ama karatAM karatAM sTezane jAya. paNa peluM manamAM vicAre nahIM ke zuM thaze te ? ane pelo vicArIne badhuM bagADI nAkhe. bApa che te choDIne paiNAvavA beThA hoya, te vicAre ke, choDI rAMDe to zuM thAya ? zI upAdhi Ave ? evA vicAro Ave ene ane te ghaDIe ene sukheya bahu varte ne ? A bahu jAgRti ! juo ! jeno upAya nA hoya te bAju mana baMdha karI devuM, reDa signala ! A laDelaDA kare che, eno upAya che kazo ? ane manamAM 'Ama karIe ne tema karIe ne phalANuM karIe" badhuM citaryA ja karato hoya. praznakartA : e citarAmaNa atyAre to takalIpha Ape paNa AvatA bhave pAchuM bagaDe ne ? dAdAzrI : are, A bhavamAM ja bagaDyuM, tyAM pachI AvatA bhave sudhare zI rIte ? A bhavamAM ja citarAmaNa bagADyuM eNe. eTale jagata AkhuMya jyAM upAya nathI tyAM AgaLa citarAmaNa kare che. ekano eka chokaro marI gayo tyAMya binajarUrI citarAmaNa badhuMya ! khoTa gaI, eno upAya koI jAtano nathI toya binajarUrI citarAmaNa ! kaMInuM kaMI karyA kare. tamAre tyAM nA kare ? praznakartA : kare ne, badhAMya kare. dAdAzrI : koI gAmamAM ekya DAhyo mANasa evo nA hoya ke binajarUrI citarAmaNa... paNa gherathI nIkaLIne rastA para cAlato hoya paNa moTuM ekalo ekalo kaheze, 'Ama karI nAkhuM, tema karI nAkhuM.' 'alyA mUA ! cAluM chuM ke A zuM karuM chuM ?" cAlatI vakhateya AvuM karyA kare. praznakartA : vicAro kare, moM caDhAveluM rAkhe. dAdAzrI : hA, e to kahe che, huM tyAM jaIne pheraphAra karI nAkhuM. alyA, saMDAsa javAnI zakti nathI. te saMDAsa nA utaryuM te DaoNkTaranI
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 AptavANI-10 (pUrvArdha) citarAmaNa baMdha karI de. eTale jeno upAya nathI tyAM reDa signala mArI devuM. vagara kAmanuM, nahIM levAdevA ! chokaro marI jAya tyAre ApaNe kahIe ke 'upAya kharo have kazo ? Ama pAcho Ave ?" tyAre kahe, 'nA, upAya to hoya ja nahIM ne !' tyAre kakaLATa zuM karavA mAMDe che te ? pAcho mAthuM pachADe, bhIMta joDe. pachI DaoNkTarane bolAvavo paDe pAcho ! bolo, bhagavAnano doSa che ke lokono doSa che ? ane pachI bhagavAnane mAthe Aropa Ape. ApaNA "mahAtmAo" eka ja khoTa khAya che, be khoTa nathI khAtA, eya moTI ajAyabI che. ghaNAne huM pUchuM tyAre kahe, "nA, eka ja khoTa, be nahIM.' ghaDiyALa paDI gayuM hoya to eTalI ja khoTa khAva ke pachI enI kAMNa hala karo ? mata sudhI sImitate badale "likeja' ! eka zeTha che, te poLamAMthI nIkaLyA dukAne javA. te dukAna to rahI AgaLa, paNa e mane tyAM TAvara AgaLa bhegA thayA. meM kahyuM ke, "zeTha, ahIM atyAre, kyAM jAva cho ?" tyAre kahe, 'sAruM karyuM. A yAda karyuM. A huM to dukAne javAnuM bhUlI gayo ne ahIM sudhI AvI gayo. dukAna to ahIM sAme rahI gaI.' - eka phero eka ApaNA sAheba hatA. Ama moTA gejheTeDa ophisara hatA. e jamAnAmAM gADIo, moTaro kaMI nahIMne, te koThImAMthI nIkaLIne page cAlI cAlIne ghera jAya. te page cAlIne ghera jatA hatA tyAre huM pAchaLa hato. te mane avAja saMbhaLAya ke, "sAlo nAlAyaka che, Ama che, tema che. A vicAravAnI cIja e likeja thAya che A mANasane ! A vicAra likeja thAya che. huM oLakhuM e ophisarane. eTale meM pAchaLathI AvIne khabhA upara hAtha mUkyo. meM kahyuM ke, "kema A likeja thAya che ?" tyAre kahe, 'kaMI nahIM, kaMI nahIM, kazuMya nathI.' meM kahyuM ke, "A badhuM nIce paDyuM che, pelI bAju juo pAchaLa.' A kaI jAtanA mANaso che te ? potAne vicAravAnI je cIja che, te mananI mUMjhavaNano ukela 463 moDhethI AvI bejavAbadAra rIte likeja thaI jAya. ane tame gejheTeDa ophisara ! sarakAre zI rIte gejheTeDa karyA ? evA mANaso kharAM ke nahIM ? A keTalI badhI gUMcAmaNa che. AvA gejheTeDa ophisarane bicArAne keTalI badhI gUMcAmaNa haze tyAre likeja thAya. badhA jeTalA vepArI che ne, badhA AvuM karatA karatA Ave che. ane A ophisamAM beThelAne, te badhuM jANe zAmAM khovAI jAya che te, rastAmAM cAlatAM cAlatAM, 'bahu kharAba svabhAvano che, bahu kharAba svabhAvano che' bolato hoya. alyA paNa kone kahe che tuM A ? sAhebanI joDe kakaLATa thayo hoya to manamAM vicAravAnuM hoya tene badale bahAra hau likeja thaI jAya. thaI jAya ke nA thaI jAya ? praznakartA : thaI jAya. dAdAzrI : manamAM vicAravAnI cIja ne bahAra likeja thaI jAya. have A to hindustAnanI zI dazA thAya ? jo to kharAM, eka-eka InDiyana AkhA varlDane AMgaLI upara Teke addhara rAkhe, eTalI badhI zakti dharAve che. phorenane mATe nathI A. je punarjanmane samaje che. je punarjanmane hRdayathI mAne che, evo eka inDiyana eTalI badhI zakti dharAve che. phakta vyakta nathI thaI, zakti che paNa avyakta rahI che. eTale Topalo DhAMkelo che. ane pachI ajavALuM bahAra zuM Ave ? tArI para Topalo koNe DhAMkyo che A badho ? praznakartA : badhAM karmoe. dAdAzrI : hA, karmo badhAM. eka inDiyananI zakti jabarajasta zakti ! jo ApaNe aMDaraDevalapa prajAmAM gaNAI gayA ! je prajAno eka ja vicAra phorena le, to phorena khuza thaI jAya. e prajAno eka zabdaya lokone kAma lAgato nathI ! ane temAMya pAchA A saMjogo evA hoya che, te pAchuM vaLI thoDuMka rAge paDyuM hoya, phUMka mArI mArIne, tyAra horu pAchaLa baMdUkiyo TeTo phUTe, to rahyuM zuM te bicArAne ? tevuM A manuSyonI pAchaLeya TeTA phUTe che ne, te bhaDakelAM ne bhaDakelAM rahe
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) che. te mahIM vicAravAnI cIja, te bolavAmAM likeja thatI hatI. evuM banatuM haze ? evuM tamane atyAre lakSamAM che, evuM bane ? praznakartA : hA. dAdAzrI : A to huM cAlIsa varSa uparanI vAta karuM chuM. cAlIsa varSa pahelAM AvuM hatuM to pachI atyAre to vAta ja zuM karavAnI ! have AvI muzkelImAM hoya, ene kahe che ke 'tame karo.' 'zuM kare te bicAro ? je vicAra karavAnI cIja ane je gupta vastu, te likeja thAya che, te pachI A zuM karI zake te ?" 'A zuM karI zake' kahIne huM A InsalTa (apamAna) nathI karato. 464 je muMbaImAM ATalI bhIDa nA hoya ne, to dukAnethI nIkaLyo te dukAnanA vicAra, copaDA cItarato hoya te TheTha ghera Ave tyAM sudhI vicAra karyA kare. A bhIDa che eTale pAcho bhUlI jAya bicAro. eTaluM sAruM che. A bhIDa che ne eTale athaDAya, eTale bhUlI jAya. nahIM to TheTha sudhI vicAra karyA kare. jamatI vakhateya dukAnamAM hoya. jamatI vakhate ophisamAM jatA rahe. praznakartA : e to khAmI che, e dUra karavI che. dAdAzrI : tame ahIM beThA cho toye tyAM jatuM rahe, nahIM ? praznakartA : eTaluM dhyAnamAM AvI jAya ke jamatA hoya tyAre saMpUrNa jamavAmAM ja dhyAna hoya. dAdAzrI : hA e kharuM, evuM A vijJAna che. vicaravAtI paNa hada ! zaktio to mahIM bharI paDI che. e kahe che ke mane nahIM thAya, to tevuM. A negeTive to mArI nAkhyA che lokone. negeTiva valaNathI ja marI gayA che loko. juo ne, vicAra keTale sudhI karI nAkhe ! dukAna eka bAra mananI mUMjhavaNano ukela mahinA nA cAlI hoya to dukAna nAdArI thaI jaze. ane nAdArI pachI AvI thaze ne, tyAra pachI mArI sthiti AvI thaze. tyAM sudhI vicArI nAkhe A loko ! kyAM sudhI vicArI nAkhe ? te eka mANasa mane kahe che, "vicAra karyA vagara cAlatuM haze ? vicAra karyA vagara duniyA zI rIte cAle ?" tyAre meM kahyuM, 'tuM A DrAyavaranI joDenI sITamAM bese, bombe sITImAM ane DrAyavarane kahe ke tuM zuM zuM vicAra karuM chuM ? have Ama Ama jaIza, Ama karIza, tema karIza, evA vicAra karuM chuM ? zuM kare e ?' evA koI vicAra na kare. eTale dareka mANase amuka hada sudhIno vicAra karavo, pachI potAno vicAra baMdha karI devo, sTopa ja karI devo joIe, dareka bAbatamAM. te ApaNe A marI javAnI vAta hoya to ApaNe tarata sTopa karI daIe chIe, paNa AmAM vepAramAM nathI karI detA. tamane kema lAge che ? praznakartA: barobara che, vicAranI paNa amuka hada hoya. dAdAzrI : sTopa karatAM AvaDe che. nathI AvaDatuM evuM nahIM. A to ramaNatA kare che. akkalanI kothaLI calAve che. chokaro AjathI laDe che to 'huM paiMDo thauM tyAre, mAruM koNa ?" 'alyA mUA ! AvuM ahIM sudhI vicArI nAkhyuM !' AjanA dahADAnuM ja, AvatI kAlanuM vicAravAnuM nA kahyuM che bhagavAne. thIMka phora TuDe, noTa phora Tumoro ! (Aja mATe vicAro, AvatI kAla mATe nahIM.) ane te amuka bAbatamAM. gADImAM beTho hoya, pachI athaDAze to zuM thaI jaze ? athaDAze to zuM thaI jaze ? choDone, e vicAra baMdha karI devAno. A to evA vicAra kare che TheTha dukAna nAdArInI nAdArI AvI gaI, tyAra pachI zuM sthiti ne tyAra pachI zuM sthiti ? zukkaravArImAM bhIkha mAMgavI paDaze. eya pAcho bairIne kahe, "bhIkha mAMgavI paDaze.' 'mUA, kaMIthI joI Avyo ?" 'A meM vicArI nAkhyuM,' kaheze. have A akkalano kothaLo ! have Ane akkalakhora kahevA ? akkala enuM nAma ke niraMtara sephasAIDa rAkhe. koI paNa jagyAe sephasAIDa toDe, ene akkala ja kema kahevAya ? ane akkala to sephasAIDane sAcavI 465
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 466 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI mUMjhavaNano ukela 467 le tyAM sudhI karI zake ema che. huM jANuM chuM pote. 'ApaNe paiDAM thaIe, ApaNe paDI gayA, tyAre zuM thAya, bA ! ahIM raste cAlatA athaDAI paDuM to zuM thAya ?" "alyA mUA, AvuM zuM karavA vicAre che have ? zuM thavAnuM che ? hamaNe pelAne thayuM evuM. bIjuM zuM thavAnuM hatuM ? vicAravAnuM ja nahIM. ane athaDAI paDavuM e tArA hAthamAM nathI. bhagavAnanA hAthamAM nathI e vAta. jo bhagavAnanA hAthamAM hota to siphArasa karatA loko !' tame kaho ke kyA vicAra karavA joIe ? praznakartA : amuka hada sudhInA ja vicAra karavA joIe. dAdAzrI : vicArapUrvaka karIne pachI baMdha. A to vastu eTalI badhI dhoI nAkhe che, eTalI badhI dhoI nAkhe che. ane pachI AvuM vicAravuM ne pachI chokarA joDe evI dRSTithI jue. paiDA nathI thayA, toya AjathI cAlu kare che, to paiDA thAya tyAre zuM cAkarI karaze ? evuM je ApaNe vicArIe ne ane chokaro jue to ApaNA manamAM ApaNI AMkho enI mATe vAMkI rahe. ene thAya ke mArI mATe kharAba vicAra che. eTale pachI enI dRSTi badalAya. eTale A badhA jhaghaDA enA ja che ! ane bhagavAna zuM kahe che ke pUrvagrahanA sevanathI tAruM maraNa che, priyuDIsathI tAruM maraNa che. chokaro Aje sAmo thayo, te kaMI kAyama sAmo thato haze ? ane malTiplikezana (guNAkAra) karavAnuM hoya ke Aje sAmo thayo to have pachI zuM thaze ? Aje tamane koI mANasa mArI gayuM to enI para vicAra nahIM karo. pharI koI mAranAra nathI. e mANasa pharI tamane mAranAra nathI. are, pharI mAre to ekAda vakhata, bAkI mAravAnI enA hAthamAM koI jAtanI sattA ja nathI. ane tame ema kaho cho ke A sattAvALo che ne A badhuM kare che ! atyAre mA-bApane chokarAM para eTalI badhI cIDa che ke chokarAM hala AMkha vAMkI rAkhe ke mArA bApane mArI upara cIDa che. zAne mATe AvuM? kevuM lAge che ? dareka saMjogomAM kema vartavuM enI ApaNane nA samaja paDe to jJAnIne pUchI levuM ke mAre zuM karavuM ? e badhuM dekhADI deze. gADImAM beTho che tene vicAra Ave che ke eksiDaMTa thaze to? te vicAra tarata baMdha karI de che. evA vicAra Ave ke tarata baMdha karI de che. zAthI baMdha karI deto haze ? A phaLadrupa vicAro Ave che te ghaDIe baMdha kema karI de che ? heM sAheba ? gADImAM bese che, to ene phaLadrupa vicAro Ave che ke eksiDaMTa thaze to zuM thaze ? te amAre gADImAM che te A bhAI jAgRta, te navakAramaMtra bolavAnA rAkhatA. bolyA ja kare navakAramaMtra, e sAvacetI kahevAya. e khoTuM nathI. eksiDaMTa thaze to zuM thaze e vicAre che e khoTuM che. sAvacetIrUpe maMtra bolavA. e to sAruM paNa zuM thaze evA vicAra karavA e jokhama che. praznakartA : dAdA, pAMca-sAta gADIo uthalI paDI hoya tyAre zuM khoTA vicAra nA Ave ? dAdAzrI : rastAmAM eka gADI Ama UMdhI thaI gayelI dekhAya, pachI jo, akkalavALAnI majhA ? enAM karatAM jADA hoThavALA phAve. 'kyA dekhA ?' gADI UlaTI ho gaI haiye ho gaI hai' pachI kazuMya nahIM. haMya jADo hoTha, jADI khAla ane jADA vicAra ! vicAra ja nA Ave, tene pachI bhAMjagaDa zuM ? A to badhuM akkalavALAnuM ! lAyasansa badhuM akkalavALuM sto ! huM kahuM chuM evo anubhava thato haze ? praznakartA: hA. dAdAzrI : ema ? A duHkha de che enA mATe UMdhA vicAra eTale sudhI kare ke A mare to sAruM have ! alyA, akkala enA vicAra karI karIne badhuM UMdhe raste laI jAya che. vicAra karavA nahIM. nirvicArapada UMcAmAM UMcuM che badhuM. vicAronI DakhalathI A saMsAra Ubho rahyo che. loko vicAra
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ mananI mUMjhavaNano ukela 469 468 AptavANI-10 (pUrvArdha) karatA haze kharA ? phaLadrupa bhejAMne. phaLadrupa bhejAM hoya tyAre vicAra kare ne ? kyAM sudhI ? praznakartA : TheTha sudhI. dAdAzrI : kharuM kahe che. eka mANasa bIjA mANasane kahI gayo ke huM tamAruM khUna karIza. pachI e tyAM AgaLa emAM ne emAM rahe. kaMI sudhI pahoMce e mANasa ? pachI keTalAka aNasamaju loko AvI vAtane kADhI nAkhatA hatA. vicAra baMdha karavA mATe zI rIte kADhe ? tyAre 'bhasatA kutarAM bhAgye karaDe." evuM kahIneya kADhI nAkhe. pelo vicAra kare to mArI nAkhe ! vicAra kare to pAra ja nA Ave ne ! bAkI, A ATaluM ja jagata jo svIkAra kare ne, vicAravAnuM samaje, to dareka vastuno kaMTrola hoya. chokaro mAMdo thayo che agara to jamAI mAMdA thayA che ane vicAra Ave to tarata baMdha. eTale keTaluM vicAravAnuM samaje mANasa to bahu thaI gayuM, ghaNAM du:kho ochAM thaI jAya. ane bIjuM 'bhogave enI bhUla' nakkI karI le to ghaNA duHkho ochA thaI jAya. trIjuM "athaDAmaNane TALe', to ghaNAM du:kho ocho thaI jAya. sUtA samaye zA vicAro ? praznakartA : jovuM ane vicAravuM e beno taphAvata zuM ? dAdAzrI : vicAravuM ne jovuM, be sAthe hoya to nA jovAmAM ke nA vicAravAmAM bhalIvAra Ave. mATe phorenarsa, amerikana jevuM rAkhavuM. A DaoNkTareya bahAra borDa rAkhe, "sADA navathI agiyAra." ane ApaNe to Akho dahADo chUTa. praznakartA : rAtre sUtI vakhate kaI sthitimAM sUI javuM joIe ? kevA vicAro sAthe sUI javuM joIe ? dAdAzrI : je bhagavAnane mAnatA hoya, tame je iSTadevatAne mAnatA hoya, temanA vicAro karIne ja sUI javAnuM. bIjA saMsAranA vicArone to bAjue mUkavAnA. kahIe have TAIma thaI gayo, jAva. praznakartA : icchA nA hoya chatAMye sAMsArika vicAra AvatA hoya. dAdAzrI : AvatA hoya to emane kahIe, 'TAIma thaI gayo che, geTa AuTa, have amArA davAkhAnAno TAIma thaI gayo che. mATe have tame bahAra jatA raho." praznakartA : tame kaho geTa AuTa, toya banatuM nathI. dAdAzrI : e eka phero nA pate, pAMca-pacAsa vakhata, so vakhata kaho, tyAra pachI baMdha thaI jAya. ghaNA kALanuM TevAyeluM ekadama jAya nahIM. DaoNkTaroya nakkI kare che ne ke 'bethI pAMca sudhI koIe AvavuM nahIM. te tyAM sudhI badhA bahAra UbhA rahe. tamAre to badhI chUTa rAkhI che ne ! vicArane "jyAre AvavuM hoya tyAre Avaje' kahyuM che ne ! satsaMga karatAM hoya tyAre Avajo, kahIe to zuM thAya ? A to TAIma bagaDe, badhuM bagaDene ? ane te vakhate tamane vicAra mahIM AnaMdavALA Ave ke taraMgo badhA Ave ? tyAre emAM zuM lAbha thayo ? phUTe, manamAMthI taraMgo... manamAMthI taraMgo phUTyA kare. te mahIM ahaMkAra ne buddhi te vAMcI zake e taraMgone. pote bhASA evI jANe ne badhI, enI laMja te vAMcI zake ane vAMcI zake eTale vicare. pote cheTo rahyo to e taraMgo rahyA pachI. sinemA jovA javuM che evo manamAM vicAra Avyo, tenI mahIM A vicare eTale tanmayAkAra thayo eTale vicAra thayo kahevAya. praznakartA : jo vicare nahIM, tanmayAkAra na thAya ane khAlI jue to ?
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : jue eTale pachI e enI meLe jatuM rahe, eno vakhata thAya eTale. e je taraMgo phUTe che, e eka saMyoga che. e saMyoga mAtra viyogI svabhAvanA che. eTale saMyoga thayo ne tame joyA karo to viyogI svabhAvano eTale eno TAIma thayo eTale jatuM ja rahevuM paDe. nahIM to chUTako ja nA thAya. pAchuM bIjAne AvavAnuM ne ! eTale pelAne jatuM rahevuM paDe. ApaNe kahevuM nA paDe. nahIM to jo ApaNe viyoga thanArane dhakko mAravA jaIene to ApaNane doSa bese. ane pachI ApaNe saMsAranI bahAra chUTAya nahIM. eno TAIma thayo eTale e jato ja rahe, sAro vicAra hoya ke kharAba vicAra hoya. saMyoga mAtra viyogI svabhAvanA che. ahIM hajAra mANasa bheguM thatuM hoya to pelAM gharanA dhaNInA manamAM ema thAya ke A badhA have AvyA ne rAte nA jAya to zuM karIzuM ? 'alyA mUA ! vakhata thaze to badhA jatA raheze. UThI UThIne uMDavA mAMDaze.' 470 praznakartA (mahAtmA) : tanmaya na thaIe ane khAlI joyA karIe to jaladI nikAla thAya ? dAdAzrI : badhI phAIlano nikAla ja thaI javAno, basa ! kharAba vicAra hoya ke sAro vicAra hoya, nikAla thaI jAya. ane jeTaluM DisAIDeDa che, je 'vyavasthita' che e to thaI javAnuM, teno vAMdho nathI. e 'vyavasthita' kahevAnuM ane te 'caMdubhAIne' thaI jAya, to tamAre joyA karavAnuM. tame to kazAmAM Avo ja nahIM. A to vijJAna che. A akrama vijJAna eTale to phUla (pUrNa) vijJAna che AkhuM. eTale saiddhAMtika che. zuddhAtmA te pudgala ! praznakartA (mahAtmA) : A caMdubhAInuM mana-citta AratImAM bahu pharavA jAya che to ene kaho ke ahIM rahe, ApanA caraNomAM. dAdAzrI : evuM che ne ke A mana-citta, e je je che caMdubhAInuM te to temanuM tema ja che, ApaNe chUTA thaI gayA A badhAthI. ApaNe mananI mUMjhavaNano ukela zuddhAtmA tarIke chUTA hatA, paNa A to mahIM goTALo hato, e badhuM je thatuM hatuM tene ApaNe kahetA hatA ke huM karuM chuM ane javAbadArI khoLatA hatAM. ApaNe chUTA thaI gayA, eTale ApaNe joyA karavAnuM, ke 'caMdubhAI'nuM mana zuM kare che, buddhi zuM kare che, e badhuM joyA karavAnuM. AvuM kyAM sudhI cAlaze ? jyAM sudhI bharelo mAla tyAM sudhI. pachI to niraMtara tamArAmAM ja mana hau raheze, A pudgala che ane tame zuddhAtmA. pudgala eTale pUraNa-galana. eTale pUreluM che te atyAre A ekaluM galana thaI rahyuM che, navuM pUraNa thatuM nathI. je pUreluM che, e galana thAya, te aTakAvIe to pUraNa mahIM rahe, gaMdhAya pachI. mATe ene joyA karavAnuM ane vadhAre nIkaLe to khuza thavuM. Aje godA mArIne vadhAre nIkaLatuM hoya to emAM tamAre khuza thavuM. pachI badhuM rAge ja AvavAnuM che. pachI amuka varSo thaI jAya ne eTale khalAsa thaI jaze badhuMya. ane khalAsa thayuM eTale tamArA kahyA pramANe badhuM thayA karaze. A ApaNuM sAyansa che, vijJAna che ! 471 praznakartA : to evo vicAra Ave ke keTalo badho mAla bharI lAvyA chIe ! dAdAzrI : e to tame bharI lAvyA cho evuM nahIM, e badhA sahu sahumAM jora hoya eTaluM bhareluM hoya. A bhaI keTalA poTalAnA poTalAM bharI lAvelAM che, te have eno mAla nIkaLe che. A to jabarA cogaradama mamatAvALA, te ATaluM AmanuM laI lo, ATaluM phalANAnuM laI lo, te keTalo mAla bharelo ! paNa jo A akrama vijJAnathI kevuM nIkaLI gayuM ne ! samajaNa keTalI UMcI !! A jo mArI vAta samajI jAya ne, to bahu thaI gayuM. praznakartA : to AratI vakhate mana-citta badhuM dAdAmAM rahe te mATe zuM karavuM ? dAdAzrI : kazuM karavAnuM hoya nahIM. haju to A citta AvuM che. te thoDo vakhata thaze pachI A badhuM nIkaLI jaze. ApaNe khaseDIe toya
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 AptavANI-10 (pUrvArdha) nahIM khase. pachI kyAM jAya che ? khAlI thaI rahelo mAla che A to. praznakartA : vicAro sthira rahe to sAruM ne ? dAdAzrI : nA, sthira to koInAya rahelAM nahIM. sthira rahe nahIM. jyAM sudhI nirjarI nA jAya, tyAM sudhI e sthira thAya ja nahIM ne ! vastusthitimAM e nirjarA thatI cIja che. haMmezAM ApaNuM A jJAna ApyA pachI mana zuM kare ? niraMtara ogaLyA ja kare. ogaLIne zuM thAya ? mudata Avye khalAsa thaI jAya. ApaNe ahIM AgaLa mana ogaLavAnuM zarU thaI gayuM. eTale A badhuM atyAra sudhI je hatuM, jJAna ApyA sudhInuM hatuM te badhuM ogaLI jaze. have navuM mana baneluM che, eka avatAra mATe ke be avatAra mATe, te ApaNI A AjJA pALavAthI UbhuM thayeluM che. e to bahu suMdara mana hoya ! saMsAranI koI aDacaNa nA Ave ne A vastu prApta thAya ane chello avatAra !! mane to kazo vicAra ja nathI Avato. ne tame bahu vicAra karo cho, enAM karatAM mArA jevuM thoDuM thoDuM rAkho ne ! nahIM paDI javAya. vicAra nahIM karo to nahIM paDI javAya. kAraNa ke je tame khoLo cho ne, e vastu vicArathI para che. vicAra karavAnA kyAM sudhI che ke jyAM sudhI tame rileTIvamAM cho ne tyAM sudhI vicAra karavAnI jarUra. praznakartA: A to vicArathI para vastune vicAra karIne zodhavA nIkaLI paDyA chIe. dAdAzrI : hA, paNa bIjo upAya nathI. bIjo rasto nathI jaDato. ane e raste paNa thAya che kharuM, kramika mArge ! satA, vicArane baMdha karavAnI ? eTale dareke ema kahevuM ke ciMtA zuM karavA karo cho vagara kAmanI ? tamAre to zuM karavAnuM ? vicAra karavAnA. ane vicAra mananI mUMjhavaNano ukela 473 ebnormala thAya eTale ciMtA kahevAya. tyAM baMdha karI devAnuM, jema vAvAjhoDuM bahu AvatuM hoya to ApaNe bAraNuM baMdha karI daIe chIe ne ? evI rIte mahIM vicAro che te ekasTrA orDInarI (vadhu paDatA) AgaLa cAlyA, eTale baMdha. nahIM to e pachI ciMtAnA rUpamAM thaI jAya. pachI jAtajAtanA bhaya dekhADe ne jAtajAtanuM e dekhADe. eTale e bAju e dizAmAM ja javAnuM nahIM. vicAramAM ApaNe jarUriyAta pUratA vicAra, bAkI baMdha ! eTale kRSNa bhagavAne sAruM kahyuM che ke tuM zA hAru ciMtA kare che. mArI para choDI de ne ! praznakartA : vicAra baMdha karavAnI sattA ApaNI kharI ? dAdAzrI : kharI ne ! badhuM karavAnI. kAraNa ke vicAra to AvyA kare. ApaNe A bAju joIe ne pelI bAju phUTyA kare. ApaNe dRSTi pelI bAju badalI nAkhIe. ApaNe zuM levAdevA ? badhI sattA che. naLa baMdha nA thato hoya to ApaNe bIjI bAja joIe eTale baMdha thaI gayo ne ! ene joIe tyAM sudhI naLa cAlu che ema lAge. eTale ApaNe to A jJAtA-draSTA thayA. ApaNane (zuddhAtmA) mana ja nA hoyane ! mana to ya che, game ema phUTe. mata bagaDyAthI saMsAra ! AtmA tevo ne tevo ja che. A zarIramAM je mana-vacana-kAyA che, tenI IphekTa (asara)ne laIne AtmAne A saMsAra bhogavavo paDe che. bIjuM kazuM che ja nahIM. saMsAra vyavahAramAMya koI mANasa roja gusse nA thatA hoya ne, paNa be-cAra dahADAthI savAramAM cIDiyAM khAto hoya to ApaNe kahevuM paDe ke alyA, tane baMdhakoSa dAkhavyo che ke zuM te ? evuM sAMbhaLavAmAM AvyuM che? baMdhakoSa dAkhavyo hoya toya cIDiyAM kare. eTale A badhuM krodha-mAna-mAyA-lobha kare che ne, te aMdaranA rogone laIne kare che. jo zarIra nirogI hoya to kazuM ja nA thAya. ko'kane kaheze, "A bhaInuM zarIra nirogI che." paNa maLe che tyAM sudhI kAle zuM thAya e
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 474 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI mUMjhavaNano ukela 475 kahevAya nahIM. eTale maLarahita thavuM joIe. eTale jagata AkhuM maLavAnuM che ane tethI vikSepa UbhA thAya che. tIrthaMkaramAM maLa, vikSepa, ajJAna kazuM ja nahIM. A aMdaranI vastuo ja, aMdaranAM rogo ja ApaNane pajave che. mahAvIra bhagavAnanuM mana kevuM sarasa haze ! jyAM deha hoya, tyAM sudhI mana hoya. paNa bhagavAnanuM mana kevuM sarasa hatuM ! tadana nirogI ! koI roga ja nahIM !! e mana kevuM sarasa kahevAya !!! A badhA mananA rogone laIne saMsAra Ubho rahyo che ne ! A badhA mananA roga che, pachI tanamAM roga Ave. mana rogiSTa thAya to tana rogiSTa thAya. pachI DaoNkTaranI davA lIdhA karavAnI. ane bhagavAnanA manamAM roga nathI. koI sIgareTa pIe, e mana rogI tethI ne ! manano roga che A. ane e manano roga pachI tana upara paDe. mokSe jatAM pahelAM manano roga nA rahevo joIe ane manano roga nA rahe eTale zarIrano roga nA rahe, te ApaNuM A sAyansa badhuM mananAM rogane ja maTADe evuM che. praznakartA : mana nIrogI eTale zuM ? dAdAzrI : mana nIrogI eTale e manane kazuM harakata ja nA Ave. tame moLuM khAvAnuM mUko ke khATuM mUko ke vadhAre gaLyuM mUko paNa manane asara nA Ave. mana rogiSTa nahIMne tethI. ane mana rogI eTale khATAno roga pesI gayo hoya ne, to ene khATuM ja joIe. joIe ke nA joIe ? praznakartA : joIe. dAdAzrI : ane A to ekalA caNA ApyA hoya ne, to Akho dahADo cAlyA kare. bIjuM kazuM saMbhAre nahIM ke khaTAza ke evuM kazuM khAIe, e manano roga nahIMne tethI. A sAdhuoe manano roga thoDoghaNo kADhI nAkhelo, paNa te viSaya saMbaMdhIno ja. bAkI, kaSAya saMbaMdhIno roga pUrepUro. jo mAna pUrepUruM nA sacavAyuM ke kIrti nA maLI to mana kUdAkUda, kUdAkUda, dhamAcakaDI karI mUke. kare ke nA kare ? praznakartA : kare. dAdAzrI : ApaNA jJAna pahelAM tamAre dhamAcakaDI koI dahADe karatuM hatuM ke ? e dhamAcakaDI te kevI ? Ama UDene, herAna herAna karI mUke. sUvAya nA de ne ! jaMpIne besavAya nA de. evI dhamAcakaDI nahIM joyelI ? e badho manano roga che. jenA manamAM roga nathI, tenA tanamAM nathI. ApaNA sAyansa navI zodhakhoLa karI ke bhaI, cAlo, leTa go karo ke thaI gayelAM rogane have zuM karavuM ? ajJAnatAmAM thaI gayo e thaI gayo to have zuM karavuM ? tyAre kahe, navesarathI roga bIjo utpanna thAya nahIM ne jUnA rogane dhIme dhIme kADhe ane jeTalI taMdurastI thaI tenuM rakSaNa kare evuM ApaNuM vijJAna che. pachI rahe kazuM bAkI ? A vijJAna evuM che. evuM thoDuM thoDuM anubhavamAM Ave che ? praznakartA : Ave che. akramatI alopI DispensarI ! praznakartA : amuka jAtanI ogaLI jAya evI gAMTho, pachI kaThaNa gAMTho ane vakra, ADI gAMTho, enA mATe kaMI kaho ke e kevI rIte ogaLe ? dAdAzrI : ApaNI davA evI che ne te badhI gAMTho ogaLyA ja kare. ApaNe joyA karavAnuM. e davA TheTha mokSe laI jAya evI che. ane juno roga badho kADhI nAkhe. saMsAra roga mAtra nAza karI nAkhe. saMsAra roga to kronika thaI gayelA che. kronika eTale mULa gAMTha hovI joIe ne tenA karatAM vAMkIcUkI gAMTho thaI gaI che. vAMkIcUkI eTale
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) kronika, davAthIya maTe nahIM evuM. te A jJAna che, tenAthI A saMsAraroga badho maTaze ane mokSe laI jaze. eTale jema jema A vakhata gayo ne, tema tema eka bAju ArogyatA utpanna thAya, pAchuM tenuM sArI rIte rakSaNa kare. nahIM to mokSe javAya ja nahIMne ! A kAma tamane soMpyuM hoya to tamArAthI nA thAya e mahIM kriyAkArI jJAna ja kAma karyA kare. 476 eTale vAMkIcUkI badhI gAMTho ogaLI jAya. ApaNe joyA karavAnuM, bIjuM kazuM karavAnuM nahIM. manamAM ema nahIM rAkhavAnuM ke Ama kema thAya che ? haju to A ogaLyA kema nathI karatI ? ApaNe joyA karavAnuM. ApaNe joIe nahIM tyAre bhUla thaI kahevAya. ApaNe enuM nirIkSaNa nA karIe tyAre bhUla thaI kahevAya. praznakartA : jJAnI puruSa vicAra sthaMbhita thAya evuM karI Ape ? dAdAzrI : badhuM karI ApIzuM. badhA prakAranuM oparezana karI nAkhIe. AkhuM oparezana pachI roga ja nA rahe. saMsAraroga ja rahe nahIM ! mArA zabdo eTale vagara julAbe julAba thAya paNa pelo nahIM, mAnasika julAba ! mana bagaDyAthI saMsAra Ubho rahyo che, dehanA bagaDyAthI saMsAra Ubho rahyo nathI. A deha bhale bagaDI gayo hoya, paNa ethI kaMI saMsAra bagaDyo nathI, mokSe javAze. deha bagaDI gayo haze, bhAMgI gayo haze, vAyu thaI gayo haze zarIramAM, to te kaMI mokSane AMtaratuM nathI. paNa mana bagaDyuM hoya to mokSane AMtare che. mana, je koI dahADo ene DiphekTa ja nathI AvatI, nuksAna thatuM nathI, tAva nathI caDhato, te evuM kAyamanuM, e bagaDavAthI A badhuM bagaDyuM che. praznakartA : manane lIdhe pachI buddhi ne e badhuM Ave ne aMdara ? dAdAzrI : hA, mana e kevI vastu che ke upara pANI paDe ke UgI nIkaLe badhuM, evI rIte mahIM taraMgo badhA Uge. taraMga phUTe ane A ahaMkAra ne buddhi be bhegAM thaIne vAMce. temAM pasaMda paDe to eDajasTa thAya ne nA game to DieDajasTa thAya, cheTuM rahe ane kaMTALo mananI mUMjhavaNano ukela Ave. pachI kaheze, 'mane nathI gamatA evA vicAra Ave che.' meM kahyuM, 'sAruM UlaTuM, cheTuM rahevAya.' gamatA vicAra Ave tyAre eka thaI javAya ne A saMsAra enAthI cAlyo che. mana joDe ekAkAra thayuM ke saMsAra Ubho thayo. tamAre mana joDe levAdevA nA rahI eTale have saMsAra Athamyo. tamAre to manane joyA ja karavAnuM. e che kaoN-InsiDansa ! 473 praznakartA : vicAra Ave che e pachI rUpakamAM Ave che ke rUpakamAM AvavAnuM che mATe vicAra Ave che ? dAdAzrI : vicAra Ave e rUpakamAM nAya Ave. praznakartA : mane eka vakhata anubhava thayelo ke vicAra Avyo evuM ja rUpakamAM AveluM. dAdAzrI : evuM bane. vicAra Ave ne evuM badhuM bane. paNa e kAyado nathI evo. Azare nAkhIe ne game evuM paDe. praznakartA : eka mahArAja pAse gayelo. te mahArAja kahe, Apa ahIM Avazo evuM traNa miniTa pahelAM ja mane vicAra Avelo. ziSyane paNa evo vicAra Avelo. to e kayuM jJAna ? dAdAzrI : e to evuM che ne, AvI to bahu cIjo bane che. ApaNane manamAM vicAra Ave, tyAre peNe cA AvI jAya. AvI to bahu cIjo thAya che. eTale koIthI kazuM vaLe evuM nathI. saMDAsa javAnI zakti nathI, to bIjI zaktio zuM haze ? praznakartA : paNa bhaviSyanI khabara paDI, to e kayuM jJAna kahevAya ? dAdAzrI : kazuM jJAna ja nahIM. A to mahIM vicAra Avavo ne kALa bhego thavo evuM bane. ghaNA phera to amAre evuM bane ne, 'cAno jarAka vicAra Ave te pahelAM to cA AvIne UbhI rahe. AvuM to
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 amAre Akho dahADo banyA kare che. eka maLelo hoya che. bAkI, jJAna to hoya ja kahevAya nahIM ne ! Ave. AptavANI-10 (pUrvArdha) kALa hoya che, TAImIMga nahIM ne ! Ane jJAna vicAroto svabhAva vicitra ! vicArono svabhAva kevo che ? khATakI vADe jAya tevA vicAra 'zeSAme bAhirAbhAvA.' tyAre kahe, 'bAhirAbhAvA kema oLakhAya ? bAhirAbhAva zuM karyA che te ?" tyAre kahe, 'savva saMjoga lakhkhaNA.' saMjoga lakhkhaNa uparathI. corI karIe to ApaNane nA samajaNa paDe ke, kayo bhAva karyo hato ? ApaNA paisA koI ghAlI janAra nA maLyo, to ApaNe nA samajIe ke A kayo bhAva karyo hato ? hA, koIne dabAvavAno vicAra karyo te ja ApaNane dabAvI jAya. ApaNA e vicAranuM pariNAma che A. kriyAnuM pariNAma nathI, vicAranuM pariNAma che. loka to zuM samaje ? meM ghAlyA haze to e dabAvI jAya. nA, evuM nathI A. teM ghAlavAnA vicAra karyA, tethI ja tArA ghAlyA. mATe vicArane jANaje. A badhuM bhayaMkara jokhama che. 'vicAra' zabdathI to bhayaMkara jokhama che. kyAM sudhI jokhama che ? jyAM sudhI jJAna nathI maLyuM tyAM sudhI. jJAna maLyA pachI vicAra hoya ja nahIM. vicare to vicAra. eTale saMjoga lakhkhaNa uparathI khoLI kADhavAnuM. eka dahADo manamAM vicAra Avyo hoya ke athaDAI paDyA to zuM vAMdho che ? eka ja dahADo bolyA hoya to vicAra evA Ave. roja manamAM bhAva karyo hoya ke kyAreya athaDAvuM nathI; athaDAvuM nathI, vicAreya nA Ave to athaDAvAya nahIM. paNa eka ja dahADo Avo vicAra Avyo ne, te athaDAyA vagara rahe nahIM. eTale avirodhAbhAsa joIe. A to jagata bahu samajIne cAlavA jevuM che. jokhamavALuM, naryuM jokhama ja bhareluM che. mananI mUMjhavaNano ukela 479 kRpALudeva kahetA... kRpALudeva pUchatA hatA ke 'tamane amArI vAta kevI lAge che ?' tyAre pelA kahe che, 'sAheba, tamAruM to badhuM A barAbara ja che ne ! emAM pUchavA jevuM che ja zuM ?" tyAre kRpALudeva kahe, "ame to eTalA mATe kahIe chIe ke tame pUcho eTale amane zAtA thAya.' A tAva Avyo hoya ne to kaheze, 'tamane to tAva AvyA ja kare che, emAM pUchavA jevuM zuM ?" e nA cAle. ApaNe pUchavuM paDe, kema che Aje ?" e pUchIe tyAre sAmAne sAruM lAge. kRpALudeva kahe che ke amane pUcho to kharA ke 'bhaI, Apane zAtA che ne !' to zAMti vaLe ne ! 'kema bhaI, zuM thayuM che ? mAthuM duHkhe che ?" pUchavAmAM vAMdho zo emAM ? AnuM nAma vyavahAra kahevAya. Ane kapaTa nathI gaNAtuM. e to mArA hRdayamAM che' kahIe to nA cAle. hRdaya tyAM cAle zI rIte ? vyavahAra hovo joIe. ameya hIrAbAne pUchIe, 'kema che tabiyata ? sArI che ? kema hasatA hatA e kaho.' tyAre e kahe, 'huM to raDuM chuM hau !' tyAre meM kahyuM, 'pAchA raDo cho zA hAru ?" tyAre kahe che, 'ahIM du:khe che to raDavuM Ave, nahIM to hasavuM Ave.' eTale pUchavuM paDe. vyavahAra to karavo paDe. eTale kRpALudeva kahe che ne ke ame ATalo badho bahAra upadeza ApIe chIe A badhA lokone, ne loko khuza thaI jAya che paNa tame amane ema kahetA nathI ke 'loko ekadama AnaMdamAM AvI gayA hatA ne A lokone bahu gamyuM', evuM bolo to amane amArI zAtA pUchavA jevuM lAge. paNa bole nahIM to pachI zuM thAya ? kaMIka joIe ke nA joIe ? thoDuMghaNuM moDhAmAM mUkavA nA joIe ? moDhAmAM mUkIe to pachI cAlyuM zAtAmAM. moDhAmAM na mUkIe to zuM thAya ? praznakartA : eTale vyavahAra hovo joIe. dAdAzrI : hA, ahaMkAra to che paNa mana che ne, to ahaMkArane
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 480 AptavANI-10 (pUrvArdha) pahoMcADe ke A mIThAI sarasa che ne pelI barobara nathI. eTale mana che tyAM sudhI AnI jarUra. amAre to mana nahIM ne ! amAre sukSma mana eTale kazuM pakaDe nahIM ghaDIvAra, jema cAlu gADImAM caDa-utarene enA jevuM, ne tamArI gADI to pA-pA, aradho-aradho kalAka UbhI rahe. te ghaDIe caDha-Utara thaI jAya. praznakartA: koI kazuM cagAve tyAre mana zuM thaI jAya ? dAdAzrI : amAruM mana che te jhalAI nA jAya. amAre saheja vAra jhalAya bahu tyAre. emanA manane duHkha nA thAya e hetu hoya. praznakartA : A badhA mahAtmAone mana kharuM eTale pelI galIpacI joIe ne ? dAdAzrI : hA, mana kharuM ne A badhAMne. eTale jarA masAlo joIe. ema ke "kema cho' bolanArAya joIe ke 'lyo sAheba, pAna khAva !' kahenAreya joIe, to barobara cAle. mata mAge verAyaTI nita nita ! huM kahI dauM ke dAdAnA khUba phoTA laI lejo, joIe eTalAM. badhAM zokha pUrA karavA. jAtajAtanA pojha hoya ne, te dareka vakhate ekAda pojha phITa thaI jAya. mana pharyA karavAnuM. mana navI navI vastuo khoLe che. mana haMmezAM navInatA khoLe. jUnI ene game nahIM. eTale pojha badhA judAM judAM hoya ne, te ApaNe Ama pharIe to Ama, A pachI pAchA phITa thaI jAya. pAchA te ghaDIe manane A pojha phITa thaI jAya. eTale keTalAka to jhaTa jaIne joI Ave che, mahIM jaIne, pachI phITa thaI jAya badhuM. e lokoe badhA pojha bhegA karyA che. eTale navA navA pojha bhegA karavAnAM. bIjuM zuM thAya te ? eya eka sAdhana che. ne ! eya hakIkata svarUpa che ne ! manane khorAka nA joIe ? tyAre e konA jovAthI mahIM ThaMDuM paDI jAya ? tyAre kahe, 'je dehamAM evA paramANu nathI ke jene koI cIja joIe che." amArA dehamAM evuM mananI mUMjhavaNano ukela 481 paramANu ja nathI ke varlDanI koI cIja joIe che ! evA hoya to e ApaNane khuza karI nAkhe. A jJAna thatAM pahelAM mane to rojeya manamAM ema thatuM hatuM. huM to pAcho gharamAMya koIka dahADo gammata karuM. roja roja dAtaNa karavAnI A kaMI rIta che ? roja sUI javAnuM ? rAte bahArathI pharIne AvyA, to eno e ja palaMga, enA e ja godaDAM ne enuM e ja ozIkuM. alyA, A te phAvatuM haze ? nA, e to AmAM ja sapaDAvuM paDe. paNa A poSAya nahIM. AnA karatA "amArA' dezamAM jatA rahIe ame. A AvAM videzamAM hoya, tenA karatAM ApaNo deza sAro. mana verAyaTIjha nA khoLe, baLyuM ? A palaMga Aje ahIM AgaLa joIe, kAle Avo joIe, parama dahADe sprIMgavALo joIe. ozIkAM sArAM nA joIe, baLyAM ? badhuM ja joIe. A to eno e ja palaMga ! peluM bheMsane che te gamANamAM ene gALiyo baMdhAve. loka to kevA vicAranA hoya ke roja basamAM javAnuM zI rIte phAve ? roja roja doDadhAma karavAnI zI rIte phAve ? roja roja ATalo badho paiso kharcavAnI jarUra zuM? roja roja Ama karavAnI jarUra zuM ? ghera beThAM thatuM nathI ? tyAre kaheze, "ghera beThAM thatuM nathI.' Ama keTalI jAtanA enA rakSaNa... potAnI (AtmA) jAtanuM rakSaNa karyuM ? have A vAta sAMbhaLavAnI ja che, AmAM kaMI pheraphAra karavAno nathI. pheraphAra thAya evo nathI ne ! je che e ja karekTa che. have A je lAvyA che, emAM DIjhAIna samajI levAnI che ApaNe ane nikAla karavAno che Ano. khuza rAkhe matad, jJAtI Ama... praznakartA : eka vakhata vAta evI rIte nIkaLI hatI ke A pratibaddha karanAruM koNa ? dravya-kSetra-kALa bhAva e pratibaddha karatA nathI, tamArI roMga bilipho pratibaddha kare che. dAdAzrI : roMga bilipho sAthe hoya ke nA hoya, paNa baMdhAyA
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 AptavANI-10 (pUrvArdha) mananI mUMjhavaNano ukela 483 eTale baMdhAyAne ? mATe e pratibaddha kare che. toya e ApaNA (jJAna lIdhelA) mahAtmAo mATe roMga bilipho che. bahAranA loko mATe to e pratibaddha kare che. e che pArakuM. te potAne addhara ja bAMdhe. eka mANasane jalebIe bAMdhyo hoya, to tyAM hoTalamAM bolAvyA vagara choDe nahIM. jalebI ene bAMdhe che. tane nahIM bAMdheluM kazAe ? praznakartA : hA, barAbara che. kheMcANa kare. ene eTrekTa kare. dAdAzrI : are, AkhuMya tuMbaDuM tyAM jAya. eTale jJAnI pAsethI samajI le to sAruM. praznakartA : jJAnI mATe paNa saMjoga Ave ja ne. e dravya-kSetrakALa-bhAva Ave.... dAdAzrI : saMjogone AdhAre dravya-kSetra-kALa-bhAva Ave. saMjogo pelA goThavAyelAM hoya. jo A sarasamAM sarasa pelA kAju che, badAma che, paNa ame eno phAko nathI mAratA ? jo A mana baMdhAyeluM che tyAM ame kahIe ke, "lyo have." eka phAko mArIe. praznakartA : ahIMyA mana baMdhAyeluM che. dAdAzrI : te AkhuM badhuM nA le. eka ja camaco le, eTale A baMdhAyeluM kharuM, paNa ene nA kahIe to kazuM nahIM, asara nA hoya. koI kahe, nahIM khAvAnuM, to cho rahyuM. ame amArA manane AvuM tevuM ApIe ne, te eka camaco ApIe, vadhAre nahIM. ene khuza rAkhIe. praznakartA : jJAnI paNa manane chetare ? dAdAzrI : manane khuza rAkhavAnuM. tyAgIo zuM kare ? aDavA nA de. eTale peluM mana risAya pachI. praznakartA : jJAnI manane khuza rAkhavAnuM kahe e barobara paNa bIjAe paNa ema ja karavuM joIe ? dAdAzrI : nA, bIjAnuM kAma nahIM AmAM. amane to lapharuM nA hoya. praznakartA : paNa jJAnIne to mana vazamAM hoya. dAdAzrI : tadana. praznakartA : hA. to pachI ene khuza rAkhavAnI zuM jarUra ? dAdAzrI : khuza rAkhavuM paDe. praznakartA : to mahAtmAoe kema khuza nA rAkhavuM joIe ? enuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : mahAtmAonuM gajuM nahIM. mahAtmA baMdhAI jAya, pratibaddha thaI jAya. praznakartA H to mahAtmAe kema vartavuM ? dAdAzrI : samabhAve nikAla karavo. praznakartA: A kerI bahu bhAve che, aMjIra mUkyA hoya ane kerI mUkI hoya to aMjIra nA le paNa kerI le. dAdAzrI : InTaresTa (ruci)!! praznakartA : InTaresTa che to paNa baMdhAyelA che ne ? enI sAthe pratibaddha thayelA che ne ? dAdAzrI : pUrvabhavanuM che. Aje DiscArja che. eTale zAstrakAroe evuM lakheluM ke udayakarmane AdhIna, udayAdhIna ! jo udaya hoya to gALoya de ne mAreya kharAM. toya jJAnI kahe che ke zaMkA nA karazo. zAstrakAroe evuM lakhyuM ke jJAnI gALo de, mAre toya jJAnInI zaMkA nA karazo. jJAnI jJAnamAM ja che. tamane ema lAge ke bIjI jagyAe che.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : nA, amane nathI lAgatuM. A to pUchIe chIe. dAdAzrI : A to ame dAkhalo ApIe chIe. praznakartA : A dravya-kSetra-kALa-bhAvathI pratibaddha thavAya che e koNa pratibaddha thAya che ? dAdAzrI : eno svabhAva. dravyano svabhAva baMdhAya che. e je dravya che te, teno svabhAva baMdhAya che. praznakartA : e kone bAMdhe che ? dAdAzrI: manane. A AIskrIma khAya eTale mana joDe AIskrIma baMdhAya ke AIskrIma joDe mana baMdhAya ? praznakartA : mana baMdhAya. dAdAzrI : AIskrImavALA to nahIM ! praznakartA : Apa niraMtara manathI mukta raho cho, manathI judA raho cho, eTale apratibaddha dazA kahI ? dAdAzrI : amAruM mana baMdhAya ja nahIMne, TesTeDa. hIrA dekhADo paNa baMdhAya nahIM. pratibaddha thAya to pratikramaNa karavuM. praznakartA : jJAnI kaLAya evA che ja nahIM ! dAdAzrI : jJAnIne kaLavA gayo te guno che. pote ja kaLAI jAya. eTale tIrthaMkara sAhebe zuM kahyuM ke jJAnIne mApavA jaIza nahIM, nahIM to tArI buddhi mapAI jaze. hA ! pote DaphoLa che, tArI buddhi DaphoLa che, evuM mapAI jaze, kahe che. have to AdhAra toDavo, e ja puruSArtha ! praznakartA : nizciMta ane nirbhaya nA thAya to Apelo AtmAya jato rahe ? mananI mUMjhavaNano ukela dAdAzrI : nA, e to emAM pachI rahyuM nahIM ne ! ApaNe tyAM bane nahIM. paNa vastusthitimAM prayoga karavo joIe. anAdikALathI saMsAra zenA AdhAre Ubho rahyo che ? je AdhAra hajI tUTyo nathI. eTale ene AdhAra toDa toDa karavo paDe. ApaNuM jJAna lIdhA pachI zuM toDa toDa karavuM paDe ? praznakartA : AdhAra toDavo joIe. dAdAzrI : jenA AdhAre A jagata UbhuM rahyuM che, saMsAra Ubho rahelo che, te AdhAra toDa toDa karavAno che. bIjuM kazuM nahIM, AdhAra toDa toDa karavAno. have zenAM AdhAre jagata UbhuM rahyuM che ? tyAre kahe, mananA je paryAyo che, mananI je avasthAo che, temAM AtmA tanmayAkAra thAya che, tethI saMsAra Ubho rahyo che. nathI buddhi pajavatI ke nathI koI pajavatuM. A to AtmA tanmayAkAra thayo enI mahIM, tethI saMsAra Ubho rahyo che. eTale mananAM paryAyone toDa toDa karavAM joIe. A mArA na hoya, mArA na hoya', tyAM ja beThAM beThAM halAya halAya ja karavuM joIe. e toDa toDa kare ke chUTo thaI gayo. anAdino abhyAsa che ne, te chUTo thavA deto nathI. anAdino abhyAsa che ne, te ene mIThAza varte che. e mIThAza zuddhAtmAne nathI vartatI, e ahaMkArane varte che. eTale e toDa toDa karavuM paDe. bene chUTuM jovuM. chUTuM ja jovuM paDe, to ja ukela Ave. // 485 //
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijJAna, mana vazanuM ! (12) vijJAna, mana vazatuM ! varte, avazatAmAM mata... praznakartA: ema kahevAya che ke ApaNuM mana jagatamAM cAlatI pravRttinA mULamAM che ane temAM pracaMDa zakti rahelI che. manane aMkuzamAM kevI rIte rAkhavuM ? dAdAzrI : rAte tamAre UMghavuM hoya te ghaDIe UMdhI jAva kharA ? jeTalA vAge UMghavuM hoya teTalA vAge ? dAdAzrI : UThavAmAM ? praznakartA : svataMtra nahIM. dAdAzrI : to saMDAsa javAmAM ? praznakartA : ApaNI svataMtratA che ja nahIM ne emAM ! dAdAzrI : tame kaho cho ne, kamANI karavAmAM svataMtra chIe ? praznakartA : e svataMtra che ja nahIM. mana ja karAve che. mana ja kamAve che ane mana gumAve che. ApaNe svataMtra chIe ja nahIM kharekhara. dAdAzrI : oho ! tyAre tamAruM calaNa zemAM ? praznakartA: calaNa to manane jo ApaNe kAbUmAM laI zakIe to ja, nahIM to ApaNuM calaNa che ja nahIM. ahIM AvavAmAMya mananI icchA thAya to mana lAvyuM. mana nA pADe ke nathI javuM to nahIM. mana ja karAve che kAma. dAdAzrI : e to evuM che ne, A tame manane kaho ne, to mahIM bIjA taMtro ne badhAne khoTuM lAge. eTale ApaNe jema che ema kahevuM joIe. eTale mahIM pArlAmenTa che. tyAre thAya mata vaza ! caMdubhAI to A zarIrane oLakhavAnuM sAdhana ApeluM lokoe, nAma ApeluM, to tame koNa cho ? 'mAruM nAma caMdubhAI', te "mAruM" kahenAro koNa che ? 'A deha mAro, hAtha mArA, kAna mArA, AMkho mArI, buddhi mArI, mana mAruM, citta mAruM, ahaMkAra mAro, A badhuM mAruMmAruM bole che te koNa che e ? praznakartA: e ja huM pUchuM chuM koNa che e ? dAdAzrI : hA, e tame jANo to mana vaza thAya, nahIM to vaza nA thAya. praznakartA : nA. dAdAzrI : kema ? praznakartA : manane ApaNe vaza chIe, mana ApaNane vaza nathI. dAdAzrI : oho ! tame avazapaNe karo cho A badhuM ? potAne vazathI nahIM. A avazathI, bIjAnAM vazathI A karI rahyA cho. eTale ko'kanA vazathI tame karI rahyA cho. tamAruM svataMtra nathI A karavAmAM ? praznakartA : svataMtra nathI. dAdAzrI : eTale rAtre sUI javAmAMya svataMtra nahIM ? praznakartA : nahIM.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijJAna, mana vazanuM ! 489 488 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : e samajAvo. dAdAzrI : "ApaNuM svarUpa zuM che ? ApaNe kharekhara koNa chIe ?" e jANIe, selphanuM riyalAIjha thAya, tyAre ApaNuM mana vaza thaI jAya. tamAruM mana vaza karavuM che ne ? praznakartA : hA, A badhAMne phAyado thAya e lakSamAM rAkhIne A prazna pUchayo che. dAdAzrI : hA, e barobara che. paNa mana vaza tyAre thAya ke jyAre pote koNa che e jANe tyAre. nahIM to mana vaza thAya nahIM. haMmezAM ekAgra thAya. pachI pAchuM UDI jAya. kaI kaI bAbatamAM ekAgra rahe che tamAruM mana ? praznakartA : prayatna karIe to rahI zake. dAdAzrI : to prayatna karatA nathI ? praznakartA : prayatna karatA badhAmAM saphaLatA nA maLe. dAdAzrI : kema saphaLatA nA maLe ? mana to ApaNuM ja che ne? ApaNuM che paNa mAne nahIM ? praznakartA : paNa mana ApaNA vazamAM nathI ne ? dAdAzrI : paisA gaNatI vakhate mana vazamAM rahe che ke nahIM ? benkamAM rUpiyA gaNavAnA hoya te ghaDIe ? praznakartA : eTalo TAIma rahe. dAdAzrI : hA, eTale jyAM ruci hoya ne tyAM vaza rahe. A to bhagavAnamAM ruci nathI, paisAmAM rUci che paNa bhagavAnamAM ruci vadhAro eTale mana vaza raheze. vadhAre samajavuM hoya to satsaMgamAM AvatA raho. badhuM samajAvIe. mana vaza hau ame karI ApIe. tamAre bIjuM kazuM pUchavuM che ? mata tAza ke mana vaza ? praznakartA : mANaso saMtoSI nathI enuM kAraNa zuM ? dAdAzrI : saMtoSa kaMI rAkhyo rahe nahIM. saMtoSa e to jema jJAna samajaNa Ave tema tema saMtoSa thAya ke A du:khadAyI che. mohanA mAryA A lAvIe chIe kharAM paNa e duHkhadAyI che evuM khabara paDe eTale pachI e bAjunuM plasa-mAInasa thaIne pachI saMtoSa thaI jAya. saMtoSa thavA mATe e jJAnanI jarUra che. e kaMI ajJAnatAthI saMtoSa Ubho thAya nahIM. sAcI samajaNa Ave eTale mane vAMdho na uThAve eTale e saMtoSa thAya. mana vAMdho uThAve ke saMtoSa nA thAya. amAruM mana koI dahADo vAMdho nA uThAve. amane vaza thaI gayeluM hoya niraMtara. citteya AghuMpAchuM nA thAya. ane e zakti tamArAmAMya che. phakta e kholI ApIe. anaMta avatAranA pApa bharelAM che te dhovAM paDe. tyAre rAge paDe. nahIM to tame zI rIte rAge pADo ? praznakartA : mAre manano nAza karavo che. dAdAzrI : nA, evuM ame koI vastuno nAza karavA nathI beThA. ahIM amAro dharma badhI ahiMsAno. tamAre vera che evuM ? ene jIvatuM rahevA devAmAM zuM vAMdho ? ApaNe ja janma Apelo ene, ane pachI ApaNe ja mArIe to ApaNI zI dazA thAya ? praznakartA : huM e sensa (artha)mAM kahuM chuM ke icchAo, kAmanAo, vAsanAo nAza thAya ema. dAdAzrI : manane vaza karavAthI icchAo, kAmanAo badhI baMdha thaI jAya. nAza karavAthI hiMsA thAya. manano nAza karavAnI jarUra zuM? mana jIvatuM rahe ane potAnA vazamAM rahe, e mATe vaijJAnika prayoga che. tamAruM mana tamArAmAM vazamAM rahe. vaijJAnika rIte hovuM joIe. pustakanA AdhAre nA cAle. pustakomAM to dhULa vastu lakhelI che. zabdo sthULa hoya ane A prayoga badhA vaijJAnika hoya, sUkSma hoya, zabdamAM
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 AptavANI-10 (pUrvArdha) vijJAna, mana vazanuM ! 491 dAdAzrI : zAMti rahe che ke azAMti rahe che ? praznakartA : zAMti rahe che. dAdAzrI : eTalo vakhata manonigraha che. zAMti nA rahe to manonigraha UDI gayo. zuM kahevA mAgo cho tame ? praznakartA : kAyama manonigraha kevI rIte rahI zake ? dAdAzrI : kAyama manonigraha rahI zake nahIM koIne. mana vaza thAya paNa manonigraha nA thAya kAyama. e to thoDo vakhata, tapUratuM rahe. e bhAI kaMI jevAtevA nathI. e to dADhI-bADhI vadhArIe ! to zAMta thAya thoDIvAra, paNa kAyama nahIM. praznakartA : dhAro ke somAMthI pAMtrIsa mArka Ave to pAMtrIsa mArka pAsa thAya che ne ? pachI AgaLanA klAsamAM upara caDhAve che nA hoya. eTale mana vaza karavuM hoya to Avajo. jyAre karavuM hoya tyAre Avajo. hamaNe nA karavuM hoya ne pAMca varSa pachI karavuM hoya to pachI Avajo. huM hoIza to karI ApIza, nahIM to rAma rAma ! rAmeya gayA ne ApaNeya jAva. A mana vaza thaI jAya evI jagyA che. jo tamAre vaza karavuM hoya to vaza ane aDadhuM vaza karavuM hoya to aDadhuM vaza, je tamAre jevuM karavuM hoya evuM mane kahevuM phakta. bIjuM aDadhuM bIje avatAra karAvI lezuM. evo vicAra hoya to ema. asaMgapaMthI banavA matotigraha jarUrI ! praznakartA : manonigraha eTale zuM ? nigraha eTale zuM ? dAdAzrI : manonigraha eTale ApaNane harakata nA kare, azAMti utpanna nA kare evI rIte manane bIjI jagyAe rokI rAkhavuM. eTale A 'ahIM" (karoDarajju AgaLa) nigraha kare. ahIM pAchaLa cakkaromAM nigraha kare. (kuMDalInInA pAMca cakro) e kAyama rahe nahIM. manonigraha thaI zake nahIM. e to ame jJAna ApIe tyAre ene mana vaza thaI jAya. praznakartA : paNa mana vaza thayuM enI kasoTI zuM ? kevI rIte khabara paDe amane ? dAdAzrI : vaza nathI thayuM e ja kasoTI che. khAdhuM ane bhUkhyA, e bemAM kasoTImAM phera nA paDe ? zI kasoTI enI ? praznakartA : khAvAnuM mana nA thAya, ema. dAdAzrI : te evI kasoTI. e prazna ja kyAM Ubho karavA jevo che ? 'kasoTI' zabda kyAMthI lAvyA ? e to sonIne tyAM hoya kasoTI. jhAvAdAvA nA rahe, aMtarazAMti rahe e kasoTI. zAMti jatI rahe e manonigraha nathI. praznakartA : e nathI samajAtuM. - dAdAzrI : tamAre jovAnuM ke tamArI manonigrahanI kasoTI thayelI hoya te ghaDIe zAMti raheze. ane mana vaza thayuM eTale samAdhi raheze. bIjI zI kasoTI ? ane A kaMI pelA sonA jevI kasoTI nathI hotI. tame mULa kahevA zuM mAgo cho ? praznakartA : manonigraha thAya che ke nathI thato, enI amane khabara nathI paDatI. dAdAzrI : manonigraha kema nA thAya ? je vastu che, zabdo che e badhuM ja thAya. paNa jarUra hoya to kare ne ? mananA nigrahanI jarUra paDe che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : zene mATe ? praznakartA : zAMti meLavavA mATe.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 492 AptavANI-10 (pUrvArdha) vijJAna, mana vazanuM ! 493 dAdAzrI : Amane pelI copaDI (zuddha vyavahAra caraNavidhi) Apo. e badhuM karajo eTale zAMti raheze. ame evuM cakkaronuM jANatA nathI. ame cakkaromAM paDI gayA hota to amAro veSa thaI gayo hota. praznakartA : manonigrahanA kArya vagara asaMgapaMthI banI zakAya kharuM? dAdAzrI : manonigraha saMsAramAM kAmano che. riddhi-siddhi UbhI karavA mATe kAmanuM che. manane nigraha karavAnI jarUra nathI. asaMgapaMthI jJAnathI thAya, mananA nigrahathI nahIM. eTale bhagavAne kahyuM che ke nigrahI, nigraha zI rIte karI zake ? indriyone e badhAMthI nigraha zI rIte karI zake ? praznakartA: to vicArothI paranI bhUmikAmAM javAya kevI rIte? mana vaza tyAM samAdhi sAcI ! praznakartA : eno aMta kevI rIte Ave ? dAdAzrI : e mane kahevAnuM ke "aMta lAvI Apo, sAheba !" kAraNa ke tamane rasto dekhADIza to e rasto bahu kaThaNa che ane bahu lAMbo rasto che. eTale huM tamane atyAre dekhADuM to tame bhUlA paDI jAva. have huM beTho houM ne tamane jaMgalamAM bhUlAvAmAM javA dauM, e to mArI mUrkhAI kahevAyane ? mArI ja bhUla kahevAya ne ? huM beTho nA houM ne tame jaMgalamAM phasAva e to vAta judI che, paNa huM beTho houM to tamane kahuM nahIM ke jaMgalamAM jAva. eTale tamAre amane ema kahevuM ke "mana amane vaza thAya evuM karI Apo." to tamane mana vaza varte evuM ame karI ApIe. atyAre to manane vaza thaI gayA cho, tanmayAkAra thaI jAva cho ne ke nathI thatA ? praznakartA : thaI javAya che. dAdAzrI : badhuM AkhuM jagata emAM ja che, manamAM ja che. praznakartA : mana che e to sukha-du:khanuM kAraNa che. dAdAzrI : hA, sukha-du:khanuM kAraNa che ane mana vaza rahe to sukheya nathI ne duHkheya nathI, e samAdhi lAve evuM che. praznakartA : e to je rIte mAnIe e rIte. sukhanI mAnyatA jevI rAkhIe tevuM. dAdAzrI : mAnyatAthI raheluM e sukha nA rahe. mAnyatA hoya tyAM sudhI mana hoya ne mana hoya tyAM sukha ja nA hoya. mananuM svAmIpaNuM hoya tyAM sukha ja nA hoya. saMpUrNa mana vaza varte tyAra pachI sAcuM sukha utpanna thAya. have temane mana kyAre vaza vartaze ? atyAre ATha AnI to vaza varte che ke nahIM ? praznakartA : mApyuM nathI. dAdAzrI : mana ja vaza thaI jAya pachI paranI bhUmikAmAM kyAM javAnuM rahyuM ? mana vaza thaI jAya pachI rahyuM zuM ? anaMta avatArathI manane vaza karavA mATe mAthAkUTa karI rahyA che. paNa hajuya vaza thatuM nathI. to pachI jaMgalamAM jaIne poka ja melavAno vakhata Avyo ne ? jaMgalamAM jaIne poka zA mATe melavAnI ? kAraNa ke tyAM koI chAnA nA rAkhe. ene A dayALu loko to, 'eya pANI lAvo, eya bhaIne cA pAva." kahe. eya nirAMte raDavA paNa nA de. ane jaMgalamAM jaIne poka mele to nirAMte raDAya ! AkhI rAta poka melone ! eTale A mana vaza nA thayuM. anaMta avatArathI bhaTakatA raho pachI, to pachI A bhava pANImAM gayo. manane vaza to karavuM ja paDaze ne ? kyAM sudhI AvuM cAle, polampola ? paNa pAcho manamAM mAne ke huM eDavAnsa chuM. eNe ekamAM eDavAnsa chuM, paNa alyA, mana to tAruM vaza che ja nahIM ! saheja saLI kare tyAre phUMphADA mAre che. keTalI badhI bhayaMkara nabaLAIomAM pote kahe che, "huM kaMIka chuM."
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 vijJAna, mana vazanuM ! 45 AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : e varte nahIM ne ! ghaDIkavAramAM jo kadI chaMcheDuM to AkhI rAta chaMcheDAyeluM rahe. ThekANuM nahIM ne ! chaMcheDAya nahIM tyAre sAcuM. ane sanAtana sukhanA bhogI haze kharA koI ? sanAtana eTale paramenanTa sukha. bhagavAna paNa DakhalagIrI nA karI zake. evuM eka jovAmAM Ave toya bahu thaI gayuM. eka jovAmAM Ave toya darzana karIe. mata vaza vartAve jJAtI ! mahAvIra bhagavAne zuM kahyuM ? manane jeNe vaza kyuM, eNe jagatane vaza karyuM ane mana vaza nathI thayuM to pote manane vaza thaI gayelA hoya. praznakartA : ApanuM kahevuM barobara che, paNa e thatuM nathI evuM. dAdAzrI : e evuM thAya nahIM. pote manane vaza thayelo, e manane zI rIte vaza karI zake ? baMdhAyelo mANasa pote zI rIte chUTI zake ? praznakartA : manane vaza karavA mATe zuM karavAnuM ? dAdAzrI : are, 'karavAthI' to mana vaza thatuM haze ? karavAthI to A mana bahekyuM che. 'meM japa karyA ne tapa karyA', te UlaTuM vadhAre bahekyuM. pAchuM karavAnuM khoLo cho, ATaluM ATaluM karyuM toya ? ane kare koNa ? mikenikala kare. tame mikenikala cho ? hA, paNa mikenikala ja che ne atyAre to pote. praznakartA : ame to sapheda cAdara laIne AvyA chIe. have tame pAko raMga caDhAvI do. dAdAzrI : hA, pAko raMga evo caDhAvI daIe. pAko raMga nahIM, mokSa tamArA hAthamAM ApIe. hAthamAM mokSa ! ane teya pAchuM mana vaza thayeluM hoya. mana vaza nA thAya tyAM sudhI kaMI zAMti rahe ? mana vaza kare e koNa kahevAya ? bhagavAna kahevAya. te paNa bhagavAna thatAM vAra lAgaze paNa mana vaza karI ApIza tamane. mana tamArA vaza rahyA kare. bIjuM zuM joIe ? divyacakSu ApIza tamane. pachI jyAM jAva tyAM bhagavAna dekhAya tamane. A cAmaDAnI AMkhathI nahIM dekhAya tamane. bhagavAna kAbUmAM AvyA ke tarata badhAnAM mana vaza vartatAM thAya. bhagavAna vaza thaI gayAM to badhuM vaza thAya. mana vazano rasto zo che ke 'ApaNe koNa chIe, A badhuM zuM che, zA mATe che', evuM thoDuMghaNuM samajAya ApaNane to mana vaza thAya. ane nahIM to tame jo tamArA abhiprAya baMdha karI do, to tamAruM mana tamane vaza rahevuM ja joIe. jUnAM abhiprAyane lIdhe enuM je riekzana (pratikriyA) haze te Avaze, paNa navA abhiprAya baMdha karI do to tamane bahu majhA Avaze. to mana vaza thatuM jAya. praznakartA : keTalAka ema kahe che ke manane amana banAvo. amana saMbaMdhI ja vAta pUchuM chuM. dAdAzrI : hA, eTale e mana pote amana thaI gayuM kahevAya. eTale ame jJAna ApIe ne, to mana vaza thaI gayeluM ja hoya. paNa keTalAka mANasone potAnI kacAza hoya ne, te eno lAbha letA phAvatuM nathI. nahIM to niraMtara mana vaza rahe evuM che. A to akrama vijJAnanuM phaLa che eTale, nahIM to kramikamAM mana vaza karavAno rasto ja nathI. ene mAratA mAratA, manane mAra mAra karI ane TheTha javAnuM che. A gaLapaNa nathI khAvuM, Aja phalANuM nathI khAvuM', A icchAono tyAga karyA kare. keTalI badhI icchAo ! ane A vijJAnanA prayogathI to sahejeya patI jAya ne ! praznakartA : Apa je jJAna Apo cho, e kevA prakAranuM jJAna dAdAzrI : e jJAna ekaluM nathI ApatA ame, ame to tamAruM mana vaza paNa karI ApIe chIe. tamAruM mana tamArA kabaje nathI
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijJAna, mana vazanuM ! 497 496 AptavANI-10 (pUrvArdha) rahetuM, te mana vaza karI ApIe chIe ane pApo bhasmIbhUta karI ApIe. jJAnAgnithI pApo bhasmIbhUta thAya. mana vaza karavuM hoya ne, to ahIM Avajo, 'huM koNa chuM' jANavA. 'huM koNa chuM'nuM bhAna cAra kalAka rahe evuM karavuM che ke niraMtaranuM ? praznakartA : kAyama. dAdAzrI : basa, Avajo ahIM AgaLa. tamAre mana vaza karavuM che ? A paiDapaNamAM mana vaza karavuM che ? praznakartA : karI Apo to sAruM. bAkI, mana vaza thatuM nathI. dAdAzrI : karI ApIe. ko'kane tyAM gayA hoya, ko'kanI thALImAM jalebI dekhe tyAre kahe, 'A jalebI lAvIe to bahu sAruM.' are, A paiDapaNamAM atyAre zuM jalebI ? te paiDapaNamAM AvA bahu phAMphAM mAre, navarAza Akhoya dahADo. ane joyeluM badhuMya mahIM yAda Ave, upAdhi badhI. gharamAM koIne kahevAya nahIM ke jalebI lAvI Apo. badhA loka kaheze, paiDA thayAM ne A zuM bolo cho ?" paiDA thayA eTale, lyo, zuM thayuM ? amAruM mana paiDuM thaI gayuM che kaMI ? mana to haMmezAM phreza rahe che. mata vaza tete jaga vaza ! praznakartA : amAruM mana vaza varte te kevI rIte samajAya ? dAdAzrI : eno purAvo zuM ke A badhA dhakkAmukkI kare che, paNa navarA paDo ke tarata tamArI InTaresTanI sAIDamAM jatA raho cho, AtmAnI sAIDamAM AvatA raho cho ne, tene mana vaza kahyuM. mana che chatAM herAna nathI karatuM ne ? praznakartA : nA. dAdAzrI : enuM nAma mana vaza karyuM kahevAya. eTale have mana vaza thaI gayuM hoya. ane jeNe manane vaza karyuM eNe jagatane vaza karyuM. bAkI, Ama jagata vaza thAya nahIM. e to manane vaza karyuM eTale jagata vaza thaI gayuM. bhagavAna mahAvIrane mana vaza thaI gayuM hatuM. matanI sAme kAunTara vicAra... praznakartA : have mana je vastu pakaDe che, e ja pachI bahAra rIproDyusa thAya che ? dAdAzrI : hA, e to manamAM je che ne, te AvyA vagara rahe nahIM. eno kALa pAke tyAre Ave. eTale pAMca ne vIsa miniTa thAya, jagyA bhegI thAya ne bIjA saMjogo bhegA thAya tyAre ekjhosTa (khAlI) thavA mAMDe. eTale ApaNane ema thAya ke AvA vicAro kema Ave che ? have sATha varSe paiNavAno vicAra Ave. Ama to che te pakSAghAta thavA mAMDyo hoya. are, sATha varSe paiNavAnA vicAra ? eya Ave, baLyA ! to enI sAme bIjuM mUkavuM paDe, darekanA sAme mukIe nahIM ne to plasamAInasa thAya nahIM ne UlaTA tame kaMTALIne herAna thaI jazo. A mana to evuM che ne, te ApaNA je moTA RSio hatA ne, emanAM tapamAM bhaMga karAvI dIdho hato. A manano svabhAva evo che. eTale mananA sAmuM mUkavuM joIe. tame mUko cho ke kaMI ? praznakartA : sAme kAunTara vicAra mUkuM. dAdAzrI : hA, kAunTara vicAra mUkavo joIe. haMmezAMya kAunTara veITa mUkavuM ja paDe. praznakartA : RSimunioe kAunTara vicAra nahIM mUkelA hoya ? dAdAzrI : emanuM zuM gajuM ? e to mahAna jAgRti joIe, saMpUrNa jAgRti joIe. A jAgRti mUkIene to mana vaza thatuM jAya, nahIM to manane vaza thatAM jaIe. ApaNe manane vaza thaIe ja zAnAM ? e Ama bole tyAre ApaNe Ama sAmuM bolIe.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 498 AptavANI-10 (pUrvArdha) vijJAna, mana vazanuM ! A lokone zIkhavADIe chIe ame. e zuM kahe che mane ke mAruM mana vaza rahetuM nathI ?" kahyuM, 'manathI judo rahe, enI oraDI judI, ApaNI oraDI judI. enI oraDI judI ja che paNa tuM lAlaca che tethI tyAM pesI jAya che pAcho." mana kaheze, 'haMDo ne, mIThAI khAIe.' te vAta tarata ja pakaDI le che. evI vAta nIkaLe te pahelAM to pakaDI le che. nahIM to mana to juduM ja che bicAruM. manane evuM kazuM che nahIM. manane ne AtmAne levAdevA ja nathI. ahaMkAraneya levAdevA nathI. ahaMkAreya judo, AtmA judo ne maneya juduM. sahu sahunI oraDImAM judA che. A to mane kaheze, 'jalebI tAjI che, sarasa che', te pelo ahaMkAra bhego thaI jAya che. praznakartA: AtmA judo hoya to ahaMkAra, mana bhego thaI jAya to zuM ciMtA ? dAdAzrI : nA, nA, A be bhegA thaIne gUMcavADo Ubho kare che. te AtmA upara pAchuM vAdaLa vIMTAya che, aMdhAruM vadhAre kare che. AtmAnuM kazuMya jatuM nathI ne AvatuM nathI. AtmAne kazI khoTeya nathI. gUMcavADo AmAM raheze toya ene khoTa nathI. chuTo rahe toya napho nathI. ene duHkha ja nathI. baraphanA DhagalAne TADha vAtI haze ? praznakartA : nA. dAdAzrI : tyAre tApa lAgato haze, upara devatA paDe toya ? nA. evo AtmA che ! AnaMdamaya che !! eTale kevuM ? A baraphane devatA aDADIe to barapha dAjhe kharo ? praznakartA : nA, paNa mananI bAbatamAM ema mAnuM chuM ke A zokamaya che. dAdAzrI : nA, ema nahIM. A jema barapha dAjhe nahIM ne, evI rIte AtmA vizAdamaya ke zokamaya koI dahADo thayo nathI. e to paramAnaMdI svabhAvano che. UlaTuM ene aDe, te paramAnaMdI thaI jAya. praznakartA : unALAmAM AIskrIma maLyo ane je AnaMda thayo athavA to garama pANI maLyuM ne je zoka thayo e mananI vAta che ? dAdAzrI : hA, e mananI vAta che. paNa mana joDe DAIvorsa thavo joIe ne ? DAIvorsa thaI gayo hoya pachI vAMdho nahIM. praznakartA : nathI thayo. dAdAzrI : to pachI kAmanuM nahIM. mana joDe DAIvorsa thaI gayo hoya pachI ApaNe chUTA ja chIe. A jagata ja mana joDe DAIvorsa mAge che. AjJAmAM rahyA, to varte mata vaza ! praznakartA : ApaNA mahAtmA tamAruM adhyayana kare to paNa mana vaza nA thAya to zuM karavuM ? dAdAzrI : mahAtmAne AjJA zuM che ? mana e zeya che ane tame jJAtA cho. eTale mana vaza thaI gayeluM che emane. eTale mana vaza nA thatuM hoya to emanI bhUla che. e mArI AjJA pALatA nathI, nahIM to emane vaza thaI gayeluM hoya, saMpUrNa prakAre. so e so TakA mana vaza thaI gayuM hoya, AjJA pALe to. kAraNa ke mana joya che to zeyane jANavAnuM ke enI mahIM UMDuM utaravAnuM ? praznakartA : jANavAnuM. dAdAzrI : sArA vicAra Ave ke khoTA vicAra Ave to jANyA karavAnA ApaNe. pote jJAtA che, evI rIte ApaNuM jJAna ApeluM che. eTale mana joDe ApaNe have levAdevA rahI nathI. mana joDe vicAra karavo ne, e kAyadesara ja nathI. ApaNA jJAnanA AdhAre gerakAyadesara che, daMDa karavA lAyaka che. je vicAra Ave che te joI levAno. kAraNa ke mana vaza thaI gayuM. vaza thayelAne pAchuM saLI karo cho ? jJAnathI ja mana vaza thAya. koI dahADo bIjI koI vastuthI mana vaza nA thAya.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5% AptavANI-10 (pUrvArdha) jJAtA-draSTA tarIke ja vaza thaI jAya. je pANI che ne, te vAsaNa hoya to ja baMdhAya, nahIM to baMdhAya nahIM ne ! verAI jAya. evuM A jJAnathI ja mana baMdhAya. praznakartA : sva anubhava mATe vicAra, mananamAM rahevuM joIe ? dAdAzrI : vicAra, manana hoya ja nahIM. dAdAnA mahAtmAo konuM nAma kahevAya ke mana vaza thaI gayuM have. eTale 'caMdubhAI'ne mana hoya paNa 'tamAre" to e manane joyA karavAnuM ke AvA vicAra kare che. khoTA vicAra kare che e joyA karavuM. tamAruM pada jJAtA-draSTA che. eTale mana tamane vaza thaI gayuM. ane mana vaza thaI jAya to ja A saMsAramAM jItyA kahevAya, nahIM to mana vaza nA thAya to jItyA nahIM. praznakartA : vicAra ja nA karAya evuM karo ne ! dAdAzrI : vicAra karavAno nahIM, vicAranI rIta ja nA rahI. vicAra phakta koNa karaze ? A caMdubhAI karaze. kAraNa ke rijhalTa (pariNAma) che e bhogavavuM paDaze. ane rijhalTa (pariNAma) eTale potAne baMdha karavuM hoya toya nA thAya. ane tamAre zuddhAtmAne to vicAra ja nahIM, tamAruM mana khalAsa thaI gayuM, badhI rIte jItI gayA. jagata jItavAnuM che. jo mana jIte to jaMgata jItAya. 'tame mana jItI lIdhuM che. ane mana jItIne tame jagata jItavA nIkaLyA cho. jagata jItAya ja che ne, jovA jaIe to. juo to tame e sthitimAM cho. tamane evI sthitino jarAka khyAla Avavo joIe, basa. mArI joDe bahu TAIma beso, to khyAla AvI jAya, pachI ThIka thaI jAya. e to ghaNA TAIma besatA ja nathI ne ghaNA TAIma mArI joDe besavAno meLa nahIM. eTale evuM puNya jAge nahIM ne ? puNya jAge tyAranI to vAta judI che. jJAtIte varte, mata vaza hajArotAM... jyAM sudhI 'huM caMdulAla chuM" e jJAna, e bhAna che tyAM sudhI vijJAna, mana vazanuM ! 501 mana joDe levAdevA che. mana joDe tanmayAkAra thAya. have ApaNe zuddhAtmA thayA eTale mana joDe levAdevA ja nA rahI. jJAtA-draSTApada thayuM eTale mana vaza thaI gayuM kahevAya. praznakartA : mana vaza thayA pachI jJAtA-draSTApada svAbhAvika vastu thaI jAya ? dAdAzrI : mana vaza ja thaI gayeluM che ApaNane, have prekTisa karavAnI jarUra. mArI pAse vAta sAMbhaLene, tema tema majabUta thatuM thAya, amArA vacanabaLathI. amAruM vacanabaLa kAma karyA kare. praznakartA: te haju amAruM mana vaza rahetuM nathI. to mana vaza karavA mATeno puruSArtha karyo hoya che ? dAdAzrI : e jJAnathI vaza varte. amAruM je jJAna ApyuM che, e manane vaza ja karanAruM che. enAthI pachI tamane lokonAM mana vaza varte. praznakartA : nahIM dAdA, paheluM amane amAruM mana vaza vartavA do. dAdAzrI : tamane paheluM tamAruM mana vaza vartaze ne tamane tamAruM mana vaza varyuM eTale bIjA lokonAM mana paNa tamane vaza varte. jeTalAM bIjAnAM mana vaza tamane vatyAM, eTale tamane tamAruM mana vaza vatyuM. bahAranA parathI pachI tamAruM mApI jovuM. praznakartA : eno TesTa e che ke amAruM mana amane vaza varte, to bIjAnuM mana amAre vaza varte ? dAdAzrI : hA, bIjA keTalAnAM mana tamane vaza varte che, keTale aMze vaza varte che, te badhuM tamAre mApI javuM. ApaNA mahAtmAomAM paccIsa hajAra mANasanAM mana amane vaza varte che ke jene covIseya kalAka dAdA sivAya bIjuM kaMI nahIM. ane huM kahuM eTaluM ja karyA kare. strIo ane puruSo, badhAyanAM. emAM strIonA vadhAre rahyA kare. strIo to sAhajIka che. sAhajIka eTale jo sahaja thayA hoya to ja vaza varte, nahIM to vaza varte nahIM ne !
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 502 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : strIone badhA DakhA nahIM ne ? samarpaNathI strIone vaheluM pahoMcI javAya ne ? dAdAzrI : paNa strIone ja mana vaza karavuM saheluM nathI. puruSane to saheluM che, strIone bahu agharuM che. kAraNa ke e mana vaza kare evA hoya tyAM ja e besI zake, nahIM to besI nA zake. eTale ApaNA hindustAnamAM koI pAMca mANasanAM mana koIneya vaza vatyA nathI. e parathI badhuM joI lejo ne ! A to ApaNAM lokone TesTa letA nathI AvaDatuM, eTale zI rIte A samajAya ? bAkI, A rIte TesTa levA jAya ne to khabara paDe. praznakartA : A tame je TesTa mUkyo ne, emAM to ekeya pAsa nA thAya. dAdAzrI : A eTalA mATe TesTa mUkyo, nahIM to A to badhA ema ja jANe ke potAne mana vaza thavA ja mAMDyuM che. chatAM A jJAna pachI tamane amuka aMze mana vaza thayuM che, te ATalA varSamAM ATaluM thayuM to bIjA eTalA varSamAM to jhapATAbaMdha thaI javAnuM. gamyuM ke tamane ? praznakartA : are, bahu gamyuM. dAdAzrI : amArI vAta to badhAyane game ja ne ! abheda rahevAya che ke dAdAnI joDe ? e gharanAM mANasanI joDe abheda hoya ke nA hoya paNa dAdAnI joDe badhAM eka hoya. vijJAna, mana vazanuM ! 53 praznakartA : Apane A badhI khabara paDe ? dAdAzrI : badhI ja khabara paDe ne, ke A mANasane saMpUrNa mana vaza varte che. saMpUrNa mana vaza vartI eTale zuM ke ApaNe je kahIe, te ApaNA kahyA pramANe enuM mana eDajasTa ja thaI jAya. jyAM eTIkeTa nA hoya, jyAM sahajabhAva hoya tyAM dharma hoya. sahajabhAva jeTalo hoya eTalo ja dharma, sahajAsahaja je banI Ave ne e. praznakartA : A tame jarA vistArathI dAkhalA sAthe kaho ne to badhA ekjhaTaklI (jema che tema) samajaze. dAdAzrI : evI jagyAe tame gayA hoya, jyAM daza moTA mANaso bhaNelA, pI.eca.DI. hoya, daza mANaso grejayueTa thayelA, daza mANaso meTika thayelA, daza mANaso gujarAtI ja bhaNelA, daza mANaso bilakula bhaNelA ja nahIM, daza nAnAM doDha-be varSanAM evAM chokarAMo, gharaDA DosA sATha-pAMsaTha varSanA, sIttera varSanA, e badhAM bhegAM thatAM hoya, to tyAM dharma che. eTale jyAM AgaLa nAnAM bALakoya besI rahe, strIo besI rahe, paiDI DozIo bese, paiNelA besI rahe, tyAM dharma che. kAraNa ke sAmAnuM mana vaza kare evA hoya tyAM ja e besI zake, nahIM to besI nA zake. potAnuM mana vaza thayeluM hoya to ja sAmAnuM mana vaza karI zake. je svataMtra cAle che, mana jene saMpUrNa vaza che tyAM kAma thAya. mana vaza thAya to tame badhuM ja karI zako. loka tamArA kahevA pramANe cAle ane nahIM to tame zIkhavADavA jAva to koI akSareya nahIM zIkhe ne UMdho cAlaze. A kaLiyuganI havA evI che ke UMdhuM cAlavAnuM. koI UMdhuM cAlyo hoya te, e UMdhuM-catuM bole toya ame sAtha nA choDIe. praznakartA : eTale kevI rIte sAtha nA choDo? zuM rAkho tame ? dAdAzrI : ene paDavA nA daIe. praznakartA : enI joDe kevI rIte joInTa rAkho ? praznakartA : dAdA, ATalAM badhAM mANasone dAdA joDe abhedatA rahe, e kevI rIte badhuM thatuM haze ? dAdAzrI : e ja ajAyabI che ne ! ane lagabhaga paccIsa hajAra mANaso abhedatA rAkhe che. paNa badhAMya mANasonAM saMpUrNa mana vaza vartatAM nathI. traNa-cAra hajAra mANasanAM saMpUrNa mana vaza varte che.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) dAdAzrI : e badhuM karI daIe. enA manane vaza karIe. jene potAnuM mana vaza thaI jAya eTale bIjAnuM mana vaza varte. jagatano niyama evo che. A bahAra je dukAno che, temAM potAne potAnuM mana vaza thAya evuM nathI. 504 koI mANasa kaheze, 'bhAI, A to jJAnI che.' tyAre ApaNe pahelAmAM paheluM pUchavuM ke, 'keTalA mANasanAM mana vaza varte che ?" tyAre kahe, 'enuM ja nathI vaza vartatuM ne !' eTale bolyA parathI nahIM juo. eNe keTalAnAM mana vaza karyA che te tuM joI Ava, jA. eTale tAre pachI pUchavuM ja nahIM paDe. khabara paDI jAya ke nA paDI jAya ? e to UghADuM paDI jAya ne ? tadana UghADuM paDI jAya. opana Tu skAya hoya ne ! praznakartA : e TesTa bahu sarasa che. dAdAzrI : hA, TesTa vagara to jagata kema cAle te ? mane hau loko kahe che ne, 'dAdA, tamArA jevuM bolatA hatA.' meM kahyuM, 'hA, bhAI, mArA jevuM ja bole. zabdo kaMI bahArathI lAvavAnA che ? AnA A ja zabdo.' ane mAruM pustaka vAMcIne bole toya koI nA pADe che ? badhuM lAyasansa che. paNa tAre parIkSA karavAnI zakti joIe. ApaNe pUchIe ne ke 'bApajI, Apane koI mANasanA mana vaza varte che ?" tyAre e kahe, 'e pAchuM zuM pUcho cho ?" tyAre ApaNe kahIe, "bhAI, mana vaza varte to huM tamArI pAse besuM, nahIM to huM besavAno nathI. mAro TAIma badho nakAmo jAya !' A to bApajI bole che ne loka sAMbhaLe che paNa eka mANasa pheraphAra thayo nathI. zI rIte thAya te ? pahelAM pote pheraphAra thavo joIe. potAnuM mana saMpUrNa vaza rahevuM joIe. ane mana vaza karanAra mANasano ekuMya zabda bAdhaka nA hoya. kAraNa ke bAdhaka zabda jyAM AvyA tyAM dharma pUro che ja nahIM. e mANasa dharmane samajato ja nathI. bAdhaka vAkya eka paNa nA hovuM joIe, tyAM saMpUrNa dharma che. saMsAra bilakula paddhatisara ja che. saMsAramAM kazuM bAdhaka rAkhavA jevuM che ja nahIM ane bAdhakanI je vAto kare che, e sAdhaka-bAdhaka che. vijJAna, mana vazanuM ! jJAnI puruSane to keTalAya lokonAM mana vaza thaI gayelAM hoya. A tamArA jamAInuM mana vaza thaI gayeluM ahIM AgaLa. tamArI dIkarInuMya mana vaza thaI gayeluM che. evAM keTalAMya lokonAM mana vaza thaI gayelAM hoya. jJAnI puruSa kone kahevAya ke keTalAya lokonAM mana vaza varte. pachI kAma thaI gayuM ne ! ukela ja thaI gayo ne !! 505 zAstrajJAnI hoya, zAstranuM jJAna game eTaluM hoya, badhuM hoya, paNa bIjA ekuya mANasanuM mana vaza ene varte nahIM. kAraNa ke enuM potAnuM ja mana vaza vartatuM nA hoya tyAM sudhI potAno ja Dakho che haju, tyAM sudhI bIjAnuM mana vaza kema varte ? bIjAnAM manane vaza kare e jJAnI. te A vaza zA uparathI khabara paDe ? to ApaNe pelAne pUchIe, to e kahe ke "mane covIseya kalAka dAdA yAda rahe che.' enuM mana jJAnIne vaza varte che. evuM hoya ja nahIM koI jagyAe. tamane samaja paDe che ne A badhI ? A ekalo sahelAmAM sahelo rasto ! tapAsa karavAno. A sahelo rasto che ke agharo ? praznakartA : sAco rasto che. dAdAzrI : ghaNAMkharAMne pUche to e badhAM kahe ke mane dAdA niraMtara yAda rahyA kare che, strIoneya evuM. e mana vaza kahevAya. ane pAchAM ApaNane jevI rIte dAdA kahe ne, evI rIte ja cAle. huM kahuM ke Ama karavAnuM che, ne e rIte kare. emAM be mata nA hoya. keTalAka phero koIne icchA hoya, paNa ene che te pUrvakarma badhAM sajjaDa che, enI icchA ja hoya ke A dAdA kahe che, e pramANe ja karavuM che. paNa pUrvakarma dhakko mArIne jaMpavA nA de. eTale thoDuM devuM ochuM thaze tyAra pachI ene kaMTrolamAM, lagAmamAM Avaze. tyAre mana vaza vartyA karaze. eTale A to ajAyabI che. paNa ajAyabI na oLakhe tenuM zuM thAya ? huM zuM kahuM chuM ke lAbha uThAvI lo. A dekhAya che e to khokhuM ja che. paNa A khokhuM che, tyAM sudhI Ano lAbha che. bAkI, A khokhuM gayuM ke lAbha badhoya gayo. eTale miniTeya bagADo nahIM.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa06 AptavANI-10 (pUrvArdha) eTale jeTalo ApaNane lAbha mATe evo TAIma hoya, e TAImane vagara kAmano veDapho nahIM. A ophisamAM ho tyAre ahIM zI rIte Avo tame ? ophisamAM baMdhAyelA cho. paNa e kAma pUruM thayA pachI TAIma veDapho nahIM, evuM kahevA mAMgIe chIe. e to jJAnIoe mana vaza karelAM hoya, cittane vaza kareluM hoya. citta te kevuM ke sApa jema moralI sAMbhaLe, evuM amAruM citta thayeluM hoya, mana vaza thayeluM hoya. ahaMkAra to devaloko paNa darzana kare evo hoya. nirvaza ahaMkAra, je ahaMkArano vaMza rahyo nathI. evI dazA tamAre karavAnI. amArI mAnelI vastu koI hoya nahIM. amAre mana vaza thaI gayeluM hoya. amAruM mana kazuM bole ja nahIM. amane hamaNAM dholo mArene toya kazuM nahIM, AzIrvAda ApIe. koI gALo bhAMDa toya AzIrvAda ApIe. jelamAM ghAle toya AzIrvAda ApIe, polisavALAne. polisavALAne zuM kahIe ? ghera to mAre bAraNuM vAsavuM paDatuM hatuM. A tame jAte vAsI Apazo. che kazI bhAMjagaDa ? bomba paDe toya peTamAM pANI nA hAle evI zakti utpanna thavI joIe. A to phaTAkA mAre Ama Amabhaya, bhaya, bhaya. A to jIvana ja kema kahevAya ? tamAre nirbhaya thavuM che ke nathI thavuM ? niraMtara bhaya nA thAya evuM rahevuM che ne? mata vazIkraNa, mahAvIratI rIte.. praznakartA : amAre sAmAnuM mana vaza kevI rIte vartAvavuM ? dAdAzrI : pratikramaNa karazo tenAthI thaze. jyAre tamAruM mana tamane saMpUrNa vaza vartaze, tyAre sAmAnuM mana tamane vaza vartaze. zAstrakAro zuM kahe che ? AkhA jagatane vaza karavuM saheluM che paNa manane vaza karavuM agharuM che. jagata to lazkaranAM joreya vaza thaI zake paNa mana vaza karavuM e agharuM che. tame sAcA raste caDhyA hoya ne to badhAya saMjogo sArA AvatA jAya. rasto UMdho hoya to badhA ja saMjogo dhIme dhIme vikTa thatA jAya. vijJAna, mana vazanuM ! pa09 pachI saMgharSa karI karIne jIvo eno zo artha ? manathI ja manuSyo baMdhAyelAM che. emAM mana vaza karyA sivAya A duniyAmAM koI mANasa tarI zake nahIM. praznakartA : manane vaza nathI karavuM paDyuM, paNa jJAna thatAM mana vaza thaI jAya che ? dAdAzrI : hA, eTale jJAna, mana vaza pariNAmo Ape. eTale zAstrakAroe kahyuM ke bhaI, ame A pANI reDIe chIe paNa A to badhuM Ama phelAI jAya che. ApaNe cA pIvA mATe raheze zuM ? Ama uparathI pANI paDatuM hoya to nIce paDe to badhuM phelAI jAya. emAM ApaNe zuM rahe ? eka ghaDo lAvo, to raheze. ghaDo lAvIne dharIe to rahe ke nA rahe ? te e pANI ghaDAthI baMdhAya. koI kahe, 'manane zI rIte bAMdhavuM ?" tyAre kahe, 'jJAnathI baMdhAya. bIjI koI evI cIja nathI ke A mana baMdhAya. UlaTo manano bAMdhelo tuM. tAre manane bAMdhavuM hoya to tuM jJAnI thA. te mana vaza pariNAmo hoya pachI.' praznakartA : ame jJAna lIdhuM pachI rAge paDyuM. dAdAzrI : pachI rAge paDyuM. have mana vaza thayuM. eTale badhA zAstrakAroe kahyuM ke jeNe manane vaza karyuM eTale te jagatane jItI gayo. AkhA jagatamAM ene hAravAne koI sthAna ja nA rahyuM. kAraNa ke mana hAre tyAM sudhI A jagatathI hAre. jenuM mana hAre ja nahIM, ene jagatathI hAravAnuM ja kyAM rahyuM ? hAI posTa, akramatA mahAtmAotI ! kevaDI moTI hAI posTa upara chIe ! paNa have posTanI samajaNa nA paDe ane cA moLI moLI kare pachI zuM thAya ? khoTuM dekhAya ne? pelI A pahelAMnI Adato kharI ne ! te Adata yAda Ave. hAI posTane ! je posTa moTA moTA munio, saMto, jJAnIoya nathI pAmyA e pada, e posTa che A !
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa08 AptavANI-10 (pUrvArdha) praznakartA : jJAnIo nathI pAmyA ema Apa kema kaho cho ? dAdAzrI : enuM kAraNa e, kramika mArganA jJAnIo to, evuM che ne, jJAnIo ApaNe kone kahIe chIe ? kramika mArgamAM je jJAnIo thAya e badhA jJAnIo, pachI ekAvana TakA thAya tyArathI jJAnI kahevAya. ogaNapacAsa TakA hoya to nahIM. A zaheramAM hoya che ne, ekAvana TakA ne ogaNapacAsa TakA evuM hoya che ne ? ekAvana TakA eTale voTa ne ogaNapacAsa TakAne nahIM, evI rIte AmAM ogaNapacAsathI ekAvana upara AvI gayo eTale potAno voTa thayo eTale jJAnI kahevAyo. badhuM rAja cAlyA kare, paNa voTa potAno, adhikAra potAno, eTale tyArathI e jJAnI thayo kahevAya. have jJAnI thayo eTale pote AgaLa bhaNato jAya bAvananuM ane pAchaLa ogaNapacAsavALAne zIkhavADatA jAya. AgaLa bhaNatA jAya ane pAchaLa zIkhavADatA jAya. ane cAra ja ziSyo hoya, vadhu nA hoya. bIjA to darzana karI jAya eTaluM ja, paNa khAsa to ziSyo to be-cAra ja hoya. ane zAstrakAroe lakhyuM che ne, kramika mArganA jJAnIone traNathI vadhAre, cAra thayA nathI ne koI phero cAra thAya to cArathI to vadhAre ziSya hoya ja nahIM. te A cAra ziSyone bujhAve e. paNa te ziSyo Ave toya jJAnI che te kAle ApyuM hoya badhuM ke ATaluM ATaluM karI lAvajo, te mahIM koI ziSya jarA evo DhIlo hoya to enAthI nA thAya. te muMjhAyA karato hoya ke, huM sAheba, Aja bahu kaDaka thaI jaze. Aja lAla AMkha kADhaze. ane sAhebeya che te jyAre ene pUche ne, te sAhebanI AMkheya lAla thaI jAya. A upAdhi ja ne vaLI ! AMkha lAla kare nahIM, lAla thaI jAya. AMkha lAla karelI thAya nahIM paNa thaI jAya. AMkha lAla eTale pachI A bhAMjagaDa TheTha sudhI cAle che. paNa jeTaluM ekAvana karyuM ke pacAsa karyuM te badhuM klIyara. ane tamAruM klIyara kazuMya nahIM ane phAvyA badhuMya. A to akrama ne ! ThaMDatA-cAlatA liphaTamAM besI gayA. peluM cokhkhuM karI karIne cAlelA. kramika eTale cokhkhuM karIne AgaLa cAlo. eTale ekAvana, bAvana, vijJAna, mana vazanuM ! 509 trepana, copana... tyAre sATha TakAno jJAnI hoya tyAM AgaLa paMcAvana TakAno jJAnI ahIM Avyo hoya to koI kaheze, "sAheba, tyAM Avazo tame ? to kaheze, "amArAthI tyAM nA avAya." zuM kAraNa ? pelAM paMcAvana TakA. koI pAMsaTha TakAnA jJAnI Ave to kaheze, 'hA, tyAM jaIza.' paNa pAMsaTha TakAvALAne kahIe ke, 'bhaI, ahIM 60 TakAvALA jJAnI che tyAM Avazo ?" "nA, amArAthI nA avAya' kaheze. ane ApaNe to badhA game tyAM jaIe. jenAM TakA pUrA thaI gayAM e badhe javAnI chUTa. pelAM to lAInamAM UbhA rahelA. samajAya evI vAta che A ? praznakartA : hAjI, samajAya che. dAdAzrI : TheTha sudhI, so thatAM sudhI. somAM jAya ne tyAre mana vaza thaI gayuM hoya. tyAre e avatAramAM mokSa thaI jAya. have emAM mana vaza thaI gayeluM pachI joyuM zuM emaNe ? cA pIve che te ghaDIe zuM thAya che ne zuM nahIM ? kAraNa ke e to ochuM karatAM karatAM ja haiDelA ne ! koI dahADo sArI rIte cA pIdhelI nA hoya. rAma tArI mAyA ! e chellA avatAramAM sArI rIte pIe mojathI. ane tame to atyAre tyAM 'embeseDara'mAM jaIneya pIo toya tamAruM jJAna nA jatuM rahe. e loko sArI rIte cA-pANI, jamyA karyA nA hoya. kRpALudeva karatA'tA evuM ! sArI thALI maLe, te bIjAne ApI de. mArga ja evo che tyAM zuM thAya ? tame kevA puNyazALI pAkyA hazo ke Avo mArga nIkaLyo ! A mArgano kaMI mane lAbha maLyo nathI. lAbha to tamane maLyo. huM to pele mArge ja pAsa thayelo chuM. paNa puNyazALI jovA mane maLyA, ke AvAya puNyazALI duniyAmAM che. te moTAM moTAM kArakhAnAM karatAM karatAM AtmajJAna laI beThA. e jovA maLyA mane ! ane mAre to bhAvanA hatI ke AvuM jJAna pAmo ne akrama tethI udaya AvyuM che ne ! evuM che ne, manane bAMdhavAno rasto A jagatamAM koI che ja
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 510 AptavANI-10 (pUrvArdha) vijJAna, mana vazanuM ! 511 nahIM. mana 'karekTa' jJAna sivAya baMdhAya evuM ja nathI. bilakula karekTa, yathArtha jJAna sivAya mana baMdhAya evuM nathI. eTale ame tamane yathArtha jJAna ApIe eTale mana baMdhAI jAya. ane mana baMdhAyuM eTale mukti thAya. nahIM to A mana to bahu du:kha de, jhAvAdAvA kare. mana e mokSe laI janAruM che. jJAte karIne mata baMdhAya.. praznakartA : jJAnamAM manano vilaya thAya e kevI rIte thAya ? dAdAzrI : jJAnamAM manano vilaya thavAno nahIM. paNa manano svabhAva kevo che ke koI cIjathI baMdhAya evuM nathI. vakhate dhyAna karazene, ahIM cakro para dhyAna karaze, ekAgratA karaze, toya paNa mana baMdhAya evuM nathI. kalAka, be kalAka pachI chUTI jaze pAchuM. eTale pAcho bIjo khorAka Aye ja chUTako che. e Apane samajamAM AvI mArI vAta ? e chUTe eTale pAchuM zuM ApavuM paDe ? pAcho khorAka ene mATe, TopalA rAkhI ja malavA paDe, e mahA du:khadAyI. manane mATe TopalA rAkha rAkha karo ane khavaDAya khavaDAya karo, paNa e mahA du:khadAyI ! - jJAna eka ja evI vastu che ke jJAnathI mana baMdhAI jAya. pachI ene mana muzkelImAM mUke nahIM koI dahADoya. ane jJAna maLyA pachI mana ekjhosTa (khAlI) thatuM jAya. sevanTI parasenTa hoya to sIkasTI parasenTa thAya, pachI phIphaTIphAiva parasenTa thAya, phIphaTI parasenTa thAya, ema ekjhosTa thatuM jAya. navuM che te pachI utpanna nA thAya, jUnuM ekjhosTa thayA kare. praznakartA : koI evo mahApuruSa to haze ne, ke jene mana upara kaMTrola thayo che ? dAdAzrI : nA, koI nahIM. koI jabhyo ja nathI ne ! e kaMTrola ekalA jJAnathI thAya. jJAnIo ekalA ja ene jItIne beThelA. mana jJAnathI baMdhAya evuM che. jyAM sudhI ajJAna che tyAM sudhI baMdhAya evuM nathI ne loka che ajJAnamAM, eTale baMdhAyeluM nA hoya ane jItavAno prayatna kare, to keTalAkane kalAka-kalAka sudhI sthira pakaDe, paNa kyAre spriMga uchaLaze e kahevAya nahIM. mATe sahIsalAmatI nahIM. koI mANasa kaheze, "A sahIsalAmata che', e manAya nahIM. kAraNa ke ajJAna che ane AtmAnI zaktio avaLe raste vahI rahI che eTale. mana e phijhikala che. eTale A loko manane vaza karavA nIkaLe che, paNa e phijhikala vastu vaza thAya ja nahIM ne ! e phijhikala vastu zenAthI vaza thAya ? jJAna sivAya vaza thAya nahIM. pote potAne selpha riyalAIjhanuM jJAna thAya tyAre ja vaza thAya, nahIM to tyAM sudhI mana vaza thAya nahIM. A vijJAna che. vijJAna eTale traNeya kALa prapha thaI zake. siddhAMta che, siddha thaI zake evuM che. ApaNA sAyanTisToe paNa Ane eksepTa karavuM ja paDe. guno udhADo karatAM mata cUpa ! dAdAnI pAse jaIne khullI vAta kare ne, eTale tamAruM mana UbhuM nA thAya pAchuM. dAdAnI pAse kabUla karyuM ne eTale mana TATuM thaI jAya, cUpa thaI jAya. hamaNAM A bhAIe koI corI karI, pachI amane kahI dIdhuM, te enuM mana zuM kare pharI corI karavAne mATe ? pharI karavA mATe pAchuM paDI jAya. mananI pachI helpa nahIM thAya. mana to zuM kahe che ke koIne kahezo ja nahIM ne kahezo to pharI tamAruM kAma nahIM karuM. mATe 'guptatA khullI karI nAkho', amAruM sAyansa evuM kahe che. je tamArI aMdara gupta bhAvo hoya e badhAM khUllA karI nAkho. bojo ocho karI nAkho. kyAM sudhI rAkhI mUkazo ? lAkaDAmAM jazo toya bojo rAkhI mUkavAno ? guptatA hoya ke nahIM lokone ? tame zuM kaho cho ? praznakartA : UlaTAnuM Ape kahyuM che ne ke manane kaDavuM pIvaDAvo
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 512 AptavANI-10 (pUrvArdha) vijJAna, mana vazanuM ! 513 tyAre judA rahevuM. evA puruSArthamAM ja rahevuM joIe. dAdAzrI : "e" kaDavuM pIve tyAre ApaNe Ama tAlIo vagADIe, "haMa, have ThekANe AvyA ! tyAra vagara tame ThekANe Avo evA nahotA !" praznakartA : evuM joDe bolavuM paDe aMdara ? dAdAzrI : evuM bolyA ke vadhyo AgaLa. pachI duHkha nA hoya. duHkha aDe nahIM. 'bahu ropha mAratA'tAne kaMI, lyo ne, svAda kADho !" praznakartA : evuM bolavAnuM. e bolavAthI zuM iphekTa UbhI thAya che aMdara ? dAdAzrI : bolavAthI badhuM mahIM TATuM paDI jAya ke have ApaNA hAthamAMthI lagAma gaI. mana-bana badhuM TATuM paDI jAya. mana jANe ke have chUpuM rAkhavAnuM hatuM te UghADuM karI nAkhyuM. AbarU jaze have. A to chUpuM rAkhavAnuM hatuM, khAnagI rAkhavAnuM hatuM, te badhuM UghADuM karI nAkhe che. ApaNe paheluM kahevuM paDe ke UghADuM karI nAkhIza, bA. tAre je UMdhuM karavuM hoya to kara. te corI karI mATe kahI devuM, corI karuM chuM. e pharI nA kare evuM kahI daIe to, paNa loko chUpAve, nahIM ? pharI guno karavAnuM mana thAya ne tyAre opana karIe eTale mana TATuM paDI jAya. e jANe ke have A mANasane tyAM rahevAya nahIM. mana zuM kahe ? "je rIte UghADuM karI nAkhe che, have ahIM to ApaNe rahevAya nahIM.' eTale bIjI jagyAe jatuM rahe, to tuM zuM karIza pachI ? bIjI jagyAe jatuM rahe to cAlaze ? kAraNa ke UghADuM karI nAkhe eTale mana rahe nahIM pachI. mana kaMTALI jAya ke A to kevo mANasa che ? mane bolAvIne dago karyo. gupta rAkhavAnuM hatuM, tene UghADuM karI nAkhavuM, kahe che. tane gupta rAkhavAno bahu zokha ne ? praznakartA : nA. dAdAzrI : opana karI nAkhuM chuM ? tyAre sAruM. mana vaza karavuM hoya to ekarArathI thAya. dareka bAbatamAM potAnI nabaLAI ekarAra karo ne, to mana vaza thaI jAya, nahIM to mana vaza thAya nahIM. pachI mana bephAma thaI jAya. mana kaheze, phAvatuM ghara che A ! para matathI judAI to judAI kevaLajJAtathI ! koInuM mana ApaNAthI juduM paDavuM nA joIe. sAmAvALiyuM nA thavuM joIe. praznakartA : Aje to e sAmAvALiyuM che ja. dAdAzrI : ema nahIM, paNa jyAre tyAre e sAmAvALiyuM nA rahe, tyAM sudhI AvavAnuM che. mAre to A badhAMne, tamane badhAne sAcuM kahevuM paDe che, tamArA manane juduM karavuM paDe che ane manane pAchuM lAvavuM paDe che, beu kriyAo karavI paDe che. Devalapa mana phakta manuSyomAM ja hoya che. peluM mana to manuSyo sivAya bIjA lokone che, te to phakta saMjJA rUpe che, bIjI rIte nahIM. koInuMya mana tamArAthI juduM paDyuM to e tame kevaLajJAnathI judA paDyA ! praznakartA : eTale sAmAnA manane ApaNAthI juduM nA paDAya, enA mATenI jabarajasta jAgRti joIe ? dAdAzrI : bahu jabarajasta jAgRti rAkhavI paDe. A vAta badhAM samaje ne to puruSArtha mAMDavA jevo che. ane puruSArtha mAMDazo tethI karIne A saMsAramAM kazuM AghuMpAchuM thavAnuM nathI. A ApaNuM vijJAna che. saMsArI kAryo joDe joDe thayA ja kare che. tamAre nathI karavuM evuM nakkI nA karavuM. saMsArI kAryo mAre karavAM ja che evuM nakkI rAkhavuM. jarAya aDacaNa nA thAya, eka khUNoya aDacaNa nA paDe evI rIte meM A vijJAna ApyuM che. ane tame ATalA baLatAmAMthI nIkaLI zakazo. A moTA moTA bAvAo himAlayamAMthIya nahIM nIkaLI zakelA, te tame ahIM saheje nIkaLI jazo ane tamane anubhavapUrvakanuM AvI jaze. paNa
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ AptavANI-10 (pUrvArdha) koInuM mana che te ApaNAthI ochAmAM ochuM juduM rahe eTaluM rAkhajo. praznakartA : e TesTa jevo tevo TesTa nathI. 514 dAdAzrI : eTale A to bahu moTAmAM moTo TesTa che. A duniyAmAM, A je gharamAM cAra mANasa hoya che te cAreyanAM mana judAM hoya che. ATaluM ja huM ApaNA mahAtmAone kahevA mAguM chuM. koInI joDe mana juduM thatuM nathI ne have ? praznakartA : AtmIyatA lAge. dAdAzrI : hA, paNa mana juduM thAya tyAre ApaNe jANIe ke A ahIM AgaLa prakRtino bahu moTo doSa paDI gayo kahevAya. jarA matabheda paDI jAya vakhate ghaDIvAra mATe, to savAre pAchuM kazuM nA hoya. evuM to cAlyA ja kare mANasanuM. e to kamajorI jAya nahIM ne ! ApaNAthI lokonAM mana ochAmAM ochA tUTavAM joIe. tamane samajAI e vAta ? jJAna letAM pahelAM je mana tUTI jatAM hatAM lokonAM, evAM nathI tUTI jatAMne have ? jyAre tyAre sAcI vAta to samajavI paDaze ne ? koInuM mana juduM paDe nahIM, evI ApaNe jAgRti rAkhIe. tyAM sudhI mukta hAsya AvI zakaze nahIM. mukta hAsya sivAya jagata vaza thAya nahIM. mukta hAsya Avaze tyAre ghaNA lokone lAbha thaze. jJAtInuM mata ! mana hoya to matabheda paDe. amAre mana ja nathI, eTalA mATe matabheda ja nathI ne ! praznakartA : paNa mana nA hoya eTale mata paNa nA hoya ne ? dAdAzrI : hA, mata ja nA hoya. paNa amane mata che ja nahIM have. amAruM mana evA sTeja upara AveluM che ke mata rahyo nathI. A amAro mata ne pelo tamAro mata, evuM kazuM amane che nahIM. vicAra to judA hoya. vicAra to dRSTibheda che, tyAM sudhI vijJAna, mana vazanuM ! vicArabheda hoya. jyAM sudhI saMpUrNa dRSTi, kevaLajJAnane nA dhAraNa kare, tyAM sudhI kaMIne kaMI vicAra bheda rahe ane kevaLadRSTie kevaLadaSTi be maLe pachI vicArabheda nA rahe. tyAM sudhI vicArabheda rahevAno. ane vicArabhedane kaMI jhaghaDo nathI. vicArabheda manabheda karAvato nathI. 515 enuM mana tUTI jAya, sAmAvALAnuM mana tUTI jAya, e to mane poSAya nahIM. huM mana toDuMya nahIM ane mAruM mana toDeya nahIM koI. ane jo mAruM toDe to paNa huM enuM toDuM nahIM. huM jANuM ke enI bhUla che, paNa mArI bhUla nA thavI joIe. praznakartA : pyorITI (cokhkho) ane pAradarzaka emAM zuM pharaka ? dAdAzrI : pyorITI karatAM AgaLa pAradarzaka thAya. pyorITI vadhI jAya eTale pAradarzaka thAya. praznakartA : barobara che. dAdAzrI : eTale manane kazo koI vicAra ja nA Ave. koInA ahitanA, koI jIvane kazuM, kiMcitmAtra paNa hiMsAnA vicAra ja nA Ave. buddhiye evI saraLa cAle. e DiscArja ahaMkAra paNa sarasa cAle. paNa te DiscArja badhuM kharuM, dhIme dhIme, jatuM jatuM khalAsa thAya tyAre e pAradarzaka thAya. praznakartA : e ekadama nA thAya, dAdA ? dAdAzrI : ekadama to koIne thAya ja nahIM ne ! amAruM mana brahmAMDano bhAra UMcake evuM hoya. amArI joDe besI rahe to tamAruM mana evuM thaI jAya. paNa besI raho nahIM ne tame ! pAkA loka ! ghera DaoNlaranI bhIMta caNavA jAvane ! DaoNlaranI bhIMta caNe. dAdAnA mana jevuM mana thaI jAya ne, to kAma thaI jAya. AkhI duniyAno bhAra jhIle !!! jaya saccidAnaMda
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ (dAdA bhagavAta phAunDezananA prakAzano > $ M che : saMparkasUtra) pUjaya DaoN. nIrubahena amIna tathA Aptaputra dIpakabhAI desAI aDAlaja : sImaMdhara sITI, trimaMdira saMkula, amadAvAda-kalola hAIve, aDAlaja, jI. gAMdhInagara-382421. phona : (079) 2397 4100 E-Mail: info@dadabhagwan.org amadAvAda muMbaI dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, 904-bI, navInaAzA epArTamenTa, navagujarAta kolejanI pAchaLa, usmAnapurA,I dAdAsAheba phALake roDa, dAdara (se.re.), amadAvAda - 380014. muMbaI - 400014. phonaH (079)27540408, 27543979 | phona : (022) 24137616 rAjakoTa : zrI atula mAladhArI, mAdhavaprema epArTamenTa, mAI maMdiranI sAme, 11, manahara ploTa, rAjakoTa. phona : (0281) 2468830, 2238924 surata : zrI viThThalabhAI paTela, 35, zAMtivana sosAyaTI, laMbe hanumAna roDa, paMcaratna TAvara pAchaLa, surata. phona : (0261) 2544964 godharA : zrI ghanazyAma varIyA, sI-11, AnaMdanagara sosAyaTI, sAyansa kolejanI pAchaLa, godharA. phona : (02672) 251875, 94260-14003 U.S.A. : Dada Bhagwan Vignan Institue : Dr. Bachu Amin, 100, SW Redbud Lane, Topeka, Kansas 66606, U.S.A. Tel : 785-271-0869, E-mail: bamin@cox.net Dr. Shirish Patel, 2659, Raven Circle, Corona, CA 92882 Tel.: 951-734-4715, E-mail: shirishpatel@sbcglobal.net U.K. : Mr. Maganbhai Patel, 2, Winifred Terrace, Enfield, Great Cambridge Road, London, Middlesex, ENI 1HH, U.K. Tel: 020-8245-1751 Mr. Ramesh Patel, 636, Kenton Road, Kenton Harrow. Tel.:020-8204-0746, E-mail: dadabhagwan_uk@yahoo.com Canada : Mr. Bipin Purohit, 151, Trillium Road, Montreal, Quebec H9B 1T3. Tel. : 514-421-0522 Africa : Mr. Manu Savla, PISU & Co., Box No. 18219, Nairobi, Kenya. Tel : (R) 254-020- 3744943 (O) 254-2-554836 Website: (1) www.dadabhagwan.org (2) www.dadashri.org (3) www.ultimatespirituality.org 1. bhogave tenI bhUla (gu., e., hiM.) 24. satya-asatyanA rahasyo 2. banyuM te ja nyAya (gu., e., hiM.) 25. ahiMsA eDajasTa evarIvhera (gu,aM.,hiM.) 26. prema 4. athaDAmaNa TALo (gu, aM, hiM.) 27. camatkAra ciMtA (gujarAtI, aMgrejI) 28. vANI, vyavahAramAM.... krodha (gujarAtI, aMgrejI) 29. nijadoSadarzanathI,nirdoSa 7. mAnavadharma 30. guru-ziSya sevA-paropakAra 31. kaleza vinAnuM jIvana 9. huM koNa chuM ? 32. AptavANI - 1 thI 13 10. dAdA bhagavAna ? (gu..aM.) 33. AptasUtra 11. trimaMtra 38. The essence of all religion 12. dAna 35. Generation Gap 13. mRtyu samaye, pahelAM ane pachI (gue.) 36. Who aml? 14. bhAvanA sudhAre bhavobhava (gu..aM.) 37. UltimateKnowledge 15. va.tI.zrI sImaMdhara svAmI (gu, aM., hiM.) 38. HarmonyinMarraige 16. paisAno vyavahAra (., saM.(gu..aM.) 39. Pratikraman 17. pati-patnIno divya vyavahAra (graM., saM.) 40. FlawlessVision 18. mA-bApa chokarAMne vyavahAra (u,) 41. TheScience of Karma 19. pratikramaNa (graMtha, saMkSipta) 42. maiM na hai ? 20. samajathI prApta brahmacarya (jhaM, saM.)(gu.e.)43. sarvajJa sai mukti 21. vANIno siddhAMta 44. vA vijJAna 22. karmanuM vijJAna 45. jJAnI puruSa srI padavAna 23. pApa-puNya 46. Atmavodha (gu.-gujarAtI, hi.-hindI, aM.-aMgrejI,gaM.-graMtha,saM.-saMkSipta) ("dAdAvANI' megejhina dara mahine prakAzita thAya che