Book Title: Updeshpad Mahagranth
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay
Publisher: Ranjanvijay Jain Pustakalay
View full book text
________________
ઉપદેશપદ-અનુવાદ વિચાર ન કરવો.”
હે મુગ્ધા ! આ કુમાર હવે બાળક ન સમજવો, પણ યૌવનવય પામેલો છે, તારા અને મારા મૃત્યુ માટે થશે.” એમ દીર્થે કહ્યું. “તો હવે તે ન જાણે તેવા કોઈક ઉપાયથી તેને મારી નાખવો જોઈએ. હું તને સ્વાધીન છું, તો તને બીજા પુત્રો ઉત્પન્ન થશે.” રતિરાગમાં પરવશ બનેલી આ ભવ અને પરભવના કાર્યની ચિંતા ન કરતી એવી ચલણીએ તેની વાતનો સ્વીકારકર્યો. સ્ત્રીઓનાં આવાં ચરિત્રોને ધિક્કાર થાઓ, કે જે સર્વ લક્ષણવાળા ચૌદ સ્વપ્નથી સૂચિત, લાવણ્યની ઉત્તમાથી કામદેવના રૂપને પણ જિતનાર, સર્વ અવિનીતાદિ અવગુણોથી રહિત એવા પોતાના પુત્રને માટે આવો વ્યવસાયકરવા તૈયાર થઈ ! ત્યાર પછી તેઓએ બ્રહ્મદત્ત માટે એક રાજપુત્રીનો વિવાહ નક્કી કર્યો અને વિવાહ કરવા માટેની સામગ્રી તૈયાર કરાવી. અતિગુપ્ત પ્રવેશ નિર્ગમના દ્વારવાળું સો સ્તંભ યુક્ત એવું કુમારને રહેવા માટે લાક્ષાગૃહ બનાવ્યું. રાજ્યકાર્યમાં કુશલ એવા ધનુમંત્રીએ આ ગુપ્તવૃત્તાન્ત જાણી લીધો. દીર્ઘરાજાને ધનુ પ્રધાને કહ્યું કે, “વરધનું નામનો આ મારો પુત્ર છે. હવે તે યૌવનવય પામેલો છે, તેમ જ રાજ્યકાર્ય નિર્વાહ કરવા સમર્થ થયો છે. હવે મારી વય પરલોકનાં કાર્ય સાધવાની થયેલી છે, માટે વાનપ્રસ્થાશ્રમ કરવાની મને અનુમતિ આપો. ત્યારે કપટ સહિત દીર્થે કહ્યું કે, “હે અમાત્ય ! આ નગરમાં રહીને જ દાનાદિક પરલોકના અનુષ્ઠાનનું સેવન કરો.” દીર્ઘરાજાનું વચનસ્વીકારીને નગર બહાર ગંગાનદીના કિનારા ઉપર ધનુએ એક મોટી શ્રેષ્ઠ દાનશાળા અને પાણીની પરબ કરાવી. ત્યાં આવતા પરિવ્રાજકો જુદા જુદા પ્રકારના ભિક્ષુકો, મુસાફરોને ભદ્ર ગજેન્દ્રની જેમ દાન આપવા લાગ્યો. તે સાથે સન્માન-દાનથી સંતોષેલા પોતાના સરખા વિશ્વાસુ પુરુષો પાસે લાક્ષાઘર સુધીની ચાર ગાઉની સુરંગ કરાવી. આવી સ્થિતિમાં પોતાના પરિવાર-સહિત તે રાજકન્યા વિવાહ માટે ફરકતી ધ્વજાવાળા કાંપિલ્યપુરમાં આવી પહોંચી. પાણિગ્રહણ-વિધિ થયા પછી રાત્રે વરધનુ સહિત કુમાર લાક્ષાગૃહવાળા વાસભવનમાં ગયો. રાત્રે બે પહોર વીત્યા પછી ભવન એકદમ સળગવા લાગ્યું. તે વખતે અતિ ભયંકર કોલાહલ ઉછળ્યો. શોભાયમાન સમુદ્ર સરખો લોકોનો એક સામટો કરાતો ઘોંઘાટ સાંભળીને કુમારે વરધનુને પૂછયું કે, “ઓચિંતુ આ શું તોફાન છે ?” “હે કુમાર ! તમારા અનર્થ માટે આ વિવાહનો પ્રસંગ ઉભો કર્યો છે. આ રાજકન્યા નથી, પરંતુ તેના સરખી આ બીજી જ કોઈ કન્યા છે. એટલે સ્નેહ મંદ થયો અને કુમારે પૂછયું કે, “હવે આપણે શું કરવું ?” તો વરધનુએ કહ્યું કે, “પગની પાનીથી નીચે પ્રહાર કર.” પગ અફાળ્યો એટલે ખોદેલી સુરંગનો માર્ગ મળી આવ્યો. તેઓ બંને ગંગાનદીના કિનારા પર દાનશાળાવાળા પ્રદેશમાં પહોંચી ગયા.ધનુમંત્રીએ આગળથી તૈયાર રાખેલા ઉત્તમ જાતિના બે અશ્વો આપ્યા એટલે તરત તેના ઉપર સ્વાર થઈને પચાસ યોજનનો માર્ગ કાપી નાખ્યો. ઘણા લાંબા માર્ગની મુસાફરીથી થાકેલા અશ્વો એકદમ પટકાયાઃ એટલે પગે ચાલીને જતાં જતાં એક કુટ્ટ નામના ગામે પહોંચ્યા ત્યારે કુમારે વરધનુને કહ્યું કે, “મને સુધા લાગી છે, તેમ જ હવે હું સજ્જડ થાકી ગયો છું.” ગામની બહાર કુમારને બેસાડીને મંત્રીપુત્ર ગામમાં ગયો. ગામમાંથી એક હજામને લાવી કુમારનું મસ્તક મુંડાવી નાખ્યું, ભગવા રંગનું વસ્ત્ર પહેરાવ્યું
