Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02  Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006452/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANe namo siddhANaM, namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo loe savva sAhUNaM eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAGNAP IRYAPRA DII SUTRA PART : 02 zrI sUryaprajJapti sUtra : bhAga 2 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA sUryajJaptiprakAzikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam // zrI-sUryaprajJaptisUtram // (dvitIyo bhAgaH) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH prakAzakaH zrI a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukhASTizrIbaladevabhAI DosAbhAI paTela-mahodayaH mu0 ahamadAbAda-1. prathama-AvRttiH vIra-saMvat vikrama saMvat IsavIsan 1982 prata 1200 2508 2038 mUlyam-rU040-00 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by : Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Sthanakvasi Jain Upasraya, Outside Nikoli gate, Sarashpur, AHMEDABAD-18. Wan ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlohyayaM niravadhirvipulA ca pRthvI // 1 // Wan harigItacchandaH hamArI yatna nA unake liye / karate avajJA jo jo jAnate haiM kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koi tatva isase pAyagA / hai kAla niravadhi faylapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // Wan zrI suryaprajJapti sUtra : 1 bhUlya 3. 40-00 mudraka : jayaMtilAla maNilAla zAha, navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA reADa, amadAvAda--1 jhena : 20018 3 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya ke pramukha niyama (1) (3) isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai| prAta: USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI (48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA caahie| mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai| nIce likhe hue 32 asvAdhyAya-prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie(1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) ulkApAta-bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (2) digdAha--kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava-bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| nirghAta-AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta--bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie yUpaka-zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie (8) yakSAdIpta--yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa-kArtika se mAgha mAsa taka dhuMe ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya 1 saveM prAkRta DA vIsavAM prAkRta prAbhRta 2 hasaveM prAkRta DA vIsavAM prAkRta prAbhRta 3 hasaveM prAkRta DA jAvIsavAM prAbhRta prAbhRta 4 gyArahavAM prAbhRta jArahavAM prAbhRta 6 terahavAM prAbhRta 7 yaughhavAM prAbhRta 8 paMdrahavA prAbhRta 8 solahavAM prAbhRta 10 satrahavAM prAbhRta 11 aThArahavAM prAbhRta 12 unnIsavAM prAbhRta 13 vIsavAM prAbhRta sUryaprajJapti lAga dUsare DI anubhA zrI suryaprajJapti sUtra : 1 || AHTA || pAnA naM. n pada 63 129 145 247 269 272 296 298 302 328 376 4 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa prAkRta kA vIsavAM prAkRta prAbhRta vIsamA prAbhRtaprAbhUtane prAraMbha TIkArtha-( jiM te vastu zAsthara) A viSayanA saMbaMdhamAM dasamA prAbhRtanA ogaNIsamA prAkRtaprAkRtamAM bAra mahinAonA laukika ane lekottarIya nAme pradarzita karIne have pravartamAna A vIsamA prAbhRtaprAbhRtanA arvAdhikAra sUtramAM pAMca saMvatsarenA nAmo jANavAnI IcchAthI (Raa ra La maMte saMvare) ItyAdi prazna sUtra kahe che. zrI gauta masvAmI pUche che ke-(fmaMta ! saMgare gANitti ghavajJA) banne prakAranA mahI nAonA nAma jANIne have gautamasvAmI saMvatsarenA nAmanA saMbaMdhamAM prazna pUche che ke he bhagavAna kevA pramANuvALA ane kayA nAmavALA saMvatsara pratipAdita karela che? te Apa mane kaho A pramANe zrI gautamasvAmInI jIjJAsA jANIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-ttA saMvanA zAhiti vaNajhA) he gautama ! saMvatsare pAMca pratipAdita karelA che, jethI tame paNa pitAne ziSyane A rIte upadeza karo. A pramANe kahIne te saMvatsaronA nAma batAve che. saM sadA jaFaciachere, tujasaMvare, pALasaMvare, kravaNamaMtrAjha, sacchiA saMvarajI) pAMce saMvatsaranA kramAnusAra nAma A pramANe che. nakSatra saMvatsara eTaleke nakSatrathI saMbaddha saMvatsara aThayAvIsa nakSatrothI bAra rAzi thAya che, bAra rAzithI eka bhaga thAya che. caMdrane eka bhagaNanA bhaMga kALathI eka caMdramAsa arthAt nakSatra mAsa kahevAya che. kAraNake nakSatra maMDaLanI samApti paryantanA bhegakALanuM nAma nakSatramAsa kahevAya che. kahyuM paNa che-(ravIndrone zAMtivanya jIvo mataH) nakSatra ane caMdramAsanI paribhASA alaga alaga che, tethI jeTalA kALamAM aThyAvIsa nakSatrenI sAthe yathAkrama ganI samApti thAya eTalA kALa vizeSa nAkSatramAsa agara nakSatra mAsa kahevAmAM Ave che. tene bArathI guNavAthI nakSatra saMvatsara thAya che. kahyuM paNa che-(kSatta kono vArasaTLathe ja zatravatta) ahIyAM nakSatra kahevAthI nakSatra saMvatsara samajavuM joIe. nakSatra ane caMdragane bArathI guNavAthI nakSatra saMvatsara thAya che. AthI e siddha thAya che ke-eka nakSatra paryAyanA yegathI eka nakSatra mAsa thAya che. e nakSatra mAsamAM satyAvIsa ahorAtra tathA eka aherAtrInA saDasaThiyA ekavIsa bhAga thAya che, 274 ATalA pramANuvALa nakSatramAsa hoya che, A saMkhyAne je bArathI gaNavAmAM Ave te gaNita prakriyAthI atpatti A rIte thAya che, jema ke zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275*1=3248254=327+ A rIte traNase satyAvIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA saDasaThiyA ekAvana bhAga ATalA pramANavALuM nakSatra saMvatsara thAya che, ane kramathI nyAsa A rIte che-nakSatramAsamAM ahorAtrInuM pramANa 2744 tathA nakSatra saMvatsaramAM aherAtranuM pramANa 32742 traNa satyAvIsa tathA eka aherAtranA saDasaThiyA ekAvana bhAga thAya che. A rIte nakSatrasaMvatsarane vicAra pratipAdita karela che. 15 pAMca saMvatsara yuktakALa vizeSa yuga kahevAya che, tene pUraka saMvatsara yuga saMvatsara kahevAya che. rA yuganA pramANa heturUpa saMvatsara pramANu saMvatsara kahevAya che, 13 yathAvasthita lakSaNathI yukta saMvatsara lakSaNa nAmanuM saMvatsara kahevAya che. kA tathA zanaizcarathI karela saMvatsara zanaizcara saMvatsara kahevAya che, arthAt zanaizcara saMbhava saMvatsara paNa lekamAM kahevAya che. pA krama pramANe AnA nAma A pramANe che-1 paheluM nakSatra saMvatsara 2 bIjuM yuga saMvatsara kahela che. 3 trIjuM pramANa saMvatsara hoya che. 4 cothuM lakSaNa saMvatsara che, 5 tathA pAMcamuM zanaizcara saMvatsara kahela che, kAraNa ke AgaLanA sUtramAM AnAja bhedanuM pratipAdana karavAmAM Avaze. je sU0 54 che TakAthe-cepanamA sUtramAM pratipAdana karelA saMvatsarenA kramAnusAra bheda jANavA mATe e viSaya saMbaMdhI praznottara sUtra kahe che-(tA vattasaMvaraje) ItyAdi zrI gautama svAmI pUche che-(tA javavatta saMvachare vide vANiti vaNajhA) pUrvokta lakSaNa yukta nakSatra saMvatsara keTalA prakAranA arthAta keTalA bhedavALA pratipAdita karela che? te Apa kaho. A pramANe zrI gautamasvAmIne praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che(taa NakkhattasaMvacchareNaM duvAlasavihe paNNatte taM jahA-sAvaNe bhaddavae, jAva AsADhe) pUvapratipAdita lakSaNavALA nakSatra saMvatsara bAra prakAranA pratipAdita karela che, je A pramANe che-zrAvaNa mAsa bodhaka prathama bheda, bhAdaravA mAsa rUpa bIjo bheda, AmAsa rUpa trIje bheda, kAtikamAsa rUpa ceAthe bheda, mAgazara mAsa rUpa pAMcame bheda, piSa mAsa rUpa cho bheda, mAghamAsa rUpa sAme bheda, phAgaNa mAsa rUpa AThame bheda, caitramAsa rUpa navamabheda, vaizAkhamAsa rUpa dasame bheda, jayeSThamAsa rUpa agyAramA, aSADhamAsa rUpa bArame bheda che. AmAM saghaLA nakSatra paryAyarUpa eka ega vizeSa bArathI gaNavAthI nakSatra saMvatsara thAya che. A pramANe pahelAM pratipAdita karela che. paraMtu guNAkAra karavAthI sAvayava aMka thAya che. e sAvayava aMkaja zrAvaNa vigeremAM grAhya che ke niravayava? A jIjJAsAnI nivRtti mATe kahe che-je nakSatra saMvatsaranA pUraka bAra bheda rUpa zrAvaNa bhAdrapada vigere zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAso che, e sadhaLuM nakSatramaMDaLa ga paryAyarUpa zrAvaNa bhAdrapada vigere nAmavALA hoya che, te paNa avayavamAM samudAyanA upacArathI nakSatra saMvatsaramAM prayujyamAna thAya che. tethI ja sAvayava zrAvaNa bhAdaravA vigere bhejavALA bAra prakAranA nakSatra saMvatsara thAya che. athavA nakSatra saMvatsara saMbadhI lakSaNe pakSAntarathI kahe che. ( va vatto mATe pvAiahuM saMvarahiM bhavavattamaMdaruM namALa) athavA AkAza saSTimAM bhramaNa karatA aneka graha nakSatra tArA vigeremAM mahAna pratApI tejasvI vidvAna sarva nakSatra maMDaLanA gurUsthAnane zobhAvanAra tejanA paMjarUpa navagrahomAM bRhaspati nAmane mahAnagRha pravartamAna hoya che. e bRhaspati nAmane mahAgraha jyAre potAnI kakSAmAM bhramaNa karIne badhA nakSatramaMDaLanA bhagaNane pUrNa kare che, tyAre e bhagaNapUrti kALa vizeSa samayanuM nAma bArhaspatya saMvatsara bAra varSanuM pratipAdita karela che, paraMtu ahIMyAM nakSatranA saMbaMdhI gathI e saMvatsara paNa nakSatra saMvatsaraja kahevAya che. tenuM pratipAdana karavAmAM Ave che. saghaLA nakSatra maMDaLane buhaspati mahAgrahanA gane adhikRta karIne bAra saMvatsaramAM pitAnI kakSAmAM bhramaNa karIne samApta kare che. nakSatragarUpa je kAraNa che, eja kAraNathI bAra varSavALe e kALa vizeSa paNa nakSatra saMvatsara kahevAya che. ahIMyAM A rIte kahevAmAM Ave che. jeTalA kALathI bRhaspati nAmane mahAgRha cegane adhikRta karIne abhijIta vigere aThayAvIsa nakSatre samApta thAya che, eTale kALa vizeSa bAra varSa pramANathI nakSatra saMvatsara thAya che. e ja kAraNathI pAMca varSavALA yugane bAra varSAtmaka paguthI paNa pratipAdita karela che. je sUra papa || TakArtha-sutA sutAraMvachare ivi uchaLa taM nA- caMde AmiraDhiNa re amiAi jeva) zrIbhagavAna pharIthI kahe che. ke he gautama! have yuga saMvatsaronA aMtabheda kahuM chuM te A pramANe che. yugasaMvatsara pAMca prakArathI pratipAdita karela che. tenA nAme A pramANe che. caDhi nAmane pahele bheda che. bIjA bhedanuM nAma paNa cAMdra che. trIjA bhedanuM nAma abhivati che. cothA bhedanuM nAma cAMdra saMvatsara che ane pAMcamuM saMvatsara abhivardhita nAmanuM kahyuM che. vAstavika rIte te cAMdra ane abhivati ebeja nAma pAMce saMvatsaronA pratipAdita karela che. ene ja pharIthI kahevAthI traNavAra cAMdra nAma zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. ane evAra abhivati nAma Ave che. anyatra kahyuM paNa che. caMdo caMdo abhivaDhio ya caMdo abhivadio cetra / paMca sahiyaM jugamigaM, dihaM tellokkasIhiM // 1 // paDhamabiyA u caMdA taiyaM abhivaDhiyA niyANAhi / caMde cetra utthaM paMcamamabhivaDhiyaM jANa // 2 // caMdra 1 caMdra 2 abhiSadhita 3 caMdra 4 abhivati 5 A rIte pAMce saMvatsarathI yuga thAya che. e pramANe traileyaDhazI` zrIbhagavAne kahyuM che 5 pahela' ane khIju cAMdra saMvatsara trIju abhivRdhita ceAthuM cAMdra saMvatsara nAmanuM tathA pAMca abhivRdhita saMvatsara kahela che. dArA A rIte A gAthAnA achAyA mAtrathIja spaSTa thaI jAya che. vizeSa spaSTAtA mULa sUtranI TIkAmAM kahelaja che. jethI ahiyAM vadhAre piSTapeSaNa karatA nathI. temAM khAra punameA jeTalA kALamAM samApta thAya che, eTalA kALa vizeSanu nAma cAMdra saMvatsara kahela che. anyatra kahyuM paNa che. (punina ciTTA puLa vArasa saMyaccharo varvato) eka pUrNimA parAvata nA eka cAMdra mAsa thAya che. e cAMdramAsamAM 29+ ogaNatrIsa ahArAtra ane eka ahArAtranA khAsayiA batrIsa bhAga ATalA ahArAtra hAya che. Ane khArathI guNavAmAM Ave te cAMdravarSa nA aheArAtra AvI jAya che. jema ke 2x12=384=354 1 A rIte traNaso cApana tathA eka rAtri divasanA khAsayiA khAra bhAga thAya che. arthAt eka cAMdra varSoMnA aheArAtra 354 traNaso cApana ane eka aherAtranA khAsiyA bAra bhAga thAya che. ATalA pramANa bArAkhara cAMdra saMvatsaranuM parimANu thAya che, tathA je saMvatsaramAM adhika mAsaneA saMbhava hoya te savatsaramAM tera cAMdramAsa thAya che, A saMvatsara abhivadhi ta saMvatsara padathI kahevAya che, anyatra kahyuM paNa che. (terasa ca caMdnArA cho miDhiyo sAyantro) tera cAMdramAsathI abhivRdhita nAmanuM cAMdra sava zrI suryaprajJapti sUtra : 2 8 Go To INDEX Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tsara pUrNa thAya che, eka cAMdramAsamAM 294 ogaNatrIsa aherAtra tathA eka ahorAtrIne bAsaThiyA batrIsa bhAga ATalA aherAtra thAya che, A pahelAM paNa pratipAdita karela che, tethI saMvatsarane jANavA mATe A saMkhyAne terathI guNavAmAM Ave. ra943 413=377 =383+ traNa yAdI ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaDiyA cuMmALIsa bhAga pramANa thAya che. tethI abhivardhita cAMdra saMvatsaranuM pramANa 38344 ATaluM thAya che. ATalA ahorAtra pramANavALuM abhivardhita saMvatsara pratipAdita karela che. have adhika mAsa kevI rIte thAya che? ane keTalA kALamAM te adhikamAsa Ave che? ItyAdi jIjJAsAnA upazamanAtha kahevAmAM Ave che. ahIMyAM yuga pAMca varSavALA kALa parimANathI thAya che. temAM cAMdra, cAMdra, abhivadhita, cAMdra ane abhivardhita A rItanA pAMca saMvatsaravALA kALane sUrya saMvatsaranI apekSAthI vicAravAthI nyUnAdhikapaNAthI rahita pAMca varSanuM kahela che. sUryamAsa sADatrIsa ahorAtra pramANa yukta hoya che. 30 4 cAMdramAsa ogaNatrIsa divasa tathA eka ahorAtranA bAsaDiyA batrIsa bhAga ra943 thAya che. A beunuM aMtara 1-3- 594 ogaNasAThathI tathA eka ghaDine ekatrIjo eka bhAga thAya che, madhya mApathI ATaluM aMtara dareka mAsamAM Ave che, tethI airAzika gaNitanI saMbhAvanAthI sUrya saMvarane trIsamAsa gayA pachI eka cAMdramAsa adhika Ave che, te adhikamAsa je rIte Ave che te batAvavA mATe pUrvAcAryoe A karaNa gAthA kahela che. vaMtaraNa no viro, mArUkSma vira mAsaksa tIsai guNio saMto, havai hu ahimAsago eko / / / / A gAthAmAM kahela gaNita prakiyA che ke pahelAM kahevAmAM AvI gayela che, te paNa vadhAre spaSTa thavA mATe A ahIMyAM kahevAmAM Ave che. Aditya saMvatsaranA mahInAomAMthI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAMdramAsane je vizleSa thAya che, ahIMyA te vizleSa karavAthI saura ane cAMdra bane mAsanA parimANanuM aMtara AvI jAya che, jemake (30) 29+= = =594 ogaNasATha ghaDI ane eka ghaDIne ekatrIso eka bhAga thAya che, Ane ja upacArathI vizleSa kahevAmAM Ave che, ane trIsathI gaNavAmAM Ave to (59tyu) +30=177046 sATha ghaDithI vaheMcAyela ATalA ahorAtra thAya che. tethI A rIte tenuM svarUpa thAya che, ra9-30+ ATalA adhika mAsanA divase hoya che, AnAthI e phalita thAya che ke-trIsamAsa jeTalA kALanuM adhikamAsavALuM saMvatsara abhivati nAmathI kahevAya che, bIje kahyuM paNa che- __ sahie aiyAe havaha ya ahimAsago jugaddhami / bAbIse paccasae havai ya bIo jugaddhaMmi / / 1 / / A gAthAne akSarArtha A pramANe che-pUrvokta pramANavALA eka yugamAM sATha parva arthAt pakSanA vItyA pachI eTale ke yuganA ardhabhAgamAM eka adhika mAsa Ave che bIje adhika mAsa ekaso bAvIsa parva vItyA pachI arthAt yuganA aMtamAM thAya che, A rIte yuganI madhyamAM trIjA saMvatsaramAM adhika mAsa Ave che. athavA pAMcamA saMvatsaramAM A rIte be abhivati saMvatsara eka yugamAM thAya che. A rIte abhivardhita saMvatsaranI upapatti samajI levI. have eka yugamAM sarva saMkhyAthI jeTalA pa thAya che te batAvavA mATe prati varSanI parva saMkhyA batAvavA kahe che. (ta paDhamakSa jaMtarama saMvata 23vIf TdavA goryttA) e eka yugamAM pahelA cAMdra varSanA covIsaparvo hoya che, ahIMyAM A rIte samajavAnuM che. bAra mAsanuM eka cAMdra saMvatsara thAya che, eka mAsamAM amAsa ane punama A rIte be parvo Ave che. tethI eka cAMdra saMvatsaramAM badhA maLIne 24 covIsa pa thAya che. A pratyakSathIja jaNAya che. A rIte bIjA cAMdra saMvatsaranA paNa covIsa pa thAya che. abhivardhita saMvatsaramAM teramAsa Ave che. eTale abhivardhita saMvatsaramAM chavvIsa pa thAya che. e ja pramANe cethA cAMdra saMvatsaranA covIsa pa thAya che. kAraNa ke tenA paNa bAra mArA hoya che. pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA chavvIsa pa hoya che. kAraNa ke te paNa tera mAsavALuM che, mULamAM kahyuM paNa che- doravaNa caMdasaMvaccharassa cauvIsaM pavvA paNNattA, taccaspa NaM abhivaDaDhiyassa saMbaccharassa chabbIsaM palA paNattA, cautthasaNaM caMdasaMvaccharassa cauvIsaM pavvA paNNattA, paMcamassa NaM abhi saMvarajIpta chagrIlaM paDyA pachAttA) bIjA caMdra saMvatsaranA covIsa pa kahela che, trIjA abhivardhita sa vatsaranA chavvIsa parva kahyA che, cethA caMdra saMvatsaranA covIsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 10 Go To INDEX Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAM pratipAdita karela che, pAMcamA abhivadhi ta saMvatsaranA chavvIsa parvAM prajJapta karyAM che, A badhA paoNnI utpatti ane kAraNa pUrve kahela ja che, vAmetra samuntrAre nava saMskRCi jIne je cItte patraNat mak phamavA) pUrvakti prakArathI ja arthAt pahelAM pratipAdrita karela gaNita paddhati pramANe pUrvApara gaNitanA meLa karavAthI pAMca varSa pramANu vALA yugamAM ekaso cAvIsa parve thAya che, A rIte badhA tItha karAe tathA meM paNa pratipAdana karela che, jema ke-24+24x26+4+26-124 5 eka yugamAM thAya che, arthAt pahelA cAMdra saMvatsaramAM 24 cAvIsa pa khIjA cAMdra saMvatsaramAM paNa 24 covIsa pa trIjA abhivRdhita savatsaramAM chavvIsa 26 5 tathA ceAthA cAMdra saMvatsaramAM 24 covIsa pa ane pAMcamA abhivRdhita sa MvatsaramAM chavIsa A badhAne meLavavAthI eka yugamAM 124 - ekaso cAvIsa parva siddha thAya che. A rIte A mULasUtranI vyAkhyA purI thaI. have kayA ayanamAM athavA kayA maMDaLamAM kyuM parva samApta thAya che, A prakAranI vicAraNAmAM pUrvAcAryae paMnA saMbaMdhamAM cAra karaNa gAthAe kahela che. tethI e ja gAthAo ahIyAM ziSyaneAnA anugraha mATe khatAvavAmAM Ave che te A pramANe che (jjA pantheEi duni3) ityAdi A gAthAo saMskRta TIkAmAM pUrepUrI khatAvela che. tethI jIjJAsue mULa gAthA tyAMthI joI levI. ahIMyAM A gAthAonA atha kramAnusAra atA vavAmAM Ave che, je pamAM ayanamaMDaLa vagerenA sabaMdhamAM jANavu... hAya to tenAthI dhruvarAzinA guNAkAra karave ahIMyAM kaI dhruvarAzI thAya che, te jANavA mATe kahe che ke-ahIMyAM dhruvarAzi matAvanAra pUrvAcAryere eka karaNa gAtha kahI che, te A pramANe che. egaM ca maMDalaM maMDalassa, sattaTTha bhAga cattAri / va ceva cuNNiyAo, igattIsa karaNa cheNa // 1 // A gAthAne akSarAtha A pramANe che-eka maMDaLanA sADiyA cAra bhAga tathA nava cUrNikA bhAga tathA saDasaThayA eka bhAganA ekatrIsa cheda karavAthI tene cUrNikA bhAga samajavA. ATalA pramANavALI dhruvarAzI thAya che, A dhruvarAzI pagata kSetrathI ayanagata kSetramAM gamana karatAM zeSarUpe rahe che, AnI utpatti khatAve che-A prakAranI dhruva rAzIne icchita pathI guNIne pachIthI ayananA guNAkAra karavA A rIte guNAkAra karela maMDaLarAzithI jo caMdramAnu. ayana kSetra purU thaI jAya athavA vadhAre thaI jAya te cchita patra saMkhyAthI guNela maMDaLa rAzinA caMdramanu yana kSetra zASita thAya che, jeTalA ayana zodhita thAya eTalA pa`thI yukta ayanane karavAmAM Ave che, e pramANe zrI suryaprajJapti sUtra : 2 11 Go To INDEX Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne badhAne meLavavA. A rIte je paripUrNa maMDaLa zodhita thaI jAya ane rAzi paNa nirmala thaI jAya te ayana saMkhyAthI rUpa yukta thatI nathI. ayana rAzimAM rUpane prakSepa thatuM nathI, eja AnuM tAtparya che. paripUrNa rAzI thAya tyAre eka rUpa maMDaLa rAzImAM umeravAmAM Ave che. arthAt aMDarUpa e rAzImAM umerAya che, dvirUpa maMDaLa zio prakSepaNIya hoya che. prakSepa karavAthI jeTalI maMDaLa rAzI hoya eTalA maMDaLa teTalA Icchita parvamAM thAya che, je Icchita parvathI je rIte viSama prakArane guNAkAra thAya che, tene atyaMtara maMDaLamAM dekhavAmAM Ave che. A ja kAraNa gAthA samUhano akSarArtha kahela che. have tenI bhAvanA batAvavAmAM Ave che-kaI pUche che ke-yuganI AdimAM paheluM parva kyA ayanamAM ane kayA maMDaLamAM samApta thAya che? ahIMyAM paheluM parva pUchavAthI vAmapArzva parva sUcaka che tethI ekanI sthApanA karavAmAM Ave che. te pachI zreNInA dakSiNa bhAgamAM eka ayana te pachI tenI anuzreNImAM eka maMDaLa ane maMDaLanI nIce sAThiyA cAra bhAga tenI nIce ekatrIsA navabhAga A tamAma rAzi dhruvarAzi kahevAya che. e dhruvarAzi icchita ekaparvathI guNavAmAM Ave te ekathI guNela eTalAja rahe che, tethI eja pramANenI saMkhyA thAya che. te pachI ayanane rUpAdhika karavI A vacanathI ekarUpa ayanamAM umeravuM. maMDaLa rAzImAM ayana zuddha hotA nathI te pachI (roya dAMti manami) A vacanathI maMDaLa rAzImAM be rUpa umeravAmAM Ave che. A rIte A paheluM parva Ave che. bIjA ayanamAM trIjA maMDaLanA (komi gujAre dimaMttara dhruvaghu gA) A vacanathI atyaMtara maMDalavati saDasaDiyA cAra bhAgamAM tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsa navabhAga jAya tyAre samApta thAya che, ayana ahIM cAMdrAyaNa samajavuM, cAMdrAthaNanI AdimAM paheluM uttarAyaNa ane bIjuM, dakSiNAyana, bIjA ayanamAM abhyantara vati trIjA maMDaLanuM ema kahevAmAM Ave che ke I pUche ke-bIjuM parva kayA ayanamAM athavA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 12 Go To INDEX Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayA ma`DaLamAM samApta thAya che? ahIM bIjI pa` pUchavAthI eja pahelAM kahela saghaLI dhruvarAzIne bethI guNavAmAM Ave e rIte be ayana e maMDaLa tathA saDasaThayA ATha bhAga ane ekatrIsA aDhAra bhAga te pachI ' ayanane rUpAdhika karavu`' e vacanathI ayanamAM rUpane umeravu maMDaLa rAzimAM ayana zuddha thatu nathI. te pachI (roya hoMti mirjhAma) A vacanathI ma`DaLarAzImAM e umeravAthI bIjI pa trIjA ayanamAM cothA mAMDaLamAM (sumiya muLajAra trAhine maMdache varpha kAduM) A vacanathI bAhyamaDaLathI arvAktana saDasaDhiyA ATha bhAga tathA saDakriyA eka bhAganA ekatrIsA aDhAra bhAga javAthI samApta thAya che. tathA koI pUche ke-caudamuM pa keTalA ayanamAM athavA maDaLamAM samApta thAya che ? ahIMyAM paNa pahelAnI saghaLI rAzine caudathI guNavI, ane cauda maMDaLane paNa guNAkAra karavA e rIte caudathI guNuvAthI saDasaDayA cAra bhAga tathA caudathI guNita 56 chappana bhAga tathA ekavIsA navabhAga thAya che A badhAne meLavavAthI ekasesa chavvIsa 126 thAya che. e ekasA chavvIsanA ekatrIsathI bhAgAkAra karavA te ekaThiyA cAra bhAga thAya che, ane be cUrNikA bhAga zeSa rahe che. tathA sAsaDiyA cAra bhAga uparanI rAzI eTale ke saDasarphiya) saMkhyAvALI rAzi meLave te saDasaThayA bhAga thAya che. tathA cauda maDaLAmAM tera maDaLa ane eka maMDaLanA saDasiyA tera bhAgathI ayana zuddha thAya che. tethI pahelAnA ayanane caudanI sAthe meLave teA (ayana vaSiSTa tattva) A vacanathI pharIthI eka rUpa umere teA seLa ayana tathA eka ayananA saDhiyA cApana bhAga thAya che, A ma DA rAzimAM upara rahe che. tene saDasaThanI rAzImAM sArUpe umeza te ekasA cauda ja 114 thAya che. tene saDasaDathI bhAgavAmAM Ave te eka maMDaLa Ave che. tathA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga kharce che, tene (Topa phaoNni minna)i A vacanathI maDhaLarAzImAM e umere zrI suryaprajJapti sUtra : 2 13 Go To INDEX Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLa tathA avana 158 bhAga te traNa maDaLa thAya che. tene caudathI guNavAmAM Ave joke caudanI rAzI yugmarUpa hAya che teA paNa ma`DaLarAzImAM eka ayana vA2e thaine traNu maMDaLa AbhyaMtara ma`DaLathI Ara MbhIne kaDI levA, A rIte caudamu' pa` AvI jAya che. seALamA ayanamAM abhya tarama'DaLathI Araba karIne trIjA maMDaLamAM saDasiyA suDatAlIsa bhAga jAya tyAre tathA sasaDhiyA eka bhoganA ekatrIsA be bhAga gata thAya tyAre samApta thAya che, khAsaThamA pavanI jIjJAsAmAM eja pUrvokta dhruvarAzIne khAsaDhathI guNuthI te mAsaTha ayana ane khAsaTha asA aDatAlIsa 248 tathA saDaThiyA bhAganA pAMcasA ekatrIsA bhAgane ekatrIsathI bhAga kare te saDaThiyA aDhAra bhAga pUrA thAya che, tene uparanI saDasaThavALI bhAga rAzimAM umere tA khase chADa 269 tha!ya che, upara bAsaTha ma`DaLa che tene khAvana maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaDiyA bAvana bhAgathI cAra ayana labdha thAya che, tene ayana rAzimAM umere te 66 chAsaTha ayana thAya che, ane navamaMDaLa ane eka maDaLanA saDasiyA padara bhAga bace che, temAMthI saDasaThayA paMdara bhAgane saDaDiyA bhAgarAzimAM meLavavAthI khase ekAzI 281 thAya che. tene saDasaThathI bhAgavAmAM Ave teA cAra maMDaLa Ave che, tathA eka ma`DaLanA saDaThiyA tera bhAga zeSa rahe che. tene maMDaLa rAzimAM meLavI devAmAM Ave te tera maMDaLa purA thAya che, A rIte taira maMDaLa tathA saDasaThayA taira bhAgathI purU eka ayana thaI jAya che, tene ayana rAzimAM meLavavAthI saDasaTha ayana thaI jAya che, (nAsthi niyami vajIruM) e vacanathI ayana rAzimAM rUpanA prakSepa thatA nathI kevaLa (siyaMmi Dhora levo) A vacanathI maDaLanA sthAnamAM eka rUpane meLavavAmAM Ave ane tene khAsaDhathI guNavAmAM Ave te yugma (joDiyA) rUpathI khAsaTha rAzI thAya che. tathA ekarUpa vadhe che, tene prakSipta karavAmAM Avela nathI, tathA khAhyamaMDaLane paNa pahelethI joDavAmAM Ave che, zrI suryaprajJapti sUtra : 2 14 Go To INDEX Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte bAsaTha parva Ave che, saDasaTha ayana pUrA thAya tyAre bAhyamaMDaLamAM prathama rUpa samApta thAya che, A pramANe badhA ja parvanI bhAvanA karI levI. kevaLa ziSyajananA upakAra mATe ane badhAne sukhapUrvaka bedha thAya e hetuthI parva ane ayanane vistAra akSarapradarzana pUrvaka batAvavAmAM Ave che, paheluM parva, bIjuM ayana trIjuM maMDaLa ane trIjA maMDaLanA saDasaThiyA cAra bhAga tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsA nava bhAga pUrA thAya tyAre samApta thAya che. A rIte dhruvarAzI karIne parva ane ayana maMDaLamAM dareka maMDaLamAM eka eka rUpane meLavavuM ane e rIte te meLavIne tenA bhAga karavAmAM Ave te eTalI saMkhyAvALe bhAga maMDaLa ane ayana kSetramAM pUrA thAya tyAre tera maMDaLa ane eka maMDanA saDasaThiyA tera bhAga ATalA ayana kSetrane zedhita karIne ayanane ayana samUhamAM meLavI devA, A rItanA kamathI vajyamANa prakAranI samyaka vicAraNAmAM samajI levuM. A prastAra samUha A rIte che, paheluM parva bIjA ayananA trIjA maMDaLamAM tathA trIjA maMDaLanA saDasaDiyA cAra bhAga 4 tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsA nava bhAga jAya tyAre samApta thAya che, bIjuM parva trIju ayana ane ceNuM maMDaLa tathA cethA maMDaLanA saDasaThiyA ATha bhAga 46 tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsA eka bhAgamAMthI aDhAra bhAga jAya tyAre samApta thAya che, trIjuM parva cAra ayana tathA pAMca maMDaLa tathA pAMcamA maMDaLanA saDasaThiyA sattara bhAga ane saDarayiA eka bhAganA ekatrIsA pAMca bhAga jAya tyAre samApta thAya che, pAMcamuM parva, chaThuM ayana sAtamuM maMDaLa tathA rAtamA maMDaLanA saDasaThiyA ekavIsa bhAga tathA saDasaThiyA ekavIsa bhAganA ekatrIsA cauda bhAgI jAya tyAre samApta thAya che, chaThuM parva sAtamuM ayana AThamuM maMDaLa tathA AThamA maMDaLanA saDasaThiyA pacIsa bhAga tathA saDasaThiyA eka bhAganA esatrIsA tevIsa 3 bhAga jAya tyAre samApta thAya che, sAtamuM parva ATha ayana tathA navamuM maMDaLa ane navamA maMDaLanA saDasaThiyA trIsa bhAga tathA saDasaDiyA bhAganA ekatrIsA eka bhAga jAya tyAre samApta thAya che, AThamuM parva navamA ayanamAM dasamuM maMDaLa tathA dasamA maMDaLanA saDasaThiyA cetrIsa bhAga 24 tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsA dasa bhAga jAya tyAre samApta thAya che, navamuM parva dasamu ayana agyAramuM maMDaLa tathA agyAramA maMDaLanA saDasaThiyA eka bhAganA aDatrIsa bhAga 28 tathA saDasaThiyA eka bhAgane ekatrIsa egagIsa ku bhAga jAya tyAre samApta thAya che, dasamuM parva agyAra ayana bAra maMDaLa tathA bAramA maMDaLanA saDasaThiyA beMtAlIsa bhAga tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsA aThakyA vIsa bhAga 3 jAya tyAre samApta thAya che, agyAramuM parva bAra ayana tera maMDaLa tathA teramA maMDanA sahasaThiyA suDatAlIsa bhAga ane saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsA cha bhAga jAya zrI suryaprajJapti sUtraH 2 15 Go To INDEX Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre samApta thAya che. bAramuM parva caudamuM ayana pahelA maMDaLanA saDasaThiyA ADatrIsa bhAga rUda tathA saDasahiyA eka bhAgane ekatrIsa paMdara bhAga jAya tyAre samApta thAya che. teramuM parva paMdaramuM ayana bIjuM maMDaLa tathA bIjA maMDaLanA saDasaThiyA beMtAlIsa bhAga che ane sahaThiyA eka bhAganA ekatrIsA vIsa bhAga rU8 jAya tyAre samApta thAya che. caudamuM parva seLa ayana trIjuM maMDaLa tathA trIjA maMDaLanA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga 7 tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsa be bhAga 3 jAya tyAre samApta thAya che. paMdaramuM parva sattaramuM ayana cothuM maMDaLa tathA cethA maMDaLanA saDasaThiyA ekAvana bhAga tathA saDasaDiyA eka bhAganA ekatrIsA agyAra bhAga 3 jAya, tyAre samApta thAya che. Aja pramANe bAkInA parvomAM ayana praptAranI bhAvanA karI samajI levuM. granthaviratAra bhayathI badhA parvone prastAra ahIM lakhatA nathI, have kayuM parva kayA caMdranakSatragamAM samApta thAya che A viSayanI vicAraNAmAM pUrvAcAryoe karaNagAthA kahela che te batAvavAmAM Ave che cauvIsasayaM kAUNa pamANaM, sattadvimeva phalaM / icchApabve hiM guNaM kAUNa pajjayA laddhA // 1 // advArasahiM sarahiM sesagammi guNiyammi / terasa viUtare hiM, saehiM abhiimmi suddhammi // 2 // sattadvi visaTThINaM savvaggeNa tao u jaM sesaM / taM rikkhaM nAyavyaM jattha samatyaM havai pavvaM // 3 // A karaNagAthAone akSarArtha krama batAvavAmAM Ave che, jemake vairAzika vidhithI eka vIsanI pramANa rAzi karIne saDasaThiyA bhAganI phalarAzI karavI e pramANe karIne icchita parvane guNAkAra karIne pahelI rAzI je e covIsa che tenAthI bhAga kare tenAthI je bhAga labdha thAya eTalA paryAya jANavA ane je zeSa rahe tene aDhArasetrIsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 16 Go To INDEX Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1830thI guNavA guNAkAra karIne teraso bethI abhijIta nakSatrane zadhita karavuM abhijIta bhogya saDasaThiyA ekavIsa bhAga ne sAThathI guNAkAra karavAthI zodhanaka phala ATaluMja lAbhya rahe che, A rIte zadhita karIne saDasaTha saMkhyAne bAsaThathI guNavAthI je phaLa Ave tenAthI bhAga kara je labdha thAya eTalA nakSatra zuddha samajavA. e bhAga karavAthI je zeSa bace che, te nakSatra samajavAM A rIte vivakSita parva samApta thAya che. Aja kAraNa gAthAne akSarArtha kaho che, have tenI bhAvanA batAvavAmAM Ave che-je ekaso vIsa parvathI saDasaTha paryAya labhya thAya +1=9: A rIte traNarAzinI sthApanA karavI ahIMyAM ekase vIsa rUpa rAzI pramANabhUta gaNAya che. saDasaThiyA rAzirUpa phaLa che. ayanarAzi je IcchA padathI vAcya ekarUpa che. tenAthI madhyarAzi saDasaThane je guNAkAra karavAmAM Ave te eja pramANe saDasaTha rUpa rahe che, kAraNa ke ekathI gaNavAmAM Avela dareka rAzi-saMkhyA eja pramANe rahe che, A niyamathI e saDasaTha rU5 guNanA phaLane pahelAnI saMkhyA je 124 ekaso vIsarUpa che. tenAthI bhAga karavAmAM Ave. paraMtu te alpahAvAthI bhAga cAlatuM nathI tethI nakSatra lAvavA mATe aDhAra trIsathI saDasaThane guNavAmAM Ave A rIte guNAkAra ane cheda rAzine ardhAthI apavartana kare 675630 =67 15 A rIte guNAkAra rAzi navase paMdara thAya che, tathA bhAga hAramAM bAsaTha rahe che, pharIthI guNanI prakriyAthI saDasaThane navase paMdarathI je guNavAmAM Ave te 61305 ekasaTha hajAra traNase pAMca bhAjya sthAnanuM guNana phaLa tathA harasthAna vAM eja bAsaTha rUpa saMkhyA rahe che. temAMthI abhijIt nakSatranA garUpa bAsaThiyA terase be zuddha rahe che. =305= = "3 bAsaThiyA sATha hajAra ane traNa rahe che. ahIMyAM chedarAzi je bAsaTha rU5 che, tene saDasaThathI guNavAmAM Ave, 6267=4154 cAra hajAra 24 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka cepana thAya che tenAthI bhAga kare 6 =14+6 A rIte cauda labdha thAya che. tethI zravaNa nakSatrathI laIne puSya nakSatra sudhInA cauda nakSatra zuddha thaI jAya che. tathA aDhArase suDatAlIsa 1847 zeSa rahe che, tenA muhUrta lAvavA mATe trIsathI gaNavAmAM Ave te 1847430=25410 paMcAvana hajAra cAra dasa thAya che tene pahelAnI bhAgazi 4154 ekatAlIsase capanathI bhAgavAmAM Ave te 554104154=13 DU:6 A rIte tera muhUrta labdha thAya che, tathA 2464 eka hajAra cAra ATha zeSa rahe che, tene bAsaDiyA bhAga karavA mATe bAsaThathI gaNavAmAM Ave, 3 6462 hAra rAzI ane bhAjya rAzine bAsaThathI apavartita karavAthI 14641 guNakAra saMkhyA eka rUpa tathA chedarAzI saDasaTha rUpa thAya che, ekathI guNela uparanI rAzI eTalIne eTalI ja rahe che, tene saDasaDathI bhAgavAmAM Ave 1} =21: A rIte ekavIsa labdha thAya che, tathA saDasaThiyA eka bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA sAsaDiyA bhAga zeSa rahe che, have paheluM parva Ave che, te azleSA nakSatranA tera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA eka bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga bhagavIne samApta thAya che, tathA eka covIsa parvathI saDasaDa paryAya labdha thAya te be parvathI keTalA parva labdha thAya? A prakAranI vicAraNAmAM bairAzika gaNita mATe traNa rAzinI sthApanA karavI, jema ke phura-rUkuM ahIMyA ayana rAzIthI madhyarAzIne guNAkAra karavo, te aMzasthAnamAM ekaso cotrIsa tathA hararathAnamAM eja ekaso vIsa rahe che, tethI ja harasthAnanI pahelI rAzithI ekase visano bhAga kare rU=13 =15 A rIte eka nakSatra labdha thAya che, ane dasa zeSa rahe che, te pachI nakSatra lAvavA mATe saDasaDiyA aDhAraso trIsathI guNavA tathA guNAkAra ane chedarAzinA ardhAthI apa vartana karavI jema ke- 1 16 = 6x38 A rIte guNAkAra rAzi navaso paMdara thAya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 18 Go To INDEX Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tathA cheH rAzi bAsaTha thAya che te pachI navase paMdarane dasathI gaNavAmAM Ave te aMza sthAnamAM jarUra A rIte nava hajAra ekaso pacAsa thAya che AthI abhijIta nakSatranA bhAgarUpa terase be tathA saDasaThiyA bAsaTha bhAga zuddha thAya che, jemake pha6 =46 A rIte upara sAta hajAra AThase aDatAlIsa thAya che. te pachI chedarAzInA sthAnamAM bAsaTha ane saDasaTha rUpa akone paraspara guNavA 6267 =4154 A rIte cheda sthAnamAM cAra hajAra ekase cepana thAya che. have bhAjyahAra rAzinI sthiti =1chuM A rIte bhAga karavAthI eka zravaNa nakSatra labdha thAya che. tathA traNa hajAra chase corANu zeSa rahe che. AnA muhUrta banAvavA mATe trIsathI guNavAmAM Ave phuda6+30= 1 4 266pa A rIte upara eka lAkha dasa hajAra AThase vIsa thAya che tene chedarAzI cAra hajAra ekase capana che, tenAthI bhAga karavA. 1 0=26 DU A rIte chavIsa muhUrta labdha thAya che. tathA be hajAra AThaLa zeSa bace che, tenA bAsaDiyA bhAga karavA mATe bAsaThathI guNavA ka62 = += + ahIM guNAkAra ane chedarAzine bAsaThathI apanA karela che, tethI guNAkAra rAzi eka rUpa thAya che, tathA haidarAzI saDasaTha thAya che. tene uparanI rAzi tathA nIcenI rAzi ekathI guNAkAra kare te eja pramANenI saMkhyA rahe che. tethI bhAga karavA mATe nyAsa karavA 263=42+aa bAsaThiyA beMtAlIsa bhAganA saDasaDiyA be bhAga thAya che. have bIjuM parva Ave che. te dhaniSThA nakSatranA chavvIsa muhUrta tathA eka muhUtanA saDasaThiyA be bhAga bheLavIne samApta thAya che, Aja rIte bAkInA badhA parvonA saMbaMdhamAM badhA nakSatranI bhAvanA samajI levI. parva saMkhyA jANavA mATe nakSatranA jJAnanI AvazyaktA che. TIkAmAM kahela karaNa gAthAonI vyAkhyAmAM tyAMja te batAvanArI saMgrAhikA A pAMca gAthAo pUrvAcAryoe pradarzita karI che. je A pramANe che. (aq ghaLip www) ItyAdi A gAthAone artha A pramANe che-pAMca varSavALA eka yugamAM ekaso vIsa parva saMkhyA thAya che A pahelAM kahyuM ja che, e parvonA ardhA pramANanA parva 62 bAsaTha yuganA pUrvArdhamAM thAya che, bAkInA bAsaTha uttarArdhamAM thAya che. e pamAM yuganA pUrvAddhamAM kayA kayA parva kayA kyA nakSatramAM samApta thAya che, e jANavA mATe pAMca karaNa gAthA kahI che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 19 Go To INDEX Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemake-pahelA panI samAptimAM sarpa jenA deva che te azleSA nakSatra hAya che, azleSA nakSatramAM paheluM patra rAmApta thAya che, / 1 / A pramANe badhAja pA~nA saMbaMdhamAM samajI levu khIjA panI samAptimAM dhaniSThA nakSatra hoya che. (2) trIjA panI samAptimAM amA devavALu uttarAphAlgunI nakSatra hAya che. (3) ceAthA parvanI samApti kALamAM abhivRddhi devavALu uttarAbhAdrapadA nakSatra hAya che. (4) pAMcamA parvanI samAptimAM azvadevatAvALu' citrA nakSatra heAya che. (5) chaThThA paCnI samAptimAM azvadevatAvALu azvinI nakSatra hAya che. (6) sAtamA paOnI samAptamAM Indra ane agni e devavALu` vizAkhA nakSatra DAya che. (7) AThamA parvanI samAptimAM rAhiNI nakSatra heAya che. (8) navamA parvanI samAptimAM jyeSThA nakSatra heAya che. (9) dasamAM putranI samAptimAM mRgazirA nakSatra haiAya che. (10) agyAramAM panI samAptimAM vizvadeva nAmanA sUrya devatAvALu uttarASADhA nakSatra hAya che (11) bAramA parvanI samAptimAM aditi devatAvALu punarvasu nakSatra hAya che. (12) teramAM panI samAptimAM zravaNa nakSatra hoya che. (13) caudamA pa nI samAptimAM pitRdevavALuM maghA nakSatra hAya che. (14) paDharamA parvanI samAptimAM aja devatAvALu pUrvAbhAdrapadA nakSatra hAya che, (15) soLamA parvanI samAptimAM aMmA devatAvALu uttarAphAlgunI nakSatra hAya che. (16) sattaramA parvanI samAptimAM abhivRddhi devatAvALu uttarAbhAdrapadA nakSatra hoya che. (17) aDhAramA panI samApti kALamAM citrAnakSatra hoya che. (18) ogaNIsamA panI samAptimAM azvadevatAvALu azvinI nakSatra hoya che. (19) vIsamA paOnI samAptikALamAM vizAkhA nakSatra haiAya che. (20) ekavIsamA parvanI samApti kALamAM rahiNI nakSatra hAya che. (21) bAvIsamA parvanI samApti kALamAM mULa nakSatra hAya che. (12) tevIsamA paCnI samApti kALamAM ArdrA nakSatra hAya che. (23) cAvIsamA panI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 20 Go To INDEX Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApti kALamAM vizvadeva devatAvALuM uttarASADhA nakSatra hoya che. (24) pacIsamA parvanI samApti kALamAM puSya nakSatra hoya che. (25) chavvIsamA parvanI samApti kALamAM dhaniSThA nakSatra hoya che. (26) satyAvIsamA parvanI samApti kALamAM bhagadevatA nAmanA sUryadevavALuM pUrvAphAllunI nakSatra hoya che. (27) aThayAvIsamA parvanI samApti kALamAM aja devatAvALuM pUrvAbhAdrapada nakSatra hoya che. (28) ogaNatrIsamAM parvanI samApti kALamAM aryamA nAmanA sUryadevavALuM uttarAphAlgunI nakSatra hoya che. (29) trIsamA parvanI samApti kALamAM pUSA nAmanA sUrya devatAvALuM revatI nakSatra hoya che. (30) ekatrIsamAM parvanI samApti kALamAM ravAtI nakSatra hoya che. (31) batrIsamA parvanI samApti kALamAM agnidevatAvALuM kRttikA nakSatra hoya che, (32) tetrIsamA parvanI samApti kALamAM mitra nAmanA sUryadevatAvALuM anurAdhA nakSatra hoya che. (33) trIsamA parvanI samaptikALamAM rohiNI nakSatra hoya che. (24) pAMtrIsamA parvanI samApti kALanAM pUrvASADhA nakSatra hoya che. (35) chatrIsamA parvanI samAptimAM punarvasu nakSatra hoya che. (36) sADatrIsamAM parvanI samAptimAM vizvaka arthAt vizvadeva devatAvALuM uttarASADhA nakSatra hoya che. (37) ADatrIsamA parvanI samApti samayamAM ahi devatA arthAt sarva devatAvALuM azleSA nakSatra hoya che. (38) ogaNacAlIsamA parvanI samApti kALamAM vasudevatAvALu dhaniSThA nakSatra hoya che. (39) cAlIsamA parvanI samApti kALamAM bhagadevatA nAmanA sUrya devatAvALuM pUvaphALunI nakSatra hoya che. (40) ekatAlIsamA parvanI samApti kALamAM abhivRddhi devatAvALuM uttarAbhAdrapada nakSatra hoya che. (41) beMtAlIsamA parvanI samApti kALamAM hasta nakSatra hoya che (42) tetAlIsamA parvanI samApti kALamAM azvadevatAvALuM azvinI nakSatra hoya che. (43) cuMmAlIsamA parvanI samApti kALamAM vizAkhA nakSatra hoya che. (44) pistAlIsamA parvanI samAptimAM kRttikA nakSatra hoya che. (45) chetAlIsamA parvanI samApti kALamAM jyeSThA nakSatra hoya che. (46) suDatAlIsamA parvanI samApti kALamAM soma-caMdramAM devatAvALuM mRgazirA nakSatra hoya che. (47) aDatAlIsamA parvanI samApti kALamAM Ayu arthAt jaLa nAmanA devavALuM pUrvASADhA nakSatra hoya che Ayu eTale ke AyuSyarUpa jIvana gamana kALane Ayu kahevAya che. jIvana jalanuM nAma kahyuM paNa che H jAmamRtaM bIjai muvatam vanama rUAra:) (48) ogaNapacAsamA parvanI samAptimAM ravi nAmanA devatAvALuM punarvasu nakSatra hoya che. (49) pacAsama parvanI samApti kALamA zravaNanakSatra hoya che. (50) ekAvanamAM parvanI samApti kALamAM pitRnAmanA devatAvALuM maghA nakSatra hoya che. (51) bAvanamA parvanI samApti kALamAM varUNa devatAvALuM zatabhiSA nakSatra hoya che. (52) tepanamAM parvanI samApti kALamAM bhaga nAmanA sUryadevatAvALuM pUvaphALunI nakSatra hoya che. (53) cepanamAM parvanI samApti kALamAM abhivRddhi nAmanA devatAvALu uttarAbhAdrapadA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 21 Go To INDEX Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra hoya che. (54) paMcAvanamA parvanI samApti kALamAM citrA nakSatra hoya che. (55) chappanamA parvanI samApti kALamAM azvanAmanA devatAvALuM azvinI nakSatra hoya che. (56) satAvanamA parvanI samApti kALamAM vizAkhA nakSatra hoya che. paka) aThAvanamA parvanI samApti kALamAM agnidevatAvALuM kRttikA nakSatra hoya che. (58) ogaNasAThamA parvanI samApti kALamAM mUla nakSatra hoya che. (59) sAThamA parvanI samApti kALamAM AdranakSatra hoya che. (60) ekasaThamA parvanI samApti kALamAM vizvaka eTale ke vaizvadeva nAmanA devatAvALuM uttarASADhA nakSatra hoya che. (61) bAsaThamA parvanI samApti kALamAM puSya nakSatra hoya che. (62) A rIte yuganA prathama ardha bhAgamAM AvelA A bAsaTha penI samApti kALamAM rahela nakSatranA nAme gAthAmAM pratipAdana karela krama anusAra ahIMyAM batAvela che. - have A viSayane upasaMhAra karatAM kahe che-( grgveDhe viDui nava7) A yuganA pUrvArdhamAM rahelA bAsaTha nakSatra kahyA che. arthAt pUrvokta prakAranA kramathI pratipAdana kahela yuganA pUrvArdha bhAgamAM je bAsaTha pa kahyA che tenI samApti kALamAM A imAmata nakSatra rahe che. e ja pramANe pUrvokta karaNagAthAnA kathana pramANe yuganA uttarArdha bhAgamAM paNa bAsaTha pane samApta karanArA Aja nakSatra hoya che. tema samajavuM. AthI lekhanuM punarAvartana grantha vistAra bhayathI ahIM karatA nathI. have kayA sUryamaMDaLamAM kayuM parva samApta thAya che? te batAve che, A viSayamAM pUrvAcAryo e batAvela karaNagAthAkta karaNuM kahIne ahIM samajhAve che. te A pramANe che.(phUApta nAcavo soLa kaLA) phurAri A gAthAone artha A pramANe che. parvanI samApti kALamAM sUryane paNa parva viSayaka maMDaLa vibhAga jANa joIe. pitAnA ayana vibhAga rUpa samayathI arthAt sUryane ayanane jANIne te te maMDaLamAM te te zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvanI samAptinI bhAvanA samajI levI. ahIM ayanane zadhita karavAthI jeTalA divase kahyA che eTalI saMkhyAvALA rUpAdhika maMDaLamAM e Icchita parva samApta thAya che. A rIte A karaNagAthAno artha che. Ane bhAvArtha A pramANe che -ahIyAM kayuM parva kayA maMDaLamAM samApta thAya che te jANavuM hoya te te parvanI sakhyA kahevI. saMkhyA kahIne tene paMdarathI guNavA, guNAkAra karIne rUpAdhika kare eTale ke saMkhyA temAM umere pachI saMbhAvita amAsanI rAtri kama karavI, pachI tenAthI eka vyAzIthI bhAga kara je bhAga Ave ene ayana saMkhyA samajavI, tathA pachI je divasa saMkhyA rahe che, te chelalA maMDaLamAM vivakSita parvanI samAptimAM upayogI thAya che, tema samajavuM. uttarAyaNuM cAlatuM hoya te bAhyamaMDaLane pahelA levuM, ane dakSiNAyana hoya te sabhyataramaMDaLane paheluM gaNavuM. A rIte A gAthAno bhAvArtha che. have AnI bhAvanA batAvavAmAM Ave che-kaI pUche che ke kyA maMDaLamAM rahIne sUrya yuganA pahelA parvane samApta kare che? ahIMyAM paheluM parva pUchavAthI ekanI saMkhyA levI ekane paMdarathI guNavAthI paMdara ja rahe che, AmAM eka paNa amAsanI rAtrI hotI nathI. tethI kaMI umeravAmAM AvatuM nathI, e paMdarane rUpadhika kare te meLa thAya che, yuganI AdimAM paheluM parva dakSiNAyanamAM hoya che, tethI savaMtyaMtara maMDaLa Ave che, tene prathama gaNIne saLamAM maMDaLamAM paheluM parva samApta thAya che. bIjuM kaI pUche che ke zuM parva kayA maMDaLamAM rahIne sUrya samApta kare che? ahIMyAM cothuM maMDaLa kahela che, tethI cAranI saMkhyA levAmAM Ave che, tene paMdarathI guNavA 4+15=6te sATha thAya che, ATalA kALamAM eka amAsanI rAtrI thaI jAya che, tethI eka kAma kare 60-1=59 te ogaNasATha rahe che. e saMkhyAmAM eka rUpAdhika karavuM. pa1=6 ne sATha thaI jAya che. tethI sabhyantara maMDaLa Ave che. tene prathama karIne sAIDamAM maMDaLamAM cothuM parva samApta thAya che. e ja rIte pacIsamA parvanI samAptinI vicAraNumAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 23 Go To INDEX Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacIsanI rAkhyA rAkhavAmAM Ave che. tene paMdarathI guNavAmAM Ave to 25+15-375 traNase paMcotera thAya che, ATalA kALamAM cha amAsanI rAtrI AvI jAya che tethI ja temAMthI kama karavAmAM Ave te 375-6=369 traNa aganetara thAya che tene ekaso vyAzithI bhAga kare te be Ave che ane traNa zeSa bace che. tene rUpathI yukta kare te cAra thAya che tathA je be Avela che. tethI dakSiNAyana ane uttarAyaNa be ayana zuddha thAya che. pachI bIjA dakSiNAyanamAM sarvAyaMtara maMDaLane prathama kahIne cethA maMDaLamAM paccIsamuM parva samApta thAya che. A ja pramANe anya udAharaNa batAvavAmAM Ave che. eka vIsa parvanI jIjJAsAmAM pahelAM eka vIsane eka tarapha rathApita karavA 124 tene paMdarathI guNavA 124+15=1860 te aDhArase sATha Ave che. bAsaTha divasamAM eka amAsanI rAtrI thAya che. A niyamathI aDhAraso sAThane bAsaThathI bhAgavA te 1860-62 =30 trIsa amAsa zAtrI samApta thAya che. arthAt ekase covIsamA parva kALamAM trIsa amAsanI rAtrI pUrNa thAya che. A pramANe ahIyAM aDhArase sAThamAMthI trIsa kama karavA 1860-30=1830 jethI aDhAra so trIsa rahe che, temAM rUpAdhika kare te 18+1=1831 aDhAraso ekatrIsa thAya che. tene eka vyAzIthI bhAgavA 1831183=10 te A rIte dasa ayana Ave che. ane eka zeSa vadhe che. dasamuM ayana yuganA aMtanuM uttarAyaNa hoya che. arthAt yuganI AdimAM dakSiNAyana Ave che ane yuganuM Adi eja saMvatsaranuM paNa Adi hoya che. eka saMvatsaramAM dakSiNAyana ane uttarAyaNa e beja ane heya che. eja kAraNathI pahelAM pradarzita gaNita kramamAM eka vyAzIthI bhAga karavAthI je viSama aMka Ave jemake eka, traNa, pAMca, sAta, nava, A rIte Ave te dakSiNAyana samajavuM. ane je sama aMka Ave jemake-be, cAra, cha ATha ane dasa Ave te utta zrI suryaprajJapti sUtra: 2 24 Go To INDEX Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAyaNa jANavuM. dasathI adhika aMka labdha hotA nathI. kAraNa ke pAMca varSa pramANuvALA yugamAM eka covIsana parvo hoya che, A pramANe pahelAM kahyuM che, tathA sarvanI aMtanA parvanI gaNita prakriyA paNa ahIMyA batAvI che. ahIMyAM ekaso cAzIthI bhAga kevI rIte karavA? A jIjJAnI nivRtti mATe kahe che. ahIMyAMsUryanA maMDaLajJAnanuM gaNita kahe. che. sUryamaMDaLa eka mAzI saMkhyAtmaka che, e kAraNathI ekacyAzIthI bhAga karavAmAM Ave che. amAsanI rAtrI saMbaMdhI rIte kahI ja dIdhela che, bAsaTha pramANa rAtrImAM eka ahorAtrane kSaya thAya che, ahIMyAM A cAlu gaNitamAM te dasa ayana labdha thAya che. tathA eka bAkI rahe che, dasamuM ayana yuganA aMtamAM uttarAyaNa Ave che. A rIte uttarAyaNanA aMtamAM sarvAtyaMtara nAmanA pahelA maMDaLamAM eka covIsamuM parva samApta thAya che. have kayuM parva kayA sUrya nakSatramAM samApta thAya che e jIjJAsAnI nivRtti mATe kahe che. A viSayamAM paNa pUrvAcAryoe je karaNagAthA kahI che te ja ahIM kahevAmAM Ave che. (ravInara 2 umai) ityAdi ahIMyAM A traNa gAthAonI kamAnusAranI vyAkhyA rAzika vidhithI pramANa, IchA, ane phala, A rIte traNa rAzi thAya che, temAM pahelI pramANa rAzi bIjI phalarAzI madhyamAM tathA aMtamAM IcchArAzi A rIte sthApanAno kama che, madhya ane antarAzine Dine pahelAM prathama rAzithI bhAga kare te madhyarItanuM phala labdha thAya che. gaNita kramamAM eka evIsane pramANarAzi karIne pAMca paryAyane phala karavuM tema karIne IcchA parvathI guNAkAra kare guNAkAra karIne pahelI rAzithI ke je eka covIsa rUpa che, tenAthI bhAga kare tenAthI je labdha thAya te paryAya zuddha samaja (1) je zeSa rahe tene aDhAraso trIsa 1830thI guNAkAra karavA guNAkAra karavAthI satyAvIsa aThyAvIsa ra728 zuddha thAya che. tenAthI puSya nakSatra rodhita thAya che. (2) puSya nakSatra zuddha thaI javAthI saDasaThiyA bAsaThathI guNAkAra kare guNAkAra karavAthI je Ave tenAthI bhAga kare to je bhAga phala Ave eTalA nakSatra zuddha thAya che tema samajavuM. tathA bhAga karavAthI je zeSa vadhe te sUrya nakSatra hoya che. ke jyAM vivakSina parva samApta thAya che. A rIte A traNa karaNa gAthAne akSarArtha kahela che. - have tenA gaNita kamathI bhAvamAM batAvavAmAM Ave che. je eka covIsa parvathI pAMca sUrya nakSatranA paryAya labhya thaya to eka parvathI keTalA labhya thaI zake? te jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI joIe jemake- ahI atyanI rAzi je eka che tene madhyanI rAzithI guNAkAra kare to eja pAMca Ave che. kAraNa ke ekathI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 25 Go To INDEX Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNita madhi rAzi eja rItanI rahe che A niyama che, te pachI ekasA cAvIsa rUpa pahelI rAzIthI bhAga kare teA bhAjyarAzi alpa hAvAthI bhAga thaI zakatA nathI. tethI nakSatra lAvavA mATe saDasaDiyA aDhAraso trIsathI guNAkAra karavA tathA guNAkAra tathA cheda rAzinI ethI apava nA karavI jemake {2}= 24 te pachI 1297=12913=4554 A rIte guNAkAra rAzi navase paMdara thAya che. 915 tathA heda rAzi khAsaTha thAya che. tenAthI navasA pa daranA guNAkAra karavA te guNuna phaLa pAMca Ave che. te pachI pistAlIsaseA paMcatera thAya che. puSya nakSatranA 44 cuMmAlIsane khAsathI guNavAmAM Ave te ekahajAra sAtase aThayAvIsa thAya che. Ane pUrva rAzithI zASita karavAmAM Ave te 4575-2728=1847 aDhArasA suDatAlIsa rahe che. te pachI zvezvarAzi je khAsaTha saDasaTha rUpa tenA guNAkAra karavA 62+27=4154 A rIte ekatAlIsase cepana Ave che. A saMkhyAthI pUrva sakhyA je aDhArasA suDatAlIsa che tene bhAga karave 1847 ahIM azarAzi alpa hAvAthI bhAga cAlatA nathI. tethI divasa lAvavA joI e. divasa lAvavA mATe IMdra rAzi je khAsarUpa che, tene pUrNa nakSatra lAvavA saDasaThathI guNuvA te pUrNa nakSatra AvatA nathI tethI mULa khAsarUpa je chedya rAzi che, temAMthI saDasaThayA pAMca bhAgathI ahArAtra thAya che. te pachI divasa lAvavA mATe khAsaDane pAMcathI guguvA 62+5 =310 tA A rIte traNaso dasa tha ya che. tenAthI bhAga karavA 5=5+o A rIte pAMca divasa ane khase| satANu zeSa rahe che. tene muhUrta karavA mATe trIsathI guNavA 397+30=2deg+3= ahIyAM guNAkAra ane iMdra rAzinI zUnyathI apava nA karavI tethI guNAkAra rAzi traNa rUpa tathA chaMda rAzi ekatrIsarUpa thAya che. te pachI traNathI uparanI rAzi je khase| sattArUpa che tenA guNAkAra karavA te AsA ekANu 891 thAya che. te pachI bhAyarAzi ane hAra rAzinA bhAga karavA te aDhAra muhUta tathA eka muhUrtInA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 26 Go To INDEX Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekatrIsA tevIsa bhAga labdha thAya che. jema ke-89=8=AthI e siddha thAya che ke paheluM parva aleSA nakSatranA pAMca divasa tathA eka divasanA ayAvIsa mUhurta tathA eka muhUrtanA ekatrIsA tevIsa bhAga bhegavIne paheluM parva samApta thAya che, athavA puSya nakSatra zuddha thayA pachI je aDhArase suDatAlIsa-1847 rahe che tene muhUrta banAvavA mATe trIsathI guNavA 1847430=25410 te A rIte paMcAvana hajAra cAraso dasa rahe che. tene pahelAnI cheka rAzi je bAsaTha saDasaThanA guNana phalarUpa 62467=4154 cAra hajAra eka capana rUpe che tenAthI bhAga kare 545=135466 A rIte tera muhUrta labdha thAya che. tathA eka hajAra cAra ATha zeSa rahe che, temAM bAsaThiyA bhAga lAvavA mATe bAsaThathI guNavA tathA guNAkAra ane cheda rAzinI bAsaThathI apavartAnA karavI je A rIte thAya che,- 3 862="tx-1441=214 ahIM apavartanA karavAthI guNAkAra zazi ekarUpa tathA haidarAzi saDasaTha rUpa thAya che, te pachI ekathI guNela rAzI caudaze ATha rU5 1408 eja pramANe rahe che, tene saDasaDathI bhAga kare to eka muhUrtanA bAsaThiyA akavIsa bhAga Ave che, 2 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga rU5 rahe che, A rIte gaNita paddhatithI pratipAdana karIne saraLa rIta batAvela che, AnAthI e siddha thAya che ke yuganI AdimAM paheluM parva amAsarUpa che, te azleSA nakSatranA tera muhurta tathA eka muhUrtanA bAsayiA ekavIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA bhAgane bheLavIne sUrya e parvane samApta kare che, kahyuM paNa che-(tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhama amAvAsaM caMde keNa Nakkhatte NaM joei ? tA asilesAhiM asilesANaM e ge muhutte cattAlIsaM bAvadvibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattadihA chittA chAvadvicuNiyA sesA, taM samayaM ca gaM sUre keNaM Nakkhatte NaM joei, tA asilesAhiM va asilesANaM ekko muhutto. cattAlIsaM bAvaTThibhAga muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattadvihA chettA suuimiA hai) A pAMca saMvatsaramAM pahelI amAvAsyAne caMdra kayA nakSatramAM ega kare che ? azleSA nakSatra, azleSAnuM eka suhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cuMmAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA bhAgane saDasaThathI cheda karIne saDasaTha cUrNikA bhAga zeSa rahe tyAre sUrya kayA nakSatrano yoga kare che ? azleSA nakSatrano ja ega kare che. aleSA nakSatranA eka muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA cuMmAlIsa bhAga tathA bAsaTha bhAgane saDasaThathI cheda karIne chAsaTha cUrNikA bhAga zeSa rahe che, chAyAmAtrathI sUtrokta kathanane artha spaSTa thAya che, ahIM kahevAmAM Avela badhI ja gaNitaprakiyA pahelA A ja sUtramAM savistara rUpe pratipAdita karela che, tethI pharI piSTapeSaNa karatA nathI. - have bIjA parvanA jJAna saMbaMdhI kathana pratipAdita karavAmAM Ave che, pUrva prati dita krama pramANe rAzika gaNita paddhatithI ahIMyAM paNa traNa rAzinI sthApanA karavI, zrI suryaprajJati sUtra : 2 Go To INDEX Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5+2 ahIM bIjA panuM pratipAdana karavAnuM hAvAthI guNuka aMka e hAya che, eja vizeSa paNuM che, jema ke-jo ekasA cAvIma pathI pAMca sUrya paryAMya labhya thAya tA e pathI keTalA labdha thAya ? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI, je A rIte hoya che, 17 ahIM anya rAzi je be che, tenAthI madhya rAzi pAMcane guNavA te e rIte guNavAthI dasa thAya che, tene pahelI rAzi ekseA cAvIsathI bhAga karavA tA uparanI rAzi dasa rUpa alpa hAvAthI bhAga cAlI zakatA nathI, tethI nakSatra lAvavA mATe aDhAraso trIsathI tenA guNAkAra karavA ane guNAkAra tathA deda rAzine bethI aparitita karavA jema ke-xx1830=10-9-153 A rIte guNAkAra rAzi navase paMdara thAya che. tathA iMnnurAzi khAsa rahe che, pachI navasA paMdarathI tenA guNAkAra karavA. guNAkAra karavAthI nava hajAra ekasA pacAsa thAya che, tathA haidarAzi khAsaTha rahe che, AnAthI satyAvIsaso acAvIsa je puSya sukha'dhI che. tenAthI zeSita arthAt bhAga karavA, 915-2728=6422 cha hajAra cArasA bAvIsa thAya che, tathA bAsaTha rUpa cherAzi eja rIte rahe che, kAraNa zeAdhanaka rAzimAM paNa khAsiyA bhAga che, A bAsaTha rUpa chedarAzinA saDasaThathI guNAkAra karavA tA cAra hajAra ekasA cApana thAya che, 62467=4154 AnAthI bhAga karavA. 4-1-252 eka nakSatra je azleSA rUpa che, te labdha thAya che, azleSA nakSatra a kSetra rUpa pahelAM ja pratipAdita karela che, tethI ahIMyAM padara sUrya mudbhUta adhikatAthI samajavu, tathA bAvIsaso aDasaTha zeSa rahe che, tenA muhUta karavA mATe trIsathI guNavAthI 2268x30=98040 aDasaTha hajAra cAlIsa thAya tene chedarAzi je cAra hajAra eka ceApana rUpa che. 4154 tenAthI bhAga karavA jema ke-64=16x A rIte seLa muhUrta purA Ave che tathA padmA cheAMtera zeSa vadhe che, 1576 A saMkhyAne khAsaDiyA bhAga karavA mATe khAsaDathI guNAkAra karavA tathA guNAkAra ane chedarAzinA khAsathI apanA karavI, apava nA karyAM pachI guNAkAra rAzi eka thAya che ane iMdrarAzi saDasaTha rUpa rahe che, jema ke-116=56xk= 176x1157* =23 rRpa ahIM uparanI eka rUpa rAzine guNAkAra karavAthI padarA iMtera ja Ave che, tene saDasaDarUpa dedarAzithI bhAga karavA bhAga karavAthI khAsayiA tevIsa bhAga 2e tathA khAsa ThiyA eka bhAganA saDasaThiyA pAMtrIsa bhAga lakhta thAya che, ahIM je seALa muhUta AvyA che, tathA pAchaLanA je padara muhUta AvyA che e bannene eka kare. 115=31 te ekatrIsa thAya che temAnA trIsa muhU'thI mA nakSatra zuddha thAya che, pAchaLa eka vadhe 31-30=1 A eka sUrya muhUta hAya che. have zrAvaNa mAsanI pUnamarUpa bIjI pa Ave che. te pUrvAphAlgunI nakSatranA eka muhUta tathA eka murhutanA bAsaThayA tevIsa bhAga tathA khAsaThayA eka bhAganA saDasaThayA pAMtrIsa bhAgane bhAgavIne sUrya zravaNu naphAtra 1576 8148 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 28 Go To INDEX Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsa bhAvI pUrNimArUpa bIjA parvane samApta kare che. tema siddha thAya che, kahyuM paNa che... (as go paMkhuM saMvarajI) A pAMca saMvatsarene (ramaM puofmasi) pahelI punamane (ke of wad of souj) caMdra kayA nakSatramAMthI yukta kare che ? (Raa ghanihiM) dhaniSThA nakSatrathI yukta kare che, (ghanidrALaM ritri muduttA pravINaM vATrimAnA muhurakSa) dhaniSThA nakSatranA traNa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaTha bhAga tathA (vAdimAM ja sattAi chetta) bAsaThiyA bhAgane saDasaThayA bhAgathI cheda karavAthI (ToorTTI guniyA mALA reT) pAMsaTha cUrNikA bhAga zeSa rahe che. (taM namacaM ra sU) e samaye sUrya (jena jayasvaLa koNa) kayA nakSatranI sAthe coga kare che? (ttA puvAhiM FATLIf) e samaye sUrya pUrvAphAgunI nakSatrane vega kare che. (DhALe +TLI) pUrvA phAlganI nakSatrane (bAvIlara murA) aThayAvIsa muhUrta tathA (aThThAvI ja vAva imAII muduttama) eka muhUrtana bAsaThiyA aThayAvIsa bhAga tathA (vA imAja) eka bAsaDiyA bhAgane (dattAi chettA) saDasaThathI cheda karIne (vIla gufoLayA mA zerA) batrIsa cUrNikA bhAga zeSa rahe che. A kathana pahelAM vyAkhyAta thaIja gayela che. - have trIjA parvanA jJAna mATe kahevAmAM Ave che-pUrva kahevA prakArathI ja ahIMyA paNa traNa rAzinA gaNita kamathI traNa rAzinI sthApanA karavI ahIM koI pUche keekaso vIsa parvathI je pAMca sUrya nakSatraparyAya labdha thAya te traNa parvathI keTalA labdha thAya che? te A samajavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavI jemake parU=15, ahI atyanI rAzI je traNa rUpa che tenAthI madhyanI rAzi pAMcano guNAkAra karavAthI paMdara Ave che. tene prathama rAzi je ekaso vIsa che tenAthI bhAga kare paNa bhAjya rAzi a5 hovAthI bhAga cAlatuM nathI. eTale nakSatra lAvavA mATe aDasaDiyA aDhAra se trIsathI guNAkAra kare 164+= =365 ahIM pahelAM bhAjaya rAzi zrI suryaprajJapti sUtra 2 29 Go To INDEX Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane hAra rAzinI bethI apavata nA kare tAM guNAkAra rAzi navase paMdara thAya che tathA chedra rAzi mAsAM rahe che. te pachI navaso paMdaranA guNAkAra karavA te terahajAra sAtasA grIsa 13725 thAya che. AnAthI puSya nakSatranA satyAvIsaseA aThayAvIsane ze|dhita karavA eTaleke AmAMthI ATalA bAda karavA jemake 13725-2728=10997 A rIte dasa hajAra navase sattANu zeSa rahe che. pahelAnI chedarAzI prAsaTha saDasaTha rUpa rAzinA guNAkAra karavAthI cArahajAra ekase cepana 4154thI AneA bhAga karave 1672 266 teA rIte be nakSatra azleSA ane maghA Ave che. azleSAnakSatra adha kSetra rUpa pratipAdita karela che. tethI padmara sUrya muhUta zodhita thayA tema samajavuM tathA zeSa je chavvIsasA nevAsI 2689 rahe che tenA muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavA 2689+30=80670 te esIhajAra chase sittera Ave che. A saMkhyAne pahelAM kahela chedarAzi je ekatAlIsaseA cApana rUpa che. 4154 tenAthI bhAga karavA. -15=1945 A rIte ogaNIsa muhUta lakhyuM thAya che, tathA sattaraseA cuMmAlIsa zeSa rahe che. 1744 A saMkhyAne khAsaDiyA bhAga karavA mATe khAsaDhathI guNAkAra karavA temAM guNAkAra ane chedarAzinI khAsaDhathI apavanA karavI jema ke-17446 2=14462=17744x=744=2664 pahelAM apava nA karyA pachI guNAkAranA sthAnamAM guNaka rAzi eka Ave che, tathA IMdrarAzi saDasaTha rUpa rahe che ahIM uparanI rAzinA ekathI guNAkAra karavAthI eja 1744 sattasA cuMmALIsa rUpa rahe che, ane nIcenI rAzi paNa ekathI guNuvAthI saDasaTha rUpa rahe che, te pachI e bhAnya bhAjaka rAzinA bhAga karavAthI 1944 khAsayiA chavvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDiyA be bhAga skrU 6 labdha thAya che, ahIMyAM egaNIsa 19 muhUta labdha thayA che te pazu chedatA je paMdara muhUta AvyA che tene meLavavAmAM Ave te 19+15=34 ceAtrIsa muhUta thAya che, ahIM trIsa muhUtathI uttarAphAlgunI nakSatra zuddha thAya che, tathA cAra muhUta zeSa rahe che 34-30=4 have trIjuM parva bhAdaravA mAsanI amAsa Ave che, zrI suryaprajJapti sUtra : 2 30 Go To INDEX Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te uttarAphAgunI nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhurtAnA bAsaDiyA chavvIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA be bhAga jogavIne sUrya trIjA parvane samApta kare che, A viSayamAM pramANa batAve che, te paNa vaMduM saMvachatALa) A pAMca saMvatsaramAM, (toranuM anAvA) bIjI amAvAsyAne (4 of via i noug) caMdra kayA nakSatrane coga karIne samApta kare che? (ttA uttarAhiM kaITLI hiM) uttarAphAzunI nakSatrane tyAga karIne samApta kare che, (3ttarayrLI) uttarAphAgunI nakSatranA (vajJADhI mudattA) cAlIsa muhurta (TLatIuM vAghaTrimATI muhuNa) tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA pAMtrIca bhAga (vAri mA = sattA chettA) bAsaDiyA bhAgane saDasaThathI cheda karIne (TumprivRnigvA mA 2) pAMsaTha cUrNikA bhAga zeSa rahe che, (naM samardha i nUre) e samaye sUrya ( of ravi aaa) kayA nakSatrane vega kare che ? (tA uttarAhiM re Froohi) e samaye sUrya uttarAphAgunI nakSatrane yoga kare che. (uttara gaLI vi) uttarAphAgunI nakSatranA (vADhIluM muhurA) cAlIsa muhUrta tathA (TLatIlaM ja vAvaDrimAI muttara) eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMtrIsa bhAga tathA (vAvaDDamAM 2) bAsaThiyA bhAgane (tattAi chettA) saDasaThathI cheda karIne (TomkriyA mA lerA) pAMsaDiyA cUrNikA bhAga zeSa rahe che, A samagra kathana vyAkhyAta pUrva che, Aja pramANe bAkInA muhUrta samApaka sUrya nakSatra lAvIne kahI levuM, athavA sUrya nakSatrane jANavA mATe parvanA viSayamAM pUrvAcAryoe kahela A kAraNe gAthA che jema ke-(tittitaM muduttA vinami 2 ) ItyAdi. A sAta gAthAone kramAnusAra akSarArtha pUrvaka vyAkhyA kahevAmAM Ave che-tetrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsIyA be bhAga tathA bAsaDiyA bhAga trIsa cUNikA bhAge 33 -rUka A pramANu badhA ja pamAM pavakRta sUrya nakSatranA saMbaMdhamAM dhruvarAzI samajavI A kevI rIte thAya che? A jIjJAsAnI nivRtti mATe vairAphika niyama kahe che, ahIMyAM A rIte trarAzika niyama kahela che, jema ke-je ekaso covIsa 5rvathI pAMca sUrya nakSatra lakhya thAya te eka parvathI keTalA labdha thAya? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavAmAM Ave che, jema ke-,=14 ahIMyAM chelI rAzI je eka rUpa che tene vacalI rAzI pAMca sAthe guNAkAra karavAthI eja rIte pAMca rahe che. kAraNa ke ekathI gaNela eja pramANe rahe che e niyama che. te pachI pahelI rAzI ekaso covIsathI bhAga kare paraMtu bhAjya rAzI je uparanI che te nyUna hovAthI bhAga cAlatuM nathI. tethI eka sUrya nakSatranA pAMca ekaso vIsa bhAga labdha thAya che. have tenA nakSatra karavA saha zrI suryaprajJapti sUtra: 2 31 Go To INDEX Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDiyA aDhAraso trIsathI pAMcaneA guNAkAra karavA arthAt pAMciyA ekasA cAvIsa bhAganA guNAkAra karavA pa+ 1830 ahIM hAra rAzinI ane bhAjya rAzi aparyaMtanA karavI 54+1830=5-5 A rIte guNAkAra rAzi navasA paMdara thAya che. tathA iMdra rAzi 62 khAsaDa rahe che. have guNAkAra rUpa navase paMdarathI pAMcane guNAkAra karavAmAM Ave te pistAlIsaseA 5'cAtura thAya che. 5+ 12=4pRpa AnA muhUrta banAvavA mATe trIsathI guNuAkAra karavA 455+30=1372 churUpa tA A rIte eka lAkha saDatIsa hajAra khase| pacAsa tathA chedya rAzi mAsaTha rahe che. te pachI iMdya zazinA saDasaThathI guNAkAra karavA te 62+67=4154 cAra hajAra ekaso ceApana thAya che. tenAthI uparanI sakhyAnA bhAga karavA jemake 35-33 4 A rIte tetrIsa muhUta purA Ave che. tathA ekasesa aDasaTha zeSa rahe che. tenA khAsiyA bhAga karavA mATe khAsathI guNAkAra karavA teA guNAkAra rAzi eka rUpa rahe che, jemake 16862=+=+* 16 tathA cheH rAzi ekasaThaja rahe che kAraNa ke ekathI guNela sakhyA temanI temaja raDe che, e niyama kahela ja che. pachI bhAya sthAnamAM 168 ekasesa aDasaThaja rahe che. tathA cheda sthAnamAM saDasaTha rahe AhArAzi ane bhAjyarAzinA bhAga karavA 164=34 A rIte mAsiThayA e bhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDasaThayAe trIsa bhAga lakhta thAya che. 33rvara A rIte dhruvarAzinu pramANa maLe che| 1-2 have (jIpatra) ityAdi gAthAnA atha kahevAmAM Ave che. icchApava eTale ke IcchA viSayanu je parva te icchApa kahevAya che. tenA guNAkAra dhruvarAzI je hAya tenI sAthe arthAt icchita je pa eTalI saMkhyAthI guNela dhruvAzithI puSyAdi nakSatranu kramAnusAra zeAdhana karavuM. je A pramANe 'STi' eTale ke ana'ta jJAnavALA mahAtmAee je rIte upadezela hoya te pramANe karavuM. 131 A kevI rIte thAya che? te kahe che(3)sava) ItyAdi egaNatrIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsayiA tetAlIsa bhAga tathA khAsayiA eka bhAganA tetrIsa cUrNikA bhAga 2946-44 ATaluM pramANa puSya zrI suryaprajJapti sUtra : 2 32 Go To INDEX Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatranuM zeAdhana karavAvALu hAya che. ATalA pramANathI puSya nakSatra zAdhita thAya che ? A jIjJAsAnI nivRtti mATe kahe che. ahI pAchaLanA yuganI samApti kALamAM puSya nakSatranA saDasaThayA tevIsa bhAga jAya tyAre cumAlIsa rahI jAya che. tenA muhUta karavA mATe tIsathI guNe te terase vIsa thAya che. 3deg tene saDasaThathI bhAga karavA 1320=1947 bhAga karavAthI ogaNIsa muhUtalabdha thAya che. tathA suDatAlIsa zeSa bace che. tenA khAsiyA bhAga karavA mATe khAsathI guNAkAra karavA te 462-264 e hajAra navasA cauda thAya che. tene saDasaThathI bhAga karavA 2914=' bhAga karavAthI khAsiyA teMtAlIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaThayA tetrIsa bhAga yathAvat puSya nakSatranu zeAdhanaka parimANu thaI jAya che. have (cAru sarca) ityAdi gAthAnI vyAkhyA karavAmAM Ave che. ekase AgaNacAlIsa muhUta'thI uttarAphAlgunI nakSatra pantanA nakSatronu zeAdhana karavu. 139 pachI khasA egaNasAThathI vizAkhA sudhInA nakSatrone zAdhita karavA 259 tathA cArase nava muhUrtathI uttarASADhA sudhInA nakSatrAne zeSita karavA 409 te pachI (sAca) ityAdi A badhA zeAdhanaka nakSatrA mAM je puSya nakSatranA muhUta thI zeSa khAsiyA teMtAlIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDaThiyA tetrIsa bhAga che, e badhAne zodhita karavA tathA abhijIta nakSatranA ekaso cAlIsa muhUta tathA eka muhUtanA ogaNIsa adhika khAsayiA chabhAga tathA khAsiyA eka bhAganA batrIsa cUrNikA bhAga eTale ke saDasaThayA bhAga A badhAne zeSita karavA AnAthI e phalita thAya che ke puSpathI laIne abhijIt sudhInA nakSatra A rIte zASita thai jAya che. (3junuttare) ItyAddhi pAMcase egaNasittera muhUtathI uttarAbhAdrapadA pantanA nakSatrane zeSita karavA 569 tathA sAtase egaNIsa 719 gruhUtathI rAhiNI pantanA nakSatrone zAdhita karavA tathA punarvasu paryantanA nakSatrA AsA nava 809 muhUrtIthI zASita thAya che. (PA) ItyAdi Ase AgaNIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA cAvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA DasaDiyA chAsaTha bhAga parimANu puSya nakSatranu' zeSana thAya . mAthI ema jaNAya che ke A rIte purA eka nakSatra paryAya zaddha thAya che. A gUDha tattva dhanA akSarA che. A rIte A karaNa gAthAonA akSarA pratipAdita karela che have karaNagAthAmAM kahela athanI bhAvanA batAvavAmAM Ave che. ahIyAM keI pUcheke-pahelu pa kayA sUrya nakSatramAM samApta thAya che? ahIM dhruvarAzI tetrIsa mu tathA eka murhutanA khADiyA be bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaDhiyA ce trIsa bhAga A badhAne ekaThA karIne 332 2 4 pahelA bhAgane ekathI guNavAthI pUrvokta niyamathI eja pramANenI sakhyA rahe che. te pachI puSya nakSatranuM zeAdhanaka 19 ogaNIsa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 33 Go To INDEX Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahata tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA teMtAlI bhAga 3 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsa bhAga : A badhAne eka ThekANe sthApita karavA jemake-1943 326 ATalA pramANathI pUrva rAzine zedhita karavI 33 2 19 rU, rUdag =13, A pramANe tera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA ogaNasa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga rahe che. azleSA nakSatranuM ATaluM pramANa sUrya bhegavIne zrAvaNa mAsa bhAvI amAsa rUpa pahelA parvane samApta kare che. have bIjA parvanI vicAraNA karavAmAM Ave che, ahIM paNa pUrvokta dhruvarAzI hoya che. jemake 33-2-34 ahIM bIjuM parva hovAthI bethI guNavA 66-pa-8 te chAsaTha muhUrta tathA eka mahinA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ATha bhAga rahe che. AnAthI yukta puSya nakSatranuM zodhanaka 19-43-33 A saMkhyAthI eTaleke eTalA ochA kare te heMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekavIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasayiA pAMtrIsa bhAga 46-21-3pa thAya che. paMdara muhUrtathI aleSA nakSatrane zedhita karavuM ane trIsathI maghA nakSatrane zedhita karavuM te eka muhUrta bAkI rahe che bIjuM parva pUrvAphAllunI nakSatranA eka muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tevIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA pAMtrIsa bhAgane bheLavIne samApta thAya che. have trIjA parvanI vicAraNAmAM paNa eja pUrvokta yuvarAzi hoya che 33-2-34 ane traNathI guNavI 9-7-42 navvANu muhUrta tathA eka muhartana bAsaDiyA sAta bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA beMtAlIsa bhAga thAya che. AmAMthI pUrva kathita puSya nakSatranuM zodhanaka 19-43-33 zedhita karavuM eTaleke kama karavuM 99-7-42 (79-43-33)=79-24-9 A rIte egaNyAzI muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cevisa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA nava bhAga 39-24-9 rahe che, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 34 Go To INDEX Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azleSA nakSatrane akSetra vyApi pratipAdita karela hovAthI paMdara muhUtathI azleSAnakSetra, trIsa muhUtathI madhA nakSatra, trIsathI pUrvAphAlgunI nakSatra khadhAne meLavavAthI 15430-30= 75 79-72=4-24-9 A rIte cAra muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA cAvIsa bhAga tathA khAsayA eka bhAganA saDaThiyA nava bhAga rahe che. have bhAdaravA mAsa bhAvI amAsa rUpa trIjI pauttarAphAlgunI nakSatranA cAra muhUta tathA eka murhutanA khAsiyA cAvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDhiyA nava bhAga bhegavIne sUya bhAdaravA mAsanI amAvAsyArUpa trIjA ne samApta kare che. eja rIte mArkonA pava viSe paNa sUryAM nakSatra samajI levA, yuganA pUrvAmAM Avela khAsaTha nakSatramAM Avela sUya nakSatra batAvanArI pUrvAcAryAMe kahela A gAthAe bhAvanIya che. (sattva mana agama suLa stho) ItyAdi A gAthAonI vyAkhyA A pramANe che. pahelA pavanI samAptimAM sarpa devatAvALu sUrya nakSatra azleSA haiAya che. (1) khIjA parvanI samAptimAM sUrya nakSatra bhaga devatAvALu pUrvAphAlgunI nakSatra che. (2) trIjA parvanI samAptimAM a`mA devazI prasiddha sUrya devatAvALuM uttarAphAlgunI nakSatra hAya che. (3) ceAthA pa`nI samAptimAM paNa uttarAphAlgunI nakSatra ja hoya che, (4) pAMcamA parvanI samAptimAM harata nakSatra hAya che. (5) chaMDA pavanI samAptimAM citrA nakSatra hoya che. (6) sAtamA 5nI samAptimAM vizAkhA nakSatra hoya che. (7) AThamA parvanI samAptimAM sUrya nakSatra mitra devatAvALu anurAdhA nakSatra hAya che (8) have jyeSThAdi cha nakSatranA saMbaMdhanA kramAnusAra kahe che-navamA panI samAptimAM jyeSThAnakSatraja sUrya` nakSatra hAya che. (9) dasamA parvanI samAptimAM mUlanakSatra hAya che. (10) agyAramA panI samAptimAM pUrvASADhA nakSatra hoya che (11) khAramA panI samAptimAM uttara.SADhA nakSatra hoya che. (12) teramA parvAMnI samAptimAM zravaNu nakSatra hoya che (13) caudamA parvanI samAptimAM dhaniSThA nakSatra hAya che. (14) paMdaramA punI samAptimAM aja devatAvALu pUrvAbhAdraSadA nakSatra hoya (15) seALamA parvanI samAptimAM abhivRddhi devatAvALu uttarAbhAdrapadA nakSatra DAya che. (16) sattaramA parvanI samAptimAM uttarAbhAdrapadA nakSatra hoya che. (17) aDhAramA parvanI samAptimAM puSya sU nakSatra hoya che (18) egaNIsamA parvanI samAptimAM sUrya nakSatra azva devatAvALu azvinI nakSatra hoya che. (19) vIsamA pa.nI samAptimAM kRttikA nakSatra hoya che (20) zrI suryaprajJapti sUtra : 2 35 Go To INDEX Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachI kramathI ekavIsamA parvanI samAptimAM sUrya nakSatra rAhiNI hoya che. (21) khAvIsamA parvanI samAptimAM mRgazirA nakSatra hAya che. (22) tevIsamA paCnI samAptimAM ArdranakSatra hAya che. (23) cAvIsamA parvanI samAptimAM sUrya nakSatra punarvasu hAya che. (24) pacIsamA parvanI samAptimAM puSya nAmanu sUrya nakSatra hoya che. (25) chavvIsamA panI samAptimAM sUrya nakSatra pitRdevatAvALuM mA nakSatra hoya che. (26) satyAvIsamA parvanI samApti avasaramAM sUrya nakSatra bhaga devatAvALuM pUrvAphAlgunI nakSatra hoya che. (27) aThayAvIsamA parvanI samAptimAM amA devatAvALu uttarAphAlgunI nakSatra heAya che. (28) egaNatrIsamApanI samAptikALamAM uttarAlgunI nakSatra hAya che. (29) trIsamA parvanI samApti kALamAM sUrya nakSatra citrA nakSatra hoya che. (30) ekatrIsa mApanI samApti kALamAM vAyu devatAvALuM svAtI nakSatra sUrya nakSatra hoya che. (31) khatrIsamA panI samAptimAM vizAkhA nakSatra heAya che. (32) tetrIsamA parvanI samAptimAM anurAdhA nakSatra hoya che. (33) cAtrIsamA paCnI samAptimAM Ayu devatAvALu arthAt jala devatAvALu pUrvASADhA nakSatra heAya che. (35) jIvana vyApta kALanuM nAma Apyu che jIvana jalanuM nAma che. kahyuM paNa che. (ya:nIjAmamRta lIvanuM muvana vanam ' thama) chatrIsamA nI samAptimAM vizve deva devatAvALuM uttarASADhA nakSatra ja hAya che. (36) sADatrIsamA nI samApti kALamAM uttarASaDhA nakSatra ja hAya che. (37) ADatrIsamApanI samAptimAM zravaNa nakSatra hoya che. (38) ogaNacAlIsamA panI samAptimAM dhaniSThA nakSatra haiAya che. (39) cAlIsA panI samAptimAM aja devatAvALu pUrvAbhAdrapadA nakSatra hoya che. (40) ekatAlIsamA punI samAptimAM abhivRddhi devatAvALu uttarAbhAdrapadA nakSatra hAya che. (41) khetAlIsamA parvanI samApti kALamAM uttarAbhAdrapadA nakSatra haiAya che. (42) tetAlIsamA parvanI samApti kALamAM azvadevatAvALu azvinI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 36 Go To INDEX Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra hoya che. (43) cuMmAlIsamA parvanI samApti kALamAM yama devatAvALuM bharaNI nakSatra hoya che. (6) pitAlIsamA parvanI samApti kALamAM bahula devatAvALuM kRttikA nakSatra hoya che. (45) beMtAlIsamA parvanI samApti kALamAM rohiNI nakSatra hoya che. (46) suDatAlIsamA parvanI samApti kALamAM soma devatAvALuM mRgazirA nakSatra hoya che. (47) aDatAlIsamA parvanI samApti kALamAM aditidrika-aditi devatAvALuM punarvasu nakSatra hoya che. (48) ogaNapacAsamA parvanI samApti kALamAM sUrya nakSatra punarvasuja hoya che. (4) pacAsamA parvanI samApti kALamAM puSya nakSatra hoya che. (50) ekAvanamAM parvanI samApti kALamAM pitRdevatAvALuM maghA nakSatra hoya che. (51) bAvanamA parvanI samApti samayamAM bhagadevatA nAmanA sUryadevatAvALuM pUrvAphAgunI nakSatra hoya che. (52) panAmA parvanI samApti kALamAM aryamA devatA nAmanA sUrya devatAvALuM uttarAphAlganI nakSatra hoya che. (53) cepanama parvanI samApti kALamAM hasta nakSatra hoya che. (54) paMcAvanamA parvanI samApti kALamAM citrA nakSatra hoya che. (55) kAraNa ke AnA pachI citrAthI laIne abhijIta sudhInA jyeSThA nakSatrane choDIne ATha nakSatra kramathI kahevA joIe A yukti hovAthI chappanamA parvanI samApti kALamAM svAti nakSatra hoya che (56) satAvanamA parvanI samApti kALamAM vizAkhA nakSatra hoya che. (57) aDAvanamA parva nI samApti kALamAM anurAdhA nakSatra hoya che (58) ogaNasAThamA parvanI samAptikALamAM malanakSatra hoya che. (59) sAThamA parvanI samApti kALamAM pUrvASADhA nakSatra hoya che. (2) ekasaThamA parvanI samAptimAM uttarASADhA nakSatra hoya che. (61) bAsaThanA parvanI samAptikALamAM abhijIt nakSatra hoya che. (62) A rIte yathAkrama parva parisamApaka nakSatranuM kathana karela che. A nakSatre yuga eTale ke--pAMca varSa vALA kALanA pUrva adhuM. bhAgamAM eTale ke aDhi varSa pramANanA samayamAM ekatrIsa mAsanA bAsaTha parvanA kramAnusAra parisamApaka rUpa nakSatranA nAme kahyA che, A rIte kAraNavazAt yuganA uttarAdhamAM paNa bAsaTha parvomAM parva parisamApaka nakSatronA nAme bhAvita karI levA. have kayuM parva chelalA divasamAM keTalA muhUrta gayA pachI samApta thAya che? A viSaya saMbaMdhI je karaNa gAthA pUrvAcAryoe kahela che te ahIMyAM paNa ziSyajanAnugraha mATe tathA jIjJAsujanone bodha thavA mATe huM paNa kahuM chuM (rahuM hicaAi ) ItyAdi kahela parva rAzimAM cAra saMkhyAthI bhAga karavAthI je zeSa eka vadhe to te zeSarUpa rAzi kaja samajavI, arthAt kaliyuga bedhaka rAzi samajavI. be zeSa rahe te dvApara yugma zrI suryaprajJapti sUtra: 2 37 Go To INDEX Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhaka rAzi samajavI, tathA traNa zeSa vadhe te maitAja eTale ke tretAyuga bodhaka rAzi samajavI tathA cAra zeSa rahe te kRtayuga bodhaka rAzi samajavI. (1) te pachI kAjakalyAja rUparAzimAM 93 trANu tulya prakSepa karavAmAM Ave che, tathA dvApara yuga rUpa rAzimAM bAsaTha rU5 rAzino prakSepa thAya che, eja rIte tretAyuga bAdhaka cetaja rAzimAM 31 ekatrIsa tulya rAzine prakSepa kare. paraMtu kRtayugma bodhaka rAzimAM prakSepaNIya rAzi hatI nathI rAA rIte prakSepa karela parva rAzi ekase covIsa parvathI arthAt yuganA uddabhava rU5 parva saMkhyAthI bhAga karo bhAga karavAthI je tulya zeSa rahe to A trIjI gAthAmAM kahyA pramANe vidhi karavI (B) ityAdi zeSArtha arthAta ekaso vIsathI bhAga karyA pachI je zeSa vadhe tenA ardhA karIne teno trIsathI guNAkAra kare. guNAkAra karIne bAsaThathI bhAga kare bhAga karavAthI je bhAga Ave eTalA muhUrta samajavA. ATalA pramANavALA samayamAM e parva samajavuM. (3) A pramANe ziSyane tamAre paNa kahevuM. A pramANe zrI gautamasvAmIne bhagavAna zrI kahe che, e vivakSita parvane chelA ahorAtramAM sUryodayathI AraMbhIne eTalA muhUrta tathA eTalA muhUrtanA bhAgo vItyA pachI te parva samApta thAya che. A pramANe traNa karaNa gAthAone akSarArtha rUpa sArAMza thAya che. (3) have A viSayanI bhAvanA batAvavAmAM Ave che-paheluM parva chelA ahorAtramAM keTalAM muhUrta vItyA pachI samApta thAya che? A jIjJAsAnA samAdhAna mATe kahe che-paheluM parva kahevAthI guNAkAra zazi eka samajavI. A kAjarUpa rAzi che, tethI temAM trANu umeravA 13=94 corANu thAya che. Ane ekaso vIsathI bhAga kare. phaTTa ahIM bhAjyarAzi nyUna hevAthI bhAga cAlI zakatA nathI tethI ahIMyAM yathAsaMbhava karaNamAM batAvela lakSaNa karavuM. te rANunA ardhA kare te 47 suDatAlIsa thAya che, tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare. guNAkAra karavAthI 47430=1410 caudase dasa thAya che. tenA bAsaTha bhAga karavA mATe bAsaThathI bhAgavA. 1410-6222: A rIte bAvIsa muhUrta Ave che, tathA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga zeSa rahe che, ahIMyAM paNa cheva chedaka rAzinuM bethI apavartana karavuM, tema karavAthI = ekatrIsa trevaza bhAga labdha thAya che, A rIte prathama parvanA antima ahorAtramAM bAvIsa muhurta tathA eka muhUrtanA ekatrIsA tevIsa bhAgane vItAvIne samApta thAya che, e ja pramANe bIjA parva saMbaMdhI jIjJAsAmAM bethI guNAkAra kare te guNakarAzi dvApara yuma rAzi samajavI, arthAt dvApara yugma bodhaka rAzi hoya che. tethI temAM bAsaTha umeravA 26264 thI cesaTha thAya che. tenA parva karavA mATe ekase covIsathI bhAga karavo ? ahIM bhAjya rAzi a9pa hevAthI bhAga cAlatuM nathI tethI ahIM karaNa gAthAmAM kahela yukti pramANe cosaThanA ardhA karavA = 2 te batrIsa thAya che, A saMkhyAne muhUrta karavA mATe trIsathI guNavI 32*30=960 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 38 Go To INDEX Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navasA sAThe Ave che, tenA khADiyA bhAga karavA mATe khAsaDathI bhAga karavA 6-15 tA paMdara muhUta Ave che, ahIMyAM paNa bhAnya bhAjaka rAzine ethI apava nA karavI= =5 jethI ekatrIsA para lakhya thAya che, bIjuM parva antima aheArAtranA para muhUta tathA eka muhUrtanA ekatrIsA padara bhAgane purA karIne bIjI pa` samApta thAya che. Aja pramANe jo koI prazna kare ke trIjI pa kayAre samApta thAya che? te ahIMyAM trIjA pa saMbaMdhI prazna hAvAthI guNAka:2 rAzi traNa hoya che. A guNAkAra rAzi tretauja rAzi che. tethI temAM ekatrIsa umeravAthI 3+31=34 cotrIsa thAya che. A zizanA panA jJAna mATe ekasA cAvIsathI bhAga karave karphe ahI paNa bhAjya rAzi nyUna hovAthI bhAga cAlatA nathI. tethI muhUta banAvavA mATe trIsathI guNAkAra karavA pazu pahelA bhAjya rAzinA ardhA karavA 342=17 tA sattara thAya che Ane muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavA 17+30=510 te A rIte pAMcasA dasa thAya che. te pachI khAsayiA bhAga karavA mATe khAsathI bhAgAkAra karavA 5 =84=8+chu A rIte ATha muhUrta lakhyuM thAya che tathA khAsayiA cauka bhAga zeSa rahe che. te pachI bhAjya bhAjaka rAzine bethI apanA karavI te! ekatrIsA sAta bhAga thAya che, trIjuM pa antima aheAzatranA ATha muhUta tathA eka muhUrtInA ekatrIsA sAta bhAga bhogavIne samApta thAya che. Aja kramathI ceAthA panI jIjJAsAmAM paNa gaNita prakriyA karavI joie jemake-ceAthA pUrvenI jIjJAsA haiAvAthI guNAMka cAra heAya che. e cArane eka bAju rAkhavA te kRtayugma rAzi rUpa hAvAthI prakSepane abhAva rahe che. tethI kaMI paNa sakhyAnA prakSepa thatA nathI. e cArane ekasA cAvIsa pathI bhAga karavA, paNa bhAjya rAzi alpa DhAvAthI bhAga cAlatA nathI. tethI gAthAmAM kaDela prakArathI cAranA ardhA karavA 4+2=2 A rIte e Ave che. AnA muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra zrI suryaprajJapti sUtra : 2 CO 39 Go To INDEX Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI 2+30=6 0 sAITha thAya che. AnA bAsaThayA bhAga karavA mATe bAsaThathI bhAga kare ? ahIM paNa bhAjyarAzi alpa hovAthI bhAga cAlatuM nathI. tethI hArarAzi ane bhArAzIne bethI apavatita karavI te = A rIte ekatrIsa trIsa bhAga labdha thAya che. AnAthI e phalita thAya che ke-cothuM parva yuganA aMtima ahorAtramAM eka muhUrtanA ekatrIsa trIsa bhAgane bheLavIne samApta thAya che. A ja pramANe bATTInA panA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. ekase vIsamA parvanI jIjJAsAmAM eka evI. sathI guNAkAra kare A guNakane mAthAmAM kahela guNakanI aMtya rAzi cAranI sAthe ja bhAga kare te kaMI zeSa rahetuM nathI. 19*4=31.zeSa 0 tethI guNaka rAzI cAraja samajavI te kRtayugma rAzi eTaleke kRtayugma guNarUpa rAzi hoya che. ahIM kSepaka zazi na hovAthI kaMI paNa prakSepa thato nathI, tethI ekase covIsathI bhAga kare , ahIM paNa bhAjya rAzi a85 hovAthI bhAga cAlatuM nathI tethI eja pramANenI rAzi rahe che. tethI e phalita thAya che ke-atima ahorAtrane pUrA bhegavIne ekaso vIsamuM parva samApta thAya che. je gAthAonA avalaMbana baLathI tathA vyAkhyAnA baLathI pUrvAcAryoe parva saMbaMdhI vyAkhyA kahela che. eja kamathI ane e pUrvAcAryoe batAvela mArgathI meM paNa ziSyajananA anugraha mATe yathAkathaMcit svarUpa karaNa prayAsathI tathA svamati anusAra ahIMyAM pratipAdana karyuM che, je sU. 56 have prastuta viSayanuM kathana kare che- chappanamAM sUtrathI yuga saMvatsaronA viSayamAM savistara vyAkhyA karIne have pramANu saMvatsaranA viSayamAM kahe che. (ta umaLasaMvare) ItyAdi TIkArtha-pramANu saMvatsarayukta lakSaNavALA pramANathI yukta saMvatsara kahevAya che, A pramANa saMvatsaranA pAMca bhedo kahyA che. e bhedomAM paheluM nakSatra saMvatsara athavA nakSatrasaMvatsara, aThayAvIsa nakSatrone eka paryAya rUpe bhogavavA rUpa kALane nakSatra mAsa kahevAya che. bAra nakSatra mAsathI eka nakSatra saMvatsara thAya che. (1) bIjuM caMdra saMvatsara che caMdranA eka bhagaNa bhega kALane cAMdra mAsa kahela che. je trIsa tithievALe hoya che. (ravIndrone saMyutivacA vighoryAsa) eka amAsathI bIjI amAsa paryaMta cAMdramAsa hoya che. eka tithinA bhAgarUpa kALa cAMdra divasa kahevAya che. bAra cAMdramAsathI cAMdrasaMvatsara thAya che. A bIjo bheda kahyo che. (2) trIjuM saMvatsara hoya che. vasantAdi Rtuo leka prasiddha ja che, te sUryanI mRgazirAdi be rAzinA bhega kALa rUpa hoya che. zizira vigere cha Rtuo hoya che. makara ane kuMbha rAzithI zizira Rtu thAya che. mIna ane meSa rAzimAM vasaMtaRtu hoya che. vRSabha ane mithuna rAzimAM grISmaRtu hoya che. karka ane zrI suryaprajJapti sUtra: 2 40 Go To INDEX Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha rAzimAM varSARtu, kanyA ane tulA rAzimAM zaraRtu, vRdhdhi ane dhana rAzimAM hemaMtaRtu hoya che. paraMtu ahIMyAM chae RtuenA samahAra karIne cAra cAra mAsathI varSAM hemanta ane grISma, A rIte traNaja Rtue grahaNa karela che. A rIte paNa savasaranI vyavasthAmAM kaI pazu vilakSaNatA AvatI nathI, RtuonA samAhAra rUpa je saMvatsara kahevAya che. temAM meghaDi vigere pramANavALA kALane muhUta kahe che. trIsa muhUtavALA kALane aheArAtra kahevAmAM Ave che. paMdara ahArAtrathI eka pakSa thAya che. e pakSathI eka mAsa thAya che. cAra mAsanu eka saMvatsara va thAya che. je saMvatsaramAM vaNusA chAsaTha prA aheArAtra hAya eneja Rtu savatsara kahevAmAM Ave che. vAstavika rIte te| A sAvana savatsara kahevAya che. sUryaoNMdayathI khIjA sUryAMya pantane sAvana vAsara kahe che. (nocaDhacAntara to sAmanuM jUnuM phelamenI nimiti) A paribhASA purepUrA traNaso chAsaTha heAAtrathI eka sAvanasaMvatsara thAya che. athavA Rtu savatsara paNa kahevAya che. A saMvatsaranA khIjA paNa e nAmeA kahevAmAM AvelA che, je A pramANe che-karmasaMvatsara ane sAvana savatsara, kama eTale laukika vyavahAra te jemAM mukhya rUpathI hAya evu` saMvatsara kama saMvatsara kahevAya che. lAkamAM prAyaH Aja sAMvatsarathI vyavahAra kAya thAya che. AmAM kahelA mAsane adhikRta karIne leAkavyavahAra kare che, kahyu paNa che (zno nirNayAr mAto) ityAdi nira"zatayA eTale ke saMpUrNa rUpathI badhA vyavahAramAM upayegI hAvAthI kama eTale ke kama nAmanuM savatjhara kahyuM che, tathA mAsa eja ka savatsaranA ukta paribhASAthI vyavahAra mAsa A leAkamAM vyavahAra kAraka hAya che.eTale ke vyavahAra kA` praka hoya che. arthAt A kama saMvatsarathI tathA eka mAsathI leka peAta peAtAnA vyavahArika kAryoM sAdhe che. zeSa eTale ke AnAthI anya saMvatsara mAsa 'sAMza' eTale ke sazayita vyavahAra vALu hAvAthI vyavahAra kArya karavAmAM athavA samApta karavAmAM duSkara heAya che. arthAt anya saMvatsarane lAkamAM alpa pramANathI vyavahAra heAvAthI e saMvatsarothI sa` sulabha vyavahAra kArya saMpAdana thavuM e duSkara che. 15 have sAvana saMvatsaranI paribhASAnuM varNana kare che-savana eTale karmAMmAM prerita kare (vU prei) A vacanathI preraNApradhAna je saMvatsara te leAkamAM savana saMvatsara kahevAya che, AkAzamAM sUryanA kiraNeAnA sa'cAra ja preraNA pradhAna haiAya che, sUryaoNMdayathI keTalAka kALa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 41 Go To INDEX Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelethI ja sthAvara jaMgama vigere badhA prANane jAgaraNAdi svasvapravRtti rUpa preraNA svayameva thAya che, te ja kAraNathI sUrya, kiraNonA gaganasaMcAra baLathI savana saMvatsarAdinI pravRtti thAya che. saMvanane vigraha A pramANe thAya che, (kUte) eTale ke pitAnA kAryamAM janasamUDane pravRtti karAve tenuM nAma savana che. ane savana ja sAvana kahevAya che, arthAt sUryodayathI bIjA sUryodaya paryakALane savana dina agara sAvana dina kahevAya che, e savana saMvatraranI paribhASA kahe che-( nAnDayA mudaityAdi be nAlikA muhUrta arthAt be ghaDI pramANa rUpakALa muhUrta kahevAya che, eka ahorAtramAM trIsa muhUrta hoya che, tethI ja sATha ghaDi pramANe kALanuM ahorAtra thAya che. eka ahorAtramAM sATha ghaDI hoya che, paMdara ahorAtrIthI eka pakSa-pakhavADIyuM thAya che, trasa ahorAtrane mAsa kahevAya che, eka saMvatsaramAM bAra mAsa hoya che, eka saMvatsaramAM vIsa pakSa thAya che. eka saMvatsara kALamAM traNaso sATha 360 ahorAtra hoya che. A rIte paribhASA yukta pUrNa karmakALa kahela che, A karmanAmanuM saMvatsara niyata vyavahAra pravartaka hovAthI e nAma kahela che, karma saMvatsaranA eTale ke savana saMvatsaranA traNa nAme kahelA che, jema ke-kama saMvatsara A paheluM nAma che 1 sAvana saMvatsara A bIjuM nAma che. 2 tu saMvatsara A trIjuM nAma che. 3 A rIte eka tuM saMvatsaramAM cha vAtu paryAya heya che, A Rtu paryAya rUpa saMvatsarane Aditya saMvatsara, agara saura saMvatsara kahe che, jeTalA kALamAM bAvaDuM vigere cha Rtuo pUrNa rIte pravRtta thAya che, eTalA kALa vizeSane Aditya saMvatsara kahe che, je ATha ahorAtra pramANanI pravRDa vigere Rtuo prasiddha che paraMtu vAstavika dRSTithI vicAravAmAM Ave te purA sATha ahorAtra pramANavALI eka paNa Rtu hetI nathI. sUryanA saMcaraNane lIdhe tuo pravRtta thAya che, tethI sAyava sATha divasathI kaMIka vadhAre pramANavALI Rtuo hoya che, tethI vAstavika daSTithI Rtubodhaka te kALa ekasaThathI ahorAtra samIpastha pramANavALa hoya che. kAraNa ke ahIM uttarakALamAM kaMI paNa pheraphAra thato nathI. tethI ja A Aditya saMvatsaramAM traNaso sATha ahorAtranuM bAra mAsa yukta eka saMvatsara thAya che, anyatra paNa pAMce saMvatsaramAM pUrvokta parimANavALuMja rAtrI divasanuM pramANa kahela che. jemake-(titti kottara) zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ItyAdi pAMca savatsaramAM krAdinI sakhyA parimANunuM nirUpaNa kare che. pahelA bhAskara saMvatsaramAM arthAt AdityasaMvatsaramAM traNaso chAsaTha 366 ahorAtra hAya che. (1) khIjA karma nAmanA saMvatsaramAM traNase sATha 360 ahArAtra hAya che. (ra) trIjA caMdra saMvatsaramAM traNase cepana 354 ahorAtra tathA eka aheArAtranA khADiyA khAra bhAga krU thAya che. vAstavika gaNita paddhatinA niyamathI A pramANe thAya che. arthAt caMdra saMvatsara 354 ATalA pramANavALu hoya che. (3) ceAthA nakSatra sa MvatsaramAM traNa satyAvIza aheArAtra tathA eka aheArAtranA saDasasayA ekAvana bhAga 32754 nakSatra patipaddhita saMvatsaranA ATalA pramANanA divase hAya che. (4) pAMcamAM abhivRddhi nAmanA saMvatsaramAM traNase tryAzI pramANanA aheArAtra pramANamAM khAsiyA cuMmAlIsa bhAga adhikamAM je pramANu thAya e parimANavALu abhivaddhita saMvatsara hoya che, 383 ?? ATaluM. pramANu abhivaddhita saMvatsaratu hAya che. A prakAranA kramathI pAMca bhedavALA saMvatsarAnuM paramANu khatAvIne have sasarA vizeSa edha thavA mATe kahe che. Aditya saMvatsaranuM parimANu 366 paNa chAsaDa aheArAtranu hoya che. (1) karma saMvatsaranuM parimANu 360 traNaseAsATha ahArAtra parimita heAya che. (2) caMdrasaMvatsaranuM parimANu 360 traNasosATha aheArAtranu hoya che. (3) nakSatra savatsaranuM parimANu 327' traNase satya vIza ahArAtra tathA eka aheArAtranA saDasaThiyA ekAvana pramANunuM hoya che. (4) abhivaddhi ta sa MvatsaranuM parimANa 3834 traNase tryAzI aheArAtra ane eka aheArAtranA khAsiya| cuMmAlIsa bhAga jeTalu hAya che. (5) have pUrva pratipAdita pAMca saMvatsaranA bhedonuM saMvatsara saMkhyAthI mAsa piramANu saMkhyA ziSyajanAnugrA pratipAdana karavAmAM Ave che-pahelA sUryaM sa MvatsaranuM parimANu traNase| chAsaTha aheArAtranu hAya che, khAramAsanuM va thAya che. A paribhASAthI traNase zrI suryaprajJapti sUtra : 2 43 Go To INDEX Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAne khArathI ja bhAga kare te! mAsa piramANu AvI jAya che. jemake-6=30 =30 A rIte trIsa heArAtra lakhyuM thAya che, tathA roSa cha bace che, pachI harAMzane thI aparivartita kare teA eka aheArAtranA ardhAM bhAga thAya che. ATalA pramANunA sUOmAsa thAya che. arthAt madhyama mAnathI sUryAM mAsanu paramANu sADAtrIsa heArAtra jeTalu thAya che. 30o (1) khIjA karma saMvatsaranA 360 traNasosATha ahArAtra hAya che. Ane paNa pUrvapratipAdita paribhASAthI khArathI bhAga karavAthI pUrA trIsa aDe|rAtra Ave che. 360=30 arthAt trIsa aheArAtra jeTaluM ka mAsa sa MvatsaranuM mAsa piramANu thAya che. 30 (2) trIjA caMdrasaMvatsaranuM parimANa traNA cepana aDe|rAtra tathA eka aheAratranA khAsiyA mAra bhAga thAya che. 354 Ane khArathI bhAga kare teA paDelA pUrNAMka je traNase cApana che tene khArathI bhAge =29+{. A rIte ogaNatrIsa aheArAtra labdha thAya che tathA cha zeSa vadhe che. te pachI harAMzamAM chathI apati kare te adhu parimANa thAya che. te pachI A bannenA sava"na kriyAthI cega kare +1=s A rIte caMdramAsa parimANa 29-? athavA zeSa rahela ane apavana karyAM vinAja caiga karave krUra ahI chane khAsathI guNAkAra karavA 626=372 tA traNasA AMtara thAya che. tathA je khAsiyA bAra bhAga uparanA che tene paNa cAjIta karavA ahIMyAM tene prakSiptakaravA eTaleke umeravAthI 372+12=384 traNase coryAzI thAya che. arthAt 384 A rIte thAya che, tene khArathI bhAga karavA. 1-4-r jethI khAsaDiyA batrIsa bhAga thAya che. ATaluM pramANu caMdra mAsanuM parimANu thAya che 292 (3) Aja pramANe ceAthA saMvatsaranuM parimANa traNusA satyAvIsa aheArAtra tathA eka aheArAtranA saDasahiyA ekAvana bhAga 3275e ahIMyAM paNa pUrvakti niyamathIja traNase satyAvIsane khArathI bhAga karavA 1272 r satyAvIsa aheArAtra purA tathA traNa zeSa rahe che. tenA saDasaThayA bhAga karavA mATe saDasaThathIguNavAmAM Ave te 3+67=201 khase eka thAya che, te pachI khIje hela je uparanA saDasaThayA ekAvana bhAga che, tene paNa ahIM ceAjIta karavA eTale ke tene paNa prakSepa karavA arthAt praprlR3 A rIte upara asekhAvana thayA tene khArathI parivartita karavAthI uparanA sthAnamAM ekavIsa tathA nIcenA sthAnamAM saDasaTha thAya che, tethI satyAvIsa ahorAtra tathA eka aherAtranA saDasaDiyA ekavIsa bhAga 27+4 ATaluM parimANu nakSatramAsanuM thAya che. (4) pAMcamA abhivaddhi ta 'vatsaranuM parimANu traNase tryAzI rAtrI divasa tathA eka rAtri divasanA khADiyA sumAlIsa bhAga arthAt abhivRdhita saMvatsaranuM parimANu 383 o ahIM paNa pU`pratipAdita paribhASAthI ja arthAt khAra mAsathI eka varSa thAya che zrI suryaprajJapti sUtra : 2 44 Go To INDEX Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere niyamathI bArathI bhAga kare jemake-6331+1 ahIM saMpUrNa ekatrIsa divasa labdha thAya che. tathA agIyAra ahorAtra zeSa rahe che. tethI enA ekaso covIsa bhAga karavA mATe ekaso vIsathI guNavA 124511=364 to eka hajAra traNa cirATha thAya che, arthAt , + +124 ahIM upara bAsaThiyA cuMmAlIsa bhAga che. tenA paNa eka vIsa bhAga karavA mATe bethI guNavA 44+2=98 e rIte aThayAsI thAya che tene pAchaLanI saMkhyA 1364 terasaTha che temAM meLavI devI tathA 1364+88=145ra caudase bAvana thAya che, tene bArathI bhAgavA 1pura =21 te ekase vIsa bhAganA ekaso ekavIsa labdha thAya che. AnAthI e phalita thAya che. abhivardhita saMvatsaranuM mAsa parimANa 31 rU; ATaluM thAya che. arthAt ekatrIsa herAtra tathA eka aherAtranA ekaso ekavIsa pramANunA ekaso vIsa bhAga thAya che. (5) A rIte mAsa parimANane vicAra karela che. have ahIM kramathI pAMce saMvatsaronA ahorAtra parimANuthI saMvatsara mAsa parimANanA jJAna mATe badhA saraLatAthI samajI zake te mATe koSTaka batAvavAmAM Ave che. varSabheda saMvatsara ahorAtra mAsa ahorAtra 1 adiyasaMvatsara parimANa 366 = 30 2 karmasaMvatsara parimANu= 360 = 30 3 caMdrasaMvatsara parimANa= 354 = 4 nakSatra saMvatsara parimANa= 3ra73 = 27 che 5 abhivardhita saMvatsara parimANa 383 = 313 bIje paNa A pramANe kahyuM che. (barUdavo vasu mANo) ItyAdi A traNe gAthAonI vyAkhyA ke pUrvokta keSTakamAM ja spaSTa thAya che. te paNa saMkSepathI kahevAmAM Ave cheAdityamAsa sADA trIsa ahorAtra 30 mAM samApta thAya che. (2) sAvana mAsa trIsa divasa parimANavALe hoya che 30 (3) cAMdramAsa ogaNatrIsa ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaThiyA batrIsa bhAga 23 jeTalA parimANano thAya che. 29 (4) nakSatramAsa satyAvIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA saDasaThiyA ekavIsa bhAga 2723 parimANu yukta thAya che. (5) abhivardhita mAsa ekatrIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA ekasa vIsIyA ekase ekavIsa bhAga 312 parimANa hoya che. ? na ja jha . zrI suryaprajJapti sUtra: 2 45 Go To INDEX Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kAraNa have yuga sa MvatsaranuM kathana karavAmAM Ave che. have A pUrvokta pAMca savatsa rothI pUrva kathita svarUpanu eTale ke pUrvapratipAdita pAMca saMvatsaravALA yugane pramANa kahe che. ukta mahInAone adhikRta karIne vicAraNA karavAnAM Ave che. pahelAM pUrvokta svarUpanA pAMca varSavALA yugane jo sU mAsathI vibhakta kare te eka yugamAM sAITha sU mAsa hoya ke bAra mAsanu sUsavatsara hoya che. tathA eka sUrya mAsamAM sADAtrIsa aheArAtra thAya che. A rIte pAMca saMvatsaravALA yugamAM saura saMvatsaranA divasa aDhAraso trIsa thAya che. tathA eka mAsamAM sADAtrIsa aheArAtra hoya teA keTalA aherAtra eka saMvatsaramAM thAya 6030!=18004=1830 A rIte eka yuganA saura divasa 1830 aDhArase trIsa thAya che. A kevI rIte thAya che ? te mATe kahe che. pAMca savatsaravALA yugamAM traNa cadrasa'vatsa thAya che. ane be abhidhita savatsara hoya che. pUrvapratipAdita paddhatithI eka eka caMdrasaMvatsaramAM traNase cepana ahezatra tathA eka aheArAtranA khAsiyA mAra bhAga 354 thAya che, Ane anupAta karavA ke- eka cAMdra saMvatsaramAM ATalA aheArAtra hoya te traNa saMvatsaramAM keTalA ahAzatra hoya che ? tA A jANavA mATe A saMkhyAnA traNathI guNAkAra karavA traNathI guNAkAra karavAthI (3546)+3=1062 ++ A rIte eka hajArane khAsa tathA eka aheArAtranA khADiyA chatrIsa bhAga 1062 phph cadra saMvatsaranA divasa hAya che. have e abhivadhita saMvatsaranA divasa karavA mATe kahe che. pUrva pratipAdvaiita kramathIja eka eka abhivRdhita sa MvatsaramAM traNase tyAthI aheAAtra tathA eka aheArAtranA khAsayiA cumAlIsa bhAga 383 ATalA aheArAtre thAya che. ahIMyAM paNa anupAta karavAmAM Ave che jemake jo eka abhidhita sAMvatsaramAM ATalA aheArAtra hAya ! e savattAmAM keTalA thAya ? tA A jANavA mATe tene bethI guNAkAra karavA (383)+2=76666 A rIte sAtaso chAsaDha aheAAtra tathA eka mahArAtranA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 46 Go To INDEX Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAsaDhiyA aThayAsI bhAga thAya che. 766=67rphe sAyana khADiyA aThayAsI bhAganuM bhAga phaLa eka bhAgarUpa uparanA aMkamAM meLavavAmAM Ave te sAtase saDasaDa ahArAtra tathA eka aheArAtranA khAsiyA chavvIsa bhAga 767rphe 76 ATaluM pramANa e abhi vardhita saMvatsarInA aheArAtranu parimANu thAya che. have traNa caMdrasa vasara tathA e abhivati saMvatsarInA aheAAtrane sAthe meLave te 1062+767=1829 =1830 A rIte pAMca varSoMvALA yuganA aheAzatrIyAnuM parimANu aDhArasAtrIsa thAya che. saura aheArAtra paNa mATalA ja pramANanuM pratipAdvita karela che. sUrya mAsanuM pariNAma sADItrIsane sAThathI guNavAmAM Ave mATalAja aheAAtra thAya che. kAraNake eka yugamAM sUryamAsa sAiDa hAya che. tethI sAThathI guNuvA joIe 30+2=1830 pUrvakti rIte sUryaMmAsanA aheArAtra sADItrIsa hAya che, tethI tenAthI lAga kare teA sAIThanA spaSTa lAbha thAya che. jemake-aDhArasAtrIsa 1830nA ardhA karavA mATe tenA ethI guNAkAra karavA 1830+2=3660 tA chatrIse sAITha thAya che. te pachI trausanA ardhA karavA mATe ethI guNAkAra karavA 30+2=90 tethI sATha Ave che. temAM ekane umeravA 60+1=61 te ekasAITha thAya che. AnAthI pUrvokta rAzinA bhAga ka2e teA sAThe labdha thAya che. sAvana saMvatsaranA mahInA ekasaTha thAya che. kAraNake trIsa divasa pramANunu` mAsa mAna thAya che. 164=91 A rIte trIsathI bhAga karavAthI ekasaTha labdha thAya che. arthAt adheja sUrya divasaja pramANabhUta tathA AdhArarUpa heAya che. tethI aDhAraseAtrIsane trIsathI bhAga kare te ekasaThaja labdha thAya che. cAMdramAsa khAsaTha hAya che. jemake ogaNIsa aheArAtra tathA eka aheArAtranA khAsayiA ogaNatrIsa bhAgathI adhikamAsa thAya che. yuganA AdinA aDhArase trIsathI tene bhAga kare te khAsaTha lakhyuM thAya che. A kevI rIte thAya che? te batAve che-aDhAraseAtrIsanA khAsaTha bhAga karavA mATe guNAkAra karavAthI eka lAkha tera hajAra ekaseA chAsaTha 113166 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 47 Go To INDEX Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. caMdramAsane paNa bhAga karavA mATe aDhArase trIsanA bAsaThiyA ogaNatrIsathI guNAkAra kara tathA guNAkAra karIne batrIsa temAM umeravA te pachI tene bhAga kare te pUrvokta rAzi bAsaTha thAya che. tethI cAMdramAsa bAsaTha kahela che. nakSatramAsa saDasaTha hoya che. e kevI rIte thAya che? te batAve che-nakSatramAsa satyAvIsa ahorAtra tathA eka aherAtranA saDasaThiyA ekavIsa bhAgathI thAya che. tema pahelAM kahyuM ja che tenA saDasaThiyA bhAga karavA mATe tene saDasaThathI guNAkAra kara 27567=1809 aDhAraso nava thAya che. 1809 te pachI uparanA apUrNa aMka je saDasaThiyA ekavIsa che, tene tyAM umeravA. 1809+1=1830 te aDhArasetrIsa thAya che. yuganA aherAtre paNa aDhArase trIsa pramANunA ja che. tene je saDasaThathI guNe te 1830-67=122 610 ekalAkha bAvIsa hajAra chaso dasa thAya che. have Ane nakSatramAsa saMbaMdhI aDhArasetrIsathI bhAga kare jethI 67 saDasaTha bhAga labdha thAya che. tathA yuga parimANarUpa ahorAtrane abhivardhita mAsanA parimANathI je bhAga kare te eka yugamAM abhivaddhitamAsa satAvanamAsa sAta aherAtra agyAra muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA tera bhAga thAya che. jemake abhivati mAsa parimANa ekatrIsa ahorAtra tathA ekase covIsa bhAganA eka vIsa bhAganA ekase ekavIsa bhAga thAya che, ekavIsa ahorAtranA ekso vIsa bhAga karavA mATe eka vIsathI guNAkAra kara 31-124=3844 traNa hajAra AThase cuMmAlIsa guNana phala thAya che. te pachI pahelA kahela uparanA ekase ekavIsa bhAgone temAM prakSepa kare eTale ke meLavavA 3844+121=3965 jethI traNa hajAra navase pAMsaTha thAya che. Ane yugasiddha je aDhAraso trIsa ahorAtra che 1830 tenA yuga siddha parva je ekaso vIsa che. tenAthI guNAkAra kare 1830+128=226920 te be lAkha chavvIsa hajAra navase vIsa thAya che. tene bhAjyasthAnamAM rAkhIne traNa hajAra navase pAMsaTha ne harasthAnamAM rAkhIne bhAga kare paraMtu ahIMyAM tene ogaNacAlIsase pAMsaTha sapanA je abhivati mAsa saMbaMdhI eka covIsa che. tenAthI bhAga kare 365 ahIM bhAjya rAzimAM pahelAM cAra hajAra aDhArane rAkhavA eTale ke meLavavA te 3965 +4018=7983 sAtahajAra navase vyAzI bhAjyathAnanA aMka thAya che, te pachI bhAga karavA mATe aMkanI sthApanA karavI jemake phaka-pa7 satAvana mAsa labdha thAya che. tathA navase paMdara zeSa vadhe che. tenA ahorAtra karavA mATe pharI 124 ekase. vIsathI bhAga karo te u=7, A rIte sAta ahorAtra labdha thAya che tathA eka vasasiyA suDatAlIsa bhAga zeSa rahe che. temAM cAra bhAga ane eka bhAganA tisIyA cAra bhAgathI muhUrta thAya che. athavA bIjA prakArathI kahe che. be lAkha chavIsa 124 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajAra navase vIsa 226920 A saMkhyAne bhAjyasthAnamAM rAkhIne pahelAM siddha karela e ogaNacAlIsaso pAMsaThane hara sthAnamAM rAkhIne bhAga karave jemake2325 phar A rIte pahelAnI jema satAvanamAsa labdha thAya che. tathA navase paMdara zeSa bace che, tenA ahorAtra karavA mATe eka vIsathI bhAga kare jemake jarUy=7g A rIte sAta ahorAtra lakhyu thAya che tathA eka cevisIyA suDatAlIsa bhAga zeSa rahe che. A gaNita prakriyAthI paNa pUrvakathanAnuMsAra satAvana mAsa tathA sAta ahorAtra thAya che tathA eka ahorAtranA ekase covIsIyA suDatAlIsa bhAga zeSa rahe che. 57 satAvana mAsa 7 , eka ahirAtranA trIsa parimita muhUrta hoya che. tathA eka ahorAtramAM ese covIsa bhAgakapita karelA che. e eka covIsana trIsadhI bhAga kare te cAra bhAga labdha thAya che. tathA cAlIsa bhAga zeSa bace che. have ahIMyAM tene anupAta kare jemake je trIsa muhUrtathI eka aherAtra thAya te ekaso vIsa muhUrtanA keTalA aherAtra thAya? A jANavA mATe vairAzika sthApanA karavI joIe jemake-324134=4, A rIte cAra bhAga tathA eka bhAganA cAlIsa bhAga labdha thAya che. temAM pistAlIsa bhAganA eka bhAga saMbaMdhI tIsiyA cauda bhAgathI agyAra muhUrta labdha thAya che. tathA eka bhAga ane eka bhAganA soLa bhAge zeSa bace che. e bhAga eka muhUrtane ekaso covIsa bhAga rUpa che. tethI ahIM ema samajavAnuM che ke eka bhAga saMbaMdhI beMtAlIsa bhAga zeSa rahe che. te bhAge mahatvanA ekaso vIsa bhAga rUpa che. tethI ekaso covisIyA beMtAlIsanI bethI apavartana karavI A rIte apanA karavAthI eka muhUrtanA bAsaDiyA tevIsa bhAga labdha thAya che. jemake phaMz= A harAMzane bethI apavartana karavAthI A pramANe thAya che. anya sthaLe paNa Aja rIte kahela che. jemake tattha paDimijjamANe paMcahi savvagaNiehi / ___ mAsehi vibhajjaMtA jahamAsA hoti te vocchaM // 1 // mAsanI saMkhyAnA gaNanA kramamAM pAMca saMvatsarAtmaka arthAt pramANu saMvatsara Aditya saMvatsara ane caMdrasaMvatsara vigere saMvatsarathI pUrvokta rIte pratipAdana karela sarva gaNita prakriyAthI pUrva pratipAdita saMkhyAvALA mAsethI eTale ke saura, cAMdra ItyAdi mAsethI vibhakta karIne e pUrva siddha mAse ja thAya che. A rIte siddha mAse ja samajavA A pramANe A gAthAne akSarArtha kahela che. 1pa have e mAsenI gaNatrI karIne pratipAdana kare che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 49 Go To INDEX Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (bAjo 3 bhaTrInA 1Lo hato) ItyAdi arthAt Aditya saMvatsaramAM sAThamAsa thAya che! zata saMvatsaramAM ekamaTha mAsa thAya che. cAMdra saMvatsaramAM sAIThamAsa tathA nakSatra saMvatsaramAM satAvana mAsa tathA sAta ahorAtra thAya che. abhivardhita saMvatsaramAM pAMsaThamAsa tathA ayAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaDiyA tevIsa bhAga thAya che. sU. 57 TIkArya-A sUtramAM lakSaNasaMvatsaranuM kathana karavAmAM Ave che. (tA vaghArare paMcavi goLa, teM kaI vAte, 2, 3, mArU mamavaDha) saMvatsarenA bhedanI vicAraNAmAM lakSaNasaMvatsara saMbaMdhI vicAra sAvadhAna thaIne sAbhaLe A pramANe zrIgautamasvAmIne mahAvIrasvAmI kahe che. lakSaNasaMvatsara eTale ke yathAkathita lakSaNathI yukta saMvatsara pAMca prakAranA kahela che, te pAMca prakAra sattAvanamAM sUtranI vyAkhyAmAM yathAvat pratipAdita karela che. te paNa ahIMyAM DuM kahevAmAM Ave che. je A pramANe che. (1) nakSatrasaMvatsara saghaLA nakSatramaMDaLa cakranA paribhramaNanA pUrti kALarUpa je saMvatsara te nakSatrasaMvatsara che. nAkSatrasaMvatsara lakSaNasaMvatsaranA pahelA bhedarUpa che, saMvatsara che. 1. (2) have cAMdrasaMvatsara nAmanA bIjA bhedanuM kathana karavAmAM Ave che. caMdranA saghaLA nakSatra paribhramaNathI eka bhagaNunI pUti thAya che. A rIte tera bhaga jeTalA samayamAM pUrA thAya eTalA kALa vizeSane cAMdrasaMvatsara kahevAmAM Ave che. A prakAranA lakSaNethI yukta cAMdrasaMvatsara hoya che. A lakSaNasaMvatsarane trIjo bheda kahyo che. (3) have Rtu saMvatsara nAmanA trIjA bhedanuM kathana kare che sUrya va cakranA paribhramaNathI varSa, hemanta, ane grISma A rIte traNa bheTavALA RtukALane athavA vasantAdika RtuvALA kALane jeTalA samayamAM pUrNa kare che, eTalA kALa vizeSane jatu saMvatsara eTaleke Rtu lakSaNa yukta saMvatsara kahevAya che. A lakSaNasaMvatsarano trIjo bheda kahela che. (4) AdityasaMvatsara A lakSaNasaMvatsarane the bheda che. Aditya eTale sUryane eka bhagANa bhegakALa rUpa kALa sauravarSa athavA Aditya saMvatsara kahevAya che. A rItanA Aditya eTale sUryanA gatirUpa lakSaNathI yukta saMvatsara kahevAya che A lakSaNasaMvatsarano co bheda che. (5) have pAMca bheTavALA abhivati nAmanA saMvatsara viSe kathana kare che. je cAMdrasaMvatasaramAM eka cAMdramAsa abhivardhita hoya che. arthAt adhikamAsa rUpa mAsa je cAMdrasaMvatsaramAM Ave che, AvA prakAranA lakSaNavALuM ane tera mAsanA pramANavALuM saMvatsara abhivRddhi nAmanuM saMvatsara lakSaNa saMvatsaranA pAMcamA bheda rUpa che, A rIte lakSaNa saMvatsaranA pAMca bheda pratipAdita karela che. have A nAkSatrAdi saMvatsara kevaLa svataMtra paNAthI yakta rAtri divasanA pari mANunuM saMpAdana karavAmAM samartha nathI thatA paraMtu temAM pRthaka pratipAdita svarUpavALA anya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 50 Go To INDEX Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa che, te ahIMyA paNa lakSaNethI yukta svarUpavALA thaIne samartha thAya che. tethI te te lakSaNa yukta saMvatsara bIjA pAMca prakAranA hoya che. tenuM pratipAdana karavA mATe pahelAM nakSatra saMvatsaranA lakSaNanuM kathana kare che. ( i saMvarajare paMfa gum, i on samAM NakkhattA joyaM joti, samagaM ur3a pariNamaMti NaccUNhaM nAisIe bahu udara hoi Nakkhatte) me lakSaNasaMvaranA pAMca bhedamAM je pahele bhedanakSatrasaMvatsararUpa che, tenuM pratipAdana karyuM ja che, te paNa pAMca bhedovALuM che, tema pratipAdita karela che, arthAt nakSatra saMvatsaranA paNa pAMca prakAranA antabheda hoya che je A pramANe che-samakALamAM eTale ke eka samAna samayamAM nakSatra uttarASADhA vigere nakSatre caMdranI sAthe yoga kare che. ane te te aSADhI zrAvaNI vigere prakAranI punamane samApta kare che, tathA samakALamAMja eTale ke ekaja samayamAM je saMvatsaramAM RtuonI sAthe gamana kare che, tethI te te samApta thatI pUna. manI sAthe nidAgha vigere hatuo paNa samApta thAya che. arthAt ahIMyAM A rIte bhAvanA samajavI joIe ke je saMvatsaramAM mAsanI sarakhA nAmavALA nakSatrathI arthAta zrAviSTA, praupadI vigere nakSatrathI te te RtuonA najIkanA mAsa samApta thAya che, te te mAsamAM e e pUrNimAone samApta karatA karatAM te te pUrNimAonI sAthe hatuo paNa eTale ke nidAgha vigere vastuo paNa samApta thAya che, jemake-pUvaSADhA ane uttarASADhA nakSatra aSADhI pUrNimAne samApta karatA karatA e aSADhI pUrNimAnI sAthe nidAgha (grIkama) tu paNa samApta thAya che. Aja anurodhathI eTale ke nakSatra saMvatsaradinA kathanathI te nakSatra saMvatsara kahevAya che. tenA te te prakAranA pariNamana thavAnA kAraNe A pramANe thAya che. A kathanathI A pUrNimA ane Rtu saMbaMdhI be lakSaNethI nakSatrasaMvatsaranA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 51 Go To INDEX Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e bheda samajI levA joI e. have trIjA vigere bhedonu kathana kare che-jemAM atizaya uSNatva na haiAya te nAtyuMSNu kahevAya che. arthAt samazIteSNa kALa paripAka rUpa kALa nakSatra saMvatsaranA bheda samajI levA joie ! have trIjA vigere bheddonuM kathana kare che--jemAM atizaya uSNatva na hAya te nAtyuMSNu kahevAya che, arthAt samazItoSNa kALa paripAkarUpa kALa nakSatrasaMvatsaranA trIjA bhedyarUpa heAya che. arthAt vasatakALa rUpa trIjo bheda che. jemake-jemAM atyaMta zailya na heAya eve je kALa zarad kALarUpa nakSatra saMvatsaranA ceAthe bheda che. tathA bahUdaka eTaleke adhikaudaka jemAM hoya te khaDUdaka eTaleke adhikaudyaka pramANavALA kALa varSA kALa rUpa hoya che te varSoM kALa rUpa kALa nakSatrasa'vatsaranA pAMcamA lei kahyo che. A rIte pAMca lakSaNeAthI yukta je saMvatsara hAya te nakSatrasaMvatsara kahevAya che. A rIte pAMca prakAranA lakSaNlRAvALA nakSatrasa vatsanu pratipAdana karIne cAMdra saMvatsarAnA lakSaNAnuM kathana karavAmAM Ave che-(tA cisamaLimArji novaMtA vizvama cAri LavavattA Dubo vahu koya tamADhu saMchAM OMOM / / 2 // je savatsaramAM eka kALamAMja pUrNimAne eTale ke te te mAsa parisamApti edhaka tithinA yAga karIne arthAt te te pUrNimAnA yAga karIne tathA mAsanA te te visadeza nakSatrenA cega karIne tathA kapaNAthI prakhyAti prApta karAvIne savatsara pU` kare che. e saMvatsarane AcAya - gaNu cAMdrasaMvatsara kahe che athavA Tumo) kaTuka eTale ke zIta AtapAdi doSanA adhika paNAthI rAganA saMcaraNa vagerethI pariNAmamAM dArUchu ane bahu kALu je saMvatsara hAya dArUNyu vizeSaNavALAe saMvatsarane cArTIMgaNu cAMdrasaMvatsara kahe che. arthAt je sa`vatsaramAM zrAviSThA praupadA vigere nakSatrA viSamacArI eTale ke mAsanA nAmathI judA nAmavALA nakSatrA heAya che, tathA caMdranA samakALamAMja ceAga prApta kare che, eja trasadaza nakSatra zrAviI, bhAdrapadI rUpa te te pUrNimAne samAsa kare che, tathA te te nakSatrA ne khachUMdavALA karatA karatA cAMdrasaMvatsarane paNa kare che. cAMdra eTale caMdra saMbaMdhI arthAt caMdranA anurodhathI paripUrNa caMdrAnurAdha eTaleke mAsAnI samAptivALA arthAt mAsanA sarakhA nAmavALA nakSatranA anurodhathI samApta nakSatrAvALA saMvatsara, ativRSTi anAvRSTi mUSaka, zalabha (tI) zuka svacakra paracakra A cha prakAranI iti pUrvAcAryAMe kahela che, iti eTale dUSita cAMdrasa Mvatsara tene dArUNa caMdrasa Mvatsara paNa kahe che. A rIte cAMdrasavAranuM pratipAdana karIne have ka*sa MvatsaranA lakSaNAnuM kathana he che. (visama padmAsino riLaEti anusuti puchyuM mAruM La samavAnA,'tamAku aMjIra maM NA je sa`vatsaramAM vanaspati eTaleke vRkSalatA vigere vanaspati aniyata samayamAM eTaleke viSamakALamAM pravAla pallava aMkurAdithI yukta thaine pAtapeAtAnA aMkuranI sAthe vanaspati samUha vRddhI prApta kare che; tathA anRtumAM eTaleke potapAtAnA samayane zrI suryaprajJapti sUtra : 2 52 Go To INDEX Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gya kALa na hovA chatAM paNa puSpa ane phaLa Ape samaya vagaraja puSpa phaLa utpanna kare che tathA varasAda sArI rIte cogya samayamAM na thAya eTale ke je saMvatsaramAM megha paNa, ucita kALamAM varSAda varasAvatA nathI AvA prakAranA lakSaNovALA saMvatsarane maharSi karmasaMvatsara e nAmathI kahe che. - A rIte karmasaMvatsaranA saMbaMdhamAM savistara pratipAdana karIne have sUrya saMvatsaranA saMbaMdhamAM kathana kare che- (puDhavidagANaM ca rasa pupphaphalANaM ya dei Aicce / appeNa vi vAseNaM samaM Nipphajjae sassaM // 4 // Adityaja jagatane AtmA che, sthAvara jaMgamAdine utpanna karavAvALo rakSaka tathA pAvana karanAra che. A niyamathI je saMvatsaramAM pRthvimAM udaka, puSpa ane phaLonI rasotpatti vigere badhI ja vastumAM prANapUraka Adityaja hoya che. samakALamAMja badhe e prakAranI piSaka zaktine utpanna kare che. te AdityasaMvatsara che. tathA a95 varasAdathI paNa paripUrNa dhAnyAdi utpanna thAya che, arthAt aMta:satvavALA hovAthI dhAnyAdine utpanna kare che. arthAta je saMvatsaramAM e prakAranA udakanA saMparkathI sarasa rasathI paripUrNa pRthvI sarasa, sagandhavatI thAya che, ane udakapaNa pariNAmamAM sukhathI paripUrNa susvAdu suMdara rasathI yukta badhA prakAranA sthAvara jaMgama vigere vastuomAM jIvana ApanAra hovAthI egya saMjJAthI yukta jIvana A arthane baMdha karAvanAra udaka hoya che, tathA badhA prakAranA puSpomAM tathA kerI, dADama, vigere phaLomAM rasa adhika pramANamAM thAya che, tathA alpa varasAdathI paNa sarvatra dhAnyAdi sArI rIte thAya che arthAt sarvatra sarva prakAranA sukha sAdhanathI yukta saMvatsara AdityasaMvatsara che. A rIte prAcIna AcAryagaNa kahe che. A rIte AdityasaMvatsaranA lakSaNonuM kathana karIne have abhivaddhita saMvatsaranA lakSaNe batAve che zrI suryaprajJami sUtraH 2 53 Go To INDEX Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( Aica teyataiyA khaNalavadivasA uU pariNamati / pUrei NiNNayalae tamAhu abhivaDUDhiyaM jANa // 5 // je saoNMvatsaramAM kSaNa edhaka, lavabeAdhaka ane divasa paryAya vAcaka kALa vizeSa tathA prAvuD vigere Rtu dhaka samayarUpa paryAya sUryaMnA kiraNeAnA saMbaMdhI viddha thaIne eTale atyaMta soMpavALA thaine paripUrNatAne pAme che, tathA je saMvatsara khadhAja nicANavALA rathAnAne jalathI bhare che. arthAt atyaMta varasAdathI badhAja nicANavALA sthaLeAne jalamaya kare che, AvA lakSaNAvALA savatsarane pUrvAcAryeAMe abhivRdhita sa Mvatsara kahyuM che. .. A rIte lakSaNo saMvatsaramAM nakSatrasavatsaranA pAMca bhedanuM pratipAdana karyu che, yathAvat lakSaNeAthI yukta saMvatsara lakSaNusa'vatsara kahevAya che, e ane anya rIte lakSaNeAthI lakSita bhedo saMvatsaranA kahyA che tema samajavuM, have zanizcara saMvatsara viSe kathana kare che-(tA saniSkar saMvareLa aTTAvi vaLatte taM gaThThA-amIThuM saLe gAya uttarAsADhA) savatsarI sabadhI bhedonI vicAraNAmAM ane lakSaNNAnA kathanamAM zanaizcarasavasara arthAt je maMdamaMda gatithI cAle te zanaizcara kahevAya che. dhImI gativALA graheAmAM sathI dhImI gativALA je graha tenAthI saMbaMdhita arthAt tenI cAra gativazAt thanAra je sa Mvatsara te zanaizvarasaMvatsara kahevAya che, te zanaizvara soMvatsara aThyAvIsa prakAranuM pratipAdita karela che, te bhedo A pramANe che-- (amIrlR) abhijIta nAmanuM zanaizvara sa Mvatsara arthAt abhijIta nakSatramAM jyArathI AraMbha karIne jeTalA kALa paryaMta zanaizvara rahe teTalA pramANuvALA kALanuM' nAma abhijIt zanaizvara saMvatsara che. A zanaizvara sa MvatsaranA pahelA bheda che, (1) jeTalA kALaparyanta zravaNa nakSatranI sAthe zanaizvara cejha yukta rahe eTalA kALa paryantanA samayanu nAma zravaNa zanaizvara savatsara e pramANe che. A zravaNuzanaizcarasavatsaranA aThayAvIsa bhedo paikI bIjo zrI suryaprajJapti sUtra : 2 54 Go To INDEX Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda che. (2) eja pramANe yAvat uttarASADhA nakSatranI samApti thAya eTalA kALa paryakta pratyeka nakSatronI sAthe zanizcara saMvatsarane bhAvita karI samajI levuM. jemake-je saMvatsaramAM dhaniSThA nakSatranI sAthe zanaizcarane ga rahe te zrAviSThA zanaizcarasaMvatsara nAmathI kahe vAya che. A pramANe dareka nakSatranI sAthe zanaizcara saMvatsarane tyAga karIne samajI levuM. ane te uttarASADhA nakSatranI sAthe zanaizcarane vega thAya te uttarASADhA zanaizcara saMvatsara jANavuM. tyAM sudhI madhyanA tamAma nakSatra saMbaMdhI samajavuM. A pramANe zanaizcara saMvatsaranA aThayAvIsa bhedonuM kathana karIne have zanaizcaranA bhagaNa bhegakALanuM pratipAdana kare che-(kaMvA no mA tINA saMvare sarva bAvattamaMg4 mArU) athavA zanizcara mahAgraha tI saMvatsara vaDe badhA nakSatra maMDaLamAM gamana kare che. ahIM mULamAM "vA" zabda prakArAntara arthane baMdha karAvanAra che. zanaizcara mandagativALe ane atyaMta prakAzamAn tejasvI mahagraha che. paraMtu atyaMta dUra hovAthI nAno jaNAya che. te pitAnI kakSAmAM bhramaNa karIne tIsa varSamAM saMpUrNa nakSatra maMDaLane paruM kare che. arthAt eka bhagaNane pUrNa kare che. ATale kALa vizeSa tIsa varSa pramANane thAya che, eTale trIsa varSa pramANuvALuM zanaizcarasaMvatsara kahevAya che. A pramANe tIsa varSa pramANavALuM mahAzanaizcarasaMvatsara che. sU. 58 || zrI jainAcArya-jenadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje cela sUryaprajJaptisUtranI sUryazaktipakAzikA TIkAmAM dasamAM prAbhUtanuM vIsamuM prAbhRtaprAbhRta samAsa 1020 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 55 Go To INDEX Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa prAbhRta kA ekavIsavAM prAbhRta prAbhRta dasamA prAbhUtanuM ekavIsamuM prAbhRtaprAbhRta vIsamuM prAbhRtaprAbhRta purUM thayuM have ekavIsamA prAbhRtaprAbhRtane prAraMbha thAya che. temAM nakSatracakanA dvArenuM kathana karavAmAM Ave che. TIkarthone jiM te bAlyAra) A adhikAravALA dasamAM prAbhRtanA vIsamAM prAbhUta prAkRtamAM yugonA ane yugasaMvatsaranA lakSaNone sArI rIte vicAra karIne have A ekavIsamA prAbhRtaprAbhRtamAM nakSatranA dvArenuM pratipAdana karavA mATe te viSaya saMbaMdhI prazna sUtra kahe che.-(tA huM te notisarasa) ityAdi zrIgautamasvAmI prazna kare che ke he bhagavana (aa te notiraNa rA gAdipatti vaNajhA) tikSakanI vicAraNAmAM saMvatsaranA bhedo jANavAmAM AvyA, have nakSatranA dvAranA saMbaMdhamAM prazna pUchuM chuM ke kevI rIte ke kevA prakAranA kAmathI athavA kaI upapattinA baLathI nakSatracakra maMDaLa dvAranuM Ape pratipAdana karyuM che? te Apa mane kaho. A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane jANIne zrIbhagavAna A viSayanA saMbaMdhamAM anyatIthikanI jeTalI pratipatti kahI che te batAvavA mATe kahe che-(79 vastu rUmamAM vaMja hittino pattAzo) he gautama ! nakSatranA dvAra viSayaka vicAramAM A vayamANu prakAranI paratIthikanI pAMca pratipatti kahela che. arthAt A viSayamAM pAMca matAntare pratipAdita thayela che, je A pramANe che - (1) pahelAnA matathI kRttikAdi sAta nakSatra pUrva dvAravALA che. (2) bIjAnA matathI maghAdi (3) trIjAnA matathI dhaniSThAdi (4) cothAnA matathI AvinyAdi pUrvadvA2vALA che. (5) pAMcamAM nAmatathI bharaNu Adi kahevAne bhAva e che ke pahelAnA matathI kRtikAdi sAta nakSatra pUrva dvAravALA che. maghAdi sAta nakSatro dakSiNa dvAravALA che. anurAdhAdi sAta nakSatro pazcima dvAravALA che. ghaniSThAdi sAta nakSatro uttaradvA2vALA che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 56 Go To INDEX Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja pramANe bIjA vigerenA matamAM paNa prAraMbha karela nakSatrathI sAta sAtanA kramathI pUrva, dakSiNa, pazcima ane uttara dizAnA kramathI jANavA, je A pramANe (2) khIjAnA matathI mAdi sAta nakSatre anurAdhAkri dhaniSThAdi kRttikAdi (3) trIjAnAmatathI dhaniSThAdi sAta nakSatra kRtikAdi maghAi anurAdhArdi , (4) ceAthAnA matathI azvinyAdi 39 .. 99 29 "" 27 ,, zrI suryaprajJapti sUtra : 2 "" d 39 "" ,, "" puSya vagere "2 svAti vigere abhijita vigere "" (5) pAMcamAnA matathI bharaNI vigere,, azleSA vizAkhAvigere ', zravaNa vigera uttara dvAravALA "" (tattha je te evamAhaMsu kattiyAdIyA Nakkhatta puvva dAriyA paNNattA te evamAhaMsu. taM nA-ttiyA roIi saMALA addA puLavadhU puslosenA) te mAMvalaMbIyAmAM pahele matavAdI A pramANa kahe che-ke kRttikAdi sAta nakSatra pUCdvAra vALA kahyA che. te sAta 39 27 pUrva dvAravALA dakSiNadvAra vALA pazcima dvAravALA 99 uttara dvAravALA pUrva dvAravALA dakSiNu dvAravALA pazcima dvAravALA uttara dvAravALA pUrva dvAravALA dakSiNa dvAravALA pazcima dvAravALA uttara dvAravALA pUrva dvAravALA dakSiNa dvAravALA pazcima dvAravALA 57 Go To INDEX Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatra A pramANe che--kRttikA rohiNI mRgazirA Adra punarvasu puSya ane azleSA arthata kRttikAdi azleSAntanA sAta nakSatre pUrva dvAravALA eTale ke pUrva dizAmAM kArya sAdhaka hoya che. (bhArIyA nA navarattA LiAi goriaa taM nahIM-madA judA TLI uttara guLI nittA visANA) maghAdi sAta nakSatro dakSiNa dvAravALA kahyA che tenA nAme A pramANe che. maghA pUrvAphAlganI uttarAphAlganI hasta citrA ravAtI ane vizAkhA athamaghAdi vizAkhAnta sudhInA sAta nakSatra dakSiNa dizAmAM kArya sAdhaka hoya che. (majurANIyA sara karavA rimAriyA goiaa saM gA-juhA ne mUro putrADhA uttarASADhA mami avaLo) anurAdhAdi sAta nakSatra pazcima dvAravALA kahyA che. je A pramANe che-anurAdhA jyeSThA mUla pUrvASADhA uttaraSADhA abhijIt ane zravaNa arthAt anurAdhAdi sAta nakSatra pazcima dizAmAM kArya sAdhaka hoya che. (giratha jatA uttarAriyA pUjA te nava-khidA samijavA puavovA uttarAviyA re gaNiI maLI) dhaniSThAdi sAta nakSatro uttara dvAravALA kahyA che. je A pramANe che.-dhaniSThA zatabhiSA pUrvaproSThapadA uttaraproSTha5dA revatI AzvinI ane bharaNI arthAt dhaniSThAdi bharaNa sudhInA sAta nakSatro uttara dvAravALA kahyA che arthAt uttara dizAmAM kArya sAdhaka hoya che. A rIte prathama matavALAne mata che. 1 have bIjI matavALAne mata pradarzita kare che.-(taratha ne te pravAhaMdu tA mArIyA satta Naka battA puvvadAriyA paNNattA te evamAhaMsu taM jahA-mahA puvAphagguNI uttarAphagguNI duoo nittA tAra vikAdA) teomAM je A pramANe kahe che ke maghAdi sAta nakSatro pUrvadvAra vALA kahyA che. teo A pramANe kahe che maghA pUrvA phAlganI uttarAphAzunI hasta citrA svAtI ane vizAkhA arthAt maghAdi vizAkhAnta sAta nakSatra pUrva dizAmAM kArya sAdhaka hoya che. ( hAthA nA navarattA vANijAriyA pAnA taM kahyuM-majurA, nidrA pUrI pulAsoDhA sattAsADhA mirka savaLo) anurAdhA vigere sAta nakSatra dakSiNa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 58 Go To INDEX Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAravALA kahyA che tenA nAma A pramANe che. anurAdhA jyeSThA mUla pUrvASADhA uttarASADhA abhijItA ane zravaNu arthAt anudhAdi zravaNu pantanA sAta nakSatro dakSiNa dvAravALA eTale ke dakSiNa dizAmAM kAryasAdhaka hoya che. (niTTArIyA patta navalattA vadhdhimayAyiA paNNattA taM jahA dhaNiTThA sayabhisayA puvvAmaddavayA uttarAmadhvayA revaI assiNI bharaNI) dhaNiSThAdi sAta pazcima dvAravALA kahyA che. je A pramANe che--dhaniSThA zatabhiSA pUrvAbhAdra padA uttarAbhAdrapadA revatI azvinI ane bharaNI arthAt niSThAdi bharaNI pantanA sAta nakSatro pazcima dvAravALA arthAt pazcima dizAmAM kAryasAdhaka hoya che. (ttiyAA satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA taM jahA - kattiyA rohiNI saMThANA adA puNavvas pusso acchettA) kRttikAdi sAta nakSatro uttara dvAravALA kahyA che. je pramANe che-kRttikA rohiNI mRgazirA Ardra punaCsU puSpa ane azleSA arthAta kRttikAdi azleSA pantanA sAta nakSatro uttara dvAravALA eTale ke uttara dizAnA kArya sAdhaka hAya che. rA uparAkta prakArathI khIjA matAvalambInA matavAdInuM kathana karIne have trIjA matAlakSmInA abhiprAya batAve cheH ( tattha je te evamAhaMsu tA ghaNidvAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA paNNatA te evamAhaMsu nidA satamiyA puvAmacA uttarAmA deva akSinI maLI) temAM je ema kahe che ke-niSThAdi sAta nakSatro pU dvAravALA kahyA che. je A pramANe che. dhaniSThA zatabhiSA pUrvAbhAdrapadmA, uttarAbhAdrapadA, revatI azvinI ane bharaNI arthAt niSThAdi bharaNI sudhInA sAta nakSatro pUrva dvAravALA eTale ke pUrva dizAmAM kArya sAdhaka hAya che. (ttiyAcA satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA taM jahA kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU pusso astelA) kRttikA vigere sAta nakSatro dakSiNu dvAravALA kahyA che. je A pramANe che--kRtikA, rAhiNI mRgazirA AdrA~ punasu puSpa ane azleSA arthAt kRttikAdidhi laIne azleSA sudhInA sAta nakSatrAne dakSiNa dvAravALA haiAvAnu pratipAdana karela che. tathA (mahATIyA pattaLalattA pazcimAriyA jaLattA, tuM jJA-punALuLI uttarAmuLI chyo vizvA sAduM trisaddA) mAdi sAta nakSatrone pazcima dvAravALA kahyA che, tenA nAme A pramANe che-maghA pUrvAphAlgunI uttarAphAlgunI hasta, citrA svAti ane vizAkhA arthAt maghA nakSatrathI laine vizAkhA sudhInA sAta nakSatra pazcima dvAravALA eTale ke pazcima vibhAganA kArya sAdhaka che tema pratipAdita karela che, tathA (anuvAhATIyA satta khattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA aNurAhA jeTThA mUlo puvvAsAThA uttarAsAThA abhII sagaLo) anurAdhA vigere sAta nakSatrA uttaradvAra vALA kahyA che, tenA nAma A pramANe che,-anurAdhA, jyeSThA mUla pUrvASADhA, uttarASADhA abhijIta ane zravaNu arthAt anurAdhAthI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 59 Go To INDEX Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laIne zravaNa nakSatra sudhInA sAta nakSatra uttara dizAmAM kArya sAdhaka hoya che tema pratipAdita karela che. A pramANe trIjA matAntaravAdinA matanuM kathana karIne cethA matavAdinA matanu 4thana 42 che-(tatya je te evamAhaMsu tA assiNIAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA gomttA, te prathamahaM haM hA masjiLI maLI kSattiyA rohiNI mANita nA puora) temAM jeo ema kahe che ke-azvinI vigere sAta no pUrva dvAravALA che, temanuM kahevuM evuM che ke-azvinI, bharaNI, kRttikA, rahiNI, mRgazirA, Adra ane punarvasu A sAta nakSatra pUrvadhAravALA hoya che, arthAt ethe matAvalaMbI anya matavAdinA matane asvIkAra karIne pitAnA matanA saMbaMdhamAM te kahe che ke-azvinI vigere pUrvokta sAta nakSatra pUrva dhAravALA che, temanA kahevAne bhAva e che ke-azvinIthI laIne punarvasu sudhInA sAta nakSatra pUrva dizAmAM kAryasAdhaka hoya che, tathA (purANIyA sara banavA dAhiNadAriyA paNNattA, taM jahA-pusso, assesA mahA, puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA) puSya vigere sAta nakSatro dakSiNa dvAravALA che, tenA nAma A pramANe che- puSya, azleSA maghA pUrvAphAlganI, hasta ane citrA arthAt A sAta nakSatre dakSiNa dizAmAM hitAvaha hoya che, tathA (lAcAlIcA patta vattA rimAriyA vAra, te nAsA vizaRT anurA, ne mUtro puruSADhA vattAsaT) svAtI vigere sAta nakSatra pazcima dvAravALA kahyA che, te A pramANe che-svAtI vizAkhA, anurAdhA, jayeSThA, mUla pUrvASADhA ane uttarASADhA arthAt svAtIthI laIne uttarASADhA paryantanA sAta nakSatre pazcima diviva bhAgamAM kAryasAdhaka hoya che, tathA (kamI satta vattA vAriyA paNa, taM jahA amII, savaNo dhanidvA, sayabhisayA, puvvAbhaddavayA uttarAbhavayA revaI) abhijItu vigere sAta nakSatre uttaradvAravALA pratipAdita karela che, tenA nAme A pramANe che-abhijIt zravaNuM, dhaniSThA, zatabhiSA, pUrvAbhAdrapadA, uttarAbhAdrapadA ane revatI arthAt abhijIthI revatI sudhInA sAta nakSatra uttara dizAmAM kAryasAdhaka hoya che. A pramANe cothA matavALAnA matanuM kathana karIne have pAMcamA matAvalaMbInA matanuM kathana kare che. (tatha ne te ghavamAhaMtu tA mALa gAviyA satta jIrNa puSyavariyA pUomttA te gharamAdataM kA maLI ttiyA, zeLiI, laMkAnA, nA puchazvakU pullo) teomAM jeo ema kahe che ke bharaNI vigere sAta nakSatre pUrva dvAravALA kahyA che. temanuM kahevuM evuM che kebharaNI, kRttikA, rohiNI, mRgazirA Adra, punarvasu ane puSya, arthAt pAMca matAva lambImAM pAMcamA matavAdinuM kathana evuM che ke-bharaNI vigere pUrvokta sAta nakSatra pUrvakAravALA che, temanA kathanane bhAva e che ke bhAraNathI laIne puSya sudhInA sAta nakSatra pUrva dizAmAM hitakAraka kahyA che. tathA (gajorAvI satta jaNa phaLavAyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNNattI, ta jahA assesA, mahA, pubbAphagguNI, uttarAphagguNI, hattho cittA sAI) azleSA vigere sAta nakSatro dakSiNakAravALA pratipAdita karyA che. tenA nAma A pramANe che. azleSA, maghA, pUrvAphAgunI, hasta, citrA ane svAtI, arthAt aleSAthI laIne svAtI sudhInA sAta nakSatre dakSiNadigvibhAgamAM kAryasAdhaka hoya che, tathA (visAhAdoyaa satta NakkhacA pacchimadAriyA paNNattA, taM jahA-visAhA, aNurAhA, jeTTho mUlo puvaasADhA, uttAnADhA, zamI) vizAkhA vigere sAta nakSatra pazcima dvAravALA kahyA che. tenA nAma A pramANe che. vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA, ane abhijIta arthAt vizAkhA vigere abhijIta paryantanA sAta nakSatra pazcima digvibhAgamAM yAtrA vigere kAryomAM kArya sAdhaka hoya che. tathA (vANiIyA sara arva vattAriyA paNNattA, taM jahA-savaNo, dhaNiTA, sayabhisayA, puvvApoTuvayA uttarApoTuvayA revaI assiNI) zravaNa vigere sAta nakSatra uttaradvAravALA prApta karyA che, je A pramANe che-zravaNa dhaniSThA, zatabhiSA, pUrva prauSThapadI, uttaraprISThayadA, revatI ane azvinI arthAt zravaNathI laIne azvinI sudhInA sAta nakSatro uttaradigvibhAgamAM yAtrAdi zubha karyomAM kAryasAdhaka pratipAdita karyA che, A rIte pAMce matAvalaMbinA matAntarane alaga alaga batAvIne A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che-(gg gvamAhaMdu) A pAMca tIrthottarI pUrvokta rIte pitApitAnA matanuM kathana kare che have bhagavAna svamatanuM kathana kare che. (vAM puLa vagAmo) kevalajJAna yukta netrathI tathA sakala zAstranA marmane jANIne huM A viSayamAM A pramANe kahu chuM. (ta zarmA AdiyA satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, taM jahA-abhII savaNo dhaniTThA, sayabhisayA TdavALavavA vokUvA reva) abhijIta vigere sAta nakSatra pUrva dvAravALA hovAnuM prajJapta karela che, je A pramANe che, abhijIt zravaNa dhaniSThA, zatabhiSA pUrvApauSThayadA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 61 Go To INDEX Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara prauSThapadA ane revatI, zrI bhagavAna kahe che ke pAMce matAntaravAdiyAmAM koIne paNa mata egya rIte kahela nathI. sopapattika athata sapramANa mAre mata sAMbhaLe -abhijIta nakSatra yuganuM Adi nakSatra havAnuM pratipAdita karela che. tenAthI ja saghaLI pravRtti pravartamAna thAya che, arthAt e nakSatrathI ja badhI ja pravRttine prAraMbha thAya che, tethI ja abhijIta nakSatrathI laIne revatI paryantanA sAta nakSatra pUrva dvAravALA atha pUrvadigvibhAgamAM kAryasAdhaka hoya che, tathA (rilaLI mArA para karavAmAM rALiriyA wwwttA, tuM bahuI - azvinI maLI #ttiyA hiLI saMkALA mA puchAvahU ) azvinI vigere sAta nakSatra dakSiNa dvAravALA pratipAdita karyA che, jema ke azvinI bharaNI, kRttikA rahiNI mRgazirA Adra punarvasu arthAt azvinIthI laIne punarvasu paryAnA sAta nakSatre dakSiNa dvAravALA arthAt dakSiNadizAmAM kArya sAdhaka hoya che. tema pratipAdana karela che, tathA (pussAdIyA satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA taM jahA-pusso assesA mahA puvbaphAguNI kattAthaNTLI rahyo nittA) puSya vigere sAta nakSatra pazcima dvAravALA prajJasa karyA che, je A pramANe che-puSya, azleSA, maghA, pUrvAphAgunI, uttarAphAlganI, hasta ane citrA athata puSyathI laIne citrA paryAnA sAta nakSatre pazcima dvAravALA arthAt pazcimadizAmAM kAryasAdhaka pratipAdita karyA che. e ja pramANe (aa AviyA ratta garvattA sattaravAriyA govir kahA-sAruM visA, banurA, ne, mUcho puchavAsADhA uttarASADhA) svAtI vigere sAta sakSatra uttara dvAravALA prajJapta karyA che, je A pramANe che -svAtI vizAkhA anurAdhA jayeSThA mUla pUrvASADhA ane uttarASADhA arthAt svAtI vigere uttarASADhA paryanatanA sAta nakSatre uttaradvAravALA athatu uttaradizAmAM kAryasAdhaka pratipAdita karyA che. A rIte pAMca matAMtara vAdiyenA matanA kathana pUrvaka aThyAvIsa nakSatranA divyadvAranuM svasiddhAMta pramANe pratipAdana karyuM che, je sU0 59 | dasamA prAbhUtanuM ekavIsamuM prAbhRtaprAbhRta samApta . 10-21 che zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa prAbhRta kA bAvIsavAM prAkRta prAbhRta bAvIsamA prAbhRtaprAbhRtane prAraMbhanakSatranA dvArenuM pratipAdana karIne have nakSatranA vicaya arthAt svarUpanA saMbaMdhamAM kathana karavAmAM Ave che. (tA ja te vattavikag) ItyAdi. TIkArca -dasamA prAbhRtanuM ekavIsamuM prAbhRtaprAbhRta purUM thayuM have A bAvIsamAM prAbhRtaprAbhUtane prAraMbha thAya che, pahelAnI sAthe ane saMbaMdha A rIte che-ke pUrva prakaraNamAM nakSatranA dvAranA saMbaMdhamAM kathana karela che. ahIMyAM nakSatronA svarUpanuM kathana karavAmAM Ave che. zrIgautamasvAmI zrIbhagavAnane prazna pUche che ke tenA vAchuM te karavattavika sAhiti vaNajA) he bhagavan! nakSatronA svarUpanA viSayamAM kevA prakArathI athavA kevA prakAranI upapattithI Ape nakSatranA svarUpane nirNaya pratipAdita karela che? te Apa kaho ahIM (gajhavattaviSaya) A vAkyamAM vi pUrvaka ciDu hevAthI svabhAva athavA svarUpa nirNayane bodha kare che. kahyuM paNa che(bApattavara pravacanaM zAtA vivAdatartha nirNayana) arthAt Amavacana ane pravacananA svarUpane jANIne nirNaya kare. ahIM vicayana eTale ke vizleSaNa arthAt viyaya nakSatrono je vicaya arthAta nakSatronA svarUpane nirNaya A pramANe bhAvanA samajavI. A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che, (ta kaoi taMbUdhI vIve nAva parive) A samIpastha jaMbudvIpa nAmane dvIparAja badhA dvIpa ane samudromA madhyavartI tathA badhA dvIpane prakAzita karavAvALo he ya che, jaMbudvIpa saMbaMdhI vizeSa artha jabUdvIpanA varNanathI samajI levuM. (tA jaMbuddIve NaM dIve do caMdA pabhAseMsu vA pabhAseMti vA pabhAsirasaMti vA, do sUriyA tasuivA tati vA vinaMti vA) A jaMbudvIpamAM be caMdramAM prakAzita thAya che. prakAzita thayA hatA ane prakAzita thaze. tathA eja pramANe be sUryo bhUtakALamAM tApita thayA hatA vartamAnamAM tApita thAya che ane bhaviSyamAM tApita thaze. A pramANe vastusthitine manamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra karIne AgaLa je pratipAdana karavAmAM Avaze te samajavuM. (chagooi mttA nIce voDu vA vaye goti vA nAM jovaMti vA) ahIM caMdra sUryanA nakSatranA bhegakALanuM kathana karavAmAM Ave che. pa6 chappana nakSatro e caMdrAdi grahanI sAthe cAra vazAt yega karela hate vartamAnamAM paNa kare che. ane bhaviSyamAM paNa vega karaze zakA-pahelAM aThayAvIsa nakSatra hovAnuM pratipAdana karyuM che te ahIMyAM chappana nakSatra hovAnuM kevI rIte kahyuM che ? A zaMkAne samAdhAna mATe e chappana nakSatrenA nAmanA uccAraNa pUrvaka pratipAdana kare che. (saM nA ? to gamI 2 to mALA che to panig ? do sayabhisayA 5 do punvApoduvayA 6 do uttarApoTuvayA 7 do revaI 8 do asviNI 9 do bharaNI 10 do kattiyA 11 do rohiNI 12 do saMThANA 13 do adA 14 do puNavvasU 15 do pussA 16 do assesA 17 do mahA 18 do pudhApharaguNI 19 do uttarAphagguNI 20 do hatthA 21 do cittA 22 do sAI 23 do visAhA 23 do aNurAhA 25 do jedrA 26 to mUDhA 27 le puravAdiDha 28 to uttarASADhA) be abhijItu be zravaNa be dhaniSThA bezatabhiSA be pUrvASThapadA be uttaraprauSThapadA be revatI be azvinI be bharaNI be kRttikA be mRgazirA be Adra be punarvasu be puSya be azleSA be maghA be pUrvAphAlgunI be uttarAphAlganI be hasta be citrA be svAtI be vizAkhA be anurAdhA be ceSThA be mUla be pUrvASADhA ane be uttarASADhA pUrva pratipAdita aThayAvIsa nakSatrone bamaNA karIne aThayAvIsa saMkhyAthI pratipAdita karyA che, eTale enAthI kaMI judA nathI. (tA hagavi quoLA LavattALa gathi pakravattA ne bava mudu vaMza naddhi voca goti) pUrva pratipAdita aThayAvIsa nakSatrone bamaNuM karIne kahelA chappana nakSatromAM evA nakSatro ( sthi) hoya che ke je caMdranI sAthe nava muhUrta tathA eka muhUrvane saDasaThiyA satyAvIsa bhAga 2 jeTalA kALa paryata caMdranI sAthe ega kare che. arthAt caMdranI sAthe nivAsa kare che. tathA (niya garavattA nef gorg mutte vaLa saddhi joIti) evA paNa nakSatro hoya che ke jeo paMdara muhUrta paryanta caMdranI sAthe yoga kare che. arthAt paMdara muhUrta paryata caMdranI sAthe nivAsa kare che. tathA (asthi bavattA ne tIti mudate caMna sardUi govaM norvati) evA paNa nakSatro hoya che ke jeo trIsa muhUrta paryanta arthAt saMpUrNa aherAtri paryanta caMdranI sAthe yoga prApta kare che. tathA (gathi vattA ne pacAstrIraM mudune vana ddhi koruM zoti) evA paNa nakSatro hoya che ke je pistAlIsa muhUrta paryata arthAt doDha ahorAtra paryata caMdranI sAthe nivAsa kare che. A pramANe zrIbhaga vAnanA kathanane sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI prazna kare che.-(vA pausaLe chargoviA vattA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 64 Go To INDEX Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NaM kayare NakkhattA jeNaM Nava muhatte sattAvIsaM ca sadimAge muhuttassa caMdeNa saddhiM joya stu fsa) he bhagavana Ape kahelA nakSatronA bhega viSayamAM keTalA nakSatra ane kayA nAmavALA nakSatro evA heya che ke jeo navamuhurta tathA eka muhUrtanA saDasaDiyA satyAvIsabhAga 2 paryanta caMdranI sAthe cega prApta kare che? tathA (care vattA neE quTrasamuhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeti kayare Nakkhatte jeNaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ca AvavattA keLuM pArAjhIraM kuTutta raMga DhuM koya noti) zrIbhagavAne kahela saghaLA viSaya saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI praznarUpathI kahe che. ke A chappana nakSatromAM keTalA nakSatro paMdara muhUrta paryanta eTale ke ardhA ahorAtra paryanta caMdranI sAthe nivAsa kare che? tathA keTalA ane kayA nAmavALA nakSatro trIsa muhUrta arthAt saMpUrNa ahorAtra vyApta kALa paryanta caMdranI sAthe ega kare che? tathA keTalA ane kayA nAmavALA nakSatro evA hoya che ke jeo pistAlIsa muhUrta arthAt doDha ahorAtra kALa paryanta caMdranI sAthe nivAsa kare che? A rIte zrIgautamasvAmIe pUchelA praznane sAMbhaLIne tene uttara ApatAM bhagavAna zrI kahe che ke-(ta ufai chavorg vALa taya ne te ghavattA rejo Nava muhutte sattAvIsaM ca sanaTThibhAe muhutassa caMdeNa saddhi joyaM joaiti teNaM do abhII) je A chappana nakSatra pratipAdita karyA che, temAM be abhijItu nakSatra evA che ke je navamuhUrta ane eka muhUrtanA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga 27 paryanta caMdranI sAthe ga prApta kare che. arthAt nivAsa kare che, tathA (tatya che te baFaoNA ne goLapaNa muhutte cadeza Naddhi joyaM joeMti teNaM bArasa taM jahA-do sathabhisayA, do bharaNI, do adA ro gaNelA to sAruM che geTTA) nakSatranA svarUpa nirNaya purassara bhega kALa saMbadhI vicAraNAmAM be zatabhiSA, be bharaNI, be Aphta be aleSA, be svAtI, tathA be ceSThA A rIte A bAra nakSatra paMdara muhUrta arthAta ardha ahorAtra kALa paryanta caMdranI sAthe vega kare che. arthAt A nakSatronI sAthe eTalA kALa paryata caMdra nivAsa kare che. tathA (ratha ne baM tIti mudu jaMga saddhi noAM noti saiAM tIsa taM kadA-ro savaNA, do dhaNidvA do puvAbhatrayA do revai do assiNI, do kattiyA, do saMThANA, do pussA do mahA do puyApharaguNI do hatthA do citA do aNurAhA do mUlA do puvAsADhA) je nakSatra trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe yoga kare che evA trIsa nakSatro che. tenA nAma A pramANe che. be zravaNa, be dhaniSThA, be pUrvAbhAdrapadA, be revatI, be azvinI, be kRttikA, be mRgazIrSa, be puSya, be maghA, be pavaphALunI, be hasta, be citrA, be anurAdhA, be mULa, ane be pUrvASADhA A pratipAdana karela trIsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 65 Go To INDEX Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatro trIsa mUhurta arthAt eka saMpUrNa aherAva vyApta kALa paryanta caMdranI sAthe yoga kare che. eTale ke nivAsa kare che. tathA (taLa te ghavattA jemAM pATIyuM re caMdeNa saddhiM joyaM joeMti teNaM bArasa taM jahA-do uttarApovayA do rohiNI, do punndavaku to puttarALI to visAdA ho uttarAyaa) ahIMyAM je nakSatro pistAlIsa muharta paryanta caMdranI sAthe yoga kare che. evA nakSatro bAra che tenA nAme A pramANe che. be uttarASThapadA, be rohiNI, be punarvasU be uttarAphAlganI be vizAkhA be uttarASADhA nakSatronA caMdraga kALanI vicAraNAmAM A pUrvokta bAra nakSatro pistAlIsa muharta paryanta arthAta che deDha ahorAtra paryanta yAvata caMdranI sAthe nivAsa kare che. zaMkA=pahelA badhe aThayAvIsa nakSatro hovAnuM pratipAdana karela che. te have ahIM chappana nakSatro zI rIte kahyA che? samAdhAna A bharata kSetramAM pratyeka divase aThayAvIsa nakSatroja gati kare che, Aja granthamAM dasamA prAbhRtanA bIjA prAbhRtaprAbhRtamAM aThayAvIsa nakSatronI sUrya caMdranI sAthenA yuganI vicAraNA vistAra pUrvaka karavAmAM Avela che. A kathanamAM saMpUrNa jambudvIpane adhikRta karIne nakSatronuM kathana karavAmAM Ave che. eTalA mATeja e badhAne sarva saMkhyAthI nakSatra kALa parimANane kahIne have ahorAtra muhurtanA kALa pariNANanuM kathana kare che. te siLe chavor6 gharavALe asthi La La vattA kone cheva muhure pUrijI ddhi noye noti) A pahelA pratipAdana karela 56 chappana nakSatramAM evA paNa keTalAka nakSetre hoya che, ke jeo svasaMcAra bhega kamamAM cAra ahorAtra ane cha muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga kare che. arthAta ATalA kALa paryata sUryanI sAthe yoga kare che, eTale ke sUryanI sAthe nivAsa kare che. ATalo bhAgakALa kevI rIte thAya che. te jANavA mATe A dasamAM prAbhRtanA bIjA prAbhUta prAkRtamAM gaNita prakriyAthI te viSaya spaSTa rIte pratipAdana karela che. e ja pramANe ahIM paNa bhAvita karI levuM. granthagaurava bhayathI ane piSTapeSaNa thavAnI saMbhAvanAthI tene ahIM pharI kahetA nathI. Aja pramANe AgaLa paNa samajI levuM. (gathi zvattA me che ahoratte ekavIsaca muhutta sUreNa saddhiM joya joeMti, asthi khattA je gaM vIsa ahoratte tifoLa ca muddatte mULa ddhi vocuM jJopatti) keTalAka evA paNa nakSatro hoya che, ke jeo cha ahevAtra ane ekavIsa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga kare che. tathA keTalAka nakSatra evA paNa hoya che. ke jeo visa ahorAtra ane traNa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yaMga kare che. ahIM paNa pahelAMnI jema gaNita prakriyAnI bhAvanA samajI levI. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che ke-(guruLe chaqLA vALa vAyare vattA seLa te je vAcaLaM) A chappana nakSatramAM keTalA nakSatro tathA kyA nAmavALA zrI suryaprajJati sUtra : 2 66 Go To INDEX Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatro evA che ke jenA nAma mAtrathI temanA ahorAtrAdi bhega kALanA parimANanuM jJAna ApoApa thaI jAya te Apa kaho A pramANenI zrIgautamasvAmInI jIjJAsAne jANIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(tA vize gpLA pakavattA tatha te gavaravattA seLa vattA zahora jIvamudu sUre ddhi kAve gopati temAM te vIrpha) A pUrva pratipAdita chappana nakSatromAM be abhijIta nakSatro evA che ke jeo cAra ahorAtra ane cha muhUrta kALa paryata sUryanI sAthe nivAsa kare che. tathA (nAca te te ghavattA tega cha ahoratte ekavIsaM ca muhutte sUreNa saddhi joyaM joaiti teNaM bArasa taM jaho-do sayabhisathA ro addA to to mAruM to viphAdA. ) nakSatrone bhega kALanI vica raNamAM ahIM kahelA bAra nakSatra arthAt be zatabhiSA, e A be azleSA, be svAtI be vizAkhA ane be jyeSThA A bAra nakSatro che ahorAtra ane ekavIsa muhUrta paryata sUryanI sAthe yoga kare che. arthAt ATalA kALa paryanta sUryanI sAthe nivAsa kare che, AnI bhAvanA paNa gaNita prakriyAthI bIjA prAbhRtaprAbhUtamAM vistArapUrvaka batAvavAmAM AvI gayela che. tethI jIjJAsue te tyAMthI jANI levuM. tathA (tatya te kha+vattA neLa terasa ahoratte vArasa muhute ya sUreNa saddhiM joyaM joeMti te NaM bAvaNaM taM jahA-do savaNA jAva jo puvAsADhA) emAM je nakSatra tera ahorAtra ane bAra muhUrta paryata sUryanI sAthe yoga kare che, evA nakSatra bAvana che. jemake-be zravaNa yAvat be pUrvASADhA arthAt nakSatronA bhaMga kALanI vicAraNAmAM je bAvana nakSetre tera aherAtra ane cAra muhurta paryata sUryanI sAthe ega kare che tenA nAme A pramANe che. be zravaNa, be dhaniSThA, be zatabhiSA, be pUrvAbhAdrapadA, be uttarAbhAdrapadA, be revatI, be azvinI, be bharaNI, be kRttikA, be hiNI, be mRgazIrSa, be AdrA be punarvasU be puSya, be azleSA, be maghA, be pUrvAphAlganI be uttarAphAlganI be hasta, be citrA, be svAtI, be vizAkhA, be anurAdhA, be yeSThA, be mULa, be pUrvASADhA, A bAvana nakSatra tera ahorAtra ane bAra mUhUrta paryanta sUryanI sAthe nivAsa kare che. (tatha ne te chattA ne vIsa ahoratte tiNNiya muhutte sUreNa saddhi joyaM joe ti teNaM chaccAlIsaM taM jahA-do uttraavoTTAyA, jAya uttarASADhA) nakSatrone bhega kALanI vicAraNAmAM seMtAlIsa nakSatro evA che ke jeo vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga kare che. tenA nAme A pramANe che.-be uttaraprauSThapadA, 1 be revatI 2 be azvinI 3 be bharaNI 4 be kRttikA 5, be rohiNI 6, be azvinI 7, be Adra 8, be punarvasU 9, be puSya 10, be azleSA 11, be maghA 12, be pUrvAphAlagunI 13, be uttarAphAlganI 14, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be hasta 15, be citrA 16, be svAtI 17, be vizAkhA 18, be anurAdhA 19, be ceSThA 20, be mUla 21, be pUrvASADhA 22, ane be uttarASADhA 23 A beMtAlIsa nakSatro vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta paryaH sUryanI sAthe nivAsa kare che. AnI gaNita prakriyA paNa bIjA prAbhRta prAbhRtamAM kahevAI gaI che, eja prakArathI samajI levI. | sU. 60 | have sImAviSThabhanuM kathana karavAmAM Ave che. TIkAtha-pahelAM sAThamA sUtramAM sUrya caMdranA nakSatronI sAthenA vega kALanA parimANanuM kathana karavAmAM Avela che, have sImAviSThabhanA arvAdhikAra darzaka A sUtramAM kSetrane adhikRta karIne sImAviSThabhanuM kathana karavA mATe prazna sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA huM te) ItyAdi zrImavAmI prazna pUche che-tAM te samAvijavaMma gANitti vapannA) he bhagavana nakSatronA yoga parimANanI vicAraNAmAM kayA niyamathI athavA kevA prakAranI vibhAga saMkhyAthI sImAviSThabha arthAta nakSatranA bhega kSetrano vyAsa Ape kahela che? arthAta Ape nakSatranA bhega kSetrane vyAsa keTale pratipAdita karela che? te Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA rAmiNa chappaNNAra NakkhattANaM asthi NakkhattA jesi // chasiyA tIsA sattadribhAgANaM sImA vivaMmo) he gautama ! tamArA praznane uttara A pramANe che-A pUrva pratipAdita chappana nakSatramAM keTalAka nakSatro evA che ke jene vidhvaMbha eTale ke kSetra vistAramAna cha trIsa 630, bhAga ane saDasaThiyA trIsa bhAga 26 jeTale che, arthAt je nakSatronuM bhega kSetra viSkabhamAna 326 ATalA pramANanuM hoya che. evA paNa nakSatro hoya che. tathA (asthi NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcottaraM satta vibhAga tosaibhAgANaM sImAvikkha bhI) je nakSatrone sImAviSThabha eTale ke kSetrabhogavyAsamAna eka hajAra pAMca 1005 tathA saDasaThiyA trIsa bhAga 7 ATalA pramANanuM hoya che arthAt je nakSatronA kSetramAM vyAsanuM parimANa 10054 ATalA pramANunuM hoya che evA paNa nakSatro pratipAdita karelA che, tathA yuktithI siddha karela che (asthi jIvatA zeri sadaNA tattara samiArI rUmanA sImAjaracaM) evA paNa nakSatra hoya che, ke je nakSatronA jogakSetra viSkabhanuM mAna be hajAra dasa 2010 tathA saDasaDiyA trIsa bhAga jeTaluM hoya che, arthAt jenuM vyAsamAna 2010 ATalA pramANunuM hoya che evA paNa nakSatro hoya che. tathA (asthi paNa7 ii tiraM paMjayuttara sattaTrimANamAnaror zrI suryaprajJapti sUtra: 2 68 Go To INDEX Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIvivaryamo) chappana nakSatromAM evA paNa nakSatro che, ke jeonuM bhega kSetra vidhvaMbhamAna traNa hajArane paMdara 3015 tathA saDasaDiyA triIsa bhAga 6 arthAt je nakSatronuM bhega kSetra viSThabhamAna 3015s ATalA pramANavALuM hoya evA paNa nakSatro hoya che. have A prakAranA parimANunuM vyAsamAna zrIbhagavAne pratipAdita karela che? A prakAranI jIjJAsAnA zamana mATe kahe che. A bharata kSetramAM potapotAnI gatithI pita pitAnA kALa parimANuthI kramazaH jeTaluM kSetra anumAnagaNya athavA jJAna cakSuthI vyApya mAna kSetranI saMbhAvanA kare eTalA kSetranA eka adha maMDaLanI kalpanA karavI, kAraNa ke keIpaNa kSetrane pAchaLa bhAga mAtraja dekhavAmAM zakaya hoya che. tethI ja ATalA pramANathI bIjuM ardha maMDaLa thAya che. A rIte buddhimAM vicAra karIne bamaNuM ardha maMDaLane ja saMpUrNa maMDaLa kalpI levuM. tethI saMpUrNa maMDaLanuM viSka parimANu pratipAdita karela che. A viSayamAM aMkapratipAdaka keTalika gAthAo pratipAdita karela che te A pramANe che. maMDalaM saya sahasseNa aTThANaue chittA iccesa Nakkhatte / khettaparibhAge Nakkhattavijae pAhuDe Ahiyattibemi // 1 // eka lAkha aNa hajAra vibhAgathI maMDaLanA bhAga karIne je bhAga labdha thAya eTalA pramANa tulya nakSatrakSetraparibhAga arthAt maMDaLane vyAsa thAya che. A pramANe nakSatra vicaya pratipAdaka prAkRtamAM pratipAdita karela che. have eka la kha aTraNa hajAranA vibhAgathI kevI rIte vibhAjIta thAya che? tathA eTalI saMkhyAnA bhogonI kalpanA kevI rIte thAya che? te batAvavA kahe che ke je pramANe prathama nakSatrakSetravibhAganA kathana prasaMge traNa prakAranA nakSatro pratipAdita karela che, je A pramANe che-samakSetravALA (1) ardhakSetravALA (2) tathA kaya kSetravALA (3) temAM je kaMI nakSatrathI eka ahorAtra vyAptakALa parimANathI jeTalA pramANunuM kSetra thAya che, eTalA pramANavALA kSetramAM eTalA kALa paryata e nakSatranI sAthe yoga kare che. e nakSatra samakSetravALA kahevAya che, A prakAranA samakSetravALA nakSatra paMdara hoya che. tema pahelAM pratipAdana karela che. tenA nAma A pramANe che. zravaNa, ghaniSThA, pUrvAbhAdrapadA, revatI, azvinI, kRttikA, mRgazirA, puSya, maghA, pUvaphazunI, hasta, citrA, anurAdhA, mUla, ane pUrvASADhA tathA je nakSatra saMpUrNa aherAtra jeTalA kALa paryanta kSetranA ardhA bhAga pramANanA ardhA bhAga jeTalAmAM caMdranI sAthe vega kare che. e nakSetre e bhukta karela kSetra ardhakSetra kahevAya che. evA nakSatro che che, tenA nAma A pramANe che-zatabhiSA, bharaNI, Adra, azleSA, svAtI ane jayeSThA, A cha nakSatra ardhakSetravALA kahevAya che. tathA drayartha kSetravALA paNa nakSatra hoya che, bIjAne ardhabhAga jemAM hoya te kayardha arthAta deDha dvayadhuM eTale deDha ahorAtra vyApta kALa zrI suryaprajJapti sUtra: 69 Go To INDEX Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athata doDha aherAtra kSetra pramita kALa caMdraga yogya kSetra jenuM hoya te dvadha kSetra vALA kahevAya che. evA nakSatro paNa cha che je A pramANe che.-uttarAbhAdrapadA uttarAphAlganI, uttarASADhA, rohiNI, punarvasu ane vizAkhA, A che nakSatro dvayardhakSetra vyAvI pratipAdita karela che. A sImA parimANa vicAraNAmAM ahorAtrane saDasaThathI bhAga karavAmAM Ave che. temAM samakSetravALA darekanuM kSetra saDasaDa bhAga jeTaluM kalpita karela che. ardhakSetravALAnA sAhitetrIsa 33 kucha ATaluM pramANa thAya che tathA kayardhakSetravALAnuM +9=3;7 =100 A rIte ekase ane adhe thAya che, abhijIt nakSatranA ekavIsa tathA saDasaThayA eka bhAga 212y ATalA pramANanuM kSetra hoya che. samakSetravALA nakSetre paMdara che, tema pahelAM kahyuM che, tethI saDasaThane paMdarathI guNe 67+15=1005 eka hajArane pAMca thAya che. te pachI ardhakSetravALA nakSatra je cha che, tenAthI sADA tetrIsane guNAkAra kara (33)+== =201 A rIte basa eka thAya che. drayardhakSetravALA nakSatra cha ja che, tethI ekase ane chathI guNAkAra kara (100+-+=;+6=2013=403 21=1830 A rIte aDhArasotrIsa thAya che, ATalA bhAganuM parimANa eka maMDaLanuM mAna thAya che. AnI jemaja bIju ardhamaMDaLa paNa thAya che. aDhArasetrIsane bethI gaNavAmAM Ave 1830.2=3660 te chatrIsasesATha thAya che, te pachI eka eka ahorAtrImAM trIsa trIsa muharta hoya che. A darekane eTale ke chatrIsasasAThanA trIsa trIsa bhAganI kalpanA karavI eTale e chatrIsasasATha bhAgone trIsathI guNavA 366030=109800 te A rIte pUrva pratipAdita eka lAkhane nava hajAra ane AThase thAya che. A rIte zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLanA bhAgenI kalpanA karIne zrIbhagavAne uttaramAM kahyuM che ke-A chappana nakSatramAM (bariya) evA nakSatro paNa hoya che (ahIM 0i) Apada arSi hovAthI athavA nipAtanAthI ekavacanamAM prayukta thayela che, tethI "sati" A rIte bahuvacana samajavuM. ke jeo darekane sImAviSThabha eTale ke sImA parimANa cha trIsa 630 tathA saDasaThiyA trIsa bhAga 630 ATalA pramANunuM hoya che. tathA je nakSatrone darekane vidhvaMbha parimANa eka hajAra pAMca tathA saDasaThiyA trIsabhAga 1005-26 jeTale sImA vyAsa hoya che evA nakSatra hoya che eja pramANe be hajAra dasa tatha saDasaDiyA tIsa bhAga 2014 ATale sImAviSThalA hoya che, evA paNa nakSatro che. eja pramANe traNa hajAra paMdara tathA saDasaThiyA trIsa bhAga pramANa 3015 sImAviSThabha hoya che evA paNa nakSatro hoya che. A rIte cAra prakArane sImAviSThabha pratipAdita karela che. arthAt ATalA parimANanA vikhaMbhavALA nakSatro zrIbhagavAne pratipAdita karela che (1) vyAsa 6i3024 (2) viSa~bha 1005+24 (3) vikuMbha 201+ $ (4) vikebha parimANu 3056 A rIte cAra prakArathI zrI bhagavAna viSakuMbha prarimANa pratipAdita karela che. A pramANe zrI bhagavAne sAmAnya rIte kahevAthI zrI gautamasvAmI vizeSa prakArathI jANavA mATe pharIthI prazna kare che...( u i goLA LavattA re gaNattA netiof chattAtIsA deva 3ravAre 4) he bhagavana A sImAviSThabhanI vicAraNAmAM A pUrva pratipAdita chappana nakSatramAM keTalA nakSatra ane kayA nAmavALA nakSetre evA hoya che ke je nakSatranuM sImAviSThabhaparimANa cho tIsa tathA saDasaThiyA trIsa bhAga 630 pramANunuM thAya che? tathA pUrvokta prakArathI ja uccAraNa karavuM. jema ke-(cere LavavattA uM v vorAM sattamiAnatI samAjanuM sImAvivayaMma ) keTalA nakSatra evA che ke jeone sImAviSThabha eka hajAra pAMca tathA saDasaThiyA trIsa bhAga jeTaluM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 71 Go To INDEX Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heya che? tathA keTalA nakSatra evA hoya che ke jemane sImA vidhvaMbha, be hajAra tathA saDasaDiyA trIsa bhAga jeTaluM hoya che? tathA keTalA nakSatro evA hoya che ke jemanuM sImAviSkabhaparimANa be hajAra dasa tathA saDasaDiyA trIsa bhAga jeTaluM hoya che? tathA keTalA nakSatro evA hoya che ke jeone sImAviSThabha 1005 ATalA pramANanuM hoya che, tathA keTalAnuM sImAviSThabha parimANa 201026 ATaluM hoya che? tathA antima sUtrapATha svayaM sUtrakAra kahe che, (tA prati naM 4cquire mjavattA care bannattA neti ii tiraM paMcamutta samiAna tIramari sImAvisarvamo) A chappana nakSatromAM keTalA nakSatro evA hoya che ke jeonuM sImAviSThabhaparimANa traNa hajAra paMdara tathA saDasaDiyA trIsa bhAga jeTaluM hoya che? arthAt A sImAviSThabha vicAraNAmAM A pUrva pratipAdita chappana nakSatramAM keTalA nakSatro tathA kayA nAma vALA nakSatro evA hoya che ke jeonuM vyAsa parimANa traNa hajAra paMdara tathA saDasahiyA trIsa bhAga 3015 jeTaluM hoya che? arthAt keTalA nakSatronuM svabhega kSetranuM vyAsa parimANa A upara kahyA mujabanuM hoya che? te Apa kahe? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne dareka praznane uttara ApatAM zrI bhagavAna kahe che- (tA ghaNi je chacqUTINa baFair of taratha te NakkhattA jesiNaM chasayA tIsA sattabhAgatIsaibhAgANaM sImAvikkhaMbho te NaM do abhII) sImAviSThabhaparimANanI vicAraNAmAM pUrva pratipAdita chappana nakSatramAM je nakSatra evA che ke je nakSatrone sImAviSThabhaparimANu athAt svabhegakSetravyAsamAna cho tIsa tathA saThasaDiyA triIsa bhAga 630 pramANunuM hoya che. evA nakSatro be abhijIta che, ATale vikhaMbha abhijIt nakSatrane kevI rIte thAya che? A zaMkAnI nivRtti mATe dhUli karmathI batAvatAM kahe che, ahIMyAM pUrvasUtramAM eka eka abhijItanuM ahorAtra gamya kSetranA saDasaThiyA ekavIsa bhAga caMdranI sAthe ga gamya hovAnuM kahela che, arthAt saMpUrNa ahorAtra vyApta kSetranA khaMDarUpa karela saDasaTha bhAgamAMthI ekavIsa bhAga gamya kSetramAM abhijIta nakSatranI sAthe caMdra nivAsa kare che, te eka eka bhAgamAM trIsa bhAganI kapanAthI ekavIsane AkAra trIsa thAya che, tethI ahIM ekavIsane trIsathI gaNavAmAM Ave che, 21430=630 ekavIsane trIsathI guNavAthI chase trIsa thAya che. A rIte abhijIta nakSatranuM viSka parimANa nIkaLI Ave che, tathA e chappana nakSatromAM je nakSatrone darekane sImAviSThabha eka hajAra ane pAMca jeTalo thAya che e nakSatronA viSayamAM kahe cha-(tattha je te NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcuttaraM sattadvibhAgatIsaibhAgANaM sImAvikkhaMbho te gaM vAraNa taMjJA sAmiAyA jAva to ne) je nakSatronuM eka hajAra pAMca tathA saDasaThiyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIsa bhAganuM vijhaMbha parimANa hoya che, evA nakSatro bAra hoya che. jema ke-be zatabhiSA thAvata be ceSTA, ahIM yAvat zabda prayoga karavAthI A pramANenA nakSatro grahaNa karAyA che, to tamAro maLIzo to kALo, lo gaNelAgo ro sApho ro nego) athAt be zatabhiSA be bharaNuM, be Adra, be azleSA, be svAtI, ane be jayeSThA, A rIte A bAra nakSatro evA hoya che ke jene sImAviSThabha eka hajAra pAMca tathA saDasaThiyA trIsa bhAga hoya che, arthAt 100pa thAya che, ahIMyAM paNa aMketpAdana prakriyA pUrva pratipAdita yukti anusAra samajI levI. Ana bAra nAmo paNa dareka nakSatronA saMpUrNa aherAtrinA saDasaTha rUpa bhAgathI khaMDarUpa kSetra saMbaMdhI sADI tetrIsa bhAgo chu-33 caMdra gamAM yogya hoya che, tathA eka eka bhAgamAM trIsa bhAganI kalpanAthI trIsa guNaka thAya che. A guNya ane guNakane guNAkAra karavAthI (33)=990415=1005 pahelA sthAnamAM navase nevuM thAya che. ane paNa trIsathI guNAkAra karIne bethI bhAga kare te paMdara Ave che, A bannene meLavavAthI 99 0+15=1005 eka hajAra pAMca bAra nakSatronA ravabhegya kSetranuM sImAviSThabhaparimANa gaNita kriyAthI siddha thAya che, (rahyuM che te dvittA neti do sahassA dasuttarA sattadvibhAgatIsaibhAgANaM sImAvikkhaMbho te NaM tIsaM taM jahA-do navaMI ro puNAsADhA) temAM je nakSatrone sImAviSThabha be hajAra dasa tathA saDasaThiyA trIsa bhAga pramANa jeTaluM hoya che evA nakSatro trIsa che, tenA nAma A pramANe che, be zravaNa yAvat be pUrvASADhA ahIMyAM yAvat zabda kahevAthI pahelA kahela pATha kahI levuM joIe. te A pramANe che, ( dhaLi, puravamavacA, to rava jo assiNI do kattiyA do maggasirA, do pussA, do mahA, do pharaguNIo, do hatthA, do cittA, do apurA vo mUrA so puravANaar) arthAt be zravaNa be dhaniSThA be pUrvAbhAdrapadA, be revatI be azvinI be kRttikA, be mRgazIrSa be puSya be maghA, be pUrvAphAlganI, be hasta, be citrA, be anurAdhA, be mULa ane be pUrvASADhA. A rIte A trIsa nakSatre evA hoya che je pratyekanA be hajAra dasa tathA saDasaThiyA trIsa bhAga jeTaluM sImAviSphabha hoya che, 2010 24 arthAt ATalA pramANunuM svagyakSetranuM vyAsa parimANa thAya che, ahIMyAM aMketpAdaka prakriyA A rIte thAya che. A trIsa nakSatra samakSetravALA hoya che. e pramANe pahelAM pratipAdana karela che. tethI A saDasaTha bhAgavALA saMpUrNa aherAtra parimANavALA kSetrane purepure saDasaTha bhAga darekane caMdranI sAthenA yogavALo hoya che. eka eka vibhAgamAM trIsa bhAganI kalpanA karavAthI saDasaThane trIsathI guNavA joIe tethI saDasaThano trIsathI guNAkAra karavA 67130=2010 A rIte guNAkAra karavAthI be hajAra dasa sImAM viSThabhanuM parimANa thAya che. (taratha ne te ba4uttA neti voLApurA zrI suryaprajJapti sUtraH 2 Go To INDEX Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattaTTibhAgatIsahabhAgANaM sImAvikkhaMbho taM NaM bArasa to uttarAbhAdA) temAM je nakSatrAnA sImAviSTa bhra bhAganA thAya che, evA nakSatrA khAra che, tenA nAme thAvat taM jahA- do uttarApoTThavayA, jAva traNa hajAra paMdara tathA saDasaDayA trIsa A pramANe che-e uttarAauSThapadA be uttarASADhA ahIM paN yAvat zabda kahevAthI madhyanA nakSatrA grahaNa karAya che, tenA pAkrama A pramANe thAya che; (lo roIi to punasUto uttarA muLI le niSAhA, ro sattAmADhA) arthAt e uttarAprauNDapadA, e zahiNI, e punavarsa e uttarA phAlgunI e vizAkhA ane e uttarASADhA. A rIte A bAra nakSetrA evA che, ke A darekanuM sImAviSTa bhamAna traNa havvara 5dara tathA saDasaDhiyA trIsa bhAga 30150 jeTaluM parimANu svabhAgya kSetranu vyAsamAna thAya che, ahIMyAM dhUlikathI gaNita prakriyAnA akotpAdana prakAra A pramANe thAya che, A khAre nakSatrA ya kSetravyApI arthAt doDha ahorAtra kSetra vyApI pratipAdita karyA che, tethI saDasaTha bhAgavALA aheArAtra gamya kSetranA caMdranA yAga yAgya bhAga ekaso ane ardho darekanA thAya che, 100 eka eka vibhAgamAM trIsa bhAganI klpanAthI guNaka trIsa bhAga thAya che. tethI ekasA ardhA bhAgane trIsathI guNavAmAM Ave 100+30=3015 ahIMsAne trIsathI guNavAthI traNa hajAra thAya che. tathA ardhAne trIsathI guNIne bethI bhAga karavAthI paMdara labdha thAya che. A bannene meLavavAthI traNa hajAra paMdara thaI jAya che. 3015 A rIte pUrvAMkta bAra nakSatranuM sImAviSTabhamAna pratipAdita karela che. / / sU. 615 sImA viSNuMbhanA mAnanuM vivecana karIne have kALavibhAgathI nakSatrAnA yAganuM kathana karavAmAM Ave che. TIkA"-ekasaThamA sUtramAM sUryacaMdranA kSetrane adhikRta karIne tenA sImAviSTa banA sabadhamAM vivecana karavAmAM Avela che. have A khAsaThamA sUtramAM A arthAdhikAra sUtrathI kALa vibhAga pUrvaka nakSatrAnA udayakALanI vicAraNA karavA mATe te saMbadhI prazna sUtra kahe che.-(tA Nama La) ityAdi zrIgautamasvAmI prazna pUche che (tA si na chappanAra LavavatALa vi sayA pAro caheLa hUM goyano4) A nakSatrAnA yAganI vicAraNAmAM pU pratipAdita chappana nakSatrAmAM kAyA nAmavALA nakSatro evA che ke je nakSatrA sadA pAtAnA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 74 Go To INDEX Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maDaLanI bhramaNu kriyAmAM prAtaHkALamAMja caMdranI sAthe cega kare che? arthAt prAtaHkALamAMja caMdranI sAthe AkAzamAM yoga prApta karatA hAya? tathA (tA parNasa nuM chevaLAlu nakavattAnuM siyA sAyaM aMte saddhi lonca koTT) A chappana nakSatromAM kayA nAmavALA nakSatro saTTA sAya kALa eTale ke divasanA aMtabhAgamAM cadranI sAthe AkAzamAM rahe che? tathA (tA eesi NaM chapaNNAe NakkhattANaM kiMsayA duhA pavimiya pavisiya caMde saddhi joyaM nora) A pUrva pratipAdita chappana nakSatramAM kayA nAmavALA nakSatra evA che ke jeo sadA svama'DabhramaNa kALamAM prAtaHkALamAM ane sAyakALanA samayamAM A rIte ane kALamAM AkAzamAM praveza karIne caMdranI sAthe yAga prApta karatA hoya, arthAt caMdranI sAthe nivAsa kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che--(tA si na havvANu vattAnuM na drivita nuM sacA vATo cIna saddhi northa noklR) A nakSatrAnA yAga kALanI vicAraNAnA samayamAM A pUpratipAdita chappana nakSatrAmAM evA kAI nakSatro nathI ke e sadA prAtaHkALamAMja caMdranI sAthe ceAga karIne nivAsa karatA hAya (no sacA sarca Trena saddhi norya golpha no sathA tuo nimittA vittittA paLa saddhi' northa noz) tathA evA paNu kai nakSatro nathI ke jee sadA sAMjanA samayamAMja caMdranI sAthe yAga karIne AkAzamAM rahetA heAya Aja pramANe evA paNu koi nakSatrA hAtA nathI ke je nakSatro kevaLa ane kALa eTaleke sAMja ane savAranA samayamAMja AkAzamAM upara AvIne caMdranI sAthe nivAsa karIne gamana karatA hAya. zakA-te zuM pratipAdyuita A niyama sathA pravRtta thatA nathI ? A zaMkAne dUra karavA mATe A viSayane vadhAre spaSTa karatAM kahe che--nastha ro| gamI,) ahIM pahelA nakAra niSedhAka che, ane khIje nakAra pratiyeAga svarUpa pratipAdita karela che. tethI tene artha A pramANe thAya che ke e abhijIt nakSatrA zivAya khIje A niyama lAgu paDe che, arthAt ane abhijIta nakSatramAM A pUrvokta niyama sathA pravRtta thatA nathI, A rItanA pakSapAta kema thAya che ? tema pUche te te mATe kahe che ke-(sAlo alpaLAE kkhattANaM do abhII pAyaciya pAyaMciya cottAlIsaM cottAlIsaM amAvAsaM joeMti No ceya NaM puniAsini) A pUrvokta chappana nakSatrAmAM A pUrva kathita be abhijIta nakSatrA prAtaHkALa prAtaHkALamAM eTale ke sUryodayanA samaye (ahIM mUlamAM je zabdo che vAra kahevAyA che te arthane dRDha medha thavA mATe che.) cuMmAlIsamI amAvAsyAmAM nizcitapaNAthI caMdranI sAthe yAga kare che. arthAt caMdramAnI sAthe cega prApta karIne cuMmALIsamI amAsane samApta kare che. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 75 Go To INDEX Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkA-dareka yugamAM prAtaHkALamAM je abhijItu nakSatra caMdranI sAthe yoga karIne cuMmALIsamI amAvAsyAne samApta karatA hoya to cuMmAlIsamI pUrNimAne kema samApta karatA nathI? A zaMkAnA samAdhAna mATe kahe che ke-pUrvAcAryoe batAvela karaNa gAthA vazAt cuMmAlIsamI pUrNimAne samApta karatA nathI, tithi lAvavA mATe te karaNa gAthA A pramANe kahela che tihi rAsiyameva bAvaTuiM bhAiyA sesamegasadviguNNaM ca / bAvadvie vibhattaM sesA aMsA tihI samattI // 1 // tithI ane zazine bAsaThathI bhAgIne je zeSa rahe tene ekasaThathI guNAkAra kare. te pachI bAsaDathI bhAgavA je aMza zeSa vadhe tene tithi samApti samajavI, kahevAno bhAva e che ke-yugamAM jeTalA cAMdramAsa vIti gayA hoya tene judA rAkhavA. te pachI tithi lAvavA mATe tene trIsathI guNAkAra kara trIsathI guNAkAra karIne te saMkhyAne bAsaThathI bhAgavA bhAga karavAthI je zeSa vadhe tene ekasaThathI guNAkAra kare te pachI je saMkhyA Ave tene bAsaThathI bhAga kare te pachI je aMza Ave tene vivakSita divasamAM vivakSita tithinI samApti samajavI. ahIM cuMmAlIsamI amAsanI vicAraNA karavAmAM Ave che, tethI teMtAlIsa cAMdramAsa tathA eka cAMdramAsa parva Ave che, tethI tithi lAvavA mATe teMtAlIsane trIsathI guNAkAra kare. 43430=1290 jethI A rIte bArase nevuM Ave che. ahIM uparanA vItelA paMdara parvane prakSepa kare eTale ke umeravA. 12904 15=1305 jethI terase pAMca thAya che, e terase pAMca 135 ne bAsaThathI bhAga kare 1305-dara 21=3 te A rIte ekavIsa labdha thAya che te nirarthaka hovAthI tene choDI devA. tathA zeSa je traNa che tene ekasaDathI guNAkAra kare. 6143=183 A rIte eka glAzI thAya che, tene bAsaThathI bhAga kare. 163=2, be labdha thAya che. e zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyartha hovAthI tene choDI devA ane zeSa je bAsaThiyA ogaNasa Tha che. eTalA divasamAM eka amAsa samajavI. dareka amAvAsyA ane dareka pUrNimAmAM nakSatra lAvavA mATe anyavahita pUrvanuM karaNaja grahaNa karAya che. temAM dhruvarAzi A rIte thAya che. 66 8 arthAt chAsaTha muhUrta tathA ekamuhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga ahIM cuMmAlIsamI amAsanI vicAraNano prAraMbha karavAne che jethI e dhruvarAzIno cuMmAlIsathI guNAkAra kara (66, 2, ke 444=1904, 114 A rIte ogaNatrIsa cAra muhUrta 2904 tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA basovIsa 22 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cuMmALIsa bhAga 6 thAya che. ahIMyAM punarvasu vigere uttarASADhA paryantanA cArase beMtAlIsa 442 muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA tAlIsa bhAga 442 ATalA pramANane ahIM zedhita karavuM te zodhana kriyAthI (29042pha hai44rA=246rA' cheA rIte vIsaso bAsaTha 24 dara tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekase cumotera bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAga 24624 thAya che, te pachI abhijItu vigere sadhaLA nakSatra maMDaLane zedhana karavA mATe AThaso ogaNasa 819 muhUrta tathA eka mahatanA bAsaThiyA covIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasahiyA chAsaTha bhAga 819 24 ATalA pramANane saMbhavita anukULatA pramANe zodhita karavA, e traNa gaNA karIne paNa zedhita karAya che, traNa gaNuM karIne rodhita kare te 819 24, +3 (2457, 166 ATaluM dhanaka thAya che. zuddha thayela zazine kramathI A pramANe rAkhavAmAM Ave che. 2462, 4-245 166 Ane yathArathAna zedhana kiyAthI zeSita kare 6,2, A rIte cha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA sADatrIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasahiyA suDatAlIsa bhAga=6, 2, 4, thAya che. A rIte cuMmAlIsamI amAvAsyAmAM abhijIta nakSatra Ave che. te abhijIt nakSatra nA che muhurta tathA sAtamA muhUrtanA bAsaThiyA sADatrIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga jeTale kALa vItyA pachI cuMmAlIsamI amAvAsyA samApta thAya che. sU.6rA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have amAvAsyA ane pUrNimAne laine tenI prarUpaNA karavAmAM Ave che. TIkA-pahelAM kahela bAsaThamA sUtramAM caMdra sUryanA kALa vibhAga pUrvaka nakSatronA uDDayanA sakha dhamAM samyak prakArathI vivecana karIne have A tresaThamA arthAdhikAra sUtramAM amAvAsyA ane pUrNimAenA caMdra sUnA maMDaLa pradeza bhAganA vicAra praznazi ta karavAnA uddezathI e viSaya sabaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che-(sahya hajI mAtro vATTupuLamAlinIzo vAparuM amAtra sAbo vaLattAtro) (tastha) e pAMca varSa vALA yugamAM (mAlo) A vakSyamANusvarUpanI (dga) khAsaDha (nimAliLIyo) pUrNimAe tathA (vAcaMdu) khAsaTha (amAtrAtro) amAvAsyAe (vaLattAtro) pratipAdita karela che. arthAt pAMca varSoMvALA eka yugamAM khAsaDa saMkhyAnI puname ane khAsa amA vAsyA paNa hoya che. tema pratipAdana karela che. zrIgautamasvAmI pUche che.-(tA lina vavuM saMgjhALa pama punimAmini caM, si phesijhopha) pAMca varSoMvALA yugamAM (siLaM) A pUrvakti cAMdra, cAMdra, abhiSThita, cAMdra ane abhivadhi ta (vaMcaa) pAMca (saMvaccharAi) saMvatsarImAM je khAsaDa pUrNimAe thAya che temAM (varma) pahelI (punimAsini) pUrNimAnA (ia) caMdra (tti vemaMtti) kayA pradezamAM arthAt ekasa cArAzi maMDaLa pradezeA paikI kayA maDaLa pradezamAM (noF) cAga kare che? arthAt pahelI pUrNimAne caMdra kayA maDaLamAM samApta kare che! A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn kahe che. (tA taMtti tetti aMte parama vAparuM puLamA saLa joei tAoNaM puSNimAsiNiTThANAto maMDalaM caDavIseNaM sagaM chetA dubattIsaM bhAge uvAti nAvinnA sthaLa aMge padama punimAffnanoGga) (tA) deza vibhAganI vicAraNAmAM (lasina (saMktti) je pradezamAM arthAt je maMDaLamAM (aE) caMdra (zmi) sarvAntima (thAdu) khAsaDamI (punimAlir) pUrNimAnA (jJog) cega kare che. eTale ke e pUrNimAne samApta kare che. (sAlo chAM puLamAlinirdeALo) e pUrNimA sthAnathI arthAt antima khAsaThamI pUrNimAnA samApti sthAnathI pachInA maMDaLane (vaDavIyeLa sA) ekasAceAvIsathI (dezA) vibhAga karIne temAM (duttIrNa mAne) batrIsamA bhAgane (kvAntinAvijJA) laine arthAt eTalA bhAgeAne laIne (jja naM) e khatrIsamA bhAgarUpa pradezamAM (se) te caMdra pahelI pUrNimAnA cega kare che. arthAt e pahelI pUrNimAne samApta kare che. A pramANe zrIbhagavAnanA uttarane sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI pharIthI prazna pUche che-(tA) e pUrNimAnA yAganI vicAraNAmAM(fri) A pUrvakti (vaMndva) pAMca (saMirALa) zrI suryaprajJapti sUtra : 2 78 Go To INDEX Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvatsarAne arthAt pUrvokta pAMca saMvatsaremAM (ro) yuganI madhyanI bIjI (gfoLamANabiM) pUrNimAne (4) caMdra (zaMsi sennati) kayA maMDaLa pradezamAM (jJou6) samApta kare che? tathA (aa vaNi be saMsa) je maMDaLa pradezamAM () caMdra (ma) yuganI pahelI (grounrifNaff) pUrNimAne (ko) yoga kare che ? arthAta pahelI pUrNimAne samApta kare che (tA te govmAsiLikhAto) e pUNimAvALA maMDaLathI (maMDha jAvI maMDaLane ekaso vIsathI 124 (chattat) bhAga karIne arthAt ekase vIsa bhAga karIne temAM rahela (tuvarIyaM mALe) batrIsamA bhAgane (kaargvettA) laIne (gyAM) A pradezamAM (te) caMdra (ra) bIjI eTale ke yuganA bIjA mAsane samApta karavAvALI e bIjI (gomANiLi) pUrNimAne (jhoTuM) ga kare che, eTale ke samApta kare che. zrI gautamasvAmI pharIthI pUche che-(pufaof) A pUrvokta ( vaMthuM saMvarajIf) pAMca saMvatsaromAM arthAt cAMdra, cAMdra abhivardhita cAMdra, ane abhivardhita A pAMca saMvatsaramAM (tara puchAmANivi) trIjI pUrNimAne (2) caMdra (kaMga saMsi norU) kayA maMDaLa pradezamAM rahIne samApta kare che ? A pUrNimAnA maMDaLa pradezamAM vicAraNAmAM (vaMsi saMkSi) je maMDaLapradezamAM (vaMde) caMdra (i) bIjA mAsane jaNAvanArI (groLamANijiM) pUrNimAne (an3) bIjI parNimAne samApta kare che. (tAte puformANijijJAto) e pUrNimAnA sthAnathI arthAt bIjI pUrNimAnA samApta thavAnA sthAnanI pachInA maMDaLane (vAvInef gui) ekaso vIsa vibhAgathI ( kettA) vibhAga karIne temAM rahela (tuvannIsaM mAne) batrIsa bhAgone (aagvettA) laIne eTale ke batrIsa bhAgone laIne (of) ahIMnA maMDaLasthAnamAM (taravAM puformAsafi) trIjA mAsane pUrNa karavAvALI pUrNimAne (2) caMdra (no) samApta kare che? pUrNimAnA maMDaLapradeza ganI vicAraNAmAM (guot) A pUrvokta (pAchuM saMvarajIrA) cAMdra, cAMdra abhivadhita, cAMdra ane abhivardhita A rItanA pAMca saMvacchamAM (kuvAjharamaM pumitiLi) yuganA pahelA varSanA aMtanI aSADhI pUrNimAne (3) caMdra ( haMsi = 6) kayA maMDaLapradezamAM rahIne samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI suryaprajJapti sUtra: 2 79 Go To INDEX Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhaganAna teno uttara ApatAM kahe che-(tA kaMti revaMti) je maMDaLa pradezamAM (jaM) caMdra (tarja pufoLamAliziM) trIjI pUrNimAne samApta kare che, (Ane) e (growANiAiLA) trIjI pUrNimAnA samAptisthAnathI arthAt maMDaLa pradezathI () pachInA maMDaLane (23vIre sa) eka cAvIsathI chettA) cheda karIne athata vibhAga karIne temAM rahelA (raLi zAtIre mANa) base aThayAsI bhAgane (3vArUNAvettA) eTalI saMkhyAnA bhAgone laIne ahIMyAM caMdra (suvAkuM pufoLamAja noug) bAramI pUrNimAne samApta kare che. ahIMyAM base aThayAsI bhAge kevI rIte pratipAdita karela che? te mATe kahe che-trIjI pUrNimA pachInI bAramI punama navamI thAya che. ahIMyAM yuvaaMka batrIsa pratipAdita karela che ethI batrIsane navathI guNAkAra kare. 32-288 A rIte guNAkAra karavAthI base aThavAzI 288 thAya che. A rIte aMketpattI thAya che. have atidezathI kahe che-(gvaM guLovANa) A pUrvokta upAyathI arthAt gaNita prakriyAnA niyamathI (tAzo to te te (gfoLamANinipro) pUrNimAnA sthAnathI eTale ke pUrNimAnA samAptisthAnathI (maMdaruM) pachInA maMDaLane (23Neoi Hari) eka vIsathI (chatta) vibhAga karIne te pachI temAM rahelAM (tuvarIyaM mAne) batrIsa batrIsa bhAgone (vALavettA) grahaNa karIne (iNa taMti revaMzi) te te maMDaLa pradezamAM (taM) te te (gfuLamANijiM) pUrNimAne (jaM) caMdra (ko) samApta kare che. ahIM udAharaNa batAvavAmAM Ave che. je kaI prazna kare ke vIsamI pUrNimAne keTale bhAga grahaNa kare joIe? te bAramI punama vIsamI punamathI pachI bAramI Ave che. bAramI pUrNimAne dhuvAMka 288 baso aThayAsI che tethI baso aThayAzIne bArathI guNAkAra kara. 288+1=3456 te trIsaso chappana thAya che. AthI e rIte jaNAya che ke-teramI punamanA samApti sthAnathI pachI je maMDaLa che tenA ekaso vIsa bhAga karIne temAMthI traNa hajAra cArase chappana bhAgene grahaNa karIne A sthaLe caudamI pUNimAne caMdra samApta kare che, Aja pramANe AgaLa paNa chellI bAsaThamI pUrNimAnA saMbaMdhamAM paNa yAvat gaNita prakriyA samajI levI. zrI bhagavAna paNa Aja vAtanuM pratipAdana kare che.-(tA viSe ghaNuM saMvacharALuM vasamuM vASTri govmANiji vaMde vaMti revaMti no) zrIgautama svAmInuM A praznAtmaka vAkaya che. A pUrvokta cAMdrAdi pAMca saMvatsaramAM sarvAntima yuganA antane baMdha karAvanArI (rAva) zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAsaThamI pUrNimAne caMdra kayA dezamAM eTale ke kayA maMDaLa pradezamAM rahIne (3) samApta kare che? eTale ke bAsaThamI pUrNimAne te maMDaLa pradezamAM samApta kare che ke je pradezamAM yuganA pazcimAI bhAgamAM sarvAntima kALabodhikA bAsaThamI pUrNimAne samApta karI hatI A kaI rIte thAya che? te zaMkAne dUra karavA mATe ahIM gaNita prakriyA batAve che-jemake pAchalA yuganI chellI bAsaThamI pUrNimAnA samApti sthAnanI pachI eka vIsa maMDaLa saMbaMdhI batrIsa bhAgone oLaMgIne te te pUrNimAe samApta thAya e hetuthI pAMca varSa pramANuvALA eka yugamAM sarva saMkhyAthI bAsaTha pUrNimAo thAya che. e kAraNathI batrIsane bAsaThathI guNe 32+2=1984 A rIte ogaNIsa corAzI thAya che. A 1984ne eka vIsathI bhAgavA kaTTa=16 jethI A rIte saLa Ave che. saghaLI saMkhyA nilepa hovAthI zeSa vagara soLamuM maMDaLa Ave che. je maMDaLa pradezamAM pAchalA yuga saMbaMdhI chellI bAsaThamI pUrNimA samApta thAya che. A rIte chelI bAsaThamI pUrNimA samAptine pradeza gaNita prakriyAthI spaSTa thAya che. Aja kathanane vadhu spaSTanAthI baMdha thavA mATe zrIbhagavAna kahe che-A pUrNimA samAptinI vicAraNAmAM (vhIva@ lIvara) aMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM ahI arthane vadhu dRDha karavA mATe dvIpane bevAra kahela che. (TimriNAvANa) pUrva pazcimadizAmAM laMbAyamAna ahIM prAcIna kahevAthI IzAna ke grahaNa karavAmAM Ave che. tathA ca (grIna rAhinAthag) uttara dakSiNamAM vistAra yukta ahIM paNa pAcIna kahevAthI naiRtya koNa rahIta thAya che tethI e artha siddha thAya che kepUrva uttara eTale ke IzAna ane naiRtya tarapha lAMbu ane dakSiNa pazcima laMbAyamAna arthAt IzAna naitya ane Agneya ane vAyavya paryata rekhA karavAthI paridha daMDa sarakhI jIvA thAya che. (kIvA) e chavA rUparekhAthI pUrNimA pariNamanarUpa maMDaLane (ravI vi sati chetta) ekaso vIsathI bhAgIne eTale ke eTalA vibhAga karIne te te bhAgamAM derIthI vibhakta karAyela bhAgomAM (vANiziMfsa) dakSiNa vibhAgamAM (vAdamAgamaM aMti) catubhaga maMDaLamAM arthAt ekasevisa bhAgethI bhAgelA bhAgane pharIthI cArathI bhAga karavA. 1244=31 A rIte dakSiNa dizAnA cAra bhAgavALA maMDaLamAM arthAt bAhyamaMDaLanA ekatrIsabhAgapramANuvALA maMDaLamAM sattAvIsaM 13ma) satyAvIsa cAra bhAgane (3ingrivera) eTalA bhAgene laIne judA rAkhavA. te pachI (magvIsarU mAne) aAvIsamA bhAgane zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vIrahyA chettA) vIsathI vibhakta karIne (gAsamA) aDhAramA bhAgane (vALa) grahaNa karIne arthAt aThyAvIsa bhAgonA je vIsa bhAge karelAM che, temAMthI aDhAra bhAgone laIne (tihiM mAhUi) zeSarUpa traNa bhAgethI arthAt pahelAM pUrNimA pariNamanavALA maMDaLanA ekaso vIsa bhAge karyA che. 124 e bhAganA cAra vibhAga karelA che. 1244=31 te ekatrIsa thayA che. temAMthI satyAvIsa bhAgene laIne ekabAju rAkhavA tathA aThayAvIsamA bhAganA vIsa bhAga karIne temAMthI aDhAra alaga karavAmAM Ave tethI ahIM be ja bhAga zeSa rahe che. pahelAMnA cAra bhAgamAMthI traNa bhAge rahe che. tethI (rihiM ma6i) bAkInA traNa bhAgethI ema je kahyuM che, te yukti pUrvaka ja che tema jaNAya che. 31-28=3 pUrvanuM zeSa 20-18=ra vartamAna zeSa AthI traNa zeSa bhAgethI cethA bhAganA lohi ca hiM) bekaLAthI pazcAtusthita arthAt ogaNatrIsamuM (vAdamAna sTa caturbhAga maMDaLane (iv) prApta karyA vinA arthAt ogaNatrIsamA maMDaLanA catarthabhAga maMDaLamAM be kaLAthI vadhAre pradezamAM caMdra gamana karatA nathI. eja kahe che(Aja ne ghare) A pradezamAM caMdra savantima arthAt yugAnta bedhikA (vAna) bAsaThamI (qforff) pUrNimAne arthAt bAsaThamI aMtima pUrNimAne (su) cega kare che, artha e sarvAntima bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che. e sUtra 63 caMdramAnA pUrNimA parisamApti pradezanI vicAraNA karIne have sUryanA pUNirmA pari samApti pradezanuM pratipAdana karavA mATe te viSaya saMbaMdhI praznottara sUtra kahe che, TekArtha- pahelAnA tresaThamA sUtramAM caMdranA pUrNimA parisamApaka maMDaLanuM sArI rIte vivecana karIne have A cosaThamA arvAdhikAra sUtramAM sUryanA pUrNimA parisamApaka pradezanuM pratipAdana karavAnI IcchAthI e viSaya saMbaMdhI prazna sUtranuM kathana kare che. (ta ggram vaMan6 saMvarajIyALa pumitibiM phUre iMti revaMta nag3) A pUrvakathita cAMdra, cAMdra, abhivardhita, cAMdra ane abhivardhita nAmanA yugabodhaka pAMca saMvatsaramAM parelI (kurinamAli) pUrNimAne sUrya (vaMti relaiMti) kayA maMDaLa pradezamAM rahIne (6) yoga kare zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? arthAt prathama eTale ke sarvanI Adi pUrNimAne sUrya kayA maMDaLa pradezamAM rahIne samApta kare che? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAbhaLIne zrIbhagavAna tenA uttaramAM kahe che ke-(vA) sUryanA pUrNimAnA pariNamana pradezanI vicAraNAmAM (vaMhi La kSati) eka cAryAzI maMDaLamAM je maMDaLa pradezamAM rahIne (sU) sUrya (rimaM) yuganA aMtanI pAchalA yuganI (vAva) bAsaThamI (gformANiLi) pUrNimAne (noug) samApta kare che? (tA) e (gomysiniMdrALago) chellI bAsaThamI pUrNimAnA samApti sthAnathI pachInA maMDaLane (23vIseLa ) eka covIsathI (chatta) vibhAga karIne temAMthI (3Latti maLe cerANu bhAgane (3vALAvettA) grahaNa karIne (parathai) A pradezamAM (sUgi) te sUrya jagatsANi prasiddha sUrya (jamAM) pahelI yuganI AdinI pahelA mAsanI pUrNa bedhaka (gforgANiLei) pUrNimAne (6) ga kare che ? arthAt pahelI pUrNimAne samApta kare che? A kevI rIte thAya che? temAM zuM u5tti eTale ke mULa kAraNa che? te batAvavA mATe kahe che-ahIMyAM paripUrNa trIsa ahorAtra samApta thAya tyAre eja sUrya eja maMDaLa pradezamAM gati karatA rahe che. tenAthI jUnAdhika kaI paNa bhAgamAM dekhAtA nathIA pratyakSa upalabdhIthI siddha thAya che, pUrNimA cAMdramAsanA aMtamAM samApta thAya che. cAMdramAsanuM parimANa madhyama mAnathI ogaNatrIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA bAsaDiyA batrIsa bhAga ra9rU thAya che. tema pahelAM kahyuM ja che. tethI ahIM trIsamA ahorAtramAM bAsadhyiA batrIsa bhAgamAM sUrya chellI bAsaThamI pUrNimA samApti sthAnathI ekase covIsa bhAgamAMthI corANu bhAga gayA pachI pahelI pUrNimAne samApta kare che. ahIM ema kahevAmAM Ave che. ketrIsabhAgethI e pradezane prApta karyA sivAya kadApi samApta karatA nathI. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 83 Go To INDEX Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNake eka ahorAtranA bAsaThiyA trIsa bhAge rahevAthI e prakAranA pradezamAM pravartamAna thaIne kadApI prApta thatA nathI, e niyamathI traNatrIsa ahorAtra pUrNa thayA pachI pahelI pUrNimAne samApta kare che. tema kahyuM che. zrIautamasvAmI pharIthI pUche che-(tA gufai jao kaMari govmaifNa sUre ri resi lorU) maMDaLa pradeza vicAraNumAM A pUrvakathita yugamAM (huM saMvarajIrA) pAMca saMvatsaramAM (vo) yuganI AdinA bIjA mAsane jaNAvanArI (punimAliff) parNima ne (kUra) sUrya (iMhi kSi) kayA maMDaLa pradezamAM rahI ne (koug)oga kare che? eTale ke samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tene yathArtha uttara ApatA zrIbhagavAna kahe che-(77) saura pUrNibhAnA pariNamana vicAramAM (vaMhi kSi) je maMDaLa pradezamAM (kUre) sUrya (1) pahelI eTale ke yuganI AdinI (guLamAMvini) pUrNimAne (vA) samApta kare che, (tAgo)e (go-far rA) pahelI pUrNimAnA samAmi sthAnathI arthAt maMDaLathI (maMDha) bIjA maMDaLane (43thI nagr) eka cAvIsathI (71) vibhAga karIne arthAta ekaso vIsa bhAga karIne temAMthI to rAtrarUma) cerANunA be bhAgane arthAt eTalA pramANa vALA aMzane (3vALA ) grahaNa karIne (Atha i) Aja maMDaLa pradezamAM rahela (sU) sUrya (horavaM puformAsidhdhi nou) bIjI pUrNimAne samApta kare che. ahIMyAM gaNita prakriyA pahelA pratipAdita karela yukti anusAra ja samajI levI, have trIjI pUrNimAnA viSayamAM zrI gautamasvAmI bhagavAna zrIne pharIthI pUche che-(dr agf paMjahuM saMvarajI radarja kuLikhAsiff kUde iMsi saMsi go) A pUrva pratipAdita pAMca varSavALA yuganA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 84 Go To INDEX Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAMdrAdi pAMca savasarAmAM eTale ke yuganA pUrvAdhamAM trIjI pUrNimAne sUrya (tti phesali) kayA maMDaLapradezamAM rahIne sUyayeAga kare che ? eTale ke trIjI pUrNimAne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAnazrI zrIgautamasvAmIne kahe che-(tA maMtti naM resasipUre tevaM punimAsininor, tAko punimAsi NidvANAo maMDalaM cauvIsenaM saeNaM chettA cauNavaibhAge uvAiNAvettA ettha NaM se sUre tacca nisini loka) sUryanA pUrNimA pariNamana maMDaLanI vicAraNAmAM peAtAnI kakSAmAM gamana karate sUrya je maMDaLapradezamAM rahIne khIjI pUrNimAne samApta kare che, e mIjI purNimAnA samAptisthAnathI pachInu je ma`DaLa Ave tenA ese cAvIsa vibhAga karIne temAM rahelAM cArANu bhAgene grahaNa karIne e ja pradezamAM trIjI pUrNimAne sUrya paNa samApta kare che. zrI gautatasvAmI pharIthI pUche che-(tA si naM paMcadde maMtrachAnuM duvAruNama puLi mAsini' pUre haMsi aaN phelatti no haiM) A pUrvakti pAMca caMdrAdi sa`vatsAmAM khAramI pUrNimAne sU" (liyennatti) kayA maMDaLadezamAM rahIne (jho) yAga kare che? arthAt khAramI pUrNimAne samApta kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAn kahe che--(tA graMsi nuM desi sUre sarva punisininovDa) je maMDaLa pradezamAM rahIne sUrya trIjI pUrNimAne samApta kare che. (tAbo) te (nimasiniTTAnAmo) trIjI pUrNimAnA samApti maMDaLa sthAnathI pachInu je maMDaLa hoya te maDaLane (cavInezuM saphLa chettA) ekase cAvIsathI chedIne arthAt ekasA cAvIsa bhAga karIne temAMthI (atu varAhe mAnarala) AThaso cheMtAlIsa 846 bhAgene (vALavettA) grahaNa karIne (sthaLa eja pradezamAM rahIne (TUpe) sUrya (3-sama) yuganI prathama varSAntAdhikA pUrNimAne samApta kare che. ahIM (anuttAhe mAsa) ADaseA chetAlIsa bhAga kevI rIte thAya che? te jANavA mATe kahe che trIjI pUrNimAnA khatrIsa 32 bhAga kahyA che eja pramANe ahIM sUryaMnA gamanamAM dhruvAMka cAraNu 94 pratipAdita karyAM che tethI cArANune navathI guNavAthI 944=846 AsA chetAlIsa vAMka thai jAya che. khAramI pUrNimA yAvat dareka pUrNimAnA pariNamana pradezanI vicAraNA karIne have bAkInI pUrNimAnA saMbaMdhamAM atideza sUtrathI kahe che (vayaM lajI paLovALa) A pUrva zrI suryaprajJapti sUtra : 2 85 Go To INDEX Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratipAdita niyamAnusAra A nizcita upAyathI pahelA kahela pravAMkanI gaNita prakriyAthI je je pUrNimAne je je maMDaLa pradezamAM samApta kare che, (tAra tANa) te te maMDaLapradezathI te te eTale ke pachI pachInA (gforefatriAzo) pUrNimAnA samAptisthAnanI pachI rahela (maeNrsa vadhIne saghaLa) ekase covIsa tatta) vibhAga karIne eTale ke eTalA pramANanA vibhAge karIne te bhAgemAMthI (varAtiM vALavuMrti mANe) cerANuM rANuM bhAgane eTale ke eTalA pramANana dhruvakane (varALa) grahaNa karIne (laMsi taMfe of yaMti) te te maMDaLa pradezamAM rahIne (teM pufvgiArira) te te pUrNimAne (jU karu) sUrya samApta kare che. A rIte pUrNimAne samApta karIne tyAM sudhI te rahe che ke pharIthI chellI bAsaThamI pUrNimAne e maMDaLa pradezamAM samApta kare ke je maMDaLa pradezamAM pAchalA yuga saMbaMdhI chellI bAsaThamI pUrNimAne samApta karI che. AnAthI e phalita thAya che-gaNita kramavazAt koI prazna kare ke-satyAvIsamI pUrNimA kayA maMDaLa pradezamAM rahIne sUrya tene samApta kare che? te trIjI pUrNimAnA samAptisthAnathI satyAvIsamI punama pacIsamI thAya che, tethI cerANune pacIrAthI guNavA. 9425=2350 trevIsaso pacAsa thAya che. eja pradezamAM rahIne sUrya satyAvIsamI pUrNimAne samApta kare che, arthAt samApta thayela maMDaLa pradezathI pachInA ekase covIsa bhAgavALA maMDaLa saMbaMdhI corANuM rANuM bhAgene atikramaNa karavAthI te te pUrNimAnI samApti thAya che. tethIja badhA ja sthAnAntaranA dhruvAMka rUpa ce. rANune bAsaThathI guNAkAra kara. 94+6=5828 te avano abhyAvIsa thAya che. tene eka evI sathI bhAga kare 563=47 A rIte saMpUrNa suDatAlIsa Ave che, tenuM prayojana na hovAthI tyAga kare kevaLa saMkhyA nirlepa hovAthI je maMDaLa pradezamAM rahIne sUrya pAchalA yuga saMbaMdhI chelalI bAsaThamI parNimA samApti kare che. eja maMDaLa pradezamAM vivakSita yuganI chellI bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che. tema siddha thAya che. - have zrI gautamasvAmI chellI bAsaThapI pUrNimA samApaka maMDaLapradeza sthAnanA viSayamAM pharIthI bhagavAnane pUche che-(tA pafNAM paMkhuM saMvakarALaM vasima vAva pujiLaLi re hRtti saMsi voug) pUrNimA samAptinI vicAraNAmAM (ggsif) A pUrvokta yuga pratibaMdhaka (vaMtaoNuM saMvacharALa) pAMca saMvatsaramAM (rimaM savaMtima (vAsa) bAsaThamI (goobhaNijiM) yuganA aMtadhikA pUrNimAne (sU) sUrya (hi revaMti) kayA maMDaLa, zamAM rahIne (6) samApta kare che ? A pramANenA zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA raMguThThIvarNa naM rIvAsa) pUrNimAnA samApaka pradeza vicA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNAmAM samIpastha ja bUdvIpanA (TiLakInIyaranag) pUrva pazcima tarapha laMbAyamAna ahIM paNa prAcIna kahevAthI uttara pUrva dizA eTale ke IzAna keNa grahaNa thayela che tathA apAcIna kahevAthI dakSiNa pazcima eTale ke naiRtyakeNa grahaNa thayela che, AthI e arthasiddha thAya che ke-uttarapUrva ane dakSiNa pazcima eTale ke IzAnathI naiRtyakoNa sudhInI vistAravALI rekhAthI ane (3ILAphiyatA) uttaradakSiNa tarapha lAMbI ahIM paNa udIcIna kahevAthI uttarapazcima dizA gRhIta thAya che, tethI vAyavya koNa samajavuM. tathA dakSiNa kahevAthI AgneyakoNa grahaNa thAya che. tethI A kathanathI e artha siddha thAya che ke-uttarapazcima ane dakSiNapUrva arthAt vAyavyakoNathI AgneyakeNa paryata vistAravALI rekhAthI (lIvANa) arthAta vibhakta thatA maMDaLa pradezane (raNavIre sAluM che) eksa vIsa vibhAga karIne apa ekase vIsa bhAga karIne pachI cArathI bhAgavA e rIte bhAga karIne (pusthimiti) pUrvadizA saMbaMdhI vimA maMti) catubhAMga maMDaLamAM athAt ekatrIsa bhAga pramANuvALA maMDaLamAM kAraNa ke ekaso vIsane je cArathI vibhakta kare 1244=31 ekatrIsa Ave che, e bhAgamAMthI taNAvayaM mAne) satyAvIsa bhAgene (kaaryttA) laIne arthAta ekatrIsa bhAgamAMthI satyAvIsa bhAgone laIne ekatarapha rAkhavA tathA tenA pachInA aThayAvIsamA bhAgane (vIsaNA chettA) vIsa bhAga karIne eTale ke vIsa khaMDa karIne e vIsa khaMDamAMthI (mArA mA) aDhAra bhAgone (vALavettA) laIne pahelAM kahelA caturbhAgamaMDaLanA ekatrIsa bhAgamAMthI bAkI rahelA (rihiM mAhi) traNa bhAgamAMthI anyatra rAkhela cAra bhAganA (dira chA) visamAnI be kaLAthI (ferLakhuM) dakSiNa dizAmAM rahelA bAhyamaMDaLanA (vAdamAnamaMDaruM) caturbhAga maMDaLane (saMpatti) e caturbhAga maMDaLathI pahelA rahIne ( ) Aja pradezamAM eTale ke eja maMDaLa pradezamAM (kUre) sUrya (varji) satima yuga paDhAvati (vAna) bAsaThamI (gommANifi) yuganA aMtadhikA bAsaThamI pUrNimAne eja maMDaLa pradezamAM rahela sUrya (ko) ga kare che, arthAt e pUrNimAne samApta kare che, A rItanA kramathI pUrNimA samApaka pradeza samajI le tathA te jANIne e rIte svaziSyone upadeza kare che sU0 64 che zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte sUrya caMdramAnA pUrNimA parisamAptipradezanI vicAraNA karIne have caMdra sUryaMnA amAvAsyA samAptipradezanuM pratipAdana karavA mATe pahelAM cadra sa'badhI prazna sUtra kahe che. TIkA :-cAsaDamA sUtramAM sUryaMnI pUrNimA samApti sabadhI sArI rIte vicAraNA karIne have A pAMsaThamA arthAdhikAra sUtramAM sUryacaMdramAnA amAvAsyA samApti pradezanuM pratipAdana karavA mATe pahelAM cadramA sabaMdhI amAvAsyA samApaka maDaLapradezanA viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(sA kSi nuM paMcanuM secchAnuM varma gamAvAsa aMte si naM phailasilok) caMdramAnA amAvAsyA samApaka ma`DaLapradezanI vicAraNAmAM (si naM) A pUrvapratipAdita pAMca savatsaremAM arthAt cAMdra cAMdra, abhiSThita, cAMdra ane abhividha`ta e yugaJAdhaka pAMca savatsarImAM yuganA pahelA mAsanI amAvAsyAne caMdra (tti sina satti) kyA kayA maDaLapradezamAM rahIne (lok) pahelI amAvAsyAne samApta kare che? A praznanA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(1) amAvAsyA parisamApti pradezanI vicAraNAmAM (naMsi mAM reEli) je maMDaLapradezamAM rahIne (ca narma) caMdra sarvAntima yuganI aMtamAM AvanArI (nAra) khasaThamI (gamAla) yuganA aMtima mAsanI madhyavati amAvAsyAne (loDa) samApta kare che? (tAva) te samAptisthAnathI (amAvAsaTrALA) amAvAsyAnA samApti sthAnathI eTale ke maDaLapradezathI (maruM) pachInuM je maDaLapadeza tene (cavItena saLa chennA) ekasA cAvIsathI vibhakta karIne eTale bhAgamAMthI (suttomaM) khatrIsa lAgAne (3LavettA) grahaNa karIne (jjana)e maMDaLapradezamAM rahIne (le caM?) te ca'dra (14ma pramAvAsa) pahelI amAvAsyAne (golDa) samApta kare che. have anya amAvAsyAnA samAptibAdhaka krama batAve che-( gaLeya amitAneAM yaMtraAE puLimAsinine meLeva mi veLa gamAvAsAo maLatto) A pUrvokta prakArathI je abhilApa kramathI cadramAM saba'dhI pUrNimAnI samAptinu pratipAdana karela che, teja abhilApa kramathI caMdra saMbaMdhI amAvAsyAnI samAminA krama paNa pratipAdita karI leve. je A pramANe che (zIvA, zrI suryaprajJapti sUtra : 2 88 Go To INDEX Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIyA, phuvAruNamI) bIjI trIjI ane bAramI amAsanI samAptino krama kahI le. te pratipAdana krama A pramANe che-(tA paNa paMcaThTha saMvacharo roja amAvAsa kare si desaMsi joei, tA jaMsiNaM desaMsi caMde paDhama amAvAsa joei, tAoNaM amAvAsaTANAo maMDala cautrIse NaM saeNaM chattA dubattIsa bhAge ucAiNAvettA etthaNaM se caMde doccaM amAvAsaM so rU) zrI gautamasvAmI prazna pUche che ke A pAMca saMvatsaromAM bIjI amAvAsyAne caMdra kayA maMDaLa pradezamAM rahIne samApta kare che ? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che je maMDaLapradezamAM rahIne caMdra pahelI amAvAsyAne samApta kare che e pahelI amAvAsyA samApaka maMDaLapradeza pachInA maMDaLanA eka vIsa bhAga karIne temAMthI batrIsa bhAge ne grahaNa karIne ahIMyAM caMdra bIjI amAvAsyAne samApta kare che. have zrI gautamasvAmI trIjI amAvAsyAnA samAptiviSayamA zrI bhagavAnane prazna pUche che-(tA ghara mAM raE saMvacharA taraM kamAvAsaM je li reti koNag) A pUrvokta pAMca saMvatsaramAM trIjI amAvAsyAne caMdra kayA maMDaLa pradezamAM rahIne samApta kare che? A praznanA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(A vaM i telaMsa roja amAvAsa joNi, tAo amAvAsaTANAo maMDala cavIse gaM saeNaM chettA dubattIsa bhAge vAvettA ghara naM che ke taja gamavANaM noDa) je maMDaLapradezamAM rahIne caMdra bIjI amAvAsyAne samApta kare che, e bIjI amAvAsyAvALA maMDaLa pradezanI pachInuM je maMDaLapradeza hoya tenA eka vIsa bhAga karIne temAMthI batrIsa bhAgene laine A sthAnamAM trIjI amAvAsyAne samApta kare che, A pramANe zrI bhagavAnanA uttarane sAMbhaLIne zrI gautamasvAmI pharIthI zrIbhagavAnane prazna pUche che-(ttA vaMduM saMvacharA suvAsa mAvANaM vaMre vasi sesi sopha) A pUrvokta pAMca saMvatsaramAM bAramI amA. vAsyAne caMdra kyA sthAnamAM rahIne samApta kare che? A rIte gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(ta naMtii rekhaMti re taravaM amArA kous tAoNaM amAvAsaTThANAo maMDala cauvIseNaM saraNaM chetA donni advAsIe bhAgasae uvaainnaavera patya La ke TuvAmaM kamAvA jou6) je maMDaLa pradezamAM rahIne caMdra trIjI amAvAsyAne samApta kare che, e trIjI amAvAsyAnA samApti sthAnathI pachInuM je maMDaLa hoya tene ekase evIrAthI vimukta karIne arthAt e maMDaLanA eTalA vibhAga karIne temAMthI baso aThayAMthI 288 bhAgane laIne eja maMDaLa pradezamAM rahIne caMdra bAramI amAvAsyAne samApta kare che, have bAkInI amAvAsyAnA saMbaMdhamAM atidezathI kahe che-(gvaM zvasu eeNovAraNa tApa tAe amAvAsaTANAe maMDala vacIseNaM saeNaM chettA dubattosa dubattIsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 89 Go To INDEX Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLe bAphaLAvettA taMtti saMkSi phaikSaNi te sa' gamAvAla" vaMyeLa golpha) pU`pratipAdita kramathI A rIte pUrva kathita upAyathI arthAt gaNitaprakriyAnA niyamathI te te amAvAsyAnA samApti maDaLapradezathI jemake-pahelI amAvAsyA samAptisthAnathI khIjI, khIjInA samAptisthAnathI trIjI, trIjInA samAptisthAnathI cethI A rItanA kramathI pachI pachInA pahelA maDAnA (lagvIlekha maLva chettA) ekasA cAvIsa vibhAga karIne temAMthI (dhruvannIsa' tuvannIla' mALe) batrIsa khatrIsa bhAgane (jvALAvettA) grahaNa karIne arthAt eTalA pramANanA bhAga karIne je nizcita ma`DaLapradeza heya (dzi taili na Trelatti) te te maDaLapradezamAM raheIne caMdra (ta ta amAvAsa' nopha) te te amAvAsyAne samApta kare che. A rIte badheja krama samA levA. have antima bAsaThamI amAvAsyA samAptinA sabaMdhamAM zrI gautamasvAmI prabhuzrIne prazna pUche che-(ttA fe La paMca, saMvaccharALa virama viTTamAM amAvAsa aMte si kailaMsi golpha) e amAvAsyA samApaka ma`DaLapradezanI vicAraNAmAM A pU pratipAdita cAMdra, cAMdra abhidhita, cAMdra ane abhivRdhita A rItanA pAMca saMvatsarAmAM (virama') sarvAntima arthAt yuganA chellAmAsanI (vArduM) khAsaThamI (amAvAa) amAvAsyAne (caMe) cadra (mi kRtti) kayA maDhaLapradezamAM rahIne (jJolpha) samApta kare che arthAt kayA maMDaLamAM rahIne caMdra sarvAntima khAsaThamI amAvAsyAne samApta kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne kevaLajJAnI saCjJa bhagavAn bhagaNasthiti batAvatA kahe che-- (ttA naitti nuM Tremnatti) caMdramAnA amAvAsyAnA samApaka maMDaLapradeza vicAraNAmAM je maMDaLa pradezamAM (caMdre) caMdra (virama') yuganA chellA mAsane pUrNa edhikA (vArtAg) khAsaThamI (vruttinamAmiLi) pUrNimAne (loTTa) samApta kare che, caMdra je maLapradezamAM rahIne mAsaThamI pUrNimAne samApta kare che (lADu) te (vuAimalinirdeALA) bAsaThamI pUrNimAnA samApti sthAnathI pachInu je maMDaLasthAna che e maDaLane (2vIseLa sAM chettA) ekasA cAvIsa bhAga karIne temAMthI (inIsola maLe) vibhakta karela sALa bhAgAne (oNvattA) laIne arthAt pahelA ekasA cAvIsa bhAgathI vibhakta karela maDaLapradezamAMthI sALa bhAgeAne laIne eka tarapha rAkhavA kAraNa ke chellI bAsaThamI amAvAsyAnA tathA antima pUrNimAnA pakSAntarathI vikSita maMDaLapradezathI cadra ekasA cAvIsiyA sALa bhAgeAnI pachI prarUpita karela che. ekamAsanA batrIsa bhAga pachI rahela ma`DaLanA eja sthAnamAM rahevAthI A kathana kahela che, taeva cheDhita pradezathI sALa bhAgeAne rAkhIne evuM je kahyuM che te sayuktika zrI suryaprajJapti sUtra : 2 02 Go To INDEX Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAya che (rUca ) A maMDaLapradezamAM rahIne (2 ) caMdra svakakSAmAM bhramaNa karIne (raniM) yugAnDamAsanI chellI (vArdi) bAsaThamI (kamAvAd) amAvAsyAne (go) yukta kare che, arthAt eja maMDaLa pradezamAM rahIne caMdra samApta kare che, kahevAno bhAva e che ke-je maMDaLa, pradezamAM rahela caMdra bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che, te maMDaLapradezanI pahelAM tene vi. siyA seLa bhAgothI dhUna maMDaLa pradezamAM bAsaThamI amAvAsyAne samA kare che sU0 6pa TIkAtha-pAMsaThamA sUtramAM caMdrane amAvAsyA samApti saMbaMdhI vicAra sArI rIte vicArita karIne have A chAsaThamAM arvAdhikAra sUtramAM sUryanA amAvAsyA samApti pradezanA viSayamAM jANavAnI IcchAthI zrI gautamasvAmI prazna pUche che (hari vi iANuM saMvacharALa) sUryanI amAvAsyA samApti maMDaLapradezanI vicAraNAmAM A pUrvokta cAMdrAdi nAmavALA pAMca saMvatsaramAM je (muM) yuganA Adi mAsanI madhyamAM rahela (vAsaM) amAvAsyAne (kUra) sUrya (hi resi) kayA maMDaLa pradezamAM rahIne (nou6) pahelI amAsane samApta kare che? arthAt sUrya kyA maMDaLapradezamAM rahIne pahelI amAsane samApta kare che? A rIte zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna uttaramAM kahe che-tA vaMti vi vaMzi) amAvAsyA samApti pradezanI vicAraNAmAM je maMDaLapradezamAM rahIne (Fre) sUrya (vari vAva amAvAsaM goug) sarvAntima bAsaThamI amAvAsyAne samApta kare che, (tAra kamAvALA ) e bAsaThamI amAvAsyA samApaka maMDaLa pradezanI pachI AvelA (naMda4) maMDaLane (vaNe saghaLuM che) ekaso vIsa vibhAga karIne te bhAgamAMthI (FanstimAne) corANu bhAgone (vAvettA) grahaNa karIne je sthAna nizcita hoya (Atha i) eja maMDaLa pradezamAM rahIne teNe pUre) e sUrya (pUDhamaM gamavANaM) yuganA pahelA mAsanI madhyamAM rahela amAvAsyAne (korU) samApta kare che. arthAt eja sthAnamAM rahela sUrya yugAdi pahelA mAsanI madhyamAM Avela amAvAsyAne samApta kare che. e pramANe ziSyone upadeza kare. A pramANe pahelI amAvAsyA samApti pradezanI vicAraNA karI anya amAvAsyA enA saMbaMdhamAM yukti batAvatA kahe che-(gvaM geLava mitra sUri ) pUrva kathita prakArathI je prakAranA abhilApa kamathI arthAt sUvAlApakathI sUryanA (TomsiLomo) pUrNimA parisamApaka maMDaLapradezanA viSayamAM kahela che eja rItanA abhilApa kramathI (3mANArAmo) amAvAsyA saMbaMdhI paNa pATha kama kahI le. je A pramANe che-(dvitIyA tarIyA TuvANI) bIjI trIjI ane bAramI amAvAsyAnA saMbaMdhamAM kathana kahI levuM. se 4thana. 2 2 -(tA eesiNaM paMcaNha saMbaccharANaM docca amAvAsa sUre kaMsi zrI suryaprajJapti sUtra: 2 91 Go To INDEX Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga phairuMtti noTTa) A pAMca saMvatsaremAM bIjI amAvAsyAne sUrya kayA maMDaLapradezamAM rahIne samApta kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna uttaramAM kahe che-(tA naMsinga TreAtti sRDhimAM amAvAsa gophtAr mAvAsALAva maMhajI cavIseNaM saraNaM chettA caugaumAge uvAiNAvettA ettha NaM se sUre docca amAvAsa lopha) je maMDaLapradezamAM rahIne sUrya pahelI amAvAsyAne samApta kare che. e pahelI amAvAsyA samApaka ma`DaLapradezathI pachI Avela maMDaLanA ekaso cAvIsa karIne temAMthI cArANu bhAgAne laIne je maMDaLapradeza prApta thAya eja maMDaLapradezamAM rahela sUrya mIjI amAvAsyAne samApta kare che, A rIte khIjI amAvAsyAnA sama'dhI bhagavAnane! uttara sAMbhaLIne zrI gautamasvAmI pharIthI prazna pUche che-(tANasanA paMcarU saMvacchAnuM tana amAvAsa sUre vaMzi tailalinovA) A pUrvapratipAdita pAMca saMvatsaromAM trIjI amAvAsyAne sUrya kayA maDaLa pradezamAM rahIne samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn uttara ApatAM kahe che-(tA gaMti La?saMsi sUre doccaM amAvAsaM joi tAe amAvAsaTTaNAe maMDalaM caDavIseNaM saraNaM chettA cauNauibhAge vALAvatA tattva amAvA golpha) je maMDaLa pradezamAM rahela sUrya khIjI amAvAsyAne samApta kare che, e bIjI amAvAsyAnA samApti pradezathI pachI AvelA maMDaLanA ekase covIsa bhAgeA karIne temAMthI ceArANu bhAgene laine je maMDaLa pradeza Ave eja maMDaLa pradezamAM rahela sUryAM trIjI amAvAsyAne samApta kare che. A pramANe zrIbhagavAnanA uttara sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che-(tAmiLa paMca saMvacchALa TuvAlama mAvAnuM sUpe tti pheli golDa) A pratipAdita pAMca sattAmAM bAramI amAvAsyAne sUryaM kayA maDaLa pradezamAM rahIne pahelA varSanI antabAdhikA amAsane samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttara ApatAM zrIbhagavAna kahe che--(tA navina resami sUre sarca bamAsuM jhopha, tANe samAvAsaTrAbApa maMdaruM caravIneLa saraNaM chettA aTThacattAle bhAgasae ubAiNAvetA etyaNaM se sUre duvAlasamaM amAvAsaM joei) je maMDaLa pradezamAM rahIne sUrya trIjI amAvAsyAne samApta kare che, e trIjI amAvAsyA samApaka maMDaLa pradezanI pachI je maDaLa heAya che. tene ekase cAvIsathI chedIne arthAt ekasA cAvI bhAge karIne temAMthI cAraNu bhAgene laIne je maMDaLa Ave eja ma'DaLa pradezamAM rahIne sUrya khAramI amAvAsyAne samApta kare che. have bAkInI amAvAsyAonA samAptipradezanA sabadhamAM atideza kahe che-(vaMghajI novArana tApa amAvAsadvANAra maMDalaM cavIseNaM sagaM chettA cauNauti cauNautibhAge uvAiNAvetA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 92 Go To INDEX Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ safNa saMsi sekaM dUre amAvAsaM 3) A rIte A kahela upAyathI te te amAvAsyA sthAnathI maMDaLane ekaso vIsathI vibhakta karIne tene maMDaLa pradezamAM rahIne sUrya amAvAsyAne samApta kare che.-(guLovALuM) pUrva pratipAdita kamathI (tApa tArU amAvAsATrg) pahelA pahelAnI amAvAsyAnA samApakamaMDaLapradezanI pachI rahelA je maMDaLa pradeza tene ekase covIsathI (chettA) vibhakta karIne arthAt eTalA vibhAga karIne (23varaM jaamtti mANe) cerANu corANu bhAgane laIne je maMDaLa pradeza Ave eja maMDaLa pradezamAM rahela sUrya tene AgaLanI amAvAsyAone samApta kare che. have zrIbhagavAna A viSayamAM udAharaNanuM kathana kare che.-sattA maM i revaMti re carimaM bAvadri amAvAsaM joei tApa amAvAsaTANAe maMDalaM cauvIseMNaM saeNaM chettA sattAvIsa mA virUTI Bratha La che je miM vAva amAvAsaM noTTa) sUryanA amAvAsyA samApti maMDaLapradezanI vicAraNAmAM je maMDaLa pradezamAM rahela sUrya chelI bAsaThamI amAsane samApta kare che. e amAvAsyA samApti pradezathI pachI rahela je maMDaLa tene ekaso vIsathI vimukta karIne temAMthI pahelAM cAlIsa bhAgone (3ovazttA) eka tarapha rAkhIne eja maMDaLa pradezamAM rahela sUrya chellI bAsaThamI amAsane samApta kare che. e pramANe jANIne potAnA ziSyane e pramANe upadeza kare ahIM ekatpAdaka gaNita prakriyA pUrNimA samApti pradezanA kathanAnusAraja samajI levI joIe che , 66 aa have caMdra ane sUrya kathA nakSatramAM yukta thaIne kaI pUrNimAne samApta kare che e saMbaMdhI kathana kare che.-(tA ghaufsaLa) ItyAdi. TIkArtha-pahelAM traNa sUtrothI amAvAsyA ane pUrNimAnI samAptinA maMDaLa pradezanI samyaka prakArathI vicAraNA karIne have A saDasaThamAM adhikAra sUtramAM eja sUrya caMdranA dareka pUrNimA samApti kALamAM nakSatranA rogane viSayamAM zrIgautamasvAmI prazna karatAM kahe cha-(tA eesiNaM pacaNhaM saMvaccharANaM paDhama puNimAsigiM caMde keNaM Nakkhattega joei) (sA) yuganA bhegakALamAM A pUrvokta (vaMava) pAMca saMvatsaremAM arthAt yuganA pahelA mAsane pUrNa karavAvALI (goLamAsif) pUrNimAne (jaM) caMdra ke sUrya (ahIM caMdrapada upalakSaNa rUpa hovAthI ane sUtramAM banenuM kathana hovAthI drapadathI caMdra sUrya beunuM grahaNa samajavuM) kayA nakSatranI sAthe roga prApta karIne pahelI pUrNimAne samApta kare che? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(A ghanire) (nakSatramAM tArAonuM adhipaNuM hoya che tethI tene bahuvacanathI kahela che.) dhaniSThA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatranI sAthe rahela caMdra yuganI pahelI pUrNimAne samApta kare che. have A viSayamAM sUkSma dRSTithI kahe che--(dhaniTrALuM tiLi mutyuttA zULavIsa tra vAtRmAnA muduttala vA mArga 2 sarpATTA chettA TriLiyA mALA sesa) dhaniSThA nakSatranA traNa muhUta purA tathA eka muhUrtanA bAsiyA egaNIsa bhAga ATaluM pramANa tathA khAsiyA eka bhAgane saDasaThathI vibhakta karIne je phaLa Ave tenA pAMDiyA cUrNikA bhAga zeSa rahe che. kahevAnA bhAva e che ke pahelAM caMdranA pUrNimAnA yoganI vicAraNAmAM dhruva nakSatronu pratipAdana karela che. te A pramANe che. 96 chAsaTha muhUrta purA tathA eka muhUta nA mAsiyA pAMca bhAga tathA AsiyA eka bhAganA saDaThiyA eka bhAga A prakArathI dhruvarAzi sthApita karIne ahIM pahelI pUrNimAnA nakSatraga jANavA mATe ekathI guNAkAra karavA te ekathI guNita badhAja aMka eja pramANe rahe che. tethI te eja pramANe 66 Y={s,+1=66,42,} thAya che tethI abhijIta nakSatranA navamuhUrta tathA eka muhUtanA khAsaDhiyA cAvIsa bhAga tathA khAsakriyA eka bhAganA saDasaDiyA chAsaTha bhAga 2 ATalA pramANane ahIM zeSita karavA (66pura) 92,66=5642,27 ahIM sada gaNita paddhatithI kriyA karavAmAM Avela che. jema ahIM chAsaTha pUrNAMkathI nava muhUrta zuddha thAya che. te pachI rahelA satAvana muhUta tenI AgaLanA aMkone zaeNdhita karavA mATe temAMthI eka muhUrtI grahaNa karIne tenA bAsaTha bhAga karavA e bAsane bAsiyA bhAga rAzimAM pAMca rUpe prakSipta karavA te khAsakriyA saDasaTha bhAgA thAya che. temAMthI cAvIsa zuddha haiAya che ane tetAlIsa vadhe che. 6-2-? ahI paNa pahelAnI jema prakriyA karavA mATe AmAMthI eka sakhyAne laI ne tenA saDasaDa bhAga karavA e saDasaTha bhAge paNa saDasaThiyA bhAganI sAthe meLave teA saDasaThayA aDasaTha bhAga thAya che. temAM chAsaTha zuddha heAya che tethI sasayA be bhAga thAya che. 66-6rjI A badhAneA kramathI nyAsa A rIte thAya che. pa64, AmAMthI tIsa muhUrtathI zravaNa nakSatra zuddha thAya che. 56-30=26 te pachI chavvIsa muhUta mace che. tethI e siddha thAya che ke--dhaniSThA nakSatranA traNa muhUrta gayA pachI tathA khADiyA eka bhAganA saDasaThayA pAMca bhAga zeSa khace tyAre yuganI pahelI pUrNimA samApta thAya che. A rIte ahIM dhUli kramathI gaNita prakriyA batAvavAmAM AvI che. have zrIgautamasvAmI sUrya nakSatranA yoganA viSayamAM pakSa karatAM kahe che (taM samaya na mUrtti navalattaLa goY) (taM sarca) ahIM (kAja dhvano vtiA) AnAthI adhikaraNamAM dvitIyA thAya che tethI A rIte artha thAya che. (tuM sAya) e samayamAM arthAt je zrI suryaprajJapti sUtra : 2 94 Go To INDEX Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye caMdra dhaniSThA nakSatranI sAthe yuddha thaIne pUveta pUrNimAne samApta kare che, e samaye (jUni) sUrya ( i ) kayA nakSatranI sAthe rahIne e prathama pUrNimAne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che (ta puwTLIne gAtAd 5 vAvaTribAII muduraNa rASTrimAM ja sattA chetA surIlaM vRLiyAmAM re) sUrya nakSatranA saMbaMdhI vicAraNAmAM (puravAramALaor) e ThekANe pUrvAphAgunI nakSatra be tArAovALuM hovAthI dvivacanano prayoga kare joIe, paNa ahIM je bahuvacanane Tega karela che, te ArSa hovAthI dvivacanamAM bahuvacana samajI levuM. pUrvAphAgunI nakSatranA je samaye aThayAvIsa mahatuM tathA eka muhUrtana bAsaThiyA ADatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne e vibhAganA batrIsa yuNikA bhAga jyAre zeSa rahe tyAre e pradezamAM rahIne sUrya pahelI punamane samApta kare che. ahIM paNa gaNita prakriyA A rIte thAya che. ahIMyAM eja pUrvokta dhruvarAzI chAsaTha muhUrtA tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDa saThiyA eka bhAga 66 ke A pramANe rAkhIne ekathI guNAkAra kare ekathI guNelA eja pramANe rahe che, tethI e ja pramANe 66ArA rahe cheAmAMthI puSya nakSatranA 1954 ogaNIsa muhurta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA tetAlIsabhAga ane bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsabhAgathI zodhita karavA.(66 )-(1923)=46 24 A rIte chAsaTha muhUrtamAMthI ogaNIsa bAda karatAM pAchaLa suDatAlIsa bace che. AgaLanI kriyA mATesuDatAlIsamAMthI eka muhurta levAmAM Ave te tyAM beMtAlIsa vadhe che. eka muhUte je levAyuM che tenA bAsaTha bhAga karIne bAsaThiyA bhAgamAM pAMca umero te bAsAi saDasaTha bhAga thAya che temAMthI bAsaThiyA tetAlIsa bhAga bAda karavA. 6 - te A rIte bAsaThiyA vIsa bhAga bace che. temAMthI AgaLanI kriyA mATe eka levAmAM Ave te bAsaDiyA tevIsa bace che. huM eka je lIdhela che tenA saDasaTha bhAga karIne ekamAM meLave. sahasaThiyA aDasaTha thAya che. 6 AmAMthI saDasaDiyA tetrIsane bAda kare te phuda 8= ; A rIte sAsaThiyA pAMtrIsa bhAga bace che. tene kamanI rAkhe jemake 46 rU5 chetAlIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tevIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAga saDasaThiyA pAMtrIsa bhAga bace che. temAMthI paMdarathI azleSA nakSatra trIsa muhUrtathI madhA nakSatrane zuddha karavA 25+30=45 A rIte thAya che. 46 -45=1 pAchaLa eka muhUrta bace che. bAkInA aMkane kramathI rAkhavAmAM Ave te 46 44 =1, , eka muharta purUM tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tevIsa bhAga tathA bAsayiA eka zrI suryaprajJapti sUtra: 2 95 Go To INDEX Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAganA saDasaThiyA pAMtrIsa bhAga 1 5 bAkI rahe che. AnAthI e phalita thAya che ke pUrvAphAllunI nakSatranA aThayAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA batrIsa bhAga bAkI rahe tyAre tyAre sUrya yuganA pUrvArdhanI pahelI punamane samApta kare che. A rIte gaNita prakriyAthI siddha thAya che AnuM nAma gaNita kramamAM dhUlikarma kahe che. Ane sUrya muhUrta kahevAmAM Ave che. A pramANe trIsa sUrya muharta thI tera rAtri divasa thAya che, eka rAta divasanA bAra vyAvahArika muhUrta thAya che. jethI A kathanAnusAra pUrvAphAgunInakSatranA gayelA eka divasanA bhAganI gaNatrI tathA bAkI rahelA divasanI gaNatrI pote vicArI levI. Aja pramANe AgaLanA uttara sUtramAM sUrya nakSatranA coganA saMbaMdhamAM pote ja vicArI levuM. ahIM agAu puSya nakSatranuM zodhanaka ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA seMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsa bhAga 19, 33 A pramANenuM pramANa kahela che. te kevI rIte thAya che? te batAvavA mATe kahe chepUrva yuganI samAptinA avasare puSya nakSatranA saDasaThiyA tevIsa bhAga purA thaIne saDa. saThiyA cuMmAlIsa bhAga bAkI rahe che, tethI e saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAganA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare cheOM 30="8" A rIte saDasaDiyA tera vIsa thAya che. tene saDasaThathI bhAgAkAra kare jemake-124deg = 14 A rIte ogaNIsa muhUrta thAya che. tathA saDasaThiyA suDatAlIsa muhUrta bAkI vadhe che. tenA bAsaTha bhAga karavA mATe bAsaThathI guNavA pai4+62=4 A rIte upara ogaNatrIsa cauda tathA nIce saDasaDa he che. teno saDasaThathI bhAga karavo che? 8 A rIte karavAthI bAsaThiyA tetAlIsa bhAga ane bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsa bhAga rahe che. puSya nakSatranuM yathArtha zodhanaka 19, ,2 thAya che. tene dhavarAzithI zadhita karela che. A pramANe gaNita prakriyAne jANIne zrIgautamasvAmI pharIthI prabhuzrIne pUche che(tA ghaNi be paMjae saMvarachari hovaM pufoLawifeLa re La LakALe vorU) caMdra sUryanApUrNimA samApaka nakSatra yuganA vicAramAM (tti jaM) A AgaLa kahevAmAM AvanArA yugabAdhaka cAMdra cAMdra abhivardhitAdi saMjJAvALA pAMca saMvatsaramAM saMcAra karate caMdra bIjI punamane je jajavaLa) kayA nakSatramAM rahIne (nouz) bIjI punamane samApta kare che? A pramANenA zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA kuttafhuM rodravAhiM) uttarA praSTipadA nakSatrane vega karIne caMdra bIjI pUrNimAne samApta kare che. have nakSatra roga saMbadhI sUkSama vicAra batAve che,-(uttara pozvacA sattAvIsaM mukuttA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ codasa ya bAvadvibhAge muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattadvihA chettA bAvavicuNNiyAbhAgA sesaa)utt2|| bhAdrapadAnA (sattAvIsaM muttA) satyAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA cauda bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne temAMthI bAsaTha cUNikA bhAga zeSa rahe jema ke 27 . A pramANe jyAre thAya tyAre e samaye caMdra bIjI pUrNimAne samApta kare che, ahIM paNa gaNita prakriyA batAve che jema ke-ahIM badhI ja pUrvokta pravarAzI hoya che. =664 chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThamA bhAgane laIne bIjI pUrNimAnI samApti jIjJAsAmAM bethI guNAkAra kare. (66-phADa)=13rA phAsTa A rIte eka batrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA dasa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA be bhAga thAya che. AmAMthI pahelAM kahela yuktithI abhijIta nakSatranuM dhanaka (lA ) nava muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA jevIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga (lApha ) A pramANene zodhanakathI zedhita karavA. (13rApha )- (lA ) =122aa 2, A pramANe eka bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA suDatA. lIsa bhAga ane basiDiyA eka bhAganA saDasaThiyA traNa bhAga thAya che. AnAthI e siddha thAya che ke uttarAbhAdrapadA nakSatranA satyAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cauda bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cesaTha bhAga jAya tyAre eTale ke bAkI rahe tyAre 27 pheMke A pramANe zeSa rahe tyAre caMdra bIjI pUrNimAne samApta kare che. have bIjI pUrNimAmAM sUrya nakSatra yuganA viSayamAM gautamasvAmI prabhuzrIne pUche che-samartha ja be phUre ke jo of soTTa) e samaye sUrya kayA nakSatrane vega kare che ? (ta janacaM) A ThekANe (jADhA vyAtA) A sUtrathI adhikaraNamAM dvitIyA vibhakti thaI che, tethI A pramANe artha thAya che. (taM sAcaM) e samaye eTale ke je samaye caMdra uttarAbhAdrapadA nakSatranI sAthe yaMga karIne bIjI pUrNimAne samApta kare che te samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yuddha thaIne pUrNimAne samApta kare che? A rIte zrItamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tene utara ApatAM zrIbhagavAna kahe che-(A vattA pharANIhi uttarAphagguNINa sata muhuttA tettIsaM ca bAvadvibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattAi chettA ghAvIe puchavAmAM tenA) uttarAphazunI sAthe, uttarAphazunI nakSatranA sAta muharta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsaThanA bhAgane saDasaThathI vibhakta karIne ekavIsa cUrNikA bhAga zeSa rahe tyAre uttarAphAlagunI nakSatrano ga karIne (ahIM uttarAphAlvanI nakSatra cAra tArAvALuM hovAthI bahuvacana kahyuM che,) caMdra bIjI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAdaravA mAsanI punamane samApta kare che. e samaye sUrya uttarAphAlyunI nakSatranI sAthe ega kare che. have A kathanano gaNita prakriyAthI sUkSma prakAra kahe che. (uttaraHITLI) uttara phALunI nakSatranA (7, 23, ) sAta muhUrta tathA eka muhUrtanA bAMsaDiyA tetrIsa bhAga tathA bAsAi eka bhAganA saDasaDiyA ekavIsa bhAga tathA eTalA cUNikA bhAga zeSa rahe te samaye bIjI pUrNimA samApta thAya che. e ja niSkarSa thAya che. ahIM paNa gaNita prakriyAmAM pUrva pratipAdita eja dhavarAzI grahaNa karavI, 66 ) chAsaTha muhUrta tathA eka muhUnA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA eka bhAga, A rIte gaNita prakriyA thAya che. have ahIM bIjI pUrNima saMbaMdhI vicAra karavAmAM Ave che. tethI ahIMyAM be guNaka che. tenAthI dhruvarAzIne bethI guNavI (66,)+2=132,2 24) A rIte nakSatra zodhita rote hai (22I -75=(37). da pa vaghatA hai HkatI ekasa batrIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA dasabhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA be bhAga A guNita ekarUpa guNana phalathI puSya nakSatranuM ghanaka 19,rU ATaluM pramANa puSya nakSatranA zodhanakane pUrvaguNita dhuvAMka je (132,22,2) che tenAthI dhita karavA te zedhanaka kramAMkano nyAsa A pramANe thAya che. (32, - (1lAphA3)=112 phAka ahIM paNa zodhanaka krama pUrva pratipAdita niyamAnusAra eka bAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aThayAvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA chatrIsa bhAga (11rApha) thAya che, temAMthI paMdara muhUrtathI azleSA nakSatra, trIsa muhUrtathI maghA nakSatra tathA trIsa muhUrta thI pUrvAphAgunI nakSatra A traNe nakSatranA kula jeDa 15430+30=75 paMcotera thAya che. A rIte A pUrvekA traNa nakSatre zodhita thAya che. (11rAphArU-kapatra(37) rUAda A rIte sADatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA aThayAvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chatrIsa bhAga zeSa rahe che. ahIM sUryanI sAthe uttarAphAlyunI nakSane vega Ave che, te sAta muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA ekavIsa bhAga zeSa rahe tyAre bIjI pUrNimAne samApta kare che, A kathana siddha thAya che, Aja ahIM dhUlikarma thAya che, have trIjI pUrNimA saMbaMdhI caMdranA nakSatra viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche cha-(tA eesi NaM paMcaNha saMvaccharANaM taccaM puNNimAsiNiM caMde keNaM NakkhatteNaM joeDa) caMdranA pUrNimAnA nakSatra yoga vicAraNAmAM pUrva pratipAdita cAMdrAdi pAMca saMvatsaramAM trIjI A mAsanI pUrNimAne caMdra kayA nakSatrane vega karIne eTale ke kayA nakSatranI sAthe rahIne zrI suryaprajJapti sUtra: Go To INDEX Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e trIjI pUrNimAne samApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn uttara ApatAM kahe che ke-(ttA akSaLAM vattALuM vIsa munnuttA nava ca thAvaTramAM munnuttassa TramAM pa saTTA chettA tenanuM yuLiyAmALa senA) nakSatranA yoga vicAraNAmAM arthAt trIjI pUrNimAnA nakSatranA yAga vicAraNA prasaMgamAM caMdra azvinI nakSatranI sAthe yukta thaine e trIjI pUrNimAne samApta kare che, ahIMyAM paNa azvinI nakSatra traNa tArAovALu hAvAthI bahuvacana kahela che, have azvinI nakSatranA sUkSma vibhAganuM kathana karavAmAM Ave che--trIjI pUrNimAnA samApti samayamAM azvinI nakSatranA ekavIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsaThiyA nava bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne tenA tresaTha cUrNikA bhAga zeSa rahe A rItanA pradeza jayAM heAya tyAM caMdra rahIne trIjI pUrNimAne samApta kare che. ahIM paNu gaNita kramamAM eja pUrvakta nakSatranI dhruvarAzI levI joie. te A pramANe che-(66 vaDe chAsaTha muhUrtInA khAsiyA pAMca bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaDayA eka bhAga thAya che, trIjI pUrNimAnI vicAraNAmAM guNuka aMka traNa hoya che tethI pUrvokta dhruvarAzine traNathI guNuvA jema ke-(dAdu) x3=198ArA A rIte guNAkAra karavAthI ekasA aTThANu muhUta tathA eka muhUrtanA khAsaDhiyA paMdara bhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDasaDhiyA traNa bhAge thAya che, te pachI (muLakuMvoTuvacA) A pramANe pahelAM kahela che, tethI abhijIt nakSatrathI laIne uttarA bhAdrapadA pantanA cha nakSatranA bhAgya muhUta cega (159 radR ekase egaNasATha muhUrta tathA eka muhUtanA khAsiyA cAvIsa bhAgeA tathA bAsiyA eka bhAganA saDasiyA chasaDa bhAga ATaluM pramANu zeAdhanIya hAya che. (198 / 25 43)-(159 266) =(38Ar|44) ADatrIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA bAvana bhAga tathA khAsa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 99 Go To INDEX Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cAra bhAga zeSa rahe che, zodhana kriyA pUrva kathita prakArathI aMkenI bhinnatAnA niyama pramANe samajI levI. te pachI trIsa muhUrtathI revatI nakSatra zuddha thAya che, 38-30=8 eTale pAchaLa ATha muddA bace che, te pachI caMdra yukta azvinI nakSatra Ave che. te ekavIsa muharta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA nava bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA saTha bhAga zeSa rahe tyAre trIjI pUrNimA samApta thAya che. have A trIjI pUrNimAmAM sUrya nakSatra lega viSayamAM zrI bhagavAnane prazna kare che (samaruM ja chai sUre koi) (taM sarva) A ThekANe (jAsrAdhyanodatA) AnAthI adhikaraNamAM dvItiyA vibhakti thayela che, tethI A rIte artha thAya che. (raM sama) je samaye azvinI nakSatra caMdranI sAthe yuddha thaIne yakta zeSa rahe tyAre trIjI pUrNimA samApta thAya che, e samaye sUrya kyA nakSatranI sAthe yukta thaIne trIjI pUrNimAne samApta kare che ? A rIte zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhIne zrI bhagavAna uttaramAM kahe che-(71 vitta vittA samudatta aThThAvIsaM rAsamiin muduttara vAvamiA kAridA chettA tIraM vRLiyAmA II roNA) trIjI pUrNimAnA samApti kALamAM citrA nakSatranI sAthe yoga karIne sUrya trIjI pUrNimAne samApta kare che. citrA nakSatra bahu tAraka hovAthI bahuvacana thayela che, citrA nakSatranI sAthe yukta thaIne sUrya trIjI punamane samApta kare che, ahIM citrA nakSatrane sUma vibhAga batAve che. (fjaari) citrA nakSatra nuM eka muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aThayAvIsa bhAganA saDasaTha bhAga karIne tenA trIsa cUrNikA bhAga zeSa rahe tyAM ja sUrya sthita rahe che, ahIM paNa gaNita prakriyA batAvavA mATe eja pUrvokta dhruvarAzine grahaNa karavI. dArUche chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA eka bhAga dhavarAzI thAya che. trIjI pUrNimAnI vicAraNAmAM traNa guNaka hoya che, tethI A dhruvarAzIne traNathI guNAkAra karavo jema-(6 dAda)*3=198Na A rIte guNAkAra karavAthI eka aNu muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA paMdara bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA traNa bhAga thAya che, tethI ahIM puSya nakSatranuM zodhanaka (19 ) ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhaganA saDasaDiyA tetrIsa bhAga ATaluM pramANu zadhita thAya che. (198ArA 3)-194chU=178 rANa A rIte ekase ayotera muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA sADatrIsa bhAga thAya che. ahIM zodhana krama pUrvokta apUrNAMka zodhana kramathI samajI le tethI ahIM aleSA nakSatrathI laIne hasta nakSatra sudhInA pAMca nakSatre 150 ekase pacAsa muhUrtathI rodhita thAya che, (178 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 100 Go To INDEX Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUArU9)--150=28 aThayAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsAi eka bhAganA saDasaThiyA sADatrIsa bhAga zeSa rahe che tethI ahIM sUryanI sAthe rahela citrA nakSatra Ave che, tethI citrA nakSatranuM eka muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aThayAvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA trIsa bhAga (126 rUka ATaluM pramANu zeSa rahe tyAre sUrya trIjI pUrNi mAne samApta kare che, tema siddha thAya che. - have bAramI pUrNimAmAM caMdra nakSatra roganA viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna karatAM cha-(tA eesiNaM paMcaNha saMvaccharANaM duvAlasamaM puNimAsiNi caMde keNaM NakkhatteNaM joei) caMdranA pUrNimAnA nakSatra yoganI vicAraNAmAM A pUrvokta cAMdra, cAMdra, abhivardhita, cAMdra ane abhivardhita A pramANenA pAMca yuga saMvatsaramAM yuganA pahelA varSanA aMtanI bAramI aSADhI pUrNimAne caMdra kayA nakSatrane vega karIne samApta kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna tene uttara ApatAM kahe che-(tA uttara asADhAhi', uttarANaM ca AsADhANaM chaduvIsaM muhuttA chaduvIsaM ca bAvaTibhAgA muhuttaspta bAvaTribhAgaM ja sattAi chettA rAjaui jothAmAnA hetu) caMdranA parNimA samApaka nakSatra ganI vicAraNamAM jyAre caMdra bAramI pUrNimAne samApta kare che, te samaye uttarASADhA nakSatra hoya che. A pramANe zrI bhagavAne kahyuM che, ahIM uttarASADhA nakSatra bahu tArAvALuM havAthI bahuvacana thayela che, have A uttarASADhA nakSatra hovAnuM gaNita prakriyAthI sUphama vibhAganuM kathana karatAM kahe che-(uttarAi ja mArADhALa) uttarASADhA nakSatranA chavvIsa muhurta tathA eka muhartAnA bAsaThiyA chavvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA copana cUrNina bhAga zeSa rahe tyAre bAramI pUrNimAne caMdra samApta kare che. ahIM paNa gaNita, prakriyAmAM pUrvokta nakSatranI kRvarAzi grahaNa thAya che. e dhruvarAzine pUrvakathita niyamAnusAra guNana zedhana vigere kriyA karI levI jemake ahIM pUrvokta dhuvarAzi 66rs chAsaTha muhUrtana bA saThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAgane laIne bAramI pUrNimAne vicAra karavAnuM hovAthI ahIM bAra guNaka levAmAM Ave che. A bAra guNakathI varAzine guNAkAra kara (66,42,4+12=792,pha, je A rIte sAtase bANu muhUta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA sATha bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAra bhAga thAya che. te pachI temAMthI (pUje tatteva rAyA) ItyAdi vacana pramANathI sAta beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA covIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga (742, 3, 4) AnAthI abhijIta nakSatrathI laIne mULa paryantanA chavvIsa nakSatra zuddha thAya che. zodhana aMka nyAsa A pramANe che. (792, 3, 4)-(742,2pheMkaidaM=50,24, pacAsa muhUrta tathA eka muhUrtanA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 101 Go To INDEX Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAsaThiyA paMtrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA tera bhAga zeSa rahe che. temAMthI trIsa muhUrtathI pUrvASADhA nakSatra zuddha thAya che. te pachI vIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMtrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA tera bhAga zeSa rahe che. (20,23, 23) ahIM caMdranI sAthe rahela uttaraSADhA nakSatra Ave che. tenA chavvIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA chavvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDa sahiyA cipana bhAga zeSa rahe tyAre bAramI pUrNimAne caMdra samApta kare che. have zrIgautamasvAmI Aja bAramI pUrNimAnA sUrya nakSatra yuganA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(a samaya ja of Fre jeuj Fast sig) ahIM paNa pUrva kathAnAnusAra (ta rama) e ThekANe krimIyAnI jagyAe sAmI vibhakti samajavI, bAramI pUrNimAnA samApti kALamAM arthAt je samaye caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe rahIne bAramI pUNimAne samApta kare che, te samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM prabhu zrI kahe che ke--(tA putranu puLa vasusta sIjhanamuduttA aTTa vAvaDrima resA) jyAre uttarASADhA nakSatranI sAthe rahela caMdra bAramI pUrNimAne samApta kare che, te samaye sUrya punarvasu nakSatranI sAthe yukta hoya che. A rIte sAmAnya rIte uttara ApIne pharIthI tene vizeSa rIte spaSTa karatAM zrIbhagavAna kahe che-(grdavArU) punarvasu nakSatranA soLa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA ATha bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAgane saDasaTha bhAgathI vaheMcIne tenA visa cUrNikA bhAga jyAre zeSa rahe, tyAMja rahIne sUrya bAramI pUrNimAne samApta kare che. ahIM paNa gaNita prakriyA batAvavA mATe eja pUrvokta dhruvarAzI levI joIe tene laIne pUrva kathanAnusAra guNana dhana vigere kriyA karI levI, je A pramANe che. yuvarAzi (66 ) chAsaTha muharta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga ATalI dhruvarAzI che. ahIM bAramI pUrNimAne vicAra karAya che. tethI ahI bAra guNakathI te yuvarAzino guNAkAra kare (66, 4,12=792 2 23 A rIte sAtase bANa muhUrta tathA eDa muhUrtana bAsaThiyA sATha bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAgane saDasaThiyA bAra bhAga thAya che. AmAMthI puSya nakSatranuM zodhanaka (193,23) ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA te tAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsa bhAga thAya che. Ane zedhita karavA (792,, )-19$rU =(773,16, A rIte sAtase tera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsakyiA soLa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA chetAlIsa bhAga thAya che. ahIM paNa IdavALA aMkathI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 102 Go To INDEX Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana prakAra puSya nakSatranA zedhana aMkathI pahelA pratipAdita kamAnasa 2 samajI levA AnAthI A azleSA nakSatrathI laIne Adra paryantanA chavvIsa nakSatra (744,, 4) sAta cuM mAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaddhiyA chAsaTha bhAga ATalA vizuddha thAya che (773 rUM,4)-(744,23, 4 (28,34) A rIte vizedhita karavAthI pachIthI aThyAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA trepana bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga zeSa rahe che. A vize dhana prakAra paNa paNuka gaNita kramathI samajI le. A rIte punarvasu nakSatra Ave che. punarvasu nakSatranA sUryanI sAthe yukta rahevAnA soLa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ATha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA vIsa bhAga zeSa rahe tyAre sUrya bAramI pUrNimAne samApta kare che. tema siddha thAya che. have zrIgautamasvAmI bAsaThamI pUrNimAnA caMdranA nakSatraga viSayamAM prazna kare che. (tA eesiNaM paMcaNha saMvaccharANaM carimaM bAvardvi puNimAmiNi caMde keNaM NakkhatteNaM joei) pUrNimAnA caMdranA nakSatra roganI vicAraNAmAM A pUrvokta yugabedhaka cAMdrAdi pAMca saMvatsaramAM yuganA chellA mAsanI bAsaThamI pUrNimAne caMdra kayA nakSatranI sAthe ceDa karIne e bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che ? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che ke-(tA vattarahiM mAmADhahiM rUttara gADhA jaminamau) (11) pUrNimAnA caMdra nakSatra veganI vicAraNAmAM chelli bAsaThamI pUrNimAnA samAptikALamAM caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe rahIne te aMtima bAsaThamI paNi mAne samApta kare che, te samaye uttarASADhA nakSatrane paNa samApti kALaja hoya che. teno aMtima samaya jANavA mATe gaNitakriyA karatI vakhate e pUrvokta nakSatranI yuvarAzi grahaNa karIne tene dhruvAMkathI guNavA vigere kriyA paNa eja pUrvokta prakArathI karavI, jemake ahIMyAM eja pUrvokta dhavarAzi (66 2,24) chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca lAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga thAya che. ahIM chellI bAsaThamI pUrNimAno vicAra karavAmAM Ave che. tethI ahIM bAsaTha guNaka thAya che. pUrvokta dhruvarAzine bAsaThathI guNAkAra kare. (66 ) 62=409rA A rIte cAra hajAra bANu muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA traNase dasa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAsaTha bhAga thAya che, temAMthI aTThasaya uguNavIsA sohaNagaM uttarANaM AsADhANaM / ca uvIsaM khalu bhAgA chAvaTThI cuNNiyAo ya // 1 // uttarASADhA nakSatranuM zodhanaka ATha ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 103 Go To INDEX Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA chAsaTha cUrNikA bhAga 1 819 26 A rItanA pramANathI eka saMpUrNa nakSatra paryAya zodhanakane je sAvayava pAMca yuga varSothI guNAkAra karIne zodhita karI levA. te pUrvokta prakArathI zodhita kare te purepUrI zuddhi thAya che, zeva kaMIke bAkI rahetuM nathI jema ke -4092 113=4093 tathA (81lA +( pApa)= 4097 3 (tasraya grALa dUra nigA) ityAdithI guNana kriyA karavAmAM Ave to zedhya zodhanaka beunAM zodhana mATe nyAsa (4097nA ruM =(4097phA) ataH ahIM uttarASADhA nakSatra Ave che, te caMdranI sAthe yukta thaIne aMtima samayamAM aMtima bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che. A rIte ahIM dhUlIkarma thAya che. - have A bAsaThamI pUrNimAnA sUrya nakSatra yoganA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave (a of ?norU) jyAre uttarASADhA nakSatranI sAthe yukta thaIne caMdra bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che tyAre eTale ke bAsaThamI pUrNimAnA samApti samayamAM sUrya kyA nakSatranI sAthe yoga kare che? arthAt kayA nakSatranI sAthe rahIne sUrya bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI bhagavAna kahe che-(tA puNemAM puraNarasa vUNavIse muduttA terATIa 1 vAvaDrimA mukuM ttara vAvaDrimAM ja sattAi chettA tetAM juniyAmA seT) aMtima bAsaThamI pUrNimAnA samAptikALamAM sUrya nakSatramAM vicAraNAmAM (puNe) puSya nakSatranI sAthe rahIne sUrya bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che, A rIte sAmAnya rIte uttara ApIne eja puSya nakSatra saMbaMdhI vizeSa spaSTatAthI kahe che. puSya nakSatranA ogaNIsa muhUta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne temAMthI tetrIsa bhAga arthAt bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsa cUrNikA bhAga jyAM zeSa rahe tyAM ja eTale ke eja nakSatra sthAnamAM rahIne sUrya sarvAntima bAsaThamI pUrNimane samApta kare che, ahIM paNa gaNita prakriyA pUrvokta prakArathI thAya che, pUrvokta rIte eja dhruvarAzI thAya che, jema ke-(66 ) chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA eka bhAgarUpa thAya che, bAsaDamI punamanI jIjJAsAmAM bAsaTha guNuka thAya che, tethI dhavarAzIne bAsaThathI guNAkAra kare jema ke-(66ArA +2=40921 cAra hajAra bANa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA traNaso dasa tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAsaTha bhAga thAya che. temAMthI gata zodhanakane zedhita karIne je zeSa rahe tyAM ja puSya nakSatranA dasa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA aDhAra bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA teMtAlIsa bhAga vyatIta thAya tyAre zrI suryaprajJapti sUtra: 2 104 Go To INDEX Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachInA yuga samApta thAya che. arthAt puSya nakSatranA (10) ATaluM pramANa vItyA pachI pAzcAtya yuga samApta thAya che, te pachI bIjo yuga pravartamAna thAya che, puSya nakSatranu paNa eTaluM pramANu vItyA pachI eTale ke pharIthI paNa eTaluM pramANu puSya nakSatranuM gayA pachI ATaluM pramANu pUrNa thAya che. A rIte eka paripUrNa nakSatra paryAya thAya che, te paryAyanuM pramANa AsA egaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtInA khAsayiA cAvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasahiyA chAsaThe bhAga (819 kAraka Ane| pAMcathI guNAkAra karavA jemake-(409pArdeg13'=(409500A cAra hajAra sattANu muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA zUnya hovAthI saDasaThayA batrIsa bhAga paNa zUnya ja heAya che. tethI A rIte thAya che. 409, A zaiAdhanakane khAsaThathI guNela dhruva rAzithI (66Ar{)+2=4092 {}=(409100=005 40974 A rIte vizeSadhita karavAthI (489770000) 40909=009degdegdeg sava thA paripUrNa zuddha cAra hajAra sattANu rahe che, tathA rAzi nile pa rahe che. Aja pramANe caMdra nakSatra caiAgamAM paNa nilepa rAzi thAya che. kAraNake gaNita krama bannenA sarakhA ja thAya che. tethI ahIM uttarASADhA nakSatra Ave che. te caMdranI sAthe rahIne aMta samayamAM chellI bAsaThamI pUrNimAne samApta kare che. e samaye sUryanI sAthe rahela puSya nakSatranA dasa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA aDhAra bhAga tathA khAsa ThiyA eka bhAganA saDasaDiyA cetrIsa bhAga vItI gayA pachI egaNIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsayiA tetAlIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaThayA tetrIsa bhAga zeSa rahe tyAre chellI khAsaThamI pUrNimA samApta thai jaNAya che. / sU. 67 || have caMdra ane sUryanA amAvAsyA saMbaMdhI nakSatra caiganA viSayamAM znottara sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA sina) ityAdi TIkA"--AnI pahelAnA saDasaThamA sUtramAM cAganA viSayamAM sArI rIte vicAraNA karIne have amAvAsyAnA nakSatra ceganI vicAraNA karavAnA hetuthI A zrI suryaprajJapti sUtra : 2 caMdrasUnA pUrNimA saMbadhI nakSatra aDasaThamA sUtramAM e caMdrasUryanA zrIgautamasvAmI pUche che-(tA - 105 Go To INDEX Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siLa vaMzanuM maMjIrALa paDhamaM amAvAsaM aMte nuM navate lo) (tA) cAMdramAsanA amAvAsyAnA nakSatra yoga vicAraNAmAM (vRttiLa) A yAga pratipAdaka pUrvokta cAMdra cAMdra abhivadhita cAMdra ane abhivRdhita A pAMca soMvatsarImAM pahelA mAsanI amAvAsyAnA caMdrayA nakSatrane yAga karIne samApta kare che? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn tenA uttara ApatAM kahe che--tA letlR) amAvAsyAnA nakSatra yoga vicAraNAmAM azleSA nakSatranI sAthe yukta thayela cadra pahelI amAvAsyAne samApta kare che. azleSA nakSatra cha tArAvALuM hovAthI ahIM bahuvacanathI kahela che. A rIte sAmAnya rIte uttara ApIne sUkSma rIte e nakSatranA vibhAga pUrvaka kathana kare che(taa assesaNaM ekko muhutto cattAlIsaMca bAvaTTibhAgA muhuttasma bAvaTTibhAgaM ca sattaTTahA chettA vArtAnuM guLiyAmA ghelA) pahelI amAvAsyAnA samAmi kALamAM azleSA nakSatranA eka muhUta tathA eka smuhUtanA khADiyA cAlIsa bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasiyA khAsaTha bhAga arthAt khADiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne tatsa badhI mAsaTha cUrNikA bhAga 3 zeSa=A ATalA zeSa sthAnamAM azleSA nakSatranI sAthe rahela caMdra pahelI amAvAsyAne samApta kare che. A rIte samajI levuM. tathA te pramANe ziSyAne upadeza ApavA. have gaNitaprakriyAthI vicAraNA karavAmAM Ave te e pUrvakti nakSatranI dhruvarAzI levI. je ke-pahelAM kahela nakSatranI dhruvarAzi=66| chAsaTha muhUrta tathA eka muhU nA bAsiyA pAMca bhAga tathA mAsiyA eka bhAganA saDasaThayA eka bhAga jeTalI hAya che, have ahIM pahelI amAvAsyAnI vicAraNA cAle che. tethI dhruvarAzIne eka guNakathI guNAkAra karavA. ekathI guNela badhI ja saMkhyA eja pramANe rahe che. tethI ekathI guNela dhruvarAzI eja pramANe rahe che. AnAthI punarvasu nakSatra zeAdhanaka amAvAsyA saMbaMdhi (22) khavIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsayiA chetAlIsa bhAga pramANanu thAya che. karaNa gAthAmAM kahyuM paNa che, bAvIsaMca muhuttA, chayAlIsa visaTTibhAgAya / eyaM puNavvasussa soheyavvaM havai puNNaM || karavuM. A pramANathI AnI barAbara puSya nakSatranu zeAdhanaka ekathI guNeladhruvAMkathI vizeAvita (66|6|13)-(rAe)=432eza) zeAdhana kriyA pahelAnI jema ja apUrNAMka sajAtIya gaNita niyamAnusAra karI levI jema ke--ahIM. chAsaTha muhUrtamAM bAvIsa zuddha thAya che, te pachI bAkInA 44 cuMmAlIsa muhUta vadhe che. temAMthI eka muhUrtamAMthI pAMca bhAga karavA. 1+ =dara+5+67 tene khAsaThamI bhAga rAzimAM meLavavA te mAsasiyA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 106 Go To INDEX Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaTha bhAga thAya che. rapha emAMthI bAsaDiyA beMtAlIsa bhAgane zodhita karavA arthAta bAda karavA. - jethI bAsaDiyA ekavIsa bhAga bAkI rahe che, zedhya rAzimAM traNa rAzi (traNa khaMDarUpathI) thAya che, tathA zodhanaka rAzimAM beja khaMDa che, tethI trIjA khaMDamAM zodhanaka na hovAthI eja pramANe rahe che. kramathI tene aMka nyAsa A pramANe thAya che-433) puSya nakSatranA bhagya muhUrta trIsa thAya che, tethI tene AmAMthI rodhita karavA43-30=13 A rIte zodhita karavAthI zeSa (13 pha ) tera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA ekavIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA eka bhAga rahe che, gaNita kramamAM zodhana prakAra A rIte badhe ja prayukta thAya che. azleSA nakSatra ardhakSetra pramANunuM che, tethI tenuM mAna paMdara muhUrta pramANanuM che. tethI paMdara mahuthI pahelI rAzinuM vizodhana karavuM 15-(13 )=1Apha AnAthI e phalita thAya che ke-aleSA nakSatranA eka muhUrtamAM khAsaThiyA cAlIsa muhUrta tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga bAkI rahe tyAre prathama amAvAsyA samApta thAya che tema siddha thAya che. - have A pahelI amAvAsyAmAM sUryanA nakSatrayAga viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(taM samartha pUre chai Le gorU) ahIM paNa pUrva sUtramAM kahela rIte ja (taM samaca) A ThekANe (DhAdano racantayon) A sUtrathI adhikAramAM paNa dvitIyA vibhakti thaI che. tethI teno artha A pramANe thAya che,-(taM racaM) je samaye azleSA nakSatra caMdranI sAthe ega karIne yakta zeSa rahe te samaye pahelI amAvAsyA samApta thAya che, e samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe rahIne pahelI amAsyAne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che- gaNezAhiM ceva asesANaM eko muhutto cattAlIsaM ca bAvadvibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM sattadvihA chettA vAvaDriyA gufoLayAmA rerA) pahelI amAvAsyAnA samApti samayamAM sUrya paNa (gaNenahiM jova) azleSA nakSatranI ja sAthe yukta thaIne pahelI amAvAsyAne samApta kare che arthAt pahelI amAsyAnA samAptikALamAM sUrya azleSA nakSatramAM rahe che, A pramANe sAmAnya prakArathI uttara ApIne pharIthI vizeSa prakArathI kahe che azleSA nakSatranuM eka muhUrta tathA eka muhutenA bAThiyAcAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cUrNikA bhAga jyAre zeSa rahe e samaye pahelI amAvAsyA samApta thAya che. ahIMyAM je dhavarAzI che, te amAvAsyAmAM caMdra nakSatraga pratipAdita karela che. eTalI ja dhavarAzi ahIM hoya che. je pramANe dhanaka caMdra nakSatra mAM pratipAdita karela che. eja zedhana ahIMyAM paNa hoya che. mULamAM paNa caMdra sUryanA kathanamAM kaMI paNa judApaNuM dekhAtuM nathI. nakSatranuM zeSa paNa eja pramANe hoya che. tethI caMdra nakSatra yoganI vicAraNA anusAra ja tamAma gaNita zrI suryaprajJapti sUtra: 2 107 Go To INDEX Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM paNa pravartita thAya che. temAM kaMIja vizeSatA hotI nathI. have bIjI amAvAsyAnA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che-(tA gufsaLa paMjaruM saMjIrAM daravaM kamAvA caMre jenA voTTa) amAvAsyAnA caMdraganI vicAraNAmAM A pUrvakathita pAMca saMvatsaramAM bhAdaravA mAsanI bIjI amAvAsyAne caMdra kayA nakSatranI sAthe ega karIne samApta kare che? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(ta vattAe #Tif I TLIba catAlIsaM muhuttA paNatIsaM bAvadvibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattadvihA chettA paNNardvi LiyA mAmA seT) bIjI amAvAsyAnA samAptinA samayamAM (uttarAkhuM TMhiM) ahIM uttarAphAgunI nakSatra pAMca tArAovALuM hovAthI bahuvacanano prayoga sUtrakAre karela che. tethI uttarAphAlvanI nakSatranI sAthe caMdra ga kare che. arthAt uttarA phAlganI nakSatranI sAthe ega karIne bIjI amAvAsyAne samApta kare che. A rIte sAmAnya prakArathI uttara ApIne punaH vizeSa prakArathI kahe che. uttarAphAlvanI nakSatranA cAlIsa mahurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiya pAMtrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThabhAga karIne temAMnA pAMca cUrNikA bhAga arthAt bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA pAMca bhAga zeSa jyAM rahe che, eja sthAna para rahIne caMdra bIjI amAvAsyAne samApta kare che. e kevI rIte thAya che? te batAve che. ahIMyAM paNa eja pUrvokta dhruvarAzi (dA pADa.) chAsaTha muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaDiyA bhAganA saDasaThiyA eka bhAga thAya che. ahIM bIjI amAvAsyAnI vicAraNAmAM be guNaka hoya che. tethI dhRvarAzine bethI guNAkAra karavo (66 )+2=13rA ) A rIte eka batrIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA dasa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA sahasa. ThiyA be bhAga thAya che. temAMthI pahelAM punarvasu nakSatranuM zodhanaka (22) bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga ATalA pramANane zodhita karavuM (13rAkAro(rerA)=1097) A zodhanaka kamamAM pahelA eka batrIsa muhUrtamAMthI bAvIsa muharta zuddha thAya che. te pachI ekadasa rahe che 132-22=11. AmAMthI eka muharta grahaNa karavuM ane tenA bAsaTha bhAga karIne e bAsaTha bhAgone bAsaThiyA bhAga rAzimAM prakSita karavA 1+2=21deg= A rIte bAsaDiyA boMtera bhAga thAya che, temAMthI bAsaThiyA beMtAlIsa bhAgone dhita karavA = jethI A rIte bAsaThiyA chavvIsa bhAga tathA saDasaDiyA be bhAga thAya che teno aMka nyAsa krama A rIte che. 10 4 ahIMyAM eka navamuhUrtamAMthI trIsa muhUrtathI puSya nakSatra zuddha thAya che. 109-30 =79 te pachI egaNyAzI muhUrta 2De che, temAMthI paMdara muhUrtathI aleSA nakSatra zuddha zrI suryaprajJati sUtra : 2 108 Go To INDEX Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. 79-15=64 te pachI cAsa muhUta vadhe che. temAMthI paNa trIsa muhU'thI madyAnakSatra zuddha thAya che. 64-3=34 te pachI cAtrIsa muhUta bAkI rahe che, temAMthI trIsa muhUrtathI pUrvAphAlgunI nakSatra zASita thAya che. 34-30=4 te pachI cAra muhUta kharca che, uttarAphAlgunI nakSatra hraya kSetravALu hAya che. tethI tenuM mAna pistAlIsa muhUta pramANanu hAya che. tethI pistAlIsa muhUtamAMthI zeSa mAna je 4 cAra che, tene vizedhita karavuM jemake 45-(224)=(40rUppu) ahI' zeAdhana kriyA pahelAnI jemaja samajI levI AnAthI e siddha thAya che ke-caMdrayAga prApta karela uttarAphAlgunI nakSatranA cAlIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA pAMtrIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaTha bhAge karIne temAMthI pAMsaTha cUrNikA bhAga zeSa rahe tyAre bIjI amAvAsyA samAsa thAya che. have bIjI amAvAsyAnA sUrya nakSatrayeAganA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave che, - (a samayaM ca aaN sUre nuM navalatte aaN loGga) (a samaruM) A padanI vyAkhyA pahelAM kahyAM pramANe ja che, tethI je samaye yathAkta zeSa yukta uttarAphAlgunI nakSatra caMdranI sAthe yukta thaine bIjI amAvAsyAne samApta kare che te samaye sUkayA nakSatranI sAthe cega kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAn kahe che-(tA uttarAddi ceva jhuLIrdi uttarAnaM -dveSa varUmsa) uttarAphAlgunI nakSatranI sAthe yAga karela caMdramAnA kathana pramANe uttarAphAlgunI nakSatranI sAthe yega karela sUrya bIjI amA vAsyAsa samApta kare che, te samaye arthAt khIjI amAvAsyAnA samApti samayamAM uttarAphAlgunI nakSatranA zeSa vibhAga (nanhA camsa) je pramANe caMdranA ceAga viSayamAM kahevAmAM Avela che, eja pramANe ahIM sUryanA nakSatra ceAganA saMbaMdhamAM paNa kahI levu' je A pramANe che-(sattAAM muLInA khattAmaM mutyuttA vaLatIsaM cacAvAnAM muTThattama nATTa mArga 2 sarjAduhA chettA vadi suLiyAmAnA tettA) uttarAphAlgunI nakSatranA cAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtInA khAsaDhiyA pAMtrIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaTha zrI suryaprajJapti sUtra : 2 109 Go To INDEX Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga karIne temAMthI pAMca cUrNikA bhAga zeSa jyAre rahe che, e samaye sUrya paNa bIjI amAvAsyAne samApta kare che, gaNita prakriyAthI aMtpAdana kramamAM A bannenA arthAta caMdra ane sUryane nakSatraganA jJAna mATe pUrvoktakaraNa samAna hovAthI caMdra nakSatronI sarakhI ja sUryanA nakSatrayAganI gaNita prakriyA paNa samajI levI. temAM kaMI paNa vizeSatA nathI - have trIjI amAvAsyAnA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che-(tA ghaufari vattA saMvarasALa tarja amAvAsaM vaMde de nakara vorU) A pUrvakathita caMdrAdi pAMca saMvatsaramAM AsomAsanI amAsane caMdra kayA nakSatrane ega karIne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe cha-(tA hatthe NaM hatthassa cattAri muhuttA tIsaM ca bAvadvibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattavihA chettA ghAvaLiyAmAM resA) trIjI amAvAsyAnA samApti samayamAM caMdra hasta nakSatranI sAthe yukta hoya che. A pramANe sAmAnya rIte uttara kahIne vizeSa prakArathI kahe che-je pramANe hasta nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA trIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne tenA bAsaTha cUrNikA bhAga je sthAnamAM zeSa rahe eja sthAna para hasta nakSatranA pradezamAM rahIne caMdra trIjI amAvAsyAne samApta kare che. tema samajI levuM, tathA te pramANe samajIne svaziSyane eja pramANe upadeza kara. ahIM gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che, ahIM paNa eja pUrvokta nakSatranI dhruvarAzi hoya che. jema ke-(dAphA chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga grahaNa karavAmAM Ave che, ahIM trIjI amAvAsyAne vicAra karavAmAM Ave che, tethI ahIM traNa guNaka hoya che. tethI prava rAzIne traNathI guNAkAra kare. te guNana prakArano aMka nyAsa A pramANe che-(dA phAI)+3 (198 rUAra ekase aTTANuM muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA paMdara bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA traNa bhAga thAya che, AnAthI azleSA nakSatrathI laIne uttarAphAlganI paryantanA cAra nakSatre eka botera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA chetAlIsa bhAga 17rAphUphu zodhita thAya che. (1981 )-(17rA)=2pA ) A rIte thAya che, dhana kriyA pahelAM batAvyA pramANenI ja che, jemake (198-172=26 AgaLanI kriyA mATe AmAMthI ekalaIne tenA bAsaTha bhAga karavA 184=rU5= bhinnaka gaNita prakriyAmAM cheda rUpa(4rAdhanaLa) ItyAdi prakArathI rUpane bAsaThathI guNAkAra kare. te pramANe guNAkAra karIne temAM paMdara umeravA temAMthI (7) bAsaThiyA beMtAlIsa bhAgane zodhita karavA - ) AnAthI AgaLa kaMI paNa vizodhanIya rahetuM nathI. tethI a kone nyAsa (2pAreja) pacIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekatrIsa bhAga zrI suryaprajJapti sUtra: 2 110 Go To INDEX Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA traNa bhAga thAya che. hasta nakSatra rAtri divasa kSetra vyApI hovAthI tenA trIsa muhUrta thAya che. tethI vIsa muhUtathI zodhanIya thAya che. 30-(pA )=(44) dhana kriyA pahelAnI jemaja che, A rIte caMdranI sAthe rahela hasta nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA trIsa bhAga tathA bAsa ThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cosaTha bhago zeSa rahe tyAre trIjI amAvAsyAne samApta kare che. tema siddha thAya che. gaNita kramathI saDasaDiyA cesaDa bhAga Ave che mUlamAM paNa (rASTri guoviA mArA resA) A pATha kahela che te samyakra che. have ahIM sUrya nakSatranA viSayamAM prazna sUtra kahe che.-(taM samartha = f (je La javavaLa to) je samaye yakta zeSa sAthe hasta nakSatranI sAthe rahela caMdra trIjI amAvAsyAne samApta kare che te samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe rahe che ? A pramANe gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM prabhutrI kahe che (aa dulthaLe reya) e samaye sUrya paNa hasta nakSatrathI yukta thaIne trIjI amAvAsyAne samApta kare che. hasta nakSatranA yakta zeSa vibhAgamAM paNa je rIte caMdranA saMbaMdhamAM pratipAdana karela che. eja pramANe sUryane zeSa vibhAga paNa samajI le, kAraNake beunA karaNa eka sarakhAja hoya che. tethI saghaLuM kathana sarakhuM ja samajavuM. Aja pramANe AgaLanA be sUtromAM paNa kahI levuM. bAkInA pAThanA saMbaMdhamAM atidezathI kahe che- (durathaHLe caMdaraNa) je pramANe caMdranuM hasta nakSatra saMbaMdhI zeSa kathana pratipAdita karela che. e ja pramANe sUryanA viSayamAM paNa pratipAdita karI levuM. te A pramANe che-(Apta jattAsi muddattA tIva bAsadvi bhAgA muhuttassa bAsaTTi bhAgaM ca sattadvihA chettA ca usaddhi cuNiyA bhAgA sesA) rata nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsathiA trIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaTha bhAge karIne temAMthI cosaTha cUrNikA bhAga jyAM zeSa rahe tyAM rahIne sUrya e trIjI amAvAsyAne samApta kare che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyAmAM eja pUrvokta nakSatranI dhruvarAzi hoya che. (66o chA) A traNanA guNaka aMkathI guNAkAra karIne aleSA nakSatrathI laIne uttarASADhA paryatanA cAra nakSatranA bhagya=(17rA) AnuM vizedhana karavuM. arthAt ATaluM khUna karIne yakta gaNita kamathI zeSa meLavIne te hasta nakSatranA bhAgamAM trIsa muhUrta pramANathI vizedhana karavuM. (30-2pApha = (kADaeN8) ATaluM pramANa hasta nakSatranuM zeSa rahe che, kahyuM paNa che, ke-cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cosaTha bhAga zeSa rahe tyAre (4 phUMphArka) ATaluM pramANu zeSa rahe tyAre hastanakSatranA vaheMcAyela pradezamAM sUrya rahIne e trIjI amAvAsyAne samApta kare che, tema samajavuM, tathA te pramANe samajIne eja pramANe svaziSyane upadeza kara, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 111 Go To INDEX Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have bAramI amAvAsyAnA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahe che-(tA prasiddha paMkhuM laMachairi suvAsTisa amAvAmAM vaMde de jaai an3) caMdra sUryanA amAvAsyanA nakSatra ginI vicAraNAmAM A pUrvakathita yugabodhaka cAMdrAdi pAMca vatsare mAM bAramI amA vAsyAne caMdra kA nakSatranI sAthe rahIne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che- (tA huM mApa vattA muddA dasa ca bAbavibhAgA muhuttassa bAra dvibhAgaM ca, sattaTTihA chettA caupaNheM cuNi yAbhAgA semA) amAvAsyAmAM caMdra sUryanA nakSatra yoganI vicAraNAmAM A nakSatranI sAthe yoga karIne caMdra bAramI amAvAsyAne samApta kare che, AdrA nakSatra traNa tArAvALuM hovAthI ahIM bahuvacana kahela che, e samaye AdrA nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDyiA dasa bhAga tathA bAsaThayA eka bhAganA saDasaDa ga karIne temAMthI eka cepana cUNikA bhAga zeSa je sthAnamAM rahe tyAM AgaLa ja AdrA nakSatranA pradezamAM rahela caMdra bAramI amAvAsyAne samApta kare che, ahIM gaNita prakiyA batAvavAmAM Ave che jema ke-ahIM paNa eja pUrvokta dhruvarAzI hoya che, (dadAra ) chAsaTha muhUrta tathA muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga thAya che, ahIM bAra amAvAsyAnI vicAraNA karavAmAM Ave che, tethI ahIM bAra guNaka hoya che. e bAra guNakathI e du2zane guNAkAra kare teno guNAkAra karavA mATe eka vyAsa A pramANe hoya che. (662 rAka 12 (79rApha8) rAta bANu muharta tathA eka muhUnA bAsaThiyA sATha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ba 2 bhAga ghAya che. (792aa 24) AmAMthI azleSA vigere uttarASADhA paryantanA tera nakSatra (44rA, 00 cArase beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAgathI A tera nakSatrone vizodhita karavA (792AjA (44rAjha00)=3502 ) A pramANe traNa pacIsa muhUrta tathA eka muhUrtAnA bAsaDiyA cauda bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA sahasaThiyA bAra bhAga thAya che. zodhana kriyA A pramANe karavI 792-442-350 tathA za= trIjA khaMDamAM zedhya aMkane abhAva hovAthI e eja pramANe saDasaThiyA bAra bhAga rahe che. (35) A zeSa rAzimAMthI pharIthI abhijIta nakSatrathI laIne hiNI paryantanA agyAra nakSatranA mAnagathI (30 ) traNaso nava muhUrta tathA eka muhurtanA bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga (30lA ) AnAthI zodhita kare te (350U)-(309 )=ANA cAlIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA zrI suryaprajJapti sUtraH 2 112 Go To INDEX Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaThiyA tera bhAga thAya che. zAdhana kriyA A pramANe thAya che. 350-309=41 AgaLanI kriyA karavA mATe AmAMthI eka aMka laI le te 40 cAlIsa rahI jAya che. ekanA bAsaDa karavA nahI, 1+=+ = pahelA ekane bAsaThathI guNIne temAM cauda meLavavAthI bAsakyiA chotera thAya che. temAMthI zodhanaka rAzi bAsaThiyA covIsane zodhita karavI. pharUM 4- AmAMthI paNa eka aMkane laIne pUrvavata saDasaTha bhAga karavA te zeSa bAsaThiyA ekAvana bhAga rahe che. paNa eka aMka je lIdhela che tenA saDasaTha bhAga karavA jemake 1+ =**=zake chedaza paNuthI labAinarNa ItyAdithI ogaNyAsI thAya che. AmAMthI saDasaThiyA chAsaTha bhAga zadhita karavA === =3 zeSa saDasaDiyA tera rahe che. A pramANe dhana kriyA karavAthI thayela aMkeno vyAsa (33) AmAMthI trIsa muhUrtathI mRgazirA nakSatra zuddha thAya che. te pachI dasamuhUrta rahe che. (108) A rIte dasa muhUrta tathA eka muhUrtAnA bAsaThiyA ekAvana bhAga tathA bAsaThayA eka bhAganA saDasaThiyA tera bhAga zeSa rahe che. te pachI AdrA nakSatra ardhakSetra vyApI hovAthI paMdara muhUthI A zeSa mAnanuM zodhana karavuM. 15-( 1 3 =( jAra) ahIM paNa zodhana kriyA pahelAM kahela prakArathI samajI levI. jemake-15 10 -5 AmAMthI eka laIne sajAti kare te 1 paddha - AmAMthI paNa eka laIne saDasaTha bhAga karavA tene sajAtithI zadhita karavA jemake-1 = 67- 3=4 kamathI AdrA nakSanuM zeSamAna A pramANe thAya che. ( kAra AnAthI e phalita thAya che ke-caMdranI sAthe rahela ArkA nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsa ThiyA dasa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA e pana bhAga che rahe tyAre (kAza 4) bAramI amAvAsyA samApta thAya che. tema siddha thAya che. have sUrya nakSatranA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che-(taM sarvatra sUre che ao 6) jyAre yakta zeSathI A nakSatranI sAthe rahela caMdra bAramI amA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 113 Go To INDEX Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsyAne samApta kare che, e samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yukta raDe che? A rIte zrIgautasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che. (tA adbha tra bALa nA kaMmpsa) (71) je samaye thAkata zeSa sahita caMdra ArdrA nakSatranI sAthe yAga karIne bAramI amAvAsyAne samApta kare che, te samaye sUryAM paNa AdrA~ nakSatranI sAtheja rahIne e khAramI amAvAsyAne samApta kare che. ArdrA nakSatra traNa tArAevALu hevAthI ahIM sUtramAM bahuvacanathI karela che. have bAkInA pAThenA saMbaMdhamAM atidezathI kaDe che (zALa sadA caMdrana) je pramANe caMdra nakSatra ceAganA sa`dhamAM Ardra nakSatranuM zeSa pratipAdita karela che, eja pramANe ahIMyAM A sUrya nakSatranA cega viSayamAM paNa zeSa vibhAganu pratipAdana karI levu. te A pramANe che,-(ar adANaM cAri muddatA dasa bApaTTibhAgA muhuttamsa, bAvaTTibhAgaM ca sattaTThihA chettA caupaNNaM suLicA mA hemA) e samaye ArdrA nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhUtanA bAsiyA dasa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne tenA cApana cUrNikA bhAga arthAt khAsiyA eka bhAganA saDasiyA cApana bhAga jyAM zeSa rahe e Ardra nakSatranA pradezamAM rahIne sUrya paNa e khAramI amAvAsyAne samApta kare che, tema samajavuM. ahI atpAdanamAM caMdra nakSatranA yAga viSayanA kathana prasaMgamAM je prakriyA batAvela che, eja prakAre ahIM paNa samajI levuM kAraNa ke ahIMyAM paNa eja pUrvyakta nakSatra dhruvArAzi hoya che. (16) ane eja mAra guNaka aMka hAya che, tathA nakSatramAna zeAdhana vigere kriyA paNa pUrvokta cadranA kathana pramANeja che, temAM kaMi paNa nyUnAdhika nathI, tamAma kathana pUrvakathana pramANeja upapAdita karI samajI levu. have chellI bAsaThamI amAsanA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che-(71 fsarja paMcanuM saMcachALa miMyATrisamAvAsa rahe te ghanenuM no) amAvAsyAmAM caMdra sUryaMnA nakSatra ceganI vicAraNAmAM A pUrvakathita cAMdra, cAMdra, abhivadhi ta, cAMdra zrI suryaprajJapti sUtra : 2 114 Go To INDEX Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane abhivardhita A pAMca yuga bedhaka saMvatsaramAM pitAnI kakSAmAM bhramaNa karate sUrya sarvAntima bAsaThamI amAvAsyAne kayA nakSatranI sAthe ega karIne yuganA antima mAsanI chellI amAvAsyAne samApta kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA punargamuLa putrapurasa vAvIa muduttA jIvANIsaM 1 vAvaDrima mudatta ) (tA) e samaye arthAta je samaye bAsaThamI amAvAsyA samApta thAya che, e samaye caMdra punarvasu nakSatranI sAthe rahIne chellI basaThamI amAvAsyAne samApta kare che, A rIte sAmAnya prakArathI uttara ApIne e punarvasu nakSatrane vizeSa vibhAga batAvatA punaH kahe che-(TLavasa) chellI bAsaThamI amAvAsyAnA samApti samayamAM punarvasu nakSatranA bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA chetAlIsa bhAga je pradezamAM zeSa rahe, eja pradezamAM rahela caMdra chellI bAsaThamI amAvAsyAne samApta kare che, ahIyAM gaNita prakriyA pradarzita karavA mATe eja pUrvokta nakSatra dhRvarAzi grahaNa thAya che, jema ke-(66 224) chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDaThiyA eka bhAga ahIM aMtima bAsaDamI amAvA yAnI jIjJAsAmAM bAsaDa guNaka hoya che, tethI dhavarAzIno bAsaThathI guNAkAra kare jema ke-(66ArA4)+2=4092Apha che A rIte cAra hajAra bANa guhUrta tathA eka muhUrtana bAsayiA traNase dasa tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAsaTha bhAga thAya che. temAMthI (44rA 1deg) cAraso beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhutanA bAsayiA beMtAlIsa bhAgathI pahelA dhanakane zoSita karavuM. (4092 phI 4)(4 rAdegdeg)=350 ) A pramANe vizodhita karavAthI chatrIsa pacAsa muhUrta tathA eka murhatanA bAsaDiyA baso cosaTha tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA bAsaTha zrI suryaprajJapti sUtra: 2 115 Go To INDEX Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga thAya che. te pachI AmAMthI paNa abhijIta nakSatrathI laIne uttarASADhA paryanta samagra nakSatra maMDaLa paryAyanuM zodhanaka (819 ) a Thase ogaNIsa muhUrta tathA eka muhartAnA bAsaThiyA covIsa bhAga tathA bAThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga thAya che. ahIMyAM pahelAnI rAzIne zodhana kama A rIte thAya che, --4092-44=3650 te pachI 1==3 10 = trIjA vibhAgamAM zodhyane abhAva hovAthI e ja pramANe rahe che. kramathI aMkanyA te A pramANe thAya che. (365 23) AmAMthI paNa nakSatra paryAya rUpa (819phe) A zenikane vizeSita karavA joIe. paraMtu A prakAranA cAra paryAya vizuddha thAya che. tethI Ano cArathI guNAkAra ka ve (8194) +4=(3276 26) Ane pahelAnI zeSa rAzImAM (36pa0 4) AmAM zAhita kare to (36pavA *14 -3rakA ) (374 ) A rIte kevI rIte thAya che? te batAve che. 3650-3276=374 te pachI bIjA khaMDanuM zodhanaka 2646486==16 AmAMthI cAra grahaNa karavA trIjA khaMDanA zodhanakamAM adhika hovAthI tenA pahelAnA khaMDamAM eTaleke bIjA khaMDamAM rahela ja eka cesaThanA sajAtIya karavA jemake-4+4=367-=8" te pachI phara -da- -31= AmAM bAkInA traNa khaMDomAM kamAnusAra aMka nyAya kare 374 114 A rIte traNaso cu matera muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA ekaso cosaTha tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA chAsaTha bhAga (374rapha ) AmAMthI abhijIta nakSatrathI laIne rohiNI paryantamA agIyAra nakSatronA AyegathI (30 ) traNase nava muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA covIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga (374 -309ArA 6pAdeg) pAMsaTha muhurta tathA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 116 Go To INDEX Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka muharta bAsaDiyA ekaso cAlIsa bhAga thAya che. temAMthI trIsa muhUrtathI mRgazirA nakSatra tathA paMdara muhUrtathI AdrA nakSatra zuddha thAya che. 65-45=punarvasu nakSatra dvayardhakSetra vyApI hovAthI tene pistAlIsa muhUrtathI zodhina karavuM. =rarApha A pramANe kevI rIte thAya che? te jANavA kahe che 45-20=25 bIjA khaMDanI kriyA pravartana mATe AmAMthI traNa levA tethI pahelA baMDamAM rahela bAvIsa muhUrta 22-25-3=22 traNanA bAsaDiyA bhAgane sajAtIya karavAmAM Ave che 32=186 $=46 chedana rUpathI laghamANe ItyAdithI rApha thAya che. tethI caMdranI sAthe yukta thayela punarvasu nakSatranA bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtane bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre antima bAsaThamI amAvAsyAne samApta kare che. have sUrya saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che. (taM samartha = La pUre che jaFam koug) je samaye yakta zeSanI sAthe punarvasu nakSatranI sAthe rahela caMdra chellI bAsaThathI amAvAsyAne samApta kare che, te samaye sUrya kyA nakSatranI sAthe rahela hoya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna uttaramAM kahe che-(tA puNavakuLanA veva putrapuraa lAvIa muttA chArI ja vAva imAM muttara senA) punarvasu nakSatranI sAthe sUryane vega hoya che. punarvasu nakSatranA bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cuMmAlIsa bhAga zeSa hoya che. ahIM saghaLI vyAkhyA gaNita prakriyA paNa caMdra ganI samAna ja bhAvita karI levI. ahIM tenuM pharIthI piSTapeSaNa karatA nathI. | sU. 68 che have sUrya caMdranA nakSatra veganuM pharIthI kathana karavAmAM Ave che-(tA ) ItyAdi TakArtha--aDasaThamAM caMdra sUryanA amAvAsyA saMbaMdhI nakSatranI vicAraNA karIne have A ogaNasittaramA arvAdhikAra sUtramAM je nAmavALuM je nakSatra hoya eja nakSatra athavA eja pradezamAM athavA anyatra pharIthI je kALe caMdranI sAthe Tega kare che, eTale kALa batAvavAnA hetuthI zrI bhagavAna kahe che-(A nef MFqLa vaMde northa ko, vaMti revaMti) caMdra sUryanA nakSatronI vicAraNAmAM je nakSatranI sAthe rahela caMdra vivakSita divasamAM je maMDaLa pradezamAM ega kare che, (he i rUmAba ghaTTa grNavIrani muhurasAruM ravIvaMra vAvaDrimA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 117 Go To INDEX Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattavihA chettA chAvaTi cuNNiyAmAge uvAiNAvettA puNaravi se vaMre baom veva rava vo voTTa asoifNa saMsi) pUrvokta nakSatronI sAthe rahela caMdra (rUHIT) A vakSyamANa svarUpa (baz pvInALi) ATha ogaNIsa muhUrta 81lA tathA eka murtana bAsaThiyA covIsa bhAga 2 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA chAsaTha bhAga arthAt bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne temAMthI chAsaTha bhAga (819daM) A rIte nakSatronA vibhAga (DavArUNAvettA) karIne (purA) pharIthI eja caMdra bIjA (riNauT) samAna artha bedhaka nAmavALA nakSatranI sAthe nivAsa kare che. (kaomri revaMzi) anya maMDaLa pradezamAM have A kathananI bhAvanA yukita pUrvaka batAvavAmAM Ave che. ahIM A nakSatranA yuga vicAra prasaMgamAM zIvra zIdhratara, madhya, maMda ane maMdatara A rIte pAMca prakAranA gatibheda thAya che. temAM caMdra, sUrya ane nakSatramAM nakSatre sauthI zIvra gativALA hoya che. tenAthI maMda gativALe sUrya che ane tenAthI paNa maMdagati caMdranI hoya che. A tamAma AgaLa sUtrakAra ja kaheze bamaNuM nakSatro chappana nakSatra pahelAM pratipAdita karela che. te pratiniyata apAntarAla pradezamAM arthAta cakravAla paNAthI bhUmipradezamAM sadA ekarUpathI paribhramaNa kare che. temAM yuganI AdimAM abhijIta nakSatranI sAthe caMdra ga kare che. yoga prApta karela te caMdra dhIre dhIre te maMDaLanA nakSatrothI atyaMta maMda gativALA hovAthI gati kare che. te pachI navamuhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA covIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga atikamaNa kare te ( 4) ATaluM pramANa atikramaNa kare tyAre AgaLa zravaNa nakSatranI sAthe ega thAya che, tyAMthI paNa dhIre dhIre atikramaNa karatAM karatAM trIsa muhUrtamAM zravaNa nakSatranI sAthe yoga samApta karIne AgaLa dhaniSThA nakSatranI sAthe cega prApta kare che. Aja pramANenA kramathI dhIre dhIre atikramaNa karatA karatAM caMdrane pitapotAnA kALa pramANe badhA nakSatranI sAthe uttarASADhA nakSatra paryantano yuga kahI le. arthAt abhijIta nakSatrathI laIne uttarASADhA nakSatra paryanta Aja pramANe pitApitAne kALa pramANe vega saMbaMdhI kathana karI levuM. ATalA kALamAM arthAt cakravAla maMDaLa sthita saghaLa nakSatra maMDaLa paryAya bhega samayamAM ATha muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga thAya che. te A pramANe che-cha nakSatra pistAlIsa muhUrtavALA hoya che. tethI pistAlIsane chathI guNAkAra kare 45+4=70 te A rIte baso sItera thAya che. nakSatra paMdara muhUrtavALA hoya che, tethI pharIthI paMdarano chathI guNAkAra kara 15=90 te nevuM thAya che, paMdara nakSatre trIsa muhUrta vALA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 118 Go To INDEX Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya che. tethI tIsane paMdarathI guNakAra karavA 30+15450 te cArasA pacAsa Ave che. te pachI abhijIn nakSetranA nava muhUrta tathA eka muhUrtanA khADiyA cAvIsa bhAga tathA khAsaDiyA eka bhAganA saDasiyA chAsaTha bhAga je che e badhAne ekaThA kare te pUrva kathana pramANe yathAkta mudbhUta parimANa (8192 6) Ase egaNIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA covIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA chAsaDe bhAga thaI jAya che ATalA pramANanA eka nakSatra mAsa thAya che. te pachI e abhijIta nakSatrane cheDIne bIjA abhijIta nakSatranI sAthe navamuhUrtIddhi kALa panta yAga kare che. te pachI bIjA aDayAsa nakSatra sabaMdhI zravaNa nakSatranI sAthe yAga kare che. eja pramANe ahIM pU kathana pramANe uttarASADhA nakSatra panta kahI levuM. te pachI pharIthI pahelA abhijIta nakSatranI sAthe vAsa kare che. te pachI pharIthI paNa pUrva kathita krama pramANeja zravaNadi nakSatrAnI sAthe karI pharI bhAvanA bhAvita karI levI. te bhAvanA uttarASADhA nakSatranA kathana panta bhAvita karI samajI levI. A pramANe saMpUrNa kALa paryaMnta bhAvanA bhAvita karIne vivakSita divasamAM je maMDaLa pradezamAM je nakSatranI sAthe ceoga prApta thayela caMdra yadheAkta muhUrta saMkhyAnuM atikramaNa thaI gayA pachI pharIthI eja prakAranA samAna nAmavALA anya nakSatrAnI sAthe bIjA cakravAla maDaLamAM rahIne anya mAMDaLa pradezamAM yAga kare che. arthAt sarakhA nAmavALA nakSatrAnI sAthe caga prApta kare che. eja nakSatranI sAthe athavA eja maMDaLa pradezamAM yAga karatA nathI. tethIja kahe che-(naLa bana navattama phe loya nopha, emireAtti leLa mArUM sojIta aTTatIse muhuttarAyAI, auNApaNyaM ca bAsaTThibhAge muhuttassa bAbaTTibhAgaM ca sattA chettA paNa cuNNiyAmAge uvAiNAvettA puNaravi sega caMde teNaM ceva NakkhateNaM joyaM noparU bAMsi tesaMnni) (st) vivakSita divasamAM caMdra je nakSatranI sAthe yAga kare che, tathA je ma`DaLa pradezamAM A rIte cegAdi kArya karatA caMdre A vakSyamANu prakAranA (rojana zravrutIne munnuttalayArUM seLase| ADatrIsa muhUta tathA (akaLA0AM 2) eka muhanA khAsiyA gaNapacAsa bhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDasaDa bhAga karIne vibhAga karavAmAM Avela e maMDaLa pradezanA (du) pAMsaDa cUrNikA bhAgane (ivALavettA) grahaNa karIne eTalA pramANavALA pradezanuM atikramaNa karIne pharIthI bhramaNa karatA caMdra eja nakSatranI sAthe yAga prApta kare che. eja pUrvokta maDaLa pradezamAM cega karatA nathI. A kevI rIte thAya che? te batAvavA kahe che. kAraNake pharIthI eja pradezamAM eja nakSatranI sAthe e yuganA kAlAtikramanA samayamAM yathArtha kevaLajJAnanA baLathI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 119 Go To INDEX Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ticakanI gatinI prApti thAya che. je bUdvIpamAM chappana ja nakSatra hoya che, te pachI vivakSita nakSatragamAM paNa tyAMthI AraMbha karIne chappana nakSatranA atikramaNa kALamAM pharIthI eja nakSatranI sAthe vega kare che. chappana nakSatrone cheDIne pUrvokta aThayAvIsa nakSatranI muhUrta saMkhyAthI samAnatA thAya che. aThayAvIsa nakSatronuM muhUrta parimANa ATha ogaNIsa 810 muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cevisa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga thAya che. (81964) AThaso ogaNIsa nakSatranA A muhUrta parimANane bamaNu kare te (8194)+ra=(16384) thAya che. tethI ja kahyuM che ke-(rojagaplIse mudattANA) seLase ADatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNa pacAsa bhAga tathA bAsathiA eka bhAganA saDasaDiyA pAMsaTha bhAga A pramANe sarvathA thAya che. tenI samAna nakSatra e nakSatranI sAthe anya maMDaLa pradezamAM jeTalA kALamAM pharIthI ega kare che, eTale kALa vizeSa kahela che, have A maMDaLa pradezamAM tenI sarakhA athavA e nakSatranI sAje pharIthI jeTalA kALamAM vega prApta kare che, e kALavizeSanuM pratipAdana karavAmAM Ave che-(dl of 17 Nakkha teNaM ca joye joei jaMsi desaMsi seNaM imAiM ca aNNamuhutasahassAI NA ya muhuttasaharasAI savAiNa vettA puNaravi se caMde aNNeNaM tArisahaNaM joyaM joei taMsi desasi) A vivakSita divasamAM je maMDaLa pradezamAM je nakSatranI sAthe caMdra ga prApta kare che. eja maMDaLamAM eja kSAmAM bhramaNa karatA vakSyamANa saMkhyAvALI copana hajAra navaso 54900 muhUrta (3=ArUAvetA) grahaNa karIne arthAt atikramaNa karIne pharIthI bhramaNa karate caMdra bIjA eja prakAranA nakSatranI sAthe eja maMDaLa pradezamAM vega prApta kare che, A kevI rIte thAya che? te batAvavAmAM Ave che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 120 Go To INDEX Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have tenI bhAvanA khatAvavAmAM Ave che-vipakSita yugamAM vivakSita aThayAvIsa muhUrtamAM je nakSatranI sAthe je maDaLa pradezamAM jyAre caMdramAnA yAga thaye hAya pharIthI eja ma`DaLa pradezamAM eja samaye eja nakSatranI sAthe vivakSita yuganA trIjA yugamAM cega thAya che. bIjA yugamAM caiAga thatA nathI. A kevI rIte thAya che ? te batAve che. ahI' yuganI AdithI AraMbha karIne pahelA nakSatramAsamAM je eka aThayAvIsa nakSatra atikramaNa kare che, bIjA nakSatramAsamAM e bIjA te pachI trIju ane ceAthA nakSatramAsamAM ceAthA A rItanA phrI pharIne cakravAlamaMDaLa kramathI eja pahelA aThayAvIsa nakSatrA bIjA, trIjA ane cAthA vigere maMDaLamAM bhramaNa kramathI saMpUrNa kALa pUrNa kare che. eka yugamAM nakSatra mAsa saDasaTha hoya che. saDasaThanI saMkhyA viSama heAya che. tethI vikSita yuganI samAptimAM tathA anya yuganA prArabhamAM je vivakSita yuganI AdimAM bhAgavelA nakSatra hoya che. tenAthI bIjA upabhAgamAM Ave che, eja nakSatra pharI AvatA nathI. kAraNake aThayAvIsa nakSatrAnI saMkhyA sarakhIja che tathA nakSatramAsa viSama saMkhyAvALA hAya che ane yugamAM nakSatramAsa cetrIsa heAya che. e cAtrIse nakSatramAsanI saMkhyA sama che. tethI bIjA yuganI samAptimAM chappana nakSatrA samApta thaI jAya che. tethI vizvakSita yugathI AraMbha karIne trIjA yugamAM eja nakSatranI sAthe eja mAMDaLa pradezamAM e samaye caMdramAne ceAga thAya che. e nizcita che. eka yugamAM aDhArasotrIsa aheArAtra hoya che. eka eka ahorAtramAM trIsatrIsa muhUtAM heAya che. tethI aDhAraso trIsanA trIsathI guNAkAra karavA jemake-1830+30=549001 cApana hajAra navaseA thai jAya che. mULamAM kahyuM paNa che. (23La muduttaRArUM nava ca mudduttalayADuM) Athana pramANe yathAkta pramANa maLI jAya che. tethI yathAkta muhUta saMkhyAnuM atikramaNa karavAthI eja prakAranA nakSatrAnI sAthe cega prApta karela caMdramAnA eja maMDaLa pradezamAM yoga thAya che. e nakSatranI sAthe athavA anya maDaLa pradezamAM thatA nathI, A yatheAkta bhAvanAthI siddha thAya che. (tA lena ajja NakkhateNaM caMde joya joei jaMsi jasi desisa seNaM imAI egaM lakkha Nava ya sahasse aTTaya muhuttasae uvAiNAvettA puNaravi se ca de teNaM NakkhattenaM joyaM jo i taMsi phesa~tti) vivakSita divasamAM je nakSatranI sAthe je koi maMDaLa pradezamAM caMdrayAga kare che. arthAt je nakSatranI sAthe rahIne je maMDaLa pradezamAM te te kALane pUrNa kare che, bhramaNa karatA eja caMdra kSamANu saMkhyA arthAt eka lAkha navahajAra AThasA muhUrtane (=vALavettA) grahaNa karIne pharIthI maMDaLa pradezane pUrita karIne eja caMdra e pUrvIkta nakSatranI sAthe eja maMDaLa pradezamAM yoga kare che. ahIM paNa pU pratipAdita kramathI bhAvanA thAya che. khanne yuganA kALamAna chatra sasA sAiTha 36605 aheArAtra pari zrI suryaprajJapti sUtra : 2 121 Go To INDEX Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANunuM thAya che. eka eka aheArAtramAM trIsa muhUta thAya che. tenAthI chatrIsaseA sAiDanA guNAkAra karavA 366030=109800 eka lAkha navahajArane AThase thAya che. A rIte yathAkta muhUta parimANu thaI jAya che tethIja kahyuM che-(AM vastra nava ca saR Tu ca muduttaF") A rIte e prakAranA athavA eja nakSatranI sAthe bIjA maDaLa pradezamAM athavA eja maMDaLa pradezamAM caMdramAne cega lakSa pramANunA pratipAdita karela che. have sU nakSatra ceAganA saMbaMdhamAM kathana karavAmAM Ave che. (tA nena ana NakkhatteNaM sUre joyaM joei jAMsi desaMsi seNaM imAI tinni chAvaTTAI rAI diyasayAI iNavettA puNaravi se sUrie aNNeNaM tArisaeNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei taMsi desaMsi ) vikSita divasamAM je nakSatranI sAthe sUrya je maMDaLa pradezamAM coga prApta kare che, sva maDaLamAM bhramaNa karatA eja sUrya A zyamANu traNaseA chAsaTha 366aa aheArAtrane (unALAvettA) grahaNa karIne arthAt atikramaNa karIne pharIthI paribhramaNa karIne sU` eja maDaLa pradezamAM tenAja jevA khIjA nakSatrAnI sAthe cega kare che. cakravALa maMDaLa paNa thavAnA samaye anya nakSatranA cega kare che. eja nakSatranA nahI' A kaI rIte thAya che? te batAve che. ahIM maMDaLanA paribhramaNa kramamAM bhramaNa karatA caMdra eka mAsamAM aThayAvIsa nakSatranA upabhAga kare che. e nakSatrAne sU` aThayAvIsa hajAra traNaso chAsaTha aheArAtramAM bhAgave che. traNaso chAsaTha ahArAtrInu eka sU saMvatsara thAya che. pUrvakti niyamAnusAra khIja traNaso chAsaTha ahArAtra bIjA ayAvIsa nakSatrAne upabhAga kare che. te pachI pharIthI eja pahelAnA aThayAvIsa nakSatrane eTalIja aheArAtra saMkhyAthI dhIre dhIre gamana karIne yAga kare che. te pachI traNusA chAsaDa aheAzatrane vItAvIne eja maMDaLa pradezamAM e prakAranA khIjA nakSatrAnI sAthe sU yAga kare che. eja nakSatranI sAthe nahI, (tA jeNaM ajja NakkhatteNaM sUre joyaM joi jaMsi desaMsi, se NaM imAI satta duttIsaM rAidiyayAI uvAiNAvettA puNaravi se sUre naiNa ceva NakkhatteNaM joyaM joei taMsi desaMsi ) vivakSita divasamAM je nakSatranI sAthe rahela sUryAM je maDaLapradezamAM ceAga kare che. te pachI dhIre dhIre sva kakSAmAM bhramaNa karate eja sUrya eja nakSatranI sAthe eja maDaLa pradezamAM pharIthI khIjA sUrya savatsaranA aMtamAM yoga prApta kare che te samaye aheArAtrInI saMkhyAnuM pramANa vakSyamANa prakAranuM thAya che. jemake--sAtase batrIsa aheArAtra sakhyA jeTaluM pramANa thAya che, A saMkhyA kevI rIte thAya che? te batAve che eka sUrya saMvatsaramAM rAtri divasanuM pramANu traNaseA chAsaTha thAya che. 366 te khIjA varSInA aMtamAM zrI suryaprajJapti sUtra : 2 122 Go To INDEX Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalI saMkhyA thAya? A jANavA mATe traNaso chAsaThane bethI guNAkAra karavo 36 dara= 732 A rIte sAta batrIsa aherAtranuM pramANa thaI jAya che. (tA nejuM ara7 kaar sUre joya joei, jaMpi demaMsi seNaM imAI adUrasatIsAI rAidiyasayAI uvAiNAvettA goratva sUre aomLa vega jaFi sUre to sAru taMri revaMti) A vivakSita divasamAM je nakSatranI sAthe je maMDaLa pradezamAM sUrya tyAga kare che. eja maMDaLa pradezamAM sva kakSAmAM bhramaNa karate sUrya A vakSyamANu saMkhyAvALA aDhArase trIsa ahorAtra pramANane (sag vettA) grahaNa karIne athar vitAvIne pharIthI bIjA yugAraMbha kALamAM eja sUrya bIjA nakSatronI sAthe eja maMDaLa pradezamAM ega kare che, A kevI rIte thAya che? te jANavA mATe kahe che-eka yugamAM aDhArase trIsa ahorAtranuM pramANa hoya che. eka yugamAM sUrya saMvatsara pAMca hoya che. temAM pahelA varSAraMbhamAM nakSatra bhega kramamAM sUryanI je rItanI paristhiti hoya che arthAta prathama varSanI AdimAM vivaNita divasamAM sUrya je nakSatranI sAthe je maMDaLa pradezamAM yoga kare che e ja nakSatranI sAthe ane eja maMDaLa pradezamAM trIjA varSanI AdimAM kega kare che. tathA je prakAranI sthiti trIjA varSanI AdimAM hoya che, e ja pramANenI sthiti pAMcamA varSanI AdimAM paNa hoya che. bIjA ke cothA varSanI AdimAM e pramANenI rithati hetI nathI. A rIte vAraMvAra parikSaNa daSTithI pratyakSathI paNa jaNAya che. arthAt viSama varSanI AdimAM arthAt pahelA trIjA ane pAMcamA varSanA prAraMbhakALamAM samAna sthiti prApta thAya che. bIjA ke cothA sama varSanA prAraMbhamAM tevuM jaNAtuM nathI. ahIM te bIjA eja prakAranA nakSatranI sAthe anya maMDaLa pradezamAM dekhAya che. ahIM tenuM kAraNa paNa pratyakSaja che. kAraNake jaMbUdvIpamAM be sUrya ane be caMdra tathA beu sUrya caMdranI madhyamAM eka ekane alaga alaga gRhAdi parivAra hoya che. e sUrya ane zrI suryaprajJapti sUtra: 2 123 Go To INDEX Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdra be varSamAM saMpUrNa maMDaLa pradezane pUrNa kare che. kAraNake beune ekAMtarathI udaya thAya che. eka yugamAM varSanI saMkhyA pAMca ja hoya che. eka sUrya saMvatsaramAM rAtadivasanuM pramANa 36 dA traNa chAsaThanuM divasa sarakhuM ja hoya che. tethI pahelA varSanA aMtamAM je saMkhyA hoya te bIjA varSanA aMtamAM bamaNI thAya che. ane trIjA varSanA aMtamAM traNa gaNI saMkhyA thAya che. cothA varSanA aMtamAM cAra paNa thAya che. tathA pAMcamA varSanA aMtamAM pAMca gaNI saMkhyA thAya che. A rIte gaNita kiyAthI spaSTa ja che, jemake-36 6 pahelA varSanA aMtamAM traNaso chAsaTha thAya che. bIjA varSanA aMtamAM 366 2=732 sAtaso batrIsa thAya che A bIjA varSanI aMtanA rAtri divasanA pramANunI saMkhyA che. 36 6+3=1098 trIjA varSanA AntanI rAtri divasa pramANunI saMkhyA eka hajArane aThANa rAtri divasanI che. 366+4=1464 caudase cosaTha A cethA varSanI rAtri divasanI saMkhyA thAya che. 3665=1830 A pAMcamA varSanA antanI ahorAtra pramANunI saMkhyA aDhArase trIsa thAya che. mULa granthamAM paNa Aja pramANe kahyuM che, (foLa chaagAruM sArUM citarAjhuM) pahelA varSanA aMtamAM traNa chAsaTha ahorAtra bIjA varSAntaramAM nitta tutIkuM sArUMDhiyAvADuM) bIjA varSanA aMtamAM sAta batrIsa ahorAtra thAya che. te pachI trIjA varSanA aMtamAM ekahajAra aThANu ahorAtra thAya che, tathA (nora 23rUr3hiricayAruM) caudase cosaTha ahe rAtre cothA varSanA aMtamAM thAya che. pAMcamA varSanA aMtamAM (TrAra tIr AjhuriyasavA) aDhArase trIsa ahorAtra pramANa pAMcamA varSanA aMtamAM thAya che tema pratIti thAya che. (tA tenuM parivArane jhUre joya joei, jasi desaMsi teNa imAI chattIsaM saTTAi rAidiyasayAI uvAiNAvettA puNarapi che je tenuM veva vana northa koNa saMsi ni devaMti) vivakSita divasamAM je nakSatranI sAthe sUrya yuga prApta kare che, e maMDaLa pradezamAM be vAkyamANa saMkhyAvALA (chattIsa sAruM sAruM vicAruM) chatrIsase sATha rAtri divasa pramANa thAya che. ataeva traNaso sAITha . e rIte kahyuM che 366 ukta saMkhyAvALA rAtri divasa pramANane (2argvettA) atikramaNa karIne pharIthI paNa bIjA yuganA aMtamAM eja sva kakSAmAM bhramaNa karate sUrya eja nakSatranI sAthe eja maMDaLa pradezamAM vega prApta kare che. AmAM zuM pratIti che? te mATe kahe cheahIM kahela aherAtranuM pramANa bIjA varSanA aMtanuM kahela che. be yugamAM sUrya saMvatsara dasa thAya che. te pachI be yuga samApta thAya tyAre agIyAramA varSamAM sUryane pharIthI eja nakSatranI sAthe ane eja maMDaLa pradezamAM vega thAya che. pahelAM kahela gaNita prakriyAthI pAMcamA varSanA aMtamAM arthAt pahelA yuganA aMtamAM aDhArase trIsa ahorAtranuM pramANa siddha thAya che. tethI bIjA yuganA aMtamAM eja pramANa bamaNu tha ya che. arthAt e vakhate 1830+4=36 60 A rIte chatrIse sAITha thAya che. tethI ja zrI suryaprajJapti sUtraH 2 124 Go To INDEX Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che-(chattIsaM chUTTApha rA yilacAruM) chatrIsaseA sAiTha ahorAtra pramANa thAya che. A kathana sa.thA samucita sapramANa thAya che. !! sU. 69 / have khabbe cadra sUryane! samakALamAM kevI rIte nakSatrayAga thAya che? A zakAnu nivAraNa karatAM kahe che. TIkA -ogaNasAThamA sUtramAM je nAmavALuM je nakSatra hAya ane je maDaLa pradezamAM caMdranI sAthe ceAga prApta kare che eja nakSatra eja pramANe athavA anya nakSatra eja ma`DaLa pradezamAM ca'dranI sAthe athavA sUryanI sAthe cega prApta kare che. A pramANe pratipAdana karela che. paraMtu A ja khUdrIpamAM besUrya ane e caMdra ekAntarAthI uyane prApta kare che. e bannemAM eka ekanA grAdi parivAra alaga alaga haiAya che. A pramANe sAMbhaLIne paNa jo koi evI rIte mAnI leke bhinna kALavALA maMDaLAmAM caMdrAdinI gati paNa bhinna kALamAM utpanna thavAthI alagaja hoya che, e sUryAM caMdranA nakSatrA sAthenA yAga paNa bhinnaja hAya che. te samaphALamAM samamaDaLa kevI rIte kahela che? AzakAne dUra karavA mATe kahe che(tA nayA naM) ityAdi (tA jayA NaM ime caMde gaisamAvaNNe bhavai tayA NaM iyare vi caMde gaisamAvaNNe bhavai) egaNa sitteramA sUtramAM pratipAdana karela viSayanA zravaNathI utpanna thayela zakAnuM nivA raNa A pramANe che-te sAMbhaLeA (layA ) je samaye A pratyakSathI upalabhya mAna bharatakSetrane prakAzita karatA vivakSita eka caMdra vivakSita maDaLamAM gamana karIne gatiyukta thAya che. e samaye (vi) bIjo caMdramA aravata kSetrane prakAzita karIne eja vivakSita maMDaLamAM (nasamAnad maz) gatiyukta thAya che, (trapALa pare vizvare T samAvaLe mavaktA nuM mevizva samAnad mavad) je samaye ane je maMDaLa pradezamAM anya arthAt aravakSetra prakAzaka caMdra paNa gatiyukta thAya che, e samaye A bharatakSetra prakAzaka caMdra paNa vivakSita kALamAM ane vivakSita maDaLa pradezamAM gati samApannaka thAya che, kAraNake beu caMdranI maMDaLa gati sarakhIja hoya che. have sUryanI gatinA sabaMdhamAM kahevAmAM Ave che-(tA lacA La rUme sUrilsamAvnne bhava, tayA NaM iyare vi sUrie gaisamAbaNNe bhavai, jayA NaM iyare sUrie isamAvaNe mava, tacA La me visUriSa zasamAnane mavaDa) je kALe A pratyakSa dRzyamAna vivakSita sUrya bharatakSetrane prakAzita karIne maMDaLa pradezamAM gati yukta kALamAM tathA vivakSita maDaLa pradezamAM khIjo avata kSetra thAya che. ejavivakSita prakAzaka anya sUrya paNa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 125 Go To INDEX Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatiyukta thAya che, eja pramANe vivakSita kALamAM tathA je vivakSita maMDaLa pradezamAM airavata kSetra prakAzaka sU` paNa gatiyukta thAya che. eja vivakSita kALamAM tathA vivakSita maDaLa pradezamAM A pratyakSathI upalabhyamAna bharatakSetra prakAzaka pahelA sUrya paNa gati samApannaka thAya che. kAraNake banne eka sUtra gata tathA bhAntaranI sanmukha hovAthI A pramANe thAya che. have grahanI gatinA viSayamAM kahevAmAM Ave che-(traM de va Lavavruttetri) A pUrvakti prakArathI grahanA viSayamA paNa e AlApako cAjIta karI levA tathA nakSatranA viSayamAM paNa e AlApakA kahI levA je A pramANe che-(layA aaN krame he samAvaLahu magapha tayA NaM iyare vi gahe gaisamAvaNNae bhavai, jayA NaM iyare gahe gaisamAvaNNae bhavai, tacA La krame videzamAvana maphaeN) je samaye A pratyakSa dRzyamAna A graha jakhUdvIpamAM vamAna bharatakSetrane prakAzita karIne bhramaNa karatA A graha parivAra gatiyukta thAya che, e samaye eja maMDaLa pradezamAM avata kSetra prakAzaka khIjA cadranA athavA sUryanA graha parivAra paNa gatiyukta thAya che. nakSatranA saMbaMdhamAM A pramANe kahyuM che. (nayALa meLavavante samAvAzmavaGa) tayA NaM iyare vi Nakkhatte gaisamAvaNNae bhavai, jayA NaM iyare Nakkhatte gai samAvaNNae marU, tathA khairUme varase rU samAvaLa marU,) je samaye ane je vivakSita maMDaLa pradezamAM A sanmukha dRzyamAna nakSatramaMDaLa gati samApantaka eTaleke gatiyukta hAya che, eja vivakSita kALamAM ane eja vivakSita maMDaLa pradezamAM eravata kSetramAM rahela nakSatra maMDaLa paNa gatiyukta thAya che. eja vivakSita kALamAM ane eja vivakSita ma`DaLa pradezamAM A AgaLa dazyamAna bharatakSetra gata nakSatra maMDaLa paNa (samAnAr mavad) gatiyukta thAya che. A rIte banne AlApako graha nakSatranA viSayamAM kahela che ane vyAkhyAta paNa karela che. have caMdra sUryaMnA nakSatrayAga viSayane adhikRta karIne thana karavAmAM Ave zrI suryaprajJapti sUtra : 2 126 Go To INDEX Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che (tA jayA NaM ime caMde jutta jogeNaM havai, tayA NaM iyare vi caMde jutte jogeNaM ivai, jayA NaM iyare caMde jutta jogeNaM havai, tayA NaM ime caMde vi jutte jogeNaM havai) je vivakSita samayamAM tathA je vivakSita maMDaLa pradezamAM A bharatakSetrane prakAkSita karavAvALe caMdra nakSatrAdi parivAranI sAthe cAra yukta thAya che, e ja samaye tathA eja vivakSita maMDaLa pradezamAM bIjo aravata kSetra prakAzaka caMdra paNa graha nakSatrAdi parivAranI sAthe vega yukta thAya che. tathA bIje airavata kSetra prakAzaka caMdra je vivakSita maMDaLa pradezamAM tathA je vivakSita kALamAM graha nakSatrAdi parivAranI sAthe yoga yukata thAya che, tyAre eja maMDaLa pradezamAM tathA eja vivakSitakALamAM A puvati bharata prakAzaka caMdra paNa graha nakSatrAdi parivArathI yukta thAya che. (ghavuM na vi (vi gajhala vi) A pUrvokta prakArathI arthAt caMdra roganA viSayamAM kahevAmAM Avela AlApakanI jemaja grahanA viSayamAM, sUryanA viSayamAM ane nakSatranA viSayamAM babbe AlApaka svayaM udbhAvita karIne kahI levA je A pramANe che-(tA gayA naM rUme sUre gure noLe havai, tayA NaM iyare vi sUre jutte jogeNaM havai, jayA NaM iyare sUre jutta joe NaM havai, tayA NaM ime vi sUre jutte joeNaM havai, tA jayA NaM ime gahe jutte jogeNa havai, tayA NaM iyare vi gahe jutte jAeNaM bai tA jayA Na iyare gahe jutte joeNaM havai tayANaM ime vi gahe jutte joeNaM havai tA jayA NaM ime Nakhatte jutte joeNaM havai, tayA ime vi Nakkhatta jutte joeNaM havai jayA NaM iyare Nakhatte jutte joeNaM havai, tayA NaM iyare vi Nakkhatte jutte joeNaM havai) iti sayA vi Na caMdA juttA joehiM sayA vi NaM sUrA juttA joehi sayA vi NaM gahA juttA joehiM sayA vi NaM NakkhattA juttA joehiM, duhao vi gaMgahA guttA noe, duha vi karavattA kuttA koNafe) jyAre be caMdrayAga yukta hoya che tyAre be sUye paNa vega yukta thAya che, sadAgraha yoga yukta hoya che, sadA nakSatra mega yukta hoya che, bane tarapha caMdraga yukta hoya che. bane tarapha beu sUrya yaMga yukta zrI suryaprajJapti sUtraH 2 127 Go To INDEX Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che, banne tarapha graho vega yukta hoya che, ane bane tarapha nakSatra yoga yukta hoya che, ahIM ubhayata eTaleke pUrva pazcimamAM ane dakSiNa uttaramAM temasamajavuM. anya saghaLuM kathana sarala che. have maMDaLa vibhAganA viSayamAM kathana karavAmAM Ave che. (maMruM sacarAne gaLa utAe saehiM chettA iccesa Nakkhatte khettaparibhAge Nakakhattavijae pAhuDetti Ahiyeti bemi) vivakSita maMDaLane eka lAkha aDANu hajAra ATalA pramANanA vibhAgathI vibhakata karIne arthAt eTalA pramANanA bhAga karIne arthAt A nakSatra vicaya eTaleke nakSatra vicaya nAmanA bAvIsamA prAbhRta prAbhUtamAM A pratipAdana karela nakSatrakSetravibhAgamAM upadeza Apela che. tathA maMDaLane pota potAnA kALamAM chapana nakSatrathI jeTalA pramANuvALA kSetrane vyApyamAna saMbhavita thAya che. eTalA pramANavALA kSetrane buddhithI kalpanA karIne eka lAkha aDrAgRhajAra vibhAga karIne kahela che. (tami) A pramANe arthAt A pUrvaka thita prakAranA vibhAgane zrIbhagavAnanA upadeza anusAra kahuM chuM A pramANe A granthakAranuM vacana che. athavA A ziSyanA pratye zrIbhagavAnanuM vacana che. vizeSa pratItine daDha karavA mATe A pUrvokata vacana kahuM chuM tethI te sarvathA satya che. tema vizvAsa kare sU.70 zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsalAlajI mahArAje racela sUrya prajJaptisUtranI sUryajJamiprakAzikA TIkAmAM bAvIsa prAbhRtaprAbhUta sAthe dasamuM prAbhUta samAsa ra2-10 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 128 Go To INDEX Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gyArahavAM prAkRta agIyArame prAkRtano prAraMbha TIkArtha- bAvIsa prAkRtaprAbhRtathI aMgasahita roga viSaya saMbaMdhI dasamAM prAbhUtanI sArI rIte vicAraNA karIne have (fit saMvararAjAnI) saMvatsaranA Araksa saMbaMdhI A agIyAramA prAbhUtanuM vivecana karavAmAM Ave che. (ta huM te saMvarajIrAbhAvI sAhitti vaNajhA) zrIgautamasvAmI kahe che ke caMdra sUryanA nakSatra ceganA saMbaMdhane vicAra sArI rIte mArA jANavAmAM AvyuM, have saMvatsaranA AraMbhanA saMbaMdhamAM jANavAnI IcchA che ke kevA prakAranA niyamathI ane AdhArathI kayA upAyathI athavA kaI upapattithI he bhagavana Ape cAMdra ane saura vigere saMvatsarane prAraMbha samaya pratipAdita karela che ? te kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tara me paMja saMvare pUchaLa) saMvatsaranA vicAra saMbaMdhamAM A kathyamAna prakArathI pAMca nAmavALA caMdra saMvatsara pratipAdita karavAmAM Avela che. (ta ra-4, zamiDhag, caM? gAmavaDhig) pAMca saMvatsaravALA yugamAM pAMca saMvatsaronA nAma A pramANe che. cAMdra cAMdra, abhivardhita, cAMdra ane abhivardhita! AnuM svarUpa ane lakSaNa A prAbhUtanI pahelAnA dasamA prAbhUtamAM sArI rIte pratipAdita karela che. pharIthI zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tAM paMkhuM saMvarajIf DhamaraNa saMva8raksa je mArI mAhiti vAnA) A pUrvokta cAMdra, cAMdra, abhivardhita, cAMdra ane abhivardhita A pAMca saMvatsaremAM pahelA cAMdra saMvatsarane Adi eTale ke prAraMbha kALa kaye kahela che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(A ne La ramata abhivaTTiyasaMvaccharassa pajjavasANaM se NaM paDhamassa caMdassa saMvaccharassa AdI aNaMtarapurakkhaDe samA) pAchalA yugamAM rahela caMdranA bhramaNukramathI rahela pAMcamAM abhivandrita nAmanA saMvatsaranA samApti kALa pachI AgaLa rahela arthAt bhAvI pachIne rahela je samaya teja sarvAdi cAMdra saMvatsarane Adi thAya che. cakanA nemI nA kramathI prAraMbha ane samAptinI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 129 Go To INDEX Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthiti ekaja prakAranI thAya che. e ja ahIMyA yukti kaDela che. AnAthI judI yuktinuM zuM prayojana che? A pramANe pahelA saMvatsaranA AraMbhanA saMbaMdhamAM samyaka rIte jANIne have zrIgautamasvAmI pahelA saMvatsaranA aMtanA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(tA vaM grgavati zAsthati vaNajhA) A paheluM cAMdra saMvatsara kaI rIte samApta thAya che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA ne rovarata vaMsaMvarasa mArI che i vmarasa raMsaMvarajI rahaNa pUnavALe aoitarapurve samA) pUrva pratipAdita yuktithIja vRtta paridhamAM caMdrakArathI rahela bIjA cAMdra saMvatsara je AraMbha kALa hoya che, tenAthI vagara vyavadhAnathI je samaya eja kALa pahelA cAMdra saMvatsarane arthAt prathama saMvatsarane samAptikALa hoya che. pharIthI zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(taM samagaM vaMde jevi gai goug) e pahelA cAMdra saMvatsaranA samApti samayamAM caMdra kayA nakSatranI sAthe vega yukta rahe che? te he bhagavana Apa kRpA karIne kahe, A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che. (tA uttarAhiM rAsADhaif) ahIM uttarASADhA nakSatra traNa tArAvALuM hovAthI bahuvacanane prayoga karela che, tethI pahelAM cAMdra saMvatsaranA aMta samayamAM caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe ega kare che. A pramANe zrIbhagavAna samyak prakArathI uttaramAM yukti kahe che-kAraNake bAra pUrNimAthI cAMdra saMvatsara thAya che. tethIja mAsa pahelAM kRSNa pakSathI gaNavAmAM Ave che. yugano AraMbha zrAvaNa vada ekamathI thAya che. tethI je pahelAM bAramI pUrNimAmAM caMdra nakSatraganuM parimANa tathA sUrya nakSatra roganuM parimANa hoya che teja nyUnAdhika paNanA kramathI ahIMyAM paNa thAya che. eja prakArathI gaNita bhAvanA paNa karI levI e pramANe bAkInA saMvatsara saMbaMdhI sUtra paNa prAraMbhathI laIne aMta paryanta eTaleke prAbhRtanI samApti paryanta kahI levuM. have pratipAdana karela nakSatranI ghaTikA vibhAganA viSayamAM kathana karavAmAM Ave che(uttraa NaM AsADhANaM cha duvIsaM muhuttA cha duvIsaM ca bAvavibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca satta. briA chettA guniyAmATI RT) pahelA cAMdra saMvatsaranA samApti samayamAM caMdranI sAthe rahela uttarASADhA nakSatranA chavvIsa muhUrta 26 tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA chIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cepana bhAga (rA26s) ATalo bhAga vItI gayA pachI bAkInA bhAgamAM paheluM cAMdra saMvatsara samApta thAya che, ATalA bhAge kaI rIte thAya che? A zaMkAnA nivAraNa mATe ahIM AgaLa gaNita prakriyA kahevAmAM Avaze. zrI suryaprajJapti sUtra 2 130 Go To INDEX Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have ahIM sUrya nakSatranA coga saMbaMdhamAM prazna pUchavAmAM Ave che,-(taM samartha 4 sUre ai 7 M TorU) pahelA cAMdra saMvatsaranI samAmi samayamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe vega kare che? A pramANe zrI gautamasvAmIne prazna sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA putra) pahelA cAMdra saMvatsaranA samAptikALamAM sUrya punarvasu nakSatranI sAthe vega yukta rahe che, have AnuM muhUrta parimANa kahevAmAM Ave che(grdavasurata soDhA kuttA apgha vATrima ) pahelA cAMdra saMvatsaranI samApti samayamAM sUrya punarvasu nakSatranA 16 seLa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA ATha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAgo karIne visa cUrNikA bhAga 1 zeSa rahe eTale ke punarvasu nakSatranA 1dAphAza ATalA bhAga vItI gayA bAda bAkInA bhAgamAM paheluM cAMdra saMvatsara samApta thAya che. have bIjA saMvaranA AraMbha samayanA saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che. (tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccassa caMdasaMvaccharassa ko AdI Ahietti vaejjA) A pahelAM kahevAmAM Avela cAMdra, cAMdra, abhivardhita cAMdra ane abhivardhita A pAMca saMvatsaramAM bIjA cAMdra saMvatsarane prAraMbhakALa kaye kahela che? te kahe A pramANe zrI gautamasvAmIne prazna sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che(taa je rNa paDhamassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe seNaM doccassa NaM caMdasaMvaccharassa AdI maiApura ramag) cakane mInA kamathI AraMbha ane aMtanI eka ja sthiti hoya che. A pratyakSathI dekhAnAra yukti che, tethI je pahelA cAMdra saMvatsarane samAyikALa hoya che eja bIjA cAMdra saMvatsarane AraMbhakALa hoya che, AmAM zuM Azcarya che ? samaya paNa eja avyavahita eTale ke vyavadhAna vinAno kALa hoya che. kAraNa ke aMta ane prAraMbha banne sAthe ja pravRtta thAya che. have tenA aMtakALanA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave che, (Raa naM jiM pakavatA mAhitti vAkA) bIje cAMdra saMvatsara kevI rIte samApta thAya che? te kahe A praznanA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA o taravarata miDhiyasaMvarachatta AvI todavAna raMsaMvarajIta rsjhavALa utaravarATe samag) ahIM paNa pUrvakathana pramANe prAraMbha ane samAptikALa eka ja hovAthI trIjA abhivardhita saMvatsarane je prAraMbha samaya che eja bIjA cAMdra saMvatsarane samANikALa kahela che, arthAt anaMtara pazcAta kRta pUrva sthita je kALa eja kALa hoya che. have te samayanA cAMdra nakSatra yuganA saMbaMdhamAM prazna pUchavAmAM Ave che.-(saM sama zrI suryaprajJapti sUtra: 2 131 Go To INDEX Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caLa caDhe hai aaN navrutta naMnolDa) khIjA cAMdra savasaranA samApti samayamAM caMdra kayA nakSatranI sAthe cega yukta rahe che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznanA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA puvAhiM brASADhAddi') ahIM pUrvASADhA nakSatra traNa tArAvALu hovAthI bahuvacananA prayAga karela che. khIjA caMdra saMvatsaranI samApti kALamAM caMdra pUrvaSADhA nakSatranI sAthe yAga yukta hoya che. have tenA muhUta vibhAga pUrvaka kathana karavAmAM Ave che--(tA putrAAM asADhAnuM sattamuttA tevaNaMca bAvaTTibhAgA muhuttassa bAvaTTibhAgaM ca sattaTThihA chettA igatAlIsa cuNiyA mA ghelA) khIjA cAMdra sa vatsaranA samAptikALamAM caMdranI sAthe rahela pUrvASADhA nakSatranA sAta muhUrta tathA eka muhUtanA khADiyA trepana bhAga prlR tathA bAsiyA eka bhAganA saDasiyA bhAga karIne tenA ekatAlIsa cUrNikA bhAga arthAt khADiyA eka bhAganA saDaThiyA ekatAlIsa bhAga 3 zeSa rahe arthAt je samaye pUrvASADhA nakSatranA cha rR| 41 " ATaluM pramANu vItI gayA pachI avaziSTa bhAga zeSa rahe tyAre bIjuM caMdra saMvatsara samApta thAya che, AnI gaNitaprakriyA A sUtranI vyAkhyA samApta thayA pachI atAvavAmAM Avaze. have te samaye sUrya nakSatra yoganA viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che(saM samaya 2 pUre jenuM vatta naM log) khIjA cAMdra saMvatsaranA samApti samayamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe ceAga yukta hAya che? A praznanA uttaramAM zrI bhagavAn kahe che. (tA ghuLavamuLA) e samaye sUrya punarvasu nakSatranI sAthe yAga yukta hoya che. have temanA punaCsu nakSatranA muhUta vibhAga pUrNAMka kathana kare che (punavamusla : vArAjhImaM muduttA paNatIsaM ca bAvaTTibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattaTThihA chettA sattacuNNiyAbhAgA sesA) mIna cAMdra saMvatsaranA samApti samayamAM sUryanA yogavALA punarvasu nakSatranA betAlIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA sAta bhAga 4ra hai,44 ATalA bhAga vItyA pachI ane mAkInA bhAga zeSarUpa rahe tyAre bIjuM cAMdrasaMvatsara samApta thAya che. anI gaNitaprakriyA AgaLa kahevAmAM Avaze. A pramANe khIjA cAMdra saMvatsaranA samApti samaya jANIne trIjA abhivRti saMvatsaranA AraMbha samayanA sabaMdhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(ttA tti naM paMcanuM saMvacharALI sa2kSakamitraGUDhiyasaMvajIraphsa AvI additti traNana) A pUrvakti cAMdra, cAMdra, abhivRddhita cAMdra ane abhiSadhita A pAMca saMvatsarAmAM trIjA abhivRddhi ta savatsaranA prArabhakALa kaye| kahela che? te he bhagavan Apa mane kaheA A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI zrIbhagavAna kahe che. (tA neLa TopaNa vaMsaMgajIta zrI suryaprajJapti sUtra : 2 132 Go To INDEX Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pannavasALe meLa tattvane mitravRDhiyamaMtracchanna Avo baLa taravuvake sama) pahelAM kahela yukti anusAra Arabha ane samAptinA samaya ekaja hAvAthI bIjA cAMdra savasaranA je samApti samaya che eja nyUnAdhika paNA vagaranA samaya trIjA abhivardhita saMvatsaranA prAra Mbha kALa heAya che. ana Mtara puraskRta arthAt ahita eTaleke vyavadhAna vagaranA uttarakALa rUpa hAya che. have AnA samAptikALanA saMba dhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA meLa GajJatti Aiita yajJA) trIjuM abhiddhita sa Mvatsara kevI rIte samApta thAya che ? arthAt tene samApti samaya kayA kahela che? te he bhagavan Apa kahA A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA tenuM patthama caMd saMvaccharassa AdI seNaM taccarasa abhivaDhiyasaMvaccharaspa pajjavasANe aNaM sarapacchAkaDe sama) prAraMbha ane samApti samaya eka sAtheja rahevAthI ceAthA cAMdra sAMvatsaranA je prArabhakALa hAya che eja trIjA abhivaddhita saMvatsaranA samApti samaya hoya che, anantara pazcAt kRta samaya arthAt eka sAtheja pUrvAparanA kramathI samApti ane prAraMbhanA samaya samajI leve. have te samayanA caMdra nakSatra yogana saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che. (te samaya ja Ave. jenuM vattenuM no) trIjA abhivRdhita saMvatsaranA samAptikALamAM caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga prApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA uttarAai gAsAarf) uttarASADhA nakSatra pAMca tArAvALuM hAvAthI ahIM bahuvacana kahela che. trIjA abhivRdhita saMvatsaranA samApti samayamAM caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe cegayukta rahe che. have A uttarASADhA nakSatrane muhUta vibhAga batAvavAmAM Ave che.-(uttarALa gaNADhALa terasamuduttA sesa ca pAvadyamAnA muduttama cArvArRmamAM dha sanaduhA chettA sattAvIsaM dhuLiyAmA sesA) trIjA abhivadhi ta saMvatsaranA samApti samayamAM caMdrathI yukta uttarASADhA nakSatranA tera muhUrta tathA eka muSkRtanA khADiyA tera bhAga tathA mADhiyA eka bhAganA saDasaThayA satyAvIsa bhAga vItI jAya ane bAkInA cUrNikA bhAga zeSa rahe che. have A prAraMbha ane samApti kALamAM sUrya nakSatra yeAganA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che--(te samaye vaLa sUre meLa naY=ttaLalo<=) trIjA abhivati savasaranA samApti kALamAM sUryAM kayA nakSatranI sAthe yegayukta thaIne rahe che ? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che--(tA puvamuLA) trIjA saMvatsaranA samApti samayamAM sUrya punarvasu nakSatranI sAthe yoga yukta hoya che, have zrI suryaprajJapti sUtra : 2 133 Go To INDEX Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA muhurta parimANanuM vivaraNa karavAmAM Ave che (tuvara to muddattA chaqui vAvarUimAjA muddattarasa vAvaDrimara sattAi chettA saTTI guothAmA II lesA) trIjA abhivardhita saMvatsaranA samAptikALamAM punarvasu nakSatra sUryanI sAthe yoga yukta hoya che. have tenA muhUrta parimANanuM vivaraNa karavAmAM Ave che. (punavalupta vo muduttA chago vAvaDrimA mukSa vAmiA sattA chettA saTTI vucimA sevA) trIjA abhivardhita saMvatsaranA samApti kALamAM sUryanA sAthe yoga yukta punarvasu nakSatranA be muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsayiA chappana bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne je labdha thAya che, eTalA cUrNikA bhAga (rAphA-) ATalA bhAga vItI gayA pachI je avazeSa cUrNikAbhAga zeSa rahe che, e samaye trIjA sUrya saMvatsaranI samApti thAya che. AnI paNa gaNita prakriyA sUtranA aMtamAM batAvavAmAM Avaze. A rIte trIjA saMvatsAranA AraMbha ane samAptinA saMbaMdhamAM vicAra jANIne have cothA cAMdra saMvatsaranA prAraMbha kALanA viSayamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che. (tA paufsaLa vaMduM saMvacharALa 13tharatra ghasaMvacharasa ve vAvI mAhitti vAkA) A pUrvakathita pAMca saMvatsaramAM cothA cAMdra saMvatsarane prAraMbhakALa kaye pratipAdita karela che. te kahe, A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-tA ne vaM tadavasa abhivaDhiyasaMvaccharassa pajjavasANe seNaM cautthassa saMbaccharassa AdI, aNaMtarapurakkhaDe samag) trIjA abhivadhita saMvatsarane je samAptikALa eja cethA caMdra saMvatsaranA AraMbha kALa hoya che. anaMtara puraskRta samaya che, arthAt pUrva pratipAdita yukti anusAra cakanemI kama pramANe prAraMbha ane samApti kALa eka ja sAthe hovAthI je trIjA abhivardhita saMvatsarane samApti kALa che eja anyUnAdhika samaya cothA cAMdra saMvatsarane prAraMbhakALa hoya che. anaMtara puraskRta samaya arthAt vyavadhAna vagara uttarakSaNa sthita samaya A pramANe cethA saMvatsaranA prAraMbhakALane jANIne tenA samAptikALanA saMbaMdhamAM prazna zrI suryaprajJapti sUtra: 2 134 Go To INDEX Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUche che. (ttA vAsaNa mAhitti vaUsT) e zuM cAMdrasaMvatsara kayA sthAnamAM ane kayAre samApta thAya che? arthAt kayA pradezamAM samApta thAya che ? he bhagavana te Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna tenA uttaramA cha, (tA jeNaM carimassa abhivaiDhiyasaMbaccharamsa AdI seNaM ca utthassa caMda saMvacharaNa ka7vaLe maLatAvura vize saT) AraMbha ane samAptikALa ekaja sAthe thavAthI je yuganA aMtamAM rahela abhivardhita saMvatsarane Adi kALa hoya che, eja cothA cAMdra saMvatsarane samApti kALa hoya che. emAM Azcarya zuM che? kevaLa anaMtara pazcAt kutasamaya arthAt avyavahita aMtaranA pUrva kSaNamAM rahela kALa eTaleja che. e kALamAM caMdra nakSatranA lega viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che (samaya of ghare ja maa of sug) cothA cAMdra saMvatasaranA aMtanA samayamAM caMdra kayA nakSatranI sAthe ega kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhAgavAna kahe che-(tA pattaifhuM zAsattAhiM) uttarASADhA nakSatra pAMca tArAvALuM hovAthI bahuvacana kahela che. cethA cAMdrasaMvatsaranA samAptikALamAM caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe yoga karIne rahe che, A pramANe sAmAnya rIte uttara ApIne eja uttarASADhA nakSatranA savizeSa sUphamati sUkSma rUpa muhUrtAdi vibhAganuM zrI bhagavAna vicAraNA kare che. (uttarANaM AsADhANaM cattAlIsaM muhuttA cattAlIsaM ca bAvaDhimAgA muhuttassa bAbaDibhAgaM ca khatta dihA chettA ghara ivRjiuTyAma7 II lesA) cothA cAMdra saMvatsaranA ananA samayamAM caMdranI sAthe rahela uttarASADhA nakSatranA cuMmAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cuMmAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cosaTha bhAga=44 ATale bhAga vItAvIne bAkIne bhAga zeSa rahe tyAre cothA cAMdra saMvatsaranI samApti thAya che. AnI gaNitaprakriyA TIkAnA aMtabhAgamAM batAvavAmAM Avaze. have ahIM sUrya nakSatra ganA saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI zrI bhagavAnane prazna pUche che-(raM samAM ja pUre deoi #Are koru) cethA cAMdra saMvatsaranI samApti kALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe bhega kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che, (ga[r) e samaye sUrya punarvasu nakSatranI sAthe vega yukta hoya che, have tene muhurta vibhAga batAvavAmAM Ave che, (puNavvasussa uNatIsaM muhuttA ekavIsaM bAvadvibhAgA muhuttamsa bAvadvibhAga sattadvihA chettA sIttAtrId guniyAmA sesa) cethA cAMdra saMvatsaranI samAptikALamAM sUryanI sAthe roga yukta punarvasu nakSatranA ogaNatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA ekavIsa bhAga zrI suryaprajJapti sUtra: 2 135 Go To INDEX Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA bAsaThiyA eka bhAga bhAganA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga (2lAkAra,rg) ATalA bhAga vItAvIne bAkIne cUrNikA bhAga zeSa rahe eja samaye cothuM cAMdra saMvatsara samApta thAya che, A rIte cethA saMvatsara sudhInA yuga saMvatsaronA AraMbha ane samApti samayanA saMbaMdhamAM sayuktika uttara sAMbhaLIne zrI gautamasvAmI pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA prAraMbhakALanA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(tA gufa of paMghaNuM saMvacharA paMcama samittivayaMvara jharata che mArI sAtti ) A pUrva pratipAdita yugabedhaka pAMca saMvatsaramAM satima pAMcamuM je abhivardhita saMvatsara che, tene prAraMbhakALa kayo pratipAdita karela che? te he bhagavAna Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAnuM kahe che- (ta ne gaM jarUratharasa saMvacharAta pannavALe uttama mitravyasaMvaraNa gAvI, tAluFke samag) vRttaparidhimAM vibhAga karavAmAM Avela bhAgamAM prAraMbha ane samAptino samaya eka sAthe ja hovAthI cothA cAMdra saMvatsarane je samApti samaya hoya che, e ja jUnAdhikANu vagara pAMcamAM abhivardhita saMvatsarane prAraMbhakALa hoya che. anantara puraskRta samaya arthAta avyavahita uttarakALamAM rahela samaya. have pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA samAptikALanA saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(tA te i % TdavasiT) pAMcamuM abhivadhita saMvatsara kayAre ane kayAM samApta thAya che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavaan 4 cha-(tA je NaM paDhamassa caMdasaMvaccharassa AdI se NaM paMcamassa abhivaDa DhiyasaMbaccharassa uttavALa vataraqka samag) pUrva pratipAdita yukti pramANe prAraMbha ane samAptikALa eka sAthe ja rahevAthI pahelA cAMdrasaMvatsarano je prAraMbhakALa hoya che, e ja kALa nyUnAdhikapaNa rahita pAMcamA abhidhita saMvatsarane samAptikALa hoya che. anaMtara pazcAt kRta samaya arthAt avyavahita pUrva kSaNa yukta samaya hoya che. have ahI cAMdra nakSatra veganA saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(taM samartha ja vaM ca de ma no rU) pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA samAptikALamAM caMdra kayA nakSatranI sAthe vega yukta hoya che ? A praznanA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(ttA uttarAhiM sADhArdUi) uttarASADhA nakSatra pAMca tArAvALuM hovAthI ahIM bahuvacana kahela che, pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA samApti samayamAM caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe yogayukta hoya che. have A uttarASADhA nakSatrane muhUrta vibhAga spaSTa kare che.-(3ttarA sADhai mmi 15) pAMcamAM abhivadhita saMvatsaranA samApti kALamAM caMdragayukta uttarASADhA nakSatrano zrI suryaprajJapti sUtra: 2 136 Go To INDEX Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atima samaya hoya che, kAraNake yuganA samAptikALamAM caMdrayukta nakSatranuM vizeSa hovuM asaMbhavita hoya che. have ahIM sUrya nakSatranA vega saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave che.-(ta samacaM of gi aoNaaN ) pAMcamAM abhivadhita saMvatsaranA samApti samayamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe rahIne yoga prApta kare che ? A praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che (ar gi) pAMcamA abhivardhitasaMvatsaranA samApti kALamAM sUrya puSya nakSatranI sAthe vega yukta hoya che. have Ano muhUrta vibhAga batAvavAmAM Ave che.-(puratae of uii muddattA tetAlIsaM ca bAvadvibhAgA muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattaTTihA chettA tettIsaM cuNNiyAbhAgA sesA) yugAntapUraka pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA aMtima samayamAM sUrya yukta puSya nakSatranA ekavIsa 21 muharta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsa bhAga 3 arthAt 213 dareka ATalA bhAga vItyA pachI cUrNikA bhAga zeSa rahe tyAre pAMcamA abhivardhita saMvatsarane samApta kare che. ahIM sUrya nakSatra sAvayava kevI rIte thAya che? te batAve che. yugane aMta cAMdrasaMvatsaramAM pUrNa thAya che. tethI caMdrayukta nakSatra yuganA aMtamAM samApta thAya che. sUryayukta nakSatrane sAva thaI ja rahe che. kAraNa ke sauravarSanA aMta thato nathI. A rIte A ekoteramA sUtranI vyAkhyA paripUrNa thAya che. have gaNitakamanuM diPdarzana prAraMbha karavAmAM Ave che. bIjA cAMdrasaMvatsaranA samAptikALanI gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che.-bIjA cAMdra saMvatsaranI samApti vIsamI pUrNimA samApta thAya tyAre thAya che. tethI ahIM covIsa guNaka hoya che. badhe nakSatranI dhruvarAzi te 6 dArA chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga zrI suryaprajJapti sUtra: 2 137 Go To INDEX Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA 'bAsakriyA eka bhAganA saDasaThayA eka bhAga ATaluM pramANa hoya che. tethI A dhruvarAzinA pUrvokta covIsathI guNAkAra karavA dArRra 24=158422024 A rIte paMdaraso cArthAMzI muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA bhAganA ekasovIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasakriyA cAvIsa bhAga 1584124 thAya che, ATalAmAMthI AThasA ogaNIsa 819. muhUrNAMthI tathA eka muhUrtanA khADiyA covIsa bhAga tathA khADiyA e bhAganA saDasaThayA chAsaDa bhAga U~thI eka paripUrNa nakSatraparyAya zuddha thAya che. jemake--(1584120lR4)-81926 pUrva kathita prakArathI yathAsthAna kramAnusAra zASana kriyAthI zodhita karavAthI pachIthI (76pApu) sAtaso pAMsaTha muhUrta 7655 tathA eka muhUrtInA bAsiyA paMcANuM bhAga pu tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA paccIsa bhAga rUpa rahe che. te pachI (masteya cothArA) tyiAdi mUlAta vacana pramANe (743ArAku) sAtase teMtAlIsa muhUta 7435 tathA eka muhUtanA khAsayiA covIsa bhAga rlR4 tathA khAsasiyA eka bhAganA saDasaThayA chAsaTha bhAga thI abhijItathI laIne mULapantanA nakSatrane zoSita karavA (76Ara) (743EArDa) sveta kamathI sthAMnAMga zeAdhana niyamathI zaiASita kare te pachI 22 bAvIsa muSkRta tathA eka muhUrtInA khADiyA ATha bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA chavvIsa bhAga rarAdAra rahe che. te pachI pUrvASADhA nakSatra saMpUrNa kSetravALu hovAthI tenu pramANa trIsa muhUrtanu thAya che. tethI trIsa muhUta thI tene zedhita karavuM 3-(rarASTrarDa) zeAdhana kriyAthI zAdhita kare to bIjA cAMdra sa MvatsaranA samAptikALa Ave tyAre pUrvAgrADhA nakSatranA sAta muhUrta tathA eka muhUtanA khAsayiA trepana bhAga purU tathA bAsaThayA eka bhAganA saDasiyA ekatAlIsa bhAga 3 arthAt chApurA, ATalA zeSa rahe che zrI suryaprajJapti sUtra : 2 138 Go To INDEX Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULamAM kahyuM paNa che. (puvALe mAnADhAi satta mudattA, tevAMra vANadimA muhurakSa bAsadvibhAgaM ca sattadvihA chettA igatAlIsaM cuNNiyAbhAgA sesA) - have ahIM sUryanI sAthe gayukta punarvasu nakSatranA beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMtrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA sAta bhAga zeSa rahe che. (4rASTra) have pUrvokta yuvarAzi=(dadAphA) chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga che. tene pUrvokata covIsa guNakathI guNavA jemake-(664)24=(1584deg phaeN) A rIte paMdarase corAzI muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekavIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA vIsa bhAga thAya che. AmAMthI saMpUrNa eka nakSatra paryAyane rodhita karavuM. te A prakAre thAya che.-(819 ) ATha ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cAvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAgathI eka purepuruM nakSatra paryAya zuddha thaI jAya che. (15844-81ArkeTiM)=76pAra pUta prakArathI sthAna niyamanA kramathI zedhita kare te pachithI sAtase pAMsaDa 765 muhurta tathA eka muhUrtane bAsaThiyA paMcANuM bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA pacIsa bhAga=(76pa4 ) A rIte zodhana karavAthI ATalA zeSa rahe che. tethI temAMthI puSya nakSatranA zodhanakane rodhita karavA. te zedhanaka ogaNIsa muhurta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsa bhAga (1933) ATalA bhAgathI puSya nakSatrane zuddha karavA. je A pramANe (7654) -(19ArU 8)=7464) A rIte rodhita karavAthI pachIthI sAtase beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ogaNasATha bhAga (74644) rahe che, tethI pharIthI AmAMthI (7444) zrI suryaprajJapti sUtra: 2 139 Go To INDEX Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtaso cuMmAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA covIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA sai bhAgathI azleSA nakSatrathI laIne Adra paryantanA nakSatrane zodhita karavA (7464)-(7444)=Ara 2 4) A rIte zodhita karavAthI pAchaLathI be muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA chasa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA sATha bhAga raha che. te pachI punarvasu nakSatra vadha kSetravALuM hovAthI tenuM mAna pistAlIsa muhUrtanuM thAya che. tethI pistAlIsa muhurta mAMthI zevana karavAthI 45-(2 2pha dR8)=(irAda8) have ahIM zedhanakriyA batAve che, pistAlIsa muhUrtamAMthI be muhUrva zadhita karavAthI 45-2=43 teMtAlIsa muhUrta bace che. AgaLanI kiyA karavAnA hetuthI eka muhUrta grahaNa karavuM. tethI tyAM beMtAlIsa muhartA rahe che, te pachI sAvayava roga viyegA dithI pAThokta niyamathI A rIte kriyA karavAmAM Ave che, (1ArUM 26=3) avazeSa bAsaThiyA chatrIsabhAga rahe che, temAMthI paNa eka grahaNa kare te bAsariyA pAMtrIsa bhAga rahe che. rUte pachI (=9 pha' = 9) have bIjA cAMdra saMvatsaranA beMtAlIsa 42 muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pAMtrIsa bhAga rUpha tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaDiyA sAta bhAga che zeSa rahe che. rAphA mUlamAM kahyuM paNa che, ([of bAyAlIsaM muhuttA paNatIsaM ca * bAsadribhAgA muhuttassa bAsaTibhAgaM ca sattadvihA chettA satta cuNNiyAbhAgA sesA) iti have trIjA abhivardhita saMvatsaranI samApti samayanI gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che, abhivardhita saMvatsara tera mahInAmAM purU thAya che, tethI trIjA abhivardhita saMvatsaranI samApti sADatrIsa pUrNimAthI thAya che, tethI ahIM guNuka rAzi 37 sADatrIsa thAya che, te zrI suryaprajJapti sUtra: 2 140 Go To INDEX Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI pUrvokta dhruvarAzi (66623) chAsaTha muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA pAMca bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDADiyA eka bhAga e dhruvarAzinA 37 sADatrIsa guNakathI guNAkAra karavA, te cAvIsaseA beMtAlIna muhUrta tathA khADiyA ekase pacAzI bhAga tathA saDasiyA sADatrIsa bhAga thAya che. (2452 19 / 7)=66aa 64)x37 AmAMthI AThasa ogaNIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA cAvIsa bhAga tathA bADiyA eka bhAganA saDasiyA chAsaTha bhAga=(819) A eka nakSatra paryAya parimANune jo bethI guNavAmA Ave te (819 / phrDa)+ra=(163832) sALasA ADatrIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khAsiyA aDatAlIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDiyA ekaso batrIsa bhAga thAya che. AnAthI pahelAnIguNana kalAthI zASita kare (244218:37)-(16386)=(804 / 135 ?) zeSita karavAthI pachIthI AsA cAra muphta tathAM eka muhUrtInA khAsaTha bhAganA ekasA pAMtrIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA sasiThayA egaNacAlIsa bhAga (8046135 34) AmAMthI 774 sAtase cu Mmotera muhUta tathA eka muhUrtInA khAsayiA cAvIsa bhAga tathA khAsakriyA eka bhAganA saDasaDayA chAsaTha bhAga klR kramathI nyAsa (774++Y=E) A bhAgethI abhijItathI laine pUrvASADhA pantanA nakSatrAne zeAdhita karavA. (804 / `e: / -(774 / 2 / 4) 30nA ) pazcAt trIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA aDatAlI bhAga zeSa rahe che. uttarASADhA nakSatra ya kSetra vyApI heAvAthI tenu mAna pistAlIsa muhUta nuM thAya che. tethI tenuM zeAdhana karavAthI A rIte thAya che. 45-(31ArA)=(13||24) A rIte trIjA abhiSadhita saMvatsaranA samApti samayamAM caMdranA yeAgayukta uttarASADhA nakSatranA tera muhUrta tathA eka muhUtanA bAsiyA tera bhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDa. saDiyA satyAvIsa bhAga=(134) zeSa rahe che. mULamAM kahyuM paNa che. (uttarAkhaM AsAdAnaM terasa muhuttA terasa ya bApaTTibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThihA chettA sattAvImaM zrI suryaprajJapti sUtra : 2 141 Go To INDEX Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuNiyAbhAgA sesA) iti. na have sUrya nakSatra parimANanA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che. te samaye sUryanI sAthe gayukta punarvasu nakSatranA be muhUrta tathA eka muhUrtana bAsayiA chappana bhAga 5 tathA bAsathiA eka bhAganA saDasaThiyA sATha bhAga (rApara) zeSa rahe che. AvuM aMketpAdana A rIte thAya che, ahIM paNa pUrvakathita nakSatra dhavarAzi chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA pAMca bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga (dorAka) che temaja tenA guNaka sADatrIsa parimita che, tethI A dhRvarAzIne sADatrI sa guNakathI guNAkAra karavA mATe yathAkrama aMka nyAsa karavo jemake-(6dAphA)+37 =(2442634) vIsa beMtAlIsa muhUrta tathA bAsaDiyA ekaso paMcAsI bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA sADatrIsa bhAga (244285) thAya che. AmAMthI pahelAnI jema sala nakSatra paryAya parimANane bamaNuM karIne jemake ahIM sakala nakSatra paryAya parimANa (1924) a Thaso ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA chAsaTha bhAga che, A parimANane bethI guNakAra ko guNuka nyAsa A rIte che, (8192A)ra=(1638Apha 18 soLa ADatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aDatAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka batrIsa bhAga pahelAnuM guNaka phaLa je vIsa beMtAlIsa che, temAMthI AnuM vizedhana karavuM (2442AdR phaipha)-(16384)=80414 ) A rIte AThase cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA bhAganA ekaso pAMtrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasakyiA ogaNacAlIsa bhAga rahe che. te pachI pharIthI AnAthI puSya nakSatranA zodhanakane zodhita karavuM je A pramANe che. (19OM) ogaNIsa zrI suryaprajJami sUtraH 2 142 Go To INDEX Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrta tathA eka muhUrtanA khADiyA tetAlIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaThayA tetrIsa bhAgathI puSya nakSatra zaizeSita thAya che. jemake--(804413 '4) (19 PlOM)=(78pAEAnu) A rIte zeAdhita karavAthI sAtaso pacAzI muhUta tathA eka suhUnA bAsiyA mANu bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA cha bhAga rahe che. tethI pharIthI AmAMthI cumAlIsa muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA cAvIsa bhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDasaDiyA chAsaTha ruM bhAgeAthI arthAt (744AreA) A pramANathI azleSA nakSatrathI laine ArdrA pantanA nakSatrAne zASita karavA jemake (78pA (3)-(744aa rUArDa)=1ArA A rIte zeSita karavAthI pachIthI ekatAlIma muhU tathA eka muhUrtanA khAsakriyA saDasaTha bhAga tatha khADiyA eka bhAganA saDaDayA sAta bhAga rahe che. (41aaaa) te pachI puSya nakSatra kSetra vyApI hAvAthI tenu mAna pistAlIsa muhUtanu che. tethI e mAnamAMthI je A zeSamAna zASita kare te A pramANe thAya che,45-(4rApurAe)=(rAga) ahI trIjA abhivati saMvatsarano samApti kALa AvI jAya che, te samaye sUryaMnI sAthe rahela punaCsu nakSatranA be muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsayiA chappana bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaDiyA sATha cUrNikA bhAga zeSa rahe che. mULamAM kahyuM paNa che, (punarudrasurata to muduttA jIvaLa cAMdumAmA muhussa bAsaTThibhAgaM ca sataTThiA chettA saTThI cuNNivAbhAgA sesA ) have cAthA cAMdna saMvatsaranA samApti samayamAM caMdrayukta nakSatranI spaSTatA karavAmAM Ave che.-cAthA cAMdra saMvatsaranA samAptikALamAM ogaNapacAsa puname thAya che. tethI ahIMyAM ogaNapacAsa guNuka hoya che. 4aa A saMkhyAthI pUrvakti varAzI ke je chAsaTha muhUrta tathA eka muhUtanA khAsiyA pAMca bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA eka bhAganA guNAkAra karavA (66Apu..})+4=3234rarUpa A rIte zrI suryaprajJapti sUtra : 2 143 Go To INDEX Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAkAra karavAthI khatrIsase cAtrIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsaDiyA khaseA pistAlIsa bhaga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaDayA egaNapacAsa bhAga thAya che. (3234ArRpa 4) AmAMthI pahelAM kahela sakala nakSatra paryAya paramANunA traNathI guNAkAra karIne sthAna kramathI zedhita karavA jemake-ahIM sakala nakSatra paryAya paramANu (819rA) ADase ogaNIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA covIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA chAsaTha bhAga kahela che. A piramANunA traNathI guNAkAra karave! (819) Y)+==(24pAchuM !' ) cAvIsase satAvana muhUrta tathA eka muhUrtanA khADiyA tera bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasiyA ekasesa aThANu bhAga thAya che. A paramANune pUrva rAzImAMthI zeSita karavA (3234pa)-(ra4pa rU 19)=(777aa puru) A pramANe zAdhita karavAthI sAtaso satyeAhera mruta tathA eka muhUrtInA khADiyA ekasA sittera bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDhiyA bAvana bhAga (777Aphdeg| p3) thAya che. Ane sAtaseA ekotera 771aa muhUta tathA eka muhUrtInA khADiyA cAvIsa bhAga 2e tathA khAsakriyA eka bhAganA saDasaDayA bAsaTha bhAgathI abhijItathI laIne pUrvASADhA paryaMntanA nakSatrone zASita karavA (chachachA}}-(77152)=(pA?!)= thAya che. (39ArA14) have cAthA cAMdra saMvatsaranA samApti samayamAM caMdra yukta uttarASADhA nakSatranA egaNacAlIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA cAlIsa bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasiyA cauda bhAga zeSa rahe che. mUlamAM kahyuM paNa che-(uttarALa AsADhANaM oNacattAlIsaM muhuttA cattAlIsaM ca bAsaTTibhAgA muhuttassa bAsadvibhAgaM ca sattaTTahA chettA codasa cuNNiyAbhAgA sesA ) have te samaye sUryanI sAthe rahela punarvasu nakSatranA muhUta vibhAganA saMbaMdhamAM kathana karavAmAM Ave che. ceAthA cAMdrasaMvatsaranA samApti samayamAM sUryanI sAthe cega yukta punaCsu nakSatranA egaNatrIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA ekavIsa bhAga tathA khAsaThiyA eka bhAgane (sattaduddA chettA) saDasaTha bhAga karIne tenA suDatAlIsa cUrNikA bhAga zeSa vadhe che, AnI gaNitaprakriyA A pramANe che-ogaNapacAsamI punamanA samApti kALamAM cethA cAMdra saMvatsarane samAptikALa hovAthI pUrva kathanAnusAra e ogaNapacAsa guNuka thAya che. ane eja pUrvakta nakSatra varAzI haiAya che. (964) chAsaTha muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA pAMca bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka bhAga A dhruvarAzIne egaNapacAsathI guNAkAra karavA mATe yathAkrama kanyAsa A pramANe thAya che-(96ArA)+4=(3234deg45) batrIsase caitrasa murhuta tathA eka muhUrtInA khAsayiA baseA pistAlIsa bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 144 Go To INDEX Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaDiyA ogaNapacAsa bhAga thAya che. AmAMthI pUrvokta sakala nakSatra paryAya parimANu (81 ) AThaso ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrvanA bAmaDiyA covIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA chAsaTha bhAga che A parimANane traNathI guNAkAra karIne tene zodhita karavA jemake (819 ) +=(245 48) A rIte covIsaso satAvana muharta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA botera bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka aThANa bhAgane pahelAnI rAzimAMthI zodhita karavA (323jhApaka - (24 pAna 6)=(777 ) te A pramANe sAta sotera muhUrta tathA eka muhanA bAsaDiyA eka sittara bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tathA eka muhanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAvana bhAga (ka774) rahe che. AmAMthI ( 1 3) ogaNIsa muharta tetrIsa bhAgathI puSya nakSatrane zadhita karavuM. A rIte tene zodhita karavAthI (777 -19ErU8)=758 ) sAtasa aThAvana muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekaso satyAvIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ogaNIsa bhAga (7584) thAya che. AmAMthI sAtase cuMmAlIsa muhUrta tathA eka muhanA bAdiyA vIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAgothI azleSA nakSatrathI laIne Adra paryantanA nakSatre zodhita karavA jemake--(7586)(7444) (1pArveza) A rIte zedhita karavAthI pachIthI paMdara muharta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA cAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasariyA vIsa bhAga rahe che. te pachI punarvasu nakSatra kayartha kSetravyApI hovAthI tenuM mAna pistAlIsa muhUrta pramANunuM che. tethI pistAlIsa muhUrtamAMthI AnuM sevana karavuM sthAna kamathI Ano nyAsa A pramANe thAya che.-45-(15ArDe re 8)=292 ) AthI cothA cAMdrasaMvatsaranA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 145 Go To INDEX Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAptikALanA samayamAM sUryanI sAthe punarvasu nakSatranA ogaNatrIsa muhUrtanA bAsaDiyA ekavIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga zeSa rahe che. mUlamAM kahyuM paNa che- (puvayusa ba3LasIsa muduttA ravI vAsaNimAnAM mudata bAsaTThi bhAgaM ca sattaThihA cha tA sitAlIsaM cuNiyAbhAgA sesA) iti / - have pAMcamA abhivardhita saMvatsaranI samApti bAsaThamI pUrNimAnA rAmApti kALamAM thAya che. tethI ahIM bAsaTha guNaka hoya che. 62 tathA pUrvavatu yuvarAzi (dAphA) che. tethI pUrvakathanAnusAra ahIM paNa guNAkAra vigere kriyA karIne aMkanyAsa karI levA. caMdra nakSatra vega parimANa tathA sUrya nakSatraNa parimANa mULamAM je kahela che. eja pramANe nyUnAdhika vinA kamathI ahIM paNa samajI levA, vadhAre lekha viratAra nirarthaka che. jethI prajanano abhAva hovAthI adhika kahetA nathI. mAsU. 7nA agIyAramuM prAbhRta samApta 11 // bArahavA prAbhRta bAramA prAbhRtane prAraMbha saMvatsara keTalA hoya che. A viSayanA saMbaMdhamAM pahelAM sUtra kahe che-(tA jarUbaM saMvacharA) ityAdi TakArtha-agyAramAM prAbhRtamAM yuga saMvatsaronA prAraMbhakALa viSe vicAra jANIne have bAramA A prAkRtamAM ( saMvachArUtha) saMvatsaro keTalA hoya che? A saMbaMdhI vicAra pragaTa karavAnA hetuthI (tA : i saMghanA) A rIte sAmAnya saMvatsaranA svarUpane jANavA mATe pahelAM prazna sUtra kahe che.-(ta di NaM saMvarajIrA vagAudaghatti ansm) zrI gautamasvAmI prazna kare che ke he bhagavana saMvatsaranA AraMbha viSayamAM jANavAmAM AvyuM have saMvatsaronI saMkhyA jANavA mATe prazna pUchuM chuM ke Ape keTalA ane kayA nAmavALA vyavasare kahyA che? te kahe, A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tastha vahu rUme vasaMvAcharA ghaomttA) saMvatsara saMbaMdhI vicAra viSayamAM A kathyamAna pAMca nAmavALA pAMca saMvare pratipAdita karela che. have e pAMca saMvatsarenA nAma kahe che-(i =A-itte, re, mavaDhig) tenA nAma A pramANe che. padanA eka dezanuM kathana karavAthI padasamUha grahaNa thaI jAya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 146 Go To INDEX Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tethI upacArathI tenA nAme A pramANe che. (1) nakSatra saMvatsara, (2) cAMdra saMvatsara (3) Rtu saMvatsara (4) Aditya saMvatsara ane (5) kamivardhata saMvatsara A rIte bhinna parIbhASAthI kahela judA judA nAmavALA pAMca prakAranA ane pAMca nAmavALA saMvatsara pratipAdita karela che, e pAMce saMvatsaranuM svarUpa ane paribhASA pahelAMja vaNita karela che. tethI punaHpiSTapeSaNa nirUpayegI hovAthI te kahetA nathI. pharIthI zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA ri i paMcae saMvacharALa maraNa pattatta saMvaccharassa NakkhattamAse tIsaimuhutteNaM tIsaimuhutteNaM ahoratteNaM mijjamANe kevaie rAiMdiyaggeNaM mAhitti vannA) A pahelAM kahela pAMca nakSatrAdi saMvatsaramAM paheluM nakSatra saMvatsara arthAt eka nakSatranA udayathI bIjA nakSatranA udaya paryantanA eTaleke sATha ghaDi paryantanA kALathI mIyamAna nakSatra saMbaMdhI nAkSatra yA nakSatrasaMvatsara kahevAya che. e nakSatrasaMvatsaranA je nakSatra mAsa hoya che. te trIsa muhUrta pramANuvALA aherAtrathI (mijhamALa) gaNatrI karavAmAM Ave te keTalA ahorAtra parimANavALA pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kaho, A pramANe zrIgautamasvAmIne praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che (ttA sattAvAra phavicAruM kSitI ja sattadimA rAviyA reMdriya gANitti vAkA) zrIbhagavAna rAtri divasanA parimANa viSe kahe che ke satyAvIsa 27 ahorAtra tathA eka aherAtranA saDasaThiyA ekavIsa bhAga A rIte sAvayava rAta divasanA pramANathI eka nakSatra mAsa pratipAdita karela che tema svaziSyane upadeza kare, ahI aMketpAdaka gaNita prakriyA A pramANe che. eka yugamAM nakSatra mAsa saDasaTha thAya che. e pahelAM ja kahela che. tathA eka yugamAM ahorAtranuM pramANa aDhArasotasa 1830, thAya che. tethI tene bhAjya karIne saDasaDane hara sthAnamAM rAkhIne bhAga kriyA karavI ane anupAta A rIte thAya che. je saDasaTha mahInAthI ATalA ahorAtra thAya te eka mAsanA keTalA ahorAtra thAya che? A mATe trerAzika gaNita prakriyA karavAmAM Ave che. 163+1=164 =27 A rIte satyAvIsa ahorAtra ane eka ahorAtranA saDasaDiyA ekavIsa bhAga thAya che. have zrIgautamasvAmI muhurtAjhane jANavA mATe prabhuchIne prazna pUche che-(tA te agNa muduttanei gANitti ausjhA) pUrvokta nakSatra mAsa keTalA parimANavALe muhUrtAgrathI arthAt muhUrta parimANavALo pratipAdita karela che ? te he bhagavan ! Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(A egUNavIse muhuttANaM sattAvIsaM ca sattadvibhAge muhuttassa muhuttagoNaM Ahietti vaejjA) ATha ogaNIsa muhUrta 819o tathA eka muhUrtanA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga arthAta zrI suryaprajJapti sUtra: 2 147 Go To INDEX Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka nakSatra mAsanuM samagra muhUrta parimANa 8127 A rItanuM pramANa thAya che. ahIM gaNita prakriyAthI aMketpAdana A pramANe che-pahelAM kahela nakSatra mAsanuM parimANa satyAvIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA saDasaThiyA ekavIsa bhAga thAya che. tenA aMkanyAsa-27+2=18 93=160 arthAt satyAvIsa ahorAtrane rADasaThathI guNAkAra karavAthI uparanA saDasaDyiA ekavIsa bhAgane AnI sAthe meLave te saDasaDiyA aDhAraso trIsa thAya che. tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare jemake 163030= 5 240 A rIte saDasaThiyA copana hajAra ane navaso thAya che. te pachI AnA saDa. saThiyA bhAga karavA mATe A rIte aMkanyAsa karavo 54 =819=81 jUna karavAthI ATha ogaNasa muhUrta tathA eka muhUrtanA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga yakta rIte maLI jAya che. - have bIjI rIte kahevAmAM Ave che-(ta gufa zraddhA huvAruNavattA saMvara) A pahelAM kahela nakSatra mAsa saMbaMdhI muhUrta parimANa rUpa aMtarano bArathI guNAkAra karavAthI nakSatrasaMvatsaranuM parimANa thaI jAya che. have sakala nakSatra saMvatsara saMbaMdhI tridivasanA muhUrta parimANa viSayamAM prazna karavAmAM Ave che (tAM teNe zarU trphaMviyoga sAhitti vaNakanA) A pahelAM kahela nakSatra saMvatsara keTalA rAtridivasanA parimANavALuM kahela che? te he bhaDavat ! Apa kahe A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe cha-(RA tiAi sattAvIre mArUM yama, g; naM ra sattakrimane sArUriyANa ( zii Atti vAkA) nakSatra saMvatsaranuM parimANa traNa satyAvIsa ahorAva thA eka ahorAtranA bAsaThiyA ekAvana bhAga karaNA ATalA rAtridivasathI nakSatra saMvatsara pratipAdita karela che, A pramANe ziSyane upadeza kare rAtridivasanuM A rItanuM pramANa kevI rIte thAya che? A zaMkAnA nivAraNa mATe kahe che. nakSatra mAsa ra723 satyAvIsa ahorAtra ane eka ahorAtranA saDasaDiyA ekavIsa bhAgothI thAya che. tethI nakSatra mAsanA A parimANane bArathI guNAkAra kara ra74212=324+32 ahIM 25=34 tethI 324124 =324+356-3ra7 satyAvIsane je bArathI guNAkAra kare to traNaso vIsa ahorAtra thAya che. saDasaThiyA ekavIsa bhAgene je bArathI guNAkAra kare te saDasaThiyA bhAganA baso bAvana thAya che. tene je saDasaThathI haraNa kare to 3 traNa ahorAtra labdha thAya che. tene traNa covIsanI sAthe meLavavAmAM Ave te traNaso satyAvIsa ahorAtra thAya che. tathA saDasaThiyA ekAvana bhAga zeSa rahe che, yathAkramathI aMka rAkhavAthI nakSatra saMvatsaranuM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 148 Go To INDEX Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parimANa 327, traNaso satyAvIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA saDasaThayA ekAvana bhAga thAya che. ATalA sAvayava aherAtrinA parimANathI eka nakSatrasaMvatsara pratipAdita karela che. e pramANe sva ziSyone upadeza kara. have eka nakSatrasaMvatsaranA muhUrta parimANanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(A seLa varUNa mudattaLa gANitti vaka) A pUrvokta nakSatrasaMvatsara keTalA muhUrta parimANathI paripUrNa thatuM pratipAdita karela che? he bhagavana te Apa kaho ! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna tenA uttaramAM kahe che-(an ma muhuttasahassA aTTayabattIse muhuttasae chappaNNaM ca sattadvibhAge muhuttamma muhuttageNa Ahietti vaNajhA) pUrvakathita nakSatra saMvatsaranuM parimANa nava hajAra AThase batrIsa 983rA muhUrta tathA eka muhurtanA saDasaThayA chappana bhAga 1 arthAt 983ra 6 ATalA muhurta parimANathI eka nakSatra saMvatsara pratipAdita karela che. A parimANa kevI rIte thAya che? te jANavA kahe che- eka nakSatra mAsanuM muhUrta parimANa AThaso ogaNIsa muhurta tathA eka muhurtanA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga thAya che. 89 A pramANe pahelAM kahela che. eka saMvatsaramAM A rItanA bAra mAsa thAya che. tethI tene bArathI guNAkAra kare (81712=98283 4 navahajAra AThase aThayAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA saDasaThiyA traNa covIsa bhAga thAya che tene saDasaDathI bhAga kare te 23=46 cAra muhUrta labdha thAya che. pahelAnA aMkanI sAthe ane meLave te A pramANe thAya che. 98284=9828+4=9832 56 A pramANe eka nakSatra saMvatsaramAM muharta parimANa tathA nava hajAra AThase batrIsa muhUrta eka muhUrtanA saDasaThiyA chapana bhAga 983raka=A rItanA muhUta" parimANathI eka nakSatra saMvatsara paripUrNa thAya che, A rIte sAMga nakSatrasaMvatsara pUrNa thAya che. have bIjA cAMdrasaMvatsaranA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA iti paMcaNhaM saMbaccharaNaM doccamsa caMdasaMbaccharassa caMde mAse tIsai muhutteNaM tIsai muhatteNaM arajo LikanamALe varUNa reMdriyo kAti vagA) A pahelAM pratipAdana karela nakSatrAdi pAMca saMvatsaravALA yugamAM (hodaH) bIjA cAMdra nAmavALa saMvatsarane trIsa trIsa mUhUrta pramANavALI ahorAtrathI (jaLaka7mALa) gaNavAmAM Ave to keTalA ahorAtranA parimANavALuM pratipAdita karela che? te he bhagavad Apa kaho, A pramANe zrIautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che-(A ghAtai RAriyA vattIsaM 1 vAvaDrimA sArUM vicaraNa rRricoLa sAhiti vaNaka) A cAMdramAsa je zrI suryaprajJapti sUtra: 2 149 Go To INDEX Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIsa mahUrta pramANathI nIyamAna aherAtrathI gaNavAmAM Ave te eka cAMdramAsamAM egaNavIsa ahorAtra ane eka aherAtranA bAsaThiyA batrIsa bhAga arthAt 29 A pramANe sAvayava rAtri divasanA parimANathI pratipAdita karela che. A pramANe svaziSyone upadeza kare, have AnI gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che. eka yugamAM cAMdramAsa bAsaTha thAya che. e pramANe pahelAM kahevAI gayela che. tethI eka yuganA aDhArase trIsa ahorAtrane bAsaThathI bhAga karavA ahIM rAzika gaNitapravRtti A pramANe karavAmAM Ave che. ke je bAsaDa mAsathI aDhArasetara ahorAtra thAya che te eka cAMdramAsanA keTalA ahorAtra thAya che ? A jANavA mATe tene anupAta AvI rIte karavo jemake18+1=163deg ekathI gaNavAmAM Avela zazi eja pramANe rahe che. e niyamathI 1930=9zru ogaNatrIsa rAtridivasa tathA eka rAtridivasanA bAsaThiyA batrIsa bhAga yakta mULamAM kahyA pramANenuM parimANu thaI jAya che. have muharta parimANane jANavA mATe zrIgautamasvAmI prazna pUche che- (tA tenuM gagg muddatta bAhitti vaNajhA) A pahelAM kahevAmAM Avela cAMdramAsa keTalA muharta pari. mANavALA pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kaho ! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA paMvArIte muduttA tIraMa vATrimA muduttarU muduttaLuM gANiti ghaTI) e cAMdra saMvatsaramAM ATha paMcAsI muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga thAya che. A rItanA pramANavALA muhUrta parimANathI te eka cAMdramAsa paripUrNa thAya che. A pramANe sva ziSyone upadeza karavo. ATalA muhUrtAthI cAMdramAsa kevI rIte pUrNa thAya che? te jANavA mATe A viSayamAM gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che. pahelA cAMdramAsanuM parimANa ogaNatrIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA batrIsa bhAga ATaluM pratipAdita karela che. cAMdramAsaHra922 ahI ogaNatrIsa ahorAtrane bAsaThathI guNAkAra karIne uparanA bAsayiA batrIsa bhAgone meLavavA te batAvavA mATe aMkanyAsa A pramANe che. 29 rU=1798-10 A rIte bAsaThiyA aDhArasetrIsa thAya che. AnA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavo. 16+3035deg A rIte bAsaDiyA copanahajArane navaso thAya che. A saMkhyAne bAsaThathI bhAga kare te pa1 = paNa A rIte ATha paMcAsI muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsa bhAga A rIte mUlamAM kahyA pramANe yathAkta pramANa maLI jAya che. have cAMdra saMvatsaranA parimANanuM kathana kahe che. (ta vNa maDhA suvADhaghuttaer vare saMvachere) A muhUrta rUpa ane ahorAtrarUpa addhA arthAt pariNita parimANane zrI suryaprajJapti sUtra: 2 150 Go To INDEX Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khArathI guNAkAra kare te cAMdrasa Mvatsaranu parimaNa nIkaLI Ave che. pharIthI Aja viSayanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(ttA meLavaNa rA'cittenuM bahitti vajJA) pahelAM kahela cAMdrasa'vatsara keTalA aheArAtranA pramANathI pratipAdita karela che? arthAt cAMdrasa'vatsaramAM keTalA aheArAtra thAya che? te he bhagavana Apa kahA A pramANe zrIgotamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che- tA ttiAi 13vo rAZcila yuvAca vAtrimA rA yasAyioLaMgAddivRtti vajJA) e cAMdrasa'vatsara traNase cepana 354 aheoNrAtranA parimANuthI paripUrNa thAya che. tema sva ziSyAne kahevuM. have ahI akapAdana prakriyA batAvavAmAM Ave che- pahelA cAMdramAsanuM parimANu ogaNatrIsa ahArAtra tathA aka aheArAtranA khAsaThiyA batrIsa bhAga 29 pratipAdita karela che. tenA khArathI guNAkAra karavA, guNAkAra karIne anupAta kare ke eka cAMdramAsathI ATalA aheArAtra thAya che, te khAra cAMdramAsanA keTalA aheArAtra lakhyuM thaI zake? A jANavA mATe aMnyAsa A pramANe karavA (29)+12-348aa 4=34846=354 OM A rIte guNAkAra karavAthI pahelAM guNakaphula traNaso aDatAlIsa aDe|rAtra thAya che. tathA aheArAtra saMbaMdhI khAsiyA traNaso ceArAsIneA bAsaThathI bhAga kare te cha aheArAtra labdha thAya che. tene aheArAtranI sAthe joDe tathA pachIthI bAThiyA khAra bhAga zeSa rahe che. A rIte 3546rU traNaseA cepana aheArAtra tathA eka aheArAtranA khAsaThiyA khAra bhAga mULamAM kahyA pramANe tamAma pramANa maLI jAya che. have zrIgautamasvAmI muhUrtotranA saMbaMdhamAM prabhuzrIne prazna pUche che-(sa" se chAM jeva munnuttaonuM biitta trajJA) A pahelAM kahevAmAM Avela cAMdra saMvatsara keTalA muhUrta pazmiANavALu pratipAdita karela che? te he bhagavan Apa kahe| A pramANe zrIgautama svAmInA pUchavAthI tene uttara ApatAM kahe che-(tA rasa muhu~ttalavArUM chara vaLavIse munnuttama vaLAnuM 2 vATramane mutyuttana mutyuttoLa Aphitti vajJA) cAMdrasa vatsaranu muhUta parimANu dasahajAra seA pacIsa 10625, muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA pacAsa bhAga pu arthAt 10625 purUM ATalA pramANavALA muhUrta paramANuthI eka cAMdra saMvatsara pUrNa thAya che. ahIM paNa aMketpAdana prakriyA pahelAMnI jemaja karI levI. jemakepahelAM eka cAMdramAsanuM muhUta parimANu 885' Ase pacAzI muhUta tathA eka muhUrto nA khAsayiA trIsa bhAga jeTaluM kahela che. te jo eka cAMdra mAsanA ATalA muhUta thAya che, teA bAra mAsanA keTalA muhUrta thAya? A pramANenA anupa tathI AThase| paMcAsInA khArathI guNAkAra karavA jemake-(885)+12=10623=10220 x5=106252 AisA paMcAsIne khArathI guNAkAra karavAthI dasahajAra chasovIsa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 151 Go To INDEX Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA trIsa bhAga thAya che, tene bArathI guNAkAra karavAthI bAsaThiyA traNaso sAIDa thAya che. tene bAsaThathI bhAga kare te pAMca muhUrta labdha thAya che. tene pahelAMnI saMkhyA sAthe meLavavAmAM Ave to dasahajAra chase pacIsa muhUrta thaI jAya che, tathA bAsaDiyA pacAsa bhAga zeSa rahe che. 1 0625pha A rIte mULamAM kahela yukta pramANa maLI jAya che. A rIte saMpUrNa cAMdrasaMvatsara saMbaMdhI kathana sAMbhaLIne have zrIgautamasvAmI RtusaMvatsaranA saMbaMdhamAM prazna pUche che (ta paNi dhAM pAchuM saMvacharALa taravara6 36 saMvaccharassa uDumAse tIsai tIsai muhuroNaM gaNijjamANe kevaie rAidiyaggeNa Ahietti auss) A pahelAM pratipAdana karela nakSatrAdi pAMca saMvatsaramAM trIjA tu saMvatsarane je RtumAsa che, te trIsa muhUrta parimANathI keTalo thAya che, A prakAranA RtumAsathI kahela bAtusaMvatsara keTalA aherAtra parimANathI pratipAdita karela che? te he bhagavAna Apa kahA A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-bhatA tIraM rAtiyALuM pAkuM ricoLuM bhANitti ghagsjhA) eka Rtu mAsa trIsa ahorAtra pramANane hoya che. trIsa ahorAtrathI mAsa pUrNa thAya che, tema ziSyane kahevuM. A pramANe zI rIte thAya che? te batAve che-eka yugamAM ekasaTha RtumAsa thAya che. eka yuganA aDhArasotrIsa aherAtrane ekasaThathI bhAga kare to eka yuganA ekasaTha mAsathI aDhArasotrIsa ahorAtra labdha thAya te eka mAsanA keTalA ahorAtra thAya A rIte anupAta karIne aDhArase tIsane ekasaThathI bhAga karavo =30 te trIsa ahorAtra thaI jAya che. have AnA muhurta parimANanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che(RA re La vara muhuroLa mAhitti ghaNasTI) A pUrvakathita Rtu mAsa keTalA muhUrta parimANavALa kala che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmIna praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che--(11 Mva muttaravA muddattAtre sAhitti gharakA) e cAMdramAsa navo muhUrta parimANavALe pratipAdita karela che. tema svaziSyane kahevuM. AnI gaNita prakriyA A pramANe thAya che. eka RtumAsamAM trIsa ahorAtra thAya che ane eka ahorAtramAM trIsa muhUrta thAya che. tethI trIsa trIsathI guNAkAra kare jethI navo thAya che. 30+30=900 tethI kahevAmAM Ave che ke eka RtumAsa navase muhUrta parimANavALa hoya che. have tusaMvatsaranA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA leLa bar3hA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 15ra. Go To INDEX Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvAjharavutti# phadusaMvare) pUrvokta addhA arthAt tridivasanA pramANa ane muhUrtanA pramANarUpakALane bArathI guNAkAra kare te RtusaMvatsara thAya che. arthAt mAsakta ahorAtra parimANane bArathI guNAkAra karavAthI saMvatsaranA ahorAtra AvI jAya che. tathA mAsokta muhUrta parimANane bArathI guNAkAra karavAthI saMvatsaranuM muhUrta parimANa AvI jAya che. eja zrIgautamasvAmI pUche che-(tA hai vaphA yATricoLa gANitti vagA) A pUrvokata RtusaMvatsara keTalA ahorAtra parimANavAvALuM kahela che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (ta rAphaeNvicaNA rAuthane zAritti vAkA) atusaMvatsaranA ahorAvanuM parimANa traNa sATha 360 rAtri divasanA parimANavALuM pratipAdana karela che. tema svaziSyane upadeza karavo. eka mAsamAM trIsa ahorAtra thAya che te evA bAra mAsathI eka Rtu saMvatsara thAya che tethI trIsano bArathI guNAkAra karavAthI 30+1=360 traNasosATha ahorAtranuM parimANu thaI jAya che. have zrIgautamasvAmI muhUrtanA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(tA se jevA muduttaLa gANitti vakhasir) A pUrvakathita atu saMvatsara keTalA muhUrta parimANavALuM kahela che? he bhagavana Apa te kahe. A pramANe zrIgautamasvAmIne praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che- (tA samuhunnarasAruM na ca AyArUM muhurani famtti jJA) e tu saMvatsaramAM dasa hajAra ane ATha 10800 muhUrta parimANu hoya che. arthAt ATalA muhUrta parimANavALuM paripUrNa eka RtusaMvatsara pratipAdita karela che, tema svaziSyane kahevuM. jema ke-eka itu saMvatsaramAM navase muhurta thAya che. te pramANe pahelAM pratipAdana karela che. tethI je eka tumAsamAM ATalA muhUrta thAya che, te sAra mAsanA keTalA muhUrta thAya ? A jANavA mATe zrerAzika prakriyAthI navasene bArathI guNAkAra kare jema ke-900x12 10800 A pramANe dasa hajAra ane ATha muhUrtanuM pramANu yathArtha rIte tu saMvatsaranuM maLI jAya che. A rIte saMpUrNa trisaMvatsara saMbaMdhI kathanane sAMbhaLIne have cothA Aditya saMvatsaranA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prabhuzrIne prazna pUche che-(tA ghafe of iNuM saMvacharALa cautthassa AiccasaMvaccharassa Aicce mAse tIsai muhatteNaM ahoratteNaM gaNijjamANe kevaie vaMcif arifhatti jaNaTI) A pUrvakathita nAkSatrAdi pAMca saMvatsaramAM cothuM je Aditya saMvatsara che tene Aditya mAsa trIsa muhUrta parimANavALo pratipAdita karela che? te he bhagavAna Apa kahe. A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 153 Go To INDEX Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna kahe che-(tA tIla rAIciArU avaTamAM A cimsa rAtricoLuM tti vajJA) trIsa aheArAtra pUrA tathA eka rAtridivasane ardhabhAga arthAt sADI trIsa aheArAtravALA rAtriDhivasanA paramANuthI eka sUOmAsa arthAt sauramAsa pratipAdita karela che, tema svaziSyAne upadeza karavA. A pramANa kevI rIte thAya che? te batAve che. pAMca varSa pramANavALA eka yugamAM sATha 60 sUryaOmAsa hoya che. eka yugasaMbaMdhI aDhArasA trIsa aheArAtrane jo sAThathI bhAga kare teA sADItrIsa aDeArAtra labdha thAya che, jema ke16*=30x =30+? A rIte sADhAtrIsa aheArAtra pramANavALA sauramAsa pUrNa thAya che. have AnA muhUrta paramANunA saMbadhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(tA meLaM kSetraphaLa mukutto ne vitti trajJA) A pahelA kahevAmAM Avela Aditya mAsa keTalA mudbhuta parimANavALA pratipAdita karela che ? te he bhagavan Apa kahe| A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA nava vArasa mumuttara" mutyuttanAM AvRitti trajJA) eka sUrya mAsa navaso padara muhUta parimANavALA pratipAdita karela che. tema svaziSyAne kahevu. ATalA muhUrtaMtraparimANu kevI rIte thAya che? te batAve che--sUOmAsanuM parimANu 30 sADItrIsa aheArAtranu hAya che. tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavA (30)x30=900+100+15=915 A pramANe navaso paMdara muhUta thaI jAya che. have savatsaranA saMbadhamAM uttara sUtra kahevAmAM Ave che-(ttA pusa naM baddhA suvAsa puttatA Ave saMjjare) A pU`kathita rAtri divasanA parimANavALA ke muhUta parimANavALA ahvA arthAt kALanA khArathI guNAkAra kare te sUrya saMba dhI saura sa Mvatsara thAya che, have A viSayamAM zrI gautamasvAmI prabhune pUche che-(tA se naMdavalA ciona AvRitti yajJA) A pUrvakathita Aditya sa Mvatsara keTalA pramANavALA rAtri divasanA parimANa vALuM pratipAhita karela che ? te he bhagavAn Apa kahe! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA tiLi chAvatuM rAcihna rAduMciroLa AvRitti vajJA) traNaseA chAsaTha ahArAtra parimANavALuM Aditya satjhara pratipAdita karela che tema svaziSyAne upadeza karavA. A kevI rIte siddha thAya che ? te jANavA kahe che--Aditya mAsanuM parimANa trIsa ahArAtra tathA eka aheArAtranA adha bhAga arthAt sADAtrIsa heArAtra pramANanu kahela che, tenA khArathI guNAkAra karave. tenA anupAta A pramANe che ke-eka mAsathI ATalA ahArAtra thAya che, te bAra mAsathI keTalA aherAtra thaI zake che ? (30)+12=36012=360+6=366 A rIte traNasA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 154 Go To INDEX Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAsaTha ahArAtra maLI jAya che. kahyuM paNa che, (leLi chAyaduM rAeniyasa) ityAdi mUlAkta pramANu saMgata thaI jAya che. have AnA muhUrtInA saMkha'dhamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che(jJA le chAMvaphala muduttaonuM bAiitta vanA) A pUrvakathita Adityasa'vatsara keTalA muhUta parimANavALuM pratipAdita karela che ? te he bhagavAna mane kaheA. A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrI bhagavAn kahe che-(tA sa munnuttasasArUM nava ca tIre mutyuttasar muduttaoLa Aditta vattvajJA) AdityasaMvatsaranu muhUta paramANu dasa hajAra navase eMsI 10980 mudbhUta parimANavALu AdityasaMvatsara kahela che, tema svaziSyAne kahevuM. ahIMyAM paNa aMkotpAdana prakriyA A pramANe che eka saura mAsanuM muhU`parimANu navase| par 915 thAya che, tema pahelAM kahyuM ja che, te jo eka Aditya mAsamAM ATalA muhUrta thAya te bAra mAsamAM keTalAka muhUta thAya che? Ane airAzika gaNitAnupAtathI navase paMdarane khArathI guNAkAra kare te 915x12=10980 dasa hajAra navasA eMsI muhUta thaI jAya che, (pura munnuttatta RArUM natha cIte muduttasar muduttanna) ityAdi prakArathI mulAkta pramANu thaI jAya che, A rIte samagra AdityasaMvatsaranA sabaMdhamAM kathana sAMbhaLIne have yuganA aMtima abhivadhi tasaMvatsaranA saMbaMdhamAM zrI gautamasvAmI zrI bhagavAne prazna pUche che-(tA pati nAM vaMduM saMjIrAnuM vaSamaNa mitravRDhicasavacharassa abhivaDhiyamAse tIsaimuhutteNaM gaNijjamANe kevaie rAIdiyaggeNaM Ahipatti vaejjA) A pUrvakathita nAkSatrAdi pAMca sa'vatsarAmAM yuganA aMtanA abhivati saMvatsaranA je abhivadhiCta mAsa che tene trIsa trIsa muhUta parimANuthI gaNavAmAM Ave teA keTalA rAtri divasanA parimANavALuM pratipAdita karela che ? te he bhagavAn Apa kahe! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA ttInuM rAtriyArU gUNatIsaMca muhuttA sattarasabAvadvibhAge muhuttassa rAIdiyaggeNaM Ahietti vaejjA) ye abhivRdhdhi tamAsanuM muhUta parimANu ekatrIsa aheArAtra tathA AgaNatrIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA sattara bhAga31|29| ATalA pramANuvALA rAtridivasanA parimANathI yukta pratipAdita karela che, tema svaziSyAne kahevuM. have AnI gaNitaprakriyA batAvavAmAM Ave che. tera caMdramAsathI eka abhivati saMvatsara thAya che. eka cAMdramAsanu parimANu ogaNatrIsa aheArAtra tathA eka aheArAtranA khAsaDiyA batrIsa bhAga 29 thAya che, tema pahelAM Aja sUtramAM kahela che, tethI mAnA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 155 Go To INDEX Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terathI guNAkAra kara. (29)=17=377441=377464=383 terathI guNAkAra karavAthI traNaso satera thAya che, tathA bAsaThiyA batrIsa bhAga ne terathI guNavAthI bAsaThiyA cAraso seLa aruM thAya che tene bAsaThathI bhAga kare te cha aherAtra thAya che. tene aherAtranI sAthe meLave te traNaso gyAsI ahorAtra thAya che, ane bAsaDiyA cuMmALIsa bhAga zeSa rahe che. A rIte abhivardhitasaMvatsaranuM parimANa traNasevyAzI aherAtra tathA eka ahorAtranA bA maThiyA cuMmAlIsabhAga (383) che te pachI bAra aMzavALA abhivardhita saMvatsaranA bAramAsa thAya che. tethI Ane bAra thI bhAga kare (383 kAra=(31 I11) ahIM traNaso vyAzI aherAtra ne bArathI bhAga kare te ekatrIsa ahorAtra Ave che. ane agyAra zeSa rahe che. tenA muhUrta karavA mATe trIsa thI guNAkAra kare 130=12 bAra bhAgavALA traNaso trIsa ahorAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA cuMmAlIsabhAga thAya che. AnA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare. jema ke(3)+30326 ArIte bAsaThiyA teraso vIsa thAya che. tene bAsaThathI bhAga kare te ekavIsa muhUrta labdha thAya che. tathA bAsayiA aDhAra zeSa rahe che. 130=216 ahI. ekavIsa muhUrta labdha thAya che. tene traNa trIsa muhUrtanI sAthe meLave te bArabhAga vALA traNase ekAvana muhUrta thAya che. 15=1912 ane bAra thI bhAgavAmAM Ave te ogaNatrIsa muhUrta labdha thAya che. tathA bAra bhAganA traNa bhAga zeSa rahe che. tenA bAsaThabhAga karavA mATe sArarNana prakriyAthI bAsaDathI guNAkAra kare jema ke- + pha + ArIte guNAkAra karavAthI ekase chAzI 186 thAya che, temAM pahelAM kahela zeSa rUpa muhUrtana bAsaThiyA aDhArane joDe te bAsaDiyA bhAganA baso cAra rU thAya che. tene bArathI bhAga kare te 21+=Na ArIte bAsaThiyA sattara zrI suryaprajJapti sUtra: 2 156 Go To INDEX Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrta labdha thAya che. A badhAno kramAnusAra-vyAsa A pramANe che-31AralA eka trIsa ahorAtra ogaNatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA sattara bhAga thAya che. A pramANe abhivadhitasaMvatsaranuM mULamAM kahela parimANa thaI jAya che. mULamAM kahyuM che. (tA ekatIsa rAiMdiyAiM egUNatIsaM ca muhuttA sattarasabAsadvibhAgA muhuttassa rAiMdiyaggeNaM zAriri vahunnA) ItyAdi. - have AnA muhUrta parimANanA saMbaMdha mAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-( relve vevaphA muduttaLa gAdipatti vaNaka) A pUrvakathita abhivardhita mAsa keTalA muhUrta parimANa vALa kahela che? te he bhagavAn Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA pUcha vAthI uttara mAM zrI bhagavAna kahe che. (ta traNaphUla muhurasA sattAvANadricAmA muhUrNa muduttaroLa gANitti vaNajhA) navaso ogaNasATha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA sattarabhAga vALa kahela che. arthAta A abhivardhita mAsa navase ogaNasATha 959 muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA sattara bhAga 2 ATalA parimANa vALo AbhivardhitamAsa pUrNa thate prati dita karela che. A pramANe svaziSyone kahevuM. A pramANenuM muhUrta parimANa kevIrIte thAya che. te mATe kahe che-ekatrIsa ahorAtra ogaNatrIsamahata tathA eka muhUrtanA bAsathiA sattara bhAge 31ralApha ATalA saMpUrNa rAtri divasanA parimANa vALo abhivadhita mAsa hoya che. e rIte Aja sUtramAM pahelAM pratipAdana karela che. ekatrIsa ahorAtranA muhUrta karavA mATe tIsathI guNAkAra kara 3130=930 te navaso tIsa muhUrta thAya che. temAM uparanA ogaNatrIsa muhurta ne meLavavAmAM Ave 30ra9=59 tA ArIte navaso ogaNasATha muhUrta thaI jAya che. trIjA sthAnamAM rahela bAsaThiyA sattara bhAga e ja pramANe rahe che. tethI abhivardhitamAsanuM mULamAM kahela parimANa 5Apha navase ogaNasATha muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 157 Go To INDEX Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattara bhAga ATalA mudbhuta parimANavALA eka abhivati mAsa pratipAti karela che. have zrIbhagavAn saMvatsaraparibhASAnA saMbaMdhamAM kathana kare che-(tA sa naM baddhA tulAjIsarapurA be TTiyarsa jhare) A pUrva kani rAtridivasanA parimANavALI ke muhUta parimANavALI addhA arthAt paribhASA rUpathI siddhakALa vizeSa nA khArathI guNakAra kare teA guNana phaLa je Ave eTalA piramANu vALu abhivardhita saMvatsara kahela che. have eja viSayane zrI gautamasvAmI pUche che (tA te nAM kSetra rAtricoLuM gAdivRzi yajJA) A pahelAM kahevAmAM Avela abhivadhi tasa Mvatsara keTalA aheArAtra pa-i mANavALu kahela che ? te huM bhagavAn Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA tiLi tetIne rAsi sarvIsa ja muddA nUrasapAlaTrimone muduttamlAyimeLa trAhittiyanA) A abhivRdhita savasara traNaso tyAgI 383 ahArAtra tathA ekavIsa muhUta ane eka muhUtanA khADiyA aDhAra bhAga=3835 215 6 ATalA rAtri divasanA parimANavALuM abhivati sa Mvatsara pratipAdita karela che. e pramANe svaziSyane upadeza karave. bhagavAnanA A kathanane gaNita prakriyAthI sama na karavAmAM Ave che--abhivati mAsanuM ahArAtra pramANa 31:29 o ekatrIsa aheArAtra ane egaNatrIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsayiA sattara bhAga ATala sAvayava rAtri divasanA parimANuthI eka abhivRdhita mAsa thAya chetema pahelAM kahyuMja che. tene anupAta A pramANe che ke jo eka abhivati mAsanA ATalA sAvayava aheArAtra thAya te khAra mAsavALA abhivadhi tasavatsaranA keTalA sAcava ahe|rAtra thAya ? te jANavA mATe AAzika gaNita paddhatithI eka mAsanA aheArAtranA khArathI guNAkAra karavA (31ArA )+12=3725348A?rU ahI ekatrIsa aheArAtrane khArathI guNavAthI traNase tera 376 aheArAtra thAya che. tathA AgaNatrIsa muhUtanA khArathI guNakAra karavAthI traNase aDatAlIsa muhUta thAya che. tathA khAsiyA sattarane khArathI guNavAthI eka muhUta nA khADiyA khasA cAra thAya che. te pachI khasa cAraneA bAsaThathI bhAgakare to traNa muhUta Ave che. tene mutRta saMkhyAnI sAthe meLavavAthI traNase ekAvana muhUrta thAya che. tathA eka muhUrtanA khADiyA aDhAra bhAga zeSa rahe che. P=3+ ra te pachI 348 +3=traNase ekAvana 351 muhUrta thAya che teneA tIsa muhUtathI bhAga karavAmAM Ave kapu!=1+21 te agIyAra ahorAtra labdha thAya che. tathA ekavIsamuhUta zeSa rahe che. agIyAra aheArAtra je labdha thAya che. tene je traNaso betera ahArAtra che tenI sAthe meLavavA 372+11=383 te traNaseAgyAzI aherAtra thaI jAya che. teneA yathAkrama zrI suryaprajJapti sUtra : 2 158 Go To INDEX Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkapAsa A pramANe che-383ra1 pha ArIte abhivardhita saMvatsaranuM yakta parimANa traNase vyAzI ahorAtra tathA ekavIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA aDhAra bhAga thaI jAya che. - have zrI gautamasvAmI muhUrtanAM saMbaMdhamAM prazna pUche che-(tA se jevA muddattajaLa 3rfecttivAnnA) A pUrvokta abhivardhitasaMvatsara keTalA muhUrta parimANa vALuM pratipAdita karela che ? te he bhagavAna Apa kaho A pramANe zrI gautama svAmInA pUchavA thI zrI bhagavAna kahe che-(tA samuduttArUM vaM ca ghAraHEduttanA vASTrimAA muhuraNa mudattaroLa mAhitti vaNajhA) e abhivardhitasaMvatsaranuM muhUrta parimANa agI. yAra hajAra pAMcase agyAra 11511 muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA aDhAra bhAga 11511+pha ATaluM muhUrta parimANa eka abhivardhita saMvatsaranuM thAya che. bhagavAna zrI nA uttaravAjyakathanane gaNita prakriyAthI samarthita kare che jema ke-eka abhivardhita mAsanuM muhUrta parimANa 959+ pha navaso ogaNasATha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA sattarabhAga thAya che. e pahelAM Aja sUtramAM pratipAdita karela che. te je eka mAsamAM ATalA sAvayava muhUrta thAya te bAramAsa vALA abhivardhita saMvatsaranA bAra mAsanA keTalA sAvayava muhUrta parimANa thAya che, te jANavA mATe trarAzika paddhatithI kahela muhurta saMkhyAne bArathI guNAkAra karavo jemake (592 )+12=11508+9 =11508 +3pha==11511-pha navaso ogaNasATha ne bArathI guNavAthI agyArahajAra pAMcaso ATha muhUrta thaI jAya che. tathA bAsaThiyA sattara bhAgane bArathI guNAkAra karavAthI bAcAra thAya che. teno bAsaThathI bhAga karavAthI traNa muhUrta Ave che. tene muhurta saMkhyAnI sAthe meLavavAthI agyAra hajAra pAMcase agyAra muhUrta thAya che. tathA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 159 Go To INDEX Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA uttaravAyakathanane gaNita prakriyAthI samarthita kare che jema ke-eka abhivardhita mAsanuM muhUrta parimANa 959+2 navase ogaNasATha muhUrta tathA eka murtAnA bAsaThiyA sattarabhAga thAya che. e pahelAM Aja sUtramAM pratipAdita karela che. te je eka mAsamAM ATalA sAvayava muhUrta thAya to bAremAsa vALA abhivadhita saMvatsaranA bAra mAsanA keTalA sAvayava muhUrta parimANa thAya che, te jANavA mATe trarAzika paddhatithI kahela muhurta saMkhyAne bArathI guNAkAra kare jemake (59 + 2)+13=11508+1 =11508 +pha==115116 navase ragaNasATha ne bArathI guNavAthI agyArahajAra pAMcase ATha muhUrta thaI jAya che. tathA bAsaThiyA sattara bhAgane bArathI guNAkAra karavAthI bAcAra thAya che. tene bAsaThathI bhAga karavAthI traNa muhUrta Ave che. tene suharta saMkhyAnI sAthe meLavavAthI agyAra hajAra pAMcase agyAra muhUrta thAya che. tathA bAkI rahela bAsaThiyA aDhAra bhAga zeSa rahe che. tethI abhivadhita saMvatsaranuM muhUrta parimANa 115112pha agyAra hajAra pAMcase agyAra muhUrta thAya che. tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA aDhAra bhAga mULamAM kahela pramANa thaI jAya chemULamAM kahyuM paNa che-(gzAstra muhutta pahassAI paMcaya ekArasa muhuttasae advArasabAvaTThibhAge muhuttassa muhuttaggeNaM Ahietti ===aa) athavA bIjI rIte muhUrta parimANa kahevAmAM Ave che. jemake abhivardhita saMvatsaranuM parimANu traNaso tyAzI ahorAtra tathA ekavIsa muhUrta 21 tathA eka muhUrtana bAsaThiyA aDhAra bhAga 383ra12pha thAya che. ahIM eka ahorAtramAM trIsa muhUrta thAya te traNaso tyAzI ahorAtrano trIsathI guNAkAra kara=383+30=11490 to A rIte agyArahajAra cAra nevuM thAya che. temAM ekavIsa muhUrta umere te 11490+1=11511 agyAra hajAra pAMcase agyAra muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aDhAra bhAga ATalA pramANavALA muhUrta parimANathI abhivardhita saMvatsara yakta parimANathI paripUrNa thAya che. A rIte pAMce saMvatsaronuM parimANa kahevAmAM Avela che. sU. 7rA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 160 Go To INDEX Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekaThA maLelA pAMce saMvatsara yAvatpramANavALA ahArAtra parimANavALA hAya che. te batAvavA mATe pahelAM praznasUtra kahevAmAM Ave che. (tAvacaM ityAdi TIkA -AMteramA sUtramAM nakSatrAdi pAMca saMvatsarAnA nAmeA tenA aheArAtra ane muhUrta nuM parimANu sArI rIte jANIne have A tAMteramA sUtramAM A pAMce saMvatsaro ekaThA maLavAthI jeTalA rAtrivisanA parimANavALA thAya che, tenuM yAcita rIte vaNuna karatAM praznottarasUtra kahe che- (tA vactano ne vAcALa bAiitta vajjA) zrIgaugautamasvAmI kahe che ke he bhagavan ! ApanI kRpAthI yugasaMvatsarAnuM alaga alaga parimANu jANavAmAM AvyuM, have A pAMce saMvatsaronA samudAyarUpa yuganuM parimANa jANavA icchuM chuM. temAM kaMI paNa nyUnatA na rahe arthAt saghaLA pAMce sAMvatsarAthI maLela saMpUrNa yuga keTalA rAtridevasanA parimANavALA kahela che? te he bhagavan Apa kaheA, A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.(taa sattara ekANaute rAIdiyasae egUNavIsaM ca muhuttaM ca sattAvaNNe bAvadvibhAge muhuttassa bAvaTTibhAgaM ca sattaTThahA chettA paNapaNNaM cuSNiyAmAge rAidiyaggeNaM Ahietti vaejjA ) (no yu") saMpUrNa yuganuM parimANu sattarase ekANu 1791, ahArAtra tathA gaNIsa muhUrta ane eka muhUrtInA mADhiyA sattAvana bhAga za thAya che tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaDa bhAga karIne tenA pAMcAvana cUrNikA bhAga ae arthAt eka yuganu sAvayava parimANu 17915196pa ATalA sAvayava aheArAtra parimANathI rA pUrNa eka yuganuM parimANa thAya che. zrIbhagavAnA sA5ttika kathananuM sama"na gaNita prakriyAthI batAveche-jema ke-saMpUrNa yuga nakSatrAdi pAMca saMvatsaronA parimANathI sapanna thAya che. A pramANe pahelA kahevAmAM Avelaja che. tethI nakSatrAdi pAMce saMvatsaranuM parimANa meLavAthI yathAkta rIte yuganuM parimANu thai jAya che. A rItanI A yuktithI e nAkSatrAdi pAMce saMvatsaronA alaga alaga parimANune meLavI levu joie. pUrvasUtramAM temanu parimANa kahelaja che. jemake-pahelA nAkSatrasaMvatsaranuM parimANu traNase| satyAvIsa 327 aheArAtra zrI suryaprajJapti sUtra : 2 161 Go To INDEX Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA eka aherAtranA saDasaDiyA ekAvana bhAga 3 arthAt nAkSatrasaMvatsaranuM parimANa 32 7+3 kahela che. (1) bIjA cAMdrasaMvatsaranuM parimANa traNaso copana ahorAtra tathA eka tridivasanA bAsaThiyA bAra bhAga A rIte cAMdrasaMvatsaranuM parimANa 354+ (2) trIjA Rtu saMvatsaranuM parimANa traNa sATha rAtridivasa 36 nA parimANavALuM kahela che. (3) cethA saura (sUrya) saMvatsaranuM parimANa traNa chAsaDa ahorAtra 36 dA pramANanuM kahela che. (4) pAMcamA abhivardhita saMvatsaranuM parimANa traNa vyAzI 383 ahorAtra tathA ekavIsa muhUrta 21 ane eka muhUrtanA bAsaThiyA aDhAra bhAga 2 arthAta 383 21dAA rIte pAMcamA abhivardhita saMvatsaranuM parimANa kahevAmAM Avela che (5) A pAMce saMvatsarenA parimANane eka sAthe meLavIne batAvavA mATe yathAkrama aMkanyAsa karavAmAM Ave che. (1) nakSatrasaMvatsaranuM parimANa32700 (2) cAMdrasaMvatsaranuM parimANa=5400 (3) Rtu saMvatsaranuM parimANa=36000.00 (4) sUrya saMvatsaranuM parimANa 3660000 (5) abhivardhitasaMvatsaranuM parimANa 38321Apha 1790 sAvayava aherAtra A rIte saMpUrNa ahArAtra sattaranevuM thAya che. te pachI sAvayava aMkano ega karavAmAM Ave te paheluM je saDasaThiyA ekAvana ahorAtra che. tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare che+30=15rU A rIte saDasaThiyA paMdaraso trIsa thAya che. teno saDasaThathI lAga kare te= =22 bAvIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA saDasaThiyA chappana bhAga Ave che. A bAvIsa muhUrtane abhivati saMvatsaranA ekavIsa muhUrtonI sAthe meLave=21422=43 te A rIte teMtAlIsa muhUrta thAya che. have trIsa muhartathI eka ahorAtra thAya che. A niyama pramANe e eka ahorAtrane pahelAM kahela sattarase nevuM 1790 ahorAtranI sAthe meLave te 1790+1=1791 sattarasa ekANu ahorAtra thAya che. tathA tera muhurta zeSa rahe che. 3=1 aDIrAtra+13 muhUrta te pachI cAMdra saMvatsaranA je ahorAtra saMbaMdhI bAsaDiyA bAra bhAga che. tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare 2+30===pa+pha pahelAM trIsathI guNavAthI guNanaphala bAsaDiyA traNaso sAITha thAya che. tene bAsaThathI bhAga karavAthI pAMca muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA pacAsa bhAga thAya che, je A pAMca muhUrta Avela che tene pahelAnA bAkI je tera muhurta rahyA che. tenI sAthe meLavavA=13+2=18 jethI aDhAra muhUrta thAya che. tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pacAsa bhAga zeSa rahe che. huM pahelAnA je eka muhUrtanA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 162 Go To INDEX Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaThiyA chappana bhAga che ke tenA bairAzika paddhatithI bAsaTha bhAga kare jemake je saDasaThathI bAsaTha bhAga labdha thAya te saDasaThiyA chappana bhAgathI keTalA bAsayiA bhAga labdha thaI zake? A mATe vaizika sthApanA A rIte che.-6256=12pha ahIM anya rAzithI madhyarAzine guNAkAra karavAthI trIsaso tera 3472aa thAya che. tene pahelAMnI saMkhyA je saDasaTha che tenAthI bhAga karo jemake-4=44 A rIte bAsaDiyA ekAvana bhAga labdha thAya che. tene pahelAM kahela bAsaThiyA pacAsa bhAganI sAthe meLavavAthI += A rIte bAsaDiyA ekaso eka bhAga thAya che. 17 AmAM abhivardhitasaMvatsaranA upara kahela bAsaDiyA aDhAra bhAgane meLavavA ' +pha= 23thvI A rIte bAsaDiyA ekaso ogaNIsa bhAga thAya che. A saMkhyAne bAsaThathI bhAga kare 2 =+B4 jethI eka muhUrta labdha thAya che. tene pUrva kathita aDhAra muhUrta che tenI sAthe meLavavAmAM Ave to 18+1=19 ogaNIsa muhUrta thAya che. tathA bAsaThiyA sattAvana pUru bhAga zeSa rahe che. A badhAne kamAnusAra aMkanyAsa 1791 96240 =1791636 arthAt saMpUrNa eka yuganuM parimANa sattarasa ekANa aherAtra tathA ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA satAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA paMcAvana bhAga thAya che. ATalA pramANavALA sAvayava rAtridivasanA parimANathI saMpUrNa eka yuga thAya che. mUlamAM kahyuM paNa che.-(sattara jAjarU rAphuvicara', garpvIkaM mudAM sattAvo vASTrimANe muhattassa bAvadvibhAgaM ca sattaTTihA chettA paNapaNNa cuNiyAbhAgA rAIdiyaggeNaM Ahietti) have zrIgautamasvAmI saMpUrNa yuganA muhUrta parimANane jANavA mATe muhUrtAgra nirvacanarUpa sUtradrArA prazna pUche che-(tA sarUra muhui fpatti vaganA) he. bhagavana saMpUrNa yuga parimANa keTalA muhUrta parimANathI pratipAdita karela che? te kaho ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM kahe che-(tA tevAmuhttse sattAvaNaM bAvadvibhAge muhuttassa bAvadvibhAgaM ca sattadvihA chettA paNapaNNaM caNNiyA mATI muduLa gANitti vAkA) he gautama! saMpUrNa yuganuM parimANa muhUrta pari mANathI mApavAmAM Ave te trepanahajAra sAtase ogaNapacAsa muhUrta pa3749 tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA satAvana bhAga rUpha tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA paMcAvana bhAga 5 ATalA parimANavALA sAvayava muhUrta parimANathI yuganuM muhUrta parimANa pratipAdita karela che tema ziSyane upadeza kare, ATaluM muharta parimANa kevI rIte thAya che? te jANavA kahe che-pahelA A sUtranA kathanamAM eka yuganuM parimANa sattarase ekANuM 1791 aherAtra tathA ogaNIsa muhUrta 19 ane eka muhUrtanA bAsaThiyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 163 Go To INDEX Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satAvana bhAga 5 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA paMcAvana bhAga 64 ATalA parimANavALA sAvayava rAtridivasathI saMpUrNa yuganuM parimANa pratipAdita karela che. ahI kahela ahorAtranA parimANanA muhUrta karavA mATe Ane trIsathI guNAkAra karavAthI tathA temAM zeSa muhUrtane prakSepa karavAthI yakta muhUrta parimANa thaI jAya che. jemake-179130=53730 ahIM uparanA zeSa muhUrtane A saMkhyAnI sAthe meLave 53730+195374lA tathA zeSa bhAga eja rIte rahe che. tethI kramAnusAra A saghaLI saMkhyAne nyAsa A pramANe che-pa374lAphAdA A rIte trepana hajAra sAtase ogaNapacAsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA satAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA paMcAvana bhAga thAya che. mULamAM kahyuM paNa che (tA tevaLa muttaraeAruM satta ya uNApaNNe muhuttasae sattAvaNaM bAsaTThibhAge muhuttasma bAvaTThibhAgaM ca sattadvihA chettA gqui formAII mudutto vaNakanA) Aja pramANe thAya che. have zrI gautamasvAmI yugakSepanA parimANanA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(ta deva te kuttei rASaMtinuM vAdipatti vaNajA) he bhagavana keTalA parimANavALA ahorAtra parimANathI (guntte) yugakSepa ejya viSaya arthAt e paripUrNa yuga keTalA ahorAtra prakSepa karavAthI paripUrNa thAya che? te he bhagavana Apa kahe A pramANe zrIgautamasvAmI nA pUchavAthI uttaramAMthI zrI bhagavAna kaDe che-(tA badRlIsa sArUMNiyAruM sa ca mudattA cattAriya bAvadvibhAge muhuttassa bAvavibhAgaM ca sattadvihA chettA duvAlasacuNNiyAbhAgA rAI. vithai gANitti vaNajhA) no yuga arthAt saMpUrNa yuga keTalA ahorAtra meLavavAthI paripUrNa thAya che? te mATe kahe che. ADatrIsa aherAtra dasa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cAra bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAra bhAga=381nA 64 ATalA sAvayava ahorAtra parimANa meLavavAthI yuga prApta parimANa maLI jAya che. tema svaziSyane kahevuM, ATale prakSepa kevI rIte thAya che? te mATe kahe che saura divasanA parimANathI mApela te ne yuga aDhArase trIsa ahorAtra thAya che. 1830 kAraNa ke eka sarasaMvatsaranuM aherAtra parimANa Aja prAbhRtamAM kahela che. te traNa chArAha 36dA arAtravALuM saura varSa pratipAdita karela che. saMpUrNa yuga A rItanA pAMca varSothI pUrNa thAya che. tethI A aherAtrane pAMcathI guNAkAra kare 360+5=1830 te A rIte aDhAraso trIsa ahorAtra thAya che. pahelAM Aja sUtranI vyAkhyAmAM nAkSatrAdi pAMca saMvatsarane ga 179119aaaa 56 sattarasa ekANa ahorAtra ogaNIsa maharta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA sattAvana bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasAi paMcAvana bhAga ATalA parimANavALA sAvayava rAtridivAjhathI te ne yuga pUrNa thAya zrI suryaprajJati sUtra : 2 164 Go To INDEX Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AthI e siddha thAya che ke--A beunuM aMtarakSepa thAya che. tethI e khatAvavAmAM Ave che-1830-(1791519} }-638aa10 kAra|6 yathAsthAna kramathI zeAdhana krama Aja prAbhUtamAM pahelA anekavAra pratipAdvita karela che ane bhAvita karela che. tethI ahIMyA pharIthI na piSTapeSaNa karatA nathI. e rItanA yathAsthAna kramathI zedhita karavAthI thAkta aMka AvI jAya che. tethI svaprakSepa viSaya yathAvat thaI jAya che. ADatrIsa ahArAtra, dasa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA cAra bhAga evaM bAsiyA eka bhAganA saDasaThayA khAra bhAga ATalA aheArAtrAtrathI prakSepya thAya che. have A prakSepanu muhUta parimANa pUchavAnA hetuthI prazna sUtra kahe che-(ta sevaM vaphaLa mutyuttoLa bAvittiyajJA) e pUrvakta kSepa keTalA muhUta parimANavALuM pratipAdita karela che? te huM bhagavan Apa kahe| A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA vArasavaLAle muduttala cattAciyAdrimAne muTThattaAE bAvaTTibhAgaM ca sattaTThihA chettA duvAlasa cuNNiyAbhAgA muhuttaggeNaM Ahietti vaejjA) me prakSepa mudbhUta parimANuthI A rIte thAya che.--agIyAraso pacAsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsiyA cAra bhAga jjara tathA khADiyA eka bhAganA saDaThiyA khAra bhAga 1150 ? 6-64 sAvayava ATalA suhUta paramANuthI pratipAdita karela che, e pramANe svaziSyAne upadeza karavA, ahIyAM upapatti saraLaja che. kAraNake pahelAM ahIM'ja rAtriDhivasane je kSepa pratipAdita karela che, tathA upatti sahita siddha karela che. tenAja muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavA tathA muhUtAMttinI sAthe tene joDavAthI yatheAkta mudbhUta parimANu siddha thaI jAya che. ahi' siddha karela aDDArAtravALAkSepa=38100 rUA622 64 ADatrIsa aheArAtra, dasa muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA cAra bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA khAra bhAga thAya che. ahIM ADatrIsa aheArAtranA muhUta karavA mATe tene trIsathI guNuvA, 38+30=1140 jethI A rIte agIyAraseAcALIsa muhUta thaI jAya che. temAM pahelAnA dasamuhUrta meLavavA jethI 1140+10=1150 agIyArasApacAsa muhUrta thaI jAya che. tathA AgaLanA muhUrtA bhAgane eja rIte rAkhavA, A pramANe karavAthI yathAkta mudbhUta parimANu agyArase pacAsa muhUta tathA eka muhUrtanA khAsiyA eka bhAganA saDasaDayA khAra bhAga 11500 62 66 ATalA muhUtathI kSepa kahela che. A pramANe svaziSyAne upadeza Apave arthAt ATalA muhUta parimANanA prakSepa kare te nA yuganuM muhUrta parimANu arthAt paripUrNa yuganu muhUta parimANa thaI jAya che. je pramANe ahIM nA yuganu muhUta paramANu pahelAM kahyuM che jemake-53749A za560 A mudbhUta parimANu pahelAM bhAvita karelaja che. tethI ahIM pahelAM kahela kSepa jo cAjIta kare 1 2 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 165 Go To INDEX Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te A rIte paripUrNa saMvatsaranuM muhUrta parimANu thaI jAya che.=(53749daray ) +1150phAra 6=54899+1=54900 ahIM prathama sthAnamAM rahela muhUrtanA pUrNAka cepana hajAra AThase navvANu muhUrta 54899 thAya che. bIjA ane trIjA sthAnamAM rahela ejaya yAjakanA (phAra 19)+( ra ra ) A saMkhyAnA kamAnusAra sajAtIya aMkanA keganA niyamAnusAra ega kare te eka muhUrta thAya che. tene muhUrtanI saMkhyAnI sAthe meLave to 5489+1=54900 A rIte yakta yuganuM muhUrta parimANa cepana hajAra navaso muhUrta thaI jAya che. A rIte paripUrNa yugane aDhAraso trIsa ahorAtra muhurta barAbara thaI jAya che. 183013=14 900) have paripUrNa yuganA saura rAtridivasanA parimANa viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(tA varU nu rAraMthimAM mAhira vaNajhA) te keTalA pramANavALe paripUrNa yuga ahorAtranA parimANavALo pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kahe ! A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che(RA vADhAsatIe rphuricanA ricAM gANitti vagA) saura divasanA parimANathI te ne yuganuM purepurUM yugaparimANa aDhArasetrIsa ahorAtra 1830nA parimANathI e paripUrNa yuga pratipAdita karavAmAM Avela che. e rIte svaziSNane samajAvavuM ahIM aMketpAdaka prakiyA sugama che. jemake eka sUrya saMvatsaramAM ahorArinuM parimANa 366 traNaso chAsaTha rAtadivasanuM pahelAM kahIne bhAvita karela che, eka yugamAM pAMca saMvatsara hoya che. tethI A saMkhyAne pAMcathI guNAkAra karavAthI yukta rAtadivasanuM parimANu nIkaLI Ave che. jemake-36+5=1830 A rIte purepurA yuganuM parimANa aDhAraso trIsa aherAtranuM thaI jAya che. have muhartAgranA viSayamAM zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(tA seLa varUNa mudutto gANitti vAkA) saMpUrNa sIrayuga keTalA muhUrta parimANavALo pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(ta jarUcgi mutyuttara sAruM muduttA gANitti vAka7) paripUrNa yuganuM parimANa saura muhurta parimANathI cepanahajAra navase 54900 muhUrtanuM thAya che. arthAt ATalA parimANavALA muhUrtAgra parimANathI te saMpUrNa yuga paripUrNa thAya che. A pramANe pratipAdita karela che. e pramANe svaziSyone samajAvavuM. ahIM aDhArase trIsa ahorAtra parimANunA yuganuM muhUrtaparimANa karavA mATe tene trIsathI guNAkAra karavAthI nIkaLI Ave che. 1830 30=54900 A rIte cepanahajAra navaso muhUrta thAya che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 166 Go To INDEX Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have saMpUrNa yuga saMbaMdhI muhUrtanA bAsaDiyA bhAgane jANavA mATe zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA seoi devA vAsamiAjamuduttaneoi gutti vajJA) te pahilA kahela saMpUrNa yuga keTalA parimANathI bAsaDiyA bhAgavALa muhUrtAgrathI pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kaho, A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna De che-(tA caratIsaM sayasahassAiM adbhutIsaM ca bAvaTribhAgamuhuttasae bAvadvibhAgamuhattagge gANitti vaNajhA) paripUrNa yuganA parimANamAM bAsaThiyA bhAga muhUrtAgra citrIsa lAkha ADatrIsaso 3403800 muhUrta ATalA pramANavALA bAsaThiyA bhAganuM muhUrta parimANa thAya che. A rIte purepuro yuga ATalA muhUrtAgraMthI paripUrNa thAya che tema pratipAdana karela che. A pramANe svaziSyane upadeza kare. zrI bhagavAnanA A kathanane gaNita prakriyAthI samarthita karavAmAM Ave che. ahIM paripUrNa yuganuM muhUrta parimANa 54900 cepana hajAra navase muhUrta pratipAdita karela che. tethI A saMkhyAne bAsaThathI guNAkAra kare pa400+ 6=34038005 cetrIsa lAkha traNahajAra AThaso bAsaThiyA bhAga thaI jAya che. mULamAM kahyuM paNa che-natA vatIkuM sAruM latIlaM ca vAlamA muduttama Ahira vAjhA) TULa charU II A cAMdrasaMvatsara sUryAdi saMvatsaranI sAthe sAtheja pravRtta thAya che. ane samApta paNa sAtheja thAya che. A viSayane jANavA mATe zrIgautamasvAmI prazna sUtra kahe che-(tA. jayA) ItyAdi. TIkArtha-tetaramAM sUtramAM nAkSatrAdi pAMce saMvatsaronuM eka sAthenuM arAtrAdinuM parimANa tathA tyAMnuM kSepaka parimANa ane saMpUrNa yuganuM parimANa sArI rIte nirUpaNa karIne have A cuMmeteramA sUtramAM e nAkSatrAdi pAMce saMvatsaranuM parasparanuM eka sAthe pravartana ane eka sAthe nivartana thavAnA kamane jANavA mATe zrI gautamasvAmI prabhuzrIne prazna pUche che-(A cALe ghA cArUvaMsaMvarajI 1 samAvIyA samAjJavaviyA Atetta vaNajhA) kayA samaye (gg) A pahelAM kahevAmAM Avela AdityasaMvatsara sAthe ja prAraMbhita zrI suryaprajJapti sUtra: 2 167 Go To INDEX Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ane sAtheja samApta thAya che? te he bhagavan Apa kahe A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA. ghara mArU mANA, vAdri caMdra mAtA) pAMca varSavALA eka yugamAM sAITha saura mAsa thAya che. ane cAMdramAsa bAsaTha jeTalA thAya cheA pramANe pahelAM kahela che ane bhAvita karela che. A eka yugAntamAM rahela Aditya ane cAMdra saMvatsaranAja thAya che. (esa NaM addhA chakkhuttakaDA duvAlasabhayitA tIsaM ee AiccasavaccharA ekatIsaM ee caMda saMvarajInA) ATalA pramANavALI addhA arthAt samayane (chaDutta) chathI guNAkAra kare te pachI bArathI tene bhAga kare to trIsa Aditya saMvatsara thAya che. tathA ekatrIsa pramANunA cAMdrasaMvatsara thAya che. ahIyAM guNana ane bhAjana prakriyA batAvavAmAM Ave che. 60+4=360 te pachI rUDuM"=30 trIsa Aditya saMvatsara labdha thAya che. tathA 62 6= 372 te pachI traNase tene bArathI bhAgavA 32 31 yukta pramANavALA ekatrIsa cAMdrasaMvatsara labdha thAya che. have tenA prAraMbha ane samAtikALanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. (tayA i gNa ArUralaMvarajI samarIyA samagra vizA mAhitti vAjhA) ATale kALa vItyA pachI AdityasaMvatsara ane cAMdrasaMvatsara samAdi arthAt eka sAthe ja pravRtta thAya che ane eka sAthe ja paryavasita arthAt samApta thAya che. e pramANe svaziSyone kahevuM, A viSayamAM yuktirUpa upapatti kahevAmAM Ave che. A Aditya ane cAMdrasaMvatsara vivakSita samayanI pahelAM sAtheja prAraMbha thAya che, ane prAraMbha thaIne chaDA yuganA samApti kALamAM sAtheja samApta thAya che. kAraNake-pAMca varSanA pramANavALA kALamAM bAra mAsanA pramANavALA traNa cAMdrasaMvatsara thAya che. tathA teramAsa pramANavALA be abhivati saMvatsara thAya che. AthI e siddha thAya che ke-pAMca varSa vALA eka yugamAM yuganA aMtarvarti bAra mAsa pramANavALA pAMca cAMdrasaMvatsara pUrNa thAya che. e be mAsa vadhe che. te pachI bIjA yuganI samApti samayamAM arthAt dasamA varSanI aMtamAM dasa cAMdrasaMvatsara ane upara cAra cAMdrama sa rahe che. te pachI trIjA yuganA antamAM paMdaramAM varSanI antamAM paMdara cAMdrasaMvatsara tathA upara cha cAMdramAsa vadhe che. A rIte dareka yugamAM be mAsanA vadhArAthI chaThA saMvatsara varSanA aMtamAM bAramAsa pUrA thaI jAya che. bAra mAsathI eka saMvatsara thAya che. pAMca varSavALA cha yuganuM parimANa trIsa Aditya saMvatsara thAya che. 5+6=30 Aditya saMvatsaranI pUrtimAM cha yuganA aMtamAM purepUrA ekatrIsa cAMdrasaMvatsara thAya che. A siddhAMta pramANe chathI guNela ane bArathI bhAga karIne pratipAdita karela che. have anya saMvatsaranI pravRttinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA zrI suryaprajJati sUtra : 2 168 Go To INDEX Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayA Na ee Ahacca uDu-caMda-makkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahietti Tgst) kyA samaye A pUrvakathita sva sva paribhASAthI paribhASita Aditya Rtu cAMdranAkSatra saMvatsara tete nAmavALA saMvatsaronI sAthe pravRtta ane nivRtta thAya che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna De cha (tA sadi ee AiccAmAsA, egaDhei ee uDumAsA, bAvaddhi ee caMdamAsA, sattaTiM ee NakkhattA mAsA esa gaM addhA duvAlasakkhuttakaDA duvAlasa bhAvitA, saddhi pae AiccA saMvaccharA eDhei ee uDusaMvaccharA bAvaTThi ee caMdA saMvaccharA sattaDhei ee NakkhanA saMvaccharA tayA NaM ee Aicca uDu-caMda-NakkhattA saMvaccharA samAdIyA smpjjafNavA mAhitti vaNaka) pAMca varSanA eka yugamAM sATha AdityamAsa hoya che. ekasaTha RtumAsa hoya che. bAsaTha cAMdra mAsa hoya che. saDasaTha nAkSatramAsa hoya che. A pramANe pahelAM kahyuM che. ane bhAvita karela che. tethI ja A pratipAdita karela addhA te te mApavALI kALagatina bArathI guNAkAra karavo te pachI teno bArathI bhAga kare tyAre guNaka ane bhAga rAzInA sarakhApaNAthI tene nAza kare to sATha AdityasaMvatsara thAya che. tathA ekasaTha hatusaMvatsara bAsaTha cAMdrasaMvatsara tathA saDasaTha nAkSatrasaMvatsara bAkI rahe che. A badhA ekaja yugamAM rahevAvALA kahyA che. saMvatsara karavA mATe bArathI bhAga karyo che. e pramANe badhAja saMvatsaro bAra yuga samApta thayA pachI thAya che. tethI bAra yugAntakALamAM ja A pUrvokta Aditya-trAtu-cAMdranAkSatra saMvatsarI sAthe ja prAraMbha thanArA tathA sAthe ja samApta thAya che. A pramANe svaziSyane pratipAdita karIne kahevuM, ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che- vikSita yuganA prAraMbhamAM A AdityabAtu-cAMdra ane nAkSatra A cAra saMvatsara samAdi eTale ke-sAtheja prAraMbha thaIne bAra yuganI samApti samaye sAtheja paryavasAnavALA arthAt sAtheja samApta thanArA hoya che. yuganA samApta thatAM pahelAM cAre saMvatsaramAM koI anyatamanI athavA be anyatamanI ke anyatanI avasthaMbhAvI keTalAka mAsanA nyUnAdhikapaNAthI badhAnI eka sAthe pravRtti ke nivRtti saMbhavita thatI nathI. kAraNake eka saMvatsaramAM rahela badhA saMvatsAnA mAsa sAvayavaja hoya che. sAvayava aMkenuM eka sAthe pravartana ane eka sAthe nivartana sUryanA bAra bhagaNakALa arthAt bAra yugAtakALamAMja saMbhavita thAya che bIje nahIM A pUrvokta thana sarvathA yuktiyuktaja samajavAmAM Ave che. eja AgaLa bhAvita karavAmAM Avaze te viSaya saMbaMdhi prazna sUtra kahe che-(tA cA gg garama dUDhiA bArUdatta-du-caMdra vattA saMvarajI samArIyA samAjJavasiA bAditti vajJA) kayAre A pUrvokta pita pitAnI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 169 Go To INDEX Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta paribhASAthI kahela abhivadhi ta-Aditya-Rtu-cAMdra ane nAkSatra A pAMca saMvatsaro sAthe prAraMbha thanArA ane sAthe pavasAnavALA arthAt sAtheja samApta thanArA pratipAti karela che ? te he bhagavan Apa kahe! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che--(tA chattAtraLuM mArA sattaya ahorattA ghAsaya muduttA tevIsa dumA muttassa ee abhivaDhiyAmAsA saTThi ee AincamAsA egaTThi ee uDumAsA bATThiee caMdamAsA sattaTTI "vattamAsA) pAMca varSanA pramANavALA eka yugamAM yuganI aMdaranA pAMce saMvatsaronA paripUrNa mAsanuM pramANa pratipAdita karyuM ja che. jemake-abhivRdhita saMvatsaranuM yuganA aMtamAM sAvayava mAsa parimANu sattAvana 57 mAsa sAta 7 aheArAtra agIyAra muhUta 115 tathA eka muhUrtanA bAThiyA tevIsa bhAga+ arthAt abhidhita saMvatsaranuM mAsAdi parimANu pAchA11AruM ATaluM che. tathA Adityasa MvatsaranuM mAsapiramANu sAiThamAsa tathA RtusaMvatsaranuM mAsaparimANa ekasaThamAsa, cAMdrasavatsaranuM mAsaparimANu khAsaThamAsa ane nAkSatrasaMvatsaranuM saDasaThamAsa A tamAma pahelAM kahIne bhAvita karela che. Aja pramANathI yukti batAvavAmAM Ave che--(ghu LabadghA chavvAsttkkhutkddaa duvAlasamayitA sattasayA asItA eeNaM AiccA saMvaccharA sattasayA taLatA chaLa ghumaMtra jIrA a]saca; ha nAM navattA savajIrA) A pUrva kathita addhA (iLasattavruttaDhA) ekasesa chappanathI guNIne tathA (TuvAlamacitta) khArathI bhAga karavA tyAre (sattarayA cottAoA) sAtasA cuMmAlIsa 744aa abhivadhiCta saMvatsara thAya che, jemake ahI' kahevAmAM Avela abhivRdhita saMvatsaranuM paramANu (pAchA1152) sattAvana mAsa, sAta aherAtra agIyAra muhUta tathA eka muhUtanA khAsaDhiyA tevIsa bhAga thAya che. A sa`khyAnA ekase chappanathI guNAkAra karavA ane guNAkAra karIne tene khArathI bhAga karavA jemake-(pAchA115 rU)+156=889|10924171152588 savaNu nathI (893051154aa A saMkhyAnA mArathI bhAgAkAra karavA tA svalpa aMtarathI sthUlamAsa thavAthI sAvayava be mAsa choDI devAthI 744aa sAtasA cumAlIsa thAya che. ATaluM ja abhivadhi tasavatsaranuM pramANa hoya che. dhUlI karmAMthI Aditya mAsa 60 sAiTha thAya che tenA ekaso chappanathI guguAkAra karIne khArathI bhAga karavA 60+156=5+ 156=780 A rIte 780 sAtasAeMsI thAya che. A Adityasa'vatsara thAya che. te pachI RtumAsanI saMkhyA ekasaTha che. tenA ekaso chappanathI guNAkAra karIne khArathI bhAga zrI suryaprajJapti sUtra : 2 170 Go To INDEX Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavo 61+ =6113=793 A rIte sAtaso traNa thAya che. chellA atumAsa cAMdra mAsanI saMkhyA bAsaThanI che. tene ekase chappanathI guNAkAra kare guNAkAra karIne bArathI bhAga kare 62+13=+12806 AThaso cha thAya che. te pachI nakSatramAsa paNa saDasaTha che teno eka chappanathI guNAkAra karIne bArathI bhAga kara 67+156= 67+13=971 AThase ekotera thAya che. 871 A badhAnA eka sAthe samAdi ane samaparyavasAnanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. (tayA paNa mitrakriya kavi-ugnavavatta saMvarI samArIvA samav==ANiyA gApitti vajJaT) pitapotAnuM kahela paripUrNa saMvatsaraparimANanI pUrtikALamAM arthAt 74478079rAchaLa ATalA saMvaramAM 36,13,13,65,127 A saMvasanI aMtamAM abhivardhita Aditya-tu-cAMdra-nAkSatra e pAMce saMvatsarI samAdi arthAta eka sAthe AraMbha thanArA ane samaparyavasAna eTale ke eka sAtheja samApta thavAvALA hoya che A yugAntarvati pace saMvatsaronI eka sAthe ja pravRtti ane ekasAtheja nivRtti thAya che. tema pratipAdana karela che A pramANe svaziSyone kahevuM. kAraNa ke pratipAdana karela varSonI pahelAM athavA pachIthI ke saMvatsarInA keTalAka adhikamAsa adhika hovAthI paNa badhA saMvatsaronI eka sAthe pravRtti ke ekasAthe nivRttinI saMbhAvanA rahetI nathI kahelAM varSomAM ahArAva, ghaDIAdimAM keTalIka sthUlatA rahe ja che. kAraNake gaNitanA ekarUpanA anupAtathI tathA madhyamamAna hovAthI tema thAya che. have yathAkathita cAMdrasaMvatsaranA parimANane gaNitanA bhedane adhikRta karIne prakArAntarathI pratipAdita karavAmAM Ave che-(A pacacA on je saMvarajIne tifor RsquLe rAraMkSiNa duvADhA 2 vAvaDrimANe rASTriyANa kANitti vADA) bIjA paratIrthika AcAryane sammata nayanI vicAraNAthI arthAt paratIthikonA abhiprAyathI paNa sammata cAMdrasaMvatsara traNaso cipana aherAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA bAra bhAga ATalA pramANathI yukta cAMdrasaMvatsara pratipAdita karela che. e pramANe pitAnA matanA samarthanamAM ziSyone anyatIthikane mata paNa kahI saMbhaLAvavo. have yathArtha paNAthI pharIthI vicAraNIya anyaparatIrthika AcAryonA matane batAve che. -tA ahAtacce NaM caMde saMvacchare tiNNi cauppaNNe rAiMdiyasae paMca ya muhutte paNNAsaM 2 vADhimA mukha mAhitti vaijJA) (ta bAradave vi) vAstavikapaNuthI vicArya mAna anya paratIrthikonA matAnusAra cAMdrasaMvatsara traNa cepana 354 ahorAtra tathA pAMca muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA pacAsa bhAga paNa arthAt anya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 171 Go To INDEX Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acAryanA mata pramANe cAMdra saMvatsaranuM paripUrNa parimANa 35jhApA ATalA aherAtrAdithI yukta pramANa pratipAdita karela che. e pramANe svaziSyane kahevuM. paraMtu ahIM banenA samAnapaNAne batAve che. kAraNake aherAtranuM parimANa te banne pakSamAM sarakhuM ja che, 354 banne tarapha ekaja prakArathI traNasocapana ahorAtra kahela che. uparanA aMkamAM phephAra jaNAya che. tene yathArtha paNAthI vicAra karavAmAM Ave te sarakhuM ja parimANa thaI jAya che. jemake-ahIM prathama AcAryanA matathI uparanA aherAtranA bAsaThiyA bAra bhAga rUnA muhUrta karavA mATe tene je trIsathI guNAkAra kare te A rIte rU30= rUpha bAsaDiyA traNa sATha muhUrta thAya che. tene je bAsaThathI bhAga kare te pAMca 5 muhUrta labdha thAya che. tathA bAsaThiyA pacAsa bhAga zeSa vadhe che. =pa+pha A rIte bIjo mata paNa prathama AcAryanA mata anusAra ja che. (354) pahelA AcArya nAmatathI cAMdrasaMvatsaranA aherAtra traNa cepana ahorAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA bAra bhAga kahyA che. ane bIjA AcAryanA matathI cAMdrasaMvatsara=354pArapha traNa cepana ahorAtra pAMca muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pacAsa bhAga arthAt (354) =(354) ahorAtra banenA kathana pramANe sarakhuM ja che. tathA 30==54 tethI (35)=(354pA) A pramANe anya paratIrthikanA AcAryanA matanA sarakhA paNathI svamatanuM samarthana thAya che. tethI svamatanI daDhatA batAvavA mATe anyanA matane pratipAdita karIne svaziSyane kahI batAvavo eja zrI bhagavAnano abhiprAya che. sU. 74 have hatuonuM kathana karavAmAM Ave che. TIkArtha-cumeteramA sUtramAM pAMce saMvatsarenuM eka sAthe pravartana tathA eka sAthe nivartana tathA saMvatsaranuM kathana savistara rIte kahIne have Rtuo saMbaMdhI kathana karavAmAM Ave che. (tastha vastu cha pachAttA) A manuSya lekamAM jaMbudvIpamAM pratyeka sUrya saMvatsaramAM ane pratyeka caMdrasaMvatsaramAM nizcayarUpe A kahevAmAM AvanAra cha Rtuo pratipAdita karela che. (saM 12T) je A pramANe che-3Ne variyAttei to hemare vase ji) pahelI RtunuM nAma prAvRt che, bIjI RtunuM nAma varAtra arthAta varSARtu che. trIjI zaradUrURtu, jethI hemantatu, pAMcamI vasaMtaRtu ane chaThTha grISmaRtu che. A rIte zrI suryaprajJapti sUtra: 2 172 Go To INDEX Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaRtuo kahevAmAM Avela che. paraMtu ahIM tukamanyAsamAM pheraphAra jaNAya che. kAraNa ke lAkamAM bIjA nAmathI Rtuo prasiddha che. je A pramANe che-prAva, zarada, hemanta, zizira vasaMta ane grISma anyatra kahyuM paNa che. mRgAdi rAzidvayabhogakAlaH SaDatavaH syu ziziro vasantaH / grISmazca, varSA ca, zaracca tadvat hemantanAmnaH kathitA munindraiH // 1 // sUryane makAzadi berAzinA bhaMga kamathI AdityAdi Rtue kahela che. tene kama A pramANe che -zizira (1) vasaMta (2) grISma (3) varSa (4) zara6 (5) hemanta (6) A prakAranA kamathI kahela che. game tema hoya amAre to janasiddhAMtAnusAreja kahevAnuM che ethI A siddhAnta pramANe yakta nAma pramANeja hatuonA nAma kahyA che. kahyuM paNa che- (Na usa vAsAratto sarao hemata vasaMta gimho ya, era khalu chadhi uU jiNavaradiTTA mag fsa) nA AzrAvRt varSA; zarad hemaMta, vasaMta ane grAma nAmavALI chae Rtuo jainAcAryoe upadezela che. ane jaina siddhAntAnusAra Aja pramANenA kramathI chae vAtuo pratipAdita karela che. ane Aja hatuo jainazAstrothI sammata che arthAt hatuo be prakAranI kahela che. sUrya Rtu ane cAMdra gaDatu temAM pahelAM sUrya hatunuM kathana karavAmAM Ave che. eka eka sUrya tunuM pramANa be sIramAsanuM che be sauramAsanuM parimANa madhyamAnathI ekasaTha ahorAtranuM hoya che, kAraNa ke ekaeka sauramAsanuM pramANa madhyamamAnathI sADatrIsa ahorAtranuM siddha karela che anyatra kahyuM paNa che. be AiccaH mAsA, egaTTI te bhavaMta horattA eba uu parimANaM avagayama NA jiviti // 1 // arthAt be sUrya mAsa ekasaDa ahorAtra pramANanA haiya che, (ga) A pratipAdita pramANa (33 rimact) eka ahorAtra parimANa vratuparimANa kahela che. arthAt gaNita prakriyAthI jainAcAryoe pramANabhUta mAnela che. A saMbaMdhamAM pUrvAcAryoe anyatra Icchita sUrya lAvavAnA hetathI kAraNagAthA pratipAdita karela che. (nU ukaLavaLa) ItyAdi A karaNa gAthAne vyA khyArUpa artha ahIM kahevAmAM Ave che-sUrya saMbaMdhI Rtuone jANavA mATe parvasaMkhyAne niyamathI eTale ke nizcitapaNathI paMdarathI guNAkAra kare kAraNake paMdara tithInuM eka parva thAya che. tethI parva paMdara tithirUpa levAthI parvasaMkhyAno paMdarathI guNAkAra karavo joIe tenI bhAvanA A pramANe che ke trastuo aSADhAdimAsathI levAmAM Ave che. te paNa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 173 Go To INDEX Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugano AraMbha zrAvaNavada ekamathI thAya che. tethI yuganI AdithI pravartamAna je parva che, te saMkhyAne paMdarathI guNAkAra kare pachI e parvamAM vivakSita divasa meLavIne te pachI je tithi Ave tene saMkSipta karIne (vArdUi mAhiddIne) pratyeka ahorAtramAM eka eka bAsaThiyA bhAga e che karIne je ahorAtra Ave tene paNa ahIM upacArathI bAsaThiyA bhAga kahe che. tethI eTalI parva saMkhyAne kAma karavI te pachI (sukuLa TrIkuMku ) pahelAM e saMkhyAno bethI guNAkAra kare guNAkAra karIne temAM ekasaTha umeravAM te pachI (vAvIsasaghaLe magg) eka bAvIsathI bhAga kara (6 vara puje sesa 34 phoruM) je labdha thAya che tene chathI bhAga kare te pachI je zeSa rahe te hatu saMkhyA jANavI arthAt ekaso bAvIsathI bhAga karavAthI je bhAga phala Ave tene pharIthI chathI bhAga karavo te pachI zeSa rUpa je rAzi Ave tene vadhu saMkhyA jANavI (senA sANaM) je uparanA aMkazeSa rahe che. e zeSa aMzone (di 3 mahiM) bethI bhAga kare te pachI je labdha Ave tene divasa ( vA) jANavA (ghavattara gayameNa) pravartamAna RtunA divasa (Iti) hoya che. A rIte karaNagAthAne akSarArtha kahela che. A karaNagAthAnA akSarArthanA AdhArathI have tenI bhAvanA batAvavAmAM Ave cheyuganA pahelA dIpotsavamAM kaI pUche ke A vakhate kaI hatu cAle che? te kahe athavA kaI Rtu pravartita thAya che ? A saMbaMdhamAM upapatti arthAt sapramANu karaNagAthAmAM kahelA prakArathI kaho te ahIM dareka pakSanA aMtanI pUrva saMkhyAne gaNavI joIe. ahIM yugano AraMbha zrAvaNavada ekamathI dIpotsava paryata sAta pa vItI gayA hoya che. tethI parvasaMkhyA sAta thAya che. e sAtano paMdarathI guNAkAra kare. 7 15=1 5 A rIte eka pAMca thAya che. te pachI ATale kALa vItyA pachI be ahorAtra thAya che. tethI be ochA karavA 105-2103 te pachI eka traNa rahe che. tene pharI bethI guNAkAra karavo. 103+2=206 e rIte guNavAthI basone che 206 thAya che. e saMkhyAmAM ekasaTha umeravA 206+1=267 te baso saDasaTha thAya che. e base saDasaThane eka bAvIsathI bhAga karavA phaTTa=ra, ekase bAvIsathI bhAga karavAthI be labdha thAya che. tene chathI bhAga cAlI zakatA nathI. tethI tene chathI bhAga karatA nathI zeSa aMza tevIsa rahe che, tenA ardhA kare te svalpAntara hovAthI sADA agIyAra rU=11 thAya che. sUrya Rtu aSADhathI AraMbhIne thAya che. tethI ahI betu vItIne trIjIRtu pravartita thaI che. tema kahevAmAM Ave che. e cAle trIjI RtunA agIyAra divasa vItIne bArame divasa cAle che. tema siddha thAya che. have bIjuM udAharaNa batAvavAmAM Ave che. kaI prazna kare ke yuganI pahelI akSaya trIjanA divase pahelAM keTalI Rtu vItI gaI che? agara A samaye kaI rUtu pravartita che? A jANavA mATe kahe che. ahIM pahelAM akSaya trIjanI pahelAM yuganA AraMbhathI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 174 Go To INDEX Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA tene ahIM AgaNIsa 19 paryAM vItelA hAya che. tethI egaNIsane alaga rAkhavA pUrvanI jema paMdarathI guNAkAra karavA 19+15=285 tA khase pacAzI thAya che. akSayatrIjanA saMbaMdhamAM prazna karela che. tethI panA upara traNa tithI thAya che. tene A saMkhyAnI sAthe meLavavI te 285+3=288 se aThayAzI thAya che. 288 khAsaDa tithIthI eka avamAtra (kSayatithi) thAya che tethI ATalA kALamAM madhyamAnathI pAMca avamarAtra (kSayatithi) thAya che. tethI temAMthI pAMca cheDI devA 288-1=283 jethI A rIte khaseAgyAzI thAya che. 2835 Ane pharIthI methI guNAkAra karavA 283+2=566 jethI A rIte pAMcaseA chAsaTha thAya che. 566aa AnI sAthe ekasanI saMkhyAne meLavavI 627 jethI chase satyAvIsa thAya che A 427 chaseAsatyAvIsane akase khAvIsathI bhAga karavA ra=pa pharatA ahI pAMca Ave che. te chathI AchA hAvAthI chaMthI bhAga thaI zakatA nathI. tathA sattara zeSa rahe che e sattara azana levA ane laIne sattaranA ardhA karavA rU.=8 jethI sADA ATha thAya che. AnAthI e nirNi tathAya che ke pAMca rUtue vItIne cAlu chaThThI rUtunA ATha divase purA thaIne navame divasa cAlu che. tathA navame divasa paNu ardho vIti cUkela che. A tamAma dhUlikathI spaSTa thAya che. 566+610 have khIjuM udAharaNa batAvavAmAM Ave che. koI pUche ke yuganI bIjI krIpAtsavImAM keTalI rUtu vIti cukela che? ane A samaye kai rUtu pratiryaMta hoya che? te| A jANavA mATe kahevAmAM Ave che. ATale kALa vItatAM 31 ekatrIsa pa purA thayela che, kAraNake eka varSImAM cAvIsa pa` hai|ya che. ane eka yugamAM ekaso cAvIsa pa thAya che. vigere badhuMja vistAra pUrvakanu kathana pahelAM pratipAti karIne bhAvita karelaja che. tethI ahI 31 ekatrIsanA padathI guNAkAra karavA. 31+15=465 tethI cArasA pAMsaDa thAya che. 465! ATale kALa vItyA pachI bAsaThanA anupAtathI arthAt khAsaTha tithine zrI suryaprajJapti sUtra : 2 175 Go To INDEX Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka avama e hisAbe madhyamAnathI ATha avama vItI cukela hoya che. tethI uparanI saMkhyAmAM ATha ochA karavA 465+4=457 jethI cAra satAvana rahe che. 457 A saMkhyAne pahelAnI yukti anusAra bamaNI karavI. 457+2=914 te navaso cauda thAya che. temAM 61 ekasaTha umeravA 914+61=975 jethI navaso paMcotera thAya che. A saMkhyAne ekase bAvIsathI bhAgAkAra kare = jethI sAta Ave che. tathA uparanA eka ekavIsa 121 aMza lAve A zeSa rAzino bethI bhAga kara =6, te sADIsATha labdha thAya che. labdharAzI je sAta che. te sAtarUtuno chathI bhAga kara =1+jethI eka Ave che. AthI eka saMvatsara vItI gayuM che. temaja upara je eka rahe che tethI eka saMvatsara upara pahelI pravRTa nAmanI rUtu vIti gaI ane cAlu bIjI zarAratanA sATha divasa vItIne ekasaThame divasa A vakhate cAlu hoya che. Aja yuktithI bIje paNa sva kalpanAthI bhAvanA karI samajI levuM. have bIjA viSayanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. pahelAM kahela rUtumAM kaI rUtu kaI tithimAM samApta thAya che? A rItanA anyanA praznAvakAzanI zaMkA karIne te jANavA mATe pUrvAcArye kahela karaNa gAthA kahevAmAM Ave che. icchA uU viguNio rUvUgo vigu Au pavvANi / tassaddha hoitihI jattha samattA uUtIsaM // 1 // vyAkhyAnA bahAnAthI AgAthAne akSarArtha A pramANe che. je rUtune jANavI hoya te IchatuM kahevAya che. e rUtune laIne e rUtunI saMkhyAne (vizuLacAM) bethI guNAkAra kare ane e guNanA phaLathI (vULo) eka e che karavA nI e rUpanarAzine (vinuLiyo) pharIthI bethI guNAkAra kare ane guNAkAra karIne be sthAnamAM rAkhavA te pachI eka tarapha rAkhela dviguNitAMka jeTalA thAya eTalA parva samajavA bIjA sthAnamAM rAkhela ane bamaNuM karela tene pratyeka rAzine e saMkhyAnA ardhA karavA te te e keTalA thAya (tarasada ro siTI) A kathanathI eTalI tithi samajavI. (4) je tithimAM (samattA 34 tI) badhI rUtuo trIsa hoya che. arthAt Avela tithimAM yuga saMbaMdhinI trIsa rUtuo samApta thAya che. A rIte A karaNagAthAne akSarArtha thAya che. have tenI udAharaNa pUrvaka bhAvanA kahevAmAM Ave che.-jemake pahelAM rUtuo jANI levI joIe yuganI kaI tithimAM pahelI prAvRt Rtu samApta thAya che? A rIte kaI prazna kare te eka dhUvAMka rAkhe ane pachI e dhuvAMkane bethI guNAkAra kara=+=ra guNAkAra karavAthI be thAya che. e bemAMthI eka che ka =1-2=1 jethI eka rahe che. Ane pharIthI bethI guNAkAra kare 12=tethI be thAya che, tene be sthAnamAM rAkhavA te pachI tenA zrI suryaprajJati sUtra : 2 176 Go To INDEX Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ardhA karavA. 31 ardhA karavAthI eka rahe che. AthI e jaNAya che ke-yuganI AdimAM be parva vItAvIne pahelI ekamanI tithimAM arthAt kRSNa pratipadA tithimAM pahelI vAvRddha nAmanI rUtu samApta thAya che tathA je bIjI rUtunI tithine jANavI hoya te yuvakano bethI guNAkAra kare. tathA e sthApita ane dhuta yuvakane bethI guNAkAra kare. ra42=4 cAra thAya che. temAMthI eka che kara=4-1=3 rUpana karavAthI traNa bace che. tene pharIthI bethI guNAkAra kare. 342=6 guNAkAra karavAthI ja thAya che. dA tene dareka zinA aMtamA be sthAnamAM rAkhavA=Ada prati rAzigata te saMkhyAnA adha karavA. [=3 jethI traNa thAya che. AnAthI ema jaNAya che ke-yuganA AraMbhathI cha parva purA karIne trIjI tithimAM arthAt kRSNa pakSanI trIjI tithimAM (kAraNa ke mAsa AraMbha kRSNapakSathI hevAthI) bIjI zaradarUtu samApta thAya che. trIjI rUtunI samApti tithine jANavI hoya te tyAM traNa yuvakanI kalpanA karavI joIe tathA e dhruvakane bethI guNAkAra kare 342= guNAkAra karavAthI cha thAya che. temAMthI eka nyUna kare 6-1-5 rUpina karavAthI pAMca rahe che, tene pharIthI bethI guNAkAra kare para=10 guNAkAra karavAthI dasa thAya che. tene pratyeka rAzinA aMtamAM be sthAnamAM rAkhavA 1010 pazcAt tenA ardhA karavA 1=5 adha karavAthI pAMca rahe che. AnAthI ema jaNAya che ke-yuganI AdithI AraMbha karIne dasa parva vItI gayA che. ane te pachI kRSNapakSanI pAMcamanI tithimAM hemanta nAmavALI trIjI rUtu samApta thAya che. A pUlakarmathI pratyakSa jaNAya che. have chaThI rUtunI samApti tithi jANavA mATe vicAra karavAmAM Ave che te vakhate pravAMka cha hoya che, tene mAthAmAM kahela prakArathI tamAma prakriyA karavI jema ke-bethI guNAkAra kare. 6+2=12 te bAra thAya che e bAramAMthI eka nyUna kare 12-1=11 to agIyAra rahe che. e agyAra bethI guNAkAra kare 11+2=22 guNAkAra karavAthI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 177 Go To INDEX Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvIsa thAya che. tene dareka rAzinA aMtamAM be sthAnamAM rAkhavA. rararara dareka rAzimAM rAkhela e saMkhyAne adha karavI- 22-11 te bAvIsanA ardhA agIyAra 11 thAya che, AnAthI e siddha thAya che ke-yuganI AdithI AraMbha karIne bAvIsa parva vItyA pachI agyAramI tithie cha rUtu samApta thAya che. ane sAtamI rUtu pravartita thAya che, A rIte pAMca varSavALA yugamAM navamI rUtunI samApti tithI jANavI hoya te nava pravAMka rAkhavA ane e pravAMkane pahelAM kahela gAthAmAM kahela prakArathI bethI guNAkAra kara +2=18 guNAkAra karavAthI aDhAra thAya che temAMthI eka nyUna kare 18-1=27 rUpina karavAthI sattara thAya che. e sattarane pharI bethI guNAkAra kare, 174234 guNAkAra karavAthI citrIsa thAya che. 34 tene be sthAnamAM rAkhavA 3434 te paikI eka sthAnamAM rahelo bethI bhAgAkAra kare =17 bhAga karavAthI sattara thAya che. AnAthI e siddha thAya che che ke-yuganI AdithI cotrIsa parva vItyA pachI arthAt bIjA saMvatsaranA piSa mAsanI sAtamanI tithie arthAt kRSNapakSathI mAsagaNanA kamathI piSa suda bIja tithimAM navamI rUtu samApta thAya che. ane dasamI rUtune prAraMbha thAya che. have trIsamI rUtunI samApti viSe kahevAmAM Ave che. trIsamI rUtunI samAptinI jIjJAsA kare to pravAMka trIsa hoya che. 3. tene pUrva kathanAnusAra bamaNI karavA. 3042 = 60 bethI guNavAthI sAITha thAya che. temAMthI eka aMka ocho kare to 60-1=59 A rIte ogaNasAITha rahe che. tene bethI guNavAthI 59+2=118 ekaso aDhAra thAya che. tene pratyeka rAzinA aMtamAM be sthAnamAM rAkhavA 118-118 e pramANe rAkhIne tenA ardhA karavA 136=59 te ogaNasAITha thAya che. tenAthI e phalita thAya che ke-pAMca varSanA yuganI AdithI ekase aDhAra parva vItyA pachI arthAt cAra varSa vItIne pAMcamA varSanI ogaNasAIThamI tithie trIsamItu samApta thAya che. ahIM e pramANe kahevAmAM Ave cheke-pAMcamA abhivardhitasaMvatsaramAM aSADha mAsa adhikamAsa thAya che tethI aSADhamAsanI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 178 Go To INDEX Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNasAIDa 5mI tithie eTaleke pahelA aSADhamAsanA zukalapakSanI caudazanI tithie kRSNapakSathI mAsa gaNatrIthI pahelA aSADhanI caudaze trIsamI rUtu samApta thAya che. vyavahAra daSTithI pahelA aSADhanA aMtabhAgamAM trIsamIrUtu samApta thAya che. A bhAvane saraLatAthI samajavA mATe pUrvAcArye kahela A ninaikta gAthA ziSyajanA upakAra mATe ahIM kahevAmAM Ave che. (ekatariyAmAsA tihIya jAsu tA uU samapaMti / AsADhAImAsA bhaddavayAI tihI neyA // 1 // have AnI bhAvArtharUpa vyAkhyA kahevAmAM Ave che. sUryana saMcaraNathI rUtuo thAya che. tethI sUrya rUtunI vicAraNAmAM aSADhAdi mahInAthI rUtuone pravartamAna pahele prAraMbhakALa hovAthI aSADhAdimAsathI pravRtta thAya che. (tariyAmaHT) e aSADhAdimAsa paNa ekAntaranA kramathI samajavA joIe jemake-aSADha, bhAdara, kArtika, piSa, phAgaNa, vaizAkha A pramANenA kamathI chae rUtuonA prAraMbhamAsa thAya che te pachI badhI tithi bhAdrapadAdi mAsamAM prathamadi rUtuo samApta thavAthI badhI tithio bhAdrapadAdi kahevAya che. temAM je mAsamAM ane je tithinA sUrya saMbaMdhi pravRDAdi rUtuo samApta thAya che te aSADhAdimAsa tathA bhAdrapadAdi tithi bhAdrapadAdi mAsAnubartita thaIne badhIja ekAntarIta thAya che jemake-ahIM pahelI prAkRta bhAdaravA mAsamAM samApta thAya che. te pachI eka mAsa ArUpa apAntarAlane choDIne bIjA kArtika mAsamAM varSArUpa bIjIrUtu samApta thAya che. te pachI ekAntaranA kamathI zarUturUpa trIjI rUtu piSamAsamAM samApta thAya che. jethI hemantarUtu phAgaNa mAsamAM samApta thAya che. pAMcamI vasaMtarUtu vaizAkha mAsamAM samApta thAya che. chI grISmarUtu aSADhamAsamAM samApta thAya che e ja pramANe bAkInI rUtuo Aja chamAsamAM ekAntarita thaIne samApta thAya che. vyAvahArathI A zrI suryaprajJapti sUtra: 2 179 Go To INDEX Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe eka eka mAsane choDIne samApta thAya che. bAkInA mAsamAM samApta thatI nathI eja pramANe tithinA saMbaMdhamAM niyama kahela che jemake pahelI rUtu pratipadA tithie samApta thAya che. bIjIrUtu trIjane divase samApta thAya che. trIjIrU, pAMcame pUrNa thAya che. jethI rUtuM sAtame samApta thAya che. pAMcamI rUtu temane divase samApta thAya che. iTTI rUtu agyAramI tithie samApta thAya che. sAtamI rUtu teraze samApta thAya che. AThamIrUtu amAsane divase samApta thAya che. A tamAma rUtue kRSNapakSamAM samApta thAya che. tathA nAmathI laIne te ATha rUtuo zukalapakSamAM samApta thAya che. kRSNapakSamAM ekama trIja ema viSama tithi hoya che. ane zukalapakSamAM bIja cUtha vigere samatithi hoya che. jemake ahIM navamI raMtu zukala pakSanI bIjanA divase samApta thAya che. dazamIrU, cothanA divase agyAramIta chaThane divase bAramIrU, AThamanA divase teramIrUdazamanA divase caudamIrUtu bArazanA divase samApta thAya che. A sAtarUtuo zukla pakSanI rAmatithimAM samApta thAya che. kRSNapakSa ane zukala pakSamAM thavAvALI A paMdara rUtuo pakSanA pahelA addhabhAgamAM AraMbha thAya che. ane samApta paNa yuganA pUrvArdha bhAgamAM ja thAya che. te pachI pharIthI pratipAdita karela kramathI bAkInI paMdararUtuo yuganA pAchalA adha bhAgamAM prAraMbhita thAya che. je A pramANe che. soLamIrUtu bhAdaravA mAsanA kRSNa pakSanI pratipadA tithie samApta thAya che. ane sattaramI rUtu kAtika vada trIjanA divase, aDhAramI piSamAsanA kRSNapakSanI pAMcame ogaNIsamI phAgaNamAsanA kRSNapakSanI sAtamane divase vIsamI ASADha mAsanA kRSNapakSanI agIyArase bAvIsamI bhAdaravA mAsanI terazanA divase tevIsamI kArtika mAsanA kRSNapakSanI amAsane divase samApta thAya che. A rIte A soLamIthI laIne tevIsa sudhInI ATha rUtuo kRSNapakSamAM samApta thAya che. te sivAyanI badhI ja rUtuo ajavALIyAmAM samApta thAya che. jema ke-poSa suda bIjane divase cAvI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 180 Go To INDEX Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samI rUtu samApta thAya che. phAgaNa suda cothanA divase pacIsamI tithi vaizAkha mAsanA ajavALIyAmAM chaTThane divase chavvIsamI rUtu satyAvIsamI AThamanA divase aThayAvIsamI dazamI tithie ogaNatrIsamI rUtu bArasanA divase trIsamI rUtu caudazanA divase samApta thAya che, A pramANe A tamAma yugamAM thanArI trIsa rUtuo yuganA ekAMtarA mahInAmAM ane ekAMtarI tithie samApta thAya che. A rUtuone caMdranakSatraga jJAnane mATe tathA sUryanakSatreganA jJAna mATe pUrvAcAryoe je karaNagAthA kahela che te ahIMyAM ziSyajanAnugrahAtha batAvavAmAM Ave che. (sisigA vaMdiyA) ityAdi A pUrNa karaNagAthA saMskRta TIkAmAM ApavAmAM Avela che, tethI jIjJAsumoe tyAM te joI levI. ahIM tenI bhAvArtha rUpa vyAkhyA kahevAmAM Ave che, je A pramANa che-traNa pAMca 305 aMza kSetre vibhAga che. e vibhAgone spaSTa rIte samajAvavA mATe kahe che-(2 vottai) ekaso vIsathI bhAga karIne je Ave e aMzenA traNaso pAMca bhAga ane niSpana dhruvarAzi samajavI A dhruvarAzi ( va vattarALA) ekAdithI laIne trIsa sudhInI rUtuone (kAraNa ke pAMca varSavALA yugamAM trIsa rUtuo pravartita thAya che.) be aMkanI vRddhithI eka rUtuthI AraMbhIne te pachI enA vadhArAthI guNAkAra kare A guNana phalathI pUrvokta kamathI nakSatranA dhana ne rodhita karavA. A zodhanakanuM pratipAdana karavA mATe bIjI gAthA kahe che-(saraSTi paddhattei duniyA sAme vidvAje) je nakSatra ardhakSetra pramANuvALA hoya tene saDasaTha zedhanathI zodhita karavA tathA je nakSatra samakSetravALe hoya te nakSatrone saDasaThanA bamaNA karIne zedhita karavA. 6742=134 ekaso trIsa thAya che. ATalA zedhanakathI zedhita karavA. drayartha eTale ke deDha ahorAtra kSetra pramANuvALA nakSatrone traNa gaNA karela saDasaDathI zedhita karavA.-6743=201 arthAta baso ekathI zedhita karavA. sUryanA puSyAdi nakSatra zadhita karavAmAM Ave che. tathA caMdranA abhijI vigere nakSatro rodhita karavA joIe e pahelAM kahyuM ja che, temAM sUryanakSatrayoganI vicAraNAmAM puSya nakSatra saMbaMdhI 88 aThayAsI nakSatra zedhya hoya che, e ja pramANe caMdranakSatraganI vicAraNAmAM abhijIta vigere beMtAlIsa 42 nakSatro zedhya hoya che eja kahe che(gAsI gNe soDA mimi vAyAtrA) aThayAsI puSyanakSatra saMbaMdhI ane beMtAlIsa abhijIta vigere nakSatro zodhya hoya che. A pramANenA bIjI gAthAnA niSpanna arthanuM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 181 Go To INDEX Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI gAthAthI pratipAdana kare che-(gzALi sottA re saMtu do navaraM) pUrva kathita zaidhanaka ardhakSetravALA, samakSetravALA dvarArdhakSetravALA alaga alaga zedhanaka nakSatronA ekaso trIsa nakSatra zuddha thAya che. zedhana kriyAthI A pramANe zedhita karavAmAM Ave che. 739-144605 A pramANe zedhana karavAthI chase pAMca 605 bace che, temAMthI pharIthI saDasaThathI zatabhiSaka nakSatrane zedhita karavA 605-67=138 A rIte pAMca ADatrIsa rahe che temAMthI pharIthI bhAdrapadA nakSatranA ekase trIsa zedhanakane zodhita karavA. 538-134=404 cAra cAra bace che. AmAMthI uttarAbhAdrapadA nakSatrane basa ekathI rodhita karavAthI 404-201=203 A rIte base traNa bace che. 203 AmAMthI eka citrAsathI revatI nakSatranA zeAdhanakane dhanaka karavA. 203-134=99 zedhita karavAthI ogaNasIttara 29 vadhe che. A zeSa rAzithI azvinI nakSatranuM zodhanaka zejita thatuM nathI tethI azvinI nakSatranA ogaNasittarane ekase trIsa bhAgethI avagAhana karIne eTaleke bheLavIne arthAt uku ATalA pramANavALA azvinI nakSatranA bhAgone upabhega karIne caMdra bIjI sUrya rUtune samApta kare che. tema siddha thAya che. e ja pramANe bAkinI rUtuonA saMbaMdhamAM tene jIjJAsita rUtuone jANavA mATe rUtuonI saMkhyA barAbara guNakanI kalpanA karIne e guNakAmAMthI e pahelAM kahela yuvarAzi 305 traNase pAMcane guNAkAra karavA guNana phalathI rAzinA caMdranakSatra ganI vicAraNAmAM abhijItu vigere nakSatranA yathAyogasaMbhava zodhanakone rodhita karI levuM joIe badhAnA aMtamAM azuddha dhanakarUpa nakSatranA sarvAntima zeSanI nIce e nakSatranA zepanaka rUpa aMkane sthApita karIne je phala Ave eTalA bhAgane upabhegA karIne caMdra eTalI saMkhyAvALI sUryaratune samAma kare che, tema samajavuM. have ahIM trIsamIrUtu jANavA mATe guNaka rAzI trIsa hoya che tema kalpanA karavI 3. arthAt eka ochA trIsanA bamaNA ogaNasAITha=30-ra-1=0-59 A ogaNasATha rUpa rAzine guNakanI kalpanA karavI kAraNake kahyuM paNa che-(grTTu vi uttaraguno dhuvArI ho jAdavo) tethI A guNaka rAzi je ogaNasAITha che tenAthI pUrvokta dhruvarAzI je traNaso pAMca che, tene guNAkAra kare 30559=1795 A pramANe guNAkAra karavAthI sarahajAra navase paMcANu 17995 thAya che ahIM traNahajAra chasAITha 366 pramANathI eka nakSatraparyAya pahelAM kahela guNanaphalarUpa rAzithI sattarahajAra navaso paMcANu zuddha thAya che tethI ahIM te batAvavAmAM Ave che. 3660+4=14640 A rIte codahajAra cha cAlIsa 14640 thAya che. ATalA zodhanakane pUrvakathita guNana phalarUpa rAzi 17995aa satarahajAra navaso paMcANu che temAMthI rodhita karavA 17995-1464=3355 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 182. Go To INDEX Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte zadhita karavAthI tetrIsa paMcAvana rahe che. 3355 A saMkhyAne pharIthI batrIsa pacIsa 3225 saMkhyAvALA abhijIta nakSatrathI laIne mUla nakSatra paryantanA nakSatronA zedhanakane zuddha karavA je A rIte zenakriyA karavAmAM Ave che. 3355-3225=130 A rIte zedhita karavAthI pAchaLathI 130 ekatrIsa vadhe che. e zeSarAzithI pUrvASADhA nakSatranuM zedhaka zadhita thaI zakatuM nathI tethI ekaso trIsa bhAgavALA ekatrIsa 14 pUrvASADhA nakSatranA ATalA parimANane upabhega karIne caMdra trIsamI sUrya Rtune samApta kare che. e dhUlikarmathI pratyakSa jaNAI Ave che. have sUryanakSatranA udAraNarUpa bhAvanA batAvavAmAM Ave che. jemake pahelA sUryatu jANavAne vicAra karavAmAM Ave te bethI gaNavAmAM Avela ekane rUpina karavAthI ekaja rahe che. (1ra)-10ra-1=1 Aja guNakarAzI che. tethI A guNakarAzIthI pahelAM kahela yuvarAzI je traNa pAMca che tene guNAkAra kara 305+1=305 ekathI guNavAmAM Avela rAzI pheraphAra vagara eja pramANe rahe che. A niyamAnusAra ekathI guNavAmAM Avela 30pA eTalI saMkhyAthI rahe che. arthAt 305 traNaso pAMcaja rahe che. te pachI (zAhI purato sonA) A kathana pramANe puSya nakSatra saMbaMdhI aThayAzI pramANuvALA zodhanakane zadhita karavA jemake-305-88=217 A rIte zedhita karavAthI bAsattara zeSa rahe che. A zodhanakarUpa saMkhyAmAMthI pharIthI saDasaTha rUpa azleSA nakSatranuM zAdhanaka zuddha thAya che. A rIte saDasaThathI zadhita karavuM 217-67=30 zedhita karavAthI ekapacAsa zeSa rahe che. A zeSa saMkhyAmAMthI pharIthI ekaso cotrIsa 134 maghA nakSatranA zodhanakane zuddha karavA A pramANe ekatrIsathI maghA nakSatra rodhita thAya che. jemake150-134=16 rodhita karyA bAda soLa zeSa rahe che. AnAthI ema jaNAya che kepUrvAphAlagunI nakSatranA ekase trIsa adhika seLabhAga 6 ne sUrya bhogavIne pahelI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 183 Go To INDEX Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnI eTale ke sUryaRtune samApta kare che. have bIjI sUrya hatunI vicAraNAmAM bethI guNAkAra karIne rUpina karavAthI traNa rahe che. tethI traNa guNaka rahe che. jemake (2+2)-1=1-1=3 A guNaka saMkhyAthI pahelA yuvarAzI 305 traNaso pAMcane guNAkAra karavAthI navaso paMdara thAya che. A guNana phala rU5 rAzimAMthI ( dAsIrUM purano sojA) aThayAzIthI puSya nakSatrane zedhita karavuM. A niyama pramANe puSya nakSatranA aThayAzIrUpa zodhanakane zodhita karavuM. 915-88827 rodhita karavAthI pAchaLathI A satyAvIsa 827 zeSa rahe che. A saMkhyAmAMthI pharIthI saDasaDa saMkhyAvALA azleSA nakSatranA zedhaka ne zedhita karavuM. je A pramANe che-827 -67=360 dhita karavAthI zeSa sAtaso sAITha rahe che. A zeSa saMkhyAmAMthI pharIthI ekatrIsathI maghA nakSatranuM dhanaka zuddha thAya che. tethI ekaso trIsathI maghA nakSatranuM dhanaka zuddha thAya che. tethI eka trIsathI maghA nakSatrane zuddha karavuM 760-134 =60 6, A rIte zodhita karavAthI pAchaLathI cha chavIsa 626 zeSa rahe che, AmAMthI pharIthI pUrvAphAgunI nakSatranuM dhanaka je ekatrIsa rUpa che tene rodhita karavuM. 626 -134=492 A pramANe zodhana karavAthI cArase bANu zeSa rahe che. 492 AmAMthI pharIthI uttarAphAlgunI nakSatranuM dhanaka je baso ekarUpa che tene zodhita karavuM. A pramANe basa ekathI zedhita karavAmAM Ave che. 492-201=291 zadhita karyA pachI base ekANu zeSa rahe che. A zeSa saMkhyAmAMthI hastanakSatranuM zodhanaka je ekatrIsa che tene zuddha karavAmAM Ave che. 291-134=157 rodhita karyA pachI eka sattAvana zeSa vadhe che. A zeSarAzimAMthI paNa citrA nakSatranuM zodhanaka je eka trIsa che tene rodhita karavAmAM Ave che. 157-134=3 A pramANe zodhita karavAthI trevIsa zeSa rahe che. rakSA A saMkhyAmAMthI svAtI nakSatranuM zodhanaka zuddha thatuM nathI tethI zuddha rAzI je svAtI nakSatranI zodhanaka rUpa rAzi che te che. AnAthI ema siddha thAya che ke svAti nakSatranA saDasaThiyA tevIsa bhAgone 24 sUrya bhagavIne bIjI pitAnI sUrya rUtune samApta kare che. Aja pramANenA kamathI IsItatunI saMkhyAno bethI guNAkAra karIne eka rUpina karavo te pachI je labdha thAya tene guNaka karIne pUrvokta guNakarAzirUpa traNa pAMcane guNAkAra karavo guNAkAra karIne pahelAM kahevAmAM Avela prakArathI tenI pachInI tamAma prakriyA yathAkathita rIte karavI A pramANe karavAthI icchita Rtune sUrya nakSatramAM AvI jAya che jemake ahIMyAM trIsamI vaDatune jANavI hoya te trIsane bamaNA karIne rUpina karavA rUpana karIne e ogaNasAITha ne guNaka banAvavA (30+2)-1368-1=59 A guNaka saMkhyAthI traNa pAMca 305 pUrvokta dhruvarAzIne ogaNasAIThathI guNAkAra kare 305+59=17995 guNAkAra karavAthI sattarahajAra navase paMcANu guNanaphaLa Ave che, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 184 Go To INDEX Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachI eka paripUrNa nakSatraparyAya chatrIsa sAITha 36 davA thAya che. pahelAMnI guNanaphala rUpa saMkhyAmAMthI A pramANenA cAra nakSatra paryAya zuddha thaI zake che, tethI chatrIsa sAIThane cArathI guNAkAra kare 6 60 +4=464 0 guNAkAra karavAthI caudahajAra chaso. cAlIsa guNanaphala Ave che A saMkhyAne sattarehajAra navaso paMcANumAMthI zodhita karavI 17lpa-164=3355 zodhita karavAthI tetrIsaso paMcAvana zeSa vadhe che. AmAMthI pharIthI (mAmI puNo no nA) aThayAzIthI puSya nakSatra te rodhita karavuM A niyama pramANe aThayAzI pramANavALA puSya nakSatranA zedhanakane rodhita karavuM 3355-88=3267 A pramANe zodhita karavAthI batrIsa saDasaTha 3ra67I zeSa rahe che. AmAMthI azleSA nakSatrathI mRgazIrSa nakSatra sudhInA nakSatranA zodhanakone zodhita karavA te batrIsasa aThThAvana che. 3raparA ATalA pramANathI zodhita karavA 3ra 67-3254=9 A rIte zodhita karavAthI nava zeSa rahe che. A saMkhyAmAMthI A nakSatranuM zodhanaka zuddha thaI zakatuM nathI tethI ahIM AdrA nakSatra zuddha thayA vinAnuM rahe che. AnAthI e phalita thAya che ke AdrA nakSatranA ekaso trIsa adhika nava bhAgone sUrya upabhoga karIne trIsamI Rtune samApta kare che. e ja pramANe ahIM dareka sUryatunI samAptimAM caMdranakSatra ane sUryanakSatramAM jANIne have caMdra Rtuone jANavA mATe pahelAM 40racAraso be ekayugamAM caMdranI rUtuo thAya che. eka nakSatra paryAyamAM caMdranI cha ratuo thAya che. pAMca varSavALA eka yugamAM caMdranA nakSatra paryAya saDasaTha thAya che tethI saDasaThano chathI guNAkAra kare 67+2=402 guNAkAra karavAthI cArasoe eka yugamAM caMdranI rUtuo thAya che. anyagranthamAM kahyuM paNa che-(rattA 33HcAhuM vitaruM guifma ) A kathana pramANe eka yugamAM caMdranI hatuo 402 cArase be thAya che. eka eka caMdraratanuM parimANa paripUrNa cAra arAtra tathA pAMcamA ahorAtranA saDasaThiyA sADatrIsa bhAga kArU thAya che anya grAntaramAM kahyuM paNa che. (caMdarasa uUparimANe cattAriya kevalA ahoratto / sattatIsa aMsA sattadvikaraNa che raNaM // 1 // caMdranI eka rUtunuM parimANu cAra ahorAtra ane pAMcamA ahorAtranA saDasaThiyA sADatrIsa aMza hoya che. eTaleke-pAMcamA ahorAtranA saDasaThiyA sADatrIsa bhAga sApha thAya che. ATaluM pramANa eka caMdra tunuM kahela che. A kevI rIte thAya che? te batAvavA mATe kahe che-eka caMdra nakSatraparyAyamAM chaThatuo hoya che? A pramANe pahelAM ja pratipAdana karela che. nakSatraparyAyanuM caMdra saMbaMdhI parimANa satyAvIsa ahorAtra tathA eka atranA saDasaThiyA ekavIsa bhAga 2chA paripUrNa je satyAvIsa ahorAtra che. teno chathI bhAga zrI suryaprajJapti sUtra: 2 185 Go To INDEX Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare rU-4-4 bhAga karavAthI cAra ahorAtra labdha thAya che. tathA traNa cha bhAga zeSa rahe che. zuM AnA saDasaThiyA bhAga karavA mATe saDasaThathI guNAkAra kare +3=3+ , = A rIte guNAkAra karavAthI base eka thAya che. temAM uparanA saDasaThiyA ekavIsa bhAga umeravAmAM Ave te base bAvIsa thaI jAya che. teno chathI bhAgAkAra kare - bhAga karavAthI saDasaDiyA sADatrIsa labdha thAya che. cha A caMdratu lAvavA mATe pUrvAcAryoe A karaNagAthA kahela che, jemake ( 34 mAco parva quLA saMkuLa niyama) ItyAdi A gAthAonA bhAvArthane jaNAvatI vyAkhyA A pramANe che(jaMkazALe) vivakSita caMdrarUtunA jJAna mATe yuganA AraMbhathI jeTalI parva saMkhyA vItI gaI hoya tene (Toor airl) paMdarathI guNAkAra kare te pachI (tti saMvitta) parvanI upara vivakSita divasamAM pahelA je tithi vIti gaI hoya te temAM meLavavI A rIte karavAthI (vAminaralhIf) bAsaTha bhAgothI niSpanna avamAtra arthAt kSayatithIne nyUna karavI nyUna karIne (vottIsarAmi) ekase trIsa 134thI guNAkAra kare te te pachI ( vRttAtisavaMgyaM) traNaso pAMca temAM meLavavA tathA (vimA di 3 sattare fjUra nahiMDha rorU) cha dasathI bhAga karavo bhAga karavAthI je saMkhyA Ave tene caMdranI icchita rUtu jANavI A pramANe e karaNa gAthAno akSarAI che. have AnI udAharaNa rUpa bhAvanA batAvavA Ave che. koI pUche ke yuganA AraMbhanA pahelA parvamAM pAMcamI tithimAM caMdranI kaI rUtu pravartita thAya che ? to hajI sudhI eka paNa parva pUrNa thayela nathI tethI yuganA AraMbha divasone rUpona karavA e pramANe karIne tene eka bAju rAkhavA e cAra hoya che. te pachI tene (vottIsa sAmartha) ekatrIsathI guNAkAra karo jemake -ka 134=36 guNAkAra karavAthI pAMca chatrIsa thAya che. (vaMttarakiya saMnaW) be saMkhyAmAM traNa pAMca u0 pAna prakSepa karavo eTale ke temAM meLavavA tema pakSepa karavAthI pa -30 =84 { A rIte ATha ekatAlIsa thAya che. tene pharIthI (vimA ahiM 3 puttaraHf) cha dasathI bhAga kare 6=1 233 te A rIte prathamarUlabdha thAya che. ane zeSa ba trIsa aMza rahe che 211 Ano eka citrIsathI bhAgAkAra karavA 23 1 1 bhAga karavAthI eka divasa Ave che. kAraNake azone ekatrIsathI bhAgAkAra karavAthI je phala Ave eTalA divase kahevAya che e niyama che. ahIM paNa 97 sattANu aMza zeSa rahe che, tethI pharI e aMzone zrI suryaprajJapti sUtra: 2 186 Go To INDEX Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ethI apava nA karavAthI saDasaThayA sADIaDatAlIsa aza rahe che. zRM=48 AnA kramathI kanyAsa A pramANe che. 11548 AnAthI e phalita thAya che ke yuganA ArabhathI pAMcamI 67 tithimAM pahelI prAvRtu pUrI thaine bIjI rUtune eka divasa pUro thaIne bIjA divasanA saDasaThayA sADI aDatAlIsa bhAga vIti gayA che tema siddha thAya che. have kaI pUche ke yuganI AdithI bIjA patamAM agyAramI tithie kai caMdratu pracalita hAya che? te ahI bIjA pava viSe prazna pUchela che. tethI eka pa vItavAthI eka guNaka levAmAM Ave che te guNuka (caMr 3 bALacaLe pathva vaLalasaMtuLa niyamA) caMdranI tu jANavA mATe pa"nI saMkhyAno padarathI guNAka 2 karavA e rIte guNAkAra karavAthI pa saMkhyA 1+15 ahI ekathI guNavAthI eja pramANe rahe che. tethI guNAkAra karavAthI padaraja rahe che ahIM agiyArazanA viSayamAM pUchela che. tethI tenAM pahelAnI dasa tithiyA vIti cUkela che, tethI (tisivitta) gatatithI yukta karavI eTaleke apa daramAM sa umeravA-15+10=25 A rIte umeravAthI pacIsa thAya che. tene (ponnIrasayAmiE) ekase cAtrIsathI guNAkAra karavA 134+25=3350 guNa!kAra karavAthI guNukaphaLa tetrIsase| pacAsa thAya che. temAM pharIthI pUM suttatiSaya sa~yaM) traNaso pAMca 305 umeravA 335+305=3655 A rIte umeravAthI chatrIsaseA paMcAvana thAya che. tenA pharIthI (vimana ipha 3 mutto isad rudghA = Iti) chase dasathI bhAga karavA 55-5615 bhAga karavAthI pAMcarUtu samApta thaine sAisanA sepAMca aMza zeSa rahe che. A aMzeAnA ekasA cetrIsathI bhAgAkAra karavA {oy=413961 bhAga karavAthI A rIte cAra divasa labdha thAya che. tathA egaNusittera aMza zeSa rahe che. te azAne ardhA kare te sADI cetrIsa rahe che. 6=34 kramapUrvaka AnA kanyAsa A pramANe che. pAkA 34 AthI e siddha thAya che ke bIjA pamAM agIyAramI tithie pAMcarUtu vItIne chaThI rUtunA cAradivasa purA thaI gayA che ane pAMcamA divasanA saDasaThayA sADIcotrIsa bhAga samApta thayela che. A rIte bIjA divasomAM paNa caMdratunA sabaMdhamAM samajI levu. have caMdratunA samApti divasa jANavA mATe pUrvAcArye e je karaNagAthA kahI che te ziSya janAnugrahane mATe ahIMyAM kahevAmAM Ave che, (pubvaM piya dhuvarAsI guNIe bhaie sageNa cheSaNaM / jaM laddha so divaso somassa uU samanttIe // 1 // A gAthAnI bhAvArUpa vyAkhyA kahevAmAM Ave che. (vuovitra) pahelAM sUrya rUtunA pratipAdana samaye je dhruvarAzi kahI che arthAt ekasocotrIsa bhAgAnA traNasopAMca chu? A dhruvarAzine zrI suryaprajJapti sUtra : 2 187 Go To INDEX Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAnI saMkhyA sAthe guNAkAra karavA ahIMyAM A rIte thAya che. icchita eka AdithI ethI laine cAraso e 402 sudhI arthAt ekathI lai ne te pachI dhruttara ene UDIne enA vadhArAthI vadhArA thatA hovAthI 1-3-5-7 vigere kramathI dhruvarAzinA guNAkAra karavA dhruvarAzane guNAkAra karIne te pachI guNuzimAM (samena cheAM) potAnI zvezvarAzithI arthAt pahelAM kahela bhAgahAra rAzithI eTaleke ekasocotrIsa rUparAzithI (ma) bhAga karavA to te pachI je labdha Ave e labdharAzIja caMdranI Rtu samAptimAM jANavI. have AnA udAharaNa rUpa bhAvanA batAvavAmAM Ave che. koI prazna kare ke caMdranI pahelI rUtu kaI tithie samApta thAya che? teA te jANavA mATe pahelAM kahela dhruvarAzi 305 traNaseA pAMcarUpa rAzInA eka guNaka rAzithI guNAkAra karave! prazna pUchanAre pahelIrUtu viSe prazna karela che tethI guNakarAzi eka rahe che. ekathI cuNela eja rIte rahe che. arthAt 305+1=305 A rIte traNaso pAMcaja rahe che. ISTaguNana phUlane (ma sandena chevaLa) ekase cAtrIsathI bhAga karaveA ???=ra+rlR4 bhAga karavAthI e labdha thAya che. tathA sADatrIsa zeSa vadhe che. tene ethI apavanA karavI. arthAt ardhA karavA. rU=18 sADAaDhAra thAya che. AnA kramapUrNAMka aMkanyAsa A pramANe che. 2518 AnAthI e phalita thAya che ke-yuganI AdithI be divasa purA thaine trIjA divasanA saDasahiyA sADA aDhAra bhAgAne vItAvIne pahelI caMdratu samApta thAya che. tema siddha thAya che. Aja pramANe bIjI cadratunI vicAraNAmAM eja pahelAM kahela dhruvarAzi traNase pAMca rUpa dyuttara guNakathI eTaleke 1+2=3 A rIte traNanA guNakathI guNAkAra karavA 305+3=915 guNAkAra karavAthI guNanaphala navaseApadara thAya che. tenA ekasAceAtrIsathI bhAga karavA 3}=6+13 bhAga karavAthI che labdha rahe che. ane ekasesa agIyAra zeSa vadhe che. e saMkhyAnI methI apavata nA karavI. 111=55 tA sADI paMcAvana thAya che. A zrI suryaprajJapti sUtra : 2 188 Go To INDEX Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAno kramAnusAra aMkanyAsa A pramANe thAya che. 655 AnAthI e phalita thAya che ke-yuganA AdithI cha divasa purA thaIne sAtamA divasanA saDasaThiyA sADI paMcAvana bhAga vItyA pachI bIjI caMdrarUtu samApta thAya che. A ja pramANenA kramathI cArase be saMkhyAvALI rUtunI vicAraNAmAM guNakarAzi ghuttaranA kamathI eTale ke jIjJAsitarUtu saMkhyAne bethI guNAkAra karavo guNAkAra karIne temAMthI eka nyUna karavA te pachI je labdha thAya eTalA pramANavALI guNakarAzi rAkhavI jemake-(02+2)-1=004-1=803 A rIte ATha traNa thAya che. ATalA pramANanI guNakarAzi samajavI. te eja pUrvokta dhavarAzI ke je traNase pAMca 305 pramANunI che tene AThaso traNathI guNAkAra kare jemake 305+803=244915 guNAkAra karavAthI be lAkha cuMmAlIsa hajAra navaso paMdara thAya che. ahIM guNakarAzinI vicAraNAmAM meM je yukti pratipAdita karela che. mUlamAM tene nirdeza A pramANe che.-(II; vivattAluLo dhuvArI phorDa nAcavo) ahIM uttaranI vRddhithI ema kahevAthI babbe guNanA aMtaramAM badhe ekane choDIne kahevuM. AnAthI e siddha thAya che ke-eka guNakarAzinI pachI ghattaranI vRddhithI guNakarAzinA vicAramAM e rAzine bamaNe rUpana thAya che jemake-ekane eka benA traNa traNanA pAMca, cAranA sAta-12-1=1ra-ra-1=33+2-1=pA4+2-1=Apa-ra-1=9 A pramANenA kamathI upapattinI vicAraNAmAM cAraso be pramANavALI rAzIne bamaNu vadhArAthI AThase traNa ja thAya che. jemake-(02+2-10804-1=803 A pramANe guNakarAzine uddabhAvita karIne samajavI tethI pahelAM kahela guNya guNakane ghAta rUparAzi belAkha cuMmAlIsa hajAra navase paMdara-244915Ane eka cetrIsathI bhAga kare. jemake-2 465=182764 A pramANe bhAga karavAthI bhAgaphaLa aDhArase satyAvIsa labdha thAya che. ane sattANuM aMza zeSa rahe che. A sattANune bethI apavartana karavI cha=48 te saDasaThiyA sADAaDatAlIsa thAya che. Ane kamAnusAra aMkanyAsa A pramANe che. 182748 6 AnAthI e phalita thAya che ke yuganI adithI aDhArase 27 satyAvIza divasa vItI gayA bAda te pachinA divasanA saDasaThiyA sADAaDatAlIsa bhAga vIti gayA pachI cAra be caMdrarUtu samApta thAya che. have A caMdrarUtumAM caMdra nakSatragane jANavA mATe pUrvAcAryoe kahela gAthA ziSyajanonA anugraha mATe ahIM kahevAmAM Ave che. (aa jova chuvAzIviza) ItyAdi have A gAthAnI bhAvArtharUpa vyAkhyA karavAmAM Ave che. te pahelAM kahela traNa pAMca saMkhyAvALI yuvarAzi caMdramuhUrtanA caMdranakSatragane jANavA mATe paNa eja dhruva rAzi samajavI guNarAzi paNa ekathI AraMbhIne ghuttaranA vadhArAthI eja guNaka paNa hoya che. je pahelAM kahevAmAM Avela beMtAlIsa 4ra vigere nakSatra zodhanaka (gva maniSALi) zrI suryaprajJapti sUtra: 2 189 Go To INDEX Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM kahela che. e paNa eja-(vijJANu) kahela che tema jANavuM. have AnA udAharaNarUpa bhAvanA batAvavAmAM Ave che. vyAkhyAmAM kahela prakArathI virakSita caMdraRtumAM niyata nakSatraganA jJAna mATe paheluM udAharaNa kahevAmAM Ave che. je kadAca kaI pUche ke-pahelI caMdrarUtumAM kaye caMdranakSatramAM rahe che? A pramANenI jIjJAsAmAM guNakAzi eka hoya che. pahelI caMdrarUtu kahevAthI tathA dhruvarAzi pahelA kahela traNaso pAMca rUpaja hoya che. 305 A dhruvarAzine ekarUpathI guNAkAra kare te paNa traNaso pAMcarUpaja rahe che. 305+1=305 kAraNa ke badhI rAzi ekathI guNala eja prakAre rahe che. A pramANe nA niyamane laIe traNaso pAMcaja rahe che. AmAMthI abhijIt nakSatranuM zodhanaka beMtAlIsa pramANane zodhita karavuM. 305-42=2 63 rodhita karavAthI baso tresaTha zeSa vadhe che. A zeSa rAzimAMthI pharIthI ekatrIsa 134 pramANavALA zravaNa nakSatranA zodhanakane rodhita karavuM. 264-134=129 Ane zedhita karavAthI ekase ogaNatrIsa rahe che, A zazine bethI apavatita karavI. 'rU=14 A pramANe ardhA karavAthI saDasaThiyA sADI cosaTha 64 64 thAya che. AnAthI ema jaNAya che ke-pahelI caMdraratanA samApti samayamAM caMdra dhaniSThA nakSatranI sAthe saDasaDyiA sADIsaTha muhUrtane bheLavIne caMdra pahelI pitAnI rUtune samApta kare che. Aja pramANe bIjI caMdrarUtunI vicAraNAmAM bene bethI guNAkAra kare. te pachI temAMthI eka nyUna karavAthI traNa rahe che. (rarA-1=41=3 A pramANe guNakarAzi traNa thAya che. ghattaranA vadhArAthI paNa eja guNarAzi thAya che. tethI A guNakarAzimAMthI e pahelAM kahela 305 vaNase pAMca rUpa dhruvarAzine guNAkAra karavo 305+3=915 guNAkAra karavAthI guNaphaLa navaso paMdara thAya che. A guNanA phaLarUpa rAzimAMthI abhijIta nakSatranA beMtAlIsa pramANunA zodhanakane zadhita karavA jemake-915-4=873 zodhana karavAthI AThasotera rahe che. A saMkhyAmAMthI zravaNa nakSatranuM zeAdhanaka ekasacotrIsa pramANane zodhita karavuM. 873-134=739 dhita karavAthI sAtaso ogaNacAlIsa vadhe che. A saMkhyAmAMthI pharIthI dhaniSThA nakSatranA ekaso trIsa pramANunA zodhanakane rodhita karavuM. 739-134-60pa A pramANe zedhita karavAthI chapAMca 605 vadhe che. bIjI rAzimAMthI pharIthI saDasaTha pramANavALA zatabhiSA nakSatranA dhanakane dhita karavuM 6 05-67-538 zodhana karavAthI pAMcaso ADatrIsa vadhe che. AmAMthI pUrvAbhAdrapadA nakSatranA ekatrIsa pramANavALA zodhanakane rodhita karavA 538-134=404 te pachI cAra cAra vadhe che. AmAMthI base eka pramANavALA uttarAbhAdrapadA nakSatranA zodhanakanuM zodhana karavuM. 403-201= 203 A pramANe zodhana karavAthI be traNa rahe che. A zeSa rAzimAMthI ekatrIsa zrI suryaprajJati sUtra : 2 190 Go To INDEX Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANavALA revatI nakSatranA zodhanakanuM sevana karavuM. 203-134=69 pachIthI ogaNasittera vadhe che. A ogaNasitterano ekaso trIsathI bhAga kare 6; paNa bhAga cAlI zake tema nathI tethI e siddha thAya che ke bIjI caMdravadhunA samApti samayamAM caMdra azvinI nakSatranA ekatrIsiyA ogaNasittera bhAgane upabhoga karIne bIjI potAnI rUtune samApta kare che. A ja pramANenA kamathI bIjI rUtuonA samAptikALamAM caMdranakSatroganuM jJAna ghaNIja saraLatAthI thaI jAya che. have 402 cAra be pramANanI caMdratunA samApti kALamAM caMdra nakSatrayoganI vicAraNAmAM pahelAM pratipAdana karela kamathI gharanA vadhArAthI guNakarAzi AThaso traNa bamaNa karela hatu saMkhyAmAMthI rUpana karavAthI thAya che. jemake-(402+2) 1=04-1= 803 A guNakarAzithI e pahelAM kahela traNase pAMcarUpa dhruvarAzino guNAkAra kare. guNAkAra karavA mATe kamanyAsa A pramANe thAya che. 305803=244915 A rIte guNAkAra karavAthI be lAkha cuMmAlIsa hajAra navaso paMdara thAya che. have ahIM sakaLa nakSatra parimANa 36 6 chatrIsase sAITha thAya che. A sakala nakSatra paryAya parimANa ATaluM zI rIte thAya che ? te mATe kahevAmAM Ave che. aThayAvIsa nakSatronA cAra bheda kahevAmAM Avela che. temAMthI yuganA Adi bedhaka abhijIta nakSatra svataMtra rIteja rahe che. tethI abhijIta nakSatranuM bhaMga parimANa 42 beMtAlIsa muhUrta thAya che tathA cha nakSatra ardha kSetravALA hoya che. e ardhazetravALA nakSatra darekanuM bhaMga parimANa saDasaTha aMza 67 kalpita karela che. tathA cha nakSatro kayardha kSetra parimANavALA kahela che. cha kayartha kSetravALA nakSatramAM darekanA 201 baso eka aMza bhUga parimANu kalpita karela che. eja pramANe paMdara nakSatra samakSetravALA kahela che. e paMdara samakSetravALA nakSatromAM ekaso trIsa aMza jeTaluM parimANa kalpita karela che. Ane kamAnusAra eka sAthe eno saDasaThathI guNAkAra kare bIjA cha baseekathI guNAkAra kara tathA paMdara nakSatrone zrI suryaprajJapti sUtra: 2 191 Go To INDEX Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekatrIsathI guNAkAra karavo A pramANe guNAkAra karavAmAM Avela traNe guNana phala samudAyamAM abhijIta nakSatranuM bhaMga parimANa 4ra beMtAlIsane umeravA A pramANe umeravAthI chatrIsaso sAITharUpa parimANa sakalanakSatraparyAyanuM yathArtha paNAthI thaI jAya che, have ahIMyAM pahelA cha nakSatrone saDasaThathI guNAkAra karavAmAM Ave che. 667=402 guNAkAra karavAthI cArase be thAya che. e ja pramANe bIjA chene 201 base ekathI guNAkAra kare 6+201=1206 guNAkAra karavAthI bArase cha thAya che. tathA paMdarane ekatrIzathI guNAkAra kare. 15+13=2011 guNAkAra karavAthI be hajArane dasa thAya che. have A traNe guNAkAranA phala samudAyane ekaThA karavA 402+1206+2010 3618aa ekaThA karavAthI chatrIsase aDhAra thAya che. A samudAya rAzimAM abhijIta nakSatranA beMtAlIsa parimANavALI saMkhyAne umeravAmAM Ave 3618+4=3660 te traNa hajAra chase sAITha samagra aThayAvIse nakSatronA gaganuM parimANu thaI jAya che. ATalA pramANuvALA sakalanakSatraparyAya parimANathI pahelAnA je belAkha cuMmAlIsa hajAra navase paMdara 244915 che. tene bhAga kare. pa=6 6+24 bhAga karavAthI chAsaTha nakSatra paryAya labdha thAya che. tathA tetrIsase paMcAvana zeSa rahe che. A zeSa rAzimAMthI abhijIta nakSatranA beMtAlIsa zodhanakanuM zedhana karavuM 3355-4223313 ta tetrIsaso tera zeSa bace che. te pachI AzeSa rAzimAMthI pharIthI zravaNa nakSatrathI laIne anurAdhA paryantanA trevIza nakSatronuM bhoga parimANa 3082 traNa hajAra bAzIne zedhita karavuM. 3313-3084=31 A pramANe zedhita karavAthI basoekatrIsa zeSa rahe che. emAMthI pharIthI saDasaThathI jyeSThA nakSatrane zodhita karavA 231-67=164 A rIte zedhana karavAthI eka cosaTha zeSa vadhe che. A zeSa rAzimAMthI pharIthI paNa eka cetrIsathI mULa nakSatranuM sevana karavuM jema ke-164- 134=30 A pramANe dhita karavAthI trIsa zeSa rahe che. AmAMthI pUrvASADhA nakSatra rodhita thaI zakatuM nathI. kAraNa ke pUrvASADhA nakSatranuM bhega parimANa eka citrIsa 134 thAya che zrI suryaprajJapti sUtra: 2 192. Go To INDEX Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa ke A pUrvASADhA nakSatra samakSetravALuM che. tethI e siddha thAya che ke-cAra benA parimANavALI caMdra RtunA samAmikALamAM pUrvASADhA nakSatrA ekase trIsa bhAgavALA tIsa bhAgane bheLavIne caMdra cAraso be 402 vALI pitAnI Rtune rAmApta kare che. A pramANe sUrya rUtunuM parimANa ane caMdra rUtunuM parimANa tathA sUrya caMdranI rUtunI samAptikALanuM ane sUrya caMdranA nakSatrayAganA parimANanuM savistara udAharaNa sAthe kathana karela che. have lekarUDhIthI eka eka caMdra rUtunuM jeTaluM parimANa thAya che. tenuM kathana kare che. (tA save vi of T caMajha huve Tu mAmA tiraqui tijaagoni AdANeNaM gaNijjamANA sAtiregAiM pagUNasadvi egUNasadi rAIdiyAI rAiMdiyaggeNaM Ahietti agnnA) A prAvRdra vigere badhI rUtuo dareka jo caMdra rUtu thatI hoya te e badhI utaomAM babbe mAsa samajavA. jo ke sUrya rUtumAM paNa badhe ja mAsa thAya che. to paNa ahIMyAM juduM pratipAdana karavAthI mAsanA pramANane daDhibUta karavA tema kahela che. te kevA pramANu yukta kahe che? te mATe kahe che. (tijaaomoi favonoi) traNa copana 354 traNaso cepana ahorAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA bAra bhAga 354 3 A pramANe saMvatsara parimANanA parijJAnathI arthAt A pramANenA cAMdra saMvatsaranA pramANane laIne gaNavAmAM AvatA be mAsa (tiruM ghakTri 2 phaMticAruM) kaMIka vadhAre bAsaThiyA be rAtri divasathI kaMIka vadhAre 59-59 ogaNasATha ogaNasAITha ahorAtrathI eTale ke kaMIka vadhAre ogaNasAiThanA parimANavALA ahorAtranA parimANathI kahevAmAM Avela che. tema svaziSyane upadeza kahe. be mAsavALI caMdra rUtunuM parimANa caMdra saMvatsaranA parimANa jeTaluM ja che. A hetuthI te batAvavA mATe kathana kare che jema ke-be be mAsavALI cha rUtuo hoya che. eka cAMdra saMvatsara traNaso cepana 354 ahorAtra pramANunuM hoya che. tethI traNaso capana ahorAtrane cha thI bhAga kare. je A pramANe che-354=palA bhAga karavAthI ogaNasAITha ahorAtra labdha thAya che. cAMdra saMvatsaranA parimANamAM je bAsaThiyA bAra bhAga vadhAre che. tene paNa chathI bhAga kare - bAsaThiyA bAra bhAgane cha thI bhAga karavAthI bAsaThiyA be bhAga labdha thAya che. AnAthI ema jaNAya che ke-cAMdra rUtunuM parimANa 59 ogaNasAITha aherAtra tathAbAsaThiyA be bhAga jeTaluM thAya che. A pramANe karavAthI karmamAsanI apekSAthI eka eka rUtumAM laukika eka eka caMdra rUtune adhikRta karIne vyavahArathI eka eka avarAtra arthAt kSaya divasa thAya che. sAgra bAsaThiyA aherAtrinA aMtarathI eka eka avamAtranA eTale ke nyUna aherAtranA pratipAdanathI eka eka caMdra rUtumAM eka avamAtranI avazya saMbhAvanA hoya che. eka saMvatsaramAM A pramANenI cha ratuo hoya che. tethI saMpUrNa zrI suryaprajJapti sUtra: 193 Go To INDEX Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasaMvatsaramAM cha avamaratra-kSayadivasa hoya che. teja sUtrakAra batAve che-(tarA vahu ne che zomavattA guttA) karmasaMvatasaramAM cAMdrasaMvatsarane adhikRta karIne vyavahAra dRSTithI A kazyamAna svarUpanI che avamarAtra-kSayatithi pratipAdita karela che tenA nAma ane krama kahevAmAM Ave che. (taM nahIM-ti je sattae gve raName ve para je ghaTULavIsa vadhe tevI pUrve) eka karmasaMvatsaramAM vIsa parva hoya che. kAraNa ke saMvatsaramAsa mA pramANane hoya che. dareka mAsamAM be parva amAvAyA ane pUrNimArUpa hoya che e vIsa pemAM kayA kayA parvamAM kSaya tithinI saMbhAvanA hoya che tenI gaNatrI karIne kahe che-trIjA parvamAM, agIyAramAM parvamAM paMdaramA parvamAM ogaNIsamAM parvamAM trevIsamAM parvamAM kSaya tithinI saMbhAvanA hovAthI cha avamaratra-kSaya divasa kahelA che. paraMtu ahIMyAM vastutatvane jANavA mATe sUryAdi kriyAthI jaNAtA kALane anAdi pravAha pratiniyata svabhAvane vAstavikapaNAthI kadApi keI paNa prakArathI hAnI thatI nathI ane kadApi kaI paNa prakArathI svarUpane upacaya paNa thatuM nathI. te A avamarAtra-kSayatithi agara vRddhi tithi kevI rIte pratipAdita karela che? te batAve che. saura, sAvana, ane nAkSatra mahInAnA ane saMvatsarenA parasparanA mAsanA vicAranI apekSAthI A saghaLuM thaI jAya che. jema ke-karmamAsane apekSita karIne sUrya sUryamAsanI vicAraNAmAM ati rAtrinI arthAt vRddhi tithinI kalpanA thAya che. gaLyAntaramAM kahyuM paNa che kAlassa nevahANI Na vi vuDhi avaDio kAlo / jAyaD vaDro vaDhi mAsANaM ekamekAo // 1 // A kathananI bhAvArtharUpa vyAkhyA A pramANe che-kALanI hAnI athavA vRddhi kaI vakhate thatI nathI kAraNa ke kALa avasthita hoya che. eTale ke sthira eka rUpa hoya che. A vRddhi athavA kSaya kevI rIte pratipAdita karela che? A jANavA mATe kahe che, je vRddhi ke kSaya lekavyavahAramAM dekhAya che, ane kahevAmAM Ave che te kevaLa saura cAMdra ane nAkSatrAdi mAsenA parasparanI mAsavicAraNAmAM yA badhI kalpanA mAtra ja hoya che. have ahIM avamAtranI bhAvanA kahevAnA hetuthI pUrvAcAryoe kahela be gAthA batAvavAmAM Ave che-(vaMjhANA) ItyAdi AnI akSarArthagamanikA vyAkhyA batAvavAmAM Ave che-rUtumAsa arthAt karmamAsa ane cAMdramAsa paraspara (vihema) vizleSa arthAta aMtara kare te je aMza parasparanA aMtarane bhAga arthAt aMtaranA aMza ke je bAsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 194 Go To INDEX Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThiyA trIsa bhAgarUpa aMtarAMza hoya che. eja (rare) eka mAsa pramANavALA kALanA (komarattA mA hRvaMti) avamAtranA bhAga hoya che lA jema ke- karmamAsanuM pramANa pUrepUrA trIsa ahorAtra tulya hoya che. cAMdramAsanuM pramANa ogaNatrIsa aherAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA batrIsa bhAga hoya che, aeva cAMdramAsanA pari. mANane ane karmamAsanA parimANane paraspara vizleSa karavAmAM Ave che. 30-(rA 2)=00Apha AvI rIte vizleSa karavAthI rahela aMza bAsaThayA trIsa bhAgarUpe hoya che. Aja avamAtranA bhAga hoya che. Aja pramANe avamAtrane mAsa thatA sudhI hoya che. tethI tenA saMbaMdhanA e bhAge mAsanA aMtamAM batAve che. anupAtathI eka divasamAM paNa avamabhAge lAvI zake che. ahIM anupAta A pramANe hoya che. je trIsa divasamAM avamAtranA bAsaThiyA trIsa bhAga labdha thaI zake te eka divasamAM avamAtranA keTalA bhAga prApta thaI zake che? A jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavAmAM Ave che, jemake - 3 = = ahI atyanI ekarUpa rAzI thI madhyanI rAzi bAsathiA trIsa bhAgane guNAkAra kare, ekathI guNela eja prakArathI rahe che. tethI bAsaThiyA trIsa bhAga rUpaja rahe che. tene pahelI rAzi je trIsa che tenAthI bhAga kare te harAMza samAna hovAthI tene nAza karavAthI ekarUpa rahe che. AthI pratyeka divase eka eka bAsaThiyA bhAga labdha thAya che. Ane bIjI gAthAthI pratipAdita kare che. (vAmi vize saMjayad gomattala) eka bAsaThiyA bhAga avamarAtra-kSaya tithine divasa thAya che. arthAt eka eka bAsaDiyA bhAga kSaya divasanA dareka divasamAM hoya che. A gAthAmAM eka zabda ane divasa zabda vIssAthI grahaNa karelA na hovA chatAM paNa sAmarthyathI vIpsAddhirUktinA bodhaka thAya che. tathA napuMsakanideza prAkRta hovAthI karavAmAM Avela che tema samajavuM. Ane niSkarSArtha A pramANe che. je eka eka avamAtrane eka eka bAsaDiyA bhAga prApta tha ya te bAsaTha divasamAM keTalA bhAga prApta thaI zake ? A prakAranA anupAtathI eka avamAtra thAya che. te jANavA mATe ahIMyAM traNa rAzinI sthApanA kaipha+dara= ==ii karavI ane tenI guNana bhAjanakriyA kahela prakArathI karI levI. AnAthI ema nizcaya thAya che ke bAsaThiyA divasamAM eka avamAtra eTaleke kSaya divasa thAya che. ahIMyAM A rIte kahevAmAM Ave che. dareka divasamAM avamaratra saMbaMdhI eka eka bAsaDiyA bhAganI vRddhi thavAthI bAsaThamA divasamAM bAsaTha bhAga thAya che, A kathana mUlanA kathanathI paNa siddha thAya che. jemake-tresaTha tithi pravartita thAya che. A pramANe hovAthI ekasaThamA ahorAtramAM ekasaThamI tithi agara bAsamI tithine kSaya thavAthI lokavyavahAramAM bAsaThatithI pratIta tha ya che. grathAntaramAM kahyuM che.-(Pmi gaNo vo vi rihI gaI frLanA, soLa dihI pafpAvara) eka ahorAtramAM je be tithine pAta paMcAgamAM dekhAya che temAM pahelI tithI hIyamAna hoya che. eTale ke kSaya thAya che, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 195 Go To INDEX Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema lekavyavahAramAM kahevAya che. e ja pramANe bAsaTha bAsaTha divasamAM eka eka divasa hIna-ocho thAya che. eka saMvatsaramAM chatuo hoya che. dareka rUtumAM eka eka divasane kSaya thAya che. tethI eka saMvatsaramAM cha avamAtra kSaya divasa Ave che. te kayA kayA parvamAM samApta thAya che? A prakAranI jIjJAsAnivRtti mATe mUlamAM kahela che. trIjA parvamAM sAtamA parva mAM, agIyAramA parva mAM, paMdaramA parvamAM, ogaNIsamA parvamAM trevIsamA parvamAM A pramANe A avamAtrano granthAtarathI je rIte meLa Ave te rIte rAmanvaya karavAmAM Ave che, granthAntaramAM cAramAsa pramANavALA vaSa kALanA zrAvaNAdithI triIju parva thAya tyAre bhAdaravA mAsanA zukala pakSamAM pahelI avarAtri Ave che, (1) pharIthI e ja varSAkALanuM sAtamuM parva thAya tyAre kArtika suda bIjanA divase bIjI avamarAtri Ave che. (2) te pachI pharIthI eja zItakALanA trIjA parvamAM mULanA kahyA pramANe agIyAramuM parva Ave tyAre piSa vada trIja avamAtra hoya che. () pharIthI eja zIta kALanA sAtamA parvamAM mULanA kathana pramANe paMdaramA parvamAM phAgaNa vada cotha avarAtra thAya che. (4) te pachI grISma rUtunA trIjA parvamAM mUlakathana pramANe ogaNIsamA parvamAM vaizAkha vada pAMcame pAMcamuM avamAtra samApta thAya che, te pachI eja grISmakALanA sAtamA parvamAM ane mUlanA kathana pramANe tevIsamAM parvamAM aSADha sudamAM chaTTI avarAtri samApta thAya che. anyatra paNa A saMbaMdhamAM gAthA dvArA kahyuM che. (tarthama somarasaiM) ItyAdi arthAt ahIM cAra cAra mAsamAM traNa ja rUtuo kalpita karavAmAM Avela che. te paNa aSADhathI AraMbhIne kahela che. dareka rUtunA trIjA parvamAM sAtamA parvamAM avamAtra Ave che. e rIte ahIMyAM cAramAsa pramANavALI trANu rUtumAM be avamAtra thavAthI eka saMvatsaramAM cha avamarAva AvI ja jAya che. e paNa mUlamAM kahela avamAtranI samAna ja hoya che, A pramANe banne kathananuM sarakhApaNuM thAya che, ahIMyAM je aSADhAdi traNa rUtuo kahela che e lokamAM prasiddha che, tethI laukika vyavahArane apekSita karIne aSADhathI laIne dararoja eka eka bAsaDiyA bhAganI nyUnatAthI varSAkALanA vItelA tRtIyAdi parvamAM mUkta prakAre avamAtranuM pratipAdana karela che. vAstavikapaNathI te zrAvaNamAsanA kRSNapakSanA AraMbhakALathI eTale ke ekamathI yuganA AdithI AraMbhIne cAra cAra parvanA atikrama kALamAM avamatri samajI levI. have ahIM yuganA AraMbhathI keTalA parva vItyA bAda ane kaI tithimAM avamarAtra rUpa tithinI sAthe kaI tithi samApta thAya che? A pramANenA vicAramAM A vayamANa traNa gAthAo pUrvAcArya praznanA samAdhAna rUpe kahela che, te ziSyajanAnugraha mATe ahIMyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 196 Go To INDEX Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAmAM Ave che, (vivara zomara kA viphA samavihI rUtithI) ItyAdi A gAthAenA akSarArtha pUrvaka vyAkhyA kahevAmAM Ave che-eka saMvatsaramAM bAra mAsa hoya che, dareka mAsamAM kRSNa e zukala A pramANe be pakSe hoya che, tathA dareka pakSamAM paDavAthI AraMbha karIne amAsa paryanta paMdara tithi hoya che, temAM ekama avamAtra thAya tyAre pharI kayA parvamAM bIjanI tithi samApta thAya che? athavA bIjanI tithi avamAtra thAya te bIjanI sAthe trIjanI tithI kyA parvamAM samApta thAya che? agara trIja tithi avamAtra hoya te kayA parvamAM cUtha tithi trIjanI sAthe samApta thAya che? tathA cotha je avamAtra thAya te kyA parvamAM cothanI sAthe pAMcama tithino kSaya thAya che ? A pramANe bAkInI tithinA saMbaMdhamAM paNa loka prasiddha vyavahArathI ane gaNitadaSTithI pAMcama, chaTha, sAtama, AThama, nema, dazama, agIyAraza, bAraza, teraza, caudaza ane paMdaramI A prakAre kaI paNa tithinA saMbaMdhamAM yadi kayAreka ziSya prazna kare te yakta upapatti pramANe bAsaTha divasanA aMtarAlanA kramathI lekaprasiddha vyavahAra ane gaNitanI paripATa pramANe yathAkathita tamAma rIte pratipAdana karI levuM, (yumena variTjhatithI DhaMkAya; mi vaM8i) sUkSma gaNita prakriyAnA kramathI dararoja eka eka bAsaDiyA bhAga rUpa labhyamAna bhAgathI hIyamAna tithimAM pUrva pUrvanI avarAtrIrUpa tithinA AMtaryathI pachI pachInI tithi kathA parvamAM samApta thAya che? A tamAma saMpana thaI jAya che. arthAt catuthi tithimAM avamaratrarUpa kayA parvamAM pAMcama tithi cithanI sAthe samApta thAya che? athavA pAMcamamAM chaTha tithi, chaThamAM sAtama tithi, sAtamamAM AThama e rIte yAvat pAMcamI tithimAM avamAtra rUpatithi kyA parvamAM pratipadarUpa tithino kSaya thAya che? A pramANenA ziSyanA praznano vicAra karIne AcArya svayaM trIjI gAthAthI kahe che. (vAhinA 34 jAdavA duvaMti jAtrA) rUpAdhika rUtuthI bamaNuM parva hoya che. ane tene bamaNa karavA joIe prazna karanAra ziSya je tithi pratipAdita karIne kahela che, te be prakAranI hoya che. jemake-cuma ane ayugma tathA sama ane viSama Aja tithi viSama hoya che ane samatithi yugma hoya che. temAM ekarUpa je tithi hoya che, tene pahelA rUpAdhika karavI. eTale ke je saMkhyAvALI tithi hoya temAM eka umerIne kahevI te pachI tene bamaNuM karavAthI te te tithinA yugma parva nivartana rUpa thAya che. (Ame dArU sume) A pramANe je yugmarUpa thAya che te paNa pahelAM kahela prakArathIja navA prakAranI prakriyA karI levI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 197 Go To INDEX Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa kaMIpaNa karavuM nahIM. kevaLa ATaluMja zreSTha che. bamaNuM karyA pachI (ganii guNA gar) A kathana pramANe ekatrIsa umerIne nirvacanarUpa parva thAya che. A pramANe traNe gAthAne akSarArtha kahevAmAM Avela che. have AnA udAharaNarUpa bhAvanA batAvavAmAM Ave che. jemake-koI prazna kareka-kyA parvamAM ekama kSaya tithi hoya te bIja samApta thAya che? ahIM udiSTa tithi pratipadA che. A pahelI tithi che. tethI eka aMka rAkhavo e eka aMkane rUpAdhika kare. arthAt ekamAM eka umero 1+1=2 rUpAdhika karavAthI be thAya che. tene bamaNA karavA 2+2=4 te cAra thAya che. tethI cAra parva Ave che. AnAthI e phalita thAya che ke-yuganI AdithI cethA parvamAM arthAta A vada 3 kSayarUpa hovAthI bIjane samApta kare che. eTale ke bIja samApta thAya che. A ThIkaja kahela che, kAraNa ke bAsaTha bAsaTha divase avamAtra kSaya tithi Ave che, A karaNa sahita pahelAM yuti pUrvaka pratipAdita karela che. ahIMyAM pratipadA udiSTha havAthI cAraparva Ave che. dareka parva paMdara tithirUpa hoya che. tethI ahIM AvelA cAra parvane paMdarathI guNAkAra karavo=4+15=0 te sAITha thAya che. tethI yugane AraMbha zrAvaNa vada ekamathI sAITha divasa vItAvIne cothaparva bhAdaravA suda puname samApta thAya che. te pachI bAsaThamo divasa Avada ekame bI ja samApta thAya che tema samajAya che. berU5 adhika karavAthI 60+2=2 bAsaTha thAya che. A bAsaTha je bAsaThathI bhAga karavAmAM Ave te niraMza bhAga labdha thAya che. tethI pahelI kSaya tithi Ave che. A avisaMvAdi karaNa tithi che. have bIjo prazna karavAmAM Ave che. koI pUche ke-avamAtra rUpa bIjanI sAthe trIjanI tithi samApta thAya che? A pramANe praznakartAe bIjane uddezIne prazna karela che. tethI ahIMyA guNakarAzi be rahe che. e be rUpa saMkhyAne rUpAdhika karavI 2+1=3 te traNa thAya che. tene bamaNA karavA 3+2= te cha thAya che. cha dvitIyA tithI hoya che. A chamAM ekatrIsa umeravA da 31=37 sADatrIsa thAya che. tethI jANavAmAM Ave che ke nivartanarUpa sADatrIsa parva hoya che. A kathanathI e siddha thAya che ke-yuganA AraMbhathI sADatrIsa parva vItyA pachI ane ADatrIsamuM parva cAlu hoya tyAre avarAtrIrUpa bIjamAM tRtIyA tithi samApta thAya che. A karaNa paNa sabhya hovAthI udAharaNa pUrvaka kahevAmAM Ave che. ahIM udiSTa bIjamAM sADatrIsa parva AvelA hoya che. ekaparva paMdara tithi pramANanuM hoya che. tethI paMdarano sADatrIsathI guNAkAra kare 15+37=155 guNAkAra karavAthI guNanaphala pAMcase paMcAvana Ave che. ahI bIjano kSaya karIne trIja Ave che. tethI traNa saMkhyA temAM umeravI 555+3=pa58 te pAMcase aDAvana thAya che. pa58 te pachI bAsaTha bAsaTha divasamAM eka avamAtra thAya che. A niyama pramANe A saMkhyAne bAsaThathI bhAga karavA bhAga karavAthI niraMza thaI jAya che. jemake-20=9 pAMca aThAva, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 198 Go To INDEX Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nano bAsaThathI bhAga karavAthI nava labdha thAya che. AnAthI e nirNaya thAya che ke-sADa. trIsamuM parva samApta thayA bAda navamI kSaya tithi samApta thAya che. e ja pramANe bIje paNa prazna karI zakAya che ke kaI prazna kare ke bAramI tithimAM avamAtra kSayatithi Ave to e bArazanI sAthe terazanI tithi kayA parvamAM samApta thAya che? ahIM prazna kartAe bAramI tithine uddezIne prazna karela che. tethI ahIyAM bAra levAmAM Ave che. A bAra rUpa saMkhyAne rUdhika karavI arthAt temAM eka umere che. 12 +1=13 te tera thAya che. e tera rUpa saMkhyAne bethI guNAkAra karavo 13+2=26 te chavIsa thAya che. A pramANe chavvIsamI bAraza Ave che. e chavvIsamAM ekatrIsa umeravA 26 +31=57 te sattAvana thAya che. A pramANe ahIMyAM sattAvana parva Ave che AnAthI e phalita thAya che ke-yuganI AdithI sattAvanamuM parva samApta thayA pachI ane aThAvanamuM parva pravartamAna rahe tyAre avamatrabhUta bAraze teraza tithI samApta thAya che, AkaraNa gyaja che tethI tene udAharaNa pUrvaka batAvavAmAM Ave che. paMdare sattAvanathI guNAkAra karavA 1557= 855 te AThaso paMcAvana thAya che. ahIM bArazane kSaya thavAthI teraza Avela che. tethI tera te saMkhyAmAM umeravA 855+13=468 te AThaso aDasaTha thAya che. te pachI bAsaTha bAsaTha divasamAM eka avamAtra thAya che. tethI bAsaThathI tene bhAga kare 6= 14 ahI paNa bhAjya rAzi niraMzaja Ave che. A rIte bhAgAkAra karavAthI cauda lakhya thAya che. AnAthI e siddha thAya che ke- caudamI avarAtri sattAvana parva samApta thAya tyAre samApta thAya che. A pramANe karaNa gAthAmAM kahela bhAvanAne daDha kare che. Aja pramANe saghaLI tithimAM karaNanI bhAvanA, karaNanI sArI rIte saMsthApanA ane avamarAtranI saMkhyAnI bhAvanA svayaM bhAvita karI levI ahI kevaLa parvane nirdeza mAtra karavAmAM Ave che. jemake-tRtIyAmAM cothI tithI samApta thAya che. AThamuM parva samApta thAya tyAre, ekata vIsa parva purA thAya tyAre caturthimAM pAMcamI tithi samApta thAya che. zrI suryaprajJapti sUtraH 2 199 Go To INDEX Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra parva vItyA pachI pAMcame chaThThI tithi samApta thAya che, pistAlIsa parva samApta thayA pachI chaDamAM sAtamI tithi samApta thAya che. soLa parva vItyA pachI sAtamamAM AThamI tithi samApta thAya che. ogaNapacAsamuM parva pUruM thayA pachI AThamamAM navamI tithi samApta thAya che. vIsa parva purA thayA pachI navamImAM dasamI tithi samApta thAya che. trepana parva purA thayA pachI dasamamAM agIyAramI tithi samApta thAya che. covIsa parva purA thayA pachI agIyAramAM bAramI tithi samApta thAya che. sattAvana parva parA thayA pachI bArazamAM terazanI tithi samApta thAya che. aThayAvIsa parva vItI gayA pachI terazamAM caudazanI tithi samApta thAya che. ekasaTha parva purA thayA pachI caudazamAM paMdaramI tithi samApta thAya che. batrIsa parva purA thayA pachI paMdaramI tithimAM ekamanI riMthi samApta thAya che. A rIte A yuganA pUrvArdhamAM bhAvita karela che. A ja pramANenI yuktithI ane upapattithI yuganA uttarArdhamAM paNa bhAvita karIne samajI levuM. A rIte ahiMyA vistAra pUrvaka avamAtranuM pratipAdana karIne udAharaNa sAthe vyAkhyAta karela che have atirAtrinuM pratipAdana karavA mATe kahevAmAM Ave che.-(taratha su ume che gatirarA paNNattA ta jahA-ca utthe pavve, aTThame pavve, bArasame pavve, solasame pavve, vIsaime pance, cviitame padave) atirAtranI jIjJAsA karavAmAM Ave te eka saMvatsaramAM A varyamANa prakAranI cha cha saMkhyAvALI atirAtra eTaleke vRddhine divasa pratipAdita karela che. je A pramANe che. cothuM parva vItyA pachI pahelI vRddhi tithi Ave che. AThamuM parva purUM thayA pachI bIjI vRddhi tithi Ave che. bAramuM parva samApta thayA pachI trIjI vRddhi tithi Ave che. soLamuM parva purUM thayA pachI cothI atirAtra-vRddhi tithi Ave che. vIsamuM parva vItI gayA pachI pAMcamI vRddhi tithI Ave che. vIsamuM parva vItyA pachI rIvRddhi tithi Ave che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 200 Go To INDEX Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have A kathananI bhAvanA batAve che. ahIM karmamAsanI apekSAthI sUryamAsanI vicAraNA karavAmAM Ave te eka eka sUryarUtunI samAptimAM eka eka adhika aherAtra pratyakSathI ja thaI jAya che. kAraNake karmamAsa sAvana mAsarUpa che. sAvanamAsa trIsa divasa pramANane kahela che. tethI ahIMyAM madhya mAnathI trIsa ahorAtrathI eka karmamAsa thAya che. eja pramANe madhya mAnathI sADatrIsa ahorAtrathI eka sUrya mAsa thAya che. ane be mAsathI eka rUtu thAya che. A pramANe pahelAM kahIne bhAvita karela che. tethI eka eka sUrya rUtu ekasaTha ahorAtrathI thAya che. (30) +1 = 12=61 eka sUrya rUtanuM pramANa ekasaTha ahorAtranuM che. e ja pramANe be karmamAsathI rUtu thAya che. 30 +30=0 ATalA aMtarathI atirAtra vRddhi tithi thAya che. 61-60=1 atirAtra AnAthI e siddha thAya che ke-eka sUrya rUtunI samAptimAM be karma mAsanI apekSAthI eka adhika ahorAtra thAya che. sUryaratu aSADha mAsathI thAya che. tethI aSADha mAsathI AraMbha karIne ciAthuM parva purUM thAya tyAre eka ahorAtra adhika thAya che. arthAt bhAdaravA vadamAM adhika ahorAtra Ave che te pachI AThamuM parva samApta thAya tyAra pachI bIjo adhika ahorAtra ane trIjuM adhika ahorAtra bAramuM parva samApta thayA pachI Ave che. ane seLayuM parva vItyA pachI cothuM adhika ahorAtra Ave che. vIsamuM parva samApta thayA pachI pAMcamuM adhika ahorAtra samApta thAya che. vIsamuM parva samApta thayA pachI chaThuM ahorAtra adhika hoya che. mULamAM kahyuM paNa che.-- (, ame ive, vAra dave, soDhAme , vIrapha palve, jIsame vara) Iti avamarAtra-kSayatithi bekarma mAsanI apekSAthI cAMdramAsamAM thAya che. arthAt avarAtrakamamAsanI sajAtIya arthAt sAvana mAsarUpa hoya che. tema siddha thAya che. cAMdra ane sAvananuM aMtara avama hoya che. A pramANe niyama kahela che. cAMdramAsa zrAvaNathI thAya che. tethI varSAkALanA zrAvaNudithI tema pahelAM kahevAmAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 201 Go To INDEX Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avela che. have jenI apekSA karIne adhika aheArAtra thAya che. ane je apekSAthI kSaya tithi thAya che, tenuM pratipAdana karavAmAM Ave che. A viSayanuM pratipAdana karavAvALI anyatra kahevAmAM Avela gAthA A pramANe che. chacceva airattA AincA u havaMti mANAhiM / chacceva omaratA caMdA u havaMti mANAhiM // 1 // A gAthAne bhAvArtha A pramANe che. A cha atirAtra-arthAt adhika tithi eka sa'vatsaramAM pratipAdita karela che. te savatsara sausaMvatsara che. kAraNake saura, sAvananA aMtaramAM avamarAtra Ave che. A rIte pratipAdana karavAmAM Avela che. ahIMyAM paNa cAMdramAsanI apekSAthI kamAsanI vicAraNA bhAvita karela che. tethI atirAtra-vRddhi saura savasamAM ane avamarAtra kSayatithi cAMdrasavatsaramAM thAya che, tema bhAvanA karI samajI levu. sUrya'nI apekSAthI ka mAsanI vicAraNAmAM pratyeka varSamAM cha atirAtra Ave che. (mALAfi) tema samajavuM. caMdramAsane adhikRta karIne ka mAsanI vicAraNAmAM dareka sava saramAM cha avamAtra-kSaya Ave che. te pramANe (mAea) jANavuM AnAthI e siddha thAya che ke-je atirAtra hoya che te saurasa vatsamAM hoya che. tathA je avamarAtra-kSayatithi Ave che te cAMdrasa vatsaramAM Ave che. tema samajavu mULamAM kahyuM paNa che-(iceva arattA AvA) ityAdri eka saMvatsaramAM je cha atirAtra arthAt adhika divasa cAra cAra panA aMtamAM pratipAdita karela che. te sajAtIyapaNAthI saurasa vatsaranA heAya che. tathA eka savatsaranA aMtarAlamAM je cha avamarAtra kSayatithi pratipAdita karela che te pramANathI cAMdra jAtanI hAya che. sauzatmaka adhika hAya che, ane cAMdrAtmaka kSayarUpa hoya che, A pramANe vistArapUrvaka atirAtra ane avamarAtra-kSayavRddhi divasa saMbaMdhI kathana pratipAdita karIne bhAvita karela che, !! sU. 75 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 202 Go To INDEX Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA-pa McAtteramA sUtramAM cha rUtuonI cha avamAtra-kSaya tithinI ane cha atirAtravRddhi tithInI vicAraNA vistArapUrvaka yukti ane udAharaNa sAthe vivecana karIne have chetaramA A sUtramAM sUrya caMdranA yuga saMbadhI ayaneAnI sakhyA ane sUrya caMdranA yoga yukta nakSatrayuganA parimANunuM pratipAdana karavA mATe te sabaMdhI prazna sUtra kahe che. (tastha chuTu rUmo vANijIo pAMca phema to bATrimo vaLajJAo) pAMca varSa vALA yugamAM A kahevAmAM AvanAra prakAravALI pAMca varSAkALamAM thanArI ane pAMca hematakALamAM thavAvALI A pramANe dasa Avata`narUpa eTaleke vAraMvAra dakSiNa uttaranA gamanarUpa saMcalana arthAt ayana rUpa gati pratipAdita karela che. kenI ayanarUpa gati A pramANenI jIjJAsAmAM pahelAM sUryanuM prAdhAnya hAvAthI sUryanI ayanarUpa gati thAya che. tema siddha thAya che. ayana-gamanarUpa gati e prakAranI AvRttirUpa hoya che. te A pramANe thAya che. eka sUnI AvRtti thAya che. ane khIjI caMdranI gatirUpa AvRtti thAya che. temAM pAMca varSa vALA eka yugamAM sUryanI dasa AvRtti thAya che. ane ekasAceAtrIsa caMdramAnI AvRtti thAya che. A pramANe granthAntaramAM paNa kahela che. ( sUrasya ayaNasamA AuTTio jugaMmi dasa hoMti / caMdarasa ya sayaMca cottIsaM cetra ||1|| arthAt pAMca varSoMvALA eka yugamAM sUryanI dasa AvRttiye thAya che. tathA caMdranI ekasAceAtrIsa AvRttiye thAya che. A kevI rIte thAya che? te khatAve che. ahI AvRtti eTale vAravAra dakSiNa ane uttaranA gamana rUpa gati hoya che. tethI ahIMyAM sUnA ane caMdranA jeTalA ayana heAya che, teTalI AvRtti thAya che. e nizcita che. eka saMvatsaramAM traNaseAchAsaTha 3665 divasa hoya che, tathA eka maMDaLabhramaNanuM parimANa ekase tryAzI 1835 ahArAtra hAya che. eka yugamAM aDhArasAtIsa 1830 divaseA hAya che. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 203 Go To INDEX Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere tamAma pahelAM pratipAdita karela che. temaja tenI bhAvanA paNa kahela che. tethI ahIMyAM bairAzika pravRtti batAvavAmAM Ave che. je 183 eksacyAzI divasamAM eka ayana thAya te aDhArase trIsa 1830 divasamAM keTalA ayana thAya che? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI. 16=30 =10 ahIM chellI rAzithI madhyanI rAzi je eka che tene guNAkAra kare ekathI guNela dareka rAzi eja pramANe rahe che. jethI aDhArasetrI ja rahe che. Ane pahelI rAzI je 183 ekasevyAzI che tenAthI bhAga kare to dasa Ave che. AnAthI e phalita thAya che. ke-eka yugamAM dasa ayana Ave che. sUryanI AvRtti dasa hoya che. A pramANe gaNita prakriyAthI siddha che. Aja pramANe caMdranA ayana lAvavA mATe kahe che. caMdranA eka ayanane pUrtikALa sAvayava tera divasane hoya che. arthAt tera divasa ane eka divasanA saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAga-134 thAya che. ahIMyA paNa trirAzika gaNita pravRtti karavAmAM Ave che je A pramANe che. jo tera divasa ane eka divasanA saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAgathI eka caMdranuM ayana thAya te aDhArase trIsa divasothI caMdranA keTalA ayana thAya che? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavAmAM Ave che. 1+1=1+du30=14 (tA hAref dura niyA) ItyAdi bhinna gaNita paripATithI saralatA kahela che. A rAzine eTale ke terane saDasaThathI guNAkAra kare 13673871 guNAkAra karavAthI AThaseIphetera thAya che. temAM uparanA cuMmAlIsane umeravA 87144=915 te navase paMdara Ave che. tathA upara aDhArase trIsa che. tene ekathI guNAkAra kare guNAkAra kare te paNa ekathI guNela hovAthI eja pramANe rahe che. te pachI tene saDasaThathI guNAkAra kare 183067=122 610 guNAkAra karavAthI eka lAkha bAvIsa hajAra chase dasa thAya che. A pramANe ajyanI rAzithI madhyanI rAzI je eka che teno guNAkAra karavo guNAkAra karavAthI eja pramANe rahe che. tethI A rAzIne prathama rAzithI bhAga kare te Adya rAzi navaso paMdara rUpa che tenAthI bhAga karavA mATe 120=134 A pramANe bhAga karavAthI eka cotrIsa Ave che, 134 eka yugamAM ATalA ja ayane hoya che, ane eTalI ja caMdramAnI AvRtti paNa hoya che, te pahelAM kahela dhUlikarmathI samajI levuM. have kaI tithimAM sUryanI keTalI AvRtti hoya che ? A pramANenI vicAraNAmAM pUrvAcAryoe kahela kAraNagAthA ahIM batAvavAmAM Ave che. ( 4 grLiyA inaya caMtu teNI) ItyAdi AnI bhAvArtha bedhaka vyAkhyA kahevAmAM Ave che. sUryanI AvRttimAM tithi jANavI hoya te vizeSa tithi yukta je AvRtti jANavI hoya e saMkhyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 204 Go To INDEX Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMthI eka kama kara, te pachI e saMthAthI eka vyAzIno guNAkAra kare (gAiihaM gmgira suvuiM varSa tenI) eka vyAzImAMthI eka nyUna karela AvRttithI guNAkAra karavo. guNAkAra karIne je saMkhyAthI ekaso grAzIne guNAkAra karela hoya tene traNagaNuM karavA, arthAta e aMkane traNathI guNAkAra kare guNAkAra karIne rUpAdhika karavuM arthAt temAM eka umero. rUpAdhika karIne jeTalI saMkhyA thAya te saMkhyAne AgaLanI saMkhyAmAM meLavavI. te pachI (TowAraNa mArUpi) paMdarathI teno bhAga karavo. bhAga karavAthI je phala Ave e tithimAM eTalI saMkhyAnA parva vItyA pachI te vivakSita ayanagatirUpa AvRtti parAvartita thAya che. ane je aMza zeSa rUpa rahe che. eTalA divasa samajavA. eTalA divasanA pachInA divasamAM AvRtti thAya che, ahIM AvRttine krama A pramANe thAya che-ahIM yugamAM pahelI AvRtti dakSiNAyana calanarUpa pravRtti zrAvaNa mAsamAM thAya che. bIjI AvRtti uttarAyaNa gatirUpa mAghamArAmAM thAya che. trIjI AvRtti pharIthI zrAvaNamAsamAM thAya che cothI AvRtti pharIthI mAghamAsamAM pAMcamI AvRtti pharIthI zrAvaNa mAsamAM chaTrI pharIthI mAghamAsamAM, sAtamI pAchI zrAvaNa mAsamAM AThamI pharIthI mAghamAsamAM navamI AvRtti pharIthI zrAvaNa mAsamAM dasamI AvRtti pharIthI mAghamAsamAM A pramANe dasa AvRttithI yuganI samApti thAya che. tethI sUryanI dasa AvRtti che tema je kahyuM che te sarvathA satya ja che. have A viSayamAM udAharaNa batAve che-kaI prazna kare ke-sUryanI pahelI AvRtti kaI tithimAM thAya che? AnAM samAdhAna mATe kahevAmAM Ave che. ahIM pahelI AvRttinA saMbaMdhamAM prazna karavAthI AvRttinA sthAnamAM eka aMka rAkhavo tene mAthAmAM kahyA pramANe rUpana kare. 1-1=0 te kaMI rahetuM nathI tethI ahIMyAM pAchalA yugamAM thanArI je dasamI AvRtti che te dasa rUpa saMkhyA rAkhavI. e dasanI saMkhyAthI ekase cAlI 183 te guNAkAra kare. 183410=1830 guNAkAra karavAthI aDhAraso trIsa 1830 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 205 Go To INDEX Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNana phUla Ave che, ahI... dasa rUpa guNathI ekasesa tryAzIne guNAkAra karela che, tethI e dasane traNagaNA karavA 1043=20 guNAkAra karavAthI te trIsa thAya che, tene rUpAdhika karavA. 30+1=31 tA ekatrIsa thAya che, A sakhyAne pahelA guNala sakhyAmAM arthAt aDhAraso trIsamAM umeravA. 1830-31=1861 meLavavAthI aDhArasA ekasaTha thAya che. A bhAjya rAzine (paLasamAzmi) paMdarathI bhAga karavA 1861-15=124 6 bhAga karavAthI ekasA covIsa Ave che ane eka zeSa rahe che. (traM hatuM taM temaM tarphyu hor pesa) je phala lakhya thAya eTalA pa vItyA pachI vikSita AvRtti thAya che. A yuktithI ahIM ekasacAvIsa pa pAchalA yugamAM gata thayA pachI pravartamAna pahelI AvRtti pratipadArUpa pahelI tithimAM thAya che tema nizcaya thAya che, have A viSayamAM udAharaNa khatAve che, jo kadAca koI pUche ke, kaI tithimAM mAghamAsanI bIjI AvRtti thAya che? A pramANenI jIjJAsAmAM khIjIvRtti hAvAthI benA aMka levAmAM Ave che. tene (vruiddi mULiyAYa muni sarca tu telIthaeN) AvRttimAMthI eka e karavA pachI rahela saMkhyAthI ekase tryAzInA guNAkAra karaveza. A thana pramANe e dvirUpa rAzimAMthI rUpena karaveza. 1-2=1 rUpeAna karavAthI eka rahe che, AnAthI ekaso tryAzInA guNAkAra karavA 18341=183 ekathI guNela rAzi eja pramANe rahe che, A niyama pramANe ekase tryAzI 183 rahe che. ahI ekathI cuNela ekase tryAzI hAvAthI (neLa jhuLa taM tituLa sAhaiiM vizvane tattva) jenAthI guNAkAra karela he!ya e saMkhyAne traNa gaNI karavI te pachI rUpAdhika karavI A kathana pramANe A ekane traNa gaNA karavA 1+33 traNagaNuA karavAthI traNa thAya che. kAraNa ekathI guNela eja pramANe rahe che. evA niyama che. te pachI traNane rUpAdhi karavA 3=4 tA cAra thAya che. Ane ekasAvyAzImAM umeravA 183+4=187 umeravAthI ekasesa satyAzI thAya che. (vAsa mArUtti) pa MdarathI bhAga karavA A kathana pramANe tenA padarathI bhAga karavA. 167=126 bhAga karavAthI khAra labdha thAya che, ane sAtazeSa rahe che. AnAthI e phalita thAya che kevamAna yugamAM bAra pa vItyA pachI mAghamAsanA kRSNa pakSanI sAtamanI tithimAM mAghamAsa bhAvinI samaSTithI khIjI ane svata Mtra rUpathI pahelI AvRttI thAya che. have trIjI AvRttinA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che. dakSiNAyanarUpa trIjI AvRtti kaI tithimAM thAya che ? A pramANenI jIjJAsAmAM trIjI AvRttinA saMbaMdhamAM jIjJAsA karavAthI traNane! aMka rAkhavAmAM Ave che. ene pUnA kathana pramANe rUpezana karavA 3-1 =ra rUpAna karavAthI be thAya che. A be rUpa guNukathI ekaseAgyAzInA guNAkAra karavA 183+2=366 guNAkAra karavAthI traNaseAchAsaTha thAya che. ahIMyA karaNagAthAmAM pahelAM pratipAdana karela niyamAnusAra ekasevyAzInA be rUpa guNuka thAya che e bene traNa gaNA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 206 Go To INDEX Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA 2+3=hatA cha thAya che. tene rUpAdhika karavA 6-1=7 tA sAta thAya che. e sAtane pUrAzi je traNaseAchAsaTha tenI sAthe umeravA 366+7=373 meLavavAthI traNasetAMtera thAya che. tenA padarathI bhAgAkAra karavA 3=245e bhAga karavAthI cAvIsa Ave che. tathA teraza zeSa rahe che. AnAthI ema jANavAmAM Ave cheke-pravata mAna yugamAM dakSiNAyanarUpa trIjI AvRtti thAya che. zrAvaNamAsa bhAvinI AvRttimAM bIjI AvRtti cAvIsamA parvAMtmaka pahelu' savatsara vItI gayA pachI zrAvaNamAsanA kRSNapakSamAM teramItithImAM thAya che tema siddha thAya che. eja pramANe yadi koI pUche mAghamAsa bhAvinI ce|thI AvRttinI uttarAyaNa gatirUpa bIjI AvRtti kaI tithimAM thAya che? A pramANenI jIjJAsAthI ceAthI AvRtti kahI che. tethI cAranA aMka rAkhavA tene pUrva kathanAnusAra rUpeAna karavA. 4-1=3 rUAna karavAthI traNa thAya che. A guNakathI ekasAvyAzInA guNAkAra karavA. jemake-183+3=549 guNAkAra karavAthI pAMcaseAogaNapacAsa Ave che. aDDI' ekaseAgyAzInI guNakarAzI traNa che. tene pahelA karela karaNagAthAmAM kahyA pramANe traNane traNa gaNA karavA, 3+3=te nava thAya che. A navane rUpASika karavA 9+1=10 rUpAdhika karavAthI dasa thAya che. pharIthI Ane pahelAM guNela saMkhyA je pAMcase egaNapacAsa rUpa che. tenI sAthe meLavavA. 549+10=559 tA pAMcasoegaNasAiTha thAya che. A saMkhyAne paMdarathI bhAgAkAra karave te papa374 bhAga karavAthI sADatrIsa lakhta thAya che. tathA cAra zeSa vadhe che. AnAthI e rIte jANavAmAM Ave che ke cAvIsa pa`rUpa pahela saMvatsara vItI gayA bAda khIjA saMvatsaranuM teramuM pa samApta thAya tyAre mAghamAsanA zukla pakSamAM ceAthI AvRtti mAghamAsabhAvinI pAMca AvRttimAM bIjI AvRtti mAgha zuda cothanA divasethAya che. jo koI prazna kare ke-pAMcamI AvRtti kaI tithimAM thAya che? A pramANe jIjJAsA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 207 Go To INDEX Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare te tenA samAdhAna mATe kahe che-ahIM praznamAM pAMcamI AvRtti viSe pUchela che. tethI pAMcano aMka rAkhe tene pahelAM kahevAmAM Avela prakriyA pramANe rUpana karavA 5-1-4 rUpana karavAthI cAra rahe che. A cArarUpa guNakathI ekAgyAzIno guNAkAra kare. 183+4 =732 guNavAthI sAtaso batrIsa Ave che. ahIM ekacyAzInA guNaka 4 cAra che. tethI e cAranA traNagaNA karavA. 443=12 te bAra thAya che. Ane rUpAdhika karavA. 1241=13 te tera thAya che, Ane pahelAM guNela saMkhyA je sAta batrIsa che tenI sAthe meLavavA. 73ra413=45 meLavavAthI sAta pistAlIsa thAya che. Ano paMdarathI bhAga kare. =494 bhAga karavAthI ogaNapacAsa Ave che, tathA dasa zeSa rahe che, AnAthI e siddha thAya che ke-aDatAlIsa parvavALA be caMdrasaMvatsara vItI gayA pachI trIjA abhivardhitasaMvatsaranuM eka parva purUM thayA pachI zrAvaNamAsanA zukalapakSanI dasamI tithimAM pAMcamI AvRtti paraMtu zrAvaNamAsamAM thavAvALI AvRttimAM trIjI AvRtti dakSiNAyana gatirUpa hoya che. Aja pramANe gAthAmAM kahela kriyAthI tathA udAharaNamAM kahevAmAM Avela yuktithI anya AvRttimAM paNa karaNuM vazAt vivakSita tithine yathAsaMbhava jANI levI, e tithine laIne ahIMyAM rAkhavI jema ke-chadri AvRtti mAghamAsamAM thanAra AvRttimAM trIjI AvRtti mAghamAsanA kRSNapakSamAM ekamanI tithimAM saMbhavita hoya che dA sAtamI AvRtti zrAvaNa mAsa bhAvinImAM cothI AvRtti zrAvaNamAsanA kRSNapakSanI sAtamI tithimAM saMbhavita thaze hA AThamI AvRtti mAghamAsa bhAvinImAM cothI AvRtti mAghamAsanA kRSNapakSamAM terazanItithimAM thaze 8 navamI AvRtti zrAvaNamAsa bhAvinImAM dakSiNayana gati rUpa pAMcamI AvRtti zrAvaNamAsanA zukalapakSanI cothane divase thaze lA dazamI AvRtti pharIthI mAgha mAsa bhAvinImAM pAMcamI AvRtti uttarAyaNatirUpa mAghamAsanA zukalapakSanI dazamanA divase saMbhavita thAya che. 1. Ane nizcaya thavA mATe pUrvakathita krama pramANe pote ja gaNita prakriyA karIne samajI levuM, tathA Aja dakSiNAyana gatirUpa zrAvaNamAsa bhAvinI pAMca tathA mAghamAsa bhAvinI pAMca uttarAyaNagati rUpa tithimAM anyatra paNa pratipAdita karavAmAM Avela che. te ahIM kahevAmAM Ave che. (DhamAM caMdujArivA) ItyAdi A gAthAone sArAMza yathAkrama kahevAmAM Ave che. dakSiNAyana gatirUpa zrAvaNamArA bhAvinI pAMca AvRttinI tithI A pramANe che-pahelI AvRtti zrAvaNa vada ekame (1) bIjI AvRtti zrAvaNa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 208 Go To INDEX Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vada teraze (2) trIjI AvRtti zrAvaNa vada sAtame (3) cothI AvRtti zrAvaNa vada sAtame (4) pAMcamI AvRtti zrAvaNa suda cothanA divase (5) A saghaLI tithi dakSiNAyana gatirUpa AvRttinI tithi che. have mAghamAsabhAvinI uttarAyaNa gatirUpa AvRttinI tithi kahevAmAM Ave che. pahelI AvRtti mAghavada sAtame (1) bIjI AvRtti mAghasuda cothanA divase (2) trIjI AvRtti mAghavada ekame (3) cothI AvRtti mAghavada teraze (4) pAMcamI AvRtti mAghasuda dazame thAya che. e nizcita che. Aja pramANe A tamAma tithi mAghamAsa bhAvinI uttarAyaNa gatirUpa pAMce AvRttine bhAvita karI levI A rIte sUryanI dasa AvRtti hoya che. - have A sUrya AvRttimAM caMdranakSatraganA jJAna mATe pUrvAcAryoe je karaNa pratipAdita karela che. te ahIM ziSyajananA anugraha mATe kahevAmAM Ave che. (paMcanayA paripuvLA) ItyAdi have A karaNagAthAonI akSara gamanikA vyAkhyA kahevAmAM Ave che.-(GrasathA higoLa tirarA) pAMcasotera pa73 muhUrta paripUrNa hoya che. tathA eka muhUrtanA bAsAi chatrIsa rapha bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chabhAga arthAt (573 BphAdAdA ATalA vivakSita karaNamAM yuvarAzI hoya che. have A yuvarAzi kevI rIte thAya che? te batAve che. eka yugamAM sUryanA dasa ayano hoya che. e pramANe pahelAM pratipAdita karela che. tyAM AvI rIte rAzi pravRtti karavAmAM Ave che. je sUryanA dasa ayanethI caMdranakSatranA saDasaTha paryAya labdha thAya te eka paryAyathI arthAta sUryanA ayanathI keTalA caMdranakSatra paryAya labdha thaI zake ? A jANavA mATe garAzika sthApanA A pramANe che -19=do ahIM anyanIrAzI ekathI madhyanI rAzI saDasaThane guNAkAra kare ekathI guNela hovAthI eja rIte saDasaTha rahe che, tene dasathI bhAga kare to bhAga bhAga karavAthI cha paryAya tathA eka paryAyanA sAta dasa bhAga labdha thAya che. have temAM zrI suryaprajJapti sUtraH 2 209 Go To INDEX Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahela muhUta parimANu adhikRtagAthAthI kahela che. ATaluM parimANa kevI rIte thAya che? A pramANe vicAra karavAmAM Ave te te mATe kahe che. aurAzika gaNita prakriyAthI A pramANe yukti thAya che. jema ke-brusa bhAgeAthI satyAvIsa divasa tathA eka divasanA saDasaDiyA ekavIsa bhAga labdha thAya che. te sAta bhAgethI keTalA bhAga lakhya thAya A jANavA mATe aurAzika sthApanA karavAmAM Ave che. (zare3)=7={2})=18A krUra ahI atyarAzI je sAta che tenAthI madhyarAzi satyAvIsanA guNAkAra karavA 27+7=189 teA ekasAnevAsI thAya che. tenA isa rUpa pahelI sakhyAthI bhAga karavA te| aDhAra divasa labdha thAya che. tenA muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavo 18+30 =540 guNAkAra karavAthI pAMcasecAlIsa thAya che. tathA uparanA nava je zeSa vadhe che. tenA trIsathI guNAkAra karavA 14+30=20=27 ahI' upara je seAsittera thAya che. tenA nIcenA dasathI bhAga karavAthI satyAvIsa mudbhuta labdha thAya che. Ane pahelAnI suhUta saMkhyAmAM ke je 540 thayA che temAM meLavavA jemake--540+27=567 meLavavAthI pAMcase saDasaTha thAya che. te pachI pahelAnA je eka divasanA saDasaThayA ekavIsa bhAga thAya che tenA paNa muhUta banAvavA mATe trIsathI guNAkAra karave rR.30=3" guNAkAra karavAthI upara chaseAtrIsa tathA nIce tA saDasaThaja rahe che. A sa MkhyAne pharIthI traNa rAzIvALA sAtathI guNAkAra karavA 307=410 upara cArahajAra cArase dasa thAya che. tene pahelA dasathI bhAga karavA 1412=441 bhAga karavAthI uparanA bhAgamAM saDaDiyA cArase ekatAlIsa thAya che. tenA pharIthI saDasaThathI bhAga karavA 4-6 bhAga karavAthI cha muhUrto labdha thAya che. tene pahelAnI muhUta saMkhyA je cArasA saDasaTha rUpa che tenI sAthe umeravI pa67+6=573 meLavavAthI pAMcase tAMtera muhUta thAya che. tathA uparanA je zeSa rahela saDasaThayA egaNacAlIsa bhAga che tenA paNa muhUta karavA mATe khAsaDathI guNAkAra karaveA rdura=}418 guNAkAra karavAthI cAvIsaso aDhAra thAya che. tenA saDasaThathI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 210 Go To INDEX Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga karave te basaDiyA chatrIsabhAga rUDuM labdha thAya che. ane saDasaThayA cha bhAga zeSa rahe che. te paNa bAsayiA eka bhAgano saDasaThi bhAga che. A atisUkSama vibhAga havAthI cUrNikA bhAga kahevAya che. A rIte ukta dhruvarAzIne yathAkramathI rAkhavAmAM Ave che. 573644 aeva (ivasavA hipuort titattara Ligamo duttA, chattIsa viDrimA II indhA vRLiyA mAII) pAMcasotera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA chatrIsa bhAga ane bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cha bhAga rUpe sUrya AvRttimAM caMdra nakSatra jANavA mATe yuvarAzI thAya che. (1) have (bAvaThThIf) ItyAdi bIja karaNagAthAne bhAvArtha kahevAmAM Ave che. jemake-je je AvRttimAM nakSatramAM jANavA mATe vicAra kare to te te AvRttinI saMkhyAthI eka ocho karIne guNAkAra kare guNAkAra karIne pahelAM pratipAdita dhruvarAzi jeTalI hoya tenAthI guNAkAra karavA tenAthI guNAkAra karela muhUrta parimANa jeTaluM Ave eTaluM ja zodhanaka samajavuM have e zodhanakanA saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che. (2) temAM sarva prathama abhijIta nakSatranuM zedhananavamuhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsabhAga 2 tathA bAsaThiyA eka bhAgane sAtathI bhAga karavAthI karavAthI (samA) samagra paripUrNa chAsaTha bhAga rata thAya che. kamathI abhijIta nakSatranuM dhanaka pramANa A pramANe Ave che. la gna ATaluM parimANa Ave che. A kevI rIte thAya che? te mATe kahevAmAM Ave che. ahIM abhijIta nakSatranA ahorAtra saMbaMdhI saDasadhdhiA ekavIsa bhAga 33 pramANa caMdranI sAthe vega prApta kare che. eka ahorAtramAM trIsamuhUrta thAya che. tethI muhUrtanA bhAga karavA mATe e ekavIsana trIsathI guNAkAra karavo. 21+30= 630 guNAkAra karavAthI chatrIsa thAya che. tene pharIthI saDasaDathI bhAgAkAra kara 30 = bhAga karavAthI nava muharta Ave che. tathA saDasaThiyA satyAvIza zeSa rahe che. AnA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 211 Go To INDEX Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAsaTha bhAga karavA mATe bAsaThathI guNAkAra kare. 4+62=1 64 guNAkAra karavAthI soLasecuMmotera thAya che. ane pharIthI saDasaThathI bhAga kare 164=44 bhAga karavAthI bAsaThiyA cevisa bhAga rUpha labdha thAya che. ane chAsaTha zeSa vadhe che te bAsaDiyA eka bhAgane saDasaDiyA bhAga che. kamathI aMkanyAsa A rIte thAya che. lArA A pramANe abhijIta nakSatranuM cokta prakAranuM zeAdhanaka thaI jAya che. A pramANe abhijIta nakSatranA zodhanakanuM trIjA karaNa dvArA pratipAdana karIne have (3rLadra) ItyAdi traNa gAthAo dvArA bAkInA nakSatrone zodhanakanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. (3]LaTTa) ekaso ogaNasAITha 159 (viyA) uttarAbhAdrapadA ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che. ekase ogaNasAIThathI abhijIt vigere uttarAbhAdrapadA paryantanA nakSatra zuddha thAya che. A kevI rIte saMbhavita thAya che? te vicAravAmAM Ave che.abhijIta nakSatranuM dhananavamuhUrtanuM che 9 zravaNa nakSatranuM zeAdhanaka trIsa muhUrta 30nuM che. dhaniSThA nakSatranuM 30 trIsa muhUrta, zatabhiSA nakSatranuM zodhanaka paMdara 15 muhUrtanuM tathA pUrvA bhAdrapadA nakSatranuM 30 trIsa, uttarAbhAdrapadA nakSatranuM pistAlIza 4pa A pramANe badhAne saravALe ekase ogaNasAITha thAya che. jemake-9 30 30 11530+45=159 A pramANe A nakSatra zuddha thAya che. tathA (ti, reva nagora, roiiLayA) traNaso navathI rahiNI paryantanA nakSetre zuddha thAya che, have ahIMyAM yukti batAvavAmAM Ave che. pahelA abhijIta nakSatrathI laIne uttarAbhAdrapadA parvatanA nakSatranuM zodhanaka ekaso ogaNasAITha 159 zodhita karavAmAM AvyA te pachI revatI nakSatranuM zodhanaka 30 trIsa, azvinI nakSatranA 30. bharaNI nakSatranA paMdara 15 kRttikA nakSatranA 30 trIsa, rohiNI nakSatranA pistAlIsa 45 A badhAne saravALe 15930.30+15+30+45=309 badhA maLIne traNa nava thAya che. AnAthI ema jaNAya che ke traNasonavathI rahiNI paryantanA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 212 Go To INDEX Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatronA zeAdhanakanu zeAdhana thAya che. te pachI (timu Lana narabhu mane putramu) traNase nava 309) A zodhanakathI punarvasu pantanA nakSatrA zuddha thAya che. ahIM A rIte thAya che. traNasonavathI rAhiNI paryaMntanA nakSatre zuddha thAya che. 309aa te pachI mRgazirA nakSatranu zeAdhanaka 305 trIsa muhUta ArdranakSatranuM zeAdhanaka paMdara 15 murhuta punarvasu nakSatranu pistAlIza muhUta A rIte badhA meLavavAthI traNaseAnavvANu 399 thAya che. jemake309+3+15+45=3996 AnAthI e phalita thAya che ke--traNaseAnavANu muhUtathI punaH su paryaMntanA zeAdhanaka zuddha thAya che. have (ceva 73LavA uttarAnU) pAMcaseAogaNapacAsathI uttarAphAlgunI pantanA nakSatrA zuddha thAya che. te A rIte pratipAdita karavAmAM Ave che pahelAM saMgrahela puna su pantanA nakSatrAnuM zeAdhanaka traNaseAnavvANu che. te pachI puSya nakSatranuM zeAdhanaka trIsa 30 muhUrta azleSA nakSatranuM paMdara muhUrta maghAnakSetranuM trIsa 30 muhUrta pUrvAphAlgunInA 30 trIsa uttarAphAlgunI nakSatranA pistAlIsa muhUrtanu zeAdhanaka thAya che. badhAne meLavavAthI pAMcase AgaNapacAsa 549aa thAya che. uttarAphAlgunI pantanA nakSatrAnu zeAdhanaka A pramANe che. 399+30+15+3030+45549 tathA chaseAegaNasittera muhUta thI vizAkhA pantanA nakSatrAnA zeAdhanakane zASita karavA jemake pahelAM ahIMyA uttarAphAlgunI pantanA nakSatrAnuM zeAdhanaka pAMcaseAogaNapacAsa 549aa thAya che. te pradarzita karela che. te pachI hasta nakSatranuM zeAdhanaka trIsa muhUta 300 citrAnakSetranuM 30 trIsa svAtI nakSatranA paMdara 15 vizAkhAnakSetranA pistAlIsa 45 A pramANe badhAnA saravALe 549+30 630+15+4= 669 chase ogaNasittera thAya che. A vizAkhA pantanA nakSatrAnu zeAdhanaka thAya che, te pachI (mULe patteya covAjA) mULa pantana nakSatrAnu' zeAdhanaka sAtasAcuMmAlIsa 744 thAya che. ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che.--vizAkhA paryantanA nakSatrAnu zeAdhanaka se ogaNasittera 669aa pahelAM pratipAdana karIne kahyuMja che. te pachI anurAdhA nakSatranu zeAdhanaka trIsa muhUta 30aa jyeSThA nakSatranA 15 paMdara mUla nakSetranuM zeAdhanaka 30 trIsa A badhAnA saravALA 66+30+15+30=744 A pramANe sAtaseAcuMmAlIsa mULa pantanA nakSatronu zeAdhanaka zASita thai jAya che. (gAthA 4-5) te pachI (zradyumaca mumuLIlA soLamAM uttarAsAari) ADasA egaNIsa muhUta thI uttarASADhA pantanA nakSatrAnA zeAdhanane zASita karavuM je A pramANe che. pahelAM mULa nakSatra paryaMntanA badhA nakSatranA zeAdhanakane ekaThA karIne kahelaja che. te badhA maLIne zrI suryaprajJapti sUtra : 2 213 Go To INDEX Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtasocuMmAlIsa thAya che. 744 te pachI pUrvA nakSatranuM zodhanaka trIsa muhurta 30 uttarASADhA nakSatranuM pistAlIsa muhUrta 4pa badhAne saravALe 744+3+4=819 ATha ogaNasa thAya che. A uttarAbhAdrapadA paryantanA nakSatronuM zodhanaka ATha ogaNIsa muhUrtanuM thAya che. te pachI A badhA ekaThA karela zodhanakanA upara abhijIta nakSatranuM dhanaka eka muhUrtana bAsaDiyA vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA chAsaTha cUrNikA bhAgane zedhita karavuM. A pramANe badhA aThayAvIsa nakSatronuM zodhanaka siddha thaI jAya che. 81964 A pramANe AThaso ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA covIsabhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha cUrNikAbhAgathI badhA nakSatronA zodhanaka zodhita thaI jAya che. gAthAmAM (gvADuM sophattA) A pahelAM kahevAmAM Avela zodhanakane yathAsaMbhava zadhita karIne je zeSa rahe che, e yathAyoga apAntarAlamAM rahelA nakSatrane zadhita karavAthI je nakSatra zadhita na thaI zake te nakSatrane azuddha samajIne e azuddha nakSatrane caMdranI sAthe gayukta A vivakSita AvRttimAM samajI levA. A pramANe sAtamI gAthAne tAtparyAthe thAya che. I ahIMyAM digdarzanarUpa udAharaNa batAvavAmAM Ave che. je koI prazna kare che-pahelI AvRttimAM arthAt AraMbhathI pravartamAna dakSiNAyana gatirUpa pahelI AvRttimAM ayanagatithI caMdra kayAnakSatranI sAthe ega kare che? A prakAranI jIjJAsA nivRtti mATe kahevAmAM Ave che. ahIMyAM pahelI AvRttinA saMbaMdhamAM prazna karela che. tethI pahelI AvRttinI jagyAe eka aMka rAkhe. lA tene gAthAmAM kahela kama pramANe rUpana karavo 1-1=0 rUpina karavAthI kaMipaNa vadhatuM nathI tethI AgaLanI keIpaNa kriyA thaI zakatI nathI. tethI ahIM pAchaLanA yugasaMbaMdhI AvRttimAM je dasamI AvRtti che tenA dasa rUpa saMkhyAnA dasane rAkhavA 10. A saMkhyAthI pahelAM kahela saMpUrNa dhruvarAzIne guNAkAra kare te pahelAMnI dhruvarAzI 573pharaja pAMcaso totera muhUrta ane eka muhUrtana bAsaThiyA chatrIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cha cUNikA bhAga ATalA pramANuvALI dhruvarAzIne guNAkAra zrI suryaprajJapti sUtra: 2 214 Go To INDEX Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare (573Apha da+1 =(5736 . A pramANenI muhurta rAzIne dasathI guNAkAra karavAthI pAMcahajAra sAtasetrIsa pa73LA thAya che. tathA je bAsaThayA chatrIsa bhAga che. tene paNa dasathI guNAkAra karavAthI traNa sAITha thAya che. tenA bAsaThabhAga karavAthI pAMca pA muhUrta labdha thAya che. Ane pahelAnI muhUrtasaMkhyA sAthe umeravA pa7305=573pA to pAMcahajAra sAtaso pAMtrIsa muhUrta thAya che. tathA bAsaDiyA pacAsa bhAga zeSa vadhe che. Ano kamathI aMkanyAsa A pramANe thAya che. 21=51 7 tathA je cha cUNikAbhAga che tene paNa dasathI guNAkAra kare te saDasaThiyA chAsaTha bhAga thAya che. AnAthI abhijItAdi nakSatranA zeAdhanakane dhita karavA te A pramANe che. abhijIta nakSatrathI laIne uttarASADhA parvatanA saghaLA aThayAvIsa nakSatronA eka paryAyanuM zeAdhanaka AThaso ogaNIsa thAya che. tene yathAkathita rAzimAM sAta bhAga karavAthI zuddha thAya che tethI tene sAtathI guNAkAra karavo. 810+=pa733 guNAkAra karavAthI pAMcahajArasAta tetrIsa thAya che. pa733 Ane pahelAnI saMkhyAmAMthI zedhita karavA 5735-5733=rA rodhita karavAthI be muhUta zeSa vadhe che. tenA muhUrtana bAsaDiyA bhAga karavA mATe bAsaThathI guNavA. 2+2=24 te bAsaThiyA ekavIsa thAya che. pai Ane pahelAnA bAsakSiA pacAsa rUpha vALA bhAgamAM sajAtIya hovAthI meLavavA rU4 e pramANe meLavavAthI bAsadhdhiA ekasocuMmotera thAya che. tathA je abhijIta nakSatranA bAsaDiyA vIsa bhAga zedhya che tene paNa sAtathI guNAkAra kare kAraNa ke saghaLuM zodhanaka saptakRtva hovAthI paripUrNa aMke ne jema sAtathI guNAkAra kahela che. e ja pramANe Ane paNa guNAkAra kare +7=0 guNAkAra karavAthI bAsaThiyA ekaso aDasaTha thAya che. Ane pahelAnI bAsaThiyA eka cumoteranI saMkhyAmAMthI zadhita karavA. 4 - 68 = ra zadhita karavAthI pAchaLa bAsaThiyA cha bhAga vadhe che, tenA cUrNikAbhAga karavA mATe zrI suryaprajJapti sUtra: 2 215 Go To INDEX Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaThathI guNAkAra kare. 67= 4 guNAkAra karavAthI saDasaThiyA cAraso be thAya che. Ane pahelAnI saMkhyA je bAsAi bhAganA saDasaThiyA sATha bhAga che. temAM umeravA + 4= 44 A pramANe umeravAthI bAsaThiyA bhAganA saDasaDiyA cAra bAsaTha bhAga thAya che. have abhijIt nakSatranA je chAsaTha cUrNikAbhAga zedhya che tene paNa pratipAdita niyama pramANe sAtathI guNAkAra kare +7=42=0 rodhita karavAthI zUnya rahe che. arthAt zeSa kaMI rahetuM nathI. AthI ema phalita thAya che ke saMpUrNa uttarASADhA nakSatrane caMdranI sAthe yoga thAya tyAre abhijIt nakSatranA pahelA samayamAM yuganI pahelI AvRtti pravartita thAya che. A ja pramANe praznottaranA rUpamAM mULamAM paNa pratipAdita karela che. (tA pati naM paDyuM saMvarajI paDhamaM vAsa Akardi vare jevAM kaai no) A pahelAM pratipAdana karela cAMdra, cAMdra, abhivardhita cAMdra ane abhivardhita nAmanA pAMca saMvatsaramAM pahelA varSAkALa bhAvinI arthAta zrAvaNamAsamAM thanArI AvRtti je dakSiNAyana gati rUpa che tene caMdra kayA nakSatranI sAthe coga karIne pravartita kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.- (tA amagir) sUryanI pahelI AvRttinA samaye caMdra abhijIta nakSatranI sAthe vega yukta thAya che. A pramANe sAmAnya rIte uttara ApIne pharIthI abhijItu nakSatranA kSetra vibhAganA kathanapUrvaka kathana kare che.- (amIrUNa damaNamaNa) abhijIta nakSatranA pahelA samayamAM arthAt AraMbhakALamAM pravartamAna caMdra, sUryanI pahelI AvRttimAM hoya che. A pramANe caMdranA veganuM kathana jANIne pharIthI zrIgautamaravAmI sUrya nakSatranA saMbaMdhamAM prazna pUche che- (ta samAM 2 naM phUre zai Le nou6) pahelI AvRtti pratita thAya tyAre sUrya kayA nakSatranI sAthe yaMga yukta thaIne e varSAkAla bhAvinA pahelI AvRttine pravRrtita kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe (Raa pUNeoi) e samaye sUrya puSya nakSatranI sAthe vega karIne e pahelI AvRttine pravartita kare che. A pramANe sAmAnya paNathI uttara ApIne pharIthI tenA kSetravibhAganA thana pUrvaka kahe che.- (pUraNa mULavI muddattA tenAchI ja vAvaDrimA mudurasta vAva mA ra sattaTTiA che tenI saM yuLiyA mATI RH) puSya nakSatranA egaNatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tetAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaTha bhAga karIne tenA tetrIsa cUrNikA bhAga 19reMdaraDa ATaluM pramANu zeSa rahe tyAre sUrya pahelI varSAkAlabhAvinI AvRttine pUrNa kare che. A kevI rIte thAya che? te batAve che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 216 Go To INDEX Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIMyAM bairAzika gaNita karavAmAM Ave che. je A pramANe che. pAMca varSa pramANanA eka yugamAM dasa ayana thAya che. temAM pAMca ayana varSAkALamAM thAya che. te dakSiNAyana gati. rUpa hoya che. pAMca ayana uttarAyaNarUpa hoya che. te hemaMtaRtumAM Ave che. eka saMvatsaramAM be ayane hoya che. paraMtu sUryanakSatraparyAya ekaja hoya che, tethI pAMca varSa pramANanA yugamAM sUryanakSatraparyAya pAMcaja hoya che. tethI ahIMyAM A rIte anupAta karavAmAM Ave che. jo dasa ayanamAM pAMca sUryanakSatraparyAya thAya te eka ayanamAM keTalA paryAya thaI zake? A mATe traNa rAzinI sthApanA karavAmAM Ave che. jemake-1= =8 ahIMyAM ayananI rAzI je eka che tenAthI madhyanI rAzI pAMcane guNAkAra karavA guNAkAra karavAthI pAMcaja rahe che. kAraNake ekathI guNela eja pramANe rahe che. e niyama pahelAM kahyA ja che. te pachI tene dasathI bhAga karavAthI pAMca ardhA bhAga thAya che. have ahIM saDasaTharUpa nakSatraparyAya aDhArasetrIsa 183chA thAya che. ahIM zatabhiSA vigere nakSatro ardhakSetravALA hovAthI ardhanakSatra kahyA che. teo darekanA saDasaThiyA sADItetrIsa bhAga kahela che. tethI e sADItetrIsane chathI guNAkAra kare (33)++=67+3=201 ahIM pahelA tetrIsane bethI guNAkAra kare temAM ekane umere umeravAthI saDasaDiyA be bhAga thAya che. tene bethI apatita karavAthI traNa thAya che. te pachI saDasaThane traNathI guNAkAra kare guNAkAra karavAthI baso eka thAya che. 201 te pachI uttarAbhAdrapadA vigere che nakSatra drayardhakSetravALA che te darekanuM pramANa saDasaThiyA ekase che tathA saDasaThiyA bhAganuM adhuM +2 arthAt 100+ ATaluM thAya che. Ane chathI guNAkAra kare ahIM saDasaThiyA bhAgane antargata samajI le, tethI 100 A saMkhyAne chathI guNAkAra karo AmAM pahelAM tenI saMkhyAne bethI guNAkAra kare bethI guNAkAra karIne temAM eka umeravo te base eka thAya che. be bhAganA 100= = te pachI Ane zrI suryaprajJapti sUtra: 2 217 Go To INDEX Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chathI guNAkAra karavA guNAkAra karavA mATe aMnyAsa ra 1+6=201+3=203 chAtraNa thAya che. pahelAM ahI hasthAnamAM rahela bethI chanuM apavata na karavuM khapavana karavAthI traNa thAya che. te pachI traNathI khase ekanA guNAkAra karavA tethI chase traNa thAya che. tathA paMdara nakSatra khAkI rahe che. je samakSetravALA ane trIsa muhUta pramANavALA heAya che. tethI temAM darekanA saDasaDa bhAga thAya che. tethI saDasaThane paMdarathI guNAkAra karave 67+15=1005 guNAkAra karavAthI ekahajAra pAMca thAya che. abhijIt nakSatra samAhata svarUpavALu ane sauthI nIce rahe che. tenA saDasaDayA bhAga ekavIsa thAya che. A badhAnA saravALA 201+603+100para1=1830 A pramANe saDasaDiyA aDhArasA trIsa thAya che, A rIte saDasaTha bhAgAtmaka paripUrNa nakSatraparyAya thAya che. AnA ardhA karavAthI navasA 42 91pA thAya che, AmAMthI abhijIta saMbaMdhI ekavIsanu zodhana karavuM. 915-21 894 zeSita karavAthI pachIthI Ase cerANuM vadhe che. AneA saDasaThathI bhAga karavA = 3+ra bhAga karavAthI tera labdha thAya che. ane tevIsa zeSa rahe che. temAMthI tethI punarvasu pantanA nakSatrA zuddha thAya che. tathA je zeSa rahe che. tevIsa bhAga tenA muhUta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavA 23+30=690 guNAkAra karavAthI chaseAnevuM thAya che. mAnA saDasaDadhI bhAga karavA ph.=10 bhAga karavAthI dasa muhUta lakhyuM thAya che. tathA vIsa zeSa vadhe che. A vIsanA bAsaTha bhAga karavA mATe tene khAsathI guNAkAra karavA 20+62=1240/guNAkAra karavAthI khAraseAcAlIsa thAya che. AnA saDasaDathI bhAga kare 124deg=+kR4 saDasaThathI bhAga karavAthI khAsiyA aDhAra bhAga labdha thAya che. tathA khAsaDiyA eka bhAganA saDasaDayA cotrIsabhAga zeSa vadhe che. badhAnI eka sAthe sthApanA A pramANe che. 100 kAra44 AnAthI ema jaNAya che ke-puSya nakSatranA dasa muhUrta zrI suryaprajJapti sUtra : 2 218 Go To INDEX Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA eka muhUrtana bAsaThiyA aDhAra bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA cotrIsabhAga samApta thAya tyAre puSya nakSatra samakSetravALuM hovAthI tenuM pramANa trIsa muhUrtanuM che. tethI temAMthI AnuM sevana karavAthI zeSa pramANa rahe che. tene zodhana prakAra pahelAM pratipAdana karela cheda aMkanA krama viyeganA kramathI karI levA jemake-30 -(10 pha3=19huM ahIM pahelAM trIsamAMthI dasane zodhita karyo tethI visa rahyA temAMthI eka levAthI ogaNasa thAya che. ekanA bAsaTha bhAga karavA mATe bAsaThathI guNAkAra kare guNAkAra karavAthI eja pramANe bAsaThaja rahe che. 62 AmAMthI aDhArane rodhita karavA 62-14=44 te cuMmAlIsa rahe che. AmAMthI paNa eka levAmAM Ave te bAsaThiyA tetAlIsa thAya che. phurU e ekanA saDasaTha bhAga karavA mATe saDasaDathI guNAkAra kare to paNa saDasaThaja rahe che. 67 AmAMthI trIsanuM sevana karavuM. 67-34 =33 zodhita karavAthI bAsAi eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsa bhAga rahe che. A zodhanakane krama che. AnAthI e samajavAmAM Ave che ke puSya nakSatranA egaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsa bhAga zeSa rahe tyAre zrAvaNamAsa bhAvinI pahelI varSAkAlanI AvRtti pravartita thAya che. - have zrAvaNamAsa bhAvinI bIjI AvRttinA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che. (tA eesi NaM paMcaNha saMvaccharANaM docca vAsikiM Audi caMde keNaM khatteNaM joei) mA pahelAM kahevAmAM Avela pAMca saMvatsaramAM dakSiNAyanagatirUpa zrAvaNamAsa bhAvinI varSAkAlanI sUryanI bIjI AvRttimAM caMdra kayA nakSatranI sAthe pravRtta thaIne rahe che ? te he bhagavana Apa kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. -(ttA saMkALAe) saMsthAna zabdanI prasiddhi pravacanAdimAM mRgazirA nakSatramAM dekhAya che. tethI (saMsthAnathI) A pramANene uttara zrIbhagavAne saMkSepathI kahela che. mRgazira nakSatra traNa tArAvALuM hovAthI sUtramAM bahuvacanane nirdeza karela che. tethI mRgazirA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 219 Go To INDEX Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatrathI yukta caMdra zrAvaNamAsabhAvinI dakSiNAyana gatirUpa sUryanI bIjI AvRttine pravRti ta kare che. A rIte sAmAnya prakArathI uttara ApIne pharIthI e mRgazarA nakSatranA muhUta vibhAga batAve che.-(saMDALAmAM kArasamudutte jhanatATIsa' 2 pATramanA muhunnasa vATri maLe ja mattaTrA chettA tevAM suLiyA mA sesA) saMsthAna zabdanA bahuvacana prayAganu kAraNa kahI dIdhela che. te samaye mRgaziza nakSatranA agIyAra murhuta tathA eka muhUrtanA khAsiyA AgaNacAlIsa bhAga tathA mAsiyA eka bhAganA saDayiA trepana cUOikA bhAga zeSa rahe arthAt 11phAra 134 sUryanI khIjI AvRtti pravRtta thAya tyAre ca MdranI sAthe rahela mRgazirA nakSatrane ATale bhAga zeSa rahe che. A kevI rIte thAya che? te khAbatamAM yukti batAve che. ahIM je zrAvaNamAsabhAvinI bIjI AvRtti kahevAya che tene pahelA batAvela kramathI gaNatri karavAthI samagratAthI trIjI AvRttI thAya che. tethI AvRttinA sthAna para traNanA AMka rAkhavA e traNane pahelAM kahela prakArathI rUpeAna karavA 3-1-ra rUpAna karavAthI be thAya che. AthI pahelA pratipAdana karela dhruvarAzI (57aaaa244 pAMcaso teAMte muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA chatrIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThiyA bhAga ATalA pramANanA guNAkara karave (57343x2=(1146) 72 12 +9_guNAkAra karavAthI agIyAra hajAra cheMtAlI muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA khetara bhAga tathA khAsayiA. eka bhAganA saDasaDhiyA khAra bhAga thAya che. A muhUta saMkhyAmAMthI AsA ogaNIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA cAvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA chAsaTha bhAgathI (819|ka|+3) eka paripUrNa nakSatraparyAMya zuddha thAya che. tene zeAdhananA kramathI yathAsthAna aMka sakhyA rAkhIne batAve che-(1146626: 447)-(819 phAr+14) A pramANe zeAdhana karavAthI pachI traNaseA satyAvIsa muhUta tathA eka muhUtanA khAsaThiyA suDatAlIsa bhAga tathA mAsakriyA eka bhAganA saDasaThayA tera bhAga raDe che, tethI AmAMthI abhijItathI laI ne rohiNI pantanA nakSatrAnA zeAdhanakane traNaso nava 309 muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsiyA cAvIsa bhAga rU4 tathA khAsaDiyA eka bhAganA saDasiyA chAsaTha bhAgeAthI zeAdhita karavA. jema ke (32Y=k{+6)-(309|2|}})=(18|2e2Arae+67) (timuceva nottaretu rophiLiyA) A traNase navathI rAhiNI vigerene AAdhita karavA. vigere prakArathI paDelA kahevAmAM Avela vacana pramANe A rIte zeAdhana karyAM pachI aDhAra muhUrta tathA eka muhUtanA khAsiyA khAvIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasaDiyA cauda bhAga zeSa rahe che, AnAthI mRgazirA nakSatra zuddha thatuM nathI, tethI vartamAnakALamAM mRgazirA nakSatra samakSetravALu che, tethI tenu mAna trIsa muhU pramANunu che, nakSatra ja Ave che. te tethI trIsamAMthI Ane zrI suryaprajJapti sUtra : 2 220 Go To INDEX Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhita karavA. 30-(18 )=(11 phUMphA+) A pramANe zedhana karavAthI e phalita thAya che ke-mRgazirA nakSatranA agIyAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA egaNacAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA trepana bhAga zeSa rahe tyAre sUrya dakSiNAyana gatirUpa zrAvaNamAsa bhAvinI bIjI AvRttine pravartita kare che. mUlamAM paNa dhu cha-(saMThANANaM ekkArasamuhutte unatAlIsa ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattadvihA chettA tepaNNaM cuNNiyA bhAgA sesA) iti have sUrya nakSatra yuganA saMbaMdhamAM praznottara rUpa sUtra kahe che-(taM samAM phUre jevi mai vo) bIjI AvRttinA pravartanakALamAM arthAt varSAkALa saMbaMdhI bIjI AvRttinA gatikALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe ega karIne e bIjI varSAkALa saMbaMdhI AvRttine pravartita kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA pUi) bIjI AvRttinA pravartana samayamAM sUrya puSya nakSatranI sAthe yoga karIne rahe che. A pramANe sAmAnya rIte uttara ApIne pharIthI e puSya nakSatranA muhUrta vibhAganuM kathana kare che. (kUtaraNa nuM saM reva = ghaDhamayA) puSya nakSatranA muhUrta vibhAga viSe je pramANe pahelI varSAkALanI AvRttinA kathana samayamAM muhUrta vibhAganuM pratipAdana karela che, eja pramANe ahIM paNa samajI levuM. ahIM vacana sAmarthyathI A pramANe dhAraNA karavI, (pUNasa [LavI muhurA teyAlIsa ca bAvadvibhAgA muhuttassa, bAvadvibhAga ca sattadvihA chattA tettIsa ca cuNNiyA mA tenA) puSya nakSatranA ogaNIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsa cUrNikA bhAga zeSa rahe arthAt puSya nakSatranA (19 3,64)ATalA pramANa muhUrtAdi zeSa rahe tyAre sUrya vaSakALanI bIjI AvRttine pravartAve che. have AnI upapatti batAvavAmAM Ave che-ahIMyAM pAMca varSa pramANavALA yugamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 221 Go To INDEX Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa ayaneA thAya che, temAM pAMca ayanA varSAkALa saMbadhI ane pAMca ayana hemantakALanA hAya che, eka saMvatsaramAM eka ja sUrya nakSatra paryAya hAya che, eka savatsaramAM e ayanA hAya che tethI e ayanAthI eka nakSatra paryAya lakhyuM thAya che temAM uttarAyaNamAM sU abhijItU nakSatranI sAthe yAga yukta rahe che, ane dakSiNAyanamAM puSya nakSatranI sAthe yAga prApta kare che. puSya nakSatranA ogaNIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khAsiyA teMtAlIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA tetrIsa bhAga (19),63) ATaluM pramANa zeSa rahe tyAre varSAkALa rAkha dhI bIjI AvRttine sU` pravRttita kare che, anyatra kahyuM paNa che-- Aicco pussa jogamupagae se / so sALe mATe 1 tyiAdi AbhyaMtara maDaLathI AkarSita thayela sUrya puSya nakSatranI sAthe yoga prApta karIne atirAhi nito sanyA Aduio jo badhI eTale ke dakSiNAyana saMbaMdhI pAMca AvRttiye zrAvaNamAsamAM pravRti kare che, ahIMyAM AgaNIsa muhUrNAti pramANa kevI rIte thAya che? te jANavA mATe kahevAmAM Ave che-ahIyAM pazu aga! pahelI AvRttinA kramamAM kahevAmAM Avela gaNitanA kramathI ArAzikanI sthApanA karIne udbhAvita karI levA. tenA anupAta A pramANe che-jo-dasa ayaneAthI pAMca sUrya nakSatra paryAya labhya thAya tA be ayaneAthI keTalA paryAya labhya thaI zake? A jANavA mATe nIce pramANe traNa rAzinI sthApanA karavI jema ke-52 17=1 ahI anya rAzi be thI pAMca rUpa madhyarAzinA guNAkAra karave. guNAkAra karavAthI dasa thAya che. te pachI dasarUpa pahelI rAzIthI tenA bhAga karavA tA eka lagya thAya che. have saDasaTha bhAga rUpa nakSatra paryAya 18306 aDhArasotrIsa thAya che. ahIM zatabhiSA vigere cha nakSatra aSa kSetravALA che. tethI saDasaThanA ardhAM sADItetrIsa thAya che. 6=33 AnA chathI guNAkAra karavA (33)+6=phUch zrI suryaprajJapti sUtra : 2 222 Go To INDEX Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +=67+3=201 A pramANe basoeka thAya che. ahIM guNanakriyA pahelA pratipAdita karela te pachI uttarAbhAdrapadAdi che nakSatradrayardhavALA che. e darekanuM pramANa saDasaThiyA eka 30 tathA saDasaThiyA eka bhAgane ardhA 64 arthAt + ATaluM thAya che. Ane sarala prakAra A pramANe che. 100-2002=saDasaThiyA bhAgane aMtahita kare te chase traNa thAya che. te pachI bAkInA paMdara nakSatra samakSetravALA hovAthI trIsa muhurta pramANavALA hoya che. tethI te darekanuM purepurUM saDasaTha tulyamAna hoya che. tethI saDasaThane paMdarathI guNAkAra kara. 6+15=105 guNAkAra karavAthI eka hajAra ane pAMca thAya che. abhijIta nakSatra samahata svarUpavALuM che. tenuM pramANa saDasaThiyA ekavIsa bhAga 2 che, A badhA nakSatra paryAyane saravALe 201603+1005+21=1830 A rIte badhA maLIne saDasaDiyA aDhArasetrIsa thAya che. A saDasaDiyA bhAgavALa paripUrNa nakSatraparyAya che. Ano artha 18302=915 navaso paMdara thAya che. AmAMthI abhijIt nakSatranuM dhanaka ekavIsane dhita karavuM. 915-21=894 zedhana karavAthI AThaso carANu rahe che. Ane saDasaThathI bhAga kara jemake-84=133 bhAga karavAthI tera muhUrta ane saDasaDayA tevIsa bhAga zeSa rahe che. ahIM terathI punarvasu paryantanA nakSatrone zedhita karavA tathA je tevIsa zeSa rahe che. tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare. 2330=90 guNAkAra karavAthI senevuM thAya che. Ane pharIthI saDasaDathI bhAga karavA 664=10+24 bhAga karavAthI dasa Ave che. ane saDasaThiyA vIsa zeSa rahe che. Ane paNa bAsaThathI bhAga karavA mATe pahelAM bAsaThathI guNAkAra kare 2016=1240 guNAkAra karavAthI bArase cAlIsa thAya che. tene saDasaThathI bhAga kare. 14= 4 bhAga karavAthI bAsaThiyA aDhAra bhAga labdha thAya che. ane bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA cotrIsa bhAga zeSa rahe che. A badhAnI yathAkramathI sthApanA 1012phA2 ka24 puSya nakSatranA ATalA pramANa bhAga thayA te pachI puSya nakSatra samakSetravALuM hovAthI tenuM pramANa trIsa muhUrta jeTaluM che. tethI trIsamAMthI Ane zedhita karavA. 30-(10phAda 2)=(19ore, 4) ATaluM pramANu zeSa rahe che. Ane dhanakama pahelAM kahela prakArathI che AnAthI e phalita thAya che ke-puSyanakSatranA ogaNIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThiyA tetrIsa bhAga zeSa vadhe tyAre varSAkALanI bIjI AvRttine sUrya pravartita kare che. A pramANe bIjI AvRtti saMbaMdhI praznottara samApta. have zrAvaNa mAsabhAvinI trIjI AvRttinA saMbaMdhamAM praznasUtra kahevAmAM Ave che(taa eesi NaM paMcaNha saMvaccharANa tacca vAsikiM Audi caMde keNaM NakkhatteNaM joei) mA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 223 Go To INDEX Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM kahevAmAM Avela cAMdra, cAMdra, abhivardhita, cAMdra ane abhivati A pAMca saMvatsaramAM trIjI varSAkALa saMbaMdhI dakSiNAyana gatirUpa AvRttine caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga karIne pravartita kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(A vinAhiM) vizAkhA nakSatramAM ahIM bahuvacana kahela che. vizAkhA nakSatranI sAthe rahela caMdra zrAvaNamAsa bhAvanI trIjI AvRttine pravartita kare che. A pramANe sAmAnya rIte uttara ApIne pharIthI vizAkhA nakSatranA muhUrta vibhAga pUrvaka kathana kare che-(tA visAhANa terasamuhuttA cauppaNNaM ca bAvadvibhAgA muhuktassa bAvadvibhAga ca sattadvihA chettA chattArI LiyA mAII lesA) caMdranI trIjI AvRttinA samaye vizAkhA nakSatranA tera muhUrta 13 purA tathA eka muhanA bAsaThiyA cepana bhAga 6 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA cAlIsa bhAga che, arthAt bAsaThiyA eka bhAganA saDasaTha bhAga karIne tenA cAlIsa cUrNikA, bhAga zeSa vadhe tyAre caMdra trIjI AvRtti pravatita kare che. A kevI rIte thAya che? te batAve che-trIjI zrAvaNamAsa bhAvinI vArSika AvRtti pahelAM batAvela krama pramANe pAMcamI AvRtti thAya che, tethI tenA sthAnamAM pAMca rUpa guNaka rAkho. tene gAthAmAM kahela niyama pramANe rUpana kare 5-1-4 rUpana karavAthI cAra thAya che. e cAra rUpa guNakathI pahelAM kahela dhruvarAzi (573 4) pAMcaso tetara muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA cha bhAgane guNAkAra kare. (53 2,6+4=(222aa 2, 4) guNAkAra karavAthI bAvIsase bANu muhUrta tathA bAsaDiyA bhAganA eka cummAlIsa muhUrta tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA vIsa bhAga thAya che. AmAMthI soLase ADatrIsa 1638 muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA aDatAlIsa bhAga pha tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA eka batrIsa 133 64 bhAgathI paripUrNa be nakSatraparyAya zuddha thAya che. (22921 [ s)-(16381,6) A pramANe pahelAM kahela kamathI yathAkathita sthAnanA niyama pramANe rodhita karavAthI pazcAt (pAruM ) cha capana muhUrta tathA eka muhartAnA bAsaDiyA corANu bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chavIsa bhAga vadhe che. AmAMthI pharIthI pAMcaso ogaNapacAsa pa49 muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA covIsa bhAga 2 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA chAsaTha bhAga ke thI abhijIta nakSatrathI laIne uttarAphAlganI paryaMtanA nakSatre zuddha thAya che, tene zedhana krama A pramANe che. (654 , )-(54924)=(10527) pUrvokta kamathI zodhana karavAthI pachI eka pAMca muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNasittera muhUrta tathA bAsaDiyA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 224 Go To INDEX Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhAganA saDasaThiyA satyAvIsa bhAga zeSa rahe che, have bIjA vibhAgamAM je bAsaThiyA ogaNasIttera bhAga che tene bAsaDathI bhaga kare che bhAga karavAthI eka muhUrta labdha thAya che, tene muhUrta saMkhyAnI sAthe umeravAthI ekaso cha muhUrta thAya che, 6=16 105+1=106 tathA pAchaLa bAsaThiyA sAta bhAga zeSa rahe che. Ane krama pramANe aMka nyAsa A pramANe che. (106 6) AmAMthI potera muhUrtathI hasta nakSatrathI laIne svAtI paryantanA traNa nakSatrone zedhita karavA je A pramANe che-106 75=31 zodhita karavAthI pAchaLathI ekatrIsa muhUrta vadhe che, tethI vizAkhA nakSatranA (31 rU. 6 ATalA pramANa muhurnAdi gata thayA tema siddha thAya che, te pachI vizAkhA nakSatra dvadha kSetravyApI hovAthI tenuM pramANa pistAlIsa muhUrtanuM che, tethI temAMthI A saMkhyAne zodhita karavI je zeSa rahe che te A pramANe che,-45-(31 64)=13ANArthe,64) A pramANe zedhita karavAthI pahelAM batAvela yathAsthAnanA kramathI mULamAM kahyA pramANe zodhana phaLa AvI jAya che. je A pramANe che vizAkhA nakSatranA tera muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA cepana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cAlIsa bhAga zeSa rahe tyAre caMdra dakSiNAyana gatirUpa zrAvaNa mAsa bhAvinI vArSikI trIjI AvRttine pravatita kare che. have sUryanakSatra saMbaMdhI prazna nirvacanarUpa sUtra kahevAmAM Ave che.-(ta samazaM i tU of OFor goug) varSAkALanI trIjI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe Tega kare che? A pramANe zrI gautamasvAmIna pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA pUre pUrNa naM reva = ritiyA) trIjI AvRttinA samayamAM sUrya puSya nakSatranI sAthe meLa yukta hoya che. A rIte sAmAnya rIte uttara kahIne tenA muhUrtavibhAga batAvavAnA uddezathI kahe che-je pramANe puSya nakSatranA muhurta vibhAga bIjI AvRttinA kathanamAM pratipAdita karavAmAM Avela che eja pramANe ahIMyA paNa zrI suryaprajJami sUtraH 2 225 Go To INDEX Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajI levuM. ahIM tenA muhUtavibhAga A pramANe thAya che--(pUrNana mULavIsa mudduttA tettAlIsa ca bAvaTThabhAgA muhuttassa bAbaTTibhAgaM ca sattaTThihA chettA tettIsa cuNNiyA bhAgA sesa) puSya nakSatranA 19 ogaNIsa muhUta ane eka muhUrtanA khAsiyA te tAlIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaDhiyA tevIsa cUrNikA bhAga (19ArA 233) ATaluM pramANu puSya nakSatranuM zeSa rahe tyAM rahIne sUryAM zrAvaNamAsa bhAvinI varSAkALanI trIjI AvRttine pravartita kare che. ahIMyAM akApAdana prakriyA bIjI AvRttinA kathana prasaMge tyAM je pramANe pratipAdita karela che te pramANe ahIM samajI levI. ahIM tenA pharI ullekha karatA nathI. have ceAthI AvRtti viSe prazna sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA sinaM paMcakU savajIrAnuM catya nidhi prAgapare meLa navalattenuM no) A pahelAM kahevAmAM Avela cAMdrAdi pAMca saMvatsarAmAM ceAthA varSa saMba MdhI dakSiNAyana gatirUpa cethI varSAkAlanI AvRtti arthAt vAraMvAra javA AvavA rUpa gatine caMdra kayA nakSatranI sAthe ceAga karIne e ceAthA varSoMnI AvRttine pravRtita kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA revatItlRi') revatI nakSatranI sAthe yAga karIne caMdra ceAthI AvRttine pravRti ta kare che. revatI nakSatra traNa tArAvALuM hAvAthI sUtramAM bahuvacanathI kahela che. have tene samaya vibhAga pravruzi ta kare che.-(revatILavaLavIsa mudduttAya tumALA muhurttassa vATrimAna 2 saTTA chettA pattIma yuLiyAmALa sesa) jyAre revatI nakSatranA pacIsa muhUta tayA eka murhutanA khAsaTha bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaDiyA batrIsa cUNiMkA bhAga (25) ATalA pramANanA muhUrtAdi cUrNikAbhAga jyAre bAkI rahe tyAre tyAM rahela cadra varSAkALanI cAthI AvRttine pUrti kare che. A kevI rIte thAya che? te khatAve che. ahIM pahelA khatAvela krama pramANe zrAvaNa mAsa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 226 Go To INDEX Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvinI cothI AvRtti sAtamI pUrNimAe thAya che. tethI ahIyAM sAta guNaka thAya che. tene pahelAM kahela gAthAnA kamathI rUpana karavA 7-1= rUpAna karavAthI ja thAya che. A saMkhyAthI pahelAnI pravarAzi je pAMcasetetera muhUrta tathA eka muhUrtanA bADiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chabhAga (573 ,4 ATalA pramANane chathI guNAkAra kare. (573 , 4) +=(3438 , da) guNAkAra karavAthI vIsa ADatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA basoLa tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chatrIsa bhAga thAya che. ATalA bhAgamAMthI cAra nakSatra paryAyane rodhita karavA, jemake- batrIsa chotera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA chanuM bhAga tathA bAsa ThiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAsaTha (3276Ara, 4) ATalA thAya che. A yuga samudAyanA gaNanaphalarUpa rAzImAMthI zedhita karavA jemake -(3438 ,44)-(3rA 26,ja)=16rA 6,0) pUrva pratipAdita niyamAnusAra yathAsthAna sthita A konA kamathI vizodhana karavAthI eka bAsaTha muhUrta tathA bAsaDiyA eka bhAganA eka sela bhAga tathA bAsaThiyA eka bhagane saDasaThiyA cAlIsa bhAga (16rAphareMda) ATaluM pramANu zeSa rahe che. A pramANathI abhijItathI laIne uttarAbhAdrapadA paryantanA cha nakSatrone ekaso ogaNasAITha muhurta 159 tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA covIsa bhAga phu tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga 64 ATalA pramANathI zodhita karavA. je A pramANe (16rA 64)- (15lA , 64)=(3phAra, 4) yathAkrama vizedhana karavAthI traNa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA ekANu bhAga 2 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cAlIsa bhAgazeSa rahe che. ahIM =1 rUpha bAsa ThiyA bAsaTha bhAgathI eka muhUrta labdha thAya che. tene muhUrta saMkhyAmAM meLavavAmAM Ave zrI suryaprajJapti sUtra: 2 227 Go To INDEX Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te cAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ogaNatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA ektAlIsa bhAga thAya che-( jAra) te pachI revatI nakSatra a kSetra vyApI hovAthI tenuM pramANa trIsa muhUrtanuM thAya che tethI e trIsamAMthI Ane zadhita karavA jema ke-30-(kArja )=(2pArUA) zodhana karavAthI pachIthI pacIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaDiyA batrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chavvIsa bhAga rahe che. AnAthI e phalita thAya che ke-revatI nakSatranA pacIsa muharta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA batrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chavvIsa bhAga zeSa rahe tyAre caMdra zravaNamAsanI cothI AvRttine pravartita kare che, mUla sUtramAM (vIsa) A pramANe pATha bhramathI lakhela hoya tema jaNAya che. gaNita prakriyA anusAra chavvIsa Ave che. tethI batrIsane ThekANe (4thI) A pramANene pATha samajavo joIe. have sUrya nakSatra saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che. ( mAM 2 of Qre jAva te koru) caMdranI cothI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe cega yukta rahe che? A pramANe zrIgautama svAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(A pULa pUraNa tai ) puSya nakSatranI sAthe yaMga yukta thaIne sUrya te samaye rahe che. puSya nakSatrane samayavibhAga paNa je rIte pahelAM bIjA ane trIjA paryAyamAM pratipAdita karela che. e ja pramANe ahIMyAM samajI le. arthAt puSya nakSatranA ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaDiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsathiA eka bhAganA saDasaThiyA tetrIsa bhAga (19AArU 64) ATaluM pramANu zeSa rahe tyAre tyAM sthita rahIne sUrya jethI AvRttine pravartita kare che. ahIMyAM paNa gaNita prakriyA pahelI AvRttimAM kahyA pramANeja bhAvita karI levI. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 228 Go To INDEX Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have zrAvaNamAsa bhAvinI pAMcamI AvRttinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche 2-(tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcama vAsikki AuDhei caMde keNaM NakhatteNaM joei) A pahelAM kahela pAMca saMvatsaramAM zrAvaNamAsa bhAvinI varSAkALanI pAMcamI AvRttine caMdra kayA nakSatranI sAthe bhegA karIne pravatita kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA pudavArda muLazaM) ahIM pUrvAphAlganI nakSatra be tArAvALuM hovAthI dvivacana kahela che. te samaye arthAta pAMcamI AvRttinA pravartana kALamAM caMdra pUrvAphaLunI nakSatranI sAthe gayukta rahe che. have tene samaya vibhAga pradarzita kare che.-(puSyAWITLILe vArasa muduttA sattAjhIraM vAvamA muhura rAvamiri = sattAi chattA tera vRnigyA mA ) pUrvAphAlganI nakSatranA bAra muhurta tathA eka muhUrtAnA bAsaThiyA suDatAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasahiyA tera cUrNikA bhAga jyAre zeSa rahe e samaye pravartamAna caMdra pAMcamI zrAvaNa mAsa bhAvinI AvRttine pravatita kare che. have ahIM gaNita prakriyA pradarzita karavAmAM Ave che. pAMcamI zrAvaNa mAsa bhAvinI AvRtti pahelA pradarzita karela kamathI navamI thAya che. tethI ahIyAM guNasthAnamAM nava Ave che. tene rUpina karavA. 9-1-8 rUpina karavAthI ATha thAya che. A guNakarAzIthI pahelAM kahela dhruvarAzine guNAkAra kare dhruvarAzinuM pramANa pAMcase tetera muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA chabhAga thAya che. (573 ,64)+<= (458426phapha,44) guNAkAra karavAthI cArahajAra pAMcaso corAzI muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA base aThayAsI bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA aDatAlIsa bhAga thAya che. AmAMthI A pAMcanakSatra paryAya zuddha thAya che. pAMca nakSatra paryAyoga (4095ArU 8) cArahajAra ane paMcANuM muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA eka vIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA bAsaTha bhAga thAya che. tene rodhita karavA jemake-(458466,)-(4095ArUY)=(48 ,) yathAsthAnanA kamathI tenuM sevana karavAthI cArasone nevAsI muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekaso tresaTha tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA trepana bhAga rahe che. (48lArApharU, 4) AmAMthI traNa nevuM 390 muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsa 2 bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAga ! ATalA pramANuthI abhijItathI laIne punarvasu paryantanA nakSatrane zedhita karavA jemake-(481 ,66)-(39 ,64) =903,64 A pramANe zedhana karavAthI pachIthI nevuM muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsakiyA e ADatrIsa bhAga tathA bAsAi eka bhAganA saDasaThiyA cepanabhAga zeSa zrI suryaprajJapti sUtraH 2 Go To INDEX Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe che. AmAM bIjA aMkamAM je bAsaDiyA ekaso ADatrIsa che temAMthI ekasocovIsathI be muhUrta labdha thAya che. tene muhUrta saMkhyAnI sAthe meLavavA jethI bANu muhUta thAya che. 90+2=92 te pachI bAsaThiyA cauda rahe che. tethI zeSa aMkanyAsa A pramANe thAya che. (lyA, jhA-75=(17 ,44 zadhita karavAthI pachithI sattara muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA cauda bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA cepana bhAga zeSa vadhe che, ATalA pramANathI pUrvAphAgunI nakSatra rodhita thaI zakatuM nathI kAraNa ke pUrvAphAgunI nakSatra arthakSetra vyApi hovAthI tenuM pramANa trIsa muhUrtanuM hoya che. tethI trIsamAMthI Ane zedhita karavAthI zeSa cUrNikA bhAga rahe che, AnA zodhana nyAsa A pramANe thAya che,-30-(1LI,)=(12AphArU) AnAthI e samajAya che kepUrvAphAlagunI nakSatranA bAra muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA suDatAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA tera cUrNikA bhAga ATaluM pramANa zeSa rahe tyAre tyAM rahela caMdra zrAvaNa mAsa bhAvinI varSAkAlamAM thanArI pAMcamI AvRttine pravartita kare che, A pramANe gaNita prakriyAthI siddha thAya che. have sUrya nakSatra saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che (laM samAM i re deof karajo koparu) pAMcamI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe ega karIne e AvRttine pravartita kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(pUre chai dUraNa 7 veva) sUrya puSya nakSatranI sAthe vartamAna rahe che, tathA puSya nakSatrane samaya vibhAga paNa je pramANe pahelI AvRttimAM pratipAdita karela che eja pramANe ahIMyAM paNa samajI le, arthAt puSya nakSatranA ogaNIsa muhUrta tathA eka mahatanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsa cUrNikA bhAga ( 1 4 ) ATaluM pramANa jyAM zeSa rahe tyAM rahIne sUrya pAMcamI zrAvaNa mAsa bhAvinI varSAkALa saMbaMdhI AvRttine pravartita kare che, ahIMyAM gaNitaprakriyA paNa pahelAM batAvela che. te pramANe che. tethI ahIM tene pharIthI kahetA nathI. sU0 76 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 230 Go To INDEX Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe varSAkALanI AvRttimAM caMdra sUrya ane nakSatranA yAga sabaMdhI pratipAdana karIne have hemaMta RtunI AvRttimAM sUrya caMdranA nakSatra yoganu pratipAdana karavAnI IcchAthI te saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che--(tA pati nuM vRM') ityAdi. TIkA :-cheteramA sUtramAM pAMca varSanI AvRttimAM caMdra sUryanA nakSatra meganu pratipAdana karIne have hema taRRtu sabadhI pAMcamI AvRttimAM ca Mdra sUryanA nakSatrayAganA samadhamAM pratipAdana karavA mATe praznasUtranuM kathana karavAmAM Ave che. (tA sinAM paMj savajIrAnuM varma phremaMti gAtu paMte keLa latte jaM olpha) A pUrvaCpratipAti cAMdrAdi pAMca saMvatsaramAM hema`takALanI bhAvinI uttarAyaNa gatirUpa AvRtti arthAt punaH punaH gamanarUpa AvRttine caMdra kayA nakSatranI sAthe ceAga yukta thaine pratiryaMta kare che ? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che(jJA chelR i) hasta nakSatranI sAthe rahIne pratita kare che, have tenA samayavibhAganA sabaMdhamAM kahe che (cahna La paMca muduttA vaLAnaM 2 vATramanA muduttaC vATramAM A sadgiddA chettA saddhi yuLiyAmALa senA) hasta nakSatranA pAMca muhUta tathA eka muhUtanA khADiyA pacAsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA sasaDiyA sAITha bhAga (pAla ATalA pramANe hasta nakSatranA muhUrtAdi jyAre avaziSTa rahe tyAM caMdra vamAna rahIne hema MtaRtunI pahelI AvRttine pratita kare che. A kevI rIte thAya che ? te gaNitaprakriyAthI pradarzita kare che. pahelAM kahevAmAM Avela krama pramANe hemanta RtunI pahelI AvRtti vAstavika bIjI thAya che, yugasa khaMdhI dasa ayaneAnA pravanakALamAM prathama e banne taraphathI gaNAya che, tethI tenA sthAnamAM e vAMka rAkhavA tene pUrva kathita gAthAmAM kahela kramathI tene rUpAna karavA. 2-1=1 AnAthI pahelAM kahela dhruvarAzi (573aa 6,67) zrI suryaprajJapti sUtra : 2 231 Go To INDEX Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcaso tetera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasathiA cha bhAga rUpa dhruvarAzine ekathI guNAkAra karavo. guNAkAra karavAthI eja pramANe rahe che, ekane guNavAthI eja sthitimAM rahe che, tethI ja guNanA phaLa paNa eja (pa734) rahe che, A saMkhyAmAMthI (5kalarapha dara) pAMcaso ogaNa. pacAsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsa bhAga tathA bAsayiA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAgathI abhijIta nakSatrathI laIne uttarAphAlganI parvatanA ogaNIsa nakSatrane dhita karavA. (573 , 4)-(palA , da)=(242, 4) zedhana karavAthI pachIthI vIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA agyAra bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA sAta bhAga rahe che. A saMkhyAthI hasta nakSatra rodhita thaI zakatuM nathI. hasta nakSatra ardhakSetravALuM hovAthI tenuM pramANa tIsa muhUrtanuM che tethI trIsamAMthI zodhana karavuM jema ke-30-(24 , 4) (pAphA, 64) AnAthI e phalita thAya che ke hastanakSatranA pAMca muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA pacAsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA sAITha bhAga zeSa rahe tyAM AgaLa caMdra vartamAna rahIne uttarAyaNa gatirUpa pahelI hemanta RtunI AvRtine pravartita kare che. have ahIM sUryanakSatraga saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che-(ta samartha vi sUre f gg of voTTa) pahelI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe rahe che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA uttarAhiM mArADhArdi) pahelI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya uttarASADhA nakSatranI sAthe rahe che, uttarASADhA nakSatranA chellA samayamAM ja sthita hoya che, kahyuM paNa che - (uttara gADha misamara) arthAt samakALamAM ja uttarASADhA nakSatrane upalega karIne abhijIt nakSatranA prAraMbhakALamAM ja sUrya pahelI hemaMta Rtu saMbaMdhI AvuM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 232 Go To INDEX Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ttine pravartita kare che. uttarASADhA nakSatra traNa tArAovALuM che. tethI sUtramAM bahu vacanane nirdeza karela che. (varSano pUrvArdhabhAga pUrNa thavAthI) ahIMyAM pAMca varSAtmaka yugamAM dasa ayano hoya che. tethI rAzika prakriyA karavAmAM Ave che. jemake-je dasa ayanethI pAMca sUrya nakSatraparyAya labhya thAya te eka ayanathI keTalA nakSatraparyAya labhya thaI zake? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI joIe-je A pramANe che. pa== ahIM eka rUpa chellI rAzithI madhyanI pAMcanI saMkhyAne guNAkAra karavAthI paNa eja pramANe rahe che. tethI tene dasathI apavatita karavAthI ardha paryAya thAya che. paryAya ardhA saDasaThiyA bhAgarUpe navasopaMdara thAya che. 915) temAM pAchalA ayananA puSya nakSatranA je saDasaDiyA vIsabhAga 23 vati gayelA che. tathA saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAga zeSa rahela che. tene A saMkhyAmAMthI zodhita karavA. 24+4= te pachI 95-4= 915-44=871 A pramANe AThase eketera rahe che. Ane saDasaThathI bhAga kare 8=13 bhAga karavAthI tera labdha thAya che. ane pAchaLa zeSa kaMI rahela nathI. tera muhurtathI AzleSAthI uttarASADhA sudhInA nakSatre rodhita thAya che. tethI e phalita thAya che ke abhijIta nakSatranA prathama samayamAM mAghamAsabhAvinI pahelI AvRtti pravartita thAya che. tethI mUlamAM paNa kahyuM che-(rUArA mAsADhALa carimamag) A rIte mAghamAsa bhAvinI badhIja AvRtti sUrya nakSatranA kAlamAM badheja uttarASADhA nakSatranA aMtabhAgamAM ja pravatita thAya che. tema samajI levuM. bIje kahyuM paNa che. (bahirao pavisaMto Aicco abhirajoga muvagamma / sabvA AuTThio karei mAghamAsaMmi // 1 // have hemaMtaRtu saMbaMdhI bIjI AvRttinA viSaya mATe prazna sUtra kahe che. A pahelAM kahela pAMca saMvatsaramAM hemaMtakALanI bIjI mAghamAsanI AvRttine caMdra kayA nakSatranI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 233 Go To INDEX Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe cega prApta karIne pratita thAya che. A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA samilAda) zatabhiSA nakSatra se| tArAvALu hAvAthI ahIM bahuvacananA prayAga karela che. te samaye cadra zatabhiSA nakSatranI sAthe cegayukta rahe che. A pramANe sAmAnya rIte uttara ApIne te pachI tenA samaya vibhAganuM kathana kare che. (samisayALa yuLimuttA gaTTAnIsaM 2 mAvadrimAnA mukuntalsa cATvamAM A saTrA chettA vasAhIla yuniyA mA sela) zatabhiSAnakSetranA e muhUta tathA eka muhUrtanA khAsaThayA aThayAvIsabhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaThayA cheMtAlIsabhAga (rA,64) zatabhiSA nakSetranA ATalA pramANu muhUtamAMbhAga zeSa yAM rahe tyAM caMdra vartamAna rahIne khIjI haMmata kALanI AvRttine pravRti ta kare che. A kevI rIte thAya che? te mATe kahe che- pUrvokta gAthAmAM batAvela kramathI khIjI mAghamAsabhAvinI AvRtti cAthI thAya che. tethI guNukarAzI cAra thAya che. e guNakarAzine rUpAna karavI. 4-1=3 rUpeAna karavAthI traNa thAya che. A guNukathI pahelAMnI dhruvarAzI (573aa, pAMcasAtAMtera muhUta tathA eka muhUtanA khAsayiA chatrIsabhAga tathA khAsiyA eka bhAganA sasaDiyA chabhAganA guNAkAra karaveA. (57aaaar2,63+3= (1719Are 2,60) guNAkAra karavAthI sattarasA egaNIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khAsaDiyA ekasAATha bhAga tathA khADiyA ekabhAganA saDaThiyA aDhArabhAga thAya che. AmAMthI seALase| ADatrIsa muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA aDatAlIsa bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA ekaseA khatrIsabhAga 232,64 (1638aa phArU2,63) ATalA pramANavALA nakSatra paryAyamAMthI e nakSatra paryAya zuddha thAya che. je A pramANe (1719aaoaa,)-(1638aa' 32,44)=(81ATThA,) A pramANe zodhita karavAthI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 234 Go To INDEX Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchaLathI ekAzI muharta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aThAvana bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA vIsa bhAga rahe che. te pachI pharIthI abhijIt nakSatrane nava muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThiyA covIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsaTha bhAgethI zedhita karavA. ( 8phAra 6)=(72aa 2,44) A pramANe rodhita karavAthI pachIthI boMtera muhUrta tathA eka muddatanA bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThayA ekavIsa bhAga rahe che. AmAMthI pharIthI trIsa muhUrtathI zravaNa nakSatrane zadhita karavuM tathA trIsa muhUrtathI dhaniSThA nakSatrane zodhita karavuM. (72aa , 64) -60=(12aa 2,44) zedhita karyA pachI bAra muharta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA tetrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA ekavIsa bhAga rahe che, te pachI zatabhiSA nakSatra ardha kSetravyApI hevAthI tenuM pramANa paMdara muhUrta thAya che. tethI paMdaramAMthI A saMkhyAne rodhita karavI. 15-(1ra ,44)=(rA , 4) tethI e siddha thAya che ke-zatabhiSA nakSatranA be muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA aThayAvIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA beMtAlIsa cUrNikA bhAga zeSa rahe tyAre tyAM vartamAna rahIne caMdra hemantaRtunI bIjI AvRttine pravartita kare che. have tyAM sUryanakSatraganA saMbaMdhamAM jANavAnA hetuthI zrI gautamasvAmI prazna pUche che-(saM samaye of sUre nAM ghavALe ton6) bIjI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe vartamAna rahe che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA sattAhUi gAmaramhiM vattA bArADhA risamaNa) A sUtrAzanI vyAkhyA ane gaNita prakriyA pahelI AvRttinA kathana pramANe bhAvanA karIne kahevAmAM AvI gayela che. tethI pharIthI tene ahIM kahela nathI. - have gautamasvAmI trIjI AvRttinA saMbaMdhamAM praznasUtra kahe che-(tA guru i paMDyuM saMvarachatA tera mati badri chai Mvaseor nou) A pahelAM kahevAmAM Avela pAMca sa vatsaramAM trIjI hemaMtaRtu bhAvinI AvRtti ke je mAghamAsamAM Ave che tyAre caMdra kyA nakSatranI sAthe yaMga karIne tene pravartita kare che. A rItanA gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA pUNe La) puSya nakSatranI sAthe te samaye caMdra gayukta rahe che. have tenA samaya vibhAganuM kathana karavAmAM Ave che, (dUSaNa ghaNaviisN muhuttA tetAlIsaM ca bAvadvibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaDhihA chettA tetIsaM cuNNiyA mA tear) je samaye cadra trIjI AvRttine pravartita kare che. te samaye puSya nakSatranI egaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA teMtAlIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka zrI suryaprajJapti sUtraH 2 235 Go To INDEX Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAganA saDasaDayA tetrIsa bhAga (19aa zarR,64) ATaluM pramANa puSya nakSatranu jyAre zeSa rahe che, tyAMja vartamAna rahIne caMdra trIjI AvRttine pratita kare che. ahIM gaNita prakriyA A pramANe thAya che. pahelAM kahela kramanI apekSAe mAghamAsabhAvinI trIjI AvRtti e chaThThI thAya che. tethI cha guNuka hoya che. tene rUpAna karavAthI pAMca thAya che. A pAMca rUpa guNukathI pUkathita dhruvarAzi ke je pAMcasAtAMtera muhUta tathA eka muhUrtanA khAsayiA chatrIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA chabhAga che, tenA guNAkAra karavA (573AkrRtta-63)+5=(2865ArR chuM) guNAkAra karavAthI aDayAvIsase pAMsaTha muhU tathA eka muhUtanA khAsaDiyA ekasoesI bhAga tathA khADiyA eka bhAganA saDasiyA trIsabhAga thAya che. temAMthI cAvIsaseAsatAvana muhUta tathA eka muhUrtInA khAsiyA AMterabhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saThiyA ekasAmaTThANu bhAganA pramANathI traNu nakSatra paryAya zeSita thAya che. zeAdhana prakAra A pramANe che. (286pAdRA,43)-(245DAAre,E) =408Apa4,64) A pramANe zeSita karavAthI pAchaLathI cAraseATha muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA ekApAMca bhAga tathA bAsiyA eka bhAganA saDasaThayA ceAtrIsabhAga rahe che (408ArarUpa,63) AmAthI punaH traNase navANu 3996 mUhUrta tathA eka suhUtanA khADiyA cAvIsabhAgarlR tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA chAsaTha bhAgA hu~thI abhijIta vigere punaH su pantanA cauda nakSatrA zeSita thAya che. (408 16:54,63)-(399126,64) =(AdRAra,14) A pramANe zeAdhana karavAthI pAchaLathI nava muhUta tathA eka muhUtanA bAsiyA eMsI bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaDiyA cotrIsabhAga mace che. ahIM khAsaDiyA ezI bhAgethI eka muhUrta labdha thAya che. 6=1+}rphe tathA khAsaDhiyA aDhAra bhAga zeSa vadhe che. je eka muhUta lakhyuM thayela che tene pahelAnA nava muhUtanI sAthe umeravA jethI dasa muhUta, tathA eka murhutanA khADiyA caiAtrIsabhAga thAya che. (10 phrArlR4,64) te pachI puSya nakSatra a kSetravALuM hAvAthI tenuM pramANu trIsa muhUtanuM che, tethI trIsamAMthI A dasanuM zeAdhana karavu zeAdhana nyAsa prakAra A pramANe che. 30-(10 phA64)=(194A,63) AnAthI ema jaNAya che ke-puSya nakSatranA egaNIsamuhUrta tathA eka muhUrtInA bAsaThayA tai'tAlIsabhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDasaDiyA tetrIsabhAga zeSa rahe tyAre tyAM AgaLa rahela caMdra hemaMta RtunI trIjI AvRttine pravRtita kare che. have ahIM trIjI AvRttinA samaye sUrya nakSatranAcega viSe zrIgautamasvAmI prazna pUche che(na' samaya jaLa sUke jenuM navatenuM no) trIjI AvRttinA pravanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe rahe che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.(tA uttarAddei gaNAvAdittarAnaM bAsADhALa misama) uttarASADhA nakSatranA anta bhAgamAM zrI suryaprajJapti sUtra : 2 236 Go To INDEX Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna rahIne sUrya trIjI AvRttine pravartita kare che. arthAta trIjI AvRttinA pravartana kALamAM sUrya uttarASADhA nakSatranA aMtima bhAgamAM rahe che. ahIMyAM A saMbaMdhI gaNita prakriyA pahelI AvRttimAM kahyA pramANe bhAvita karI samajI levI. pahelAM te kahevAI gayela hovAthI ahIM pharIthI kahela nathI. have mAghamAsabhAvinI cothI AvRttinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che(ttA prati i jaNuM saMvacharA varUthi maMtti mAThThi raMi Fedoi toug) A pahelAM kahevAmAM Avela pAMca saMvatsaramAM hemaMtakALanI mAghamArA bhAvinI cothI AvRttine caMdra kyA nakSatranI sAthe rahIne pravartita kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che-(tA mUoi) cothI AvRttinA pravartanakALamAM caMdra mULa nakSatranI sAthe rahe che. A pramANe sAmAnya rIte kahIne pharI tene muhUrtavibhAga pradarzita kare che.-(mUharasa muhurA maThThAvAM ja vAvadimAnA muhurasta vAvamAM 2 sattAi che vIlaM gufothAmA II letA) cothI AvRttinA pravartanakALamAM mULa nakSatranA cha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA aThAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA vIsa bhAga (6phAra) ATalA pramANanA muhUtadi zeSa rahe tyAre caMdra cethI AvRttinA pravartana kALamAM tyAM vartamAna rahe che. have AnI gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che. jethI mAghamAsabhAvinI AvRtti pahelAM pradarzita kramanI apekSAe AThamI AvRtti thAya che. tethI tenA sthAnamAM ATha levA tene mULamAM kahela gAthAnA kamathI rUpana karavA 8-1-7 rUpana karavAthI sAta thAya che. A sAtarUpa guNakathI te pUrvakathita dhavarAzi je pAMcaso tetera muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA chabhAgane guNAkAra kara (5734)+9=(4011aa ra) guNAkAra karavAthI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 237 Go To INDEX Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArahajAra agyAra muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA babAvana bhAga tathA bAsaDiyA eka bhAganA saDasaThiyA beMtAlIsabhAga rahe che. (4011 ,6) AmAMthI batrIso chetera 3276 muhUrta tathA eka muhUrtanA bADiyA cha-- bhAga 1 tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaDiyA base aDasaThathI cAra nakSatra paryAya zuddha thAya che. (4011 ,) -(3276 26 1)-(73pa1pa ) A pramANe zedhana karavAthI pachIthI sAta pAMtrIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA ekasebAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaDiyA beMtAlIsa bhAga rahe che. (73 pA ) AmAMthI cha agatera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA vIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chAsahabhAgathI abhijItathI vizAkhA paryantanA tevIsa nakSatra (66 ) zuddha thAya che. jemake-(735 )-(669 )=(66 ) zodhita karyA pachI chAsaTha muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA ekasesatyAvIsabhAga tathA bAsaThiyA ekabhAganA suDatAlIsa bhAga vadhe che. ahIMyA rU=1+bAsaThiyA eka satyAvIsa bhAgathI be muhUrta labdha thAya che. tene muhUrta saMkhyAnI sAthe meLavI vAthI aDasaTha muhUrta tathA bAsaThiyA traNa bhAga zeSa vadhe che. tene yathAkrama nyAsa A pramANe che. (684) AmAMthI pharIthI pistAlIsa muhUrtathI anurAdhA ane jeSThA nakSatra zuddha thAya che. (68 )-45=(23aaaae4) zedhita karyA pachI tevIsa muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA traNa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA suDatAlIsa bhAga zeSa rahe che. mUlanakSatra ardhakSetravyApI hovAthI tenuM pramANa trIsa muhUrtanuM che, tethI trIsamAMthI Ane rodhita karavA 30-234)=(AphApha, 4) AnAthI ema jaNAya che ke-mUla nakSatranA cha muhUrta tathA eka muhUrtana bAsaThiyA aThAvana bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAgane saDasaThayA vIsabhAga zeSa rahe tyAM vartamAna rahIne caMdra thI mAghamAsabhAvinI AvRttine pravartita kare che tema siddha thAya che. have sUryanakSatraganA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(taM samartha ra La sUre cheoi rasi g3) thI AvRttinA pravartanakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe vega yukta rahe che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA uttarAhiM mArUDhAra vattA gAtA garimAmag) uttarASADhA nakSatranA aMtabhAgamAM vartamAna rahIne mAghamAsabhAvinI hemantakALanI cothI AvRttine sUrya pravartita kare che. caMdra gati anusAra anyatra zamana karatuM nathI. kAraNake sUryanI gatine vega ekarUpa hoya che. maMdoccarUpa eka gatithI atyaMta alapagatine vega hoya che. AnI gaNita bhAvanA paNa pahelI AvRttimAM bhAvita karela che. te pramANe ahIMyAM bhAvanA karI levI. have mAghamAsabhAvinI pAMcamI AvRttinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 238 Go To INDEX Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -(vA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcamaM hemati Audi caMde keNa NakkhattaNa jopai) pahelAM kahela yugapUraka cAMdrAdi pAMca saMvatsaramAM mAghamAsabhAvinI hemaMtakALanI pAMcamI AvRttimAM caMdra kayA nakSatranI sAthe bhegA karIne pravartita kare che. A pramANenA zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che -(aa #ttivArdi) kRttikA nakSatra traNa tArAvALuM hovAthI ahIM sUtramAM bahuvacanathI kahela che. kRttikA nakSatranI sAthe caMdraga kare che. A pramANe sAmAnya rIte kahIne tene vistArapUrvaka kahevAnA udezathI e kRtikA nakSatranA muhUrta vibhAganuM pratipAdana kare che.-(variyALa gAma chattIsaM 2 vAdimA muttara vAvadimA ra nahi chettA cha guNimATI ) pAMcamI AvRttinA pravartanakALamAM kRttikA nakSatranA aDhAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA chatrIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA cha cUrNikA bhAga (1864) ATaluM muhartAdi pramANa kRttikA nakSatranuM jyAre zeSa rahe tyAM AgaLa vartamAna rahIne caMdra mAghamAsabhAvinI pAMcamI AvRttine pravartita kare che. have AnI gaNita prakriyA batAvavAmAM Ave che. hemaMtakAlabhAvinI pAMcamI AvRtti pahelA batAvela kramanI apekSAe dasamI thAya che. tethI tenA sthAnamAM dasa aMka rAkhave tene gAthAmAM kahevAmAM Avela niyama pramANe rUpana karavA 10-1=9 te nava thAya che. A navarUpa guNakathI pahelAM kahela dhruvarAzI ke je (573 ) pAMcaso teMtera muhurta tathA eka muhUrtanA bAsayiA chatrIsabhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA chabhAga rUpa che tene guNAkAra kara (57364)+9 (51544 4) guNAkAra karavAthI guNanaphala pAMcahajAra ekase sattAvana muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaci traNasecovIsa bhAga tathA bAsaThiyA eka bhAganA saDasaThiyA copana bhAga thAya che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 239 Go To INDEX Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmAMthI cArahajAranavasAcaudamuhUrta tathA eka muhUrtanA khAsayiA ekase cumAlIsa bhAga purUSa tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaDiyA traNasochantu bhAgathI RnakSatra paryAya zuddha thAya che je A pramANe che. (5157aa 454)-(49144 6)=(24324 ) sthAnakramathI yathAprakAra zeAdhana karavAthI pachIthI asAtetAlIsa muhUta tathA eka suhUrtInA khADiyA ekase cumatera bhAga tathA khAsiyA eka bhAganA saDasaThayA sAIDabhAga zeSa rahe che AmAMthI ekase egaNasAiTha muhUta tathA eka muhUrtanA khADiyA cAvIsabhAga tathA khAsayiA eka bhAganA saDasaThayA chAsaTha bhAgathI abhijIta nakSatrathI laIne uttarAbhAdrapadA paryantanA cha nakSatra (159 6ThThuM) zuddha thAya che. tethI Ane zAdhita karavA (243Ar 4phU)(159 phrDa)=(84ArA) A pramANe zodhita karavAthI pachIthI yArAzI muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsiyA ekasAogaNapacAsabhAga tathA khasiyA eka bhAganA saDasahiyA ekasaThabhAga raDe che. (84Ara6) ahIM bAsiyA ekase cAvIsa bhAgathI e muhUrta Ave che. OM =2-25e tene muhUrtanI sAthe meLavavAthI chAzI muhUrta tathA eka muhUrtanA khAsiyA pacIsabhAga rahe che. yathAkramanyArA A pramANe che. (86 / / ph3) A muhUta saMkhyAmAMthI pAMceotera 7pa muhUrtIthI revatI nakSatrathI laIne bharaNI pantanA traNa nakSatrA zASita thAya che, je A pramANe che. (80aa2aar3)-75=(115' 6) zeAdhita karavAthI agIyAra muhUrta tathA eka murhutanA bAsiyA pacIsa bhAga tathA khADiyA eka bhAvanA saDasaDayA ekasaThabhAga rahe che. te pachI kRttikAnakSetra a kSetravALu hAvAthI tenuM pramANa trIsa muhUta che. tethI trIsamAMthI ane zeSita karavA. 30(115654)-(1853) AthI e phalita thAya che ke-pAMcamI AvRttinA pravanakALamAM kRttikA nakSatranA aDhAra muhUrta tathA eka murhutanA basaDiyA chatrIsabhAga tathA khAsiyA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 240 Go To INDEX Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhAganA saDasiyA chabhAga zeSa rahe tyAM vamAna rahIne caMdra hemaMtakALanI pAMcamI AvRttine pravRti ta kare che. tema siddha thAya che. have sUryanakSatranA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.(te samaya ja pUre meLaM Lavavo sohaiM) pAMcamI AvRttinA pranatakALamAM sUrya kayA nakSatranI sAthe rahe che? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(tA uttarAti mADhAdi uttarALa brAhmADhALa pamisana) pAMcamI AvRttinA pravartanakALamAM uttarASADhA nakSatranA aMtanA bhAgamAM sUrya abhijIta vigere nakSatranI sAthe rahe che. have A saMbaMdhamAM kaMIka vizeSa kahe che-sUryanA nakSatrayeAganA saMbaMdhamAM dase AvRttie badheja sarakhIja pratipAdita karela che. have caMdranalayeAganA saMbaMdhamAM kaMika vicAraNIya che. temAM sUrya je nakSatramAM rahIne dakSiNAyana rUpa athavA uttarAyaNurUpa AvRttine pratiMta kare che. eja nakSatramAM rahIne caMdra paNa dakSiNAyana agara uttarAyaNurUpa AvRttine pravRti ta kare che. temAM je uttarAbhimukhanI AvRttiye eka yugamAM caMdranI thAya che. te badhI niyata ekarUpathI abhijIta nakSatranI sAthe ga yukta hoya che. ane je dakSiNAbhimukhavALI AvRttiyeA haiAya che te badhI AvRttiye puSya nakSatranI sAthe cegavALI jaNAya che. A pramANe granthAntaramAM pratipAdita karela che. je A pramANe che.cNdms vinAyavvA AuTThio jugammi jA diTThA abhieNaM pusseNa ya niyamaM Nakkhatta seseNaM) AnI vyAkhyA avataraNikAthIja spaSTa thaI jAya che. (navattatteneLa) nakSatranA ardhAM mAsathI A pramANe samajI levuM. temAM abhijIt nakSatramAM uttarAbhimukhanI AvRttiyA bhAvita karela che. eja pramANe ahIMyAM paNa bhAvita karI samajI levuM. eka mahAyugamAM saDasaTha varSa thAya che. eka varSImAM e ayanA hAya che tethI eka mahAyugamAM ekasAceAtrIsa ayane hAya che. tethI ahIMyAM ArAzika pravRtti karavAmAM Ave che. je A pramANe che, zrI suryaprajJapti sUtra : 2 241 Go To INDEX Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ekaso trIsa ayanethI caMdranA saDasaTha nakSatraparyAya hoya che te pahelA ayanamAM keTalA nakSatrayaryAya hoI zake? A jANavA mATe gaurAzika gaNitanI sthApanA karavI g= - ahIM anyanI rAzI je eka che tenAthI madhyanI rAzi saDasaTha guNAkAra kare guNAkAra karavAthI ekathI guNela hovAthI eja pramANe rahe che. kAraNa ke ekathI guNela eja pramANe rahe che e niyama che. te pachI bhAjya bhAjaka rAzIne apavatita karavAthI eka ardhA nakSatraparyAya thAya che. A ardhA-nakSatraparyAyamAM saDasahiyA navaso paMdara 915 thAya che. ahIyAM puSya nakSatranA bhukta thayela sadasaThiyA tevIsa bhAga 3 bhagavAI gayA pachI caMdra dakSiNAyana pravartita kare che. 1-24=33) chedakara lakhAdhana ItyAdithI saDasahiyA cuMmAlIsa zeSa rahe che, tene pahelAM kahela rAzimAMthI zedhita karavA 65-4 = zodhana karavAthI saDasaThiyA AThase Ikotera muhUrta rahe che. Ano saDasaThathI bhAga karavAthI tera muhUrta thAya che. =13aa ahIM keTalAka nakSatra adha kSetravALA hoya che, teo =33 sADItetrIsa bhAga pramANanA hoya che. keTalAka nakSatra dvayardhakSetra pramANa vAlA hoya che. te adha bhAga adhika 767 saDasaThiyA sAta bhAgavALA hoya che. 767=14+6 7="paf==41 ahIMyAM gAtrane adhikRta karIne saDasaThathI zuddha thAya che. tethI saDasaDathI bhAga karavAthI pUrvokta tera muhurta labdha thAya che. uparanI rAzI nilepa hovAthI zuddha thAya che. tera muhUrtathI azleSAthI uttarASADhA paryantanA nakSatro zuddha thAya che. tethI e phalita thAya che ke abhijIta nakSatranA pahelA samayamAM caMdra uttarAyaNa pravartita kare che. A pramANe caMdranI badhI uttarAyaNa AvRtti Aja pramANe jANavI granthAntaramAM kahyuM paNa che. (paNNaraseva muhutte joittA, uttarA AsADhAo / ekaca ahorattaM pavisai amitare caMdo // 11 // zrI suryaprajJapti sUtra: 2 242 Go To INDEX Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt uttarASADhA nakSatrane cothe bhAga paMdara muhUrta pramANavALA abhijIta nakSatrane bhegakALa samaja Aja tatparya che. have puSyanakSatramAM dakSiNAyanamAM pravRtta AvRttine bhAvita karavAmAM Ave che. ahIM paNa airAzika pravRtti pahelAM kahyA pramANe ja che. je ekasecotrIsa ayanothI caMdranA saDasaTha paryAya labhya thAya te eka ayanathI keTalA labhya thAya che? A jANavA mATe ahIM bairAzikanI sthApanA karavI. je A pramANe che. ahI ekarUpa antima rAzithI madhyanI saDasaTha rU5 rAzine guNAkAra kare guNAkAra karavAthI eja pramANe saDasaThaja rahe che. bhAjya bhAjakarAzInuM aparivartana karavAthI eka paryAyane ardhA paryAya thAya che. te saDasaThabhAgarUpa navaso paMdara che. 8" AmAMthI abhijIt nakSatra saMbaMdhI saDasaThiyA ekavIsa bhAga zedhita karavA 5-3=zedhita karavAthI pachIthI saDasadhdhiA AThase rANu bhAga thAya che. Ane saDasaThathI bhAga karavAthI purepUrA tera muhUrtA labdha thAya che. =13+23 tathA saDasaThiyA tevIsa zeSa vadhe che. A tevIsamAMthI punarvasu paryantanA nakSatra rodhita thAya che. ahIMyAM paNa zeSa saDasaThiyA tevIsa rahe che. te eka ahorAtrane saDasahiyAbhAga che. Ane saDasaThathI bhAga kare te dasa muhUrta Ave che. tathA saDasaThiyA vIsa zeSa rahe che. 60=10+ruM AnAthI e phalita thAya che ke-saMpUrNa punarvasu nakSatra bhagavAI gayA pachI puSya nakSatranA dasa muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaThiyA vIsabhAga bhogavIne sarvAtyaMtara maMDaLamAMthI caMdra bahAra nikaLe che. Aja pramANe tamAma dakSiNAyana gatinA saMbaMdhamAM bhAvita karI levuM. anyatra granthAntaramAM kahyuM paNa che. (dasa ya muhuttesagale muhuttabhAge ya vIsai ceva / pussa visaya mabhigao, abhiNikkhamai caMdo // 1 // jyAre caMdra sarvAbhyantara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLe che, tyAre dasa muhUrta pUrA arthAt purepUrA dasamuhurta tathA eka muhUrtanA saDasaThiyAvIsa bhAga 10+24 puSya nakSatranA ATalA pramANuvALa kSetramAM jaIne tyAM sthita rahIne caMdra satyaMtara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLe che. A pramANe gAthAnuM tAtparya che. sU. 7LA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 243 Go To INDEX Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have caMdranA nakSatragane adhikRta karIne sUryanA nakSatrogamAM paNa dasa AvRtti pratipAdita karela che. have sAmAnyataH yeganuM ja prarUpaNa karavAmAM Ave che. (tA jahu rame) ItyAdi. TIkAI- satye teramA sUtramAM sUrya caMdranI dasa AvRttinA paryAyamAM nakSatraganuM pratipAdana karIne have kevaLa caMdra sUryanA bheganA saMbaMdhamAM sAmAnya rIte pratipAdana karavAmAM Ave che.-(tatya vastu me viSe kou gutte) pAMca varSanA pramANuvALA yugamAM A dasa prakArane vega pratipAdita karela che. (raM ) je A pramANe che. (vasamAluko) vRSabhanI samAna arthAt vRSabhAkArathI caMdra sUrya ane nakSatro je yAgamAM rahe che, te vRSabhAnuM jAta vega kahevAya che. A pramANe samAsanA vacanathI A sAmAnya artha samaja eja pramANe badheja prakRtipratyayanA samanvayathI cagya arthanI bhAvanA karI levI. te pachI (vaigyA none) veNunI samAna bIje vega kahyo che. veNu, eTale vAMsaLI tenI samAna je vega te vekAnujAta nAmane bIje ga (2) maMcanI samAna be agara traNa hAtha bhUmi bhAgathI upara rahenAra vastune maMca kahe che. maMca e vyavahAramAM prasiddhaja che. tethI trIjA veganuM nAma maMca kahela che. cothe vega (gaMjAra) maMcanI upara je bIje maMca hoya be traNa khAnA rUpa te maMcAtimaMca kahevAya che. tenI sarakhe je vega te maMcAtimaMca nAmane cothe vega kahevAya che. (jo) chatranA sarakho je ega che te varasAda ke taDakAmAM rakSaNa mATe je goLAkArarUpa vadhu hoya che jene lekamAM chatrae pramANe nAma che tenA samAna je vega te chatra nAmane pAMcame bhega kahevAya che. (chattArUchatte) pahelAM kahela chatranI upara rAkhela bIja chatra hoya tenA jevA AkAravALe je ga te chatrAtichatra nAmane choga che. (su) yuganaddha arthAt haLa ke gADA vigeremAM joDelA baLadanA kAMdha upara rAkhela dhuMsarIne yuga kahe che. jene bhASAmAM (dhuMsarI) kahe che. tenA jevA AkArane je vega pratibhAsita thAya che, te yuganaddha nAmano sAtame yAga kahevAya che. (dhAma) dhanasaMmadarUpa AThamaga che. caMdra sUrya jyAM koI nakSatramAM jAya agara grahamAM ke nakSatramAM jAya tyAre dhanasaMmarda nAmane ga thAya che. arthAt tumula saMgharSarUpa dhanasaMmarda nAmane vega kahevAya che. (vanitte) prINita nAmane navamoga hoya che. arthAta upazamane prApta karIne prathama caMdra ke sUrya eka grahanI sAthe eka taraphathI yoga karIne te pachI bIjA sUryAdine prApta thaIne je lega kare te prINita nAmane navamega zrI suryaprajJapti sUtra: 2 244 Go To INDEX Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya che. dasamayega (kaMkapure nAma rame) maMDUkaDuta nAmane dasamayega thAya che. maMkaDutathI je vega thAya te maMDUkahuna kahevAya che. te ga gRhanI sAthe thAya che. kAraNake ayanI maMDUkaplata gati hotI nathI. granthAntaramAM kahyuM paNa che. (vaMdra kRrya nA trALi pratiniyatAni pahotu banavatAraya) caMdra sUrya ane nakSatra pratiniyata gativALA hoya che. ane graho aniyatagativALA hoya che. A pramANe yathAsaMbhava cogya nAmavALA dase veganA svarUpanuM kathana karela che. saMpradAyAnusAra anya prakArathI paNa bhAvanA thaI zake che. dase vegane krama pramANe saMgraha A pramANe che. vRSabhAnujAta (1) veNukAnujAta (2) maMca (3) maMcAtimaMca (4) chatra (5) chatrAtichatra (6) yuganaddha (7) dhanasaMbaI 8) prINita (9) maMDUkahuta (10) A pramANe sUrya caMdrane dasa prakArane vega kahela che. temAM pAMca varSavALA eka yugamAM chatrAtichatra vinA bAkinA navAge ghaNu karIne aneka dezamAM hoya che. paraMtu chatrAtichatra nAmano chaThThoga te kadAca koIkaja dezamAM thAya che. kAraNake te roga niyata ekarUpaja rahe che. tethI tenA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI zrIbhagavAnane pUche che-(gggf favchuM saMvacharALaM chatta nivRtta noraM vAra zi resa noTTa) A pahelAM kahela pAMca saMvatsaramAM je chatrAtichatra nAmane cho ega che tene caMdra kayA pradeza vizeSamAM rahIne yoga kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(tA kaMjUrI vakSa rIvara phrALiyA udINadAhiNAyatAe jIvAe maDala cauvIseNaM saeNaM chittA dAhiNapurathimilla si cau. bbhAgamaMDala si sattAvIsaM bhAge uvAiNNavettA aTThAvIsaibhAge vIsadhA chettA aTThArasabhAge uvAiNAvettA tihi bhAgehiM dohi kalAhiM dAhiNapurasthimillaM caubbhAgamaDala' asaMpatte hastha je te le chattatichatta voraM go) jambudvIpa nAmanA dvIpanA pUrva pazcima tathA uttara dakSiNanA kramathI laMbAyamAna chavA arthAt dorIthI maMDaLane eka vIsa vibhAga karIne dakSiNa pazcimamAM eTaleke naiRtya khuNAmAM maMDaLanA caturtheza pradezamAM satyAvIza azene bheLavIne arthAt tenA traNa bhAga ane eka kalA arthAt traNa aMza ane bekalA grahaNa karIne tathA aThayAvIsamA bhAgane vIsathI bhAgIne tenA aDhAra ane grahaNa karIne te traNa aMze ane be kaLAthI dakSiNa pazcimanA madhya bhAgamAM athar nainatya koNane prApta karyA pahelAM arthAta netrAtya keNunI najIka caMdra rahe che, A pramANe bhramaNa karate e caMdra chatrAti chatra nAmanA cha yegane pUrita kare che. ahIM vizeSa kahe che. mUlamAM yadyapi ca zabda kahela nathI te paNa te samajI levuM athavA citra vibhaktinA nidezathI ja samuccaya AvI jAya che. tethI ca zabda kahela nathI, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 245 Go To INDEX Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema samajAya che. jemake-(kaTTarnazamanaM jAmazva puruSa ja vaivasvato na tathati purAvA rUra rI) ahIMyAM cAdi padAntaramAM rahIne arthane spaSTa kare che, anya kaMI jaNAvatA nathI. tathA svataMtra paNAthI paNa kaMI arthane baMdha karAvatA nathI. e ja pramANe zabdAnazAsanamAM A nirNita thayela che. have ahIMyAM tenI bhAvanA batAvavAmAM Ave che. eka buddhithI kalpita derIthI pUrva pazcimamAM lAMbI ane eka buddhithI kalpita dakSiNa ane uttaramAM lAMbI dorIthI maMDaLamAM eka ja samaye vibhakta karavI vibhata karavAthI cAra bhAga thAya che. te AvI rIte ke eka bhAga uttarapUrva eTaleke IzAna khuNAmAM tathA eka bhAga dakSiNa pUrvane arthAt agni khUNAmAM tathA ekabhAga dakSiNa pazcima arthAt naiRtya khuNAmAM eka bhAga pazcima uttaramAM athata vAyavya khuNAmAM hoya che. tenI dizA batAvanArI AkRti saMskRta TIkAmAM batAvela che. tethI jIjJAsue temAM joI samajI levuM. ahIM dakSiNapUrvamAM eTale agnikhUNAmAM caturbhAga mAtra maMDaLa pradezamAM athota maMDaLanA cothA bhAgamAM ekavIsa bhAga pramANamAMthI satyAvIsa bhAgane laIne tathA aThayAvIsamA bhAganA vIsa bhAga karIne temAMthI aDhAra bhAgone laIne bAkInA ekatrisA traNa bhAga ane be kaLAthI ekatrIsA eka bhAganA vasIyA be bhAgethI dakSiNa pazcimamAM caturbhAga maMDaLane prApta karyA vinA ja A pradezamAM rahela eja caMdra chatrAtichatra rUpa gane prApta kare che. arthAt e yugamAM bhramaNa karato caMdra tene pravartita kare che. A kevI rIte thAya che? te svayaM batAve che. (if ao mane kavanne zarU) sUrya caMdra ane nakSatrane kakSAkrama A pramANe thAya che. sauthI upara caMdra kakSA hoya che. tenI nIce arthAt madhyamAM nakSatranI kakSA hoya tenI nIce arthAta sauthI nIce sUryakakSA hoya che. sUrya saune prakAzaka hovAthI chatranI upara rAkhela chatranI jema pratibhAsita thAya che, tethI chatrAtichatraganuM yathAyogya nAma thAya che. e ja pramANe gatinI vilakSaNatAthI pitapotAnI kakSAmAM bhramaNa karatA e caMdra nakSatra ane sUrya vRSabhAnujAta vigere anvartha paNAthI daza prakArano cega kare che. emAM vacamAM nakSatra hoya che. tema kahela che. tethI nakSatra vizeSanI khAtri mATe zrIgautamasvAmI prazna pUche -( tama ra laM vaMde de ravattaLe norU) chatrAtichatra nAmanA veganA utpatti kALamAM caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga karIne rahe che? A praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.(tA nittAhiM rimAmA) citrA nakSatranA aMta bhAgamAM caMdra vartamAna rahe che. A viSe gaNita bhAvanA pahelAM pradarzita karIne kahela che. tethI ahIM tene pharI kahela nathI. sU78. bAramuM prAbhRta samApta . 12 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 246 Go To INDEX Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terahavAM prAbhRta teramA prAbhUtane prAraMbha bAramA prAbhRtanuM pratipAdana karIne have A teramuM prAbhRta prAraMbha karavAmAM Ave che. A prAbhRtamAM caMdramAnI vRddhi ane kSayanA viSayamAM kahevAmAM Ave che. tethI A viSaya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che. (ta huM te) ItyAdi TIkAtha- bAramA prAbhRtanA aMtimasUtramAM sUrya ane caMdranA dasa prakAranA ceganuM sArI rIte pratipAdana karIne have temAM prAbhRtano prAraMbha karavAmAM Ave che. temAM pahelAM caMdramAnI vRddhi ane kSayanA saMbaMdhamAM kahevAnA hetuthI te viSaya saMbaMdhI zrIgautamasvAmI prazna pUche che. (tA ja te jaMpo vadyo vagUDhI mAhitti sus) he bhagavana Ape kevA prakArathI caMdramAnI kSayavRddhI pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kaho. A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. -(tA apaMjANI muddattA tIvaMra vAvaDrimANe mudurasa) AThase paMcAzI muhUrta tathA eka muhartAnA bAsaThiyA trIsa bhAga caMdramAne vRddhikSaya pratipAdita karela che. A saMpUrNa cAMdramAsanI vyavasthA kahela che. kAraNake eka cAMdramAsamA sAvanAdika (rala 1pa) ATaluM pramANa thAya che. AnA muhUrta (887) ATalA thAya che. AmAM ja caMdramAnA vRddhikSaya thAya che. Aneja spaSTa paNAthI kahe che. (ttA soni pajaravALo aMdhagArapakkhamayamANe caMde cattAri bAyAlasae chattAlIsaMca bAvadvibhAge muhuttassa jAI vare jas) snA pakSathI arthAt zukalapakSathI aMdhakArapakSa eTaleke kRSNapakSamAM gamana karIne caMdra cAra beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga yAvata apavRddhi-kSaya kare che. arthAt amAsathI pUrNimA paryata yAvat caMdra vRddhi prApta kare che. tathA pUrNimAthI amAvAsyA paryanta apavRddhi kare che. (44rA) ATalA muhurta pramANamAM caMdra rAhunA vimAnanI prabhAthI raMjIta thAya che. kevI rIte raMjIta thAya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 247 Go To INDEX Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? te prakAra AgaLa kahevAmAM Avaze. ahIMyAM pahelAM vRddhi ane kSaya saMbaMdhI kathana karavAmAM Ave che. eka cAMdramAsamAM be pakSe hoya che. temAM eka pakSamAM cAMdramAsanI vRddhi thAya che. ane bIjA pakSamAM apavRddhi-kSaya thAya che. cAMdramAsanuM parimANa ogaNatrIsa ahorAtra sudhInuM hoya che. (29) eka ahorAtranA bAsaDiyA batrIsabhAga thAya che. A pahelAM granthatAnusAra pratipAdita karela che. ahorAtranA trIsa muhUrta karavA mATe ogaNatrIsa traNathI guNAkAra karavuM 293=870 guNAkAra karavAthI ATha sItera muhUrta thAya che. tathA je aherAtranA bAsaThiyA batrIsa bhAga che. teno paNa muhUrtAtmaka bhAga karavA mATe trIsathI guNAkAra kare 1=30deg guNAkAra karavAthI navasasAITha Ave che. tene bAsaThathI bhAgAkAra karavAthI paMdara muhUrta thAya che. tathA bAsaThiyA trIsa bhAga zeSa rahe che. 6=15+saipha je paMdara muhUrta thAya che tene pahelAM kahela ATha sitteranI sAthe meLavavA 870 +15=885 meLavavAthI AThase paMcAsI muhUrta thAya che. tathA bAsaDiyA trIsabhAga zeSa vadhe che. (8856) A rIte AThasopaMcAsI muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsabhAga thAya che. te A sUtrAza dvArA kahela che. (tA ajANIte muduttaHNa toya ra vATrimANe muttaraNa) A kathanane spaSTa rIte jANavA mATe vivekapUrvaka upara pramANe vivecana karela che. (tArolinA jaNA ItyAdithI kahela che. have rAhunA vimAnanI prabhAthIja rAgane prakAra thAya che. te batAvavAmAM Ave che. -(nahA paDhamANa paDhamaM mai nitiyANa vinimajaM jJAva quTNIe govparsa mai) pahelAM eTaleke pakSanI Adi pratipadAtithI samApta thAya te purepure paMdarame bhAga rata thAya che. bIjanI tithi samApta thAya te bIje paMdaramo bhAga purepure lAla thAya che. trIja tithi cha samApta thAya te trIjo paMdarame bhAga lAla thAya che A pramANe kamathI yAvata paMdaramI tithi samApta thAya te paMdarame bhAga lAla thAya che. A paMdaramI tithinA aMtanA samayamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 248 Go To INDEX Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdara caMdra sarvAtmanA rAhu vimAnanI prabhAthI lAla thAya che. kahevAnu tAtparya e chekekRSNapakSamAM DhaMkAI jAya che. ane zukala pakSamAM prakAzita thAya che. mUlamAM kahyuM paNa che. -(misamar ? ratte ma) dareka pakSanA aMta bhAgamAM caMdra lAla thAya che. je khAsiyA e bhAgarUpa je soLamA bhAga che te anAvRtta-vinA DhaMkAyela rahe che. te alpa ane adRzyamAna hAvAthI gaNela nathI. kAraNake dekhAtA caMdra bhAganI seALamI kaLArUpa hAvAthI tathA tithiye paMdara hAvAthI ane zeSa bhAga dUra hAvAthI ane adRzya heAvAthI gaNavAmAM AvatA nathI. have bAkInI avasthAnA saMbaMdhamAM pratipAdana karavAmAM Ave che.-(avayese samaj aMtre rattaya vittaya mava) padara tithinA atanA samayane cheDIne kRSNapakSanA prathama samayathI AraMbha karIne khAkInA adhA samayamAM caMdra rakta thAya che. tathA virakta paNa thAya che, rAhuthI DhaMkAyela caMdranA keTaleka aMza aMdhakArarUpe rAhuthI DhaMkAIne vinA prakAzita rahe che. arthAt keTalAka aMza anAvRta hAvAthI tathA dRzyamAna heAvAthI prakAzita thAya che. have adhakAra pakSanI vaktavyatAne upasa'hAra karatAM kahe che.-(caLa gamAvAlA hatya iiN me panne mAvAne, tA baMdhAraNe) A paMdaramI tithi kRSNapakSamAM amAvAsyA nAmanI tithi heAya che. A pramANe A yugamAM pahelu 5 amAsaja hAya che. kRSNAdimAsa AvRtta hAvAthI ahIMyAM mukhya vRttithI pa zabdanuM nAma amAvAsyA ane pUrNimA vyavahAramAM paNa dekhavAmAM Ave che. zAstramAM paNa eja pramANe che. ahIMyAM pahelu pa amAsane kahela che. te mATe kahevAmAM Ave che. A cAMdramAsamAM zukalapakSa ane kRSNapakSa e rIte be pakSeA hAya che. pakSanI aMtima tithinA nAmanA parUpe vyavahAra thAya che. temAMja caMdranA kSaya ane vRddhi thAya che.) tethIja kahyuM che.-(Dtha naM 13me panne amAvAre) A amAsa sudhInA pakSa kRSNapakSa kahevAya che. have cArasAkheMtAlIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khADiyA chetAlIsa bhAge thAya che te mATe gaNitaprakriyA batAvavAmAM Ave che. ahI' eka caMdramAsamAM zukalapakSa ane kRSNapakSamAM arthAt eka pakSamAM cAMdramAsa arpI thAya che. tethIja pahelAM pratipAdana karela cAMdramAsanA pramANa (29Ara) ATalA pramANathI adhu pramANa eka pakSanu hAya che. te pakSanuM pramANa cauda rAtadivasa tathA eka aheArAtranA khAsayiA suDatAlIsa bhAga thAya che. rAtadivasanu pramANa trIsa muhUta nuM hoya che. tethI caudanA trIsathI guNAkAra karavA jemake-14+30=420 guNAkAra karavAthI cArasAvIsa muhUta thAya che. tathA je AsakriyA suDatAlIsa bhAga che tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNAkAra karavA ?+30='}}. guNAkAra karavAthI khAsaThiyA caudasadasa thAya che. tenA khAsathI bhAga karavA 14.0=22+}rphe bhAga karavAthI AvIsa muhUrta Ave che. tene cArasAvIsanI je muhUta saMkhyA ii che tenI sAthe meLavavA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 249 Go To INDEX Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420+2=44ra meLavavAthI cArasabeMtAlIsa muhUta thAya che. tathA je eka muhUrtanA bAsaDiyA beMtAlIsabhAga zeSa vadhe che, te muhUrtane aMza bhAge che. A pramANe jeTalA samayamAM caMdramAnI apavRddhi eTaleke kSaya thAya che. eTalA kALa paryantanA kRSNapakSa rUpa bhAganuM parimANa (44rA) ATalA muhUrta pramANanuM pratipAdita karela che. have keTalA kALamA caMdramAnI vRddhi thAya che. te batAvavAnA hetuthI kahe che.-(tA roLir vjavuM - mANe caMde cattAre ghAyAle muhuttasae chattAlIsaM bAvaTThibhAgA muhuttassa jAI caMde virajjai) kRSNapakSathI zukalapakSamAM gamana karate caMdra cAra beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga yathAvat (44 rApha) ATalA kALa paryata caMdra vadhe che. yakta saMkhyAvALA muhUrtamAM caMdra dhIme dhIme gamana karavAthI virakta eTale ke prakAzanI vRddhi kare che. arthAt rAhu vimAnathI anAvRta rahe che. ahIM paNa gaNitabhAvanA kRSNapakSanA saMbaMdhamAM kahA pramANe bhAvita karI levI. (2) A pramANanA ardhA (14 zukala pakSanuM pramANa pahelAM kahyA pramANe ja karavAmAM Ave che. have caMdrano virAga prakAra batAve che-(taM -paDhamANa paDhamaM mA citivA visirca mA kAva quLarasIe goLAa mA rime samag vaMde vije mArU) virakatane prakAra A pramANe che-arthAt prakAza vRddhine kema A pramANe thAya che. zukalapakSanA AraMbhanI ekamanI tithie pahele bhAga eTale ke pUrepUro paMdarame bhAga prakAzita thAya che te pachI bIjane divase bIjo purepure paMdarame bhAga yAvat prakAzita thAya che. e ja pramANe trIjanAM divase te te bhAganA vRddhinA kamathI lAla thAya che, yAvat paMdaramI tithie paMdare bhAgathI thAvat caMdra prakAzita thAya che. arthAt purepurA caMdrane dekhAto bhAga prakAzita thAya che. pUrNimArUpa paMdaramA bhAganA aMtanA samayamAM caMdra chAyA rahita hovAthI prakAzita thAya che. eTale ke sarva prakArathI zahuvimAnathI khule heya che. bAkInI tithimAM viraktatAnuM parimANa batAve che-(avasaramaNa je virA ara, zaom misiLI, = roja pUrve gfmAsiLI) pUrNimA tithinA aMtanA samayane choDIne zukalapakSanA prathama samayathI AraMbha karIne bAkInA samayamAM caMdra lAla vNa thAya che ane virakta paNa thAya che. dezataH rakta thAya che ane dezataH virakata thAya che. muharta saMkhyAnI bhAvanA pUrvakathanAnusAra paNa bhAvita karI levI. te pachI zuklapakSanA kayAno upasaMhAra kare che. () pUrvakathita pUrNimArUpa tithi arthAt paMdaramI tithi paNimA kahevAya che, tathA yugamAM bIjI parvatithi pUrNimA kahevAya che. vyavahAramAM paNa kRSNamakSAdimAsane AraMbha thAya che. zukalapakSanuM parimANa saMpUrNa cAMdramAsa (29 nuM A pramANe che, AnA ahorAtranuM adhuM bhegaparimANu A pramANe che-tethI AnA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 250 Go To INDEX Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ardhA (14) cauda aherAtra tathA eka ahorAtranA bAsaThiyA suDatAlIsa bhAga thAya che, eka ahorAtranuM muhUrta parimANa trIsa muhUrtanuM thAya che, tethI caudane trIsathI guNAkAra kare 14+30=420 guNAkAra karavAthI cArasevIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThayA suDatAlIsa bhAga trIsathI guNAkAra karIne bAsaThathI bhAga karavA. 30 141=22+ zabda thayela muhUtane muhUrtanA sthAnamAM rAkhIne bAkInA bhAgane zeSa sthAnamAM rAkhavA te (420+22+1)=44rA A pramANe zukalapakSanA muhUrta parimANa cAra beMtAlIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsa bhAga thAya che. sU0 79 eka yugamAM keTalI amAvAsyA ane keTalI punama thAya che te saMpUrNa saMkhyAnuM kathana kare che, (tastha raju) ItyAdi. TakArtha -ogaNyAzImAM sUtramAM caMdramAnI vRddhi ane apavRddhi arthAt kSayanA saMbaMdhamAM sArI rIte vivecana karIne have eka yugamAM amAsa ane punamanI saMkhyA tathA temanA parasparanA aMtaranuM kathana karavAnA hetuthI pahelA tentI yugagata saMkhyAnuM pratipAdana kare che.-(tI vastu rUmAla vAva igoLamaifSaLio vAva imAvAsAmo gumttAgo) eka yugamAM pahelAnA kathana pramANe bAsaTha pUrNimA hoya che, ane bAsaTha amAsa hoya che, kAraNa ke eka yugamAM cAMdrAdi pAMca saMvatsare kahyA che. temAM traNa cAMdra saMvatsara ane be abhivardhita saMvatsara hoya che, be abhivardhita saMvatsara tera mAsapramANavALA kahyA che. tethI 3+1=36 tathA 2+13=26 A bannene meLavavAthI 36+26=62 badhA maLIne bAsaTha thaI jAya che. eka cAMdramAsamAM kRSNapakSa ane zukalapakSa A rIte be pakSe hoya che. beu pakSanA aMtamAM amAsa ane pUrNimA A pramANe be parvo hoya che, tethI eka yugamAM bAsaTha amAsa ane bAsaTha puname hovAnuM kahyuM che. have temAM caMdramAnA varNanA saMbaMdhamAM varNana kare che-(vAva te riLa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 251 Go To INDEX Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navadu te RddhiLA vALa) caMdramAnA pU`kathita sapUrNa virAga eTale ke rAganeA abhAva che, Aja caMdramAnuM pUrvakathita svarUpAtmaka rAgapaNu kahevAmAM Avela che. khAsaDa amAvAsyAvALA yugamAM caMdranA samagra dekhAte bhAga rAhu vimAnathI DhaMkAI javAthI paripUrNa arthAt samasta prakArathI kRtsna e zabdathI kahela che. eTale ke sa'pUrNa rAga yukta khAsa amAvAsyAmAM thAya che, tathA A pahelAM kahela svarUpavALA yugamAM caMdramAnu sa prakAranurAgarahitapaNuM eTaleke virAgapaNu khAsa pUrNimAmAM hoya che. khAsaDa saMkhyAtmaka hovAthI temAMja caMdramAnA sa pUrNa drazyabhAga prakAzita thavAthI saMpUrNa virAgapaNAne abhAva thAya che. tathA eka yugamAM A amAvAsyA ane pUrNimAnI khAsaDa khAsanI saMkhyAne meLavavAthI panI sakhyA ekasAceAvIsa thAya che. kAraNake amAvAsyA ane pUrNimAneja pa` zabdathI kahevAya che. tethI eka yugamAM badhAne saravALe karavAthI samagrANa virAganuM pramANa ekasAcAvIsa thAya che. tethI kahyuM cheke (se cAvIne padmama, te beMkavIne niA rAvarALamaNa) A pUrva kathita amAsa ane pUrNimArUpa parve ekasAceAvIsa thAya che. A pahelA kahela saghaLu rAgavirA ganuM svarUpa rakta-vandhyoga paNa ekasAceAvIsa thAya che. Aneja vizeSa prakArathI kahe che. ( yAvatiyANaM paMcahaM saMvaccharaNaM samayA egeNaM caubvIseNaM samayasate NUNakA evatiyA paritA salenA TrelaranA mavaMtItimauAtA) pAMca sAMvatsAnA jeTalI saMkhyAvALe samaya arthAt ekasaceAvIsa pramANu samayathI yAvat kAla nyUna arthAt ekase tevIsathI kaMIka vadhAre samaya ATale parimita samaya asaMkhyAtA arthAt aparimita dezarAga virAga samaya hoya che. caMdramAnA biMbanA ekathI laIne cauda paryaMnta bi Mbapradeza jeTalu kRSNapakSamAM rAgavRddhi thAya che, ane zukalapakSamAM virAganI vRddhi thAya che. A prakAranA svarUpa vALA rAgiyarAga samaya hoya che. dezarAga virAganA samaya aparimita thAya che. kAraNake A badhAmAM caMdramAnuM dezathI rAvirAgapaNa thAya che. je ekasAceAvI samayamAM khAsa samayamAM kRSNapakSamAM saMpUrNa rAga ane zukalapakSamAM khAsa samayamAM saMpUrNa virAga hAya che, tethI tene cheDI devA mATe meM kahela che. A bhagavAnanu vacana hovAthI samyak prakArathI sarvathA zraddhA karavI joie. have keTalA muhUrta gayA pachI amAsanI pachI punama Ave che? tathA keTalA muhUrta gayA pachI punamanI pachI amAsa Ave che ? A viSayanuM pratipAdana kare che.-(amAvAsA to puNinAsiNI cattAri bAyAle muhuttasara chattAlIsaM ca bAvadvibhAge muhuttassa Ahitti [TMTM amAvAsyA ane pUrNimAnu aMtara cArasAkhe tAlIsa muhUta 442 tathA eka muhUta nA bAsiyA chetAlIsa bhAga thAya che. kAraNake eka cAMdramAsamAM sAvana aDe|rAtranu pramANa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 252 Go To INDEX Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNatrIsa ahorAtra tathA eka aherAtranA bAsathiA batrisabhAga (29) thAya che. eka ahorAtramAM tIsa muhUrta hoya che. tethI Ano trIsathI guNAkAra kare. ( 23) +30=90+)=(870 +15)=8852) guNAkAra karavAthI AThapaMcAsI muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA trIsabhAga saMpUrNa cAMdramAsanI muhUrta saMkhyA thAya che. Ane ardhabhAga karavAthI eka pakSanuM parimANa thAya che. tethI te batAve che. (88pA)2= (44rA) AnAthI ema jaNAya cheke-amAvAsyA ane pUrNimAnuM aMtara cArasorbetA lIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA beMtAlIsabhAga thAya che. e ja pramANe pUNi mAthI amAsanuM pramANa thAya che. eja sUtrakAra kahe che.--(tA pufmANiIto gaM gamavANA vattAri jAyache muttama chattAsTIse 2 vAvaDrimA muduttarasa mAhitti vajJA) AnI vyAkhyA ane gaNitabhAvanA pahelA kahyA pramANe ja che. temAM kaMIja vizeSatA nathI.(taa amAvAsA to NaM amAvAsA aTTapaMcAsIte muhuttasae tIsaM ca bAvadvibhAge muhuttassa mahatti vakana) amAvAsyAthI amAvAsyA eka zuklAdi cAMdramAsa thAya che. tenuM pramANa ogaNatrIsa rAtadivasa tathA eka rAtadivasanA bAsaThiyA batrIsabhAga (29) thAya che. AnI pahelAM kahela rItathI muhUrtasaMkhyA kare to Aja pramANe AThasopaMcAzI muhurta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA trIsabhAga thAya che e ja pramANe -(puNimAsiNIto NaM puNNimAsi aTThapaMcAsIte muhuttasae tIsaM ca bAvadvibhAge muhuttassa Aditti 1gar) punamathI punama paryantane samaya paNa kRSNAdi cAMdramAsa hoya che, tethI ahIMyAM paNa muhUrta parimANu e ja pramANe thAya che, (paNa ghaage vaMde mAre ghaNAM pravara sAje ) pUrva pratipAdita muhUrta parimANa AThaso paMcAzI muharta tathA eka muhUrtanA bAsaThiyA batrIsa bhAga (885 22) ATalA muhurta pramANane eka cAMdramAsa thAya che. te zukalapakSAdithI heAya ke kRSNAdithI haya, badhe muhUrta saMkhyA sarakhI ja thAya che. kAraNa ke amAvAsyAnI pachI cAMdramAsanA ardhA bhAgamAM pUrNimA Ave che. ane pUrNimAnI pachI cAMdramAsanA ardhA bhAgamAM amAsa Ave che. eka amAsathI amAsa paryanta paripUrNa zukalAdi cAMdramAsa thAya che, e ja pramANe pUrNimAthI bIjI pUrNimA paryantane paripUrNa kRSNAdi cAMdramAsa hoya che. aeva sarvatra paripUrNa cAMdramAsamAM agara ardhA cAMdramAsamAM yakta prakArathI muhUrta saMkhyA thaI jAya che. ATaluM pramANa khaMDarUpa eka yuganA cAMdramAsanuM che, badhA cAMdrapakSa ane cAMdramAsa yuganA eka deza svarUpa ja hoya che. sU0 80 zrI suryaprajJapti sUtraH 2 253 Go To INDEX Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA :-teramA prAbhRtaprAmRtanA eMsImA sUtramAM yugamAM AvatI amAvAsyAe ane pUrNimAenI saMkhyA ane temanuM parasparanA aMtaranu sArI rIte vivecana karIne have ekAzImA A chellA adhikAra sUtramAM cAMdrAdi a mAsamAM jeTalA maMDaLamAM caMdra bhramaNa kare che. tenuM nirUpaNa karavAmAM Ave che,-(tA poLa DhamAmeLa pra timahAra (6) pahelAM kahela cAMdramAne ardhA bhAga arthAt eka pakSamAM caMdra keTalA maMDaLane pure che. A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne tenA uttaramAM zrI bhagavAna kahe che,(tA cola jaththAmaMdArvarI ja patrIsamayamAAM maMdasa) cauda maMDaLAmAM caMdra gamana kare che, te ma`DaLA kevA hoya che? te kahe che. sacaturthAMga caturdeza maMDaLa eTale ke cauda ma`DaLe purA ane padamA maMDaLanA cothA bhAga arthAt savA cauda maMDaLamAM bhramaNa kare che. A caturthAMga kevI rIte thAya che? te khatAve che. eka maMDaLanA ekase cAvIsa bhAga arthAt eka mAsamAM 32 batrIsa maMDaLeA haiAya che. e pramANe kahevAmAM Avela che. paripUrNa cauda maMDaLa ane padaramAmaMDaLanA ceAthe| bhAga eTale ke ekase cAvIsa bhAganA ceAtheA bhAga eTale ke ekatrIsa bhAga pramANu ekasA cAvIsanA cAthI bhAga maMDaLanA thAya che. A badhAne meLavavAthI paMdaramA ma`DaLanA trIsamA bhAgamAM caMdra gamana kare che. A kevI rIte thAya che? te kahe che. ArAzika gaNitaprakriyAthI je pramANe pAMca varSoMnA eka yugamAM ekasA cAvIsa parvAM thAya che. tathA mAsa khAsa thAya che. A pramANe pahelAM kahela che ane samajAvela che. tathA eka yugamAM sattarasA aDasaTha maMDaLA hAya che, tethI AnA anupAta A pramANe thAya che--jo ekasA cAvIsa parvathI sattarase aDasaTha maMDaLa lakhyuM thAya che, teA eka pathI keTalA maMDaLa labhya thAya che. A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavAmAM Ave che, je A pramANe che (1764:1=12=14+ phara+rapha ahIM aMtima rAzi ekathI madhyanI rAzi sattarase aDasaThane guNAkAra karave. guNAkAra kare te paNa eja pramANe rahe che. te pachI harasthAnamAM rahela ekasA cAvIsathI mAnA bhAga karavA teA cauda Ave che. ane ekasA cAvIsiyA khatrIsa bhAga zeSa rahe che. te pachI A rAzine ethI apati ta kare tA ekasesa cAlIsiyA seALa bhAga thAya che. AnAthI ema jaNAya che ke-cauda maMDaLa purA tathA paMdaramA maMDaLanA mAsiyA seALa bhAga 14rlR thAya che. anyatra paNa Aja pramANe kahela che, codasa ya maMDalAI visaTThi bhAgA ya solasa havijjA, mAsadveNa uDuvaI ettiyamittaM carai vittaM // 1 // * cauda ma`DaLa ane khAsaThiyA sALa bhAga eka pakSamAM caMdra ATaluM pramANa kSetramAM zrI suryaprajJapti sUtra : 2 254 Go To INDEX Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMcaraNa kare che. have zrI gautamasvAmI sUryaMmAsa sakhadhI prabhuzrIne prazna pUche che--(tA Arve naM addhamattenuM aMte RtimaMNahAni 66) saura saMkrAMtinI avadhirUpa amAsa pramANavALA samayamAM caMdra keTalA maMDaLamAM saMcaraNa kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che.-(tA soila maMDahArUM varU sohata maMdavArI tavA AvanArUM vadhu juve TuhA nAma Ave menaT annAmA, sacamena nivruttA vidrattA cAra va) Aditya adha mAsathI caMdra sALa maDaLamAM bhramaNa kare che. seALa maMDaLacArI eja caMdranA udaya thAya che. ane bIjA e aSTaka ekasA cAvIsabhAga 24 AThabhAga tulya ke jene keAI khIjA caMdre bhAgavela hAya eja caMdra svayaM praveza karIne arthAta vAraMvAra tyAM jaIne gati kare che, have zrIgautamasvAmI khIje prazna pUche che-(carADuM vastu tuve anuSThA aMte meLava sAmArUM sayameva viputtA vadhruittA cAr. 26) A pramANenA bIjA paNa e aSTako hoya che. je aSTakanA koie upabhega karyAM na heAya tevA aSTakamAM caMdrasvaya vAravAra gamana karIne gati kare che. A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-mArUM sajI te me atujAra nA aMte veLarU sAmaLanArUM sacameva viTTA viduttAvAra cara6) A e aSTakA esAcAvIsanA AThamAlAga pramANane kAie pahelAM upabheAga na karelamAM caMdra svayaM pravezane gamana kare che. (taM nA nilamamALe ceva amAvAsaaLa misamALe ceva pujJiliteLa) e aSTakanA samayanuM pratipAdana A pramANe che. sarvAbhyaMtara maDaLathI dhIredhIre bahAra nikaLatA caMdra jyAre amAsanA aMtamAM gamana kare che. tyAre eka aSTaka A rIte thAya che. jenA pahelAM koie upabhAga kahela na haiAya tyAre caMdra svayaM tyAM praveza karIne saMcaraNa kare che. A pramANe badhA bAhya maMDaLathI dhIredhIre aMdaranI taraphe praveza karIne caMdra jyAre pUrNimAnA aMtamAM Ave che. tyAre kAie upabheAga na karela hAya evA bIjA maMDaLamAM praveza karIne gamana kare che. A pramANe e aSTakA hAya che. have tenAupasaMhAra karatAM kahe che.- ( etAI khalu duve aTThagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTTittA cAra carai) A pahelAM kahevAmAM Avela amAsanI aMtamAM tathA pUrNimAnI aMtamAM rahelA e aSTakA evA heAya cheke-jene bIjA koie pahelA bhAgavela na heAya ke jyAM caMdra pAte praveza karIne gati kare che. A pramANe A praznanA upasaMhAra che have ahIMyAM vizeSa kathana A pramANe hAya che.-(tA paDhamAcaraNa aMte rUALiAne mALA. vilamALe cAra para6) pahelAM ayanamAM pravezela caMdra dakSiNa bhAgathI abhya Mtara zrI suryaprajJapti sUtra : 2 255 Go To INDEX Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma`DaLanI tarapha praveza kare tyAre sAta amaDaLA thAya che. jene caMdra dakSiNa bhAgathI abhya tarAbhimukha praveza karIne Akramita kare che, e ma`DaLamAM gamana kare che. vAstavika rIte e caMdra eka cAMdramAsathI caudama DhaLeA pUrA karIne paMdaramA maMDaLanA ekasacAvIsIyA trisiyAbhAgane peAta peAtAnA bhramaNathI purita kare che. paraMtu leAkarathI vyaktibhedanI apekSA karyA vinA kevaLa jAtibheneja Azraya karIne pratipAdana karavAmAM Ave che. ke jene caMdra caudama`DaLa purA ane paMdaramA maMDaLanA ekasocAvIsiyA khatrIsa bhAgAmAM saMcaraNa kare che. tema kahyuM che. A sUtrAMzathIte eka ayanamAM keTalAka apa maDaLA dakSiNa bhAgamAM hAya che. ane keTalAka ma`DaLe uttara bhAgamAM hAya che. e maDaLeAmAM kevI rIte caMdra bhramaNa karIne tenA upabhAga kare che. e pratipAdita karelaja che. have zrIgautamasvAmI anya prazna pUche che.-(kayarAiM khalu tAi satta addha maMDalAI jAI caMde dAhiNAte bhAgAte pavimANe cAra caTTu) kayA kayA ane keTalA A prakArathI a`maDaLe! hAya che? ke jemAM dakSiNabhAgathI aMdaranI tarapha praveza karIne arthAt uttaranI tarapha gamana karIne tete maDaLamAM caMdra bhramaNu kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che, (imAI khalu tAI satta addhamaMDalaI jAI caMde dAhiNAte bhAgAte pavisamANe cAra caras) A vakSyamANu prakAranA eja sAta amaMDaLeA hAya che. ke jemAM caMdra abhya tarAbhimukha gamana karIne maMDaLanA dakSiNabhAgathI tete maMDaLeAmAM praveza karIne sa McaraNa kare che. have eja maDhaLAne khatAve che.-(ta' nA nitij azrvamAMhe, pattha akrama 3che, cheke badama kache, aTThame adruma jIje, same azvama che, vAmane bakrama che, cakasame adrumaMGaGe) dakSiNa bhAgathI abhyatara maDalAbhimukha praviSTa thayela caMdranA eja sAta adha ma`DaLA hoya che, ke je maMDaLanu ahIM pratipAdana karela che. ane yugma sAta a maMDaLe! hAya che, tenA nAme A pramANe che. bIjI a`maDaLa, ceAthuM a`maMDaLa chaThThuM', adha maDaLa AThamuM adha maDaLa dasamuM amaDaLa, bAramuM a maMDaLa, ane caudamu adhamaMDaLa A pramANe sAta a maDaLe hAya che. ahIM AnI bhAvanA A pramANe che. eka pakSamAM paMdara divasa hoya che. tathA eka eka divasamAM eka eka maMDaLane caMdrapUti kare te paMdara divasa mAMpaMdaramAM maMDaLane vRtti kare che. temAM paMdaramA sarvAM bAhyamaDaLane paribhramaNathI pUrNa kare tyAre pAchalA yuganI samApti thAya che. te pachI bIjA yuganu paheluM ayana pravRtta thaIne yuganA pahelA divase eka cadra dakSiNabhAgathI AraMbha karIne aMtarAbhimukha praveza karIne bIjA maMDaLane AkaeNmita karIne tyAMja saMpUrNa aherAta gamana kare che. tema samajavuM. te pachI eja caMdra khIjA maMDaLathI dhIre dhIre abhyaMtarAbhimukha praveza karIne bIjA aheArAtramAM uttara dizAmAM sakhAhya zrI suryaprajJapti sUtra : 2 256 Go To INDEX Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDaLathI atyaMtara trIjA adhamaMDaLane Akamita karIne gati kare che. te pachI pravartamAna yugamAM trIjI ahorAtre uttara dizAmAM pAMcamA ardhamaMDaLamAM gamana karIne bramaNa kare che. pharI pAMcamI aherAtrImAM dakSiNa dizAmAM chaThThA ardhamaMDaLane Akamita karIne gamana kare che. tathA chaThThI ahorAtre sAtamA ardhamaMDaLane uttaradizAne Akamita karIne gati kare che. tathA sAtamI ahorAtre AThamA ardhamaMDaLane dakSiNadizAne Akamita karIne gamana kare che. pharIthI AThamI ahorAtre navamA ardhamaMDaLamAM jaIne uttara dizAne Akamita karIne gamana kare che. navamI ahorAtre dakSiNa dizAmAM dasamA adhamaMDaLane Akramita karIne gamana kare che. dasamI aherAtre uttaradizAmAM agIyAramAM ardhamaMDaLane Akamita karIne gati kare che. agIyAramI ahorAtre bAramA adhamaMDaLane dakSiNadizAthI Akamita karIne gamana kare che. bAramI ahorAtre uttaradizAthI teramA ardhamaMDaLane Akamita karIne gamana kare che. teramA ahorAtramAM dakSiNadizAthI caudamA maMDaLane Akamita karIne gamana kare che. caudamI aherAtre uttaradizAmAM paMdaramAM ardhamaMDaLanA saDasahiye teramAbhAgane Akamita karIne gamana kare che. ATalA aMtaravALA samayathI caMdranI ayanagati samApta thAya che. ayana eTale gati (vacana) e dhAtuthI ayana zabda siddha thAya che. cAMdrAyana nAkSatra ardhamAsa pramANanuM hoya che. tethIja nAkSatra ardhamAsathI caMdranA gamanamAM sAmAnya rIte purA teramaMDaLa thAya che. tathA caudamA maMDaLanA saDasaThiyA terabhAga thAya che. je A pramANe che. ahIyAM rAzika gaNita pravRttithI kahevAmAM Ave che. eka yugamAM ekaso trIsa ayane hoya che. tethI AvI rIte anupAta kare ke ekatrIsa ayanothI saraso aDasaTha maMDaLa thAya te eka ayanathI keTalA maMDaLa thaI zake? A mATe rAzika sthApanA karavAmAM Ave che. j6= 13=13+se ahIM aMtimarAzi je eka che. tenAthI madhyanI rAzIne guNAkAra karavAmAM Ave to paNa eja pramANe rahe che. kAraNake ekathI guNela saMkhyA eja pramANe rahe che te niyama che. te pachI ekavIsarUpa pahelI rAzithI teno bhAga kare te tera Ave che. tathA ekasoce trisa chavvIsIyAbhAga zeSa rahe che. te pachI hAMzane bethI apavartita karavA. 26=3 te saDasaThiyA terabhAga thaI jAya che. kahyuM paNa che. (terasa maDalANiya terasa sadvi ceva bhAgA ya / ayaNeNa carai somo NakkhatteNa addhamAseNa // 1 // tera maMDaLa ane caudamA maMDaLanA saDasaThiyA terabhAga eka ayanamAM nAkSatra ardhamAsamAM caMdra gamana kare che. [1] A gAthAnI vyAkhyA ahIMyAM pahelAM ja kahevAI gaI che. tathA A sAmAnya pratipAdana karela che vizeSa prakAranI vicAraNAmAM te eka cAMdra yugamAM pahelA ayanamAM pUrvokta prakArathI dakSiNabhAgathI AraMbha karIne atyaMtarAbhimukha praveza kare zrI suryaprajJati sUtra : 2 257 Go To INDEX Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre dvitIyAdi ekAntarita cauda paryantanA pamAM sAta amaDaLA labdha thAya che. uttarabhAgathI AraMbha karIne aMdara praveza kare te tRtIyAdi ekAntarita tera pantanA ma`DaLa purA cha maDaLA thAya che. tathA sAtamu a maDhaLa paMDharamA maMDaLagata ama`DaLanA saDasaDhiyA terabhAga thAya che. A kAraNathI ja kahe che ke-A maMDaLathI AraMbha karIne atarAbhimukha pravezanI vicAraNAmAM A pUrva kathita kathananAja upasaMhAra kare che.- (cAd lajI tAruM satta atramaMdahArUM nAaALiAte mAte vilamALe cAra vararU) pahelAM kahela bIju ceAthA ityAdi yugma adha maMDaLe sAta thAya che. je maDaLAmAM caMdra sava bAhya nAmanA paMdaramAM ma`DaLathI AraMbha karIne aMtarAbhimukha praveza karIne gamana kare che. have Arbha bhAgathI atarAbhimukha praveza karavAnA sabaMdhamAM uttara kahe che. -(tA paDhamAyaNagae caMde uttarAte bhAgAte pavisamANe addhamaMDalAI terasaya sattaTThabhAgAI jAI re uttarAte mAvate vittamALe cAra rU) pahelA ayanamAM gamana karatA caMdra pUrvakti mALAmAM uttara bhAgathI AraMbha karIne aMtarAbhimukha praveza karIne caMdra vakSyamANu prakAranA che azvama`DaLa purA ane sAtamA a ma`DaLanA saDasaThayA teramA bhAga jeTaleA pradeza hAya che. eTalA pradezamAM caMdra uttara bhAgathI aMtarAbhimukha praveza karIne saMcaraNa kare che. che have e maMDaLanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI punaHprazna pUche che.-(sarApha vahu tArU chaaddhamaMDalAI terasa ya santaTThibhAgAI addhamaMDalasa jAI caMde uttarAte bhAgAte pavisamANe cAra varU) keTalA te cha amaDaLe! tathA ama`DaLanA saDasaDhiyA terabhAga che, ke jemAM caMdra uttarabhAgathI praveza karIne gamana kare che. ane te keTalA phrAya che? A prazna saraLa hAvAthI amAtrathI vyAkhyA samajavI. A praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(kmArM khalu tAI cha addhamaMDalAI terasa ya sattaTThibhAgAI addhamaMDalassa jAI caMde uttarAe bhAgAe zrI suryaprajJapti sUtra : 2 258 Go To INDEX Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vajanamALe vAra jara) A kahevAmAM AvanAra chaparipUrNa ardhamaMDaLa tathA sAtamA adha maMDaLanA saDasaDiyA terabhAga jeTalA pradezamAM caMdra paMdaramA sarvabAhya maMDaLamAMthI AraMbha karIne aMdaranI tarapha praveza karIne uttarabhAgathI e vayamANu svarUpavALA maMDaLamAM praveza karIne gamana kare che. have e maMDaLanA nAme kahevAmAM Ave che.-( hArU aMhe, gharane addhamaDale, sattame addhamaDale gavame addhamaMDale ekkArasame addhamaDale, terasame addhamaMDale, quorusamaMDANa terasa sakrimAkA) trIjA ardhamaMDaLamAM pAMcamA ardhamaMDaLame, sAtamA ardhamaMDaLamAM navamAM ardhamaMDaLamAM agIyAramA ardhamaMDaLamAM teramA ardhamaMDamAM tathA paMdaramA ardhamaMDaLanA saDasakyiA terabhAgamAM gamana kare che. A udAharaNa aMza saraLa hovAthI ane AgaLa bhAvita karela hovAthI ahIM vizeSa kahevAmAM AvatuM nathI. have Ane upasaMhAra karatAM kahe che.-(ANAruM vahu tAruM gaddhAruM terA sattadimAzarchuM maMdasTa kArUM jaMre uttarANa mA pavitamALe vAraM 6) A pahelAM kahela trIjA vigere viSama saMkhyAvALA chaardhamaMDaLa purA tathA sAtamA ardhamaMDaLanA saDasaThiyA terabhAga eTalA pradezamAM caMdra sarvabAhA maMDaLathI atyaMtarAbhimukha praveza karIne uttara bhAgathI pravezIne gamana kare che. have ayana samAptinA viSayamAM kahe che.-cAvavA ja paDhane kAraNe samaje mAra) A pahelAM kahela pramANuvALA samayamAM caMdranuM paheluM ayana arthAta sarvabAhI maMDaLathI abhyattarAbhimukha gamana pravRttirU5 ayana samApta thAya che. arthAt eTalA kALamAM eka pakSa samApta thAya che. have nakSatra ane caMdranA aMtaranuM pratipAdana karavAmAM Ave cha.-(tA Nakkhatte addhamAse No de addhamAse No ca de addhamAse Nakkhatte baddhamANe) jeTalA pramANanuM nAkSatra ardhamAsa thAya che, eTalAja cAMdramAsa hotA nathI tathA eka yugamAM jeTalA cAMdra ardhamAsa hoya che, eTalAja nAkSatra ardhamAsa hetA nathI e bannemAM aMtara rahe che. tema samajavuM. ahIMyAM A pramANe kahevAmAM Ave che. je eka ayanamAM arthAt nAkSatra ardhamAsamAM sAmAnya rIte caMdranA teramaMDaLa ane caudamAM maMDaLano saDasaDiyA terame bhAga thAya che. cAMdra ardhamAsamAMte pAzcAtya yugaparisamApti divasa uttara dizAmAM savayaMtaramaMDaLamAM gamana karIne te pachI caMdra navA yugamAM pravRtti karIne pahelA ayanamAM jeTalA ardhamaMDaLanA dakSiNabhAgathI AtyaMtara maMDaLamAM praveza kare che. uttarabhAgethI AtyaMtara pravezamAM paNa eTalAja ardhamaMDaLo hoya che. tema kahIne bhAvita karela che. te kathana pramANe bIje caMdra paNa eja pahelA caMdranA ayanamAM ardhamaMDaLe pahelA batAvela rIta pramANe thAya che. arthAt pAchalA yuganI samApti divasamAM dakSiNa dizAmAM sarvabAhya maMDaLamAM gamana karIne navAyuganA pahelA ayananA pahelA ahe zrI suryaprajJapti sUtra : 2 259 Go To INDEX Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtramAM uttarazAmAM bIjA a maDaLamAM praveza karIne gamana kare che. bIjI aherAtrImAM dakSiNa dizAmAM saCbAhya maDaLathI trIjA a maMDaLamAM praveza karIne saMcaraNa kare che. te pachI trIjI aherAtrImAM uttara dizAmAM cethA amaDaLane Akramita karIne gamana kare che, A pramANe pahelAM pratipAdana karela kramathI khIjA vigere ekAMtarita cauda paryantanA yugmarUpathI sAta a maDaLe thAya che. tathA dakSiNa bhAgathI AbhyaMtara ma`DaLa pravezamAM paNa trIjA vigere ekAntarita taipantanA ayugma cha ardhamaDA paripUrNa thAya che. tathA paMdaramA adhamaMDaLanA saDasaDhiyA terabhAgathI yukta hAya che. e rIte ahI yugma yugma saMkhyA meLavavAthI dakSiNabhAgathI abhyantara pravezamAM pakSapUrti paryanta saDasaThayA terabhAgathI adhika cauda a maMDaLA thAya che. tethI jeTalA caMdranA aImAsa thAya che, eTaleA nakSatrane amAsa hotA nathI. paNa tenAthI nyUna ja hoya che. A rIte nakSatra amAsarUpa eka ayanamAM sAmAnyataH caMdranA teramaMDaLe purA tathA caudamA maMDaLanA saDasaThayA terabhAga thAya che. tethIja kahyuM che. nAkSatra amAsa cAMdra amAsa thatA nathI cAMdra a mAsamAM cauda ama`DaLo ane padaramA ma`DaLanA ekasAcavIsanA batrIsabhAga pramANu hAvAthI ahIM nAkSatra amAsa cAMdra amAsa thatA nathI. je cAMdra a`mAsa che te kadApi nAkSatra aOmAsa thAya che. jemake-paramANu pradeza ema kahevAthI paramANu pradezaja grahaNa thAya che. je parimANunA A pradeza che. te paramANu paNa thAya che. ane a paramANuM paNa thAya che. kSetra pradezathI A pramANenI zakA thai zake che. tethI tene parihAra karavA mATe kahe che. cAMdra a`mAsa nAkSatra amAsa thatA nathI tathA nAkSatra amAsa cAMdra amAsa nathI thatA, A pramANe zrIbhagavAnanA kahevAthI zrIgautamasvAmI nAkSatra amAsa ane cAMdra amAsane vizeSarUpe jANavA mATe prazna karatAM kahe che.--(tA navatAo a''mAmalo te pare caDheLa adramAmeLa vidhi 2) he bhagavan ! ApanAmatathI pU pratipAdita lakSaNavALA nAkSatra amAsathI ane tithyAtmaka pakSasvarUpa cAMdrAdha mAsathI ca Mdra keTalA adhika maDaLanA upabhoga kare che? te kaheA, AnA uttaramAMzrIbhagavAn kahe che. (tA egaM addhamaMDala cAi catAri ya sattaTTimAgAI addhamaMDalassa sattaTTibhAgaM ca ekatIsAe chattA yamALA) caMdra eka cAMdramAsamAM nAkSatra adha mAsathI saMpUrNa eka amaThaLa vadhAre gamana kare che, tathA khIjA aOmaMDaLathI saDasaDhiyA cArabhAga %0 tathA saDasasayA eka bhAganA ekatrIsa bhAganA navabhAga vadhAre jAya che. 1AreM 63,1 ATaluM pramANa vadhAre sacaraNa kare che. A kevI rIte thAya che? A mATe gaNitaprakriyA kahe che. ahI pazu pahelAM pratipAdana karela paOma`DaLanI sa khyAnA khaLathIja airAzika gaNita pravRtti zrI suryaprajJapti sUtra : 2 260 Go To INDEX Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe thAya che. je ekavIsa parvathI caMdranA sattara aDasaTha maMDaLa labhya thAya te eka parvathI keTalA parvalabhya thaI zake che? te jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA A pramANe karavI joIe. 1 +1= ==14+phura ahIM aMtimazi ekathI madhyanI rAzI sattarase aDasaThane guNAkAra kara guNAkAra karavAthI paNa eja pramANe rahe che. te pachI bhAjya bhAjakane cArathI apavatita karavA te bhAjya sthAnamAM cArase beMtAlIsa tathA bhAjaka sthAnamAM ekatrIsa thAya che. Ane bhAga karavAthI cauda maMDaLa labhya thAya che. ane ekatrIsa ATha zeSa vadhe che. A maMDaLa samUhamAMthI nAkSatra ardha mAsa gamyakSetra teramaMDaLa tathA eka ma DaLanA saDasaThiyA terabhAga 13+8 ATalA pramANanuM zedhana kare te 14+ 6)-13+)=16-4) ahIM teramaMDaLa zuddha thAya che. ane eka zeSa rahe che, have ekatrIsA ATha bhAgamAMthI saDasaThiyA terabhAgane rodhita karavA temAM (kanya jAmita irAM phaLo: samaMchavidhAnameva) ItyAdi prakArathI samacheda karavA u =as =403=133% ahIM saDasaThane AThathI guNavAthI pAMcase chatrIsa thAya che. 536aa ekatrIsano terathI guNAkAra karavAthI cArase traNa 403 thAya che. Ane pAMcaso chatrIsathI zadhita kare te ekasetetrIsa zeSa vadhe che. pa36-403=133 AnA saDasaDiyA bhAga karavA mATe saDasaThathI guNAkAra kare 133-67=8911 te AThahajAranavase agyAra thAya che. pUrvokta hararAzi (3167) A pramANenI che, Ane guNAkAra karavAthI 67+31=2077 behajAra satera thAya che. arthAt pahelAM kahela zeSanA saDasaThiyA sAta bhAga karavA mATe saDasaThathI guNavAthI A pramANe aMze thAya che. jemake 13+4=44=4+rUM3=46 ahIM chedya chedaka saMkhyAne paraspara bhAga karavAthI saDasaThiyA cArabhAga labdha thAya che. tathA cho traNa tathA behajAra satera bhAga vadhAre thAya che. 8 ahIM chedya chedaka rAzinuM saDasaThathI apavartana karavAthI bhAjya sthAnamAM nava tathA harasthAnamAM ekatrIsa Ave che. e= = eka saDasaThiyA bhAganA nava ekatrIsa cheda kRtabhAga labdha thAya che. aeva kahevAmAM Ave chekeeka ardhamaMDaLanA cAra saDasaThiyAbhAga bIjA ardhamaMDaLanA tathA saDasaThiyA eka bhAganA ekatrIsiyA navabhAga (1OM ) ATalA pramANanuM aMtara eka cAMdramAsamAM nAkSatra amAsanuM thAya che. anyatra kahyuM paNa che.-(AM maMha bhaMDAra sattAi jattAri, navA guforgAto rUtIdeLa cheT zA mUlamAM kahyA pramANeja ahIMyAM paNa aMtara kahyuM che. tethI banenuM kathana sarakhI rIte hovAthI vizeSa vyAkhyA kahela nathI. ahIMyAM bhAvanA karatAM AcArye maMDalaM maMDalaM A pramANe punarukti karela che tema jaNAya che. te sAmAnya rIte anya granthamAM prasiddha je bhAvanA che, tenA uparodhathIja zrI suryaprajJapti sUtra: 2 261 Go To INDEX Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryuM paNa kahela che. te pramANe samajI levuM. vAratavika rIte te ardhamaMDaLaja samajavuM tethI sUtranI bhAvanAmAM kaMIpaNa virodha AvatuM nathI. A kathanathI eka cAMdrAyaNa vaktavyatA pUrNa thAya che. have bIjA cAMdrAyaNanA saMbaMdhamAM kathana kare che. temAM vizeSatA rahe che. pahelA cAMdrAyaNamAM je dakSiNabhAgathI abhyatarAbhimukha praveza karIne sAta ardha maMDaLa tathA uttarabhAgathI abhyantarAbhimukha praveza karato caMdra cha ardhamaMDaLa purA tathA sAtamA ardhamaMDaLIne saDasathiA terabhAgamAM saMcaraNa kare che, tene adhikRta karIne bIjA ayananI bhAvanA paNa karI levI. je ahIM karavAmAM Ave che. ahIM ayananuM maMDaLakSetra parimANu tera adhamaMDaLa purA ane caudamA ardhamaMDaLanA saDasaThiyA terabhAga thAya che. A pramANe avadhAraNa karIne bhAvanA karavI. jemake pahelAM kahela ayana uttaradizAmAM paMdaramA savAMtyaMtara maMDaLamAM saDasaThiyA terabhAga paryantanA pradezamAM samApta thAya che te pachI bIjA ayanamAM praveza karate saDasaThiyA cepana bhAgamAMthI sarvAtyaMtara maMDaLane samApta karIne te pachI bIjA adhamaMDaLamAM sAMcaraNa kare che. temAM terabhAga paryantamAM bIjA ayananuM eka ardha maMDaLa samApta thAya che. bIju adhamaMDaLa uttaradizAmAM sarvatyaMtara maMDaLathI trIjA arthamaMDaLamAM terabhAga paryaratamAM trIjuM ardhamaMDaLa dakSiNa dizAmAM spaSTa thAya che. cothA ardhamaMDaLamAM cethuM ardhamaMDaLa uttaradizAmAM pAMcamA ardhamaMDaLamAM pAMcamuM ardhamaMDaLa dakSiNa dizAmAM chaThThA ardhamaMDaLamAM, chaThuM ardhamaMDaLa uttaradizAmAM sAtamAM ardhamaMDaLamAM sAtamuM ardhamaMDaLa dakSiNa dizAmAM AThamA ardhamaMDaLamAM, AThamuM ardhamaMDaLa uttaradizAmAM navamA ardhamaMDaLamAM, navamuM ardhamaMDaLa dakSiNadizAmAM dasamA adhamaMDaLamAM, dasamuM adhamaMDaLa uttaradizAmAM agyAramAM ardhamaMDaLamAM, agIyAramuM ardhamaMDaLa dakSiNadizAmAM bAramA ardha maMDaLamAM, bAramuM ardhamaMDaLa uttaradizAmAM teramA ardhamaMDaLamAM teramuM adhamaMDaLa dakSiNadizAmAM caudamA ardhamaMDaLamAM caudamuM ardhamaMDaLa teramAbhAga paryantanA pradezamAM samApta thAya che. te pachI bIjA saDasaThiyA terabhAgamAM gamana kare che. ATalA kALamAM bIjuM ayana samApta thAya che. caudamAmaMDaLamAM saMkramaNa karate caMdra pahelIkSaNanI pachI sarvabAhya maMDaLAbhimukha gamana karate karate saMcaraNa kare che. tethI vAstavika paNAthI keTalAka bhAgonuM atikramaNa karIne paMdaramA sarvabAhya maMDaLamAMja jAya che. A rIte A ayanamAM pahelAbhAgathI bIjA vigere ekAntarita cauda sudhInA yugabhAvI sAta ardhamaMDaLa caMdramAthI gamana karela hoya che. pUrvabhAgathI ema samajavuM. te pachI pazcimabhAgamAM paNa trIjA vigere ekAntarita tera paryantanA ayugma chaardhamaMDaLa, caMdrathI vyApta thayela hoya che. temAM pUrva bhAgamAM agara pazcimabhAgamAM je pratimaMDaLa svayaMsaMcarita athavA anya dvArA saMcaritamAM caMdragamana kare che. te kahe che.-(tA hovAcaLa je purijhamAM mApa nivamamALe sara3cquLArUM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA hai " viLa pavicAra munnaterasanArUpI bano ciLa vaDhi) khIjA ayanane prApta thayela eTaleke bIjA cArane prApta karatA eTaleke pakSanI sadhImAM rahela caMdra sarvAbhyaMtara maDaLanA pUrva bhAgathI bahAra javA mATe pravRtta thAya che. arthAt sarvAMjaMtara ma`DaLanA pUrva bhAgamAM gamana kare che. tyAM maDaLanA saDasiyA cApanabhAga maMDaLanA thAya che. jene caMdra sUryadigraMhAe bhAgavelane pharI bhAgave che. vakSya ahIM tRtIyAnA amAM chaThThIvilAkti kahela che. tethI mIntae upabhukta bhogavela ema samajavuM tathA sAta terabhAga e rIte thAya che. jene caMdra svayaM cINu kare che. have AnI bhAvanA khatAvavAmAM Ave che. merUnI pUrva dizAmAM je bhAga che te pUrvabhAga kahevAya che. je bhAga pazcima dizAmAM rahela che. te pazcimabhAga kahevAya che. temAM pUrvabhAgamAM dvitIyAdi sAte ekAntarita cauda paryantanA maMDaLamAM sAphiyA bhAgathI vibhakta darekamAM saDasaDayA cepana bhAgeAmAM caMdra sUryAdi graheAe upabhukta karela maMDaLa bhAgAne praticarita kare che. tathA tera tera saDasaThayA bhAgeAne peAtAnAthI vyApta karela ne pharIthI praticarita kare che. A kathananeja pharI vizeSa spaSTa kare che.-(tA hoyaLA re pathimA bhAgAe NikkhamamANe cappaNNAI jAI caMde parassa ciNNaM paricarai cha terasagAI caMde apaNo ciNaM paDicarai, avaragAI khalu duve terasagAI caMde veNai asAmaNNagAI sacamena viputtA cAra vararU) eja caMdra khIjA ayanamAM gamana kare tyAre pAzcAtya bhAgathI nIkaLIne pazcima bhAgamAM saMcAra kare che. je para thI eTaleke sUryAgraheAthI cINa bhAga thAya che. te cApana bhAganA chabhAga thAya che. arthAt sUryAgnithI upabhukta maMDaLane cadra pharIthI bhAgave che. tathA cha tera bhAgane caMdra svayameva bhAgavela ne pharIthI bhegave che, ahI paNa A rIte bhAvanA karavI joie-jemake merUnI pazcimadizAmAM tRtIyAdi viSama ekAMtarita tera pantanA chae adha maMDaLeAmAM saDasaThayA bhAgathI vahecAyela maMDaLomAM darekamAM cApanaceApana saDasaThayA bhAga bIjAee bhAgavelane pharIthI praticarita kare che. tathA temA chabhAga peteja bhAgavelane pharIthI praticarita kare che. tathA bIjA saDasasayA terabhAga rUpa e bhAga e bIjA ayanamAM rahe che. jene caMdra kAie bhAgavela na hAya tevA te bhAgAnA svayaM tyAM praveza karIne bhAgave che, arthAt vAra vAra tyAM jaIne sacaraNa kare che. have teranA pradeza jJAnane nimitte zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(jayA N hajI tArUM tuve terasanArUM nAre aMte Lar asAmAcArUM satyameva viduttA cArM rarapha) khAvakSyamANu svarUpanA saDasayiA terabhAga rUpa hoya che, ane je koi sUryadigraha dvArA AcANa karela zrI suryaprajJapti sUtra : 2 263 Go To INDEX Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na hoya tene caMdra pote ja tyAM praveza karIne gamana kare che. e be kayA kayA che? te kahe che. (saMdaramaMtare veva maMeNe vavAdi deva maMra) A nirvacana vAkya che, A prAyaH nigama siddha che. vizeSa kaMIpaNa kahela nathI, eka je terame bhAga che te sarvAtyaMtara maMDaLamAM thAya che. je tenI pAchaLa rahela terathI pachI samajavo. tyAMja saMbhAvanArUpa thAya che. uttarAbhimukha gamanamAM pravezela caMdra jyAre pahelAM pravartamAna yuganI aMtamAM savatyaMtara maMDaLamAM prathama gatinA rekAI javAthI anya gatithI pravartita thAya tyAre pahelo terame bhAga thAya che. bIjo terame bhAga sarvabAhya maMDaLamAM bIjA ayananI dakSiNAyana gati samApta thavAnA saMdhI yuganA bIjA parvanA samAptikALamAM pUrNimAnA aMtamAM e paryantavarti thAya che. tema samajavuM. have Ane upasaMhAra karatAM kahe che.- pALi ha4 tAni Ture te sAruM gADuM vaMde LarU jhAva vA vara) A pUrvokta savabhaMtara ane sarva bAhya maMDaLagatA pakSanA aMtamAM utpanna thayela te saDasaThiyA tenA be bhAga jene caMdra suvAMdi keIpaNa grAe nahIM bhegavela hoya tevAne svayaM tyAM praveza karIne gamana kare che. A vAkaya nigama sUtra jevuM che. tethI tene upasaMhArAtmaka samajavuM joIe A pramANe eka caMdramAne adhikRta karIne bIjA ayana saMbaMdhI vaktavyatA kahela che. A kathana anusAraja bIjA caMdrane adhikRta karIne bIjA ayananI vaktavyatAne bhAvita karI levI. A rIte e merUnA pUrva dizAnA divibhAgamAM cha copana saMbaMdhI anya dvArA bhagavela chatara maMDaLane poteja cINa ane praticINe kahela che. tema bhAvanA karIne samajI levuM. have upasaMhAra karatA kahe che. (cAvavA to saMvALe samaje mavaDu) AnI jema pUrva kathita pramANavALA samayathI bIjA dakSiNAbhimukha :gamanarUpa sarvAtyaMtara maMDaLathI bahAra nIkaLavArUpa caMdrAyana eTaleke caMdra cAra samApta thAya che. have nAkSatra saMbaMdhI prazna sUtra aMtararUpa pratipAdita kare che-(tA mANe che saMdenAre, vaMde mANe jo jIvajo mAre) je bIju ayana paNa ATalA pramANanuM che. te nAkSatramAsa hotA nathI. paraMtu cAMdramAsathI nAkSatramANa vadhAre hoya che. te banenA kALanuM sarakhApaNu kevI rIte thAya che? A pramANenI jIjJAsAnA samAdhAna mATe zrI gautamasvAmI prazna pUche che.-(tAbarnahAra mArA mipicaM vara6) samaya bhedasthaLamAM nAkSatramAsathI caMdra, cAMdramAsathI keTalA pramANa vadhAre gamana kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che-(tA to maMdAkuM ghara ga 2 sattaSTimArUM madhamaMDaDhaNa sattakrimA ja pratIkSA chettA ghAraNa mAruM) vadhAre zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa kahuM chuM. je pramANe be ardhamaMDaLamAM paripUrNa adhika hoya che, tathA trIjA ardhamaMDaLanA saDasaDiyA AThabhAga 64 tathA eka saDasaThiyA bhAgane ekatrIsathI vibhakta karIne tenA aDhAra bhAgene 31 vadhAre gamana kare che. (2) jUna 11 ATalA pramANutulya caMdra, cAMdramAsamAM nAkSatra mAsathI vadhAre gamana kare che. AnI bhAvanA pahelAM kahela pramANathI vadhAre eka ayana gatimAM adhikatAthI bhAvita karavI. pahelAM kahela eka ayanamAM vadhAre eka maMDaLane bamaNA karIne bhAvita karI levA. have jeTalA kALamAM cAMdramAsa pUrNa hoya che. eTalA pramANamAM trIjA ayananI vaktavyatA kahe cha-(tA taccAyaNagae caMde paccatthimAe bhAgAra pavisamANe bAhirANaMtarassa paccatthimillasa addhamaMDalassa itAlIsaM sattadvibhAgAiM jAI caMde appaNo parassa ya ciNNa paDicarai) mahI bIjA ayananA aMtamAM caudamAM ardhamaMDaLamAM tenI sanmukha gata hovAthI te pachI parvata pradezamAM sAkSAta caMdramA ardhamaMDaLamAM praveza karIne keTalAka samaya tyAM rahIne pharIthI bIjIvAra praveza karIne pahelIkSaNanI pachI sarvabAhyavaMtaranA samIpastha bIjA maMDaLanI sanmukha caMdra gamana kare che. te pachI eja sarvabAhyA maMDaLanA pachInA bIjA ardhamaMDaLamAM gamana karate vivakSita thAya che. tethI adhikRta sUtra kahe che. je pramANe caMdra trIjA ayanamAM gamana kare tyAre pahelAM merUnI pazcima dizAmAM praveza kare che. te pachI bAhyA naMtara maMDaLanA vyavadhAna vinAnA pUrva bhAgamAM rahIne pAchalA ardhamaMDaLanA saDasaThiyA ekatAlIsabhAga thAya che. jene caMdra pote ke bIjAe (vAmanaH paraca) A ThekANe trIjI vibhaktinA arthamAM charI vibhakti thaI che. bhagavelAne pharIthI upamukta kare che. arthAt je saDasaThiyA terabhAgane sUryAdie bhogavelA hoya tene caMdra pharIthI bhogave che. (praveza parAvartana hovAthI) bIjo saDasaDiyA terame bhAga che ke jene svayaM caMdra vyApta karela zrI suryaprajJapti sUtra: 2 265 Go To INDEX Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya che. tenA pharIthI bhAga kare che. tenuM ja pratipAdana kare che.-(terasa sattanuiMmALArUM gADuM caMde parassa ciNaM paDicarai, terasa sattaTTibhAgAI caMde appaNI parassa ciNaM paDicara ) AnI vyAkhyA pahelAMja kahI dIdhela che. kRSNapakSamAM ane zukalapakSamAM pahelAM ane pachI ekaja sthAnamAM rahIne paMdaramA maMDaLanA saDasaThayA terame bhAga ane taraph vamAna hAvAthI praveza ane nigamananA samayamAM saDasaThayA terame eka bhAga-pradezane khIjAe bhAgavelane pharI bhAgave che. tathA bIjA saDasaThiyA terabhAga pradezane peAte athavA bIjAe vyApta karela ne pharIthI vyApta kare che. have samApti kALanuM kathana kare che.-(cAcAvavAAiLaMtare varasthimi atUma kahe samatte mava) A prakAranA paribhramaNathI sa`bAhya nAmanA paMdaramA maMDaLanI pachInA pazcima bhAgamAM rahIne khIjuM amaDaLa samApta thAya che. arthAta e maMDaLanA saMcArathI cadra nivRtta thAya che. have te pachInA trIjA ma DaLamAM rahela pravRttinuM kathana kare che.-(tajapAcaLa thI puracchimAra bhAgAe pavisamANe bAhirataccassa puracchimillarasa addhamaM Dalamsa ItAlIsa sntTvimAnArUM gADuM pote bavaLo varaccha vAM cirahaiM) pazcimabhAga gata cAra-gatinI pachI eja trIjA ayanamAM rahela caMdra pazcimabhAganA upabhoga karIne merUnA pUrvIbhAgamAM praveza kare che. tyAM AgaLa sabAhya maDaLathI pachInA pUrvabhAganA a maMDaLanA je saDasaThayA ekatAlIsabhAga hAya che, ke jene caMdra pAte ke anya kAI khIjAe bhegavelane pharIthI praticarita kare che. tethI anyanI pravRttinA saMbaMdhamAM kahe che.-(selasattaTrimAEnArUM da parassa ciNNaM paDicarai terasa sattaTThibhAgAIM jAI caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicara) te pachI anya je saDasaDiyA terame bhAga che ke jene caMdra anya bhAgavelane pharIthI bhAgave che. bIjo je saDasaDiyA teramA bhAga che. ke jene cadre pAte bhAgavelane praticarita kare che. have AnA samayanuM pratipAdana karavAmAM Ave che.-(dyAvayA ca vAti vuddhimii bahuma kahe samatte mana) ATalA pramANuvALA kALathI arthAt sabAhya maDaLathI pachInu trIjuM pUrvabhAganuM a maMDaLa samApta thAya che. saDasaThayAbhAga paNa pUrNa thavAthI trIjA maDaLanA sa cAra samApta thAya che. have ceAthA maDaLa sa`kha`dhI vicAra pragaTa karavAmAM Ave che.-(tA tattvacaLava paccatthimAe bhAgAe pavisamANe bAhira cautthassa paccatthimihassa addhama Dalassa aTTaTTibhAgAI nAgare jhaLaLo laya SinuM parivar) pUrvaOziAnA trIjA adha maMDaLanI samAptinI pachI eja trIjA ayanamAM caMdragamana kare tyAre arthAt pazcimadizAmAM praveza kare zrI suryaprajJapti sUtra : 2 266 Go To INDEX Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre sabAhya nAmanA paMdaramA maMDaLanI pachInA cothA pAzcAtya a maMDaLanA saDasaThayA 6 ATha bhAga tathA saDasaThayA ekabhAganA ekavIsabhAgethI vibhakta karIne tenA aDhAra bhAgeA thAya che. jene caMdra pAte tathA khIjAee bhAgavelAnA pharIthI upabhoga kare che. have ceAthA maMDaLanI samAptinuM kathana karavAmAM Ave che. (yAvA ya vAditye iimalDe addhama uDhe samatte maGa) A rIte paribhramaNa karavAthI sa.bAhya maMDaLathI pachInuM ceAthu a maDaLa samApta thAya che. tathA eka cAMdramAsa paripUrNa thAya che. have pUvektinuM smaraNa karIne cAMdramAsane upasaMhAra kahe che.-(valajI veLa mAleLa re terasa pachaLanAra tune tesArUM narvasa viLa' kinnara) pUrva kathita prakArathI cAMdramAsathI arthAt yugasaMbaMdhI cAMdramAsathI caiApana bhAga saMdhi tera bhAga thAya che. tathA teranA e bhAgA thAya che. pR tera thAya che. OM e thAya che. A pramANe sasakhyAthI paMdara maMDaLa thAya che. A maMDaLane caMdra anya dvArA bhAgavelaneja phrIthI bhAgave che. have vartamAnakALane nirdeza karIne kahe che.-(terasa telamArU nAr vane apaNo cior paDicarai, duve ittAlIsagAIM aTThasaTTibhAgAI sattadvibhAgaM ekkatI sadhA chettA aTThArasabhAgAi~ jAI caMde apaNo parasya ciNaM paDicarai avarAI khalu duve te rasagAI nArUM na meLavu asAmaLaLApha sacameya pAvidvattA vidvettA cAra cara) pAMca varSa vALA sapUrNa yuga sabaMdhI pahelA cAMdramAsamAM pahelAM kahela samagra kathana samajavu e batAvavA mATe tera tera bhAgavALA tathA tera ceApana bhAgavALA tera saDasaDiyA ATha bhAga tathA saDasaDiyA eka bhAganA ekavIsa bhAga karIne aDhAra bhAgeAmAM meLave te egaNacAlIsa bhAgA thAya che. tyAM paNa sAta cApana bhAgeA pU.dizAmAM thAya che. tathA je khIndra ayana upara cAMdramAsanI avadhi karIne pachIthI thAya che. temAM eka teramA bhAga padamA sa bAhya maThaLathI pachInA bIjA pAzcAtya ardhamaMDaLamAM pUrita thAya che. ane bIjo teme bhAga merUnI pUrvIzAmAM sa`khAhya maDaLanI pachInA trIjA adha maMDaLamAM thAya che. je terabhAga caMdra svayaM pAte bhAgavelane pharIthI bhagave che. e tamAma kSetrA khIjA ayanamAM thAya che. temAM paNa sAtatera merUnI pUrva dizAmAM cha merUnI pazcima dizAmAM samajavAM tathA (tuve) cummAlIsamA AMtarabhAga tathA saDasaThiyA AThabhAga tathA saDasaThayA eka bhAga ne ekatrIsathI vibhakta karIne tenA aDhAra bhAga ATalA kSetrane caMdra pote tathA anya dvArA vyApta karelane pharIthI gRpta kare che. temAM eka ekatAlIsanA ane eka tenAbhAga zrI suryaprajJapti sUtra : 2 267 Go To INDEX Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA ayananA sarvabAhya maMDaLanI samIpanA bIjA pAzcAtya adhamaMDaLamAM thAya che. bIje ekatAlIsiyA bhAga tathA bIje teramo bhAga paMdaramA sarvabAhA maMDaLanI pachInA trIjA ardhamaMDaLamAM merunI pUrva dizAmAM samajavA. bAkInA badhA kSetre pAzcAtya sarvabAhya maMDaLanI pachInA cethA ardhamaMDaLamAM samajavA joIe. have badhAno upasaMhAra karatAM kahe che - (icceso caMdamAso abhigamaNaNikkhamaNavuDUDhiNivuDDha aNavaTTiya saMThitI viuvvaNa riDUDhIpatte vIre re sAhitti vALA) pahelA kahela prakAranI caMdranI saMrithati hoya che. sarva avasthAna thAya che. e avasthAna kevI rIte thAya che? te batAve che. (1) abhigamana sarvabAhya maMDaLathI atyaMtarAbhimukha prasthAna thAya che. (2) niSkramaNa-sarvabAhya maMDaLathI bahAra nigamana thAya che. (3) saMsthiti-abhigamana niSkramaNane adhikRta karIne avasthAna arthAt rahevuM te saMsthiti kahevAya che. vRddhi kSayane apekSita karIne je saMsthAna arthAt AkAra jeTalo hoya evA prakAranI saMsthiti hoya che. tathA dekhAtA caMdra vimAnanA adhiSThAtA vikuNA rUddhine prApta karIne rUpavAna caMdradeva deva kahevAya che. paridaSyamAna vimAna caMdra nathI. te devaja che. ema pitAnA ziSyone kahevuM che sU. 81 che zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM teramuM prAbhRta samApta che 13 che zrI suryaprajJapti sUtra: 2 268 Go To INDEX Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coThahavAM prAbhUta caudamA prAkRtane prAraMbha TIkAya -teramA prAbhUtanA chellA ekAsImA sUtramAM cAMdra, Aditya ane nAkSatra a mAsamAM caMdranI maMDhaLagatinI sArI rIte vicAraNA karIne have A caudamA prAbhUtamAM (cA te rolinA naphU) A adhikAra sUtra viSayamAM kthana karavA mATe caudamu' prAmRta prAraMbha karavAmAM Ave che. temAM mAsImA adhikAra sUtrathI caMdramAnA prakAza saMbaMdhI praznottara sUtra kahe che.--(tA thA te sinA krU AvRti nannA) he bhagavan ApanAmatathI kace samaye cadramAneA prakAza vadhAre pramANamAM pratipAdita karela che? arthAt caMdramAnA prakAza ApanA matathI kyAre vadhAre prakAzita thAya che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.(tA haiM terosinApavuM TrolinA vadhU Ahitti vaERT) jyAhnA pakSa arthAt zukalapakSamAM caMdranA prakAza vadhAre hAya che. tema svaziSyAne kahevu. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che.-(tA voziLa paNe yozinA majU bAiitta va'') kayA prakAranA aMdhakArathI ApanAmatathI zukalapakSamAM vadhAre pramANamAM prakAza hAya che? te he bhagavan Apa kahe| A pramANe zrIgautamasvAmInA pharIthI pUchavAthI zrIbhagavAn kahe che. (tA badhA vaNAo rottinA va) kRSNapakSa karatAM zukalapakSamAM vadhAre pramANamAM prakAza hoya che. A pramANe svaziSyane upadeza karavA. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che.navuM te dhAvamalAo hosiLAvaNe TromiLamUtrAddivRtti vajjA) he bhagavana aMdhakAra pakSa karatAM zukalapakSamAM vadhAre prakAza kevI rIte kahela che? te kaheA. uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. - ( tA aMdhagArapakkhAo NaM dosiNApakkha ayamANe caMda cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM ca yATriyAne munnuttakSNa nArUM te vijJa) jyAre caMdra kRSNapakSamAMthI zukalapakSamAM praveza kare tyAre cArasA kheMtAlIsa muhUta tathA eka muhUrtInA khAsayiA cheMtAlIsabhAga prakAza dhIre dhIre nira Mtara vadhatA jAya che. tethIja kahe cheke-jeTale samaya caMdra prakAzita rahe che, teTale dhIme dhIme rAhu vimAnathI ughADA thaIne kramapUrvaka prakAzamAna thAya che. ahIyAM muhUta saMkhyA ane gaNita bhAvanApUrve kahela prakArathI samajI levu, te sa Mba MdhI ahIM pharIthI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 269 Go To INDEX Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piSTapeSaNa karatA nathI. kevI rIte ughADe thAya che te batAve che.-( kadA-damaNa para mA jitiyANa tirtha mA nAva TourNIe TUra mA) prakAzane vadhAre AvI rIte thAya che. zukalapakSanI ekama tithie pahelo paMdaramo bhAga eTalekebAsaDiyA bhAga saMbaMdhI cothA bhAga pramANa (4) yAvata rAhu vimAnathI caMdramaMDaLane ATale pradeza prakAzita thAya che. bIjanA divase bIje 5dama bhAga yAvat (8+phepha) ATalA pramANune biMba pradeza rAhu vimAnathI ughADo thAya che. eTale ke be kaLA eTale caMdra prakAzita thAya che. A rIte eTalA sudhI samajavuM ke yAvat paMdaramI pUrNimA tithimAM paMdaramabhAga rAhu vimAnathI khulle thAya che. arthAt saMpUrNapaNathI prakAzita thAya che. have Ane upasaMhAra karavAmAM Ave che.-(ga vahu aMdhArapaNAno rolAve totibA ghaTTu gANiuiz vaNajhA) pUrva pratipAdita prakArathI kRSNa pakSa karatAM zukalapakSamAM vadhAre prakAza hoya che. tema svaziSyone upadeza kare. have ahIM A viSayamAM yukti batAvavAmAM Ave che. ahIM zukla pakSanI ekama tithinA pahelA kSaNathI AraMbha karIne dareka muhUrtamAM yAvanmAtrakamathI dhIre dhIre caMdrane prakAza thAya che. e ja pramANe kRSNapakSamAM ekamanI prathama kSaNathI AraMbhIne dareka muhUrtamAM dhIre dhIre eTale eTale kramazaH caMdra rAhuvimAnathI DhaMkAIne adazya thatuM jAya che. A rIte jeTalA pramANamAM zukala pakSamAM prakAza thAya che. eTalAja pramANamAM kRSNapakSamAM paNa prakAza hoya che. paraMtu pradezabhedathI dazyAzyamAM vilakSaNapaNuM Ave che. tathA prakAza ane aMdhakAranA pratibiMba svarUpa potapotAnA pramANanI chAyA paNa rahe che. A niyamathI kRSNapakSa karatAM zukalapakSamAM vadhAre prakAza rahe che. tema kahevAya che. have nAnA parimANanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA vacALe soni vahU Ahitti vaNajhA) zukalapakSamAM nizciyapaNAthI keTalA pramANanI tranA vadhAre pratipAdita karela che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA rittA asaMvekajhA mA) snAnuM pramANa saMkhyAtIta hoya che. tema pratipAdita karela che. tema svaziSyone upadeza karavo. arthAta adhika snAna nivibhAga bhAga hoya che. have zrIgautamasvAmI aMdhakAranA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(A cA te aMdhAre va gANitti vaNajJA) he bhagavad kayA samaye aMdhakAranuM adhikapaNuM Ape pratipAdita karela che? te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.(vA aMdhArALaM vahU aMdhAre gAdipatti rajJA) kRSNapakSamAM vadhAre pramANamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 270 Go To INDEX Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdhakAra hoya che. tema svaziSyane kahevuM. zrIgautamasvAmI pharIthI prazna pUche che-(A huM te aMdhArapaNe gaMdhare ghadU zAhitti vaNajhA) kayA niyamanA AdhArathI he bhagavana Ape kRSNapakSamAM aMdhakAranuM adhikapaNuM kahela che? te kahe zrIgautamasvAmInA A praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA rohiir vAto karave aMdhAre vahU sAhitti ) zukalapakSanI apekSAe kRSNapakSamAM vadhAre paDate aMdhakAra hoya che. tema pratipAdita karela che. zrIgautamasvAmI pharIthI prazna pUche che. (tA kahyuM te hosiMA paravAjo baMdharighara ghare vahU gAdipatti vADA) zukalapakSanA karatAM kRSNapakSamAM aMdhakAranuM adhikapaNuM kevI rIte thAya che? tema thavAmAM zuM kAraNa che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna uttara-(tA rohion paravAno vi aMdhagArapakkhaM ayamANe caMde cattAri bAyAle muhuttasae bAyAlIsaMca bAvadvibhAge muhuttassa vaMTe ra46) zukalapakSa karatAM kRSNapakSamAM gamana karato caMdra cAra beMtAlIsa muhUrta (442) tathA eka muhUrtanA bAsaDiyA beMtAlIsabhAne (44rArU) ATalA muhUrta pramANa caMdra rAhuvimAnathI DhaMkAI jAya che. eTaleke-ATalA pradezamAM aMdhakAra vyApta hoya che. A viSayane udAharaNa dvArA samajAve che-(taM -DhamA paDhamaM mA britivA visivaM mA vAva quLavI ghAraNamaM mai) aMdhakAranA vadhAre paNa kama A pramANe che. pratipadA nAmanI pahelI tithimAM pahele paMdarame bhAga cArase beMtAlIsa muhUrta bhAga tathA eka muhanA bAsaThiyA beMtAlIsabhAga (44rA) thAvat caMdra rAhu vimAnathI DhaMkAI javAthI eTalA pramANavALA bhAga caMdrane kRSNavarNavALA thAya che. e ja pramANe bIjanI tithimAM bIje paMdaramabhAga yAvat kRSNa arthAta aMdhakAra yukta thAya che. A ja pramANenA kamathI trIja, cotha vigere tithimAM paNa trIjo cotho bhAga yAvat dhIre dhIre rAhu vimAnathI DhaMkAI javAthI caMdramaMDaLane aMdhakAravALo bhAga vadhatuM jAya che. pratikSaNe aMdhakAranI vRddhi prApta karela caMdra pakSanA aMtamAM paMdaramI amAvAsyA tithine prApta kare che. tyAre purepUre paMdarame bhAga yAvat kRSNavarNa vALa thaI jAya che. arthAt saMpUrNa caMdra aMdhakArathI chavAI jAya che. have Ane upasaMhAra karatAM kahe che.-(vaM su kolinA pattAto saMdhAra aMdhAre vagANitti vannA) A pUrva kathita prakArathI zukla pakSa karatAM kRSNapakSamAM aMdhakAranuM adhikapaNuM kahela che. tema ziSyane kahevuM. have aMdhakAranA parimANa viSe zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tAtita aMdhAra zrI suryaprajJapti sUtra: 2 271 Go To INDEX Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gve baMdha tha Aphiri vAjhA) he bhagavana A rIte kRSNapakSamAM keTalA pramANamAM aMdhakAranuM adhikapaNuM Ape pratipAdita karela che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(pittA saMjJA mA,) vibhAga karavAne gya parimita, nirvibhAga asaMkhyAta bhAga kahela che. e pramANe svaziSyane kahevuM. zuklapakSanI pratipadA tithimAM snA prakAza paricchinna kahela che. tathA kRSNapakSanI pratipadAtithimAM aMdhakAra paricchinna hoya che. tathA zukalapakSanA aMtanI punamamAM prakAza aparichinnanirvibhAga hoya che. tathA kRSNapakSanI aMtima amAvAsyA tithimAM aMdhakAra aparicichana nirvibhAga rUpa hoya che tema samajavuM eja pramANe ahIMyAM zukalapakSamAM prakAza vadhAre hoya che tathA kRSNapakSamAM aMdhakAra vadhAre hoya che. te sU. 82 caudamuM prAbhRta samApta che 14 che paMdrahavA prAkRta paMdaramA prAkRtine prAraMbha zIvra gativALuM koNa che? A viSayanA saMbaMdhamAM praznottara sUtra kahe che-(tA vase vidhArDa) ItyAdi TIkAryuM--caudamA prAbhRtanA bAzImAM sUtramAM caMdranI snA ane aMdhakAranI vadhaghaTanA saMbaMdhamAM sArI rIte vicAraNA pragaTa karIne have A paMdaramAM prAbhRtamAM zIdhragati viSayaka vicAra pragaTa kare che-(ta huM te vighA vadhu gANiti vaNasA) he bhagavan caMdra, sUrya, graha nakSatra ane tArAonI gatimAM konI gati kenA karatAM alpake adhika hoya che? te kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (tA eesi NaM ca dimasUriyagahagaNaNakkhattatArArUvANaM caMdehiM to sUre sigdhagaI, sUre hito TEaa , jati nakSattA viSar, MaoNhiMto tArA sidhan) A caMdra sUryagraha nakSatra ane tArA e pAcenA gatinA kamanA vicAramAM caMdragati kSetra parimANathI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryanA gati kSetra adhika hoya che. badheja A prakAranA kramathI vicAra karI levo. gaNanA kALanI kamathI gati prAjaka hovAthI tathA kAla niravadhi hovAthI caMdrAdi badhAmAM bahuvacanane prayoga thAya che tema samajI levuM sUrya karatAM graha zIghragativALA hoya che. grahothI nakSatra zIvra gativALA hoya che. nakSatrothI paNa tArAo zIdhragativALA hoya che. tema pratipAdita karela che. have A viSayane saMgraha karIne kahevAmAM Ave che-(pharavAnA vaMtA, vasiSA rANA) A rIte pahelAM kahela gati kamavALA caMdra-sUrya-graha, nakSatra ane tAre e pAMcamAM sauthI najIka hovAthI sauthI alapagativALe caMdra che tathA sauthI dUra hovAthI badhAthI zIghragativALA arthAt adhikakSetra cArI tArAgaNa hoya che. have A viSayane vizeSa prakArathI jANavA mATe zrIgautamasavAmI punaH prazna kare che-LatA meLe muLa re devaticArUM mAnatAruM 76) gamana karatA caMdra eka eka muhUrtamAM maMDaLanA keTalAmAM bhAga kSetrone vyApta kare che? A pramANe zrIgautamasvAmIne prazna sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe che.-(tA = = 4 3ifmattA vAraM vAru tarasa tasa maMDaparivAra sattANa aprimANa 46) uttaradizAthI athavA dakSiNa dizAthI gamana karate caMdra je je maMDaLane prApta karIne gamana kare che, te te maMDaLa saMbaMdhI paridhinA sattara aDasaTha 1768 bhAgone arthAt ATalA pramANuvALA aMza pradezamAM yAvat gamana kare che. te pachI (karuM tata saphaLa umaTrAtihiM chettA) maMDala paridhine eka lAkha navahajAra AThasethI bhAga karIne jeTalo bhAga Ave eTalA pramANavALA bhAgomAM yAvat caMdragamana kare che. have AnI bhAvanA batAvavAmAM Ave che. pahelAM caMdramaMDaLanuM nirUpaNa karavuM te pachI tenA AdhArathI muhUrta gatiparimANanuM nirUpaNa karavuM joIe temAM maMDaLakALanA nirUpaNamAM trirAzika gaNita pravRtti karavI joIe. jemake pAMca varSavALA eka yugamAM caMdranA sattaroaDasaTha 1768, ardhamaMDaLa hoya che. tathA aDhArasovIsa 1830, ahorAtra hoya che. A rIte pahelAM pratipAdita karyuM ja che, tethI Ane anupAta A pramANe kare je sattaroaDasaThathI sala yugavatti ardhamaMDaLathI aDhArasotrIsa ahorAtra labhya thAya te saMpUrNa eka maMDaLathI keTalA ahorAtra thAya che? A pramANenI vicAraNAmAM be ardhamaMDaLethI eka maMDaLa thAya che. A pramANe manamAM vicAra karIne gaNita pravRtti karavI joIe. jemake-dAdara= =2+187) ahIM be rUpa aMtima rAzithI aDhArasetrIsa rUpa madhyarAzine guNAkAra karavAthI chatrIsasesAITha (3660) thAya che. tene harasthAnamAM rahela sattaroaDasaTharUpa rAzithI bhAga karavAthI be ahorAtra labdha thAya che. tathA sattarase zrI suryaprajJapti sUtra : 2 273 Go To INDEX Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDasaThiyA ekasecovIsa zeSa rahe che. te pachI eka eka ahorAtramAM trIsa muharta thAya che. tethI Ane trIsathI guNAkAra kare. jemake-138+30= guNAkAra karavAthI traNa hajArasAta vIsa thAya che. A saMkhyAne sattarase aDasaThavALI harasthAnanI saMkhyAthI bhAga kara 14 =(2+1 =rapherUna) bhAga karavAthI be muhUrta labdha thAya che. tathA ekacaryAzI zeSa rahe che. temAM hara ane bhAjya rAzine AThathI apavartita kare te bhAjya sthAnamAM tevIsa tathA harasthAnamAM basoekavIsa thAya che. badhAne meLavavAthI (rArA 33) A rIte be ahorAtra ane be muhUrta tathA eka muhUrtanA baekavIsA tevIsa bhAga thAya che ATalA kALamAM caMdra be ardhamaMDaLa purA gamana kare che. ahIyAM A pramANe kahevAya che. ATalA kALamAM caMdra paripUrNa eka maMDaLa saMcAra kare che. A rIte eka maMDaLanA kALa parimANane vicAra karavAmAM Ave che. pahelAM AnuMja savarNana karavuM (rArArU) AmAM je be ahorAtra che tenA muhUrta karavA mATe trIsathI guNavAthI sAITha muhUrta thAya che. 2+30=90 AmAM uparanA be muhUrtane prakSepa kare 60+2=62 te bAsaTha muhUrta thAya che. (62) tethI AnuM svarUpa A rIte thAya che. (62+rUna) pharIthI ahIM (chattaeg avAvarga) ItyAdithI 62+1=32=23325) ahIM bAsaThane basa eka vasathI guNAkAra karavAthI terahajAra sAta be thAya che. temAM tevIsa meLave te basoekavIsA terahajAra sAtasepacIrA thAya che. rU725 A eka maMDaLa kALamAM rahela muhUrtanA base ekavIsa bhAga parimANa thAya che. ahIM trirAzika gaNitapravRtti A rIte thAya che. A terahajArasAta pacIsathI basamA bhAganA maMDaLa bhAga eka lAkha aThANu se labhya thAya che, te eka muhUrtathI keTalA muhUrtamAM bhAga labhya thAya? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI, pha += +1+221= =1768 ahIM ( 4 = parivargha dRrI zeSa) ItyAdi niyamathI chedarAzine cheda karavAthI base ekavIsanA parivartana karavAthI bhAjyarAzine guNaka sthAnamAM rAkhavAthI aMtima rAzi ekathI madhyanI zazine guNAkAra kare te paNa eja pramANe rahe che. te pachI upara rahelI saMkhyAne sauthI nIcenA sthAnamAM harasthAnamAM rahela base ekavIsavALI saMkhyAthI madhyanI rAzine guNAkAra karavAthI be karoDa beMtAlIsa lAkha pAMsaThahajAra ane AThase thAya che. 24265800) ane tera hajArasAtaso pacIsathI bhAga karavAthI sattaroaDasaTha thAya che. ATalA bhAgamAM maMDaLamAM eka muhUrtamAM caMdra gamana kare che tema siddha thAya che. have sUryanA muhUrta cAra viSayamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA meLe muttaLa sUrijI tAruM mAruM Tda8) bhramaNa karato sUrya pitAnA maMDaLanA keTalA bhAgamAM eka muhUrtamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrI suryaprajJapti sUtra: 2 274 Go To INDEX Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(tA kaM = maMDa4 vasaMmattA vAraM varU takSa taraNa maMcha parikkhevassa aTThArasatIse bhAgasae gacchai, maMDala satasahasseNaM aTThANautIsatehiM chettA) sUrya jeje maMDaLane prApta karIne gamana kare che, temAM maMDaLanI paridhinA aDhArasetrIsa 183 bhAgomAM gamana kare che. A saMbaMdhamAM udAharaNa batAvavAmAM Ave che. maMDaLane eka lAkha navahajAra AThasothI chedIne A pramANa thAya che. ahIyAM paNa gaNita prakriyA karavAmAM Ave che. sUrya eka ahe rAtramAM eka ardha maMDaLamAM gamana kare che. ane be ahorAtramAM saMpUrNa maMDaLamAM gamana kare che. be ahorAtranA sAITha muhUrtI thAya che. eka maMDaLamAM eka lAkha navahajAra AThaso maMDaLanA bhAge hoya che. tethI vairAzika pravRtti karavAmAM Ave che. je A pramANe che. je sAITha muhUrtathI ekalAkha navahajAra AThaso maMDaLa bhAge labhya thAya te eka muhUrtamAM keTalA maMDaLa bhAga labhya thaI zake ? A jAvA mATe traNa rAzinI sthApanA karavAmAM Ave che. 160+1=1830 ahIM aMtima rAzIthI madhya rAzIno guNAkAra karIne tene sAIThathI bhAga karavAthI aDhArasetrIsa 1830 Ave che. maMDaLanA ATalA bhAgamAM sUrya eka muhUrtamAM gamana kare che. have zrIgautamasvAmI nakSatra cAra saMbaMdhI prazna pUche che.--(tA mukuLa vAruM mAnanArUM ) he bhagavana eka eka muhUrtamAM nakSatra keTalA se bhAgamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(dr = 4 maMDha 3vasaMmittA vAraM jara ta tanna aMrakSa ra. kkhevasma advArasapaNatIse bhAgasae gacchai, maDala satasahasseNa advANautisaehiM chettA) je je maMDaLa arthAt potAnA paribhega kALa paryantanA pratiniyata kSetramAM gamana kare che. tete pitAnA maMDala saMbaMdhI paridhinA aDhAraso pAMtrIsa bhAgamAM gamana kare che. maMDaLane eka lAkha navahajAra AThasethI chedIne 109800 A saMkhyAthI bhAga kare jethI pUta saMkhyA maLI jAya che. pUrvakathita prakAra anusAra ahIM pahelAM kALanuM nirUpaNa karavuM. te pachI tenA AdhArathI muhUrtagati parimANanI bhAvanA bhAvita karavI temAM maMDaLakALa pramANanI vicAra raNAmAM gerazika gaNitanI pravRtti karavI joIe. jemake-yadi saMpUrNa yugabhAvI ardhamaMDaLanA aDhAraso pAMtrIsa bhAgathI aDhArasetrIsa aherAtra labdha thAya te be ardhamaMDaLa athAt purA eka maMDaLathI keTalA ahera tra thAya? A jANavA mATe ahIM traNa rAzinI sthApanA karavI joIe. = =1+13pa ahI berUpa aMtimarAzIthI madhyanI aDhAratIsavALI rAzIne guNAkAra karavAthI chatrIsesAITha thAya che 366 A saMkhyAne harasthAnanI rAzi je aDhAraso pAMtrIsa che. tenAthI bhAga kare, bhAga karavAthI eka zrI suryaprajJapti sUtra: 2 275 Go To INDEX Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahorAtra thAya che. tathA aDhAraso pAMtrIsa bhAgavALa aDhArasepacIsa zeSa rahe che. AnA muharta karavA mATe trIsathI guNAkAra kare 3-30= =20+53=29 3 guNAkAra karavAthI cepanahajArasAtase pacAsa thAya che. tene aDhArase pAMtrIsathI bhAga karavAthI ogaNatrIsa muhUrta Ave che. tathA aDhAraso pAMtrIsa bhAgavALA paMdara pAMtrIsa zeSa rahe che. 434 ahI bhAjya rAzi ane hararAzine pAMcathI aparivartita karavAthI bhAjya sthAnamAM traNa sAta ane harasthAnamAM traNasesaDasaTha thAya che. A badhAne eka sAthe batAve te (12+) A rIte eka ahorAtra tathA eka aherAtranA ogaNatrIsa mahUrta tathA eka muhUrtanA traNa saDasaTha bhAganA traNa sAta bhAga A rIte eka eka maMDaLamAM rAtri divasanuM parimANa (12934) thAya che. have A AdhArathI muhurtagatinuM parimANa kahevAmAM Ave che. jemake eka ahorAtrane trIsathI guNAkAra karIne temAM ogaNatrIsa muhUrta umeravAthI ogaNasAITha muhUrta AvI jAya che. 1+2 =303029=58 A rIte ahIM (58 )=34+307=30 ahIM ( dha dhu vAdhana) ItyAdi prakArathI traNaso saDasaThano ogaNasAIThathI guNAkAra karIne temAM traNa sAta meLave te traNasesaDasaTha bhAgavALA ekavIsa hajAra navasAITha bhAga thAya che. 360 tethI A pramANe anupAta thAya che ke-je muhUrtagata traNasesaDasaTha bhAganA ekavIsa hajAra navase sAITha bhAgethI je eka lAkha nava hajAra AThase maMDaLa bhAga labhya thAya te eka muhUrtathI keTalA bhAga labhya thaI zake ? A samajavA mATe = =deg 0=1835 ahI: paNa che je avAjanaLa) ityAdi prakArathI chedarAzithI chedane parivartita karIne tenAthI madhyanI rAzine guNAkAra kare te cArakaroDa be lAkha cha--hajAra chase thAya che. panA karavI. 1 0880...' 1 0 0 0+1. {T860 - 1869 udacha zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402966006 Ane Adya rAzi je ekavIsahajAra navaseAsAI che tenAthI bhAga kare te aDhArasApAMtrIsa 1835) bhAga labdha thAya che. ATalA bhAgomAM nakSatra dareka murhuta mAM gamana kare che. AnAthI e phalita thAya che ke caMdra game te maMDaLamAM eka muhUtamAM maMDaLanI paridhinA sattarase aDasaTha 1768) bhAgAmAM jAya che. sUrya aDhAraseAtrIsa 1830 bhAgeAmAM tathA nakSatra aDhArasApAMtrIsa 1835) bhAgeAmAM gamana kare che. caMdra, sUryAM ane nakSatranA eka muhUrtanA maMDaLa bhAgA yathAkramathI A pramANe thAya che. caMdranA 1768aa sUryanA 18300 tathA nakSatranA 1835) AnAthI e siddha thAya che ke--sauthI gheADI gatIvALA caMdra che. caMdrathI zIghragativALA sU che. tathA sauthI vadhAre gatIvALA nakSatrA haiAya che. pAMca tArAgraha vakra, anuvarka, kuTila ane Rju A rIte ATha prakAranI gatibhedathI aniyatagatithI gana karavAvALA heAya che. tethI temanI uktaprakArathI muhUta gati pramANanI prarUSaNA karavI zakaya nathI anyatra kahyuM paNa che, caMderhi sigdhayarA sUrA sUrehiM hoMti NakkhattA / aNiyaya gai patthANA havati sesA gahA savve || || aTThArava paNatIse bhAgasae gacchai muhutteNaM / NakkhattaM caMdo puNa sattarasasae u aDasaThThe // 2 // aTThArasa satI se gacchai at muhutteNa / Nakkhattasomaccheda socetra ihaMpi NAyavvo ||3|| A traNe gAthAone aupara kahevAIja gayela che ane saraLa che jethI phI kahela nathI. nakSatra sImA cheda eja ahI' maDaLa piirva sImA che. tethI ekalAkha navahajAra AThasAthI bhAga karavA joie. |sU. 83! pahelAM pratipAdana karela svarUpAtmaka caMdra, sU` ane nakSatrAnA maMDaLa bhAga viSayamAM vizeSa kathana kahevAmAM Ave che. (tA jJacA ne caMr r samAvaLa) ityAdi. TIkA-caMdra, sUrya, ane nakSatrAnA parasparanA maMDaLa bhAganA bhAgakALane kahIne tenI pUrNatAnA savizeSasthAnanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. (tA gayA N caiva tilamAyo sUre tikSamAvaLe mak) je samaye caMdrane gatipUrNa tAvALA joIne sUrya gatisamApannaka vikSita thAya che, arthAt caMdragati sApekSa sUryaMgatinI apekSA rahe che. kahevAne bhAva e che ke-pratyeka muhUrtamAM caMdranI gatinI apekSA karIne sUrya'nI gatinA vicAra karavAmAM Ave te (te naM gatimAnArotiyaM viseleti) te samaye e sUryaMnA eka muhU`gata gati parimANathI keTalA bhAgeA vizeSita karavAmAM Ave che? arthAt eka muhUta'mAM caMdrathI A A kramita bhAgeAthI keTalA vadhAre bhAgeAne sUI Akramita kare che? A pramANenA zrIgautama zrI suryaprajJapti sUtra : 2 277 Go To INDEX Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.- (vAsamAne vikhera) kevaLa bAsaThabhAga adhika pradezane Akamita kare che. arthAt bAsaTha bhAga mAtra adhika jAya che. jema ahIMyAM pUrva pratipAdita rItathI caMdra eka muhUrtamAM sattaroaDasaTha 1768 bhAga gamana kare che. sUrya eka muhUrtamAM aDhArasotrIsa maMDaLa bhAgomAM gamana kare che. banenuM eka muhUrta gatagati bhAganuM aMtaraja temanI gati vizeSatA thAya che. tethI Ane batAve che. 1830-176862 A rIte bAsaThabhAga parasparanI gatinI vizeSatA rahe che. - have caMdranI gatinI vizeSatA batAve che.-(tAgayA vaMduM jatisamAvavi jarA jasisamAjaLa mAM reLe jatiyA devaphAM vize) jyAre caMdrane gatisamApanaka joIne nakSatra gatisamApannaka vivakSita thAya che. te samaye te nakSatra muhUrta gatagati parimANathI keTalAM bhAga vadhAre hoya che? arthAt caMdrakamitabhAgathI nakSatrakamitabhAga keTale vadhAre hoya che? te kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(A sattadrimAne vikhere) saDasaTha bhAga vadhAre gamana kare che. ahIMyAM paNa pUrva pratipAdita rIta anusAra nakSatra eka muhUrtamAM aDhAraso pAMtrIsa 1835) bhAgamAM gamana kare che. caMdra saraseaDasaTha 1768 bhAgamAM gamana kare che. A bannenA eka muhUrtagata gatiparimANunuM aMtaraja vizeSa Akamita gatibhAga kSetra parimANa thAya che. te batAve che. 1835-176867 AthI e phalita thAya che ke-caMdrAkAmita bhAgathI nakSatrAkamita bhAga saDasaTha jeTaluM hoya che. arthAt caMdrathI nakSatra saDasaTha bhAga jeTalA adhika kSetrane vyApta karIne gamana kare che. have sUrya ane nakSatranI vizeSatA batAvavAmAM Ave che. (tA nayA i tU gatimA avi (taravare tisamAvane mavarDa, eLe gatinArA vaticaM vikhera) jyAre sUryane gati mApannaka joIne nakSatrane gatisamApannaka vivakSita kare che. arthAta pratyeka muhartamAM sUryane gatiyukta jeIne nakSatranI gatino vicAra karavAmAM Ave te e sUrya eka muharta gatiparimANathI keTalA bhAgane vizeSita kare che? arthAta eka muhUrtamAM nakSatrAmita bhAgathI sUrya keTalA vadhAre bhAgone Akramita kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA paMjamAne seksa) sUryathI Akramita bhAgathI nakSatrAkramitabhAga pAMca bhAga vadhAre hoya che. kAraNake sUrya eka muhUrtamAM aDhArase vIsa 183La bhAgamAM gamana kare che. ane nakSatra eka muhUrtamAM aDhAraso pAMtrIsa 1835 bhAgane pUrita kare che. tethI A bannenuM aMtara pAMcabhAga jeTaluM ja hoya che. 1835- 1830=pa A rIte pAMcabhAga vadhAre hoya che te spaSTa thAya che. have caMdranI sAthe abhijIta nakSatroga vicAra karavAmAM Ave che.-satA jJayA | zrI suryaprajJapti sUtra : 2 278 Go To INDEX Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMda gatisamAvaNNa abhIyI NakkhatteNaM gatisamAvaNNe puracchimAe samAsAdei puracchimAe bhAgAe samAsAdittA Nava muhutte sattAvIsaca sattadvibhAgamuhuttassa ca deNa saddhiM joei joya joittA joya aNupariyaTTai, joya aNupariyaTTittA vippajahati, vigatajoi yAvi bhavaI) jyAre caMdrane gatiyukta joIne abhijIta nakSatrane gatisamApana vivakSita karavAmAM Ave e vakhate prathama abhijIt nakSatra merUnI pUrva dizAnA bhAgathI caMdramAne prApta kare che. prApta karIne navamuhUrta tathA dasamA muhUrtane saDasaThiyA satyAvIsa bhAgAne (lAka) eTaleke eTalA bhAga barAbaranA pradezamAM caMdranI sAthe yega prApta kare che. ATalAkALa paryanta caMdranI sAthe bhega karIne aMtasamayamAM caMdranI sAthenA vegane anuparivartita kare che, arthAta zravaNa nakSatranI sAthe yaMga samarpita kare che. A rIte tyAM bheganuM anuparivartana karIne pitAnI sAthenA vegane choDI de che, vadhAre zuM kahe? abhijIta nakSatra vigata gavALuM thAya che. A tamAma pahelAM bhAvita karela che. tethI vizeSa kahetA nathI, (tA racA naM 4 risAvALuM savaLe jatinAvane purijhamANa mATg samAsAdei puracchimAe bhAgAe samAsAdettA tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joya joei joya joettA joya aNupariyaTTai, joya aNupariyaTTittA vippajahAti, vigatajogI yAvi bhavai) jyAre caMdrane gati samApannaka jANIne zravaNa nakSatrane atisamApanaka vivakSita kare, tyAre te zravaNa nakSatra merUnI pUrva dizAthI arthAt pUrvabhAgathI pahelAM caMdramAne prApta kare che. caMdrane prApta karIne te pachI caMdranI sAthe trIsa muhUrta paryata kALa sudhI yoga kare che. ATale samaya caMdranI sAthe yoga karIne aMtanA samaye yoganuM anuparivartana kare che. arthAt dhaniSThA nakSatrane vega samarpita karavAne prAraMbha kare che. A pramANe kramathI ganuM anuparivartana karIne pitAnI sAthenA vegano tyAga kare che. vigata gavALA thAya che. (evaM eeNaM abhilAveNaM NetaNNaM paNNAsa muhuttAI tIsamuhuttAI pagayAlIsamuhuttAI mAviyaaArUM no uttarASADhA) A pUrvakathita prakArathI arthAt A pUrvakathita abhilApathI eTaleke nakSatra gAdinA kamathI zatabhiSaku vigere paMdara muhartAtmaka nakSatra tathA je dhaniSThA vigere trIsa muhUrta parimANavALA nakSatro tathA uttarAbhAdrapadA vigere nakSatra pistAlIsa muhUrta parimANavALA thAya che. e badhA nakSatra pahelAM kahela kamAnusAra kahI levA A kathana uttarASADhA nakSatra paryanta karavuM. AnA abhilA sarala hovAthI ane granthagaurava bhayathI te ahIM kahetA nathI. svayameva te abhilA bhAvita karI levA. have grahone adhikRta karIne mane vicAra karavAmAM Ave che. (tA gayA ne vaM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatisamAvaNNa gahe gatisamAvaNNe puracchimAe bhAgAe samAsAdei, puracchimAe bhAgAra samA sAdettA ca deNa saddhiM joyaM jujai, joya joettA joya aNupariyaTTai, joya aNupariyaTrittA vizvanA vicAruM cAvi magha) jyAre caMdrane gatimAnaka jANIne grahone gatisamApaka vivakSita kare to e samaye e graha merUnA pUrvabhAgathI pahelAM caMdrane prApta kare che. caMdrane prApta karIne yathA saMbhava potapotAnA gyAnukULaga kare che. yathAsaMbhava tyAga karIne aMtamAM yathA. saMbhava yoganuM anuparivartana kare che. arthAta e nakSatrane tyAga kare che. yathAsaMbhava anya grahone vega ApavAno AraMbha kare che. vaiganuM anuparivartana karIne potAnI sAthenA gano tyAga kare che. vadhAre abhizApathI zuM? vigatagavALA thAya che. A rItanA kramathI badhA graho caMdranI sAthe yoga vigere kare che. have sUryanI sAthe nakSatronA vegane vicAra karavAmAM Ave che.-(tA kayA baM dhUraM tila mAvaNaM abhIyI Nakkhatte gatisamAvaNNe puracchimAe bhAgAe samAsAdei, puracchimAe bhAgAe samA. sAdettA cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joya joei joya joettA aNupariyadRi, govaM kazupariddittA jijJopha vijatano savamavara) jyAre sUryane gatiyukta joIne abhijIta nakSatrane gatisamApanaka vivakSita kare tyAre abhijIta nakSatra pahelA merUnA pUrvabhAgathI sUryane prApta kare che. sUryane prApta karIne purepUrA cAra ahorAtra tathA pAMcamI aherAtrInA cha muhUrta paryaH sUryanI sAthe bhega kare che. ATalA pramANa kALa paryanta yoga karIne aMtasamayamAM zravaNa nakSatrane veganuM samarpaNa karavAno AraMbha kare che. yeganuM anuparivartana karIne potAnI sAthenA vegane tyAga kare che. arthAt vigatayegI bane che. have A viSayane upasaMhAra karatAM kahe che.-(gvaM zahorA cha gvIsa muhuttA ya sabve bhaNitavyA jAva jayA Na sUra gatisamAvaNNa uttarAsADhA Nakkhatte gatisamAvaNNe puracchimAe bhAgAe samAsAdei, puracchimAe bhAgAe samAsAdettA vIsaM ahoratte tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joya joei, joyaM joettA joya aNupariyaTTai, joya anupariddittA vija vidhvaja vitanonI vAvimava) pUrvakathita prakArathI paMdara muhurtathI zatabhiSA vigere nakSatra che ahorAtra ane sattama ahorAtranA ekavIsa muhUrta tathA trIsa muhUrtavALA zravaNadinA tera ahorAtra tathA caudamI ahorAtranA bAra muhUrta tathA pistAlIsa muhUrta pramANuvALA uttarAbhAdrapadAdithI puSya paryantanA nakSatre visaahorAtra tathA ekavIsamAM aherAtranA traNa muhUrta A pramANenA kamathI badhA nakSatrane kALa yAvat zrI suryaprajJapti sUtra: 2 280 Go To INDEX Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahI le e uttarASADhA nakSatra Ave tyAM sudhI kALamAna kahI le tathA tyAMne abhilApa yathAsaMbhava utpAdita karIne kahI le uttarASADhA nakSatrane abhilASa svayaM sUtrakAra kahe che. (ta nA baM) ItyAdi prakArathI pUrvavat bhAvita karI levuM. A AlApaka pramANe bAkInA AlApake paNa svayameva kahI levA saraLa hovAthI ahIM kahyA nathI. have sUryanI sAthenA grahonA vegane upasaMhAra kare che. (ta kacAzaM dUraM tilamavnnnn Nakkhate gaisamAvaNNe gahe gatisamAvaNNe puracchimAe bhAgAra samAsAdei, puracchimAe bhAgAe samAsAdettA sUreNa saddhiM joyaM jujai jAya jujetA joya aNupariyaTTai, joya aNupariyaTTittA vAva vino vigatonI cAvi mavaDuM) jyAre sUryane gatiyukta jANIne nakSatrane gatisamAM pana vivakSita kare athavA grahone gatiyukta vivakSita kare te merUnI pUrva dizAthI sUryane prApta kare che sUryane prApta karIne sUryanI sAthe vega kare che. sUryanI sAthe yoga karIne yoganuM anuparivartana kare che. eTaleke najIkanA bIjAne samarpita kare che. A pramANenA kramathI badhA abhilApa tyAM sudhI jIta karIne kahI levA ke jyAM sudhI yathAvat sarvathA vimukta thAya che. eTaleke vigata gavALA thAya che. sU. 84 have caMdrAdigraha nakSatramAsathI keTalA maMDaLamAM saMcaraNa kare che? A viSayanuM nirUpaNa karavAnA uddezathI praznottara sUtra kahe che. TIkArtha--yazImA sUtramAM caMdra, sUrya, ane nakSatranA parasparanA maMDaLa bhAganA bhoga kALanuM tathA gatipUrNatAne savizeSa vicAra pragaTa karIne have eja caMdra, sUrya, nakSatra, nakSatrAdi mAsamAM keTalA keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A viSaya saMbaMdhI vicAra pragaTa karatAM kahe che. (ttA khAtef) ityAdi zrIgautamasvAmI pUche che.-nA jajonuM mAnuM ghare ja kaMDAruM vara) eka nAkSatramAsamAM caMdra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(A terasa maMDhAruM tema samiAne maMtrAsa) eka nAkSatramAsamAM caMdra tera maMDaLa purA tathA caudamA maMDaLanA saDasaDiyA tera bhAga zrI suryaprajJapti sUtra: 2 281 Go To INDEX Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133) yAvat pUrita kare che. have ahIM yukti batAvavAmAM Ave che. ahIMyAM rAzika gaNita pravRtti A pramANe karavAmAM Ave che. pAMca varSa pramANuvALA eka yugamAM nAkSatramAsa saDasaTha thAya che. tathA ADesarAsI maMDaLe hoya che. tethI AvI rIte anupAta kara ke je saDasaTha nAkSatra mAsathI AThasovIsa maMDaLa labhya thAya che te eka nAkSatramAsathI keTalA maMDaLa labhya thaI zake? A jANavA mATe ahIM traNa rAzinI sthApanA karavI joIe jemake-964+1= 964=13+re ahIM eka rUpa aMtima rAzithI madhyanI AThasorAsIvALI rAzIne guNAkAra karIne te pachI saDasaTharUpa pahelI rAzIthI tene bhAga karavAthI tera maMDaLa tathA eka maMDaLanA saDasaThiyA tera bhAga thaI jAya che. have sUryanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(A jaa i mAre | sUre varU maMDhAruM ra3) nAkSatramAsamAM sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che? AnA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (ta terasa maMhArUM varU, vorAjhIle ca tattamAne jaMgjharaNa) eka nAkSatramAsamAM sUrya teramaMDaLa purA tathA caudamA maMDaLanA saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAga (134 IM) pitAnI gatithI pUrita kare che. ahIMyAM yukti kahevAmAM Ave che. eka yugamAM navase paMdara sUryanA maMDaLe hoya che. tethI ahIM paNa A rIte anupAta karavo. jemakeyadi saDasaTha nAkSatramAsathI navasopaMdara maMDaLa labhya thAya to eka nAkSatramAsamAM keTalA maMDaLe labhya thaI zake ? A mATe traNa rAzinI sthApanA karavI jemake-=13. ahIM paNa pUrvakathanAnusAra aMtima ekarU5 rAzithI navase paMdararUpa madhyanI rAzine guNAkAra kare tathA pahelI saDasaTha rU5 rAzithI bhAga kare te yakta pramANa teramaMDaLa tathA caudamA maMDaLanA saDasaThiyA cuMmAlIsa bhAga thaI jAya che. have zrIgautamasvAmI nakSatranA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-(tA. baravAM mAre zrI suryaprajJapti sUtra: 2 282 Go To INDEX Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navajJe karma kaTArca6) eka nAkSatramAsamAM nakSatra keTalA maMDaLAne pUti kare che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.--(tA terala mAMDahAra' paN drakSItArIsaM 2 saTTAne madahalsa) eka nAkSatramAsamAM nakSatra tera maDaLa puza tathA caudamA maMDaLanA saDasaThayA sADI chetAlIsa bhAgAne (13546 yAvat nakSetra 67 pUrita kare che. ahIM paNa yukti prAzita karavAmAM Ave che. eka yugamAM nakSatra aCma`DaLe aDhArase pAMtrIsa thAya che. tethI AvI rIte anupAta karavA ke jo saDasaTha nAkSatra mAsathI aDhArase pAMtrIsa adha maDaLeA thAya te eka nAkSatramAsamAM keTalA adhamaDaLeA thaI zake? A jANavA mATe traNa zazinI sthApanA karavI. jemake-1831=276 ahIM ekarUpa chellI rAzIthI aDhAraso pAMtrIsarUpa madhyanI rAzInA guNAkAra karavA guNAkAra karIne saDasaTharUpa pahelI rAIthI tenA bhAga kare te satyAvIsa adha maDaLa tathA aThayAvIsamA adhaOmaDaLanA saDasaDiyA chavvIsabhAga labdha thAya che. e a`maDaLathI paripU` eka maMDaLa thAya che. tethI ethI bhAga kare teA (rAg)ra=(13|})=Y%0)+26=135TTa) savaNu nathI hAMzane ethI apati ta kare ja thAya che. AnA krama kanyAsa A pramANe che. 4643 (13546) ahIM aMtima bhAganeA (anyonya hAramitau phrAMau) ityAdi gaNita kriyA karavAmAM Avela che. tethI A rIte phalita thAya che ke-eka nakSatramAsamAM nakSatra tera maDaLa purA tathA caudamA ma`DaLanA saDasaThayA sADIchetAlIsa bhAgene yAt nakSetra purita kare che. have ca MdramAsane adhikRta karIne caMdrAdinA maMDaLAnuM nirUpaNa praznottaranA kramathI kare che. (tA vaDheLa mANeLa aMter ma kalTAra para) pU`kathita lakSaNavALA caMdramAsamAM caMdra keTalA ma`DaLene pUrita kare che? A pramANenA zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(nt rosa cabhAga maMDalAI parNa rIsarcamAM mAla caturthAMza sahita caudama`DaLa arthAt savAcaudamAMDaLa eTale ke purepurA caudama`DaLa ane paMdaramA ma`DaLane ceAtheA bhAga eTaleke ekasAcavIsa bhAga saMbaMdhI ekatrIsa bhAga pramANa ekasAcAvIsane ceAthe bhAga pa daramA ma'DaLanA ekasacAvIsiyA batrIsa bhAgamAM saMcaraNa kare che. (14+324) ATalA pramANavALA pradezane pUre che. AnI bhAvanA A rIte che. eka yugamAM ekaseAcAvIsa parvAM hoya che. tathA AsAceArAzI maMDaLe hAya che. eka cAMdramAsamAM e pA~NI hAya che. tethI ArAzika pravRtti karavIke yaddhi ekaseAcAvIsa pAMthI AsAceArAzI ma`DaLa labhya thAya te e pa thI keTalA maDaLa labhya thaI zake che ? tene jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavI. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 283 Go To INDEX Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *2= =14+4 ahIM be rUpa aMtima rAzithI madhyanI AThaso carAzIne guNAkAra kare guNAkAra kare te sattara aDasaTha thAya che. tene ekavIsa rUpa prathama rAzithI bhAga kare te purA caudamaMDaLa labdha thAya che. tathA paMdaramAM maMDaLanA eka vIsiyA batrIsabhAga Ave che. (14rU, A pramANe granthokta tamAma pramANa malI jAya che. have sUrya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che.-(tA jaMrendra mAM sUre 3 khaMDahApuM vara) eka cAMdramAsamAM sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che. A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.- (ttA guLapaNa naramAzULar6 maMDhAruM ghara ii navInacamA naMdurasa) caturbhAganUna paMdara maMDaLamAM gamana kare che. tathA maMDaLanA ekasovIsa bhAgomAM paNa saMcaraNa kare che. arthAta cauda maMDaLa purA tathA paMdaramA maMDaLanA ekasevIsiyA corANu bhAgomAM gamana kare che. jemake-eka yugamAM sUryanA navaso paMdara maMDaLe hoya che. tethI ahIM anupAta kare ke-je ekaso vIsa thI navase paMdara maMDaLa labhya thAya, te be parvathI keTalA maMDaLa labhya thaI zake che? A jANavA mATe traNa zazinI sthApanA karavI. 1 =30=14+ ahIM aMtima rAzithI guNAkAra karIne prathama rAzIthI bhAga karavAthI caudamaMDaLa purA tathA paMdaramA maMDaLanA ekaso vIsiyA corANu bhAga prApta thAya che. A rIte granthakta badhuMja pramANa maLI jAya che. have nakSatra saMbaMdhI prazna karavAmAM Ave che.-(vA ghareluM mANeNaM huM naMda ghara3) eka cAMdramAsamAM nakSatra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrI gautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(tai gugrNa jamA [TI bhaMDAruM rara, idara rAvIyama maMdajhAsa) eka cAMdramAsamAM nakSatra catubhAMganyUna paMdaramaMDaLa tathA ekasacavIsiyA chAbhAga maMDaLamAM gamana kare che arthAta caudamaMDaLa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 284 Go To INDEX Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purA ane paMdaramA maMDaLanA ekasevIsiyA navvANu bhAga jeTalA maMDaLamAM gamana kare che. 14 phaz ahIM paNa A pramANe anupAta kare joIe. yadi ekaso vIsa parvathI aDhArase pAMtrIsa adhamaMDaLa labhya thAya te be parvathI keTalA ardhamaMDaLa labhya thaI zake ? A jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavI jemake-13purU= =2914 ahIM be rUpa aMtima rAzithI madhyanI rAzino guNAkAra kare te chatrIsasasIttera thAya che. Ane ekasovIsa rUpa pahelI rAzithI bhAga kare to ogaNatrIsa labdha thAya che. tathA ekavIsayA cuMmotera bhAga zeSa rahe che. A adhamaMDaLanuM parimANa che. be ardhamaMDaLathI eka saMpUrNa maMDaLa thAya che. tethI bethI bhAga kare te purA caudamaMDaLa tathA paMdaramA maMDaLanA ekaso vIsiyA navANu bhAga labdha thAya che, (29 ) ra= 14+ (4) A rIte mULamAM kahela tamAma pramANu thaI jAya che. - have tumAsane adhikRta karIne caMdrAdinA maMDaLanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che.-(tA lakA mALe re # maMDaDhAruM rara3) eka tumAsamAM caMdra keTalA maMDaLamAM arthAt paripUrNa eka karma mAsamAM caMdra keTalA maMDaLamAM bhramaNa kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che -(tA vona maMDhAruM varU tIvaMja gifTramA maMDasTaraH) cauda maMDaLa purA tathA paMdaramA maMDaLanA ekasaThiyA trIsa bhAga (14rja) caMdra bhramaNa kare che. ahIM paNa A pramANe anupAta thAya che. je yugavati ekasaTha karmamAsethI ATha cirAzI maMDaLa thAya che, to eka karmamAsamAM keTalA maMDaLe thaI zake? A jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavI. 6+= =14+ rUahIM eka rUpa aMtimarAzithI AThasorAsI rUpa madhyanI rAzIne guNAkAra kare, guNAkAra karavAthI eja pramANe rahe zrI suryaprajJapti sUtraH 2 285 Go To INDEX Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. tene ekasaTha rUpa pahelI rAzIthI bhAga kare te cauda maMDaLa purA tathA paMdara maMDaLanA ekasaThiyA trIsabhAga (1452) thAya che. have ahIM sUryamaMDaLanA saMbaMdhamAM prazna sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA vaLAmaNemAM phUra va jaMhAruM ghara) eka tumAsamAM sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(ta pairasa kaMDAruM gharapha) paMdara maMDaLamAM gamana kare che. ahIM paNa A rIte anupAta kare keje ekasaTha karmamAsothI navase paMdara sUrya maMDaLa labhya thAya? te eka karmamAsamAM keTalA labhya thaI zake ? A jANavA mATe ahIM traNarAzInI sthApanA karavAmAM Ave che. upa+ =5=15 ahIM pUrvavat guNana bhAjakiyA karavAthI purepurA paMdara maMDaLe labdha thAya che. have tumAsathI nakSatra saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA vasumAre ghare ja maMDADuM 6) he bhagavan tumAsa-karmamAsamAM nakSatra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA gurusa maMkArUM vArU paMjaya vALI rAmA maMDaDhA) eka karma mAsamAM nakSatra paMdara maMDala purA tathA soLamA maMDaLanA ekasobAnIsiyA pAMca bhAga (15 ) gamana kare che. ahIM anupAta A pramANe thAya che. je ekasabAvIsa karmamAsathI aDhAra pAMtrIsa maMDaLa thAya, te eka karmamAsamAM keTalA maMDaLe labhya thaI zake ? A jANavA mATe ahIM traNa rAzinI sthApanA karavI. 163 =rUpa =15 para ahIM ekarUpa aMtima rAzithI madhyanI aDhAraso pAMtrIsavALI rAzIne guNAkAra kare te pachI eka bAvIsa rUpa prathama rAzithI bhAga karavAmAM Ave to purepUrA paMdara maMDaLa ane soLamA maMDaLanA ekabAvAsiyA pAMca bhAga 15) labdha thAya che. have sUryamAsane adhikRta karIne caMdrAdinA maMDaLanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. -(tA bArUnTeLa mALa caM? rU bhaMDAruM vara3) sauramAsamAM caMdra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.... (71 vo bhaMDAruM tamane daMDhAsa) eka sauramAsamAM caMdra caudamaDaLa purA tathA paMdaramA maMDaLanA paMdara bhAgAtmaka agyArame bhAga (14) ne pUrita kare che. ahIM A pramANe anupAta kare ke-sAITha sauramAsathI AThasoryAzI caMdra maMDaLa labhya thatA hoya te eka nauramAsamAM keTalA maMDaLa labhya thaI zake che? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI jemake-8941= =(14+)=(14+1) ahIM ekarUpa chellI rAzIthI madhyanI rAzI ADasecoryAzIne guNAkAra kare to paNa eja pramANe rahe che. te pachI sAITharUpa rAzIthI bhAga kare bhAga karavAthI cauda maMDaLa Ave che. tathA sAThiyA cuMmAlIsa bhAga labhya thAya che. te pachI harAMzane cArathI apavartita karavAthI paMdara zrI suryaprajJati sUtra : 2 Go To INDEX Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgAtmaka agIyAra bhAga labdha thAya che. (14+) A rIte caudamaMDaLa tathA paMdaramAM maMDaLanA paMdara lAgavALA agIyAra bhAga thaI jAya che. - have ahIM sUrya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che.-(tA sArU mANejuM dUre $$ jaMtrAvuM ghara) sera mAsamAM sUrya keTalA maMDaLomAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(r gourse gharamAhiyAruM maMDhADuM 77) paMdara maMDaLa purA tathA soLamA maMDaLanA cotho bhAga sUrya gamana kare che. ahIM A pramANe anupAta kare-je sAITha saura mAsamAM navaso paMdara maMDaLamAM sUrya gamana kare te eka saura mAsamAM sUrya keTalA maMDaLomAM gamana kare? A jANavA mATe traNa rAzInI sthApanA karavI. 15=5=15+4=15 ahIM aMtanI rAzIthI madhyanI rAzine guNAkAra kare te pachI pahelI rAzIthI bhAga karavAthI purepura paMdara maMDaLa thaI jAya che. tathA sAThiyA paMdarabhAga zeSa rahe che. te pachI harAMzane paMdarathI apavartita karavAthI 1pa cAra bhAga adhika paMdara maMDaLa thaI jAya che. have nakSatra saMbaMdhI prazna sUtra kahe che.- (tA mArU kALa re ja maMcuM jA) eka Aditya mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLomAM gamana kare che? A pramANe zrI. tamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA goLA rasamAja AiruM maMhastrAruM ghara vasatiSacama maMdaNa) purepurA paMdara maMDaLa ane soLamA maMDaLanA ekasovIsa bhAgavALA pAMtrIsabhAga (15) yAvat gamana kare che. ahIM paNa A pramANe anupAta kare je ekavIsa saura mAsathI aDhArase pAMtrIsa maMDaLamAM nakSatra gamana kare te eka sauramAsamAM keTalA maMDaLamAM gamana karI zake? A jANavA mATe ahI traNa rAzinI sthApanA karavI. 18rU=135=1pa-rUpu ahIM ekarUpa aMtima rAzithI madhyanI rAzI aDhArase pAMtrIsano guNAkAra kare guNAkAra karIne ekavIsa rU5 prathama zrI suryaprajJapti sUtra: 2 287 Go To INDEX Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzithI tenA bhAga kA teA paMdara maMDaLa pUrA tathA seALamA maMDaLanA ekasAvIsa bhAgavALA pAMtrIsa bhAga rUpa grantheAkta pramANu siddha thaI jAya che. have abhidhita mAsane laine caMdra vigerenA mAMDaLonu pratipAdana karavAmAM Ave ((tAminlRi mAmeLa pare rU ma`tujAra caD) eka abhivRdhiCta mAsamAM caMdra keTalA maMDaLedamAM gamana kare che? A pramANenA zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.--(tA.pArasa madajArUM tesIti ilIya sacamAro maTaRF) eka abhivRdhdhi tamAsamAM caMdrapadara maMDaLa purA tathA seALamA maMDaLanA ekasoyAsIvALA tryAzI bhAgamAM gamana kare che. 15636 ahIM ArAzika pravRtti karavAmAM A pramANenI vizeSatA che. eka yugamAM abhivadhi tamAsa satAvana, sAta ahArAtra agyAra muhUrto tathA eka muhUrtanA mAsiyA tevIsa bhAga thAya te pramANe bAramA prAbhUtamAM pratipAdita karela che. (pAchA112 A saMkhyA sattAvana hAvAthI ahIM airAzika pravRtti thatI nathI, tethI purepurA mAsanI khAtrI mATe A saMkhyAnA chappanathI guNAkAra karavA guNAkAra karavAthI purepurA AThahajAra navaseaThayAvIsa 89283 abhiSadhita mAsa thAya che. arthAt ekasAina saMkhyAtmaka yugamAM purepurA ATalA abhivRddhi mAsa thAya che. A tamAma viSaya bAramA prabhRtamAM sUtrakAre svayaM sAkSAt prakArathI kahela che. tethI ahIM rAzika gaNata karavA anupAta karavA ke-te ADaMDAra navaseaDayAvIsa abhiva ita mAsathI ekasA chapana yugabhAvI caMdra maDaLa ekalAkha sADatrIsAra navasAcAra maMDaLa lakhyuM thAya che. te eka abhivadhi tamAsamAM keTalA maDaLa labdha thai zake? A jANavA mATe traNurAzInI sthApanA karavI jemake-1380+1 2378041=(15+36) (15+636) ahI... a'tIma rAzIthI madhyanI rANIne guNAkAra karavA te paNa eja pramANe rahe che. te pachI prathamanI rAzIthI tene bhAga karavAthI paMdara maDaLa purA labdha thAya che ane AhajAranavasAyAvIsa bhAganA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 288 Go To INDEX Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa hajAra navarAzI zeSa rahe che. te pachI harAMzane aDatAlIsathI apavartita karavAthI uparanI saMkhyA yAdI ane nIcenI saMkhyA ekase chAzI (15) thaI jAya che. tethI e phalita thAya cheke-paMdara maMDaLa purA tathA soLamA maMDaLanA eka chAzI bhAgavALA gyAsI bhAga (1563) thAya che. have sUrya maMDaLa saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA mitraphUDhidf mAref re vAr aMdArU sArU) eka abhivardhitamAsamAM sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(ta soDhA maMsAruM jADu tihuM mAruM kaLAruM vohiM agvAhe pharahiM maMDha jIttA) traNabhAga nyUna seLa maMDaLamAM sUryagamana kare che. maMDaLane baso aDatAlIsathI chedIne (15rU$3) ATalA pramANa bhAgamAM gamana kare che. have ahIM anupAta kahe che-chappana aThayAvIsa yugabhAvI mAsathI eka lAkha beMtAlIsahajAra sAta cAlIsa sUryamaMDaLa labhya thAya te eka abhivardhitamAsamAM keTalA maMDaLa labhya thaI zake ? A jANavA mATe ahIM traNarAzInI sthApanA karavI. rU = 143740 =15 =15+ ahIM aMtimarAzI ekathI madhyanI rAzIne guNAkAra kare te paNa eja pramANe rahe che. te pachI prathamanI rAzithI tene bhAga kare to purepurA paMdara maMDaLa labdha thAya che. AThahajAra navaso aThayAvIsa bhAgavALA AThahajAra AThasevIsa zeSa rahe che. te pachI harAMzane chavIsathI apavartita kare uparanI saMkhyA basa pistAlIsa ane nIcenI saMkhyA basa aDatAlIsa thAya che. AnAthI ema nakkI thAya che kenseLamA maMDaLanA traNa bhAga nyUna base aDatAlIsathI vibhakta thayela rahe che. have nakSatra saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che.-satA miAki nAnuM janarava va6 maMDADuM 16) eka abhivadhita mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLamAM gamana kare zrI suryaprajJapti sUtra: 2 289 Go To INDEX Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(tA sosa maMDalAI carai sItAlIsa saehiM bhAgehiM ahiyAhi codasahi aTThAsI rahi maMDala' chettA) caudasoaThayAsIthI maMDaLane chedIne seALa maMDaLa ane suDatAlIsa bhAgamAM nakSatra gamana kare che. ahI paNa gaNitaprakriyA A pramANe thAya che. ekase chappana adhika nevyAsIso aDayAvIsa yugabhAvi abhivRti mAsathI ekalAkha teMtAlIsahajAra ekasotrIsa nakSatra maMDaLa labhya thAya che. te eka abhiti mAsamAM keTalAmaMDaLa labhya thaI zake? A jANavA mATe ahIM traNa rAzInI sthApanA karavI. 143130+1'91=??rU3=12+28AMhIyAM aMtima rAzI ekathI madhyanI rAzInA guNAkAra kare te paNa enI eja sakhyA rahe che. te pachI prathama rAzIthI bhAga karavAthI paripUrNa seALama`DaLa labdha thAya che. tathA khasokhyAzI zeSa vadhe che. ?phrUTa ahIM hAMzane chathI apati ta kare te upara suDatAlIsa tathA nIce caudasoaDayAzI 1488aa thAya che. tethI ahIM A rIte thAya che. 43130 =16+28=16+4=8 AthI e siddha thAya cheke-caudaso aDayAzI bhAgavALA suDatAlIsa bhAgeAthI ma`DaLane chedIne nakSatra maMDaLamAM gamana kare che. / / su. 85 // have ahIMyAM caMdra vigere ekaeka aheArAtramAM dareka keTalA maDaLamAM gamana kare che? tenuM nirUpaNu karavAmAM Ave che.(sA menena dAntena) ityAdi. TIkA pacAzImAM sUtramAM nAkSatrAdimAsamAM cadrAniI maDaLa gatinuM pratipAdana karIne have A chAzImA sUtramAM e cadrAdi eka aheArAtramAM keTalA maMDaLamAM gamana kare che? e viSayanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. A viSayamAM zrIgautamasvAmI pUche cheke(ttA hameneLa motteLa 1, ra madArU 26) huM bhagana eka eka aheArAtramAM caMdra keTalA maMDaLe mAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA vAgaDhamakuru cArUtIlA mALehi La nadi vaLaafpha sad gaddhApura' chettA) eka aDe|rAtramAM caMdra navaso paMdarathI adha maDaLane vibhakta karIne ekatrIsa bhAga nyUna eka maDaLamAM gamana kare che. (1=elepa) ahIM yAM A rIte anupAta thAya che--jo aDhArasotrIsa ahArAtrathI sattarasa aDasaTha caMdranA amaMDaLa labhya thAya te eka DArAvathI keTalA maDaLa labhya thaI zake ? Ane samajavA mATe ahIM traNa rAzinI sthApanA karavI. jemake 17661=4 du=ahIM aMtima ekarUpa rAzithI madhyanI rAzine guNAkAra kare te paNa eja rIte rahe che. tethI guNAkAra karIne prathama rAzithI bhAga karavA joie paNa bhAtmya rAzi AchI hAvAthI bhAga phaLa Avatu nathI tethI bhAjya hAra rAzine methI apavartita karavA 762=464=1-316) A pramANe uparanI saMkhyA ADaseAcAryAzI tathA nIcenI saMkhyA navaseApadara thAya che. Anu zrI suryaprajJapti sUtra : 2 290 Go To INDEX Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpAntara karavAthI A rIte thAya che. (1-2) AnAthI e phalita thAya che ke ekatrIsa bhAga nyUna eka ardhamaMDaLa navaso paMdarathI vibhakta karela hoya che. have surya saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che.-(tA meLe jojo sUre 16 maMsuAruM ghara, eka eka aherAtramAM sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAna kahe che.-( gyi baTUnaMda rU) eka ardhamaMDaLamAM jAya che. ahIMyAM eka yugamAM aDhArasetrIsa ardhamaMDaLe thAya che ahorAtra paNa eTalA ja hoya che. tethI ahI harAMza sarakhAja hovAthI eka adhamaMDaLa labdha thAya che. 198). have nakSatra saMbaMdhI praznasUtra kahevAmAM Ave che.-(tA. uni aorAM thai naMdANuM cara) eka eka ahorAtramAM nakSatra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmIne praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che,-(tat gai gadga maMDalaM cAi dohiM bhAgehiM ahiya sattahiM battIsehi saehiM addhamaDala chettA) eka aherAtramAM nakSatra sAtaso batrIsathI eka ardhamaMDaLane chedIne be bhAga adhika eka ardhamaMDaLamAM gamana kare che. ahIM A rIte anupAta karavo. je aDhAraso trIsa ahorAtrathI aDhAraso pAMtrIsa nakSatronA maMDaLe labdha thAya te eka aherAtramAM keTalA maMDaLe labhya thaI zake? A jANavA mATe traNa zazinI sthApanA karavI 163641 = =1+2=14 ahIM aMtima rAzI ekathI madhyanI rAzIne guNA karIne prathama rAzIthI bhAga kare te eka adhamaMDaLa labdha thAya che. tathA aDhAraso pAMtrIsa bhAgonA pAMca zeSa vadhe che. te pachI harAMza rUne guNAkAra kare te harAMza sarakhA hevAthI kaMIja zeSa rahetuM nathI tethI harAMzane nAza thavAthI upara be ane nIce sAtasobatrIsa rahe che, 1+kara A rIte ukta pramANa thaI jAya che, zrI suryaprajJapti sUtraH 2 291 Go To INDEX Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have purepurA eka eka maMDaLamAM caMdrAdi keTalA ahorAtramAM gamana kare che? A viSayanuM nirUpaNa karavA mATe zrIgautamasvAmI prazna kare che.-(tA mAM maMDha re hiM jaNottehiM vara) eka eka maMDaLamAM caMdra keTalA aherAtramAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(RA rojiM mohiM jarU, unnatI mAhiM kSihiM vahiM vecAhiM laufhaM rAuifc chettA) cAraso beMtAlIsa ahorAtrane vibhakta karIne be ahorAtra tathA eka aherAtranA ekatrIsa bhAgathI caMdra eka maDaLamAM gamana kare che. ahIM A rIte anupAta kare je ATharAzi caMdramaMDaLathI aDhArasovisa aherAtra thAya che, te eka maMLathI keTalA ahorAtra labhya thAya che? A jANavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI. 1+=+ =+rU ahIM aMtimarAzithI madhyanI rAzine guNAkAra karIne prathamanI rAzithI bhAga kare te be aherAtra labdha thAya che. ane AThasoyAzInA bAsaTha bhAga zeSa rahe che. te pachI harAMzane bethI apavartita kare te uparanI rAzi ekatrIsa tathA nIcenI rAzi cAra beMtAlIsa (2 ) A rIte cArase beMtAlIsa bhAgAtmaka ekatrIsa bhAga thAya che. have sUrya saMbaMdhI zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(gme kaMTsa jUne hiM mohiM ghara) sUrya eka eka maMDaLamAM keTalA ahorAtrImAM gamana kare che? A pramANe zrotamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAna kahe che.-(tA to gohiM ) be ahorAtrathI eka maMDaLamAM gamana kare che. ahIM paNa A pramANe anupAta kare ke-je sUrya navase paMdara maMDaLamAM aDhArasetrIsa aherAtramAM gamana kare te eka maMDaLamAM gamana karavAmAM keTalA ahorAtra thAya? A samajavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI. *1=8deg=rA A rIte be aherAtra purA labdha thAya che. zrI suryaprajJapti sUtraH 2 Go To INDEX Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huve nakSatranA sa MbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.(tA mena' mahatna' zrvate Rddhi gottendi ) eka eka maDaLamAM nakSatra keTalA aheArAtramAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.--(tA Dhordi' bottehi caMda rohitanedira sidi sattamaEdi sad di' chettA) be bhAga nyUna e ahe rAtramAM nakSatra eka ma'DaLamAM gamana kare che. traNasesaDasaTha aheArAtrane vibhAga karIne aDImAM paNa A rIte anupAta karavA ke--jo aDhArasApAMtrIsa maMDaLAmAM nakSatra chatrIsaseA sAITha ahArAtrIthI gamana kare te eka maDaLamAM gamana karavA mATe keTalA aheArAtra thAya che? A samajavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI kuq=xFq1+13=E ahI ekarUpa aMtima rAzithI madhyarAzinA guNAkAra kare te! paNa eja rIte rahe che, te pachI prathama rAzithI tenA bhAga kare teA eka aheArAtra lakhyuM thAya che. tathA aDhArasepAMtrIsa bhAgA tmaka aDhArasApAMtrIsa zeSa rahe che. te pachI harAMzane pAMcathI apavita kare te uparanI rAzi traNaseApAMsaDa tathA chezvarAzi traNasesaDasaDa thAya che. 1+OM A pramANe tamAma pramANa yathAkta prakArathI thai jAya che. have eka yugamAM caMdrAdi pratyeka keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A viSayanu nirUpaNu karavA mATe zrIgautamasvAmI prazna kare che.-(tA jIjJeLa aMke rU na kahAvuM AT) tAvat eka yugamAM caMdra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A rIte zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA bacujIvIsa mahattara caNDa) eka yugamAM caMdra AThasAtheArAzI maDaLAmAM gamana kare che? mahIyAM yukti batAvavAmAM Ave che.-caMdra eka lAkha navahAra AsA (109800) bhAgamAM vibhakta thayela maDaLanA sattaraseaDasaTha (1768) bhAgAmAM eka muhUta mAM gamana kare che. ane eka yugamAM samagra zrI suryaprajJapti sUtra : 2 293 Go To INDEX Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muharta saMkhyA cepanahajAranavase (54900) thAya che. tethI ahIM (1768) sattarase aDasaTha ne cepanahajAranavasethI guNAkAra kare 176854 900=970 63200) guNAkAra karavAthI navakaDasitteralAkha tresaThahajAra ane base thAya che. AnI maMDaLa saMkhyA lAvavA mATe (109800 ekalAkha navapujAraAThasethI bhAga kare jethI bae"=884 A rIte AThasoryAzI maMDaLa thaI jAya che. have sUrya saMbaMdhI zrIgautamasvAmI prazna pUche che. (tA pUre zarU baMchA jA) he bhagavana eka yugamAM sUrya keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgauta masvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA nava pUgAsahastranA ) navase paMdara maMDaLa 91pamAM gamana kare che. ahIM paNa A pramANe yukti batAve che be aherAtramAM eka sUryamaMDaLa labhya thAya te saMpUrNa yugavati aDhArasetrIsa aherAtrathI keTalA maMDaLa labdha thaI zake ? A samajavA mATe traNa rAzinI sthApanA karavI. jemake-183=1830 =915 ahIM aDhArasetrIsa rU5 aMtima rAzIthI ekarUpa madhyanI rAzine guNAkAra kare guNAkAra karavAthI eja rIte rahe che. tene be rUpa prathama rAzithI bhAga karavAthI 915 nava paMdara labdha thAya che. A rIte yakta pramANu thaI jAya che. have nakSatranA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(guni MvarAtta je vara) eka yugamAM nakSatra keTalA maMDaLamAM gamana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (tA bArasaLatI kumArakaMsTaag 6) aDhAraso pAMtrIsa ardha maMDaLamAM bhramaNa kare che. ahIM yA yukti A pramANe che. ekalAkha navahajAra AThasethI vibhakta maMDaLanA aDhAraso pAMtrIsa bhAgomAM ekamuhUrtamAM gamana kare che. eka muhUrtanI saMpUrNa saMkhyA cepanahajAranavaso thAya che. tethI ahIM copana hajAranavasathI aDhAraso pAMtrIsa guNAkAra kare pa490041835=100741500 guNa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 294 Go To INDEX Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra karavAthI A rIte dasakaDa ratalAkha ekatAlIsa hajAra pAMcase adhamaMDaLa thAya che. tethI tene ekalAkha navahajAra AThasenA ardhA copanahajAra navasothI bhAga karavo. 117500 =1835 A rIte bhAga karavAthI aDhAraso pAMtrIsa adhamaMDaLa labdha thAya che. have prAkRtane upasaMhAra karatAM kahe che.-(phunvenA muddattA kri gatimAna phaMdira gbaMdaruM vimA sigyA vadhu mAhitti mi) A paMdaramA prabhutAmAM A pUrvakathita prakArathI pUrvakathita muhurta gati arthAt dareka muhUrtamAM caMdra, sUrya ane nakSatronA gati parimANa tathA nAkSatramAsa, cAMdramAsa sUryamAsa ane abhivardhita mAsenuM ahorAtra pramANa tathA yugane adhikRta karIne maMDaLanA vibhAga eTaleke vivekapUrvaka maMDaLa saMkhyAnI prarUpaNa tathA zIdhragatirUpa gamana prakAra A paMdaramAM prAbhRtamAM pratipAdita karela che. A pramANe huM kahuM chuM A rIte zrIbhagavAnanuM vacana che. tethI sArI rIte pUrvakathita saMpUrNa prAkRtamAM kahela vastune zraddhApUrvaka grahaNa karavI. | sU. 86 che zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM che paMdaramuM prAbhRta samApta | 15 || zrI suryaprajJapti sUtra: 2 295 Go To INDEX Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ solahavAM prAbhRta seLamAM prAkRtine prAraMbha TakArtha-paMdaramA prAbhUtamAM sUrya, caMdra, graha ane nakSatronA maMDaLa gatinA saMbaMdhamAM aneka prakArathI vicAra sArI rIte vicita karIne have-(huM te hosiTI DhALa) prakAzanuM lakSaNa zuM che? A viSayane kahevAnA hetuthI zrIgautamasvAmI prazna sUtra kahe che.-(tA # te holinA zravaNe mAhiti vaNakanA) he bhagavana kayA prakArathI Ape prakAzanuM svarUpa pratipAdana karela che? te kahe A pramANe sAmAnya rIte prazna karIne vivakSita viSayane prakAzita karavAnA uddezathI pharIthI vizeSa rIte jIjJAsA karIne prazna kare che- (tA caMdrAvIya rosiLAvIra hosigAya raMDherAvIya ka jiM DhaLa) caMdralezyA snA A be padano athavA jyA tathA caMdralezyA A be padone ekaja artha thAya che? artha bheda thatuM nathI? arthAt akSaranA AnupUvInabhedathI arthabheda thAya che ? athavA ekArtha hoya che? jema nadI, dIna, e be padone Anu puvI hovAthI arthabheda thAya che. athavA putranA gurU ane gurUnA putra A be vAkyane kadAca AnupUrvanA bheda darzanathI arthabheda paNa pratyakSaja dekhAya che. A prakAranI zaMkAnI saMbhAvanAthI caMdralezyAe snA che? A yuktithI agara snA caMdralezyA hoya che? A pramANe hoya te A be padene AnupUvathI agara anAnupUvathI vyavasthita rahelane zuM artha thAya che ? za paraspara bhinna arthane batAvanAra che? athavA abhinnArthakanuM pratipAdana karavAvALA che? A zI rIte thAya che? arthAta anyAvacchedathI jANavAmAM Ave che? ke abhinnapaNathI jANI zakAya che? jenAthI asAdhAraNa ke sAdhAraNa jANI zakAya te asAdhAraNa svarUpa agara sAdhAraNa svarUpa che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(tA urm) eka svarUpathI bhinna hovA chatAM paNa arthathI samAnatAvALA hoya che. arthAt caMdralezyA ane tranA e be padone AnupUvathI athavA anAnupUvathI vyavasthita ekarUpa abhinna artha ja thAya che. je vezyApadavAono artha thAya che eja bIjA snA zabdano artha thAya che. veda, deva A be zabdone athavA putrane gurU athavA gurUputra A zabdone svarUpabhedathI vAyanA bhedanI jema arthabheda samaja joIe. (grFan) eka asAdhAraNa svarUpavALuM lakSaNa jenuM hoya te eka zrI suryaprajJapti sUtraH 2 296 Go To INDEX Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSaNavALA kahevAya che. eTaleke je pramANe cadralezyA A padathI vAcyanuM asAdhAraNa svarUpa jaNAya che. eja jyeAnA A padathI vAcyA thAya che eja caMdralezyA A padathI paNa vAcyA thAya che. A pramANenA Azaya spaSTa thAya che. huve zrIgautamasvAmI sUnA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-( sUGesArI bacaveca, sUddhezmAnIya ke banne jinalaLe) sUrya lezyA Apada ane Atapa taDako A be padma tathA tapa ane sUrya lezyA A be padyane! AnupUrvIthI athavA anAnupUrvI thI vyavasthita heAya tyAre zu abhi naja artha thAya che? athavA bhinna atha thAya che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(tA vaDhe ja vaLe) sUrya lezyA ane tapa A be padmonA tathA Atapa ane sUyaeNlezyA A be zabda kramathI rAkhela hAya ke vyutkramathI rAkhela hoya game te pramANe hAya paraMtu eka sarakhAja bannene a thAya che. arthAt sUya lezyA A padane je vAcyA thAya che. eja Atapa A padane paNa vAcyA thAya che. theADA paNa vAcyAmAM bheda thate nathI. have aMdhakAranA saboMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA baMdhana reDyo chAyA rUca, AcArya baMdha kya che ke vida' vaLe) aMdhakAra ane chAyA A be zabda ane chAyA ane aMdhakAra A be zabdo kramathI uccArela hAya ke byukremathI uccArela DAya ekaja prakAranA vAccA thAya che ? ke judA prakArathI vAcyA thAya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che. (tA ke 1 jIllRge) eka svarUpAtmaka arthAt abhinnAtha pratipAdaka chAyA ane aMdhakArane ekaja atha thAya che. chAyA ane aMdhakAra athavA aMdhakAra ane chAyA A pramANe kramathI uccAraNa kare te paNa ekaja prakAraneA artha thAya che. / sU. 87 || sALasu prAbhRta samApta / / 16 / zrI suryaprajJapti sUtra : 2 297 Go To INDEX Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahavAM prAbhUta sattaramA prAkRtanA prArabha- sALamAM prAbhUtanuM pratipAdana karIne have sattaramA prAbhutane prAraMbha kare che.-(tA tu te cacaLovavAthA mAhinti vajJA) cyavana ane upapAtanA viSayamAM zrIgautamasvAmI praznasUtra kahe che. TIkA-satyAzImAsUtramAM jyeAnA ane lezyA tathA Atapa ane lezyA tathA adhakAra ane chAyAnA parasparanA arthanI samAnatAnuM sArI rIte kathana karIne have A sattaramAM prAbhUtamAM (vaLovavAha) cadrAdinA cyavana ane upapAtanA saMbaMdhamAM paramatanA nirAkaraNapUrvaka ane svamatanA pratiSThApana pUrvaka kathana kare che. AmAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che--(tA I te cayaLovavAyA bAiittavannA) he bhagavan ApanA matathI caMdrAdInuM cyavana ane upapAta arthAt jyAhnAnA kSaya vRddhI kahela che, te kahA A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne A viSayamAM jeTalI pratipattIce pratipAti karavAmAM Avela che, te batAve che.-(satya ghaNu rUmAko pachatrIsa pattittio vaLattAlo) caMdrAdinA cyavana ane upapAta saMbaMdhI vicAraNAmAM A vaThyamANu prakAranI pacIsa pratipAtti arthAt paratIthi keAnI mAnyatAe kahela che. je A pramANe che.--(tattva ne patramAg tA asamayameva caMdimasUriyA aNNe cayaMti aNNe uvajjati ege evamAha su) me pacIsa paratIthikAmAM paDelAM paratIrthika A vakSyamANu prakArathI peAtAnA mata pragaTa kare che. e pahelA matAvala bI kahe cheke-caMdra sUryAM dareka kSaNamAM pUrvApanna arthAt pahelAM Avelanu cyavana thAya che. eTaleke alakSita thaIne navA svarUpe utpanna thatA dRSTigeAcara thAya che. tema svaziSyAne kahevu kahevAtA bhAva e cheke-dareka kSaNamAM pahelA pahelAnA vilIna thAya che. ane pachI pachInA dRSTigocara thAya che. tema svaziSyAne upadeza karavA. A viSayanu (IeAAtaMtu) e upasaMhAra vAkaya che. arthAt prathamamatAvalambI A pramANe peAtAnA mata darzAve che. |1|| have bIjAmatAvalInA abhiprAyanuM kathana kare che.(H puLa vamAtu-tA anu mutyuttameya aMtimamUriyAkALe pati ane vavajJati) bIjA matavAdIe nIce jaNAvyA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 298 Go To INDEX Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe pitAnA matanuM kathana kare che. te kahe cheke-caMdra ane sUrya dareka muhUrtamAM pari vartanazIla hoya che. arthAt dareka kSaNamAM pUrvotpananuM cyavana thAya che. arthAt adRSya thAya che. ane anutpanna utpanna thAya che arthAt dareka muhUrtamAM parivartanazIla caMdra, sUrya AvatA jatA rahe che. tema svaziSyane upadeza kare kaI eka arthAt bImatAvalambI A pramANe pitAne mata jaNAve che. rA (ga dedA tava nAka) A pUrvakathita prakArathI je rIte prathama tpanna arthAt chaThThA prAbhRtamAM ojanI saMsthitinI vicAraNAmAM je pramANe pacIsa pratipatti eTaleke anyatIthikanA matAMtaro kahevAmAM Avela che. e ja pramANe ahIMyAM paNa e tamAma pratipatti kahI levI. e pratipatti kayAM sudhI kahevI te mATe svayaM sUtrakAra kahe che.(taa ege puNa evamAhaMsu tA aNuosappiNI ussappiNImeva caMdimasUriyA aNNe cayati aNNe vavava vaMti) keI eka e rIte kahe cheke-anuavasarpiNI ane utsapiraNImAM caMdra sUrya pUrvotpannanuM cavana thAya che ane navAja utpanna thAya che. A pramANe aMtima sUtraparyanta kahI levuM. sugama hovAthI vizeSarUpe kahela nathI. re te pratipatti A pramANe kahela che.-( g gvamA tA majurAhRdvimeva caMdimasUriyA aNNe cayati aNNe uvavajjati Ahietti vaejjA ege evamAhaMsu) me A pramANe kahe cheke-hareka ahorAtramAM caMdra sUrya pahelA utpanna thayelane nAza thAya che ane navA prAdurbhAva thAya che. (3) (gr pavanahaMsu tA parva chuparvameva vaMtipUpiyA ane jayaMti maLe 33vanaMti Apatti vaNA ane ghA mAheMdhu) koI eka cethA matAvalaMbI hareka pakSamAM caMdra sUrya pUrvotpanna adRSya thAya che. ane navAne janma thAya che. koI eka caturtha matAvalaMbI A pramANe kahe che. (4) ( pukha gvamAhaMdu tA gumAra meva caMdimasUriyA aNNe cayati aNNe uvavajjati Ahietti vaejjA ege evamAsu) oN eka e rIte kahe che ke dareka mAsamAM caMdra, sUrya pU5na vilIna thAya che. ane pazcAta vati utpanna thAya che. keI eka pAMcame matAvalaMbI A rIte kahe che. (5) (je evamAsu aNuuu meva caMdimasUriyA aNNe cayati aNNe uvavajjaMti Ahitti vaejjA ne vAraMg) keI eka A pramANe kahe che. ke dareka anumAM caMdra sUrya pahelAM utpanna thayelA naSTa thAya che. ane navA prAdurbhAva thAya che. e pramANe svaziSyone kahevuM A pramANe chA matAvalaMbInuM kathana che. ( puna vimAsu tA majumALameva) ke eka pratyeka ayanamAM sUrya caMdra pUrvotpanna vinAza ane navA prAdurbhAva kahe che. (7) (tA aUravajIra meva) keI eka dareka saMvatsaramAM kahe che. (8) (tA31 meva) koI eka dareka yugamAM kahe che. (9) (rA bagvArasA meva) keI eka dareka se varSamAM kahe che, (10) zrI suryaprajJapti sUtra: 2 299 Go To INDEX Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ta agvAnanA ) keI eka dareka hajA2varSamAM kahe che. (11) (ta anusAra paNa ea) keIema dareka lAkha varSamAM kahe che. (12) (tA sajuputra mera) keI eka dareka pUrvamAM kahe che, (13) (tA majupurANa meva) keI eka pUrvamAM kahe che (14) (tA vadhu purANa 4) keI eka hajAra pUrvamAM kahe che. (15) (tA. lupuravAramA meva) keI eka dareka lAkha pUrvamAM kahe che. (16) (guddhigovama meva) keI eka dareka palyopamamAM kahe che. (17) (tA bhajIvikatA koI eka se palyopamamAM kahe che. (18) ( ImdizAmata meva) keI eka dareka hajAra varSamAM kahe che. (19) (ttA | vacivamalavasahRNa mea) koI eka dareka lAkha palyopamamAM kahe che. (tA 3UTNAno vaja koI eka dareka sAgaropamamAM kahe che. (21) (tA majurajozamasara meva) koI dareka se sAgaropamamAM kahe che. (22) (tA gumArotramasaraNa meva) koI eka dareka hajAra sAgaropamamAM kahe che. (23) (tA vajunArAvamAcalapta jevI ke eka dareTha lAkha sAgaropama kahe che. (24) A pratipattinA artha mAtrathIja vyAkhyA samajavI. sarala hovAthI vizeSa vyAkhyA alaga karelI nathI. pacIsamI pratipattinuM sUtra svayaM sUtrakAreja kahela che. tathA vyAkhyAta paNa karela che. A pramANe anya matAvalaMbInA matAMtararUpa pratipattinuM pratipAdana karela che. paraMtu A saghaLI pratipatti bhramatpAdaka ane mIththArUpa che. tethI A badhAthI alaga pitAnA siddhAMtane zrIbhagavAna pradarzita kare che.-(vAM pukha gvaM vAmo tA caMdrimaNUriyALuM devA mahiDhiyA mAgucA madAvA mahAjasA mahAsokkhA mahANubhAvA varavatthadharA, vara malladharA vara gaMdhadharA, varAbharaNadharA jojhiLiyatA che zAMti 31vanaMti) utpanna thayela kevaLajJAna yukta huM A viSayamAM A vakSyamANa prakArathI kahuM chuM. te prakAra batAve che. caMdra sUryadeva mahAna vimAnAdi RddhivALA che. mahAti eTaleke zarIra AbharaNa vigerethI yukta hoya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 300 Go To INDEX Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. arthAt mahAna atyadhika kAMtivALA hoya che. mahAbala zArIrika ane mAnasika adhika baLa jenuM hoya evA hoya che. mahAyazavALA saMpUrNa jagatamAM vistRta yazavALA hoya che. tathA mahA saukhya arthAt bhavanapati vyaMtara devathI vadhAre sukha saMpanna ane mahAnubhAva arthAt vaikriya karaNadi saMbaMdhI aciMtya zaktithI yukta hoya che. tathA varavastrane dhAraNa karavAvALA hoya che. eTale ke suMdara ane zreSTha divibhAvita dizAone prakAzita kare tevA vastro dhAraNa karanArA hoya che. tathA uttama mALAone dhAraNa karanArA hoya che uttama prakAranA gaMdhane dhAraNa karavAvALA hoya che. mahA sukhazAlI eTaleke bhavanapati vyaMtara devathI paNa uttama prakAranA sukhavALA hoya che. tathA suMdara uttama prakAranA alaMkArene dhAraNa karavAvALA hoya che. evA te sUrya caMdra avyavacchinna nayAnusAra arthAt dravyAstika nayanAmatathI vakSyamANa prakAranA pitA potAnI AyuSyane kSaya thAya tyAre anya arthAta pUrvotpana vita thAya che. tathA anya eTale ke utpanna na thayalA utpanna thAya che. tema svaziSyone kahevuM. A pramANe sarva sammata kAla vizeSathI bane sthAna vizeSathI caMdrAdinA vana ane upapAtanuM vizleSaNa meM je pramANe karela che. eja mAro mata che. tema samajavuM. A bhagavAnanuM vacana hovAthI Aja pramANe zraddhA karavI. sU. 88 | sattaramuM prAbhRta samAma che 17 | zrI suryaprajJapti sUtra: 2 301 Go To INDEX Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThArahavAM prAkRta aDhAramAM prAbhRtano prAraMbha have aDhAramuM prAbhRta prAraMbha karavAmAM Ave che. A prAbhRtamAM caMdrAdinA uccatvanA saMbaMdhamAM pratipAdana karavAmAM Ave che. tethI A viSaya saMbaMdhI praznottara sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA huM te vara) ItyAdi. TIkAtha-sattaramAM prAbhUtanA aThayAsImA sUtramAM caMdrAdinA vana ane upapAtanuM sArI rIte vivecana karIne have A aDhAramuM prAkRta prAraMbha karavAmAM Ave che. AnuM adhikAra sUtra A pramANe che.- (3 ) caMdrAdinuM samatala bhUbhAgathI uparanuM uccatva jeTalA pradezamAM vyavasthita rahe tenuM svarUpa svamata paramathI pratipAdana karavAnA hetuthI praznottara sUtra kahe che.- (ta huM te vara mAhitti vaijJA) he bhagavad Ape caMdrAdinI bhUmithI upara keTalI uMcAI kahela che? te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne A viSayamAM jeTalI pratipatti kahevAmAM Avela che, tene batAvavAmAM Ave che.-(taratha hasyu rUmamo vAvIrUM pavittomo mAhitti vajJA) caMdrAdi bhUmInI upara uMcAI saMbaMdhI vicAraNAmAM A vAkyamANa svarUpanI pacIsa pratipatti arthAt paratIthikanA matAMtare pratipAdita karela che te pratipatti (ratye) ItyAdi prakArathI batAvAmAM Ave cha. (tatthege evamAsu tA ega joyaNasahassaM sUre uDDha uccatteNaM divaDhaMca de ege vamA4) e paratIthikemAM pahelo paratIthika A pramANe kahe che-bhUminI upara eka hajAra yojana sUrya sthita rahe che. tathA draya arthAt bIjAnuM adhuM eTaleke doDha hajAra jana jamInanA upara caMdra vyavasthita rahe che. sUtramAM badhe jana saMkhyA padanuM ane sUryAdiyadanuM samAnAdhikaraNa hovAthI abhedacAra jaNAya che. jemake-prayAgathI kAzikSetra bAra ejana che. ItyAdimAM abhedapacArane paga dekhAya che. e ja pramANe anya sUtramAM paNa samajI levuM. have upasaMhAra kahe che ke eka A pramANe kahe che. 1 have bIjA paratIrthikane mata kahe che- ( gm gva mAhaMtu tA to vosaduraHhuM nUre varavattA aDhAtijJAr vaMde mAtu) bIjo koI tIrthAntarIya A pramANe kahe cheke-jamInanI upara behajAra jana sUrya vyavasthita rahe che. tathA aDhI hajAra yojanA jamInanI upara uMcAIe caMdra vyavasthita rahe che. A rIte bIjA tIrthAntarIyano mata che. (2) eja pramANe bIjA matavAdiyAnA kathana prakAranA sUtre bhAvita karI levA eka eka hajAra yojananA vadhArAthI sUrya saMbaMdhI ane sUryathI pAMcaso jana vadhAre upara caMdra zrI suryaprajJapti sUtra: 2 302 Go To INDEX Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. tema samajavuM (3jhApA chATAlA1111 ATalA paryantanA matAntare Aja pramANe vyAkhyAta karI levA te pachI (gum gamaveble betaka vArasapUre aDhoraNa vaMre) A pUrva pratipAdita kramanA abhilASa prakArathI bAkInI pratipattinA saMbaMdhamAM sUtra prakAra bhAvita karI le jemake-jamInanI upara traNahajAra jana sUrya ane sADA traNahajAra jana caMdra A pramANe trIjA matAvalaMbInuM kathana che. (3) cArahajAra ejana upara sUrya ane sADAcAra hajAra yojana caMdra (4) pAMca hajAra jananI ucAIe sUrya ane sADA pAMca hajAra jana caMdra (5) kahajAra ejananI uMcAIe sUrya ane sADAchahajAra jana caMdra (6) sAtahajAra ejananI uMcAIe sUrya ane sADAsAtahajAra yojana caMdra (7) AThahajAra jananI uMcAIe sUrya ane sADAAThahajAra yojana caMdra (8) navahajAra jananI UMcAIe sUrya ane sADAnavahajAra jana caMdra (9) dasahajAra jananI uMcAIe sUrya ane sADAdasahajAra jana caMdra (10) agyArahajAra jananI uMcAIe sUrya ane sADAagIyArahajAra jana caMdra (11) bArahajAra ejananI uMcAIe sUrya ane sADAbArahajA2 jana caMdra (12) terahajA2 jananI uMcAIe sUrya ane sADAterahajAra jana caMdra (13) caudahajAra ejananI uMcAIe sUrya ane sADA ca hajAra janacaMdra (14) paMdarahuja2 jananI uMcAIe sUrya ane sADApaMdarahajAra yojanacaka (15) soLahajAra ja.1nI uMcAIe sUrya ane sADAseLahajAra yejane caMdra (1) sattarahajAra ejananI uMcAI e sUrya ane sADAsattarahajAra janacaMdra (17) aDhArahajAra ejananI uMcAIe sUrya ane sADA aDhArahajAra janacaMdra (18) ogaNIsahajAra ejananI uMcAIe sUrya ane sADIogaNIsahajAra yojana caMdra (19) vIsahajAra yojana sUrya ane sADAvIsahajAra jana caMdra (20) ekavIsa hajAra ejananI uMcAIe sUrya sADIekavIsahajA2 jana caMdra (21) bAvIsahajAra jananI uMcAIe sUrya ane sADIbAvIvIsahajAra ejana zrI suryaprajJami sUtraH 2 303 Go To INDEX Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdra (22) tevIsahajAra yejananI uMcAie sUrya ane sADItevIsahajAra yeAjana caMdra (23) cAvIsahajAra cAjananI uMcAie sUrya ane sADIcAvIsahajAra yojana caMdra (24) have pacIsamA matAvalInA kathanAtmaka sUtra svayaM bhagavAna kahe che-(o vAdamu o putra mAsu-tA paNavIsa joyaNasahassAI sUre uDDha uccatteNaM addhachabbIsaM caMde ege zrva mamu) koI eka A pramANe kahe che. pacIsahajAra yeAjananI uMcAie sUrya pavasthita rahe che. tathA sADIpacI hajAra ceAjananI uca.I e caMdra vyavasthita hoya che. A pramANe koI eka pacIsame anyatIthiMka kahe che. (25) kahevAnA bhAva e cheke-ceAvIsa sudhInA tIrthAntarIcee pU`kathita prakArathI eka eka hajAra ceAjananA vadhArAthI pe|tapeAtAnA mata darzAvye che. tathA pacIsamA tIrthAntarIe paNa eja pramANe ekahajAra caiAjanA vadhArAthI pAtAnA mata jaNAvyeA che. pRthvInI upara uMce sUrya pacIsahajAra cAjana dUra vyavasthita thAya che, tathA caMdra (aTTa istrI) chavvIsanA ardhA eTale ke ardhA bhAga sahita pa'sahajAra ceAjana arthAt sADIpacIsa hajAra ceAjana jamInanI upara vyavasthita thAya che. A rIte pacIse anya matAvala khIcenI pratipattinuM pratipAdana karela che. have zrIbhagavAn peAtAnA mata pradarzita kare che. (vayaM puLa vaM yAmo tA mIle gyaNappabhAva puDhatrIe bahu samaramaNIjjAo bhUmibhAgAo satta janai joyasara ur3aDha utpaittA TrasTe sAyimA cAra vararU) utpanna kevaLajJAnavALA huM. A viSayamAM A vakSyamANu prakArathI kahu chu... (mIte) A ratnagarbhA pRthvInA adhika samatalavALA bhUmi bhAgathI zAbhAyamAna jamInanI uparamAM sAtaseAnevuM (70) yeAjana jaIne tyAM nIcenA tArA vimAnanuM maMDaLa gatithI paribhramaNa kare che. tathA A ratnapUrNA pRthvInA bahu sama ramaNIya bhUmi bhAgathI (aTTunoyaLasaNa 34 vattA kRSimALe vAraM para upara ADase yejana uMce jaIne sUryaM vimAna bhramaNa kare che. te pachI A ratnaprabhA pRthvIthI bahu sama zrI suryaprajJapti sUtra : 2 304 Go To INDEX Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaNIya bhUmi bhAganI upara (gap vAsI rocAsaNa vaa dattA vimAne vAraM vara) AThasoeMsI jana upara jaIne caMdra vimAna maMDaLa gatithI paribhramaNa kare che. te pachI A ratnaprabhA pRthvIthI bahusama ramaNIya bhUmi bhAganI upara (bamaNI kothaLasA karUttA vimAne vAraM jarU) AThase eMsI jana upara jaIne caMdra vimAna maMDaLa gatithI paribhramaNa kare che. te pachI pharIthI A ratnaprabhA pRthvInA bahusama ramaNIya bhUmi bhAganI uparamAM (navo isacAruM kadra kapUrUttA kava itApavimAne vAra vapatti) navase yojanapurA upara jaIne sarvoparitana tArA vimAnanuM maMDaLagatithI paribhramaNa kare che. arthAt maMDaLagatithI tyAM gamana kare che. te pachI kUcA tArAvimAno nA govALarchuM 3rgphattA sUvimAnA vAra nA) tArA vimAnanI nIce kevala dasa yojana upara jaIne sUrya vimAna bhramaNa kare che. (navarsi loyaNAsuM vaheM uttarUttA vaM vimAnA vAraM va6) e tArA vimAnanI nIce nevuM yojana upara jaIne caMdra vimAna bhramaNa kare che. te pachI (havottara kogaLayaM qphatta 3gatiruM tArave jAjarANu) e savadhastana tArA vimAnathI ekadasa (11) jana upara jaIne tyAM sarvoparitana tArAvimAna bhramaNa kare che. (tA sUravimo mAri goLAruM varUttA caMvAne kAra ) sUryavimAnathI eMzI (80) jana upara jaIne caMdravimAna bhramaNa kare che. te pachI (kogaLasaghaM 3a 3gphattA 3rita tArA vAraM vara) e sUrya vimAnanI upara sojana upara jaIne sarvoparitana tArA rUpavimAna tikane Azrita karIne gamana kare che.-(tA saMvimAnaro kothaLAruM rahetuM va itArA ghA ru) e caMdra vimAnanI upara vIsa ejana jaIne sarvoparitana tArArUpa tikSaka bhramaNa kare che - (gvameva sapuvAvareNa dasuttara joyaNasayaM bAhalle tiriyamasaMkhejje jotisavisara jotisaM cAra varu gati ausjhA) A tamAma viSayo upasaMhAra karatAM zrIbhagavAn kahe che-A pUrva kathita prakArathI sapUrvApara arthAt pUrva pazcimamAM vyAsa vistAra ekasodasa yojanA bhramaNa kare che. jemake pUrvakathita prakArathI sauthI nIcenA tArArUpa jatizcakranI upara dasajana 10, sUrya vimAna rahe che, te pachI 80 eMsI jana upara caMdra vimAna te pachI vIsa jana upara saparitana tArA rUpa jyotizcaka (20) A pramANe ti zraka cAra gamanane kSetravibhAga hoya che. tethI badhAne meLavavAthI 10+80+20=110) A zrI suryaprajJapti sUtra: 2 305 Go To INDEX Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte ekasedasa yejana pUrvAparatu bAhulya eTaleke vistAra thAya che. e ekaseAisa ceAjana bAhulyamAM kayA prakAranA mAhalthamAM te kahe che-asaMkhyeya ceAjana keTakeoTi pramANavALA yAtizcakramA manuSyakSetra viSayaka bAhya jAtizcakramAM bhramaNa kare che. arthAt ukta pramANuvALA vistRta kSetramAM yAtiaika bhramaNa kare che. A pramANe svaziSyAne kahevu' eTaleke manuSya kSetranI bahAra bhramaNa karatu jyeAtizcakra punaH avasthita kahela che. A rIte svaziSyAne upadeza karavA A pramANe bhagavadracana heAvAthI zraddhApUrNAMka grahaNa karavuM' tema vaziSyAne kahevuM. // sU. 89 5 have ahIM adhastana dUra1 sabaMdhI praznottara sUtra kahe che. TIkA-nevyAsImA sUtramAM caMdra sUrya ane tArAonu bhUminI uparanuM uccatva ane parasparanA aMtaranuM sArI rIte vivecana karIne have A nevuMmAsUtramAM caMdra ane sUryAdi devAnA aNutvamAM tulyatvamAM prabhutvamAM kAraNanuM vivecana karIne-(tA asthi La) ItyAdi sUtra dvArA zrIgautamasvAmI prazna pUche che.--(tA. sthiLa 'misUriyALa levALa kRTrivi tavA apitullA sanepi tArArUyA apitu upipi nArArUtrA agupitullAvi) he bhagavan caMdra sUryAM devanA kSetranI apekSAthI (TuiMtti) adheAbhAgamAM rahela tArAvimAnanA deva zruti, vibhava lezyAdine lakSya karIne koI aNu hoya che. eTaleke koi laghu hoya che. tathA koI tulya hAya che, ane koI caMdra vimAna ane sUrya vimAnanI kSetranI apekSAthI sama zreNIthI vyavasthita DhAya che. tathA tArA vimAnanA adhiSThAtA deva paNa caMdra sUryAM devanA ti vimAnAdine joine koi aNu--hIna paNa Aya che. koi tulya paNa hoya che. tathA keAi caMdravimAna ane sU*vimAnanI upara je tArAvimAnanA adhiSThAtA deva che,tee paNa cadra sUryAdi devAnI ti vibhava ane lezyAdinI apekSAthI koI aNu-hIna paNa hAya che, koI tulya paNa hoya che, tathA koI caMdra vimAna ane sUrya vimAnanA kSetranI apekSAthI samazreNIthI vyavasthita heAya che. A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (tA asthi) ityAdi he gautama ! tame je prazna pUchela che, te badhuM eja pramANe che, A pramANe zrIbhagavAnanA uttarane sAMbhaLIne vizeSa prakArathI jANavA mATe zrIgautamasvAmI pharIthI prazna zrI suryaprajJapti sUtra : 2 306 Go To INDEX Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUche che,-tA vo te rimamUriyAmAM retALa difja tAjA | tujhaSi maMf tArA divA, anuSi, tustrAva diveri tAravA zuM pi tustrAvi) A pramANe he bhagavana Ape caMdra sUryAdi devenA kSetranI apekSAthI nIcenA bhAgamAM paNa tArA rUpa vimAnanA adhiSThAtA deva ghati vibhava ane lezyAdinI apekSAthI keI aNu eTaleke laghu hoya che. koI tulya hoya che. ane keI caMdra ane sUrya vimAnathI samazreNImAM vyavasthita hoya che. tema kahyuM che. arthAta koI tAre vimAnanA adhiSThAtA deva ANu hoya che. tathA kaI tulya hoya che, tathA keI caMdra vimAna ane sUrya vimAnanI upara vyavasthita tArA rUpa vimAnanA adhiThAtA deva paNa caMdra sUryanI vRti vibhavanI apekSAthI koI aNu paNa hoya che. koI tulya paNa hoya che te Apa ko A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne utta2mAM zrIbhagavAna kahe che.- (ta TET i sesi sevAnaM tavanigamavaMchuM risarAvuM avaMti taddA ta aaN te sevAnuM gharSa mavarU) je je prakAre e denA tArArUpa vimAnAdhiSThAtA devavizeSanA pUrvabhavamAM tapa, niyama, ane brahmacaryAdi adhika pramANamAM hoya che, tema tema e vimAnAdhiSThAtA devanA e tArA vimAnanA adhiSThAtA paNAmAM A vaphTamANa nIce jaNAvyA pramANe thAya che. te pramANenuM kathana kare che.-(taM jJA gajunA tura vA) je pramANe kaI vastunuM ANupaNa heya eja pramANe keInuM tulyapaNu paNa hoya che. arthAt jeoe pUrva janmamAM tapa niyama brahmacaryAdi ceDA thoDA pramANamAM karyA hoya e tArA rUpa vimAnadhiSThAtA deva devabhavane prApta karIne caMdra sUrya devanA ghati vibhava lehyAdinI apekSAthI hIna hoya che. tathA jeoe bhavAMtaramAM ta5 niyama ane brahmacaryAdi atyaMta vadhAre pramANamAM Acarela hoya te tArArUpa vimAnadhiSThAtA deva devatvane prApta karIne caMdra sUrya devanI yuti vibhava ane lezyAdinI apekSAthI caMdra sUryAdi devonI samAna hoya che. manuSya lekamAM dekhAya cheke-koI janmAntaramAM karelA e prakAra nA taya niyama ane brahmacaryAdinA AcaraNanA puNya prabhAvathI rAjatvane prApta na karIne paNa rAjAnA jevA ghuti vivAdithI sarakhA dekhAya che. A evI rIte anupapanna thatA nathI A pramANe kamathI gautamasvAmIne saMbodhita karIne bhagavAna svayaM Agama vAkya kahe che.-(RA ghauM aMtimUriyAM revA dRSi fja turAri taheva gAva jiri tAkavA gaNuM vi tuSa) A pUrvakathita prakArathI caMdra sUryanA vimAnAdhiSThAtA devenI nIce tArArUpa vimAna potapotAnA karela karmathI laghu paNa hoya che, tulya paNa hoya che. e ja pramANe upara paNa tArA vimAnadhiSThAtA deva paNa aNu paNa hoya che, ane tulya paNa hoya che. e sU. 90 || zrI suryaprajJapti sUtra: 2 307 Go To INDEX Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja viSayamAM caMdrAdinA parivArarUpa rahenA nirUpaNa mATe praznottararUpe vizeSa spaSTatA kare che. TIkArtha--nevuMmA sUtramAM caMdra sUryAdi denA aNutva, sthUlatva ane samatvanA kAraNenuM kathana karIne have A ekANumAM sUtramAM caMdra vimAnanA adhiSThAtA devanA prakAdi parivAranuM nirUpaNa karavAmAM Ave che.-(tA meLaeNa baM) ItyAdi A viSayamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-ke-(ta pAmelAsara naM saMta devaphA kevaiyA gahaparivAro paNNattAo kevaiyA NavattA parivAro paNNattAo kevaiyA tArA pari vAra pUchAttAo) aneka caMdromAM dekhAtA eka eka devarUpa caMdra grahaparivAra keTalI saMkhyAvALe pratipAdita karela che? tathA eka caMdrane nakSatra parivAra keTaluM hoya che? tathA eka caMdrane tArA parivAra cAre tarapha vyApta thaIne keTalo rahe che tema pratipAdana karyuM che? te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(71 vmerANa naMdAsa revaNa akrIti rivAje paUjAro) dareka caMdradevane aThayAsI (88) grahane grahapagraharUpa parivAra heya che. tathA (zAvI navattA parivAro guLagro) caMdradevane aThyAvIsa nakSatra parivAra samaMtataH vyApta thaIne parivArarUpe sthita rahe che. tathA (chAvasissAruM nava veva sAduM jaMguttarArUM prANI parivAro tArAjori johai) eka caMdranA parivAra rUpa chAsaThahajAra navase pAMca (66905) nakSatra parivAra tathA koTI koTI tArA samaMtataH vyApta thaIne rahe che. te sU. 91 // - maMdara parvatanA kSetra vistAranA parimANa saMbaMdhI jJAna mATe praznottarasUtra kahevAmAM Ave che. TIkArtha-jaMbudvIpagata sakalatirthaka madhyavati maMdara parvatanuM keTaluM kSetra abAdhAthI eTaleke vyavadhAna vagara jatizcakane cakravAlapaNAthI paribhramaNa kare che? arthAt maMdara parvatanI pradakSiNAmAM keTaluM kSetra svataMtrapaNAthI tizcakane vyApta kare che? A zrI suryaprajJapti sUtra: 2 308 Go To INDEX Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(praznAraNa gNavIre jovAlaNa gAvA no vA' jarU) merUnI cAre bAju agyArasoekavIsa (1121) janane choDIne te pachI cakravAlagatithI tizcakamAM bhramaNa kare che. pharIthI zrIautamasvAmI prazna pUche che-(A srobaMar M agyaM banAvavA koNe gor) lekAtanI pachInA keTalA kSetrane abAdhAthI arthAt svataMtrapaNAthI aMtara vinA tizcaka prajJapta karela che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA re bocAsaNa avAdhANa voraNe pUom) agyAraso agyAra (1111) jananuM apAntarAla karIne arthAt svAtaMtrya rUpathI tizcaka prati pAdita karela che. je 92 che have jabUdvIpanI aMdara ane bahAra nakSatronI sthiti viSayaka praznottara sUtra kahevAmAM Ave che. TIkArtha-bANumAM sUtramAM maMdara parvatanuM kSetraphala parimANa tathA tyAM nakSatranI abAdhAgatinuM nirUpaNa sArI rIte karIne have A trANumAM sUtramAM jaMbudvIpanA bAhya AtyaMtara tathA nIce uparanA kSetramAM paribhramaNa zIla nakSatranA saMbaMdhamAM praznottaranA kamathI nigama sUtra kahevAmAM Ave che. (tA vRMdIre TIve) ItyAdi ja budvIpa nAmanA dvIpamAM keTalA nakSatre sabhyatara maMDaLamAM gamana kare che? keTalA nakSatre sarva bAhya maMDaLamAM gamana kare che? keTalA nakSatra sarvoparitana maMDaLamAM gamana kare che? keTalA nakSatro sarvAdhistana maMDaLamAM gamana kare che? A praznanA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA gamI kavara sadavarama taSei vAraM vara) abhijItu nakSatra jaMbudvIpanA sarvAtyaMtara maMDaLamAM gamana kare che. mUlanakSatra sarvabAhya maMDaLane apekSita karIne gamana kare che. svAtI nakSatra jambudvIpanA sarvoparitana nakSatra maMDaLane apekSita karIne gamana kare che. tathA bharaNI nakSatra jaMbudvIpanA savadhastana nakSatra maMDaLane apekSita karIne gamana kare che A pramANe A bhagavadvacanamAM zraddhA rAkhIne A viSayane bhAvita karI le. sU. 4 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 309 Go To INDEX Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have caMdravimAna tenuM saMsthAna tene AyAma vistAra ane viSka tathA deva saMbaMdhI praznottara sUtra kahevAmAM Ave che TIkArya-trANumAM sUtramAM jabUdvIpanA bAhyAbhyatara kSetramAM paribhramaNa zIla nakSatronA nAmane nirdeza karIne have A cerANumAM sUtramAM caMdra sUrya, graha, nakSatra, ane tArAonA vimAna nI saMsthiti tathA temane AyAma vikaeNbha vistAra vimAnanA adhiSThAnA devanI saMkhyAnuM pratipadana karavA mATe praznottara sUtra kahevAmAM Ave che.-(tA jaMvimAna %i sakate paumtta) caMdra vimAna kevA prakAranA saMsthAnavALuM eTaleke kevA prakAranA AkAravALuM daSTigocara thAya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(tA kavisaMTALAMkite sanna sTiyAma zradamumaya mUvitarite vividha LiyAmattiri trAva ) ardhA kAMThAnA phaLanI samAna catu karela adhuM kaThAnuM phaLa jevI rItanuM hoya che. tenI samAna je saMsthAna tenA jevA AkAravALuM hoya che ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che. je caMdra vimAna catA karela ardha kaThAnA phaLanA jevA AkAranuM che, te udayakALamAM ane asta samayamAM tathA tirthaka paribhramaNa punamanA divase e ardhA keDAnA jevuM kema dekhAtuM nathI ? A samajavA mATe kahe che. mAthAnI upara rahela vartuLAkAra hoya che. ardhA kapitthanI upara rAtiddara khela bIjA bhAganA nahI dekhAvAthI vartulAkAra dekhAvAthI tema thAya che. kAraNake eka geLa varatunA dekhAtA pradezane sparza eTale sparza rekhAnI aMdara rahela ardhAthI alpa hoya che. A niyamathI ahIMyAM ardhakapitthAkAra caMdra vimAna samastarUpe vizvasanIya thatA nathI. paraMtu e caMdra maMDaLanA pAchaLanA bhAga mAtrathI vizvasanIya thAya che. te pUrvokta yuktithI siddha thAya che. e caMdra vimAnanI upara jAtikarAja caMdradevane prAsAda hoya che. te prAsAda e rIte kaMcita prakArathI vyavasthita hoya che. ke jema pachavADA bhAganI sAthe AvaMta vatuM. lAkAra hoya te vastuLa pradeza vadhAre dUra nahevAthI ekAntataH samavRtta hevAthI manuSyanA draSTimArgamAM pratibhAsita thAya che. tethI ahIM kaMI paNa deSa dekhAto nathI. A kevaLa pitAnI kalpanA mAtrathI kahela nathI paraMtu A pramANe jInabhadragaNi kSamAzramaNe vizeSaNa vatimAM AkSepa purassara kahela che. te A pramANe che. aDDhakavidvAgArA udayatthamaNami kaha na dIsaMti / sasi sUrANa vimANA tiriya kkhetaTThiyANa ca // 1 // zrI suryaprajJapti sUtra: 2 310 Go To INDEX Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttANaddhakavidvAgAra pITha taduparica pAsAo / vaTTAlekheNa tao samavarddha dara bhASAo // 2 // A gAthAne bhAvArtha bedhaka artha pahelAM ja kahevAI gayela che. tathA te vimAna saMpUrNa rUpathI sphaTika vizeSa maNi maya hoya che. abhyadata ane utkRta prabhAsita arthAt saMpUrNa paNAthI cAre bAjuthI nIkaLatI ane badhI ja dizAmAM phelAyela je prabhA tenAthI sapheda arthAta maNInI prabhAthI badhI tarapha kaveta ane aneka prakAranA caMdrakAntAdi maNi kaketanAdi ratnonI racanAthI citrita A pramANenA vimAnanuM varNana tyAM sudhI bhAvita karavuM ke jyAM sudhI darzanIya asAdhAraNa rUpanuM kathana na Ave bIje paNa vimAnanuM varNana Aja pramANe kahela che.-( vAta vinaya vegavaMtI 131 chattarUchattastri tuMge gagaNa talamalihaMtasihare jAlaMtararayaNapajarUmmIliyabdha maNikaNagathUbhiyAge viyasiyasayavattapuMDarIyatilayarayaNavaca dacitte aMtobaTTi ca saNhe tavaNijjavAlugApatthaDe suhaphAse vasirIyaka pasArU raLi ne) AnI arthabodhikI dIpikA vAtadhUna eTale pavanathI kaMpAyamAna jene sUcita karavAvALI vaijayantI nAmanI je patAkA arthAt dhajA athavA vijyA e vaijayantInI bAjunI kaNikA hoya che te jyAM mukhya hoya evI je vaijayantI nAmanI patAkA teja vijayarahita vijayaMti tathA chatrAtichatra arthAt upara upara je chatra tenAthI dekhAtI pavanathI uDatI je vijaya vaijayantI patAkA tathA chatrathI dekhAtI uMcAIvALI eTalA mATeja AkAzatalane oLaMganArUM zikhara jenuM AvA prakAranI bhavanabhistImAM lokamAM prasiddha evA ratna ne tenA aMtarAsAmAM vizeSa zobhAne mATe jaDela hovAthI ratnonI jALa jevuM, ahIM sUtramAM prathamAnA eka vacanane lopa thaye che tema samajavuM, tathA pAMjarAthI bahAra nIkaLatA na hoya evA jema kaI paNa vastu vAsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 311 Go To INDEX Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigerenA banAvelA DhAMkaNa vizeSathI bahAra nIkaLatI avinaSTa chAyAnI jema je pramANe zobhe eja pramANe e vimAna paNa zebhita thAya che. tathA maNI ane kanakanI je oNpikA eTaleke zikhara jene hoya te maNikanaka oNpikA kahevAya che. tathA khIlela je zatapatra paMDarIka (kamaLa) dvArAdimAM pratikRti rUpe rahe che. tathA bhIta vigeremAM ratnamaya ardhacaMdra ane dvArAdimAM khIlelA zatapatro puMDarIke, tilaka ane ardhA caMdranA citravALA tathA bahAra ane aMdara zlaphaNa tathA tapanIya suvarNa vizeSathI ane maNimaya vAlukAvALA tathA sukha sparzavALA zubhasparzavALA zobhAyamAna nara yumAdinA rUpavALA prasannatAjanaka aeva darzanIya tathA asAdhAraNa rUpavALe vimAnane AkAra hoya che.- (AvaM vRvimAne vimAne gharaghavirALa) A pramANe caMdranA vimAnanA varNananI jemaja sUryanA vimA nane AkAra hoya che. te ja pramANe gRhavimAna nakSatranA vimAna ane tArA vimAnonuM varNana paNa karI levuM. prAya badhA tiSkanA vimAno eka prakAranA svarUpavALA hoya che, samavAyAMga sUtramAM kahyuM paNa che.-(vevaphA mate noliyAvAnA kAttA ? yama rUpI rayaNapAe puDha bIe bahusa ramaNIjjAo bhUmibhAgAo satta nauyAi joyaNasayAI uDaDha upapaittA dasuttarajoyaNasayabAhalle tiriyamasaMkhejje joisavisae joyasiyAgaM asaMkhejjA joisiyavimANAvAsA paNattA teNa joisiyaSimANAvAsA abbhugayasamusiya pahasiyA vivigALiyAmattipittA jJAtra sArA riLikanA mitratA dida11) Ane artha pahelAM kahevAI gayela che. have vimAnonA viSubha vigerenA viSayamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA - vimANeNa kevaiyaM AyAmavikkhabheNa kevaiyaM parikkheveNa kevaiyaM bAhalleNa paNatte) caMdranuM vimAna keTalA pramANanA AyAma virSobha eTaleke keTalA vyAsavALA kahyA che? tathA tene parikSepa eTaleke paridhi keTaluM che ? tathA tenuM kSetraphala keTalA pramANunuM prajJasa karela che? te sarva he bhagavana mane kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI tenA uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA chacqvi gifmane koyarA mAthAmavikad melaM vaMniri savize pariNA bAvIa umddhimAne kogaLA vAhai g) caMdra vimAnane vyAsa (56) eka jananA ekasaDiyA bhAga adhika chappana bhAga jana thAya che. A vyAsane traNa gaNA kare te paridhi thAya che. (68) caMdra vimAnanI ATalI paridhi thAya che. tathA aThayAvIsa jana ane eka jananA ekasaTha bhAga (28) jeTaluM bAhulya eTaleke vistAra hoya che. A ja pramANe badhe vidhvaMbhanA mApathI traNa gaNuM mApa paridhinuM thAya che. paridhi vyAsane ghAta phala thAya che. anyatra kahyuM paNa che.-vika mavAnunanaLI varRNa paripatho ho) vyAsa vargathI kaMika nyUna dasagaNa paridhi zrI suryaprajJapti sUtra: 2 312. Go To INDEX Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. A rIte karaNavazAt badheja svayaM samajI levu'. have sUrya vimAnanA saMbadhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(ttA sUtramAne na daiva ca AcAmavivala meLa pujjA) sUrya vimAnanA AyAma ane viSNubha keTalA thAya che A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA akathAliisN egaTTibhAge joyaNassa AyAmavikhameNa tiguNaM savisesaM pariraeNa utrI egaTTibhAge novaLasa thAlhena phaLatte) aDatAlIsa ceAjana tathA eka ceAjananA ekasaTha bhAga (486) sUrya vimAnanA vyAsa thAya che. AnAthI kaMIka vadhAre traNa gaNu paridhinuM parimANu thAya che. tathA Anu bAhulya cAvIsa yeAjana tathA eka ceAjananA ekasiDayA bhAga jeTalu hAya che. (246) have nakSatra vimAnanA sabaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(jJA navatta vimALe La varUpa pucchA) he bhagavan nakSatrAnA sabaMdhamAM huM' prazna pUchuM chuM ke nakSatrAnA vimAnanA AyAmavikala keTalA hoya che? tenI paridhinuM pramANa keTalu hAya che? tenu bAhulya keTalA parimANavALu. hAya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(tA josa AyAma traNa meLa tattinuLa viSesa riLa anujovuM cAheLo raLatte) eka gAu AyAma viSNubhathI tenAthI traNa gaNA paridhithI tathA doDha gAu ADulyathI kahela che. have zrIgautamasvAmI tArAvimAnanA sabadhamAM prazna pUche che.-(tArA trimAne devacaM pujjA) tArA vimAnanA viSThabhAdi keTalA kahela che ? A praznanA uttaramAM zrIbha gavAna kahe che.-(sAbonuM bacAmaviSNu meLa' te tiruLa viSenuM nir dhanusArUM vADheLa vaLaE) tArA vimAnanA AyAma vizvabhanuM parimANa ardhA gAunu kahela che. tathA aMgabhUta uccatvanuM parimANu kahela che. eka phAsanA cAthA bhAga zrI suryaprajJapti sUtra : 2 313 Go To INDEX Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTalI utkRSTa sthiti tAdevanA vimAnanI hoya che. tathA jaghanya sthitivALA tArA devanA vimAnane AyAma vikhaMbhanuM parimANa pAMcaso dhanuSanuM hoya che uccatvanuM parimANu aDhIse dhanuSanuM kahela che. tatvArtha sUtranA bhAgyamAM kahyuM che,-(kaTAvarakAzithakanai paDhimA sUryamaMDastrAva vikrama: ghaudghAra prALA coranaM rajU nakSatrANAM sarvotkRSTAyAstArAyAH arddhakozo jadhAnyAyAH pazcayanuHzatAni viSkambhAdha bAhalyaM mavati ne kUthoDatro) A kathananA pramANu pramANe sarva maLI jAya che. have caMdrAdinA vimAnanA vahana saMbaMdhI zrIgautamasvAmI praznottara sUtra kahe che..... (ttA maLe ja sevanAkSIbo parivae ti) caMdravimAnane keTalA hajAra deva vahana kare che? athAt caMdravimAna keTalA deva vizeSanA vAhanavALA kahela che? ahIM caMdrAdinA vimAna tathA prakAranA jagata svabhAvathI je abhigika deva che. teo kevaLa nirAlaMbaja vahana kare che. tathA vidhanAmakarmodayanA udayathI samAna jAtIvALA athavA hIna jAtIvALA deve potAnI zakti vizeSane batAvavA mATe potAne adhika mAnIne satata vahanazIla vimAnanI nIce rahIne kaI siMhanA rUpane dhAraNa karIne keI hAthInA rUpane dhAraNa karIne kaI baLadanA rUpane dhAraNa karIne tathA kaI ghoDAnA rUpane dhAraNa karIne e vimAnanuM vahana kare che. A ayogya nathI jema ahI koI tathAvidha abhiyogya nAmakarmodayanA bhegane bheLavIne bIjA sarakhI jAtavALAnuM athavA hIna jAtIvALAnuM athavA pUrva pari. citanA agara A suprasiddha nAyakanA ame dAsa chie A pramANe sammata thaIne pitAnI skRti vizeSa batAvavAnA uddezathI badhA pitAne gya karma nAyakanI sAme AnaMdita thaIne kare che. e ja pramANe abhigika deva paNa te prakAranA abhigya nAma karmodayanA bhegone bhogavavAvALA samAna jAtIvALA ke hIna jAtavALA devene ke bIjAne ame samRddha chie tethI sakalaleka prasiddha caMdrAdinA vimAnone vahana karIe chie A pramANe pitAnI zakti vizeSa batAvavA mATe pitAne vadhAre mAnatA thaIne kahela prakArathI caMdrAdinA vimAnanuM vahana kare che. e caMdrAdinA vimAnane vahana karavAvALA abhigika devenI saMkhyA batAvavAvALI jambudvIpa prApti sUtramAM kahevAmAM Avela A nIce pramANenI be gAthAo che. solasa devasahassA vaha ti cadesu ceva sUresu / adveva sahassAi ekekammI gahavimANe // 1 // catAri sahamsAI Nakkhattami ya vahati ikkeke / do ceva sahassAI tArArUvaika mekkami // 2 // sUrya ane caMdra vimAnane soLahajAra deve vahana kare che. AThahajAramAM eka ochA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 314 Go To INDEX Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva grahavimAnane vahana che. kare che. nakSatra vimAnane cArahajAra deva vahana kare che tArA vimAnane be hajAra deve vahana kare che. A viSayaneja bhagavAn spaSTa kare che.- (lojIsa kSetra sAmmItro vikRtti) cadra vimAnane sALahajAra devA vaDuna kare che.-(a' naaA-purichimenn soharUvadhAriNaM cattAri devasAhassIo parivati, dAhiNeNaM gayarUtradhAriNa' cattAri devasAhasI parivahati paccatthimeNaM vasabharuvadhAriNaM cattAri devasAhassIo parivahati, uttareNa tuLa vadhAriLa sattAri phevalAlItro vitti) je A pramANe che. pUrva dizAmAM si'nA rUpa dhAraNa karIne cArahajAra devA vahana kare che. dakSiNa dizAmAM gajanA rUpeA dhAraNa karIne cArahajAra devA vahana kare che. vRSabhanA rUpA dhAraNa karIne cAra hajAra devA pazcima dizAmAM vahana kare che. uttara dizAmAM azvanArUpe dhAraNa karIne cAra hajAra deve! vahana kare che. A rIte badhAne meLavavAthI seALahajAra devA cadra vimAnanuM vahana kare che. tema siddha thAya che. (va' sUvimALe tri) caMdra vimAnanA krama pramANe pU, dakSiNa pazcima ane uttara dizAnA krama pramANe cAra cAra hajAra devanA kramathI badhA maLIne seALahajAra devA sUca vimAnanuM vahana kare che tema nizcaya thAya che, have graha vimAnanA saMgadhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA navinALe na es devaure sIo parivahati) graha vimAnane keTalA hajAra de! kheMce che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.(sAdu phetrasAdathvIpro pavivRtti) AhujAra deve vahana kare che. A pramANe sAmAnya rIte uttara kahIne tenA krama batAve che.(tajJA puSTimena' saraLa vALo phelANIno paddhiti, paM gAva uttareLa vadhAraLa) je A pramaNe che. pUrva dizAmAM si'DunA rUpAne dhAraNa karIne behajAra devA vahana kare che. eja pramANe yAvat uttara dizAmAM azvaghoDAnA rUpane dhAraNu karIne ehajAra deve vahana kare che. arthAt pUrva dizAmAM si'harUpa dhArI behajAra deva tathA dakSiNadizAmAM hAthInA rUpAne dhAraNa karanArA ehajAra daivA caMdra vimAnane vahana kare che. pazcima dizAmAM baLadanA rUpeA dhAraNa karanArA behAra ravA vahana kare che. tathA uttara dizAmAM gheADAnA rUpeA dhAraNa karanArA betujAra devA a zrI suryaprajJapti sUtra : 2 315 Go To INDEX Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnanuM vahana kare che. A rIte AThaDajAra deva graha vimAnanuM vahana kare che tema siddha thAya che. have nakSatra vimAnanA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-(tAbaravavattAvALA va deva sasI parivati) nakSatra vimAnanuM keTalA hajAra deve vahana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmI praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA jattari sevAkSo parivahRti) nakSatra vimAnanuM cArahajAra deve vahana kare che. A pramANe sAmAnya rIte uttara kahIne pharI tene vizeSa prakArathI spaSTa kare che.-(saM 1 purijhamAM sIvavAAiM kALa') je A pramANe che. pUrva dizAmAM siMhanA rUpane dhAraNa karavAvALA eka hajAra deve vahana kare che. e ja pramANe yAvata uttara dizAmAM adharUpane dhAraNa karIne eka hajAra deve vahana kare che. arthAta pUrvakathita prakArathI pUrva dizAmAM siMharUpa dhArI eka hajAra deva nakSatra vimAnanuM vahana kare che. dakSiNa dizAmAM hAthInA rUpane dhAraNa karanArA ekahajAra de nakSatra vimAnanuM vahana kare che. pazcima dizAmAM baLadarUpa dhArI ekahajAra de nakSatra vimAnanuM vahana kare che tathA uttara dizAmAM azvanA rUpane dhAraNa karIne ekahajAra deve vahana kare che. A rIte badhAne meLavAthI cArahajAra deva nakSatra vimAnanuM vahana kare che. te siddha thAya che. have tArA vimAnanA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave che.-satA tArA vimaLanuM phu vi zAstrIo parivati) zrIgautamasvAmI prazna pUche cheke-tArA vimAnanuM keTalA hajAra deve vahana kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(ta to virANIo parivati) be hajAra deve vahana kare che. A rIte sAmAnya prakArathI uttara ApIne pharIthI tene vizeSa spaSTa kare che.-(= pufchaLa sIra vALa vALa paMcarA parivati parva gavuttareluM surapALa) pUrva dizAmAM siMhanA rUpane dhAraNa karavAvALA pAMcaso deve tArA vimAnanuM vahana kare che. dakSiNa dizAmAM gajanA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 316 Go To INDEX Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpane dhAraNa karIne pAMca de tArA vimAnanuM vahana kare che. ane uttaradizAmAM ghoDAnArUpane dhAraNa karavAvALA pAMca de tArA vimAnanuM vahana kare che. pramANe caMdrAdinA vimAnanA vAhaka pratipAdita karela che. sU. 94 have caMdrAdinI zIvra gatinuM nirUpaNa karavA mATe praznasUtra kahe che. (tA vaMzika) ItyAdi. TakAthe-corANumAM sUtramAM caMdrAdinA vimAnanI saMsthiti ane tenA AyAmAdi tathA vimAnanA adhiSThAtA deva saMbaMdhI vicAra karIne have A paMcANumAM sUtramAM caMdra sUryagraha nakSatra ane tArAonA zIghamaMda gati saMbaMdhI tathA temanI addhinA saMbaMdhamAM vicAra pragaTa karavAnA uddezathI (aa ghaNi baM vaMrijabhUriyA LavattatA vALuM re hiM kSiA vA maMtA vA) A caMdra, sUrya, graha nakSatra ane tArAomAM koNa konAthI zIghra gativALA che? keNa kenAthI maMda gativALA che? athatu apekSita gati vicAraNAmAM koNa kenAthI zIghagamanavALA che, tathA koNa konAthI maMdagamanavALA che? te he bhagavana Apa kahe? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(A vaMhiMto dUra sivarDa bhUlato nA vighar, ThaMto vattA sighauM, gaNatte to tArA sighaT, Hacvana caMdA sAva sighana tArA) jaMbUdvIpamAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAonI sthiti vizeSavazAt caMdrathI sUrya zIghagamanavALA hoya che. sUryathI zIghra gativALA graho hoya che. grahothI nakSatre zIdhra gamanavALA hoya che. ane nakSatrathI tArAo zIghagativALA hoya che. A prakAranA kramathI sauthI Adi sthitivALo caMdra sauthI alpa gativALe che tathA sauthI aMtima sthitivALA tArA gaNa sauthI sIvra gativALA hoya che. have temanI addhinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA Lei jari nihALavattAvAravAnuM zarU fhaMto gaDhiyA maDhivAva) A caMdrAdikamAM apekSita kamathI ke konAthI apaddhivALA hoya che? ane koNa kenAthI mahAddhivALA hoya che? arthAt adhika samRddhizALI hoya che? te he bhagavan mane kahe zrI suryaprajJapti sUtra: 2 317 Go To INDEX Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.(tA sAhito mahaDhiyA khattA kkha tehiM to mahaDUDhiyA gahA, gahehi to sUrA mahadiyA sUrehiM to caMdA maiDhiyA sagaDhiyA tArA santrama gDhiyA Taa) zrIbhagavAn kahe che ke samRddhinA sabaMdhamAM ulTI sthiti hoya che. jemake sauthI alpa samRddhivALA tArAgaNu hAya che. tenAthI adhika samRddhivALA nakSatra hoya che. nakSatrAthI adhika samRddhivALA grahagaNu hAya che. tenAthI vadhAre samRddhizAlI sU haiAya che. ane sUryathI paNa adhika samRddhizAlI cadra hAya che. AthI e siddha thAya cheke sauthI echI samRddhivALA tArAgaNu hAya che. ane sauthI adhikasamRddhizAlI caMdra heAya che. e pramANe svaziSyane upadeza karavA. IIsa. 955) have tArA vimAnanA anantaranuM kathana karavAmAM Ave che. TIkA-paMcANumA sUtramAM caMdra-sUryagraha-nakSatra ane tArAonI zIghrama gatinA viSayamAM vicAra pradazita karavAmAM Avela che. have A channumA sUtramAM tArA vimAnAnI pachInA viSaya saMbadhI zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA navurIyeLa TvIne tArAvaNa ca ghara na kSetraphaLa thavAdhAra to chaLatte) jamUdrIpamAM vicaraNa karatA tArArUpa vimAna akhAvAthI keTalA aMtarathI hAya che? tathA mAdhaka vyavadhAna sahitanu keTalu' a`tara hAya che? te huM bhagavan Apa kahe| A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA 3viSe aMtare vaLatte ta" nA vASAtime caningAvAtine tha) tArA rUpa vimAnanuM a Mtara be prakArathI prajJapta karela che. temAM eka prakAranu Atima aMtara kahyuM che. paryaMta vigerethI paDavu' tene vyAghAta kahe che. e prakArathI vyAghAta jemAM hoya te vyAdhAtima aMtara kahevAya che. tathA bIjI vyAghAta vinAnuM arthAt svAbhAvika A rIte e prakAranu aMtara kahyuM che. have banne prakAranA atarAnI saMkhyA bhenuM pratipAdana kare che. (tA je te vAghAtime seNaM jahaNeNa doNi bAvaTTe joyaNasara ukkoseNa bArasa joyaNasahaslAI doNi bAyAle abAdhAra koseNa bArasa joyaNasahassAI doNi ya bAyAle jograNasara tArArUtras ya abAdhAe aMtare vaLatte) aMtaranI vicANAmAM je vyAdhAtima arthAt patAdithI paDavArUpa aMtara jaghanyathI khaseAkhAsaTha 262) yeAjananuM heAya che. A niSadha phUTanI apekSAthI kahyuM che tema samajavu', jema ahIM niSadha paryaMta svabhAvathIja sauthI ghaNA ucA arthAt khArase ceAjananI UMcAivALA che. tenI upara pAMcaseA ceAjananI uMcAivALA kUTa-zikhara che. e kUTo mULa bhAgamAM pAMcase zrI suryaprajJapti sUtra : 2 318 Go To INDEX Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAjananA AyAma vizkabhavALA kahyA che. madhyabhAgamAM traNaso cAjananA tathA tenI uparanA bhAgamAM traNaAo sattAvana cAjana yathA tenI uparanA samazreNIvALA pradezamAM te rItanA jagatsvabhAvathI banne tarapha ATha yAjana abAdhAthI atara karIne tArA vimAna bhramaNa kare che. jaghanyathI vyAghAtima aMtara sAkhADha (262) yojananu thAya che. tathA utkRSTathI kharaDujAra khase|betAlIsa yeAjana (12242) thAya che. A kathana merUnI apekSAthI kahela che. tema samajavu, jemake-merUnI uMcAi dasaDakhara ceAjananI che merUnI banne bAju abAdhAthI agyArasA ekavIsa yAjana thAya che. (1121) A rIte badhI saMkhyAne meLavavAthI mUlamAM kahela yAjana pramANu siddha thAya che. je A rIte khAra hajAra khasA kheMtAlIsa ceAjana (12242) thAya che. have nirmAMdhAtima aMtaranuM kathana kare che (sahya ne te nijvAAtime se goLa paMca dhaNusayAI ukko seNaM aTThajoyaNa tArArUvarasa tArArUvassa abAdhAe aMtare paNNatte) aMtaranI vicAraNAmAM je je nirvyAghAtima-svAbhAvika aMtara hAya che. te jaghanyathI kevaLa pAMcaso dhanuSa pramANanu hoya che. tathA utkRSTathI kevaLa ardhA cAjana parimita ja hAya che. tema samajavuM. A pramANe ahIM tArArUpa vimAnanA alpa ane adhika aMtaranu pratipAdana karavAmAM Avela che tema samajavuM. // sU. 96 | have agramahiSInA sabadhamAM praznasUtra kahevAmAM Ave che. TIkA"-channumAsUtramAM jamUdrIpamAM tArA vimAnanuM nirvyAghAtima ane vyAghrAtima A rIte banne prakAranA AMtaranuM samyak prakArathI kathana karIne have A sattANumA sUtramAM caMdrAdinI agramahiSiyAnA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA patrakS na laoN tarka rRmsa notisarano rTIlIgo vaLattAo) jyAtiSendra jyeAtizkarAja caMdra devanI agramahiSIyA arthAt paTTarANIyA keTalI prajJapta karI che? te he bhagavan Apa kahe zrI suryaprajJapti sUtra : 2 319 Go To INDEX Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-tA jattAri mAhitIko pachAttAgo, a 3gi-vaMg, roLAmA, vimAchI ghamaMjanA) caMdra devanI agramahiSIye cAra kahela che. tenA nAma A pramANe che. caMdraprabhA, pahelI agramahiSInuM nAma (1) bIjI agra mahiSInuM nAma snAbhA che (2) trIjI agramahiSInuM nAma aciMmAlinI e pramANe che. (3) ane cethI amahiSInuM nAma prabhaMkarA che (4) A pramANe caMdra devanI cAra amahiSi kahela che. - have temanA parivAranuM kathana karavAmAM Ave che.-(tI i prit vIra vAri tevI sAkSI parivAra pUchAtto) aMgrahiSIya saMbaMdhI vicAraNAmAM eka eka paTTarANIno cAra cAra hajAra deviyeno parivAra hoya che. arthAta eka eka agramahiSI cArahajAra deviyenI paTTarANI hoya che. te eka eka devI agramahiSinI paricAranA samaye te prakAranA tiSkarAja caMdradevanI IcchA pramANe arthAt caMdradevanA iMgitane jANIne pitAnA sarakhArUpavALI bIjI cAracAra hajAra deviyene pitAnI vikrvaNA zaktithI vivita karavAmAM samartha hoya che. ahI vimurva zabda siddhAMta prasiddha che. vikuvae dhAtu che. jene vikrvaNu e rIte prega thAya che tethI vikavita karavAmAM tema kahyuM che. Aja viSayane vizeSa prakArathI kahe che.-(bhU am vmeTI jevI sAruM rAzi jattara rivI sarasAruM vahivA vivitta) cArahajAra deviyo paikI eka eka devI paNa bIjI cAra cArahajAra devine pitAnI vimurvaNa zaktithI vikavita karI zake che ane te devI paNa te prakAranI zaktivALI hoya che. arthAt caMdradevamAM aparimita zakti hoya che. have badhAnI saMkhyA batAve che.-(gvAra sapuarati sokavIrANA eraM tagi) A pUrvakathita prakArathI pUrvAparane meLavavAthI eTaleke badhAne ekaThI karavAthI caMdradevanI soLahajAra devi thAya che. jemake-cAra agramahiSi hoya che. te darekanA cAracAra hajAra deviyeno parivAra hoya che tethI e badhAne meLavavAthI caMdradevanI soLa hajAra devIne parivAra thaI jAya che. (se tuhig) A pramANenuM caMdradevanuM aMtaHpura che. arthAta soLahajAra agramahiSithI zobhAyamAna caMdradevanuM aMtaHpura hoya che. A pramANe badhi saMkhyA meLavavAthI nizcita thAya che. truTita zabda siddhAMta prasiddha aMtapura vAcaka che. jIvAbhigamanI cUNikAmAM paNa kahyuM che.-truTikamataguramiti) have zrIgautamasvAmI anya prazna pUche che-(tA vamUi vTe notirlire notiyA vaMafhaMsA vinAne samANa suda tuhigi ddhi momoriDhuM muMnamALe vitti) tivIndra tiSarAja caMdra caMdrAvataMsa vimAnamAM arthAt pitAnA sthAnathI paNa uparanA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 320 Go To INDEX Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezanA vimAnamAM je sudharmAnAmanI sabhA hoya che, e sudharmasabhAmAM aMtaHpuranI sAthe divya arthAt alaukika bhoga bhegene bheLavavAmAM caMdra samartha hoya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.-(nt samare) A artha barobara nathI. arthAta A pramANe thatuM nathI kevaLa caMdra devaja alaukika vipharvaNu zaktithI e rIte karavAmAM samartha hoya che. tethI A kathana yathArtha nathI. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che(taa kahaM te No pabhU jotisi de jotisarAyA caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe tuDieNaM saddhi digAruM mojAyonhuM muMjhama vitti) zA kAraNathI ApanA matathI A artha samarthanathI ? paraMtu kevaLa tiSIndra tiSarAja caMdraja pitAnA sthAnathI uparanA pradezanA vimAnamAM rahela sudharmA sabhAmAM potAnA aMtaHpuranI sAthe divya evA bhegopabhoga bhegAvIne vihAra karavAmAM samartha thatuM nathI temAM zuM kAraNa che? A pramANe zrIgautama svAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA ja rotirloisa voti saraNNo caMdavaDisae vimANe samAe suhammAe mANavaesu ceiyakhaMbhesu vairAmasu golavaTTa saETINu ghare nigamathA saMvita vidaMti) tindra tiSkarAja caMdranA caMdrA vataMsaka vimAnamAM rahela sudhama nAmanI sabhAmAM mANavaka nAmane caitya staMbha rahe che. e mANuvaka cityastaMbhamAM vAyazikAmAM arthAt vAmaya rathAnamAM je goLa AkAranuM vIMTaLAyela samugaka che, temAM saMkhyAtIta jInasakitha arthAt janasthAne rahela hoya che.-(A mAM caMdassa joisidassa joisaraNNo aNNesi ca bahUNaM joisiyANaM devANaM ya devINaMya accaNijjAo vaMdaNijjAo pUyaNijjAo sakAraNijjAo sammANaNijjAo kallANaM maMgala devaya ceiya pajjuvAsaNijjAo evaM pabhU caMde joiside joisarAyA ca davaDisae vimANe sabhAe #ddhi rivAjuM momojuM muMjhamALe virattA) e jInasakitha (sUtramAM strIliMga nideza prAkRta hovAthI karela che tema samajavuM) jyotindra tiSarAja caMdrane tathA bIjA saMkhyAtIta tika de ane devi ne arcanIya-puSpAdithI, vaMdanIya sta tavya-vizeSa prakAranA tetrathI stuti karavA gya, pUjanIya puSpamALAdithI tathA vaMdanIya satkAraNIya, vastrAbharaNAdithI, sammAnanIya jInecita AdarabhAvathI, kalyANa svarUpa athatuM sArvatrika sukhanA heturUpa, maMgaLasvarUpa arthAt saghaLA duritenA upazama karavAmAM kAraNarUpa, daivata-paramadevatAmaya, caitya ISTa devanuM pratIka arthAt parama prakAzaka paramAtmAnA pratIkanA sthAna zrI suryaprajJapti sUtra: 2 321 Go To INDEX Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUta ataeva te paryuM`pAsanIya arthAt dhyAna dhAraNAdithI smaraNa karavA cAgya A rIte pUrvakathita prakArathI karavAmAM prabhu arthAt (ka... akatuM anyathA katuM) sama" eTaleke zaktimAna vyApaka caMdra deva jyAtiSarAja cetiSendracaMdra cadrAvata saka vimAnamAM arthAt caMdranI uparanA pradezamAM rahela vimAnamAM sudharmA devasabhAmAM (sthAt sudhAM vaivasamA pIyUSamamRtaM sudhA thamaH) peAtAnA aMtaHpuranI sAthe divya arthAt svagIya bhegabhegAne bhAgavIne caMdradeva rahevAne samartha hoya che. (mULa huM notisi Mhai notimAcA caDhi sa vimANe sabhAe hammAe caMdasi sIhAsaNasi cauhi sAmANiyasAhassIhi cAhiM agga mahisIhiM saparivArAhi tihiM parisAhiM sattahi aNiehiM sattahiM aNiyAhivaihiM solasahi Ayarakkhadeva sAhassIhi aNNehiM bahUhiM joisIehiM devehiM devIhiya saddhi saMparivuDe) dra kevaLa parivAra RddhithI arthAt peAtAnI samRddhi dekhADavA mAtrathI eTaleke A saghaLe parivAra mArA che. hUM. Ane mAlika chuM. A rIte peAtAnI meTAI dekhADavAmAtrathI e peAtAnA parivAravALA devadeviyeAne utpanna kare che. caMdradeva leAkabheganI jema bhautika bhAgAne IndriyatRpti mATe bhAgavatA nathI. paraMtu dvivya evA alaukika bhAgalegene bhogavIne vicare che. jyAtiSendra jyAtiSarAja caMdra caMdrAvata saka vimAnanI sudharmasabhAmAM caMdranAmanA sihAsanamAM cArahajAra sAmAnika deveAthI tathA saparivAra cAra agramahiSIyethI abhyaMtara, madhya, ane khAdya evI traNa pariSadAethI sAta sainyathI sAta anIkAdhipaticeAthI solahajAra AtmarakSaka devAthI tathA anya ghaNA yAtiSTadeva ane devacAnI sAthe gherAI ne (majJAta rRnIyavAta' tItatAnupriyadaLamuna kuLavAcaveLa oLonArUM muga mALe vidyuttiC AvasTa' pariyALiDhi, jo cetra na maiduMvittiyA) ahI' (mahtaveLa) Ane ceAga che. (gatti) AkhyAnaka prasiddha athavA avyAhata arthAt nira tara nATaya gIta vAjiMtra tathA ta MtrI-vINA talatAla-hastadhvani vruti tathA ghanAkAra gaMbhIra ni arthAt mRoMga vigerene paTu-vrukSa evA purUSa dvArA vagADela tAlabaddha hastatAlathI tADita tenAthI utpanna thayela je zabda te prakAranA mahAn vinaeNthI yukta (A badhA paDhInedra dasamAsa thAya che) divya alaukika bhAgavavA lAyaka je bhegA kaNendriya tRptijanaka zabdA ibhAga bhAgAne bhAgavIne vicAravAmAM samarthAM hoya che. paraMtu maithuna nimitta sAmAnyajana bhAgya sparzAda bhAgane bhAgavavAmAM sama thatA nathI. have sUrya sabaMdhI praznasUtra kahe che.--ttA sUrasta nIlosisanoTsanA k zrI suryaprajJapti sUtra : 2 322 Go To INDEX Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArI ijA ko) tiSAdhipati tiSarAja sUryanI agramaDiSi eTale ke parANI keTalI kahela che? te he bhagavana Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA jatAra mAhitI gowttAgo raM gaThThA-kUdavamAM, nAcavA vinA mA) jotindra jyotiSarAja sUryadevanI cAra agramahiSI kahela che. temanA nAme A pramANe che. sUrya prabhA nAmanI pahelI agramahiSI che. (1) AtaparA nAmanI bIjI paTTarANI kahI che (2) acimAlI nAmanI trIjI paTTarANI che. (3) prabhaMkarA nAmanI cethI amahiSI kahI che. (4) (se nA jaMtara bAkInuM saghaLuM kathana caMdranA kathana pramANe che. je pramANe caMdranI cAra amahiSimAM dareka agramahiSI cAra cAra hajAra parivArane vikRvita karavAmAM zaktivALI kahI che. A pramANe badhI maLIne soLahajAra paTTarANiyenA parivArathI yukta aMtaHpuranI sAthe caMdrAvatasaka vimAnamAM sudhamAM sabhAmAM gIta, vAditra, ane nATaya gItAdinI sAthe divya evA bhAgabhogone vikurvaNazaktithI je pramANe caMdra bhagave che, e ja pramANe viSendra tiSarAja devAdhideva sUryapaNa pUrva kathita prakArathI badhAja divya bhega bhegone viyurvaNAzaktithI bhogavavAmAM samartha hoya che. eTalA mATe ja ema kahyuM cheke bAkInuM kathana caMdranA kathana pramANe samajavuM. (navara sUravaekSaNa vibhAge jJAva La va zaM meduvattiyA) vizeSa eja che ke ahIMyA badhe caMdranA sthAne sUrya zabdano prayoga karIne badhAja vizeSaNa vAkaye jI levA. jemake sUryavataMsaka vimAnamAM sudhama sabhAmAM mANavaka nAmanA cityastaMbhamAM vamayagALa vRtta samu...kemAM bahujInasakirtha rahela che. e viSedra viSarAja sUryane ane bIjA aneka tiSkadeva deviyone arcanIya, vaMdanIya, pUjanIya, satkAraNIya, sammAnanIya, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 323 Go To INDEX Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANusvarUpa maMgaLa svarUpa daivata, caitya, payuM`pAsanA karavA lAyaka che. A pramANe nyAti phrendra jyotiSarAja sUrya sUryAvata...saka vimAnamAM sudharmAM sabhAmAM aMtaHpuranI sAthe dvivya bhAga bhAgene bhAgavateAtho vicaravAne samartha thate nathI. jyAtiSendra naitiSarAja sUrya sUryAvata saka vimAnamAM sudharmAMsabhAmAM sUrya siMhAsanamAM cArahajAra sAmAjika deva ane cAra saparivAra agramadgiSiceAnI sAthe traNa pariSadA sAta sainya ane sAta sainyAdhipationI sAthe soLahajAra AtmarakSaka deve aneka jyotiSendra deva devayAnI sAthe gherAI ne mahAn vAdyamAna gItADhiMtra taMtrI talatAla truTita ane ghana mRdaMganA dakSapurUSa dvArA vagADela zabdathI yukta divya bhAga bhAgene bhegavavAmAM samatha thAya che. kevaLa sUryAdhiSThita deva jyAtiSendra jyAtiSarAja sUrya ja peAtAnI vikuvA zaktithI alaukika bhAgabhAgane bheAgavavAmAM samatha hAya che. A tamAma yAvat zabdanuM tAtpa che. / / sU. 97 || have jyAtiSkagaNunI ekatra sthiti sabaMdhI prazna sUtra kahe che. TIkA-sattANumA sUtramAM cadrAdinI agramahiSiyAnA saMbaMdhamAM vicAra tathA sUrya caMdranu` temanI sAthe pAta peAtAnA vimAnAvata`sakamAM Avela sudharmAM sabhAnI sthitinu varNana karIne have A adnANumA sUtramAM caMdra-sUryagraha ane tArA vimAnamAM tete adhiSThAtA devadeviyAnI sthitikAlanuM parimANu jJAna viSayaka praznasUtra kahevAmAM Ave che.--(tA nopha riyALa vALa vacAruM' fi pattA) jyAtiSTha devAnI keTalA kALanI sthiti kDI che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAn kahe che. (tA goLa 44 mAnoivama' rosenajitrotrama vAlasacanaslama ma)i jyAtiSTadeva caMdravimAnamAM caMdra sakhaMdhI ane sUrya vimAnamAM sUrya sakhAdhI ane e rIte graha-nakSatra ane tArA vimAnAmAM paNa tenA tenA saMbaMdhavALA jaye tiSTha deveAnI sthiti sAmAnya rIte jaghanya sthiti eTaleke apasthiti eka patye pamakALanA AThamA bhAga jeTalI sthiti haiAya che. tathA (kolena) utkarSa thI arthAt adhikatAthI eka lAkha varSe vadhAre eka palTepama kALanI sthiti kahI che. A pramANe sAmAnya prakAranA uttarane jANIne pharIthI vizeSa jANavAnA hetuthI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 324 Go To INDEX Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA badhAnI alaga alaga sthiti jANavA mATe zrIgautamasvAmI punaH praznapUche che(RA noLiLa vInaM jevAM vAraM gontta) tika svarUpa te te vimAnadhiSThAtrI deviyonI e vimAnamAM keTalA kAla paryAnI tyAM te te vimAnemAM sthiti hoya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna kahe cha-(tA jahaNNeNa aTubhAgapaliovama ukkoseNa addhapaliovama paNNAsAe vAsasahassehi amadacaM) tyAM tyAM tene vimAnanI adhiSThAtrI deviyene tathA tete amahiSino temanA parivArane sAmAnika aMgarakSikAone jaghanyatAthI eka pApamanA AThamA bhAga tulyakALa hoya che. ane utkRSTathI arthAt adhikAthI adhapatyeSamakALa parimANu yAvat tyAM te te vimAnamAM sthiti hoya che. A pramANe zrI bhagavAnane sAmAnya prakArathI uttara sAMbhaLIne pharIthI zrIgautamasvAmI alaga prazna pUche che- (aa vimAne jA varUNaM #AruM Ti gumttA) caMdravimAnamAM devanI sthiti keTalA kALanI kahI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-( Tom ra3rapaDhiorama 3of gvayaM vAsayApta maNicaM) jaghanyapaNAthI eka palyopama kALanA cethA bhAga pramANa kALanI yAvat sthiti hoya che. tathA utkRSTathI eTaleke sarvAdhikapaNAthI eka papama kALanI arthAt eka lAkha varSathI kaMIka vadhAre samaya caMdravimAnamAM caMdravimAnAdhiSThAtA devAnI ane temanA sAmAnika aMgarakSake vigerenI sthiti hoya che. pharIthI zrIgautamasvAmI pUche che -(nA vizALanuM sevana jA vAgarA) caMdravimAnamAM devInI keTalA kALanI sthiti kahI che? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA haoLanuM ja dama gopaN 3ote TripaDhiprova gujnA vAra Haf4 gara dicaM) jaghanyathI palyopamane bhAga ane utkRSTathI apApamathI (50000) jeTalA kALathI kaMIka adhikakALa parvatanI sthiti kahI che. have sUrya vimAnanA viSayamAM prazna pUche che.-(A sUravimaLAM revA graM sAruM 6i gumttA) sUrya vimAnamAM devenI sthiti keTalA kALanI kahI che ? uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (ta kaomi gharamAnapa4i vamaM roseLa triotramavAra sakSama mahi) jaghanyathI pApamane ce bhAga ane sarvAdhikapaNAthI eka palapama arthAt ekahajAra varSathI kaMIka vadhAre sthiti hoya che. ' have deviyenI sthitinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA sUravirALe naM revI varudaMruM pAttA) sUrya vimAnamAM deviyenI sthiti keTalAkaLanI kahI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.(an jahaNNeNa ca uThabhAgapali ovama ukkoseNa addhapaliovama paMcahi bAsasaehi abbhahiya) zrI suryaprajJapti sUtra : 2 325 Go To INDEX Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrya vimAnanI adhiSThAtrI deviyanI sthiti jaghanyathI palyopamanA cothA bhAga jeTalI hoya che. ane utkRSTathI adho palyopama tathA pAMca varSathI kaMIka dhAre kALanI hoya che have grahavimAnanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(ta javimaLAM revAne revAzaM zAruM chuM guttA) grahavimAnamAM devanI keTalA kALanI sthiti kahI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-sattA nagoli rAmApasTivamaM voreof gaDhaDhiovaE) jaghanyathI pApamanA cothA bhAga jeTalI sthiti hoya che. ane utkRSTathI ardhA palyopama kALa jeTalI sthiti kahela che. have deviyenI sthitinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che -(ta vize tevIi vevAM vastra kiruM goLA) grahavimAnamAM deviyenI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(tA jJagoonuM jama 3o drAjhiovama) jaghanyathI palyopamanA cothA bhAga jeTalI ane ukarSathI adhapapama kALanI sthiti hoya che. have nakSatra vimAna saMbaMdhI prazna pUche che.-(vA vattavimaLAM revALa varUca kAruM chuM TUTTI) nakSatra vimAnamAM devenI keTalAkaLanI sthiti kahI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(A jamAnTiovanaM 3oLa baDhAjiovama) jaghanyathI palyopamanA cethA bhAga jeTalI sthiti hoya che. ane utkRSTathI adha palyopama kALa jeTalI sthiti kahela che. have nakSatra vimAnanI deviyanI sthiti viSe prazna pUche che. (tA jayaMttavimaLe tevIne nA ja vi Tumtta) nakSatravimAnamAM tenI adhiSThAtrI devInI sthiti keTalA kALanI kahI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che - (tA jALaoi amAAsTiorma vorene 44mAjasTiorama) jaghanyathI eka palyopamanA AThamA bhAga jeTalA kALanI sthiti hoya che. ane utkarSathI eka palyopamanA cethA bhAga jeTalA kALanI yAvat nakSatra vimAnanA devAnI sthiti hoya che. have tArA vimAna viSe prazna pUchavAmAM Ave che.-(tA tArAvimALe revALuM sevacaM AruM puchA) tArA vimAnamAM tenA adhiSThAtA devonI sthiti keTalAkaLanI prajJapta karela che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAna kahe che.--(tA kaomi samAja zivama 3ore of jamAna patriomaM) jadhanyathI palyopamanA AThamA bhAga jeTalI ane utkRSTathI palyopamanA cothA bhAga paryanta jeTalA kALanI tyAM sthiti rahe che. have tyAM deviyenI sthitinA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-(tA tArAvimAne che tevI nuM pura) tArA vimAnamAM deviyenI sthiti keTalA kALanI kahI che? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrI suryaprajJati sUtra : 2 326 Go To INDEX Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna kahe che.-(tA goLa TrumAAhitroma koleAM sAga anumAna hiotramaM) jadhanyathI pace pamanA AThamAbhAga jeTalI sthiti kahI che ane utkRSTathI kaMIka vadhAre pakSe pamanA AThamA bhAga jeTalI tArA vimAnamAM daiviyeAnI sthiti kahevAmAM AvI che. / sU.98 TIkA-aTThANumAM sUtramAM caMdra-sUrya, graha nakSatra ane tArAonA vimAnanA adhi SThiAtA deva daiviyA tathA temanA sAmAnika AtmarakSaka vigerenA te te vimAnAmAM sthitikALa parimANanI vicAraNA karIne have A navvANumA sUtramAM e caMdra sUrya*-graha nakSatra ane tArA rUpAnI parasparanI samAnatA ane adhikatAnA saMbaMdhamAM praznottara sUtra dvArA vicAra khatAve che. (tA paliAM paMmisUcinA vaNasatArA pApaM carecare hito appA nA ma uyAnA, tuchA vA, vittesiyAdyiA vA) A pahelAM kahela caMdra-sUrya -graha-nakSatra ane tArAemAM parasparanI vyavasthAnA vicAramAM kANu konI apekSAthI alpa hoya che ? koNa kenAthI adhika parivAravALA adhika prakAzavALA hAya che? tathA keNu kAnI kharAkharanI sthitivALA hAya che? tathA kANu kenAthI sthiti gati parimANu prakAza vigeremAM adhikAdhikarUpavALA hAya che ? te he bhagavan Apa kahe! A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA. caMtA catUrA caNa nAM to cituSThA sajjaththovA) caMdra ane sUryaM paraspara tulya hoya che. arthAt AkAra, prakAra, parimANu teja prakAza, prabhAva pramANAdhikAradimAM sarakhA haiAya che. tathA sauthI echA graha, nakSatra, tArArUpathI alpa parimANavALA kaDelA che. A pramANe svaziSyAne pratipAdana karIne kahevuM, tathA (navattA saMvi muLAnA vighnanuLA tArA saMvijJanuLA) caMdra-sUrya e banne badhA viSayamAM samAna hAya che. temanI apekSAe nakSatra dhyeyagaNA kahyA che. saMkhyAtItagaNuA hAtA nathI. kaMIka sakhyA tulya agara adhika caMdra sUryanI apekSAthI nakSatre heAya che. tathA nakSatra gaNunA karatAM heAsabhyeya gaNA heAya che. nakSatrAthI grahe! saMkhyeya gaNA heAya che. tathA grahAnA karatAM tArAe saMkhyeya gaNA hAya che, kaMIka saMkhyAthI tulya agara adhika hoya che. AnAthI e siddha thAya che ke caMdra sUrya paraspara tulya hAvA chatAM sauthI alpa che, temanAthI vadhAre nakSatrA hAya che. temanA karatAM vadhAre grahe haiAya che. graheAthI vadhArA tArAe hAya che. tathA sauthI echA caMdra ane sUrya hoya che. A pramANe badhA jyAniSka devanA saMbaMdhamAM vicAra pratipAdita karela che. ! sU. 99 aDhAramuM prAbhRta samApta ! 18 // zrI suryaprajJapti sUtra : 2 327 Go To INDEX Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnIsavAM prAkRta ogaNasamA prAbhUtane prAraMbha pUrvakathita prakArathI aDhAramAM prAbhRtanuM pratipAdana karIne have ogaNIsamA prAbhUtane prAraMbha karavAmAM Ave che. enuM adhikAra sUtra A pramANe che. (kUpiyA 4 AphriA ) badhA lekamAM sUrya keTalA kahyA che ? A viSaya saMbaMdhI praznottarasUtra kahevAmAM Ave che. TIkArca-aDhAramAM prAbhRtamAM caMdra-sUrya-graha nakSatra ane tArAonI agramahiSi, vimAnanI sthiti tene adhiSThAtA devenuM parasparanA tulyapaNuM ane adhikapaNAnA vicAra saMbaMdhI aneka prakAre vicAronuM vivecana karIne have A ogaNIsamuM prAbhUta drAraMbha karavAmAM Ave che. A prAkRtamAM (kUriyA va kAphiyA) A lekamAM sUryo keTalA kahyA che ? A viSaya saMbaMdhI vicAra pradazita karavAmAM Ave che. tA #g varipakva sAvace komafsaMti 3novaita tarata jamAta kSatti 3sjhA) he bhagavana keTalA ane keTalA pramANavALA caMdra-sUrya badhA lAkamAM (ahIM saptamIne arthamAM dvitIyA thaI che) avabhAsita thAya che? tathA udyotIta thAya che? arthAt prakAzita thatA pratipAdita karela che? he bhagavana te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna A viSayamAM jeTalI anya matavAdInI pratipratti che te batAve che.-(vahu mA phuvAruNavittio paunttA) sarvalaka saMbaMdhI caMdra sUryanA astitvanA saMbaMdhamAM A vayamANa svarUpAtmaka bAra pratipatti kahevAmAM AvI che. je A pramANe che.-(Athe evamAhaM pu tA ege caMde ege sUre savvaloyaM obhAsai ujoi, tavei, pabhAsei ege evama haMsa) e bAra paratIrthikomAM keI eka pahele pa2tIrthika A vayamANa prakArathI potAne mata jaNAve che. te kahe che ke caMdra ekaja che, ane te sarvajagatane avabhAsita kare che. udyo. tIta kare che. tathA ekaja sUrya sarvalakane tApita kare che. prakAzita kare che e pramANe ziSyane kahevuM. kathanane upasaMhAra karatAM kahe che keI eka A pramANe potAno mata jaNAve che. (1) have bIjA paratIthikanA matane batAve che.-(u gvamA~ tA tigni caMdA tiksi dUra zrI suryaprajJapti sUtra: 2 328 Go To INDEX Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadagoruM zomAsaMti, 3joti tari pramAti ne gharamara) keI eka bIjo matAvalaMbI A pramANe kahe che. traNa caMdra ane traNa sUrya saghaLA jagatane avabha sita kare che udyotIta kare che, tApita kare che, prabhAsita kare che. koI eka A pramANe kahe che. (2) (ege puNa evamAhaMsu tA AuTuiM caMdA AuTuiM sUrA sabbaloyaM obhAseMti ujoti taheMti laiMti ne patramANu) keI eka trIje paratIrthika pitAnA matane prakAzita karate kahe cheke-sADA traNa caMdra 3 samasta lekane avabhAsita kare che, udyotIta kare che, tathA sADAtraNa 3 sUrya saMpUrNa jagatane tApita kare che. prakAzita kare che. e pramANe sva. ziSyane kahevuM vAkayane upasaMhAra karatAM kahe che. keI eka A pramANe pitAne mata kahe che. (3) (gu i miTAve ) A pramANenA abhilASa prakArathI kahevuM. jemake cothe matavAdI kahe che ke sAta caMdra ane sAta sUrya sarva jagatane avabhAsita kare che. udyatita kare che. tApita kare che. ane prakAzita kare che te pramANe svaziSyane kahevuM (4) pAMcama paratIthika potAnA matanuM samarthana karatA kahe cheke dasacaMdra ane dasasUrya sarvalekane avabhAsita kare che. udyotIta kare che. tApita kare che. ane prakAzita kare che tema svaziSyone kahevuM (5) chaTho matavAdI pitAnA matanA saMbaMdhamAM kahe che ke beMtAlIsa caMdra ane beMtAlIsa sUrya saghaLA lokane udyotIta kare che, tApita ane prakAzita karIne rahe che. tema ziSyone kahevuM. (6) sAtame paratIrthika kahe cheke-eMtera caMdra ane tera sUrya samastakane avabhAsita, udyotIta tApitA ane prakAzita kare che. e pramANe svaziSyone kahevuM (7) AThame matavAdI kahe cheke bAra caMdra ane bAra sUrya saghaLA lekane avabhAsita udyotIta tApitA ane prakAzita kare che. e pramANe svaziSyone kahevuM. (8) navame matAvalaMbI kahe cheke beMtAlIsa caMdra ane beMtAlIsa sUrya samasta lekane avabhAsita kare che, ughotIta kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. e zrI suryaprajJapti sUtra: 2 329 Go To INDEX Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe svaziSyone kahevuM. (9) dasame parIki kahe cheke kheterase caMdra ane kheterase sUrya samasta leAkane avabhAsita kare che. udyotIta kare che. tApita kare che. prakAzita kare che. ema svaziSyeAne kahevu. (10) agIyArame matAvalammI kahe cheke-e tAlIsahajAra caMdra ane meMtAlIsahajAra sUrya samasta leAkane avabhAsita kare che, udyotIta kare che. tApita kare che. ane prakAzita kare che. (11) Arame paratIki peAtAnA matanu` samana karatAM kahe cheke-meterahajAra caMdra ane terahajAra sUrya samastalAkane avabhAsita kare che. udyotIta kare che, tApita kare che. ane prakAzita kare che. e pramANe kahevuM. vAkayanA upasaMhAra karatAM kahe chekekAi eka A pramANe kahe che. (12) badhAnA matAnA saMgraha A pramANe che. pahelAnA matathI caMdra ane sUrya eka eka che (1) khIjAnA matathI traNa traNa caMdra sUrya kahyA che. (2) trIjAnA matathI sADAtraNa sADAtraNa 3rU caMdra sUrya kahyA che. (3) ceAthAnA matathI sAta sAta caMdra sUrya' kahyA che. (4) pAMcamAnA matathI dasa dasa caMdra sUrya kahyA che. (5) chaThThAnA matathI khAra mAra caMdra sUrya kahyA che. (6) sAtamAnA matathI khetAlIsa betAlIsa caMdra sUrya kahyA che. (7) AThamAnA matathI tera khetera caMdra sUrya kahyA che. (8) navamAnA matathI kheta!lIsase khetAlIsase 42006 42006 caMdra sUrya kahyA che. (9) dasamAnA matathI e.terase kheterase 72002 72002 caMdra sUrya kathA che. (10) agyAramAnA matathI khetAlIsa hajAra khetAlIsa hajAra 420005 420005 caMdra sUrya kahyA che, (11) bAramAnA matathI khAMterahajAra kheterahajAra 720006 72000| caMdra sUrya samasta leAkane avabhAsita kare che. udyotIta kare che. tApita kare che. ane prakAzita kare che. ema svaziSyAne kahevuM. (12) A badhI matAntararUpa pratipattiye mithyArUpa che. ane asaMgata che. tethI bhagavAn temanAthI alaga peAtAnA mata pragaTa kare che. lelena) utpanna kevaLa (vayaM puLa vaM cAmo tA gayAM saMpUTovelIne nAtra zrI suryaprajJapti sUtra : 2 330 Go To INDEX Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI evA huM A viSayamAM A kSamANu prakArathI mArA matanuM pratipAdana karU chu. je A pramANe che. (pracaLa) ityAdi AvAkaya ja khUdrIpa saMbadhI kaDela che. tene pUrvInI jema pUrepurI rIte kahIne vyAkhyAta karI samajI levuM. ahI' e vAkyanI vyAkhyA karavAnA prasa`ga nathI. sakSepathI ja khUdvIpanA ullekha karIne zrIgautamasvAmI pUche che. (tA saMpUrIne pIve kSetrA caMda vAtta muvA pamAMsa'ti vA5ttiskRtiyA) jamUdrIya nAmanA dvIpamAM keTalA caMdro prabhAsita thayA che? keTalA caMdra prabhAsita thAya che ane keTalA cadro prabhAsita thaze ? zrIgautamasvAmInuM praznavAkaya chAyAthIja spaSTa thaI jAya che. have zrIgau1masvAmI sUrya nA saMbadhamAM prazna pUche che.-(devathA sU vinu vA tavrutti vA, tatrisaMti trA) keTalA sUyef tArpita thayA che. vamanamA tASita thAya che ane bhaviSyamAM tApita thaze ? have nakSatra viSayamAM prazna pUche che. (thA LavatA noya noti yA goraMtu vA, nohara tti vA) keTalA nakSatree yoga karyAM hatA ? kare che ane karaze, have graheAnA saMbadhamAM prazna pUche che-(vadyA nA cAra vastu, pati, parighdhati) keTalA graheAe saMcaraNa karyu che, kare che, ane karaze? have tArAenA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-(jevA tArALa hiyoTIkosomapurA, somati vA, komikSAMti vA) keTalA tArA gaNukATI koTIe zeAbhA karI hatI? zezabhA kare che ? ane zeAbhA karaze ? A pramANe caMdra sUrya - nakSatra ane tArAgaNa koTikoTinA sabaMdhamAM zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAnU badhAne alaga alaga uttara Ape che.-(tA navuddIne TrIne ropavA vakhAsamu vA, mAya ti yA, vamAsiAEti vA) jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM e cadroe prakAza karyAM hatA prakAza kare che ane prakAza karaze ahI drazyAstika nA matathI sakaLakALa A pramANenI jagatnI sthitine sadbhAva rahevAthI tema kahela che. have zrIbhagavAnsU+ sabaMdhI praznane uttara Ape che.-(o bhUriyA ta Mtu vAtR zrI suryaprajJapti sUtra : 2 331 Go To INDEX Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savetti yA, visla ti ya) e sUryAe tASita karela che. tApita kare che ane tApita karaze. ahIM paNa dravyAstika matathI sakaLakALa jagatnI sthitinA sadbhAva heAvAthI e pramANe kahyuM che. have nakSatranA sukhadhamAM uttara kahe che.-(charA vattA loya noratu yA, jo pati vA, jhonnati vA) chappana nakSatrAe yAga karyAM hatA cega kare che. ane cetra karaze. sadA kALa ekaja thiti rahe che. sa ahIM A viSayamAM yukti khatAve che. ekaeka cadranA aThayAvIsa aDayAvIsa nakSatra parivAra hoya che. jamUdrIpamAM che. caMdro che tethI 28128=56 chappana nakSatrAe ja khUdvIpamAM sUrya ane caMdranI sAthe yoga karyAM hatA, yAga kare ane yAga che karaze eja pramANe eka cadranA ayAsI 88 grahaparivAra hoya che. tethI e cadrone meLavavAthI badhI saMkhyA 88+88 =176 ekase tera grahaparivAra pratipAdita thAya che. eja kahe che.--(chAvara vAra' 'tu vA, svati vA, kSi'ti vA) ekaseAAMtera grahe| cAra karatA hatA, cAra kare che, ane cAra karaze, have tArAonA saMbaMdhamAM uttara vAkaya kahe che.-(na' sacasassa tettIsaca saharasa Nava ya sayA paNNAsA tArAgaNa koDikoDIga somaM somesu vA, someti vA, omila ti vA) eka lAkha tetrIsahajAra navase pacAsa (133950) tArA gaLadoTI hoTI zeAbhA karatA hatA, ze!bhA kare che, ane zeAbhA karaze. ahIMyAM yukti A pramANe che. eka eka caMdradevaneA tArA parivAra kATikeoTimAM chAsaThahajAra navaseA pa McAtura thAya che (66975) ja bUDhI 5mAM be caMdra che, tethI ahIM kahela tArAonu paramANu khamaNu karavAthI yathAkta prakAranu`. parimANu thaI jAya che 66975+2=133950na A pramANe eka lAkha tetrIsahajAra navase pacAsa tArAgaNu koTi koTi zebhA karatA hatA, zeAbhA kare che ane zeAbhA karaze, have ahIM ziSyajanAnugraha mATe jaMbudrIpamAM Avela caMdrAddinI gheAkta saMkhyA batAvavAvALI e sagrAhikAgAthA kahe che. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 332 Go To INDEX Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do caMdA do sUrA, NakkhattA khalu hati chApaNNA / bAvattaraM gahasayaM jaMbuddIve vicArIgo Na // 1|| egaca sayasahassa, titIsaca khalu bhave sahassAI / va ya sayA paNNAsA tArAgaNa koDikoDINa // 2 // be caMdro ane be sUryo tathA chappana nakSatra hoya che tathA graha ekaselbatera jaMbudvIpamAM vicare che, tathA kaTikaTi tArAgaNa eka lAkha tetrIsahajAra navaso pacAsa hoya che, have lavaNasamudranA saMbaMdhamAM kathana kare che-(tA hu i vIve Dhavaze gri a[ a vacArajaMTALagaMThira no sabaMtA raMparijia i f3) jaMbUdvIpamAM lavaNanAmano samudra vRtta valayAkAra badhI dizAo ane vidizAone vIMTaLAIne rahe che, A pramANe zrIbhagavAnanuM kathana sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI prazna pUche che-- (tA DhALe je samure jiM samAraMfag) lavaNa samudrathI zuM samacakravAlathI saMsthita che? athavA viSama cakravAla saMsthitithI saMsthita che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(ta varamude ramavAvAjhanaMkiNa no viramagAsaMgi) lavaNa samudra samacakavAlathI saMsthita cakravAlanA AkAranA jevA saMsthAnavALe cheviSama cakravAla saMsthita hete nathI A pramANe zrIbhagavAnane uttara sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI punaH pUche che-(tA va AstravilaMme devayaM vivemAM jAvitti vaNajhA) lavaNu samudra cakavAla viSkabhathI keTalA parimANavALe kahela che? arthAt lavaNa samudrane vyAsa keTalo che? evaM tenI paridhI keTalI hoya che? A pramANe zrIgautama svAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(ta to gocarahaptAjuM janAra vikkha bheNa paNNarasajoyaNasayasahassAI ekkAsIya ca sahassAI sayaM caUtAla kiMcivisesUrNa vive gANitti vaNajhA) belAkha jana (200000) cakravAlavijhaMbhathI arthAt ATaluM tenuM vyAsamAna che, (1500000) paMdaralAkha ekAzIhajAra (81000) eka ogaNacALIsa (139)thI kaMIka vizeSa nyUna paridhivALe kahela che. arthAt (1581139) ATalA pramANavALI tenI paridhI hoya che ahIyAM yukti A pramANe che-lavaNa samudramAM eka tarapha be lAkha ejanane cakravAla viSkabha che, tathA bIjI tarapha paNa be lAkha ejanane cakravAlaviSkabha che madhyamAM jaMbudvIpa ekalAkha ejanane che, badhAne meLavavAthI (200000+200000+100000=00080 pacIsa ane dasa zUnyano zUnya thAya che, arthAta pacIsa kharva (2500000000000) A saMkhyAnuM varga mULa karavA mATe samIpastha phala zrI suryaprajJapti sUtra: 2 333 Go To INDEX Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa prakArathI (1581138) A rIte pUrNaka paMdaralAkha ekAzIhajAra ekase ADatrIsa labdha thAya che tathA 33666 chavvIsa lAkha jevIsahajAra navase chappana tathA chedarAzI 3162216 ekatrIsa lAkha bAsaDahajAra base chotera zeSa rahe che. ahIM AnI apekSAthI kaMIka nyUna eka jana kahela che, kahyuM cheke- nUrNa gADha #ifu faNeji kRti). have lavaNa samudramAM caMdra-sUrya AdinI saMkhyAnA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tA DhALe je samudde devarUyaM vaM pamANe, vA, jamApti ti vA, vANijayaMti vA, eva pucchA jAva kevaiyA u tArAgaNa koDikoDIo sobhiMsu vA sobhati vA, sobhissaMti vA) lavaNa samudramAM keTalA caMdro prabhAsita thatA hatA keTalA caMdro prabhAvita thAya che ane keTalA caMdro prabhAsita thaze? A pramANe prazna che. yAvat keTalA tArAgaNa koTi koTi zobhA karatA hatA? zebhA kare che? ane zebhA karaze? arthAt madhyavati A pramANe prazna thAya che. jemake-lavaNa samudramAM keTalA sUryo tApita thatA hatA? tApita thAya che. ane tApita thaze. keTalA graha gati karatA hatA gati kare che ane gati karaze? keTalA nakSatre yoga karatA hatA kega kare che ane ega karaze keTalA tArAgaNa kaTi koTi zobhA karatA hatA, zabhA kare che, ane zebhA karaze? A pramANe caMdra sUryagraha-nakSatra ane tArAonA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna badhAne alaga alaga uttara kahe che.-(4trane jaM samude vattara vaMTA mArzeku la mAlati vA vmaNirasaMti nA) lavaNa samudramAM cAra caMdra prabhAsita thatA hatAprabhAsita thAya che ane prabhAsita thaze (rAri pUpiyA vaMtu vA raviMti vA vaMvisaMti vA) cAra sUye tApita karatA hatA, tApita kare che. ane tApita karaze (jANa vrattasagaM gaM goraMtu vA, roti vA, gorUkhaMti vA) bArase nakSatre yoga karatA hatA, ega kare che, ane yaMga karaze ahIM dvArA nakSatra zA kahevAthI ekabAra nakSatre ema samajavuM kAraNake eka caMdranA aThayAvIsa nakSatra hoya che. tene cAra gaNuM karavAthI 28+4=112 ekabAra nakSatre thaI jAya che. (tioor vAghaUTI HTyA vAraM vari suvA jAMti vA, variyaMti vA) traNasoAvana mahAgraha cAra karatA hatA cAra kare che, ane cAra karaze. lavaNa samudramAM aThayAsI mahAgraha, eka caMdranA parivAra rUpe kahela che. tethI aThayAsIne cArathI guNavA 88+4=3para A rIte traNa bAvana thAya che.-(lo sayasahassA sattaTuM ca sahassA NavayasayA tArAgaNa koDikoDINa sobha sobhe su vA, sobhe. tti vA komiati va) be lAkha saDasaTha hajAra navase (2 6 7900) tArAgaNa koTi koTi zebhA karatA hatA, zebhA kare che, ane zebhA karaze. lavaNa samudramAM keTakeTi tArAgaNa chAsaThahajAra navase paMcotera thAya che. tethI A saMkhyAne cArathI guNAkAra kare 6675 +4=36 7900mAM A rIte belAkha saDasaThahajAra navaso yakta pramANa thaI jAya che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 334 Go To INDEX Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have lavaNu samudranA parikSepAdittu traNa gAthA dvArA nirUpaNa karavAmAM Ave che.-(vaLarasasacaCCA) ityAdi pUrvokta kathananeja saMgrahIta karavAvALI A gAthAo che. temAM vizeSa ka Mija kahela nathI pUkti saMgraha A pramANe che-lavaNa samudramAM 4-4 cAra cAra caMdra sUrya hoya che. tathA nakSatra ekasA khAra 112 / hoya che. graDuM! traNasokhAvana (352) thAya che. ane tArAgaNa (267900) be lAkha saDasaThahajArane navasA thAya che. A prakAzarUpa jyAtiSTha deva caMdra-sUrya graha nakSatra ane tArArUpanI upapatti pahelAMja kahevAmAM AvI gayela che. ahIM kevaLa tenA parikSepa-paridhinuM ja kathana karavAnuM che. paridhinI gaNita pabhAvanA A pramANe karavI joie. jabudvIpanA vizvabha eka lAkha yojana 100000/ tathA lavaNa samudranI anne tarapha ambe lAkha yAjana maLe che. A rIte cAra lAkha yeAjana thAya che. je pramANe bhyAsamAna 100000-10000=200000aa tathA anne tarapha babbe lAkha ceAjana 200000aa tethI 20000 200000=400002 A rIte dhAtakIkha'DanI cAracAra lAkhanI paridhI thAya che e rIte AGa lAkha thAya che. tene meLavavAthI 400000-400000-400000=1200000/ tathA madhyanA eka lAkha thAya che. tethI badhAne meLavavAthI tera lAkha thAya che. 1300000/ A saMkhyAnA varga eka che, nava ane dasa zUnya 1690000000000| A saMkhyAnA dasathI guNAkAra karavA te! agyAra zUnya Ave che. 169000000000000 AnA Asanna mULa karavAthI ekatAlIsa lAkha dasahajAra navasa esaDa thAya che nakSatrAdinuM parimANu paNa aThayAvIsa Adi saMkhyAne bArathI guNAkAra karIne te te prakAranuM saMkhyA parimANa pRthak pRthak samajavuM. have lavaNu samudramAM dhAtakIkhaDanuM kathana karavAmAM Ave che.--(tA hajjaLasamudde dhArM sahai LAma' rIte vaDhe vahayALA maMCi taheja nAva no vittamanAjImaMti) lavaNa samudramAM dhAtakI khaMDa nAmanA dvIpa valayAkArathI Avela che. tathA te samacakravAla saMsthita hAtA nathI. A saghaLuM kathana pU kathana pramANeja che. ahIM grantha gaurava bhayathI pharI kahela nathI. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che.-(pArake ca cannAha vivuM | mRddha pavittaveLa Aiitta vaSaeNnA) he bhagavan dhAtakI khaMDa dvIpa cakravAla viSThabha arthAt vyAsamAnathI keTalA che? ane tenA paridhI keTalA pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAn kahe cakkalakkhi bheNa ItAlIsa joyaNasyasahassAiM Nava ya pote pramANanI che? te kaDA A che.-(tA cattAri loyaLasa EArUM egaTThe joyaNasae kiM civisesUNe zrI suryaprajJapti sUtra : 2 335 Go To INDEX Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rileveluM sAhitti vaNajhA) cAralAkha 400000 jana cakravAla vidhvaMbhathI arthAt vyAsamAnathI cAra lAkha jana che. tathA ekatAlIsa lAkha 4100000) dasahajAra 10000) navase ekasaTha 661 badhAne meLa vavAthI pUrvakathanAnusAra 4110 961 ektAlIsa lAkha dasa hajAra navaso ekasaTha jana dhAtakI khaMDanI paridhi hoya che. - have ahIM caMdra sUryanA saMbaMdhamAM prazna pUchavAmAM Ave che.(vAyasaMhe tIre reDDA vaM pamANevA jamAnaMti vA, ghamANirAMti vA kuda8) dhAtakI khaMDa, dvIpamAM keTalA caMdra prabhAsita thatA hatA keTalA caMdro pramAsita thAya che? ane pramAsita thaze? A pramANe prazna che arthAta e ghAtakIkhaMDa dvIpane keTalA sUryo tApita karatA hatA? tApita kare che? ane tApita karaze? tathA keTalA nakSatro ega prApta karatA hatA?ga prApta kare che ane vega prApta karaze? ane keTalA graha cAra caratA hatA, cAra care che. ane cAra caraze? tathA keTalA tArAgaNa kaTikeTa zabhA karatA hatA zobhA kare che? ane zebhA karaze ? A pramANe zrIgautamasvAmIe pAMca prazno pUchayA che. tene alaga alaga uttara zrIbhagavAna kahe che.-(tatra vArSioN thI ghaNA mANe, vA, mANe ti vA parisaMti GT) dhAtakIkhaMDa dvIpamAM bAra caMdra prabhAsita thatA hatA. prabhAsita thAya che ane prabhAsita thaze. tathA (vArakUriyA tanu va tari vA vinaMti vA) bA2 sUryo tapatA hatA tape che ane tapaze. (tiLi chattInA jIvanayA joyaM noraMtu vA noti vA konTrAkSata va) traNase chatrIsa 336 nakSatre dhAtakI khaMDa dvIpamAM kega karatA hatA, ega kare che, ane ga karaze (gri SoLe mAra vAra riMtu vA, jAMti , vinaMti vA) eka hajAra chappana mahAgrahe cAra karatA hatA, cAra kare che. ane cAra karaze. eja pramANe (gA sAhasatA tiAi sattArUM satta ja sAruM prANI parivAro) ATha lAkha trIsahajAra sAtase 830700 eka caMdrane parivAra hoya che.-(tArApALavodi joDI somaM somaM vA, mati vA, somilaiMti vA) tArA gaNa koTi koTi zebhA karatA hatA zabhA kare che ane zebhA karaze. have A viSayane traNe gAthA dvArA spaSTa kare che.-(pAraMpatti) ItyAdi. dhAtakIkhaMDa paricaya-paridhi ekatAlIsa lAkha dasahajAra navaso ekasaTha yojanathI kaMIka vizeSAdhika che. 1 dhAtakI khaMDamAM covIsa caMdra sUrya parivArayukta hoya che. tathA nakSatra trase chatrIsa hoya che. ane mahAgraho behajArane chappana hoya che. (2) dhAtakI khaMDamAM kaTikaTi tArAgaNa AThalAkha trIsahajAra sAtaso hoya che. A saghaLuM kathana zrI suryaprajJapti sUtra: 2 336 Go To INDEX Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelA kahevAi gayela che. sa have kAleAdhi samudranA sabaMdhamAM kahevAmAM Ave che.-(tA pAyaphreMAITrIne jAjoyane nAma' samudde vade vAsaMdAnasaMcitanAva no visamacatrAjIlaMThALaof) dhAtakIkhaMDa dvIpamAM kAleAdhi nAmanA samudra vRttavalayAkAra saMsthAnathI sa`sthita yAvat samacakravAla sasthAnathI sa Msthita hoya che. viSamacakravAla saMsthAnathI saMsthita hAtA nathI. A pramANe zrIbhagavAnanuM kathana sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA jAsroyane La samudre evaca cAvitraNa meLa jevayaM vizlevena jJAtti yajJA) he bhagavan kAledadhi samudra cakravAla viSNubhathI keTalA parimANavALA tathA te keTalI piradhavALA kahela che? te kaheA A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che-(sA jAoyannN samude ajoyaNasaharasAI cakkatrAlavikkhabheNaM paNNatte ekkANauti joyaNasayasahassAiM sattariMca sahassAI chacca paMcuttare joyaNasara kiMcivisesAhie parikakheteNaM Ahietti va ejjA ) kAleAdhi samudra AThalAkha yojana 8000006 nA cakravAla viSTha'bhavAleA prajJapta karela che. tathA ekANulAkha 910000 sitterahajAra 70000 chasApAMca 60pA caiAjanathI kaMika vadhAre 917060pA AnAthI kaMIka vattAochI paridhivALA kahela che. e pramANe svaziSyAne kahevu. ahI paAipanI gaNita bhAvanA A pramANe thAya che--kAlA dadhisamudra eka tarapha cakravAla vibhathI ADalAkha ceAjanane che. tathA bIjI tarapha paNa AlAkha yAjanA che. A rIte seLalAkha yeAjananA vikabha thAya che. tathA dhAtakI khaMDanI eka taraphanA cakravAlavika bhacAralAkha yeAjananA che. ane bIjI taraphanA paNu eTaleja che. tethI AThalAkha yeAjanane viSNubha thAya che. lavaNa samudranI eka bAjune belAkha ane khIjI bAjunA belAkha maLIne cAralAkha ceAjanane thAya che. tathA ekalAkha yAjana jaMbUdvIpanA hAya che. A rIte A badhAne meLavavAthI egaNavIsalAkha 2900000 // yAjana thAya che. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 337 Go To INDEX Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane varga karavAthI 8410000000000 A rIte AThase ekatAlIsa ane dasa zUnya Ave che. te pachI ( vyArA ) ridhive) A kathana pramANe dasathI teno guNAkAra kare te agyAra zUnya thAya che. 8410000000000aa AnuM Asana mULathI ya kta paridhinuM pramANa 217060 eka silAkha sitterahajAra chaso pAMca thaI jAya che. mUlAyanamAM (333975) ogaNacAlIsa lAkha tetrIsa hajAra navasepatera zeSa rahe che. tethI kahyuM che ke kaMIka vizeSAdhika have kAledadhi samudramAM caMdra sUrya saMbaMdhI prazna pUchavAmAM Ave che-(tA zAstrone naM je revA umA surA, mAneMti vA, mAgiuiA vA) kAledadhi samudramAM keTalA caMdra prakAza ApatA hatA? prakAza Ape che, ane prakAza Apaze? A saMbaMdhamAM mAro prazna che. arthAta keTalA sUryo kAleda samudramAM tApita thatA hatA? tApita thAya che ane tApita thaze ? tathA keTalA nakSatrae tyAM ega karyo hato, pega kare che, ane yaMga karaze? tathA keTalA graho tyAM gamana karatA hatA? gamana kare che ane gamana karaze ? tathA keTalA tAragaNuM kaTikeTIe tyAM zema karatA hatA kare che ane zebhA karaze? A pramANe zrIgautamasvAmInA pAMca praznone sAMbhaLIne zrIbhagavAn kramAnusAra tene alaga alaga uttara Ape che-(tA. lAToLe samude vAvAjhIraM raMg vmANe su ghA, maheMti vA, pramANioNMti ve) kAledadhi samudramAM beMtAlIsa caMdroe prakAza karyo hate, prakAza kare che ane prakAza karaze. sarvakALa eka rUpaja rahe che. tathA (vAyAsTIlaM sUcita suvA, rajoti vA visaMta jJA) beMtAlIsa sUye tyAM AtApita thayA hatA tApita thAya che ane tApita thaze. tathA (UIchAvattAttatA noraM goraMtu vA, jodti vA, gorUkasaMti ) agyArase tera nakSatreAe kAledadhi samudramAM ga karyo hate pega kare che ane yoga karaze. eka caMdrane nakSatra parivAra aThyAvIsa hoya che. tethI aThayAvIsa beMtAlIsathI guNAkAra kare 28+4=1176 A rIte agyArase choMtera cokta saMkhyA thaI jAya che.-(tinina saTTaratA changyA madurAcA Raa variMtu vA, vA, hitati vA) traNahajAra chaso chananuM 366 mahA grahae saMcaraNa karyuM hatuM. saMcaraNa kare che, ane saMcaraNa karaze. (gagvola sarasAruM vArasa sahassAI paNNAsA tArAgaNakouikoDIo sobha sobhesu vA, sobheti vA, sobhirasati vA) aThayAvIsa lAkha bArahajAra navaso pacAsa 2812950 ATalA kaTikaTi tArA gaNee zobhA karI hatI zebhA kare che ane zebhA karaze, A saMkhyA paNa eka caMdranA parivAra rUpa che. Ane beMtAlIsathI guNAkAra karavAthI yakta prakAranI saMkhyA thaI jAya che. have Ane ja cAra gAthAo dvArA kahe che.-(phALavaNacara) ItyAdi A gAthAo mULanA kathana pramANe ja che. tethI Ane artha pahelAM kahyA pramANe samajI le, zrI suryaprajJati sUtra : 2 338 Go To INDEX Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have kAleAdhi samudramAM puSkaravara dvIpanuM kathana karavAmAM Ave che. (tA jAhoyaLa samude pukkharavare NAmaM dIve vaTTe valayAgArasaM ThANasa Thie sabbao samatA saMparikkhittANa vidura) kAleAdadhi samudramAM puSkaravara nAmaneAdvIpa vRtta valayAkAra saMsthAnathI yukta thaIne cAre tarapha vITaLAIne rahe che. puSkaravara nAmaneA dvIpavRtta valayAkAra saMsthAnathI yukta thaine cAre tarapha veSTita thaIne rahe che. puSkaravara dvIpanA sabaMdhamAM zrIbhagavAnanuM kathana sAMbhaLIne zrIgautamasvAmI pUche che.-(pulona TvIne sima vavANa'jhitrisamacatrAjI sa'f) puSkaravaradvIpa zu' samacakravAla saMsthAna vALe che? ke viSamacakravAla saMsthAnavALA che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(T samAjamaMDir no trisamacatrAlajhi) puSkaravaradvIpa samacakravAla saMsthita hoya che. viSama cakravAla sasthita hateA nathI, have AnA samacakravAla kSetranA bhyAsamAnanA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-(tA pustavarena rAve haiM samayAniha maLa) puSkaravaradvIpa keTalA cakravAla viSNubhathI kahela che? arthAt cakravAla kSetranuM byAsamAna keTaluM thAya che? A pramANe zrIgautamasvAmIe prazna pUchIne pharIthI parikSepanA sabaMdhamAM prazna pUche che.-(vaca veLa) AnA parikSepa arthAt paridhi keTalI hoya che? A pramANenA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.--(tA_sAhasa loyasarEArUMdhavATanikala meLa egA joyaNa koDI bANauti ca sahassAI auNApaNaMca sahassAiM aTU caugaute joyaNasae velena ttiyajJA) seALahajAra yeAjana (16000) cakravAla viSTa bhathI kahela che. arthAt cakravAla kSetranuM byAsamAna seALahajAra cAjananuM thAya che. tathA tenI paridhi eka karoDa khaNulAkha egaNupacAsahajAra yojana ATalA pramANanI paridhivALA puSkaravara nAmanA dvIpa kahyo che. A pramANe svazaSyAne kahevu. paridhi gaNitanI bhAvanA A pramANe thAya che. puSkaradvIpanA pUrva bhAgamAM seALalAkha ceAjana thAya che. ane pazcimamAM pazu eTaleAja hAya che. tethI A rIte (32) batrIsalAkha ceAjana thAya che. kAleASi samudranA pUrva pazcima bhAgamAM ATha AThalAkha ceAjana thAya che. tethI seALalAkha (16) tathA dhAtakIkhaMDanA eka tarapha cAra lAkha ane bIjI tarapha paNa cAra lAkha A rIte AThalAkha lavaNa samudranI banne tarapha ambe lAkha e rIteja cAra lAkha tathA ja budvIpanA ekalAkha ceAjana A rIte badhAne meLavavAthI 32+16+8+4+1={1 lAkha 6100000 ekasaThalAkha yeAjananuM vyAsamAna thAya che. te pachI (vyAsa varSoMthI dasagaNu) ItyAdi niyamathI A saMkhyAne vaga karavAmAM Ave che. 37210000000006 A rIte dasa zUnya adhika sADatrIsase ekavIsa thAya che. pharIthI A sakhyAne dasathI guNAkAra karavA teA agyArazUnya thAya che te pachI Anu Asana va`mULa karavAthI paridhanu yathAkta zrI suryaprajJapti sUtra : 2 339 Go To INDEX Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa maLI Ave che. have caMdra sUryAdinA saMbaMdhamAM prazna pUchavAmAM Ave che-(tA puarati hI viphA naM ghamAsuM, vA pramANe ti vA, mAniNaMti vA kudajI) puSkaravaradvIpamAM keTalAcaMdra prabhAsita thatA hatA, prabhAsita thAya che, ane pramAsita thaze ? A rIte mAre prazna che. tathA keTalA sUryo tApita thayA hatA, tApita thAya che. ane tApita thaze? tathA keTalA nakSatragaNe pega prApta karyo hate, yega prApta kare che ane pega prApta karaze? eja pramANe keTalA raheze tyAM cAra karyo che? cAra kare che, ane cAra karaze? keTalA tA. gaNa keTakeTie zabhA karI hatI? zebhA kare che ane zobhA karaze? A pAMce praznano zrIbhagavAn kama pramANe uttara kahe che.-(taheva nA jottAsTaravaM moMghu ghA, ghamAse ti vA, mANita ) pahelA kahyA pramANe ja cuMmAlIsa 4400 caMdra prabhAsita thayA hatA, prabhAsita thAya che, ane prabhAsita thaze? (7ottAruM dUniyAnuM sayaM tavaMtu vA, tati vA, tavAsaMti pA) cuMmAlIsa 44001 sUryo tAvita thayA hatA tApita thAya che ane tApita thaze. - rAri sAjuM sattAtaMra jaad govaM ko su voraMti vA, kophaHitta vA) cArahajAra batrIsa nakSatroe yoga karyo hate pega kare che, ane ega karaze. (vArA sarasAruM chattA ghAva mamAyA jA riMtu resi vA, rivaMta zA) bArahajAra chasotera mahA grahoe cAra karyo hate cAra kare che ane cAra karaze.-(mafi sarahRAruM jo strI sahassAI cattAriya sayAI tArAgaNakoDIkoDoNa sobha sobhe suvA sobhe ti vA, sobhissati vA) cha--lAkha cuMmAlIsahajAra cAraso tArAgaNa kaTikoTie zabhA karI hatI, zobhA kare che ane zebhA karaze. have A badhAnI cAra saMgraha gAthA kahe che.-(phrothI vALa nivaDu) ItyAdi ane artha mULanA thana anusAra kahela che. ane tyAM paripUrNa aMketpAdana sAthe A pahelAM ja kahIja dIdhela che. tethI sujJa jIjJAsuoe tyAMthI samajI levuM. grantha vistAra bhayathI ahI pharI kahela nathI. - have puSkara kSetranuM varNana karavAmAM Ave che.-(tA puravAra rIvarNa caMdumarAdesbhaae mANusuttare NAma pavvae valayAgArasaThie jeNapukharavara dIvaM dughA vibhajamANe vimAmAne vida) puSkaravaradvIpane bahu madhya dezabhAgamAM mAnuSettara nAmanA parvata valayAra saMsthAnathI rahela che. tethI A puSkaravaradvIpa be bhAgamAM vaheMcAIne rahela che. kayA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 340 Go To INDEX Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmathI bebhAga karIne rahela che? te kahe che. (i =aa rimaMtara pujAddha ra rAri puravAra) a yaMtara ane bAhya A rItanA be bhAgathI vaheMcAyela che. tethI atyaMtara puSkarAI ane bAhya puSkarodha A pramANe kahevAmAM Ave che. ahIMyAM "cazabda samucca. yArthaka che. tethI ahI A pramANe kahevAmAM Ave che. mAnuSettara parvatanA pUrva bhAgamAM je pukarAI che te atyaMtara puSkarAI padathI kahevAya che. tathA mAnuSettara parvatanI pazcima dizAmAM puSkarAI che tene bAhya puSkarAI padathI vyavahAra thAya che. have be puSparAdhane AkAra tenA viSkabhAdi parimANanA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(dimaMtarajuai vi samajAuMTiNa jiM viSamakSa saMkipa) atyaMtara puSkarAI dvIpa zuM samacakravAla viSkabhathI rahela che ? athavA viSamacakravAlathI saMsthita che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(ta samAraMTira Lo vinavavAranaMDi) samacakavAlathI saMsthita che. viSama cakavAlathI saMsthita nathI. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che-(nA dimaMtapuam vayaM jagavizvamAM vaNathaM ghafjaveluM zAritti agsjhA) atyaMtara puSkarAI cakavAla vidhvaMbhathI jeTalA pramANane kahela che ane tenI paridhi keTalI kahI che? te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.(attuujoynn sayasahassAI cakkacAlavikkha bheNa ekA joyaNakoDI bAyAlIsaca sayasahassAI to avanagoo goyANA jive Atti agsa) ADalAkha jana 800000 cakravAla vidakbhathI arthAt vyAsathI tathA eka karoDa beMtAlIsa lAkha trIsa hajAra baso ogaNapacAsa 1423024 ATalA pramANanI puSkaravara dvIpanI paridhI kahI che tema ziSyane kahevuM. ahIM paridhinI gaNita bhAvanA bahudhA bhAvita karela che. have puSkaravAra dvIpamAM caMdrasUryanI saMkhyA viSe prazna pUche che.-(A madimatAvAra kevaiyA caMdA pabhAse su vA pabhAse ti vA pabhAsissati vA kevaiyA sUrA taviMsu vA, taveMti vA ravinaMti nA puchA) abhyattara puSparArdhadvIpamAM keTalA caMdroe prakAza karyo hato? kare che? ane prakAza karaze? tathA keTalA sUryo AtApita thatA hatA, tApita thAya che ane tApita thaze? A pramANe mAre prazna che. tathA keTalA nakSatroe bhega karyo hato? lega kare che ane vega karaze? tathA keTalA grahae cAra karyo hato cAra kare che, ane cAra karaze ? tathA keTalA tArAgaNa keTakeTie zebhA karI hatI? zebhA kare che, ane zabhA karaze ? A pramANenA A pAMce praznonA zrIbhagavAn krama pramANe uttara Ape che.-(vAvattatti jarA pabhAseM su vA pabhAse ti vA pabhAiisassaMti vA, bAvattari sUriyA tavaiMsu vA taveM ti vA tavissaMti vA) zrI suryaprajJapti sUtra : 2 341 Go To INDEX Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAMtera caMdro pramAsita thatA hatA prabhAsita thAya che ane pramAsita thaze. tathA khetera sUrya tapatA hatA tape che ane tapaze. (ni sojA banavattasahasA logotru cAlo ti nA loAEAMti vA ehajAra se|La 2016) nakSatrAe yoga karyAM hatA yAga kare che ane yAga karaze. eka caMdranA aThayAvIsa nakSatra parivAra heAya che. tethI aThayAvIsanA terathI guNAkAra kare te 28+72 2016 A rIte ehajAraneseALa nakSatrAnI sakhyA thaI jAya che. (che mAdsasa tiLi ca chattIsA pArevu vA, pati va, pariti vA) chahejAra traNaseA chatrIsa (6336) mahAhAe cAra karyAM hatA cAra kare che ane cAra karaze. 88+72=6336aa A rIte chaThThuMjAra traNaseAchatrIsa mahAgraheA thAya che. (bacAhIsalayanA vAlI" sahassA ToLiya sAtArALohiokIna' soma lone'yuvA, sometti vA, somikSatti vA) aDatA lIsalAkha 48000002 khAvIsahajAra (22000) khaseA (2005 arthAta (4822200) ATalAnA tArAgaNu keTikoTi zebhA karatA hatA zeAbhA kare che ane ze|bhA karaze. have manuSyakSetranA viSayamAM kathana karavAmAM Ave che. (tA manuleseLa jevaca AAyAmavilaNa meLavI viveLa bahitti vakanA) manuSyakSetra keTalA AyAma viSNubhavALuM ane keTalA parikSepavALu' arthAt keTalI paridhivALuM kahela che? te kaheA A praznanA uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.- (tA_paLayAjIa goyagalacalasArUM AyAmavivuM. bheNa ekkA joyaNa koDI bAyAlIMsa'ca sahassAI doNi ya augApage joyaNasae parikkheveNa gAvittiyanA) pistAlIsalAkha 4500000aa ceAjata AyAma vibhathI arthAt ATalA vyAsamAna manuSya kSetranu hAya che. tathA eka karoDa yejana 100000006 khetAlIsa lAkha (420000 khase egaNapacAsa (249) meLavavAthI (14200249aa ATalA pramANanI paridhIvALu kahela che. e rIte svaziSyAne kahevu. ahI paridha piramANunI bhAvanA A rIte che. mAnuSakSetranA AyAma vizva bhanu parimANu pistAlIsa lAkha (4500000aa ceAjananuM che. ahI eka lAkha jamUdrIpanuM te pachI latraNasamudranuM pU elAkha ane pazcimanuM belAkha A rIte cAra lAkha (400000aa dhAtakIkhaMDanI banne taraphanA cAra cAra lAkha A rIte ATha lAkha tathA kAleAdhi samudranA pUrva pazcima banne bAjInA meLavAthI seALalAkha 1600000aa tathA abhyaMtara puSkarAdha pUrva pazcimanA ATha AThalAkha meLavavAthI seALalAkha (1600000! A badhI saMkhyAne meLavavAthI pistAlIsa lAkhanA vidhyuMbha mAnuSakSetrane thAya che. te pachI (pAlavantaDAnuLA para mUnaSi vetA) A kathana pramANe (vitraNa'mavattuLanA) ItyAdi karaNagAthAmAM kahyA pramANenA niyamathI paridhinI gaNita bhAvanA svataMtra ja thaI jAya che je pramANe pahelA aneka prakArathI bhAvita karela che teja pramANe ahIM bhAvita karI levu. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 342 Go To INDEX Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have caMdra sUryanI saMkhyAnuM jJAna thavA te saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che - ( tA mANusakhette kevaiyA caMdA pabhAsiMsu vA pabhAseti vA, pabhAsissaMti vA, pucchA) manuSyakSetramAM keTalA cadro prabhAsita thatA hatA ? prabhAsita thAya che, ane prabhAsita thaze ? A pramANe mArA prazna che. tathA keTalA sUryAM tapatA hatA, tape che ane tapaze ? tathA keTalA nakSatrAe cega karyAM hatA ? yAga kare che ane cega karaze ? tathA keTalA mahAgrahe cAra karatA hatA, cAra kare che ane cAra karaze? A pAMce praznone zrIbhagavAn kramAnusAra uttara kahe che-(taheva tA vatIna vasaya pamANe mu vA, pamANe ti yA, mAlisatinA) pU`pratipAdita krama pramANe ekaseAbatrIsa cadra prabhAsita thatA hatA, prabhAsita thAya che ane prabhAsita thaze ? ekasesakhatrIsa sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze ? (ttiLi hassA jIva chaLatA gaNattAyAnoya goLanuM vA, noti vA, lola'ti vA) traNa hajAra chasAinsu nakSatrA cAga karatA hatA, yAga kare che ane yeAga karaze. kAraNa saralA ijja mohasa masA cAMda' muvA pati trA, pati ti vA) agIyAra hajAra chaseseALa (11616aa mahAgraheA ca2 karatA hatA, cAra kare che ane cAra karaze. nakSatra ane graheAnI saMkhyA jANavA mATe eka cadranA ke eka sUryanA aThayAvIsa nakSatrAnA parivAra hAya che tethI ekase khatrIsanA ayAvIsathI guNAkAra karave. 132+28=3696aa traNahajAra chase! channunI nakSatra sukhkhA thai jAya che. tathA eka caMdranA parivArarUpa graho aThayAsI hoya che tethI ekasesa batrIsane ayAsI ii guNAkAra karavA 132+88=116166 jethI agI. yArahajAra chaseAseALa thaI jAya che. A pramANe graheAnI sakhyA jANI zakAya che.-(RTrAsIti sayasahassAiM cattAlIsa ca sahassA satta ya savA tArAgaNa koDikoDI NaM sobha somesu vA romati vA, somimAMMti vA) aThayAzIlAkha cAlIsahajArane sAtase (8840700) tArAgaNu zrI suryaprajJapti sUtra : 2 343 Go To INDEX Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTikoTi zobhA karatA hatA, zebhA kare che, ane zobhA karaze? ahIM paNa tArAgaNa parivAranI saMkhyAne ekasebatrIsathI guNAkAra kare te A pramANenI saMkhyA thaI jAya che. ahIM sUtramAM kahelA tamAma viSayene tevIsa gAthAo dvArA AcArya kahe che. adveva saya sahassA, abhitarapukkharassa vikkha mo| paNayAlasayasahassA, mANusakhettassa vikkhamo // 1 // ATha lAkha jana (800000Ane AtyaMtara puSkarAne vidhvaMbha-vyAsamAna thAya che. tathA manuSya kSetrane viSka pitAlIsa lAkha (4500000 janane thAya che. gAthAnA pUrvArdhathI Abhyantara puSkarArthanA vidhvaMbhanA parimANanuM pratipAdana karela che. tathA uttarArdhathI mAnuSakSetranuM vyAsa parimANa kahela che. 1 koDIbAyAlIsaM sahassA, dusayAya auNapaNNAsA / mANusakhettaparirao emeva pukkharaddhassa // 2 // eka kaDa beMtAlIsa lAkha trIsahajAra baso ogaNapacAsathI kaMIka vadhAre (142 30249) ATalA pramANane mAnuSakSetrane paricaya-paridhi thAya che. ane eTalAja pramANano Abhyantara puSkarAne paNa paricaya thAya che. rA. bAvattariMca caMdA bAvattari meva diNakarAdittA / pukkharavaradIbaddhe, carati ee pabhAsetA // 3 // botera caMdra ane tera sUrya kahyA che, A caMdra sUryo atyaMtara puSkarArdhamAM vicaraNa karatA thakA prakAzita thAya che. gAyA (tiNNisayA chattIsA, chacca sahassA mahaggahANatu / NakhattANa tu bhave, seAlAI duve sahassAI // 4 // hajAra traNaso chatrIsa 6369=88+2=6336 AtyaMtara puSkarArdhamAM ATalA mahAgrahae cAra karyo hato cAra kare che, ane cAra karaze. tathA behajAraseLa 2016 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 344 Go To INDEX Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatrae atyaMtara puSkarArdhamAM yeAga karyo hato kega kare che ane yoga karaze. ra87ra 2016 |okomAM aDayAlasayasahassA, bAvIsaM khalu bhave sahassAI / dousae pukharaddhe, tArAgaNa koDikoDINaM / / 5 / / aDatAlIsa lAkha bAvIsahajAra basa 4822200) tArAgaNa kaTikeTIe zebhA karI hatI zobhA kare che ane zebhA karaze. ahIM eka caMdramAne keTakeTImAM chAsaTha hajAranavase paMcotera 66975 tArAgaNa parivAra hoya che. tethI A saMkhyA ne terathI guNAkAra karavAthI 66975+32=4822200 pUrvakathita saMkhyA thaI jAya che. paNa have manuSyalokamAM Avela sUryAdinI saMkhyAnuM pratipAdana kare che. battIsaM caMdasayaM, battIsa cetra sUriyANa saya / sayala maNusaloya carati ee pabhAse tA // 6 // esebatrIsa caMdro 132 ane ekase 132 batrIsa sUryo saMpUrNa manuSyalekane prakAzita karIne vicaraNa kare che. dA. ekkArasasayasahassA, chappiya solA mahagahANa tu / chaccasayA chaNNauyA, NakkhattA tiNi ya sahassA // 7 // agyArahajAra chaseseLa mahAgraha samagra manuSyalekamAM cAra karatA hatA, cAra kare che ane cAra karaze 13ra+88=11616 tathA traNahajAra chacha nuthI kaMIka vadhAre nakSatra manuSya lekamAM ega karatA hatA, yeAga kare che ane pega karaze. 7I advAsII cattAI saya sahassAI maNuyalogammi / satta ya sayA aNUNA tArAgaNakoDikoDINa // 8 // aThayAzIlAkha cAlIsahajAra sAtaso 8840700-66975+13=9840 700 ATalA kaTikaTi tArAgaNa saMpUrNa manuSya lekamAM zabhA karatA hatA, zobhA kare che, ane zobhA karaze. pATA have saMpUrNa manuSya lekamAM rahela tAragaNe saMbaMdhI upasaMhAra kare che. ___ eso tArA piMDo samAseNa maNuya loyAmi / bahittA puNa tArAo, jiNehiM bhaNiyA asaMkhejjAo // 9 // A pahelAM kahela gAthA dvArA pratipAdana karela saMkhyAvALA tArAgaNa badhA manuSya lekamAM kahela che. manuSyanI bahAra je tArAo che te sarvazajIna bhagavAne asaMkhyAta kahyA che. kAraNake-dvIpa ane samudro asaMkhyAta hovAthI tema kahela che. dareka dvIpamAM ane dareka samudramAM yathAyogathI saMkhyaya ane asaMkheya tArAgaNane sadUbhAva rahe che. lA zrI suryaprajJati sUtra : 2 345 Go To INDEX Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaiyaM tAragaM jaM bhaNiyaM mANusa mi loyaM mi / cAra kala buyA pupphasaMThita jotisa carai // 10 // manuSyalAkamAM ATalI saMkhyAnuM tArAonuM parimANu je pahelAM pratipAdana karyu che. te jyAtiSTha devanA vimAnarUpa banA puSpasamAna badhIja tarapha vistAravALuM ki jalkAthI vyApta nIce sa Mkucita upara vistAra yukta uMcu karela ardhA kanthi phaLanA jevA AkAra vALu hAya che. A prakAranA a!kAra yukta thaine tevA prakAranA jagat svabhAvathI jyAtiSkamAM cAra kare che. aDI. tArAonu grahaNa upalakSaNa che. tethI yatheAkta saMkhyAvALA sUryAdi paNa manuSya lekamAM tevA prakAranA jaganA svabhAvathI cAra kare che tema samajavu. 10nA have temanI gatinA upasaMhAra karatAM kahe che. 10nA ravisasigahaNakkhattA, evaiyA AhiyA maNuyaloe / jesi NAmA gottaM Na pAgayA paNNavehiMti // 11 // sUrya-caMdra-praha-nakSatra ane tArAgaNu manuSya leAkamAM eTalA pramANanA sajJa bhagavAne hyA che yatheAkta saMkhyAvALA je caMdra-sUrya-graha, nakSatra ane tArAenA sakala manuSya leAkabhAvI nAmeA ane gAtra yathAyeAgya sthasiddhAMta paribhASAthI yukta kahela nAma gAtra kahevAya che. tethI tema kahevAmAM Ave che. anvanAma athavA nAma ane geAtra prAkRta eTaleke atizayi purUSa tee koI vakhata prajJApana karatA nathI. A sUryAdinI saMkhyAvALu kathana prAkRta purUSa dvArA eTaleke aprameya sarvAMga dvArA upadezAyela che. tethI samyak dhyeya kahela che. / 11 / chATTha piDagAI, caMdAdiccANa maNuyaloya mi / do caMdA do sUrA ya huti ekekA piDae // 12 // ahIM e caMdra ane be sUryAMnu eka piTaka kahevAya che, A pramANenA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 346 Go To INDEX Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAsaTha piTaka caMdra sUryane saMpUrNa manuSyalekamAM hoya che. kAraNa ke manuSyalokamAM eka batrIsa cadro ane eka batrIsa sUryo hoya che. banne caMdra ane sUryonuM eka piTaka thAya che. tethI eka batrIsana bethI bhAga kare 132+2=66 te A pramANe chAsaTha saMkhyAvALuM caMdrasUryanA piTakanuM parimANa thaI jAya che. have piTakanuM keTaluM pramANa hoya che? A rItanI jIjJAsA nivRtti mATe uttarArdhamAM svayameva kahyuM che. eka eka piTakamAM be caMdro ane be sUryo kahyA che. ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che. be caMdra ane be sUrya ATaluM pramANa eka eka caMdra sUryanA piTakanuM thAya che. A rItanA piTaka jaMbudvIpamAM ekaja che. kAraNake jaMbudvIpamAM beja caMdra ane e sayano saddabhAva rahe che tathA lavaNa samudramAM be piTaka hoya che, kAraNa ke tyAM cAra caMdro ane cAra sUryane sadbhAva rahe che. tathA dhAtakIkhaMDamAM cha piTaka hoya che. kAraNa ke tyAM AgaLa kAledadhi samudramAM ekavIsa piTaka hoya che. kAraNake tyAM beMtAlIsa caMdro ane beMtAlIsa sUryo hoya che. tathA atyaMtara puSkarArdhamAM chatrIsa piTaka hoya che. kAraNake tyAM tera caMdro ane tera sUryo hoya che. A rIte badhI saMkhyAne meLavavAthI caMdra sUryanA chAsaTha piTaka thaI jAya che. 12 have nakSatronA piTakanuM pratipAdana karatAM kahe che chAvahiM piDagAI NakkhattANaM tu maNuyaloyami / chappagaM NakkhattA huMti ekkekara piDae // 13 / / saMpUrNa manuSyalekamAM kula saMkhyAthI nakSatronA piTako chAsaDa thAya che. nakSatronA piTakanuM parimANa be caMdranI nakSatra saMkhyAnA pramANu barAbara hoya che. eka eka piTakamAM chappana nakSatra hoya che. ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che. chappana nakSatra samUhanuM eka nakSatra piTaka hoya che, ahIM chAsaTha saMkhyAnI bhAvanA A pramANe thAya che. eka zrI suryaprajJapti sUtra: 2 347 Go To INDEX Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka nakSatra piTaka jaMbudvIpamAM, lavaNa samudramAM be hoya che. cha, dhAtakI khaMDamAM, ekavIsa, kAledadhimAM, chatrIsa, AbhyantarapuSkarArdhamAM A pramANe badhI saMkhyA meLavavAthI manuSyalekamAM nakSatranA chAsaTha piTaka thaI jAya che. [1] ___ chAvaDhei piDagAI mahAgahANaM tu maNuyaloyaMmi / chAvattaraM gahasaya hoi ekkakkara piDae // 14 // saMpUrNa manuSyalekamAM chAsaTha piTaka mahAgranA hoya che. grahanA piTakanuM parimANa be caMdranI grahasaMkhyAnA parimANa jeTaluM hoya che. eja gAthAnA uttarArdhamAM kahyuM chekeeka graha piTakamAM ekase chetera graha hoya che. chAsaTha saMkhyAnI bhAvanA ahIM pUrvakathanAnusAra karI levI. 14mA cattAriya patIo caMdAiccANamaNuyaloyammi / chAvaTuiM chAvaddhiM ca hoI, ekvekiyA paMtI // 15 // manuSyalekamAM caMdra sUryanI cAra paMkti thAya che. je A pramANe che. be paMkti caMdranI tathA be paMkti sUryanI hoya che. A rIte cAra paMkti kahela che. eka eka paMktimAM chAsaTha chAsaTha caMdra sUrya hoya che. AnI bhAvanA A pramANe che. eka sUrya jaMbudvIpamAM merUnI dakSiNa bhAgamAM cAra kare che. tathA eka uttara bhAgamAM cAra kare che. eka caMdra merUnA pUrva bhAgamAM saMcaraNa kare che, tathA eka pazcimamAM saMcaraNa kare che. temAM je sUrya merUnA dakSiNabhAgamAM saMcaraNa kare che, tenI samazreNImAM vyavasthita be sUryo dakSiNa bhAgamAM hoya che, cha dhAtakIkhaMDamAM, ekavIsa kAledadhimAM, chatrIsa atyaMtara puSkarArdhamAM e rIte badhAne meLavavAthI chAsaTha thaI jAya che. tathA je caMdra merUnA pUrva bhAgamAM cAra kare che. tenI samazreNImAM be caMdrapUrva bhAgamAM ja lavaNa samudramAM hoya che, dhAtakIkhaMDamAM che, tathA kAledadhImAM ekavIsa ane atyaMtara puSkarArdhamAM chatrIsa A rIte caMdra paMktimAM badhI saMkhyAno saravALo chAsaTha caMdra thaI jAya che. tathA je caMdra merUnI pazcima bhAgamAM che, tenI sAthe chAsaTha caMdra paMkti samajI levI. 15 chappaNNaM patio NakkhattANaM tu maNuyaloyaMmi / __chAvardvi chAvadi havaM ti ekekkiyA patI // 16 // A manuSyalekamAM badhA maLIne chappana nakSatranI paMkti hoya che, ekaeka paMktimAM chAsaTha chAsaTha nakSatra hoya che. jemake-A jaMbudvIpanA dakSiNArdha bhAgamAM eka caMdranA parivArarUpa abhijIdAdi aThayAvIsa nakSatra kramathI vyavasthita thaIne saMcaraNa kare che. temAM dakSiNanA ardhabhAgamAM je abhijIta nakSatra che, tenI samazreNImAM vyavasthita be abhijIta nakSatra lavaNasamudramAM hoya che. dhAtakIkhaMDamAM che, kAledadhimAM ekavIsa abhyattara puSkarArdhamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 348 Go To INDEX Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatrIsa A pramANe badhI saMkhyA meLavavAthI chAsaTha abhijIta nakSatra paMktimAM vyavasthita thAya che. eja pramANe dakSiNa bhAgamAM zravaNAdi nakSatra paktimAM vyavasthita rUpathI chAsaTha svayaM bhAvita karI levA. uttarArdha bhAgamAM abhijIt nakSatra heAya che. tenI samazreNImAM vyavasthita uttara bhAgamAMja e abhijIta nakSatrA lavaNu samudramAM hoya che. tathA dhAtakIkhaMDamAM cha, ane kAle samudramAM ekavIsa ane abhyaMtara puSkarAmAM chatrIsa hAya che, eja pramANe zravaNAdi nakSatrAnI paMktiye paNa darekanI chAsaTha saMkhyAvALI thAya che, badhI saMkhyAne meLavavAthI nakSatrAnI chappana paktiyeA thAya che. eka eka paMktimAM chAsaTha chAsaTha sakhyA hAya che. 16 chAvattara gahANaM patisaya havai maNuyaloya mi / chAvaTThi chAvaTThi havaiya ekkekkiyA paMto // 19 // manuSyaaAkamAM aMgArakAdi graheAnI kula saMkhyAthI chaseAsittera paMktiA heAya che. eka eka pa`ktimAM chAsaTha chAsaTha graheA heAya che. ahI A pramANenI bhAvanA karavI. A ja khUdvIpamAM dakSiNA bhAgamAM eka caMdranA parivArabhUta aMgArakAdi yAzIgrahA heAya che. uttarArdha bhAgamAM paNa mIjA caMdranA parivArabhUta aMgAraka vigere ayAzIgraDA hoya che. temAM dakSiNA bhAgamAM je aMgAraka nAmanA graha che, tenI samazreNImAM vyavasthita e aMgAraka heAya che. ane dakSiNabhAgamAM ja e aMgAraka lavaNu samudramAM DAya che. dhAtakI khaMDamAM cha, kAle dadhimAM ekavIsa ane abhyantara puSkarAmAM chatrIsa A rIte chAsaTha thaI jAya che. eja pramANe bAkInA satyAsI graheA paNa paktimAM vyavasthita hoya che. dareka paktimAM chAsaTha chAsaTha graheA hoya che. tema samajavuM. eja pramANe uttarArdha bhAgamAM pazu aMgAraka vigere aThayAzIgraheAnI pa`ktiye jANavI ane dareka paktimAM chAsaThathI bhAvita karI levI. A pramANe graheAnI badhI maLIne seAsittera paktiye hAya che. ane 5 zrI suryaprajJapti sUtra : 2 349 Go To INDEX Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka eka pa`ktimAM chAsaTha sakhyA hoya che. / / 17 / / te meru aNucaratA, padAhiNAvata maMDalA savve | aNavaTTiyA jogehi, caMdA sUrA gahagaNA ya // 18 // manuSyaleAkati e badhAja cadro ane badhA sUryAM ane badhA grahANu anavasthita eTaleke kramarahita yathAyeAgathI bIjA nakSatrenI sAthe yAga karIne rahe che. (pALiAvatta maMdachA) prakaSathI badhI dizAe ane vidizAemAM paribhramaNa karatAM caMdrasUrya-graha-nakSatra ane tArAonI dakSiNadizAmAMja merU padegta Aya che, je ma`DaLa pari bhramaNamAM je ma`DaLanu dakSiNa Avata DAya e pradakSiNAvarta maMDaLa kaDevAya che. e merUne lakSya karIne paribhramaNa kare che. tethI Ama kahevAya cheke sUrya-caMdra-graha-nakSatrA ane tArA rUpe vigere badhA manuSyaleAkavati prakAzapuMja pradakSiNAvartI maMDaLagatithI paribhramaNa kare che, ahIM caMdra-sUrya-ane grahAdinA ma`DaLe anavasthita DAya che. yathAyeAga khIjA khIjA mAMDaLamAM tete maDaLamAM saMcaraNa karavAthI nakSatrA ane tArAenA maDaLe avasthita hAya che. 518) kkhattatAragANaM, avaTTiyA maMDalA muNayantrA / te'viya payAhiNAbattameva meru aNucarati ||19|| nakSatra ane tArAonA maDaLa anavasthita hoya che. ahI. A pramANe kahevAmAM Ave che. akALa pratiniyata eka eka nakSatra ane tArAonu` ma`DaLa DAya che. tethI A rIte avathata mAMDaLapaNAthI kahyA nathI. A rIte zaMkA karavI nahI. kAraNake temanI gatI nAja sAMbhava nathI, tethI uttarArdhamAM svayameva pratipAdita kareche ke e nakSatra ane tArAo (ahIM sUtramAM prAkRta hovAthI puliMgathI nirdeCza karela che) pradakSiNAvarta ja hAya che. A kriyAvizeSaNa che. merUte lakSya karIne vicaraNA kare che. A merUne lakSa karIne pradakSiNAvatA teonuM saMcaraNa pratyakSathIja dRSTigocara thAya che. / / 19 / zrI suryaprajJapti sUtra : 2 350 Go To INDEX Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNiyaraNiyarANa uddhaca aheva saMkramo Natthi / maMDalama puNa, abbhatara bAhira tirie ||20|| caMdra sUryanuM upara nIcenuM gamana thatuM nathI. peAtapeAtAnI sImAne lakSa karIneja sUrya caMdra bhramaNa kare che. te maMDaLanI bahAra nIkaLIne kadApi bhramaNu karatA nathI. kAraNa e rItanA jagatsvabhAva heAya che. ma`DaLamAM tiyaCk saMkramaNa thAya che. e saMkramaNa kevI rItanu thAya che? e mATe kahevAmAM Ave che. sAbhyantara bAhya eTaleke AbhyaMtara khAdya sahita sakramaNu thAya che. ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che. sarvAbhya'tara ma`DaLamAM saMkramaNa yAvat sarvAMbAhya sudhI thAya che. tathA sakhAhya maDaLathI pUmAM tete maDaLamAM sakramaNa sarvAMtara maDaLa panta thAya che. gharanA raNiya raNiyarANa NakkhattANaM mahaggahANaM ca / cAraviseseNa bhave suhadukkhahI maNurasANa // 21 // caMdra sUryanA tathA nakSatra mane mahAgraheAnA cAra vizeSathI arthAt gati vizeSathI manuSyanA sukhanu:kha prakAra thAya che. jemake-manuSyenA sadA be prakAranA karyAM hoya che. e kame zubhavedya ane anubhavedya hAya che. sAmAnya paNAthI karmAMnA vipAkane laine pAMca prakAranA hAya che. je A pramANe che. drazya-kSetra-kALa-bhAva ane bhava anyatra kahyuM paNa che. dakkhamovasamA jAMca kammuNo bhaNiyA / daca khetaM kAlaM bhavaca bhAvaca saMpapya // 1 // prAya: zubha karmanA eTaleke zubhavedya karmInA zubhadravya kSetrAdi sAmagrI vipAkanuM kAraNu hAya che. ane azubhavedya karmAMnA azubha dravyakSetra vigere sAmagrI hoya che. tethI jyAre jemanA janmanakSatrAdi vidhI caMdra sUryAdinI gati hAya che, tyAre temanA prAya: je azubhavedya karyAM hAya che te e e prakAranI vipAka sAmagrIne prApta karIne vipAkamAM zrI suryaprajJapti sUtra : 2 351 Go To INDEX Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. vipAkamAM AvIne te zarIramAM rogo utpanna karIne agara dhanAdinI hAnI upasthita karIne agara priyajanane viyAga karIne agara kalaha karIne duHkha utpanna kare che. jyAre temanA janma nakSatrAdimAM caMdra sUryanI gati anukULa thAya che, tyAre prAyaH zubhavedya karma hoya che. te e e prakAranI vipAka sAmagrIne prApta karIne vipAkane utpanna kare che. te vipAkane prApta karIne zarIranI niregatA karIne dhanAdine vadhAro karIne athavA kaMkAsanI zAMtI karAvIne priyajanane meLa karAvIne agara prArabdha egathI abhISTa prApta karAvIne sukha utpana kare che. tethI ja meTA mahAtmAo ke vivekI manuSya alpa prajanavALuM kArya paNa zumatithi nakSatrAdimAM AraMbha kare che. jema tema AraMbha karatA nathI tethI ja jInanI alpa pravrajanAdine uddezIne A rIte zubha kSetramAM zubhadizAne lakSa karIne zubha tithi nakSatra muhUrtamAM pravajana vatAra paNa vigere karavA joIe anya rIte karavA na joIe paMcavastakamAM kahyuM paNa che. esA jiNANamANA khittAIyAya kammuNo bhaNiyA / ___ udayAha kAraNa ja tamhA savvattha jaiyabba // 1 // AnI akSara gamanikA A pramANe che. jIna bhagavAnanI A rItanI AjJA che kezubhakSetramAM zubhadizAmAM abhimukha karIne zubhatithi, nakSatra muhUrnAdimAM pravajana vadhArepaNAdi karavuM joIe bIjI rIte karavuM na joIe. tathA kSetrAdipaNa karmanA udayanA kAraNarUpa bhagavAne kahela che. tethI azubha dravya kSetrAdi sAmagrIne prApta karIne kadAca azubhavedya karma vipAkamAM AvIne udaya prApta kare che. tenA udayamAM gharamAM vratabhaMgAdi deSane prasaMga AvI jAya che. zubha dravya kSetrAdi sAmagrImAM prAya; azubha karmanA vipAkane saMbhava hato nathI. tethI nirvighatAthI sAmAyika paripAlanAdi thAya che tethI chaghae avazyaja badheja zabhakSetrAdimA kAryAraMbhAdi karavAmAM prayatnazIla rahevuM joIe je bhagavAna atizayita zrI suryaprajJapti sUtra: 2 352 Go To INDEX Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktizALI hoya che, teo atizayanA baLathI ja sarvavinone nirvina eTaleke sArI rIte thaI jAya che. tethI zubhatithi muhUrtAdinI apekSA karatA nathI. tethI temanA mArganuM anukaraNa karavuM chaaone mATe nyAya hetuM nathI tethI je e parama muni paThuM pAsita pravacananI viDaMbanA karanArA hoya che, tathA jInazAsananA upaniSadrarUpa zAstra ane gurU paraMpara, anukULa kArya karatA nathI, jeo vipathe gamana karanArA hoya che tethI svabuddhithI kalpita sAmAcArI vigere kare che tathA pravAjanAdimAM zubhatithi nakSatrAdinuM nirIkSaNa karatA nathI tathA jagasvAmI bhagavAne pravAjana samayamAM zubha tithi vigere joyA nathI. teo dravyathI apAsta kahevAya che. ra1. tesi pavisaMtANa tAvaGkakhettaM tu vaDUDhara NiyayaM / taNera kamega puNo parihAyati Nikhama tANa // 22 // sUrya caMdranA sarvabAhya maMDaLathI atyaMtara maMDaLamAM pravezanA samaye tApakSetra daraja dhIre dhIre niyamathI AyAmathI vadhe che. tathA je prakAranA kramathI vadhe che, eja kamathI sUrya caMdranA sarvAtyaMtara maMDaLathI bahAra nIkaLavAne samaye eja sUrya caMdranuM tApakSetra jUna thAya che. jemake-sarva bAhyamaMDaLamAM cAra karatA sUrya caMdranA jaMbudvIpanA dasa prakArathI vaheMcAyela dareka cakravAlanA babbe bhAgene tApakSetra tathA te pachI sUryanA atyaMtara maMDaLamAM praveza karatI vakhate chatrIsa chAsaDathI vibhakta thayela dareka maMDaLanA baLe bhAgo tApakSetranA vadhe che. caMdramAnA maMDaLamAM dareka pUrNimAnA samayamAM kramathI dareka maMDaLamAM chavvIsiyA chAsI bhAga tathA satyAvIsamA bhAganA eka sAtabhAga A prakAranA kamathI vadhe che. A rItanA kamathI dareka maMDaLanI vRddhithI jyAre savavyaMtara maMDaLamAM cAra kare che, tyAre dareka jaMbudvIpanA cakravAlanA traNa purepurA tathA dasabhAga jeTalA prakAza kSetrane pharIthI sarvAtyaMtara maMDaLanI bahAra nIkaLatI vakhate sUryanA dareka maMDaLamAM chatrIsa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 353 Go To INDEX Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAsaTha bhAgAmAM vaheMcAyela jaMbudrIpanA cakravAlanA babbe bhAganA kramathI tApakSetra nyUna thatu jAya che. caMdramAnA maMDaLamAM dareka pUrNimAnA saMbhavamAM kramathI dareka maMDaLanA chavvIsa bhAge! tathA satyAvIsamA bhAganA eka sAtamA bhAga jeTaluM vadhe che. A rIte tApakSetranA nadhArA ane nyUnatA thAya che|22|| sikalaM buyA puNphasa ThiyA huti tAvakkhettapahA | atoya saMkuDA bAhiM vitthaDA caMdasUrANaM ||23|| caMdra sUryanA tApakSetranA vadhaghaTane kramamArga A rIte heya che. kasaMbunA puSpanA AkAranA eTaleke nAsikAnA puSpa sarakhA AkAranA heAya che. eja kaDuM che. dara sa Mkucita merUnI dizAmAM kaLInA AkAra jevA tathA bahAra lavaNa samudranI dizAmAM puSpanA AkAra jevA eja pramANe cothA prAkRtamAM kahelA vizeSaNAvALA sthAnananI sthiti samajI levI. ahI punaH te bhAvanA lakhavAthI granthagaurava vadhavAnA bhayathI te kahela nathI. 23 II sU. 100 || have caMdramAne adhikRta karIne tenI kSayavRddhi AdinA kAraNarUpa vimAnanA devatA saMbaMdhI prazna sUtra kahevAmAM Ave che. keLa' va So ityAdi TIkA -sAmA sUtramAM aneka prakAranA dvIpasamudromAM caMdra-sUryagraha nakSatra ane tArAonI sa MkhyAnA sabaMdhamAM vicAra vinimaya karIne have caMdramAne adhikRta karIne vividha prakAranA vicArane laine zrIgautamasvAmI prazna pUche che, hrases caMdo, parihANI huti ca dassa | kAlo vA jonhA vA, keNANubhAveNa caMdassa ||24|| zukala pakSamAM caMdra kevI rIte vadhe che? tathA kayA kAraNathI caMdrane kRSNapakSamAM kSaya thAya che? tathA kayA kAraNathI caMdranA eka pakSa kRSNa ane eka pakSa zukala hAya che ? huM bhagavAn ! A tamAma viSayanA Apa pratibaMdha karo. A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che. kinheM rAhu vimANaM Nicca ca deNa hoi avirahiya / catura gulamasaMpatta, hiccA caMdassa taM carai // 25 // saMpAtarUpa agara chAyArUpa kRSNava vALA zahu hAya che, te rAhu be prakAranA hoya che. eka parAhu ane bIjo nityAhu pa rAhu e kahevAya cheke-kadAcita pUrNimA aMtamAM AvIne peAtAnA vimAnathI caMdra vimAnane DhAMkI de che, DhAMkI devAthI caMdragrahaNa athavA sUrya grahaNa thayuM tema leAkamAM prasiddhi thAya che. ahIM zukala pakSa ane kRSNapakSanI vicAraNAmAM eja rAhu levAya che, ke je nityarAhu kRSNa vimAnavALA hoya che. kAraNa te prakArano jagatsvabhAva hoya che. tathA te vimAna nitya caMdranI sAthe tevA AMtaravALu zrI suryaprajJapti sUtra : 2 354 Go To INDEX Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvakALa avirahitapaNAthI rahe che. tathA caturaMgula arthAt cAra AMgaLathI prApta na thAya tevA aMtaravALuM thaIne caMdravimAnanI nIce gamana kare che. A rIte saMcaraNa karatAM karatAM zukalapakSamAM dhIre dhIre aMtara vinAnuM thaIne caMdramAne pragaTa kare che. tathA kRSNapakSamAM dhIre dhIre eja caMdrane DhAMke che. A pramANe zuka pakSa ane kRSNa pakSanA sAmAnya rIte kAraNanuM pratipAdana karIne pharIthI tene spaSTa kare che. | 2pA bAvardvi bAvardvi divase divase tu sukkapakkhassa / jauM paribaDhai cado khavei ta ceva kAleNa // 26 // bAsaThabhAga karavAmAM Avela caMdra vimAnanI uparanA be bhAgane choDIne bAkInA vimAnanA bhAganA paMdarathI bhAga karavAthI je cAra bhAga prApta thAya che te avayavamAM samudAyanA upacArathI bAsaTha zabdathI kahevAya che. AnI vyAkhyA jIvAbhigamanI cUNikA vigerene joIne karela che. pitAnA vicAramAtrathI kahela nathI. tathA Aja gAthAnA vyAkhyAnamAM jIvAbhigamanI cUrNikAmAM lakhyuM cheke-caMdravimAnanA bAsaTha bhAga karavA te pachI paMdarathI bhAga karavo te bAsaThiyA bhAganA paMdara bhAga labdha thAya che. ane be bhAge zeSa vadhe che. zukala pakSanA ATalA divasa rAhunA kahevAya che. ItyAdi A pramANe je samavAyAMga sUtramAM zukalapakSanA dareka divase caMdra bAsaThiyA bhAga vadhe che. tema kahyuM che tene paNa eja pramANe vyAkhyAta karI levuM. saMpradAyAnusAra sUranI vyAkhyA karavAmAM Ave che. pitAnI buddhine anukULa thAya te rIte vyAkhyA thaI zakatI nathI. ahIM saMpradAya yokta prakArathIja che. zukalapakSanA divasamAM je kAraNathI caMdra bAsaDiyA cAra bhAga jeTaluM vadhe che. e ja kAraNathI kRSNa pakSamAM pratidivasa eja bAsaThiyA cAra bhAgano kSaya kare che. pAradA pharIthI Aja viSayane vizeSa spaSTa kare che. paNNarasa bhAgeNa ya caMda paNNarasameva ta carai / paNNarasa bhAgeNa ya pugovi taceva pakkamai / kRSNapakSamAM dararoja rADu vimAna potAnA paMdara bhAgothI caMdra vimAnanA paMdaramA bhAgane DhAMkI de che. ane zukalapakSamAM eja paMdaramA bhAgane pitAnA paMdaramA bhAgathI prakAza mATe khullo kare che. ahIM A rIte kahevAmAM Ave che. kRpakSamAM ekamathI AraMbha karIne pitAne paMdaramA bhAgathI dararoja eka eka paMdarame bhAga uparanA bhAgathI AraMbha karIne DhAMkI de che. ane zukla pakSamAM ekamathI AraMbhIne eja kamathI dararoja eka eka paMdaramA bhAgane pragaTa kare che. vAstavika paNuthI te caMdramaMDaLa yathAvasthitaja rahe che. rahA eja pharIthI kahe che. ___ evaM vaDDhai ca do parihANI eva hoi cadassa / kAlo vA juNho vA, evA'NubhAveNa hoI caMdassa // 28 // zrI suryaprajJapti sUtraH 2 355 Go To INDEX Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pUrvakathita prakArathI rAhuvimAnane dararoja saMkamaNathI anAvaraNanA kAraNathI caMdra dararoja vadhato pratibhAsita thAya che. e ja pramANe vimAnathI dararoja kamapUrvaka AvaraNa thavAnA kAraNuthI hAnIno pratibhAsa thAya che. caMdranA saMbaMdhamAM Aja kAraNathI eka pakSamAM kRNa aMdhakAra hoya che jethI caMdranI hAnIne pratibhAsa thAya che. ene ja kazupakSa kahevAya che, eka pakSamAM zukala hoya che. jemAM caMdra vadhate pratibhAsita thAya che. 28 to majusarave suvati cArovAtu 32avi | paMcaviha josisiyA, caMdAsUrA gahagaNA ya // 29 // manuSyakSetramAM pAMca prakAranA jyotiSka hoya che, je A pramANe che. caMdra-sUrya-graha nakSatra ane tArAo A pAMce cArevaLa arthAt saMcaraNazIla hoya che. saralA teNa paraM. je sesA caMdAdicca gahatAraNakkhattA / / natthi gahana vicAro avadviyA te muNeyavvA // 30 // (teT) A pada prAkRta hovAthI paMcamInA arthamA tRtIyA thayela che. tethI A manuSya kSetrathI para eTaleke bahAra je bAkInA caMdro-sU graha-nakSatra ane tArAonA vimAne (ahIM prAkRta hovAthI sUtramAM puliMgathI nirdeza karela che) nagati thatI nathI, ane teo maMDaLa gatithI paribhramaNa karatA nathI. paraMtu e caMdra-sUrya graha-nakSatra ane tArAo avasthita ja rahe che. tema samajavuM. 30 evaM buddIve duguNA, lavaNe cauguNA huti / lAvaNagA ya tiguNiyA, sasisUrA dhAyaisaMDe // 1 // A pUrvakathita prakArathI je caMdra sUrya babbe prajJapta karelA che, te bamaNA arthAt zrI suryaprajJapti sUtra: 2 356 Go To INDEX Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je eka eka caMdra sUrya che, te jaMbudvIpamAM bamaNuM thAya che. eja caMdra sUrya lavaNa samudramAM cAragaNA thAya che. arthAt lavaNa samudramAM cAra caMdro ane 2 2 sUya hoya che. e pramANe lavaNa samudramAM thanArA cAra cAra caMdra sUryane traNagaNA kare che te pramANe dhAtakIkhaMDamAM thAya che. arthAt ghAtakIkhaMDamAM bAra bAra caMdrasUrya hoya che. 31 do caMdA iha dIve cattAri ya sAyare lavaNatoe / dhAyaisaMDe dIve bArasa caMdA ya sUrA ya // 32 // A gAthA ekatrIsamI gAthAmAM kahela viSayanuM ja pratipAdana kare che. tethI vizeSa kaMIja kathana nathI. 3rA dhAyai saMDappabhiisu uddivA tiguNiyA bhave caMdA / Adilla caMdasahiyA aNaM tarANatarekkhette // 33 // dhAtakIkhaMDAdidvIpamAM ane samudromAM je bAra bAra caMdra sUryo pratipAdita karela che, tenAthI traNagaNu bIjA dvIpa samudramAM hoya che. kevaLa caMdra sUrya ja nahIM paraMtu grahanakSatra ane tArArUpa paNa traNa gaNuM hoya che. tema samajavuM. eja kahe che. uddezelA caMdravALA dvIpathI ke samudrathI pahelAM jaMbudvIpane prathama karIne je pahelAnA caMdra che, te Adima caMdra kahevAya che. e Adima caMdrathI A caMdrapada upalakSaNa che tethI Adima sUrya sahita jeTalA hoya eTalA pramANane anaMtara anaMtara kAledadhimAM hoya che. te pachI dhAtakIkhaMDadvIpamAM uSTicaMdra bAra hoya che. tene traNagaNu kare te chatrIsa thAya che. 12+3=36 pahelAMnA be caMdra hoya che te A pramANe che. be caMdra jaMbudvIpamAM ane cAra lavaNa satyadramAM A AdinA caMdrasahita 36+4=42 beMtAlIsa caMdro thAya che. Aja karaNa vidhi sUryanA saMbaMdhamAM samajavI joIe. tethI tyAM sUrya paNa eTalAja (2) beMtAlIsa ja hoya che. tathA kAleda samudramAM beMtAlIsacaMdra kahyA che. tene traNa gaNuM kare zrI suryaprajJapti sUtra: 2 357 Go To INDEX Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to 42+ =126 ekaso chavvIsa thAya che. tenI pahelAnA aDhAra hoya che. jemake-be jaMbudvIpanA, cAra lavaNa samudranA ane bAra dhAtakIkhaMDanA 2+4+13=18 A pahelAMnA caMdranI sAthe eka chavvIsane meLave te 126+18=144 eka cuMmAlIsa thAya che. ATalA caMdra puSkaradvIpamAM hoya che, tathA sUrya paNa eTalA ja hoya che. Aja pramANe badhAja dvIpa samudramAM A karaNavazAt caMdra sUryanI saMkhyAnuM pratipAdana karI levuM 33 have dareka dvIpa ane dareka samudramAM grahanakSatra ane tArAonI saMkhyAnA jJAnane upAya kahe che. rikkhaggaha tAragaha tAragga dIvasamuddo jahicchasI NAtu / tassasIhiM tagguNiya rikkhaggaha tAragaggaMtu // 34 // ahIM agnazabda parimANa vAcI che. tethI je dvIpa samudramAM nakSatra parimANa, graha parimANu, tArA parimANane jANavA Icche te e dviIpanA ke samudranA caMdranA parivArarUpa nakSatra parimANa, graha parimANa ane tArA parimANane tenAthI guNAkAra karavAthI jeTalA thAya teTalA pramANana e dvIpamAM ke samudramAM nakSatra parimANa ke graha parimANa athavA tArA parimANu thaI jAya che. jemake-lavaNa samudramAM nakSatranuM parimANa jANavuM hoya te lava samudramAM cAra caMdra hoya che. eka caMdranA parivArarUpa aThayAvIsa nakSatro hoya che, tene cArathI guNAkAra kare 28+4=112 to eka bAra thaI jAya che. lavaNa samudramAM eTalA ja nakSatro hoya che. tathA eka caMdrano graha parivAra aThayAsI hoya che. lavaNa samudramAM cAra caMdra hoya che. tethI aDayAzIne cArathI guNAkAra kara. 88+4=35ra A rIte traNa bAvana cAra caMdra graha parivAra thaI jAya che. arthAt lavaNa samudramAM ATalA graho hoya che, tathA eka caMdranA parivAra bhUta tArAgaNa koTikeTimAM chAsaThahajAra navaso paMcotera 66975 hoya che. tene paNa cArathI guNAkAra karavo 66975+4=36790000000000 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 358 Go To INDEX Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000. A rIte kaTikoTimAM belAkha saDasaThahajAra navaso thAya che. ATalA lavaNa samudramAM tArAgaNa kaTikaTi hoya che. A pramANenI nakSatrAdinI saMkhyA pahelAM kahela che. A pramANe badhA dvIpasamudromAM nakSatrAdinI saMkhyAnuM pramANa bhAvita karI levuM. 34 bohiyA tu mANusanagarasa, caMdasUrANa'vaTThiyA johA / caMdA abhII juttA, sUga puNahuti pussehiM // 35 // mAnuSettara parvatanI bahAra caMdra sUryane prakAza avasthita rahe che, arthAt ekarUpa pratibhAsita thatuM rahe che. ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che. tyAM manuSyalakanI mAphaka atuonI vyavasthA hetI nathI. sUrya sadAkALa anati uSNa tejavALa hoya che. manuSya lekanI samAna kadApi tejanI kSaya vRddhi thatI nathI caMdramAM paNa sarvadA anatizIta lezyAvALo hoya chemanuSyalokamAM zizira kALanI jema atyaMta zIta tejavALe te nathI tathA manuSya kSetranI bahAra badhA caMdra sarvadA abhijIta nakSatranI sAthe yukta rahe che. tathA sUrya puSya nakSatranI sAthe vartamAna rahe che. kAraNa ke tyAM eka rUpa vAtAvaraNa hoya che. ane ati dUra hovAthI A pramANe thAya che. 35 ca'dAo sUrassa ya sUrAo cadassa ataraM hoI / paNNAsasahassAI tu joyaNANa aNUgAiM // 36 // manuSya kSetranI bahAra caMdrathI sUryanuM aMtara tathA sUryathI caMdranuM aMtara purepuruM pacAsahajAra jana 50000 hoya che. A pramANe caMdra sUryanuM parasparanuM aMtara rahe che. 36 have eka caMdrathI bIjA caMdranuM tathA eka sUryathI bIjA sUryanuM parasparanA aMta ranuM kathana karavAmAM Ave che. sUrassa sUrassa ya, sasiNo ya sasiNo ya, aMtara hoi / bAhiMtu mANusanagassa joyaNANa sayasahassa // 37 // zrI suryaprajJapti sUtra: 2 359 Go To INDEX Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnAra parvatanI bahAra eka sUryathI bIjA sUryanuM parasparanuM aMtara tathA eka caMdrathI bIjA caMdranuM parasparanuM aMtara eka lAkha jananuM hoya che. jemake sUrya caMdrathI aMtarita hoya che ane caMdra sUryathI aMtarita thaIne vyavasthita rahe che. caMdra sUryanuM para paranuM aMtara pacAsahajAra ejana 5000vAnuM hoya che. aeva AnAthI bamaNuM aMtara eTaleke lAkha jana eTaleke lAkha ejana jeTaluM aMtara caMdra caMdranuM ane sUrya sUryanuM parasaparanuM hoya che. 3 have bahAra caMdra sUryanI paMktimAM avasthAna kahe che. 3LA sUratariyA cadA cadaMtariyA ya diNakarAdittA / citatara lesAgA suhalesA madalesA ya / / 38 / / manuSya lekanI bahAra paMktimAM rahelA caMdra sUrya sUryathI aMtarita caMdra hoya che ane caMdrathI aMtarita sUrya hoya che, dinakara, divasa kara, dedIpyamAna hoya che. e caMdra sUrya kevA prakAranA hoya che? te mATe kahe che. citrAntara lesthAkA arthAt aneka varNathI varNavALA prakAzarUpa lezyAvALA caMdra sUryathI aMtarita hovAthI citra aMtaravALA kahyA che. ane sUrya caMdrAntarita hevAthI citra aMtara ema kahela che. caMdra zItaleyAvALo hevAthI ane sUrya uSNulezyAvALo hovAthI citralezyAvALA kahevAya che. caMdranI sukha lezyA hoya che. tathA sUryanI caMdra vezyA he ya che. arthAt zItakALamAM manuSyalakanI jema atyaMta zItarazmivALe caMdra hoya che, ane maMdalethAvALe sUrya hoya che. manuSyalekamAM grISmakALanI jema kevaLa uSNarazmivALe hete nathI, A saMbaMdhamAM tatvArthanI TIkAkAra harizcaMdrasUrIe kahyuM cheke-(nAcatIrAmaNo nAI kAna sn: sUryA vinu rAdhArA thof) ahIM A pramANe kahevAmAM Ave che-je dvApa agara samudramAM nakSatrAdi parimANa jANavuM hoya te tyAM eka caMdranA parivArarUpa nakSatrAdi parimANane eTalA caMdrathI guNu karavA te tyAnI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 360 Go To INDEX Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA maLI jAya che. (38 have sakala caMdranA parivAra rUpa prahAdinI saMkhyAnA saMbaMdhamAM kahe che. ___ adAsII ca gahA aTThAvIsaMca huti NavattA / egasasI parivAro, eto tArANavocchAmi // 39 / / / ahIM kevaLa pUrvakathita siddhAMta pramANenI saMkhyAnuMja kathana che. tenAthI bIju kaIpaNa vizeSathana nathI. have tArAonI saMkhyAnuM kathana kare che. chAvaTi sahassAI Navaceva sayAI paMcasattarAI / egasasI parivAro tArAgaNa koDikoDINa // 40 // A bane gAthAone sArAMza e cheke-eka caMdranA parivArarUpa nakSatronI saMkhyA aThayAvIsa 28 thAya che. graha aThayAsI hoya che. 88 tathA tArAo ke TikaTi chAsaTha hajAra navase patera 6697SA hoya che. pAka have zrIgautamasvAmI anya prazna pUche che.-(saMto majuraNaoN vaMtimajUpiyA jadujAnnkkhtttaaraaruuvaa teNa devA ki uDDhovavannagA, kapponavaNNagA vimANovavaNNagA cArovavaNNagA, vAtiyA, jati ratiyA jarUsamAvaII) manuSya kSetramAM je caMdra-sUrya-grahagaNa nakSatra tArArUpa de che teo zuM upapaka arthAt saudharmAda bAra kapamAMthI upara rahela hoya che? athavA saudharmAdikapamAM rahela hoya che, ke vimAne 55naka hoya che? athavA cAra papanaka eTaleke saMcaraNazIla gativALA hoya che? maMDaLagatithI paribhramaNane cAra kahe che. athavA cAra sthitika- yakta prakAranI sthitinA abhAvavALA hoya che? athavA gatiratika hoya che? athavA gatimAM rasika hoya che? AthI gatimAM ratimAnano prazna pUchaye che. have sAkSAt gati viSayamAM prazna pUche che-zuM gati samApanaka hoya che? arthAt teo sarvathA gati yukta heAya che? A tamAma he bhagavana Apa kahe. A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA temAM revA no laDhoravALA, movALari, vibhALAvavA, vAvaDaouIFTI, je rASTriyA, cA, rUma sorrrr) e caMdrAdi deva upapanaka hotA nathI. ane kapanakapaNa nathI hotA. paraMtu vimAno55nnaka hoya che. tathA cAre 55naka arthAt cAra sahita hoya che. cAra sthitika eTaleke gatirahita letA nathI. tathA svabhAvathIja gatiratika eTale ke sAkSAt gatiyuktaja hoya che. tathA (muhavAcuma puNAlaMkALasaMkirda nodhAritahiM tAvaoNhiM sAhassiehiM bAhirAhiyaveuvviyAhi parisAhiM mahatAhataNagIyabAiya tatItalatAla tuDiyaSaNamuiMgapaDuppavAiyaraveNa mahatA ukidvisIhaNAdakalakalaveNa acche pacayarAya vANibAvaravAra mAM anuvAda) e caMdrAdi deve uparanI tarapha mukha karela kalabukA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 361 Go To INDEX Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSpanA jevA AkAravALuM tathA hajAre caiAjana pramANavALa tApakSetra sAhasikeAthI aneka hajAra sa`khyAvALA khAdyapadAethI (ahIM mahuvacana vyakti khAlyathI kahela che.) vidhruvita anekarUpa dhAriyAthI karela Ahuta eTaleke avicchinna nATayagIta vAditra tathA je taMtra talatAla ane zruti tathA bAkInI nRtya, dhanamRda Mga nA tumula zabdo ke jene nipuNa purUSadvArA zreSDa prakArathI vagADavAmAM Avela mRdaMgAdinI dhvanithI tathA gatitivALA, khAdya padanI aMtargatanA devA dvArA vegathI jatA vimAnAmAM utkaSathI karavAmAM Avela si'hanAda tathA khela arthAt mADhAmAM hAtha rAkhIne meATA avAjathI phUMkavu eTaleke sIseDiTa vagADavI tathA kalakala eTaleke vyAkulita zabdasamUha tenA avAjathI merUne kevA mene te kahe che. svaccha arthAt atyaMta nirmyula jakhUnaDhavALA ratnA vizeSa hovAthI atyaMta dhavala patarAjanu pradakSiNAvarta maMDaLarUpathI je rIte cAra thAya e rIte merUne lakSa karIne paribhramaNa kare che. A rItanA te caMdrAdi deve manuSyaleAkamAM huM ya che, punaH zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA teli` revALa' nAthe te payaDse thamiyALi najare ti) e caMdrAdi jyAtiSTha devAnA Indra arthAt svAmI jyAre vyavita thAya che, arthAt peAtAnA sthAnathI patita thAya che, te samaye te devA e indranA calana kALamAM kevA prakAranI sthitivALA hAya che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.-(tA pannAri paMca sAmALiyarevA ta TALavasaMvijJattALa' vitti nAya ane rUtha re traNe mavara) IndranA virahakALamAM cAra ke pAMca sAmAnika deve e sthAnane prApta karIne vicare che. arthAt e sthAnanu bIjo indra Ave tyAM sudhI rakSaNa kare che. A sabadhamAM zrIgautamasvAmI pharIthI prazna pUche che-(tA pheMTALa kSetra na vADheLa vidyi khatta') te virahita IndrasthAna keTalAkALa paryaMnta upapAta vagaranu arthAt indra vinAnuM sAmAnika deve dvArA saMrakSita rahe che ? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA naphaLa rULa samaya' zone amAse) jaghanyathI eka samaya arthAt samaya beAdhaka kAla pramANathI eka samaya panta ane yAt utkRSTathI arthAt vadhAremAM vadhAre chamAsa paryanta endriya vinAnA sthAnanI sAmAnika devA rakSA kare che. zrIgautasvAmi pharIthI prazna pUche che.--(tA vahiyALa mAnusavattala be 'dimasUriyaggaha jAva tArArUtrA teNaM devA ki uDDhovavaNagA, kappotraveNNA, vimaannovvaLA, vATviyA, nA nasamALA) manuSyakSetranI bahAra rahelA je caMdra sUrya zrI suryaprajJapti sUtra : 2 362 Go To INDEX Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graha-nakSatra ane tArAe jyAtiSTha deva che, te saudharmAdri bAra kalpeAnI upara upanna thayA che? ke kalpApapanna eTaleke saudharmAzpiAmAM utpanna thayA che ? athavA vimAnApapanna che ? athavA maDaLagatinA Azraya karine cAreApapanna che? athavA cArasthitika eTale ke cAra rahita hAya che? athavA gatitika hAya che? eTaleke gatimAtrathI upapannaka hoya che ? athavA gatisamApanaka eTaleke gatiyukta hoya che? A pramANe zrIgautamasvAmIe prazna pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che. (tA teLa revALo guDDAvaLA, no jaoNna vaLA jo cArovaNNA, cAradviiyA, jo gairaiyA, jo gaisamAvaNNagA pakkigaThANasaM Thari joya gaya sAhassieAH tAvakakhe tehi saya sAhassivAhi bAhirAhi vetriyAhi parisAhi masAtanaTrIyavAna gAtra vega ArUM momorphe muMge vi) manuSya kSetrathI ahAranA e indrAdidevA upapannaka hAtA nathI. tathA kalpeA5panaka paNa hAtA nathI. paraMtu vimAnApannaka hAya che. tathA cArApapannaka nathI hAtA arthAt mAMDaLagatithI cAra karatA nathI. paraMtu cAra sthitika cAra rahita haiAya che. tethIja teo gatiratika hAtA nathI. tathA gatisamApannaka paNa hAtA nathI. pAkela IMTanA AkArathI saMsthita thaine eka lAkha ce|janavALA tApakSetrathI eTaleke je pramANe pAkela iMTa AyAmathI lAMkhI ane vistArathI theADI hAya che. arthAt cAra AMgaLa mAtranI hAya che, eja pramANe manuSya kSetranI bahAra rahela e caMdra-sUd-graha-nakSatra ane tArArUpAnu tApakSetra paNa AyAmathI aneka lAkha yeAjana pramANavALuM ane vistArathI eka lAkha yAjana parimita haiAya che. arthAt caturasrAkAra heAya che, e pramANenA e tApakSetrathI anekahajAra yeAjana sakhyA vALI khAdya pariSadAthI (ahI' pazu bahuvacana vyaktinI apekSAthI kahyuM che) utkRSTa prakArathI vagADela nRtyagIta vAditrAdinA (ahI AnA adhA vizeSaNA pahelAMnI jema samajI levA) zabdonA zravaNupUrNAMka svagI yabhega bhegAne bhAgavIne vicare che. phrIthI Aneja vizeSarUpathI te kevA prakAranA hAya che? te kahe che. (suddhelA, maMdalesA, maMdAvalesA, cittaM taralesA, aNNoSNasamogADhAhiM lesAhi kUDAiya dvANNaTThiiyA, te te so samatA bromAmati, kannove'ti, taatti, mAtte tti) zubhalezyAvALA arthAt AnaMdadAyaka prakAzayukta A vizeSaNa caMdramAnuM che. tethI te atyaMta ThaMDA tejavALA nahI' paNa sukhApAdaka hetubhUta paramalezyAvALe, malezyA eTaleke ati uSNulezyAvALA nahIM, A vizeSaNa sUrya saMbaMdhI che. teja kahe che. mAtapalezyA, anati uSNu svabhAvanI taDakArUpa lezyAvALA, pharIthI te caMdra sUrya kevA hoya che? te kahe che-citrAntaralezyA citra atarAlavALI lezyAvALA A prakAranA te caMdra sUrya anyAnya avagADha eTaleke maLelI lezyAvALA haiAya che. jemake-caMdra ane sUrya darekanI lezyA ekalAkha ceAjana zrI suryaprajJapti sUtra : 2 363 Go To INDEX Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANu vistAravALI haiAya che. sUci pa`ktimAM vyavasthita caMdra-sUryanuM parasparanuM aMtara pacAsahajAra ceAjananuM che. tethI caMdranA prakAzathI yukta sUrya prakAza hAya che. ane sUrya prakAzathI maLela caMdra prabhA haiAya che. A rIte paraspara anagAti lezyAthI phUTanI jema paryaMtanI upara vyavasthita zikharAnI samAna sadA ekatra sthAnamAM rahelA e svasva pratyA sanna pradezAne udyotIta kare che, avabhAsita kare che, tApita kare che, ane prakAzita kare che.-(tA tetti vALanAre rUMve carce che t miAni vakte'ti) pUrva kathita caMdrAdi devAnA IMdra jyAre avita thAya che, eTaleke pAtAnA sthAnathI vyuta thAya che, tyAre IMdra vinAnA kALamAM deve zuM kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrI bhagavAn kahe che.--(tA nAva khattAritra sAmALiya tevA te ThALa taheva nAva chamANe) jyAM sudhI khIje Indra e sthAna para na Ave eTalA kALa panta cAra ke pAMca sAmAnika devA paraspara maLIne indra zUnya e sthAnanuM je pramANe Indra pAlana karatA hAya eja pramANe e DhavA pAlita kare che. keTalAkALa paryanta e sthAnanuM rakSaNa kare che ? e prakAranI jIjJAsAnA zamana mATe kahe che ke-pU kathanAnusAra jadhanyathI eka samaya panta pAlita kare che. ane utkRSTathI chamAsa panta yAvat e Indra vinAnA sthAnanuM sAmAnika devA rakSaNa kare che, eTalA samayamAM anya indra AvIne e sthAnanuM pUrvavat pAlana kare che. sU. 1015 puSkaravaradvIpa samudrAdinA AkAra prakAranA Azraya karIne e viSaya saMbaMdhI prazna sUtranuM pratipAdana karatAM zrIbhagavAn kahe che.--(ttA pularava: La) ityAdi TIkA-puSkaravara-varuNuvara-kSIravara=dyutavara srotavarAdviIpa samudronA AyAma viSNubhA dvimAna eva' sUryaM-caMdragraha nakSatra ane tArAenA parimANu jANavA mATe pahelAM bhaga vAt svaya meva puSkaravara dvIpanuM svarUpa pragaTa kare che.--(tA puvaravara' nrI' pularavo? nAma samudde vade vacArasaMThALamaMtri sajjaththo nAva viTTu) puSkaravara nAmanA dvIpa ane puSkareAda nAmanA samudra vRtta valayAkAra sasthAnavALo ane sataH vyApta thaIne rahe che. anya granthamAM puSkarada samudranu varNana A pramANe che. puSkarAi samudranuM jaLa atyaMta svaccha ane maNuinA jevuM ujaLuM tathya pariNAmavALuM pathya, hitakara susvAdiSTa urjAkarasathI pUrNa ane sa`bhAgya hoya che. tyAM e deve tenuM adhipatipaNuM kare che. tenA nAma zrIdhara ane zrIprabha A pramANe che. temAM zrIdhara pUrvAnu adhipatipaNu. bhagave che. ane zrIprabhu pazcimA nuM adhipatipaNu kare che. A rIte puSkaravaradvIpa samudranuM svarUpa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 364 Go To INDEX Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahIne tenA samacakravAla paNanuM pratipAdana kare che.-(tA puravAre je samude jiM sArAva i1 1 mo viva7jhavaMThA) AnA pUrvArdhathI zrIgautamasvAmIe prazna pUchela che ke puSkareda samudra zuM samacakravAla saMsthita che? ke viSama cakavAla saMsthita che? A praznane uttarArdhathI zrIbhagavAna uttara Ape che. yAvata viSama cakravAla saMsthita nathI. arthAt samacakravAla viSkalavALe che. have tenA viSkabha parikSepanA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Ave che. (tA putaMvaro baM samude devAM nAnAvika varadaM vaLi gANitti agsTI) puSkaravada samudrano cakravAla viSkaja keTale che? ane tenI paridhi keTalI kahI che? A pramANenA zrIgautama svAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAnuM kahe che.-(ta puro? i a[ saMjJA joyaNasahassAI AyAmavikkha bheNaM, saMkhejjAI joyaNasahassAI parikkheveNa Ahietti vaejjA) adhikAdhika saMkhyAvALA hajAre jananA AyAma viSThabhavALe dIrghavyAsavALe prajJapta karela che. eja pramANe adhikAdhika saMkhyAvALA hajAro yeAjana pramANuvALA vyAsa pramANuvALA parikSepathI kahela che. have caMdra sUryanA saMbaMdhamAM prazna pUche che.-(tA pujavavava jamAleM, vA, mAri vA, ghamAsamaMttivA puchA) puSkaravarATa samudramAM keTalA cadra prabhAsita thatA hatA, prabhAsita thAya che. ane prabhAsita thaze? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(sava ujavavaLa samude saMjJA jaMA pamADaeN, vA, mAri vA, mAlityaMti vA) puSkaroda samudramAM saMkhyaya caMdro prabhAsita thatA hatA, prabhAsita thAya che, ane prabhAsita thaze! ahIM paNa pUrvanI jema saMkhyAnA pramANathI vadhAre caMdro samajavA. eja pramANe (kAva saMjJAno tALokizorImo to, vA, tti va, somarasaMti 3) yAvata saMkheya tArAgaNa kaTikaTi zabhA karatA hatA, bhA kare che, ane zebhA karaze, ahIM yAvatpadathI madhyamAM rahela sUrya-graha-ane nakSatronI saMkhyA bhAvita karI levI. jemake-saMkheya sUryo tApita thatA hatA, tape che. ane tapaze. saMkheya grahae cAra karyo hate, cAra kare che ane cAra karaze. eja pramANe saMkheya nakSatroe vega karyo hate, yoga kare che. ane ega karaze. A pramANe lejanA karI levI. have kayA kayA dvIpa samudramAM pUrvokta abhilAponI yojanA karavI te kahe che - (eeNaM AlAveNaM varuNavare dIve, varuNAde samudde 4 khIravare dIve khIravare samuhe 5) // pUrvakathita abhilApanA kamathI vazyamANa badhAja dvIpa samudrAdinI yejanA karI kahI levA, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 365 Go To INDEX Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt puSkara dvIpamAM ane puSkarada samudramAM A pramANenA be abhilApe! kahevAi gayA che. eja pramANe varUNavarAdi dvIpamAM ane varUNeAdADhi samudramAM abhilApA kahI levA, jemake-digdarzana mAtrathIja kahevAya che-varUNavaradvIpa ane varUNeAda samudra vRtta ane valayAkAra saMsthAnathI sa Msthita sataH cAre khAjIthI vyApta thaIne rahe che. tenA vyAsanu parimANu asaMkhyeya hajAra cAjana parimANavALuM tathA traNagaNuM byAsamAnAsana sabhyeya ceAjana sahasra pramANanI paridhi hAya che. sakhyeya caMdra tene prabhAsita karatA hatA prabhAsita kare che, ane prabhAsita karaze. sabhyeya sUrya tArpita karatA hatA, saMkhyeya grahe! cAra caratA hatA sabhyeya nakSatrA yAga karatA hatA. suSyeya tArAgaNu koTikoTi AAbhA karatA hatA. A kriyApado pramANe badheja paDelAMnI jema parivartita karIne kahI levu, Aja pramANe kSIravarAdi dvIpamAM tathA kSIravaredAdi cauka samudronA saMbaMdhamAM abhilA kahI levA jemake (vatare sIve tavare samudde) dyUtavara nAmanA dvIpa ane dhRtavara samudra (strotavare TrIne lotore samudde) srotavara dvIpa ane srotavarasamudra (bhaiphIna vahIne UMTrI saravare samud) na'dIzvaraDhIpa ane nadIzvaravara samudra (8) (baLone TIme baLAphe samudve) arUNeAda dvIpa ane arUNeAda sabhudra (9) (ahaLavarTIveahaLavare samudde) arUNavaradvIpa ane arUNavara samudra (10) (baLAtromAne TIveaLomAse samudde) arUNavarabhAsa dvIpa ane arUNavara bhAsa samudra (11) ( je rIte nako samudde) kuM DaladvIpa ane kuleAda samudra (12) (hajAre TvIne jIvo? samudde) kuMDalavara dvIpa ane kuMDalavarAda samudra (13) (innomAse TrIne kannaromAne samudde) kuMDalavara bhAsa dvIpa ane kuMDalavara bhAsa samudra (14) temAM varNadvIpa ane varUNa samudramAM varUNa ane varUNaprabha nAmanA be deve adhipatipaNu kare che. temAM pahelA varUNa pUrvanA adhipati che. ane khIje varUNaprabha pazcimAnA adhipati che. A rIte badhe ThekANe samajI levu. tathA varUNeAda samudramAM parama sujAta mATinA vikArathI thayela rasathI paNa STitara svAdavALuM jaLa hoya che tyAM vArUNI ane vArUNIprabha nAmanA be dhruve rahe che. te pachI kSIradvIpamAM paDara ane supradanta nAmanA e devA adhipatipaNuM kare che. tee pUrvAdha ane aparAdhanA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 366 Go To INDEX Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramathI adhipaNuM kare che. te pachI kSIra samudramAM jAtyapuMDra IkSucAriNI gAyanuM je dUdha hoya tene bIjI gAyane pAya che. tenuM dUdha paNa bIjI gAyane pAya che. tenuM paNa bIjI gAne pAya che. A pramANe cauda sthAnenA dUdhane dhImA agnithI ukALIne sArI sAkara marcaMDikAne meLavavAthI tene je rasa hoya tenAthI paNa vadhAre ISTatara svAdavALuM tathA taratanA khIlela kareNanA puSpanA sarakhA varNavALA jaLanuM vimaLa ane vimalabha nAmanA be deva pUrvArdha ane pazcimAInA kramathI adhipatipaNuM karIne tenuM rakSaNa kare che. te pachI ghatavaradvIpamAM kanaka ane kanakaprabha nAmanA be deve pUrvAdha ane aparArthanA kamathI pitapotAnuM adhipatipaNuM kare che. kSIre samudramAM tAjA gAyanA ghInA jevA svAdavALA tAjA khIlelA kareNanA puSpa jevA varNavALA jaLanuM kAnta ane sukAnta nAmanA be deve pUrvArdha ane aparArthanA kramathI pitA potAnA adhipatipaNathI pAlana kare che. (6) te pachI IkSuvara dvIpamAM suprabha ane mahAprabha nAmanA be deve dvIpanA pUrvArdha ane pazcimAdhanA vibhAga pUrvaka pita pitAnA adhipatipaNAnuM pAlana kare che. Izkavara samudramAM jAtyavara kuMDanA arthAt IzuonA kahADI nAkhelA mULa bhAgathI uparanA tribhAgamAM sugaMdha dravyanA je suMgadhavALo je rasa ke jene bArIka vastrathI gALIne pUta karela hoya tenAthI paNa ISTatara svAdavALA jaLanuM pUrNa ane pUrNaprabha nAmanA be deve pUrvApara vibhAgAdhanA kramathI pitapatAnA adhipatipaNAthI rakSaNa kare che. (7) te pachI naMdIzvara dvIpamAM kelAsa ane hastivAhana nAmanA be deve eja rIte pUrvApara vibhAganA kramathI pitapotAnA adhipatipaNAnuM yathAvat pAlana kare che. tathA naMdIzvara samudramAM Iznarasana jevA svAda vALA jaLanuM sumana ane sumanasa nAmanA be deve pUrvArdha ane uttarArdhanA kramathI pita pitAnA adhikAranuM pAlana kare che. (8) A AThe dvIpa ane samudro eka pratyavatAravALA hoya che. eTale ke eka eka prakAranA hoya che. AnI pachI je dvIpa ane samudro che e traNa pratyavatAravALA hoya che. have Ane upasaMhAra karavAmAM Ave che.-(veniM vikrama zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ritevo voriNArUM puaaoNAcAkarinA) A badhA varUNavAdi cAra AdidvIpa ane varUNadAdi ATha samudronA viSphabha ane parikSepa-vyAsa tathA paridhi ane tiSka devene puSkarada samudramAM je pramANe pratipAdita karela che. te ja pramANe samajavA badhe ThekANe A pramANenI yejanA karavI joIe vRtta valayAkAra saMsthAnayukta saMkhyaya jana sahasa parimita tathA vyAsathI traNagaNa atyanna vyAsa parimANanI paridhivALA tathA tyAM tyAM saMkhyaya caMdro prakAzita thAya che. saMmeya sUryo tApita thAya che. saMkheya graha cAra kare che. saMkhyaya nakSatre yoga kare che. saMkheya tArAgaNa kaTikoTi zebhA karatA hatA, zabhA kare che, ane zebhA karaze. A pramANe badhe ThekANe bhAvita karI levuM. - have ahIMthI AgaLa tripratyavatAravALA dvIpa samudranI sthitinuM pratipAdana karavAmAM Ave che. tripratyavatAravALA dvIpa samudromAM arUNa, arUNavara ane arUNuvarAvabhAsa, kuMDala, kaMDalavara, ane kuMDalavarAvabhAsa ItyAdi prakArathI che. temAM arUNadvIpamAM azoka ane vAtazeka nAmanA be deve pUrvArdha ane pazcimArthanA kamathI tipitAnA adhipatipaNAthI pAlana kare che. arUNoda samudramAM subhadra ane manebhadra nAmanA be deva pUrvArdhAparArthanA kramathI potapotAnA adhikAranuM pAlana kare che. arUNavara dvIpamAM arUNavarabhadra ane arUNavara mahAbhadra nAmanA be deve potapotAnA adhipatipaNAthI pUrvArdha ane pazcimAdhanA kamathI pAlana kare che. tathA arUNavAvabhAsa dvIpamAM arUNuvarAbhAsa bhadra ane arUNavazavabhAsa mahAbhadra nAmanA be deve potapotAnA adhipatipaNAnuM pUrvArdha ane uttarArthanA kamathI pAlana kare che. arUNavarAvabhAsa samudramAM arUNuvarAvabhAsavara ane arUNuvarAvabhAsa mahAvara nAmanA be deve pUrvAdha ane aparAdhanA kramathI potapotAnA svAmipaNAnuM pAlana karatAM samudranuM rakSaNa kare che. e ja pramANe kuMDaladvIpamAM kuMDala ane kuMDalabhadra nAmanA be deve pitapotAnA svAmIpaNAthI pUrvArdha ane pazcimanA kramathI pAlana kare che. kuMDala samudramAM cakSu ane zubha cakSukAnta nAmanA be deve potapotAnA adhikAranuM pAlana kare che. kuMDalavara dvIpamAM kuMDalavara bhadra ane kuMDalavara mahAbhadra nAmanA be deve pUrva ane pazcimAInA kamathI tipitAnA adhipatipaNAnuM pAlana kare che. kuMDalavara samudramAM kuMDalavara ane kuMDala mahAvara nAmanA be deva pUrvArdha ane pazcimAdhanA kamathI pitapitAnA adhipatipaNAnuM rakSaNa kare che. kuMDalavarAvabhAsa dvIpamAM kuMDala vahAvabhAsa bhadra ane kuMDalavarA valAsa mahAbhadra nAmanA be deve pitAnA svAmipaNathI pAlana kare che. kuMDalavarAva bhAsa samudramAM kuMDalavarAbhAsa vara ane kuMDalavarAbhAsa mahAvara nAmanA be deve pUrvArdha ane pazcimArthanA kamathI pitapotAnA adhipatipaNAnuM pAlana kare che. A rIte sUtramAM kahevAmAM Avela dvIpa samudronuM kathana karela che. je sU. 102 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 368 Go To INDEX Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAtha-pahelAM sUtramAM kahelA dvIpa samudronuM varNana karIne have sUtramAM na kahelA dvIpa samudronuM varNana karavAnA hetuthI pahelAM kuMDalavarAvabhAsa samudranI sthitinuM varNana karatAM zrIbhagavAna kahe che -(tA kasTamAiri samuhUM cA pIve vade vastrApArasaMhAsaMdira tavo gAva vi6) kuMDalavarAvabhAsa samudrane rUcakadvIpa ke je vRtta valayAkAra saMsthAnathI rahela che. te cAre bAjuthI vyApta karIne rahe che. A pramANe kahIne pharIthI kahe che. (ta cA naM lIve samAja nAva Lo sima vakagi) rUcaka nAmano dvIpa samacakravAlanA AkArathI yukta che. viSamacakravAla saMsthAnathI yukta nathI. zrIgautamasvAmI pUche che-(tA paNa vIve devayaM vavAvikameLa devacaM vaheluM gANitti vaNajhA) rUcakadvIpa keTalA cakravAla vidhvaMbhathI arthAt vyAsamAnathI tathA keTalA parikSepa paridhithI pratipAdita karela che? te he bhagavAna kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che-(tA akhakhejjAI joyaNasahassAI cakavAlavikkha bheNaM asakhejjAI joyaNasahassAI parikkheveNa gAdipatti vaNajhA) rUcakaddhIpatR vyAsamAna asaMkhyaya jana parimita tathA traNa gaNI vyAsanI samIpanI paridhIpaNuM asaMkhyaya jana parimita kahela che. rUcakadvIpa atyaMta vistAravALo che. tethI saMkhyAtIta jana parimita vyAsa paridhivALo che tema samajavuM. have tyAMnA caMdrAdinI saMkhyAnA saMbaMdhamAM prazna pUche che-(vA cA have devasthA jaMtA pramANe, va, umare ti vA mAlamaMti vA puchA) rUcaka dvIpamAM keTalA caMdroe prakAza karela hato ? prakAza kare che? ane prakAza karaze ? A praznanA uttaramAM zrI bhaga vAna kahe che-(tA thA ii sIve saMjJA - umA haiM, va, umAti vA, mAsiati vA jAva asaMkhejjAo tArAgaNakoDikoDIo sobhaM sobhesu vA, sobhaMti vA sobhissaMti vA) ahIMyAM yAvat padathI madhyamAM Avela sUrya-graha-ane nakSatre e traNenA saMbaMdhamAM Aja pramANenuM kathana kahI levuM. jemake-rUcakadvIpamAM saMkhyAtIta caMdro prakAzita thatA hatA, prakAzita thAya che. ane prakAzita thaze. eja pramANe saMkhyAtIta sUryo tApita thatA hatA, tApita thAya che ane tApita thaze. su khyAtIta graho cAra karatA hatA, cAra kare che ane zrI suryaprajJapti sUtra : 2 369 Go To INDEX Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra karaze. sakhyAtIta nakSatra yoga karatA hatA, ega kare che ane ega karaze ane saMkhyAtIta tArAgaNe ke TikaTi zebhA karatA hatA. zabhA kare che. ane zebhA karaze. A pramANe bhUta bhaviSyakALa sahita badhe janA karI levI.-(p4 ruyae samudde ruyazvare dIve, syaevarode samudde, ruyaevarobhAse dIve, ruyaevarobhAse samudde) Aja pramANe rUcaka samudramAM paNa saMkhyaya caMdra prakAzita thatA hatA, prakAzita thAya che ane prakAzita thaze. tathA asaMkhyAta sUryo tApita thatA hatA, tapita thAya che ane tApita thaze. eja pramANe saMkhyAtIta graha cAra karatA hatA, cAra kare che, ane cAra karaze, tathA saMkhyAtIta nakSatro yoga karatA hatA. ega kare che. ane yoga karaze. tathA saMkhyAtIta tArAgaNa kaTikoTI zebhA karatA hatA, zebhA kare che, ane zebhA karaze, kuMDalavarAvabhAsa samudranI pachI rUcaka nAmane dvIpa tathA rUcaka varadasamudra te pachI rUcaka vadadvIpa tathA rUcakavaroda samudra te pachI rUcakavarAvabhAsa dvIpa ane rUkavarAvabhAsa samudra Ave che. e rUcaka dvIpamAM sarvArtha ane marama nAmanA be deve pUrvAdha ane pazcimAdhanA kramathI pitapatAnuM adhipatipaNuM karIne te dvIpanuM pAlana kare che. rUcaka samudramAM sumana ane saumanasa nAmanA be devo pita pitAnA adhikAranuM pUrvArdhAparArthanA kamathI pAlana kare che. rUcakavara dvIpamAM rUcakavarabhadra tathA rUcakavara mahAbhadra nAmanA e deve pUrvArdha ane aparArthanA kamathI pitapotAnA adhikAranuM pAlana kare che. rUcakavara samudramAM rUcakavara ane rUcaka mahAvara nAmanA be deva pitApitAnA adhipatipaNAnuM pAlana kare che. rUcakavarAvabhAsa nAmanA dvIpamAM rUcakavarAvabhAsa bhadra tathA rUcakavarAbhAsa mahAbhadra nAmanA be deve pitapatAnA adhikAranuM pUrvArdhAparArdhanA kamathI pAlana kare che. rUcakavarAvabhAsa samudramAM rUcavarAvabhAsa vara ane rUcakavarAvabhAsa mahAvara nAmanA be deve potapotAnA adhipatipaNAnuM pUrvArdha ane pazcimAdhanA kramathI pAlana kare che. A pramANe samajavuM. (parva tirocAra necavA jAva dUra rIve pUro , zrI suryaprajJapti sUtra: 2 370 Go To INDEX Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUvo vIve, dUra samude, sUravarAtramANe hIre kUvAvamAre samude) A pramANe tripratyavatAranuM kathana yAvat sUryadvIpa ane sUryavara samudra, sUryavarAvabhAsadvIpa ane sUryavarAvabhAsa samudra paryanta A pUrvakathita prakArathI tripatyavatAra dvIpa, pratidvIpa, samudra, pratisamudra A rIte traNa prakAranA dviIpa samuho samajI levA, badhe sthaLe sUryadvIpa sUda samudra, sUryavaradvIpa, sUryavareda samudra, sUrya varAbhAsa dvIpa ane sUrya varAbhAsa samudromAM A rUcakadvIpa ane rUcakora samudrAdinI jema viSka-parikSepa caMdra-sUrya, graha-nakSatra tathA tArAgaNa keTakeTinuM pramANa samajI levuM, keTalAka dvipasamudronA nAmo kahevAmAM zakya hoya che, keTalAkanA AbhUSaNonI samAna nAmo hoya che, jema ke-hArArthahAra, kanakAvali, ratnAvali, vigere. tathA keTalAkanA vastra sarakhA nAme hoya che. keTalAkanA gaMdha samAna nAme hoya che. kaSTapuTAdi keTalAka utpala nAmavALA hoya che. jema ke-jalarUha, cadrodyota vagere keTalAkanA tilaka vigere vRkSenI jevA nAme hoya che tathA keTalAkanA patranA jevA nAma hoya che, jema ke zatapatra, sahastrapatra, vigere keTaleka pRthvInA jevA nAmavALA hoya che. jemake-zarkarA, vAlukA vigere keTalAka nava nidhinI jevA nAmevALA hoya che. tathA keTalAka cauda cakravati ratnanA jevA nAmavALA hoya che, tathA keTalAka kSallahimavata vigere varSanA jevA nAmavALA hoya che tathA varSa, varSadhara parvatana, pAdi hanA gaMgAsiMdhU vigere nadInA, chAdivijayenA mAlyavadAdi vakSaskAra parvatanA, saudharmAdi kalpanA, zakrAdi iMdronA, devakurU, uttara kurU, tathA maMdAdi AvAsanA zakAdi saMbaMdhI merUpratyAsanna gajadUtAdi kUTonuM kSullahimavAna vigerenA saMbaMdhavALA kRttikAdi nakSatranA tathA sUryonA nAmavALA dvIpasamudra tripratyAvatAravALA hoya che, te A rIte chehAradvIpa ane hAra samudra hAravaradIpa hAravara samudra hAravAvamAsa dvIpa ane hAvarAvabhAsa samudra, A pramANenA kramathI vipratyavatAratA samajI levI, A badhA dvIpa samudromAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 371 Go To INDEX Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka lAkha eka lAkha ceAjanathI vadhAre ceAjana tulya viSNubha DrAya che. tathA sabhyeya yeAjana zatarasahasra (lAkha) pramANu vRtta parikSepa-paridhi hoya che, sa MkhyeyanuM pramANa tyAM sudhI kahevuM ke jyAM sudhI yAvat kuMDalavarAvabhAsa dvIpa ane samudra Ave nahIM, arthAt DalavarAvabhAsa dvIpa samudra paryanta saMkhyeyanu pramANu kahevu. tathA (savetti nizrvamaIina notiyAnuM sayAvara rIvarsArasAa) pahelAM pratipAdana karela svarUpavALA dvIpa samudronuM khIjA kuMDalavarAvabhAsa samudraparyantanA vikala ane parikSepa ane jyotiSikadevAnu kathana puSkarAtAdi sAgaranA sarakhuM che, athavA tyAMnA rUcakavara dvIpanI jema kahI levu, je pramANe asadhyeya yeAjana pramANane vizkabha thAya che, eja pramANenuM asabhyeya yeAjana pramANanA parikSepa thAya che, tathA caMdrAdi paNu asaMkhyAta kahI levA. te pachI je khIje rUcaka nAmanA dvIpa che, te vigere rUcakadvIpa, rUcaka samudra, rUcakavara dvIpa-rUcakavara samudra, rUcakavAvabhAsa dvIpa, rUcakavarAvabhAsa samudrAntikAmAM paNa asaMkhyeya ceAjana pramANanA viSpabha ane asa dhyeya yeAjana pramANanA parikSepa ane asaMkhyeya caMdrAdi paNu kahI levA. A pramANe tripratyAvatAravALA kuMDala-kuM Dalavara kuMDalavarAvabhAsa rUcaka-rUcakavara rUpakavarAvabhAsa vigere dvIpA ane samudronuM pUrvIkathita prakArathI vizvabha--parikSepa-caMdra-sU*-graha-nakSatra-tArAgaNu kaeNTi kATI tathA asaMkhyAta ceAjana saMkhyAdinu tyAM sudhI kahI levuM ke yAvat sUrya dvIpa-sUrya samudra, sUryaMvara dvIpa-sUvara samudra, sUryavarAvabhAsa dvIpa ane sUvarAvabhAsa samudra na Ave tyAM sudhI badhuM kathana kahI levu, jIvAbhigamanI cUNikAmAM kahyuM paNa che-(baLArUM dIva samudA sivaDoyArA, nAva sUvAmARlamudde)arUNAdi dvIpa samudro tripratyAvatAra yAvat sUrya varAvabhAsa samudra panta samajavA. arthAt sUrya-sUrya vara-sUrya varAvabhAsAdi dvIpasamudromAM satra asaMkhyeya ceAjana pramANunu vyAsamAna thAya che, tathA traNagaNA vyAsAsanna asa dhyeya ceAjana pramANanI paridhiyA ane asakhyeya caMdro, asa dhyeya sUryAM asaMkhyeya grauA asa Mkhyeya zrI suryaprajJapti sUtra : 2 372 Go To INDEX Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatrA tathA asaMkhyeya tArAgaNa keTikeTa pahelAM kahela kriyApadonI sAthe ceAjIta karIne kahI levA. jemake-caMdro prabhAsita thatA hatA, prabhAtrita thAya che. ane prabhAsita thaze. sUryAM AtApita thatA hatA, AtApita thAya che. ane AtApita thaze. tathA graha gaNu cAra karatA hatA, cAra kare che, ane cAra karaze. nakSatra samUha ceAga karatA hatA, yAga kare che, ane cega karaze. tArAgaNa keATikATI zaiAbhA karatA hatA, zaibhA kare che ane zeAbhA karaze. have pAMca devatAvALAdvIpa samudronuM pratipAdana karavAmAM Ave che.- ( sUtromAso daNaM samudaM deve NAmaM dIve vaTTe valayAgAra saMThANasaMThie savvao samaMtA saMparikkhittA NaM vidyurM nAva no nilamanavArumaMjhi) sUrya varAvabhAsAda samudramAM deva nAmanA dvIpa vRtta valayanA jevA AkAravALA cAre taraphathI gherIne rahela che. yAvat te viSama cakravAlathI saMsthita nathI. ahIM chAyA pramANe vyAkhyA saraLa che. zrIgautamasvAmI pharIthI pUche che.(tA tene naM TrIne evaca pAtrAvittvamaLa vayaM pavittaveLuM tti yajJA) detranAmanA dvIpanuM vyAsa paramANu keTaluM che ? ane tenI paridhi keTalI haiAya che? te huM bhagavan kaheA, A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.(asNkhejjaaii joyaNasahassAI cakkavAla vikkhaMbheNaM, asaMkhejjAI joyaNasahassAiM parikkheveNaM ditti vakanA) deva nAmanA dvIpanuM byAsamAna asaMkhyeya ceAjana sahasra parimita kahela che. tathA tenI paridhi paNa asa dhyeya caiAjana parimita hoya che. tema svaziSyAne kahevuM, have caMdra sUryAdinA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che-(tA reveLa TvIve varUpA na rA mAle mu vA mAse tti va pamAptiskRti nA pujjA) deva nAmanA dvIpamAM keTalA ca'dro prabhAsita thatA hatA? keTalA cakro prabhAsita thAya che ane keTalA caMdro prabhAsita thaze ? A pramANe mArA prazna che A pramANe zrIgautamasvAmInA kathanane jANIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che.(tA haive naM TrIne saMvegnA nA vamAsa'mu trA, pamANeti vA, vamAsimaMti nA nAya saMlagno tArA naLajoSikoTIo some'mu vA, someti vA somisati tra) deva nAmanA dvIpamAM asa dhyeya cadroprakAzita thatA hatA, prakAzita thAya che, ane prakAzita thaze, yAvat asaMkhyAta tArAgaNu koTikoTie zeAbhA karI hatI zaiAbhA kare che, ane zebhA karaze. ahI' paNa yAvat padathI pahelAMnI jema madhyamAM rahelA sUryagraha-ane nakSatra A traNenA saMbaMdhamAM asabhyeya padmathI tApAdi padma sabaMdhI kriyApadanI ceAjanA karI levI. jema ke-deva dvIpamAM asaMkhyeya sUrya tApita thatA hatA, tApti thAya che ane tApita thaze. asaMkhyeya graheA cAra karatA hatA, cAra kare che ane cAra karaze, tathA asaMkhyeya nakSatrA cega karatA hatA. caiAga kare che, ane yAga karaze. A pramANe kahI levu. ( evaM devode samudde NAge dIve NAgode samudde jakkhe dIve jakkhode samudde, bhUte dIve bhUtode samudde zrI suryaprajJapti sUtra : 2 373 Go To INDEX Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayaMma vIve sayaMmULe samudra vIvatarikSA) pahelAM kahela prakArathI arthAt devIpanA pratipAdananA prakArathI ja deveda samudramAM paNa asaMkhyaya caMdra prabhAsita thatA hatA, prabhAsita thAya che. ane prabhAsita thaze, tathA asaMkhyaya sUryo tApita thatA hatA, patipa thAya che ane tApita thaze. asaMkhyaya graho cAra karatA hatA 3 asaMkhyaya nakSatro roga karatA hatA 3 asaMkhyaya tArAgaNa koTi koTi zebhA karatA hatA 3 A pramANenA kramathI nAga nAmane dvIpa vRttavalayAkAra saMsthAnathI saMsthita sarvataH cAre taraphathI vyApta thaIne rahe che. te asaMkheya hajAro yejana vyAsapramANavaLe che, tathA tene parikSepa paNa asaMkheya hajAre janane che, asaMkhyaya caMdra-sUrya-graha-nakSatra ane tArAdithI yukta thaIne nAgadevathI adhiSita rahe che. e ja pramANe eTale ke deda samudranA kathana pramANe nAgeda samudranA saMbaMdhamAM paNa pratipAdana karI levuM, nAgadvIpanI sarakhe yakSa dvIpa tathA nAgara samudra pramANe yakSe samudranuM kathana kahI levuM, yakSa dvIpanI samAna bhUda samudra tathA bhUtadvIpa tathA yakSeda samudranI samAna bhUda samudra tathA bhUtadvIpanI samAna svayaMbhU ramaNa dvIpa tathA bhUda samudranI jema svayaMbhUramaNa samudra arthAt A devAdi pAMca dvIpa tathA dedAdi pAMca samudro eka sarakhA che. temAM tripratyavatAratA hotI nathI. jIvAbhigama sUtramAM kahyuM paNa che.-(matte dIvaH padmasamudra : iva prArA) bIjuM paNa chavAbhigamamAM kahyuM che. jemake-( bAne kavare mUke ca sayaMmUrane 2 re mAya ti raovA na0i) devadvIpamAM devabhadra ane deva mahAbhadra nAmanA be deve pUrvAdha ane aparAdhanA kamathI pitAnA adhikAranuM pAlana kare che. deveda samudramAM devavara ane devamahAvara nAmanA be deve pUrvArdha ane pazcimAInA kramathI potapotAnA adhikAranuM pAlana kare che. nAgadvIpamAM nAgabhadra tathA nAga mahAbhadra nAmanA be deve pUrvArdha ane aparAdhanA kamathI piotapotAnA adhipatiNAnuM pAlana kare che. nAgada samudramAM nAgavara tathA nAgamahAvara nAmanA be deve pUrvAdhaparArthanA kamathI tipitAnA svAmI paNAthI pAlana kare che. yakSadvIpamAM zrI suryaprajJapti sUtra: 2 374 Go To INDEX Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yakSabhadra ane yakSamahAbhadra nAmanA be de pitapotAnA adhikAranuM pUrvArdha ane aparAdhanA kamathI pAlana kare che. yAda samudramAM yakSavara ane yakSa mahAvara nAmanA be deva pitA potAnA adhikAranuM pUrvArdha ane aparAdhanA kramathI pAlana kare che. yakSadvIpamAM yakSabhadra ane yakSa mahAmabhadra nAmanA be deve pUrvArdha ane aparAdhanA kamathI potapotAnA adhikAranuM pAlana kare che. yakSe samudramAM yakSavara ane yakSa mahAvara nAmanA be deve potapotAnA adhikAranuM pUrvArdha ane aparArdhana kramathI pAlana kare che. bhUtadvIpamAM bhUtabhadra ane bhUtamahAbhadra nAmanA be deve pUrva ane pazcimAdhanA kamathI pipitAnA adhipatipaNAne sthApita kare che. bhUda samudramAM bhUvara ane bhUtamahAvara nAmanA be deve pUrvArdha ane pazcimArdhana kamathI potapotAnA adhikAranI rakSA kare che. svayaMbhUramaNa samudramAM svayaMbhUvara ane ravayaMbhUmahAvara nAmanA be deve samudranA pUrvArdha ane pazcimAdhanA kamathI pitAnA adhipatipaNAne sthApita kare che. ahIM naMdIzvarAdi badhA samudro bhUta samudra parvatanA IznarasAda samudranA sarakhA jaLavALA hoya che. svayaMbhUramaNa samudranuM jaLa puSkaroda samudranA jaLane jevuM samajI levuM. tathA jaMbudvIpa nAmanA asaMkhyaya dvIpo hoya che. tathA lavaNa nAmavALA asaMkhyaya samudro hoya che. A pramANe sUryavarAvabhAsa nAmanA asaMkhyaya samudro paryanta kahI levuM. je devAdi pAMca dvIpa che tathA dedAdi pAMca samudro aMtamAM kahelA che, te badhA eka ekaja hoya che. tema samajI levuM. e tripratyavatAra hetA nathI. e nAmanA bIjA dvIpa athavA samudro meLavIne kahevA na joIe jIvAbhigama sUtramAM kahyuM paNa che.-(A je te ! gaMjUrI rIvA gumttA? govA ! saMjJA pattA, devaphA i mete ! reTIvA pachAttA! joyA! che tevI gon je Tu vi pUjA III) AmAM eka vAkayathI zrIgautamasvAmIne prazna ane bIjA vAkyathI zrIbhagavAne uttara kahyo che. jemake-zrIgautamasvAmI pUche cheke he bhagavana! zrI suryaprajJapti sUtra: 2 375 Go To INDEX Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jammUddIpa keTalA kahyA che? uttaramAM zrIbhagavAn kahe che huM gautama ! asaMkhyeya ja khUddhIpA kahyA che. pharIthI zrIgautamasvAmI pUche cheke- he bhagavan ! devadvIpA keTalA kahyA che ? uttaramAM zrIbhagavAn kahe che. he gautama! devadvIpa ekja hoya che. tathA devadvIpa, devasamudra nAgadvIpa, nAgeAda samudra, yakSadvIpa yakSeAda samudra, bhUtadvIpa bhUtAi samudra ane svayaMbhUramaNa dvIpa ane svayaM bhUramaNa samudra A dase eka AkAravALA tenA viSpabha parikSepa--cadrasU -graha nakSatra ane tArA parimANamAM khadhAne devadvIpa pramANe pratipAdita karavAmAM Avela che. e pramANe svaziSyAne kahevuM ? " sU. 103 || zrI jainAcArya jainadhama divAkara-pUjyazrI cAsIlAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUrya jJaptiprakAzikA TIkAmAM ogaNIsamu`prAmRta samApta ! 19 5 vIsavAM prAbhUta vIsamA prAbhUtanA prAraMbha pUrvokta prakArathI ogaNIsamA prAkRtanuM kathana karIne have vIsamu' prAbhUta prAraMbha karavAmAM Ave che. A prAkRtamAM A pramANe arthAdhikAra kahyo che. caMdrAdine anubhAva kevI rItane hAya che? A viSayanA sabaMdhamAM praznottara sUtra kahe che. TIkA-ogaNIsamA prAbhutanA chellA ekase trIjA sUtramAM ja buDhIpAdi aneka dvIpAnI ane lavaNAdi aneka samudronI sthiti-svarUpa vyAsa ane paridhinuM pramANa tathA te te dvIpa samudromAM prakAzamAna thatA tApita thatA saMcaraNa karatA yAga karatA ane zebhA karatA caMdra-sUrya-graha-nakSatra ane koTikoTI tArAgaNunI sthiti gati ane saMkhyAnA saMba MdhamAM aneka prakArathI vica. 2 karIne have (tranumAve deva saMyutte) caMdra vigerenA anubhAva kevA prakAranA che? A viSaya sabaMdhI vicAraNA karavAnA hetuthI A vIsamA prAbhUtanA pahelA sUtra dvArA praznottara rUpathI kahe che-(tA huM te anumAve batta zrI suryaprajJapti sUtra : 2 376 Go To INDEX Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA ) he bhagavana! kayA prakArathI ane kayA AdhArathI Ape caMdrAdino anubhava arthAta rUpa, guNa, baLa vIrya vigere svarUpavizeSa kahela che? te kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne zrIbhagavAna A viSayamAM be pratipattI kahe che. (tatha vahu mAgo to ravINo paLA ) caMdrAdinA anubhavanA saMbaMdhanI vicAraNAmAM A kazyamAna svarUpavALI be pratipatti pratipAdita karela che. te be pratipattI kaI che ? te jANavA kahe che-(paNA) be paratIthikomAM pahele tIrthika pitAnA mata viSe A nIce jaNAvela prakArathI pratipAdana kare che. jemake-(tA himaNUriyALa vIvA vIvA je ghaNA jhusirA, No bAdaraboMdirA kalevarA Nasthi Na tesi udANei vA, kammei vA, balei vA, vIrie ivA purisagAraparakamei vA te No vijjulavati, No asaNi lavati No thaNitaM lavaMti, ahe ya gaM bAdare vo ukAe samucchai ahe ya Na bAdare vAukAe samucchittA vijju pi lavaMti asaNi pi jIvaMta thanta ri Rti) caMdra sUrya jIvarUpa nathI arthAt manuSyAdi prANinI jema jIvarUpa nathI paraMtu ajIva eTale ke manuSyAdi prANithI bhinna svarUpavALA che. tathA ghana-kaThaNa nathI paraMtu suSira jALanA jevA svarUpavALA che. tathA zreSTha zarIradhArI hatA nathI paraMtu kevaLa kalevara mAtravALA arthAt sAmAnya prANiyenA jevA svarUpavALA hoya che. tathA e caMdra sUryanuM urdhvagamana thatuM nathI vigere kahevAnA hetuthI vA zabda vikalapArthanA arthamAM agara samuccayanA arthamAM prayukta thayela che. A pramANe badhe samajI levuM. tathA e caMdra sUryomAM kriyA karavAne svabhAva hotuM nathI. arthAt ukSepaNuvakSepaNAdi karma hotuM nathI zArIrika baLa aMtaranA utsAharUpa vIrya-paurUSAbhimAna ane parAkrama nathI. arthAt purUSakAra parAkramathI teo rahita hoya che. ahIM paNa vA zabda pUrvakathana pramANe vikalpAthamAM athavA samuccayArthamAM samaja tathA eja caMdra sUrya vijaLInA jevo camakadAra padArtha pravartAvatA nathI tathA vajI IdrinuM astra ane vijaLI vizeSa rUpa padArthane choDatA nathI. e caMdra sUryamAM gaI eTaleke meghadhvaninuM pravartana hotuM nathI. paraMtu e caMdra sUryanI nIcenA bhAgamAM bAdara nAmane kaI padArtha vAyurUpe samUcchita thAya che. arthAt parasparanA saMgharSathI nisteja thAya che. eja nIceno vAyukAyika bAdara vAyunI sAthe saMmUrzita thaIne vijaLIne pravartita kare che. vajapAta paNa kare che. meghadhvani paNa kare che. vAyukAyika bAda2 nAmane padArtha vizeSa vidyadAdirUpe parimita thAya che. upasaMhAra karatAM kahe che. keI eka prathama matavAdI A pramANe pitAne mata pradazita kare che. ||1| have bIjA anyatIthikanA matanuM kathana kare che.(jo kuLa vimAna tA naMdina zrI suryaprajJapti sUtra: 2 Go To INDEX Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUriyA NaM jIvA No ajIvA ghaNA No jhusirA bAdaraboMdidharA, No kalevarA, asthi NaM tesiM uNe vA kamme bA, balei vA, voriei vA, purisakAraparakamei vA tesi' vijjuMpi lava ti aniSiddhati, nitaM jIvaMti, ne vamanheM su) keI eka bIjo paratIki A kahevAmAM AvanAra prakArathI peAtAnA mata pradarzita kare che. te kahe cheke-caMdra sUryaM sajIva arthAt prANi svarUpa che. ajIvanathI. jaDha eTaleke prANarahita che. pahelA patIthi ke je pramANe kahyuM che, e pramANe nathI. para Mtu tenA kathanathI judA prakArathIja che. ghanarUpa che, paNa suSThira nathI. zreSTha zarIravALA hAya che kevaLa sAmAnya zarIranA AkArava LA nathI hAtA. teo urdhvagamana zIla haiAya che. teo utsepaNuAvakSepaNAdi karmAM karI zake che. prANa paNu hAya che. AMtarika utsAharUpa vIya paNa heAya che. purUSakAra parAkrama paNa hoya che. A caMdra sUryAM svayaM vijaLI pravatita kare che. vajAne paNa pADe che. garjanA paNa kare che. temanI nIcenA bhAgamAM rahela bAdara vAyukAyanA saMghaSathI e rIte thAya che, tema nathI. para`tu vidyadyArdine e caMdra sUrya svayaM pravartita kare che. A pramANe pahelA paratIthi kanA kathanathI ulTI rIte peAtAnA matanuM pratipAdana karIne peAtAnA matanA upasaMhAra karatAM kahe che (o havamAg) bIjo paratIthi ka A pUrva kathita prakArathI peAtAnA matanuM pratipAdana kare che. (2) A pramANe paratIthi kAnI be prativattiyAnuM kathana kahIne have peAtAnA mata pragaTa karatAM zrIbhagavAna kahe che.-(vaya ghuLa va. nacAmo tA 2misUriyA La sevALa' mahrikRDhiyA jAva mahANubhAvA varavatthadharA varamaladharA, varAbharaNadharA, avocchittiNayaTTayAe aNNe cayaMti baLe yajJati) sakalazAsa tatvajJa kevaLajJAna dRSTithI avaleAkana karIne A pramANe kahu chuM. caMdra-sUrya deva svarUpa che. teo sAmAnya prakAranA jIvamAtraja nathI. tee kevA hoya che? te kahe che. mahUddhika arthAt vimAna parivAra vigerethI mahAsamRddhizALI, khadhA prakAranI upabhAga sAmagrIthI paripUrNa yAvat mahAnubhAva ahIM yAvapadathI (mannu'', mahAyajA mAgatA madresaravA) mahAdyutivALA, arthAt zarIrAbharaNa saMbaMdhI mahAddhatithI yukta, tathA zArIrika baLa yukta hovAthI mahAbaLazALI tathA mahAyazavALA athavA maheza evI ApyA jemanI che. evA e cadrAdi devA keAIvAra (mAsoravA) e pramANena pATha maLe che, mahAn sukha sAdhana ce!gya upabheAgya vastuthI samRddha tathA mahAnubhAva viziSTa vaikriya karaNAdi viSayaka aciMtya zaktivALA, uttama vastrone dhAraNa karavAvALA kaustubhAda ratnayukta vaijayantyAdi mALAene dhAraNa karavAvALA tathA aneka ratnA ane ratnAthI yukta zrI suryaprajJapti sUtra : 2 378 Go To INDEX Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTaka keyUra valaya vigere AbhUSaNane dhAraNa karavAvALA (navoditti pacApa) dravyAstika matathI aidharya pUrNa e de pahelA utpanna thayelA ane potAnA AyuSyane kSaya thatAM cavita thAya che. arthAt e sthAnathI anyatra gamana kare che. eTaleke e sthAnane e samaye suzobhita karIne punA bIja kSaNamAM anyatra jAya che. tathA anyatra utpanna thAya che. A rIte bhramaNa parAyaNa te deve eka sthAnamAM kSaNamAtra paNa rahI zakatA nathI. e sUrya - caMdra-graha nakSatra ane tArArUpa vigere badhA devo badhAja ezvaryathI pUrNa hoya che. badhAja prakArathI svataMtra hoya che. tathA katuM akatuM anyathA katuM badhuM ja karavAmAM samartha hoya che. bIjA vAyukAyikAdinA saMgharSathI vidyadAdine pravartita karatA nathI poteja vijaLIne paNa pravatita kare che. meghagajane paNa svayaM utpanna kare che. azanipAta paNa kare che. e sarvathA svAtaMtrya paguthI kSaNekSaNamAM jagatane navIna karatA rahe che. sU, 104 | have rAhanA calana saMbaMdhI praznottara sUtra kahevAmAM Ave che. TIkA-vIsamA prAbhUtanA ekacAramAM sUtramAM caMdra sUryane anubhAvanA saMbaMdhamAM jIvAjIva-ghana-chidra gamanAgamana ane lekAlekAdi viSayamAM aneka prakArano vicAra pradarzita karIne have A eka pAMcamA sUtramAM rAhunA svarUpa-AkAra-calana-grahaNAdimAM sthiti gati vigere aneka prakAranA vicArone pradarzita karavAnA hetuthI zrIgautamasvAmI zrI suryaprajJapti sUtra: 2 379 Go To INDEX Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna pUche che.-(vAre rAdune bAhitti vALA) he bhagavad ! Ape rAhunI kriyA arthAt gamanAdi pravRtti kevI rItanI pratipAdita karI che? te kahe A pramANe zrIgautama svAmIne prazna sAMbhaLIne uttaramAM bhagavAn kahe che. (tastha rAhu rUpALo ro pavittIno goLattAvo) rAhanI pravRttinI viSaya vicAraNAmAM A vakSyamANa prakAranI be pratipatti pratipAdita karela che. te A pramANe che.-(7the ghava mATu thi re [ re re sUvA a gvamAsa) e be paratIthikamAM pahele paratIrthika A pramANe kahe che. rAhu nAmane koI deva vizeSa che je samaye samaye caMdra ke sUryane grasita kare che. arthAt parvanA divase grasita kare che. Ane upasaMhAra karatA kahe che ke-kaI eka A pramANe potAne mata jaNAve che. ( pukha pramAduM, tyAM re rAhu ke je ja jaMraMgA naraMjA ja) pahelA tIrthAntarIcane mata sAMbhaLIne bIje tIrthAntarIya A pramANe pitAno mata pradarzita kare che ke-e pramANene rAhu nAmane kaI deva vizeSa che ja nahIM ke je samaye samaye parvanA divase caMdrane ke sUryane grasita kare che. arthAta rAhurUpa koI devanI ka95nAja zazazRMganI samAna kalpanA mAtra ja che. A pramANe bIjA tIrthAntarIyano abhiprAya che. A pramANe paratIthikanI be pratipatti kahIne have tenA kathanane bhAvArtha svayaM bhagavAna kahe che.-(tatha ne te ghava mAhaMdu-ttA 0i m rAdU La vaive ne jo caMdra vA, sUvA gevhai se evamAhaMsu-tA rAhU NaM deve caMda vA sUravA geNhamANe buddhateNaM giNhittA buddhateNa muyai buddhateNaM giNhittA muddhaMteNaM muyai muddhateNaM giNhittA buddhateNaM muyai, muddhateNaM gihittA muddhaMteNaM muyai) rAhanA bhAvAbhAva viSayanA vicAramAM je vAdI ema kahe cheke-rAhu nAmane kaI deva vizeSa che, zrI suryaprajJapti sUtra: 2 380 Go To INDEX Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te caMdra ke sUryane grAsa kare che. tene kahevAno bhAva ema cheke-pitAnA vimAnamAM bhramaNa karo rAhu nAmane deva vizeSa caMdra ke sUryane grasita kare che. grasita karIne keIvAra abhAgathI grahaNa karIne adhabhAgathI ja caMdra ke sUryane choDI de che. arthAt adhebhAgathI pakaDIne abhAgathI choDI de che. keIvAra adhebhAgathI grasita karIne uparanA bhAgathI cheDI de che. arthAt nIcethI pakaDIne uparanA bhAgathI cheDe che. athavA koIvAra uparanA bhAgathI grasIta karIne nIcenA bhAgathI choDI de che. athavA keI samaya uparanA bhAgathI grahaNa karIne uparanA bhAgathI cheDe che. arthAta uparanA bhAgathI caMdrane ke sUryane grahaNa karIne uparanA bhAgathIja choDI de che. have bIjA prakArathI kahe che.-(vAmanvaMtei jittA rAmamUseLa mutha, vAmamUteluM gihittA dAhiNabhUyaMteNa muyai, dANibhUyateNa giNhittA vAmabhUyatega muyai, dAhiNabhUya teNaM jittA rimUva temAM muga) bIjA prakArathI grahaNa prakAra batAve che. keIvAra eja rAha nAmano deva caMdrane agara sUryane bimbanA vAma (DAbA) bhAgathI grahaNa karIne DAbA bhAgathI ja choDI de che. athavA DAbA pArthathI pakaDIne jamaNA pAWthI choDe che. athavA jamaNuM bhAgathI grahaNa karIne DAbA bhAgathI cheDe che. athavA kevAra jamaNu bhAgathI grahaNa karIne jamaNA bhAgathIja choDI de che A pramANe pahelA matavAdIne kathanane bhAva pradarzita kare che.-(taratha ne te ghavamAE, tA lutha naM re sA reve 4 vA kUvA, , te ghavamA tatha mAM rUme soulfuna gunttA) e matAMtaravAdiyAmAM je ema kahe cheke-rAhu nAmanA keI deva nathI. ke je samaye samaye caMdrane ke sUryane grasita kare che. tene kahevAne bhAva A pramANe che. A jagatamAM A kazyamAna prakAranA paMdara kALA varNavALA paramANu samUha kahelA che. arthAt ArSa granthamAM pratipAdita karelA che. e kayA pagale che? e zaMkAnA samAdhAna nimitte kahe che. (taM -piMpALavuM, jaDilae, kharae khatae, aMjaNe, khajaNe, sIyale himasIyale, ke lAse aruNAbhe parijjae Nama sUraNa vijhica kiMjaNa ra6) tenA nAma A pramANe che. siMhanAda (1) jaTila (2) kSara (3) kSata (4) aMjana (5) khaMjana (6) zItala (7) hima zItala (8) kailAsa () arUNAbha (10) pariya (11) nabhasUrya (12) kapila (13) piMgala (14) zAha (15) kRSNapakSanI ekama tithimAM caMdra maMDaLamAM praveza karatA kRSNapugala siMhanAda nAmanA siMha samAna garjanA kare che (1) bIje bIja tithimAM vaDavRkSanI jaTAnI samAna pitAnA sthAnane vadhArate bIje jaTila nAmane rAhu che. (2) trIjanI tithimAM trIjA AgaLa rahela maMDaLa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 381 Go To INDEX Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgane sUkSmarUpathI kRSNa karatA kSata nAmanA rAhu che. (3) ceAthAmAM sacchidra nAmanA che. (4) pAMcame dIvAnI zikharanA kAjaLa sarakheA bhAsamAna janaka nAmanA che. (5) chamAM gADha kALA vaNune utpanna karatA eja pakSanA jevA vaNu vALA chaThTho rAhu che. (6) sAtame zIta nAmanA che. je cadramaMDaLanI kAlimAne vadhAre che. (7) te pachI vadhAre zItaLatAne utpanna karavAvALA himazIta nAmano AThame rAhu caMdra maDaLamAM vyApta thAya che. (8) tenAthI paNa vadhAre zItane utpanna karavAvALA kailAsa nAmanA navame rAhu caMdrama DaLamAM praveza kare che. (9) huM kevaLa kRSNa vavALAja nathI paraMtu arUNa va vALA paNa chu. A prakAranI buddhithI arUNAbha nAmanA rAhu cadramaMDaLamAM peAtAnuM prabhutva vadhAre che. (10) eja pramANe vadhAremAM vadhAre adhikAra prApta karavA mATe peAtAne jayazIla mAnavAvALA me' dareka rIte caMdramaMDaLane jItyuM che. A buddhithI pariya nAmanA agyArame huM caMdrama DaLamAM peAtAnA prabhutvane sthApita kare che. (11) AkAzamAM sUrya je pramANe peAtAnA prabhAvathI grahanA adhipatipaNAne pAme che. eja pramANe hu paNa caMdramaMDaLanA adhiSThAtA chuM. A rIte nabhasU nAmanA khArameA rAhu cadramaMDaLamAM peAtAnA adhikAra sthApita kare che. (12) hUM caMdramaMDaLanA svAmI chuM. A pramANenA gava thI kativa vALA chu. A rIte gheSaNA karatA kapila nAmanA teramA rAhu cadramaMDalamAM vyApta thAya che. (13) eja rIte hUM pILA vaNunA chuM. A prakAranA abhimAnathI piMgala nAmaneA caukrame rAhu cadrama Da LanA grAsa kare che. (14) A pramANe krame karIne dhIre dhIre pa Mdara divaseAmAM sa pU caMdramaMDaLamAM kRSNatva vyApta thaI javAthI amAvAsyA tithimAM caMdramaDaLamAM siMhAsanA rUDha thaIne ucca svarathI DiDimanAdathI ghASaNA kare cheke-hUM rAhu nAmanA deva sarva zaktimAna badhAne vaza karavAmAM samatha chu A pramANenA rAhU nAmanA paMdarame rAhU hoya che. (15) zukalapakSamAM A kahela nAmeAnA krama pheraphAravALe eTaleke ulTA prakAranA hAya che. jemake rAhU nAmanA paheleA rAhu che. (1) piMgala nAmanA bIjo (2) kapila nAmane trIjo (3) nabhasU` nAmanA cAthA (4) parijaya nAmavALe! pAMcamA (5) arUNAla nAmanA chaThTho (9) kailAsa nAmanA sAtamA (7) hImazIta nAmanA Ame (8) zItanAmanA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 382 Go To INDEX Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navame (9) khaMja nAmane dasama (10) aMjana nAmano agyAra (11) kSata nAmane bArame (12) kSara nAmane terame (13) jaTila nAmane cauda (14) siMhanAda nAmane paMdarame (15) have Aja viSayane vadhAre spaSTatAthI kahe che.-(tA gayA i gg gggreg vinA kasiNA poggalA sadA cadassa vA sUrassa vA lesANubaddhacArINo tayA NaM maNusaloyasi mANusA evaM vadaMti evaM khalu rAhU ca daMvA suravA geNhai evaM khalu geNhai) mA pUrva kathita paMdara bhedevALa kRSNavarNanA paramANu samUha hamezAM caMdranA ke sUryane biMbagata prabhAnuM ArAdhana karanArA hoya che. tyAre manuSyalokamAM carmacakSuvALA manuSya carmacakSuthI joIne A pramANe kahe che ke-rAhuja caMdra sUryane grasita kare che. (ta navA f gNa paNNarasa kasiNA kasiNA pogalA No sadA caMdassa vA sUrassa vA lesANubaddhacAriNo khalu tadA mANusaloyaMmi maNussA evaM vadaMti evaM khalu rAhU caMda sUraM vA geNhai ege eva mAuMTu) jyAre A paMdara kRSNa varNavALA pule sadAkALa caMdra ke sUryanI vezyAnubaMdha arthAt caMdra sUryanA biMbanI prabhAnuM anucaraNa nathI karatA tyAre manuSyalekanA manuSya A pramANe kahetA nathI ke-rAhu caMdra ke sUryane grasita kare che. arthAt samagra biMbane pujhalethI AcchAdita joIne rAhu grasita caMdra sUryane caMdragrahaNa athavA sUryagrahaNa e rIte leke kahe che paraMtu eka dezamAM vyApta thayela leNyAnubaMdhanA kAraNathI kRSNa thavA chatA grahaNa kahetA nathI. have A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che. (gvuM chu) pUrva kathita niyama pramANe rAha caMdra ke sUryane grasita kare che. A pramANenA laukika matanI pratipattimAM vizvAsa kare paNa pUrvakathita paratIrthikanA abhiprAyamAM vizvAsa ka nahIM A hetuthI zrIbhagavAna kahe che. e paratIrthika A pramANe kahe che. arthAt pUrva kahela abhiprAyathI saMbaMdhita pitAnA matanuM samarthana kare che. e pramANe paratIthi kenA abhiprAyanuM sArI rIte kathana karIne have zrIbhagavAna pitAne mata pragaTa karatA thakA kahe che.-(Artha puna vayA) kevaLa jJAnanA prabhAvathI saMpUrNa kAlakane hastAmalakavata jovAmAM samartha e huM A viSayamAM A pramANe kahuM chuM.-(tA re mahitI mAjuma vAvasthaghare vAmajAdhArI) rAhu deva nathI. ema nathI. paraMtu te rAhudeva mahAkaddhivALe atyaMta samRddhizALI, mahAdyutivALe mahAbaLavALe, mahAyazavALe ane sarva prakAranI upagya sukhasAmagrIvALa hovAthI mahA saukhya saMpanna mahA prabhAvazAlI, uttama vastrone dhAraNa karavAvALe aneka prakAranA mahA mulyavAna ratnakhacita AbharaNene dhAraNa karavAvALe uttama puSpamALAone dhAraNa zrI suryaprajJapti sUtra: 2 383 Go To INDEX Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAvALe aneka sAmantAdi parivArathI yukta divyabhegepabhegone bhegavavAvALe deva vizeSa rAhu pitAnA vimAnathI nizcitapaNAthI bhramaNa karavAvALo vizeSa prakArane deva che. tathA bIjuM paNa kahe che.-(Adura jaM vAra nA nAma TowttA, teM bahA-fighANa, hisTa, rayara, vettA TaDha mAre che ne pANa) rAhu devanA navanAme che. je A pramANe che. siMhanAda (1) jaTila (2) kharaka 3) kSetraka (4) paddhara (5) makara (6) matsya (7) kachapa (8) kRSNasarSa (9) A pramANe 2Ahu devane navanAme che. have rAhunA vimAnanuM varNana karavAmAM Ave che.-(tA dura seva rimALA jaMgavALA pattA) rAhu devanA pAMca vimAna pAMca varNana kahelA che. rAhu vimAnanA pAMca varSanA pratipAdanathI vimAnI saMkhyA paNa pAMca ja hoya che. arthAt pAMca vimAna alaga alaga eka eka varNavALA pratipAdita karyA che. tenA varNana A pramANe che.-( mer-viThThA, LI, DhoNiyA, dADhiA pulisTa) kRSNa (1) nIla (2) lehita (3) hAridra (4) tathA zukala (5) paheluM vimAna kRSNa varNanuM hoya che. (1) bIju nIlavarNanuM hoya che (2) trIjuM lAlavarNavALuM hoya che. (3) ane ceNuM pILA varNanuM hoya che. (4) tathA pAMcamuM sapheda varNanuM hoya che. (5) have rAhu vimAnamAM anya varNanA svatvanuM pratipAdana kare che.-(tyi zAstra - vimANe khaMjaNa vargAbhe, asthi NIlae rAhuvimANe lAvu vaNNAbhe paNNatte, atthilohie rAhuvimANe mAMjiTThA vaNNAbhe, asthi hAlihala rAhuvimANe hAliddA vaNNAbhe paNNane asthi sukillae rAdavikALe mAnasikaovme ) pUrvokta rAhuvimAnanA varNavA saMbaMdhamAM paryAyAntarathI kahe che. je kRSNa varNavALuM paheluM rAhuvimAna kahyuM che te kRSNa eTaleke khaMjananA jevA varNavALuM hoya che. khaMjana dIvAnA melane kahe che. tenI samAna samajavuM (1) bIjuM je nIlavarNa vALuM vimAna kahyuM che te lIlA tuMbaDAnA varNanA jevA varNanuM kahyuM che. (2) je lAla varNa vALuM trIjuM vimAna kahyuM che te majIThanA varNanA jevuM lAla varNanuM hoya che. (3) ceAthuM je haridra varNanuM vimAna kahyuM che, te haladaranA jevA varNanuM hoya che. (4) tathA je pAMcamuM sapheda varNanuM vimAna kahyuM che te tejanA puMja jevuM hoya che. (5) - have tenI calana kriyAnuM kathana kare che. (ta racA dU re mAmAne vAM, gacchamANe vA viubvemANe vA pariyAremANe vA, cadassa vA sUrassa vA, lesaM purathimeNaM AvarittA paccatthimeNaM vIivayai, tayA NaM purathimeNaM ca sUre vA, uvada sei, paccatthimeNaM rAhU)2 zrI suryaprajJapti sUtra: 2 384 Go To INDEX Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayamAM devarUpara'huM koI sthAnathI AvatAM ke keAI sthAnamAM jatAM athavA svecchAthI tete prakAranI vikriyAe karatI vakhate tathA paribhramaNanI dRSTithI Ama tema bhramaNa karatI vakhate caMdranI ke sUryanI lezyA arthAt vimAnamAM rahela zvetatAne pUrvabhAgathI AcchAdvita karIne pAchaLanA bhAgathI De che. tyAre pUbhAgathI caMdra ke sUrya ApaNane dekhAya che. ane pazcimabhAgathI rAhu dekhAya che. ahI A pramANe kahevAmAM Ave che. jyAre mekSakALamAM caMdra ke sUryaM pUrvadizAmAM peAtAnu prAgaTaca prApta kare che tyAre nIcenA bhAgamAM pazcima dizAmAM rAhu hAya che eja pramANe anya sthitine batAvavA kahe che.-(nayA na rAhU deve AgacchamANe vA, gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA, sUrarasa vA, lesaM dAhiNeNaM AvarittA uttareNaM vizvayai, tathA NaM dAhiNeNaM cadevA, sUre vA, uvadaMsei, koLI rAjU) yAre devarUpa rAhu kAI sthAnamAMthI AvIne agara jatAM athavA svecchAthI te te prakAranI vikriyA karatAM agara paricaraNanI buddhithI Amatema bhramaNa karatAM caMdranA ke sUryanA vimAnanI zvetatAne dakSiNa dizAthI AvRtta karIne eTaleke DhAMkI daIne uttara dizAthI vyatikramaNa kare che. te samaye dakSiNaddhizAthI caMdra athavA sUrya pragaTa thAya che. tathA uttarabhAgamAM rAhu hAya che. arthAt dakSiNa ane uttara dizAnI sthitinA saMbadhamAM A sUtrapATha kahela che tema samajavuM. (Fi mihAtrenuM prathimeLa ApattiA purasthi meneM nizrvaya, uttarenuM Atti vALiLa viSaya) A pramANe pUrva kathanAnusAranA abhilApa prakArathI pazcimadizAthI AvRtta karIne pUrvadizAthI cheDe che. ane uttara dizAthI AcchAdita karIne dakSiNa dizAthI cheDe che, A pramANe bhAvanA karIne Abhe sUtrakhaMDa kahI levA je A pramANe che. (tA gayA na rajU ve AmALe vA gacchamANe vA, vivamANe vA, pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA, lesaM viIvayai, tayANaM thimeLa pare sUrevA vA'leka puSTimena rAhU~) jyAre rAhudeva AvatI vakhate ke jatI vakhata athavA vikuNA karatI vakhate athavA paracAraNA karatI vakhate caMdranI ke sUryanI lezyAne pazcimadizAthI AcchAdita karIne pU dazAthI cheDe che. tyAre pazcimabhAgathI caMdra athavA sUryaM ApaNane pragaTa bhAvathI dekhAya che. ane pUbhAgathI rAhU dekhAya che. A sUtrAMzanI vyAkhyA pahelI karavAmAM AvI gayela che. eja pramANe bIjA sUtrakhaMDa viSe paNa samajI levuM.-(rUM nacALa) A pramANe ceAjanA karI levI. dizAemAM rAhunI kriyAonuM kathana karIne have kANu (khuNA)mAM rAhunI kriyAnuM nirUpaNa karavA mATe zrIbhagavAna peAtAnA abhiprAyanuM kathana kare che.-(gayALa rAjU reve AgacchamANe vA, gacchamANe vA vivamANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa vA sUrasavA, lesa zrI suryaprajJapti sUtra : 2 385 Go To INDEX Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAhiNapurathimeNa AvarittA uttarapaccatthimeNa viIvayai, tayA Na dAhiNapurasthimeva caMde vA sUre vA, varU, uttarapadarithai g) jyAre rAhudeva kaI sthAnathI AvatI vakhate ke jatI vakhate svecchAthI keIpaNa vikriyA karIne paricAraNa buddhithI Amatema jatI vakhate caMdranI ke sUryanI vezyAne dakSiNa pUrva taraphanA khUNAthI arthAt agnikhUNAthI DhAMkI daIne pharIne uttarapazcima arthAt vAyavya khUNAthI mukta kare che. tyAre agnikhuNAmAMthI caMdra athavA sUrya pitAne pragaTa kare che. tathA rAhu vAyavya khuNAmAM sthita rahe che. arthAt teo paraspara ekabIjA sanmukha thaI jAya che. (4 i r[ re gA mALe vA viravALe vA pariyArebhANe vA, caMdamsa vA sUrassa vA, lesaM dAhiNapaccatthime NaM AvarittA gacchamANe vA uttarapurasthimegaM viIvayai, tayA Na dAhiNavaccasthimeNa caMde vA sUre vA, uvada sei uttara pUcime dU) rAhudeva jyAre dakSiNa pazcima arthAt nirUtyakoNathI caMdranI athavA sUryanI lezyAne AcchAdita kare che, tyAre caMdra ke sUrya netratya khuNAmAMthI potAne pragaTa kare che. ane rAhu uttara pauraTya arthAt IzAna khuNAmAMthI gamana kare che. (ggin amijAveluM uttarapaccatthimeNa AvarettA dAhiNapurathimeNa viIvayai, uttarapurasthimeNa AvarettA dAhiNa dariyamenuM vivaru) A pUrvakathita bhAvanA prakArathI rAhu nAmane deva jyAre caMdranI athavA sUryanI glezyAne vAyavya khuNAmAMthI AcchAdita kare che, ane agni khuNAmAMthI cheDe che, te A paristhitimAM vAyavya khUNAmAM caMdra sUrya pragaTa thayela dekhAya che. ane agni khuNAmAM lesthAne cheDate rAhu sthita rahe che. A pramANeja rAhu jyAre caMdra sUryanI eka taraphanI lesthAne IzAna khuNAmAM DhAMkI de che, ane naiRtya khuNAmAMthI cheDe che, tyAre IzAna khUNAmAM caMdra ke sUrya pragaTa thayela dekhAya che. ane naiRtya keNamAM rAhu rita rahe che.-(tA kayA naM rAk teve bAramALavA, rachamALe vA, viuvvamANe vo, pariyAremANe vA, caM dassavA sUrassavA, lesaM AvarettA viIvaya tathA naM madhupurUDhora majuranA varaMta sAduLA re sUre vA nahig) jayAre rAhu caMdranI ke sUryanI vezyAne AcchAdita karIne sthita rahe che, tyAre lokamAM A pramANe kahevAmAM Ave che, ke rAhathI caMdra ke sUrya grasita thayela che.-ttA gayAnuM jA re mArA rachamALelA, TwLelA, jaMrahmavA, kUratavA, jesaM gAyattA ghareluM vicaruM, tathA mageNaDhoni maMguratA vati na vA kULavA jAdupta chAminA) jyAre rAhulezyAne AcchAdita karIne pArzvabhAgathI choDe che. tyAre manuSya A pramANe kahe cheke-caMdra ke zrI suryaprajJapti sUtraH 2 386 Go To INDEX Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdra ke sUrya+ rAhUnI kukSine vidyArita karela che. arthAt caMdra ke sUrya rAhUnA udarane bheddIne bahAra nIkaLe che.-(tA gayALa rAjUkSetre AjImALetrA, 7 mevA, cannanA, sUrasavA, lesaM AvarettA paccosakara, tayANaM maNussalAe maNussA evaM vadati rAhuNA rahevA sUovA, vase rAkuLa rAjuLA vaeNte) jyAre rAhU caMdra ane sUryaMnI lezyAne AcchA ti karIne parAvartita kare che. arthAt cheDe che. tyAre manuSya A pramANe kahe chekerAhu e caMdra ke sUryane grasita karIne mukhamAMthI bahAra kuhADe che. (tA gayALa rAhule AgacchamANe vA, gacchamANe vA caMdagsa vA, sUrarasa vA, lesaM AvarettA mujjaM majjeNaM viIvayai, tayA NaM maNussalobhi maNussA vadati rAhuNA caMde vA sUre vA viiyarira rAhuNA viirie) jayAre caMdra ke sUryanI lezyAne madhyabhAgathI AcchAdita karIne rAhugamana kare che tyAre manuSyaleAkamAM manuSya A pramANe kahe cheke-caMdra ke sUryaMne rAhue madhyabhAgathI vidyAti karela che. A kathana kevaLa jana mAtraja che.--(tA gayA naM rajUave ALacchamALe vA mANe vA caMdassa vA sUrahasa thA, lessaM AvaretA NaM ahe sapakkhi sapaDidisi cihna tathA NaM manullA var ti, rAjunA hai yA sUre vA vasthe rAjunA hasthe) jyAre rAhu cadra ke sUnA gamana karatI vakhate athavA AvatI vakhate ke vik.NA karatI vakhate athavA paricAraNA karatI vakhate caMdranI ke sUryanI lezyAne AcchAdita karIne nIce (varNa) badhA pakSamAM ane khadhI dizAomAM sthita rahe che, tyAre manuSya lekamAM manuSyA kahe cheke-caMdra ke sUryaMne rAhue badhI rIte grasIta karela che. rAhue caMdrane grasIta karela che. cha have khIjA viSayanuM pratipAdana karavAmAM Ave che. ca'dga vimAna ekasaThayA pAMca yeAjana bhAga nyUna heAvAthI ane rAhuvimAna grahivamAnathI ardhA yAjana pramANanuM hovAthI rAhu vimAnathI caMdravimAna badhI rIte kevI rIte AcchAdita thavAnA saMbhava bane che? AzakAnA samAdhAna mATe kahevAmAM Ave che. je A grahavimAnathI ardhA pramANanu che, te prAyaH karIne hAya che. tethI rAhugrahanu kahela pramANathI vadhAre pramANavALuM vimAna hAvAnI saMbhAvanA rahe che. tethI koI anupapattI nathI. kAI khIjA A pramANe kahe che. rAhu vimAnanA mahAn adhika aMdhakAra razmisamUha heAya che. tethI laghu pramANavALA mahAn adhika pramANavALA sAthe mizra razmisamUhanuM prasAraNa karIne saMpUrNa caMdramaMDaLane AcchAdvita karI de che. tethI A kathanamAM kAI jAtanI DhASApattI nathI. A rIte savistararUpe rAhunA gatibhedonuM kathana jANIne rAhunA bhede jANavAnI IcchAthI zrIgautamasvAmI prazna pUche che. (tA vijJeLa rAjU vaLatte) rAhu keTalA prakAranA kahyA che? A pramANe zrIgautamasvAmInA pUchavAthI uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(tA zrI suryaprajJapti sUtra : 2 387 Go To INDEX Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvi vomtte te 1-ttA ghugharAhu ca pa varadu ya) dhruvarAhu ane parvarAha Aja pramANe be rAha prApta karelA che. teneja vizeSita kare che.-(tAtha i ne re dhuvarA re jaE4 pakkhassa paDivara paNNarasaibhAge gaM bhAga caM dassa lesaM AvaremANe AvaremANe ciDa) tamA je dhavarAhu che, te kRSNapakSanI pratipadAthI AraMbha karIne potAnA paMdaramA bhAgathI caMdranI paMdaramA bhAganI vezyAne AcchAdita karIne rahe che. arthAt be prakAranA rAhamAM je nityarAyuM che, ke je sadA caMdra vimAnanI nIce saMcaraNa kare che, te dhruva rAhu kahevAya che. ane pUrNimA ane amAvAsyAnA parvakALamAM kramAnusAra caMdrane ke sUryane grAsa kare che. te parvarAha che. temAM je dhruvarahU che, te kRSNapakSanI pratipadAthI AraMbha karIne dareka tithimAM pitAnA paMdaramA bhAganI caMdra vezyAne AcchAdita karIne rahe che.-(7 nA dazar i paN mA vAva govsa mA) pratipadArUpa pahelI tithimAM caMdrano pahele pratha bhAga, bIjamAM bIje padarame bhAga, trIjamAM trIjo paMdaramo bhAga yAvat paMdaramA divase paMdaramA bhAgane AcchAdita kare che.-(Ame samaye vaMde je ja mArU, gavarese samA re raste ca viratti 2 ) aMtanI amAvAsyA tithimAM caMdra rAhu vimAnathI sarva prakAre AcchAdita thAya che. bAkinI pratipadA, dvitIya, tRtIyAdikALamAM caMdra kaMIka aMzathI rAhU vimAnathI AcchAdita na thavAthI prakAzita rahe che. (tameva dupaTve 32nA nidarU 7 jahA-paDhamAe paDhama bhAga jAva ca de viratte ya bhavai, avasese samae ca de ratte ya viratte ya bhavai) zukala pakSamAM caMdra u5dazyamAna rahe che jemake-zukala pakSanI pratipadAthI AraMbha karIne eka paMdaramA bhAgane eTaleke dareka tithimAM paMdaramA paMdaramA bhAgane prakAzita kare che. bIjanA divase bIjA paMdaramA bhAgane pragaTa kare che. e ja pramANenA kramathI yAvata pUrNimAmAM paMdaramA paMdaramAbhAgane athavA saMpUrNa caMdramaMDaLane pragaTa kare che. arthAta pUrNimAnA aMtamAM caMdra dareka prakArathI virakta arthAt badhI taraphathI mukta thaIne prakAzita thAya che. kAraNake e samaye lazyamAtra paNa rAhunA vimAnathI AcchAdita rahetuM nathI, bIju kahe che. zukalapakSamAM ane kRSNapakSamAM kaIka divase rAhu vimAna vRtta rahe che jemakegrahaNa kALamAM parvarAhu keTalAka divasa yAvat e rIte hete nathI to temAM zuM kAraNa che? A zaMkAnA rAmAdhAna mATe kahe che. je divase atyaMta aMdhakArathI caMdra vyApta thAya che. tene divase te vimAna vRta pratibhAsita thAya che. caMdra prabhAnI bAhulyatAthI rAha vimAnane prastarabhAva thavAthI yathAvasthitapaNAthI rahevAthI caMdra adhikatAthI pragaTa thAya che. tyAM caMdra prabhA rAhu vimAnathI abhibhUta thatI nathI. paraMtu atyaMta adhikatA hovAthI caMdra prabhAthIja alpa a65 rAhU vimAna prabhAne abhibhava thAya che, tethI vRttatAne prApta zrI suryaprajJapti sUtra : 2 388 Go To INDEX Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatA nathI paOAhU vimAna dhruva rAhUnA vimAnathI atyaMta aMdhakAra bahUlatAvALu hAya che. tethI tene alpa caMdra prabhAthI abhibhavanA sA~bhavaja raheteA nathI. apa rUpa heAvAthI tenA vRttAkArane saMbhava rahe che. vizeSaNa vatImAM jInabhadragaNikSamAzramaNe kahyuM che. vaTTaccheo kaivaya divase, dhruvarAhuNo vimANassa / dIsai paraM na dIsai jaha gahaNe pavva rAhussa ||1|| Ane akSara gamanikA atha pahelAMja kahela che te pramANe che. bIjuM paNa kahyuM che. accatthaM nahiM tamasAbhibhUyate jaM sasI vimuccato / teNa vaTTaccheo gahaNe u tamo bahulo // 2 // AnA artha paNa kahevAI gayela che. ( tattha NaM je te patrarAhu se jahaNNena chanha mAsANa ukkoseNaM bAyAlIsAe mAsANaM rarUmsa acAIsA saMvachALa sUna) parAhUnI vicAraNAmAM je A pazahU kahyo che, te jaghanyathI cha cAMdramAsanI pachI caMdrane grahaNa kare che. eja pramANe koI samaye sUryanuM paNa grahaNa thAya che. te pachI cha mAsanI aMdaraja pharI sUrya grahaNa mATe pravrutta thAya che. arthAt sUryanuM grahaNa kare che. eTaleke cha mAsanI aMdaraja koipaNa samaye caMdratu ke sUryAMnuM grahaNa thaI jAya che. tathA utkaSaMthI khetAlIsa mAsa pachI caMdra grahaNanA sabhava rahetA nathI. arthAt koI samaye cha mAsanI aMdara caMdranuM grahaNa karIne pachI khIjA grahaNanI saMbhAvanA rahetI nathI. eja pramANe beMtAlIsamAsa pachI paNa bIjA cadragrahaNanA kALa hAtA nathI cha mAsa pachI ane betAlIsa mAsanI aMdara caMdranu eka grahaNa pachI bIjuM grahaNu avazya saMbhavita hoya che. eja pramANe sUryanA eka grahaNa pachI cha mAsanI aMdaranA samayamAM khIjIvAra grahaNa thavAnuM saMbhavita nathI. eja pramANe aDatAlIsa savatsara pachI paNa saMbhavita haiAtuM nathI. sUryagrahaNanuM aMtara vadhAremAM vadhAre aDatAlIsa saMvatsara jeTle hAvAnuM savita heAya che. arthAt eka sUrya grahaNuthI bIjA grahaNutu aMtara cha mAsa pachI ane aDatAlIsa varSanI pahelAM bIjuM sUrya grahaNa avazya thAya che. vAstavikapaNAthI vicAra karavAmAM Ave te rAhU nAmanA pAta che. tenA varNa kRSNa hAya che. tethI je pUrNimAnA aMtamAM saMpAta caMdnanA bhujAMza caudathI alpa hAya eja pUrNi mAmAM caMdragrahaNane sa Mbhava rahe che. tathA je amAsanA aMtamAM sa`pAta sUryanA bhujA za caudathI alpa hAya eja amAvAsyAmAM sUrya grahaNanA sa bhava rahe che sabhava hAya te biMba-zara valana lakhana natInu Anayana vigere gaNita parilekha vidhi karI levI, badhI pUrNimA ane badhI amAsamAM karavAnI AvazyakatA nathI e pramANe gaNitajJInA siddhAMta che. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 389 Go To INDEX Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAne madhyamAnathI grahaNane saMbhava ke asaMbhavanA je lakSaNa pratipAdana karela che te sarvA rIte yAgya pratibhAsita thAya che. e rIte aneka prakArathI rAhUnA lakSaNa, rAhUnA cAra, rAhUnI gatine bheda cadranI upara rAhU vamAnaneA avarAdha, prakAzano prakAra, caMdra sUryaMnA grahaNanA saMbhavanA lakSaNu A rIte aneka prakAranA vicArone praznottara rUpe vive cita karIne uparata thayela zrIbhagavAnane joine zrIgautamasvAmI caMdranA sabadhamAM pharIthI prazna kare che. !! sU. 105 5 have caMdranu ane sUryanu zazi, Aditya e nAmeAnI anya saMjJAnA medha thavA mATe praznottara sUtra kahevAmAM Ave che. TIkA -ekase pAMcamA sUtramAM aneka prakAranA bheda lakSaNAthI lakSita rAhUnA lakSaNa zahUnA cArane prakAra caMdra sUryanA vimAne kevI rIte rAhu vimAnathI AcchADhita thAya che A viSayanA kAraNanuM kathana, caMdra sUryaMnA grahaNanA lakSaNeAnI saMbhavAsaMbhavatAne prakAra caMdranI upara rAhU vimAnanA avarodhane prakAra rAhUnA anya saMjJAvALA nAmanu kathana vigere aneka prakAranA viSayanI vivecanA karIne have A arthAdhikAra ekasesa chaThThA sUtramAM caMdranu zazi A pramANe ane sUryanu Aditya A pramANe koSamAM je nAme kahelA che. tenI anya sa MjJAnA khAdha mATe sUrya ane caMdranA azvaya bheganA nimittane batAvavAvALu" ane vividha prakAranA vicArAtmaka praznottara sUtra kahevAmAM Ave che, (tA ja te paphe sannI iitta yajJA) he bhagavan zAkAraNathI cadra zazi A pramANe lokamAM pratipAdita karela che? te kahe| A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAn kahe che. (tA camsana notilimna notisarano miya vimALe katA devatAo devIo kaMtAI AsaNasayaNakha bhama Dama ttovagaraNAI appaNAviNaM caMde ne noti', 'nosAyA some te sukSma piyam so putre) yetiSendra jyAtiSarAja caMdra nA mRganA cinhavALA vimAnanA bhramaNa mArgamAM kamanIya svarUpavALA deva sthita rahe che. ane maneAjJa svarUpavALI devIce hAya che. ane manejJa, manane anukULa danIya evA Asana zayana, stambha bhAMDAmatra upakaraNa arthAt sarva prakAranA bhAgeApabhAgya evA upakaraNa sAdhana sAmagrI tyAM prApta thAya che. tathA zrIjyAtiSendra, jyatiSarAja caMdradeva svataH surUpa AkRtivALA arthAt prasannatA janaka ravarUpavALA hAya che. kAMtivALA hAya che. zrI suryaprajJapti sUtra : 2 390 Go To INDEX Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvaNyathI yukta hoya che. saubhAgya pUrNa hoya che. sAmudrika zAstrokta lakSaNovALe hoya che. savavayava saMpUrNa vALa hoya che. saujanane priyadarzanavALa hoya che arthAt jana samudAyane premAndhAdaka vArUpavALe heya che suMdara AkRtivALA hoya che, suMdara hoya che. sarUpa hoya che. A rIte pUrva kathita sarvaguNothI yukta caMdra vikAsa-prakAzathI pitAnA vimAnamAM niyata rUpathI bhramaNa karate vicAre che. ata eva (tA purva sunnara tarI jaM ghaNI mAgitti vagA) A pahelAM kahela kAraNothI caMdra zazi che, caMdra zazi che. A pramANe lekamAM kahevAya che. tema viziSyane kahevuM. arthAt dareka rIte kamanIya athatu saMdaratAnA lakSaNa anvartha hovAthI caMdrazazi che. A pramANe lekamAM kahevAya che. kaMI vyutpattithI zazi zabdamAM AhulAdakatA Ave che ? te kahe che.-(sarAkSAta) A dhAtu akArAnta curAdi gaNane che, curAdi dhAtu aparimita hoya che. temAM iyattA hotI nathI kevaLa tenA lakSaNa joIne anuvartita thAya che. arthAta lakSaNa joIne samajI zakAya che. tethIja caMdramAM pravartita curAdigaNu aparimita hovAthI vAstAvikapaNAthI lakSaNAnuM anusaraNa karIne be ke traNaja curAdi dhAtuone pATha kahela che. adhika nahI ! tethI ahIM (ArA rAzaH) A pramANe zaza zabdane IMga pratyaya thavAthI zaza zabdanI nimpattI thAya che. pitAnA vimAnamAM nivAsa karavAvALA devadevi zayanAsana vigerenI sAthe kamanIya kAMtivALA hoya che. A pramANe bhAva samaja. zrI bhAthI yukta je rahe te sazrIka kahevAya che. prAkRta hovAthI zazI A pramANenuM rUpa thaI zake che. beu prakAramAM AhalAdatAto Ave ja che. A pramANe zazi zabdanI anvarthatA yukta pUrNa rIte vyutpattine sAMbhaLIne zrI. gautamasvAmI sUryanI Aditya A pramANenI saMjJAnI avarthatA ane vyutpatti jANavA zrI suryaprajJapti sUtra: 2 391 Go To INDEX Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe prazna pUche che.-(tA 6 te mUri nA sArU hitti 19) he bhagavana Ape sUryane AdityanA nAmathI vyavahAra karyo che, ane Aditya paNa sUrya nAmathI kahevAya che. temAM zuM kAraNa che? te kahe, bane nAmenuM abhedapaNuM batAvavA mATe be vakhata kahela che. Aditya zabda anvartha zuM thAya che? ke jethI sUryanI samAnatAthI kahevAmAM Ave che ? te Apa kaho A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che,-(tA sUrAdiyA samayAi vA, AvaliyAivA, ANApANUi vA thovei vA jAva ussa piNI osappiNIti 8) sUra jemAM Adi hoya te sUrAdi kahevAya che. te sUrAdikaNa che? e jANavA mATe svayaM kahe che. ahorAtrAdi kALane je nivibhAga bhAga hoya che, te sUrAdika kahevAya che. athasUra kAraNa kahe che. badhA kALanA gaNanAkramamAM sUryaja kALa pravartaka hoya che. be Ino dayanuM aMtara te sUrya sAvana ahorAtra kahevAya che. sUryodayanI avadhi karIne ahorAtrane Arambha samaya gaNAya che. bIjI rIte nahIM. guTaTyAdi pralaya parvatanA kALa gaNanAmAM mAna prabhedane cAra devene paNa kALa bhedanA utpAdaka sUrya ja hoya che. bIjA keIpaNa bIbagraha evA nathI hotA ke je te pramANe karavAmAM samartha thaI zake. eka lAkha kamalapatrone eka sAthe seIthI vIMdhavAmAM Ave te ekapatramAM praveza karavAmAM soIne jeTalo samaya vyatIta thAya che. e ja adazya aciMtya kALanuM nAma (truTi) ema kahela che. e ja pramANe AvalikA vigere samaya paNa sUrAdikaja hoya che. tema bhAvita karI levuM. vizeSa e cheke-asaMkhyaya samaya samudAya AvalikAdi hoya che. A pramANe AvalikAnI paribhASA thAya che. te pachI asaMkhyaya AvalikAne eka AnaprANa saMjJAvALa kALa lekamAM kahevAya che. A pramANe 4352 teMtAlIsasebAvana AvalikAne eka Ana prANa thAya che. bIje kahyuM paNa che.-(go mAnavAjU tejazrIraM T3 vAgaiUT bhAvaDhiyAmAM maLatanALIfhaM giriro) eka AnaprANa tetAlIsa bAvana AvalikA pramANane anaMta jJAnIe kahela che. nA anaMta anAdi asaMkhyaya kALathI arthAt truTayAdi sUkSamakALathI eka AvalikA nAmane saMkhyaya pramANamAM samaya bedhaka AvalikA nAmane samaya vizeSa hoya che. e 435rA AvalikA ethI eka Ana prANanAmane kALa thAya che. tathA sAta AnaprANavALA kALathI eka staka nAmane kALa thAya che. ahIM yAvat zabdathI muhUrtAdi samajI levA. jemake-dasa gurU akSarane kALa paNa prANa kahevAya che. cha prANathI nADI arthAt vi5la thAya che. sAITha vipalanI eka paLa thAya che. sAITha palanI eka ghaDi thAya che. be ghaDInuM eka muhUrta thAya che. bAra mAsanuM eka varSa thAya che. pAMca varSane eka yuga thAya che. A pramANe pralaya kALa paryanta kALanI paribhASA kahela che. badhI paribhASAnA pravartaka sUrya ja hoya che. sarva zrI suryaprajJapti sUtra: 2 392. Go To INDEX Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyApaka hevAthI sUrya e pramANe nAma kahyuM che. tethI ja kahe che ke-(gvuM haMsu sUre sArU Atti vALA) A pUrvakathita prakArathI sarvavyApakAdi dazana kAraNathI sUrya ja Aditya che ane Aditya ja sUrya che. tema kahyuM che. A pramANe svaziSyone kahevuM Aditya ane sUryamAM tathA sUrya ane AdityamAM anvartha paNAmAM kaI paNa prakArano bheda nathI. A pramANe pratipAdana karIne badhAne kahevuM (tti) arthAt sarvatra gamana kare te sUrya, sarvavyApaka kALane AtmA sUrya hoya che. divasane pravartAvanAra ane sarvanA prANadAtA sUrya ja hoya che, anAdi anaMta A kALamAM kALa pravartaka sUrya hoya che. vigere prakArathI je pramANe sUryanI sarvavyApakatA siddha thAya che. e ja pramANe AdityanI paNa sarvavyApakatA siddha thAya che. jemake-AdimAM je hoya te Aditya bahalavacanathI (hyu) pratyaya thAya che. Adi eTaleke sRSTinI AdimAM sau pahelAM sUryanI sthiti ane gati vigerene joIne bIjA paNa asaMkhya prakAranA suSTinA padArthone utpanna kare che. sRSTikartA ane sRSTi paNa anAdi anaMtaja hoya che. teo sUrya prakAzamAM lIna thayA hoya tema pratIti thAya che. e AdhArathIja pahelA suSTikartA vartamAna sRSTine paNa kalpita kare che. suSTi kartAnI kalpanA mAtrathI ja A sRSTinuM sarjana thayuM che. sarvavyApaka sanAtana sadAbhava ane sarva kALabhAvi sUrya ja hoya che. Adityaja hoya che. eja kAraNathI sUrya ane Adityano abhedabhAva pratipAdita karela che. je sU. 106 che have caMdradevanI agramahiSI arthAt paTTarANInA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna kare che.-AtA raMNa naM rojiM norUra jo rU maNilIlo pUgattAgo) jyotizkendra tiSarAja devarUpa caMdranI amahiSI arthAt paTTarANI keTalI kahela che? e paTTarANiyenA nAma ane temanI saMkhyA ane temanA rUpa guNAdine he bhagavana mane kahe A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna kahe che.-(nA vaMsa of ToliMvAra govALo vAri maNirIte pachAttAgo) jyotindra tiSkarAja caMdranI cAra agra mahiSiye kahevAmAM Avela che. te cAra amahiSIye kaI kaI che, te batAve che. (raM kA-rAmA rohimA, camArI umaM1) caMdranI prabhArUpa caMdraprabhA nAmanI pahelI agnamahiSI che. (1) nA nAmanI bIjI agramahiSI che (2) arcimAlArUpa arcimAlinI nAmanI trIjI agramahiSI che (3) tathA prakAzarUpa prabhAkarA cethI agra. mahiSInuM nAma che. (4) A pramANe caMdranI cAra agramahiSi che. (jJA deTrA saMta vAva no nuM medujAriya) je pramANe A manuSya lekamAM heya che eja pramANe yAvata zrI suryaprajJapti sUtra: 2 393 Go To INDEX Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLa bhogadaSTithI bhegoga thAya che. manuSyaloka pramANe caMdrAdilekamAM maithunavRtti hatI nathI. arthAt manuSyanI jema dAMpatya sukhane anubhava te deve karatA nathI.-(vaM sUrata netanna) pahelAM kahevAmAM Avela caMdra prakAranI jema sUryanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. sUryanI paNa prabhAvatI, Atapa, aciMmatI ane svayaMprabhA A pramANenA nAmavALI cAra agramahiSi hoya che. paraMtu videhanI jema e paTTarANunI sAthe divyabhogepa bhogone bhagavate svakamAM ane pitAnA vimAnamAM vicaraNa kare che. joke agramahiSInA saMbaMdhanuM A kathana pahelAM ogaNIsamA prAbhRtamAM kahIne vyAkhyAta karela che. te paNa ahIM tene ullekha hevAthI punaH kathana sujJajana deSAvaha nahIM samaje. have caMdra sUryanA kAmabheganA saMbaMdhamAM zrIgautamasvAmI prazna pUche che.-(tAvaMtika sUriyANa joisiMdANa joisarAyANa kerisagA kAmabhAge paccaNubhavamANA viharati) me caMdra sUrya tiSkarAja kevA prakAranA kAmone anubhava karIne eTale ke upabhega karIne vimAnamAM vicare che? te he bhagavan kahe, A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne uttaramAM zrIbhagavAna bhoga prastAva saMbaMdhI varNana kare che.- tA re nAmate kei purise paDhamajovvaNudvANa balasamatthe, paDhamajobbaNudvANavalasamatthAe bhAriyAe saddhiM aciravattavivAhe, atthatthI atthagavesaNatAra solasavAsavippavAsiye se Na tAo laddhadve katakajje aNahasamagge puNaravi Niyagaghara habamAgae pahAte katabalikamme kayakouya maMgalapAyacchite suddhapAvesAI magallAI vatthAI pavaraparihie appamahagyAbharaNAlaM kiya zarIre mago dhADhiAmudra mArataists mocana muje namAje) keI anidiSTa ajANyA nAmavALA purUSa yauvananA AraMbha kALanA baLathI yukta hoya, te yuvAvasthAnA AraMbhakALanI balavatI pitAnI patninI sAthe ke jene vivAha thaDA samaya pahelAM ja thayela hoya tathA. tene pati dhanAthI hevAthI dhana prApta karIne kRtakRtya thaIne anagha samagra arthAt akSata eTaleke rastAmAM cerAdikathI cerAyela na hoya te anaghasamagra kahevAya che. eve te parUSa pitAnA ja gharamAM AvIne snAna ane balikarma karIne kautukazAMtI mATe prAyazcita karI zuddha thaIne vedhya eTaleke veSane egya mulyavAna vastro dhAraNa karIne tathA alpa ane bahumUlya AbhUSaNothI zarIrane alaMkRta karIne tathA manojJa-manane AnukULa thAya te pramANenA zAdanane sthAlI kahe che. tene je pAka te zAbhedana zAlI pAka kahevAya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 394 Go To INDEX Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A pramANene sthAlI pAka zuddha kahevAya che. anyatra pakava supakava thatuM nathI arthAt kevaLa agnimAM nAkhela padArtha supakava thatuM nathI. kAraNa ke tenAthI dAjI javAne bhaya rahe che. tethI A vizeSaNa kahela che. agni ane pANInI sAthe sthAlI pAkathI je pakAvela hoya te sutarAM sArI rIte pakava thAya che. tethI ja zuddha eTaleke sthAlI pakava hovAthI zuddha zAdana samajavuM joIe. tathA aDhAra prakAranA zAkAdithI pUrNa athavA lekaprasiddha aDhAra prakAranA vyaMjana arthAt zAlanaka, taka vigerenI sAthe je bhAta te aDhAra prakAranA vyaMjana kahevAya che. athavA aDhAra prakAranA bhedavALI je vyaMjana tenAthI yukata hoya te aSTAdaza vyaMjanAkula kahevAya che. A pramANe zAka pArthivAdithI bheda zabdane lopa thaI jAya che. granthAtaramAM aDhAra bheda A pramANe kahyA che.-(phUga) (1) caLo (2) Havi (3) firm kaMsAruM (6) ghoraNo (7) jhUlo (8) mA (6) guDhALiyA (10) mUlaphalA (11) hariyaga (12) DAgo (13) hoi sAlUyatahA (14) pANa (15) pANIya (reva (17) gaTTAno phALo (28) LikALo DhorUmo viMDo parA sUpa-dAvI (1) anna-bhAta (2) javAna (3) traNa prakAranA mAMsa (6) gerasa-dahIM dUdha vigere (7) (8) bhaThya (9) guDalAvaNika (10) mUlaphala-muLA (11) harItaka (12) dAdha (13) tathA rasALa (16) pAnaka (15) pANI (16) pAnaka (17) aDhAra prakAranA zAke (18) A pramANenuM bhejana upAdhirahita kahela che (2) ahIM kahelA keTalAka padone artha A pramANe che. mAMsatraya arthAt traNa prakAranI vanapati vizeSanuM cUrNa athavA aDadanA traNa prakAranA bheda, maga, cekhA, jIrUM kaTu Adirasa tathA bhakya eTale ke khAdya padArtha goLa ane mIThuM e leka prasiddhaja che, guDapapaMTikA (geLa pApaDI) athavA geLadhANA, mULa phaLa A ekaja pada che. harItaka eTale ke jIrUM vigere zAka vastulAdibhAi rasAlu bhAjI vizeSaka AnuM lakSaNa A pramANe che - (do dhayapalA mahUpala dahissa addhADhaya miriya vIsA dasakha Dula pannAI esa rasAlU Nivai so) A pramANe AyurvedamAM rasAlUnA lakSaNe kahyA che. pAnasurA vigere, pAnIya, pANI, pAnaka drAkSApAnakAdi zAka takasiddha A vigere bhejaya ane pAnAdithI samalaMkRta manane anukULa bhejana khAI pIyane, te nAmavinAne purUSa bhojana karyA pachI kevA prakAranA zayanAgAramAM ane kevI zayyAmAM kevI rIte zayana kare che. tenuM varNana kare che.-(jAti gasi vAsaghara si aMto sacittakamme bAhirao dumitaghaTTamadve vicittaulloyacilliyatale bahUsamasuvibhattabhUmibhAe maNirayaNapaNAsita dhayAre kAlAgurupavarakuMdurukkaturukka ghUvamadhamadheta jaMpavUvAmiAme ighavadig) e rItanA vAsagRhamAM, kevuM vAsagRha hoya che? te kahe che-aMdaranA bhAgamAM citra karma karavAthI citra vicitra tathA bahAramAM zrI suryaprajJapti sUtra: 395 Go To INDEX Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhUpita eTaleke cunAthI dhoLela ane dhRSTa eTale pattharathI ghasIne ekadama lIsu karela aneka prakAranA citravALA ulleca eTaleke-caMdaravAthI cinnela hovAthI dedIpyamAna tathA gharanI madhyabhAgamAM bahusama atyaMta sarakhA ane suvibhakta samyaka vibhAga karela bhUmibhAga jene heAya evA tathA maNiratanAdinA prakAzathI nAza pAmela che. aMdhakAra jene evuM tathA kAlAgurU kuMdurUSka, turUSkanA maghamaghATavALe gandhanI je Amatema vistRta thavAthI sugaMdhadAra ane atyaMta ramaNIya evA ahIM kuMTurUSNa eTaleke zika dezamAM utpanna thayela gandha dravya vizeSane je gaMdha tenAthI zreSTha gaMdhayukta (ahIM varagaMdhita zabdamAM toDanevAra) AnAthI ISTra pratyaya thAya che, tethIja gaMdhavatibhUta A prakAranA zayanIya gRhamAM (ti tAritaifNa saLiss Tu unnae majje NatagabhIre sAliMgaNavaTTie paNNattaM gaMDabiMboyaNe sura me gaMgApulinabAluyA. uhAla sAlimae suviraiyarayattANe oyaviyAyomiyakhomadugulapaTTapaDicchAyaNe rattaMsuyasaMvuDe sura me AINaga rutabUraNavaNItatUlaphAse sugaMdhavarakusumacuNNasayaNopayArakalite tAe tArisAe bhAriyAe saddhi siMgArAgAracAravesAe saMgatahasitabhaNitacidvitasaM lAvavilAsaNiuNajutto. vayArakusalAe aNurattAvirattAe maNANukUlAe egataratipasatte aNNAstha kacchai maNa akubdha. mANe i8 sahapharisarUvarasagadhe paMcavihe mANussae kAmamora paccaNuThabhavamANe viharijjA) e rItanA ramaNIya zayanagRhamAM zayyA kevA prakAranI hoya che? te kahe che. banne pArzva bhAgamAM unata tathA madhyamAM nata hovAthI gaMbhIra tathA sahAliMgana vRttithI zarIra pramANunA upadhAna AstaraNa vizeSathI yukta ahIM kavacit (Toma isvivo che) A pramANe pATha Ave che. ahIM A pramANe vyutpatti thAya che. vizeSa prakAranI karma viSayaka buddhithI prApta tathA atyaMta samyapha rIte karela tema artha samajo. (govi) eTale ke suparikamita kSaumika-rezamI tathA dukUla kapAsanA vastra athavA atasInuM vastra vizeSathI cAre tarapha vITAvela tathA Ajanaka arthAt carma vizeSanuM vastra te svabhAvathIja atyaMta kamaLa heya che. tathA rUta eTale kapAsa bura-vanaspati vizeSa tathA navanIta, arka tala tene je sparza tene je tathA puSpanA cUrNanI zayyA jevA zayanamAM sugaMdhavALA je uttama puna cUrNa yukta zayanepacArathI kalita-yukta tathA kahevAmAM evA puNyavAne zRMgAra samAna AkAra saMniveza vizeSa jene hoya evA prakAranI suMdara vAcyAmAM saMgata-maitriyukta je gamana arthAt vilAsapUrvaka caMkramaNa ane hasita athAta zrI suryaprajJapti sUtra: 2 396 Go To INDEX Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdayukta belavALA hAsya ane bhaNita arthAt kAmaddIpaka vicitra vAkapaTutA ane ceSTita arthAt sakAma aMga pratyaMga avayanA pradarzana pUrvaka priyanI sanmukha AvavuM. tathA saMlApa eTaleke priyanI sAthe AnaMda pUrvaka sakAma parasparanuM milana AvA prakAranA vilAsathI yukta tathA dezakALAnukULa je upacAra temAM kuzaLa evI tathA anurakta evI kaI paNa samaye avirakta na hoya tevI patnInI sAthe ekAntamAM je ramaNamAM rakta anyatra mana na karate kAraNake anyatra mana karavAthI kharekharUM bhAyagata kAma sukhane anubhava thata nathI ISTa zabda sparza rasa, rUpa, ane gaMdha rUpa pAMca prakAranA manuSya bhavasaMbaMdhI kAma bhegene upabhoga karIne vicare che. pharIthI zrIgautamasvAmI pUche che.-(A lef grise virAmanavaIjharamaifsa rilag sAtAvaruM jamavamaLa visati) zrIgautamasvAmI kahe che. AgaLanuM kathana payama che. paraMtu Apa e kaho ke-e purUSa e kALa samayamAM arthAt pUrvakathita kALamAM kevA AhalAdavALA sukhane anubhava kare che? A pramANe zrIgautamasvAmInA praznane sAMbhaLIne udAra cittavALA zrIbhagavAna uttaramAM kahe che.-(vA samarisNo ! ta ta aaN #AmamohiMto eto aNataguNavisiTutarAe ceva bANama tarANa devANa kAmabhogA bANamatarANa devANa kAmamogehiMto aNataguNavisiTutarAe ceva asuriMdavajjiyANa bhavaNavAsINa devANa kAmabhogA asuriMdapajiyANa devANa kAmabhogehi to etto aNataguNavisiTutarAe ceva asurakumArANa iMdabhUyANa devANa kAmabhogA, asurakumArANa kAmabhogehi to etto aNataguNavisiTutarAe ceva gahaNakkhatta tArArUvAgaM devANa kAmabhogA, gahaNakkhattatArArUvANa devANa kAmabhogehiMto etto anntgunnlipittarANa reva =vibhUriyA jevA rAmamo) he uttamabuddhi he zramaNa he Ayumana e nAma vinAnA purUSanA kAmanuM je ATalA paryanta yAvata je varNavela che. tenAthI paNa anaMta gaNu vadhAre vyaMtara devane kAmaga hoya che. vyaMtara devenA kAma bhegathI paNa anaMta gaNuM viziSTatara kAmaganuM sukha asurendravarya devenuM hoya che. tenAthI paNa anaMtagaNu viziSTatA iMdrarUpa asurakumAra devanA kAmabheganuM hoya che. asurendra devAthI paNa anaMtagaNuM viziSTatara kAmabhoganuM sukha graha nakSatra, ane tArArUpa devonuM hoya che. tenAthI paNa anaMta gAzu viziSTatara caMdra sUrya devenA kAmaganuM hoya che. have Ane upasaMhAra karatAM kahe che.-(tA gifts i jaMrimajUrayAnuM rAmamone jadAjumAbhAvihAMti) jyotindra tiSkarAja caMdra sUrya deva A prakAranA upara zrI suryaprajJapti sUtra: 2 397 Go To INDEX Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNavela kAmagone bheLavIne sukhapUrvaka pita pitAnA vimAnamAM vicAre che. arthAta cha-IcchA pramANe vihAra kare che. A pramANe pUrvasUtrane upasaMhAra karIne ekaso AThamA sUtramAM pUrve pratipAdana karela aThayAzI grahonA nAmanuM kathana kare che. sU. 10nA pahelAM ayAzI grahanuM pratipAdana karyuM che. have temanA nAma nidezapUrvaka kathana karavAmAM Ave che. TekArtha-pahelAM pratipAdana karela aThayAzI grahanA kevaLa nAmamAtranuM ahIM pratipAdana karela che.-(saraya vastu ne bhaTTANIti mahA ghaomttA) grahonA nAmonI jIjJAsAmAM A vayamANa aThayAsI saMkhyAnA mahAgraha arthAt carma cakSuvALAothI prApta thatA mukhya graha, gamanazIla tejasvI padArtha eTaleke prakAzabiMba prajJapta karela che. tenA nAme yathAkrama A pramANe che. aMgAraka (1) vikAsaka (2) lehitya (3) zanaizcara (4) Adhunika (5) prAdhunika (6) kaNa (7) kaNakaNa (8) kaNakaNaka (9) kaNavitAnaka (10) kaNasaMtAnaka (11) soma (12) sahita (13) AzvAsana (14) kAga (15) kabUTaka (16) ajakaraka (17) duMdubhaka (18) zaMkha (19) zaMkhanAbha (20) zaMkhavaNuMbha (21) kaMsa (22) kaMsanAbha (23) kaMsavaNuMbha (24) nIla (25) nalAbhAsa (26) rUpI (27) rUmrabhAsa (28) bhasma (29) bhamarAzi (30) tila (31) tila puSpavarNa (32) daka (33) dakavaNuM (34) kAvya (35) vadhya (36) IdrAgni (37) dhUmaketu (38) hari (39) piMgala (40) budha (41) zuka (42) bRhaspati (43) rAhu (44) agasti (45) mANavaka (46) kAmasparza (47) dhura (48) pramukha (49) vikaTa (50) visazvikapa (51) praka9pa (para) jaTAla (53) arUNa (54) agni (55) kAla (56) mahAkALa (57) svastika (58) sauvastika (59) vardhamAnaka (60) pralamba (1) nityaloka (62) nityota (63) svayaMprabha (64) abhAsa (65) zreyasakara (66) kSemaMkara (67) AzaMkara (68) prazaMkara (69) araja (70) virajA (71) azoka (72) vItazeka (73) vivarta (74) vivastra (75) vizAla (76) zAla (77) suvrata (78) anivarti (79) ekajarI (80) dvijarI (81) kaTa (82) kaTika (83) rAja (84) argala (85) zrI suryaprajJapti sUtra: 2 398 Go To INDEX Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSpa (86) bhAva (87) ketu (88) A pramANe ayAzI sakhyAtmaka nAme kahyA che. (sanAmAni) kanakanI jevA eka dezathI nAmavALA pUrvokta kramathI pAMca grauA samajavA A pramANe che. kahyu, kaNaka, kaNakaNuka, kavitAnaka ane kaNasatAnaka A pAMca kanaka samAna nAmavALA kahyA che eja pramANe traNa kaMsa jevA nAme kahyA che. je A pramANe kaMsa, kaMsanAbha, ke savA~bha (nIce hoya vRti cattAra) nIla ane rUpInA babbe prakAranA nAmeAnI saMbhAvanA hAvAthI cAra nAmeA thAya che je A pramANe che-nIla ane nIlAvabhAsa A che tathA rUppI ane rUppAvabhAsa A be maLIne cAra thaI jAya che, te pachI bhAsa e nAma paNa e prakAranu che. jema ke bhasma ane bhasmarAzi have Aja nAmeAnA suSmAedha mATe mahIM saMgrahaNI gAthAe kahI che, je A pramANe che(iAruNa vicArupa) ityAdi prakArathI nava gAthAe kahI che. je mUlasUtramAM ane TIkAmAM khatAvela che. tethI sujJa vAMcakajana tyAMthI samajI le. prasU. 108 / TIkA :-sUtranI phalazrutirUpa samagra zAstranA upasa hAra rUpathI A chellu sUtra cha gAthA dvArA kahyuM che. (kRti paNa nAdurasthA) ityAdi A pUrva kathita prakArathI prakRtAtha arthAt jInavacana tatvane jANanArAonA abhyudaya mATe A pramANe prakaTA hovA chatAM paNa abhavyajanAne hRdayathI eTale ke vAstavikapaNAthI durthAMza arthAt duHkha prApya A prakArathI vicArIne abhayaMjanane du`bha ema kahyuM che, kAraNa ke te abhavya hAvAthI temAM samyak prakArathI jInavacana pariNatinA abhAva rahe che. A pramANe A zAstra utkrIti `ta arthAt pratipAdita karela che, A bhagavatI arthAt jJAnaizvaryAM rUpa devatA jyAtiSarAja sUrya devanI prApti eTale ke jJAna vizeSa rUpa devatAne svayaM grahaNa karIne jene tene kahevuM nahIM (1) have AnA pratipAdana mATe kahe che (jJiinasaMtA) ityAdi A sUryaprajJapti zAstra svayaM samyak prakArathI jANIne ahIM gAthAmAM (thayo yatA) A vacanathI catuthinA arthImAM saptamI thaI che. tethI A pramANe artha thAya che (vaDhe) stabdha-jaDa arthAt ravabhAvathI ja abhimAnI prakRtinA kAraNathI vinaya rahita evA tathA (ivitAya) gauravazAlI eTale ke vidyAvinaya mAnAdi RddhisasAtA vigeremAMthI koI paNa gauravathI zrI suryaprajJapti sUtra : 2 399 Go To INDEX Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUtarane arthAt RdhyAdimada yukta aciMtya ciMtAmaNi samAna A sUrya prAptine prakINu ka tathA tene jANanArA AcAryAdine avajJAthI juve che. te avajJA duraMta narakAdimAM pADanArI che, tethI tenA upakAra mATe tevAone ApavuM na joie. A pramANe anadhikArIne ApavAne pratima dha karyAM che. A pramANenI A bhAvanA stabdha mAnyAdine mATe pa samajI levuM, tathA mAnimAna yukta arthAt jAtyAdi abhimAnavALA vipakSine eTale ke siddhAMta vacanane nahIM mAnanArAne tathA alpadyuta arthAt vitaMDAvAdane eTale ke alpazAstrajJAnavALA jInavacanamAM asamyapaNuM kahe che evAone yAvat kahevAmAM Ave te paNa rUcikara thatuM nathI, tethI temane A zAstra ApyuM nahIM. paraMtu tenAthI viparIta je hAya temane Apavu. ahI mavet A kriyApadanA sAmarthyathI api upAdAna ane ca ava dhAraNA hovAthI tenAthI viparItane ApavuM temane mATe aDhAtavyatA nathI. A pramANe atha thAya che kAraNa ke na ApavAthI zAstra viccheDha thavAnA prasaMga upasthita thAya che. tathA zAstra viccheda thavAthI tItha vicchedane prasaMga upasthita thAya che (2) ( have Ane ja vizeSa spaSTa karavA mATe kahe che (saddhAvitti TrALu chAda) ityAdi zraddhA-pratIti zravaNu mATe icchA dhRti dhaiya vikSita jInavacana satya ja che anyathA nathI. A pramANene AtmavizvAsa (utthAna)-utsAha zravaNADhi viSayamAM mananI praphullatA vizeSa jethI hamaNA ja jo mArA puNyanA udgadhathI sAmagrInu` sampAdana thai jAya te sAMbhaLI la" te sArU thAya A pramANe pariNAmane vicAra karavA. ka-prApta karela pApAdi vastu athavA vaMdanAdi lakSaNa kema khala-zArIrika saMpatti, vAcanAdi viSayaka prANa, vIya kriyAthI utpanna thayela zauya arthAt anuprekSAmAM sUkSmathI sUkSma ane spaSTa karavAnI zakti purUSakAra- purUSArtha vizeSa A prakAranA vIryAdithI sAdhela icchita prayeAjana, A kAraNeAthI je zikSita hoya te paNu arthAt pAte sUrya prajJapti sUtrAne prApta karIne paNa abhAjana-apAtra eTale ke dAkSiNyAddivALA ziSya ke je abhAjana aceAgya na heAya tevAne upadeza karave. ghaNA (sA thayaLajhALa) ityAdi dharmapadezakAronA kuLathI mahAra tathA gaNisamUhathI bahAra karelA hAya kAraNa ke jJAna vinayAdithI rahita arthAt jJAna vinayathI bahAra thayelA hAya tathA bhagavAn atu sthavira gaNadharanI maryAdAthI eTale ke bhagavadAdie karela vyavasthAthI vyatikrAMta-rahita hAya A pramANe Apta vacanavyavasthitanuM tathA bhagavadaDuM dAdi vyavasthAnuM ullaMghana karavAvALAne dIgha saMsAritA prApta thAya che. rAjA (sanhA vittiTu:guruzrAdda) tyAdi alavIya vALA purUSa sUrya prajJati viSayaka zrI suryaprajJapti sUtra : 2 pUrva pratipAdita kAraNeAthI kRti utthAna utsAha kama jJAna pAte mumukSu hAvA chatAM paNa zikhyu hAya 400 Go To INDEX Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agara upadiSTa karela hoya te niyamathI AtmAmAM dhAraNa karavuM te kayAreya paNa avinIta ane uddhatane ApavuM nahIM kAraNa ke ukta prakArathI AvI rItanA avanItAdine te jJAna ApavAthI dIrgha saMsAritA prApta thavAne prasaMge upasthita thAya che, A pramANe A pradAna vidhi kahI che. A sUryaprajJapti sUtra mithilA nagarImAM zrI bhagavAna vardhamAna svAmIe sAkSAt kahI che, zrI bhagavAna vIra vadhamAnasvAmI vartamAna tIrthanA Adhipatyane dhAraNa kare che. tethI artha praNetA hovAthI tathA vartamAna tIrthAdhipati hevAthI zAstranA aMtamAM maMgala kAmanA mATe temane namaskAra kahevAmAM Ave che. (vIra mAro karamALa) ItyAdi. (vIratikSma zakti thI:) ahIM (kUravIravikrAnta) AnAthI vIra zabdanI niSpatti thaI che, te vIra zabda nAmAdinA bhedathI cAra prakAranA thAya che. je A pramANe che, bhimAna nAmavIra (1) thApanAvIra (2) dravyavIra (3) ane bhAvavIra (4) temAM je jIva agAra ajIvanA anvarthatA vinAne vIra e pramANe nAma kare te nAmavIra arthAt nAmamAtrathI vIra hoya che, nAma ane nAmavAnA abhedapaNAthI nAma eja vIra nAmavIra e pramANe thAya che (1) sthApanAvIra-vIra arthAt subhaTanI sthApanA vIra vardhamAna svAmIe karavAthI (2) trIjA dravyavIra be prakAranA che, AgamathI ane AgamabhinnathI temAM AgamathI thanArA vIra jJAtA hovAthI anupayukta hoya che. (anupano TUtha) A vacananI pramANutAthI tathA Agamabhinna traNa prakAranA hoya che, jema ke-jJazarIra dravyavIra arthAta bhavya zarIrarUpa dravya vIra pahele ane tenAthI bhinna bIje hoya che. temAM vIra A padArthajJanA je zarIra jIva viprayukta siddhazilAtalAdimAM raDela hoya te prakAranA dravyavIra, tathA je bALakanuM zarIra hoya che, temAM vIra e padArtha adyApinnAta nathI thato tathA bhaviSyamAM avazya zrI suryaprajJapti sUtra: 2 401 Go To INDEX Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApta karaze. A prakAranA bhAvi bhAvane laIne bhavya zarIra dravyavIra kahevAya che, tathA tenAthI bhinna pitAnA zatrunA vidyAraNamAM tathA aneka prakAranA saMgrAmamAM jayapatAkA prApta karIne cakravatyAdi thAya che, bhAvavIra be prakAranA hoya che. je A pramANe AgamathI ane anAgamathI temAM gamana jJAnayukta vIra padArthamAM hoya che. ane anAgamathI durjaya saghaLA aMtara zipunA vidyAraNamAM samartha hoya che, kAraNa ke temAM ekatika vIratvanI bhAvanAne sadbhAva rahe che, A prakAranA anAgama bhAvavAno adhikAra hoya che, kAraNa ke eja vartamAna tIrthAdhipati hoya che, tethI tenI pratipatti mATe vara zabdane grahaNa karela che, tethI vIramAM je vIra arthAt vIramAM mukhya vIravara vardhamAna svAmI anupama ezvaryAdi yukta bhagavAnamAM varazabda bhAvavIra kahevAthI ja jarA ItyAdi kahevAthI spaSTa thaI jAya che, jarA vahAnIne kahe che. maraNa prANa vigarUpa hoya che, kaleza zArirIka ane mAnasika hoya che, bAdhA duHkharUpa hoya che, deSa-vyasana agara regAdine kahe che, evA jarA maraNa klezAdi dethI rahita eTale ke alisa mahAtmA svarUpa zrI bhagavAnanA sukha upajAvanArA caraNakamala je mokSane prApta karAvanArA hoya che, e caraNamAM vinayathI namra evo huM vaMdanA karuM chuM arthAt beu hAtha mastakane lagAvIne namana karuM chuM. e sUTa 109 zrI jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI ghAsalAlajI mahArAje racela sUryaprajJaptisUtranI sUryajJaptiprakAzikA TIkAmAM vIsamuM prAbhRta samAptA che 20 che. zrI suryaprajJapti sUtra: 2 402. Go To INDEX