Book Title: Gujaratna Aetihasik Lekho Bhag 02
Author(s): Girjashankar Vallabhji Acharya
Publisher: Farbas Gujarati Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034506/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAsa 13) 1217 See Sildarmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Forbes Gujarati Sabha Series No. 15 Historical Inscriptions of Gujarat (From ancient times to the end of Vaghela dynasty) PART 2 Edited by: Acharya Girjashankar Vallabhaji B. A; M. R. A. 3. Curator Archaeological Section Prince of Wales Museum, Bombay. V. S. 1992] " Published by The Forbes Gujarati Sabha No. 365 Girgaum Back Road, Bombay. 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Rs. 4-8-0 [ A. D. 1935 www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Can be had at Messrs N. M. Tripathi & Co. Booksellers and Publishers Princess Street, Bombay No. 2 prakAzaka- 2 2 aMbAlAla bulAkhIrAma jAnI, bI. e. sahAyaka maMtrI zrI phArbasa gujarAtI sabhA-muMbaI zrI phArbasa gujarAtI sabhAmaMdira, 365 gIragAma, muMbaI - 4 mudraka-rA. 2. naTavaralAla icchArAma dezAI, bI. e. gujarAtI prinTIMga presa, elphInsTana sarkala, keTa, muMbaI naM. 1. maLavAnuM ThekANuM - mesarsa ena. ema. tripAThI bukaselarsa enDa pablIzarsa prinsesa sTrITa, muMbaI 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI phArbasa gujarAtI sabhA-zrAvali 15 gujarAtanA aitihAsika lekho prAcIna yugathI vAdhelA vaMzanI samApti paryaMtanA bhAga 2 jo saMgraha karanAra AcArya girajAzaMkara vallabhajI khI. e; ema. Ara. e. esa. yureTara ArkAelejIkala sekazana, prinsa ek velsa myujhiyama, muMbaI, vi. sa. 1892 ] prakAzaka : zrI phArbasa gujarAtI sabhA, mumai naMbara 365 giragAma ekarADa, muMbai naM 4 kiMmata rU. 4-8-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [i. sa. 1935 www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI phArbasa gujarAtI sabhA-muMbai zALA-pAThazALAone inAma mATe tema pustakAlayeAnA saMgraha mATe aradhI kismatanI gAThavaNa sAhityapracArane uttejananI yAjanA zrI phArbasa gujarAtI sabhAe muMbaI ilAkAnAM, sarakArI, dezI rAjyAnAM tema ja myunisipAlITIe ane leAla erDanAM keLavaNI khAtAMe abhyAsa tathA vAMcanaprasAra dvArA tathA vidyArthIone apAtAM inAmeA dvArA, tema ja temanA hastakanI nizALeAnI tathA sArvajanika lAIbrerIe ane pustakAlayeAmAM gujarAtI sAhityanA prasAra baheALA pramANamAM sahelAithI ochA kharace thaI zake te mATe peAtAnI mAlIkInAM nIce jaNAvelAM pahelAM, daza sudhInA AMkavALAM pustakA ( rAsamALA bhAga 1-2 sivAya) adhI kimmate upalI saMsthAone vecAtAM laI zakavAnI anukULatA karI ApavAnI ceAjanA karI che. rAsamALA bhAga 1-2 (sacitra ) upalI saMsthAone 125 TakA kamIzanathI vecAtI maLaze. A yAjanAnA lAbha levA te te keLavaNI khAtAM ane saMsthAe prerAya te mATe peAtAnI mAlIkInAM pustakeAnA paricaya taiyAra karI prakaTa karelA che. jene te naitA haze tene maMgAvyethI makta meAkalavAmAM Avaze. A pustakA aradhI kimmate vecAtAM levA icchatI saMsthAe nIcene ziranAme patravyavahAra karavA. rA. rA. aMbAlAla bulAkhIrAma jAnI, khI. e. sahAyaka maMtrI, zrI phArbasa gujarAtI sabhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 365 giragAma, zrIphArmasa gujarAtI sabhAmaMdira lemIMgTana roDanI bAjumAM kaoNMgresa sTrITa, muMbai naM. 4 www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 prastAvanA .. gujarAtanA aitihAsika lekhA " bhAga khIjAmAM gurjara vaMzanA lekhAthI zarU karI cAlukya vaMzanA aMta sudhInA lekhA dAkhala karavAmAM Avela che. sabhAnA vicAra e bhAgamAM badhA lekhAne samAveza karavAnA hatA paNa tema karavAthI bIjA bhAganuM kada bahu vadhI jaze ema jaNAyAthI bIjo bhAga ahIja baMdha karI vAghelA vaMzanA temaja prakINa lekhA trIjA bhAgamAM ApavAnA nizcaya karave paDayA. uparAMta muslima kALanA lekhA paNu saMgrahIta karavAnI ceAjanA vicArAya che ane te amalamAM mukavAnI sagavaDatA thaze te A lekhamAlA AgaLa cAlu raheze. -*: badhA lekhAne saMgraha ekI vakhate taiyAra karI saMkalanAnI paddhati agara niyamA saMbaMdhI prathama vizeSa kAMI kahevAnuM rahetuM nathI. sAMpI devAmAM Avela tethI saMgraha tema ja vibhAganI prastAvanAmAM nAMdha karI che, tethI pahelA bhAga mATe abhiprAyA tema ja avalAkanA judAM judAM chApAM tema ja mAsikAmAM chapAyAM che. temAM uttejaka temaja styatyAtmaka ugAre tema ja sudhArA vadhArA ane uNapo saMbadhI sahRdaya ane racanAtmaka sucanA karavAmAM Avela che. tevI sUcanAeAmAMthI banI zake tevI ane teTalI grahaNa karavI ane na khanI zake tevI sUcanA mATe kAMika khulAse karavA Avazyaka gaNAya. A kArya. kAMipaNa utsAha ravinA sAva yaMtravat thaeluM che evA asaMteSa jAhera thayela che. navalakathAmAM AgaLa pAchaLanA saMbaMdha jALavavA mATe tema ja tene rasika banAvavAnA hetuthI je kalpanAnA gheADA doDAvavAmAM Ave che, tevI ghaTanA AvA sa'grahAtmaka graMthamAM thai zake nahIM. judAM judAM sthaLe ane judA judA prasa Mge lakhAyelA agara ke|tarAvelA lekhAmAM rasapravAha cAlu rahe tevA uttarAttara saMbaMdha zI rIte saMbhave ? tevA lekhAne kALakrama anusAra gAThavIne ja sateASa mAnavA rahyo. AvI aitihAsika sAmagrI uparathI je itihAsa lakhavAmAM Ave te rasika banAvI zakAya paNa AvA saMgraha tA temAM rasa laI zake tevIkeATie nahIM pahoMcelI vyaktimAne zuSka ja rahevAnA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ra1. bhAI raNajItarAme A kArya AraMbheluM tyAre emanI murAda hatI te pAra nathI paDI ema paNa pharIyAda raju thaI che ane sva. bhAI raNajItarAme kareluM kAma keTaluM hatuM ane saMpAdake karelu navuM keTaluM che te jANavAnI jIjJAsA khatAvavAmAM Avela che. A banne khAkhatA mATe graMtha 1lAnI prastAvanAnA pahelA traNa pArIgrAphamAM badhA khulAsA maLI zake tema che tethI AMhI kI te viSaya carcavAnI jarUra jotA nathI. vizeSa khArIka sarakhAmaNI mATe banne saMgraheA sabhAnA pustakAlayamAM meAjIdache te jovAnI bhaLAmaNu karI zakAya. A graMthanA saMkha`dhamAM eka sarvasAmAnya abhilASA darzAvavAmAM AvI che ke lekhanA saMgraha mATenuM kSetra vadhu vizALa thavuM joie, eTale ke kumArapAla ane siddharAja jevA rAjAe jenI ra www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha gujarAta bahAra mALavA mevADa upara ANu karatI tevAoe pate ke tenA sAmateo tyAM lakhAvelA le che paNa AmAM saMgrahita thavA joIe. temaja dakSiNanA rASTrakaTo ane kenejanA pratihAronI amuka vakhata gujarAta upara sattA hatI teonA lekhana ane gujarAta bahAranA paNa prasaMgopAta gujarAtane lagatA lekhone paNa AmAM samAveza kare joIe. A saMbaMdhamAM mAre jaNAvavuM joI e ke kumArapALa ane siddharAja vigerenA gujarAta bahAranA aitihAsika daSTie upayogI lAgyAtevA lekhone prathamathI ja A bIjA granthamAM samAveza karavAmAM Avela che. tema ja dakSiNanA rASTrakUTa e gujarAtamAM ApelAM dAnasaMbaMdhI lekho tema ja gujarAta zAkhAnA rASTrakaTonA badhA lekho AmAM saMgrahita karelAja che. gujarAta bahAranA paNa gujarAtanA ItihAsane upayogI thAya tevA lekhonuM patraka taiyAra karI trIjA graMthanI aMtamAM chApavAne paNa sabhAe hamaNAM TharAva karyo che. valabhInAM badhAM tAmrapatro na chApavAnI bhaLAmaNa mATe meM mAro abhiprAya graMtha 1 lAnI prastAvanAnA pArIgrApha pAMcamAmAM raju karela che tethI vizeSa kahevAnuM rahetuM nathI. AmAM badhA lekho AkhA chApavAthI agavaDatA thavAne badale sagavaDatA vadhe che tethI khAsa bacAva karavAnI paNa jarUrIyAta lAgatI nathI. pU. mahAmahopAdhyAya paM. gaurIzaMkara ojhA, zAstrI durgAzaMkarajI tema ja prephesara ema. esa. kemIsarIeTa ItyAdi zabhecchake e graMtha 1 lA mATe je saMteSa pradarzita karatA abhiprAye mAlyA che te TAMkavAmAM ADambara tathA Atma stutine AbhAsa Ave tethI AMhI raju karela nathI. pre. kemIsarIeTe te AnI aMgrejI AvRtti thAya te iSTa che, ema paNa IcchA pradarzita karI che. te badhAono AbhAra mAnavAnI A taka lauM chauM. A. gi. va. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahIta lekhonI anukramaNikA. hAla kayAM che pRSTha mAM prasiddha e. I. va. 2 pA. 19 i. e. vo. 13 pA. 81 I. e. va. 13 pA88 e. I. ve. 2 pA. 20 e. I. vo. 5 pA. 27 gurjara vaMzI a. . lekhanI vigata sAla 108 da6 1 lAnuM saMkheDAmAMthI cedI saM. 346 maLeluM pataruM bIjuM I. sa. 195-96 109 66 2 jAnAM kAvInAM ce. saM. 380 tAmrapatro. kA. su. 15 110 da6 2 jAnAM kAvIna ce. saM. 385 tAmrapatra, kA. su. 15 111 saMkheDAmAMthI maLeluM 2. saM. 391 raNagrahanuM pataruM bIjuM vai. va. 15 112ii da6 2 je athavA prazAnta- ce. saM. 392 113 rAganAM be dAnapatra vai, su. 15 saMkheDAmAMthI maLelAM 114 da6 2 jAnA umeTAnAM zaka saM 400 tAmrapatra(banAvaTI) 115 da6 2 jAnAM bagumarAmAMthI za. saM. 15 maLelAM tAmrapatra(banAvaTI) spe. va. 15 116 da6 2 jAnAM ilAvamAMthI za. saM. 417 maLelA tAmrapatra(banAvaTI) . va. 15 I. sa. 485-6 117 jayabhaTa 2 jAnAM tAmrapatro ce. saM. 456 navasArImAMthI maLelAM mAgha. su. 15 I. sa. 706 118 jayabhaTa 3 jAnAM kAvImAMthI ce. saM. 486 maLelAM tAmrapatro ASA. su. 10 I. sa. 736 119 jayabhaTa 3 jAnAM tAmrapatra ce. saM. 486 Azvina, va. 15 I. sa. 736 vi. sU. 15 - I. e. va. 7 pA. 61 I. e. va. 17 5. 183. I. e. je. 13 pA. 115 34 pri. e. je. myu. be. i. e. va. 13 pA. 70 i. e. va. 5 pA. 108 aprasiddha pri. e. je. 50 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. naM. 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 lekhanI vigata ka 2 jAnAM triAlI kArAlInAM tAmrapatrA. gAviMda 3jAnAM vaNInAM tAmrapatrA gArvida 3 jAnAM rAma napuranAM patarAM karka 2 jAnuM dAnapatra goviMdanAM tArakhAnAM tAmrapatrA kaka 2 jAnAM navasArIna tAmrapatro goviMda rAjanuM kAvInuM dAnapatra dhruva 2 jAti vAdarAnAM tAmrapatrA dantivarmAnAM tAmrapatrA putra 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra amApavarSa 1 lAnAM saMjAnanAM tAmrapatrA kRSNa 2 jAtuM aMkalezvaranuM dAnapatra kRSNa 2 jAnuM kapacaitranuM dAnapatra indrarAja majAnAM be dAnapatrA goviMda ja thAnAM bhAtanAM tAmrapatro Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat llayanA silika che. rASTrakUTa vaMzI sAva za. sa. kaSTa Adhi. sa. 7 za. sa. 730 vai. sa. 15 za. sa. 730 zrA. 1. 15 za. sa. 1634 vai. sa. 15 i. sa. 41ra-13 2. sa. 735 pau. su. cha 4. sa. 812 za. sa. 738 mAdha. su. 15 za. sa, 949 vai. sa. 15 za. sa. 156 kA. su. 15 za. sa. 789 pau. va. 9 za. sa. 789 pe.1.15 zu. sa pa. 193 za. sa. TI. cai. va. 15 i. sa. 888 za. sa. 832 vai. sa. 15 I. sa. 910-11 za.sa. 93 phA. su. 7 za. sa'. 8para jyuM. su. 10 karyAM prasiddha ja. kheAM, zve. re, e. sA. va. 16 pA, 105 i. e, ve. 11 pA. 156 e. i. vA. 6 mA. 239 i. e. vA. 12 pA. 156 e. . ve. 3 pA. 13 ja. e. che. rA. e. sA. vA. 20 pA, 131 4. e. vA. 5 pA. 144 i. e. vA. 14 pA 196 e. 4. vA. da pA. 285 che. e. vA. 12 5. 174 e. i. vA. 18 mA. 235 4. e. vA. 13 pA. 65 e. i. vA. 1 pA. para e. 4. vA. pA. 24 e. pa. vai. cha pA. 26 hAla kyAM che. pri. mA. ve. myu. che. si.myu. CH. AL. ve. myu. e. mAM. vi. A. myu. pri. e. vai.114 sa che. pUrNa ko re 27 r G 53 5 73 <2 94 15 1rara 137 www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. naM. 136 137 138 139 140 144 145 141). karNadevanA samayanAM navasArI 142 mAMthI maLelAM e dAnapatra 143 146 147 lebanI vigata gAviMda pa mAnAM sagInAM tAmrapatro 148 mUlarAjanuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM larAjanAM bAlerAnAM pAM bhImadevanuM dAnapatra rAdhanapuramAMthI maLeluM. bhImadevanAM tAmrapatro kahyuM 1 lAnuM sUnakanuM dAnapatra siddharAja jayasiMhanA gALAnA zilAlekha mAMgarALamAMnI seAThaDI vAvamAMnA zilAlekha kumArapALanA cittoDagaDhano zilAlekha kumArapALanA rAjyanI vaDanagara prazasti kumArapALanA samayanA mAravADamAM karA gAmanA zilAlekha 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat saMgrahIta lekhonI anukramaNikA. sAkSa za. sa. 855 zrA. sa. 15 I. sa. 933-34 caulukya vaMzI vi. saM. 1943 mAtra. va. 15 vi. sa. 1051 mAgha. su. 15 vi. saM.18, phA. su. 15 vi.saM. 186 vai. su. 15 za. sa. 996 mArga. su. 11 vi. sa. 148 vai. su. 15 vi. sa. 1193 vai. va. 14 vi. saM. 1202 Adhi. va. 13 vi. sa. 1207 vi. sa. 1208 adhi. sa. pa vi. sa. 120 mAya. va. 14 kyAM prasiddha 4. e. vA. 12 5aa. 247 i. e. vA. 6 pA. 180 e. i. cA. 1pA. 7H 4. e. vA. 6 pA. 193 4. mAM. ma. rA. e. sA. vadhArAnA aMka " muMbainI utpatti vA. 20 pA. 49 >> 4. khAM. che. rA.-- e.sA. veA.26 5aa.250 e. dA. tA. 1 pA. 316 ja. khAM. e. rA. e. sA. va. 25 pA. 314 bA. prA. sa. I. pA. 158 e. i. vA. ra pA. 421 ge, i. vA. 1 5aa. 293 kaDI (vaDeAdarA sTeTa )nI kacerI ? bAlerAnA bAbaNa devarAma pAse. bhA. prA. sa i. pA. 172 hAla karyAM che pri. e. 1. myu. muM. nArAyaNa bhAratI pAse. maMdiramAMja teja vAvanI divAlamAM maMdiramAM arjuna bArInA pattharamAM pRSTha gAma pAsenA eka khaMDeramAM 14 1ra sidhapurapATalUnA 25 vIza mI. 15 17 18 28 3. 34 38 48 www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha a. naM. lekhanI vigata 149 giranAranA lekho naM.16 sAla vi. saM. 1215 ca. sa. 8 kayAM prasiddha rI. lI. e. rI. ba. pro. 5. 356 pRSTha 51 hAla kayAM che neminAtha ane ghaDiTukAnA maMdira vaccenA daravAjAnI bhIMta upara. meTA maMdiranA pUrvataraphanA praveza dvAra aMdara , dakSiNabAjue 150 vi. saM. 120 gvAlIyaranA udepuramAMthI maLelA traNa lekhe e. che. e.vo. 18 pA. 341 151 ,, bI. vi. saM. 1222 I. e. va. 18 pA. 343 55 15ra giranAranA lekho naM. 27 vi. saM. 1222 rI. lI. e. pI. che. pra. pA. 359 153. 154 . 30 junAgaDhanA bhUtanAthanA maMdiramAM kumArapAlanA samayane zilAlekha rastAnI uttara 56 bAjunI divAla upara khabutrIkhANumAM , gAmamAM bhUtanAthanuM 57 maMdira che temAM vi. saM. 122 3 valabhI. saM. 850 vi. sa. 1225 I. sa. 1169 bhA. prA.sa. i. pA. 184 valabhI saM.850 vi. saM. 1225 bhA. prA. saM. I. pA. 186 155 prabhAsapATaNamAM bhadrakALInA maMdiramAM kumArapAlanA samayane zilAlekha 156 gvAlIyaranA udepuramAMthI maLelA traNa lekho - sI" ajayapAladevane 157 ajayapAlana tAmrapatro maMdiranA praveza dvAranI jamaNI bAjue. maMdiramAM ja vi. saM. 1229 I. e. ke. 18 pA. 344 I. e. va. 18 pA. 80 i. e. . 11 pA. 71 158 vi. saM. 1231 kA. su. 11 vi. saM. 1256 bhA. 1, 15 . sa. 1198 siMha saM. 83 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra pATaNamAMthI maLeluM. 158 mi. o. 3. yu. muM. bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra bhImadevanuM dAnapatra caulukyonAM agIyAra dAnapatro paikI naM. 3 kaDImAMthI maLeluM bhImadeva 2 jAnA samayane Abune lekha i. e. va. 18 pA. 108 I. e. va. 6 pA. 194 160 vi. saM.1263 zrA. su. 2 che. saM. 1206 161 teja sthaLe vi. saM.1265 1. su. 15 I. sa. 1209 I. e. va. 11 pA. 220 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahIta lekhonI anukramaNikA a. naM. zekhanI vigata sAla 12 bhImadeva 2 januM dAnapatra kayAM prasiddha i. e. va. 18 pA. 110 hAla mAM che ro. e.so. vi. saM. 1266 siMha. saM. 96 I. sa. 1209 vi. saM. 1273 vai. su. 4 I. sa. 1216 163 zrIdharanI devapATaNa prazasti moTA pA. 437 daravAjAnI jamaNI tarapha killAnI divAlamAM teja sthaLe bhA. prA. saM. i. 5. 204 110 bhImadeva 2 jAne bharANAne zilAlekha zrImajayaMta siMhane dAnapatra kaDImAMthI maLeluM vi. saM. 1275 bhA. su. I. sa. 1218 vi. saM. 1280 pau. su. 3 che. saM. 1223 165 112 I. e. va. 6 5. 196 I. bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM 167 AbugirinA jaina lekha lekha naM. 1 vi. sa. 1283 kA. su. 15 I. sa. 1226 e. va. 6 pA. 189 1ra0 e. I. va. 8 pA. 200 vi. saM. 1287 phA. va. 3 I. sa. 1230 vi. saM. 1287 168 13Y AbugirinA jaina lekho lekha naM. 2 e. I. . 8 pA. 204 169 AbugirinA jaina lekho lekha che. 3. e. I. va. 8 pA. 233 i. sa. 1230 vi. saM. 1287 phA. su. 3 I. sa. 1230 vi. saM. 1287 ASA. su. 8 vi. saM. 1288 170 142 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM. AbugirinA jaina lekho - lekha naM. 4 thI 18 i. e. va. 6 pA. 201 e. i. va. 8 pA. rara3 171 teja sthaLe 17 185 186 151 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM i. e. va. 6 5. 20 3 187 giranAranA lekhe naM. 34 vi. saM. 1288 - bhA. su. 1 vi. saM. 1289 A4i . va. 15 I. sa. 1233 154 rI. bI. e. pI. baoN. pra. pA. 361 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha lekhanI vigata AbugirinA jaina lekho lekha naM. 19 thI 23 188 hAla kayAM che. teja sthaLe kyAM prasiddha e. i. va. 8 5. 226 vi. saM. 1290 155 12 teja sthaLe 156 193 thI 200 AbugirinA jaina lekho lekha ne. 24 thI 31 vi. saM. 1293 cai. va.7 tathA 8 e. I. va. 8 pA. rara7 201 vi. saM. 1295 mArga. su. 14 - bhImadeva ra jAnuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM 158 I. e. va. 6 pA. 205 202 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM 162 vi. saM. 1296 mArga. va. 14 i. sa. 1238 I. e. va. 6 pa. 206 203 AbugirinA jaina lekho lekha naM. 32 vi. saM. 1297 vai. va. 14 teja sthaLe e. i. va. 8 pA. 229 165 -- 204 verAvaLamAM bhImadeva 2 jAne zilAlekha bhA. prA. saM. I. 5. 208 166 phojadAranA makAnamAM 206 tribhuvanapAlanuM dAnapatra kaDImAMthI maLeluM. vi. saM. 1298 ca suka 6 I- e, H 5. 208 171 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 1 gujarAtanA aitihAsika lekha gurjara vaMzanA lekho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurjara vaMzanA lekho naM. 108 da6 1 lAnuM saMkheDAmAMthI maLeluM patarUM bIjI ce. saM. 442 (I.sa. 195-96) A lekhanuM bIjuM ja pataruM maLyuM che. tenuM mApa 8"x3" che ane te surakSita che AmAMnI daza lITImAM rAjAnuM ke dAtAnuM ke deya padArthanuM varNanAdi nathI, paNa mAtra dAnazAsana avicchinna kAyama rAkhavA mATenA smRtiomAMnA sAdhAraNa rIte ApavAmAM AvatA Adeza Apela che. paraMtu dAtAne oLakhavA mATe pUratAM sAdhane ApaNe pAse che. lekhaka tarIke sAdhivigrahika AdityAgakanuM nAma Apela che. De. bulara jaNAve che ke bhagika eka nAne mANasa agara eka agara DAM gAmaDAMne ThAkora hA joIe. kAraNu vakhate vakhata hukama karavAmAM Ave che evAM mANasanI sAthe te zabda lagADele sevAmAM Ave che. jema ke jayabhaTTanuM kAvimAMthI maLeluM tAmrapatra (I. e. vo. 5 pA. 110) dezI keSamAM te zabdanA prAkRta rUpa bhAIone artha grAmapradhAna e karyo che ane te mANasa jhoTe rAjA hoI zake nahIM. A patarAne gurjara vaMza sAthe saMbaMdha pUravAra karavA mATe bIjuM kAMI na hoya te paNa eka bhagika zabda ke je sAdhivigrahika Adityane lagADavAmAM AvyuM che te basa che. kAraNa ke bIjA kaI paNa vazanAM dAnazAsanamAM te zabda vaparAya jevAmAM AvatuM nathI. vaLI A lekhanI lipi paNa raNugrahanA saMvat 391 nA tAmrapatra tema ja te ja vaMzanAM prasiddha thaelAM bIjAM tAmrapatronI lipi sAthe eTalI badhI maLatI Ave che ke temAM zaMkAne leza paNa avakAza nathI. dAnanI sAla zabdamAM tema ja AMkaDAmAM ApavAmAM AvI che ane te 349 nI che. sAdhAraNu rivAja mujaba AMkaDAmAM 300, 40 ane 6 nAM cihno nathI, paNa arvAcIna Dhaba pramANe 3, 4 ane 6 ema AMkaDA lakhelA che. chevaTanA gurjara rAjAo cedI saMvatane upaga karatA, tethI 346 te I. sa. 55-6 lagabhaga Ave che. A sAla da6 trIjAnI Do. bulare ApelI* sAlanI sAthe kharekhara baMdhabesatI Ave che. A rAjAne bIjo lekha agara tAmrapatra haju sudhI prApta nathI, tethI A tAmrapatra upayogI gaNI zakAya. asattara 1 AcandrArkArNavakSitisthitisamakAlInaM putrapautrAnvayabhojyamudaLAtisamrgeNa 2 pratipAditaM mAtApitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye atosya brahmadeyasthityA kriSataxkari 3 SApayaMto vAna kaizcidvyASedhe vartitavyamAgAmirAjabhirasmadvazairvA sAmAnyaM bhUmi4 dAnaphalamavetyAyamasmadAyonumantavyaH pAlayitavyazcetyuktaM ca bhagavatA vyA5 sena // bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sAgarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya 6 tadA phalaM / SaSTivarSasahasrANi svarge modati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnye7 va narake vaise // vindhyAvISvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH kRSNasapobhijAyante 8 brahmadeyApahArakA[:] yAnIha dattAni purA narendrairdAnAni gharthiyazaskarANi9 nirmAlyavAnpratimAni tAni ko nAma sAdhu punraaddiit||likhitN cAtra sandhivigrahikenA 10 dityabhogikena saMvatsarazata-yaM SaTcatvArizottarIke // 346 4 e. I. vo. 2 pA. 18 eca. eca. dhruva bI. e. elaela bI. * I. e. va. 17 5. 191 1 vAMco zvataH 2 va irSayato 3 vAMce 4 vAMce rimi; 5 vAMco vasetu 6 vAcA ra gAje 7 vAgye tra 8 vAMco rAhule Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 109 da6 2 jAnAM kAvInAM tAmrapatro* - 2. sa. 380 kArtika su. 15 gujara vaMzanA traNa lekhe A mAsikamAM prakAzita thayA che - DokaTara bulara dvArA (1) zake 400 nA vaizAkha suda 15 nuM darda bIjAnuM umeTAnuM dAnapatra, (2) avyakta saMvata 486 nA ASADha suda 10 ravivAranuM jayabhaTa trIjAnuM kAvInuM dAnapatra, ane (3) paMDita bhagavAnalAla IndrajI dvArA avyakta saMvata 456 nA mAgha mAsanI pUrNimAM maMgaLavAre candragrahazusamaye apAeluM jayabhaTa 3 jAnuM navasArInuM dAnapatra, ane te ja vaMzanA bIjA traNa lekha anyatra prasiddha thayA che. te paikI dara bIjAnAM be kAnapatra je anume avyakta saMvata 380 nA kArtika zukala pUrNimA ane tevA ja saMvata 85 nI kArtika zukala pUrNimAnAM che. te prophesara je. DaoNsane prakAzita karyA. trIjo lekha prophesara Ara. jI. bhaMDArakare prakAzita karyo. te zake 417 nA vaizAkhanI amAvAsyA saha pratipavAnA sUryagrahaNa samayanAM te ja vyaktinAM ApelAM IlAonAM dAnapatra viSe che. cAlukya vaMzanA vijayarAja athavA vijayavamanA dAnapatra tathA eka bIjA dAnapatra sAthe (jenI vigata ApI nathI) da bIjAnAM kheDAnAM be dAnapatre lagabhaga I. sa. 1827 mAM maLI AvyAM hatAM. kheDAnA keTanI vAyavya bAjumAM najIka ja vasuA nadI vahe che. tyAMnI bhIta tathA jamIna jovAI javAthI A zodha thaI zakI hatI. asala patarAM badhAM DaoN. e. banne rAyala eziyATika sosAyaTIne bheTa tarIke ApyAM hoya ema jaNAya che. paraMtu te paikI kevaLa vijayarAjanuM dAnapatra hAla upalabdha che. tethI gurjaranAM A be dAnapatro prophesara DaoNsananA lekha sAthe prasiddha thaelI pratikRtio uparathI pharIthI huM prakAzita karuM chuM. A pratikRtiomAMnI pahelImAM be patarAM batAvyAM che. te dareka 11" lAMbuM ane pahoLuM che. lakhANanA rakSaNa mATe A patarAMnA kAMThA jADA athavA vALelA hatA ke nahIM te jANI zakAtuM nathI. pahelA patarAnI nIcenI jamaNI bAjunA khUNano moTo bhAga bhAgI gayuM che ane bIjA patarAne upara DAbI bAjunA khUNane eka hAne kaTake bhAgI gayela che, te sivAya patarAM surakSita che ane lekha bahu sahelAIthI vAMcI zakAya te che. pratikRti sArI che, paNa temAM ghaNA lepa ane puSkaLa bhUle che. A bhUle asalanI ke lIgrAphanI apUrNatAnI paNa hoI zake, paNa tenAM kAraNe viSe zaMkA hevAthI te asalanI ja bhUle meM mAnI che. sAdhAraNa rIte, * I. e. va. 1 pA. 81-80 je, eka lITa. 1 ja. kanIgahAmanI gaNatrI pramANe A tArIkha 3 jI eprIla I. sa. 78 ne somavArane maLatI Ave che. (I. e. vo. 7 pA. 1) 2 (I. e. vA. 5 pA. 109 )-I. e. je. 12, pA. 292-13 mAM prasiddha kare mArA rimA' saMbaMdhI, paMDita bhagavAnalAla Idrae pitAnI jAtanI patarAnI parIkSA uparathI mane khAtrI ApI che ke bIju saMkhyAvAcaka cida cokakasapaNe 80 che ane 90 nathI. 3 juo. I. e., 13 pA. 70 4 ka. . e, se. yu. sI. je. 1 pA. 247-a ane dAnapatranuM bheLaseLa akSarAntara A pahelAM, ja. e. esa. se. che. 7 pA. 908 mAM. mI, 3 prinsape prasiddha karyuM hatuM. paMkti 24 sudhInuM akSarAntara 380 nA dAnapatramAMthI teNe lIdhuM che ane paMDita 25 thI aMta sudhInuM akSarAntara 385 nA dAnapatramAMnuM che, sivAya ke tArIkha 385 ne badale 380 ApelI che. 5 ja, e. brA. je. e. se. va. 10 5. 19 6 I. e. va. 7 5. 24 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara 2 jAnAM kAbInA tAmrapatro patazaomAM kaDI mATe be kANAM hoya che, paNa pratikRtimAM eka ja kaDI batAvI che. te Azara jADI ane valabhIvaMzanA dAnapatronI kaDI jevI beDoLa che. kaDI uparanI mudrA goLa che. temane vyAsa lagabhaga 1" che. tenI bikhAkAra sapATI para upaseluM eka sAMketika citra paNa che, jene artha jANI zakAtuM nathI, paNa te kadAca sUryapUjAnuM kaMika cita haze. tenI nIce sAmanta da6 e pramANene lekha dAnapatranI lipimAM ja che. AghopAnta bhASA saMskRta che. lekha darda bIja jene prazAntarAga paNa kahyo che tenA samayane che. tenI upara tArIkha zabda ane aMka bannemAM lakhI che. te avyakta saMvat 380 nI pUrNimA che. A kAnapatra nAMhipurImAMthI apAyuM che. te sthaLane DaoN. hulara bharUcanI pUrve jaDezvaranA daravAjAnI bahAra AvelA te ja nAmanA eka jUnA killA tarIke oLakhAve che. paraMtu paMDita bhagavAnalAla IndrajI tene zajapIpaLA sTeTanA hAlanA nAMdoda tarIke gaNavAnuM vadhAre ucita dhAre che. temAM arezvaranA prAnta ke viSayamAM zirISa padraka gAmanuM dAna apAyAnuM lakhANa che. DaoN. bulara akrUrezvarane bharUca jIllAnA dakSiNa bhAgamAM AvelA aMkalezvara tAlukAnuM mukhya zahera aMkalezvara athavA aMkuzvara gaNe che. ane zirISapadraka aMkalezvara tAlukAnuM hAlanuM sIsodrA haze, ema lAge che. uThAvavAnuM kAMI paNa 1 IlAva dAnapatranA potAnA lekhamAM pro, bhAMDArakara ba kheDA dAnapatranI mudrAonI pratiti vize ema uThAve che. kAraNa ke temAM "zI" nA mAnavaMtA upasarga vinA "sAmanta da' lekha che. paraMtu A pramANe lAvavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI, kAraNa ke tevuM ja vAMcana 1 lAne viSe e be dAnapAnAM asAntaranI thI paMkitamAM Ave che. 2 I. e. va. 7 pA. 12 3 5, 73 jI be I. e. je. 13. 4 I. bava. 5 5. 13-IlAva dAnapatranI 5. 14 mAM aMkalezvara nAma A ja jagyA batAvatuM Ave che. . 12 3 pA. 3 A tAva Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSarAntara patarU pahelaM. 1 OM svasti nAndIpurIto [ / ]vividha vimalaguNaratnasaMpA[ pa ]dudbhAsitasakaladiGmukhe paritrAtAza[ - ] sapakSa [ maha ] mahIbhRti - 2 satatamavilaGghitAvadhau sthairyyagA [ ]bhi [ bhI ] lAvaNyavati mahAsatvatayAt [f] ]daghA[ Sau ] zrIsahajanmAkR gujarAtanAM- aitihAsika lekha duravagAhe gurjjaranRpati vaMzamaha [ 3 SNahRdayAhitAspadaH kaustubhamaNiriva vimalayazodIdhitinikaravinihatakalitimiranicayaH satpakSo vainateyaivAkRSTazatru 4 nAgakula saMtatirutpattita eva dinakaracaraNakamalapraNAmApajIvAzeSadurita nivahaH sAmantadaddaH[ / ]pratidinamapetazaGkaM yena 5 sthitamacalaguNanikarake sarivirA[]jatavapuSA vinihatArigajakumbhavigalitamuktA phalo[ la ]cchalapraNI[ kI ]rNa vimalayazovitAnena rUpAnu 6 rUpaM sattvamudvahatAkesari kizorakeNevopari kSitibhRtAM [ / ]yaMcA timalinakaliyugatimiracandramasamanudivasamanya[e ]nyasparddhaya[ e ] vA 7 yayuH kalAsamUhAdayo guNA vikramAnItamadavilAsAla sagatayorA tigajaghaTAH pramadAzva[ / ]yasyacAviratadAna 8 pravAhaprINitArtyimadhukarakulasya rucirakIrtti vazAsahAyasya satatamaskhalitapadaM prasarataH sadvaMzAhitazobhAgauravasya karaghATavinihatakSitibhRdunnatatanUruhasyarevAnirjharasalilaprapAta - madhuraninadasya bhago 10 vAH samunnatapayodharAhitazriyo dayitA iva mude vindhyana gopatyakA [ / ]yazvopamIyate zazini saumyatvavaimalyazobhAkalA 11 bhirna kalaGkena zrIniketazobhAsamudayAdhaH kRtakulakaNTakatayA kamalAkare na par3ajanmavayAsatvotsAhavikramaimRgAdhirA 12 jena krU[ krU ]rAzayatayA lAvaNyasthairya ga[T]-bhIryyasthityanupAlanatayAmahodadho[ dhau ]navyAlAzrayatayA satkaTakasamunnatavidyAdharAvA 9bhadramataMgajasyave 13 satayA hima [ mA ] cale na khaSa [ ze ] parivAratayA [ / ] yasya ca sadbhA[ bho ]gaH zeSoragasyeva vimalakiraNamaNizatAviSkRtagauravaH sakalajagatsAdhAra 14 No [ / ]yasya prakAzyate satkulaM zIlena prabhutvamAjJayA zastramarAti praNipAtena koponigraheNa prasAdaH pradAnairSamma devadvijati * 1 naM. 110 pukti 13mAM paNa meM bI 2 mahine paMDita apUrva rIte joDelA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat prA. DaoNsananI sUcanAthI sudhArelu' vAMcana 27 bho 'dvija' zubhAM 'A' to sii| janA uparanA sITA sAthai ( khuSa vAyana cha. www.umaragyanbhandar.com) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadda 2 jAnAM kAvInAM tAmrapatro 15 rujanasaparyyayeti[ / ]*tasya sUSNa[nu ]: prataptarucira kanakAvadAtaH kalpataruriva[ ]viratamabhika [ ru]cita - phalapradaH satatamRtugaNasyeva 16 vasantasamayo vasantasamayasya [ - ] va pravika [T]sitAnabirDacaitataruvanAbhogaH sarasaiva kamalAnivahaH kamalanivahasyeva 17 prabodho mahAviSadharasyeva maNirmmaNeriva svacchatArabhAvo mahodadherivAmRtakalazomRtakalazasyaivAmaraNadAyitva 98 prabhAvaH kariNaH iva madaH pramadAjanasyeva vilAso vibhavasyeva satpAtraviniyogo dharmmasyeva RtuH kratoriva svada 19 kSiNAkAlaH premNA iva sadbhAvaH zazinA ivAmalakalAsamUho niyatamalaGkArabhUtaH sakalanizAkara [T]bhiru [ rUpa 20 vadanaH zaklo vadAnyaH prabalaripubalAnI kasamarasamavApta vijayazrIH zrI vItarAgAparanAmA zrIjayabhaTaH [ 1 ]kali 21 pratipakSabhayA [ c ]caraNArthina iva yama [ 1 ] [ zri ]tAH savinayA guNAH [ / ] sphuritavimalakIrttisaudAmaNi [ ni ]nA yena sakalajIvalo[ kA ] 22 nandakAriNA kAlavalAhakenevAvandhye [ ndhya ] phalaM garjatA praNayinAmapanItAstRSNAsaMtApadoSAH[ / ]yazca zUropi[ satata ] 23 mayazobhi [ bhI ] rurapagatatRNNo [ SNo ]pi guNArjanAvicchinnatarSaH sarvapradAnazIlopi parayuvatihRdayadAnapara [T]GmukhaH pa[ dura pipara ] 24 parivAdAbhidhAnajaDaghIH [ / ] yasya ca na viroSi rUpaM zIlasya yauvanaM sadvRtasya vibhavaH pradAnasya tR[tri ]vargasevA pa[ rasparApIDana ] 25 sya prabhutvaM kSa[[ ]nteH kalikAlo guNAnAmiti [ // ]tasya sUnuH sajalaSanapaTakanirgatarajanikarakarAvabodhita k [ umudadhavala ] 26 yazaH pratAnAsthagita nabhomaNDalone kasamarasaGkaTapramukhAgatAnihatazatru sAmantakulavadhU dra[ pra ][ bhAtasama ] 27 yaruditacchalodgIyamAnavimalanistriMzapratApo devadvijAtigurucaraNa na[ kamalapraNAmo [ duSTaSTavajra ] 28 maNikoTiruciravIdhitivirAjitamukuTodbhAsitazirA dInAnAthAturAbhyAgatAsthi janAkliSa[ T ]a[ paripUri ] 29 tavibhavamanorathopacIyamAna triviSTapaikasahAyadharmmasa [ cayaH ] praNayapari[ kupita ]mAninIjanapraNAmapUrvamadhuravacanopapAditaprasAdaprakAzIkRta vidambanAgaraka - 30 1 ahi ' * 'nuM rUpa pUrve nahIM maLeluM evuM che. naM. 110mAM te upalabdha nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtalA petihAsika veta bIjuM patara 31 [s ] [a]bhAva[][]vamalaguNakiraNapaMjarAkSitabahalakalitimiranicayaH samadhigatapazcamamahAzabda mI[zrI daddaH 32 kuzalI sarvAneva rAjasAmantabhogikaviSayapatirASTragrAmamahattarAdhikArikAdIn samanubopa13 yatyastu vo viditamasmAbhirakkU[ krU rezvaraviSayAntargata zirISapadraka' epa - grAmaH sodranaH soparikaraH 34 sarvAdAnasaMgrAyaH sarvadityaviSTiprAtibhedikAparihINo bhUmicchidranyAyenAcATabhaTa prAvezya AcandrANiva35 kSitisthitisamakAlInaH putrapautrAnvayabhogyo jambUsarovinirgatA [ ke aidhara viSayAntargata gi[ zirISapadrakavAsi baca va36 tsasagotrAzvalAyanasabrahmacAribrAhmaNa bhaTTayAdhApaka / tathA gopAditya / tathAmahi gaNa / vizAkha / amizarma / droNa / kAzyapasa37 gotrabhaTTidAma / tathAvatra / adhva[ ra yuvAjasaneyadauNDakIyasagotra- / karNa'' sabrahmacAri brAhmaNatApiza[ ra ma / dvitApizarma / 38 dayasvAmi / bhAgisvAmi / pitRzarma / bhaTTi / droNa / dhUmRA[ mA ]yaNasagotra karSAdhyApaka / Abuka / kauNDinyasagotra vATazarma / zaila / 19 ghoSa / mahAdeva / vAva / mATharasagotra ghara / vizAkha / nandi / gamika / hAritasagotra dharmadhara / cchAndogyabharadvAjasagotrakauthuma40 satramacArijAmaNaindazarma / Adityaravi / tApizUra / invara / Izvara para / dAmaghara / dvi Izvara / bharukacchavitirgata bherajikA41 nivAsi a[ A ] tharvaNa caulisagotra pippalAdasabrahmacAribAmaNabhadra / bAju zarma / droNasvAmi / rudrAditya / pUrNasvAmi / ebhyazcatu12 varaNa brAmaNebhyazcaturvidhaparikalpanApUrva balicasvaizvadevAgrihotrapaJcamahAyajJAdi kriyotsarpaNAtthaM mAtApitrorAtmanazca pu43 vyayazobhivRddhaye kAnikya[ 1 ]mudakAtisagargeNAtisaSTo[ / yatosmadvaMzyairanyai rvAgAmimogapatimiH prabalapavanapreritodadhijalataraM15 gacaMcakaM jIvokamabhAvAnugatAnasArAvibhavAn dIrghakAlastheyasazcaguNAnAkalayya sAmAnyamogabhUpradAnaphalepsu ... ... 1 'manuskAra' yA mAthu cha. 2 mA vi win aiv 32 na. 3 dvitIya nuM 57. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badda 2-jAnA kAvInAM tAmrapatrI 45 miH zaziphararuciraM yazazcirAya cicISubhirayamasmadAyonumantavyaH paalyitvyshc| yovAjJAnatimirapaTalAvRtamati46 rAcchindyAd[ Ac ]chidyamAnakaM vAnumodeta sa paJcabhirmahApAtakaiH sopapAtakaiH saMyuktaH sya[ 1 ]duktaM ca bhagavatA vedavyAsena 47 vyAsena / / SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchecA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset // vindhyATavIpvatoyAsu 48 zuSkakoTaravAsinaH kRSNAhayo hi jAyante bhUmidAyaM haranti ye // bahubhirvasudhA muktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya ya49 sya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dattAni purA narendranAni dharma. []rthayazaSkarANi / nirbhuktamAtyapratimA5. ni tAni ko nAma sAdhuH punarAvadIteti // saMvatsarazatatraye zItyadhika kArtika zuddha paJcadazyAM likhitaM sandhivigrahAdhika51 raNAdhikRtareveNa svamukhAzayeti // saM 300 80 kArtika zu. 10 5 [1] 52 dinakarareNArcanaratasya zrI vItarAgasUnAH svahastoyaM prazAntarAgasya // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA aitihAsika bhASAntara che! vasti ! nAndIpurI( zahera)mAMthI - ( pati 1 ) vividha vimala guNasaMpathI sakala dizAonAM mukha, ratnathI sAgara maMDita kare che tema maMDita karanAra, sAgara tenA AzrayamAM AvelA hovAthI haju paNa pAMkha (pakSa) dhAraNa karatA parvatanI rakSA kare che tema tenA AzrayI samasta mahAna nRpane rAnAra, sAgaranI mAphaka avadhi na ullaMghanAra, sthiratAvALe, gaMbhIra, lAvaNyamaya ane mahA satvatAne laIne gahana mATe (sAgara mahAsa-prANIo-ne laIne gahana mATe kaThiNa che tema) kaThiNa tevA gurjara nRpationA mahedadhi jevA vaMzamAM, zrIkRSNanA hRdaya upara rahelI zrI lakamI) sAthe janmelA kaustubhamaNi mAphaka vimala yazanAM kiraNathI kaliyuganAM timira dUra karanAra, satpakSathI vainateyanI mAphaka zatru nAgakulanI saMtati jaDamULathI ukheDI nAMkhanAra dinakaranA kamaLa jevA caraNane praNAma karIne janmathI ja sarva pApa kara karanAra sAmata zrI da9 hatA- acala saguNenA samUhathI AbhUSita hAI kezavALIthI virAjita siMha jevA zarIravALe, zatrunA saMhAra karelA gajenA kakSamAMthI jharatA muktAphala jevA vimalA yazavALa, parvata para juvAna siha pitAno prabhAva jALave che tema tenA rUpane anukULa anya nRpe tarapha pratApa jALavIne te zaMkArahita uo rahyo che. pratidina ane anya spardhAthI kalAsamUha Adi guNe, tenA vikamathI prerita mada vilAsavALI gativALI zatrunI gajaghaTA ane (temanI) amadAe te atimalina kaliyugarUpI timiranA caMdra sarakhAnI pAse gayAM. je uttama gajanA cAlu rahetA mada jevA dAnapravAhathI bhramaranAM (arajadAronAM ) juthane Anada Apate, je pitAnA ujajavaLa yazathI tenA Azrita na hatA temane paNa namAvate, je nitya akhalita Daga bharate, jenI zobhA ane gaurava tenA uttama vaMzathI jaLavAtAM, jenAM rUvA tenA harataprahArathI zaa jpAnA saMhArathI utpanna thaelA AnathI ubhAM thatAM, jenA kaMTha (avAja) revA nadInA dhaMdhanAM paDatAM pANInA avAja je madhura che, tenA upaga mATe, uta pAdhara para sauMdarya dhAraNa karatI lagnasukha denAra patnI jevI viMdhyAdinI nIce AsapAsanI bhUmi hatI. myatva, vimalatA, zobhA ane kalAmAM zazI samAna, paNa kalaMkamAM zazI samAna na hatuM, zrInuM nivAsasthAna banI, zobhAnA mahAyazathI kulakaMTaka dUra karanAra kamala AkAra samAna, paNa paMkaja kaTava)mAM janmathI kamalanI samAnatA vagarane hate siMha samAna bala, sAva ane vimamAM, paNa karatAmAM nahIM hato, sAgara samAna lAvaNya, sthiratA. gAMbhIrya. bairya ane pAlana zaktimAM paNa sarpa jevA duSTanA Azraya sthAnamAM samAna na hatuM; himAcala samo ujAta kaTaka(mahaTAM zahere)thI ane vidvAnanA AvAsasthAnathI, paNa himAcalanI AsapAsanA pahADI pradeza jevA paDatI pAmelA ddhAothI AvRta nahIM hovAthI temAM himAcala samAna te na hate. zeSanAganAM guMcaLAM mAphaka vimala kiraNavALA aneka (seMkaDe) maNithI spaSTa thatA geravavALI tenI zrI (lakimI ) sakala jagatane sAmAnya hatI. tenA kulane mahimA tenA zIlathI, tenuM prabhutva (tenI) AjJAthI tenAM za(nuM jJAna ) (tenA) zatru namAvIne, tene kepa (tenA) nigrahathI, tene prasAda (tenA ) dAnathI, tenI dhArmikatA (tenI) deva, dvija ane gurU jenenI pUjAthI prakAzita thaelAM hatAM. (paMkti 15) tene putra, tapAvelA caLatA suvarNa jevo zuddha, vasaMtamAM pUrNa khIlelI AmraghaTA je, sarovaranAM kamalamaMDala sarakhe, kamala maMDaLanAM khIlatA sauMdarya je, mahA viSavALA nAganA maNi sarakhe ane maNimAM nirmala savachatA je, mahedaSinA amRta kaLaza je, ane amRta kaLazanA amaratA denAra prabhAva sarakhe, gajanA maDha samAna, pramadAnA 1 ane saMbaMSa paMkti mAM zrI dakaH kacalI sarvAna" wthe lAgu paDe che. 2 jIe I. e. . 12 pA. 157 naDha 7 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raba 2 jAnA kAvInAM tAmrapatro vilAsabhava sarakhe, satpAtra sAthe zrInA yoga je, dharmayA je, yajJAnanA kALa je, premanA saguNasamAna, zazInI nirmaLa kalA je, (nirmaLa kRtyonA samUha je ), nitya alakArothI bhUSita, pUrNimAnA caMdra jevA vadanavALo, netALa, mRduvANIvALe, prabaLa zatruo sAthe yuddhamAM vijayazrI prApta karanAra, ane zrI vItarAganA apara (bIjA) nAmavALe zrI jayabhaTa hate. saguNAe pitAnA zatru kaliyuganA bhayathI tenuM zaraNuM IcchatA hoya tema vinayapUrvaka tene Azraya lIdhe. vidyuta samAna prakAzita kIrtivALe, sakala jIvalekane AnandakArI, kALa vAdaLanI mAphaka, avadhya phala vaSavIne prasuyi janenI tRSNa ane saMtApa doSa teNe dUra kayA. te zUravIra hovA chatAM apayaza levAmAM bhIrU hatuM (apayazathI Darato hato, te tRSNArahita hovA chatAM guNaprAptine nitya tarasyo hato, te parama dAnI hate chatAM para yuvationAM hRdaya bhaMga karavAmAM vimukha hatA. 58 vAcAvALo hovA chatAM te vAdavivAdamAM zatruone durvacane ApavAmAM jaDabuddhi hato. tenuM rUpa zIlanuM virodhI na hatuM. tenuM yauvana saddavRtta( sadAcAra )nuM virodhI hatuM nahIM. tene vaibhava dAna sAthe virodhI na hato. tenI trivarganI sevA, paraspara (trivarganI paraspara) kaleza karavAnI niSphaLatAmAM virodhI na hatI. tenuM prabhutva zaktinuM virodhI na hatuM. kalikALa(mAM tenuM jIvana ) guNa (nA saMcaya)mAM virodhI na hatuM. (paMkti 25) tene putra, sajaLa ghana vAdaLamAMthI bahAra nIkaLatA zazInAM kiraNathI jAgRta thaelA veta kumuha jevI yazanI velI( latA)thI nabhamaMDala chAyI nAMkhate, aneka samara saMkaTamAM tenI sAme AvI saMhAra thayelA zatru sAmanta kulanI patnIeAnA prabhAta samaye rUdanathI pitAnI asi(talavAra)ne pratApa moTethI jAhera karanAra, deva, dvija ane gurUonAM caraNakamaLane aNuma karatAM paMktio paDelA keTI vamaNinAM ujajavaLa kiraNothI virAjita mugaTathI maMDita ziravALe, dIna, anAtha, AjArI, abhyAgata, yAcaka ane vipattivALA jananA vaibhava manoratha pUrNa karavAthI vRddhi pAmatA, svargaprAptinA eka ja sahAya dharmasaMcayavALe pUrve praNayathI kApita thaelI mAninI janenA praNAma pachI madhura vacanathI udbhavelA prasAdathI prakAzita thatA vidagdha ane nAgarika savabhAvavALe, vimala guNanAM kiraNenA pijaramAM kalinAM ghana timirane nAMkhanAra, paMcamahAzabda prApta karanAra zrI da6 kuzaLa hAlatamAM samasta rAja, sAmanta, legika, viSayapati, rASTramahattara, grAmamahattara, AdhikArika Adine jAhera kare che ke - (pati 33) tamane jAhera thAo ke akrUrezvara viSayamAM AveluM zirISapadraka gAma udra sahita, uparikarasahita ... ... ... ... ... kApavAnI sarva vastu, viSTi, pratibhedikA sahita bhUmichidra nyAyathI, sainikonA pravezamakta, caMdra, saya, sAgara, pRthvInA astitvakALa sudhI putra, pautra ane vaMzajenA upabhoga mATe jabusarathI AvelA akrUrezvara viSayamAM zirISapadrakanA nivAsI, bahuvRca zAkhAnA, vatsa getranA, AzvalAyanasa sabrahAcArI, brAhmaNa bhakTi ane dhyApaka tathA gopAditya tathA bhakTigaNu, vizAkha, agnizama ane deNu-kAzyapa gotranA bhakTridAma tathA vatra, adhvaryu vAjasaneya zAkhAnA, DaoNkIya gotranA, karva sabrahmacArI brAhmaNa tApi zammAM ane bIje tApizamma, ane dattasvAmI, ane bhAgavAmI, ane pitRzarmA ane bhakTri ane droNa-dhUmrAyaNa getranA karma adhyApaka ane alUka-kauDinya getranA vATazarmA ane zaila ane ghoSa ane mahAdeva ane bAva- mAkara gotranA dhara ane vizAkha ane na%i ane romila-hArita getranA dharmadhara-chAgya bhAradvAja gotranA kauthuma sabrahmacArI brAharaNa IndrazarmA ane Adityaravi ane tApizUra ane IndracUra ane Izvara ane dhara ane dAmadhara ane bIjo Izvara bharUkacchathI AvelA rajikAmAM nivAsa karatA atharva vedamAM nipuNa caulI gotranA pippalAda sabrahmacArI brAhmaNa bhadra ane vAyuzarmA ane droNasvAmI ane rUdrAditya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha ane pUrNa svAmI, A cAra caraNanA brAhmaNane caturvedi varganuM pahelAM pAlana karI, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra, pacamahAyajJa Adi anuSThAna mATe, ane mArAM mAtApitAnA ane mArA puNya yazanI vRddhi mATe, kArtika pUrNimAne dine puSkaLa pANInA artha sAthe ame ApyuM che. (paMkti 43) AthI amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhegapatioe, prabaLa pavanathI prerita udadhinA jalataraMga je caMcala jIvaloka che, vaibhava anitya ane asAra che ane guNe dIrya kALa sudhI TakI rahe che ema manamAM rAkhIne, bhAga ane bhUmidAnanA sAmAnya phaLanI abhilASavALA ane zazI jevA ujajvaLa cirakALa sudhI rahetA yazanI prAptinI vAMchanAvALAe (bhegapatioe ) A amArA dAnane anumati ApavI ane tenuM rakSazuM karavuM joIe. ajJAnanA ghana timirathI AvRta cittavALo je A dAna japta karaze athavA jatimAM anamati Apaze te paMcamahApApanA ane anya nAnAM pApanA deSI thaze. (5. 46) bhagavAna vedavyAse kahyuM che ke -bhUmidAna denAra svargamAM 60 hajAra varasa vAsa kare che paNa dAna japta karanAra athavA temAM anumati ApanAra teTalAM ja varasa narakamAM vase che. bhUmidAna japta karanAra vidhyAdrinA nirjala vRkSanAM zuSka keTaramAM vasatA kALo nAga janme che. sagaranA samayathI bhUmine bahu nRpoe upaga karyo che je samaye je bhUpati haze samaye tenuM phaLa che. ahIM pUrva nRpAe karelAM dharma, zrI, ane yazanAM phaLa denArAM dAna, bhegA karelI mAlA jevAM che. kaye sujana te punaH pAchAM laI leze? (pa. 50) saMvatsara traNa adhika eNsI, kArtika pUrNimAne dine amArI mukhaAjJAthI saMdhivigrAdhikaraNadhikRta revathI lakhAyuM saMvat 300 ane 80. kArtika zu10 ane 5. (paMkti para ) dinakaranA caraNunI pUjAmAM Ananda lenAra zrIvItarAganA putra prazAntarAganA A savahasta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 110 da6 2 jAnAM kAvInAM tAmrapatra* 2. saM. 385 kA. su. 15 da6 2 jAnAM kheDAnAM dAnapatronI che. DesananI pratikRtiomAMnI bIjI pratikRtimAM be patarAM che. te dareka 10" lAMbuM ane 7 paheluM che. patarAMnA kAMThA lakhANanA rakSaNa mATe jADA agara vALelA hatA ke nahIM te jANI zakAtuM nathI. patarAM surakSita che, ane ekaMdare lakhANuM suvAcya che. lakhANanI zuddhi saMbaMdhamAM naM- 109 nA lekha upara ApelI TIkA lAgu paDe che. patarAMo upara be kaDI mATe kANuM che, paNa pratikRtimAM eka ja kaDI dekhAya che. te lagabhaga pha" jADI che, ane valabhInAM dAnapatronI kaDI jevI beDoLa che. kaDI uparanI mudrA lagabhaga goLa che. tene vyAsa 14" che. ane tenA upara naM0 109 nI mudrA jevI ja upaselI AkRti che. tenI nIce e ja " sAmanta- " lekha che. chevaTa sudhI bhASA saMrakRta che. ane cheka 31 mI paMkti sudhI lekha naM. 109 nA lekhane akSarazaH maLatA Ave che. lekha prazAMtarAganA upanAmavALA dara 2 jAnA samayane che. tenA upara tithi zabda ane aMkamAM lakhI che, te avyakta saMvata 385 nA kArtika mAsanI pUrNimA che. 100 naM0 nI mAphaka A dAnapatra paNa nAMdIpurimAMthI ApyuM che, ane akrUrezvara prAMta athavA viSayamAMnA te ja zirISapadraka gAma ApyAnuM lakhyuM che. prathamanA dAnapatra pachI phakta pAMca varSe ApelA A bIjA dAnapatrano hetu jANI zakAtA nathI. paheluM dAnapatra 40 brAhmaNone ApyuM hatuM. temAMthI 32 nAM nAma A dAnapatramAM pharIthI ApyAM che. A dAnapatramAM nahi ApelAM nAme A che - kaunDinya gotranA vATazarmA ane mahAdeva (naM. 109 pakti 38-9) bhAradvAja gotrano Indrazama (temAM ja paMkti 40 ), caulI gotranA bhadra, vAyuzamAM, drANavAmi, rUdrAditya, ane purNasvAmi (temAM ja paMkti 41). ane be navAM nAma ApyAM che, te vatsagotrane vADa (paMkti 37) ane dhUmrAyaNa athavA dhaumrAyaNa getrane IdrasUra (, 40 ), A rIte pakti 40 mAM lakhyA mujaba dAna meLavanAranI saMkhyA 74 thAya che. nAme naM109nI peThe caraNe pramANe nahIM paNa gAtra pramANe goThavyAM che, traNa puruSedhara, dhAdhara, ane bIje Izvara-je naM- 109 nI paMkti 40 pramANe bharadvAja gotranA lakhAyA hatA, te ahiM (paMkita 38-9) lAkSamaNya gotranA hovAnuM jaNAvyuM che, ane mAfluvijyanA pUrva' e zabda naM0 109mAM paMkita 4ra mAM Ave che te A dAnapatramAM ApyA nathI. bIjI bAbatamAM, A dAnapatra naM0 109mAM lakhelAM dAnapatranA ja mANasane, temAM batAvelA hetu mATe, ane temAM batAvelI paristhitimAM ja apAyuM hatuM. * I. e. . 13 pA. 88 je, eka. kalITa 1 I. e . 13 pA. 81 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zujarAtamA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM palaM 1 OM svasti nAndIpurIto [ / ]vividhavimalaguNaratnasampadudbhAsitasakaladiGmukhe pari[AtA ]zeSa sapakSamahAmahi [ hI ]bhRtisatatama[f]valaGghi 2 ta [ 1 ]vadhau sthairya gAmbhi[ mbhI ]ryyalAvaNyavati mahAsatvatayAtiduravagAhegurjara nRpativaMzamahodadhau zrIsahajanmAkRSNahRdayAhitA 3 spadaH [ kau ]stubhamaNiriva vimalayazodIdhiti nikaradi [ vi ]nihata katimiranicayaH satpakSo vainateya ivAkRSTazatra [ tru ] nAgakulasaMta[] 4 rutpacita eva dinakaracaraNakamalapraNAmApani [ nI ]tAzeSaduritanivahassAmantadaddaH [ / ]pratidinamapa [] zaka [ - ]yenasthitamacala 5 guNanikara kesa rivirAjitavapuSA vinihatArigajakumbhavigalitamuktAphalacchalamakIvimalayazovitAve[ ne ]rUpAnurU 6 paM satvamudvahata [ ]kesarikizora keNevoparikSitibhRtAM [ / ] yAJcAtimalina kaliyugatimiracandrama samanudivasamanyA[ nyo ] nyasparddhaye 7 bAyayuH kalAsamUhAdayo guNaH vikka[ * ] mAnItamada ti[ vilAsAlasagatayorAtigajaghaTAH pramadAzca[ / ]yasya cAvirata 8 [ dA ]nAdi [ ? ]pravAha prINitArthimadhukaku [ ra ]kulasya rucirakIrtivazAsahAyasya satatamaskhalitapadaM prasarataH sadvaMzAhitazobhA 9 gA[ gauravasya bhadramataGgasyeva karaghATavinihatakSitibhRdunnatatanUru [ has ]revAnirjharasalilaprapAtamadhuraninAdasya 10 bhagA[ go ]dbhavAssamunnatapayodharAhitazriyo dayitA iva mude vindhyanagopatyarA[ kA ]: [ / ]yazcopamIyate zazini saumya [ tva ] vaimalyazobhAka 11 lAbhirbha kalana zrIniketa zobhAsamudayASaH kRtakulakaNTakatayA kamalAkare na par3ajanmatayA / satvotsAha vikka [ kra ]mairmR [ mmR ] 12 gAdhirAjena krUrAzayatayA / lAvaNyasthairyyagAmbhIryyasthityanupAlanatayA mahodaSau nabyAlAzrayatayA / satkaTaka pa[ sa ] 13 munnatavidyAdharAvAsatayA himAda [ ca ] lena khaSa[ za ]ya [ pa ]rivAratayA / masya ca sadbhogaH zeSoraMgasyeva vimalakiraNamaNizatAviSkRta 14 gauravassakalajagatsArA[ dhA ]raNo / yasya prakAzyate satkulaM zi! zI ] lena / prabhutvamAjJayA / zastramarAtipraNipAtena / kopA [ po ]nigraheNa / 15 prasAdaH pradAnaiddhamrmmo devadvijAtigurujanasaparyyayeti [ // ]tasya sUnuH prataptarucirakanakAvadAtaH kalpatarurivAviratama 16 mirucitaphalapradaH satatamRtugaNasyeva vasantasamayo vasantasamayasyeva pravika [T]sita nibiDa cUtataruvanAbhogaH sarasa iba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daha 2 jAnAM kAvInAM tAmrapatro 17 kamalanivahaH kamalanivahasyeva prabodho mahAviSadharasyevamaNimmaNoriva svacchatAra bhAvo mahodaSerivAmRtakalazomRtaka18 lazasyevAmaraNadAyitvaprazA[ bhA ]vaH kariNa iva madaH pramacA[ dA janasyeva vi lAsI vibhavasyeva satpAtraviniyogo dharma19 syeva kratuH kratoriva svadakSiNAkAlaH premNa iva sadbhAvaH zazinaivAmalakalA samUho niyasamalaGkArabhUtaH sakala20 nizAkarAbhirUpavadanaH zaklo vadAnyaH prabalaripubalAnIkasamarasamavAptavijayazrIH zrI vItarAgAparanAmAzrIjara[ya]bha21 da[2] [[ ]kalipratipakSamayAccharaNArthina iva yamAzritaH savinayA guNAH[1]. sphuritadi[ vimalakIrti saudAmaNi[ni nA yena sakalajI. 22 valokAnandakAriNA kAlavalAhakenevAvandhyaphalaM garjatA praNayinAmapahI[ nI] taastRssnnaasntaapdossaaH[| yazca gU[zU ropi satata23 mayazobhIrurapagata tRSNopi guNArjanAvicchinnatarSaH sarvapradAnazIlopi parayuvati. hRdayadAnaparAGmukhaH paTurapi pa. 24 raparivAdAni[ bhi ]dhAna jdddhiiH[| yasya cana virodhi rUpa[-] zIlasya yauvanaM sadvRttasya di[ vi bhavaH pradAnasya tR[tri ]vargasevAparasparA25 pIDanasya prabhutvaM kSAnteH klikaalogunnaanaamiti[||] tasya sUnuH sajalaghanapaTala. nirmAtarajanikarakarAvabodhi 26 takumudadhavalayazaH pratAnAsthagita nabhomaNDalo nekasamarasakaTapramukhAgatanihata. zatrusAmanta27 kulavadhUprabhAtasamayaruditacchalodgIyamAnavimalanistriMzapratApo deva dvijAtiguru patarUM bIjuM 28 caraNakamalapraNAmoddhRSTavajramANa-[ koTirucira ]-dIdhitivirAjitamukuTogrAsita [f]zarA29 di[ dI ]nAnAthAturAbhyAgatAtthijanAkliSTapa[ ripUrita vi[ bhava ]manorathopavi [cI ]yamAnatriviSTapaikasa30 hAyadharmasaJcayaH praNayaparikupitamAnini[ nI ] [ janapraNA ]mapUrvamadhuravacanopapA ditaprasAdaprakAzI31 kRtavidagdhanAgarakasvabhAvo vimalaguNakiraNapaJjara[ 1 ] [F saptabahalakati miranicayassamadhigatapaJca32 mahAzabda[ : ] zrIvahaH kuzalI sarvAneva rAjasAmantabhogikavisa[pa]yapati rASTragrAmamahattarAdhikArikAdInsa33 manubodhapatyastuvo viditamasmAbhi raka[ krezvaraviSayAntargata / ziriSapadaka / paSagrAmassovanaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 34 soparikaraH sarvAdAnasaMgrAhya[ : ]sarvadityaviSTiprAtibhedika parihi[ hI No bhUmi cchidranyAyenAcATabhaTaprA35 vezya AcandrArNada[ va ]kSitisthitisamakAlInaH putrapautrAnvayabhogyo jambUsa rovAstavya bharadvAjasa36 gotrakaNvasabrahmacAri brAhmaNAdityaravi / tathA tApizu[ zU ]ra / indrazUra / Izvara / tathAvatsasagotra bhaT [T * ]yi[ya]. dhyApaka / gopAditya / vADa / vizAkha / amizarma / bhaTTigaNa / droNa / mApha [Tha ]rasagotravizAkha / dhara / nandi / 38 rAma / dauNDagI[LI ] [ya ]sagotratApizarma dvitApizarma[ zarma ] / droNa / bhaTTi pitRzarma / bhAgisvAmi / dattasvAmi / lAma39 Nyasagotradhara / dAmaghara / Izvara / koNDinyasagotra bAva / ghoSa / zaila / kAzya pasagotra bhaTTidAmi[ ma ] / vA [ va ? ]tra[1]40 hArItasagotradharmadhara / dhaumra[ ]yana[ Na ]sagotrakAdhyApaka / Avuka / indra zUrAdi braahmnnebhyshctustriNshdbhyo| 41 balicaruvaizvadevAmihotrapaJcamahAyajJAdikki[ ki yotsarpaNArtha mAzA[ tA ]pi borAtmanazcapuNyayazozi[ bhi vRddhaye kArti52 kyAmudakA tisargeNAtisRSTo / ] yatosmadvaMzyairanyAgAmibhogapatibhiH prabalapavana preritodadhijalataraMga43 caJcalaM ji[ jI ]valokamabhAvAnugatAnasArAvina[bha]vAn dIrghakAlastheyasazca guNAnAkalayya sAmAnyabhogabhU44 pradAnaphalepsubhiH zazikararuciraM yazazcirAya cicISubhirayamasmadAso[ yo ]numanta vyaH pAlayitanyazca / yo vAjJA15 natimirapaTalAvRtamatirAcchindyAdAcchidyamAnakaM vAnumodeta sapaJcabhirmahApAtakai ssaMyuktasyAdityuktaM ca bhaga16 vatA vedavyAsena vyAsena // SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSTha [ta ] bhUmidaH Acche 'tA cAnumantAca tAnyeva narake vaset [1] 17 vindhyATavIvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH kRSNAhayohi jAyanta[-] [ma ] da[1]yaM haranti ye // bahubhirvasudhA muktA rAjabhissa18 garAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM / yAni[ nI ]ha da[ 2 ] ni purA narendrInAni dharma[ ]rthayazaskarANi / niryukta - 49 mAzyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH . punarAdadi[ dI ]ta // iti[ // ]saMvatsara / zatatraye paJcAzi[zI ] [ 1 ]ke kArtikapaurNamAsyA 5. likhitaM sandhI[ndhi vigrahAdhikaraNAdhikri[ka]tare[va]NasvamukhAjJayeti[] saM 300 80 5 kArtika bhu[su]10 5 [ / dinakaracaraNA-.... 51 banaratasya zrIvItarAgasU[no ]: sa[sva] [hastoyaM ] prazAntarAgasya / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadda 2 jAnAM kAvInAM tAmrapatrI bhASAntara che ! svasti ! nAndIpurI( zahera )mAMthI - (paM. 1) vividha guNasaMpadathI sakala dizAonAM mukha, ratanethI sAgara maMDita kare che tema maMDita karanAra (vagere vagere naM. 109 pramANe) mahedadhi jevA gujarjara nRpanA vaMzamAM, zrI kRSNanA hadaya upara rahelI zrI(lakSamI)nI sAthe janmelA kaustubhamaNi jevA vimala yazanAM kiraNathI kaliyuganAM timira dUra karanAra, satpakSathI vinateya mAphaka zatru nAgakulanI saMtati jaDamULathI ukheDI nAMkhanAra (vagere vagere naM. 109 pramANe) sAmanta da6 hatA. (paM. 15) tene tapAvelA caLakatA suvarNa je zuddha (vagere vagere naM. 108 pramANe ) zrI vItarAganA bIjA nAmavALo zrI jayabhaTa putra hatA. (5. 25) tene putra, sajaLa ghana vAdaLamAMthI bahAra nIkaLatA zazInAM kiraNathI jAgRta thaelA zveta kumuda jevI yazanI velIthI nabhamaMDaLa chAyI nAMkhate (vagere vagere naM. 109 pramANe ) paMcamahAzabda prApta karanAra, zrI dak kuzaLa hAlatamAM samasta rAja, sAmanta, bhagika viSayapati, rASTramahattara, grAma mahattara, AdhikArika Adine jAhera kare che - (paM. 33)tamane jAhera thAo ke-amArAthI, akurezvara viSayamAM AveluM zirISapadraka gAma udraksahita, uparikarasaDita ... ... kApavAnI sarva cIja, viSTi, pratibhedikAsahita, bhUmicchidranA nyAyathI, sainikenA pravezamukta, caMdra, sUraja, sAgara, pRthvInA astitvakALa sudhI putrapautra ane vaMzajenA upaga mATe, jabusaramAM nivAsa karatA bharadvAja zetranA, kava sabrahmacArI brAhmaNa Adityaravi tathA tApizara ane IndracUra ane Izvara-tathA vagaranA bhadi AdhyApaka ane gopAditya ane vADa ane vizAkha ane agnizarmA, ane bhakTigaNu ane droNu-mAThara getranA vizAkha ane dhara ane nandI ane rAma DauhakIya gAtranA tapizarmA ane bIjA tApizarmA, ane droNa ane bhaddhi, ane pitRzarmA, ane bhAgisvAmi ane datta svAmi-lakSamaNya gotranA dhara ane dAmadhara ane Izvara--kauDinya getranA bAva ane gheSa ane zaila-kAzyapa gotranA bhadridAmA ane vAtra-hArita getranA dharmadhara dhaumrAyaNa getranA adhyApaka karka ane Avuka ane IndrazUra. A 34 brAhmane bali, carU, vaizvadeva, agnihotra, paMcamahAyajJa Adi anuSThAna mATe tathA mArAM mAtApitA ane mArA puNayazanI vRddhi mATe kArtika pUrNimAne dine puSkaLa pANInA artha sAthe apAyuM che. (pa. 42) amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhegapatioe ( vagere vagere na.19 pramANe) A amArA dAnane anumati ApavI ane tenuM rakSaNa karavuM joIe. (. 45) ane bhagavAna vedavyAse kahyuM che ke --bhUmidAna denAra (vagere vagere naM. 109 pramANe). (paM. 49) saMvatsara traNa adhika eNsI, kArtika pUrNimAne dine amArI mukhaAjJAthI saMdhivigrahAdhikaraNadhikRta revathI lakhAyuM saMvata 300 ane 80 kArtika zu. 10 ane 5. (pa. 50) dinakaranA caraNanI pUjAmAM Ananda lenAra zrIvItarAganA putra prazAntarAganA A vahasta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 111 saMkheDAmAMthI maLeluM raNugrahanuM tAmrapatra 2. saMvata 391 vaizAkha vada 15 (amAvAsyA) patarUM bIjuM. A pataruM IMca lAMbuM ane 4 iMca paheluM che ane temAM umeTA, IlAva ane bagumarAmAMthI maLelAM gurjara tAmrapatronI lipimAM ja lakhAele daza lITIne surakSita lekha che. uparanA bhAgamAM kaDInI jagA batAvanArAM kANAM mojuda che. lekha azuddha saMskRta bhASAmAM lakhAele che. dAna lenAra purUSa (e. 1) brAhmaNa AdityazamAM che, dataka (5.9) bhagika pAla dukAna che, ane lekhaka (paM. 10) saMdhivigrahadhikRta mAtrimaTa che. (paM. 910) anusAra dAtA dinakara kiraNacarcanarata ane zrI-dada-pAdAntajJati (dinakarane upAsaka ane zrI daine nikaTane sage) tarIke javelo raNugraha nAmane vItarAgane putra hoya tema jaNAya che, kAraNa ke dAnapatramAM tenA ja hastAkSara che. tithi (paM. 8) saM. 391. vaizAkha bahula. 15. eTale vaizAkha nI amAsa che. dAtAnA vazanI hakIkata evAI che, chatAM chellI be hakIkatethI ApaNe jANI zakIe ke da 4 the--urphe prazAntarAga. 2 jAnA rAjyasamayamAM A dAnapatra jAhera thayuM hatuM ane dAtA da6 4-prazAntarAga 2 jAne bhAI hatuM. kAraNa ke da6 4 nA be kheDAnAM dAnapatra saM. 380 ane 3853 mAM apAelAM tethI saM. 391nI navI tithimAMthI ema mAluma paDe che ke " zrI da" evA lakhANuthI te ja purUSa ahi dhArelo have joIe. vaLI raNugrahane vItarAgane putra ane dadane badhujana ema banne kahyo che. ane pAchaLa (da6) jayabhaTa 2 --eTale vItarAga 1 lAne putra hatuM; tethI raNugraha daine bhAI ke pItarAI bhAI (kAkAne dIkare bhAI) hA joIe. eTale ApaNuM dAnapatrathI jaNAya che ke da6 4 nuM rAjya saM. 396 sukhI athavA ga I. sa. 149 nA cedi saMvatane payoga karatA hatA te pramANe i. sa. 640 sudhI eAchAmAM ochuM cAlyuM ja hovuM joIe. 1 e. I. va. 2 pA. 20 eca. eca. dhruva bI. e. e khela. bI. 14. e. va. 17 pA. mahA 3 I. e. . 17 5 81 ja. e. e. sa. va. 7 pA. 908 ja, je. e. se. je. sI. . . pa. 27 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbeDAmAMthI maLeluM raNagrahanu tAmrapatra akSarAntara 1 brAmaNAdityazarmAyo udakAtisargeNochRiSTaM' yatosyAsmadvazairanyai gAmibhoga patimi aya-' 2 maismAdAyonumantavya pAlayitavyazca yo vAjJanatimirapaTalA 'vitarAnDinyAdA cchindyamAna vA3 numodeta sa paJcabhirmahApAtaka[ : saMyukta[ : ]iityuktazca bhagavatA vedavyAsena vyAsena SaSTivariSa4 sahasrANi svarge modati bhUmidI AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vase" vindhyATavISvatoyAsu zuSka5 koTaravAsina[ : ]'kriSNAhayo hi jAyante bhUmidAnApahArakA[ : ]yAnIha dattAni purA narendranAni 6 dharthiyazaskarANi nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko NAma sAdhu[ : ]punarAda dhIti svadattau paradatAM vA 7 yatnAdrakSa yudhiSTira' mahI' mahima" zreSTha dAtAtucchyonupAlanamiti" 8 saMvatsarazatatraye ekanavatye vaizAkhabahulapaJcadazyAM saM. 392 vaizAkha va 15 9 dUtakotra bhogikapAlakaTajJAna[ : ]dinakarakiraNAbhyarcanaratasya svahastoyaM zrIvI tarAgasUno 10 raNagrahasya zrIdaddapAdAntamati" likhitamidaM sandhivigrahAdhikrita" mAtribhaTena paay| 1 zarmaNe 2 NotsRSTaH 3 patibhiraya 4 masmaddAyo 5 mantavyaH / zrRtamatirA 7 dAcchiyamAnaM 8 syAdi SaSTi varSa 10 bhUmidaH 11 vaset 12 kRSNA 13nAma 14 dadhIta 15 dattA 11 yudhiSTira 17 mahIM 18 mahImatAM 18 dAnAcchyo 20 ekanavatyAM 21 teiH 22 viprahAdhikRta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na. 112-113 da6 2 je athavA prazAntarAganAM be dAnapage (cedI) saMvata 32 vaizAkha suda 15 dAnapatrane Azaya sUrya brAhmaNane tenA yonA kharca mATe- saMgamabeTaka viSayamAM be khetara, eka suvaNarapali (naM. 1) ane eka kSIrasara( naM. ra )mAM ApavAno che. A lekhamAMthI bharUcanA gurjaranA ItihAsa mATe vastulAbha a5mAtra che. temanI tithi (di) saMvata 39 vaizAkha pUrNimA jasuve che ke da6 4. prazAntarAge IsvI sana 641-42 sudhI te rAjya karyuM ja. ane mI. dhruvanI dhAraNA pramANe (cedi) saMvata 391 nuM saMkheDAnuM dAnapatra kharekhara zrI dadanA rAjyamAM apAyuM hatuM. tene dAtA raNugraha, zrI vItarAganA putra, jene mI. dhruva kharI rIte ApaNuM dadano bhAI lakhe che, te tenA garAsa tarIke keTalAMka gAmane bahudhA mAlika hate. vaLI A be lekhe jaNAve che ke gujaranuM rAjya khAnadeza ane mAlavAnI sarahada sudhI prasareluM hatuM. je nagarane pAchaLa saMgama kheTaka viSaya nAma apAyuM te nagara ni saMzaya hAlanuM saMkheDA che. zabavyutpatti pramANe saMgama kheTaka eTale be nadIonA saMgama paranuM gAma che, ane uccha ane ora saMkheDA samIpamAM maLe che. saMgama kheTaka viSaya kadAca gAyakavADanA tAbAne saMkheDA prAMta tathA hAla paNa saMkheDA mevAsa kahevAto revAkAMThA ejansine najIkano bhAga hoya. A be jIlalAnA nAmanuM kaMI aMze maLatApaNuM sUcave che ke eka samaye saMkheDA nAmanA rAjanagaravALA eka moTA prAntamAM teo hatA. A jIlAnA trikoNamiti mApaNInA nakazA mane maLe tema nathI, tethI be dAnapatramAM jaNAvelAM aTavIpATa, kukakuTavalikA, kSIrasara ane suvaNarapalila gAmanA abhijJAna( oLakha)thI mAre upale mata pUrNa sAbita karavA azakta chuM. paNa mArI pAse gujarAtane jUne nakaze che te saurA( saMkheDA)nA agnikoNamAM royalI (korI) gAma, jenuM nAma kukakuTavali sAthe maLe che te batAve che. dAna lenAra purUSa brAhmaNa sUrya, kSIrasaramAM vasanAra, bhAradvAja gotrane, zukala yajurvedanA mAdhyandina sabrahmacArI, dazapura je hAlanuM pazcima mAlavAnuM mandasara che tyAMthI AvelA che. dazapuranA caturvedionuM maMDaLa dhruvasena 2 nA zaka saMvata 400 nA kRtrima dAnapatramAM jaNAveluM che ane dazapuranA brAhmaNa jJAtinA eka purUSe mokala ane mevADanA cItaDagaDhanA lekha rasyA che. hAlamAM dazapurIA brAhmaNe gujarAtamAM najare paDatA nathI. dAnane lekhaka sA~ivihika reva che, jene ApaNe kheDAnAM dAnapatro parathI jANIe chIe ane dUtakanuM nAma, karka dAnapatra naM. 2 pakti ra7 mAM navuM che. tene jogika pAlakane khitAba je zabdArtha pramANe bhagikone pAlaka athavA jene sAMketika artha mane jANatA nathI te saMvata 391 nA saMkheDA dAnapatramAM paNa Ave che, jyAM pratikRtimAM paMkti 9 mAM mI. dhruva vAMce che tema bhagika-pAlakadra-jJAna nahIM, paNa taketra bhagika-pAlaka-dujAna che. 1 e. i. va. 5 pA. 3-4 va. 2 pA. 20 i. khyA ? e uM. va. 2 pA, 2 3 I. e. . 10 5. 187 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetra / dadda 2 jo athavA prazAntarAganAM be dAnapatro dAnapatra naM. 1 ane naM. 2 nuM akSarAntare patarUM pahelu 1 oM svasti nAndIpurAtsanalaghanapaTalanirgatarajanikarakarAvanodhitakumudadhavalayazaH2 prAtAnAsthagitanabhomaNDalonekasamarasaMkaTapramukhAgatanihatazatrusAmantakulavadhUprabhA3 tasamayaruditacchalodgIyamAnavimalanistrizapratApo devadvijAtigurucaraNakamalaproM4 moghRSTavajramaNikoTiruciradIdhitivirAjitamakuTodbhAsitazirAH dInAnAthAturAbhyAM 5 gatArthijanAkliSTaparipUritavibhavamanorathopacIyamAnatriviSTapaikasahAyadharmase6 cayaH praNayaparikupitamAnivIjanapraNAmapUrvamadhuravacanopapAditaprasAdaprakAzI7 kRtavidagdhanAgarakasvabhAvo vimalaguNakiraNapaMjarAkSiptabahalakalitimiranicaryaH 8 samadhigatapaJcamahAzabdazrIdaddaxkuzalI sarvAneva rAjasAmantabhogikaviSayapatirASTra 9 grAmamahattarAdhikArikAdInsamanuvarNya bodhayatyastu vo viditamasmAbhiH saGgamakheTakavi dAnapatra naM. 1 dAnapatra naM. 2 10 yAntargatasuvarNArapalliyAme pUrvasI- __ yAntargatakSIrasaragrAmoparadakSiNasI ni / tadviSayamAnena vrIhipiTakavApaM bRha 10 nmAnena brIhidazaprasthavApaM kSetraM 11 [ya]syAghATanAni pUrvataH kSIrasa yasya pUrvatassandhau aGkollavRkSaH uttaragrAmasImAsandhiH uttarataH kukkuTava likAgrAmasImAsandhiH rataH zAkavRkSaH 12 aparataH brahmadeyakSetraM vaTavRkSo / 11 vaTavRkSazca // aparataH khadirabadatalAikA ca / dakSiNataH suvarNA- | rivrikSau" / dAkSiNataH zalelI / rapalligrAmagAmI paMnthIH 13 aTavIpATakagrAmasandhizca / evameta- ! bhUtavaTazcevametaccatucaturApATanavizuddhaM kSetraM sodraGga / 12 rAghATanAvazuddha sazAvara sAdra 14 soparikaraM sarvAdAnasaMgrAhyaM sarvadityaviSTiprAtibhedikAparihINaM" 1 che. huza taraphathI maLela zAhinI chApa uparathI. 2 cihnarUpe darzAvela che. te dAnapatra naM. 2 mAM pati 1 zrI sthagi' thI 5rI yAya cha-naM. 2 mA saGkaTa cha. 4 dAnapatra na. 2 mA pani 2 naMta ' cchalI' thA yAya che. 3 , maNikA(ko)yI yAya che. nA mukuTo pAyA. 4 'pUrita ' thA pUrI thAya che. 5 'mAninI' thA pUrIyA cha. n| aMta vimala' thA yAyace. naM. 2Mi'pacArA'. 7 namata 'kuzalI' thA yAya che. 10hanapatra naM.2 mAM 'rAdhikAdhikAdI'-naM.2 mA tinAta samanudarzayatyastu thI yA . 11 pAMyA prAmeparadakSiNasIni. 12 mA an62rnu virAma thijha visargasAgale. 17vAMyA vaTavRkSaH 14 vAyA vRkSau. 15 vAMyA panthAH 16vAMyA zalmalo. 17Anapatra naM.2 mA 5.12 viSTiprAthA5rI . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA petihAsika lekha patarU vIju 15 bhUmicchidrammAyenAcATabhaTaprAvazyamAcandrANivakSitisthitisamakAlInaM' 16 putrapautrAnvayabhogyaM dAzapuravinirgatakSIrasaragrAmavAstavyabharadvAjasagotravAjisa17 neyamAdhyandinasabrahmacAritrAmaNasUryAya balicaruvaizvadevAmihotrapaJcamahAyajJAdivikra18 yotsarpaNAyaM mAtApitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhayedya vaizAkhazuddhapaJcadazyAmuda kAtisamrgeNA19 tisRSTaM yatosyAsmadvaMzyairanyaivAgAmibhogapatimiH prabalapavanapraritodadhijalataraka cavalaM. 20 jIvalokamabhAvAnugatAnasArAnvibhAvAndIrghakAlastheyasazca guNAnAkalayya sAmA. nyabhogapra21 dAnaphalepsubhiH zazikararuciraM yazasvirAya cicISubhirayamasmadAyonumantavyaH pAla. yitavyazca / 22 yo vAjJAnatimirapaTalAvRtamatizacchindyAdAcchicamAnakaM vAnumodeta sa paJcabhirma hApAtakaiH saMyuktaH 23 syAdityuktaJca bhagavatA vedavyAsena vyAsena / SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH [1] AcchettA cAnumeM25 ntA ca tAnyeva narake vaset // vandhyATavISvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH [1] kRSNAhayo hi jAyante bhamidAya haira25 nti ye|| bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH [1] yasya yasya yadA bhUmi stasya tasya tadA phalaM // yAnIha tAda 1napatra.2 mA 5.13 sthitisa thA pUrImA cha. 2 vAMyA dazapura naM.2 Mirl prAma 15 hI havAmAnyA cha bhane nemAvAstavya nemale nivAsi yi ..2 mAM 5. 14 gate 531 bhakhAna thA yA cha. vAMyA vAjasaneya. 3 naM.2 mAM balIcaru. naM. 2 mA 5. 15 vaizvede , , hotrahavanapazca. 4 naM. 2 mA 5. 16 vRddhaye thI gharI yAyale , ya nayA bhane vaizAkhapaurNamAsyAmu. cha. 5 , 17 bhogapati thI 5rI thAya che. pAya prerito mana taraMga naM. 2 nI sAtha. . , 18 sArAnvIbhavA thI pUrI pAya che. 7 naM.2 5. 18 ruciraM thA pUrI yAyace. 8 , 20 paTalA thA pUrI thA . vAnamodeta mIrAta , pAtakai vAMyAbhAMskhukassA 5. 21 tyukta thA pUrI yAya che. ,, zyAsena bhane bhUmadaH cha. , 22 AcchettA thAparIyAya . 10 ba (vindhyATavIThiktyAdi nayA rAjabhissa cha naM. 2 mA 5.23 yasya yasya thA parI 55 8. vAMyA yAnIhaH dattAni na: 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bada 2 jo athavA prazAntarAganAM ve dAnapatro 26 ni purA narendrairdAnAni dharmArthayazaskarANi [ / ] nirbhuktamAsyapratimAni tAni - ko nAma sAdhuH punarAdadIta // svade 27 cAM paradatAM vA yatnAdrakSa yudhiSThira / mahIM mahimatAM zreSTha dAnAcchreyonupAlanamiti' [ // ] dAnapatra naM. 1 saMvatsarazatatraye 28 dvi[ na ]vatyadhike vaizAkha zuddhapazca- 27 dazyAM svamukhAjJayAlikhitamidaM sandhivigraha karaNAdhikRtareveNa 2. vaizAkha zu 29 saM 300 90 2 vaizAkha zu | 28 saM 300 90 10 5 dinakaracaraNArzvanaratasya 10 5 dinakaracaraNArthanara tasya zrIvItarAgasUnoH svahastoyaM zrIprazA 29 ntarAgasya // zrIvItarAgasUnoH svahastoyaM zrIprazAntarAgasya [ // ] dAnapatra naM. 2 saMvatsarazatatraye dvinavatyadhike vaizAkhaporNamAsyAM bhogikapAlakakarkadUtakaM likhitaM sAndhivigrahikareveNa svamukhAjJayeti 1 naM. 2 layA paM. 24 yazaskarANiyA pUrI thAya che-naM.2 labhAM nirbhukta che. paM. 25 banAI thI pUrI thAya che. naM. 2 bha mahiM che.- vAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 23 2 naM. 2 jAmAM mahImatAM naM. 2 labhAM pAkanaM // iti 7. www.umaragyanbhandar.com) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM- 114 46 2 jAnAM umeTAMnAM tAmrapatrA ( zaka ) saMvata 400 vaizAkha suda 15 nIce ApeluM bharUcanA da 2 jAnuM dAnapatra 1875 mAM berasUdanA reva. joseph Telarane umeTA( kheDA jIllA )mAM eka vANiAnA gharamAMthI maLyuM hatuM. prathama mI. Telare mane patarAMenI chApa ApI, ane thADA vakhata pachI tenA mAlikane thADA divasa sArUM asala ApavA mATe ( bahu muzkelIthI ) samajAye. te vakhatamAM meM eka " hApha-sAijha " phoTogrAph levarAvI lIdhA. te phoTogrApha patarAM sArI sthitimAM hAvAthI ahu spaSTa AvyeA. A sAthe eTale phrATojha keAgrAk e phATeAgrAnI nakala uparathI taiyAra karyo che. "" patarAMonuM mApa 12 iMca x 17 iMcanuM che. DAkhI khAjInuM kaDu... tenA uparanI mudrA sahita tenI yAgya jagyAe ja kAyama che. mudrA upara DA. barnanAM kheDAnAM patarAMnA 6 zrIsAmantakur: "nA jeve! lekha che. paNa mudrA uparanA akSarA eTalA badhA kaTAI gayA che ke pahelAMnA dAnapatranI madada sivAya te samajavA muzakela paDaze. patarAM ane mudrA banne bahu bhAre che. patarAMe upara kATa lAgyA nathI. te saMbhALapUrvaka rAkhyAM che ane kadAca AmalInA pANImAM sApha karyo haze. pahelA patarAnI chellI paMkti, ane khIjAnI chellI paMktinA zarUAtanA akSaro sivAyanA badhA akSaro mATA ane UMDA keAtarelA che. kAraNake khIjA patarAnI chellI paMktimAM mApa zabdanA chellA akSaranA lITAe eka bIjAmAM bhaLI jAya che ane e nAma phATAgrAmAM paNa cAkhyuM ALakhAtuM nathI. dAnapatra pAte prophesara bhAMDArakare ja. e. cheM. rA. e. se. ve, 10 pA. 19mAM prasiddha karelAM da6 2 jAe ApelAM IlAmenAM dAnapatrane akSara ane zabdaracanAmAM bahu maLatuM Ave che. te bannenI tArIkhanI nikaTatA--zake saM. 400 ane 417--uparathI mAnI zakAya che te mujaba te banne eka ja AdarzanI nakale che. IlAonAM patarAM saMbaMdhanI prA. bhAMDArakaranI khI TIkA umeTAnAM dAnapatrAne paNa lAgu paDe che. vaMzAvalImAM kaMI navI hakIkata ApI nathI. temAM gurjaravaMzanA prakhyAta traNa rAjAonAM nAma ApyAM che, teH-- athavA 66 1 le., jayabhaTa tenuM upanAma vItarAga, ane da 2, tenuM upanAma prazAMtarAga. A nAme preA. bhAMDArakare prathamathI kharAM ja ApyAM hatAM. jayabhaTe kAvI jJAnapatramAM valabhI sAthenI je laDAI viSe kaheluM che tenuM sUcana mArA mata pramANe, yoniSItomayasavanajhelavidyutaniraMkuza AnapravAhavRttaskRitinuLasamUha: e vizeSaNamAM karyuM che. paraMtu te eTaluM ghATuM che ke kAvInAM patarAMnI madada sivAya temAM kaMi jANI zakAtuM nathI. adhiSNune saMpatimavizoSitanIthazeH " je dhama gurU pratye adhika snehasaMpanna che ane je A jIvaleAkane peAtAnA ujjavaLa dAkhalAthI ze|bhAyamAna kare che,"--A vizeSaNanA me karelA artha khAsa karIne AgaLa pAchaLa nAM vAyA sAthe laIe te evuM anumAna thaI zake che ke, 46 2 je khAsa karIne dharmiSTa rAjA ane kaMika dhArmika sudhAraka haze. paraMtu A dizAmAM teNe zuM karyuM hatuM te kahevuM azakya che. kAraNa ke te kaI jJAtinA hatA, e paNu cAkakasa jaNAtuM nathI. gurjaranAM patarAMnA nAMdIpurI nI cAkakasa jagyA jAyAthI A rAjAmAnI rAjadhAnInA zaheranI cAkakasa sthaLasImA jANI 1 I. e. vA. 7 pA. 61-63 che. muktara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 dadda 2 jAnAM umedAMnAM tAmrapatro rAkAya che, e vadhAre saMteASakAraka che, prephesara bhAMDArakara kahe che ke " gurjara vaMzanuM rAjadhAnInuM sthaLa bhareAca hatuM," ane vadhArAmAM kahe che ke zahera tathA tenI AsapAsanA pradezanuM nAma paNa e ja hatuM. AmAM pahelI hakIkata sAva sAcI ane khIjI lagabhaga sAcI che. te zahera tathA pradezanuM A nAma prAcIna kALathI cAlu che e niHsaMzaya che. paraMtu gurjara rAjAe A zaheramAM rahetA naheAtA. te daravAjA bahAra pAsenA ja eka killAmAM rahetA hatA. 46 2 jAnAM kheDAnAM banne dAnapatrAmAM tArIkha'" nAMdIpurIta:'' nAMdIpurImAMthI ' nAMkhelI che. A vAkaya ane valabhInAM ghaNAM dAnapatrAmAM AvatAM 'varumItaH" valabhImAMthI ' e vAkayanI sAmyatA uparathI meM anumAna karyuM che ke A gurjaranI rAjadhAnInA zaheranuM nAma hAvuM joIeH A nAmavALA eka jUnA sthaLa viSe mArI tapAsa ghaNA vakhata sudhI niSphaLa rahI. chevaTe bharUcanA DepyuTI ejyukezanala Inspe kaTara rAvasAheba geApAlajI jI. desAIe bharUcanA brAhmaNe pAsethI jANyuM ke, bharUcanI pUrva dizAmAM jaDezvaranA daravAjA bahuAra najIkamAM A nAmavALA eka jUnA kille hateA. A hakIkata, jene "revAmAhAtmya''mAMthI paNa TekA maLe che tene ilAo ane umeTAnAM patarAMomAMthI danA raheThANu viSe maLelI hakIkata saMpUrNa rIte maLatI Ave che. bannenI zarUAta oMkti vinayavikSepAt maopravruRnAlA e zabdothI thAya che. nAkSAt, jenA kaMI paNa artha nathI, tene badale vAlata vAMcavuM joIe emAM zaMkA nathI. je lakhANa uparathI A lekha keAtaranAre nakala karI hatI, te kdAca AkhA cAlu hastAkSarAnI lipimAM lakheleA haze. A akSaro teNe sahimAM sAcavyA che. AmAMthI nA AkAra jevato ane visarALamAM tathA rAThoDanAM dAnapatrAmAM Ave che evA hatA, e cAkakasa che. eTale teNe vA badale nA vAMcyuM ane lakhyuM. paraMtu A anumAna sivAya paNa valalInA patarAMomAM AvatAM gaya. pAvAAt yunDavelIyavAsAt athavA mopAttavAsAt jevAM vAkayeA uparathI uparanA sudhArA yeAgya lAge che. kharA vAkyanA artha " moM svasti ! vijayI chAvaNI je bharUcanA dvAra pAse rahe che. eTale nAMkhelI che temAMthI" evA ja thaI zake che. A artha jaDezvaranA daravAjA bahAra nAMdIpurInA killA sAthe kharAkhara baMdhabesatA Ave che. eTale gurjara rAjyanuM rAjadhAnInuM sthaLa bharUcamAM nahIM paNa tenA pUrva taraphanA daravAjAnI najIkamAM ja hatuM, ema cAkakasa mAnI zakAya. vadhArAmAM huM kahuM ke hiMdu rAjAonA mahelA tenA rAjyanAM mukhya zaheronA daravAjA bahAra najIkamAM ja hAya che. AneA khAsa dAkhaleA IkAneranA rAjAnA mahela che. te zaherathI taddana jUdo, IzAna kANamAM keTalAka vAra dUra che. dAnapatranI tArIkha, zaka saMvata 400 nA vaizAkhanI pUrNimA athavA zuda 15, kaMI navIna jaNAvatI nathI, kAraNa ke ilAenAM dAnapatra uparathI ApaNe jANIe chIe ke 46 2 jAe zaka saMvata 417 sudhI teA rAjya karyuM hatuM. preAfesara bhAMDArakare pahelI vAra batAvyuM che tema, A zaka saMvata I. sa. 78-9 mAM zarU thatA sana che ane umeTAnuM patarUM kharAkhara 1400 varSa jUnuM che, e viSe mane jarA paNu zaMkA nathI. dAna lenAra bhaTTa mahIdharanA putra, kAnyakubja athavA kanAjanA rahIza, eka mahtvaca eTale rUgvedI bhaTTa mAdhava hatA. te cAre veda jANatA hatA. eka agniheAtra tathA khIjI yajJakriyAe mATe kharca karavA mATe nirguDa grAma tene ApyuM hatuM. madhya ane uttara gujarAtamAM ghaNI tapAsa karavA chatAM atyAra sudhI ' bhukti ' ane dAnapatramAM batAvelAM khItuM sthaLeA oLakhI zakAyAM , che, cha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha nathI e zocanIya che. huM mAnuM chuM ke, te gAyakavADI pradezamAM AvyAM hatAM. dAnapatranA lekhaka adhikArI mAdhava bhaTTanuM nAma kaMIka upayogI che. kAraNa ke, IlAonAM dAnapatrane lekhaka mAdhavane putra reva hatA. ApaNuM patarAMmAM mAdhavanuM nAma Ave che e tenAM kharApaNAnI majabUta sAbItI che. chevaTe jayabhaTanAM kAvInAM patarAM uparanA lekha uparanI nedhamAM meM je kahyuM che te pharIthI ahi kahIza, ke- umeTAnuM zAsana bahu upayogI che, kAraNa ke, dharasena 2 jAnuM kahevAtuM valabhInuM banAvI kADheluM eka dAnapatra A mULa uparathI karyuM che. A banAvaTI dAnapatra baeNbe kheMca rayala eziyATika sosAyaTInI mAlikInuM che, ane tenI pahelI noMdha De. bhAu dAjIe lIdhI hatI. huM phakta eka vAra thoDI miniTa mATe te meLavI zako chuM. paraMtu pahelI ja najare mane khAtrI thaI ke te umeTAnA dAnapatranI kharekhara nakala hatI ane rAjAonAM nAme sivAya temAM kaMI paNa pheraphAra karyo jaNAte naDe. lipi paNa valabhI nahIM, paNa gurjara che. A banAvaTI dAnapatra kadAca prAcIna haze, eTale valabhInAM patarAMonAM sananI zarUvAtanI tArIkha nakakI karavAmAM te upayogI thAya. kAraNa ke, banAvI kADhanAre evA rAjAnuM nAma pasaMda karyuM hatuM ke jene samaya kharA dAtAnA samayathI bahu dUra na hoya, evuM mAnI zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dada 2 jAnAM umeTAMnAM tAmrapatrI 27 akSarAntara patarUM pahelaM 1 oM svasti vijayavikSepAt bharukacchapradvArAvasakat sakalaghanapaTalAcinirgatarajai2 nikarakarAvabodhitakumudadhavalayazapratApasthagitanabhomaMDalonekasamarasaMkaTapramu3 khagatanihatazatrusamatakulAvadhuprabhAtazamayaruditaphalodgIyamAnavimalanistUMzapratApode 4 vadvijAtigurucaraNakamalapraNamoghRSTavajrAmaNikoTirucirAdighitivirAjitamakuTo5 dbhAsitazirAH dinAnAthAturabhyAgatArthijanasliSTaparipUritavibhavamanorathopacI yamAnata. 6 viSTapaikasahAyadharmasaMcayaH praNayaparikupitamAninIjanapraNAmapurbamadhurAvacanopapA7 ditaprasAdaprakAzikRtavidagdhanagarakasvabhAvo vimalaguNapaMjarakSitpabahalakalitimi ranicaya zrI8 madadastasya sUnu samadapratidvaMdvigajagaTAbhedinistuMzavikramaprakaTitamRgapatiki soravirya9 valepaH payonidhIkRtaubhayataTapraruDhadhanalevavihRtaniraMkuzadAnapravAhapravRtavidga10 ntivibhramaguNasamuhaH sphaTikakapurapiNDapaNDurayazazcandanacarcitAGgasamunnatagagana lakSmIpa11 yodharosaMgaH zrIjayabhaTTastasyatmaja pratihatasakalajagadvayApidoSAdhikArApaciMbhitasaM12 tatAtamovRtviradhikagurusnehasaMpatkavimaladizodbhAsitajivalokaH paramabodhasamanugato 13 vipulagurjaranRpAnmayapradIpatomupagataH samadhigatapaMcamahAzabdamahArAjAdhirAjazrI madadaH 14 kuzalIsarvAneva rASTrapativiSayapatiprAmakuTAyuktakAniyuktakAdhikamahatsarAdInsamA jJapaiyaiti 15 astu vo viditaM yathA maya mAtApitrorAtmanazcaivAmuSmikapunyayazobhivRddhaye kAnyakubjavA16 stavyatacaturvidyasamAnyavaziSThasagotrabaacasabrahmacAribhaTTamahidharastasya sunu bhaTTa madhava paM. 1 bAMyA oM; vAsakAt. va yAtukharatAkSarezamA cha. 5.2 vAMyA yazaH pra. 5. 3 vAMyA pramukhA; sAmaMtakula. vadhU -- samaya; nistriMza. 5, 4 vAyA pramANo; vajra; ruciradIdhi, mukuTo. 5. 5 pAyA dInA; turAbhyAga; kliSTa, triviSTapai, 5.6 pAMcyA pUrvamadhuravacano. paM. 7 vAMyA prakAzIkRta, nAgaraka; nicayaH. paM. 8 vAyo sUnuH; ghaTA; nisviMza; kizoravIA . 5.9 vAMyA kRtobhaya; prarUDha; vanalekha . Gim272nA sudhArA prabhA) pravRtta 52 prabhANe. 5.10 pAyA samUhaH karpUra; pANDura. 5. 11 rotsaMgaH; jayabhaTa; syAtmajaH. vijRmbhita. paM. 12 vAMyA tata; vRttira, (I. aia242nA sudhaa| prabhAga) jIva. paM. 13 vAyA nRpAnvayapradIpatAmu. 5. 14 pAyA prAmakUTAyuktakaniyu 25 bhayukta mana niyukta dAnapatrAmavAvA sAtha nayAvasA che. samAjJApayati. 5. 15 vAMyA mayA; puNya. 5.16 vayAtacAturvidyasAmAnya;- vasiSTha,-mahIdharasUnubhaThamAdhavAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha patasaM bIjeM 1 valicasvaizvadevAmihotrapaJcamahAyajJadikRyotsarpaNArtha kamaNIyazoDazataM 2 bhuktyantaH pAtiniguDagrAmosyaghaTasthanAni purvasyaM dizi vaghauriNAmaH dakSi NasyAM dizi. 3 phalahavadragrAmaH praticyAM dizi vihANagrAmaH uttarasyAM dizi dahiyaligrAmaH evamayaM svacaturAghaTa4 navizuddho grAmaH sohaGgasaparikara sadhAnyahiranyAdoya sotpadyamAnaviSTika samasta rAjakiyAnamapravezya 5 acandrArkarNavakSitisaritparvatasamakAlina putrapautrAnvayakramopabhogya purvaprattadeva brahmadAyava6 jamabhyAntarasiddhayazakanRpakAlAtItasaMvatsarazatacatuSTaye vaizAkhapaurNamAsyAM uda kAtisargeNapratipA7 ditaM yatosyocitaya brahmadAyasthityA kRSataH karSayato muMjato bhojayataH pratidi. __ zato vA na vyAsegha < pravartitavya tathAgAmibhirapi nRpatibhirasmadvaMzyairanyairvA sAmAnyabhUmidAnaphalamavetya -bindUllolAnya9 nityAnyaizvaryANi tRNagralamajalabinducaJcalaJcajIvitamAkalayya svadAyanirvizeSoya masmadAyonumantavyaH pA1. layitavyazca tathA coktaM bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmitasya tasya tadA phalaM 11 yazcAjJAnatimiravRtamatirAcchIMdyAdAcchidyamAnamanumodeta vA sa paJcabhirmahApAtakai. zvarupapAtakaizca 12 saMyuktaH syaditi uktaM ca bhagavatA vedavyAzena vyAzena SaSTi varSasahastrANi svarge tiSThati bhUmidaH Acche13 tA cAtumantA ca tAnyeva nareka vaset yAnIha dattAni purAtanAni dAnAni __ dharthiyazaskarANi 14 nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta svadattAM paradattAM vA yatnadrakSa narAdhi15 paH mahI mahImatAM zreSTha dAnAcchyonupAlanaM likhitaM zcaitatpadAnujIvizrIbalA dhikRtagilakam16 vinA mAdhavabhaTTena svahastoyaM mama zrIvitarAgazUno zrIprasaMtarAgasya paM. 1 vAyA balI; yajJAdikriyo; hAya SoDazata. 5.2 vaaNy| syAghATasthAnAni; pUrvasyAM. 5.3 vaaNy| ti pratIcyAM.saMta vihANagrAmaH vAMyA uttarasyAM rAdhATana. 5.4 sohaGgaH; soparikaraH sadhAnya hiraNyAdeyaH biSTika: kIyAnAma. 5.5laay| AcandrAkANNavaH kAlInaH. bhogyaH: pUrvaH 5.6 vAyA AbhyantarasiddhayA; saMvatsara. 5. 7 vAMcA ditaH; tayA. paM. 8vAMcyA pravartitavyaH sAmAnyaM. 5.9vanyA taNAgra: caJcala mana bhI zahAbhAjana mahata bhIjan yi 'Na'bhagata yAtayAnAsAnA tazamAM bhAva cha.yAyamasmadA paM.11vAMyArAcchidyA mahApAtakaizcamAMcA zvAnAMpA.12vAMyA syAditiH vyAsena SaSTiM.5.14 pAyA yatnAdra. 5.155yA narAdhipa; likhitaMcai.5.16 vAyA nunA pratititayA bhAM mAdhava namaHmala che.mAya che. zrIvItarAgasUnoH zrIprazAnta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daha 2 jAnA umeTAMnAM tAmrapatro bhASAntara # svasti! bharUkacchanA dvAra samIpa nAMkhelA, vijayI nivAsasthAnamAMthI, sakalaghanapaTalamAMthI bahAra AvelA rajanIkaranAM kiraNothI vikasatAM kumudasama ujajavaLa yazanA pratApavALo, aneka yuddhamAM tenI vimama AvI saMhAra thaelA zatru sAmantanI patnInA prabhAtamAM rUdanathI jenI ujajavaLa asina pratApa nitya moTethI gAjate de, dvije ane gurUnA caraNakamaLane namana karyAMthI uddaghaNa, ghativALAM kiraNe vALa kaTI jAmaNithI prakAzita mugaTa jenA zirapara rAjate hato? svargamAM ekalA mitra samAna jene ( puNya ) saMcaya dIna, anAtha, Atura AjAra ), abhyartha, bhikSuka ane duHkhI janenA vibhava mane ratha udAratAthI pUrNa karavAthI nitya vRddhi pAmate, madabharelI mAninI jananA, praNAma ane madhura vacanethI praNayakalaha zamAvavAmAM naya ane viveka prakAzita karato ane jeNe kaliyuganuM ghana timira ujajavaLa guNanA piMjaramAM nAMkhyuM hatuM te zrI da6 hate. humalo karatA aneka madavALA mAtaMgone nirbhaya vikamathI saMhAratA siMha mAphaka madathI matta thaelA zatrugajanA gaNano saMhAra, tenI asinA vikamathI karyo hovAthI yuvAnAsiMha samAna madabharelA pratApavALo tene zrI jayabhaTa nAme putra hatA. te, (pazcima ane pUrva sAgaranA) ane kinArA para ugatAM vanamAM bhramaNa karatA gaje mAphaka ( khaMbhAtanA akhAta)nA bane kinAre ugatAM vanamAM gamana (caDhAI ) karI ane gaje niraMtara ati mada jhare che tema niraMkuza dAnapravAhane lIdhe te diganA vibhrama guNasamUhasaMpanna hate. kapUranA kaNa athavA . TakA jevA ujajavaLa yazanA caMdanalepathI potAnuM ja aMga ane lakSamI( zrI)nAM samunnata payodhara ( uMce caDhatAM vAdaLAM)vALA gagana samAna hatA te vyApI ( DhAMkI) dIdhA. tene putra, jeNe duSkAnA pratApathI ghaTa thaeluM ane akhila jagamAM prasareluM ghana timira dUra karyuM hatuM, je dharmagurU mATe adhika nehasaMpanna che, ane jeNe pitAnA zuddha badhathI jIvale che, je mahAna gurjara vaMzane prakAzanAra thayela che ane jeNe paMcamahAzabda prApta karyA che te mahArAjAdhirAja zrI darda hatuM, te sarva kuzaLa hAlatamAM, samasta rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, Ayuktaka, niyuktaka, AdhikArika, mahattara, Adine zAsana kare che - tamane jAhera thAo ke meM mArAM mAtApitA ane mArA, A loka tema ja paralokamAM, puNya- - yazanI vRddhi mATe, kAnyakubdhamAM vasatA, caturvedi madhyenA, viziSTa gotranA, bahavRca sabrAcAri, bhaTTa mahIdharane putra, bhaTTa mAdhavane, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane paMcamahAyajJa Adi vidhi anuSThAna mATe kamaNIyazeDazata bhukitamAM AveluM niguDa gAma jenI sImA-pUrvevadhaurigrAma. dakSiNe-kalahavadvagAmaH pazcime-vihANugAma, ane uttare-dAhathaligAmaH A sImAvALuM A gAma ukaMga tathA upari kare sahita, anna ane suvarNamAM Avaka sahita, veThanA hakka sahita, pUrve kahelAM deva ane dvijonAM dAna varja karI, rAjapurUSonA praveza mukta caMdra, suraja, sAgara, pRthvI, nadIo, ane parvatanA astitva kALa sudhI putra, pautra, ane vaMzajonA upabhega mATe zaka saMvata 400 vaizAkha pUrNimAne dine, pANInA ardhathI dAnane anumati ApI bhaktithI ApyuM che. AthI te brahmAdAyanA niyama anusAra ( A gAmanI jamInanI ) khetI kare, ke khetI karAve, upabhega kare athavA anyathI upabhega karAve athavA anyane saMpe tyAre keIe tene pratibaMdha karavo nahi ... ... ... ... ... ... ... ane A senApati zrI gilakanA putra, (nRpanA) padAnujIvina bhaTTa mAdhavathI lakhAyuM che. A mArA zrImad vItarAganA putra zrI prazAntarAganA svahasta che. che. 8 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 115 daph r jA athavA prazAntarAganAM anugrAthI maLI AvelAM tAmrapatrA' ( zaka ) saMvata 415 jyeSTha vadi 15 nIce ApelA lekha e tAmrapatrA upara keAtarelA che. A patarAM thADAM varSo upara vaDAdarA sTeTanA navasArI prAMtanA palasANA tAlukAnA anugrA gAmamAMthI maLyAM hatAM. te tathA I. e ve. 12 pA. 179-190mAM ane vA. 13 pA. 65-69mAM prasiddha thayelAM khIjAM patarAMA mane tathA DaoN. I. Dulyane rAva. sAheba mehanalAla, Ara. jhaverI mAraphata maLyAM hatAM. AnI zeAdhanI hakIkata prathama lakhANamAM ApI che. patarAMonuM mApa Azare 1047" che. ane jADAM ' che. vajanadAra kaDIo surakSita sthitimAM tenI mULa jagyAe ja che. jamaNI bAjunI kaDIne mudrA lagADelI che. e ja rAjAnAM prasiddha thayelAM umeTA ane ilAvanAM patarAMonI mAphka tenA upara "zrI hRda'" lekha ane eka cArasa cihna che, je samajAtuM nathI. keAtarakAma sArUM che. akSaro UMDA katarelA ane spaSTa che. phakta thADA ne ja khaDuM nukazAna thayuM che, agara kATathI nAza pAmyA che. lipi khIjAM e jJAnapatrAnI lipine bahu ja maLatI Ave che. ' cAlavat ' ( 5. 1) zabdamAM va nuM utAvaLathI lakheluM rUpa lakhyuM che, te na jevuM lAge che. rAjAnI sahi prAcIna nAgarI akSarAmAM lakhelI che. A akSarA umeTAnAM dAnapatramAM paNa che. joDaNI ane vyAkaraNu khIjAM e dAnapatrA jeTalAM ja kharAba che. AnA pahelA bhAga te dAnapatrA sAthe akSarazaH maLatA Ave che. A navA dAnapatranI hakIkata A pramANe che. mahArAjAdhirAja zrI da6 2 jo, jeNe paMca " mahArAjo " meLavyA hatA, je zrIjayabhaTanA putra ane zrI dak 1 lAnA pautra hatA, teNe eka brAhmaNane tatha--umbarA nAmanuM gAma zake 415 nA jyeSTha zuddha amAMsane divase thayelAM sUryagrahaNa vakhate te divase dAnamAM ApyuM che. A gAma tatha--umbarAnA mahAvRddhiza athavA prAMtamAM AvyuM che. tenI sImA:--pUrve uSilaNa gAma, dakSiNe iSi, pazcime sAMyi, ane uttare jaradga dAna meLavanAra bhaTTa mahIdharanA putra bhaTTa govinda hatA. te kAnyakubjanA caturvedghi, eTale gujarAtanA kAjIA brahmaNAnI jJAtinA, kauzika gotranA ane chandogazAkhAnA anuyAyIonA eka matanA hatA. A gAma tene paMcamahA yajJA ane bIjI keTalIka dhArmika kriyAonuM kharca karavA mATe ApyuM hatuM. dAnanI zarate haMmezamujabanI che. dAnapatranA lekhaka rAjAnA sevaka revAdita,athavA tenuM kharUM rUpa, vaivAditya-te dAmodaranA putra hatA. bIjAM e dAnapatrA mujaba AmAM paNa tArIkha vijayanI chAvaNI, agara 'vizeSa' je bharUkacchanA daravAjA mahAra hatI, temAMthI nAMkhI che. lekhanI navIna hakIkatamAM phakta tArIkha ane bhaugolika nAmeA e e ja che. te bAbata vadhu noMdhanI jarUra che. tArIkhamAM mAsanAM nAmanI bhUla jaNAya che. DaoN. zrAmanI gaNatrI pramANe zaka saMvata 415 jeSTa vada amAsane divasa I. sa. 493 nA menI 31 mIne maLatA Ave che. A divase lekhamAM kahyA mujabanuM sUryagrahaNu nahAtuM. paNa bIjI amAsane divase, jIna 29 mIe, kuMDalAkAra grahaNa hatuM, je hiMdustAnamAM dekhAyu' nahAtu te A grahaNa haze ema lAge che. mAsanA nAmanI bhUla lekhakanI hAya athavA to adhika mAsanI kheATI gaNatrIne lIdhe thayelI hAya, te game tema hA, paNa da6 2 jAnA * I. e. vA. 17 pA. 183-200 jI. byuhara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadda 2 jA athavA prazAntarAganAM tAmrapatro ItihAsa mATe tArIkhanuM mahatva bahu ochuM che. kAraNa ke, tenuM jUnAmAM jUnuM dAnapatra ApaNA dAnapatra karatAM 15. varSa vaheluM che, ane meDAMmAM meDuM dAna be varSa moDuM che. pahelAMnI tArIkha zaka-saMvat 400nA vaizAkhanI pUrNimA che, ane bIjAnI tArIkha zaka saMvat 17nA jayeSTa vada amAsanI che. bhaugolika nAme ethI paNa vadhAre jANavA joga che, TImeTrikala sarve, gujarAta sIrIjha naM. 34nA nakazAnI madadathI AmAM ApelAM lagabhaga badhAM sthaLe oLakhI zakAya tema che. tatha-ummarAgAma jyAMthI A patarAM maLyAM hatAM te bagumrA che tenI sImA - lekha mujaba. nakazA mujaba. pazcime saMkti pazcime saMki dakSiNe ISi. dakSiNe IsinI junI uttare jaravadra uttare jevA. pUrva uSilaThaNa. pUrve eka nirjana sthaLa tathA eka jUnuM taLAva. joke cothA gAmanI mULa jagyA maLI zakatI nathI. te paNa bIjI traNanAM nAme tatha. umbarAne bagumrA tarIke oLakhAvavAne basa che. A be zabdomAM 3khyA ane 3 e saMskRta zabda "surajane apabhraMza che. A zabda hajI paNa gAmanAM nAma paDavAmAM vaparAya che. ane nakazAmAM tApInI pAsenA pradezamAM umrA nAmanAM chaeka gAme che. tethI tatha" ane "Aga" e zabda A umbarA( umrA )ne e nAmavALAM bIjA sthaLethI juduM pADavAne lagADayAM ho, e saMbhavita che. "ba" ne artha zo haze tenI huM aTakaLa karI zakato nathI, paNa 'tatha' kadAca prAkRta "tiya " ane saMskRta "taSa ne apabhraMza haze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara' patarU paheluM 1 oM svasti vijayavikSepAt bharukacchapradvAravAsakAt sakalaghanapaTala vinirgatarajanikarakarAvabodhita 2 [ ku]mudaghavalayazapratApasthagita nabhomaNDalone kasama ra saMkaTapramukha gatanihatazatrusAmaMtakulAvadhupra 3 bhAtazamayaruditaphalodgIyamAnavimalanistriMzapratApodevadvijAtigurucaraNakamalapraNamoddhRSTa 4 vajrAmaNikoTiruciradidhitivirAjitamakuTodbhAsitazirAH dinAnAthAturAbhyagatArtha janazilaSTapa 5 ripUritavibhavamanorathApacIyamAtRviSTapaika sahayadharmmasacayaH praNayaparikupitamAninIjana 6 praNAmapurvvamadhurAvacanopapAditaprasAdaprakAzikRtavidagdhanAgarakasvabhAvo vimalaguNapaMjarakSi 7 ptabahalakalitimiranicayazrImada dastasya sunu samada pratidvaMdvigajaghaTAbhedinistriMzavi kramapraka 8 TitamRgapati kisora viryavalepaH payonidhikRtaubhayataTapraruDhaghana lekhavihRtaniraMkuzadA - napravA 9 pravRtadigdantivibhrama guNasamUhaH sphaTikaka pura piNDapaNDurayazazcandanacarcitAGgasamunnatagaga 10 nalakSmipayodharosaMga H zrIjayabhaTTastasyatmaja pratihatasakalajagadvyApidoSAdhikAravijRMbhitasaMta 11 tAtamovRtviradhikagurusneha saMpatkavimaladizoddhasitajivalokaH paramabodhasamAnugato vipulagu - 12 rjaranRpanmayapradipatomupagataH samadhigatapaMcamahA zabda mahArAjAdhirAjazrImaddaddaH kuzalIsa [ - 13 ne ]va rASTrapativiSayapatigrAmakUTAyuktakAniyuktakAdhika mahatarA datsi mAjJApayati astu vo vidi 14 taM yathA mayA mAtApitrorAtmanazcaivAmuSmika puNyayazobhivRddhayekanyakubja 15 vAstavyatacAturvidyasAmAnyakausikasyagotracchandoga sabrahmacAri 16 bhaTTamahivarastasya sUnu bhaTTagovinda balicaruvaizvadevAgnihotrapaJcamahAyajJadikR paM. 1oM; vAyA rajanI, vAsakAt na' va 'navA pyAya cha. paM. 2 vAMyA pramukhAgata, kulavadhUH kumudane kuspaSTa che. paM. 3 vAM samayaH praNAmo 54 vA vajra dIdhiti; kuTo, rAdInA; bhyAgatA; liSTa paM. 5 v[the| rathopa; trivi; sahAya; saMcayaH paM. 6 vA pUrvva; madhura; prakAzIkRta 1, 7 vA nicayaH; dadda, sUnuH paM. 8 vA kizoravI ryA; nidhIkRto; prarUDha; banalekhA. paM. 9 pravRtta; karpUra; pANDura. paM. 10 vI lakSmI; rossaM bhaTastasyAtmajaH 5. 11 va itatamovRttira; dbhAsita; jIva; samanugato. paM. 12 vAM nRpAnva; pradIpatA paM. 13 yuktakaniyukAdhika. paM. 15 tacAturvi; kauzika gotra 16 mahIdhara; govindAya yajJAdiki. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daha 2 jA athavA prazAntarAganAM tAmrapatro patarUM bIjeM 17 yotsarpaNartha tathaumbarAhAradvaliza antaH pAtitathaumbarAgrAmosyAghaTanasthanAni 18 purvata uSilathaNagrama dakSiNata iSigrAma pazcimataH saMkiyagrama utarata jaravadragrama 19 evamayaM svacaturAghaTanavizruddho grAmaH sodraMga[ : ]saparikara sadhAnyahiranyAdeya[:] 20 sotpadyamAnaviSTika[:] samastarAjakiyanamapravezyamacandrakarNavakSitisaritparvatasamAna kAlIna[:]pu21 trapautrAnvayakramopabhogya[ : ]eNvaprattadevabrahmadAyavarjamabhyantarasiddhayA zakanRpakAlA tItasaMva[ccha] 22 razatacatuSTaye paMcadazAdhike yesstth[| ]mAvAsyarsayagrahe udakAtisargeNapratipAditaM yatosyocita23 ya brahmadAyasthityA kRSataH karSa[ ya ]to bhuMjato bhojayataH pratidizato vA na vyAsedhaH pravartitavya[ : ]tathAgA24 mibhirapi nRpatibhirasmadvaMzyairanyairva[1] sAmAnyabhUmidAnaphalamavetyabindUllolAnya nitya[ / nyaizvayaNi tR25 NAyalagnajalabinducaJcalaJcajIvitamAkalayya svadAyanirvizeSoyamasmadAyonumantavyaH pAlayi26 tavyazca tathA coktaM bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH [1]yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA pha27 l[|| yazcAjJanatimirAvRtamatirAcchidyAdAcchidhamAnamanumodetA vA sa paJcabhi mahApAtakairupapAtakaizca 28 saMyuktaH syaaditi[| ]uktaM ca bhagavatA vedavyAzena vyaashen[| SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH[1]A29 cchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset [ // yAnIha dattAni purAtanAni dAnAni dharmArthAyasaskarA30 nni[| nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta [ // ] svadattAM paradattAM vA yatnadrakSa na31 rAdhipaH [1]mahIM mahImatAM zreSTha daanaacchyaanupaaln[|| ]likhitaMzcaitatpAdAnu jIvidAmodarasute32 na revAditena svahastoyaM mama zrIvitarAgasUto shriiprsntraagsy[||] paM.17pAyotsarpaNArtha; ghATanasthAnAni. 5.10 vAMyA pUrvata; grAmo; grAmaH; grAma uttarato; prAma paM. 19 pAyA rAghATa; soparikaraH, hiraNyA. paM. 20 pAyA kIyAnAmapravezya A, ndrArkA. 5. 21vAMyA pUrva; saMvatsa. 5.22 vaay| jyaiSThAmAvAsyAyAM, sUrya pratipAdita. 5. 23 paaye| yA. 5. 24 vy| zvaryANi. paM. 25 'hAyo ' dvAyo / sANe . paM. 27 vAyA yazcAjJAna; modeta paM. 28 vAMyA vyAsena 6. 29 vaaNy| tAnyeva; rthayazaska paM.30 vaaNy| yatnAdrakSa paM. 31 vAyA rAdhipa; taM caita 5. 32 vAMyA zrIvIta; sunoH zrIprazAntaH revAdityena 25 revAditena kadAca vaparAyuM heya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 116 da6 2 jAnAM ilAvamAMthI maLI AvelAM tAmrapatro " (zaka) saM. 17 jeSa vadi amAvAsyA (I. sa. kalpa-6), dada 2 jAnuM IlAvanuM dAnUpatra prathama prophesara Ara. jI. bhAMDArakare ja che. beM. 2. e. so. vo. 10 paoN. 19 mAM prasiddha karyuM hatuM. be zreca eka royala esiyATika sosAyaTInI mAlikInAM mULa patarAMo uparathI, lIgrApha sAthe, te huM pharIthI prasiddha karuM chuM. te bharUca DisTrikaTamAM IlAva najIka maLyAM hatAM. AmAM be patarAM che. dareka 11" lAMbuM ane 6 pihoLuM che. lakhANanA rakSaNa mATe kAMThA saheja jADA karelA che, ane lekha Akhe surakSita che. be kaDIo mATe kANuM che, paraMtu jyAre patarAM mane maLyAM tyAre phakta DAbI bAjunI kaDI kApyA vagaranI rahI hatI. te lagabhaga rU" jADI ane valabhInI kaDI jevI sAdhAraNa geLa che. tenA uparanI mudrA ekaMdare goLa che. teno vyAsa Azare 1" athavA 1chu" ne che. tenI upara upaselI biMbAkAra sapATI para kaMIka citrAmaNa che. te kadAca pakSI rUpamAM garUDanI AkRti haze. tenI nIce lIthagrApha karavAM mULamAM vadhAre sahelAIthI vAMcI zakAya tevA akSarAmAM "zrIvat () " lekha che. AvopAMta bhASA saMskRta che. ane cheka 13 mI paMkti sudhI lekha umeTAnAM dAnapatranA lekha sAthe lagabhaga akSarazaH maLato Ave che. vaLI A banne dAnapatrAnI paM. 1 thI 6 sudhInuM da6 1 lAnuM varNana kheDAnAM be dAnapatranI 5. 25 thI. 31 sudhInA da6 2 jAnAM varNanamAMthI zabda zabda lIdheluM che. lekha da6 2 jA urphe prazAMtarAganA samayane che. temAM tithi zake 417 (I. sa. 495-6) nA jayeSTha amAvAsyAne divase sUryagrahaNa samayanI che. te divase janarala kanIgahAmanI sUcanAnusAra budhavAra tA. 8 mI juna 49pa-I hatI te divase sUryagrahaNa paNuM hatuM. paraMtu te grahaNa pArisamAM sAMjanA 6-30 vAge thayuM hatuM. eTale gujarAtamAM te rAtre lagabhaga 11 vAge thayuM hatuM ane dekhAya evuM nahatuM. arthAta A grahaNa hiMdu khageLavettAo dhyAnamAM na le tevuM hatuM. paMDita bhagavAnalAla IndrajI. jeNe A dAnapatranA kharApaNu virUddha AgaLa pA. 72 thI 74 mAM TIkA karelI che ane je dhyAnamAM rAkhavA lAyaka che te ema dhAravA prerAya che ke gurjaranAM dAnapatranA kharA saMvatanA varSa 417 nA jyeSTha amAvAsyAne divase thayelA sUryagrahaNanI kharI mAhitA A khoTo lekha banAvI kADhanAre meLavI haze, ane tenA kharA saMvatanI mAhitI nahIM hevAthI teNe varSane zakanA saMvat tarIke jaNAvyuM. A mata pramANe janarala karnIMgahAme karelI gaNatrInuM pariNAma AgaLa pAne 77 mAM ApyuM che. bharUka athavA bharUcanA daravAjA pAse vijayI chAvaNamAMthI A dAnapatra apAyuM che, ane ane dAnapatramAM akulezvaranA "vivA' mAM AvelAM rAIdhama gAmane ulekha che. akalezvara e naM. 139 ane 140nA dAnapatranAM arezvaranuM, hAlanAM aMkalezvara athavA aMkalezvarane bahu ja maLatuM bIjuM nAma haze. ApelAM gAmanI pUrve vAraNerA gAma,jene prophesara bhAMDArakara IlAvanI IzAna kemAM Azera 4 maila upara ane aMkalezvaranI agni keNumAM Azare 8 maila upara AvelA hAlanA "vAlanera' tarIke oLakhAve che, dakSiNe varaSNA nadI, jene te hAlanI " vaMda-kharI" tarIke oLakhAve che; pazcime vaDaka athavA zuMThavADaka gAma; ane uttare aralauma gAma, zuMThavahaka agara guMThavADa e kadAca surata DisTrikaTamAM "cIkhalI" tAlukAmAM AveluM hAlanuM "thavADa" haze. paraMtu A gAmanA cokkasa sthAna vize khAtrI karavA mATe mArI pAse nakazA nathI. rAdhama ane aralamanAM gAmaDAMonuM nizcita sthaLa hajI jANavAnuM bAkI rahe che. * I. e. va. 13 5. 15 je. eka phalITa 1 zivanA akala nAma uparathI kadAca paDayuM haze. 26 potAnA carcApatranA mathALe pra. bhAMDArakara ema kahe che ke A dAnapatra surata DisTrikTamAM gAmaDAMmAMthI upalabdha hatuM, paraMtu tenA carcApatranA aMtamAM je pramANe pote ja he che tema IlAva ke jyAMthI A dAnapatra maLI AvyuM hatuM te gAma bharUca DisTriTamAM AveluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadda 2 jAnAM IlAvamAMthI maLI AvelAM tAmrapatro akSarAntaraM patarUM pahelaM. 1 OM svasti vijayavikSepAt bharukacchapradvAranA [ vo ] sakAt [ / ]saka[ jai ]laghanapaTalavinirgatarajanikarakA [ ka ]rAvabodhitakumuda 2 dhavalayaza [ : ] pratApa [ nai ][ 1 ]sthagita nabhomaNDalonekasamarasaMkaTapramukha [T]gata - nihitazatrusAmaMta kulavadhUprabhAtasama 3 yaruditapha[ cche ]logi[ dgI ]yamAna vimalanistriMzapratApo devaddijAtigurucaraNakamalapraNAmoddhRSTavajramaNikoTiruciradI * 4 ghitivirAjitamukuTodbhAsitazirAH di [ dI ] nAnAthAtura [ 1 ] bhyAgata [ ]rthijana [ 1 ]cli[ kki ]STaparipUritavibhavamanorathopacIyamAna tR[tri ] viSTa - 5 paika sahAyadharmmasaMcayaH praNayaparikupitamAninIjanapraNAma pUrvamadhU [ dhu vacanopapAditaprasAdaprakAzi[ zI ] kRtavidagdhanA zrImaddade[ 6 ] 7 bhedinistrivikramazprakaTitamRgapatikiso [ zo ]ravi[ vI ][ 1 ]valepaH payonighi[ ghI ]kRtaubhayataTapraru [ rU ] Dhadha[ va ]na lekha [ 1 ]vihRtaniraMkuzadAnapravA8 hapravRtadigdantivibhramaguNasamUhaH sphaTikakarpu[ rpU ]rapiNDapANDu [NDu ]rayazazcandana carcitasamunnata~gaganalakSmi [ kSmI ] payodharo 6 garakasvabhAvo vimalaguNapaMjara [[ ]kSiptabaha lakalitimiranicayaH stasya su[ sU]nu[ : ] samadapratidvaMdvi gajaghaTA 35 9 [t ] saMga: zrIjayabhaTastasya [ 1 ]tmajaH pratihatasakalajagadvyApidoSAdhikAra vijR[ ]bhita saMtatA [ ta ]tamovRtvi [ ti ] radhikagurune 10 hasaMpannaMvimaladizobhAsitajIvalokaH paramabodhasamA [ ma ]nugato vipulagurjara - nRpAnma[ nva ]ya pradi [ dI ]patAmupagataH 11 samadhigatapaMcamahAzabda mahArAjAdhirAja zrImaddaddaH kuzalI sarvvAneva rASTrapati viSayapati grAmaku[ kU ]Ta []yu 1 mULa patarAM uparathI. 2 umeTAnAM dAnapatramAM paNa nasAta vAMcana che. De. myuhara cave che vA ne badale nAnI bhUla asala lekha je cAlu hastAkSarAmAM hatA ane jemAMthI kAtaranAre nakala karI hatI temAMthI kadAca thaI haze. 3 vAMcA sanaja 4 umeTA dAnapatramAM pratApa vAMcana che, paraMtu artha khadhakhesatA ANuvA mATe tAna vAMcana ApaNe laIe chIe. 5 umeTA dAnapatramAM ja vAMcana che. DA. yulDara tenA cha mAM pheraphAra karavAnI jarUrIAta mATe zaMkA batAvI che. paraMtu e kheDAnAM dAnaputrAmAM haru e spaSTa rIte vAMcana che. 6 vAMcA 6 umeTA dAnapatramAM TU vAMcana che. paraMtu A dAnapatranI peThe tenA pautranuM nAma dadda prema sametuM che. 7 umeTA dAnapatranI 10 mI aiktimAM citaLasamunnata A pramANe vAMcana che. 8 umeTA dAnapatranI 12 mI patimAM OM ema vAMcana che, 9 pahelAM to keAtaravAmAM AvyA hatA pachIthI o nA mAtrAne ceADA bhAga bhUMsI nAMkhI tA karavAmAM Avye che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 gujarAtanA aitihAsika lekha 12 ktakA [ka] niyuktakAghI [ghi ][ kori ]ka mahattarAdIM' t [ nU ] samAjJa [T]payati [ / ]astu' vo viditaM yathA mayA mAtApitrorAtmanazcaivAmuSmika puNyayazo13 bhivRddhaye abhi[ hi ? ]cchatravAstavya tac [ cA ] turvidyasAmAnya ka[ ]za[ zy ] [ sa ]gotrabaha[ ] sa brahmacAri bhaTTa govindasta bIjuMpatarUM 14 sya su[ sU]nu[ nave ]bhaTTa na[ 1 ][ []yaNa [[ ]ya balicaruvaizvadevAgnihotra paNca [Jca ]maha[ 1 ]ja[ ya ]jJAdikR[ kri ]ryAtsarpaNa[ 1 ]rtya[ i ]' akulezvareviSaya[1] ntaH pAti rAi 15 SaM grAmosyArghA[T]Ta stha[ 1 ]nAni pu[ pU]rvataH vArane [ Ne ]ragrAmaH dakSiNataH varaNDa[T] nadiH pazcimataH zuMThava[ vA ? ]DakagrAmaH uta [ rA ]rataH 7 16 aralauma grAma / - evamayaM khacaturAgha [ 1 ] Tanavizuddho grAmaH sodraGga [ : ] sa[]parikara [ : ]sadhAnyahiranya[ Nya ][ 1 ]deya [ : ]sotpadyamAnaviSTika [ : ] 17 samasta rAjaki[ kI ] [][ ]mapravezyama [ zyA ]candra [ 1 ][ ]rNava kSitisaritparvatasamAnakAlIna[ : ]putrapotrAnvayakramopabhogya [ : ][ pU]rvapratadeva18 brahmadeyavarddhamabhyantara siddhaya [ 1 ]zakanRpakAlatIta saMvaccha [ tsa ]ra zatacatuSTaye saptadazAdhike ye[ jye ]STha[T][T]vAsya [][ sU] - 19 de udakAtisargeNa pratipAditaM [ taH ] [ / ] yatosyocitaya [ 1 ] brahmadAya sthityA kRSataH karSayato bhuMjato bhe[ bho ]jayataH pratidiza 20 to vA na vya[T]sedhaH pravartitavya [ : ] [ 1 ] tathAgAmibhirapi nRpatimirasmaddazyairanyairva[1]sAmAnya[ N ]bhUmidAnaphalamavetya bindu[ ndU ]llolAnyanitya[ 1 ]nyaizvarya[[1] 21 Ni tRNa [T]lana jalabinducaNca [ zJca ]laNca [ ca ] jIvitam [ 1 ] kalayya svadAya - nirvise[ ze ]SoyamasmadA[ hA ] yonumantavyaH pAlayitavyazca [ / ]tathA coktaM[ / ] 1 (bheTA dhAnapatranI 14 bhI paMDitanI paMDe Adi pazu vayina Adhika che. paraMtu meM meDAnAM chaanpatranI 32 mI paMktimAM che tema AdhiAriva ema sudhArA karavA ja oIe e niHzaMka che. 2 anusvAranI bhUla che. 3 pahelAM tu keAtaravAmAM AvyA hatA ane pachIthI sta thADA sIne karavAmAM AvyeA che. 4 atri ( hi ? ) thI mAMhi sudhInuM kSazaMtara 26 zyA samAyu upara utaravAmAM yAnyuM che. 5 prA. bhAMDArakara aMkhezvara vAMce che, paraMtu bIjA padamAM anunAsika nathI tema pahelA pada upara anusvAra yA nathI ataresuM. 6 pro. bhA252 rAcchavam pAche khAne bAunu '2chI' sAthai bhobhAve che. pahelA me akSarAnI nIce traNa rada karelA akSarAnI nizAnI che, jemAMnA pahelA me dare che. nAma je pramANe che tema pahelAM be akSare tA cAkakasa paNe TM che. khIjuM pada nIcenA jamaNI bAjunA khUNAmAM phaijhuka bhUMsAI gayuM che. paraMtu zarUvAtanI 6 vagaranuM che. trojuM pada joke barAbara dha natho tema maiM paNa nathI. paraMtu va urata ne 1dhAre bhagatuM che. 7 vAMyA nadI 8. laDA242 aratauma athavA saraThauma vAMdhe che. temAM pAchaLanAMne vadhAre ThIka gaNe che ane tene vAnerathI doDha mAtra dUra hAlanA suram sAthe sarajaave che. 9 zabdanI vacce hAvAthI A virAmacihnanI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daha 2 jAnA IlAyamAMthI maLI AvelA tAmrapatro 22 bahubhirvasudhAbhukta[1] rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phlN[|| yazca[1]jJAnatimirAvRtamatirA23 cchidya[1]dAcchidyamAnamanumodeta vA sa paNca[Jca ]bhirmahApAtakairupapAtakaizca saMyukta[ : syAditi[1] uktaM ca bhagavatA veda vyAze[ se ]24 na vyAze[ se ]na[ / ]SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH a[1]cchettA cAnumantA ca taM[1]' nyeva narake vaset [ // ]yAnIha dacAni purA* 25 tana[1]ni' dAnAni dharma[ 1 ]rthayasa[za ]skarANi nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta // svadattA paradattA[-]vA ya26 tnAdrakSa narAdhipaH' mahIM mahi[ hI ]matAM se[ zreSTha daanaacchreyonupaaln[||] likhitamidaM saMdhivigraha[1]dhikRtareveNa ma[1]dhavasutena[ // zrIvi [vI ]tarAga su[ sU no[ : svahastoyaM mama 27 shriiprshaantraagaa[g]sy[||] 1 A anusvAranI bhUla che. 2 AMhi ane umeTA dAnapatramAM be kheDAnAM dAnapatranA vayina narendra karatAM jAdu ja che, 3 visarganI bhUla che, 4 umeTA dAnapatrathI juduM paDe che. sahi ahI cAlu hastAkSaromAM nathI. le.10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara * ! svasti ! bharU kacchanA dvAra daravAjA ) AgaLa AvelA vijayI nivAsasthAnamAMthIH-- ( paM. 1 )sajaLa ghana vAdaLamAMthI mahAra nIkaLatA zazInAM karaNathI jAgRta thaelA zveta kumuda jevI yazanI velIthI nabhamaMDaLa chAyI nAMkhatA, aneka samaranAM saMmAM jenI sAme AvatAM saMhAra thaelA zatrusAmantakulanI patnIe prabhAta samaye rUdanathI jenI asine pratApa mATethI jAhera kare che evA deva, dvija ane gurUenAM caNukamaLane praNAma kIdhethI paMkti paDelA kATI vamaNinA ujajavaLa karAthI virAjita mugaTathI maMDita ziravALA, dIna, anAtha, AjArI, abhyAgata, yAcaka, ane vipattivALA janAnA vaibhava (lakSmI) mATenA maneAratha pUrNa karavAthI niraMtara vRddhi pAmatA, svargaprAptinA eka ja sahAya dharmasaMcayavALA, pUrve praNayathI keApita thaelI mAninI janAnA praNAma pachI madhura vacanathI udbhavelA prasAdathI prakAzita thatA vidrugdha ane nAgaraka svabhAvavALA, vimala guNunAM kiraNeAnA paiMjaramAM kalinA ghanatimirane nAMkhanAra, paMca mahAzabda prApta karanAra zrI v hateA. (5, 6). tenA putra zatrunI madonmata gajasenAnA saMhAra nirdaya phALa ( kulaMga) mArI karanAra juvAnasiMha jevA pAtAnI taravArathI pratApa prakaTa karanAra, niraMkuza dAna pravAhathI ane udadhinA ane taTa para AvelAM vanAmAM gamana karI satata mada jharatA ane krIDA karatA diggajonA guNusamUhavALA, gaganalakSmInAM samunnata vAdaLAM rUpI payAdharAne sphaTika ane kapUra jevA zveta yazanAM caMdananA lepathI sugaMSita karatA zrI jayabhaTa hatA. (5, 9) tenA putra, sakala jagata vyApI denAra deSanA adhikArathI udbhavelA dhanatimira ne hAMkI mUkanAra, gurUnA adhisneha thaelA vimala AdezathI jIvaleAkane prakAzita karatA, paramakhASa prApta karanAra, vipula gujjara nRpAnA anvayamAM mazAla jevA, paMcamahAzabda prApta karanAra mahArAjAdhirAja, zrI 46 kuzaLa hAlatamAM samasta rASTrapati, viSayapati, gAmakUTa, Ayuka, niyuktaka, adhikArika, mahattara Adine jAhera kare cheH---- ( paM. 12) tamane jAhera thAmA ke--mArAthI mAtApitAnA tathA mArA paraleAkamAM puNyayaza nI vRddhimATe ahicchatramAM nivAsa karatA, te ja sthaLanA caturvaiddhi madhyenA, kAzyapa geAtranA, avRca sabrahmacArI bhaTTa govindanA putra bhaTTa nArAyaNune bali, carU, vaizvadeva, agniheAtra, paMcamahAyajJa Adi anuSThAna mATe akulezvaraviSayamAM rAidhagAma jenI sImA pUrve vAraNera gAma; dakSiNe varanDA nadI; pazcime zuSNavaka gAma ane dakSiNe aralauma gAma; A cAra sImAvALuM gAma udbhajJa sahita, uparikara sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, veThanA hakka sahita, rAjapurUSonA pravezamukta, cadra, suraja, sAgara, pRthvI, nadIo ane parvatAnA astitvakALa sudhI, putra, pautra, ane vaMzajenA upabhega mATe, pUrve deva ane brAhmaNNAne karelAM dAnavantya karI abhyantara siddhithI, zakarAjAnA samaya pachI saMvatsara 417 mAM jeSTha amAsa ne sUryagrahaNunA samaye pANInA ardha sAthe apAyuM che. ( paM. 19 ) AthI A mANasa jyAre brahmajJAyanA niyamAnusAra A gAmanI khetI karatA hAya athavA khetI karAvatA hAya athavA upaleAga karatA DhAya athavA upaleAga karAvatA hAya, athavA anyane sAMpatA hAya tyAre koIe paNa pratibaMdha na karavA. ( paM. 20) A amArA dAnane amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpAe peAte karelA dAna mAka, bhUmidAnanuM phaLa dAnadenAra ane rakSanArane sAmAnya che, zrI jalabiMdu jevI caMcala ane anitya che, ane jIvita tRNunA agre jalamiMdu jevuM caMcala che ema mAnIne anumati ApavI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 daha 2 jAnAM IlAvamAMtho maLI AvelAM tAmrapatro ane tenuM rakSaNa karavuM. ane Ama kahevAyuM che ke -sagarathI mAMDIne bahu kRpAe bhUmine upabhega syA che. je je samaye je bhUpati haze tene te samaye tenuM phaLa che. ane ajJAnanA ghanatimirathI AvRta thaelA manavALe je mANasa A dAna japta karaze athavA temAM anumati Apaze te paMcamahApAtakane ane anya hAnAM pApane doSI thaze. (paM. 23) bhagavAna veda vyAse kahyuM che ke -bhUmidAna denAra 60 hajAra varasa svargamAM vase che ane te japta karanAra teTalAMja varasa narakamAM vAsa kare che. pUrAtana, dharma, artha ane yazanI utpatti vALAM dAne pratimAne arpaNa thaelI nirbhakata mAlA jevAM che. kaye sujana te punaH pAchAM laI leze ? tamArAM athavA anyanAM karelAM bhUmidAnanuM, he nRpamAM zreSTha nRpa ! rakSaNa tuM saMbhALa pUrvaka kara. dAna devA karatAM dAnanI rakSA adhika che. (5. 26) mAdhavanA putra saMdhivigrahAdhikRta revathI lakhAyuM che. (paM. 27) zrI vItarAganA putra zrI prazAtarAganA hArA A svahasta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA jayabhaTa 2 jAnAM tAmrapatro ce. saMvata 456 mAgha sudhi 15 A lekha tathA bIjA keTalAka lekhe navasArInI sara kAvasajI jahAMgIra reDImanI madresAnA AsisTaMTa mAstara mI. zerIArajI dAdAbhAI bharUcAe mane prasiddha karavA mATe ApyA hatA. e lekha navasArImAM kaI pAyA khodatAM maLI AvyA hatA. ja A lekha be patarAM upara che. te dareka 12 "pahoLuM ane la" uMcuM che. kAMThA moTe bhAge saheja jADA rAkhI aMdaranI bAjue vaLyA che, jethI lekhanuM rakSaNa thaI zake. bIjA patarAnI zarUAtamAM pahelI paMktine pahele akSara tathA bIjA akSaranA thoDA bhAgavALo hAne TukaDe bhAMgI gayo che. ane e ja patarAmAM eja bAjue nIcalA bhAgamAMthI 43" ane jarUnI bAjuovALe eka trikoNAkAra jevaDe TukaDe bhAMgI jaI khovAI gayo che. paraMtu lagabhaga badhAya nAza pAmelA akSare pUrA pADI zakAya che. patarAM jyAre pahelAM mArA hAthamAM AvyAM tyAre tenA upara tenA jeTalo ja jADA kATane thara jAmyuM hatuM ane eka akSara paNa kaI thaLe jANI zakAtuM nahotuM. paraMtu te sApha karI Akhe lekha suvAo karavAmAM huM phatehamaMda thaye chuM lekha patarAMnI pahoLAImAM ADe lakhyuM che. be kaDIo mATe kANuM che, paNa kaDIo tathA temAnA eka upara mudrA hevI joIe te khavAI gayAM che. bhASA AghopAMta saMskRta che. chellI paMktimAM ApelI sAkha sivAya, lipi gujarAtamAM maLI AvelAM cAlukaya ane rASTraphiTanAM sAtamA saikAnAM dAnapatro jevI che. A jAtanI lipi cethA saikAnI dakSiNa-hindanI bALAkSarI uparathI banelI che, ane te ja samayanI jUnI nAgarIthI ghaNe aMze jUdI che. paraMtu 44 mI pakitamAM sAkhanI lipi dAnapatranI lipi karatAM taddana jUdI che, te sAtamA saikAnI nAgarI lipi che. A lipi kadAca te vakhate gujarAtamAM vaparAtI cAlu hastAkSaranI haze. A lekha jayabhaTa 2 jAnA samayane che. dAnapatra kAyAvatAranI chAvaNImAMthI kADhayuM che. A sthaLa bharUca DisTrikaTanA jaMbusara tAlukAnA kAvanuM saMskRta rUpa mAnavAne prabaLa IcchA thAya che. temAM jayabhaTe kerilA pathaka" agara peTA-bhAgamAM AvelAM zamISadraka gAmamAM 64 " niva "nA mApanuM eka khetara dAnamAM ApyAnuM lakhyuM che. kerilA e bharUcanI IzAna keNumAM lagabhaga 10 mAIla para AveluM hAlanuM "kerala' jaNAya che. zamIpaka ane gelikA je khetaranI sImAnA varNanamAM batAvyuM che,e hAla oLakhAvavAne huM taiyAra nathI. dvAddha. je paNa e ja saMbaMdhamAM ApyuM che, te paMcamahAlamAM godharA pAsenuM hAlanuM dehada haze. girinagara, je dAna lenAranA mULa vatana tarIke batAvyuM che, te kAThiAvADane hAlane giranAra che. zraddhi kAnuM samA gAma, je dAna letI vakhate tenuM nivAsasthAna hatuM te hAla oLakhI zakAtuM nathI. keI ajJAta saMvatanA varSa 456nA mAghanI pUrNimAne divase thayelA caMdragrahaNasamaye A dAna ApyuM hatuM, ane 43 mI paMktimAM lekha lakhAyo te divasa ane dAna apAyuM te divasanuM nAma jomavAra (athavA maMgaLavAra) lakhyuM che. A tArIkha kayA sananI che te prazna have ApaNe vicAravAne che. | mAro abhiprAya e che ke umeTA ane IlAonAM dAnapatro banAvaTI che, ane te dharasena 2 jAnuM dAnapatra banAvI kADhanAre ja taiyAra karyA che. kadAca teNe da6 2 jAnuM eka kharuM kAnapatra je kheDA, navasArI ane kAvInAM dAnapatronI mAphaka anirdiSTa saMvatavALuM haze te meLavyuM cho ane tyAra bAda saMvat na jANuvAthI teNe anumAna karIne zaka saMvata dAkhala karI dIdhe. 1 I. e. je. 13 pA. 70 paMDita bhagavAnalAla udvajha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA jayabhaTa 2 jAnAM tAmrapatro 41 eTale umeTA ane IlAonAM dAnapatro huM nAkabUla karuM chuM ane te sAthe kheDAnAM dAnapatro zaka saMvatanAM che evuM jaNAvate mata paNa jeTale aMze tenA upara AdhAra rAkhe che teTalA aMze nAkabUla karuM chuM. tethI kheDAnAM dAnapatronA dada 2 jAne navasArInAM dAnapatranA pahelA dada -jene A dAnapatramAM " vi" ApavAmAM AvyuM nathI te tarIke oLakhAvuM chuM. ane A pramANe A cAra dAnapatromAMthI nIce mujaba vaMzAvalI ane tArIkha nakakI karuM chuM-- da6 1 lo. (Azare varSa 330) jayaTa 1 le, agara, vItarAga (Azare varSa 355) 66 2 athavA prazAntaroga, 380 ane 385, jayabhaTa 2 je, (Azare varSa 405) da6 3 je, athavA bahusAya. (Azare varSa 430) jayabhaTa 3 je, 4pa6 ane 486. navasArInuM A dAnapatra kAyAvatAranA " vAsava' athavA chAvaNImAMthI jAhera thayuM hatuM. upara kahyA mujaba A sthaLane bharUca DisTrikaTatA jaMbusara tAlukAnAM kAvI gAma tarIke oLakhAvavAnuM mane mana thAya che. ane "vAsava" zabdanA upayoga uparathI lAge che ke kAyAvatAra e jayabhaTa 3 jAnI rAjya-kArobArI agara caDhAI prasaMgenI musApharI vakhate thoDA vakhata mATe nAMkhelI chAvaNa haze. je chAvaNI agara zaheramAMthI 486 nuM dAnapatra kADhayuM hatuM tenuM nAma te dAnapatranA pahelA bhAga sAthe nAza pAmyuM che. - janarala kanIgahAme kRpApUrvaka uparanI vigatenI gaNatrI karI che ane Azare I. sa. 245 nA samaya pahelAM ane pachInI ghaNI tArIkho tapAsyA pachI jaNAve che ke, grahaNa ane vAra bane te mATe maLatuM sana I. sa. ra49-50 che ane te saMvatanA pahelA varSa sAthe I. sa. 250-51 varSa maLatuM Ave che. 249--50mAM 4pa6 umeravAthI I. sa. 705-6 thAya che. ane mAgha jAnevArI phebruvArI sAthe AvatA hovAthI A dAnapatranI tArIkha i. sa. 706 nA zarUAtanA samayamAM hAvI joIe. te varSamAM mAghanI pUrNimA maMgaLavAra tA. 2 jI phebruvArIe hatI, ane te divase caMdra grahaNuM paNa hatuM. che, 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara' 1 svasti zrIkAyAvatAravAsakAt satatalakSmInivAsabhUte / tRSNAsaMtApahAriNi dIna[ 1 ]nAthavi. 2 stAritAnumAve / dvijakulopajIvyamAnavibhavazAlini / mahati mahArAjakarNA nvaye / kamalAkara iva rA3 jahaMsaH prabalakalikAlavilasitAkulitavimalasvabhAvo gambhIrodAracaritavismA pitasakalalokapA4 lamAnasaH paramezvarazrIharSadevAbhibhUtavalabhIpatipati[ ri ]trANopajAtabhramadada bhrazubhrAbhravibhrama5 yazovitAnaH zrI daddastasya sUnurazaGkitAgatapraNayijanopabhuktavibhavasaJcayopa cIyamAnamano6 nirvRtika[ ra nekakaNTakavazasaMdohadulalitapratApAnalo nizitanistrizadhArA dAritArAtikari7 kumbhamuktAphalacchalolasitasitayazozukAvaguNThitadigvadhUvadanasarasijaH zrIjaya bhaTa stasyAtmajo ma8 hAmunimanupraNItapravacanAdhigamavivekasvadharmAnuSThAnapravaNi' varNAzramavyavasthonmU litasaka9 lakalikAlAvalepaH praNayijanamanorathavilayavyatItavibhavasaMpAdanApanItAzeSapAsthi vadAnA10 bhimAno madavivazAGkuzAtivartikupitakarinivAraNaprathitagurugajAdhirohaNaprabhAvo vipatprapAta11 patitanarapatizatAbhyuddharaNanikhilalokavizrutaparopakArakaraNavyasanaH prAcyapratI cyAdhirAja12 vijRmbhitamahAsaMgrAmanarapatisahasraparivAti[ri]tAnekagajaghaTAvighaTanaprakaTitabhuja. vAryavi13 khyAtabAhusahAyAparanAmA / paramamAhezvaraH samadhigatapaJcamahAzabdazrIdaddastasya sUnura14 nekasamarasaMdhaTTadhanaghaTitaganaghaTApATanapaTurasahiSNuvanadAvAnalo dInAnAthA15 turasuhRtsvajanabandhukumudAkarakaumudInizAkaraH bhAgIrathIpravAha iva vipakSakSobha kSamaH shaantnu1 mULa patarAMo uparathI. 2 A virAmacihanI jarUra nathI. ane te ja pramANe 5kti 22 sudhInA badhAM virAmacihnonI jarUra nathI. 3 baMdhabesato artha lAvavA mATe vAMco viTAsitAnucita 4 vocA pravINo athavA pravINo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA jayabhaTa 2 jAnAM tAmrapatro 16 riva samudbhUta kalakalArAvamahAvAhinIpatiH AdivarAha iva svabhujabalaparAkramo dRta dha[ raNiH pa]. 17 ramamAhezvaraH samadhigatapaJcamahAzabda zrIjayabhaTaH kuzalI / sAneva rAjasAmanta bho[gikavi ]Saya18 patirASTragrAmamahattarAdhikArikAdIn samanudarzayatyastu vaH saMviditaM / yathA mayA mAtApitro ta[ 2 ]tma. 19 nazcaihikAmuSmikapuNyayazobhivRddhaye / girinagaravinirgata zraddhikArAhAravAstavya taccAbhu[ tu ] vidyasAmAnya20 zrAvAyanasagotra vAjaSa[ saM ]neyamAdhyandinasabrahmacAribrAhmaNadattaputrai brAhmaNadeva. svAmine / asmatkR21 tprkaashnaamkllumbraay| balicaruvaizvadevAgnihotrAtithipaJcamahAyajJAdi kiyo. tsarpaNA22 tha / korillApathakAntargata zamIpadrakagrAme / pUrvottarasImni catuSpaSTibhUnivartana. pramANaM patarUM bIjuM. 23 [ 1 ]tra[-] / yasyAghATanAni pUrvato golikAgrAmasImAsandhiH [ / dakSiNato yamalakhalarAbhidhA24 nataDAkaM / tathA mahattaramAhezvarasatkakSetraM ' / nApitadevaLasa[ t ]kavApakakSetraJca / aparataH zAmI25 padrakagrAmAdevadhAhaddhagrAmayAyI panthAH / uttarato baruTakhallarAbhidhAnataDAkaM / tathA 26 korillAvAsibrAhmaNa narmasatkabrahmadeya kSetraJca / evamidaM caturApATanopalakSita [-]kSetraM / sodranaM / sopa27 rikaraM / sabhUtapA[vA ? ]tapratyAyaM / sadhAnyahiraNyAdeyaM / sadazAparASaM / sotpadyamAnaviSTikaM / gRhasthAvaracala28 ka. / rathyA- / praveza- / nirgama- / saagr-| ctusspaadprcaar-| vaapii-| kuup-| taDAkapadropajIvyasametaM / sarvarA kaMI sudhArAnI jarUra che. maLatuM nAma sUcavatuM "brAdhanAyana' che. 2 asalamAM, ketaranAra sa bIlakula bhUlI ja gayo hato. ane pachI bIje "ga" vA ane nI vace umerI ka ne sara karavAnI tajavIja karI. paNa tema karatAM teNe pa karI nAMkhe 3 kataranAre pahelAM ja katarI pachIthA | rnya . 4 niyabhita 35 taTAkaM athavA taDAgam cha. 5-1-7 mA viraamcihnanI jarUra nathI. 8 A virAmacihnanI jarUra nathI. tema ja paMkita 31 sudhInAM badhAM virAmacihnonI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAsanA aitihAsika lekha 29 jakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM / pUrvapracatramadAyarahitaM / bhUmicchidranyAyenAcandrA kArNa30 vakSitisaritsarvatasamakAlInaM / putrapautrAnvayakramopabhogyamadyamAghazuddhapaJcadasyAM / candropa31 rAge / puNyatithAvudakAtisagrgeNa brahmadAyatvena pratipAditaM / yatosyocitayA / brahma32 dAyasthityA bhuJjataH kRSataH karSayataH pratidizato vA kaizcidvayAsedhe vartitavya mAgAmibhadrana33 patibhirasmadvaMzyairanyaivvAyamasmadAyonumantavyaH paalyitvyshc| yazcAjJAnatimirapaTalA 34 vRtamatiracchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodeta / sa paJcabhirmahApAtakaiH sopapAtakaiH saMyukta syAdityu35 ktaJca bhagavatA vedavyAsena nyAsena / SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnumantA 36 [ca ] tAnyeva narake vaset // vindhyATavISvatoyasu dhu[ zu]SkakoTaravAsinaH / kRSNAhayo hi jAyante bhUmidA37 [naM ha ]ranti ye // bahubhirvasudhAbhuk [ta ] rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // 38 [agnera patyaM prathamaM suvarNA bhUvvaiSNavI sUryasutazca gAvaH / lokatrayaM tena bhavettu dattaM yaH kAJcanaM gAM 39 [ca mahIM ca] dadyAt // yAnIha dattAni purA narendranAni dhamArthayazaskarANi / nirbhuktamAtyapratimA40 [ni tAni ko] nAma sAdhuH punarAdadIta // svadatAM paradatAM vA yatnAdrakSa yudhiSThira / mahIM matimatAM zreSTha. 41 [ dAnAcchyonu ]pAlanaM // saMvatsarazatacatuSTaye SaTpaJcAzaduttarake mAgha zuddha paJca dazyAM likhitamidaM 42 .... .... .... ... ... .... ... .... bhogikaputramahA. balAdhikRtakezaveneti balAdhikRta bAvuladUtakaM / saM 400 50 6 43 mAgha zu 10 5 so [ ? ]mavAre / nibaddham // 14 svahasto mama zrI jayabhaTasya // 1 virAmacihnanI kAMI jarUra nathI. 2 A akSara = hato ema niHzaMka batAvavA mATe patarAnA bhAMgela khUNu upara akSarano pUrato bhAga mejIda che. alabatta AgaLano akSara to hato ke mau hato te aTakaLapUratuM ja che; paraMtu emAM to vadhAre saMbhavita jaNAya che. AgaLanA akSare 5 30-31 nI madadathI ane kALI dAnapatranA tene maLatA lekha bhAgonI sarakhAmaNI uparathI pUrA pADavAmAM AvI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA jayabhaTa 2 jAnAM tAmrapatro bhASAntara v svasti ! kAyAvatAra nivAsasthAnathI-- ( paM. 1 )lakSmInuM aniza nivAsasthAna, tRSNAnA saMtApa haranAra ( zamAvanAra), dIna ane anAthane sahAya ApI mahimAmAM vRddhi karanAra, brAhmaNakuleAthI upalega thatI lakSmIsaMpanna, mahAna karyuM nRpanA mahAna anvayamAM, kamala maMDaLamAM haMsa samAna zrI dar hateA. tenuM pavitra mana kaliyuganI asara vinAnuM hatuM ane te peAtAnAM umadA DahApaNabharyAM nRtyeAthI sarva nRpAne Azcarya pamADatA. tenApara paramezvara zrI harSadevathI parAjaya pAmelA valabhInAthanA rakSaNa thI prApta karelA zveta vAdaLa jevA jhajhumatA yazanuM chatra hatuM. (paM. 5) tenA putra, jenuM mAnasika sukha tenI lakSmInA saMcayane upabhega tenI pAse bhaya vagara AvanAra prayijaneA karatA tema vRddhi pAmatuM, jenA pratApane agni aneka zatru vaMzane bhasma karavAnI zaktivALeA hatA, ane jeNe digvadhUnAM vadanakamaLa, tenI tIkSNa asidhArAthI bheddelAM gonAM kummasthaLAmAMthI nIkaLatA mukatAphaLa rUpe caLakatA zveta yazanA vastrathI DhAMkI dvIdhAM hatAM te zrI jayabhaTa hatA. (paM. 7) tenA putra, paMcamahAzabda prApta karanAra, mahAmuninAM racelAM zAstramAM, svadharma anuSThAna ane vivekamAM nipuNu, varNa ane AzramanI suvyavasthAthI kaliyuganI ANu naSTa karanAra, anya bhUpeAnA dAnanA mada prayienI abhilASa pUrNa karavAmAM vaparAtI lakSmI meLavI naSTa karanAra, peAtAnuM prakhaLa hAthI para AreADuna karavAnuM baLa madathI keSita banI aMkuza sAme thatA ane niraMkuza gone aMkuzamAM rAkhI khyAtivAna karanAra, vipamAM AvelA aneka bhUpatiene sahAya ApyAthI samasta prajAmAM vikhyAta udAratA vALe, pUrva ane pazcimanA aneka ( hajArA ) nRpAne mahAsaMgrAmamAM AvRta karatI gajasenA bhedI peAtAnuM khAhubaLa dekhADI, bAhu sahAyanA bIjA prakhyAta nAmavALe, mahezvaranA paramabhakta zrI dar hatA. ( pR. 13) teneA putra, paMcamahAzabda prApta karanAra, aneka saMgrAmamAM ghana gajasenA bhedavAmAM catura; kalezI jateAne dAvAnala samAna; dIna, anAtha ane AjArI jatAnA mitra; kamalamaMDala jevA svajana ane mitrAne indu samAna, bhAgIrathI nadInA pravAhanI mAphka zatruone kSeAbha pamADe tevI zaktivALA,--zAntanuM jevA kalakalArava karatI mahAna senAnA nAtha, AdivarAha mAphaka peAtAnA bhuja maLanA parAkramathI bhUmine (kruSTa nRpatienI sattAmAMthI ) uddhAranAra, ane mahezvaranA parama bhakta zrI jayabhaTa kuzaLa hAlatamAM samasta nRpa, sAmanta, legika viSayapati, rASTramaDhuttara, grAmamahattara, AdhikArika Adine anuzAsana kare cheH-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ( 5. 18) tamane jAhera thAe ke A leAka tema ja paraleAkamAM mArAM mAtApitA ane mArA puNyayazanI vRddhi mATe, kaiArillA pathakamAM AvelA zamIpatraka gAmanI IzAna sImAmAM 64 ( cAsaDha ) nivartananuM kSetra--jenI sImA-- pUrve gAlikA gAmanI sImA; dakSiNe yamalakhallara sarAvara ane mahattara mahezvaranuM kSetra ane devaka hajAma( vApita )nuM vApaka kSetra pazcime zamIpadraka gAmathI dhAhaddha gAma jate mArga ane uttare kharUTakhallara taDAga ane kArillA gAmamAM rahetA brAhmaNa marmanuM khAdAyanuM kSetra. A cAra sImAvALuM A kSetra udbhaGga sahita, ane uparikara sahita ane bhUtavAtapratyAya sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, zaaparAdhanA gunhAnA daMDanI sattA sahita, veThanA huka sahita, gharA, sthAvara ane jaMgama,zerIe praveza ane nirgamananAM sthAna, sAgara (?) catuSpadma pracAra, vApI, kUpa, taDAga ane gAmanI hada para vasanAra sahita, rAjapurUSAnA hastaprakSepaNamukta, pUrve karelAM deva ane brAhmAne karelAM dAna karI, bhUmicchidranyAyathI, caMdra, sUrya, sAgara, pRthvI, nadIe ane parvatAnA rU. 12 www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha astitva kALa sudhI, putra, pautra ane vaMzajonA upaga mATe, Aje caMdragrahaNanA samayemAgha, zudI 15 ne dine brAdAya tarIke, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra, atithi, paMcamahAyajJanA anuSThAna arthe girinagara zaherathI AvatA, caturvedi madhyenA, "zrAvAyanasa gotranA, vAjasamaya mAyana%i sabrahmacArI, brANu dattanI putra, amArAthI kalumbara nAmathI bolAvAtA, brAhmaNa devasvAmine pANInA artha sAthe ApyuM che. (paM. 31) AthI te brahyadAyanA niyama anusAra tene upabhega kare, khetI, kare, athavA khetI karAve, koIne sepe tyAre koI e pratibaMdha kare nahi. A amArA dAnane, amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpoe anumati ApavI ane tenuM rakSaNa karavuM joIe. je ajJAnanA timirathI AvRta thaelA cittavALe A dAna japta karaze athavA jatimAM anumati Apaze te paMcamahApApa ane anya nhAnAM pApane doSI thaze. (paM. 34) ane veda vyAse kahyuM che ke -bhUmi dAna denAra 60 hajAra varSa svargamAM vase che paNa te japta karanAra athavA temAM anumati ApanAra teTalAM ja viSe narakamAM vAsa kare che. je bhUmidAna japta kare che te viMdhyAdrinA nirjala vanamAM, vRkSanA zuSka pilANa(keTara)mAM vasatA kALA sapane janma le che. sagarathI mAMDIne baha bhUpee bhUminA upabhega karyo che. je je samaye je bhUpati haze tene te samaye A hamaNuM karelA dAnanuM phaLa maLaze. suvarNa agninuM prathama ( paheluM) bALa che, pRthvI vizvanI che; gAye sUryanI putrIo che. je suvarNa, gAya, ane bhUminuM dAna kare che te akhila traNa bhuvana Ape che. dharma, artha ane yazanA phaLavALAM pUrvenA napae karelAM dAne, upabhega karelI mAlA jevAM che. kaye sujana te punaH pAchAM laI leze ? pramAM zreSTha ! e yudhiSThira tArAthI ke anyathI apAyelI bhUminuM saMbhALa pUrvaka rakSaNa kara; dAnanuM rakSaNa dAna ApavA karatAM vadhAre sAruM che ! (paM. 41)gikanA putra mahAsenApati kezavathI saMvata 456 nA mAgha zu, 15 ne dine lakhAyuM. dUtaka-senA adhikArI bApula che. saMvata 400 ane 50 ane 6 mAM mAgha zadi 10 ane 5 ne somavAre taiyAra karavAmAM AvyuM te A mArA arthAta zrI jayabhaTanA svahaste che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 118 jayabhaTa 3 jAnAM tAmrapatro ce. saM. 486 ASADha su. 10 thoDA mahInAo pahelAM bharUcanA DepyuTI ejyukezanala InspekaTara rAvasAheba gopAlajI jI. desAIe be tAmrapatrenI chApa mane mekalI hatI. A patarAM emane kAvInA prAcIna zaheramAMthI sarakArI kAme gayA hatA tyAre thoDA vakhata mATe maLyAM hatAM. kAvI zahera mahI nadInI dakSiNe thoDA mAIla upara khaMbhAtanA akhAtanI najIka AveluM che. A patarAMone itihAsa nIce mujaba kahevAya che - kAvImAM gaMgezvara mahAdevanA maMdira pAchaLanA eka makAnane joDelI eka pANInI TAMkI pAca agara cha varSa pahelAM sApha karI hatI. tenA kacarAmAMthI taLIe pahelAM sAta lakhelAM tAmrapatra maLI AvyAM hatAM. kapilenI jJAtie A pitAnA kabajAmAM lai lIdhAM hatAM. jayaTanA dAnavALA patarAmAM tene chevaTane ardho bhAga Apyo che. mULa te pataruM 10 uMca uMcAI ane 13 IMca pahoLAI vALuM hatuM. paNa tenI DAbI ane jamaNI bAjuethI meTA TukaDAo bhAMgI gayA hovAthI bAjuo ardha gaLAkAranI thaI gaI che. subhAgye bhAMgI gaelA bhAgamAM dAtAnA prazaMsAyukta vizeSaNe, tathA dAna ApanArane AzIvArda ane laI lenArane zApanA mahAbhAratanA prakhyAta leke hevAthI moTuM nukazAna thayuM nathI. paraMtu tArIkha, lekhakanuM nAma tathA dAtAnI sahi e bagaDI gayAM che, e zecanIya che. patarAMmAM ghaNI khAMce paDelI DAvAthI te bedarakArInA bhAga thayAM hoya ema lAge che. 20 mI ane 22 mI paMktionA keTa lAka akSarA eTalA badhA dAbIne ketaryA che ke te patarAMnI bIjI bAjue uThayA che. pAchaLanI bAjue thoDAka aspaSTa akSarenI thoDI paMktio jaNAya che, te uparathI ema lAge che ke ketaranAre kadAca e bAjue pitAnuM kAma zarU karyuM hatuM, paNa pachI te prayAsa choDI dIdhuM hatuM. patarAMne kATa lAgyuM nathI. akSaro chevaTanA valabhI rAjAo, eTale dharasena 4 thAnAM dAnapatro ane prophesara Dasana ane bhAMDArakare prasiddha karelAM gurjaranAM patarAMonI lipi sAthe maLatA Ave che. jayabhaTanuM dAnapatra bhagnAvasthAmAM hovA chatAM paNa atyAra sudhImAM maLI AvelA lekhamAM sauthI vadhAre mahatvanuM che. kAraNa ke, gurjara vaMzanA ApaNuM jANavAmAM AvelA bIjA rAjA viSe sapramANa hakIkata ApavA uparAMta te gurjara rAjyane itihAsa valabhInA ItihAsa sAthe cheDe che. temAM bhUgaLanI jANavAjoga hakIkata ApI che. te vikramAdityanA saMva viSenA keTalAka take je hAlanA keTalAka prakhyAta purAtana vastuvidyAnA pravINe paNuM kabUla kare che, tene asatya TharAve che, ane hiMdustAnanA mULAkSaronA ItihAsamAM te upayogI phaLa Ape che. pahelA muddAnI bAbatamAM huM dhAruM chuM ke I. sa. nI pAMcamI sadImAM bharUca upara rAjya karatA gurjara vaMzamAM jayabhaTa thayuM hatuM, e viSe zaMkA nathI. jayabhaTanA lekhonI bhaugolika hakIkate tenA kAlakramanI hakIkata jeTalI ja jANavA lAyaka che. prophesara bhAMDArakaranA dAnapatranI jema AmAM batAvelAM lagabhaga badhAM gAmaDAM oLakhAvI zakAya tema che. kemaju gAma hAlanuM kimeja athavA kImaja che. kImajathI sIdhuM pazcima dizAmAM pAMcase cha vAra dUra Asamezvara, ApaNuM dAnapatranA AzramadevanuM maMdira che. hAlanuM maMdira thoDAM varSo pUrve baMdhAveluM iMTanuM hAnuM makAna che, paNa temAM eka prAcIna lipha che, ane tenI 1 I. e lo. 5 pA. 109 30. puDa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 gujarAtanA aitihAsika lekha pAse pUrvamAM eka jUne ku tathA jamInamAM khADe, je eka hAnA taLAvane avazeSa je jaNAya che te che. gAmanI pazcime sIgALa athavA zIgAma, dAnapatranuM sIhugrAma che; nairUtya dizAmAM jAmaDi gAma je sAmaDI paNa kahevAya che te jamAne maLatuM Ave che, ane uttare gAlelanAM khaMDero (TomeTikala nakazAmAM bhUlamAM galela kahyuM che ) che-te ApaNuM dAnapatramAM geliAvali kahyuM che. chIrakatuM maLI zakatuM nathI. tene mATe kahelI jagyAmAM selepura sagarI che. dAnapatramAM kahelA jUnA rastAo, agara tene badale karelA bIjA (kAraNa dareka cemAsAmAM te tadana dhovAI jAya che ) hajI mojuda che, ane zAsanamAM maMdirane dAnamAM ApelAM kSetranI sImA zAdhavI muzkela nathI. gelela je cheDI leke degAma vasyA che temAM ane kAvI, uNAda ane bIjAM cAra gAmomAM khAsa vizeSa prakAranI bAMghaNInI iMTanI vAvanA ava. zeSa che. A ImArate jenI vizeSa nizAnIo AgaLanI bevaDI bhIte ane tenA upara laDatA sihA, hAthIe, mayUre vigerenI cUnAnI AkRtie che, te gAmaDAMonI pUrvanI mahattA sAbIta kare che. loko kahe che ke te rAjA mUja athavA muMje baMdhAvI che. A pradeza prAcIna maMdira, liDe, ane mUrtiothI bhareluM che, ane huM dhAruM che ke ApaNuM ArkiolejIkala sarveyarane te pradezamAM mulAkAtane badale jarUra maLaze. jayabhaTanAM dAnapatra uparathI e paNa jaNAya che ke, mahI sudhI Akho kAMThAne pradeza gurjara rAjAonA tAbAmAM hatuM, ane jevI rIte dakSiNa aMkalezvara agara akurezvara viSayamAM aMkalezvara tAlukA ane piTA mahAla hoTa ( haMsapaka ) AvI jatA hatA, tevI rIte bharUkaccha viSayamAM bharUca, vAgrA, Ameda, ane jaMbusara tAlukAnA banelA bharUca jIlAne uttarataraphane bhAga AvI jato hato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 jayabhaTa 3 jAnAM tAmrapatro akSarAntara 1 ... .... dra ... dalita dviradakumbhasthalazalitamuktAphalanika.... .... 2 .... [ saMgrA me cakitadakSiNabAhuzikharaH padmAkara iva prakaTAnekalakSa.... 3 ... kara iva sakalakalApAnvito na punardoSakara sAgara ivAntaH pravezitavipakSa __bhUbhRmaNDala... .... 4 ghaNaiva sudarzanacakrakSapitavipakSo na punaH kRSNasvabhAvaH hara ivAnIkRtabhUti nicayo.... .... 5 ... bAlendubimbapratimena yena prabarddhamAnasvatanUdayena praNAmakAmolpakareNa loka. kRtAMja[ li].... .... 6 .... kRtosti asighArAjalena zamitaprAsabhaM valabhIpateryude yo nazeSalIkusamA. pakalA padastAthikAnala.... ... 7 [phala ]da eSa savibhiyaMti devavadhUkadambakainnRpazatamakuTaratna kiMkaNAvaliraMjita pAdapaGkajaH samadhigatapaMcama[ hAza] 8 [bdoma ]hAsAmantAdhipatizrIjayabhaTaH kuzalI sarvAneva rAjasAmantabhogiku viSayapatirASTragrAmamahattarAdhikArikAda[ 1] 9 [na nudarzayatyastu bassaMviditaM yathA mayA mAtApitrokAtmanazcaihikAmuSbhikapuNya ___ yazobhivRddhaye kemajjumA[ ma] 10 [ni ]viSTAzramadevapAdebhyaH gandhadhUpapuSpadIpapradAntasaMzItakasatrapravatana satmAja nodayena devakulasya khaNDasphuTi[ ta ] 11 [ pa titanisaMskAranavakarmAktAdyutsarpaNArtha zrIbharukacchaviSayAntargatakemajju grAme grAmakyAparadakSiNasImni paJcAzanivartanapramA-. 12 No bhUkhaNDaH yasya ghATanAni pUrvaTaH chIrakahagrAmagAmipanthA dakSiNataH jambhAnA masImAsAbdhiH aparataH jambhAgrAmaegoliavalI13 grAmagAmI panthA uttarataH kemajjugrAmasIhuggAma ktAmIpanthA vaTavApI ca evaM catu rAghATanopalakSitaM kSetraM soparikadara.... .... 14 sabhUtavAtapratyAyaM sadhAnyAhiraNyAdeyaM sadazAparadha sotpadyamAnaviSTikaM acATabhaTa prAvezyaM sarvarAjakIyanAmahastapra. tivAyA galita paM.3-sakalakalAkalApa; doSAkara; 5.5-lokaH 5.6 zamita; yuddhe, loka.-sthisapaTa che. paM. 7 vAyA sarvagIryate. kadambakai; mukuTa; kiraNa; raMjita; 5.8-bhogika paM. 9-pitrorA, paM. 10-pradAnasaMgIta ... ... ... ... pravartanasaMmArjano. 5.11-patitapratisaMskAra; masyA; paM. 12-yasyAghAra; pUrvatamI ; saMdhi; grAmAt goli. 5. 13-kemajjugramAtsIhugrAmagAmI 5.14-sadhAnyahi; dazAparAdhaM; rAjakIyAnAma. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA aitihAsika lekha 15 kSepaNIyaM pUrvAparadevabrahmAdAyarahitaM bhUmicchidranyAyenAcandrArkIrNavakSittisariparva tasamakAlInamadyASADhazuda dazama 16 karkaTakarazI sakrAnte ravI puNyatithAvudakAtisargeNa devadayatvena pratipAdita yatosyocitayA tapovanAcArasthityA bhuMjataH kR17 SataH karSayataH pratidizato vA na kaizcidvayASedhe vAtavyamAgAmibhidranRpatibhiH ____ asmadvaMzyairanyairvAyamasmadAyonumantavyaH paripA18 layitavyazca yazcAjJAnatimirapaTalAvRtamatirAcchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodeta sa paJcabhirmahApAtakaissopapAtakaiH 19 saMyutissyAdityuktaM ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena SaSTivarSasahasrANi sarge tiSTati bhUmidaH AcchetA cAnumaM20 tA ca tAnyeva narake vaset / vindhayATavIsvatoyAsuzuSkakoTaravAsinaH kRSNA___ yo hi jAyante bhUmidayaM haranti ye / bahubhi[ 21 sudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM ame rapatyaM prathamaM suva[ of bhUrveSNa ] 22 [vI sUryasutA ]zca gAvaH lokatrayaM tena bhaveddhidattaM yaH kAMcanaM gAM ca mahIM ca dadyAt yAnIha dattAni purA nare.... .... 23 ... nirbhuktamAlyapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta / svadatAM paradattAM vA yatnA.... ... 24 ... ... nAcheyonupAlanamiti // zrIkaNDakaNakadUtakaM // saMvatsare zatacatuSTaye Sa 25 .... ( 486 ) aSADhasudi AdityavAre // nibaddhaM likhitaM cetaM ... 26 .... ... svahasto mama zrIjayabhaTa[ de ].... .... paM. 15-jaya zuddha za; dazamIcyAmA dovAnA saMbhava cha. 5.16-rAzau saMkA; devadAya; 5.17.vyAsedhe vartitavya gAgibhirgava . 5.-saMyataH varSa, svarga: paM. 20-vindhyATavISvato; bhUmidAya; paM. 23-nirmAlyavAnta, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhaTa 3 jAnAM tAmrapatro bhASAntara tene putra, mahAsAmane adhipati je (tenA zatruonA) gajenA bhedelA kumbhamAMthI varasatAM mauktikathI chavAI gayuM che .. .. jenA uMce karelo jamaNo kara yuddhamAM kaMpe che ... .. . je khIlelA ghaNuM daza hajAra . * nA kamaLa saravara samAna che, je sakala kalA saMpanna pUrNa Indu samAna che paNa kalaMkathI mukta che--vipakSa bhUbhUtane rakSaNa ApI, vipakSa bhUbhUta(pAMkha vinAnA parvato)ne rakSanAra sAgara samAna-sudarzana cakramAM mUkelA sainyathI pitAnA zatruono nAza kare che tethI yuddhanA sudarzana cakrathI zatruono nAza karanAra kRSNa samAna paNa kRNusvabhAvathI ta-bhUtinicayathI (alaMkAranA mahAna samUhathI) chavAI bhUtinicaya(bhasmanA mahAna samUha)thI chavAelA ziva samAna .. ... ... jenA aMgane pratApa vRddhi pAme che tyAre a5 karathI aMjalI prajAne potAnI pUjA karatI banAve che tethI vRddhi pAmatA a5 kara(mRdu kiraNa)thI ja pAse namana karAvatA nava Idu samAna .. . . ane jeNe asidhArA vaDe valabhInAthanI utsuktA zAMta karI hatI je akhila jagatanA mahAna paMDitonA abhilASana anala zAnta karI ane te abhilASanAM phaLa temane ) ApI devenI aMganAonA samasta maMDaLathI gItamAM stuti pAmyA che--jenA caraNa kamaLa aneka nRpanA mugaTanA maNinA kiraNothI rakta thayA che--ane jeNe paMcamahA zabda prApta karyA che, te zrI jayabhaTTa . ** * * * * * hato. te kuzaLa sthitimAM hatuM tyAre samasta nRpa, sAmanta, bhegaka, viSayapati, rASTra, gAma, mahattara AdhikArika Adine A zAsana jAhera kare che - tamane jAhera thAo ke mArAM mAtApitA ane mArA, Aloka temaja paralokamAM puyayazanI vRddhi mATe kemajaju gAmamAM sthApelA zrI Azramadevane, ga, dhUpa, puSpa, dIpa, nitya saMgItasevA, maMdira svaccha karAvavA, khaMDita, phATa paDelA ane paDI gaelA bhAganA samArakAmanA kharca mATe, zrI bharUkaccha viSayamAM kemajaju gAmamAM naiRtya sImAmAM 50(pacAsa) nivartananA mApane bhUmikhaMDa jenI sImA-pUrve kIraha gAmajane mArga, dakSiNe jakhkhA gAmanI sImA pazcime jakhkhAthI geliavali gAma jatA mArga uttare sIdhuragrAma jatA mArga ane vavRkSanI samIpamAM vApI; A cAra sImAthI aMkita kSetra, bhUmichidranA nyAya anusAra, * * sahita, lIlI ane (sukI) zuSka utpana sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, dazaaparAdhanA daMDanA haka sahita, uddabhavatI veThanA haka sahita, sainikonA praveza mukta, rAja purUSanA hastaprakSepaNa mukta, pUrva de ane brAhmaNane karelAM dAna varja karI, candra, sUrya, sAgara, pRthavI, saritAo ane parvatenA astitva kALa sudhI, aSADa zudi 10 ne kakarkaTaka rAzimAM ravie gamana karyuM te zubha dine (dAnane anumati mATe) pANInA aghaMthI meM ApyuM che. AthI jyAre A tapavana AcAranI sthiti anusAra ucita rIte tene upabhoga kare, khetI kare, khetI karAve, athavA te saMbaMdhI Adeza kare tyAre keIe paNa niSedha kare nahi. amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadra nae A amArA dAnane anumati ApavI ane 2kSavuM joie. ane je ajJAnanA timira paTalathI AvRta thaelA cittathI te japta karaze athavA japta thavA deze te paMcamahApApa ane ala5 pApone doSI thaze. ane bhagavAna vedavyAse nIce pramANe kahyuM che - "bhUmidAna denAra 60 hajAra varasa svargamAM vase che paNa te japta karanAra athavA tema anumati ApanAra teTalAM ja varSa narakamAM vAsa kare che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 gujarAtanA aitihAsika lekha "bhUmidAna japta karanAra vidhyanA nirjala vamAM zuSka kaTaramAM vasatA kALA nAga punaH janme che. " sagara Adi bahu nRpee bhUmino upabhoga karyo che. bhUmipatine bhUminuM phala che. che agninuM prathama bALa suvarNa che, (viSNumAMthI pRthvI Ave che ane sUryamAMthI) dhenue (janme che). dhenu ke bhUminuM dAna kare che te traNa bhuvana Ape che" ka sujana pUrvene nRpanAM dAna je * * * * * * zeSa samAna che te punaH laI leze ? teNe tenI zakti pramANe pitAnAthI ke anyathI thaelAM bhUmidAna rakSavAM joIe ... * * * * * * * dAnanI rakSA dAna karatAM adhika che." dUtaka zrI kanDakaNuka saMvata cAra gyAsI (486) aSADha zudi ravivAre. . . .. . .. thI racAyuM ane lakhAyuM. mArA zrI jayabhaTTa devanA svahasta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 119 jayabhaTa 3 jAnAM tAmrapA ce. saM. 886 Azvina. va. 15 aprasiddha-- A tAmrapatre khekhi brenca royala esiyATika seAsAiTInA saMgrahamAMnAM che ane hAla te prinsa epha velsa myujhIyamamAM che. tenI khAkhatamAM trIjI kAMI paNa mAhitI nathI. A dAnapatranAM be patarAM che ane tenuM mApa 13 iMca x105 iMca che. banne patarAMnA DAkhI bAjunA uparanA khUNuAnA bhAga kapAI gaelA che. kaDI ke sIla upalabdha nathI. amuka amuka bhAgamAM patarUM kaTAi gaeluM che, temaja amuka jagyAe kANAM paNa paDI gaelAM tethI lekha vAMcavAmAM muzkelI paDe tevuM che. kAtaranAre ghaNI bhUleA karelI che ane eka ja akSara jUdI jUdI DhamathI kAtarelA che, tethI vAMca. nArane vadhu muzkelI naDe che. lipi gurjara samayanA jevI che ane akSarAnuM sarerAza kada che ane chevaTanA zApAtmaka bleke zivAya badhA bhAga gadyamAM che. iMca jeTaluM che. bhASA saMskRta jayabhaTa 3 jAnuM eka ja bIjuM patarUM jANuvAmAM che ane te saM. 486 ASADha suddhinuM che. kIlaheArnonA lIsTa( e. I. ve, 5 epenDIkasa )mAMnAM naM. 402 vALAM tAmrapatrA saM. 456 nAM ne jayabhaTa trIjAnAM lakhyAM che, paNa te kharekhara jayabhaTa 2 jAnAM che, jethI jayabhaTa trIjAnAM saMpUrNa tAmrapatre A prathama ja jANavAmAM Avela che. tethI tema ja jayabhaTa 2 jA pachInA rAjAonI vaMzAvaLI maLe che tethI A tAmrapatra aitihAsika dRSTie bahuja upayAgI che. vaMzAvaLI nIce mukhma temAMthI upajAvI zakAya che. 5. 4 66 1 le 5. 7 jayabhaTa 1 le. (5. 12 ) mADusahAya paramamAhezvara samadhigata paMcamahAzabda 6 2 jo. tenA dIkarA (5. 15) dharAdhara pa. mA. samadhigata paMca. ma. mahAsAmantAdhipati zrI jayabhaTara ne tenA dIkarA (5. 21 ) 5. mA. sama. paM. mahA. mahAsA. zrImad anizala tene dIkarI 5' 3 sama. p`ca. mahAsAmantAdhipati zrI jayabhaTa 3 e. dAna denAra 5. 21 mAM zrImad anirAlanA nAmavALI jagyAe jarA akSarA aspaSTa che, chatAM te nAma niHzaMka vAMcI zakAya che. gurjara vaMzAvalimAM A nAma prathama ja jANavAmAM AvyuM che. paM. 35-32 dAna je brAhmaNane ApavAmAM Avela che tenI vigata nIce mujaba che. te lehikakSa pathaka AhAramAMthI nIkaLI Avele| hatA. te kauNDanyageAtraneA ane vAji mAdhyandina zAkhAnA brahmacAri hatA. te AkriyanAganA dIkarA hatA. tenuM nAma cAkkasa jANI rAkAtuM nathI. 5. 37 ali, carU vigere kriyA karavA mATe bharUca jIllAmAM AveluM mannAtha nAmanuM gAma dAnamAM ApavAmAM Avela che. 5. 49-50 takanuM nAma bhaTTa zrI deIya--pUrUM vaMcAtuM nathI ) che. saMvata 486 Azvina va. 15 ema zabda tema ja aMkamAM Apela che. 5. 51 lekhakanuM nAma adhUrUM--gulena ema vaMcAya che. 5. para mAM svaharatA mama zrI jayabhaTasya eTalA zabdo hastAkSara sUcaka che. che. 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAMtaramAthI amuka bhAga paM. 1-14 bhATe guyA. 7. . . pAnu 77 5. 1-16 15 parAkramoddhata dharAdharaH paramamAhezvara samadhigatapaJcamahAzabdamahAsAmantAdhipati ___ zrIjayabhaTTastasyasutaH zaurya16 da - -yottuMggottamAGagAbhUpAlamaulimAlAcumbitacaraNayugalaH sakalAbhi gAmikAdiguNAnurAganirbharama 17 nabhusvayasAto rAjalakSyAkaumudityudIdhiticakravAlavimalayazaH zekharitameruzi. kharo raNAGgaNAgatavaravai18 rivAraNaghaTAkoTikaddAkadordaNDazcaturvidyAvigamopa brahitaprajJAtizayasamyakpravarti tanItimArgAnuraMjitaH 19 prakRtiH prakRtikalyANAzayatvAdaspRSTaH kalikAlakAlimnA sannihitayauvanopanatA nantaviSayApabhogasaukhyai 20 sahajazatrutayA vazIkRtendriyaH grAmaH SADgutyaprayoganipuNaH zaktirlayopacitama himA paramamAhezvaraH sama 21 ghigatapaJcamahAzabdamahAsAmanta[ 1 ]dhipati zrImadanirolastasya sakalabhuvanatilaka syAtmajonijaguNagaNamAlAlaM 22 kRtonekanarendravRndArakavRndavanditacaraNAravindadvayaH krandendusitasinduvArakasamagha valayazaH sudhAdha23 valitasakalagharAmaNDalapracaNDapratApAnalakacalitAkhila jagadyupaplavo durizarAsA. rasamusoki 24 sakalArAti cakravAlaH pradhAna[ pra ]dhana pradhASitaprakaTakari ghaTApATanapaTuH caTula raNAGgaNadhagaNaraTa 25 NatuturaGgamasakarabhaGgamAsuro-tadAlita dvirada muktamuktAphalanikaradanurAsi latAmarIcinicaya 26 micakitadakSiNabAhuzikharaH padmAkara i[ va ] prakaTANakalakSaNena punyapalAzayaH kSapAkara iva puna 27 sakalakalApAnvitonadoSakaraH sAgaraivAntaH pravezitabhU28 bhRkmaNDalo-kapunaH grAhAkulaH nArAyaNa iva sudarzanacaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhaTa 3 jAnAM tAmrapatro patarUM bIjaM 29 (kSapita )vipa[ kSo ] [ napu ]naH kRSNasvabhAvaH haraivAGgIkRta bhUtinicayonapu-" narbhujApa 30 - - - bAlendubimbapratimenayena pravardhamAnasvatanudayena praNAmakAmolpa kareNalo31 kakRtAMjaliH kAnimatA kRtAye[ sti ] asidhArAjalena zamitaH prasanavalabhIpateH punaryenAzeSalokasa 32 -- kalApadatarjakAnalaH jacAbhasajaladaMeSasavigIyati devavadhukadamba(na) pazatamakuTaratnakiraNAvali 33 ( ra )jitapAdapaGkajaH samadhigatapaJcamahAzabda mahAsAmantAdhipatizrIjayabhaTaH kuzalI sarvAneva rAja34 mAnaviSayapatirASTagrAmamahattarAdhikArikAdInsamanudarzayatyastu vaH saMviditaM yathA mayAmAtApitroH 35 rAtmanazcaihikAmuSmikapuNyayazobhivRddhaye lohikakSapakathA[ thakA hAravinirgatatatrai vivasAmAnya kauNDinyasagotra 36 vAjimAdhyandinasabrahmacAri heTAvuka brAmaNAdityanAga putra bhaTTAcaDAya balicaruvai zvadavomihotrAtithipaJca 37 mahAyajA[jJA dikriyotsarpa( 4 )NAndha( sthaM ) zrIbharukacchaviSayAntargata mannA thagrAmaH sodraGgaH 4. .... .... .... kyAtisargeNa brahmadAyatve pratipAdito yAto syocitayA 49 bhaTTazrIdeiya-dUtaka / saMvatsarazata catuSTaye SaDazItyadhike Azvayuja bahula paJcadazyAM 50 saM 486 Azvayuja ba 15 likhitazcaitanmayA balapikRtA --tama-- 51 - gulena 52 svahastomama zrIjayabhaTasya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grIH gujarAtanA aitihAsika lekha rASTrakUTa vaMzanA lekho che. 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrara vaMzanA lekho . te hAlanuM chAralI jAne mAM, pimpalacchanI uttaramAM nIce mujaba ApelI che naM. 120 kakka 2 jAnAM AMtrolI chArolInAM tAmrapatro za. saM. 279 Azvayuja su. 7. surata pragaNunA erapADa tAlukAmAMnA kArelI gAmanA pATIla DAhyAbhAI jagadIza temAM zuM lakhyuM che te jANavAnI utkaMThAne lIdhe A patarAM mArI pAse lAvyA hatA. teNe kahyuM hatuM ke suratathI IzAna khUNe Azare dasa mAIla cheTe chArelI je AMtrolI chArolI tarIke mazahura che temAM pAye khedatAM A patarAM maLyAM hatAM. patarAM be che ane te 89 iMca uMcAM ane 13 iMca pahoLA che. ane aMdaranI bAjue ja kotarelAM che ane be kaDI hoya ema anumAna thAya che, chatAM temAMnI eka atyAre maLatI nathI. je kaDI mejuda che tenA uparanI sIlamAM garUDanuM citra khaMDita dazAmAM ApeluM che, patarAM saMbhALapUrvaka kotaravAmAM AvyAM che ane te surakSita che. valabhI ane cAlukyanAM te samayanAM tAmrapatrenA jevI lipi che. bhASA saMskRta che ane vaMzAvaLI vibhAga padyamAM che, jyAre bAkIne bhAga gadyamAM che. bhaTTa visara( athavA ravIzvara)nA dIkarA kukakezvara dIkSita je jAMbusara(bharUca chalAmAM hAlanuM jaMbusara )ne rahevAzI hatA tene kAzakula viSayamAM sthAvara pAlikA nAmanuM gAma dAnamAM ApyAnI hakIkta A tAmrapatramAM che. sthAvara pAlikA te hAlanuM chArelI ja haze, ema huM mAnuM chauM. tenI sImA nIce mujaba ApelI che. kheDAnI pazcime ane saheja dakSiNamAM, pipalAcchanI uttaramAM ane kANapurI ane vaTTAranI pUrve dAna ApanAra rASTrakUTa vaMzane kaDaka che tenI vaMzAvalI nIce mujaba ApelI che? ka 1 lAne rASTrakaTa kuLarUpI kamaLanA jaththAnA sUryarUpa kahyo che. AvuM varNana te kuTuMbamAM janamyA hoya tene ja lagADI zakAya. tyAra pachIne dhruva spaSTa rIte tene dIkare have, ema varNavyuM che. trIje rAjA gevidane paNa spaSTa rIte ka dhruvane dIkarI kahela che. AmAMnA chellA rAjA kakka bIjAne dhruva te nAgavarmAnI dIkarIthI geravadanA putra tarIke lakhyo che A tAmrapatromAMnA rAjAnAM nAmo prakhyAta rASTrATa nAgavarmAnI dIkarIne paraNya. vaMzanA rAjAonI sAthe maLatAM Ave che, paNa te vazanI " je vaMzAvaLI prasiddha thaI che ( DIneTIjha epha kenerIjha dAna ApanAra za. sa. 679 DIsTrIkaTa pA. 3ra I. e. . 11 pA. 109 ane I. e. . 12 pA. 179) tenI sAthe sarakhAvatAM A cAra rAjA onAM nAma baMdha besatAM AvatAM nathI. kAraNa ke A dAnanI tithimAM ane daktidurga athavA dantivamAM bIjAnAM sAmanagaDhanAM tAmrapatranI tithimAM cAra varSane ja taphAvata che. ApaNe je ema anumAna karIe karka 1 lA ne IMdra bIjA ane kRSNa 1 lA uparAMta dhruva nAme trIje dIkaro hataoN te kaMIka baMdhabesatuM Ave tema che. vaLI A tAmrapatrane banAvaTI mAnavAne kaMI paNa kAraNa nathI. lipi te ja samayanI che ane govidanI patnI te nAgavarmAnI dIkarI hatI te hakIkata banAvaTI tAmrapatra lakhanAra upajAvI zake nahIM. atyAre te ema samAdhAna thaI zake ke A cAra rAjAmAM paherlA kaka te kakka 1 lo mAna, ane bAkInA rAjA IMdra trIjAthI zarU thatI gujarAta zAkhAnA pUrvaja hAya bIjAM tAmrapatrothI A hakIkata pUravAra thAya tyAMsudhI A eka aTakaLa ja rahI zake. * ja. be haiM ro. e. se. va. 12 pA. 105 De. bhagavAnalAla iMdrajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA pevidAsika lekha akSarAntara para pahelaM 1 zrImAnsadA jayati siddhasurAsurendravRndottamAgamaNicumbitapAdapamaH zaMbhu]: __ samAhitaguNa2 tritayaH prajAnAM sargasthitipralayakAraNamAdidevaH / AsIdanekasamarAmajayaH kSitIzaH zrIrASTra3 kUTakulapaMkajapaNDasUryaH durivairivanitAvadanAravinvahemantakAlapavano bhuvi kakarAjaH / tasyAmalasya 4 nRpaterbhuvarAjadevo devyA babhUva tanayo'tulAvIryadhAmA yenoji[bha]tAsi ripusainyabalaM nihatya nUnaM yazo5 dhavalayabhuvanaM samastaM / nistriMzaghATavidalatkarikumbhamuktamuktAphalamakaramaNDita. bhUtalasya Avedayatsa6 maramUrddhani yasya citraM lIlAyitaM mRgapateriva ceSTitAni / niHmA[pra]ayatvama ticApalamugdhabhAvaM sAdhaM virodha7 mupazAntisarasvatIbhyAM doSA[ n ]samAzrayavazAdguNaratnakAbdheH payaMtyajatsahajakA napi yasya lakSmI[kSmIH] / saMtya. 8 jya kAtaratRNaughamarIbhakuMbhapIThasthalopalazilAH zakalIvidhAya prAtopi yasya catura bdhijalau[ lomimA9 lA jajvAla dagparipuvaMzavanaH pratApaH / lakSmIsanAthavapurabjasucakrapANini - cyavikramanibadhdhabali : 10 kSitIzaH govindadeva iva nunnamujaMgado govindarAja iti tasya suto babhUva / yasyAhaveSu dhanagarjitanAda- . 11 dhIraM mauz2aninAdamupakarNya nirastaSairyya[ : ] // haMsA bhuvanagatapa[va tIra [ma]pi jIvitAzA durboravairiNa ivAmumucuH kSa12 gena / kalpadrumaH praNayiSUdayazailarAjo mitreSu lokanayanotsalakeSu candraH yaH kesarImadajalAIkapo13 lamicili[ hiM ']nAlinAdamukhareSu mataMgajeSu / saMgrAmamadhya[ dhya ]jitasaMgya[ ya] tabhUbhujendraziMjAninAvamukharIkRtama - - . -. -. - .- -.-......... - ---- - - - -.. - .- . -. -... -... 1mAli visarga tathA 15zayo. 2 55tinA yinI 32 na. 3 yA nitiSIma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaka 2 jAnA tAmrapatro 15 ndirasyaH adyApi yasya harazekharacandrakhaMDazubhraM yazaH si[ tri ]bhuvanaM vimalI karoti / tasmAtparAstaparatArakamA15 ptazaktiH[kkiM ]zrIkakarAjamanuraMjitasarvalokaM zaMbhoH kumAramiva bhUdhararAjaputrI zrInAgavarmaduhitA janayAMcakA16 ra / bhabhacchikhAmaNikaraMbitapAdazobho bAlopi lokanayanotpalasaukhyahetuH pradhvasta vairitimiro gaganaM za17 zIva yaH sadguNairnijakulaM samalaMcakAra / saMbhrAntamandaraviloDitadugdhasindhusaMmUta pheNadhava18 li[ lI ] kRtAzaM yasya dvizAmacalakandaragarbha[bha]bhAjAmapyAnanAni carita [taM ]ma[linI cakAra / satyena dharma __ bIjaM patarUM 19 tanayaM viduraM ca matyA dAnena bhAskarasutaM kSamayA sumeruM bhImaM balena caritena. ca vAsude. 20 vaM rUpeNa saMratipatiM samasta lokH[| so'yamanekasamarasaMghaTTaparagajaghaTATopavi. 21 ghaTanapracaNDadordaNDamaNDitavigraho madanaripuziraH zatakazubhrayazaH pravAhapavalI22 kRtadinamukho'nekasAmantamaulilAlitacaraNAravindayugalaH paramamAhezvaraH samaSi gatapaJcamahAza23 bdaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraH zrIkakkarAjaH sarvAneva svAnmahAsAmanta senApa24 tibalAdhikRtacorodhdharaNikabhogikarAjasthAnIyAdInyavA [thA] niyuktAnanyAMzca samAjJAmayatyastuvaH saMviditaM ya25 thA mayA kAzakulaviSayAMtargatasthAvarapallikAbhidhAno grAbhaH khairodAdaparataH pippalA cchAdutarataH kASTapuri[rI baTTArA26 bhyAM pUrvataH punaH khairodasIMdhyA[ sImamadhyA dakSiNataH evaM caturApATanavizuddho jAMbUsarasthAnavAstavyatacAtuvidyasAmA27 nyavaccha[ tsa ]sagotrakaNvasabrahmacAribhaTTarevisaraputrAyakukezvaradIkSitAya balicarUvai zvadevAmihotrAdikriyANAM 28 samutsarpaNAtyaM mAtApitrorAtmanazca puNyaphalAnAptyartyamAcandrAkArNavasaritsanata vasundharAsamakAlI29 naH putrapautrAnvayopabhomyo'bhyantarasidhyA dhyA bhUmicchidranyAyena viSuvasaMkrAntA vudakAtisargeNa prtipaadi1 visarga bhUlathI vaparAya che. ke.16 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA aitihAsika lekha 30 to yato'syAtaH prabalAnilasamIritodadhitaraMgacaJcalaM jIvalokamavagamyAnityAca sA[sa]saMpadazcetyavadhA31 ugAmibhadrana na ]patimirasmadvazaMjaizca sAdhAraNaM bhUmidAnaphalamavagamyAnumantavyaH pratipAlanIyazca / 32 yataH proktameva bhagavatA vedavyAsena vyaasen[| svadattA[ tAM ]paradatto vA yatnA vrakSa yudhiSThira mahI[ hI kSitibhRtAM zre33 cha dAnAccheyo'nupAlanaM / SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumantA ca tAnyeva na 34 rakaM vaset / zaMkhA siMghA[ hA ]sanaM cchatraM va[1]jivAraNayoSitaH bhUmidAnasya mahataH sarvametAdviceSTitaM / vindhyA35 TavISvatoyo[ yA ]su zuSkakoTaravAsinaH kRSNasarpA hi jAyate brahmadAyApahArakaH []bahubhirvasudhA bhuktA 36 rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phlN| zakatri [na]pakAlAtItasaMvatsarazataSaTake ekU[ ko]37 nAzItyadhike AzvayujazuddhA[dhyAM ]kate to'pi saM 679 tithi 7 [1]' likhitaM ca mayA AdityavarmarAjadUtakaM balAdhikRta38. zrItacasUnunA zrI bho[ ? to ]Dalleneti[1] 1 A ciTha, guma 9 nA cihanI samAna hovAthI "" nA AMkaDA tarIke vAMcI zakA. paraMtu te pramANe vAMcavAne ApaNane bAdha che. kAraNa ke varSanI saMkhyAmAM " 8 ' ne mATe AMhi nada' ja cihna ApaNI pAse che, jethI A ciha, gAma athavA valabhI "cha" ne anya cida haze, ema jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaka 2 jAnAM sAmrapatro bhASAntara jenAM caraNa kamaLa siddho, sUra ane asuranA adhipationA mugaTamaNithI cuMbita che, je (satva, rajasa ane tamas nA) traNa guNasaMpanna che ane je pANInA sarjana, pAlana ane pralayanA mukhya kAraNa rUpa che te zrImAna zambha sadA vijayI che! (paMkti 2 ) aneka yuddhamAM vijaya prApta karanAra, kamalavRMda jevA zrI rASTrakuTa kulane sUrya samAna, ane ati prabaLa zatruonI vanitAnA mukhakamaLane zarada pavana samAna, bhUmi para kaSakarAja nRpa hate. (paMkti 3) A vimaLa nRpane tenI rANIthI dhruvarAja deva nAmane, atula baLa ane prabhAvavALo putra janmyA hate. zatrunAM sainyabaLane nAza karyA pachI, asi upara unnata thaIne tenA thaze sakaLa bhuvanane veta banAvyuM. tenI asinA prahArathI gajenAM bhedelAM kumbhamAMthI jharatAM mauktikathI bhUmi AbhUSita karatI tenI raNakSetranI ceSTA siMhanAM caritanuM smaraNa karAvatI. lakSamIe aviveka, capaLatA, mugdhabhAva, ane zAnti ane sarasvatI sAthenA virodhanA svabhAvika do te guNa ratnasAgarane Azraya laI, tyajI dIdhA. ripunA vaMzanAM vana bhasma karI kAtara (baLahIna) tRNuM( baLahIna zatru )ne tyajI, ane zatruonA mAtaganI zilA samAna prabaLa pITha bhAMgI nAMkhI, tenA pratApane agni cAra sAgaranAM jaLanI urmio(jaLatA taraMgo )nI avadhi sudhI paho hatA chatAM zAnta thaye nahi. (paMkti 9) lahamIsaMpanna aMgavALe, sArAM cakanAM cihnovALA karavALe (jema goviMda karamAM caka ane kamaLa dhAre che ) ane pitAnA prabaLa nRpane adeSita vikamathI namana karAvanAra (jema asura bali nRpane [ traNa ] adeSita padathI gAviMde vaza karyo hato, ane potAnA sahacarane darpa haNanAra( jema vade sarSa [kAli ]nA madane ha ) hovAthI je kharekhara goviMda deva samAna hatuM te vidarAja teno putra hatuM. jema tenA atiprabaLa zatruoe bAyelI bhUmi ane jIvananI sarva AzA mUkI dIdhI, tema raNakSetramAM tenA dhanuSanI derIno meghanA nAda samAna gaMbhIra nAda sAMbhaLI hasee ( tene sAce meghanAda jANI) pRthvI ane AyuSyanI karamAtI AzA tyajI dIdhI. te, praNayione kalpatarU samAna hate mitrone mahAna udayagiri samAna hateA jananAM netra kamaLane Indu samAna hatA madathI bhInA kumbha para besatA bramaranA guMjAravavALA mata ga tarapha siMha samAna hato. jene mahela raNakSetramAM bampIvAna karelA zatrupara nAMkhelI sAMkaLonA avAjathI gAjatA hatA, tene haranA mastaka paranI nirmaLa kaLA samAna yaza, haju paNa tribhuvanamAM prakAze che. (paMkti 14) tenAthI zrI nAgavarmAnI putrIe, jema pArvatIe zaMbhuthI pitAnA aritAraka asurane parAjaya karanAra, zakti (zaa) dhAranAra, sakaLa jagane Ananda ApanAra kumArane janma Apyo tema, potAnA zatruonA sAmantone hAMkI mUkanAra baLavAna, ane samasta janene AnaMda ApanAra zrI kakakarAjane janma Ape. mahAna parvata para kiraNo pheMkate na chatAM jananAM netrakamaLane AnandakArI ane potAnA ripu, timirane haNanAra Idu AkAza zobhAve che tema, teNe je bALa hatuM chatAM, nRpanA mugaTamaNimAM bhaLatA 25vALA caraNa sahita, janenAM netrakamaLane Ananda ApanAra ane timira samAna zatruone haNanAra hoM teNe potAnA kuLane saddaguNothI maMDita karyuM. tene vikame calita madaragithiI maMthana 1 hindI kavionI mAnyatA che ke varSAkALanA Agamana sAthe ja prathama melanAda sAMbhaLatAM jIvanano bhaya utpanna thavAthI haso hiMdustAna choDI ribeTamAM mAnasa sarovaramAM jaI rahe che. bleka khAsa tAtparya dhanuSanAdane meSanA sAthe sarakhAvavAne . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA petihAsika lekha thayelA padadhinA paNa samAna veta.. ... ... ..vaDeHdizAo prakAzita kare che te samaye, parvatanI guphAomAM Azraya lIdho hate te zatruonAM mukha zyAma karI nAMkhyAM. lokathI te satyatA mATe yudhiSThira, matimAM vidura, dAnamAM ( sUryane putra) karNa sthiratAmAM sumerU, baLamAM vAsudeva ane rUpamAM kAmadeva samAna gaNa hatA (paMkti 20) jenuM aMga, zatrunA gajenI ghaTA bhedavAmAM prabaLa, daDa samAna karathI bhUSita che, jeNe zivanA zira paranI kaLA samAna zveta yazanA pravAhathI sakaLa dizAe zveta karI rahI che, jenA caraNanI sevA Azrita kUpamaMDaLathI thAya che, je paMcamahAzabdane upalega kare che te bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvara zrIkakarAja tenA samasta mahAsAmanta, senApati, balAdhikRta, ceraddharaNika, bhagika, rAjasthAnIya Adine temanA adhikAra pramANe zAsana kare che - (paMkti 24) tamane jAhera thAo ke, mArAM mAtApitA ane mArA puNya yaza mATe kAzakula viSayamAM AveluM airADanI pazcime, pipalAcalanI uttare, kASThapurI ane vAdRranI pUrve ane airADanI madhya sImAnI dakSiNe AveluM sthAvarapAlikA gAma, A cAra sImAvALuM, jAmbusaravAsI, ravisara (ravIzvara) bhaTTanA putra, cAra vedamAM nipuNa, vatsa gotranA, ane kAva zAkhAnA kukakezvara dIkSitane, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra Adi vidhi anuSThAna arthe, caMdra, sarya, sAgara, saritAe, parvate, ane pRthvInA astitva kALasudhI, putra, pautra, ane vaMzajenA upalega mATe abhyanta siddhi ane bhUmichidranA nyAya anusAra pANInA agraMthI zaradaviSuva kALamAM, meM ApyuM che. (pati 30) AthI bhAvi bhadra kRpAe ane mArA vaMzajoe bhUmidAnanuM phaLa (nAra ane rakSanArane) sAmAnya che ane jagata prabaLa pavanathI haMkArAtA, sAgaranA taraMga samAna caMcaLa ane lakSamI anitya che, ema mAnIne A dAnane anumati ApavI ane rakSavuM. (paMkti 32) ane bhagavAna vedavyAse kahyuM che ke, nupamAM zreSTha, he yudhiSThira ! hArAthI athavA anyathI devAyelI bhUminuM tuM saMbhALathI rakSaNa kara dAnanuM rakSaNa dAna karavA karatAM adhika che ! bhUmidAna denAra svargamAM 60 hajAra varSa vase che paNa te bhUmidAna, japta karanAra ane jasimAM anumati ApanAra teTalAMja varSa narakamAM vAsa karaze. zaMkha, siMhAsana, chatra, a, gaje, ane lalanAo bhUmi dAnanA mahAna phaLanI sarakhAmaNImAM ceSTA samAna che. kharekhara, dvijone devAyelAM bhUmi dvAna haranAra, vidhyAcalanA nirjaLa vananAM, zuSka vRkSonA keTaramAM vasatA kaLA sarpa janme che. sagara Adi bahu nRpe e bhUmi bhegAvI che. je samaye je si. pati tene te samaye dAnanuM phaLa che. (paMkti 32) zaka nRpanA kALa pachI saMvata e gaNyAeM prI, Ayu, zukrima athavA saMkhyAmAM 679. 7 ne dine. (paMkti 37) A dAna jene dUtaka nRpa AdityavamAM che, te mArAthI, balAdhikata zrI tattanA putra zrI dalathI lakhAyuM che. 1 vidhAlaMdhara batAve che. 2 ane a " dAnamAM ApelAM gAmanI bhUmi ane AkAza sahita ema thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 121 gAviMda 3 jAnAM vaNI(dinDArI tAlukAmAM)nAM tAmrapA za. saM. 730 vai. su. 15 A tAmrapatrA ja. rA. e. sA. ( e. sI. ) vA. 5 pA. karyAM che. rA. e. sA. nI muMbaI zAkhAmAM asala tAmrapatreA prasiddha karUM chauM. patarAM traNa che ane 10 OM" lAMmAM ane chaTTa' paheALAM che. vacamAMthI tenAthI jarA echAM paheALAM che. kAra jarA jADI rAkhelI che ane patarAM surakSita che. khIjA patarAnI bIjI bAjue madhya bhAgamAM lekha jarA ghasAela che, aMgrejI pustakanAM pAnAMnI mAphaka pheravIne vAMcI zakAya evI rIte patarAM kAtarelAM che. kaDIC" iMca jADI 4}" vyAsavALI che. tenA paranI sIla geALa che ane tenA vyAsa ra} IMca che. intiduga ane gAvindva trIjAnAM khIjAM patarAMmAM hAya che tevI ja beThelI zivanI mUrti sIlamAM kAtarelI che. bhASA saMskRta ja che. 343 me mI. veSane prasiddha che, tenA uparathI huM pharI A patarAMmAMnA 17 leAkeA rAdhanapuranAM patarAMmAM paNa che. uparAMta AmAMnA chaThThA ane sAtamA blekanI vacamAM rAdhanapuranAmAM eka zleAka vadhu che. te vastrAbhAvonathI zarU thAya che. ane temAM eka tarapha peAtAnuM lazkara ane bIjI khAju samudra vacce pallavAne dhAra agara prave gherI lIdhAnuM ane tenA hAthIe paDAvI lIdhAnuM varNana che. AmAMnA agIyArame bleka pAMca pAdavALA hAI ne tenA tarajumA barAbara thaI zakatA nathI. te rAdhaNupuranAmAM cAra cAra pAdanA e leAkamAM Apela che. AmAMnA 12 mA ane 13 mA zleAkanI vacamAM rAdhanapuranAmAM eka vadhu leAka che. te saMdhAvA,zilImuvAnU thI zarU thAya che ane temAM gAviMda 3 jA pAsethI gura rAjA nAzI gayAnuM varNana che. AmAMnA 16 mA ane 17 mA leAkanI vacamAM rAdhanapuranAmAM chelAhathI zarU thatA eka vadhu aAka che. temAM gAviMde mekalelA te aradho saMdeza Apya tyAM te keMgInA rAjA AvyeA ane gerveda 3 jAne mATe tenA nAkaranI mAphaka vA~ ane lAnI dIvAla maMdhAvI dIdhI. gurjara rAjA ane laeNMgIpati eTale ke pUrvanA cAlukaya rAjA vijayAdita urphe narendramuga rAjanuM varNana AmAM nathI, tethI ema anumAna thAya che ke A be dAnapatrAnI tithionI vacamAM gAviMda 3 jAme teone tyiA haze. A dAna rAjadhAnI mayUra khaDImAMthI ApavAmAM Avela che. vaNInI uttaramAMnA merakhaNDanA DuMgarI splei te mayUrakhaDI haze, ema DA. khulara mAne che. dAnanI sAla za. sa. 730 (I. sa. 806-7) che ane vyaya saMvatsara Apela che. nAzika dezanA vaTanagara viSayamAMnuM ambaka grAma dAnamAM ApeluM che. ambaka grAma te vaNInI dakSiNamAMnuM hAlanuM acche che ane lekhamAMnuM pulindA uparanuM vArikheDa te. unandA uparanuM hAlanuM varakheDa dhAryuM che. bIjAM sthaLeA eLakhAyAM nathI. vaTanagara te kadAca hAlanuM traNI hAya. 1 4. e. vA, 11 pA. 156 DaoN. je. ek TvITa che. 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 gujarAtanA aitihAsika lekhA akSarAntara paheluM patarUM 1 sa vovyAdvedhasA ghAma yannAbhikamalaM kRtaM / harazca yasya kAntendukalayA kamalaM kRtaM / ( // ) bhUpobhavadvRhadura[ : ] sthala 2 rAjamAnazrIkaustubhAyatakarairupagUDha kaNThaH satyAnvito vipulacakavinirjitAricakropyakRSNacarito 3 bhuvi kRSNarAjaH [ // * ] pakSacchedanabhayAgR ( zri ) tAkhilamahAbhUbhRk ( t ) kula bhrAjitAdurladhyAdaparairanekavimalabhrAjiSNu 4 ratnAnvitAt yazcAlukyakulAda nUnavivu ( bu ) ghatrAtAzrayo vAriSe lakSmIn (m )mandaravatsalIlamacirAdAkR 5 STavAM (n) vallabhaH [||* ] tasyAbhUtanayaH pratApavisarairAkrAntadiGmaMda ( Da ) labhaMDA[ ]zo [ : * ] sadRzopya caMDakaratApra 6 hAditakSmAtalaH ghoro' dhairyadhano vipakSavanitAvakAMvu ( bu )jazrIharo hArIkRtya yazo yadIyamani 7 zaM diGnAyikAbhi( r * )ddhRtaM [ // ] jyeSThol ( laM* ) ghanajAtayApya malayA lakSmyA sametopi sanyo bhUnirmalamaMDa 8 lakhi (sthi ) tiyuto doSAkaro na kacitkarNA[ : * ]sthita dAnasaMtatibhRto yasyAnyadAnAdhikaM dAnaM vI 9 kSya sulajjitA iva dizAM prAnte sthitA diggajAH [ // * ] anyai ( na ) jAtu vijituM [ taM ]guruzaktisAramAkA 10 ntabhUtalamananyasamAnamAnaM yeneha va[ va ]ddhama [ va* ]lokya cirAya gaMgaM dUraM ' svanigrahabhiye 11 va kaliH prayAtaH [ // * ] helasvIkRta gauDarAjyakamalAmattaM pravezyAcirAdurmAgammaruma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 C 1 taranAre ''ino ( pa za mana adhuro choDI hI che 2 bhI. vAghana, pauro '1ye cha. paraMtu pratikRti darzAvaze ke prathama pa6 cokakasa paNe dho che--jevI rIte DA. byuhuranA dAnapatramAM pAMcamI paMktimAM che tema--vaLI, paMkti 39 mAMnA paitrAya nA hai sAthe sarakhAvA ane jarA judA paDatA pautra nA pau (paM. 44 ) nI sAthai pazu srbhaav| u bhI vodhana ' gAGga puram vA che. nyAre. 31. jyUsDara tenA chAnapatra mAM pUrama vAMce che, paraMtu banne dAnapatranI pratikRtie spaSTarIte ghUm vAMce che. DA. byuhuranA dAnapatrama jJanA chellA anusvAranA lApa thayeA che. A dAnapatramAM khIjA TM upara eka mIThuM tathA khIjuM mIThuM " pachI che. tema ja lakhANunI upalI paMktimAM paNa che. A bannemAMnuM eka kadAca anusvAra mATenI nizAnI DhAya. 4 DaoN.myuranA dAnapatramAM mA leAka pahelAM gAramAdenathI zarU thatA ane vana rAjAnI jita ane tAje thavA viSenA varNanavALA zlAka Ave che. www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMda 3 jAnAM vaNInAM tAmrapatro 12 dhyamaprativa( ba )lai[ * yo vatsaro( rA )jaM va( ba )laiH gauDIyaM zaradindupAvadha valaM cha( ccha )dvayaM ko( ke )valaM tasmAmAhRta ta. 13 yazopi kakubhAM prAnte sthitaM tatkSaNAt [ // ] labdha(bdha )pratiSThamacirAya kaliM sudUramutsA[ 2 ]ya zuddhacaritairdharaNI15 talasya kRtvA punaH kRtayuga zR( zri)yama[ pya* ] zeSaM citraM kathaM nirupamaH kali vallabhobhUt [ // * ] prAbhU?[ ra* ]yavatastato niru 15 pamAdindu[ * ]yathA bAriSeH zuddhAtmA paramezvaronnataziraH saMsaktapAdaH sutaH padmA. nandakaraH prattA16 [5* ]sahito nityodayaH sonnateH pUrvAdreriva bhAnumAnabhimato goviMdarAjaH satAM [ // * ] yasmiM(n sarvaguNAzra. 17 ye kSitipatau zrIrASTrakUTAnvayo jAte yAdavavaMzavanmadhuripAvAsIdalaMghyaH paraiH dRSTAzAvadha18 yaH kRtA[ :* ] syu( su )sahazA dAnena yenoddhatA muktAhAravibhUSitA[ :* ] sphuTamiti pratyarthinopyarthinAM / ( // )AssAM (AstA) bIjaM patarUM-prathama bAju 19 tAta tavaitadapratihatA dattA tvayA kaNThikA kiM nAjJaiva mayA dhRteti pitaraM yukaM vaco yobhyaSAttasmiM(n )svarga20 vibhUSaNAya janake yAte yazaH zeSatAmekIbhUya samudyatAnvasumatIne( me )kopi yo dvAdaza khyAtA21 napyadhika pratApa visarairasaMvartakorkAniSa / ( // ) yenAtyantadayAlunAtha nigaDAle zAdapAsyAyatAtsva22 ndezaM gamitopi darpa visarAyaH prAtikUlye sthitaH yAvanna bhR( zru )kuTIlalATa phalake yasyonnate lakSyate vikSe23 peNa vijitya tAvadacirAdva(baddhaH sa gaMgaH pumaH [ // * ] yatpAdAnatimAtrakaika zaraNAmAlokya lakSmInnijAndU24 rAnmAlavanAyakonayaparo yatprANamatprAJjali[:* ] ko vidvA(n )ba( ba ) linA sahAlpava( ba )lakaH spardhana (m )vidhatte 1 ahi aMtya ' ' nI kaI cekasa nizAnI hoya ema jaNAyuM che. 2 A allAha pAMca pAlana che. AnI aMdara kriyApadanA abhAveja taraju kare muzkela che ane tethI meM Do. suhara nA dAnapatramAMthI artha pUrNa karyo che. 3 De. myularanA dAnapatramAM A loka pahelAM saMdhavANIna zAthI zarU thato zloka che ane temAM gurjara rAjAnI hAranuM varNana kareluM che. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA paitihAsika lekha 25 parAM nItestaddhi phalaM' yadAtmaparayorAdhikya saMvedanaM / ( // ) vindhyAdreH kaTake niviSTakaTa[ ka* ] zrutvA carai[ * ]ya[-] 26 nijaiH svandezaM samupAgataM dhruvamiva jJAtvA bhiyA preritaH mArAzarvamahIpatirduta magAdaprA27 sapUrvaiH paraiH yasyecchAmanukUlayaM(n )kuladhanaiH pAdau praNAmairapi / ( / ) nItvA zrIbhavane 28 dhanAghanaghanavyAptAmba( mba )rAM prAvRSaM tasmAdAgatavAM( n )samaM nija va( ba )lairA tuMgabhadrA29 taTaM tatrasthaH svakarasthitAmapi punarni[ :* ]zeSamAkRSTavAnvikSepairapi citramo(1) natari30 puH yaH pallavAnA[* ] ( zriyaM / ( // ) santrAsAtparacakrarAjakamagAttatpUrva sevAvidhir( ghi )vyAva( ba )ddhAJjalizobhi31 zobhi' tena zaraNaM mUrdhanA yadaMDa( ghri )dvayaM yadyadattaparAya'bhUSaNaganairnAlaMkRtaM tattathA mA bhaiSIriti satya32 pAlita yazaH thi( sthi )tyA yathA tadrAi / ( // ) tenedamanilavidyuccaJcalamava. lokya jIvitamasAraM kSitidAna33 paramapuNyaH pravartito va( ba )badAyoyaM / ( // ) saca paramabhaTTArakamahArAjAdhirA japaramezvarazrIma34 dhArAvarSadevapAdAnudhyAt [ : ] paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparamezvara zrI prabhUta 35 varSadevapRthvIvallabhazrIgoviMdarAjadevaH kuzalI sarvAneva yathAsamba( ba )dhyamA nakArA 36 STrapati viSayapatiprAmakUTAyuktakAdhikArikamahattarAdI( 1 )samAdi 13taranAre pakSAMya tarI pAthAlaya che. 2. yuhana hanapatramA mAsA paDelA lekhaahaarmuhitAvanA zabdothI zarU thatA ane vaigirAjAe goviMdarAja mATe kilo badhivAnA varNanavALo sloka che. . zobhitA punachi .432 // 2 59sA vitarI 57 jIno 3212yo. 55 "'parAmara 26 zyoM nahIM. 5 AkhA eka samAsa tarIke laI zakAya, paraMtu visarganA umerA mATe kAMI vadhi na laIe te cAle, kAraNa ke tethI eka ghaNu moTA zabdanA sagavAthI bhAga karI zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMda 3 jAnAM vaNInAM tAmrapatrI bIjuM patarUM bIjI bAju 37 zatyastuvaH saMviditaM yathA mayUrakhaNDIsamAvAsitena mayA mAtApitrorAtmanazcai hikAmuSmika38 puNyayazobhivRdhdhaye / veMgi vAstavyatacAturvidyasAmAnyabhAradvAjasagotrataitR [tirI ]yasadva[ bramacA39 riviSNubhaTTapautrAya dAmodaradu[ dvi vediputrAya dAmodaracaturveda( di )bhaTTAya nAsIkadezIyavaTanagara 40 viSayAntaragataH amba[ mba ]kagrAmaH tasya cAghATAH pUrvataH vaDavurai grAmaH dakSiNataH vArikhaDagrAmaH 41 pazcimataH pallitavADagrAmaH pulindAnadI ca uttarataH padmanAlayAmaH evamayaM caturAdhA42 TanopalakSitaH sodraMgaH sa[ so ]parikaraH sadaMDadazAparAdhaH sabhUtopAttapratyAyaH sotpAdyamA43 maviSTikaH sadhAnyahiraNyAdeyaH acATabhaTapravezya[ :* ]sarvarAjakIyAnAmaha44 staprakSepaNIyaH AcA( ca )ndrArkArNavakSitisaritparvatasamakAlIna[:*]putrapautrAnva45 yakramopabhogyaH pUrvapradattadevatra( ba ) madAyavarjitobhyantarasidhyA bhUmi 46 (chi cchi )dranyAyena zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu tuM( triM )zadadhike 47 Su vyayasaMvatsare vaizAkhasitapaurNamAsIsomagrahaNamahAparvaNi va( ba )48 licasvaizvadevAgrihotrAtithipaMcamahAyajJakR( kri)yotsarpaNArtha snAtvAghodakAtisarge49 Na pratipAditaH[ / * ]yatosyocitayA vra(bra ) (+ma )dAyasthityA muMjato __bhojayataH kRSataH karSa50 yataH pratidizato vA na kaizcidalyApi paripa[ -* ]thanA kAryA[ / * ] tathAgAmibhadranRpatibhirasma 51 dvaMzyairanyairvA sAmAnyaM bhUmidAnaphalamavetya vidyullolAnyanitya[ Anya ] aizvaryANi tRNAmala52 majalabindu caMcaM( ca )laM ca jIvitamAkalayya svadApanirvizeSoyamasmadA [dA yonumnt1 AMhi ei vAMce che, paNa bIjA padane vyaMjana spaSTa rIte na ja vaMcAya che. ane ahI pahelA akSaranI sAthe te vAMcavAthI eka samajI zakAya tevuM ane jANItuM nAma ApaNe jANI zakIe chIe, tethI enAthI ulaTuM vAMcavAnuM kAraNa nathI. 2 mI. vodhana vannara vAMce che; paraMtu pratikRti pramANe te khoTuM che. 3 bhI. vapana turAya chaparaMtu tyA akssre| yosa 50 bura cha. 4 bhA. vAcana palitavAra vAge che; paraMtu chellA padanA vyaMjana ya che ane huM nathI 5 mI. vAdhana pUjavArA vace che, paraMtu chellA Guiya vyaMjana na che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 gujarAtamA aitihAsika lesa trIjuM patarUM 53 vyaH pratipAlayitavyazca dyAdAcha (cchi ) thamA [ 1 ]yazvAjJAnatimirapaTalAvRtamatirAchi ( cchi ) 54 nakaM vAnumodeta sa paMcabhirmahApAtakaiH sopapAtakaizca saMyuktaH syAt [ // * ]i55 tyuktaM ca bhagavatA vedavyAsenaM vyAsena [ 1 ]SaSTiM varSasahasrANi svarga tiSThati bhUmidaH 56 Ache ( cche ) tA cAnumantA ca tAnyeva narake baset [ // ] ( ba ) humasudhA bhuktA rAjabhi[ : ]sagarAdi 57 bhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM[ // * ] sarvvAnetAM (n) bhAvinaH pArthive [ * ]drAM ( n ) bhUyo 18 mUyo yAcate rAmabhadraH sAmAnyoyaM Sa Sa )rma setu [ r ]nRpANAM kAle kAle pAlanIyo 19 bhavadbhiH [ // * ] iti kamaladalAMvu ( vu ) vi (viM ) duM (du ) kolAM gR ( zri ) yamanuci ( ciM ) tyaM ( tya ) manuSya jIvitaM ca 60 ativimalabhano bhirAtmanairna hi puruSaiH parakirta yo pi gopyAH [ // * ] 61 likhitaM zrImad aruNAdityena vatsarAja putreNa bhUvirAma dUtakaM [ // * ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 A akSara pahelAMnI nanI nizAnI mAtra kAtaranAranI bhUthI ja che. www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMda 3 jAnAM vaNInAM tAmrapatro bhASAntara jenA nAbhikamalamAM vedhasa(brahmA)ne vAsa che te ane hara jenuM mastaka inkalAthI maMDita che te tamAruM rakSaNa kare. (paMkti 1) kRSNa jenA vizAla vakSa:sthala para jhaLahaLatA zrI kaustubha maNinAM dUra sudhI pahoMcatAM kiraNothI kaMTha DhaMkAI gaye che, satyasaMpanna che, ane vipula (moTA ) cakrathI zatrugaNane parAjaya karela hovA chatAM je kALAM kRtyathI mukta che te kRSNa samAna pRthvI para tenA vakSasthalane AliMgana tI lamI devInA kaMTha veSTita AMgaLIovALA laMbAyelA karethI DhaMkAelA kaMThavALo, satyasaMpanna, ane zatrugaNune mahAna senAthI parAjaya karyo hato chatAM kukarmo rahita che, te kRSNarAja bhUpati hatA. pakSa chedananA bhayathI Azraya lenAra mahAna parvatonA samUhathI prabhAvALA, oLaMga dustara che te, ane vimala dyutivALAM aneka ratnavALA sAgaramAMthI, denA AzrayasthAna madare lIlA sAthe (helathI) ane tvarAthI lakSamI kheMcI lIdhI hatI tevI rIte senAnAzanA bhayathI Azraya levAtA, durvijayI, pavitra ane prabhAvALA purUSarothI maMDita caulukya anvaya ( kula )mAMthI, vidvAnenA AzrayasthAna A pRthvIvallabhe lIlAthI savara lakSmI devI khuMcavI lIdhI. (paMkti 5) tene ghara nAmane putra hatA je pairyadhanavALe, zatruonI vanitAonAM mukhakamalanI suMdaratA nAza karanAra, ane ati garamI prasAratA ca7 kiravALA sUrya mAphaka sarva pradezamAM pitAne pratApa prasArato hate; sUrya, kiraNonI uSNatAthI, trAsadAyaka che tyAre A (ghe2) halakA kara(verA)thI bhUmine prasanna kare che ane jenA yazanI mAlA banAvI digUnAyikAo nitya dhAraNuM kare che, jeSTAnuM ullaMghana karyA chatAM vimala prabhAvALA, jagatane niSkalaMka jaNAtA biMba (maMDala)mAM sthapAelA ane have pachI aMdhakAra na karanAra Indu jevA (samAna) jeo badhunuM (gAdI para AvatAM) ullaMdhana karyA chatAM, vimala zrI saMpanna jagatanA (bhUminA) nirmala maMDalamAM sthApita thaelo, te kadi doSa karato nahIM. phakta karNanA dAnathI ja utaratA nitya dAnavALA paNa anya karatAM adhika dAna karate tene joI karNa (kAna) nIcethI madajharatA digagaje lajajAthI zaramAIne dizAonA mAte ( kinAre ) ubhA rahyA. anyathI ajita prauDha pratApI, akhila bhUtalanA vijayI, sarvathI adhika mAnavALA gaMgane ane harAvI bandIvAna karyo joIne kali kedanI zikSAnA bhayathI nAzI gaye. anya senA Takara na laI zake tevI balavAna senAthI, sahelAIthI prApta karelA gauDa dezanI rAjyazrInA maDhavALA vatsarAjane tvarAthI merU nAM raNe ) mathe kama bhAgyanA paMtha para praveza karAvI teNe tenI pAsethI zaradendunA kiraNa jevA veta bane anupama rAjachatro harI lIdhAM, eTaluM ja nahi paNa tene yaza je dezonA cheDA para pahoMcyo hato te paNa harI lIdho. teNe vimala kAryothI pRthvI para sthapAI gaelA kaline hAMkI mUkyo ane kRtayugane mahimA pharIthI pUrNa karyo hato. Ama hovAthI, nirUpama "kalivallabha" zAthI kahevAya, te AzcaryabhareluM che. _(pakti 14) te dharyasaMpanna nirUpamathI sAgaramAMthI zuddha ane paramezvaranA ucca maravakane sparza karatAM kiraNovALe Indu prakaTa tema sajajanenAM mAna pAmelo, zuddha AtmAvALo tene namana karatA rAjAonAM unmatta mastakethI sthAzita caravALo,-rAjyazrIne prasanna karanAra, mahimA( pratApa )vALe ane pUrvanA giri parathI divasamAM vikAsanAM kamalane sukhakArI, 1 lakSamI 2 cAlukaya vaMzane punaH sthApanAra tela 2 bIna sudhI je " cAlukaya' zabda vaparAzamAM nahato te rAba, rAdhanapura dAnapatranA te ja lokamAM che tema ahi paNa vaparAya che te kharekhara vicitra che. kAraNa A dAnapatranI tArikha pachI Azare 130 varSa paLa cAlukaya vaMzanI punaH sthApanA thaI hatI. 3 viroSanAma tarIke athavA panAma tarI laI zakAya athavA te pRIne priya pati, mitra yA hAle eTale na ema ara laI .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtanA aitihAsika lekha caDa pratApavALA nitya udaya pAmatA sUrya samAna goviMdarAja putra udubhA . yadukuLa madhuripu nA janmathI ajita banyuM tema te gurtha sthAnanA janmathI zrI rASTrakUTa kula ( anvaya) dumanethI ajita banyuM. zatruone spaSTa rIte potAnA anucare jevA ja karyA kAraNa ke zatruone mArathI hAMkI kADhIne dezanI AzA (hada) banAvI ane temane anna, AbhUSaNene tyAga karAvyuM, jyAre anucane, audAryathI, abhilASanI hada batAvIne unmatta banAvyA ane motInA hArathI AbhUSita karyA. [ kRSNa samAna tribhuvanane ApaddamAM rakSe tevI zaktivALuM tenuM daivI rUpa jaI tene pitA tene pRthvI para saMpUrNa sattA apate hato tyAre ] teNe tenA pitAne A yakata vANI kahIH "pitA ! A tamAre AdhIna che. ullaMghana na karAya tevI AjJA jevo A tamArA Apelo kaThika8 ( hAra) me nathI lIdho ? " ane jyAre tenA A pitA svargavAsI thayA ane ahIM phakata temanI kIrti ja rahI tyAre teNe ekalAe, ati vikhyAta pratApathI, pRthvI pralaya karanAra ati uSNatA prasarata agni bAra (12) sUryanuM teja hare che tema pRthvIne nAza karavA tatpara bhegA maLelA bAra (12) prasiddha nRponuM teja satvara harI lIdhuM. atidayAthI lAMbI kedamAMthI mukta karI, tenA pitAnA dezamAM pAcho melele gaMga jyAre ati madathI tenA hAme thaye tyAre tenI bhavya bhramamAMthI krodha jaNAya te karatAM paNa TUMka samayamAM, teNe bANanA vikSepa varasAda)thI tene satvara parAjaya karI pharIthI keda karyo. nayaparAyaNa mAlavAnA nAyake tenI saMpada tenA caraNane namana karavA upara pUrNa AdhArI che tema dUrathI jeI karanI aMjali karI (be hAtha jeDI) namana karyuM. kaye apazakitavALe prajJajana, balavAna purUSa sAthe spardhAnA kinArA para praveza kare ? kAraNa ke rAjanIti (naya) nA adhyayananuM phala, adhikatA potAnI ke pitAnA zatrunI che te jANavAnI zakita che. viMdhyAdrinA DhaLAva para teNe chAvaNuM nAMkhI che evuM te pAsethI sAMbhaLI ane pitAnA dezamAM AvI pahoMcyuM che tema mAnI bhayabhIta banelo mArAzarva rAjA tenI IcchAne anukULa kuladhanathI tene sadbhAva prApta karavA mATe tema ja tenA caraNanI namanathI pUjA karavA satvara gayo. ghanaghora vAdaLathI AvRtta thaelA AkAzavALI varSA Rtu zrI bhavanamAM gALI, te tyAMthI senA sahita tuMgabhadrAne tIre gaye. ane tyAM rahI teNe ke jene bANenA varasAda vaDe zatruo namatA teNe potAnA karamAM hevA chatAM pallavalekenI sarva lakSamInuM adabhuta rIte haraNa karyuM. tene namana karavA joDelI aMjalithI zobhatA lalATavALA zatruoe, " bhaya rAkhaze nahIM " e tenI vANuM, je satyapaNuthI tenI kIrtinuM pAlana karatI, tenAthI jeTalA zebhatA teTalA temaNe (zatruoe) ApelAM ghaNAM kimatI ratnonA DhagathI paNa nahIM zobhatA tenA caraNane Azraya lIdhe. (paMkti 32) pavana athavA ti jevuM jIvita caMcala ane asAra jANIne teNe eka brAhmaNane paramapuNya bhUmidAna ApyuM. (paMkti 33) paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrIdhArAvarSadevane pAAdAnudhyAta 5. ma. 5 zrI prabhutavarSa deva, pRthvIvallabha zrI goviMdarAja deva, kuzala hAlatamAM, rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, Ayukataka, niyukataka, AdhikArika, mahattara Adine temanA saMbaMdha pramANe jAhera kare che - 1 viSNu athavA kRSNa 2 juo upara noTa 2 pa. 11 me 3 yuvarAjanI padavInA cihnarUpa A "kaThi" hato, e Da: byuharanI sUcanA sAcI jaNAya che. eka aprasiddha pUrva cAlukya dAnapatramAM nIcene pharo Ave che ke-takutaM biyaditya jhipaTTanamama 4 vikSepane artha De, byuharanI sUcanA pramANe karyo che ane e artha vyAjabI che kAraNa ke " viSe " nA arthe javuM' molavuM" "choDavuM" pAtharavuM, vigere thAya che. ane vi1i no artha " bANa choDavuM evo thAya che. paraMtu , bulahara darzAvyA pramANe kadAca vikSepane koI pAribhASika artha thato hoya che je pAribhASika artha hajI sudhI nakakI thayelo nathI; kAraNa ke gujara dAnapamAM vikSepa anya dAnapAnA ja " " ne badale vaparAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMda 3 jAnAM vaNInAM tAmrapatro (paM. 37) tamane jAhera thAo ke mayurakhaDI zaheramAM vAsa karIne, A loka ane paralakamAM mArA ane mArAM mAtapitAnA puNya yaza mATe zakarAjAnA samaya pachI 730 varSa pachI, vyaya saMvatsaramAM, vizAkhanI pUrNimAne dine caMdragrahaNa vakhate nAyikadezanA vaTanagaraviSayamAM ambakagrAma jenI sImA - pUrva vaDavura gAma, dakSiNe vArikheDa gAma, pazcime pallitavADa gAma ane pulinA nadI, ane uttare padmanAla gAma- A sImAvALuM gAma, udraka sahita, uparika sahita, daMDa ane daza aparAdhanI sattA sAhata, bhUtepAra pratyAya sahita, veTha karAvavAnA hakaka sahita, anna survaNanI Avaka sahita, sainikanA pravezamukata, rAjapurUSonI dakhalagiri sivAya caMdra, sUraja, sAgara, pRthavI, nadIo ane parvato. nA astitva kALa sudhI putro ane vaMzajonA upaga mATe, brAhmaNe ane dene karelA pUrvenAM dAna vayaeN karI, abhyattarasiddhinA niyamAnusAra ane bhUmichidranyAya pramANe, Aje snAna karI, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane atithinA paMca mahAyajJanI kriyA cAlu rAkhavA mATe dvivedI dAmodaranA putra caturvedI dAdara bhaTTane ane veMgi zaheranA nivAsI, tyAMnA caturvedI maMDalanA, bhAradvAja gotranA, taittirIya zAkhAnA brahmacArI viSNubhaThThanA pautrone, meM pANInA artha sAthe ApyuM che. (paM. 34) AthI jyAre te brahAdAya pramANe A gAmane upabhega kare, karAve, khetI kare, athavA bIjAne sepe tyAre keIe lezamAtra paNa pratibaMdha karavo nahIM. A mArA dAnane pite dAna karyuM hoya tema bhAvi pavitra nRpoe amArA vaMzanA ke anya hoya temaNe, bhUmidAnanuM phala dAna karanArane ane tenI rakSA karanAra sarvene sAmAnya che ane zrI vidyuta jevI caMcala ane anitya (nAzavaMta) ane jIvita tRNanA agrajalAbadu jevuM caMcala che tema mAnI anumati ApavI ane rakSaNa karavuM. ajJAnanA ghanatimirathI AvRta thaelA cittathI A dAna japta kare athavA temAM anumati Ape te paMcamahApApa ane anya alpa pApanA doSavALo thaze. - (pa. 54) vedakta vyAse kahyuM che ke-dAna denAra svargamAM 60 hajAra varSa vAsa kare che paNa te japta karanAra athavA temAM anumati ApanAra teTalAM je varSa narakamAM vase che. rAmabhadra pharI pharI bhAvi nRpane tenI yAcanA Ama kare che- "nRpanAM puNya karmane setu sarvadA tamAre rakSa joIe" ane nirmala cittavALA ane AtmalAbhanA vicAravALA jAe, zrI ane jIvita kamaLapatra paranA jalabiMdu jevuM caMcala mAnIne zuM anya janene yaza paNa na rakSa joIe ? (5. 61) dAnapatrane lekhaka vatsarAjane putra zrI arUNAdityaH dUtaka-virAma. 1 anya lekhamAM A nAma kolahApura u5ra 5nAla nAmanA parvatane saMskRta nAma tarIke vaparAyuM che paraMtu A lekhamAM te sthaLa dhAravAmAM AvI zake nahIM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 122 rASTrakUTa rAjA goviMda 3 jAnAM rAdhanapuranAM patarAM zaka, saMvata 730 zrAvaNa vada amAvAsyA prophesara khulDare A lekha inDIyana enTIkaverI, veA. 6 pA. 59 upara prasiddha karyAM che. emane muMbAi ilAkAmAM pAlaNapUranA peAliTikala suparinTenDanTanI dekharekha taLe AvelA rAdhanapUra sTeTanA adhikArI taraphathI te lekha ApavAmAM Avye hateA. A lekhanI kharI prati kRti prasiddha karavAnI jarUra jaNAyAthI Do. phaeNTvITe mArA upayAga mATe ApelI, te zAhinI chApe uparathI huM pharIthI prasiddha karUM chuM. DA. kvITe e chApA pAlaNapuranA pAliTikala suparinTaDaeNnTa pAsethI 1884 mAM meLavI hatI. patarAM vAstavikarIte kaiAnAM che te viSe kaMI mAhIti maLatI nathI. A lekha e tAmrapatra upara che. temAnuM eka eka ja bAjue kAtareluM che. trIjuM pata khAvAi gaeluM hAvAthI lekha adhurA che. te sAthenI kaDI ane mudrA paNa khAvAi gayAM che. dareka patarUM lagabhaga 11OM" x DaTTa" mApanuM che. lakhANunA rakSaNa mATe kAMThA jADA karelA che. paNu sapATI bahu kaTAi gai che,-- A hakIkata i. sa. 1877 mAM pre. khulluranA lekha sAthe prasiddha thaelA kATe lithAgrAmAM taddana DhaMkAI gaI hatI-- eTale keTalAka akSarA aspaSTa che. anne patarAMnuM vajana 4 pauMDa 6TTa auMsa che. akSaro pAchaLanA bhAgamAM jhAMkhA dekhAya che, ane ketaranAranA hRthIAranI nizAnIe paNa tenA upara che, akSaranuM kada lagabhaga '' ane OM' vacce che. lIpi uttara taraphanI che. rASTrakUTa rAjA gAviMda[3]nA eka dAnanA A lekha che. 'moM' pachInI zarUvAtanI 19 paMktimAM rAjA kRSNarAja (1) tenA putra ghAra ( dhruva ) nirupama kali vallabha ane tene putra tathA A dAnanA dAtA gAviMdarAja(3)nAM yazeAgAna che. A lekhanA bleke 7, 15 ane 19 tathA 12 mAnA prathamArdha tathA 13 mAMnA thADA bhAga sivAya badhA leAkeA DaoN. phlITa i. e. veA. 11 pA, 157 mAM prasiddha karelA vANInA dAnapatramAM paNa Ave che. ane adhA 19 zlokA--epi. kau, veA. 4 prastAvanA pA. 5 mAM khatAvelA macchunA dAnapatramAM ApelA che, ane tenA phATAgrApha mI. rAIsa pAsethI maLale DaoN. lIye mane ApyA che. 9 mA klAka pazu i. e. vA. 16 pA. 218 mAM zarUranA lekhanA pAThanI paMkti 2 ane 3 mAM Ave che. upara kahelI prazasti, jenuM saMpUrNa bhASAMtara nIce apAze, tenA pachI patarAnI 38 mI paMktimAM sAdhAraNa zleka Ave cheH " ( leAka 21 ) " teNe ( gAviMda rAje) A jIvitane anila vidyuta mAphka caMcala ane asAra joIne jamInanuM dAna hAvAthI ati puNyadAyI dAna eka brAhmaNane ApyuM che." A zlAka pachInA gadyanA phakarAmAM rAjA prabhUtavarSa rASTrapatie tathA anya adhikArIene hukama Ape che ke, mayUrakhaMDImAM nivAsa karIne, eka sUryagrahaNune samaye-jenI tArIkha nIce ApavAmAM Avaze- rAsiyana bhuktimAM AveluM ratajINa (athavA rattANu) gAma paramezvara bhaTTa--caeNDiyammagahiya sAhasanA putra ane nAgayya bhaTTanA pautra-je divamAM rahetA hatA, ane je te sthaLanI trivedI jJAtinA hatA, ane je taittirIya vedanA ziSya hateA ane bhAradvAja gotranA hatA tene pAMca yajJA cAlu rAkhavA mATe dAnamAM ApyuM hatuM. 1 e, i. vA. 6 pA. 239 ek prIhena Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA goviMda 3 jAnAM rAdhanapuranAM patagaM rattajajuNa gAmanI sImA -- pUrve siMhA nadi dakSiNe vaghulAlA; pazcime miriyANa; ane uttare varahagAma, ane te gAmanA saMbaMdhamAM vadhu kahyuM che ke, te keTalAka brAhmaNanuM gAma hatuMjemAM mukhya anaMtaviSNubhaTTa, viTakudave (jaha ?) vigere hatA te cALIsa mahAjane mAMhelA hatA. A hakIkata uparathI jaNAya che ke nirdiSTa leka gAmamAM sthAyI thayelA hatA. AmAM batAvelAM sthaLomAM rAsiyana e pra. bulhare amadAvAda jIllAnuM hAlanuM sina tarIke oLakhAyuM che. te Ilayana eTalAsa zITa naM. 3mAM le. 18028" ane lAM 74deg59 uparanuM " rasIna' che. dAnamAM ApeluM gAma, ratajajuNa athavA uttajI e gejheTIara' eka dhI bee presiDesI . 17 pA. 352 mAM " raTAjana gAma tarIke oLakhAvyuM che. e posTala tarakaTarIna che rAjana' ane iDIyana eTalAsa, zITa naM. 39 mAM " rasIna' thI lagabhaga 24 mAIla uttara IzAnamAM AveluM 1 2 jana' che. te " sIna ' eTale dAnamAM ApelI " siMhA" nadinA pazcima kinArA upara AveluM che. tenI dakSiNamAM barobara 3 mAIla upara "babUgAma' eTale dAnanuM "vavulAlA;" AveluM che; ane "2taMjuna ' thI pazcime be maila upara mIrajagAMva' che, te miriyaThANa hovuM joIe. chevaTe rattajajuNanI uttare AvelA varaha prAmanuM nAma "guragAMva' ane "guragAMva keTa 'e nAmathI cAlu rahyuM che. te InaDIyana eTalAsa zITa naM. 39 mAM "rajIna" nI uttara pazcime anukrame ATha ane pAMca maila upara AvelAM che. tigavi e Do. kalITa " tugAMva" hovAnuM sUcave che. te InDIyana eTalAsa zITa 38 mAM ApelAM "aMzumnara, saMganeranI IzAna uttaramAM Azare 8 maila uparanuM gAma che. te "ratuM juna thI vAyavya uttaramAM Azare 80 maila dUra haze. mayUrakhaDI jyAMthI dAna ApyuM hatuM, tene mATe juo De. phalITanuM "DAInesTIjha" pA. 396. AgaLa kahyuM che tema A dAna eka sUryagrahaNa samaye apAyuM hatuM, ane te tithi zaka saMvata 730 (zabdamAM ja ApyuM che) ane saMvata sarvajitanA zrAvaNuM kRSNa pakSa paDavAnI che. agAu huM kahI cUka chuM (juo. I. e. va. 23 pA. 131, naM0 108 ane sarakhAve . 25 pA. 267, 269 ane 292 )-ke zaka saMvata 730 gatanI A tArIkha 27 mI julAI I. sa. 808, je vakhate hiMdustAnamAM saMpUrNa sUryagrahaNa dekhAyuM hatuM, te divasane maLatI Ave che. sarvajita saMvata tArIkha sAthe uttaranI gaNatrI pramANe joDI zakAya che, kAraNa ke cokakasa * sarerAsa gaNatrInI paddhati mujaba sarvajIta ra6 mI me, I. sa. 80ne divase pUruM thayuM hatuM, ane dakSiNanI rIti pramANe sarvajita zaka-saMvata 730 cAlunI barAbara thAya che. bIjA patarAmAM ane haMmeza mujabanI dAna meLavanArane nirvidane upabhoga karavA devAnI AjJA che. ane khevAI gayelA trIjA patarAmAM A kaMI ulalekha tathA AzIrvAda ane zApanA thaDA ke haze evuM mAnI zakAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelu 1 OM [*] vovyAdvedhasA dhAma yannAbhikamalaM kRtaM [* ]harazca yasya kAnte ndukalayA kamalaM kRtaM [ // 1* ] pobhavavR [ bR ]hadurasthalarAja2 mAna zrIkaustubhAyatakarairupagUDhakaNThaH [ /* ] satyAnvito vipulacakravinirjitA ricakropyakRSNacarito bhu3 vi kRSNarAjaH [ // 2* ] pacchedabhayAzR[ zri ]tAkhilamahAbhUbhRtkulabhrAji tAt durladhyAdaparairanekavimalabhAjiSNu4 ratnAnvitAt [ / * ] yazcAlukyakulAdanunavivu[ bu ]dhavAtAzrayo vAridhela kSmIn [ m ]mandaravatsalIlamacirAdAkRSTavAMnvarlabhaH [1] 5 tasyAbhUtanayaH pratApavisarairAkAnta digmaNDaleH caMNDAMzoH sadRzopyacaNDakaratA pralhAditakSamAtalaH [1] dhoro 6 dhairyadhano vipakSavanitAvaktrAmvu [ mbu ] jazrIharIhArIkRtya yaz [ 1 ] yadIyama nizaM dinAyikAbhidhRtaM [ // 4 ] jyeSTho[ l ]laMdhana7 jAtayApyamalayA lakSmyA sametopi saM yobhUnirmalamaNDalasthitiyuto doSAkaro na kvacit [x ] karNAdhasthitadAnasaM8 tatibhRto yasyAnyadAnAdhikaM dAnaM vIkSya sula[ ja jitA iva dizAM prAnte sthitA diggajAH [ // 2 ]anyairna jAtu vijitaM 9 guruzaktisAramAkrAntabhUtalamananyasamAnamAnaM [1] yene ha va[ ba ddhamava___ lokya cirAya gaMga [-] 10 dUraM svanigrahabhiyeva kaliH prayAtaH [ // 6 ] ekatrAtmava [ba ]lene vA[ ] inidhinApyanyatra ruoM ghanaM niSkRSTA [si ]-" 11 bhaToddhatena viharadgrAhAtibhImena ca [1] mAtaMgAnmadavArinirjaramucaH prApyA. natAtpallavAt 12 taccitraM madalezamapyanudinaM ya spRSTavAM na kacit [7] [helA ] svI [] tagauDa rAjyakamalAmattaM pravezyAcirau~t du. 1 De. phalITe ApelI chApa uparathI, 2 cihnarUpa dazAvela che. 3 ida bleka anuTupa ja chaMda vasaMtatilakA 5 pahelAM anasvAranI nizAnI katarelI hatI. paNa pAchaLathI bhUMsI nAMkhavAmAM AvI che. 3ats 3-4 : Rasta 7 vAMyA bhrAjitAda pAyA TavAn vaay| lavaNDAMzoH 10 vAyA san 11 chaMda vasaMtatilakA 12 chaMda zloka 78 zArdUlavikrIDita 13 A paDa tadana cekakasa che. che. myulahara bahena cha 14 pAMyA kaDA 15 bhAnapatramA niSkRSTAsi pA., v72 akSaza-taramA nigTAra cheane Telige prAmAM pakti 10 mIne ati spaSTa rIte akSara che, paraMtu mArI mAnyatA pramANe, te akSara kharI rIte kadi paNa kotaro na hato ane tenI hAjarI che. khuhAranA hapanika namo cha 16 pAMyA spaSTavAma 17 vA AcirAdU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA goviMda 3 jAnAM rAdhanapuranAM patarAM 21 13 mArga marumadhyamaprativa[ba ] lairyo vatsarAjaM va [ba ] lai [:] [* ] gauDIyaM zaradindupAdadhavalaMcchatradvayaM kevala [-] tasmAnnAha14 ta tadyazopi kakubhAM prAnte sthitaM tatkSaNAt [8] laddha[bdha ]pratiSThama cirAya kaliM sudUramutsArya zuddhacaritairddhara15 NItalasya [*] kRtvA punaH kRtayugazR[ zri ]yamapyazeSaM citraM kathaM nirupamaH kalivallabhobhUt [ // 9+ ] probhUdhairyavataH 16 tato nirupamAdinduryathA vAridheH zuddhAtmA paramezvaronnataziraH saMsaktapAdaH sutaH [*] padmAnandakaraH 17 pratApasahito nityodayaH sonnateH pUrvAdreriva bhAnumAnabhimato goviMdarAjaH satAM [ // 10. ] yasmi [-] sarva18 guNAzraye kSitipatau zrIrASTa[ ra kUTAnvayo jAte yAdavavaMzavanmadhuri [pA+] vAsIdalaMdhyaH paraiH [+] dRSTAzA bIjuM patarUM-prathama bAju 19 vadhayaH kRtAsyasadRzA dAnena yenoddhatA muktAhAravi bhU [ pitA ] sphuTamiti pratyarthi / nop ] yarthin [ o] pyasyAkAra20 mamAnuSaM tR [tri ] bhuvanavyApatti rakSocitaM kRSNasyeva nirIkSya yacchati pitaye kAdhipatyaM bhuvaH [* ] AstAM tAta ta21 vaitadapratihatA dattA tvayA kaNThikA kinnAjJeva mayA dhRteti pitaraM yuktaM vaco yo bhyadhAt [ // 12* ] tasmiM svarga22 vibhUSaNAya janake jA[ yA ]te yazaH zeSatAmekIbhUya samudyatI vasumatIsaMhA ramAdhicchayA [*] vicchIyAM 23 sahasA vyadhatta nRpatInekopi yodvAdaza khyAtAnapyadhikapratApavisaraiH saMvartakorkA niva [ // 13* ] yenA24 tyantadayAlunAtha nigaDaklezAdapAsyAyatAt svaM dezaM gamitopi darpavisarAyaH prAtikUlye sthitaH [*] yaa1 vAMco jItra 2 chaMdaH vasaMtatilakA 3 pahelAM 9 upara anusvAranI nizAnI kAtarI hatI paNa pAchaLathI baMsI nAmAmA mApIche, 4 mA 11-20: zAIvita pAyA prAbhUddhairyavatas 5 yasmin vAyA kRtA susahazA 7 vi bhUSaNAvAnuvAratAta. paraMtu tabha za ta bhUSitA 57 vArI bhana bhavAnahAnapatramA para pAyAbharthinAm [11] yasyAkArAMyA tasmina.vAyA samupatAm 11 prathama ghaNumati ema katareluM hatuM, paraMtu anusvAranuM citta spaSTa rIte baMsI nAkhavAmAM aAvyuM che, 12 bAdhA vicchAyAn le. 20 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 gujarAtanA aitihAsika lekha 25 vanna bhratu [ ku]TI lalATaphalake yasyonnate lathayate vikSepeNa vijitya tAvada cirAda[ba ]dhyaH sa gaMgaH punaH [ // 14] saM. 26 dhAyAzu zilImukhAM' svasamayAM vA[bA ]NAsanasyopari prAptaM varddhitavaM [4] dhujIvavibhavaM padmAbhivRdhdhyanvi27 taM [I+ ]sannakSatramuvIkSya yaM zarahatuM parjanyavadrUjaro naSTaH kApi bhayAttathA na samaraM sva28 mepi pazyedyathA [ // 15+ ]yatpAdAnatimAtrakaikazaraNamAlokya lakSmI [ * * ] nijAM dUrAnmAlavanA29 yako nayaparo yaM prANamatyAMjaliH [1] ko vidvAM valinA sahAlpava [ba ] laka spardhA vidhatte paraM nI. 30 testaddhi phalaM yadAtmaparayorAdhikyasaMdedanaM [ // 16* ] viMdhyAdreH kaTake niviSTa kaTakaM zrutvA caraiyai nijaiH svaM dezaM 31 samupAgataM dhruvamiva jJAtva[1]bhiyA preritaH [I* ] mAra[zi ] mahIpati drutam [ ag - ]AdaprAptapUrvaiH paraiH yasyecchAma32 nukUlayaM kuladhanaiH pAdau praNAmairapi [ // 17x ] nItvA zrIbhavane ghanAghanaghana vyAptAMva[ba ]rAM prAvRSaM tasmA33 dAgatoM samaM nijava[ba ]lairAtuMgabhadrAtaTa [+] tatrasthaH svakarasthitAmapi punarna [ ni ]: zeSamAkRSTavAM vikSepairapi 34 citramAnataripuryaH pallavAnAM zR[ zri]yaM [ // 18* ] lekhAhAramukhoditArddha vacasA yatraitya veGgIzvaro nityaM kiMkaravavya35 dhAdavirataH karma svazarmecchayA [ * ] vAhyAlIvRtirasyayena racitA byomAnalamA [2]cat rAtrau mauktikAli36 kAmiva vRttI mUrddhasthatArAgaNaiH [ // 19.. ] saMtrAsAtparacakrarAjakamagAttatpUrvasevA vidhiH" vyAvaddhAMjali37 zomiteka[ na ]zaraNaM mUrdhA yadaMha [ hi ] dvayaM [ 1 ] yadyaddattaparAyaMbhUSaNa gaNairnAlaMkRtaM [ tax ]tathA mA bhaiSI. 1 pAMyA mukhAn 2 vAyo mayAn upaay| vidvAn balinA 4 prathama parAm t| tuM, paraMtu bIjA padano mA pAchaLathI kADhI nAMkhavAmAM Avyo jaNAya che. 5 vaci 6 vAMco kathana 7 pAyA tavAn vAMyATavAn 4 pAyo Aracada (yA pAnI yaryA viSa numenA. 1.4. . 9 pA. 241.) 1. prathama mauktike matadasa ad. 5 pachIyA 52nI bhAtrA bhUsI nAbhAM bhAvI . 11. yuTa 2 dhRtA pAya bAya saMbhAvita. 12 vAMyA vidhivyAvara 13 gai bhane if nI vacce maLamAM koI bIjo akSara haze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA govinda 3 jAnAM rAdhanapuranAM patarAM bIjuM patarUM-bIjI bAju 38 riti satyapAlitayazasthityA yathA tadvirAt [ // 20] tenedamanilavidyu[ c..] caMcalamavalokya jIvitamasAraM [ / * ] kSiti. 39 dAnaparamapuNyaH pravartito va[bra ]madAyoyaM [ // 21. ] sa ca paramabhaTTArakamahArA. jAdhirAjaparamezvara zrIma40 ddhArAvarSadeva pAdAnudhyAta paramabharamabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara pRthvIva. la[ la ]bha zrImatprabhU41 tavarSa zrI zrIvallabhanarendradevaH kuzalI sarvAneva yathAsambadhyamAnakA rASTrapati viSayapati grAmakUTA.yu42 ktakaniyuktakAdhikArikamahattarIdI mahatarAdI samAdizayatyastu vaH saMviditaM yathA zrImayUrakhaNDIsamAvAsite43 na mayA mAtApitarorAtmanazcaihikAmuSmikapuNyayazobhirvRddhaye / tigavivAstavyata [+] traividyasAmAnyate [ tai ]ttirIya44 yasava[ brahmacAri bhAradvAjasagotra nAgaiyyabhaTTa pautrAya candiyammagahiyasAha saputrAya paramezvarabha45 hAya rAsiyanabhuktyantargataH rattajjuNa nAmagrAmaH tasya cAdhATanAni pUrvataH sinhA nadI dakSINataH va46 vulAlA pazcimataH miriyaThANa uttarataH varahagrAmaH evamayaM caturAghATanopala. kSitaH tathA a. 47 nentvissnnu[ssnnu bhaTTa viThThaduve [ jhai ] goinda[-]maSaDaMga [va] i [t ?"] savvaibhaTTa candaDi bhaTTa kuNThanAgabhaTTa mAdha48 vairiyappu viThThapudevaNaiyyabhaTThareyaiyyabhaTTetyevamAdipramukhAnAM [NAM vA [bA]maNA49 nAM catvAriMzadmahAjana samanvitAnAM rattajuNagrAmaH sodraMgaH saparikaraH sa. 1 pAyA tadvirA 2 : bhAryA 3 vAMyA paramabhaTTAraka 4 vAMyA saMbadhyamAnakAn 5 vAMyA prAmakUTAyu 6 vAco AvI- saMmatirAti gata 7 A ciddha bhUsI nAMkhavuM joIe 8 che. myuhara A gAmanuM nAma tigaMvi vAya cha, 5 chAyAmAM manusvArarnu yiza 52 mata mAluma nathA 5.8 yakSa bhUkSayA karIthI lakhAya che, je bhUMsI nAkha joIe. 10 A zabdanA prathama ca upara anusvAra ketaniyama ravAmAM AvyuM haze. pro. myulDara ravinma nAma vAMce che. 11 ahi ane pachInI keTalIka jagAe saMdhinA pALavAmAM AvyA nathI 12 che. myuhara vaDha nAma vAMce che paraMtu bIjo akSara cokakasapaNe no che. 13 prA. myulahara tuvameva vAMce che. 14 A paMkti ane pachInI paMktinAM nAmomAM prA. yuhara caMda akSaro judI rIte vAMce che. 15 huM khAtrIthI ema kahI zakato nathI, ke kausamano akSara asalamAM jhacha, paraMtu yAsa 50 se jha nA lAge. hAya yA aMtanA i (tU) 6i52 vi bhane sa nI yetAta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 gujarAtanA aitihAsika lekha 50 dazAparAdhaH sabhUtopAttapratyAyaH sotpadyamAnaviSTikaH sadhAnyahiraNyAdeyaH acATa - 51 bhaTaprAvaizyaH sarvarAja kI yAnAmahastaprakSepaNIyaH AcandrAkarNavakSitisaritparvata52 samakAlInaH putrapautrAnvayakramopabhogyeH pUrvaprattadevatrA [bra] dAyarahito bhyantarasi[ d ]dhyA bhU 53 micchidranyAyena za[ kax ]nRpakAlAtIta saMvatsarazateSu saptasu tUM [ triM ]zaduttareSu sarvajinnAni saMvat [ sa ] 54 re zrAvaNa vahulai amAvAsyAM sUryagrahaNa parvaNi vaM [ ca ]licaruvaizya [zva ] devAmihotrapaJcamahAyajJai 11 kR[ ki ]yAtsarpaNArthaM snAtvAdyodakAtisargeNa pratipAditaH [] yatosyo citayA vrU[ bra ]hmadAyasthityA 53 bhuMjato bhojayataH kRsst| karSayataH pratidizato vA na kazcidalpApi paripaMdhanA kAryA 1 sabhAM kramompa bhAgyaH taresuM tuM. 2 paaNthe| bahulAmAvAsyAm u ma za paDelAM vAsI hAnapatranI par3e AgnihotrAtithi prema pAhanI dhAraNA rANI zAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA govinda 3 jAnAM rAdhanapuranAM patarAM bhASA tara OM ( AAya. 1 ) jenA nAbhikamaLane brahmAe nivAsasthAna karyuM che ane hara jenuM zira IndukalAthI maMDita che te tamArUM rakSaNa karo ! * (aaa. 2) vizALa vakSa:sthaLa paranA jhaLahaLatA kaustubhamaNinAM lAMkhAM karaNAthI DhaMkA elA kaMThavALe, satyasaMpanna, ane vipula cakrathI arigaNunA parAjaya karanAra, kruSNu samAna bhUmi para kRSNarAja, jenA kaMTha tenA vizALa vakSasthaLane AliMgana karatI lakSmIdevInA prasArelA karathI DhaMkAeleA hatA, je satyasaMpanna hatA, ane jeNe mahuAna senAthI zatruonA vijaya karyAM hatA ane jenAM kRtye kALAM nahatAM te hateA. ( aaa. 3) devamaMDaLathI dhAraNa thaelA mandara parvate, tvarAthI ane sahelAIthI, pakSaracchedananA bhayathI Azraya letA meTA parvatAnA samUhathI prakAzatA, dustara ane jhaLahaLatAM ratnAthI pUrNa sAgaramAMthI lakSmI harI lIdhI tema samasta prajJa janAnI sahAyathI, pakSa chedananA bhayathIAzrita mahAna rAjakulethI maMDita, ajita ane vimala prabhAvALA khAnAvALA cAlukaya anvaya( kula )mAMthI lakSmI, te vallabhe tvarAthI ane sahelAithI harI lIdhI. ( aaa. 4) tene, caNDa kiraNAthI sarva dizAeAmAM trAsa ApanAra sUrya mAphka mahAna pratApathI bhUmaMDalamAM ANu vartAvanAra ane te chatAM mANuseAne halakA karA( verA )thI AnaMda ApanAra, dhairyadhanavALA, ane zatruonI vinatAnAM mukha kamalanuM sauMdarya haranAra ane jenA yazanI mALA dvignAyikA nitya dhAratI te dhAranAmanA putra hatA. (zlA. 5) jeSTAnuM ullaMghana karyA chatAM vimala prabhAvALA IMdu samAna jeSTha khaMdhunuM ( gAdI para AvatAM) ullaMghana karyA chatAM vimala lakSmIthI saMpanna, cAtarapha sarvane niSkalaMka rAkhanAra, sthira, ane doSarahita hatA tene sarvathI ( karNa sivAya ) adhika dAna karateA eI) karNa nIcethI madajharatA gane lajjAyI zaramAi dviprAnte ( dizAone cheDe) ubhA rahyA. ( 6 ) ati khalavAna, ajita ane bhUtala para krUrI vaLanAra, ati madavALA te gaMgane ante mandIvAna thaele eI, kali kedanI zikSAnA bhayathI nAzI gaye.. (7) pallavamAM eka taraphathI taravAro kheMcI rahelA yAdvAonI senAthI ane bIjI tarapha krIDA karatA bagalAethI bhayAnaka sAgarathI, gherI lai ane tene namana karavA tenI pAsethI madajharatA mAtaMgeA laine paNa, te kami paNu leza mAtra mada rAkhatA nahIM, e Azcarya upajAve tevuM che. (8) atula senAthI gauDanI rAjyazrInI helAIthI prApti mATe abhimAna rAkhatA vatsarAja ne marUnA raNamAM hAMkI mUkI, tenI pAsethI gauDanA zarad indunA kiraNa jevAM zveta e rAjachatra laI lIdhAM, eTaluM ja nahIM paNa tenA sarvatra prasarelA yaza paNa laI lIdhA. (9) bhUtalanA zuddha AcArathI prasthApita thaelA kaline satvara hAMkI mUkIne kRtayuganI punaH pUrNa sthApanA teNe karelI chatAM nirUpama kalivallabha kema kahevAyA te addabhuta che. (10) paramezvaranA mastakane sparza karatAM, sAgaramAMthI prakaTa thatAM kraraNAvALA indu tathA pUrva krizAnA uMcA parvata parathI nitya uddaya pAmatA kamalane AnaMda ApatA sUrya jevA te sadAcArI nirUpama ne, zuddhAtmA, nRpatinAM zira para caraNa rAkhanAra, asaMkhya janAne Ananda ApanAra, pratApI, sadA udaya pAmatA, sajjanAnA priya gAvaMdarAja putra hatA. ( 11 ) A sarvaguNusaMpanna nRpanA janmathI--yAdavavaMza jema madhuripunA janmathI ajita anyA tema-- zrIrASTrakuTakula ajita banyuM. te nRpe, pratApI zatruone dezanA aMta para kADhI che. 21 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 gujarAtanA aitihAsika lekha mUkI, anna AbhUSaNanA tyAga karAvI, ane dAnathI temanI abhilASanA aMta pUrNa jevA ane mauktika hArathI bhUSita yAcA jevA ja temane ( duzmanAne ) manAvyA. ( 12 ) tribhuvanane ApadamAM rakSe tevuM tenuM alaukika kRSNa jevuM svarUpa ei, tenA pitA jyAre tene pUrNa sattA arpatA hatA tyAre teNe tene A yukta vANI kahIH " pitA ! A tamArUM che. tamArI na uthApAya tevI AjJA jevI A ( yuvarAjanI ) tamArI apelI kuMThikA me nathI yArI ? (13) jyAre tenA pitA svargavAsI thayA ane mAtra temanA yaza ja ahIM rahyo hatA tyAre teNe anyanI sahAya vagara, pralayAgni jema pRthvInA saMhAra karavA ekatra thaelA 12 ( khAra) sUryanuM teja harI le che tema bhumi prApta karI levA ekatra thayelA khAra (12 )khyAtivALA rRpAnuM teja pAtAnA adhika pratApathI satvara harI lIdhuM. (14) pachI jyAre teNe atyaMta dayAthI lAMkhI kedamAMthI mukta karI, tenA peAtAnA dezamAM mAkalele gaMga tenA atimadathI sAme ubhA rahyo tyAre teNe bhavya lalATa para kApa jAya te pahelAM tene harAvI ane punaH andIvAna karyo, (15) khANu ane asananAM pukhkhA para bhramara mUkatI, bandhujIvanA puSpanA saundaryamAM vRddhi karatI ane padmanI vRddhine anukULa evI zaraRtunA AgamanathI vRSTi ( varasAda ) baMdha thAya che tema baMdhujanAnAM jIvana ane vaibhava khIlavanAra, zrInI vRddhivALA, jenI AgaLa ceADhA khinna thai jatA tene pAtAnA dhanuSa para tene tAkavA mATe mUkelAM tIra sAthe AvatA joI gurjara svamamAM paNu yuddha na dekhe tema bhayathI naSTa thaI gayA. ( 16 ) nayaparAyaNa mAlavanAyake peAtAnI lakSmI tenAM caraNanamana para AdhAra zakhe che tema joIne teNe dUrathI ja aMjali karI tene namana karyuM. kA apazaktivALA prajJajana khalIAnI sAthe spardhA karaze ? kAraNake nItinuM parama kula khalamAM adhikatA peAtAnI che athavA zatrunI che tenuM jJAna che. ( 17 ) teNe viMdhyAdrinI TekarIo para chAvaNI nAMkhI che emA pAsethI sAMbhaLI ane te dhruva mAphaka peAtAnA deza tarapha Ave che ema mAnI mArAdhara nRpa bhayabhIta banI tenA mananI ArAdhanA karavA tathA tenA caraNunA namana mATe ... savara gayA. (18) ghanaghAra vAdaLathI vyApelA tu gabhadrAne tIre senA sahita gayA. ane pallavAnI lamI zatrune namAvI punaH (19) lekhAhAranA mULamAMthI phakta adhI ja vANI thaI hatI tyAre veMgInAtha nAzI gayA. ane peAtAnA sukhanI icchA rAkhI, nitya kaMkaravata evA zrama karyuM ke tenI chAvaNI AsapAsa gagane sparza karatI ane rAtre tArakagaNuthI AvRta khanatI mauktikamAlA jevI divAla karI. AkAzavALI varSA Rtu zrIbhavanamAM gALI, tyAMthI tyAM rahIne, pheMkI daI ne paNu tenA hAthamAM hatI te pUrNa harI lIdhI. ', (20) tene aMjalithI namana karatA, karAthI maMDita ziravALA zatruoe, tenAM caraNu je temaNe bheTa karelAM atisu Mdara AbhUSaNA karatAM, " bhaya rAkhaze nahIM e zabdo jenI satyatAnuM pAlana tenA yazanI rakSA kare che te zabdo )thI adhika zAbhatA thatA hatA tenA Azraya lIdhe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 123 gujarAtanA rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnuM dAnapatra zaka saM. 734 ( i. sa. 812-13) vaizAkha suda 15 : A lekha mULa mI. eca. TI. prinsepe ja. ba. . . 8 pA. 292 mAM prasiddha karyo hate. briTiza myujhIyamanA asala patarA uparathI huM e pharIthI prasiddha karuM . mI. prinsepane te patarAM mI. Dablayu. pI. grAMTe ApyAM hatAM, ane temane vaDodarAnA benIrAma" pAsethI maLyAM hatAM. * benIrAma" te patarAMonI zedha viSe evI hakIkata Ape che ke, vaDedarA zaheramAM eka gharane pAye khedAne hato temAMthI te maLyAM hatAM. A traNa patarAM che, te dareka lagabhaga 11" lAMbuM ane cheDe 8 pahoLuM che, tathA madhyamAM 7" piheluM che. lekhanA rakSaNa mATe kAMThA saheja jADA karelA hatA. lekha ekaMdare surakSita ane suvAcya che. A dAnapatrane be kaDIo che. DAbI bAjunI kaDI sAdI ane Azare " jADI ane 3 vyAsanI che. jamaNI bAjunI kaDI rU" jADI ane goLAkAra nahIM, paNa vAMkIcUMkI che. A kaDI uparanI mudrA geLa ane 1" vyAsanI che. tenI madhyamAM " vyAsanI nAnI upasAvelI jagyA che, tenA upara zivanI mUrti-rivAja mujaba) tathA te nIce apaSTa akSare che. bhASA chevaTa sudhI saMskRta che. A lekhamAM vaMzAvalI goviMda 1 lAthI zarU thAya che. tenA putra karkane ceSTa putra indra 2 je Aye nathI. tenA nAnA putra kRSNa 1 lA e tenA saMbaMdhIone kADhI mUkayAnuM kahyuM che. teNe cauluka sAthe laDhAI karI hatI. teNe elApuranA DuMgara athavA DuMgarI killAmAM potAnuM thANuM nAMkhyuM hatuM. A sthaLa oLakhAyuM nathI. paNa huM dhAruM chuM ke te pazcima ghATamAM uttara kAnArA DisTrikaTanuM elApura hovuM joIe. De. barjese A sthaLane auraMpAbAda DisTrikaTamAM daulatAbAda pAse AvelA hAlanA elUza, jyAM AvAM prakhyAta zilpakaLAnAM khaMDero che te gAma tarIke oLakhAve che. geviMda 2 je ane tene putra kRSNa 1 lo ane viSe kaI paNa kahyA sivAya lekhamAM tenA bIjA putra dhruva ane enA bemAMthI moTA putra goviMda 3 jAnI hakIkata Ave che. temAM kahyuM che ke zeviMda 3 jAe dUranA dezo tathA gaMgA ane yamunAnA pradeze jityA hatA. ahiM sudhI lekhamAM goviMda 3 jA sudhI mukhya vaMzo ApyA che. tyAra pachI goviMda 3 jAnA nAnA baMdhu IMdra 3 jAnA nAmathI te vaMzano gujarAtane vibhAga zarU thAya che. te gevaTe ApelA lATanA rAjAnA prAMta adhikAra dhAraNa kare che. bulhare jaNAvyuM che ke "lATa e mahI ane kAMkaNu vacceno pradeza, jene hAla madhya ane dakSiNa gujarAta kahevAya che te che. " teNe e paNa batAvyuM che ke geviMda 3 jAe lATa thoDA samaya pahelAM ja jityo hate. goviMda 3 jAe gurjara rAjAne jityAnI hakIkata vANinAM zaka 7ra8 nA vyAsa saMvatsara nA vaizAkhanI pUrNimAnA dAnapatramAM ApI nathI, jyAre te rAdhanapuranA zaka 729 nA sarvajita saMvatsaranA zrAvaNanI pUrNimAnA lekhamAM ApI che. AthI anumAna thaI zake che ke goviMda 3 jAe gujere, jeno artha De. bulDara aNahilavADanA cApotkaTe athavA cAvaDAo kare che, tene A be tArI vaccenA samayamAM jityA hatA, ane teone bahAra lATa pradeza joDI dIdhuM hatuM eTele ke A lekhanI tArIkha pahelAM pAMca varSe Ama banyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaNe gujarAtanA aitihAsika lekha A lekhamAM kahyuM che ke iMdra 3 jA e ekalAe gurjara rAjAne harAvyuM hatuM, te kadAca teone e prAMta meLavavAno bIjo prayatna haze. tyAra bAda karka athavA kakaka 2 jA jene su varSa 1 le paNa kahyo che te ane iMdra 3 june putra lAgezvara Ave che. De, bulDare batAvyuM che tema karka 2 je tathA goviMda 4 , tene nhAne bhAI, mahArAjAo nahIM paNa rASTrakaTa rAjAnA sAmaMta hatA. A matane AgaLanAM zloka uparathI paNa puSTi maLe che. goviMda 3 jAne mAlavAno rAjA nayAnI hakIkta vANi ane rAdhanapuranAM patarAMomAM paNa ApI che. De. bulDara kahe che ke, A DhokhamAM ApelA uMda 3 jAnA varNana uparathI jaNAya che ke te lakhAye te vakhate eTale zaka cha34 mAM te mRtyu pAmyA hatA. paraMtu kayI hakIkata uparathI A anumAna teo kare che te huM jANI zakatuM nathI. ane vAstavika rIte Ama nahotuM. kAraNa ke mI. rAIse prasiddha karelAM daMbanAM dAnapatro uparathI jaNAya che ke zaka 73pa nA jayeSTha zukalapakSa 10 ne divase te jIvate hatuM ane have pachI prasiddha karavAne chuM, te bIje lekha batAvI Apaze ke tene putra ane uttarAdhikArI ameghavarSa 1 lo zaka 736-7 mAM tenA pachI gAdIe AvyuM hatuM, eTale te pite e tArIkha sudhI jIvate hato. A dAnapatra karka ra jAnA samayanuM che, ane siddhazAmImAMthI apAyuM che. temAM tArIkha, zaka 734 (I. sa. 812-3) nA vaizAkhanI pUrNimA che. bhAnu athavA bhAnubhaTTa nAmanA brAhmaNane akeka 84 gAmamAM vaDapadraka grAmanuM dAna ApyAnuM lakhyuM che. Do. buhara aMkeTTaka ane jammuvAvikA je vaTapadrakanI sImAmAM ApyAM che e vaDodarAnI dakSiNe pAMca cha mAIla upara AvelAM hAlanAM aMkUTa ane jAmbavA hevAnuM kahe che. bIjA sthaLe oLakhavAM bAkI che. paMkti 70-74 mAM tAjA kalama che. temAM kahyuM che ke, Aja gAma pahelAMnA rAjAe akedakanA caturvedIonA maMDaLane ApyuM hatuM-temAM kaI duSTa rAjA agara rAjAoe dakhalagiri karI hatI ane karka 2 jAe vidvAna brAhmaNa tarIke bhAnubhaTTane pasaMda karI tene pharIthI te ApyuM hatuM. 1 i. e. je. 12 pA. 16 De. kalITa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnuM dAnapatra akSarAntare patarU paheluM 1 sa vovyAdveSasA ye [ dhA ]na [ ma ]yannAbhikamalaGkRtaM / harazca yasya kAntendukalayA sa [ ka ] malaGkRtaM // svasti svakIyAnva 2 yavaMzakarttA zrIrASTrakUTa / malavaMzajanmA / pradAnazUraH samaraikavIro goviMdarAjaH kSitipo babhUva // yasyA 3 GgamAtrajayinaH priyasAhasasya / kSmApAla vezaphalameva babhUva sainyaM / muktvAca zaMkaramadhIzvaramIzvarANAM / nAbandatA 4 nyamamareSvapi yo manasvI || putrIyatazca skhalu tasya bhavaprasAdAtsUnurbabhUva guNarAzi rudArakIrttiH / 5 [ yo ] gauNi [ ] nAmaparivAramuvAha mukhyaM / zrI karkarA jasubhagavyapadeza mucaiH // saurAjyajalpe patite prasaMgA - 6 nnidezanaM' vizvajanInasaMpat / rAjyaMbaleH pUrvvamaho babhUva / kSitAvidAnIntu nRpasya yasya // atyudbhu 7 tacedamamaMsta lokaH kaliprasaMgena yadekapAdaM / jAtaM vRSaM yaH kRtavA nidAnIM / bhUyazcatuSpAdamavighnacA 4 [raM ] // citraM na cedaM yadasau yathAvacchakre prajApAlanametadeva / viSNau jagat [t ] rANapare manasthe tasyoci 9 taM tanmayamAnasasya || dharmAtmanastasya nRpasya jajJe / sutaH sudharmA khalu kRSNarAjaH / yo vaMzya 10 munmUlya vimArgA[gga ]bhAjaM [] rAjyaM svayaM gotrahitAya cakre // brAhmaNyatA tasya ca kApi sAbhUdviprA yayA / ' ke 11 vala jAtayopi / zreSThadvijanmocitadAnalubdhAH / karmANyanUcAnakRtAni cakuH // icchAtirekeNa - 12 kRSIba[ va ]lAna / payo yathA muJcati jAtu meghe [] bhavenmanastadviratautathAbhUdyasmindhanaM varSA[rSa ]ti sevakAnAM // 13 yo yuddhakaNDUti gRhItamuccaiH / sau [ zau ] yryoSmasaMdIpitamApatantaM / mahAvarAhaM - hariNIcakAra / prAjyaprabhAvaH 29 1 asala patarAMe uparathI 2 kAvInAM dAnapatrane pATha nirzana A pATha karatAM pasaMda karavA yogya che. 3 A virAmacihna yeAgya nathI, te amRta pachI DAvuM joIe. Le. 22 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 14 khalu rAjasi ha]: / [ // ] elApurAcalagatAdbhutasannivezaM / yadvIkSya vismi tavimAnacarAmarendAH eta15 [t * ] skyaM bhuzivadhAma na kRtrima[ maM] zrIdRSTe dRzIti satataM bahu carcchaya nti // bhUyastathAvidhakRtau vyava16 sAyahAniretanmayA kathamaho kRtamityakasmAt / kartApi yasya khalu vismayamApa zi17 spii| tannAma kIrtanamA ma ]kAryAta yena rAjJA / [1] gaMgApravA himadIghitikAlaku. bIjuM patarUM prathama bAju 18 tairatyudbhutAbharaNakaiSkRtamaNDanopi / mANikyakAJcanapurassarasarvabhU. 19 tyA / tatra sthitaH punarabhUSyata yena zambhuH // nRpasya tasya dhruvarAjanAmA / 20 mahAnubhAvastanayo bbhuuv| tRNIkRtAnyasya parAkrameNa [* ] pratApavahidviSato dadA 21 ha // lakSmIprasAdhanavidhAvupayogi kRtyaM / yazcintayansvayamabhUdanizaM kRtaarthH| kiM vAtra citrama22 napekSya sahAyamIzaH sarvaH pumAnnijadha[ va ]* svavAM vidhAtuM // yo gar3hAya mune taransu23 bhage gRhanparebhyaH samaM / sAkSAcihnanibhena cottamapadaM ttpraaptvaanshvr| dehAsammitavaibha24 vairiva guNairyyasya bhramadbhidizo / vyAptAstasya babhUva kIrtipuruSo goviMdarAjaH sutaH / 25 pradezavRttivyavasAyabhAjAM purAtanAnAmapi pAvi[ thi ]vAnAM / yazAMsi yo nA. ma jahAra bhUpo bhagnapraca26 NDAkhilavairivIraH / [ // ] unmUlitottuGganarendravaMzo mahAnarendrIkRtatucchabhRtyaH svecchAvidhAyI caritAnukAraM 27 cakAra yo nAma vidheH kSitIzaH // hijIrazinjitaraNaccharaNAnarAtIn [*] kurvankSaNena vidaghedbhuta karma yazca / 28 cakre tathA hi na tathAzu vadhaM pareSAM / pAtvoM[ tyoM ]pi nAma bhuvanatR [tri ] tayaikavIraH / / kalpakSayakSaNasamudbhava29 vAtahelAdolAyamAnakulazailakulAnukAraM / yanmukta caNDazarajAlajavapraNunnA / yuddhAgatA ripu30 gajendraghaTA cakAra // prAtA tu tasyendrasamAnavIryaH / zrImAnbhuvi kSmApati rindrarAjaH [ / ..] zAstA babhUvA31 drutakIrtisUtistada[ d * ]tta lATezvaramaNDalasya // adyApi yasya surakinnara. siddhasAdhya vivA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA pharka 2 jAnuM dAnapatra 32 gharAdhipatayo guNa pakSapAtAt / gAyanti kundakusumazra yazo yathA svadhAmasthitA - [ :x ] sa 33 hacarI kucadatta hastAH // yenaikena ca gujjarazvarapatiyyoddhuM samabhyudyataH zaurya34 proddhatakandharo mRga iva kSipraM dizo grAhitaH bhItA saMhatadakSiNApathama bIjuM patarUM - bIjI bAju 35 hAsAmantacakra [-] yato rakSAmApa viluNTya [ NThaya ] mAnavibhavaM zrIvallabhenAdarAt // tasyAtmajaH prathita 36 vikramavairivargalakSmIhaThAharaNa santata labdha kIrttiH / zrIkarkarAja iti saMzritapuritAzaiH zAstrArtha bodha 37 paripAlitasarvva lokaH // rAjye yasya na taskarasya vasatirvyAdheH prasUtimRtA durbhikSaM na ca vibhramasya mahimA 38 naivopasagrgodbhavaH kSINo doSagaNaH pratApavinatA [ to ]zeSArivargastathA no vidvaparipanthinI prabhavati krU 39 rA khalAnAM matiH || gauDendravaGgapati nirjayadurvidagdhasadgurjarezvara digargalatAM ca yasya // nItvA bhujaM vihata - 40 mAlavarakSaNArthaM svAmI tathAnyamapi rAjyacha [ pha ]lAni bhuGkate // tenedaM vidyuccaJcalamAlokya jIvitaM kSitidAna 41 ca paramapuNyaM pravartitoyaM dharmmadAyaH [ // ] sa ca lATezvaraH samadhigatAzeSamahA zabdamahAsAmantA 42 dhipati suvarNavarSa zrI karkarAjadevo yathAsambadhyamAnakAn rASTrapati viSayapati prAmakUTAdhi 43 kArikamahattarAdInsamanubodhayatyastu vaH saMviditaM / yathA mayA zrIsiddhazamIsamAvAsitena mA 31 1 trIhi samAsabha " zrI nA upayoga samAsAnta 'ka' sivAyato asAdhAraNya che. paraMtu mI. ke. khI. pAke mane kAvyaprakAza dazamA ullAsa pA, 422 kalakattA AvRttimAMthI tenA jevA ja hamase tAvyo che ? nIye prabhArI che : avitathamanorathapathaprathaneSu praguNagarimagItAzrIH / surataru sadRza: sa bhavAn abhilASaNIyaH kSitIzvaro na kasya // r A anusvAranI kAMI jarUra nathI. 3 zrI pharkarAja iti saMzrita pUritAzAH 2mA samAyu jIna artha samAyu upara taresuM che, ne rAra 26 nathI pariSyAme asala patarAMmAM tema ja lidheAtrAmAM akSarAntaramAM jarA bheLa thayA jAya che. 4 A zabda 6 pahelAM bhUlAI gayA hatA ane pachIthI paMktinI nIce umerelA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ... gujarAtanA aitihAsika lekha 54 tApitorAtmanacaihikAmuSmikapuNyayazomivRddhaye zrIvalabhIvinirgatatacAtuvidya . sAmAnya45 vAtsyAyanasagotramAdhyandinasabA[5]macAribrAhmaNabhAnave bhaTTasomAdityaputrAyA46 hokacaturazItyana[nta ]rgatavaDapadrakAbhidhAnagrAme[ ma ]: yasyAghATanAni pUrvato jambu47 vAvikAgrAmastathA dakSiNato mahAsenakAravyaM taDAgaM / tathA pazcimatoGkoTTakaM / tathotta48. rato vagdhAcchagrAma evamasau caturAghATAnopalakSitaH sodraMgaH sa[ so] parikaraH sabhUta49 vAtapratyAyaH sadaNDadazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTikaH sadhAnyahiraNyAdeyaH sarca50 rAjakIyAnAmahastaprakSepaNIya AcandrAArNavasaritpatasamAkAlInaH putrapau51 trAnvayabhogyaH pUrvapradattadevadAya brahmadAyarahito bhUmicchidranyAyena 52 zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu zca[ca tusviGga dadhike ]Su mahAvaizA khyAM sAtvoda13 kAtisamrgeNa .... .... .... .... balicasvaizvadevAmihotrAtithipaJcamahA patarUM trIjuMH prathama bAju 54 yajJaRtukriyAdyutsarpaNAtthaM pratipAditaH / yatosyocitayA brahmadAyasthityA bhujato bho 55 jayataH pratidizato vA kRSataH karSa [rSa yatazca na kenacitparipanthanA kAryA tathAgAmi56 [ nRpati ]bhirasmadvaMzyai ranyA sAmAnya [*] bhUmidAna[ phala ]mavagaccha dvividyullolAnyanityAnyaizvaryANi tri[ 7 ]NApralamajala57 bindu caJcalaJca jIvitamAkalayyasvadAyanirvizeSoyamasmaddAyonumantavyaH pAli[layi] tavyazca / yazcAjJAnatimi58 rapaTalAvRtamatirAcchidyA [dAx] cchidyamAnaJcAnumoda [ de ] te [ te ] sa paJcabhi mahApAtakairupapAtakaizca yuktasyA59 dityuktaM cai / bhagavatA vedavyAsena vyAsena // SaSTiM varSa [rSa ] sahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA 60 cAnumantA ca tAnyeva narake vaset // vindyATavISvatIyAsuzuSkakoTaravAsinaH ..kRSNAhayo hi jAyante 1 ane 2 virAmayitonI koI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .33 rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM dAnapatra 61 bhUmidAyApahAriNaH / [ // ] amerapatyaM prathamaM suvarNaM bhUvaiSNavI sUryasutAzca gAvaH lokatrayaM 62 tena bhavezca dattaM yaH kAJcanaM gAJca mahIJca dadyAt / / bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya ya63 sya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dattAni purA narendrInAni dharthiyazaskarANi / nirmAlya64 vAntapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAvadIta / / svadattAM paradattAM vA yatnAdrakSa narAdhipa / mahI [-] 65 mahIbhRtAM zreSTa dAnAccheyonupAlanaM // iti kamaladalAmbulolAM zriyamanucintya manuSyajIvitaJca 66 ativimala manobhirAtmanIne[ nai ]rma hi puruSaiH parakIrtayo vilopyAH // uktaJca bhagavatA rAmabhadreNa ! 67 sarvAnetAnbhAvinaH pArthivendrAn bhayo bhUyo yAcate rAmabhadraH sAmAnyoyaM dharma seturnRpANAM 68 kAle kAle pAlanImo bhavadbhiH // dUtakAzcAtra rAjaputraMzrIdantivarmA // svaha stoyaM mama zrIkarkarAjasya 69 zrImadindrirAjasutasya // likhitaJcaitanmayA mahAsaMdhivigrahAdhikRtakulaputrakadurga___ bhaTasUnunAmemAdityeneti // ayaM ca grAmotItanarapati parikSiNAM koTTakazrIcaturvidyAyadatto bhUt [ix] tenApi 71 kurAjajanitavilopavicchinnaparibhogaM vijJAnavaramanyasya vA viziSTasya kasya cidbhavatu dvijanmana iti nizcitya 72 suvarNavarSa dIpa[ya]mAna [-] vaTa[ pu ]ravAsine bhAnubhaTTAyAnumoditaH [1] zAlAtApyaM gRhItvA tAlAvArikAdigaNaJ [ ? ] c [?] o [?] dvi [ ? - 73 zya tAmbUla pradAna pUrvakaM yathAlo[ ! ]bhase [ ? ] va [1] na [1] cA bhAzyA SyA ]dizya [ ? ] pra[prAkRtikamapi puraM i [ ]ti trIjuM patarUMH bIjI bAju 71 tathA triyAgezvaraparamAdhi [dhI] zapAdamUlaM jAnAtIti / le. 23 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara jenA nAbhikamaLamAM vedhasane vAsa thayo che te (viSNu) ane hara jenuM zira ramya IkalAthI bhUSita che te tamane rakSe ! ( paMkti. 2) svasti ! nija anvayane kartA, vimaLa zrI rASTrakUTanA vaMzamAM janmele, kAnamAM zarA. yuddhamAM vIra goviMdarAja nR5 hatA. te ekalA vijaya karanAra ane sAhasamAM prItivALo have tene nRpanA vezanA phaLa samAna sainya thayuM. te jJAnasaMpanna hovAthI devAdhipa zaMkara sivAya anya devane pUjate nahIM. (paMkti. 4) ane jyAre te putra prAptinI abhilASa rAkhato hato tyAre-sadguNasaMpanna, mahAyazavALe, zrI karkarAjanuM ramya ane ucca nAma ( tenA) mukhya pada tarIke ane anya gauNa nAmane parivAra dhAranAra, bhavanI prasAdIthI tene eka putra janmya. saurAjyanI vArtA prasaMge samasta janonA kalyANa arthe unnativALuM balinuM rAjya udAharaNa tarIke pUrva apAtuM paNa have pRthvImAM A nRpanuM rAjya che. kalinA prasaMgathI eka caraNavALA banelA vRSane (dharmana) hAla punaH cAra caraNavALe ane tenI gatimAM vigha vagarane teNe banAvyo te akhila manuSya jAte atyaMta adbhuta mAnyuM. ane te navAI jevuM nathI ke teNe gya rIte nija prajAnuM pUrNa rakSaNa karyuM. kAraNa ke vizvane rakSavAmAM vikhyAta viSNu tenA cittamAM vasate. A vartana tene ucita hatuM. tenuM mana (Ama) eja ( viSNunI) sAthe eka ja hatuM. ( paMkti. ) te dharmAtmA nRpane pavitra kRSNarAja nAme putra janmyA hatA. teNe vimArge gaelA badhujanane mULathI ukheDI nAMkhIne nija gotranA hitArthe rAjya pote laI lIdhuM. te dvi tarapha mitratA rAkhate tethI advija paNa dvija hoya tema zreSTha viprane ucita dAna utsuka banI vedanuM gAna karanAra janethI thatI vidhio kare che. vAdaLa jyAre kheDutonI IcchAthI adhika vRSTi varasAve tyAre temanAM mana te baMdha thAya temAM Atura hoya che tema tenA sevakone mahAna abhilASathI ati adhika dhanavRSTithI thatuM. yuddhanI abhilASI ane zauryanI uSNatAthI dIpta thaelA mahAvarAhane te ati baLavAna siMha samA nRpe haraNa samAna karI dIdho. elApura parvata uparane tene abhuta nivAsa joIne vimAnamAM gamana karatA amare paNa vismaya pAmI ati vicArathI kahe che - ja A svayaMbhu zivane nivAsa che, ane kRtrima sthAna nathI. zrI je dekhAya te AvI ja heya." kharekhara tenA kRtikAra jeNe te bAMdhyuM te sarva (pUrNa) prayatna paNa punaH AvI kRtimAM niSphaLa thAya! aho ! te mArAthI kema siddha thayuM che ? ema kahetAM te ( kRtikAra) vismaya pAmate, (ane) te kAraNathI tRpa tenA nAmanI stuti karato. tenAthI, gaMgAnA pravAha, IndunAM kiraNa ane kAlakuTaviSanAM bhUSaNavALA zaMbhu je tyAM nivAsa karatA te rana, suvarNa ane sarva lahamIthI adhika maMDita thatuM. (paMkti. 19 ) te napane mahApratApI dhruvarAja nAmane putra janmyo hato. tenA pratApane agni tenA pratApathI tRNa sarakhA thaI gaelA zatruone bALI nAMkhate. lakSamIne prasanna karavA je cittavana karate te nitya kRtArtha thato. ane temAM zuM Azcarya che ? kAraNa ke dareka purUSa sahAya vagara ja nija patnIne potAne vaza kare che. (paMkti. 22) tene sAkSAta mUrtimAna yaza-geviMdarAja nAme putra hato. teNe pitAnA zatruo pAsethI manahara gaMgA ane yamunA paDAvI laIne te nadIothI sAkSAt cikrathI spaSTa thatA uttama padanI prApti karI, ane tenA daivI pratApavALA guNe je pratibaMdha na thAya mATe deha vinAnA hatA te sarva pradezamAM prasaryA hatA. kharekhara te nRpa jeNe samasta pratApI vIra zatru Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM dAnapatra ene vaza karyA hatA, teNe purAtana nRpe je paradezamAM gamana karatA temane yaza harI lIdhe. are ! te nRpa bhAgyanuM anukaraNa karate; mahAn nRpanA vaMza ukheDI nAMkhate, dIna sevakone mahAna bhUpa banAvate ane IcchA anusAra sarva karate. kSaNavAramAM gajanA paga bAMdhavAmAM vaparAtI sAMkaLanA raNakAravALA tenA zatruonA caraNa banAvI teNe abhuta kArya karyuM. kharekhara! tribhuvanamAM sarvathI mahAna vIra pArthe paNa ATalI tvarAthI tenA zatruone saMhAra karyo nahato. zatrunI mahAna gajasenA je tenA sAme yuddhamAM AvatI ne tenAthI chaDelAM pratApI bANanI vRSTithI AgaLa haMkAtI te, pralayasamaya udbhavatA pavanathI ahIM ane tyAM sahelAIthI DelatA kulazaila parvatanuM anukaraNa karatI. (pati. 30 ) tene bhAI, IndrasamAna parAkramI, bhUmi para vikhyAta nRpa, adbhuta yazanuM mULa IrAja, tene teNe (goviMdarAje) ApelA loTezvara maMDaLano rAjyA~ thayo. Aje paNa tene guNanA pakSapAtathI, jANe ke pitAnA gRhamAM hoya tevI rIte pitAnI sahacarInI chAtI para kara nAMkhatA de, kinnara, siddho, sAthe ane vidyAdharanA adhipatie kuMdakusumanI zrIvALA tenA yazanuM gAna kare che. te ekale hate chatAM teNe, zauryathI zira uMcuM karI, yuddhamAM taiyArI karI AvelA gUrjaranA adhipationA nAyakane te haraNuM hoya tema satvara dUranA dezomAM nasADI mU; ane dakSiNanA mahAsAmanonA jUthe bhaya pAmI, ane ekatra na rahI temanA vaibhava temanI pAsethI zrI valalabhathI laI levAtA hovAthI mAna dekhADI tenuM rakSaNa meLavyuM. (paMkti. 35) tene putra zrI kAja sadA parAkrama mATe vikhyAta zatruo pAsethI baLathI lakSamI harI laI kIrti prApta kare che. jeo tene Azraya le che temanI abhilASa te pUrNa kare che ane zAstrArthanA jJAnathI sarva janane rakSe che. tenA rAjyamAM cerane vAsa nathI, ane vyAdhinI utpatti nAza pAmI che, dukALa nathI, durmikSa nathI ane vibhramanuM astitva nathI. sarva deSa adazya thayA che. tenA sarva zatruo tenA pratApathI namyA che. ane vidvAnene duHkha ApavA duSTajanamAM kUra mati paNa nathI. ane nIce pADI nAMkhelA mAlavapatinA rakSaNa mATe nija karane, gauDa ane vaMganA adhipatione jitI garva thaelA gurjaranA adhipatinA dezanA dvAranI sAMkaLa banAvI tene svAmi (karane svAmi) Ama anya karane rAjyanAM sarva phaLa mAphaka upabhega kare che. (5. 40) jIvita vidyuta samAna caMcaLa che ane bhUmidAna sarvottama kArya che evuM joIne tenAthI A dharmadAna thayuM che A (paM. 41 ) sarva mahAzabda prApta karanAra, mahAsAmaMta adhipati, lATathara suvarNavarSa zrI karkarAjadeva samasta rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, adhikArika, mahattara Adine temanA saMbaMdha anusAra jAhera kare che - (paM. 43) tamane jAhera thAo ke, zrI siddhazamI purImAM nivAsa karI, mArA mAtapitA ane mArA AlokamAM tema ja paralokamAM puNyanI vRddhi mATe zaka nRpanA kALa pachI saMvata 734, vizAkha, pUrNimAne dine vaDapadraka nAmanuM gAma je aMkeka 84 gAmamAM AveluM che, jenI sImA pUrve jabuvAvikA gAma, dakSiNe mahAsenA sarovara, pazcime aMkeTTaka gAma ane uttare vidvAccha gAma che te A cAra sImAvALuM gAma udvega, uparikara, bhUtavAtapratyAya, daDanI sattA, daza aparAdhanA daDanI Avaka sahita, udbhavatI veThanA hakka sahita, anna ane suvarNanA ra sahita, rAjapurUSanA hastaprakSepaNumukta, caMdra, sUrya, sAgara, saritAo ane parvatenA astitva kALa sudhI putra, pautranA upabhoga mATe pUrva de ane dvijone karelAM dAna vaLe karI bhUmi chadranA nyAyathI, snAna karI bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane atithinA paMcamahAyajJa ane anya vidhinA anuSThAna mATe caturvedi madhyenA zrI valabhIthI AvelA, vAtsyAyana gotranA, mAdhyandina brahmacArI bhaTTa samAdityanA putra brAhmaNa bhAnune pANInA arthyathI meM ApyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 gujarAtanA aitihAsika lekha (pa. 54) AthI jyAre te brAdAyanA niyama anusAra tene upabhoga kare athavA upabhega karAve athavA anyane sepe athavA khetI kare ke khetI karAve tyAre koi e tene pratibaMdha karavo nahIM. ane tethI A mArA dAnane pote kareluM dAna hoya tema amArA vaMzanA ke anya bhAva nae bhUmidAnanuM phaLa (dAnadenArane ane rakSanArane) sAmAnya che ane lakSamI vidyuta samAna caMcaLa ane anitya che ane jIvita tRNu jalabiMdu samAna asthira che tema manamAM mAnI anumati ApavI ane rakSavuM. ane je ajJAnanA ghanatimirathI AvRtta thaelA | dAnane japta karaze athavA japtimAM anumati Apaze te paMca mahApAtakane ane anya nAnAM pApane doSI thaze. (paM. 59) ane veda vyAse kahyuM che - bhUmidAna denAra svargamAM 20 hajAra varSa vase che, paNa bhUmidAna japta karanAra ane temAM anumati ApanAra teTalAM ja varSa narakamAM vAsa kare che. acita ! je bhUmidAna japta kare che te viMdhyApatanA nirjala vanamAM zuSka vRkSanA keTaramAM rahetA kALa sApa janme che. suvarNa agninuM prathama bALa che. pRthvI viSNunI che. ane dhenue sUryanAM bALaka che. suvarNa, dhenu ane bhUmi denArathI (akhila) traNa bhuvane devAya che. sagarathI mAMDI pRthavIne bahu kRpAe upabhoga karyo che. je samaye bhUmipati haze tene te samayanuM phaLa che. dharma, artha ane yazanI upattivALAM bhUmidAna je pUrvenA pothI ahIM thayAM che te pratimAne arpaNa karelAmAMthI nirmAlya samAna che. kayo sajajana te puna laI leze ? napamAM zreSTha e bhUpaI tArAthI ke anyathI apAelI bhUminuM tuM kALajIthI rakSaNa kara. dAnanuM rakSaNa dAna karatAM adhika che. kharekhara ! pitAne lAbha vicArI ati nirmaLa mananA paraSoe lamI ane jIvita kamaLapatraparanA jalabiMdu samAna asthira che, ema mAnI anyanI kIrtino nAza na karavuM joIe! ane zrI rAmabhaTTe kahyuM che - rAmabhadra vAraMvAra bhAvi sarve nRpane prArthanA kare che ke A nRpane dharmasetu sadA temanAthI rakSAvo joIe." (5. 68) AmAM dataka rAjaputra zrI daktivarmA che. A mArA zrI IndrarAjanA putra zrI kakakAjanA svahasta che. mahAsAMdhivigrahika kulapatraka durgabhaTanA putra nemAdityathI lakhAyuM che. (5. 70) ane e ja gAma aMkoTTakanA caturvedInA maMDaLane pUrvanA eka nRpanA parIkSIe ApyuM hatuM. tethI paNa jyAre A dAna, jene upaga duSTa nRpenA pratibaMdhathI tUTa hatuM, te savarNavarSa keI uttama dvijanI vidyAnuM phaLa te thAya tevA nizcayathI ( AgAma) vaTapuranA nivAsI bhAnubhaTTane ApyuM hatuM. ... ... ... ... ... ... laIne ane tAlAvArika Adi jAtine uddezIne tAMbula parNanA dAnapUrvaka IcchA anusAra rakSaNa thavuM joIe ema kahI, ane zAsana karI, (nRpe kahyuM "je ke A nagara (purI) kudaratI ane prAkRtika dAna che. paNa te (dAnI) jANe che ke mahAzaMbhu triyAgezvara devanA caraNanI bhaktithI tenuM dAna udbhave che " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 124 gAviMdarAjanAM tArakheDanAM tAmrapA za. saM 735 pauSa. su. 7 sI. sI. jI. DAsana taraphathI A patarAM vAMcavA mATe maLelAM hatAM. taNe te khAnadezamAM zAhADe tAlukAmAMnAM tArakheDe gAmanA rahIza jAgIradAra devarAva mIna khalavantarAva kadambAnDa pAsethI meLavyAM hatAM. patarAM traNa che ane tenuM mApa 11Ux8" che. tenI kAra TIpIne jADI rAkhelI che. joke tenA upara puSkaLa kATa caDI gayA hatA chatAM akSarA adhA spaSTa vaMcAya che. patarAM e kaDIthI khAMdhelAM che. eka kaDI 3'' jADI che ne tenA vyAsa ra" che. jyAre bIjI " jADI ane lakhacArasa hAI 3ra" nA mApanI che. sIla upalabdha nathI. traNe patarAMnuM vajana 434 tAlA che ane e kaDInuM vajana 18 teAlA che. akSarA kSiNanA akSarone maLatA Ave che. lekhanA samayanA akSarA jevA ja che. bhASA saMskRta che; ane chevaTanA e leAkeA sivAya khadhA bhAga gadyamAM che. vyAkaraNadASa jIja che, paNa dAnavibhAgamAMnA bhAga kalaSTa che. lekhamAM paMkti 5 ane 6 mAM rASTrakUTa rAjA pratavarSe jagattuMga gela~da 3 jAne ullekha che ane paMkti 12 mAM tenA bhatrijA gujarAtanA gA MvadarAjanuM nAma che. gAviMdarAjanA tAkhAnA zatrukivaMzanA mahAsAmanta buddhavarase, peAtAnI mAlikInI sidgharakhI athavA siharakhkhI khAra gAmamAMnA gAvaTTaNa gAmanuM dAna, keTalAka brAhmaNeAne ApyAnI hakIkata temAM che. dAnanI tithi zaka saMvata 735 naMdana saMvatsara poSa mAsa zukala pakSa saptamI eTale ke vijayA saptamI Apela che. vAra Apela nathI. A divasa I. sa. 812,14 mI sapTeMbara sAthe maLatA Ave che. sthaLanA nAmamAM siMharakhI agara siharakhkhI te hAlanuM serakhI lAvuM joie, je vAdarA nI paDeAzamAM che. 1 e. i. vA. 3 pA. 53 DA. je. klITa 2 ' arasa' nAmane cheDe che te nairI rAjAne mATe DhAIne ema aTakaLa thAya che ke kaeNnerI vibhAgamAMthI te gujarAtamAM Avyo haze. 3.24 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara pahelaM patarUM 1 oM' zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu paJcatuM triMzatyadhikeSu pauSazuddha2 saptamyAmakatopi saMvatsarazatAni 735 nandanasamvatsare pauSaHzuddha 3 tithiH 7 asyAM samvatsaramAsapakSadivasapUrvAyAM paramabhaTTAraka4 mahArAjAdhirAjaparamezvaraH zaracchazAMkakiraNanirmalazoMzukAvaguNThi5 tamedinIyuvatibhoktA prabhUtavarSaH zrIvallabhanarendro goviMdarAjanAmA 6 jagatuMrgatuGgaturagapravRddhareNUrdhvaruddharavikiraNaM grISmepi nabho nikhilaM 7 prAvRdkAlAyate spaSTa rakSatA yena niHzeSa caturaMbodhisaMyutaM rAjyaM pa. 8 rmeNa lokAnAM kRtA tuSTiH parA hRdi bhrAtA tu tasyendrasamAnavIryaH zrImAn, 9 vi kSmApatirindrarAjaH zAstA babhUvAdbhutakIrtisUtistadata lATezvaramaNDalasya 10 sUnurbabhUva khalu tasya mahAnubhAvazzAstrArthabodhasukhalAlitacittavRttiH yo gau11 NanAma parivAramuvAha pUrva zrIkarkarAjasubhaga vyaya[pa dezamuccaiH [1] [su] vRSastho12 nujastasya satataM sevito budhaiH govindarAjo bhUpAlaH cchaMbhurivA13 paraH [ // ] phalonmukhairApatitairvidUrataH samaM samantAdguNa pakSapAtibhiH bIjaM patarUM pahelI bAju / 14 mahAhave dAnavidhau ca mArgaNairna kuNThitaM yasya sadaiva mAnasaM // 15 tadatta sIharakkhIdvAdazake prabhujyamAne zalukikavikalaMkavaMzaprasU16 to mUrdhAbhiSikto durivairivanitAtulatApaheturanekadarpitA 17 rAtitarupabhajano mAtArazvA zaracchazAMkakiraNakundakusumasphaTikAvadAta 18 samAnanirmalayazAH zrImaNinAgapautraH zrIrAjAdityasutaH paramabrahmaNyaH 19 samadhigatAzeSamahAzabdamahAsAmantaH sAyaM zrIbuddhavarasaH sarvAneva bhAvi 20 bhUmipAlAnsamanubodhayatyastuvaH saMviditaM yathA mayA mAtApitrorAtma21 nazva puNyayazobhivRddhaye aihikAmuSmikaphalAvAptyarthaM balicasvaizva. 22 devAmihotrakratukriyAyuccha[ tsa ]rpaNArthaM badarasiddhi cAtuvidyasAmAnya 23 vAjasaneya mAdhyandinabrahmacAritripravaralAvAyanasagotra brA. 24 maNasomAya sarvadevaputrAya tathA brAhmaNanAheragautamasagotrA ma [ ] e 25 zvaraputraH tathA droNa vArSaNeyasagotra zarmaputraH tathA soma kAtyA 26 yanasagotra bappukasutaH tathA lakuTiH Ageya samAnasagotraH 1 cida rUpe che. 2 chaMda A jagatuMgane badale chaMdane mATe jagatuMga lakhela che. 3 anuSToka 4 10. 5 vAMyA zrImAnbhu / vasantatisa. 7vazaratha. 8 mAMsI meM pati saMtatimA cha. 9 ahIthI paMkti 39 sudhIno bhAga bhUlabharela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMdarAjanAM torakheDenAM tAmrapatro bIjaM patarU bIjI bAju 27 sarvadevasutaH tathA sarvadevamudgalasagotraH tathA' nevaH tathA tatsuto gova tathA bhAullaH vatsasagotraH 28 tathA govazarmaH tathA aNahAdityaH tathA nAseNaH tathA govaH gautamasagotraH droNa29 sutaH tathA Aditya pArAzarasagotraH tathA limbAditya AgneyasamAnasa30 gotraH tathA yogaH saM[zaM]DilasagotraH tathA anizarmaH tathA nevarevaH mudgalasagotra: 31 tathA nAgaH mAdharasagotraH tathA nANasaraH tathA revasamaH tathA bhAulla yauganasagotraH 32 tathA nevAditya bharadvAjasagotraH tathA IzvaraH kauzasagotraH tathA bappasvAmi tathA 33 govazarmaH vArSaNeyasagotraH tathA zivAdityaH tathA devahataH tathA sIhaH lAvA34 yaNa [ na ] sagotraH tathA nannaH kAtyAyanasagotraH tathA mAtRzUraH tathA mahezvaraH 35 AmeyamamAnasagotraH tenAtmAMzo nainadauhitrAya dattaH tathA lallaH bhAradvA36 jasagotraH tathA tasyaiva bhrAtA jajjukaH tathA dattaH saundAnasagotraH tathA 37 abhizarmaH AmeyasamAnasagotraH tathA nevAdityaH tathA saMbauraH 38 kauzasagotraH tathA jajjuka vArSaNeyasagotraH tathA AdityaH gautamasagotraH 39 tathA AdityacIhallakaH somasutaH tAmiza [ 2 ] ma mudgalasagotra reva AmeyasamAnasagotra trIjuM patarUM 40 sIharakhidvAkAntargata govaTTaNAbhidhAno grAmaH sahira41 NyAdAnaH sadaNDadazAparAdhaH sasImAparyyantaH satIrthaH meSu [?] valli42 kApAvezukaH samastarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyo bhUmi43 cchidranyAyenAdya vijayasa saptamyAmudakAtisargeNa pratipAditaH yata44 statosya na kaizcidvyAsedhe pravartitavyamAgAmi bhadranRpatibhirapyanityA 45 Nyai nyai ] zvaryANyasthiraM mAnuSyaM sAmAnyaJca bhUmidAnaphalaM tadapaharaNapApaM 46 cAvagacchadbhirayamasmadAyonumaMtavyaH paripAlayitavyazca uktaM ca maharSibhiH 47 bahumircasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya __ tadA phalaM 48 SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSTati bhUmidaH AcchettAcAnumantA ca tAnyeva narake vasediti // oM' 49 likhitaM mayA lekhaka kRSNena nannaputreNa [ // ] 1 pAyA tathA 2 tathA tatsuto gova mettaasmh| pAthA bheresA che. 3 pAya namaH 4 svaabhishrmrisotra e zabdo paMkitanI nIce che, tene kyAM mUkavA te mATe kAMI sUcanA nathI, paNa meM mUkyA che tyAM hovA joIe ema huM mAnuM chauM. 5 loka anuTupa. 6 90 nA cihna jevA yidara che. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara (sArarUpa) -zaka nRpanA kAlathI 735 varSa vItyA bAda naMdana saMvatsaramAM poSa suda 7ne divase- paM-3 paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara prabhUtavarSa nAme goviMdarAja trIje. 5-8 tenA bhAI IMdrarAja lATa prAMtane rAjA thaye. pa-10 tene dIkare karkarAja hatA. paM-11 teno nAno bhAI rAja goviMdarAja. 5-15 teNe Apela sIharakhI bAragAma bhegavata, zAlukaka vaMzane, maNinAgane pautra, pAdityane putra buddhavarSa je mahAsAmanta hatA, paMcamahAzabda jeNe meLavyA hatA ane brAhmaNemAM je ananya zraddhAvALo hato te badhA bhaviSyanA rAjAone jAhera kare che ke - paM-20 tamane badhAne vidita thAo ke, mArA ane mArAM mAtApitAnA puNyazanI vRddhi mATe A ane paralokamAM phaLa meLavavA mATe bali carU vizvadeva agnihotra ItyAdi dharmaka nabhAvavA mATe, sIharakhI bAragAmamAM gevaTTaNa nAmanuM gAma meSuvalikA sahita Aje vijayA saptamI tithie, bhUmichidra nyAyathI saMkalpanA jaLapUrvaka nIcenA brAhmaNane dAnamAM Apela che-vAjasaneya mAdhdhadina zAkhAnA brahAcArI badara siddhinA caturavedI sarva devanA putra tripravarI ane lAvaNya gotranA brAhmaNa semane, tathA gautama gotranA mahezvaranA putra brAhmaNa nAharane, tathA zarmana nA putra vArSiya gotranA droNane tathA amuka kAtyAyana semane sarvadeva Agneya lakuTine mugala sarvadevane nevane govane bhAulane gevazarmanane aNuhAdityane nAsenane nA putra gatama gotranA gevane pArAzara Adityane Aneya limbAdityane zADila yegane , agnizamanane tathA mugala gotranA nevarevane tathA mAdhara getranA nAgane, tathA nANasarane. tathA vasamane tathA gana zetranA bhAulane, tathA bharadvAja gotranA navAdityane tathA kauza zetranA Izvarane, tathA bapasvAminane tathA vArSaNeya gotranA govazarmanane tathA zivAdityane, tathA devahatane tathA lAvaya getranA sIhane tathA kAtyAyana getranA najane tathA mAtRsUrane tathA AgneyasanA samAna getranA mahezvarane ( jeNe pitAne hisso dauhitrA ninane ApI dIdho hato) tathA bharadvAja gotranA lallane tathA tenA bhAI jajukane, tathA sainhAna gotranA dattane, tathA AgneyasanA samAna gotranA agnizamanane tathA nevAdityane, tathA kauza zetranA zabArane, tathA vArSaya zetranA jajajukane, tathA gautama gotranA Adityane, tathA temanA putra Aditya cAlakane tathA muddagala gotranA agnizamanane ane AgneyasanA samAna getranA revane. - -43 ane 42 dAna kAyama rAkhavA mATenI AjJAo ane mahAbhAratanA zirastA mujabanA ke dumi .. ItyAdi pa49 me lakhyuM-nanA putra lekhaka kRSNa (lakhyuM ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 125 gujarAtanA rASTrakUTa rAjA karyuM rjAnAM navasArInAM tAmrapA 1 zaka saMvata 738 mAgha suda 15 A tAmrapatro mULa DA. bhagavAnalAla indrajI pAse hatAM. paraMtu mane te khoM. pre, rA. e. se|. nA sekreTarIe prasiddha karavA mATe ApyAM hatAM. patarAM mULa navasArImAMthI maLyAM hatAM. A traNa patarAM che. te darekanuM mApa 10" x 6" che. kAMThA .saheja jADA che. mane te maLyAM tyAre temAM kaDI na hatI, paraMtu tenI DAbI bAjue kANAM hAvAthI jaNAya che ke te eka kaDI vaDe sAthe joDelAM haze. ekaMdare lekha surakSita ane sahelAithI vAMcI zakAya tevA che. kAtarakAma suMdara che. bhASA chevaTa sudhI saMskRta che. jJAnapatra haMmezanA mA~ nA cihnathI zarU thAya che. paNa te pachI niyama pramANe "svasti " lakheluM nathI. pahelI 54 paMktio tathA chevaTanA AzIveMcana tathA zApanA zleAkeA padyamAM che. A dAnapatranA zleAkeA atyAra sudhImAM prasiddha karelA rASTranA nUdAnUdA lekhAmAM AvI gayA che. paNa keTalAka gujarAta rASTrakUTa rAjA gavaMdanAM kAvInAM patarAMmAM ja mAluma paDe che. nIce ApeluM dAnapatra rASTrakUTa vaMzanI gujarAta zAkhAnA indranA putra kakke, jene * sutrahuM varSa ' kahyo che, tenuM che. te " kheTaka " eTale hAlanA kheDAmAM rahetA hatA tyAre teNe A zAsana jAhera karyuM hatuM. tArIkha zabdamAM ApI che. te, zaka saMvatanAM gata varSa` 738 nA mAdha zuda 15 nI che. A divase thayelA caMdragraNa samaye A dAna apAyuM hatuM. tenA hetu * ali Adi pAMca yajJakriyAe karavAnA hatA. dAna lenAra khADunA putra, bhAradvAja geAtranA ane :: aittarIya " zAkhAnA ziSya gASparlRi nAmane brAhmaNa hatA. gujarAtanI aMdara " taittarIya '' zAkhA lagabhaga che ja nahIM, paraMtu ghaNAkharA tailaMgI brAhmaNA A zAkhAnA anuyAyI hAya che. vaLI, dAna lenAranuM nAma telagu lAge che. eTale te dakSiNamAM vasanArA havA joIe. te mULa jyAM rahetA hatA te khAdAvI khijApura DisTrikTanA khAdAmI tAlukAnuM hAlanuM khAdAmI zahera hAvuM joie. gADDi bahu vidvAna haiAvA joI e, kAraNa ke cauda vidyAmAM nipuNa hAvAne lIdhe tene " paMDita vallabharAja " nA IlkAba ApyA che. " A dAnapatra gujarAta zAkhAnA kakarka 2 jAnAM dAnapatrAmAM anukrame khIjuM che. paheluM sAdhA raNa rIte vaDAdarAnA dAnapatra tarIke oLakhAya che ane tenI tArIkha zaka saMvata 734 gata eTale cAra varSa vaDelI che. vaDAdarAnA dAnapatranA zrlokA atyAra sudhI prasiddha thayelAM khIjAM kAI rASTrakUTa dvAnapatrAmAM ApelA nathI joDe te ghaNI upayAgI mAhitI Ape che. paraMtu ApaNA dAnapatranA zleAkA bIjA rASTrakUTa lekhAmAM ApelA heAvAthI kaMi navIna jJAna ApatA nathI. tema chatAM A dAnapatramAM ApelI tArIkha tathA rASTrakUTanA mukhya vaMzanA ameghavarSa 1 lAnA nAma uparathI eka upayegI anumAna thaI zake che. vaDAdarAnuM dAnapatra, je zaka saMvat cha34 gatamAM lakhAyuM hatuM temAM vaMzAvalI gAviMda 3 jA sudhI ja ApelI che. te uparathI spaSTa thAya che ke te rAjA te samaya sudhI rAjya karatA hatA. paNa A dAnapatra, jenI tArIkha zaka saMvat 738 gatanI che, temAM gAviMda 3jA pachI ameAghavarSanuM nAma ApyuM che. te uparathI jaNAya che ke te 1 ja. bA. mA. 2. e. sA. va. 20 pA. 131 devadatta-mAra-mAMDArakara khI, e. ( Ara. cha, bhAMDArakAnI dekharekha taLe ) le. 25 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara gujarAtanA aitihAsika lekha samaye ameghavarSa gAdIe hate. eTale, huM dhAruM chuM ke ameghavarSa, gata zaka saMvata 734 ane 738 vaccenA koI paNa varSamAM gAdIe A haze, A anumAna sirUranA lekhane maLatuM Ave che. tenA uparathI jaNAya che ke zaka saMvata 736 (gata) ameghavarSanA rAjyanuM paheluM varSa hatuM. harivaMza" nAmanI eka prakhyAta jaina kRtinA lekhake kahyuM che ke teNe te kRti zaka saMvata 705, jyAre kRSNane putra zrIvallabha dakSiNamAM ane indrAyuddha uttaramAM rAjya karato hato tyAre saMpUrNa karI hatI. piThaNuM tathA gujarAta rASTrakUTanAM dAnapatramAM goviMda 2 ne vallabha nAma ApyuM che, ane goviMda 2 ne kaNane eka putra hatA. tethI upara kahele zrIvallabha te ja che e cokakasa thAya che. eka vidvAnane e mata che ke goviMda 2 jAe rAjya karyuM ja nahotuM, kAraNa ke vANI ane rAdhanapuranA lekhamAM kahyuM che ke, prava nirUpame tenA vaDila baMdhune ulaMdhIne rAjya meLavyuM hatuM, tathA te pachInA keTalAka lekhamAM enuM nAma paNa ApyuM nathI. eTale plekamAM AvatuM vAkaya " " te IndrAyuddha sAthe joDe che ane mAne che ke zrIvalabha goviMda 3 jAne kahe che. have vANI ane rAdhanapuranA lenAM vAkya "choNA"ne artha upara karyo che tema vaDila baMdhune oLaMgI gaye e khAsa nathI thato. paNa e phakta ema batAve che ke goviMda 2 jAne tenA bhAI dhruve padabhraSTa karyo have joIe. devalI ane karADanAM patarAM jemAM rAjya bhegavyA sivAya gujarI gayelA kaMvaronAM nAma ApyAM che, temAM kahyuM che ke go 2 jAe pitAnI viSayI Tevane lIdhe dhruvane gAdI pacAvI pADavA dIdhI, e batAve che ke teNe rAjya te karyuM ja hatuM. vaLI raTTarAjanuM khAre pATaNanuM dAnapatra rAjya karI gayelA rASTrakUTAnI noMdhamAM geviMda 2 jAnuM nAma batAve che. chevaTe e paNuM noMdhavA yugya che ke A dAnapatramAM eka lekamAM goviMda 2 jAnA rAjya chatra viSe paNa kahyuM che. A zloka gehada bIjanA bhatrija goviMda 3 jAnA paiThaNanA dAnapatramAM paNa Ave che. ane A paThaNanuM dAnapatra geda 2 jAnA mRtyu pachI taratamAM ja jAhera thaeluM hovAthI eNe rAjya karyuM hatuM, e vAta nirvivAda sAbita kare che. - A dAnapatrane dataka bhaTTa zrI deNa hatuM, te dakSiNane jaNAya che. ane dAnapatrane lekhaka saMdhivigrahane maMtri nemAditya, kadAca Aja rAjAnA vaDedarAnA dAnapatrane lekhaka hato. rAjAnA data dakSiNa hindanI lipimAM kotarelA che. A rAjAnAM temaja tenA putra dhruvanAM vaDAdarAnAM dAnapatromAM paNa e ja pramANe dakta kotarelA che. te ema batAve che ke gujarAtanA rAkhaphaTe pitAnA svadezanI pracalita lipine upayoga karatA hatA. dAnamAM samIpadraka ane sabaMdhI nAmanAM be gAme ApyAM che. temAMnuM paheluM mahI ane narmadA vaccenA pradezamAM AvyuM hatuM ane bIjuM maMkaNikA DisTrikaTamAM AvyuM hatuM. samIpakane apabhraMza "sa-I- udra " ane temAMthI "sa-una-dara "- thayo ho joIe. AsamAsanAM gAmaDAMothI nakkI karelA samIpakanA sthaLe " seMdana" nAmanuM eka gAma che. tethI te ja samIpaka che, e cokakasa thAya che. AsapAsanAM gAmomAM rRdaka hAlanuM ceraMda, bharyANuka e bharyAna ane dhAha hAlanuM dhAvata che. e sivAya saDaka hAla sajoDa kahevAya che. ane mAMDavA e hAlanA kANAmaDapanuM TUMkuM rUpa hAya. AmAnAM pahelAM cAra gAme gAyakavADanI hadamAM bharUca jIlA najIkamAM che, ane chellAM be e ja jIllAnA aMkalezvara tAlukAmAM che. 1 jue I. e. . 12 pA. 218 2 I. e, , 15 pA. 142 3 jue. 'DInesTIjha o. kA. DispekaTa pA, 17, 18, 119 4 I. e. va. 6 pA. 65 va. 11, 5, 157 5 ja. che. brA. ra, e. se vo . 18 pa. 246 e, I. vo. 4 pA. 282 6 e. I. vo. 3 pA. 298 7 A bA mane pahelAM De. halanA dhyAna para AvI hatI. jIe I. e. vo. 14, 5, 21 noTa 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM tAmrapatro akSarAntara paheluM patarUM - prathama bAju 1 oM [ // ] sevAvyAdvevasAdhAma yannAbhikamalaM kRtaM [ / ] harazva yasya kAntendumala ( / ) yA kamalaGkRtaM / / [ 1 ] AsISviSaci 2 miramudyatamaNDalAgrodhvastinnayannabhimukho raNazarvvarISu [ / ] bhUpaH zucividhurivAstadigantakIrtti - 3 grgovindarAja itirAjasu [ rA ] jasiGghaH // [ra] dRSTvAcamUmabhimukhI ( / ) subhaTATTahAsAmunnAmitaM 4 sapadi yena raNeSu nityaM[ / ] daSTAdhareNa daghatAbhrukuTI' lalATe (1) khaGgaM kulaJca hRdayaM ca jiM 5 ca satvaM // [ 3 ] khainaM karAmAnmukhatazca zobhA mAno manastaH samameva yasya / mahAhave nAma nizamya 6 [ sa ] dyastrayaM ripUNAM vigalatyakANDe // [ 4 ] [ ] syAtmajo jagati vizrutadIrghakI cirArttArcihA 7 [ra] harivikramadhAmadhA [ rI ] / bhUpastriviSTapanRpAnukRti kRtajJaH zrIkarkarAja iti gotramaNirbabhU 8va // [ 5 ] tasya prabhinnakaraTacyutadAnadantidantaprahAra rucirollikhitAMsapIThaH [ 1 ] kSmApaH kSitau kSapi 9 tazarabhUttanUjaH sadrASTrakUTakanakAdririvendrarAjaH // [6] tasyopArjitamahasa10 stanayazcaturudadhivalayamAlinyoM bhoktA bhuvaH zatakratusadRzaH zrIdantidurgarAjobhUta [ // ] [ 7 ] 11 kauMcIzakeralanarAdhipacolapANDya (1) zrIharSavajraTavi [ bhe] davidhAnadakSaM / kArNATakaM balamaci 12 ntyamajeyamanyairbhRtyai kiyadbhirapi yaH sahasA jigAya // [ 8 ] abhrUvibhaMgamagRhItani [zA ] tazastrama 43 16- anuSTup 2 pa kalayA u chaM pasaMtatisa, bhane pachI 44 siMhaH pi bhrukuTIM 6 vA sattvaM cha chaMda * upajAti' 8 chaMda-vasaMtatilakA, A ane pachInA zlAka 9 vAMcA zatru 10 chaM6 gIti. 11 vaya mAlinyAH 1246 va saMtatikSA, A mane pachI so 13 yA madhA zarmA rASTrakUTanAM kAvI, bagumarA, sAmAnagaDha ane paiThaNunA dAnapatrA karatAM kriyApadezanA thADA thADA pharAra che. 14 kAvI ane sAmAnagaDha lekhAmAM, DA. khullura ane DaoN. lITa banne A zlAkanA prathama akSara sa' vaye che. nyAre 31. Dilhorna cai hAnapatra te vayanale che. paraMtu te jaNAve che. ApaNA patarAMmAM aspaSTa rIte kAtarelA che. akSara 'ma' hAvAMnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA aitihAsika lekha 13 zrAntamapratihatAjJamapetayalaM / yo vallamaM sapadi daNDabalena jitvA [ rA jASirA. japaramezva]14 ratAmApa // [1] AsatovipulopalAvalilasallolommi mAlAjalAdApAle yakalaMkitA15 malazilAjAlAttuSArAcalAdoM pUrvAparavArirAzipulInaprAnta[ pra ]siddhoM vaghe yeneyaM 16 jagatIsvavikramabalenaikAtapatrIketA // [10] tasmindivaM prayAte vallabharAne kSataprajAbAdhaH [1] paheluM patarUM-bIjI bAju 17 zrIkarka [rAjasUnurmahIpatiH zrIkRSNarA[ jo bhUta // [1] yasya svabhuja parAkramaniHzeSotsAditAridikcakraM [1] 18 [kRSNasyevAkRSNa [1] caritaM zrIkRSNarAjasya // [12] zubhatugatuGgaturaga pravRddhareNU ruddharavikiraNaM / prI19 mepi nabho nikhilaM prAvRTkAlAyate spaSTaM // [13] dInAnAthapraNayiSu yatheSTaceSTaM(1) samIhitamaja20 saM [1] tatkSaNamakAlavarSo varSati sArtinivarSaNaM // [ 14 ] rAheppamAtmabhu jajAtabalAvalepamA [jau] 21 vijitya nizitAsilatApahArai pAlidhvajAvali (1) zubhAmacireNa yo hi rAjAdhirAjaparamezvara22 ThAna tAna // [15] kropoMdutkhAtakhaGgaprasRtarucicayai samAnaM samantAdA jAvuddhRttavairipraka23 TagajaghaTATopasaMkSobhadakSaM / zaurya ( / ) tyaktA rivagrgo bhayacakitavapu 4 kA pi dRSTvaiva sa24 yo dodhmAtAricakrakSayakaramagamadyasya dordaNDarUpaM // [ 16 ] pAtA yazca turamburAzira25 zanAlaGkArabhAjo bhuva[ stra ]yyAzcApikRtadvijAmaragurupAjyAjyapUjAdaro dautA 26 mAnabhUdagraNI[]gavatA()yo sau zriyo vallabho bhokuM svargaphalAni bhUri tapasA sthAnaM 1 A zleka phakta bagumarA dAnapatramAM nathI. 2 chaMda zArdUlavikrIDita 3 vAMco fma 4 vAMce calAt bhara ApUrvA 5 vAMyA prasiddhA yA yAta sAmAna bhI mAsubha nathI patA. 7 i Aya ane pachInA traNa lokomAM 8 A bloka bagumarA dAnapatramAM nathI. 9 chaMda vasaMtatilakA 1. vAMyA prahAraiH bhane pAli 11 vAyA nta 12 pAyaH saya 13 pAMyA ktvA 14 mA ARY zubhaza napatramai retAnathA. 15 nias 11 vAMya pUjAdara 17 pAyA bhoktuM - ---- - --- - - - - - -- -- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM tAmrapatro 27 jagAmAmaraM // [ 17 ] yenaM zvetAtapatrapraharavikara vrAtatApAtsalIlaM jagme nAsIradhUlIghavalitazi 28 sau vallabhAkhyaH sadAjau / zrImadgovindarAjo jitajagadahitastreNa vaidhavyadakSastasyAsItsU 29 nurekaH kSaNaraNadalitArAtimattebha [ ku]mbhaH // [ 18 ] tasyAnujaH zrIbhuvarAjanAmA mahAnubhAvo 30 prahatapratApaH[ / ] prasAghitAzeSanarendracakraH krameNa bAlArkavapurbabhUva[ // ] [19] jAte yatra 31 carASTrakUTatila ke sadrUpacUDAmaNau [ gu]rvvI tuSTirathArivalaSye jagataH susvAmini 32 pratyahaM[ / ]satyaM satyamiti prazAsati sati kSmAmAsamudrAntikAmAsIddharmmapare guNA bIjuM patarUM - prathama bAju 33 mRtanidhau satyavratAdhiSThite // [20] hRSTo nahaM ( / ) yorithajanAya sarvvaM sarvvasvamAnanditabandhuvarga' prAdAtpraruSTo harati 10 34 sma vegAtprANAnyamasyApi nitAntavIryyaH " // [ 29 ] rakSatA yena niHzeSaM caturambhoSisaMyutaM / rAjyaM rdharmeNa lo 35 kAnAM kRtAhRSTiSparA hRdi // [ 22 ] tasyAtmajo jagati ( / ) satprathitorukI - rttiggovindarAja iti gotralalAmabhUta 36 styAgI parAkramadharne prakaTapratApasantApihitajano janavallabhobhUt // [23] pRthvIvallabha iti ca 37 prathitaM yasyAparaM jagati nAma [ / ] yazca caturudadhisImAmeko vasudhAM vaze cakre / [ 24 ] ekopyanekarUpo yo da 38 dRze bhedavAdibhirivAtmA / parabalajala ghimapArantaransvadorbhyAraNe ripubhiH " [ 25 ]eko nirhetirahaM gRhIta 39 zastrA ime pare bahavo" yo naivaM vidhamakaroccittaM svapnepi kimutAjau // [ 26 ] rAjyAbhiSekakalazairabhiSicya 40 dattAMrAladhirAjaparamezvaratAM (1) svapitrA / anyairmmahAnRpatibhirbahubhiH sametya stambhAdibhi 4 zArdUlavikrIDita nvahaM vAM 174 sudharA 2 zirasA 3 chaMda upajAti zvAsa paiThaNu dAnapatramAM AvatA nathI. cha chaMda IMdravA 8 10 A zlAka mAtra kAvI dAnapatramAM ja jAya che. 11 vA dharmeNa 12 76 bhane tyAgI 14 dhana 15 A ane pachInA be leAkA kAvI dAnapatramAM ja Ave che. vasaMtatilA 18vAM jA. e. 26 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 5 vAMcA 7 huM A vargaH bhane prAdAtruSTo vasaMtatilA 17 bhUta 16 bahavaH 17 76 www.umaragyanbhandar.com) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 gujarAtanA aitihAsika lekha 41 rbhujavalA [da]valupyamAnAM // [27] aikonekanarendravRndasahitAnyastAnsamastAnapi protkhAtAsila 42 tAprahAravidhurAmbaddhA mahAsaMyuge / lakSmImapyacalAMcakAra vilasatsaccAmaragrAhiNI (1) saMsIda 43 guruviprasajjanasuhRdbhandhUpabhogyAM bhuvi // [ 28 ] tatputrotragate nAkamAkampitariputraje / zrIma 44 hArAjazarvvAkhyaH khyAto rAjAbhavadguNaiH [ 29 ]aMtthiSu yathArthatAM yaH samabhISTaphalAbtiM labSato 45 SeSu / vRddhiM ninAya paramAmamoghavarSAbhidhAnasyai // [ 30 ] rAjAbhUcatpitRvyo ripubhA[va] vima 46 vodbhUtyabhAvaikaheturlakSmIvAnindrarAjo guNinRpatika rAntazcamatkArakArI / rAgAda nyAnvyu 47 dasya prakaTitavinayA ( 1 ) yaM nRpAnsevamAnA ( 1 ) rAjazrIreva cakre (1) sakalakavijano 48 gItatathyasvabhAvaM / [ 39 ] nirvANAvAptivAnAsahitahitajanopAsyamAnAH vRttaM vRttaM jitvAnya 49 rAjJAM caritamudayavAnsarvvato hiMsakebhyaH [ 1 ] ekAkI dRptavairiskhalanakRtisahaprAtirAjye - bIjuM patarUM - bIjI bAju 50 zazakullATIyaMmaNDalaM yastapana iva nijasvAmidattaM rarakSa [32] yasyAGgamAtrajayinaSpriyasAhasasya kSmA 51 pAlaveSaphalameva babhUva sainyaM [ / ] muktvA ca sarvvabhuvanezvara mAdidevannAvandatAnyamamareSvapi 52 yo manasvI // [ 33 ] zrIkarkarAja iti rakSitarAjyabhAraH sAra kulasya tanayA nayazAlizauryyaH / tasyAbhavadvi 13 bhavananditabandhusArthaH pArthaH sadaiva dhenurSi prathamaH zucInAM // [ 34 ] dAnena mAnena sadAjJayA vA 5 6 mAryA. zleAkA kAvI lekhamAM mAluma 1 chaMda zAdulavikrIDita 2vaNIM 3vAM suhRdbandha 4 76 anuSTupa 9 thapti. 7 amAdhavarSe saMbaMdhI Abe zlokA ane pachInA e nathI paDatA. 8 -6 sagadharA, A ane pachInA phleAkamAM 9 A ane pachInA zlAka DhAvI lekhamAM nathI. 10 6 vasaMtatilakA, A ane pachInA zlAmAM. 11 A zloka 12 pAye dhanuSi kAvI dAnapatramAM ja phakta Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM tAmrapatro 54 vIryeNa zauryeNa ca kopi bhUpaH / etena tulyosti naveti kIrtiH sakautukA bhrAmyati yasya loke [1][35] 55 sa ca samadhigatAzeSamahAzabdamahAsAmantAdhipatiH suvarNavarSazrIkarkarAjadevaH sarvAneva ya56 thAsambaddhayamAnakAnrASTrapativiSayapatigrAmakUTAyuktaniyuktakAdhikArikamahattarA dInsama57 nudarzayatyastu vassaMviditaM (1) yathA mayA kheTakAvasthitena (1) mAtApitrorAtmana caihikAmuSmikapu58 NyayazobhivRddhaye (1) bAdAvIvAstavya (1) bhAradvAjasagotra (1) taittirIyasabrahma cAri (1) bAdaDDi59 upAddhyAya putragobaDDi' nA[mne] caturdazavidyAsthAnaparijJAnAtpaNDitavallabharAja iti 60 loke nAma prathitamaparaM / tasmai ( / ) sakalavedazAstrArthave dine mahInarmadAntarA ladezava rti ( / ) zamIpadrakanAmAgrAmoyasyAghATanAni pUrvato (1) golikAbhidhAnagrAmo dakSiNata62 zcorundakagrAmaSpazcimatomANakaM ( / ) uttarato pAhadvagrAma (1) stathAmaMkaNikA bhuktau ( / ) saM63 bandhInAmA grAmo yasyAdhATanAni (1) pUrvataH sajjoDakanAmA grAmo dakSiNato brAhmaNa pallikA (1) pa64 zcimata 4 karaMjavasahikA ( / ) uttarata 4 kASThAmaNDapaM / evametaddhAmadvayaM (1) aSTAghATanopalakSitaM sodragraM sa65 parikaraM sadaNDadazAparAdhaM ( / ) sabhUtapAtapratyAyaM sotpadyamAnaviSTikaM (1) sadhAnya hiraNyAdeyaM [0] acATa66 bharapAvazyaM sarvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyaM [] AcandrANipakSitisaritsabatasamakAlInaM trI patarUM- pahelI bAju 67 putrapautrAnvayakramopabhogyaM pUrvapradattadevabrahmadAyarahitaM ( / ) abhyantarasiddhayA zakanRpakAlA68 tItasaMvatatsarazateSu saptasvaSTatrizadadhikeSu mAghazuddhapaurNamAsyAM (1) candra grahNaparvaNi snAtvAdye69 takAtisagargeNa' balicaruvaizvadevAmihotrAtithipaMcamahAyajJakriyotsarpaNArtha prati pAditaM y1 A zlokA kAvI lekhamAM mAluma paDatA nathI. 2 A joDAkSara je rIte patarAM upara taralo che te rIte dhyAna ApavA jevI che. Ta vAyA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'gujarAtalA aitihAsika lekha 70 nosyocitayA brahmadAyasthityA muMjato bhojayata ~ kRSata 4 karSayataSyatidiza to vA na kenacitparipa71 nyanA kanyA / tathAgAminRpatibhirasmadvaMzyairanyaivA sAmAnyabhUmidAnaphalama vetya vidyullau72 lAnyanityezvaryANi' tRNApralamajalabinducaMcalaM ca jIvitamAkalayya svadAya nivizeSoyama73 smadAyonumantavyaSparipAlayitavyazca / yazcAjJAnatimirapaTalAvRtamatirAcchindyA dAcchidyamAnakaM vAnumodeta (1) sa paMcabhirmahApAtakairupapAtaphizcai saMyuktaH syAdityuktaM ca bhagavatA vedavyA75 sena vyAsena / SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnumantA ca tAnyeva 76 narake vaseta // vindhyATavISvatoyAsu zu kaikoTaravAsinaM 4 kRSNAhayo hi jAyante (1) bhUmidA77 yaM haranti ye / / amerapatyaM prathamaM suvarNaM bhUvaiSNavI sUryasutAzca gaavo[| lo78 katrayaM tena bhaveddhi dattaM ya - kAMcanaM gAM ca mahIM ca dadyAt / [1]bahubhi vasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhi79 ryyasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dattAni purA narendranAni dhammArtha80 yazaskarANi [1] nirmAlyavAntapratimAni taani(|)ko nAma sAdhuSpunarA dadIta // svadattAM parada81 cAM vA yatnAdrakSa narAdhipa [1] mahIM mahIpatau' (1) zreSThadAnAcchyonupAlanaM / [1]sarvAnetAnbhAvina 4 pArthi82 vendrAnbhUyo bhUyo yAcate rAmabhadraH [1] sAmAnyoyaM dharmaseturnupANAM kAle kAle pAlanIyo bhava. 83 dviH[] iti kamaladalAmbubindulolAM zriyamanucintya manuSyajIvitaM ca / ativimala[ rANahariNA dApitaH saMbandhIgrAmoya[ mupa ]rilikhila / ] trIjuM patarUM-bIjI bAju 84 manobhirAtmanInairnahi puruSai [Spa ] rakIrtayo vilopyAH [ / ] dUtakotramaTTazrIdro85 Nammo / likhitaM ca sAnnivigrahikanemAdityenati // svahastoyaM mama zrImadi86 ndrarAjasutasya zrIkakarAjasya // 1 nityai. 2 pAyA pAtakaizca 3 vAMyA zuSka 4 vAyA mahIpatizreSTha. 5 pAyA bhAvinaH pArthi : pAyA likhitaH 7vAMyA neti. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM tAmrapatro 49 bhASAntara (1) jenA nAbhikamaLamAM brahmAe vAsa karyAM che te viSNu ane hara jenuM zira ramya IndukaLAthI bhUSita che te tamArUM rakSaNa kare. (2 ) 1 rAtrie kiraNAthI timira haNanAra, kSitija upara khimbhAgra unnata ( uMcu' ) karI digmAnta sudhI prakAza prasarAvatA zazi mArka dizAonA anta sudhI peAtAnA yaza relAvanAra, ane asi uMcI karI tenI sAme AvelA zatrumenA yuddhamAM nAza karanAra rAjasiMha same gAvindarAja nRpa hatA. (3) tenI vimukha ( zatruonA ) vIra yeddhAothIra prakAzatI senA joine nitya te yuddhamAM adhara karaDI, bhramara caDhAvI, asi uMcI karatA ane peAtAnAM kuLa, hRdaya ane parAkramane unnata karatA (4) yuddhamAM tenuM nAma sAMbhaLIne tenA zatrue pAsethI karamAMthI asi, mukhamAMthI AbhA ane cittamAMthI durpa A traNa cItte sahasA ekI ja vakhate sarI jatI. (5) tene, vizvavikhyAta yazavALA, duHkhI janAnAM duHkha haranAra, hari samAna utsAha ane parAkramavALA, varganA nRpa( indra )nA spI ane kartavya karI kRtajJa, peAtAnA geAtranA maNi samAna zrI karAja nRpa nAme putra hatA. ( 6 ) tenA putra indrarAja nRpa, jenA vizALa skaMdha, bheddelA kumbhamAMthI madajharatA' zatruonA mAtaMgAnA dantanA prahAranA ujharaDAthI bhUSita hatA ane jeNe pRthvI para sarva zatruone nAza karyA hatA, te uttama rASTrakUTanA suvarNa merU samAna thayA. (7) tene ( indrarAjane), indrasamAna, cAra sAgarathI AvRta pRthvInA upabhoga karanAra, ane mahimA prApta karanAra, zrI dantidurgA putra hatA. (8) teNe muThThIbhara anucarAthI satttara karNATakanI asaMkhya anyathI ajita ane kAcIza keralAdhipa, cAla, pANDaya, zrIharSa ane vATane pUrNa parAjaya karavAmAM dakSa senAneA parAjaya karyAM. ( 9 ) bhRkuTI caDhAvyA vinA, tIkSNa zasranA prayAga karyAM vinA, ane yatna vagara, jenI AjJAnuM sadA pAlana thatuM hatuM teNe zrama vinA vallabhane tenA rAjyadaMDanA khaLathI jitI rAjAdhirAja ane paramezvaranuM pada prApta karyuM.pa (10) peAtAnAM parAkrama vaDe rAmasetuthI--jyAM uchaLatA taraMgenAM jaLa mahAna khaDakAnI hArA upara prakAze che--tyAMthI vimaLa zilAvALA parvata je himathI kalaMkita thayA che tyAM sukhI, ane pUrva sAgaranA vikhyAta retIvALA taTathI pazcima sAgaranA taTa sudhI, AkhI pRthvIne eka rAjyachatra nIce ANI. 1 DaoN. phlITa AzleAkane sataSakAraka tarannumA Ape che ( jue I, e. vA.11,113). DaoN. byuhuranA A ja zlokanA tarajumAM maTe jIe I. e. vA. 5, pA. 148 ane ve. 11, pA. 181. 2 akSaracaH tarannumA-- vIye|ddhA che ke jenuM aTTahAsa ' 3 A zlokanI bIjI paMkita eka meTo samAsa che jenA be vibhAga karI kA rAjanAM vizeSaNa tarIke gaNavA joI e. Do. phlITa AkhA samAsane eka ja vizeSaNa gaNe che. DA. muphtaranA khIjA bhAgane tarannumA * vikrama ' ane * dhAma ' zabdonA vyutpatti-artha upara yAjelA che jethI te kharo hevA saMbhava nathI. 4 DeA. myuhura ane Do. lIDha banne mitrahTavyutavAna ' samAsane ' vina' sAthe ane vaeNntivantavAra ne sahivata sAthe joDe che, paNa ema karavu. vAMdhAbharelu che; kAraNa ke ' vAna' pachI AvatA ' tti " zabdathI Agale samAsa bahunihI samAsa ane 'nti'nuM vizeSaNa tarIke guAya che. 5 DaoN. byuhure ane Do. phlITa peAtAnA kAvI ane sAmAnagaDha lekhA mATe anukrame tima, vAMcana lIdhuM che. te uparAMta A patAM ApaNAM dAnapatranAM vAMcana ' vakhtavana '--je paiThaNa patarAM pramANe ja che--tenA badale, ' rUTana' ema vAMce che. A ghaNA ja phUTa zvAka che. pahelAM e ja samajavuM muzkela che ke apratimam ' vigere vizeSaNa ke kriyAvizeSaNa tarIke gaNavAM. DaoN. byuhUra . samUvimatram ' sivAyanAM khIjAM badhAMne vizeSaNa gaNe che. De, phloTa badhAMne kriyAvizeSaNa gaNe che. mArI mAnyatA pramANe A samannatinI rIti sAcI che, vaLI vakhtavana zabdanA artha spaSTa nathI. che, 27 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha (11) jyAre te valalabharAja svargamAM gayo tyAre prajAnAM duHkha kApanAra, zrI kaDaka rAjane putra zrI kRSNarAja nRpa thayo. = (12) te kRSNarAjanuM carita, je daramyAna potAnA bAhubaLathI sarva zatrumaMDaLane saMhAra thayo hato, te kRSNa(hari)nA carita samAna niSkalaMka hatuM. ' (13) zubhataMga kuSNarAja ) nA mahAna athI uDelI rajathI sUryanAM kiraNe rokAtA hatAM te AkhuM coma grISmamAM paNa varSo RtunA nabha samAna spaSTa bhAsatuM hatuM. (14) akAla varSa (akALe vRSTi varasAvanAra) kRSNarAja, sahasA dIna, anAtha ane anurAgIonI Icchita phaLanI vRSTi vecchA pramANe temanAM duHkha haravA niraMtara karato. (15) bAhubaLanA madavALA rAha5ne tenI asinI tIkSaNa dhArAnA prahArathI yuddhamAM harAvI pAlivathI ujajavaLa thaelA rAjAdhirAja ane paramezvaranA padanI satvara prApti karI. (16) prabaLa zatruonI mahAna gajenI ghaTAne muMjhavatA ane madathI phulAI gaelA zatrumaMDaLane nAza karatA daMDa samAna tenA karanuM rUpa krodhathI upADelI asinAM kiraNethI comera prakAzatuM yuddhamAM joIne ja phakta, parAkramanA sarva khyAla mUkI daI bhayathI kaMpatAM aMgo sahita tenA zatruo kayAMka nAsI gayA. (17) cAra sAgarathI AvRta thaI bhUSita banelI pRthvIne ane traNa vedane paNa te pAlaka hatuM. te dvijone ghaNuM ghI Apate, devane alaMkArita karato, ane gurUone mAna Apate. te dAni, udAra, guNimAM prathama, ane zrI svAmi hato. ane pitAnA mahAna tapanAM phaLane svargamAM upabhega karavA te amara dhAmamAM gaye. (18) tene putra valalabha nAme vikhyAta, senA dhULathI zvetA banelA zira sahita ravinA kiraNenI garamI zata chatrathI dUra karavAmAM AvI hatI tethI nitya lIlAvALI gatithI yuddhamAM jate, pRthvIne parAjaya karanAra,* zatruonI panIone vaidhavya ApavAmAM dakSa, ane pitAnAM ripunA masta gajenAM kulle raNamAM kSaNuM vAramAM bhedanAra zrI goviMdarAja hate. (19) tene anuja zrI dhruvarAja mahApratApI ane asahya parAkramavALe, sarva nRpane parAjaya karI, nava udaya pAmatA ravi samAna krame prakAza prApta karanAra hatA. (20) ane jyAre te rASTrane alaMkAra, uttama nRpane mugaTamaNi thaye, ane jyAre te dharmA, amRta guNanA nidhi samAna ane satyavrata parAyaNa nRpa pRthvI para sAgaranAM kinArA sudhI rAjya karatA tyAre khacita ! khare khara ! akhila jagatane ati Ananda thaye. ta prasanna thatA tyAre badhujananA maMDaLane anuraMjI, tenuM sarvasva artha jAne ApateH (ane ) jyAre te vIra dedhita thatA tyAre sahasA yamanA paNa prANa harI lete. (22) cAra sAgara sahita pRthvInuM dharma tathA nyAyathI rakSaNa karIne janenA hRdayamAM teNe ati Ananda utpanna karyo. (23) tene, tenA vaMzane alaMkAra, udAra, pratApa dhanavALe, zatrumaMDaLane parAkramathI saMtApanAra ane prajAne anurAgI, akhila jagamAM ramya ane ati prasarelA yaza saMpanna gevidarAja nAme putra hatA. 1 De phalITa "zubhatuMga" no artha sadabhAgyamAM sarvottama yA te AgaLa paDato ema kare che. paraMtu tene kharo tarajume dharmavAna tuM" ema thaze. (eI. va.4pA.279) 2 "pAlikvaja' zabdanI samajutI mATe juo I. e. -14,104 3 prasiddha thaelAM kAnapatra, jemAM A moka Ave che temAM mUrti sA' ema vAMcana che. mArI pAse gujarAtanA rASTrakaTa rAna dhruva bIjAnuM eka aprasiddha dAnapatra che, jenAM vAMcana mUti pAm' e pramANe ApyuM che, je vadhAre sAruM vAMcana che kAraNa ke tenAthI "svA ' mAMnA 4 zabdanI yegyatAnuM samarthana thAya che. * nitanavahita vaiSacakSaH Ane Akhe samAsa gaNune mahita ne jAta sAthe joDavAthI kaMI sAro artha besatuM nathI. kAraNa ke bhArata kavio jagatanA ripuo karatAM goviMdarAjanA zatruone varNavavAne vadhAre saMbhava hoI zake te bAbatane upara pramANe levAthI virodha thAya. 5 rAyamati' upavAkyanA bIjA artha mATe jue I. e, vo. 5, pA 150 ane 12 5 187 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA karka 2 jAnAM tAmrapatro (24) ane tenuM jagamAM vikhyAta apara nAma pRthvIvallabha hatuM, ane cAra sAgarathI baMdhAelI pRthvI teNe ekalA haste zaraNe karI. (25) AtmA eka che chatAM bhedavAdiothI bahu rUpI manAya che tema te zatrunA sainyane anaMta sAgara pitAnA bhujabaLathI oLaMgate hato tyAre eka rUpa vALe te hatuM chatAM zatruene yuddhamAM aneka rUpadhArI lAgatuM. (26) " huM ekale chuM ane asajaja ( zastra vinAne) chuM A zatruo ghaNuM ane sajaja che " A vicAra tene svamamAM paNa Avate nahIM, te pachI cuddhamAM te kayAMthI ja saMbhave ? (27) staMbha Adi prabaLa aneka nRpee ekatra banI, pitAnA pitAe rAjyAbhiSeka kaLazamAMthI sicelA jaLathI apeluM rAjAdhirAja ane paramezvaranuM pada, temanA bAhubaLathI harI letA hatA evuM joIne, (28) teNe ekalAe mahAna yuddhamAM temane anya gRpa maMDaLa sahita, tenI uMcI karelI asidhArAnA prahArathI saMtApI, temane sarvene badhIvAna karyA. ane zrIne, suMdara ane mUlyavALI caurI dhAratI, ane potAnA gurUo, dvije, guNijane, mitro ane badhujane jeo nirAza thaI gayA hatA temanAthI upabhegA thAya tevI sthira banAvI. (29) pitAnA zatrumaMDaLane dhrujAvanAra te vargamAM game tyAre tene putra zrImAna mahArAja za je guNa mATe vikhyAta hatuM te nRpa thaze. (30) Arthijanene, sarva abhilASa pUrNa karI saMtuSTa karyAMthI, amoghavarSa nAmanI pUrNa yegyatA teNe siddha karI. (31) tenA pitRvyaka, tenA zatruonA jagatanA yaza ane vaibhavanA nAzane hetu, udayavALe, zrIsaMpanna, ane guNa nRpanA cittamAM stuti pragaTAvate IndrArAja nRpa thayo. rAjyazrI dInatAthI ane tenA tarapha premathI anya nRpane tyajI sarva kavio pAse moTethI tenA svabhAvanuM gAna karAvatI. (3ra) pitAnA ekalA karathI vijaya prApta karanAra, evA te sAhasamAM prItivALAne, sainya phakta, rAjyacihna samAna hatuM. medasaMpanna hovAthI te, akhila vizvanA svAmi paramezvara sivAya anya devene paNa namana karato nahIM. (34) tene, vaMzane sAra, rAjya bhAra saMbhALanAra, naya sAthe meLavelA parAkamavALe, aneka badhujanene tenI zrIthI raMjanAra, dhanuSyanA prayogamAM pArtha samAna vijayI, cArjamAM prathama zrI kakarkarAja nAme putra hatA. (35) dAna, pratiSThA, dharmarAjya, zaurya ane vikamamAM tenA samo anya nRpa che ke nahIM te jANavAnI jijJAsAvALe tene yaza pRthvImAM bhramaNa kare che. (5569) ane te mahAsAmaMta adhipati suvarNavarSadeva zrI karkarAja jeNe sarva mahAzabda prApta karyA che, te rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, Ayuktaka, niyuktaka, AdhikArika mahattara Adine temanA saMbaMdha anusAra zAsana kare che 1 A zloka potAnI meLe eka pUrNa vAkaya nathI, nIcenA zloka sAthe vAMce che ane te banene joDavA mATe " avalokya" ke evo koI zabda adhyAhAra levo joIe. 2 A pachI zlokane samajI zakAya te anuvAda karavAnA sarva prayatno niSphaLa nivaDayA che. gujarAtanA rASTrakUTa vaMzanA dhruva bInAnAM bagumara dAnapatranAM vAMcanathI A zlokanAM vAMcanamAM ghaNuM ja bheda che, paraMtu A vAMcana, mArI pAse A ja rAjAnuM eka aprasiddha danapatra che temAMnAM vAMcana sAthe lagabhaga samAna che. tethI A zlokanuM kharekharUM tAtparya karavuM bIlakula azakaya che eTaluM ja nahIM paraMtu mAnasa, indrarAjane mitra rAjA hatA te aitihAsika vAta sAbita karavI, e ghaNuM ja jokhamabhareluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pura . gujarAtanA aitihAsika lekha tamane jAhera thAo ke - mArAM mAtApitA ane mArA A loka tema ja paralekamAM puNya yazanI vRddhi mATe, kheTakamAM nivAsa karanAra mArAthI, badArImAM vasatA, bhAradvAja gotranA, taittirIya sabradAcArI, bAdaDuiM upAdhyAyanA putra, sarva vedazAstramAM nipuNa ane 14 vidyAmAM nipuNatA mATe pRthvImAM vikhyAta, piDita valabharAja apara nAmavALA, gobarphine bali, carU, vaizvadeva, agnihotra, ane atithinA paMcamahAyajJanI vidhi anuSThAna mATe, mahI ane narmadAnA vaccenA pradezamAM AveluM samIpadraka nAmanuM gAma jenI pUrve-golika gAma: dakSiNe-corUnTaka gAmaH pazcime-bhathaNaka ane uttare-dhAhaddha gAma che ane mAMDanikA viSayamAM AveluM sambandhI nAmanuM gAma jenI parve saDaka dakSiNe-brAhmaNapalikAH pazcime-rajava sahika ane uttare-kASThamaMDapaH A be gAma te ATha sImA pramANe udvega sahita, uparikara sahita, daza aparAdhanA daMDa sahita, bhUtavAtapratyAya sahita, majurIthI bhUminI utpanna sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, senikonA pravezamukta, sarva rAjapurUSanA hastaprakSepaNumukta, caMdra, suraja, sAgara, pRthvI, nadIo ane parvatanA astitva kALa sudhI, putra, pautra ane vaMzanA upalega mATe, pUrve de ane dvine karelAM dAnavaje karI, zakanRpanA kALa pachI saMvata 738, mAgha zudi 15 ne caMdragrahaNa samaye Aje snAna karI, anumodana sahita pANInA adhyathI apAyAM che. (paMkti 69-75) AthI jyAre brahmadAya anusAra te tene upabhega kare, athavA upabhega karAve, khetI kare, athavA khetI karAve, athavA anyane sepe tyAre keIe tene pratibaMdha karavuM nahIM. te ja pramANe amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpoe bhUmidAnanuM phaLa (sarva nRpane) sAmAnya che ane asthira (calita) zrI, vidyuta samAna caMcaLa che ane jIvita tRNagra jaLabiMdu samAna asthira che ema mAnI, amArA dAnane pitAnA dAna mAphaka anumati ApavI ane rakSA karavI. ghanatimiranA ajJAnathI AvRta thaelA citta vaDe je te jama karaze athavA jatimAM anumati Apaze te paMca mahApAtaka ane anya a95 pApane doSI thaze. Ane mATe vedavyAse kahyuM che ke - (paMkti 75-85) bhUmidAna denAra svargamAM 60 hajAra varSa Ananda kare che ane te ja karanAra ane temAM anumati ApanAra teTalAM ja varSa narakamAM vase che. jeo bhUmidAna japta kare che teo vidhyAnA nirjala vamAM zuSka vRkSanA keTaramAM rahetA kALA sarpo janme che. suvarNa agninuM prathama bALa che, pRthvI viSNunI che, ane dhenu sUryanI putrIo che. je suvarNa, dhenuM ane bhUminuM dAna de che te traNa bhuvana Ape che. sagara Adi bahu noe pRthvIne upabhega karyo che. je samaye je bhUmipati tene te samaye tenuM phaLa che. A sarva dharma, artha, ane yaza upajAvanArAM pUrvanA nRpe e karelAM dAna devAne arpaNa karelAmAMthI zeSa samAna atha vA vAnta anna samAna che. kaye sujana te punaH harI leze ? he nRpa ! tArAthI ke anyathI devAelI bhUminuM tuM saMbhALathI rakSaNa karaH he zreSTha nRpa! (dAnanI) rakSA dAna karatAM adhika che. punaH punaH rAmabhadra bhAvi nRpane Ama prArthanA kare che-A sarva nRpene sAmAnya dharmasetu tamArAthI sadA rakSA voIe. rAjyazrI ane jIvita kamaLapatra paranA jaLabiMdu samAna asthira che ema mAnIne pavitra mananA ane svanigrahavALa janethI anyanA yazane nAza na thavuM joIe. (lITI 85-87) A( dAnapatra)ne dUtaka deName che. ane mahAsAMdhivigrahika zrInemAdityathI A lakhAyuM che. A mArA zrI IndrarAjanA putra zrI kakarkarAjanA svahasta che. [ e ja upara lekhaluM sambandhI gAma rANuharIthI apAyuM hatuM.] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 126 kAvInuM goviMdarAjanuM dAnapatra' zaka saMvata 749 vaizAkha sudi 15 gevidarAjanAM dAnanAM traNa patarAMnuM asala mApa 15" x 10" nuM hatuM, ane eka kaDA vaDe sAthe joDelAM hatAM. A kaDuM khavAI gayuM che. pahelA patarAne madhya bhAganA eka goLa kakaDAnA nukazAna uparAMta DAbI bAjue ghaNuM nukazAna thayuM che. bIjA patarAne upalo bhAga saMbhALa vagara vaparAele jaNAya che, ane hathoDInA ghA vaDe pahelI paMkti bhUMsAI gaI che. trIjA patarAmAMthI cAra khUNAnA mathALAnA tathA kaDA upara DAbI bAjunA hAnA TukaDAo nAza pAmyA che. lekhanI lipi ja. meM. e. se. va. 8 pA. 302 mAM prasiddha thayelAM vaDedarAnAM patarAMnI pratikRtine maLatI Ave che. pahelA patarAnI cheDI paMktiomAM ane patarA bIjA bI sivAya, akSare bahu uMDA ane sArI rIte karelA che. paheluM pataruM, akSaronAM bhUlabharelAM kotarakAmane lIdhe evI kharAba sthitimAM che, ke tene phoTogrApha agara chApa laI zakAtAM nathI. lekhanA lakhANanI khAsa upayogitA e che ke rASTraphane ItihAsa vaDodarAnA patarA karatAM AgaLa laI javA uparAMta temAM prAcIna rASTrakaTenI vaMzAvaLI ApI che, ke je AThamI ane navamI sadInAM atyAra sudhInAM jJAta dAnapatramAM ghaNuM ja apUrNa ApI hatI; ane tethI A dAnapatra, gujarAtamAM rASTranA rAjyanI sthiti vadhAre cokkasa rIte nakkI karavAmAM madada kare che. kAvInA dAnapatra mujaba rASTrakaTe nIcenA anukrame gAdIe AvyA hatA - a- mukhya vaMza 1. geviMda 1 le 2. karka 1 le 3. indra 5. kRSNa 6. goviMda 2 je. 7. dhruva 4. daMtidurga (zaka 675) 8. goviMda 3 . (zaka 730) --- | ba. gujarAta zAkhA 1 Indra 2 kaka ( zaka 734) 3 govada (zaka 749). 1 I. e.va, 5 pA. 144 che. myulara che. 28 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha A gaNatrI virUddha sAmagaDhano lekha mukhya vaMzamAMnA naM. 1-4 nAM nAme phakta Ape che. ane vaDodarAne lekha mukhya vaMzamAMnA naM. 1,2,5,7,8 ane gujarAta zAkhAmAMnA naM. 1,2 Ape che. vaDodarAnA lekhamAM kahyuM che ke kaNe ( naM. 5 ) pitAnA 6STa saMbaMdhIne mArI nAMkhI pite rAjya lIdhuM hatuM. kAvInA lekhanI madadathI have jANI zakAya che ke te padabhraSTa karelo saMbaMdhI daMtidurga sivAya bIje ke hato nahIM, vaDodarAnA lekhanA lekhake indra ane daMtidurganAM nAma na ApavAnuM kAraNa paNa samajAya che. daMtidurga duSTa hatuM, eTale teNe karka vaMzanI dhArmika rAjAonI zAkhA ja ApI. leMrasananI mAphaka evuM mAnavAnI jarUra nathI ke, karka 1 lA nA mRyu pachI rASTrakaTanA rAjyanA be bhAga thaI gayA hatA. ApaNA lekhanA loka 29 uparathI paNa e spaSTa thAya che ke govida 2 jA e ja rASTraTenuM jUduM rAjya sthApyuM hatuM ane teNe lATezvara maMDala pitAnA bhAI indrane ApI dIdhuM hatuM. A hakIkatane vaDodarA dAnapatramAM sudhArelAM vAMcanathI Teke maLe che. gAviMda 2 jAne vanaDe rine lekha zaka 730 ne che eTale rASTrakUTae gujarAta upara caDhAI 8 mI sadInA aMtamAM agara 9 mInI zarUvAtamAM karI haze. A samaye vanarAje I. sa. 746 mAM sthApelA aNuhi. lavADanA cAkaDe agara cAvaDAe te vakhate paNa bahu nabaLA hovA joIe tethI teo najIkanA lATa pradezanI madada karI zakyA nahi hoya. lATa e hAlane madhya ane dakSiNa gujarAta pradeza che. paraMtu kAvI ane vaDodarAnAM patarAM uparathI jaNAya che ke lATa pradezanI sImA 9 mI sadImAM saMkucita hovI joIe, kAraNa ke goviMda 3 je, dAnapatra jAhera karatI vakhate bharUcamAM rahetA hatA, ane dAnamAM ApeluM gAma tema ja tenI AjubAjunAM gAmo jammusara tAlukAmAM che. kApikA e kAvI che; vaTapadraka, rUhaNa, jadvANa, ane kAlIyara e hAlanAM vardala, rUNAda, jaMtrANu, ane kAlIara che. pUrNavi, navi thayuM che. vaDodarAnAM patarAMmAM ApelAM akeTa ane jakhuvAvikA hAlanAM aMkUTa ane jAmbavA vaDedarAnI dakSiNe pAMca cha maila upara AvelAM che. A uparAMta, bharUca DisTrikaTamAM tathA gAyakavADanAM tApI nadInA uttara kinArAnAM gAmomAM Aje paNa ApaNane rATheDa garAsIAo mAluma paDI Ave che--je hakIkata cokakasa nizAnI che ke e pradeza rAThoDa eTale rASTrakUTanA tAbAmAM hate. rA TenuM rAjya lATamAM keTalo samaya cAlyuM ane teoe pitAnA mukhya vaMza sAthe kaMI saMbaMdha rAkhyuM hatuM ke nahI, e nakkI karavuM hAla azakya che. paraMtu e hakIktane lagatI be bAbate khAsa dhyAna devAlAyaka che. vaDodarAnAM patarAMmAM karyuM, ane kAvInAM patarAMmAM goviMda, e banne pitAnA phakta " mahAsAmatAdhipati " kahe che. ethI jaNAya che ke teo kaI mahArAjAnA khaMDIyAo hatA. vaLI, ka ane kharaTananA lekhamAM ApelI goviMda 2 jAnI mukhya zAkhAnI vaMzAvalI gujarAtanA lekhe karatAM jUdI ja che. eTale gujarAtanA rASTaphaTe mAbeTanA rASTrakUTanA khaMDIyAo hovA joIe, ema huM mAnuM chuM. 1 ja. bo. brA. ra. e. se. va. 2 pA. 371 2 I. A. vi. 3 pA. 540 3 lAsana ema dhAra che ke rAnI mukhya zAkhA paNuM gujarAtamAM rAjya karatI hatI. A dhAraNA mATe kaMI paNa purA nathI. paraMtu ema batAvavAne pUrato purAvo che ke teo eka dakSiNa jatI hatI ane tenI rAjyapAnI "mAnyakheTa" athavA mAlakheTa:hatI juo kaDa, khApaTana ane sAloTagInAM patarAM uparanI carcAI. ke. vo-1, 5. 205. 4 juo, I. e. je. 1 pA. 207 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 kAvInuM goviMdarAjanuM dAnapatra akSarAntara patarUM pahelu sa vovyAdveSaso dhAma jannAbhikamalaM kRtaM / harazca yasya kAntendukalayA kamalaMkRtaM // [1 // ] AsIdviSa[ ti ]miramudyatamaNDalAyo dhvastArtha[ ya ]nabhimukho raNazarvarISu / bhUpaH zucircidhurivAptadiganta[kI]rti govindarAja iti rAja iti rAjasu raajsingghH|| [2 // ] dRSTvA camUmabhimukhIM subhaTATTahAsA munnAditaM sapadi yena raNeSu nityaM / daSTAdhareNa dadhatA bhrukuTiM lalATe khaDgaM kulaM ca hRdayaM ca nijaM sasatvaM // [3 // ] khaDgaM karAyAnmukhatazca zobhA mAno manastassamameva yasya // mahAhave nAma nizamya sadya svayaM ripUNAM vigalatyakANDe // [ 5 / / ] tasyAtmajo jagati vizrutazubhrakIrti rA tihAriharivikramadhAmadhArI / bhUpastriviSTapanRpAnukRtiH kRtAjJaH zrIkarkarAja iti gotramaNirbabhUva // [ 5 // ] [ tasya pra]bhinnakaraTacyutadAnadanti dattaprahArarucirollikhitAnsapIThaH / / kSmApaH kSitau kSapita[ zatrura ]bhUttanUjassadrASTrakUTakanakAdirivendrarAjaH // [6 // ] tasyopArjitamahasastanayazcatu[ ruSadi ]valayamAlinyA bhoktA bhuvaH zatakratusahazaH zrIda[ ntidurgarA jobhUt // [7 // ] kAMcIzakeralanarAdhipacolapANDya zrIharSavajraTavibheda [vidhAnadakSaM ] / [karNATakaM balamacintyama[je]yamalpai tyaiH kiyadbhirapi yaH sahasA[jigAya] || [8 // ] [ sabhUvibhedamagra ]hItanizAtazastramazrAntamapratihatAjJamapetayatnaM / / yo va[ llabhaM sapadi daNDalakena jitvA ] [ rAjA ]dhirAjaparamezvaratAmavApa // [9 // ] AsetocipUlopalAvali ... .... .... layaM kalaGkitAmalazilAjAlAt tuSArAcalA / svapUrvAparavAri... .... ... >neyaM jagati svavikramabalAnIkAtapatrIkRtA // [ 10 // ] tasmindivaM [ gate ]... .... zrIkarkarAjasUnurmahIpatiH kRSNarAjobhUt // [11 // ] yasya svabhUja... .... kcakraM / kRSNasyevAkRSNaM cAritaM zrIkRSNarAjasya // [ 12 // ] sApAMyA yannAbhi 1 2.2 miramu thI 13 yA. paM. tiggoMviM thA3 yAya che. itirAja nsaavaay| rAjasiMhaH 3-5.yAthA nAdina thA 23 thAya che mata nijaM thA aMta thA . sasatvaM na paDenA sa ayAsache. yA 4- 5 sadya thA aMta thAya . 5-paMDita dhAma thA pUrI yAya che. sA - tasyapra bhane zatrura / bhere| sAmanA 5ta asAra yo cha; tara bhinna thA 3 thAya che. yA 7-40d 10 valaya thA 3 yA cha. 4.me.vA. 5 pA. 105 megAvA gANa 15 mA samAMthA za3 thAya che. kSA -paM. 10 narAdhipa thA pUrI thAya che. ane 5. 11 mA thI pUrI thAya che, je pada ghaNuM ja aspaSTa che. A zlokamAM pheraphAro sAmanagd pata prabhArI rekhA cha. A -4. 12 zrAnta thI pUrI thAya cha bhane 5. 13zvaratA thA aMta thAya che. pheraphAra sAmanagaDha patarI pramANe karelAM che. zloka 18-5. 14 riTA thI aMta thAya che. ane 5. 15 ari thI pUrNa thAya che. bIjo padanI zarUAtamAM kaMI paNa khAtrI hovI joIe. plAka 115. 11 sUnu thA pUrI yAya che. tA 12-. 17 syevAkR thI pUrI yAya cha. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha zubhatuNatuna........ [yu]daraviraNazrI-kSmapi nabho nikhilaM prAvRTkAlAya sRSTaM // [13 // ] dInAnAthapra....STi ceSTaM saMmIhitamajalaM.... NamakAlava ... va...vartinivapaNaM // [14 // ] pAhapyamAtmabhubajAtabalAvalepamA .... .... ... ... zijAva- zubhAmacireNa yo hi rAjAdhirAjaparamezvara [ tAmavApa // 15 // ] ... .... .... bhAsamAnaM samantAdAjAvuddhRta patarUM bIjaM 'e' .... ... *prakaTagaja.., .... ... .... [1] ..... .... .... .... dRSTaiva sadyo dapAdhmAtAricakrakSayakaramagamadyasya dordaNDarUpaM // [ 16 // ] pAtA yazcaturamburAzirazanAlaGkArabhAjo bhuvastradhyAzcApi kRtadvijAmaraguruprAjyAjyapUjAdaraH / dAtA mAnasa[ ma ]graNIrguNavatAM yo sau zriyo vallabho bhoktuM svargaphalAni mUritapasA sthAnaM jagAmAmaram // [ 17 // ] yena zvetAtapatraprahataravikaravAtatApAtsalIlaM jagme nAsIradhUlIdhavalitazirasA vallabhAkhyassadAjau / zrImadgovindarAjo jitajagadahitastraiNavaidhavyadakSastasyAsItsUnurekakSaNaraNadalitArAtimattebhakumbhaH // [ 18 // ] tasyAnujaH zrIdhruvarAjanAmA mahAnubhAvopahatapratApaH / / prasAdhitAzeSanarendracakraH krameNa bAlArkavapurbabhUva // [ 19 // ] jAte yatra ca rASTrakUTatilake sadbhUpacUDAmaNau gumvityuktirathAkhilasya jagataH susvAmini pratyaham / satyaM satyamiti prazAsati sati kSmAmAsamudrAntikA mAsIddharmapare guNAmRtanidhau satyavratAdhiSThite // [ 20 // ] loka 13-5. 18 pi thI pUrI thAya che. A be akSaro tathA paMkitane chevaTa bhAga ghaNo ja zaMkAspada che. 214-5. 19 majalaM thI pUrI thAya cha. sAryA DAya memasAya che. sa 15-5.20 pa thA pUrI yAya che. mane paM. 21 paramezvara thI gharI yAya cha; cha', 'vaMzasya' cha. * 23mAta magahI laya che. rast- paM. 2 (pata bhIlanI) dRSdaiva yI 3 yA che. jyacha, sa mabhArI bhIj pAda gAvuvRta thI zarU thAya che. AmAM TU ne dU ema sudhAro karavo joIe, athavA te padAkSara hI 42 // naye. Als 17-5. 2 rAzi thI zathAya che. 5. un| mAnasa. thI mata yAya che. bhane 5.4 no aMta mIma25 thI thAya che. zloka 18-5. 5 ne ata urArA 2 thI thAya che. ane 5. 6 ne tsanure. yA thAya che. 14-5.7nosanta bhAvopra thI yA cha. rakSA 20-5.8 yatra yI pUrI yAya . 5.pratyaM thI bhane 5.10 nidhau thI 5 thAya . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvInuM govindarAjanuM dAnapatra hRSTonvahaM yotthijanAya sarvvaM sarvvasvamAnanditabandhuvargaH / prAdAtpraruSTo harati sma vegAtprANAnyamasyApi nitAntavIraH // ( 21 // ) rakSatA yena niHzeSacaturammodhisaMyutaM / rAjyaM dharmeNa lokAnAM kRtA hRSTiH parA hRdi // ( 22 // ) tasyAtmajo nagati satprathitorukIrtiggovindarAja iti gotralalAmabhUtaH / tyAgI parAkramadhanaH prakaTapratApaH santApitAhitajano janavallabhosau // ( 23 // ) pRthvIvallabha iti ca prathitaM yasyAparaM nAma / yazcaturudadhisImAmeko vasudhAM vazAM cakre // ( 24 // ) eropyanekarUpo yo dadRze bhedavAdibhirivAtmA / parabalajaladhimapArantara svadorbhyAM raNe ripubhiH ( / / 25) eko nirdetirahaM pratItazastrA ime pare bahavaH / yo naivaMvidhamakaroccittaM svapnepi kimutAjai // ( 26 ) rAjyabhiSekakalazairabhiSicya dattAM rAjAdhirAjaparamezvaratAM svapitrA / anyairmmahAnRpatibhirbahubhissametya stambhAdibhirbhujabalAdavalupyamAnAM // ( 27 ) ekonekanarendravRndasahitAnyastAnsamastAnapi protvAMtAsilatAprahArevidhurAM baddhvA mahAsaMyuge / lakSmImapyacalAM cakAra patarUM bIjaM 'bI' vilasatsacAmaragrAhiNI saMsIdguru viprasajjanasuhRdvandhUpayogyAM bhuvi // [ 28 // ]/ bhrAtu tasyendrasamAnavIryyaH zrImAnbhuvi kSmApatirindrarAjaH / zAstA babhUvAdbhutakIrttisUti staddattalATezvaramaNDalasya // [ 29 // ] yasyAGgamAtmajayinaH priyasAhasya kSmApAlaveSaphalameva babhUva sainyaM / bhuktvA ca sarvvabhuvanezvaramAdidevaM nAvandatAnyamamareSvapi yo manasvI // [ 30 // ] sUnurbabhUva khalu tasya mahAnubhAvaH zAstrArthabodhasukhalAlitacittavRtti / . gauNanAmapari [ vA ] ramuvAha pUrvaM zrIkarkarAjasubhagavyapadezamuccaiH [ 31 // ] saurAjyajalpe catite prasannAnnidarzanaM vizvajanInasaMpa- / prajyaM baleH pUrvvamaho babhUva kSitAvidAnintu nRpa yasya || [ 32 // ] 57 uu 21- thaM. 11 nobhata prA thI thAya che. 22 - paM. 12 thAya che. klAka 23-- 5. 13 nA aMta satra thI thAya che ane paM. 14 25- vAMyA zlAka 15 paraM nA thI thAya che. aAka 24--paM, 5. 19 rUpothI pUrI thAya che. 26-617 nA aMta rahaM thI thAya che. saMta Sicya thI thAya che. zleAka--28 5. 19 nA aMta nyastAntama thI bhrAtA tu . 1 nA samAthI maMta thAya che| ane paMDita jiikne| maNDalasyathI yAMta thAya cha no saMta niHzeSa thA pratA thI thAya che. ekopya bhane taransva; 4-27 paM. 18 ne thAya che. sI-28 * 30- priyasAhasya bhane mareSvapi thaM. 3 sarvvabhuva thI pUrI thAya che. pUrI thAya che, bhane 5 10 subhaga thI pUrI thAya che. 32 31 - 5, 4 mahAnubhA thI jyaM vidAnIM tu bhane nRpasya; paM. mI mata Ave che. se. 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha icchAtirikeNa kRSIvalAnAM payo yAthA muJcati jAtu meghe / mavedmanastadviratau tathAbhUdyasmindhanaM varSati sevakAnAM // [ 33 ] // kalpakSayakSaNasamudbhavavAtaNelA dolAyamAnakulazailakulAnukAraM / yanmuktacaNDazarajAlayavapraNunA yuddhAgatA ripugajendraghaTA cakAra // [ 34 // ] tasya bhrAtA kanIyAnprathitapRthuyazA nirjitArAticakraH zrImAngovindarAjaH patiravanibhujAM khyAtakIrtibabhUva / nAnAdvIpArNavAdridrumagahanamahAsannivezAmapImAM prAdezAlpapramANAmamanuta pRthivIM yaH pradAne jaye ca // [ 35 // ] kaH pratyarthiSu dAnamApa na yataH ko vAsthiSu pratyahaM jagmun pacitiJca ca ke ca na satAM madhyesatAM vA bhRzaM / nAryaH kAzca na bhUSitAH svaparayoryyatra prabhau pakSayoH sAkArakRtArthamitthamabhavadyasyorjitaM ceSTitaM // [ 36 // ] vizuddhAtmabhiratyantamalabdhagaNanairapi / dArairiva guNairyyasya nekSitopyaparAzrayaH [37 // ] yadvikramasya parimANavidaH kimanya dApyAvimAstulitarAmaparAkramasya / sarvapratIpadamanakSamabAhudaNDalIlAjayAdhikaraNaM kakubho babhUvuH // [ 38 ] tenedama ( 16) khilaM vidyuccaJcalamAlokya jIvitamasaraM kSitidAnaparamapuNyaH pravartito dharmadAyoyaM [ 17 ] sa ca samAdhigatAzeSamahAzabdamahAsAmantAdhipatiprabhUtavarSazrIgovindarAjadevaH 18 ] sarvAnevayathAsaMbadhyamAnakAnrASTrapativiSayapati grAbhakUTAyuktaniyuktA[ dhikAri 19 ] mahattarAdInsamanurdazatyastu vaH saMviditaM yathA mayA zrIbharukacchanivAsi[ nA 20 ] 18 33 -ye| yathA; paM. 7 n| mata megheyA mAve che. ro 34 pAyA helA ane java: 5.8 dolA thA 5sa yA cha. ana 5.9 cakAra thI parI thAya cha. dA 35-5. 10 cA thI ane . 11 ka thI pUrI thAya che. loka 36-5. 12 ne aMta vAIthI thAya che. zloka 37 paM. 14 gaNanairapiyA parI thAya. saapaaNy| dAjAvimA 5. 15 mata parAkramasyathI Ave che. dhikaraNaM bhAnu anusvAra ayosa. paM. 17 pAyA masAraM 5.20 nivAsinA bhAM ni tana 25 nathI, bhane vA vA pAya cha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvInuM govindarAjanuM dAnapatra patarUM trIju 1 [ mAtApi ]orAtmanazcaihikAmuSkikaphalAptaye dharmayazobhivRddhayartha kApikAnta vartibhUte koTipu[ re] 2 bhagavattigmarazmaye zrImajjayAdityAbhidhAnAya khaNDasphuTitasaMskArArtha gandhapuSpadhUpa dIpanaivedyArtya 3 thUrNavinAmA prAmo yasyAghATanAni pUrvato vaTapadrakaM dakSiNato jadrANagrAmastathA pazcimataH 4 maGganakAlIyaragrAmo uttarato rulADanAmA grAmaH / evaM caturAghATanopalakSitaH sohana s[|] 5 [pari ] karaH sabhUtavApratyAyassadaNDadazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTikaH sadhAnya hiraNyAdeyo 6 (acA )TabhaTapravezaH samastarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyo bhUmicchidrAnyAyenA candrAkArNavakSitisari7 (tpa)vatakAlInaH pUrvadattadevadAyabrahmadAyarahito'bhyAntarasiddhayAzakanRpakAlA tItasaMvatsara( sapta )zateSvekAnapaM8 cAzatsamaSikeSu mahAvaizAkhyAM narmadAsariti snAtvodakAtisargeNa pratipAditaH / yatosyocita9 yA devadAyasthityA bhuMjato bhojayataH kArSayataH pratidizato vA na kaizcitpari panthanA kAryyA / ta. 10 thAgAminRpatibhirasmadvaMzyarenyairvA sAmAnyaM bhUmidAnaphalamavetya vidyullolAnyane tyaizva-Ni tRNatra11 lanajalabinducaJcalaM ca jIvitamakalayya svadAyanivizeSoyamasmadAyonumantavyaH paripAlayi12 tavyazca / yazcAjJAnadATalAvRtamatirAcchindyAdAcchidyamAnaM vAnumodate sa paMcami mahApA(ta.) paM 1 akSare 4-13 ne ja bhAga haiyAta che. paM. 3 pahelo akSara aspaSTa- ma athavA huM heya. athavA thyA havAnA saMbhava cha. paM. 7- saptameza tana macha. 25 varAhanapatra nAvinnA pitAya gaDera thuta tI tArI5 734 cha. e-vAyA karSayataH pratidizata; paM. 10 vAMyA gyanitya paM. 11 vAMyA trasana; mAkalayya; paM. 12 vAyA jJAnapaTalA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 13 kairupapA(ta)kaizca saMyuktaH syAditi / uktaM ca / bhagavatA vedavyAsena vyAsena vyAsena pa14 STirbarSasahasrANi svarge tiSTati bhUmidaH / AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vazeta / vindhyA15 TavISvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH / kRSNAhayo hi jAyante bhUmidAyApahAriNaH / / ___amerapatyaM pra16 thamaM suvarNa bhUvaiSNavI sUryasutAzca gAvaH / lokatrayaM tena bhaveddhi dattaM yaH kAJcanaM gAJca mahIJca dadyAt / 17 bahubhirvasudhA muktA rAjabhiH sagarAdibhiryyasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dattAni purA 18 narendranAni dharmArthayazaskarANi nirmAlyavAntapratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta / sva(da) 19 tAM paradattAM vA yatnAdrakSa narAdhipa / mahIM mahIbhRtAM zreSTa dAnAcchyonu pAlanaM // iti kamaladalAmbubindu20 lolA zriyamanucintya manuSyajIvitaM ca ativimalamanobhirAtmanInaihi puruSaiH parakIyo vilopyAH 21 svahastoyaM zrIgovindarAjasya likhitaM caitanmayA zrIgovindarAjasyAdezAnma22 hAsandhivigrahAdhikRtakulaputra23 zrImadavalokitasUnunA zrIyogezvareNa dUtakotra bhaTTazrIkumu(da) iti // 5. 14-trI vyAsena Ga nAmA. paM. 14-yA SaSTiM varSa; vaseta; paM. 20 pAyA puruSaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvIrnu govindarAjanuM dAnapatra bhASAntara (1) jenA nAbhikamaLamAM brahnAe vAsa karyo che te ane IndulAthI jenuM zira maMDita che te hara tamane rakSA.1 (2) nRpamAM rAjasiMha, vizvavyApI yazavALe, ane udaya thatA tArAmaMDaLane nAyaka caMdra rAtre timira haNe che tema keLavAelI senAnA agre rahI, yuddhamAM zatruone haNanAra zuddha prakAzavALo geviMdarAja nRpa hatera (3) jyAre vIra yoddhAothI prakAzanuM sainya tenI sAme AvatuM te te tyAre adhara karaDI, zramara guMthI, asi dhArI, potAnI senAmAM ane pitAnA hRdayamAM dhairyanuM ropaNa karI te sadA uco yuddhane kavani kara. (4) jyAre tenA zatruo yuddhamAM tenuM nAma sAMbhaLatA tyAre karamAMthI asi, mukhamAMthI teja ane hRdayamAMthI dI-A traNa cIje niraMtara teomAMthI sahasA sarI jatI.' (5) tenA putra zrI karkarAja, jene ujajavaLa yaza vizvamAM vikhyAta hatuM, je duHkhI jananAM duHkha nivArate ane harinA padanA sthAnane nibhAvate, je svarganA nRpa samAna hatuM e jenI AjJAnuM sadA pAlana thatuM te (karkarAja ) tenA pachI rASTrakuTa vaMzane maNi banyA. 5 (6) rASTrakaTa vaMzanA merU parvata samAna, arinA gajenA bhedelAM kumbhamAMthI jharatA madathI prakAzita ane temanA daMtathI ujharaDAelA skaMdhavALe ane bhUmi para potAnA zatruone nAza karanAra IndrarAja tene putra hato. (7) tene putra Indra samAna hoI cAra sAgarathI AvRta thaelI akhila pRthvInuM rAjya karanAra ane mahimA prApta karanAra dantidurgarAja hato. (8) kAcIzvara, kerala, cala, pAMDaya, zrIharSa ane vATane parAjaya karavAmAM dakSa karNATanA ajita ane aciMtya balane muThThIbhara sevakothI satvara parAjaya karyo. " (9) je azrAnta hatuM, jenI AjJAnuM sarve pAlana karavA, jeNe tINa zAstra dhAraNa karyo na hatAM ane jeNe zrama (yana) karyo na hatuM, teNe bhramara caDhAvI, dhanuSathI vallabhane savara vijaya karI, rAjAdhirAja ane paramezvaranA mahAzabdanI prApti karI. (10) * * * * * * * * * * * * * **** (11) te svargamAM gaye tyAre .. ..zrI karkarAjane putra kRSNarAja bhUpati thaye. 1 A zloka, vaDodarA, sAmanagaDha ane vAna DirInA lekhAne paNuM mathALe Ave che. 2 A zloka sAmanagaDha lekhamAM paNa Ave che. 3 A zloka sAmanagaDha lekhamAM paNa trIje che. bALagaMgAdhara zAstrInAM vAMcana kAmatam' tathA 2 navam, mArI dhAraNA pramANe, ApaNuM vAMcana karatAM vadhAre ThIka lAge che. paraMtu jAtim ne hi mane tadana spaSTa najare paDayo. je A zloka sAmanagaDha lekhamAM paNa ce che. 5 sAmanagaDha lekhamAM A le, pAMcamo che. " A zloka sAmanagaDha patarAmAM sAtama che. 7 ida gIti. rAjanAM nAmano umero, bIjo patasaMeAmAM ApelI vaMzAvalIthI sAcuM puravAra thAya che. 8 sAmanagaDha patarAnA gadya bhAgamAM A eNka chelo che. pratiti uparathI vicArakaratAM bALa gaMgAdhAra zAstronuM vAMcana mane ApaNuM vAcana agamavaiH ne badale barAbara nathI. teNe pote karelA tarAmAmAM choDI dIdhuM che. pratyeH ane nizcika zabdo, daktidurganuM lazkara hAnuM hatuM e vAtane yAra sUcaka ke devA mATe vaparAya lAge che. teilA rAjAnAM lisTamAM bAla gaMgAdhAra zAstrIe vajanuM nAma chADI rahyuM che. (ja. e. e. se. va.32, 5. 97 ) 9 sAmanagaDha patarAMmAM A AgalA lekhanI tarata ja u5ra mAluma paDe che. paraMtu tenuM akSarAtara bagaDeluM jaNAya che. bALa gaMgAdhara grAjhIe tarajumo kevI rIte karyuM te paNa samajI zakAtuM mukela che. A zlokano zabda chedanane aMge cokakasa anuvAda karI zakAya tema nathI. paraMtu teno sAdhAraNa artha ema levo joIe ke daktidurge AkhA bhArata deza ji. che. 20 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - mubArAkhanA yetihAsika lekha (12) ... ... ... zrI . kRSNarAjanuM carita kRSNa samAna adeSita hatuM. (13) - - - - - - - - - - - - (14) : (15) . .. teNe satvara "rAjAdhirAja" ane "paramezvara" nA zubha mahAzabdanI prApti karI.. (12) ... ... ... tenA prabaLa kare mada bharelA zatruonuM maMDaLa joyuM ke satvare temano nAza karyo (2) (17) te cAra sAgarathI AvRta banI bhUSita thaelI pRthvIne ane trathI vidyAne paNa pAlaka hatA. te dvijone ghaNuM ghI Apate. te devane pUjate anai guraone mAna ApatA. A enA te mane ratha pUrNa karataH guNI janemAM prathama hete lakSamIne vallabha hatuM ane potAnAM mahAna tapathI te svarganAM phaLane upabhoga karavA amonA dhAmamAM gayo. (18) tene putra vallabha nAmathI vikhyAta, parAjaya pAmelA pRthvInA zatruonI patnI ene vaidhavya ApavAmAM dakSa, kSaNamAM zatrunA masta gajenAM yuddhamAM kumbha bhedanAra ane senAnI dhULathI ta banelA zira sahita, bhaveta chatrathI ravikiraNane tApa dUra thavAthI sadA lIlAvALI gatithI cAlanAra zrI goviMdarAja hate. (19) tene anuja ati mahimAvALo ane apratibaddha pratApavALe zIdhruvarAja sarva nRpane parAjaya karI kame uSAnA sUrya samAna caMDa pratApavALa banyA. (20) jyAre te sanUpamAM maNi, rASTraTeine nAyaka thayA tyAre akhila jagata tene niyane AdhyAtmika gurU susvAmi kahetuM. jyAre sAgarathI sAgara sudhInI bhU ane satyane anurAgI, rAjya karatA hatA tyAre prajA kabula karatI ke, khare satyayuga punaH AvyuM hatuM. (21) badhu janane anuraMjI; te prasanna thAya tyAre sadA ArthionA maMDaLane tenI sarva lakSamI Apate jyAre kopAyamAna thatuM tyAre te mahAna vIra yamanA paNa prANu satvara harI lete. (22) cAra sAgara sahita pRthvI para te dhamI rAjya karatA hatA, tyAre janenA hadayamAM parama Ananda hatA. (23) teno putra. tenA vaMzana bhaSaNa, udAra. janavalabhapratApa tathA dhanasaMpanna vikhyAta zauryavALe, zatruone pIDanAra, ane saMtAthI jagatamAM ujavAtA yaza vALe goviMdarAja hatA. - (24) tenuM apara vikhyAta nAma pathvIvallabha hatuM. teNe, ekalAe, cAra sAgarathI baMdhAelI pRthvIne pitAne zaraNa karI. (25) vizva AtmA eka rUpavALo che, chatAM, bhedavAdione aneka rUpavALo dekhAya che; tema jyAre teNe A zatruone sainyane agAdha sAgara tenA bAhubaLathI eLage tyAre te cuddhamAM, zatruone aneka rUpavALa dekhAya (26) "huM ekalo chuM ane pUratAM zara vinAne chuM: zatruo sajaja ane aneka che" AvA vicAro tene kadi svapnamAM paNa AvatA nahIM te yuddhamAM te kayAMthI ja ? (27) jayAre staMbha Adi aneka anya nRpe ekatra thaI temanA bAhubaLathI rAjAdhirAja ane paramezvaranA mahAzabda je teNe rAjyAbhiSeka kaLazanA jalathI abhiSeka thaI tenA pitA pAsethI prApta karyA hatA tenI pAsethI teDI letA. te dhasI, 1 zloka 13 ane 14 no sAdhAraNa artha paNa A DhaDAomAMthI huM karI zakayA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvInu govindarAjanuM dAnapatra (28) tyAre kUpamaMDaLa sahita te sarveno nAza karI te mahAzabdo je mahAna yuddhamAM yamanI asinA prahArathI DhIlA thaI gayA hatA teone majabuta bAMdhyA. zrIne sthira ane tenA pIDAtA gurUo, dvija, saMta, mitro, ane banyujanenI sevA karatI banAvI ane tenI pAse pitAnI uttama prakAzatI caurI balathI dhAraNuM karAvI. (29) paNa tene bhAI, IndrasamAna zaurya ane adbhuta yazavALe zrI IndrarAja pRthvIne nRpa thayA ane lATekavara maMDaLa-je teNe jeNe badhu pAsethI prApta karela tene nRpeza thaye,' (30) ekalA haste jeNe vijaya karyo ane je sAhasamAM prItivALe hatuM tene sainya phakta rAjacihna samAna hatuM, te maravALo nRpa akhila vizvanA svAmi Adideva, sivAya kaI paNa amarane namana karato nahIM. (31) tene putra mahApratApI, zAstranA artha jJAnamAM rasa lenAra cittavALe, ane ughADI rIte purAtana svasti zrI karkarAja ane anya gauNa nAma parivAra dhAranAra nRpa hatI (3ra) jyAre sAruM rAjya kenuM e vize vivAdaprasaMga uddabhavato tyAre pUrve sarva prajAnI unnativALuM balinuM rAjya udAharaNa tarIke sAmAnya rIte apAtuM. have pRthvI para A nRpanuM (rAjya) (ApaNe udAharaNa tarIke ApIe chIe) (33) icchAthI adhika vRSTi varasAvate megha vRSTi karate aTake tyAre kheDutene mana je lAgaNI thAya te tenA sevako para lakSamIne varasAda varasAvanAranA mRtyuthI temane (sevakene) thaI, (34) tenAthI chaDelAM aneka zaranA caMDa prahArathI yuddhamAM AvelA zatruganI ghaTA, kalpAnta samaye prakaTatA prabaLa vAtathI ahIM ane tyAM DolatA mahAna parvatanI gatinuM anukaraNa karatI. (35) tene anuja, jene yaza dUra prasaryo hato, jeNe potAnA zatruonA maMDaLane pUrNa parAjaya karyo hato, te vikhyAta nRpAdhipa zrI goviMdarAja hatuM. te dAna ane vijaya mATe A pRthvI je ke bahu khaMDa ( dvIpa), sAgara, parvata, vana, ane mahAna nagarA samAve che, chatAM tenA kara jeTalA alpa pramANa vALI gaNe che. (36) ka zatru tenAthI nAza pAmyuM nahato. athavA kayA ane tenI pAsethI nitya dAna meLavyuM nathI ? kyA sajajane tenI pAsethI mAna meLavyuM nathI athavA kayA durjane IjA sahI nathI? jayAre te nRpa hatuM tyAre tenA anujIvionI patnIo alaMkArathI bhUSita banI nahatI ane zatrunI patnIo bhUmi para leTatI nahatI ?. Ama tenAM parAkramo sarva cIjamAM saphaLa hatAM. (37) tenA zuddha ane aneka guNe tenA sivAya anya sthAna kahi jANatA nahatA jevI rIte tenI zuddha ane asaMkhya panIo kadi paNa tenA sivAya anya gRha dekhatI nahIM (38) yuddhamAM rAma samAna prarAkrama vALA tenA vikamanI sImA phakta vizva jANatuM. ane te vizva, sarva zatruone vaza karavA zaktimAna prabaLa karathI prApta karelA lIlAvALA tenA vijayanuM citrapaTa thayuM 1 vaDodarAnAM patarAM upara A zlokana naM. 21 che. 2 A zloka, vaDodarAnAM patarAMmAM naM. 3 che ane govinarAja, 1 vAne lAgu pADe che. 3 A zlokanAM chellAM be pAde vaDedarAnA lekhanA cothA lekamAM Ave che. jyAM vAMcana jUna ne badale mulyama che; vaDAdarA lekhamAM karAja 1 lAne lagato A zloka che. 4 A zloka vaDodarAnA lekhomAM pAMcamo che, ane kAja 1 lAne saMbodhI che. A zlokanA artha mATe paMDita zAradAprasAdane bilakula khyAla na hatA. tethI A zlokanA tenA khoTA anuvAdathI gujarAtanA ItihAsa mATe ghaNuM ja pAyAvagaranA anumAna utpanna thayAM che. (juo nIMgahAma-e. jI. pA. 31) 5 A loka vaDodarA patarAmAM 9mo che. 6 vaDodarA patarAMne bloka 20mo jue. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha teNe AkhuM jIvita vidyuta samAna caMcaLa ane asAra che ema joI, bhUmidAna hovAthI parama puNyavALuM A dharmadAna karyuM che. anejmahAsAmantAne adhipati, sarva mahAzabda dhAranAra prabhUtavarSa zrIgovindarAja pitAnI sAthe kaI paNa saMbaMdhavALA tenA samarata rASTrapati, viSayapati, grAmakuTa, Ayuktaka, ASikArika, mahattara, Adine A zAsana jAhera kare che - tamane jAhera thAo ke meM bharUchamAM vasI mArAM mAtApitA ane mArA Aleka ane paralokamAM phaLa prApti, ane puNya yazanI vRddhi artha, kApIkAmAM AvelA koTipuramAM AveluM zrImadjyAditya nAmavALA sUrya bhagavAna( nA maMdira)ne khaMDita ane phATa paDelA bhAganA samArakAma mATe, gabdha, puSpa, dhUpa, dIpa ane naivedyanA kharca mATe pUrNavi nAmanuM gAma jenI sImA pUrve vaTapadrakaH dakSiNe jadvANagAmaH pazcime . . magana ane kAlIyara gAme uttare rUhADa gAmaH A cAra sImAvALuM A gAma, .. ... ... sahita, ... ... ... sahita, lIlI ane sUkI utpanna sahita, daza aparAdhanA daMDanA nirNayanI sattA sahita, udubhavatI veThanA hakaka sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, pUrve de ane brAhmaNane karelAM dAna varja karI, bhUmichidranyAya anusAra, sainikAnA praveza mukta, rAja purUSanA hasta prakSepaNa mukta, caMdra, sUrya, pRthvI, sAgara, saritAo, ane parvatAnA astitva kALa sudhI . . ** zaka nRpanA kALapachI saMvatsara 749 vaizAkha zuddhi 15 ne dine narmadA nadImAM nAna karI, pANInA ardhathI dAnane anumati ApI ApyuM che. A zrI zrIgovindarAjanA svahasta che. ane A zrIgevindarAjanI AjJAthI mArAthI sAMdhi vigrahIka zrI avelekitanA putra kulaputra zrI megezvarathI lakhAyuM che. ahIM dataka zrIkumuda che. 1 anuvAda kayo vagarano akharo bhAga, haMmeza mujaba bhAvi rAjAone sUcanAonA che. ane bhUmidAna jata na karavA saMbaMdha mahAbhAratanA o che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 127 gujarAtanA rASTrakUTa rAjA dhruva 2 jAnAM vaDAdarAnAM tAmrapA zaka saMvat 757 kArtika sudi 15 A lekha vADharAmAMthI maLyA hatA. tenI chApa ane rIMga lakhanaunA DaoN. e rIhara mane ApyAM hatAM. A dAnapatra dhArAvarSe, upanAma dharAvatA varAja 2 jAe zaka saMvata 757( i. sa. 835-36 )mAM jAhera karyuM hatuM. te rAjA mAnyapeTa( mAkheDa)nA rASTrakUTanI gauNu paNa svataMtra nahIM evI eka zAkhA gujarAtanA rASTrakUTAnA vaMzanA hatA. A dAnapatranAM phakta chellAM e patarAM hAla mAjIda che. te darekanuM mApa 11"x7" che. lekha surakSita che. tenA rakSaNa mATe kAMThA jADA ghaDelA che. asala A dAnapatranAM 4 patarAM hatAM. tenAM kAraNeA-(1) e meAjIDha patarAMnuM kada evaDuM che ke vaMzAvalInA pahelA bhAga, eka ja nahIM paNu, traNa khAjue zake. (2) mI.lIye asala patarAM tapAsyAM tyAre batAvyuM hatuM tema chellA patarAnA nIcenA kAMThAmAM cAra khADA che, ane tenI pahelAnAmAM traNa khADA che. patarAMnAM kaDAM tathA mudrA upalabdha nathI. ra--mAmAM ApelI vaMzAvaLImAM nIce pramANe rAjAonAM nAma ApyAM che. e. sIdhA vaMza (kRSNurAja 1 leA) gAviMdarAja 2 ne athavA, vallabha gAviMdarAja 3 je. mahArAja za. athavA amAgha varSa. varAja 13. khI. gujarAta zAkhA IndrarAja 3 e. karkarAja 2 e. dhruvarAja 2 je. athavA nirUpama, agara dhArAvarSe vaMzAvaLInA chellA be zlokeAmAM kaMI khAsa navIna nathI. Ama chatAM A lekhamAMthI keTalIka upayAgI aitihAsika hakIkatA maLI Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat karka 2 jAnA jJAnA bhAI gAvika 4 thA, jeNe zaka 749nuM kAvInuM dAnapatra kADhayuM hatuM te AmAM ApyA nathI. tenuM nAma, dhruva 3 jAnAM' zaka sa. 789 nA khazuDhDhAnA lekhamAM, tema ja kRSNa 2 jAnA zaka Ta10nApa khaNumrAnA lekhamAM paNu ApyuM nathI. karka khIjAnA peAtAnA ja putranA 1 I. e. vA. 14 pA. 196 I, haththa 2 trIjA patarAnI zarUkhAta, kRSNa 1 lAnuM varNana kAtA zvetAnA bIjA bhAgathI che. pahelAM e patarAMnI kheADha gheADI agatyanI che. kAraNa ke gumAI gaelAM patarAM uparanA zlokAvaMzAvaLInA pUratA jANItA che. 3 jue. I. e. vA. 5 pA. 144 4 juo uparanu`vo. 12 paryA, 179 5 jakheA. uparanuM" cA. 17 pA. 65 che. 31 www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 gujarAtanA aitihAsika lekha dAnapatramAM tenuM nAma na hAvAthI prophesara jIhvaranuM anumAna cAkkasa thAya che ke, teNe rAjya pacAvI pADayuM hatuM ane tethI karka 2 jAnA sIdhA vaMzajoe enI darakAra karI na hAtI. ameAghavarSa, leAka 10) e, karka 2 jAnuM upanAma nathI, paNa tenA pitrAI ane khaMDIyAonA rAjA zav(thaka 736-9)2nuM che. te rASTrakUTanA sIdhA vaMzaja hatA. " maLavAkheArASTrakUTA " nA artha huM goviMda 4 thA ane tenA anuyAyIo karUM chuM, ane karka 2 jAe zarmanI madadathI e rAjya pacAvI pADanAra gAvinda 4 thAne harAvIne pharIvAra zarmanA khaMDIyA tarIke gujarAta upara sattA jamAvI, jevI rIte teNe pahelAM gAdi 3 jAnA khaMDIyA tarIke rAjaya karyuM hatuM. a AMhiM sudhI, karka 2 jo dhruva 2 jAnA pitA hatA, evuM meM mAnI lIdheluM che. lekha naM. 3 mujaba, Indra 3 jAnA uttarAdhikArI tene putra karyuM 2 ne AgnyA hatA, ane tenA uttarAdhikArI karka 3 o ane tyAra pachI tenA putra dhruva 2 ne AvyeA hateA. lekha naM. 1 ane 4 mAM karka 2 jAnuM nAma ApyuM nathI, paNu karka 3 jAnuM nAma ApyuM che. paraMtu dhruva 2 jAnA dAnapatranA lekhaka adhikArI tenA dAdAnA nAmathI ajANyA hAya e asaMbhavita che. eTale naM0 3 nA lekhake karka 2 jAnA varNananA zleAkeA e jUdA dAnapatranA namunAomAMthI lIdhA haze ema mAnavuM paDe che. A namunAomAMthI pahelA namunA je naM0 1 mAM saMpUrNa ApyA che, te rAjaya pacAvI pADanAra gAviMda 4 nA samayamAM lakhAyA hatA, ane te pahelAMnA rAjAnI jUdI jUdI vaMzAvaLIo uparathI taiyAra karyAM hatA. bIjo namunA, jenA pahelA ane chellA leAkA A navIna lekha tathA lekha naM0 4 mAM ApyA che, te geviMda 4 thAnA parAjaya pahelAM lakhAya. hAI zake nahIM. karka rlR jAnA zaka 34 nA vaDodarAnA lekha A khanne karatAM judo trIne namunA Ape che. ane te karka 2 AnAM rAjayanA prathama bhAganI tArIkhanA che. uparanAM kAraNeAne lIdhe, karka 3 jAnuM nAma gujarAtanA rASTrakUTanA lisTamAMthI kADhI nAMkhavuM joI e. dhruva 2 jAe, tenA pautra dhruva 3 jAnI mAphka, dhArAvarSanuM upanAma dhAraNa karyuM hatuM. A dAnapatra teNe kADhyuM tyAre te zrI kheTaka najIka samaGgalA sattAmAM rahetA hatA. kheTaka e hAlanuM kheDA che.pa A mujakha, lATa pradeza, jenA upara gujarAtanA rASTrakuTA rAjya karatA hatA, ane je geAviMda 3 jAe gurjarA pAsethI laI te peAtAnA nAnA bhAI indra 3 jAne ApyA hatA,- te uttara dizAmAM zerI nadI sudhI ane dakSiNamAM tApInA dUranA kinArA sudhI prasareleA hatA. mArI pAsenAM sAhityathI, A dAnapatramAM jaNAvelAM khIjAM sthaLA ALakhAvavA huM samartha nathI. dAnapatranI chellI be paMktimAM rAjAnI sahi che te dhyAna devA lAyaka che. te dakSiNa hiMdanA mULAkSarAne maLatA cAlu hastAkSarAmAM che. ane khAkInA lekhamAM vaparAelA purAtana akSarathI sadaMtara jUdI paDe che. 1 jue uparanu vA. 12 pA, 180 2 jue. ve|. 12 pA. 216 . 13 pA, 133 3 . 12 pA. 5 4 I. e. vA. 12 pA, 156 5 jIe I. e. vA. 10 pA. 279 6 AthI ApaNe, paDita bhagavAnalAla IndrajInI buddhizALI dhAraNA pramANe jenI chellI tArIkha saMvata 486 (kayA samayanI te ajJAta che) I. sa. 736 ne maLatI che te gujaravaza viSe samajavAnuM che. A dAca gAviMda 3 jA pahelAM 70 * varSa lagabhaga haro. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 caa rAdhanapuranAM rASTrakUTa rAjA dhruva 2 jAnu tAmrapatra akSarAntara (pehalAM be patarAMo upalabdha nathI) trIju patarUM-pahelI bAju 1 dAtI mAnabhRdapraNIrguNavatAM yosai zriyo vallabho bhoktuM svargaphalAni bhUritapa2 sA sthAnaM jagAmAparaM // [1] yena zvetAtapatraprahataravikaravAtatApAtsalI3 laM jajJe nAsIradhUlIdhavAlatAzarasA vallabhAkhyaH sadAjau [1] zrImadgovindarAjo 4 jitajagadahitastraiNavaidhavyadakSaH ( / ) tasyAsItsUnurekaH kSaNaraNadalitArAtisacebha kuMbhaH // [2] 5 tasyAnujaHzrIdhvuvarAjanAmA mahAnubhAvoprahata(:) pratApaH [1] prasAdhitA zeSanarendracakraH 6 krameNa vAlArkavapurbabhUva // [3] rakSatA yena niHzeSaM caturaMbhoghisaMyutaM [1] rAjyaM dharmeNa lo7 kAmAM kRtAhRSTiH parA hRdi / [ 4 ] yasyAtmajA jagati satprathitorukIrtigargo vindarAja iti go8 lalAmabhUta-styAgIparAkramadhanaprakaTapratApasantApitAhitajano jnvllbhomuut||[5] 9 ekonekanarendravRndasahitAnyastAnsamastAnapi protkhAtasilatAprahAravidhurAnvadhvAmahA 10 saMyuge [1] lakSmImapyacalAM cakAra vilasatsaccAmaragrAhiNI saMsIdadguruviprasajjanasuhRddha11 dhUpabhogyA bhuvi / [6] tatpubhrotra te nAkamAkampitaripupraje [1] mahArAja zAkhyaH khyAto rAjA. 12 bhagadguNai [ 7 ] rAjAbhUttatpitRvyo ripubhavavibhavodbhUtyabhAvaikaheturlakSmIvAnindra rAjo guNi13 nRpatikarAntazanatkorakArI [1] sagAdamyAnvyudasya pukaTatavinayAyanhapAnsevyamAnA14 rAjazrIreva cakre sakalakavijanodgItakathyasabhAvaM // [ 8 ] zrIkarkarAja iti cakSitarAjyamA15 raH sAraH kulasya tanaye niyazAlizauryasyasyakevadvibhavananditabandhusArthaH pArthaH 16 sadaiva dhanuSi prathamaH zucInAM / [9] svecchAgRhItavinayAndRDhasaMghamAjaH provRttadRptatarapaM. 1 pAyA yosau. 5. 3 vaay| jagme bhane dhavalita. paM. 4 vAyA dakSastasyA bhane mattebha paM. 5 vAMyA dhIdhruva paM. 7 vAMyA kAnAM tathA tasyAtmajo. 5.8vAMyA bhUtaH / tyAgI bhane dhana. 5. vaaNy| nbaddhA paM. 10 pAyA prAhiNIM paM. 11vAyA tatputrotra gate, vraje ane zrImahA 5. 12 vAyA guNaiH // paM. 13 pAMye rAntazcamatkAra, saGgAdanyA, prakaTita ane yaM nRpAnsevamAnA. paM. 14 pAyA svabhAvamU bhane rakSita. paM. 15 vAyA tanayo nyshaalishauryH| tasyAbhava. paM. 11 vAMya sadeva. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha trIjuM patarUM-bIjI bAju 17 zulkikarASTrakUTAnutkhAtkhAniz2avAhubalena jitvA yomoghavarSamacirAtsvapade vyadha. 18 ta // [10] putrIyatastasya mahAnubhAvaH kRtI kRtajJaH kRtavIryavIrya [1] ___vazIkRtAzeSanarendravRndo babhUva 19 sanurbhuvarAjanamo // [11] candro jaDo himagiriH sahimaH prakRtyA vAtazca lazca tapanastapana(:) svabhAvaH [1] 20 kSAraH payodhiriti yaH samamasya nAsti yenopamA nirupamastata eva gAtaH // [12] ___acirAbhojvalava puSi kSitisaMtApApahAriNi dyumnaM [1] dhArAvarSe varSati jalada iva nakaH kRtArtha. syAt // [13] prasANDame22 tatkimiti prajAsajA na matpramANena purA vinirmimmataM [1] evaM vicintya dhruvarAjanInirvighAturAsI23 tsutarAmasUyinI // [ 14 ] // tenedamanilavipraccaMcalamAlokyajIvitamasAraM [1] sitidAnaparama24 puNyaH pravartito dharmadAyoyaM // [ 15 ] sa ca samadhigatAzeSamahAzabdamahA sAmantAdhipatiSAravirSa25 zrIdhutarAjadevaH sarvAneva yathAsambadhyamAnakAnrASTrapativiSayapatiprAmakTA yuktaniyu26 ka[ kA ]dhikArikamahatarAdInsamanudarzayatyastu vaH saMviditaM yathA mayA zrIkheTa kavahiH sarvamaGga27 lAsattAvAsitena mAtApinorAtmanaHhikAmuSmikapuNyayazobhivRddhaye vadarasi. ddhivAstavya28 taccAtuvidyasAmAnyalAvaNasagotravAjimAdhyandinasabrahmacAribhaTTamahezvarasutayo29 gAyAnantaraM zrIgovindarAjadevena khyApitajyotiSikanAnmekAzahUDadezAntarvani pUsilA20 villinAmAgrAmo yasyAghATanAni pUrvato vehiccAbhidhAnA nadI vorIvadrakagrAmazca31 dakSiNatazcatuHsarInAmAmAmoparava[ sta ]silaavllinaamaa| uttaratovinhucavallinA. 32 mA grAma evamayaM caturApATanopalakSitaH sodranaH saparikaraH sada 33 NDadazAparAdhaH sabhUtapAtapratyAyasotpadyamAnaviSTikaH sadhAnyahiraNyA__paM. 17 vAMyA kuTAn / utkhAta. paM. 18 pAya vIryavIryaH 5. 18 1o rAjanAmA. paM. 20 pAyAya tamale gItaH mana bhojvala. paM. 21 pAMyA kRtArthaH syAt bhane brahmANDa, paM. 22 pAyA kIrti 5.23 vAMza vidyu. 5. 24 vAMyA dhArAvarSa. 5. vAyA zrInava. paM. 27 pAyA pitrorA tathA nahi. 5.25 vAyA nAne.paM. 31mAyA prAma.paM. yA pratyAyaH. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanAM rASTrakUTa rAjA bhuSa 2 jAnuM tAmrapatra coyuM patasaM-pahelI bAju / 34 deyocATabhaTapravezyaH sarvvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIya AcandrANi35 vakSitisaritpatasamakAlInaH putrapautrAnvayanasopabhogyaH pUrvapra36 dattadevadAyarahitobhyantarasidhyA zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saba37 su saptapaJcAzadadhikeSu kArtikazuddhapaJcadazyAM mahAkArtikIparvaNi snAtvAdyo dakAti38 sagrgeNa balicaruvaizvadevAgrihotrAtithipaJcamahayejJakRyotsarpaNArtha pratipAdi39 to yatosyocitayAbrahmadAyasthityA bhuMjato bhejeyataH kRSataH karSayataH pratidiza40 to vA ka kenacitparipanthanA kAryA tathAgAminRpatibhirasmadvaMzyairanyairvAsAmA11 nyaM bhUmidAnaphalamavetya vidyullolAnyanityaizvaryANi tRNAmalamajalavinducaJca42 laJca jIvitamAkalasya svadAyanirvizeSoyamasmadAyonumantavyaH paripAlayita43 taba yazcAjJAnatimirapaTalAvRtamatirAcchidyAdAcchidyamAnakaM vA'numodeta sa pa44 zcabhirmahApAtakairupapAtakaizca saMyuktaH syAt / ityuktaJca bhagavatA vedavyAsena vyA45 sena [1] paSTiMvarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmida AchettA cAnumantA ca tAnyeva nara[ ke ] 46 vaset / [ 16 ] vidhyATavISvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH kRSNAhayo hi jAyante bhUmidAyaM 47 haranti ye / [17] amerapatyaM prathamaM suvarNaM bhUrvaSNavI sUryasutAzca gAvo lokatrayaM tena bha. 48 ved hi dattaM yA kAJcanaM gAJca mahIzca dadyAt / [ 18 ] bahukirvasudhA muktA rAjamiH sagarAdi49 bhiryasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // [19] bAnIha dattAni purA narendranAni 50 dharmArthayazaskarANi [1] nirmAlyavAntapratimAni tAni ko nAma sAdhuH puna rAdadIta [20] 5. 35 pAyA kramopa. paM. 1 pAMyA devadAyabrahmadAya bhane siddhayA 5. 38 vAya mahAyajJakiyo 5. 8 yA brahma ane bhojayataH paM. 40 pAyaka ne mana . 42 vAMyA kalayya bhane mantavya 5.43 pAyA vyava, 5.44 pAyo vedavyAsena. 5.45 vAMyA SaSTiM varSa, bhUmidaH / AcchettA bhane narake 5. 46 vAyA vaasinH| 5.47 vAMyA bhUvaiSNavI ana gAva, 5.48 vAyA bahubhirva. 5.45 vAza miH yasya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha coyuM patarUM bIjI bAju 51 svadacAmparadA vA yatnAdrakSa narAdhipa [1] mahIM mahimatA zreSTha dAnocchyo gupane [ 22 ] rUti - 52 maladalAmbubindulolAM zriyamanucintya manuSyajIvitaJca / ativimalamanobhi. bhInna53 hi puruSaiH parakIyo vilopyA iti [ 22 ] dUtakotra zrIdevarAjo likhitaM ca zrIdurgabhaTasUnu54 vA sAndhivinAhikazrIkArAyaNeneti / / matammama zrIdhruvarAjadevasya [ // ] zrIkarka 55 rAjadevasutasya yadupari likhitaM // bhASAntara A zrI valalabha( kRSNarAja ), je dAnI hata, mahavALo hato ane sahurUSomAM prathama hatuM te pitAnA mahAna tapathI prApta karelAM svarganAM phaLanA upabhega arthe paramAra sthAnamAM gaye. (2) tenA putramAMne eka valalabha kahevAte zrI goviMdarAja hatuM. te pitAnAM zveta chatrathI sUryanAM kiraNane tApa dUra thaelA hevAthI yuddhamAM nitya lIlAvALI gatithI yuddhanA aganI rajathI sveta thaelA zira sahita gamana karate. teNe pRthvIne parAjaya karyo, - zatruonI vanitAone vaidhavya kema ApavuM te jANate ane ujANuM sarakhAM yuddhamAM pitAnA zazumAnA masta mAtaMgonAM kumbha bhedyAM." (3) tenA pachI tene anuja, sarva nRpane vijetA, ane mahAna prabhAva ane ati mahAna pratApathI uSAnA sUrya samAna zrI dhruvarAja AvyuM (4) jyAre cAra sAgara sahita akhila maMDaLanuM te dharmarAjya karate tyAre teNe janAnAM hadaya parama AnandathI bharyA. ( 5 ) teno putra, janane vallabha ane tenA vaMzane alaMkAra, dAnI ane vikrama saM5ra geviMdarAja hatuM. jene mahAna yaza purUSAthI pRthvI para prasaryo hato te vikhyAta vikama vaDe pitAnA zatruone saMtApa.8 (6) eka mahAna yuddhamAM, teNe kheMcelI asinA prahArathI pIDita A sarva ane anya aneka nRpane teNe ekalAe ja pakaDayA, ane lakSamI devIe paNa asthiratA tyajI dIdhI 5. 51 vAMco lAnA. paM. 53 vAMco # () di. paM. 54 vAMce nA pivitradinanI 1 pra sulaharanI rajAthI, A vaMzanAM bIja AvAM ja be dAnapatranA tenA anuvAdano chUTathI meM upayoga karyo che. dAnapatranA gA bhAga mATe, kaI 2 nanAM dAnapatrane mI. phalITanA anuvAdane meM upayoga karyo che, 2 apa anuttama 3 aa 1=lekha naM 1, 17 ma; lekha na. 3. 14 mo ja chatranA upayogathI ema anumAna thAya che ke vinTa rana thayo hato. 5 ke 2=. 1, 18; naM. 3. 15 na. 4. 9. 6 heka 3 naM. 1. 19; naM. 7; 16 na, 5, 10 7 zloka=AM. 1 22; naM. 3, 18; na. 4. 12 8 zloka 5 naM. 1, 23; naM. 39; naM. 4. 13 9 sarva nAma eka zlokane saMbodhI che je AMhi ane naM. 3 mAM lupta che. (naM. 1, 27) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA rASTrakUTa rAjA dhuva 2 jAnu tAmrapatra tanI kIMmatI ane prakAzathI caurI dhAraNa karI ane pRthvI para sarva pIDita jane, tenA guru,dvija, saMta, henA mitro, ane badhujanethI tene upalega thatA.2 (7) jyAre te zatruone dhrujAvanAra svargamAM gayo tyAre tene putra pitAnA guNo vaDe vikhyAta zrI mahArAja zarvatRpa thaye. (8) tene pitRdhyaka zrI IndrarAja nRpa thaye. te zatruonA nAzanuM ane niSphaLatAnuM kAraNa hato, ane samasta sagneponA hRdayamAM stuti pragaTate. tenA premane lIdhe rAjyazrIe anya nRpane tyajIne tenI namratAthI sevA karI, sarva kaviothI tenA stutipAtra caritanuM gAna karAvyuM." ( 9 ) tene putra, tenA kuLamAM uttama zrI karkarAja hatuM. te tenA rAjyanI ati saMbhALa karate, teNe zaurya sAthe nayane vega karyo, potAnA banyujanene lakSamIthI prasanna karyA, ane nitya dhanuSyanA prayogamAM niSkapaTa janemAM prathama pArtha( arjuna )samAna hato ( 10 ) nagnaasi dhAratA karanA baLathI teNe, svecchAthI AjJA mAnya karavAnuM kabulyA pachI paNa prabaLa sainyathI baMDa karavA hiMmata karanAra rASTrane parAjaya karyo ane satvara amodhavaSane potAnI gAdI para mUkI ( 11 ) te putraprApti IcachanArane, mahimAvALa, dakSa, ane kRtajJa ane vIratAmAM kuta vIrya samAna sarva nRpane namAvanAra dhRvarAja nAme putra janmyA hatA ( 12 ) te jaDa zazi sAthe ke himavaDe kudaratI rIte chavAelA himAlaya parvata sAthe ( paNa te anyathI julamathI zaraNa na thatuM hovAthI ), athavA caMcaLa pavana sAthe ke saMtApa karanAra sUrya sAthe ke kSArAbdhi sAthe (kAraNa ke tenI vANuM madhura hatI ) na sarakhAvI zakAya hatuM tethI te nirUpama ( eTale upamA vinAne ) gAnamAM kahevAto (13) jema vighatathI prakAzatA aMgavALe megha vRSTi varasAve che, ane bhUmine tApa hare che tema vidyuta peThe prakAzatAM aMgavALo dhArAvarSa (varasAdanI vRSTi) lakSamInI vRddhi kare che ane bhUmipara saMtApa hare che tyAre keNa saMtuSTa nathI? _ ( 14 ) mArA pramANu (mApa) anusAra purAtana brahmAe A jagata kema na saryuM te vicArathI dhruvarAjane yaza bahyA sAthe ati asaMtuSTa hate. (15) A asAra jIvita pavana ke vidyuta samAna caMcaLa che ema joIne te parama puNya bhUmikAnanuM A dharmadAna karyuM. ( paMkti. 24 ) ane te sarva mahAzabda prApta karanAra, mahAsAmantone svAmi, dhArAvarSa zrI dhruvarAja dareka saMbaMdhavALA rASTrapati, viSayapati, grAmukUTa, Ayukta, niyuktaka, AdhikArika, mahattara Adine A anuzAsana kare che - ( paMkti. 26). tamane jAhera thAo ke mArAM mAtApitA ane mArA puNya yazanI A lAkamAM temaja paralokamAM vRddhi arthe, meM, zrI kheTaka bahAra sarvamaMgabhAsattAmAM nivAsa karIne, bhaTTa mahezvaranA putra, vaDarazidhimAM vasatA, te sthAnanA caturvedi maLenA, lAvANa(?) 1 eTale rAjI thayo. 2 zloka 6 naM. 1 28, naM. 3. ra1 3 zloka naM. 3 22; naM. 4 14 4 bArIvAra sAyu vAMcana che. 5 pleTa 8 naM.3, 24 naM. 4. 16 6 zloka = naM. 3. 27 naM. 4. 17 7 gRhIta vinayane tavIrya sApa vinayagrAhina sAthe sarakhAve. 8.zloka 10-naM. 3 29, naM. 4. 18 9 vyutpatti oNSa mATe ja sarakhAmaNI karI che. 10 zloka 1 naM. 3 30; naM. 4. 19 1 zloka naM. 3. 31. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha saMgAtra ane vAji mAdhyandina sabrahmacArI, ane ( tenA pitAnA mRtyu pachI) zrI gAvizva rAja taraphathI rAja jozInA zabda prApta karanAra, yAgane, kAzaODa viSayamAM, pUsilAvilli gAma jenI sImAH--pUrve vehicca nadI; ane vArIvadraka gAma, dakSiNe catuHsarI gAma; pazcime-tasilAvali gAmaH uttare vinDucavali gAma. A gAma tenI cAra sImA sahita, udUMga sahita, uparikara sahita, daza aparAdhanI zikSA ane daMDanI sattA sahita, bhUtavAta pratyAya sahita, veDha sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, cATa ane bhaTanA praveza mukata, rAja purUSAnA hasta prakSepaNu mukta, caMdra, suraja, sAgara, pRthvI, nadIo, ane parvatAnA astitakALa sudhI putra pautra ane vaMzaenA upabhega mATe, pUrve maMdiza ane dvijone karelAM dAna varSe karI-bhakti thI zanRpanA kALa pachI saM. 757 kArtika zuddhi 15, kRttikAmAM je mahAna krine pUrNa indu ho te dina snAna karIne, Aje, li, carU, vaizvadeva, agniheAtra, ane atithi satkAranA paMcamahAyajJanA anuSThAna arthe, pANInA adhyethI ApyuM che. ( paMkti. 39 ) AthI jyAre te brahmAya anusAra ( A gAmanA ) upa@Aga kare, upabhAga karAve, khetI kare, ke khetI karAve, athavA anyane sAMpe, tyAre kAI e pratibaMdha karavA nahi. ane amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpAe bhUmidAnanuM phaLa sarve napane sAmAnya che ane rAjyazrI vidyuta sama caMcaLa che, ane jIvita tRNAgra paranA jaLabiMdu samAna asthira che, ema vicArIne A amArA jJAnane pAtAnA dAna samAna gaNavuM, ane anumati ApavI. ane ajJAnanA ghana timirathI AvRta thaelA citta vaDe, ne kAI A dAna japta karaze athavA japtimAM anumati Apaze, te paMcamahApApa ane alpa pApAnA doSI thaze. ( paMkti. 44) ane bhagavAn vedavyAse kahyuM che--bhUmidAna denAra, svagaeNmAM, 60 hajAra varSe vase che paNa te japta karanAra, ke temAM anumati ApanAra, teTalAMja varSa na7mAM vAsa kare che. bhUmidAna japta karanAra vidhyA parvatanA nirjala vanamAM zuSka vRkSanA kATaramAM vasatA kALA sarpI janme che. suvarNa agninuM prathama bALa che; pRthvI viSNunI che, dhenue sUryanI putrI che. suvarNa, dhenu ane bhUmi denArathI tribhuvana devAze. sagarathI mAMDIne ghaNA tRpAe pRthvInA upabhAga karyAM che. jayAM sudhI je nRpa bhUminA pati, tyAMsudhI tene dAnanuM phaLa che, nRpAthI pUrve thaelAM puNya, lakSmI ane yazanA phaLavALAM dAna je devAne Ati samAna ke ulaTI karelA anna samAna che te kayA sujana punaH harI leze ? nRpAmAM zreSTha huM nRpa ! tArAthI ke anyathI apAelI bhUminuM saMbhALathI rakSaNa kara. bhUminuM rakSaNa dAna karatAM adhika che. AthI razrI ane jIvita kamaLapatra paranA jaLabaMdu samAna caMcaLa che ema vicArIne, vimaLa mananA ane nigrahavALA janAe anyanA yazanA nAza karavA nahi. ( paMkti. 53 ) A dAnanA hRtaka zrI devarAja che, ane zrI dubhaTanA putra saMdhivigrahi nArAyaNathI lakhAyuM che. ( paMkti 54 ) uparanuM lakheluM, mArI zrI rAjadevanA putra zrI varAjadevanI IcchAthI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 128 gujarAtanA rASTrakUTa rAjA dantivarmAnAM tAmrapatra* zaka saMvat 789 pauSa vikra 9 " A lekha gujarAta zAkhAnA rASTrakTa vaMzanA dantivarman athavA 56 pachInI paMkitamAM varNavyA pramANe " aparimitavarSanA birUdavALA, mahAsAmantAne adhipati, paMca mahAzabda prApta karanAra talaprAri zrI dantivarmadevanA che. lekhanA AraMbha,--prathamathI ja dAna buddha paMthanuM che ema sUcavanAra,--, , tameA buddhAya, e namanathI thAya che. pachI te viSNu ane zivanI rakSAnI ArAdhanA karanAra ( anya rASTrakTa dAnapatromAMthI sArI rIte jANItA) eka laika Ape che. pachI paMkti 49 mAM varAja 2 jAnA aNumrAnAM patarAMnI mAphka ( ceDA najIvA pheraphAra sahita ) tene te ja zleAkeAmAM dantivarmananI vaMzAvaLI Ape che. pachI A dAnapatrane vizeSatAvALA ane dantivarmana dhruvarAja 2jA nA anuja hatA ema kahetA traNa zlAkA pati. 4-paramAM Ave che. A pachI jIvitanA asAra sa MbadhI eka khIjo jANItA leAka che. dAnapatranA cAkkasa Azaya 5kti 53-67 mAM gadyamAM Apele che. dantivarmana samasta rASTrapati, viSayati, grAma, niyukta, AdhikArika, vAsApaka, mahattara Adine jAhera kare che ke--zaka saMvata 789 pauSa vada 9 ( zabdamAM ane sakhyAmAM ) ne uttarAyaNanA maheAtsave, mahAna pUrAvI nadImAM snAna karIne, kAspiyanA tIrthamAM vihArane, sarvAM tailATanA nAma uparathI kahevAtAM 42( gAma )mAM ane vAyabya kANumAM AveluM cATa gAma, zrI Aryasava. nA ziSyAnA paraMparAnA upaleAga mATe, gadha puSpa, dhUpa, dIpa, lepa ane maMdiranA khaMDita bhAga navA karavA mATe teNe ApyuM che. dAna devAelA gAmanI sImAH--pUrve-4( *te )laMka gAmaH dakSiNe--apasundara gAmaH pazcime--kAlUpallikA gAma ane uttare-mandAkinI( gaMgA ) nadI. pakti 67-7ra bhAvi nRpene A dAnane anumati mATe prArthanA ane te harI lenArane devI daMDanI bhItinA samAveza kare che. pa`kti 73-80 AzIrvAdya ane zApa ApanAra sAta cAlu phleka TAMke che. ane ( pakti 80 thI ) lekha pachI Ama samApti kare cheH--" A( dAnapatra )nA dUtaka mahAmAtya zrI kRSNabhaTTa che, ane A rANuppanA putra sena bhegika golathI lakhAyuM che. ( A ) zrI akAlava devanA putra zrI dantivarmananA mata che. tathA ( A )mhArA zrImad akAla varSanA putra zrI dhruvarAja devanA mata che." * e. I. ve. 6 5aa. 285 DI. Ara bhAMDArakara 33 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelu 1 oM oM' na[ mo ] buddhAya // sa vocyAdvedhasA dhAma ya(1)nAbhikamalaM kRtaM / harazca yazcai kAnteMdukalayA kamalaMkRtaM // [ 1 ] AsIdviSati' 2 miramu[ cha ]tamaMDalAyo dhvastinnayannabhimukho raNazarvarISu / bhUpaH zuci[ bi ]puri vAstadigantakIrgoividarAje iti [ ja] 3 rAjasiMghaH // [ 2 ] dRSTI camUmabhimukhI subhaTATTahAsAmunnAmita nsa padi ye[ na ] raNeSu nityaM / daSTAghareNa dadhatA bhRkuTI 4 lalATe khaga kelaM ca hRdayazca nijaM ca satvaM // [3] khanaM karAmAnmukhanana zobhA mAno ma[ na ]stassamameva yasya / mahAhave nA5 [ma niza[ 1 ]mya sa[ dya strya[ ye ]ripUNAM vigalatyakANDe // [4] tasyA smajo jagati vidyutazubhrakIrbirA tihAriharivikramadhA6 madhArI / bhUpastRviSTaMpanRpAnukRtiH kRtajJaH zrIkarkarAja iti gotramaNibhUvai // [5] tasya prabhinnakaraTacyutadAnada[ nti ]7 dantaprahArarucirollikhitAM sapIThaH / [kSmA ]paH kSitau kSapitazatrurabhUtanUjaH sadA STrakUTakanakAhariveMdrarAjaH // [ 6 ] 8 tasyopArjitamahasastana[ ya ]zcaturudadhivalayamAlinyAH / bhoktI bhuvaH zatakatu. sadRzaH 'zrIdantidurgarAjobhUt // [ 7 ] kAMcI. 9 [za ] keralanarAdhipacolapANDyazrIharSavajraTavimedavidhA[ na dakSaM / karNATaka [mma ]lamacityamajeyamanye tyaixkiSadbhirami" 10 yaH sahasA jigAMSa // [ 8 ] AsetobipulopalAvalilasallolobhimAlAjalAdA prAleyakalaMkivAma[ la ] zilAja[1]lo11 tuSArAcalAt / A pUrvApara [ vA ]rirAzipulinaprAntaprasiddhAvadheyene[ ya . gatI svaivikramavalenaikAtapatrIkRtA // [9] na[ smi ]" 1 163 vikSa cha. 2 pAyo buddhAya. 3 pAyo yasya 4 vAMyA Asau dviSati 5 yA govinda vAyA rAjasu 7 vAMyA siMhaH 8 vAMyA dRSTyA 8 vAMyA mukhau 10 vAMya taM sapadi 11vAyA kulaM 12 pAyA sattvaM 13 vAMyA strayaM 14 paaye| kaurti 15 vAMyA striviSTapa 16vAMyA babhUva 17vAyA kanakAdri 18 gaaNdh| bhIkA 19vAMyA danti 20 bAyo karNATakaM bala 21 pAyA manyai bhane yadbhirapi 22 vAMyA jigAya 23 vAyA kalaMkitA 24 yAMcyA dheryene 25 vAyA bale 29 yA tasmin Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA rASTrakUTa rAjA dantivarmAnAM tAmrapatro 75 12 vivaM prapAte' vallabharAjekRtaprajAvAdhaH / zrIkarkarAjasUnurmahIpatiH kRSNarAjobhUt // [10] yasya svabhujaparAkramaniHze13 potsAditAri[ di ] kcakraM / kRSNasyevAkaSNaM caritaM zrIkRSNarAja[ sya ] // [11] zubhatuMgavaMgaturagapra[ vRddhareNu[ rddha ]ruddha[ vi ]karaNaH / grISme14 pi nabho nikhi[ laM ] prAvRTakAlAyane [ pa ]STa // [12] rAhuppamA tmabhu]___ jajAtava[ lA ]valepamAjI vijitya nizitA[ si ] latAprahAraiH / pAli15 dhvajAvalizubhAmacireNa yo hi rAjAdhirAjaparamezvaratAntatAna // [ 13 ] pAtA yazcaturamparAzirasanAlaMkArabhAjo bhuvaH [tra ]pyAcA16 pi kRta[ dvi jAmaraguru[ prA ]jyAjyapUjArdaro [ / ] dAtA mAnabhU[ dana]____NItraNavatAM yosau zriye valla[ bho ] ( / ) bhoja" [ svargaphalAni bhUritapasA 17 sthAnaJjagomAmare // [ 14 ] yena zvetA[ ta ] patraprahataravikaratrAtavApAsalIlaM ___agmai [ nA ] sIradhUlIdhavali[ ta ] zirasA valla[ nA khA~H sa18 rojau / dhAmadgavi[ nda ] rAjo jitaja[ Sa dahitaH praiNavaidhavyadakSaH tasyAbhItsunurekaH kSaNaraNadalitAtima[ te ] bhakuM19 bhaH // [15] tasyAnujaH zrIdhruvarAja[ nA ]mA mahAnubhAvaH praha[ taH ] pratApaH / prasAdhitAzeSana[ reMdracakra ]: krameNa ( / ) pataruM bIju-prathama bAju 20 volArkavapurvabhUvaM // [ 16 ] jAte yatra ca rASTrakUTatilake saddhapacUDA. maNau ( / ) gurvI tuSTirathAkhilasya jagataH susvA21 mini pratyahaM / satya[ nsa ]tyamati prazAsati sati[ mAmA ]masudrA__ntikA[ mA ]sIddharmapare [ gu ]NAmRta[ ni ]Sau satyavratAdhi[STi ]-"" 22 te // [17] rakSatA yena niHzeSaM caturaMbhoghisaMyutaM / rAjyaM dha[ meM ]Na lokAnAM kutI tuSTiH parA hRdi // [ 18 ] tasyAtmajo [ ja gati 1 pAyA prayAte 2 vAMyA bAdhaH 3 vAMyA vaM ane kiraNaM 4 bAyo yate 5 vAMyA balA pAyA rambu 7yA bhuvanAyyAzcApi 8 vAyA daraH payo zriyo 10 paay| bhoktuM 11 pAMyA mAmaraM 12 pAMca bAtasApA-13 yA jagme 14AyA vallabhAkhya 15 vAMyA dAjau 16 vAyA jagadahitastraiNa 17 vayo dakSastasyAsItsala 14 vAMyA bhAvopraitapra. 18 vAyA bAlA 20 vayo babhUva 21vAMyA satyaM satyamiti 22 pApA kSmAmAsamudrA 23 pAyA Thi 24 vAMyA kRtA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 23 'satmathitorukIrjigovindarAja iti gotralalAmabhUtaH tyAgI parAkamadhana[ : 2 prakaTapratApa (1) santApitAhita24 jano janavallamobhUt // [19] pRthvIvallabha i[ ti ]ca prathitaM yasyAparaM jagati nAma / yazcaturudadhisusImAmeko vasu. 25 dhAmbaze* cake // [ 20 ] ekenekanareMdravRndasahitAnyastAnsamastAnapi protkhA tAsilatAprahAravidharI vadhvA mahAsanyu26 ge [ / ] lakSmI[ ma ]pyacalAM cakAra vilasatsaJcAmaragrAhiNI sansI[ da dguru viprasajja[ na ] suhRdvandhUpabhogyoM bhuvi / / [21 ] tatputro. 27 tra gate nAkamAkampitaripuvraje / zrImahArAjazakhyiH khAto rAjAbha vadguNaiH // [ 22 ] arthiSu yathArthatAM yaH 28 samabhISTaphalAvAptilabdhateSekheM / vRddhinninAya paramAmamoghavarSAbhidhAnasya // [23] rAjAbhUttapti[ 7 ]vyo ripubhavavi29 bhavodbhatyabhAvaikaheturlakSmImAniMdrarAjo guNanRpanikarAntazcasatkArakArI / [rA - gAda[ nyA nvyudasya prakaTitaviSa30 yA yaM nRpaH sevamAnA rAjazrIreva[ ca ke sakalakavijanodrItatathya svabhAvaH // [ 24 ] nirvANAvAptivANAsahitahitaja. 31 nA yasya mAnAH suvRttaM vRttaM jitvAnyarAjJAM caritamudayavAnsarvato [ hinka ] kebhyaH / ekAkI dRptavairiskhalanakRtigaha[ po ]32 tirI[ jyayAzaM ] kulATIyaM maiDalaM pa[ stana ]ya iva nijasvAmidattaM rarakSa // [25] sUnurvabhUva khalu tasya mahAnubhAvaH zAstrArthavodhasukhalA33 litaritkavRttioM goNa[ nA ]maparivAramuvAha pUrva zrIkarkarAjasuma[ ga ] vyapadeza[ mu ceH // [ 26 ] zrIkarkarAja iti rakSitarA34 jyabhAraH sAraMkula[ sya tanayo nayazAlizauryaH / tasyAbhava[ dvi bhavanaMdi___tavandhurthiH / (1) pArthaH sadeva dhanuSi prathamaH zu[ cI --- ---- -- *pAyA dhAM vaze 1 vAMyAeko 2 vAMyA vidhurAnbadhvA 3 pAMyA saMyu 4 paay| grAhiNI saMsIda 5 paaye| dvandhU pAMya khyAto 7 vAyA labdhatoSeSu 8 vaaN| zcamatkAra 8 paaNy| nRpAn 10 pAMyA svabhAvaM 11 hiMsakebhyaH pAyananI dhaarnn| hopAnA saMbhava, (numAna navasArInI pata- sa. pI. pI. Ara. a. asa. . 2. pA. 132 13 pAyA kRtisahaprAtirAjyezazaMku 14 vAMya maNDalaM ya 55 vAMyA bhUva 16 pAMyA zAstrArthabodha 7 vAyo litacittavRtti / yo gauNa 18 vy| muccaiH 18 vayo bandhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t gujarAtanA rASTrakUTa rAjA dantivarmAnAM tAmrapatro 35 nAM // [27 ] dAnena mAnena sadAkSayA vA vIryeNa zauryeNa ca kopi bhUpaH / etena tulyosti na vetti' kIrtiH sakauvako bhrAmyati ya[ sya ]loke // [28] 36 [ svecchA ]gRhItaviSayA[ n ] dRDhasaMghabhAjaH prodvaittadRptarathazulkikarASTrakUTI utkhAtakha[ Dga ] nijavAhavalena jitvA yomoghava37 pa iti rAjyapade vyadhatta // [ 29 ] putrIyatastasya mahAnubhAvaH kRto kRtajJaH kRtavIryavIryaH / vazIkRtAzeSanarendravRndo vabhu bIju patarUM bIjI bAju 38 sUnurbuvarAjanAmA // [ 30 ] caMdro jaDo himagiriH sahimaH prakRtyA vAtazca. lazca tapanastapanasvabhAvaH / kSAraH pa39 yopiriti taiH samamasya nAsti yenopamA nirupama( 1 )stata eva gItaH // [31] raNasarasi khaDgaghAtailla40 bhadaNDamparAGmukhIkRtya / zastrazatazuddhadeha[ : ] svargamagAdeka e[ vA ]sau // [32 ]tasyAzeSanarAdhipahRtaya41 zasaH svargalokagatakIrteH zrImAnakAlavarSastana[ ya ]ssamabhUtkulAlaMvaH // [33 ] vallabhamArAkAntaM vigha42 [ Ti ] taduSTAnvajI"[ vi vargeNa / pitRparyAgatamacirAnmaNDalamaddhyAsitaM ye[ na ] // [ 34 priyavAdI satyadha[ na ]: zrI 43 mAnanujIvivatsalomAnI / pratipakSakSobhakaraH zubhatuMgaH zubhakaraH suhRdAM // [35] tasminsvargIbhUte guNa44 vati guNavoM guNAdhikaprItiH / samabhUddhavarAjesamo dhruvarAjastuSTikRlloke // [36 ] itobhimukha45 mApa[ ta ]tpravalagaujarANAvalaM itobhimukhavallabho vikRtimAgatA vAndhavauM / itonujaviku. 46 vitaM samamagAtsamastambhayAdaho sphuraNamadbhutaM( 1 )nirupamendra khaDgasya te // [ 37 ] gUrjaravalamativalavai. 47 samudyataM vRMhitaM ca kulyena / ekAkinaiva vihitaM parAGmukhaM lIlayA yena // [ 38 ] yazcAbhiSiktatmAtreH 1 pAyo veti 2 pAMyA sakautukA 3 pAyo dRptatara 4 pAMyA kUTAn 5 pAyo bAhubalena 6 vAMye moSa varSamacirAtsvapade (dhUna 1sAna pazana pata prabhAsa) 7vAMyA babhUva 8 vAyA zirasivAya laMbaH 10 thi| duSTAnujI 11 vAyA guNavAna 12 vAMyA bhUdhruva 13vAyA prabala 14 vAMyA NAM balamito 15 1 bAndhavAH 16 pAMyA bala 17 pAMya balava 18 vAMyA baMhitaM 14 pAMya mAtraH le.34 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 gujarAtanA aitihAsika lekha 48 paraM yaza(:) svAgacauryasaMpannaH / zubhatuMgayonituMga padaM padAptati' nAcitraM // [39] yazca svamujavalArji49 taba[ya] lakSmIndAtumudyata praNate / bhayamapi vidveSijane ranarthadA[va]rthite' kAmaM // [ 40 ] rAmasyeve saumitrirddharma50 syeva dhanaMjayaH / asya bhrAtAbhavadbhavyo dantivamrmeti vIryavAn // [ 41 ] yasya nizitAsi[ dhArA ] marikariNaH saMga51 re sadA'vataH / sa( : )dantivarmanAmA khyAtosyaivAnujaH prasabhaM // [ 42 ] pracurakarikumbhadAritavigali[ ta ] muktA52 phalairahitakaraNIM / raMjitadoINDayugaH vijayati samare ripu"khaneH // [ 13 ] tenedamanilavidyuzcaMcalama53 lokya jI[ vi tamasAraM() / kSitidAnaparamapuNyaH pravartito dharmadAyo yaM // [ 44 ] sa[ ca ]hari[ ] ]] vikramAkrAntasama54 stabhUmaNDala: doINDasa[ mA kruSTakodaNDakoNDalitazatrumahAsAmantaH lalmI. samAdhyAsitavakSa[ : ] sthalaH trIjuM pataruM prathama bAju / 55 pavanasUnuriva nijabhujavalavinirjitAze[ Sa varavairinRpatiprajanitajagavivi khyAtapratAH tI. 56 daMgAsilatApahAradalitaripukabhikumbhavigalitamuktAphalapakararaMjitadoINDayugaH sama dhigatapaMcamahA57 zaidvamahAsAmantAdhipatyaparimitavarSavirudatalaprahArizrIdantivarmadevaH sAneva yathAsambandhyamAnakoM58 rauSTrapativiSayapatiprAmakUTaniyuktAdhikArikavAsApakamahattarAdInsamanuvodhairyatyastuvaH sanviditaM ya. 59 thA[mA tApitrorAtmanazcaihikAmuSmikapuNyaya[ zo ]bhivRddhaye sarthAtailATakIya dvicatvAriMzatyAntargatavAyeM60 vyadigbhAgAvasthitacokakhakuTinAmagrAmaH kAMpilyatIrthakIyavihArAyayaMta cAghATa nAni pUrvato da[ nte ]llaM. ----- --- 1 vAMyA zauryatovApa (6101 2 janagunAnA padi anusAra) 2 vAMyA tuMga jotituMga 3 yi| yadA moti 4 paay| no citraM 5 vAMyA balA 6 pAyA ghanaM dadAvarthine. 7 rAmasyeva. 57 hi me laj koI laghu 5da umero. 8 va iriA 9 vAMco yu 10 vyAkaraNanA niyama mujaba vigate e paraMtu tema 42vAthAzapara so nahIM mAvaze. 11 vAMyA ripUnkhar3eH 12 pAMcyA vidyuccaM 13 vAMya pravartito 14 pAyo haririva 15 bAyo kANDadalita. 1. paaye| bala 17 vAMyA jagadvikhyAta 18 bAMyA latAmanakarikumma 4 yA zabda 20 nayA biruda 21 vAMyA saMbadhyamAnakA 22 vAyA brASTrapati bhane prAmakUTa 23 vye| bodha 24 bAyA saMviditaM 25 bAyo zadantagnata 21 pAyA yasya -- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA rASTrakUTa rAjA dantivarmAnAM tAmrapatro 61 [ grAma ] sImA dakSiNato ( a ) pasuMdaragrAmasImA pazcimeto kAlpallikAmA - masImA uttarato maMdAkinI 62 nadI [ / ] evaM caturAghATane / palakSitaH saparikaraH savRkSamAlAkulaH sasImApayanteH sItpadyamAnaveSTika 63 dhANyahiraNyAdeyo ( a ) cATabhaTapravezyaH sarvvararAjakIyA [ nA ] mahastaprakSepaNIyaH AcaMdrArkArNavAvanisa 64 ritparvvatasamakAlInaH zrIA [ rya ]saMghasya ziSyAnuziSyakrameopabhuMjato [ pU] - pradattatrehmadIyade 65 [va] dAyarahitobhyaMtarasidyAM zakanRpakAlAtIta saMvatsarazateSu sa[ sa ]su navAzItyadhikeSvaMkatopi saM 66 vatsarazate 789 pauSabahula navamyAMmu tarAyaNamahA parvvamuddi pUrAvImahAnadyAM snAtvodakA - 67 tisargeNa gaMdhapuSpadhUpadIpopalepanArthaM khaNDasphuTitaprAsAdapuna [ : ] saMskaraNArthaM pratipAditaH [ / ] yatosyo [ ci ] 68 []yA devadA[ ya ]sthityA bhuMjato bhojApayato vA kRSatoM karSApayato vA pratidizato na kenacitparipaMtha 69 nIyastathAgAminRpatibhiH asmadvaMzajairanyairvvA sAmAnyabhUdAnaphalamavetya (ma ) vidyulolAnyanityaizvaryA 70 Ni tRNA [ a ]jalA beMducaMcalaM ca jIvitamAkalayya svedAyanivrvizoSoyamasmadAyonumantavyaH paripAlayita - 71 vyazca // yazcAjJAnatimirapaTalAvRtamatirAcchiMghAdAcchidyamAnakaM [ vA ]nu[ mo ] dekaM sa paMcabhirmahApAta 72 [kai ]rupapAtakaizca saMyukta[ : ] syAdityukta[ m ] 1 vayo pazcimataH 2 vI paryanta 8 vAM 7 bahulanavamyAmusa 8 pAyo parthyoddizya 8 va dAcchiya 13 paaye| modeta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 79 dhAnya 4 / bhogya vayA brahma yA siddhadha kRSataH 10 biMdu 11 the| zeSo 12 va www.umaragyanbhandar.com) Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha trIju patarUM: bIjI bAju 73 bhagavatA vedavyAsena / SaSTivarSasahasrANi[ sva ]tiSThati bhUmidaH / AcchettI cAnuma[ ntA ] ca tAnyeva(na) 74 narake vaset // [45 ] vidhyAra[ vI ]vatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH / kRSnA ____ hayo hi jAyante bhUmidAna haraMti 75 ye // [46 ] amerapatyaM prathamaM suvarNaM bhUvaiSNavI sUrya[ su ]tAzca gAvaH / lokatrayaM tena bhavaddhi dataM yaH [ kA ]76 [ca ]naM gAM ca mahIM ca dadyA[ t ] // [ 47 ] vaihu[ bhi ]rvasudhA da[ nA ] rAjabhiH [ sa ]garAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmistasya 77 tasya tacA phalaM // [ 48 ] yAnIha dattAni purA nareMdrairdAnAni dhArSiyasaska rANi [1] nirmAlyamAnapratirmA. 78 ni tAni ko nA[ ma ] sAdhuH punarAradItaM // [ 49 ] svadattA paradattamvA ya[ nA drakSa narAdhipa // maihI ma[ hi ] matAM zreSTha 79 rA cchyo" ca pAlanaM // [10] iti kamaladalAmvaviMdalolIM zriyamanucitya manityajIvitaM ca / ativi[ ma ] la8. ma [ no bhi[ rA ] tmanInairna hi puruSaiH parakIyo viloNyAH // [51 ]dUta. kotra mahAmAtyazrIkRSNabhaTTa : / ] likhi[] 81 caitatsenabhogikagollena rANappasuteneti // mataM mama zrIdantivarmaNaH zrImadakAla. varSadevasU82 noH / tathA mataM mama zrIddhavarAjadevasya zrImadakAlavarSadevasUnoH // 7 // 1 vAMyA AcchettA 2 vAMyA kRSNA 3 vAyA dAnaM 4 vAyA dattaM 5 pAyA bahutAMya tadA 7vAMyA dhardhiyaza vAMyA vAntaprati e vaaNy| rAdadIta 10 pAyA dattAM vA. 11 vAyA mahIM 12 paaye| dAnAccheyonupAlanaM 13 pAyA dalAmbubiMdu 14 vaay| manuSya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 129 rASTrakUTa rAjA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra zaka saMvata 789 ceSTha amAvAsyA. nIce ApeluM dAnapatra gAyakavADanI hadamAM bagumrA( jIlA balesara )mAM keTalAMka bIjA jUnA ane navA lekha sAthe eka khodakAmamAMthI maLI AvyuM hatuM. mArA jUnA mitra rAvasAheba mehanalAla Ara. jhaverI je suratanA DepyuTI ejyukezanala InsapekaTara hatA, temaNe A tarapha mAruM dhyAna khecyuM hatuM ane mArA mATe keTalAMka patarAM kharIdyAM hatAM. A dAnapatra traNa majabUta patarAM upara lakheluM che. tenuM mApa 12"x10" IMca nuM che. te rATheDanAM zAsananA rivAja mujaba patarAMnI DAbI bAjue pADelAM kANAMmAMthI pasAra karelI eka majabUta kaDI vaDe joDelAM che. trIjuM ane paheluM pataruM aMdaranI bAjue ja ketareluM che. kaDI upara rAThoDanI hiMmezanI mudrA-kamaLa upara beThelI hAthamAM sarpa rAkhelI zivanI mUrti che. patarAM ekaMdare surakSita che, je ke kATane aMge kayAMka kayAMka theDA akSaro nAza pAmyA che. pahelA patarAnA nIcenA jamaNu khUNAmAMthI eka trikaNa kaDaka bhAMgI gayuM che, paraMtu te paNa sAcavAmAM AvyuM che. akSaro kuzaLatAthI katarelA che. ekaMdare te danidarzano sAmanagaDhanAM zAka saMvata 675 nAM patarAMne bahu maLatA Ave che, paNa keTalIka rIte vadhAre Adhunika AkAranA jaNAya che. lekhavAMcana vidyAnI draSTie jotAM A zAsana bahu upayogI che, kAraNa ke sAhityanI agara kAyastha-nAgarI lipi batAvatuM gujarAta rATheDanuM A jUnAmAM jUnuM dAnapatra che. karka 2 jAnAM vaDodarAnAM patarAMmAM ane goviMda 4 thAnAM kAvInAM zaka saM. 749 nAM patarAMmAM hajI jUnI gujarAtanI lipinuM anukaraNa karela che. vaLI geviMda 3 jAnAM rAdhanapura ane vana hiMDari dAnapatromAM kharA kAyastha akSaro sAthe jovAmAM Ave che tevAM prAcIna rUpi AmAM jyAMtyAM javAmAM AvatAM nathI. dAnapatranI zabdaracanA bIjA rASTraTa zAsanane baha maLatI Ave che. ane vaMzAvaLInA je bhAge pahelAMnA rAjAe viSe che te kAvI vaDodarA ane sAmanagaDanAM patarAMne akSarazaH maLatA Ave che. ApaNuM dAnapatra pramANe rASTrakUTa vaMzAvaLI nIce pramANe che - e. dakSiNa vaMza. 1 goviMda 1. 5 kRNa zubhatuMga. 3 iMdra 1. 4 daktidurga valama. 6 goviMda 2, valabha. 7 dhruva 1 1 i. e. va. 12 pAnuM. 179 che. byulahara ane De. I. huza. 2 ahiM noMdha karelA dAnanA asala patara vinAnA orIenTala myujhIyamane bheTa karavAmAM Avaze, ane tyAM javA mATe khullAM rakhAze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * gujarAtanA aitihAsika lekha 8 gAviMda 3, pRthvIvallabha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 9 zave, amAdhavarSe, 6 dhruva 3. dhArAvarSa, nirUpama. 7 dhruva 1. anirdiSTa khaLavA khAra 1 iMdra 2. / 3 2-( zaka 734) 1 2 -gujarAtazAkhA. 3 * 3, amAdhavarSa, 4 var nirUpama 5 kAlavarSa, zubhatuMga. gAvida mukhya athavA dakSiNu vaMzanI e upayegI hakIkata ApaNe jANI zakIe chIe. eka tA, kRSNa 1 lAe zubhatuMga kharUda dhAraNa kareluM jaNuAya che, ane 'rAjAdhirAja mahArAjA ' nA IlkAba teNe eka kAI rAhukhya agara rAhumpa upara meLavelA vijayA uparathI dhAraNu . hatA. > A banne khAkhatA kAvInAM dAnapatramAM paNa jaNAvI hatI. paraMtu tene lagatA 13 ane 15 AAkA bhUMsAI gayA haiAvAthI te samajI zakAyA. naheAtA. A rAhaya kANu hatA te hI zakAtuM nathI. AvuM nAma kRta mevADanA rAjAenA lisTamAM maLI Ave che. i. sa. 1200lagabhaga rAjya karatA eka rahupa prophesara eca. eca. vilsana khatAve che. alabatta e mANasa kRSNa 1 lAnA zatru heAI zake nahIM. bIjuM, geviMda 3 jAneA putra jene ameAdhava kahevAmAM Ave che tenuM kharUM nAma ApaNe pahelI ja vAra sAMbhaLIe chIe. ( mleA. 23, 24 ) ane te zarva hatuM. gAviMda 3 jAne tenA anujanA svAmin ' kahIne iMdra 2jA ane tenA anugAmIenI parataMtra sthiti ApA dAnapatramAM cekhkhI rIte jaNAvI ApI che. eka bIjI upayAgI hakIkata e che ke, A dAnapatramAM geviMda 4 thAnuM, je IMdra 2 jAnA khIjo putra hatA ane je kAvInAM patarAM jaNAve che te mujaba tenA baMdhu keke athavA kara jAnI pachI gAdIe AvyA hatA, tenuM nAma ApyuM nathI. ApaNA dAnapatramAM kakke 2 jAnI pachI tarataja varNavelA * 3 jAnA geraviMda 4 thA kAke hAvAthI, e vadhAre saMbhavita che ke kaksa 2 jo tenA putrane sagIra cheADIne maraNa pAmyA. hAvA joIe ane geviMda 4 thAe peAtAnA bhatrijAne kAyadesara vAraseA chInavI lIdhe hAvA joIe. ka 3 jAnA prapautre jAhera karelAM eka dAnapatramAM gujarAta rAThoDAnAM lIsTamAMthI enuM nAma IrAdApUrvaka ane rAjya kehanI zikSA tarIke ApavAmAM AvyuM nahIM haiAya. gujarAtanA atyAra sudhI na jANavAmAM AvelA cAra rAThoDa www.umaragyanbhandar,com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra rAjAonI hakIkta paNa A dAnapatramAM bahu upayogI che. zaka saMvata 749 ane 789 vaccenA TuMkA samayamAM jUdA jUdA vaMzanA pAMca rAjAoe rAjya karyuM hatuM. A hakIkata ekalI ja e batAvavAne pUratI che ke te samaya vipatti ane laDAIone hatuM, ane kakaka 3 uttarAvasthAe gAdIe AvyuM haze ane tenA putra ane pautra moTA thayA ke tarata ja mRtyu pAmyo agara mArI nAMkhavAmAM Avyo haze. te sivAya adhI sadImAM pAMca vaMzane gAdIe AvI gayA, e asaMbhavita lAge che. cAra navIna rAjAonI je thaDI hakIkata ApI che te uparathI spaSTa jaNAya che ke teone bahu muzkelIo naDI haze. ApaNuM dAnapatranA dAtA dhruva 3 jAne tenA zatru vallabha ane baLavAra saMbaMdhIo sAthe laDAI thaI hatI. dhruva 3 je paNa eka khaMDIe rAjA hatA. rAThoDanAM tAmrapatro tathA silAhAranA kAneranA lekho uparathI anumAna thAya che ke ameghavarSanuM rAjya A samaya sudhI cAlyuM hatuM. trIje zatru, " balavAna gurjaro" e aNahilavADanA cAvaDA agara cApotkaTo haze, kAraNa ke 9 mI sadImAM gUrjara kahI zakAya tevuM bIjuM kaI rAjaya na hatuM. kRSNanI ratnamAlA " mujaba I. sa. 841 thI 865 sudhI khemarAja agara kSemarAje aNahilavADamAM rAjya karyuM hatuM. ane bharUca meLavavA mATe dhruvanA anujanI sahAyathI ghaNuM karI Aja gurjare mehanata karI hatI. dAnamAM karmAntapura sAthe joDelAM 116 gAmonuM pArAhaNuka gAma je jIbhA nAmanA avayuM agara yajurvedanA ziSya tathA lAkSAyaNa gotranA brAhmaNane ApyuM hatuM. tene hetu eka satra athavA sadAvrata calAvavAnuM tathA dhArmika kriyAonuM kharca karavAno hato. te meLavanAranA pitAnuM nAma nennapya (kadAca netrapa) ane tenA dAdAnuM nAma dAdhi hatuM. pArAhaNuka gAmanI sImAmAM " brAhmaNakulenuM nivAsasthAna mekka ApyuM che. A suratathI bAraDelInA rastA upara AveluM ane moTAlA brAhmaNanAM asala sthAna tarIke prasiddha thayeluM meTA gAma che. ApaNu dAnamAM tApI nadInI dakSiNa taraphanA eka gAmane nirdeza karela che te uparathI puravAra thAya che ke bharUcanA rAThoDanA rAjyamAM dakSiNa gujarAtano samAveza thato hato. A hakIkata kAvI ane gujarAtanAM patarAMe acokakasa rAkhI hatI. hAlanA samayamAM paNa tApI nadInI dakSiNamAM rAThoDa kRSikAro maLI Ave che. ApaNu dAnapatramAM sUryagraDano ullekha Apela hovAthI dAna ApavAne divasa cokkasa thaI zake che. prophesara jekebI ane De. bagaeNsa khAtrI pUrvaka kahe che ke te tArIkha I. sa. 867 nA junanI 6 ThI hatI, ane A divase sUryagrahaNa thayuM hatuM. A zAsanano dUtaka zrI goviMda hate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 akSarAntara patarU paheluM 1 o svasti [ // ] sa vovyAdvedhasA dhAma yannAbhikamalaM kRtaM / harazca yasya kAMteMdukalayA kamalaM kRtaM // [ / ] AsIdviSatimiramudyatamaMDalAmro dhvasti nayaM - [ 6 ] 2 nnabhimukho raNasarvvarISu / bhUpaH zucividhurivAstadigaMtakIttiggovindarAja iti rAjasu rAjasiMghaH // [2] dRSTvA camUmabhimukhI subhaTAI- [ 7 ] 3 hAsA munnAmitaM sapadi yena raNeSu nityaM / dRSTA ghareNa dadhatA bhrukuTIM lalATe khanaM kulaM ca hRdayaM ca nijaM ca satyaM // [ 5 ] khanaM karAyA nmukha ....tazca zobhA mAno manastaH samamevayasya / mahAhave nAma nizamya sadyaH trayaM ripUNAM vigalatya kAMDe // [ 4 ] tasyAtmajo jagati vizrutakIrti 4 5 7 8 9 .... 6 'cyutadAnadaMtidaMtaprahArarucirollikhitAMsapIThaH / kSmApaH zitau kSapitazatrurabhUtanUjasadrASTrakUTakanakA harivendrarAjaH // [ 6 ] tasyopArjitamahasastanayazcaturadadhivalayamAlinyAH [ / ] bhoktA bhuvaH zatakratusadRzaH zrI datidurgarAjobhUt // [ 7 ] kAMcI .... .. zakeralanarAdhipacola pAMNDaya zrI harSavajraTavibhedavidhAnadakSaM kaNNArTakaM valabhaciMtyabhajeyamanyaibhRtyaiH kriyadbhirapi 10 .... rAtartihAriharivikramanAmadhArI / bhUpastRvi - TapanRpAnukRtiH kRtajJaH zrIkakkarAja iti gotramaNirvvabhUva // [ 5 ] tasya prabhinnakaraTa .... gujarAtanA aitihAsika lekha ... ....yaH sahasAjigAya // [ 8 ] Aseto vipulopalAvalilasallolommimAlAjalAdAprAleyakalaMkitAmala zilAjAlAtu .... SArAcalAt // ApUrvAparavAri rAzipulinaprAMtaprasiddhAnayeyaM jagatI svavikrama kalenaikAtapatrIkRtA // [ 9 ] tasmiM divaM 11 .. prayAte vallabharAje'kRta pracA vAghaH / zrIkakkarAjasUnurmahIpatiH kRSNarAjAbhUt // [ 10 ] yasya svabhujaparAkramamaniH zeSotsAditAridikpa thaM. 1, AsIdviSa) dhvasti nayama 2. 2 vAM paM. pAMgAnija, paM. 4 vAyA samakSayaM the. 5 yAMcA bhUpanivipathaM cituvabhi. zrI . 84.10 tasmin Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat raNazarISu, rivAptadigantakIrti, rAjasiMha kanakAvi. paM. 7 www.umaragyanbhandar.com) Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 4 18 14 13 prAvRTkAlAyate spaSTaM // [ 12 ] rAhapyamAtmabhujajAtavalAvalepamAjau vijitya nizitAsilatAprahAraiH / pAlidhvajAvalizu 17 19 20 15 16 sau zRyo vallabho ( / ) bhoktuM svargaphalAni bhUritapasA snAnaM jagamA....maraM // [ 14 ] yena zvetAtapatraprahatara vikara trAtatApAtsalIlaM ( / ) jagme nAsIra dhUlIdhavalitazirasA vallabhAkhyaH samAjau // zrImagovindarAjo jitajagadahitastraiNa vaidhavyadakSaH tasyAsItsUnurekaH ( / ) kSaNaraNadalitArAtibhattebhakuMbha: // [ 11 ] tasyAnujaH zrIdhu 23 .... 24 zrubhatuMgatugaMturagapravRddhareNUrvaruddharavikiraNaM / grISmepi nabho nikhilaM 25 5. 14 rASTrakUTa rajA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra .kraM / kRSNasyevAkRSNaM caritaM zrIkRSNarA jasya // [ 11 ] bhAmacireNa yo hi rAjAdhirAja paramezvaratAM tatAna // [ 13 ] pAtAyazcaturaMvurAzirasanAlaMkArabhAjo bhuvaH ( / ) trayyAzApi kRtadvijA 18 varAjanAmA mahAnubhAvoprahatapratApaH / prasASitA'seSa narendacakraH krameNa bAlArkavapurvvabhUva // [ 16 ] jAteyatracarASTrAkU[ Ta ]vi lakesanUpa cUDAmaNau ( / ) gurvvI tuSTirathAkhilasya jagataH susvAmini pratyahaM / satyaM satyamiti prazAsati sati kSmAmAsamudrAMtikA - ( 1 ) mAsIddharmmapare guNAbhRtanidhau satyavratAdhiSThite // [ 17 ] rakSatA yena niHzeSaM caturaM bhoSisaMyutaM / rAjyaM dharmeNa lokAnAM kutA tuSTiH parA hR21 di // [ 18 ] tasyAtmajo jagati satprathitorukIrtiggoviMdarAja iti gotra lalAmabhUtaH / tyAgI parAkramadhanaH prakaTa pratApasaMtApitAhi .... 9000 22 tajano janavallabhobhUt // [ 99 ] pRthvIvallabha iti ca prathitaM yasyAparaM jagati - nAma // yazcaturudadhisImAmeko vasudhAM vaze cakre // [ 20 ] 400 . maraguruprAjyAjyapUjAdaro dAtA mAnabhRdazraNIrguNavaMtA yau .... ... eko nekaraMdravRMdasahitA nyastAnsamastAnapi protkhAtAsilatAprahAravidhurAM vadhvAmahAsaMyuge / lakSmImapyacalAM cakA ... rabilasatsacAmaragrAhiNI ( / ) saMsIdadguruviprasajanasuhRdvaMdhUpabhogyAM bhuvi // [ 29 ] tatputrotra gate nAkamAkampitariputraje // zrImahArAjazarvvAkhyaH khyAto rAjAbhavadguNaiH // [ 22 ] arthaSu yathArthatAM yassamabhISTaphalAtilaDhavatoSeSu / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... 85 vyAdhApi. 4. 15 vA pUjAvara, davaNI yosau triyo sA mAsAdhitAzeSa 23 gAvi www.umaragyanbhandar.com) Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 gujarAtanA aitihAsika lekha patarUM bIjuM - a 1 vRddhiM ninAya [ pa ]ramAmamoghavarSI [ bhiSA ] nasya [ 23 ] // rAjAbhUcatpitRvyo ripubhavavimavodbhUtyabhAvaikahetu rlakSmImAnidrarA 2 3 4 5 7 8 .... joguNanRpanikarAMtazcasatkArakArI / rAgAdanyAnvyudasya prakaTitaviSayA yaM nRpA sevamAnA rAjAzrIreva cakre sarka 9 lakavijanodgItatathyasvabhAvaM / [ 24 ] nirvvANAvAptivANA sahitahitajanA yasya mAnAH suvRttaM (1) vRttaM jitvAnyarAjJAM carita mudayavAnsarvvatodiksa kebhyaH / ekAkI dRptavairiskhalanakRtisaha prAtirAjya sazaMkaH // lATIyaM maMDalaM yastapana iva nijasvAmidattaM rarakSa // [ 29 ] sUnurvvabhUva khalu tasya mahAnubhAvaH zAstrArtha vodha sukha lAlitacittavRttiH / yo gauNa nAma parivAramuvAha pUrvvaM zrI - 6 kakkarAja [ subha ] gavyapadezamucaiH // [26] zrIkakkarAja iti rakSita rAjya bhAraH sAraM kulasya tanayo naya zalizauryaH / ta 11 .... ... syAbhavadvibhavanandita vandhusArthaH pArthaH sadeva dhanuSi prathamaH zUcInAM // [ 27 ] dAnena mAnena sadAjJayA vA vIryeNa [ zau ]ryeNa ca kopi bhUpaH / e [ te ] na tulyosti na veti kIrttiH sakautukA Amyati yasya loke // [ 28 ] svecchAgRhIta viSayA dRDha saMghabhAjaH prodvRttaptatarazulkika [ rA ] STrakUTAnutkhAtakhaDganijavAhubalena jitvA yomoghavarSa iti rAjyapade vyadhatta / / [ 29 ] putrIyatastasya mahAnubhAvaH kRtI 10 kRtajJaH kRtavIryavIryaH / vazIkRtAzeSanarendravRndo vabhUva sUnudhdhruva - rAjanAmA // [30] candrojaDo himagiriH sahimaH prakRtyA vAtazcalazca. tapanastapanasvabhAvaH / kSAraH payodhiriti vaissamamasya nAsti yenopamA nirupamastata eva gItaH // [31] raNa zirasi khar3aghAtairvva 12 llabhadaMDaM parAGmukhIkRtya (1) zastrazatazuddhadehaH svargamagAdeka evAsau // [ 32 ] tasyA zeSanarAdhipahRtayazasaH svargaloka ... ... ... ... ... ... www 13 1 gatakItteH / zrImAna kALavarSastanayaH samabhUtkulAlaM vaH [ 33 ] vallabhadaMDAkAMtaM vighaTitaduSTAnujIvivargeNa / pi 14 tRparyAgatamacirAnmaDalamadhyAsitaM yena / / [ 34 ] | priyavAdI satyadhanaH zrImAnanujIvivatsalo mAnI / pratipakSa 2 / guNi rAntazcamatkAra, nRpAn rAjya. paM. 4 zauryazAlI 5 7 paaNthe| sadaiva 5 8 pAyo kUTAn utkhAta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat the / rAjye (?) saMzako 56 pAMye nayarAjyapadaM 5 13 vAM kI www.umaragyanbhandar.com) Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra 15 ... ... kSobhakaraH zrubhatuMga zrubhakaraH suhRdAM // [ 35 ] tasmi svaggIbhUte guNavati guNavAn guNAdhikaprItiH / samabhUddhavarAjasa16 mo dhruvarAjastuSTikRlloke // [ 36 ] itobhimukhamApatatpravalagUrjarANAM valaM ( / ) ito vimukha vallabho vikRti mAgatA bAndhavAH ( / ) 17 ... itonujavikuvitaMzamamagAtsamastaM bhayA daho sphuraNamadbhutaM nirUpameMdra khana. sya te // [ 37 ] gUrjaravalamativala18 ... ...vatsamudyataM vRMhitaM ca kulyena / ekAkinaiva vihitaM parAGmukhaM lIlayA yena // [ 38 ] yazcAbhiSiktamAtraH paraM 19 ... ...yazaH tyAgazauryatovApa / zrubhatuMgajotituMgaM padaM padAmoti nAcitraM // [39] yazca svabhujavalArjitamapIha rA20 jyaM vibhajyabhRtyAnAM / bhayamapi vidveSijane dhanaM dadAvathine kAmaM // [40] dhArAvarSasamunnati gurutarAmAlo21 ... ...kya lakSmyA yuto dhAmanyApta digantaropi mihiraH sadazyavAhAnvitaH / __yAtaH sopizamaM parAbhavatamovyAptAnanaH 22 .... .... kiM punaryetIvAmalatejasA virahitA hInAzca dInA bhuvi // [ 41] yaM prApya vijijata pUrvasakalaguNaM pAlitA23 ... ... ...pi sagarAdyaiH [1] priyanAthalAbha tuSTA vasudhApi sakAmatAmApa // [42] tenedamanilavidyuccaMcalamavalokya jIvi patarUM bIju 'ba' 1 ... ...tamasAraM [1] kSitidAnaparamapuNyaH pravartito dharmadAyoyaM // [ 43 ] ___ sa ca samadhigatA'zeSamahAzadvamahA2 ... ...sAmaMtAdhipatidhArAvarSa zrIdhruvarAjadevaH sarvAneva yathAsaMvadhyamAnakAtrA STrapativiSayapatigrA3 makUTAyukta niyuktakAdhikArika vAsApakamahattarAdinsamanudarzayatyastu vaH savi ditaM yathA mayA 4 mAtApitrorAtmanazcaihikAmuSmikaM puNyayazobhivRddhaye // viprobhUdbhadrapalyA vahudhana janatAsaMkulAyAM dha5 rAyAM ( / ) khyAtaH zrIDhoDDinAmA janitajanasukho'dhvaryusabrahmacArI / yasmina sthijanA(:) dadatyavirataM prA6 jyaM kRtAnnAdikaM (1) nizciMtodarapUraNaH samabhavandubhikSakAleSvapi // [ 44] trenAM sa labdhvAdhruvarAjadevAtsapAyo tasmin svargIbhate. 5. 18 vAyA yazasyAga, yadApnoti no. 5. 21 vAMyA sarvaizya. 5. 22 paaNye| puna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 7 - dadau sarvajanopakAri / dine dine yasya gRhe narendrAH sahasrazo bhuMjate bhUsu rAzca // [ 45] tasya sutaH sa8 trapatiH nenapyanAmA tatputrAya lAkSAyaNasagotrAya jonibhAabhidhAnAya ___ kanti puraprati. .9 vRddhaSoDazottaranAmazatAntaH pAtI pArAhaNakaM prAmaH yasyAghA ... TanAni pUrvasyAM dizi kuMDIravallikA nAma grAmaH 1deg dakSiNataH vennAhArAMtaH pA11 ... ... tI khaurAcchakaM nAma grAmaH tathA dakSiNata eva joNandhA nAma prAmaH pazcima12 taH mottakAbhidhAnaM brAmaNasthAnaM uttarataH moivAsakaM vAma prAmaH 13 evamayaM caturAghATanopalakSitaH sodgaH saparikaraH savRkSamAlAkulaH sasImApa ryantaH sadaMDa... ... dazAparAdhaH sotpadyamAnaveSTikaH sadhAnyahiraNyAdeyo'cATabhaTa pravezyaH sarvvarAjakIyAnAmahasta... ...prakSepaNIyaH bhUmicchidranyAyena AcaMdrALaNavakSitisaritsarcatasamakA lInaH putrapautrAnvaya. 16 kramopabhogyaH pUrvadatcadevadAyabrahmadAyarahitaH abhyaMtara sidhyA zakanRpakA lAtItasaMvatsaraza17 teSu saptasvekUnanavatyadhikeSvahataH saMvat 789 jyeSThAmAvAsyAyAM Aditya[ pra] haNaparvaNi 18 zrIbhRgukacche narmadAyAM mUlasthAnatIrthe snAtvA satra pravartanAthaM valicasvaizvade vAmihotrAdi19 kriyotsarpaNArtha ca udakAtisargeNa dattaH atosyocitayA brahmadAyasthityAmuM. __ jato bhojayataH patalaM trIjeM 1 kRSataH karSApayataH pratidizato vA na kenacitparipaMthanA kAryA / tathAgAmi nRpati bhogapatibhirasma2 dvaMzyairanyairvA sAmAnyabhUdAnaphalamavetya vidyullolAnyanityAnyaizvaryANi tRNAna lamajalaviMducaMcalaM ca jIvitamA3 kalayya svadAyanirvizeSoyamasmadAyonumaMtavyaH paripAlayitavyazca / yathAjAnati mirapaTalAvRttam 4 tirAcchidyAdAcchidyamAnaM vAnumodeta sapaMcabhirmAhApAtakairupapAtakaizca saMyukta[:] syAdityuktaM bhagavatA vedavyA5. 4 yA veda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra 5 sena vyAsena // SaSTiM varSasahasrANiH svarge tiSThati bhuumidH| AcchetA cAnumaMtA ca tAnyeva narake vaset // [ 46 ] vidhyA 6 vISdatoyAsu zruSkakoTaravAsinaH / kRSNAhayo hi jAyate bhUmidAyaM bharaMti ye // [47 ] anerapatyaM prathamaM suvarNaM bhUSNa7 ... ...vI sUryasutAzcagAvaH / lokatrayaM tena bhavaddhi dataM yaH kAMcanaM gAM ca ___ mahI[ ca dadyAt // [ 48 ] vahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarA8 ... ...dibhiH / yasya yasya yadA bhUmi stasya[ tasya ] tadA phalaM // [49] yAnIha dattAni purA narendrairdAnAni dharmArthayazaskAraNi [1] nirmA9 ... ... ...tmyavAMtapratimAnI tAni ko nAma sAdhuH punarAvadIta / / [50] svadattAM paradattAM vA yatnAdrakSa narAdhipa / mahIM mahimatAM zreSTha ... ... ... ...dAnAccheyonupAlanaM // [51.] nAyamatyaMtasaMvAsaH kasyacitkenacitsaha / [ asti ] svena zarIreNa kimutAnyaiH pRthagjanaiH // [ 52] prANena dhAryate kAyaH sa ca praNaH samIraNAt // samIrazcAti capalaH [kRta ] mapyAyuradbhutaM // [ 53 ] saptalokaika12 nAthasya viSNorapi mahAtmanaH / neyaM niyatavAsA zrI[ : ] kimutAnyasya kasya cit // [54 ] sAmAnyoyaM dharmasetuH sa13 ... dveSAmiha bhUbhujAM / yatotaH pAlanIyoyaM kAle kAle mahAtmabhiH // [15] koTistu vAjapeyAnAM lakSaM vizvajitA tathA [] / sahasrama... ... ...zvamedhAnAM svahastazcaiva tatsamaM // [56 ] iti kamaladalAvuvindulolAM zriyamanuciMtyamanuSyajIvitaM ca / ativimalamanobhi... ... ... ...rAtsanInaiH nahi puruSaiH parakIrtayo vilopyAH // [17] zrImacchaMbhatuMgasuto dhArAvarSAnujaH raNe yena ninitya vairiva... ... ... ...garga rAjyaM vihitaM sthiraM bhrAtuH // [58 ] bhasmIkRtyArisenA hayagajavahulAmapyasaMtuSTabhAvo brahmANDaM vyAptukAmaH pRthuca... ... ... ...TulazikhAbhAsuraH krodhavahniH / dRSTaH padmAsanAdhairgaganatalagatairyasya gIrvANa vRndaiH ( sa ) zrImagovindarAjo ... ... ...nirupamavihito zAsane dUtakotra // [ 59] likhitaM cedaM sAMghivigrahika zrIkalyANe neti // 19 ... ... ... svahastoyaM mama zrIdhruvarAja devasva zrImadakAlAvarSa devasUno[ : // 5. pAMyA haranti. 5. 8 na tasya zaw ilnii nAya 7. 5. 11 pAyA prANaH. paM. 15 vAMyA nInaina, zrImacchubha, nujo, nirjitya. pa. 15 vAyA senAM brahmANDaM. 5.17 paay| zrImadgo. paM. 14paay| vihita:... .. le. 37 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara (1) jenA nAbhikamaLamAM brahmAe vAsa karyo che te (viSNu) ane hara jenuM zira IndukalAthI bhUSita che te tamArI rakSA karo. ( 2 ) rAtrie kiraNe pheMkI timira haNanAra ane maMDalAgra unnata kSitija upara karIne pRthvImAM teja prasarAvanAra nirmaLa Indu mAphaka vizvavyApI yazavALe, nirmaLa teja saMpanna, asi uMcI karI ane AgaLa kuca karI zatruone haNanAra rAjasiMha gedarAja nupa hatA. ( 3 ) tenI sAme vIra yoddhAothI prakAzatI senA AvatI raNumAM jaI, sadA te adhara karaDI ane bhramara guMthI, asi, kuLa, hRdaya ane pairya ucuM karate. ( 4 ) jyAre mahAyuddhamAM tenuM nAma tenA zatruo sUNutA tyAre temanA karamAMthI asi. mukhamAMthI zobhA, ane hadayamAMthI garva A traNa cIja nirantara sahasA temanI pAsethI sarI jatI. ( 5 ) vizvavikhyAta ujajavaLa yazavALA, duHkhI jAnuM duHkha kApanAra, harinA padanA sthAnane sahAya karanAra, svarganA nRpa samAna, udAra tenA putra zrIkakakarAja tenA pachI rASTra kuTa vaMzane maNi thaye. " ( 6 ) umadA rASTrakUTanA merU parvata samAna, agijanAM bhedelAM kumbhamAMthI jharatA madathI ujajavaLa ane daMtaprahArathI ujharaDA thaelA aMdhavALo, bhUmipara zatruono nAza karanAra indrarAja nRpa tene putra hate. (7) tene, Idra samAna, cAra sAgarathI AvRta akhila jagatane upabhega karanAra, ane mahimA prApta karanAra zrIdavidurgavAja putra hatA. (8) teNe muThThIbhara bhUlyathI satvara karNATanI asaMkhya senAne parAjaya karyo ane kAcIza, kerala, cala, pAtha, zrIharSa ane vajane parAjaya karavAmAM te dakSa hate. ( 9 ) tenA parAkramathI teNe mahAna khaDakenI hAramAM AgaLa vadhatAM taraMgenAM jaLa prakAze che te rAmasetuthI himAlaya jyAM vimaLa prabhAvALA khaDakonA Dhaga himazikhAothI kalaMkita thAya che tyAM sudhI ane pUrva ane pazcimanA sAgaranA retIvALA kinArAnI sImA sudhI A jagane tenI rAjasattA nIce ApyuM. ( 10 ) jyAre te valabharAja svargamAM gayo tyAre prajAne nahIM paDanAra kakarAjane putra kRSNarAja nRpa thaye. ( 11 ) jenA bAhubaLathI asaMkhya zatruo pUrNa nAza pAmyA hatA te kRSNarAjanuM carita ( vasudevanA putra )kRSNa samAna niSkalaMka hatuM. ( 12 ) zubhatuMganA mahAna athI uDelI rajanAM vAdaLathI sUryanAM kiraNe rekatuM AkhuM nabha grISmamAM paNa varSa tu AvI hoya tevuM lAgatuM. ( 10 ) teNe yuddhamAM AtmabhujabaLanA garvavALA rAhane tIkSNa asinA prahArathI parAjaya karyo ane savara aneka pAlivajathI ujajavaLa thaelA "rAjAdhirAja" ane "paramezvaranA mahAzabdanI prApti karI. ( 14 ) cAra sAgarathI AvRtta banI bhUSita thaelI pRthvIne ane pavitra zAstrone paNa te pAlaka hatuM. te brAhmaNane ghaNuM ghI Apa, amaranI sevA karate, ane gurUone mAna ApatA. te udAra, madavALo, guNIjanemAM prathama ane lakSamIna vallabha hatA. tenA mahAna tapathI svarganAM kaLanA upabhoga karavA te amarenA dhAmamAM gayA. ( 15 ) tene, vallabha nAmathI vikhyAta, jagatanA parAjaya karelA zatruonI vadhuone vidhavA banAvavAmAM dakSa, arinA masta gajenAM kumbha yuddhamAM kSaNamAM bhedanAra nAsIra (sainyanA 1 pAlidhvajanA artha mATe juo I. e. va. 7 5. 11; 245. Do. phalInI nATa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra 12 AgalA bhAga )nI dhULathI zveta anelA zira sahita, sUryanAM kiraNAnI garamI zveta chatrathI dUra rAkhavAmAM AvI hatI tethI yuddhamAM nitya lIlAvALI gatithI cAlanAra zrIgAviMdarAja nAmanA putra hatA. ( 16 ) tenA anuja zrI dhrevarAja mahApratApI, ane apratibaddhavikramavALA hatA ane sarvatRpAnA parAjaya karIne cahuDa pratApamAM uSAnA sUrya samAna krame thayA hatA. ( 17 ) jyAre sanRpAmAM maNa te rASTrakUTAnA nAyaka thayA ane jyAre te je dharma parAyaNu hatA, je amRta samAna guNNAnA sAgara hatA, je satyavrataparAyaNu hatA ane je pRthvImAM sAgaranA kinArA sudhI rAjya karatA tyAre te sArA rRpathI akhila jagata nitya Anandva pAmatuM( uccAratuM ) " khare satyayuga puna: AvyeA che, '' ( 18 ) jyAre te cAra sAgara sahita akhila rAjayamAM dharmarAjaya karatA tyAre janAnA hRdayamAM ati AnaMda thayeA. ( 19 ) tene tenA vaMzanuM bhUSaNa, udAra, janAne priya, pratApa dhanavALA, mahAna vikramathI nija zatruone saMtApanAra ane guNIjanAthI A jagamAM sarvatra vyApelA yazavALA gAviMdarAja putra hatA. ( 20 ) jagamAM vikhyAta tenuM bIjuM nAma pRthvIvallabha hatuM. sahAya vinA teNe cAra sAgarathI AvRta thaelI pRthvI vaza karI. ( 21 ) pachI tenI kheMcelI asinA prahArathI mahAyuddhamAM duHkhI thatA te rRpAnA maMDaLa sahita temane sarvene ekatra sahAya vinA khAMdhI, lakSmIne sthira banAvI tene peAtAnI uttama, ane ujjavaLa caurI dhAraNa karavA pharaja pADI ane pIDAtA gurUe, dvijo, saMta, mitrA ane bandhujanAthI upabhAga thAya tevI tene ( lakSmIne ) banAvI. ( 12 ) jyAre A vIra jenI samIpamAM zatrue kaMpatA te svargamAM gayA tyAre sadguNNA mATe vikhyAta tenA putra zrImahArAja zava nRpa thayA. ( 23 ) sarva caijaneA abhilASa pUrNa thayAthI tuSTa thayA heAvAthI teNe ameAdhava (vRthAdAnavRSTi na karanAra )nA apara nAmanI arthanI satyatA pUrNa satya karI. ( 14 ) tenA pitRnyaka zrIindrarAja, je zatruonA gRhamAMthI lakSmI adRzya thavAnuM eka ja kAraNu rUpa hatA ane je guNAthI nRpamaMDaLanAM hRdaya vismita karatA te, nRpa thayeA. rAjyazrI anya nRpAne cheDI tenI, premathI viSaya prakaTa karI, sevA karatI ane tenA svabhAvanuM sarva vi pAse mATethI gAna karAvatI. ( 25 ) jenA mitrA dhanuSaprayAgamAM pravINu hatA ane tenA mATe maraNu mATe mAna leAkeA taiyAra hatA, je sadAcArI hatA, je sarva anya nRpAmAM kRtyAmAM adhika heAi, jagamAM sarva dizAmAM unnata thatA hatA, je ekalA ja maDhavALA zatruonI paDatI karavA samartha hatA ane je sUrya samAna hoI tenA svAmie tene ApelA lATa dezanuM rakSaNu karatA te nRpa peAtAnA rAjya virUddha kAnI zatrutAnA bhaya rAkhatA ? ( 26 ) tene, ati pratApI, zAstrArtha jJAnamAM rasa lenAra citta vRttivALA, ughADI rIte purAtana svasti nAma zrI kaMkarAja ane anya gauNu nAma dhAranAra putra hatA. ( 20 ) tene, tenA vaMzanuM bhUSaNa, nayanipuNu vIra, rAyabhAra saMbhALanAra, aneka bandhu jAne zrImAn banAvI prasanna karanAra, pArtha( arjuna )ne dhanuSa( nA ikSa prayeAga )mAM sadA samAna, zreNI jagAmAM prathama zrI kaMDarAja nAmanA putra janmyA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha (28)dAnamAM, ( regya ) madamAM, sada-AjJAmAM, zauryamAM, ane vikramamAM tenA samAna anya nRpa che ke nahIM te jANavAnI jijJAsAvALo tene yaza pRthvImAM bhramaNa kare che. | ( ra9) taravAra myAnamAMthI kheMcanAra bApunA baLathI, atimadathI phulAI gaelA ane paraspara dRDha rIte ekatra thaI svecchA mujaba deza grahaNa karanAra rASTranuM maMDaLa je ghaNuM durvyavasthita hatuM te jatI laI ameghavarSanA vikhyAta nAmathI rAjya karyuM. | ( 30 ) tene, putra mATe abhilASa rAkhanArane, saguNI, udAra, mahApratApI, kRtavIrya samAna zauryasaMpanna ane sarva nRpamaMDaLane vaza karanAra dhruvarAja nAmane putra janme. (31) jaDa caMdrane athavA kudaratI rIte ThaMDe che te himagirine, athavA asthira pavana ke tApathI pIDAtA svabhAvavALA sarya athavA kSAra udadhine tenI sAthe sarakhAvI zakAya nahIM tethI tene kavionA gItamAM te nirUpama kahevAya che (32) te, raNanA agre ekale rahI ane vallabhanI senAne nasADI mUkanAra aneka zastranA prahArathI zuddha dehathI vargamAM gaye. (33) tenA putra zrI akAlavarSa sarva nRpa pAsethI yaza haranAra, jene yaza vargamAM paNuM gayo hato te tenA vaMzane AdhAra hato. (34) teNe ke jenA duSTa anujIvIo nimakaharAma(rAjadrohI) hatA teNe vallamanI senAthI caDhAI thaeluM nija pitAnuM sAmrAjaya satvara pAchuM meLavyuM. ( 35 ) zubhatuMga vANImAM mRdu, satyaparAyaNa, zrImAna, anuchavinamAM premALa, maravALo arine bhaya samAna hatuM ane mitronuM zreya karanAra hato. (36) jyAre te dharma nRpa svargamAM game tyAre saguNamAM prItivALe, dhavarAja sarakhe dhama, dhruvarAja pRthvIne prasanna karate. (27 ) tene (zuddha) mATe sAme tvarAthI maLavA AvatI prabaLa gUrjara senA, zatru valabha pratipakSI thaelA badhujane, ane anujanA dagA te sarva tenA bhayathI zAMta thaI gayAM. ahA ! nirUpama nRpa? tAri asine camatkAra abhuta hate. (38) teNe ekalAe ja sahelAIthI yuddha mATe taiyAra gUrjaranuM balavAna sainya je tenA badhu janethI punaH bharapUra hatuM tene nasADI mUkayuM. ( 39 ) zubhatuMgane putra ati ucca pada pAme te kaMI abhuta nathI. kAraNake hamaNAM ja lita thaI, dAna ane zauryathI sarvathI ucca yaza teNe prApta karyo. ( 40 ) nija bAhubaLathI prApta kareluM rAjya tenA sevakone veheMcI teNe zatruone bhaya utpanna karyo ane abhilASa pramANe dInene ane Arthi janene lakSamI ApI. (41) mihirane zrI sAthe vega hatuM ane te umadA badhujanenA maMDaLathI AvRta hato. teNe parAkramathI sarva deza jitelA hatA, chatAM parAjayanA timirathI DhaMkAelA mukha sAthe te, dhArAvarSane pratApa nija pratApa karatAM adhika joI adazya thaI gaye. keTalA tejahIna, duSTa ane dInajane pRthvI para tenI AgaLa naSTa nathI thatA ? ( 2 ) pRthvI sagara AdithI pUrve rakSita hatI chatAM nija pUrvajonA karatAM adhika guNasaMpanna priya prItamanI prApti thaI tyAre ja tenA manoratha pUrNa thayA hatA tethI AnaMda pAmI. (43) jIvita pavana ane vidyuta samAna caMcaLa ane asAra che ema mAnI A mahAna dharmadAna teNe ApyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrakUTa rAjA dhruva 3 jAnuM bharUcanuM dAnapatra mahA sAmaMtone adhipati zrI dhRvarAja deva dhArAvarSa jeNe mahAzabdanI prApti karI hatI te rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, Ayuktaka, niyuktaka, AdhikArika, vAsApaka, mahattara Adine temanA saMbaMdha anusAra A zAsana jAhera kare chetamane jAhera thAo ke A loka ane paralokamAM mArAM mAtA pitAnA ane mArA yazanI vRddhi arthe meM ApyuM che - (44) eka dhanavAna ane vastIvALA viSayamAM, bhadrapalImAM ava( veda ) sabrahmacArI, janane sukha ApanAra zrIdA nAmane prasiddha brAhmaNa hatuM, je vAraMvAra rAMdheluM anna Adi dAna detA, tethI arthijanane udara poSaNa mATe dukALamAM paNa ciMtA hatI nahI. ( 45 ) teNe dhruvarAja deva pAsethI 2nnA gAma prApta karI, sarva sajajananA zreya mATe teNe satra sthApyuM. tenA gRhamAM sahastra brAhmaNe ane rAjavaMzI jano nitya bhajana karatA. teno putra ne satrano adhipati hata- tenA lAkSAyaNa gotranA, jibhA nAmanA putrane, kamantapura sAthe joDAelAM 116 gAma madhyenuM pArAhaNaka gAma ApyuM che. tenI sImA:-pUrve kaDIravalikA; dakSiNe trenA AhAramAMnuM khorAka gAma ane jeNandhA gAmaH pazcime meka nAmavALuM brAhmaNonuM dhAmaH uttare meI vAsakagAma. upara kahelI sImAvALuM A gAma bhaktithI (zraddhAthI ) udvega sahita, uparikarasahita, sImApata vRkSanI hAra sahita, daza aparAdhanAM kAryone nirNaya ane daDanI sattA sahita, udbhavatI veThanA haka sahita, suvarNa ane annamAMnI Avaka sahita, sainikonA praveza mukta, rAjapurUSanA hastaprakSepaNamukta, bhUmichidranA nyAya anusAra, pUrva devo ane vijene karelAM dAna varja karI, putra, pautro ane vaMzajonA, caMdra, sUrya, sAgara, pRthvI, nadIo ane tava kALasadhI upaga mATe zaka nRpanA samaya pachI saMvata 79, jeTha, amAsane sUryagrahaNa samaye bhugukacchamAM, narmadA nadImAM, mUlasthAna tIrthamAM nAna karI pUta satranA nibhAva mATe, bali, carU, vizvadeva, agnihotra AdI vidhi anuSThAna mATe pANInA aghaMthI ApyuM che, jethI koI paNa pratibaMdha karaze nahIM .... ... .. . . (58) yuddhamAM zatruone parAjaya karanAra dhArAvarSanA anuja, zrI zubhatuMganA putra zrI gAvidarAje tenA bhAInuM rAjya acala karyuM. (59) jenA koi analanI pahoLI ane caTula vALA, gaganamAM sthAna karatA brAAdi devoe gaja ane azvathI pUrNa arisenA bhasma karI saMtoSa na pAmavAthI vizvamAM prasa2vA Atura che tevI joI, te ( geviMdarAja ) nirUpamathI tene, dataka A dAnamAM thayo hateA. ane mahAsAMdhivigrahIka zrI kalyANuthI A lakhAyuM che. A mArA zrI akAlarSanA putra zrI dhRvarAja devanA svahasta che. sahita, sImApata vasanAmavALuM A gAma bhaktinA brAhmaNanuM dhAma rAmanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 130 ameghavarSa 1 lAnAM saMjAnanAM tAmrapatro za. 793 pauSa mAsa A patarAM muMbaI IlAkAnA thANuM paragaNAmAMnA saMjAna gAmamAMthI kaI pArasI gRhasthane maLyAM hatAM ane teNe pro. zrIdhara bhAMDArakarane ApelAM hatAM. teNe ja. be bre. 2. e. so . ra2 pA. 116 me temAMnA be zloka upara neTa prasiddha karI hatI. temAM batAvavAmAM AvyuM che. ke rASTrakUTa rAjA gevida trIje, pratihAra rAjA nAgabhaTa, kanAjane adhipati cakAyudha ane gauDa rAjA dharmapAla A badhA samakAlIna hatA. rASTrakUTa ameghavarSanuM A pahelAmAM paheluM pramANa bhUta tAmrapatra che. patarAM traNa che ane te dareka 18 iMca lAMbuM ane 10 iMca pahoLuM che, kAra jarA jADI rAkhelI che, tethI lakhANanuM rakSaNa thAya che. paheluM ane trIjuM aMdaranI bAjue ja ane bIjuM banne bAjue kotaravAmAM AveluM che. patarAM majabuta laMbagoLa kaDIthI bAMdhelAM che. kaDI rU iMca jADI che ane tene vyAsa ka" ane " che. patarAne eka bAju kANumAMthI kaDI pasAra thAya che. kaDInA cheDA relA che ane te upara cerasa sIla che je 19 iMca uMcI ane pahoLI che. sIlamAM garUDanI mUrti che ane tenA banne hAthamAM sarSa che. garUDanA kAnanI upara be taktIo che paNa te zuM che te kapI zakAtuM nathI. garUDanI jamaNI bAju uparane khUNe gaNapati ane nIcenA khUNe pIMchI ane dIve che. DAbI bAju e uparanA khUNe devI che je siMhanI pAse ubhelI che ane jamaNA hAthamAM sUve che. tenI nIce pachI che ane taLe svaritaka che. vacamAM nIce zrInagamoravaIva e akSaro che. ketarakAma spaSTa ane sAdI rIte karavAmAM Avela che. paNa mutsaddAmAM bhUla haze tethI patarAmAM paNa bhUlo ghaNI che. akSare rASTrakaTanA bIjA lekhonA akSarone maLatA Ave che. bhASA AkhA lekhamAM saMskRta ja che. zarUvAtanA che ane svasti bAda karIe te bAkIne lekha 5. 57 ( trIjA patarAmAM) sudhI badhe padyamAM che. loka 23 ane 39 nA chaMda mattevikIDita che, je sAdhAraNa rIte sAhityamAM jovAmAM AvatuM nathI. A lekhanA keTalAka loko pro. kalahera prakaTa karela amoghavarSanA kenanuranA lekhanA zloka sAthe maLatA Ave che. A lekhanA 2, 3, 6, 8, 10-12, 27, 29, 36, 45 ane 50-53, tenA 2 thI 15 zlokanI sAthe maLatA Ave che. rASTraphiTa rAjA ameghavarSe A dAna karela che ane tene pa. 57-58 mAM paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara jagatuMgadevanA pAdAnudhyAta, paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja, paramezvara pRthivIvallabha, valabhanarendradeva ema varNavyuM che. amoghavarSa pitAnI rAjadhAnI mAnyakheTamAM rahetA hatA tyAre zaka saM. 793 mAM bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane atithitarpaNa kriyA mATe saMjAna pAsenI covIsImAMthI jharivalikA gAma cAra brAhmaNane ApyAnI hakIkata temAM che. dAna lenAra badhA brAhaNe bahavRca zAkhAnA che. temAMnA be (1) sAvikuvAranA pautra ane pataMgavid gelano dIkare narasiha dIkSita ane ( 2) bhaTTane pautra goviMda bhaTTane dikare kamavid rakSAditya bharadvAja gotranA hatA. trIje dAvaMDa gahiyasaDAsane pautra viSNubhaTTo dIkaro SaDaMgavid trivikrama vamukha gotra hatuM ane tho haribhaTTane pautra gevAdityabhaTTane dIkaro kezava-gaDiyasahAsa vatsa getrane hate. te badhA karahADa paragaNunA hatA ane kadAca karahADA brAhmaNa haze. 1 e. I. tA. 18 5 135 pa. DI. Ara. bhASA 1 che. I , 1 5, 19 - - - - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAghavarSa 1 lAnAM saMjAnanA tAmrapatrI zarUvAtamAM eN pachI cAlu maMgaLAcaraNano leka che. tyArapachInA kalekamAM varanArAyaNanI stuti che. nArAyaNamAM vaMzatpAdaka nArAyaNane ja nahIM, paNa ameghavarSanuM te bIrUda hevAthI tene paNa ulalekha haze. loka. 3yaduvaMzamAM pRththakarAjane dIkaro geviMda hato. A geviMda mAnyakheTanA rASTrakUTavaMzane govida 1 le samaja. zloka. 4-6 tenA pachI kakaka gAdIe Avyo. oNo. 7 tenA pachI iMdrarAja thaye kheTakanA cAlukyanI dIkarI rAkSasavivAhathI paraNyA hatA. kheDA kheTaka )nA cAlukaya eTale ke bAlAmimAM rAjayakartA cAlukayanI zAkhA gurjara cAlukya sAthe indrarAja AkhaDa hatuM, ema A uparathI samajAya che. zaka 679(757 I. sa. )nAM AngolI cAlI( surata paragaNAmAM )nA tAmrapatramAM rASTrakUTanI vaMzAvaLI nIce mujaba che. (1) karka, (2) tene dIkaro dhruva, ( 3 ) tevA dIkarA govida, (4) tene dIkare karka bI. Ane mahArAjAdhirAja, paramezvara, parama bhaTTArika ItyAdi kahela che tethI anumAna thAya che ke 3 je ane 4 che te daktidurganA pitA IndrarAjanI uparanA geviMda ane karka hoya. paraMtu jyAre karka mATe za. 679 maLe che tyAre sAmanagaDhanA tAmrapatramAM tenA pautra dantidurga mATe za. 675 nI sAla ApI che. paNa A sAmanagaDha. nuM tAmrapatra dAnavibhAgamAM banAvaTI che ema che. phalITejha batAvyuM che ane lipi vigere uparathI paNa De. vI. esa sukathaMkare ka banAvaTI jAhera karela che, tethI upara batAveluM sAmya baMdhabesatuM Ave che ane dantidurga pahelAM tenA pUrva dakSiNa gujarAtamAM hatA ema puravAra thAya che. ple 8 IndrarAja pachI kantidurga gAdIe AvyA. zlo. 9 teNe ujajanamAM hiraNyagarbhavidhi karI tyAre gurjara ane bIjA rAjAone pratihAra banAvyA. IlerAnA dazAvatAranI guphAnA lekhamAM dantidurgane mahArAja zarva lakhe che ane teNe ujanamAM mahAdAna karyAnI hakIkta paNa Apela che. A uparathI ema paNa samajAya che te pratihAranAme gurjara vaMza ujajanamAM te vakhate rAja karate hate. tethI pratihAravaMzanA rAjAe mahodaya(kaneja)mAM vasyA te pahelAM rajaputAnAnA bhinamAlamAM nahIM paNa ujajanamAM rahetA ema mAnavAnuM kAraNa maLe che. . 10 daktidurga pachI zubhatuMga vallabha eTale ke kRSNa 1 lo thayo. teNe cAlukyanI sattA chInavI lIdhI ema lakhyuM che. le. 12 tenA pachI prabhUtavarSa eTale ke govida bIje thayo ane tyArapachI dhArAvarSa eTaleke dhruva thayo. le. 14 yuve gaMgA ane yamunA vacce nAsatA gauDarAjAnAM chatra vigere paDAvI lIdhAM hatAM. dhruvane samakAlIna thaI zake e gauDarAja pAla vaMzane dharmapAla agara tene pitA gopAla hoI zake. te vaMzanA lekhe uparathI joI zakAya che ke gopAla kAMI te parAkramI na hatuM tethI dharmapAlane A ullekha haze. potAnA rAjyanI bahAra tenI hAra thaI tethI ema anumAna thAya che ke kadAca kanAjanA rAjAnI madade te gayo hoya. vaDedarAnA tAmrapatramAM dhruve gaMgA ane yamunA vacceno pradeza ji ema lakhela che tenAthI uparanA anumAnane Teko maLe che. te pradeza kane janA rAjya sAthe maLatuM Ave che, ane ema lAge che ke vatsarAjane harAvIna dhruva uttara tarapha vadhatuM haze tyAre goMDarAjA madade AvyuM hoya tene paNa harAvI tenAM chatra vigere paDAvI lIdhAM. oNo. 15 dhruvanI kIrti svargamAM pahoMcyAnuM eTale ke te svargastha thayAnuM lakhyuM che blo. 16 dhruvane nirUpamane IlkAba hato ane tene dIkaro gAviMda 3 ne gAdIe Avyo ke tarata khaMDIyA rAjAone keTalAkane tenI gAdI pAchI ApI ane maMtrInI salAha virUddha tenA bApe keda karela gAga rAjAne chole mUko. ka. 17, 18, pitAnA moTA bhAI raNuvaleka kaMbhadevanI uzkeraNIthI bAra khaMDIyA rAjA sAthe tene gAdIe beThA pachI tarata laDavuM paDayuM hatuM. gAMga rAjAe khaMDaNI ApavAnI nA pADI tethI pharI keda karavAmAM AvyuM. 4 I. e. va. 11 pA. 10 * e. I. je. 14 pA. 121 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha . 1920 gavaMda 3 jAnAM cAlu vakhANa che ane tenuM tribhuvanadhavalanuM navuM bIrUda jANavAmAM Ave che. ple. 21 uttaramAM vijaya yAtrAe nIkaLyAnuM varNana che. teNe nAgabhaTTa ane candraguptane harAvyA. goviMda trIjAne samakAlIna hoI zake te madhya prAMtamAM kezala pradezamAM zrIpura athavA sirapuramAM rAjya karate mAtra eka ja candraguma hatuM. te pAMDava vaMzane hatuM ane pAMDava vaMza 8 mI ane 9 mI sadImAM sarvoparI sattA bhagavate hate. nAgabhaTTa te pratihAra vaMzanA avantinA rAjA vatsarAjane dIkaro hate. lo. 23 himAlayanA jharaNAnAM pANuM tenA ghoDA tathA hAthIoe pIdhAM ane tyAM dharma ane cakAyudhane namAvyA. tene kInArAyaNanuM bIrUda maLyuM. dharma te pAlavaMzane dharmapAla have joIe ane cakAyudha te dharmapAla mAraphata kAjanI gAdI jene maLI hatI te have joIe. spe. ra4 himAlayathI goviMda trIjo narmadA tarapha vaLyo ane pUrva tarapha vaLIne nadIne kAMThe kAMThe prayANa karIne mAlavA, kezala, kaliMga, vaMga, dAhala ane ekanA pradeza jityA. AMhI tene vikramanuM bIrUda ApavAmAM Avela che. bhale. 25 pitAnA zatrune dabAvIne nadInA bIjA kAMThAtarapha gayo ane vidyAnI taLeTImAM rAjadhAnImAM rahyo. cyo. 22 mahArAjA zarva nAmanA nAnA rAjAnA rAjyamAM hato tyAre tene patra jape, ane tenuM nAma mahArAja zarva rAkhyuM. le. ra7-28 joSIe te putranuM bahu ja ujavaLa bhaviSya bhAMkhyuM. A putra te ameghavarSa ane rAjadhAnI te zrIbhavana hevI joIe ema bIjAM tAmrapatra uparathI cokasa thAya che. oN. 29 goviMdanA bIjAM be bIrUda prabhUtavarSa ane jagatuMga ApelAM che. lai. 30-32 tyAMthI upaDI dakSiNa tarapha prayANa karI draviDa rAjA kerala, pAMDeya, cela ane pallava vigerene harAvyA. tema ja kaliMga, magadha ane gurjara rAjAone harAvyAnuM paNa lakhyuM che. le. 33 baMDa khera keTalAka gAMga rAjAone keda karyA ane haNyAnuM paNa varNana che. helApuramAM rahIne teNe laMkAnA rAjAne namAvyuM. tene rAvaNanAM be pUtaLAM maLyAM je zivanA maMdira AgaLa kAMcImAM jayastaMbha tarIke ubhAM karAvyAM. A helApura tuMgabhadrA pAse hatuM tethI mAIseranA hasana paragaNAnuM velApura athavA elara hoI zake. 35-36 govinda 3 je gujarI gayA bAda tene dIkare ameghavarSa gAdIe Avyo. sTe. 37-41 ameghavarSa gAdIe AvyA pachI sAmanta, saciva ane svabAdhae hilaDa uThAvyuM. paraMtu A pAtAlamalanI madadathI te zamAvI dIdhuM. A pAtAlamatala ke te khabara nathI. zravaNa baLageLAnA hokhamAM rASTrakUTa IMdra 4 thAne samakAlIna vajajaladevane bhAI pAtAlamala Ave che pAga te ameghavarSathI ghaNA kALa pachInA che. bleka 47 lekAnA upadrava zAMta karavA mATe rAjI ke jene ahI vIra nArAyaNa kaho che teNe potAnI DAbI AMgaLI kApIne mahAlakSamIne arpaNa karI. A mahAlakSmI te kelahApUra mAMnI devI hoya e saMbhava che. bleka 48 guptarAja karatAM amoghavarSa caDhIyAtA hate ema batAvyuM che. aitihAsika sAdhananI madadathI ema anumAna thaI zake ke A gupta rAjA skaMdagupta vikramAditya heya. dAnamAM ApeluM gAma jharivalikA saMjAna cAvIsImAM AveluM varNavyuM che. tenI sImA nIce mujaba che; pUrva kaluvI nadI dakSiNe u5labuththaka nAmanuM gAmaDuM pazcime nanTagrAma ane uttare dhanavalikA nAmanuM gAmaDuM AveluM hatuM. A badhAM sthaLo nIce mujaba atyAre paNa maLI Ave che. saMjAna te atyAre paNa te ja nAme mazahura che. jharivalikA te jhareli, kallavI te kAlu nadI agara dareTa nAme oLakhAya che. u5lahaththaka te upalATa, nandagrAma te nandanagAMva ane dhazavalikA te dhAnelI che. muMbaI sarve zITa naM. 133 che ane 134 mAM A badhAM gAme ApelAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amoghavarSa 1 lAnAM saMjAnanAM tAmrapatro akSarAntare patarUM pahelu 1 oM [ // ] sa vovyAdvedhasA dhAma yannAbhikamalaM kRtaM / harazca yasya kAntenduka__layA kamalaMkRtaM // [1] anantabhogasthitiratra pAtu vaH pratApazIlaprabhavodayAcala[1] 2 su~rATrakUTocchitavaMzapUrvajaH sa vIranArAyaNa eva yo virbhuH / / 2 ] tadIyavI___ vyatayAdavAnvaye krameNa vA viva ratnasaMcayaH [1] vabhUrva govindamahIpati vaiH 3 prasAdhano pRcchakarAjanaH // [3] vabhora yaH kaustubharatnavisphuradgabhastivistIrNa murasthalaM tataH [ / ] prabhAtabhAnuprabhavaprabhAtataM hiraNmayaM merurivAbhitastaTaM / [4] manAMsi 4 yatrAsamaiyAni santataM vacAMsi yatkIrtivikIrcanAnyapi / zirAMsi yatpAdanatAni vai riNAM yAsi yatejasi nezuranyataH // [5] dhanussamutsAritabhUbhRtA mahI prasAritA 5 yena pRthuprabhAvinA / mahaujasA vairitamo nirAkRtaM pratApazIlena sakarkarAT prabhuH / / [ 6 ] indrarAjastatogRhNAt yazcAlukyanRpAtmajAM [1] rAkSasena vivAhena raNe khe6 TakamaNDape // [ 7 ] tatobhavadantighaTAbhimaIno himAcalAdAsthitasetusImataH[1] khalIkRtodvRtamahIpamaNDalaH kulAgraNIryo bhuvi dantidurgarAH // [5] hiraNya7 garbha rAjanyairujjayanyA yadAsitaM[1] pratihArIkRtaM yena gurjarezAdirAjakam // [6] __ svayaMvarIbhUtaraNAMgaNe tatassa niyaMpekSaM zubhatuMgavallabhaH [1] cakarSacAlukyakulazrI 8 yaM vadvilolapAlidhvajamAlabhAriNoM // [ 10 ] ayodhyasiMghAsanAcAmaro rjitassitAtapatropratipakSarAjyabhAk [1] akAlavarSoM hatabhUparAjako varbhUva rAje9 riSirazeSapuNyakRt // [ 11 ] tataH prabhUtavarSobhUddhArAvarSastatazzarairddhArAvarSAyita yenasaMgrAmabhuvi bhUrbhujA // [12] yuddheSu yasya karavAlanikRttazatrumUri voSNarucirAsavapAna10 mataH / AkaNThapUrNajaTharaH paritRptamRtyurudgArayanniva sa kAhaladhIranAdaH / [13] gaGgAyamunayormadhye rAjJo gauDasya nazyataH [1] lakSmIlIlAravindAni zvetaccha trANi yo haret // [14] 11 vyAptA vizvambharAntaM zazikaradhavalA yasya kIrti"samantAt prekhacchaMkAlimukkA phlshtshphraanekphenommirupaiH|paaraavaaraanytiirocrnnmvirlN kuvatIva prayAtA sva- 1 mULa patarA uparathI. 2 cihnarUpe che. 3 chaMda anuSya 4 vAMce surASTra 5 iMda A zAka ane 57nA yArana vasaMtati vAMyA babhUva 7 pAMyA mahIpatirbhuvaH 8 vaay| prasAdhana vAMyA rAjanandana 10 vAMce gamAra 11 vAMce traNa 12 vAMce gRAvazvA 13 chaMda anuNyam 14 chaMda vaMzapathavila 15 vAMce yinyAM. 19 anu15 17 vAMyA dhiyaM 18 balA; bhAriNI 15 mA bhane chInA mAnA cha vaMzyavisa 2. vAMyA siMhAsana 21 pAyA babhUva 22 pAyA rAjarSi 23 yA shraiH| dhArA 24 76 manuS45 25 vAMyA pAnamatta 267 pasaMtati 27 pAyA harat 28 vAMyA kIrti 28 vAMyA cchaMkhAli bhane rUpaiH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 12 rga' gorvANahAradviradasurasari A~ttarASTracchelena // [ 15 ] prApto rAjyAbhiSeka nirupamatanayo ye svasAmantavargAtsveSAM sveSAM padeSu prakaTamanunaya sthApayiSyAnaza13 pA / pitrA yUrya samAnA iti giramaraNInmantrivarga trivagrgoMdyuktaH kRtyeSudakSaH kSitimavati yadonmokSayanvaddhagaMgaM / / [ 16 duSTAMstAvatsvabhRtyo jhaTiti vigha14 TitI sthApitAnyezapAMzAM yuddhe yuddhAsa vA viSamataramahokSAnivogrAnsa maMgoM [1] muktA sAntirAtmA vikRtipariNatau vADavAmiM samudraH kSobho nAbhUdvipakSAna15 pi punarikheM tAM bhUbhRto yo vaura // [17] upagatavikRtiH kRtaghnagaMgo yadutitada NDapalAyanonuvandhAdhyapagatapadazRMkhalaH khalo yassanigalavandhagale 16 kRtassa yeneM // [18] zrImAnAtA vighAtuM pratinidhiraparo rASTrakUTAnvayazrI saaraansaaraamrmyprvittngrpaamraamaabhiraamaamurviimunvshvronnaaN maku17 TamakarikAzliSTapAdAravindaH pArAvAroruvArisphuTaravarazanAM pAtumumyudyato yaH // [16 ] navajalagharavIradhvAnagambhIrabherIkhavadhiritavizvAzAnta - 18 lo ripuNAM [1] paTuravapadaDhakkAkAhalottAlatUryatribhuvanadhavalasyodyogakAlasya kAlaH // [20 ] bhUbhRnmUrddhi suniitpaadvisherH puNyodayastejasA kAntAze19 padiganta 4 pratipadaM prAptapratAponnatiH [ / ] bhUyo 'yopyanurantAmaNDala___ yuta(:)padmAkarAnandito mArtaNDai svayamutarAyaNagataistejonidhirdussahaH // [21 ] sanAga20 bhaTacandai guptanRpayoryazaurya' raNosvahAryamapahArya dhairya vikalAnathonmolayat [ / ] yazojanaparo nRpAnsvabhuvi zAlisasyAniva (1) puna 4 punaratiSTi21 patsvapada eva cAnyAnapi / [ 22] himavatpatani rAmvu turagaiH vIta, gajai patarUM bAjuM prathama bAju 22 rddhanitaM majjanatUryakairdviguNitaM bhUyopi tatkandare[1] svayamevopanatau ca yasya mahatastau dharmacakrAyudhau ( / ) himavAnkIrtisarUpatAmupagatasta 1vAMyA svargaH 2 pAMyA sariddhArta 3 vAMyA mA tayA pachInA me nA cha samyakSa 4 pAyA yaH 5 pAyA vargAsveSAM vAMyA nyaiH 7vAMye sthApiyaSyatrazeSAn 8 vAyo yUyaM vAMyA varge 10 pAyA nbaddha 11 pAyA svabhRtyAJ 12 pAyA vighaTitAn 13 paaNy| pAzAn 14 vAMyA badhvA 15 pAyA nsamagrAn 19 vAMyA tAn 17 vAMyA babhAra 18 pAyA bandhAt [1] vyapagata 15 vAMyA bandha 2. puliyatAyA 21vAya vidhAtuH 22 pAyo sArAM sArA 23 4 bhirAmAm / unI 24 vAyA 25 7 saya 21vAMyA badhirita. 27 vaay| ripraNAM 28 cha mAlinI 28 vAMyA nmUrdhni 3. vAMyA visaraH 1 yA pyanurakta 32 vAyA mArtaNDaH 3 pAyA muttarA 34 7. zAsalasisd 34 vAyA candra 38nayA yazorya 37pAyA raNeSvahArya 38 pAyo dhairyavikalAnathonmUlayat 36 vAMyA ratiSThi 40 yI 41 pAyA nirbharAmvu 42 vAMyA pItaJca 43 vAyo gAjhaM gaje. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amoghavarSa 1 lAnAM saMjAnanAM tAmrapatro 23 tkIrtinArAyaNaH // [ 23 ] tatai pratinivRtya tatprakRtabhRtyakarmetyaryaH pratApamiva narmadAtaTamanuprayAta - punaH [1] sakozalakaliMgavagiDahalauDUka [1] - 24 nmAlavI vilabhya nijasevakai svayamavUbhujadvikramaH // [ 24 ] pratyAvRttaH prAti rAjyaM vidheyaM kRtvA revAmuttaraM vindhyapAde [1] kurvandharmAnkIrtanaiH puNya[ vR]. ndairadhyaSTAttAnso" 25 citAM rojadhAnI" // [ 25 ] maNDalezamahArAjasarvasvaM yadabhUrbhuvaH / mahArAja__ sarvasvAmI bhAvI tasya sutojeMni // [ 26 ] yajjanmakAle daivajJairAdiSTha(STaM ) viSaho bhuvaM [1] bhokteti hi26 maiNvtstupryaantaambudhimekhlaaN[|| 27 ] yoddhAromoghavarSeNa vaiddhA ye va yudhi dviSaH [1] muktA ye vikRtAsteSAM bhasmatazzRMkhaloddhRtiH // [28]tata prabhUtavarSa. ssansvasaMpUrNama27 northH[| jagatuMgasse merurvA bhUbhRtAmupari sthitaH // [1] uda[ti ]SThadavaSTambhaM bhaktuM drvilbhuubhRtaaN[| sajAgaraNacintAsthamantraNabhrAntacetasAM / / [30] prasthA nena hi ke28 valaM pracalati svacchAditAcchAditA ghAtrI vikramasAdhanassakaluSaM vidveSiNAM dveSiNAM []lakSmIrapyuraso lateva pavanaprAyAsitA yAsitA dhUlinna~va dizo29 gamadripuyazassantAnakaM tInakaM [ // 31 ] trasyatkeralapANDyacaulikanRpassaMpallavaM pallavaM pramlAniM gamayankaliMgamagadhaprAyAsako yaaskH[| garjadgurjaramauzau-" 30 zauryavilayo laMkArayannudyogastadanindyazAsanamatassadvikramo vikramaH // [32] nikRtivikRtagaMgAzzRMkhalovaddhaniSThI mRtimayuranukUlA maiNDalezA svabhR31 tyA[1] vijaisamahitenuryasya vAhyAlibhUmi parivRtiviSTayA veginArthIdayopi // [32] rAjAmAtyavarAviva svahitakAryAlasyanaSTau haThAiNDenaiva ni32 yamya mUkavadhiviAnIya helApure[1]laMkItacchila tatprabhupratikRtI kA(cI )[zcI] ...mupetau" tataH kIrtistambhanibhau zivAyatanake yeneha saMsthApitau // "[34] yA. 17 bhattemavAti 2 pAMya tata 3 yA prakRti 4 pAyo tyayaM 5 vAMyA vaMga (gi athavA girnu sArAya maMDI hAyarI.) vAMyA nmAlavAn 7 vAMyA sevakaiH 8 vAMyA mabUbhujadvi 8 5vI 10 vAyA mutsarI 11 vAyA radhyaSThAttAM svo 12 pAyo rAjadhAnI 13 hAsinI 14AyAmaNDalezomahArAjaH zarvaH svo 15vAya mahArAjazaH 16 mA tathA pachInA yAra sana cha bhanu45 17 pAyA tsetuparyantAmbudhi 18 vAMyA baddhA ye ca 14 vy| jagattuMga 20 mAthI bhanu na chaAurevita. 21 vAyA mauli 22 vAMyAlaMkArayankArayannudyogai 23 vA zzaMkhalAbaddha 24 vAyA maNDalezAH svabhRtyA. 25 pAyA mabhitenu 21 parivRtimanu 27 bhAsinI 28 vAyA badhirA 28 vAyA laMkAtaH kila 30 vAMyAmupete 31 pAMyA nibhe 32 pAyA saMsthApite 33 cha vita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 gujarAtanA aitihAsika lekha 33 syAM kIrttistRlokyAnijabhuvanabharaM bharttumAsItsamarthaH putrazcAsmAkame kassa kalamiti kRtaM janmaM varmairanekaiH [ / ] kiM karttu' stheyamasminniti vima 34 layazapuNyazopAnamArga' svargaM procuMga saudheM prati radanuparmaH kIrttigre ( me ) vAnuyAtaH(taH)` // [35] vandhUnAM bandhurANI mucitanijakule pUrvvajAnAM prajAMnIM jAtA35 nAM vallabhAnAM bhuvanabharitasatkIrttimUrttisthitAM [] trAtuM kIrtti" salokAM kalikaluSamatho haMtumaMto ripUNAM zrImAnsihAsanastho vaidhanu tacaritomoghava 36 rSa prazasti // [ 36 ] trAtu namrAnvijetuM raNazirasi parAnprAthakebhya (1)dAtaM nivrvvoDhuM rUDhisatyaM dharaNiparivRDho nedRzonyaH [[]itthaM protthAya rasArthaM pRthuravapada37 DhakkAdimandrapraghoSo yaisondrasyeva nityaM dhvanati kalimalaghvansaiino mandirA // [37] dRSTAtannavarAjyamUrji [ ta ] vRhaddharmmaprabhavaM nRpaM mUrye SoDazarAjya - 38 vatkRtayuga prArambha ityAkulaH [ / ] nazyannantaranupravizya viSamo mAyAmayosau kaliH saumantAnsacivansvavAndhavajanAnakSobhayatsvIkRtAm || [38] 39 zaThamaitraM pravidhAya skUTazapathairozasvataMtra svayaM vinihatyocitayuktakA ripuruSAnsarvve svayaMgrAhiNaH [ / ] parayoSiduhitAM svaseti na pu 40 narbhedapazUnAmiva prabhurevaM kalikAlamityavasitaM sadvRttamuSTataiH // [ 36 ] vitatamahimaghAmni vyomni saMhRtya ghAmnAmitavati mahatIndroNDa 32 41 laM tArAkAzca [ / ] udayamahimabhAjo brAjitAssapratApe viratavati vijihmAzvorjiM* tAstAvadeva( : )" // [ 40 ] guruvuSamanuyAtassAryapAtAlamalA 42 dudayagirimahimno raTTamArcaNDadevaH / punarudayamupetyoghRtta tejasvicaikaM pratihatamatha kRtvA lorkemeka punAti // [41] rAjAtmA mana eva tasya 43 sacivassAmantacakraM punastanItyendiyavarga eSa vidhivadvAgAdayassevakAH [ / ]dehasthAnamadhiSThita' svaviSayaM bhoktuM svatantraH kSamasta 1 vyAptA 2 vAMyA trilokaunija 3 pAyo janma 4 vAM kartu 5 vaaNge| stheya vAMyA sopAna 7 sau 8 vAM yada ne chInA me una sabhdhaza 10 vAM bandhUnAM 1 yo banghurANAM 12 bhuunnbh| jAnAmprajAnAM che 13 vAM mUrttisthitAnAm 14 yA kIrti 15 / siMhA 19 vayo budha 171 varSa: prazAsti 18 vAM trAtuM 18 vayo nyArthakebhya 20 samarthaH shhne| umeza 4 / 21 va yasye 22 vAMyA dhvaMsino 23 paaNthe| bRha 24 vAM bhUyaH 25 vayo yugaprArambha 29 ndhva mane svIkRtAn 27 76 zAhU viThThIDita 28 vAM mantraM 28 vAM kUTa 30 vAM vidduhi 32 yA kAla itya 33 vAM muhattataH 34 mattubhavikrIDita chaTTa 35 va tathA pachInA zlokanA chaMda mAlinI 37 budha 38 yA ssorya. 38 vAM mekaH 41 the| stannItyendriya 42 poSTitaH 43 vAM bhoktuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vayo nyacivAnsvabA* svataMtrAH 31 vayA tArakAca 39 bhA tyohata 40 pAthe www.umaragyanbhandar.com) Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amoghavarSa 1 lAnAM saMjAnanAM tAmrapatrI 101 bIjaM patarUM-bIjI bAju. 44 smanbhoktari' sannipAtavivaze sarvepi nazyanti te // [ 42 ]doSAnauSadhavadanAna nilavatzuSkandhenAnyamivait dhvAntaM bhAnuvadAtmapUrvaja. 45 samAnAyAgatAndrohakAne [1] saMtApAnvinihatya yaH kalimalaM dhAtryAdisamprAntataH ( / ) kIrtyA candrika evaM candhavalacchadratrazriyA 46 bhrAjitaH / / [43] yaNDAbhihatottaroriva phalaM muktAphalaM maNDalAt ( / ) yAtaM zUkarayUthavadgahanatastanmandiraM hAstikaM / yatkopogra47 davAgnidagdhatanavaH prAptA bimUrti pane' ( / ) tatpAdopanataprasAdatanavaH prApto" vibhUtimrai // [ 44 ] yasyAjJAM paracakri'" srajamivAjalaM zi48 robhivahantyAdidgantighaTAvalImukhapaTaH kIrtipratAnassataiH / (1) yatrastha svakarapra tApamAhimA kasyApi dUrasthitaH (|)tejkraantsmstbhuumNdi49 na evAsau na kasyopari // [15] yedvAre paramaNDalAdhipatayo dauvArikaiArikai. rAsthAnAvasaraM pratIkSya vahirapyadhyAsita yAsitA / gANikyaM varatnamau" 50 ktikacitaM taddhAstikaM hAstikaM (1) nAdAsyAma yadIti yatra nijakaM pazyanti nazyanti ca // [ 46 ] sarpa pAtumaso daidI nijatanuM jImUtaketossutaH ( / ) zyanAyAtha ziviH ka51 potaparirakSArtha dadhIcosthine / tepyekaikamatarpayankilamahAlakSmyai svAvAmAMguliM lokopadravazAntaye sma dizati zrIvIranArAyaNaH // [17] hatvA bhrAtara52 meva rAjyamaharadevIM ca dInastato lakSaM koTimalekhayakilaM kalau dAtA sa guptA nvayaH [1] yenAtyAji tanu svarAjyamasakRdvAvArthakaiH kA kathA (I) hI53 tasyonnatirASTrAkUDhatilaiko dAteti kIlvapi" // [ 48 ] svabhujabhujasanistri zogadaMSTrAsadaSTapravala( vala )ripusamUhemoghavarSe madhIze" / (I) na dadha. 54 ti padamItivyAdhiduSkAlaikAle (1) himaziziravasantaprISmavarSAzaratsu / [149] catussasudraparyAntaH samudre yatprasASitaM [1] bhamA samastabhUpAlamudrAga. 1 vAMco rikansori re A tathA 5chInA lokane chaMda zArdUlavikAzita 3 vAMce 5 4 vAMco ndrohakAn 5 baay| saMtApAdvini , vAyA candrikayeva 7 paaNy| yaddaNDAbhihatAttarI 8 vAMyA lAdyAta vAya pare 10 pAyo prAptA 11 vaay|| mpare 12 vAMyA cakriNaH 13 paay| ssitaH 14 vAMyA yatrasthaH 15 pAyo tejaH krAnta 16 vAyo yadvAre 17 vAMyA bahi 18 pAyo vararatna 15 pAyA nAdyasyAmI 20 vayo yadeti 21 pAyA masau 22vAyA dadau 23 vAMyA zibiH 24 vAMyA svavAmA 25 paay| lekhayatkila 29 vAyA tanuH 27vAMyA dvAhyA 28 pAMyA hIstasyonna bhane kUTa 24 bAyo kIAmapi 30 vAMyA bhujagani bhane prabala 31 pAMcA mahIze 32 vAMyA kAlA 33 mAlinI 4 vaay| paryanta upAya svamuvaM. ke.40 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 gujarAtanA aitihAsika lekha 55 ruDamudrayoM // [ 50 ] rAjandrAste' vandanIstu' pUrve 'yeSAndharmA pAlAnIyosma dAdaiH [1] dhvastA duSTA vartamAnAssadharma prA* ye te bhavinaH pArthivendrAH [ // 51 ] bhuktaM kai56 zcikrameNAparemyo"dattaM cAnyaistyaktamevAparairyat [1] kaisthAnitye tatra rAjya mahadbhiH kIrtyA dharmaH kevalaM pAlanIya" [52] tenedamanilavidyucaJcalamalo57 kya jIvitamasAraM / ( / ) kSitidAnaparamapuNyaM pravartito brahmadAyoya // [53] ____ sa ca paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIjagatuMgadevapAdAnudhyAtara58 mabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIpRthvIvallabhazrImadamoghavarSazrIvallabhanarendradevaH kuzalI sarvAneva yathAsambandhyamAnakAnrASTrapativiSayapati59 grAmakUTayuktakaniyuktAdhikArikamahattasdI samAdizatyastu ( // ) vassaMviditaM yathA mAnyakheTarAjadhAnyAtasthitene mayA mAtApitrorAtmana( ka )zcaihikAmu60 trikapuNyayazobhivRddhaye // // karahaDavinirgatabharadvAmAgnivezyAnAM AMgirasapAruha spatyAMnI bhAradvAnAjesabrahmacAriNe sAvikUvAraka61 maitapautrIya / golasaDagamiputrAya / narasighadIkSita": / punarapi tasmai viSaya vinirgatI / tasmai gotreca bhaTTapautrAya / govidgabhaTTa62 putrAya / racchAdityakramaItaiH / tasmiM deSe / vaDDumukhasabrahmaicAriNe dAvaDigahi yasahAsapautrAya / viSNubhaTTa (1) putrAya / tivikrama63 SaDaMgamiH / punarapi tasmi deSe vacchagotrasabrahmacAriNe / haribhaTTapautrAya / govAdityabhaTTaputrAya / kesvghiysaahaasaiH| ___ patarUM trIjuM 64 caturkIH nAM vaDhacasakhAnI / pavaM catukaH brAhmaNAMnI grAmo dattaH saMjANasamIpava. niH catuviMzatinAmamadhye / rurivallikAnAmagrAmaH tasya cAghATa1 manuSTu5712 vAMya rAjendrA upaay| vanvanIyA 4 paaye| yeSAM dharma vAMyA pAlanI vaay| dAdyaiH 7vAMyA svadharma 8 vAMyA bhAvikAMcyA pArthi 10 sAmane pachInA nA zAminI 11 vAyA bhuktaM 12 paaN| zcidvika 13 bAMyA kAsthA 14 pAyA rAjye 15 vAMyA kIttya 11 vAyA nIyaH 17 vAMyA vidyuccaJcala 18 pAMyA brahma 1871 sAryA 20vAMcyA jagattaMga 21 pAMyA sambadhya 22 vAMyA mahattarAdIn 23 vAMyA dhAnyavasthitena 24 pAMyA bharadvAjAgnivezyAMgirasabArhaspatyAna 25vAyo dvAjagotrasabrahma 21 vAMyAkramavit 27 vAyA SaDaMgavit 28 vAMyA narasiMhadIkSitAya 26vAyo tadviSaya 30vAMyA vinirgatAya 31 pAMthA tasmin 32 vaay| kramavide 33 vAyA tIsmandeze 34 pAyA brahma 35vAMyA tri 38 vAMyA gavide 37vAMyA tasmindeze 38 vAyA vatsa bhane brahma 38 pAMya kezava bhane sAhAsAya 40 pAyA kAnAM 4 vAyA baDhacazA 42 vAMyA evaMcatuSkasyatA 43 vAyA varticaturvizati. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amoghavarSa 1 lAnAM saMjAnanA tAmrapatro 65 nAni': pUrvvataH kalluvI samudragAminI nadI / dakSiNataH uppalahatthakaM bhaTTagrAmaH / pazcimataH nandagrAmaH / uttarataH dhannavallikAgrAmaH / ayaM grAmasya saMjjAne 66 pattane zukaMna zuSNayAmigrAmaM savRkSamAlAkulaM bhoktavyaM / evamayaM caturAghATanopalakSitaH sodraMgassa parikaraH sadaNDadasaparAdhaH sabhUtApAcapratyayaH sotpa 67 dyamAnaviSTikaH sadhAnyahiraNyAdeyaH acATabhaTapravezyaH sarvva rAjakIyAnAmahastaprakSepaNayA~ AcandrArkArNavakSitisa risparvvatasamakAlinaH putrapautrAnvayakrama - 68 pabhogyaH pUrvvapratyabrahmadevadAyara hitobhyantarasiddhyAyaM bhUmicchidranyAenaM zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu navatRtayatyadhikeSu nandanasaMvatsarAntargatapuSya. 69 mAsa uttarAyaNamahAparvvaNi 'vailicaruvaizvadevAgnihotratithizaM ( saM ) tarpaNArthaM adyo - dakAdisargeNa pratipAditaH atosyocitayA brahmadAyasthityA bhuMjato bhoja yataH kRSataH karSayataH pravizato vA na kaizcilyApi paripanthanA kAryyI tathAgAmibhadranRpatibhirasmadvaMzyairanyairvvA sAmAnyaM bhUmidAnaphalamavetya vidyullolA71 nyanityaizvaryyANi triNAmalagnajalavinducaMcala ca jIvitamAkalayya svadAyanivizeSoyamasmaddAyAnumantavyaH pratipAlayitavyazca // yazvAjJAnatimirapaTa 72 lAvRtamatirAcchidyamAnake cAnumodeta sa paMcabhirmahApAtakaissopapAta kaizca sayukta syAdityukta ca bhagavatA vedavyAsena vyAsena / SaSThi 3 varSasahasrA 70 73 Ni svarge tiSThati bhUmidaH [* ] AcchetA ( cA ) cAnumantA ca tAnyeva narake vaset [ // * ] vindhyATavISyatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH [ / / ] kRSNasarpA hijAyante bhUmidAnaM haranti 74 yet // [ 55 ]ajhepetya prathamaM suvarNa bhUvaiSNavI sUryyasutAzca gAvaH [1] lokatrayaM tena bhaveddhi dattaM yaH kANcainaM gAM ca mahIM ca dadyAt // [ 56 ] bahubhirvvasudhA bhuktA 75 rAjabhissagarAdibhiH [ / ]yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // [ 57 ] svadattAmparadattAM vA yatrAdrakSa narAdhipa [1] mahIM mahimetAM zreSTha dAnAcchreyopauna [ 58 ] 103 navatyuttaratryadhikeSu 1 vAMcA nAnA 2 have pachInA bhAganA sadhinA niyameAM sacavAyA nathI 3 vAMcA co4 mA paMDita artha spaSTa nathI 5 vI dazAparAdhaH 6 vAyo pAtapratyAya 7 vaaNthe| NIya 8 yi kAlInaH athavA 8 yA pradattabrahma 10 vAMyA bhyantara siddhayA 11 vA nyAyena 12 vAM trinavatya bhmathavA trayonavatya ) 13 vA bali bhane hotrAtithi 14 vAM NA 15 vAM brahma 19 vAMyA kaizcidalpApi 17 tRNAma bhane bindu 18 vA smadAyo 18 vA matirAcchinyAdAcchiya 20 vAMyA 24 / ye 25 vara pAtakairupa 21 vAMyA saMyuktaH 22 vA syAditi uktaM / 23 vAthe! SaSTiM 21 vAyA kAzcanaM 27 vaya bahu 28 vAM mahImatAM 28 pAyAcchreyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 gujarAtanA aitihAsika lekha 76 iti kamaladalAmbuvindulolAM zriyamanucintya manuSyajIvitaM ca [ / ] ati vimalamanobhirAtmanIna hi puruSaparikIrttayo vipyaH // [ 56 ] likhitaM caite dharmAdhi77 karaNasenamaugikena vAlabha kAyasthavaMzajAtena / zrImadamogharva Sadeva kamalAnujIvinA~ guNadhavalena vatsarAjasUnunA // mahattako - 11 78 gogUrANarka rAjAsvamukhAdezene // dUtakamiti maMgala mahazrI 11 -1- 11 1 vadalAmbubindu 2 vA rAtmanInairna 3vAM puruSaipara 4 [ vilopyAH 5 vAyo caitada 9 vA dharmAdhikaraNika 7vA dedakamalA 8vAM rANako rAjastra 10 vA dUtaka iti 11 vAM maGgalaM mahAzrIH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 131 aMkulezvaranA kRSNa 2 jAnuM eka dAnapatra* zaka saMvata 810 (I. sa. 888) caitra vadi amAvAsyA nIce ApelA rATheDa vaMzanA dAnapatranuM asala oNphesara buhare mane ApyuM hatuM. te naM. 3 sAthe bagumrAmAM maLI AvyuM hatuM. - rASTrakUTanA bIjA lekhe mAphaka A lekha traNa tAmrapatra upara katarela che. temAMnA pahelA ane trIjA patarAmAM aMdaranI bAjue ja akSare che ane bIjA patarAnI banne bAjue akSaro kotarelA che. patarAMnuM mApa 11"x4" IMca che. te eka kaDI vaDe joDelAM che, ane tenA upara rASTrakaTanI mudrA hAthamAM be sarpavALI zivanI mUrti che. akSara ekaMdare surakSita sthitimAM ane suMdara che. paraMtu kATathI khavAI gaelA ane sadaMtara nAza pAmelA akSaronI saMkhyA kAMI thaDI nathI. lipi rAThoDanAM prasiddha thaelAM dAnapatronI lipine maLatI Ave che. bhASA dareka prakAranI bhUlathI eTalI badhI bharelI che, ke mAtra kuTaneTamAM tene sudhAro kare zakaya nathI. eTale jagyAnA bacAva mATe, dAnapatranA mahatvanA bhAge sudhArA sAthe pratilekha sAthe ApelA che. A dAnapatra rASTrakaTenI gujarAta zAkhAnuM che. karka 2 jAnuM vaDodarAnuM zaka saMvata 734 nuM dAnapatra? gAviMda 4 thAnuM kAvInuM zaka saMvata 749 nuM dAnapatra (rAThoDa dAnapatra naM- 1) tathA dhruva 3 jAnuM bagusrAnuM zaka saMvata 789 nuM dAnapatra"( rAThoDa dAna naM 3) e badhAM A zAkhAe ApyAM hatAM. vaMzAvalInA pahelA 18 zleka, je naM. 3 nA 29 zlokonI vaMzAvalImAM AvI jAya che, te nIce pramANe rAjAonuM varNana Ape che gevinda 1 karka 1. kRSNa 1 indra 1 dantidurga gevinda 2 dhruva 1 govinda 3 za Indra 2 [ dhruva 2 ] I. e. vA. 13 5. 65 I. huze. 1 I. e. , 12 pA. 179 2 mI. phalITanAM rAThoDa dAnapatrono eka pratilekha juo, I. e. vo. 11 pA.. 161. 3 ja. beM'. e. se. va. 8 pA. 292 4 I. e. vi. 5, pA. 144 5 I. e. va. 12, pA. 179 6 kaI bIjo tathA tene bahAne bhAI goviMda 4 che A bannene choDI devAmAM AvyA che. chellA rAjAnuM nAma zabdabhaMga thaelA zloka 19 mAne che, tene lagatA lekha naM. 3 nA leka 30 mA mAMthI pUruM pADavAmAM AvyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 gujarAtanA aitihAsika lekha dAna ApanAra rAjA kRSNarAja 2 ne hate. tenuM bIjuM nAma akAlavarSa hatuM. te aMkulezvaramAM raheto hato. zaka saMvata 810 nA caitra vada amAvAsyAne divase sUrya grahaNa samaye teNe be brAhANene kaviThazAdhi gAma dAnamAM ApyuM hatuM. e koMkaNa prAMtamAM AvyuM hatuM. tenI pazcime variavi baMdara, uttara vasuhArika gAma ApyAM hatAM. pahelAMnA rASTraphiTa ane A kRSNa vacce zo saMbaMdha hatA, e prazna upasthita thAya che. te kAI navIna zAkhAne have joIe, kAraNa ke jyAre chellA be gurjara rATheDa rAjAo, jeonA lekhe ApaNu pAse che. teo bharUcamAM rahetA hatA tyAre A kRSNa aMkalezvaramAM rahetA hatA. paraMtu bharUca ane aMkalezvara vaccenuM taddana thoDuM aMtara, tathA e be rAjAomAMne bIje teonI rAjadhAnI aMkalezvarathI uttaramAM AvelI hatI chatAM aMkalezvaranI dakSiNe ghaNe dUra eka gAmanuM dAna karI zaka hato, e hakIkata dhyAnamAM letAM jaNAya che ke kRSNa 2 je akAlavarSa, dhruva 3 jAne sIdhe vaMzaja haze ane dhruva 3 jAnA samaya pachI, bharUca gujarAtanA rATheDonuM mukhya zahera maTI gayuM hatuM. eTale rAjA daktivarmana je kRSNa 2 jAne pitA have joIe, teNe zaka 789 naM. 3 nI tArIkha, ane zaka 810 A dAnapatranI tArIkha vaccenA samayamAM rAjya karyuM hovuM joIe. ujajaina upara eka gurjara rATheDa rAjAe - ghaNe bhAge kRSNa 2 jAe pite karelI caDhAI paNa e ja samayamAM hovI joIe, ane te 5ramAro ujajainanI gAdIe AvyA tenI paNa pahelAM kadAca hoya. rAjA valabhane A laDAInA prekSaka tarIke batAvyo che ethI dekhAya che ke kRSNa potAnA pUrvagAmIonI mAphaka koI cakravarti sattA- kadAca mAnyakheTa agara mA kheDanA rASTrakuTe-ne sAmaMta hate. asaMkhya zabda tathA bhUle uparathI A dAnapatranA kharApaNa viSe zaMkA thAya evuM che, paraMtu masTaranA prophesara jekebIe gaNatrI karI batAvI ApyuM che ke dAnapatra jAhera thayAnI tArIkhe taddana spaSTa rIte najare paDatuM sUryagrahaNa thayuM hatuM. eTale A dAnapatranuM kharApaNuM niHsaMzaya paNe sAbIta thAya che, zabdalape sthaLasaMkocane lIdhe hAya, ane bhUle lekhakanA adhurA jJAnane lIdhe hAya, ema paNa saMbhavita che. ------ - - --- --- 1 A upanAma davidurgAnuM paNa hatuM. 2 hAlanuM aMkalezvara. svara " U " dIrdhanI bhUla karanAranI nathI, paNa te zaheranA jUnA nAmanI sucanA kare che, je arevara hatuM ema che. buhAra jaNAve che. 3 A grahaNa I. sa. 888 nA eprIla tA. 15 mIe hatuM. 4 mArI pAsenA nakazAmAM A gAmo huM zodhI zakatuM nathI. paNa che. myulahara jaNAve che tema variAvi surata pAse tApI uparanuM eka meTuM gAmaDuM hAlanuM variA che; jyAre vasuhArika rAvasAheba mehanalAla. Ara. jhaverI hAlanA vasavArI sAthe oLakhAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkulezvaranA kRSNa 2 jAnuM eka dAnapatra akSarAntara pata paheluM so' vosvyAdvedhasA dhamannAbhi [ ka ]malaM kRtaM // harava 1 o o svasti yazya kA 2 ntendukalayA kamalakRtaM // [ 1 ] AsIdvizatimira mutya maNDalAmro dhvasti [ nni ] yaMnabhimu 3 kho raNasarvvazuH [ ] bhUpaH sucividhurivastadigamtakI rttiggAvindarAja [i]ti rAjasu rAja 4 siGghaH [ 2 ] tasyAtmajA jagati vizrutazubhrakIrttirArttAtihAriharivikramadhAmadhArI / bhU 5 pasRviSThapanRpAnukRti kRtajJaH zrIkarkarAja i gotramaNirvvabhUva / [ 3 ] tasya prabhinna 6 karaTacutadAnadantidantaprahArarucirollikhitAnsapITha: [] kSmApa kSitau kSapitasatrurabhU 7 tabhUjaH sadrASTrakuTakanakAha rivendrarAja / [ 4 ] tasyopArjitamahasatanayazcaturudadhiva 8 layamAlinyA [ / ] bhoktA bhuvazatakratuzadRzazrIdantidurgarAjobhUt / [1] kAcIza keralanarAdhipaco 9 lapADya zrIharSavajraTavibhedavidhAnadakSaH / karNATakaM valamaccintyamajeyamanyaiH bhRtyaiH kiya 10 dbhirapi yaH sahasA jigAya : [ 6 ] tasmi diva prayAte vallabharAje kRtaprajavAdhaH [ / ] zrIkarkarAjasU 11 mahIpati kRSNarAjeobhUt // [ 7 ] rAhapamAtmabhujajAtavalAvalepamAjau vijitya nizitAsi 12 latAprahAraiH [ / ] pAlidhajavalisubhAmacireNa jo hi rAjAdhirAjaparame [zva ]ratAMma 107 1: akSarAntaramAM cheADI dIdhelA be akSarA sazayavALA che. tee viH ane tro jevA dekhAya che. 2H 4] 1,2 =naM. 3, 1,2 - 2 4 3 thI 6= naM. unA pathI 8; lo; ' bhoktA ' zabda sektA ve hamAya che. z i7 naM. 3 nAzte 10; 2. 8=naM. 3 / 5 13; 178 thI 13 = naM. 3 nA 15 thI 14; 11; jtrne| ja mAtra vyardhotare / 14 thI 1 = naM. 3 no 22, 23.19= naM. 3 nA 24 bhA zlAkanA pahelA ardha bhAga; aAka 17=naM. 3 27; zrloka 18-19=naM, 3, 29-30. laika 19 nAM cAyA yazubhAM vAMyA va [ bhUSa ] sunu [ dhUvarAjanAmA ] // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 gujarAtanA aitihAsika lekha 13 vApaH [ 8 ] yena zvetAtapatraprahataravikaraH vrAtatApAsta lilaM : jagme nAsIradhUlIdhava 14 litasira[ sa ][ vallabhAkhya sadAjauH [ 1 ] zrImadbhovindarAjeo jitajagadatastai vaidhavya 15 dakSaH tasyAsItsUnureka kSaNaraNadalitArAtimattekUbhaH [ 9 ] tasyAnuja zrI16 dhruvarAjanAmA [ hA ]nubhA[ vo ]prahatapratApaH [ / ] prazAdhitAzeSanarendracakra 17 krameNavAlA[ rkava ] pUrvvabhUvaH [ 10 ] patarUM bIjuM--e 1 yAte jatra ca[ rASTra ]kUTatilake sadbhUpacUDAmaNau gurvvI tuSTirathAkhilasya 2 jagataH susvAmini [ pra ]tyahaM [ / ] [ sa ]tyaM satyamiti prazAsati sati kSmA samudrAnti 3 kA AsI dharmmapare guNAmRtanidhau satyatratAdhiSTite // [ 11 ] rakSitA yena nizva[ sa ] catura 4 bhoSisayuta / rAjyaM dharmeNa lokAnAM kRtA hRSTi parA hRdi // [ 12 ] tasyetmajo jagati vizrutazrubhrakI 5 rtti govindarAja iti gotralalAmabhUtaH [ / ] tyAgI parAkramadhanaprakaTapratApa saMtApitAhitaja 6 no janavallabhobhUt // [ 13 ] tatputrotra gate gate nAkaMpitariputraje / zrImahArAja - sarvvAkhyaH khyAto rAjA 7 bhavadguNaiH [ 14 ] arthizru yathArthatA yaH samabhiSThaphalAvAptilabdhatozezruH [ / ] vRndhi ninnAya paramAmamogha 8 varSAbhidhAnasya // [ 1 ] rAjAbhUtapitRvyA ripubhavavibhavodbhUtyabhAvaikahetuH lakSmImAnindrarAja guNi 9 nRpanika rantazcamatkArakArI: [ 16 ] zrIkarkarAja iti rakSitarAjyabhAra sAra kusya tanayo nayazAlizau 10 [ ryaH ] [ / ] tasyAbhavadvibhavannaMditavadhusArthaH pArtha sadaiva dhanuzi prathama zrucInAM [ 17 ] zvetchAgrihItaviSa - 11 yo dRDhasaMghabhAjaprAdvRtadRptatarazuSkika rASTrakUTA [1] utkhAtakhaDna nijatrAhuvalena jitvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkulezvaranA kRSNa 2 jAnu eka dAnapatra 12 yomoghavarSamacirAzvapade vyadhattaH [ 18 ] putRyatastatya mAhAnubhAva kRtI kRtajJa kRtadhIryavI13 [ yaH / ] vazIkRtazezanaredracUdo va sUnu [ 19 ] zrIdantivarma[ Na ] tasya suta pravalapratApaH [ 20 ] yasyAnekana14 [ rendra ] vRndavinutasyapUhipadmadvayaH protkhAtAsilatahatAdalatadvidantikunbha sthalaH sU15 ra saja[ nava ]chalaH susarala [ 21 ] pItamatho yasazca // [ 22 ] yena[ kha ] advitIyena valabhanRpasya pasyataH [1] 16 ujjayanyA ripU jitvA dUramuttambhitaM yasaH / [ 23 ] tenedamani [ lavi ] dyucacalama [ lo kya[ jI ]vi patarUM bIju-vI' 1 tamasAra[ 1 ] kSi ]tidAnAdaparamapuNya pravartito dharmadAyoyaM [ 24 ] sa ca samadhirAtazeSasahAzadva2 mAhAmaha[ -Ama ]dhipatizrImadakAlavarSazrIkRSNarAja sarvAneva samanuvodhayatyastu va saMvidi3 taM yarthA mayA zrIaMkUlesvarAvasthina mAtApitrorAtmanazcaihikAmuSmikapunyaya sobhivRdha 4 narmadAya bhagavathIrthe hAtyodakAtisvargeNaH zrIvariavivastavyatatraividyasAmAnyaku DInasago5 [tra adhvaryasabrahmacAribrAhmaNazrIajavAsAvakasutAya zrItaNuavAsAvakA zrIguhe svarabhrAtare 6 [dU yo pratipAditaH zrIkoGkaNavizayavinirgatavariavisoDasottamadhyAkaviThasA dibhidhAna7 grama yasyAghATanAni pUrvata valachagrAmasImA / dakSiNata uttarapaDhavaNakagrAmasImA / pazcimata varia ...-... -..-. . - - .... -- - - 15ta bhIta bhI parita 1; samadhirAta n| ma puure| yI nathA, ane hAsanA ga n| sAye cha. pati 3; zrI aMkulesvarA nA anu anusvAra bhUsAgayuM che. 5 5; sabrahmacAri nAma pUre utre| nathA. paMDita varimavi nA anuM pAna 12 // thA satuMcha methI te prAyAna A vA pAya che. paM.19. paripanthanA bhItaranA prathama patamale paDela.' yA prabhArI sacyutaM bhane bhA bhUla teNe pachIthI sudhArI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 gujarAtamA aitihAsika lekha 8 vipaTanasImA / utarata vasuhArikagrAmasImA / evaM caturAghATanopalakSita sona saparika 9 ra sasImApAryanta savRkSamAlAkula sadanDadazAparAdhaH sadhAnyahiranyAdeyocATabhaTapravesya vAtettarI 10 yaH sarvvarAjakIyAnAmahastaprakSepaNIyo AcandrArkArNava kSitisariparvvatamamakAlInaH pUrvvadattade 11 vadAyabrahmadAyarahito bhyantarasidhyA sakanRpakAlAtIta savatcharaza tesvaSThasu dahotareSu * caitre amAvA 12. syA syagrahaNaparvvaNiH snAtyodakAtisargeNa valicaruvaizvadevAgnihotrAnuSTAnAdikRyotchaNA 13 pratipAditastadasutayA brahmadAyathityA bhUjjato bhojayata kRzato karSayata pratidizato vA na kenApi 14 paripaMthanA kAryAH tathAgAminRpatibhiraSmadvazajairanyervvA sahasramekena pAlanIyo dvaMmozva 15 tRbhi skandhakai deyA prathamaM bhAdrapade dvitIyaM kArtike tRtIya mAgheH ebhi sthityA sarvvarAjakI 16 yai pAlanIyaH na kenApi paripanthanA kAryAH AgAminRtibhiraSmadvaza patarUMH trIjuM ' bhUmidAnaphalAmityavadhArya vidyulolAnyanaityaisvaryANi 1 jairanyaiva sAmAnya tRNAmalagnaja 2 lavinducaccalaM ca jIvitamAkalajya svadAyanivizeso aSmadAyonumantavya pAlayita - 3 vyazvaH yazcAjJAnatimirapaTalavRtamatirAtchidyadAtchidyamAnamodetaH sa paJcabhirmahApAtakairupa[ pa ] 4 takaizcaH sayukta syaH uktaM ca bhagavAtA vedavyAsena vyAsena [ // ] SaSTirvvarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmi 5 da[ / ] AtchatAH cAnumattA ca tAnyeva narake caseH [ // ] amerapatya prathama suvarNaM bhUrvaiSNavI sUryasutAzca gAvaH [ 1 ] loka patrI paMDita bhU rAma rIte ata che. paM. 6 koTarAvAsina hai|trnaare koTarAvAsina bhAMgI sudhAreluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkulezvaranA kRSNa 2 jAnuM eka dAnapatra 6 trayaM tena bhavedhi dattaM ya kAMncanaM gAMca mahinca dadyAt [1] viddhayATavazvatoyAsu shuhkaakottrvaasin[| kRSNAhayo hi jA 7 yante bhUmidAyaM hanti yeH [ 1 ] kanyAmekaM [gava ]meikaM bhUmyAmapyekamaMgulaM / haraM __ narakamAyAti yAvadAhUtasaplavaMH [ // ] 8 yAnIha datAni purA narendrairdAnAni dharmArthayazaskarANiH [1] nirmAlyaniSThIva. samAni tAni tAni ko nAma sADu 9 punarAdadItaH [ // ] svadatA paradatAM vA yatnAdrakSanarAdhipa [1] mahI mahibhUjA zreSTa dAnA zreyonupAlanaMH [ // ] vahu10 bhivvasudhA bhuktA rAjabhi sagarAdibhi [1] yasya yasya yadA bhUmi tasya tasya tadA phalaMH [ // ] iti kamadalAvuvindulolA 11 zrIyamanucintya manuzyajIvitaM caH [1] ativimalamanobhi[ rAtma ]nInaina hi puruzai parakIyo vilopyA [1] 12 dUtakotra mahattamasarvAdhikAri brAhmaNa allaiyaka nAnmAH likhitaM caitanmayA mahAsandhivigra13 [ha ]dhikArI zrIjajakena zrIkalukasUnunA itiH // svahastoyaM mama zrImada14 kAlavarSazrIkRSNarAjasyaH // dAnapatranA mahatvanA bhAgonuM sudhArelaM akSarAntara [patarUM bIjeM- e. paMkti 13 ] 20 zrIdantivarmaNa .... tasya ... suta .... prabalapratApaH' 21 yasyAnekanarendravRndavinutasyApU [4]------ -- . . . -- [aM] hipadmadvayaH / protkhAtAsilatA[prahAra dalitadvidanti kumbhasthalaH zUraH sajjanavatsalaH susaralaH -- - - - 22 ... ... pItamatho yazazca' 23 yena khajagadvitIyena vallabhanRpasya pazyataH / ujjayinyAM ripUJjitvA dUramuttambhitaM yazaH 24 tenedamanilavidyuccaJcalamAlokya jIvitamasAram kSitidAna paramapuNyaH pravartito dharmadAyoyam 1 A bhAgane chaMda, vasaMtatilakA hoya ema jaNAya che. 2 chaMda zArdUla. 3 A sAta pado upajAti athavA vasaMtatilakA chaMdavALA lokanAM haze. 4 zloka 23 ne chaMda anuTu. bIjuM, caraNa aniyamita che. 5 leka 24 lekha naM. 3 ne 43 mo zloka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 gujarAtamA aitihAsika lekha sa ... ca samaghitagata zeSamahAzabdamahA [ sAmantA ]dhipati zrImadakAlavarSa zrIkRSNa rAjaH savaniSa samanubodhayatyastu vaH saMviditaM yathA mayA zrIaDUlezvarAvasthi [ te ] namAtApitrorAtmanazcaihikAmuSmikapuNyayazobhivRddha[ ye ] narmadAyAM bhagavatIrthe snAtvodakAtisargeNa zrI variavivastavyatat traividyasAmAnyakuNDinasagotrAdhvaryusabrahmacAribrAhmaNa zrI ajavAsAvakasutAya zrItaNuavAsAvakA [ya] zrIguhezvarabhrAtre dvAbhyAM pratipAditaH zrIkoGkaNaviSayAntargatavariaviSoDazo[ ragrAmazata ] madhya [ varti ] kaviThasADhayabhidhAnamAmo yasyAghATanAni pUrvato valachagrAmasImA / dakSiNata uttarapaDhavaNakagrAmasImA / pazcimato variavipaTTanasImA / ucarato vasuhArikagrAmasImA / evaM caturAghATanopalakSitaH 200 patarUM bIjuM. bI. paMkti 11: `zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSvaSTasudazottareSu caitremAvAsyA [ yAM ] sUryagrahaNaparvaNi snAtvodakAtisargeNa balicaruvaizvadevAgnihotrAnuSThAnAdikriyotsarpaNArthaM pratipAditaH // ... patarUM bIjuM. bI. paMkti 14: drammAzca tribhiH skandhakairdeyAH / prathamaM bhAdrapade dvitIyaM kArttike tRtIyaM mAghe // patarU trIjuM, paMkti 12H dUtakotra mahattamasarvAdhikArI brAhmaNollaiyako nAmnA / likhitaM caitanmayA mahAsaMdhivigrahAdhikAri [ NA ] zrIjajjakena zrIkalukasUnuneti // svahastoyaM mama zrImadakAlavarSa zrIkRSNarAjasya // 1 bhupatarAmA bhrAtare Tryo [ : ] pani che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkulezvaranuM kRSNa 2 jAnuM eka dAnapatra 113 bhASAntara ( 20 ) A... ... zrI daktivarmanane prabaLa pratApavALa * * putra * ( 21 ) mahAna nRpamaMDalathI stutya ane jenAM caraNakamaLa ... ... je zatruonA hAthInAM kumbhasthaLa pitAnI utsAhapUrvaka kheMcelI taravAranA prahArathI bhedatA, je zUre, sajajana, vatsala ane ati saraLa hatA tenAthI *** *********** A ( 22 ) [ keI vijayanA utsavamAM ujANunuM varNana ApatuM jaNAya che ] jyAre ddhAoe madirA ane zatruonA yazanuM ekI ja kALe pAna karyuM.' | ( ra3 ) kUramAM taravAra dhArIne jeNe dUra pradezamAM yaza sthApe hatuM, teNe vallabha napanI najareja ujajayinImAM zatruone parAjaya karyo. (24) teNe jIvitane asAra ane pavana athavA vidyuta jevuM caMcala mAnIne, paramapuNya bhUmidAnanuM A dharmadAna karyuM che (25) mahAna sAmantano nAtha, ane sarva mahAzabda prApta karanAra zrImadda akAlavarSa zrI kRSNarAja samasta rAjapurUSane (nIcenI AjJA ) jAhera kare che - tamane jAhera thAo ke mArAM mAtApitA ane mArA A leka temaja para lokamAM puNaya ane yaza mATe aMlezvaramAM nivAsa karI, narmadA nadImAM bhagavatatIrthamAM snAna karIne, caitrI amAsa ne sUryagrahaNa vakhate zakarAjAnA samaya pachI saMvata 810 mAM- ajavAsAvakanA putre, variavinA nivAsI, uktasthAnanA trivedi madhyenA kuDina gotranA, yajurvedanuM adhyayan karatA taNuavAsAvaka ane tenA bhAI guhezva2 A be brAhmaNone bali, carU, vaizvadeva, agnihotra Adi vidhinAM anuSThAna mATe kaviThasAThi nAmanuM gAma meM pANunA artha sAthe ApyuM che. tenI sImA - pUrvamAM valacha gAma; dakSiNamAM uttarapaDhavaNuka-gAma; pazcime variavi baMdara ane uttare vasuhArika gAma .... ... ... ... kama(paisA)dAna devAyelA purUSane traNa haphate ApavAnA che. eka bhAdrapadamAM bIje kArtikamAM ne trIjo mAghamAM; A dAnapatrane hRtaka ati mahAna mahAmAtya aleyaka nAmane brAhmaNu. A dAnapatra meM kalukanA putra mahA sAMdhi vigrahika zrI jajajake lakhyuM che. A mArA zrImad akAlavarSa kRSNarAjanA svahasta che. 1 sarakhA radhuvaMza 4, 4ra 1 vAsAva e vAsApakanuM prAkata 35 che, vAsA5ka koI padavISArI varga batAve che. ( rAThoDa dAnapatra naM. 3 patarUM bIjuM bI. paMkita 3 );- jue che, myulaharanI e bhAga uparanI neTa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 132 kapaDavaMjanuM kRSNa 2 jAnuM dAnapatra zaka saMvata 83ra vaizAkha pUrNimA (I. sa. 910-11) A dAnapatra gujarAtamAM kapaDavaNaja mukAme prApta thayuM hatuM. lekha thoDA ucAM vALelA kAMThAvALAM traNa tAmrapatro para karelo che. dareka patarAMnuM mApa Azare 1148"nuM che. bIjAM jANavAmAM AvelAM dAnapatronI mudrAmAM zivanI AkRti hoya che, paNa A dAnapatranI mudrA upara garUDanI AkRti che; tethI kRSNa 2 je zaiva na hote, paNa vaiSNava hatA, evuM anumAna thaI zake che. prAraMbhamAM anya rASTrakUTa dAnapatrone maLatI TUMkI vaMzAvali ApI che, te nIce pramANe - kRSNarAja 1 le athavA zubhatuMga dhruvarAja athavA nirupama gevindarAja, 3 je. mahArAja SaDa zubhatuMga athavA akAlavarSa, athata kRSNa 2 je dhruvarAjane bIjA putro hatA, chatAM eNe gAdI govindarAja ( 3 jA)ne ApI, kAraNa ke te guNa have, evuM ple. 7mAmAM kahyuM che. anya dAnapatramAM goviMdanA eka ja hAnA bhAInuM, 3 jA IndranuM, nAma upalabdha che. e InTe rASTrakuTanI gujarAta zAkhA sthApI. A dAnapatramAM mahArAja SaDa kaho che te anya dAnapatromAM mahArAja zarva urphe amoghavarSe ja che, bIje keAI nahIM. eNe zatruone harAvIne rAjya pAchuM meLavyuM evI hakIkata A dAnapatramAM AvI che. anya dAnapatrothI jaNAya che ke e zatruo enA kuTuMbIo ja hatA, ghaNe bhAge 4 the goviMda ja haze jene mahArAja zarve pitAnA pitrAI gujarAtanA 2 jA karkanI madada laIne jitye hate. tyAra pachI rAjA kRSNanA mahAsAmanta pracaMDanI vaMzAvali ApelI che. je 750 gAmomAMnuM eka vyAdhrAsa gAmanuM dAna apAyeluM jaNAvyuM che, te 750 gAme zloka 20 mAM rAjAnAM potAnAM kahelAM che, paNa AgaLanA gadyabhAgamAM kahyuM che ke e gAme mAM kaI candragupta mahAsAmata pracaMDa daMDanAyaka hato. mATe kadAca e gAme pracaMDane 2 jA kRSNa jAgIramAM ApyAM haze kadAca pracaMDanA pitA dhavalapane enA parAkramanI kadara tarIke ApyAM haze. - e, I. vi. 1 5. para I. ha9za 1 lo 1, 3, 4, 8 dhruva trIjanA dAnapatranA thAka 1, 12, 13, 18 ne maLatA che-I. e. je. 12 pA. 179 2 jAo I. e, , 14 pI. 197. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaMjanuM kRSNa 2 jAnuM dAnapatra 115 dAnapatrAnA samaya: zaka saMvat 832 (I.sa. 910-11 ) vaizAkhI pUrNimA. dAnapatrane lekhaka kulaputra aaiyaka, nemAdityanA putra hatA dAnapatramAM varNavelAM gAmeA paikI nIcenAM DaoN. byulare ALakhAvelAM che.-- - kapaTavANijya = vyAghrAsa paMthoDA aralavaka apUvallI 1 kRSNa 2 bIjAnAM anya pA. 211 ane mI, phlITanI lekhaka, kalaputrAdubhaTanA putra 4. e. vA. 12 pA, 165. ) = Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat = = hAlanuM kapaDavaNaja 37 "" 17 gAyakavADI vaghAsa. paMtheArA lajI mUADuM (vaghAsa nI dakSiNe ) apruvela. dAnapatrA zaka. saM. 822, 84, 826, ane 831 nAM che. tu I. e. veda. 12 kaeNnerIjha vaze." pA 36, 2 ka 2 bIjAnA za sa. 734 nA dAnapatramA nemAdityane saMbaMdhI A jJAnapatrane lekhaka nemAditya kadAca haze. ( jummA, www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara patarUM pahelaM 1 oM [ // ] sa vovyAdvedhasA dhAma yannAbhikamalaM kRtaM / harazca yasya kAnteMdukalayA kamalaMkRtaM / [1] AsInmu2 gari( taH ) saMkAzaH kRSNarAjaH kSite[ : ]patiH / aprameyavasotA sAkSAdharma ivAparaH / [2] 3 zubhatuGgatuGgaturagapravRddhareNUrddha ruddharavikiraNaM / grISmepi nabho nikhilaM prAvRTkA4. lAyate spaSTaM / [3] tasyAtmajaH zrIdhruvarAjanAmA mahAnubhAvaH prathitapra tApaH [1] pra1 sAdhitAzeSanarendacakraH krameNa vAlArkavapurvabhuva / [ 4 } zazadharakaranikaranibhaM yasya ya6 zaH surana( 1 ) gAgrasANusthai: [ / ] parigIyate samantAdvidyAdharasundarInivahaiH / [5] tasyApyabhuH 7 [vanamArabhRtaH samarthaH pArthopamapRthusamAnaguNAgujJaH [1] durivairi8 vanitAtulatApahetuH govindarAja iti suprathitapratApaH / [ 6 ] yasya prabhozu tura cAruru9 dArakIrteH rAmAparo' birupamasya pituH sakAzAt [1] zvazvepyanekai tanayeSu guNA 10 tirekAnmUrdAbhiSikta( : ) nRpasammatamAzu rAjyaM / [ 7 ] rakSitaM yena ni[:] zeSa caturaMbhoSisaMyu11 taM / rAjyaM dharmeNa lokAnAM kRtA tuSTi[ : ] parA hRdi / [ 8 ] sUnutasyo tivIraH sakalaguNaga12 NAkArabhUto vabhUva( : ) bhUpAlAtkaMTikAbhi'' sapadi vighaTitAnveSTaitvoM dadAha / 13 rAjyaM yasyAbhimAnI rijamapi" calitaM vAhuvIryAdA pRthvImekAtapatuAMmai - 14 kuruta valavAn zrImahArAjaSaMDaH / [6] yasya vibho[ : ] kArAyAM ripura maNIcAru. 1 pAyA sAkSAddharma 2 yA reNUrdhva 3 vAMyA sAnusyaiH 4 pAyA vairi 5 pAMyA yazca prabhozcatura 5 vAyA rAmoparo bhaya rAmopamo. 7 vAyA satsvapyaneka 8 pAya mApa? 8 vAyA sUnustasyA 10vayA bhUpAlAnkaNTakAbhAn ? 11 vAyA nveSTayitvA. 12 yazcAbhimAnI nijamapi. 13 davApa. 14 patrAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaMjana kRSNa 2 jAnuM dAnapatra 117 15 caraNalagnAnAM [1] paruSaradhe' nigaDAnAM anavarataM zrUyate loke / [ 10 ] tasyAdvabhUrva 16 rAjA prathitayaza[ sa ]: ( / ) zubhatuGganAmAyai / yosAvakAlavarSoparanAmoM 17 gIyate loke / [ 11 ] kRSNacaritaH sa eva hi hitakRteye yo vi[ bha ] 18 tiM varNAnAM / rAjyaM nihatArAtiH ( / ) svabhujena bhuvaM ca (kR) patarUM bIjaM a 19 kRSNA iva / [ 12 ] asya caraNaprabhAvAdbrahmavakAnvayamagAdRzaM lakSmI [1] 20 pazcAdbhUtakavindrai ranavarataM par3hayati prakaTaM // [13] tasmAdanvayasAgarAtsa21 mabhava[ t ] zrIzuddha tkumvaDiH tasmAccApi vabhUva darpadalana[ : ] zrIdegaDimvi dviSAM [1] yenAnekanare22 ndantidalanAtprAptaM yazaH sAzvata' siMgheneva raNATavI viracitAnnivIke mekAkinA / [ 14 ] 23 tasmAjjAtaH pracaNDaH pracarakharakarAkrAntani[ : ] zeSabhUbhRnnAmnA zrIrAjahaMsa[ : ] pratidi24 namudayI ka(1)zyapAdvA pivazvAnyenAnItI nijaM zrIH punarapi bhavanaM caMcalI kApi yA25 ntI pArthenovAricakre pramathane paTunA zAMbhavaM bhavyabhAvaM / [15 ] nirjitasaka la[1]rijanaH zrI. 26 dhavalappaH prasiddhataranAmA / dhavalitabhuvano jayasasI" saMjAtaH pavanasunu rikha / [16] 27 siMghIbhUyeM vipakSaNa gRhyamAna yazepsunA [1] dattaM svasAmino" yena taM niha tyAzu ma. 28 NDalaM / [ 17 ] tasmAtpracaNDa[ : ] saMjAtaH samare yazaH laMpaTaH [ 1 ] akku vazcApi khaGgena vikhyA29 to nirmalo bhuvi / [15 ] sellavidyAdhareNApi selallAlita pANi( tapANi) nA [1] nihatya (1) vo 2 tasmAdvabhUva, 3 nAmAyam 4 varSAparanAmA. 5 kRtaye. lakSmIH 7 kavIndaiH / zrIzuddha pachI bhAM se dhAsanA pahanI // 32 2 . zAzvataM siMheneva 10 racitaM nirbhIka 11vAMyA vivasvAn / yenAnItA. 12 pArthenevAri caka pramathana 13 yazapA 14 siMhIbhUya. 15 mANaM 16 svasvAmine 17 zelulalita le. 44 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 30 zatrUn ( / ) samadhe' yazasA kulamalaMkRtaM / [ 16 ] zrImadvallabharAjaH zrIharSapuropa31 [la ]kSitAmAmA / bhuMjatye kAlavarSaH ardhASTazatopasaMkhyAtA / [ 20 ] sarvAnAgAmi 32 bhadranRpatimahAsAmantAmAtyavalAdhikRtaviSaikamahattarAt ( / ) samanuvodha33 yatyastu vaH saMviditaM yathA zrIkheTakaharSapurakAsadhaetat (1) arddhASTama34 yaM samadhigatapaMcamahAzadvamahAsAmantapracaNDadaNDanAyakazrIcandragu35 se ( / ) mayA zrIharSapurAISTamazatAnta[ : ] pAti[ ka ]pttvaannijyctur(|)shiiti patarUM bIjeM 'bI' 36 kAprativaddharUriddhAdazakAnta[ : ] pAtivyAghrAsamAmaH savRkSamAlAkulaH sadaNDa dazApa37 rAdhaH sasImA paryanta[ : ] sakASThatRNakUpataDAgopetaH sabhogabhAga[ : ] sahiraNyaH caturApATano38 palakSitaH ghANaka palasametaH ( samabhilikhyate ) / AghATannauni abhilirUyante / * parvataH paMtho. 39 DAgrAmo vitkhAvallIca / dakSiNataH keraDavallIgrAmo ( / a )raluvakagrAmazca / pazcimata[ : ] nAvA. 40 likA apUvalloca / uttarataH amvAuJcagrAmaH [1] evaM caturApATanopalakSitaH vaslUrikA41 grAmaH bhaTTavAstavyavAjimadhyandinabharadvAjasagotrasabrahmacaurI brAhmaNavedhabhaTTe vanva 42 sutAya ( / ) snAtvaudakAtisarga" valicarukavaizvadevArtha" pratigraheNa pratipA ditaH [1] tadarthama43 smaipadattadharmadAya[ : ] sarverevA gAmibhoktRbhiH asmayurodhApAlanIyo( a). numantavya14 ca [1] uktaM ca ( / ) riSi" vyAsena / SaSTivarSasahasrANi svarge tiSTati" bhUmidaH [1] AcchettA cAnumatI 1 samare 2 kula 3 rAjaH 4 tAn prAmAn 5bhunacya khyatAn 7 vAyA viSayikamahattarAn 8 vAga ardhASTamazatamadhye 5 vAyA ghAsaka 10 vAMyA AghATanAni 11 vAyA vAstavyabharaddhAjasagotravAjimAdhyaMdinasa prahAcAri 12 vAMyA bhAya 13 vAyA snAtvodakAtisargeNa 14 devAthai 15 smatpa 16 pAyA sarvairevA 17yi| asmadanupa 18 vAMyA RSi 16 vAMya tiSThati 20 bAya cAnumantA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaMjarnu kRSNa 2 jAnuM dAnapatra 119 45 ca tAnyeva narake vaset / vindhyATavISvatovAsu zuSka( : ) koTaravAsinaH [1] mahAhayo hi jAya46 nte bhUmidAnaM haraMti ye / svadattAM paradattAM vA yatnAdrakSa narAdhipa(:) [1] mahIM mahIbhRtAM zreSTha dA47 nAtuM zreyonupAlanaM / vAnihe dattAni purA narendraiH dAnAni dharmArthayazaska. rANi / nirmA48 lyavantaH pratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAvadIta(:) / sAne bhAvinaH pAsthivendAt bhU49 yo bhayo yAcate rAmabhadraH [1] sAmAnyoyaM dharmaseturnRpANAM kAle kAle pAla. nIyo bhava50 dbhiH / vahubhirvasudhA bhUktA rAjabhiH sagarAdibhiH / [ / ] yasya yasya yadA bhUmiH pataraM trIjeM 51 tasya tasya tadA phalaM / iti kamaladalAmbu(:) vi. 52 ndulolo zriyamavalokya manuSyajIvitaJca / sakalamida. 53 sasAzvataM [ca ]ii na hi manujaiH parakIrtaye' vilopyAH / svadattAM parada tAmvA yo hare54 ta vasundharAM [1] sa viSThAyAM kRmibhUtvA pitRbhiH saha pacyate / bhUmi yaH prati gRhAti" ya55 zca bhUmi prayacchati / ubhau tau puNyakANau niyatau svargagAminau / ame. rapatyaM pra56 thamaM suvarNa bhUvaiSNavI" somasutAzca gAvaH / lokatrayaM tena bhavet' dataM yaH kAMcanaM 57 gAM ca mahI" ca dadyAt / vahi vahisutaM cAmvu paMcapUtI prajAyate / datvA. sarvarasAM cairSe 58 na mayoM jAyate punaH / sarveSAmeve dAnAnAM ekajanmAnugaM phalaM / hATake kSitigau. 59 rINAM saptajanmAnugaM phalaM / svahastoyaM zrImadakkukasya zrIdhavalappasU. 6. noH / zakasaMvat 832 vaizAkhazuddha paurNamAsyAM mahAvaizAkhyA purva 61 devabrahmadAyoM dattaH [1] likhitamidaM zAsanaM kulaputrakeNAmmaiya62 kena nemAdityasuteneti / yadatronAkSaramadhikAkSaramvA tatsarvaM pramA63 Namiti vyAsatulyApi muhyati // svahastoyaM zrIcandraguptasya // 1 nAt 2 yAnIha 3 lyavAntaprati 4 sarvAneva 5 vendrAn / lolAM 7 mazAzvataM 8 muddhA kIrtayo 1.gRhAti 11 SNavI. 12 lokatrayaM 13 bhavettu 14 mahIM 15 paJcakRtvaH 16 vahiM 17 caiva 18 sarveSAmeva haraka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara 1 o" jenA nAbhikamalane brahmAe (potAnuM) nivAsasthAna karyuM che te (viSa) tamArU rakSaNa kare, ane suMdara IMdukalAthI jenuM mastaka alaMkRta che te hara tamAruM rakSaNa kare. - 2 murAri je pRthvIne pati kRSNarAja hatuM, je amApa dhanane dAtA hatA ane jANe sAkSAt bIje dharma hate. camataMganA UMcA ae uDADelI ghaNI reNuthI ravikiraNe DhaMkAI jatAM grISmakALamAM paNa AkhuM gagana spaSTa rIte varSAkAla'nA gagana jevuM) banI jAya che. 4 tene putra, nAme zrI dhRvarAja, mahAnubhAva ane mahApratApI hate eNe azeSa narendra cakane jihyuM hatuM, ethI te bAlasUrya jevA zarIravALe hato. 5 cakiraNanA samUha jevI jenI kIrtine suragirinA zikhara upara rahelAM vivAra suMdarInAM vRndo tarapha gAya che. - 6 tene putra gAvadarAja hatuM, je bhuvanane bhAra upADavAne samartha hate, pArtha je hate ane pRthanI mAphaka guNaaguNane jJAtA hato; muzkelIthI vArI zakAya evA zatruonI vanitAne atula vApakArI hate ene pratApa vistIrNa hate. - 7 bIjA putro hatA te chatAM guNamAM caDhIyAtA catura ane suMdara, bIjA rAma jevA, kumArane mahAkarti nirUpama pitA taraphathI badhA mukuTadhArI rAjAoe mAnya rAkheluM, rAjya maLyuM. 8 eNe cAra samudrathI saMyuta AkhA rAjyanuM dharmathI rakSaNa karyuM, ane lekanA hRdayamAM parama saMteSa upajAvyo. 9 tene ghaNe parAkramI ane sakala guNanI khANa jevo putra balavAna zrI mahArAja vaMDa hatuM, jeNe kAMTA jevA bhUpAlene bhedIne, gherI laIne, bALI nAMkhyA; je mAnI rAjAe pitAnA calAyamAna thayelA rAjyane bAhubaLathI meLavyuM ane pRthvIne eka chatra nIce ANI. 10 je rAjAnA kArAgRhamAM ripuramaNIonAM suMdara caraNee bAMdhelI sAMkaLone kaThora avAja lekamAM avirata saMbhaLAya che. ( 11 tenAthI A zubhatuMga nAmane vizALa kIrtivALe rAjA ube, je lokamAM akAlavarSa e bIje nAme paNa vakhaNAya che. 12 varNanA hitane mATe potAnI bhujAo vaDe, zatruone haNIne, rAjyane ane pRthvIne kRSNanI mAphaka TakAvI rahyo che, tethI e rAjA kRSNanA jevA caritavALe che. ( 13 jenI kRpAthI brahmavaka vaMzamAM lakamI AvI rahI, jenuM pAchaLathI thaelA kavIndro avirata prakaTa varNana kare che. 14 e vaMzasAgaramAMthI zrI zuddha .. kumbaDi utpanna thaye, jenAthI zatrunA darpanuM dalana karanAra zrI degaDi thayo. vanamAM siha phare tema raNamAM nirbhaya rIte pharatA e rAjAe aneka naredranA hAthIone haNIne zAzvata kIrti meLavI. 15 enAthI. kAzyapathI utpanna thayelA vivasvanI mAphaka pracaMDa, viratArI ugra karathI bhUbhUtanuM AkramaNa karate, pratidina udaya pAmate, zrI rAjahaMsa utpanna thaye; pArthanI mAphaka zatruene haNavAmAM kuzaLa e rAjAe, kayAMka cAlI jatI caMcaLa lakSamIne pAchI pitAnA bhavya zaMbhubhavanamAM: ANa. 1 cama athavA dharmane putra yudhiSThira je. 2 chaMdane ane "Akara' ne badale A zabda vAparyo che. 8 a oNokamAM zananuM kharUM nAma ApyuM che, eTale ke kaSNu. 4 akSarazaH tarajumo "jenA caraNu prabhAvathI" 5 A myAna bIna ane artha ema sUcave che ke rAjahaMsa yuddhamAM ApelI lakSmI pote bAMdhelA eka zivAlayane arpaNa karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaMjanuM kRSNa 2 jAnuM dAnapatra 121 16 pavanaputra(hanumAna ) je dhavalapa thayo, jeNe saghaLA zatruone jityA, jenuM nAma bahu prasiddha thayuM ane jeNe yaza vaDe jagane dhavala karyuM 17 yaza meLavavAnI icchAvALA je dhavalakhe siha samAna banIne zatrune tAkIde ho ane e zatruthI khUMcavI levAmAM AvatuM rAjya pitAnA svAmIne ApyuM _ 18 eno putra pracaMDa thaye, je raNamAM kIrtilaMpaTa ha; ane adbhava paNa thaye, je nirmala ane khavaDe pRthvImAM vikhyAta hatA. 19 zelunA jevA lalita hAthavALA selavidyAre paNa laDAImAM zatruone haNane yaza vaDe kulane alaMkRta karyuM. 20 zrImAnuM valalabharAja akAlavarSa zrIharSapurathI oLakhAtAM sADA sAtase gAme bhagave che. paMkti 31 AvanArA (bhaviSyamAM thanArA) badhA bhadra nRpatione, mahAsAmantone, amAtyane lazkaranA adhikArIone, jIlAnA hAkemone ane jhoTerAone (vaDA mukhIone) (e rAjA) jaNAve che. tamAre jANavuM je, zrI kheTaka, harSapura ane kAsadrahanAM hADA sAtase gAmamAM jyAre paMcamahAzadane pAmelA mahAsAmata pracaMDanA daMDanAyaka zrI candragupta hatA tyAre, meM harSapuranAM rahADA sAtase(gAme )nI aMdara AvelI karpaTavANijya rAzImAM rahela sUriddhA dazakamAM AvatuM vyAdhrAsa gAma, vRkSamAlA sahita, daMDanI ane daza-aparAdhanI zikSAnI sattA sAthe, sImA suddhAM, kAi, tRNa, kUpa, taDAga sameta, bhega ane bhAga sahita, suvarNa sahita, cAra sImA sAthe, ghAsa tRNu suddhAM, lakhI ApyuM che. sImA lakhavAmAM Ave che. pUrve paMtheDA gAma ane vikhAvalI, dakSiNe keraDavallI gAma ane aradhuvaka gAma, pazcime nAvAlikA ane apUra valI, ane uttare avAuca gAma; evI catuHsImAthI eALakhAtuM valUrikA gAma, bhaTTa nivAsI bharadvAjasatra vAjimAdhyadina(zAkhA) bhaNanAra, vavanA putra, brAhmaNa brahmabhaTane, bala, carU, ane vaizvadeva arthe, snAna udaka tyAgapUrvaka, dAnamAM ApavAmAM Ave che. mATe ame ApeluM dharmadAna badhA bhAvi rAjAoe, amAruM ulaMghana karyA vagara, pALavuM ane mAnya rAkhavuM. paM. 44 ane vyAsa RSie kahyuM che ke (rivAja mujabanA bAra zloka che) paM. 59 zrI dhavala5 putra zrI akukane A svahasta (data) che. zaka saMvata 832, vaizAkha zuddha pUrNimAe, mahAvaizAkhI tithie, pUrve karAyelA devadAna ke brAdAnane apavAda rAkhIne, dAna karyuM che. temAdityanA putra kulapatraka aaiyake A zAsana lakhyuM che. AmAM jyAM akSara Una ke adhika hoya te saghaLuM pramANa che; vyAsa jevA paNa bhUle che. zrI candraguptane A svahasta( daskata) che. 1 A pracaMDa ane Akakuvano bhAI haze. 2 da6 2 jAnA IlAva dAnapatramAMnuM grAma aralauma sAthe sarakhAvo. ( I. e. vo. 13, pA 117 ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 133-134 indrarAja trIjAnAM be dAnapatro za. sa. 836 phAguna su9 A tAmrapatronI noMdha pahelAM eca. eca. dhruve lIdhI hatI ane tyAra bAda ja. ba. bre. ra. e. sa. je. 18 pA. 253 me Do. Ara. jI. bhAMDArakare zilAchApa sahita te prasiddha karyA hatAM. tyAra bAda acAnaka meM te vaDedarA myujhIyamamAM jayAM ane pre. huzanI sUcanA anusAra mULa patarAM meLavIne prasiddha karuM chuM. patarAMnI sAthe be sIlo vaDedarAnA resIDeTe mokalI hatI paNa te chUTI hatI te pratyeka tAmrapatra sAthe joDI zakAya tema nahotI. patarAMnuM mApa 13 iMca IMca che. sIlanI kaDIo chUTI paDI gaI hatI. te 6 iMca jADI che ane tene vyAsa 34 iMca che. sIlamAM sarpa upara beThelA garUDanuM citra che. sarSa kamare vITAI gaelA che ane tenI phaNa hAthamAM che. tenA janeI jevuM dekhAya che te kadAca trIje sarpa hoya. garUDa sanmukha beThele che ane tenI jamaNI bAjue uparanA khUNAmAM gaNapati che ane nIce camara ane tenI nIce dIve che. DAbI bAju upalA khUNAmAM siMha upara beThelI devI che ane siMha nIce camara ane te upara svastika che. garUDanA mAthAnI banne bAju vartula che, je sUryacaMdra mATe hoya ema anumAna thAya che. garUDanI nIce lekha spaSTa nathI, paNa te bIjaahya vacce hoya ema jaNAya che. sIlanI kora upara judAM judAM ciro che. jemAM liMga ane aMkuza oLakhI zakAya che. nAnI sola je 1841 iMca che tenA upara paNa ciThTho che paNa te spaSTa nathI. sarpa, gaNapati, devI, dIve, svastika vigere AmAM paNa jovAmAM Ave che. kaDInuM mApa paNa te ja che. eca. eca. dhruva lakhe che ke bagumarAnA mulajI khuzAla paTelane nakara dubaLe khetaramAM haLa kheDatA hatA tyAre A patarAM nIkaLyAM hatAM. tethI pre. kIhene prathama jaNAvyuM hatuM te mujaba A patarAMne bagumarAnAM patarAM tarIke ( navasArInAM tarIke nahIM ) eLakhAvavAM joIe. - dareka joDImAM traNa traNa patarAM che ane te 13 iMca lAbAM ane 9 iMca pahoLAM che. pahelA ane trIjA patarAM mAtra aMdaranI eka ja bAjue ane vacalAM patarAM banne bAjue katarelAM che. kAtara kAma spaSTa ane saMbhALapUrvaka karAyeluM che. lipi uttara vibhAganI lipine maLatI che. bhASA sa bane jeDImAM rASTrakTa rAjA indra 8 jAe brAhmaNane gAma dAnamAM ApyAnI hakIkta ApI che. Indra trIjAne bIjA tAmrapatranI 5. 43-45 mAM paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrI akAlavarSa deva eTale ke potAnA dAdA kaNa bIjAnA paganuM dhyAna dharanAra 5. ma. 5. zrI nityavarSa narendradeva tarIke varNavyuM che. dAna apAyuM tyAre Indra trIjo paTTabandha utsava mATe pitAnI rAjadhAnI mAnyakheTa choDIne karUnDaka gaye hate. te prasaMge sonAthI pitAnuM vajana karAvyuM hatuM ane trAjavAmAMthI utaryA vinA 20 lAkha drampanuM tathA kurUnDaka ane bIjAM gAma DAnuM dAna karyuM. tema ja AgalA rAjAoe ApelAM dAnane anumodana ApyuM ane chevaTe tenA nAmanA gAmaDAnuM dAna bIjA tAmrapatramAM lakhyA mujaba mULa pATalIputranA rahIza lakSamaNa * e. i. . 9 pA. 24 . DI. Ara. bhAMDArakara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 iMdrarAja 3 jAnAM be dAnapatrI gotranA vAjI mAdhyandina zAkhAnA brAhmaNa zrI vejapa bhaTTanA dIkarA siddhapa bhaTTane kahyuM. ane pahelA tAmrapatramAM lakhyA mujaba teja getranA ane zAkhAnA brAhmaNa rANupa bhaTTanA dIkarA prabhAkara bhaTTane usvarA athavA umbarA gAma dAnamAM ApyuM hatuM. dAna za. sa. 832 yuva saMvatsaranA phAguna suda sAtama, tA. ra4 mI phebruArI 915 I. sa. nA roja apAyAM hatAM. bIjAM badhAM rASTrakUTa tAmrapatronI mAphaka AmAM paNa zarUvAtamAM viSNu tathA zivanI stuti che ane pachI bIjA slekamAM kRSNanI stuti che. tyAra pachInA zlokamAM dAna denAra IndrarAja deva trIjAne viSNunI sAthe sarakhAvyuM che. bleka 4 thAmAM viSNunA nAbhikamaLamAMthI brahmAnI utpatti, tenAthI atri, atrithI caMdra ane caMdramAMthI yaduvaMzanI utpatti batAvI che. yaduvaMzanI sAtyaki zAkhAmAM dantidurga jamyo hato ane tene cAlukaya vaMzanI rAjya lakSamI ApoApa jaIne varI hatI. A uparathI samajAya che ke cAlukya vaMzane harAvIne dakvidurga rASTrakUTa vaMzanI unnati karI. zleka chaThAmAM lakhela che te mujaba daktidurge prathama dakSiNa deza sara karyopachI madhya dezamAM AvyuM ane chevaTe kAMcI jitI lIdhuM. ilorAnI dazAvatAra guphAmAMnA lekhamAM Apela che ke datidurge kAMcI. kAliMga, kezala, zrIzaila, mAlava, lATa raMka vigere pradeza jityA. A lekhamAM Apela che te mujaba prathama dantidurga dakSiNamAM zrIzaila kalaga vigere jityAM, pachI madhya bhAgamAM kezala, mAlavA, lATa vigere jityAM ane chevaTe pAcho dakSiNamAM Avyo ane kAMcIpatine harAvyuM. ka. 8- datidurga pachI tene kAke kRSNarAja 1 lo gAdIe AvyuM. zloka -tenA dIkarA nirUpama(prava)nuM varNana che, paNa tenA moTA bhAI goviMda bIjAnuM varNana nathI. kadAca dAna denAra rAjAnI sIdhI vaMzAvaLI ja ApavAne Azaya hAya ane goviMda bIjAnuM varNana nathI, jyAre dantidurga vaMzano sthApaka hatuM tethI tenuM varNana Apela che. paraMtu teno artha ema na karAya ke goviMda bIje gAdIe Avyo ja nahote. goviMda 2 jAnA bhatrIjA ane bhAyAta suvarNavarSa karkanA dhuLIAnA tAmrapatramAM za. ha01mAM goviMda rAjya karato hato ema spaSTa ullekha che. bleka 10 kezalanA rAjA pAsethI tema ja bIjA uttaranA rAjA taraphathI sapheda chatra nirUpama dhruvane maLyAnuM lakhela che. uttara taraphano rAjA kAM te jaina harivaMzamAM Apela IndrAyudha hoya agara pAlanA dharmapAlane ane raSTrakUTa goviMda 3 jA ne samakAlIna kanojane rAjA cakAyugha hoya ema saMbhave che. zloka 11-nirUpama dhruvathI jagatuMga (goviMda 3 ) ane tenAthI zrIvallabha (amoghavarSa 1 le) utpanna thayAnuM varNana che. zloka 12-ameghavarSe cAlaka rUpI udadhimAM DUbI gayelI ratnanI kIrtine utArI ane vIranArAyaNanuM birUda grahaNa karyuM. A uparathI ema samajAya che ke ameghavarSanA rAjayanI zarUvAtamAM vegInA cAlakoe rASTrakUTanI sattAne hacamacAvI nAMkhI haze. ameghavarSane samakAlIna cAlukaya rAjA narendramRgarAja vijyAditya 2 je hato ane teNe gAMga ane rattanAM lazkara sAthe bAra varSa sudhI rAta ane divasa yuddha karyAnuM pUrva taraphanA cAlukayanA lekhamAM Apela che. ka 13 mAM AnuM vera ameghavarSa lIdhAnuM ane cAlakone jaDamULathI ukheDI nAMkhyAnuM lakhela che. A hakIkata khaMbhAta ane sAMgalInAM tAmrapatrothIra pUravAra thAya che kAraNa ke tema 1 i. e. . 20 pA. 100 2 e. I. va. 7 pA. 43; I. e. vo.12 5.252 www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 gujarAtanA aitihAsika lekha cAlukayA rUpI bhAga ApI yamarAjAne tRpta karyAnuM lakhyuM che, zlAka 13 mAM jaNAvela che ke cAlukayAe stambhapura ujjaDa karyuM hatuM. A stambhapura te tAmralima ane mIhanApura pragaNAnA tamaNUka tAlukAnuM mukhya zahera che. zlAka. 14-15--cAlukaya vaMzanA ghAtaka dhUmaketu samAna zrIvallabha( ameAghavarSa 1 )thI kRSNarAja ( khIje ) utpanna thayeA. tenI gurjara sAthenI laDAIe vRddha purUSAne hajI tAjI yAda che. me' batAvyuM che ke gurjara ke jenI sAthe rASTrakUTa hamezAM laDayAM karatA te uttara hiMdustAnamAM rAjya karatA hatA ane tenI rAjadhAnI maheAya agara kaneAjamAM hatI. je gurjara rAjAne kRSNa rAja khIjAe ( i. sa. 888--911) harAyeA te mahendrapAla ( i. sa. 899--90 ) kavirAjazekharanA Azraya dAtA haiAvA joIe. zlAka 16--kRSNa rAja bIjAne jagattuMga nAme putra hatA, je (zleka 17-19) haiya eTale ke kalacurI vaMzanA kAkAnA dIkarA ravigrahanI dIkarI lakSmIne paraNyA hatA. ravigrahane AMhI cennIzvara kahyo che ane teja dhvani jalaNunI sUktimuktAvalimAM jovAmAM Ave che. DA. bhAMDArakare kRSNa 3 jAnAM karahADanAM tAmrapatra uparanA peAtAnA nibaMdhamAM AnuM sUcana karyuM che. temAM lakhyuM che ke nadIemAM narmadA, rAjAemAM raNavigraha ane kaviemAM sUrAna da cedInAM AbhUSaNa rUpa hatAM. ceDhInA kalacUrI rAjAenA nAmamAM raNavigrahanuM nAma levAmAM AvatuM nathI. ratanapuranA lekhamAM Apela che ke keAlane ATha dIkarA hatA. jemAMnA moTA tripurInA rAjA hatA ane khIjAe maNDalAnA rAjA hatA. AmAM jo zraddhA rAkhIe teA raNavigraha tripurInA eTale ke ceDhInA rAjA hateA tethI keAlanA meATA dIkarA hAvA joie. paNa manA rasanA tAmrapatramAM Apela che ke kAllu pachI tenA dIkarA mukhyataMga prasiddha vallabha gAdIe ANye. tethI ema anumAna thAya ke raNavigraha ane mugdhatuMga prasiddhavavabha e e eka ja rAja hatA. jagattuganA lakSmI sAthenA lagnathI indrarAja trIjo utpanna thayA. tenAM birUdA rattakaMdarpadeva ane zrIkIrttinArAyaNa mlAka 20 ane 21 mAM Apela che. zloka 22 mAM dviarthI racanA che tenI aitihAsika saMkalanA jarA muzkela che. temAM upendrane indrarAje harAjye te bhAva che, paNa te upendra kANu hatA ane te banne rAjAone lagADelA kRtageAvardhAdvAra ane heleAjnmalita merUne kema ghaTAvavAM te samajAtuM nathI. prathama mArI evI samaja hatI ke upendra te maheAdayanA pratihAra vaMzanA mahIpAla hatA ane tene ja pAlavaMzanAM bhAgalapuranAM tAmrapatromAM cakrAyudha kahyo che. paNa meM upara batAvyuM che ke dharmapAla ane cakrAyuddha rASTrakUTa goviMda 3 jAnA samakAlIna hatA. tethI cakAyudha ane mahIpAla eka ema kahI zakAya nahIM. kAraNa mahIpAla goviMda 3 jAnA dIkarAnA prapautra IMndra trIjAneA samakAlIna hatA. paMDita bhagavAnalAla uparanAM birUdamAMnA mene artha mera athavA mehara kare che ane kAThiyAvADanA phrAI mehara rAjAnI jitanuM sUcana che, ema mAne che. preA. kIhAneM merU te kadAca mahAya hAya ane sAMgalInA vAmrapatrAmAM lakhelI IndratrIjAnI kaneAjanI jitanuM sUcana mAne che. bIjAM birUdanA artha hajI samajAyA nathI, kadAca khIjAM kAi tAmrapatro have pachI maLe tenAthI bhaviSyamAM khulAse thAya. zrImAn nitya narendradeva aTale ke indrarAja trIjAne zrImad akAlava deva eTale ke tenA dAdA kRSNa bIjAnA caraNanuM dhyAna karatA ema lakhyuM che, tethI ema samajAya che ke indrarAja 1 e. I. vA. 4 pA, 280 2 e. I. veA. 1 pA. 33 3 e. I. veA. 2 pA. 301 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iMdrarAja 3 jAnAM be dAnapatrI 125 trIjAne bApa jagatuMga gAdI upara Avyo nahote. rattarAjanAM khAre pATaNanAM tAmrapatromAM paNa kRSNa bIjA pachI indra trIjAne mUkela che ane jagatuMgane ameghavarSanA bApa tarIke mAtra oLakhAvyo che. paraMtu devaLI ane karahADanAM kRSNa trIjAnAM tAmrapatromAM jagatuMga gAdIe AvyA vinA gujaryo, ema spaSTa lakhyuM che, tethI uparanuM anumAna satya Thare che. A dAnapatra ghaDanAra nemAdityanA dIkarA trivikamabhaTa che ane te zAMDilya gotranA ane nalacaMpune kartA have joIe. sahuthI prathama trivikamano ullekha bhejanA sarasvati kaMThAbharamAM che. madAlasAcaMpune kartA paNa Aja trivikama manAya che. jagyAonAM nAmamAM pATalIputra te hAlanuM paTanA ane mAnyakheTa te nijhAmanA pradezamAMnuM mAlakheDa che. iMdrarAja trIje paTabaMdha mATe je kurUnDaka gAme gayo hato tene mI. e. ema. TI. jekasane dakSiNa marAThA pradezamAM kRSNa ane paMcagaMgAne saMgama uparanA karUnDavADa tarIke oLakhAvyuM hatuM. pahelA dAnapatramAM lATa pradezamAM kammaNijja pAsenuM umbarA ( athavA umbarA) gAma dAnamAM apAyuM hatuM ane tenI sImA nIce mumba hatI. pUrvamAM telejaka dakSiNamAM magalika pazcime saMkI ane uttare javalakUpaka AvelAM hatAM. De. bhAMDArakare uzvarAne ban AgaLa mukIne bagumarA tarIke oLakhAvela che. tolejaka ane gegalika maLatAM nathI, paNa saMkI ane javalakRpaka te sanki bagumarAthI naiRtyamAM 1 mAIla upara ane chellA bagumarAthI uttaramAM 15 mAila upara AvelAM che te hevAM joIe. bIjA dAnapatramAM kammaNijaja pAsenuM tenA gAma dAnamAM ApeluM che ane tenI pUrve vAraDa paslima, dakSiNe nAzmItaTaka, pazcime valizA (agara balizA) ane uttare viyaNa gAme lakhyAM che. te badhAM anukrame tena, bAraDolI, nadIda, vanesa ane babena tarIke oLakhAya che. kammaNija jenI paDozamAM dAnamAM apAyelAM bane gAmo che te hAlanuM kAmareja che. A badhAM gAmo vaDodarA rAjyanA navasArI tAlukAmAM che. gujarAta rASTrakUTa prava bIjanAM bagumarAnAM tAmrapatramAM trajAne gAma tathA viSaya tarIke Apela che ane te gAma potAnA dAdA dhruva 1 lAe (i. sa. 834-35 ) keAI brAhmaNane dAnamAM ApyuM hatuM. A tAmrapatramAM te gAma pharI ApyAnuM lakhyuM che te batAve che ke AgalA rAjAoe khAlasA karelAM dhaNuM gAmo Indra trIjAe pAchAM ApI dIdhAM. AmAMnuM A gAma paNa eka haze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 gujarAtanA aitihAsika lekha pahelA dAnapatranuM akSarAntara' patarUM pahelu 1 svAsta [i sa vovyAdveSasA dhAma yannAbhikamalaM kRtaM / harazca yasya kAntendu kalayA kamalaM kRtam // [ 1* ] jayati 2 "vivudhavandhudidhyavistArivakSasthalavimalavilolatkaustubhaH kaMsaketuH / mukhasarasi jarane yasya nR3 tyanti lakSmyAH smarabharaparitAmyattArakAste kaTAkSAH // [24] se jayati bhujadaNDasaMzrayazrIH samaraNa4 samuddhRtadurddharAricakraH apahRtavalimaNDalo nRsiMhaH satatamupendra ivendrraajdevH[3]|| 5 asti zrInAthanAbhisphuradu[ ru ]sarasAmbhojajanmA svayaMbhU( / )stasmAdAtraH sutobhUdamRtakaraparispa6 da industatopi / tasmAdvaM[ zo ] yadRnAM jagati savavRdhe yasya taistaivilAsaiH zAma gopAganAnAnna7 yanakuvalayairaryamAnazcacAra // [4] [ta ]oNnvaye vitatasAtyakivaMzajanmA zrIdantidurganRpa8 tiH puruSottamobhUt / cAlukyavazajaladheH svayameva lakSmIrya zaMkhacakra kara]-lAJchana9 mAjagAma // [5]kR[ tvA ] spadaM hRdaya-hArijaghanyabhAge svairaM punarmudu vimarca ca madhyade10 zaM [ix] yasyAsamasya [ samare vasudhAinAyAH kAMcIpade pa[da ]makAri kareNa bhUyaH // [6+] A setoH sAnuva11 apraivalakapi [ kulo ] llUnaphulla [llava ] zAdA [ kailA ] sAdbhavAnIcalaca[ ra] NaraNannU puronnAditAntAt / 12 yasyAjJAM bhUmipAlAH karamukulamila[ nmau ]limAlAyamAnAmAnanairuttamAGgairavanita laluThajjA13 navo mAnayanti // [7+] jIvA jagannijabhuje [ na pu] narjigISoH svarga vijetumiva tasya gatasya rAjJaH / tatrA 1 rAya bahAra pheMkayAe ApelI chApa uparathI 2 svasvinA ' barAbara katarela nathI 3 chaMda ane - 154 cha bhAsinI 5 vAMyA vibudhabandhu 75pitA 7vAMyA bali. 8605 vAMyA pariSyanda. 10 mA tathA pachAnA sonA pasaMtati 11 vAMyA vaMza. 12 052 / 13 vAMyA prabala 14 74 mA bhane pachInA mAna satatikSA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iMdrarAja 3 jAnAM be dAnapatro 14 bhavatparamadhAmni pade pitRvyaH zrIkRSNarAjanRpatiH prathitapratApaH // [ 8 ]diksundarIvadanacAndanapatra 15 bhaMgalIlAya[ ma ]Anaghana vistRtakAntakIrteH // zrIrASTrakUTakulazailamalaMkariSNostasmAdabhU 16 nnirupamo niravadyazauyryaH // [ 9 ]kIrteH ' kundarucaH samastabhuvanaprasthAnakuMbha: sito lakSmyAH bIjuM tarUM - prathama bAju 17 lakSmyAH pANitale vilAsakamalaM pUrNenduvimvadyuti / ekaM kaMpitako salezvarakarAdAcchinnamanyatpu 18 naryenodIcyanarAdhipAdyaza iva zvetAtapatraM raNe / [ 10x ] tasmAllebhe jagattuMgojanma sammAni 19 ta [ dvija ]: / sopi zrIvallabhaM sUnuM rAjarAjamajIjanat // [ 11 / ] nimamAM [ya]calukyAMcyau raharAjyazri 20 yaM punaH [ 1 ]pRthvImivoddharadhIro vIranArAyaNo bhavat // [ 12x ]samUlonmUtitastamvAndaNDenAnI 21 takaTakaH / yo haMdveSiNazcaNDacalukyAMzcaNakAniva // [ 13+ ] [ "uccaizcalu ]kyakulakandalakAlake - 22 tostasmAdakRSNacaritojani kRSNarAjaH / pItApi karNapuTakaira [ sa ] kujjane [ na ] kIrttiH paribhra 23 mati yasya zazAGkakAntiH // [ 14 / ] udyaddIdhitiratnajAlajaTilaM vyAkRSTamIdRgdhanuH ( / ) kruddhenopa 24 ri vairivIrazirasAmevaM vimuktAH zarAH / dhArAsAriNi se [ ndra ]cApavaLaye yasye25 ttha[ ma ] dvA~game ga [ rja ] drUrja [ra] saGgaravyatikaraM jIrNo janaH za[sa] ta // [ 15+ ] ajani jani 26 tabhaGgo vairivR [ nda ] sya tasmAdadharitamadanazrIH zrIjagattuMga [ de ] va[ : / dhva ] jasarasi 27 jazaMkhaprollasaccakrapANivibhava vijitaviSNurvvallabho vIra [la ] kSmyAH // [ 16 / ] [ a ]sItkopya 1 chaMdaH zArdUlavikrIDita 2 visarganAM be mIMDAMmAMthI eka mIMDu 4 vAMcA vizva 5 zvetAtAvatruM mAMthI kAtaranAre sudhAreluM che. 6 chaMda anuSTup 7 vA kyAbdhau. 8 nvIro pazu rAjya vAMyana che. dveSi. 1176: vasaMtatilA 12 76 zAhU savibhIti 13 15 chaMda mAlinI 16 chaMda A kSeAka tathA pachInAtA zArdUlavikrIDita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 127 bhUlAI gayuM che. punakti che. A kSeAka tathA pachInAM e zlAnA 8 va stambra. 10 vdnh| mabdAgame. 14 va zaMsati www.umaragyanbhandar.com) Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 gujarAtanA aitihAsika lekha 28 thahaihayAnvabhavo bhU [pa]: '[sa]hastrArjuno garjadu[ ja ]yarAvaNojitala saddoINDakaNDU. 29 hrH| vizrAntaiH zravaNeSu nAkasadasA yatkIrtinAmAkSaraiH siddhaiH sAndrasudhArasena li30 khitAptAH kakunbhittayaH // [ 17* ]vaMze tasya sapatnavaMzaparazoH kokallabhUpA majo rAjA zrIra31 NavigrahaH samabhavaccedIzvaraH kIrtimAn / yasyArAtipuraMdhimaNDanamuSaH sarvopi pRthvIpa32 tiH sUryasyenduriva prayAti vikalaH pakSakSaye maNDalam // [18] sakalaguNaga. NAndharviSphuraddhA. 33 madhAmnaH kalitakamalapANistasya lakSmIH sutAbhUt / yadukulakumuvenduH sundarIcitahArI bIjaM patarUMH bIjI bAju 34 haririva pariNinye tAM jagattuMgadevaH // [ 19* ] caturudaSitaTA[nta ]khyAta zauryotha tAbhyAmabhavadari35 gharaTTo rttttkndrpdevH| manasi kRtanivAsaH kAntasImantinInAM sakalajanazaraNyaH pu. 36 NyalAvaNyarAziH // [20+ ] madanamamRtavindusyandamindozca vimba navanali. namRNAlaM candanaM candrikA 37 ca / aparamapi yadIyairjanmanirmANazeSairaNubhiriva cakAra spaSTa [ ma ]nindi vedhAH // [ 21* devoM 38 yazcaturamvurAzirazanArociSNuvizvambharAmAnAmannijavikrameNa saMmabhUt zrIkIrtinArA39 yaNaH [1* ]zrutvA janma yadIyamAkuladhiyAM jagmuH sa [ meM ] vidviSAM dainyaM vakra ruco manAMsi ca bha40 yaM sevAMjaliM maulayaH // [ 22+ ]tagovarddhanoddhAraM [he ]lonmUlitameruNA / upendra41 mindrarAjena jitvA yena na vismitam // [ 23 ] sakalajananamasyaH sotha kR[va] namasyA42 bhuvanapatiranekAndevabhogagrahArAn / upari para[ zu] rAmasyaikakugAgramadAna 1 prathama sa parAmara taresI nathA, mane tathA anal ta navA che. 2 pAyA kaku bhittayaH 3 . tma' za6 za tatA nathI. 4 mA tathA bhAga meM pachatAnA 6 bhAsinI 5 vAyA gaNAbdhevisphura. pAyo vindu 7 pAyA vimbaM. AndastavAyA rambu. 10vAyA samabhRcchrI 11 chaMda anuSTram 12 chaMda mAlinI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indrarAja 3 jAnAM be dAnapatroM 129 43 sphuritaguNagarimNastyAgakIrtyA vabhUva // [ 24... ] sa ca paramabhaTTArakamahArA jAdhirAjaparamezva14 razrImadakAlavarSadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvara45 zrIpRthvIvallabhazrIvallabhazrImannityavarSanarendradevaH kuzalI sarvAneva yathAsaMnadhya16 maunAtrASTrapativiSayapatiprAmakUTayuktakaniyuktakAdhikArikamahattarAdI47 samAdizatyastu vaH saMviditaM yathA zrImAnyakheTarAjadhAnInivezinA zrIpa48 dRvandhArya kurundakamAgatena mayA mAtApitrorAtmanazcaihikAmuSmika puNya. trImuM patarUM. 49 yazobhivRddhaye (1) lakSmaNagotrAya vAjimAdhyandinasabrahmacAriNe rAmapabhaTTasutAya 50 prabhAkarabhaTTAya lATadezAntargatakammaNijjasamIpe umbarAnAmagrAmaH yasya pU51 vataH tolejakaM dakSiNato mogalikA pazcimataH saMkIgrAma uttara [ to ]javalakU pakame52 vamAghATacatuSTayopalakSitaH sodraMgaH saparikaraH sadaNDadazA[pa]rAdhaH sotpadyamAna53 SiSTikaH sadhAnyahiraNyAdeyobhyantarasi [ ddhayA ] pUrvadevabrahmadAyarahitaH zakanR. pakAlA54 tIta[ saM ]vatsarazateSvaSTAsu SaTtriMzaduttareSu[ yu ]vasaMvatsaraphAlgunazuddhasaptamyAM saMpanne 55 zrIpaTTavandhotsave tulApuruSamAruhya tasmAdanuttaratA ca kurundakAdInyAmAn 56 anyAnyapi pUrvapRthvIpAlavi[ lu ]tAni catvAri grAmazatAni viMzati drammala:smA57 dvaiH saha viprebhyo vimucya valicaruvaizvadevAgnihotrAtithi[ saM ]tarpaNArthama (1) 58 dyodakAtisargeNa dattosyocitayA brahmadAyasthityA bhuMjato [bho ]jayataH kRSataH 59 karSayataH pratidizato vAnyasmai na kenacidalpApi paripaMthanA kAryA [1] tathAgA mibhirasma60 "zyairanyairvA sAmAnyaM bhUmidAnaphalamavetya svadAyanivizeSoyamasmamadAyo numanta61 vyaH [ix]yazcAjJAnAlopayati sa paMcabhirmahApAtakaiH saMyuktaH syAduktaM ca bhaga vatA vyAsena // Sa1 paaye| babhUva. 2 vAMyA saMbadhya 3 prathama mA 'mA' bhUsathA 2sI gayo rI ma pachI nI nabhAMtarAbhAM mAyA cha. 4 vAyA bandhAya. 5 vAMyA sabrahma 6 vAyA viSTikaH 7 vAyA brahma va na haranabIra nathA. vaya vandhotsave. 10 vaaNg| mAnanyAnyapi, 11vAMyA bali 12 paay| brahma 13 vayA dvAMzyai. bhAMthA tanAre sudhArelu cha. 14 vaaNye| smadbrahma. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 gujarAtanA aitihAsika lekha 62 STiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset // [ 25 ]sA 63 mAnyoyaM' dharmmaseturnRpANAM kAle kAle pAlanIyo bhavadbhiH / sarvvAnetAnbhAvinaH pArthivendrAn 64 bhUyo bhUyo [ yacate rAmabhadraH // [ 264 ] zrItrivikramabhaTTena nemAdityasya sUnunA kRtA prazasteyaM zrI [ // - . ] bIjA dAnapatranuM akSarAntara paheluM patarUM 1 oM svasti sa vovyAdveSasA dhAma yannAmikamalaM kRtaM / harazca yasya [ kA ]tendukalayA kama 2 laMkRtam // [ 1 ] jayati "vivudhavandhurvindhyavistArivakSasthalavimala vilolatkau stubhaH kaMsa 3 tuH / mukhasarasijaraGge yasya nRtyaMti lakSmyAH sma [ ra ] bharapatitAmya cArakAste kaTA 4 kSAH // [ 2 ] sa jayati bhujadaNDasaMzrayazrIH samarasamuddhRta[ du] rddharAricakraH / apahRtavalirma 5 NDalo nRsiMhaH satatamupendra ivendrarAjadevaH // [ 3 ] asti zrInAthanAbhisphuradurusarasAMbhoja [ 1 ] 6 janmA [ sva ]yaMbhUstasmAdatriH sUtobhUdamRtakaraparispandai industatopi / ta[smA ]dvaMzo yadUnAM - 7 jagati sa vavRSe yatra taistaivvilAsaiH zArGga gopAGga [ nAnAM ] nayanakuvalayai8 rarcyamAnazcacAra || [ 4 ] tatrAnvaye vitatasAtyakivaMzajanmA zrIdanti durganRpatiH 9 puruSottamobhUt / cAlukyavaMzajaladheH svavameva lakSmIryaM zaM[ sva ] cakrakara lAMcha10 na [ma][jagAma // [ 1 ] kRtvAspadaM hRdayahArijaghanyadeze svairaM punarmRdu vimardya ca madhyadezaM / 11 yasyAsam[ sya ] samare vasudhAGganAyAH kAracIpade padamakAri kareNa bhUyaH // [ 6 ] AsetoH sA 1 chaMda leAka anuSTupra chaMda zAlinI 3 chaMda leAka ( anuSTupa) jagyAnA abhAve A ka adhureza choDI hevAmAM Ate 4 vAM vivudhabandhu va kaMsaketuH pAMthA bali 8kAcI. 7 yA pariSyanda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 indrarAja 3 jAnAM ba dAnapatro. 12 nuvaprapravalakapiku[ lo llUnaphullallavaGgAdA kailAsAdga[ vA] nAcalacaraNara enapuro13 nAditAntAt / yasyAjJAM bhUmipAlAH karamukulabhilanmauli]mAlAyamAnA mAnaprairu1. tamAGgairavanitalaluThajjAnavo mAnayanti / [ 7* ] jitvA jagannijabhujena punarji gISoH svarga 15 vijetumiva tasya gatasya rAjJaH / [ / tatrAbhavatparamadhAmni pade pitRvyaH zrIkRSNa rAjanRpa16 tiH prathitapratApaH // [8] diksundarIvadanacAndanapatrabhaMgalIlAyamAnadhanavistata [ kA tikI bIjuM pataruM prathama bAju 17 teH [* ] zrIrASTrakUTakulazailamalaMkariSNostasmAdabhUnnirupamo niravadyazauryaH / / [9* ] kIrteH ku18 ndarucaH samastabhuvanaprasthAnakumbhaH sito lakSmyAH pANitale vilAsakamalaM pUNe19 nduvimvadyuti / ekaM kaMpitakosalezvarakarAdAcchinnamanyatpu[ na ]ryanodIcya narAdhipAdya20 za iva zvetAtapatraM raNe // [ 10* ] tasmAlebhe jagattuGgo janma sammAnitadvijaH / sopi zrIvalla21 bhaM mUrnu rAjarAjamajIjanat // [ 11* ] nimamAM yazcalukyAbdhau raTTarAjyazriyaM punaH [I] pRthvI[ mi ]voddhara22 dhIro vIranArAyaNobhavat // [ 12 ] samUlonmUlitastamvAndaNDenAnItakaNakaH / yodahadve-' 23 SiNazcaNDacalukyAMzcaNakAniva / [ 13* ] uccaizcalukyakulakandalakAlaketosta smAdakR24 SNacaritojani kRSNarAjaH / pItApi karNapuTakairasakRjanena kIrtiH pari25 bhramati yasya zazAGkakAntiH // [ 14* ] udyaddIdhitiratnajAlajaTi[ laM] vyAkRSTamI26 dRgdhanuH kruddha no pari vairivIrazirasAmevaM vimuktAH zarAH / dhArAsAriNi sandracApava27 laye yasyetthamavAgame garjadgurjarasaMgaravyatika- [2 ] jIrNo janaH zansati // [15* ] a28 ani janitabhaMgo vairi[ vRndasya tasmAdadharitamadanazrIH zrIjagattuMgadevaH / dhvjsr1vaaNy| prabala 2 vayodbhavAnI 3vAya bimba, 4 vaay| kyAndhau. 5 vAMyA stambA.6 yAdahave. 7 vaaNy| mandAgame. 8yA zaMsati. ...ye| prabala 2 vaay| ivAnI 3 13 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 gujarAtanA aitihAsika lekha 29 sijazaMkhaprollasaccakra [ pANi ]vibhavavijitaviSNurvvallabho [ 16 ] AsItkopyatha 30 haihayAnvayabhavo bhUpaH sahastrArjuno garjadurjayarAvaNorjitalasaddordaNDakaNDUha31 raH [ / * ] vizrAntaiH zravaNeSu nA[ ka ] sadasAM yatkIrttinAmAkSaraiH siddheH sAndrasudhArasena likhi vIralakSmyAH || 32 tairvyAptAH karkumbhittayaH // [ 17 ] vaMze tasya sapatnavaMzaparazoH kokkallabhUpAjo rAjA [ zrI ] bIjuM pataruM bIjI bAju 33 raNavigrahassamabhavaccedI [ zva ]raH kIrttimAn / yasyArAtipurandhimaNDanamuSaH sarvvepipRthvIpa 34 tiH sUryasyenduriva prayAti vikalaH pakSakSaye maNDalam // ( 18 * ) sakalaguNagaNAvvisphuraddharma 35 dhAmnaH kalitakamalapANistasya lakSmIH sutAbhUt / yadukulakumudenduH sundarI cicahAri 36 haririva pariNinye tAM jagattuGgadevaH ( 19* ) caturudadhitaTAntakhyAta zauyyatha tAbhyAma (bha) va 37 darigharaTTo rttttkndrpdevH| manasi kRtanivAsaH kAntasImantinInAM saivAlajanazaraNyaH pu38 NyalAvaNyarAziH // ( 20 ) davA yazcaturaimburAzirazanArociSNavizvambharAmAkrAmannijavikrameNa sa 39 mabhUt zrIkIrttinArAyaNaH / zrutvA janma yadIyamAkuladhiyAM jagmuH samaM vidviSAM 40 dainyaM vaktaruco manAMsi ca bhayaM sevAMjaliM maulayaH // ( 21* ) kRptagovarddhanodvAraM helo. 41 nmUlitameruNA [ I ] upendramindrarAjena jitvA yena na vismitam / / [22] sakalajanamamartsyaH 42 soya kRtvA namasyAnbhuvanatiranekAndevabhogAgrahArAMnA upari parazurAmasyaika43 kuprAmadAnasphuritaguNagarimNastyAga kI vabhUvaM // [ 23* ] sa ca paramabhaTTArakamahArAjAdhirAja - 44 paramezvarazrImadakAlavarSadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparamezvara45 zrImannityavarSanarendradevaH kuzalI sarvvAneva yethAsaMvadhyamAnakAnrASTrapativiSayapatigrAma46 kUTayuktakaniyuktakAdhikArikamahattarAdInsamAdizatyastu vaH saMviditaM yathA zrImAnya 47 kheTarAjadhAnInivezinA zrIpaTTavandhotsavAyakurundakamAgatena mayA mAtApitrorAtma 1 vaaNthe| siddhaiH 2 vaaNthe| kakubhittayaH 3 vAMge sarvopi 4 gaNAbdhevvisphura 5vA sakala 6 no rambu. 7 mabhUcchrI jananamasyaH 9 pAMca hArAn 10 paaNthe| babhUva 11 vA saMbadhya 12 bandho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 indrarAja 3 jAnAM ye dAnapatrI 48 nazcaihikAmuSmika puNyayazobhivRddhaye ( / ) lakSmaNasagotrAya vAnimAdhyandinasabrahmacA trIju patalaM 49 riNe pATaliputravinirgata [ zrIvenna ] pabhaTTasutAya siddhapabhaTTAya lATadezAntarga takammaNijja50 samIpe tennanAmagrAmaH [ 1 ] yasya pUrvato vAraDapallikA [ / * ] dakSiNato nAmbhatiTakaM [* pazcimato valI51 zA [18 ] uttarato vavviyaNagrAmaH [ / * ] evamA[ ghA ]TacatuSTayopalakSita ssodraMgaH saparikara[ : ] sadaNDa52 dazAparAdhaH sotpadyamAnaviSTikaH sadhAnyahi[ ra ]NyA [de* ] yobhyantarasiddhyA zakanRpakAlAtItasaMvatsara53 zateSvaSTAsu SaTtriMzaduttareSu yuvasaMvatsaraphAlgunazuddhasaptamyAM saMpanne zrIpaTTavandhotsa54 ve tulApuruSamAruhya tasmAdanuttaratA ca kurundakAdIn prAmAnanyAnyapi pUrvapRthvI pAlavi. 55 luptAni catvAri grAmazatAni viMzatidrammalakSaissAdvaiH saha vimucya vailicaruvai zvadevAgni56 hotrAtithisaMtapaNarthama[ 1 ] dyodakAtisargeNa dattosyocitayA brahmadAyasthityA 57 bhuMjato bhojayataH kRSataH karSayataH patidizato vAnyasmai na kenacidalpApi pari58 panthanA kAryA [ [* ] tathAgAmibhirbhadranRpatibhirasmadvaMzyairanyairvA sAmAmyaM bhUmi dAnaphala. 59 mavetya svadAyanivizeSoyama[ sma bahmadAyonumantavyaH [ ] yazcAjJAnAlo payati sa paMcabhirmahA60 pAtakaiH saMyuktaH syAdu[taM ] ca bhagavatA vyAsena / SaSTiM varSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH [ 1 ] A [cche ]61 cA cAnumantA ca tAnyeva narake vaset // [ 24* ] a[ me ]rapatyaM pathamaM' suvarNaM bhUvaiSNavI sUryasutAzca (gA ). 62 vaH (1) lokatrayaM tena bhaveddhi dattaM yaH kAMcanaM gAM ca mahIM ca dadyAt // ( 25* ) sAmAnyo ( 1 ) dharmaseturnRpANAM 63 kAle kAle pAlanIyo bhavadbhiH / sarvAnetAnbhAvina: pArthivendrAn bhUyo bhUyo yAcate rAmabhadraH // (26*) 64 zrItrivikramabhaTTena ( ne ) mAdityasya manunA / kRtA zastA prazasteyamindrarAjAM. nisevinA // (27* ) zrIH (1) 1 pAyA sabrahma 2 vAMya bandho 3 bAMyA bali 4 vAMyA brahma 5 vAyA smadabrahma 6 vAMyA prathamaM. le. 48 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bIja dAnapatranuM bhASAntara. >> svasti ! 8 ka. 1) jenA nAbhikamaLamAM vedhasetu brahmAe ) vAsa karyo che te viSNu ane jenuM zira IndukalAthI bhUSita che te hara ( ziva) tamAruM rakSaNa kare. ( ka. 2) kaMsanA (nAzane) ketu, devane mitra, jenA vidhyAgirisamAna vizALa vakSa:sthaLa upara zuddha kaustubhamaNi laTake che jenA mukhakamaLanI raMgabhUmipara lakSmInA atikAmathI zithila nayananAM popacAM sahita kaTAkSa nRtya kare che te kRSNa vijayI che. (zloka. 3) upendra ( viSNu ) je sadA vijayI che, jenA lAMbA karonuM lahamIdevIe zaraNa lIdhuM che, je yuddhamAM saLIyAvALuM ane durdhvara cakra dhArate, je bali ane tene maMDaLane pAtALamAM laI gayo ane je cothA avatAramAM nRsiMha hato te upendra samAna lakSamIdevIthI jenA lAMbA karanuM Azraya sthAna thayuM hatuM, jeNe yuddhamAM ajita ari cakane ukheDI nAMkhyuM che, jeNe baLIAonA deza (maMDaLa) harI lIdhA che ane je janemAM nRsiMha che te indrarAja trI sadA vijayI che. ( ka. 4) svayaMbhU (brahmA) zrInA pati viSNu)nA nAbhimAMthI nIkaLatA vizALa ane vikaselA kamaLamAMthI janmyA hatA. tenAthI tene putra atri janmyA hatA. ane tenAthI punaH (atrine ) amRta kiraNe umarAvate Indu. temAMthI pRthvI para yaduvaMza utpanna thaye; jemAM eka samaye gepanI aMganAonA netra kamaLane sarva vilAsathI pUjAtA kRSNa rUpe AThamA avatAramAM sAraMga(dhanuSa) dhAranAra, viSNu) thaI gayo. | ( ka. 5 ) jema te vaMzamAM sAtyaki zAkhAnI vRddhi karanAra, ane karamAM zaMkha, ane cakanAM vizeSa cihna dhAranAra ane sAgaramAMthI lahamIdevI savecchAthI jenI pAse AvI te purUSottama(kRSNa) prakaTayA tema te vaMzamAM mahAna sAtyaki zAkhAmAM, purUSottama, zaMkha ane cakanAM (svasti) cihnavALA karavA ane jenI pAse cAlukya vaMzanI lamI svecchAthI AvI te zrIdantidurga nupa prakaTa. ( zleka. 6) jevI rIte priyajanane kara prathama hadaya haratI strInI jaMghA para pUrNa sthAna meLavI ane svecchAthI punaH madutAthI tenI kaTI (madhyadeza) dabAvI, punaH kadI nIcenA aDranAnA kAMcIpadamAM sthAna kare che tema yuddhamAM atula A nRpane kara prathama bhUminA sahuthI nIcenA hRdayahArI dezapara sthApita thaI ane punaH mRdutAthI, svecchAthI madhyadeza prApta karI ane punaH kAMcI dezamAM sthApita thayo. | ( zloka. 7 ) jyAM parvatanA zikhara paranA prabaLa kapigathI pupita lavaMga vRkSane nAza thAya che te setu( rAmezvara)thI bhavAnInA cAlatA caraNanA nUpuranA jhaNakArathI gAjatI sImAvALA kailAsa parvata sudhI, aMjalithI pati mugaTa paranI mALA samAna tenI AjJAne sarva nRpe zira namAvI, ane bhUtaLa para lATatAM ghUMTaNe sahita mAna Ape che. ( kaleka. 8) pitAnA bhujathI bhUmine parAjaya karI, te nRpa nava vijayanI utsuktAthI svargamAM jaya karavA gayo tyAre tene vikhyAta pratApavALe pitRdhyaka zrI kRSNarAja pahele parama prabhutvanA pade AvyuM. ( ka. 9 ) disuMdarIonAM vadana candanacitranI paMktionA rUpamAM lIlA karatA, ghana, vistAravALA ane ujajavaLa yaza saMpanna ane zrI rASTranA kuLanA parvatane bhUSita karanAra te nRpamAMthI vimaLa zauryavALe nirUpama prakaTayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indrarAja 3 jAnAM bedAnapatrI ( zloka. 10 ) digyAtrA samaye kuMdakusumasamAna ujajavaLa kIrtinA samasta bhuvananA yAtrA pravAsa mATe veta(svasti)kumbha, ane lakSmInA-karanA taLamAM pUrNa IndunA bismasamAna ujavaLa vilAsa kamaLa samAna svaita chatra kesalezvaranA kaMpatA karamAMthI yuddhamAM jhuMTavI lIdhuM ane anya (bIjo) uttara(deza)nA nRpa pAsethI tene yaza samAna hatuM te jhuMTavI lIdho, ( leka 11 ) temAMthI dvijone mAna ApanAra jagajIMga janme. teNe tenA putra mahArAjAdhirAja zrI vallabhane janma Ape ( zloka. 12 ) jevI rIte sAgaramAM DUbI gaelI pRthvIne punaH uddhArIne viSNu vIra nArAyaNa thayo, tema pratApa dhanavALe A nRpa caulukyanA sAgaramAM DUbI gaelA paTTarAjyanA yazane punaH uddhArIne vIranArAyaNa (upanAma dhAranAra ) thaye. | ( ka. 13 ) jema mALI daMDathI kaMTaka dUra karI, mULa sahita ukhADelA rastaMbhavALA caNakene khALe che tema staMbha purIne pUrNa nAza karanAra zatru caDa caulukone, daMDathI durjanene namAvI nAza karyo. ( ka. 14 ) kadalI vRkSa samAna caulukaya vaMzano nAza karanAra, ketumAMthI vimaLa caritavALe, karNapaTakathI satata pAna thayA chatAM jene Indu samAna ujajavaLa yaza bhramaNa kare che te kRSNarAja, bIje, janmyo hato. | ( zleka. 15 ) vAdaLAM AvI jyAre ati muzaLadhAra vRSTi thAya che ane nabhamAM goLa meghadhanuSa dekhAya che tyAre vRddha jane, garjatA gurjara sAthenA tenA yuddhanuM Ama varNana Ape che. kiraNo pheMkatAM ratnathI jaDita dhanuSa teNe kapamAM Ama kheMcyuMH zatrunA yoddhAenAM zira tarapha teNe Ama zara choDyAM." ( kaleka. 16 ) tenAthI zatrugaNane hazunAra, madanathI adhika rUpavAna, zaktidevIne vallabha, jenA dareka karanAM tala davaja, kamaLa, zaMkhanAM cinhathI prakAzatA cakranuM svasticihna dhAratA ane je mahinAmAM Ama viSNu karatAM adhika hato te zrIjagatuMga ja hato. (loka. 17) haihaya vaMzamAM sahastrArjuna nRpa hato jeNe garjatA ane ajita rAvaNanA prabaLa ane virAjatA lAMbA bhUjenI khaNasa zAnta karI ane jenA yazanA ane nAmanA prasaratA akSaree, denA karNamAM vizrAMtisthAna prApta karI, ane amRtanA ghaTTa rasa vaDe siddhAthI lakhAIne, didivAlo vyApI nAMkhI. | ( zle. 18 ) je zatruonA vaMzane parazu samAna hato, tenA vaMzamAM kokakala bhUpane putra kIrtamAna nRpa zrI raNavigraha cedIzvara thaye. jema sarva kalA vinAne Indu kRSNa pakSane aMte sUryabiMbamAM praveza kare che tema, je sAmaMtanA maMDaLamAM arinI aMganAone alaMkAra hato teNe dareka durbaLa bhUpamAM temanA pakSano nAza karIne praveza karyo. ( lai. 1 ) jevI rIte sAgara je ati ujajavaLa kiraNavALA sUryane nivAsa che, temAMthI lakSamI karamAM kamaLa sahita prakaTI tevI rIte je guNanidhi hoM, ujajavaLa pratApanA nivAsasthAna samAna hato, temAMthI lakSmI nAme putrI avatarI hatI. yaduvaMzanA kumudane zazi samAna, suMdarIonAM hadaya anuraMjanAra jagatuMgadeva raNavigrahanI putrI lakSamIne paro -jema hari lakSmI devIne parahayA hatA. ( zloka. 20 ) jema hari ane lakSamIthI cAra sAgaranA kinArA sudhI vikhyAta pratApavALa, zatruone ghaMTI samAna, suMdarIonA manamAM vasanAra, sarva janone Azraya sthAna samAna, 1 tAmralita athavA tamAka, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 gujarAtanA aitihAsika lekha ane savagIya sauMdaryane niSi kapa deva prakaTaye, tema A banemAMthI cAra sAgaranA kinArA sudhI vikhyAta pratApavALe, zatruone ghaMTI samAna, suMdarIonAM manamAM vasanAra, sarva janane Azraya sthAna samAna, guNa ane rupane nidhi hato te radda kandarpa ja hate. | ( ka. 21 ) viSNu bhagavAne padathI cAra sAgarathI AvRta thaI ujavaLa thaelI pRthvI bharI daIne zrI kIrtinArAyaNa nAme oLakhAya tema A nRpa tenA zauryathI cAra sAgarathI AvRta banI prakAzita thaelI pRthvInuM gamana karIne zrI kIrtinArAyaNa tarIke oLakhAyo. tenA janma viSe sAMbhaLI, muMjhAI gaelI mativALA zatruonA mukhanuM teja dainya, citta bhaya ane zira sevA aMjaline anubhava karavA lAgyAM. ( zloka. 22 ) jema Indradeva merU parvata lIlAthI( sukhethI) ukheDI nAMkhI, ane govardhana(giri ne uddhAra karanAra upendra(kRSNa)devane parAjaya karIne madathI phlI gaye nahete tema A IndrarAja trIje merU mahAdaya) sukhethI ukhADI nAMkhI govardhanane zaraNa ApanAra upendra nRpane parAjaya karIne madathI phulAI gayo na hate. ( zleka. 23 ) A nRpa je sarva janethI namana pAtra che teNe maMdiro ane agrahAra(brAhaNene)ne sarvathI mAna devA yogya aneka dAna karI, dAna mATe yazamAM, eka najIvA gAmanA dAnathI virAjatA puNyanA mahimAvALA parazurAmathI adhika thayo. ( paMkti. 43. 56 ) ane te, parama bhaTTaraka, mahArAjAdhirAja, paramezvarathI akAlavarSa devano pAdAnudhyAta, parama bhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrI nityavarSa narendradeva kuzaLa sthitimAM hatuM tyAre samasta rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, yuktaka, niyuktaka, AdhikArika, mahattara Adine temanA saMbaMdha anusAra zAsana kare che - tamane jAhera thAo ke rAjanagara zrI mAnyakheTamAM vasanAra ane zrI paTTabandha utsava mATe karUnTakamAM AvelA mArAthI mArAM mAtApitAnA, ane mArA, A leka tema ja paralokamAM puNya yazanI vRddhi mATe, zakanRpanA kALa pachI, saMvata 836 phAguNa zudi 7, yuvasaMvatsaramAM, zrI paTTabandha utsavanI samApti pachI, tulA purUSamAM ArahaNa karIne, ane tulAmAMthI nIce avataraNa ryA vagara,sADI vIsa lAkha drampa sahita, pUrvenA nRpethI ja thaelAM kurUnDa ane anya gAme, ane te upara 400 gAme, bali, carU, vaizvadeva, agnihotra ane atithi santarpaNa artha, lakSamaNa gotranA, vAji madhyanTi sabrahmacArI, pATalIputrathI AvelA zrI vennapabhaTTanA putrane lATa dezamAM kammaNijaja samIpamAM tena nAmanuM gAma, pUrve-vAraDapalilakAH dakSiNenAzmItaTa pazcime-valIzA ane uttare valviyaNagAma, A cAra sImAvALuM gAma udvega sahita, uparikara sahita, daza aparAdhanA daMDa sahita, udubhavati veThanA hakake sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, pANInA arthathI bhaktithI apAyuM che. | ( paMkti. 16-59) A gAmane jyAre te brahradAyanA niyama anusAra upaga kare, anya pAse upabhoga karAve, khetI kare athavA khetI karAve, athavA anyane sepe, tyAre koIe, tene leza mAtra paNa pratibaMdha karavo nahIM. vaLI, A amArA brAhmaNane ApelA dAnane amArA vaMzanA ke anya bhAvi bhadrae piteja te dAna karyuM hoya tema ane bhUmidAnanuM phaLa (dAna denAra ane rakSaNa karanArane) sAmAnya che tema mAnI anumati ApavI. (paMkti pa9 ane zleka 24-26 mAM bhAvi nRpane cAlu upadeza ane dhamakIne samAveza thAya che.) (zleka. ra7) A stutipAtra pazati nemAdityanA putra ane indrarAjanA padanuM sevana karatA zrI trivikramabhaTTathI racAelI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 135 gAviMda 4 thAnAM khaMbhAtanAM tAmrapatrA za. sa. 852 jyeSTa su. 10 seAmavAra A tAmrapatra khaMbhAtanA eka kheDuta haLa kheDatA hatA tyAre khetaramAMthI maLelAM hatAM. te lAkaDAnI eka peTImAM hatAM. te peTI ukheLatAM tUTI gaI. pachI A eka gujarAtInA kabajAmAM AvyAM hatAM. tenI pAsethI pro. e. vI. kAthavaTee bahu mhenatathI tAmrapatra peTalAdanA meLavyAM hatAM. patarAM kula traNa che, ane te 13pRSTha iMca lAMkhAM ane 100 iMca paheALAM che. aMdaranA lakhANunA rakSaNa mATe kAra sheja vALI dIdhelI che. pahelA ane trIjA patarAnI eka aMdaranI khAjIe ane vacalA patarAnI manne bAjue lekha kAtarela che. trIjA patarAnA nIcenA khUNA tUTI gayA che, tethI gheADA akSare guma thayA che, tepaNu ekaMdara lekha surakSita che. patarAMnI eka khAjIe kANAMmAMthI pasAra thatI iMca jADI ane jaTTa iMca vyAsavALI geALa kaDIthI te khAMdhelAM che. kaDInA cheDA upara 2 iMca uMcI ane paheAnI sIla che. temAM jarA nIce paDatI sapATI upara garUDanuM upaDatuM citra che. garUDa sanmukha pAMkha paheALI karIne beThelA che, ane tenuM nAka cAMcanA jevuM che. tenA dareka hAthamAM sarpa che. garUDanI jamaNI bAjue uparanA khUNAmAM gaNapatinuM, ane nIce camara ane dIvAnAM citro che. DAkhI bAjue kAI prANI upara beThelI devI ane tenI nIce svastika che. kAra upara pharatAM AyudhAnAM citra che, jemAMnA khaDga, khANu, ane vajra spaSTa oLakhI zakAya che. garUDanI nIce akSarA hatA, paNa atyAre ghasAI gayA che. keAtarakAma sArI rIte kareluM che. lipi 10 mI sadInAM khIjAM tAmrapatro uparanI lipine maLatI che. akSaranuM sarerAza kada hai IMca che. bhASA saMskRta che. zarUvAtanA e ane svasti sivAya pahelethI paMkti 78 paryaMta khadhA bhAga padyamAM che, ane bAkInA bhAga chelA mahAbhAratAdinA zleAka, tathA lekhanA nAmanA zloka sivAya gadyamAM che. zarUvAtanA traNa tathA vaMzAvalInA e sivAya badhA leke Aja rAjAnAM sAMgalinAM tAmrapatrAmAM che. ( paM. 40-42 ) paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrI nityavarSe eTale ke indra 3 jAnAM caraNanuM dhyAna dharanAra 5. ma. 5. zrI suvarNavarNadeva pRthvIvallabha, zrI vallabhanarendradeva eTale ke rASTrakuTa gAviMda 4 thA ne A lekha che. ( paM. 46) dAna apAyuM tyAre paTamandhanA utsava sakhama gAviMdarAja pAtAnI rAjadhAnI mAnyakheDha cheADIne gADhAvarInA kAMThA uparanA pinthaka gAme gayA hatA ( 5. 46-49) tyAre teNe peAtAnI seAnAnI tulAkarAvI hatI ane te vante teNe 600 agrahAra, 3 lAkha suvarNa, maMdirane 800 gAmA, cAra lAkha suvarNa ane 32 lAkha drumsa ApyAM hatAM. ( paM. para-54) pachI teNe lATa pradezamAM kheTaka paragaNAmAM kAvikA tIrtha pAsenuM kevajhana gAma dAnamAM ApyuM hatuM. A dAnanI noMdha levA A tAmrapatra kAtarAyuM che. ( paM. 51-52 ) dAna lenAra mAthara gAtrane, vAji kAv zAkhAnA mahAdevaSyanA putra nAgamAya nAmanA brAhmaNa hatA. te mAnyakheTamAM geAviMda 4 thAnAM caraNe jIvatA hatA ane mULa kAvikAnA rahIza hatA. paM. 44-46 dAnanI tithi nIce mujaba che. za. saM. 8para khara saMvatsara jyeSTha su. 10 seAmavAra hasta nakSatra. AnI barAbara DA. kIlahArne gaNatrI karatAM I. sa. 930 nI 10 mI me ne sAmavAra kharAkhara Ave che. 1 e. I. veA. 7 5aa. 26 DaoN. DI. Ara. bhAMDArakara, a. 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 gujarAtanA aitihAsika lekha zarUvAtamAM che ane svasti pachI rASTrakUTa lekhe mAMne cAluM loka che, jemAM ziva ane vipazunI stuti che. tyAra pachIne zloka sAmavedane mahimA batAvanAra che. ane tyAra bAdanA be lekamAM (3-4) viSNu ane zeSanI prArthanA che. ka 5 mAM yaduvaMzanI caMdramAMthI utpatti ane tenAM vakhANa che. | ( zloka 7 ) svaccha AkAzamAM candra uge tema te yaduvaMzamAM daktidurga jabhya hate. tenI pachI gAdI upara tene kAke kRSNarAja 1 le Avyo, jeNe sUrya aMdhakArane nAza kare che tema cAlukya vaMzane nAza karyo. ( zloka. 8) tyAra bAda tene meTa dIkaro goviMdarAja 2 je gAdIe Avyo ane tenA pachI nirUpama kahevAto tene nAno bhAI Avyo. (zloka. 9-10) sAMgalinA tAmrapatramAM kRSNa 1 lAnI ane nirUpamanI vacce vaMdarAja bIjAne varNavyo che, paNa teNe rAjya karyuM ema spaSTa ullekha nathI tethI De. kalITa ema mAne che ke teNe 2 karyuM nathI. paNa te te te ja dalIlathI ema mAnavuM joIe ke jagatuMga (gAviMda 3 ) ane ameghavarSa 1 lAe paNa rAjya karyuM na hovuM joIe, kAraNa tenI paNa te ja dazA che. temaNe rAjya karyuM ema spaSTa lakhyuM nathI. ( dhruva ) nirUpama pachI tene dIkare jagatuMga geviMda 3 jo Abe, jemAM mAtra niyamita vakhANa karelAM che. ( zloka. 11 ) tenI pachI ameghavarSa 1 lo rAjA thaye, teNe cAlukya rUpI grAsathI viMgavallI pAse yamarAjane prasanna karyo hate. (maleka. 12 ) amoghavarSa pachI tene dIkare akAlavarSa ( kRSNa 2 je ) gAdIe AvyuM ane tenA duzmanoe kheTaka cheDI dIdhuM. ( zloka 13 ) A kheTaka te rASTrakuTanI rAjadhAnI mAnyakheTa hovuM joIe; kAraNuM cAlukya guNaka vijayAditya 3 jAe kRSNanI rAjadhAnI bALyAnuM be cAlukyanA lekhamAM lakheluM che. sahastrArjunanA eTale ke cedI vaMzanA rAjA kekallanI dIkarI joDe akAlavarSa para hato. ( zloka. 14) tenAthI jaganaMga utpanna thayo ane te kakkalanA dIkarA ravigrahanI dIkarI lakSmIne paro. ( ka. 15-16) leka 16 mAM arjuna nAmanA rAjAe jagatuMgane lazkara sahita madada karIne kIrti saMpAdana karAvI ema lakhyuM che. A arjunane kekalane dIkare kaho che (kaleka 20) tethI te ravigrahane bhAI ane jagatuMgane kAkesasara thAya. ( kaleka 19-18) A jagatuMga ane lakSmIthI indra 3 je ja hate. le. 19mAM AnI moTI jitanuM varNana che. ema jaNAya che ke Indra 3 jo ujanathI uttaramAM gaye hate ane jamanA oLaMgIne mahAdaya zaherano nAza karyo. mahAdayane nAza karIne tene kuzasthala banAvI dIdhuM ema lakhyuM che te mAtra kavinuM kalpanAtmaka varNana hovuM joIe. kAraNa mahodaya ane kuzasthala e banne kAnyakubaja eTale kajanAM nAma hemacaMdra gaNAvyAM che. kAjanA kayA rAjAne Indra 3 jAe harAvyuM te zodhavA mATe tArIkho tapAsavI joIe. Indra 3 je I. sa. 915 ane 917 mAM hatuM, ema rASTrakUTa lekhAmAM maLe che. kenejanA nIcenA rAjanI sAle vAliara, palIA ane sIyaDANInA lekhamAM maLe che, (1) bhoja I. sa. 862 876, 882, (2) mahendrapAla I. sa. 900, 907, (3) kSitipAla athavA mahIpAla i. sa. 917 (4) devapAla I. sa. 918. A uparathI ema nizcaya thAya che ke I% 3 jAne samakAlIna kSitipAla hato tethI teNe tene harAvyuM haze. vaLI khajurAhonA lekhamAM lakhyuM che ke cAMdelA rAjA harSadeve kSitipAlane gAdI upara besADaye te uparathI ema samajAya che ke Indra tene harAvI, kAjamAMthI nazADI mukayo haze. nArAyaNapAlanA bhAgalapuranA dAnapatramAMthI tema ja dharmapAlanA khAlImapuranA dAnapatramAMthI nIcenI hakIkata maLI Ave cheH (1) IndrarAje kAnyakunjanA rAjAne harAvyo. (2) paNa 1 I. e. vo. 15 pA. 304 2 e. I. . 4 pA. 243 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 govinda 4 thAnAM khaMbhAtanAM tAmrapatrA pAchaLathI tene dharmapAle harAvyuM ane kAnyakujanA rAjAne pharI gAdI upara besAryo. A tAmrapatramAM kAnyakujanA rAjAnuM nAma kSitipAla athavA mahIpAla Apela che, ane te cAMdelA rAjA harSavardhananI madadathI pAche gAdIe Avyo. A uparathI ema saMbhava che ke kAnyakujanA rAjAne pharI gAdI upara besAravAmAM harSavardhana tema ja dharmapAla e bannene hAtha hoya. bhAgalapuranA tAmrapatramAM je kAnyakubsanA rAjAne indra harAvyuM tenuM nAma cakAyudha ApiluM che. navasArInAM tAmrapatromAM indra upendrane harAvyuM ema Apela che tethI ema saMbhave che ke kSitipAlanAM birUda tarIke cakAyudha ane upendra zabdo hovA joIe. vaLI A tAmrapatra uparathI ema paNa siddha thAya che ke kanigahAma ane pro. korna dhAre che tema dharmapAla 9 mI sadInI zarUvAtamAM nahIM, paNa dazamI sadInI zarUvAtamAM rAjya karate have joIe. devapAladevanA muMgIranA tAmrapatramAM dharmapAla rASTrakUTa zrI paravalanI dIkarI raNudevIne paraNya ema Apela che. pro. kIhAne zrI paravalane zrI vallabha tarIke sudhAre che. tethI dharmapAlane sasaro kRSNa bIje have joIe. (Indra 3 hAya nahIM, kAraNa te sasarajamAI Ama laDe nahIM.) (zloka 20 ) indra trIje haihaya agara cedI vaMzanI vijAmbAne paraNa. tenAthI goviMda 4 the jape. tenuM svarUpa kAmadevathI paNa adhika hatuM. (Aka. 21 ) zloka 22 mAM goviMda 4 thAnA karelA bacAva uparathI tema ja devaLI, karahADa ane khArapATaNanA tAmrapatromAM goviMda 4 thAnuM je varNana ApyuM che te uparathI samajAya che ke (1) goviMda 4 the viSayI rAjA hate. (2) tenI prajA tathA bhAyAte nArAja thayA ane arikezarina bIjA vigeree baMDa uThAvyuM ane goviMdane mAryo ane tenA kAkA ameghavarSane gAdIe besavA vinati karI. vaLI temAM lakhyuM che ke te potAnA moTAbhAI pratye dhAtakI rIte varyo nahote, paNa te moTAbhAI amoghavarSa (bIjA)nA rAjya karavAnA Tuka samayano khyAla karatAM ema saMbhavita lAge che ke tene ghAtakI rIte goviMda 4 thAe mAryo haze, agara mAre evI yukti prayukti karI haze. zloka rara nI chelI paMktimAM goviMda 4thAne tenAM parAkramone lIdhe sAhasaka kahyo che ane bleka ra3 mAM Apela che ke tenuM nAma prabhutavarSa hatuM. paNa sonAnAM aneka dAna ApavAthI tenuM kharuM nAma suvarNavavuM paDyuM hatuM. loka 28 mAM gaMgAyamunA tenA mehelamAM sevA karatAM, ema lakhyuM che, tene artha ema leve joIe ke uttaranA keI rAjAne harAvIne gaMgA ane yamunAnAM lAMchana pitAnA davaja upara meLavyAM hatAM. dAnapatramAMnAM sthaLo paikI kevazva te hAlanuM kimoja agara kimaja che. kAvikA te kavi ane sIkagrAma te hAlanuM sigAma agara zIgAma che. A dAnapatramAM kAvikAne mahAsthAna (pavitra sthAna) lakhyuM che tethI te 10 dazamI sadIthI yAtrAnuM sthaLa hovuM joIe. dAnamAM apAelA kevajane lAdezanA kheDA paragaNAmAM AveluM ema lakhyuM che tethI lATamAM kheDAne samAveza thato hatA ema anumAna thAya che. De. bulara ane De. bhagavAnalAla dhAre che tema lATa mahI ane tApI vacce ja pradeza nahIM, paNa De. huza dhAre che tema uttaramAM zerI athavA zeDhI sudhIne pradeza have joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 oM svasti se vo vyAdveSasA dhAma yannAbhikamalakRtam / harazca yasya kAntenduka layA kamalaGkRtam // (1) jayanti brahmaNaH sargani2 pattimuditAtmanaH / sarasvatIkRtAnandA madhurAH sAmagItayaH // ( 2 ) sAndraH zrIstanabhArabhUrimakarIkAzmIrasammizritaiH 3 pronmajjadgajarAjagairikarajaH puJjadravaiH yiJjaroMH / kSIrAbdheH kSubhitasya mandaragi ribyAvartanAdudgatAH kallolA jana4 yanti yasya pulakampAyAtsa vaH kezavaH // (3 ) zambhoryAni ziraH sthitasya ___ phaNinAmpatyuH phaNAnAM daza dyotante paritAH 5 zatAni samaNijyotIMSi jUTATavIm / enastAnyuparisavatsurasaritsitendukandollasa jjyotsnAkalpalatAlavAlava6 layazrIbhAJjibhaJjantu vaH // [ ] tArAcakrAJjaSaNDAvRtagaganasaraH padminIrAjahaMsA trailAkyakAdhipatyasthitamadanamahAroM7 jazubhrAtapatrAt / lAvaNyakSIrasindhoryutirajatagiredigvadhUdantapatrAdvaMzaH somAdayaM yastribhuvanakamalAvAsasaupAdupretaH // [5] 8 tasmAcchyiH kulagRhaM bhavanaM mahimnaH krIDAspadaMsthitimahardigabhIratAnAm / Apa nasatvaparipAlanalamdhakIrtivaMze varbhUvai bhu. 9 vi sindhunibho yadUnAm // [6] pariNataparamaNDalaH kalAvAnpavitatavahalayazoMzu pUritAzaH / zazadhara iva dantidurgarAjo yadu10 kulavimalaviyatyathodiyAya // [7] tasyAyaM nRpateH pitRvya udayI zrIvIrasiMhA sanaM meroH zRGgamivASiruhya 11 ravivacchIkRSNarAjastataH / dhvastodriktacalukyavaMzatimiraH pRthvIbhRtAM mastake nyastAmiH sakalaM jagatpavitataiste. 12 jomirAkrAntavAn // [9] tasmAdgAvidgarAjAbhUdinduvigvazilAvale / yasyA riploSadhUmrokaH prazastiriva lakSyate // [6] 13 tasyAbhavadbhuvanapAlanavIravuddhiruhUta [ za] trukulasantatiriddhatejAH / rAjAnujo nirupamAparanAmadheyo yammudrayAmvudhirapi prathitaH 1 cihna rUpe darzAvelo che. 2 chaMda maleka (anuSTrapa)ane pachInA oNkane paNa te ja A leka lagabhaga badhAM rASTrakUTanAM dAnapatromAM Ave che paraMtu sAMgalI patarAMmAM mAluma paDatA nathI. 3 vaciA nAnaka 4 cha tathA pachInA zlokano zAlavikIkata- A bane koko sAMgalIna patarAMomAM nathI. 5pAyA piJjarA pAyA kSIrAbdheH 77'halavAyA cakrAbja 8 vAyA trailokya vAyA dupetaH 107 vasaMtatila, 11 vAMce rAdha 12 vAM vasava 13 idane mATe A prastAvanA 10 vAMce ta7 15 cheda zArdUlavikrIDita. 16 vaco nyatApri 17 chaMda anu5 18 vAMce vivichAta 19 chaMda vasaMtatilakA 2. pAMyA buddhi 21 panyA yAmbudhi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ govinda 4 thAnAM khaMbhAtanAM tAmrapatro 14 samudraH // [ 10 ] tadanu jagattuGgojani parihRtanijasakalamaNDalAbhogAH / gatayauvanavanitAjana[ ku ]casadRzA yasya vairinRpAH // [ 11 ] 15 tesmAccAmoghavarSo bhavadatulavailo yena kopAdapUrvazcAlukyAbhyuSakhAdyairjanitaratiyamaH prINito viGgavalyAm / vairiMcA16 NDodarAntavahiruparitale yanna labdhAvakAzaM toyavyAjAdvizuddhaM yaza iva nihitaM tajjagattuvasindhau // [12] tasmAdakAlavarSoM nRpati17 rabhudyatparAkramatrastaiH sadyaH samaNDalA kheTakamahitaiH parityaktam // [ 13 [ saMha sArjunavaMzasya bhUSaNaM kokalAtmajA / tasyAbha18 vanmahAdevIjagattuGgastatojani [14] gambhIrAdralanighe bhRtpratipakSarakSaNakSa mataH / kokalasutaraNavigrahajalagherlakSmIH sa. 19 mutpannA // [15] so jAyA jAyatA jAtazatrostasya mahIbhRtaH bhImasenArjuno pAttayazobhUSaNazAlinaH // [16 ] tatrai jagattuGgodaya20 gha[ ra gIdharataH pratApakalitAtmA / lakSmyAnandana uditojani vijayI rAja mArtaNDaH // [17 ] sthiticalitasakalabhUbhRtpakSacchedAbhimukta21 bhujavajraH / animiSadarzanayogyo yaH satyamihendrarAja iti // [ 18 ] yanmAdya. . dvipadantaghAtaviSama" kAlapriyaprAvaNaM tI patarUM bIjuM prathama bAju 22 yatturagairagAghayamunA sindhupratispardhinI / yenedaM hi mahodayArinagaraM nirmUlamu. nmUlitaM nAmnAdyApi janaiH kuzastha23 lamiti khyAti parAM nIyate // [ 19] yastasmidgazakaNThadarpadalane zrIhaihayAnAM kule kokallaH pratipAditosya ca guNajye24 chorjunobhUtsutaH / tatputrommaNadeva ityativalastasmAdvijAmvAbhavatpaJavAmbunigherumeve' himavannAmnaH kSamAbhRtpra25 bhoH|| [20 ] 'zrIndranarendrAttasyAM sUnurabhudbhapativijAmvAyA govindarAja nAmA kAmAdhikarUpasaundaryaH // [ 21 ] sAmarthya' sati 26 ninditA pravihitA naivAgaje krUratA vainghustrIgamanAdibhiH kucaritairAvarjitaM nAyazaH zaucAzaucaparAGmukhaM na ca bhi. 27 yA paizAcyamaGgIkRtaM tyAgenAsamasAhasaizcabhuvane yaH sAhasAkobhavat // [22] varSansuvarNavarSaH prabhatavarSopi kanakadhA 17 mA 2 5 / 3 vAMyA balo 4 vAMyA vallayAm 5vAyA bahivAMyA tale 7vAyA sabhA 8 iMdra AryA. 8 chaMda anuTu5 10 cheda AryA 11 chaMda anuSya5 12 chaMda A to pachInA kokano AyA 13 8 zArdUlavikrIDita pachInA kalAkano chaMda paNa te ja A loka sAMgalInAM patarAMmAM nathI. 14 vA yanmAdyadvipa 15 pAyA tibala 11 vAMyA jAmbA; vAmbunidhe 17 bhAryA 18 pAyA jAmbA 19 76 zArdUlavikrIDita 20 va ivadhu 21 Ida AryA. le. 50 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 gujarAtanA aitihAsika lekha 28 rAbhiH / jagadakhilamekakAzcamayamakaroditi janairuktaH // [ 23 ] kaH kenAthA ko daridraH pRthivyAmitthaM ghuSTe dvAri lipso. 29 rabhAvAt / helAsiddhaijhaipanAthaiH praNItoNyuccaiH kozaH prItaye yasya nAbhUt // [24] yadadhidigvijayAvasare sati prasabhasaM30 bhramabhAvanayeva bhUH / sapadi nRtyati paoNlimahAdhvajocchRtakarAnyakunAthavivarjitA / / [2 ] sa ( ha ) te na hi maNDalAdhi31 paM parameSobhyudayIsamuddhatam / iti jAtabhiyAvivAgrato ravicandrAvapi yasya dhAvataH // [ 26 ] avanatapara32 maNDalezvaraM sahavijayazcAbhivezma zomitam / samahimakaratoraNaM ciraM nijateja stati yasya rAjate // [27 ] sahate 33 samavAhinImayaM na pareSAM savizeSazAlinIm / yadaninditarAjamandiraM nanu gaGgA yamunA ca sevate // [29] yasminrAja34 ni saurAjyaM nirjitAri vitanvati / vimAnasthitirityAsIna bhogeSu kadAcana // [29] yesyoddAmapratApAnalabahalazikhAkajalaM 35 nIlameghA visphUjatkhanadhArAsphuraNavisaraNAnyeva vidyudvilAsAH / durvArArIbhakumbha sthaladalanagalanmauktikAnye va tArAzca36 ndrakSI bdhizeSAbhRtabhuvanayazorAziniSyanditAni // [ 30 ] 'yasmikaNTakazo dhanotsukamanasyambhojanAlairbhiyevomnanaM na payaH37 su kozavasatilakSmIH kRtopAyanam / ketakyApavanollasannijarajaH puJjAndhakArIdare ___bhUgarbhe panasena vetralatayA [ dvA ] -- 38 tmazuddhayai sthitam // [ 31 ] yazca samupahasitaharanayanadahanavihitAnityakanda parUpasaundaryadarpaH zrInityakandarpaH / prabhumantra39 zaktyupavRMhitotsAhazaktisamAkSiptazatamakhasukhazcANakyacaturmukhaH / prathitaikavikramA__krAntavasundharAhitakaraNaparAya ___ bIju patalaM bIjI bAju 40 NaH zrIvikrAntanArAyaNaH / svakarakalitahetihaladalitavipakSavakSaHsthalakSetraH zrInRpatitrinetraH samabhavatsa ca paramamadvAra41 kamahArAjAdhirAjaparamezvarazrImannityavarSadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja paramezvarazrImatsuvarNavarSa pAMyA kAJcanamaya 27 zAminI. bhAsainalnatama nathA. 31 drutavilambita 4 pAye MskRita 5 Ida vithoNanI; 6 chaMda aparavakatra 7 chaMda viginI 8 chaMda pleka (anuru5) 9 zragdharA 1. yo baddala 11 vayi kSIrAbdhi 126 zasalantsta 13 pAyA baMhito 14 vAMyA samabhavat // saca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ govinda 4 thAnAM khaMbhAtanAM tAmrapatro 143 42 devapRthvIvallabhazrIvallabhanarendradevaH kuzalI / sAneva yathAsambaddhayamAnakAtrA. STrapativiSayapatigrAmakUTamahattarayuktako43 payuktakAdhikArikAnsamAdizatyastu vaH saMviditaM yathA mAnyakheTarAjadhAnIsthirata rAvasthAnena mAtApitrorAtmanazca puNyayazo44 bhivRddhaye pUrvaluptAnapi devabhogAgrahArAnpratipAlayavA pratidinaM ca niravadhinama syagrAmazAsanAni prayacchatA mayA zakanRpa45 kAlAtItasaMvatsarazateNvaSTasu dvApaJcAzadadhikeSvaGkatopi zakasaMvat 852 pravarta mAnakharasaMvatsarAntargatajyeSThazuddhadaza46 myAM somadine hastasamIpasthe candramasi godAvarItaTasamIpasthe kapitthakAme paTTa vandhakotsave tulApuruSamAruhya 47 brAhmaNebhyaH SaTchatAnyagrahArANAM suvarNalakSatrayasametAni vailicaruvaizvadevAtithita paNArtha datvA / devabhogArtha ca 48 devakulemyaH khaNDasphuTitAdinimittaM gandhadhUpapuSpadIpanaivedyAdyupacArArtha tapovanasya ____ . satrottarAsaGga49 dAnAdyarthaJca prAmANAmaSTazatAni suvarNalakSacatuSTayaM drammalakSadvAtriMzataM ca datvA tadanantaraM ca tulApu. 50 ruSAdanuttarataiva mayA prathamakarodakotsargeNa lATadezakheTakamaNDalAntargatakAvi kAmahAsthAnavi51 nirgatAya ihaiva mAnyakheTe vAstavyAya zrImadvallamanarendradevapAdapamojIvine mAThara sagotravAjikANvasarva 52 macAriNe mahAdevayyasutAya nAgamAryAya lATadezAntarvatikheTakamaNDalAntargataH kevaJjanAmA prAmaH kAvikAmahA53 sthAnanikaTataravartI / savRkSamAlAkulazcatuH sImAparyyantaH sakarmAntaH sodrano dhAnyAyahiraNyAyadaNDadoSada54 zAparAdhAdisamastotpattisahito dattaH / velicaruvaizvedevAtithitarpaNArthakAmyani tyanaimittikakarmopayoga55 nimittaM darzapUrNamAsacAturmAsyASTakAprayaNaprakSAdizrAddhakarmeSTikriyApravRttaye caru puroDAzasthAlIpAkazrapaNA56 dikarmanimittaM homaniyamasvAdhyAyAdhyayanopAsanadAnadakSiNArtha rAjasUyavAja peyAgniSTomAdisaptazomasaMsthA1vAya sambaddhadhamAna. 2 pAya pAlayatA 3 pAMya bandhamahotsave 4 pAyA brAhmaNebhyaH 5 / bali vAyA tapodhanasya 7 vAyA tAye haiva 8 vAMyA saba vAyA bali 10 pAyA saptasoma. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 gujarAtanA aitihAsika lekha patarU trIjeM 57 katUpakaraNArtha' mitrAvaruNAdhvaryuhotRbrAmaNAcchaMsiyAvastudamItmabhRtInAmRtvijAM vastrAlaMkArasatkAradAnadakSiNA58 dinimittaM saMtraprapAprazrayavRSotsargavApIkUpataDArAmadevAlayAdikaraNopakaraNArthaJca // yasya ca graamsyaaghaattaaH|| 59 pUrvataH kAvikAmahAsthAnasImAnto dakSiNataH sAmagaM nAma grAmaHpazcimataH sIhu kayAmaH / uttaratopyasyaiva kAvi60 kAmiSAnasya sthAnasya sambandhI talasImAntaH // evamamuM caturAghATavizuddhaM kevaJjanAmAnaM prAmaM nAgamAryyasya kRSataH ka61 payato vA bhuJjato bhojayato vA na kenaciyAghAtaH kartavyaH / sAmAnyoyandharmase. __ tupANAM kAle kAle pAlanIyo bhava. 62 dviH / sarvAnetAnbhAvinaH pArthivendrAnbhUyo bhUyo yAcate rAmabhadraH // [32] ___ AgAmibhUmipatibhiH parirakSya eSa dharma prati 63 pratiniviSTatamaistathAnyaiH / lakSmyAstaDittulitavuddhadacaJcalAyo dAnaM phalaM parayazaH pratipAlanaM ca // [33] bhubhivvrs| 64 ghA dattA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmimastasya tasya yadoM phalam // [34 ] tathA coktaM vedavyAsena // Sa65 STiM varSasahasrANi svarge vasati bhUmidaH / AcchettA sAnumantA ca tAnyeva narake vasediti" // [35 ] svadattAM pa66 radattAM vA yo hareta vasundharAm / api varSasahasrANi viSThAyAM jAyate kRmiH // [36] gaMgAdharAyaMtanaye67 na kRtadhiyA nAgavarmaNa / likhitam / zAsanamidaM prazastaM zrImadgovindarAjasya // [67 ] maGgalaM mhaashriiH||" yA maitrAvaruNA bhane brAhmaNA 2 pAyA pratizraya ane taDAgArAma 3 412. sambandhI 4 chaM zAdinI 5 vasaMtatilakA 6 vAMco 7 Ida anaTupa ane pachInA be phokano paNa teja. 8 varciA vahu 8 vAMyA tadA 10 pAyA cAnu 11 pAyA vaset // iti. 12 74 Ayo 13 mAM namAti ne bhATa gumA bhUgapataI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2y, goviMda 4 thAnA khaMbhAtanAM tAmrapatrI bhASAntaramAMthI amuka bhAga 5. 40 paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrInityavardhadevanA pAdanuM dhyAna dharanAra 5. ma. 5. zrIsuvarNavarSadeva pRthvIvallabha zrIvallabhanarendradeva kuzaLa heIne rASTrapati vigere adhikArIone AjJA kare che ke tame badhAne vidita thAya ke huM maMdire vigerene ApelAM dAna AgalA rAjAoe japta karelAM chatAM pAchAM cAlu karanAra, ane pratidina navAM dAna cirakALa Take tevAM ApanAra, mAnyakheTamAM sthita thaIne zaka saMvata 85ra nA sudi 10 vAra sema khara saMvatsara ane hasta nakSatramAM kapittha gAmamAM 5TabadhanA utsavaprasaMge tulApurUSamAM caDIne nIce mujaba dAna Ape chuM. ( 1 ) bali, carU, vaizvadeva ItyAdi mATe brAhmaNane 600 agravAra tathA 3 lAkha suvarNa, (2) devAlayanA upalega mATe tema ja tenA jIrNoddhAra, tela, gabdha, puSpa, dIpa ane bIjA pUpacAra mATe, tathA anna ane vastranA sadAvrata mATe 800 gAmaDAMo, cAra lAkha suvarNa ane 3ra lAkha drama talApurUSa uparathI utayo pahelAM vizeSamAM mAtApitAnA puNya mATe laTa dezanA kheTaka maMDalamAMnA tIrtha kAvikAmAMthI AvelA ane mAnya kheTamAM AvIne zrI vallabha narendradevanA AzrayamAM rahetA, mAThA gotranA vAjikAva zAkhAnA mahAdevanA putra nAgamAryane lATa dezanA kheTaka maMDalamAMnA kevaja gAmanuM dAna karyuM che. te kevaja kAvikAnA tIrthanI pAse AveluM hatuM. A dAna nIcenA hetuo mATe ApavAmAM AvyuM hatuM. ( 1 ) bali, ca, vizvadeva ane atithitarpaNa mATe, ( 2 ) kAmya, nitya, ane naimittika karma mATe, (3) darza, pUrNamAsa, cAturmAsa, aSTakA, AgrayaruM pAkSika zrAddha vigere karma mATe, (4) ISTakriyAnI pravRtti mATe ( 5 ) caru, purADeza, sthAlIpAka pakAvavA mATe, (6) hama, niyama, svAdhyAya mATe tema ja adhyayananI dAnadakSiNa mATe (7) rAjasUya, vAjapeya, agniSToma ItyAdi sAta samaya mATe, ( 8 ) mitrAvarUNa, ava, hetA vigere RtvijonAM vastra, ane alaMkArathI satkAra tathA dAna dakSiNa mATe ( 9 ) ane satra, prapA, pratizraya, vRSetsarga, vAva, kuvA, taLAva, vADI, devAlaya vigere karAvavA mATe. dAnamAM ApelA gAmanI sImA nIce mujaba hatI. pUrvamAM kAvikA tIrthanI sImA, dakSiNamAM sAmagAma nAmanuM gAmaDuM pazcimamAM sIhaka gAmaDuM; ane uttaramAM kAvikA tIrthanI jamInanI sImA. tyAra bAda bAkInA bhAgamAM zApa darzAvanArA zloko che. zle. 37 geviMdarAjanuM A dAnapatra gaMgAdharArthanA putra nAgavarmanathI lakhAyuM hatuM. che. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 136 gAviMda 5 mAnAM sAMgalInAM tAmrapatra za. saM. 855 grA. su. 15 gurUvAra (I. sa. 933-34) indra 4 thAne be dIkarA hovA joIe, kAraNa ke A lekhamAM paMkti ra3 mAM goviMdanAM vakhANa karyA che ke teNe tenA moTA bhAI tarapha niSiddha kuratA batAvI nathI. A bhAInuM nAma AmAM ke bIjA keI paNa prasiddha dAnapatramAM maLI AvatuM nathI, te uparathI anumAna thAya che ke te zarIre tema ja buddhimAM te nabaLo haze, tethI hehA vagara goviMda 4 thAe tene alaga rAkhI dIdhuM haze. sAMvatavADInA rA.ba. vAmanarAva pItAMbara cITanIsanA kabajAmAM A patarAM che. te uparathI huM A lekha pharI prasiddha karuM chuM. prathama te patarAM sAMgalI pAse rahetA brAhmaNa kuTuMbanA kabajAmAM hatAM ane janarala sara jyorja lInDa jekabe ja. ba. che. ro. e. se. . 4 thAmAM pAne 100 me prasiddha karyA hatAM. sAMgalInI AsapAsathI tAmrapatro mULa maLyAM hatAM joIe, ane tethI tene sAMgalInAM tAmrapatro tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. patarAM traNa che, ane dareka 13 iMca lAMbuM ane 9 iMca pahoLuM che. lekha evI rIte lakhele che ke tenAM patarAM aMgrejI pustakanAM pAnAMnI mAphaka pheravavAthI vAMcI zakAya che. patarAM taddana sapATa che, jo ke kyAMka kAra pAse jarA besI gaela che, kAraNa ke karane TIpIne jADI karelI nathI. lekha badhe tadana spaSTa che. je kaDIthI te bAMdhelAM che te sAdI ane 5 IMca jADI che ane tene vyAsa 2 iMca che. tene kApI haze, paNa mArI pAse patarAM AvyAM te pahelAM pharI jevI dIdhelI che. kadAca te kaDI asalanI na hoya, agara tenI upara sIla ke mUrti haze te ukheDI levAmAM Avela hoya, janarala jekaba joke te bAbata kAMI lakhatA nathI. traNe patarAM tathA kaDInuM vajana 13 pA. ane 3 AuMsa che. bhASA saLaMga saMskRta che. rASTrakUTa yadu athavA yAdavenA vaMzanA che, ema A lekhamAM pahelI ja vAra ApeluM che. De. bhagavAnalAlanA mata mujaba A pheraphAra chevaTanA bhAgamAM karavAmAM Avela che ane sIla uparanA siMhanA citrane badale garUDanuM citra mUkyuM, tenA kAraNabhUta hoya kAraNa yAdave viSNupaMthI hatA ane garUDa e viSNunuM vAhana che. agAu noMdha levAI che ke jagatuMga bIje ravigrahanI dIkarI laumIne paraNyo hato ane te raNavigraha tripura athavA tevAranA kalamurI athavA kalacurI vaMzanA kekala athavA kekakala 1 nA dIkarA hatA. A lekhamAMthI vaLI ApaNane mAhitI maLe che ke tene dIkaro Indra 4 the te ja kela 1 lAnA bIjA dIkarA arjunanA dIkarA ammaNanI dIkarI brijAmbAne paraNyo hato. A Indra 4 tho ane dvijAmbAnA dIkarA goviMda 5 me ane nAma nahIM jamuela tene mATe bhAI ema be hatA. gAviMda 5 mAnA lekhamAM lakhyuM che ke tenA rAjamahelanI gaMgA ane yamunA sevA karatI hatI. gupta bAMdhakAmamAM devaLanA dvAranI banne bAju gaMgAyamunA ketaravAmAM AvatI ane gupta pAsethI cAlakoe pitAnA vaja upara gaMgAyamunAnAM citro grahaNa karyA hatAM. geviMda 3 jAe patAnA zatruone harAvI A be citra grahaNa karyAnuM lakhyuM che. tethI goviMda 5 mAnA kissAmAM gaMgAyamunAnI sevA te ja arthamAM levAnI che, kAraNa goviMda 5 mAnI rAjadhAnI gaMgAyamunAthI ghaNe cheTe hatI, tethI pratyakSa sevA saMbhavatI nathI. 1 I. o. va. 12 pA. 247 je. epha. phalITa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMda 5 mAnAM sAMgalInAM tAmrapatro 47 A lekhamAM goviMda 5 mAne suvarNavarSa (bIjo) ane vallabhanarendra (bIjo) evAM birUda ApelAM che, ane temaja Indra 4 thAne nityavarSa (1) lakhe che. lekhanI tithi za. saM. 855 (I. sa. 933-34) vijaya saMvatsara zrAvaNa sudi 15 gurU vAra Apela che. dAnamAM rAmapurI vigere 700 gAmanA jathAmAMthI lehagrAma gAma ApeluM che, ane te puDavardhanamAMthI pite agara tene pitA nIkaLI Avela kauzika gotranA brAhmaNa kezava dIkSitane ApeluM che. A puNyavardhana te hayuenaseMganuM punnatanna gAma hAya ema saMbhave che. tene janarala kanIMgahAme baMgALAmAM gaMgAnadInA kAMThAnA pabanA athavA punAnI sAthe baMdha besArela, paNa pAchaLathI tene uttara baMgALAmAM begrAnI uttare 7 mAIla uparanA kAratayA uparanuM mahAsthAna tarIke oLakhAvavAmAM Avela che. goviMda 5 mAne za. saM. 851-para (I. sa. 930-31) vikata saMvatsara mAgha sudi pUrNamAnI tithine bIjo lekha dhAravADa pragaNunA baMkApura tAlukAnA kaLaza gAmamAMthI maLela mArI pAse che ane temAM paNa tene gojigadeva, nRpataMga, varanArAyaNa ane raktakaMdarpa evAM bIrUde AvelAM che. sara voTara IlIyaTanI mAlIkInAM, pUrva taraphanA cAlukyanAM tAmrapatramAM zaka 845 thI 857 sudhI rAja karatA bhIma 2 jAnA hAthe goviMda 5 mAnI hAra thayAnuM lakhyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntare patarU paheluM 1 OM [ // * ] jayaMti va[ bra ]hmaNaH sarga niSpattimuditAtmanaH sarasvatIkR [ ? ] tAnaMdA madhurAssAmagItayaH // tArAcakrAvja [ bja ] 2 SaMDAvRtagaganasaraSpadminIrAjahaMsA- / tai [ t*. ]lokyaikAdhipatyasthitamadanamahArAja zubhrA ( bhrA ) tapattrA (trA ) t / 3 lAvaNyakSIrasindhordyutirajatagi reddigvadhU daMtapattrA / dvaMzaH somAdayaM masmi - bhuvanakamalAvAsa 4 saudhAdupetaH // tasmAcchriyaH kulagRhaM bhavanaM mahimnaH krIDAspadaM sthiti maharddhigaMbhIratAnAM 5 Apanna satvaparipAlana labdha ( bdha) kIrttirvvazo va ( ba ) bhUva bhuvi siMdhunibho yadUnAM // pariNata paramaMDalaH kalA 1 6 vAnpravitata va[ ba ]hala yazazupUrivAzaH / zazadhara iva dantidurgara jo badu kulavimalaviyatyatho diyA 7 ya // tasyAdyaM nRpateH pitRvya udayI zrIvIrasiMhAsanaM meroH zRMgamivAdhi ravivacchrI 8 kRSNarAjastataH / dhvastoha [ dri ]ktacAlukyavaMzatimiraH pRthvIbhRtAM bhastake nyastAtaH sakalaM 9 jagatpravitataistejobhirAkrAMtavAn // tasmadgoviMdarAjo bhUdindubimvazilAtale - syAri 10 ploSadhUmroM kaH prazastiriva lakSa[ya]te // tasyAbhavadbhuvanapAlanavIraDa[ bu] ddhiruddhUtazattru[ tru ]kulasaMtatiriddhatejAH / 11 rAjAnujo nirupamAparanAmadheyo yanmudrayAMvu [ bu ]dhirapi prathitaH samudraH // tadanu jagattuMgojani pari 12 hRtanijasakalamaMDalAbhogAH gatayauvanavanitAjanakucasadRzA yasya vaistRiSAH // tasmAccA 13 moghavarSo bhavadatula va[ ba ]lo yena kopAdapUrvaizcAlukyAbhyUSakhAdyairjanisaratiyamaH prINito viMga 14 vallayAM / vairiMcAMDeAdarAMtarvvahiruparitale yanna lavdhA [ vdhA ]vakAzaM toyamyAmAdvizuddhaM yaza iva nihitaM tajja 1 asala patarAM uparathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goviMda 5 mAnAM sAMgalInAM tAmrapatro 149 15 gatuMgasindhau // tasmAdakAlavaNe nRpatirabhUdyatparAkramattra[ tra staiH sadyaH samaM DalA kheTakamahi. 16 taiH parityaktaM // sahasrArjunavaMzasya bhUSaNaM kokalAtmajA / tasyAbhavanmahAdevI agattuMga bIjaM patarUM prathama bAju 17 stato jani // gaMbhIrAdratnanidhebhUbhRtpratipakSarakSaNakSamataH / kokalasutaraNavigrahaja laghelakSmIH sa18 mutpannA // sA jAyAjAyatAjAtazattrotro stasya mahIbhujaH bhImasenArjuno pAttyazobhUSaNazAlinaH // 19 tattra[tra ] jagattuMgodayadharaNIdharataH pratApakalitAtmA lakSmyA naMdana udito jani vinayI rAjamArtaNDaH // sthitica20 litasakalabhUbhRtpakSacchedAbhimuktabhujavajraH animiSadarzanayogyo yaHsatyamiheMndrarAja iti // yastasmindazakaMTha21 darpadalane zrIhaihayAnAM kule kokallaH pratipAditosya ca guNajye[ jye ]Tho rjunobhUtsutaH / tatputtro[tro ]mmaNadevaM ityativa[ ba ]. 22 lastasmA dvi[ da * ]jAmvA[ mbA bhavatpadmevAvu[ bu ]nidherumeva himavannAmnaH kSamAbhRtprabhoH // zrIndranerandrAttasyAM sUnurabhadbhUpatirdvi 23 jaMvA[ bA ]yAM goviMdarAjanAmA kAmAdi dhi ]karUpa saundaryaH // sAgarthe ___sati ninditI pravihitA naivAje krUratA va[ba ]ndhuHstrI21 gamanAdibhiH kucaritairAvarjitaM nAyazaH / zaucAzaucaparAGmukhaM na ca bhiyA paizA cyamaMgIkRtaM tyA25 genAsamasAhasaizca bhuvane yassAhasAMko bhavat // varSansuvarNa varSaH prabhRtavarSopi kanakadhA26 rAbhiH / jagadakhilamekakAMcanamayamakaroditi janaruktaH // yadadhidigvijayAvasare sati prasa27 bhasaMbhramabhUvana eva bhUH / sapadi nRtyati pAlimahAdhvajocchRtakarAnyakunAtha viva jitA // sahate [ na* ] hi maMDalAdhipaM pa. 28 rameSobhyudayI samuddhataM / iti jAtabhiyA dhiyAgrato ravicandrAvapi yasya dhAvate [taH ] // avanataparamaMDale29 zvaraM sahavijaya bhivezmazobhitaM samahimakaratoraNaM ciraM nijasejastati yasya rAjate // sh1 janarala jekabanA paMDita putromaLa vAMcyuM hatuM ane tethI potAnA anuvAdamAM aMganadeva ema ApyuM. paraMtu e pATha teNe mane badale bhUlathI vAMcela che. 2 A anusvAranI bhUla che. 3 ahi visarca bhUlathI che: * chaMdamAM bhaMga che, paraMtu akSarAntara taddana sArU hovAthI yogya artha nIkaLI zake che. 2.52 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 30 te samavAhinImayaM na pareSAM savizeSazAlinI / yadaniMditarAjamaMdiraM nanu gaMgA yamunA ca sevate // 31 yasmiMtrAjani saurAjyaM nirjitAri vitanvati vimAnasthitirityAsIna bhogeSu kadAcana yasyoddAmapratA32 pAnala va[ ba ]halazikhA kajalaM nIlameghA visphUjankhanadhArAsphuraNa visaraNA nyeva vidyudvilaasaaH| 33 dArArIbhakuMbhasthaladalanagalanmauktikAmyeva tArAzcandrakSIrAbdhi[ bdhi ] zeSA bhRtabhuvana yazorAziniSyaMditAni // bIjaM patarUM bIjI bAju 34 yasminkaMThakazodhanotsukamanasyaMbhojanAlai [ bhi ]yevonmamaM na payassu koza vasati[ * ]lakSmIH kRtopAyanaM ke35 takyA pavanollasannijarAjaH puMjAMdhakArodare bhUgarbha[ meM panasena vetra[tra ]latayA dvAryAtmazuddhayai sthitaM // yazca samu36 pahasitaharanayanadahane[ no ]vihitAnityakandarparUpasauMdaryadarpaH zrInityakandarpaH / prabhumaMtrazaktyupay[ ]hi37 totsAhazaktisamAkSiptazatamu[ ma ]kha sukhazcANakyacaturmukhaH / prathitaika vikra mAkrAMta vasaMdharAhitakaraNapa38 rAyaNaH zrIvikrAMtanArAyaNaH / svakarakalitahetihaladalitavipakSavakSa[ :* ] sthala. kSetra[tra ]: zrInRpati tR [tri ]Ne tra[:] // 39 samabhavatsa ca paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrImAnnityavarSadevapAdA nughyAta[:* ] paramabhaTTAra40 kamahArAjAdhirAja paramezvara zrImatsuvarNavarSadeva pRthvIvallabha zrImadvallabhanareMdradevaH kuzalI sarvAneva 41 yatA[ thA ] saMva[ ba ]tya[ dhya ]mAnakAtrASTrapativiSayapatiprAmakUTamahattara[ 1 ] yuktakopayuktakAdhikA42 rikAnsamAdizatyastu vaH saMviditaM yathA mAnyakheTarAjadhAnIsthiratarAvasthA nena mAtA 43 pitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye pUrvAlaptAnapi devabhogaAgrahArAnpratipAlaya44 tA pratidinaM ca niravadhi namasyagrAmazAmanAni zatasaH prayacchatA [ mayA* ] zakanRpakAlAtItasaMvatsara 1 A anusvAranI jarUra nathI. je chellA traNa zabdo ane virAmanA cihno pati 33 nI nIce umeralAM che, paraMtu temane jUdI paMkti tarIke gaNavAnI kAMI jarUrIAta nathI. 3 A anusvAranI jarUra nathI. 4 ahi virAmacihnanI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ govinda 5 mAnAM sAMgalInAM tAmrapatro 45 zateSvaSTasu paMcapaMcAzadadhikepvaMkatopi saMvatsarANAM 855 pravartamAna vijaya saMvatsarAMtarga46 ta zrAvaNapurNamAsyAM vAre guroH pUrvAbhadrapadAnakSatre[ tre ]pathamakarodakAti sargeNa // ' puMDa vai. 47 rdhananagaravinirgata kauzikasagotra[ tra ]vAjikANvasatra[ brahmacAridAmo. darabhaTTasutAya 48 kezavadIkSitAya rAmapurIsaptazatAMtargatalohagrAmaH savRkSamAlAkulaH sa49 dhAnya hiraNyAdeyaH sadaNDadoSadazAparAdha[:*]sabhUtopAttapratyayaH acATabhaTapraveza[*] pataruM trIjeM 50 za ( ? ) tottarIyo vra[bra hyadAyanyAyenAcaMdrAka namasyo dattaH [ // * ] yasya cAghATAH pUrvataH ghoDe51 grAmaH dakSiNataH vaMjulInAmA grAmaH pazcimataH viMcaviharajha[ ? bha ] nAmA grAmaH uttarataH 52 sonnahInAmA grAmaH [ // * ] evaM caturAghATavizuddhaM lohagrAma kezava dIkSi tasya kRSataH ka. 53 rSayato bhujato bhojayato vA na kenaciyAghAtaH kAryaH [ // * ] matdA[ nda ] nilAndolitajalataraMgata54 ralamaizvarya [*] zaradabhra[ ]vibhra[ ]ma jIvitaM sAmAnyaM ca bhamidAnaphala mavagacchadbhiH rAgA55 minRpatibhirasmadvaMzyai[ ranyai * ]IyamasmaddharmadAyaH samanumaMtavyaH pratipAlanI yazca // uktaM 56 ca rAmabhadreNa // sAmAnyoyaM dharmaseturnRpANAM kAle kAle pAlanI. 57 yo bhavadbhiH // sarvAnevaM bhAvinaH pAthiveMdrAnbhUyo bhUyo yaacte| 58 rAmabhadraH // SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnuma[-] 59 tA ca tAnyeva narake vaseta // svadatAM paradatto vo yo harettu vasuMdharAM / 6. sva[ zva ]viSTAyAM kRmirbhUtvA pitRbhissaha paccaya[cyate // prasRtyA saMpradAnena da. 61 tasyAharaNena ca / janmaprabhRti yaddattaM tatsarva niSphalaM bhavet // ka62 lpa koTisahasrANi kalpakoTizatAni ca / nivase 5 (ba) baNo lo63 ke bhUmidAnaM dadAti yaH // zivamastu sarvajagataH // OM namaH zivAya / ( // ) 1 mA virAmacihnanI jarUra nathI. 2 monIara vilIyamsa be rU5 Ape che: puMDa ane puMDa- puMvardhana paDavardhana ane pauNDavardhana. Da" no nIceno bhAga DAbI bAjue jarA vadhAre spaSTatAthI vALe che, paraMtu te 5. 12 mAM maMDalamAM che tevI rIte " Da' akSara ketale che tethI ahi "Da" pATha dha ke i Da : 3 prathama mA ketarIne pachIthI bhUsADI karavAmAM Avyo che. 4 A visarganI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara sRSTinI racanAnI pUrNatAthI prasanna thaelA AtmAvALA brahmAnAM-sarasvatine AnandadAthI madhura sAma gIte vijayI che ! (5 1) tArA caka jevA kamaLathI AvRta gaganasaravaranA pazcinInA rAjahaMsamAMthI, tribhuvanamAM mahArAja madananA ujajavaLa svaita chatramAMthI lAvaNyamAM padadhi samAna, itimAM rUpAnA giri samAna, divadhunAM kuNDalamAMthI, IndumAMthI, tribhuvana kamaLanA AvAsa sthAna havAnA yaza saMpa kuLa udbhavyuM. (paM. 4) te kuLamAMthI pRthvI para sAgara samAna, dhrutinA kuLagRha samAna, mahimAnA dhAma samAna, dhairya, ati aspRdaya, ane cAturyanA kIDAsthAna samAna, Azraya mATe AvelAM sarva prANIonuM rakSaNa karI yaza prApta karanAra yaduvaMza utpanna thaye. (paM. 5) yaduvaMzanA nirmaLa nabhamAM zatrumaMDaLane namAvanAra Indu samAna kaLAvALe, sarva manoratha vistAravALA ane mahAna yazathI pUrNa karanAra dakti durganupa pragaTa (pa. 7) pachI sUrya merUnA zikhare caDhe che tema udaya pAmI ane zrI ane vIra sihA. sana para AvI, sUrya timira dUra kare che, tema caulunA baLavAna vaMzanuM timira dUra karI ane sUrya girinAM zikhara para kiraNe mUke che tema hanI aTTa(AzA) nRpanA zirapara mUkI te nRpanA pitRvyaka zrIkRSNanupe akhila jagamAM tenI mahAna iti prasArI. (pa. 9) tenAthI goviMda gRpa janmyo hate. tenuM zatruone bALavAthI thaelA dhUmanuM cinha Indu biMbanA zilA taLa paranI prazasti hoya tema dekhAya che. (paM. 10) tene anuja, nirUpamanA apara nAmavALe, bhUmi rakSAmAM vIra mativALa, arigaNune dUra karanAra ane jenI mudrAthI jaladhi paNa ucita nAmathI samudra kahevAya te, Iddhatejas nRpa hato. (pa. 11) te pachI jagatuMga jape. tenA zatrune temanI pAsethI sakaLa maMDaLa harI lIdhAthI yauvana vItI gaelI vanitAnA stana mAphaka (narama ane zaktihina) thaI gayA. (paM. 12) ane tenAthI atula balavAna, jenAthI asamAna caulukya ane AbhUSakha AdithI utpanna thaela ratinigraha kepathI viMgavallImAM prasanna thaye hato ane jene zuddha yaza, viDigninA IMDAnI aMdara, bahAra ke uparanA taLa para samAsa sthAna na maLavAthI pRthvInA uMDA sAgaramAM mUkyo hato te amoghavarSa janamyo hato. (5. 15) tenAthI akAlavarSa nRpa jape hatuM. tenA parAkramathI bhayabhIta thaI tenA zatrue DhAla ane taravArane sagha tyAga karyo. (5. 12 ) sahastrArjunanA vaMzanuM bhUSaNa, kekkalanI putrI tenI rANI thaI ane tenAthI jagatuMga janme hate. sAgara samo gaMbhIra ane ratnanA nidhi, ane pratipakSathI nRpanuM rakSaNa karavA samartha (jema sAgara parvatane zatruothI rakSe che tema) kekakkalanA putra raNavigrahanA sAgaramAMthI lakSamI nAme putrI, sAgaramAMthI lahamIdevI prakaTI tema, janmI hatI. te samAna zatru vinAnA, bhImasena ane arjunanA yazanI prAptithI alaMkArita, te nRpanI patnI thaI (paM. 19) jagajIMga je udayagiri samAna hatA. temAMthI udaya pAmate lakSamIne putra vijayI sUrya samAna nRpa jape hato. tene AtmA tejasvI hatuM ane tenA vA samAna karathI, Indra parvatanA pakSachedana mATe vaja pheke tema sadAcArama thI calita thaelA sarva nRpanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ govinda 5 mAnAM sAMgalInAM tAmrapatro 153 pakSa vikherI nAMkhyA ane animiSa nayanathI darzana egya (jema indra davethI darzana yogya che tema) te IndrarAja A bhUmipara satya rIte kahevAte, (pa. 20) dazakaMThane darpa haNanAra zrIhRdayanA vazamAM kolla janmyA hatA ane tene guNamAM vikhyAta arjuna putra hato. tene mahAbaLavAna ammaNa deva putra hatA ane tenAthI padmA jema sAgaramAMthI ane umA himavAna nAmanA girIzamAMthI jema janmI hatI tema brijAmbA janmI. (paM. 22) zrI Indra nRpathI tenAmAM (dvijAmbAmAM) govindarAja nAmane kAmadevathI adhika rUpa ane lAvaNyavALo putra janme. te samartha hato chatAM nindita krUratA agraja badhu tarapha teNe batAvI nahatI. badhujananI strIgamana Adi kucaritathI teNe doSa karyo na hato. zauca ane azauca paramukha ( duSkonA kAraNuM rU5) pizAcapaNuM bhayathI kadi dhAryuM na hatuM. tenAM dAna ane atula sAhasethI pRthvImAM sAhasa mATe vikhyAta thayo. dAnavRSTi vaDe, suvarNavRSTi varasAvI, ane ativRSTithI teNe kanakanI vRSTi karI, akhila bhuvana phakta kAMcananuM banAvyuM, ema prajA taraphathI kahevAya che. ati bhaya upajAvatA tenA dezonA vijaya samaye pRthvI kharekhara tenAM mahAna pAlidavaja rUpe potAnA uMcA karelA kara sahita ane anya duSTa nRpathI mukta thaI AnaMdathI nRtya kare che. udaya pAmate te anya darpavALA nRpane sahana karato nathI, e vicArathI bhayathI bharelA mana sahita sUrya ane caMdra (teo pote anya darpavALA maMDaLane sahana karatA nathI te) paNa tenI AgaLa nAzI gayA. tene suMdara mahela jemAM zatru maDalezvare tene namana kare che te vijayathI ujajavala che ane tenA teraNanA niyamita bhUSaNa mATe candra che ane te sadA tenA taja saMpanna che tethI (mahela) virAje che. kharekhara te zatruonAM vizeSa guNavALAM samAna sainya sahana karato nathI tethI gaMgA ane yamunA (jeo temanA samAna nadIe sahana karatI nathI te) tenA rAjamaMdiranI sevA kare che. jyAre te nRpa surAjya karato hato tyAre koI paNa bhAgamAM kaMI paNa vimAna sthiti kaddhi thatI nahIM. tenA abaddha pratApa agninI asaMkhyA vALAnuM kAjaLa te nala megha che, tenI asidhArAnA kuratAM kiraNe te khacita vidyutanA camakArA ja che. aMkuzamAM rAkhavA kaThiNa arinA gajenAM kumbha te bhede che tyAre , jharatAM mauktika te tArA che, ane tenA yazanAM biMdupAta je vizvabhare che te candra, padadhi ane zeSa che. tenuM citta kaTaka dUra karavA utsuka che tethI kamaLanalinI tenA bhayathI jalamAMthI ( laI che. tethI ) uMcAM thatAM nathI, paNa lakamI je tenI kaLIomAM vase che te temanAthI upahAra tarIke devAI che. pavanamAM uDatA tene paMjarajathI aMdhakAravALA pRthvInA udara-garbhamAM ketakI Azraya le che. ane phaNasanAM vRkSa ane vetralatA tenA dvAramAM pitAnA bacAva mATe sevaka mAphaka ubhAM rahe che ane te acitya kadarpanuM rUpa ane sauMdarya dhArI haranA locananI bhasma karavAnI zaktine dhikkAratAM hasate te khacita nitya kandarpa thaye. nija prabhutva ane maMtrazaktithI mahAna banelA utsAhathI zatamukhanA sukhapara hAsya karato te cANyakemAM caturmukha thayo. tenA vikhyAta ane ati prasiddha pratApathI bharelI pRthvInuM zreya karavAnI utsuktAvALo te parAkramI vIremAM sAkSAt zrI nArAyaNa thayA. (ane ) tenA hasta TevAyelA hatA te zastrathI zatruonAM vakSa:sthaLakSetra bhedI te zrI trinetra sAkSAt nRpamAM thaye. (pa. 39) paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara, zrImAna nityavarSa devane pAdAnudhyAta paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara, atipUjApAtra zrImAna suvarNavarSadeva pRthvIvalabha zrImad valabhanarendradeva kuzaLa kSema hoIne rASTrapati, viSayapati, grAmakUTa, mahattara, Ayuktaka, upayuktaka ane AdhikArikane temanA saMbaMdha anusAra jAhera kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 gujarANA aitihAsika lekha (5. 4ra) tamane jAhera thAo ke -mAnyakheTa rAjanagaramAM sadA vasanAra, je devonA upabheganAM agrahAra dAna ke pUrvanA nRpathI vighavALAM thatAM hatAM chatAM tenuM rakSaNa karanAra ane nitya namasya gAmonAM asaMkhya zAsanapatra ApanAra mArAthI, mArAM mAtapitA ane mArA puSya yazanI vRddhi mATe zakanRpanA kALa pachI AThaso paMcAvana saMvatamAM (saMkhyAmAM) 855 saMvatamAM zrAvaNa pUrNimA ne gurUvAre pUrvAbhAdrapadA nakSatra nIce cAlu vijaya saMvatsaramAM rAmapurI 700 mAM AveluM lehAgrAma gAma vRkSanI hAra sahita, anna ane suvarNanI Avaka sahita, aparAdha ane daza aparAdhanA daDa ane zikSA sahita, ane bhUtapAta pratyaya sahita, sainikanA pravezamukta ... ... .. brahmadAyanA niyama anusAra namasya dAna tarIkenA upaga mATe, candra ane sUryanA astitva kALasudhI puDavardhana nagarathI AvelA, dAmodara bhaTTanA putra, kauzika getranA, vAjikAva sakhradAcArI kezava dikSitane pANInA ati ardhathI apAyuM che, tenI sImApUrve DegrAma gAma, dakSiNe vAjulI gAmaH pUrva vinca viharajha (?) gAma ane uttare- sanehI gAma. (5. para) jyAre kezava dIkSita A cAra sImAvALuM lohagrAma gAma kheDate hoya athavA khetI karAvate hAya upabhoga karatA hoya athavA anyathI upabhega karAvatuM hoya, tyAre temAM tene keIe kaMI pratibaMdha karavuM nahIM. A mArA dAnane amArA vaMzanA ke anya bhAvi nRpe lakSamI pavanathI dhIme kSubdha thaelAM jalanA taraMge samAna caMcaLa che ane jIvita zarada RtunA megha samAna anitya che ane bhUmidAnanuM phaLa (denAra ane cAlu rAkhanArane) sAmAnya che, ema mAnI anumati ApavI ane rakSaNa karavuM (5. 55) ane rAmabhadre kahyuM cheke -"A dharmI nRpene sAmAnya setu sadA tArAthI rakSA joIe." Ama rAmabhadra punaH punaH sarva bhAvi nRpene prArthanA kare che. bhUmidAna denAra svargamAM 60 hajAra varSa vase che, paNa te sa karanAra athavA temAM anumati ApanAra teTalAM ja varSa narakamAM vAsa kare che. tenA pitAnAthI athavA anyathI devAelI bhUmi je harI le che te zvAnanI vikhyAmAM laka jame che ane tenA pUrva sahita saMtApamAM raMdhAya che. kaMjusAIthI A pavAthI ane huM japta kathI janmathI ApeluM sarva phila thAya che. bhUmidAna denAra brahmAnA jagamAM sAhasa kareDa ane zata karoDa kapa vase che. akhila jaganI unnati thAo. # zivane namana ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha cAlukya vaMzanA lekho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ colukya vaMrAnA lekho naM0 137 mUlarAjanuM dAnapatra vi. sa. 1043 mAgha va, 15 aNahilavADanA caulukyonAM agiyAra dAnapatrA saMbaMdhI aitihAsika noMdha rUvAkAMThAnA kAmacalAu peAliTIkala ejanTa mejara je, Dabalyu veTasane gheADA samaya pahelAM mane khabara ApI ke gAyakavADanA uttara mahAlanA mukhya gAma kaDInI gAyakavADI kacerImAM keTalAMka jUnAM tAmrapatrA paDelAM che. enarekhala sara i. sI. eIlInI vinati uparathI gavarnameMTa epha iMDIyAnA phArIna sekreTarI DaoN thAnaTane vaDAdarAnA ejanTa mAraphata gAyakavADanA dIvAna sara. TI. mAdhavarAva upara vaga calAvI 20 patarAM eTale ke na1 ane naM.3 thI 11 ema lekhA prasiddhi mATe meLavI ApyA. naM. 2 pAlanapuranA pe. e. karnala zArTe rAdhanapuranA darabAra pAsethI meLavI Apela. atyAra sudhIra aNuhilavADanA cAlukya rAjAonAM traNa dAnapatrA prasiddha thayAM cheH (1) kumArapAlanAM nADAlanAM patarAM (2) bhImadeva 1 lAnAM kacchanAM patarAM' (3) lImadeva khIjAnAM amadAvAdanAM patarAM.5 ATalAM sAmaTAM patarAMnI zeASa teTalA mATe gujarAtanA itihAsa mATe bahu upayAgI che. khIjA vaMzanA karatAM A vaMzanI daMtakathAo vadhu pramANamAM jaina paMcAyata mAraphta surakSita rahela che.6 tApaNu ghaNI aitihAsika hakIkata upara hajI vadhu ajavALuM pADavAnI jara che. A vaMzanI utpatti tathA mUlarAja kevI rIte gAdIe AvyA te cAkkasa thayela nathI. rAjAenI saMkhyA paNa zaMkAspada che. bhImadevanA lekhamAM 4 thA rAjA vallabhane cheADI dIdhA che. musalamAna graMthakArAnuM gujarAta upara mahamuda gajhanavInI caDhAInuM varNana jaina graMthAnI sAthe baMdha besatuM nathI. bhImadeva 2 jAnA rAjyanA samaya ane vAghelA vaMzanI utpatti saMbaMdhI paNa vizeSa ajavALuM pADavAnI jarUra che. mI. kInaleka phArbasanI rAsamALAmAM A khAkhata bahu ja nuja mAhitI che. kAraNake tene sAmezvaranI kIrtikaumudI, rAjazekharanA prabaMdha keza ane hastagaNuinuM vastu pAlacarita upalabdha nahAtAM. ATalA mATe AhIM A lekheAnAM akSarAntara vigere uparAMta aitihAsika noMdha mUkavI jarUranI che. gujarAtanA ghaNAkharA jaina kathAkAra lakhe che ke gujarAtanA pahelA caulukya rAjA, kanAjanI rAjadhAnI klyANumAM rAjakartA bhuvanAhityanA dIkarA rAjathI tathA aNahilavADa pATaNanA chellA 1 I. e. vA. 6 pA. 180 jI. byulara 2 I. sa. 1877 3 TADa rAjasthAna vA. 1 yA. 707 4 phormasa rAsamALA ve|. 1 pA. 65 kacchanA itihAsa AtmArAma ke. trivedIkRta pA. 17. 6 atyAra sudhI nIcenA graMtho surakSita che-- 1 ) hemacaMdra ane abhaya tilakanA hrayAzraya kAza, lakhyA I. sa. 1160 sudhAryAM I. sa. 1255--46 (2) seAmezvaranI kIrtakaumudI I.sa.1220-35 (3) kRSNa bhaTTanI ratnamAlA I. sa. 1270. ( 4 ) merUtu MganI prabaMdha ciMtAmaNi I. sa.1308. (5) merUtu`ganI vicArazreNI I. sa. 1310, (6) rAjazekharanA prabaMdhakAza I. sa. 1340 ( 7) harSagaNinuM vastupAlacarita I. sa. 1440-41. ( 8 ) jInamaMDananu kumArapAlacarita I. sa. 1475-36 tathA temAMthI gujarAtI utArA, che. 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha cApeATa athavA cAvaDA rAjAnI mehena lIlAdevIthI utpanna thayeA hateA. merUtuMga lakhe che ke vi. saM.998 mAM potAnA be bhAI sAthe rAja sAmanAtha pATaNanI yAtrAethI vaLatAM aNahilavADa pATaNa rAkAyA hatA ane gheADesvAranI kavAyatanI TIkAthI temaja peAtAnI gheADesvAra tarIkenI huzIyArIthI rAjAnuM dhyAna khecyuM. tenuM kuLa jANyA khAda tenI sAthe lIlAdevIne paraNAvI. te prasavasamaye gujarI gaI, paNa tenu peTa cIrI, mUlarAjane jIvatA kADhayA. mUlarAja( mULa nakSatramAM janmyA tethI)ne tenA mAmAe bhAgye gaNAvyA ane meTA karyAM. dArUnA nazAmAM tene ghaNI vAra rAjagAdI ApavAmAM AvatI, paNa nizA utaryA bAda pAchI laI levAmAM AvatI. AthI kaMTALI mULarAje tenuM khUna karAvI gAdI paDAvI lIdhI. ma mI. phArbase A vRttAntane thADI ghaNI asaMkhaE hakIkata kADhI nAMkhIne svIkAryAM che ane teNe tathA mI. elphInsTane mAnyuM che ke mUlarAjaneA khApa kaneAjamAMthI nahIM, paNa dakSiNanA caulukaya vaMzanI rAjadhAnI kalyANamAMthI AvelA hatA. merUtuMga lakhe che ke sAmaMtasiMhe vi. sa. 991- thI 998 sudhI rAja karyuM. tema ja rAja aNuhilavADamAM paNa 998 mAM Agye ema lakhela che. A be banAva vacce eAchAmAM ochuM vIza varSanuM aMtara heAvuM joie, tethI A vRttAnta sarvathA tyAjya che. cApeAkaTa ane caulukaya vaMzane kheDavAnA hetuthI bhATacAraNAe A banAva kalpI kADhayA have joie. hrayAzraya kezamAM A saMbaMdhI kAMI paNa ullekha nathI, tethI tema ja tAmrapatra naM. 1 mAMnI gheADI hakIkata che tethI uparanI aTakaLane TekA maLe che. phArbase sucavyuM che te mujaba hrayAzraya kAza hemacaMdranI ja kRti nathI. vi. sa. 1312 mAM abhayatilake temAM sudhArAvadhArA karela che ane keTalIka asaMbaddha hakIkata uparathI aTakaLa thAya che ke bAkInA bhAga paNa mAtra 12 mI sadInA lekhakanA racelA nathI. te paNa ekaMdare te merUtuMganA graMtha karatAM vadhu pramANabhUta che. temAM mUlarAjane mAtra caulukaya lakhyA che. ane tenI bahAdurI ane zaktinAM vakhANa karela che. ApaNA lekhamAM paNu dAna denAranI utpatti saMbaMdhI TuMkuM varNana che. tene seAlaMkI vaMzamAM janmele ane mahArAjAdhirAja rAjIneA dIkarA lakhyA che. teNe sArasvata maMDala (sarasvatI nadInI AsapAsanA mulaka ) peAtAnA khAhubaLathI meLavyuM, merUtuMganuM varNIna sAcuM hoya te rajapUtanA rakhaDatA nAnA che.karAne mahArAjAdhirAja lakhAya nahI. mUlarAjanA dAnapatranI hakIkata dhyAnamAM letAM tema ja mUlarAjane vaMzanA sthApaka varNanye che te uparathI anumAna thAya che ke tenA pUrvajo caulukayanA asala dezanA rAjA haze ane tyAMthI tenA duzmaneAthI hAMkI kADhavAthI agara vadhu pradeza meLavavAnA leAbhathI gujarAtamAM te AvyA haze. te asala pradeza kayA te savAla vicAravAnA che. gujarAtanA bhATA lakhe che ke vi. sa. 7paramAM kaneAjamAM kalyANukaTakanA rAjA bhUrAja, bhUyaDa agara bhUvaDa ( eTale ke bhUpati ) gujarAtamAM rAja karatA hatA ane jayazekharanA nAza karyAM ane tyAra khAda karNAditya, caMdrAditya, sAmAditya ane chevaTe jIvanAditya je rAjInA khApa hatA te kalyANanI gAdIe AvyeA. mI. phArbasa sI. elaphIsTana vigeree A kalyANune dakSiNa caulukayAnI rAjadhAnI kayANu mAnela che ane huM paNa amuka vakhata ema mAnatA. tenA AdhAramAM nIcenI chInA ApI zakAya tema cheH (1) dakSiNanuM kalyANu ATha sadI sudhI caulukayanI rAjadhAnI hatI ane kaneAjamAM AvuM gAma maLI AvatuM nathI. ( 2 ) dakSiNanA caulukayAnA lekhAmAM gujarAta jityAnuM lakhe che( 3 ) caulukaya rAjA vijayarAjanA za. sa. 394 I. sa. 47273 nA tAmrapatramAM lakhyuM che ke te bharUcanA pradezanA mAlika hatA. paraMtu kha matanAM pramANu vadhu sakhaLa che: (1) dakSiNanA rAjAe cAlukya, caluya, aliya agara cakSya lakhe che, jyAre gujarAtamAM caulukaya lakhe che. pATaNa vaMzanA sthApaka dakSi hyumAMthI AvyA hAta tA peAtAne caulukaya lakhata. (2) dakSiNa caulukayAnA kuladevatA viSNu che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlarAjanuM dAnapatra jyAre gu. calu zaiva che (3) da. cI. nuM lAMchana varAha che jyAre gu. cI. nuM nadI che. (4) bhUpatithI rAjI sudhInA rAjAonAM nAma dakSiNa vaMzanA lekhamAMnI vaMzAvalI sAthe maLatAM nathI. (5) mULarAjane da. cau. sAthe mitrabhAva na hato. te gAdIe AvyA bAda teliMgananA tailapa rAjAe bArapane humalo karavA karyo hate. (6) mUlarAje tathA tenI pachInA rAjAo e gujarAtamAM ghaNuM brAhmaNane vasAvyA je audicya (uttarataraphanA) nAme mazahura che ane te ene sihera (siMhapura), khaMbhAta (rastaMbhatIrtha) tema ja banAsa ane sAbaramatI vacce aneka gAmo dAnamAM ApavAnuM pUravAra thAya che. mUlarAja je dakSiNamAMthI AvyuM heta te gujarAta telagaNuM ane karNATakI brAhmaNothI bharapUra hota. A chelI hakIkata bahuja sabaLa che, je ke bIjI hakIkatanuM kadAca samAdhAna thaI zake, jema ke mUlarAje potAnuM lAMchana tathA dharma gujarAtamAM AvIne badalyAM hoya. vaLI kane jamAM bIjuM kalyANa hovuM asaMbhavita nathI. kanAjanA itihAsamAM AThamI sadInA yazovarmAthI mAMDI dazamI sadI sudhI kAMI paNa prakAza paDela nathI. A khADe bhUpati ane tenA anuyAyIothI pUrAI zake tema che. bhUpati I. sa. 195-6 mAM rAja karatuM hatuM ane mUlarAja 941-42 mAM gAdIe AvyuM. vizeSamAM dakSiNunA caulukaye mAne che ke tenA pUrvajo uttaramAMthI AvelA ane ayodhyAmAM rAjya karatA hatA. nAITa provInsIjhanA gejheTIyaramAM lakhela che ke caulukaya rajapUte kanoja pradezamAM atyAre paNa hayAta che. kalyANa nAme ghaNuM gAma hatAM, jevAM ke muMbaI pAsenuM kalyANa ane dakSiNanuM kalyANa, tethI kAjamAM kalyANuM hevAnuM asaMbhavita nathI. A badhI hakIkata uparathI huM ema nizcaya upara AvuM chuM ke mUlarAja kAnyakujamAM rAjakartA rAjAne vaMzaja hA joIe ane gujarAta jishevuM joIe, temaja tenI mA cAvaDA vaMzanI hoI zake. bhATane rAjavaMzAvalI bAbatamAM bahu ja cokakasa mAnavA joIe, kAraNa te sAcavI rAkhavI te tene baMdha kahevAya. A lekhathI bIjI be bAbatene puSTi maLe che. lekha naM. 1 paM. 2 mAM mUlarAjane bacavA va vihitAvahAzrayaH varNavyA che. aNahilavADa pATaNanI AsapAsa pacAza mAIla sudhImAM TekarI paNa nathI, te hakIkata dayAnamAM letAM uparanuM varNana aitihAsika vRttAntane uddezIne che ema samajavuM joIe. merUtuMga lakhe che ke gAdIe beThA pachI tarata mUlarAja upara be lazkare caDhI AvyAM hatAM. eka te zAkabharI( sAbhara)nA rAjA sapAdalakSIyanuM ane bIjuM kalyANanA tailapanA subA bArapanuM. jene pariNAme te karachanA vAgaDa paragaNumAMnA kaMthakeTakaMthAdurga)mAM bhAgI gayo hato tene zivajInI kailAsanI sthiti sAthe kavie sarakhAvI lAge che. bIjI bAbata vaLI vizeSa spaSTa che. merUtuMga prabandhaciMtAmaNimAM lakhe che ke mUlarAja somanAthane ananya bhakta hatA ane dara somavAre somanAtha pATaNa (250 mAIlanI musApharI karIne) darzana mATe jatA. A bhaktithI tuSTa thaI semanAtha prathama maDalI (viramagAma tAlukAnuM mAMDala) ane pachI aNahilavADa yathAya. bhaDalImAM mUlarAje mUlezvaranuM maMdira baMdhAvyuM. mUlanAtha devane kaIka gAma dAnamAM ApavAmAM AvyuM te A bhUlezvaranuM maMdira hovuM joIe. lekhane aitihAsika vibhAga bahu ja Take che ane temAM mUlarAjanI vAmanasthalI( vaMthaLI)nA AbhIra agara yAda umaranI temaja lATanA rAjA uparanI caDhAInuM varNana nathI. saMvata 1043 vikama Ape che te mUlarAjanA rAjya samaya vi. saM. 98-1053 sAthe baMdha besatA Ave che. merUtuMganA vRttAMta anusAra mUlarAja pachI tene dIkare cAmuMDa gAdIe Avye; jeNe tera varSa eTale ke 166 (I. sa. 1009-10) sudhI rAjya karyuM. tenA pachI tenA be dIkarA vallabharAja ane durlabharAja gAdIe AvyA. jemAMne pahelo 6 mAsa bAda zILImAM maraNa pAmyuM jyAre bIjAe saM. 1078 (I. sa. 1021-22) sudhI rAjya karyuM. te varasamAM teNe potAnI gAdI choDI ane pitAnA nAnAbhAI nAgarAjanA dIkarA bhImadeva 1 lA ne gAdI ApI. A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke gujarAtanA aitihAsika lekha samaya saMbaMdhI kAMI vadhu vigata prApta nathI. cAmuMDa ane kulabharAja ane svAmI thaelA ane temAMthI eka kAzI gayA tyAre temanuM mALavAnA rAjAe apamAna karyuM tethI mALavA sAthe vairabhAva utpanna thayA. bhImadeva 2 jAnA vi. saM. 1266 nA tAmrapatramAM valabharAjanuM nAma nathI, paNa A patarAMmAMthI naM. 4 thI 10 badhAmAM tenuM nAma che tethI aTakaLa thAya che ke tenA TuMkA samayane lIdhe amukamAM nAma nahIM lakhAyuM hoya. bIjI bAbata eTale ke gujarAtanI daMtakathAo ane AIne akabarI vigere graMtho vacce sAlane gaDabaDATa vadhAre gaMbhIra che. je cAmuMDane 1010 ne badale I. sa. 1024mAM mukIe te gujarAtI graMthakAranI sAle badhI vIMkhAI jAya che. mI. pherbasanuM te saMbaMdhI prakaraNa bahu geTALAbhareluM che, kAraNa ke musalamAnI asala graMthane ane bhImadevanA lekhene bArIkIthI abhyAsa thaye nahotA. sara eca. ilIaTanA hiMdustAnanA ItihAsanA che. 2 pA. 429 me (puravaNImAM) mahamudanI hiMda uparanI caDhAInuM pUruM varNana ApyuM che. somanAthanI caDhAInuM sauthI prAcIna varNana che AsIra pA. 469 me Apela che. temAM lakhela che ke aNahilavADane rAjA bhIma bhAgIne amuka kilAmAM bharANe. pachI manAtha upara dabalavArA dvArA caDhAInuM ane maMdira sara karyAnuM varNana che. pachI mahamudane khabara maLI ke bhIma kandahatanA killAmAM bharANe che tethI te tyAM gaye. bharatI vakhta khADI oLaMgI ane duzmanane tyAMthI hAMkI kADhaye. tyAMthI manasurA javA pAcho vaLe. A varNanamAM bhImanuM nAma be vAra Ave che. tethI gujarAtI graMthakAronAM lakhANa anusAra I. sa. 1024 mAM bhIma gAdI upara hate. vaLI temAM musalamAnenI gujarAtamAM lAMbA vakhata sudhInI sthiti agara dAbilImanA vaMzajane aNahilavADanI gAdI upara sthApyA bAbata raheja paNa IsA nathI. te hakIkata tema ja gujarAtanI akhUTa delata vigereno ullekha mIrAdanA ItihAsamAM prathama jovAmAM Ave che, tethI anumAna thAya che ke pAchaLanA musalamAnI graMthakAe te pAchaLathI ghusAvI dIdhela haze. bhImanuM kandahata ( kaMthakeTa ) bhAgI javuM paNa taddana saMbhavita che, kAraNa mUlarAja paNa tyAM bhAgI gayo hato. kathakeTa pAse dariye hevAnuM varNana kAM te te vakhtanI sthitipherane lIdhe agarato musalamAnI graMthakAronA ajJAnane lIdhe haze. bhomadevanA lekho paNa uparanA anumAnane ane gujarAtI graMthakAronA lakhANane samarthana kare che. temAM lakhela che ke bhImadeva vi. saM. 1086 ane 1093 mAM eTale ke I. sa. 1029 ane 1036 mAM rAjya karate hate. te uparathI samajAya che ke mahamudanI caDhAI pachI tarata te pAcho aNahilavADa Avyo haze. pariNAme gujarAtI graMthakAre anusAra bhImadeva vi.saM 1058 I. sa. 1022mAM gAdIe AvyuM. mahamuda AvyuM tyAre te rAjya karatuM hatuM ane bhAgIne kathakoTa gaye. mahamude tene tyAMthI hAMkI kADhaye ane manasura tarapha gaye. bhImadeva tarata aNuhilavADa pAcho pharyo ane vadhu pacAsa varSa sudhI rAja karyuM. ApaNuM A lekhamAMthI bhImadevanA chevaTanA bhAga saMbaMdhI tema ja tenA dIkarA karNa 1 lA vi. sa. 1128-50 (I. sa. 197ra thI 1093-94) saMbaMdhI kAMI paNa hakIkata maLatI nathI. mAtra tenuM birUda loyamala ApeluM che. karNanA putra jayAsaha saMbaMdhI na. 5 mAMnI vaMzAvaLI tene avantinAtha ane varvarakajIntha lakhe che. na. 3 mAM temaja na. 9 thI 10 sudhInAmAM A be birUda vacce tribhuvanagaMDa lakhela che. dvayAzraya kezamAM barbarane rAkSasono netA lakhya che ane zrI sthala siddhapurane brAhmaNane te trAsa deto hate. jayAsiMhe tene harAvyuM, paNa tenI zrI piMgalikAnI AjIjIthI tene jIvate rAkhe. barbare yasiMhane aneka bheTa ApI. mI. phebase barbarane mAlavAne rAjA mAnya che te bhUla avantinAtha ane varvarakajISNu e bene bheLAM vAMcavAthI thaela haze. kIrtikaumudImAM barbarakane bhUtane uparI lakhe che ane tene mazAnamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlarAjanuM dAnapatra vasa karavAthI jayasiMhane siddharAja nAma prApta thayuM ema paNa ghaTAve che. badhe UhApoha karyA pachI ema saMbhave che ke barbaraka uttara gujarAtamAM rahetI keAI anArya jAtine eTale ke keLI. bhIla agara mehera jAtine haze. kumArapAlanA rAjyanA aneka upayogI banAmAMthI zAkabharInA rAjAne jillA bAbatanuM ja lekha naM. 3 thI 10mAM che. tyArapachInA rAjA ajayapAla saMbaMdhI jaina graMthakAra bahu ja juja lakhe che. kAraNa ke tene te dhikAratA hatA. tene parama mAhezvara ane mahA mAhezvara lakhyo che tethI jainadharma taraphanI vimukhatA spaSTa thAya che. teNe hemacaMdranA ziSya rAmacaMdrane jIvatA bALI mUka ane jainanAM maMdira tema ja pustakane nAza karyo. tenI pachInA mULarAja bIjAnA rAjya saMbaMdhI eka ja banAva jainagraMthakAree varNavyo che. ane te tenI musalamAna uparanI jita che. garjanaka te gajhanavInuM saMskRta rUpa che. merUtuMga teone gajajanaka lakhe che. kIrtikaumudImAM saM. 2 glA. 57 mAM A mUlarAje turUSkanA pAdazAhane jItyo ema lakhela che. mI. phense paNa te jita kharekharI aTakaLI che. tyAra pachInA rAjA bhImadeva bIjAnA agara bhoLAbhImanA rAjya mATe lekhe bahu upayogI che. gujarAtI graMthakAre mI. phermsanA samayamAM jaNuelA temaja atyAre jaNAelA paNa tenA rAjya mATe bahu ja thoDuM lakhe che. merUtuMga ane semezvarane A bhIma mATe mamatA nahotI. teonuM dhyAna, gujarAtanA bhAvi rAjAnA bApa, dhavalagraha agara dhoLakAnA rANuM varadhavala tarapha ane tenA be jaina maMtrIo tejapAla ane vastupAla tarapha kheMcAyuM hatuM. mI. phense teTalA mATe cAMdanA pRthirAja rAsA upara tema ja pAchaLanA musalamAna maMthakAre je bhoMsApAtra nahAtA tenA upara AdhAra rAkhela che. cAMda bhImane I. sa. 1193 pahelAM marelo varNave che. mI. phebsa tene i. sa. 1215 mAM muelo varNave che. I. sa. 1231 nA AbunA lekhamAM bhImane jIvate lakhyuM che ane te lekhane ullekha mI. phArmsa kare che. chatAM I. sa. 1215 mAM bhImane muele kema kahace te samajAtuM nathI. merUtuMga paNa prabandhacitAmaNimAM lakhe che ke bhImadeve vi. saM. 1235 pachI 63 varSa sudhI eTale ke vi. sa. 1298 agara I. sa. 1241-42 sudhI rAjya karyuM. ApaNuM lekhomAM paNa bhImadevanuM chelluM dAnapatra vi. saM. 1296nuM che ane tyAra pachInA tribhuvanapAlanuM paheluM vi. saM. 1299 nuM che. bhImadevanA rAjyanA aitihAsika banAvo saMbadhI merUtuMga prabandhaciMtAmaNimAM lakhe che ke mAlavAnA haDa eTale ke subhaTavarmane gujarAta upara caDhAIno prayatna karyo hato ane tenA dIkarA arjunadeve gujarAtano nAza karyo hate. vyAghapallI agara vAghelane lavaNuprasAda je rANu vIradhavalane bApa hatuM te bhImane rAjyacintAkArI hato. tyAra bAda vAghelAnA tema ja tenA jainamaMtrIonA varNanamAM utarI jAya che. tenI vicArazreNImAM teNe bhIma 1235 mAM gAdIe beThe eTaluM ja lakhyuM che ane pachI gajajanaka( musalamAna)nuM rAjya thayuM. semezvare kIrtikaumudI sa. 2 lai. 59-61 mAM bhImane tethI paNa kharAba vaNuM che, ane pachI merUtuMganI mAphaka vAghelAnuM varNana zarU kare che. graMthakAre Ama lakhe che chatAM bhImadevanA lekhe tene kSudra rAjA tarIke varNavatA nathI. ApaNuM tAmrapatromAM tene abhinava siddharAja nArAyaNavatAra ane saptama cakravartina lakhela che. te birUdA tenAM pitAnAM ja tAmrapatromAM nahIM, paNa jayantasiMhanA (naM. 4) tema ja tribhuvanapAla(naM. 10)nA lekhamAM paNa che. lekhe uparathI ema paNa puravAra thAya che ke tenA tAbAmAM sAbaramatInI uttara gujarAtane ghaNekhare bhAga je mUlarAja 1 lAnA tAbAmAM hatuM te hato ane dakSiNa rajapUtAnAnA caMdrAvatI ane AbunA rAjAe tenI sattA kabula karatA hatA. naM. 6-8-9 mAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane gujarAtanA aitihAsika lekha apAelAM judAM judAM gAma tema ja vilasananA lekhe naM. 16 I. sa. 1208-9 nAmAM tema ja naM. 4 I. sa. 1230-31 nAmAM je varNana maLe che te uparathI te gujarAta temaja Abu pradeza mAM lAMbA vakhta sudhI sarvoparI sattA bhegavate hatA ema pUravAra thAya che. bIjI taraphathI lavaNuprasAda ane varadhavalane mahArAjA ane mahArAjAdhirAja lakhyA che. lavaNuprasAda svataMtra thayAnI tArIkha vastupAlanA giranAranA lekhamAMthI maLe che; kAraNa ke te vi. saM. 1276 pachI pitAnI sIla vAparato hato. teoe dhoLakA dhaMdhukA uparAMta khaMbhAta, lATa ane godharA cAlu pAsethI bacAvI lIdhAM, ema somezvara lakhe che. kAThiyAvADa tyAMnA sthAnika subAnA hAthamAM gayuM ane prabandakezamAM vaDhavANanA rAjA vIradhavala sAthe laDate varNavyuM che. | gujarAtanA badhA graMthakAre bhImadevathI cAlukayavaMza samApta thayAnuM mAne che. lekha na. 10 mAM tribhuvanapAlane vi. saM. 129 mAM rAjya karate varNavyo che. paNa tenA TuMkA samayane lIdhe tene rAjA tarIke gaye lAgatuM nathI. merUtuMge paNa vicArazreNImAM lakhyuM che ke vIradhavalane dIkare vIsaladeva vi. sa. 1300mAM cAlukayanI vAghelA zAkhAne pahele rAjA thayo. vIsaladeva vAghelAnA ItihAsa saMbaMdhI rAjazekhara ane harSagaNi lakhe che ke vIradhavala vi. sa. 1295-96 mAM gujarI gaye. tene be dIkarA hatA vIramadeva ane visaladeva. moTAe eka vANIyA upara julama karIne potAnA pitAnI temaja maMtrI vastupAlanI ItarAi baherI hatI tethI tene viramagAma(viramagAma)mAM kADhI mUka hatA. pitAnA bApanI gaMbhIra mAMdagInI khabara paDavAthI te chelakA rAjya levA AvyA; paNa vastupAla bahu joradAra hovAthI vIsaladevane gAdIe besAthe ane vIramane gAmamAMthI nAsI javAnI pharaja pADI. teNe baMDa uThAvyuM hAryo tethI pitAnA sasarA jAbAlinA rAjA udayasiMhanI madada mAgI, paNa vastupAle tene dagalabAjIthI marAvI nAMkhe. vIsaladeve nAgaDa nAmanA brAhmaNane mahAmaMtrI nImyo ane banne bhAIo( vastupAla tejapAla )ne nIcenI padavI ApI. teone bahu apamAna sahana karavuM paDyuM. semezvare tene bacAvI lIdhA hatA. thoDA samaya pachI rAjAnA mAmA siMha vastupAlanA gurU yatine mAryo, tethI vastupAle tenA rajapUta nekara mAraphata tene hAtha kapAvI nAMkhe. AthI jeThavAoe maMtrIne sahakuTuMba mArI nAMkhavAne TharAva karyo. semezvare pharI samAdhAna karAvyuM. devagirinA yAdava rAjA siMgha viradhavala upara caDhAI karI hatI (kIrtikaumudI sa. 4). mAlavAne pUrNamala paNa caDI AvyuM hatuM. medapATa (mevADa)nA rAjAne paNa selaMkInA duzamana tarIke varNa che. karNATanA rAjA eTale ke ghaNuM karIne prArasamudranA ballAla yAdavanI dIkarInA svayaMvaramAM phattehamaMda thaye hatuM, ema paNa lekhamAM varNana che. merUtuMga anusAra visaladeve vi. saM. 1318 sudhI rAjya karyuM ane tenI pachI nIcenA rAjAoe rAjya karyuM. arjunadeva .vi. saM. 1318-13314 I. sa. 1261-1ra thI 1274-75 sAraMgadeva ... i 1331-1353= 1274-75 1296-17 karNa ghele . , 1353-136 = 1296-97 , 1303-4 arjunadevane somanAtha pATaNane I. sa. 1264-65 ne ane kacchano vi. sa. 13ra8= 1271-72 lekha maLelA che ane sAraMgadevane Abu uparanA varatupAla I. sa. 1294 ne lekha maLela che tethI merUtuMganI tArIkhanuM samarthana thAya che. I. sa. 1304 mAM gujarAta musalamAnenA hAthamAM gayuM, e nirvivAda che. 1 esIATika rIsarcIjha vo. 16 5. 299-301 2 maMda meDa eTale ke mane muva, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlarAjanuM dAnapatra akSarAntara pataruM pahelu patarAMnuM mA5 7410" lipi jUnI kAyastha devanAgarI, sthiti surakSita. 1 rAjAvalIpUrvam // rAjahaMsa iva vimalobhayapakSaH / kamalayoniri2 va vitatakamalAzrayaH / viSNuriva vikramAkrAMtabhUtalaH / tryambaka iva vihitAca3 lAzrayaH / zatamakha iva vivudhAnaMdajanakaH / kalpavRkSa iva vAMchitArthaphalapra4 daH / meruriva sarvadA madhyasthaH / toyaghiriva bahusatvAzrayaH / jalada iva sarvasatvA5 nukNpii| sureMdradvipa iva sadA dAnatoyArdIkRtakaraH / caulukikAMnvayo mahArA6 jAdhirAjazrImUlarAjaH / mahArAjAdhirAjazrIrAjisutaH / nijabhujopArjita sArasva7 tamaNDalo zrI moDherakIyA STameSu kamboikAgrAme samastarAjapuruSAn brAhma8 NottarAn sannivAsijanapadAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM / yathA / zrImadaNahilapATa9 kasthAnAvasthitairasmAbhiH sUryagrahaNaparvaNi zrIsthalake prAcIsarasvatIvAriNi * 10 [snAtvA] tRdazapatiM rudramahAlayadevamabhyarcya saMsArasyAsAratAM viciMtya nalinIdala11 gatajalalavatarala prANitavyamAkalayyaM / adRSThaphalamaMgIkRtya ca / mAtApitrorAtmana 14.me.. . 1817. nyuTa42. 5.3 5252naamkssre| jananaH navA pAya cha; paraMtu huM dhAryuM che ke mAtra tenuM kAraNa 8 ne jamaNo lITA bhUsAI gayA che tethI che. vAMcA vRkSa paM.5 kA 52 anusvArI nAMjA 5.8ttarAn na ta nIyana saar| canA , dANe ; paraMtu dhAta vizama vibhATenAza.. 10 yA tridazapati . 11 pAyA taralaM; yya 652d anusvAra 810nAMnA yA adRSTa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 gujarAta lekha pataraM bIje 1 zca puNyayazobhivRddhaye / uparilikhitagrAmoyaM svasImAparyantaH svakASThatRNoda kope2 taH svagocarasahitaH sadaNDadazAparAdho varddhiviSaye maNDasyAM sthApita zrImUlanAthade3 vAya zAsanenoda kapUMrvvamasmAbhiH pradattaH / iti matvA / tAnnivAsijanapadairyathAdI 4 mAnabhAgabhogakarahiraNyAdi sarvvamAjJAzravaNavidheyairbhUtvA sarvadA'smai samupane9 tavyaM / sAmAnyaM caitatpuNyaphalaM budhvA'smadvaMzajairanyairapi bhAvibhoktRbhirasmatpradattana 6 rmadAyo yamanumaMtavyaH pAlanIyazca / uktaM ca bhagavatA vyAsena / SaSThiM varSasahasrANi sva7 grge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narake baset // bahubhirvvasudhA bhuktvA rAja 8 bhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM // yAnIha dattAni purA nareM 9 dvairdAnAni dharmmArthayazaskarANi / nirmAlyavAM [ taprati ] mAni tAni ko nAma sAdhuH punarAda 10 dIta // likhitamidaM zAsanaM kAyasthajejja sutakAMcaNaneti // 11 mAgha vadi 15 khau Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat zrI mUlarAjasya // // samvat 1043 paM. a ghU uparanuM anusvAra bhUMsI nAMkhA, yaM SaSTiM paM. 7 / bhuktA the. 10 kAMcana. www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlarAjanuM dAnapatra bhASAntara R OM rAjAvalI pahelAM ( mA ) rAjahaMsa jema banne vimala pakSavALA, sukhanuM sthAna hAvAthI kamalAzrayI brahmA sarakheA, nija prabhAvathI pRthvI prApta karI eka pagale pRthvI mApanAr viSNu jevA, kailAsanivAsI tryaMbakane girinivAsI haiAI maLatA, indra jema viSNudha (prajJa) janAne anuraMjatA, kalpatarU mAphaka AzrayIAne vAMcchita kula ApanAra, brahmAMDamAM merU parvata madhyastha che tema sarvadA madhyastha, sAgara jema sattvAzrayI, megha mAphaka sarva prANI taraph dayALu, bhIMjAyelI sUMDhavALA airAvata mATTha dAna mATe pANInA ardhyathI bhIMjAyelA hAthavALA, caulukaya kuLane, nRpeza zrI rAjinA putra, nRpAdhirAja zrI mUlarAja jeNe khAhubalathI sarasvatI nadIthI sicana thaelA pradeza jityeA hatA, te ( mUlarAja )ka bAIka gAmamAM mADheranA ardhAMSTamamAM vasatA sarve rAjapurUSA ane brAhmaNettara sarva prajAne A pramANe jAhera kare cheH-- ' tamane jAhera thA ke mArI rAjadhAnI prasiddha aNahilapATakamAM rahI, sUryagrahaNane divase zrIsthalakamAM sarasvatI nadInA pUrva bhAgamAM snAna karI, devapati rUdramahAlayanI pUjA karI, saMsAranI asAratAnuM ciMtana karIne, jIvana kamalapatra paranA jalAbaduM jevuM asthira mAnIne ane puNyakarmanuM phUla pUrNa samajIne, mArA tathA mArA mAtApitAnAM puNya ane yazanI vRddhimATe upara jaNAveluM gAma tenI sImA paryaMta, kAi, tRNu ane jala sahita, geAcara sahita, ane daza aparAdhanA daMDanA hakka ane tevAM kutcAnA nirNaya karavAnI sattA sahita, maiM vaddhi'viSaya( jIllA )mAM maNDalImAM vasatA zrImUlanAtha devane, dAnane zAsanathI anumati ApI, pANInA ardhya sAthe ApyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat A jANI tyAM vasatI sarve prajA, amArI AjJAne dhyAnapUrvaka pALIne, utpannanA bhAga, verA, suvarNa Adi sarva te devane arpaNa karaze. amArA vaMzajoe athavA anya nRpAe dAnanuM puNyaphUla sarve nRpAnuM sAmAnya che tema mAnI, A dharmadAnane anumati ApavI ane tenuM rakSaNu karavuM. Ane mATe bhagavata vyAse kahyuM che ke kAyastha jejjanA putra kAMcanathI A dAnapatra lakhAyuM che. saMvata 1043, mAgha vadI 15 ravivAra, zrI mUlarAjanA svahasta. 1 gAyakavADI uttara mahAleAmAM meDherAthI vAyavya khUNAmAM AveluM navuM smAI siddhapUramAM mUlarAjanA 9 rUdramAlA ' maMdiranA hAlanA nAmanuM A rekhItI rIte mULa nAma che. tenA atha rUdra eTale zivanA mahela ema thAya che. 3 maMDalanI mArI chellI mulAkAtamAM A eka vakhatanA suvikhyAta maMdiranI zASamAM phATaphAMphAM mAryA. tema vAraMvAra dAnapatrAmAM jaNAvelA tenI sAthenA AzramanI nizAnI paNa maLI nahIM. Avu maMdira hatu. te bAbata kAI paNa mANase sAMzaLyuM hoya ema jaNAtu nathI. chevaTe eka buddhizALI bhATe sUcanA karI ke maMDalane pUrve be mAIla upara melu kAkuAnAmanA A kUvA che tenI najIka kadAca te maMdira haze ane melu e salarAjanuM apabhraMza nAma haraze, huM kahIza ke tenA a` * khArAzavALuM' ema thAya che. mArI mAnyatA pramANe be taLAva pAse ghaNA zilA lekhA ubhelA che te taLAva pAse ja dakSiNamAjIe A maMdaranI hasti hatI. 4 vahni e 'vadhira vaDhiyAranA paryAya che ke je prAcIna ane hAlanuM nAma jhIMjhuvADAthI rAdhanapura vaccenA kacchanA raNanI paDozanA pradezanuM che, Le. 56 www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 138 mUlarAja 1 lAnAM bAlerAnAM patarAM (vikama) saMvata 1051 mAgha sudi 15 mI. eca. eca. dhruva ane munzI devIprasAde A patarAMnI neMdha lIdhelI che. jodhapura sTeTanA sAMcAra DisTrikaTamAM bAlerAnA brAhmaNa devarAmanA kabajAmAM A patarAM che. mI. DI. Ara. bhAMDArakare mane ApelI chApa uparathI huM te prasiddha karuM chuM. 75" nAM mApanAM be patarAM che ane dareka eka ja bAjue ketarAeluM che. temAM ekaMdare 21 paMkti lakhelI che. temAMnI 10 paMktio pahelA, ane 11 paMktio bIjA patarA upara che. tathA patarAM surakSita sthitimAM che. tene eka kaDI vaDe sAthe joDelAM che. mI. bhAMDArakarane A patarAM maLyAM tyAre A kaDI bhAMgI gayelI hatI. tenA upara muddA naheAtI. - caulukAnI aNahilavADa zAkhAnA sthApanAra mahArAjAdhirAja mUlarAja 1 lAne A lekha che. mUlarAjanA bIjA be lekhe paNa jANamAM che. jUnAmAM jUno lekha jenA upara I. sa. 74 nA ogasTanI tA. 24 ne vAra semane maLatI vikama-saMvata 1030 nA bhAdrapada zukala pakSa 5 nI tithi lakhelI che. tenI noMdha mI. dhruve lIdhelI che. bIje lekha, I. sa. 987 nA jAnyuArInI tA. 2 vAra ravine maLatI vikrama saMvata 1043 nA mAgha vadi 15 nI tithino kaDInA che. ApaNe lekha mUlarAjano chelalAmAM chello che. ane tenA upara, I. sa. 995 nA jAnyuArInI tA. 19 mI ne vAra zani, je divase hindustAnamAM caMdragrahaNa dekhAyuM hatuM tene lagatI saMvata 1051 nA mAgha zukla pakSa 15 mI tithinA caMdragrahaNanI tArIkha che. AmAMnA keI paNa lekhamAMthI ApaNane mUlarAja viSe bahu jANavA jevI hakIkata maLatI nathI. kaDInAM patarAM uparathI jaNAya che ke, te caulune vaMzaja, tathA mahArAjAdhirAja rAjIne putra hatuM, ane teNe potAnA bAhabaLa vaDe sArasvata-maMDala jiyuM hatuM. gujarAtanA vRttAntamAM rAjI kanaujamAM cANakarakano rAja hovAnuM lakhyuM che, tathA tenA vize keTalIka vAte paNa ApI che. paraMtu A vAtanuM pramANu lekhemAM maLatuM nathI. mUlarAjanA vaMzanA bIjA lekhemAMthI tenA viSe maLI AvatI hakIkata paNa jUja che. tene caulukya vaMzanAM kamaLa-sarevarane praphullita karate sUrya" kahyo che. (juo jayaMtasiMha, bhImadeva, ane tribhuvanapAlanA kaDInAM patarAM), A dAnapatrane hetu, kAnyakuMjamAMthI dezAMtara karI AvelA, durlabhAcAryanA putra dIrvAcAryane eka caMdragrahaNane divase ApeluM dAna nedhavAne che. tene lekhaka kAyastha kAncana che. teNe kaDInAM saMvata 1043 nAM patarAM paNa lakhyAM che. ane tene putra vaTezvara bhImadevanAM saMvat 1086 nAM kaDInAM patarAMne lekhaka che.' dUtaka mahattama zivarAja che. dAnamAM satyapura-maMDalamAM varaNuka nAmanuM gAma ApyuM hatuM. tenI sImA-pUrve dhaNAra gAma, dakSiNa guMDAu gAma, pazcime veDhA ane uttare metravAla. satyapura e dhapura sTeTanuM hAlanuM sAra che. munzI devIprasAda kahe che ke, jyAMthI patarAM maLyAM che te hAlanAM bAlerA gAmanuM ( IMDIyana eTalAsa, zITa ra1 ena. Dablyu ha1 kara le, 24deg 43 :) sthaLa varaNuka che. tenA A matane AdhAra huM jANatA nathI ane varaNuka mATe pUrva dizAmAM ghaNe dUra, 7ra3 le.ane ra449" le. mAM jyAM geMDa gAma che, ane je guDAujhane maLatuM Ave che, tyAM ApaNe zodha karavI joIe ema vadhAre saMbhavita lAge che. geDanI uttare mirapura gAma che. te metravAlanuM pAchaLathI thayeluM rUpa haya, jyAre vAyavya koNamAM AveluM boDANa veDhA hoya, ane IzAna keNunuM daMvArA dhaNAra hAya, e saMbhavita che. A dAna aNahilapATaka eTale aNahilavADamAMthI ApyuM hatuM. 1 e. I. vo, 1, 5. 76 prA. sTenakena 2 vienA jarnala . 5 pA, 300 3 I. e. va. 6 5. 196 vigere 4 I. e. va. 6 5.192 5 I. e. va. 6 5. 194 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlarAja 1 lAnAM bAlerAnA patarAM akSarAntara pahelaM pattarUM 1 OM' saMvat 1051 mAgha zudi 15 Ayeha zrImadaNahilapATa2 ke rAjAvalI pUrvavat paramabhaTTArakamahArAjAdhirAja3 paramezvarazrImUlarAjadevaH svabhujyamAnasatyapuramaMDa4 lAMtaHpAtivaraNakagrAme samastarAjapuruSAn vA(brA )hmaNottarAM5 stannivAsijanapadAMzca vo(bo)ghatyastu vaH saMviditaM yathA a6 dya somagrahaNaparvaNi carAcaraguruM bhagavaMtamavi( bi)kApati7 mabhyarcya mAtApitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye upari8 likhitavaraNakagrAmoyaM svasImAparyaMtaH savRkSamAlA9 kulaH sakASThatRNodakopetaH sadaMDadazAparAdhaH zrI. 10 ka(n )yakubja(bja ) vinirgatAzeSavidyApAragataponidhi bIjuM patalaM 11 zrIdurlabhAcAryasutAya zrIdIrghAcAryAya zAsa12 nenodakapUrvamasmAbhiH pradatteti matvAasmadvaMzajaira13 parairapi bhAvibhoktRbhirasmatpradattadharmadAyoyamanumaM14 tavyaH pAlanIyazca / asya ca grAmasya pUrvasyAM dizi dhaNA15 ragrAmo dakSiNasyAM guMdAukagrAmaH pazcimAyAM voDhaprAma 16 uttarasyAM metravAlagrAma iti caturAghATopalakSito17 yaM dhAdhalIkUpatribhAgodakena saha dattaH // uktaM ca bhagava18 vA vyAsena // SaSThivarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / Acche19 tA cAnumaMtA ca tAnyeva naraka(ke) vaset // likhitamidaM sA(zA )sanaM 20 kAyasthakAMcanena // dUtotra mahattamazrIzivarAjaH // -* 21 zrImUlarAjasya // 1 cihnarUpe darzAve che. 2 'nA' nI mAtrA madAra mAM saLamAM bhUMsAI gayelo lAge che. * puSpanI AkRti cItarelI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukharAmA tihAsika lekha bhASAntara ka! saMvata 1051 mAgha zudi 15 ne prakhyAta aNahilapATakamAMthI pahelAM pramANe rAjAvalI-parama bhaTTAraka, mahArAjAdhirAja, paramezvara zrI mularAjadeva, pitAnA rAjyanA satyapura maMDalanAvaraNuka grAmamAM vasatA samasta rAjapurUSa ane brAhmaNadi sarva prajAne zAsana kare che - tamane jAhera thAo ke Aje caMdragrahaNasamaye jagatanA svAmi, akhikAnA pavitra ravAmi zivanI pUjA karIne upara jaNAveluM varaNa gAma tenI cagya sImA sudhI, vRkSaghaTA sahita, kAka, tRNa, jala sahita, dazAparAdhanA daMDanI sattA sahita, amArA mAtApitA ane amArA puNya yazanI vRddhi mATe, kAnyakubdhathI AvelA, durlabhAcAryanA putra, sarva vidyAmAM nipuNa, tanidhi, zrIdIrvAcAryane dAnapatrathI pANInA artha sAthe amee ApyuM che. A jANIne amArA vaMzanA ke anya bhAvI kRpAe A amArAM dAnane anumati ApavI ane tenuM rakSaNa karavuM. ane e nIce varNavelI cAra sImAo sahita apAyuM che-pUrva ghaNura gAmaH dakSiNe-gudAuka gAmaH pazcime vaDha gAmaH uttare metrAla gAma - A gAmanI sAthe ghAlIkAnA trIjA bhAganuM pANI paNa apAyuM che. ane bhagavAna zvAse kahyuM che - bhUminAra 60000 varSa svargamAM vase che. paNa dAna harI lenAra athavA harI levAmAM anumati denAra teTalo ja kALa narakamAM vase che. A dAna kAyastha kAccanathI lakhAyuM hatuM. dataka mahattama zrI zivarAja hatA. zrI mUlarAjanA hasta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 139 bhImadevanuM dAnapatra* vikrama saMvata 1086 kArtika suda 15 akSarAntara patarUM pahelu 1 9 vikrama samvat 1086 kArtika zudi 15 ayeha zrImadaNahila. 2 pATake samastarAjAvalIvirAjitamahArAjAdhirAjazrIbhI3 madevaH svabhujyamAnakacchamaMDalAMtaHpAtighaDahaDikAdvAdaza4 ke masUragrAme samastarAjapuruSAn brAhmaNottarAMstannivA5 sijanapadAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM yathA adya kArti6 kIparvaNi bhagavaMtaM bhavAnIpatimabhyarcya kacchamaMDalamadhyava7 rtinavaNIsakaschAnavirgatAya AcAryamaMgalazivasutA8 ya bhaTTAraka AjapAlAya sahiraNyabhAgaH saMdaDadasAparAdha 9 sAdAyasameta uparilikhitamasUragrAmaH zAsanenoda10 kapUrvamasmAbhiH pradatto yasya pUrvasyAM dizi ghaDahaDikAgrA. 11 mo dakSiNasyAM aikayikAgrAmaH pazcimAyAM dharavadrikAgrAma 12 uttarasyAM prajharikAgrAma iti caturAghATopa. patarUM bIjeM 1 lakSitaM masUragrAmaM matvA tannivAsibhiryathAdiya2 mAnabhAgabhogAdi sarva sarvadA AjJAzravaNa3 vidheyairbhUtvA'smai AjapAlAya samupanetavyaM sAmA4 nyaM caitatpuNyaphalaM vudhvA'zmadvaMzajairanyairapi bhAvibho5 ktRbhirazmapradattadharmadAyoyamanumaMtavyaH pAla6 nIyazca uktaM ca bhagavatA vyAsena SaSThiM varSasahazrANi 7 svarge tiSThati bhUmidaH AcchettA cAnumaMtA ca tAnye8 va narakaM vaset likhitamidaM kAyaschakAMcanasute [ na ] 9 vaTezvareNa dUtako'tra mahAsAMghivigrahikazrIcaMDa10 zarmA iti maMgala mahAzrIH zrIbhImadevasya 11 svarajI .... ... ... sthApIta *7.the.. .18331. yudakha2. patana bhAxo"cha. ziri savAthAna vanAgarI De yAye Da, na, ddha, dha, sya nAM prAcIna 35nA meNase cha. sthiti surakSita cha. akSarAta2 nArAyaNa zAlI bhArI parematale taiyAra yu.paM. 8 vAyo dazAparAdhaH, paM. 10 mere| AghATAH paM. 11 gharavadrikA mAM vadri saMzayavANucha. 5.4 vAMyA buddhAsmadvaM paM. 5 vAMyA smatprada paM. vAMyA SaSTiM varSasahasrANi paM.8 pAyA narake 5. 11 A paMktimAM akSarA arvAcIna ane pachIthI umerelA che. mArI dhAraNA pramANe, A vAya jevANIAnA kabajAmAMthI A patarIo maLyAM hatAM teneya A patarAMo gIre mukAyA saMbaMdhI sUcana kare che. ane teno artha "varajI eTale sUrijI-AcArya athavA brAhmaNe (mArA gharamAM) sthApelAM che ema thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtamA aitihAsika lekha sArAMza. 1 prastAvanA-vikrama saMvata 1086, kArtika zudi 15 ne dine aNahilapATakanA mahArAjAdhirAja bhImadeva kacchamaMDalanA dhaDaharikAnA dvAdazamAM AvelA masurAgrAmanA samasta rAjapurUSa ane nivAsIone nIcenuM dAna jAhera kare che - 2 dAna lenAra purUSa-kacchamAM AvelA navaNIsathI AvelA AcArya maMgalazivane putra bhakAraka ajapAla.! 3 dAna-masUrA gAma, tenI sImA - (a) pUrvamAM dhaDahaDikA gAma. (ba) dakSiNamAM ekayikA gAma. (ka) pazcime ghavaDikA gAma. (Da) uttare prajharikA gAma. 4 rAjapurU-dAna lakhanAra kAyastha kAMcanano putra vaTezvara, dvataka mahAsAMdhivigrahika zrIcaMda zarmana. 1 mI. DI. khakhkhara mane jaNAve che te pramANe bhaTTArakanA vaMzajo haju paNa kacchamAM Ajadinapayata haiyAta che. 1 A gAma athavA anya darzAvelAMmAMnuM koI paNa gAma nakazAthI jANI zakAtA nathI. * juo siMpala naM. 1 luM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 140 bhImadevanAM tAmrapatro vi. saM. 1086 vai. su. 15 mAhimane jitanAra ane rAjA bhImadeva pitAnAM A aprasiddha tAmrapatra che. patarAM be che, ane mane aMdaranI bAjue katarelAM che. pahelAmAM che ane bIjAmAM pAMca paMktio che. tenuM mApa kaxkaM" che. pahelA patarAnA nIcenA bhAgamAM ane bIjA patarAnI uparanA bhAgamAM vacco vaca ekeka kANuM che ane temAM pha" vyAsanI nAnI kaDI che. patarAM surakSita che ane kotarakAma ghaNuM suMdara ane spaSTa che. akSarAntare patarUM pahelaM . 1 oM vikramasamvat 1086 vaizAkha zudi 15 adye 2 ha zrImadaNahilapATake samastarAjAvalIvi3 rAjitamahArAjAdhirAjazrIbhImadevaH svabhu. 4 jyamAnavaddhiviSayAMtaHpAtimuMDakagrAme sa. 5 mastajanapadAnbodhayatyastU vaH saMviditaM yathA 6 adya vaizAkhI parvaNi udIcabrAhmaNabalabhadra patarUM bIjuM 7 sutAya vAsudevAya grAmasyosarasyAM di8 zi muMDakagrAme'traiva bhUmehalavAhAekA 1 9 zAsanenodekapUrvamasmAbhiH pradattA iu [ti ] 10 likhitamidaM kAyasthakAMcanasutavaTezvareNa 11 dUtako'tra mahAsAMSivigrahikazrIcaMDazarmA dura [ti ] zrImavaya | bhASAntara vi. sa. 1782 (I. sa. 1030)nA vaizAkha sudi 15 ne divase ahI aNahilapATakamAM baMdhA rAjAone zobhA ApanAra mahArAjAdhirAja zrIbhImadeva pitAnA bhagavaTAnA pradezamAM AvelA muMDaka gAmamAM badhA rahevAzIone jAhera kare che ke-tamane mAluma thAya ke Aje vaizAkhI paNIne divase udIca (audicya) brAhmaNa balabhadranA dIkarA vAsudevane muMDakagAmamAM gAmanI uttara dizAmAM halavAha eka bhUmi zAsananA pANI pUrvaka ame dAnamAM Apela che. kAyastha kAMcananA dIkarA vaTezvare A dAna lakhyuM hataka tarIke saMdha vigraha khAtAne adhikArI zrI ca zarmA hatA. zrI bhImadevanI (sahI) .1 ja. . . . e . vadhArAne - "muMbaInI utpatti" pA. 49 . jI. hAIkanDA 2 asala patarA parathI eka haLathI kheDAya teTalI jamIna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 141-142 cAlukya karNadevanA samayanAM navasArImAMthI maLelAM be dAnapatro (tAmrapatra joDI be) za. saM. 89 mArga. su. 11 A. sa. e. sa. nA 1918 AkharanA rIporTamAM jaNAvyA anusAra A tAmrapatro muMbaI mAMnI je. e. so. nI zAkhAnA lAIbrerIyana mI. pI. bI. gothAskare suparITenDanTane meLavI ApyAM hatAM. te rIporTa bhAga bIjAmAM pA. 35 me A patarAM saMbaMdhI TuMkI neMdha che. patarAMnA pheTegrApha tathA rAbege prasiddha karavA Do. vI. esa. suthaMkarane ApavAmAM Avela, paNa teo lAMbI rajA upara gayA tyAre mane seMpavAmAM AvyAM. A be joDImAMthI pahelI jeDI "e? pheTegrApha tathA rabiga uparathI ane bIjI jeDI "bI" mAtra pheTegrApha uparathI prasiddha karUM chuM. A badhAM uparAMta patarAM saMbaMdhI eka TAIpa karelI neTa kaI te bAjunA lekhake lakhelI ane sopavAmAM Avela, jemAM temAM lakhelAM sthaLo eLakhAvavAno prayatna karela hate.* che ke rAtanA traNa rAzi che ane ema anamAna thAya che ke paheluM pataruM ane bAjI ane bIjuM ekaja bAju katareluM haze. "bI" dAnanAM be ja biga che ane tenAM banne patarAM eka ja bAju katarelAM haze. badhAM patarAnuM mApa "46" che. badhAM patarAMmAM kANuM pADelAM che, paNa kaDI tema ja sIla mATe kAMI kahI zakAtuM nathI. rAbiMga uparathI kahI zakAya ke "e" vAnanAM patarAM saMbhALapUrvaka UMDAM katarelAM che, jyAre "bI" dAnanAM patarAM bahu ja bedarakArIthI chIcharAM kAtarelAM che. badhAM patarAM surakSita lAge che. e dAnanI chellI be paMktio "bI" dAnanA kAtaranAre kotarI lAge che. lipi banemAM nAgarI che ane akSaranuM sarAsarI mApa pahelAmAM iMca ane bIjAmAM 3 iMca che. bhASA banemAM saMskRta che. "e" dAnane ghaNuM kharo bhAga, paMkti 4 thI 11, ra7 thI ra9 ane 30 thI 36 bAda karIne, padyamAM che. jyAre "bI" dAnamAM chellA be zApanA zloko sivAya badhe bhAga gadyamAM che. e ? dAnanI zarUvAta vAsudevane namaskArathI tema ja viSaganA varAha avatAranI stutithI thAya che 5. (1-4). tyArapachI dAnanI tithi nIce mujaba Apela che-zaka saMvata 9 nA mArgazIrSa sudi 11 vAra bhama (paM. 4-5). pachI cAlunI vaMzAvaLI che jemAM mULarAjathI zarU karI, anukrame durlabharAja bhImadeva ane karNadevanAM nAma Apela che (paM. 6-9). A karNadevanA rAjyamAM mahAmaMDalezvara zrI durlabharAje dAna ApeluM che. tenuM mathaka lATa prAMtamAM nAgasArikAmAM hatuM. A durlabharAja paNa cAlukya vaMzane ja che ane te gAMgeyane pautra ane caMdrarAjane dIkaro hate. (5. 10-24). teNe paMDita mahidharane dhamaNuccha gAma dAnamAM ApyAnuM tyAra bAda lakhela che (paM. 25-34). chellI be paMkti 35 ne 36 jemAM te gAmanI catusImAM Ave che te pAchaLathI umerI haze. bI" dAnanI zarUvAta ekadama vaMzAvalIthI ja thAya che ane mUlarAjathI karNadeva sudhInI hakIkata Apela che (5. 1-6). AmAM mUlarAja ane durlabharAja vacce cAmuMDarAjanuM nAma vizeSa jovAmAM Ave che. pachI dAnanuM varNana e dAnanI mAphaka ja Ave che. mAtra tithimAM para che; kAraNu AmAM vi. saM. 1311 kArtika su. 11 Apela che (5. -21). aMtamAM zApanA lAka tema ja lekhaka tathA takanAM nAma che. 1 ja. che. ba. ro. e. se. . 21 pA. 250 jI. vI. AcAya. 2 De. suvaMre TAMkI svI hakIkata temaNe mane ApI hatI te mATe, temano upakAra mAnuM chuM. 3 meM A lekha vAMge tyAre che. jIva cha. je. mArI e jAhera karyuM ke te noTa temaNe lakhI che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlukya karNadevanA samayana be dAnapatro LO mAmAMnA karNadeva te aNuhilavADanA cAlukaya rAjA siddharAja jayasiMhanA khApa che ane teNe I. sa. 1064thI 1094 sudhI rAjya karyuM hatuM. A rAjAneA bIje lekha e. I. veza. 1 pA. 317 mAM vi. saM. 1148 nA prasiddha thaela che. * e' dAnanI tithi zabda tema ja aMkamAM zaka saMvata 996 mArgazIrSa sudi 11 vAra bhauma ane khI dAnanI tithi vi. sa. 1131 kArtika sudi 61 Apela che. mI. ke. ena dIkSite karelI gaNatrI anusAra te tithie maMgaLavAra tA 2 jI DIsekhara 1074 IsvI ane ravivAra tA. 2 jI navembara 1074 IstrI sAthe maLatI Ave che. * e' dAnamAM dAna ApanAra karNadeva pAte che, jyAre 'khI' dAnamAM tenA khaMDiyA rAjA navasAramAM rahetA durlabharAja dAtA tarIke che. dAna lenAra bannemAM eka ja vyakti che ane te brAhmaNa rudrAdityanA putra mAMDavya geAtranA paMDita mahIdhara Apela che. khI dAnamAM mahIdharanA dAdA madhusUdananAma paNa Apela che, jyAre 'e' dAnamAM paDitanAM pAMca pravA varNavyAM che. madhyadeza phre jyAM rahetA hatA tyAMthI paMDita lAdezamAM AveleA hateA. dAnamAM ApeluM gAmaDuM dhAmaNAcchA talabhadrikA chatrIsImAM AveluM hatuM ane tenI pUrvamAM AlAgAma dakSiNamAM tAraNugrAma, pazcimamAM AvalasaTha ane uttare chAvila athavA tA karIna ddhi gAma hatAM. A. sa. ve. sa. nA suparITenDenTe AmAMnAM be gAmeA dhAmaNuAcchA ane tAra grAmane hAlanAM dhamaDAchA ane taraNugAma agara teAraNagAma mAnelAM che. mAkInAM sthaLe paNa TAIpa karelI teNanA lekhake kharekhara oLakhAvyAM che. kacchAvaligrAma te hAlanuM kachelI ane avatasADhigrAma athavA AmnalasATigrAma te hAlanuM khI. bI. enDa sI. AI relvenuM amA sADa sTezana che. kAlAgrAma mATe te bahu cAkkasa nathI, te paNa sUcave che ke te kadAca hAlanuM kavaca, agara kheragAma hAya. A sivAya bIjAM traNa sthaLe lekhamAM Ave che jemAMnuM nAga sArikA te hAlanuM navasArI che. lATadeza te uttara tema ja dakSiNa gujarAtanuM jUnuM nAma che ane madhyadeza te gaMgA ane jamanAM vaccene pradeza che. A be tAmrapatra 8 e ' ane khI' eka ja dAna ApavA mATe zA mATe lakhAyAM haze ane temAMnuM kayuM sAcuM ane kayuM Tu te nizcaya karaveA kaThaNa che. suparI. A. sa. ve, sa. tema ja TAIpa karelI noTanA lekhaka mAne che ke ' e ' dAnapatra je vadhAre sArI Ite kAtareluM che te kharUM che ane bIjuM pAchaLathI tenI nakala tarIke taiyAra thaela haze. TAIpa karelI nATanA lekhake evuM samAdhAna karyuM che ke eneA lakhanAra kAyadAthI khInavAkepha haze tethI teNe sImA vagere lakhela nahIM. 'khI'nA lekhake prathama te bhUla mULa e mAMja sudhAravAnA prayatna karyAM, paNa pAchaLathI badhuM navesarathI lakhavAnuM durasta dhAryuM. paraMtu khanne dAnapatrA bArIkIthI tapAsyA bAda huM tenuM nIce mujaba samAdhAna karavA icchuM chuM. khanne dAnapatrAmAM nIce lakhyA pheraphAra sahaja levAmAM Ave tema che. (1) ' khI ' dAnapatra khIjAM uttara gujarAtanAM tAmrapatrAnI paddhatie lekhAeluM che, jyAre ' e ' dAnapatra dakSiNanAM tAmrapatrAnI paddhatine anusare che. ( 2 ) 'khI'mAM sAla vikrama saMvatamAM ApelI che, jyAre 'e'mAM dakSiNanAM tAmrapatranI mAphaka zaka sa~vatamAM Apela che. 1 A sa. ve, sa, rIpeArTa I. sa. 1918 pA. 36 che. 18 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha (3) I. e. vA. 6 pA, 194 ane tyAra pachInA pAnAmAM prasiddha thayelAM cAlukya tAmrapatrAnI mAphaka 'zrI' vaMzAvali vibhAgathI zarU thAya che, jyAre * e ' mAM maMgalAcaraNanA zleAkeA tathA varAha avatAranI stuti che je dakSiNanAM tAmrapatrAmAM jovAmAM Ave che. ra0 (4) thApa darzAvanArA zrlokA * khI " mAM che, paNa ' e ' mAM nathI. , . (5) khI' mAM dAna lenArAnA dAdAnuM nAma che, je ' e ' mAM nathI, . (6) khI 'mAM cAmuMDarAjanuM nAma che, je 'e'mAM levAmAM AvatuM nathI. (7) sImA vigere dAnanI vigata 'khI' mAM purepurI ApelI che, jyAre ' e ' mAM te bhulAI javAI che te pAchaLathI umeravAnA prayatna karelA che. (8) khaMDiyA rAjA durlabharAjanuM stuti rUpa varNana 'e ' mAM bahu vistArathI che, jyAre khImAM nathI. 9 6 khI" mAM lekhaka tema ja kanAM nAma Apela che, jyAre e ' nAmaMjura thayuM haze tethI te badhI vigatA temAM pUrI karela nathI. A badhI vigatA uparathI evuM anumAna thaI zake che ke 'khI ' dAnapatra-mUla cAlukaya rAjAeAnI rAjadhAnImAM lakhAyuM haze ane navasArI jIllAnA sukhA 6lllabharAjane te dAna lenArane soMpavA mATe mAkalyuM haze. paNa teNe te ja dAnapatra seAMpavAne khadale te dAna dakSiNa tAmrapatrAnI paddhatisara navuM kAtarAvyuM ane te vakte pAvAnuM tema ja pAtAnA pUrvajonuM proMsA tmaka varNana temAM dAkhala karAvyuM. A navI nakala maMjurI mATe rajI thai haze tyAre temAMnA rASA sImA vigere na lakhavArUpI mAluma paDayA haze ane te pAchaLathI chellI e lITImAM umeryAM chatAM saMtASakAraka na jaNAyuM tethI apUrNa ja rahyuM ane lekhaka tema ja taka vigerenAM nAmA temAM lakhAyAM nahIM. annanI tithi tapAsavAthI paNa uparanA anumAnane TakA maLe che. zrI dAnamAM ravivAra tA. 2 jI naveMmara 1074 Apela che, jyAre 'e ' mAM maMgaLavAra tA. 2 jI DIseAra 1074 Apela che. eTale ke 'khI'dAna kharAkhara eka mahInA pahelAM lakhAyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlukya karNadevanA samayanAM ye dAnapatroM akSarAntara 'e' patarUM pahelu pahelI bAju 1 OM namo bhagavate vAsudevAya // pAyAtkaImavAMcchayA bhagavataH vADA 2 teH krIDato yasyAbdhistRNabiMduvatparigato daSTrIgrabhAgaikataH // anya 3 sminnapi reNuvadvilasati kSoNI yugAntAgame lajjAvezavisastula4 sya dadhataH sUtkArasAraM vapuH // svasti zakasamvatsaraSaDadhikanavatya5 dhikanavasatyoM aM'katopi 996 mArgazirazudi 11 bhaume // a6 gheha mahArAjAdhirAjaparamezvarazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtapara7 mabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIdurlabharAjadevapAdAnu8 dhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIbhImadevapAdAneM9 dhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIkarNadevakalyA1. gavijayarAjye satyetasmina kAle lATadezAntaHpAtinAgasArikA11 sau tatpAdapadmopajIvI // AsIdvaMditapAdapaMkajapurANcaurlukyarA12 jAnvaye sauryodoryaguNAnvito da[ hara ]jo gAMgeyanA13 mA purA yasyAdyApi divaukamI pratigRhaM gAyaMti si14 ddhAMganAH // kIti tasya na yAMti sAMpratamaho vaktuM gu. 15 NAmAdRzaiH // patarUM paheluM bIjI bAju 16 saMbhogabhUmi vi labdhakIrtiH zrIcaMdrarAjotha ba. 17 bhUva tasmAte // adyApi yasya prabhutAM prabhUtAH 18 gAyati gati" khalu bhUbhujopi / jAtaH zrIdurla19 mezaH kSivipatitilakazcaMdrarAjAtpratApI / kIrtiH saptAbdhimadhye vi20 lazati" ca balAdrAjahaMsIva nityaM // yasyoccaiAjirAjaprasarakhura21 puTokhAtanirbhinnabhUmedhUlomeghAvalIva prasarati gagane vizvamA22 cchAdayaMtI // gatabhuvanakulAni vyAptadigmaMDalAni zRtatuhi. 23 nagirINi[ krAMta ]tArApathAni / sarasakamalakaMdacchedagaurANikAma / 1 pAyA kroDA 2 paay| daMSTrA 3 pAyo saMsthula 4 paaye| navazatyAM 5 vAya pAdAnu , pAMyA tasmin 7vAMyA yAMcyA puraacauluvaay| zauaudA 10 vAyA kasAM 11 vAyA tasmAt 12vAyA gAne 17pAyA kSitipa 14 pAyo kasati 15 vaya trita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 mujarAtanA aitihAsika lekha 24 mamuramarapate[noM ]pAni dhAmAni yasya / snAtvA puNyamRdakena vidhivo 25 saMtarghya devAn pitRm / dharmAzAsanatatpareNa manasA saMpUjya nArA. 26 yaNaM / mAyAkhila viprapaMDitajanAn bha-mavAjA dadau // go[pa]tyAni patarUM bIjeM 27 samastazAsravidhinA dAnAni cAnyAni ca / nijarAjAvalI virAjitamahA28 meDalezvarazrIdurlabharAjaH svaniyogasthAta / maMvipurAhi tasenApatyAtka29 TalikaprabhRtIn samAjJApayati // calA vibhUtiH jaNabhaMgi yauvanaM kRtAMtadai30 tAMtaravarti jIvitaM / ta[ thauSabajuM ]paTalajIvitamAkalayya / madhyadezAdA. 31 gatasakalavedazAstrArtha ]vidAya / mAMDavyagotrotpanAryamAMDavyabhArga. 32 vyagirAUmijamadagnipaMcapravarasayutAya / viprarudrA / dityasuta33 paMDitamahIdharAya / talabhadrikASaSTviMzatpathake / udakena / savRkta34 mAlAkulaM sasImAparyaMta dhAmaNAcchAgrAmaM dadau / pUrvasyAM dizi kA. 35 lAgrAmaH dakSiNasyAM dizi toraNagrAmaH pazcimasyAM dizi Avala. 36 sAdigrAmaH utarasyAM dizi kachAvalImAmaH || akSarAntara 'bI' pahelI bAju 1 rAjAbalI [pUrva ]vat / / paramabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezva2 razrImUlarAjadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja3 zrIcAmuMDarAjadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja. 4 zrIdurlabharAjadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahAjAdhirAja5 zrIbhImadeva pAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjazrIkarNade6 va[ svabhujya ]mAnanAgasArikAviSayapratibaddhatalahadaSa[ DviMza ]tA. 7 ntaHpAtinaHsamastarAjapuruSAn brAhmaNottarAn tannivAsija8 napadArtha bodhayatyastu vaH saMviditaM yathA zrIvikramAdityotpAdi9 tasavatsara[ zate ]vekAdazasu ekatezadadhikeSu atrAMkatopi saM. 1131 10 kArtikazudi 11 ekAdazIparvaNi carAcaragurumahezvaramabhay saM. 11 sArAsAratA viciMtya pitrorA[tmanazcapuNya ]yasobhivRddhaye madhyadezA 1 vAyA vidhinA 2 pAya pitRn 3 pAya maMDalezvara 4 pAMya yogasthAna 5 vAyo patyakSapa yA saNa 7vaaNy| tadaM 8 pAyo tpannAya vAMyA saMyutA 1.vAyA savRkSa 11vAyo uttarasyAM 12 vAMya padAtha 14AyAditaM 14 vAyA saMvatsa- 15vAMyA triMza- 18vAMyA prAMka 17vAMyA yazo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caulukya karNadevanA samayanAM 2 tAmrapatro 12 dAgatAca adhItasakalazAstrAya mAMDavyagotrAya brAhmaNamadhusUdana pau13 nAya rudrAdityasutAya paMDitamahIdharAya sImAparyaMtaH sahiraNyabhA14 [ gabho ]gaH savRkSamAlAkulaH sadaMDadazAparAdhaH soparikaraH 11 sarvAdAjasametaH pUrvapraSatadevadAya brahmadA yaSarja dhAmabIjI bAju 16 naach| bhicAnagrAmaH zAsanenodakapUrvamasthAbhipradattaH - 17 [ sa ] sya ca pUrvasyAM dizi -- rAIgrAmaH / dakSiNasyAM dizi 18 toraNagrAmaH / pazcimasyAM dizi AvaLasADhigrAmaH uttarasyAM 19 dizi kacchAvalIH iti caturAghATopalakSitamAmamenaM tanni20 bAsijanapadairyathAdIyamAnabhAgabhogakarahiraNyAdisarvadAsa - 21 rbamAjJAzravaNa vidheyairbhUtvA asmadvaMzajairanyairapi asmAbhi / pradatta22 supanetavyaM pAlanIyaM ca // utaM ca bhagavatA vyAsenaH SaSTirvarSasaha23 ANi svarge tiSTati bhUmidaH AchetA bhAnumaMtA ca tAnyeva nara24 ke~ baset / viMdhyAravISyatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH kRSNasa21 H jAyate bhUmidAnApahArakAH || 2 || likhitamidaM zAsanaM kA* 26 syavaTezvarasutakekA - dUtakotra mahAsAMdhivigrahika 27 zrI - gAdityaiti 2 vaya ANi pAMthe AcchesA 4 yA k Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 23 www.umaragyanbhandar.com) Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 gujarAtamA petihAsika lekha bhAgAktara saMkSisa e"I kai bhAvane namaskAra-varAha avatAranI stuti. malarAjanA caraNa sevanAra durlabharAja ane tenAM caraNuM sevanAra bhImadeva ane tenAM caraNa sevanAra rAjA karNadeva rAjya karato hato te vakhate lATa dezamAM nAgasArikAmAM durlabharAja sUbo hato. te durlabharAja candrarAjane dIkarA ane gAMgeyane patra hato. gAMgeya te cAluyanA vaMzamAM nAnA bhAIne vaMzaja hate. A durlabharAje snAna, pUjA, smaraNa ItyAdi karIne zaka saMvata 996 nA mArgazIrSa su. 11 vAra maMgaLanA roja talabhadrikA chatrIsImAM AveluM dhAmalAchA gAma paMDita mahidharane dAnamAM A mahidhara brAhmaNa rudrAdityane dIkaro hate ane te vedazAsapAraMgata hatuM ane madhyadezamAMthI Avela hatuM. tenuM gotra mAMDavya hatuM ane mAMDavya, bhArgava, aMgirA urma ane jAmadagni, e pAMca pravara hatAM. te gAmanI pUrve kAlA grAma, dakSiNe tAraNa grAma pazcime AsvalasADhi ane uttare kathAvalI, e gAme AvelAM hatAM. "bI" joDI vaMzAvali pahelAMnI mAphaka. mUlarAjanAM caraNa sevanAra cAmuMDarAja tenAM cakSu sevanAra durlabharAja tenAM caraNa sevanAra bhImadeva ane tenAM caraNuM sevanAra karNadeva badhA amaladAro vagerene tema ja nAgasArikAmAM talabhadrikA chatrIzImAM rahetA gayA brAhmaNe temaja anya vargane jaNAve che ke-vi. sa. 1131 nA kArtika su. 11 ne divase, dhAmaNA nAmanuM gAmaDuM, madhya dezamAMthI AvelA vedazAstra pAraMgata ane mAMDavya gAtranA madhusUdananA pautra ane rUdrAdityanA dIkarA paMDita mahIdharane dAnamAM ApeluM che. tenI pUrvamAM ... .. .dakSiNe teraNagrAma, pazcime AvalasADI ane uttare kachAvalI AvelAM che. A dAna catu sImA ceksa karIne meM ApyuM che, ane badhAMe kabula rAkhavAnuM che. kAyastha vaTezvaranA dIkarA keka- ... .. A dAna lakhyuM. daka sadhivigrahanA adhikArI zrImAna ... ... gAditya hato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 143 caulukya rAjA kahuM 1 lAnuM sUnakanuM dAnapatra vikrama saMvata 1148 vaizAkha suddhi 15 seAmavAra mI. eca. *sense kRpA karI meAkalelI e uttama chApA parathI nIcenA lekha prasiddha karyo che A lekha e tAmrapatranA aMdaranA bhAgamAM kAtareleA che. A patarAM sUnakamAMthI maLyAM hatAM, je sUnaka gAma uttara gujarAtamAM pATaNanA agnikeNumAM pUrve Azare 15 mAIla para, ane uMjhAra relvesTezanathI pazcimamAM Azare 5 mAIla para AveluM che. A patarAM hAla pATaNanA rahIza sI. nArAyaNu bhAratInA kamajAmAM che. jyAre mI. sense patarAMnI nakala lIdhI tyAre te eka kaDI vaDe eDelAM hatAM, te kaDI keTalAka vakhata pahelAM bhAMgelI hatI. khIjI kaDI, jenA upara kadAca mudrA haze te khAvAI gaI hatI. chApA uparathI anumAna karatAM patarAM saMpUrNa rIte surakSita jaNAya che. lekha saMskRta gadyamAM che. dAnapatranI tArIkha vikrama-saMvat 1148 nA vaizAkha suDhi 15 sAmavAre thaelA caMdragrahaNanI che. A tArIkhanI gaNatrI mI. lIre nIce pramANe mane karI ApI cheH-- " A tArIkhane maLatI yurApanI tArIkha I. sa. 1091 nA me mahinAnI tA. 5, semavAranI che. A divase caMdragrahaNa hatuM. uttaranuM vikrama-saMvat 1148 muM varSa, je pUruM thayuM hatuM agara dakSiNunuM vikrama-saMvata 1147 nuM, je cAlatuM hatuM, tenA vaizAkhanI pUrNimAnI tithi hatI. muMbai mATenA sUryAMyanA kALa pachI 50 ghaDI ane 53 paLe A tithinA aMta Avye hatA, tethI grahaNa hiMdustAnamAM dekhAvuM joie. dakSiNanA pUrA thayelA vikramasaMvata 1148 mAM teja tithie, I. sa. 1092 nAM eprilanI 24 mI tArIkhe grahaNa hatuM. uttaranA cAlu vikrama saMvata 1148 mAM A tithie grahaNa nahAtuM." nA dAna ApanAra mahArAjAdhirAja karNadeva hateA. tenuM upanAma aileyamalla hatuM. DaoN. buddhu2mata pramANe vikrama-saMvata 1120 thI 1150 sudhI rAjya karanArA caulukya rAjA karNa 1 le A dAnapatraneA karyuM che. rAjAe aNuhilapATakamAMthI A zAsana jAhera karyuM hatuM, ane AnaMdrapura mukhya zaheravALA eka 126 gAmanA maDAlamAM vasanArAone saMkheAdhAeluM che. dAnamAM laghu-DAlI eTale nAnI DAlImAM eka jamInanA TukaDA ApyA hatA, jenI upajamAMthI sUnakamAM eka taLAva cAlu rAkhavAnuM hatuM. laghu-DAbhImAM ApelI jamInanI vAyavya kANumAM saMDerA gAma AvyuM hatuM. aNahilapATaka caulukayAnuM mukhya zahera aNahilavADa che, ane AnaMdapura hAlanuM vaDanagara che. sunaka gAma jyAMthI patarrA maLyAM hatAM te hAlanuM sunaka che. lekhanA aMtamAM lekhaka ane dUtakanAM nAmeA tathA rAjAnI sahi ApelI che. lekhaka ke+-ka, kAyastha vaTezvaranA putra hatA. A vaTezvara,ane bhIma 1 lAnA vikrama-saMvata 1086nA dAnapatranA lekhaka, kAyastha kAMcananA putra vaTezvara e banne eka ja lAge che, AMhi nAMdha levI eie ke, thADA vakhata pahelAM mI. lITe dAnapatra' bhIma 2 jAnuM nahIM paNa bhIma 1 lAnuM jaNAya che. kAraNa ke te prasiddha kareluM bhImadevanuM A ja vaTezvara, kAyastha 1 e. I. veda. 1 pA. 316 I. huljha 2 A gAma eka pachInA caulukaya dAnapatramAM paNa Ave che; I. e vA. 6 pA. 210 ane vA. 18 pA. 108. siddhapurathI dakSiNe chA mAIla para AveluM eka moTuM gAma che, ane ghaNuM' karIne gujarAtanA kaDavA kulI athavA kaNabIenu' mULasthAna gaNAya che.-- barjesanI gujarAtanI musApharI saMbadhI neTa 1869 pA, 57-63, pha I. e. vA. 6 pA. 194.4 4. e. ve. 19 pA, 108, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 gujarAtamA tihAbika dekha kAMcananA putre lakhyuM hatuM tema ja ane dAnapatrone dataka mahAsAMdhivigrahika rI-akhazarmana hatuM. AthI mI. phalITanA lekhanI tArIkha, saMvata 93, siMha saMvatanI na hoI zake paraMtu DaoN. buhare dhAryuM hatuM te pramANe vikama-saMvata 100 nuM TuMku rUpa haze. chapaTanA yog4ya bhIma 2 Mi hanapatrAnI bhA4 mA napanA aMtai 'ti' zabda cAlu hastAkSaramAM ane suzobhita rIte lakhela che. rAjAnI sahImAM paNa cAlu hastAkSaranI lipi che. A akSare lekhanA akSaro karatAM jarA moTA ane judA AkAranA che. A sahI karNa devanI khuda sahInI pratikRtinI nakala hoya ema spaSTa jaNAya che. akSarAntara patarUM pahelaM. 1 oM vikramasambat 1148 vaizAkha zudi 15 some / bhaveha zrImadaNa2 hilapATake samastarAjAvalIvirAnitamahArAjAdhirAjazrIma3 trailokyamalla[ : ] zrIkarNadevaH svabhujyamAnazrImadAnaMdapuraprativaddhaSa4 DiMzatyadhikagrAmazatAMtaHpAtinaH samastarAjapuruSAn brAma5 NottarAMstannivAsijanapadAMzca vodhayatvastu vaH saMviditaM yathA / 6 adya sAmagrahaNaparvaNi carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatima7 bhyarcya saMsArAsAratAM viciMtya aihikamAmuSmikaM ca phalamaMgIka8 tya pitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye sUnakagrAme rasoSi9 kaThakkuramahAdevena kAritavApyai laghuDAbhIgrAme kuTuM . ja. 10 sapAla / lAlA / vakulasvAminAM saskanAmopalakSitabhUmi[ : ] pA. 11 ilA 12 vahati hala 4 iti harUcatuSTayabhUmI zAsanenoda. 12 kapUrvamasmAbhiH pradattA / asyAca bhUmeH pUrvasyAM 14. . . 6 5. 185 bhane 5213 2 yA trailokyamAlaH 3 pAyA kattI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karNa 1 lAtuM sunakanuM dAmapatra patarUM bIjeM 13 dizi bhaTTArikAkSetraM / tathA brAhmaNarudra / nehA / laga14 lAkSetraM ca / dakSiNasyAM mahiSarAmakSetraM / pazcimAyAM saMDeraNA15 masImA / uttarasyAmeva saMDeragrAmasImA // iti caturApATo16 palakSitAM bhUmimenAmavagamya tanivAsijanapadairyathAdI17 yamAnabhAgabhogakarahiraNyAdi sarvamAjJAzravaNaviSayai18 bhUtvA 'syai vApyai samupanetavyaM sAmAnyaM caitatpuNyaphalaM matvA 19 paripaMthanA kenApi na kAryA / uktaM ca bhagavatA vyAsena / SaSTi. 20 varSasehasrANi sthagarge tiSThati bhUmidaH / Accheptau cAnumaMtA ca 21 tAnyeva nairakaM yaset // likhitamidaM zAsanaM kAyasthavaTezva22 rasuta AkSapaTalikakekkakena / dUtako 'tra mahAsAMSivi. 23 grahikazrIcAhila iti [ // ] zrIkarNadevasya / / bhASAntara che. vi. saM. 1148 vaizAkha zudi 15 somavAre, Aje, ahIM vikhyAta aNahilapATakamAM zrI rolekayamala urphe zrI karNadeva mahArAjAdhirAja je samasta rAjAvalIthI virAjita te pitAnA upabhoganAM zrImad Anadapura viSayamAM AvelAM 126 gAma sAthenA saMbaMdhavALA rAmasva rAjapurUSane ane A viSayamAM vasatA brAhmaNadi sarva janene jAhera kare che- tamane jAhera thAo ke, Aje caMdragrahaNa samaye jagatanA svAmi, bhavAnInA pati zivane pUjA karIne jagatanI asAratA vicArIne ane A lokamAM tema ja paralokamAM dAnanAM phaLamAM mAnIne, ame amArA mAtapitA ane amArA puNyayazanI vRddhi arthe, zAsanathI, pANInA addhi sahita, rasevika (?) Thakakura mahAdeve sUnaka gAmamAM baMdhAvelAM sarovarane ladhu-DAlI gAmamAM kuTuMbina jasapAla (yaza pAla) lAlA, ane bakula svAminI mAlakInAM ane temanAM nAma dhArI 12 pAIlAM (athavA 48 sera)(bIja tarIke)letI 4 hala eTale (zabdamAM) cAra halavAha bhumi ApI che. A bhUminI pUrve bhaTTArikAnuM kSetra ane rUdra, nehA ane lAlA kinAM kSetra che. dakSiNemahiSarAmanuM kSetra; pazcime-saDera gAmanI sImA, uttare te ja pramANe saraDera gAmanI sImA. A pramANenI cAra sImAvALI bhUmi jANIne ane A zAsana sAMbhaLIne tenAM pAlana arthe A bhUmimAM varasatA jano te sarovara arthe, atyAra sudhI levAya che te pramANenA sarva bhAga (hissA), upabhega, kare, suvarNa vagere Apaze. ane dharma dAnanuM phaLa sarvane sAmAnya che te dhyAnamAM rAkhIne tenA mAlIkane koI pratibaMdha karaze nahIM. ane bhagavAna vyAse kahyuM che ke -bhUmi denAra vargamAM 60 hajAra varSa vase che. te harI lenAra ane tenA haraNamAM anumati ApanAra teTalAja samaya narakamAM vase che. A zAsana kAyastha vaTezvaranA putra AkSapaTalika kekakathI lakhAyuM che. A dAna patrane dataka mahAsAMdhivigrahika zrI cAhila che. zrIkarNadevanA savahasta. 1 vAMce kathri varSa#Ami 2 vAMce bAphelA athavA mAchettA 3 vAMce na. - : :4 padhAM 22 vati zabdonI samajutI mATe huM De. khulaharane AbhArI chuM. The. khehara AnA upara carcA karatAM kahyuM che ke A zabdane anuvAda mAtra prayogAryuM che. "pA' gujarAtI zabda pAInuM bahuvacana che je hAlanI '5.yalI' zabdane maLase huM gaNuM chuM. 'pAyalo' nuM mApa zera (48 pa. ) thAya che. che. 60 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 14 siddharAja jayasiMhane gALAno zilAlekha vi. saM. 117 vai. va. 14 kAThiyAvADamAM jhAlAvADa prAMtamAM dhrAMgadharAthI ATha mAIla uparagALA ane dudApura gAmathI sarakhe aMtare candrabhAgA nadIne pazcima kAMThe jAnA maMdiranAM khaMDera che. kAThiyAvADa gejheTIaramAM tema ja vargastha karnala je. Dabalyu. voTasane racela prAMgadharA sTeTanA vRttAMtamAM tenA saMbaMdhI saheja paNa IsAra nathI te uparathI ema mAnI zakAya ke te maMdira atyAra sudhI keIna paNa jANavAmAM AvyuM nahatuM. pariNAme maMdira tadana arakSita dazAmAM paDeluM che. paraMtu have te maMdiranI aitihAsika upa gitA sTeTane samajAvyA pachI tenI pUratI saMbhALa levAze ema mane khAtrI che. atyAre jeTalA bhAga maMdirane hayAta che te uparathI te maMdira kayA devanuM haze tenuM anumAna thaI zake tema nathI. javAnA mArga eka nAnI cAlInA je che ane tenuM mApa 8-44-4 che. paraMta sabhAmaMDapanI pazcima tema ja uttara bAjue nija maMdiranuM nAma nizAna nathI. mAtra dakSiNa tarapha uttarAbhimukha nAnuM maMdira che ane temAM gaNezanI khaMDita mUrti che. A maMdiramAMnA badhA lekhA bhUkharA patthara upara katarelA hevAthI ghasAI gaelA che. joke A eka lekha pramANamAM sahuthI vadhu surakSita che. lipi lagabhaga bAramI sadInI devanAgarI che. mAtrA badhe hAlanI mAphaka akSaranI upara nahIM, paNuM akSaranI pahelAM lakhela che. bhASA azuddha saMskRta che. lekha vi. sa. 1193 R. va. 14 gurUvAranI sAlane che ane temAM caulukya rAjA siddharAja dhyasiMhane ullekha che. A rAjA mULarAjathI sAtamo che ane gujarAtamAM sare jayAsiMga tarIke oLakhAya che. teNe I. sa. 194 thI 1143 sudhI rAjya karyuM. siddharAjane A pahelAmAM pahelA zilAlekha che. jayasiMhadevanA birUde paidhanAM nIcenA traNa A lekhamAM Apela che. 1 samasta rAjAvali virAjita 2 siddhacakravarti 3 avatinAtha. trIjI paMktimAM khajAnacI (vyayakaraNe mahAmAtya) kharasAdanuM nAma ApeluM che. te ja maMdiramAM vi. saM. 1215 nA bIjA lekhamAM bIjA amaladAra kalAprasAdanuM nAma paNa vAMcI zakAya che. A be nAmo mATe siMhadevanA prasiddha thaelA lekhamAM meM huM paNa kayAMI maLatAM nathI, tethI A lekhamAMthI te pahelI ja vakhta jANavAmAM AvyAM che. bapI paMktine zarUvAtane bhAga tema ja madhyamAMne cheDe bhAga ghasAI gaela che, chatAM lekhanI matalaba samajI zakAya che. lekhamAMthI samajAya che ke aMbaprasAdanA saMbaMdhIoe gaNeza tema ja bhaTTArikAnuM devaLa baMdhAvyuM che. siddharAja jayasiMhe mALavA jityAnI tArIkhacekasa rIte haju jaNAI nathI.ujanamAMthI maLela tAmrapatramAM paramAra yazovarmAne vi. saM. 1191 mahArAjAdhirAja lakhelo che. te uparathI samajAya che kevi saM. 1191 sudhI mALavA jitAyuM nahatuM. uMjanamAM bI zilAlekha vi. saM. 11lya ne che, jenI hakIkta Arke. sa. . sa. nA 1915AkharanA rIporTamAM ApelI che. temAM siharAjane avantinAtha lakhele che. A uparathI anumAna kareluM ke mALavA vi. sa. 1191 ane 115 vacce jitAyuM haze. paraMtu A gALAne lekha vi. saM. 1193 ne che ane temAM siddharAjane avantinAtha lakhyuM che tethI mALavA 1191 ane 1193 vacce jitAyuM devuM joIe. 1 ja. bo. che. ra. e. se vo. 25 5. 324 jI. vI. AcArya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ simarAja jayasiMhano gALAno zilAlekha akSarAntara 1 [zrI ] saMvat 1193 vai[ zA ]kha vadi 14 gurAva[ the ]ha [ sa ]masta [ rA ]. jAvalI virAjita mahA -- vi.... .... 2 a ... [siddha cakravarti avaMtInAtha zrIma[ jayasiMhadeva kalyANa vijaya rAjye ityetasminkAle' -- va .... [ mA ] .... 3 ... .... [tra vyayakaraNe mahAmAtya zrI aMbaprasAda pratibaddha mahaM [vAlahu ! __rA / pAri0 zrIkumAra / dvi0 pAri0 kera ... Ne ... ... .... [LI ]di paMcakulena drumatIrtha khAnyAM zrIbhaTTArikA[khya ] zrIdevatAyAH .... .... vinAyakadeva kulikAsame[taM] kAritaM 5 .... .... pAnaMdanAyati // maMgalaM mahA zrIH // ziSama[ stu] sarvajagataH // cha // tra ... sUtra0 ma[ ha ] ... kena. bhASAntara 5. 1-2 zrI Ahi Aje guruvAra vaizAkha vadi 14 saMvata 1193 ne divase, cakravarti avantInaay zrImAna bhayavinA yArI bhane yI 2iruwi ... ... ... paM. 3 ... ... ... ... bhaDaM [ vA ] zrImAna aMmaprasAi 2 mananaya tanA saMzayi ... ...zrImAna bhAra ... ...tathA bhI sev| ... ...pAMya tathA... ... ... . ... ...wisarvi mAyuM ... ...dumatIrtha bhAnimA manA bhara Asangl2 vAtuM ... ... ... paM. 5 bhAna 5mA mATe ... ... ...mATuM bhaMgaNa ... ... bhAbhuta suSya rkhe| ... ... sUbadhAra maha...yA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 145 mAMgaroLamAMnI sekaDI vAvamAMne zilAlekha vi. saM. 1202 Azvina vadi 13 kAThiyAvADamAM prAcIna zahera paikInA eka mAMgaroLa nAme gAmamAM gAdi daravAjethI pesatAM DAbI bAjunI zerImAM eka vAva che. te vAvamAM utaratAM jamaNI bAjunI divAlamAM caNI lIdhelA eka patthara upara A zilAlekha che. patthara sakhta kALe che ane te surakSita che. tenuM mApa 18 iMca 415 ica che ane temAM 24 paMktimAM devanAgarI lipimAM ake lakhelA che. temAM lakhela che ke aNahilapuramAM kumArapALa rAjya karate hatA tyAre zrI sahArane pautra ane sahajIgane putra gohila mulaka nAme rAjA rAjya karatuM hatuM. teNe potAnA bApanI yAdagIrimAM sahajIgezvara nAmanuM devaLa baMdhAvyuM ane jakAtamAMthI keTalIka upaja tene arpaNa karI. cAravADanA mahAjane paNa deguA nAmanI vAva maMdiranA upaga mATe ApI. cAravADathI visaNaveli gAma jatAM rastA upara A vAva che. temAM vi. saM. 1202 siha saM. 32 Apela che. 1 bha, mA. sa. I. 5, 158 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMgaroLamAMnI soDhaDI vAvamAMno zilAlekha 31 akSarAntara 1 ||uN / u~ namaH zivAya // mukuTaH sa harasya pAtu vaH zazipaMkeruhakaMdakAMkSayA // gaMganAdacireNa ya2 tra sA surahaMsIva papAta jAnhavI // kRtvA rAjyamupAramannarapatiH zrIsiddharAjo yadA daivAduttamaH 3 kIrtimaMDitamahIpRSTho gariSTo guNaiH // AcakrAma Rgitya ( jhaTitya ) ciMtyama himA tadrAjyasiMhAsanaM zrImA4 neSa kumArapAlanRpatiH puNyaprarUDhodayaH // rAjye'Sya mahIbhujobhavadihai zrI gRhilA5 khyAnvaye zrIsAhAraiti prabhUtagarimAdhAro dharAmaMDanaM // caulukyAMganigUhakaH sahajigaH khyA6 tastanUjastatastatputrA balino babhUvuravanau saurASTrarakSAkSamAH // eSAmakatamo vIraH soma. 7 rAja iti kSitau // vikhyAto vidadhe devaM piturnAmnA mahezvaraM // zrIsomanAthade vasya jagatyAM pU8 jyavRddhaye // iMdukuMdayazAzcake kIrtimerusamAzritaM // pUjArthamasya devasya bhrAtA jyeSThosya muulukH|| 9 surASTrAnAyakaH prAdAcchAsanaM kulazAsanaM // ThaM0 zrIsahajigaputraTha0 zrImUlukena zrIsahajiga10 zvaradevasyAnavaratapaMcopacArapUjAhetoH zrImanmaMgalapurazulkamaMDapikAyAM dinapratikA? 11 tathA taLArAbhAvyamadhyAtdinaM prati kA 1 tathA balIvardachATamANakAmAvye( chA )TAM prati 1 ka. 12 mabhRtagaDakaMpati kA 4 tathA rAsabhachATAM prati kA. // tathA samastalokena niH zeSavallIkArai13 zca patrabharAMvIDaharAkerIvATuyAprabhRtInAM pratyekaMkA0 // tathA patrabhRtaMuTabhairakaM pratikA 2 // 14 tathApatrabhRtagaMtrIprati = 1 kSetrapratiuccatAbhAgyekA 1 tathA Agaramadhye khuMTite kharAlihAsAprati 1 ga. 2 ha 3rti 4 tAM. 5 ThAkora 6 kArSApaNa Tra 8 drama 9 tathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 15 kA 0 / tathA anayaiva sthityA coruyAbADe valahaje ca grAhyaM // tathA lAThivadrA. pathake vahaMtazulkamaMDapi 16 kAmadhyAt dinaprati Tha0 zrImUlukena rUpakaikaH pradattaH // tathA corUyAvADe nyasamastavRhatpuruSaire. 17 kamatIbhUya caturAdhATanavizuddhA yathA prasidvaparibhogA savRkSamAlAkulA vIsaNa velIgrAmamArgasa18 mAsannA deguyAvAvInAmavApI rAjAnumatyA zrIsahajigezvarAya pradattA // tathA zrIvAmanasthalyAMzulka19 maMDapiDIpakAyAMdinaMprati kA 1 tathA cutamadhye dinapratikA 1 tathApatrakuyyAM. bharApratipatrazata 1 tathAvI 20 DaharA / kerI / vaattuyaa| prabhRtinAM pratyekaM patra 50 tathAtalArAbhAvyamadhyAt tAMvulikahaDheM prati pratidi 21 patra 2 maDAvApUga 1 devadArya samastoyaM samastai vibhUmipaiH pAlanIyo numAnyazca dAnAcchyonu 22 pAlanaM // zivaH pAtraM jano dAtA pAlakaH puNyabhAkparaM / lopakRcca mahApApI vicAryaivaM prapAlayet yata 23 uktaM ca // vahubhirvasudhA vuktA rAjabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmi stasya tasya tadAphalaM // zrI madvikramasaM 24 vat 1202 tathA zrI siMhasaMvat 32 Azvinavadi 13 some // prazastiriyaM ni(mitA) // kRtiriyaparamapAzupa25 tAcAryAryamahApaMDitazrIprasarvajJasya // 1 maMDapikAthAM 2 3 yaH 4 va 5bhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMgarolamAMnI soDhaDI vAvamAMno zilAlekha bhASAntara zivajIne namaskAra che zivajIne mukuTa, eTale jaTAjUTa tamAruM rakSaNa karo. je jaTAjUTamAM gaMgA nadI AkAzathI utAvaLe utarI, te jANe caMdramAM rUpI kamaLanA nALanI IcchAne lIdhe utaratI devakanI haMsaNI ja heya nahIM zuM ! (1) uttama kIrti vaDe zobhAvyuM che bhUtaLa jeNe eve; ane guNee karIne moTo e zrIsiddharAja rAjA rAja karIne, jyAre devagathI mRtyu pAmyo tyAre tarata adabhUta mahimAvALA ane puNyathI ruDhatA( nizcItA ne pAmyA che udaya jene, e A kumArapALa rAja tenA rAjyanuM siMhAsana dabAvI beThA (2) A (kumArapALa) rAjAnA rAjyamAM ahiM zrIgahila nAmanA vazamAM puSkaLa moTAIna AdhAra ane pRthvInuM ghareNuM e zrI sAhAra nAme thayo. tene putra caulaya( saMlaMkI )nA sainyanuM gepana karanAra (saMtADanAre) tathA vikhyAta e sahajiga nAme thayo. ane tenA putra pRthvImAM baLavAna ane saurASTra dezanI rakSA karavAmAM samartha thayA. (3) eomAMnA eka zaravIra sAmarAja nAme pravImAM prakhyAta thaye jeNe potAnA pitAne nAme (sahajigezvara ) mahAdevanuM sthApana karyuM. (4) caMdra tathA TelaranAM puSpa sarakhA yaza vALe somarAja pRthvImAM puNyanI vRddhi karavA mATe zrI somanAtha devanI kIrtine meru parvata upara ArahaNa kare (bese) tevI karI. A semarAjane moTo bhAI mUlaka saurASTra nAyaka hatA, teNe A mahAdevanI akhaMDa pUjA thavA mATe potAnA vaMzajoe pAlavA lAyaka varSAsana karI ApyuM. ( 6) Tha0 ( ThAkora ) zrI sahajiganA putra Tha0 (ThAkora) zrI mUlu ke zrI sahajigezvara mahAdevanI kAyama paMcopacAra pUjA (snAna, caMdana, dhUpa, dIpa, naivedya) thavA mATe mAMgaroLanI dANumAMDavImAM pratidivasa kArlApaNu ( "zabda stomamahAnidhi' nAme keSamAM lakhyA pramANe jene artha paNa eTale eka karSi vajanano 1 trAMbAno 1 piso temaja drampane ' thAya che te ) eka tathA khuzakI jakAtanI upajamAMthI pratidivasa kArSA paNa eka, tathA piThiyAnI chATa upara kApaNa eka, dANA bharela gADA upara kASapaNu cAra tathA gardananI chATa upara kASIpaNu ardha, tathA samasta lokee ane sarva velALI ( nAgaravelane ucherI tene vyApAra karanArAo ) e pAnanA bhAra, je ke bIDa harA, (bIDa ) kerI, vAyA, evA nAmathI je zabdo te vakhate oLakhAtA haze te pratyeka kArdApaNa ardha, pAna bharelA dareka UMTanA bhAre kA 2 aDhI, tathA pAna bharela gADI pratyeke drampa eka kSetra; (khetara ) mAM uttama pAka thAya tyAre pratyeka kSetre (khetare ) kArlApaNuM eka, tathA agara(mIThuM pAkavAnI jagAe tenA karelA ThagalA )mAM khuMTI, tathA kharALI, ane hAsA, pratye kANapaNa eka; ane teja pramANe coravADa tathA baLejamAM paNa levuM; ne lAThedarA paragaNAmAM rAhadArI jakAta mAMDavImAMthI pratidivase Tha0 zrI mUlake eka rUpa Ape tathA cAravADamAM bIjA tamAma mahAjanee ekamata thaIne cAra sImADAe zuddha ane prakhyAti pAmelI tathA vRkSonI ghaTAo sahita ane vIsaNavelI gAmanA mArganI sAme AvelI degayA vAva nAmanI vAva, rAjAnA anumatathI zrIsahajigezvara mahAdevane ApI; temaja zrIvaNathalImAM dANa mAMDavImAM pratidivasa kASIpaNa eka, tathA jugaTAmAM pratidivasa kArlApaNuM eka, tathA pAnanI keTaDImAM dina pratye pAna zata (se) eka, tathA vIDaharA, kerI, vATuyA vagere pratyeke pAna 50 pacAza, tathA taLArA(taLodarA)nA utpannamAMthI tabelInA hATa pratye pratidivase pAna be, maDAvA (2) sopArI eka, A saghaLA devabhAga che te sarva bhaviSyanA rAjAoe pALave ane mAnya rAkhave; kAraNa ke dAna devAnAM karatAM dAnanuM pAlana karavuM te zreya che. (1) dAna lenAra zivarUpa che ane dAna ApanAra te manuSya che, pALanAra puNyabhAgI che ane dAnanAM lepa karanAra mahApApI che, ema vicArIne dAna jarUra pALavuM. (2) je mATe kahela che ke, sagarAdi ghaNA rAjAoe pRthvI bhegavI che, (paNa) jenI jenI jyAre pRthvI hoya tene tene tyAre phaLa maLe che. (3) zrImAna vikramane saMvata 1202 tathA zrIsiha saMvRtu rUra Azvina vadI 13 semavAre A prazasti banAvI. zreSTha pAzupatAcArya uttama meTA pati zrI pra sarvAnI A prazasti racelI che. * kArdApaNu zabda 16 paNa tathA 1 paNa e bane artha mATe cAlu che. ane 5Na eTale eka rUpaiyAM bhAra trAMbAne eka pise athavA eMzI keDInI barAbara che. ane 16 paNa eka dramma che. have A lekhamAM kANopaNa tathA drampa e bane zabda vaparAyA che, mATe kArdApaNa ne arthe seLapaNa nahi gaNutAM ekaja paNa gA yogya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 146 caulukaya rAjA kumArapAlane citoDagaDhane zilAlekha | vikrama saMvata 1207 A lekha rAjaputAnAnA udayapura sTemAM citaDagaDhamAM mekalijanA maMdiramAM sAcavelI eka kALA ArasanI zilA upara katarelA che. - lekhamAM 148 pahoLI ane 143" uMcI jagyA retI ra8 paMktionA lakhANane samAveza thAya che. 1 thI 14 paMktio sAdhAraNa rIte sArI sthitimAM che. paNa pAchaLanI paMktiomAM amuka lakhANune bhAga taddana gaye che. barAbara jamaNI bAjue patthara chelAI javAthI ane tevA ja kAraNathI DAbI tarapha 24-28 paMktiomAM ghaNuM akSara paNa adazya thayA che. lakhANanI vacce 17-23 paMktiomAM bhaMgANa pADatI 33 corasa alaMkArita citrAkati che. jemAM Azare 3" vyAsavALo eka geLAkAra che. A geLAkAranA parighanI pAse ane cerasanI vacce ubhI ane AvI rIte kaMIka lakhANa ( ka jevuM jaNAtuM) jene moTe bhAga vAMcavA mATe ghaNe jhAMkhe che te che. akSaranuM mApa " ane " nI vaccenuM che. nAgarI lipi che, bhASA saMskRta ane lagabhaga Akho lekha lekamAM che. te saMbhALapUrvaka lakhAyelA ane katarelo che, ane lekhana paddhatinA saMbaMdhamAM su e nA nizAnathI jaNAvela che eTaluM ja kahevuM Avazyaka che, ane dantasthAnI uSmAkSara ghaNI vakhata tAlu0AnI mATe ane tAlusthAnI uSmAkSara dattasthAnI unmAkSara mATe eka ja vakhata vaparAya che. paMkti 28 mAM) saM. 1207, vikrama saMvata pramANe I. sa. 1149-50 ke 1150-51 ne maLatI tithivALe che. ane tene Azaya sailukya nRpa kumArapA lanI citrakUTa giri, hAlana citoDagaDhanI mulAkAta ane te samaye giri para samiddhivara (ziva) devanA maMdirane rAjAe karelAM keTalAMka dAnanI noMdha levAne che. "! namaH sarvajJAya " e zabda pachI lekhamAM pAMca zloka che, jemAMnA traNa zivanI zarva, mRDu ane samiDhezvaranA nAmathI stuti kare che ane bIjA vANInI devI sarasvatInI sahAyanI ArAdhanA kare che, ane kavienAM kAryonI stuti kare che. kartA pachI (5. 5 mAM) calunA kuLanI stuti kare che. te kuLamAM mUlarAja nupa janyo hate. (5. 6) ane te ane te vazanA anya ghaNuM nRpe svargamAM gayA hatA tyAre siddharAja nRpAla (5. 7) AvyuM, jenI pachI kumArapAla (paM. 9) AvyuM. jyAre A nRpe zAkabharInA nRpane parAjya karyo hate (paM. 10 ) ane sapAdalakSa maMDaLa ujajaDa karyuM (5. 11) tyAre te zAlipura nAme sthAnamAM gayo (paM. 12) ane tyAM pitAnI mahAna chAvaNuM nAMkhIne te citrakUTa parvatanuM mahata sandarya nirakhavA A mani, mahela, saravare ke taDAge, DhaLAva ane vanenI 13-19 paMktiomAM prazaMsA thaI che. kumArapAle tyAM je joyuM tenAthI te prasanna thaye hatuM ane te parvatanA uttara taraphanA DhaLAva para AvelA samiDhezvara devanA mandiramAM AvIne (5. rara) teNe devanI ane tenI sahacarInI pUjA karI ane mandirane eka gAma (jenuM nAma sArI hAlatamAM nathI te) ApyuM(paM. 26). bIja dAne (ghANuka athavA dIpa mATe telanI ghANI vigere) mATe paM. ra7 mAM kahevAyuM che, ane pa. 28 ApaNane kahe che ke, A prazasti jayakIrtinA ziSya digambaranA nAyaka rAmekIrtithI racAI hatI ane upara darzAvelI tithi TAMke che. A lakhANunA sArAMzamAMthI jaNAze ke A lekha ati mahattavane nathI; paNa e eTaluM te jaNAve che ke kumArapAlane rAjaputAnAmAM zAkazmarI(sAMbhara)nA rAjanagaravALA sapAdapakSa maDaLanA nRpa arNarAja uparane vikhyAta vijaya vi. saM. 1207 ke te pahelAM ghaNuM TuMka samayamAM thaye joIe. je zAlipura gAmamAM kumArapAle chAvaNI karI kahevAya che ane je gAma citrakUTa pAse hevuM joIe te gAmanuM abhijJAna karavA huM azaktimAna chuM. e. I. 1. 2 pA. 42 pro. jijhona Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlano citoDagaDhano zilAlekha akSarAntara 1 oM' // namaH sarva[jJA ]yaH // namo'....[sa]mAcirdagva[ gdha saMkalsajanmane / zarvAya parama jyoti[I ] stasaMkalpajanmane / / jayatAtsamRDaH zrImAnmRDA'.... 2 danAmvu[ mbu je / yasya kaNThacchavI reje se[ ze ]vAlasyeva vallarI // yadIya zikharasthitolasadanalpadivyadhvajaM samaMDapamaho nRNAmapi vi[ dU-] 3 rataH pazyatAM / anekabhavasaMcitaM kSayAmiyarti pApaM drutaM sa pAtu padapaMkajAnatahariH samiddhezvaraH // yatrollasatyadbhutakArivAcaH sphura[nti ci ] 4 te viduSAM sadA tat / sArasvataM jyotiranaMtamaMtarvisphUrjatAM me ksstjaaddyvRti|| jayaMtyaja zra (sa) pIyUSaviMduniSyaMdinomalAH / kavInAM [ sama ] 5 kItI[I ]nAM vAgvilAsA mahodayAH // na vairasyasthitiH zrImAnna jalAnA' sabhAzrayaH / ratnarAzirapUrvosti caulukyAnAmihAnvayaH // tatro6 dapadyata zrImAnsadvattastejasA niSiH / mUlarAjA(ja)mahInAyo muktAmaNiriyojva (jjva )laH // vitanvati bhRzaM yatra kSema( 9 )sarvatra sarvathA / prajA rAja. svatI nUna( naM ) ja 7 jJesau cirakAlataH // tasyAnvaye mahatibhUpatiSu krameNa yAteSu bhUriSu surpabva. patenivAsaM / prortutya vIdhrayazasA kakubhAM sukhAni zrIsiddharA 8 janRpatiH prathito va( ba )bhUva // jayazriyA" samAzliSTaM yaM vilokya samaMtataH prAtvA jagati yatkIrtija(rja )gA [ he maramaMdiram // tasminnamarasAnA9 jAM (jyaM ) saMprApte niyatevvasAt / kumArapAladevobhUtpratApAkrAMtazAtravaH svatejasA prasahyena na paraM yena zAtravaH / padaM bhUmRcchirassUJcaiH kAri10 to vaM (baM) ghurapyalaM // AjJA yasya mahInAthaizcaturamvu( mbu )dhimadhyagaiH / bhiyate mUrddhabhinnapre( )devazeSeva santatam // mahIbhRnniku( kuM)jeSu"zAkaMbharI11 zaH priyAputraloke na zAkaMbharIzaH / api prAstazatrurbhayAtkaMprabhUtaH sthitau yasya mattebhavAjiprabhataH" // sapAdalakSamAmaI" namrIkR. 12 tabhayAnakaH / [sva ]ya[ ma ]yAnahInAtho grAme zAlipurAbhidhe // sannivezya" si( zi )viraM pRthu tatra trAsitAsahanabhUpaticakram / citrakU. 1 zikSa32 zAvatA cha. 2 pAMya jJAya. 3 cha-AI (anuSTum ) 57 rain 55 . 4 nA pAbhekSA akssre| nIva cha.5 7-1thvI. 6 - gati. 7 -mA ya ta chInA 31 mA anuTumacha. 8 vairasya sthitiH yama vibhAga. meTana. aDAnAM 1.sudati. lakA. 11 A ane pachInA traNa kalAkano cheda anuSTrabhu 12 vAMco terbarAta 13 ida mujaba prayata14 asala pema ema kotareluM hatuM. 15 chaMda anuTum 16 Ida svAgata, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 gujarAtamA aitihAsika lekha 13 Tagiripu [ Ska ]lazomAM draSTumAra nRpatiH kutukena // yaduccasurasadmAgropariSTA* prapatansadI rathaM nayatyalaM maMda maMda bhaMgamayAdraviH // ya 14 tsauSazikharArUDhakAminImukhasannidhau / varttamAno nizAnAtholakSyate lakSmalekhayA // praphultarAjIvamanoharAnanAM vivRttapAThInavilolaloca 15 -- / - ca[ bhRM ] gAvaliromarAjayo rathAMga vakSoruhamaMDalazriyaH // parizramatsArasahaMsanisvanAH savibhramA hArimRNAlavA ( bA ) hukAH / vR ( bR ) hannitaMbA( bA ) malavAri 16 111 mude satAM yatra sadA saroGganAH // sa ( sa ) rabhikusumagaMdhAkRSTamattA limAlAvihitamadhurarAvo yatra cAdhityakAyAM / skhalitataraNibhAnuH salla mayiSati zazatkAminaH kAminIbhiH // zubhe yaddhane zAkhizAkhAMtarAle priyAH krIDayA sannilInA nikAmaM / ghane [ pa ] - [ NAM ] [ ta ]nUgaMdhasaktAlayaH sUrva [ ca ]yaMti // prApa kadApi na yA hRdayezaM sAnunayaM samayA hRdayezaM / yadvanametya su[ saM ? )19 ~~-- [ra]tarAgaM // evamAdiguNe durge svarge vA bhuvi [ i ]sthite / rAjA jiSNuH paraprItyA saMcarannijalIla 17 18 112 ---- 20 yA // ti. [ tA ? ]zcaryasaMkulam / dadarzAgAdhagaMbhIrasvacchaM svamiva mAnasam || nirmalaM salilaM yatra pi 21 hitaM pa[dmi ] - 1 je nIlAbja ( ja ) rAga [ bhU ]zriyam // vimucya vyomapAtalarasA yatra trimArgagA / lokA // [ ] syottaratadrAkSInnamrAmarasamarcitaM / - 22 n pu[ nAti ]....... ~-~zrI samiddhezvaraM devaM prasiddhaM 23 jagatI - // ... te / traisaMdhya[ tU ]ryanAdena kali ( liM) nirbhartsayanniva // ya [ tsta ? ] vasyAdhipatyesthAtpurA bha 24 TTArikoca [ mA / ].... [ vi ] nRpAbhya [ caryA ? ].... -- // tasyAH ziSyAbhavatsAdhvI suvratatrAtabhUSitA / gauradevIti vi[ khyA ] [ tA ? ] kRtodyamA // su[ mano ? ] .... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat .... 16 A tathA pachInA zlAkane anuSTul 2 leka thaelA akSare 565 nAH / prama 7. A ane pachInA leAkaneA chaMda vaMzastha. AMhI 4 mahisothA bhkssre| 46 / 2 rAzayI 4. pa chaMda mAlinI. huM chaH bhujaMgaprayAta. 7 chaMda deSaka 8 A tathA pachInA badhA kAkA chaMdaH anuSTubha www.umaragyanbhandar.com) Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 kumArapAlo citoDagaDhano zilAlekha 25 saMsevyA [mA ?]... yavinAzinI / dugrgA hi....... --- [tA] // yattapaH pAvanaM vIkSya pavItrIkRtasajjanaM / sasmaruH pUrvayami.....-- // zivaM prapUjya ta[sa].... 26 ....[ ma ]gamatprabhuH / praNamya [tAvubhau ? ] bhaktayA si (zi ) rasA ~-~- // [tasvAM ]taH pUjArtha harapAdayoH kumArapAladevodAgrAmaM shrii~-~-||'.... syAM dizyArAma... 27 TA dakSiNapUrvottaraMpazcimataH saraHpAlI bhUNAditya.... rAja .... dIpAtha pANa kamekaM sajanopyadAt daMDanAtha.... metadAnama.... 28 zrIja(ya)kIrtiziSyeNa' digaMva( ba )ragaNezinA / prazastirIhazI cakre .... zrIrAmakIrcinA // saMvat 1207 sUtradhA.......... 1 ahithI te paMkti ra7 mInA aMta sudhInA gaghamAgamAM keTalA akSarone lopa thaye che te kahevuM azama che 2 chaMda thAka anuSTrabhu.. 3 A paMkti pachI nIce keTalAka vadhAre akSaro sAI vagaranA narelA che, paraMtu chApanI aMdara teo tadana avAgya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 147 kumArapAlanA rAjyanI vaDanagara prazasti vikrama saMvata 1208 Adhina sudi 5 gurUvAra. (punaH lakhAI--vi. saM. 16 caitra suda 1 gurUvAra) sAthenI vaDanagara prazastinI AvRtti bhAvanagaranA vajezakara. jI. ojhAe mokalelI kAgaLanI chApa tathA upayogI akSarAntara uparathI banAvI che. teonA prAcIna vastuo saMbaMdhI utsAha ne lIdhe pazcima hindanA lekhano ghaNo mATe bhAga maLI zake che. prako sudhAravAmAM, mI. eca. kajhInse taiyAra karelI eka chApa che. barjese mane ApI hatI tene paNa me upayoga karyo che. mI. eca. eca. dhruve I. e. je. 10 pA. 169 mAM prathama dhyAna upara ANele A lekha vaDanagaramAM sAmelA taLAva pAse arjuna bArImAM eka patharanA TukaDAmAM kotarele che chApa uparathI anumAna karatAM te TukaDe 35 iMca uMce ane 32 iMca pahoLe lAge che, ane kharAba rIte kotarelI sAdhAraNa nAgarI lipinI 46 paMktio che. ekaMdare te surakSita che. phakta madhyamAM 19 mI paMkti pattharamAM phATa paDavAthI AkhI nAza pAmI che, ane 17, 18 tathA ra0 mI paMtine zeDu ghaNuM nukazAna thayuM che. ra6 tathA 27 mI paMktionA aMtanA theDA akSare nAza pAmyA che. bhASA saMskRta che, ane prastAvika prArthanA tathA aMtanA bhAga sivAya Akhe lekha pA5 che. A lekhamAM, caulukya rAjA kumArapAle vikrama saMvata 1208 mAM baMdhAvelA AnaMdapura nagaranA uSA uparanI zrIpAlanI prazastinI nakala tathA vikrama saMvat 1689 mAM karelA jIrNoddhAra vakhate A nakalanA banAvanAre karelA be vadhArAnA zloko che. zrIpAlanI kavitA zivanI prArthanA tathA brahAne saMgAyita maMgalathI zarU thAya che. (zloka 1) tyAra pachInA sAta kaleke (2-8)mAM caulukAne bhava, te vaMzanA mULa puruSanuM nAma, tathA gujarAtanA pahelA ATha caulukya rAjya kartAonuM varNana ApyuM che. bIje sthaLethI jaNAyelA rAjAonI noMdha sAthe A neMdha maLatI Ave che. 1. mUlarAja. 2. tene putra cAmuMDarAja. 3. tene putra vallabharAja, 4. tene baMdhu durlabharAja. 5. bhImadeva, 2. tene putra karNa. 7. tene putra jayasiMha-siddharAja. 8. kumArapAla. haraTha rAjanA nAma sAthe ApelI aitihAsika naMdhamAM khAsa jANavA jevuM kaMI nathI. paraMtu lekhanI prAcInatAne lIdhe te upayogI che. A lekha jUnAmAM jUnA prabaMdha, hemacaMdranA " dvayAzraya kAvya" jeTaluM prAcIna che. mUlarAja viSe (zleka 5 mAM) kahyuM che ke "teNe cApaTa, rAjAnuM dravya, teone jitIne, vidvAna, baMdhujane, bAla, kavio tathA sevakajanenA upalega mATe aparNa karyuM." mUlarAjanAM jamInanAM dAnamAM (I. e. je. 6 pA. 192) paNa upara pramANe kahyuM che ke "teNe potAnAM bAhubaLa vaDe sarasvatI nadIne pradeza jityo," ane AthI - ' --- 1 e. i. 1. 1 5, 293 vara jI. ejhA tathA che. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlanA rAjyanI vaDanagaraprazasti 39 ', ema dhAravAne eka vadhu pramANa maLe che ke pahelA caulukaye jita meLavIne gujarAta lIdhuM hatuM; ane prabaMdhamAM kahyuM che tema peAtAnA najIkanA saMbaMdhI chellA cApotkaTane dagAthI mArIne nAMhuM. 6 ThThA zleAkamAM cAmuMDe siMdhanA rAjAne laDAImAM harAvyAnuM kahyuM che. A bAbata khIjA keAI lekhamAM ApI nathI, paNa asaMbhavita nathI. kAraNa ke caulukayanA rAjyanI pazcimanI sImA upara siMdha AvyuM hatuM, tathA tyAra bAda bhImadeva ane tene putra karNa bannene tyAMnA rAjAe sAthe takarAra hatI. vahUbharAja viSe lekhamAM (AAka 7) kahyuM che ke teNe mALavA upara caDhAI karI hatI. A hakIkata " kIrti kaumudI, " "sukRtasaMkIrtana'' tathA tyAra pachInA ' prabaMdha'mAM paNa ApI che, jyAre hemacaMdranuM A viSe mauna che. jyAM sudhI seAmezvara ane arisiMhanI sAkSIne tenI pahelAMnA purAvAnA TaMkA nahAtA maLyA tyAMsudhI A hakIkatamAM saMzaya rahetA hatA. have A daMtakathAnI saccAI upara doSAropaNa thaI zake tema nathI; durlabharAje lATa jitye ema kahyu che. paNa A parAkramanuM varNana khIje kAMI ApyuM nathI. sAdhAraNa rIte madhya gujarAtane caulukayonA rAjya sAthe mUlarAje joDayuM, ema gaNAya che. ApaNI prazastimAM bhImadeve dhArA jitavAnuM lakhyuM che te paNu teTalIja jANavA jevI hakIkata che. A hakIkata paNa " kIrtikaumudI, sukRtasaMkIrtana " ane tyAra pachInA ' prabaMdha ' nI hakIkatane maLatI Ave che. temAM lakhyuM che ke bhIme bheAjanA nAza karAvyeA. A Akhata hemacaMdre lakSamAM lIdhI nathI, te vAta have nirUpayAgI che. durbhAgye jayasi~ha-siddharAja saMbaMdhI zleAkeA (11-13) bhUMsAI gayA che. phakta eka ja zloka ApyA che. temAM kahyuM che ke teNe mALavAnA rAjA yazAvarmAne aMdivAna karyAM hatA, tathA tene pArasamaNi agara arka maLyA hatA te vaDe potAnI sarva prajAnuM karaja ApyuM hatuM. 12 mA AAka uparathI jaNAya che ke bhutapreta upara tenI sattA hatI. AthI jaNAya che ke, hemacaMdranA yAzraya kAvyamAM che tema, zrIpAlane paNa peAtAnA svAmIne alaukika sattA ApavAnI jarUra jaNAI hatI. kumArapAla saMbaMdhI pAMca zleAkeA, 14thI18, teNe meLavelI e prakhyAta jitanI bahu prazaMsA Ape che. temAMnI eka, uttaranA, eTale rAjapUtAnAmAM zAkaMbharI-sAMbharanA rAjA aNNArAja upara meLavelI, tathA khIjI pUrvamAM mALavAnA rAjA upara meLavelI hatI. mALavAnA rAjAe svadezanuM rakSaNa karatAM pAtAnI jIMdagI zumAvI hAya ema lAge che, kAraNa ke 15 mA zrlAkamAM kahyu` che ke, tenuM mastaka kumArapAlanA mahelanA dvAra upara laTakAvyuM hatuM, tathA 17 mA aAkamAM paNa pharIthI tenAM chedAyelA mastaka viSe lakhyuM che. A banne laDAI khIjAM ghaNAM sthaLe ApelI che. tema chatAM ApaNI prazastimAMthI jANavuM jarUranuM che ke, te laDAI e vikrama saMvat 1208 pahelAM baMdha thaI hatI. atyAra sudhI, nAMDAlanA dAnapatranA AdhAre phakta eTaluM ja kahI zakAtuM hatuM ke, anArAjane vikrama saMvat 1213 pahelAM jivavAmAM AnyA hatA. have ApaNe jANIe chIe ke jayasiMhe agAu gujarAta sAthe eDI dIdhelA mALavAmAM thayele maLavA paNa pAMca varSa vahelA dAbI dIdheA hateA. leka 19 thI 29 mAM brAhmaNAnAM prAcIna raheThANu nagara athavA AnaMdapura tathA tene pharatA kumArapAle baMdhAvelA killAnAM vakhANu, tathA tenA lAMkhA AyuSya mATenI icchA darzAvela che. A naMtapura jene hAla sAdhAraNa rIte vaDanagara athavA saMskRtamAM vRddhinagara kahevAmAM Ave che te vaDAdarA rAjyanA kaDI DisTrikaTanA kherALu mahAlamAM AvyuM che. hyuena sIAMganA pravAsa (sI-yuki, vA 2. pA. 218)mAM tenA astitvanI vahelAmAM vahelI nAMdha che. tyAra bAda thADA samaya pachI tenuM nAma valabhInAM jamInanAM dAnapatrAmAM Ave che. ane jyAM zIlAditya 6 ThThA prabhaTe tenuM (gupta)-saMvata 447nuM zAsana kADhyuM hatuM te kadAca Aja AnaMdapura hAya. x I. e. vA. 7 pA. 81 ane ke. I. I. vA. 3 pA. 1% gereM che. 63 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha gujarAtanA brAddhamAM sauthI agatyanI nAgara jJAtinuM A asala nivAsasthAna che, e ja NItuM che. A jJAti gujarAtanA rAjAo sAthe bahu moTI vaga dharAvatI hatI e hakIkata 10 mA saikAthI siddha thatI AvI che. A sthaLanuM prAcIna mahattva jotAM, prazastimAM kahyuM che tema che tenI AsapAsa kumArapAlanA rAjya pahelAM kile na hoya te e AzcaryakAraka che. zleka 30 mAM kartAnuM nAma ApyuM che. temAM kahyuM che ke, zrIpAlane jayasiha-siddharAje baMdhu tarIke svIkAryo hato, ane teNe " vivAvarta '' "kaviomAM sarvopari rAjA" ne IlkAba dhAraNa karyo hato. jayAMsahanA rAjakavi tarIke prabaMdha" mAM zrIpAlane ghaNI vAra nAma Ave che. "prabhAvaka caritra' mAM tenI mukhya kRti tarIke "vairocanaparAjaya ApI che, ane kahyuM che ke, zrIsthalasiddhapuranA rUdramahAlaya tathA durlabharAja merU mATe teNe prazastio lakhI hatI. "prabaMdhacintAmaNi" mAM merUtuMge, aNahilavADa pATaNa pAse jayasiMhe dAvelA prakhyAta sahastraliMga taLAvanI teNe karelI prazaMsA viSe lakhyuM che. tene eka glaeNka sAradhare "paddhati" 133, 7 (naM. 3789, pITarsana )mAM lIdhela che. ApaNI prazastimAMthI jaNAya che ke tene rAjakavi tarIke adhikAra kumArapAla pAse paNa cAlu rahyuM hatuM. rAjazekharanA "prabaMdhakeza" pramANe, tenA pachI tene putra ratnapAla AvyuM hatuM. A prazastine lekhaka nAgara brAhmaNa paMDita vAlaNa hatuM, ane tArIkha vi. saM. 1208 nA Azvina sudi 5 (?) gurUvAra I. sa. 1150 ane 11para vacce AvavI joIe. te kadAca I. sa. 1151 nA sapTebaranI 28 ne gurUvAra haze. - veNI, eTale veNIlAla athavA veNIdAsanA putra nAgara jezI viSNujIe umerelA be leke. mAMnA pahelA zlokamAM kilAne jIrNoddhAra tathA keTalAka bhAgonuM samArakAma amuka rAjAe ke jenuM nAmI vAMcI zakAtuM nathI, teNe karyA viSenuM varNana che, tathA je sthaLethI A zilA maLI Avela che te arjunabArikA, eTale arjuna bArI paNa temAM ApelI che. bIjAmAM tithi vi. sa. 1689 caitra sudi 1, gurUvAra ApelI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlanA rAjyanI vaDanagara prazasti akSarAntara 1 oM // oM namaH zivAya // brahmAdvaitadhiyA mumukSubhirabhidhyAtasya baddhAkSarai richAza ktimAbhaSTavImi jagatAM patyuH zrutInAM nidheH| yA vyApArita2 saMhRtaiH svasamayaM brahmAMpiMDainavaiH / krIDatI maNikaMdukairiva sa svcchNdmaahaadte||17]' gIrvANaitigarva danujaparibhavAtprArthitastrAyakArtha / vedhAH saMdhyA3 namasyannapi nijaculuke puNyagaMgAMbupUrNe / sadyo vIraM culukyAhvayamasRjadimaM yena kIrtipravAhaiH pUtaM trailokyametanniyatamanuhaMratyeva heto phalaM zrIH // 2 [1] 4 vaMzaH kopi tato babhUva vividhAzcaryaikalIlAspadaM / yasmAdbhamibhRtopi vItagaNitAH prAdurbhavasyanvahaM / chAyAM yaH prathitapratApamahatIM ghe vipannopi san / yo 5 janyAvadhi sarvadApi jagato vizvasya datte phalaM // 3 [1] vaMzasyAsya yazaH prakAzanavighau nirmUlyamuktAmaNiH / kSoNIpAlakirITakalpitapadaH zrImUlarA6 ... ... ... ... ... ... ... jo'bhavat / yo mule kalidAvadagdhanikhilanyAyAdrumotpAdane / yo rAjeva karai prakAmaziziraiH prIti ninAya prajAH // 4 [1] yazcApotkaTarAjarAjyakamalAM sva. ... ... chaMdavaMdIkRtAM vidvadvAMdhavaviprabaMdibhRtakavyUhopabhogyAM ___ vyadhAt yatkhajAzrayiNI tadAzriyamalaM yuddhasphuradvikramakotAH sarvadigaMtarakSitibhujAM 8 ... ... ... lakSmyazciraM bhejire // 5 [ // ] sUnustasya babhUva bhUpatilaka zvAmuMDarAjAhRyo yaddhadvipadAnagaMdhapavanAghrANena dUrAdapi / vibhrasyanmadagaMdhabhanaka9 ... ... ... ribhiH zrIsindhurAjastathA / naSTaH kSoNIpatiyathAsya yazasAM gaMdhopi nirnAzita // 6 [1] tasmAdvallabharAja ityabhidhayA kSmApAlacUDAmANa10 yajJe sAhasakarmanimitacamatkArakSamAmaMDalo yatkopAnalajaMbhita pizunayA tatsaMprayANa zrutikSubhyanmAlavabhUpacakravikasanmAli11 ... ... ... nyadhUmodgamaH // 7 [ // ] zrImadubharAjanAmanRpati tAsya rAjyaM dadhe / zRMgArepi niSiNadhIH paravadhUvargasya yo durlabhaH / yasya krodhaparAmRNasya kimapi bhrUvallarI bhaMgurA12 sadyo darzayati sma lAravasudhAbhaMgasvarUpaM phalaM // 8 [ // ] bhImopi dviSatAM sadA ___ praNayiNAM bhogyatvamAsedivAn / kSoNIbhAramidaM babhA1. 174 sta. vAMyA svasamaye; brahmAMDapi; sadA svacchaMdamA 2 cha'6 sa526. pAyA saMdhyAM; manuharatyeva hetoH 3 3-27 va zAzavikata vAMyA dadhe vipannopi 4 bAyo mUlaM; nyAya dumotpAdane, karaiH 5 vaay| kSoNipateryathA; ni zitaH 1 vAMcyA jaMjJenirmita; pizunayatyetatprayANa 7vAMya: zrImadurlabharAja; niSaNNa; krodhaparAyaNasya; lATa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 gujarAtamA aitihAsika lekha 13 ... ... ... ...ra nRpati [B] zrImImadevo nRpaH / dhArApaMcakasAdhanakacaturai stadvAjibhiH sAvitA / kSipraM mAlavacakravartinagarI dhAreti ko vismayaH 9[1] ta14 smAdbhUmipatirbabhUva vasudhAkarNAvataMsasphuratkIrvaprINitavizvakarNavivaraH zrIkarNadevA hayaH / yena jyAprathitasvanaM cyutazaraM dharma pura15 ... ... ... ... ... skurvatA nyAyajJena na kevalaM ripugaNaH kAlopi viddha [ : ] kaliH // 10 [1]' dRpyanmAlavabhUpabaMdhanaviSitrastAkhilakSmApati. bhaktayAtkRSTavitIrNadarzanaziva 16 ... ... ... ... [ mU ]ttapa[ bha ]vodayaH / sadya siddharasAnRNIkRtajaga dgItApamAnasthitijJe zrIjayasiMhadevanRpatiH siddhAdhirajistataH // 11 [1] vazyA vezma rasA... ... ... talaM ca vilasadbhogi [ tvacaM prAvizan ] / - [saM ] bhoktuma-Tv-~-kSatrANi rakSAMsi ca // yaH kSoNadhirayAginI ca sumahAbhogAM siSeve ciraM helAsiddharasAH sa [dA ] kSitibhuja-- - - - -re 12 [0]- - tItavitIrNa dAnanivahaiH saMpannapuNyoccayaH / krIDAkrAMtadigaMtarAla19 ... .... ... [ sakala ] - - - - - -[1] - - - - - - - - - - - - - - - - [ // 13 // ]--- ... ... kulabhUpa - - - - - - - vilaMba - - krIDAkoDa ivohadhAra vasudhAM devAdhidevAjJayA / devaH [sotha ]kumArapAlanRpatiH zrIrAjyacUDAma... ... ... ... ... ... ... Ni -- rgAdavatIrNavAn haririti jJAtaH prabhAvAjanaiH // 14 [ // ] arNorAjanarAdhirAjahRda[ ye kSi[ pvai] kabANavrajAzcayotallohitatarpa22 NAdamadayacaMDI bhujasthAyinI / dvArAlaMbitamAlavezvaraziraH padmena yazcAharallIlA paMkajasaMgrahavyasaninI caulukyarAjAnvayaH // 15 [1] 23 zuddhAcAranavAvatArasaraNiH saMdharmakarmakramaprAdurbhAvavizArado nayapathaprasthAnasArthA dhipaH / yaH saMpratyavatArayan kR. 24 ... ... ... tayugaM yogaM - * laMghayan [ manye saMharati sma bhU[ mi ] valayaM kAlavyavasthAmapi // 16 [ // ] pratyU- - - khaMDitAMgulida[ lai]: paryulasa [tpalla ]. 1 pAMyA vasudhAkarNAvataMsaH 2 vAMya zivo mUrtaH sadyaHH jagadrItopamAna; nRpatiH: siddhAdhirAjastataH samAM mUkelA akSare bahu spaSTa nathI. 3 lo. 12 ane 13nI sthiti ghaNI kharAba hovAthI emAM sudhArAvadhArA sUyavAnue yoga bhaart| nayA. 4 vyAthA pahanA 13mAtasame bhkssre| hAya yaH sva.he . 5 vAMyA vajaM; caMDI. sabhA nasAvA more| ta yAsa nathI. 5 vAMyA saddharma; kalelaMghayana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlanA rAjyanI SaDamagaraprazasti 25 .. ... ... vI naSTodIcyanarAdhipojitasitachatraiH prasUnojvalaH / chinna prAcyanareMdramAlikamale prauSyaphaladyotita chAyA dUramavarddhayannija.... .... kule yasya pratApadrumaH // 17 [m]' AcAraH kila tasya rakSaNavidhivinezani zitapratyUhasya phalAvalokizakunajJAnasya maM[ trAnva ]yaH / .... .... .... devImaMDalakhaMDitAkhilariporyuddhaM vinodAtsavaH / zrIsomezvaradattarAjyavibhavasyADaMbaraM vAhinI // 18 [I] rAjJAnena ca bhujya-~~ ... .... .... .... bhagA vizvaMbharA visphUradralayotitavArirAzirazanAM zItAdrividhyastanIM / etA bhUSayadasthikuMDalamiva zrutyAzrayaM STatA vibhrA[ NA ] >> 29 .... .... garAhvayaM dvijamahAsthAnaM suvarNodayaM // 19 [ // ] AvamAdi RSipravartitamahAyajJakamobhitaiyUMpairdatakarAvalaMbanatayA pAdavyapekSAcyutaH / dharmotraiva caturyugepi kalinAnaMdaH parispaMdate tenAnaMdapureti yasya vibudhairnAmAMtaraM nirmi taM // 20 [ // ] AzrAtadvijavargavedatumulairbASiryamArApi31 ... ... ... ... taH zazvaddhomahutAzadhUmapaTalairAMdhyavyathAM laMmitaH / nAnAdevaniketanadhvajazisAghAtaizca khaMjIkRto yasminnadya kali svakAlavihitotsA... ... ... ... ... ... hApi notsarpati // 21 [ // ] sarpadvipavadhUjanasya vividhAlaMkAraralAMzubhiH smerAH saMtatagItamaMgalaravairvAcAlatAM prApitAH / astAMtotsavalakSyamANa33 ... ... ... ... vibhAtkarSaprakAzasthitau mArgA eva vadaMti yatra nRpateH saurAjyasaMpadguNaM / / 22 [1] asminnAkarAkSamApadvijajanastrANaM karotyadhvarai rakSAM zAMtikapauSTikai vitanute 34 ... ... ... ... bhUpasya rASTrasya ca / mA bhUttasya tathApi, tIvratapaso bAdheti bhaktayA nRpo / vA viprapurAbhirakSa[Na]kRta nirmApayAmAsa saH 23 [ // ] asminvapraguNena toya35 ... ... ... nilayAH prINaMti lokaM jalaiH kAmaM kSetrabhuvopi vaprakalitA stanvaMti dhAnyazriyaM / evaM cetasi saMpradhAya sakalapramopakArechayA / cake vapra vibhUSitaM 1 prathama avA5 mAM se 56 vadhArAnuhoya mahepAya. pAyo pojijAta; maulikamalaiH Syat athavA zuSyat ; dyotitacchAyAM. 2 vaay| vidhirvi, jJAnaM tu; vinodossavaH 3 pAMyA bhujyamAnasubhagA; razanA; stanI; eSA; tiSThati; nagarAhvayaM. 4 pAyo kalitA. 5 vAyA azrAnta; AropitaH; zikhAghAtaizca; kali:; tsAhopi vAya vibhavoskarSa, 7 pAyA asminnAgara vaMzajadvija, pauSTikevi vatraM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "gujarAtanA aitihAsika lekha 36 ... ... ... puramidaM caulakyacUDAmaNiH // 24 [ // ] pAdAkrAMtarasA talo giririva zlAghyo mahAbhogataH zRMgArIva taraMgiNIpatiriva sphArodayadvArabhUH / 37 ssarpakapizIrSako jaya iva nyAdanAthadviSAM nArIvarga rAveSTakAMta[ru ciraH sAloyamAlokyate // 25 [1] bhogAbhogamanoharaHpaNazatairuttuMga38 ... ... ... ... ... gatAM dhArayan yAtaH kuMDalitAM ca yajJapuruSa syAjJAvazenAgataH / ratnasvarNamahAniSiM puramiva trAtuM sa zeSasthitaH prAkAraH sudhayA sitopa39 ... ... ... lazirAH saMlakSyate vRtvAn // 26 [ // ] kAma kAmasa mRddhipUrakaramArAmAbhirAmAH sadA / svacchaMdasvapatatatparaidvijakulairatyaMtabAcAlitAH / utsarpaguNazAlivapravalayaprItaiH prasannA janaiH / ratrAMtAzca bahizca saMprati bhuvaH zobhA dbhutaM bimatiH // 27 [1] lakSmIkulaM kSoNibhujo dadhAnaH prau41 ... ... ... DhodayAdhiSTitavigrahoyaM / vibhrAjate nAgarakAmyavRSTi vaprazva caulukyanarAdhipazca // 28 [1] yAvatpRthvI pRthaviracitAzeSabhUbhRnnivezA / 42 yAvatkIrtiH sagaranRpatervidyate sAgaroyaM / tAvannaMdyAdvijavaramahAsthAnarakSAnidAna zrIcaulukyakSitipatiyazaH kIrcanaM vapra eSa // .43 ... ... ... ... ... // 29 // ] ekAhani [Spa ] namahApra-dhaH zrIsiddharAjapratipannabaMdhuH / zrIpAlanAmA kavicakravartI prazastimetAma karotsazastAM // 30 [ // ] 44 saMvata 1208 varSe Azvina zudi [ pa ] gurau likhitaM nAgarabrAmaNapaMDitavAla Nena // ' caulukya[ nAmnA ghadhipena kAritA pratolikA yA45 ... ... ... ... [rju ]na [bA ]rikopanat / punarnavInA lataphahA ta-vegamirjAne ~ - nena nRpeNa kAritA / / 1 [1] caitramAse zubhre pakSe prati padguruvAsare / naMdASTanRpe 46 ... 1689 varSe prazastilikhitA punaH // 2 [1]" nAgarabrApaNajozIveNI sutana viSNujIkena likhitA prazasti // " zubhaM bhavatu // cha / 1 vAMyA saMpraSAya sakalaM. 2 vAMyA iveSTakAtaruciraH vAyA phaNazatairutuMgatAM puramidaM; zeSaH, vRttavAn 4 pAyA svacchaMdaH svana yA svara; atrAMtazva bahizca; bibhrati. 5 0-40 vAMyAdhiSThita; vRSTinaprazca mandAkAntA pAyA nidAna; eSaH 7. pannAta. vAMyA mahAprabandhaH pAyA saMvat. asamAnAvalAyasanayA, - 3 heya. - cheda vaMzastha ane indravaMzAne u5jAti. vAMcA vAripa 10 cheda anuTubha bhI patitA pasA yayabhAM the, po che. yA prazastilikhitA. 11 vAyA sutena prazastiH, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlanA rAjyanI paDanagaraprazasti bhASAntara ! $ ! zivane namaskAra hojo. (zloka. 1) huM tribhuvananA svAmi ane vedanA nidhinI jenuM advaita brahmapeThe zAntithI mumukSupurUSa dhyAna kare che tenI saMkalpazakti je potAnA samayamAM utpanna karatI ane nAza karatI najaDita piMDa jema navAM brahmAMDapiMDe sAthe kIDA karatAM svachaMda mujaba pote Ananda le che te zaktinI stuti karUM chuM. (2) danunA putronA apamAna sAme rakSaka mATe deve vaDe prArthanA thavAthI vedhase(brahmAe), je ke saMdhyAnI pUjA karavAnI taiyArImAM hato chatAM tenA gaMgAne pavitra jaLathI bharelA culukamAM (ghaDAmAM) sahasA potAnA yazanA pUrathI tribhuvanane pAvana karate calukya nAmane vIra saryo. khare khara hetanI zrI tenAM phaLane pitA jevuM ja utpanna kare che.' (3) tenAmAMthI aneka adbhuta kRtyenI eka ja raMgabhUmi samAna, jemAM asaMkhya nRpe paNa nitya dekhAya che, je tenI paDatInA samayamAM paNa ujajavaLa che je vikhyAta vikramathI mahAna che ane je sadA akhila jagatamAM pratyeka janane (sAmAnya janane) sukha Ape che te vaMza prakaTa. (4) zrI mUlarAja, je nRpanA mugaDhapara caraNa mUkate, te potAnA kuLanA yazanI prajAnI vRddhi karavAmAM amUlya muktAmaNi hate.te ke je kaliyuganA dAvAnalathI bharama (dagdha) thaelA nyAya vRkSanA mULa samAna thaye hatuM ane jeNe sAcA nRpane ucita ati mRdu karothI pitAnI prajAne anurAga prApta karyo. (5) vecchAthI banmIvAna karelA cApotkaTa nRponI lahamIne vidvAna, pitAnA banyujana dvi, kavi ane bhratyenA upabheganI vastu banAvI. yuddhamAM prabaLa pratApavALA zauryathI parAjaya pAmI ne anya samasta maMDaLanA nRpanI digdavIo tenI asinI zrIne cirakALa vaLagI rahI. (6) tene rAjAomAM agra alakAra samAna cAmuNDarAja nAme putra hate. cAmuNDanA uttama mAtaMgenA madathI sugaMdhita lahario dUrathI paNa suMghIne te madagaMdhathI dabAI gayelA potAnA mAtaMga saMhita zrI sidhurAja nAzI gayo, ane evI rIte adRSTa thayuM ke te rAjAnA yazanAM sarva cihno paNa nAza pAmyAM. (7) temAMthI bumaMDaLane sAhasathI vismaya pamADanAra vallabharAja nAme nRpamAM caDAmaNi ja hatuM. tenA prayANanA zravaNathI kaMpita thayelA mAlava nRpanA rAjyamAMthI nIkaLate ati zyAma dhUmra tenA kopAgnino prasAra prakaTa karato. (8) tenA pachI tenA bhAI zrI durlabharAja rAjAe rAjya karyuM ja anurAga hovA chatAM paNa vadhune durlabha hatA. jyAre te krodhathI bharAyo tyAre potAnI vaLelI bhramaro jarA caDhAvI, jethI tarata ja lATa pradezanA nAzarUpI pariNAma AvyuM. (9) pachI potAnA zatruone bhIma (bhayaMkara) hatuM, chatAM mitrone nitya upaga ApanAra, zrI bhImadeva nRpe, bhUpa tarIke bhUminA A bhAranuM vahana karyuM dhArA (pAMca kadama) sAdhanAmAM parama catura tenA a ne mAlava cakravartinuM rAjanagara dhArA satvara prApta karyuM temAM zuM Azcarya hatuM? 1 culAyanA sarjana saMbaM, sarakhA vikramAMka devacarita sarga 1 36,39 vagere. teno u5tti heta brahmA caka che, ane te pavitra hoI temAMthI mAtra pavitra vIrapurUSa ja utpanna thAya che 2 Hi pravAririka ne artha alabata ati zItala ziraNAthI: ema thAya che 3 juo sukata saMkIrtana pA. 11 4 mA AMhi napusAliMgamAM vaparAyuM paraMtu te puga che. mAna ja ApaNe lakhavuM joIe, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujakA aitihAsika lesa (10) temAMthI bhUminA karNane alaMkAra, pitAnI ujajavaLa yaza( nI vArtAo vaDe vizvanA zratipaMtha (karNa) prasanna karanAra zrI kazuM nRpa udbhavyo. te dhama dharmane potAnI samIpamAM DhAla jema mUkI (potAnI dhanuSyanI) derInA mahAna raNakArathI ane zanI vRSTithI kevaLa zatrugaNane nahIM paNa kaliyugane prahAra karyo. " (11) temAMthI, zrI jayasiMha deva-siddhAdhirAja utpanna thaye je madabharelA mAlava nRpane bandhIvAna karavAnA kRtyathI pRthvInA sarva nRpane bhayabhIta karanAra hate; je bhakti tenA tarapha ArmAelA tarapha darzanamAM zubha hatA je prabhAva vRddhino avatAra hato ane jenuM siddha rasathI aNumAMthI mukta karelI prajAthI sadA upamAnA pramANa samAna gAna thatuM hatuM. (14) ... ... ... ... .. jeNe viSNunI peThe varAha rUpe, devAdhidevanI AjJAthI pRvIne uddhAra karyo, zrI8nA rAjyamAM cUDAmaNi sarakhe ane ati pratApathI svargamAMthI AvatarelA hari samAna janethI gaNAte mahArAja kumArapAla nRpa hato. (15) caulukya nRpanA kuLanA A vaMzaje narAdhirAja arAjanA hRdayamAM zanI eka vRSTi karI. ane tenA kara para beThelI caMDI devIne vahetA raktathI saMtuSTa karIne masta karI ane jyAre teNIne paMkaja rUpI ramakaDAnI abhilASa thaI tyAre tenA dvAra para laTakAvelA mAlavanupanA zara padhathI teNIne vimita karI. (16) zuddha AcArane navesara utarI AvavAno mArga, saddharmanAM kamane prAdurbhAva karavAmAM catura nayane mArge javAmAM sArthavAha, e je rAjA hAla kRtayugane pravartAvate ane kaliyugane hAMkI kADhate kema jANe ke bhUmimaMDaLane ja nahIM paNa kAlavyavasthAne paNa vaza kare che. (17). kApelI AMgaLIe jenAM panna che. nAza pAmelA udIcya nRpanAM tajAelAM veta chage jenAM puSpa che, prAca naredrone kapAyelAM mastake jenAM bhInAM phaLe che evA jenA pratApane pitAnI chAyA khUba viratArI che. * (18) gaNeze jenAM vidane nAza karyo che evA e rAjAnI rAjyarakSaNanI vyavasthA mAtra bAhyAcAra che, phaLa joI zakanAruM zakuna jJAna jene che evA e rAjAne maMtra * * devIe jenA badhA zatruone haNyA che evA e rAjAne yuddha mAtra vinedane utsava che. zrI semezvare jene rAjyavibhava Ape che, evA e rAjAnuM lakara mAtra bhUSaNa hatuM. (19) e rAjAthI bhagavAvAthI subhaga banelI, kurI rahelAM ratna vaDe prakAzita samudra rUpI razanAvALI, himAcala ane vidhya parvate rUpa stanavALI, A pRthvI dvijanuM mahAnivAsasthAna, uttama vaNanI AbAdAnI bAdAnAvALuM evA nagarane bhUSaNarU5 asthikuMDaLanI mAphaka zruti-Azraya (41 karNamAM Azraya pAmeluM, 2 vedane Azraya) banAvIne dharI rahI che. (20) brahmAdika RSioe karelA mahAyAne avasare ubhA karelA yazastaMbhee ApelA Tene lIdhe paganI garaja vinAne banelA dharma e nagaramAM cAre yugamAM AnaMdathI vikasI raho , tethI te nagarane devAe AnaMda evuM bIja nAma ApyuM che. 5 kavinuM tAtparya e che ke varSe mAtra dhanya vijaya ja ane je teNe pavitra nItine anusaravAthI line nega. 6 oNA 12 ane 13 eTalA badhI bhama che ke tene anuvAda thaI zake tema nathI, 7 "ziva' hovAne saMbhava che. 8 " zrImAna rAjAomAM uttama' 9 caMDI devIne hamezAM rakatathI khAsa karIne nararakatathI prasanna karavI joIe. rAnanA kara upara beThelI kahevAya che tenuM kAraNa e che "caMDa pratApa" hato. * A zlokano artha e. I. mAM Ape che te svIkArI zakAya evo nathI. e granthamAM A zlokanA bIjA caraNamAM nara ne sthAne zani tu pATha sUcave che e paNa eka bhUla che. parezataH =paganI apekSAthI rahita, e. i. mAM bhASAMtara ApyuM che te agya lAge che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlanA rAjyanI vaDanagara prazasti (21) dvijavarganA azrAnta vedaghASathI vherA baneaA, avirata haiAmanA agninA dhumADAethI aMdhApAne pAmele, aneka devamaMdironI dhvajazikhAenA AdhAtathI lUle khanele, kaliyuga, peAtAne samaya hAvAthI utsAhayukta DAvA chatAM, Aje e nagaranI samIpa AvI zakatA nathI. ( 22 ) vipravanitAenA vividha ratnAlaMkAranI phelAI rahetI prabhA vaDe hasatA, ane satata gItadhvanithI vAcALa khanelA mAgeryAM ja e nagaramAM, avirata utsavamAM dRSTie paDatA heALa vibhavane prakaTa karIte, rAjAnI saurAjya-saMpattine jAhera kare che. 47 ( 23 ) e nagaramAM dvijajana yajJA vaDe devAnuM paNa rakSaNa kare che ane zAntika pauSTika karma vaDe bhrUpanI ane rASTranI paNa rakSA kare che; chatAM enA tIvra tapane mAdha na Ave e hetuthI e rAjAe viprapuranA rakSaNa arthe kATa a~dhAnya che. (24) e keTanA prabhAva vaDe A nagaramAM jalAyA jaLathI leAkane tRpta kare che, ane e kATathI rakSAelI kSetrabhUmi paNa puSkaLa dhAnyasaMpatti upajAve che, e vAta manamAM dharIne, sakala brAhmaNanI upara upakAra karavAnI icchAthI, caulukayaDAmaNae A nagarane kATathI vibhUSita banAvyuM. (25) A divAla tenA pAyA rasAtalamAM jatA haiAvAthI giri samAna che; te mahA A bhAgathI zlAghya hAI mahAleAgathI zlAghya zRMgArI samAna che; te mahAna unnatinI prAptinuM sAdhana hAvAthI sAgara samAna che; kapinAM zira temAMthI dekhAtAM hAvAthI rAkSaseAnA pati(rAvaNa )nA ripuonA vijaya samAna che; ISTakAantathI rUcira hAvAthI ISTAkAnta rUcira nArI varga samAna che. (26) A gALa divAla jenuM zilAzira cunAnA lepathI zveta che, te, guMcaLAMnA thI manahara, zata krUSNu uMcI karanAra, kuMDaLI rUpamAM gALa vIMTAI janAra, yajJapurUSa( viSNu )nI AjJAthI rasAtaLamAMthI AvanAra ane ratnA(ucca jAtinA janA )nA nidhi samAna tenA nagaranI rakSA arthe ahIM vasanAra zeSa (nAga) samAna dekhAya che, (27) kAmanI vRddhi karanAra lakSmI samAna suMdara nArIe vaDe nitya ramya khanI, zrutinAM gAnaparAyaNa dvinAM maMDaLathI ati gati thaI, ane paramaguNa saMpanna AvRta karatI ucca ddhivAlathI prasanna thaelA janAthI ujajavaLa thaelI aMdara ane bahAranI bhUmi ahIM have adbhuta zAbhA dhAre che. (28) caulukya nRpa ane prauDha aMga dhAranAra ane nAgarAne abhilASita bharanI vRSTi karanAra nRpathI baMdhAvelA lakSmInuM gRha dhAraNa karatA A kATa prakAze che. (29) pRthuthI nirmANa thayelA sthAnamAM jyAM sudhI sarva parvatAne bhUmi dhAraze, sAgara ane sagara nRpanA yaza jyAM sudhI Takaze tyAM sudhI dvijenA dharmasthAnanA rakSaNanA parama hetu ane zrI caulukaya nRpanA yazanI pratimA samAna A krATa TakI ( kAyama ) 2he. (30) kavi cakranA zrIpAle, jeNe A mahAna racanA eka krinamAM pUrNa karI ane je siddharAjathI bhAI tarIke lekhAyA hatA teNe, A uttama prazasti karI che. saM. 1208 Azvina zu. 5 (?)ne gurUvAre nAgara brAhmaNu paMDita vAlaNuthI lakhAyuM. 1 mULamAM nArAkSamApa eveA pADe che ane prasiddha kartA " nAgavaMzaga evA sudhArA sUcave che, je taddana ayukta che--varNa ane artha ubhaSadRSTie, kharI rIte nAlAvi evA ja mULa zuddha pADa haze e ni:zcaka che. che. 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat "" www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. 148 caulukya rAjA kumArapAlanA samayano mAravADamAM bADamerA pAse kerADu gAma no zilAlekha. saMvat 1209 mAgha vadi 14 zanivAra . mAravADamAM bADamerA tAbe hAthama najIka kerADu gAma che. tyAM ghaNuM devaLa makAna vigerenAM khaMDere che. temAMnA ekamAM A lekha eka pattharanA thAMbhalAmAM ketare maLI AvyuM hatuM. A dhULa para che. ane havA tathA bIjAM kAraNethI tene ghaNuM nukazAna thayeluM jaNAya che, eTale te para lekha barAbara ukela muzkela thAya che. pattharanuM mApa 17 8417 phUTa che. ane tenA upara saMskRta bhASAmAM hAlanI devanAgarI lipimAM 20 paMktio lakhelI che. lekhanI matalaba evI che ke amuka pavitra divasoe koIe paNa vadha kare nahIM. chatAM A vadha karanArA rAjyakuTuMbane kaI haze te tene daMDanI zikSA thaze, ane anya keI haze te tene dehAMta daMDanI zikSA thaze. A hakama gujarAtanI gAdI upara beThA pachI thoDA ja samayamAM rAjA kumArapAle kAma kare. lekhanI tArIkha saMvat 1209 I. sa. 1153 che. 1 bhA. prA. saM. I. pA. 17ra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlanA gayano kerADDa gAmano zilAlekha akSarAntara 1 saMvat 1209 mASavadi 14 zanauadyehazrI...... rAjAdhirAjapa 2 ramezvaraumApativaralabdhaprauDhapratApa...... nirjitasakalarAja 3 bhUpAlazrImatkumArapAladevavijayarAjye...... pazrImahAdeve zrI 4 zrIkaraNAdau samastamudrAvyApArAn paripaM ..... prabhuprasAdAvA 5 sazrIkirATakUpalATahadazivA... ... mahArAjazrIAlaNa 6 devaH zivarAtricaturdazyAM zuSirda ...... pApe yazo'ti 7 vRddhaye prANinAmabhayapradAnama...... rAjatarAvRtti 8 kasamastaprakRtIne saMbodhya abhaya...... yAzirubhaya 9 yo pakSayoH aSTamIekAdazIcaturdazI...... hazreyo'naMta 10 raM etAsu tithiSu nagaratraye'pi jI(va)......jAcavyatikramyajI 11 vAnAM varSa kArayati karoti vAsavyApA...... AcaMdrArka yAva 12 t kenApi na lopanIyaM aparaM purohitArtha ...... sarvairaparaizca e 13 SA amArirUDhiH pramANIkArya // ya ...... kAlena kSIyate 14 phalaM // eSa (ta) syAbhayadAnasya kSayaM...... tvasya pradattAbha 15 yadakSiNA na tu viprasahasrebhyo...... kopi pApiSThataro jI 16 vavadhaM kurute tadA sapaMcadrammaidaMDanIyaH.. ... nAharAjJi kasyaiko 17 drammosti svahastoyaM mahArAjazrIalhaNadevasya...... mahArAjaputrazrIkalhaNa 18 devamatametat // + mahArAjaputrAMdhivigrahika Tha0 khelAdityenali19 khitamidaM // zrInadralapuravAsiprAgvATavaMzaprabhUtazubhaMkarAbhidhAnaH zrAvakaH tatputrau kSi 20 titale dharmatayA vikhyAtA pUtigazAligau tAbhyAmatikRpAparAvArAbhyAM prANinAma bhayadAnazA 21 sanaM vijJapya karApita( kArita )miti // cha / UskArNa gajAilena 1 tI: 2 vi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara saMvata 1209 mahAvadi 14 zanivAre Aje ... ... ... rAjAdhirAja zrImAna kumAra pAladevanA vijayazI rAjyamAM je sarva nRpane parAjaya karyo che .. ... ... pArvatinA svAmI zaMkaranA prasAdathI prApta karelA pitAnA mahAna prabhAvathI ... jyAre zrImahAdeva zrIzrIkaraNa Adi kAryo karate .. zrI kIrAta, lATa, hada, prabhunA prasAdathI prApta karelAM .. mahArAjazrI Alanadeva zivarAtri caturdezinA pavitra dine (zivanI mana mAnItI rAtrie) .. (tenA) yazanI mahA vRddhi arthe prANIonAM jIvitanuM abhayadAna ApyuM . . . sarva kArabhArIone tene mahimA samajAvI ... ... banne pakSanI (pakhavADIAnI) aSTamI, ekAdazI, caturdazIne dine .. .. ane A tithioe traNa zaheramAM paNa .. .. je kaI pazune vadha karI athavA vadha karAvI AjJAnuM ulaMghana kare tene mArI nAMkho jaIe .. >> sUrya ane caMdranA astitvakALa sudhI koI e A AjJAne lepa kara nahIM ... pachI bIjA hitArthe ... ... anya sarva prANIonA prANane mAna ApavAnI A rUDhi anusaravI joIe . . phaLa samaya jatAM nAza pAme che. (paNa) A abhayadAna kardi paNa nAza pAmaze nahIM ... ... A sahastra brAhANene paNa nahIM tevA A pitAnAthI thayelA abhaya dAna .. .. kaI mahA pApI keI pazune vadha kare te tene 5 (pAMca) dramma daMDa kara ... . kahe che. rAjavaMzane puruSa eka kama Apaze. A (khaMjaranI nizAnI) mahArAja zrI AlaNadevanA svahasta che. ... ... (tene) putra mahArAjazrI kehaNadeva paNa te ja matane che. tene putra mahArAja .. ... mahAsAMdhivigrahika Thakara khelAdityathI A lakhAyuM che. zrInalapuranivAsI, prAvATa vaMzamAM janmelA zrAvaka zubhaMkaranA akhila jagamAM dhArmikatA mATe vikhyAta ane dayALu putra putiga ane zAligathI A prANIonuM abhayadAna jAhera thayuM che. gajAIlathI A zAsana karAyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 149 1 giranAranA lekhA, naM. 16 vi. sa. 1215 caitra. su. 8 (neminAthanA maMdiranA uttara daravAjA tarapha ghaDI dhaDukAnA maMdiramAM javAnA nAnA daravAjAnI pAsenA oraDAmAM pazcima bhIMta upara dakSiNa taraph ). akSarAntara 1 saMvata 1215 varSe caitrazudi8 vAvadyeha zrImaduSjayaMtatIrthe jagatIsamastadevakulikAstraskachAjAkuvAlisaMvi 2 raNasaMghaviTha. sAlavAhaNapratipatyA sU0 jasahaDau 0 sAbadavena patipULa hattA II tathA 4. marathajIta 4. paMDi[a] sAhi 3 vAhaNena nAgaja risirAyAparitaH kArita [ bhAga ] catvAri biMbIkRta 4 kuMDakarmItara tadadhiSThAtrI zrI aMbikAdevIpratimA devakulikA ca niSpAditA // " bhASAntara svasti zrI saMvata 1215, caitra zuddhi 8 ravivAre, " " " mAje ahIM zrImad ujayanta tIrthasthAne saMghavI ThAkura sAlivAhananI anumatithI zilpi jasada ane sAvadeve samasta jaina devanI pratimA paripUrNa karI che. tathA bhayanA putra paMDita sAlivAhane ' nAgiisarA ' athavA hAthIkuMDa divAlathI gherI lIdhela che. jemAM cAya pratimA mUkI che. uparanA kahelA kuzta pachI tenA para zrIaMbikA devInI pratimA ane mUrtionuM maMDaLa ulAM karyo che. 1 rI. TI. e. mA. pA. 356. che. pa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM-150 gvAlIyaramAM udayapuramAMthI maLelA traNa lekhA. ' * mI, phlITa mane ApelAM bigsa uparathI nIcenA lekhA prasiddha karUM chuM. temane janarala sara e. kaniMgahAme te raeNbagsa ApyAM hatAM. asala lekhA vAlIara sTeTamAM AveluM udayapura nAmanuM nAnuM zahera che, je prathama mAlavAnA rAjyanA bhAga hatA temAM che. A zahera IMDIyana eka lAsa kavArTara zITa naM. para, le. 23deg 54' uttara; leAM 78deg7' pUrva, upara che. * e ' ane * sI' lekhA mahattvanA che. kAraNa ke, te uparathI jaNAya che ke aNuhilavADanA caulukaya rAjAeAe mAla vAnA rAjAne vAraMvAra harAvyAnI baDAI khATI nathI. tathA ' khI' lekha tenI tArIkha, tathA sI ' mAM batAvelA eka bhAganuM nAma temAM AvatuM hAvAthI upayAgI che. udayapuramAM eka khIe paNa lekha che e huM jaNAvuM naIe. tenI 3 jI paMktimAM te lekha jayAsaMhanA rAjyanA samayamAM lakhAye haiAvAnuM jaNuAvyuM che. lekha ' e ' mAM batAvelA kumArapAlanI pahelAM A jayasiMha thayA hatA. rabiMganI kharAba sthiti ne lIdhe te lekha hAla prasiddha thaI zake tema nathI. te biganA upara pensIlathI lakhelI hakIkata uparathI jaNAya che ke A lekha te zaheranA moTA maMdiranA pravezadvAranI bahAra che, ane Azare 2' 8' paheALI x 15" uMcI jeTalI jagyAmAM tenA upara 12 paMktio lakhelI che. ' e '-kumArapAladevanA zilAlekha. (vikramanuM varSa 1260 1) zaheranA meATA maMdiranA pUrva taraphanA pravezadvAranI aMdara A lekha DeAvAnuM jaNAvyuM che. tenA upara Azare 1' pAhALIx1'11" uMcI jagyAmAM 20 paMkti lakhelI che. paraMtu A lekha atyAre adhurA che, kAraNa ke, dareka paMtinI zarUAtamAM AThathI daza akSarA nAza pAmyA che, je akSarAe hAla jALavelAM lakhANanI kharAkhara jamaNI bAjumAM uparathI cheDA sudhI Azare 8 iMca pahALAInI jagyA rokI haze. akSarAnuM kada 1" thI 1> " vacce che. lipi nAgarI ane bhASA saMskRta che. bAkI rahelA bhAga uparathI anumAna thAya che ke AkhA lekha gadyamAM hatA. ekaMdare lakhANa surakSita sthitimAM che, paraMtu nIcenA bhAganuM rAMbhaga keTaleka sthaLe jhAMkhu hAvAthI tathA lekha adhurA hAvAthI, lekhanA hetu viSe huM eTaluM ja kahI zakuM chuM ke, udayapuramAM uDDalezvara bhagavAnanA maMdirane vasaMtapAla nAmanA mANase ApelAM keTalAMka dAnAnI mAMdha mATe A lekha haze. A trANusanA vaMzanuM nAma 9 mI paMktimAM ApyuM che. paraMtu te hu cAkkasa vAMcI zakatA nathI. aitihAsika dRSTie upayegI bhAga lekhamAM 1-8 paMktiomAM che. temAMthI jaNAya che ke uparanAM dAne a[ hilapATaka ]nA rAjA kumArapAladevanA samayamAM apAyAM hatAM. teNe zAkaMbharInA rAjA tathA avantInAtha ( eTale mAlavAnA rAjA ) e bannene harAvyA hatA. te vakhate yaze, dhavala mukhya-maMtri hatA ane kAI rAjyapAla jene mahA-sAdhanika " kahyo che tathA jene kumArapAla deve nimyA hatA te uyapuramAM rAjya karatA hatA. A hukIkata uparathI cAkkasa thAya che ke jyAre dAne! apAyAM hatAM tyAre udayapura, ane tenI AsapAsanA bhAganA aNuhilavADanA rAjyamAM samAveza thatA hatA, 1 tathA 2 I. e. va. 18 pA. 341 me. ek kilhona 3 A hoddedAra pArAnA vAtirAjanA dAnapatramAM pazu darzAvela che.--4. e. veA. 14 pA. 160, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gvAliyaramAM udayapuramAMcI maLelA RNa lekho. (4 21 lekhanI tArIkha pahelI paMktinI zarUAtamAM saMpUrNa ApI hatI. paNa atyAre phakta sudi 15 guro " eTalA ja akSarA bAkI rahyA che. tenA artha * keAI mahuinA ' jene chelle akSara 'za' (kadAca, 'Sa ' ) hAvA joIe, tenI suda 15 ne gurUvAre 'eve che, tema chatAM, 11 mI paMktimAM kahyuM che ke, A dAnA caMdragrahaNa samaye apAyAM hatAM, te uparathI cAkkasa tArIkhanI gaNatrI karI zakAya tathA pahelI paMktinA nAza pAmele bhAga ApI zakAya ema mane lAge che, nIce ApelA 'sI' lekha uparathI jaNAya che ke, kumArapAla devanuM rAjya I. sa. 1173 nA eprilamAM pUrUM thayuM hatuM, ane khIjAM sthaLAmAMthI' jaNAya che ke te lagabhaga i. sa. 1143-44 mAM gAdIe AvyA hatA. ApaNA lekhanI tArIkha nakkI karavAnA prayAsamAM ApaNe paheluM e ja cAkkasa karavuM joI e ke, Azare I. sa. 1141 thI eprIla 1173 sudhImAM keTalAM caMdragrahaNe! gurUvAre thayAM hatAM, ane AvA gurUvArAe kaI hiMdu tAtha AvI hatI. A pramANe gaNutronuM pariNAma nIce mujaba Ave cheH-- gurUvAra--tA. 12 phebruvArI,, i. sa. 1142,=phAlguna sudi 15; tA. 16 jIna, I. sa. 1155=ASADha sudi 15; tA. 9 okaTobara, I. sa. 1158=Azvina sudi 15; tA. 18 ogaSTa, I. sa. 1160=bhAdrapada sudi 15; tA. 1 phebruvArI, i. sa. 1162,=mAgha sudi 15; tA. 16 Disembara, i. sa. 1163=vikrama 1220 pUrUM thayuM, pauSa. sudi 156 tA. 27 me, i. sa. 1165,=jayeSTha sudi 15; tA. 6 eprila, i. sa. 1167, caitra sudi 15; tA. 19 sapTeMbara, I. sa. 1168,=Azvina suDhi 156 tA. 13 jAnyuvArI, I. sa. 1172, mAgha sudi 15; 53 A pramANenA gurUvArAee caMdraRRNA hatAM. uparanAM nivedana uparathI jaNAya che ke, kumArapAladevanA AkhA rAjyasamayamAM chelle akSara 'Sa' AvatA hAya evA hiMdu mahinAnA gurUvAre caMdragrahaNa thayuM nahAtuM, ane te ja samayamAM, eka hiMdu mahinA jenA chello akSara 'ja che. tenA eka gurUvAra tA. 12 mI DiseMbara, I. sa. 1963 ne divase eka caMdragrahaNa thayuM hatuM, eTale gurUvAra, 12 mI DiseMbara, i. sa. 163=vikrama 1220 pUrA thayelAnA pauSa sudi 11 no divasa ApaNA lekhanI tArIkha DhAvI neI e. ane pahelI paMkitanI zarUvAtamAM saMpUrNa tArIkha " saMvata 1220 varSe pauSa sudi 15 gurau " hAvI joIe ane A pariNAma sAthe, meM " ripArTa Ana dhI sarca pheAra saMskRta menyuskripTas " 1880-8, pA 10 mAM prasiddha karela " pacI" nI hastalikhita pratane aMte ApelI hukIkata kharAbara maLatI Ave che, jemAM A lekhamAM kahelo mukhya maMtri yazodhavala 'saMvata 1218 varSe dvi. aSADha-sudi 5 gurauM, "=gurUvAra tA. ra9mI jIna, i. sa. 1161, eTale A lekhanI meM tArIkha nakkI karI che tenAM aDhI varSamAM kumArapAladeva pAse mukhya maMtrinAja adhikAra upara hatA. " .. 1 4. e. vA. 6 5aa. 213. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. 1 2 3 4 5 7 8 9 akSarAntara ba' sudi 15 gurau // ayeha zrImadaNa - * 3 .. ( j) AvaLIvirAjitaparamabhaTTAraka mahA vivaraladhva ( bgha )prauDhapratApanijabhuja* [ vikra]-* sA ( zAkaMbharI bhUpAlazrIdevaMtInAtha zrImatkutaniyuktamahAmAtya zrIjasoSava - ... [ sta ] mudrAvyApArAnparipaMthayati tyeta- ' * ( jA ) birAja zrI kumArapAladevena nija ... le taniyuktamahAsA (gha )nika zrIrA [ jya ] * [ dhva (bba) ? ] zrI udayapura ( re ) [ sthAroM ? ] bakAnvayamahArA[ a ] * mahArAjaputra zrI vasaMtapAl [ kenAtra anu- ! ] ravya[ te ]' yathA // adya sAmagrahaNaparvvaNi 10 11 12 13 ... [ sva ]puNyajasotivRdhaye ' udayapure kAri 14 gRhopeta [ - ] devagRhA [ vA ] sana pAnIya [ ko ] 15 [ di] gRhopetaM siMgha [ drau ? ] tura 2 [gAbATau ? ] 16 mopetaM zrIGadalesva ( zva ) radevAya sa ( tra ma [ svarNa ? ] samAhRtatIrthodakaiH snAtvA jagad [ gu] ... ... ... gujarAtamA aitihAsika lesa ... 17 sA(zA )sanena pradattA [ - ] tathA se( zre )Doda [ kuka ! ]koDAvo 1 ekA pradatA [ // * ] asmatmada 18 19 baMsa ( za )naiH pAlanIyaM [ // * ] asyArthe [ yA anyalo ! ] ... ... 3 20 maMgalaM mahAzrI [ : * ] // * ... 1 yA paMDitanI sabhAta bhArI bhAnyatA prabhA bhA :- OM saMvat 1220 varSe pauSa sudi 15 gurau 2. meTale bhaNahilapATake samastarAjAvalI 3 mahArAjAdhirAjaparamezvaro mApatibaralabdha athavA the prabhArI nA artha aahe| 4* vikramaraNAMgaNavinirjita-thA prabhArI sabhAsanI dhArayA rANI abhaya, pa zrIda vAthana asala zikSANabha haro; paraMtu raLiMgamAM me akSarA bhUsI nAMkhI AgaLanA rU nA aa karyAM hAya ema jaNAya che, jenAthI bhUpALAvantInAthame prabhASenuM vAyana sUbhavAya che. 1 kumArapAladeva kalyANavijaya rAjye. 7 yazoSavale zrIzrIkaraNAdau samastamuvAmyApArAn 8 etasminkAle pravartamAne mahArAjAdhirAja 8 nijapratApopArjita sabhAgale artha prAnta athavA DisTinuM nAma taarte| zuN yAne te pachI, maNDale bheve| jIle zabda haze khebha huM dhAI . 10 likyate 11 ahi ane keTalIka jagyAe nIcenA bhAgamAM akSarA eTalA badhA aspaSTa che ke, ceAsa vAMcana thIne te nathI. bAdhA puNyayazobhivRddhaye 13 ma pachI kheDa bajAzanI paMDita bI kAMpa judI ja lIpamAM che ane tene AgalI paMkti sAthe kaMi paNa saMbaMdha DhAya ema dituM nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 151 gvAliyaramAM udayapuranA traNa lekho * bI-(vikama) saMvata 1rarara no sthaMbha uparane zilAlekha. zaheranA moTA maMdiranA pUrvataraphanA praveza dvAranI dakSiNe eka sthaMbhamAM A lekha che. temAM pAMca paMktio che. Azare 1 3 pahelI ane pha" uMcI jagyA lakhANuthI zekAyelI che. te surakSita jaNAya che. akSaranuM kada " ane " vacce che. lipi nAgarI ane bhASA saMrakta che. A lekha gadyamAM che. zrI cAhaDara Thakure, pitAnAM mAtapitAnA puNyanI vRddhi arthe (jyAM lekha mUkavAmAM AvyuM hate te maMdirane) udayapuramAM brigArI-catuSaSThi, eTale bhaMgArI nAmanA 64 gAmaDAMonA samUhamAM AvelA sAMgavaTTA gAmane ardha bhAga Ape hate. lekha khAsa karIne 1-2 paMktimAM ApelI hakIkatane lIdhe jANavAlAyaka che. temAMthI jaNAya che ke, saMvat 1222 nA vaizAkha suda 3 somavAre, akSaya tRtIyAne divase A dAna ApyuM hatuM. | vikrama saMvatamAM A divasa jevAthI vaizAkha suda 3 mATe nIce pramANe tene maLatA divaso Ave che - che. uttaranAM varSa 1222 cAlu, jemAM adhika vaizAkha mAsa hato, te prathama vaizAkha mATe zukavAra, 27 mArca I. sa. 1164 dvitIya vizAkha mATe ravivAra, 26 eprila I. sa. 1164 uttaranAM varSa 1222 pUrAM thatAM, athavA dakSiNanAM cAlu varSa mATe gurUvAra, 15 eprila I. sa. 1165 dakSiNanAM varSa 1222 pUrAM thayela mATe semavAra, 4 thI eprila I. sa. 1166, jyAre zukala pakSanI 3 sUryodaya pachI 21 ka. 35 mi. e pUrI thaI eTale kharI tArIkha somavAra, 4 thI eprila I. sa. 1166 che, ane varSa 1222 e dakSiNanuM pUruM thayeluM vikrama saMvata che. sAMgavaTTA ane bhaMgArI, je have pachInA "sI" lekhamAM paNa Ave che, te sthaLe huM eALakhAvI zakato nathI. 1 OM saMvat 1222 varSe vaizAkhazudi 3 some'yeha ud2 vare akSayatRtIyALa goMTI [ ] 1 [ 8 ]- [ ? ]- - | (sau) ; 2 [ pa ] = 1. zrI dina 30pUrva gAviMdraSTiche je mRArIyA [*] ( ) vAMcavA mAmAkarSa 4 / 5 yo na pAlayati sa mahApaMcapApabhAgI bhavatu // I. e. va. 18 pA. 743 pro. kilona. 1 "bI" lekha saMbaMdhI carcA mATe juo- e 'kumArapAla devano zilAlekha sAthenuM glAliyaramAM udepuranA traNa lekhenA mathALA taLenuM vivecana I, e, va. 8 pA. 34 2 cAhaDa e kumArapAla devanA senApatiomAM koI eka haze ema lAge che. juo. i. e. vA. 4 5. 267. 3 asala lekhamAM A bhAga zakAspada che, 4 rabiga uparathI 5 cihnarUpe darzAvela che. 6 ahithI te parNAga sudhInuM badhuM lakhANa rabigamAM aspaSTa che, ane keTalAka akSaro judI ja rIte vAMcana kadAca heya. 7 "eTale " ka. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 1para giranAra lekhA naM. 27 vi. saM. 1222 ( khakhutrIkhANu upara ane suvAvaDI parakha nIce rastAnI uttara mArjInI divAla upara) akSarAntara saMvat 1222 zrImAlajJAtImahaM. zrIrANigasUtamahaM zrI vAkena padyA kAritA bhASA tara " saMvata 122, zrImALa jJAtinA rANiganA putra AMbAkathI karAvAyAM che. naM0 153 giranAranA lekhA-naM. 302 sa. 1223 ( khaNutrIkhANamAM Avele che.) akSarAntara *. 2122 mahaM. zrIrALivadyu[ maLyuM ] zrIJAna prathA gatiA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat A pavitra pagathIyAM bhASA vara saMvata 1223 rANiganA putra zrImAkhAkathI A pagathIyAM karAvAyAM che. 1 rI. sI. e. bA. pA. 359 2 rI. e. rI. mA. pA rUpala www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 154 jUnAgaDhamAM bhUtanAthanA maMdiramAM rAjA kumArapAlanA samayane zilAlekha. vallabhI saMvata 850 (vi. saM. 1225 I. sa. 1169) A lekha kaThaNa kALA patthara upara katarelo che. tenI sapATInuM mApa 20 phuTax12 puTa che. jUnAgaDhanA pratiSThita nAgara brAhmaNa mI. nRsiMhaprasAda hariprasAde baMdhAvelA bhUtanAthanA zivamaMdiramAM te hAla rAkhe che. paraMtu temAM lakhyuM che ke, dhavalanI patinae be zivamaMdire baMdhAvyAM hatAM ane tenA piSaNa mATe eka gAma dAnamAM ApyuM hatuM. A dhavala, kadAca AgaLanA lekhamAM jaNAvelo, kumArapAla rAjAne maMtri thazeAdhavala haze. lekhane madhya bhAga dhaNekhare nAza pAmyo che ane te bhAganA akSare taddana bhUMsAI gayA che. temAM ekaMdare hAlanI devanAgarI lipimAM lakhelI saMskRtanI 34 paMktio che. temAM ApelI tArIkha jANavA jevI che kAraNake temAM be judA saMvate ApyA che eka, vallabhI ane bIjo siMha pahelA saMvatanuM varSa 850 bIjanA varSe 60 ne maLatuM Ave che, ane mane I. sa. 1169 ne maLatAM Ave che. 1 prA. saM. I. 5, 184 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 u~svastijayobhyudayazca // ajeSuNAtrizUlena kaMdarpatripurAMdhakAn yovadhIt sodhvara dhvaMsI dhanairSA 2 nyairdhinotu (vaH ) // 1 prAkzrImatyaNahillapATakapure zrImUlarAjaH prabhuzcaulukyo dayakRbhUva na 3 patizcAmu ......... dviau narapatI bhImonu bhUmipatiH karNosmAjjayasiM 4 hadevanapati ......... dasyakumArapAlanRpatiH pratyakSalakSmIpatiH 5 stasmA......... gayemunAtra devanagare zrIkIrtivAsa 6 dhvajaH ma......... drimAn // 3 dhAnyAmevaMvidhekAle zivA 7 layavi......... tAralyobhyate ca yaH // 4 // zrImadAnaMdanagare 8 ya......... vipazcitAM // 5 // zucitvaM bhaTTaputratvaM ye 9 napAsU......... labhIpateH // 6 // sevArthe dhAvatastasya 10 jama......... ruttamA // 7 // ( sAnurAdhruH ) pitA yasyA 11 rAdhu......... khisAjaNiH // 8 ||styaa (smAt ) somadevobhU 12 t putradeva......... // 9 // nijAnunAnathAmRSyatAta13 rANi...... ... triNA // 10 // yadaivadakSiNAdeze pitrA 14 na..... ... // 11 ||shriisomeshH somadevo de 15 vanRvIra......... ra // 12 // prauDhAdyasya dR 16 DhAmatiH......... // 13 // prAgasminnaNahillapATakapure dhArA 17 purIsuMdare......... jAravibhUdamAtyaghavalaH pra 18 khyAtamedhAtithiH......... dvepatye prababhUvatuH priyata 19 meprApA......... mUrtipUrNAvanIH koSTAgAraniyo 20 gapaMcakami......... kA niH kalmaSAketukA // 15 // 21 prauDhyAri......... vinAyakau putrAvadyAnakAryatAm // 16 22 deze daze......... rUpitaH puNyakalAyat 17 23 atyucavi......... viMzopakadvayaM // 18 // SAmA 24 ... padyAM......... kRmAnAM kRtA sthitiH // 19 // 25 nirmAya......... naMdanaH svayamarpite // 20 // 26 ... jvalaya......... rgalAmAmaM devayoranayoradAt / / 21 27 ... pratiSThi......... yAtaM pramuSayogayuk // 22 // 28 niSavitA.. ...... // 23 // prAsA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUnAgaDhA bhUtanAthanA maMdiramA rAjA kumArapAlamA samayano zilAlekha 21 dina..." vamUva purva . 24 : zrIdilama 30 saMvadaMtara........ tine jaitA. ... vitA. 22 .. . prazasti mitAM . 21 / 22 avato...... meruM mAchI . 23 vamI....... zAna samuraLa sUtradhAra sUnunA ! 22 34 valabhIsaMvat 850 zrIsiMhasaMvat 60 varSe sUtra0 AlAdityamutakIkAkeno haLa | | bhASAntara vasti ane aspaMdaya thAo. kAmadeva, tripurAsura, ane anyakAsurane viSNu cApa samAna zarethI ane trizULathI haNanAra; ane (dakSa prajApati)ne yajJa aTakAvanAra zaMkara tamane artha ane annathI tRpta kare. eka samaye caulukya vaMzano udaya karanAra mUlarAja nupa aNahilapuramAM thaI gaye. (pachI AvyA) e nRpa bhUmipati bhIma ane karNarAjA AvyA. tenAthI siMhadeva nupa hatuM che. tene putra lakSamIpati sAkSAt kumArapAla nRpa hate. A pachI lekha ghaNuM ghasAI gayuM che ane te vAMce azakaya che. paNa je vecAya che temAMthI nIcenI hakIkata mAluma paDe che. teNe Anandanagara(vaDanagara)mAM zivAlaya baMdhAvyuM. dhArApurI samAna bhavya aNahilapura pATaNano nivAsI saciva, dhavala, medhAtithi rUSi je hato. tene be atipriya bALaka hatAM. temanI mAtA nirdoSa hatI. teNIe be maMdira baMdhAvyAM. ane temAnAM be devanA pAlana mATe eka gAma valabhI saMvata 850 ane siMha saMvata 60 mAM dAna ApyuM. A lekha sUtradhAra AlAdityanA putra valabhInivAsI kIkAke karyo hate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 155 prabhAsapATaNamAM bhadrakALInA maMdiramAM rAjA kumArapAlanA samayano zilAlekha" valabhI saMvata 850 ASADha (vi. saM. 1225) prabhAsa pATaNa, jene somanAthanA prakhyAta maMdirane lIdhe seminAtha pATaNa paNa kahevAmAM Ave che, te kAThiyAvADanA naiRtya kAMThA upara AveluM jUnAgaDha tAbe eka hAnuM zahera che. tyAM devI bhadrakAlInuM eka maMdira che. tenA pravezadvAranI jamaNI bAjue A zilA paDelI che. te 28 iMca818 iMca nI sapATIvALI eka moTI kALI zilA che. ane tenA upara pAse tathI para paMktio che. zilAnA nIcenA bhAga traTI kaTI javAthI lekhane keTalAka bhAga nAza pAmyo che. akSaro uMDA katarelA nathI, tethI tenI sArI nakala levAnuM muzkelI paDe che. temAM lakhyuM che ke, rAjA kumArapAle, pitAnA dharmagurU bhAva bRhaspatinA lAgavagathI ziva ane aMbikAnAM keTalAMka maMdira baMdhAvyAM tathA samarAvyAM hatAM, ane eka vAva bedAvI hatI, tathA vidvAna brAhaNene jamInanAM dAne ApyAM hatAM. tenA upara I. sa.1169 ne maLatuM valabhI saMvatanuM varSa 850 lakheluM che. lekha saMskRta padyamAM che, ane lipi devanAgarI che. * jA. mA. saM. I. pA. 189 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 prabhAsapATaNamAM bhadrakALInA maMdiramA rAjA kumArapAlanA samayano zilAlekha __ akSarAntara 1 OMnamaH zivAya yenAhaM bhavataH sahe suradhunImatarjaTAnAmataH karNe lAlayasi krameNa kitavotsaMge'pi tAdhAsyasi ityadreH sutayA sakopa 2 ( mukhayo ) tovocadArye bhruvobhUSeyaM gurugaDakIrtiriti vaH sovyAdbhavAnIpriyaH 1 zrIvighnarAjavijayasvanamo'stu tubhyaM vAgdevate tyaja navoktivi 3 dhiM yatohaM jihve samullasa sakhi prakaromi yAvat sarvezvarapravaragaMDaguNapravazasti 2 somaH sostu jayI samarAMgadahano yaM nirmalaM nirmame gauryAH zApa 4 (balena vai) kRtayuge'dRzyatva mopeyuSAM prAdAtpAzrupatAryasAdhusudhiyAM yaH sthAname tatsvayaM kRtvA svAmatha paddhatti zazibhRto devasya tasyAjJayA 5 3 kalau kiMcidyatikrAnte sthAnakaM vIkSya viplutaM taduddhArakRte zaMbhunaMdIzvarama bhAdizat 4 / asti zrImatikAnyakubjaviSaye vArANasI vizru 6 (tA) puryasyAmadhidevatAkulagrahaM dharmasya mokSasya ca tasyAmIzvarazAsanAdvi. japate he svajanmagRhaM cakre pAzupatavRtaM ca vidadhe naMdIzvaraH 7 (sarvavi) t 5 tIrthavidhAnAya bhUbhujAM dakSiNAya ca sthAnAnAM rakSaNArthAya nirya___ yau sa taponidhiH 6 zrImadbhAvabRhaspatiH samabhava 8 ( sadvi ) dyavizvArcito nAnAtIrthakaropamAnapadavImAsAdya dhArAM purI saMprApto naku___ lIzasanimatanuH saMpUjitastApasaiH kaMdarpapratimazca 9 ( zAstra ) makhilasvIyAgamodghATanaM 7 yadyanmAlavakAnyakubjaviSaye'vatyAM susapta tapo nItA ziSyapadaM pramArapatayaH samyAMmaThAH pAlitAH 10 prItaH zrIjayasiMhadevanRpatitRtvamAtyaMtikaM tenaivAsyajagatatrayoparilasatyavApi pImitaM 8 saMsArAvatarasya kAraNa11 maso saMsmAritaH zaMbhunA sthAnoddhAranibaMdhanaM prati matiM cakre pavitrAzayaH tasminneva dine kRtAMjalipuTaH zrIsiddharAjaH svayaMcakre' 12 muSyamahattaratvamasamaMcAryatvamatyAdarAt 9 tasminnAkamupeyuSi kSitipatau tejovizeSo dayI zrImadvIrakumArapAlana 13 patistadrAjyasiMhAsanaM AcakrAma jhaTityamacintyamahimAballAdadhArAdhipaH bhImA galabhUpakujaraziraH saMcArapaMcAnanaH 10 evaM bhAupayuSa 2 asAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 gujarAtanA aitihAsika lekha 1. rAjyamanArata vidadhati zrIvIrasiMhAsane zrImadvIrakumArapAlanRpatau trailokyakalpadrume gaMDo bhAvavRhaspatiH smarariporudvIkSya 15 devAlayaM jIrNa bhUpatimAha devasadanaM proddhartumetadvacaH 11 AdezAt smarazAsanasya mubRhatpAsAdaniSpAdakaM cAturjAtakasaMmataM sthira 16 ghiyaM gArgeyavaMzodbhavaM zrImadbhAvabRhaspati narapatiH sarvezagaMDezvaraM cake taM ca sugo. tramaNDalatayA khyAtaM dharitrItale 12 datvAlaMkaraNaM ka 17 reNa tu gale vyAlaMbya muktyA praNamyAprataH utsAryAtmamahattamaM nijatamAmucchidya mudrAmadAt sthAnaM bhavya 18 purANapaddhatiyutaM nistantrabhaktavyayaM 13 prAsAda yadakArayat smararipoH kailAsa . zailopamaM bhUpAlastadatIva harSamagamat provAca cedaM vacaH zrI. 19 madDamahAmatiM prati mayA gaMDatvametattava pratta saMpratiputrapautrasahitAyAcaMdratArAruNaM 14 sauvarNa somarAjo rajatamayabhatho rAvaNodAra 20 vIryaH kRSmazrIbhImadevo rucirataramahAmAvabhI ratnakUTaM taM kAlAjIrNameSa kSitipa titilako merusaMjJaM cakAra prAsAdaM saprabhAvaH sakala 21 guNanidhegaiMDasarvezvarasya 15 pazcAdgurjaramaMNDalakSitibhUjAsaMtoSahRSTAtmanA datto brahma purIti nAmavidito grAmaH savRkSodakaH kRtvA 22 puTatA(mra ) zAsanavidhiM zrImaNDalIsannidhau tvatputraistadanuvrataiH svakulajaiH saMbhUjyatA svechayA 16 uddhRtya sthAnakaM yasmAtkRtaM somavyavasthayAbrahaspa 23 tisamo gaNDo nAbhUnna bhavitA paraH 17 bahukumatijagaMDaidravyalobhAbhibhUtairnRpakusa civadvaMdai zitaM sthAnametat sapadi tu gurugaMDenoddhRtaM daMta 24 koTIsthitadharaNivarAhasparddhayA lIlayaiva 18 ke ke naiva viDaMbitA narapateraNe vipakSa __ bajAH keSAM naiva mukhaM kRtaM sumalinaM keSAM na do hRtaH 25 keSAM nApahRtaM padaM hatayA datvA padaM mastake ke vAnena virodhino na balinA mikSAvataM grAhitAH 19 susthAmabhirvahiridaM bahubhiryadIyairgAdaM guNai 26 niyamitaM yadi nAbhaviSyat nanaM tadaMtarakhilaM subhRtaM yazobhirbamAMDabhANDakamaNu sphuTa masphaTiSyat 20 yapekSaNavAMchayA zatamakho dhate sahasra 27 dazA yanisImaguNastutau kRtaSiyo dhAtuzcaturvakratA yanmAhAlyabharAJcaleti vasudhA. govAcakaiH kanantiA yasmartina bhuvi prayAsyati tato nUnaM vinavA ". Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 prabhAsapATaNamAM bhadrakALInA maMdiramA rAjA kumArapAlanA samayano zilAlekha 28 21 uddhRtya vRttayo yena sabAhyAbhyaMtarasthitAH cAturjAtakalokebhyaH saMpradattA yazo rthinA 22 svamaryAdAM vinirmAya sthAnakoddhA 29 rahetave paMcocarAM paMcazatImAryANAM yobhyapUjayat 23 devasya dakSiNe bhAge uttara syAM tathA dizi vidhAya viSamaM durga prAvarddhayata yaH puraM 24 gau 30 ryA bhImezvarasyAtha tathA devakapardinaH siddhezvarAdidevAnAM yo hemakalazAn dadhau 25 nRpazAlAM ca yazcakre sarasvatyAzca kUpikAM mahAnasasya 31 zuddhayartha susnApanajalAya ca 26 kapardinaH purobhAge sustaMbhA paTTazAlikA raupya praNAlaM devasya maNDukAsanamevaca 27 pApamocanadevasya prAsAdaM jI 32 mRddhRtaM tatra trIn puruSAMzcakre nadyAM sopAnameva ca 28 yugmaM yenA kriyaMta bahuzo brAhmaNAnAM mahAgRhAH viSNupUjanavRttInAM yaH proddhAramacIkarat 29 33 navInanagarasyAMtaH somanAthasya cAdhvani nirmite vApike dve ca tatraivAparacaMDikA 30 gaMDenAkRtavApikeyamamalA sphArapramANAmRtaprakhyA svAdujalA 34 sahelavilasadyutkArakolAhalaiH bhrAmyadbharitarAraghaTTadhaTikA muktAMbudhArAzatairyA pItaM ghaTa yoninApi hasatIvAMbhoniSi lakSyate 31 zazi 35 bhUSaNadevasya caMDikAM sannidhisthitAM yo navInAM punazcakre svazreyorAzilipsayA 32 sUryAcaMdramasomaMhe pratipadaM yenAzritAH sAdhavaH sarvajJA pa 36 ripUjitAdvijavarAdAnaiH samastairapi tadvatpaMcasu parvasu kSititalakhyAtaizca dAnakamaina kSmA paritoSitA guNanidhiH ka(statsamonyaH pumAn 33) 37 bhaktiH smaraviSi ratiH paramAtmadRSTau zraddhA zrutau vyasanitA ca paropakAre zAMtI matiH sucariteSu kRtizca yasya vizvaMbhare'pi ca nutiH sutarAM sukhAya 34 . 38 etasyAbhavAdiMdusudaramukhI patnI prasiddhAnvayA gaurIvatripuradviSo vijayinI lakSmIrmurA reriva zrIgaMgeva sarasvatIva yamune vedAprakIrtyA girA kAtyA 39 soDhalasaMbhavAbhUvi mahAdevIti yA vizrutA 35 lAvaNyaM navacaMpakodgatiratho bAhuH zirISAvalI dRSTiH krauMca... 4. nahAsaH kuMdamamaMdarodhakusumAnyuccA kapolasthalI yasyA manmathAzalpinA viracitaM sarvartulakSmyA vapuH 36 .... 41 siddhAzcatvAraste dazarathasamenAsya putropamAnAH AdyasteSAmabhavadaparAdityanAmA tatobhadranAdi tya... .... .... (a) 2.69 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 42 (nyaH ) somezvara iti kRtI bhAskarazvAparobhUdete rAmAdibhirUpamitA satyasaubhAtra yuktAH ni.... .... 43 dravavinihitAbAhavaH zrImurAreH 38 dhanyA sA jananI nUnaM sa pitA vizvazekharaM yAvajjI... ... 44 dalopari luThatpAnIyabiMdUpamA lakSmIH saMbhRtavAjicAmaragajAvidyudvilAsasya A... 45 yena guNinA kIrtiH paraM saMcitA 40 satvenAdya zibidadhIcirathavA tIvrAjJayA rA ( vaNa)... ... 46 yudhiSThiraH kSitipatiH kiM vA bahu brUmahe ityete'bhidhayA bRhaspatitayA sarvepi.... 47 kumArapAlasya bhAgineyo mahAbalaH 42 premalladevyAstanayo bhojaH .... .... zrIsoma 48 nAthapUjAM yacchazAMkagrahaNakSaNe kArito gaMDarAjena tena prItimagA... .... 49 yathAkrama 45 hiraNyataTinItIre pApamocanasannidhau gaMDatri .... 50 ( dado ) tasmai mAhezvaranRpAgraNIH 47 zAsanIkRtya dadatA grAma 51 ( vaMzapra ) bhavaiH putrapautrakaiH bhoktavyaM pramadAbhizca yAvaccaMdrA .... .... 52 ( gaMDagu) Naprazasti cakAra yaH zIdhrakaviH sukAvyaiH 50.... 53 (51) lakSmIgharasuteneyaM likhitA rudrasuriNA ... .... 54 balabhIsaMvata 850 ASA .... .... .... .... ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAsapATaNamAM bhadrakALInA maMdiramAM rAjA kumArapAlanA samayano zilAlekha bhASAntara 65 ( 1 ) zivane namaskAra haiAne. bhavAnIpriya zaMkarane tenI kepita sahucarIe hRda tamArI jaTAmAM huM gaMgAnI hAjarI sahana karUM chuM tethI e zaTha ! tame tamArA karNemAM tenI lIlA karAve che! ane krame tame tene tamArA aMkamAM lIdhI che. '' ema uddezyA tyAre zrIzaMkare kahyuM nArIAmAM zreSTha ! gurU gaMDanI A kIrti mArI bhramaranuM bhUSaNa mAtra che te (zaMkara ) tamArI rakSA kare, (2) viznarAja gaNapati jaya pAme. huM tamane namana karUM chuM. saMta khaMDanA guAAnI prazastinuM kArya karUM tyAM sudhI mArA vANI pravAha cAlu rahe te mATe sarasvati mane navekitanI zaktinI prasAdI ak. (3) kAmadevanA aMgane bhasma karanAra zaMkarathI pavitra thaeleA, ane tene zira para dhAranAra devanI AjJAthI pAte ja prasArelI A paddhati satyugamAM pArvatI zApathI adRzya thaelA pazupata matanA buddhimAna anuyAyIone ApI denAra zazine vijaya thAe, (4) jyAre kaliyuganA thaDA samaya vahI gayA tyAre zaMkare maMdirane jIrNa hAlatamAM joi nandIzvarane tenA uddhAra karavA AjJA karI. (5) zrI kAnyakubja viSayamAM vArANasI nagarImAM je devatAnuM, dharmanuM ane meAkSanuM sthAna hatuM te vikhyAta purImAM dvijavaranA gharamAM zivanI AjJAthI nandIzvare janma lIdhA ane pazupatinuM vrata karyuM. ( 6 ) te tapanA niSi yAtrA mATe, nRpAne dIkSA ApavA mATe ane pazupatinAM sthAnAnI rakSA karavA mATe nIkaLyu. (7) ati vidvAna, akhila jagathI pUjita, vividha yAtrA karanArAeAnA upamAnanI padavI prApta karanAra, nakuliza samAna dehavALA, muniethI pUjAtA, kAmadeva samAna, ane tene potAnA Agama spaSTa karatAM ekatra mUkelAM zAstrA samAna, bhAva bRhaspati dhArApurI gayA. (8) mAlavA ane kAnyakubja ane ujjanamAM karelAM tapathI, paramArAne tenA ziSya banAvI, maThAnuM surakSaNa karIne ane tenI sAthe ati prasanna thayelA jayasiMhadeva nRpanA bhrAtRbhAva prApta karIne, tribhuvanamAM bhAtrabRhaspatinI mati sarvathI ujajavaLa bhAse che. (9) A jagamAM tenA janmanuM kAraNa zaMbhue smaraNu karAvyAthI, pavitra mananA bhAva gRhaspatie maMrinA uddhAra karavA vicAra karyAM te divase siddharAje aMjali karIne tene sarvathI zreSTha mAna ApyuM ane atizraddhAthI tenI sevA karI. ( 10 ) jyAre te nRpa svargamAM gayA tyAre aciMtya mahimAvALA, bhallAdeza ane dhAra nagarIne svAmI jAMgalanA dhanavAna nagaranA gaja samAna rAjAonAM zirapara tarApa mAratA siMha samAna ane peAtAnA zauryathI tejasvI evA kumArapAla rAjA gAdI para AvyeA. ( 11 ) tribhuvanamAM kalpatarU samAna zrI kumArapAla rAjA ramya ane vijayI siMhAsana para rAjya calAvatA tyAre gaMDa bhAva bRhaspatie zivanuM maMdira jIrNa sthitimAM joI te devanuM maMdira utkraravA rAjAne kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ( 12 ) zaMkaranA zAsanathI mahAn maMdira baMdhAvanAra, cAra va@IthI mAna pAmelA, Dha mananA, gArgeya gAtramAM janmelA zrI bRhaspatine pRthvIpara gaMDezvaranA nAmathI vikhyAta, geAtra maMDalamAM zreSTha hAI sarvanA svAmi kumArapAle banAtmyA. www.umaragyanbhandar,com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 gujarAtanA aitihAsika lekha (13) te (kumArapAle) tenA svaharatathI tene alaMkAra karyo. tenA kaMThapara mauktika mALA mUkI, be caraNane caMdanano lepa karyo, AdarathI ziSa tenI AgaLa namAvyuM, mamatA mUkI tene pitAnI mudrA ApI, ane purANu dharmanuM pAlana thatuM, ane nitya anna vaheMcAtuM te sthAnanuM dAna karyuM. (14) kalAsa parvata samAna zaMkaranuM devAlaya baneluM joI nRpe ati prasanna thaI mahAmativALA zrImad gaMDane A pramANe kahyuM-"tamane gaMDanuM pada tamArA putra pautrane zazi, tArA ane sUryanA astitva kALa sudhI arpaNa karuM chuM. (15) sarvane svAmI ane guNane nidhi tevA gaMDanuM maMdira somarAje suvarNathI banAvyuM rAvaNa samAna balavAna kRSNa rUpAnuM banAvyuM ane zrI bhImadeve moTA sarasa patthara ane ghaNAM ratnAthI jaDita banAvyuM. samaya jatAM te jIrNa thavAthI tene uddhAra zreSTha ane mahAna vikhyAta nRpathI thaye ane merU nAma apAyuM. (16) ati prasanna thayelA gurjara dezanA nRpe vRkSa, jaLa vagere sahita brahmapurI nAmanuM gAma AkhI sabhA samakSa trAMbAnA patarA upara lekhita zAsanathI putra, pautra ane vaMzajene pratibaMdha vinA upabhoga mATe ApyuM. (17) bRhaspati samAna A gaMDe semanI vyavasthAthI( sahAyathI) maMdira punaH bAMdhyuM. ethI spaSTa thAya che ke pUrve kadi Ave purUSa thayuM nathI ane bhAvimAM thaze nahi. (18) A maMdirane nAza rAjAonA duSTa, kumati, ane lebhathI aMdha thaelA sacivAthI thaye hate ! tene uddhAra bhUmine dAMta para dhAraNa karanAra mahAna varAha bhagavAnanI spardhA karatA hAya tevI rIte lIlA mAtramAM gurU gaMDe karyo. (19) te pratApIthI nRpanI samakSa kayA zatruo ajita rahyA hatA? kenAM mukha kalaMka vinAnAM rahyAM hatAM? kone darpa utaryo na hato? konI sthiti temanAM mastaka para tene caraNa mUkIne balathI teNe halAvI na hatI? ane kyA zatruo bhikSuka thayA na hatA? (20) A vizvane kuMbha bAhya bhAgamAM tenA sadaguNethI sArI rIte dabAye na heta te jarUra che tenI aMdaranA mahAna yazathI phUTI jAta. (21)khare khara! inTe tenuM rUpa nihApavA sahastra cakSu dhAraNa karyo che, brahmAne tenA asaMkhya guNanuM gAna karavAnA nizcayathI cAra mukha dhAravAM paDyAM che. tenA mahimAthI dUjelI pRthvI parvatethI sthAnamAM rakhAI che. ane pRthvI na samAvI zake te yaza samAvavA traNa bhuvana sarjelAM bhAse che. (22) yazanI prAptinA abhilASathI teNe cAra varNanAM cAra bAhyA ane cAra atyaMtara karmone uddhAra karIne pratyeka varNane eka eka ApyAM. (23) maryAdA nirmANa karIne devAlayanA yogya sthAnanA uddhAra mATe teNe pAMcase paMcAvana (555) saMtanI pUjA karI. (24) maMdiranI dakSiNamAM ane uttaramAM majabUta durga baMdhAvI nagara vistAra karyo. (25) gaurI, bhImezvara, kapardi (ziva), siddhezvara vagere devanAM maMdira para teNe suvarNanA kaLaza mUkyA. (26) nRpane ekatra bhegA maLavA mATe darabAra banAvyuM. rasoDAM ane snAna mATe zuddha jaLa mATe sarasvatine vApI baMdhAvyuM. (27) zaMkaranA maMdiranA agra sthAnamAM suMdara staMbhanA AdhAravALe eka oraDe banAvyuM ane rUpAnA jalamArgavALuM maMDakanA AkAranuM zivanuM Asana banAvyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAsapATaNamAM bhadrakALInA maMdiramA rAjA kumArapAlanA samayano zilAlekha 67 (28) pApAcana devanA maMdirano uddhAra karAvya, mANasanI traNa pratimA karI ane nadImAM pagathI baMdhAvyAM. (ra9) dvije mATe vizALa gRhe baMdhAvyAM ane viSNunI pUjAne sahAya karI. (30) somanAthanA mArga upara navA nagaramAM be vApI karAvyA ane apara caMDikAnI tyAM sthApanA karI. (31) gaMDathI karAvelI A vApI vistAravALI che ane tenuM jaLa madhura che ane amRta kahevAya che. A vApI je ramya taraMgone avani kare che ane jenA jaLanuM pAna aneka pItaLanI DelathI thAya che te ghaTTamAMthI prakaTelA agatya rUSithI pAna thaelA jaLavALA sAgarane hAsya karate bhAse che. (3ra) te zreya prApta karavAnA abhilASI hatuM. teNe IduthI bhUSita ziva bhagavAnanI samIpamAM punaH navI caMDikA karI. (33) sUrya ane caMdranA grahaNanA dine tenI pAse AvatA vidvAna ane guNI hijene sarva dAna ApI pUjI karanAra, ane bhUtala upara vikhyAta pAMca parvamAM niyamita dAna karIne bhUmine prasanna karanAra A guNanidhinI spardhA keNa karI zake? (34) te kAmadevanA ripu(zaMkara)nI bhaktimAM parAyaNa che, brAnA jJAnamAM Anada le che, zrutimAM zraddhAvALe che, dAnane zekhI che, kSamAvALI matine che, sucaritavALe che, ane zAzvata zreya mATe zaMkaranI ArAdhanA kare che. (35) tenI patnI pRthvI para mahAdevI nAmathI vikhyAta, Indu samAna ramya mukhavALI, vikhyAta kuLanI, tripura daityanA zatru zaMkarane pArvatI samAna, viSNune zrIlakSamI samAna, sehalanA saMbhavanI; yaza vANI ane sauMdaryamAM gaMgA, sarasvati ane yamunAne anukrame samAna hatI. (36) tenuM lAvaNya caMpAnA puSpa jevuM hatuM. kAmamAM ratha samAna tenA kara hatA, nayana ziriSa kusumanI zreNuM samAna hatAM .. . tenuM hAsya megarAnuM phUla sarakhuM hatuM, tenAM kapALa pUrNa vikaselAM ledha kusuma samAna hatAM tethI ema dekhAtuM ke kAmadeva zipie sarva jAtanA saudaryavALuM tenuM aMga banAvyuM hatuM. (33-38) te dazaratha samAna hatuM ... .. tene dazarathanA cAra putro samAna A thAra siddho putra tarIke hatA. temane prathama aparAditya, bIje (tenAthI) ratnAhitya - trIje sarva nipuNa somezvara, ane cotho bhAskara kahevAtuM hatuM. teo rAma mAphaka paraspara parAyaNa ane satya hatA. rasamAM DUbI gayelA viSNu zrI murArinA kare .. ... .... ( 39-40) kharekhara dhanya che vizva zikhara samAna tenAM mAtA pitAne jIvananA aMta sudhI te ane .. ... ... ane a, caurio ane gajenA samAvezavALI lahamI parNa upara gabaDatA jalabiMdu samAna che .. ... ... vidyutanA camakArAne . *** * * te je guNi hate teNe mahA yaza prApta karyo. (41-42) bhalAImAM zibi nRpa athavA dadhici RSi te hate tIvra AjJA devAmAM rAvaNa sarakhe hate... ... yudhiSThira samAna hatuM .. .... ApaNe vadhAre zuM kahI zakIe? te bRhaspati samAna hatuM. teo sarve ... ... kumArapAlanI henane putra, mahAbala. 1 traNa mANasenI uMcAI sarakhI ema Ano artha hoI zake ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 gujarAtanA previhAsika lekha (43-45) premalaravIne putra bheja . . caMdragrahaNanA samaye somanAthanI pUjA gaMDarAje karI tethI te ati prasanna thaye . . . anukrame. (447) gaMDa ... ... hiraNyA nadInA taTapara pApamocana samIpamAM ... ... ... je sarve mahAna mAhezvara kRpamAM agra hatA. tene arpe. (48-pa0) zAsanathI dAnapatra vaDe eka gAma ApyuM ... . putra, patro ane vaMzamAM janmelI pramadAnA sUrya, caMdranA astitva kALasudhI upabhega mATe ... ... zIghra kavie gaMhanA guNonI A prazarita racI che. (51) ... ... ... lakSamIdharanA putra rUpasurie A lakhyuM ... .. * vallabhI saMvata 850 aSA( 8 ) ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 156 gvAliyaramAM udayapUranA traNa lekhe sI-ajayapAladevano zilAlekha ( vikrama saMvata 1229 A lekha DaoN. epha. I. helane udayAdityanA bhavya zivamaMdiramAM maLyuM hatuM. teNe ja. be. e. . . 31 pA. 125 mAM te prathama prasiddha karyo hato. DaoN. helanA kahevA mujaba te eka mULa sthAnamAMthI ukheDelA jADA pattharanA TukaDA upara lakhelo che. te pattharane nIcene bhAga bhAMgela agara nukazAna pAmela che. tethI lekhanI 22 mI paMkti, je chevaTanI jaNAya che, te lagabhaga AkhI ja nAza pAmI che, ane 21 mI paMktinA thoDAka chevaTanA akSaro paNa nAza pAmyA che. te sivAya bAkIne lekha surakSita che. phakta AThamI paMktinA be akSaro ane 12 mI ane 21 mI paMktimAM darekamAM eka eka akSara sivAya lekhamAM koI paNa sthaLe vAstavika pATha viSe zaMkA rahetI nathI. jeTaluM lakhANa astitvamAM che teTaluM 1 paheLI ane 111" uMcI jagyAnuM rokANa kare che. akSaranuM kada " ane " vacce che. lipi nAgarI ane bhASA saMskRta che, ane 14-19 paMktimAM AzIrvAda tathA zApanA traNa leka sivAya lekha gaghamAM che. zuddha joDaNI viSe kaMI kahevAnuM rahetuM nathI. ane vyAkaraNa viSe eTaluM ja kahevuM basa che ke, "prAma' zabda badhe nAcatara jAtimAM vAparyo che. lekhamAM, ", OM namaH rilA" zabdo tathA nIce carcelI tArIkha, pachI aNahila pATakanA (caulukya) rAjA ajayapAladevanA rAjyanuM tathA tenA te samayanA mukhya maMtri saMmezvaranuM nivedana che. te samaye, rAjAe potAnA baLa vaDe meLavelA bhailasvAmI mahAdvAdazaka maMDala eTale bhela ravAmi nAmanA bAranA moTA juthamAM AvelA udayapUramAM sattA calAvavA rAjAe nimelA zrI lalupasAkae, "yugAdi je akSaya tRtIyAne divase Ave che, te prasaMge umarathA nAmanuM gAma AkhuM hatuM. A gAma bhaMgArikA-catuHSaSTha nAmanA pathaka, eTale "bhaMgArikA nAmanA cosaTha gAmanA samUhamAM AvyuM hatuM. te udayapuramAM bhagavAna vaidyanAtha(ziva)ne ApyuM hatuM. muhilola (?) vaMzanA rAjaputra zrI vIrahaNadevanA putra sadagata zrI solaNadevarAjanAM zreyAbhivRddhi mATe te AkhuM hatuM. umarathAnI sImA-pUrve nAhagAma, dakSiNe vahiDAu (kA) gAma; pazcimelI gAma ane uttara lakhaNupaDA gAma. 14-19 mI paMktiomAM traNa AzIrvAdanA ane zApanA leke tathA uparanuM dAna cAlu rAkhavAnI sUcanA ApelAM che. 20-21 mI paMktiomAM kahyuM che ke, A dAna parama niSika, pUjya ane pavitra nIlakaMTha svAmie (pArSitanuM; bhagavAnane badale;" huM artha karUM chuM) lIdhuM hatuM. chellI paktimAM A dAnamAM dakhalagiri karanAra ne kaMI zApa dIdho hoya ema jaNAya che. 1 I. e. vo. 8 pA. 344 che. kihAM, 2 "sI" lekhanI carcA mATe juo "e' lekha sAthe beDaluM carcApatrasvAliyaramAM jadayanA traNa lekho I. e. va. 18 pA. 341. 3 ahi vAparelo pAribhASika zabda vinA che. je pro. bhAMDArakaranA 1882-83 nA rIporTa pA. 223 5. 21 mAM pharI vAra Ave che ane jene badale che. pITa sananA 184-86 nA rIporTamAM nirUpaNa ApaNe vAMcIe chIe. sarakhA nirmANAni-lekha "e pati 8mI ajayapAlanA pUrvajone kabaje 4 udayapUra pahelethI ja hatuM ema dhArIe to uparanA lakhANa ataH moja laI zakAya. 5 juo AgaLuM pAnuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtalA aitihAsika lekha siMha ane kumArapAladevanAM aNahilavADa rAjyamAM udayapUra prathamathI ja AvyuM hatuM, e AgaLanA lekha uparathI ApaNe jANatA hovAthI A lekhanuM etihAsika mahattva eTaluM ja che ke, teonA pachI gAdIe AvanAra ajayapAladevanI sAbIta thaI zake tevI tArIkha, ApI che. A lekhanI tArIka, 1 lI paMktimAM, AMkaDAomAM ja " saMvata 11ra9 mAM, vaizAkha zukala pakSa 3 ne semavAre" ApI che. ane 7 mI paMkti pramANe, je dAna lekhamAM ApyuM che te akSaya tRtIyAne divase "yugAdinA prasaMga upara eka saddagata puruSa( kadAca dAtAnA pitAmaha)nA zreya mATe apAyuM hatuM. eTale ajayapAladevanA rAjyanI bharosApAtra maLelI trIjI tArIkha, samavAra, tA. 16mI. eprila, I. sa. 1173, dezI dakSiNanA purAM thayelA varSa 1229 athavA dakSiNanAM cAlu varSa 1230 nA vaizAkha zudi 2, che. ane teNe pauSa sudi 12 ne divase rAjya zaru karI traNa varSa sudhI rAjya karyuM hatuM evI cAlu kathA je satya hoya, te ajayapAlane rAjyArohaNane divasa 28 mI kabara Isa. 117ra =vikrama 1229 purAM thaelA athavA 1230 cAlunA pauSa sudi 12 ne hovuM joIe. dAna ApanAra zrI luNapasAka e saMskRta "avaLagaNanAM prAkRta rUpa "jovA"ne apabraza che e cAkhyuM che. Aja nAmanuM bIjuM rUpa "MYlA" che. te, agAu prasiddha karelAM ve. 6 pA. ra10 mAM vikrama saMvata 1317 nAM tAmrapatra dAnanI 13 mI paMktimAM Ave che. tyAM laNapasAjadevanuM varNana rANaka tathA te lekhamAM ApelAM dAnanA dAtAnA dAdA tarIke kareluM che. ane, je ke pitAmaha ane pautra vaccene 88 varSane samaya jarA lAMbe lAge te paNa te ApaNA dAnane lUNapasAka hoya e huM asaMbhavita mAnato nathI. A lekhamAM batAvelAM sthaLomAM, bhelasvAmina e udayapuranI dakSiNe 34 mAila upara betavA nadInA pUrva kAMThA uparanuM hAlanuM bhesA zahera hevAnuM cokkasa thaI cUkyuM che. bIjAM gAma tathA zRMgArikA, je "bI" lekhamAM paNa ApyuM che, teo hajI oLakhAyAM nathI. - . .. burahAra mane jaNAve che ke "vicArazreNI pramANe ajayapAlane pUrvaja kumArapAla vikrama saMvata 1229 suda 15 ne roja munI gAthA anya prabaMdha pramANe te tArIkha vikrama saMvata 1230, poSa suda 12 hatI mI. kAthavaTe tinI prastAvanAmAM pA., 13 mAM 1232' dvAdazI- phAguna suda "ema utAre kare che, je . nyANanI tArIkha beTI ja hovI joIe, ane je tenA mRtyunI cAlatI AvelI tithi kadAca haze. dharmasAMvanA mavacana parIkSA "prAMta:= 2.5 6 ra3 e pramANe che. juo, pra. bhAMDArakarane 1897 rIperI pArTa 45 * ja. che, esa e, , , 5, 111 ane 127 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajayapAla dekhano zilAlekha akSarAntara' 1 OM // OM namaH zivAya // saMvat 1229 varSe / vaizAkha sudi 3' some // __ ayeha [1] 2 madaNahila[ pA ]TeMke samastarAjAvalIvirAjitamahArA[ jA ]dhirAjaparamezvara3 paramamAhezvarazrIajaya[pA ]ledevakalyANa vijayarAjye tatpAdapadmopajIvI[vi.]ma4 hAmAtya zrIsomezvare zrIzrIkaraNAdau samastamudrAvyApArAn paripaMthayatI5 tyevaM kAle pravartamAne nijapratApopArjita zrIbhAillasvAmimahAdvAdazaka[ maM]6 DalaprabhujyamAne agheha zrIudayapure tenaiva prabhuNA niyuktavaMDazrIlUNapa7 sAkena dhautavAsasI paridhA[ya] paramadhAmmikeNa[ bhU ]tvA akSayatRtIyAyugAdi. 88 parvaNi [ mu ]hilau[ ndh ! ] Anvaye rAjaputra zrIvIlhaNadevaputra paramalo kAMtastirA9 jazrIsolaNadeva zreyase atratyadeva zrIvaidyanAthAya ,gArikAcatuHSaSThi [STi ]10 pathake paMcopacArapUjAnimittaM savRkSamAlAkulaM tRNa[ ja ]lAzayopetaM 11 caturAghATasamanvitaM uparathA promaM zAsanana pradattaM // AghATIM [ ya ]thA / 12 asya grAmasya pUrvato nAhanAmaM dakSiNato bahiDAu[ThA ] grAmaM pazcimatA 13 deulI grAmaM uttarato lakhaNauDA grAmamevaM hi catuHkaMkaTa vi[ zuddhaM grA [maM] [ // *] 14 va[ba ]hubhirvasuMdhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmis[ ta] 1 rabiga uparathI 2 cihnarUpe darzAvela che. 3 A virAmacihnanI koI jarUra nathI. asalamAM bhUMsI nAMkhavAmAM AvyuM che. 4 saMkhyA che. mATe AMkaDo bigamAM taddana spaSTa che; paraMtu tenI pahelI virAmacihna jevI eka sIdhI lITI che je akSaronAM mAthA upara laMbAvI che ane 3 nA AkaDA pachI ane tene thoDuM ThAMkI detuM visarganuM cihna che. 5 asala ; pheraphAra 5 6 huM Ano artha nIce prabhArI dhuM:-bhAilasvAmimahAdvAdazakamaNDale (lANapasAkena ) prabhujyamAne zrI udayapure-meramA vAbhi hAdaza malamAM AveluM ane lApasAkathI upabhoga karAyeluM zrI udayapuramAM - 7 kausamAM batAvela vyaMjana "pa" ja che te huM khAtrIthI kahI zakato nathI, paraMtu " ba" svaranI nizAnI je rIte vyaMjana sAthe aspazthA bha ya , akSaranI 2 'gha' vyaMjana yasa paze 22nA cha. 8 prAma wdhusaliMgamA mAlitathA nAye 153kSA 8 asya prAmasyAghATA yathA pUrvato mAMyananI dhArA rAkhI zakAya. 10 vAMce catura 11 chaMda ka anuTubha. 12 chaMda zArdUlavikrIDita- A loka mATe zubhI DaoNsa-1., sa. sa. 1. 30 5. 203 bhane Him252-sI. sI. pA. 225. bhA5gi akSarAntaramA alod pAna aMta yAvadbhavA bhUpatiH 2iv artha yatA nathA. HA232 yAvad bhavAna bhUpate para. mAra &ra yAvanta evA bhavan pAye che. 9. 71 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 gujarAtanA aitihAsika lekha 15 sya tasya tadA phalaM // ca // svadatAM parAdatAM vA yo hareta vasuMdharA / SaSTha[STi ] 16 rSasahasrANi amadhye jAyate kRmiH // ca // mAMdhAtA sumahIpatiH kRta17 ge'laMkArabhUto gataH seturyena mahodadhau viracitaH kvAsau Da[ da ] zAsyAM18 takRt / anye cApi yudhiSThiraprabhRtayo yAvadbha [ v ]A bhUpatirnaikenApi - 19 samaM gatA ka[ va ]sumatI manye tvayA yAsyati // ca // ityAdi paribhAvya 20 zAsanamidaM pAlanIyam // ca // paramanaiSThika mahAbhaTTAraka 21 lakaMTha [ sv ] AminA [ u ]pArjitamidaM // ca // yahaH kazcitra rako bhavati te zrI [ n]I 22. ... 1 ahiM Azare pAMca akSarA bilkula avAmya che ane phana nAtha pAmya 2 A vaiktimAnuM lakhANa anara nAza pAmyuM che. ane phakta ceDAeka akSaranAM mAM mbiMgamAM che. nabhare par3e ho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 157 ajayapAlanA tAmrapatra* vi. sa. 1231 kA. su. 11 A patarAM eprila 1883 mAM muMbaI sekreTarIeTamAMthI jovA maLyAM hatAM te uparathI AMhI prasiddha karavAmAM Ave che. te kayAMthI maLyAM ane tenI mAlikInAM che te mAluma nathI. patarAM be che ane aMdaranI bAjue ketarAyAM che. tenuM mA5 14icaxy iMca che. kero vALelI che ane tethI lakhANuM surakSita ane spaSTa che. pahelA patarAnI nIcenI bAjue ane bIjA patarAnI uparanI bAjue be kaDI mATe kANAM che paNa eka ja kaDI hayAta che, je ica jADI ane ra vyAsavALI che. sIlanuM nAmanizAna nathI. bIjA patarAmAM DAbI bAjue lakhANanI aMte sUrya, caMdra ane beThelA devanAM citra che. devane cAra hAtha ane cAra mAthAM che ane kamaLa upara beThelA che tethI brahmA haze ema anumAna thAya che. patarAMnuM vajana 10 pA. 1 Ausa che ane kaDInuM 3 Ausa che. lipi lekhanA samaya ane sthaLamAM cAlatI nAgarI che. patarAM jADAM che ane ketarakAma sArI rIte karavAmAM Avela che. bhASA saMskRta che; prastAvanA tema ja aMtanA zleke sivAya lekhane badhe bhAga gadyamAM che. lekha cAlukaya rAjA ajayapAlanA rAjyane lagate che, paNa dAna ApanAra cAhumAna cAhathAna vaMzanA mahAmaMDalezvara vaijalladevanuM nAma paMkti 17 mAM Apela che. te narmadAnA kAMThA uparanA pradeza rAjA hatA ane brAhmaNa pATakamAMthI dAna ApavAmAM AvyuM hatuM. dAnamAM eka satrAgArane brANane bhejana mATe gAma ApavAmAM Avela che. lekhamAM sthaLonAM nAma nIce mujaba che. ajayapAlanI rAjadhAnI aNahilapATaka, vaijaladevanuM gAma brAhmaNa pATaka, dAnamAM apAeluM gAma AlaviDagAmya je pUrNa pathakamAMnA mAkhula gAma najIka AveluM hatuM te ane khaMDehaka gAma jemAM trAgAra AveluM hatuM. aNahilapATaka vi. sa. 802 mAM sthapAyuM hatuM ane atyAre pATaNa nAme prasiddha che. bIjA sthaLo oLakhI zakAyAM nathI. lekhamAM be tithio ApelI che. paM. 11 mAM vi. sa. 1231 kA. su. 11 semavAra Apela che te divase dAna Apela hevuM joIe. paMkti 31 mAM ghaNuM karIne dAnapatra lakhAyAnI tArIkha vi. sa. 1231 kA. su. 13 budhavAra Apela che. A saMvata barobara IsvI sana 1173-74 thAya che. pro. ke. ela. chatrenAM patraka anusAra kArtika su. 11 - 13 ne divase somavAra ane budhavAre saM. 1231 ke 123ra mAM AvatA nathI, paNa 1133 mAM Ave che tethI sAlamAM bhUla thaelI lAge che ane 113ra ne badale 111 gata varSa lakhAyuM lAge che. tAmrapatra banAvaTI mAnavAnuM kAMI sabaLa kAraNa nathI tethI bhUla thaI haze ema ja mAnavuM joIe mI. e. bI. dIkSita tema ja phesara kIDAne paNa te ja matanA che. * I. e, va. 18 pA. 80 je, epha. phalI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 OM svasti // jayobhyudayazca // jayati vyomakezosau yaH sargAya vi[ bibharti tAM / aiMdavI zirasA lekhAM jagadvIjAMkurA. 2 kRtim // tanvaMtu vaH smarArAteH kalyANamanizaM jaTAH / kalpAMtasamayoddAmatADe davalayapiMga[* ]: // zrIvA (vA)hmaNApATakAta [*zrI A3 NahilapATakAdhiSThita samastarAjAvalIvirAjitamahArAjAdhirAjaparamesva[ zva ]ra paramabhaTTArakavarvarakajiSNu zrIjayasiMhadeva4 pAdAnudhyAta umApativaralabdha[bdha prasAda prauDhapratApanijabhujavikramaraNAGgaNavi nirjitazAkaMbharIbhUpAla paramabhaTTA5 rakamahArAjAdhirAjaparamezvara zrIkumArapAladevapAdAnudhyAtaparamabhaTTAraka mahArAjA SirAjaparamezvara zrI 6 maidajayapAladevakalyANavijayarAjye [ / * ] tatpAdapadmopajIvini mahAmAtyazrI somezvare zrI zrIkaraNAdau samastamudrA7 vyApArAnparipaMthayati satItyetasminkAle pravartamAne [* ] samaSigatapaMcamahAza bdA[bdA ]laMkAropetasamastaprakriyAvirAjamAna mahA8 maMDalezvara zrIvaijalladevaH zrImadajayapAladevena prasAdIkRtya narmadAtaTamaNDalamanuzA__san vijayodayI // pUrNa pathakapra. 9 tiva [baddhapAkhulagAmbagrAmadvicatvAriMzat prAmANAM madhyAt AlaviDagAmba grAme samastadaMDanAyakadezaThak [ k ]urAdhiSThAnakakara10 NapuraSazayyApAlabhaTTaputraprabhRtiniyuktarAjapuruSAn brA[brAmaNottarAn pratinivA. si vizaSikapaTTAkilajanapadAdIMzca 11 vo(bo)ghayatyastu vaH saMviditaM yathA // asmAbhiH zrIvA(brA)maNapATaka sthitai( :* ) nRpavikramakAlAdAkekatriMzadadhikadvAdazaza12 tasaMvatsarAMtarvartini kArtike mAsi zuklapakSe ekAdazyAM somadine upoSya kArti___ kodhyApanaparvaNi carAcaraguruM bhagavaM. 13 taM bhavAnIpatiM puruSottamaM ca lakSmIpatiM samabhyazcarya saMsArasyAsAratAM parijJAya nalinIgatajalalavataralataraM jIvi 1 asala patarAM uparathI 2 cihnarUpe darzAvela che. 3 ida loka anuTum 4 A rAjakuTuMbana. anya hanapatramA zA0yA bhuna, pAMyA mahArAjAdhirAja paramezvaraparamamAhezvara. ( makSA tarI yA 4. the. va. 6 pA. 184 naM. 3 5. 8 ) 5 sArathI zarU thatA nAma pahelAM bA ne badale zrImad ne upaga barAbAra karyo che. paraMtu vikrama saMvata 1280( i. e. va. 6 pA. 197 5 13 )mAM tema ja A dAnapatranI paMkti 2 jInA aMtamAM zrI zabda vAparelo che paNa tenI pachI saMdhi karavAne badale eka ADo lITo mUke che. yAMyA dvicatvAriMzadgrAmANAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajayapAlanAM tAmrapatro 14 tamAkalayya madavivAsI[ zI kRtakarikarNatAlataralA zrIyamanuci -* ]sya ca // tathA hi [1* ]vAtA_vibhramamidaM vasudhAdhipatyamAtA15 mAtramadhuro viSayopabhoga[ : ] prANAstriNAgrajala vindusamA narANAM dhammIH sakhA paramaho paralokayAne // api ca [[* ]bhra16 matsaMsAracakrAradhArArAmimAM zriyAM prApya ye na dadusteSAM pazcAt[t x ]ApaH paraM phalaM / / iti jagato vinazvaraM svarUpamAka17 layya dRSTAdRSTaphalamaMgIkRtya ca mAtApitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye cAhuyANAnvaye[ na* ] mahAmaMDale. pataruM bInuM 18 zvara zrIvaijalladevena khaMDohake dakSiNadigvibhAge apUrvapaMcAzat brA[grA]maNAnI bhojan[* JthaM uparilikhita Ala19 viDagAmvagrAmaH savRkSamAlAkulazcatuH kaMkaTavizuddhaH khanyAkaraniSinikSepasa hita[ :* ] talabhedyAghANakamalaka20 budhakadaMDadoSaprAptAdAya[ :*]abhinavamArgaNakaprabhRtisAdAyarupetaH sAmyanta rasiddhA deva vA[brAhmaNabhuktivarja 21 AcaMdrArkayAvatzAsanIkRtya khaMDohaketyazatrAgArAya udakapUrvakatvena pravattAH / [ // ]tadasmin grAme samutpadyamAnabhA22 gabhogakarahiraNyAdikamAjJAzravaNavidheyairbhUtvA bhavadbhirasmai samupanetanyaM / sAmAnya caitatpuNyaphalaM vu[bu ddhA asmadvaMza23 jairanyairapi bhAvibhoktabhirasmatpradattadharmA[rma ]dAyoyamanumaMtavyaH / pAlanIyazca / [||]uktN ca // bahubhirvasudhA bhuktArAjabhiH sa 24 graadibhiH| yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA phalaM / [1] bAnIha bacA ni purA narendrairdAnAni dharthiyazaskarANi / nirmAlyavA25 ti[ ta ]pratimAni tAni ko nAma sAdhu[ :* } punarAdadIta / [ // asya kula kramamudAramudAharadbhiranyaizca dAma[ na ]midamapyanumodanIyam / lakSmyA26 staDidvalayabuhudacaMcalAyA evaM phalaM parayazaH paripAlanaM ca // sarvAnetAn bhAvinaH pArthivendrAn bhUyo bhUyo : patatisa2pAMyA apAtA 3 mA bhanuna 4 daaNye| imAma 5 1 bhImA asmAbhiH pA 57mAyA Ars 44100324hetI thI. yA paMcAzadU-mA (brAhmaNAnAM 7 vAyA satrAgArAya 8 3 manuSTuna 7 -10 1. Radious Ahi haMkAbhaMga che. tethI ApaNe jaya ne badale pAma nA sudhAro karavo joie, 11 zAhinI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 27 yAcate rAmabhadraH / sAmAnyoyaM dharmaseturnRpANAM kAlekAle pAlanIyo bhvdbhiH| [||svdtoN paradA vA yo hareta 28 vasuMdharAM SaSTivarSasahasrANi viSTAyAM jayate kRmiH / [1] ihai hi jaladalIlAcaM cale jIvaloke tRNalavala29 ghusAre sarvasaMsArasaukhthe / apaharatu durAzaH zAsanaM devatAnAM narakagahanagAva pAnotsuko yaH / [ // iti 30 kamaladalAmbu[ mbu ]vindulolAM zriyamanuci[ -* ]tya manuSyajIvitaM ca sakalami damudAhRtaM ca vudvA na hi puruSaiH para11 korIyo dilopyA iti // saMvat 1231 varSe kArtika zudi 13 vu[bu ]dhe // maMgalaM mahAzrIH // + pratI 32 hArazobhanadevaH / svahastoyaM mahAmaMDalezvara zrI vaijaladevasya // uparori vaamdevH|| -..- --- - -- - - - - - 1 ida-bloka ( anuSTabha ) 2 chaMda mAlinI 3 ida puSitAmAM ja vAMce yu 5 eTale taws 6. ane 24 mAM TUMkAM rUpathI karyo hato darzAve che te mAluma paDI zakatuM nathI. kadAca bane zabda merI upari mahamujhathA samAyarI. sanatamahAyatA upArako bhAra 152rAyA leya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajayapAlanAM tAmrapatro bhASAntara-sArU rUpe zivanI jyeAmakeza ( paMkti. 1) ane smarArAti ( 1,2 ) nAmathI stutinA e AAka pachI, lekha nIcenI vaMzAvaLI Ape cheH--mahArAjAdhirAja, paramezvara ane paramabraTTAraka, zrImAn jayasi~hadeva ( 1,3) je prasiddha aNahilapATakamAM (1,2) adhiSThita hatA ane jeNe varvarakAne jihyA hatA. tenA pAnAnudhyAta zAka MbharInA rAjAne parAjaya karanAra ma. 5. 5. zrImAn kumArapAladeva (1,5 ) jene umApati zive varadAna ApyuM hatuM te hatA. teneA pAdAnuyAta zivanA mahAna bhakta ( 1,5) ma. 5. 5. zrImAn ajayapAladeva ( 1,6) hatA. AA ajayapAladeva rAjA hatA (1,6) ane tenA pAdApadmovina mahAmAtya zrIseAmendara (1,6) rAjamudrAne lagatAM sarva kAryo tathA khIjAM khAtAMnI dekharekha rAkhatA te samaye brAmhaNapATaka zaheramAMthI (1,ra). paMcamahAzabda prApta karanAra zrImAn ajadepAladevanI prasAdIthI narmadA nadInA taTa uparanA pradeza para rAjya amala karanAra (1,8) mahAmaNDalezvara zrImAna vaijaladeva (1,7), pUrNa pathaka tAbAnAM (1,8) mAYa gAma 42 madhye AlavIDa gAmsanA (1,9 ) daDanAyaka, dezaThakakura, adhiSThAnaka, karaNa purUSa, zayyApAla, bhaTTaputra ane anya samasta rAjapurUSa ane najIka vasatA vizayikeA, padmakilA ane brAhmaNAttara prajAjanAne jAhera kare che keH-- tamane jAhera thAe ke ( 1,11 ):~ amArA brAhmaNapATakamAM (1,11 ) mukAma che tyAre vikramakALa pachI saMvata 1231 nA kArtika zuddhi 11 ne sAmavAre upavAsa karI, dharmavRddhi tathA amArAM mAtipatAnA ane amArA yazanI vRddhi mATe (1,17) jaDa ane cetananA pitA ziva tathA puruSAttamanI ( 1,13) pujA karI (1,13) ame cAhuMyANa va'zanA (1,17 ) mAmaDalezvara zrImAna vaijaladeva (1,18), apUrva 50 brAhmaNunA leAjana mATe khaNDAhaka (1,18) gAmanA dakSiNa vibhAgamAM upara kaheluM AlavIDhagAmla, deva ane brAhmaNeAnA bhaktinA hakka varja karI A jJAnapatramAM nakkI karI jaNAvelA hakko sAthe, khaNDAhunA (1,21) dharmAdA satrAgArane A dAnapatrathI ApIe chIe. [21 thI 31 paMktimAM dAna denAra bhAvi rAjAene A dAna cAlu rAkhavA AjJA kare che. ane cAlu AzIrvAdAtmaka ane zApa ApanArA 7 zleka TAMka che. te vacana 31 mI paMktimAM 'Iti'" zabdathI samApta thAya che]" 31 mI paMktimAM "1631, kArtika, zukalapakSa, 13, budhavAre ' che te dAnapatra lakhAyAneA athavA apAyAneA dvivasa jaNAve che. 'dvaka pratIDAra zAbhanadevanuM" nAma ane tenI pachI mahAmaNDalezvara zrImAna vaijalladevanA svahasta A che' evA zabde, ane jenA hAddo ane dAna sAthenA saMbaMdha aspaSTa che. evA vAmadeva nAme rAjapurUSanuM nAma ApIne lekha samApta thAya che. 2 pUrva zabdanA yathArtha upayoga kahI zakAtA nathI. paraMtu te ema darzAvavA mATe hAya re pacAza navA brAhmaNe Ane prathama kAI vAra bhAjana na karAvyuM DAma ane A teja vakhate suratamAM ja gAmamAM traNanI thI tA haiya athavA sAgAmamAM vaselA Aya, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na 158 rAjA bhImadeva 2 bIjAnuM tAmrapatra upara lakheluM dAnapatra | vikrama saMvata 1256 bhAdrapada vadi amAvAsyA maMgaLavAra - pATaNanA DaoN. bAlAbhAI ema. nANAvaTInI kRpAthI A patarAM mane thoDA samaya mATe maLyAM hatAM tenA uparathI A sAthe ApelA pheTa lithagrAphanI nakalo chapAvI hatI. A patarAM pATaNa karImAM jUnA kacarAmAMthI kADhayAM hatAM, paraMtu ghaNuM ja surakSita sthitimAM hatAM. akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti rAjAvalI pUrvavat samastarAjAvalIvirAjita paramabhaTTAraka mahArA2 jAdhirAja paramezvara zrImUlarAjadevapAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjA3 ghirAja paramezvara zrIcAmuMDarAjadevapAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjA4 SirAja paramezvara zrIdurlabharAjadevapAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjA5 ghirAja paramezvara zrIbhImadevapAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja 6 paramezvara trailokyamalla zrIkarNadevapAdAnudhyAta paramabhaTTArakamahArAjA7. ghirAja paramezvarAvaMtInAtha tribhuvanagaMDa varvarakajiSNu siddhacakravarti zrIma8 yasiMhadevapAdAnudhyAta paramamaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara pro[prauDha9 pratApa umApativaralabdhaprasAda svamunavikramaraNAMgaNavinirjitazAkaM. 10 bharImapAla zrIkumArapAladevapAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhi...11 rAja paramezvara paramamAhezvara prabalabAhudaMDadarparUpakaMdarpakalikAla12 niSkalaMkAvatAritarAmarAjyakaradIkRtasapAdalakSakSmApAla zrIajaya 13 pAladeva pAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvarAhava1.:. 14 parAbhUtadurjayagarjanakAdhirAja zrImUlarAjadevapAdAnudhyAta paramabhaTTA 15 raka mahArAjAdhirAja paramezvarAbhinavasiddharAja zrImadbhImadevaH svabhujya11 mAnadaMDAhIpathakAntaHpAtinaH samastarAjapuruSAn brAmaNocarAMstaniyu1. kAdhikAriNo janapadAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM yayA // zrImadvikramAdi tyotpAdita18 saMvatsarazateSu dvAdazasu SaTpaMcAzaduttareSu bhAdrapadamAsa19 kRSNapakSAmAvAsyAyAM bho[ mau ]mavAreJAMkato'pi saMvat 1256 lau0 bhAdrapada 20 vadi 15 mome'syAM saMvatsaramAsapakSavArapUvikAyAM tithAvayeha zrIma. 21 hilapATake'mAvAsyAparvaNi snAtvA carAcaraguruM bhagavantaM bhavAnI. .. .yeya puSa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 rAjA bhImadeva 2 bIjAnu tAmrapatra upara lakheluM dAnapatra patarUM bIjeM 22 patimabhyarcya saMsArAsAratAM vicintya nalinIdalagatajalalavataralataraM prA23 NitavyamAkalayyaihikamAmuSmikaM ca phalamaMgIkRtya pitrorAtmanazca puNya24 yazobhivRddhaye kaDAgrAme pUrvadigbhAge mahisANAgrAmIyazrIAnalezvarade25 vasaktabhUmIsalamapAzva[ ? zca ]uligrAmamArgavAmapakSe bhUmi vi 9 navavizepekai ?rjA26 tahala 4 caturNI halAnAM bhUmI svasImAparyantA savRkSamAlAkulA sahiraNyabhA27 mabhogA kASThatRNodakopetA sarvAdAyasametA rAyakavAlajJAtIyabrAhmaNa28 jyotisoDhalasutaAsadharAya zAsanenodakapUrvamasmAbhiH pradattA // a. 29 syA bhUmerAghATA yathA // pUrvato bAraDavalayoH kSetreSu sImA / dakSiNato rA30 jamArgaH / pazcimataH zrIAnalezvaradevakSetreSu sImA / uttarato vAUMyavi31 zepeka vA0 gAMgAsaktaDohalikAmAmayoH sImA / evamamIbhirAghATairu32 palakSitA bhAmamenAmavagamya etanAmanivAsijanapadairyathAdIyamAnabhA33 gabhogakarahiraNyAdisarva sarvadAjJAzravaNavidheyairbhUtvA'muSmai brAhmaNAya 34 samuSenatavyaM / sAmAnyametatpuNyaphalaM matvA'smadvaMzajairanyairapi bhAvibhoktR35 bhirasmatpradattadharmadAyo'yamanumaMtavyaH pAlanIyazca // uktaM bhagavatA vyA36 sena / SaSTivarSasahasrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnumaMtA ca tAnyeva 37 narake vaset / 1 [ // * ]yAnIha dattAni purAnarendrardAnAni dharmArthayazaskarANi nirmA38 syatAni pratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta // 2 [ // * ]bahubhirvasudhA bhuktA rA39 jabhiH sagarAdibhiH yasya yasya yadA bhUmistasya tasya tadA pharka / 3 [ // * ] dattvA bhUmi bhAvinaH 40 pArthivendrAn bhUyo bhUyo yAcate rAmabhadraH / sAmAnyo'yaM dAnadharmo nRpANAM sve sve 41 kAle pAlanIyo bhvaadbhH| 4 [ // * ]likhitamidaM zAsanaM moDhAnvayaprasUtamahAkSapaTa42 lika Tha0 vaijalasuta Tha0 zrIkuMyareNa // dUtako'tra mahAsAMdhivigrahika Tha0 zrI. 43 bhImAka i[ ti* ] // zrIbhImadevasya / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara-sArarUpe 1-prastAvanA -(a) "prauDha pratA5" ema vakti 8-9 mAM umApati-vara-labdha-prasAda pahelAM ahIM che te vikama saMvata 1263 nA naM. 3 mAM tenI pAchaLa che te apavAda sivAya, vizAvalI hai. ahalaranA aNahilavADanA thalajya dAnapatra naM. 3 sAthe zabda zabda maLatI Ave che. antanA bhagavAna vyAsanA oNke paNa te ja che. phakta naM. 3 no bleka. 3. paDatA mUkyo che. | ( ba) aNahilapATakamAM rAjA bhImadeva. 2. daMDAhimathakanA rAjapurUSo ane prajAne vikrama 1 156 (I. sa. 1200 ) bhAdrapada, amAsa ne maMgaLavAre nIcenuM dAna jAhera kare che - 2-dAnanuM pAtra-rAyakavAla brAhmaNa jJAtinA ti soilane putra Asadhara. 3-dAnanI vastu-kaDAkAmamAM pUrva bhAge, mahIsANA gAmanA AnalezvaradevanI bhUminI paDAzanI ane DAbI tarapha uligrAma jatA mArga vALI cAra (4) halavAha bhUmi jenI sImA pUrve-AraDa ane balanAM kSetro. dakSiNe- rAjamArga pazcime-AnalezvaradevanAM kSetro. utta--gAMgAsata nevAMUya Adi najIka halikAgAmanI sImA. 4-rAjapurUSa-lekhaka, vaijalane putra mahAkSapaTalika kuMyara dUtaka, mahAsAMdhivigrahika Thakara bhImAka. A rAjAne Ajadina sudhI sarvathI pahelAM prakaTa thaelo lekha tenuM rAjya vikama saMvata 1263 mAM ANe che, ane chellAmAM chelle prasiddha thaelo lekha tenA rAjyano aMta vikrama saMvata 1ra98 mAM nakkI kare che. Ama hovAthI, A lekha ghaNuM ja agatyanuM che, kAraNa ke tenAthI ApaNe A rAjAnuM rAjya vi. saM. 1256 ( I. sa. 1200 sudhI pAchaLa laI jaI zakIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 159 caulukya rAjA bhImadeva 2 jAnuM tAmrapatra uparanuM dAnapatra siMha saMvata 93 pahelAM prasiddha nahiM thaelo A lekha che. bra. ra. e. se. nI lAyabrerImAMthI I. sa. 1878 mAM mane tapAsavA maLelAM asala patarAM uparathI huM prasiddha karuM chuM. kayAMthI A patarAM maLI AvyAM hatAM e viSe mane khabara nathI. A lekhanaoN ligrApha have pachI inDiyana ikripazansa, naM. 17 mAM prasiddha thaze. patarAM be che. te darekanuM mApa 2467" nuM che, ane te banne eka ja bAjue katarelAM che. lakhANanA rakSaNa mATe kAMThA saheja vALelA che, ane jeke patarAnI sapATI kATane lIdhe baha kharAba thaI gaI che te paNa A lekha keI paNa sthaLe zaMkA thayA sivAya vAMcI zakAya te che. pahelA patarAnI nIcenA ane bIjAnA uparanA bhAgamAM be kaDIo mATe kANuM che. kaDIo sAdI trAMbAnI che. ane te dareka " jADI tathA ra" vyAsanI che. mane patarAM maLyAM tyAre te bane kApelAM hatAM. eka paNa upara mudrA hovAnuM athavA kADhI lIdhelI hevAnuM nizAna nathI. ane A dAnapatranI je mudrA hoya to te upalabdha nathI. lekhamAM jaNAvelA samaya ane sthaLane yogya DhabanI nAgarI lipi che; ketarakAma bahAra paDatuM ane sAruM che. bhASA saMskRta che. ane eka AzIrvAda tathA zApanA paM. 13-14 mAM ApelA leke sivAya Akhe lekha gadyamAM che. A lekha aNahilavADanA caulukaya rAjA bhImadeva 2 jAnA lekhe paikInuM eka che. te sAMpradAyika nathI; tene hetu amuka bhUminuM dAna eka brAhmaNane Apyu hatuM tenI neMdha levAne che. lekhamAM nIcenA sthaLanI nedha che aNahilapATaka zahera, jyAM A dAna jAhera karatI veLA bhImadeva 2 je hate sahasacANA-A gAmamAM dAnamAM ApelI jamIna hatI; vekariyA dAnanI jamInanI sImAmAM batAveluM gAma ane prasannapura dAna lenAranuM kuTuMba jyAMthI AvyuM hatuM te zahera. prastAvanAmAM kahyuM che te pramANe, sahasacANuM ane vekariyA mATe kaccha maDala athavA kacchaprAMta je kaMIka aMze hAlanA kacacha sTeTane maLatA hovA joIe, temAM jevuM joIe. ane je prAMtano lekhamAM jaNAvyA mujaba bhImadeva pite ja pitAnI khAnagI milkata hoya tevI rIte rAjyanI sAmAnya upajamAMthI tenI upaja jUdI rAkhI upabhega karate hate. lekhanI tArIkha viSe, 1 lI paMktimAM dazAMza saMkhyAmAM ApeluM varSa 97, (saMvata Apyo nathI) mAsa caitra, zukala pakSa, 11 mI tithi ane ravivAra-e pramANe ApyuM che. ane 5 mI paMktimAMthI jaNAya che ke, A dAna, saMkrAtinA parvane divase, eTale ke meSa saMkrAnti athavA je divase, sUrya meSa rAzimAM dAkhala thAya che, te divase apAyuM hatuM, saMvata siMhane che. je aNuhilavADanA arjunadevanA valabhI saMvata 945 nA verAvaLanA lekhamAM tathA bhImadeva 2 jAnA vikrama saMvata 1266 ane siMha saMvata 96 nA lekhamAM paNa Ape che. A saMvatane cakkasa samaya, I. e. va. 18 pA. 108-109 je. epha. phalITa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 2 gujarAtanA aitihAsika lekha tenI varSa gaNavAnI rIta, tathA tenI aitihAsika zarUvAta vigere bAbato hajI barAbara vicArAcelI nathI. A bAbate mATe bIje koI samaye vicAra thaze. tyAM sudhI eTaluM ja kahevuM basa thaze ke, siMha saMvata 93 nA caitra mAsane vikama-saMvata 1260 athavA 1263 sAthe joDo gaIe ane ApelI tArIkhanI aMgrejI tArIkha i. sa. 1204, 1205, 1206 athavA 1207 mAM vikrama saMvata, uttaranuM athavA dakSiNanuM, cAlu athavA gata je pramANe laIe te upara AdhAra rAkhI, Ave che. A divasa, ravivAra, 25 mI mArca, I. sa. 1277 no ja dhAre che emAM zaMkA nathI. paraMtu A divase Azare 55 ghaDI, ane 58 paLe pUrI thatI tithi, A sthAna ane samayane egya gamatta gaNatrI pramANe caitra kaNa pakSa 11 mI tithi hatI. ane pariNAme virodha dara karavA mATe, noMdha taiyAra karavAmAM ja sAcI bhUla hatI evuM ApaNe mAnI levuM joIe, ane jeke "" "zukala pakSa" e ceka pATha che tepaNuM, tene "" "kRSNapakSa" mAM pheravI nAMkhavo joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caulukya rAjA bhImadeva 2 jAnuM tAmrapatra uparatuM dAnapatra akSarAntara' patarUM pahelaM 1 OM rAjAvalI pUrvavat // saMvat 93 caitra zudi 11 ravau ayeha zrImada2 pahilapATake samastarAjAvalIvirAjitamahArAjAdhirAjazrI. 3 bhImadevaH zva(sva) bhujyamAnakacchamaNDalAMtaHpAti samastarAjapuruSA4 nvA(bA )hmaNottarAn taM(n)nivAzi(si )janapadA(-* )zca vo(bo)dhayatyastu vaH saMvidita 5 yathA // adya saMkrAMtiparvaNi carAcaraguruM bhagavantaM bhavAnIpatimabhya6 7 saMsArasyAsAratAM vicitya prasaMnnapurasthAna vinirgatAryoM vaccha( tsa ) sa. 7 gotrAya dAmodarasutagoviMdAya sahasacANAgrAme vApIpuTake bhUmihalavAha[I* ] 1 8 ekA zulkena sahA( ha )zAsane prdttaa[||*]asyaashc pUrvato vA(bA)maNadAmo9 darasatkavApI dakSiNato vekariyA kSetra(-* )pazcime mahaM keza10 vasatkavApI uttarato mArgaH iti caturAghATopalakSitAM // bhU11 mi* menAmavagamya asmadu[ d ]vaMzajairanyairapi bhAvibhoktabhiH a12 smatpradAH va(gha )madAyo ( ya* )manumaMtavyaH pAlanIyazca // uktaM ca bhagava13 tA vyAsena [ / * ] zavyirva sahazrA[ srA ]Ni zva[ sva ]rge tiSTa[ STha ]tibhUmidaH AcchettA 14 cAnumaMtA ca tAnyeve' naca[ 2 ]kaM vaset // likhitamidaM 15 kAMcanasuta vaTezvareNa // dUtakotra na[ ma ]hAsAMdhivigrahika zrI16 caMDazarmaH [u ] // zrIbhImadevasya / 1 asala patarAM uparathI 2 cihnarUpe darzAvela che. 3 vaco prasanna 4 vAco jaritApa 5 khA zaha 'sahasacANAprAme' mA yAme bhUkhAI gayo to ana tathA 5.6 bhanI nAtinA. paraMtu ahi tathA te bIjI jagyAe tenuM yogya sthAna batAvavA mATe cihno karela che. 6 eTI mahattara athavA mahattama anusvAra se maha. yA sADetatadhAra mAnIta.. 7 vAyA AghATA upalakSitAH 8 vAMyA pradatto cha (anuyala) 10 parivarSa 11 vAMyA tAnca 12 valtoya e zabdo adhyAhAra che. 9.74 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gubarAtanA aitihAsika lekha bhASAntara-sAra rUpe. "pUrva pramANe rAjAvalI" ema pUrNa vaMzAvalI bhImadeva 2 jAnA vikrama saMvata 1266 nA dAnapatramAM ApI che tene ullekha karIne lekha AgaLa jaNAve che ke - -97 mA varSanA (paMkti 1) caitra, zukalapakSa 11 ne ravivAre Aje ahIM prasiddha aNuhilla pATaka zaheramAM mahArAjAdhirAja, zrImAn bhImadeva bIje (1,3) kaccha maDala, jene te upalega kare che tyAMnA samasta rAjapurUSa ane brAhmaNettara samasta prajAne jAhera kare che ke - "tamane jAhera thAo ke Aje saMkrAtinA utsavamAM (1,5) bhagavAn bhavAnIpati zivanI, jaDa ane cetananA e pitAnI pUjA karIne harasathANuM (1,7) gAmamAM vApIpaTakamAM pilANavALI bhUmimAMthI eka halavAhA bhUmi A dAnapatrathI prasannapura sthAnathI AvelA vastranA dAdaranA putra govidane ApI che. A bhUminI sImA (1,8) - pUrvamAM brAhmaNa dAdaranA kabajAne vApI puraka; dakSiNe vikariyA gAmanAM khetarA; pazcime mahattara ke mahattama kezavanI mAlikIne vApI ane uttare eka mArga che. [11 thI 14 paMkitamAM denAra bhAvirAjAone dAna cAlu rAkhavA AjJA kare che. ane bhAgavAnuM vyAsanI kRtinA cAlu AzIrvAdAtmaka ane zApa ApanArA blekamAMthI eka zloka TAMke che! jenI samApti 14 paMkitamAM "Iti" zabdathI thAya che.]" 14thI16 paMktio Ape che ke dAnapatra kAMcananA putra kAyastha vaTezvarathI lakhAyuM hatuM. ane dUtaka mahAsAMdhivigrahika caDazarmA hate. lekha " zrImAna bhIma devanA" evA te rAjAnA svahastane lagatA zabathI samApta thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na0 110 bhImadevanuM dAnapatra aNahilavADa caulukAnAM agIyAra dAnapatro paikI naM. 3 vikrama saMvata 1263 zrAvaNa sudi 2 ravivAra akSarAntara pataraM pahelaM 1 svasti rAjAvalIpUrvavatsamastarAjAvalI[ virA ]jitaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja paramezvarazrI2 mUlarAjadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIcAmuMDarAjadevapAdAnu dhyAtapara3 mamaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarazrIdurlabharAjadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjA pirAja4 paramezvarazrImImadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaratrailokyamallI___ karNa. 5 devapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarAvantInAthatribhuvanagaMDavanaraka jiSNusiddhaca6 vartizrIjayasiMhadevapAdAnudhyAptaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraumApativaralabdhapa * sAvaprauDhapratApasvabhujavikramaraNAMgaNavinirjitazAkaMbharIbhUpAlazrIkumArapAladevapAdA8 nudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamamAhezvaraprabalabAhudaMDadaprupakaMdarpa 9 kalikAlaniSkalaMkAvatAritarAmarAjyakaradIkRtasapAdalakSamApAlazrIajayapAladeva1. pAvAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarAhavaparAmUtadurjayagarjanakAdhirA11 jazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaparamezvarAbhinavasiddharAja12 zrImadbhImadevaH svabhujyamAnagaMbhUtApathakAntaH patinaH samastarAjapuruSAn brAhmaNosa rAstani . 14. . .1 5. 1.4 7. pyu lara. pataranuM mApa 1141ra" lipi jaina-devanAgarI, sthiti surakSita. mArA kabajAmAM AvyA pahelAM patarA maTa dara karavA mATe tapAvavAmAM AvyAM hatAM A patarA tathA tenA pachInAM dAnapAnuM akSarAtara mArI tathA vAmanAcArya jhAkikaranI dekhAdekha taLe nArAyaNa zAstrIe taiyAra karyuM che. A vanapatramAM ane pAna kAnaparAmAM AvatI saMdhinI bhale pramANamAM asaMkhya hovAthI noTamAM sudhArelI naya. 5. 8 vImA rUpakaM 5.12hAya nAga matthA athavA bhavA: sakSaza rAnAza pAyA cha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 13 yuktAdhikAriNo janapadAMzca boSayatyastu vaH saMvidita yathA zrImadvikramAdityo. tpAditasaMva14 tsarazateSu dvAdazasu tRSTi uttareSu lau0 zrAvaNamAsazuklapakSAdvitIyAyAM ravivAre 'trAMkato15 pi saMvat [ 12 ] 63 zrAvaNazudi 2 svAvasyAM saMvatsaramAsapakSavArapUvikAyAM tithAvaha zrImada * 16 [ NahilapATa ] ke'dyaiva vyatIpAtapArvaNi snAtvA carAcaraguruM bhagavaMta bhavAnIpa timabhyaya'saMsA17 rAsAratAM vicitya nalinIdalagatajalalavataralataraM prANitavyamAkalayyaihikamAmuSmikaM 18 ca phalamaMgIkRtya pitrorAtmanazca puNyayazo'bhivRddhaye iMdilAyAmaH svasImAparyantaH sa19 vRkSamAlAkulaH sahiraNyabhAgabhogaH sadaMDadazAparAdhaH kASTatRNodakopetaH sarbAdA patarUM bIjeM 1 yasametaH pUrvapradattadevadAyabrahmadAyavarz2a cAhu0 rANa0 samarasIhasutArAjJIzrIlIlA2 denyA karIrAgrAmamAlakatarinAmayoraMtarAle niSpAditalIlApure kAritazrIbhImezvara3 devazrIlIlezvaradevaprapAsatrAgArebhyaH zAsanenodaka pUrvamasmAbhiH pradattaH // grAmasyA4 syAghATA yathA // pUrvasyAM dizi deulavADA prAmasImA / dakSiNasyAM dizi kAraharIgrAmasImA / pa5 zcimAyAM dizi zeSadevatigrAmasImA / uttarasyAM dizi ghArIyAvaligrAmasImA || evamamI6 mirAghATairupalakSitaM grAmamenamavagamya tAnnivAsijanapadairyathAdIyamAnabhAgamo7 gakarahiraNyAdi sarva sarvadAjJAzravaNavidheyairbhUtvA ebhyaH zrIbhImezvaradevazrIlIle8 zvaradevApAsatrAgArebhyaH samupanetanyaM / sAmAnyaM caitatpuNyaphalaM matvA'smadvaMzajaira9 nyairapi mAvimoktRbhirasmatpradattadharmAdAyo'yamanumaMtavyaH pAlanIyazca // uktaM ca maga10 vatA nyAsena // SaSThiM varSasahazrANi svarge tiSThati bhUmidaH // AcchettA cAnumaMtA ca tAnyeva na paM. 14 vAM triSaSTi 5. 15 vidhinA prathama skss| "12' na pAyA.paM...vayAparvaNi 5. 17 vayAvAmuSmika. 5. vAyA kASTha 5.1. pAya sahasrANi. .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahilavADa cAlukyonAM agIyAra dAnapatro paikI naM. 3 11 rake vaset 1 yAnIha dattAni purA naredairdAnAni dharmArthayazaskarANi / nirmAlyavA12 nipratimAni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta / 2 [ svadattA 5 ]radattAM vA vo hareta vsudhrii| 13 sa viSTAyAM kRmi tvA [ pitRbhiH saha majjati ] / 3 bahubhirdasudhA bhuktA rAnabhiH sagarAdi15 bhiH / yasya yasya yadA bhUmI tasya tasya tadA phalaM // 4 datvA bhUmi bhAvinaH pArthiveMdrAn bhUyo15 bhayo yAcate rAmabhadraH / sAmAnyo'yaM dAnadharmo nRpANAM sve sbe kAle pAlanIyo bhavadbhiH / 16 likhitamidaM zAsanaM kAyaschAnvayaprasUtamahAkSapaTalika Tha0 zrIkumarasuta Tha0 bosariNA 1. dUtako'tra mahAsAMSiviprAhika Tha0 zrIsU .... ... iti zrIbhImadevasya // paM. 11 vAyo nirmAlyavA. 5. 12 paaNy| taprAtamAni; vasuMdharAM. 5. 17 mA bhane bhImanA sanya sajA nI ane te zabda akSarAnuM prAcIna rU5 batAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha naM. 3-no sArAMza. 1. prastAvanA (a) vaMzAvalI.t 1. mUlarAja 1 (pahelo ). 2. cAmuddharAja 3. durlabharAja 4. bhImadeva, 1 pa. karNadeva, zailejyamalla. jayasihadeva-avanipati, tribhuvanaga3 ane varvarakapara vijaya meLavanAra ane siddha cakravarti. (siddhone cakavarsa) 7. kumArapAladeva-zAkaMbharInA rAjAne yuddhamAM jitanAra. 8. ajayapAladeva-zivane parama bhakta ane sapAdalakSanA rAjAne namAvanAra. 9. mUlarAja. 2 (bI) garjananA rAjAne yuddhamAM parAjaya karanAra 10. bhImadeva-abhinava (bIjo) siddharAja (ba) aNahilapATakamAM rAjya karato bhImadeva, agaMbhUtA athavA gaMbhUtAnA rAjapurUSa ane nivAsIone vikrama saMvata 1263, zrAvaNa sudI 2 ne ravivAre nIcenuM dAna jAhera kare che. 2 dAna IhilA gAma. tenI sImA (a) pUrvamAM deulavADA gAma. (ba) dakSiNe kAllarI gAma. (ka) pazcime zeSadevati gAma. (Da) uttare dhArIyAvali gAma. 3 dAnanAM pAtra-rANuM samarasiMha cahumAnanI putrI rANI lIlAdevIe karIra ane mAlatI gAmo vacce lIlApuramAM baMdhAvelAM bhImezvara ane lIlezvaranAM maMdiro ane te ja sthaLanAM prapA ane satrAgAra. 4 rAjapurU-dAnane lekhaka kAyastha, ThAkura kumArane putra (eTale cIpha rachAra) mahAkSapaTalikA Thakura sarina|| (2) dataka mahAsAMdhivigrahika ThAkura sUdha(?) # ahiM darzAvelA badhA rAjAo A dAnapatramAM ane pachInAMmAM mahArAdhirAja paramezvara ane paramabhaTTAramanA IkAbo dhAraNa kare che, jethI teo ucca guNavAna ane zivanA upAsako hatA, ema jaNAI Ave che. t viramagAmathI pATaNanA rastAmAM AveluM kAlarI gAma kadAca hoya. | 'kesarIna ne badale bala haze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 11 bhImadeva 2 jAnA rAjyasamayanA AbunA lekha vi. saM. 1265 vaizAkha su. 15 maMgaLavAra prophesara eca. eca. vilsane nIce ApelA lekhanuM eka adhurUM bhASAMtara e. rI. ve. 16 pA. ra99-301 mAM ApyuM che. have prasiddha thayeleA pratilekha, ke. jI. khulluranI madadathI DaoN. khajjaise lIdhelI pratikRti pramANe taiyAra karyo che. lekha saMbhALapUrvaka rAkhele che. pahelI ane khIjI paMktine aMte theDA dhasArA lAgele che, ane lekhanA chelrA akSara nAza pAmyA che. lipi 12 ane 13 mI sadInI sAdhAraNa jaina devanAgarI che. A lekha ujjainanA zivamaThanA mahaMta kedArarAzie kAtarAjyeA hateA. te capala athavA ca palIya jAtinA hatA. lekhanA hetu, teNe acalagaDhamAM kanakhalanA tIrthamAM karelAM bAMdhakAmeAnuM smAraka rAkhavAnA che. pavitra ANu parvatanA izvara zivanI stutithI te zarU thAya che, ane ujjainanAM vakhANu pachI, jema rAjAe peAtAnAM dAnAmAM vaMzAvali Ape che tema, kedArarAzinA AdhyAtmika pUrvonAM nAma ApyAM che. pahele sAdhu tApasa che. te nUtana-maThamAMthI AvyA hatA ane caNDikAzramanA mahaMta hatA. tenA pachI vAkalarAzi, jyeSThajarAzi, ceAgezvararAzi, maunirAzi ane yAgezvarI eka sAdhvI, durvAsarAzi, ane chevaTe kedArarAzi Ave che. kanakhalanA devA mATe kedArarAzie ghaNAM bAMdhakAma karAvyAM haze ema lekha uparathI jaNAya che. paheluM, teNe kanakhalamAM keATezvaranA maMdiranA punarUdvAra karAbyA, bIjuM, tIrthaMnI aMdaranA badhA bhAga pattharanI mATI lAdIethI jaDAvyeA, ane AsapAsa uMcI bhIMta caNAvI hatI; trIjuM, atula nAthanAM maMdiranA choIddhAra karyAM hatA; ceAthu, zUlapANuinAM e navAM maMdiro baMdhAvyAM, ane kanakhala zaMbhunA maNDalamAM kALA pattharanA sthaMbhenI hAra ubhI karIne te maMdiranI zAbhA vadhArI hatI. tenI bena meAkSezvarIe paNa eka zivamaMdira baMdhAvyuM hatuM. A khAkhate prAcIna vastuonA abhyAsIne rasapaDe evI che, paraMtu aitihAsika dRSTie A lekhanuM mahattva tenI tAjAkalamamAM che. temAM kahyuM che ke, aNuhilavADane bhImadeva 2 e AbunA mahArAjAdhirAja hatA, ane caMdrAvatInA malika dhArAvarSe tenuM sarvoparipaNuM svIkAryuM hatuM, saMvat eTale vikrama saMvat 1255, athavA I. sa. 1208-9. 2 I. e. vA. 22 pa. 210 balyu heMlIrI vienA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAnA aitihAsika lekha akSarAntara 1 oM svAsti // yaH puMsAM dvaitabhAvaM vighaTayitumiva jJAnahIne kSaNAnA - marja svIyaM vihAyArddhamapi murariporekabhAvAtmarUpaH / - 2 rodajanmA pralayajaladharazyAmalaH kaMThanAle bhAle yasyArddhalekhA sphurati sUtaH pAtu vaH sa trinetraH // 1' avaMtI bhUlokaM nija [ bhu] 3 jabhRtAM sauryapaiTalaiH punaMtI viprANAM zrutivihitamArgAnugaminAM / sadAcAraisvAraH smarasarasayUnAM parimalairavaMtI harSaMtI jaya 4 ti dhaninAM kSetragharaNI // 2* etasyAM puri nUtanAbhighamaThAt saMpannavidyAtapA bhIrAtmA capalIyagotravibhavo nirvANamArgAnugaH / ekA 1 greNa tu cetasA pratidinaM caMDIzapUjArataH saMjAtaH sa ca caMDikAzramagurustejomayastApasaH // 3 ziSyo munerasya mahAtapasvI 6 vivekavidyA vinayAkaro yaH / gurUrubhaktivyasanAnirikto vabhau munirvaakr| sinAma // 4 jajJe tato jyeSTaja rAzirasmA 7 dekAMtarI zAMtamanAstapasvI / trilocanArAghanatatparAtmA vabhUva yAgezvararAcina ma // 5 tasmAdAvirabhUdahaskara iva pravya 8 kalokadvayaH koSadhvAMtavinAzanai kanipuNaH zrImaunirAzirmuniH / zAntikSAntibayAdibhiH parikaraiH zUlezvarIsannibhA 9 ziSyA tasya tapasvinI vijayinI yogezvarI prAbhavat // 6 - durvAsarAziretasyAH ziSyo durvAsasA samaH / munInAM sa vabhUvo 10 grastapasA mahasApi ca // 7 // vrataniyamakalAbhiryAminInAthamUrtirnijacaritanitAnairdikSu vikhyAtakIrttiH / amalacapa 10 11 lagotrapraudyatAnAM munInAmajani tilakarUpastasya kedArarAziH // 8" jIrNoddhAraM vizAlaM tridivapatiguroratra ko - 12 Tezvarasya vyUDhaM cocAnapaTTaM sakalakanakhale zraddhayA0 yazcakAra / atyucairmitimArgadivi divasapatisyaMdanaM vA vi 176 sagdharA 2 5. vAMyA zauryapaTalaiH yA mArgAnugAminAM 4 46 miri 46 zAhU saviThThIDita 9 76 upati paM. 6 vA bhaktirvyasa; babhau rAzinAmA. paM. 7 vaaNge| bagava; rAzinAmA.paM. vo babhUvo 776 upala8i76 zAhU miti 76 anuSTula kodha. paM. 10 chaMda mAlinI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAno Adhuno tela 13 gRhan yenehAkAri koTaH kAlivihagacalacittavitrAsapAsaH / / 9 'abhinavanijakI mUrtiruccairivAdaH sa14 danamatulanAthasyoddhRtaM yena jIrNaM / iha kanakhalanAthasyAgrato yena cakre navanivi DavizAle sadmanI 15 zUlapANeH // 10' yadIyA bhaginI zAMtA brahmacaryaparAyaNA zivasyAyatanaM ramyaM cakre mokSezvarI bhuvi // 11 // prathama16 vihitakIrtiprauDhayajJakriyAsu pratikRtimiva navyA maMDape yUparupAM / iha kanakhalazaMbhoH sadmani staMbha17 mAlAmamalakaSaNapASANasya sa vyAtatAna // 12 yAvadarbudanAgoyaM helyA naMdi. varddhanaM' vahati pRSThato lo18 ke tAvannaMdatu kIrtanaM // 13 yAvat kSIraM vahati surabhI zasyajAtaM dharitrI yA. vat kSoNI kapaTakamaTho yAvadA. 19 dityacaMdrau / yAvadvANI prathamasukaveAsabhASA ca yAvat zrImallakSmIdharaviracitA tAvadastu prazasti // 140 20 saMvat 1265 varSe vaizAkha zu 15 bhaume caulukyoddharaNaparamabhaTTArakamahArAjA dhirAjazrImadbhImadevapravarddha21 mAnavijayarAjye zrIkaraNe mahAmudrAmatvamahaM0 ThAbhUprabhRti samastapaMcakule paripaMthaya. ti / caMdrAvatInAthamAMDa22 likAsurazaMbhuzrIdhArAvarSadeve ekAtapatravAhakatvena bhuvaM pAlayati / SaTdarzanaavalaM. banastaMbhasakalakalAkovida23 kumAraguruzrIpralhAdanadeve yauvarAjye sati ityevaM kAle kedArarAzinA niSpAdita midaM kArcanaM / sUtra pAlhaNa ha 24 kena [ utkIrNaM ] 15. 13 yA gRhNan ; pAzaH; mUrti. 5. 15 vAMyA brahma, 2 cha 052. . bhAbinA anuna 5 mAlinI 15. 17 nayA darbuda. paM. 19 vAMyA prazAstiH 744 8 chaMda maMdAkrAntA 9 5. 22 vAMce tanAvayaMjana ja na upara be bITA che je batAve che ke na ne bhUsI nAkhe 5.23 vAyA prahAdana. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ejarAtalA aitihAsika lekha bhASAtara che. svati ! (1) jJAnahIna tene daitabhAva nAza karavA, jeNe potAnuM adhuM aMga tyAga karyuM che ane bIjuM arthe vizazunA rUpa jevuM ja karyuM che, je -. ...ne janma, je kaMTha pralaya kALanA zyAma vAdaLa sarakhe che ane jenA bhAlapara caMdranI ardhalekhA kure che te-traNa locanavALA deva (ziva) tamAruM rakSaNa kare. (2) avantI nagarIne jaya ho !--je nagarI dhanikonuM sthAna che, je tenA rAjAonA zauthI jagatanuM rakSaNa kare che ane hata mArganuM aggamana karatA visanA pavitra ana dvinAM pavitra ane ujajavaLa " jIvitathI je jagatane zuddha kare che ane je smaranA AvezathI zubhatA yuvAnanI krIDAnA parimalathI jagatane AlhAda Ape che. (3) A zaheramAM nUtana maThamAMthI tApasa prakTa je vidyA ane ta5 saMpA, dhIrAtmA capalIya zetranuM bhUSaNa, nirvANu mArgane anusarata, ane je pratidina caMDIza( zivanI pUjA kharA manathI karatA te caMDikAzramane zrI gurUpati thaye. (4) A muninA ziSya mahAtapasvI, vidyA, viveka, ane vinayanA bhaMDArarUpa, ane gurUenI bhakti karanAra, vyasana rahita vAkalAzi nAme RSi hatA. (5) tenA pachI peTTaja zazi AvyuM. ane tenA pachI trilezana (ziva)nI pUjAmAM ekacitta ane zAMta manane tapasvI yogezvararAzi nAme hate. tenA pachI mane lekane prakAzatA sUrya samAna, kedhanuM timira haNavAmAM atula zrImInirAzi, prakaTa. A sAdhunI ziSyA tapasvInI ane vijayazAlI yogezvarI utpanna thaI, je cAvI, zAnti, sAni ane dayA vagere guNothI bhUlezvarI samAna hatI. (7) tene ziSya duvAsarAzi, durvAsA samAna hatuM, te ugra tapathI tathA pratApathI muniemAM aghaNuM gaNAya. (8) mala rahita capala gotranA munione alaMkAra samAna tene ziSya kedArarAzi utpanna thaye je kalAthI vRddhi pAmanAra Indu samAna tenAM vrata ane niyama pAlanathI hatuM ane jenA sadAcAravALA jIvitane yaza akhila jagamAM vikhyAta hato. (9) je kedArAzie indranA gurU keTezvaranA (zivanA ) maMdirane vizAla jIrNoddhAra karAvyuM ane AkhA kanakhalamAM pharasabaMdhI bhavya kAma zraddhAthI karAvyuM. jeNe A sthAnamAM keTa baMdhAvyA hatA, je kATa tenI uMcI divAlathI nabhamAM sUryane ratha kadAca aTakAvaze e lAgate hatA ane je kalinA pakSisamAna calAyamAna cittane bhayabhIta karanArI jALa jevuM lAgatuM hatuM. (10) jeNe atulanAthanuM jUnuM nivAsasthAnanuM samArakAma karAvyuM hatuM, ane pitAnA yazanI eka ucca pratimA samAna kanakhalanAthanA agra sthAnamAM be navAM zUlapANinAM bhavya maMdira baMdhAvyAM hatAM. (11) jenI bhaginI mekSezvarIe je pRthvI para zAna ane brahmacaryaparAyaNa hatI, teNe zivanuM ramya maMdira bAMdhyuM. . (12) kedArazie kanakhalazaMbhunA maMDapamAM, prAcIna bahatIrtivALA yanI kriyAmAM karelA yajhazyanmanA anukaraNa jevA zuddha zyAma pattharanA sthaMbhanI hAra baMdhAvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAno abuno lekha (13) jyAM sudhI aNada nAga zrama vinA nadivardhanane pitAnI pITha para dhAre tyAM sudhI A kIrtana jagamAM raheze. (14) vikhyAta lamIdharathI A racAelI prazasti, jyAM sudhI IzamAMthI prakaTa thatI gaMgAnAM sarvottama jaLanuM vahana bhUmi kare, jyAM sudhI viSNu kurmanA rUpamAM pRthvInuM dhAraNa kare, jyAM sudhI caMdrasUrajanuM astitva rahe ane jyAM sudhI Adi kavivaranI vANI ane vyAsanI vANI rahe tyAMsudhI TakI rahe. saMvata 1ra6pa, vaizAkha suda 15 ne maMgaLavAre, caulukaya vaMzanA uddhAraka paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja zrIbhImadevanA vijayIrAjyamAM jyAre mahuM ThAbhU(?) zrIzrIkaraNadi samaratamudrA ane paMcakulanuM kArya kare che, jyAre cadrAvatIne nAtha mAMDalikane svAmI zrI dhArAvarSadeva pRthvInI rakSA kare che, jyAre zrIThuMprahAlanadeva-sarvakalA ane zAstromAM nipuNa ne ati pUjanIya kumAra-yuvarAja hatA te samaye kedArarAzie A kIrtananI racanA karI. ( kotaraNuM) sutra pAlakaNa kaDIothI. * vAlamIkinI rAmAyaNa 6 dhArAvarSane hAne bAtA prahAdanadeva kavi hatuM ane teNe saMskRta nATake lakhyAM hatAM. jule . ena sarca phora saMskRta menyu. mubaI. 187-73 5.4 : : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNahilavADanA caulukaya rAjA bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra vikrama saMvata 1266 ane siMha saMvata 96 A lekha paNa, rAyala eziyATika sosAyaTinI lAyabrerImAMthI 1879 mAM tapAsavA mATe mane maLelAM asala patarAM uparathI huM prasiddha karuM chuM. A lekha agAu prasiddha thaye nathI. A patarAM kayAMthI maLyAM te huM jANatuM nathI. A lekhane ligrApha have pachI iDiyana Inikapazansa, naM. 11 mAM prasiddha thaze. A traNa patarAM che. temAM paheluM ane bIjuM eka ja bAjue kareluM che. dareka pataruM lagabhaga 11chu" mApanuM che. te taddana lIsAM che. tenA kAMThA jADA athavA vALelA paNa nathI. paraMtu surakSita sthitimAM che, ane AkhuM lakhANa sahelAIthI vAMcI zakAya che. pahelA ane trIjA patAnA mAnamAM lakhANanI nIce, tathA bIjA patarAnI pAchaLanI bAjuo tenA anukrame eka lakhyA che. pahelA patarAnA nIcenA bhAgamAM ane bIjA benA uparanA bhAgamAM tene raDavA mATe e kaDInAM kANuo che. kaDI ghAbAnI ane sAdI che. ane te " jADI tathA ra" vyAsanI che. mane patarAM maLyAM tyAre e kaDI kApelI hatI tenI upara mudrA lagADelI athavA kADhI lIdhelI hevAnI nizAnI nathI. A dAnapatranI je mudrA hoya te te upalabdha nathI. patarAMnA sthaLa ane samayane cagya lipi che. temAM 2 thI ra9 paMktiomAM ane patarAMnA anukramamAM 1 thI 6 sudhInA tathA 9 mATenA dazAMza AMkaDA ApyA che. akSaranuM sarAsarI kadapha" che, paraMtu A kada eka sarakhuM jALaveluM nathI. ketarakAma sAruM ane cepyuM che, bhASA saMrakRta che, ane eka AzIrvAda tathA zApane loka je 47-48 paMktimAM Ape che, te sivAya A lekha gAmamAM che. temAM bhale ghaNI che; paraMtu, 17 mI paMktimAM kAvInA rAjA nAgArjunane saMtoSakAraka pATha, je A vaMzanAM anya koI prasiddha thayelAM dAnapatramAMthI maLatuM nahote, te AmAMthI maLe che, e vicitra che. A lekha aNahilavADanA thaulukya rAjA bhImadeva 2 jAnA samayane havAnuM lakhyuM che. paraMtu temAM lakheluM dAna keI utaratA darajajAnA mANasee kaMI goThavaNa karyAnuM kahe che. lekha sAMpradAyika nathI. tene hetu eka khetI mATe kuve tathA te sAthenA havADAnA poSaNa mATe ApelAM jamInanAM dAnenI nedha levAne che. ahilapATaka, athavA A ane bIjA lekhamAM lakhyuM che tema, aNahilapATaka je zaheramAM lekha lakhavAmAM AvyuM hatuM te sivAyanAM bIja sthaLe nIce mujaba darzAvelAM che. vATelANuM, je gAmamAM te kuvo tathA havADa hatAM; AkavalIyA, bhUdaraDA, sAkalI, samaDIyA, sIvAlIyA, ane varaDI gAme, tathA SaDI nadI je dAnanI vigatamAM ApI che; brahmapurInuM gAma athavA gAma, je sAkSIonI yAdImAM ApyuM che, ane dharmavahi- zahera athavA gAmaDA jevuM lAge che--je sthaLe ke dAnapatra dAna lenAra purUSane, vAdhIna karyuM hatuM tathA tAmrapatra upara ketarAyuM hatuM. 1 I. e. va. 18 5. 11-1 je, eka lITa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra prastAvanAmAM kahyuM che te mujaba A sthaLe, hAlanA kAThivADamAM surANa maDala(hAlane seraTha prAta)nI tathA vAmanasthalI je kAThivADamAM junAgaDha sTeTamAM hAlanuM vaMthaLI che, tenI najIkamAM che. paraMtu dharmavaliMkA e kadAca aNahilavADanuM ja bIjuM nAma haze. vaMzAvaLImAM ApelAM thaLAmAM avantI e mALavAmAM ujajayinInuM bIjuM nAma che. zAkaMbharI e rAjapUtAnAmAM jayapura sTeTane saMlara athavA sAMbhara mAnavAmAM Ave che. ( i. e. . 8 pA. 59 neTa 64 ane vo. 10 pA. 161 ). sapAdalakSa pradeza e DaoN. bhagavAnalAla iMdrajIe paMjAbamAM zivAlika parvatanI hArane pradeza kahe che. Ie. je. 10, pA. 345; ane kAvI e bharUca DisTrikaTanuM hAlanuM kAvI jaNAya che. A lekhanI tArIkha 1 thI 4 paMktimAM zabda ane dazAMza saMkhyAmAM ApI che, tenI vigata-vikramasaMvata 1266-cAlu athavA pUruM thayeluM te cakakhuM batAvyuM nathI ane siMhasaMvata 99 mAsa mArga eTaTale mArgazIrSa zukala pakSatithi 14 tathA guruvAra. tenI barAbara aMgrejI tArIkha I. sa. 1208 athavA 1209 mAM, ApeluM vikrama saMvata uttara athavA dakSiNanuM laI cAlu athavA gata je pramANe laIe te upara AdhAra rAkhI, Ave che. prophesara ke. ela. chanAM Tebala uparathI nIce pramANe Ave che. dakSiNa ane uttara)nAM vikrama saMvata 1266, cAlumAM mArgazIrSa suda 14, 23 mI navembara I. sa. 1208 ravivAre aNahilavADa mATe sUryodaya pachI 5 ghaDI ane 58 paLe pUrI thaI. ane dakSiNanAM (ane uttaranAM) cAlu vikrama saMvata 1267( 1266 gata)mAM mArgazIrSa suda 14-je tithi joIe che te mujaba, I. sa. 129 nA naveMbara tA. 12 te gurUvAre Azare 22 ghaDI ane 31 paLe pUrI thaI eTale lekhamAM ApelI tArIkhanI barAbara A egya aMgrejI tArIkha che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara' patarUM pahelaM. 1 OM svasti zrImavikramanRpakAlAtIta saMvatsare zateSu dvAdazasu SaTaSaSTyadhika 2 Su laukika mArgamAsasya zuklapakSacaturdazyAM gurudine atrAMkatoH pi' zrI. 3 vikramasaMvat 1266 varSe trIsiMhasaMvat 96 varSe lauki0 mArga zudi 14 gurAva4 syAM saMvatsaramAsapakSa drinavArapUrvAyAM tithAvoha zrImadaNahillapATake sama5 sta rAjAvalI virAjita paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvarazrImUlarAja6 devapAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrIcAmu( * )DarAjadeva7 pAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrIdurlabharAjadeva pAdA8 nudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvara zrIbhImadevapAdAnudhyAta pa9 ramabhaTTAraka mahArAjAdhirAjaparamezvara trailokyamalla zrIkarNadevapAdAnu10 dhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvarAvaMtInAtha varvarakajiSNu siddhaca11 kravarti zrImaj( ja * )yasiMhadeva pAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja parame12 zvara prauDhapratApacaturbhujavikramaraNAMgaNavijita NakararIbhUpAla zrI13 kum(ix)rapAladeva pAdAnudhyAta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezva14 ra kalikAlanikba( ka )laMkAvatArita rAnva( ma )rAjyaprAptA(pta )karadI kRta sapA patarUM bojuM-prathama bAju 15 dalakSa lakSmApAla zrImadajayapAladeva pAdAnudhyAta parama bha16 DAraka mahArAjAdhirAja paramezvara paramaTTAraka Ahave parA17 bhUta durjaya nAgArjuna kAviroja zrImUlarAjadeva pAdAnubhyA18 ta paramabhaTTAraka mahArAjAdhirAja paramezvarAbhinava siddharAja 1 asala patarAM uparathI 2 cihnarUpe darzAvela che. te ja pramANe lekhane che; paraMtu cihna ahinA jevuM nathI. 3 A 2 zabda prathama bhUlAI gayo hato ane pAchaLathI umeravAmAM AvyuM che. 4 pAyA SaTpaSTaya0 5saDI sadhu35nI nizAnI hAya mama matAtAyAta 63 laukika gaNanayA ka I ze. AMkatopi 7 vaaNy| zrI 8 mAla pArekha danu 35 sAmAnya zata dhu ne mATe vaparAya che. huM vAMco rAmarI 10 A TAITala AgaLa AvI gayo che ane nakAme pharI vAparelo che. 11 vAgye mAna 12 vikrama saMvata 1263 nI dAnapatramAM (i. e. va. 6 5. 194 5. 10-11) ane anya sthaLe che. myuhare garvanarAga pATha tathA tarajumo gajajainanA rAjA prasiddha karela che. paraMtu A dAnapatramAM meM ApeluM vacana taddana spaSTa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra 19 deva vole nArAyaNAvatAra shriibhiimdevklyaannvijyraajye[|* ] 20 tatpAdapadmopajIvini mahAmAtya zrIratanapAle zrI zrIkaraNA21 dau samastamudrAvyApArAnuparipaMthayatItyevaM kAle pravarttamAne 22 asya prabhoH prasAdAvAptapattalayo bhujyamAna zrIsurASTramaMDale 23 mahA~0 prati0 zrIsomarAjadeve kR(ta )nniyukta vAmanasthalI zrIka24 Ne mahaM0 zrI so( zo)bhanadeva prabhRtipaMcakulapratipattau zAsanama25 bhilikhyate yathA / prAgvAt jJAtIya mahaM0 vAlaharAsuta mahaM0 patarUM bIjuM-bInI bAju. 26 mahipAlena ghaMTelANA grAme dakSiNa dizu( zA )bhAge kArApit ( 1 ) vApI tathA 27 prapAyAM ca saMjAtabharitAyAM tithau nAgarajJAtIya du0pArAsa(za )rasuta du028 mAdhavAya ghaMTelANA grAme vApI prativa( ba )ddha kSetraM bhUmipAza vRsaMkhyA29 yAM pAza 50 paMcAzata(t ) pAzA( :1.) / asyAghATA [ yathA - ] / pUrvato ___ jyo0 sumacaMDa kssetr(x)| 30 tathA soSaDInAma nadI sImA[:] dakSiNatopi soSaDInAma nadI sImA / pazcima31 to rau0. vedagarmasakta(ka) kSetra(-1 ) sImA / uttarato rAjamArga(+) sImA / (||)tthaa prapAkSe32 dvitIyaM tathA grAme uta(t-)rAdizAyAM vA( yA.)vya koNazritabhUmipAzavRsaMkhyA33 yAM pAza 100 zatamekaM / asya ca AghATA ythaa| pUrvato rAjakIya bhUmIzImA / 34 dakSiNato meha0 solUyo kSetra bhUmI sImA / pazcimato bhUharaDApAmasImA / 35 yAM sImA / uta(t )rato vahaNi sImAyAM sImA / ( // ) tathA AkavalIyA __ grAme grAmAt. 36 uta(t)ra dizi(zA)bhAge bhUmikhaMDa 1 saMkhyAyAM vR0 pAza 100 zatamekaM / asya ca 37 AvATA [ yathA+] / pUrvato sAkalIgrAmasImAyAM sImA / dakSiNato varaDI sImA / pa38 zcimato ghaMTelANAgrAmasyopari gacchamAna mArga[ :: ]sImA / uta(t )rato va. haNIsImA [...] 1 bAla se vAre vAla mema sudhaar| 42 me. vA na vo taranAranI bhUtathA ythe| jaNAya che. 2 kadAca ApaNe A pAThano sudhAro varAyAM ema kara ghaTe che. paraMtu ema 5NuM saMbhava che ke te zabda ke bIjA arthamAM vaparAyo hoya tene aMge tRtIyA vibhakti sAcI hoya. 3 eka ja hAdo jevA ke mahApratihAra batAvavAnuM ke rUpa A che ke be jUdA jUdA hoddA jevA ke " mahAmAtyaprvihaar' matAveje DI tuM nathA. 4 theTale mahattara ath| mahattama 5 pAyA prAgvAD jJAtIya 5 35 zA mATe che DevAtuM asamartha chu. 7 maTane vRttiH athavA vRttam 8 hAya jyotiSa rauta 1. vaaNy| bhUmI sImA 11 mehrne| saMbhava cha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 39 tathA bhUharaDA prAmo[ me ]pi bhUmikha[--]1 saMkhyAyAM vR0 pAza 100 __zatamekaM / asya __patarUM trIcaM 40 ca AghATA[ yathA ] pUrvato ghAMTelANAgrAmasImAyAM sImA / dakSiNato samaDIyA grAma sI41 mAya [ A ]m [ sImA ] / pazcimato tathA grAmIyavahaNisImAyAM sImA / una| t ]rato sIvalIyA42 vahaNisImAyA [-]sImA / evaM caturAghATavizuddhA bhUmi svasImAparyaMta [-]ya43 thAprasiddhaparibhojyA gRhANA [+]pallaDIkAsametA khalakaka [c / chaka bhUmI 44 sahitAH akarA nirmalA gopathagopracArasametA udakapUrvadharmeNa pada45 taa| [ // ]eSA vApI tathA prapAca du0 mAdhavena sadaiva bharaNIyA / vApI[+] tathA prapA[...] ca46 du0 mAdhavena bharamANena satA epA bhUmI Sa[khaM ]DacatuSTayasaMkhyAkA AcaM47 drArkakAlaM yAvata[ t ] saMtAnaparaMparayA bhoktavyA bhoktAraNIyAzcai / jAnIhidattAni 48 purA nareMdra dAnoMni dharmArthayasa[za]skarANi / nimAlyavaMte timAni tAni ko nAma 49 sAdhu[ :x ]punArA dedIta // atrArthe sAkSi // vAma zrIsomanAthadevIyasthAnoM durvAsu // zrI. 5. visaDhezvaradevamachi[ Dhe tyasthAnA[ na ]pati vimbalaja zrI kedAramaThetyasthAnA0 vra(ba)majA / de. 51 vI zrI kapAlezvarIstA[sthA ]nIyA sthAnA0 kSadajA sthAnAnyo lAzAsutayo0 vedA I[ ? ]kSA A52 lAsuta I[ ? ]kSA sAvadeva / va(brahmapurIya I[ ? ]kSA / disikesisuta0 I[ ? ]kSA0 che ddaa| tathA vA[brAhmaNa53 mada[ dhusUdanasutapaMDita0 somaravi mahAjanamoDha zreSTi: nAnasuta0 zreSTi0 sUmA / kalya0 zre54 STi0khetA / prAgvI0 zreSTidharaNiga zreSTi0kudAsuta0 gAMdeva / gUrja" mahAjana thra [-+ ]STi55 yajake // kUpaM khalakaM kastha[ ccha ]kaM gopathaM gopacAraM bhoktavyaM ca // dUtaH svayaM // dharmavarhi56 kAyAM saMcaritaM cAjJAtaM // cha // zrIH // 7 // 1 vAge saditA 2 ahi ze pATha che te jaNAtuM nathI. 3 chaMda IndravajA hamezanuM vAMcana yAnIdu che. 4 pAyA narendranAni 5 vAMyA nirmAlyavAnta06 paDezanata ma 5 mAthI ta na sudhaare| yo 7 vAmAnasthalI malekhay35 vAma yu. 8 meTala sthAnAdhikAri athavA sthAnApati (sthaanpati ne badale) tenI pachInI paMktimAM che tema. 9 eTale kadAca jina 10 laghu 5nI nizAnI bhUlathI lakhAI jaNAya che. 11 ahi ane nIce jyAM Ave che tyAM vAMco zreNi 12 eTale gAvA. 13 eTale rnara athavA vadhAre saMbhavita gurjara 14 A visarga adhure kotarelo che; mAtra tenA nIcanA bhAga barAbara katarelo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra bhASAntara-sArarUpe nIce pramANe tArIkhathI lekhane AraMbha thAya che:--zrImAna vikrama rAjAnA kALa pachI saMvata 1269 mA varSamAM ane leAkrika mArgamAsa zukalapakSa 14 ne guruvAre; athavA saMkhyAmAM vikrama varSa 1266 varSe ane siMha saMvata 96 varSe laukika mArgamAsa sudi 14 ne guruvAre; upara kahelA saMvata, mAsa, pakSa, dina ane tithie Aje; aNahilapATaka prasiddha zaheramAM; ane tyAra pachI te nIcenI vaMzAvalI Ape cheH-- 99 paramabhaTTAraka, mahArAjAdhirAja ane paramezvara zrImAna mUlarAjadeva (paheleA ) ( paM. 5) tenA pAdAnuyAta 5. ma. 5. zrImAn cAmuNDarAjadeva (paM. 6) hate. tenA pAdAnudhyAta 5. ma. pa. zrImAn durlabharAjadeva hatA. (paM. 7) tene--pAdAnudhyAta 5. ma. pa. zrImAn bhImadeva (pahele) ( paM. 8) hateA. tenA pAdAnukhyAta 5. ma. 5. kailAyamallanA upanAmavALA zrImAn karNadeva hatA. ( paM. 9 ) teneA pAdAnukhyAta 5. ma. 5. avantinAtha ane varavarakAneA parAjaya karanAra, siddhacakravartinA upanAmavALA zrImAn jayasiMhadeva ( paM. 11) hateA. tenA pAdAnudhyAta viSNu bhagavAn sarakhA prauDha pratApI, zAkaMbharInA rAjAne parAjaya karanAra 5. ma. 5. zrImAn kumArapAladeva (paM. 13) hatA. teneA pAdAnudhyAta kaliyugamAM rAma jevuM niSkalaMka rAjya karanAra, ane jeNe sapAdalakSa dezanA rAjA lakSyApAla pAsethI khaMDaNI lIdhelI te 5 ma. pu. zrImAn ajayapAladeva ( 5. 15 ) hatA. tene pAdAnudhyAta kAvinA durraya rAjA nAgArjunanA parAjaya karanAra 5. ma. 5. zrImAna mUlarAjadeva ( khInne ) ( 5. 17) hatA ane tenA pAdAnudhyAta 5. ma. 5. zrImAn bhImadeva ( khInne ) ( 5. 19) abhinava siddharAjadeva nAmadhArI sAkSAt AlanArAyaNa( viSNu )nA avatAra che te hateA. rAjA bhImadeva 2 khIjAnA rAjya samayamAM jyAre tenA pAdapadmopajIvin mahAmAtya zrI ratnapAla (5. 20) rAja mudrAne lagatAM samasta keAmI ane khIjAM khAtAMnI dekharekha rAkhatA hatA; ane peAtAnA dhaNInI prasAdIthI prApta karela saurASTra maNDalanA upabheAga (5. 22) vAmanasthalI zaheramAM pAtAnA pratinidhi mahApratihAra seAmarAjadevadvArA karatA hatA. ( paM. ra3) jyAre ( paM. 23) mahattara athavA mahattama zrI zeAbhanadevanA kuLa sahita pAMca kuLAnI anumatithI nIce pramANenuM dAnapatra jAhera thayuM hatuM (5. 25 )H-- prAgmATa jAtinA vAlaharAnA putra mahipAle, ghaTelANA gAmanA (5. 26) dakSiNa bhAgamAM vApI karelA ane prapA paNa karAvye che. ane nAgara jAtinA pArAzaranA putra mAdhavane >=lANA gAmamAMnA (5. 28 ) vApI sAthe joDAeluM 50 pAzanuM (5, 29) khetara apAyuM che. tenI sImAH--pUrvamAM sumacaNDanuM khetara, ne seASaDI nadI (paM. 30 ); dakSiNamAM paNa seASaDI nadI; pazcime rautavedagarbhanA kamajAnuM khetara; ane uttare rAjamArga che. vaLI (paM. 31) gAmanA uttara dizAnA bhAgamAM vAyavya khUNe AveluM prapAkSetra jenI bhUmi 100 pAza ( paM. 33 ) che te khIjuM khetara paNa ApyuM che. tenI sImAH--pUrve rAjakIya bhUmi; dakSiNe mehara sAyAnuM khetara, pazcima bhUhuraDA (5. 34) gAmanI sImA ane uttare vaNanI sImA che. tema vaLI AkavalIyA gAmamAM uttara bhAgamAM eka khaMDa dhAnya utpannavALuM 100 pAzanuM khetara ApyuM che ( 5. 36) tenI sImAH--pUrvamAM sAkalIyA ( 5. 37) gAmanI hada; dakSiNe varaDI gAmanI hada; pazcimamAM dhaDhelANA gAma jatA mArga (paM. 38) ane uttare vaNi che. che. 78 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 gujarAtanA aitihAsika lekha tema ja vaLI bhUharaDA gAmamAM (paM. 39) eka khaMDa nipajavALI 100 pAza bhUmi ApI che. tenI sImA-pUrve ghaTelANa gAmanI hada; dakSiNe samaDIyA gAmanI hada; pazcime gAma vahaNinI hada ane uttare sIvalIyA gAmanI vahaNinI hada che (paM. 41) A vApI ane prapA (paM. 45) ne lagatuM kharca mAdhavane zira che ane tema thAya tyAM sudhI mAdhava ane tenAM saMtAnonI paraMparA A cAra khaMDa nIpajavALI jamIna meLavI zakaze. [pachI 47 paMktimAM AzIrvAdAtmaka ane zApa ApanAra eka leka che. te pachI dAnapatranA sAkSIonAM nAmanI yAdI ApelI che, jemAM temanAthadevane sthAnAdhikArI athavA sthAnapati durvAsa. visaTezvara devanA maThane sthAnapati visvalaja (paM. 5) kedAra devanA manA sthAnAdhikArI brahmA, kapAlezvarI devanA maMdirane sthAna pati kSadajA (pa. 51) brahmapurI gAmanA IkSA (?) (paM. para) prAgvATa zreSThi ghara/ga (paM. 54); ane gurjara mahAjana ane zreSTi yajakanAM nAmone samAveza thAya che ]" vApI khalaka, kaththaka athavA karachaka, gopatha ane gapracArakSetra (ca) bhAgavaTAnAM che (paM. 55) dUtaka kadAca semarAjadeva pote ja che ane dharmavahaMkAmAM daMtakathI AjJA amalamAM mUkAI che ane trAMbAnA patarA para AjJApatra lakhAya che (paM. pa5)" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 163 zrIdharanI devapATaNa prazasti vikrama saMvata 1273 vaizAkha sudi 4 zukvAra (I. sa. 1216 eprIla rara zukravAra ) banIne lekha, karnala TeDe pitAnA tenI "TrAvelsa Ina vesTarna InDIA" graMthanA pRSTha. 513 ane pachInAmAM ane mI. posTansa jarnala. baoN. brA. raoN. e. se. vAM. 2. pRSTha. 16 ane pachImAM jenuM avalokana karyuM che te ja che. A banne lekhakanA kathanAnusAra te verAvaLa najIka devapaTTana ke somanAtha pATaNamAM kAjInA ghara najIkanA staMbha upara paDayo hato. hAla, je zilA upara te kotarAye che te te zaheranA moTA daravAjAnI jamaNI tarapha killAnI divAlamAM bAMdhelI che. karnala TeDa ane mI. pisTansa banne mI. vAghane eka vidvAna jaina dharmagurunI sahAyathI ane rAmadata kRSNadatta purANIe samakSa banAvelI nakala pramANe taiyAra karelA lekhane tarajumo je kahevAya che te Ape che. mI. vAdhanane tarajume aNahilavADanA caulukya nRpanA saMbaMdhamAM parama AzcaryakAraka TIkAothI pUrNa che, jene subhAgye theDuM ja dhyAna apAyuM che. A hAlanI AvRtti svargastha paMDita girajAzaMkara sAmaLajIse taiyAra karelAM rabiga pramANe raju thaI che-je mI. vI. jI. ojhAe prathama kahelA prasiddha kartAne akSarAntara, gujarAtI tarajumo ane teja bhASAmAM keTalIka samajutInI noMdha sAthe pragaTa karavA mokalelI. rabiga mujaba zilAnuM mApa 30 IMca pahaLAImAM ane 27 iMca laMbAImAM che, pAMca IMcanI jagyA nIcenA cheDA para khAlI mukI che. uparanA DAbI taraphanA khUNAmAM eka TUkaDe bhAMgI gaye che. lekhanA antamAM IjA thaelA bhAge vadhAre meTA thatA hovAthI jamaNI bAjumAMnI ghaNI paMktione moTo bhAga arthe athavA pUrNa bhUsAI gayo che. kArIgarI (kuti) sArI che. pahelI paMktimAM anusvArene, traNa adha cothI AvRta karI ati alaMkArita karyA che. tenA sauthI uparanA ardha cakane mAtrAne maLato eka lITe joDelo che evA ane be svasticihna che jemAnuM bIjuM svastika che. pahelAnuM nAma ane jANItuM nathI. mathALe be nAnAM cakavALe ane madhyamAM eka cakavALe ane nIce lagADelA trikeNavALe laMbacorasa che. lipi 13 mI sadInI sAmAnya devanAgarI che. - e tru ane 6 nuM kArya kare che. ane , , 4a nI joDaNI acaka 65, 4, ane 2 thaI che te jANavuM joIe. 45 mA zlekamAM hAlanA gujarAtane maLate gUrjarAtrA e navAI pamADe te zabda che. te sultAnamAMthI suratrANu ane ghajhanavamAMthI garjanakanI peThe gujarAta zabdamAMthI banAvI kahADyo che. gujarAta e kadAca gurjara athavA gurjara jAtinAM nAmane erebIka samUhavAcaka pratyaya Ata umerI thaelI mizraNa kriyA che. pahelA ane chellA zabdo sivAya lekhanuM-je Akhe chaMdabaddha che-tenuM lakhANa nIce pramANe che (1) maMgala, ple. 1-3 pahele zivanuM parabrahma sAthe abhijJAna karAvI tene uddeze che. (2) kSayanA asahya vyAdhimAMthI mukti arthe Indue karelI maMdiranI ane temanAthanagaranI prazasti, kale. 4-5 (3) aNahilavADanA caulukya nRpanI ane varatrAkula vaMzanA amuka purUSanI prazasti zlo. 6-25 1 e. I. vo. 2 pA. 437 ke. jI byulahara ane vajezaMkara jI. ojhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha (4) devapaTTanamAM ghaNAM maMDhira bAMdhanAra vi. saM. 1273 mAM vatrAkula vaMzanA pratinidhi zrIdharanI prazasti. aaa. 26-51 ( 5 ) vimala ziva (?) muni, je zaivAnA dharma gurU athavA maMdiranA guru hatA ema jaNAya che tenI prazasti kSeA. para-57. 102 (6) kavitAnA ( kAvyanA ) oN,--jenuM nAma khAvAI gayuM che tenI jANa navAM maMdiranA astitvakALa mATe prArthanA ane temanA zipi( nAma khAvAyuM che)nI jANa aaa. 18-60; ane tithi. caulukaya nRpAnI prazasti ApaNane navuM kaMI zIkhaDAvatI nathI. 16 mA zleAkanA pahelA pAdamAM bhaMgANuthI bhImadeva 1 lAnuM nAma nAza pAmyuM che te sivAya mUlarAja 1 thI bhImadeva 2 sudhIsarva rAjAAnAM nAme temAM che tenuM varNana lagabhaga pUrepUrUM hameza mAka che. phakta eka ja aitihAsika hakIkata ( leA. 13) jaNAvelI che ke bhImadeva 2. e meni nAmavALA sAmezvara maMDapa athavA zivanA maMdirane joDele maMDapa mAMdhyA. varatrAkula vaMzanuM varNana vadhAre agatyanuM che leA. 7 me ApaNane jaNAve che ke tenuM vaidghikageAtra zADilyanA gAtranuM hatuM ane tenuM sthAna ( raheThANa ) nagara eTale uttara gujarAtamAM vaDanagara hatuM. A jAti( vaMza )mAM eka dharmI jozI UyAbhaTTa hatA ( leA. 7-8 ) jenA AzIrvAdathI mUla eTale mUlarAja, 1 lA nRpe indranA vakSasthaLamAM irSA upajAve tevuM zatruethI mukta cirakALa sudhI rAjya karyuM. kadAca AnA artha e hAya ke UyAbhaTTa mUlarAjane jozI ke rAjajozI hatA. A mANusane mAdhava, lUla, ane bhAbha traNa putrA hatA, jeAne nRpe tenI sakhAvatAnI dekharekha, ane vApI, TrUpa tathA taDAganA kheAdakAma tathA kuTTima ( Azraya gRha ), vidyA maTha, prAsAda, satrAlaya, sauvahvaja daMDa, kamAnA, khajAre, nagarA, AmA, prapA ane maMDapanAM bAMdhakAma soMpyAM hatAM ( mlAka -10). cAmuMDa nRpe temanI tara kRpA batAvavI cAlu rAkhI ane peAtAnA pitAnA mitra mahAmaMtri mAdhavane kanhezvara gAma Apyu (AAka 12) vatrAkulanA vaMza UyAbhaTTanA bIjA putra phUlanI saMtatithI AgaLa cAlu rahyo hatA. phUlane eka pUtra hatA je bhAbha athavA phUla (?) paNa kahevAtA (zlA. 64) ane je bhImadhruva 1 lAnA mitra hatA. bhAbha--lUlane " jayasiMhanA priya mitra" ze|bha avataryAM (aaa 25) tenA putra varte kumArapAlanA nimele saciva thayA (aaa. 25) ane rAhiNI sAthe lagna karyuM. teNIe kumuda vikasAvanAra indu samAna nija vaMza vikasAvanAra ( mleka 26 ) ane zrI bhIma eTale nRpa bhImadeva 2 nA rAjapuruSomAM mAna pAmelA zrIdharane janma ApyA ( AAka 27 ). te pachI kavi A purUSanI ati mahAna stuti kare che jenI sAthe thADIka dekhItI aitihAsika hakIkta maLelI che. 40 mA zleAka ApaNane jaNAve che ke zrIdhare ghaNI vakhata lagna karyuM hatuM ane tene sAvitrI, lakSmI ane saubhAgyadevI traNa patnIo hatI. 42 mA leAka pramANeH tamAla vrukSAnA vana samAna mALavAnA yuddhanA mAtaMgeAnA gaNuthI kaMpita dezane tenA maMtra (eTale tenA naya ke maMtra) nI zaktithI punaH sthira karyAM ane nija khaLathI zrIdevapaTTananuM rakSaNa karyuM." 66 zyAma A hakIkatamAMthI jaNAze ke teNe tenA nRpane, rAjA arjunavarmana sAthenI vipattiomAMthI chUTavA kAika rIte sahAya karI, je arjunavarmana rAjAe I. sa. 1216 pahelAM kAika samaye gujarAtane| bhaMga karyAM hatA. ane khIjI hakIkta e paNa jaNAze ke te pAte devapaTTanane sukhA (?) hatA. pAchaLanI hakIkata pachInA khIjA AAkamAM paNa sUcavAelI jaNAya che. jyAM nakkI kaheluM che ke zrIdhara je killAnA garva hatA teNe jagatanA pralaya samaye vaTane rela chela karatA uMcA caDhatA sAgaranA taraMge samAna, tenA caraNanI gati mAtranA vegathI parvatAnA bhaMga karanAra, bhUmi maMDaLanA be bhAgamAM bhaMga karanAra vIra hammIranI senAne ati tRNu samAna karI nAMkhI. "" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar,com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIdharanI devapATaNaprazasti vIra hamIra" bahudhA musalamAna senApatimAMne eka hatuM, jeNe eka karatAM vadhAre vakhata caDhAI karIne bhImadevanA rAjya samayamAM gujarAta TuMka samaya mATe jityuM. rAjanItimAM ane yuddhamAM A vijaye keTalA mahAna ane agatyanA kharekhara hatA e zaMkAspada ja rahevuM joIe. kAraNuke prazastio racanArathI nAnAnuM moTuM (atizayokita) thAya che. zloka 44 ApaNane jaNAve che ke zrIdhara somanAtha pATaNumAM rahi svAmInA sthaLe potAnI mAtAnI yAdagIrI mATe viSagane arpaNa karelAM be maMdiro baMdhAvyAM. ane eka zivanuM maMdira potAnA pitA vizvanA nAmathI baMdhAvyuM. bAkInA zloka eTalA badhA kharAba thaI gayA che ke temanA lakhANuM mATe kaMI khAtrIpUrvaka kahevuM azakaya che. vi. saM. 1273, vizAkha zudi, 4 zukravAra, e tithi prophesara jekebInA Tebalo (kaThA ) pramANe (e. I. vaoN. 6 pRSTa 403 ane pachI ) I. sa. 1216 eprIla 22 zukravAra sAthe maLe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 gujarAtanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 .... .... .... : zivAya // manomanyAdibhUmyaMtatatvamAlAvalaMbanaM / upA smahe paraM tatvaM paMcakRtyaikakAraNaM // 1 [1]' viyadvAyurvahirjalamavaniriMdurdinakarazcidAdhArazceti tribhuvanamidaM yanmayamabhUt / sa vaH zreyo deyA2 .... .... ... ranAthaH suranadI sarUpAM vibhrANaH zirasi girijAkSepa. viSayaH // 2 [1] puSNAtu sphuradabhravibhramabhRtaH kRSNasya vakSaHsthalakhatkaustubhakAMtibhiH kavacitA lakSmIkaTAkSAvaliH / yA saMbhogabharAlasA tanuta .... janyavinyAsabhUrdAridyadrumadAvapAvakazikhAkArAnizaM vaH zriyaM // 3 [1] zrIsomanAthAyatanasya rekhA bhUmerivodvAguliratra bhAti / ananyasAdhAraNazobhametatpuraM puroreriti sUcayaMtI // 4 [ // ] mahIvadanapaMkajaM bhuvana bhUSAvidhinidhiH sakalasaMpadA tripura. vairiNaH sammataM / tadetadatiduHsahakSayavinAzasiddhau purA zazAMkaracitaM puraM jayati vAridhaH sannidhau 5 [1] asti svastimadaMbujAsananibhairadhyAsitaM yajvabhiDUM. madhyAmalitA -lAMvaratalaM sthAnaM trayIkelibhaH / abhyarthya dvijapuMgavAnagaramityar3heMducUDAmaNiH / prAdAdaSTakulAnvayAparacatuHSaSTaya svatuSTayai ca yat // 6 [] zAMDilyAkhyodapravaMzAgraketurgotraM khyAtaM nAma vastrAkulaM yat / UyA.... ... .... TTA devayustatra jajhai devajJatvaM yasya sAnvarthamAsIt // 7[[] yadIyAzIrvAdairamarapatikArpaNyajanakaM bhunakti smAyataM nihataripurAjyaM cirataraM / nihatya kSmApAlAnaNahilapure mUlanRpatiH prabhutvaM tatputreSvakRtasukRtArthavyavasitaM // 8[]] gaMgApravAha .... ... pratimA vabhUvustasyAtmajA mAdhavalalabhAbhAH / te mUla. rAjena puraskRtAzca bhagIrayeneva yazo'vataMsAH // 9 [ // ] vApIkUpataDAgakuTTimamaThapAsAdasatrAlayAn sauvarNadhvajatoraNApaNapuragrAmaprapAmaMDapAn / kIrtizrIsukRtapradAnnarapa 1 oM namaH zivAyaH ma pAnI napure. chaM: anuSTu.27, zimarathI-mAdI gA puure| deyAtparamasura-(4. ga. sa.) , Angelasta-pAsI rAma vAMyA-tanutaTe saujanya 4 cha,64ti-bAMyA vo guMli 5 ch| pRthvI-mAsI gAbhA pAyA bhuvanavAsa-(4..sI.) hai cha, zAIsAData- mAsI // puure| dhyAmalitAmalAM cUDAmaNi ; pachI vizrAma yi 26 / 7 76, zAlinI- mAsI // // UyAbhaTTo;-UyA (va ) dya sUtathA-( 4. ga. yA.) zibhariyA , pati- yazoSataMsAH nA saha 26. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 zrIdharanI devapATaNaprazasti 8 .... .... ... taH zrImUlarAjastribhistairayAsanibhaiya'ghApayadayaM caulukya cUDAmaNiH 10 [ // ] yadyAtrAsu turaMgamoDurakhurazcannakSamAmaMDalakSodacchannadigaMta. . maMvaramabhUdekAtapatrAkRti / AzAkuMjarakarNakoTarataTIrapyu9. .... ... .... cagaMDopalA.... ... .... bhidAnaH paTahadhvaniH kSitidharazreNISu vabhrAma ca // 11 [ // ] tasminbhUbhuji nAkanAyakasabhAmadhyAsite bhUpatiH pratyarthikSitipAlazailakulizazcAmuMDarAjo'bhavat // prItyAgrAmavaraM dadau nijapiturmitrA ... ya kanhezvara yaH zrImAdhavanAmadheyakRtine tasmai mahAmaMtriNe // 12[1] yasyottuMgaturaMgatAMDavabhavaH pAMzUtkaraH saunikaH svaH sImAsu marudgaNAbhayamahAvapraprakArobhavat / zakeNAsura ... P ... .... kaprazamanaM dRSTvAtituSTA11 ... ... tmanA niHzaMkaM nidadhe zacIkucataTe cetazcireNa dhruvaM // 13 [u]* tasyAtmajastadanu durlabharAjanAmA yasyArirAjamakaradhvanazaMkarAkhyA / pRthvIM vabhAra paripaMthi .... .... ... ... ... NitabhadrapIThaH 14 [ // ] tadanu tadanu12 ... ... ... jobhUdallabho bhUrbhuvaH svastritayapaThitakIrtirmUrtimadvikramazrIH / yadarinRpapureSu sthUlaktAphalAMkA mRgapatipadapaMktirlakSyate catvareSu // 15 [ // ] kSoNIcakraikazakre ... ... ... khatpratApapratihatani13 khilArAtirAjanyasainyaH / tasmin devAMganAnAnniviDataraparIraMbhabhAji kSitIze karNaH kIrNAbhiyAtirbhuvamabhRta bhuje bhogibhRnmasareNa // 16 [ 1 ] tasminna ... ... __... ... .. rabhUjayasiMhadeva ? / yasya kSapAka14. ... ... ...rakapratimallamUrtiH kIrtirjagatsu narinarti naTAMganeva // 17[1]' pANaukRtya jayazriyaM kSitibhujAmagre samagrAM mahImekacchatraparicchadAM vidadhatA vIreNa vi .... ritaH / yenArAtinRpA- ... vRdAbhirmuzaM saMdhukSya kSubhi... 1 , sAIviData-pAyo narapatiH-( pa. pa. sau.) 2 cha, zAti -pAya kSuNa(1...me.) kotara bhUsa cha-(4. 1. .) 3 76, zAIvita-kandezvare bhUya -(.ga. thA.) 4 , zAglista-zakaNAsuragoSTika- (4.sa.sI.) goSThika pAyathya 5 cha, saMdiastparipAthaziraH kirITaratna dhRticchuritazoNita (va.ga.sI.)6, bhAsinI-vAyA sthUla muktAphalAMkA-(pa..me..) 7. 0524.ga.sA. zake 9vAya cha [mRta ... ... caMdrakAMte ... Ne 1] yonmatsareNa(4.sa.mA.) bhAla prasita thA koMnityA sudhaare| recha 86. vasaMtaldest- 1..mA. tasminna pachI pAye cha [ sahyabhuvanAsi jaya ... ... ], pAyA kSapAkarakara-(4...) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 gujarAtathA aitihAsika lekha 11 taurvasaMnibhasamutkSepaH pratApAnalaH // 18 [ // ]' tasminnupeMdratvamanupravRtte trailokyalokaMpRNairAtmaguNairaralaMdhyAH rakSAkSamavikramAMkaH 11 bhUpaH // 19 [ // ] yadari 16 17 19 20 sa lAloDhAdakaH H pratApaH / kathayati ghanaphenasphArakalolaDolaM jalanidhijalamadyApyutpatiSNu prakAmaM // 20 [ // ] AkhaMDalaprAGgaNikeca tasmin bhuvaM vabhArAjayadeva .....taruprakAMDAnuvApa yo .... .... www. .... 18 kAri somezvaramaMDapoyaM yenA'tra meghadhvaninAmadheyaH || 23 [ // ] ' kUlAtmajaH samajaniSTa viziSTamAnyo bhAbhAkhyayA subhaTabhImanRpasya mitraM [ / ] lUlA patisabhArNavapUrNacaMdraH // vajIvana .... naigamadharmavRkSAn // 21 [21] yatkhaGgadhArAbalama manAnA nRpeMdravikrAMtiyazaH prazastiH / vabhrAja tatpuSkaramAlikeva zrImUlarAjastadanUdi * yAya // 22 [ ]' [ tasyAnujanmAjayatikSitIzaH ] zrIbhImadevaH prajita pratApaH / a ... kumArapAlaH prababhUva ta prasRmarapa ko ... 4006 ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 24 [ // ] tasyAbhavadbhuvanamaMDalamaMDanAya zobhAbhidhaH priyasuhRjjayasiMhanAmnaH / yasyAtmajaH sacivatAmadhigamya nallaH [mmAna ]yAM suciramAsa kumArapAlaM / / 25 [ // ] athopa hiNImumAmivezaH kama - ... lAmivAcyutaH / ajAyatAsyAM kulakairavAkara pravodhakaH zrIdharanAmacaMdramAH 26[ // ] ' kSIrodapUraparipAMDurapuNyakIrttinIMrogameSa puru Sa mAtanoti / ... namaMtrazaktiH zrIbhImabhU ... 21 patiniyogijanaikamAnyaH 27 [27] deg AzIH paraMparA seyamUyAbhaTTasya tAyate [1] caulukyavastrAkulayorAkalpaM prItirakSatA // 28" [ // ] kAMtyA caMdrati tejasA ... uttAnapadAtmajatya khi 1 ve, agafaziba, 9. 11. 1. qia fazat (en) ka: 291 ra - Ni. 26, unnati 76, bhAsinI - yadaripureSu vyAghnavitrAsavAta - (va. ga. bhe. ) 446, upannati - rAjadeva bhUpaH / ucchArayan bhUpataru 576, pati 6 chaMha, pannati - prathama vAha va aspaSTa che. 776, vasaMtatisamma - lulAkha ( khya ) yAtu bhavajIvana pUrNa kumbhaH zrIbhImabhUpa- ( va. ma. o. ) bhAna asiddhasta lulAtmajabhAMthI mUlAtmajaH sudhaare| 1re che. 86 patra pAha vasaMtatisamma sucira lemane aMte bhAve che; sAthe 19 nI saMkhyAnA AMkane umeza paNa karAyalA che. 876, vaMzastha - athopane me dayitAM ca rohiNI - ( 1. 1. the|. ) 10 46 vasaMtatilA puraSAyuSamA, - bhUpAlarAjaparinatanamaMtra - ( va .ga. me. ) 1176, manuSTula seyaMtrayAbhUdazvatAyate [ navyAbhUdiva dazyate -[ 1. go. ] www.umaragyanbhandar.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 23 24 25 26 27 28 29 zrIdharanI devapATaNaprazasti lasaMpattyA dhanAdhyakSati / [ vRttyA ] sAgarati prabhAvavidhinAnityaM viraMcatyasau kIrtyA rAmati rUpasuMdaratayA kaMdarpati zrIdharaH // 29 [ // ]' niHsImasaM gurubhirnibaddhaH / saujanyanI - raniSirunnatasatvasImA jAgarti cAsya hRdaye puruSaH purANaH // 30 [ // ] * zrISaropi na baikuMThaH sarvajJopi na nAstivit / Izva [ // 31 // ]' ta[ trAnizaM viduSa ] pAda ropi na kAmAriri pakAmadhenumukhyAH sa .. mastajanavAMcchitadA bhavaMtu / kiMtvasya saMtyabhayadAna vazaMvadatvavismeravaktravinayapramukhA vizeSAH || 32 [ // ] jaMbAlastuhinAyate [ pikatatiH zrIrAjahaMsAyate ] [ kAliMdI ] ... dAyate haragalaH kSIrodavelA yate / zauriH sIradharAyate'jaMnagiriH prAleyazailAyate yatkIya supayasyate kSitigavI rAhuH zazAMkAyate // 33 [ // ]' nirmAlyaM [ caMdradevo ] kSIrodaH pAdazaucAmR ... 20 ... tamacalapatirdehasaMvAhapaMkaH / ucchiSTaM pAMcajanyaM surasaridamala ... svedatoyodayabhIrityevaM yasya kIrte svayamakRta nutiM soma... [ 34 ] ... triloka mAlokya saMkIrNanivAsamasyAH [ ] vedhA vilakSa stutimAtatAna tavAsti nAnyAsadRzIti nUnaM // 35 [ // ] asau vIro dAntaH sucaritaparispaMdapariNavagirAM kopi sukRtI [ / ] amuM pUrve ja subhagaH ...nmanyakhila guNavistAramadhuraM nunAva svacchaMdaM vimalAmiva vAlmIkirasakRt // 36 [ // ] yadIyaguNavarNanazravaNa kautuko cchedayA / gamA / manaH kimiva rajyate - ...nucita vaMdibhirvedha sara tadasya kavimAnibhirna ca caritramudyotate // 37 [ // ] digdaMtAvalakarNatAlavilasattatkuMbharaMgAMgaNe yatkIrtti [ madamatta nRtyati [ / ] rodaH kaMdarapUraNa ... ... ... ... ( 1. 1. o. ) vAMyA mudyotate. ke. 80 ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... ... 176, zAhU viThThIDita - muktayauttAnapadA0 -- ( 1. 1. o. ) 276, vasaMtilA -- niH sImarSapadudayaikanidhAnaheturAkalpamAnajanatAguru 0 - (va. ga. go. ) 376, anuSTubh - 0rindropi na ca vRtrahA.( 1. 1. o. ) 4, vasaMtisa 576, zAhUsaviThThIDita. kaliMdI jaladAyate . - ( 1. 1. . ) 6 74, sa2rA. - caMdradevo raghupatiracitaH setubaMdha praNAlI - ( va. ga. o. ) kIrte: - - somanAtho'tizraddha - (1.ga. the|. ) 7 76, upannati. - ( yatkIrtyAnAzu ) dvayasI ( si ) trilokImAlovilakSa:- 846 zimarizI 46, pRthvI --- kamala - ( 1. go. ) vAMyA layatA - mirAmAna. - bAzI 207 www.umaragyanbhandar.com) Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 30 ... ... ... praNayinI niH zaMkamAtmabharimidaMtI tamasAM kulaM kalimalapradhvaM sabaddhotsavA // 38 [1]' lokAlokAlavAlA jalanidhisalilAsikta[ muktAvahaMtI ] [zaMbhormUrddhA ] valaMvinyakhilaguNamayai ... raMkuraiH kIrtivallI yasya prAleyabhAnupravikacakusumodAratArAparAgairdikcakraM vyApayaMtI jayati phaNipatiprAMzumUlAjagatyAM // 39 [ // ] ... ... sAvitrIlakSmIsaubhAgyadevyAkhyAH [1]. .... ... ... icchAjJAnakriyAkhyeyA yadvadIzasya zaktayaH // 40 [1] tAbhirbhuvanavaMdyAbhiH saMdhyAbhiriva vAsaraH [1] [ zrIdharaH zobhate zazvallokavyApyekadIpakaH // 41] ... [ mAlavatamAla ] vanAyamAnasenAgaja....... ... prakarabhaMguritAM bhuvaM yaH [1] [ bhU yaH sthirAM sapadi maMtravalena kRtvA zrIdevapatanamapAlayadAtmazaktyA // 42 [ // ] pralayanala. ghivelollolakallolalolaM ... ... ... saMpiSTazailaM [1] dalitadharaNi. .... cakraM vIrahamIracakra bahutRNamakarodyaH zrIgharo durgdrpH||43[1]5 mAtuH kaivalyahetormuraripubhavanaM rohiNIsvAminAmnA ... kezavAdyaH [[ ] nAmA tA; ... .... .... tasya tadvacchivabhavanamapi ... ... ...[ dhAma ] zrImacchi , vasya pratihataduritaM kAritaM bhUrizobhaM // 44 [1] vallo dauvArikobhUda ... ... ... ... gUrjarAtrA nijanipuNa36. ... ... ... guNe sUnunA.......[1] [yene ha ]zrIparIyo ha ] ranagara___pade yojitastasya nAnA prAsAdaH zrIghareNApyayamavanijayaH kAritaH ... ... [45] ... ... ... dhanastomAJcamatkAriNaH 37 kiMcicchInRpanAyikAbhirabhita ... ... ... [1] gIrvANAdhipacA [ pasA] daramahAratnasphurajyotiSAM naite merUmahIghara ... [186u] fmA dvijavRddhibhAjaH 38 ... ... ... samAnadIrghAH saguNAH ... [1] ... ... ... mAhezvara vyAkaraNopamAnAH // 47 [1] ... ... ... ... ... / / ..... ... ... .... vaizeSikA iva / cha, zAti -. matta( vAravanitAtalyaMpadA ).-(. 1. sI.) 2 cha, 052. 37 manuSTum (tasya patmyastu) sAvitrI0 (pa...).476, saMtadiast: uttAbamAlavata0-(1.ma. mA.) hAya uttAla.pAya ya bhaMguritAM vudaMya / saryaH sthirA(2) murathI (pa.. .) 571, bhAbanI-caraNa dharaNamAtrApAtasaMpiSTa0-(pa..me.) , s5|-nuun ----- mabhito maMdira ke.(. 1. mA.) mapi ---- jayAkhyaM (1.. sA.) 7 saya.- bhUdarigiri ------ --dAkRSTA gurja-(pa.sa.yo.) : guNaiH OM-(1.. ..); sUnunAtmAligamyaM. kArita: zaMkarasya - (1 .mA.) , A lants pahatadhanaH taH-krIyakuTyAMtarA mahIdharaH zazizAmAkAra (...)-- 876, Gold -dvijottobhUdvija; tArakA mAhezvara-(pa. ga.me.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIdharanI devapATaNaprazasti ... ... ... ... ... ... // 48 [1] citravRtti ... ... [ / ]... ... ... munayo yathA 49 [1] vi ... ... ... ... rgAH satatavihita... ... ... dhUpoddhRtadhA ... ... [1] ... ... ... dete||50[0]' ... [ kathAzrayAya maThaM vi ... ... [1] ... ... ... ... cetaH // 51 [ // ] atha ka ... thamavi daivAdAgataH ... ... ... ... zrIdhareNa [1] .... ... ... ... ... ... ... jaladhi ... .. [ // 12 // ] ....... ... ... bhUpAlakulasadgu ruH[1] ... jImUtavAhama ... ... [ // 53 // ] ... ... ..... ... ... [1] ... ... pAvano yatipati... ... ... yasyAMhipUjAvi[ SiH ] ... ... ... // 54 [1] zrI ... dUre prasarapariNate ... ... ... ... kSaNikamatamahAvyAla. 44 ... ... ... saraMbhasiMdhuH [1] ... ... ... ... ... ... [tadAdivimalazivamuni rmAnanIyo [ naveMduH] // 55 [1] ... ... ... ... ... ... ... ca pAdapa45 ... ... ... au [ / ] aMgIkRtA ... ... ... ... ... ... ... [ // 56 // ] ... ... ... ... ... [niH zeSapApaMDimRNAvapaMDaH] [bhaktyAsya tuSTaH pratipannadarpaH] [prazastimetAmayamuhadhAra] / / 57 [u]" yAva46 dviSNorurasi ... ... ... ... ... ... ... ... ... [1] [ yAvadvANI viharativi ... ... ... tA ... ... ... // [57 [1]" [ ete ] ... ... vena prAsAdAH 47 ... ... ... sUtritAH shubhaaH| likhi... ... ... ...[ // 10 // ] zrImadvikramanRpasaMvat 1273 varSe vaizAkha zudi 4 zukre[ niHSA vitamiti zivamastu // cha / maMgalaM mahAzrIH // 179, anuSTu-pahelo titI za3Ata- AdyodayAH kepisuMdhA vaize-(pa. pa. .) 2 ., manuSTum 376, mAlinI-vibhavA; bhyavargoH ghArAbha-(...) 476, triSTubh eSAM musiddhAya kathA zrayAya maThaM vidhAya svapadena vaktA-(1.ga.me.) 5 gataH (zrInivAsI); pratinRpatimataM yaH paMDitaMmanya-(trI 56) mivajaladhi 6 76, anuSTum ; 7 76, zAvita - - --- dadhipari - - - sacivaH subhI sadvidhA - - - tojita- (pa.sa.sI.) 8 6, yaza-dalabadure, kSaNitamata,-(pa. . .) 676vasaMtati ?-vIsya ca pAdapayo-(4. ga. mI.) 1.46,6pati . pA. 1 khAne mante prabhUta (va. ga. yA.) 1 mAtA-viharati vidhurvakRpiThAMtarAlevA -- valyamakhilaM gejyatI yamAya navamI .) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 164 bhImadeva 2 jAne jAmanagaranA bharANune zilAle vikramasaMvata 1275 bhAdaravA suda. kAThiAvADamAM jAmanagara tAbe khaMbhALIA najIka bharANuM e eka nAnuM gAmaDuM che. A gAmanI pazcime bhAvane maTha che, jemAM eka khule eTalo che jenI bAjue gaNapatinI chabI kotarelI che. A bAju upara A zilAlekha caNI lIdhelo che, ane tenA upara gAyanuM citra che. zilAlekhanuM mA5 1548" che. nava patie karelI che, jemAMthI chellI be ane pahelI ane jethI paMktionA thoDA akSare bilakula aspaSTa che. aNahilapuranA rAjA bhImadeve nImelA saurASTranA subA zrIsAmaMtasiMhanuM nAma temAM varNavyuM che. A subAnA AdezathI eka vAva baMdhAvavAmAM AvI hatI, ane tenI cAlu sthiti mATe bharANa gAmanI mAMDavInI upajamAMthI kharcanI goThavaNa karI hatI. A lekha devanAgarI lipimAM lakhelo che, ane saMskRta gadyamAM che. tenuM varSa vikama saMvata 1276 eTale I. sa. 1219 che. 1 bhA. mA. saM. i. pA, 104-05 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAno jAmanagaratAba bharANAnAM zilAlekha 111 akSarAntara 1 zrIvikramAt saMvat 12(7)5 varSe bhAdrapadazudi... ... adyeha zrImadaNahi2 lapATakAdhiSTitasamastarAjAvalIsamalaMkRtamahArA3 jAdhirAjazrImadbhImada(de )vakalyANavijayarAjye zrIsau 4 .... dezAbhiyuktamahaMzrI.... lavaH zrIsAmvaMtasI(siM )ha 5 kasyAdezena ca viniyuktamahaM ( mahAn ) zrIarisI( siM )haTha. zrIja 6 yasIhAbhyAM zrImAtarAdevIvApikAyAH patrazAsanaM kA 7 ritaM // tathA sthAnIyepi pUjArtha bhadrANakamaMDapikAyAM 8 ... ... hi ... ... devaprati ... ... zrIpi bhASAMtara vikrama saMvata 1275 bhAdaravA zudi ... ... Aje, zrImadda aNahilapATakanivAsI samasta rAjAvalIthI maMDita darabAravALA mahArAjAdhirAja zrImAna bhImadevanA kalyANavaMta ane vijayI rAjyamAM zrIsoraTha dezamAM kArabhAra mATe nimelA zrIsAmaMtasiMha devanI AjJAthI mahAna zrIarisiMha ane Thakara jayasiMhathI zrImatarAdevI vApInA saMbaMdhamAM A lekha ketarAya che tene hetu nIce mujabane che ke A sthAnanA pUjAnA kharca mATe bharANAnI mAMDavInI AvakamAMthI... .. ... ... ... ... ... ... ... ... +Orton++Orcort Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 165 zrImajayaMtasiMha athavA abhinava siddharAjanuM dAnapatra vikrama saMvata 1280 piSa sudi 3 trIja maMgaLavAra akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti rAjAvalIpUrvam samastarAjAvalIsamalaMkRtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparama ... ... bhaTTAraka ]umApativaralabdha2 prasAdaprauDhapratApAditya caulukyakula[ kamala ]... ... nAnekasaMgrAmani... ... zrImanmUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArA3 jAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativaralabdhaprasAdaprAptarAjyalakSmIsvayaMvarazrI. cAmuMDarAjadevapAdAnudhyAtama4 hArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativaralabdhaprasAdasaMpAditarAjyalakSmIsvayaM vara ... ... zrI 5 vallabharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativaralabdha pra sAdaprauDhapratApA ... ... ta zrIdurla6 bharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativaralabdhaprasAda prauDhapratApatimirAri7 rAjAbhImazrImadbhImadevapAdAnu dhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApati varalabdhaprasAda[ prAptarA- ] 8 jjalakSmIsvayaMvarakAminIkaMdarpatrailokyamallazrIkarNadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAja paramezvaraparamabhaTTAraka ubhA9 pativaralabdhaprasAdAvAptarAjyalakSmIsvayaMvara atyadbhuta pratApamADa caulukyaku[ la] tilakatribhuvanagaMDavavara-[ ka ]jiSNu I. e. va. 6 5. 196 che. khullara 1 patarAnuM mApa 14"45" lipi jena-devanAgarI. patarAM kATathI tathA tapAvI sApha karavAnA prayatnothI kharAba rIte nukazAna pAmela che. 5. chellA traNa akSaro zaMkAspada che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaMtisiMhanuM dAnapatra 10 avaMtInAthasiddhacakravarttizrImajjayasiMhadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAja [ paramezvara 11 ralabdhaprasAdasaMpAditarAjyalakSmIsvayaMvarAtyadbhutapratApabhAsvAnu caulukya kulakalpadruma vicAracaturAnataraNAMgaNavi 12 nirjitazAkambharI bhUpAlazrI kumArapAladeva pAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativara 13 labdhaprasAdaprauDhapratApAdityakalikAlaniSkalaMkAvatAritarAmarAjya AjJA'jApAla - zrIajayapAladevapAdAnudhyAta 14 mahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTAraka umApativaralabdhaprasAdaprauDhapratApavAlArka Ahava parAbhUtadurjayagarjanakA paramabhaTTAraka umApativa 15 ghirAjazrI mUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAja [ paramezvara ] paramabhaTTAraka umApativaralabdhaprasAda nA 16 rAyaNAvatAra zrI bhImadevatadanaMtaraM schAne mahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativaralabdhaprasAda-* ---- 17 saMpAditarAjyalakSmIsvayaMvara atyadbhutapratApamArtaMDacAlukya kula kalpavallIvistAraNadISThasaduH samayajala 18 ghijalamagnamedinImaMDaloddharaNamahAvara rAhadurdaivadAvAnala nirddagdhagUrjara dharAbIjaprarohaikaparjanya ekAMgavIretyA 19 disamasta viradAvalI samupetazrImadaNahilapura rAjadhAnI adhiSThita abhinavasiddharAja zrImajjayaMta siMhadevo 20 varddhipathakegaMbhUtApathake cattanniyuktaviSayAdhikAriNo bodhayatyastu vaH saMviditaM yathA // asyAM tithau saMvatsaramAsa 21 pakSavArayuktAyAM gatasaMvatsaradvAdazavarSazateSu azItyuttareSu pauSamAse zuklapakSe tRtIyAyAM tithau bhaumavAre 22 saMjAtauttarAgata sUryasaMkramaparvaNi aMkato'pi samvat 1280 varSe pauSa zuddhi 3 bhaume'dyeha saMjAta [ utta ] rAnaya 113 5. 11.vaaNthe| bhAsvAn 12 vI zAkaMbharI paM. 16 / zrIbhImadevaH bhaM, 17 dIptasuduH 1. 18 vIre aspaSTa che. paM. 15 the| virudA 5 20 vAM ca tani Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha patarUM bIju 1 naparvaNi sAtvA zucirbhUtvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatimabhyarcya saMsArAsAratAM vIkSya nalinIdalagata + 2 jalalavataralataraM prANitavyamAkalijya aihikAmuSmikaM ca phalamaMgIkRtya pitrorAtma [nazca puNyayazo ]bhivRddha3 ye pUrvapurUSANAM svargeschitaye vabipathake sApAvADAgrAmaH pUrva palamAnadevadAya. . brahmadAyavarja tathAgaM bhUtApathake zeSaH 4 devatigrAmamadhyAt DoDiyApATakasatkabhUmikhaMDa 1 ubhayametat pUrvaschadevadAya. brahmadAyavarjitaM asyAmeva bhU5 mau soluM0 rANakaAnA u0 lUNapasAkena svIyamAtRsalakhaNadevinAmake kArita. salakhaNapure zrI[ Ana ]lezvarade6 vazrIsalakhaNezvaradevAbhyAM zAsanodakapUrvamasmAbhiH pradattaM // sAMpAvADAgrAmasyA ghATA yathA // pUrvasyAM bhaTTAzrI7 zeSadevatabhUmau sImA / dakSiNasyAM phIcaDIgrAmahAMsalapuragrAmayoH sImAyAM sImA / pazcimAyAM-- 8 grAmayoH sImAyAM sImA / uttarasyAM rANeloyagrAmakhAMbhilagrAmadda0 AdhIvADA prAmANAM bhaTTAzrIzeSadevatabhUmau ca 9 sImA / tathA DoDiyApATakabhUmikhaMDaikasyAghATAH // pUrvasyAM iTilAgrAmakAlharI grAmavahicaragrAmANAM sImAyAM 10 sImA / dakSiNasyAM phIcaDIgrAmasImAyAM sImA / pazcimAyAM bhaTTAzrIzeSadevatabhUmau sImA / uttarasyAM DoDiyApATakama11 DhyayabhUmau saMti STasAnavahapAnIye tathA bhaTTAzrIzeSadevatabhUmau ca sImA // evama. mIbhirAghATairupalakSitaH svasI12 mAparyaMtaH savRkSamAlAkulaH sahiraNyabhAgabhogAsadaMDadazAparAdhaH sakASThatRNodako petaH navanidhAnasahita AbhyAM ------ - - -- _ + 5.1 vIkSya saspaSTa cha 5.2 yA mAkalayya. 5. paaNye| varddhi. 5. 5 vAMyA devI 5. 6 mA apaSTa che. ? 5. 11 paheluM cihna tha nahIM samajAya tevuM che, kadAca ke badale heya vAMyA satiSThamAna. 5. 12 pAyA vRkSa -; bhogaH sa; kASTaH. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaMtasiMhanu dAnapatra 13 devAbhyAM AcaMdrAkakAlayAvadbhoktavyaH / yathA dIpamAnakarahiraNyAdi sarva sarva dAjJAzravaNavidhAyIbhUtvA'mukAbhyAM devA14 bhyAM samupanetavyaM / sAmAnyaM caitatpuNyaphalaM matvA'smadvaMzajairanyairapi bhAvibhoktami rasmatpradattadevadAyo'yamaDa15 maMnumaMtavyaH pAlanIyazca / kenApi kadApi zAsanamidaM na paripaMthanIyaM / / yata uktaM ca vyAsena // SaSThivarSasahazrANi 16 svarge tiSThati bhUmidaH / pyAchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narakaM vaset // 1 bahu bhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarA[ dibhi ]yasyaya17 sya yadA bhUmI tasyatasya tadA phalaM // 2 asmadvaMze ca yo rAjA 'jyome-- ----stasyAhaMkAramano-- 18 yet // 3 bho bhUpA janmanaH puNyamasyAM kimapi mAmakaM / sarveSAM--ma-. ----|4|----midN Uce 19 kAlajAtIyavA0 mahaM zrIAzAdityasUnu----zrIstaMyaM 20 kalaH // 21 zrImajayasiMhadevasya 5. 13 vAMyA yAvadbho; -dIyaH- vidhayIbhU 5.14 bhyAM samupa. 5jitanA sA ma sI nAMpA 5.15 prathama akSara bhusI nA pAyA SaTiM;-sahasrANi. 5.15 vAMyA tipati-AcchatA 5. 21vAMyA zrImajja. le. 82 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 gujarAtanA aitihAsika lekha sArAMza 1 prastAvanA a) vaMzAvalI. 1 mUlarAja pahelo-caulukaya kuLanA kamalakSetrane vikasAvanAra prauDha pratApI sUrya. 2 cAmuMDarAja. 3 vallabharAja. 4 durlabharAja. 5 bhImadeva 1. 6 karNadeva. railokayamala. 7 jayasihadeva-tribhuvanagaMDa, varvaraka ane avantinAthane jitanAra, siddhone cakravarti ekAMgavIra nAma bIjuM che te, 8 kumArapAla-zAkaMbharInA rAjAne yuddhamAM harAvanAra. 9 ajayapAla. 10 mUlarAja 2-garjanakanA rAjAne yuddhamAM harAvanAra 11 bhIma-sAkSAt nArAyaNa svarUpa tenA pachI tenA sthAne. 12 jayantAsiMha-aNahilapATaka rAjA, abhinava siddharAja. (ba) jayantasiMha vaddhipathaka ane agabhUtA athavA gaMbhUtAnA pathakanA rAjapurUne saMvata 1280, piSa sudi 3 ne maMgaLavAre nIcenuM dAna jAhera kare che. 2 dAna-(1) vaddhi pathakamAM sAmpAvADA gAma. tenI sImA(a) pUrvamAM zeSadevatanI bhUmi (ba) dakSiNamAM phicaDI ane hAMsalapura gAme. (ka) pazcimamAM-- (Da) uttare rANeleya, khAMbhila, AdhivADA, gAma ane bhaTAraka zrIzeSa devatanI bhUmi (2) gaMbhUtA athavA agaMbhatA pathakamAM zeSadevatimAM bhUmikhaMDa (jamInane TUkaDe) tenI sImA(a) pUrve iTilA kArI ane vahicara gAmaDAM (ba) dakSiNe caDI gAma. (ka) pazcime bhaTTArika zrISadevatanI bhUmi. (3) uttare deDiyApaka. 3 dAnanuM pAtra solaMkI rANA AnAo luNapasAke tenI mAtA salakhaNudevInA puNyArthe salakhaNupuramAM bAMdhelAM Analezvara ane salakhaNezvaranAM maMdira. 1 dAnapatra naM. 6 (I. e. vo. 6 5. 203) nA sAzAnI noTa 11 jue. 2 kavArTara mAstara janaralanuM nAsAnuM kaIla kadAca hoya, je rAdhanapUra saMsthAnamAM muMjapuranI pUrve gAyakavADI sarahada para AveluM che che viramagAma ane pATaNanA rastAmAM AvelAM kAlarI ane becarAjI gAme levAno sambhava che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 166 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra* vikrama saMvat 1283 kArtika sudi 15 gurUvAra akSarAntara patarUM pahelu 1 / / / svasti rAjAvalIpUrvavatsamastarAjAvalIsamalaMkRtamahArAjAdhirAjaparame2 zvaraparamabhaTTArakacaulukyakulakamalinIvikAsanai[ kamArtaDazrI mUlarAja3 devapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTAra[ka ]zrIcAmuMDa[ rAja]4 [deva ]pAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakazrIvallabha[ rAja ]. 5 [deva ]pAdAnudhyAtamahArAjA[ ghi ]rAja [para me[ zvara ]paramabhaTTAra kazrIdurlabharA[ ja ]. 6 [devapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakazrImadbhI[ madeva ]7 pAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamazvaraparamabhaTTArakatrailokyamallIkarNa8 devapAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaavantInAthavarvaraka9 jiSNusiddhacakravartizrImajayasiMhadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjapara[ me ]10 zvaraparamabhaTTArakaparamamAhezvarazrImatkumArapAladevapAdAnudhyAtamahArA11 jAdhirAja[ para ]mezvaraparamabhaTTArakahelAkaradIkRtasapAdalakSamApAla. 12 zrIajayadevapAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamlechatamonicayacchanna[ mahI]13 valayapradyotanabAlArkamahArAjAdhirAjazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjA14 ghirAjaparamezvaraparamabhaTTAraka abhinavasiddharAjasaptamacakravartizrImadbhImave15 vaH svabhujyamAnacAlIsApathakAMtarvartinaH samastarAjapuruSAn brA[aNotta] rAstAni / 16 yuktAdhikAriNo janapadAM zca boSaye] tyastu vaH saMviditaM yathA ||shriimdvikmaadi patarUM bIjeM 1 [ tyo ]tpAvitasaMvatsarazateSu dvAdazasu tri[ azIti uttareSu lauki[ kakA rtikapUrNi ]mAyAM guruvA2 re'trAMkato'pi saMvat 1283 varSe lauki0 kArtika zudi 15 gurASa[gheha ] zrImadaNahilapA* . . . 5. 148 7. yu.72. patarnu bhA5 834113" bipi - BAREIriirithati surakSita che. thoDA thoDAbhAgomAM akSare ukhaDI gayA che. paM, 15 vaye tA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 3 Take'syAM saMvatsaramAsapakSapUrvikAyAM tithau sAtvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpa timabhyarcya saMsA4 rAsAratAM viciMtya nalinIdalagatajalalavataralataraM prANitavyamAkalijya aihikAs [muSmi ] + 5 kaM ca phalamaMgIkRtya pitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye natAulIgrAmaH svasImApa [yantaH sa-] 6 vRkSamAlAkulakASTatRNodakopetasahiraNyabhAgabhogasadaMDodazArApadhaH sarva[ dAnI ] 7 sameto navanidhAnasahita pUrvapradattadevadAyabrahmadAyavarjamaMDalyAM zrImUlezvaradevA8 ya nityapUjArtha tathA maThasya metyatapodhanAnAM bhojanArthaM ca schAnapatiH vedagarbharAzeH ___ zAsa9 nodakapUrvamasmAbhiH pradattaH // grAmasyAsya AghATA yathA pUrvasyAM oMkarA - avayA - - 10 grAmayoH sImAyAM sImA / dakSiNasyAM avayANijacuyAMtijagrAmayoH sImAyAM sImA / pazcimA11 yAM vaDasara talapadabhUmisImAyAM sImA / uttarazca oMkurAlagrAmasImAsaMlagnavaDasara [sI]mA12 [yAM ] sImA / evamamIbhirAghATairupalAkSataM grAmamenamavagamya tannivAsibhirjanapa dairyathAdI. 13 yamAnadAnIbhogaprabhRtikaM sadAjJAzrava[ Navidheyai ]bhUtvA amuSmai bhaTTArakAya samupa [ne ]ta14 [vyaM ] sAmAnyaM caitat puNyaphalaM matvA asmadvaMzajairanyerapi bhAvibhokRbhirasmatma dana[ devadA] 15 [yo'yama ]numaMtavyaH / pAlanIyazca / uktaM ca bhagavatA vyAsena / praSThivarSasaha zrANi svarge tiSThati [ bhUmidaH] / 16 AchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narakaM vrajet / 1 asmadvaMzaja ---- 17 karamamo'smi mama dattaM na lopayet / 2 likhitAmadaM zAsanaM kAyaschAnvayaprasUta Tha0 sA18 [ti ]kumArasuta AkSapaTali0 somasIhena / dRtako'tra mahAsAMdhi Tha0 zrIbahu deva iti zrImadbhImadevasya - + 5. 4 vAMyA mAka layya. pA 5. 6 vAyA kATha; petaH; bhogaH sadaMDada. 5. 7 vAMyA sahitaH; varja 5. 8 vAMyA nityaMta prate.. 5. 15 / SaSThiH sahavANi; tiSThati. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra sArAMza 1 prastAvanA-(a) vaMzAvalI. ( 1 ) mUlarAja 1 - cAlukya kuLa kamala kSetrane vikasAvanAra pratApI sUrya ( 2 ) cAmuMDarAja ( 3 ) vallabhareja ( 4 ) durlabharAja ( 5 ) bhImadeva 1 le ( 6 ) karNadeva, railokyamAla. ( 7 ) jayasihadeva - avantipatine varlarakone jItanAra ane siddhone cakravarti ( 8 ) kumArapAladeva - zivano parama bhakta. ( 9 ) ajayadeva- sApAdalakSanA rAjAne khaMDIe banAvanAra ( 10 ) mUlarAja. 2. - gajjainanA rAjAne parAjaya karanAra, pRthvIne prakAzita karanAra prabhAtane sUrya ( 11 ) bhImadeva 2 - abhinava sidharAja, sAtame cakravarti (ba) bhImadeva. 2. aNahilapATakamAMthI cAlIsA pathakanA rAja purUSa ane nivAsIone vikrama saMvata 1283, zrAvaNa sudI 15 gurUvAre nIcenuM dAna jAhera kare che2 dAna - natAulI gAma, tenI sImA - (a) pUrvamAM kara .... .... ane avayA... ( ba ) dakSiNamAM avayANija ane cuyAntija gAme ( ka ) paMzcime vaDasaranI talapa bhUmi ( 3 ) uttare kurAla ane vaDasara gAme 3 dAnanAM pAtra - mADalamAM mUlezvaranuM maMdira ane tene joDelA maThanA yogIo, niya. pUjA ane bhajanArthe; tenA TUrisTa tarIke- sthAnapati vedagarbha rAzi ( mAskala maThane sthAna pati ) 4 rAjapurUSa - dAnano lekhaka kAyastha sAtIkumArane putra AkSapaTalika semasIha, dUtaka mahA sAMdhivigrahika ThAkura vahudeva. che, 82 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 167 Aripara zrInamanAthanA maMdiranA jainalekhA ' ArkioleAjIkala sarve ek dhI bombe presiDensInA suprinTenDenTa mI. eca. kajhInse Abu parvata uparanAM maMdirAnA lekheAnI zAhInI chApeA 1902 mAM taiyAra karI hatI, ane prophesara hulye preAphesara kilhArnane meAkalI hatI; jeNe te prasiddha karavA mATe mane ApI hatI. nIce prasiddha karelA 32 lekhe neminAthanA maMdiramAMthI che, ane caulukya rAjA vIradhavalanA maMtri tejapAle te maMdira baMdhAvIne dharmasthAna tarIke ApyAnuM jaNAve che. hAla A maMdira * vastupAla ane tejapAlanuM maMdira' nA nAmathI eLakhAtuM lAge che; paraMtu lekheAmAM pAyA tejapAle ekalAe ja nAMkhyeA hAAnuM jaNAvyuM hAvAthI A nAma khATuM che, e dekhItuM che. eTale je munine te arpaNa karyu hatuM tenA nAmathI eLakhAvavAnuM huM pasaMda karUM chuM; athavA lekhamAM khatAvyA pramANenuM tenuM asala nAma lUNasiMhavasahikA agara lUNavasahikA rAkhavuM, vadhAre yogya lAge che. AgirinA jaina lekhA-lekha naM 1 vikrama saMvata 1287 phAgaNa vada 3 rivavAra ' " lekha naM. 1 maMdiranA eka geAkhalAmAM caNelA pAtharanA kALA TukaDAmAM kAtarelA che, eca, eca. vilsane 1828 mAM esiyATika risaracIjha veA. 16 pA. 302 mAM tenuM eka bhASAntara prasiddha karyuM hatuM. prephesara akhAjI viSNu kAthavaTee potAnA semezvaradevanI kIrtikaumudI pustakanA vadhArA e " mAM 1983 mAM teneA pATha tathA bhASAntara prathama prasiddha karyA hatAM. bhAvanagaranA ArkiolejIkala DipArTamenTe prasiddha karelA '' kalekazana opha prAkRta enDa saMskRta inskripzansa " nA pA. 174 upara bhASAntara sAthe tenI bIjI AvRtti prasiddha thaI hatI. ? lakhANe lagabhaga 3' 1 " paheAnI r' 9 '' uMcI kAtareluM ane ekaMdare surakSita sthitimAM che. akSaronuM kada 6 ane 1 nA taphAvata madhyamAM phakata eka jhIMNA mIMDA vaDe chApamAM sahelAithI adRzya thatuM hAvAthI, keTalIka vAra kayA bhASA saMskRta che. jagyA rAkelI che. te suMdara rIte " nuM che. lipi jaina nAgarI che. batAvelA heAvAthI, ane te mIMDu akSara che te jANavuM muzkela thAya che. . * zarUAtanA 'kauM' zabda, 17,26 ane 30 mI paMkitaonAM keTalAMka vAkayA tathA 46-47 paMktio mAMnI chevaTanI noMdha sivAya AkhA lekha padyamAM che. lekharacanA caulukaya rAjAeAnA prakhyAta purAhita, ane kIrtikaumudI nA kartA sAmezvaradeve karI hatI; paraMtu joke keTa lAka AkA kavinA meATA lekhAnI sAthe harIphAi kare che, te paNa ekaMdare kavitA, keTalIka kaMTALA upajAve tevI punarUkti tathA zlokeA vaccenAM keTaleka aMzenA asaMkhaddhapaNAne lIdhe, avyavasthita thaI che, e nizcayapaNe kahevAmAM vAMdhe nathI. e. I, vAlyu. 8 pAx 100 prA. eca, phyuDarsa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbugirinA jaina lekho naM. 1 121 sarasvatI ane gaNezanI stuti pachI prathama tejapAlanA vaMzanuM varNana Ave che. teenuM janmasthAna cAlukya rAjAonuM nivAsasthAna aNahilapura zehera hatuM. vaMzanA pUrvaja carUpa hatA. tenA putra caNDaprasAda ane tenA putra sAma hatA. sAmaneA putra azvarAja hatA, ane tenI strI kumAradevI hatI. teone agiAra saMtAna hatAM. cAra putrA-- lUNiga je yuvAvastha!mAM ja marI gayA hatA, maghdhadeva, vastupALa ane tejapAla; ane sAta putrIo- jAhU, maU, sAU, dhanadevI, sAhegA, vayanukA, ane padmamaladevI. te kuTuMba jaina dharma pALatuM hatuM ane prAggATAnA vaMzanuM hatuM. cAre bhAione maMtri, ( saciva ) kahyA che. vastupAla cAlukayAnI sevA karatA evuM cAkhkhuM kahyuM che. vastupAla ane tejapAla, jeenI vacce zuddha baMdhubhAva hAvAnuM jaNAya che, tenAM khAsa vakhANu karyAM che, paraMtu A zrleAkeAmAM kaMi aitihuAsika sUcana nathI. maMtrie pachI teeAnA rAjAe, caulukayenuM varNana Ave che. AmAM phakata kahevAtA vAghelA vaMzanA vaMzajoja varNavyA che; jevAke-ahvarAja, tenA pachI lavaNaprasAda, tene putra vIradhavala, vastupAla ane tejapAle karelI vIradhavalanI sevAnAM, tA A rAjAe pUrNa vizvAsathI teonA snehane badale vALyA hatA tenAM vakhANanA e zleAkeA ( 28, 29) umerelA che. te pachI azucintayuM ja aqhuda parvata, eTale hAlanA Abu parvatanuM varNana zarU thAya che. ane te pachI tevI ja asaMbaddha rIte caMdrAvalInA paramAranI vaMzAvalI zarU thAya che. A bleka AMhi dAkhala karavAnuM kAraNa e che ke, tejapAle A maMdira Abu parvata upara baMdhAvyuM hatuM; ane A parvata paramAronA rAjyanI hadamAM Avye hatA. A kAraNa lekhanA aMta bhAgamAMthI ja jaNAya che. paramArenuM varNana teonI utti viSenI daMtakathAthI zarU thAya che. tenA mULa purUSa jenA uparathI teoe peAtAnuM nAma dhAraNa karyuM hatuM, te vasiSThanA yajJamAMthI usanna thaye hatA ane peAtAnA zatruenA nAza ( vara-mALa ) karavAmAM AnaMH mAnate hevAthI te RSie tene paramAra nAma ApyuM hatuM, ema kahevAya che. te vaMzamAM prathama dhUmarAja thayA. ane tenA pachI dhandhuka, dhruvabhaTa ane rAmadeva sudhI anya rAjAe thayA. rAmadevathI saLaMga vaMzAvalI zarU thAya che, je nIce pramANe che:-- dhArAvarSa sAmasiMhadeva rAmadeva I yazAdhavala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat prahlAdana kRSNarAjadeva. A vaMzAvalI uparAMta lekhamAM aitihAsika dRSTie upayegI keTalIka hakIkata apAyalI che. yazAdhavale jyAre jANyuM ke mALavAne rAjA ballAla caulukya rAjA kumArapAlane zatru thayA che tyAre teNe tene tarata ja mArI nAMkhyA hatA, ema kahyuM che. leAkanA zabdomAMthI ApaNe ema mAnI zakIe ke vikrama-saMvata 1265 nA Abu parvatanA lekhamAM yazeAdhavalanA putra dhArAvarSane kumArapAlanA bhatrijA bhImadeva ra jAnA khaMDIyA rAjA tarIke varNanyA che tevI ja rIte yazeAdhavala kumArapAlanA khaMDIyeA rAjA hate. eTale khIje sthaLe kumArapAle peAte khallAlanA nAza karyA ema kahyuM che temAM kaMI navAI nathI. seAmezvaranI " kIrtikaumudrI " mAM kahyuM che ke, kumArapAle Avezane " www.umaragyanbhandar,com Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 gujarAtanA aitihAsika lekha lIdhe laDAImAM badalAla ane mallikArjuna rAjAonAM mastake vijayazrInAM stananI jema pakaDayAM hatAM. bhAva bRhaspatinA valabhI saMvata 850 nA semanAthapaTTananA lekhamAM tene "te hAthI enAM-dhArAnA rAjA balAla, ane jAMgalanA rAjAnAM-mastaka upara tarApa mArate siha " kahyo che. kumArapAlanA pUrvAdhikAri jayasiMha devanI chelAmAM chellI tArIkha vikrama saMvata 196 che. kumArapAlanA pitAne rAjyane vahelAmAM vahelo lekha vikrama- saMvata 1202 ne che. merUtuMganA " prabaMdhacintAmaNi" mujaba jayasiMjdeve vikrama saMvata 1169 sudhI rAjaya karyuM hatuM. ane e ja lekhanI "vicArazreNI "mAM tenA mRtyunI tArIkha vikrama saMvata 1199 nA kArtika zukala pakSa 3, ane tenA uttarAdhikArinA rAjyArohaNanI tArIkha te ja varSanA mArgazIrSa zukala pakSa 4 ApI che. eTale bakalAlanuM mRtyu se manAtha pATaNanA lekhenI tArIkhaI. sa. 11ra ane 1169 vacce thayuM haze. tema chatAM e nAmane rAjA A samayanA mALavAnA paramAra rAjAo athavA bIjA koI paga samayanA rAjAomAM thayo nathI. ane badalAla A paramAra vaMzane ha te e tadana asaMbhavita che. te keNa hatA ane mALavAnuM rAjya zI rIte meLavavA pAmyA e samalene javAba hAla ApI zakAtA nathI. paraMtu prophesara kahaoNrna labAsupUrvaka je vivecana karyuM che te tarapha dhyAna kheMcavA mAgu chuM. teo kahe che ke, yazavarmananA mRtyu pachI-- je I. sa. 1135 ane 11443 vacce thayuM hovuM joIe-- mALavAnA rAjyamAM arAjakatA hovI joIe jene lAbha levAne kaI vijayI athavA pacAvI pADanAranI IcchA thaI hovI joIe. dhArAvarSa, jene mRgayA karavAne atyaMta zekha hovAnuM jaNAya che, koMkaNa athavA kaMkaNanA rAjAne zatru hato paNa te saMbaMdhe kaMI vigata ApI nathI. upara kahelA Abu parvatanA vikrama saMvata 1265 (I. sa. 1209)nA lekhamAM dhArAvarSa "te cadrAvatIne mAlika ane asuro(mAlike)ne zaMbhu" bhImadeva 2 jAne khaMDi rAjA hovAnuM jaNAvyuM che. tenA anuja prahAdanane " sAmaMtasiMhe jyAre gurjara rAjAnI sattAne laDAImAM teDI nAMkhI tyAre tenuM rakSaNa karavAmAM jenI taravAra kuzaLa hatI te " ema varNavyuM che. je gujarjara rAjAne sAmaMtasiMhanAthI allAdanane bacAvyA hatA te bhImadeva ra je hate. paraMtu te sAmaMtasiMha keNa hatuM, e kahevuM muzkela che. kaMI vadhAre vigata ApI na hovAthI ane te nAma A samayamAM sAmAnya hovAthI tene keI 5 rAjA tarIke cakkasapaNe oLakhAvI zakAto nathI. mArA mata pramANe A lekhanA sAmaMtasiha tarIke oLakhAvavAne sauthI vadhAre hakka Abu parvata ane sAdaDInA lekhomAM batAvelA te nAmanA guhila rAjAne che. pahelA lekhamAM tenuM vijayasiMha pachI pAMcamuM nAma che, je vijayAsiMha Azare I. sa. 1125 mAM thaye haze, ane te lekhamAM tejasiMhanI pahelAM tenuM (guhilarAjAnuM)pAMcamuM sthAna che. tejasiMhane citoDagaDhano lekha vikrama saMvata 13ra4=I. sa. 1267 ne che. AthI guDile lagabhaga I. sa. 1200 mAM rAjya karyuM hovAnuM jaNAya che, ane A anumAna I.sa. 1209 mAM tene zatru pralAdana yuvarAja hatuM, e vAta sAthe kharekhara baMdha besatuM Ave che. ane bhUgalanI daSTie paNa candrAvatInA paramAra rAjAnA pradezanI sarahada para Avelo guhilene pradeza medapATa hevAnuM meM kahyuM che temAM kAMI vAMdhA jevuM nathI. eTale pitAnA sAma rAjAne bacAva guhila rAjAnA humalAthI prahAdana kare, e kudaratI che. cAlu ane guDilene saMbaMdha maitrine nahate, e varadhavalanA putra vIsaladevanA eka dAnapatra uparathI pUravAra thAya che. temAM rAjAne "mepAra 1 I. e. va. 10 pA. 162 2 I. e. vo 19 pA. 348 3 yazovarmanano sauthI chelo lekha vikrama saM. 192 nuM ujajainanuM pataruM che, ane sauthI vahele tenA putra lakSmIvarmAno vikrama saMvata 1200 nuM ujjainanuM pata che. juo I. e. va. 19 pA. 349 ane 5. 352 4 I. e. vi. 16 pA. 347. 5 bhAvanagara InTIzansa pA, 18 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbugirInA jaina lekho naM. 1 123 vaMza mahuva-2AyaNa oena-kAv, ''- ' medapATaka dezanA kaluzivarAjyarUpI velInA kaMkune ukheDanAra kuhADI jevA je che "--tanA ilkAba ApyA che. prahlAdananAM laDAyaka parAkramA uparAMta tenI vidvattA paNa vAraMvAra varNavAyalI che. A prazaMs khATI nathI. te yuvarAja hatA tyAre teNe lelakhA " rAma " nAmanA 'nyAyeAga' ApaNune maLyA che. tathA 'sAra,dharaDhatti' mAM tenA racelA keTalAka zleAkeA paNa che. sAmAsahadeva viSe jaNAvavA jevuM e che ke teNe brAhmaNeAnA kara mArUM karyAM hata!. paramAranI vaMzAvalI pachI pharIthI tejapAlanA vaMza viSe varNana Ave che. zlokA43-46 mAM tejapAlanA baMdhu vastupAla, tenI zrI lalitAdevI ane khAsa karIne teeAnA putra jayaMtasiddha athavA caitrasiMhanuM varNana Ave che. AAka 47-49 mAM tejapAlanI peAtAnI prazaMsA ApaikI che. tyAra khAda tejapAtranI srI anupamadevInA pitAnA vaMzanuM varNana ApeluM che. (aAka 5054) A varNana caMdrAvatInA rahIza ane prAggATa kuTuMbanA gAgAthI zarU thAya che. ( leA.pa0 ) tenA putra dharaNiga hatA. te tribhuvanadevIne paraNyA hatA. teenI putrI anupamadevI hatI. ( aaa. 53-54) tejapAla ane anupamadevInA putra lAvaNyasiMha athavA luNAsaDu hatA. ( kSeA. 55-57) zlAka 58mAM tejapAlanA viDala baMdhu mahaladevanA kuTuMbanI TukI noMdha ApelI che. maladeva ane tenI srI lIlukAne eka putra, purNasiha hatA. te alaNA devIne paraNyA hatA ane tene pethaDa nAmanA eka putra hatA. AAka pa9 ane 60 mAM kahyu` che ke, tejapAle akSudra parvata upara A neminAthanuM maMdira peAtAnI zrI anupamA ane putra lAvaNyasiMhanA zreya mATe baMdhAvyuM hatuM. ane te pachInA pAMca ake (61-64)mAM te maMdiranI keTalIka vigate ApI che. madira dheALA ArasapANunu che. temAM AgaLa eka meATA maNDapa ane tenI bAjuee jaite mATe khAvana mA tathA AgaLa khalAnA '-pa:tharanI beThaka che. te uparAMta temAM caNDapa, caNDaprasAda, sAma, andharAja, laiMgi, maladeva, vastupAla, tejapAla, jaitrasiMha, ane lAvaNyAsaMhanAM hAthaNIe upala besADelAM daza pUtaLAM che. A putaLAM pAchaLa pharIthI A dazenAM putaLA darekanI strIe sAthe dheALA ArasapANunA khaTTakA upara mUkayAM che. vastupAla ane tejapAlanA mAnamAM lakhelA ane khAsa karIne teenAM dharmAMdAya sthaLeAnI prazaMsA karatA zrleAkeA vaDe varNana pUruM thAya che. AnA pachI tarata ja vastupAla ane tejapAlanA purARsitenA kuTuMbanI vaMzAvallI Ave che. (aAkA 69-72 ). tee nAgendra gacchanA hatA. temanAM nAma anukrame mahendrasuri, zAntisUri, AnandasUri, amarasuri, haribhadrasUri, vijayasenasUri, udayaprabhasUri che. aAka 71 mAM matAvyA pramANe chelle tenAM kAvyeA mATe prakhyAta hatA. A kavitAnA namunAe giranAranA keTalAka lekhAmAM sAcavelA che. lekhanA chellA zleAkeA( 72-74)mAM AzIrvAda che, jenA pAnuM sevana kare che e sAmezvaradeve maMdiranI A caMDadhara, je dhAMdhalanA putra ane kelhaNanA pAtra hatA, purohita vijayasenasUrie madira arpaNa karyuM te tArIkha vagere divasa zrIvikrama saMvata 1287 nA phAlguna kRSNapakSa 3 ne pahelA e akSarA bhUMsAI gayA che eTale prA. kAthavaTee kahyuM che tema tene zrAvaNa mAsa kahI zakAya e sAcu` che, paraMtu lekha naM. 2 mAM tArIkha pharI vAra ApI hAvAthI * phAlguna ' pATha zaMkA rahita che. preksar kilhA khatAvyuM che te pramANe, A tArIkha, ravivAra, 3 jI mArca i. sa. 1230 ne maLatI Ave che. ane temAM kahyuM che ke, cAlukyarAja prazasti lakhI che. lekha kAtaranAra tenuM nAma tathA upara kahelA jaina gadyamAM umerelAM che. arpaNu karavAnA ravivAra teA. mahinAnA nAmanA 1 I. e. vA* 1 pA. 210 2 lisTa epha Inkripzansa opha nordharna InDiApA. 30 a. 84 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 gujarAsanA aitihAsika lekha akSarAntara 1 oM // vaMde sarasvatI devIM yAti yArkA[ va mAnasaM / nI[ yamA ]nA [ nijene] ___ va [yAnamA ns[v]sin[||] / 1. yaH [kSa ]AMtimAnaNya ru[ NaH prakope zAMtopi' dIpta ]: smaranigrahAya / nimIlitA)[ pi sama ] pradarzI sa vaH zivAyAstu zi[vAta ]nUjaH // 2 aNahilapuramasti svastipAtraM prajA[ nAma ]jarajira[ ghutulyai ]: pA[lya ]mAnaM cu! lukyaiH / [cirama ]tiramaNInAM ya[tra vakteM ] du [ maMdI ] kRta iva[ si ]tapakSaprakSayepyaMdhakAraH / / 3 tatra prAgvATAnvayamukuTaM kuTajaprasUna. 3 vizadayazAH / dAnavinirjitakatsadrumaSaMDazcaMDapaH samabhUt // 3 caMDapa[sA]dasaM [jJa]: svakula[prAsAdahemadaMDo'sya / prasara kI ]rtipatAkaH puNyavipAkena sUnurabhUt // 5 AtmaguNaiH kiraNairiva somo romodgamaM satAM ku-|| 4 van / udagAdagAdhamadhyAhugdhodadhivAMdhavAcasmAt // 6 etasmAdajanijinAghi[nA] thabhaktiM bibhrANaH svamanasizazvadazvarA[ ja ]: / tasyAsIddayitatamA kumAradevI devIva tripuraripoH kumAramAtA // 7 tayoH prthmpu-|| 5 tro'bhUnmaMtrI lUNigasaMjJayA / daivAdavApa bAlo'pi sAlokyaM [va] savena[ s]:||8|| pUrvameva sacibaH sa kovidairgaNyate sma guNavatsu lUNigaH / yasya nistuSamatermanISayA dhikkRteva dhiSaNasya dhIrapi / / 9 zrImalladevaH zri6 tamallidevastasyAnujo maMtrimatallikA'bhUt / babhUva yasyAnyadhAMganAsu lubdhA na buddhiHshmlbdhbuddheH|| 10 dharmavidhAne bhuvanacchidrapidhAne vibhinnasaMghAne / sRSTi. kRtA na hi sRSTaH pratimallo mlldev-|| sya // 11 nIlanIradakadambakamuktazvetaketukiraNoddharaNena / malladevayazasA gala. hasto hastimalladazanAMzuSu dattaH // 12 tasyAnujo vijayate vijiteMdriyasya sArasvatAmRtakRtAdbhutaharSavarSaH / zrIvastu8 [pAla iti bhAlatalasthitAni dausthyAkSarANi sukRtI kRtinAM vilupan / / 13 viracayati vastupAlazzulukyasaciveSu kaviSu ca pravaraH / na kadAcidarthaharaNaM zrIka raNe kAvyakaraNe va // 14 tejaHpAlapAlitasvA9 mitejaHpuMjaH soyaM rAjate maMtrirAjaH / durvRttAnAM zaMkanIyaH kanIyAnasya bhrAtA vizvaviprAMtakIrtiH // 15 tejaHpAlasya viSNozca kaH svarUpaM nirUpayet ! sthitaM jagatrayIsUtraM yadIyodarakaMdare // 16 jAlhUmAUsAU me. 4. . 8 . 208 2 thi635 zivita cha. -- - --- - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbugirinA jaina lekho naM. 1 10 dhanadevIsohagAvayajukAkhyAH / padamaladevI caiSAM kramAdimAH sapta saudaryaH // 17 ete'zvarAjaputrA dazarathaputrAsta eva catvAraH / prAptAH kila punaravanAvekodara vAsalobhena // 18 anujanmanA smetstejHpaa-| 11 lena vastupAlo'yaM / madayati kasya na hRdayaM madhumAso mAdhaveneva // 19 paMthAna. meko na kadApi gacchediti smRtiproktamiva smaraMtau / sahodarau durddharamohacaure saMbhUya dhamadhvini tau pravRttau // 20 idaM sadA so12 darayorudetu yugaM yugvyaaytdoyugshri| yuge caturthe yanaghena yena kRtaM kRtasyAgamanaM yugasya // 21 muktAmayaM zarIraM sodarayoH sucirametayorastu / muktAmayaM kila mahIvalayamidaM bhAti yatkIrtyA // 22 e. / 13 kotpattinimittau yadyapi pANI tayostathApyekaH / vAmo'bhUdanayorna tu sodarayoH kopi dakSiNayoH // 23 dharmasthAnAkitAmuvI sarvataH kurvatA'munA / dattaH pAdo balAIdhuyugalena kalegale // 24 itazcolukyavIrAH / 14 NAM vaMze zAkhAvizeSakaH / arNorAja iti khyAto jAtastejomayaH pumAn / / 25 tasmAdanaMtaramanaMtaritapratApaH prApakSiti kSataripurlavaNaprasAdaH / svargApagAjalavala kSitazaMkhazubhAbanAma yasyalavaNabdhimatItya kIrtiH 15 // 26 sutastasmAdAsIdazarathakakusthapratikRteH pratikSmApAlAnAM kabalitabalo vIra dhavalaH / yazaH pure yasya prasarati ratiklAMtamanasAmasAdhvInAM bhamA'bhisaraNakalAyAM kuzalatA // 27 caulukyaH sukRtI sa vIradhavalaH kH| 26 reMjapAnA japaM ya karNepi cakAra na pralapatAmuddizya yau maMtriNau / AbhyAmabhyuda. yAtirekaruciraM rAjyaM svabhartuH kRtaM vAhAnAM nivahA ghaTAH karaTinAM baddhAzca sau dhAMgaNe // 28 tena maMtridvayenAyaM jAne jAnUpavartinA / vi. 17 bhurbhujadvayeneva sukhamAzliSyati zriyaM / / 29 itazca gaurIvarazvazurabhUdharasaMbhavo 'yamastyarbudaH kakudamadrikadaMbakasya / maMdAkinI dhanajaTedadhaduttamA [ge] yaH zyAla kaH zazibhRto'bhinayaM karoti // 30 kacidiha viharaMtI/- / 18 kSamANasya rAmAH prasarati ratiraMtarmokSamAkAMkSato'pi / kacana munibhirarthyAM pazya tastIrthavIthIM bhavati bhavaviraktA dhIradhArAtmano'pi // 31 zreyaH zreSThavaziSThahoma. hutabhukkuMDAnmRtaMDAtmajapradyotAdhikadehadIdhitibha19 raH kopyAvirAsInnaraH / taM matvA paramAraNaikarasikaM sa vyAjahAra zruterAdhAraH para mAraityajani tannAmA'tha tasyAnvayaH // 32 zrIdhumarAjaH prathamaM babhUva bhUvAsavastatra nareMdravaMze / bhUmIbhRto yaH kRtavAnabhijJAn pakSadvayocche. 14 akutsthaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 gujarAtanA aitihAsika lekha 20 danavedanAsu // 33 ghaMdhukadhuvabhaTAdayastataste ripudvipaghaTAjito'bhavan / yatkule - jani pumAnmanoramo rAmadeva iti kAmadevajit / / 34 rodaH kaMdaravartikIrtila harIliptAmRtAMzudyuterapradyumnavazo yazodhavala i21 tyAsIttanujastataH / yazcaulukyakumArapAlanRpatipratyarthitAmAgataM matvA satvarameva mAlavapatiM ballalamAlabdhavAn // 35 zatruzreNIgalavidalanonnidranistUMzadhAro dhA rAvarSaH samajani sutastasya vizvaprazasyaH / krodhaakaaNtpH| 22 dhanavasudhAnizcale yatra jAtAzyotannetrotpalajalakaNAH kauMkaNAdhIzapalyaH // 36 soyaM punardAzarathiH pRthivyAmanyAhataujAH sphuTamujagAma / mArIcavairAdiva yo' dhunApi[ mRgavyamavyagramatiH karoti // 37 sAma23 tasiMhasamitikSitivikSataujaH shriiguurjrkssitiprkssnndkssinnaasiH| prahAdanastadanako danujottamAricArimatra punarujvalayAMcakAra ||38devii sarojAsanasaMbhavA kiM kAmapradA kiM surasaurabheyI prahAdanAkAradharA 24 dharAyAM mAyAtavatyeSa na nizcayo me // 39 dhArAvarSasuto'yaM jayati zrIsomasiMhade vo yaH / pitRtaH zaurya vidyAM pitRvyakAdAnamubhayato jagRhe // 40 muktA vipraka rAnarAtinikarAnirjitya taskiMcana prApatsaMprati soma25 siMhanRpatiH somaprakAzaM yazaH / yenorvItalamujvalaM racayatApyuttAmyatAmIjyA sarveSAmiha vidviSAM na hi mukhAnmAlinyamunmUlitaM // 41 vasudevasyeva sutaH zrIkRSNaH kRSNarAjadevo'sya / mAtrAdhikapratApo yazoda26 yAsaMzrito jayati // 12 itazca anvayena vinayena vidyayA vikrameNa sukRtaka. meNa ca / kApi kopi na pumAnupaiti me vastupAlasahazo hazoH pathi // 43 dayitA lalitAdevItanayamavItanayamApasaciveMdrAt / naamnaanyNt-| 27 siMha jayaMtamiMdrAtpulomaputrIva // 44 yaH zaizave vinayavairiNi bodhavaMdhye dhate nayaM ca vinayaM ca guNodayaM ca / soyaM manobhavaparAbhavajAgarUkarUpo na kaM manasi cuMbati caitrasiMhaH // 45 zrIvastupAlaputraH kalpAyuzyaM jayaM28 tasiMho'stu / kAmAvadhikaM rUpaM nirUpyate yasya dAnaM ca // 46 sa zrItejaH pAlaH sacivazcirakAlamastu tejasvI / yena janA nizcitAzciMtAmaNineva naMdati // 47 yaccANakyAmaragurudvayAdhizukrAdikAnAM prAgutpAdaM vyaSita bhuvane bAnalam pAMya hAtAne sana .2 pAMyA nikhriza 3 punarUjjvala 4 vAMya lamujjvalaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 AbuparvatanA lekho naM. 1 29 maMtriNAM buddhidhAmnAM / cakre'bhyAsaH sa khalu vidhinA nUnamenaM vidhAtuM tejaHpAlaH kathamitarathAdhikyamApaiSa teSu // 48 asti svastiniketanaM tanubhRtAM zrIvastupA lAnujastejaHpAla iti sthiti balikRtAmutile pAlayan / AtmIyaM ba30 hu manyate na hi guNagrAmaM ca kAmaMdAkazcANakyopi camatkaroti na hRdi prekSAspadaM prekSya yaM // 49 itazca // mahaM zrItejaHpAlasya patnyAH zrIanupamadevyAH pitR vaMzavarNanaM // prAgvATAnvayamaMDanaikamukuTaM zrIsAMdracaMdrAvatIvAstavyaH sta31 vniiykiircilhriprkssaalitkssmaatlH| zrIgAgAbhidhayAsudhIrajani yadvRttAnurAgAdabhUtko nAptapramado nadolitazirA nodbhUtaromA pumAn // 50 anusRtasajjanasaraNidharaNi. ganAmA babhUva tattanayaH / svaprabhuhRdaye / / 32 guNinA hAreNeva sthitaM yena // 51 tribhuvanadevI tasya tribhuvana vikhyAtazIlasaM pannA / dayitA'bhUdanayoH punaraMgaM dveSAmanastvekaM // 52 anupamadevA devI sAkSA. dAkSAyaNIva zIlena / taduhitA sahitA zrItejaHpAlena 33 patyA'bhUt // 53 iyamanupamadevI divyavRttaprasUnavratatirajani tejaHpAlamaMtrI zapalI / nayavinayavivekaucityadAkSiNyadAnapramukhaguNagaNeMdudyotitAzeSagotrA / / 54 lAvaNyasiMhastanayastayorayaM rayaM jayanni / 34 []yaduSTavAjinAM / labdhApi mInadhvajamaMgalaM vayaH prayAti dhmmekvidhaayinaa'. dhvanA // 55 zrItejaHpAlatanayasya guNAnamuSyazrIlUgAsiMha kRtinaH kati na stuvaM ti / zrIbaMdhanoddhuratarairapi yaiH samaMtAduddAmatA / trijagati kri. 35 yate smakIrteH // 16 guNadhananighAnakalazaH prakaTo'yamaveSTitazca khalasappaiH / upacayamayate satataM sujanairupajIvyamAno'pi // 57 malladevaMsacivasya naMdanaH pUrNa siMha iti lIlukAsutaH / tasya naMdati sutoyamahaNA36 devibhUH sukRtavezma pethaDaH // 58 abhUdanupamA patnI tejaHpAlasya maMtriNaH / lAvaNyasiMhanAmAyamAyuSmAnetayoH sutaH // 59 tejaHpAlena puNyArtha tayoH putrakala trayoH / harmya zrIneminAthasya tene tenedamabuMde / / 37 // 60 tejaH pAla iti kSitIMdusacivaH zaMkhojvalAMbhiH zilAzreNIbhiH sphuradiM dukuMdaruciraM nemiprabhomaMdiraM / uccaimaMDapamagrato jina[varA ]vAsadvipaMcAzataM tatpA zveSu balAnakaM ca purato niSpAdayAmAsivAn // 61 zrImaJcaMDa38 [pa]saMbhavaH[ sama ]bhavacaMDaprasAdastataH somastatprabhavo'zvarAna iti tatputrAH pavitrAzayAH / zrImallUNigamaladevasacivazrIvastupAlAhayAstejaH pAlasamanvitA . jinmtaaraamonnmnniirdaaH|| 62 zrImaMtrIzvaravastupAlatanayaH zrIje1 vAyA zaMkhIvalAbhiH 2 vAMyA valAnaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 gujarAnA aitihAsika] lekha 39 trasiMhAyastejaHpAlasutazca vizrutamatilAvaNyasiMhAbhidhaH / eteSAM dazamUrtayaH karivadhaskaMdhAdhirUDhAzciraM rAjate jinardazanArthamayatAM dimAyakAnAmiva ||63muurtii nAmiha pRSThataH karivadhU pRSThapratiSThAjuSAMtanmUrtIvima40 lAzmakhattakagatAH kAMtAsametA daza / caulukyakSitipAlavIradhavalasyAdvaitabaMdhuH sudhIstejaHpAla iti vyadhApayadayaM zrIvastupAlAnujaH // 64 tejaHpAlaH saka laprajopajIvyasya vastupAlasya / savidhe vibhAti saphalaH 41 sarovarasyeva sahakAraH // 65 tena bhAtRyugena yApratipuramAmAdhvalasthalaM vApI kUpanipAnakAnanasaraH prAsAdasatrAdiko / dharmasthAnaparaMparA navatarA cakre'tha jI. rNoddhRtA tatsaMkhyApi na budhyate yadi paraM tdvedi-| 42 nI medinI // 66 zaMbhoH zvAsagatAgatAni gaNayadyaH sanmatiryo'tha vA netronmI. lanamIlanAni kalayenmaDanAno muneH / saMkhyAtuM sacivadvayIviracitAmetAmapetApara vyApAraH sukRtAnukIrtanatatiM sopyujjihIte yadi / 43 // 67 sarvatra varttatAM kIrtirazvarAjasya zAzvatI / sukartumupakartuM ca jAnIte yasya saMtatiH // 68 AsIcaMDapamaMDitAnvayagururnAgeMdragacchazriyazcUDAratnamayanasiddhama himA sUrirmahadrAbhidhaH / tasmAdvismayanIyacArucaritaH zrIzAMti44 [ sUrista ]topyAnaMdAmarasUriyugmamudayacandrArkadIpradyuti // 69 zrIjainazAsanavanIna vanIravAhaH zrImAMstato'pyaghaharo haribhadrasUriH / vidyAmadonmadagadeSvanavayavaiSaH khyAtastato vijayasenamunIzvaro'yaM // 70 guro[ sta ]45 syA f[za ]SAM pAtraM sUrirastyudayapramaH / mauktikAnIva sUktAni bhAMti yatpratibhA budheH // 71 etaddharmasthAnaM dharmasthAnasya cAsya yaH kartA / tAvahayamidamadiyA dudayatyayamabuMdo yAvat // 72 zrIsomezvaradevazvulukyanaradevasevitAMhi46 yugaH / racayAMcakAra rucirAM dharmasthAnaprazastimimAM // 73 zrInemerambikAyAzca prasAdAdarbudAcale / vastupAlAnvayasyAstu prazastiH svastizAlinI // 74 sUtraM kelhaNasutaghAMdhalaputreNa caMDezvareNa prazastiriyamutkIrNA / [1] 47 zrIvikrama [ saMvat 1287 va Se[ phAlgu ]Na vadi 3 ravau zrI[ nAgeMdraga]cche [ zrIvijaya ]senasUribhiH pratiSThA kRtA / / 1 yA sastrAdikA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbuparvatamA lekho naM. 1 129 bhASAntara (zleka. 1) che. devI sarasvatI je kavionAM manamAM praveza kare che ane jenuM haMsavAhana je che tenI huM ArAdhanA karuM chuM. (sle. 2) zivane putra (gaNeza) je zAMta hovA chatAM kodhathI rakta che. zAnta chatAM kAmanA nigraha mATe bane che ane cakSu baMdha hovA chatAM je sarva jue che te tamAruM kalyANa kare. | (le. 3) prajAsukhanuM sthAna, aja, raji ane raghu sarakhA culAthI rakSita aNuhilapura zahera che-jyAM zukala pakSane aMte cirakALa sudhI ati suMdara ramaNIonAM zazI jevAM mukhathI aMdhakAra manda thAya che. (le. 4) te zaheramAM, kuTajakusuma jevA zubhra yazavALe, kapatathI dAna devAmAM adhika, prAgvATa anvayane mugaTa caDapa hatA. (. 5) tenA satkarmanA phaLa rUpe, tenA mahela upara kIrtivaja pharatA suvarNa daDa je, caNDaprasA nAme putra janmya hete. (zlo. 6) tene, ke je vizALa manane hatA ane je dugdhadadhi (dUdhane sAgara) je hate tene sema ubhaLe-je saddaguNothI sajajane, mayamAM uMDA evA dugdhadadhimAMthI uddabhavelA IndunAM kiraNe mAphaka AnaMda raDate. " (le. 7) tene jinAdhinAthanI bhakti hRdayamAM nitya dhAranAra azvarAja putra hate. tene tripuraripunI patnI ane kumAranI mAtA devI pArvatI jevI kumAradevI patnI hatI. | (le. 8) temane prathama putra lUNIga nAmane maMtrI hatA. paNa daivavazAt te bAlyAva sthAmAM ja mRtyu pAmyuM hatuM. ja (le.) e vizuddha manane maMtrI lUga, jenI mati bRhaspatinA jJAnanI paNa avagaNanA karatI, te (le. 10) tene nAno bhAI zrI mAladeva hate je jitendriya Ine parasInI lAlasAvALe na hote. | (le. 11) dharmavidhAnamAM (anuSThAnamAM), prajAnAM chidra DhAMkavAmAM ane vibhinnanuM (traTeluM) anusaMdhAna karavAmAM vidhAtAe maladevane spardhA saryo nahate (le. 12) kALAM vAdaLAMnA samUhamAMthI mukta thaelAM caMdranAM kiraNonI harIphAI karatA maladevanA yaze haritamallanA dAMtanAM kiraNone gaLethI pakaDyAM (matalaba ke IndranA hAthI airAvatanA dazananAM zubhra kiraNe jyAM prasastAM hatAM tyAM sudhI tene yaza pahoMce eTale diganta paryata kIrti vyApI. ) ( 13) Indriya para vijaya meLavanAra e purUSane anuja zrImAna vastupAla hare, je kAvyanA amRtathI addabhuta harSanI vRddhi karate ane jeNe vidvAnenA lalATa parathI Apadda zabda bhUsI nAMkhyo hate. * ( . 14) culayanA sacivAmAM ane kaviomAM agra vastupAla paisA meLavavAmAM ke kAvyakRtimAM pArakAnA arthanuM haraNa kadApi karato nahIM. | (le. 15) tene hAne bhAI maMtrirAja tejapAla hatuM je svAmInA tejanuM pAlana karanAro hato ane jene dune Dara hatA, jenI kIrti cAre dizAmAM prasarI hatI. (le. 16) tejapAla tathA viSNunAM svarUpanuM nirUpaNa koNa karI zake ? kAraNa ke prathamanA udarakaMdaramAM traNe jagatanAM nItinAM sUtro rahelAM hatAM jyAre bIjAnAM (viSaNunA) udara kaMdaramAM traNe jagat viMTaLAI rahelAM che. | (8o. 17) A bhAIone anukrame jA hu, mAU, sAU, dhanadevI, sehagA, vayajukA ane padmaladevI sAta bahena hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 gujarAtanA aitihAsika lekha ( aaa. 18 ) kharekhara, azvarAjanA A putre eka ja udaramAM rahevAnA lAle pRthvI para krI AvelA dazaratha rAjAnA cAra putrA ja hatA. ( aaa. 19) anuja ( nhAnA bhAi ) tejapAlanA sAthavALA vastupAla, madhu mATe pachI AvatA mAdhava mAsanI mArke sarvenuM hRdaya raMjatA nathI ? (aaa. 20 ) elA kaCi mArgamAM javuM nahI e smRti vacana dhyAnamAM rAkhI te be bhAi meha rUpI cAranA bhayavALA sadguNAnA paMtha upara sAthe cAle che. (aaa. 21) yuga jeTalA lAMkhA bAhuvALA A be bhAionI joDInA udaya thAthyA; je joDIe ceAthA yugamAM paNa kutayuganuM Agamana pharI karAvyuM hatuM. ( aaa. 22 ) jeenI kIrtithI bhUmimaMDala muktAmaya bhAse che te banne bhAIonAM zarIra cirakALa sudhI rAgathI mukta raheA. (aaa. 23 ) eka ja dehamAMthI banne mADu nIkaLe che chatAM temAM eka vAma ( DAbekharAma) che. paNa A e mAdhaveAmAMthI (eka ja pitAthI thaelA heAvA chatAM) eka paNa tevA ( vAma ) nathI, kAraNake anne prAmANika ( dakSiNa ) hatA. ( aaa. 24) A mane bhrAtAoe dharmasthAnAthI pRthvI aMkitakarIne kaliyuganA kaMThapara alathI pAtAnA paga mUkayA hatA. ( kSeA. 25 ) caulukya vIrAnA vaMzamAM te zAkhAnA alaMkAra tejasvI puruSa arthArAja janmyA hatA. ( aaa. 26 ) tenA pachI lavaNaprasAde pRthvI prApta karI; jenA pratApa DhAMkayA na hatA, jeNe zatrusaMhAra karyAM hatA ane jeneA gaMgAnA jalathI dhAvAelA zaMkha jevA zubhra yaza khArA samudrathI paDele pAra pahoMcyA. (aaa. ra7) dazaratha ane kakusthanI pratimA jevA A nRpane vIradhavala nAmane zatrunA daLane haNanArA putra thayA. jyAre A puruSanA yaza pUra mAka prasaratA hatA tyAre, kAmathI pIDita manavALI asAdhvI srIenI abhisaraNukAmAM kuzaLatA niSphaLa nIvaDatI. (le. 28) A prajJa vIradhavala caulukaya jyAre nindAkhAra leAkeA te be sacivAnI nindA karavA te bilakula sAMbhaLate nahIM. ane A saciveAe temanA svAminuM rAjya ati unnatithI AAbhALyuM ane gajasenAe ane gheADAnAM yuthe tenA mahelanAM AMgaNAMmAM khUMdhAvyAM. ( aaa. 19) Akhanne saciveA sahita te rAjA ghuMTaNa sudhI lAMkhA be hAthathI zrIne sukhathI eTale sahelAithI bheTe che, ema mane lAge che. ( aaa. 30 ) zivanA zvasura himAlayane putra girisamUhanI TAca a-digira che, je mandAkinIne vAdaLathI gherAelA zikharapara dhAraNa karI rahelA hAI ghaTa jaTAvALA mastakapara gaMgA dhAraNa karanAra zivanuM (jenA te sALA che) anukaraNa kare che. ( aaa. 31) A parvata para kAI sthaLe ramya lalanAone vihAra karatI joIne meAkSanI AMkAkSAvALAne paNa rati utpanna thAya che, jyAre keAI sthAnamAM muniene mATe khAMdhelAM tIrtha sthAnAnI hAra joI asthira mananA mANusane paNa jagatathI virakti prApta thAya che. (aaa. 32 ) zreyane laIne zreSTha visiSThanA hAmanA agni kuMDamAMthI mRtaMDanA putra-sUrya-thI adhika jayAtivALA puruSa prakaTa thayA. te zatrusaMhAramAM Ananda pAmaze ema mAnIne te zrutijJAnIe tene paramAra evuM nAma ApyuM; te samayathI tenA kuLanuM nAma te paDayuM. (aaa. 33) te nRpAnA vaMzamAM prathama zrImarAja thayA. te pRthvIpara indra sarakhA hatA kAraNa ke indre parvatAne, pAMkhAnuM chedana karI, vedanAnA anubhava ApyA hatA tema A nRpe rAjAene, banne pakSa khedI, vedanAnuM jJAna karAvyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbuparvatanA lekho naM. 1 (zle. 34) dhaMdhuka, pravabhaTAdi arinI gajasenAne parAjaya karanAra utpanna thayA; temanA kulamAM kAmadevane jitanAra manerama "rAmadeva" janmyA hatA. ( le. 35 ) pRthvIthI svarga paryata bharelA jenA yazaH sAgaranAM mojAMthI caMdranAM kiraNe lepAI jatAM evA A nRpane thazeAdhavala nAme putra je kAmadevane vaza na hatuM te prakaTa ane mAlavAna svAmi balAla, caulukya nRpa kumArapAla tarapha zatrubhAva rAkhate thaye che tema jANuM teNe tene satvara nAza karyo. (ple. 36) tene vizvamAM prazaMsA pAmele, zatrugaNunAM gaLAM chedavAmAM apratihata asidhArAvALe dhArAvarSa putra thayo. jyAre te krodhathI pradIpta thaI raNakSetra para nizcala rahe tyAre kaNanAthanI patnIonAM netrakamaLamAMthI AMsu paDatAM hatAM. (le. 37 ) kharekhara te avyAhata balavALe pRthvI para pharI avatarela dazarathane putra rAmaja hatuM, je mArIca mATe virathI A samayamAM paNa mRgayA khelavAmAM Asakta mativALa hate. (zlo. 38) tene anuja prahmAdana hatuM. teNe sAmaMtasiha sAthe raNabhUmimAM kSINa thayelA baLavALA zrImAna gurjara nRpanuM dakSatAbharelI taravArathI rakSaNa karyuM hatuM; ane danuvaMzanA sarvathI mahAna zatru viSNunuM cAritra punaH bhUmi para ujajavaLa karyuM. (le. 36) huM nirNaya karI zakatuM nathI ke brahmAmAMthI utpanna thayelI sarasvatI devIe athavA abhilASa pUrNa karanArI devenI kAmadhenue prahnAdananuM rUpa dhAraNa karI punaH pRthvI para janma lIdhela che. ( . 40) dhArAvarSane A putra zrI semasiMhadevano jaya thAo ! jeNe pitAnuM zaurya, kAkAnI vidyA ane banenI dAnazakti prApta karelI hatI. (le. 41) brAhmaNanA kara mApha karIne ane zatrugaNune vijaya karIne sAmasiMha nRpe IdunA prakAza je yaza prApta karyo je thaze pRthvIne ajavALato chatAM IrSAthI moha pAmatA zatruonAM mukha parathI malInatAnuM haraNa karyuM nahI. | (zle. 42) tenA putra kaNa rAjadevane jaya ho !; je kRNurAjane pratApa amApa che, ane je yaza ane dayAthI AbhUSita thaye hevAthI, yazodAthI anurakta vasudevanA putra ane mAtAthI adhika pratApa vALA zrIkRSNanA sarakhe lAgatuM hatuM. (zlo. 43) vaLI kuLamAM, vinayamAM vidyAmAM, zauryamAM, nityadAnamAM vastupAla je bIje koI mANasa kaI paNa jagyAe mArA daSTipathamAM Avato nathI. (zle. 44) A zreSTha sacivathI, tenI priyatamA lalitAdevIne, pulomananI putrIne IndrathI jayanta prApta thayuM hatuM tema, vinayasaMpanna jayatasiMhadeva putra thayo. (le. 45 ) A jaitrasiMha, jenuM rUpa kAmadevane jitavA talase che, ane je vinaya ane jJAnathI vimukha bALapaNamAM paNa vinaya ane sadguNene AvirbhAva kare che, te kenuM hadaya nathI AkarSate ? (le. 46) zrI vastupAlane putra jayantasiMha-je rUpamAM kAmadevathI adhika che ane je yAcakane prArthanA karatAM adhika dAna Ape che, te eka kapAyuSI thAo ! | ( ka. 47) zrImAna tejapAla maMtri jenAthI ciMtAmaNi mAphaka prajA nizcitta Ananda kare che te cira kALa sattAne upalega kare. je. 86 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 gujarAtanA aitihAsika lekha (ple. 48) cANakya, bRhaspati, maryAdhi zukra Adi buddhidhAma maMtrione pahelAM pRthvI para vidhAtAe A maMtri(tejapAla)ne utpanna karavAnA abhyAsa mATe ja kharekhara sabhya hatA nahIM te tejapAla temanA karatAM adhikatara kayAMthI hoya? (ka. 49) samasta prANuone abhyadaya, nivAsa, balie sthApelI sthitinuM pAlana karate, zrI vastupAlano anuja tejapAla hatuM. A jovAlAyaka tejapAlane joI kAmantaki pitAnA guNagrAmane adhika khyAla rAkhatA nathI ane cANakya paNa pitAnI mati mATe vismaya pamADatuM nathI. vaLI mahaMta zrI tejapAlanI patnI zrImatI anupama devInA pitRvaMzanuM varNana - (. 50) prAgvATa avayane mugaTa, lahamIthI bharapUra cadrAvatIno nivAsI, jeNe bhUmi talanuM prazaMsanIya kIrtithI prakSAlana karyuM hatuM te dhIrapurUSa zrI gAgA ja hate; jenA sadAcAranA anurAgathI kANu Anandrita thayuM nathI ke jeNe mastaka DelAvyuM nathI ke kenAM romAMca udabhUta thayAM nathI ? (zle. pa1) tene sajajanAnA paMthane anusaravAvALe dharaNIga nAmano putra janme; jeNe guNasaMpanna heI, potAnA svAminA hRdayamAM hAranI peThe sthAna prApta karyuM. (. 52) tene tribhuvanamAM vikhyAta zilavALI tribhuvanadevI dayitA hatI. A bannenA deha judA hatA paNa mana eka ja hatuM. (ple. pa3) zIlamAM sAkSAta dakSanI putrI pArvatI jevI temanI putrI anupamadevInuM zrItejapAla sAthe lagna thayuM hatuM. (zlo. 54) sadAcAra rUpI divya kusama dhAratI latA, A anupamadevI je pitAnA kuLane naya, vinaya, viveka, aucitya, dAkSiNya, dAna AdithI indu samAna guNagaNuthI pitAnAM sakala kulane prakAza ApatI hatI. te zreSTha maMtrI tejapAlanI patnI thaI (he. 55) temane putra lAvaNyasiMha, IndriyarUpI duSTa a para aMkuza rAkhato ane madanapriya yauvana prApta karyA chatAM paNa phakta saddharmane raste cAle che. (le. 56 ) zrImAna tejapAlanA pavitra putra zrIlasihanA guNenI stuti koNa nathI karatuM je lakSamInA baMdhanamAM utsuka hovA chatAM traNe jagamAM kIti pUrNa prasArI hatI. | (le. pa7) guNarupI dhana nidhAnathI bharela A kaLaza (luNasiMha) DhakAle nathI, tema ja khalarUpI sarSothI gherAelo nathI; ane purUSathI upabhoga thatuM hovA chatAM hamezAM vRddhi ja pAme che. (le. 58) maladeva maMtrIne lIlukAthI thaele pUrNasiMha nAme putra hatuM. tene akSaNadevIthI guNenA nivAsa sarakhe AbAdI bhegavate pethaDa nAme putra hatA. | (lo. 59) teja pAla maMtrInI patnI anupamA hatI. lAvaNyasiMha temane AyuSyamAna putra hatA. | (lo. 60) te putra ane te patnInA dhamathe A tejapAle abuMda giripara nemI. nAthanuM pavitra madira baMdhAvyuM. (le. 61) pRthvI para indu jevA tejapAla maMtrie zaMkha jevA ujajavaLa zilAonI hArathI caMdra ane kunda puponA jevuM rUcira, AgaLa maDapavALuM, bAjumAM uttama jinenA para (bAvana) maMdiravALuM ane agre balAnakavALuM te nemInAthanuM maMdira baMdhAvyuM hatuM. (le. 62 ) zrImAna ca75ne putra caDhaprasAda hato. tene semaputra hatuM. tene azvarAja nAme putra hatuM tene pavitra AzayavALA, jinazAsananA udyAnamAM caDhatA megha (vAdaLa) jevA zrIlUNIga, maMtri maladeva, zrIvAstupAla ane tejapAla nAmanA putro thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbuparbatanA lekho. naM. 1 133 ( zlA. 63 ) maMtrIvara vastupAlane zrIjairgAsahu putra hatA ane tejapAlane vikhyAta mativALA lAvaNyasiMha putra hatA. A dRza puruSAnI hAthaNIonA skaMdha upara virAjatI mUrtie jina darzana mATe jatA di++nAyakAnI pratimA peThe cirakALa sudhI zeAbhA pAmaze. ( leA. 64) hAthaNIonI pIThapara mUkAelI mUrti pAchaLa, A caulukaya nRpa vIradhavalanA aspardhita mitra ane zrIvastupAlanA anuja prajJa tejapAle upara jaNAvelAM mANusenI temanI patni sahita nirmaLa pattharanAM khattaka para 10 (daza) mUrtie karAvI. ( le. (5) sakala prajA jenA para upajIvikA calAve che tevA vastupAlanI bAjIpara, sarAvanI pALe saphLa AmravRkSa je sarva prANIonuM jIvana calAve che tevA ja, sala tejapAla dekhAya che. ( kSeA. 66 ) sarAvara, kUvA, phuArA, ghaTA, taDAga, maMdira, satra Adi dharmasthAnAnI paraMparA je te bhAI Ae dareka zahera, gAmamAM, dareka mArgapara ane parvatanA zikharapara navAM bAMdhelAM athavA samArakAma karelAM tenI pRthvI sivAya anya keAI saMkhyA jANatuM paNa nathI. ( zve. 67 ) je sArI mativALA puruSa zaMbhunA zvAseAcchAsa gaNI zake athavA mArkeDa muninI AMkhanA maTakAra' gaNI zake te ja puruSa sa kAryAMnA tyAga karIne A be maMtraenI dharmasthAnaprazastinI saMkhyA paNa gaNI zake. ( kSeA, 68 ) azvarAjanI kIrti sadaiva sarva dizAmAM prasarA, je azvarAjanI saMtati dAna ane upakAranAM kAryAM kema karavAM te jANI zake che. (aaa. 69) cApathI ASita thayelA kuLanA gurU, nAgendra gacchanI saMpaDhanA cuDAmaNi, jeNe vagara yatne mahimA prApta karyA hatA te mahendrasUri hatA. tenA pachI prazaMsanIya sadAcArI zrIzAntisUri hete, tenA pachI AnaMdasUri ane amarasUrinI joDI thaI ; jenI prabhA udaya thatA indu athavA sUrya jevI ujjavaLa hatI. ( aaa. 70 ) temanA pachI pApa vizuddhi karanAra ane jaina zAsananA udyAnamAM navA vAdaLa sarakhA haribhadrasUri hatA. tenA pachI prasiddha munivara je vidyAnA madathI unmatta thaelAnA rAgAne mATe sarvottama vaidya hatA te vijayasena thayA. (221.09) gurUnI AziSanuM pAtra uddayaprabhasUri hatA. te pratibhAnA sAgaranAM mauktika jevAM suMdara ste zAle che. ( kSeA. 72 ) A dharmasthAna ane dharmasthAna sthApanAra A be jaNa arbudagiri jeTalI vRddhi pAme. ( zlA. 73 ) zrIseAmezvaradeva jenA caraNanuM sevana culukaya nRpa kare che teNe A suMdara, dharmasthAnanI prazasti racelI che. ( aaa. 74 ) zrI nemI ane arbudagaraparanI aMbikAnA prasAdathI A prazasti vastu pAlanA kuLane amApa sukha Ape. ( paMkti 46) A prazasti kehuNanA putra, dhAndhalanA putra, cundharathI kAtarAI che. phAlgu, ddhi 3 ravivAre; ane pratiSThA zrInAgendra ( paMkita 47) vikrama saMvata 1287, gacchanAM zrIvijayasenasUrithI thaelI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 168 AbugarinA jaina lekhe lekha naM. 2 vikrama saMvata 1287 phAlgana vadi 3 ravivAra lekha naM02 nI phakta thoDI hakIkata eca. eca. vilsane eziyATika risarca . 16 pA. 309 mAM prasiddha karI hatI. prophesara abAjI vighaNu kAthavaTe e potAnI "kIrtikemudI' nI AvRttimAM epenDikasa "bI' mAM te saMpUrNa prasiddha karyo hato. Azare 211" pahoLIxt10" uMcI jagyAmAM lakhAyuM che. akSaronuM kada " che. 1-2 paMktionI zarUvAtamAM tathA aMtamAM tathA 3-4 paMktione aMte, patthara kApI nAMkhavAthI athavA bhAMgI javAthI, lekha nAza pAmya che. lipi naM. 1 nA lekhanA jevI ja che. lekha saMskRta bhASAmAM che. ane paMkti 30 mAM eka zleka sivAya Akhe gadyamAM che. lekhamAM neminAthanuM maMdira baMdhAvavAnI sattAvAra hakIkta ApI che. tenA saMbaMdhanA utsava tathA tenA saMrakSaNa vigere mATe niyame paNa temAM che. 1-5 paMktiomAM kahyuM che ke, Aje ravivAre [ vikrama ] saMvata 1287 nA sAmAnya phAlgananAM kRSNa pakSa 3 jane dine jyAre samRddhivALA aNahilapATakamAM mahArAjAdhirAja bhata imadeva ) caulukaya vaMzanA kamalane rAjahaMsa, ane samasta rAjAvalIthI alaMkRta, rAjya kare che, . ... ... ... jyAre mahAmaDalezvara rAjakula, zrI semasiMhadeva, zrI vasiSThanA kuMDamAMthI janmelA zrI dhUmarAjadevanA kuTuMbamAM janmelo, rAjya kare che tyAre tejapAle deulavAla gAmamAM pavitra abu parvata upara lUNasiMhavasahikA nAmanuM, pavitra neminAtha maMdira baMdhAvyuM. tene devakulikAothI zaNagAryuM, ane eka mahAn hastizAlAthI zobhAvyuM hatuM. te maMdira teNe pitAnI strI anupamadevI ane putra luNasiMhane yaza ane guNunI vRddhi arthe baMdhAvyuM hatuM. A lekhamAM paNa naM. 1 nA lekha mujaba tejapAlanI vaMzAvalI ApI che. te uparAMta ahi tenuM varNana A pramANe ApyuM cheH "mahAmaMDalezvara rANaka zrI vIradhavaladevano je . ...rAtrA nAmanA mahala( prAMta)mAM caulukya vaMzanA zrI lavaNaprasAdadevane putra hatuM, tene samasta mudrAvyApAra upara kahelA mahArAjAdhirAja zrI bhImadevanA anugrahathI te (tejapAla) karate hate." A varNana khAsa upayogI hovAnuM kAraNa e che ke, temAM bhImadeva 2 jA ane vAghelA vaMzane kevI jAtane saMbaMdha hato te dekhAya che. semezvara devanA varNanamAM A saMbaMdha barAbara dekhAto nathI. lekha uparathI cesa thAya che ke, bhImadeva 2 mahArAjAdhirAja gaNutA hatA ane lavaNaprasAda tathA viradhavala mahAmaMDalezvaranI padavI ane rANakanA ilkAbathI saMtuSTa hatA. daivage vIradhavala rAjya karato hato te prAMtanuM nAma chelA be akSaro"rAtrA-sivAya nAza pAmyuM che, ane te huM aTakaLavA azakta chuM. cadrAvatInA paramAre viSe lekhamAM kahyuM che ke, i. . 1230 mAM semasiMha rAjya karate hatA, ane naM. 1 nA lekha uparathI anumAna thAya che te mujaba kRSNarAja nahIM. vaLI naM. 1 nA lekhamAM paramAranI gAthA kahI che te ahiM dhUmarAjane lAgu pADI che. 1 e. I. va. 8 pA. 204-ka pro. eca. luDa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbuparvatanA jaina lekho naM. 2 235 upara kahyA mujaba, tArIkha ravivAra, 3 jI mArca I. sa. 1230 ne maLatI Ave che. lekhamAM batAvelAM devakulikA tathA hatizAlA, ane naM. 1 nA lekhamAM zloka 21-64 mAM lakhelAM bAvana maMdira tathA tejapAlanAM kuTuMbIonAM pUtaLAM mATe eraDe, e eka ja che. maMdiranA bAMdhakAmanA varNana pachI vijayasenasUrIe samarpaNa karyAnI hakIkata Ave che. tenI vaMzAvalI prathamanA lekha pramANe ja che. haribhadrasUrine "zrI ANaMdasUri tathA zrIamaracaMdra sUrIe padArtAkaLabhu" kahe che. AthI ema jaNAya che ke tene paTTAbhiSeka A be sUrionA harate thaye haze. tyAra pachInA bhAga( 5. 6-9)ne Azaya "ane A maMdira mATe nimelA zrAvaka TrasTIonAM nAma nIce pramANe che " e mathALA uparathI spaSTa jaNAI Ave che. ahI kahyuM che ke, A maMdiramAM snAna, pUjA, vigere haMmezane mATe madyadeva, vastupAla ane tejapAla, e bhAI eAe, tathA teonA vaMzajoe, tathA lUNasiMhanI mAtA anupamadevInA sarva purUSa vaMza tathA teonA vaMzajoe karavAM. A sthaLe anupamadevInuM kuTumba je cadrAvatImAM rahetuM hatuM ane prAgvATa jJAtinuM hatuM, tenI vaMzAvalI dAkhala karI che. te pachInA bhAga(5. 9-25)mAM maMdiranA samarpagune sAMvatsarika utsava ujavanAnA niyama ApyA che. te utsava devone pavitra caitra mAsanA kRSNa pakSa tRtIyAne dine zarU thaIne ATha divasa sudhI cAla saIe. A utsavamAM nAna, pUjA vigere kriyAo cadrAvatI pradezanA zrAvakoe hatI. dareka divasa te sthaLanI amuka jJAti mATe mukarara karela hatuM. lekhamAM AvA ghaNuM zrAvakonAM nAma tenA pitA ane jJAtinAM nAme sAthe ApelAM che. temAMnA Azare ardhA prAvATe hatA; bAkInA UosavAla, athavA eIsavAla, zrImAla ane thoDA ghaNA dharkaTa hatA. teonAM nivAsasthAne umbaraNakI, saraulI ane kAsada, brahmANa, ghaulI, mahAna tIrtha muNDasthala, phIliNi, haSkAudrA, DavANugaDAhaDA, sAhilavADA nAmanAM gAmaDAM hatAM. te pachInA bhAgamAM (paM. 25-26) TharAvyuM che ke, neminAthadevanAM pAMca kalyANikora dara varSe mukarara karela divase deulavADAmAM vasatA sarva zrAvakoe pavitra arbara parvata upara ujavavAM. jeone maMdiranI saMbhALa rAkhavAnuM seMpavAmAM AvyuM hatuM teonAM nAma, te pachInA bhAgamAM (paM. 26-30) ApyAM che- A pramANe karAvyuM cheH cadrAvatIne svAmi zrI rAjakula semezvaradeva; tene putra zrIrAja (kula ) kAhmadeva, ane bIjA rAjAo, candrAvatInA sthAnapati bhaTTArako kavilAsa gugalI brAhmaNa, badhA vepArI TrasTIo; sarva manuSyo jevA ke, sthAnapatio, sAdhue gugalI brAhmaNe rAThio ane bIjAo jeo abuMda parvata uparanAM gAmaDAM jevAMke ulavADA, acalara ane vasiSThano pavitra maMdiramAM tathA pADozanAM gAmaDAM zrImAtAmahabu, Abutha, erAsA,Utaracha, sihara, sAla, heThAuMjI, AkhI ane keTalI je sAdhu dhAMdhalezvaradevanuM che, te ane bIjAMbadhAM maLI bAra gAmaDAMomAM nivAsa karI rahyA che teo-vaLI bhAlibhADAmAM vasatA sarva pratIhAronA vaMzaja rAjaputro vigeree neminAthadevanAM pavitra maMdiranA oraDAmAM eka pachI eka besIne dareke potAnI irachA ane AnaMda sahita, mahaM( ta ) zrI tejapAla pAsethI, A pavitra sIhavasaDuiMkA nAmanA maMdiranI saMbhALane bhAra upADI lIdhA che, tethI teonA A vacanane anusarIne te sarve tema ja teonA vaMzajo e yAvata caMdra divAkara A maMdiranI saMbhALa rAkhavAnI che. kAraNa 1 phebasanI rAsamALA pA. 64 pramANe kAsada hAlanuM 'kAsika-pAlaDI" amadAvAda pAse AveluM gAma che, juo bulahara, e. I. vo. 1 pA. 229 2 pAMca kalyANikaneminAtha devanuM garbhamAM AvavuM, janma, dIkSA bAraNuM karavI, jJAna prApta thavuM ane mudita thavAnI saMvatsarIonA divase. 3 kavilAsa kadAca vizeSa nAma hovAne saMbhava hoya. che. 87 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 gujarAvanA aitihAsika lekha (tyAre) uzata manavALAo A vrata kare pachI pAla, kamaMDala, valkala, sita ane rakata jaTA vigerenI zuM jarUra che?" 26 mI paMktimAM kahelo rAjA kAnhaDadeva e AgalA lekhamAM batAvela paramAra kRSNarAjaya ja che. chellI paMkti(31)mAM kahyuM che ke, mahArAja kulazrI masihadeve A pavitra luNasaMhavasahikAmAM eka zAsana vaDe pavitra neminAthadevane vAhirahadImAM DhavANuM gAma te devanI pUjA tathA aDabhoga mATe ApyuM. chevaTe lekhamAM bhaviSyanA paramAra vaMzanA rAjAone A dAna yAvacaMdradivAkare rAkhavA mATe semasaMhadevanI vinaMtI che. lekhamAM ApelAM sthaLAmAMthI nIcenAM huM oLakhAvI zakyo chuM - abuMda parvata uparanuM deulavADAgAma InDiyana eTalAsamAM le. 2436 uttara; he. 7243 pUrva upara AveluM divAra che. umbaraNIkI nakazAmAM dilhArAnI dakSiNamAM-agnikANumAM 7 mAIla upara AveluM minI che. dhaulI gAma divArAnI pazcima-nairUtya keNumAM 8 mAIla uparanuM dhaulI che. zreSThasthalanuM mahAt tIrtha kadAca nakazAmAM dilavArAnI agni keNamAM 86 mAIla uparanuM murthala haze. gaDAhaDa gAma nakazAmAM dilavArAnI dakSiNa-narutya keNumAM 11 mAIla uparanuM gadara, je gaDAra (gaDADIne badale lakheluM mAnIe te heya. sAhilavADA e dilavArAnI pazcime vAyavyamAM 8 mAIla upara AveluM sevAra che. abuMda parvatanI najIkamAM jaNAvelAM gAmamAM, Abuya nakazAmAM dilavArAnI agnikoNamAM 13 mAIla uparanuM AvyuM che. Utaracha divArAnI IzAna keNamAM 5 mAIla uparanuM utraja che. heThauMcha divArAnI dakSiNe 2 mAIla uparanuM heta che. sihara dilhArAnI IzAnamAM 8 mAIla uparanuM sera che. keTalI kadAca nakazAmAM dilavArAnI pUrvamAM cha mAIla upara batAveluM kotrA hoya. sAla kadAca divArAnI pUrva-agni keNumAM 1 mAIla paranuM gAma hoya. ArAsA dilavArAnI IzAnamAM 3 mAIla upara eriA nAmanA gAmane maLatuM Ave che. paraMtu banne eka ja che, ema mAnavA mATe nakazAmAM ApeluM nAma khoTuM che, ema mAnavuM joIe. lekhanI chellI be paMktio, je upara kahyuM che tema pAchaLathI umerI che, temAM pavitra kRSNa ruSinA vaMzaja nyAyacandrasUrie be zlokamAM racelI Abu parvatanI prazasti, tathA kAI yAtrALa A maMdiranI yAtrAe AvyuM hatuM tenI eka TUMkI noMdha ApI che. naM. 3-3ra sudhInA nAnA lekhe, je badhA hAla pahelI vAra prasiddha karyA che, te jaina patinI nAgarI lipimAM ane saMskRta bhASAmAM lakhelA che, je ke, vizeSa nAme ghaNAM kharAM prAkRta ha5mAM Ave che. eka vAra, naM. 4 mAM "caMDapa mAM "Da"ne, bulaharanA " InaDIyana pelI ogrAphI"mAM leTa 5 kela. 16 5. 22 mAM, bhImadeva 1 lAnA eka lekhamAMthI Apelo khAsa AkAra Ape che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbuparvatanA jainalekho naM. 2 akSarAntara 1 oM // oM nama .... ... [saMvat 1287 varSe laukikaphAlgunavadi 3 ravau adyeha zrImadaNahilapATake caulukyakulakamalarAjahaMsasamastarAjAvalIsamalaMku tamahArAjAdhirAjazrIbha- .... ... 2 vijayirAjye ta .... .... zriIvaziSTa kuMDayajanAnalodbhUtazrImadbhamarAjadeva kulotpannamahAmaMDalezvararAlakulazrIsomasiMhadevavijayirAjye tasyaiva mahArAjAdhirA jazrIbhImadevasya prasA[va] .... ... 3 rAtrAmaMDale zrIcaulukyakulotpannamahAmaMDalezvararANakazrIlavaNaprasAdadevasutamahAmaMDalezvararANakazrI vIradhavaladevasatkasamastamudrAvyApAriNA zrImadaNahilapuravAstavyazrI prAgvATajJAtIyaTha zrIcaMDa[pa] ... ... 4 caMDaprasAdAtmajamahaM zrIsomatanujaTha zrIAsarAjabhAryATha zrIkumAradevyoH putramahaM' zrImalladevasaMghapatimahaM zrIvastupAlayoranujasahodarabhrAtRmahaM zrItejaHpAlena svakIyabhAryAmahaM zrIanupamadevyAstatkukSi[ saM ] .... .... 5 vitraputramahaM zrIlUNasiMhasya ca puNyayazobhivRddhaye zrImadarbudAcalopari daulavADA grAme samastadevakulikAlaMkRtaM vizAlahastizAlopazobhitaM zrIlUNasiMhavasahi kAbhidhAnazrIneminAthadevacaityamidaM kAritaM // cha [ // ] 6 pratiSTitaM zrInAgeMdragacche zrImaheMdrasUrisaMtAne zrIzAMtisUriziSyazrIANaMdasUrizrIamaracaMdrasUripaTTAlaMkaraNaprabhuzrIharibhadrasUriziSyaiH shriivijeysensuuribhiH||ch| atra ca dharmasthAne kRtazrAvakagoSThikAnAM nAmA7 ni yathA // mahaM zrImalladevamahaM zrIvastupAlamahaM zrItejaHpAlaprabhRtibhrAtRtrayasaMtAna paraMparayA tathA mahaM zrIlUNasiMhasatkamAtRkulapakSe zrIcaMdrAvatIvAstavyaprAgvATajJAtI yaTha zrIsAvadevasutaTha zrIzAligatanujaThaM 8 zrIsAgaratanayaTha zrIgAgAputraTha zrIdharaNigabhrAtRmahaM zrIrANigamahaM zrIlIlAtathA zrIdharaNigabhAryATha zrItihuNadevikukSisaMbhUtamahaM zrIanupamadevisahodarabhrAtRTha zrIkhImbasIhaTha zrIAmbasIhaTha zrIadala 9 tathA mahaM zrIlIlAsutamahaM zrIlUNasIha tathA bhrAtRTha jagasIhaTha ratasiMhAnAM sama stakuTumvene' etadIyasaMtAnaparaMparayA ca etasmindharmasthAne sakalamapisapanapUjA sArAdikaM sadaiva karaNIyaM nirvAhaNIyaM ca // tthaa| - 1 ozarImAM khUNAmAM caNela sapheda zilA upara che. mI. kajhInsanA lIsTa naM. 1741 2 yi3 le ati - zrIbhImadeva 4 pAyA vaziSTha. 5 tisa-zrIcaMdapamutaTha zrI6 pUrti -saMbhUtapa- 7 vAMyA zrImadabudA 8 vAMyA pratiSThitaM pakSe napathamAthI sudhArthIle 1. vAyA zrIkhImbasIhaTha zrIbhAmbasIha 11 vAMyA kuTumbena. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 gujarAtanA aitihAsika lekha 10 zrIcaMdrAvatyAH satkasamastamahAjanasakalajinacaityagoSTikaprabhUtizrAvakasamudAya / / tathA uvaraNIkIsaraulIgrAmIyaprAgvAhA / rAsalau Asaghara tathAjJA mANi bhadra zre AhaNa tathAjJA dehaNau khImbasI.' 11 ha dharkaTajJAtIyoM nehAu sAhA tathAjJA dhauliga AsacaMdra tathAjJA zre bahu devau soma prAgvATajJA | sAvaDau zrIpAla tathAjJA | jIMdAu pAhaNa dharka TajJA | pAsuu sAdA prAgvATajJAtIyapUnAu sA12 hA tathA zrImAlajJA pUnAu sAhAprabhRtigoSTikAH / amIbhiH zrIneminAthadevapra tiSTAvarSagraMthiyAtrASTAhikAryoM devakIyacaitravadi 3 tRtIyAdinesapanapUjAdyutsavaH kAryaH // tathA kAsa hUdagrAmIyauesavAlajJA 13 tIyoM sohiu pAhaNa tathAjJA zre salakhaNau~ vAlaNa prAgvATajJA zre sAMtuyarDa delhuya tathAjJA | gosala AhvA tathAjJA | kolAu AmbA tathAjJA zre pAsacaMdrapUnacaMdra tathAjJA | jasavIrau ja14 gA tathAjJA brahmadeva urAlhA zrImAlajJA kaDuyarAu kuldhrprbhRtigossttikaaH| amIbhistathA 4 caturthIdine zrIneminAthadevasya dvitIyASTAhikAmahotsavaH kAryaH tathA brahmANavAstavyaprAgvATajJAtIyamahAjani' 15 Abhigau pUnau UesavAlajJA mahA ghAMghAu sAgara tathAjJA mahA sATAvaradeva prAgvATajJA mahA pAlhaNau udayapAla oisavAlajJA mahA Avodhanau~ jagasIha zrImAlajJA mahA vIsala pAsadeva prA16 gvATajJA mahA vIradeva arasIha tathAjJA | dhaNacaMdra rAmacaMdraprabhRtigoSTikAH / amIbhistathA 5 paMcamIdine zrIneminAthadevasya tRtIyASTAhikAmahotsavaH kAryaH / / tathA dhuliigraamiiypraagvaattjnyaatiiy| sA17 jaNau pAsavIra tathAjJA zre vAhaDiu pUnA tathAjJA re jasaDayau jegaNa tathA. jJAtIyoM sAjanau bholA tathAjJA pAsilapUnuya tathAjJA zre rAjuya sAvadeva tathAjJA dUgasaraNau sAhaNIya oisavAla18 jJA | salakhaNau mahaM. jogA tathAjJA ) [*]devakuMyArau AsadevaprabhRtigo. STikoH / amIbhistathA 6 SaSTIdine" zrIneminAthadevasya catuSTiAhikAmahotsavaH kAryaH // tathA muMDasthalamahAtIrthavAstavyaprAgvATajJAtIya 1pAyA goSTika 2 pAyA uMbaraNIkI upaay| khImbasI 4vAyA goSThikA: 5 vAMyA pratiSThA 6 pAyA thAmbA 7vaaNye| brahmadeva / vaay| goSTikAH pAyA brahmANa 1. pAMya goSThikA:. 11 vAyA goSThikAH 12 pAyA SaSThIdina, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbuparvatanA jaina lekho naM. 2 19 saMdhIraNa guNacaMdrapAhA tathA zre sohiyau Asvesara tathA zre jejAu khAMkhaNa tathA phIliNigrAmavAstavya zrI mAlajJA vApalagAjaNa pramukha goSTikoH amIbhistathA saptamIdine zrIneminAthadevasya paMcamASTAhikAma 0 20 hotsavaH kAryaH // tathA haMDAudrAgrAmaDavANIgrAmavAstavya zrImAlajJAtIya AmbuusarA tathAjJA zre [* ] lakhamaNau AsU tathAjJA Asalau jagadeva tathAjJA zre sUmigau ghaNadeva tathAjJA zre jiNadevau jAlA - 21 prAgvAjJAM Asalau sAdA zrImAlajJA zre dedAu vIsala tathAjJA N zre Asagharau' AsalatathAjJA zre thiradevau vIruya tathAjJA zre guNacaMdrau devadhara tathAjJA zre hariyA hemA prAgvATajJA zre lakhamaNa 22 udeg kaDuyAprabhRtigoSTikauH / amIbhistathA 8 aSTamIdine zrIneminAthadevasya SaSTaTAhikAmahotsavaH kAryaH // tathA [ga] DAhaDavAstavyaprAgvATajJAtIya zre desalau brahmasaraNu tathAjJA jasakarau zre dhaNiyA tathAjJA [* ] 23 delhANa AlhA tathAjJA zre vAlAu padmasIha tathAjJA zre AMvuyau vohaDi tathAjJA vosariu pUnadeva tathAjJA[* ] vIruyaDa sAjaNaM tathAjJA pAhuyau jiNadevaprabhRtigoSTirkAH / amIbhistathA 9 navamIdine 24 zrI neminAthadevasya saptamASTAhikA mahotsavaH kAryaH // tathA sAhilavADAvAstavya - oisavAlajJAtIya zre delhAu AlhaNa zre nAgadeva' Amvedeva zre kAlhaNa Asala zre. vohithauauM lAkhaNa zre jasadevau vAhaDa 25 sIlaNauauM delhaNa zre bahudA the mahArAu ghaNapAla zre pUnigau bAghA gosalau' vahaDAprabhRtigoSTikaH / amIbhistathA 10 dazamIdine zrIneminAthadevasya assttmaasstt|hikaamhotsvH kAryaH // tathA zrI arbudopari deulavA - 26 DAvAstavyasamasta zrAvakaiH / zrIneminAthadevasya paMcApi kalyANikAni yathAdinaM prativarSaM karttavyAni // evamiyaM vyavasthA zrIcaMdrAvatIpatirAjakula zrIsomasiMhadevena tathA tatputrarAja zrIkAnhaDadeva pramukha kumaraiH samastarAja lokaista 27 thA zrIcaMdrAvatIyasthAnapatibhaTTArakaprabhRtikavilAsa tathA gUgulItrIkSaNa samasta mahA janagoSTikairzve tathA arbudAcalopari zrIacalezvara zrIvaziSTha tathA saMnihite / grAmadeuLavADAgrAma zrIzrImAtAmahabugrAma AvuyagrAma orAsAgrAmau 12 goSThikAH 2 vA Ambuya AMbu 7 sAjaNa (?) 8 vAM goSThikA kumAraiH 13 vA brAhmaNa 14 vA goSThikaizca ke. 88 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 139 paaNthe| goSThikAH 4 STaSTA brahma. 6 vAMcA va Atra 10 paaNthe| goSThikAH 11 vayo arbudo 12 i 15 vaye arbudA 16 va saMnihitamAma 17 the| Abuya. www.umaragyanbhandar.com Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 gujarAtanA aitihAsika lekha 28 tarachAmasiharanApasAlagrAmaheThauMjIgrAmaAkhIgrAmazrIdhAMdhalezvaradevIyakoTaDIprabhR. tidvAdazanAmeSu 'saMtiSTamAnasthAnapatitapodhanagUgulIvAmaNarAThiyaprabhRtisamastalo kaistathA bhAlimADAprabhRtigrAmeSu saMtiSThamAnazrIpratIhA29 vaMzIyasavarAjaputraizca AtmIyAtmIyasvecchayA zrIneminAthadevasya maMDape samupa vizyopavizya mahaM0 zrItejaHpAlapArdhAt svIyasvIyapramodapUrvakaM zrIlaNasIha vasahikAbhidhAnasyAsya dharmasthAnasya saoNpi rakSApabhAraH svIkRtaH / tadetadA30 tmIyavacanaM pramANIkurvabhiretaiH sarvairapi tathA etadIyasaMtAnaparaMparayA ca dharma sthAnamidamAcaMdrArka yAvat parirakSaNIyaM // yataH // kimiha kapAlakamaMDaluvalkala sitaraktapaTajaTApaTalaiH / vratamidamujjvalamunnatamanasAM pratipannanirvahaNaM // cha / 31 tathA mahArAjakulazrIsomasiMhadevena asyAM zrIlaNasiMhavasahikAyAM zrIneminAtha. devAya pUjAMgabhogAtyaM vAhirahayAM DavANIgrAmaH zAsanena pradattaH // sa ca zrIsoma siMhadevAbhyarthanayA pramArAnvayibhirAcaMdrArka yAvat pratipAlyaH // 32 // sidikSetramiti prasiddhamahimAzrIpuMDariko giriH zrImAn raivatakopi vizvaviditaH kSetraM vimukteriti / nUnaM kSetramidaM dvayorapi tayoH zrIarbudastatprabhU bhejAte kathama nyathA samamimaM zrIAdinemI svayaM // 1 saMsArasarvasvamihaiva muktisa33 ||rvsvmpytr jineza dRSTaM / vilokyAmAne bhavane tavAsmin pUrva paraMca tvayita TipAthe // 2 zrIkRSNarSIyazrInaya caMdrasUrerime // saM0 saravaNaputrasaM0 siMharAjasAdha sAjaNasaMsahasAsAideputrI sunathava praNamati // zubhaM // 1 pAyA maMtiSThamAna bhane brAhmaNa. 2 vAMyA kurvadbhiretaH 3 ilnne paMktine che? paMkti 31 mAM che tevuM ja cihna che. me mi . 4 mA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 169 AbugirinA jaina lekhe lekha naM. 3 vikrama saMvata 1287 phAgaNa suda 3 somavAra naM. 3 ne lekha mukhya maMdiranA dvAranA etaraMga para karelo che. temAM lakhyuM che ke tejapAle pitAnA putra luNasiMhanA puNya mATe A luNavasahikAmAM pavitra neminAthanuM A mahAtIrtha semavAre, rAjA vikramanAM varSa 1287 nA phAgaNa (phAguna)nA zukala pakSanA 3 ne dina" baMdhAvyuM. prophesara kilahornae A tathA nIcenI tArIkhe mAre mATe kRpA karIne gaNI hatI; emanA kahevA mujaba A tArIkha vi. 1287 gata, ane vi. 1287 cAlu banne mATe beTI che. vi. 1287 gata mATe zukravAra, 7 mI phebruvArI i. sa. 1231 ane vi. 1287 cAlu mATe ravivAra, 17 mI phebruvArI I. sa. 1230 sAthe te tArIkha maLatI Ave che. akSarAntara 1 oM' // napamikramasaMvat 1287 varSe phAguNasudi 3 some aoha zrIarvAcale zrImadaNahilapu. 2 rakhAsta prAgvATajJAtIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye mahaM zrIAsarAsu tamahaM mAladeva 3 vamahaM zrIvastupAlayoranujabhrAtRmahaM zrItejapAlena svakIyabhAryAmahaM zrIanupamade vikSi4 saMbhUtasutamahaM zrIlUNasIhapuNyArthaM asyAM zrIlUNavasahikAyAM zrIneminAthamahAtIrtha vAritaM te che te che ! 1 mukhya maMdiranA daravAjanA bArazAkha upara mI. kajhInsanA lIsTa naM. 1742. 2 e. I. va. 8 pA. 233 pro. eca. lyuDasa 3 cinharUpe darzAvela che. 4 vAMce nA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM 170 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra' vikrama saMvata 1287 ASADha suda 8 zukravAra akSarAntara patarU paheluM 11 / svasti rAjAvalI pUrvvavatsamastarAjA valIvirAjitamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTAraka caulukya ku 2 lakamala vikAsanaikamArtaMDa zrI mUlarAjadeva pAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjazrIcAmuMDarAjade vapAdAnu 3 dhyAtamahArAjAdhirAjazrIvallabharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjazrIdurlabharAjadeva - pAdAnudhyAtama 4 hArAjAdhirAjazrI bhImadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAja trailokya malla zrI karNadevapAdAnudhyAtamahA 5 rAjAdhirAjaparamezvaraparamaparamabhaTTArakAvaMtInAthatribhuvana gaMDavarvarakajiSNu siddhacakravarttizrIja + 6 yasiMhadevapAdAnudhyAta mahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakasvabhujavikamaraNAMgaNavinirjita 7 zAkaMbha [ rI ] bhUpALa zrIkumArapAladevapAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamahArAjASirAjaparapamAhe 8 zvarahelAkaradIkRta sapAdalakSakSmApAla zrIajayapAladevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjAhavaparAbhUta 9 durjaya garjanakAdhirAjazrImUla rAjadevapAdAnudhyAtamahAjAdhirAjaparamezvaraparama * bhArakAbhi 10 navasiddharAjasa ptamacakravartizrImadbhImadevaH svabhujyamAnavarddhipathakAMtavarttinaH samasta rAjapuruSAn 11 brAhmaNocarAMstanniyuktAdhikAriNo janapadAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM yathA // zrImatvikramAdityotpA 1.4. . . . . 6 5. 201 patanuM bhApa - 14" x15." sIpi-naina hevanAgarI. sthiti-pakSI or nAza pAbhelI. + bhaTTAraka paDela me parama bUsI nAMmI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com) Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra 143 12 vitasaMvatsarazateSu dvAdazasu saptAzItyuttareSu ASADhamAsIyazuklASTamyAM zukravAre 'trAMkato'pi saM. 13 vat 1287 varSe ASADhazudi 8 zukre'syAM saMvatsaramAsapakSavArapUrvikAyAM tithA voha zrImadaNahila14 pATake snAtvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatimabhyarcya saMsArAsAratAM vicitya nalinIdalagatajala. 15 lavataralataraM prANitavyamAkalijya aihikAmuSmikaM phalamaMgIkRtya pitrorAtmanazca puNyayazo'bhi16 vRddhaye devAUgrAma- svasImAparyaMta savRkSamAlAkulakASThatRNodakopeta sahiraNya bhAgabho17 gasadaMDo dazAparAdhasAdAyasameto navanidhAnasahita pUrvapradattadevadAyabrahma dAyavarja tathA ... .... .... 18 mAnapatraku ... .... tipatrabharAprati d 1 dANI yAM palaza tathA mUlamaM. DilyAM ... kA .... prati dra 1 tathA 19 mUlagaMDI .... prati dra 1 bhATTayakaM prati dra0 // vANIyAM patrazataM0 // uSTrabharA pratidra 1 dANIyAM patra20 zata 1 mUlI .... bharA prati dra 1 dANIyAM patrazata 1 jaladabharA prati da1 dANIyAM patrazata 1 evameta21 t salakhaNapure soluM0 rANA0 AnAU lUNApasAkena kAritabhI Analezvara deva zrIsalakhaNezvarade22 vayonityanaimittikAdipUjArthaM tathA satrAgAre brAhmaNAnAM bhojanArtha ca maMDalyAM zrImUlezvaradevama23 ThetyasthAnapativedagarbharAzaye zAsanodakapUrvamasmAbhiH pradattaM // prAmasyAsyAghATA yathA // pUrvasyAM 24 hAMsalapuragrAmasImAyAM sImA / dakSiNasyAM phIcaDIgrAmapodra gRhANAM sAnidho saMtiSTamAnagrAma25 syAsya sImAyAM tathAhAnIyANIgrAmasImAyAM ca sImA // pazcimAyAM meDherAmAma sImAyAM sImA / 29 uttarasyAM sUrayajanAmasAMpAvADAmAmayoH sIbhAyAM sImA // evamamIbhirApATai rupalakSitaM grA. 5. 15 vAyA mAkalayya. 5. 16 devAU saMzayavAj. yA paryataH; kATa ye dako sUsI nAMpA 6.7vAMyA spaMDadA sahitaH 5.24 pAyA saMtiSThamAna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 gujarAtanA aitihAsika lekha 27 mamenamavagamya tannivAsijanapadairyathAdIyamAna[ dAnI bhAgaprabhRtikaM sadAjJAzravaNa vidheyairbhUtvA'. 28 muSmai [ tapodhanAya ] samupanetanyaM / sAmAnyaM caitat puNyaphalaM matvA'smadvaMza jairanyairapi 29 bhAvibhoktRbhirasmatpradattadharmadAyo'yamanumaMtavyaH / pAlanIyazca // uktaM ca bhagavatA vyA patasaM bIjeM 1 sena // SaSThiM varSasahazrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AcchettA cAnumaMtA ca . .. tAnyeva narakaM # 2 vaset // 1 svadattAM paradattAM vA yo harezca vasuM[ gharAM ] sa viSTAyAM kRmibhUtvA pitRbhiH saha majati // 2 / 3 vaMdhyATavISvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH / kRSNasarpAH prajAyate bhUmidAnApahAra kaaH|3 bahubhirvasu4 pA bhuktA [ rAjabhiH sa ]garAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmI tasya tasya tadAphalaM // 4 datvA bhUmi bhAvinaH pArthiveM5 dAn bhUyo bhUyo yAcate rAmabhadraH / sAmAnyo'yaM dAnadharmo nRpANAM sve sve kA pAlanIyo bhavadbhiH / / 6 likhitamidaM zAsanaM kAyasthAnvayaprasUta Tha0 sAtikumArasuta mahAkSapaTalika Tha0 zrIsomasiMhena // 7 dUtako'tra mahAsAMdhi Tha0 zrIbahudeva iti zrIbhImadevasya / 8 tathA salakhaNa[ purI ]vAstavyaH vaNikvyahAriya ... ... prabhRti ... lokasya ... ... ... haTTakaraNa9 zuklamaMDapikAprauDha ... ... ... arizatapathakeSu salakhaNapurIyamaTha ... vIThikayA kANa ... ... saM. 10 carataH saMjAtaH ... yathA // samastakaNAnAbhRtaceTiya tizuddhapuNaya ... ... ... 11 bhRtacAUyA ... ... prati tathA dAnI ... ... da 2 ghRtatailamRt ...... ... ... ... tayA 5. pAMyA padhi sahavANi tiSThati narake. 5. aviNyA.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra 12 bhRtacA ... .... ka .... .... ti tathA dAnedra 4 tathA kaNacopaTa bhRtavAhanamadhye .... .... .... 13 ka 4 ta ... .... ya // AjambA methi AmalA beheDAvA .... ... .... 14 sikA ... ... dAnaM na grAmaM // tathA kaNabhRta ... ... 6 varavalI ... 15 bhIseTaprati dra 12 tathA kaNabhRtapatra ... ... ... ... tathA ... tabhatapatrANi ... ... 16 dra 1 tathA seDasarasazrIpathakayoH samasta ... ....... vaNabhRtaveThIyAvA ... pratika ... rA dA17 ne dra 1 tathA bhRtacAtrayAvA ... taM prati tathA dAne ... tathA mAMjiTa / trapuka hiMga bhAraM prati vRddhadAne dra 1 18 paTTasUtra / hiMgulla / pravAlaka / zrIkhaMDa / karpUra / kastUrI / haMgu / kuMkuma / aguru / ta ... ...ta 19 mAlapatra / jAiphala / jAivatrI / lamasI / kApaDa / nAlikera / haraDA beheDA--- - kanma // . 20. khAMDDa / gula / sAkara / marica / dAMta / marumAMsi / mahuvasa / savAhI kAsI ..... ... / tAnyA / kA21 zyAloha / vathaloha / sAkruruDa / mINa / ja / cItrAhala / kharjura / khArika / vasta .... .... [prabhRtisa22 masuktayANakAgAMdhruvamukhena mUlekAsyedapATIpramANena pUrNadAnAt dAnasya dharma prati mu23 kti dra 1 anayA rItyA dAnaM grAhyaM // saMjAtadhurAdAbhapaTTakasya pathakocAraparI sthApane padakaM pra24 ti dra 164 mArge / hiThiyakapAtIsAraka ... bhiradhikaM kimapi na prAthaM / rAjaH vIsalasatka25 kaNAya ... prabhRtacAuyAvAhana 1 veDIyAvAhana 1 uparitanarItyA kSepAyo kSepAyAM 26 prasAdena bhoktavyaM / imA chedapATI vyatikramya yaH ko'pi varNasaMkaraM kurute tasmAt chittiyA // yasyAH / sve ... pramANena pAlanIyaH bhoktavyaM ca // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha sArAMza 1 prastAvanA-a) vaMzAvalI, jayasiMhanuM varNana vikrama saMvata 1267 nA naM. 3 pramANe che te sivAya, vikrama saMvata 1283 nA - 5 pramANe ja che. (ba) aNahilapATakane bhImadeva 2 vAdhepathakanA rAjapuruSa ane nivAsIone vikama saMvata 1287, ASADha sudi 8 zukravAre nIcenuM dAna jAhera kare che. 2 dAna-devAu(?)' gAma tenI sImA - (a) pUrvamAM hAMsalapUra gAma (ba) dakSiNamAM kathaDI ane hAnIyAnI gAmo (ka) pazcime mehurA gAma (3) uttare sUrayaja ane sApAvADA gAme. (2) ane bhUmimAM ane paisAmAM judA judA karo (vividha verA). 3 dAnapAtra-solaMkI rANuM AnA ThA(kura) lUNapasAke salakhaNupuramAM bAMdhelAM Anale zvara ane salakhaNezvaranA maMdira, madiranAM pUjAkharca ane brahmAjanAthe TrasTI maMDalI mAM mUlezvaradevanA maThane sthAna pati. 4 rAjapuruSa-lekhaka ane dataka naM. 5 mAmAM hatA te ja che. 5 anulekha-(tA. ka.) anulekha ghaNe ghasAI gayA che. paNa te salakhaNapuranA vANIAe ApavAnA karane lagatuM vadhArenAM zAsananA bhAgavALuM che. huM dilagIra chuM ke temAM je prAcIna gujarAtInA zabdo Ave che te sarvane artha karavAnAM sAdhana mArI pAse nathI. 2 kaoNrTara mAsTara janaralanA nazAmAMthI A gAma maLI zakatuM nathI. viramagAma tAlukAnA vAyavya mAM hAMsApura nAmanuM eka gAma che. uttare dAnapatranuM nAma sUraja, sUraja gAma che. nirUtyamAM paMcara gAma ane maLe che. jene phIcaDI sAthe sarakhAvuM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 171-185 AbugarinA jaina lekho lekha naM. 4 thI 18 vikrama saM. 1288 (lekha ne 4 thI 18) niM. 4 thI 32 nA lekhe uparathI jaNAya che ke pachInAM varSomAM paNa tejapAle maMdirane vadhAravAnuM tathA zaNagAravAnuM kArya cAlu rAkhyuM hatuM. A lekhe maMdiranI osarInAM keTalAMka nhAnAM bheMyarAmAMnA maMdironAM taraMga upara kotarelA che. temAM lakhyuM che ke, tejapAle potAnA kuTumbanAM keTalAMka mANasenA puNayane arthe A hAnAM maMdiro ane jIne tathA tIrthaMkaronI mArtio ubhAM karAvyAM hatAM. temAM AvatA IlakA sAmAnya rIte jANavA che. "bAna," "vAsanuM rU5 sauthI vadhAre vaparAyuM che. te IlakAba tejapAle tathA tenAM ghaNuM kharAM kuTumbIoe dhAraNa karelo che. paraMtu lekha naM. 24 ane 26-31 mAM AvatI vaMzAvalImAM tejapAlanA pUrva ca75 ane ca8prasAda, tene pitA azvarAja athavA AsarAja ane tenI mAtA kumAradevI, ene " ' no IlakAba Ape che, je " jAne badale che, jyAre caDaprasAdanA putra ane azvarAjanA pitA temane dareka veLA "" kahevAmAM Ave che. AthI spaSTa jaNAya che ke A be IlakAba vacce kaMIkataphAvata have joIe, jeke A taphAvata bahu meTa nahIM hoya, kAraNake, caNa35 ane adharAjane lekha naM. 3 thI 8, 10-18, 21-23, ane 32 mAM "gha' paNa kahyA che. lekha naM. 32 mAM tejapAlanI bIjI strI suhaDAdevInI mAtA saMtoSAne sane IlkAba Ape che. suhaDAdevInA mAtAmaha ane pramAtAmahane "ka" kahyA che. lekha naM. 26-17 ane 30 uparathI jaNAya che ke tejapAlane vaDila baMdhu vastupAla "saMpatti ane IlkAba dhAraNa karate hato. kIrtika sudI enA 9 mA sarga uparathI jaNAya che ke tene A IchAba zatruMjaya, revataka, ane prabhAsanAM meTAM tIrthonI mahAyAtrAnI vyavasthA karI AgevAnI lIdhI hatI te badala maLe hate. A IlakAba saga 9 zleka 12 mAM Ave che. temAM kahyuM che ke, "bIba sarva jagyA pachI te jamate, jyAre bIjuM sarva yAtrALuo bhara uMghamAM AvI jatAM tyAre te uMghate. nidrAmAMthI jAgavAmAM te sauthI pahelo hato. A rIte teNe "saMghapati nuM vrata pALyuM. tejapAlanAM sIsaMbaMdhIone sAta vAra mAne IlkAba lagADa che. (lekha naM. 4,11,26,27,29-31). naM. 32 mAM tejapAlanI bIjI strI suhaDAdevInuM kuTuMba je zAkhAnuM hatuM te padanamAM maha jJAtinuM hovAnuM ApyuM che. je sAdhuonI mUrtio mUkelI che te A che-jina supA, (naM. 12 ), muni suvata (naM. 21), vAriseNe (naM. 24), candrAnana (naM. 25 ), zAzvata jina rAjyamAM (naM. 30) zAzvata jiMna vardhamAna na 31 ), ane tIrthakare -sImaMdhara svAmina (naM. 26 ) jirna yugadhara svAmin (naM. ra7) jina bAhu (na28), ane subAhu (naM0 ra9) lekha naM. 4-18 mAM vikrama saMvata 1288 che; naM0 19-23 mAM vikama saMvata 1290 che; lekha naM. 24-25 mAM vikama saMvata 1293 nA citra kRSNapakSa 7 nI tithi che. naM. 26-31 mAM vikama 127 nA caitra kRSNa pakSa 8 ne zukravAra che. A varSe kArtikAdi vi. 1293 gata, ane pUrNimAnta" citra mATe zukavAra, 27 mI phebruvArI I. sa. 1237 nI barAbara thAya che. na. 32 mAM vikrama saM. 1297 vaizAkha vada 14 gurUvAra che, ne kArtikAdi vi. 127 gata ane pUrNimAnta vaizAkha mATe guruvAra 11 eprila I. sa. 1241 nA barAbara thAya che. - 1 e. I. va. 8 pA. 223 thI 229 pro. eca. yuDarsa. 2 A cAra tIrthakarane liMkabANa' va viroSaNa ugADayuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha aMtarAntara lekha naM. 4' 1 oN|| zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATajAtIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAbamahaM ___ zrIsomamahaM zrIAsarAnvaye mahaM zrImAladevasutAbAIzrIsadamalazreyo2 'yaM mahaM zrItejapAlena devakulikA kAritA // cha / lekha naM. 5 1 oM' // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATajJAtIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamaha / zrIsomamahaM zrIAsarAnvaye mahaM zrImAladevasutamahaM zrIpuMnasIhIyabhA. 2 ryAmahaM zrIAiNadevizreyo'yaM mahaM zrItejapAlena devakulikA kAritA // cha / lekha naM. 6 1 oM' // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATajJAtIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAmvaye mahaM zrIAsarAsutamahaM zrImAladevIyabhAryAmahaM [*] zrIpAtU) yo'yaM mahaM zrItejapAlena devakuli. 2 kA kAritA / [ / ] lekha naM. 7. 1 oN|| zrInRpavikamasaMvat 1288 varSe prAgvATajJAtIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye mahaM zrIAsarAsutamahaM zrImAladevIyamAryAmahaM zrIlIlUzreyo'ya mahaM zrI2 tejapAlena devakulikA kAritA / [1] cha // lekha naM. 8 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 12.88 varSe prAgvATavaMzIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomamahaM zrIAsarAmahaM zrImAladevAnvaye mahaM zrIpUnasIhasutamahaM zrIpethaDa zreyA'rtha mahaM zrIte2. japAlena devakulikA kAritA // 1 ozarImAM pahelA nAnA maMdiranA bArazAkha upara, kajhInsanA lIsTa naM. 1666 2 cihnarUpe che. 3 caM5nA '2varUpa vicitra che. 4 ozarImAM bIjA nAnA maMdiranA bArazAkha upara, kAjhIsanA lIsTa naM. 1667 5 ozarImAM trIjA maMdiranA nAnA bArazAkha upara. kajhInsanA lIsTa naM. 1668 6 vAyA varSe 7.pAyA somAnvaye 8 vyAzazabhA yAthA nAnA bhahiranA pArathA5 852. jI-sanAsI na. He [9 vAMce vimAna 10 ozarImAM pAMcamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara. kajhInsanA lIsTa ne. 1170 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbugirInA jaina lekho naM. 4 thI 18 149 akSarAntara lekha naM. 9 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATavaMzIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye mahaM zrImAladevasutamahaM zrIpunasIhazreyotha mahaM zrItejapAlena devakuli[ kA ] kAritA // cha // cha / lekha naM. 10 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATavaMzIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAvamahaM zrIsomAnvayemahaM zrIAsarAmahaM zrImAladevazreyo'rtha tatsovaralaSubhrAtRmahaM' zrItejapAlena devakulikA kAritA // cha // // lekha naM. 11 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATavaMzIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomamahaM zrIAsarAmahaM zrImAladevAnvayemahaM zrIpuMnasIhasutAvAIzrI' 2 valaladevizreyo'rthamahaM zrItejapAlena devakulikA kAritA // cha / lekha naM. 122 - 1 oM zrInRpavikramasaMvata 1288 varSe zrImatpattanavAstavyaprAgvATajJAtIyazrIcaMDapa zrIcaMDaprasAdazrIsomamahaM zrIAsarAsutazrImAladevamahaM 2 zrIvastupAlayoranujamahaM zrItejapAlena mahaM zrIvastupAlabhAryAyAH mahaM zrIsokhakAyAH puNyArthaM zrIsupArzvajinAlaMkRtA devakulikeyaM kAritA // cha // cha / lekha naM. 13 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe zrIpattanavAstavyaprAgvATajJAtIyazrIcaMDapa zrIcaMDaprasAdazrIsomamahaM zrIAsarAsutazrI2 mAladevamahaM zrIvastupAlayoranunamahaM zrItejapAlena mahaM zrIvasUpAlabhAryAlalavAdevizreyo'rtha devakulikA kAritA // cha // cha / 1 ozarImAM chaThThA nAnA maMdiranA bArazAkha upara. kajhInsanA lIsTa na. 1671 2 citarU5 che. saMvattAsa purImadhye nA.4 sAzarImA sAtamA nAnA maMdira mArA 2. jI-satI .1972 5 ekaramA AThamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara. mI. kajhInsanA lIsTa naM.1673 6 vAMco utAre 7.morArImA yAmIsabhA nAnA bhahiranAmArA4852. bhI. jI-sana kAsTa naM. 1727. . vAyA saMvata zarImAM ekatAlIsamAM nAnA maMdiranA bArazAkha upara mI. kajhIsanAlITa naM. 179. 10,11, bAyA bApAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 gujarAtanA tihAsika lekha lekha naM. 14' 1 oM // saMvat 1288 varSe zrIcaMDapazrIcaMDaprasAdazrIsomamahaM zrIAsarAMgajamahaM zrIvastapAlamutamahaM zrIjayatasIhazreyo'rtha 2 mahaM zrItejapAlena devakulikA kAritA // ___ akSarAntara lekha naM. 15 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe zrIcaMDapazrIcaMDaprasAda zrIsomamahaM zrIA___ sarAMganamahaM [*]zrItejapAlena zrIjayatasIhabhAryAjayataladevi2 zrevo'yaM devakulikA kAritA // lekha naM. 16 1 nRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATajJAtIyazrIcaMDapazrIcaMDaprasAdazrIsomamahaM zrI. AsarAMgajena mahaM zrItejapAlena zrIjayatasIhabhAryAsUhavadevi. 2 zreyo'yaM devakulikA kAritA // lekha. naM. 17 oN|| zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe prAgvATajJAtIyazrIcaMDapazrIcanmasAda zrIsomamahaM zrIAsarAnvayasamudbhavamahaM zrItejapAlena mahaM zrIjamatasI2 hamAryAmahaM zrIrUpAdevizreyo'yaM devakulikA kAritA / [1] cha / lekha naM. 18 1 oN|| zrInRpavikramasaMvat 1288 varSe zrIcaMDapazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomamahaM zrIAsarAnvaye mahaM zrImAladevasutAzrIsahajalazreyo'yaM mahaM zrItejapAna de2 vakulikA kAritA // cha / ---- - 1 betALIsamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara. mI. kajhInsanA lIsTa naM. 1731 2 cinTarape che. pozrIvastupAla.4 tAsImA nAnA maMdira mArA 53 sITa naM.1772 5mArImA yumaasiisamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara, kajhInsanA lIsTa naM. 1734 6 pisatAlIsamA nAnA maMdiranA bAkha upara mI. kajhIsanA loTa naM. 1736 7 chetAlIsamA nAnA maMdiranA bArazAkha.upara. mI. karInA lIsTa naM. 1738. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 186 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra vikrama saMvata 1288 bhAdaravA suda 1 (peDa) somavAra. akSarAntara patarUM pahelu 1 // // // svasti rAjAvalIpUrvavatsamastarAjAvalIvirAjitamahArAjAdhirAjaparame zvaraparamabha2 dvAraka caulukyakulakamalavikAsanaikamArtaDa zrIbhUlarAjadevapAdAnudhyAta mahArAjA3 ghirAjaparamezvaraparamabhaTTArakazrIcAmuMDarAjadeva pAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTA4 rakamahArAjAdhirAja zrIvallabharAjadeva pAdAnuMdhyAta mahArAjAdhirAjazrIdurlabha rAmadeva5 pAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAja zrIbhImadevapAdAnudhyAtaparame6 varaparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjatrailokyamallazrIkarNadevapAdAnudhyAtamahArAjASi7 rAjaparamezvaraparamabhaTTArakAvantInAthatribhuvanagaMDavarvarakajiSNusiddhacakravartIzrIja8 yasiMhadevapAdAnadhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjaumApativaralabdhapra.. 9 sAdaprAptarAjya prauDhapratApalakSmIsvayaMvarasvabhujavikramaraNAMgaNavinirjitazAkaMbharIbhU. 10 pAlazrIkumArapAladevapAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjapara11 mamAhezvara prabalabAhudaMDadarparUpakaMdarpahelAkaradIkRtasapAdalakSakSmApAlazrI. 12 ajayapAladevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakAhavaparAbhUta. 13 durjayagarjanakAdhirAjazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvarapa. 14 ramabhaTTArakAbhinavasiddharAjasaptamacakravartizrImadbhImadevaH svabhujyamAnavAloya. 15 pathakAMtarvartinaH samastarAjapuruSAn brAhmaNottarAMstanniyuktAdhikAriNo janapa. 16 dAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM yathA // zrImavikramAdityotpAditasaMvatsara zateSu dvA17 dazasu aSTAzItyuttareSu bhAdrapadamAsIyazukla pratipadAyAM somavAre'trAMkatopi 18 saMvat 1288 varSe bhAdravAzudi 1 some'syAM saMvatsaramAsapakSavArapUcikAyAM tithA19 vadyeha zrImadaNahilapATake snAtvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatimabhyarthya 20 saM[ sArAsAratAM ]viciMtya nalinIdalagatajalalavataralataraM prANitavyamAka21 [ lijya ]aihikAmuSmikaM phalamaMgIkRtya pitrorAtmanazca puNyayazo'bhivRddha 14. sa. vA. 6 . 20. 1. 9. 4872 | pa rnu bhA5 113"x14" al- nAgarA patarAMnA nIcenA bhAgo sivAya sthiti surakSita che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 gujarAtanA aitihAsika lekha 22 ye .... ... .... [ sImAparya ]taH savRkSamAlAkulakASTatRNodakope-* patarUM bIjeM 1 ta sahi [raNya ] bhAgabhoga sadaMDadazAparASasAdAyasameto nvnidhaanshitH| 2 pUrvapradattadevadAyabrahmadAyavarja salakhaNapuretyazrIAnalezvarazrIsalakhaNe. 3 zvaradevayoH maThasthAnapativedagarbharAzermaThesmin bhaTTArakANAM bhojanAya sa. 4 trA[gArA ]thaM tathaitadIyasutasomezvarasya grAmasyAsya madhyAt bhUmihala 20 viMzatihalA5 bhUmI ca zAsanenodakapUrvamasmAbhiH pradataM // grAmasyAsyAghATA yathA // pUrvasyAM sAMpa6 rAgrAmachatrAharUgrAmayoH sImAyAM siimaa| dakSiNasyAM guMThAvADAgrAmasImAyAM sImA pa. 7. zcimAyAM rANAvADAgrAmasImAyAM siimaa| uttarasyAM uMdirAgrAmaAMgaNavADAmAmayoH sI. 8 mAyAM sImA // evamamIbhirAghATairupalakSitaM grAmamenamavagamya tannivAsijanapadairyathA9 dIyamAnadAnIbhogaprabhRtikaM sadAjJAzravaNavidheyabhUtvA'muSmai samupanetavyaM / sAmAnya 10 caitatpuNyaphalaM matva 'smadvaMzajairanyairapi bhAvibhoktRbhirasmatpradattadharmadAyoyamanumaM. 11 [tavyaH / pAlanIyazca // uktaM ca bhagavatA vyAsena // SaSThiM varSasahasrANi svagarge tiSThati bhuumidH| 12 AchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narakaM vaseta / 1 svadattAM paradattAM vA yo harecya vasuMdharAM / sa vi. 13 chAyAM kRmibhUtvA pitRbhiH saha majati / 2 vaMdhyATavIpvatoyAsu zruSkakoTara vAsinaH / kRSNa14 sarpAH prajAyate bhUmidAnApahArakAH / 3 datvA bhUmi bhAvinaH pArthiveMdrAn bhUyobhUyoyA15 yate rAmabhadraH / sAmAnyAyaM dAnadharmoM nRpANAM sve sve kAle pAla nIyo bhavadbhiH / 4 16 bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmI tasya tasya tadA phalaM // 5 li. 17 khitamidaM zAsanaM kAyaschAtyayaprasUta Tha0 sAtikumArasuta mahAkSapaTalika Tha0 soma18 siMhena / dUtako'tra mahAsAMghi Tha0 zrI vahudeva iti zrI bhImadevasya // * 5: 22 vAyA kASTha. paM. 1ta: sa; bhogaH sa; rAdhaH sahitaH paM. chatrAhAra saM256 cha 5.11 vAyA sahastrANi; tiSThati. 5. 12 vAMyA narake vaset / hareta 5.17 pAyA sthAnvaya.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra sArAMza. 1 prastAvanA.-- ( 4 ) vaMzAvalI:-vaMzAvalI jayaMsaMha ane mUlarAja 2 nAM varNana vikrama saMvat 1263 nA naM. 3 pramANe che. mAkInI vikrama saMvat 1283 nA naM. 5 pramANe che. (*) bhImadeva 2 aNuhilapATakamAM nivAsa karI vAlauya pathakanA rAjapuruSA ane nivAsI - Ane vikrama saMvata 188 nA bhAdrapada sudInA pratipa6 ( amAsa ) ne semavAre nIcenuM dAna jAhera kare che. 2 dAnapAtra ane Azaya:--Analezvara ane tyAMnA maDhanA sthAnapati vedagabhaeNrAzi tathA tene satrAgArAthe 3 dAna--gAma vAha bhUmi. gAmanI sImAH-- 153 (4) pUrve sAMparA ane chatAhAra ( ? ) gAme. ( 6 ) dakSiNe guMThAvADA gAma. (4) pazcime rANAvADA gAma. (4) uttare undirA ane AgaNavADA gAmeA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat salakhaNezvaranA salakhaNupuramAM maMdira, ane putra sAmezvara; bhaTTArakAnA bheAjanAthe ane ane gAmamAM ( sAmezvara mATe ) 20 hula 4 rAjapuruSA--lekhaka kAyastha ThAkura sAtikumAranA putra mahAkSapaTalika ThAkura sAmasiMha. dUka mahAsAMdhivigrahika ThAkura vahudhruva. www.umaragyanbhandar.com Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 187 giranAranA lekhe naM. 34 vi. saM. 1289 Azvina vadi 15 semavAra rAjala ane vejalanI guphAonI pUrvamAM ane gaumukha tarapha javAnA rastAnI pazcimamAM AvelA khaDaka upara A lekha che. akSarAntara vastupAlavihAreNa hAreNevojvalazriyA upakaMThasthitenAyaM zailarAjo virAjate // zrIvikrama saMvat 1289 varSe Azvina vadI 15 some mahAmAtya zrIvastupAlena Atmazreyotha pazcAdbhAge zrIkapardiyakSaprAsAdassamalaMkRtaH zrIzatrujayAva[ tAra ] zrIAdinAthapAsA. dastadaprato vAmapakSe svIyasaddharmacAriNImahaMzrIlalitAdevizreyortha viMzatijinAlaMkRtaH zrIsammetazikharapA. sAdastathA dakSiNapakSe dvi0 bhAryAmahaMzrIsokhuzreyorthaM caturviMzatijinopazobhitaH zrIaSThApadaprAsAdaH0 apUrvaghATaracanArucirataramabhinavaprAsAdacatuSTayaM nijadravyeNa kArayAMcave // bhASAntara mAlA jevA zubhra ane jema mAlA kaMThane zebhAve che tema pravezadvArane zobhAvatA varatu pAlanA vihArathI A parvata prakAze che. vikrama saMvat 1289 Azvina vadi 15 semavAre mahAmAtya zrIvAstupAle cAra navAM ane suMdara anupama maMdira baMdhAvyAM, jemAMnAM be maMdire AtmazreyArtha baMdhAvyAM hatAMeka pazcima bhAgamAM zrIpada yakSanuM maMdira, bIjuM zatruMjayAvatAra zrI AdinAthanuM, uparanA maMdiranI DAbI mAjIe ane trIja savanA zikharavALa' ane vIza jenAthI zAsIta pAtAnI saMda lalitAdevInA zreyArthe ane cothuM ceviza nathI zobhI, aSTApadanuM maMdira pitAnI bIjI bhArthI sokhaka, nA zreya mATe baMdhAvyuM. 2 pI. bI. e. bI. pA. 12 . basa ane kajhansa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 188-192 AbugirinA jaina lekha naM. 19 thI 23 vi. saM. 1260 __ akSarAntara lekha naM. 19 1 oN|| saMvat 1290 varSe mahaM zrIsomAnvaye mahaM zrItejapAlasutamahaM zrIlUNasI habhAryAmahaM zrIlaSamAdevizreyo'rtha mahaM zrItejapAlena devakulikA kAritA // lekha naM. 20 1 // saMvat 1290 varSe prAgvATavaMzIyamahaM zrIsAmAnvaye mahaM zrItejapAlamutamahaM' lUNasIhabhAryArayaNAdevizreyo'rtha mahaM zrItejapAlena devakulikA kAritA // cha / zubhaM bhavatu // lekha naM. 21 1 oM' // zrInRpavikramasaMvat 1290 varSe zrIpattanavAstavyaprAgvATavaMzIyamahaM zrIcaMDa pazrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye mahaM zrIAsarAsutamahaM zrImAladevabhrAtamahaM zrI2 vastapAlayoranujamahaM zrItejapAlena svakIyabhAryAmahaM zrIanupamadevizreyo'rtha devazrImunisuvratasya devakulikA kAritA // cha / lekha naM. 22 1 oN| saMvat 1290 varSe prAgvATajJAtIyamahaM zrIcaMDapazrIcaMDaprasAdazrI[ so]ma zrIAsarAnvayasamudbhUtamahaM zrItejapAlena svasutazrIlUNasIhasutAgauradevizreyo'rtha devakulikA kaaritaa| [1] cha / lekha naM. 23" 1 oN"|| zrInRpavikramasaMvat 1290 varSe prAgvATajJAtIyamahaM zrIcaMDapazrIcaMDaprasAda zrIsomamahaM zrIAsarAnvaya [samudbhUta] mahaM zrI[ tejapAlena ] svasutAvauladevizre yo'rtha devakulikA kAritA // 1 e. I. vo. 8 pA. 226 che. eca. lyuDarsa. 2 ozarImAM sattaramAM nAnA maMdiranA bArazAkha upara, ka. lIsTa naM. 1684 3 cihnarUpe che. 4 ozarImAM sattaramA nAnA maMdiranA bArazAkha upara, ka.lI. naM. 1685 5 ozarImAM aDhAramAM nAnA maMdiranA bArazAkha upara. ka. lIsTa naM. 1686 cilarUpe che. 7 vAMco vastupAtra 8 ozarImAM ogaNIsamAM nAnA maMdiranA bArazAkha upara. ka. lIsTa 1690 9 vizva rUpe che. 10 saddhara neMta puro lakhyo nathI. 11 ozarImAM ogaNIsamAM nAnA maMdiranI bAjunI hAranA mArAma 652. 3. sITa na. 1962. 12 yi3 cha. le. 92 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM0 153-200 ArbhAgAranA jaina lekhA' naM. 24 thI 31 vi. saM. 1283 . 1.7 tathA 8 akSarAntara lekha naM. 24* 1 oM // zrInRpavikramasaMvata 1293 caitravadi 7 adyeha zrI arbudAcalamahAtIrthaM zrIprAgvATajJAtIyaThauM zrIcaMDapaTha zrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye ThauM zrIAsarAjasu - 2 [t]||mhN zrImAladevamahaM zrIvastupAlayeoranujamahaM zrItejaH pAleneM svabhaginyAH padmalAyAH zreyorthaM zrIvAriseNadevAlaMkRtA devakulikeyaM kAri[ tA ] // lekha naM. 25 1 oM // zrInRpavikramasaMvat 1293 varSe caitravadi 7 adyeha zrI arbudAcalamahAtIrthe svayaMkAritazrItRRNasI havasa hikArUyazrIneminAthadevacaityajagatyAM mahaM zrItejaH pAlena 2 mAtulasutabhAbhArAjapAlabhaNitena svamAtulasyamahaM zrIpUnapAlasya tathA bhAryAmahaM zrIpUnadevyAzca zreyorthaM asyAM devakulikAyAM zrIcaMdrAnanadevapratimA kAritA // lekha naM. 26deg 2013 1 o // svasti zrIvikramanRpAt saM 1293 varSe caitravAda 8 zuke adyeha zrI arbudAcala[tIrthe''] 2 svayaM kArita zrI lUNa sIhavasa hi kAkhyazrIneminAthadevacaityajagatyAM zrIprAgvATajJAtI3 yaTha zrIcaMDapaTha zrIcaMDa prasAdamahaM zrIsomAnvaye Thadeg zrI AsarAjaTha zrIkumArade - 4 vyoH sutamahaM zrImAladevasaMghapatizrIvastupAlayoranujamahaM zrItejaHpAlena svabha5 ginyA vAIja lhaNadevyAH zreyorthaM viharemANatIrthaMkara zrI sImaMvarasvAmipratimA - 6 laMkRtA devakulikeyaM kAritA // pratiSTita zrInAgeMdra gacche zrIvijayasenasU [rabhiH // ] lekha naM. 277 1 [ // oM ''] // svasti saMvat 1993 caitravadi 8 zukre adyeha 'zrI arbudAcalatIrthe svayaMkAritazrIlU[ NasIha ] 1. 4.85 227 o. kheya. TyuDarsa 2 zarImAM tetrImA nAnA bhaMhiranA mArazAma 52. bhI. jInsanA sIsTa naM. 1715 3, 8, 11, 18 cihna3 . 4 vAM saMvat 5,7,13, 20 vayo arbudA 6 tejaHpAla ne| te aradhA lakhyA che. 7 AzarImAM tetrIzamA nAnA madiranA bArazAkha upara mI. kajhInsa lIsTa naM.171 10 AzarImAM chavIsamA nAnA ma MdiranA bArazAkha upara. kajhInsanA lIsTa na.1707, 12,19 A paMktimAM uparanI paMktimAM jatAM cihno RNAMkharAM aspaSTa che. 14 va bAI 15 vye| sImaMdharasvAmi 19 va pratiStiA 17 ozarImAM satyAvIsamA nAnA maMdiratA bArazAkha upara. mI. kajhInsanA lIsTa naM. 1708 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 AbuparvatanA lekho naM. 24 thI 31 2 // vasahikAkhyazrIariSTanemicaitye zrIprAgvATajJAtIyaTha zrIcaMDapaTha" zrIcaMDaprasAda__mahaM zrI [ so]3 mAnvaye Tha zrIAsarAjabhAryATha zrIkumAradevyoH sutamahaM zrImAladevasaghapaMtimahaM // 4 // zrIvastupAlayoranujamahaM zrItejaHpAlena svabhaginIvAImAuzreyortha' vihrmaann-|| 5 // tIrthakarazrIyugaMdharasvAmijinapratimAlaMkRtA devakulikA iya kaaritaa|| // cha[I]' lekha naM. 08 1 ... ... ... ... [ adyeha zrIarbudAcale' svayaMkAritazrIlU ] 2 [Na ]sIhavasahikAkhyazrIariSTanemicaitye zrIprAgvATajJAtIyaTha zrIcaMDapaTha[ * ] 3 zrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye Thadeg zrIAsarAjaTha zrIkumAradevyoH sutama[ he ] 4 zrImAladevamahaM zrIvasupAlayoranujamahaM zrItejaHpAlena svabhaginyA / ' sA[ U]5 [ devyAH zreyo) ] viharamANatIrthakarazrIvAhujinAlaMkRtA devakulikA kAri[tA // ] lekha naM. 2910 1 // oM" // svasti zrInRpavikramasaMvat 1293 varSe caitravadi 8 zukre adyeha zrI adAcalamahAtIrthe svayaM [ kA ]. 2 // ritazrIlUNasIhavasahikAkhyazrInaminAthadevacaityajagatyA zrIprAgvATajJAtIyaTha zrIcaMDapa3 // Thadeg zrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomAnvaye Thadeg zrIAsarAjaTha zrIkubhAravenyoH sutamahaM zrItejaH pAle. 4 na svabhaginyA vAIdhaNadevizreyase viharamANatIrthakarazrIsuvAhuvivAlaMkRtI devaku. likA kaaritaa[||] lekha naM.30" 1 // oM" // svasti zrInRpavikramasaM[ vat 1 ]293 varSe caitravadi 8 zukre ayeha zrIarbudAcalamahAtIrtha svayaMkA ritshriilnnsiihvshikaakhyshriineminaathdev-|| 2 // caityajagatyAM zrIprAgvATajJA[ tIyaTha zra] caMDapaThauM zrIcaMDaprasAdamahaM zrIsomA nvaye Tha zrIAsarAjaTha zrIkumAradevyoH sutamahaM shriimaaldevsNghp-|| 1 vAMco varNa 2 va iiii 3 A lITI pachI cihna che. 4 e zarImAM AyAvIsamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara mI. kajhInsanA lIsTa naM.1709 5 A paMktinI zarUvAtanA vAMyA arbudA 7 vayozrIvastupAla mAlITIyAnamA .vAyA zrIbAhu 10yAvarImA mAga trIsamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara. mI. kajhInsanA lIsTa naM.1710, 11 cihnarUpe che. 12 A paMktimAM 652 nImi akSarezana thio saspaSTa cha. 13 vAMyA arbudA 14 vAMyA bAI 15vAyA subAhubibA. 16 zArImAM trIsamA nAnA maMdiranA bArazAkha upara. mI. kajhInsanA lIsTa naM. 111. 17 cihnarUpe che. 18 pAyA arbudA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA aitihAsika lekha 3 // timahaM zrIvastupAlayoranujamahaM zrItejaHpAlena svabhaginyA bAIsohagAyA zreyotha zAzvatajinazrIRSamadevAlaMkRtA devakulikA kAritA [1] lekha naM.31' 1 // oN|| svasti zrInRpavikramasavat 1293 varSe caitravadi 8 zukra adyeha zrI arbudAcalamahAtIrthe svayaMkAritazrIlaNasIhavasahikAyAM zrIneminAthadevacaitye jagatyAM 2 ||'shriipraagvaattjaatiiytth zrIcaMDapaTha zrIcaMDaprasAdamahaM zrIsobhAnvaye Thadeg zrIAsa rAjaTha zrIkumAradavyoH sutamahaM zrImAladevamahaM zrIvastupAlayoranujamahaM 3 zrItejaHpAlena svabhaginyA vAIvayajukAyAH zreyo) zrIvarddhamAnAbhidhazAzvataji napratimAlaMkRtA devakulikeya kAritA // zubham bhavatu / maMgalaM mahAzrIH // // - - -- 1 ozarImAM ekatrIsamAM nAnA maMdiranA bArasAkha upara. mI. kajhInsanA lIsTa naM. 1712 2 yi 3. vaay| saMvat 4vAMyA arbudA gavAMyA caityajagatyAM vAMyA zrIprAgvaTajJAtIya 1 vAyA ghAre 8 A virAma ciDa pachI eka cihna che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 201 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra vikrama saMvata 1595 mArgazIrSa sudI 14 gurUvAra akSarAntara patarUM pahelaM 1 9 // svasti rAjAvalIpUrvavatsamastarAjAvalIsamalaMkRtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparama2 bhaTTArakacaulukyakulakamalavikAsanakamAtaDazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhi3 rAjaparamezvaraparamabhaTTAraka zrIcAmuMDarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezva4 raparamabhaTTAraka zrIvallabharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjazrIdurlabharAjadevapA5 dAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakazrIbhImadevapAdAnudhyAtaparamezva6 raparama bhaTTArakamahArAjAdhirAjatrailokyamalazrIkarNadevapAdAnudhyAtaparamezvarapara7 mabhaTTArakamahArAjAdhirAjaavaMtInAtha tribhuvanagaMDavarvarakAjiSNu[ siddhaca kavarvizrI8 jayasiMhadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTA[ rakaumA ]pa[ti ]vara9 labdhaprasAdaprAptarAjyaprauDhapratApalakSmIsvayaMvarasvabhujavikramaraNAMgaNa[vi ]nirjitazA. 10 kaMbharIbhUpAlazrIkumArapAladevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTA11 rakaparamAhezvaraprabalabAhudaMDadarparUpakaMdarpahelAkaradIkRtasa[ pA ]dalakSamI12 pAlazrIajayapAladevapAdAnudhyAtaparamezvaraparamabhaTTArakamahArAjAdhirAjamle. 13 cchatamonicayacchannamahIvalayapradyotanabAlArkaAhavaparA bhUtadurjayagarjanakAdhi14 rAjazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakAbhinava15 siddharAjasaptamacakravartizrImadbhImadevaH svabhuSvamAnavarddhipathakAMtaHpAtinaH samastarA. 16 japuruSAn brAhmaNottarAMstaniyuktAdhikAriNojanapadAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM 17 yathA // [zrImat ] vikramAdityotpAditasaMvatsarazateSu dvAdazasu paMcanavatyuttareSu mA18 gargamAsIyazuklacaturdazyAM guruvAre'trAMkato'pi saMvat 1295 varSe mArge zudi 14 gu. 19 rAvasyAM saMvatsaramAsapakSavArapUrvikAyAM tithAvadyeha zrImadaNahillapATake snA. 20 tvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatimabhyarcya saMsArAsAratAM viciMtya nalinIdala21 gatajalalavataralataraM prANitavyamAkalijya aihikAmuSmikaM ca pha[la ]mNgiikR-|| 22 tya pitrorAtmanazca puNyayazo'bhivRddhaye bhojuyAgrAmaschAne saMjAtasa [lakhaNa] puraM sva23 sImAparyataM savRkSamAlAkulakASTatRNodakopetaM sahiraNyabhAgabho[ gaM sadaM Dada. 24 zAparAdhasAdAyasametaM navanidhAnasahitaM pUrvapradattadevadAyabrahmadAyava // 14. me. vA. 5 5. 205. 5 mA5-113" x 143"; Gi5- nAgarI. patithAsa nAza pAmecI che. 5.11 12 / paramamAhezvara; rUpa. 5, 15 yi| svabhujyamAna. 5.21 kA mAkalayya. 5.23 vAyA kulaM; kA, 5.24 pAyA rAdhaMsa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 gujarAtanA aitihAsika lekha 21 tathA ghUsaDIgrAme go[ 6 ]NasarasanniSo pallaDikA 26 mahArAjJIzrIsUmaladevyA [ zva] tarUM bIjaM 1 Ne bhUmihaladvayena saMjAtavATikA 1 evame solUM rANA N / lUNapa2 sAsutarANa vIramena ghUsaDIgrAme kArita zrIvIramezvaradeva tathA zrIsUmalezva3 radevayo[ rni ]syaM naivedyAMgabhogapaMcopacArapUjArthaM maThAdhipatirAjakula zrIvedagarbha4 rAza[ ye ] zAsanodakapUrvamasmAbhiH padataM // purasyAsyAghATA yathA // pUrvvasthAM nIkachIgrA 5 masImAyAM sImA / dakSiNasyAM ghUsaDIgrAmasImAyAM sImA || pazcimAyAM kAlIyANAgrA * 6 maDucANAprAmayoH sImAyAM sImA || uttarasyAM trihaTigrAmakuSalo'yamayoH sImA7 yAM sImA || pallaDikAyA AghATA yathA // pUrvvasyAM dvAravatI sarakapallaDikA yathA rAjamArga ..... Na IzAnako - ---- - 8 zca // dakSiNasyAM taDAgikA tathA rAjakSetraM ca / pazcimAyAM zrIlimbAdityakSetraM // uttarasyAM bho 9 juyAgrAmamArgaH || vATikAyA AghATA yathA || pUrvvadakSiNapazcimauttaraprabhRtiSu di10 kSu nikSiptastrIyasvIya AghATeSu sImA // evamamIbhirAghATairupalakSitaM chAnakatrayame11 namavagamya tannivAsijanapadairyathAdIyamAnadAnIbhogaprabhRtikaM sadAjJAzravaNaviSe12 yairbhUtvA'muSmai maThapataye samupanetavyaM // sAmAnyaM caitatpuNyaphalaM matvA'smadvaMzajaira13 nyairapi bhAvibhoktRbhirasmatpradatta devadAyo'yamanumaMtavyaH / pAlanIyazca // uktaM ca bhaga14 vatA vyAsena // SaSTiM varSasahasrANi svagrge tiSTati bhUmidaH // AcchetA cAnumaMtA ca tAnye 15 va narakaM vaseta / 1 svadatAM paradattAM vA yo harIta vasuMdharAM // sa viSTAyAM kRmi - bhUtvA pitR 16 miH saha majjati / 2 vaMdhyATavISvatoyAsu zuSka koTaravAsinaH / kRSNasarpAH prajA17 yaMte bhUmidAnApahArakAH / 3 datvA bhUmiM bhAvinaH pArthiveMdrAn bhUyobhUyo yAcate rA18 mabhadraH / sAmAnyo'yaM dAnadharmo nRpANAM stre sve kAle pAlanIyo bhavadbhiH // 4 bahubhirvasu 19 vA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmItasya tasya tadA phalaM // 5 likhita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 20 midaM zAsanaM kAyaschAntrayaprasUta Thadeg sAtikumArasutamahAkSapaTalika Thadeg zrIso 21 masiMhena / dUtako'tramahAsAMdhi Thadeg zrIvayajaladeva iti // zrImadbhImadevasya // 52 vAM vIrameNa. 5. 11 vametadava 5 14 SaSTi sahasrANi; tiSThati 5.15 vAM narake vaset; hareta. www.umaragyanbhandar.com) Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra 161 sArAMza 1 prastAvanA ( ba ) vaMzAvalI -vaMzAvalI mUlarAja 2 ne svecchathI aMdhakAravALI thaelI pRthvIne prakAzita karatA sUrya sAthe sarakhAvatAM varNana sivAya bAkInI vikrama saMvata 1288nA pramANe che. ( 1 ) bhImadeva 2 vardhipathakanA rAjapurU ane nivAsIone vikrama saMvata 1295 mArga sudI 14 gurUvAre nIcenuM dAna jAhera kare che. 2 dAna-( 1 ) .... . . pura. bhejIyA gAmanA sthAnamAM bAMdheluM ( 2 ) gehaNasara najIka ghUsaDI gAmamAM pallasikA ( 3 ) ... ... ... .. sANanA vAyavya keNanA bhAgamAM be halavAha bhUmine eka bagIce. * * * puranI sImA :- ( sa ) pUrve nIlachI gAma. ( 3 ) dakSiNe ghUsaDI gAma ( 4 ) pazcime maDacANa gAma (4) uttare triTi ane kuzalaDa gAme. 5laThikAnI sImA :( 5 ) pUrve dvAravatIkanI pallaDikA. () dakSiNe rAjamArga ( ) pazcime hAnuM sarevara (taDAga ) ane rAjakSetra. () uttare bhejIyA gAmane mArga. 3 dAnapAtra- rANu luNapasAnA putra rANuM virame ghasaDImAM bAMdheluM vIramezvaranuM maMdira ane sUmalezvaranuM maMdira pUjArthe TrasTI rAjakula vedagarbha rAzi, maThane sthAna pati. 4 rAjapurUSa- lekhaka vikrama saMvata 1288 nA lekha pramANe. dUtaka, mahAsAMdhivigrahika ThAkura vayajaladeva. A neTa-pahelA patarAnI 21 mI paMktimAM sUmaladevI-bhImadevanI eka rANIe svahasta mUkayA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 202 bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra vikrama saMvata 1ra9 mArgazIrSa vadi 14 ravivAra akSarAntara patarUM pahelu 1 ||||||svsti rAjAvalIpUrvavatsamastarAjAvalIsamalaMkRtamahArAjAdhirAjaparamezvarapa2 ramabhaTTArakacaulukyakulakamalavikAsanaikamArtaDa zrImUlarAjadevapAdAnudhyAtama3 hArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakazrIcAmuMDarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhi4 rAjaparamezvaraparamabhaTTArakazrIvallabharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjapa5 ramezvaraparamabhaTTArakazrIdurlabharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezva6 raparamabhaTTArakazrIbhImadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTAraka7 trailokyamallazrIkarNadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaava8 ntInAthatribhuvanagaMDavarvarakajiSNusiddhacakravartizrIjayasiMhadevapAdAnudhyAtamahArAjA9 ghirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApativaralavdhaprasAdaprAptarAjyaprauDhapratApalakSmI10 svayaMvarasvabhujavikramaraNAMgaNavinirjitazAkaMbharIbhUpAlazrIkumArapAladevapAdAnu11 dhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakamahAmAhezvaraprabalabAhudaMDadarparU12 pakaMdarpahelAkaradIkRtasapAdalakSakSmApAlazrIajayapAladevapAdAnudhyAtamahArA13 jAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakamlecchatamonicayacchannamahIvalayapradyotanabAlA14 kazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTArakaumApati15 varalabdhaprasAdaprAptarAjyaprauDhapratApalakSmIsvayaMvaravAmakaraniviDanive[zita ]kArmu16 kavinirmuktanisitazaravAtavyApAditAnekavairinikarambakaraMbitabhujA --- 17 bhinavasiddharAjasaptamacakravartizrImadbhImadevaH svabhujyamAnavarddhipathakAMtavartinaH 18 samastarAjapuruSAn brAhmaNottarAMstaniyuktAdhikAriNojanapadAMzca bodhayatyastu vaH saM. 19 viditaM yathA // zrImavikramAdityotpAditasaMvatsarazateSu dvAdazasu SaTnavatyuttare20 SumArgamAsIyakRSNacaturdazyAM ravivAre'trAM'kato'pi // vikramasaMvat 1296varSe mA21 rgavadi14 ravAvadyeha zrImadaNahillapATake snAtvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatima22 bhyarthya saMsArAsAratAM viciMtya nalinIdalagatajalalavataralataraM prANitavyamAkalayya 23 aihikamAmuSmikaM ca phalamaMgIkRtya pitrorAtmanazca puNyayazo'bhivRddhaye rAjasIyA // 24 mahArAjJIzrIsUmaladevyAzca 14. me. 1. 6 pA. 26 7. yu.32. patanu bhA5" 13 x 15'; sika 5.16 vaaNye| nizita; nikuramba, nAgarI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAnuM dAnapatra patarUM bIjuM 1 [NA ] grAmaH vasImAparyaMta H savRkSamAlAkula kASThatRNoda kopetaH sahiraNyabhAgamogaH sadaM2 Do dazAparAdha sarvvAdAyasameto navanidhAnasahitaH pUrvvapradatta devadAya brahmadAyavarja 1.3 ghUsaDImAge solu * rANa0 zrI lUNapasAsuta 0rANa 0vIrameNa kArita zrI vIramezvaradevazrI4 sUmalezvaradevayornityapUjAnevedya aMgabhogArthaM schAnapatizrIvedagarbharAzaye zAsa 5 nodako daka pUrvamasmAbhiH pradattaH // grAmasyAsyAghATA yathA // pUrvasyAM TheDhavasaNarIvaDI 6 grAmayoH sImAyAM sImA / dakSiNasyAM laghu0 UbhaMDAgrAmasImAyAM sImA pazcimAyAM maMDalyA sI 7 mAyAM sImA / uttarasyAM sahajavasaNadAlaudragrAmayoH sImAyAM sImA // evamamIbhirAghATairu 8 palakSitaM grAmamenamavagamya tannivAsijanapadairyathAdIyamAnadAnI bhogaprabhRtikaM sadAjJA9 zravaNavidheyairbhUtvA'muSmai tapodhanAya samupanetavyaM / sAmAnyaM cetat puNyaphalaM matvAsmadvaM 10 rAjairanyairapi bhAvibhoktRbhirasmatpradatta dharmadAyo'yamanumaMtavyaH / pAkanIyazca // uktaM 11 ca bhagavatA vyAsena // SaSTivarSasahazrANi svarge tiSTati bhUmidaH / AcchettA cAnumaMtA ca tA 12 nyeva narakaM vaset || 1 iha hi jaladalIlAcaMcale jIvaloke tRNalavalaghusAre sarvva13 saMsArasaukhye / apaharatu durAzaH zAsanaM devatAnAM narakagahanagarttAvartapAtotsuko 14 yaH ||2 yAnIha dattAni purA narendrairdAnAni dharmArthayazaskarANi / nirmAlya yAMtipratimA 15 ni tAni ko nAma sAdhuH punarAdadIta // 3 bahubhirvvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH // 16 yasya yasya yadA bhUmI tasya tasya tadA phalaM // 4 vaMdhyATavISvatoyAsu zuSkakoTaravAsinaH / 17 kRSNasarpAH prajAyaMte bhUmidAnApahArakAH ||5 svadatAM paradatAM vA yo harIta vasuMdharAM / sa vi. 18 SThAyAM kRmibhUtvA pitRbhiH saha majjati // 6 datvA bhUmiM bhAvinaH pArthivendrAn bhUyo bhUyo yA. 19 te rAmabhadraH / sAmAnyo'yaM dAnadhamrmo nRpANAM sve sve kAla pAlanIyo bhavadbhiH // 7 likhita- . 0Tha0 zrI soma 20 midaM kAya chAnvayaprasUtadaMDa * sAtikumArasuta mahAkSapaTalika siMhena // dUtako'tra mahAsAMdhivigrahika0 Tha0 zrIvayajaladeva iti zrImadbhImadevasya / lUMsI na bAnta 5. 2 vAMyA udaza; dhaH 5. 4 naivedyAMga. 5 SaSTiM sahasrANi; tiSThati 5 12 narake 5 14 vA hareta. 5. 18 va iSTAyAM Le. 94 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 163 dako caitat 5 11 vA 5. 16 vA viMdhyA. 517 i www.umaragyanbhandar.com) Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W gujarAtamA aitihAlika lekha sArAMza 1 prastAvanAH-- - ( = ) vaMzAvalIH-- vaMzAvalImAM huM mA rAjA ajayapAlane vadhArAnAM vizeSaNNA mahAmADezvara athavA zivanA paramabhakta ApelAM che te sivAya vikrama saMvata 125 nA pramANe che. ( 5 ) aNahilapATakanA bhImadeva. 2. pithakanA rAjapurUSA ane nivAsImene vikrama saMvata 1296 vadi 14 ne ravivAre nIcenuM dAna jAhera kare che. 2 dAna-- rAjayasIyaNI* gAma. tenI sImAH-- ( 4 ) pUrve DesaNa ane rIDI gAmA ( 4 ) dakSiNe nhAtu ubhaDA. ( 4 ) pazcime mahuDalI ( 4 ) uttare sahujasaNa ane dAauDDa gAme. 3 dAnapAtra-- sAluMkI rANA lUNupasAnA putra rANA virame dhRsaDImAM khAMdhelAM vIramezvara ane sUmalezvaranAM maMdirane pUjArthe; TrasTI maThanA sthAnapati rAjakula veDhagarbharAzi, 4 rAjapurUSa!-- lekhaka naM. 7 ane 8 pramANe taka naM. 8 pramANe. * nATa--pahelA patarA para svaharata mahArANI zrI sUmaladebhyAsa ane ( mastAna) rANI sUmavadevInu ema che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM203 AbugirinA jaina lekho naM. 32 vi. saM. 1287 vai. 4. 14 akSarAntara 1 oM' saMvat 1297 vaizAkhavAdi 14 gurau prAgvATajJAtIyacaMDapacaMDaprasAdamahaM [*] zrIsomAnvaye mahaM [*] zrIAsarAjasatamahaM [*] zrItejaHpAlena zrImatpattanavAstavyamoDhajJAtIyaTha jAhaNasutaTha AsAsutAyAH ThakurAjJIsa~toSAkukSisa~bhUtAyA maha~ [* ] zrItejaHpAladvitIyabhAryAmaha~ [*] zrIsuhaDAdevyAH [ zreyortha ] [ // ] 1 e. I. vo. 8 pA. 229 che. eca lyuDarsa. mukhya maMdiranA daravAjA pAse suzobhita gAkhalA upara, kajhInsanA lIsTa ne, 174 e. 2 citApe halzayama. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 204 jUnAgaDha tAbe verAvaLamAM rAjA bhImadeva 2 jAno zilAlekha jAgaDhanI hadamAM, kAThivADamAM naitya kinArA para verAvala eka nAnuM baMdara che. phijadAranA makAnamAM A patthara chUTe paDyo che. te 21Icax17Ica nA mAne che. tenA upara devanAgarI lipimAM saMskRta zlekanI 45 paMktio che. teno nIceno thoDo bhAga, tathA thaDA chUTAchavAyA akSara nAza pAmyA che. temAM caulukya vaMzanA keTalAka rAjAonAM nAma ApyAM che. temAMne chelle-A lekhamAM lakhela-bAla mUlarAja kahevAte mUlarAjane putra bhImadeva 2 je che. teNe somanAthanuM maMdira baMdhAvyuM ane tenuM meghanAda nAma pADayuM. A lekhamAMthI cokakasa tArIkha maLI AvatI nahIM hovAthI eTaluM ja kahI zakAya ke, te I. sa. 1179 ane I. sa. 1243 vacce, jyAre bhImadeva 2 je aNahilapuramAM gAdI upara hatuM, tyAre lakhAye he Ie. akSarAntara 1 OM svasti jayobhyudayazca // deyAdvaH kalikAlakalpaviTapI kalyANalIlAsukhaprA garubhyAMbunigheH sudhAMzuramarIkAraka 2 hetuH zivaH / yasyecchApariNAmatastrijagatI jAgarti nidrAti ca prAleyAMzuva pUrasAyanamasau zreyAMsi somezvaraH // 1 // vi. 3 zvatakkezAMdhakAraprakaraparibhavA yodyatAnAmiveMduzreNInAM lAlayaMtaH zriyamakhilabhavA tivicchittaye vaH / AraktAmAMgulInAmaruNaru - 4 cicayoccAvacazrIbhiruccai svadbhAmaMDalAnAM padanakhakiraNAH saMtu vizvezvarasya // 2 // mAtaH sarasvati madIyamudArakAMtipaMkeruhapratimamAsyamalaM 5 kuruSva / vizvezagaMDacaritopaniSadvitAnamadyaiva yAvadaghamarSaNamAtanomi // 3 // kalau yuge kukSitipAlaluptAM dharmasthiti vIkSya pinAkapANi 6 vicaSTa saMketavazAdvivRttasvasthAnakoddhArapiyA nijAMzaM // 4 // zrIkAnyakubje dvijapuMgavAnAM tresAhutAzAparitAzubhAnA mImAMsayA zAMtazu 7 cAMgRheSu ninye'vatAraM jagatAM zivAya // 5 // yugmaM // vidyAdazAdaucaturuttarAH saMkramAnapekSaM zizurasya cAsIt / pUrveNa saMskAravazena tasmAddezA 8 davaMtIM tapase jagAma // 6 // zrIvIzvanAthavaMzyobabhUva tapasAMnidhiH savitaMdraH tatpuruSarAziziSyo maThemahAkAladevasya // 7 // daramukulitanetradyo 9 tiruccairvicinvan kimapi sa nirapAyaM tatvatAdAtmyamuktaM / (garima )guNavilAsaM zrImahAnaMdarUpaM katipayadivasAnvAvatsarAnapyanarIt // 8 // tatazca // yaM yaM . 1 . prA. sa. 5. 5. 208 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAno zilAlekha 10 maMdaramathyamAnavilulatpratyarthipRthvIpatikSIrodArNavataH sa....... caMDo'paro'jAyata / yatrAharnizabhujte nijavalakSmApAlasImaMtinIvaktrA( krA) 11 bhojakadambakAni kati na vyAkozalakSmI dadhuH // 9 // tatpAkhaMDavikhaMDitaM parimRzaM zcaMdrArddhacUDAmaNistrAtuM zrImadavaMtikhaMDatilako devaH svakI 12 yaM puraM / datvA tasya kumArapAlanRpateH satvopadezaM maga( tA )dhiSTAtArama ... .... raNayosapAvidhi.......rjitaM // 10 // yugmaM // pa...yaMvaredyaurikha zazivi 13 kalA padminI kahInA kaMdarpotsArItAMgI rtirivkmlevaator.......taaNgii| jImUtApAliteva.......putrI priyasya mA14 gatI mArgamasmAntridazagurugRhe'patyatAM prApya nityaM // 11 // samastasauMdaryavive kabhUmiH pratApadevI gurugaMDaputrI / ... vAbhUddeveSTibhU. 15 garIbhavevasItA // 12 // kiM lAvaNyamahAsaraH kamalinI ki kAminI zrIpateH kiM vA bAlasarasvatI smararipoH......punaH itthaM yA kavipuM16 gavaraharahaH zlAdhyAnvayAtaya'te kalyANaprakaraikasaMgamagrahaM sAnaMdanAbhUtale // 13 / / ye catvAraH surapatiguroH sUnavaH prAbabhUvan pArAvArA iva 17 vasumatImaMDanaM zrInidhAnaM / AdyasteSAmabhavadaparAdityanAmA tato'bhUddharmAdityo ripujanamanorAjyadurdaivasiddhaH // 14 // tatazca somezvarade18 vanAmAdharmAdhvanIto dUritAnupAsyaH / tasyAnujanmAjanibhAskarAkhyaH kaMdarpado paharUpamApa / / 15 / / zrIkAMsIzvaramAlavakSitipatizrIsiddha 19 rAjAdibhirbhUpAlairiha dharmabaMdhuriti yaH saMpUjitaH zraddhayA / zrImadbhAvabRhaspatiH sajagatIvedyAM hutAzaprabhaH putrairvedasamaizcaturbhirabhaMbadvaMdya 20 : svayaMbhUriva // 16 // devAnAM tritayaM cakre triguNAtmakameva yH| vidadhe vApi sopAnaM gAtrotsargasya roSasi / / 17 / / atrAMtaretrijagatItilakA 21 yamAno devaH svayaM satapasAM nidhimAdideza / zrIsomanAtha iti taM rajanIvirAme svameSu vizvezvararAzisaMjJaM // 18 // tAta tvamasmAkami22 hAvatIrNastrAtuM nijaMsthAnakamugratejAH / aMzastadasminviviparItavRttAniyAhitAraH prabhuNA tvayA te // 19 // yagmaM // saMciMtayan vRttamidaM ni23 zAyAM prAtaH punastat patinArthitaH san / uddhartumicchannamRtAMzusaMsthAmAryobabhUvAtha sahasrarazmiH // 20 // jyotsnAkalAvAniva caMdramauliH 24 zaktiM trayImarka ivorutejAH / ananyarUpapratimAnamUrtiH pratApadervI dayItAmuvAha // 21 // saMkraMdanAddhasinabhAji tasmin yAte divaM 1 vaay| kAzIzvara. 2 vAyA rabhavavaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 gujarAtanA aitihAsika lekha 25 viirkumaarpaale| bhrabhaMgamAtreNa jitAricako babhUva rAjAjayapAladevaH // 22 // zrIsomezvaralokajIvitamahAmudrApanAya sthitiH prodva 26 tyAjayapAladevanRpateH prauDhAvacastatvataH / zrIsomasthitiruddhatAprabhurapi prAjJena yeneti taM yogyaM gaMDapade cakAra nRpatiH zrIgaMDa 27 tirthezvaraM // 23 // zrImaccaturjAtakahAravallIvirAjito nAyakatAM prapadya / reje pinAkIva vRSAsanasthaH puraMdarAyaiH samupAsyamAnaH // 24 // ta 28 sminnaMzamadhyAsya kalAvezAMgasaMbhave / saMhRtya dharma vidviprA(nA)n rAjJi yAte nijaM padaM // 25 // tatsUnurabhavadrAjAmUlarAjaH pratApavAn // sopi 29 .... dyaiH pUjitaM samapUjayat // 26 // caulukyarAjAnvayapUjitastha yasyAnubhAvA dabalApi saMkhye / hammIrarAjaM tarasA jigAya tasmAnakepAsanataH ... ....(27) sa yayau pitRvAtsalyAdivotkastriAdivaM zizuH / tataH zrIbhImadevomUdrAjyalakSmIsvayaMvaraH // 28 // kSitIzaprastolamukuTamaNidIpradyu. .... ... zrIparicaraNanIrAjitapadaH / pratApajvAlAbhiH pratiripupuraM dAvada. hanaH praphullavyApArAzriyamRduvahayo'dbhutamahAH // 32 ..... .... jagadeva iti prasiddhaH / yo bAlapotaiH sahitaMprayatnAcchIbhImadevaM samavarddhayaca // 30 // yahAhucaMDadvayamAyate 33 .... .... yathAsIt prathirAjarAjJIrAjIvinijIvitazItarociH // 31 // tenApijagatIjiSNurviSNupUjAprapaMcavAn / bhuktA .... ..... .... ... (32).... somanAthasya jagaddevamakArayat meghanAdAbhiSaM zrImAna ..... ... tAya yaH // 33 // kRtvA ca maM(Da) .... ... ..... // .... prAtIhAraziromaNiH // 34 // AdautAvadavApya rAjyapadavIM yaH kRtyaH ciMtAbharavyagropri pra .... ... ... .... tetimuhurityAdAya satpAdarAtpujyaM pra .... yatinAvidyatilaka zrIgaMDavi(zve).... .... .... vaMzAM zrIvizvezaH somarAjaMsya gehe prAsAdasyAkArayaMya .... // .... yazAvA ... kAsAraye ... nityaM vA sarvakArmukotsava iti ... 39 ... ... (paraM )parAniravizaM yatpAdapaMkeruhazraddhAbaMdhurarAjyalAbhava ... ... ... lanIva baMdhurakhilAH ke kena nItidrahaH // 36 // cauDaghR ... ... (sA)dapratiSThAm / sAmye vikhyAtasaMvitsakalasaci ... ... priyo itipateH sauMdaryamiMdomahAlaM kR(ti) .... .... llamAccayAbhidha iti zrIgaMDavi ... ... ... ... jIva / nIrvigrahasyAdA ... 45 .. ... ||l vidhA .... ... ... Cococc0m Cww.000 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadeva 2 jAno zilAlekha 61. bhASAntara (1) kaliyugamAM kalpatarU samAna zAzvata zreyarUpI atyaMta sukhanA udadhinA zazi samAna, amaratAne eka ja hetu, jenI IcchAthI traNa jagata jAge che ane nidrA kare che ane je caMdranuM rakSaNa karanAra rasAyaNa che te semezvara tamAruM zreya karo. ( 2 ) vizvanI vipattionuM ghana timira haNavA udaya thatA InduNInI prabhAnI AsapAsa jANe ke kUdatAM hoya nahI tevo vizvezvaranA caraNanI ati ujajavala ane ramya rakta AMgaLIenA nakhanAM kiraNe tenA jagatanI tamArI akhila bhrAMtino nAza kare. ( 3 ) he sarasvatI mAtA ! sarva pApa haNunAra vizvanA svAmi gaMDanA caritanuM upaniSadanuM jyAM sudhI huM varNana karuM tyAM sudhI pUrNa vikaselA kamaLa samAna ramya A mArUM mukha alaMkArita kara. ( 4-5 ) kaliyugamAM duSTa nRpa nIce dharma adazya thato joI pinAkapANie pitAnAM sthAnane uddhAra karavAnA abhilASathI saMketa pramANe pitAnA aMzanuM avataraNa karavA vicAra karyo, ane kAnyakujanA ramya dezamAM traNa yajJanA agnine Ahuti ApI pitAnAM pApa nAza karanAra. ane vedanA zleka ke vedAnta mananathI citAne aMta ANanAra zreSTha dvijanA gRhamAM jagatanA kalyANa arthe ja janma lIdhe. ( 6-7 ) zrI vizvanAthamAMthI avatarela tapane nidhi, pUrvanA saMskArathI cauda vidyAmAM bALapaNamAM adhyayana vinA nipuNatA prApta karanAra ane mahAkAladevanA maThanA bhakatene ziSya A brija tapa mATe avati gaye. ( 8 ) vizvanA rUpamAM guNenuM kAraNa, ane zAzvata sukha rUpa zreSTha avinAzI tatva sAthe pitAnI ektA viSe ceDAM mIMcelAM netrothI kaThina dhyAnamAM A brAhmaNe dhaNuM divaso balake ghaNAM varasa gALyAM. ( 9 ) mandarAcala girithI manthana thavAthI kSubdha sAgara peThe zatru nRpa samAna padadhimAMthI ... ... ... bIne caMDa thayo te aharniza prakAzane hatuM tyAre tenI senAmAMnA nRpatienI patnIonAM asaMkhya vadanakamaLamAM kayuM mukha pUrNa vikaselA kumudanuM saudarya dhAraNa na karatuM? ( 10 ) candrArdha zira para dhAranAra avantinuM bhUSaNa zaMkare, tenA pAkhaMDa matathI thaelI bhayaMkaratAne vicAra karIne pitAnAM zaheranuM rakSaNa karavAnA abhilASathI kumArapAla nRpane ane maThanA adhipatine satya upadeza Apyo. ( 11-12-13) devonA A gurUnA gharamAM zazi vinAnA svarga samAna, sUryavinAnA kamaLa samAna, kAmadevathI tyakta rati samAna, kamalA (lakSamI) .. .. vAdaLAMthI rakSita svayaMvaramAM pitAnA priyatamane nitya zaidhatI pratApadevI nAmanI putrI janmI hatI. sarva rUpa ane vivekanA nivAsa sthAna gurU gaMDanI putrI ... ... yajJanI bhUmimAMthI pragaTelI sItA samAna hatI. ucca anvayanI ane eka ja sthaLe saMkIrNa sarvasukhanA nivAsa sthAna rUpa evI teNinI, sauMdaryanA sarovaramAM kamalinI zrIpati' viSa)nI patnI, bALa sarasvatI ane samararipu(zaMkara)nI .. * ema kavivare vividha kalpanAo kare che. ( 14 ) surapatinA gurUnA cAra putro pRthvInA alaMkAra jevA sAgara samAna hatA ane samasta lakSamI ane yazanuM nivAsa sthAna hatA. temAM ceka aparAditya hatA temAMthI pitAnA. zatruonA manorathonA mahA durdeva samo dharmAditya hatA. ( 15 ) tene dharmane mArga anusaranAra ane pApathI asparzita semezvaradeva putra hate. tene anuja kAmadevane darpa utAranAre rUpavALa bhAskara kahevAto hate. ( 16 ) zrI kAzIzvara, zrImAlavapati, zrI siddharAja ane anya nRpe tene bhUmi para dharmane nAyaka mAnI tenI zraddhAthI pUjA karatA. vedI samAna bhUmi para agni jevA prakAzita ane ujajavaLa zrI bhAvabRhaspati tenA veda samAna cAra putra sahita brahmA jema pUjA sthAtha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtanA khetihAsika lekha ( 17 ) bhAva bRhaspatie satva, rajasU ane temanA traNa guNovALA brahmA, viSNu ane rUdra e devonI sthApanA karI ane dehatsarganA kinAre pagathInI sIDI karAvI. " ( 18 ) te daramyAna tribhuvananA bhUSaNa zrI somanAthe prabhAte svamamAM vizvararAzi nAmanA sunine AjJA karI. ( 1 ) he bALa ! tAre pitAne nivAsa rakSavA ahIM janmele tuM pratApI ane khyAti vALe mAre aMza che. AthI tuM je samartha che te dharma virUddha AcAravALA ke vimukhajanene zikSA karaze. | ( 20 ) rAtre je banyuM te para manana karIne ane nivAsanA adhipatithI savAre prArthita thaIne te InduvALA prabhunA nivAsane rakSavAnA abhilASavALe sahastrakiraNa vALA sUrya samAna prakA. ( 21 ) ziva samAna prabhA ane kaLAvALA, sUrya samAna tejasvI ane apratima rUpavALA dehavALA te vizvezvara rAzie traNa zakti (prabhAva, maMtra ane utsAha) samAna tenI patnI pratApadevIne patnI tarIke grahaNa karI. | ( 22 ) jyAre kumArapAla svargamAM gayo ane ardhA IndrAsanane upabhega karato tyAre jayapAla jenAM bhramara uMcAM karavAthI ja mAtra tenA zatruo nAza pAmatA te nRpa thaye. ( 23 ) ( A zloka tadana spaSTa nathI paNa tene sAra jaNAya che ke )- jyAre jayapAla nRpanI prauDha vANIthI te sthAnanI prajAne prasanna karavA mATe zrI temanI sthiA te gaMDanA pada para gaMDatIrthezvara tarIke nRpathI sthApita thaye. ( 24 ) zrImadda caturnAtakanA latAnA jevA hArathI virAjita adhipati pada prApta karIne vRSanA AsanavALA, indra vagere dethI pUjAtA zaMkara jeja suMdara te lAgatA. ( 25-26 ) (zaMkara)nI kalAnA nhAnA aMzamAMthI janmelA, nandIza satata pUjAthI sarva vigha haNanAre nijapada prApta karyuM tyAre tene putra mUlarAja nRpa je dharmajJAnI hatuM ane vikhyAta hatuM te tenA pachI gAdI para AvyuM. te paNa pUjate .. .. je pUjA .. .. ( 7 ) caulukaya anvayathI pUjAto hate tenA prabhAvathI, eka nArI paNa hamIra nRpa je . . . . ne yuddhamAM sahelAIthI parAjaya karatI. (28) tenA pitAne maLavAnI utkaMThA hoya tema mUlarAja yauvanamAM ja svargamAM gayo. pachI bhImadeva rAjyazrIno svayaMvarathI pati thaye. (ra9) nRpanA mugaTamaNi samAna, jenA caraNa .... .... ... nI prabhAthI alaMkArita , je zatrunAM je zaherone potAnA pratApanI javALAthI dAvAgni sarakho hatA, je ati caMcala ane adbhuta zakti saMpanna hatuM teNe rAjyadhurI dhAraNa karI. ( 30 ) ... ... ... ... jagadeva nAmathI vikhyAta ... jeNe tenA bAlamitro sahita bhImadevane prayatnapUrvaka sahAya karI. (31 ) tene be daMDa samAna hasta ......(te) pricirAjanI kamaLa samAna rANIne Indu samAna banya. (32) tenAthI paNa ... .. .. vizvavijetA(pRthvI para Indra) viSNunI pUjA prasarI. (33 ) te je dhanika hete teNe somanAthanuM meghanAda nAmanuM maMdira baMdhAvyuM * * * (34) maMDapa baMdhAvI ... ... ... (35) rAjyapadavI prApta karyA pachI tarata ja te rAjasthiti(kA)nA vicAramAM guMthAye hatuM chatAM .. ... mahAAdarathI zrI gaMDaviDrezvaranI vAraMvAra pUjA karatA. te brAhma ne alaMkAra hatA ane pUjA karavA pezya hato .. ... ... ... (A pachInI 8 paMkitao tadana ghasAI gaI che ane te vAMcI zakAtI nathI ).. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. 206 tribhuvanapAlanuM dAnapatra vikrama saMvat 1299 citra suda 6 somavAra akSarAntara patarUM pahelaM 1 svasti rAjAvalIpUrvavatsamatsarAjAvalIsamalaMkRtamAhArAjAdhirAjaparamezvaraparamabhaTTA rakacaulukyaku2 lakamalavikAsainakamArtaDa zrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvarazrI. cAmuMDarAja3 devapAdAnudhyAta mahArAjAdhirAjaparamezvara zrIvallabharAjadevapAnudhyAtamahArAjA ghirAjapara4 mezvarazrIdurlabharAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvarazrImadbhImadevapAdAnudhyAta. mahA5 rAjAdhirAjaparamezvaratrailokyamalla zrIkarNadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAjaparamezvara paramabha6 dhAraka avantInAthatribhuvanagaMDabarbarakajiSNusiddhacakravarti zrIjayasiMhadevapAdAnudhyA tamahArAjA7 ghirAjaparamezvaraparamabhaTTArakasvabhuja vikramaraNAMgaNavinirjitazAkaMbharIbhUpAla zrIkumA rapAla8 devapAdAnudhyAtamahArAjAdhirAja paramezvaraparamabhaTTArakamahAmAhezvara prabalabAhudaMDada parUpa9 kaMdappehelAkaradIkRtasapAdalakSamApAla zrIajayapAladevapAdAnudhyAtamahArAjAdhi rAjapara10 mezvaraAhavaparAbhUta durjayagarjanakAdhirAjazrImUlarAjadevapAdAnudhyAtamahArAjAdhi rAjapa11 ramezvaraparamabhaTTAraka abhinavasiddharAjasaptamacakravartizrImadrImadevapAdAnudhmAtamahArA jAdhi12 rAjaparamezvaraparamabhaTTArakasauryodAryagAMbhIryAdiguNAlaMkRta zrItribhuvana pAladevaH sva bhujyamA 14... 5.2087.mukhara patana bhA5 11x13" pa-navanAgarI sthiti surakSita che. * paM. 12 pAyA zauryo. 6 paM. 16 vye| phAlgu; mAvAsyAyAM. 5, 2. paaye| kASTha; daMDada. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 gujarAtanA aitihAsika lekha 13 naviSayapathaka daMDAhIpathakayorantarvvarttinaH samastarAjapuruSAn brAhmaNottarAMstanniyu - tAdhikAriNo 14 janapadAMzca bodhayatyastu vaH saMviditaM yathA // zrImadvikramAdityotpAditasaMvatsarazateSu dvAdazasu nava 15 navatyuttareSu caitramAsIyazuklaSaSTyAM somavAre'trAMkato'pi saMvat 1299 varSe caitrazudi 6 some' 16 syAM saMvatsaramAsapakSavAra pUrvikAyAM sAM0lau0 phAguNamAsIya amAvAzyAyAM saMjAtasUryagrahaNaparvvaNi 17 saMkalpitAt tithAvadyeha zrImadaNahillapATake snAtvA carAcaraguruM bhagavaMtaM bhavAnIpatimabhyarcya saMsA 18 rAsAratAM viciMtya nalinIdalagatajalalavataralataraM prANitavyamA kalayya aihikAmuSmikaM phalamaMgI 19 kRtya pitrorAtmanazca puNyayazobhivRddhaye bhAMSarAmarAjapuriyA mau svasImA [ paryantau savRkSa ] 20 mAlAkulakASTatRNodakopetau sahiraNyabhAgabhogasadaMDau dazAparAdhau [ sarvvAdAyasa ] patarUM bIjuM 1 metau navanighAnasahitau pUrvvapradatta devadAyabrahmadAyavarja rANA0 zrIluNapasA mAUla 2 talapade svIyamAtR0 rAjJI zrIsalakhaNadevizreyo'rthakArita satrAgAre kApaTikAnAM bhojanArthaM zAsanodakapUrvva. 3 masmAbhiH pradattau // bhAMSaragrAmasyAghATA yathA // pUrvasyAM kuralIgrAmadAsayajagrAmayoH sImAyAM sImA / dakSiNasyAM 4 kuralIgrAmatribhagrAmayoH sImAyAM sImA / pazcimAyAM araThauragrAmauMjhAgrAmayoH sImAyAM sImA / uttarasyAM 5 uMjha | grAmadAsayajagrAmakAmbalIgrAmANAM sImAyAM sImA // rAjapurigrAmasyAghATA yathA // pUrvvasyAM kUlAva [ saNa ] 6 grAmaDAMgarau AgrAmayoH sImAyAM sImA / AgneyakoNe caMDAvasaNagrAma iMdrAvaDAmayoH sImAyAM sImA / 7 dakSiNasyAM AhIrANAgrAmasImAyAM sImA / pazcimAyAM sirasAvinaMdAvasaNagrAmayoH sImAyAM sImA / vAyavya . paM. 16 phAlgu; mAvAsyAyAM 5 20 vAM kASTha, daMDada. paM. 2 vaaNyeN| devI. dheyorthe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tribhuvanapAlana dAnapatra 8 koNe uMTaUyAsirasAvinAmayoH sImAyAM sImA / uttarasyAM naMdAvasaNagrAmasI mAyAM sImA / IzAnako. 9 Ne kuIyalagrAmasImAyAM sImA // evamamIbhirAghATairupalAkSatau prAmAvatAvavagamya tannivAsijana10 padairyathAdIyamAnadAnIbhogaprabhRtikaM sadAjJAzravaNavidheyairbhUtvA'muSmai satrAgArAya samu [pa]netavyaM // sAmA11 nyaM caitatpuNyaphalaM matvAsmadvaMzajairanyairapi bhAvibhoktRbhirasmatpradattadharmadAyo'yamanu maMtavyaH / pAlanIya12 zca / uktaM ca bhagavatA vyAsena // SaSTirvarSasahazrANi svarge tiSThati bhUmidaH / AchettA cAnumaMtA ca tAnyeva narakaM va. 13 set // 1 yAtA yAMti mahIbhujaH kSitimimAM yAsyati bhuktvA'khilAM no yAtA na ca yAti yAsyati navA kenA'14 pi sArddha dharA / yatkicidbhuvi tadvinAzi sakalaM kIrtiH paraM schAyinI matvaivaM vasudhAdhipAH parakRtA lopyAna 15 satkIrtayaH // 2 bahubhirvasudhA bhuktA rAjabhiH sagarAdibhiH / yasya yasya yadA bhUmI tasya tasya tadA phalam // 3 // 16 likhitamidaM zAsana kAyaschAnvayaprasUtadaMDa0 sAtikumArasuta AkSapaTalika Tha0 somasiMhena // 6 // 17 dUtakotra Tha0 zrIvayajaladeva iti zAsanamidaM mAMDalyAMzrImUlezvaradevama [ bhyarcya ] 18 schAnapati zrIvedagarbharAzeH samappitamiti tato'nena tathaitadIyasaMtAnaparaMparayA'pi AcaMdrArka ana19 yomiyorAyapadaM satrAgAre'smin upayukta kArya // kalyANamastu sAdhUnAM // cha / / ||ch // cha / anayo20 mayoH sImAyAM tAMbulikavaNijyArakapathikaprabhRtInAM madhyAt yaH kopi cauraiyate tasya pra. 21 vikAra anayomiyoH satkabhotkArapAzrthAt pratIti-* 22 labhyA // uddhalAgabhAgo nahi // zrItribhuvanapAladevasya 5. 12 vAMyA SaSTivaH sahasrANiH narake. 5.21 vAMyA tikArona; bhoktapArdhAt. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 . . . : ::::* -- sAsa : 1 prastAvanA- * * * * * () vaMzAvalI-pahelA 11 rAjA mUlarAja 1 thI bhImadeva ra sudhI. vikrama saMvat 296 nA ni. 9 pramANe che. vadhArAmAM rAjA (12) mo tribhuvanapAladeva che. ( ) aNahilapATakane tribhuvanapAla viSaya ane DAhIpathakanA rAjapurU ane nivA strIone vikrama saMvata 19 caitra sudI 6 somavAre nIcenuM dAna jene mATe teNe teja varSanA phAlsana mAsanI amAse sUryagrahaNa veLAe saMkalapa karelo te - jAhera kare che. . . 2 dAnanI vastu- ( 1 ) bhASahara gAma. tenI sImA (a) pUrve karalI ane dAsaja gAmo (2) dakSiNe karalI tribha gAma (4) pazcime araThaura ane uMjhA, gAme (4) uttare uMjhA, dAsaja ane kAMbalI gAme (2) rojapurI gAma. tenI sImA - pUrva ulAva( saNa) ne dAMgarauA dakSiNa pUrve caMDAvasaNu ane indrAvADA gAme 'dakSiNe ahIrANuM gAma pazcime sirasAvi ane nandAvasaNa gAmo uttara pazcime uSTaUyA ane sirasAvi gAme uttare nandAsaNa gAma uttara pUrve kaIlaya gAma 3 dAnane Azaya rANuM lUNupasAUe tenI mAtA rANuM lakhadevInA puNyArthe mAulanA talapadamAM bAMdhelA satrAgAramAM kApaMTikanA janArthe. 4 rAjapurU lekhaka ane dataka bhImadevanA vikrama saMvata 126 naM. 9 nA pramANe. 5 anulekha anulekhamAM jaNAve che ke A zAsana maMDalImAM zaiva maThanA sthAna pati zrIvedagarbha rAzine arpaNa thayuM ane te ane tenA vaMzane TrasTIo nImyA che. eka vadhArAne anulekha umere che ke te be gAmanA mAlIke tenI sImAmAM thatI lUMTaphATa mATe javAbadAra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com