Book Title: Chaupannamahapurischariyam
Author(s): Shilankacharya, Amrutlal Bhojak, Dalsukh Malvania, Vasudev S Agarwal
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001442/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta graMtha pariSad granthAGka : 3 caupannamahApurisacariyaM prAkRta grantha pariSada ahamadAbAda al Education international For Private Personal use only www.ainelibre Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Prakrit Text Society Series No. 3 CAUPPANNAMAHAPURISACARIAM BY ACARYA SRI SILANKA Edited By Pt. AMRITLAL MOHANLAL BHOJAK Research Pandit, Prakrit Text Society, AHMEDABAD Genral Editors V.S. AGRAWALA Professor, Benaras Hindu University DALSUKH MALVANIA Director Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidya Mandir, Ahmedabad PRAKRIT TEXT SOCIETY AHMEDABAD 2006 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published by RAMANIK SHAH Secretary PRAKRIT TEXT SOCIETY Shree Vijay-Nemisuriswarji Jain Swadhyay Mandir 12, Bhagatbaug Society, Sharada Mandir Road, Paldi, Ahmedabad-380007. T.No. 26622465 prakAzaka : ramaNIka zAha sekreTarI, prAkRta TeksTa sosAyaTI zrI vijayanemisUrIzvarajI jaina svAdhyAya maMdira 12, bhagatabAga sosAyaTI, zAradA maMdira roDa, pAlaDI, ahamadAbAda-380007. phona naM. 26622465 . Reprint-November-2006 Price : Rs. 300/ Copy : 400 punaHmudraNa-navembara-2006 mUlya ru.300/ : Available from : 1. MOTILAL BANARASIDAS, DELHI, VARANASI 2.CHOWKHAMBA SANSKRIT SERIES OFFICE,VARANASI-221001 3. SARASWATI PUSTAK BHANDAR, RATANPOLE, AHMEDABAD-1 4. PARSHVA PUBLICATION, RELIEF ROAD. AHMEDABAD-1 : prAptisthAna : 1. motIlAla banArasIdAsa, vArANasI, dilhI 2. caukhambA saMskRta sIrIjha, vArANasI-221001 4. sarasvatI pustaka bhaMDAra, ahamadAbAda-380 001 3. pArzva prakAzana,jhaverIvADa, rilIpha roDa, ahamadAbAda-380001 Printed By: USHA PRINTARY Near Jain Derasar, Main Bazaar, HALVAD-363330 Mo. : 9825620805 mudraka: uSA prinTarI jaina derAsara ke pAsa, meina bajAra, halavada-363330 mo. : 9825620805 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta graMtha pariSad granthAGka : 3 siri-sIlaMkAyariyaviraiyaM cauppannamahApurisacariyaM saMzodhaka: saMpAdakazca paM. amRtalAla mohanalAla bhojaka (saMzodhaka paMDita, prAkRta grantha pariSad, ahamadAbAda) prakAzikA prAkRta grantha pariSad ahamadAbAda vIrasaMvat : 2533 vikramasaMvat : 2063 IsvIsan : 2006 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya paM. amRtalAla mohanalAla bhojaka dvArA saMpAdita 'caupannamahApurisacariyaM' prAkRta TeTa sosAyaTI dvArA I.sa.1961 meM prakAzita huA thA / kai varSoM se aprApya isa ati mahattvapUrNa graMtha kA punaHmudraNa prakAzita karate hue hameM harSa kA anubhava ho rahA hai / / prAkRtabhASAbaddha caupannamahApurisacariyaM IsAkI navama zatAbdI ke prasiddha zvetAmbarAcArya zIlAMkasUri kI racanA hai / 24 tIrthaMkara, 12 cakravartI, 9 baladeva aura 9 vAsudeva mila kara kula 54 jaina mahApuruSoM ke jIvanacaritroM kA isameM varNana parama pUjya AcArya zrI vijaya naracandrasUrIzvarajI ma.sA. aura unake aMtevAsI parama pUjya munivarya zrI dharmatilakavijayajI ma.sA.ne prAkRta TeTa sosAyaTI ke prati jo sneha evaM sadbhAva pradarzita kiyA hai tathA prakAzana kArya meM sahAyabhUta banane ke lie vividha saMsthAoM ko prerita kiyA hai usake lie hama unake RNI rheNge| prastuta graMtha ke prakAzanArtha pa.pU.rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. ke gacchAdhipati zrI hemabhUSaNasUrizvarajI ma.sA. kI preraNA se jina AjJA ArAdhaka saMgha, madhya muMbaI saMsthA dvArA hameM Arthika sahAya prApta huI hai / etadartha hama sahayogadAtA saMsthA ke TrasTIgaNa kA AbhAra pradarzita karateM haiM / / puna:mudraNa sucAru rUpase saMpanna karane ke lie uSA prinTarI, jaina derAsara ke pAsa, meina bajAra, haLavada presa ko dhanyavAda / ahamadAbAda dinAMka : 15-11-2006 - ramaNIka zAha mAnadamaMtrI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svataMtra bhArata ke prathama rASTrapati zrImAn DA. rAjendraprasAda Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRtagranthapariSad mAyaNasaesaTamAparikaliyoharatAlikAlakalilaniyAmau madhyarAyasyiyopAsakayalarkasiAmAna hANAdhInagaramA sara paranayanAmita Rai RegistsADHeakitaStotide) SanatantansejelattempiegeneralBRDPermijeepjabaleefarengerejama TerejanvouTEHRADICERTeteampadeRCLERKRAattalianteader H MARRAURATRUELECTRIBERATUSHRIRRIGARDPAREBReleaHARA REETINATHARUITMERIERESUP0DCURRER. vidhAnasanasamArAvAsayAanananlallanawaniBBBMainik cauppannamahApurisacariya-'sU' saMjJaka pratikA antima (376 vA~) patra 28. PHILORajilbathrahaERE mjeys analitiepte JHNDHESISESAMESSEDigits TRENDraminifoe READIATRICKina 2128 LNandurange INDrEsathARI H BIDOORANDIPES DARKUSHINDE Popme TORRO RatanegaovAmavAsiyamAvalamakAosane vidasAyasarAmavAsasvAmamamAyAmayikatAnA STARTSEIRECTOR EMAINMEISEVARJINDouhitaajaguPJANUATIONDRIDINAYA URISADRISHMARIJIDESHIFADPalacticeTRENARIES IMHANDIRDAMOHIJDESYSEERepHDJAWANIA upaucRIDIRaabtastolarsite AmazingmineKILDIAJBehejiafai hugAsAsaspatividitamAmAnAyabAlavikSayAhAyalA yAya pAyapIdAbAdamyAve lAsara bodha vAmamayAsAvaNAra jAmyaninavasamAjamA JAIADualifiramalaniCANRAIPISSIRCORRihiti AJSATARNANTRATESTHeargyear- TURIERedinue POORDEEPROSSRANASEASE R ATHISROSCARRIEDANDARA NROMANJA AIMERIES CARRESTERR RATE DISASARSHA Dabaletalienstallen cauppannamahApurisacariya-'je' saMjJaka pratike. 321-22-237 patra Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMthasamappaNaM bhArahasataMtagaNataMtapaDhamarahavaipayavibhUsANaM / bhUsA'ireyarahiyANa hiyANaM dhammapayaINaM // 1 // aikajjavAvaDehi vi raTThiyadiTThIeN ciMtiuM jehiM / mAgaha-pAyayabhAsANamunnaI ThAvaNA vihiyA // 2 // pAyayapotthayaparisAe~ tesimeyaM mahApurisacariyaM / viznUNa guNabhUNaM buhayaNabahumANaNijANaM // 3 // karakamalakosamajjhe rAiMdapasAyapuNNaNAmANaM / bhojakakulauppanno aNahilapuravAsio ahayaM // 4 // mohanalAlassa suo amao paMDiyauvAhio pnno| appemi sabahumANA viNaeNaM, bhAraI jayau // 5 // (paMcahi kulayaM) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthasamarpaNa svataMtra bhArata ke prathama rASTrapatipada ko vibhUSita karanevAle, sAdagIse rahanevAle aura dhArmikasvabhAvavAloM ke hitakArI, aneka kAryameM saMlagna hote hue bhI jinhoMne rASTrIya dRSTise mAgadhI aura prAkRta bhASA kI unnati kA cintana karake prAkRta granthapariSad (prAkRtaTeksTasosAyaTI) kI sthApanA kI,tathA jo vijJa haiM, guNajJa haiM aura vidvAnoMke bahumAnya haiM aise puNyanAma rAjendraprasAdajIke karakamaloM meM yaha mahApuruSoMkA caritagrantha, bhojaka kulameM utpanna, aNahilapura (pATaNa) nivAsI mohanalAla kA putra maiM paMDita amRta namaskArapUrvaka vinayAvanata hokara bahumAnase samarpita karatA hU~ / bhAratIkA jaya ho ! Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 4 8 Preface: General Editors Introduction : Dr. KI. Bruhn 5 26 cauppannamahApurisacariyaM / 7 prathamaM pariziSTam--- prastAvanA : sampAdaka / 'ca utpannamahApurisacariya'sya viSayAnukramaH / mahApuragAhAo / vizeSanAmnAmakArAdivarNakrameNAnukramaNikA / dvitIyaM pariziSTam - 13 9 tRtIyaM pariziSTam granthAnukramaH vizeSanAmnAM vibhAgazo'nukramaNikA / 10 caturthaM pariziSTam--- dezya-prAkRtazabdAnAM saMgrahaH / apabhraMzasaMgrahaH / 11 paJcamaM pariziSTam - varNakasaMgrahaH / 12 SaSTaM pariziSTam stuti-candanAH / saptamaM pariziSTam - subhASitagAthAnAmanukramaH / 14 aSTamaM pariziSTam-sUktirUpA gAthAMzAH / 1-3 1-31 33-62 63-66 68 1-335 337-47 348-56 357-60 361 362 27 363-78 379-80 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREFACE The current of Indian literature has flown into three main streams, viz. Sanskrit, Pali and Prakrit. Each of them witnessed an enormous range of creative activity. Sanskrit texts ranging in date from the Vedic to the classical period and belonging to almost all branches of literature have now been edited and published for more than a century beginning with the magpificent edition of the Rigveda by Prof. Max Muller. The Pali literature devoted almost exclusively to the teaching and religion of the Buddha was even mor lucky in that the Pali Text Society of London planned and achieved comprehensive publication in a systematic manner. Those editions of the Pali Vinaya, Sutta and Abhidhamma Pitakas and their commentaries are well known all the world over. The Prakrit literature presents an amazing phenomenon in the field of Indian literary activity. Prakrit as a dialect may have had its early beginnings about the seventh century B. C. from the time of Mahavira, the last Tirthankara who reorganised the Jaina religion and church in a most vital manner and infused new life into all its branches. We have certain evidence that he, like the Buddha, made use of the popular speech of his times as the medium of his religious activity. The original Jaina sacred literature or canon was in the Ardhamagadhi form of Prakrit. It was compiled sometime later, but may be taken to have retained its pristine purity. TW Prakrit language developed divergent local idioms of which some outstanding regional styles became in course of time the vehicle of varied literary activity. Amongst such Sauraseni, Mabarashtri and Paisachi occupied a place of honour. Of these the Maharashtri Prakit was accepted as the standard medium of literary activity from about the first century A. D. until almost to our own times. During this long period of twenty centuries a vast body of religious and secular literature came into existence in the Prakrit languages. This literature comprises an extensive stock of ancient commentaries on the Jaina religious canon or the Agamic literature on the one hand, and such creative works as poetry, drama, romance, stories as well as scientific treatises on Vyakarana, Kosha, Chhanda etc. on the other hand. This literature is of vast magnitude and the nur l yf works of deserving merit may be about a thousand. Fortunately this literature is of intrinsic value as a perennial source of Indian literary and cultural history. As yet it has been but indifferently tapped and is awaiting proper publication. It may also be mentioned that the Prakrit literature is of abiding interest for tracing the origin and development of almost all the New-Indo-Aryan languages like Hindi, Gujarati, Marathi, Punjabi, Kasmiri, Sindhi, Bangali, Upiya, Assamese, Nepali. A national effort for the study of Prakrit languages in all aspects and in proper historical perspective is of vital importance for a full understanding of the inexhaustible linguistic heritage of modern India. About the eighth century the Prakrit languages developed a new style known as Apabharma which has furnished the missing links between the Modern and the MiddleIndo-Aryan speeches. Luckily several hundred Apabhramsa texts have been recovered in recent yesrs from the forgotten archives of the Jaina temples. With a view to undertake the publication of this rich literature some co-ordinated efforts were needed in India. After the attainment of freedom, circumstances so moulded themselves rapidly as to lead to the foundation of a society under the name of the Prakrit Text Society, which was duly registered in 1952 with the following aims and objects : (1) To prepare and publish critical editions of Prakrit texts and commentaries and other works connected therewith. (2) To promote studies and research in Prakrit languages and literature. (3) To promote studies and research of such languages as are associated with Prakrit. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) (a) To set up institutions or centres for promoting studies and researeh in Indian History and Culture with special reference to ancient Prakrit texts. (b) To set up Libraries and Museums for Prakrit manuscripts, paintings, coins, archaeological finds and other material of historical and cultural importance. (5) To preserve manuscripts discovered or available in various Bhandars throughout India, by modern scientific means, inter alia photostat, microfilming, photography, lamination and other latest scientific methods. (6) To manage or enter into any other working arrangments with other Societies having any of their objects similar or allied to any of the objccts of the Society. (7) To undertake such activities as are incidental and conducive, directly or indirectly, to and in furtherance of any of the above objects. From its inception the Prakrit Text Society was fortunate to receive the active support of His Excellency Dr. Rajendra Prasad, President, Republic of India, who very kindly consented to become its Chief Patron and also one of the six Founder Members The Prakrit Text Society has plainly taken inspiration from the Pali Text Society of London as regards its publication programme, of which the plan is as follows: I Agamic Literature aMga-AcAra, sUtrakRta, sthAna, samavAya, vyAkhyAprajJapti, jJAtRdharmakathA, upAsaka, antakRta, anuttaropapAtika, praznavyAkaraNa, vipAka / upAMga-aupapAtika, rAjapraznIya, jIvAjIvAbhigama, prajJApanA, sUryaprajJapti, candraprajJapti, kalpikA, kalpAvataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA, vRSNidazA / mUlasUtra-Avazyaka, dazavakAlika, uttarAdhyayana, piNDaniyukti, oghaniyukti / chedasUtra-nizItha, mahAnizItha, bRhatkalpa, vyavahAra, dazAzrutaskandha, kalpasUtra, jItakalpa / prakIrNaka-catu zaraNa, AturapratyAkhyAna, bhaktaparijJA, tandulavaicArika, candravedhyaka, devendrastava, gaNividyA, mahApratyAkhyAna, saMstAraka, maraNasamAdhi, gacchAcAraprakIrNaka, RSibhASita Adi / / cUlikAsUtra-nandisUtra, anuyogadvAra / II Agamic Commentaries niyukti, saMgrahaNI, bhASya, cUrNi, vRtti, TIkA, bAlAvabodha Adi / III Agamic Prakaranas samayasAra Adi / IV Classical Prakrit Literature kAvya (paumacariya Adi), nATaka (karpUramaMjarI Adi), AkhyAna-kathA (vasudevahiNDI, dhammillahiNDI, samarAiccakahA Adi), purANa (cauppanamahApurisacariya Adi). V Scientific Literature Grammar, Lexicography, Metrics, Rhetorics, Astronomy, Mathematics, Arts and other Sciences. The Society has already published Angavijja and Prakrita-Pairigalar (Part I) in its Prakrit Text Series. And now an important Classical Prakrit literary work is presented before scholars. It is Cauppannamabapurisacariyam written by Silankacarya. It is for the first time critically edited by Pandit Other Founder Members are--Shri Muni Punyavijayji, Acharya Vijayendra Suri, V. S. Agrawala, Shri Jainendra Kumar and Shri Fatechand Belaney. * Shri Belaney acted as Society's Secretary from the beginning upto May 1957 and displayed great organising ability in founding the Society. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amritlal Mohanlal. He was fortunate enough to have the full guidance of Muniraja Shri Punyavijayji, who not only gave him the Mss. but also helped him in various ways. We thank both of them for their hearty co-operation. We also thank Acary Jinavijayaji for readily handing over his copy of Cauppannamahapurisacariya to Pt. Amritlal. Dr. A. N. Upadhye suggested that Dr. Klaus Bruhn will be the fittest scholar to write the introduction to the work. On our request Dr. Bruhn readily agreed to it and inspite of his many inconviences, within a short time wrote the introduction which is printed here with the text. We thank Dr. Upadhye for happy suggestion and have no enough words to thank Dr. Bruhn for his kind co-operation in this difficult task. The programme of work undertaken by the Society involves considerable expenditure, towards which liberal grants have been made by the following Governments : Government of India Rs. 10,000 Madras Rs. 25,000 Assam Rs. 12,500 Mysore Rs. 5,000 Andhra Rs. 12,500 Orissa Rs. 12,500 Bihar Rs. 10,000 Punjab Rs. 25,000 Delhi Rs. 4,000 Rajasthan Rs. 15,000 Hyderabad Rs. 3,000 Saurashtra Rs. 1,250 Kerala Rs. 2,500 Travancore-Cochin Rs. 2,500 Madhya Pradesh Rs. 22,500 Uttar Pradesh Rs. 25,000 Medhya Bharat Rs. 10,000 West Bengal Rs. 5,000 To these have been added grants made by the following Trusts and individual philanthrophists :Sir Dorabji Tata Trust Rs. 10,000 Shri Girdhar Lal Chhotalal Rs. 5,000 Seth Lalbhai Dalpatbhai Trust Rs. 20,000 Shri Tulsidas Kilachand Rs. 2,500 Seth Narottam Lalbhai Taust Rs. 10,000 Shri Laharchand Lalluchand Rs. 1,000 Seth Kasturbhai Lalbhai Trust Rs. 8,000 Shri Nahalchand Lalluchand Rs. 1,000 Shri Ram Mills, Bombay Rs. 5,000 Navjivan Mills Rs. 1,000 The Society records its expression of profound gratefulness to all these donors for their generous grants-in-aid to the Society. The Society's indebtedness to its Chief Patron Dr. Rajendra Prasad has been of the highest value and a constant source of guidance and inspiration in its work. Varansi 10th Februari, 1961. VASUDEVA S. AGRAWALA, DALSUKH MALVANIA, General Editors. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION TO SILANKA'S CAUPPANNAMAHAPURISACARIYA Klaus Bruhn Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Table of Contents I PRELIMINARY REMARKS $1. Foreword 'S 2. The manuscripts and the text $ 3. Survey of the contents of the monograph on Silanka's Cauppannamahapurisacariya $ 4. Alterations and additions to the monograph $ 5. Abbreviations od ob 9-97 II SILANKA'S CAUPPANNAMAHAPURISACARIYA AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UNIVERSAL HISTORY (SUMMARY AND CONCLUSIONS) $ 6. Introductory remarks $ 7. Comparison of the "main versions" (I): HTr and SC SS 8. Comparison of the main versions" (II): SVh and HTr/SC SS 9. The Svetambara-tradition and the Digambara-tradition $10. Comparison of the "sub-versions" (I): HTr/SC and the Avasyaka-tradition $11. Brief comparison of the Avasyaka-tradition and of HTr for the final portion of the Mahavira-biography $12. Comparison of the sub-versions" (II): HTr, SC, and Dutt $13. Comparison of the canonical and of the post-canonical Mahavira-biography $14. Contamination of the versions I (introduction to the problem ; for II see SC/M pp. 136 f.) $15. The Satrumjayamahatmya $16. Verbal agreement between the Svetambara-versions $17. Transformation and preservation of the versions $18. The fusion of Universal History and Mahavira-biography $19. HTr and SC (comparison with reference to technical details $20. Progress of the study of the Universal History $21. Bibliographical survey of comparative studies in the Universal History III THE DRAMA VIBUDHANANDA AND THE SILAVATI-STORY $22. The drama Vibudhananda $23. Remarks on the drama $24. The Silavati-story $25. Remarks on the Silayati-story 27-31 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION PRELIMINARY REMARKS SS 1. Foreword. The present study is based on my German thesis on Silanka's Cauppannamahapurisacariya which was published in 1954. As it is not intended to give merely a mechanical abstract of that earlier publication, a few words have to be said about the relationship of the thesis and the "Introduction". In the preface to my monograph (henceforth = SC/M) it was pointed out that SC can be studied from two different points of view. Firstly as an original creation of its author, secondly as a source for the study of the Universal History in general. The monograph was however not confined to a study of these two points but dealt also with the wider problems of the growth and composition of the UH and with the religious beliefs and ideas incorporated in the UH. For the present purpose it seemed desirable to reproduce in detail everything that had been said about SC as a source for the study of the UH, while it was found justifiable to restrict the treatment of the other matter to an enumeration of the individual topics discussed in SC/M ($ 3). In SC/M, the chapter on SC as a source for the study of the UH (pp. 31-113 ) was actually divided into two parts. The second part (pp. 44-113 ) consisted of a detailed comparison of SC with Hemacandra's Trisastisalakapurusacaritra and with some other texts. This comparison was essentially a collection of all matter treated by Silanka in a different way from Hemacandra and of all the pieces found in SC but missing in HTr. Out of this second part, two portions (the drama and one of the three vairagya-stories) have been reproduced in detail ($9 22-25), while the rest has been referred to only in $ 3 ( survey of the contents). The summary of the comparison and the conclusions drawn from it were incorporated into the first part of the chapter (pp. 31-44 ). This first part is here presented to the reader in a revised and enlarged form ( $$ 6-21). The additions were necessary in order to establish more precisely the position of SC/M in the wider context of Jain studies, past and present. Furthermore I have included in this Introduclion a list of alterations and additions ($ 4). The list is of course far from complete but it may be of some use to those who want to study the German original. The story of this essay cannot be passed over in silence. Early in 1959 Shri Dalsukh Malvania and Dr. A. N. Upadhye asked me whether I would be willing to write an introduction to a forthcoming edition of SC which had been prepared by the Muni Punyavijaya, I was very glad to learn about this undertaking and deemed it a special honour that I was invited to contribute to the publication. When lack of time hampered the progress of my work I was encouraged by my friend Dr. A. N. Jani who expressed his readiness to translate the relevant portions from the original German into English. Although it turned out that the main portion had to be translated by the author himself, Dr. Jani has facilitated my work considerably by rendering the drama and the Silavati-story into English. I also felt that the text of the $$ 6 ff. should be rewritten rather than translated in order that the English version should be as lucid as possible. At last the work was finished, and I feel it a pleasant duty to thank Shri Malvania and Dr. Upadhye for inviting my cooperation and to thank Dr. Jani for his active assistance. I am also indebted to Mr. W. A. J. Steer, who was kind Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) PRELIMINARY REMARKS ($ 2 enough to check the English text. But a special tribute is due to Muni Punyavijaya, the editor of the text, whose painstaking work has placed all Jain scholars under a heavy obligation. $ 2. The manuscripts and the text. SC does not only furnish a comparatively independent version of the UH, it is also one of the largest Prakrit texts which has come down to us. One can therefore hardly underrate the usefulness of the present edition. Five manuscripts of the work are known to us : 1. A palm-leaf manuscript, Sam. 1326, from Ahmedabad ("A" in SC/M; "Su" in SC/E). 2. A paper manuscript, copy of (1), Sam. 1673 ("Su" in SC/E). 3. A palm-leaf manuscript, Sam. 1127 (1227), from Jaisalmer ("JI" in SC/M; "Je" in SCJE). A paper manuscript, copy of (3), Sam. 1960, from Patan ("III" in SC/M). 5. A paper manuscript, copy of (3), Sam. 1958 (J III" in SC/M). + of a member of the terms and diacritical maris Analysis and texts in SC/M were based on nos. 1 and 3, the text of SC/E is based on nos. 1, 2, and 3. Whereas in no. 1 the leaves 1-11 and 375 are missing, we get in no. 2 the complete text. The abbreviations occuring in no. 1 (see SCM pp. 3 f.) are of course also found in no. 2. Since a few textpieces were included in SC/M it may not be superfluous to mention the differences between the text of SC/M and the text in the present edition. (1) The spelling has been "normalized in SC/M. The rules are given on p. 2 (add on line 15 that anusvara, not m, is also written in the interior of a word if it is the last letter of a member of a compound : e.g. paranmuha ).-Due to the peculiar process of printing (varityper) some of the letters and diacritical marks in SC/M have not come out well, Sometimes the dot below the letter is missing, and occasionally the ya looks like a va. (2) In doubtful cases SC/M always follows MS. no. 1. SC/E is more eclectic and has therefore included a large number of readings from no. 3. (3) The colophon of the prototype of no. 3 has not been edited in SC/E. It would have appeared after the word samari hayati in the eighth line from the bottom on p. 335. The text is given on pp. 6 ff. of SC/M. (4) The colophon of no. 3 was published in SC/M and in SC/E. But the text of SC/M was based on C. D. Dalal's Catalogue of Manuscripts in the Jain Bhandars at Jesalmere, while the editor of SC/E had the original at his disposal. See SC/M p. 9 and SC/E p. 335 (11th to 8th line from the bottom ). (5) It was found that in a number of cases the readings prosposed by the editor of SC/E are more satisfactory than those of SC/M. The necessary corrections are given below, but doubtful cases, and cases where we would prefer the reading of SC/M to the reading of SC/E, are not included. The corrections which also include misprints, etc.) refer. only to the text, not to the notes. The page-numbers refer to SC/M if it is not stated otherwise. P.5, 1. 27: I read su di for va di in SCJE (p. 335, 1. 18). The aksara is blurred. p. 9, 1. 36: Cf. SC/E p. 335, 1. 15. samvat 1127 or 1227 ? Here and in the preceding case the reading could be ascertained with the help of the Indian Ephemeris (which is not available to me). p. 139, 1. 17: I would now prefer the reading jaena ("For what purpose is he born who fills (i. e. inhabits) the samsara but who does not fill the world with his fame?") 1.27 : Read with SC/E ( 58,1 ) vi bala in two words. p. 139, 1. 28 : mae does not fit into the construction. 1. 41: Read the pathantara 29 of the MS JL with SC/E (58,10 ) as asandiyae. p. 140, 1. 22: Read with SC/E (58, verse 34 ) juvaihim avaya. 1. 33 f.: Read with SC/E kunasu ... ruyanti as a gatha. 1. 42: Read with SC/E (59,12) bhaniuna maha. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -$3] INTRODUCTION [ 3 p. 141, 1. 22: Read kim anga puna-m--annao. 1. 29: Read ukkaitiena (MSS: ukkha-). p. 142, 1. 3 f.: I would now prefer to put the colon after durayarini. 1. 19 : Put a question-tark at the end of the line. p. 145, v. 2: The MSS have anattham. Since anartha does not seem to have the meaning of "poor" it might be better to read with SC/E (69, v. 160) anadaham (anadhyam). v. 10: Read with SC/E (69, v. 168) bahu = prabhu. v. 13: Read viggha. v. 14: Read vavalthambham. p. 146, v. 6: It is difficult to connect viyajjha with the root dah (SC/E p. 246, note 5), but my reading vimajjha does not seem to make sense. 1. 15: Read -patu - and - jjhallari - 1. 16: Read - kahalarava -. 1. 17: Read ahiseya - 1. 18: Read pesiy'. $ 3. Survey of the contents of SC/M. Sections marked with an asterisk are reproduced or added in the present Introduction. In these cases references have been made to the paragraphs (89) of this publication, not to the pages of SCAM. A THE MANUSCRIPTS 1-17 1. Description of the manuscripts (the Jaisalmer MS and the Ahmedabad MS are independent of eacb other, but the latter is on the whole more reliable); description of the gaps and abbreviations in the two MSS 1-5 The colophons of the manuscripts: text, translation, analysis (the most important piece is the colophon of the prototype of the Jaisalmer MS which was copied by the scribe of the present MS) 5-16 3. Concordance of the manuscripts and of HTr 16-17 18-30 18-22 B SILANKA AND HIS WORK 1. The author: examination of all the references to writers of the name " Silanka" (Silanka, author of the C, wrote his work in samvat 925, and was probably not identical with Silanka the author of the Acara -and Sutrakta - Tika) The grammar of SC (list of forms not found in Pischel's Prakrit Grammar, and remarks on the syntax) 3. The style of SC (parallelismus membrorum etc.) 4. Silanka as a poet (different types of verbal style in SC and elaborations of the text by Silanka) CSC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UNIVERSAL HISTORY (summary and conclusions ) *Introductory remarks *Comparison of the "main versions" (I) : HTr and SC 22-25 25-29 29-30 $$ 6-20 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRELIMINARY REMARKS ($ 3 SS 8 can con cas *Comparison of the main versions" (II): SVh and HTr/SC *The Svetambara-tradition and the Digambara-tradition *Comparison of the "sub-versions" (1): HTr/SC and the Avasyaka-tradition *Brief comparison of the Avasyaka-tradition and of HTr for the final portion of the Mahavira-biography *Comparison of the " sub-versions" (II): HTr, SC, and DUtt *Comparison of the canonical and of the post-canonical Mabavira-biography *Contamination of the versions I (introduction to the problem ) *The Satrumjayamahatmya *Verbal agreement between the Svetambara versions *Transformation and preservation of the versions *The fusion of UH and Mahavira-biography *HTr and SC (comparison with reference to technical details ) *Progress of the study of the UH *Bibliographical survey of comparative studies in the UH con as an as con cor con cas DSC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UNIVERSAL HISTORY (detailed comparison of HTT, SC, etc.) 44-113 Method followed in the comparison 44-45.- Silanka's introduction to the C 46 f.- Rsabha 47-57 ( kulakaras and previous existences of Rsabba 47-53, the *Drama Vibudhananda $$ 22 f.; the actual Rsabha-carita 53-57 ). - Ajita 57.-Sagara 58-61 (the "Silavati - story $S 24 1. ).-Triprstha 62 - 66.-Dviprstha 66-69 (the Candragupta-story 66-69 ) - Svayambhu 69-73 (the Kanakamati-story 69-73).-Sanatkumara 74 f. - Santi 75-77.-Subhuma 77-78. Munisuvrata 79 f. - Nemi-carita cum Hariyamsapurana 80-93 (Harivamsa, Kuruvamsa, Vasudeva and Kamsa 80-83 ; Vasudevahindi and subsequent events up to the foundation of Dvaravati 83; campaign against Jarasandha 84-86; Nemi-carita, destruction of Dvaravati, death of Krsna and Balarama 86-90; comparison of the versions 90; literary parallels 90-93 ). - Brahmadatta 93-95.- Farsva 95 f. - Mahavira 96-113 ( incarnation and subsequent events up to the prayrajya 96-98; the chadmasthavihara 98-105; the kevalajnana etc. 105 f.; the kevalivihara 106-112 ; the nirvana 112 f.). E GROWTH AND COMPOSITION OF THE UH 114-131 1. Legend and history in the life-stories of the Tirthamkaras (with special reference to the Mahavira- biography ) 2. Adaptation of the stories to the exigencies of Jain dogmatics 3. Mabavira-legend, Krsna-legend, and Buddha-legend 4. The stories of the previous lives of the Tirthamkaras The life-stories of the Cakravartins 6. The life-stories of the Vasudevas, Baladevas, and Prativasudevas 7. Jain mythology and Vaisnava mythology 8. Vidyadharas in Jain literature 114-118 118 f. 120-122 123-126 126 f. 127-129 129-130 131 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5 132-137 $4] INTRODUCTION F METHODS OF REPRESENTATION 1. Stories introduced by a question 2. First part of the story emboxed in the second part 3. Production of typical narratives by way of assimilation of different stories and multi plication of a single story. 4. Contamination of the versions II ( types of contamination ) 132 f. 133 f. 134 f. 136 f. G EDITION OF SELECTED PIECES FROM SC 138-151 138 138-144 145 145 f. 1. The concluding stanzas of SC 2. The Silavati-story 3. Consolation of King Sagara 4. Description of the wives of King Aravinda 5. Description of the procession of the gods to Mount Meru and description of Rsabha's janmabbiseka 6. Notes on the texts H BIBLIOGRAPHY 146 146-151 152 f. $ 4. Alterations and additions to the monograph (see also SS 2). p. 46, l. 8 f. Not only gathas 27-29 but all the gathas 22-29 form a stuti on Sarasvati, more commonly known in Jain literature as the Srutadevata. The goddess is described as standing on a lotus and holding a lotus and a book in her right and left hand respectively. This description agrees with her earliest representations in art (see U. P. Shah, Iconography of the Jain Goddess Sarasvati, Journal of the University of Bombay, Vol. X, Pt. 2, Sept. 1941, p. 198 f.). Sarasvati is the only member of the Jain pantheon described by Silanka. p. 48, I. 21. Read "two Prakrit-Duvais " for "four Sanskrit-Duvais ". p. 55, I. 21-24; note 1. The following text should be substituted for the wording of the original. "... and that he drove with the permission of Susthita twelve miles into the sea whence he discharged his arrow. But according to HTr and JCu the fasting is directed both here and in the two following episodes (Varadamatirtha and Prabhasatirtha ) at the firthakumara and Susthita is not even mentioned in these two texts. But unlike the later deities (Sindhudevi, etc.), the tirthakumara does not show any reaction. It is possible that Silarka preserves the original motive. In that case we have to conjecture that the person of Susthita was eliminated in the later versions and that the fasting-motive was transferred to the tirthakumara without any attempt being made to adapt it to the new context. Again we read in HTr that Bharata drives into the ocean only up to a point where the water reaches the hubs of the wheels of his chariot. The rest of the distance is covered by his arrow which travels twelve miles. Obviously the long shot is a rationalistic substitute for the drive in the ocean. SC says only mukko (saro )...Samuddahimuho." p. 56, 1. 40 f. Read "Gesamtbericht" instead of "Bericht", "entstanden" instead of "doppelt aufgenommen", "unmittelbar vor dem Hochmut" instead of "vor dem Hochmut". p. 57, . 4 f. According to Hemacandra, the juice congealed into a pillar which touched the sky. Silanka does not seem to know of this miracle. He simply relates palhatthio ... Tasa-kalaso nicchidde karaya-juyale (SC/E p. 41, 1. 8 f.) "The jar with the juice was poured into the hands, which had no holes", Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ] PRELIMINARY REMARKS p. 57, 1. 3.fl. For the motive of the ascetic-standing-in-an-ant-hill refer to Theodor Zachariae's contribution in the Jacobi Felicitation Volume, Bonn 1926, p. 458. p. 62, 1. 19. Read "11-15" instead of " 11-13". p. 68, 1. 38. Read as follows: "In the first part of the story, Candragupta relates his adventures in the third person, but afterwards the third person alternates with the first". P. 76, 1. 36. Read after "Megharatha - carita" "(10th previous existence)" instead of "( 8. Ve.)". P. 80, 1. 10 ff. See V. M. Kulkarni, The Ramayana Version of Silacarya as found in the Cauppannamahapurisacariya (Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute Vol. XXXVI (1955), p. 46 ff.). p. 82, 1. 15. Read "and p. 357" instead of "and p. 375". p. 88, 1. 19 ff. Besides the story of the sons of Devaki which is related in Antagadadasao III 8 (Alsdorf, Harivamsapurana pp. 72-75; SC/M pp. 87 f.) we get in chapter V of the same anga an account of Nemi's prophecy aud of the warnings which are issued by Krsna to the citizens (see K. R. Norman's remark in his review of SC/M in the Bulletin of the School of Oriental and African Studies XIX (1957), p. 184; the relevant text was edited by H. Jacobi in the Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft Vol. 42 (1888), pp. 528 f.). p. 104, 1. 22 ff. The Camara-episode can be compared with the story of Trisanku (Ramayana I 57, 10 ff.). p. 110, 1. 12 ff. The Darduranka-episode can be compared with the story of the frog in Visuddhimagga (PTS ed., Vol. I, pp. 208 f.). p. 117, note 2. The total of all the Indras is 64 (not 63) according to the Svetambara-tradition (see H, von Glasenapp, Der Jainismus, Berlin 1925, p. 363 and p. 477). See also Jambuddivapannatti chapter V. p. 118, 1. 31-38. Read as follows: "In Indian literature we have to distinguish between "attacks with destructive intention" and "temptations" (1. offer of pleasures; 2. demand of a sacrifice; 3. attack). See SCIM pp. 97 f. The motive for the temptation differs from story to story. In Jain literature, the incidents of the first type are different in character, whereas the temptation-stories are always moulded upon the same pattern. In Jainism the tempter is always a minor god (temptations of all the three types); in the Brabmanical literature he is Indra (temptations are mostly of type 1); with the Buddhists the agent is Indra in type 2, and Mara in types 1 and 3. In the Govardhana-episode of the KTsna-epic Indra starts with a full-blooded attack (Brahmapurana 188, 1-23), but afterwards he is characterized in his own words as a "tempter" without evil intentions (188, 24-33). The difference of treatment in Jain literature and Buddhist literature is obvious. As a devoted friend of the Jina, Indra could nowhere appear as a tempter. At the same time the Jains felt no need to raise the agent of the more important temptations to the rank of a figure like Mara, who (in spite of some features he shares with Indra) is the counterpart of the great asuras who were defeated by Visnu. Mara's attacks are a cosmic event, whereas the attacks against the Jinas are normal episodes in their lives without metaphysical implications and without an identical agent. The Buddhists were interested in the Buddha's victory and in the person of the tempter, whereas the Jains emphasized only the steadfastness displayed by the Jina."-A detailed discussion of Mara is found in J. Masson's study on La religion populaire dans le canon bouddhique pali (Louvain 1942), pp. 99 ff. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -4) INTRODUCTION p. 119, note 2. See H. Luders, Varuna, Gottingen 1951/59, p. 490, note 3. p. 120, l. 20 f. ( transplantation of Mahavira's embryo). The traditional view that this episode was borrowed from the Brahmanical Krsna-Balarama-legend has been called in question by W. Kirfel who reviewed SC/M in the Orientalistische Literaturzeitung 52 (1957), columns 262 ff. Kirfel's arguments are as follows: (1) The earliest account of Krsna's birth is found in the vamsanucarita-portion of the pancalaksanasection of the puranas. Here it is only the latest version, i. e. that contained in the Visnupurana, which records the transplantation of Balarama's embryo (Visnupurana IV 15). (2) The story of the transplantation of Mahavira's embryo is already represented on a relief of the 1st century A. D. at Mathura. Kirfel is of the opinion that the derivation of the Jain story from the Brahmanical story is in any case incompatible with the usual chronology of the puranas and of the Jain canon. But in order to settle the question it is important to know whether the dating of the Mathura relief can really be relied upon or not. In the second case, it might become necessary to reexamine our chronology, in the first case it would be better to derive the Brahmanical story from the Jain story and not the other way round (1. c. column 264). [ 7 Kirfel's first argument must be accepted. However, a few details must be added to his representation of the facts. The tradition of the transplantation of Balarama's embryo has also entered into the vamsanucarita-portion of the Brahmandapurana and Lingapurana. In the relevant passages Krsna is called Devaki's eighth garbha which implies of course that Balarama was the seventh and that his embryo was transferred to Rohini. See Brahmandapurana II 71,228.232 and Lingapurana 69,57.61 (Kirfel in the Jacobi Felicitation Volume, Bonn 1926, pp. 307 f. and pp. 312 f.; Kirfel, Purana Pancalaksana, Bonn 1927, pp. 475 f. ). But these references may be just as late or even later than the relevant text of the Visnupurana. Kirfel's second argument, however, does not bear scrutiny. The relief referred to cannot be taken as a representation of the transfer of M.'s embryo (J. Ph. Vogel, La sculpture de Mathura, p. 52; see also V. S. Agrawala in the Journal of the U. P. Historical Society Vol. XX, Pts. I-II, pp. 68 ff. and ibid. Vol. for the year 1952, pp. 32 ff.; Jain Ant. 1937, pp. 75 ff. and 1944). But even then everbody would agree that the story which occurs for the first time in the Ayaranga is not later than the 1st century A. D. Kirfel has not mentioned the fact that the transplantation is missing in the Digambara-version of the Mahavira-carita (Gunabhadra and Puspadanta) and in the Krsna-epic of the Jains (Alsdorf, Harivamsapurana p. 49). A plain reference to the transplantation of Mahavira's embryo is missing in the Viyahapannatti (W. Schubring. Die Lehre der Jainas, Berlin und Leipzig 1935, p. 26), but all the other Svetambara-texts record the incident. According to one tradition, the embryos of Devananda and Trisala are exchanged as in the Balarama-legend (Ajaranga, Jinacariya; HTr); other texts merely relate that Devananda's embryo is transferred to Trisala (Malabhasya 51 ff. of the Avasyaka-Niryukti; SC/E p. 270, 1. 10 ff. ). Even though the transplantation is not recorded by the Digambaras, it is perfectly clear that the story occurs in Jain literature much earlier than in the puranas. It was therefore wrong to derive the story from the Harivamsapurana of the Hindus (SC/M p. 120). On the other hand it is quite possible that the Jains took the story from other Brahmanical sources than the puranas. According to Gunabhadra, Sita is Ravana's daughter, and this feature was certainly borrowed from the Hindus, although the Brahmanical versions where it is found are all later than Gunabhadra's Uttarapurana (W. Stutterheim, Rama-Legenden and Rama-Reliefs in Indonesien, Munchen 1925, p. 107). This case, where a borrowing from the Jains is out of the question, clearly shows that the epics (and puranas) had no monopoly Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] PRELIMINARY REMARKS [ $ 5. of Brahmanical stories. Such a remark does not, of course, settle the question once for all. A reexamination of the current thesis that the Jains normally borrowed from the Hindus and not vice versa may be useful (refer also to $ 20,3 ). Quite recently, Kirfel has made a similar observation with reference to the avatara-concept. According to him, the avatara-doctrine of the Hindus was evolved in analogy to the universal histories of the Jains and Buddhists (p. 40 of Kirfel's publication on the "Symbolik des Hinduismus und des Jinismus", Stuttgart 1959; ibid. pp. 122 f. a description of the transplantation -legends ). p. 124, 1, 2 f. It is natural that animals should play a less prominent part in the Jain Jatakas. than in the Buddhist Jatakas, because the Jain Jatakas were specially invented as a prelude to the actual biography, whereas the Buddhist Jatakas were simply old stories (often with animal heroes) in a new garb. But even outside the Jatakas we find in Jain literature very few animal-stories, and few stories generally that correspond to the Buddhist Jataka collection. P. 124, 1. 16 ff. An example of a chain of existences reaching down to the present time is found in the Durenidana of the Nidanakatha. p. 130, I. 22 ff. : It would be more correct to say that Sakra and the other Indras are the only Jain gods with a history. The yaksas and yaksis are also individual deities, but they do not appear as active figures in the UH ( only their iconographic description is given in texts like Dutt and HTT). Conversely, the yaksas and yaksis are a favourite object of popular worship, whereas the Indras are hardly known to the common believer.---Read again "64" for "63" ( Indras ). pp. 132 ff. These four methods of representation are rather wide-spread in Indian literature. The enquiry in SC/M deals only with the peculiar impress they bear in Jain literature. pp. 134 f. The seven devatas of the Klsna-epic of the Digambaras should be included in the examples ( Alsdorf, Harivamsaputana pp. 54 f.). p. 149, 1.45 ff. See also J. J. Meyer, Hindu Tales, London 1909, p. 291, correction of p. 84 note 2. $ 5. Abbreviations. Alsdorf, Hariyamsapurana (D) Utt (H) TI (H) TI (J) CU (s) C L. Alsdorf, Harivansapurana. Hamburg 1936. (Devendra's ) Uttaradhyayana-Tika (Haribhadra's ) Avasyaka-Tika (Hemacandra's ) Trisastisalakapurusacaritra (Jinadasa's ) Avasyaka-Curni (Silanka's ) Cauppannam@hapurisacariya The present edition of SC The author's monograph on SC (Hamburg 1954 ) ( Sanghadasa's ) Vasudevahinoi The Universal History of the Jains The word is used both for an individual text and for a particular tradition embodied in one or more texts. SC/E SC/M (S)Vh UH Version Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $6] INTRODUCTION (9 I ount of Rsabha's all as, Lahore 1925 SILANKA'S CAUPPANNAMAHAPURISACARIYA AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UNIVERSAL HISTORY (SUMMARY AND CONCLUSIONS) $ 6. Introductory remarks. Up to this time SC aroused the interest of the scholars mainly because it was regarded as the possible source of HTr, which is the most important, most comprehensive and best known version of the Svetambara UH or rather of the UH as such. As a consequence, the previous discussion was primarily concerned with the question of the relationship between SC and HTr : did Hemacandra use SC as his source or had he to depend on other works ? Peterson was the first European scholar who made reference to SC. On p. 38 of his 3rd Report Report on the Search for Sanskrit MSS in the Bombay Circle, 1884-86 ) he states that SC is "doubtless the origin of Hemachandra's better known Trishashtisalakapurushacharitra". But he does not seem to have examined tbe manuscript very carefully. Banarsi Das Jain holds the same view. He believes that the similarity between HTr and SC in the account of Rsabha's previous existences is sufficient evidence of the fact that HTr is dependent on SC (B. D. Jain, Jaina Jatakas, Lahore 1925, pp. IV f.). This view is shared by W. Schubring (Gottinger Gelehrter Anzeiger 1932, No. 7, p. 293 and Orientalistische Literaturzeitung 1939, column 180 f.). According to Schubring, SC is " very similar to" and the " predecessor of " HTT. SC is also mentioned by Jacobi (Das Sanatkumaracaritam, Munchen 1921. p. XIII) and by Winternitz ( A History of Indian Literature Vol. II, p. 506, note 1). In 1939 a manuscript of SC was kindly made available to L. Alsdorf by Muni Punyavijaya. Alsdorf went through a considerable portion of the text and summarized his impressions as follows: That SC is the source of Hemachandra is out of the question. Parts of SC are very condensed and even incomplete; from the point of view of the content it is far inferior to Hemacandra's work." (Or. Lit. Zeitung 1939, column 605, note 3 ). On account of a letter received from Alsdorf, Schubring rectified his earlier statement. He admits that SC can no longer be regarded as the source of Hemacandra. At the same time he thinks it possible that both works stem from the same prototype (G. G. A. 1942, Nos. 8-9, pp. 311 f.). Our examination of the entire text has confirmed Alsdorf's view. But in order to render his judgement more precise we have to make a few amendments: (1) That SC cannot be looked upon as the source of HTr is not only due to the abridged treatment of the subject matter. It is also borne out by the fact that - broadly speaking - one half of the material is presented in a version more or less different from that of HTr. It is for this reason that SC claims greater interest than was expected. To study a new version of the UH is of course inore instructive than to read the somewhat older source of this well-known text. Besides HTr and SVh we have now a third independent source for the study of the UH of the Svetambara tradition. -(2) The statement that Silanka's account is incomplete as compared with that of Hemacandra does not hold true for the whole work. Fairly often Silanka's treatment is equally exhaustive, fortunately not only in portions where both versions agree but also where they disagree. In addition to the reasons advanced under (1) against the derivation of HTr from SC we would like to mention a general fact which renders such a theory a priori unlikely. As will be shown later on in greater detail ( 14 ), most works of the narrative literature of the Jains are based not on one but on several sources. The individual work does not represent a single uniform tradition but a cluster of traditions. It is true that we often refer in the singular to "the source " or to "the tradition" of a work, but such convenient expressions should not be taken at their face-value. The singular is justified only in those few cases where the whole text or a greater unit within the text can be derived from a single prototype. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [$ 7 While comparing the different versions of the Svetambaras! we have to distinguish between those texts which give a continuous account of the UH (HT, SC) and those which contain only certain portions (Dutt, Avasyaka-Curni and -Tika, SVh). First of all we compare HTr, SC, and SVh which differ quite a lot and which may therefore be called the main versions. Later on we have to study HTT, Dutt. TCu/HTi which are closely related and can be called Sub-versions of a version which is best represented by HTr. In those portions of the UH which are found in Dutt, SC agrees largely with Dutt and HTr (but see note 6 ). It is therefore appropriate to consider the relevant portions of SC as belonging to the sub-versions. A comparison of the different versions shows that agreement and disagreement alternate constantly. If we tried to demonstrate through a diagram the relations of the versions throughout the UH, we would not draw a single line (as a symbol of permanent agreement) nor several parallel lines (as a symbol of permanent distance ), but a bunch of lines separated by unequal distances. HTr, SC, JCa/ HTI, SVh for example present practically the saine facts in the Rsabha-Bharata-carita ( the biography of the 1st Tirtharkara and of the 1st Cakravartin); but HTr, JCu/HTI on the one hand and SC on the other differ widely in the Mahavira-c. (the biography of the last Tirthamkara ). Generally speaking, the irregularity is due to the blending of different versions, but the striking contrast of harmony and disharmony reflects the higher and lesser degree of the canonicity of the stories. The typical elements which recur in each biography were soon brought into their final shape. But in the case of the individual parts ( wbich occur only in one particular biography) the poets were for a long time at liberty to choose between different versions and to create new versions by way of alteration, amplification or blending of the earlier works. In fact the Rsabha-carita consists largely of typical elements, whereas in the Mabaviracarita the individual elements are more dominant. Similarly we can observe that the inserted stories were subject to change for a longer time than the main story. This is for example true of the story which prepares King Sagara for the news of the death of his sons and which was transmitted in a less uniform manner than the Sagara-biography itself. Later on stagnation became universal and all parts of the UH tended to conform to the standard set by works like HTr. $ 7. Comparison of the " main versions" (I): HTY and SC. The most conspicuous difference between HTr and SC is the absence of the parisistaparvan in the latter work. Like the authors of the Digambara versions, Silanka presents the parisistaparvan neither in its entirety (as is done by Hemacandra) nor in parts (as is the case with JCu/HTI, DUtt, SVh). In the earlier texts a clear-cut line of demarcation between the history of the 63 great men and the history of Mahavira's Ganadharas (and the later fathers of the church) does not seem to have existed. But once the idea of a comprehensive biography of the 63 great men (ending with the death of Mahavira ) originated, it became necessary to separate the later stories from the main body of the UH. This was probably an innovation by Hemacandra or by one of his predecessors. Silanka does not appear to have known these stories. As they are very intimately connected with the legends of the Mahavira-carita, one can hardly imagine that our poet would have passed them over in silence if he had known them (see SC/M pp. 108, 111; Valkalacirin: Besides the texts to be mentioned above there exist others which have not yet been translated or analysed. Often they are not even edited. Their names will be found in the Jinaratnakosa ( see in particular pp. 163 ff. and 304 f. of Vol. I). It does not seem that any of these works is earlier than SC. The numerous works consisting only of the biography of a single mahapurusa (usually a Tirthamkara ) are as a rule very late. Many of them have been published (W. Schubring, Der Jainismus, Berlin und Leipzig 1935, pp. 210 f. and Jinaratnakosa s. v. ). The Kabavali, which describes not only the life of the 63 mahapurusas but contains also a paritistaparvan, was probably composed by an author of the 12th century (Jacobi discusses the work in some detail on pp. XI ff. of his edition of Heracandra's Parisistaparvan, Calcutta. 1932). Dhanesvara's Satrunjayamabatmya also belongs to the latest phase in the development of the UH. It records a fairly large portion of the history of the 63 mahapurusas and has occasionally been utilized for the comparison (infra $ 15). See also 20, 4. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 --$9] INTRODUCTION Hemacandra's Parisistaparvan I 29-266; Vajrasvamin: ibid. XII). Our suggestion is further supported by the fact that in the Mahavira-carita itself Silanka's version shows very little conformity with the other texts. Silanka omits also the following portions contained in HTr and other texts: the individual parts of the Mahapadma-carita, the Pradyumna-Samba-carita (forming part of the Harivamsapurana, see SC/M p. 83, last paragraph), the Krsna-legends contained in HTr VIII 10, a considerable number of legends and inserted stories (as related in the Mahavica-carita and elsewhere ; see SC/M pp. 122 f. on inserted stories ), and finally all references to events yet to happen (HT. X 13). The Vasudevahindi and Krsna's life-story (up to the foundation of Dvaravati) have been condensed into 9+24 gathas which are preceded by a short piece of prose. In the same way the Ramayana has been reduced to a few prose sentences followed by 26 gathas. Almost as exhaustive as Hemacandra's text is Silanka's treatment of Sagara, Sanatkumara, of the last portion of the Hariyamsapurana, of Brahmadatta, and of Parsva. These pieces recur in Dutt. Some parts of the account of Rsabha's previous existences missing in DUtt) are also related in great detail. The following pieces are included in SC but missing in the other versions: four lists of things related to culture ( 15 disciplines like dance, medicine, etc.; the alphabets ; the numerals from 5 to 84.00.00028; the varnas and the castes of the children in mixed marriages) and four short pieces which form part of the Mahavira-carita; see SC/M pp. 54, 106, 112. Besides this subject-matter which was no doubt taken from earlier versions, Silanka has incorporated into his work a drama and three stories ( 19 ). A parable related by Mahavira in one of his sermons is also peculiar to SC (SCM p. 110). In those parts which have not been mentioned in this paragraph, Silanka's account is more or less incomplete as compared with HTr. SC differs considerably from HTr in the biographies of Sagara, Triprstha, Dviprstha, Svayambhu, Purusottama, Subhuma, Mahavira, and in the Hariyamsapurana (except the last portion). SC and HTr are rather similar in the biographies of Rsabha/Bharata (for the most part ), of Parusasimha, Sanatkumara, Malli, Brahmadatla, Parsva, and in the last portion of the Harivansapurana. Those parts which recur in Dutt have been put in italics in order to demonstrate the relative agreement in the portions common to all three texts. The remaining parts of SC either differ only slightly from HTT, or they are too condensed to allow a comparison. $ 8. Comparison of the "main versions" (II): SVh and HTY/SC. Besides the Vasudeva-hindi, its proper subject, SVh contains a few small pieces from the Hariyamsapurana and the biographies of the following great men (completely or in part): Rsabha/Bharata, Sagara, Triprstha/Acala/Asvagriva (related twice ). Sanatkumara, Santi, Kunthu, Ara, Purusapundarika (Ananda ) / Balin, Subhuma, Rama/Laksmana/ Ravana. Others are only mentioned by their names. As a rule Sangbadasa's account is not less comprehensive than HTr, but in a few cases the text is much condensed (still more than in the corresponding portions of SC). As might be expected, the relation between SVh on the one hand and HTr and SC on the other is different in each part of the text. But it seems that SVh is nearer to HT than to SC; the distance SVh-HTr seems however greater than the distance SC-HTr. 99. The Svetambara-tradition and the Digambara-tradition. Sometimes one or several Svetambaraversions show greater conformity with the Digambara-tradition (Jinasena/Gunabhadra, Puspadanta ) than the others. But the comparison of the Svetambara-versions with the versions of the other sect (which was limited to the Harivamsapurana and to a few samples in the rest of the UH) has not led to the conclusion that one of the Svetambara-versions shows throughout the UH a special similarity with the Digambara-tradition. What has been said on p. 90 of SC/M with reference to the relation of SC and the Digambara-tradition in the Harivamsapurana seems to be true for all three Svetambaraversions (HTT, SVh, SC) and for the whole of the UH: "There can be no doubt that silanka's Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [ $ 10 Harivarnsapurana goes together with the Svetambara-versions (HTT, DUtt, SVh, Satrumjayamahatmya), although in more than one case SC departs from the Svetambara-tradition and follows one (or several) of the Digambara-versions (Gunabhadra, Puspadanta, Jinasena). But we are no-where forced to conclude that Silanka has adopted a feature which was invented by the Digambaras and did not belong to the common heritage of both sects. A good example is the story of the destruction of Dvaravati. SC follows in part the Digambara-tradition and not HTr and Dutt; but the common version of SC and of the Digambaras recurs in the Dasavaikalika-Curni and -Tika, and it is therefore evident that this version already formed part of the earlier Svetambara-tradition (p. 88)." 10. Comparison of the "sub-versions" (7): HTY/SC and the Avasyaka-tradition. A considerable portion of the UH is contained in the Av.-tradition (Avasyaka-Niryukti, -Curni, -Tika), and this version is almost identical with HTI. The full story is of course only told in JCu and HT. The Mulabhasyaverses inserted in the Niryukti give a highly condensed account, and the Niryukti proper presents as a rule little more than an enumeration of the captions of the stories for the Mulabhasya-verses refer to E. Lcumann in the Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft XLVI p. 586 ). Stories which are not incorporated in the " Mahavira-biography" (in the wider sense, see below ), whether they belong to the UH or not, are generally not mentioned in the Niryukti. They are merely narrated by JCu and HTI in order to explain and to demonstrate scholastic notions contained in the Niryukti. JCu and HTI contain first of all. what may be called a Mahavira-biography in the wider sense, starting with Mahavira's previous existence as a gramacintaka and ending with his attainment of the kevalajnana (including some events which follow immediately upon the enlightenment). This biography includes besides the other previous existences the life-story of the first Vasudeva Triprstha, who is an earlier incarnation of Mahavira's soul. In addition to that it comprises the Rsabha-Bharata-carita (including Rsabha's previous existences and the history of the kulakaras ). Obviously it was thought desirable to inould these two most important pieces of Jain mythology into one. They were bound together by the person of Marici who figured in the proper Mahavira-biography as a previous existence of Mahavira and in the Rsabha-Bharata-biography as a relative of Rsabha and Bharata. This nucleus of the UI was bound together by reincarnation and relationship, but not by systematic coordination as the later fully developed system. Apart from this Mahavira-biography in the wider sense (henceforth simply called "Mahavira-biography"), which is based on a continuous account, however abbreviated, of the Niryukti, and apart from tales not connected with the UH, JCu and HTI contain miscellaneous stories connected with various mahapurusas etc.: an almost complete Subhumna-biography, many stories from the Parisista parvan (see H. Jacobi, Parisista parvan, Calcutta' 1932, pp. VIII-X), and finally various Krsna-legends and Mabavira-legends (HTr VIII 10 and X). According to a rough estimate, the Mahavira-biography comprises rather more than one third of the narrative portions of JCu and ratber less than one fourth of the narrative portions of HTI. (1) Comparison of JCu and HTI. As far as the Mahavira-biography is concerned, we find in HTI hardly any material not contained in JCu, whereas more than one half of the contents of JCa (mostly the typical "elements which are connected with the various types of mahapurusas, not with an individual) are missing or merely outlined. The prolix descriptions found at some places in the Curni are altogether absent in the Tika. The text of JCu and HTI being largely identical, we meet only rarely with differences in the contents (see below). Outside the Mahavira-biography most of the stories have the same length in both versions. 2. Malayagiri's Vitti and the Avasyakakatha do not seem to depart anywhere from these three texts. The Avasyakakatha is written in Sanskrit slokas, and the portions of this work which are quoted in the Abhidhana Rajendra Kosa show that it is very closely related to the Avasyaka-tradition. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -SS 11 ] [ 13 (2) Comparison of HTr and JCu/HTI. Generally speaking, differences between HTr and JCu/HTI are more numerous outside than inside the Mahavira-biography. In the first case, HTr has occasionally the same version as JCu/HTI (SC/M p. 106: Mrgavati-story), but often his version is rather different from that of JC/HTI (SC/M pp. 110 f.: Gautama climbing the Astapada, minor differences; SC/M p. 112: Dasarnabhadra-story, greater differences). Within the Mahavira-biography, differences between HTr and JC/HTI are just as infrequent as differences between JCu and HTi, so that one is tempted to regard JC/HTI as the direct source of HTr. Some cases where HTr and JCu/HTi disagree may however be mentioned. In HTr all the 32 Indras proclaim to Lord Rsabha's mother that her son will one time become a Tirthamkara; but in JCu/HTI this is done by Sakra alone (the version of HTr is however included in JC/HTi as a variant: SC/M p. 53). In HTr and JCu the gods fly directly to Mount Meru in order to attend Rsabha's janmabhiseka (this is also the version of Jambuddivapannatti V), whereas according to HTI and SC they always follow Sakra, flying first to the house where the child was born and afterwards to Mount Meru (SC/M p. 54). In HTr, HTi, and SC Bharata defeats Nami and Vinami in a battle, whereas in JCu both brothers surrender without offering resistence (but JCu mentions the other version as a variant: SC/M: p. 56). In HTr and SC the boy Mahavira is riding on the god (who has transformed himself into a playmate of the Lord) after he has defeated all his companions in a climbing contest, in JCu/HTi after he has defeated the metamorphosed god in a game of ball (SC/M: p. 97). Degree of completeness within the Mahavira-biography. Some minor features which are related in JCu/HTi are missing in HTr, but there are just as many cases where it is the other way round. The lengthy descriptions found in JCu (particularly in the "typical" portions) but not recurring in HTI are also missing in HTr. In fact the relation between HIr and JCu (and between Malayagiri's Vrtti and JCu, see SC/M p. 137) is always less close in those parts which are missing in HTI. Several such pieces are altogether absent in HTT, some - i.e. descriptive passages - appear in condensed form, and others have been transformed (especially the typical stories, transformed from the "dogmatical" to the historical" form; see SS 11, 2). Even then HTr contains practically the whole material of JCu, that is roughly speaking twice as much as we get in HTI. - Stories not belonging to the Mahavira-biography but common to HTr and JC/HTi have the same length in both versions. INTRODUCTION (3) Comparison of SC, HTr, and JCu/HTI. Within the Mahavira-biography, HTr and JCu/HTI follow almost without exception one and the same version, which is different from that of SC. Cases like example No. 1 in the previous paragraph (prophecy) where SC and JCu/HTi deviate from HTT, or example No. 4 (the disguised god) where SC and HTT deviate from JCu/HTi, are rare. It is however natural that SC and JCu/HTI sometimes preserve the original version where HTr offers an innovation (e. g. in the history of the Kulakaras: SC/M pp. 47 f.). Outside the Mahavira-biography, the relation between SC, HTr, and JCG/HTI is different in each story. Differences and even discrepancies between JCu/HTI and HTr make it impossible to call JC/HTI the direct source for HTr. But Hemacandra's sources were so closely related to JCu/HTI that these two texts give us a fairly correct idea of the works on which the poet drew. SS 11. Brief comparison of the Avatyaka-tradition and of HT for the final portion of the Mahatrabiography. (1) The chadmasthavihara (Mahavira's ascetic life prior to his enlightenment; Niryukti III 339-IV 68b; HTr, X 3+4). In this part there are no typical elements. JCu/HTI and HTr agree in almost all details, and the order of the episodes is also the same in both versions. Leaving aside a few short pieces which occur only in one of the two versions, one comparatively large portion is missing in HTr as compared with JCu/HTI, and one in JCu/HT as compared with HTr. Hemacandra practically omits those of Samgamaka's upasargas which are related in JCu/HTI on Niryukti IV 50a end - 54a (inclusive); only a short mention is made in HTr X 4, 288 f. In JCa/HTi the story of the 3. Quoted after Leumann's unpublished left papers. For details see SC/M p. 45. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [$ 11old and the young fresthin (HTX 4, 346-371 ) is inissing, which should have been included in the text on IV Cla. - Parts missing in HTi but found in JCu have been treated by Hemacandra as follows. JCu on III 339: a summary of the contents of this section is given in HTr X 3, 46 f.; here it is inserted at the end of a description of Mahavira's ascetic life which is common to HTr and JCu but appears in HTr somewhat later than in JCu. JCa on IV 1 f. : the discussion of the fourth abbigraha is missing in HT X 3,77. JCa on IV 41: the lengthy stuti recited by Sakra in praise of Mahavira is replaced in HTr by a short eulogy in general terms (HTr X 4,172-175). The text of the stuti found in JCu consists mostly of quotations from the Jinacarita. JC on IV 48: the account of the temptation by the celestial maidens as contained in H I'r X 4,257-280 does not differ in its contents from the description in JCu; but Hemacandra's version is infinitely shorter and also different in form. As opposed to JCu Hemacandra has inserted this episode after the granting of wishes, not before. (2) The kevalajnana and the subsequent events. This section consists mainly of typical elements and there is little agreement between HTr and JCu/HTi. The attainment of the kevalajnana is recorded in JCQ/HTI on IV 69 and in HTr X 5,1-1. The account of JCu which is again loaded with quotations from the Jinacarita is far more detailed than the text of HTI and HTr. Here the Mahavira-biography of HTi ends. In the following portion ( kovalamahiina etc.; HTr X 5,5-24=JCu on V 13 ff.) both texts are fairly uniform in content and extent. This is the end of the historical Mabavira-biography of JCu. Next comes the description of the samavasara na (its appearance, the sermon of the Tirthamkara and so on). In JCu this description has the form of a general pattern applicable to each Tirthamkara, not the form of a biographical account of an individual Tirtbamkara. The description is divided into eight dvaras (topics ). Hemacandra gives a normal historical account, but he does not present the matter in great detail because the typical elements were treated comprehensively in the Rsabha-Bharata-carita. From this point on the text of JCu has not been transcribed by E, Leumann, so that we have to compare HTr with the Niryukti itself. Here we get first an historical account of the conversion of the Ganadharas (HTr X 5,60-160 : Niryukti 591-641" ). The topics expounded to the later disciples are the same in HTr and in the Niryukti. While the Niryukti contains only the headings, we find the full story in HTr and especially in the long-winded version of Malayagiri's Vitti. The information about the families etc. of the Ganadharas, condensed by Hemacandra into the verses X 5,49-59, is far more exhaustive in the Niryukti. It is divided into 11 dvaras and arranged in a statistical form. This account appears in the verses 642-659 of the Niryukti, i.e. later than in HTr and not in its proper context within the narration. Here the Mahavira-biography of the Avasyaka-tradition ends. Miscellaneous Mahavira-legends are however found in the later part of the Avasyaka-commentaries, and two of them (the genesis of the canon and the consecration of the Ganadharas with celestial powder ) form part of the present section in the Mahavira-biography (HTr X 5,165-180; JCu/HTI on VIII 12). The two versions are fairly similar. Some of the events recorded in HTI X 5 seem to be without parallel in the Avasyaka-tradition: Sakra's stuti (X 5,25-37), Mabavira's sermon (38-48), the pravrajya of Aryacandana (161-164), and her appointment as a ganini (181, Jinacarita 135 ). - SC differs in varying degrees from JCuHTI and HTr throughout the account of the chadmasthavihara and of the kevalajnana. There are no cases where SC agrees with one of these two versions but not with the other (i.e. there are no cases of SC HTr as opposed to JCu/HTi, or of SCI/JCu/HTi as opposed to HTr). 4. Quoted after the edition of Malayagiri's Vrtti (Ass No. 60). 5. In order to avoid tedious repetitions, the life-stories of typical persons, i. e. of persons belonging to a common type, were often not given in full but reduced to a statistical account. The author mentions for exemple first all the birthplaces, then all the naksatras of the birth, and so forth (i, e. classification according to the objective definitions, not according to the persons). The actual tale, which is identical in all cases, appears only once. The later writers abolished this system and gave the full stories together with the inevitable repetitions. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] [15 SS 12. Comparison of the sub-versions" (II): HTr, SC, and DUtt. The following parts of the UH are contained in DUtt: Sagara-carita, Sanatkumara-carita," Sibi-episode" (see below), Nemi-carita (almost complete), story of the destruction of Dvaravati, Brahmadatta-carita, Parsva-carita, and miscellaneous tales from the Mahavira-carita and from the Parisistaparvan. DUtt overlaps with JC/HTI mainly in these tales; it overlaps with SVh mainly in the Sagara-carita, Sanatkumara-carita (only a portion of this carita is contained in SVh), and in the "Sibi-episode" (DUtt: Santi's 8th previous existence as Vajrayudha; SVh: Santi's 10th previous existence as Megharatha). SVh overlaps with JC/HT: mainly in the Rsabha-Bharata-carita, in the Triprstha-carita, in the Subhuma-carita, and in the Prasannacandra-story of the Mahavira-carita. - The statement that SC follows HTr in all those portions which are also contained in DUtt (SS 6 above) requires reexamination (note 6; SC/M p. 36, 1. 27 ff.). INTRODUCTION The comparison of the parts common to HTr, SC, and DUtt shows that the version SC/DUtt is always much less detailed than the version of HTr. This is due to additions by Hemacandra rather than to omissions by Stlanka and Devendra. Nevertheless we also meet with a number of omissions in Dutt (SC/M pp. 75, 58, 95), and this fact alone shows that DUtt cannot be studied any longer without reference to the parallel versions. Material restricted to either SC or DUtt is rarely found and has little importance. In a number of cases SC clearly departs from HTr/DUtt, but instances where HTr departs from DUtt/SC or DUtt from HTr/SC occur only sporadically. In the Sagara-carita DUtt/SVh deviate on one occasion from SC/HTr (story of the Brahman: SC/M p. 61, 1. 16 ff.), and in the Santicarita DUtt/SC differ from HTT/SVh in the "Sibi-story" (SC/M p. 76, 1. 35 ff.). Broadly speaking the difference between DUtt and HTr is greater than the difference between JC/HTi and HTr, and smaller than the difference between SC and HTr. But none of these differences is of the same magnitude as the average difference between the main-versions described earlier. SS 13. Comparison of the canonical and of the post-canonical Mahavira-biography. HT and the Avasyaka-tradition agree in most cases with the canonical records of the life of Mahavira as found in the AyAranga, Jipacariya, Viyahapannatti etc. (strictly speaking, the Avasyakaniryukti itself is still a canonical text). Silanka follows a different tradition which cannot be traced in any other text. Only the typical facts are related in SC in more or less the same way as in the other texts. The KandarikaPundarika-story (SC/M p. 111) is the only case where SC shows closer agreement with a canonical version (Naya 19) than HTg. JCu follows in this case the version of Naya 19 (in HTI the story is not included). In a few pieces of historical or semi-historical character SC departs very clearly from the other texts. The description of Gosala's heresy is not in keeping with HTr or the Viyahapannatti (SC/M pp. 106 f.), and three lists of contemporaneous names do not seem to occur outside SC (SC/M pp. 106, 112). Unfortunately, Silanka furnishes very little information about the persons mentioned. SS 14. Contamination of the versions I (introduction to the problem); for the second part refer to SC/M pp. 136 f.; see also L. Alsdorf, Der Kumarapalapratibodha, Hamburg 1928, pp. 29 and 33. Our comparison provides many examples where two or more texts are partly identical in their contents or even in their wording. This does not however mean that it is easy to establish a direct connection between such texts. To derive a work, or any larger unit within it, from another work is as a rule impossible because of numerous differences which distinguish the later version from the earlier version and which cannot be explained by the initiative of the younger author. The problem is further complicated by the fact that the admixture of the new ingredient is perfectly arbitrary and incalculable. 6. When the thesis was written I had no access to the Ahmedabad edition (Atmavallabhagranthavali 12). The list was therefore based on the partial editions by Jacobi and others and cannot claim to be complete. 7. The versions are almost identical. See L. Alsdorf, Der Kumarapalapratibodha, Hamburg 1928, p. 27. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ) SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [ $ 16 Theoretically we can explain the difference between an earlier and a later version of a work in three ways. First we can assume that the changes were introduced by the later author. This is unlikely for two reasons : on the one hand because the so-called innovations of the later authors can generally be traced back to some older version; on the other hand because the transition between the different forms in which an incident is related is often not gradual (which it should if the later writers were responsible ). On the contrary, we meet in many cases with two or three well-defined versions of an incident which, as it were, coexist, some authors preferring one type and some preferring the other. - Secondly we can explain the differences by intermediate versions or a common archetype or both. The greater the number of such hypothetical links the smaller the degree of originality with which the individual author must be credited. Thirdly we can assume that the authors contaminated different versions. The advantages of this third explanation are obvious. In view of the fact that the authors followed their sources closely and that we cannot reckon with an unlimited number of lost texts nor with a permanent influx of oral traditions, we have to admit that the third method of explanation, which can do without much hypothetical matter, is preferable to the second. But denying intermediate links altogether is as dangerous as including too many of them. We would therefore not state categorically that JC/HTI is the direct source of Dutt, or that HTr//JCa/HTi on the one hand and HTC/SC/Dutt on the other are direct descendants of the respective prototypes. It seems indispensable to develop some exact method of examining the interrelation of our texts, i. e. a method explaining the distinctive features of the texts with the help of the positive evidence contained in parallel versions. Nobody will deny that even in the later stages of the evolution of the texts poctical imagination' ant oral tradition' played an important part, but the effect of these forces should also not be overestimated (see also $ 20, 1). S 15. The Satrunjayamahatmya. In his essay on this work, A. Weber had assigned to it a date as early as 598 A. D. G. Buhler brought down the date to the 13th or 14th century (Indian Antiquary VI, p. 154, note ), and this correction met with Weber's approval. In a few cases we have compared the $ with HTr. The Sumukha-story is related in almost identical form in both works (SC/M p. 79). The same is true of the Munisuvrata-carita itself (in HTr, the Sumukha-story forms part of the Munisuvrata-carita ); but here the version of $ offers a few additional features (SC/M p. 79 ). Cases of verbal identity between $ and HTr, extending over relatively large portions of the texts, are also not infrequent (Alsdorf, Harivamsapurana p. 81; SC/M p. 79). On the other hand we find in the Ramayana-version of the Pauracariya and not that of HTI (I owe this information to the kindness of Dr. Hamnm). In many cases the text of the is extremely short. To sum up : S is neither particularly old nor particularly original ; it is neither a representative of some independent Svetambaratradition nor in its entirety very closely related to any of the Svetambara-versions under discussion, $ 16. Verbal agreement between the Svetambara-versions. All versions of the UH agree bere and there verbatim. This is particularly true of certain phrases which occupy a sort of key position in a story: they are changed rarely if ever. Even stories which are very vaguely related may occasionally agree verbatim (SC/M p. 67 and 69 ). Nor are striking textual parallels missing in lyric and gnornic portions (SC/M p. 74, 1. 35 f.). Perfect identity of a relatively large portion of the texts is however very rare and will nowhere extend over more than a few dozen granthas. Rare also are those cases where the Svetambara- and Digambara-versions are so closely related that some idea of the common archetype can be formed (Or. Lit. Zeitung 1939, column 608 ff.). In the following survey we shall first examine the parallels between the Prakrit works (1-3) and afterward the parallels between HTr on the one hand and the individual Prakrit works on the other (4-7). Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17] INTRODUCTION [ 17 (1) SC and Dutt. The textual relationship is as inconsistent and incalculable as the relationship of the contents. Sometimes both texts agree verbatim over an unusally long passage (SC/M p. 74, 1.26 f.; p. 76, 1.39 f.). In many other cases the text of DUtt emerges as the skeleton of Silanka's text. But very often agreement is found only sporadically. (2) SC and JCuHTI. Cases of verbal agreement are not too common and are restricted to single expressions (SC/M p. 64, 1.20 ). (3) Dutt and JC/HTI see note 6). Wherever a story is found in both Dutt and JCu/HTI we have the impression that Dutt is based on JCu/HTi and follows more or less closely Haribhadra's text. Verbal agreement is not rare. See also note 7, S 14, and L. Alsdorf in New Indian Antiquary 1 p. 286 f. (4) HTr and SC. The number and extent of verbal parallels are different in each part of the texts (c. g. frequent parallels in the first carita and few in the last). This is not surprising since the relationship between the two works is not uniform (either with reference to the contents or with reference to the form). One interesting fact emerges however from the comparison of the works : Hemacandra relied even for his poetical descriptions on earlier sources, as is shown by the numerous parallels in the lyrical parts of HTr and SC (see e. g. SC/M p. 74, 1, 35 f.). (5) HTr and JCu/HTi. The brevity of JCu/HTI in general as well as the prolixity of certain parts of the Curni, the difference of language and the difference of form prose-metre ) are at least partly responsible for the rarity of verbal parallels which is somewhat unexpected in the case of so closely related versions. No doubt, in a number of cases Hemacandra's text reads like a free rendering of JCu/H77, but in many other cases there is little or no verbal agreement. The discrepancy between HT and those portions of JCu which are not contained in HTI has already been pointed out in $ 10/(2). (6) HTr and the Avasyaka-Niryukti. A comparison of the wording is practically out of the question in all those cases where the Niryukti contains only the captions for the story. But whenever a story is narrated in a normal (though condensed ) form we may find verbal parallels between both works. A good example is the story of Marici's heresy. Hemacandra did of course not copy his source but he adopted many expressions found in the Niryukti. Compare especially Niryukti 351-361 with HTr I 6,12-29a (first account of Marici's heresy) and X 1,34-47a ( second account of Marici's heresy). (7) HTr and DUtt. The relationship between Dutt and JCu/HTi is so close that the remarks made in (5) apply also to the relationship of HTr and Dutt. & 17. Transformation and preservation of the versions. An individual feature cannot be attributed to the author of a text unless it can be shown to conform to certain general habits of the writer. Absence of a particular feature in certain earlier or later) parallel versions of a text does not imply that it is an innovation of the author concerned. Hemacandra relates that the lord of the Magadhatirtha learns from his minister of the shooting of the arrow by Bharata; in the other Svetambara-versions it is the lord of the tirtha himself who takes up the arrow. This feature in HTr is however taken from an earlier source and not an elaboration by Hemacandra, because it recurs in the Digambara-versions (SC/M p. 55; see also W. Schubring in the Gottinger Gelehrter Anzeiger 1932, No. 7, p. 294). However, each of our two works is characterised by a distinct tendency which clearly belongs to the individuality of the author : thus those features which can be related to this tendency may safely be attributed to the initiative of the writer. In Hemacandra the tendency is a disposition towards systematic treatment and in Silanka an inclination to psychological motivation of the stories. We have to remember that the parallelism of the events narrated is the distinguishing feature of the UII (SC/M pp. 134 f.). Casting different stories in the same mould is no doubt a common tendency in Indian literature, as is borne out by the avatara-theory and similar concepts, but nowhere has this Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH (9 18transformation taken place on such a vast scale as in the UH of the Jains. The change took however place by degrees, and it is therefore only natural that Hemacandra who was later in time and more systematic in his approach than Silanka presents the UH in a more regular form. As opposed to Silanka he never omits the previous existences and always places them at the beginning. He avoids the practice of starting with the later part of the story and supplying the first part subsequently in the form of a relation by one of the heroes (SC/M pp. 133 f.). Figures who owe their existence to the exigencies of the system but who do not belong originally to the stories as such have been brought into relief, while they were neglected by Silanka and others (the Baladeva Acala in the Triprsthacarita ; Srisena in the story of Santi's first previous existence : SC/M p. 77, 1. 7 ff. ). . Hemacandra's account of eyen the least important mahapurusas is fairly detailed, whereas Silarka neglects the typical subjectmatter even in the case of the important mahapurusas : he describes the janmabhiseka of Rsabha in full detail but says nothing about the funeral rites; in the case of Aristanemi, Silanka gives a description of the funeral rites but omits the janma-kalyana (puvvakkamena savuani jammanamahimai hoi datthavvam, SC/E p. 183, verse 53). The unsystematic treatment found in SC is certainly to some extent the result of Silanka's lack of method. At the same time it is fairly certain that his irregular version is somewhat nearer to the prototype than the highly regularized version of Hemacandra. Silanka's psychological approach makes itself felt as a tendency to describe in a very detailed manner the reaction of the individual to his experiences and to preface the decisions of the heroes with lengthy deliberations and exhortations. Some examples of such psychological innovations have been listed in the foot-note8 ). The fabric of the drama and of the three vairagya-stories reveals also the psychological interest of the author. HTr as well as SC contain a few passages (stories etc.) which are not found in the other version(s). The subject matter recorded in SC but missing in HTr etc. has been listed in $ 7. Stories which could not be traced outside HTr (at least not in the same context ) have been collected in the foot-note, In the first case, the very character of the pieces shows that they derive from an old source; probably they formed part of the UH long before Silarka wrote his work. The stories peculiar to HTr were also not invented by Hemacandra. Nor is it likely that he was the first author who used them in their present context. Hemacandra's presentation of the UH is exhaustive, but it seems that he was reluctant to include any matter which was not by tradition connected with it. Such extensions are mostly found in the works of later authors who selected certain caritas from the UH and used them as a framework for a collection of stories. Unoriginal (or secondary) features (e.g. illogical arrangement of the events ) may also be inherited from some immediate predecessor. Examples of unoriginal features have been listed in the foot-notelo). 8. Mababala renounces the world voluntarily, not under the compulsion of a prophecy : SC/M p. 52, 1. 25 ff.-Marudevi's and Nabbi's reflexions on the new-born child Rsabha : SC/M p. 54, 1. 4 ff.Bharata urged by Susena to start for the digvijaya : SC/M p. 55, 1. 16. f.-Bharata collects information from Subuddhi about Bahubalin's disobediance : SC/M p. 56, 1. 17 ff.-Brahmi and Sundari ask Rsabha out of compassion the reason for Bahubalin's unsuccessful penance : SC/E p. 48. 1. 20 #. Rsabba sends Brahmi and Sundari on his own account to Bahubalin : HTI I 5.779 ff.-Varunavarman urged by his brother-in-law Mitravarman to liberate his wife : $ 24.-Conversation between Krona and Balarama about Nemi's Teluctance to marry : SC/M p. 86, 1. 25 ff.-Silanka's version is nowhere supported by Jinasena's Adipurana or Gunabhadra's Uttarapurapa. 9. The temple built by the six friends : SC/M p. 53, 1. 12.-Sagara obtains the striratna : SC/M p. 58. 1. 26 ff.-Stories told by Subuddhi and Vacaspati : SC/M p. 61, 1. 35 ff.-Countries conquered by Brahmadatta : SC/M p. 94, l. 37 f. ; see also the following stories (1. 38 ff.) which recur in a different context.-Kurucandra-story: SC/M p. 76, 1. 46: the story is also missing in the Santi-carita of Dutt., Three stories in the Parsva-carita (HTr IX 4) : SC/M p. 95, last paragraph. 10. The following examples are all taken from the Rsabha-carita. Vimalavahana : SCAM p. 47, l. 37 ff.-Description of the cosmology and chronology : SC/M p. 47, 1. 16 ff.-Rsabha's kevalajnana : SC/M p. 55, 1. 1 ff.-Marici : SC/M p. 56, 1. 33 ff.Bharata's vairagya : SC/M p. 56, 1. 44 ff. (the unoriginal feature is always found in HTr, only in the last case in SC). Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 18 ] INTRODUCTION [ 19 Certain transformations are typical of the individual traditions (Svet. and Dig.) or of the UH as such. L. Alsdorf has pointed out that the inclusion of a great number of vidyadhara-stories is typical of the Digambara-tradition (Harivamsapurana pp. 65 and 119). Vidyadhara-stories of a somewhat different type are found in increasing number in the later versions of the Svetambaras (SCM p. 131 ). The comparison of the UH in general with the literature of the Hindus shows that the stories had to undergo certain changes before they could be incorporated into the UH. Miracles and miraculous beings were transformed (SC/M pp. 118 f.); cosmological inconsistencies were not tolerated (SC/M p. 119). The law of ahimsa made also certain changes necessary: the horse-with-inverted-training-motif replaced the hunting--motif (H. Jacobi, Ausgewahlte Erzahlungen in Maharashiri, Leipzig 1886, PP. XIX f.): animals which had to be killed were sornetinies changed into dough-animals (M. Bloomfield, The Life and Stories of the Jaina Savior Parsvanatha, Baltimore 1919, pp. 195 f.). "Ideological transformations of this type were carried to an extreme by Vimalasuri, author of the Paumacariya Jaina Ramayana : 6 21.7: V. M. Kulkarni has discussed these changes in detail (Journal of the Oriental Institute, Baroda, Vol. 9 [1959/60 ), pp. 199 ff.). L. Alsdorf has observed in the UH a tendency to knit together events which were originally only loosely connected (Harivamsapurana, pp. 54 and 56 f.). This tendency is no doubt related to the general trend towards parallelism mentioned at the beginning of this S.-Sometimes we can compare the later, retouched form of a story with a more original version found in one of the parallel texts, or with parallel stories generally which have a more original character (SC/M pp. 117, 124, 131 : absence of vidyadharas in the earlier versions of the UH. - Genuine magic sometimes not avoided in the earlier versions : SC/M p. 119, notes 2 and 3). That the transmission of narratives was regarded as a scientific affair is borne out by the tendency of certain commentators to include literary variants. We read in JCu/HTi that once a cow-herd pushed two sticks into Mahavira's ears (SC/M pp. 104 f.) The learned authors add however that according to another version one single stick was pierced right through Mabavira's head ( i.e. from one ear to the other ). Such instances show that 'scientific accuracy was deerned more important than poetical imagination. The later works mentioned of course no longer literary variants but they shared with the earlier texts the conservative approach (SC/M pp. 136 f.). Conservation and transformation should not be regarded as contradictory tendencies. Both are the result of ideological considerations. First a transformation was necessary in order to bring the stories into harmony with the Jinistic doctrine in general and with the system of the UH in particular. But sooner or later the process came to an end ($ 6), and henceforward the stories became as unchangeable as the dogma itself. Transformations of a different character resulted from the production of innumerable parallel versions which are neither really independent, nor anywhere really identical (as is the case with certain portions of the Brahmanical puranas ). These transformations are of various kinds (see c.g. note 8 above ), but contamination was probably the most common ($ 14). $ 18. The fusion of UH and Mahavira-biography. The relationship between the fully developed UH and the Mahavira-biography in the wider sense' has been outlined in g 10. Before entering into a more detailed analysis we give a concordance of the three relevant versions of this biography, viz. those of the Avasyaka-Niryukti, of HTr (1), and of HTr (II). HTr (I) is the description of Mahavira's previous existences as contained in HTr I and IV; HTr (II) is the description of Mahavira's life and previous existences as contained in HTr X. The references to the Rsabha-Bharata-carita have been printed in italics. Our view that the Rsabha-Bharata-carita forms together with the Mabaviracarita proper the so-called Mabavira-carita in the wider sense' is confirmed by Malayagiri who says in his Vrtti on Niryukti 143 elac ca sarvam bhagavan-Mahavira-laksana-dravyadhinam. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ) SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH (9 18 Niryukti HTT (II) HTr (1) Mahavira's prebirth as a gramacintaka (+ as a god in Saudharma) 143 f. (+ Bha 1 f.) X 1,3-24 Kulakaras, Rsabha's prebirths, life of Rsabha and Bharata 145-4396 middle Parvan I (+ Bha 3-45 ) +Rebirth as Marici 145 f, X 1,25-27 + Marici's diksa 344-347 X 1,28 f. I 3,652 + Marici's heresy 350-361 (+Bha 36b +37) X 1,30-47a I 6,1-292 + Marici's future incarnations prophesied; his arrogance 422-432 (+ Bha 44) X 1,49-59 I 6,370-390 + Marici's illness, initiation of Kapila, Marici's death 437-439b middle X 1,60-71a I 6,29b-52 Further incarnations of Mahavira (including Visvabhuti and Triprstha) 439b middle-450b middle X 1,71b-284 see next line [Visvabhuti and Triprstha alone [ 444-447] [X 1,86-180 ] ( in IV 1] Mahavira's life up to his renunciation 450b middle - 460 x 2 (+Bba 45-110) chadmastha-vihara (SS 11) 461-524 (+Bha 111-115 ) X 3+ 4 kevalajnana etc. (11) 525-659 (+Bha 116-132) X 4,658cd+X 5 Those verses of the Niryukti which are printed in italics and which correspond to HTI I comprise also Marici's life-story. The portions which deal with Marici are mentioned separately and marked with a cross. Read Bha' as Mulabhasya' ( 10 ). The list shows that the tenth parvan of HTr is a rather faithful representation of the relevant Avasyaka-tradition. The Rsabha-Bharata-carita was of course extracted in order to occupy its independent place in the arrangement of the UH. The three previous existences of Mahavira which play a part in the UH outside the Mahavira-carita itself are repeated in their appropriate places : Mahavira's 3rd previous existence as Rsabha's grandson Marici in the Rsabha-Bharata-carita; his 16th previous existence as Visvabhuti ( = 1st previous existence of the Vasudeva Triprstha ) in the SreyamsaTriprstha-carita; bis 18th previous existence as the Vasudeva Triprstha in the Srejamsa-Triptsha-carita. The treatment of the 16th and 18th previous existence is more detailed in the Sreyamsa-Triprstha-carita than in the Mabavira-carita. But the complete account of the 3rd previous existence appears in the Mahavira-carita, not in the Rsabha-Bharata-carita ( HTr X 1,25-27 [ Marici's birth] and HTr X 1,28 [ Marici betaking himself to the samosarana without parallel in HTr I ). The two Digambara-versions show the same arrangement as HTr. Only the relation of the first and second account of Mahavira's 3rd, 16th and 18th previous existence is different. The two accounts of Marici do not overlap, and Gunabhadra (not Puspadanta ) gives the more detailed account of the 16th and 18th previous existence in the Mahavira-carita, not in the Triprstha-carita. See SC/M p. 128. Silanka mentions only the previous existences 3-18 (Marici to Triprstha ). 3-17 and the first part of 18 form a continuous account which is recited by a monk and which appears within the Triprstbacarita. The first part of the Triprstha-carita ( events previous to the story of the monk and which were already described by the poet himself) and the Marici-story are therefore related twice (as in the other versions, the Marici-story already appeared in the Rsabha-Bharata-carita ). But the second account of Marici is very short, and the second account of the first part of the Triprstha-carita (also contained in the story of the monk ) is a mere summary which adds only a few particulars to the first Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -$ 19 ] INTRODUCTION [ 21 account. Silanka's version is not only incomplete, but he is also the only author who separates the account of Mahavira's previous existences from the Mahavira-carita itself. See SC/M pp. 62 ff. The difficulties in the composition of the UH which have just been described are due to the collision of two principles of formation, viz. reincarnation and systematic coordination ( 10 ). A shift from the first to the second method probably became necessary when the UH was enlarged to its present proportions. In the avatara-concept both methods were combined, but this was for obvious reasons impossible in the case of the UH of the Jains. The final form of the UH therefore shows two chains which exist side by side and meet three times : in the life-stories of Marici, Triprstha, and Mahavira (see also $ 20,2). $ 19. HTY and SC (comparison with reference to technical details ). (1) Division. HTr is divided into 10 parvans. A single parvan contains the biography of a single mabapurusa (HTr X: Mabavira ). of several contemporaneous mahapurusas (HIr VIII : Krsna, Balarama, Jarasandha; Nemi), or of several mahapurusas who lived at different times (HTr IV : 22 mahapurusas ). The parvans are subdivided into sargas. The biography of a single mahapurusa ( Tirthamkara or Cakravartin ) or of a triad (Baladeva/Vasudeva/Prativasudeva ) or of a triad-cum-Tirthamkara covers one or several sargas. See SC/M p. 17.-Silanka makes no effort to divide the material into.equal literary units. His work is simply divided into the biographies of the individual mahapurusis and triads, and while his Mahaviracarita covers 65 pages of the printed edition, he condenses the contents of the Nandimitra-DattaPrahlada-carita into seven lines. Silanka does not connect the life-stories of different mahapurusas unless they are intimately related to each other (1st carita - Rsabha+Bharata; 37th carita : Nemi + Balarama/Krsna/Jarasandha ). Hemacandra combines also the biographies of the 1st-5th triad with the biographies of the 11th-15th Tirthamkara; Silarka mentions in these cases only the fact that the triad lives at the same time as the respective Jina. Besides, HTr, DUtt, and SVh combine the life-story of the 2nd Cakravartin Sagara with that of the 2nd Tirthamkara Ajita, SC has 40 caritas in all : 24 T. +12 C. +9 triads = 45: minus % (because of the combination in the 1st and 37th carita ). minus 3 (because the Tirtharkaras 16-18 are identical with the Cakravartins 5-7). (2) Particulars of the mahapurusas. Silarka differs with HTr and the two Digambara works, but agrees with Samavaya 54, in so far as he does not count the Prativasudevas among the mahapurusas (see Alsdorf, Harivarsapurana, p. 117 note). Hence the title Cauppanna-mahapurisa-cariya. The names of the Prativasudevas are normally not mentioned in the colophons of the relevant caritas of SC ( the colophons are however pften incomplete ).--The actual number of mahapurusas is 51 (or 60 ), because the three mahapurusas who are at the same time Tirtharkaras and Cakravartins are contained twice in the normal figure. The numbers allotted to the individual groups of mahapurusas (24, 12,9) are in keeping with the general Indian tradition, but we do .not know why the theologians reduced the actual total of 63 (54) by three (the identity of the Tirthamkaras 16-18 with the Cakravartias 5-7 has no internal reason ) while yet preserving 63 (54) as the official figure. Silanka gives the following particulars at the beginning of each Tirthamkara-carita : time that has elapsed since the preceding Tirthamkara; name, duration of life, and height of the present Tirthamnkara. The spiritual aspect of the Tirtharkara's life is normally indicated in an introductory gatha. Hemacandra mentions the name in an introductory stuti, but gives the other particulars at the end or in the course of the carita. The name and iconography of the respective Yaksa and Yaksi are regularly given by Hemacandra, but in SC these two figures are nowhere mentioned.-Silanka introduces the caritas of the Cakravartins and of the triads in the same way as those of the Tirthakaras; the introductory part is, however, as a rule less complete. The names of the preceding and following Tirthakaras (or of the contemporaneous Tirthamkara ) are given, but there is no exact reference to Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [ $ 19 the time. The data supplied by Hemacandra are also less complete than in the case of the Tirthamkaras. Moreover, Hemacandra has no stutis, whereas Silanka introduces the caritas of some of the Cakravartins and triads with the usual gatha which alludes to the experiences and actions of the respective mahapurusas. The names of the Tirthamkaras and Cakravartins are identical in SC and HTr. But Silanka and the two Digambara-versions have Pondariya (Pundarika ) and Nandimitta (Nandimitra) instead of Hemacandra's forms, Purusapundarika and Nandana (6th Vasudeva and 7th Baladeva ). Tivitthu ( 1st Vasudeva ), Duvitthu (2nd Vasudeva ), and Kedhava (brother of the 4th Prativasudeva Madhu ) are the usual Prakrit-equivalents of Triprstha, Dviprstha, and Kaitabha. (3) Previous existences of the mahapurusas. Silanka relates the previous existences of 8 Tirthamkaras (Rsabha, Sambhava, Sumati, Santi, Malli, Nemi, Parsva, Mahavira ), of 3 Cakravartins (Bharata, Sanatkumara, Brahmadatta ), and of one Vasudeva ( Triprstha = 18th previous existence of Mabavira ), In the case of the other 16 Tirthamkaras, Silanka mentions only the heaven 'where the saint dwelt prior to his incarnation. In the case of the 17th Tirthamkara Kunthu even the reference to the heaven is missing. Hemacandra relates in the case of each mahapurusa (except the Prativasudevas) at least one human existence and one existence as a god, and in the case of the each Prativasudeva at least one human existence. But in accordance with Silanka he mentions no previous existences of Sagara and Jarasandha. (4) The biographies of the mahapurusas (Tirthamkaras ). The name of the place of birth, of the father, of the mother, and of the heaven of the preceding existence are normally the same in SC and HTr; occasional differences have been duly noted in the comparison. The place of nirvana is always the same in both works. Silanka narrates the typical events in the lives of the Tirthamkaras in much less detail than Hemacandra; the lack of uniformity in the treatment of this matter has already been mentioned in $ 17. Here we may add that Silanka' tends to neglect the typical events subsequent to the sermon in the samosarana. The consequence of this is that the shorter Tirthamkara-caritas end almost immediately after the samosarana-sermon. It is in keeping with the general tendencies of the two works ($ 17) that Hemacandra fills the Tirtharkara-caritas with an account of the typical events and with stutis, wbile Silanka prefers sermons, reflexions, and lengthy descriptions. Sometimes more than one half of the shorter Tirthamkara-caritas in SC is occupied by the sermon. (5) The biographies of the mabapurusas (Cakravartins and triads). Occasional omissions in SC and differences in the names of the place of birth and of the parents have been mentioned in the comparison. The digvijaya is described only once ( in the case of Bharata ); a description of the cakryabhiseka is nowhere given. The treatment of the triads is equally incomplete. In the case of the Prativasudevas, Silanka mentions at most the name of the capital. In the triads 2 and 4-7, Vasudeva and Baladeva are full brothers (in the case of the third triad the Baladeva is merely introduced as the elder brother' of the Vasudeva ). In other words Vasudeva and Baladeva have different mothers only in those three cases where the two women play a part in the story. In HTr Vasudeva and Baladeva are always halfbrothers. Sllanka says very little about the Baladeva. As in HTr he is the elder of the two, but he sometimes dies earlier than the Vasudeva, which is never the case in HTr. Silanka's description of the battle between Vasudeva and Prativasudeva always differs from Hemacandra's version. (6) The drama and the three vairagya-stories. The plan, the didactic tendency, and certain sbortcomings of the composition are more or less the same in all four pieces. The drama and the stories have no parallel, but the individual motifs employed in their composition are partly known from other sources. There can be little doubt that the author of these pieces is Silanka himself. The Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] INTRODUCTION ( 23 introduction of the vairagya-stories is always the same : The brothers ( in the first story the sons of Sagara, in the other two stories Vasudeva and Baladeva ) meet a monk on their way. They ask him why he abandoned worldly life, and the monk replies by relating his life-story. The hero of these stories and of the drama, which has of course a different beginning) always gains after much suffering and exertion some valuable object (generally a woman) which he loses later on through adverse circumstances. These circumstances are obviously later additions to the original motif (the hero dies, he forsakes the woman because she is not faithful or because he thinks that she is faithless, and so forth ). This plan is repeated six times (the second story is divided into three episodes of similar character ). In all the three stories the hero takes his experience as a lesson about the futility of the samsara and renounces the world, $ 20. Progress of the study of the UH. As an object of modern indological research, the UH of the Jains has shared in many respects the fate of the puranas: both attracted general interest at an early date, both occupy a prominent place in the descriptions of either Hinduism or Jainism, but in spite of their undisputed importance, neither has received the samne attention as other fields of indology. No doubt some of the most important parts of the UH have been studied intensively, and the methods to be employed in the study of the UH have been outlined in precise terms. But these facts cannot remove the impression that there is even now some disproportion between the vastness of the material and the relatively small number of investigations in the subject. (1) The final picture of the growth and structure of the UH as it will eventually emerge from our investigations can be understood as the result of a sixfold comparison : (a) The UH and the tradition of the Hindus and Buddhists. (b) The Svetambara-version and the Digambara-version. (c) The canonical and the post-canonical versions of the Svetambaras. (d) The various post-canonical versions of the Svetambaras. .! (e) The various Digambara-versions. (1) Different versions of a story found in one and the same work on the UH. This list may appear somewhat formal but it serves to define the gaps in our knowledge. In our opinion, (c) and (d) deserve special attention. A comparison of the post-canonical versions of the Svetambaras (= d) could help us to understand the "contamination" described in SS 14. Here it would be necessary to devise a new method for the graphical rendering of the interrelation of the versions. Instead of the usual pedigree one would have to apply a scheme of the following type: Episode I Episode 11 Episode III Text 1 version a (a) version b (b) version c (c) Text 2 version a' (a) version b' (b) version c' (c) Text 3 version a'' (a'') version b'' (b) version c'' (c) The small letters outside the brackets represent a case where no contamination has taken place. The small letters in the brackets represent a case of contamination : in Episode I, all three texts differ from one another; in II, text 1 goes with 2 as opposed to 3; in III, text 2 goes with 3 against 1. The stories best suited for such a comparison are those which exist in a relatively large number of versions. If the contents are to be compared, the versions should neither be too different nor too similar; if the Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [ $ 20 SC wording is to be compared, any versions of a particular story will be suitable which are to some extent identical or similar in their text. Below we mention a few such stories along with the works in which they occur. Digambara-versions are not included because they have too little in common with the corresponding Svetambara-versions; the only exception is Jinasena's Harivamsapurana (JHp) which is closely related to the Svetambara-tradition (Alsdorf, Harivamsapurana, p. 118 ). Mere references to the stories quoted are not included. The first stories are more appropriate for a comparison of the contents, the last stories contain material for a textual comparison. Refer to SC/M pp. 62 ff., 77 f., 88 f., 58 ff.. 74 f. Read Dasavaikalika for "Das" and destruction of Dvaravatt and Krsna's death for "Dvaravati". Triprstha SVh (2x) JC0/HTI HTT Subhuma SVh JCu/HTI DUtt SCHTI Dvaravati DUtt DasCu/ HTr JHp Sagara SVh DUtt SC HTT Sanatkumara SVh DUtt SCHT Large-scale contamination is of course only possible if several parallel-versions exist side by side. The coexistence of such versions depends again on the toleration of diverging traditions. It is superfluous to add that in India different versions of a story or conception could easily be developed and transmitted, and that this growth of diverging traditions was only to a certain degree checked by ideological considerations. -- --. Although we are only dealing with contamination in Tain literature. we would like to mention the latest indological contribution to the study of the problem; it is found in Prahlada, Teil I-II, Mainz 1959, by Paul Hacker (see especially pp. 223 f.). Contamination is only one example of the so-called transformations which have been discussed in 6 17 and on pp. 132 ff. of SC/M in more detail. The common element of these transformations is the fact that tbey reduplicate the stories (and enlarge the existing literary substance) through merely formal procedures (contamination, multiplication, assimilation, ideological correction, etc.). Such processes are not restricted to literature but recur in iconography, although it is not always possible to apply one and the same category to literary and iconographic facts (see $ $ 51-53 of the author's contribution on "Distinction in Indian Iconography" in Vol. XX of the Bulletin of the Deccan College Research Institute). A study of the transformations in literature and in art is of considerable interest. and it often lends importance to a matter which at first sight appears to be unoriginal and monotonous. It seems also appropriate to undertake a comparative study of the transformations (and organizing forces in general) which appear in the different provinces of Indian literature and art. To this belongs for example an examination of the different ways in which stories were evolved and transmitted in the narrative literature of the Hindus,' Jains, and Buddhists. One has ultimately to study, more intensely than before, all the formal differences between the literature, mythology, iconography, metaphysics, and social organization of the different communities (and also of the different periods and provinces ). It would for example be interesting to compare the different character of the AvataraJina-, and Buddha-concepts and also the different ways in which they are represented in literature. (2) The comparison suggested in (1) furnishes a sort of horizontal section. This could be supplemented by a vertical section, which can be established through a comparison of texts which represent different stages in the evolution of the UH (cf. 'c' in the list given in (1) of this paragraph). A study of the oldest parts of the UH would not only throw some light on the stratification of the works (i. e. on the various layers formed over a basic text), it would also supplement our present knowledge of the relevant portions of the UH, and it might eventually even help to establish a relative chronology. The enquiry would trace the evolution of the UH from the canonical texts (Ayara nga/Jinacariya, Rayapasenaijja/Jambuddivapannatti, Viyahapannatti, etc.) to the Avasyaka Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION -SS 21 ] [ 25 tradition (Avasyaka-Niryukti, Mulabhasya [SS 10]. JCu/HTI), and from there to the relevant portions of HTr. Any such undertaking would of course have to start with a close study of E. Leumann's published and unpublished contributions on the Avasyaka-literature (see SS 21,4). (3) A study of the evolution of the Krsna-legends would enable us to coordinate the chronology of the Brahmanical works, of the traditions of the Jains and of the representations in stone. The story of Balarama's birth (with or without transplantation) is found in the vamsanucarita of the pufanas, in the Krsna-epic of the purinas, [in the Mahavira-legend (transplantation-motif)], and in the Krsna-epic of the Jains (see SS 4). Krsna's adventures in the gokul are related in the Krsna-epic of the, puranas, in the Balacarita, in the Mahavira-legend (single motifs), in the Triprstha-carita (single motifs), and in the Krsna-epic of the Jains; see SC/M p. 120. Two or more Krsna-legends are represented at Mathura, Badami, Pattadakal, Deogarh, Paharpur, and on numerous medieval monuments like Abu etc.11). Comparative studies in individual Krsna-legends are rare and deal as a rule only with a few closely related versions (see in particular Kirfel's fundamental article in the Jacobi Felicitation Volume, quoted above in SS 4, note on p. 120). (4) It is not certain that the studies in the UH which have been published so far took into account all the important versions which are at present available. It is possible that some works have come down to us which contain valuable information on the subject but have so far escaped our notice. The texts which may furnish such information can be grouped as follows: (a) Canonical texts. (b) Commentaries on canonical works. (c) Works dealing with the entire UH or with a considerable part of it. (d) Works dealing with a single mahapurusa (or with a few mahapurusas) and arranged as kathakosas. That we cannot expect any useful information from the works listed under (d) is quite clear., As regards (c) we possess some later texts of this type which have so far not been studied very carefully (e. g. the Kahavali of Bhadresvara); they are however not likely to contain much material which is not also found in HTr. Earlier texts (except those which are constantly being referred to) have obviously not been found so far. The names of some of them (like "Bhadrabahu's Vasudevacarita ") are however mentioned in our sources. The canonical texts (a) may contain here and there stories related to the UH which have not yet been noticed or not yet been recognized as such. Only recently L. Alsdorf discovered that the description of the janmabhiseka of the Tirthamkara, as contained in Jambuddivapannatti V, is based on the description of the abhiseka of the god Suriyabha narrated in Rayapasenaijja (SS 21, 1). A few new references to the UH were noticed by A. Sen (SS 21, 3). The commentaries (b) are however most likely to contribute to our present knowledge of the UH. An analysis of the stories contained in the various bhasyas, curnis, etc. would be extremely useful even if the number of stories dealing with the UH should prove smaller than expected. The reader may consult in connection with this paragraph A. N. Upadhye's Introduction to his edition of Harisena's Brhatkathakosa (Singhi Jain Grantha Mala No. 17, Bombay 1943). The sketch of the narrative literature 11. Mathura: Kala Nidhi Vol. I pp. 133 f.; Badami: Memoirs of the Archaeological Survey of India No. 25 (1928), Pl. XII bcd, XXIII d, XXIV bcd, XXV; Pattadakal: H. Cousens, The Chalukyan Architecture, Calcutta 1926, Pl. XLVI, XLVIII; Deogarh: Memoirs of the ASI No. 70 (1952), Pl. XVIII ff. and Indian Archaeology 1958/59, Pl. LXXV D; Paharpur : Memoirs of the ASI No. 55 (1938), Pl. XXVIII ff. Often only a single episode is shown, and this is in the earlier period almost invariably the uplifting of mount Govardhana; representations of this event are sometimes very rich in details (Maudor-stele; detached slab, Northern Fort Badami; Panca Pandava Mandapa, Mahabalipuram). See also JOI I p. 51 tf. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] SC AS A SOURCE FOR THE STUDY OF THE UH [ SS 21 of the Jains which appears on pp. 17 ff. makes no special reference to the UH but contains valuable information on the subject. $ 21. Bibliographical survey of comparative studies in the UH. A "B" or "Br" after the caption of the story indicates that it is compared with Buddhist or Brahmanical parallels. (1) The UH and the tradition of the Hindus and Buddhists. E. Leumann, Transactions of the 6th International Congress of Orientalists, Leyden 1883, III 2 (Leyden 1885), pp. 539 ff. (Draupadi, Br): H. Jacobi, Sacred Books of the East, Vol. XXII, Oxford 1884 (p. XVII : names of Mahavira's relations ( erroneous identification with the names of Buddha's relations refuted ]; p. XXXI : transplantation of Mahavira's embryo, Br; cf. SS 4, note on p. 120 ); H. Jacobi, Transactions of the 7th ICO, Vienna 1886, pp. 75 ff. ( the UH and the Brahmanical Kysna-epic); H. Jacobi, Zeitschrift der Deutschen Morgenlandischen Gesellschaft Vol. 42 (1888), p. 494 (the UH and the Brahmanical Krsna-epic): R. Fick, Eine jainistische Bearbeitung der Sagara-Sage, Kiel 1888 (Br): E. Leumann, Wiener Zeitschrift fur die Kunde des Morgenlandes Vol. 5 (1891), pp. 111 ff. (Citra and Sambhala, B); E. Leumann, WZKM Vol. 6 (1892), pp. 1 ff. (Citra and Sambhala, B and Br); H. Luders, ZDMG Vol. 58 (1904), p. 691 (destruction of Dvaravati, B and Br); W. Stutterheim, Rama-Legenden und Rama-Reliefs in Indonesien, Munchen 1925, pp. 93 and 107 (Ramayana, Br); L. Alsdorf, Transactions of the 19th ICO, Rome 1935, pp. 344 ff. (Vasudevahindi, Br); L. Alsdorf, Harivamsapurana, Hamburg 1936 (pp. 40 ff. : Hari-vamsa and Krsna-epic; pp. 79 ff. : Mahabharata: pp. 109 ff. : Pradyumna: pp. 119 ff. : Harivamsa purana in general, Br); L. Alsdorf, ZDMG 92 (1938), pp. 464 ff. (digvijaya of the Cakravartin, Br); W. Ruben, Krishna, Istanbul 1944, pp. 286 ff. ( Kysna-epic, Br); L. Alsdorf, New Indian Antiquary Vol. 9 (1947), pp. 126 ff. (janmakalyana of the Tirthankara, B); C. Bulcke, Rama-Katha. Prayag (1950). $ 612 (Ramayana, Br; see also the same author's article in the Bulletin de l'Ecole Francaise d'ExtremeOrient Vol. 46 [1952), pp. 110 ff.): A. L. Basham, History and Doctrines of the Ajivikas, London 1951, pp. 27 ff. (Gosala, B); H. Zimmer, Philosophies of India, New York 1951, pp. 205 ff. (altacks and temptations, B): SCM (pp. 120 ff. : Mahavira-Biography, B and Br; pp. 129 f. : UH and Vaisnava mythology: single references will be found on pp. 44-113, B and Br); L. Alsdorf, Dr. S. K. Belvalkar Felicitation Volume, Poona 1957, pp. 202 ff. (Citra and Sambhala, B); V. M. Kulkarni, Journal of the Oriental Institute, Baroda, Vol. 9 (1959/60), pp. 193 ff. (Ramayana, Br). (2) The Svetarbara-version and the Digambara-version, H. B. Bhide, Indian Antiquary Vol. 48 (1919), p. 127 (Kalki); H. von Glasenapp, Jacobi Felicitation Volume, Bonn 1926, pp. 336 ff. (UH in general); L. Alsdorf, Harivarsapurana pp. 116 ff. (Harivamsapuruna ); L. Alsdorf, Orientalistische Literaturzeitung 42 (1939), columns 608 ff. (Rsabha-Bharata-carita ); L. Alsdorf, NIA Vol. 9 (1947), pp. 105 ff. (janmakalyana of the Tirthankara ); SC/E 9 9 (UH in general). . (3) The canonical and the post-canonical versions of the Svetambaras. E. Leumann, WZKM Vol. 5 (1891), pp. 111 ff. and WZKM Vol. 6 (1892), pp. 1 ff. (Citra and Sambhata ); L. Alsdorf, Harivam apurana (pp. 60 and 71 ff. : sons of Devaki and destruction of Dvaravali; pp. 76 and 83: Pandavas ); L. Alsdorf, NIA Vol. 9 (1947), pp. 105 ff. (janmakalyana of the Tirthamkara ); SC/M (the following references: p. 37, 1. 15 ff. : inserted stories; p. 97, l. 13 ff. : temptation-stories ; p. 104 : Camara; p. 106, 1. 26 ff. and p. 107, 1. 12 ff. : Gosala ); SC/E 13 (Mahavira-carita ).-A detailed comparison of the Kalpasutra and the later texts has been prepared for the Parsuanatha-biography (M. Bloomfield, The Life and Stories of the Jaina Savior Parsyanatha, Baltimore 1919, pp. 17 ff.).Names and incidents from the UH are often mentioned in canonical texts ; see especially the lists of Dames extracted by A. Sen from the Panhavagaranaim (A Critical Introduction to the P., Wurzburg 1936, pp. 42 and 49 f.). Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 INTRODUCTION [ 27 (4) The various post-canonical versions of the Svetambaras. E. Leumann, WZKM Vol. 5 (1891), pp. 111 ff. and WZKM Vol. 6 (1892), pp. 1 ff. (Citra and Sambhuta); E. Leumann, Die AvasyakaErzahlungen. Leipzig 1897 (edition of a small portion of JCG/HTI along with parallel versions from other works; the edited text includes the beginning of the Rsabha-Bharata-carita); J. Charpentier, The Uttaradhyayanasutra, Uppsala 1922, pp. 55 ff. (comparison of the narrative portions in the various commentaries on the Utt); L. Alsdorf, Der Kumarapalapratibodha, Hamburg 1928, pp. 26 ff. (Sihalabhadra); E. Leumann, Ubersicht uber die Avasyaka-Literatur, Hamburg 1934, pp. 14 1. (Avasyakacommentaries); L. Alsdorf, Harivamsapurana pp. 116 ff. (Harivamsapurana); L. Alsdorf, NIA I (1938/39), pp. 286 f. (Agadadatta); SC/M p. 88, 1. 20 ff. (destruction of Dvaravati [DasavaikalikaCu/Ti]); SC/E SSSS 6 if. (UH in general). (5) The various Digambara-versions. H. von Glasenapp, Jacobi Felicitation Volume, pp. 337 ff. (UH in general); L. Alsdorf, Harivarsapurana pp. 116 ff. ( Harivamsapurana); SC/E SS 18 (Mahavira's 16th and 18th prebirth). (6) Different versions of a story found in one and the same work on the UH. SC/M (p. 85: death of the Prativasudeva; p. 135, 1. 7-27 various references). (7) Jaina versions of the Ramayana. Nathuram Premi, Jain sahitya aur itihas, Bombay 1956 (pp. 89 ff. and 102 ff. Vimala and Ravisena; pp. 93 ff. Vimala's tradition and Gunabhadra's tradition); V. M. Kulkarni, JOI Vol. 9 (1959/60), pp. 189 f. and 191 (the traditions of Vimala, Sangbadasa, and Gunabhadra ).-V. M. Kulkarni has discussed the individual versions of the Jaina Ramayana in a number of papers most of which appeared in the JOI (refer again to JOI Vol. 9, p. 189 ). THE DRAMA VIBUDHANANDA AND THE SILAVATI-STORY SS 22. The drama Vibudhananda (SC/E pp. 17-27). The nandi consists of an invocation of Neminatha recited by the personified Nandi. Then the sutradhara appears, introduces the work as a composition of Silanka, and asks his wife (whose name is Nati, actress') to cooperate in the performance. He does not accept her objection that she is not in the right mood on account of the fact that an astrologer has prophesied to her the destruction of the family after the marriage of the son '12): such is the course of fate, and therefore she should not neglect her duty because of the prophecy. Now the kancukin joins in the conversation and with his appearance and the exit of the other two the real action begins. III 4 The kancukin first of all relates in a monologue the events which have preceded the play. Prince Laksmidhara, who departed from home together with his companion the Vidusaka, has come to the court of King Rajasekhara (apparently he had left his father's capital on account of a dispute he had with him); we shall get to know his father's name Candrapida further on). The king is inspired by the prince and decides to give him the princess and half the kingdom '14). During an accidental meeting, the prince and princess have already fallen in love, but (as we shall see later on) the prince has not recognized the king's daughter in the girl. - The kancukin has been sent to convey the king's offer to the prince. He starts to do this, although an astrologer has prophesied to him that the thing will not end well. But instead of the prince, he first of all meets the Vidusaka, who was sent out by 12. This, like the hint at the frustrated marriage of Neminatha and Rajimati in the nandi, is an allusion to the end of the drama. 13. For this motif compare SC/M p. 66, I. 40 f. 14. Bloomfield has discussed the motif on p. 186 of his book on The Life and Stories of the Jaina Savior Parsvanatha (Baltimore 1919). Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ) THE DRAMA VIBUDHANANDA ($ 23 his master in order to discover the whereabouts of the king and who had already received the news of the king's offer. With the Vidusaka and a ceti, who later joins them, a humorous scene arises. After the exit of the kancukin and the ceti the prince enters, wishing to meet the king. The Vidusaka suggests that he should first of all rest himself in the picture-gallery of the kanyantahpura (which is where they are at present ). Here, without being aware of it, they are seen by the princess Bandhumati and her maid Candralekha. While Bandbumati draws a picture of the prince at the suggestion of the maid, they both hear the prince telling the Vidusaka about the girl with whom he has fallen in love. But the princess is afraid that the prince is talking about some other girl. The maid insists that Bandhumati and no one else is the object of the prince's eulogy. The prince in turn wonders whether he is loved by the girl he has seen. The Vidusaka assures him that he has inferred that with certainty from her gestures. In the meantime the kancukin makes his appearance to deliver the message of the king and for this purpose requests the prince to come to the upper storey. The two girls who were watching here conceal themselves. The kancukin delivers the offer of the king to the prince but the latter is reluctant to accept it: as regards the proposal that he should take over half the kingdom he wants to wait for instructions from his father, to whom he has sent a massage ; again he feels unable to marry the princess because he has lost his heart to another girl. The watching princess swoons, but Candralekha rightly conjectures that the prince has not recognized the princess in the girl he saw and consoles the princess accordingly. On the exhortation of the Vidusaka the prince ultimately accepts the second offer. The kancukin goes to convey this reply to the king, The Vidusaka finds the picture of the prince and shows it to him. He also conjectures that the princess has drawn it and that she is the one with whom the prince has fallen in love. On his advice, the prince draws a picture of the princess beside his own picture. When this has been done both leave. The girls reenter the room and the princess is overjoyed when she finds out that the prince has painted her. At this moment the prince sends back the Vidusaka to efface the picture he has so rashly drawn. But Candralekha seizes the Vidusaka, he cries for help, the prince comes - and stands in front of his beloved. After the necessary declarations the hands of prince and princess are joined by Candralekha. At this moment the kancukin enters, congratulates the prince and requests the two to set off for the marriage-ceremony. In doing so he gives rise to an evil omen : he wants to say it is high time and uses the expression dhaukate kalah which can also mean death is near. He therefore quickly corrects dhaukate kalah into dhaukate lagnam. On this occassion the prince observes that nobody can escape his fate. All go off-stage with the exception of the kancukin who has to announce the marriage to the citizens and to ask them to decorate the town. Suddenly he hears a noise arising from the palace. He quickly repairs to the palace and is received by mournful cries. The king appears with the queen Citralekha and bursts into lamentations : the prince has succumbed to a snake-bite immediately after the marriage-ceremony. The animal was in a casket of the princess, in which he bad uncautiously placed his hand. When the king has ended his elegy the kancukin appears with the news that the princess has followed the prince to the funeral pyre. The queen wails loudly and swoons for some moments. The king declares that he will renounce the world and install his son as his successor on the throne. The queen's objection that the son is still too young does not dissuade him. The drama ends with a monologue of the king. $ 23. Remarks on the drama. The play is staged by the minister Vimalamati who in this way induces his royal master Mahabala ( 4th prebirth of Rsabha) to take the pravrajya. As we learn from Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 24 ] INTRODUCTION [ 29 HTr and from Sanghadasa's Vasudevabindi it was prophesied to the king that he had only another month to live : hence the action of the minister. It is however only in SC that the king is led to vairagya by a dramatic performance. In the other Svetambara and Digambara sources it is a philosophical discussion in the presence of the king which persuades him of the futility of worldly existence ( but compare also JCu/HTI : tattha Subuddhina (Subuddhi = Viralamati) ... nag aga-pekkha-akkhitta-wano sambonio Mahabalo] ). The play is constructed in every respect upon the model of the classical drama. But the only language used besides Sanskrit is Prakrit (i.e. the language of SC) with occasional forms in Sauraseni. The metre of the Prakrit verses is the Arya; Sardulavikridita, Arya, Upajati, Vasantatilaka, Sragdhara are the metres of the Sanskrit stanzas. It inay seem that the tragic end violates the rules of the Sanskrit draina. But properly speaking the end is only loosely connected with the rest of the piece ; by the performance of the marriage ceremony the happy denouement (nirvahana ) which marks the end of every drama is secured. The tragic end which counteracts the outcome of the action is an appendix to the body of the story and recurs in a similar form in the three vairagya-stories. Here as in countless reflections spread over the whole work, Silanka wants to show that fate (particularly in the form of death ) is blind, cruel and ineluctable. $24. The Silavati--story (SC/E : pp. 57-62; text and commentary on pp. 138-144 and 147-150 of SC/M). In a previous existence the narrator was a ksatriya called Varunavarman. His father had married him to Silavati, a girl of good family. Both were children at the time of the marriage, and as they grew up Silavati turned out to be a svairini. When V. realized that she would not change her character, he neglected her.-One day the village is looted by the young and good-looking pallipati Simha. Silavati falls in love with the robber and asks him to become her husband. Simha takes her to his palli and makes her his chief queen. V. is glad to be rid of Silavati and no longer thinks of her. One day, however, when he has defeated all the other young men in a military contest, he is challenged by Silavati's brother Mitravarman. Mitravarman observes that V.'s actual prowess and skill can be judged by the fact that he allowed his wife to be kidnapped. A man worthy of his name fears no danger and will rather forego everything dear to him than lose his honour. But the greatest humiliation of all is that a wife should be kidnapped before the husband's eyes. V. takes the affair very seriously, in fact nobody knows Silavati's true character but his disgrace has become manifest to everbody. He decides that now the time has come to rescue Silavati some way or other from the abductor and to hand her over to her relatives. As he has to face the impending dangers all alone he disguises himself as a merchant (? see SC/M p. 139, note 20 ). After marching through a dangerous forest he arrives several days later at a palli called Kalajihva, difficult of access and furnished with only one entrance. Here he is accommodated by an old woman called Sumitra who bestows maternal care upon him. From his behaviour she infers that he is worried about something, and when she asks him the reason he tells her the whole story. In order to help him Sumitra makes friends with Silavati. One day she asks her about her relatives, her former husband, and so on. She concludes by asking Silavati whether she loves the pallipati or her legitimate husband. The perfidious woman pretends to be unhappy and homesick and to long desperately for Varunavarman. Sumitra informs V. and he accepts ber words at face value. On the next day, Sumitra informs Silayati that news from her former husband has come : he is in search of her. Silavati thereupon asks Sumitra to carry a letter to V. in which she requests him to take her home. At this moment Sumitra informs her that V. is staying with her. The treacherous woman goes into transports of joy. She asks Sumitra to bring her husband to her that very day as the pallipati had left to take part in a yatra. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SILAVATI-STORY [ SS 24 At nightfall Sumitra leads V. to his wife. She has to be soothed by Sumitra before she can receive Varunavarman. Eventually V. enters; his wife embraces him and offers him a seat on the sofa. Suddenly the pallipati arrives, summoned (as it later appears) by the wicked Silavati. She feigns utter confusion ond asks V. to conceal himself under the sofa. When the pallipati has entered, both take their seats on that very sofa. Simha asks her in a submissive voice why she had suddenly called him back from the yatra. She replies that she could not control her yearning for him any longer. Then she asks him what he would do if by chance her former husband turned up. He retorts ironically that he would hand her over to him. Silavati is enraged. Although the pallipati hastens to assure her that he would protect her from every danger, she does not grow calm but doubts whether Simha would be a match for Varunavarman. The result of her words is an outburst of wrath on the part of the pallipati. Next she tells him that his enemy lies under the sofa. The pallipati at once draws his sword and seizes Varunavarman. Silavati saves him from instantaneous death as she wants him to be tortured before being put to death. So Simha's men tie him to a post with stripes prepared from his own skin. The couple make love before V.'s eyes and eventually fall asleep. 30] Meanwhile V. is tortured by mental agonies which even surpass his physical pain. While he is engrossed in his thoughts a mouse comes and eats away his fetters. Released, he seizes Simba's sword, challenges him and as soon as he has risen chops off his head. He compells Silavati, who is trembling with fear, to accompany him as he sets out for the homeward journey, keeping clear of the usual path. Unfortunately he does not notice that Silavati, walking behind him, is marking the road with pieces of cloth. This enables Simha's son Vyaghra who has set out in pursuit of them to trace the couple in a thicket where they have taken shelter after sunrise. He nails V. down with pegs of Khadira-wood and carries Silavati back. While V. is wondering how he could be so inattentive, a monkey-chief appears with his herd. Seeing V. in a helpless condition, he hurries onto a mountain, preventing the herd from accompanying him. After a short time he returns and puts on each peg a morsel bitten off from a magical root that he has brought with him. Thereupon the pegs come out. With the help of a second herb he heals V.'s wounds. V. refreshes himself with fruit. Thinking over his position he comes to the conclusion that it would bring disgrace upon him to return home unsuccessfully. Meanwhile the monkey-chief comes again, lays down a cudgel before V.'s feet, and beckons to him with a glance to follow. On reaching the summit of a mountain, the monkey sends forth a thundering roar which fills all the animals of the forest with terror. Thereupon a second monkey-chief appears, utters a similar roar, and rushes upon the first monkey, his rival. Threatened by his enemy the latter once again glances at his companion Varunavarman. V. hits the aggressor on the head with the thorny cudgel so that he falls to the ground and gasps out his life. The first monkey throws the dead body in a pit and expresses by looks his readiness to repay V. his service. V. gently refuses, and the monkey shows him the way to the palli. There in the night he breaks into the house of the pallipati (the preceding phrase janiuna ya sayalavultantam Sumitta-sayasao does not make any sense), kills his son Vyaghra, catches Silavati and sets out with her on the homeward journey. On the way he is attacked by another pallipati called Viraka, but single-handed he routs his whole gang. Thereupon Viraka remarks that the victory over his gang is no fair test of V.'s courage and challenges him to a hand-to-hand fight. But then he observes that a victory over V. will not add to his (i. e. Viraka's) credit, because V. is alone and from a foreign country (so that there is no proper witness of the fight). The first sentences of V.'s reply are not clear, but they are followed by a eulogy of courage and bravery shown in battle. V. concludes by asking the pallipati to fight or to retreat. Viraka is deeply impressed by these words, asks V. his name and the purpose of his journey, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION [ 31 and unbends (or takes down) his bow. V. follows his example and both sit down under the shade of a tree. V. tells Viraka his story, whereupon the latter advises him to abandon Silavati, confirming him at the same time in his general aversion for woman-folk. He then takes V. as a guest to his palli and afterwards accompanies him till they reach the outskirts of V.'s village. Arriving there he declares that he wants to renounce the world, breaks his bow and goes away. Silavati is sent by V. to her relatives. Thereupon she declares that she has no support except him and starts to hang herself. However she is prevented from doing so by V. who hands her over to her family. Subsequently he renounces the world and after death he is reborn in heaven. Thereafter he is reincarnated in the Andhra country as Asokabhadra, son of King Asokacandra. His father gives him a hundred girls in marriage. One day he meets in a grove a youthful monk, at whose sight he experiences an inexplicable sense of excitement and attraction. When Asokabhadra asks the recluse the reason for his excitement, the latter tells him that he had been helpful to him (i. e. to Varunavarman/Asokabhadra ) in his previous existence as Viraka and tells him the entire Silavati-episode. The story makes a deep impression on Asokabhadra's mind and he takes the pravrajya at the feet of the Acarya Dharmaghosa. After death he is again reborn in heaven. Next he is reincarnated as Puramdaradatta, son of Indradatta. Wandering on the Sriparvata, he meets the Sadhu Rsabhasena who tells him of his (i. e. of Varunavarman/Purandaradatta's ) past births. Thereupon Puramdaradatta renounces the world under the guidance of Rsabhasena. Wandering with the Sadhu, he comes to the present spot where his companion attains final release. Since that time the Sriparvata is known as "Siddhavada". 25. Remarks on the Silavati-story. After their departure from the royal capital, the sons of Sagara see a recluse while they are resting themselves at some lonely place. They ask him why he has renounced the world, " for such a decision has normally some external reason". The monk replies by relating the Silavati--story summarized above (speaking in the first person ). He concludes his narration by warning the sons of Sagara that they should never place any trust in women. The composition of the story is rather loose. The Viraka-episode in particular is quite superfluous and was probably only inserted as the necessary antecedent to the inevitable jatismarana--episode in the following incarnation. Single features like the liberation of the hero by a mouse, the removal of the pegs with the help of a magical root, and the cooperation with the monkey are known from other works ( magical herb: Sanghadasa's Vasudevahindi p. 138, 1.12 ff.). Although the name of the female hero (Silavati. i. e. of good character') may be meant ironically, it seems that Silanka's model was some tale where a virtuous woman is kidnapped and later on liberated by her husband. In the present form of the story. V.'s continued efforts to liberate his wife have no proper motivation. Some of the gathas are reminiscent of Pancatantra verses (see SC/M pp. 147 ff.), but such parallels are probably not restricted to this part of SC. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA -009900 'kha' saMjJaka prati yaha prati sUrisamrAT AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI zAstrasaMgraha, ahamadAbAda, ke bhaNDArakI hai / dhavalakkaka ( gholakA ) meM rAjA arjunadeva tathA amAtya malladevake samayameM khambhAtanivAsI pallIvAlajJAtIya lIlAdevIne apane kalyANake lie vi. saM. 1326 ke zrAvaNa kRSNa 2 aura somavAra ke dina yaha pothI likhavAI hai' / tAr3apatrake Upara likhI gaI isa pratimeM kula 376 patra haiM / inameMse patra 1 se 11 tathA 375 ( kula 12 patra) pIchese naye likhAye gaye haiN| yaha prati atizuddha to nahIM, parantu vizeSa azuddha bhI nahIM kahI jA sktii| isa prati parase hI vi. saM. 1673 ke mArgazIrSa kRSNa 13 aura guruvAra ke dina khambhAtanivAsI jozI nAnajIke putra vazrAmake dvArA likhI gai kAgaz2akI prati bhI uparyukta bhaNDArameMse upalabdha huI hai, jisase prastuta 'sU' saMjJaka pratikI vAcanA akhaNDa surakSita raha sakI hai| pratiparicaya isa pratikI lambAI-caur3AI 203" x 2 hai / pratyeka patrake pratyeka pRSThameM adhika se adhika ATha aura kamase kama tIna paMktiyA~ likhI milatI haiM, parantu adhikAMzataH pratyeka pRSTha meM cArase chaH paMktiyA~ haiM / isameM saMvaccharake badale saMvatsara, puraMdhIke badale purandhrI aura gorIke badale gaurI jaise saMskRta zabda bhI kahIM kahIM upalabdha hote haiM, jisase pratIta hotA hai ki pratike lekhakako saMskRta bhASAkA bhI ThIka-ThIka paricaya rahA hogA / lekhanakalA meM siddhahasta kahe jA sake aise lekhaka dvArA yaha prati likhI gaI hai / lipi sundara evaM suvAcya hone para bhI lekhakane lipi-sauSThavakA pradarzana karane ke lie lekhanameM apanI gati manda rakhI ho aisA jJAta nahIM hotaa| pratimeM aneka sthAnoM para 'ddha' ke badale 'TU' aura 'Da' badale 'dR' ho gayA hai tathA kahIM kahIM 'la'kA NNa, 'NNa'kA lla, 'ba'kA gha athavA ya aura 'va'kA gha likhA gayA hai, to ekAgha sthAna para 'jha'ke badale ka bhI ho gayA hai, isase jJAta hotA hai ki lekhaka Adarza prati kI lipise aMzata: anajAna hai| nakArake sthAnameM kAra aura julake sthAnameM juvala bhI aneka sthAnoM para milatA hai / cAra chaH sthAnoM para gadyapATha meM varNake dvirbhAvakA ekIbhAva bhI upalabdha hotA hai; yathA, mokkha, sokkha, jogga, paccUsa evaM duchaMdhake badale mokha, sokha, joga, pacUsa evaM dudha Adi / mudrita pR. 211 se granthAnta (pR. 335 ) taka 'je' saMjJaka pratike chaH sthAnoMmeM* tInase pA~ca paMktijitanA tathA cAra sthAnoMmeM to kula milAkara sAr3he tIna phorma jitanA pATha aprApya hai / ye choTe-bar3e pATha sandarbha prastuta 'sU' saMjJaka pratimeM hI upalabdha hote haiN| matalaba ki kevala isI ekamAtra pratise hI cauppannamahApurisacariyakI vAcanA pUrNa rUpase prApta ho sakI hai| 3 pR. 281 Ti. 1, 292 Ti. 4, 302 pAThoMke Upara haiM ve pATha dekheM / 5 mudrita grantha meM pR. 222 di. 6, 224 di. 9, 226 di. 8, 228 Ti. 6, 231 Ti. 2, 234 Ti. 4, 235 Ti. 1,236 Ti. 12, 238 Ti. 4 evaM 7, 239 Ti. 11, 240 Ti. 4, 242 Ti. 8, 247 Ti. 3. 248 Ti. 3 evaM 5, 252 di. 10,253 Ti. 8, 257 Ti. 5, 1 dekho pR. 335, di. 6 / 2 pR. 211 di. 11, 243 Ti. 7, 252 di. 1, 260 Ti. 9, 270 Ti. 13 aura 276 Ti. 7-ina chaH pRSThoM meM nirdiSTa TippaNiyA~ jina mUla pAThoMke Upara haiM ve mUla pATha dekheM / Ti. 3 aura 326 Ti. 13 ina cAra pRSThomeM ullikhita TippaNiyAM bhI jina mUla 233 Ti. 12, 241 Ti. 17, 259 di. 3, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 cauppannamahApurisacariya 261 Ti. 3, 263 Ti. 4, 264 Ti. 4 evaM 9, 266 Ti. 8, 277 Ti. 5, 278 Ti. 5 evaM 10 - ye TippaNiyAM jina pAThoM para dI gaI haiM ve 'sU' pratimeM adhika prApta honevAle pATha-sandarbha haiN| ina sandarbhoke abhAvameM bhI arthAnusandhAna barAbara surakSita rahA hai, ataH unakA yahA~ qhAsa taura para alaga ullekha kiyA hai| isake atirikta zuddhikI dRSTi se bhI Adise anta taka aneka sthAnoM para isa pratike pATha mahattvake jJAta hue haiN| prastuta pratikI vAcanAkA svIkAra mudraNameM akSarazaH kiyA hai, aura jahA~ jahA~ 'je' saMjJaka pratike pATha zuddha athavA vAstavika lage vahA~ prastuta pratike pAThoMko nIce TippaNIke rUpameM rakha diye haiN| isa pratikA AkAra-prakAra jJAta ho sake isa dRSTise isake antima patra (376 ) kA citra bhI isa granthameM diyA gayA hai| 'je' saMjJaka prati jesalamera( rAjasthAna )ke kilemeM avasthita cintAmaNi-pArzvanAtha-jainamandira ke bhUmigharameM sthita, 'baDAbhaMDAra' ke nAmase prasiddha, kharataragacchIya AcArya zrIjinabhadrasUrisaMsthApita (vikramakA 15 vA zataka) jaina jJAnabhaMDArakI yaha tAr3apatrIya prati hai| 'jesalamerustha-jaina-tAr3apatrIya-granthabhaNDAra-sUcipatra (jaina zvetAmbara kaoNnphansa, bambaI dvArA prakAzita) meM isakA kramAMka 237 hai / isameM kula 324 patra haiM / 321 3 patrake dUsare pRSThameM mUla grantha tathA lekhakakI puSpikA pUrNa ho jAtI hai| patra 322 se 324 takameM isa pratiko likhAnevAle gRhasthakI prazasti AtI hai / isakI lambAI - caur3AI 294" x 23" hai| pratikA adhikAMza bhAga azuddha likhA gayA hai, phira bhI prastuta sampAdanameM upayukta 'sU' saMjJaka pratike aneka pAThoMke sthAna para adhika upayogI ho sake aise bhI saikar3oM pATha isa pratimeMse prApta hue haiM / isa prakAra pUraka pratike rUpameM isakA isa sampAdanameM eka viziSTa sthAna hai| jisa pratike Uparase prastuta prati likhI gaI hai vaha bIcameMse khaNDita hogI tathA usakA patrAMka sUcaka koI-koI bhAga bhI naSTa ho gayA hogA jisase eka-do sthAnoM para pIcheke panne Ageke pannoMmeM mila gaye hoNge| kAraNose bhASAse anabhijJa lekhakane mAno grantha sampUrNa ho aisA samajhakara samagra granthakI pratilipi kI hai| isameM aneka sthAnoM para 'Na'ke badale na aura 'ceva'ke badale ceya likhA milatA hai| ___vi. saM. 1227ke mArgazIrSa zuklA 11 aura zanivArake dina gUrjarezvara kumArapAla aura vAdhuvala amAtyake samayameM pAlaudragrAmake nivAsI Ananda nAmaka lekhakane yaha prati likhI hai,' aura sAdhAraNa nAmaka putrase yukta haumbaTakulIna pArzvakumAra nAmaka zreSThIne apanI putravadhU zIlamatI tathA pautra nAgadevake kalyANake lie yaha prati likhavAI hai| prati likhAnevAlekI prazastivAlA bhAga ( patra 322 se 324 ) ghisA huA aura durvAcya hai tathA abataka prasiddha bhI nahIM huA / saMzodhana-kSetrameM avirata vyasta rahanevAle pUjyapAda vidvadratna AgamaprabhAkara munivarya zrI puNyavijayajIne apane vidvanmaNDalake sAtha jesalamerameM lagabhaga Der3ha varSa taka rahakara (vi. saM. 2006-7) vahA~ke bhaNDAroke punaruddhArArtha jo jJAnayajJa kiyA thA usa samaya unhoMne prastuta grantha likhAnevAlekI prazasti par3hI thI aura vaha 'jesalamerustha jaina tAr3apatrIya pranthabhaNDAra sUcipatra' meM chapavAI bhI hai / prastuta sUcipatrameM prakAzita vaha sampUrNa prazasti nIce uddhRta kI jAtI hai ............pyekavadre mArge sadyo jaDA api janAH parisazcaranti / antaH sphuranti kila vAGmayatattvasArAstAmindudhAmadhavalAM giramAnato'smi // 1 // 1 dekho pR. 335, Ti. 4 / 2 jesalamerake bhaNDAroMko pUrNarUpase surakSita evaM suvyavasthita karake vahA~ke mahattvapUrNa pranyoko mAikrophilma evaM aneka granthoMkI pratilipi karAne tathA pAThameda Adi leneke lie pU. muni zrI puNyavijayajIkI preraNAse pATananivAsI seTha zrI kezavalAla kilAcandamAIke athaka prayatnake phalasvarUpa jaina zvetAmbara kaoNnmansane lagabhaga pacAsa hajAra rUpayoM kA prabandha kiyA thaa| isake pariNAmasvarUpa bhaNDAroM kI bhatyuttama surakSA evaM suvyavasthA ho sakI hai aura saikar3oM granthoMkI pratilipi evaM unake pAThabheda Adi bhI liye jA sake haiN| Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA vaMze zrImati hauMbaTe samabhavat satsarvadevAbhidhaH zrAddhaH zaGkaravat sadAgatanayAsa...... / . vizuddhArAyA jAtAH sapta tayoH sutAH sucaritA bhUmaNDale vizrutAH // 2 // cakrezvara-sAdhAraNa- zAnti-sajjana-bandhakAH / susvacchA'mmuka - siddhakayuktA midhyAtvanirmuktAH // 3 // atyantAdbhutadAnanirjitabaleH sadbuddhivAcaspateH gAmbhIryAmbunidheH pratApakalitasphUrjatsutejoraveH / jAtA... sya gRhiNI samnAyikAkhyA dayAdAkSiNyAdiguNAnvitA gatamadadveSAdidoSotkarA // 4 // kamalinIvanavat kamalAzrayA na punarAzritakaNTakavigrahAH / trinayanA iva bhUtivibhUSitAH paramasaMvaravairiparAjitAH // 5 // zami- santuka nemakumAra - siddhadhavalAbhidhAH sadAcArAH / catvAraH pravarasutA jinamataniratAstayorjAtAH // 6 // gAmbhIryadAkSiNyadayAdamAdyaiH zazvadguNaiH svairamalairasaMkhyaiH / saMsmArayAmAsa janasya samyagAnandamukhyAn sadupAsakAn yaH // 7 // santukazreSThinastatra tasyAsIt preyasI priyA / lAvaNyADhyAnviveleva zuddhazIlA salakSaNA // 8 // jAtau tayoH zAThyavimuktacittau kAntau sutau dharmaratau vinItau / sAmAyikAdyuttamadharmakRtyanityodyatau zrIjinasAdhubhaktau // 9 // mativibhavavijitasuragurumAhAtmyo'bhaya kumAranAmA''yaH / aparaH pArzvakumAra : suvicArazcArucaritarataH // 10 // abhUt pArzvakumArasya sundarI nAma gehinI / zuddhasatpAtradAnena yatkare kaGkaNAyitam // 11 // sapuNyaH ko'pi saMjajJe sAdhAraNastadaGgajaH / hRdaye yasya niHzeSe jino vAsamasUtrayat // 12 // yazodhavalakaH kIrtivallIprArohabhUruhaH / vimalo darpaNaH zrINAM kusumaM nItivIrudhaH // 13 // samabhUt padmikAsaMjJA tanayA vinayAspadam / khAnirvivekaratnasya janmabhUH zIlasampadaH // 14 // anyA sItAbhidhA putrI mUrtimatI kIrtiravihataprasarA / kulakamalabhAnuranyA samajAyata saMpikAnAmnI // 15 // kAntA sAdhAraNasyAbhUd rohiNIva himadhuteH / indrANIva surezasya lakSmIriva muradviSaH // 16 // zIlena sulasA sItA revatI ca subhadrikA / zIlamatyabhidhAnena caitA upamitA yayA // 17 // tasyaivAnyatarA bhAryA jajJare ( jajJe'tha ) zIlazAlinI / pratItA suhavAnAmnI subhaktA nijabhartari // 18 // zIlamatyAH suto jAtaH prathamaH zrIkumArakaH / dvitIyo nAgadevAhnaH prAptA sA'tha divaukasAm // 19 // itazca cAndre kule zrImati somakalpe samujjvale zuddhayazomayUkhe / sadvRttazAlinya kalaGkabhAji sadAdayAnanditasajjane ca // 20 // gaNadhara iva sAkSAdgautamAdirvyahArSIdatizayaguNagehaM yo dharAyAmadhRSyaH / svaparasamayasindhoH pAradRzvA prasiddho'jani jitamadanazrI ... // 21 // suvihitaziroratnaM zrImajjinezvarasUrirityagaNitabhayo duHsaMghIyAd gaNAd guNasAgaraH / nRpatividitaH satsAdhUnAM pravRttividhAyako'Nahilanagare paTTe tasyAbhavad budhasammataH // 22 // jAtA jinezvaramunIzvaramukhya.... sA / ArAdhanAbhidhakRtiM surasundarIM ca cakre krameNa hi yayeha navAGgavRttIH // 23 // Adha: zrIjinacandrasUrirakhilAcArapracAre ciraM skandhaM vibhradadabhra nirmalayazA dhaureya .. 1 khyAtaH zrIjinabhadrasUriraparaH prAjyaprabhAvAnvitastasmAdvismayakAri citracaritazcAritracUDAmaNiH // 24 // prApto nayayugapradhAnapadavIM taistairguNairbhArate'smin kSetre'bhayadevasUrirabhayo nirnIta jainAgamaH / mAnyo'nyastu tataH samastajagataH protsarpitArhanmataH saGghasyAbhimataH samunnatimataH zrIdevatAdhyAsitaH // 25 // paTTe zrIharibhadrasUrirabhavat tasyAtha pUjyakramAmbhojasyA'bhayadevasUri sugurorna-vyAGgavRttervarAm / yo vyAkhyAM vidadhe'llinagare vidvanmuniSvagrato bibhrANeSu ghanadhvaniH kaparikAzItiM catuHsaMyutAm // 26 // 35 For Private Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 . bauppannamahApurisacariya tacchiSyaH zrIyazazcandrasUribhUrizamazriyAm / jAtaH padaM pade tasya panadevamunIzvaraH // 27 // zrImAn samujjhitasamapradhano'pyupAttadharmA na zastrakalitaH kalikAmamuktaH / kAmAkRtiH khalu kalAvapi pUrNakAmaH pArzvaprabhorabhayasUriguroH prasAdAt // 28 // babhUva bhUmaNDalamaNDanaikakIrtiH svamUrtyA janayan janAnAm / amandamAnandamivAtmabandhurananyalAvaNyaguNena sindhuH // 29 // caraNakamalabhRGgastasya nirmuktasaGgaH samajani jinabhadrAcAryavaryo'jitazrIH / iti gurujanavaMzaM zIlakA saprazaMsaM sma kathayati nimittaM lekhane pustakasya // 30 // jJAtvA jJAna prabodhodadhisitakiraNaM durgatidvAHpidhAnaM rAgadveSadvipendrAMkuzasadRzamurorapramAdasya hetum / setuM duHkhAmburAzeH prathitasurasukhazrIvidhAnaM nidhAnaM kalyANAnAM pradhAnaM zivapuragamane pUrNakumbhopamAnam // 31 // tridivaprayANasamaye zIlamatI prAha zvasura-bhartArau / mama zreyase'tha pustakalekhanaviSaye prayatanIyam // 32 // tathA zrIzAntinAthasya bimbamuttamakAritam / yato janmAntare bodhiM prApnuyAm vimale kule // 33 // nAgadevasya zreyo'tha zIlamatyAstathaiva ca / pAryakumArakaH zreSThI sAdhAraNasamanvitaH // 34 // catuppaNNamahApuruSacaritAkhyAM dadhadvarAm / lekhayAmAsa sadvarNaM supatraM pustakaM varam // 35 // jambUdvIpasumerusAgaramahAnadyo mahImaNDale yAvad vyomatale mRgAGka-mihirau nakSatramAlAstathA / rAjante jinazAsanonnatikaraM mohavyapohAya vaH stAt tAvad vacanAmRtaM zravaNayoH muSNannaghaM pustakaH // 36 // zIlamatyAH pitRpakSau kathyete yathA kaTukAsanavAstavyo azvadevAbhidhAnakaH / vAsaH samagranItInAM abhUtAM hauMbaTe kule // 37 // saddharmakarmasaMyuktaH sarvadevastato'paraH / sarvadevo dayAdhAma dAkSyadAkSiNyavAnataH // 38 // tRtIyo bAhaDo nAma praSThaH zreSThaguNaiH satAm / dRDhadharmAnurAgeNa zaGke yaM zreNikAtmajam // 39 // azvadevasya bhAryA'bhUt samagraguNazAlinI / sUhaveti pravikhyAtA candralekheva nirmalA // 40 // catvArastanayA caturpu viditA digmaNDalezvetayorjAtAstatra pavitracitracaritazcAritriSu prItimAn / jyeSThaH zreSThatama nayasya bhavanaM lakSmIdharo vizrutaH khyAtiM bibhradadabhrazubhrayazasA zvetIkRtasvAnvayaH // 41 // mUladeva-dhavalAkhyau yazazcandrastatastrayaH / trikAlaM pUjayAmAsurye trikAlavido jinAn // 42 // rAjImatIti vikhyAtA tanayA guNarAjinI / saiva zIlamatI jAtA pANigrahaNAdanantaram // 43 // yAdRzaM pustake dRSTaM tAdRzaM likhitaM mayA / yadi zuddhamazuddhaM vA mama doSo na dIyatAm / / 44 // bhagnapRSTikaTigrIvA tathA dRSTiradhomukhI / kaSTena likhitaM zAstraM yatnena paripAlayet // 45 // zivamastu sarvajagataH parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzaM sarvatra sukhI bhavatu lokaH // 46 // ||ch / cha / maMgalaM mahAzrIH / / cha / cha / cha / UparakI prazastike 37 veM zlokameM ullikhita 'kaTukAsana' tathA pratike lekhakakI puSpikAmeM AnevAlA 'pAlaudragrAma' Aja bhI kramazaH kaTosana aura pAlodarake nAmase prasiddha haiN| mahesAnA (uttara gujarAta ) se vIramagA~va jAnevAle relamArga para cauthA sTezana kaTosana AtA hai, jabaki mahesAnAse pATanakI ora jAnevAle relamArga para pahalA sTezana pA~coTa AtA hai aura usase eka mIlakI dUrI para pAlodara gA~va AyA huA hai| ye gA~va jisa pradezameM Aye haiM vaha pradeza Aja daNDAvya athavA daNDhAvya kahA jAtA hai| isakA saMketa lekhakakI puSpikAmeM AnevAlA daNDAjyapathaka se hotA hai| prAcIna sthalanAmoMkI zodhakA kArya jo saMsthAe~ aura vidvAn kara rahe haiM unake lie aisI prazastiyA~ evaM puSpikAe~ mahattvakI sAmagrI prastuta kara sakatI haiN| Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 37 pratike AkAra-prakArakA khyAla A sake isa dRSTi se isake pR. 321-22-23 kI eka pratikRti bhI isa granyameM dI gaI hai| ina do pratiyoM ke alAvA anya maulika hastaprata nahIM miltii| jo milatI bhI haiM ve inhIM do ke AdhArapara kI gaI nakaleM hI haiM / saMzodhana uparyukta do pratiyoM meM se 'sU' saMjJaka pratikA pATha mUlameM rakhA hai aura jahA~ jahA~ 'sU' kA pATha azuddhi Adiko dRSTise upAdeya pratIta nahIM huA vahA~ 'je'kA pATha mUlameM rakhakara 'kha' kA pATha nIce TippaNImeM de diyA hai / isake atirikta jahA~ jahA~ 'sU' kA pATha abhyAsIke lie bhrAntijanaka pratIta huA vahA~ bhI 'je' kA sAmAnyarUpase pracalita zabdavAlA pAThabheda mUlameM rakhakara 'sU' ke pAThakA nIce TippaNI meM nirdeza kiyA hai / udAharaNArtha 'sU' meM AnevAle jayo ( yataH ), sokha, mokhake badale 'je' ke jao, sokkha, mokkha zabda mUlameM rakhe haiM / aise pATha kevala pA~ca-chaH sthAnoM para hI Aye haiM / jahA~-jahA~ zabda athavA akSara yogya nahIM lage vahA~ usa zabda athavA akSarako mUlameM hI rakhakara ( ) aise koSThaka meM zuddha pratIta honevAlA pATha rakhA hai / donoMmeMse eka bhI pratimeM jahA~ pATha na milatA ho athavA vaha khaNDita pratIta hotA ho vahA~ [ ] aise koSThaka meM yogya pAThakI kalpanA karake vaha rakhA hai / aisA hone para bhI donoM pratiyoMmeM nirdiSTa pAThake sthAna meM zuddha pATha dUsarA hI jJAta huA ho vahA~ jJAta zuddha pATha mUlameM rakhakara donoM pratiyoMke samAna pAThakA athavA alaga-alaga pAThakA ullekha nIce TippaNI meM kiyA gayA hai| matalaba ki jisa TippaNImeM 'sU' aura 'je' donoMkA pAThabheda sAtha hI diyA gayA hai vaha TippaNI jisa pATha para hogI vaha pATha svayaM isa granthake sampAdaka dvArA sudhArA gayA hai aisA samajhanA caahie| jahA~ kevala eka hI pratikA pATha milA ho aura vaha bhI patrake Upara-nIcekA bhAga naSTa honese skhaNDita ho gayA ho vahA~, yadi akSarokI saMkhyA avagata ho sakI ho to, isa taraha sthAna rikta rakhA hai, aura akSarasaMkhyA avagata na ho sakI ho aise naSTa pAThoMke sthAna para.... isa prakAra rikta sthAna rakhA hai| ina donoM prakAra ke riktasthAnoMke pAThake lie jahA~ anumAna ho sakA hai vahA~ rikta sthAna rakhakara usake pazcAt ) aise koSThaka meM saMbhAvita pAThakA nirdeza kiyA hai, jaba ki zaMkita pATha praznacihnayukta koSThaka meM rakhA hai| 'kaNayaraha' (pR. 254 ) ke badale 'kaNayAha' (pR. 255 ) zabda bhI pratiyoM meM barAbara milatA hai, ataH una-una sthAnoMmeM ve zabda jyoMke tyoM rakhe haiM / yadyapi lipidoSa ke kAraNa khar3I pAI '' ke sthAnameM 'ra' kI kalpanA kI jA sakatI hai ( 'kaNayAha' ke badale 'kAyaraha' kiyA jA sakatA hai), phira bhI donomeMse kisI bhI eka prati meM 'ra' ke badale '' aisI khar3I pAI nahIM milatI tathA 'paumacariya' jaise atiprAcIna granthameM aneka sthAnoM para eka hI vyaktike ekAdhika nAma milate haiM; ataeva granthakArako yahA~ bhI donoM nAma svIkArya hoMge aisA mAnakara donoM hI nAma jaiseke taise rakhe haiM / isI prakAra 'jahAI vRga vaisAha' jaise hijjoMke rUpa donoM hI pratiyoM meM ekAdha sthAna para samAna milate haiN| sambhavataH granthakArane svayaM hI aisA rUpa likhA ho yaha samajhakara hamane sudhArakara 'jahAruha biga va sAha' rUpa sUcita nahIM kiyA hai| 'sU' saMjJaka pratiko mukhya rakhakara usakI akSarazaH vAcanA mUlameM rakhanese usameM AnevAle anusvAroMke parasavarNa. anunAsika jyoMke tyoM rakhe haiM / isameM jahA~-jahA~ anusvArakA parasavarNa anunAsika hai vahA~ 'je' saMjJaka pratimeM vaisA nahIM hai; vahA~ to sarvatra anusvAra hI milatA hai| 'sU' saMjJaka pratimeM padAnta anusvArakA bhI pazcAdvartI zabdake Adya akSarake vargakA anunAsika rUpa aneka sthAnoM para milatA hai; jaise ki, mettaM pi = mettampi (pR. 69 Ti. 10), tehiM vi = tehimvi (pR. 64, Ti. 5 ), cittaM va= cittamva (pR. 58, Ti. 7), tehiM ti = tehinti (pR. 53, Ti. 10), pattayAlaM vi = pattayAlanti (pR. 6, Ti. 15), saeNaM pi = saeNampi (pR. 52, Ti. 17 ) ityAdi / aise pATha 'sU' pratike hone para bhI pAThakake manameM bhrama paidA na kare For Private Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ca utpannamahApurisacariya isalie sirpha unakI jAnakArIke lie hI mUlameM na rakhakara pAdaTippaNI meM diye haiM, aura vaha bhI 'sagaracakravarticarita' taka, bAda meM vaisA prayatna chor3a diyA hai / ha-bha, ka-ga-ya, Na-na aura tanda-ya-a- aise bAra bAra AnevAle varNoMke parivartanoMka pAThabhedoMko udAharaNa ke rUpameM hI prArambhameM de karake bAdameM vaise pAThAntaroMkA nirdeza hamane nahIM kiyA hai / abhyAsI vAcakakI anukUlatA ke lie 'AUriya' ke badale 'ApUriya' jaise sabhI pAThoMkA hamane yathAsthAna nirdeza kara diyA hai| isake alAvA jahA~ jahA~ 'NNa' ke badale 'ha' milA hai vahA~ bhI sabhI pATha liye haiM; jaise ki, 'doNi' ke badale 'donhi', 'gelapaNa' ke badale 'gelaNha' ityAdi / 'je' saMjJaka pratike sarvathA nirarthaka aura mithyA pAThAntaroMkA nirdeza karanese granthakA parimANa pA~ca-chaH phaoNrma bar3ha jAtA / ve pATha kevala lekhakakI bhrAnti athavA usake sammukha jo prati rahI hogI usakI azuddhike kAraNa hI pratimeM Aye hoMge; ataH unakA nirdeza nahIM kiyA hai / isa bAremeM hamane yathocita viveka aura sAvadhAnI rakhI hai; ataH jahA~-jahA~ mithyA pAThoMmeM bhI yatkiMcit sandeha pratIta huA hai vahA~ mithyA pAThAntaroMkA bhI nirapavAda rUpase ullekha kiyA hai / pariziSTa paricaya isa granthake antameM ATha pariziSTa diye gaye haiM, jinakA saMkSipta paricaya isa prakAra hai prathama pariziSTa (pR. 337 se 347 ) isameM prastuta granthameM Aye hue vizeSa nAmoMkA, pratyekakI pahacAna aura sthAnasUcakaM pRSThAMkake sAtha, akArAdi varNakramase nirdeza kiyA gayA hai / dvitIya pariziSTa (pR. 348 se 356 ) isameM prathama pariziSTameM nirdiSTa nAmoMko kula pacahattara vibhAgoM meM bA~Takara ve vibhAga akArAdi kramase rakhe gaye haiM / isake anantara pratyeka vibhAgameM AnevAle vizeSanAma usa usa vibhAgake nIce diye gaye haiM / tRtIya pariziSTa (pR. 357 se 360 ) isameM prastuta granthameM Aye hue prasiddha evaM aprasiddha sabhI dezIya zabdoMkA saMgraha, sthAnasUcaka pRSThAMkoM ke sAtha, diyA gayA hai / isase kiMsa zabdakA kisa sthAna meM kisa rUpase upayoga huA hai yaha jAnA jA sakatA hai / isake atirikta 'pAiyasadamahaNNavo' (prAkRta zabdakoSa ) meM jinakA ullekha nahIM hai vaise prAkRta zabda bhI isa granthameMse cunakara isa pariziSTa meM sammilita kiye gaye haiN| dezIya zabdakI pahacAna ke lie usa usa zabda ke Age koSThakameM (de0) aisA likhA hai; jina zabdaka Age koSThaka meM ' (0) ' kA nirdeza nahIM hai ve saba prAkRta zabda haiN| Aja bhI lokabhASAmeM prayukta honevAle katipaya zabdoMke prAcIna rUpa isa pariziSTa meMse upalabdha ho sakeMge; jaise ki -apphariya= ApharA (peTameM honevAlI bAdI) car3hA huA, aDDAliya = gu0 aDavALAyelaM ( mizrita ), khaDaphaDA = khaTapaTa, cameDA = capeTA, gu0 camATa, AsapAsa = AsapAsa, ityAdi / caturtha pariziSTa (pR. 361 ) prastuta granthameM Aye hue apabhraMza padyoMkA saMgraha isa pariziSTameM hai / eka sthAna para gadyAtmaka apabhraMzameM aTavIvarNana AtA hai; usakA bhI avataraNa isa pariziSTa meM kiyA gayA hai / paMcama pariziSTa (pR. 362 ) isameM RtuvarNana tathA yuddha, nagarapraveza, rUpamugdha-nArIsamUhavyApAra, candrodaya, sUryodaya, naga, nagara Adike varNanoMkA nirdeza sthAnadarzaka pRSThAMkake sAtha kiyA gayA hai / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA SaSTha pariziSTa (pR. 362) prastuta granthameM zrutadevatA ( sarasvatI ) tathA tIrthaMkaroMkI stuti-vandanA jahA~ jahA~ AtI hai usakA nirdeza isa pariziSTameM kiyA gayA hai| saptama pariziSTa (pR. 363 se 378) isa granthameM AI huI 668'subhASita gAthAe~, unake viSaya evaM sthAnanirdezake sAtha, akArAdi kramase isa pariziSTameM dI gaI haiN| aSTama pariziSTa (pR. 379-80) prastuta granthameM jahA~-jahA~ muhAvare evaM lokoktiyoMkA nirdeza huA hai unakA ullekha sthAna-nirdezake sAtha akArAdi kramase isameM kiyA gayA hai| ina kahAvatoM aura muhAvaroMmeMse katipaya Aja bhI hindI-gujarAta meM pracalita haiN| udAharaNArtha'kiMtu viNAsakAle vivarIyamaI jaNo hoi' = vinAzakAle viparItabuddhiH; 'karagahiyakaMkaNe dappaNeNa kiM kajaM?' = hAthakaMganako ArasI kyA ?, 'kiM ekammi kayAi vi kose saMThAi khaggajuyaM = eka myAnameM do talavAra nahIM rahatI; 'mArei ya marantaM' = maranevAlA mAratA hai, 'jAyai jaM jassa taM tassa' = jo jisakA so usakA, ityAdi / ina kahAvatoM evaM muhAvaroMkA udbhava evaM pracAra mUla granthakArase bhI purAnA honA cAhie / zuddhipatraka yaMtrake Upara chapate samaya kabhI-kabhI TAipake gira jAnese athavA vaise hI kAraNavaza kisI-kisI pratimeM kucha akSara ur3a gaye haiM / vaise akSaroMmeM ra, ka, ,,, U aura sa mukhya haiM / aisI kSati prAyaH TippaNiyoMmeM vizeSa huI hai / ina azuddhiyoMko chor3akara zeSa azuddhiyokA zuddhipatraka antameM (pR. 381 se 384 taka ) diyA gayA hai / zuddhipatrakake chapa jAneke bAda bhI jo azuddhiyA~ dekhanemeM AI haiM unakA nirdeza nIce kiyA jAtA haipatrAMka azuddha zuddha 248 kahi kahi 214 215 264 254 257 277 (70 (71 278 (80 (81 281 293 294 buNNa samAyariya samAyariyaM 377 zIrSake "pakatram patrakam prastutagraMthagata vasumatIsaMvihANaya (pR. 289-92) prakaraNa kevala sUpratimeM hI upalabdha hai, aura vaha prati konoMme truTita honeke kAraNa tattatsthAnoMmeM........aisA athavA---- aisA rikta sthAna choDA hai / sadbhAgyase zrIdevacandrAcAryakRtamUlazuddhiprakaraNaTIkA( racanA saM. 1144 )gata candanAkathAnakake AdhArapara una rikta sthAnoMkI pUrti nimnaprakAra hotI hai paMkti 262 or mr m m occcw 360 vuNNa 381 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 patra 289 290 250 77 291 262 292 270-71 33 19 19 291 292 19 gAthA 238 244 27 paMkti - 11 8 10 13 273 277 279 upanna mahApurisariya (padyavibhAga ) NANuragai bavaesavihividiNNaNapANehiM || aahara aNNaha ciya suravarasa hattha pammukkavivihmaNikiraNaraMjiyadiyaMtA / katto lAyaNNudalaNapacalo socci kAlo jAyai tavassa iha paMDiyA pasaMsati / sAmatthaM jattha samatthavIrie hoi jaMtUNaM // 270 // ahiMdiyatthasAmatthayAjuo vIriyasajho jAyai tavo tti taNumittasAhNo Neya / hiyayavicitiyasaraha sapavvajjA' eyaM pi imAe ceva hoi ( gadyavibhAga ) saha samAgaeNa aMteurama hallaeNa rayaNavuTThI puNNANubaMdhasaMsiNI ucchA mA evaM bhaNasu inake atirikta dRSTidoSAdikAraNavaza azuddhi raha gaI ho to usake lie meM kSamAprArthI huuN| AzA hai, pAThaka use sudhArakara paDheMge / grantha aura granthakAra jainAgama samavAyAMgake sUtra 54 meM cauvana uttama puruSoMkA jo ullekha hai vaha isa prakAra hai-- "bharaheravasu NaM vAsesu egamegAe ussappiNIe osappiNIe cauvannaM cauvannaM uttamapurisA uppajiMsu vA uppajaMti vA uppajjissaMti vA / taM jahA - cauvIsaM titthayarA, bArasa cakkavaTTI, nava baladevA, nava vAsudevA / " arthAt bharata aura airavata kSetrameM pratyeka utsarpiNI aura avasarpiNImeM 54-54 uttama puruSa utpanna hue haiM, hote haiM aura hoMge / ve haiM - 24 tIrthakara, 12 cakravartI, 9 baladeva, aura 9 vAsudeva / 1 prastutagranthameM vartamAna avasarpiNIke una 54 uttamapuruSoMkA - mahApuruSoMkA carita varNita hai / vartamAna avasarpiNImeM zAMtinAtha, kuMthunAtha aura aranAtha ye tIna vyakti cakravartI bhI hai aura tIrthakara bhI / ata eva prastuta granthameM vastutaH 51 mahApuruSoM kA carita varNita hai / viSayasUci dekhanese jJAta hogA ki ina 51 mahApuruSoMkA carita bhI 40 caritoM meM samAviSTa hai / isakA kAraNa yaha hai ki eka mahApuruSake caritavarNana ke prasaMga meM pitA-putra yA bar3e-choTe bhAIke saMbaMdhase anya mahApuruSakA carita bhI A jAtA hai / ata eva prastuta granthake mukhya prakaraNa 54 nahIM; kintu 40 hI hai / For Private Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 41 jainAgamameM aise mahApuruSoMke lie 'uttamapuruSa' saMjJA hai, kintu bAdameM 'zalAkApuruSa' saMjJA vizeSa rUDha huI hai| ina zalAkApuruSoMkI saMkhyA zrImajjinasenAcArya tathA zrImad hemacandrAcAryane 63 dI hai / 9 vAsudevoMke zatru prativAsudevoMkI 9 saMkhyA 54 meM jor3anese vaha 63 kI saMkhyA banatI hai| zrIbhadezvarasUrine apanI kahAvalI( amudrita )meM 9 nAradoMkI saMkhyA joDakara zalAkApuruSoMkI saMkhyA 72 dI hai| zrIhemacaMdrAcArya 'zalAkApuruSa'kA artha 'jAtarekhAH' aisA karate haiM, aura bhadrezvarasUri 'samyaktvarUpa zalAkAse yukta' aisA artha karate haiN| DaoN. umAkAntake maitake anusAra bhavavirahasUri (haribhadrasUri ) ke kathAnakake sAtha hI kahAvalIkA anta hotA hai ata eva kahAvalIkAra bhadezvarasUrikA samaya haribhadrAcAryake nikaTavartI hai / isa matako mAnA jAya taba kahAvalIko prastuta cauppanna ma0 ca0 se pahalekI racanA mAnanI paDegI, kintu DaoN. umAkAntake kathanameM jo bhrAnti hai usakA nivAraNa Avazyaka hai| kahAvalIkA anta haribhadrAcAryake kathAnakake sAtha nahIM hotA kintu vahA~ kahAvalIkA prathamapariccheda samApta hotA hai bhaNiyAo ya kahAo risahAijiNANa vIracarimANaM / tattitthakahAhiM samaM bhavaviraho jAva sUri tti / iya paDhamapariccheo tevIsasahassio saaTThasao / viramai kahAbalIe bhadesarasUriraiu tti'i / / ina gAthAoMse spaSTa hotA hai ki bhadezvarasUrine jaba prathamaparicchedako hI 23800 zlokapramANa banAyA taba usakA zeSa pariccheda jo aba upalabdha nahIM hai usameM haribhadrAcAryake bAdake kaI AcAryokA jIvana bhadrezvarasUrine likhA hogA yA likhanekA socA hogaa| isase yaha siddha hotA hai ki bhadrezvarasUri haribhadrAcAryake nikaTavartI nhiiN| tIrthaMkaroMke carita meM yakSa-yakSiNioMkA nirdeza kahAvalI meM hai jaba ki cauppanna0 meM nahIM hai isase bhI kahAvalI cauppanna0 ke bAda kI racanA siddha hotI hai| kahAvalIkArane cauppanna 0 se kathAoMkA saMdarbha tathA vibudhAnaMdanATaka apanA kara yaha siddha kara diyA hai ki unake samakSa cauppanna ma0 ca0 maujuda thA / kahAbalIkAra paumacariya, vasudevahiMDI, AvazyakacUrNi, taraMgavaIkahA-saMkSepa Adi granthoMse zabdazaH udbharaNa lete haiM jaba ki zIlAMkAcArya vaisA nahIM karate / ataeva yaha nahIM mAnA jA sakatA ki kahAvalIse zIlAMkAcAryane uddharaNa liyaa| isa dRSTise bhI kahAvalIko cauppanna kI paravartI racanA mAnanA caahie| adhika saMbhava yaha hai ki kahAvalIkI racanA vikrama saM. 1050 se 1150 ke bIca kahIM huI hai| ataeva mahApuruSoMke caritake varNana karanevAle upalabdha granthoMmeM cauppanna0 kA sthAna sarvaprathama hai| yadyapi zrIjinasenAcAryakA mahApurANa zalAkApuruSoMkA caritavarNana karanevAlA grantha isase pUrvavartI hai kintu lekhaka use pUrA kara nahIM sake aura unake ziSya guNabhadrAcAryane use pUrA kiyA hai jo saMbhavataH zIlAMkAcAryake samakAlIna hoNge| ata eva ekakartRkazalAkApuruSa yA mahApuruSoMkA saMpUrNa graMtha prastuta zIlAMkIya cauppannamahApurisacariya sarvaprathama hai aisA kahA jA sakatA hai| 1 kahAvalIkA pATha isa prakAra hai- cauva'sa jiNA, bArasa cakkI, Nava paDiharI, Nava sarAmA / hariNo, caki-harIsu ya kesu ya Nava nArayA hoMti // uDDhagaI ciya jiNa-rAma-NArayA jaMta'hogaI ceya / saNiyANA ciya paDihari-hariNo duhao vi cakki tti // na ya sammattasalAyArahiyA niyameNime jo teNa / hoti salAyA purisA bahattarI...... // 2 "triSaSTiH zalAkAbhUtAH zalAkApuruSAH, puruSeSu jAtarekhA ityarthaH / " (yazovijayagranthamAlAprakAzita saTIka abhidhAnacintAmaNi patra-281) 3 dekhI 'jainasatyaprakAza'. varSa 17, aMka 4. pR. 91 vaa| 4 dekho pattanasthajainabhANDAgArIyagranthasUcI (orIenTala insTITayUTa-baDaudA prakAzita ) patra-244 vA / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 utpanna mahApurisacariya AmrakRta cauppannamahApurisacariya Amra kavine bhI isI nAmaka eka granthakI racanA kI hai jo aprakAzita hai / nAma evaM viSaya donoMkI dRSTise samAna isa racanA kA sAmAnya paricaya prApta karanA yahA~ upayukta hogA isa dRSTise usakA yahA~ saMkSipta paricaya diyA jAtA hai / - mukhyataH AryAchanda meM racita aura 103 adhikAroMmeM vibhakta isa prAkRtabhASAnibaddha granthakI anumAnataH 16vIM zatI meM likhita eka hastalikhita prati sUrisamrAT zrI vijaya nemisUrIzvara - zAstra saMgraha, khambhAtameM hai / 10050 zloka - parimANake isa granthameM 8735 gAthAe~ aura 100 itara vRtta haiM / cauvana mahApuruSoMke caritrakI samAptike uparAnta nau prativAsudevoMko jor3ane se tresaTha zalAkApuruSa hote haiM, aisA upasaMhArameM kahA hai / isameM bhI tIrthaMkaroMke yakSa-yakSiNioMkA ullekha hai, jo prAcInatama granthoMmeM nahIM haiN| ataeva saMbhAvanA kI jA sakatI hai kI yaha grantha zIlAMkIya cauppannama0 ca0 ke bAda racA gayA hogA / vikrama saM. 1990 meM racita AmradevasUrikRta AkhyAnakamaNikozakI vRttimeM amma aura AmradevasUri abhinna honekA koI AdhAra milatA nahIM hai / granthake prAraMbha aura antameM granthakArane apane lie amma zabdake atirikta koI vizeSa paricAyaka sAmagrI nahIM dI hai / bhASA aura zloka-parimANa zIlaiate prastuta grantha prAkRta bhASAmeM likhA gayA hai yaha bAta svayaM granthakArane pR. 335 kI dUsarI gAthAmeM spaSTa kI hai| mudrita pR. 17 se 27 meM AyA huA 'vibudhAnanda nATaka' saMskRtameM hai aura kahIM kahIM apabhraMza subhASita bhI Ate haiM / inake atirikta sampUrNa grantha prAkRtameM hai / isameM 'dezI' zabdokA prayoga bhI ThIka-ThIka mAtrAmeM huA hai / granthake antameM ina apabhraMza pAThoM aura dezI zabdoMkI sUci anukramase tRtIya evaM caturthaM pariziSTameM, abhyAsiyoMkI jAnakArIke lie dI gaI hai| anuSTup zlokakI ginatIke anusAra prastuta granthakA zloka-parimANa 10,800 hai / bRhaTTippanikAmeM yaha parimANa dasa hajAra lokakA batalAyA haiM, jabaki 'je' saMjJaka pratimeM 14,000 likhA hai, to 'sU' saMjJaka pratimeM parimANakA koI sUcana hI nahIM hai; parantu isI 'sU' saMjJaka pratike AdhAra para vi. saM. 1673 meM likhI gaI kAgaz2akI pothImeM yahI saMkhyA pratike mUla lekhakane 10,800 dI hai| pratike kadase bhI yahI pratIta hotA hai ki granthakI parimiti isa saMkhyAse adhika nahIM ho sakatI / uparyukta kAgajJakI pothI meM kisIne bAdameM anucita rUpase cher3achAr3a karake vaha saMkhyA bar3hAkara akSaroMmeM tathA aMkoM meM 11,800 kara dI hai / mUla lekhakane 'aSTazatyadhikAnuSTupsahasrANi dazaiva ca // 10800 // ' likhA thA, kintu use sudhArakara 'aSTazatyadhikAnuSTupsahasrANyekAdazaiva ca // 11,800 // ' kiyA gayA hai| isa sudhArameM jo chandobhaMga hai vaha bilakula spaSTa / saMbhava hai kisI vyavasAyI lekhakane usa kAgaz2akI prati ke AdhArase nakala karate samaya lobhavRttise prerita ho kara aisA kiyA hogA / viSaya granthakA viSaya mukhya rUpase dharmakathAkA hai / aisI dharmakathAoM meM zubha evaM azubha karmoMke bandhase honevAle sukha-duHkhake paripAkarUpa devatva, mahardhitva, nIrogitA, surUpatA, narakagati, tiryaMcagati, dAridrya, rugNatA, kurUpatA Adi prApta hote haiM - aisA sUcita karake azubha pravRttike parityAga aura zubha pravRttike AcaraNa AdikA upadeza diyA jAtA hai / apane sampradAyake pradhAna puruSoMke jIvanavRttakI saMkalanA bhI granthakA mukhya viSaya hai / 1 uddezya vAcaka evaM zrotAgaNa kalyANamArgameM pravRtta ho-yahI isa grantha-racanAkA mukhya uddezya hai aura svayaM lekhakane bhI yahI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 43 bAta prastuta granthake pR. 4 para spaSTa kI hai| parantu sAtha hI janatAkA naitika stara samunnata rakhanekI bhI eka AnuSaMgika dRSTi dharmakathAkArakI hotI hai| isI dRSTikoNase corI, mAyA, krodha, jAtIya ahaMkAra tathA hiMsA Adi karanese kaisA kaTu phala bhugatanA par3atA hai isake nidarzana devakI, mallisvAmI, caNDakauzika, kaTumuni evaM karSaNamuni tathA zramaNa bhagavAn mahAvIrasvAmIke kathA-prasaMgoMmeM hotA hai / svayaM tIrthaMkara honevAle jIvoMko bhI hiMsA Adise upArjita duSkarmake kaTuvipAka rUpa narakagati AdikI viDambanAe~ sahanI par3atI haiM aura apane azubha karmokA phala bhoganA hI par3atA hai; bAhyakriyAkANDoMkI sahAyatAse aise duSkRta niSphala nahIM hote yahI samajhAnekA prayatna lekhakane isameM kiyA hai| karmakI durnivAratAkA nivAraNa Asaktike parityAgameM hai aura puruSake lie AsaktikA pramukha kendra nArI hai / ataeva usakA AkarSaNa kama karanekI dRSTise isameM nArI-nindA viSayaka subhASita, nAyikAkI anya puruSameM Asaktike sUcaka varuNavarmakathAnaka (pR. 57 se 67) tathA municandrakathAnaka (pR. 117 se 127) diye gaye haiN| prastuta granthameM sirpha pA~ca avAntara-kathAe~ AtI haiM / ina kathAoMmeMse uparyukta do kathAoM kA mukhya pratipAdya viSaya strIkA vizvAsaghAta hai| avaziSTa tIna kathAoMmeMse eka vijayAcArya-kathAnaka (pR. 106 se 114 )meM eka sthAna para rAnIko duHzIlA batAyA hai| jahA~ avasara milA hai, lekhakane duHzIlA nAyikAke kathAprasaMgako prAdhAnya diyA hai; isase usake rujhAnakA hameM patA calatA hai / sama evaM zamapradhAna dharmAcArya kisIke prati durbhAva nahIM rakha sakate, phira cAhe vaha strI ho yA anya koI vyakti / unakA to mUla uddezya Asakti ke tyAgakA hai aura narake lie sabase bar3I Asakti nArI hai / nArIke sthAnameM AsaktikA kAraNa anya koI vastu hotI to lekhaka nArIko chor3akara usakA prativAda karatA / ataH lekhakakA uddezya nArIkI avahelA nahIM, kintu anAsaktabhAvakA udbodhana hI hai aisA samajhanA ucita hogaa| ___ saMkSepameM hama kaha sakate haiM ki tyAga evaM nItike kalyANamArga meM vAcaka, zrotA evaM mAnavasamAja pravRtti kare isI uddezyase isa granthakI racanA huI hai| sAtha hI, anyAnya granthoM meM AI huI tathA mukhaparamparAse calI AtI jaina-paramparAke pradhAnapuruSoMkI kathAoM ko eka hI granthameM saMkalita karanekA bhI lekhakakA uddezya avagata hotA hai| pUrvasrota jaina paramparAmeM aisI mAnyatA pracalita hai ki zramaNa bhagavAn mahAvIrake pAMcaveM ziSya sudharmasvAmIne Arya jambUsvAmIko samagra kathAnuyoga kahA thA / yahI kathAnuyoga prathamAnuyoga kahalAtA hai / yaha prathamAnuyoga kAlakAcAryake samaya taka Ate Ate zAbdika rUpase vismRta ho gayA thA, parantu arthakI dRSTise usakA pravAha AcArya-paramparAdvArA bahatA rhaa| kAlakAcAryane usa artha-pravAhake AdhAra para 'prathamAnuyoga' nAmaka granthakI punaH racanA kii| isake pazcAt pUrvakA vismRta prathamAnuyoga 'mUla-prathamAnuyoga' kahA jAne lagA / Aja to Arya kAlakaracita prathamAnuyoga bhI upalabdha nahIM hai, yadyapi isakA astitva racanAke uparAnta bhI aneka zatAbdiyoM taka rehA / prastuta granthake racayitAne isakI kathAvastuke pUrvasrotake rUpameM AcAryaparamparA dvArA prApta prathamAnuyogakA nirdeza (pR. 4 ) kiyA hai| isase aisA nizcayapUrvaka nahIM kahA jA sakatA ki unake samakSa Arya kAlakaracita prathamAnuyoga hogA hI / isIke sAtha aisA mAnanekA bhI koI kAraNa nahIM hai ki Arya kAlakake prathamAnuyogakI paramparA evaM gaNDikAnuyogagata gaNDikAoM tathA itara prAcIna pravAhoMke prabhAvase yaha grantha sarvathA achUtA hI rahA hogaa| sAmAnya rUpase itara granthoMmeM upalabdha kathAgata vastukI apekSA yahA~ kahIM-kahIM bhinnatA pratIta hotI hai / isase yaha 1 dekho 'AcArya zrI vallabhasUri smAraka grantha 'meM vidvadvarya muni zrI puNyavijayajIkA lekha "prathamalanuyoga ane tenA praNetA AryakAlaka / " Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 cauppannamahApurisacariya nizcita hotA hai ki AnupUrvIse calI AtI kathA-paramparAkI apekSA zIlAMkAcAryake sammukha maukhika, likhita athavA anya prakArakA koI dUsarA bhI srota rahA hogA / isa viSayameM anya granthoMke sAtha vistArapUrvaka tulanA na karake pAThakoMkI jAnakArIke lie pracalita paramparAse bhinna par3anevAle katipaya sthAnoMkA hI maiM yahA~ nirdeza karU~gAprastuta granthameM anya granthoMmeM 1. RSabhasvAmIke dIkSA-prasaMgameM pAMca muSTise kezaluMcana (pR. 40) 1. cAra muSTise kezaDhuMcana / 2. zreyAMsasvAmIkI mAtAkA nAma sirI-zrI (pR. 93) 2-zreyAMsasvAmIkI mAtAkA nAma viNhU-viSNU 3. dvipRSTha vAsudeva-vijaya baladeva, puruSottama vAsudeva-suprabha baladeva, puruSasiMha 3. sabhI vAsudeva evaM bala vAsudeva sudarzana baladeva, puNDarIka vAsudeva-Ananda baladeva aura datta vAsudeva- devoMkI mAtAe~ pRthaka nandimitra baladeva-ina pA~coM vAsudeva baladevake yugaloMmeMse pratyeka yugalakI eka pRthak haiM, arthAt vAsudevahI mAtA kahI gaI hai / avaziSTa cAra yugaloMmeMse tripRSTha vAsudeva-acala baladevakI baladevake yugala sahodara mAtAke viSayameM spaSTatA nahIM kI gaI hai, svayambhU vAsudeva-bhadra baladevakI mAtAke nahIM haiN| nAmakA sUcaka pATha donoM pratiyoMmeM chUTa gayA hai, jabaki lakSmaNa vAsudeva-rAma baladeva tathA kRSNa vAsudeva-baladeva baladeva ina do yugaloMkI mAtAe~ bhinna-bhinna haiM aisA nirdeza hai| 4. svayambhU vAsudeva-bhadra baladeva, lakSmaNa vAsudeva-rAma baladeva tathA puNDarIka 4. pratyeka vAsudeva-baladevake vAsudeva-Ananda baladeva-ina tInoM yugaloM se pratyeka yugalakI Ayu samAna yugalameM vAsudevakI apekSA batalAI hai; zeSa yugaloMkI AyukA sUcana hI nahIM hai| kevala kRSNa vAsudeva- baladevakI Ayu adhika baladeva baladevake yugalameM vAsudevakI mRtyuke pazcAt baladevakA astitva batalAyA hai| batalAI gaI hai| 5. munisuvratasvAmIkI janmabhUmi rAjagRha nagara hai / (pR. 172) 5. kuzAgrapura hai| kisI bhI patnIkA nAma-nirdeza na karake vardhamAna svAmIkA aneka kanyAoMke sAtha 6. vardhamAna svAmIkI yazodA pANigrahaNa batalAyA hai / (pR. 272) nAmakI kevala eka hI patnI hai| 7. apane AvAsa parase saudharmendra ke vimAnako jAte dekha camarendra kruddha hotA hai| 7. camarendra ke AvAsake Upara (pR. 292) saudharmendrakA vimAna sadA avasthita rahatA hai| 8. camarendra vardhamAnasvAmIkI zaraNameM gayA hai aisA jAnakara vajradeva svayaM saMrambhase 8. camarendra varSamAnasvAmIkI virata hotA hai| (pR. 196) zaraNameM gayA hai yaha jAnakara 'vajradeva camarake sAtha bhagavAnko bhI mAregA' isa khyAlase saudharmendra sirpha cAra aMgula jitanA antara jaba bAkI rahatA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA hai taba vajradevako vApasa bulA letA hai-use pakar3a letA hai| 9. gozAlaka sarvAnubhUti nAmaka munike Upara jaba tejolezyA chor3atA hai taba sarvAnu- 9. gozAlakakI tejolezyAse bhUti muni bhI gozAlakake sAmane apanI tejolezyA chor3ate haiN| donoM tejo- sarvAnubhUti muni tathA lezyAoMke bIca yuddha hotA hai| usa samaya vardhamAnasvAmI zIta lezyA chor3ate sunakSatramuni mara jAte haiN| haiM, jisase gozAlakakI tejolezyA svayaM usIko duHkha dene lagatI hai / phalataH antantaH vaha vardhamAnagozAlaka vardhamAnasvAmIkI zaraNameM AtA hai aura usakA duHkha dUra hotA hai / svAmIke Upara tejolezyA (pR. 306-7) chor3atA hai| taba bhagavAnke prabhAvase vaha vApasa lauTakara gozAlakako hI pIr3ita karatI hai| isIke pariNAma svarUpa gozA lakakI mRtyu hotI hai| 10. tripRSTha vAsudevake sArathi dvArA pUche gaye praznake uttararUpa munikathanameM yadyapi 10. yaha bAta anya graMthoMmeM spaSTa nirdeza nahIM hai, phira bhI 'tripRSThake sArathikA jIva hI marIcike ziSya kapila aspaSTa rUpase bhI parimunikA jIva hogA' aisI dhvani usameM se nikalatI hai / (pR. 97-100) lakSita nahIM hotii| 11. asthika sarpake dvArA mAre gaye manuSyoMkI haDDiyoMse bane hue mandirakA tathA 11. baila marakara zUlapANi yakSa usake dvArA vardhamAnasvAmIko kiye gaye upasargakA varNana hai / (pR. 275 ) hotA hai| usake dvArA phailAI gaI mahAmArIke kAraNa mRta manuSyoMkI haDDiyoMse bane hue mandira Adike prasaMgakA ullekha milatA hai| vaiSamyasUcaka uparyukta ghaTanAoMmeM zAyada kahIM lekhakakA anavadhAna kArya kara gayA ho, parantu yadi itara grantha AryakAlakaracita prathamAnuyoga para AdhArita ho to aisI kalpanAke lie avakAza rahatA hai ki prastuta granthake mUla srotake rUpameM koI dUsarI bhI paramparA rahI hogii| prastuta granthakA mukhya mUla srota, jaisA hama pahale kaha cuke haiM, prathamAnuyoga hai; tathApi granthakArake samakSa dUsare bhI kathA-grantha rahe hoNge| isa pratipAdanakA samarthana svayaM granthakArane 'lAio tassa ciraMtaNakahAsaMbaMdhassa NADayassa ya veraggajaNaNo eko aMko' (pR. 16) tathA ariSTanemicaritrake antameM 'ao uvariM je bhaNiyaM 1 yaha kathA 'vibudhAnanda' nATakameM AtI hai| isakI nAyikAkA nAma bandhumatI hai / bandhumatI-AkhyAyikAkA ullekha tattvArthabhASyAnasAriNI TIkAmeM bhI milatA hai| vahAM vaha ullekha isa prakAra hai- 'vikalpite hya smRtidRSTA bandhumatyAkhyAyikAdau' (bhAga 1, pR. 376) / tattvArthaTIkAmeM nirdiSTa aura yahAM nATakameM ullikhita kathA eka hI hai yA bhinna isake bAremeM vizeSa sAmagrIke abhAvameM nizcitarUpase nahIM kahA jA sakatA / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisaca riya tamaNNAsuM savittharakahAsumavagantavyaM ti' (pR. 209) aisA likhakara tathA 'paumacariya'kA nirdeza karake (pR. 176 ) kiyA hai / isake alAvA gajasukumAla (pR. 205), jamAlI (pR. 331) evaM kAlazaukarika (pR. 317 tathA 320) ina tInakA kevala nAmanirdeza hI kiyA gayA hai, jisase phalita hotA hai ki granthakArake pahalekI racanAoMmeM ye pAtra tathA prasaMga sujJAta honese unake viSayameM vizeSa vistAra karanekI AvazyakatA granthakArako pratIta na huI ho| isa lAghavake pIche granthakArakI dRSTi cAhe jo rahI ho, isase eka bAta to spaSTarUpase pratiphalita hotI hai aura vaha yaha ki unake sammukha pUrva-srotake rUpameM ekAdhika prAkkAlIna racanAe~ rahI hoNgii| racanA aura usakA prabhAva isa granthameM mahApuruSake kramAMka 1-2 RSabhasvAmi-bharatacakravarti carita, 30-31 zAntisvAmicarita, 41 mallisvA micarita aura 53 pArzvasvAmicarita-ina cAra caritroMkA vistAra prAyaH kathAnAyakake pUrvabhavoMke varNanase huA hai / 7 sumati svAmicarita pUrvabhavakI kathA tathA zubhAzubhakarmavipAkake vistRta upadezake kAraNa kucha vistRta huA hai / 4 sagaracakravarticarita, 29 sanatkumAracakravarticarita, 38 subhUmacakravarticarita, 49-50-51 ariSTanemi-kRSNavAsudeva-baladeva baladevacarita, 52 brahmadattacakravarticarita tathA 54 vardhamAnasvAmicarita-ye cha: caritra kathAnAyakoMke vividha prasaMgoMke dyotaka kahe jA sakate haiN| 3ajitasvAmicarita, 17-18 dvipRSThavAsudeva-vijayabaladevacarita, 20-21 svayaMbhUvAsudeva-bhadrabaladevacarita, 34-35 arasvAmicarita-ye cAra caritra avAntara kathAke kAraNa kucha vistRta bana gaye haiN| 14-15 tripRSThavAsudeva-acalabaladevacarita bhI siMhamAraNake prasaMgake atirikta mukhya rUpase pUrvabhavake vRttAntake kAraNa hI kucha baDA ho gayA hai / 5 sambhavasvAmicarita, 8 pAprabhasvAmicarita aura 10 candraprabhasvAmicarita-ina tIna caritomeMse kramaza: karmabandha, deva-narakagati tathA narakasthAna viSayaka upadezako bAda kiyA jAya to ye kevala caritakI eka tAlikA jaise jJAta hote haiN| uparyukta 19 caritoMke atirikta avaziSTa 21 carita to kathAkI atisaMkSipta noTa jaise mAlUma hote haiM / ina 21 caritoMmeMse koI eka yA savA pRSTameM samApta ho jAtA hai to koI Adhe-paune pRSThameM yA phira pA~casAta paMktiyoMmeM hI pUrNa ho jAtA hai| 1 yahAM anya kathAoMse abhipreta vimalasUri dvArA sarvaprathama racita harivaMza tathA unake uttarakAlIna punATa saMghIya AcArya zrI jinasenakRta harivaMza ina donoMke atirikta zIlAMkAcAyase pahaleke svataMtra kathAgrantha athavA anyaviSayakagranthAntargata kathAe~ haiM / paumacariyake kartA vimalasUrikA harivaMza Aja upalabdha nahIM hai, parantu usakA kuvalayamAlAkAra uddyotanasUri (dAkSiNyacihna ne jo ullekha kiyA hai vaha isa prakAra hai buhayaNasahassadaiyaM harivasuppattikAraya paDhamaM / vaMdAmi baMdiyaM pi hu harivaMsaM ceva vimalapayaM // arthAt hajAroM budhajanoMko priya, prathama harivaMzotpattikAraka= harivaMzanAmakagranthake racayitA aura harivaMzakI bhAMti vimala pada-vimalAMka arthAt vimalasUriko vaMdita ( itaH pUrva eka gAthA choDa kara) hone para bhI (yahA~ punaH) vandana karatA huuN| isa parase spaSTa jJAta hotA hai ki kuvalayamAlAkAra udyotanasUri (vi. saM. 835)kI dRSTimeM harivaMza nAmaka kRtike prathama racayitA vimalasUri haiM / isa gAthAke apane pahale kie hue arthameM saMzodhana karake zraddheya zrI nAthUrAmajI premI likhate haiM ki "maiM hajAro budhajanoMke priya harivaMzotpattikAraka, prathama vandanIya aura vimalapada harivaMzakI vandanA karatA huuN| isameM jo vizeSaNa diye hai ve harivaMza aura vimalapada (vimalamUrike caraNa athavA vimala hai pada jisake aisA graMtha) donoM para ghaTita hote haiN| vimalasUrikA yaha harivaMza abhItaka aprApya hai| isake milanepara jinasenake harivaMzakA mUla kyA hai, isapara bahuta kucha prakAza par3anekI saMbhAvanA hai| Azcarya nahIM jo padmacaritake samAna yaha bhI vimalasUrike prAkRta harivaMzakI chAyA lekara hI banAyA gayA ho" ('jainasAhitya aura itihAsa' dvitIya saMskaraNa pR. 113-14) / kuvalayamAlAke saMpAdaka DaoN. e. ena. upAdhyejIne isa gAthAke mUlameM "harivarisaM ceya" aisA pATha svIkRta kiyA hai, aura usake sthAnameM TippaNameM " harivaMsaM ceva" pATayaMtara rUpase diyA hai| merA namra mata hai ki "harivaMsaM ceva" pATha mUlameM grAhya honA caahie| Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA varuNavarmakathAnaka (pR. 57 se 62), vijayAcAryakathAnaka (pR. 106 se 114) aura municandrakathAnaka (pR. 117 se 127) ina tIna avAntara kathAoMkI tathA brahmadattacakravarticarita (pR. 209 se 244) ke adhikAMza bhAgakI racanA zailI AtmakathAtmaka hai| Aja taka upalabdha caritagranthoMmeMse yadi kisI bhI granthameM nATakake rUpameM kisI avAntara kathAkI racanA dRSTigocara hotI ho to vaha kevala prastuta granthameM hI hai' / devacaMdrasUriracita candraprabhacaritameM AnevAlI vajrAyudhakathAkA uttara bhAgai yadyapi nATakakI zailImeM upalabdha hotA hai, tathApi use prastuta granthakA anusaraNa kahA jA sakatA hai / vidyAdharI mAyAke prabhAvase nimeSamAtrameM sAre mahala aura parijanoMkA adRzya ho jAnA (pR. 237) tathA vetAlinI vidyA dvArA kRtrima mRtyukA honA (pR. 147)-aise prasaMga arebiyana nAiTasa jaise lagate haiN| hamAre prAyaH sabhI prAcIna kathA granthoMmeM aise varNana Ate haiN| devAgamake prasaMga, nagarameMse pratidina eka manuSyakA bhakSaNa karanevAle rAkSasake prasaMga tathA anya daivIprasaMgomeMse koi na koi prasaMga alpAdhika mAtrAmeM sarvatra upalabdha hote haiM / ataeva aise varNanoMkA samAveza tatkAlI kathA-rUr3hike antargata hI karanA caahie| caulukya nareza jayasiMhadeva evaM kumArapAlake samakAlIna AcArya hemacandrake guru zrI devacandrAcArya dvArA racita ( vi. saM. 1146 ) mUlazuddhiprakaraNaTIkA (apara nAma sthAnakaprakaraNa TIkA )ke cauthe evaM chaThe sthAnako AnevAle candanAkathAnaka tathA brahmadatta kathAnakako dekhanese jJAta hotA hai ki inameM AnevAlI adhikAMza gAthAe~ tathA katipaya choTe-bar3e gadya sandarbha zIlAMkAcAryake cauppannamahApurisacariyameM AnevAle 'vasumaisaMvihANaya' (pR. 289-92) tathA baMbhayattacakkavaTicariya (pR. 210-44 ) ke sAtha akSarazaH milate haiM / ataH prastuta granthameM se hI ve sandarbha vahA~ avatArita pratIta hote haiN| ina kathAoMke avaziSTa bhAgoMmeMse bhI kitanA hI bhAga alpAdhika zAbdika parivartanake sAtha cauppannamahApurisacariyakA hI jJAta hotA hai / ina sthAnoMkI vistArase tulanA karanA yahA~ zakya nahIM hai / AgAmI kucha varSoMmeM siMghI jaina granthamAlAmeM ukta mUlazuddhiprakaraNaTIkA prakAzita honevAlI hai| usameMse vizeSa jijJAsu yaha tulanA jAna sakegA / vi. saM. 1160 meM racita zrIvardhamAnAcAryakRta prAkRta RSabhadevacarita( aprakAzita )ke prArambhameM AnevAlI eka gAthAko dekhane se aisA pratIta hotA hai ki usakI racanAmeM bhI isa cappannamahApurisacariyakA prabhAva hogA hii| vaha gAthA isa prakAra hai mahamuhanijjharajhariyaM cariyaM pAeNa risahanAhassa / kannaMjalIhiM pijjau viyasiyavayaNAe parisAe // 45 // R. ca. isakI tulanA karo mahamuhakalasapaloTeM uttimapurisANa cariyasuhasalilaM / kaNNaMjalIhiM pijjau viyasiyavayaNAe parisAe // pR. 4. gA. 53 // ca. ma. ca. uparyukta do udAharaNa tathA pUrvokta kahAvalIke sthAnoMkA avalokana karanepara aisA spaSTa pratIta hotA hai ki uttaravartI granthakAroMke lie prastuta graMtha abhyasanIya aura upAdeya ho cukA thA / isa dRSTi se itara uttaravartI granthoM se bhI prastuta granthake prabhAvake pramAgoMkI upalabdhi asambhava nahIM hai| 1 dekho prastuta pranthameM 'vibudhAnandanATaka' pR. 17 se 27 / yaha nATaka duHkhAnta hai, isalie nATaka sAhityameM isakA sUcaka vaiziSTaya hai| 2 dekho muni zrI caraNavijayajI dvArA sampAdita aura AtmAnanda jaina sabhA, aMbAlAse prakAzita 'candraprabhacarita' pR. 60 se 76 / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpannamahApurisacariya zIlAMkAcAryane prastuta granthakI racanA apanI naisargika pratibhAke balase kI hai| bhASAkA pravAha askhalita gati hai / granthake adhyayanase aisA pratIta hotA hai ki sambhavataH granthakI racanAke pazcAt lekhakako dUsarI bAra use paDhakara saMzodhita karanekA avasara nahIM milA hai| uparyukta do pratiyoMke pAThabhedoM ko dekhane para aisI bhI kalpanA hotI hai ki prastuta grantha saMzodhana --parivardhana huA hai aura vaha zAyada svayaM lekhakakRta bhI ho; tathApi samasta grantha athavA granthakA koI pUrA eka vibhAga samagratayA dekhA gayA ho aisA nahIM lagatA / yaha bAta adholikhita avataraNoMse avagata ho sakegI 48 1. nATakoM meM vidUSakakI bhASA prAkRta hotI hai / isa praNAlikAkA avalambana lekhakane bhI 'vibudhAnandanATaka' meM kiyA hai / kevala eka hI sthAna para vidUSaka ke kathana meM 'jayau jayau kumAro' likhaneke badale 'jayatu jayatu kumAraH' (pR. 22) milatA hai / 2. pR. 79 meM gaMgA paDisoeNaM' likhA hai / 'tariyavvA' kA artha Upara se lagAnA par3atA hai / 3. dviSTa aura vijayake samakSa vijayAcArya apanI AtmakathA kahate haiM / usa kathAnakameM (pR. 106-114) vijayAcArya apane Apako lakSita karake 'mayA citiyaM' (pR. 107 paMkti - 13 ), 'tao ahaM' (pR. 113. paM. 6,14 ) ityAdi prayoga karate hai aura ve saMgata pratIta hote haiM; parantu usI kathAmeM aneka sthAnoM para 'candautta', 'kumAra', 'teNa vi' jaise prayoga bhI Ate haiM, jisase 'kathAkA kathayitA hI kathAnAyaka hai' yaha bAta samajhane meM bhrama paidA ho sakatA hai| isake atirikta isa kathAke prArambhameM pUrvavidehakSetra likhA hai (pR. 106 ) paraMtu usake sthAnameM bharatakSetra honA cAhie / yaha samagra kathA kahAvalImeM bhadrezvarasUrine prAyaH akSarazaH lI hai / usameM pUrvavidehakSetrake sthAna para bharatakSetra likhA hai / 4. pR. 167 para AI huI 28vIM gAthAmeM 'paDibhaNaI' zabda AtA hai / 29vIM gAthAmeM yaha vAkya cAlU rahatA hai, phira bhI vahA~ 'imaM bhaNai'kA prayoga kiyA hai, jo na kiyA jAtA to bhI cala sakatA thA / 5. ariSTanemi-kRSNa-baladevacaritameM jarAkumAra apanI pahacAnake lie 'hali-kesavANamekkoyaro' (pR. 201 ) kahakara apaneko unakA sahodara kahatA hai; parantu halI-baladeva rohiNIputra hai to kezava kRSNa devakIputra hai, yaha bAta pR. 183 meM AtI hai / pR. 204, gA. 268 meM siddhArthadeva baladevake Age chaH mahAvratakA ullekha karatA hai / unake sthAna meM cAra kahe hote to adhika saMgata hotA, kyoMki usa samaya cAturyAmakI hI paramparA thI / zabda likhA hai / 6. pR. 212 meM 'dAsA dasaNNae AsI' kahakara pR. 214 meM 'dasaNa' dezake sthAnapara 'sudaMsaNa' 7. tripRSThavAsudevake caritake antameM 'ao uDDhe vajramANatitthayaracariyAhigAre kahissAmo' (pR. 103 ) aisA likhakara vardhamAnasvAmI caritameM unake pUrvavartI devabhava ( arthAt eka hI bhava ) ke atirikta tripRSTha aura vardhamAnasvAmI ina do bhavoMke bIca ke anya janmoMkI kathA nahIM likhI / 9. pR. 236 para AI huI gAthA 202 ke pazcAt puSpavatI kahatI hai ki 'aNNaM ca sumarijjau muNivarabhaNiyaM', parantu munikathanakI jAnakArI puSpavatIko hai aisA sUcana kahIM bhI granthakArane nahIM kiyA; ataH ekAdha sthAna meM adhyAhArase bhI sambandha jor3anA par3atA hai / 10. pR. 16 evaM 18 meM mahAbala rAjAke maMtrIkA nAma 'vimalamati' likhA hai, kintu punaH pR. 18 meM hI usa maMtrIkA nirdeza 'subuddhi' ke nAmase kiyA hai / isI prakAra pR. 159-60 meM jisakA nAma 'rayaNapabhA' AtA hai usIko pR. 16162 meM 'anaMgamatI' kahA / pR. 254 meM 'kaNayaraha' aura pR. 255 meM 'kaNayAha' nAma Ate haiM, parantu ye donoM eka hI vyaktike nAma haiM / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 11. prativAsudevako parAjita karanese pahale hI vijaya baladevakI pravrajyAkA (pR. 114 ) nirdeza hai| 12. sammetazaila aura aSTApadagiri eka-dUsarese bhinna haiM yaha bAta prAcIna-arvAcIna samagra jaina sAhityameM vikhyAta hai| yahA~ bhI granthakArane ina donoMkA pracalita bhinna bhinna nAmoMse ullekha kiyA hai, phira bhI eka sthAna para aSTApadagirika badale sammetazaila likhA hai / vaha pATha isa prakAra hai- 'evaM viharamAgassa sammeyaselavaMdaNaNimittamuppaNNA matI / payaTTo sAgaradattasatthavAheNa samayaM / paNamiUgaM ca bhagio sAgaradattega-bhayavaM! kahiM puga tumhehi gantavvaM ? muNiNA bhaNiyaM-vaMdaNaNimittamahAvayagiri / ' (pR. 248) isake Age bhI pR. 249 meM munike aSTApada parvata para jAnekI bAta AtI hI hai / ataH muniko aSTApada para hI jAnA thA aura vahIM ve gaye bhI, yaha spaSTa hai; parantu Uparake pAThameM aSTApadake khyAlase hI 'sammetasela' likhA gayA hai / kahAvalImeM isa sthAna para sammetazailakA hI nirdeza hai| isase racanA kisa zIghratAse huI hogI usakA kucha AbhAsa milatA hai| sAtha hI 'sammeyasela' evaM 'aTThAvayagiri ina do zabdaprayogoMke bIca kevala 67 akSaroMkA hI vyavadhAna hai, jisase aisA anumAna kiyA jA sakatA hai ki granthakI racanAke pazcAt lekhakako punaH Adyanta par3ha jAnekA avasara nahIM milA hai| ___ granthakI racanA gadya-padyAtmaka hai / padya-bhAgameM subhASita gAthAe~ to AtI hI haiM, parantu unake atirikta kathA-prasaMga bhI isa vibhAgameM Ate haiN| adhikAMza padya-vibhAga AryA chandameM hai| phira bhI katipaya padya AryAka vividha prakAroMmeM tathA daNDaka Adi vibhinna chandoMmeM bhI nibaddha haiN| isameM gadyakA prayoga hone para bhI kahIM kahIM padyagandhI gadya pratIta hotA hai / aise padyagandhI gadyameM AryAke eka athavA ekAdhika caraNake atirikta dUsare kisI chandake aMzakI pratIti nahIM hotI / aise gadyake namUne nIce diye jAte haiN| suravara-NararidvivaNNaNAgaruyaM / AryAdvitIyacaraNa pR. 4 paMkti 30 lesuddeseNa tuha mae siTuM / 210 uvauttA daMsaNe ya NANe ya / 89 ....rapaMkakhuttANa bhaviyasattANaM 94 hAhAravasaddabahiriyadiyaMta / evaM ca te vaNayarA tIe savvAyareNa vinniuttaa| AryA pUrvArdha 312 taha pariNao kariMdo rosennaayNbircchivttnno| , 285 viziSTa bhASAprayoga ___yahAM prAkRta bhASAmeM uvRttasvaroMke saMdhi-lopa-zruti-zrutibhedAdiprayoga, udvRttasvarameM 'va' Agamaprayoga, aikArakA prayoga, samasaMskRtaprayoga, siddhasaMskRtaprayoga, vibhaktivyatyaya, vibhaktilopa aura varNavyatyaya Adi aneka prayoga upalabdha hote haiM, jinameMse bahutase prayoga AcArya zrIhemacandrasUrine apane prAkRtavyAkaraNameM 'ArSam', 'bahulam' aura matAMtarase svIkRta kiye haiN| ina sabakI tAlikAe~ abhyAsIke avalokanArtha yahA~ dI jAtI haiN| ubR tasvarasaMdhike prayogaloyaTThI loyaTTiI lokasthitiH pR. 73, 272 puvaTTiIo pUrvasthitayaH 37 'sthitim 205 Ti0 sahassaTThI sahassaTTiI sahasrasthitiH 148 Ti0 pubaDIo 'DrIM TThiI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahAparisacariya AgIo AgiIo AkRtayaH pR. 105 DaMDaNIo DaMDaNIIo daNDanItayaH 37Ti0 avIya aviiya avidita 'pparbhi 'ppabhiI prabhRti 119 pI-mAI pii-mAI pitR-mAtR 256 Ti0 khippaiTThiya khiipaiTThiya kSitipratiSThita mahAla mahayAla mahAkAla 113 Ti. dujjayAe dujjayayAe durjayatayA 134 bhagavA bhagavayA bhagavatA 73 Ti0 parAyaNAe parAyaNayAe parAyaNatayA vallahAe vallahyAe vallabhatayA 320 samAo samAyAo samAyAtaH 316 Ti0 khaMdhAra khaMdhAvAra skandhAvAra 210 aMdhAra aMdhayAra andhakAra 160,194,239 kaheNaM kahaeNa kathakena 113 Ti0 uvRttasvaralopaprayoga-rAhiva rAiahiva rAtryadhipa (pR. 305 Ti.) uvRttasvarazrutiprayoga-bhuaNa pR. 56 Ti.; bhaiya pR. 119 TiH; suiNa pR. 120 Ti., 153 Ti., 172 Ti.; roiu pR. 125 Ti.; paiTTho pR. 138 Ti.; aDaIe pR. 139 Ti., pR. 166 Ti.; roiUNa pR. 165 Ti.; poiNi pR. 146 Ti., 173 Ti.; kuiyaM pR. 214 Ti.; vikUiya pR. 186 Ti.; paloiuM 214; kUiyaM 146, 220; roiuM 236 tti.| ___ udvRttasvarazrutibhedaprayoga / (1) 'a'ke sthAnameM aspaSTa 'i'kI zruti-aNavarai pR. 46 Ti; saI pR. 63 Ti., 140 Ti., 309 Ti.; vAiso pR. 66 Ti.; aMtarAiM pR. 81 Ti.; jaibhUsaNa pR. 140 Ti.; poiNA pR. 146 Ti.; lAiNNa pR. 208 Ti.; khaira pR. 250 Ti.; asuipuvA pR. 219 Ti.; jaiNehiM pR. 301 Ti.; mahilAiNo pR. 311 Ti.; mai pR. 316 tti.| (2) udvRtta 'i'ke sthAnameM aspaSTa 'ya'kI zruti-nIya pR. 42 Ti., saya pR. 56 Ti., suyaraM pR. 58 Ti., 66 Ti., 141, joyasa pR. 80 Ti., NauyaM pR. 83 Ti., tappabhiyaM pR. 152 Ti., kassaya pR. 199 Ti., Ayammi pR. 218 Ti., gayaMda pR. 262 Ti., 266 Ti., mAyaMda pR. 301 tti.| udvRttasvarameM 'va' Agamaprayoga / (1) uvRtta 'a'meM-jovaNa pR. 73 Ti., 89 Ti.; bhuvabalaM pR. 95 Ti.; mahovahi pR. 135; vahova pR. 186 Ti.; bhuvalayA pR. 198 Ti.; maruva pR. 216 Ti.; hiyavaya pR. 230 Ti.; bhuvaIda pR. 278 Ti.; viyaNAveva pR. 310 Ti.; uvara 38, 50, 55, 180 umveva pR. 8, 29, Ti., 81 Ti.; Nivveva pR. 8 Ti; juvala pR. 9 Ti., 10 Ti., 59 Ti., 86, 95 Ti., 181, 195, 195 Ti., 215, 220 Ti., 221, 221 Ti., 227, 235, 270, 306, 307, 312, 313 Ti., 317 Ti., 319 Ti., 326; juva pR. 198 Ti. / (2) uvRtta 'i'meM-kUviyaM pR. 146 Ti., 220 Ti.; roviUga pR. 165; jovio pR. 167 Ti.; vikUviyaM pR. 186; paloviuM pR. 214 Ti. roviDaM pR. 236 / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 51 'ai'kArakA prayoga-vaisAha pR. 92, 203 / samasaMskRtaprayoga-tayA pR. 30 / siddhasaMskRtaprayogatassA = tasyAH pR. 29, bhAvaNayA = bhAvanayA pR. 48, jasase = yazase pR. 102 / vibhaktivyatyaya-kimeesi payANaM kayatthijjai (pR. 131, dvitIyAke arthameM SaSThI), juvaIhiM (pR. 38, SaSThIke arthameM tRtIyA vA saptamI), tesu ghaDesu (pR. 173, SaSThIke arthameM saptamI) / inake alAvA dvitIyAke arthameM prathamAkA prayoga jahA~ jahAM prApta hotA hai ve udAharaNa isa prakAra haiM ___ jammo pariNAmo jIvANuyaMpayArI pR. 255, bhicchA pR. 313, sahayAramaMjarI pR. 262, bAhubalidesasImA pR. 46, mAyAkuDaMgI pR. 92, AsaNNasamosaraNabhUmI pR. 327, gatI pR. 144, sayalajaNamaNANaMdayAriNI vANI pR. 173, puravarI pR. 199, pecchaNayavihI pR. 209, AyariyAvAsabhUmI pR. 14, sayakhaMDiyA pR. 12, NevuI pR. 175, kumarI pR. 107 Ti0 110 Ti0, devayA pR. 123 Ti0, sArahI pR. 193, pariNaI pR. 197 Ti0 310 Ti0, desaNA pR. 205, jaMtu pR. 218, pecchaNayavihI pR. 210, NiyapariNI pR. 289, seTrI pR. 291, aNNA mahilA pR. 311, ettiyamhe = ettiyA amhe pR. 326, dhammacAriNI pR. 66. pANavittI pR. 77 Ti0, 'kilammato pelavamahI pR. 83, vANI pR. 101 Ti0, vacaMtI pR. 101, desaviraI pR. 177, lacchI pR. 248, matI pR. 120 Ti0 / ___ vibhaktilopa chaMdobhaMga na ho isa dRSTi se huA hai udAharaNa-bhikkhAhiMDamANa (pR. 302, gA0 437), ahimANa (pR. 220, gA0 78), sammatta NANa saNa (pR. 89, gA0 37), paMcami (pR. 183, gA0 51) / ___ varNavyatyayameM yahA~ 'ma'kA 'va' huA hai jaise ki-cavakAra pR. 34, bhavimo pR. 56 Ti., paNaviUNa pR. 62 Ti., pasavaNeNa pR. 144 Ti., NikkhavaNa pR. 146 Ti., vAvago pR. 153 Ti., bAvaNeNa pR. 154 Ti. 161 Ti., pariNavai pR. 183 Ti., sasaMbhava pR. 201 Ti., saMbhavu pR. 202 Ti., savaNa pR. 256 tti.| svarAdizabdoMme 'm' aura 't' Agama huA ho ve sthAna-lAicca pR. 39, maNNAo pR. 59, mabbhasaMto pR. 282, taccaMta pR. 48 / ina sthAnoMmeM 'paNa'ke badale 'ha' milatA hai-chiNhaM pR. 175 Ti.; kaNhateura pR. 200 Ti.; gelaNha pR. 49 Ti.; diNho pR. 4 Ti.; diNhaM pR. 51 Ti., 59 Ti., 128 Ti.; diNhega pR. 47 Ti., 78 Ti.; doNhi pR. 14 Ti., 21 Ti., 26 Ti., 89 Ti., 127 Ti., 142 Ti., 168 Ti., 206 Ti., 215 tti.| do sthAnoMmeM 'tae' tvayA ke badale 'taI' (pR. 152, 290) jaisA gaurjara apabhraMzakA rUpa bhI milatA hai| isameM chandakA mela biThAneke lie kahIM-kahIM dIrghasvarakA isvasvara, hasvasvarakA dIrghasvara tathA varNavirbhAvakA ekIbhAva bhI huA hai; jaise ki- dIrghakA hasva : varaI pR. 88, rUvagavvi pR. 81 / hUsvakA dIrgha : bhaviyAyaNa pR. 235, appANo pR. 299 / dvirbhAvakA ekIbhAva : uvilaNa pR. 193, upaNNa pR. 193 / Aja bhI loga putrIko sambodhanameM 'beTA' kaha dete haiN| usI prakAra isa granthameM bhI 'puttI' zabdake sambodhanameM 'putta !! rUpaM milatA hai| isI prakAra jisa para vAtsalya hotA hai use hama bApa yA bAbAke nAmase sambodhita karate haiN| prastuta granthameM bhI choTe bhAIko saMbodhana karate samaya bar3A bhAI 'bappa !' zabdakA prayoga karatA hai / isase yahI phalita hotA hai ki lokabhASAmeM aise zabdaprayogoM kA pravAha prAcIna hai| 1 dekho-pR. 289 paM. 24, pR. 226 paM. 13, pR. 159 paM. 17, pR. 161 paM. 2 / 2 dekho-pR. 200 pa. 29 / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 cauppannamahApurisacariya granthakAra tathA unakA samaya granthakArane apanI pahacAna tIna nAmoMse dI hai : zIlAMka (pR. 17) athavA sIlaMka (pR. 269) vimalamati (pR. 17) tathA sIlAyariya-zIlAcArya ( granthakI samAptimeM pR. 335 ) / granthake antameM granthakArakI saMkSipta prazasti evaM granthakI samAptisUcaka pA~ca gAthAe~ haiM, jo isa prakAra haiM cauppa(pa)NNamahApurisANa etha cariyaM samappae eyaM / suyadevayAe payakamalakaMtisohANuhAveNaM // 1 // Asi jasujala jonnhaadhvliynevvuykulNbraabhoo| tuhiNakiraNo vva sUrI ihaI sirimANadevo tti // 2 // sIseNa tassa raiyaM sIlAyarieNa pAyaDaphuDathaM / sayalajaNabohaNatthaM pAyayabhAsAe supasiddhaM // 3 // jaM ettha lakkhaNa-'kkhara-chaMdakkhaliyaM pamAyao majjha / lehaavasau vva bhave taM khamiyanvaM buyaNeNa // 4 // iya mahApurisacariyaM samattaM / caupaNNamahApurisANa kittaNaM jo suNei egaggo / so pAvai muttisuhaM biulaM natthettha saMdeho // 5 // arthAt yaha cauvana mahApuruSoMkA caritra zrutadevatAke caraNakamalakI kAntiko zobhAke prabhAvase-sarasvataukI kRpAse yahA~ samApta hotA hai // 1 // yazako ujjvala jyotsnAse nirvRtikularUpI AkAzake vistArako dhavalita karanevAle candrake samAna mAnadevasUri the // 2 // unake ziSya zIlAcAryane saba logoMke bodhake lie prakaTa evaM spaSTa arthavAlA [ataeva] suprasiddha yaha-- caupanna0 ma0 ca0-prAkRtabhASAmeM racA hai||3|| isameM lakSaNa, akSara evaM chandake bAremeM mere athavA lekhakake pramAdavaza koI kSati huI ho to vidvAn use kSamA kareM // 4 // jo koI cauvana mahApuruSoMkA carita ekAgra hokara sunatA hai use muktikA vipula sukha prApta hotA hai isameM sandeha nahIM // 5 // __prastuta sampAdanameM jina do pratiyoMkA AdhAra liyA gayA hai unameM se 'je' saMjJaka pratimeM uparyukta pA~ca gAthAoMmeMse prArambhakI tIna gAthAoMke pazcAt granthasamApti evaM lekhakakI puSpikA upalabdha hotI hai, arthAt antima do gAthAe~ 'je' pratimeM nahIM haiN| jinameM granthakAra tathA unake kula evaM gurukA nirdeza hai ve dUsarI aura tIsarI gAthAe~ 'sU' saMjJaka pratimeM nahIM hai; arthAt 'je' pratimeM hI ye do gAthAe~ AtI haiN| yahA~ granthakArakI paricAyikA dUsarI-tIsarI gAthAe~ prakSipta haiM aisA.mAnanekA koI kAraNa nahIM hai / sAtha hI, 'sU' saMjJaka pratike lekhakane ye do gAthAe~ jAnabUjhakara nahIM likhI hoMgI aisA mAnanekA bhI koI kAraNa nahIM hai| kabhI-kabhI gaccha Adike durAgrahake kAraNa lekhakake prazasti-pAThameM cher3achAr3a karanekA, use sudhAranekA athavA na likhanekA banatA hogA, aura vaisA huA bhI hai; tathApi ina do gAthAoMmeM aisI koI bAta nahIM hai jise likhakara yA na likhakara koI bhI vyakti apane gacchAgraha yA vyaktidveSakA poSaNa kara sake / 'sU' pratike lekhana-samaya, lekhana-sthAna 1 aisI anadhikAra cher3achAr3ako rokaneke lie hI vikramakI 17 vIM zatIke jaina vidvAn zrI samayasundarajIne tathA brAhmaNa vidvAn zrI govardhanajIne apanI-apanI kRtiyoMke antameM spaSTa sUcanA dI hai| zrI samayasundara vRttaratnAkara vRttike aMtameM kahate haiM yaH ko'pi matsarI mUDhaH prazasti na likhiSyati / sa loke lapsyate nindA kuNirbhAvI paratra ca // arthAt jo mAtsaryayukta mUr3ha vyakti merI prazasti nahIM likhegA vaha isa lokameM nindApAtra aura paralokameM koI bhI kriyA karanemeM asamartha hAthavAlA hogA / isI prakAra govardhanakRta padmakozake antameM eka zloka hai ki athAsmin padmakozAkhye yo'bhidhAnakaraH paraH / sa jArajAtako jJeyaH yadi triskandhapAragaH // arthAt isa padmakokA nAmaka granthameM yadi koI apanA nAma ghuser3a degA to vaha bhale hI triskandhakA pAragAmI ho, to bhI use jArajAta hI samajhanA cAhie / ye donoM hastalikhita grantha rAjasthAna ke prAcyavidyApratiSThAna (jodhapura) ke anthasaMgrahameM saMgRhIta hai aura inakA kramAMka 1979 evaM 409 hai| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 53 evaM likhAnevAle vyakti Adiko dekhane para itanA to kahA jA sakatA hai ki Adarza pratimeM ina dA gAthAoMkA abhAva honese hI isa 'sU' pratimeM ve uddhRta nahIM huI hoNgii| sambhava hai ki Adarza pratimeM athavA usakI pUrvaparamparAkI pratimeM kisI prakArakI asahiSNutAke kAraNa ye gAthAe~ na bhI lI gaI hoM, parantu itanA nizcita hai ki granthakArakA saMkSipta paricaya denevAlI ye gAthAe~ svayaM granthakAra dvArA hI racita haiN| isa prakAra nirvRtikulIna mAnadevasUrike ziSya zIlAcArya, zIlAMka athavA vimalamatine prastuta granthakI racanA kI hai| granthakAra evaM unake guruke viSayameM koI vizeSa jAnakArI upalabdha nahIM hotI, phira bhI isa granthakA sampAdana karate samaya granthakArake bAremeM jo kucha thor3I-bahuta sAmagrI upalabdha huI hai vaha maiM nIce prastuta karatA hU~ AcArya pada prApta karanese pUrva evaM usake pazcAt granthakArakA nAma kramazaH vimalamati aura zIlAcArya rahA hogA aura 'zIlAMka' to svayaM granthakArake dvArA apane lie pasanda kiyA gayA upanAma pratIta hotA hai| yadyapi prastuta graMthake antameM 'zIla + aMka' dyotaka koI zabda prayoga to upalabdha nahIM hotA, tathApi vibudhAnanda nATakake antameM (pR. 27) 'sacchIlavAn raGgaH' likhakara granthakArakI vRtti zIla aMka sUcita karanekI jJAta hotI hai| kevala isI ekamAtra sthAnake kAraNa unakA upanAma zIlAMka par3A ho aisA nahIM kahA jA sakatA / sambhava hai, zIlAMka padase nirdiSTa dUsarI bhI racanAe~ unhoMne kI hoN| zrIhemacandrAcArya racita dezInAmamAlAkI TIkAmeM AnevAle 'kaDaMbhu ghaTasyaiva kaNTha iti zIlAMkaH' (pR. 88) tathA 'boMDa cUcukam ,boMTaNaM iti zIlAMkaH' (pR. 250) ina do uddharaNoMse itanA to nizcita hotA hai ki zIlAMka nAmake kisI vidvAnne yA to dezInAmamAlA likhI thI yA phira kisI dezI zabdakozake Upara TIkA likhI thii| zIlAMka nAmake aneka vidvAn hue haiN| Ajatakake upalabdha sAhityako dekhate hue aisA pratIta hotA hai ki anya zIlAMkoMkI racanAkA viSaya Agama sAhitya hai, jabaki prastuta granthakArakA viSaya kathA, caritra, nATaka Adi hai| isake alAvA prastuta granthameM dezI zabdoMkA prAcurya bhI hai / isase aisA anumAna kiyA jA sakatA hai ki hemacandrAcArya dvArA ullikhita zIlAMka cautpannamahApurisacariyake racayitA zIlAMka hI hone caahie| jisa prakAra uparyukta avatara goMse sUcita zIlAMkakI koI dezInAmamAlA athavA usakI TIkA upalabdha nahIM hotI usI prakAra dUsare grantha bhI prastuta granthakArane likhe avazya hoMge, parantu ve aba milate nahIM haiN| yadyapi zIlAMka nAmaka vidvAnkI anya kRtiyA~ upalabdha hotI haiM, kiMtu prastuta granthakArase una-una kRtiyoMke lekhaka abhinna haiM yaha batalAnevAlA koI pramANabhUta AdhAra isa samaya hamAre pAsa nahIM hai| zIlAMka vA zIlAcAryake sambandhameM bhAratIya evaM pAzcAtya vidvAnoMne kucha AnumAnika vicAra' pradarzita kiye haiN| usI nAmake eka vidvAn dvArA racita prastuta granthakA sampAdana karate samaya upayukta pUrvabhUmikAke AdhAra para jo bAteM jJAta huI haiM unakA nirdeza karanA yahA~ upayukta hogaa| isa samaya zIlAMka athavA zIlAcAryane nimna granthoMkI racanA kI hai- aise ullekha milate haiMgrantha kartA 1. vizeSAvazyakabhASyavRtti zIlAMka-koTyAcArya (nirdezaH prabhAvaka caritra) 2. AcArAMga-sUtrakRtAMgaTIkA zIlAcArya-tattvAditya-zIlAMka 3. caumpannamahApurisacariya zIlAcArya-vimalamati-zIlAMka 1 DaoN. pizala sampAdita aura bhANDArakara orieNTala insTiTayUTa, pUnAse prakAzita / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 4. 5. 6. 7. 8. upamahApurisavariya zIlAMka jIvasamAsaprakaraNavRtti pUjAvidhiprakaraNa (?) zIlAcArya (nirdeza : bRhaTTippanikA ) ajJAta aprApya dezIzabdakoza athavA dezIzabdakozakI vRtti zIlAMka ( nirdeza : hemacandra ) zIlAMka ( nirdeza prabhAvaka caritra ) ekAdazAMgavRtti inake atirikta vinayacandrIya (vikramakI 13 vIM zatI) kAvyazikSAmeM zIlAMkakA nirdeza hai / 1. inameM vizeSAvazyakabhASyake TIkAkAra koTyAcAryakA nAma zIlAMka bhI hai - aisA vidhAna karanevAle vidvAnoMmeMse sabane isa vidhAnake AdhArake rUpameM prabhAvakacaritrake atirikta dUsare kisI granthakA pramANa nahIM diyaa| usameM vizeSAvazyakabhASyakI vRttike racayitA zIlAMkako hI ekAdazAMgavRttikAra bhI kahA hai| usameM aisA bhI ullekha AtA hai ki gyAraha aMgoMkI vRttiyoMmeMse kevala AcArAMga evaM sUtrakRtAMgakI vRttiyoM ke atirikta zeSa nau aMgoMkI vRttiyoMke naSTa hone para zAsanadevatAne abhayadevasUri ko una aMgoM kI TIkA likhaneke lie prerita kiyA / prabhAvakacaritrakArakA zAsanadevatAvAlA yaha nirdeza yA to kisI nirmUla dantakathAke Upara AdhArita hai yA phira svayaM unakI apanI hI kalpanA hai / abhayadevasUrike samayameM zIlAMka athavA anya kisI vidvAnkI avaziSTa nau aMgoMpara vRtti hotI to "artharUpI ratnake sArarUpa, devatA dvArA adhiSThita tathA vidyA evaM kriyAse balavAn hone para bhI kisI pUrvapuruSane jisakA unmudraNa ( vyAkhyA yA TIkA) nahIM kiyA vaise sthAnAMgakA vyAkhyAmUlaka anuyoga Arambha kiyA jAtA hai|" isa prakAra abhayadevasUri svayaM apanI sthAnAMgavRttike prArambhameM na likhate / isase to yahI siddha hotA hai ki zIlAMka ekAdazAMgavRttikAra nahIM the, apitu AcArAMga evaM sUtrakRtAMgake hI vRttikAra the / ataeva prabhAvakacaritrakArakA uparyukta ullekha nirmUla pramANita hotA ho, to prabhAvakacaritra meM isI sthAnapara zIlAMkakA jo dUsarA nAma koTyAcArya diyA hai vaha bhI vizeSa sArthaka pratIta nahIM hotaa| kahanekA tAtparya yaha hai ki vizeSAvazyakabhASyakI vRttike racayitA koTyAcAryakA dUsarA nAma zIlAMka nahIM hai / pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrIsAgarAnandasUrijI ne bhI svasampAdita koTyAcAryakRta vizeSAvazyaka bhASyakI vRttikI prastAvanAmeM yaha bAta spaSTa kI hai| 2. AcArAMga sUtrakRtAMgake vRttikAra zIlAcAryane apane nAmakA nirdeza AcArAMga prathama zrutaskandhakI vRtti, dvitIya zrutaskandhakI vRtti tathA sUtrakRtAMgakI vRttike antameM kiyA hai| ina tInoM sthAnoM para AcAryane apanA nAma zIlAcArya likhA hai tathA AcArAMga prathama zrutaskandhakI vRttike aMtameM 'nirvRtikulIna - zIlAcAryeNa tattvAdityAparanAmnA vAharisAdhusahAyena kRtA TIkA parisamApteti' likhakara apanA dUsarA nAma tattvAditya bhI sUcita kiyA hai / gupta yA zakasaMvat ke viSayameM nizcaya na ho sakanese tathA dUsare vizeSa pramANoM ke abhAva meM bhinna-bhinna samayake AcAryoMko eka hI vyakti mAnaneke anumAna hote rahe haiM, parantu antima nirNaya abhI taka nahIM ho pAyA hai / AcArAMga prathama zrutaskandhakI TIkAke antameM granthakArane racanA samaya gupta saMvat 772 likhA hai, jabaki dvitIya zrutaskaMdhakI TIkAke anta meM zakasaMvat 784 aura pratyantara meM 798 likhA hai / 'yahA~ gupta saMvat evaM zakasaMvatko eka mAnakara zakako gupta likhA gayA hai vastutaH donoM saMvat zakasaMvat ke arthameM hone cAhie' - aisI DaoN. phlITa Adi vidvAnoMkI kalpanA yuktisaMgata pratIta hotI hai / isa dRSTi se yadi prathama zrutaskandhakI vRttike antameM diye gaye guptasaMvatko zakasaMvat hI mAna leM, to vi. saM. 907 meM prathama zrutaskandhakI aura vi. saM. 919 meM dvitIya zrutaskandhakI TIkA likhI gaI hogI / bRhaTTippanikAmeM cauSpannamahApurisacariyakA racanAsamaya vi. saM. 925 diyA hai| isa taraha donoM zIlAcAryoMne, samakAlIna honeke kAraNa, apanI alaga-alaga pahacAnake lie dUsarA nAma bhI diyA 1 " vividhArthaM ratnasArasya, devatAdhiSThitasya, vidyA- kriyAbalavatApi pUrvapuruSeNa kuto'pi kAraNAdanunmudritasya sthAnAzasyonmudraNamivAnuyogaH prArabhyate / " sthAnAMgaTIkAke prArambhameM / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA pa hogA, aisA anumAna sarvathA asaMgata nahIM lgtaa| ina donoMkI samakAlInatAkA aura abhinnatAkA mukhya AdhAra donoM granthoMke racanAsamayako hI kahA jA sakatA hai, kintu vastutaH ve donoM bhinna hI haiN| 'vimalAMka' vimalasUri, 'bhavavirahAMka' haribhadrasUri tathA 'dAkSiNyacihna' udyotanasUri ityAdi vidvAnoMne apane aparanAma sUcita kiye hI haiM, yadyapi unake samakAlIna usa-usa nAmake anya vidvAn jJAta nahIM ho sake haiN| yahA~ to hameM itanA hI sUcita karanA hai ki AcArAMgaTIkAkAra aura cauppannamahApurisacariyake kartA zIlAcArya apane aparanAma bhinna-bhinna sUcita karate haiM, aura isIlie ve samakAlIna hone para bhI eka nahIM haiN| purAtattvAcArya munIzrI jinavijayajIne jItakalpasUtrakI apanI prastAvanAmeM DaoN. phlITa', DaoN. piTarsana, DaoN. laoNyamAna tathA DaoN. harmana jekobIke mantavyoMkA anuvAda karate hue kuvalayamAlAkAra uddyotanasUrike guru tattvAcArya evaM AcArAMga-sUtrakRtAMgake vRttikAra zIlAcArya-tattvAditya eka hI haiM aisI kalpanA kI hai| isI prakAra isI prastAvanAke antameM (pariziSTameM) AcArAMga sUtrakRtAMgake TIkAkAra zIlAcArya evaM prastuta grantha cauppannamahApurisacariyake kartA eka haiM aisA bhI anumAna kiyA hai| unheM prastuta granthakI prati usa samaya prApta nahIM huI thI, ataH aisI kalpanA karanA unake lie svAbhAvika thA; parantu maiMne upara asaMdigdharUpase sUcita kiyA hI hai ki samakAlIna hone para bhI ye donoM zIlAcArya eka nahIM kintu bhinna haiN| AgamoddhAraka AcAryazrI sAgarAnandasUrijIne vizeSAvazyakabhASyavRttikI prastAvanAmeM AcArAMgake TIkAkAra zIlAcAryake tatvAditya nAmako (jo sabhI pratiyoMmeM upalabdha hotA hai) kavikRta mAnakara unheM tathA cauppannake kartA zIlAcAryako abhinna batalAyA hai, kintu yaha vidhAna saMgata pratIta nahIM hotA / donoM AcAryoMkI bhinnatAkA niSedha karaneke liye tattvAcArya ke nAmake lie 'kavikRta' vizeSaNakA prayoga karake use prakSipta mAnanekA unakA Azaya ho yA na ho, parantu usase itanA to phalita hotA hI hai ki unheM AcArAMga-sUtrakRtAMgavRttikAra zIlAcAryakA dUsarA nAma tattvAditya svIkArya nahIM hai| unake isa vidhAnase koI aisA bhI samajha sakatA hai ki vaha nAma svayaM granthakArane nahIM likhA hai aisA zrI sAgarAndasUrijIkA mAnanA hai / parantu jo nAma AcArAMgakI upalabdha prAcInatama pratiyoM meM nirapavAda rUpase upalabdha hotA hai usakA binA kisI AdhArake niSedha karanA ucita nahIM hai| kisI bhI vidvAnne anya vidvAnke granthameM aparanAma kalpita karake jor3a diyA ho aisA kabhI nahIM huaa| itanA hI nahIM, aisA dussAhasa kisane aura kisa hetuse kiyA hogA isakA uttara jisakA koI AdhAra nahIM aise 'kavikRta' zabdaprayogase nahIM miltaa| munizrI jinavijayajIko to cauppannamahApurisacariyakI prati nahIM milI thI, ataH unhoMne donoMke ekatvakA anumAna kiyA thA; parantu zrI sAgarAnandasUrijIko to cauppanake kartA zIlAcAryakA 'vimalamati' nAma milA hai, phIra bhI donoMkI bhinnatAke badale ekake aparanAmako vyartha mAnakara unakA ekIbhAva unhoMne kyoM kiyA hogA yaha hamArI samajhameM nahIM AtA / zrI mohanalAla dalIcanda desAIne bhI jItakalpasUtrakI uparyukta prastAvanAkA anusaraNa karake AcArAMgake TIkAkAra tathA cauppannake racayitAko eka mAnA hai / isake viSayameM to kucha vizeSa likhanekA nahIM hai| kiMtu jItakalpasUtrakI prastAvanAmeM koTyAcArya zIlAMka, aNahillapurake sthApaka vanarAjake vidyAguru zIlaguNasUri, AcArAMgake TIkAkAra zIlAcArya aura cauppannake racayitA zIlAcAryake eka honeke jo anizcita anumAna kiye haiM (jo usI prastAvanAmeM kiye gaye pariziSTake AdhAra para 1 DaoN. phlITane AcArAMgasUtraTIkAke racanA-sthAna 'gaMbhUtA' ko khambhAta kahA hai, kintu yaha ThIka pratIta nahIM hotA / mahesAnA-pATana rela-mArga para AnevAle dhINoja sTezanase tIna-cAra kosa dUra Aye hue gAMbhU nAmaka gA~vakA prAcIna nAma gaMbhUtA thA / isake sUcaka prAcIna pramANa bhI upalabdha hote haiM / 2 dekho 'jaina sAhityano saMkSipta itihAsa' pR. 180-81 / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariya asaMgata aura anirNIta kahe jA sakate haiM) unake AdhAra para vanarAjake guru zIlaguNasUri aura dono zIlAcAryoMko eka mAnakara zrI desAIne unakI stutike rUpameM muniratnasUrikRta amamasvAmicaritrakA jo zloka uddhRta kiyA hai vaha bhI zIlaguNasUri yA zIlAcAryakI stutirUpa nahIM hai, kintu usase to zrI hemacandrAcAryakI stuti kI gaI hai / vaha zloka isa prakAra hai gururgurjararAjasya cAturvithaikasRSTikRt / triSaSTinarasadvRttakavirvAcAM na gocaraH / / isameM Aye hue 'gurjararAja' zabdakA artha kumArapAla ke badale vanarAja karake usake vidyAguru zIlaguNasUrikA tathA triSaSTizalAkApuruSacaritrake badale cauppannamahApurisacariyakI kalpanA karake zIlAcAryakA aikya sUcita karanekA Azaya mAdama par3atA hai, parantu 'cAturvi caikasRSTikRt' vizeSaNa jitanA hemacandrAcAryake lie upayukta lagatA hai utanA zIlaguNasUri yA zIlAcAryake lie upayukta pratIta nahIM hotA / isake alAvA triSaSTizalAkApuruSacaritrake nirdezakA Azaya bhI isameM spaSTa avagata hotA hai / sambhAvanAoMko vidhAna mAnakara kiyA gayA nirNaya kaisA asaMgata hotA hai yaha jAnaneke lie upayukta zlokakA zrIdesAIkRta artha eka udAharaNarUpa hai / prastuta vicArake sandarbha meM eka bAta vizeSa sUcaka hai; ataH antameM isakA nirdeza karanA mujhe Avazyaka pratIta hotA hai| AcArAMga evaM sUtrakRtAMgake TIkAkAra apanA nAma tattvAditya evaM zIlAcArya sUcita karate haiM, kintu kahIM kahIM pratyaMtararUpase zIlAMkakA bhI nirdeza milatA hai / isa parase yaha saMbhAvanA hotI hai ki unakA mUla nAma zIlAcArya hogA kintu bAdameM zIlAcArya aura zIlAMkAcAryakA ekIkaraNa ho jAneke kAraNa ve zIlAMka nAmase bhI prasiddha hue| 3. cauppannamahApurisacariyake kartA zIlAcAryakA paricaya diyA jA cukA hai / 4. jIvasamAsavRttimeM granthakAra apanA nAma zIlAMka sUcita karate haiN| isake atirikta anya koI jAnakArI isameM upalabdha na honese granthake sAdyanta avalokanake anantara hI kucha kahA jA sakatA hai| sarasarI nigAhase maiM sArA grantha dekha to cukA hU~, parantu usake AdhArapara kisI nirNayapara AnA isa samaya kaThina hai / 5. zIlAcAryaracita pUjAvidhiviSayaka koI kRti kA jo nirdeza bRhaTipanikAmeM AtA hai vaha isa prakAra hai'zrIzAntivetAlIyaparvapaMjikA snapanavidhyAdivAcyA shriishiilaacaaryaayaa| isa ullekha parase jJAta hotA hai ki isa kRtikA viSaya pUjAvidhi rahA hogA / abataka isakI eka bhI prati upalabdha nahIM huI, ataH nAmamAtrakA ullekha karanevAle uparyukta ullekhake AdhAra para itanI mAtra saMbhAvanA kI jA sakatI hai ki snapanavidhi Adi viSayaka koI grantha zIlAcAryakA thA jisa para vAdivetAla zAntyAcAryane paMjikA likhI thii| 6. hemacandrIya dezInAmamAlAkI TIkAmeM nirdiSTa zIlAMka cauppanake kartA zIlAMka hone cAhie aise anumAnakA nirdeza maiMne Upara kiyA hI hai| 7. prabhAvakacaritrameM nirdiSTa zIlAMkake bAremeM pahale kahA jA cukA hai| 8. lagabhaga 13vIM zatIke AcArya vinayacandrane apanI kAvyazikSAke antameM vyAsa Adi brAhmaNa granthakAroM ke nAmoMke sAtha jaina granthakAroMkA bhI nAmanirdeza kiyA hai / usameM zIlAMkakA nAma bhI AtA hai| kAvyazikSAkA vaha pATha isa prakAra hai-- bhadrabAhurharibhadraH zIlAMkaH zAkaTAyanaH / ugasvAtiH pr........||' (AgekA patra upalabdha nahIM) isameM kevala nAmakA hI nirdeza honese lekhakako kaunase zIlAMka abhipreta haiM yaha jAnanA kaThina hai, tathApi kAvyazAstrameM 1 dekho 'pattanasthajainabhANDAgArIyasUci ' (orieNTala insTiTayUTa, bar3audA prakAzita) pR. 50 / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 smRta zIlAMka aise hone cAhie jo vyAkaraNa, kAvya, koza, caritra Adike racayitAke rUpameM khyAtanAma ho / yaha tarka hameM aisI sambhAvanAkI ora le jAtA hai ki lekhakako zIlAMka padase zAyada cauppannake racayitA zIlAMka abhipreta ho' / prastAvanA granthagata sAMskRtika sAmagrI zAlavAhanakI sabhA zatazaH kaviyoMse zobhita hotI hogI, arthAt vaha atyanta vidyApriya rAjA hogA - yaha bAta pR. 138 ke antameM Aye hue aTavIvarNanake zliSTa prayogase jJAta hotI hai / usameM kahA hai- 'sAlavAhanatthANi jai siya kaisayasaMkula' isameM aTavIke pakSameM 'kaisayasaMkula' kA artha hai kapizatasaMkulA tathA zAlavAhanakI sabhAke pakSameM artha kavizatasaMkulA / sarasvatI nadIke kinAre para base hue siNavalliyA nAmaka gA~vake pAsa ( ' patto sararasaIe tIrAsaNNaM siNavalliyAhihANaM gAmaM ti' pR. 186 ) jarAsaMghako harAkara yAdavoMne vijayake utsAhameM Akara Ananda manAyA aura usake smArakake rUpameM Anandapura nAmaka nagara ( Adhunika vaDanagara ) basAyA / vahA~ unhoMne 'arahaMtAsaNaya' nAmaka eka caitya bhI banavAyA thA, jo granthakAra zIlAMkake samaya meM vidyamAna thA / vaha pATha isa prakAra hai- " tao bhattinbharanibbharehiM jAyavaNariMdehiM tattha bhayavaM nivesiUNa arahaMtAsaNayAhihANamAyayaNaM kAriyaM, ANaMdapuraM ca NiviTTaM / ajja vi tattha pasiddhaM paJcakrakhamuvalakkhijjaiti / " pR. 189 / vardhamAnasvAmicaritameM sUcita gosAla, visAla, visAhila, pArAsara (pR. 304 ) Adike maMtra, taMtra, indrajAlameM naipuNya se, bida-yUkAtApasa (pR. 281 ) evaM gosAlakake (pR. 306-7 ) tejolezyAke prasaMgase tathA asthikanAgarAjaprastAva (pR. 275 )meM AnevAle haDDiyoMke mandirake ullekhase aisA jJAta hotA hai ki Ajase DhAI hajAra varSa pahale vardhamAnasvAmI ke samayameM bhAratake vividha parivrAjakoMmeM tAMtrika vidyAkA ThIka ThIka prasAra hogA / usa samaya harI yA sUkhI zaivAlake atirikta kisI bhI padArthakA AhAra na karanevAle saikar3oM tapasvI vidyamAna the (pR. 323 ) / siMhaladvIpa ( zrI laMkA) meM rAjyadharma bauddha thA isakA ullekha bhI pR. 154meM milatA hai / itihAsaprasiddha nAlaMdA ke lie granthakArane yahA~ 'NAgalaMda' zabdakA prayoga kiyA hai| isake AdhAra para nAlaMdAkI vyutpatti isa prakAra batAI jA sakatI hai- NAgalaMda 8 NAyalaMda 8 NAalaMda 8 NAlaMda 8 NAlaMdA / pAThAntara meM 'NAgaliMda' zabda bhI milatA hai / yaha NAgalaMda rAjagRhakI eka bahirbhUmi thI aisA bhI isameM kahA gayA hai / vaha pATha isa prakAra hai| 'tattha NAgalaMdaNAmAe purabAhiriyAe ekate pecchiUga avAyaparivajjiyaM vasahiM saMThio savvarAiyaM paDimaM / ' pR. 280 pR. 166 meM cilisa aura DoDa nAmakI jAtiyoMkA ullekha AtA hai / kAzIdezameM khAdya sAmagrIkI vipulatAkA nirdeza isa prakAra AtA hai- 'asthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kAsI NAma jaNavao paurajaNa - dhaNasamAulo pamuiyagAmiNayajaNajaNiyaharabolo ajattasaMpajaMtasAsacchettaramaNijo / avi ya -- sai jattha va tattha va jaha va taha va saMpaDai bhoyaNamaNagdhaM / dAridagharesu vi paMthiyANa dahi- sAli- kUreNa // (pR. 86 ) 1 prastuta upannamahApurisacariyake antargata jo vibudhAnanda nAmaka nATaka AtA hai usakA alagase sampAdana karake pro. puruSottamadAsa jaina ne 1955 I. meM dariyAnA buka Dipo, rohatakase prakAzita kiyA hai| usameM bhI granthakArake viSayameM purAtattvAcArya munizrI jinavijayajI sampAdita jItakalpasUtrakI prastAvanAse vizeSa jAnakArI nahIM milatI / For Private Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamahApurisacariya arthAt yahA~ jambUdvIpake bharatakSetrameM pracura jana evaM dhanase yukta, pramudita grAmajanoMkI U~cI AvAjavAlA tathA jisake khetoMmeM binA prayatnake hI dhAnyakI niSpatti hotI hai aisA kAzI nAmakA deza AyA huA hai / usa dezameM sarvatra aura saba samaya daridroMke gharameMse bhI musAphiroMko dahI-cAvalakA zreSTha bhojana nirantara milatA hai / 58 isake atirikta kRSipradhAna bhUmike arthameM ghaTita ho sake aisA kAzIdezakA dUsarA nAma kAsabhUmI (pR. 212 )bhI yahA~ upalabdha hotA hai / isameM bhinna bhinna viSayoMke prAcIna zAstra tathA unake praNetAoMke jo nAma milate haiM ve isa prakAra haiM bharatakA nATyazAstra, samudrakA puruSalakSaNazAstra, citrarathakA saMgItazAstra, naggaikA citrakalAzAstra, dhanvantarikA AyurvedazAstra, zAlibhadrakA azvazAstra, vihANakA dyUtazAstra, bumbuhakA hastizAstra, aMgirasakA yuddhazAstra, zabarakA indrajAlazAstra, arrant strIlakSaNazAstra, senApatikA zakunazAstra, gajendrakA svapnalakSaNazAstra, nalakA pAkazAstra aura vidyAdharakA patra - chedyazAstra (pR. 38 ) / prastuta granthakAra ke pUrva evaM arvAkkAlIna aneka vidvAnoMne pAdaliptasUrikRta taraMgavatIkathAko eka sarvotkRSTa sAhityika kRti kahA hai / hamAre granthakArane bhI taraMgavatI evaM Adi zabdase usa kakSAkI anyAnya kRtiyoMkA smaraNa nIcekI gAthAmeM kiyA hai sA Natthi kalA taM Natthi lakkhaNaM jaM Na dIsai phuDatthaM / pAlittayA iviraiyataraMgamaiyAisu kahAsu // (pR. 38 ) arthAt aisI koI kalA yA lakSaNa nahIM hai jisakA artha pAdalita Adi vidvAnoM dvArA racita taraMgavatI Adi kathAoM meM sphuTa na huA ho / matalaba ki taraMgavatI Adi kathAe~ kalAzAstra evaM lakSaNazAstra se sarvAMga saMpUrNa thIM / ------ pR. 106 meM maNi Adike jalase sarva prakAra ke viSoMke mAraNakA ullekha AtA hai / kukkuDasappa ( kurkuTasarpa ) eka aisA sarpa hai jo ur3atA ho| aise sarpakA ullekha 250 ve pRSTha para AtA hai / usameM kahI gaI eka yojanakI lambAIko atizayokti mAneM, to bhI itanA to kahA jA sakatA hai ki isa prakArake prANivijJAnakI jAnakArI athavA to kalpanA prAcInakAlameM thI / bandarameM bhI buddhizakti aura auSadhoMke guNa-doSakA jJAna hotA hai yaha bAta pR. 60 para AtI hai 1 ise bhI prANivijJAnakI jAnakArI kaha sakate haiM / aisI bhI dhUpa banatI thI jisase ki sU~ghanevAle manuSyakI mRtyu ho jAya (pR. 30 ) / varNa-parAvartana evaM caitanyAcchAdana ( acetanakI bhA~ti nizceSTa ho jAnA ) ke lie vividha prakArakI guTikAoM kA upayoga hotA thA / yaha bAta pR. 154 tathA 227-28 meM AtI hai / jaina AgamoM ke bhASyoM tathA vyAkhyA- granthoMmeM bhI svarabheda evaM varNabhedakAraka guTikAoM kA ullekha pracuramAtrAmeM milatA hai / sampanna vyaktimeM svAbhAvika rUpase samunnata mAnava-sabhyatA ke darzana hone cAhie / isa vastukA pratipAdana dhana sArthavAhake eka prasaMga pR. ( 11 ) meM upalabdha hotA hai vaha prasaMga isa prakAra hai dhana sArthavAhake eka pradhAna karmacArIse eka vaNik IrSyAvaza pUchatA hai ki tumhAre sArthavAhake pAsa kitanA dhana hai ? usameM kaise-kaise guNa haiM ? vaha kyA de sakatA hai ? taba mANibhadra apane seThakA paricaya dete hue kahatA hai ki hamAre svAmimeM eka hI vastu hai aura vaha hai vivekabhAva aura jo eka vastu nahIM hai vaha hai anAcAra / athavA do vastue~ haiM; paropakAritA tathA dharmakI abhilASA; jo do vastue~ nahIM haiM; garva evaM kusaMsarga / athavA tIna vastue~ unameM haiM aura tIna nahIM haiN| unameM kula, zIla evaM rUpa haiM, jabaki dUsareko nIcA dikhAnA, uddhatatA aura paradAragAmitva nahIM haiM / athavA unameM dharma, artha, kAma For Private Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA aura mokSa ye cAra vastue~ haiM, jabaki phalakI abhilASA, bar3appanakI bhAvanA, viSayAMdhatA evaM duHkhIko duHkhI karanA ye cAra bAteM nahIM haiM / athavA unameM pAMca bAteM haiM aura pAMca bAteM nahIM haiM / jJAna, vijJAna, vinaya, kRtajJatA aura AzritoMkA poSaNa ye pA~ca bAteM haiM, jabaki durAgraha, asaMyama, dInatA, anucita vyaya aura karkaza bhASA ye pA~ca bAteM nahIM haiM / bar3e-bar3e vyApArI jaba vyApArake lie pravAsa karate taba aisI ghoSaNA karavAte ki jisako AnA ho vaha amuka dina aura amuka sthAna para taiyAra hokara A jaay| aisA pravAsI janasamUha sArtha aura usakA mukhya puruSa sArthavAha kahalAtA thA / aise sArthoMmeM tyAgI evaM dharmayAtrA karanevAle bhI jAte the, choTe vyApArI bhI jAte the aura unheM vyApArake liye sahAyatAkI AvazyakatA hotI to sArthavAha vaisI sahAyatA detA bhI thA / isa prakArake sArthakA varNana isake 10 veM pRSTha para AtA hai| isake 7 veM pRSTha para eka seThane apane putrako jo zikSA dI hai vaha atyanta preraka hai| vaha zikSA dete hue kahatA hai ki-he putra, sarvakalAoMmeM kuzala, vinIta tathA sAdI vezabhUSAvAle tujhako kucha kahane jaisA nahIM hai tathApi avasara Ane para guru janako sanAthatA batalAnI cAhie-isa uktike AdhAra para kahatA hai ki he putra, hama kalAse jInevAle aura acche veza evaM AcAravAle vaNika haiN| hamArI yuvAvasthA bhI vRddha-svabhAva jaisI honI cAhie, sampatti uddhaTa vezavAlI nahIM honI cAhie. anya loga jAna na sakeM aisA hamArA ratisambhoga honA cAhie tathA hamAre dAnakI khabara bahuta logoMko nahIM honI caahie| isa uddharaNase prAcIna samayameM sampannavargakI jIvanakalA kaisI hotI thI vaha jJAta hotA hai / sampanna vargake sAtha asampanna varga avaimanasya, sahayoga evaM pArasparika snehasaMbaMdhase rahe isake liye sukhI vargakI jIvanapaddhatike Upara yaha bAta ThIka-ThIka prakAza DAlatI hai| dasaveM pRSThakI 28 vI gAthAmeM kahA hai ki svAmi, naukara tathA sAmAnya janatAke ghara eka jaise the| yaha bAta sarvodaya athavA samAnavAda kA Adarza sUcita karatI hai| ____ Ajase lagabhaga DhAI hajAra varSa pahale bhagavAn buddha aura bhagavAn mahAvIrake samayameM apahRta striyoM kA vikraya hotA thA aura usameM becanevAleko koI bhI rAjakIya athavA vyAvahArika niyama bAdhaka nahIM hotA thA / mAnavadehake apaharaNa evaM vikrayakA eka udAharaNa yahA~ (pR. 289) vasumatI-candanabAlAke prasaMga dvArA prastata kiyA gayA hai| nagarIko vijetAkI AjJAse koI bhI lUTa sakatA thA, aura isIlie rakSaNArtha bhAgatI dhAriNI rAnI tathA vasumatI rAjakumArIko eka kulaputraka jabaradastI pakar3akara le jAtA hai / zokase rAnIkI to mRtyu ho jAtI hai, kintu vasumatIko kozAMbImeM lAkara vaha beca DAlatA hai| saMskRtikI dRSTise yaha eka nindanIya bAta hai| pR. 47 meM uttama, madhyama evaM adhama isa prakAra tIna tarahake yuddha batalAye haiN| do pratispardhI rAjA sainyakA saMhAra rokaneke lie paraspara dRSTiyuddha athavA mallayuddha karate the| ina do prakAroM se prathama uttama aura dvitIya madhyama yuddha kahalAtA thaa| raNabhUmimeM do pratispardhI rAjAoMke sainya vividha AyudhoMse jo yuddha karate vaha adhama koTikA samajhA jAtA thaa| saMskRtikI dRSTise yaha atyuttama prathA hai| ___Aja lokavyavahArameM bhI prathama kanyAko lakSmIrUpa mAnakara apanAyA jAtA hai / isa prathAkA nirdeza isameM bhI hai / isameM kahA hai ki-' paDhamA ya patthaNA, tA Na jujjai vayaNamaNNahAkAuM rAiNo' / (pR. 23) arthAt (kanyAke viSayameM ) pahalI prArthanA hai, ataH rAjAkA (kanyAdAna denekA) vacana anyathA karanA ucita nahIM hai| hAthameM pAnI lekara kanyAkI sagAI karanekI prathA prAcIna samayameM vyApaka athavA pradezAntarameM pracalita hogii| yaha bAta 'jao ahaM ammApitIhi tarasa putvaM udayadANeNa diNNA' (pR. 141) se jAnI jAtI hai| Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariya brahmadattake vivAhake lie kanyAko varapakSake nagarameM lAyA gayA hai / (pR. 220) isa parase sUcita hotA hai ki kahIMkahIM kanyAko vara pakSake gA~vameM lAkara usakA vivAha karanekI prathA rahI hogii| vastutaH yaha prathA aba bhI kaI jAtiyoMmeM pracalita hai| yogya patikI prAptike lie kAmadevakA pUjana (pR. 110) tathA yakSakI ArAdhanA (pR. 232) karanekI praNAlikA thI aisA yahA~ Aye hue varNanoMse jJAta hotA hai| pR. 319 meM nagarake dvArapAla devatAkI yAtrAke tyauhArakA ullekha AtA hai| bhAratake prAcIna kathAsAhityameM kaI kathAnAyaka aneka striyoMke sAtha vivAha karate dikhAye gaye haiN| isI prakAra yahA~ bhI kaI kathAoMmeM dekhA jAtA hai| ye kathAe~ usa kAlameM likhI gaI thIM jaba bahu-patnItva sAmAjika gaurava evaM puNyakA suphala mAnA jAtA thaa| Aja isa vicAradhArAmeM parivartana ho gayA hai| 'aNNayA ya varadhaNuNo divaso tti payappiyaM bhoja, bhuMjaMti baMbhaNAdiNo' (pR. 237) tathA 'tumaM baMbhaNo NimaMtio mahayAladivasesu puNNabhadeNa seTThiNA (pR. 113)- ina avataraNoMse zrAddhake dina brAhmaNabhojakI prathAkI vyApakatA jAnI jA sakatI hai| 'tattha ya haTTamajhadesammi caccare kahaeNaM kahAgayaM kahateNaM paDhiyaM gAhAjayalaM' (pR. 113)-isa uddharaNase cauka-caurAhoM para rAmAyaNa AdikI kathA kahanekI jo prathA prAcIna hajAroM varSoM se calI A rahI thI vaha granthakArake samayameM bhI vidyamAna thI aura Aja bhI hai| isa granthameM yadyapi khAdya padArthoMke aneka nAma upalabdha nahIM hote, phira bhI kUra, dAlI, sAlaNaya, pakkaNNa aura timmaNa itane nAma to milate haiM (pR. 325) / pR. 228, gAthA 128-31 meM kApAlikakA varNana AtA hai| kApAlika sAdhu mAnava-muNDoMkI mAlA dhAraNa karate the, bhinna-bhinna prakArake cIthar3oMse unakI chAtI ba~kI rahatI thI jisase ve bhayaMkara mAlUma hote the, mastaka para vividha pakSiyoMke paMkha rakhate the, hAthase ve DamaruvAdana karate the aura madirApAnase unakI AMkheM nazIlI lagatI thiiN| kApAlikokA aisA bhImarUpa prAcIna kathAsAhityameM prAyaH upalabdha hotA hai| AmalakheDDu nAmaka bAlakrIDAkA tathA khelameM vijita bAlakako parAjita bAlaka apanI pITha para lekara ghUme isa prakArake khelakA nirdeza pR. 271-2 para AtA hai| sampanna yuvaka lAkho rupayoMkI hor3a lagAkara murgAko lar3Ate the-isakA ullekha pR. 229 ke kathAprasaMga parase jAnA jA sakatA hai| puSpamAlAke gucchoMmeM haMsa, mRga, mayUra, sArasa, kokila AdikI AkRtiyoMkA gumphana kiyA jAtA thA- yaha bAta pR. 211 ko dekhanese jJAta hotI hai / __ pR. 20 meM Aye hue varNanase rAjakumArIkI citrakalAkI nipuNatA vidita hotI hai / pR. 76 meM rAnIkI dinacaryAmeM zuka-sArikAkI sambhAlake atirikta citrakalAkA bhI ullekha hai| isI prakAra pR. 155 meM rAjakumArIkI citrakalA evaM saMgItakI upAsanAkA nirdeza hai / yaha bAta usa samayake saMbhrAnta kulakI mahilAoMkI rucikI sUcaka hai| strIyoMkI 64 kalAoMmeM inakI parigaNanA kI gaI hai| Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA nRtyayukta gItake hindola nAmaka prakArakA ullekha pR. 190 meM AtA hai / isake atirikta carcarI gIta( gujarAtI cAcara )kA nirdeza bhI pR. 191 meM kiyA gayA hai / puruSa bhI sira para lambe bAla rakhate the (pR. 120) / pR. 289 meM lIlAyaTThI (lIlAyaSTi ) zabda AtA hai| isase jJAta hotA hai ki ghUmane jAte samaya zaukake lie hAthameM char3I rakhanekA rivAz2a kAfI prAcIna hai| 'Dhokate kAlaH' ke badale 'Dhokate lagnam' (pR. 25) bolanA cAhie-isa kathanase isa samaya bhI pracalita usa zAbdika vahamakA sUcana hotA hai jisameM kisI zabda-prayogako amAMgalika samajhakara usakA vyavahAra nahIM kiyA jAtA aura usake sthAnameM usI bhAvakA sUcaka koI sAMketika zabda rakhA jAtA hai / jaise gujarAtImeM 'dukAna vadhAvo' (dukAna banda karo), * sAcavaNuM sAcavo' (tAlA lagAdo), 'divAne rANo karo' (diyA bujhA do) Adi / tIrthaMkarakI mAtA jaba sagarbhA hotI hai taba garbhakI rakSAke lie deviyA~ Akara bhUtirakSA, maMtrauSadhi Adi palaMga para bA~dhatI haiM aisA pR. 258 meM likhA hai| isa samaya bhI cAkU rakhanA, kAlA dhAgA bA~dhanA, yaMtrayukta tAvIz2a pahananA Adi prathA pracalita hai / isa prathAkI prAcInatA isase sUcita hotI hai| sArthameM U~Ta, bhaiMse, gadhe AdikA upayoga hotA thA (pR. 16) tathA zIghra pravAsake lie U~TakI savArI prasiddha thI (pR. 135) / dAmpatyajIvanameM vividha prahelikAe~ (paheliyA~ ) bhI Ananda-vinodakA sAdhana banatI thiiN| pR. 118 tathA 120 / 64 kalAoMmeM inakA bhI eka kalAke rUpameM ullekha AtA hai| zakuna (pR. 101, 187 ), maMtrasAdhanA (pR. 119) tathA nimitta (pR. 59, 66, 189 evaM 258) ye tInoM bAteM sAmAnya lokavyavahArameM pracalita thiiN| ghanaratha rAjAkI do rAniyoMmeMse paumAvatI rAnIkA nAma kahAvalI (pR. 149) meM tathA triSaSTizalAkApuruSacaritameM priyamatI milatA hai| isI prakAra triSaSTi meM zAntisvAmIke pUrvabhavase sambaddha kapota-ovAlakakA prasaMga megharathake bhavameM AtA hai, jabaki kahAvalI tathA isameM (pR. 148-9) megharathake pUrvavartI vajrAyudhake bhavameM AtA hai| pR. 75 meM tIrthaMkarake garbhAvataraNake pahale indra dvArA garbhazodhanakI bAta AtI hai, jo naI mAlUma hotI hai / 783 pRSTha para Arambha-samArambhavAle gRhasthako diyA gayA dAna nirarthaka evaM bandhahetuka hai aisA kahakara usakA koI anartha na kare isa dRSTise usI pRSTha para 'anukampA-dAnakA tIrthaMkaroMne kahIM bhI niSedha nahIM kiyA' aisA sUcita kiyA hai / isameM granthakArakI dIrghadarzitA prakaTa hotI hai / svayaM tIrthakara bhI eka varSa taka Arambhayukta gRhasthako dAna dete haiM / isakA niSedha to kiyA hI nahIM jA sakatA | ataH gRhasthako dAna na deneke sUcaka vAkyoMke AdhAra para koI nirNaya kara lenA anucita hai / anukampA aura mAnama-prema hI dAnako AdhArazilA hai| bIsa sthAnakoMmeMse kisI eka athavA ekAdhikakI AsevanAse tIrthaMkara nAmakarmakA bandha hotA hai aisA sAmAnyataH samajhA jAtA hai / yahA~ para bhI usakA nirdeza hai, phira bhI eka sthAna para (pR. 256) solaha sthAnakoMmeMse anyatarakI AsevanAse tIrthaMkara nAmakarmakA bandha hotA hai aisA bhI likhA hai| bhagIrathane nAgabali evaM nAgapUjAkA prArambha kiyA tathA mRta vyaktikI asthiyoMke visarjanakI prathA calAI pR. 71 / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cappanna mahApurisacariya RNasvIkAra prastuta granthakA samarpaNa maiMne mAnanIya rASTrapati DaoN. rAjendraprasAdajIko kiyA hai / isake liye unhoMne kRpApUrvaka jo anumati dI hai etadartha maiM unake prati kRtajJatA vyakta karatA hU~ / 62 prastuta saMpAdanameM prayukta dUsarI susaMjJaka prati sva. sUrisamrAT vijayanemisUrIzvarajoke bhaMDArakI hai| jo inake ziSya-praziSya AcArya zrIvijayodayasUrijI tathA AcAryazrIvijayanandanasUrijI kI kRpAse hamAre pAsa laMbe samaya taka rahI / vi. saM. 1998 meM purAtattvAcArya munizrI jinavijayajIke sAtha jesalamera meM rahakara prastuta graMthakA sarvaprathama paricaya prApta karanekA saubhAgya mujhe prApta huA thA / je saMjJaka pratikI pANDulipi unhoMne pU. pA. munizrI puNyavijayajIko dI thI, jo mujhe milI / etadartha maiM ukta AcAryoMke prati hArdika AbhAra vyakta karatA hU~ / pUjyapAda AgamaprabhAkara munizrI puNyavijayajIke viSayameM to maiM kyA likhUM ? isa granthake sampAdanameM udbhUta zaMkAsamAdhAnameM tathA prUpha Adike dekhanemeM unakI jo amUlya sahAyatA mujhe milI hai usake lie maiM kina zabdoM meM unake prati apanA AbhAra vyakta karU~ ? bacapanase lekara Aja dina taka mujha para unake aneka RNoMkA komala-madhura bhAra sadaiva ladatA rahA hai / hRdayameM ekamAtra yahI AkAMkSA banI rahatI hai ki jJAnayogI ina guruvareNyakA RNabhAra sadA vRddhiMgata hotA rahe ! isa bhAra maiM eka prakArake mAnasika halkepana aura prasannatAkA anubhava karatA rahA hU~ / isa prastAvanA ko suvyavasthita karanemeM bhAratIya darzanazAstroMke gahare abhyAsI paNDita pravara zrIdalasukhabhAI mAlavaNayAne tattatsthAnoM meM parAmarza karake mujhe mArgadarzana karAyA evaM prastAvanAke AkhirI prUpha dekhanemeM jo kaSTa uThAyA hai isake lie maiM unakA atyanta AbhArI huuN| isa prastAvanAkA hindI bhASAntara ( isa peragrAphake sivAya ) jaina zAstrAcArya prAdhyApaka zrIzAntilAla bhAIne kiyA hai etadartha maiM unakA bhI RNI hU~ / antameM isake prakAzaka prAkRta TeksTa sosAyaTIke prati maiM AbhAra pradarzita karanA apanA kartavya samajhatA hU~ / bhAratIya saMskRti evaM manISAke aMgabhUta prAkRta jaina granthoMke prakAzanakA bhagIratha kArya isa saMsthAne apane Upara liyA hai / hamAre rASTrapati pUjya rAjendraprasAdajIko satpreraNA se yaha saMsthA apane abhIpsita kAryameM avazya saphala hogI aisI AzA rakhatA hU~ / tA. 26 janavarI 1961 prAkRta granthapariSad jainaupAzraya, luNasAvADA ahamadAbAda vidvajjanavineya paM. amRtalAla mohanalAla bhojaka Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'cauppannamahApurisacariya'sya viSayAnukramaH patrAGkaH viSayaH kathApITham / 1-5 maMgalam / ss occw 34 38 9-10 sajjana durjanavivekaH / SaDvidhAH puruSAH / abhidheyam / aloka-lokavarNanam / kAlavarNanam / [1] 1-2 RSabhasvAmi-bharatacakravarticaritam / 6-50 sapta kulakarAH / 6-10 vaNijAM jIvanakalA / alpAnubhAvakalpavRkSavarNanam / trividhA daNDanItayaH / RSabhasvAmiprabhRtInAM pUrvabhavAH / 10-34 RSabhasvAmino dhanasArthavAha-yugalika saudharmadevAtmakaM bhavatrayam / 10-16 saarthgmnodghossnnaa| sArthavAhasya guNAH / zramaNAnAM prAbhAtikI caryA / 13 sAdhusamudAyavarNanam / samyaktvam / 14-15 sArthaprayANam / RSabhasvAmino mahAbalAkhyazcaturtho bhvH| 16-28 vibudhAnandaM nAma nATakam / 17-27 RSabhasvAmino lalitAGgadevAkhyaH paJcamo bhavaH / 28-30 nirnAmikAkathAnakam / 29-30 RSabhasvAmino vajrajaGgha-saudharmadevabhavI SaSTha-saptamau / 0 jIvAnandavaidyabhavo'STamaH / 31- 2 viSayaH patrAGkaH RSabhasvAmino bajranAbhacakri-sarvArthasiddha vimAnadevabhavau navama-dazamau / 32-34 tIrthakaranAmakarmabandhanimittabhUtAni viMzatisthAnakAni / 33 RSabhasvAmino jnm| ,, janmotsavaH / 34-37 ikSvAkuvaMzasthApanA / RSabhasvAmino vivAhoM rAjyAbhiSekazca / 37 vinItAnagarIsthApanA, bharata-bAhubali-brAhmI sundarIprabhRtInAM janma ca / lipi-kalA-lakSaNazAstrAdInAM prAdurbhAvaH, kAlAntara bhUtatattacchAstranirmAtRnAmakathanaM ca / 38 aSTAdaza lipayaH, gaNitasaMkhyAzca / 38-39 dvi-tri-catuH-viMzatiprakArA varNAH / 39 RSabhasvAmino dIkSA, paJcamuSTilocazca / 40 pAraNam , bAhubalikRtaM dharmacakraM, kevalajJAnotpattizca / marudevyAH kevalajJAnaM nirvANaM ca / 42 gaNadharasthApanA, bAhmIpravAjanA ca / bharatasya vijayayAtrA, nava nidhayazca / 43-44 bharata-bAhubalinoryuddham / 46-47 bAhubalino dIkSA, kevalajJAnaM ca / 48-49 marIcerbhAgavataliGgapravartApanam , RSabhasvAminirvANaM ca / 49 bharatasya kevalajJAnaM nirvANaM ca / [2] 3 ajitasvAmicaritam / 51-54 narakavarNanam / samyaktvadaurlabhyam / samyaktvasthairye mugdhabhaTTakathAnakam / 53-54 [3] 4 sagaracakravarticaritam / 55-71 cakravartinazcaturdaza ratnAni / 42 50 52 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 viSayaH duHzIlabhAryAjanitavairAgye varuNavarma kathAnakam (AtmakathA ) | sagaraputrANAM svairavihAraH, aSTApada parikhAkhananam, nAgakumArairdahanaM ca / 62-64 brAhmaNena yuktipUrvakaM sagarasya putramaraNa kathanam, tacchoka-samAzvAsane ca / 65-70 bhAgIrathena gaGgAyAH samudranayanam, gaGgAyA bhAgIrathI - jAhnavI nAmakaraNam, mRtAsthijalavisarjanapraNAlikAprArambhazca / [4] 5 sambhavasvAmicaritam / samavasaraNaracanA | aSTaprakAra karmabandhakAraNAni / [5] 6 abhinandanasvAmicaritam / [6] 7 sumatisvAmicaritam / sumatisvAminaH pUrvabhavaH / dAnAdicaturvidhadharmaprarUpaNA, pravrajyAdauSkaryaM ca / zubhAzubhakarmabandhodayaprarUpaNA / [7] 8 padmaprabhasvAmicaritam / samavasaraNasthajIvAnAM vairAbhAvavarNanam / caturvidhadevanikAyavarNanam / [8] 9 supArzvasvAmicaritam / aSTaprakAra karmasaMkSiptavarNanA / [9] 10 candraprabhasvAmicaritam / vasantavarNanam / lokAntikadevaprabodhanam / siddhikSetravarNanam, siddhasvarUpaM ca / [10] 11 puSpadantasvAmicaritam / [11] 12 zItalasvAmicaritam / [12] 13 zreyAMsasvAmicaritam / grISmavarNanam / jIvA - sjIvabhedAH / cautpannamahApurisacariya patrAGkaH 57-62 71 72-74 73 73-74 75 76-82 76-79 77-79 80-81 83-85 83 84-85 86-87 86 88-90 88 88-89 89-90 91 92 93-94 93 94 viSayaH [13] 14-15 tripRSThavAsudeva-acalabaladevacaritam / siMhavyApAdanam / tripRSTasya marIcyAdi - vizAkhanandyantAH pUrvabhavAH / azvagrIveNa saha tripRSThasya yuddham, azvagrIvaparAjayazca | [14] 16 vAsupUjyasvAmicaritam / [15] 17 - 18 dvipRSThavAsudeva-vijayabaladevacaritam / [18] 22 anantajitsvAmicaritam / lokAntika pratibodhanA / 95-103 96 105-114 vijayAcAryakathAnakam (AtmakathA) / 106 - 114 [16] 19 vimalasvAmicaritam / mokSamArgaprarUpaNA / 115-16 [17] 20 - 21 svayambhuvAsudevabhadrabaladevakathAnakam / [19] 23-24 puruSottamavAsudeva- suprabhabaladevacaritam / madhu-kaiTabhAbhyAM puruSottamasya yuddham / patrAGkaH 97-100 101-102 104 117-128 municandramunikathAnakam (AtmakathA) / 117- 127 mAnavabhavadurlabhatA / 119 129-30 129 19 mahendra siMhasya sanatkumArAnveSaNArthaM paribhramaNama / sanatkumAreNa sArdhaM mahendrasiMhasya melApakaH, sanatkumArayAtrAvRttAntazca / 131-32 132 133 [20] 25 dharmatIrthakaracaritam / [21] 26 - 27 puruSasiMhavAsudevasudarzanavaladevacaritam / [22] 28 maghavacakravarticaritam / 134-36 137 [23] 29 sanatkumAracakravarticaritam / 138 - 145 viparItazikSitAzvakRtaM sanatkumArApaharaNam / 138 138--40 140-42 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH 65 patrAGkaH viSayaH indrakRtA sanatkumArarUpaprazaMsA, azraddadhAnadevAgamanam , rUpabhraMzAt sanatkumArasya saMvegazca / 142-43 rogagrastasanatkumAramuni-saudharmendraprasaGgaH / 144 [24] 30-31 zAntisvAmitIrthakara cakravarticaritam / zAntisvAminaH pUrvabhavAH / 146-49 32-33 kunthusvAmitIrthakaracakravarticaritam / 152 [26] 34-35 arasvAmitIrthakaracakravarticaritam / 153-63 vIrabhadrakathAnakam / 153-62 [27] 36-37 puNDarIkavAsudeva-Ananda baladevacaritam / [28] 38 subhUmacakravarticaritam / 165-67 [29] 39-40 dattavAsudeva-nandimitrabaladevacaritam / 168 [30] 41 mallisvAmicaritam / 169-71 [31] 42 munisuvratasvAmicaritam / 172-73 azvasya samyaktvagrAptiH, tatpUrvabhavavRttAntazca / 173 [32] 43 mahApadmacakravarticaritam / 174 [33] 44-45 rAmabaladeva-lakSmaNavAsudevacaritam / 175-76 [34] 46 namisvAmicaritam / 177 [35] 47 hariSeNacakravarticaritam / 178 [36] 48 jayacakravarticaritam / / [37] 49-51 ariSTanemi-kRSNavAsudeva baladevabaladevacaritam / 180-209 harivaMzotpattiH / 181 kuruvaMzotpattiH / 182 rAjanItezcatvAro nayAH / 185 yuddhavarNanam / 186-89 viSayaH patrAGka jayotsAho nagarapravezotsavavarNanaM ca / 189-90 vasantavarNanam / 190-92 ariSTanemedardIkSA-kevalajJAnAvAptI, ujjayantavarNanaM ca / 193-94 vasudevasya putraSaTkavRttAntaH / 195-98 dvArikAnirNAzaH / 199-200 kRSNavAsudevasya mRtyuH / 202 siddhArthadevakRtA baladevapratibodhanA, baladevasya dIkSAgrahaNaM ca / 203-4 pANDavAnAM pravrajyA, ariSTanemenirvANaM ca / 205-6 saundrymugdhvnitaasmuuhvyaapaaraaH| 207 baladeva-vanacchindaka-hariNAnAM svrgmnm| 208 [38] 52 brahmadattacakravarticaritam / (AtmakathA) 209-44 brahmadattasya jAtismaraNam / 211 citramunerjAtismaraNam / 212 brahmadatta-citramunyoH pUrvabhavAH / 12-17 jatugRhaprajvAlanam, brahmadatta-varadhanvoH palAyanam / 220 brahmadattasya bandhumatyA saha vivAhaH / 221 " puSpavatyA saha gAndharva vivAhaH / 224 , zrIkAntayA saha vivAhaH / 226 kurkuTayuddham / 229 brahmadatta-ratnavatyormelApakaH, magadhApuraM prati palAyanaM ca / brahmadattasya ratnavatyA saha vivAhaH / , magadharAjaputryA saha vivAhaH / 239 brahmadattasya zrImatyA, varadhanornandayA ca saha vivAhaH / 240 , kaTakavatyA saha vivAhaH 241 , dIrgharAjJA saha yuddham , jayaH, nagarapravezazca 241-42 [39] 53 pArthasvAmicaritam / 245-69 pArzvasvAmi-kaThatApasayormarubhUti kamaThAdayaH pUrvabhavAH 245-56 232 237 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 viSayaH patrAGkaH 259-60 caturdazasvapnavarNanA, pArzvasvAmijanma c| 257-58 janmAbhiSeka-janmotsavavarNanam / pArzvasvAminaH prabhAvatyA saha vivAhaH / vasantakrIDA, lokAntikadeva 261 prArthanA, sUryAsta- candrodayasUryodayavarNanam / 27 262-65 266 pArzvasvAmino dIkSA | meghamAlikRtopasargaH / 267-68 pArzvasvAminaH kevalajJAnaM, nirvANaM ca / 268-69 270-335 [40] 54 vardhamAnasvAmicaritam / garbhApaharaNam / merucAlanam / AmalakIkrIDA / vardhamAnasvAmino'neka kanyApariNayanam / dIkSA | brAhmaNavastradAnaprastAvaH / balivardasamarpakamUrkhagopAlaprastAvaH / asthikanAgarAjopasargaprastAvaH / utpala prastAvaH / acchandakaprastAvaH / caNDakauzikaprastAvaH / sudAdabhujagendraprastAvaH / puSya- purandarasaMvAdaprastAvaH / gozAlAnugamaprastAvaH / saGgamakAmarajanitopasargaprastAvaH / vasumatisaMvidhAnaprastAvaH / camarotpAtasaMvidhAnaprastAvaH / govRttAntapRcchakagopAlakRtopa sargaprastAvaH / kevalajJAnotpatti- gaNadharapravAjanAvidhAnaprastAvaH / utpannamApurisaca riya 99 270 271 271-72 272 273 273-74 274-75 275 275-76 276 276-78 278-79 279-80 280-81 281-89 289-92 292-97 297-19 299-303 viSayaH gaNadharotpatti-mRgAvatIpravrajyA vidhAna prastAvaH / udayanaparisthApanaprastAvaH / zazi- sUryAgamanaprastAvaH / gozAla sambodhanaprastAvaH / prasannacandrakevalajJAnotpattiprastAvaH / nandiSeNa - meghakumArasaMvidhAnaprastAvaH kanaka khalotpattiprastAvazca / 308-15 zreNikakRtarAjyanindAprastAvo dardurAGkadevaprasaGgazca / abhayakumArakRtazramaNakhiisanAnivAraNAprastAvaH / gautamasvAmikRtASTApadArohaNaprastAvaH puNDarIkanRpadRSTAntazca / dazArNabhadraniSkramaNaprastAvaH / kuNAlA vyAkhyAnaprastAvaH / vardhamAnasvAminirvANaprastAvaH / gautama gaNadhara nirvANaprastAvaH / granthakAraprazastiH / prathamaM pariziSTam / dvitIyaM tRtIyaM caturtha pazcamaM SaSThaM saptamaM aSTamaM "" 77 " 97 " " 35 zuddhipatrakam / Wan pariziSTAni patrAGkaH 303-4 304-5 305-6 306-7 307-8 315-20 320-22 322-27 328-31 331-32 333-34 334-35 335 337-47 348-56 357-60 361 362 17 367-78 379-80 381-84 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIlaMkAyariyaviraiyaM cauppannamahApurisacariyaM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApurisagAhAo patrAGkaH gAthAGka: abbhuddharaNasamatthA jayammi jAyaMti te mahAsattA / jehiM parigaliyapAvAI takkhaNaM hoti bhuvaNAI // 133 1 uppajjai ko vi mahANihi vya parahiyapasAhaNujjutto / Niddaliyagaruyavigyovasaggavaggo mhaastto|| 245 1 upajjai bhavapakammi koi parahiyaNibaddhavavasAo / tappaMkaMkavimukko kamalaM piva NimmalacchAo // 88 1 uppajjati payANaM puNNehi mahIe ke vi sappurisA / kappataruNaukurA iva hiyaicchiyadiNNaphalavivarA // 72 1 uppajjaMti payANaM puNNehiM jaNammi te mahAsattA / je NiyajaseNa bhuvarNa bharaMti NivvaviyajiyaloyA // 76 1 kayasamakaraNa Na hu hoi NivvuI teyaNijjiyajayANa / vAyAmettuttavio vi jeNa paMcANaNo dalai // 165 1 gabbhAhANAu cciya ciMdhehiM NiveiyA mahAsattA / jAyaMti kei te jehiM NivyaM jAyai jayaM pi // 153 1 guNiNo sukulasamubbhavaparakajasamujjayA mahAsattA / te ke vi jae jAyaMti jehiM bhuvaNaM alaMkariyaM // 146 1 je saMsArAlaMkArakAraNaM mahiyalammi te kei / uppajjaMti sarUveNa puNNarAsi vva sappurisA // 86 1 je hoti mahApurisA te ThiibhaMgaM kuNaMti Na kayA vi / uvaladdho ki keNa vi magguttiSNo raho raviNo ? // 63 72 je hoti mahApurisA te parakajjujjayA sayA hoti / NiyakajaM puNa taM tANa jaM paratthANa NicahaNaM // 112 63 NijjiyasesuvamANA parahiyasaMpADaNekavavasAyA / jAyaMti mahApurisA payANa puNNehiM bhuvaNammi // 92 1 te kei hoti bhuvaNovarammi kappataruNo mhaasttaa| jesiM pAroho vi hu parahiyakaraNakkhamo dhaNiyaM // 180 1 dUre paJcAsattI daMsaNamavi jassa dullahaM hoi / saMsAruttaraNasahaM NAma pi hu so jae jiyai // 129 1 devAyatte jammammi kaha Nu garuyANa phurai mAhappaM / vavasAyasahAyA taM kuNaMti te jaM jaNabbhahiyaM // 169 1 parajaNahiyatthakajje samujjayA jaNiyavivihavigdhA vi / NivyAhaMti cciya taM puNo vi zUNaM mahApurisA / / 270 parahiyakajjekkarayA ciMtAmaNikappapAyavabbhahiyA / uppajjati payANaM puNNehiM jae mhaapurisaa|| puNNehiM puNNarAsi vva kei kAlakameNa jAyaMti / jANuppattIe ciya bharahamiNaM jAyai saNAhaM // 152 1 pubajjiyapuNNavipaccamANavasajAyagaruyamAhappA / te kei jae jAyaMti jehiM bhuvaNaM mahagyaviyaM // 83 puvbajjiyamukayamahAphalohasaMbhArabhAviyAvayavA / te hoti kappataruNo jesiM chAyA vi Nivyavai // 177 1 bhuvaNoyarammi viyaDe bhuvaNa'nbhuddharaNajAyavavasAyA / uppajjati saI ciya te jehi jayaM mahagdhaviyaM // 172 1 mutta vva puNNarAsI jayammi jAyaMti te mahAsattA / jammeNa jANa jAyaMti NivvuyA sayalajiyaloyA // 104 1 saMsArammi asArammi kei te Navara hoMti sappurisA / jANa paramatthakajjujjayANa jammo slhnnijjo|| 75 1 muhakammakaMdavAviyavisaTTasuhakisalayANa garuyANa / purisANa saMbhavo tANa jANa uvamA Na sNbhvi|| 93 1 ror 115 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // Namo tyu NaM paDhamANuogadharANaM // sIlaMkAyariyaviraiyaM ca uppannama hA purisa cariyaM [kahApIDhaM] // namo arahaMtANaM // Namaha jayamaMgalahare aNAiNihaNe aNaMtavaraNANe / joIsare saraNNe titthayare paMtasuhakalie // 1 // paNamaha NAhiNimittunvahaMtapamaM aNaNNapaiDibuddhaM / kamalAlayamajalamaubamusahamamilANakamalaM va // 2 // avi ya dhammavaracakkavaTTI payaDiyasura-Naraya-maNuyasivamaggo / maha sAmiyo tti hohI tihuyaNalacchIe peMDibuddhaM // 3 // lacchI kalANa kaliUNa attaNo kAlamAgayamaNagyaM / vipphurai phuriyajayaNAhasambhave bharahavAsammi // 4 // cirayAlapIliyAe vi dayAe jiNasambhavaM muNeUNa / appA AsAsijjai sahasA saha jIvaloeNaM // 5 // hohI aNaNNasariso mama daio uvaha rAyalacchI vi / mahamahai apate ciya mahilAtaralattaNaguNeNa // 6 // kaliUNa kavaliyamiNaM jayamasamaMjasavihAimoheNa / uio kila jiNamUro ti viyasiyaM NANalacchIe // 7 // NIi-sirIhi vi sahasa ti viyasiyaM jANiUNa jayaNAhaM / honta'varabharahasaMmamamaNantasiyadANadullaliyaM // 8 // hohI titthaM titthAhivammi jAyammi bharahavAsammi / harimUsuyahiyayAe pavayaNalacchIe paDibuddhaM // 9 // iya kayabhavammi jammi u bharahammi samAulAhiM lcchiihiN| Usasiya ti payacchau suhAI so vo juyAdijiNo // 10 // Namaha sai baddhamANaM lakkhijjai jassa sAsaNaM viu~laM / vimalaM pi dUsamAe Na ceve mAliNA vi sA tattha (?) // 11 // avi ya gabbhabharaNIsahA tammai bva muNiUNa jassa muhjnnnno(?nnii)| gambhaMtarasaMkamaNaM kIrai turiyaM surindeNaM // 12 // doNDaM majjhe gambhANa jeNa vasiUNa payaDiyaM eyaM / 'tthi kila sA avasthA kammavasA jA Na saMpaDai' // 13 / / kayatihuyaNaguruDimbammi sahai jammAhiseyasa~mayammi / jassa muriMdAsaMkAvihAi calaNaggadullaliyaM // 14 // dappukharasurasamaNeNa jeNa bAlataNe vavatthaviyaM / vayaNaM surAhivaiNo kayajaNamaNagurucamakkAraM // 15 // gahiyaNiyamassa jassa ya davAiabhiggahe cauviyappe / puNNammi kusumavuTThI mukkA tuDhehiM tiyasehiM // 16 // aNukUleyaraguruoSasaggasahaNeNa jeNa saMgamao / 'kammakhemaNujjamaMtassa maha sahAu' ti paDivaNNo // 17 // rakkhaMteNa mahiMdAu jeNa camaraM pasAsiyaM loe / 'pAyacchAyA vi samattasattarakvakravamA NiyayaM // 18 // varasiddhipuripavesammi caMda-mUrehiM saha vimANehiM / pIrAyaNaM ve kIrai payAhiNaM se samosaraNe // 19 // iya taM gambhAhANAigaruyalouttara'bhuyavihANaM / guNaNi mmiyAhihANaM paNamaha NiccaM mahAvIraM // 20 // sese vi ya bAvIsaM bAvIsaparIsahohaviddavae / paNamaha duttarasaMsArasIyaruttaraNaseuvahe // 21 // sA jayai jIe kamalaM dAhiNahattheNa vubhai sayaNhaM / jANau jaNo sasakkhaM kamalassa muhassa ya visesaM // 22 // khaNamettaM pi Na muccai potthayarayaNaM pi jIe guNakaliyaM / 'suyaNANe apamAo kAyavo' desaNatthaM va // 23 // 1 auM namaH sarvajJAya // je / 2 maMgalaghare je / 3 tapaha sU, tavama je / 4-5 paDiyuddha suu| 6 vipphuriyaphu je| 7 pIDiyAe je / 8 maha datio je / 9 utio je / 10 NAmala sU / 11 paDiyuddha suu| 12 siyanti paMje / 13 vipula je / 14 ceva maNANA vi sU / 15 Natthi sA kila asU / 16 ruDibhammi sahati jasU / 17 samayasi je / 18 taNe vi vitthariyaM sU / 19 JainkhavaNu je / 20 bva sU / 21 NijjiyAbhihANaM sU / 22 sesA je / 23 sAgara je / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuppnnmhaapuriscriy| viyasiyapaMkayavayaNA kamaladalacchI ye kaliyakarakamalA / siyakamaladhavaladehA viyasiyasiyapaMkayaNisaNNA // 24 // jissA kaiisayajIhAsu sahai parisaMThiyaM guNagyaviyaM / kamaladaloyaradullaliyalacchisaMkAe va jahicchaM // 25 // tAva Na pAvaMti kaI kaittaNaM diTThasatthasArA vi / sayalajaNavaMdaiNijje ! jA Na pasaNNA si taM devi ! // 26 // suyadevayaM paNamimo jIe pasAema hoi taM kavvaM / jaM guNa-dosaviyAre paMcAdeso vva viusANa // 27 // jIe pasAeNa sayA bhuvaNabhaMtaravidattamAhappo / viyarai kavvanibaMdho jaso vca viusA''NaNucchalio // 28 // aMgAI jIe aMgAI taha uvaMgAI hontuvaMgAI / sA savvasuyANugayA devI maha kuNau saNNejhaM // 29 // aNuvattaha NiccaM payaisajjaNe dujaNe ya taha ceva / NiyapayaimaNusaraMtANa tANa kiM kIrai viseso ? // 30 // jai bhasai to bhasijjai thuvvai guNakittaNeNa ya thurNeto / kuNai saI ciya loo khala-suyaNe, tANa ko doso? // 31 // muyaNassa hoi suyaNo khalassa pisuNattaNaM pi payaDei / karjAvekkhAe jao khala-suyaNANaM paiTThANaM // 32 // jo ciya ekassa khalo so cciya aNNassa sajjaNo hoi / kaha suyaNo tti thuNijjai ? Nidijjai kaha khalo kAuM? // 33 // NiyajAipaJcaeNaM khalasuNaho bhasai jai vi aNNassa / taha vi NiyasuddhayAe pisuNaM suyaNA Na yANaMti // 34 // ___ guNagahaNeNaM suyaNo dose paribhAviUNa iyaro vi / jai doha vi tuhikaraM kavvaM tA kiNNa pajjattaM ? // 35 // jaii vi____ kaha kaha vi dijjai maNo vevaMtuSpitthahityahiyaehiM / khalaveriyANa purayo raNe ya taha kavyakaraNe ya // 36 // taihA vi sasattI pauMjiyavvA ceva / jao kiM teNiha jAeNa vi taNalahusariseNa diguNaTeNa / jassa Na jAyai loo guNa-dosaviyAraNakkhaNio // 37 // ahavA kimimIe buhajaNovahasaNijjAe iyarajaNabahumayAe pisuNataNaphalAe paravAvAraciMtAe ? jai vA attaNo hiyovayArAhilAsiNA paraciMtA kaayyaa| jao parovayArapucameva attaNo uvayAraM puvAyariyA bahumaNNanti / parokyAro ya visiTTovaesa-goNapayANeNaM kusalamaipavattaNaM / jao NANappayANAo avaraM visiTThayaramuvAraM Na pasaMsaMti paramatthacintayA tao jogA-jogaNirUvaNasthaM paraciMtA kAyavvA / kahaM puNa samANe purisattaNe jogA-jogaviseso ? bhaNNai-ihaiM tAva samAseNaM chabihA purisA havaMti / taM jahA-ahamAhamA 1 ahamA 2 vimajjhimA 3 majjhimA 4 uttimA 5 uttimotima 6 ti| tatya je ahamAhama ti te paNadhamma-'stha-kAmAisaNNA vagayaparaloyajjhabasAyA sayA suhajjhavasAyarahiyA aNNAyamuhalesA amuNiyapaMcavihavisayarasA mUDhA kUrakammakAriNo pAvA pAvAyArA phuDiyakara-caraNa-siroruhA ahamakammakAriNo, te ya soyariyA kevaTTA bhillA puliMdA iMgAladAhayA kaTThacchidayA khairavAhayA loddhayAiNo, ete savve vi parAo kiM pi pAviUNa maijja pi vA piyaMti maMsaM pi vA khAyaMti, aNNaM vA akajjAyaraNaM kiM pi kuNaMti, sacajaNaribhUyA duhiyA duhiyakammakAriNo buhajaNauvvevaNijjamavatthaMtaramaNuhaviUNa paraloe ya NaragAijAyaNAThANANi pAvanti tti 1 / / ___ahamA uNa ihaloyamettapaiDibaddhA astha-kAmekkadiNNahiyayA vavagayaparaloyacintA indiyasuhAhilAsiNo jUiyara-rAyasevayA baMdiyaNa-NaDa-gaTTa-kahA(? kahayA )iNo / te" hi uvahasaMti dhammiyajaNaM, NidaMti mokravamaggaM, duguMchanti dhammasatthaM, viussanti devakahAlAvaM / bhaNanti ya-"keNa diTTho "paraloo ? ko vA tao samAgao ? keNa vI uvaladdho Narao ? keNa vA avagayA jIvasaitA ? kahaM vA jANio puNNa-pAvasanbhAvo ? kiMca loya-jaDA-tidaMDadhAraNAdiyaM kAyakileso, vayagaihaNaM bhogavaMcaNA, mUNavayAiyaM Dambho, dhammuvaeso muddhajaNapayAraNaM, deva-gurupUyAdiyaM dhaNakyo , ao mIttUNa 1 ya dhariya je / 2 kaiyaNajI je| 3 katI je / 4 vadaNijjA jA je / 5 pacAese vva suu| 6 degsarantANa tANa kaha kIrau vi suu| 7 ga thuJcato je / 8 vikkhAe je / 9 suyaNe tti thuNijjau ? nidijjau kaha sU / 10 jaha kaha vi dijjai je / 11 purao je / 12 taha vije| 13 hiova' je / 14 attaNovayAraM je / 15 nANappayA je / 16 degyAra Na ya saMsati sU , yAraM pasaMsati je / 17 iya sU / 18 je te ahamAhamA te sU / 19 aNAya je / 20 sA mahAphU je / 21 khaDavA suu| 22 bhajja vA sU / 23 maMsa vA sU / 24 parihUyA sU / 25 paDiyaddhA suu| 26 te vi usU / 27 dhammatthasatthaM je| 28 paraloo ? keNa vA uje / 29 va sU / 30 keNa ava je / 3. saNNA ? kaha je| 32 NAtiya je / 33 "gaNe je| 34 kkhao je / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahApIDhe / dhaNa-kAme Na aNNo purisattho asthi / jo atyo hi NAma purisassa mahanta devayaM / tahA hi-atthavanto pUeMjjae loeNaM, parivArijjai baMdhuyaNeNaM, salahijjai baMdiyaNeNaM, bahumaNNijjae saMyaNavaggeNaM / avi ya taM natthi jaMNa kIrai dhaNalavaloheNa jIvaloyammi / mUro vi hu asthamaNe raheNe buDDo samuhammi // 38 // sayaNu pariyaNu [ ? sayaNu pariyaNu] baMdhuvaggaM pi bhiccayaNu suhi sajjaNu vi ghari kalattu ANAvaDicchauM / atthumha kila dharai jAva tAva puNNehiM samaggala // 39 / / garuei Nihigao vi hu attho dhaNaittayaM na saMdeho / hiyayaNiluko vi pio Na kAraNaM kiM vilAsANa ? / / 40 // kAmo uNa atthavi Nioo, teNa viNA astho giratthao ceva / avi ya mAso vi varaM cattAri jassa guNarattiyAo jAyaMti / siMgAreNaM ca viNA jo atthI hoti kiM teNa ? // 41 / / ki'ca___ kAmeNa viNA dhaNasaMpayA vi"purisANa jAyati aNatyo / sIlaM rakkhaMtIe vihavAe jovaNabharo vva // 42 // aNNaM ca maNINa vi pariccaiuM duppariallo kAmo / jao veramgamaNusaraMtA NidaMtu vilAsiNIo varamuNiNo / kiM puNa hiyae tANa vi thaNa-NayaNADaMbaraM phurai ? // 43 // piya aNukUlI ghari sarai, aNNu avaNi jasavaDahau vajjai / etya samappai mokkhamuhUM, mokkhe sokkhu kiM kavalehi khajjai ? 4 // pauNaM geyaM NaTuM mayaNAhi ghaNatthaNIo mahilAo / e~yAiM sati jattha ya so saggo, sesayaM raNaM" // 45 // evamAi bhAsiNo paMceMdiyavasagayA ahamabuddhittaNao ahamA sayaM NaTThA paresi pi asabbhUovaesappayANeNa viNAse payaiMti / ahamabuddhittaNaM ca paramatthao tesiM dukkhe ce jaM suhAhimANo, jao kiM mao Na maNNei vAhageyaM ? kiM vA mINassa Na vaiDDhei ahilAsAiregaM galAmisaM ? kiM Na taralei visaTTakamalAmoo mahuyaraM ? kiM Na jaiNei harisaM payaMgassa dIvayasihA ? kiM NA''NaMdei gaNiyArI jahAhivaI ? / paramatthaciMtayA uNa attaNo viNAsAya tesiM vAvAramavagacchaMti / jahA ya ee tahA aNNe vi iMdiyavasagayA daTThavva tti / evaM ca te ahamabuddhittaNao ahamA buhajaNagarahaNijjA iha paraloe ya bahuveyaNAmu gatIsu gacchaMti tti 2 / vimajjhimA uNa dhamma-'stha-kAme paropparAsaMbAheNa sevaMti / te uNa baMbhaNA rAyANo vaNiyA kuTuMbiyA, aNNe vi ihaparaloyAvAyadaMsiNo vihavA dubhagA pavasiyamajjA( ? ttA)iNo ya daTTavA / ee savve dhaiMmmamavekkhaMti, paraloyaviruddha pariharaMti, 'jammaMtare vi muhaba-rUvassi-bahudhaNa-bahuputtA bhavissAmo' tti tavacaraNaM kuNaMti, dANAdiyaM sevanti / je vi mokkhamaggAhilAsiNo kuppAvayaNiyA NANa'jjhayaNa-taivacaraNarayA paramamicchAdihiNo te vi paramatthAdaMsittaNao vimajjhimA / je vi sammadidviNo saNiyANA cakkavahirUva-vihavAbhilAsiNo citta-vicittAiNo te vi tabihA ceva ti 3 / ____ majjhimA uNa dhamma-'tya-kAma-mokkhesu pasattA, sammadidviNo mokkhekkakajjagahiyaparamatthA hINasattayAe kAlANubhAveNaM putta-kalattaNehaNiyaliyA lohabaMdhaNabaddhA ya jANantA vi paramatthaM, pecchantA vi sammaIsaNa-NANa-caraNarUvaM mokvamagaM, avagacchaMtA vi rAga-dosapariNAma, bujhaMtA vi saMsArAsArattaNaM, muNantA vi kaDuyavivAgattaNaM visayANaM, avaloyantA vi ummamgapavittattaNaM iMdiyANaM, tahA vi mahurayAe visayANaM, appaDihayattaNao vammahassa, cavalayAe iMdiyANaM, amatyayAe saMsArasahAvassa, aNAsannayAe "bhokkhamaggassa, acintasattittaNao kammapariNaIe, Na sakkaMti mahApurisaseviyaM pancajjamajjhavasiuM / tao hINasattayAe gharavAsaM samAvati / te uNa sAvayA sammadidviNo jahAsattigahiyavyayA ya, aNNe ya payaibhaddayA mokravAhilAsiNo payatIe sakaruNA khaMti-maddava-'jjavovaveyA dANasIlA vayasIlA y| te ihaloe bahujaNapa 1 mahataM je / 2 pUijjai je / 3 salAhijjae je / 4 sajjaNa sU / 5degNa puNNo sa sU / 6 atthumbha sU / 7 samaggalo sU. galitapAThamida vastucchandaH pratibhAti / 8 dhaNatittaya je / 9 viNioyao je| 10 Nirattho ceya sU / 11 "kiJca' iti jepustake na sti / 12 va je / 13 "riyAlo je / 14 priya je / 15 bhavaNe suu| 16 pANaM Na geyaM mje| 17 emAi suu| 18 paresimpi aeN sU / 19 ceya sU / 20 vaddhati je / 21 jaNai je / 22 kareNugarbhitA gajagrahaNAthai kRtA gartA / 23 No ahavA duje / 24 dhammasAvakkhe ti para suu| 25 tavaccaraNa suu| 26 mamenchA je| 27 mA ya / je je / 28 abbhasthatayAe je / 29 mokkhassa, je / JainEd.3. gharavAsamAvasanti sU / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / saMsaNijjA hoiUNa paraloe mudevattaM sumANusataM vA pAventi tti 4 / uttamA uNa mokkhekadiNNahiyayA mokkhekagahiyaparamatthA na paraM paramatthaM maNNaMti ti / te hi ummUliUNa mahAmohavaliM, bhaMjiUNa visayapeMDAraM, vihADeUNa aNNANatimiraM, galattheUNa rAga-dosamalle, chidiUNa NehapAsaM, "vijjhaviya kohaggiNo, saMcuNNiya mANapaJcayaM, givvaviya mAyAphuphuyaM, laMghiya lohAroTTA, ajiyA kAmakuMjareNaM, aNoluggA iMdiyaturaMgamehi, avivAviyA bhogatahAe, ajiyA parIsahehiM, abhaggA uksaggehi, dure mahilAvilAsANaM, aNabbhAse sAvajjANuTThANANaM, desaMtare asaMjamassa, aNantie kuhammassa, viiyaparamatthA toliUNa appANayaM, ujjhiUNa saMsAramuhaM, agaNiUNa putta-kalanAiyaM, caMpiUNa kammapariNAma, AsaNNamokkhabhAvattaNao mahApurisaseviyaM savvadukravaNijjaraNaheubhUyaM, iyara jaNamaNorahANaM pi daravattiNi pavvajjamabhuvagaya tti / te uNa sAhuNo NANAvihaladdhisaMpaNNA ohi-maNapajjava-kevalaNANipajjavasANA davyA / te ya surA-'suriMdacakavaTTipamuhANaM vaMdaNijjA hoUNa mokkhaM vA gacchaMti, aNuttaravimANesu vA; suriMdA vA iMdasAmANiyA vA vemANiyA vA bha~vanti tti 5 / / "uttimuttimA uNa titthayaraNAmakammavivAgavattiNo titthayarA uppaNNavara kevalaNANA NiTriyaTThA parakajjekkadinnahiyayA uttamaguNA(Na)rUva-sattisaMpaNNA cautIsAisayasaMpayovaveyA aNudiNaM parAvabohaNatthaM mahiM vihariUNa AukAvae sivamayalamaruyamaNantamakkhayamavAvAhamapuNarAvattayaM siddhigaiNAmadheyaM ThANamavassaM pAuNaMti ti 6 / / tao joggaraseva hiyovaesapayANeNaM kusalamaipavattaNaM kAyavvaM, Na ya ajogassa, Na ya aikkatovaesAvatthassa tti / kusalamaipavattaNaM ceM cariyAiaNuTTANadaMsaNeNa muhaM ceva kIrai / paramatthAhigAre ya kappiyakahA Na sajjaNamaNANi raMjei, Na hi koI vAliso kappiyamAyaNiUNa sabbhUyaM chaDDei / avi ya jai vi hu doNha vi loe kusalamaipavattaNaM phalaM sarisaM / taha vi maha kappiyAo vihA~i cariyaM visiTTayaraM // 46 // kiMca 'savvaM pi kusalakappiya mevaMvAINa kappiyakahAe / diNNo hatya'valaMbo bahassatimayANusArINaM // 47 // evaM ca kAUNa savvahA kappiyAo sambhUyaguMNukkittaNattaNo ya cariyaM pahANayaraM / avi yacaupagNamahApurisANa cariyamabhuyavihANaguNakaliyaM / bhaviyassa jaNei phuDaM romaMcuccAI aMgAI // 48 // kassa Na jAyai koUhalAulaM hiyayamabhuyuMmhaviyaM / rayaNAyaraM va daTuM mucariyacariyANi vA souM ? // 49 // kiMca dhammamuiviulamRlubbhavassa mainehasalilasittassa / cArittaruMdakaMda-kkhamAisAhappasAhassa // 50 // chaTha-'TThama-dasama-duvAlasAitavacaraNabahalapattassa / Naravai-maiMriMdadhaNasaMpayAikusumohagahaNassa // 51 // uttamaNaracariyamahAdumassa guNamokSaphalasamiddhassa / savaNacchAyA vi phuDaM Na hoi puNNehiM rahiyassa // 52 // jaihA telokkacUDAmaNiNA surA-'sura-NariMdamauDamaNimasiNAyavITeNaM uppaNNavaradivvaNANeNaM sadeva-maNuyA-'surAe parisAe samakkhaM bharahacakkavaTTipucchieNaM paDhamavaradhammacakkavaTTiNA usabhasAmiNA kahiyaM, puNo ya rAyagihe Nayare guNasilae ceie jaMyuNAmassa suhammasAmiNA sAhiyaM, paDhamANuogAo ta AyariyaparaMparAe samAgayaM sammattalaMbhAimahagyaviyaM suravara-NararidvivaNNaNAgaruyaM titthayarAicauppannamahApurisANa cariyaM, tahA sasattIe kiMci lesuddeseNa kaihijjataM NisAmeha / avi ya mahamuhakalasapaloTaM uttimapurisANa cariyasuhasalilaM / kaNNaMjalIhiM pijau viyasiyavayaNAe parisAe // 53 // 5 tAje / 2 na'vara je / 3 bahumaNyAta je / 4 paDIra je / 5 vijjhaviUNa je| 6 saMcuNiUNa je / - Nivattiya je| - phuyA sU / 2. gArohA je / 10 tapiUNa suu| 11 purusa sU / 12 'NANapa" je / 13 hoiUNa sU / 17 havati tti je / 15 ulmuttmpuriraa| uNa je / 16 avakkatoM sU / 17 ca darisijjai aNuDhA sU / 18 kovi je| 19 vihAdi je / 20 diNho hatyAlambo je / 21 guNakittaNa" je / 22 yubhaviyaM sU / 13 sureMda je / 24 jaha ya te" je / 25 pAyapIDheNa je| 26 sAhijataM je / 27 uttama je / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahApIDhaM / estha ya sadA puvvapasiddhA atthA siddhtsaayrucchliyaa| mAlAgArassa va hojja majjha jai koi gophaguNo // 54 // tattha ya sAmaNNeNaM duve vibhAgA-aloo loo ya / tattha ya dhammatthikAyAirahio AgAsamettasatto aloo / loo uNa paMcatthikAyamaio, taM jahA-dhammatthikAo adhammatthikAo AgAsasthikAo jIvatthikAo puggalatthikAo ya / so ya tihA-aholoo uGkaloo tiriyaloo ya / sabyo vi codasarajjuppamANo / tattha aholaoNo-satta puDhavIo rayaNappabhAiyAo ghaNoahi-ghaNavAya-taNuvAyavalayattieNaM aho aho TThieNaM dhariyAo, pAsao vi valayattieNeva sNghiyaao| uDDaloo uNa-sohammAiyA uvarovariM ThiyA bAraha devaloyA, Nava gevejjANi, paMca mahAvimANANi, tao IsipambhArAhihANA puDhavI, tatto uvari siddhikhettamiti / tiriyaloo uNa samabhUmibhAyamerumajjhe aTThapaesAo ruyagAo uvari nava joyaNasayANi eso uDDhaM aho ya, aTThArasajoyaNasayaparimANo tiriyaloo, tiricchI uNa ekkikNtriydiiv-saagraa'sNkheyprimaanno| ___ tattha jaMbuddIvo joyaNalakarakhaM, lavaNasamuddo doSNi, dhAyaisaMDoM dIko cattAri, kAloo aTTa, pukkharadIvassa addhe aTTha / tetya mANusottaro pacao / tao pareNa mANusasaMbhavo payaro ya nntthi| evaM ca mANusottarapavvayaparikvittaM aDDhAijjadIvaparimANaM paNayAlIsajoyaNalakvavitthiNNaM mANusakhettaM ti / tattha ya paNNarasa kammamamIo, tIsaM akammabhUmIo, chappannaM aNtrdiivyaa| tattha paMcasu bharahesu, paMcasu ya eravaemu bArasAraM kAlacakkaM vIsasAgarovamakoDAkoDippamANaM / taM jahA-susamasusamA cattAri sAgarovamakoDAkoDIo, susamA tiNNi, susamadRsamA doNNi, dUsamamusamA bAyAlIsavAsasahassUNA egA koDAkoDI, dusamA egavIsaM sahassA, dasamadRsamA vi egavIsaM ceva / evaM dasa koDAkoDippamANA avasappiNI / UsappiNI vi samadUsamAdiyA susamasusamapajjavasANA dasakoDAkoDippamANA ceva / evaM vIsasAgarovamakoDAkoDippamANaM kAlacakkamaNNastha visthareNa dahavvaM ti / ettha susamadUsamAhihANe taie arae paliovamaTThabhAgAvasese kulagarA samuppaNNA / jaihAkama tesimuppttii| / kahApIDhaM saimmattaM / / 1 tattha sAma je / 2 'gA-logo alogo ya sU / 3 tiviho je / 4 rajjappa sU / 5 loge satta je / 6 'khettaM ti je / 7 ekatAre sU / 8 "Do cattA je / 9 tattha ya mA je / 10 mANusuttara je / 11 mA ya doNi je / 12 osappiNI je / 13 jahama je / 14 'sammattaM' iti sUpustake nAsti / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1 risahasAmi-2 bharahacakkavaTTicariyaM] atthi avaravidehe avarAjiyA NAma NayarI / sA ya amarAvaha vva accaMtavibuhajaNabhaNANaMdayAriNI agiMdA ya, mayalaMchaNamutti vva kalovaciyA adosubbhavA ya, bAravai bva varajaNa-dhaNasamiddhA akkhArajalovaveyA ya, laMkApuri vba kaMcaNamayA abihIsaNA ya / jattha agaMgasamA purisA, raisamAo mahilAo bihessaisamA viusA, asaMThaviyasuMdarANi rUpANi, aNaliyozyArAo abhijAIo, asikvaviyaNiuNo pariyaNo, akilesasaMpAviyAo dhaNariddhIo, viNimmiyaubbhaDaNANAvihamaNibhittivaNNAI cittayammAiM, sahAvasuMdaratuliyacittayammAo juvaIo, viNijjiyajuvaisatyo mahumao, ohAmiyamahumayasahAvavibboyasaMdhukkio mayaNo, mayaNuttejaviyajayANa(?) tti / avi ya varavAraramaNisammahatuTTahArucchalantamaNiniyaraM / maNiniyarapahAraMjiyabahuvihacaMcaiyagayaNavahaM // 1 // gayaNavahadhumapaDalucchalantamehAvasaMkihaMsaulaM / haMsaularacAUriyaNaMdaNavaNabhavaNaujjANaM // 2 // bhavaNujjANaviyambhiyaparimalaAyaDDhiorubhamaraulaM / bhamaraulamuhalakamalAlidIhiyAvaddhajhaMkAraM // 3 // jhaMkAraruddhadi sipahalaliubbhaDasarasapahiyasaMcAraM / saMcAravipularamaNINiyaMbasaMruddhaviyaDavahaM // 4 // iya jaM jaM pulaijjai NayarIe maMdiraM maNabhirAmaM / kari-turaya-tUra-toraNabahujaNavataNivvisesaM taM // 5 // aha ekko cciya doso NayarIe tuliyasaggasohAe / saggekkagamaNaheuM dhamma Na kuNaMti maM purisA // 6 // sA ya NayarI amarAvai ba suriMdeNaM, alayApuri bva kubereNaM, rahaNeuracakkavAlapuravaramiva khayarideNaM, laMkANayari vba bihIsaNeNaM, IsANacaMdeNaM NaravaiNA pAliyA lAliyA vihUsiyA ya / so ya rAyA kummuSNaehi caraNehiM bhuyAsiharehiM ca, supariNAhAhoehiM jaMghehiM vAhAjuyaleNaM ca, suvibhatteNaM tieNaM piTTIvaMseNaM ca, gaMbhIrAe NAhIe citteNaM ca, visthiNNeNaM vacchatthaleNaM loyagajuyaleNaM ca, tilehAlaMkiyAe siroharAe piDAlanaTeNaM ca, pIvarehi gaMDatyalehiM aharadaleNaM ca, siddhajogo vva sohaggassa, puNNajammadivaho vya vammahassa, saggAyAsaphalaM va payAvaiNo, kittithaMbho vya rUvassa / avi ya kiM saMgo vya aNaMgo sakalo vya kalANihI mayavimukko / dhammo vva dosarahio jnnmnntrlttnnvilaaso||7|| tattha ya NayarIe sabajaNANumao AyArakulaharaM viNayAvAso dhaNao vva bahudhaNo caMdaNadAso NAma seTThI / tassa putto mAgaracaMdo NAma / so ya NegamajAtI vi udArasatto, sakalakalApArago vi vaNiyakalA'NabhiSNo / avi ya eka cciya vaNiyakalA tassa kalApAragassa guNaNihiNo / jubaINa NiyaMtINaM harai maNaM jIe rUveNaM // 8 // aNNayA ya so rAiNo IsANacaMdassa daMsaNatthaM rAulaM paviThTho / diTTho ya rAyA suhaasnnttho| pAyavaDaNuTio ya sammANio rAiNA AsaNa-taMbolAiNA / pucchio a vaTTamANiM rAiNA / sAhiyA ca sehisueNaM jahA savvaM devANuhAveNaM kusalaM ti / etthaMtare ya rAiNo atthANagayassa paDhiyaM baMdiNA gAhAjuyalaM aimuttaya-bANa-piyaMgu-viyasiyAsoya-paMkaubiDimo / viyasai bAlavasaMto kusumasaruddIveNasayaNho // 9 // sammohaM taM viyarai viyasiyabhUyacchaleNa ghoravisaM / chaiNamaMDalAiM pavisau pahiyayaNo Na'NNahA rakkhA // 10 // tao rAiNA tamAyaNNiUNa sAyaracaMdamuhaM paloiyaM / teNIvi viSNatto rAyA jahA-deva ! saMpatto aviveyajaNamaNANaMdayArI mahusamao / bhaNiyaM ca rAiNA-jANio mahusamao, "kimittha pattolaM ? ti pucchAmi / tao bhaNiyaM seTisueNaM-deva ! viSNavemi / etyaMtare puNarani paDhiyaM baMdiNA 1 bahassai je / 2 saMpAiyAo je / 3 saMsAtu je / 5 ravApuriya je / 5 disivahulali je / 6 vAliyA je / 7 calaNehi je / 8 puNNakhANIjamma" sU / 9 yA so je / 1. doraNa je / 11 vikasitavRkSacchalena / 12 thama je / 13 teNa viSNatto luu| 14 kimettha je / 15 yAlanti sU / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakkavaTTicariyaM / viyasiyacaMpayagorI kuvalayadalaloyaNA'likulakesI / saMkeyaM pira chAu tuha mahulacchI gaujjANe / 11 // bhaNiyaM ca seTimueNaM-deva ! jaM mae viNNaviyadhvaM tamaNeNa ceva vaMdiNA viNNaviyaM, tA deva ! mAhavasirisaphalayAvAyaNeNa ujjANagamaNeNa kIrau pasAo / 'evaM bhavau' tti bhaNiUNa rAiNA sadio paDihAro, bhaNio ya-joNAvehi eyamatthaM DiMDimeNaM nayarIe jahA-rAyA raikulaharaM NAma ujjANaM kIlAnimittaM paccUse gamissai, tA paurajaNavao vi attattaNo vihaveNaM sabavaleNaM gacchau tti / paDihAreNa ya ANAsamaNaMtarameva 'jaM devo ANaveItti bhaNiUNa savvaM saMpADiyaM / 'tumae vi paccUse vayamaNugaMtavya' ti bhaNiUNa visajio settisuo| paccUse rAyA aMteurasameo visemujjalanevatthapariyaNapariyario sasthAvesavuNNaM piva lAyaNNaM taruNiyaNassa vikkhiraMto Niggao NayarIo / patto raikulaharaM ujANaM / sAyaracaMdo vi asoyadattavayaMsayasameyo mahayA riddhIe gao ujjANaM, aNNo vi paurajaNavao atta'ttaNo vihaveNaM ti / pavatto ya kIliuM / to pabattAsu NayaracaccarIsu, viyaMbhie halabole, ArUDhe Nibbhare kIDArase ekAo AsaNNAo vaNaNiguMjAo 'parittAyaha parittAyaha' tti saNAho ucchalio mahaMto itthijnnkolaahlo| tao tamAyaNNiUNa dhAvio sAhasasahAo sAyaracaMdo / diTThA ya punnabhaddassa dhRyA piyadasaNA NAma kumArI baMdiyANaM majhagayA aNilacaliyakayalIpattaM piva vevirasarIrA / to dakkhabhAvattaNao dhIrayAe cittassa, saMkhuddhayAe vaMdiyANaM, munnahatthapaogeNaM ekkassa churiyamavahariUNa moyAviyA vaMdiyANaM seTidhUyA / tIe vi taM daThUNa ciMtiyaM-ko puNa eso akAraNavacchalo mahapuNNarAsi vva AvaIe samuvaTThio ? / tIe ya uvayArakkhittahiyayAe rUvAloyaNavimhaupphullaloyaNajuyalAe kAlakkamummillajovvaNaviyArAe payaDio tassuvari aeNvattAhilAso / etthaMtare piNA uvaladdhavaMdiyakhuttaMteNaM NIyA sabhavaNaM piyadaMsaNA, iyaro vi piyadasaNArUvakvittahiyao payaDiyamayaNaviyAro mitteNaM asogadatteNaM ti| jANio esa vuttaMto piuNA sAmaNNeNaM jaNaparaMparAo, viseseNaM sadAsaceDIu ti / sadiUNa ya aNusAsio puttI jahA-" putta ! sabakalAkusalassa viNIyassa aNubbhaDavesA-''yArassa Natthi te uvaisaNijjaM tahA vi 'guruyaNeNaM tuha saNAhattaNaM payaDiyavvaM' ti kAUNa bhaNNasi, putta ! amhe tAva vaNiyA kalovajIviNo sAhu vesasamAyArA, amhANaM ca jovvaNaM pi vuDDhasahAvayAe, saMpayA vi aNubbhaDavesaragahaNeNaM, raisambhogo vi parA'Nuvalakkho, dANaM pi avahujaNaviNNAyamalaMkAro tti / kiMca savvaM pi attaNo'NurUvaM kIramANaM loyaM raMjei / aNNaM ca jo esa tava vayaMsao so atIvamAyAvI, tuha ujjuyassa vi vaMko, payatIe vaMcaNaparAyaNo, avi ya___ aNaM kAUNa maNe aNNaM vAyAe bhAsai aNajjo / NivvaDai phaileNa'NNaM tujjha aNajassa mittassa // 12 // sabahA, kiM bahuNA? iha-paraloe ya aviruddhAyAreNa hoyvvN"| ti vayaNAvasANe ya ciMtiyaM seTThisueNaM jahA-tAeNa uvalakkhito baMdiyaNa-kumArIvaiyaro, phuDa'kkharaM ca dRsio maha mitto, tao ahamavi taheva uttaraM demi / tti cintiUNa bhaNiyaM-"jaM tAo ANavei taM mae avitahaM taheva kIrai tti / dhaNNA hu gurUvaesamAyaNaM havaMti, kiMtu "devvajoeNa taM kiM pi samAvaDai jeNa samAloyaNAvasara eva Na hoti tti / kiM puNa jeNa tumhe lajjiyA hoha tamahaM pANasaMsae vi Na karemi tti / jo puNa mettadoso bhaNio tAraNa so mahamuvalambho cciya Na hoi tasseve doso guNo vA / aNNaM ca tAyassa keNa vi aNajjeNa aNajjaM NiveitaM, jao jANai jjeva tAo Nehassa kAraNANi / taM jahA-samANajAittaNaM egaNayaranivAso sahapaMsukIlaNaM daMsaNa'bhAso paropparANurAyAkaNNaNaM parovayArakaraNaM samANasIla- vasaNayA ya / eyANi ya savvANi tatya saMti / kaiyavakAraNaM puNa tahAvihaM Na kiMci dIsai / evaM ca kAUNa takkemi 'jAriso so tAraNa saMbhAvio tAriso Na hoi ti maha maI yuttaa| ___ saMbaMdhei payatthe anno cciya ko vi antaro heU / paricayajaNaNaM puNa vajjhakAraNaM teNa ko ho ? // 13 // tAya ! kiM vA mAyAvittaNeNamA(ma)mhANaM krissi"| tti bhaNiUNa saMThavio tAo / seTiNA vi putta'bhippAyaM 1 jANAveha je / 2 nAmujjANaM je / 3 nevaccha je / 4 accaMtA je / 5 piuNA je / 6 sAhiUNa je / 7 tuha je / 8 phale aNNa je| 9 tatto je| 10 devajoeNa je| 11 va so doso je / 12 degNi savvA sU / 13 aMtare je / 14 degNa karissai je| Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / muNiUNa jAiyA piyadasaNA / digNA ya puNNabhaddeNaM / gaNiyaM laggaM / uvakayaM vivAhovagaraNaM / sajjIkayA veimamI / kayAI kouyAiM / mahayA riddhIe vatto vivAho / jAyA ya atiNibharA pItI paropparaM / evaM ca visayamuhamaNuhavaMtANaM vaccaMti diyahA, sarai kaalo| ____ aNNayA ya parihAsapuvvaM bhaNiyA piyadasaNA asoyadatteNaM vicitte-kiM kAraNamesa te daio dhaNadattamuNDAe saha patidiNaM mantei ? / piyadaMsaNAe vi visuddhacittAe bhaNiyaM-eyaM tuha mitto NicchaeNaM jANai tumaM ca bIyahiyayabhUyo, amhArisANaM puNa ko sAhei rahassakajjAiM? / teNa bhaNiyaM-ahaM jANAmi kiM taM, atthi paoyaNaM, kiMtu tuha Na sAhijjati / avi ya Nei cisamaM pi bhUmi micchA vo piyANi sikkhei / bhiMdai garuI lajjaM payoyaNaM kiM Na kAreti ? // 14 // puNa vi tIe bhaNiyaM-kiM taM payoyaNaM ? / teNa bhaNiyaM-jaM majjha tumae / suddhahiyayAe jaMpiyaM piyadaMsaNAe-mae vi kiM tujjha paoyaNamatthi ? / [ ? teNa bhaNiyaM-atthi] muMdari !, jo jiyai jIvaloe jamsa ya taM suyaNu ! goyare pddiyaa| tamsa tae sati kajjaM mottUrNa gavari taha daiyaM // 15 // to asaMbhAviyapuvvaM kayAi asaMkaNIyaM duvyavasiyapisuNaM aikkaMtamajjAyaM vayaNamAyaNNiUNa kiMci kAlamahomuhI ThoUyA piyadaMsaNA bhaNiumADhattA "re re nillajja ! akajjasajja ! kiM tujjha jujjae eyaM / hiyaeNa vi ciMteuM kiM puNa bhaNiuM maha samakkhaM ? // 16 // purisAhameNa tumae akajjavavasAyamaliNamitteNa / lajihii mahaM daio eyaM mei maha hiyayaM // 17 // kiM juttaM vimalakulubbhavassa vIsambhaNehagahiyassa / thevassa suhassa kae kulammi masikuccayaM dAuM ? // 18 // muMjei jattha taM ciya NavaraM bhiMdei mAyaNamaNacco( ? jo)| NiyaceTTAe sai dIvau vva NehakkhayaM kuNai" // 19 / / tao IsIsilajjoNayavayaNeNaM bhaNiyaM asogadatteNaM-kimevamAulIbhUyA ? saccaM ceva maM aNNahA saMbhAvesi ?, mae esa parihAso parikAvANimittaM tuha ko / tao IsaddhasiyaM kAUNa bhaNiyaM piyadaMsaNAe gacchamu jattha ccalio NiyavAvAraM karemu re mUDha ! / maha uNa kayA parikravA jeNa sumitto tumaM vrio||20|| to suNNadeulaM piva vivittI Niggao mNdiraao| diTTho ya kiM pi ki pi ciMtayaMto bhaggamaccharucchAho sAyaracaMdeNaM, pucchio ya-kimunviggo viva lakvija si ? / teNa bhaNiyaM-AmaM / keNa kAraNeNaM ? / tao mAyAkUDakavaDabhariyahiyaeNa dIhaM NIsasiUNa bhaNiyaM-" saMsAre vi vasaMtANaM uvvevakAraNANi pucchasi ? aha NibbaMdho, sAhemi kiM taM saMsAravilasiyaM, avi ya saMsAramAvasantassa kiM pi taM paDai mANiNo kajja / jaM chAiyu Na yujai Na ya kahiyu Neya mariseu" / / 21 / / evaM maNiUNa vAhollaloyaNo ahomuho Thio / tao ciMtiyaM sAyaracaMdeNaM-aho ! doNNivArayA saMsAravilasiyANaM, jeNa evaMvihA vi mahApurisA saMtAvassa goyare paDaMti, taM mahaMtaM kiM pi uvvevakAraNaM maha mittassa, jeNa garuo dukravAveo bAhagambhiNehiM nIsAsehiM lakkhijai, " hi appeNaM NihAeNaM calai vasuhA, tA pucchAmi umvevakAraNaM / ti ciMtaUNa puNaravi bhaNio-vayaMsa ! sAhehi me jai akahaNijjaMNa hoi / tao bhaNiyaM sagaggaya'kkharaM asogadatteNaM-"ki tahAvihaM kiM pi asthi jaM tujjha vi Na sAhijjai ? viseseNa esa vaiyaro tti / tattha jANai ceva piyavayaMso jaihA-savvesimaNatthANa kAraNaM mahilAo, jao mahilA NAma aNaggI cuDulI, abhoyaNA visaiyA, aNabbhA vijjU, aNosahA vAhI, apajjavasANA meohe Nidda tti, avi yacavalA mailaNasIlA siNehapaDipUriyA vi tAvei / dIvayasiha vya mahilA laddhappasarA bhayaM dei // 22 / / 1 pucayaM je / vota sU / 3 puNaravi je! 4 Navara je| 5 ThAiUNa je| 6 lajjehI mama da je| 7 jattha tattha yaNa suu| - dhario je / 9 NivvevakAraNAI je / 10 chAiu jujjai Na ya kahiu je / 11 eya je / 12 jaha je / 13 mohaNida tti sU / or Privale & Personal Use Only ___ Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakvaTTicariyaM / / ekattha kaha vi parimoiyA vi aNNattha laggai khaNeNaM / dareNa hou muhiyA mahilA kaeNthArisAha vva // 23 // baMdhuyaNuvvevakarI sayaladuhAvAyakAraNamaNajjA / maraNarayaNi vya mahilA ciMtijjatI bhayaM dei" // 24 // to eyamAyaNNiUNa sAsaMkeNa bhaNiyaM sAyaracaMdeNaM-payaDiyaM kIe vi mahilAe mahilattaNaM mittassa, kA uNa sA? visesao jANiumicchAmi / tao 'tujjha bIyahiyayabhUyassa erisaM pi sAhijjaI' ti asoyadatto bhaNiumADhatto-"vayaMsa ! suNasu, atthi gaNiyANi diyahANi asamaMjasAiM bhAsantIe piyadasaNAe, mae puNa tujjha vi asAhaMteNamavahIriyA 'kayAi lajjiUNa sayameva durajjhavasAyA uvasamaM karissai'tti, NavaraMNa kevalaM Na kao caivasamo, suTuyaraM pyhaa| avi ya NarasIheNaM sIho maMteNa phaNI tahakuseNa karI / mahilAmaNo Na tIrai keNAvi NiraMkuso dhariuM / / 25 / / ajja puNa tuMha aNNesaNatthaM gharaM gayassa taM kayamimIye jaM sAhiu~ pi Na tIrai tti / tao mahayA kileseNamappANaM moyAveuM Niggao gehAo / tao ciMtiumArado-'kimappANaM vAvAemi ?, ahavA Na vAvAemi?, jo sA durAyAriNI maha mittamaNNahA buggAhissai / kiM jahaTiya muddhamittassa sAhemi ? eyaM pi Na juttaM, jao Na pUrio maNoraho tIe, kahamavaraM kIrai khae khAraNivaDaNaM ? ' ti / evaM ca eyANi ya aNNANi ya aTTaduhaTTAI ciMtayaMto tumae diho / taM eyaM me uvvevakAraNaM" ti / tao vajjavaDaNAirittaM eyamAyaSNiUNa NasaNNo vya thaMbhio vva kiMci kAlaM bhaviUNa sAyaracaMdo bhaNiumADhatto-" piyavayaMsa ! savvaM pi eyaM jujjai mahilANaM, jao bibboyasalilabhariyaM kavaDamahAvattavaMcaNAmayaraM / mahilAmaNamayaraharaM ajja vi purisA Na yAti // 26 // uvahissa muhaM revA seyayaM vijhassa oppai NiyaMbaM / sacamaNAyAraghurANa mitta ! mahilANa sammAi // 27 // to" muMcasu visIyaM, aMgIkaresu suhajjhavasAyaM, kittiyaM ca evaM saMsAravilasitassa ?, kiM vA sA durAyArA amhANaM karissai ? tti / kevalaM tuMha majjha vA maNo mA desijja" / iti bhaNiUNa saiThevio piyamitto / viyalio ya piyadaMsaNAe uvari pemAbaMdho. Niyatto sambhAvapasaro. avagaoya pnnybhmaanno| tahA vi mahAparisayAe alaMgheteNa dhuvvatthiI uvarohamettakayakajjeNaM pAliyA piydNsnnaa| tAe viNa esa vRttaMto sAhio paiNo, 'mA maha Nimitto cittabhedo hou' tti maNNaMtIe puvvakameNeva vavahariyaM / sAyaracaMdo vi payatIe dANaruI, ubiggo saMsArassa, parammuho gharavAsassa, NiviSNo visayANaM, kAleNamAuyamaNupAliUNa mao samANo jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNaddhassa majjhimakhaMDe susamadusamAe paliauvamaDDhabhAgAvasese kAle samakAlaparicattajIviyAe piyadaMsaNAe saha jugalatteNaM smuppnnnno| saMvaDDhiUNa ya caurAsIrti diyahe uvarayaM jaNayajuyalaM / patto ya jovvaNaM / acchai ya sahayarIe saha bhoe muNjnto| ___ iyaro vi AuyaM pAliUNa mao samANo tattheva dhavaladeho cauvisANo varalakkhaNovaveo karivarattaNeNaM smuppnnnno| teNa ye io to paribbhamaMteNaM diTTho so puvvabhavamitto / jAo ya se pucabhava'bbhAseNaM tassovari hANubaMdho / uvaTThiyaM ca taM AbhiogiyaphalaM mauyAsaMjaNiyaM kammaM / Arovio ya so teNamaNicchamANo viNie khNdhppese| samuppaNNaM ca tesi pairopparaM dasaNa'bbhAseNaM jauissaraNaM / so ya jAissaraNappabhAveNaM accatarUvayAe vimalakarivaravAhaNataNeNa ya sabapurisAhio jaao| __ to ya vaccaMtesu diyahesu, parigalaMtesu suhANuhAvesu, viyalio tAriso'NubhAvo kapparukkhANaM, tahA hi-mattaMgA ghevavirasIyamANamajjarasA / Na suhAsaNa-sayaNA bhiMgA / tuDiyaMgA ya Na tArisA''ujjasajjA / dIvasihA joisaNAmA ya Na sammamujjoveti / cittaMgayA vi avagayasuhamallovayArA / Na deMti punvaM pica suhabhoyaNa-phalarasaM cittrsaa| vavagayavivihabhUsaNukarisA mnniyNgaa| NaTTasohANi vivihamaMdirANi bhavaNarukkhesu / Na payacchaMti sukumAravatthANi 1 paDimotiyA je / 2 kaMthArasAhi vva je / 3 uvasAmo je / 4 tumamaNNesa sU / 5 moyAviu je / 6 buggAhai je| 7 TThiyameva mitta je| 8 sAheti je / 9 samayaM sU / 10 gharANi sU / 1 tA je / 12 ya. vittiya je / 13 tujjha maha vA je / 14 siyau tti je| 15 saMthavio je / 16 puvaThiI je / 17 dIve bhA je / 18 dUsamasusamAe je, dusamadUsamAe suu| 19 juvalaya je / 20 vi je / 21 mAyAjaNiya sU / 22 paropparada je / 23-24 jAIsara je / 25 tao va je / For Private & Personal use only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuppnnmhaapuriscriy| AieNakapparukavA / evaM ca parigalamANe dasappagArarukvANuhAve, IsIsiummilaM te kasAyappasare juyalayANaM, paicaDDhamANe kAparugvamamatte jAo paropparamaimattanagio parihavAhiyayAveo / tao ya miliUNa jaeNyalapurisehiM amhANamesa buddhi-pu? po)risa-rUva'bbhahio vimalavAhaNo tti kAUNa paiihAviyavimalavAhaNA'bhihANo sAmisAlattaNeNaM gahio / so ya jAissaraNummillaviveo jANiyaloyaTThiisahAvo tesimuvaisiumADhatto / vihattA ya teNa tesiM kapparukAvA / ThaviyA mjaayaa| jo ya taM majAyamaikkamaDa tassa hakArI tti DaMDaM pADei / kaha?-hA! daTTa tae kayaM / so u~ga 'hA' iti DaMDaDaMDio maraNAo vi samanbhahiyaM dukkhaM maNNai ti / evaM ca paDhamakayavavatthassa hakAraDaMDaNIijuttassa paliovamadasabhAgAuyassa NavaNusayappamANassa ya chammAsAuasesamsa caMdajasAe bhAriyAe avaraM mihuNaM samuppaNaM / paiTAviyaM ca NAmaM [puttassa cakrakhumaM, dhUyAe vi cNdkNtaa| saMvahiUrNa ya vavayaM janayamihuNaM / iyarANi ya pattANi jodhaNaM / muMjaMti bhoe / aThThadhaNusayapamANassa ya tassa Nidurasa~hA punyA ceva daMDaNII / "so vi taheva tesiM bhaijAya'ikkamaNirohakArI rAyA daMDadharo saMvutto / tassa ya asaMkheyapaliovamA gAuyassa pacchime kAle caMdakaMtAe bhAriyAe mihuNaM samuppaNNaM / paiTAviyaM ca NAma ekamma jasasmI, bIyAe suruvA / pubdhakameNeva pattANi jovyaNaM / ahigaoM ya mihuNehiM rAyattaNeNaM jmssii| tamsa puvuttA iMDaNII, makAraNII ya / appe avarAhe paDhamA. majjhime bIyA, mahante do vi / paDhama vA kae avarAhe paDhamA, bIyakae bIyA, taiyavArAe kae do vi pauMjai / tassa ya addha'TThamadhaNusayadehappamANassa pacchime kAle mihuNaM samuppaNNaM / paiTAviyaM ca se NAmaM egassa abhicaMdo, bIyAe paDirUvA / so ya paliovamAsaMkheyabhAgaM pubakulagarahINaM AuyamaNupAliUNa bhAriyAe saha pNcttmukgo| iyaramihuNaM ca jovvaNaM pattaM / pattaM ca kulagarattaNaM / taheva puvvuttAo visa sayarAo do ddNddnniiiio| ___ evaM ca eeNaM ceva kameNaM aNNANi vi tiNi mihuNANi / taM jahA-paseNaI rAyA cakkhukantA ya bhAriyA, dhikArAhiyAo puvyuttAo do DaMDanIIo / chaiTeM mihuNaM marudevo kulagaro, sirikatA ya bhaariyaa| sattamaM NAbhI kulagI, marudevI ya se bhAriyA / DaMDaNIIo a visesi(? soyarAo tiNNi vi / te ya paliovamAsaMkheyabhAgAuyA ANavihINA AuNA sarIrappamANeNAvi / taM jahA-cautthassa satta dhaNusayANi, paMcamassa ya cha sayAgi, chaTTharasa addhavANi, sanamarasa NAbhirasa paMcadhaNusayAiM pANavIsANi / AuyaM tu saMkheyANi puvANi tti / savve vi" ya kulagarA appakamAyattaNao devesu uvavaNNA / NAhikulagarassa ya marudevIe bhAriyAe usabhasAmI sumaMgalA ya mihuNayaM jAyaM / NAhI ya mariUNa devesu uvavaNNo / usamasAmiNA jahA sammattaM pAviyaM, jettiyaM kAlaM jahA vA saMsAre hiMDiyaM tahA bhaNNai asthi jaMbuddIve dIve avaravidehe vAse khitipaiTTiyaM NAma NayaraM / taM ca gayaNavilaggeNaM pAyAreNaM pAyAloyaragaMbhIrAe khAiyAe pariyariyaM, suvibhattatiya-cauka-caccaraM sayalaNayaraguNovaveyaM / aha Navara tattha doso kari-toraNa-turaya-vAraramaNIhiM / jaM sAmi-bhicca-jaNavayagharANa Na hu Najjai viseso // 28 // taM ca rAyA pasaNNacaMdo NAma pAlei / tatya ya uvaha siyakuberabihavo viNijjiyasuraloyarUvAisao dhaNo NAma satyavAho / aNNayA ya so gahiyabhaDasAro vasaMtapuraM patthiI / teNa ya DiMDimeNaM ghosAviyaM Nayare jahA-dhaNo satyavAho vasaMtapuraM patthio, teNa saha gacchantassa pacchayaNAiNA satyavAhopaDijAgaraNaM karei tti, tao uccalaMtu kappaDiyA, payarTItu kvahAriyA, sajIbhavaMtu ANugAmiNo, kuNau patthANaM dhammiyajaNo, jassa jeNa kajjaM bheDemulleNa vA vAhaNeNa vA vattheNa vA patteNa vA aNNeNa vA osahAiNA tassa taM saMpADei 1 pariyaDDhamANe je / 2 " mamayajaNio je / 3 tao mi je / . 4 juvalayapu je / 5 buddhi-rUva je / 6 pairaThAvio vimalavAdRNo ti NAmeNa, sAmi je / 7 uNa mahADa sU / 8 vava je / 9 bhihuNayaM je / 1. saddapuvvA je| 11 so vi tesi sU / 12 majAyamaikamaNaNi je / 13 vimesiyarAo suu| 14 chamihuNa je / 15 vi kula' je / 16 jaha vA je / 17 gavari je| 18 ANugAmiyA je / 12 bhaDamolleNa je / 20 paccheNa sU / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakkavaTTicariyaM / satyavAho / evameyaM ghosaNamAyaNNiUNa eko bahudesa-NayaradiTThasAro pariNayavao' asUyAe dhaNassa savvAhigAraciMtayaM mANibhaddamuvaDio vaNio / bhaNio ya teNa mANibhaddo jahA-aho bhadamuha ! kiM tumha satyavAhassa asthajAyamatthi ?, kerisA vA guNA ?, kiM pabhUyaM vittaM ?, kiM vA dAuM samattho ? tti / tao eyamAyaNNiUNaM vimhaupphullaloyaNeNaM bhaNiyaM mANibhaddeNaM-bhadda ! amha satyavAhassa kiM pi asthi, kiM pi Nasthi / NaNu sAmaNNameyaM, viseso bhANiyanyo / suNasu jai visesatthI-" iha amha sAmiyassa ekkaM ceva asthi viveittaNaM, ekkaM ca Natthi aNAyAro / ahavA duve atthi parokyArittaNaM dhammAhilAso ya, duve ya Natthi gayo kusaMsaggI ya / tiSNi asthi kulaM sIlaM rUvaM ca, tiNNi ya Natthi pairAhamadaMsittaNaM uttuNattaM paradArapasaMgo ya / cattAri atthi dhamma-'ttha-kAma-mokavA, cattAri ya Nasthi NiyANANubaMdho iDDhIgAravo visayaloluyattaNa Nismuha-duka battaNaM ca / paMca asthi NANaM viSNANaM viNao kayaNNuyattaNaM paNaiyaNamaNorahapUraNaM ca, paMca ya Natthi asaggAho asamaMjasakAritagaM dINabhAvo atthANariNioo pharusasaMbhAsittaNaM ca tti / tA somamuha ! ekamAi amha sAmiyassa kiMci atthi, kiMci gatthi / kiMca-vimalesu guNesu zyaNabuddhI, Na paahaannkhNddesu| sIlamevAharaNaM, Na bajjho suvaNNAialaMkArabhAro / dANakamme paivittI, Na kAmabhogemu / jasammi loho, Na atyovajaNe tti / avi ya sacchAo guNajutto Nilao saccassa nnmmyaaklio| vijhagiri vya virAyai mahumitto phalasamiddho y"||29|| tao 'aho se vayaNaviNNAso, aho bhAvagaruo samullAvo' tti ciMtiUNa asUyaM ujjhiUNa bhaNiyaM vaNieNaM-savvameyaM jujjai tti evaMguNakaliyassa evamAghosaNaM kAuM / ti bhaNiUNa gao vnnio| etthantarammi dhammaghosAyarieNa pesiyaM AgayaM sAhujuyalayaM / vaMdiyaM mANibhaddeNaM, pucchiyaM ca AgamaNappaoyaNaM / bhaNiyaM sAhUhi- 'devANuppiya ! amhe dhammaghosAyarieNa pesiyA dhaNasatthavAhasamIvaM / so ya kila vasantauraM ptthio| teNa saha AyariyA vi gaMtumicchanti, jai satthavAho aNumaNNai' / teNa bhaNiyaM-bhayavaM! aNumagaho tti, kiM puNa AyariehiM sayameva gamaNAvasare satthavAho dahabbo tti / evaM bhaNiUNa vaMdiUNa ya pesiyA sAhuNo, gayA ya / kahiyamAyariyANaM-aNumayaM tesiN| tao pasatthe tihi-karaNa-Nakvatte sohaNe lagge kayaM patthANaM stthennN| AvAsio bAhiriyAe sasthavAho / uccalio sAhujaNapariyario dhammaghosAyario / divo ya satthavAho / vaMdiUNa teNe bhaNiyaM-kiM bhayavaM! tumhe vi gNtumnnaa?| AyariehiM bhaNiyaM-tumhANumaIe / tao satyavAheNa sadAvio sUtrakAro, bhaNio ya-jAe vihIe jIe vArAe jaM vA bhoyaNaM AyariyANaM saparivArANaM royaDa tIe vArAe tamesiM tumae dAyavvaM ti| Ayariehi bhaNiyaM-devANapiyA! Na esa amhANaM kappo, jaio amhANaM akayamakAriyamasaMkappiyaM, gihatthehiM attahA uvakayaM, mahuyaravittIe pAviUNa AhArajAyamAloiUNa ya guruNo; tehiM jahArihamaNujoiyaM arattaduTThANamaNuNNAyaM ti| ___etyaMtarammi DhoiyaM sasthavAhassa pariNayacUyaphala paDahatyaM paDalagaM / taM ca da ThUNa harisiyamaNeNa bhaNiyaM satthavAheNaeyANi tumha joggANi, geNhaha, kIrau amhANamaNuggaho tti / AyariehiM bhaNiyaM-devANupiyA ! saMpayameva bhavao NiveiyaM jahA gihatthehiM appaNavA uvako AhAro kappai amhANaM, kaMda-mUla-phalAiaM tu asatthovahayaM chiviuM pi Na vaTTai, kiM puNa bhavizvauM ? to tamAyaNNiUNa bhaNiyaM satyavAheNa-aho dukarA pavvajjA, visamaMdhammANuTThANaM, ahavANa suheNa accaMtAbAhasokkho mokkho pAvijai tti, evaM ca tumhANa amhehiM appaM paoyaNaM ti| pasaMsiUNa puNo bhaNiyaM-bhayavaM! suheNa vaccaha, jeNa keNe vi paoyaNaM tamamhANa sAhejasu / tti bhaNiUNa vaMdiUNa ya pesiyA AyariyA / gayA y| AvAsiyA vivittadese phAsue thNddile| diNNaM ca paccUse payANayaM / ____ ko ya kAlo vaTTiuM payatto ?-himoluggaNaliNipaNaiNI daT ThUNa va himAyalAhimuhaM patthio divasayaro / tao 1 o dhaNassa sU / 2 parA(ha)madesittaNaM, sU , parAhammadasittaNaM uttuNataNaM je / 3 kayannattaNa je / 4 kAritaM je / 5 evamAdIha amha je / 6 payattI je / 7 maha mitto je / 8 evamAdighosaNaM je / 9 te pasatthe tihiNakkhattamuhutte so je| 10 parivArio je / 11 Na ya bha je ! 12 dAyavvaM / Aya suu| 13 NuppiyA je| 14 jayo akaya sU / 15 attaNaDhAe uva je / 16 NAyanti sU / 17 paDahacche sU / 18 jogANi sU / 19 guppiyA je / 20 sokho mosu / 21 keNAvi je / 22 himAlayAhi je| Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 cuppnnmhaapuriscriy| taciMtAe va jhijiumADhattA synnii| tao sayaDiyA pecchiUNaM rattiM jhijjamANiM parioseNeva vaDDhiumADhattA vAsarA, aNudiyahaM ca kaThorIhoi dharaNimaMDalaM, mummaroyamANadhUlIraeNa maNorahANaM pi dullaMghaNijjA jAyA pahiyayaNassa pahA, ucchalai jhalliyAjhaMkAro gayaNabahe, aNudiyahaM ca mUsaMti kamalAyarA, sIyaMti mahANaIsottA(?tA), uttammati mahAkariNo, jAyaMti sAsAulA mayAriNo / avi ya avaNeto vi hu dosa deMto vi jaNassa sai suhAloyaM / karacaMDayAe mitto biyaNijjo jae jAo // 30 // tavai mahimaMDalamalaM sosai kamalAyare bhayaM dei / NAsei sarasabhAve gimho dusamAe seso vba // 31 // uttaradisAhijuttaM aibhUmimalaMbio u gaMtUNaM / suragirisakAvalio mUro tehiM ciya paehi // 32 // diyahA urbudhulayA, rayabahulAo disAo, kharapharuso / ovAimAruo mAuyAo mArei pahiyajaNaM // 33 // iya tAviUNa a~vaNaM kameNa parivaDDhiUNa ya payAvaM / kuNariMdo ica gimho pAusarAyAgame gaTTho // 34 // to vahaMti kAlaMbiNIo, ucchalio paMmayamahurakaMThamayUrakeyAravo kANaNaMtaresu, bhaggo ye pahiyasaMcAro kayaMbAmoeNaM, mahamahai disAmuhesu kuDayakusumaparimalo, NivaviyaM ca gimhasaMtAvatAviyaM paDhamAsAreNa dharaiNiyalaM / avi ya kAlambiNIhi samio jhelasaMtAvo samAgayA diyahA / kayapugNANaM te cciya agaNiyahANa mihuNANaM // 35 // aMtogaruyAveyaM pimuNaMtaM muyai paausaurNbho| ukkuiyaloyaNaM piva aikalla puDiMgayaM gayaNaM // 36 // kAlAikkamatoraviyapavaNapiMDAracAliyAiddhaM / jhallajjhalei ahiyaM mehaulaM maihisavaMda ca // 37 // bhesaMto pahiyayaNaM jaladhArAsaraNivAyapaharehiM / pasamei mahIe rayaM AsAro gimhataciyAe // 38 // osarai kAlameho paDai va khuDiUNa NahayalAhuttaM / gajiyaraveNa phuTTai sahasA saMgharaM dharAvalayaM // 39 // ghaNavaDalehiM chajjatayaM pi ogalai aMbaraM u~yaha / dhoijjataM pi jaleNa taha vi kalusattaNamuvei // 40 // kavalaNamaNassa a~yaNaM pAusaveyAlakAlakAyassa / abbhauDadalaMtamuhammi pharai jIha bva vijjulayA // 41 // dhArAsAraM varisai aMto cciya garuyamaMtharaM rasaii / Na tarai maNayaM pi jaNo kajje vi gharaMtaraM gaMtuM // 42 // iya varisiuM paiyatto NiccaladhArAtahaTThiyaNivAyaM / jeNa jayaimmi Na Najjai kuo vi viyaraMti dhArAo ? / / 43 // evaM ca Ninbhare patte pAuse mANiNIhiyayaM va dhArAhi mauIkayaM dharaNivaDhe / pahiyayaNajAyAloyaNajuyalaM va jaleNa paeNvvAliyA vasuhA / tAva ya sattho vi aNavarayapayANehiM pAviUNa mahADavi tIe majjhayAradesammi dumgamattaNao maggANaM bhaNDaviNAsaNabhaeNa ya tastheva kAUNa uDavAiyaM vAsArattaNicahaNatthaM tthio| tao jaNapaDipuNNayAe satthassa, avAriyasattapayANeNa ya satthavAhassa, aidIharayAe kAlassa, samatthasatthamajjhayAre khINaM javasaM, vagayaM pAheyaM, vimUriumADhattA satthiyA, payattA ya kNd-muul-phlmnnnnesiuN| NiveiyaM ca rayaNIe varapallaMkagayassa satyavAhassa mANibhaddeNaM jahA-"samAulI o satyo, khINasaMbalattaNeNa ya dINabhAvamu~vAgayA satthiyA, chuhAveyaNAparigayA ya kaMda-mUlAiyamaNuciyamAhAramAhAreMti, kiMca chaDaii lajja pariharai porusaM Na hu dharei majAyaM / dINataNaM pavajjai ujjhai mittaM kalattaM ca // 44 // NIyagharesu vi bhikkha bhaimei laMghei uiyamAyAraM / kaM kaM Na karei naro loe uyaramgiNA tavio?" // 45 // eyamAyaNNiUNa ciMtAbharakilaMtadeho vimUriumADhatto styvaaho| tao IsAeM va samAgaMtUNa NidAe NolliyA cintA / etyaMtarammi rayaNIe pacchime jAme baMdurAjAmailleNaM paDhiyaM duvaiikhaMDaM 1 rAyamANA dhUlI sU / 2 susaMti je| 3 to bahudosa je| 4 uvvayaNijjo suu| 5 ovAdi je| 6 mRjjAtAH, mRdaadikrkrikaaH| 7 bhuraNa je / 8-9 vva sU / 10 degNimaMDalaM je / 11 kalasaMtAyo je / 12 ti je / 13 degsAraMbhe je / 14 degokuiya je / 15 ekala sU / 16 mahisibaMdu dhva sU / 17 yaladdhaMtaM je / 18 sarvatam / 19 uvaha je / 20 suyaNaM je| 21 phurui sU / 22 casai sU / 23 patto je / 24 jaya pi Na je / 25 paccAliyA sU / 26 viNAsabha suu| 27 o je / 28 muvagayA je / 29 chai je| 30 nei sU / 31 "e viva ga je / 32 'duvaI' dvipadI-chandovizeSaH, tasya khaNDam / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakkavaciriyaM / causu disAmuhesu parigholiraNimmalajasaviyANao, suraNara-gAiresu keNAvi akhNddiygruymaanno| visamadasAgao vi vimaNo vi viyAriyakajjasArao, pAlai jaMpiyAI viNaoNayao para majjha nAhao // 46 // tao NiddAviramammi ciMtAbharosiyataihiyaeNa suNiUNa satyavAheNa ciMtiyaM-ahamivANeNovalambhio, tA ko uNa majjha satthe duhiu ? / tti ciMtayaMtassa sahasa tti AvaDiyA hiyayammi AyariyA jahA "te mahArisiNo Na vAyAmetteNAvi mae ettiyaM kAlaM paDijAgariyA, tesiM ca abhakkhaM kaMda-mUla-phalAiyaM, tA te para maha satthe accantaduhiya tti, aho pamAitaNaM gihatyabhAvassa tA paDijAgaremi paccUse, Nemi attaNo jammassa saphalattaNaM / " evaM ca ciMtayaMtassa puNaravi gIo jAmavAleNa duheo saMsAre asArae mANusaho keNa vi teNa sahuM ghaDai / jammaDu aNicchae daivaho vi uppari suharAsihe caiDai / / 47 / / tao tamAyaSNiUNa ciMtiyaM satyavAheNa-u~vakvitto hu~haeNa kallANekaheU maha teNa saha saMgamo tti to" gacchAmi paccUse tassaMtiyaM / ti "ciMteyantassa padiyaM kAlanivedayaeNaM / bhuvaNa bhUsiu [?bhuvaNa bhUsiu] kau suhAloo, paha payaDiya dailiyu tamo uiu mitto dosaMtakArao / paDibujjhevi ThAhi tuhuM, guNaNihANa ! Niyakajasajjao // 48 // tao 'evaM kIrau'tti bhaNaMto uDhio sayaNIyAo / kayaM uciyakaraNijja / gao ya jattha AyariyA AvAsiyA tamudesaM / diho ya muttimanto va puNNarAsI sayalaloyacUDAmaNijiNapaNIyadhammo vya vayaNijjavajjio, jiNai samudaM gaMbhIrayAe, Na kevala maNeNaM; kAraNAvi parihavai aNaMgaM, Nilao NIIe, koso kusalassa, paTTaNaM pavittayAe, sAlA sIlassa, ThANaM ThiIe, NikeyaNaM karuNAe, saMgarahio vi sassirIo, mutto vi saMsArAlaMkArakAraNaM, dosAsaMgarahio visomo, sAhujaNaparivArio dhammaghosAyario tti / vaMdio ya harisupphullaloyaNaromaMcakaMcuilleNaM / pihappihamaMDaligayA sAhU ya tattha keI caraNakaraNANuogaM mUluttaraguNakittaNappahANaM AyAraMgAiyaM bhAvanti / aNNe dhammakahANujogaM uttimasattamahApurisarisicariyamyagaM uttarajjhayaNa-NAyadhammakahAiyaM ciMteti / avare gaNiyANuogaM khiivalaya-dIva-sAyara-caMda-sUrAivimANapamANAdiNirUvarga jaMbahIva-caMda-sarapaNNattiuvaMgAiyaM viyArenti / kei puNa davANuogaM dhammasthikAyAidavasarUvAvahAraNakaliyaM sammaM didrivAyAiyaM NirUceti / tattha kei rayaNAvali-muttAvalipamahacaMdAyaNacAriNo, aNNe cAummAsakhamaNakhaviyadehA, avare mAsakhamaNAitavovisesasosiyakalusA, kei saMlehaNAsaMlihiyagattA, aNNe vivihaayaavnnkilntdehaa| ekamevamAdiguNakalie vaMdiUNa ya sAhuNo, tao asesakammohaghAyaNapaDayareNaM dhammalAheNaM abhiNaMdio guruNA sesasAhahiM ya, uvaviThTho ya gurupAyamUle / muhuttamacchiUNa ya bhaNiumADhatto-bhayacaM ! Na akayapuNNANaM ghare vasuhArA NivaDai, Naya thevovajjiyakusalANaM goyarIbhavanti NihiNo, Na hi phusanti maMdabhAgahetaM suhANubhAvA, jeNa savvahA akAraNavacchalaM saMsArajalahipoyabhUyaM samataNa-maNi-leThTha-kaMcaNaM pAviUNa vi bhavantaM dhammadesayaM Na suyamamayabhUyaM vayaNaM, Na kayA jaiyasalAhaNijjA calaNakamalasevA, Na vihiyaM paDijAgaraNamii khamiyavvaM pamAyAcaraNamamhANaM / ti vayaNAvasANe bhaNiyaM guruNA-guNa-sIlappiya ! mA saMtappa, sabameva kayaM bhavayA, jao rakkhiyA "siMghA-'hikUrasattehito, pAliyA corAibhayAo, AhAraM puNa desakAlANurUvaM jahAsaMbhavaM sasattIe payacchanti bhavao satthiya tti / bhayavaM ! kimaNeNaM saMThavaNavayaNeNa?, savvahA lajjio ahaM attaNo pamAyacarieNaM, tA kareMtu aNumgahaM me gurU, paTTavetu sAhuNo, jeNa payacchAmi sAhuNo joggamAhAraM, karemi paccUsAgamaNasaivilambaNabhUyamattaNo ceTTiyaM ti / guruNA bhaNiyaM-devANuppiyA! evaM kIrai tti, kiM puNa jANai ceva satyavAho jamamhANa kappaNijjaM ? / satyavAheNa bhaNiyaM-bhaya ! jANAmi jameva puvakayamatyi gehe tameva dAhAmi / bhaNiUNa gao NiyayamAvAsaM / aNumaggao ya pattaM sAhujuyalayaM / bhaviyavvayAe Na kiMci sAhujoggamAhAramatthi / to vimaNadummaNeNaM sayameva aNNesaMteNaM thINaM ghayamuvaladdhaM / bhaNiyaM ca-ki kappati evaM ? / 'kappati' ti bhaNiUNaM sAhahiM u~vaTThavio / tao 1 'su vi disamuje / 2 saraNAraesu ke je| 3 rAhao je / 4 tadeheNa suNi je| 5 NovAlaMbhio je| 6 citiyatassa su / . paraM je / 8 jammayaphala je / 9 vAlaeNa je / 10 duyahao sU / 11 asAre mA je / 12 jammaDa je / 13 vaDai sU / 14 pumvakkhitto je / 15 duyaheNa kalANekaheU suu| 16 taaje| 17 citiyatassa je| 18 nivedaeNa je / 19 daliya tamoje / 20 paDibujjhavi ThAhiM je / 21 kevi je / 22 NuogaM je / 23 viyAraMti je / 24 sammaidiThThi suu| 25 Na sA je| 26 jae salA je / 27 siMhAikU je / 28 karetu sU / 29 ceThiyanti sU / 3. utsAhitaH / For Phale & Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppanamahApurisacariyaM / paSaDDhamANehiM kaMDaehiM ullasaMteNaM bhAveNaM kayatthamattANaM maNNateNaM tAva diNaM jAva sAhUhiM dAUNa karayalamantare NivAriyaM / tao paDilAhiyA vaMdiyA ya sAhuNo dAUNa dhammalAhaM gayA / satyavAheNa ya desa-kAlocieNaM visuddha'jjhavasAyapavaDDhamANakaMDayaphAyadANeNa uvaciyaM bohibIyaM, parittIko saMsAro, bhAyaNIko appA jahuttaramuhANaM / so ya kayatthamappANaM bhAvayanto aivAhiUNa vAsarasesaM rayaNIe gao aayriyaavaasbhuumii| diTThA ya sAhuNo jiNavayaNAmayamAvaNAmuiyadehA NANAsastha'tthaviyAraNapasattA virayA asaMjamAo, parisesiyA dohiM baMdhaNehi, maNa-cai-kAyadaMDarahiyA tiguttiguttA caubihavigahavivajjiyA paricattacaukasAyA paMcasamIisamiyA chakkAyarakSaNaparAyaNA sattabhayahANamukkA parihariyaahamayaTThANA uvagayaNavabambhaguttiNo dasavihadhammajjhANovagayA vivihAbhiggaharayA ya / tattha kei lagaMDasAiNo, avare godohiyAThANajjhAiNo, avare ekapAya-AyAvaNarayA, iyare puNa pasAriyauddhavAhuNo malajallAvilasarIrA vivihatavacaraNaparisosiyamaMsa-soNiyA taya-TihArusesadehA / tattha kei jiNakappaNimittaM paMcahA appANaM tolanti, aNNe paDimAo ambhasanti, avare kayasAmAiyapaDhamacArittA, avare abbhukgayagaruyAbhiggahA NANAvihAhiM AyAvaNAhiM AyAventi, kei puNa cariUNa parihAravimuddhiyaM taiyaM cArittahANaM puNaravi gacchasamudamavagAhenti, egallavihAriNo vA havanti, jiNakappaM vA paDivajjanti, paDimAgayA vA viharanti / iccezmAiguNakaliyaM pecchanto jatijaNaM gao thevaM bhUmibhAyaM / dihro pa NIsesadosavanjio asesaguNarAsI teyapuMjo viva Ayario / daTThUNa ya cintiyaM-aho gasthi vyaNijjavajjiyaM puhaIe rayaNaM mottUNa evaM bhayavantaM purisaraiyaNaM ti| tahA hi vipphuriyapayAvo vi hu bhuNanbhintaravidvattamAhappo / kuMgariMdo vva kuvalayaM sUro karapIDiyaM kuNai // 49 // bhuvaNANaMdo caMdo amayamao sarasarayaNimuhatilao / ubbhAsiyagayaNavaho vimalekalaMkaMkio so vi / / 50 // vitthiNNadalaM kamalaM ghaNamayaraMdaM sirIe raibhavaNaM / vihivilasieNa jAyaM jalAsayaM taM pi hu sayaMTaM / / 51 / sevinaMto phalao lacchIe kulaharaM suhAvAso / rayaNAyaro vi jAyai NikivasattAsao NiyayaM // 52 // jAivisuddhaM dhavalaM maNoharaM suisuvittaNippaMkaM / hoi saMraMdhaM varamottiyaM pi lohANusaMgaNaM // 53 // tihuyaNapariosayaro NiccaM ciya vibuhasuMdarIkalio / ahilajjai NiyayaM suragirI vi paMguttadoseNaM // 54 // thiravaNNasuhAloyANa dUramArUDhabahuvihaguNANa / savvuttimANa loe nibaMdhaNaM hoi rayaNANa // 55 // iya jaM jaM ciya rayaNaM ciMtijjai guNaviyAraNakahAe / taM taM ciya sakalaMkaM mottUNa guNAyaraM eyaM // 56 // tao evaM ciMtayaMto gao AyariyasamIvaM / vaMdiyA gurunno| diSNo ya kaeNmmaselabajjAsaNibhUo dhammalAho gurUhi / apiTTho clnntie| pucchio nirravAyamokkhapaho dhmmo| tao sAhiumADhatto guruNA-devANuppiyA ! dhammassa mUlaM sammattaM / teNa bhaNiyaM-bhayavaM ! taM kahaM pAvijjai ?, kiMrUvaM vA? kiMguNaM vA ? kahaM vA tamuppaNNaM lakkhijati ? kiMphalaM va ? tti| guruNA bhaNiya___"guNAyara ! suNasu, sammattapaDivattIe doNi kAraNANi, taMjahA-Nisaggo ahigamo ya / tattha Nisaggo sahAvo / so varaNijja-beyaNijja-'ntarAyANaM cauNhaM kammANaM egRNatIsaM sAgarovamakoDAkoDIo NAma-gotANaM egRNavIsaM mohaNIyassa eguNahattara ahApavatteNaM paDhamakaraNeNaM khaveUNaM sesasAgarovamakoDAkoDIe ya dese khavie ajahaNNukkosAuyabaMdhapariNAmo gaMThidesaM pAvai / so uNa gaMThI iyarakammasahAeNaM mohakammuNA jaNio ghaNarAga-dosapariNAmo kakkhaDa-ghaNa-rUDhagUDhagaMThi vya dubbheo / taM puNa koi jIvo pAviUNa bhaggo aNantANubandhikammodayao puNaravi ukkosakammaTiiM baMdhai / avaro tappariNAmapariNao kiyaMtaM pi kAlaM ciTThai / aNNo ullasiyavIriyasajogayAe lahiUNApuvvaM bIyaM karaNaM, kAUNa mohaNIyassa davaggiNo va UsarAite dese uyayavikkhaMbhaM, bhettUNa ya kammagaMThiM, pAviUNa ya aNiyaTTikaraNaM, lahai aladdhapuvvaM saMsauruttaraNaseubhUyaM suhaparaMparAkallANakAraNaM sammattaM ti| tappariNAmapariNao ya suhajhavasAovaveo tihA kareti micchattadaliyaM, taM jahA-suddhaM darasuddhaM asuddhaM ti / tattha ya hoUNa antomuhuttakAlaM uvasamasammadiTThI, tao jayA suddhaM puMjayamudIrei tao khAovasamiyasammapiTThI havai / darasuddhamudIrayaMto sammAmicchAdiTThI / evaM nisaggasammaiMsaNanti / 1 anne kaya je / 2 rayaNanti sU / 3 'bhatara je / 4 kuriMdu je / 5 lamalaka kimo je / 6 saraddhaM sU / 7 kammAsavavajA je / 8 nirAvAya je / 9 dohi sU / 10 udaya je| 11 rutAraNa je / 12 tattha sU / 13 micchaddichi je / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi - 2 bharahacakkavahicariyaM / 15 agisammataM puNa suNantassa pavayaNaM, bhAvayaMtassa jIvA 'jIvA ''sava-saMvara-baMdha - NijjarA mokkhamatie satta payatthe, viyArayaMtassa heu-dita juttIhiM, gacchaMte ya NANAvaraNIe khaovasamaM, ummilaMte ya mohavivare, paidiNaM suNaMtassa AyariyAisagAse, aNavarayakhIyamANakammugo bhiSNakammagaMThissa suhapariNAmasahAvaM sammattamuppajjaiti / eyaM ahigamasammattaM / tassa purNa sammattassa paMca rUtrANi, taM jahA -unasamaM sAsAyaNaM khAovasamiyaM veyayaM khaiyaM / tattha uvasamaM bhiNNagaThissa paDhamasammattalAbhe havai, ubasama seDivihANeNa ya uvasaMtamohassa / khaovasamaM gae mohaNIe khAovasamaM, taM puNa sammattapuggalodayajaNiyapariNAmassa havaiti / sAsAyaNasammattaM tu aparicattasammattabhAvassa micchattAhimuhassa auiNNAtANubaMdhi sammattapariNAmAsAyaNeNaM saha vaTTamANassa kiMci sammattamujjhavasAyas ya hava ti / veyayasammattaM putragasesa khINANatANuvaMdhimicchattasammAmicchattasammattadaliyagAsIkayacarimakavalarasa khAiyasammattA iti / khAiyasammadiTThI khINasattago sahAvajaNiyasuhapariNAmo seNiyo iva daTThavvo / evameyaM paMcahA sammattaM vaiNiyaM / aparivaDiyasammattabhAvo ya aNuhaviUNa suhaparaMparamavassaM pAuNati savvadukkhatrimokkhaM makkhaM ti / parivaDisammatto vi baMdhar3a maMThidesAhiyaM kammaThihaM ti / taM puNa sammattaM guNao tihA hoi, taM jahA- rocayaM dIvayaM kArayaM / tattha rocayaM jIvA -'jIvAiesa payatthesu arahayA paNIesu heU-AharaNAsaMbhave vi " tameva saccaM NissaMkaM jaM jiNehiM pavediya" nti evaM ruI kareti / dIvagaM puNa aNNesiM pi sammattaM dIveti / kArayasammattaM tu sammaM tava -saMjamutthANaM kAravei / tamuppaNNaM tu eehiM veva tirhi bhAvehiM lakkhijjai / ahavA sameNaM saMvegeNaM NivveNaM aNuyaMpAe asthikkamaIe ya / tattha ya samo iMdiya-goIdiehiM iMdiovasamo NAma rUvarasa-gaMdha-sadda-phAsesu aNukUla paDikUlesa arattaduTTayA, goiMdiovasamo puNa koha-mANa- mAyA-lohavajjaNaM, mohAbhibhavo savvattha akouhallattaNaM ca / saMvego puNa suNantassa jiNappaNIe bhAve, bhAventassa saMsArAsArattaNaM, samAlIeMtassa kammapariNa sAie visary veraggamuppajjaiti / gibveo puNa uppannavisaya veraggo Nibvijjara, cAragavAMseNeva saMsAravAseNa visamitra giviMda bhoe, baMdhaNamitra maNNei baMdhuyaNaM, gottigharaM piva ciMtei gheravAsaM ti / aNuvAo egiMdiya-paMciMdiyANaM bhavasAgare kilissAgANaM daTThUNa kammapariNAmajaNiyaM duhavivAgaM karuNAparAhI hiyao tehiMto vi ahiyayaraM dukkhaM aNuhavai, payaTTai ya jahAsattIe dukkhapaDiyAraheU tti / asthikama saMjuo uNa asthi jIvAdie payatthe, asthi puNNaM pAvaM baMdhI mokkho ya, jiNappaNIe bhAve sammaM saddaha pattiyai roei phAsei ti / tassa puNa sammattassa phalaM sumANusasudevatte jahuttaramuhaM, paraMparAe vvANamaNaM ti / " evaM jahAhiM suNeUNa dhaNasatthavAheNa bhaNiyaM-sohaNaM dhammamUlaM sammattaM Na eyamamhANa savaNapahaMmuvagayaM, avaNiya vtra mohaNiddA bhayavayA, payAsiyA pauNapayatrI sAsayapayassa / tti bhaNiUNa vaMdiUNa ya bhayavantaM sesasAhU ya ga NiyamAvAsaM / suttussa bhAveMtassa ya guruvayaNaM kiMcAvasesAe rayaNIe paDhiyaM kAlaNiveyaeNaM khaliUNa jaNapayAraM aibha riyajalaMdhayAramahikviro / vAsArato guNanihi ! rayaNIe bharo vva parigalai // 57 // jaNamaNakayavavasAo payaDiyapahapa hiyasatthamuhajaNao / paccUso vva viyaMbhai haMsaulaNisevio sarao || 58 // uppahagamaNaNiyattaM salilaM sarae ThiyaM sahAvammi / vavagayajovvaNakalusattaNassa hiyayassa aNuharai // 59 // sihikeyAra mu~halaM taDilayagahaNaM NirAulaghaNehiM / pAusamahADaI laMghiUNa mukkAI cAvAI // 60 // hoUNa sakalusAo AsAo jalaharArNaimuNNamaNe / tANa puNa viyalaNeNaM tAu pasannattaNamuventi // 61 // calaNakkamantamajjhappaesapAsasthakaddamuddAmo / sImantA iva jAyA maggA gAmantarAlesu // 62 // ThANA vasantakamalasarasalilapUriyadiyantA / IsivasuyAyakaddamasuhasaMcArA pahA jAyA // 63 // 1 muNaMtassa je / 2 viSNeyaM je / 3 mokkhanti sU / 4 sammantavaM sU / 5 mukSaNaM je 6 aNukaMpAe je 7 bhAvaMtassa je / 8 loitarasa je / 9 vAseNa va je / 10 mannai je / 11 ghare vAsaM ti sU / 12 gamananti sU / 13 halantaDi sU / 14 "rANa unnamaNe je / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / iya jaaysaashrisiypaamrjnnjnniychetthlbolo| vavasAyasahAo pihalavaccha ! samavaDio sro|| 64 // tao eyamAyaNNiUNa satyavAheNa sadAvio mANibhaddo, bhaNio ya jahA-galio vavasAyaNiyalabaMdho pAusasamao, uvAgI ucchAhasahAo sarao, ajjeva kIrau gamaNArambho tti / mANibhaddeNAvi 'evaM kIrai' ti bhaNiUNa ghosAviyaM satthe payANayaM / samAulIbhUyA satthiyA / payattA Niesu vAMvAresu / pauNijjaMti bhNddiio| saMjattijjanti uddemNddliio| paillANayaMti mahisasatthaM thoriyaa| Arovijanti lagaDAo rAsabhemu / evaM ca mahAraMbheNaM payaTTo sattho / gao aNavarayapaiyANaehiM vsNtrN| AyariyA ya laMghiUNa mahADaiM dAUNa dhammalAI satyavAhassa jahAsuheNa vihariumADhattA / satyavAho ya viNioyiyabhaMDo samAsAiyajahiTThalAho gahiyapaDibhaMDasAro samAgao khippaiTie Nayare / kAleNamAumaNuvAliUNa mao samANo dANatarukusumuggamANubhAveNaM uttarakurAe sIyAe uttare kUNe jaMbuvarapAyavassa putveNaM tipaliovamAU tigavvussuo mihuNargatteNaM samuppaNNo tti / tatya kappataruyarehito jahicchiyAsesasaMpajjaMtasayaliMdiyatyo suraloyabbhahie bhuMjiUNa bhoe AusesayAe mariUNa sAhudANANuhAveNaM tipaliovamAU sohamme kappe devattaNeNaM samuppaNNo tti ?, avi ya aviyANiyasahayarivirahaviyaNagurukappataruvaragharammi / cintAmettuppAiyamaNaharasayaliMdiyatyammi / / 65 / / NiddaliyapuDhavipariNAmadosavitthariyasokkhajalahimmi / IsAvisAyaviNaDiyasuraloya uvahasantammi // 66 // bhottUNa tiyasaNAho va tastha bhoe varammi sohamme / uvavaSNo dANaphalAvasesapuNNujiyajasoho // 67 // tiyasaMgaNAvisahatasarasamuhakamalabhasalakayalINo / muMjai bhoe paliovamAiM hiTTho tahiM tiNi // 68 // tao bhuMjiUNa bhoe AuyamaNuvAliUNa cuo samANo iheca jaMbuddIve dIve avaravidehe vAse gaMdhilAvaivijae veyaDDhapancae gaMdhArajaNavae gaMdhasamiddhe Nayare sayabalassa rAiNo caMdakaMtAe bhAriyAe puttatteNaM smuppnnnno| paiTAviyaM ca se NAmaM mhaablo| vaDhio ya saha kalAhi / pariNAvio ya piuNA viNayavaI mAriyaM, patto ya jodhaNaM / aNNayA yapiuNA sayabaleNaM kulakkamAgayassa maMtiNo vimalamaiNAmassa sayalakalA-satya'sthapAragassa bhattassa viNIyassa vIsaMbhathANiyassa NihittasayalarajjabhArassa jiNavayaNabhAviyamaNassa uvaladdhajIvAdipayatthamaiNo viNNAyasaMsArasahAvassa samappiUNa ahisitto| sayabalo vi tahAvihANaM AyariyANa sagAse pacaio / mariUNa ya devalogaM go| rAyA ya mahAbalo vimalamaimaMtisameo rajjaM pAlei / / ____ aNNayA ya maMtiNA ciMtiya-"esa rAyA kulakamAgao piuNA samappio amhovari accantavIsambhamuvagao, tA eyassa mittaputtassa sajjaNassa baMdhuNo accantovayAraparassa sAmisAlassa amhehiM pANehi pi uvagariyavvaM, uvayArANaM ca esa paramovayAro jamaviNNAyaparamatyo duggaimaggapatthio saMsArasahAvA''satto paramakallANaparaMparAkAraNe NiravAyasoggaimagge jiNavaryaNe bohijjai / eso u accaMtabhogAsatto pekkhaNaruI ya / tA veraggajaNaeNaM NADaeNaM evaM bohemi" / tti ciMtiUNa sadAvio haragaNAbhihANo naDo / lAio tassa cirantaNakahAsaMbaMdhassa NADayassa ya veraggajaNaNo eko aMko / viSNatto avasaraM lahiUNa rAyA jahA-deva ! samAgao accantarasabhAvaNNU sukayakaraNo caubihAhiNayapattaTTho haragaNAbhihANo NaDo, tao tahaMsaNeNaM kuNau devo aNuggehaM ti / rAiNA bhaNiyaM-evaM kIrai tti / tao sajjiyA raMgabhUmI ubaviTTho mantisameo rAyA / gahiyAo jahAjoggaM bhUmiyAo kusIlavehiM / diNNo ya samahattho muravANaM ti / 1 sahAvao je / 2 pallANiyati je / 3 ppayANa je / 4 oiyje| 5 sIyAe iti sU pratau nAsti / 6 gattaNeNa je / 7 maissa je| 8degNe vAhijjai je / 9 gahanti sU / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vibudhAnandaM nAma nATakam] (tataH pravizati nAndI, parikramya ca-) rAjImatyavadhAraya priyakathAmAtmAnamAlocaya, kiM ko'pIha jagatyanindhacarite ! patyurviyoge mRtaH? / ityAkarNya vaco'vadhArya ca tato mUrchA vinodastayA, cakre yasya kRte sa pAtu bhavataH zrIneminAtho jinaH // 1 // niHzaGkaH pAdapAtaiH sphuTati vasumatI parvatA muktavandhA, dolAyante samantAd bhramadiva gaganaM lakSyate digbhrameNa / udbhrAntAH satsamudrAH kSubhitajalacarAH zakranRtye pravRtte, jAtaM yajanmakAle jagaditi bhavataH pAtvasau neminAthaH / / 2 / / (nAndyante) sUtradhAraH-AdiSTo'hamadya sAdhujanaparSadA / yathA-adya tvayA kaveH zIlAGkasya vimalamatyabhidhAnasya kRtiH vibudhAnandaM nAma nATakaM ekamaGkAkhyarUpakaM nATayitavyamiti / yatsatyaM mamApi vizeSavedinyAM parSadi prayuJjAnasya saphalaH parizramo bhaviSyati, kaverapi [ca / sa cedamuktavAn vastUpAzrayasaundaryAdapUrvaguNamApnuyAt / svacchaM mauktikatAmeti zuktimadhyagataM jalam // 3 // lagati janamanasi sakRdapi gaditaiSA kRtirasatyapi sadA / da1raraTitamapi yathA bhavati mude dRSTisUcanakam // 4 // tad yAvad gRhaM gatvA gRhiNIM viditavRttAntAM karomi / ( parikramya vilokya ca AkAze ) idamasmadgRham , yAvad gRhiNImAkArayAmi-- guNavatyupabhogakari ! pradhAnabhUte ! madarthamutrukte ! / matprakRtisadRzarmiNi ! kAryAdAthai ! drutamupaihi // 5 // ( pravizya ) naTI-( sAsram ) ANavedu ajjo, ko Nioo aNuciTTa(TTI)yadu ? / sUtradhAraH-Arye ! sazokeva lakSyase !, tat kathayatu bhavatI zokakAraNam / naTI-ajautta ! ki mamaM maMdabhAyAe soyakAraNeNaM pucchieNaM ? / tA ANavedu aMjo, kimaNuciTThIyadu ? / sUtradhAraH-Arye ! AdiSTo'haM sAdhujanena / yathA-adya tvayA vibudhAnandaM nAma nATakaM nATayitavyamiti / tat sajA bhavatu bhvtii| naTI-( sAsram ) naicca tumaM jo niccinto / majjha puNa puttassa vivAhasamayANaMtarameva NemittieNaM kuTuMbabhaMgo samAi8o / tao eyAe ciMtAe bhoyaNaM pi Na royai, kiM puNa gaicciyavyaM / _sUtradhAraH-Arye ! kuTumbabhaGgaH zruta ityudvignA'si !, alamudvegena / yato nahyapUrvamasulabhametat saMsArAntargatAnAm / api ca kiM dRSTo'sau kvacidapi ? zaGkita iti vA ? zruto'pi vA loke ? / yo'nAryayA bhaviSyati na khaNDitaH karmaNAM gatyA ? // 6 // anyaccArye ! ghaTayati vighaTayati punaH kuTumbakaM snehamarthamanavaratam / bhavitavyataiva loke na khedanIyaM manastena // 7 // bhaGgaM putra-kalatra-bandhu-suhRdAmarthasya rUpasya bA, saMsAre'pasade vidhAnamatulaM pazyannapIheta tataH / svasmin karmaNi mohito hi satataM mUrkhastathA paNDitastasmAt subhra ! vihAya zokasaraNI kArye mano dIyatAm // 8 // 1 AjJApayatu AryaH, ko niyogo'nuSThIyatAm ? / 2 Aryaputra ! kiM mama mandabhAgAyAH zokakAraNena pRSTena ? / tad AjJApayatu AryaH, kimanuSThIyatAm / / 3 adhyo je / 4 nRtya tvaM yo nizcintaH / mahyaM punaH putrasya vivAhasamayAnantarameva naimittikena kuTumbabhaGgaH samAdiSTaH / tata etayA cintayA bhojanamapi na rocate, ki punarnartitavyam ? / 5 Nacciyabvaya je| 6 nnapIhA tataH je| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuppnnmhaapuriscriy| (nepathye) evamevaitat , kaH sandehaH / (ubhAvAkarNayataH / ) naTI- ajautta ! ko uNa eso ajjauttavayaNamaNukarei ? / sUtradhAraH- (nirvarNya ) Arye ! kaJcakI svakAryAvedanAkRtahRdaya ita evAbhivartate, tato gacchAvaH / (parikramya niSkrAntau / ) // prastAvanA // (tataH pravizati cintAM nATayan kaJcukI / ) kaJcakI - aho ! jarAjIrNadehasyodyApi me sevAbhiyogaH, na dhrmodymH| api capipatiSuradya zvo vA jarAghuNotkIrNadehasAro'pi / dharma prati nodyacchati vRddhapazustiSThati nirAzaH // 9 // bAle'sti yauvanAzA, spRhayati yauvanamapIha vRddhatvam / mRtyUtsaGgagato'yaM vRddhaH kimapekSya nidharmaH ? // 10 // ___ khaNDayatu jarA rUpaM, nAzaM smRti-medhayozca vidadhAtu / yad gauravamapi gacchati tenAkAle'pyahaM palitaH // 11 // AdiSTo'haM rAjJA rAjazekhareNa, yathA- gaccha bho mAdhava ! yo'yamasmadantikaM lakSmIdharakumAraH kopAt samAyAtaH kulajaH prazrayavAn sarvakalApArago lalitalalitairaGgairanaGga iva lokamabhibhavati, tadasmai samAnavayo-rUpa-kulayogyAya asmaduduhitaraM bandhumatI rAjyAdha ca niyojaya / kathitaM ca me vandhumatIsakhyA candralekhayA, yathA-parasparA'viditakulA-'bhidhAnayoreca vacchayoH sakRdarzanenaiva parAM koTimArUDhaH premAnubandha iti / niveditaM ca me rAjakulAnicchi]taH labdhapratyayena siddhAdezanAnA sAMvatsarikeNa, yathA -- gaccha bho mAdhava ! kAryasiddhaye, tatra setsyati bhavataH sarva samIhitam , kintvavasAnavirasamiti, avazyambhAvinazca bhAvA na vidhinA'pi pratikUlayituM zakyA iti bhaNitvA gato'sau / tatra na vidmaH kiM bhaviSyati ? iti / yadi vA avazyambhAvitve kiM cintAkhedena ? / yad bhavati tad bhavatu / niveditaM ca me daivikyA vAcA, yathA-"vihAya zokasaraNI kArye mano dIyatAm" [paJcam 8] (iti punastadeva paThati / ) tat kva punarmayA lakSmIgharakumAro draSTavyaH? / ( agrato vilokya ) kutazcinnimittAt prahRSTabadanakamalo dizo'valokayan tadanucaro baTurita evAbhivartate / yAvat prtipaalyaami| (tataH pravizati hRSTo vidUSakaH / ) vidUSakaH-hIhI! bho! pesio mhi jaNayasaMdemutteyaviyakhattiyavIrieNaM piyavayaMsaeNaM / jahA- gaccha bho vicitta ! jANAhi 'kahiM rAyA vaTTai ? ' tti| suyaM ca mae, jahA- rAiNA kumArassa dAumAi8 rajassa addhaM niyasuyA y| diTThiyA, aNNahA piuNo sambhAvaNA, aNNaha ciya kumArapuNNANubhAveNaM guNa-rUAkhittahiyo jaNo aNuciTThai tti| (agrato vilokya) eso hu rAiNA pesio kNcuii| tA eyassa purao lIlAyamANo lIlAyamANo cihissaM / (tathA karoti / ) kacukI-(upasRtya) bho baTo! kyAste tvadIyo rAjA? iti| (vidUSakaH uurcmvlokyti|) kaJcukI-(Atmagatam ) kathamayamunmatta iva ceSTate ? / yadi vA brAhmaNavaTuH, aparaM mUrkhaH, punazca rAjasutAbhASita iti mhtynrthmaaleti| bhavatu, evaM bhnni(li)ssye| (prakAzam ) bho duSTabaTo! virUpo'pi bhUtvA evaM vikuruSe ? / 1 ayyautta ! je, Aryaputra ! kaH punareSa Aryaputravacanamanukaroti ? / 2 syApi suu| 3 sAmvatsa suu| 4 hIhI! bhoH| preSito'smi janakasandezottejitakSatriyavIryeNa priyavayasyena, yathA-gaccha bho vicitra !, jAnIhi kutra rAjA vartate ? iti / zrutaM ca mayA, yathA-rAjJA kumArasya dAtumAdiSTa rAjyasyArdha nijasutA c| diSTayA, anyathA pituH sambhAvanA, anyathaiva kumArapuNyAnubhAvena guNa-rUpAkSiptahRdayo jno'nutisstthtiiti| eSa khalu rAjJA preSitaH kaJcakI, tad etasya purato lIlAyamAno lIlAyamAnaH sthAsyAmi / 5 ca me jahA je| 6 rUvakhi(kkhi)ta sU...jainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakkaTTicariyaM / vidUSakaH- ai ! kayaMtaadvisamaM appANaM na paloesi uvvasiyadaMtamAlAmuhavevirasarIraM jeNa paraM uvahasasi / / kaJcukI- bhavatu, kiM tavAnena ? / tat kathaya kvAste te rAjA ? iti yena tasmai priyaM nivedayAmi / vidUSakaH-aha bambhaNassa kimettha bhavissai ? ti|| kaJcukI-sAmpatamutsavaH, tato viziSTo laabhH| vidUSakaH-saMrpayamUmavo, tayaNaMtaramaNUsavo, tao harisa-visAehiM ceva hoyavvaM / Na puNa ettha bambhaNassa kiMci / kaJcakI-mUrkha ! kimAdAvevAmaGgalamuccArayasi ? / vidUSakaH -noM ettha vAyAmetteNa kiM pi saMpajjai / jai puNa tahA tA mahaM moyayA kiM na saMpajjati ? / (tataH pravizati gRhItalaDDakapaDalikA cettii|) ceTI-pesiya mmi sAmiNIe, jahA-haMje caurie ! vAhi gaMtuM ime moyae baMdhumaisobhaNavaralAbhaNimittaM bhayavatIe kuladevayAe Dhoiya tA aihivisesassa payaccha / kahiM puNa aihi pekkhissaM 1 / kaJcakI-(vilokya ) aye ! rAjamahiSyAH sambandhinI ceTI caturikeyam / caturike ! kocalitA'si / ceTI-bheyavaM ! paNamAmi / kaJcakI-subhagA bhava / ceTI-"pesiya mhi saaminniie0| (punastadeva paThati / ) kacakI-yadhevamasmai prayaccha / (vidUSakamuddizati / ) (ceTI tathAkaroti) kaJcukI-bho avitathavAdin ! ime modakAstvaduktitaH sampannA iti / vidUSakaH-jaii evaM tA maha vayaMso devo hohI iti / kaJcakI-A duSTabaTo ! amaGgalika ! dhik tvAm / ahaM kumArAntikaM yAsyAmIti / (niSkrAntaH) vidUSakaH -- (satoSo modakAn nATayenAvalokya ) bhauI ! imehiM susiNiddhehiM supariNAhAhoehiM bahujaNapatthaNijjehi tuha thaNakalasehiM via daMsaNamuvagaehiM vi tahA parituTTho, Na jahA vayaMsalAhapauttIe vi / (tatazceTI kupitevAvalokayati / ) vidUSakaH-'bhodi ! puNo vi rUsiUNa imehi ghaNakasiNabahalapamhalapakkhauDadarummillaMtataralatArayAvanna(netta)NiggayadhavalajoNhApavAhavicchaDDagambhiNehiM kaDakkhavikkhevehiM paloesi ! / daDhaM daDhaM koUhalAulo mhi / ceTI-hayAsa ! jai Na geNhasi tA aNNattha gacchissaM / vidUSakaH - aNNattha vi gayAe tuha kimamha hiyaM bhavissai ? tti / nanu tuha ghare ceva tAva ciTThatu / puNo rAulAo nnikkhmnto"gennhissaami| ceTI-tathA / ( iti bhaNitvA nisskraantaa|) 1 ayi ! kRtAntArthisamamAtmAnaM na pralokayasi udvasitadantamAlAmukhavepitRzarIraM yena paramupahasasi ! / 2 kintavA sU / 3 atha brAhmaNasya kimatra bhaviSyati ? iti| 4 sAmpratamutsavaH, tadanantaramanutsavaH, tato harSa-viSAdAbhyAmeva bhavitavyam / na punaratra brAhmaNasya kiJcit / 5 nAtra vAGmAtreNa kimapi smpdyte| yadi punastathA tarhi mama modakAH kiM na sampadyante / / 6 vAyameM je| 7 preSitA'smi svAminyA, yathA - hamje caturike / bahirgantumime modakA bandhumatIzobhanavaralAbhanimittaM bhagavatyai kuladevatAyai DhaukayitvA tato'tithivizeSAya prayaccha / kutra punaratithi prekSiSye ? / 8 caturie je| 9 bhagavan ! praNamAmi / 10 preSitA'smi svAminyA0 / 11 yadyevaM tad mama vayasyo devo bhvissytiiti| 12 bhavati ! ebhiH susnigdhaiH supariNAhAbhogai hujanaprArthanIyaistava stanakalazairiva darzanamupagatairapi tathA parituSTaH, na yathA vysylaabhprvRtyaa'pi| 13 bhavati! punarapi ruSTvA ebhirghanakRSNabahalapakSmalapakSmapuTeSanmIlattaralatArakanetranirgatadhavalajyotsnApravAhavicchardagarmitaiH kaTAkSavikSepaiH prlokysi!| dRDhaM dRDhaM kutuuhlaakulo'smi| 14 hatAza ! yadi na gRNAsi tarhi anyatra gamiSyAmi / 15 anyatrApi gatAyAstava kimasmAkaM hRta bhaviSyati ? iti| nanu tava gRhe eva tAvat tiSThantu / punA rAjakulAd niSkAman grhiidhyaami| 16 gihissAmi je| Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / vidUSakaH - keheM mahaI vArA Niggayassa ? | jar3a puNa piyavayaMso jaNayatrayaNutteyavio maha pauttimaNapekkhiUNamihA''gacchejjA ! | 20 tataH pravizati saMrabdho yathodiSTaH kumAraH / ) kumAraH - kathametat sandiSTaM tAtena ?, yathA- ekAkI tvaM nirgataH sAmagrIvikalaH, na caikAkibhiH pRthivIlAbha - pAlane zakye vidhAtumiti / tat kiM tAtena 'madapatyam' iti na sambhAvitaH ?, kiM siMhasya vane vicarataH sahAyaiH kRtyam ? tathAhivajraprakoSTakara jAgracapeTavAtaniSpiSTada ntidazanotkaTamauktikaughaH / siMhaH sahAyavikalo'pi dalatyarAtI nantargataM nanu sadaikakameva sacvam / / 12 / / api ca rrorist yudhi nai zaGkitamanAH svacchandamRtyuryataH pArtho'pIzvarakezavarSitabalo rAdheyarakSA raveH / paulastyo'tibalo bhavAdanuguNA droNAdayo'pyanyato, yad vIryaM sahajaM hareriva sadA tad vIryavAn zlAdhyate // 13 // anyacca yaduktaM tAtena, yathA- asmaducchAditagatigamyaH kathaM bhaviSyati ? iti tatrApi snehopacArAdhInastAtaH / yataHduracApaguNakarSakiNiprakoSTho, vAgAvazIrNaripucakravikIrNatejAH / zauryAnurAgarasako lalitoruceSTo, bhrUkSepamAtragatikAM vasudhAmaTAmi // 14 // vidUSakaH- - (sahasopasRtya ) jayatu jayatu kumAraH ( jayau jayau kumAro ) / kumAraH - sakhe ! kAste rAjA ? kiMceSTo vA ? | vidUSakaH - kumAra ! Na sammamuvalakkhIyai / tA muhuttagaM imIe kaNNaMteuracittasAlAe bIsamamha / puNa iha "yyeva sammaM jANiUNa gacchissAmo / kumAraH -- yadi punarihasthitau kAcit kanyA''vAM pazyediti ! | vidUSakaH - vaiyaMsa ! aviruddhaM kaNNAdaMsaNaM ti / kumAraH - evamiti / ( tathA kurutaH ) (tataH pravizati bandhumatI candralekhAsamanvitA svaibhava navAtAyanasthitA / ) candralekhA - bhaTTidArie ! esa te hiyayadaio, tA vIsatthaM picchau piyasahI, Neu attaNo NayaNaNimmANaM saphalattaNaM ti / imAhiM cittavaTTiyAhiM Alihau eyarUtraM, payaDeu viddhadaMsaNeNaM viSNANAisayaM ti / ( tato bandhumatI dRSTvA sAzaGkeva vismayotphullalocanA gRhItavartikA likhitumArabdhA / ) bandhumatI - saMhi ! NayaNANi rUvadaMsaNUsuyANi, savaNA vi sadasavaNUsuyA, sijjirakaraMgulI taggayahiyayA ya kaha Nu NimmavissaM cittaM ? / avi ya piyadaMsaNa- phaMsuppitthahiyayasijjirakaraggadesA'haM / piyasahi ! visamA'vatthA Na yANimo kaha Nu cittissaM? // 15 // ( likhitvA nirvarNya ) sahi !, 1 kathaM mahatI vArA nirgatasya ? | yadi punaH priyavayasyo janakavacanottejito mama pravRttimanapekSyeddA''gacchet / / 2 siMghaH je / 3 vAhita je / 4 kumAra ! na samyagupalakSyate / tad muhUrtametasyAM kanyAntaHpuracitrazAlAyAM vizrAmyAvaH / punarihasthitAveva samyag jJAtvA gamiSyAvaH / 5 jJeva sU, evaM prastutanATakaparisamAptiparyantaM 'yyeva sthAne sUpustake 'jeva' iti pATho boddhavyaH / 6 vayasya / aviruddhaM kanyA darzanabhiti / 7 svabhuvana sU / 8 bhartRdArike ! eSa te hRdayadayitaH, tasmAd vizvastaM pazyatu priyasakhI, nayatvAtmano nayananirmANa saphalatvamiti / abhizvitravarnikAbhirAkhitvetadrUpam, prakaTayatu viddhadarzanena vijJAnAtizayamiti / 9 sakhi / nayane rUpadarzanotsuke, zravaNAvapi zabdazravaNotsukau, svettRkarADgulI tadgatahRdayA ca kathaM nu nirmAsyAmi citram ? api ca priyadarzana-sparzA''kulahRdayasvettRkarAya dezA'ham / priyasakhi ! viSamA'vasthA na jAnAmi kathaM nu citrayiSye ? // 15 // For Private Personal Use Only sakhi! Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi -2 bharahacakkavaSTicariyaM / ___ 21 cittagao vi piyayamo kiM pi [hu] taralei mANasAveyaM / aMgehiM sarasa-piya-komalehi kiM puNa sarUveNa ? // 16 // kiMca-NissaMkaM maMtiumADhattA, tA NihuyAu suNamha / ( ubhe karNa dattvA tathA kurutaH / ) vidUSakaH -bho ! sumarasi taM jaNaNayaNa - manohAriNI uvahasiyarairUvavinbhamaM payaTTe jaNullAlamayarahare jA diva? tti| kumAraH-priyavayasya ! 'smarasi' iti na samyagabhihitaM bhavatA / yataHprativimviteva hRdaye kenApyutkIliteva likhiteva / tanmayameva mama mano vayasya ! tasyAH kathaM smaraNam ? // 17 // api ca-vayasya ! rUpaM sA ca manoharA caturatA vaktrendukAntiH sphuTA, vibbokA hRdayaGgamAH smitasudhAgarbha ca tadbhASitam / lAvaNyAtizayaH sakhe ! punarasI tatprekSitaM saspRham , mugdhAyAzcaritaM nitAntasubhagaM tat kena vismayate ? // 18 // candralekhA-suyaM bhaTTidAriyAe jaM bhaNiyaM kumAreNaM ? / tao jaM mae bhaTTidAriyAe purao puvvaM maMtiyaM jahA 'aNurAyaNibharo so bhaTTidAriyAe uvari' ti taM savvaM saJcaM yyeva / bandhumatI-aja vi sahi ! saMdiddhaM ceva / itarA-kaha ciy?| bandhumatI-jai puNa aNNA kA vi tahAvihA diTTa tti bhave ! / itarA-sahi ! mA evaM bhaNa / jassa tumaM ekasi pi goyare NivaDiyA so tumaM vajjiUNaM kiM kahiM pi aNNattha cittaM Nivesei ? | avi ya sahayAramaMjariM vajjiUNa mahamahiyaparimaluggAraM / ahilasai akkaliyaM kahiM pi kiM mahuyarajuyANo ? // 19 / / bandhumatI-sahi ! esa se maha uvari pakkhavAo, maha uNa hiyayaM aja vi saMsayAvannameva / tA vIsatthA suNamha / kayAi visesAvagamo bhave / kumAraH-sakhe ! adya punarahaM jAne-- pAdAvanataM tyaktvA mAmatiniSThuratayA ruSopetA / punarapi hRdayamanugatA kiM cAnyoti no jAne // 20 // ___ bandhumatI-(sodvegaM dIrdha niHzvasya ) saiMyaM sahIe jamaNeNa parAhINahiyaeNa maMtiyaM ? / tA kiM ajja vi tuma saccaM yyeva ?, jao desaNaM vihAya pAyavaDaNagoyaraM kiM kayAi ayaM jaNo gao ? / kuo amhANa ettiyANi bhAgaheyANi ? / tA anja vi kiM tumaM hiyaya ! jalabhario vva ghaDao Na sayahA bheyamuvagacchasi ? / kiM tuha nibbNdhkaarnnmiti| (bhagitvA mUrchitA patati / ) ___ candralekhA-saimassassau samassassau piyasahI / kayAi tuma yeva ciMtANIyA suviNayagayA bhave / tA puNaravi muNamha / (samAzvasya tathA kurutaH / ) citragato'pi priyatamaH kimapi [khalu] taralayati mAnasAvegam / ajhaiH sarasa-priya-komalaiH kiM punaH svarUpeNa ? // 16 // kiza niHzavaM mantrayitumArabdhau, tad nibhRte zRNuvaH / 1 bho! smarasi tAM jananayana-manohAriNImupahasitaratirUpavibhramA pravRtte janocchalitamakaraNahe yA dRyA ? iti / 2 'api ca' iti sUpustake naasti| 3 sA'timanoharA ca je / 4 zrutaM bhartR dArikayA yad bhaNitaM kumAreNa ? / tato yanmayA bhartRdArikAyAH purataH pUrva mantrita yathA 'anu. rAganirbharaH sa bhartRdArikAyA upari' iti tat sabai satyameva / 5 adyApi sakhi ! sandigdhameva / 6 kathamiva ? / 7 yadi punaranyA kA'pi tathAvidhA dRSTeti bhavet / / 8 sakhi ' maiva bhaNa / yasya tvamekazo'pi gocare nipatitA sa tvA varjayitvA kiM kutrApyanyatra cittaM nivezayati ? / api ca ___ sahakAramari varjayitvA maghadhitaparimalodgArAm / abhilapatyarkakalikAM kathamapi ki madhukarayuvA ? // 19 // 5 sakhi ! eSa te mamopari pakSapAtaH, mama punarhadayamadyApi saMzayApannameva / tad vizvaste zaNuvaH / kadAcid vizeSAvagamo bhavet / 10 zrutaM sakhyA yadanena parAdhInahRdayena mantritam ? / tat kimadyApi tava satyameva ?, yato darzana vihAya pAdapatanagocaraM kiM kadApyayaM jano gataH / kuto'smAkametAvanti bhAgadheyAni / tadadyApi ki tvaM hRdaya| jalamRta iva ghaTo na zatadhA bhedamupagacchasi ?, ki tava nibandhakAraNam iti / 11 samAvasyatA samAzvasyatA priyskhii| kadAcit tvameva cintAnItA svapnagatA bhaveH / tat punarapi zRNuvaH / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 cuppnnmhaapuriscriy| kumAraH --kathaM punarlakSayati bhavAn yathA'sau sAnurAgA? iti / vidUSakaH- 'kimettha jANiyavaM? acaMtamukkho vi jANai sahAvAirittehiM vilAsehiM hiyayagaya piyayamANurAyaM, kiM puNa amhAriso paMDiyajaNo ? / kumAraH- ke punaste vilAsAH yairupalakSyate snehaH / vidUSakaH ---- vaiyaMsa ! jai tumaM pi appaNeNaM yyeva kUreNaM paMDio kariyavyo tA suNasuNiddhamahurA ya diTThI alasaM gamaNaM viyaMbhaNaM ahiyaM / iya evamAdibhAvA piyANurAyaM NiveeMti // 21 // sa ciya aMgaDhavaNA sa ciya diTTI Na hoi mahilANaM / NAme vi tassa gahie kiM puNa sahasA pie diTTe ? // 22 // IsiviyasaMtaNayaNaM kavolamUlullasaMtasaMviyAsaM / vayaNaM ciya mahilANaM sAhai hiyayaTriyaM daiyaM // 23 // kumAraH-satyameva paNDito bhavAn / etat tu bhavatA kuto'vasitaM yathA 'asau sAnurAgA ?" iti / vidUSakaH-kina lakkhiyaM bhavayA? / jahA-tIe tumaM daThThaNaM same vi khaliyA gatI, puNaravi saMThaviyaM lhasiyamoDhagayaM :, tA evamAdiviyArehiM sAhio hiyayAveo / Na ya kamalAyAM vajjiUNa aNNaM saraM] rAyahaMsamAlA ahilasai / tA chaDDeu piyavayaMso pemasulahaM apae viSayAsaMkaM ti / kiMca-bhavayA divo rAiNA pesio kaMcuI hai| kumAra:- na dRSTa iti / (tataH pravizati kncukii|) kaJcukI-epa kumArazchAyAsevanena svasthastiSThati / ya eSaH agasameto'naGga iva rAjate kevalaM tu rtirhitH| sA'pi samIpaM yAsyati yadyanukUlaM bhaved daivam // 24 // yAvadupasAmi / ( upasRtya ca ) jayatu jayatu kumaarH| kumAra ! rAjAdezAt kiJcid vaktavyamasti, tato'syAmeva citrazAlikoparibhUmikAyAM sukhAsanastho bhavatu kumaarH| kumAraH- (vicitramukhamavalokya ) evaM bhavatu / ko doSaH ? / Adezaya panthAnam / ( ityabhidhAya zanaiH zanaiH sasakha aaroddhumaarbdhH|) kaJcukI-AgacchatvAgacchatu bhavAn / (sarve'pi parikrAmyanti / ) candralekhA-sahi ! iha aaruhiumaaddhttaa| tA gacchiUNa aNNattha kuDDantariyAo sunnmh| kaJcukI-(vAtAyanasthAM paTTamastarikAmuddizya) idamAsanam , AsthIyatAmatra / (kumArastathA karoti / sukhAsanasthaM ca kumAraM kaJcukI vaktumupacakrame ) kumAra ! rAjA samAjJApayati, yathA-kena na viditaM bhavadIyaM rASTrakUTaM kulam ?, kena vA na jJAtaH sakalapArthivacUDAmaNiH prasAdhitAzeSadigvalayo janitaniHzeSakamalAkaraH apUrva iva zaratsamayaH candrApIDAbhidhAnaste pitA ?, rUpa-kalA-vijJAna-vinayAstu pratyakSIkRtA eva, tadihAgamanena zobhanamakAri bhavatA, gRhNAtu ca asmaddhRtaye rAjyAdhaiM bandhumatI ca knykaamiti| 1 kimatra jJAtavyam ? / atyantamUryo'pi jAnAti svabhAvAtiriktairvilAsa hRdayagataM priyatamAnurAgam , kiM punarasmArazaH paNDitajanaH / / 2 va ? / sahAbAI suu| 3 vayasya! yadi tvamapyAtmIyenaiva kUreNa paNDita. kartavyastat zRNa snigdhamadhurA ca dRSTiralasaM gamana viz2ambhaNamadhikam / ityevamAdibhAvAH priyAnurAga nivedayanti // 21 // saMvA sthApanA saiva dRSTina bhavati mahilAnAm / nAmnyapi tasya gRhIte kiM punaH sahasA priye dRSTe ? / / 22 // iMdrikasannayanaM kapolamUlollasatsavikAsam / vadanameva mahilAnAM kathayati hRdayasthitaM dayitam // 23 // saviyAsi je / 5 kina lakSita bhavatA / yathA-tasyAH tvAM dRSTvA same'pi skhalitA gatiH, punarapi saMsthApitaM stamuttarIyam, tadevamAdivikAraiH kathito hRdayAvegaH / na ca kamalAkaraM vajayitvA'nya raajhNsmaalaa'bhilsste| tat tyajatu priyavayasyaH premasulabhAmapade vipadAzaGkAmiti / kizca-bhavatA dRSTo rAjJA preSitaH kanakI ? / 6 sakhi! ihArodumArabdhAH / tat gatvA'nyatra kukhyAntarite zaNuvaH / 7 cnnddaapiiddaale| Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakkavaTTicariyaM / 23 candralekhA-piyasahi ! dIsai te maNorahataruNo kusumuggamo, tA sAsaMkamiva maha hiyayaM, Na yANAmi kimesa bhaNissai ? ti| bandhumatI-mahaM pi| kumAra:- kancukin ! tiSThatu tAvad rAjyAm,i preSito mayA lekhavAhakaH piturantikaM vArtAnveSaNArtha yAvadasAvAgacchati / kanyA tu yuktA grahItum, ucita eva sambandho rAjJA saha kartum , kintu na zakyamanyataH pravRttaM cittamanyato dAtum / bandhumatI- hA ! haya mhi maMdabhAiNI / evaM pi suNiUNa piyavayaNaM Na gacchaMti me paannaa| (mUchau~ nATayati / ) candralekhA-samassassau samassassau bhaTTidAriyA / kayAti tuhANugayacitto 'esA puNa aNNa' tti maNNaMto evaM maMtei kumaaro| bandhumatI-kuo ettiyANi amhANaM bhAgadheyANi ? / ahavA eyaM pi vihivilasie sammAi tti| (tataH samAzvasiti / ) vidUSakaH-vayaMsa ! apaDihayasAsaNo khu rAyA, paDhamA ya patthaNA, tA Na jujjai vayaNamaNNahAkAuM rAiNo / kumAra:-kaJcukin ! yadhevaM nirbandho bhavataH tadAnIM nivedaya rAjJe, yathA- yad rAjA samAdizati tadeva kriyata iti, sajjo'yaM jnH| (parikramya niSkrAntaH knycukii|) vidUSakaH-(citraM dRSTvA ) bhI vayassa ! tuma pi keNAvi lihio| kumAra:- (nirvarNya ) evamevaitat / tat kena punaH kiMnimittaM vA likhitaH / vidUSakaH-sebameyamahaM jANAmi / kumAraH-mahAmantrin ! kathaya yadi jAnISe / vidUSakaH-"kimettha jANiyavvaM ? / jA iyaM kaMcuiNA tumha nivejhyA rAyaduhiyA tIe saMparya yyeva tumaM lihio, jao cittavaTTiyAsameo samugao iha yyeva ciTai / NimittaM puNa aNurAyapayaDaNaM / kumAra:--vijJAnAviSkaraNametat / anurAgasya tu kimAyAtamatrAdRSTapUrve jane ? / vidUSakaH --- kumAra ! jai puga esA sA ceva bhave jA amhehiM ujjANagamagAvasare diTTa tti / kiM na saMbhAvijai vihivilasiyassa ? / jao jaM ciMtijjai hiyaeNa neva jujai Na ceva juttIhiM / vihaDaNa-saMghaDaNaparo taM pi hayAso vihI kuNai // 25 // to vayaMso vi imAhiM yyeva cittabaTTiyAhiM taM hiyayagayapaDicchaMdayamavaloyayaMto eyassa samIve ahilihatu, jao Na kayAi rehai rairahio raiNAho ti|| kumAraH-yadAha bhavAn / ( iti bhagitvA likhitumArabdhaH / ) candralekhA-"piyasahi ! saMpayaM phuTTissai "thillaM / NivvaDissai jA kAvi kayatyA eyassa hiyayagaya tti| 1 priyasakhi ! dRzyate taya manorathataroH kusumodgamaH, tat sAzaGkamiva mama hRdayam , na jAne kimeSa bhaNiSyati ? iti / 2 mmaapi| 3 hA ! itA'smi mandabhAginI / evamapi zrutvA priyavacanaM na gacchanti me prANAH / 4 samAzvasyatA samAzvasTatAM bhartadArikA / kadAcit tvadanugatacittaH eSA punaranyA' iti manyamAna evaM mantrayati kumAraH / 5 kuta etAvantyasmAkaM bhAgadheyAni ? / athavaitadapi vidhivilasite sammAtIti / 6 evaM pije / 7 vayasya ! apratihatazAsanaH khalu rAjA, prathamA ca prArthanA, tanna yujyate vacanamanyathAkatu rAjJaH / 8 bho vayasya ! tvamapi kenApi likhitaH / 9 sarvametadahaM jAnAmi / 10 mevamahaM je| 11 kimatra jJAtavyam ? / yA iyaM kaJcukinA tava niveditA rAjaduhitA tayA sAmpratameva tvaM likhitaH, yatazcitravartikAsametaH samudgaka ihaiva tiSThati / nimittaM punaranurAgaprakaTanam / 12 kumAra ! yadi puna reSA saiva bhaved yA''vAbhyAmudyAnagamanAvasare dRSTeti / kiM na sambhAvyate vidhivilasitasya ? / yataH yaccintyate. hRdayena naiva yujyate na caiva yuktibhiH / vighaTana-saGghaTanaparastadapi hatAzo vidhiH karoti // 25 // tad vayastho'pyAbhireva citravartikAbhistAM hRdayagatapraticchandakAmavalokayannetasya samIpe'bhilikhatu, yato na kadApi rAjate ratirahito ratinAtha iti / 13 to sU / 14 priyasakhi ! sAmprataM sphuTiSyati thila-rahasyam / niSpatsyate yA kA'pi kRtArthA etasya hRdayagateti / 15 vilaMsU Lorary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / - ( abhilikhya nirvarNya ca ) vayasya ! na samyak tasyA rUpAnurUpaM viddhaM vidhAtum / pazya ghuNAkSarAkAramado matirme manye vidhAtrA'pi na zakyamanyat / rUpaM vidhAtuM rucirAGgayaSTeH kuryAt kathaM tad bhuvi mAdRzo'nya (1 i: ) / / 26 / / tad vayasya ! mA kazcidanyathA sambhAvayediti nirgacchAvaH / 24 kumAraH vidUSakaH -- evaM karamha, edu edu bhavaM / candralekhA - piyasahi ! NiggayA ee / tA pecchamha kA se hiyayadaiyA jA abhilihiyA ? | (nirgatyAvalokya ca ) candralekhA --- piyasahi ! tumaM yyeva lihiyA / tA jaM mae putraM maMtiyaM taM savvameva kumAreNa tumaM lihiUNa sacaM kayaM / tA samassasau samassasa piyasahI / (bandhumatI saharSA salajjeva saMvRttA / ) kumAraH - sakhe ! mA kazcidavinayamasmAkaM sambhAvayiSyati, ato gatvA'smallikhitaM citramapanaya / vidUSakaH - evaM karemi / ( samArUDhaH / vidhRtazca candralekhayA / tato vAtAyanasthaH kumAramAhvayati, pUtkaroti ca ) bho bho piyayaMsa ! amettha keNAvi dhario / tA saI yyeva kumAro AgaMtUNaM maM moyAveu / ( kumArastathA karoti / pazyati ca samArUDhaH candralekhAsamanvitAM bandhumatIm / parasparAnurAgaM nATayataH / ) kumAraH ( Atmagatam) aho ! atizayavatAM guNAnAmekatra samavAyaH / tathA hikAntyA candramasaM jigAya sumukhI nIlotpalaM cakSuSA, gatyA haMsamazokapallavaguNaM pANyAkRtirvAdhate / saccAmIkaracAru kumbhayugavat tanvyAH stanau rAjataH, zroNImanmathamandiroruyugalaM stambhAyate'syAH sphuTam // 27 // api ca----- nAmUrtI na ca kaumAratipatena paJcamodgItayo, 'ye te stambhana - mohanAdikamadhu ( gho) rvANA jagadvyApinaH / nUnaM dhanuSaH kaTAkSavapuSo netratribhAvodbhavAste'muSyAH kathamanyathekSaNaguNA mAmAkulaM kurvate ? / / 28 / / (prakAzama) sakhe ! kena vivRtaH ? | candralekhA -- Nu amhehiM / bandhumatI ( apavArya) helA ceMdale he ! jai pabhavasi attaNo sarIragassa tA tumaM yyeva jamettha bhaNiyavvaM taM savvaM bhaNasuci / candralekhA - bhaTTidArie / savvamahaM pattAvasaraM bhaNissAmi / ( prakAzam) kimamhANaM piyasahI lihiya ? ti 'sAvarAho' sikAUna dhario / kumAraH-- astyayamaparAdhaH / nAsmAbhirjJAtam, yathA- eSA te priyasakhI / iyaM tvasmAkamaitIvacittakhedakAriNIti kRtvA likhitA / vidUSakaH -- a~ye asamaMjasa kAriyAo ! esa amhANaM piyavayaMso tumhehiM kiM lihio ? / 1 tadvidhimA je / 2 evaM kurvaH, etu etu bhavAn / 3 priyasakhi ! nigatAvetau / tat prekSAvahe, kA tasya hRdayadayitA yA'bhilikhitA ? / 4 priyasakhi ! tvameva likhitA tad yanmayA pUrva mantritaM tat sarvameva kumAreNa tvAM likhitA / satyaM kRtam / tat samAzvasitu samAzvasitu priyasakhI / / 7 namvAvAbhyAm / 5 khaccIkayaM sU / 6 evaM karomi / bho bho priyavayasya ! ahamatra kenApi ghRtaH tat svayameva kumAra Agatya mAM mocayatu 8 sakhi candralekhe ! yadi prabhavasyAtmanaH zarIrakasya tat tvameva yadatra bhaNitavyaM tat sarva maNa iti / 9 candralehe je | 10 bhadA sU, bhartRdArike ! sarvamahaM prAptAvasaraM bhaNiSyAmi kimasmAkaM priyasakhI likhitA ? iti 'sAparAdhaH ' iti kRtvA dhRtaH / 11 tathaiSA je / 12 matyantaM citta je / 13 ayi asamaJjasakArike ! eSo'smAkaM priyavayasyo yuvAbhyAM kiM likhita: ? / *For Private & Personal te Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAma - 2 bharahacakkavaTTicariyaM / candralekhA - jeNe nimitteNa amha piyasahi tti / vidUSakaH -- tI donhaM pi sAvarAhANaM ahaM samAraNaM karemi / ( iti bhaNitvA nAyikA - nAyakayoH karaM kareNa lagayati / ) bandhumatI - ajjautta ! kao parihAso, jANiyA uvarohasIlayA tuhaM, tA muMca karaM / nAyakaH- ciramAzaMsitasparzo yena svapne prasAritaH / sa kathaM mucyate prAptaH paritoSakaraH karaH ? / / 29 / / candralekhA kumAra ! na jAgAmi kiM kahissai kaMcuI ? ii uttamI me hiyayaM / vidUSakaH - 'bhodi ! jaM kahau taM kahau kaMcuI, vittaM khu pANiggahaNaM / (tataH pravizati kacukI / muJcati ca karaM kumAraH 1 ) kakI diSTyA vardhasva / sarva yathAvasthitameva niveditaM me rAjarAjAya / rAjJA'pi saharSeNa sAMvatsarikaH samAhUya pRSTaH / tenApyadyaivA''sannakAla eva lagnasamayo niveditaH / tato rAjA saparijanaH sAntaHpuro vivAhasAmagrI prati samAkulIbhUtaH / tad gacchatu bhavAn savadhUkaH / bhavadAgamanonmukho'vidhavastrIja nastiSThatIti / kiJca -- rAjA samAkulo'sau tiSThatyadhunaiva parijanasametaH / gantavyaM saha vadhvA tvaratu bhavAn Dhaukate kAlaH // 30 // iti / hahahaH ! virUpamApatitam, 'Dhaukate lagnam ' ( iti paThati / ) bandhumatI - hayAsa ! paDihayaM khu te vayaNaM / kumAraH - AyeM ! kuto'sya doSaH ? / yataH - avazyambhAvino bhAvAH sUcayanti yathA tathA / anAgatanimittAni doSavAn yo'vadhIrayet // 31 // kiJca --.. 25 prAptaM darzanamutsukena manasA yat kAGkSitaM sarvadA, labdhaM sarvamurAtizAyi vidhivat sparzorusaukhyaM tataH / karNau zabdakutUhalAkulatarau vAkyAmRtApUritau, jAtaM janmaphalaM bhavatvakhilitaM yad bhAvi sajjA vayam // 32 // kaJcukI - kumAra ! kimanenAmaGgalavacanena ? / tad gacchatu bhavAn / svamapi vacche ! gaccha, sajjA bhava / ( [ sarve ] parikramya niSkrAntAH / ) kacukI -- ahamapi rAjAdezaM paurANAM nivedayAmi / (prarikramya) bho bhoH paurAH ! rAjA samAdizati, yathA - bacchAyA vivAhasamayo vartate, tata uccchrutadhvaja patAkaM kRtaviSaNizobhaM puraM kurudhvam / ( parikramya avalokya ca ) aye ! mahatI velA vartate, mahAMca ninAdo rAjakule zrUyate, tato na vidmaH kimabhUd rAjakule ? | mahatI ca me vArA nirgatasya / tato rAjakulAbhimukhameva yAsyAmi / (nepathye ) hA ! kaSTam, dhigaho ! kaSTam / kaJcukI - ( sarAGkaH ) kimetad ? ( iti karNaM dadAti / punarapi kaSTa garbhamAkarNya ) aye ! rAjadhvaniriva lakSyate, tat kimetat syAt ? iti / tato rAjAntikameva yAsyAmi / ( iti niSkrAntaH / ) 1 yena nimittenAsmAkaM priyasakhIti / 2 tad dvayorapi sAparAdhayorahaM samAsvanaM karomi / 3 Aryaputra ! kRtaH parihAsaH, jJAtoparodhazIlatA tava, tad muJca karam / 4 kumAra ! na jAne kiM kathayiSyati kacukI ? ityukttAmyati me hRdayam / 5 i maha hi je / 6 bhavati / yat kathayatu tat kathayatu kaTukI, vRttaM khalu pANigrahaNam / 7 hatAza ! pratihataM khalu te vacanam / 8 vividhasparzo je / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / (tataH pravizati zokApannaH citralekhAbhidhAnayA rAjamahiNyA saha rAjA vilepaMzca parivAra / ) __ rAjA--- ( dIrdha niHzvasya ) hA ! hato'smi mandabhAgyaH / he vidhe ! anArya ! sarvadA akAryaratasyApi te na yuktamIdRzaM vaizasamasminnavasare vidhAtum / yataH nRtyanmattavimardamarditamaNimotkIrNacUrNAkulaM, truTayaddhAralatAvitAnavigalanmuktAphalairacitam / kSIvastrIjaghanasthalojjhitapatatkAJcIpadAmAvilaM, jAtaM madbhavanaM vivAhasamaye tat kaM na vismApayet ? / / 33 // kSiptairdikSu samantataH surabhibhirvAsairjagat pUritaM, zRGkhazcandana-kuGkumodakabhRtaistanmajjanaiH kSAlitam / AtodyadhvanibhiH sanpuraravaiyAptaM samastaM tata, itthaM vismitalokalocanakaraH putryA vivAhaH kRtaH // 34 // avazyambhAvinazca bhAvA bhavantaH kAryavidhAnodhuktayA bhavitavyatayA samagrasAmagrIkAH kriyante, anyathA kvAyaM kumAraH ?, kuto vA'smaduhitadAnam ?, kathaM vA vivAhAnantarameva kRSNasarpazizugarbhAyAH kanyAbharaNasthagitapaTalikAyA dAsyehAnayanam ?, kuto vA capalatayA kumArahastaprakSepaH ?, kena vA prakAreNa tadarzanAnantarameva kumArasya paJcatvagamanam ? iti / aho ! durnivAratA vyasanopanipAtAnAm / sarvathA spRzanti saMsArAntarvartinaM niyatabhAvino bhaavaaH| cirayati ca tatsaMskAravAnveiSaNArtha preSitaH kaJcakI / (tataH pravizati knycukii|) kaJcakI-- deva ! vatsayA'pi karpUra candanA-'gurukASThacitAyAM citAyAM suhutahutAzananIrandhrabhISaNapravRddhajvAlAvitAnAtadehayA lakSmIdharakumAramAliGgayA''tmA dgdhH| rAjA --- kRtazAzvatayazomayadehAyAstasyAH kiM dagdham ?, vayamevAtrAtarkitopanatAtiduHkhAzanivahinA dgdhaaH| citralekhA -- hA~ ! haya mhi maMdabhAiNI / hA hayAsa deva ! NikkaruNa ! Na juttaM tuha erisaM vavahari / hA putta ! lahiUNa aNurAyaNibbharaM tihuyaNe vi aidulahaM bhattAraM na pUriyA amhANa maNorahA / hA putta ! kayA haM tumae dukkhANa bhAiNI / ( iti mUrchitA ptti|) madanikA--- saMmassasau samassasau sAmiNI / citralekhA--(samAzvasya dIrdha niHzvasya ca ) ajautta! kiM tumae eka yyeva maha maMdabhAiNIe dhUyA maccumuhaM gacchantI Na dhariyA ? / rAjA -- alpamidamucyate, idamapi vaktavyaM bhavatyA-kumAraH kiM na dhRtaH ? / kiM ko'pi kenacit kathazcid mRtyumukhAbhimukhaM jigamiSurvidhArayituM zakyaH ? / yataH mantrairyogarasAyanairanudinaM zAntipradaiH karmabhiryuktyA zAstravidhAnato'pi bhiSajA saddhandhubhiH pAlitaH / abhyaGgairvasubhirnayena paTunA zauryAdibhI rakSitaH, kSINe tvAyuSi kiM kvacit kathamapi trAtuM naraH zakyate ? // 35 // na zaknomi ca IdRzaM kAruNyaM dRSTvA kSaNamapi gRhe sthAtum / tad gaccha tvam / ahaM tu pUrvapuruSagRhItapravrajyAgrahaNena svakAryamanutiSThAmi / api ca---- kRtvA bandhumatI vivAhasukhitAM lakSmIdharasyAnugAM, putrasyApi samastavismayakaraM rAjyAbhiSekaM ttH| kartA'smIti samIhitaM samadhiyA tat sAmprataM ceSTayate, Arya ! kiM karavANi ? yanna sahate daivaM krameNepsitam // 36 / / 1 vibhavataca sU, vibhavazva je / 2 mRtyunmatta je| 3 'nA-'ga je| 4 hA ! hatA'smi bhandabhAginI, hA hatAza deva / niSkaruNa ! na yuktaM tavedazaM vyavahatubh / hA putri / labdhvA'nurAganirbhara tribhuvane'pyatidurlabhaM bhartAraM na pUritA asmAkaM manorathAH / hA putri ! kRtA'ha svayA duHkhAnAM bhaaginii| 5 samAzvasita samAzvasitu svAminI / 6 Aryaputra! ki tvayakeva mama mandabhAginyA duhitA mRtyumukha gacchantI na dhRtA / 7 rAjAbhi je / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1risahasAmi-2 bharahacakkavaTTicariyaM / citralekhA-- ho ! haya mhi maMdabhAiNI / ( iti mUrchitA patati / ) madanikA ---- saimassasau samassasau sAmiNI / citralekhA-(sAmAzvasyotthAya ca ) ajautta ! kimaNeNaM khae khAraniveda(? vADa )NeNaM ? / aja vi maha asaMjAyabalo puttao / tA uvaramau erisAo vavasAyAo ajautto / ( iti roditi / ) rAjA--- aye ! strINAM rodanenaiva snehAviSkaraNam , nAnuSThAnena / galatA netreNa sadA komalamiva lakSyate manaH strINAm / ceSTAsu tadeva punaH vajrakaNIkAyate niyatam // 37 // api ca AyeM ! saMsAravilasitamavahitA zRNu etat kArya parunme niyatipariNataM caiSamo'nyad vidheyaM, etat tva caiva kRtyaM jhaTiti nipatitaM sAmprataM kAryametat / mpardhAtastyaktakhedaM jagati pariNatAnitthametAn padArthAn , vistIrNa dIrghahasto likhati janamanazcitraguptaH pramArTi / / 38 // zizostu --- yadupAttamanyajanmani zubhamazubhaM vA svakarmapariNatyA / tacchakyamanyathA no kartu lakSmIdharasyeva // 39 // bhadraM bhavatu bhavatyai zizurapi kalyANabhAk saha janena / sacchIlavAMzca raGgo'pyahamapi mokSaM prati yatiSye // 40 // ( iti niSkrAntAH [ sarve ]|) // prathamo'GkaH samAptaH // [samAptamidaM vibudhAnandaM nAma nATakam ] 1 hA / hatA'smi mandabhAginI / 2 samAzvasitu samAzvasitu svAminI / 3 Aryaputra ! kimanena kSate kSAranipAtanena ? | adyApi mamAsajAtabalaH putrakaH / tad uparamatu IdRzAd, vyavasAyAd Aryaputra / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariya / to rAiNA garuyasaMvegAvaNahiyaeNaM maMtiNo vimalamaissa muhaM paloiyaM / tao laddhAvasareNa bhaNiya maMtiNAmahArAya ! NisuyaM jamaNeNa saMsArasarUvaM NiveiyaM ? / rAiNA bhaNiyaM---kiM sueNaM ?, paJcakkhaM ceva diTThamaNuhavijai ya / tao tamAyaNiUNa bhaNiyaM maMtiNA-deva ! suNamu-- saMsAramahADaigaruyavisayamAyaNhiyAe NaDiehiM / iha amuNiyamuhayarasehiM khijjiyaM jaMtuhariNehiM // 69 / / kiMca viyasaMtadalauDummillamAlaIsavalakuMtalakalAvo / kiM narayavaDaNadharaNekapaJcalo jAyai piyANa ? // 70 // IsIsivalantaddhacchipecchiyaM suMdarINa saviyAraM / iha saMbhAvijai ki kayAi NarayaggiNivyavaNaM ? // 71 // jovyaNamayaNummillantapaMDugaMDayalayayaNasasivimbaM / NivvavaNakAraNaM kiM kaiyAi NarayaggitaviyANa ? // 72 / / komalamuNAlavellahalabAhulaiyAjuyaM sasimuhINaM / kiM hoi kayAi vi NarayapaDaNapaDirumbhaNasamatthaM ? // 73 // uttattakaNayakalasorumiliyacakkaliyathorathaNavaTTa / vIsAmatthAmaM kiM kayAi bhavajaladhivuDDANa ? / / 74 / / muvittativaligaMbhIraNAhimajjho vi sundaraMgINa / NiyakammapariNaIe tANaM maNayaM pi kiM kuNai ? // 75 // NavaghaDaNakaMcidAmorubhUsio viyaDaramaNapanbhAro / aighoraNarayapAyAlavaDaNarakkhakkhamo kiM so ? // 76 // raMbhoruganbhasacchahajaMghAjuyalaM pi paMkayamuhINa / kammavasayaM garaM kiM dharei Narayammi nivaDantaM ? / / 77 / / iya paMkayadalacalaNAo sylruirNgpttsohaao| kiM honti NarayasaraNaM bhavammi naranAha ! mahilAo ? // 78 / / avi ya-- dehamuhatthaM tammasi eso puNa Neya pucchai kyaai| hoi virasAvasANo viDambaNekavasio Neho // 79 // kiMca aidulahaM maNuyattaM visamA kammANa pariNai durantA / lahiUNa viveyamao taM kIrau jaM asAmaNNaM / / 80 / / tao suNiUNa viyaliyagurukammabhAreNa ummillaMtasuhaviveeNaM bhaNiyaM rAiNA-evaM kIrai tti, kiMtuaivisamA panvajjA visayA viyasaMtavisatarusaricchA / cittaviyArAhAraM AhAraM tA NiruMbhemo // 81 / / nao gaMtUNa AyariyasamI, NisuNiUNa jiNadesiyaM dhammaM, kAUNa adivase savvAyayaNesu aTThAhiyAmahima, dAUNa aMdha-kiviNAiyANa mahAdANaM paDikanno aNasaNaM ti / Thio bAvIsaI divase pa~vaddhamANasaMveo aNasaNavihiNA / tao kAlaM kAUNa uppaNNo IsANe kappe sirippabhe vimANe sattapaliovabhAU laliyaMgayAbhihANo devo ti / iyaro vi subuddhI mahArAyamaraNasogasaMvegAvaNNa hiyao siddhAyariyasamIve jahuttavihAraM paripAliyasAmAyio kAlaM kAUNa tattheva IsANe kappe samahiyadosAgarovamAU iMdasAmANiyattaNeNa samubavaNNo tti / laliya gayassa bhaviyavyayANioeNaM sayaMpabhA NAma mahAdevI ThitIkhaeNaM cuyaa| tatho so daiyAsoyamohiyamaI paricattaNiyayavAvAro gurusoyasAgarAvagADho paridevamANo teNa puvvabhavamaMtiNA iMdasAmANiyadeveNamAgaMtUrNa bhaNio jahA-bho mahAsatta ! kimevaM mahilathaciMtApisAiyAe appA AyAsijjai ? / tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM laliyaMgaeNa-"mitta ! suNamu, sayalasaMsArasuhANa kAraNaM mahilAo, avi ya-- dogacaM pi Na Najjai vihave lIlANa kAraNamaNagcha / sayalasuhANa NihANaM puNNehi jaNo jaNaM lahai // 82 / / aNNoSNakaja vaiyaradUsahasaMtAvatAviyaM hiyayaM / NivvAi Navara daiyAsahara(ri?)samavaloyaNajaleNa // 83 / / ke va vilAsA bhuvaNammi tassa hiyayassa nivvuI katto / jassa Na samasuhasuhiyA piyA ya ghariNI ghare vasai ? // 84 // 1 iya je / 2 kayA vi sU / 3 vaTTha je / 4 'jalAha je / 5 ve, suNi sU / 6 Na mAhAdANaM sU / 7 pavaDDhamANa je| - mahA sAmaMta ! ki suu| 9 jaNaM jaNoje / 10 vi sU / 11 'suhayA sU / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakkavaTTicariya / jassa'NukUlA piyadaMsA~ [ya] miyu-maMjubhAsaNasayohA / sayalaguNAhANaM gharasiri vva ghariNI suhaM tassa // 85 // hiyayaTTiyadaiyavaseNa duggao Nei dIharaM diyahaM / rayaNIe piyayamAlAvamuiyahiyao suhaM suyai // 86 // kiM bahuNA ? savvaM ciya saMsArasuhaM smttjiyloo| mahilAyattaM pattiyasu mitta ! maha teNa aNubaMdho // 87 // lallakkaNirayaviyaNAu ghorasaMsArasAyarutvahamaM / jIya kaeNa tulijaMti jayai sA piyayamA loe // 88 // iya NibbharagurusabbhAvapasaravIsambhavaDDhiyamuhallI / aNNoNNapieMhiM vi jayammi mihuNAI pAvaMti // 89 / / __tA mitta ! kattha mae erisaM raikelikulaharaM sayalasuhaNihANaM mahilArayaNaM pAviyacaM ? " ti / tao iMdasAmANieNaM uvaogaM dAUNa bhaNiyaM-mitta ! mA visAyaM vaccasu, laddhA mae tuhaM mahilA / laliyaMgaeNa bhaNiyaM-kahaM ciy?| iMdasAmANieNa bhaNiyaM-suNasu, dhAyaisaMDe dIve pucavidehe vAse gaMdiggAme NAilo NAma gahabaI / so ya acaMtaduggao sayalajaNaparibhUo uyarabharaNekavAvAraparAyaNo parivasai / tasseva bhAriyAe uvarovariM kurUvAo sayalajaNANihAo payaIe bahubhakkhirIo cha dhUyAo jAyAo / tao ya so dArideNaM bahudhRyAjammeNa sayalajaNaparihaveNa ya acaMtaduhio ciMtei-kiM karemi ?, kattha vaccAmi ?, kiM kayaM sukayaM hA~i ? ti maNNamA(NNuma)No ciTThati / aNNayA ya kammapariNaivaseNaM AvaNNasattA bhAriyA saMvuttA / to teNa ciMtiyaM-jai puNaravidhyA imIe hojjA to mae imIe NAmametteNAvi vAvAro Na kaaydo| jAva ya so evaM ciMtAparAyaNo ciTThai tAva ya pasUyA bhjjaa| NiveiyaM tassa dhRyAjamma tti / tao so vajjavaDaNAirittasaMpAuppitthahiyo NiggaMtUNa gharAo desantaraM go| NAgasirI[e] vi puNaruttadhRyAjammadukkhiyahiyayAe paigamaNasoyamohiyamaNAe ya sA dhRyA Na samma paDiyarijjati, Na ya tIe ta~ssA NAmaM pi kayaM / tao sA AusesayAe saMvaDhiyA accantakkhiyA NiNNAmiya tti loe pasiddhiM gyaa| duhiyA ya duhiyakammakAriNI sayalajaNaparibhUyA jagaNIe vi NayaNa-maNuvveyakAriNI sNvuttaa| aNNayA ya sayajjhiyAdhUyAe hatthe moyae pekkhiUNaM NiyajaNaNI jAiyA / tIe bhaNiyaM-kaya puNNA si tuma, bhakkhihisi moyae ?, piyA vi te evaMviho ceva suhio Asi, tA maMdabhAiNi ! vacca rajju gahAya aMbaratIraM( tilayaM) pancayavaraM, tattha kaTThAiM samucciNaMtI pAvihisi moyae / tao sA akayapuNNA girAsA piyavayaNametteNAvi aNAsAsiyapubbA oruNNamuhI galiyavAhasalilA rajju ghettUNa NiggayA gehAo / tao dIhuNhaNIsAse muyantI taNa-kaTTa-pattahArehiM sameyA saMpatthiyA, pattA ya taM pavvayavaraM / tassa ya sihare jugaMdharassa aNagArassa egarAiyaM paDimamabhuvaTiyassa muhapariNAmassa muvisuddhalesassa apubakaraNAmhaNakkameNa khaviyaghaNaghAicaukkassa uppaNNaM tIyA-'NAgayarvatthubbhAsagaM divvaM kevalaNANaM ti / ahAsaNNihiyadevayAe ya patthuyA kevalamahimA / samAgao pvvyaasnnnngaamnngrjnnvo| tao sA NiNNAmiyA saha teNa jaNavaeNaM taM pacayavaraM samArUDhA / vaMdio ya bhayavaM kevalI saha jaNeNaM / bhagavayA patthuyA dhmmdesnnaa| nidijai visayamuha, payaDijjai saMsArAsArattaNaM, daMsijati Naraya-tiriya-maNuya-devaloyadukkhAI / tao laddhAvasarAe garuyadukkhohapIDiyAe bhaNiyaM NiNNAmiyAe-kiM bhayavaM ! majjha vi sayAsAyo aNNo dukkhiyayaro koi atthi ? / bhayavayA bhaNiyaM-ki tujjha dukkhaM ?, tumaM tAva sacchaMdapayAriNI, aNNe uNa sattA kammapariNaivaseNa savvadA parAyattamahAveyaNAbhibhUyaviggahA Na jANanti rattiM Na diyahaM, parAyattA evaM kAlaM gati / evaM bahuppayArAo Naraya-tiriyaveyaNAo samAyaNNiUNa sNvegmuNvgyaa| bhiSNo kammagaMThI, abbhuvagayaM sammattarayaNaM, paDivaNNo bhAvao jiNadesio dhammo, gahiyAI jahAsattiM aNuvvayANi / gahiyakaTThA, gayA NiyayagehaM, kayaM tatkAlociyamAhArAiyaM / tao pavaDDhamANapariNAmA ciTThai, sarai ya kAlo, carai ya NANAvihaM tavokammaM / sA ya aJcantadubhagA kurUvA ya Na ya keNeti patthiyA, pattA ya jovvaNaM / tao tIe garuyasaMvegamAvaNNAe puNaravi ambaratilayaM pavvayaM samAgayassa jugaMdharANagArassa samIve paDivaNNamaNasaNaM / 5 miDa je / 2 'ehimbi sU / 3 tuma je / 4 hou ? ti je / 5 'pariNayava sU / 6 jammaM ti je| 7 tasyAH / 8 gunvevakA je / 9 upaNNantIyA sU / 10 vatthubhAsagaM je / 11 muvAgayA je / 12 keNai je| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 cauppannamahApurisacariya tA mitta ! vaccamu sigdhaM tIe samIvaM / sA tumaM daTTaNa NiyANANubaMdhaM karissaI" tti / evaM bhaNiUNa gao iMdasAmANio NiyayavimANaM / laliyaMgao ya [? gao] dAUNa uvaogaM aMbaratilayaM pnycyvrN| diTThA NiNNAmiyA aNasaNadviyA, daMsiyA devariddhI, kao NiyANANubaMdho tyaa| to aNasaNavihiNA khaviUNamAuyaM uvavaNNA laliyaMga[ yassa sayaMpabhA NAma mahAdevittaNeNa / tao raisAgarAvagADhassa laliyaMgayassa kamhi kAle aikkate cavaNaliMgadaMsaNeNa bhayamuppaNNaM / lakkhio ya suSNahiyayattaNeNaM sayaMpabhAe, pucchio ya-sAmi ! kimuvvekkAraNaM ? / teNa bhaNiyaM-suMdari ! saMsAravilasiyaM, avi ya 'ye cciya NavapallavakusumagocchapecchAdiyA dhirti deti| te ceya kappataruNo uciyaNijjA mahaM jAyA // 9 // jo ciya mnnhrkrnnNghaarsmtaalgeysNvlio| NaTTArambho so ciya uvvevaM jaNai hiyayassa // 91 // ja ciya hiyicchiysNpddntsyliNdiytthsuhmuhyaa| tiyasiMdapurI sa ciya hariyaMdapuraM va paDihAi // 92 // iya jaM jaM ciya pulaemi suyaNu ! ramaNIyaguNagaNagyaviyaM / sagge raisuhamagge taM taM ciya annahA jAyaM // 93 / / tao tIe bhaNiyaM-kiMcavaNaliMgamuvalakviyaM ? / teNa bhnniyN-aamN| tIe bhaNiyaM-kiM ciMtAe?, ehi gacchamha jaMbuddIvadhAyaisaMDa-pukkharaddhemu bharaheravaya-videhesu, titthayarajamma-dikravA-NANa-vakkhANa-NevvANabhUmIo vaMdamha, vakkhArapavyaemu ya bAhiraemu ya gaMdIsaravarAdiesu dIvesu sAsayapaDimAo pujjamha / tao laliyaMgao pasaMsiUNa sayaMpalaM sabhajjAo otiNNo tiriyaloyaM, jahAI vaMdiumADhatto titthayare titthayaraceiyANi ya, kAUNa ya pUrya, daMsiUNa ya gaTTavihi, gao NiyayatthAmaM / tao kaivayadivasesu pecchaMtIe sayaMpabhAe iMdadhaNuM piva sahasA asnnmuvgo| cuo ya samANo iheva jaMbuddIve dIve puvvavidehe vAse sIyAe mahANadIe uttare kUle samuddAsaNNapukkhalAvaivijae lohaggale Nayare suvaNNajaMghassa rAiNo lacchIe bhAriyAe kucchisi puttatteNaM samuppaNNo, paiTAviyaM ca NAma vairajaMgho ti| sayaMpabhA vi taiyaNaMtarameva cuyA vairadattassa garavaiNo dhAriNIe devIe dhUyattAe samuravaNNA, paiTAviyaM ca NAmaM sirikaMta tti / pattA ya jovaNaM / piuNA ya sayaMvare datte tIe punvabhavanbhAsao jAyasaNehAe vairajaMgho vario, vatto vivAho, muMjati bhoe| pariNao ya [? pucca bhavabhA(bhA)seNa jiNadesio dhmmo| piuNA ya puttassa kAUNa rajjAhiseyaM pavajAvihANeNaM skjmnnucettttiyN| vairajaMghassa ya sirikaMtAe bhAriyAe putto samuppaNo, vaDhio patto ya jovvaNaM ti| ___ annayA ya dhavalaharasattamabhUmiyAe Thiyassa vairajaMghassa sirikatAe bhAriyAe kese ummoyaMtIe kaNNAsaNAgayaM avaMjhasuha'jjhavasAyabIyaM samuvviggAe daMsiyaM egaM paliyaM / tao taM daTTaNa viyaliyamohaMdhayAreNa rAiNA [ ? bhaNiyaM]-suMdari ! kimadhiggAsi ?, dhammataruvIyameyaM paliyacchaleNaM samAgayaM ti, jao-- avaNei kalusabhAvaM suMdari ! sasiroruhassa hiyayassa / kArei maI dhamme jarAe sariso suhI gatthi // 94 // pariharasu visayasaMgaM, ujjhasu asamaMjasaM, tavaM caram / iya bhaiNai va NihuyaM suyaNu ! kaNNamUlAgayaM paliyaM // 95 // majAikkamaNarao jovvaNamahubohio jaNiyarAo / saNiyaM osarai mao suMdari ! nidAe vi(va) jarAe // 96 // vavagayajovvaNagaruyattaNeNa NihuyAiM payaidhavalAI / sarasalilAI va sarae jarAe jAyaMti hiyayAI / / 97 // iya jAtagaruyasaMvegajaNiyapavyajjasajjavavasAo / acchai rAyA jA galiyabaMdhaNo sahayarisameo // 98 // tAva ya saMjAyamahAmoheNaM amuNiyamahArAyacitteNa saMsArasulaheNa dura'jjhavasAyavavasieNaM rajakaMkhueNa bhogAhilAsiNA putteNa AsujIvAvahAriNA dhUyappaogeNaM raiharapamutto saha piyAe vAvAio, mariUNa uttarakurAe tipaliovamAU tigavvussuo mihuNattaNeNaM saha piyAe samuvavaNNo tti / ___ tatto ya AuyamaNuvAliUNa mariUNa appakasAyattaNao puvajjiyapuNNasambhArattaNao ya sohamme kappe devatteNaM saha bhAriyAe uvavANo tti| 1 ji je / 2 tayaNantara je / 3 samuppaNNA je / 4 hare saje / 5 kahai je / 6 maNupAliUNa je| Jain Education Internatona Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakkavahicariyaM / tastha ya iMjiUNa bhoe AuyasesayAe caiUNa mahAvidehe vAse rasAhihANessa vejjassa puttatteNaM samuppaNNo, paihAviyaM ca se NAmaM jIvANando tti / tIe rayaNIe aNNe vi cattAri dArayA samuppaNNA, taM jahA-rAiNo IsANacaMdassa kaNayamatIe bhAriyAe mahiharAhihANo kumAro, suNAsIrassa maMtiNo suNAsIrAe bhAriyAe subuddhI, sAyaradattassa ya sasthavAhassa abhayamatIe bhAriyAe puNNabhaddAhihANo, avaro ya dhaNayasehissa sIlavaIe bhAriyAe guNAyarAbhihANo putto tti| ete paMca vi saha vaDDhiyA, kalAo ya saha ghiyaao| aNNo vi sayaMpabhAjIvo tattheva Nayare Isaradattassa putto kesavAbhihANo jAo, tasseva mitto chaTo ti / jAyA te sahapaMsukIlaNeNaM paropparapII / vejjaputteNa ya jIvANaMdeNa sikkhio aTuMgo Auvedo / tao ya mahAvejjattaNeNaM pasiddho lakkhei jahaTiyaM vAhi, uvalahai NiyANe, pauMjai jahAjoggamosahaM, diTTakammattaNeNa ya Na visAyamuvagacchai, uvasamei saNNivAyapamuhe mhaavaahinno| evaM ca saMsaraMte saMsAre, gacchatesu divasesu, baTuMte aNNoNNa vIsaMbhapaNayapasare aNNayA bhaviyavyayAnioeNaM jIvANaMdassa vejjassa maMdire suhAsaNasthehiM paMcahiM vi vayaMsaehiM guNAyarAhihANo puhaipAlassa rAiNo putto diTTa'viNiyapaNaiNi va caiUNa rAyasiri ukvittapaMcamahavyabahAro bArasaMgaviU coddasapucI paDivaNNavivihAbhiggaho diTTho mahArisi tti / so ya kimikuTumahAvAhiveyaNAbhibhUasarIro vi NippaDikammasarIrayAe Nohilasai cikicchaM, Na patthei osahaM, Na ciMtei vAhisamaNovAyaM, Na aNNesai vejjaM, mahAsattayAe ya ahiyAsanto vikhi(ga)liMdiyaveyaNaM, chaTThassa pAraNae kayAbhiggaho appalevaM cautthaM bhikkhahANaM gomuttiyA~vihANeNaM gharaMghareNa annesaMto AhAraTThI vejagharamuvaDio / taM ca daNi jAyaviveeNaM ummillasuha'jjhavasAeNaM mahiharakumAreNaM saparihAso bhaNio jIvANaMdo vejjaputto jahA-bho jIvANaMda ! savvahA tumhehiM dukkhajjiya'ttha'tthehiM saMpai viusehiM viya parovagaraNehiM hoyacaM, Na attaNo hiyamaNuciTThiyavyaM, jo tumhe sayA mahuyara va dANaruiNo, vesAjaNo ba paloveha atthavantaM, pacchimAsAdivAyaro va asthamaNA Na erisANaM mahAmuNINaM saMsArAlambaNaheubhUyAe cigicchiyAe appANaM suhaparaMparAe bhAyaNaM kuNaha / tao paDibohiu vva vavagayamucchAviveu vva diTTamahANihikalasasamUho ba viyalantakammamahAbharapasaro jIvANaMdo bhaNi(ciMti )umADhatto-aho ! sohaNaviveo rAyaputto, vimhio ahameyassa carieNa, jao arosaNo muNI, akhalo dhaNaittao, piyabhajjo aNaIsAlU , KsIlao ya jArajAo, Nirogo sarIrI, suhI bhogAsatto, adarido viuso, avaMcaNo. vaNio, apasatyo bambhaNo, sucariyarao ya rAyautto, payaiviyArattaNeNaM uppAyabuddhiM jaNei loe, tA sobhagamaNeNa bhaNiyaM, karemi ahaM eyassa mahAmuNiNo saMsAruttAraNaseubhUyaM tigicchaM / ciMtiUNa bhaNiyaM jIvANaMdeNa-karemi tigicchaM jai tumhe osahAisahAyA hoha / tehiM bhaNiyaM-keNa kajaM ? bhaNam / vejjamueNa bhaNiyaM-sayasahassamulleNaM telleNaM kambalarayaNeNaM gosIsacaMdaNeNa ya, sayasahassapAgaM tellaM taM maha cevamatyi, iyarANi "donni vi mahesaraseTissa vIhIe labbhanti / gayA te doNi lakkhe ghetUNa sehismiivN| bhaNio ya tehiM seTThI jahA-tumaM ghettUNa doSNi lakkhe dINArANaM amhANaM kaMbalarayaNaM gosIsacaMdaNaM payaccha / teNa bhaNiyaM-kiM paoyaNaM ? / tehiM jahiM(?ha)dviyameva 'sAhutigicchANimitta'miti kahiyaM / teNa vi ya viyalantakammuNA ummillijaMtasuha'jjhavasANeNaM ciMtiyaM-aho ! ee vi jovvaNapisAyoliTThahiyayA aparivakamaiNo dhammakaraNaM pati uvaTiyA tA kiM puNa ahaM maccumuhajIhAe va jarAe abhibhUyaviggaho Na karemi dhammaM ?, Na kiNemi asAreNa athireNa sAraM sAsayaM puNNa siM? ti / ii ciMtiUNa bhaNiyaM-aho ! sohaNo tumhArisANaM viveo, ginhaha kaMbalarayaNaM gosIsacaMdaNaM ca, kuNaha tassa mahAmuNiNo tigicche', mullaM ca mahaM puNNamakkhayaM, Na bajjheNaM savvasAhAraNeNaM dhaNeNaM paoyaNaM ti bhaNiUNa dAUNa ya osaha, pavaDDhamANasaMvego ya lahukammayAe gaMtUNa ya tahAvihANaM AyariyANaM sagAse, panvajiUNa pancajaM, miMdiUNa mohajAlaM, khaviUNa ya asesakammaM, patto NirAbAhaM mokkhaM / iyare the paMca vi vayaMsayA gayA sAhusamIve / diTTho ya kAussaggaDio Naggohassa hehao sAhU |aanniyN ca gomaDayaM / 'bhayavaM! MA patA yA "bhArI jANo'hila je| 5 yAbhihANeNa sAha rAyautto jANavatA je| 8 susIlo ya je / 9 ceyama je / 10-11 doNhi sU / 12 yAliddhadehA apari' je / 13 sArayaM sU / 14 rAsinti sU / 15 Jain EdcchaM ti, mulaM sU / 16 vije| Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 cappannamahApurisacariyaM / amhe tuha dhammavigdhaM karissAmo' tti evamaNujANAveUNa telleNa anbhaMgio sAhU / tao unhayAe tellassa, arcitasattittaNao osahANaM taiyAviyaliMdiyA savve saMkhuddhA / pacchAio kaMbalarayaNeNaM, tarhi ca sIyalabhAvamuvagayA sabve laggA / gahiUNa ya vejjaputteNaM gomayakaDevare pakkhittA / gosIsacaMdaNavilevaNeNa AsAsio / evaM bIvArAe maMsagayA taiyavArAe agiyA savve vi avaNIyA vigaliMdiyA / AliMpio gosIsacaMdaNeNaM / jAo ya samAsattho / acintasattittaNao osahasAmatthassa paDaNo sAhU vihariumAdatto tti / iyareya pavaDDhamANasuhaviveyA gayA ya siddhAyariyasamIvaM / vaMdio gurU, uvavidyA ya calaNaMtie, pucchio ya NevvAgamapaccalo dhammo / tao gurU sAhiumADhatto- "devANuppiyA ! iha jIvesu pahANaM jaMgamattaM, tattha vi paMciMdiyattaNaM, tao vi maNuyattaM tahiM pi AriyakhittaM, tattha vi sukuluppattI, puNo vi dIhAuyattaNaM, tarhi pi AroggaM, ettha [vi] visarUvaM, rUve va dhammabuddhI, tIe vi suhagurujogo, tattha vi tavtrayaNAsevaNA, puNo vi viratipariNAmI, puNo vi pavaDDhamANasaMvegayA, tattha vi savvasaMvararUvA pavvajjatti / atriya aibhIsaNabahuvihajoNilakkha gummohabhavakaDillummi / jai kahavi kahiM pi kayAi jaMtuNo hoi maNuyattaM / / 99 / / taMpi aNAriyakhettammi dhammasuivajjiyammi sa~SNANa / NiyakammapariNaIe jiyANa parigalai pasusarisaM // 100 // AriyakhettaM jAI kula-rUvA''rogga-mAuyaM buddhI | dhammammi kahavi jAyai suhagurujogo uNa dulambho // 101 // lahiUNa mahAmuNisa~gamaM pitavtrayaNa sevaNamahaNho (SNo) / Na hu lahai kaupi taM pi hu pAtra puNNehiM puNNehiM // 102 // iya sAmaggi lahiuM saddhA-saMjamavihANaguNakaliyaM / AsaNNasiddhiyANaM jAyai bisaesa veragaM // 103 // o devANupiyA ! esA kallANaparaMparA aNAiNihaNe saMsAre Na kayAi jIveNaM laddhapuvvA, lahiUNa ya eyaM khaNaM pi khamaM pmaayaarnnN"| tao suNiUNa guruvayaNaM uvasantapaJcakkhANAvaraNataiyakasAehiM bhaNiyaM paMcahi vi jaNehiM savAhANeNa yachaNa-bhayavaM ! jai evaM tA dehi amhANaM kammaselAsaNiM pavvajjaM ti / bhagavayA ya ' taha ' tti bhaNiUNa panvAviyA / vihariUNa ya jahuttavihAreNaM kAlaM kAUNa vArasame accue kappe bAvIsasAgarovamAU devattaNeNaM uvavaNNa tti / bhuMjiUNa ya tattha bhoe cuyA samANA iheva jaMbuddIve dIve puccavidehe pukkhalAvaijie puMDarigiNIe NayarIe varaseNassa naravaNo dhAriNIe devIe paMca vi krameNaM samuvavaNNA / tattha paDhamo vejjautto vairaNAho, bIo rAyakumAro taio maMtiputto subAhU, cauttho "seTThisuo pIDho, paMcamo satthavAhaputto mahApIDho / evaM kameNa jAyA vaDDhiyA kalA | vivAha ya kula-rUbajoggAo dAriyAo / kesavAhihANo caiUNa vairanAbhassa sArahI jAo / muMjaMti bhoe / sarai saMsAro / bAhU, yA siM piyA vairaseNo dAUNa puttassa rajjaM uiNNatitthayaraNAmakammaipariNAmo 'sayaMbuddho kappo' tti kAUNa sArasyamAccAidasa vihalogaMtiyapa Dibohio sasurAsura-maNuyaparisamajjhayArammi paMcamahavvayamahApaiNNAmaMdiramArUDho vihariumAdatto / tao vihariUNa moNeNaM, lahiUNApuvvakaraNaM, AruhiUNa ya khavagaseTiM ummUlikaNa NibiDa - kammoha jAlaM uppADiyaM tIyA- 'NAgaya-vippaTTabhAvubbhAsaNaM kevalaNANaM vairaseNeNaM / vairaNAbhasta aNubhUyatIsa pubbalakkhakumAra bhAvassa aikaMtasolasamaMDaliyarAiNo titthayara kevalaNANuppattidivase caitra AuhasAlAe vairatumbaM sahassAraM jakkhasahasseNaM pariyariyaM uppaNNaM cakkarayaNaM / jAyANi kameNa codasa vi jakkhasahassapariyariyAI mahArayaNANi / uppaNNA ya rayaNasamiddhA patteyaM jakkhasahassapariyariyA akkhayA Nava mahANihiNo / oyaviyaM ca vairaNAbheNaM kameNa pukkhalAvaivijayaM / kao cakkavaTTirAyAbhiseo / pariNIyAI causahisahassAI kaNNayANaM / jAo battIsahassANaM mauDabaddhANaM rAINaM rAyAhirAo / bhuMjai ya bAhu- subAhu pIDha - mahApIDhaca usa hoyarasameo aippiya1 tayorvi N sU / 2 'avi ya' iti pustake nAsti / 3 pramAdinAm / 4 koi je / 5 seTThiputto supIDho sU / 6 pariyariMDaM je| Jain Educaton rayaNAI je / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakavaTicariyaM / 33 saMpajjantapaMcavihe kAmabhoe / evaM ca raisAgarAvagADhassa pasAhiyAsesamahimaMDalassa pUriyapaNaiyaNamaNorahassa sevantassa sAhucalaNe, kareMtassa jiNAyayaNesu pUyA-sakArAiyaM, pAleMtassa dANa-sIla-tavo-bhAvaNArUvaM caunvihaM dhammANuTThANaM cakkavaTTittaNeNaM gayA cauvIsaiM puvvalakkhA / aNNayA ya vairaNAhapuNNANubhAveNa viyasAveto bhaviyakamalAyare, avaNito moheNidaM, telokkapiyAmaho jagagurU arahA savaNNU savvadarisI puMDarigiNIe NayarIe uttaradisAbhUbhAe smosrio| viraiyaM devehi samosaraNaM tipAgArovaveyaM joyaNavitthiNNaM / vairaNAbho vi uvaladdhatitthayarAgamaNo harisavasupphullaloyaNo causahoyarasameo saha sArahiNA gao titthayarasamIvaM, vaMdio romaMcakaMcuilleNa, kAUNa tipayAhiNaM uvaviTTho clnnNtie| sasurA-'suraparisamajjhayAre siMghAsaNammi uvaviTThI jagagurU dhammaM sAhiumADhatto jahA-jaMtuNo micchattA-'virai-pamAya-kasAya-jogehiM baMdhanti aTThapayAraM kamma, takkammaparivAgavaseNa ya hiMDaMti saMsArakantAraM, jaha ya sammaiMsaNa-NANa-caraNasAmaggIsamaNiyA chidiUNa saMsAraNibaMdhaNaM kammapariNaiM gacchaMti mokkhaM / evaM ca chijjatesu saMsaesu, payAsijjatesu hiyayabhAvesu, sAhijjatesu punvabhavemu, kei uvasaMtANatANubaMdhiNo paDivajjaMti sammattaM, aNNe khovasamagaemu apaccakkhANesu abbhuvagacchaMti desaviraI, kei puNa vavagayapaJcakkhANAvaraNodayA paDivajaMti mahApurisaseviyaM paJcajjaM ti / ___ tao laddhAvasareNaM puvvabhava'bhAsasaMjAyasaMvegeNaM paritaNuyakasAyaparisesiyakammuNA sasahoyareNaM bhaNiyaM vairaNAheNaMbhagavaM ! tuhANubhAveNaM pAviyamasesamihaloyasaMvaddhaM maNuyajammaphalaM, kao ya jeTTaputtassa rajjAhiseo, saMpayaM bhagavayA tihuyaNaguruNA NijjAmaeNaM NiviNNakAmabhogA saMsAraM triumicchaamo| amayakalasamuvaripalhatthaMteNa viya bhaNiyaM bhagavayAdevANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi / tti bhaNiUNa pavyAviyA paMca vi jaNA vaira[? seNa sAmiNA sArahisameyA NiyagaiNahareNa ti| titthayaro ya vairaseNo selesIvihANeNa khaviUNa bhavopaggAhINi cattAri vi kammANi siddho| iyare vi vihriumaaddhttaa| vaharaNAbheNa ya ahijjiyaM AyArAiyaM muttaM, paDhiyANi coisa vi punvANi, baddhaM ca vIsahi ThANehiM titthayaraNAmagottaM kammaM / tANi ya imANi, taM jahA titthayarAgamaNamAyaNNiUNa harisiyahiyao sasattIe dANAie payaTTai, titthayarapaDimANa paDijAgaraNaM kareti, titthayarAvaNNavAya ca jahAsattIe NivArei, jahAvaTTiyatitthayaraparUvaNaM karei, evamAdi tisthayaresu vacchallaM karei 1 / siddhANa ya siddhakhettesu silAiemu paDijAgaraNaM kareti, jahAvaTTiyasiddhaparUvaNeNa ya siddhANaM vacchallaM karei 2 / pavayaNassa ya bArasaMgassa gaNipiDagassa tayAhArassa vA saMghassa avaNNavAyapaDiyAyaNe payaTTai, tayubbhAsaNaM vA karei, sahai ya jahAvaDhiyaM, parUvei meM sabbhAvaparUvaNAe, iccAi pavayaNassa vacchallaM karei 3 / gurUNaM ca aMjalipaggahAiNA AhArosahAiNA ya vacchallaM karei 4 / pancajjAe vIsaivarisio, vaeNaM saTivarisio, sueNaM samavAyadharo, evaM tippayArathavirANaM jahAsanIe pAlaNAiNA vacchallaM karei 5 / evaM atthao bahussuyANaM vacchallaM karei 6 / tahA tavassINaM ca uvavUhaNa-viNaosahAiNA vacchallaM karei 7 / abhikkhaNaM ca NANe uvaogaM karei 8 / tahA sammaiMsaNe 9 NANAIe viNae 10 avassa karaNijjesu icchAmicchAkArAiemu joesu 11 mUluttaraguNesu ya jahuttANuTThANeNa ya aNaiyAre vaTTati 12 [? tahA appamAittaNeNaM khaNe khaNe suhajjhANe vaTTati 13 / ] aNavarayaM ca jahAsattIe bArasavihatavavihANe ujjamati 14 / jaijaNe ya phAyadANeNaM cAyaM karei 15 / sadA dasavihaveyAvaccarao 16 / Ayariya-guru-thera- bahussuya tavassippabhiINaM jahAjomgamosahAiNA samAhiM uppAeti 17 / tahA padidiNamapucaNANaggahaNaM karei 18 / sue ya aJcantabhattiM vitthArei 19 / pavayaNapabhAvaNaM ca savvatthAmeNaM karei 20 / 1 mohaNidaM je / 2 siMhAsaNammi je / 3 Na gaNahareNa pabvA sU / 4 sAmisArahiM sU / 5 gaNahareNaM ti je| 6 ya je / 7 samvatthAmaM kje| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / ___ ii eehiM vIsahiM ThANehiM vimujjhamANapariNAmo sayalajaNasalAhaNije tityayaraNAma-gottaM kammaM baMdhai / eyANi ya vaharaNAheNa savvANi vi ThANANi phAsiyANi / bAhuNA ya osaha-AhArAiNA sAhujaNaveyAvacceNaM ubajjiyaM cakkavaSTiphalaM kammaM / subAhuNA vi sAhuvIsAmaNApesatteNa uvajjiyaM aJcantabAhubailaM ti| vairaNAbho ya paidiNaM vAhu-supAhaNaM pasaMsaM karei / tao pIDha-mahApIdehiM saMpahAriyaM jahA-jo uvayAraparAyaNo so pasaMsijjai, amhe puNa jhANa-'jjhayaNakilantadehA Na pasaMsijjAmo ti / eyaM ca duvyavasiyaM NAloiyaM gurUgaM, Na garahiyamappaNA, baddhaM ca mAyApaJcaiyaM itthIvivAgaphalaM kammaM / evaM ca cariUNa coddasapucalakkhe pancajjAvihANeNaM ducaraM tavacaraNaM, pAovagamaNavihiNA pAliUNamAuyaM cha vi jaNA savvaTThasiddha vimANe tettIsasAgarovamAU uvavaNNa tti| tatya ya girAbAhaM siddha vva suhamaNuhaviUNa kameNa cuyA / tattha paDhamo vaharaNAho caiUNa iheva jaMdhudIve dIve bharahassa dAhiNaddhamajjhimakhaMDe taiyAe samAe bahuvikatAe caurAsIputrasayasahassesu egUNaNauIe pakkhe ya sese AsADhabahulapakkhacautthIe uttarAsADhajogajutte miyaMke NAbhissa kulagarassa 'marudevAsAmiNIe kucchisi puttattAe samuvavaNNo tti / jIe ya rayaNIe bhagavaM samuppaNNo tIe ceva rayaNIe varapallaMkagayA raiharapamuttA ee coisa mahAmumiNe marudevI pAsai, taM jahA-muvihattatiyaM thororukhadhaM pIvarakakuhaM khAmoyaraM palaMbavAlahiM saraya'bhadhavaladehaM kaMcaNakikiNimAlApariyariyaM vasahaM / evamaNNe vi gaya-sIhAie caudasa mahAmumiNe daLUNa muhavibuddhA / to NidAsesakasAyaloyaNA maMtharamaNaharabahalapamhalummillaMtanettasaMpuDA mAsarAsi vba taraNimaMDalaM, dhaNasaMpaya vva dhaNayaM, caMdima va caMdabimba, rai vva raiNAI, sai vva surAhibaI, sayA saNNihiyA samaNurattA ya nnaabhikulyrmuvtttthiyaa| kahiyA ya tIe jahAvihiM basamAiyA coisa mahAsumiNA piyayamassa / teNAvi harisasiyahiyaeNaM ANaMdabAhajalabhariyaloyaNeNaM bahalucchalataromaMceNaM bhaNiyaM-muMdari! phaliyaM sukayapuSvajjiyataruNA, samiddhAo guruyaNaAsIsAo, sUio te codasahi vi mahAmumiNaehiM teloka'ccherayabhUo sayalajaNasalAhaNijjo murAsura-gariMdamauDamaNimasiNiyapAyavITo puNNarAsI putto, tA devi ! puSNA amhANa maNorahA, jAyA jayassa vi nnynnnnevyutii| to tamAyaSNiUNa viyaliyahiyayAveyA samUsasiyasarIra-maNorahA harisaviyasiyaphullaloyaNA abhiNaMdiUNa piyavayaNaM puttajammunbhu(? smu)yahiyayA marudevAsAmiNI para sNtosmuvgyaa| etyaMtare caliyAsaNAgaeNaM sohammasurAhivaiNA ahiNaMdio nAhikulagaro jahA-bho rAyAhirAya ! sayalajayacUDAmaNI telokapiyAmaho payaDiyasaMsAramokkhapaho parahiyaekarI ujjhiUNa samvaTThavimANasuhaM paNasuhavivee khilIbhUe mokkhapahe bharahavAse tuhakulaNahayalamiyaMko paDhamavaradhammacakkavaTTI titthayaro smuvvnnnno| evamabhiNaMdiUNa kulagaraM, pasaMsiUNa ya mahuravaggUhi thuisaMbaddhAhiM marudevAsAmiNI gao saTTANaM suraahivtii| marudevAsAmiNI vi tappabhiI ceva udayapavvayantariyacaMdabiMbaM va puSvadisA samummilaMtakaMtidittipasarA IsIsipaMDugaMDayalA sasIha va guhA, amayagabbha vva sasilehA jAyA ya savisesAbhayappayANamaNorahA / aNudiNaM pavaDDhamANasuha'jjhavasAyajaNiyadhammAhilAsA pacchaNNagabmA gabhaM voDhumADhatvA / NAhikulagarI vi mokkhapAyavA'mohabIeNaM puttasambhavappabhAveNaM ahiyayaraM mihuNapurisAhiNaMdaNIo jaao| jAyA ya savisesamuhakapparukkhANuhAvA / savvatthovasantatiriya-maNuyaverANubaMdhA ikkhAgabhU / tao volINesu navasu mAsesu ahamemu rAidiesu cettassa bahulaSTamIe aDDharattasamae uttarAsADhajogajutte miyaMke amuNiyaveyaNANubhAvA telokANaMdaheubhUyaM punadisa vva taraNi maMDalaM marudevAsAmiNI suhaMmuheNa dArayaM [? dAriyaM ca] psuuyaa| jAyaM ca takkhaNameva uvasantarayaM pasaNNadisAvalayaM maNaharasuhAloyaM gayaNamaMDalaM / kiMkarakaratAlaNANavekkhAo jAyaNigyosAo ya duNduhiio| kiMca jaNaNayaNacavakArakArI vijjujjoyAhio savvaloe khaNamettamujjoo viyambhio / to jara-ruhira-kalamalakalaMkarahie jAe tiloyaNAhe aholoyavatthayAo caliyAsaNAo aTTha disAkumArIo samAgayAo, taM jahA 1 pasatyeNa je / 2 balanti suu| 3 duccarantavaM sU / 4 marudevIsA je| 5 bhAsa vya ta sa / je / 6 sUsuyahiM sU / 7 sAmiNI suu| Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakavaTTicariyaM / bhogaMkarA bhogavaI, subhogA bhogamAliNI / suvacchA vacchamittA ya, puSpamAlA aNidiyA // 104 // tao 'Namotthu te jagappadIvadAie! iccAimahuravaggRhi tisthayarajaNaNI ahiNaMdiUNa titthayaraM ca, 'amhe devANuppie ! aholoyavatthavvAo disAkumArIo titthayarajammANuhAveNaM ihAgayAo, taM bhe Na bhetaca 'mii bhaNiUNa pAsammi khaMbhasahasvasiyaM pAsAyaM viuvvNti| tao saMvaTTagapavaNeNaM bhavaNassA''joyaNaM taNa-kaTTha-sakarAiyamavaNenti / puNo khippameva uvasaMghariUNaM, tisthayaramabhivaMdiUNa tayAsaNNaTiyAo titthayaracariyameva gAyaMtIo ciTThati / puNo uDDhaloyavasthavvAmI aTTa disAkumArIo AgacchaMti, taM jahA mehaMkarA mehabaI, sumehA mehamAliNI / toyadhArA vicittA ya, vAriseNA balAhagA // 105 // eyAo vi teNeva vihiNA samAgaMtUNaM abbhavaDalayaM viuvvittA maMda maMdaM samaMtao AjoyaNaM salileNaM syapaDalamuvasamenti / puNo pupphabaddalayaM viumvittA jala-thalayavAsappabhUyANaM biMdu(Ta)TThAINaM dasavaNNANaM kusumANaM jANussehappamANaM puSphavAsaM vAsaMti / taheva gAyamANIo cinti / evaM ca puvva-dakviNA-caruttararuyagavatthavAo aTraTa disAkamArIo gahiyAyarisa-bhiMgAra-tAliyaMTa-cAmarAo titthayarassa jaNaNisahiyassa appa'ppaNesu disAbhAgesu gAyaMtIo ceTuMti / tao vidisiruyagavatthavvAo cattAri vijjukumArIsAmiNIo samAgacchanti / tAo vi dIvagahatthAo taheva ciTThanti / tao majjharuyagavasthavvAo cattAri disAkumArippahANAo samAgaMtUNa bhagavao titthayarassa cauraMgulavanaM nAbhiM kappaMti, rayaNa-vairagambhe ya viyarae NihaNantiM / tao viubviyakayalIharasIhAsaNammi jaNaNisahiyassa bhagavao majjaNA-'laMkArAiyaM kAUNa kayarakkhAvihANAo taheva gAyantIo ceTuMti / etyaMtarammi sohammAhivaiNo sohammavaDeMsayagayassa raisAgarAvagADhassa accharasayasahassaparivArassa saJcAe saha raisuhakelimaNuhavantassa garuyabhauvvevajaNaNaM sIhAsaNaM caliyaM / to caliyasIhAsaNuppitthahiyo daTThobhiuDibhAsurubhaDagaMDayalullasaMtamuhamaMDalo rosarvasAtaviruphu (pphullapAsapesiya'cchicchoho jAyAveo murAhivatI dappudhureNa viNNatto bajAuheNaM jahA-deva ! saNNihie vi amhArise kiMkarayaNe siMghAsaNAkaMpAveeNaM kimevaM appA AyAsijjai ?, tA viyAriUNa devo deu mamA''esaM 'ki kIrau ? ti / tao suriMdeNaM pautto ohii| uvaladdhaM jaMdhuhIve bharahassa dAhiNakhaMDe ikkhAgabhUmIe NAhikulagarassa marudevAe bhAriyAe paDhamatitthayarassa jammaM ti / tao viyeliyamANasAveo pamoyapUriyasarIro gaMtUNa sattaTTa phyANi miliyakarakamalamauliNihiyadharaNijANuttimaMgo Namo tthu devAhidevANaM' ti bhaNiUNa thuviumADhatto jaya NimmalaguNavitthArabhariya ! bhuvaNuccaraMtajasaNivaha ! / bhavabhIyANa suracciya ! saraNamasaraNANa taM NAha! // 106 // bharahammi saMbhavanteNa NAha ! mohaMdhayArapaDahacche / saMpai payAsiyA te cirassa saMsAra-mokkhapahA // 107 // jehiM tuha daMsaNaM hoi NAha ! puNNAI tAI teI diTe / tA guNa kahiM pi tumaM dihro kila teNa"dIsihisi // 108 // iya thoUNa suriMdo sesANa surANa bohaNaNimittaM / AesaM dei tao turiyaM hariNegavesissa // 109 // to AesANaMtarameva ghaMTANiNAyappaogeNaM vivA(?bo)hiyA vibuhA, samAgayA ya NANAvihayANa-vAhaNArUDhA / sakko ya surAhibaI cavihadevanikAyasameo samAgao ikkhaagbhuumi| bhaNio ya hariNegavesipaDihAro jahA-dAUNa jaNaNIe usovarNi ANehi jiNidaM / teNAvi AesANantarameva ANiUNa samappio suraahivinno| hasthaTThiyaM ca jigiMdaM NivvaNNiUNa bhaNiyaM surAhivaiNA-bho bho surA-'surA! uvahasiyasuraloyarUvariddhiM pecchaha bAlagassa vi jigiMdassa dehasohaM / tao evamabhiNaMdiUNa thuNiumADhatto vihaDaMti takkhaNukkhuDiyabaMdhasaMdhANevaMdamaMdAI / tamapaDalAiM ravimmi va taiM diDhe NAha ! pAvAI // 11 // 1 jaNaNI suu| 2-3 ceTThati je / 4 tAliyaMda(? Ta)gacAma sU / 5 vajjha sU / 6 vasAkapiphullapAsa je| rajaNe siMhAsa je / 8 jammanti sU / 9 vilasiya je / 10 payAI je / 11 thuNi je / 12 yA ecirassa sa / 13 taha di je / 14 to je / 15 dIsihasi sU / 16 jANaM je / 17 sovaNI sU / 18 Napadama je / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyA aNimisaNayaNasahassehiM jiNa ! Niyantassa taha vi Na hu tittI / kiM esa guNo tuha NAha ! 'kiM va NayaNANa maha doso? // 111 // tuha NAha ! dNsnnucchliybhlromNckNcuillaaiN| harisamuyAiM mAyaMti Neya aMgesu aMgAI // 112 // jjhatti viyalaMtagurukammamArapasarantasuhaviveyANa / tuha daMsaNaM surAhivaNibaMdhaNaM kiMpi bhaviyANaM // 113 // 'NAmaM pi tuha Na jANanti NAha ! saMsArasAyaruttaraNaM / bahave maha uga jiNa ! daMsaNaM pi jAyaM asAmaNNaM // 114 // Nibavai tuha mahAyasa! kahA vi aasNghiorusokkhaaii| hiyayAI sai suracciya ! daMsaNamatulaM ti kaha bhnnimo?||115|| tai diDhe jjhatti samUsasanti viyalantapAvapasarANa / bhaviyANa bhavabhauppitthahityahiyayAI aMgAI // 116 // iya vajjiyabAlasahAvacariya ! bAlo vi muNiyaparamattho / abbhuddharaNaM bhuvaNassa NAha ! de kuNasu karuNAe // 117 // tao thuNiUNa tiyasaNAho 'Nemi attaNo viuvvaNalaeNddhiM saphalattaNaM' ti muNiUNa paMcahA appANaM viuvvei / avi yagahiyajiNacAmarA-cha(?''va)tta-vajakayapaMcadehaNimmANo / vaccai ya surAhibaI jiNarUvaNirUvaNakkhaNio // 118 // tao pahayarpaTupaDaha-bheri-jjhallari-bhaddaluddAmakaMsAlamAlA-saMkha-kalakAhalArAvabahalaguMdaluddAmapUriyaNahantarAlasaMvadRpayaTTadevakayakalayalacelukkhevabhariya vaNo payaTTo cauvvihadevaNivaho ahiseyaNimittaM maMdarAbhimuhaM, baccai ya jiNarUvAloyaNasthasammaduddAmavaliyatiya siyAcchicchoho kahakahavi saJcaviyasarIrAvayavavimhayupphullaloyaNo titthayaracariyasaMbaddhakahAlAvucchaliyavahalahalabolo / patto ya Nivisa'ddhaddheNeva surgiriN| diho ya gaMdhamAyaNa-vijjuppabha-mAlavaMta-somaNasacaupavyayagayadantayapariyario gANAviharayaNarAsivicchario merugirI / so ya mUle dasasahassavitthiNNo, aho ya joyaNasahassamavagADho, NavaNavaijoyaNasahasu(ssu)ssio, bhUmIe bhaddasAlavaNapariyario, uvariM ca paMcasu joyaNasaemu gaMdaNavaNasaMjuo, gaMdaNavaNAo uvari bAsadvisahassehiM paMcasayAhiehiM somaNasAbhihANavaNAlaMkario, somaNasAo chattIsasahassovalaggiUNa joyaNasahassavitthiNNasihare pNddgvnnmNddio| paMDagavaNassa ya ma(ba)humajjhadesabhAe cattAlIsajoya"siyA, mUle bArasajoyaNavitthiNNA, uvari caujoyaNavittharA cUliyA / sA ya causu vi disAsu paMcasayAyAmAhiM AyAmaddhavitthiNNAhiM caMdasaMThANasaMThiyAhiM kumuoyaradhavalAhiM paMDukaMSala-aipaMDukambala-rattakaMbala-airattakaMbalAhihANAhiM silAhiM priyriyaa| puvvA-'varAsu silAsu. "doNi doNNi sIhAsaiNAI, dakSiNuttarAmu ya ekkakaM / / __ to gahiyatitthayarA paMDukambalAhihANaM silamallINA surnnivhaa| aMkaNivesiyatitthayaro ya uvaviTTho sIhAsaNe surAhibaI / tao pahayabahuvihAujjagaruyasaiddabbhariyamahiharavivarakuharucchalaMtapaDiravAvUriyakhuhiyaNIsesatihuyaNaM vellahalaNaccira'cchara satosapayaTTakaraNaMgahAraM miliyalayageyatAlaM ucchaliyaveNuvINAkinnarageyaravaM ukkuTisIhaNAyAulaM jayajayasaddapUriyaNahaMgaNaM vasahasiMgucchalantajalapabbhArAvUriyamahiharakuharavivaraM kayaM battIsamuriMdehiM patteyaM kaNayakalasahasahasseNaM savvosahisaNAheNaM khIroyavAriNA vihIe majjaNayaM / vilittA-'laMkio ya saccAe thuNiumADhatto kaha kIrau maMDaNayaM tuha pahu ! amhArisehi bhattIe ? / bhUsanti tuhaMgAI jayabhUsaNa ! bhUsaNAI pi // 119 // jaM jaM ciya kila kIrai taM taM ciya tumha dehasohAe / kaNayAsaNNaTThiyapittalaM va Na hu rehai jiNiMda ! / / 120 / / tao evamabhiNaMdiUNa savvAlaMkAravibhUsio devardaigulucchAiyasarIro varapArijAyakusumamAlaoNlaMkio NihittaguTThadivvamUhayaraso NIo jaNaNisamIvaM jayagurU / abhiNaMdiyA ya jaNaNI suriMdeNa-- 1 kimva suu| 2 gAmampi suu| 3 yANaMti je / 4 tulanti suu| 5 "ladisarpha je / 6 paDupaDaha je / 7 "bhuyaNo je / 8 "pecchiya je / 9 vitthariyo je / 1. suyA je / 11 doNhi doNhi suu| 12 saNANi je / 13 yasadasadabhari je sU / 14 "siMgaguccha je suu| 15 degsaeNaM sU / 16 dugulachAiya sU / 17 laMkario je / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 1 risahasAmi- 2 bhrhckkvtttticri| dhaSNA si tumaM deviMdavaMdie ! jayasalAhaNijjA si / ganmammi jIe telokadhammadhuradhArao dhario // 121 / / iya sayalajIvavacchala ! jayaguru ! saMsArasAyaruddharaNe / tai NAheNa saNAhaM bharahaM amhe vi dUratthA // 122 // evamabhiNaMdiUNa titthayarasahiyaM jaNaNi, varisiUNa rayaNavarisaM, gayA sahANesu tiysaa| viuddhA ya marudevA sAmiNI, pecchaI ya divvAlaMkArabhUsiyaM bAlayaM, payaitthaM ca baaliyN| pecchantI ya taM mihuNagaM puNNeyaravibhAgamyagaM jaNaNI aJcantavimhayamuvagayA, sAhiyaM ca jahAvihameva daiyassa / tegAvi bhaNiyaM-pubvameva mae tuha sAhiyaM jahA-telokavaMdaNijo bhavissai te putto, puNNeyarANaM ca vibhAgo mihuNageNeva siTTho, jo eka ciya kucchI, tihiNakkhattAiyaM ekameva, tahAvi devANa vi vimhayajaNaNo viseso / paiTAviyaM ca NAmaM paDhamavasahasuiNadaMsaNeNa UruvasahalaMchaNeNa ya usahasAmI / so ya tiyasaMguTThaNihittasuharasAsAyaNeNaM bubhukkhovasamaM karei, Na pAyayapuriso vva pohrpennN| ___ evaM ca vaDDhantassa bhagavao NAhikulayarucchaMgagayassa 'kappo' tti kAUNa gahiyaIkkhulaTThI vaMsaThavaNatthaM samAgao suriNdo| bhagavayA vi ohiNA muNiUNa pasArio ikkhulaTigahaNatthaM httho| tao muriMdeNa samappiUNa ikkhularhi vaMdiUNa bhayavantaM ikkhuvaMso tti kayA vNstthvnnaa|| ___ evaM ca sarante saMsAre vaite bhayavaMte aNovamasarIre aNNayA egaM mihuNagaM tAlarukkhaahe kIliuM pyttN| tAva ya bhaviyavyayANioeNaM pariNayatAlaphaleNaM NivaDiUNa pahao mammapaese mihuNagapuriso, akAlamaccupahAveNa ya mo| tammi mae sA muddhahariNi va amuNiyakaraNijjA aviyANiyamaraNasahAvA kiMkAyacavimuhiyA ThiyA, avarANi ya mihuNagANi parivAriUNa ThiyANi / puci ca mayamihuNakalevarANi mahAvihaMgamehiM takkhaNameva samudamajjhayAre pakkhipanti, saMpayaM tassANuhAvassa viyalaNeNa apuvvakAlamaccumaraNadaMsaNeNa ya koha-bhaya-vimhaya'kkhittasarIrA amuNiyasabbhAvA taM uvahasiyarUvatiyasaMgaNAriddhiM jaNamaNa-NayaNucchavabhUyaM mihuNagA ghettUNa nnaahikulgrmuvtttthiyaa| teNAvi 'usahasAmiNo paNaiNI bhavissai ' tti sNghiyaa| aNNayA ya samullasaMte joyaNe, vibhajjamANesu sarIrAvayavesu bhogasamatthaM gAuM bhayavantaM bahudevaiyaNapariyario accharasamUhasaMjuo pAlaMto puvaTTiI vivAhaNimittaM samAgao surAhivaI saparivAro / sayameva vivAhakammaM [? karei bhayavao, kAravei ya] saJcapamuheNa ya accharAyaNeNa devIe sumaMgalAe suNaMdAe ya / tao mahayA vimaddeNaM accharagiruggIyamaMgalaraveNa pahayaNANAvihAujjasadducchaliyapaDiravapahariyaNahaMgaNAhoeNaM mahayArambheNaM bhayavao sumaMgalAe suNaMdAe saha kAriyaM pANiggahaNaM / gao saTThANaM surAhibaI / muMjai ya bhoe bhayavaM / aNavarayaM hIyamANesu suhANubhAvesu, pavaDDate kasAyapasare, gacchaMtesu saDhattaNaM purisesu, vilaMpijjaMtIma tIsu vi DaMDanIIsu mihuNagA usabhasAmimuvaTiyA / bhaNiyaM ca tehiM jahA-deva ! asamaMjasIhUyA mihuNAyArA, laMghijanti puMvaTThIo, Na gaNijjati hakkArAiyAo DaMDaNIIo, tao jamettha pattayAlaM taM devo sayameva viyAriUNa uvaisau / bhayavayA bhaNiyaM-rAyA DaMDadharo majjAyAikkamaNirohayArao hoi tti, so ya kayAbhiseo maMtisameo cauraMgabalasamaNNio appaDihayasAsaNo hoi, nn'nnnnhaa| tehiM bhaNiyaM-to bhayacaM! tuma ceva amhamaNAhANaM NAhattaNaM kuNasu tti| bhagavayA bhaNiyaM-kulagaro tumhANaM dehi tti / tao kulgrsuvtttthiyaa| teNAvi rUba-viNNANAisaya'hiyaeNaM 'tumhANamusaho sAmio' tti bhaNiyaM, gacchaha ya tassAvilaMbiyaM rajjAhiseyaM kuNaha / gayA ya te udayaNimittaM / etthaMtare ya suriMdeNaM 'kappo' tti kAUNa mahayA vibhUIe ko bhagavao rajjAbhiseo, mahArAyajoggo [ya] muddaaialNkaaro| gao ya saTThANaM suraahivii| samAgayA ya kamaliNIdalapuDagahiyasalilA mihunngaa| pecchanti ya vimhaya'kkhittahiyayA harisabharijantaloyaNA kayarajjAhiseyaM devadugullacchAiyadehaM bahalagosIsacaMdaNuddAmavilittasarIraM vivihamauDapaTTabaMdhAialaMkArAlaMkiyaM bhagavantaM / to 'amhANa esa sAmio' ti bhaNiUNa 'Na eyassa uttimaMgajoggaM salila'mii ciMtiUNa ya palhatthiyaM bhagavao calaNakamale kamalarayapiMjariyaM majjaNasalilaM / 1I rayaNavihUsiya bAlaya, je / 2'ikla(kkhU) vasa sU / 3 tammi samae sA suu| 4 degdevagaNa je / 5 puvvatthIo je|6 DaDaNIo je| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 cauppannamahApurisacariyaM / ___ tao sakAeseNaM AgaMtUNa dhaNAhivaiNA vesamaNeNa bArahajoyaNAyAmA NavajoyaNavisthiNNA 'estha viNIyA purisa' ti kAUNa kayaviNIyAbhihANA suvibhattatiya-caukka caccarA sattalapAsAyamAlAlaMkiyA iMdaNIla-paumarAyAimaNimayabhittippabhApahayaMdhayArA maNi-kaMcaNa-dhaNa-kaNagasamiddhA NayarI NiviTThA / etyaMtare ya devIe sumaMgalAe sabaDhavimANAo bAhu(hU) pIDho ya caviUNa kucchisi mihuNataNeNaM semuvvnnnnaa| pasUyA ya sumaMgalA NavaNhaM mAsANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM / jAyaM mihuNagaM / paihAviyaM ca NAmaM ekassa bharaho, bIyAe bmbhii| suNaMdAe ya devIe subAhu(i) mahApIDho ya caviUNa savvadRvimANAo mihu~NattaNeNa samuvavaNNA / paiTTAviyaM ca NAma ekassa bAhubalI, bIyAe suMdarI / puNo vi devI sumaMgalA egaNavaNaM purisajuyANi suhaMmuheNa psuuyaa| __ aNNayA ya varagaiMdArUDho bhagavaM viSNavio mihuNapurisehiM jahA-bhagavaM ! abbhuvagayavacchala ! uvaraggiNA Na samma paripAgamuvei kappatarukappio AhAro / tao bhaNiyaM bhagavayA jahA-timmiUNa hatthapuDa-kakkhAiseeNa pAgaM NeUNa kuNaha uvaogaM / tahA ajIrante puNaravi viSNaviyaM jahA-deva ! kiMpi mahAbhUyaM rukkhaghaMsasamubhUyaM rukkhaviNAsaNakAraNaM jAyaM / tao bhagavayA tamAyaNNiUNa bhaNiyaM jahA-esa aggI saNiddhakAlAikkamaNapaDibohio paDirukkhakAlattaNajAyasa(sA)mattho tumhamAhAraparivAgaheU samavaTrio, tA pAsANi chidiUNa geNDaha eyaM. kuNaha juttIe eyassa sNgh| gayakhaMdhasamArUDheNa bhagavayA mahiyaM maggiUNa karivarakaMbhatthalAhAre Nimmavio maTTiyAmao kuMbho, bhaNiyA ya mihaNagA jahA-evamAdINi NimmaviUNa puDhavipariNAmamayANi kappataruphalasAhaNANi eesu ya udayasamaNiyapakkhittaphalAiNo juttIe paeUNa aggiNA kuNaha jahAsuheNamuvaogaM / tao ya te mihuNagA ladhuvaesA taheva kariumADhattA, jAo ya tersi suhaparivAgattaNeNaM AhArassa anycntprioso|| evaM ca avassaMbhAvitaNao tassa bhAvassa raviNeva kamalaviyAso, mahumAseNa va sahayArAikusumuggamo, 'kappo' tti kAUNa uppAiyAI sayabheyAiM paMca sippAiM, taM jahA-kuMbhayAro cittayaro lohAro taMtuvAo kaasvo| eyANi ya sippANi sayabheyANi pasiddhiM gayANi / gahiyA ya AsA hatthI gAvo rajjasaMgahaNimittaM / jAyA ya cauppayArA rAyANo, taM jahAuggA bhogA rAiNNa(NA) khattiyA ya / dasiyA ya lognniitii| peyaTTAviyA ya jahAjogga dNddnniiiio| lAiyAo paTTa-geyAiyAo vAhattarikalAo bhagavayA bharahassa / teNa vi ya cauvihabuddhiguNovaveeNaM bhANiUNa ya NiyayaputtANa ya puttaao| sikkhavio ya bAhubalI usabhasAmiNA gaya-turaya-purisAilakkhaNaM / taM ca kalA-lakSaNAiyaM bahuhA vibhajjantaM parigaliyasesaM saMpai keNAvi "kiMpi nibaddhaM, taM jahA-gaDaM bharaheNaM, purisalakkhaNaM samudeNaM, gaMdhavvaM cittaraheNaM, cittayammaM NaggaiNA, Auveo dhaNNantariNA, AsalakSaNaM sAlibhaddeNaM, jUyaM vihANeNaM, hathilakkhaNaM dhubbuheNaM, NiuddhaM aMgiraseNaM, iMdajAlaM savareNaM, itthilakkhaNaM kaccAyaNeNaM, sauNajANaM seNAvaiNA, sumiNalakkhaNaM gaiMdeNaM, sUyArasatthaM NaleNaM, pattacchejaM vijjAharehiM / iccevamAiehiM aNNehi ya saMpayapurisANa sagAsamANIyaM kalA-purisalakkhaNAi sesaM / avi ya sA Nasthi kalA taM Natthi lakkhaNaM jaM na dIsai phuDatyaM / pAlittayAiviraiyataraMgamajhyAsuya(iyAisa) kahAsu // 123 // puNo bhagavayA baMbhIe darisiyA akkharalivI / tIe livIe 'paDhamaM baMbhIe darisiya' tti kAUNa baMbhI ceva nAma jAyaM / tao pacchA bambhippabhiIo aTThArasa lipIo jAyAo, taM jahA-baMbhI haMsI uDI domilI jakkhI khasANiyA AyarisI bhUyalivI gaMdhavvI gaMdINayarA saNAmattA parakammI babbarI kharoTThI khaiDaviyaDA javaNI pokkharI loyapayAsa tii(tti)| vAmeNa ya hatyeNaM jagapiyAmaheNaM suMdarIe gaNiyamuvaiTeM / taM ca saMpayaM cauNauyaTThANasayaNiphaNNaM sIsapaheliyApajjavasANaM saMvavahArANugayaM, taM jahA-akkhaM dahaM sayaM sahassaMdehasahassaM lakkhaM dasalakkhaM koDI dasakoDIo koDisayaM dasakoDisayaM 1 samuppannA je / 2 aTThaNhaM rAI je| 3 mihuNatteNa suu| 4 ca se NAmaM je| 5 deglANi suheNa suhaM pasUyA je sU / 6 AhAragassa sU / 7 sahameyAI paMca sippiyAI je / 8 va su! 9 payaTTAviyA je| 1. ddNddje| 11 kici nije| 12 gaMdIyarA je! 13 sadaviDA ! 14 dasasaha je / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakavaTTicariyaM / koDisahassaM dasakoDisahassaMkoDilakkhaM dasakoDilakkhaM / ao uDDhe puvvaMgAdIhiM saMkhA kIrai / tattha caurAsIhi lakkhehi pucvaMgaM / taM ceva veggiyaM ekaM puvvaM / tassa u parimANaM sattari koDilakkhA chappaNNaM ca sahassA koddiinnN| taM ceva caurAsIhiM lakkhehi guNiyaM tuDiyaMgaM bhavai / tassa imaM parimANaM-paNNarasa suNNA, tao cauro, mugNaM, satta, do, Nava, paMca ya tthvejjaa| evaM caurAsIsayasahassaguNiyA savvahANA kAyanyA, tao tuDiyAyao bhavaMti / tesiM imaM jahAsaMkhaM parimANaMtuDie vIsaM suSNA, tao cha tiNNi eko satta aTTa satta nava cauro ya ThavejjA / evaM patteyaM patteyaM caurAsIhi lakkhehi guNiyANamuttarottarANaM imANi saMkhAbhihANANi dahavvANi, taM jahA-aDaDaMge aDaDe avavaMge abave huhuyaMge huhuye uppalaGge uppale paumaMge paume NaliNaMge NaliNe atthaNiuraMge atthaNiure auaMge aue nauaMge naue pauyaMge pauye cUliyaMge cUliyA sIsapaheliyaMge siispheliyaa| evaM cauNa[3]yaM saMpayaM ThANasayaM saMvavahAravisayaM ti / ___ evaM kaemu sippesu, uppAiyAsu ya kalAsu, payaDie purisAilakkhaNavihANe, uvaiDhe gaNie, payaDie loyavavahAre paDhamarajAvasare egA maNussajAI duhA vihattA bhagavayA, taM jahA-je bhayavaMtaM parivAreUNa ThiyA te khattiyA rAyANo, sesA uNa pytiloo| sippuppattIya tihA jAyA, taM jahA- khattiyA,kalAjIviNo ya vaisA, sesA suddA / puNo pacchA guNAhiyasAvaya-bharahavaiyareNaM mAhaNuppattIe cauhA vaNNavibhAgo saMvutto / puNo eesiM ceva saMjoeNaM tiNi vaNNA, taM jahA-mAhajeNaM khattiyANIe pahANakhattio, evaM khattieNaM vaisIe pahANavaiso, vaiseNaM suddIe pahANasuddo / tahA mAhaNeNaM vaisIe saMbaMdho(? aNbtttto)| khattieNaM sudIe uggo / puNo mAhaNeNaM suddIe NisAo / puNo vi pacchANupuvvIe suddeNaM vaisIe abhava( ? ayogvN)| vaiseNa khattiyANIe mAgaho / khattieNaM mAhaNIe (suu)o| tahA sudeNaM khattiyANIe khttaa| vaiseNaM mAhaNIe vaideho / sudeNaM mAhaNIe cNddaalo| uggeNaM khattAe sovaago| vaideheNaM khattAe vinnvo| aMbaTTIe muddIe vA NisAeNa jAo baukaso / nisAyu(yI)e muddeNa jAo kkkddo| evaM vaNNavibhAgo puci, pacchA bahubhedo jaao| __ evaM ca payaTTe gihidhamme, patte ya kulAyAre, pajattasaMpajjaMtemu ya kAmabhogesu, muhie loe, saMsaraMte saMsAre, pariphuDaM lakkhijaMtesu savvesu usu, aNNayA bhayavaM puttaparivArio sayalajaNasameo sahayAramaMjarIreNuraMjiyasayaladisimaMDale visaTTakamalAyarucchaliyadhUlipaDalapiMjariyaNahayale mahumAse kIlAnimittamujANaM go| pavattA ya bharahAiNo sayalakumArA vicittakIlAhiM kIliuM / kiM doguMdugadevA vi evaM ceva kIliuM uyAhu aNNaha ? tti jANaNatthaM bhayavayA pautto ohii| paricchidaMteNa ya ohiNA uttarottaraM devamuhaM avaloiyaM attaNA uvabhuttaM aNuttaravimANasuhaM / tao viyaliyagurumohabaMdhaNo ciMtiumADhatto-"aho ! karTa aNNANaM, garuo mohappasaro, dAruNo kammavivAgo, visamA visayecchA, caMcalANi iMdiyANi, dunnivAro cittappasaro, savvaMkaso kAmo, apAsabaMdho NehANubaMdho, savvahA asAro saMsAro, etya gayA saMsAriNo jIvA Na muNanti attaNo hiyaM, Na pecchanti dAruNaM kammavivAgaM visayamuhalesANugayacittA, 'Natthi io aNNaM visiTTayara' ti maNNamANA dukkhapaDiyAresu ceva kayasuhajjhavasAyA iMdiyANukUlesu vAvAresu payaTTati / tesiM ca aNNoSNamohiyamatINaM suhAhilAsINaM dukkhapariharaNasIleNaM savvA ceTTA dukkhekaheuttaNeNaM prinnmti| aNNaM ca aho ! pahAvo saMsAravilasiyANaM, jeNa ahaM pi aNuhUyANuttaravimANamuho aviyaNho tucchesu maNuyakAmabhogesu dukkhapaDiyAraheubhUesu tettIsuhaM vaMchAmi / ajAyacausAyarasalilataNDAcheyassa purisassa siNhatusArasalileNa taNhovasamo bhavissati ? ti kiM keNa saMgayaM ?, savvahA saMsAravilasiyametthAvarajjhati / paNaTThaviveyA saMsAriNo" ti / jAva ya bhagavaM saMsAraparammuho viyalantakammarAsI saMjAyamohavivaro vipaJcamANatitthayaraNAmakammodao evaM ciMtei tAva ya caliyAsaNA''gayA aTTa(navAvihA logaMtiyA, taM jahA sArassaya 1 mAicA 2 vahI 3 varuNA 4 ya gaddatoyA 5 y| tusiyA 6 avvAbAhA 7 amgicA 8 ceva riTThA 9 ya // 124 // 1 maggiyaM je / 2 khattiyA[NI]e soM je / 3 bukaso / nisAu(I)e je / 4 lesAgaya je, lesANurAya sU / 5 yaranti sU / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariya AgaMtUNa ya te bhagavantaM mahuravaggRhi thuNiumADhattA-"jaya rAyAhirAya-tiyasiMdamaulimaNimasiNapAyapIDha ! tiyasaMgaNAvayaMsamaMjarIsyaraMjiyacalaNajugala ! ciraNabharahavAsamokkhapahubbhAsaNasayaNha ! paDhamavaradhammacakkapaTTi ! paramesara ! siddhibahuvaraMgaNAjaNiyANurAya! bhayavaM! jagapiyAmaha ! kayasayalajayavavattha ! sabbhAvapAkyitiyasiMdarajAhiseya ! payAsiyA'sesA''yAra-kuladhamma ! saMpai kuNasu bharahavAsaduhiyajaNa'bbhuddharaNaM / gayA ya vIsaM pucalakkhA kumAravAse, rajjammi ya tevtttthii| 'duggaigamaNaheyavo tucchA ya ime kAmabhogA' evaM ca jANaMtassa bhagavao khaNamavi Na khamaM pamAyacaraNaM / tA lehuM ceva saMsArasAyaruttaraNajANavattaM titthaM pavattehi " / evaM thuNiUNaM gayA satthAmaM logntiyaa| to eyamAyaNNiUNaM ahiyayarajAyasaMvego NaMdaNavaNAo bhvnnmdhigto| tatthattheNa ya AhUyA mahArAyANo, ko bharahassa rAyAhiseo, dattANi ya patteyaM patteyaM bAhubalipamuhANaM puttANaM visykhNddaanni| diNNaM ca saMvacchariyaM mahAdANaM / samAgao saparivAro tiysaahivtii| kao munniptthivaahiseo| sanjiya sibiyArayaNaM, ArUDho bhuvnnguruu| ukkhittA sibiyA puci maNuehi, pacchA tiyasA-'suriMdehiM / samAhayAI vivihamaMgalatUrAI, ko jayajayAravo tiyasA'sura-maNuyavaMdrehi, samudhuo celukkhevAulo cmrsNghaao| patto mahayA sammaddeNaM siddhatthavaNaM, oiNNo ya bhuvnnnnaaho| jayajayaravukkuTigambhiNo halabahalaguMdaluddAmucchaliyabhariyaNahantarAlamahiharakuharo khippAmeva tiyasiMdapaDihArAeseNaM kalayalo uvsNto| tao bhayavaM cettabahulahamIe pariNayappAye vAsare uttarAsADhAjogajutte miyaMke avaNiyakusumAbharaNo 'NihiyatiyasindadevadUso kayavajasaNNihANapaMcamuTThiloo sakadhariyasaNhakiNhakuDilaggakesaseso sadeva-maNuyA-'surarisamajjhayArammi chaTThabhatteNaM 'savvaM me akaraNijjaM pAvaM' ti carittamArUDho / tao pacchA cattAri sahassA khattiyANaM garuyabahupasAyA''vajjiyahiyayA NisijjhamANA vi bharaheNaM, paMDikUlijjatA vi baMdhuyaNeNaM, caiUNa rAyasiriM, ujjhiUNa puttakalattAiyaM, chidiUNa ya NehapAse telokaguruppamANao 'jA gatI bhagavao sA amhANaM pi' evaM paiNNAmaMdaramArUDhA / gao ya vimhayAvRriyahiyao NikkhamaNamahimaM kAUNa sohmmaahivii| to bhayavaM causahassaparivArio viulaM mahimaMDalaM vihriumaaddhtto| viharato ya AhAraTThI aviNNAyabhikkhA-bhikkhayarasarUveNaM loeNaM kaNNA-gaya-turagAdiehiM NimaMtijjamANo gahiyamUNacao liMgamgahaNakAlamAsAiyamaNapajjavaNANo cauNANI Nagara-paTTaNAiyaM viharaMto adINamANaso paricatto chuhAveyaNAparigaehiM AsAiyakaMda-mUla-phalAiehiM bharahabhayagahiyaraNNaNivAsehiM pavattiyapaDhamatAvasaliMgehiM cauhi vi samaNasahassehi / tao bhayavaM Nami-viNamIhiM kaccha-mahAkacchaputtehiM aNAsAiyasAmipasAyapuhaisaMvibhAgehiM gahiyamaMDalaggehiM seviumADhatto / aNNayA ya dharaNiMdo vaMdaNAgao saMjamiyajaDAkaDappe gahiyapharamaMDalagge kayavakalodarue daTTaNaM pucchai-bho kiMnimittaM bhagavantaM hissaMgamolaggaha ? / tehiM bhaNiyaM-bhogatthiNI / nAgiMdeNa bhaNiyaM-kuo bhagavao cattavisayasuhAo saMparya visayAhilAso ? / tehiM bhaNiyaM-tahA vi amhehiM Na aNNo koi didvapulo, eyasayAsAo ceva jaM hou taM hou|tti bhaNiUNa tuhikkA ThiyA / eyamAyaNiUNa dharaNiMdeNa ciMtiyaM-bhayavaM tAva vAyAmetteNApi akayaparokyAro, amohA ya mahApurisasevA, vihattaM sayalaM bharaha'ddhaM, to demi eesiM paNNattipamuhANaM mahAvijANaM aDayAlIsaM sahassaM, kuNaMtu ee mahAvijjAbaleNaM veyaDDhassa paNuvIsaijoyaNuccassa paNNAsaM vitthiNNassa dasajoyaNakkkhiMbhAsu dAhiNuttaraseDhIsu NagaraNivesaM kAUNaM vijjAharacakavahittaNaM / ciMtiUNa ya eyaM ce bhaNiyA nnmi-vinnmii| tehi ya puNaruttaM bhaNNamANehi gamiUNa bhagavantaM gahiyAo vijjaao| gao NiyayaM ca thAmaM dhrnniNdo| te vi ya vijjAhiM lobhiya gahiyajaNavayA gayA veyaDDhapavyayavaraM / nivesiyAiM ca NamiNo NA] dakkhiNaseDhIe paNNAsaM nagarAI, viNamiNA vi uttaraseDhIe srtti| gayA ya vijAbaleNaM vijjAharacakkacaTTittaNeNaM pasiddhiM / bhuMjaMti bhoe| 1 eyaM ca jANetassa je / 2 lahuyaM cava je| 3 bukichi je / 4 saNNihANaM su| 5 parisAma je / 6 psikkhlije| 7 mi suu| 'lorie je| ceya je / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakkavaTTicariya / 41 io ya bhayavaM saMpugNamiyaMkavayaNo lAyaNNajalappavAhapUriyamahiyaladdhanto saMvatsa(ccha)ramaNasio gao viharamANo gayauraM / paviTTho ya AhAraTThI sejjaMsassa bhavaNaM / diTTho ya sejjaMseNa / tao taiMsaNasamaNaMtarameva IhApUhaM kuNamANassa samuppaNNaM jAissaraNaM / sumariyANi NiNNAmiyApamuhANi bhagavayA saha gayANi aTTha bhavantarANi / ubaladdho ya usahasAmI(mi)pucabhavajIvassa vairaNAbhassa cakkaTTiNo sArahittaNeNaM appA, to viyANio teNa saha pavvajApariyAo, uvagao [ya] phAsuyabhikkhAdANavihI / tAva ya tappuNNANuhAveNaM uvagayA ya gahiyaikkhurasabhariyakalasA keI kuDumbiyapurisA / to harisabharijjantaloyaNeNa NiraMtarubhiNNaromaMcakaMcuilleNaM pavaDDhamANapariNAmakaMTaeNaM kayatthamappANaM maNNamANeNaM ukkhitto bhavapaMjarAo appaNo vya ikkhurasakalaso, bhaNio ya bhayavaM-mujjhati esa AhAro bhagavao, tA geNhaha eyaM, kuNaha pAraNagavihIe majjhamaNuggaihaM ti / evaM bhaNie bhagavayA ko aMjalI / palhatthio Niyayajasanivaho bva bhuvaNayale rasakalaso nicchidde karayalajuyale / jAva ya ko bhagavayA pAraNagavihI tAva ya Nahayale kiMkarakaratAlaNANavekkhAo vajjiyAo devaduMduhIo, mukaM kusumavarisaM, paDiyA rayaNavuTThI, kao jayajayAravo murA-'suragaNehi, pasaMsio sejjaMsaNaravaI / avi ya bhavaNaM dhaNeNa, bhuvaNaM jaseNa, bhayavaM raseNa paDahattho / appA niruvamasokkhe, supattadANaM mahagyaviyaM // 125 // baddho 'teNeva balI hariNA jagNammi puhaidANeNaM / sejjaMso uNa siddho supattarasadANametteNa // 126 // kayaM ca bhagavao pAraNagudese cAuratayaM / peyaTTAvio daanndhmmo| taheva loo cAuraMtAiyaM kriumaaddhtto| bhuvaNaNAho vi bAhubalirAyahANIe takkhasilAvAhiriyAe ekarAiyaM paDimaM tthio| niveiyaM rayaNIe ceva bAhubaliNo taNNioiyapurisehiM bhagavao AgamaNaM / bAhubaliNA vi maMtiyaM-kallaM sabbiDDhIe telokkapiyAmahaM bhuvaNaguru vaMdAmi tti / evaM ciMtayaMtassa pabhAyA rayaNI / kayamuciyakaraNijja / mahayA riddhIe vaMdaNatthaM nniggo| tAva ya bhuvaNagurU apaDibaddhattaNao aNNastha gao / bhagavaMtaM aNNasthagayaM jANiUNa bAhubaliNA appANaM NidiUNa bhuvaNagurucalaNakaMtapaese savvarayaNamayaM sahassAraM dhammacakaM kayaM / sAmI vi bahalI aDambaillaM joNegavisayaM suvaNNabhUmi cai aNNe ya NANAvihamecchajAidese dhammasuivivajjie gahiyavivihAbhiggaho NANAvihatavacaraNarao varisasahassaM viharamANo saMpatto purimatAlassa Nagarassa puvvuttare disaubhAge, sagaDamuhAbhihANe ujjANe NaggohavarapAyavacchAyAe aTThameNaM bhatteNaM paDimaM tthio| tattha ya jjhANaMtariyAe vaTTamANamANa[sa]ssa pavaDDhamANasuha'jjhavasANassa apunyakaraNakameNaM AruhiUNa khavagaseDhiM khaiviyaghaNaghAikammacaukkassa uppaNNaM divvaM kevalaNANaM / uppaNNe ya aNaMte NANe caliyAsaNAgaeNaM sohammavaiNA kayA kevalamahimA / viraiyaM samosaraNaM / uvaviThTho bhuvaNagurU / patthuyA dhmmkhaa| parUviyANi paMca mahavvayANi / pavvAviyA ya caurAsIiM gnnhraa| io ya "NiveiyA bharahassa cArapurisehiM bhagavao kevlnnaannuppttii| tayaNaMtarameva AuhasAlAvAleNaM AuhasAlAe NiveiyaM samuppaNNaM cakkarayaNaM / tao bharaho ciMtiumADhatto-kassa puNa puvvayaraM mahimA kAyavva ? tti / evaM ciMtiUNa sayameva vilio-aho ! dUreNa vippalambhio saMsArasahAveNaM, jao kahiM tAo bhuvaNagurU sayalajaga'nmuddharaNasamattho ?, kahiM cakaM aNegajIvaviddavaNasahAvaM ihaloyamettapaDibaddhaM ?, tA pUemi tAyaM, tammi pUie sayalaM cakkAiyaM pUiyaM ceva / evaM ciMtiUmanbhuTio kevalamahimAkaraNaNimittaM / diNNA ya ANattI mahApaDihArANaM / sanjIkayaM jANa-vAhaNAdiyaM / viSNattA maiMrudevAsAmiNI imaM-"bhayavai ! tumaM sabbakAlamuvalaMbhaparAyaNA mahi(ha)mAsi jaha-'kila maha putto vAsAratte AsAradhArAjalapavvAlio, sisire ya himakaNucchittasisiramAruyAhayavevirasarIro, gimbha~yAle ya caMDadivasayarakarakarAliyaviggaho sayAkAladukkhamaNuhavai / ' tA Agacchau sAmiNI, pecchau attaNo puttassa mahaM ca riddhivisesN"| evaM bhaNiUNa AroviyA gyvrkhNdhovriN| uccalio mahAcaDayareNaM baMdhuyaNapariyario bharahAhivo AsaNNattaNao ya viNIya 1 jAIsaraNaM je / 2 appANo / vi sU / 3 NakaMTa je / 5-6 pAraNavi sU / 5 'ggahanti suu| 7 NANuve je / 8 teNeya je / 9 pAraNamuddese je / 10 payahAvio je / 11 yavanaviSayam / 12 'ca' iti sUpustake na / 13 disAloe saje / 14 khaviUNa ghaNa je sU / 15 NiveiyaM sU / 16 Na anbhuje| 17 marudevI je / 18 gimhayAle je / 19 No suyassa muhaM ca rije / 20 uccario sU / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 cauppannamahApurisacariya NayarIe purimatAlassa lahuM ceva patto bharahAhivo tamuddesaM jattha sAmI smosddho| diTTho ya dUrAo ceva paNayajaNa'bhuddharaNasamattho abhayadANapavatto hattho vca bhayavao dhammaddhao / avaloiyaM ca sahasa tti kaNayakiMkiNIjAlamAlAkayakolAhaleNaM pavaNavasucchaliyavaliyaveviradhayavaDasamUheNaM ayattapattajayaNAhasaMgamudhuyavellahalabhuyAsahasseNaM va NaccantaM mahimaMDalaM tipAyArovaveyaM chattattayasaNAhaM asoyavarapAyavAhiTiyaM tiyasA-'suraviraiyaM samavasaraNaM / daLUNa ya sahasovayaMtatiyasA-'suriMduvihiyabhUsaNakalAvapahAsaMghAutthaiyataraNimaMDalaM 'vimbhaupphullaloyaNo dehabharuvvarantaparioso bharahAhivo marudevAsAmiNI sapaNayaM bhaNiumADhatto-amba ! peccha bhuvaNaguruNo jayabhUsaNassa ridivisesaM, eyaM ca maha Niyantassa taNAo taNuayarI NiyasaMpayA paDihAi / Nisuo ya marudevAsAmiNIe surA-'sura-gara-vijjAharajayajayAravo, NisAmiyA ya amayamatI virva palhAyantI jaNamaNa-savagiMdiyavisese titthayaravANI / to NisAmiUNa vANI viyalio kammarAsI, vavagayaM mohajAlaM, ullasio suhANubhAvo, paNaTaM timiraM, pecchiumADhattA vimhayajaNae bhayavao aisayavisese / ADhattA ciMtiuM-" avassaM tihuyaNa'bhahio maha putto, kahamaNNahA viveiNo vibuhA susmusAparAyaNA bhavissaMti ? ti / erisANa ya tihuyaNapaDibohaNaNimittaM karuNAvajjiyahiyayANaM bhavasaMbhavaM kuNaMtANaM uvagaraNaNimittaM jaNaNi-jaNayAiyaM / evaM ca Thie ko hapaDibaMdhAvasaro ?, tA duTTha kayaM mae puci jaM NehamohiyAe vilaviyaM / saMsAre saMsaraMtANaM kammavasagANaM jIvANaM sabo sabassa piyA mAyA baMdhU sayaNo sattU dujjaNo majjhattho" tti / eyaM ca citayaMtIe uttaruttaramuha'jjhavasAyArUDhasammattAiguNahANAe sahasa tti pAviyA'pucakaraNAe pattA khavagaseDhI, khaviyaM mohajAlaM, paNAsiyANi NANa-daMsaNAvaraNa-utarAyANi, samAsAiyaM kevalaNANaM / tayaNantarameva selesIvihANeNaM khaviyakammasesA gayakhaMdhArUDhA ceva Auyaparikkhae aMtagaDakevalittaNeNaM siddhaa| 'imIe osappiNIe paDhamasiddho' tti kAUNa kayA devehi mahimA / viNNAo ya esa vuttaMto bharahAhiveNaM tiysaa'sursyaasaao| tao vimhaya-soya-koUhalabhariyamANaso dUrAo ceva ujjhiyarAyaciMdho saparivAro ya pAyacArI patto samosaraNaM , paviThTho ya puvvaduvAreNaM / sIhAsaNovaviThTho diTTho bhuvaNagurU / tipayakSiNIkAUNa ya thuNiumADhatto jaya mokkhapahapayAsaya ! jaya jaya sNsaarjlhibohitth!| jaya ghoraNarayapAyAlavaDaNapaDirumbhaNasamattha ! // 127 // jaya visayavisamahosahi ! jaya ghaNakammaTTagaMThiNiThavaNa! jaya sayalabhuvaNabhUsaNa! jaya vajjiya'vajjasabbhAva ! / / 128 // jaya sejalajalaharorAligaruyamuisuhayamahuraNigdhosa ! / jaya sayalachinnasaMsaya ! saMsiyakayasAsayasuhesa! // 129 // jaya gruybhvbhyuppitthsttsttaanndaanndullliy!| jaya bhuSaNabhariyajasaguNaNihANa! jaya NijjiyANaMga! // 130 // jaya jhANANalaeNpayaviyaNIsesavisesapAvasabbhAva ! | jaya paNayanAgavaddhaNa ! jaya jaya jayabaMdhava ! muNIsa ! // 131 // jaya kohakasaNa ! jaya mANamalaNa ! jaya mAyamahaNa ! muNiNAha ! / __ jaya lohaggahaNiggaha ! jaya micchucchAyaNasayaha ! // 132 // jaya tiyasA-'sura-NaraNAhamaulimaNiNihasamasiNakayapIDha !! jaya kayasayalasusaMgaya ! jaya dhammapayAsiyapayattha! / / 133 // iya so(tho)UNa ssNbhmbhttibhrucchliybhlromNco| NaraNAho jayaNAhassa calaNajuyalaM samallINo / / 134 // tao bhagavayA patthuyA dhammakahA, paruviyANi paMca mahabdhayANi, pavvAviyA usabhaseNapamuhA caurAsI gnnhraa| usabhaseNagaNahareNa ya bharahassa paMca puttasayAI, satta ya, NattuyasayAI, bambhI ya, tammi ceva samosaraNe pavvAviyANi / tao ya bhagavaM vohaMto bhaviyakamalAyare vihriumaaddhtto| io ya bharahAhiyo samuppannacodasamahArayaNo aNeyaNaraNAha-sAmantacakkapariyario atthAiyAmaMDave muhAsaNatyo viSNatto saseNAhihANeNaM Nara(? seNA)vaDaNAjahA-"deva ! viNNAyasayalasattha'sthassa avagayaloyavavahArassa paricchiyarAyagItisArassa bha~vao uvaesappayANaM cavalattaNaM, tahA vi jaM bhavao mamovari bahumANo teNa bhaNNasi-deva ! padidiNamakhaMDiyapayAvo dasama vi disAsu vitthAriyateyappasaro sUroNei suheNa vaasre| teyarahiyassa uNa hariNahiyayassa paMDaraudviyassa maya maMcha 1 yadhavaliya" je / 2 apattapataM jaya je| 3 suriMdanivvaDiyabhU je| 4 vimha je / 5 viseso je / 6 viya je / 7 evaM je| 8 degya nijjiya je / 9 sayala je| 1. lavihuNiyaNI je| 11 yamANabaMdhaNa! sU / 12 lohagganirubhaNa ! jaya mi je| 13 pariciyarAyanIyasAra sU / 14 bhagavao je sU / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakvaTTicariyaM / Nassa viya katto do vi diyahA tahaTThiyA ceva lacchI ? / aNavarayasatyaggahaNeNa ya karayalANIva bahalakajjalavAhasuyapavvAliyAI sAmIhavaMti sattusImaMtiNINayaNANi / annaM ca deva ! mullAvajjiyAe egarAiyAe vesAe vi bIo NAyago tti lajjAyaraM, kiM puNa kulakkamAgayaguruvaiTAe sayalajaNaviNNAyAe puMhatilacchIe bIo bhattAro ? tti / tA deva ! mattamAyaMgamayajalAsArAraddhaduddiNAI dappudhuraturagakharakhurAhaucchaliyadhUlidhavalAiM NisiyakaravAlakarapakpAikkavijjucchaDADovabhAmurAI caliyarahavarohadaliyameiNIvIDhajaNiyaNihAyAsavAiM pAusAraMbhadiNANi va bharahavAsammi viyaraMtu tuha balAI, avi ya jAva Na daippuddhrrhiyturiytorviyturysNghaayaa| bharahammi pahammi u jaMti sUsarA rahabarugghAyA // 135 / / jAva Na garuyamaubbhiNNagaNDabhittucchalantamayasalile / pecchanti darummillaMtaloyaNe mattamAyaMge // 136 // jAva Na kharakhurakhayakayarayapaDalucchaliyamaliyasasi mre| vAhijate turae turiyaM sattU tuha NiyaMti // 137 // iya jAve phArakaravAlabhAsure tujjha pakkapAikke / bharahammi saMcaraMte NiyaMti Na hu, tAva tuha sattU" // 138 // tao eyamAyaNNiUNa kAUNa ya cakapUyaM bharahAhiveNa tADAviyA NIsesadisApasAhaNatthaM bherI / uccalio rya ekamuiMkiyaM mahimaMDalaM kAuM cakkapahapaheNaM bharahAhiyo / digNaM ca puci puvvadisAsAhaNujjaeNaM punvadisAhihuttaM payANayaM / patto aNavasyapayANaehiM mAgahatitthAhiTiyaM gaMgAmuhAlaMkariyaM puvvasAgaraM / tattha ya cauttheNamArAhiUNa suThThiyaM jakkhaM, aNuNNAe ya teNaM avagAhiUNa bArahajoyaNAI raheNa samudaM, tatthahieNaM gahio NiyaNAmaMkio sro| mukko ya dhaNusaMdhANeNaM samuddAhimuho / paDio ya mAgahatitthAhivaiNo NAgakumArassa bhavaNe / daTTaNa ya taM saraM kuvio mAgahatitthAhivaI / daTThobhiuDIbhayaMkareNa bhaNiyaMNAgakumAreNaM-ko uNa eso apatthuyapatthao jo maha bhavaNe sarapakkhevaM kuNai ? tti / tao NAmaMkiyasaramavalovi(i)UNa vAiyaM NAma / viNNAyaM ca jahA-samuppaNNo paDhamabharahAhivo bharahAhihANo cakkavaTTI / tao ya sacUDArayaNaM saraM gaheUNa samAgao cakavATisamIvaM / diTTho ya bharahAhivo / sammANiau abbhuTThANAiNA / samappiyaM cUDArayaNaM saro ya / bhaNiyaM ca titthAhivaiNA-ahaM tava puvadisAvAlo / tao aNumaNNio bharahaNarideNaM / kayA tassa'DhadevasiyA puuyaa| gao cakkamaggANulaggo varadAmAbhihANaM samuddadakkhiNatitthaM / tattha vi ya teNeva kameNa varadAmatitthAhiveNaM pUio rayaNadANAiNA / puNaravi gao pahAsa(saM) avaradakkhiNaM titthaM / to teNeca vihiNA avarasamuddatitthAhivaipUio siMdhudeviM balabharakata kAUNa, bahurayaNasameyaM siMdhudattaM kaNNayaM siMdhudevI [ya] oyavettA, puNo veyaDDhagirikumAraM devaM vasIkAUNa suseNeNa seNAvaiNA cammarayaNappaoeNa uttAriyabala-vAhaNo siMdhuNikkhuDaM psaahei| tao timisaguhAe kirimAlayajakkhANumao seNAvatI daMDarayaNeNaM timisaguhamuhamugghADeuM, kAyaNirayaNeNa egUNavaNNAsasaMkhANi maMDalANi taruNaravimaMDalasaNNihANi tamaNiNNAsaNasamasthANi AlihiuM, ummugga-NimuggAo NadIo saMkameNa laMgheuM paviTTho uttarakhaMDaM bharahakhettassa jeuM bharahAhivoM / cilAehi ya saddhiM payaTTamAohaNaM / te ya parAjiyA mehakumAre ArAhaMti / tehiM ADhattaM varisiuM musalappamANadhArANivAeNaM / cakkavaTTiNA ya aho cammarayaNamuvari chattarayaNamabhitare ya Thio(? ThAvio) khNdhaavaaro| tattha ya sAlI puccaNhe vAviyA avaraNhe paJcanti, kAUNa AhAratthamuvaNamai / tao Amiogiyadevehi pelliyA mehamuhA / tavvayaNeNa ya siddhA cilaayaa| seNAvaiNA ya sAhio uttrsiNdhunnikkuddo| tao bAvattari joyaNANi cullahimavaMte uvarihattaM saraM pakkhivai / tao saravilihiyaNAmadaMsaNabohio cullahimavantagirikumAro devo AgaMtUNa reyaNAI payacchai / puNo bharahanAho usabhakUDe saNAmaM AlihiUNa, suseNaseNAvaiNA oyaviyaM gNgaannikkhuddN| to bharahAhivo gaMgAkUle seNANivesaM kAUNa 'gaMgadattayA saha varisasahassaM bhoge bhuMjamANo tthio| tayaNaMtaraM ca bArasa vAsAI Nami-viNamIhiM saddhiM payaTTamAohaNaM / parAjieNa viNamiNA itthIrayaNaM, NamiNA vi nANAvihANi rayaNANi uvaTTaviyANi / tao khaMDappavAyaguhAsAmi NavAlayaM jakkhaM vase kAUNa NIti / khaMDappavAyAe guhAe Niggayassa balabharakaMtagaMgAkacchappaesassa uvaTThiyA Nava mahANihiNo NAgakumArAhiTThiyA, taM jahA-Nisappo paMDuo kAlo 1 vAhamuhaM suhapappAliyAI sU / 2 puhaI je| 3 dapura je / 4 khayadhUlipaDalaucchaliya je| 5 va payarakara je| 6 ya cakamuI sU / 7 ahaM ca tava je| 8 vo| timisaguhAe cilA je| 9 rayaNAiyaM 5 je| 10 gaMgadevayA saha je| Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 cauppannamahApurisacariyaM / mahAkAlo mANavo saMkho savvarayaNo mahApaumo pingglo| ee AgaMtUNaM Nava viNAgakumArA bharahAhivaM vayaMti-bhI mahAsatta! tuha puNNANuhAvAvajjiyA amhe gaMgAmuhamAgahatitthAhivAsiNo smaagyaa| tA desu ramasu muMjasu jahicchiyaM 'NevvueNa hiyaeNa / amhe lahiUNa tumaM akkhayamihiNo mahAbhAga! // 139 / / ___ puNo oyaviyaM dAhiNaM gaMgANikkhuDaM seNAvaiNA / tao eeNa kameNa vasIkayachakkhaMDabharahasiddhI saTThIvAsasahassehi patto ya mahayA sammadeNaM viNIyaNayarIe / bArasahiM varisehiM raayaahiseo| tao NirUviyaM ca bharahAhiveNaM-ko mama bhAuANamAgao Na va ? tti / diTThA ya suMdarI AvaMDurakkhAmakavolA / tao taM daLUNa bhaNiyaM bharahAhiveNaM-kimevamavatthA imIe ? / kaMcuiNA bhaNiyaM-deva ! AyambileNaM / tao payaNurAeNa mukkA panvaiyA ya bhagavao samIve / to NicattiyamahArAyAhiseeNaM bharahAhiveNaM aTThANauibhAuyANaM pesio duuo| bhaNiyaM ca jai icchaha rAyasiriM to maha ANANuvattiNo hoha / aha bahumannaha tAyaM tA laggaha tassa maggeNaM / / 140 // tao suNiUNa bharahasaMdesaM savve jaNayaM titthyrmuvttiyaa| usabhasAmiNA vi samaNusAsiUNa paDivohiyA, pavvAviyA ya / puNaravi bharahAhivo maMtisameo maMtiumADhatto- 'bharahe' ityArabhya 'kimavasesaM ?' ityantaH pATha AryAchando jJeyam / etthaMtarammi laddhAvasareNa subuddhiNA bhaNiyaM-"evameyaM, kiMtuveramuvaghAyajagae uvayArI baMdhavo sayA hoi / kajjAvekkhAe jao mittA-mittattaNa m(v)vtthaa| 141 // tA deva! jo esa bAhubalI mahAbalaparakamo balAvalevAvamaNiyAsesasappurisasoDIro so kiM baMdhuttaNeNa tumha vaTTai ?, uyAhu aNNaha ? tti / tattha jai tAva puvapakkho tA sohaNaM, aha aNNaha tti tao ki vijiyaM bharahassa?, kiM vA rivUNa ucchAiyaM ?, kahaM vA akhaliyattaNaM ANAe ?, mahaMto maha viyappo taciTThieNa jaNio, tA viyAriUNa bhaNau devo"| bhaNiyaM bharahAhiveNaM-lakkhio tuha bhAvAveo, tA pesijau tassa ajjeva dUo, NivvaDau tassa vavasiyaM / ti bhaNiUNa sadAvio suvegAbhihANo duuo| sikkhaviUNa pesio bAhubalisamIvaM / tao [? gao] gAmArgara-kheDa-maDaMbAiyAI laMgheUNa takkhasilaM, patto ya bAhubali vaNassa duvAraM / mahApaDihArajANAvio ya paviTTho asthAiyAmaMDavaM / pAyavaDaNuDio ya uvaviThTho bhumayAiDhe jahAruhe aasnne| thevavelAe ya bhaNiyaM bAhubaliNA___"jassa kusaleNa kusalaM sayalassa vi hoi jIvaloyassa / kiM kusalaM tassa mahAjasassa maha baMdhuNo sayayaM? // 142 // jA NijjiUNa paramaMDalAI ekkaayvttvicchuriyaa| sA rajasirI keNAvi amaliyA dharai taha ceva ? // 143 // vahuANA cusaayrrsnnaalNkaardhrnnirmnniie| kiM taha 'ceva viyambhai mAla vva sirehiM gheppaMtI ? // 144 // jassa kaeNa tulijjati sIla-mAyAra-kulavavatthaMbhA / so pahupemAraMbho bhaNa kammi sujAyakammammi ? // 145 // iya pariyaNeNa juttassa tassa diyahA suheNa vacaMti / bahupatthaNijjavihavassa baMdhuNo gurupayAvassa ? // 146 // kiMca ajja guNabhAyaNamahaM rAyasirI ajja Navara maha saphalA / jaM duviNIyapatthuyakahAe NiyabhAuNA sario // 147 // tA dUdha ! kahasu kimamhArisANaM pi saraNakAraNaM mahArAyassa?" / iya bhaNiyAvasANe suvego bhaNiumADhatto-"kimevamAisai kumAro ? / jao devassa khaNamettaM pi Na phiTTai kumAro hiyyaao| 'saMgamAvasaro' ti kaliUNa pesio Na koI deveNaM ti / jaM puNa AilaiM tumhehiM 'sarIrAikusalaNNesaNaM' ti tattha aNavarayaM sevijjai sura-narapamuhehiM jassa pAvIDhaM / tumhArisA ya baMdhU tassa [ya] kusalaM ? ' ti kA saMkA ? // 148 // 'ekkAyavattaNaM rAyalacchIe, causamuddapajjaMtA''NAparisakkaNaM ca' bhaNaMtehiM tumhehiM aNeyasaMkappuppAiyaviyappo paramesarasamIvavattI pisuNajaNo NiravayAsIkao ubhayasiddhIe / NehahANaM puNa sayA guNagaNo baMdhuyaNo ya / tA kumAra ! mahArAyAbhiseyAvasare vi tumhe NAgaya tti jaiNiyautkaMTheNaM deveNaM pesio mhi aNAgamaNaNimittajANaNatthaM "yavayaNAvasANe bhaNiyaM bAhubaliNA-sahavAsaparihavAsakAe NAgayA amhe / jaM ca ANA amhArisesu khalai taM alaMkAro, Na parihavorAiNo, jao__jA sasurA-'sura-kiNNara-vijjAhara-NarasurehiM gheppantI / sA ANA baMdhusu khalai Navara thevo alaMkAro // 149 // 1 nivvueNa je / 2 rI opaDurakhAma je / 3 u ajjeva sU / 4 gara-NagarA-'Dai-marDa je| 5 degbhavaNassa je / 6 ceya je| 7 saMgAmA je| 8 bho ku sU / 9 jaNiukaMTheNa je| Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi- 2 bharahacakkavaTTicariyaM / baMdhuNeho uNa bhAuyavuttaMteNaM sacajaNaparigao / ahavA paramasthabaMdhavo so, jaojo uvaesa pAvammi dei so verio Na saMdeho / jo kuNai dhammabuddhiM so tassa jaNo paramabaMdhU // 158 / / evaM ca piyaguNattaNaM pi jai hoi to hou "tti bAhubalivayaNAvasANe bhAvagaruyaM dUo bhaNiumADhatto "kumAra ! sohaNameyaM jai baMdhuttaNeNa ANA khalai tumammi, tahA vi pisuNajaNo aNNahA viyappei / yujjai ya tassa ANAe vaTTiuM, jao tuha jeTThabhAuo so| kiMca sucariyacario cAI kayaNNuo duurnniggypyaavo| NIsesovahikeyArakAsao satthaNimmAo // 151 // jo sayayaM rAyamahAdumassa chaayaannisevnnsynnho| so siriphalAI bhuMjai parapariNaiNibiyArAiM // 152 // jaM ca sahoyarugghaTTaNaM kayaM so mahArAyassa doso ciya Na hoi / jai NAma sUruggameNa sesatArayANa teo avahIrai kimesa sUrassa doso ? / te ya paramesareNa bhaNiyA vi 'bhuMjaha jahicchaM majjha siriM'; NavaraM te saMpayamasaGamANA sayamevaniggayA kiM tattha mahArAyassa ? / avi ya amayamayasisirakiraNaM caMdaM NivvaviyasayalajiyaloyaM / Na sahati hatthidasaNA kamalA vi ya giyayadoseNaM // 153 // aNNaM ca guNapiyattaNaM mahArAyassa dUsaMteNaM appA tAva khalattaNeNa tthvio| jaosaMtaM pi hi vayaNijja parassa Na bhaNaMti sajjaNA NiyayaM / iyare muttUNa guNe dosamasaMtaM pi payaDenti // 154 // aNNaM ca jai NAma tumae rAyaguNA Na NAyA, taM NAmajai kahavi NAma jaccaMdhaehiM caMdo Na ceva sacavio / kiM tassa sirI payaDA bhuvaNAloyaM Na bhUsei ? // 155 // kiMca mahArAya ! bhAuNA hoUNa dosugghaTTaNapayaDiyakhalattaNeNaM tumae laeNjjAviyA amhe / jaM tassa bhAuo taM si kumara ! eeNa kiNNa pajjattaM ? / kiM phalamimiNA bhaNieNa'NatyapisuNattaNaphaleNaM?" // 156 // ti yavayaNAvasANe dhIrattaNaNamiyakoveNa bhaNiyaM bAhubaliNA-"re dUya ! tassAhaM bhAuyattaNeNa sohaNo tti tumhA risa cciya jANaMti erisaM jaMpiuM je mahArAyasaMvaDDhiyA, tA tujjha ko doso ?, jao dhIrapariggahagaruyaM jANai cakkammiuM kulpsuuo| AyAra-Nayahare pahugharammi saMvaDhio ya syaa||157|| viNayapaDibhaggapasaraM dUya ! bhaNaMteNa sAhiyaM sIlaM / sIleNa NiyayajAI pehuNo ya guNitaNaM vimalaM // 158 // kiMca-mahaM pi bAhubaliNo tumhArisehiM aNattho kIrai tti kiM keNa saMgayaM ?" / tao NiyasAmiparihavutteyavio dUo bhaNiumADhatto "savvo vi jANai hiyaM appA sancassa vallaho hoi / kiMtu viNAsaNakAle vivarIyamaI naro hevai // 159 // taM, jaM maha jAI sIlaM ca dUsiyaM tattha tujjha Na hu doso, jao mahArAyabaMdhavotaM si tti|jN puNa bharahAhivassa dosugghaTTaNaM kIrati taM savvahA tuha Na juttaM / kiMca tumhArisehiM gahiyA dosA vA guNA vA mahArAyassa kattha laggati ?, jI bahumaNNanti saiMdA vi jassa sasurA'surA NaragaNindA / guNaNiyaraM kA gaNaNA u tassa tumhArisajaNeNaM? // 160 // jeNa'hiyA hoti samA va tehi kiM ettha saMthuNaMtehiM / NidaMtehiM va tumhArisehiM jaNapUraNanarehiM ? // 161 // ___ tA kiM bahuNA vigasthieNaM ?, rajjaM vA mottUNa palAyasu, sura-Nara-vijjAharapaDicchiyaM vA ANaM paDicchasu ti, Na aNNahA tuha jIyAsa ti, avi ya taM bAhubalI NAmeNa Navara katthai adidvmaahppo| jo puNa parabalamalaNo so aNNo koi baahublii"||162 // tao tavvayaNANantarameva sayalaM khuhiyaM rAyacakkaM / bhaNiyaM ca suhaDehi-re re durAyAra ! dUa ! amha samakkhaM ahikkhi 1 jujai je / 2 Na hasati je| 3 ya attadoseNaM je / 4 mottUNa je / 5 lajjaviyA je / 6 eNa? Nasthi pisu je| vIrattaNa je| 8 tassAhamabhAuttaNeNa je / 9 bahuNo sU / 10 hoi je| 11 jIvitAzA / 12 dUya ! je|| Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuppnnmhaapuriscriy| viUNa mahArAyaM ajja vi pANe dhAresi ?, tA saMpayaM esa Na hosi, karehi jaM krnnijj| ti vijjucchaDADovabhAsuraM kaDDhiyaM maMDalaggaM bhaDehiM / tao karavAriyakalayaleNaM bhaNiyaM bAhubaliNA-kimaNeNa vAvAieNaM ?, avajjho kila dUo / tti bhaNiUNa NIsArio asthaaiyaamNddvaao| saMdiTuM ca bharahAhivassa jahA-"jaNayadiNNamaMDalamettasaMtassa majjha paMcANaNassa viya attaNo viNAsAya Na juttaM kovavibohaiNaM ti, tujhaM piuNA ceva diNNaM visayakhaMDaM / kevalaM tu bhatrayA bhAue NivyAseUNa maMDalapariggaho kao, kimettieNa ceva gavyamuvvahasi ? / tA jai icchaha rajjaM siriM ca taha jIviyaM ca kittiM ca / to vajjiya vajjasamaM maha maggaM viyarasu jahicchaM // 163 // avivAuo ahaM bhaauysiriie"| bhaNiUNa visajio duuo| etthantarammi kAlaNiveyaeNa paiDhiyaMavaraMgaNAsamAgamapayaDiyarAo diNakkhae sUro / kamasosarantakarasaMgasAmadehaM divaM muyai // 164 // uvasaMharai saI ciya teyaM abalattaNaM lahai suuro| NiyaceTTa ciya dhIrANa Navara heuM viNAsammi // 165 / / jaM Asi durAloyaM phuriyapayAvassa maMDalaM raviNo / uvyattijjai sAyammi, teyarakkhA jae garuI / / 166 // parichidiuM Na tIrai puci jo garuyavaDhiyapayAvo / so ceva Akalijjai sAyamavatthAkalaNaheU / / 167 // daiyavirahe vi jA dharai jAmiNI tIe matilaNamaNagdhaM / iya kaliUNa va divaso saha raviNA saaymtthmio||168|| raviNA viNA tamoheNa NahayalaM mailiyaM giravasesaM / Nihuo tA hoti khalo parassa khaliyaM Na jA lahai // 169 // ekkeNa viNA raviNA sAyamavatthaMtaraM jayaM NIyaM / laddhakhaNeNa tameNaM, teyaMsI savvahA jayai // 170 // iya viyaliyaguruteo jai jAo kAlapariNaivaseNa / asthamai paraM sUro vi mailaNaM Na sahai payAvI // 171 / / tao bAhubalI visajjiyasayalasAmantaloo uDio atyaannmNddvaao| dUo vi bhaggamaccharucchAho NiggaMtUNa takkhasilAo aNavasyapayANaehiM patto bharahAhivarAyahANi vinniiynnyriN| viSNAyavuttaMteNaM bharahAhiveNaM ghosiyaM bAhubalihuttaM payANayaM / pahayA snnnnaahbherii| rayaNIe carimajAmammi ya NidAviramuTThiyassa bharahAhivassa paDhiyaM baMdiNAjaggai jai vi payAvo tujjha sayA bhuvaNarakkhaNasayaNho / taha vi kAlaparassa va mahai jaNo tujjha paDibohaM / / 172 / / sUruggameNa NAsanti tArayA, hoi Nippaho cNdo| kiM kiM Na karei jae teyapphuraNaM viyaMbhaMtaM ? / / 173 // ete vi bahupadIvA mUruggamajAyanipphurapayAvA / Na'gyaMti, pasiddhamiNaM 'guNAhio iyaramaMtarai' // 174 // viyasaMtu paiNayakamalAI deva !, maulaMtu verikumuyAI / sUrassa va tuha boheNa hou bhuvaNaM pi ramaNijjaM // 175 / / iya mAgahathuiviramammi Navara suttuTieNa turieNa / aggakkhaMdhammi gayaM pahuNA sammadabhIeNa // 176 // tayaNaMtaraM ca mahayA sammadeNaM payaTTo khaMdhAvAro / a~NavarayapayANaehiM patto bAhubalidesasImA / io ya bAhubalI kayasayalakaraNijjo sohaNadivase payANAbhimuho titthayarathuNaNatthaM paviTTho devaharambhaMtaraM, thuNiumADhatto jaya [jaya telokkekallamalla ! paramatthasattuviddavaNa ! / loyA-'loyapayAsaNasamattha ! saMpattavaraNANa ! // 177 // NAho tuma, tuma ciya saraNaM sayalassa jIvaloyassa / bhaviyANa baMdhavo taM si NAha !, taM ceva bhavamahaNo // 178 // tumha calaNANa jayaguru ! NIsesapasatthalakkhaNadharANa / bhavamahaNANa mahAyasa ! mohamahAmANamalaNANa // 179 // jayamaGgalANa maMgaladharANa saMsAravAsamukkANa / garuyagaruyANa muNivai ! Namo Namo NikalaMkANa // 180 // iya garuyabhattibharaNibbhareNa bhAveNa bhuvaNaNAhassa / kAUNa thuiM NAbheyasAmiNo calai bAhubalI // 181 // 1 "Nijjanti sU / 2 haNanti suu| 3 patthiya sU / 5 saya je| 5 vIrANa je| 6 paNaika je| 7 aNavaraipa je / 8 tayaloke je| Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 risahasAmi-2 bharahacakkavaTTicariyaM / Niggao ya cauraMgabalasameo rAyahANIe, patto NiyayadesapajataM / AvAsio saMgAmajoggapaesAsaNNabhUmibhAge / sikkhaviUNa pesio bharahAhivassa dUo / teNa ya laddhAvasareNa ya viSNatto bharahAhivo jahA-"mahArAya ! jeNa paMvatto si tuma paheNa sappurisaNidio esa / kiccAvasANaduhao, vijayatthI kiM buho kuNai ? // 182 // vihavo tA dUre cciya supurisa ! jIyaM pi te NasAmaNNaM / NaraNAha ! imammi tuhaM NavaramasAhAraNo ayaso // 183 // kiMca Na yANasi evaM pII jaha sajaNassa ekkarayA / DhukkhaM visaMghaDijjai dukkhaM ciya 'vihaDiyA ghaDai // 184 // kanjamavasANavirasaM hohI NaraNAha ! sAhiyaM tujjha / kusalaM gayAhivaiNo sIhavirohammi ki hoi ? // 185 // jo NijjiUNa bharahaM kaha kahavi samajjio jayapayAvo / bAhubaligo bhaDehiM mA gheppau so jaso ehiM // 186 // piuNA 'dinneNaM ciya hoi~ kayattho balI ya baMdhU ya / kiM tujjha ettha NaTuM ?, bharahAhiva ! hosu jasabhAgI // 187 // bAhubalimmi garAhiva ! aNuNijjatammi NijjiyaM bharahaM / iharA baMdhucchAyaNamayasa ciya kevalaM paDiyaM" // 188 // iya bhaNiUNa saviNayaM dUo puNa bhaNai sAmisaMdiDhe / hINuttimANa majjhe keNiha jujjheNa jujjhAmo ? // 189 // tao tabbayaNAvasANe bhaNiyaM bharahAhiveNaM "appANamappaNa cciya lahuyA salahanti jaM tayaM juttaM / iharA guNANuvekkho ko aNNo te pasaMseu ? // 190 // supurisamagguttiSNaM tuha rAyA Navara bhAsiuM muNai / paDivayaNamaNa hiA jaM amhe Na ya jhAviyA guruNA // 191 // re dUya ! vayaNamettasAreNa kiM bahuNA palavieNaM ?, sUra-kAyarANaM viseso phaleNaM ceve NivvaDai ti"| puNo bhaNiyaMuttimajujjheNa jujjhaamo| dUeNa bhaNiyaM-"jai evaM tA kimaNeNa jaNakkhaeNamaphaleNaM karaNaM? / Na tuha balaM maha purisehi tIrai ovaggiuM, Na ya tuha bhaDehi majjha baiMlaM ti / tA tuma pi tAyassa putto, ahaM pi| NicaDau doNha vi prkmo| pecchaMtu do vi valAI sakkhIbhUyAiM / jujjhaM puNa tivihaM diTThIe uttama, majjhimaM tu bAhAhiM taha ya vAyAe / NisiyAsi-tomarAIhi hoi ahamaM jaNaviNAsi" // 192 // tao tavvayaNANaMtaraM bhaNiyaM mahArAyAhirAeNaM-diTThIjujjhAtiNA uttimajujjheNa jujjhAmo / tti bhaNiUNa visajjio dUo / sAhiyaM NIsesaM baahublinno|| aha jayaduppariyallaM aggakkhaMdhammi dAruNaM samaraM / seNAvaipamuhANaM bhaDANa jAyaM dhareUNa // 193 // bharahAhiva-bAhubaliNo uttimajujjheNa jujjhiuM payaTTA / tattha yapaDhamaM diTThIjujhaM, vAyAjujhaM, taheva bAhAhiM / muTThIhi ya DaMDehiM ya savvattha vi jippaI bharaho // 194 // etyaMtarammi guruparihavAbUriyahiyaeNa cakavaTTittaNammi jaNiyaviyappeNaM bharahAhiveNa sumariyaM cakkarayaNaM / sumariyANaMtarameva hatthammi ThiyaM / tao ubhayabalesu samuTThio hAhAravasaddagabbhiNo mahaMto klylo| mukaM ca jAlAmAlAulIkayaNahayalaM cakkarayaNaM / Niyagotte Na paharai / pariaMciUNa bAhubaliM puNaravi tassa ce hatthammi ThiyaM / didaM ca hatthaTTiyaM cakkarayaNaM yAhubaliNA / tao kovANalubbhijjantaNayaNarAo bhaNiumADhatto bAhubalI "kiM cuNNemi sacakaM NiTurabhuyajantadaDhapariggahiyaM / sabalaM tuma NarAhiva ! payaDeu balaM tu bAhubalI // 195 // NayamajjAyAcaliyammi saMpayaM ko guNo vva tai Nihae ? / dAijjhitA'higahaNeNa maMtiNo ki pi sAmatthaM? // 196 // dhiddhI aho ! akajaM jaM khelavisayANa kAraNe esa / muMcai uiyaparihavo AyAraM porusaM saccaM // 197 // tA chaDDemi sa~I ciya hayavisae jANa kAraNe loo| NiyabaMdhummi vi paharai niravekkho mukkamajjAo // 198 // visa-visayANaM doNha vi bhaNaMti aJcaMtamaMtaraM viusaa| sai bhuttaM haNai visaM visayA sariyA vi bahuso vi // 199 // Na gaNei NirayaviyaNAo Neya lajja Na goravaM Na kulaM / visayavisamohiyamaI kajjA-kajjaM Na lakkhei // 200 // 1 payatto je| 2 jIvaM pi sayalasAma sU / 3 dukkhaM pi sNpddije| 4 viyaDiyA sU / 5 pyaaso| suu| 6 diNheNa suu| 7 koi je| 8 bNdhuunn| je| 9 ceya je| 10 balanti sa / 11 tumampi sa / 12 ahampi sU / 13 ceya je| 14 khala vije| 15 saya je| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / pasusariso hoi Naro visymuhaasaapisaaysccvio| mUDho aMdho vva sayA hiyamahiyaM vA Na yANeti // 201 // NAyarai dhammacaraNaM, gidai guru-devayaM, bhayaM muyai / Na gaNei Neha-gorava-lajja, Na ya viNaya-majjAyaM // 202 // jaM paraloyaviruddhaM loo vavaharai mukkmjjaao| tattha NimittamaNajjA visayA visabhoyaNasamANA / / 203 // visayANa pasAdo so dRsiyagurusIlasajjaNaguNANa / pariharai hiyaM, ahiyaM bahumaNNai jaM jaNo mUDho" // 204 // iya evamAdi bhaNiUNa suvahuyaM gidiUNa khalavisae / NibbhacchiUNa bharahaM bAhubalI kuNai appahiyaM // 205 // tao NiyattavisaDhavisayAhilAso ummillasuha'jjhavasAo sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kAUNa vihiNA kayasAmAio 'saMjAyAisayaM NiyayasahoyaraparisamaNaisao kahaM dacchAmi?' ti ciMtiUNa gahiyamUNacao tuliyapaMcamahavvayabhAro tattheva paDimaM Thio bAhubalI / tao saMjAyapacchAyAveNaM garuyasaMvegAkhittahiyaeNaM NiyacariyalajjieNaM pAemu paDiUNa bharahAhiveNaM bhaNiumADhatto "mA muyasu taM mahAyasa ! majjAya'kamaNalajjiyamaNajja / cattaM NiyasayalasahoyarehiM pAvAdhama pAvaM // 206 / / tai NiggaeNa supurisa ! NikkaiyavaNehabhAvabharieNa / baMdhurahiyassa majjhaM rajjamakajjaM va paDihAi // 207 / / majjhaM Na esa doso avarAho esa dosamUlAe / savvANAyAragharAe rAyalacchIe pAvAe // 208 / / paMDiccaM jAI porusaM ca kula-sIla-guNavavatthaMbho / viha~DaMti jIe saMgeNa dukkayaM Navara saMThAi / / 209 // Na sahei sIlasAraM, baMdhuM pariharaI, supurisaM haNai / gANApayAravaMcaNaseMmujjayA jA sayA loe // 21 // Na gaNei kayaM Na guNe dakkhiNNaM NAvabujjhai kayAi / Na ya porusaMNa vijja Na ya lajjaM Neya majjAyaM // 211 // jA asamaMjasakaraNujayA sayA jA khalattaNaphalA ya / sA rAyasirI mANuNNayANa kaha sammayA hoI?" // 212 // iya NidiUNa suiraM rAyasiriM garahiUNamappANaM / bharahAhivo sadukkhaM viNIyaNayariM aNupaviTTho // 213 // tao aNusoiUNa suiraM, nidiUNamappANaM, bhAviUNa saMsArasahAvaM, garahiUNa rAyalacchi, saMvegabhAvaNayA paritaNuiUNa sogAveyaM, maMtivayaNANuroheNaM bhoe bhuNjiumaaddhtto| ___io ya saMvaccharaM jAva dukkaraM kAyakilesamaNuhavaMtassa bAhubaliNo pIDiyAhiM baMbhi-suMdarIhiM bhaNio kahAvasare telokkabaMdhU jagapiyAmaho bhagavaM usabhasAmI jahA-bhagavaM! bahUNi divasANi bAhubaliNo dukkaraM tavacaraNaM carantassa, Na ya se mohaMdhayArakhaeNamAvaraNaMtarAyavihaDaNeNaM kevalaNANaM samuppajai, tA sAheu bhagavaM kimajja vi puNamaMtarAyakAraNaM ? ti / bhagavayA bhaNiyaM-khINabahukammo bAhubalI, kiMtu mohaNIyAvayavodae vaTTai, Na ya tassodaye vaTTamANassa kevalaNANamuppajjai, tassa mohaNIyAvayavamANodao vaTTai, so ya tumha vayaNANaMtaramevovasamaM gacchai ti, tA sigyaM vaccaha bAhubalisamIvaM / tao tAo bhagavayAeseNaM gayAo bAhubalisamIvaM / bhaNio ya tAhiM bAhubalI-bhayavaM ! vI(vi)iyasaMsArasahAvassa samataNa-maNi-leTchu-kaMcaNassa cattasayalasaMgassa Na juttaM gayavarArohaNaM ti, tA sayameva viyappiUNa hatthIo oyaraha tubbhe / tti bhaNie bambhi-suMdarIhiM bAhubaliNA ciMtiyaM-katto me vallilayAviyANAvaNaddhadehassa ubhayapAmuTTiyubbhaDavammiyassa gayArohaNaM ? ti, Na ya imIo bhagavayo samIvAo samAgayAo aNNahA jaMpaMti, tA kimetya bhavissai ? / tti ciMtayaMteNa sahasammuiyAe viyANiyaM "mANahatthI NAma jtthaahmaaruuddho| "so ya dhamma-'stha-kAma-viNayANa vigghaheU / kohubbhavo vi maannmuulo| mANamahAgahagahiyassa purisassa na viNao, Na gurujaNANuvattaNaM, Na vijjAgamo, Na paramatthAloyaNaM, Na saMsAra-mokkhacintA, Na paramatthadaMsaNaM ti / avi ya lAyaNaM rUvaM jovaNaM ca mahilAguNA ya sohaggaM / mANasiNINa mANeNa NiyayamaMge vilijjanti // 214 // mANamahAgahagahio avamaNNiyalesapurisasoDIro / marai raNammi paratyaM niratyayaM kuNai maNuyattaM // 215 // mANamayamohiyamaI taM taM ciya kuNai jeNa bahuviyaNe / purisaddesivaseNaM NiraNusao ghaMghale paDai // 216 // 1degNa esa doso duuje| 2 mADhataM je| 3 viyaDaMti suu| 4 'i, porasa ha je| 5 samujjayA sU / 6 gujjayA suu| 7 hou je| 8 aNuvaviTTho sU / 9 sammaiyAe je| 10 so dhamma sU / / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aviya 1 risahasAmi-2 bharahacakkavaTTicariyaM / Na gaNei gurU Na gaNei mAyaraM Neya goravaM Na bhayaM / NaM ya lajja Na ya NehaM Na baMdhavaM Neya majjAyaM // 217 // Na kayaM gAvakayaM ciya Na ya mittaM Neya kula-gaNAyAraM / attho niratyao ciya mANacahiyassa purisassa // 218 // iya mUlamaNatyANaM savvANaM hoi esa hayamANo / taM hayamANo puriso kallANaparaMparaM lahai // 219 // jIvAipayatya'nbhAsaNekavavasAyanicchiyamaittaM / bahuvihapavittasattha'tthavittharArAhaNaM hoi // 220 / taM pi pasaNNe guruyaNamaNammi bhuvimlstthnnimmaae| payaDiyasamataNa-maNi-leThu-kaMcaNe samamuha-duhammi // 221 // hoi gurU supasaNNo taJcittArAhaNeNa viNaeNa / tassa viNayassa vigdhaM karei mANo viyambhanto // 222 // mANagahiyassa cittaM jAyai 'eso vi mANuso ceva / tA kiM karaNa eyassa hoi dINattaNaphaleNaM ?" // 223 / / evaM ciMtiUNa puNaravi ciMtiyaM-kimaNeNA'buhajaNAiNNeNa maggeNa ? ti, tA gacchAmi bhagavao samIvaM, pecchAmi ya vimaluppaNNaNANAisae NiyayabhAugo, aNAiNihaNANa jaMtUNaM kAlabhUyamahallayavivakkha tti / vibhAviUNa viyaliyagurumANapavvaeNa vavagayamohapaDaleNamavaNiUNa mAyavallIe saha valliviyANaM samuccalio bhagavao samIvaM / etyaMtarammi viyaliyamahAkammamohajAlassa mANamettAvariyadivvaNANassa khavagaseDhIe kameNuppaNNaM tIyA-'NAgaya-[saMpaya]payatyunmAsagaM divvaM kevalaM gANaM / gaMtUNa sAMmisamIve kevaliparisAe AsINo ti| ___ aNNayA ya bharahaputto mirIyI divasayarakaraniyaratAvio majjhaNhadesayAle mala-jallAvilasarIro ahiNavaloyapariyAviuttimaMgo padidiNaM jAyaNAparIsahaparAjio vAyAlIsadosarahiyabhikkhAsohimacayanto gimhumhavAluyakilAmiyacalaNakamalo bhAgavayaM kuliMga parikappiUNa ahAsuhaM vihriumaaddhtto| ___ aNNayA ya bharahacakavaTTiNA avasesatitthagara-cakkavaTipaNhakahaNAvasANammi pucchiyaM-kiM bhayavaM atthi koi imIse parisAe tahAviho jo tityayarattaM pAvihi ? tti / bhagavayA bhaNiyaM-asthi tuha ceva putto mirII, so ya addhacakkavaTTINaM paDhamo 'poyaNAhivaI tiviThU NAmeNaM, puNo videhe cakkavaTTI, puNo vi kAleNa baMdhiUNa titthayaraNAmaM apacchimo vaddhamANAhihANo tisthayaro bhavissai / to tamAyaNNiUNa bharahacakkavaTTI uvaNIyaNANAvihAhAro sAhuNo NimaMtei / bhaNio ya bhagavayA-sAhUNamakappaNijjo esa AhAro, jao AhAkammio AhaDo rAyapiMDo ya / tamAyaNNiUNa vimaNadummaNeNaM bhaNiyaM bharaihAhiveNaM-bhayavaM! ki mae kAyavvaM ? / bhaNio tilokaguruNA-mA saMtappa, guNAhiyANaM dehi tti / tao asamaMjasapariharaNatyaM kAgaNirayaNeNa dhijjAiyANamuppattiM kAUNa viNioiyAhAro aNuNNAyabharahacchettasAhupayAro mirII(i)vaMdaNatthaM go| vaMdio ya gururkehiugghaTTaNapuvvaM miriiii| mirIciNA vi 'titthayaro apacchimo bhavissAmi' ti jANiUNa kayamuttuNattaNaM, gahio mANatthaMbheNa, tappaccayaM ca baddhaM NIyAgoyaM / bhagavao samIve samaiviraiyaliMgo ya vihariumADhattau / uvasAmei bahuvihehiM payArehiM pANiNo / uvasante ya pavvajjamuvahie jayaNAhassa sIsattaNeNa uvaNeti / aNNA ya bhaviyavvayAe tArisabhAvassa gelaNNAvasare kavilamuNiNA pucchio-bharyavaM ! kahiM puNa NiruvAo mokkhamaggo ? / tao sahasakAraNa jahaTiyameva NiveiyaM-bhayavao smiive| puNo vi kavilamuNiNA bhaNiyaM-bhayavaM ! iha puNa kiM Natthi ceva mokkho?| tamAyaNNiUNa gelennapaDiyaraNakaMkhuNA samuiNNakammuNA paNaduvivaeNaM aNAloiyA''gAmiyaduiparaMpareNaM bhaNiyaM dIhayarasaMsArakAraNaM mirIiNA-kavilA ! etthaM pi mokkhamaggo asthi ti / tao eeNa dumbhAsieNaM appA saMsArasAgare pavAhio ti|| io ya bhayavaM viharamANo avaNeto mohatimiraM, peNAseto saMsae, aNuggaheMto pANiNo, chaumatthakAlavarisasahassUrNa puncalakkhaM uppaNNadivvaNANo cautIsAisayasamaNNio vihariUNa gao aTThAvayapavvayavaraM / tatya ya mAhabahulaterasIe dasasahassaparivAro codasabhatteNaM uvarayamaNo-vAya-kAyajogo selesIvihANeNaM khaviyabhavopaggAhikammaMso sivamayalamaNuttaraM ptto| 1 payatyunmA sU / 2 pUyaNA sU / 3 bharahanAheNaM je| 4 oio AhAro je| 5 kahimogghaTTaNapubdhi je| 6 yA bhavi suu| 7 tArisassa bhAva s| 8 ! ki puNa sa / 9 gelaNDapa s| 1. avarNato je / 11 payAsato je / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / io ya bharaho pAliUNa jahociyaM rAyasiriM, suMjiUNa bhoe, kAUga aTThAvae savvatitthayarasaruvasaNNihAiM ceiyAI, NimmaviUNa aTThapayaparicchiNNaM aTThAvayaM, parUviyasakaMgulimahiMdUsavo, aNNayA usabhasominivvANagamaNAyaNNaNajAyasaMvegahiyayaviNoyaNasthaM saha aMteuriyAjaNeNaM majiuM pytto| tao majjiUNa vivihakIlAhi, mottUNa saravarucchaMgaM, savvAvayavaNirUvaNatthaM AyaMsaharaM paviTTho samANo NirUviumADhatto sarIrAvayave / saNiyaM ca NirUvaMtassa viyaliyaMgutthalarayaNo samavaloio aMguTuo / tao taM asobhamANaM pecchiUNa ciMtiyaM-kimesa avarAvayavo [? va] Na sohai ? ti / ciMtayanteNa 'vavagayAharaNo' tti viNNAya ( ? yaM ) / tayaNaMtaraM ca viyaliyaM mohaMdhayAraM, 'vihaDiyaM kammavaDalaM / tao ciMtiumADhatto"eyassa hayasarIrassa payatIe sanyAsuipahANAhArassa maMsa-soNiya-majja-'mejjha-mutta-puri(rI)sAimalabhariyassa cintijjantaM ( 1 ) kiMci sohaNaM ti, AgaMtugakittimAharaNasohAlaMkio esa chajjai, Na aNNaha tti / avi ya ciMtijantamaNiTuM gabbhAhANAi kAraNamimassa / saMvaddhaNaM pi uvarahiyassa jaM taM kahaM bhaNimo? // 224 // NhANa-vilevaNa-bhoyaNa-acchAyaNa-pAlaNehiM priyrio| vihaDai taha vi hu hayadujaNo vya deho Na saMdeho // 225 // NiJcamaNicce asuimmi duggahe maMsa-soNiyAvAse / dehammi vi paDibaMdhAu bisamA kammadaMdolI // 226 // jassa karaNaM tammasi NiccamakajjAI kuNasi re jIva ! / mutta-purIsAhArassa rogaNilayassa pAvassa / / 227 / / cintijantA'NiTThA tassesA pAvapariNaI NiyayaM / asui ba bhUipuMjo vva hoi kimiyANa Nivaho vva // 228 // AgaMtugabhUsaNabhUsiyassa NicaparisIlaNIyassa / ciMtijjaMtaM kiM kiM pi sohaNaM hayasarIrassa ? // 229 // paisamayaM ciya visarai bala-mehA-rUva-jovvaNa-guNehiM / Au-baleNaM ca tahA teNa sarIraM ti kiM bhaNimo ? // 230 // iya NigguNe sarIrammi Navari eso guNo jae pyddo| jaM savvadukkhamokkhaM suddhaM dhamma samajjiNai" // 231 // evamAiveraggabhAviyamaNo NidiUNa sarIraM, parihariUNa rAyasiriM, saNiyaM sesAlaMkAraM moiumaaddhtto| jao jao sarIrAvayavAo avaNei bhUsaNaM so so Na tahA chajjai tti suTTyaraM verggmoinnnno| tao pavaDDhamANasaMvegassa paisamayaM uttarottarAsAiyajjhANAisayassa bhavantarabbhAsA''sAiyasuhapariNAmAvasesiyakammarAsiNo apucakaraNaM, khavagaseDhI, samuppaNNaM "kevalanANaM / kayA sakkeNaM liMgAipaDivatti tti / putto ya Aiccajaso mahayA vibhUIe ahisitto piuNo rjje| bharaho vi kevalI bhavopaggAhINi kammANi upa jiUNaM sokkhaM kammakkhayalakkhaNaM mokkhmnnuptto| Aiccajaso vi rayaNANubhAvattaNao aladdhacakkavaTivavaeso bhuMjiUga sayalaM vasumati, pAliUNa jiNovaesiyaM dhammaM, ahisiMciUNa NiyasuyaM mahAjasaM kulakkamAgae rajje, saimAsAiyasavaNNubhAvo siddhimuvgo| ___ mahAjaso vi teNeva kameNa rajjamaNupAliUNa aibalaM rajje ahisiMciUNa "teNeva vihiNA siddhipuripahio sNvutto| atibaleNa ya antakAle yalabhaddassa saMkAmiUNa rajjadhuraM sakajjamaNuciTThiyaM / ___ evaM teyavIriya-jalaNavIriya-ambuvIriya-saccavIriya-mahAvIriyA vi parivAliUNa kulakamAgayaM [? puhaI], bhuMjiUNa rAyasiriM, aMte caiUNa bhoge savvakammakkhayaM kAUNa sida(da) tti| iti mahApuruSacarite prathamatIrthakaraRSabhasvAmicaritaM prathamacakravarti bharatezvaracaritaM [ca] saiMmAptam // 1-2 // 1 "sAmiNo ni suu| 2 viliya je / 3 sohaNanti sU / 4 saMvaDDhaNaM je / 5 paricario sU / 6 baMdho u visamA kammaduddolI suu| 7 kaeNantammasi sU / 8 kimipANa je / 9 samaya cciya je| 10 kevala nANaM su| 11 samAsAsiya sU / 12 teNeya je / ___Jain EducAR nIriya-mahAvIriya-saJcavIriyA vi je / 14 siddhi tti je|15 samAptamiti je| Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 3 ajiyasAmicariyaM ] asthi va jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNamajjhime khaMDe viNIyA NAma NayarI / tattha ya jiyasattU NAma raayaa| vijayA NAma bhAriyA / bhuMjaMti bhoe / sarai saMsArI / io ya usahasAmititthayararasa aikantassa akaMtA paNNAsaM koDilakkhA sAgarovamANaM / tao puvva'jjiyapuNNapanbhArAisao samAsAiyatitthayaraNAmakammo caiUNa maNuyadehaM, uvabhuMjiUNa siddhimuhasamAgamaNuttarovavAiyasuhaM, vijae mANe aNupANi tettIsaM sAgarovamAI dIhamAuM, parahiekkarao ohiSNANAvagayaparamattho vaisAhasuddhaterasIe cittANakkhatte vijayAe kucchisi puttattAe ubavaNNo / kayaM ca suriMdega gabbhAhoNociyaM kajjaM / diTThA vijayAe tIe ceva rayaNIe codasa mahAsumiNA / kahiyA jahAvihiM daiyassa / ANaMdiyA ya teNaM puttajammeNaM ti / tao paDipuNNesu Navasu mAse amesu rAIdiesa mAhassa suddhaTTamIe rohiNiNakkhattammi uvatraSNo bhagavaM / kao devehiM merusiharammi jammAbhiseo / bhagavam samuppaNNe 'Na keNai jio jaNau' tti kaliUNa ammA-pitIhiM ajio ttiNAmaM kathaM / vaDhio ya saha kalAhiM / vivAhio ya aNurUvaM kaNNayaM / viiyaparamattho vi kammaTThi aNuvattento bhoge bhuMjiumAdatto / tao aNupAliUNa kumArabhAvaM, siddhiM gae jaNayammi pAliUNa rajjasiriM puvrvvagAhiehiM egahattaripuvvalakkhehiM gaehiM, sayaMbuddho vi loyaMtiyapaDibohio 'diNNasaMvacchariyamahAdANo saMsAramuhavirattahiyao siddhibahusaMgamUsuo mAhassa sudraNavamI misiraNakkhattammi paDivaNNo sAmAiyaM sahasaMbavaNujjANammi / aNukkameNa ya jahuttavihAreNaM bArasa varisAI paccajApariyAyaM pAuNiUNaM mahaseNavaNujjANammi sattacchayataruvarassa heTThao posassa suddhekkArasIe rohiNiNakkhatte jhANaMtariyA mANassa aputrakaraNa khavagaseDhIpakkameNaM uppaNNaM kevalaM NANaM / caliyAsaNAgaraNa ya mahiMdeNa kayA kevalimahimA | viraiyaM samosaraNaM / parUviyANi cattAri mahavvayANi / pavvAriyA ya bhagavayA paMcANauI gaNaharA / patthuyA dhammakahA, taM jahA paMca gatIo - NarayagatI tiriyagatI maNuyagatI devagatI mokkhagati tti / tattha NirayagatIe satta puDhavIo, taM jahArayaNappabhA sakarappabhA vAluyappabhA paMkappabhA dhUmappabhA tamappahA mahAtamappahA / tattha rayaNappabhAe asIuttara [? joyaNa ] lakkhabAhallAe ahovariM patteyaM mottUNa [? joyaNa] sahassaM bhavaNavAsibhavaNaMtariyA NirayA havanti / tattha ya terasa patthaDA, NirayANaM ca tIsaI lakkhA, usseho satta dhaNUNi tiSNi rayaNIo cha ceva aMgulAI ti, sAgarovamaM ThiI / ateyare battIsuttara ? joyaNa ]lakkhabAhallAe ekArasa patthaDA, paNuvIsaIM lakkhA NirayANaM, usseho paNNarasa dhaNi abhAgoya bArasa ya aMgulAI, tiSNi sAgarovamA ThitI / taiyapuDhavIe aTThAvIsuttara [ ? joyaNa ] lakkhabAhallAe va patthaDA, paNNarasa lakkhA NirayANaM, usseho eNkkattIsaM dhaNUNi dhaNuyacaubhAgAhiyANi, satta sAgarIvamAI ThitI / cauttha-yate vIttara [? joyaNa ] lakkhabAhallAe satta patthaDA, dasa lakkhA girayANaM, usseho bAvadvidhaNUNi dhaNu''mahiyA, dasa sAgaro mAI ThitI / paMcamapuDhavIe aTThArasuttara [? joyaNa] lakkhabA hallAe paMca patthaDA, tiSNi lakkhA NirayANaM, usseho paNuvIsuttarasayaM dhaNUNaM, sattarasa sAgarovamAI ThitI / chapuDhavIe solasuttara [? joyaNa ]lakkhabAhallAe tiNNi patthaDA, paMcUrNa lakkhaM NirayANaM, usseho aDDhAijjANi sayANi dhaNUNaM, bAvIsasAgarovamAI tthitii| sattamapuDhavIe bhaTThuttara[? joyaNa ] lakkhabAhallAe ego patthaDo, paMca NirayA, taM jahA - kAlo mahAkAlo rauravo mahArauravo apaidvANo tti, usseho paMca dhaNusayANi, tettIsaM sAgarovamAI bhavaTTitI / jaM jIe bhavadhAraNijjaM sarIraM taM ceva duguNaM uttaraveDavviyaM ti / tattha gacchati paMciMdiyatiriya maNuyA mahAkUrakammakAriNo roddajjhavasANA tivvayarasaMkiliTThapariNAmA aNatANubaMdhikasAyaTTo 1 hANociyaM karaNijjaM je / 2 dihaM saMvacchariyaM mahAdANa je sU / 3 ca tIsa je 4 degmANi dvitI je / 5 ekatIsaM je 1 6 vattiNo je / For Private Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caumpannamahApurisacariya micchatta-'NA(pNA)NamohiyamaiNo viraiparammuhA majjAipamAyA''seviNo ukkaDajogA mahAraMbhA mahApariggaivattiNo paMciMdiyavahapariNayA maMsarasAisevaNekarayA asuhalessA paravasaNAbhiNaMdiNo tti / avi ya jaM aNuhavaMti dukkhaM taM sIsau kaha Nu tumha vAyAe ? / taddukkhamukkhapisuNo saddo ciya tAriso Natthi // 1 // tatto uvvaTTiUNa caurAsIjoNilakkhabheemu tiriesu NANAvihaveyaNAhitthahiyayA pairAyattapANA attANA asaraNA sI-uNDaveyaNAurasarIrA chuhA-pivAsAkilaMtadehA sakayakammavattiNo saMsArakantAre aNupariyaTTanti ti / aNNe vi tiriya-maNuya-devA aTTajjhANovagayA koha-mANa-mAyA-lobhavahiNo NissIlA NivvayA suhapariNAmarahiyA saMsArasUyarA mAyA-viti-putta-kalattaNehaNiyaliyA tiriemu uvavajjati / je puNa phyayIe bhaddayA maMdakasAyA dhammaruciNo dANasIlA IsIsimuhajjhavasAyA te maNuesu uvavajjanti / je uNa dhammajjhANavasagA mahAdANAipasattA sIlavbayANuhANaparAyaNA appakasAyA te devesu uvavajjati / je uNa asesakammakkhayakAriNo te mokkhagativattiNo havaMti tti / __ evaM ca suNiUNa ke vi saMsArajaladhipoyabhUyaM mokkhataruNo amohabIyaM sammattarayaNaM paDivaNNA, aNNehiM desaviratI, aNNehiM savvasaMvararUvacArittamabhuvageyaM ti / aNNe uNa garuyakammabharAUriyasarIrA lahiUNa vi akAraNabaMdhavaM telokaguruM savaNNuneyAraM Na jANanti paramatthaM, Na ummUleMti mohaballiM, Na dalaMti micchattapaDalaM ti / avi ya sAmaNNe ciya pariNativaseNa jIvattaNe aNAdIe / AsaMsAraM bahiyA keI bhaviya ciya Na honti // 2 // bhaviyattaNarAsigayA "keI hayapAvapariNaivaseNa / kAlamaNantaM pi puNo tasattaNaM Neya pAvaMti // 3 // tasabhAve vaTuMtA vi kei pNciNdiyttnnmpttaa| kimi-kIDa-payaMgAIsu ceya keittha acchanti / / 4 // jai kaha vi kei pariNaivaseNa paMciMdiyattaNamaNUNaM / pAveMti pAvabharagaruyapelliyA Na uNa maNuyattaM // 5 // maNuyattaNaM pi jAyaM dukkayakammANa mecchajAdIsu / AriyakhettavihUNANa tANa tANAya Na hu hoi // 6 // Ariyakhette kummo va kei maNuyattaNaM jai lhejaa| maNuyattaM taM pi hu mukkapaNNapavaNudhuyasamANaM // 7 // maNuyAuyaM pi dIhaM NAsai dAriddadukkhataviyassa / dhammarahiyassa dulahaM NaTuM rayaNaM piva samudde // 8 // kammabharapIDiyANaM maNuyANaM dhammapariNatI dulahA / jai hoi dhammabuddhI suhagurujogo Na. saMpaDai // 9 // laddhe gurummi payaDe nniisespytthbhaasnnptiive| viratipariNAmarUvaM viveyarayaNaM Na ucchalai // 10 // payaivirasammi saMsArasAyare'ntellisArarahiyammi / kaha kaha vi divbajoeNa kei jIvA jai lahanti // 11 // iya lahiUNe vi evaM sammaM Na kuNaMti jaM jahAbhaNiyaM / sammattaM "pi hu keI vamaMti saMsAraNimmahaNaM // 12 // kiM kuNau kammavasagANa pANiNaM desaNA jiNANaM pi ? / aMghalayapayAso Neya hoi diNayarasa~eNaM pi // 13 // iya erisammi saMsArasAyare dUramujjhiyavivee / kesiMci sauNNANaM ca goyare hoi titthayaro // 14 // dachNa vi titthayaraM vayaNaM AyaNNiUNa tassa puNo / kANa vi Na hoi vimalA tattesu jahiTThiyA buddhI // 15 // iya bahuvicittarUve saMsAre saMsarantapANigaNe / dhaNNANa kaha vi jAyai dulahA sammattapaDivattI // 16 // iya evaM dulahA sammattapaDivattI, laddhA visA puNo parivaDai / evaM bhayavaM deviMda-gariMdavaMdio bohito bhaviyakamalAyare, payaDeto saMsAra-mokkhapahe, dariseMto visamakammavivAgaM, sAheMto jahaTThiyaM dhammaM kosaMbIe NayarIe uttaradisAe smvsrio| viraiyaM devehiM samosaraNaM / tammajjhammi asoyapAyavassa heTao uvaviTTho sIhAsaNe tiloyguruu| sakIsANakarudhuyacAma pamAyase je / 2 jogamahA sU / 3 NaM corAsI suu| 4 parapANA sU / 5 vattiNo je| 6 mAyA-piti je / 7 payaIe je| 8 dhamma'jjhavasANa je / 9 gayanti sU / 10 keI iha pAva je / 11 ceva keityaicchaMti sU / 12 jAIsU je / 13 'paIve je / 14 re'ntikasAra je / 15 Na ya e suu| 16 pi a keI suu| 15 degsaeNampi sU / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ajiyasAmicariyaM / 53 rajuyalo sadeva-maNuyA-'surAe parisAe dhammaM khei| tAva ya samAgayaM bambhaNabhajja-ppaiyaM, tipayAhiNIkAUNa uvaviDhaM calaNaMtie / kahantare pucchiyaM bambhaNeNa-bhagavaM! kaha Nu eyaM ? / bhagavayA bhaNiyaM-devANuppiyA! smmttppbhaavo| baMbhaNeNa bhaNiyaMkahaM ciya ? / bhagavayA bhaNiyaM-soma ! kettiyaM evaM ?, sammattappabhAveNaM uvasamanti verAiM, pagassanti vAhiNo, vilijaMti asuhakammAI, sijjhai samIhiyaM, bajjhai devAuyaM, saNNejhaM kuNanti devayAo, sijhaMti pANiNo tti / tao eyamAyaNNiUNa bhaNiyaM baMbhaNeNa-bhayavaM ! evaM eyaM, Na aNNaha tti / bhaNiUNa baMbhaNo tuhiko tthio| etthaMtare ya. sesajaNabohaNatyaM pucchio bhayavaM gaNahAriNA-kimaNeNa pucchiyaM ?, kiM vA bhayavayA sAhiyaM ? ti / bhayaghayA bhaNiyaM-soma ! suNa, atthi iheva NAidUrammi sAliggAmo NAma aggaahaaro| tattha dAmoyaro NAma bambhaNo parivasai |somaa se bhaariyaa| tANa putto muddhbhtttto| teNa ya vivAhiyA siddhabhadhRyA sulakkhaNA'bhihANA / pattANi jovaNaM / bhuMjaMti attaNoNurUve bhoe| kAlaMtareNa tANa uvarayA jnnnni-jnnyaa| tANaM ca viyalio puvvvihvsNco| attaNo ya kilesA'sahuttaNeNa dukkheNa bhoyaNaM saMpanjai tti / tao evameyaM sIyaMtayaM gharaM pecchiUNa saMjAyaveraggo asAhiUNa gheriNIe sahavAsaparibhavamasahamANo desaMtaraM gao bNbhnno| jANio ya esa vuttanto sulakkhaNAe jaNaparaMpareNaM / paigamaNeNaM accaMtasoyAriyahiyayA veraggamaggoiNNA niviNNA saMsAravAseNaM jAva ciTThai tAva ya tappuNNANuhAveNa viya sAhuNiparivAriyA vAsArattagamaNatthaM sulakSaNAe ghare vasahiM maggiUNa viulA NAma gaNiNI tthiyaa| sulakSaNAe ya aNavarayaM dhammadesaNAsavaNeNaM vavagayaM micchattapaDalaM, uvagayaM sammattaM, paDivaNNA jIvAdipayatthA jahiTThiyA, gahio ya saMsArasAyaruttAraNasamattho jiNaesio dhammo, jAo kasAyANa uvasamo, uppaNNaM visayaveraggaM, NiviNNA jamma-maraNaparaMparAe, aNukaMpAparA jIvANaM, paraloyaNicchiyamatI jAya tti / aNavarayaM sAhuNimussUsAparAe aikto vAsAratto gayA ya aNuvvayANi dAUNa gnninnii| uvAgao viDhattadaviNajAo tIe bhttaaro| kayaM jahociyaM / pucchiyA ya-suMdari! kahaM kahaM maha vioe ThiyA si?| tIe bhaNiyaM-piyayama ! tuha virahapIDiyAe uvAgayA gaNiNI, disaNeNa ya vavagayaM tuha virahadukkhaM, uvaladdhaM ca jammaphalaM sammattalAheNa / teNa bhaNiyaM-suMdari! kerisaM sammattaM ? / tIe vi sAhio jiNadesio dhmmo| puNNANuhAveNa uvagao tassa / paDivaNNaM sammattarayaNaM tennaavi| uvavaNNo ya kAlakkameNaM tesiM putto / jAo ya loyavAo-aho! sAkgANi eyANi, paricatto kulakkamAgao dhmmo| aNNayA ya muddhabhaTTo puttaM gaheUNa sisire gao paccUse baMbhaNaparisAulaM dhammamgiTTiyaM / to tehi ya saMpahAriUNa samAgao bhaNio-sAvago tuma, Na tuha amha sayAse avagAso asthi / bhaNiUNa dhammagiTTiyaM veDhiUNa tthiyaa| uvahasio ya so "tehiM ti| etthaMtarammi muddhabhaTTeNa saMjAyANusaeNa vilakkhIbhUeNaM 'jai Na jiNaesio dhammo saMsArasAyarappahANo, Neya arahA titthayaro ya savaNNU, Na ya sammatta-NANa-caraNAI mokkhamaggo tti, Na ya sammattaM puhavIe atthi tti, tA maha putto ettha Dajhau' ti bhaNiUNa so putto tIe ceva khAiraMgArabhariyAe vediyAe pakkhitto / tayaNaMtaraM ca "uddhAio hAhAravasadagambhiNo mahaMto kalayalo 'hA! daDDho daDDho tti aNajjeNa appaNo putto' tti bhaNamANA khuhiyA baMbhaNANa prisaa| etyantarammi ya ahAsaNNihiyavANamaMtaradevayA[e] sammattA'NuhAvAkhittahiyayAe kamalasaMpuDe choDhUNa avaNIyajalaNappahAvAe rakkhio ti / tIe virAhiyasAmaNNAe kevaliNA pucchieNa sAhiyaM jahAmulahabohiyA tumaM, kiMtu sammattunbhAvaNAe ujjuttAe hoyavvaM / tao sA sammattulbhAvaNaparAyaNA muNiUNa ohiNANeNa imaM vaiyaraM tayAsaNNe ThiyA / rakkhio tIe eyANa putto, payAsio smmttpphaavo| pecchiUNa evaM vimhaupphullaloyaNo uvasaMto samUho / bhaNio baMbhaNIe bhattAro-Na tae sohaNamaNuciTThiyaM, jao jai kaha vi devayAe asaNNihANeNaM putto 1 bhAryA patikam / 2 sAhiyanti je / 3 teNa vi sU / 4 gharaNIe sU / 5 vasaI sU / 6 varayadhamma je / 7 rutaraNa je / 8 taddesaNeNa je / NubhAvao urva je / 10 tehinti sU / 11 uTThAio sU / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / ujjhejja tA kiM Na hojja jiNadesio dhammo ? ti, tA 'kimaNeNaM bAlacarieNaM ? / ti bhaNiUNa ya uvasantajaNaM bhattAraM ca sammattathirIkaraNatthaM esA bambhaNI gahiUNa iha maha samItrAgayati / 54 o evaM devANuppiyA ! bambhaNeNa pucchiyaM, mae vi sammattappahAvA sAhio / aiyaM ca AyaSNiUNa thirIbhUyaM sammattaM / aNNehi vi parisAgae hiM paDivaNNaM ti / ari eeNa vihiNA puvvaMgUNaM puvvalakkhaM pAliUNa pavvajjApariyAyaM taM vArasavAsUNaM kevalapariyAgaM ca aNupAlettA sammeyaselasiharaM gao / tattha ya causahassasameo mAsaM pAogao NidhuyabhavauvaggAhikammaleso siddhimuvagao ti // iti mahApurisacarie taiyamahApurisassa ajiyasAmiNo cariyaM samattaM // 3 // 1 kimimeNa je / 2 tao devA je / 3 evaM sU / 4 savaripUNaM je 5 taM ti je / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 4 sagaracakkavaTTicariyaM ] khaMDijjai vihiNA sasaharo vi sUrassa hoti atthamaNaM / hayadivyapariNaIe kavalijjai ko Na kAleNaM ? // 1 // ekekamucciNaMto khiNNo vba NarANa kAlajoeNaM / jalaNo vva hayakayaMto jugavaM aha Neumujjutto // 2 // atthi iheba jambuddIve dIve bhArahe vAse aujjhA NAma nnyrii| vivihavaNNarayaNohabhavaNujjalA, sappurisahiyaya vva tuMgapAyArovaveyA, mahilAmaNANa v'gaahkhaaiyaavriyaa| aha ekko ciya eso doso vya guNo vva ettha NayarIe / jaM jattha va tattha va jaha va taha va vaccaMti sai diyahA // 3 // ___ tattha sesaNaravaimauDamaNiNihasamasiNiyapAyavIDho dariyArimaddaNo kAmiNIkaDakkhavikkhevalakkho sayalaguNagaNAhAro dakkhiNNamahoyahI dANasIlo dhammaruI NIsesasatthaNimmAo sabakalApArao AyArakulaharaM viNayAvAso majjAyANimmAo viyakkhaNo kayaNNU savvassa mitto sumitto NAma NaravaI / tassa ya NIsesasurA-'sura-vijjAhariMdasuMdarIvaMdassarUva-guNa-sIleohiM vijayavaI vijayavatI NAmeNa bhaariyaa| tIe ya saha tassa samaikaMto koI kaalo| __ aNNayA vijayavatIe rayaNIe carimajAmammi di@o sIhakisoro vaiyaNeNovaraM pvisNto| saMkhuddha-hityahiyayA vevirasarIrA ya udviyA sayaNijjAo / bhaNiyA ya piyayameNaM-suMdari! kimakaMDa eva viuddhA kharapavaNudhuyadIvayasiha ca vevirasarIrA disAo avaloesi ? / tIe sAhiyaM jahaTiyaM piyayamassa / teNa vi ya [? bhaNiyA suMdari ! vIsatthA hohi, bhavissai te dappudhurA'rigaiMdakuMbhatyalekadAraNapaJcalo purisasIho putto| tao daiyatrayaNeNaM AsAsiyA ANaMdiyA ya puttalaMbheNaM ti / tao paDipugNesu Navasu mAsesu aTThamesu rAidiesu suhaMmuheNaM sayalalakSaNovaveyaM pasaviyA puttaM ti| kayaM garideNaM tihuyaNaccherayabhUyaM vaddhAvaNayaM / paiTAviyaM ca se NAmaM sayaro tti| so ya paMcadhAipariyario kameNa vaDDhiuM payatto / uvaNIo kalAgahaNakAle kalAyariyassa / gahiyAo baavttriklaao| tao NIsesakalANimmAo gahiyasayalasatya'ttho vivAhio aNaMgavaipamuhAo aTTa daariyaao| sumittega ye sayaraM raje ahisiMciUNa paraloyavihANeNaM sakajjamaNuciTThiyaM / samuppaNNaM ca AuhasAlAe jakkhasahassaparivAriyaM cakkarayaNaM / NiveiyaM syrss| teNAvi kayA aTTa divase mhimaa| uppaNNANi ya kameNa coddasa vi rayaNANi / tattha egidiyANi satta, taM jahA-cakaM chattaM cammarayaNaM maNirayaNaM kAgaNirayaNaM khaggarayaNaM daMDarayaNaM ti / satta paMciMdiyANi, taM jahA-hao hatthI seNAvaI gahavaI purohio vaDDhairayaNaM itthIrayaNa ti| oyaviyaM ca punbakkameNa battIsehiM varisasahassehiM bharahakhettaM / uppaNNA ya Nava nnihinno| Nivvattio raayaahiseo| saMjAyA battIsa sahassA NaravaINaM, causahI sahassA aMteuriyANaM / uppaNNA ya sahassaMsu-sahasa(ssokkha-sahassabAhu-daiccayapamuhANaM puttANaM sadvisahassA / evaM ca visayamuhamaNuhavaMtassa tassa causahisahassaMteurovabhogeNaM uvvAyataNuNo itthIrayaNovabhogeNaM puNaNNavassa baccanti diyahA, sarai sNsaaro| aNNayA ya suhAsaNatyo sahassaMsupamuhehi viNato puttehiM jahA-"tAya ! vasIko tae paDivakkho iMdiyagaNo ya, pasAhiyaM bharahavAsaM kAmiNIvayaNakamalaM ca, payAsio disAmuhesu Nimmalo jasapabbhAro guNagaNo ya, NIyA kittisariyA mayaraharatIraM ANA ya, paNAsio dosasamUho pisuNavaggo ya, NIo samuNNaI koso baMdhuyaNo ya, vityArio payaigaruo 1 hiM avijiya(yA) je / 2 vijayamatIe sU / 3 vadanenodaram / 4 ya sarajje aMje 5 battIsaisahassA je / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / 56 jiNadesio dhammo pAvo ya, pAtriyA attaNo rUvasirI sIlasaMpayA ya, tai Nijjie bharahavAsammi bhuMjantA tuha sirI, payAsiMtA attaNo parakamaM, tAyANuSNAyA jahicchaM viharAmo ti / avi ya sAvara sirI dukkhajjiyA vi mehamahai jIvaloyammi / ghetUNa balA suiraM jA bhujjai puttavaggeNaM // 4 // bhuMjaMtA vi jahicchaM tagayA agghanti saMpayaM piuno / jagaNIe thaNaM suiraM pi sahai putto cciya piyaMto // 5 // ho jasalahaNijo piyA vi puttehiM bhuMjamANIe / kharapavaNuddhayadhayacaMcalAe sai rAyalacchIe // 6 // tehiM jassa bhujja rAyasirI maMDalaggaNimmAyA / so cciya Navara kayattho kayapuNNo so ciya jayammi // 7 // gurucalaNakkantA pAuyA vi paribhogao jagati NiMdaM / lacchI uNa tavvirahA vayaNijjaM kuNai jaNayassa // 8 // puSNaghaNANaM dhammo lacchI puttesu guNamahagghesu / iyarANaM puNa ayaso veraM ca riNaM ca saMkamai // 9 // jA jIvaMtANaM ciya bhujjai puttehiM baMdhuvaggehiM / sA lacchI dei dhiI, mayassa uNa Natthi u viseso // 10 // iya tujha thireMnyakhaMbhaNimiyaNI sesa bhuyaNabhArassa / bhuMjAmo bhuvaNasiriM bhamimo bhuvaNaMtarAlesu // 11 // kiMca iya evaM jaMpaMtANa tANamAyaNNiUNa Nimmavio / mukkakusumehiM samayaM sUrasahassehiM jayasaddo || 12 | viSNatto atyATThiehiM sappurisasaMkahAvasare / rAyA vimyaviyasaMtaNayaNavattaM saputterhi // 13 // to bhai naravariMdo ghaNo haM jassa puttaputtehiM / bhujjai lacchI guNavantaehiM puttehiM ya jahicchaM // 14 // aNNA u niMdaNijjA lacchI jA putta-baMdhuparihINA / apyaMbhariNo sauNA vi putta ! kiM tANa jIeNaM ? / / 15 / / ramaha jahicchaM bhuvaNaMtare, bhuMjeha saMpayamuyAraM / ko kuNau tumha vigghaM ?, sigdhaM bharahaM parivbhamaha // 16 // iya evamaNuSNAyA piuNA, kAUNa tassa calaNesu / paNivAyaM mahijAyaM suiraM dAliddadalaNe // 17 // tayaNaMtaraM ca gurujaNA'NuSNArahiM saTThIhiM pi sahassehiM pahayaM payANatUraM / ugghosiyaM paccUsagamaNaM / etthaMtarammi upAyA dIsi pattA, taM jahA - dAhiNA mahAsadA, keusyAulaM taraNimaMDalaM, diTTamajjhavivaraM rayaNiyarabimba, caliyA vasumatI, jAyA disAdAhA, avi ya 7 keuragamakayavivayarasa biMbaM diNammi diNamaNiNo / lakkhijjai gahasiricalaNaNivaDiyaM NeuraM va gahe / / 18 / / odIsai sasibiMbaM vivaraMtararattavAhirAvayavaM / atthakkaphuDiyarNitohakalilabaMbhaMDakhaMDa va // 19 // hiMsaMti jayaturaMgA ya raharsanicchUDhadhUmamalakalusa / aNavarayadviyamuhalohakamalachAyAvibhiNNaM va / / 20 / / iya taiyA bhayajaNaNA NarANa saMpaTTiyANa bhuvaNammi / sayarAhabhaMgapisuNA sudAruNA Asi uppAyA // 21 // tao aMgaNiUNa avasauNaparaMparaM kayakouyamaMgalovayArA bhaviyavvayANioeNaM kammapariNairajjusaMdANiyA disAmuhapa-sAhaNatthaM piuNA'NuNNAyA thIra yaNavajjaM iyararayaNovaveyA mahayA caDayareNaM raha-gaya-gara-turayacauraMgabalovaveyA pasatthe tihikaraNa-Nakkhatte sohaNe lagge caliyA kumArA / pesijjaMti jahAruhaM pasAyA, kIranti maMgalAI, paDhanti baMdiNo, galagajjaMti gayavarA, hiMsaMti turaMgavarA, kalayalanti pakkapAikA / evaM mahayA halaboleNaM NiggayA rAyahANIo kumArA / AvAsiyA vivitte bhUmibhAe / diTTho ya ahAphAsue pae se sajjhAyavAvaDo muttimaMto vva puSNarAsI ego sAhU / sahassaMsupamuhehiM vaMdiUNa pucchio-bhayavaM ! jANAmo saMsArAsArattaNaM, bujjhAmo kaDuyavivAgattaNaM visayANaM, kassa vA sagaNaviSNANassa eyammi parivasantassa Na phurai viveyarayaNaM ? ti, tahA vi pAeNa Na bajjhakAraNamaMtareNa erisA viveyabuddhI hoI ti, tA sAheu bhayavaM jai jhANa-'jjhayaNAdINamaivva NAvaroho, amhovari vA aNuggaho tti, kiM te saMsAraheuNo NivveyakAraNaM / ti / aisayaNANiNA 1 dukkha piyAvije / 2 sahasahai sU / 3 saya rAM sU / 4 puSNavarANaM je / 5 thirabhuyakhaMbhaNimmiya je / 6 bhavimo bhuaNaM sU / sUrisa je 8 nivvUDha je 9 agiNikaNa je / 10 hojja tti, je / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sagaracakkavaciriyaM / bhayavayA akiliTTaNisaggovaesaM paramaNaliyamakAhalamaNavajjaM bhaNiyaM soma ! jai koUhalaM tA suNasu maha NivveyakAraNaM, Nivveyassa karI bhaviyANa esA kaha tti / bhaNiUNaM kahiumAdatto 57 bhavasAyarammiNiyakammajaNiya dukkhohavasaNapaDahatthe / tiyasA samatthA honti Neya nivaDantamuddhariuM // 22 // NiyacariyAvajjiyagaruyakammadU sahavivAgaNimmaviyA | jIvANa payativirasA aidukkhaparaMparA hoi // 23 // mahArAya ! io ya aSNabhavaMtarammi ahaM NANa viSNANasameo varuNavammA'hihANo khattio Asi / maha piuNo kula-vihavANurUvasIlasArA sIlavaI NAma kaNNagA uvaNIyA, vivAhiyA ya sA mae / pattANi jovvaNaM / sA ya annahakayAbhihANatthA ukaDayAe mohassa, ummaggaparayAe jovvaNassa, NiravekkhayAe vammahassa, acintasattittaNao kammapariNaIe, ubhayakulamailaNaparAyaNA paralogaparammuhA agaNiyakalaMkabhayA avahatthiyaNiyayakulAyArA sairiNI saMkuttA / tao mae aikaMtovaesapayANa taNao 'apaDiyAra' tti kaliUNa uvekkhiyA / aNNayA ya vihiNioeNaM aibalaparakkameNa rUvasaMpauveyaNavajovvaNaguNANuvattiNA sIhaNAmeNa pallivaiNA amha gAmo avakkhadaM dAUNa gahio / tao hayavihae gAmammi sA durAyAriNI sIhapallivaimuvadviyA / bhaNio ya tIe paganbhavayaNeNaM jahA-"ajjautta ! tai diTThameta ceva maha samUsasiyaM hiyaeNaM, viyasiyaM NayaNajuyaleNaM, phuriyaM bAhulaiyAhiM, bUDho NiraMtaraM sayala(? laMga)maMgesu romaMco, jAIsarAI va loyaNANi jammantaraNehamaNusaranti ti / avi ya-- pemANurAyara sie diTThe guruNehaninbhare daie / kiM kiM Na karei jaNo samatthio paMcabANa ? // 24 // tA jai mahovari ajjautto sANurAo sakouhallo sANukaMpo vA tao ajjauttamahaM sayaMvaraM varemi " / tti bhatI [sA] avalaMbiyA seNAvaraNA paDhamaM hiyaeNa, pacchA karayaleNaM / tayaNaMtaraM ca gaheUNa sIlavaI paDiggAhiyaghaNa ghaNNasuvaNNasAro gao yiyapalli pallivaI / tattha ya teNaM sA savvanteurapahANA savvassasAmiNI kayA / aNavarayapavaDDhamANASNurAyANa takkAlociyavisaya muhamaNuhavantANa vacaMti diyahA, sarai saMsArI / sA vi aimAyA krUDa - kavaDa - cADaparAyaNA hiyayamaNupaviTThA pallivaiNo / ciMtiyaM ca NeNa taM kiMpi mANusa mahilammi saMpaDai vihiNioeNaM / cintAhiyAI jammi u NarANa jAyaMti sokkhAI / / 25 / / hanbhariyaM sanbhAvaNinbharaM rUya-guNamahagghaviyaM / samasuha- dukkhaM jassa'tthi mANusa so suhaM jiyai // 26 // io ya ahaM pitIe avahariyAe vavagaiyaaMdhyAro vva saMjAyaviveu vva laddhi(ddha ) mahANihANo vva daDhamUsasio / ciMtiyaM ca mae varamiha te katthA te cciya dhaNNA ya jIvaloyammi / je mohaNosahINaM ramaNINa Na goyare paDiyA // 27 // taha vihu parilahuyaM ciya jamimIe pelavAe saMbaMdho / Na gao mohAvatte jaM ayasakalaMkio Neya // 28 // o ahaM mahArAya ! vavagayasaNNivAo vva puNaruttaladdhajammo vva jahAsuhaM saMsArasuhamaNuhaviumADhatto / aNNayA ya uddhamAhappo viNijjiyAsesajuvANavaggo visumariyasIlavaivaiyaro tanbhAuNA mittatvammeNa dubbolio jahA" jANiyaM tuha vIriyaM, pariNNAyaM ca savvAuhesu kusalattaNaM, jeNa jiyaMtassa caiva tuha bhajjA satcuNA avahariyatti / kiMca saMsArapUraNeNaM jAyA jAeNa ettha kiM teNa ? / jassa Na bharei bhuvaNantarAI kittI viyaMbhaMtI // 29 // do bhiuDibhAsurakarAladhArAphurantakaravAle / pavisanti mANakhaMDaNabhaeNa raNasaMkaDillami // 30 // pavaNuddhAiyabhIsaNajAlolikarAlie huyavahammi | mANanbhaMsaNabhIyA sahasA salahattaNamurveti // 31 // pavaNucchalantadUsaha mahallakallolabhIsaNArAvaM / mayaraharaM pi hu pavisanti Na uNa mANaM virArheti // 32 // iya piyayamaM pi siDhileMti ahava atthaM muyaMti NiyadesaM / mAganbhraMsaM na kugaMti kaha vi je hoMti sappurisA // 33 // 1 vA sIla je / 2 diTThamatte sU / 3 bANehiM ? sU / 4 ha'nmahiya je / 5 raM rAyagu je / 6 deg gayaMdhAro vva je / 7 Neva je| Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / parihavANaM ca esa mahaMto parihavo jaM jiyantassa NiyabhajjA vi balA aNNeNa hIrai" ti / tao mahArAya ! suNiUNa mae eyaM samuppaNNA mehatI aratI / ciMtiyaM ca mae-Na tIe koi dussIlattaNaM muNai, maha parihavo uNa savvajaNaviNNAo, tA eyamettha pattayAlaM jaM sA durAyAriNI NiyabalaparakkameNa aNNeNa vA keNa vi uvAyantareNaM moyAveUNa pallivaisayAsAo samappemi eesiM / ti ciMtiUNa gahiyathevadaviNajAo Niggao nniybhvnnaao| citiyaM ca mae-ahamegAgI, kUrakammakAriNo bahave corA, duggamA aDavI, visamo palliNiveso, tA NiyakhvamavalambiUNa jehociyamaNuciTThAmi / tao ahaM laMghiUNa saMsAravisamaM mahADaiM thevadivasehiM ceva visamamegappavesaM saMpatto kaisiNA'hivayaNadADhaM va visAlaM, himagirisiharaM va duggamaggAhiDiyaM, muNigaNacittaM va kayaparalogasaMpayaM, kayaMtarAyahANiM va bhIsaNaM, niyaI pica dulaMgha, vesAyaNagharaM va duviNIyAlayaM, dussIlamahilaM va bhiNNamajjAyaM, kAlajibbhA'hihANaM palliM saMpatto / paviThTho ya abhaMtariyaM / kayA pANavittI / io to bhamanto ego(?) vihivasaNioeNa paviTTho ekammi ghre| diTThA ya tattha pariNayavayA itthiyaa| abbhuTio ya tIe, bhaNio ya-uvavisasu tti / ahaM pitIe namiUNa ubaviTTho AsaMdiyAe / pucchio ahaM tIekao Agao si ? / mae bhaNiyaM-ahaM sayaNaparihavAo ihaM Agao ti, tA ihaiM ceva acchiumicchAmi / tIe bhaNiyaMputta ! ciTThasu ihaI, ahaM te NhANa-bhoyaNAiNA akkhUNaM karissAmi tti / NAmaM ca mae NAyaM sumitta tti / tao ahaM tIse gharammi bhoyaNAiNA NiciMto pasArayaM kAUNa vvhriumaaddhtto| aNNayA ya sumittAe vacchallattaNeNa maha vAvArovauttAe suiraM maM NijjhAiUNa iMgiyAgArakusalAe lakkhiUNa aNNahiyayattaNaM sANukaMpaM bhaNiyaM-kiM putta ! sumarasi piTThao mANusANaM ?, uyAhu verANuvaMdho hiyayasaMtAvakAri : tti, jeNa dIhuNhaNIsAsasosiyaM aharaM te lakkhemi, muMiraM ca aMto kiM pi jhAiUNa daTThobhiuDibhAsuramAuhaM paloesi, tA sAhasu jai Na rahassaM, ahaM ca tuha dukkheNa dukkhiyA jaNaNisamANA, tA vIsatyo sAhasu, jeNa viNNAyakajjasarUvA juvaijaNociyamuvayAraM karissaM / tao mahArAya ! mae tamAyaNNiUNa papphullavayaNakamaleNa bhaNiyaM-sAhu ambA !, sAhu lakkhio maha ahippAo, taM kiM pi Natthi jaM tuhAkahaNijja, viseseNa esa vaiyaro tuha sAheyavyo, kiMtu lajjAparAhINo Na sakkuNomi ettiyaM kAlaM tuha sAhiuM, saMpai tumae maha dukkhadukkhiyAe sayalamuvalakkhiyaM ti sAhijjai / tao mae Niravaseso sIlavaivaiyaro sAhio / bhaNiyaM ca tIe-putta ! Na sohaNamaNuciTThiyaM, jao egAgI tumaM, visamaduggaTiyA pallI, balavanto pallivaI, dUre tumha gAmo, mAyA-kUDa-kavaDabhario payaIe ceva juvaijaNo viseseNa dussIlo tti, tahA vi sohaNamaNuciTThiyaM jaM maha sAhiyaM ti, jao tIe ahamahippAyaM jANissAmi / tti bhaNiUNa mahurakkharehiM bahUhi ya heu-diTuMtehi samma ThaviUNa ADhatto sIlavaIe saha gharagamaNasaMbaMdho, kIraMti kAlociyAo kahAo, 'bubbhaMti loyavAvArA / ___ aNNayA ya sumittAe bhaiNiyA sIlavaI-kahiM vA tumha NivAso ?, kahi~ vA sIhasamAgamo ?, keriso vA tumha baMdhuvaggo sasuravaggo vA ?, bhattAro kiM juvANo Na va ? tti, eyassa pallivaiNo taM piyA uyAhu pudhapaiNo ? tti / tao kuDilasahAvattaNao mahilANaM, avi(vI)sAsattaNao pemmasahAvANaM, bhaviyancayAe tassabhAvassa, Na jahaTThiyaM kahiyaM / bhaNiyaM ca tIe-"kiM muddhe ! Na yANasi ?, baMdhuyaNo sasuraharaM jaNaNI sahapaMsukIlio bhttaa| eehiM juyA jubaIhimAvayA saMpayA ceva // 34 // to sumitte ! jahA tahA khavijae kAlo, kiM vA aNNaM karei itthijaNo parAyatto asaraNo ?" tti / sumittAe bhaNiyaMatthi eyaM jai kahiM pi NissaraNovAo hoi tao sohaNaM ti / iyarIe vi goviyaviyArAe bhaNiyaM-kuo ettiyAI bhaggadheyAiM amhANaM ? / ti bhaNie gayA sumittA Niyayamu~vaNaM / kahio maha esa vuttNto| mae ciMtiyaM-eyaM pi tIe sNbhaavijji| 1 mahatI je / 2 leNa para je / 3 keNai je / 4 bahavo sU / 5 ahociya sU / 6 kasaNA sU / 7 "cittamva sU / 8 gharamba sU / 9 amita je| 10 tasyai natvA / 11 suyA suu| 12 sAhesu je| 13 ubhanti suu| 14 bhaNiya-sIlavati / kahi sU / 15 to je| 16 bhavaNaM je| Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 4 sagaracakkavaciriyaM / jIvAve marataM aNNaM mArei marai saha teNa / ko mugai juvaicariyaM visesao sIlarahiyANaM ? / / 35 / aNNa divasamma sumittAe kavaDeNa bhaNiyaM jahA - AgayA tuha sasurakulapauttI / sIlavaIe viyeppiUNa kavaDayAe jalabhariyaloyaNajuyalAe bhaNiyaM kiM sacaM ?, sAhasa kerisa ? ti / sumittAe bhaNiyaM - sAmaNNeNA''gayA jahA - tuha bhattA saNa ca / iyarIe bhaNiyaM -"aiyaM pi hojja jaM maha daio ihA''gamejja, ahaM pi eehiM caiva loyaNehiM pecchejjA, tA sumite ! kuNasubhaha baMdhukajjaM, lehaM pesavasu tassa maha paiNo / jaha esA tuha daiyA Nikkiva ! saha cihna ruyantI // 36 // vikkhAo si tumaM suhaDo, IMha erisI maha avasthA / etAhe kiM bhaiNNai 2, jaM juttaM taM karejjA // 37 // aa eyamAyaNiUNa aNNAyaparamatthAe bhaNiyaM sumittAe - sIlavai ! jai evaM garuo tuha aNubaMdho Niyadaie tA piyaM te Nivemi, ciTThA maha ghare tuha hiyayadaio, kuNasu jamuciyaM ti / tayaNaMtaraM ca sIlavatIe 'ciraM jayasu' ti bhaNaMtIe AliMgiUNa calaNavaDaNuTTiyAe lhasiyaM NiyaMsaNaM, galiyaM uttarijjaM, bAhantariyaM papphullaNayaNajuyalaM / bhaNiyamimIedamukaMThiyA, ANeha ajjaM "caiva maha daiyaM Nivvavasu virahANalapayatriyaM maha hiyayaM, gao pallivaI jakkhajattANimittaM jAtra nAgacchai / tti bhaNiUNa maha 'diNNaM pAriosiyaM kaDayajuyalaM / AgaMtUNa sAhio maha esa vaiyaro sumittAe / atthamuvagae vaNave divasa sumittANumaggalaggo bhayataralaphuriyavAmaloyaNo paviTTho tIe bhavaNaM / io ya sA mahA''gamaNahallaphalA pariyaNaM io tao pesiUNa sadukkhaM NIsadaM roiumAdattA, saMThaviyA ya sumittAe / kayamuciyakaraNijjaM / gayA sumittA / pesio 'he bhavaNabhaMtaraM, samAliMgiUNa NivajjAvio maharihe syaNijje / etthaMtarammi tI caiva vAhiMto samAgao vAhi~ pallivaI / tao kila samAulIbhUyA bhuyaMgI 'hA ! kahaM hA ! kaTThe' ti bhatI bhitaramuvagayA / bhaNio ya ahaM tIe dAUNa thaNovari karayaleNa paharaM jahA - hayAsa ! hao si, Agao palli - vatI, tA gatthi te saraNaM, pavisasu ya sayaNIyassa heo / ahaM hitthahiyao Niluko sayaNIyatale / NiggayA ya sA bAhiM / gahiUNa kaMThe pallivaI agbhitaramuvagayA / NisaNNA NiyasayaNIe / bhaNiyA ya sA pallivaiNA jahA - sAmiNi ! kimakaMDa eva dAsajaNo vAhito ?, jaM vA te dAsajaNeNa kAyavvaM taM tatthadviyasseva kiM na AihaM ?, jeNa jakkhajattaM tujjha ANare maMjiUNa turiyamihAgao mhi tA Aisau sAmiNI jaM mae kAyavvaM ti / tao tIe laddhapaNayAe bhaNiyaM - kiM yAsi tumaM muddho ? jahA ahaM viesAo samAgayA tuha vayaNAmayamuiyA jIvAmi tti, Natthi me aNNaM viNoyakAraNaM ti, kalle vi tumaM mae Na diTTho tti NAgayA giddA, sIyanti aMgAI, Na royae bhoyaNaM, tao mae tumaM saddAvio / tti bhaNamANI avagUDhA pallivaNA / puNo vi bhaNiyamimIe - ajjautta ! jara puNa maha bhattA NiyakammarajjupAsAvayAsio iha Agacchejja tA kiM kuNai tassa ajjautto ? / sIheNa bhaNiyaM saha daviNajAeNa tumaM samappe / o tIe kUrakammakAriNIe hakkaM dAUNa bhaNiya - jai vi Na vallahA si ahaM tujjha tahA viNa juttamaNurattajaNapariccAyaM kAuM sappurisANaM, ahavA valA Nintassa samappaNaM juttameva tumhArisANaM / eyamAyaNNiUNa bhaNiyaM palli - vaNA-suMdari ! kimevaM jaMpasi ?, kiM meha balaparakamaM Na yANasi ?, tuha vallaho kAUNa mae evaM bhaNiyaM, aNNahA kayaMtAo vi tumaM rakkhimicchAmi kimaMga puNa maNNAo ? / tIe bhaNiyaM baddhamUlassa vairataruNo kAraNaM mahilAo, so ya tuha'zcaMtaverI, jai tumaM pAvei tao taM natthi jaM na kuNai, taM puNa purisohamattaNao evaM jaMpasi / tao saMjAyamacchareNa bhaNiyaM - jai puNo ahaM kaha vi taM pAvemi tao jaM karemi taM tumaM ceva pecchasi / tayaNaMtaraM laddhAvasarAe bhaNiyaM - jai evaM tA esa tuha 'paDipaMthI sejjAe heTThao ciTThA tti / tao daTTho bhiuDibhAsureNa gahiyakhaggeNaM sahiUNa ya purise kaDhio ahaM kesesu gahiUNa | bAbAijjamANo ya dhario duTThamahilAe - aviNNAyadukkhavAvAyaNaM piM uvayAro cetra imassa, tA tahA vAvAijjai jahA Na puNo vi bhogAhilasaNaM kuNai ti / tao ahaM mahArAya ! pallivaipurisehiM thUNAe sarIrukkhattieNa 1 vitavviUNa je / 2 eyaM eyaM ( ? ) pi sU / 3 iya je / 4 bhaNau sU / 5 ceya je 6 divhaM sU / 7 jubala je / 8 haM mahabhava je 9 AgacchejjA je / 10 maha para sU / 11 sAhammatta je sU / 12 paripaMthI sU / For Private Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / NiyayavammeNa baddho / NiggayA ya purisaa| tayaNaMtaraM tammi sayaNijje maha samakkhaM sacchaMdayArINaM aNeyabibboyasameyaM raisuhamaNuhavaMtANaM vIsaMbhattaNao samAgayA NihA / ciMtiyaM ca mae-"eyANi tANi vihiNo vilasiyANi, esA sA kammapariNaI, ahavA mahilAmohiyANaM kettiyaM evaM ?, jao NarayaduvAraM vasaNekakulaharaM sylprihvaavaaso| mahilAyaNasaMbaMdho cAragabaMdho ba purisANaM // 38 // atthaM vayaMti, sevaMti khalayaNaM, jIviyaM pi tolenti / mANabhaMsaM pi kuNaMti mANiNo juvaisaMgeNa // 39 // taM Natthi ciya bhuvaNe vi suvurisA dUraNiggayapayAvA / mahilAsaMgeNa sayA viDambaNaM jaM Na pArvati" // 40 // tattha ya mae mahArAya ! NAyaM jahA sarIraveyaNAo ahiyA mANasI pIDa ti, jao tabbaiyaradasaNuTThiyacittapIDAe Na viNNAyA sarIrukkattaNa-baMdhaNapIDa tti / evaM ca ciMtayaMtassa bahUNi aTTaduhaTTANi bhaviyanvayANiauraNaM mUsaehiM AgaMtUNa maha bhakkhiyA baMdhaNabaMdhA / mokkalo jAo / uddhAio kohappasaro / gahiyaM tassa khaggaM / AkaDDhiUNa hakkio phiaaii| tayaNaMtaraM ca sasambhaMto uDio sayaNIyAo / pADiyaM ca mae khaggappahAreNa tAlaphalaM va tassa siraM / bhayasambhantataralaloyaNA ya bhaNiyA sA mae durAyAriNI-pu(? dhu)tti ! turiyamaggao ThAsi(? hi) aNNahA saMpayaM Na havasi tti / tao itthIsabhAvattaNao vevirasarIrA aggao ThiyA / ahaM sadesAhimuhaM mottUNa mamgalamgI aDavIe gaMtuM / Agacchai ya sA maha piTThao vatthAvayave maggasaMlakkhaNatthaM muyaMtI Na mae saMlakkhiyA / visamattaNao pavvayassa, ghaNataNao kaDayatarUNaM, saMkhuddhattaNao hiyayassa, theve ceva bhUmibhAe aikkaMte jIviyAsA viya viliyA rayaNI / samuggao tIe maNoraho va bhuSaNapadIvo dinnyro| ___ to taciMdhovalakkhiyamaggANulaggo seNAsameo samAgao vagghA'hihANo pallivaiputto / diTThANi ya amhe ekkammi vaNaniguMje NilukkANi / bhaNiyaM ca teNa-amba ! tuha kayAhiNANA'NusAreNa samAgayA iha amhe / vAvAijjamANo ahaM puNaravi taheva Nisiddho / khAirehiM khIlaehi khIliUNa maM, ghettUNa taM durAyAriNi, gao plliviputto| ahaM aNAvekkhaNIyamavatthaMtaramaNuhavaMto ciTThAmi / ciMtiyaM ca mae-kahaM mae abhiNNANaM kIramANaM novalakkhiyaM ? ti / ahavA joyaNasayAo taha samahiyAo lakkhei AmisaM sauNo / so ceva maraNakAle pAsAbaMdha Na lakkhei // 41 // jaM jeNa jahA jaiyA suhamamuhaM vA samajjiyaM kammaM / taM tassa tahA taiyA tayANurUvaM phalaM deha // 42 // kiM kassa keNa kIrai saMsAre payatiNigguNe virase ? / pariNamai sakammaM ciya aNNo para paDai vayaNije // 43 // tI ahaM mahArAya ! tivvayaraveyaNAulasarIro samIhiyA'saMpajjatamaraNo vi jAva taggayAvattho ciTThAmi tAva ya tamuddesaM vaNadavo viva piMgalappabhAbhAsuro vANarajUhasameo samAgao jUhAhivaI / teNAvi tayAvatthaM meM paloviUNa NisiddhajaheNa egAgiNA ceva tariyatariyaM girisiharAbhimahaMgamaNamaNaTriyaM / thevavelAe ceva smaago| AgaMtaNa yacAviUNa dasaNehi melayaM sabakhIlayadANema nicchadaM / tayaNaMtaraM ceva acintasattittaNao osahippahAvassa NiggayA saI ceva savve vikhiilyaa| bIeNa ya osahikhaMDeNa vaNarohaNaM kayaM / ahaM ca takkhaNameva nissallo vavagayaveyaNo ya jaao| ciMtiyaM ca mae-vaccAmi sabhavaNaM, ahavA apuNNapaiNNassa Na juttameyaM / kayA ya mahurehi phalehiM pANavittI / samAsattho ya ciMtiumADhatto lallakkamukkabukkArapaharaNibhinnasuhaDasaMghAe / maraNaM pi raNammi varaM bhaDANa Na hu khalajaNupphesA // 44 // asamANiyakajjadhuro kahaM Nu pecchAmi mittavayaNAI ? / NiyamajjAyamapatto kayAi kiM raviraho valai ? // 45 // evaM ca ciMtayaMtassa thevavelAe samAgao gahiuggakaMTayadaMDo so ceva juuhaahibii| pakkhitto ya aggao maha ddNddo| gahio hattheNa mae / tao so maM paloeUNa gNtumaaddhtto| laggo mggo| ArUDho ya so visamamegaM girisiharaM / tatthaTieNa ya teNa mahayA saddeNa bukkAriyaM / samucchalio giriguhAvivarabhariuvvaraMto mahaMto paDiravo, saMkhuddho ya samaMtao raNNuddeso, saMraddhA mayAriNo, khuhiyA gayajUhAhivaiNo, paNahANi hariNavaMdAgi, saMghanniyANi varAhehiM NiyatahANi, 1 supurisA je| 2 sarIramattaNapIDa je| 3 eNaM A sU / 4 mokkhalo je| 5 mUliya savvasvIliya sU / 6 kIlayA je / 7 vraNarodhanam / 8 yadaMge ceva juuhvtii| je| 9 khuddhA gaya je| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sagaracakkavaciriya / samuDDINA uNasaMghAyA / evaM ca gurubhayavimbhalapANigaNe jAyammi raNudesa samAyaNiUNa paDiravAyAraM bukAraM muyaMto veguddhAiyadIhasAsAulo ullAliyadIhalaMgUlo saMpattI vANarajUhAhibaI / gahio ya tega avakkhaMdaM dAUNa maha samItI jahAhivaI / teNa mahaM muhaM paloiyaM / tao me tayaNaMtarameva teNa tikkhakaMTaga mahayA daMDega Ahao uttimaM - gammi maha jIviyadAyagassa sattU / pahArANaMtaraM ca viNiggayagayagajuyalo NIharaMtadIhajIho bukAraM muyaMto paDio dhrnnivtttte| tayaNaMtaraM ca daMDaNivAyabhIeNeva muko jiyajIvieNaM / taM ca vavagayapAgamatraloiUga vANaravaiNA gahiUNa calaNajuyale pakkhitto ekkammi chiTaMkA'yaDe / puNaravi [A]gaMtUNa maha samIve sArheto va hiyayapariosa, sUento vtra paDidANujjuyamappANaM kiMpi hiyaeNa vivaraMto aggao ciTThiumADhato / tao mae jaMpiyaM - mahApurisa ! kathaM tuma jaM maha karaNijaM, Na ya jIvidANAo vi avaradANamatthi / evaM ca bhaNie mayA lAio ahaM te magge / patriTTo ya pachi / jANiUNa ya salataM sumitAsayAsAo paviDo ahaM rayaNIe pallitraigehaM / vAtrAo ya mae pallivaputto vadho / veNa yataM durAyAriNi payaTTo sagAmAbhimuhaM / ' tAva ya aMtare samAsAio vIrayAbhihANeNa avareNa pallivaNA / tattha ya ega gigA tassa balaM savvaM parammuhIkayaM / tao pallivaicIraeNaM bhajataM giyabalaM pecchiUNa bhaNiyaM - sAhu aho mahApurisa ! sAhu, tA kimeehiM ?, jai asthi porusaahimANo to maha sammuho ThAsu egaM muhuttagaM, jega NAsemi te porusAvalevaM, ahavA egAgI tumaM videsatthoya, tA ta parAjiNAvi NaNivvaDara mAhappaM ti / aiyaM mae samAyaNNiUga bhaNiyaM - " sohaNI samullAbo pallivAviruddho, ja phaleNaM pi evaM taha cceya tA jujjai jaMpiuM, aNNahA lahuyattaNaphalega kimaNega 2, NivtraDiyaphalassa vi kimaNeNaM ? ti, puri xey vIriyaM, Na vAyAe; purisassa phuraNaM cetra antaraMgo sAo, kimaNeNaM bahiraMgeNaM sahAeNaM ? | avi ya vihaDanta divtra - jAyantatrasaNa- viyalantabaMdhuvaggAga / NiyakuraNaM ciya dhIrANa hoi vasagammi susahAo // 46 // samuhamiliekamekANa kaha Nu AsaNNasaMsayasahAo / jAyai raNammi visame bhaDANa mottUNa NiyaviriyaM // 47 // NiyasattivajjiyANaM gharamahilApAlaNe vi saMdeho / kiM puNa jayasirigahaNaM haTega jeUNa paDivakkhaM ? // 48 // saSNahaNaM duggaM AuhaM ca kajjaM kuNaMti' dhIrassa / dhIrataNarahiyANaM NarANamappavyahaNimittaM // 49 // iya hoi sahA supurisANa giyao parakamo caiva / tA paharasu jai sAmatthamatthi ahavA samosarasu" // 50 // tao tamAyaNNiUNa vIraeNa cintiyaM - bhAvagaruo samullAvo, tA pucchAmi eyaM 'kiM kAraNamihAgao ?, ko vAsi tumaM ?' | ciMtiUNa bhaNiyaM bhI mahApurisa ! Avajjio ahaM eeNa tuha vIrataNeNaM, tA upasaMhara saMraMbha, sAhasu jahadviyaM ko si tumaM ?, kiMvA NimittamimIe mahADavIe paviTTho si ? / tti bhaNiUNa mukaM pallitraiNA cAvaM / uvaviTTho vacchacchAyAe eso / ahaM picA moyAreUNa tayAsaNNe uvaviho / sAhiyaM mae jahaTThiyaM caiva vIrassa / teNa vi ya maM pasaMsiUNa bhaNiyaM'Na tae esA durAyAriNI samIve vi dhariyavtrA, jao Trainslamma khavai saMsArasAyare mahilA / jIvaMtaM ciya purisaM mayaM pi garae durutAre // 51 // daMse garuyasanbhAvaNigbharaM pemmapariNaI mahilA / NiyajAipaJcaeNaM aNNaM ciya kiM pi ciMte // 52 // kuNai viyAraM aviNaTThiyA vi hAla vva mahiliyA loe / jaM puga kuNai vigaTThA taM kira kaha tIrae vottuM ? // 53 // iya kUDa-kavaDa-mAyA-paca-bibboya kAmabhariyANa / NAmaM pi je ga gevhaMti Navara mahilANa te ghaSNA" // 54 // iya evamAi bahuyaM bhaNiUNa ya NIo palliM daMsiUNa ya attaNo kulINattaNaM egAgigA pallitraNA thiyagAmabAhiriyAe / patto si tumaM gAmaM, vIsasaNIyaM Na caiva mahilANaM / ahamavi kayavavasAo Niyakajjasamujjao jAo || 55 // 1caNigga sU / 2 evammae sU / 3 ka puNa je sU / 4 degti vIrassa / vIrata je / 5 sRvurisANa je 1 6 ho ma je / vIrakhate je 8 TTho ya cchAyAe sU / 19 For Private Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / aivaM bhaNiUNa so mahANuhAvo sasaraM sarAsaNaM bhaMjiUNa Na yANAmi 'kattha i gao' ti| bhaNiyA ya sA mae durAyAriNI jahA-baccasu sabaMdhUNaM gehe / tIe bhaNiyaM-Na tumaM mottUNa maha koi asthi, jai tumaM maM paricayasi to ahaM ubbaMdhiUNe attANaM vAvAissaM / ti bhaNiUNa ya ubbNdhiumaaddhttaa| NivAriUNa yataM, ciMtiyaM mae eyaM pi atthi aNNaM pi atthi taM Natthi jaM ihaM Natthi / aNNoNNaviruddhAI pi honti mahilAmaNe viule // 56 // tao evaM ciMtiUNa mae sA samappiyA NiyayabaMdhUNaM / ahaM pi tivyayarasaMvegAvUriyasarIro pavaDDhamANasaMveyAtisao tahAvihANamAyariyANa samIve gahiUNa sAmaNNaM, pAliUNa pancajjApariyAyaM, mariUNaM devalogaM go| caiUNa tao aMdhavisae asoyacaMdassa rAiNo asoyabhaddo NAma putto samuppaNNo / vaDhio saha kalAhiM / pariNAvio ya piuNA kaNNAsayaM / aNNayA ya ujjANagaeNaM diTTho paDhamavae pacaio / taM ca dadrUNa samUsasiyaM hiyaeNa, viyasiyaM loyaNajuyaleNaM, NivANimuvagayANi aMgovaMgANi, paNamiUNa ya uvaviThTho tyaasnnnne| pucchiyaM mae-bhayavaM ! kimaMga puNa tumaM daLUNa aNNahAhUo ahaM ? ti, tA sAheu bhayavaM jai te viNNANagoyaro tti / bhayavayA bhaNiyaM-soma ! muNasu, tumaM mae mahilAsahAo pallIo samAsAsiUNa NiyayagAmaM pAvio tti / mae bhaNiyaM-kahaM ciya ? / tao bhayavayA jahaDio sIlavaIharaNavaiyaro vIrayadhaNubhaMgAvasANo ya savvo saahio| tA mahApurisa ! 'erisANi sacchaMdacAriNo vihivilasiyANi, visamA kammapariNaI, duranto ramaNINa pasaMgo, dAruNo mohavivAgo, saMsArANuvattiNo kasA. yA, NarayagamaNekaheU visayAhilAso, dujjao raiNAho, pAvA pAvapariNaI, asAraM jovaNaM, taralaM jIviyaM, caMcalA sirI, suiNayasamo baMdhusamAgamo, dArugo saMsAravAso, dulaha maNuyattaNaM, dUragoyarA puNo vi erisA dhammasAmaggi' tti ciMtiUNa dhammaghosAyariyasamIve pancajjamaNupAliUNa devalogaM go| puNaravi iheva bhArahe vAse iMdadattassa putto puraMdaradatto nAma samuppaNNo / jovaNagaeNa ya mae siripavvayamaNucaranto usahaseNAhihANo diTTho sAhU / teNa ya uppaNNA'isaeNe suNiUNa pubvabhavamuppaNNaveraggo ciMtiumADhatto, kahaM ciya ? varamiha khAiraaMgAratAviyaM lohaNimmiyAvayavaM / uvagRhiUNa muttaM mahilaM Na uNo sarAyamiNaM / / 57 // iccevamahaM diTThadoso visaesu, viseseNa mahilAsu, mottUNa taNaM piva rajjaM tassaMtie pavvaio / tA tumaM pi jai jANasi visayasuhaM virasaM, visamAo duTThamahilAo, saMsAraM ca duraMtaM, tA chaDDasu jA na chaDDenti / tao ahaM saMjAyaveraggo tassa'ntie pabbaio / teNa ya saha viharaMto ihaa''go| teNa ya bhagavayA uppaNNadivyaNANeNa ettha siddhavaDe paNa'TThakammeNaM siddhagatI samAsAiyA / tA teNa siripavvae siddhavaDo tti bhaNNati / tA eyaM maha mahAbhAga ! pacajjAkAraNaM ti sAhiyaM tumha / eyaM cA''yaNNiUNa tumhehiM pi Na kAyayo itthIsu viismbho| mAuM jAti samuddo, puNo payAreNa keNa vi sumerU / so Natthi cciya bhuvaNe vi koi jo miNai juvaimaNaM // 58 // tao eyamAyaNNiUNa ya pasaMsiUNa muNiM vaMdiUNa ya gayA NiyayAvAsaM ti| tatto vi dAUNa payANayaM bhArahaM vAsaM vihariumADhattA / kahaM ? ujjANesu saresu ya puliNucchaMgesu soNasariyANaM / vivihesu kANaNesu ya pavvayasiharaMtarAlesu // 59 // gAma-nagarA-'DaIsuM maDaMba-kabbaDa-visAladuggesu / viyaranti dinti bhuMjanti janti bharahaM mahAsattA // 60 // viyaraMti dhaNaM, muMjanti saMpayaM, khalayaNaM Nisumbhanti / pUraMti taha'tthimaNorahe ya bharahe viyambhantA // 61 // pUeMti pUyaNijje guNiNo dhii(vii)| kayaNNuyA dhiiraa| giti payAvaM bhuvaNaMtarAiM sai sAhasasahAyA // 62 // 1 eyaM je / 2 Na ya aM je / 3 paNaviUNa sU / 4 Na mae sU / 5 Na sAhiUNa puMje sU / 6 khAiraMgAra je sU / 7 keNa i je / 8 bharaha je / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 4 sgrckkvtttticriyN| bhuvaNuvaraMtajasaNivahaNimmiyAsesadhavalajiNabhavaNaM / viharanta ciya pattA tuMgaM aTThAvayaM selaM / / 63 // aha pecchiuM payattA gijjharajhaMkAratAraravamuhalaM / viyaDataDubbhaDamaNikiraNaraMjiyA''sA-dharAvalayaM // 64 // gaMdaNavaNamaNaharakayanivesavijAhariMda-surakaliyaM / NANAvihamaNiviraiyabahuvihajiNabhavaNacaMcaiyaM // 65 // cAraNamuNi-vijjAhara-surA-'surA-'NeyaNaravariMdehiM / jaMtitehiM satosaM [ca] baMdaNa'sthIhi ruddhapahaM // 66 // DajmaMtA'garu-kappUrabahaladhUvucchalantasaMgIyaM / pahayapaDapaDaha-madala-kAhala-saMkhA''ulasaNAhaM / / 67 // jayajayarava-maMgalagIyasada-thui-thottajaNiyahalabolaM / vimhayajaNaNaM aTThAvayaM ti pecchanti suraselaM // 68 // tao pecchiUNa sayalapecchaNijjA''vAsaM aTThAvayaM pucchiyaM NAyagehi-ko esa pacao ?, keNa vA jiNabhavaNAlaMkio? ti / tayaNaMtaraM ca savaddhipamaheNaM mantigaNeNaM jaMpiyaM jahA-esa bharahacakavaTriNA Adititthayarassa usabhasAmiNo putteNaM jiNabhavaNAlaMkio, 'ettha ya siddho bhayavaM jagappiyAmaho usabhasAmi' ti kaliUNa tavvaMsapabhavehi aNNehiM pi surA-'sura-gara-vijjAhariMdehi aNavarayamesa sevijjai, tA daTTayo esa 'siddhikhettaM' ti kAUNa tumhe hiM pi / tao eyamAyaSNiUNa samArUDhA paccayasiharaM / diTThANi cauvIsaM jiNAlayANi patteyaM sabajiNANaM NiyayamANa-vaNNapaDimAhiM kaliyANi / tANi ya bhattivihavANurUvaM vaMdiUNa pUiUNa ya maMtiyaM tehi-jametya karaNijjaM taM savvaM bharahacakkavaTTiNA saiyaM ceva kayaM, tA amhe vi kiMci ettha tahAvihamacchariyabhUyaM karemo / tao ciMtayaMtANa samuppaNNA buddhIjahA-esa pacao bahuacchariyaNivAso sakaMcaNamao NANAmaNiviraiyajiNabhavaNo paumarAyamayasANuNiyararajhyAvayavI mahosahisaMkulo, tA esa 'dUsamAdogacajaNeNa viluppaI tti jai keNai uvAeNa rakkhijjai tA rakkhaNatthamujjamaM karemo tti, jao dANAo pAlaNaM seyaM / ti ciMtiUNa gahiyaM daMDarayaNaM sahassaMsuNA / samaMtao ya aTThAvayassa khAiyANimittaM khaNiumADhatto dharaNimaMDalaM / tao acintasattittaNao daMDarayaNassa, bahuttaNao sayaraputtANaM, vajarisahaNArAyasaMghayaNataNao ya tehiM tAva khayaM dharaNimaMDalaM jAva bhavaNavaiNAgakumArANa bhavaNabheo ko| tayaNaMtaraM ca auvvadharaNinbheuppitthahiyao 'kiM kiM kiM ?' ti bhaNamANo vibbhamunbhaMtaloyaNo savvattha pecchiyacchoho vasuhAvivaruggayavahalaNIsAsadhUmuppIlo samAulIbhUo NAgaloo / tao ta(?sa)mAulaM pecchiUNa NAiNisamUhaM hitthahiyayaM viNiggao NAgaloyAo jalaNappahAhihANo NAgiMdakumAro / NiggaMtUNa ya teNa rosavasasavisesA'ruNaloyaNeNAvi NiyamiUNa kohappasaraM bhaNiyaM-"bho ! bho ! kimayamADhattaM tumhehiM ?, jeNa bhavaNavaibhavaNAI sAsayAI pi guruvisamavajaNivAyasaricchehi daMDaghAehiM jajjarIkayANi, jegA'hiviyaDaphaNubbhaDamaNikiraNabhIya va maMda maMdaM pavisaMti raviyarA maNijAlagavakkhavivaraMtarA''loyaNeNaM, laddhAvayAso tumha daMDo vya dIsiuM payatto Ayavo, tumhe ya ThiilaMghaNujjae pecchiUNa raviyarA vi majjAyAikkama kAuM vavasiyA, tA savvahA tumhArisANaM Na juttameyaM / avi ya apavahAe NiyayaM hoi balaM uttuNANa bhuvaNammi / NiyapakkhavaleNaM ciya paDai payaMgo padIvammi // 69 // hoi viNIo garuo, guruttaNaM saMpayAe paDhamaMgaM / aviNIo vi hu lahuo, lahuttaNaM AvaIe payaM / / 70 // esA vi jae lacchI sohai maggaTTiyANa purisANa / iyarANaM puNa sigdhaM NAsai AsayaviNAseNaM / / 71 // te hoti mahApurisA te ThiibhaMgaM kuNaMti Na kayA vi / uvaladdho kiM keNa vi magguttiNNo raho raviNo ? // 72 // je hA~ti sattavantA te saMto te mahAyasA bhuvaNe / je aiti siriM supaiTieNa sappurisamaggeNaM // 73 // saguNehiM ciya purisA payaDA cUDAmaNi va vikkhAyA / sayalajaNasalahaNijjA kumbhaMti sireNa bhuvaNammi // 74 // iyare je kiMci guNaM lahiUNa samucchalaMti tucchappA / dubbalapakkhapariggahagahiyA salaha vca bhuvaNammi // 75 // 1 jiNA''yayaNANi je / 2 saI je / 3 citatANa je / 4 tubbhehiM je| 5 rAya(s)loya je| 6 AvaIya je| ti gaphagAna je / 8 cchalatatucchappA je / Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 cauppannamahApurisacariyaM / iya NiyacariehiM ciya purisA Najanti kula-guNasameyA / majjAikkamaNeNaM jeNaM lahuenti appANaM // 76 // aNNaM ca tumbhe sayarassa cakkavaTTiNo puttA, tA tumhANa Na juttameyaM / jaote puttA je piuNo ciNNeNa paheNa sati pavajaMti / tesiM guNagahaNeNaM piyA vi salahijjai jayammi / / 77 // dussIlehiM suehiM pi lahai vayaNijayaM piyA sayayaM / kiraNA tavaMti bhuvaNaM loo sUrassa rUsei // 78 // iya jAva Na bhajjai maMdirassa cUlA u sAsayA rammA / vIsamau tAva tumheM samujjayaM daMDarayaNamiNaM // 79 // kajaM kuNaMti giyayaM uvarohaM Neya kassai jaNaMti / guNavantayANa kappo bhamarANa va hoi kmlesu"|| 80 // eyaM suNiUNa jaNhukumAro bhaNiumADhatto-Na esa payAso tumha bhavaNabhaMjaNaNimittaM kao amhehi, kiMtu aTThAvayaM pharihAe rakkhiuM, tA jai daMDagauraveNaM tumha bhavaNovaddavo jAo Na ettha amhANa taNuo vi dosabhAo, tA uvasaMharamu saMraMbha, Na puNa erisaM karissAmo ti / upasamio jalaNappaho gao bhavaNaM ti / tao gae NAgiMde bhaNiyaM jaNhuNA-kao esa dullaMgho aTThAvao kiM puNa esA pharihA pAyAloyaragaMbhIrA rittANa sohai tti, tA kIrau imIe jlbhrnnovaao| evaM bhaNiUNa jaNhuNA gahiyaM daMDarayaNaM / daMDarayaNeNa viyAriyaM gNgaayddN| payaTTA mahallakallolamAlAulA daMDarayaNANusAreNa gNgaa| bhariyA ya tIe khaaiyaa| tao saMjAyavivaraMtare paviTaM dhArAhiM jalaM NAgakumArabhavaNesu / taM ca tahA NAgakulAulaM NAgaloyaM pecchiUNa bhaNiyamegeNAhiNA jahA-mahArAya ! kimesa jalapabbhAro aviNNAyapubbo NAgabhavaNesu viyaMbhai ? tti / kaha? bhayavihaDiyANa jAo ubbhaDakallolapelliyathirANaM / aha NiravasANadusaho kuDumbabhaMgo bhuyaMgANa // 81 // dIsai pAyAlayalaM jalarayavubhaMtaNAiNisamUhaM / pukAruTThiyajalaNucchalantabhIsaNajaluppIlaM // 82 // bhariyajalabhavaNavivaraM hAhAravaNIharaMtapaDisadaM / muNiUNa NAgaloyaM NAgeMdo bhaNai to rusio // 83 // "santi sayarassa puttA dussIlA jehiM daMDarayaNeNaM / khaNiUNa dharAvIDhaM pAyAlayalaM jalAuliyaM // 84 // sAmaM kayaM ciya mae puv ibalagabiyANamaNuciNNaM / taM tesimaNNaha cciya pariNamiyaM AsayavaseNa / / 85 // mANuNNayANa vi phuDaM sAmaM garuyattaNaM payAseti / daMDasahANaM iharA NarANa hINattaNaM kuNati / / 86 // do ceva Navara NItIo honti purisANa guNamahagyANa / sAmaM va viNayapisuNaM daMDo vca payAvavitthAro // 87 // etehiM maha samakkhaM diheM sAmaM ti viNayaguNakaliyaM / darisemi saMpayamahaM daMDaM puNa jaMNa pecchaMti" // 88 // iya bhaNiUNa sarosaM NayaNavisA sadiyA mahAghorA / NAgakumArA bahave bhaNiyA mAreha sayarasue // 89 // VtehiM pi takkhaNaM ciya NIsariUNaM jalantaNayaNehi / taha diTThA sayarasuyA jaha dIsaMta ciya Na diTThA // 9 // evaM ca jaNasamUhAo bhUtikUDA'vasesesu jAemu sayarasuemu hAhAravo samucchalio kaDayasaNNivesammi / khuhiyaM seNNaM, NAsaMti kAvurisA, dhAva(? ra)nti sappurisA, akaMdai mahilAsamUho, samAulo mantivaggo, vuNNo pariyaNo, visaNNo kaMcuiyaNo / 'kimayaM ? kimeyaM ?' bhaNaMtA sadAviyA mhaasaamntaa| 'kimetya karaNijjaM ?, kattha vaccAmo ?, kiM(ka) bhaNAmo ?, keNa saddhiM jujjhAmo ?, kassa kahemo ?, kaM saraNaM pavajjAmo ? / evaM samAule sayalakhaMdhAvAre samucchalio aMteure mahaMto ullolo| kahaM ?-- hA hA ! kayanta ! Niya ! Nicamakajjujjao si jai vi tumaM / taha vi aNajja ! na jujjai magguttiNNaM imaM kaauN||91|| ___ hA deva ! kiM va eyaM ? ekapae ceva savvahA nnaaso| kiM hoja esa suiNo moho vA iMdyAlaM vA ? // 92 // ki saccaM ciya evaM haveja maivibhamo va mAya vva ? / iya ciMtiUNa hiyayaM Na jANimo kaha Nu saMThakmio ? // 93 // iya dusahadukkhasaMtAvatAviyaM pahayathaNaharucchaMgaM / mucchAvirame khijjai suiraM aMteuraM sayalaM // 94 // avi ya 1 mevaM je / 2 jagaku je / 3 eresA parihA je| 4 kaha ciya ? bhayaM je / 5 tehimvi ta suu| 6 ettha susU / 7 iMdajAlamvA sU / 8 yANimo je / 9 api ca-sU / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 4 sagaracakavaTTicariyaM / takkhaNavehavvAgayadobballapasAhaNujjhiyAbharaNA / omuyai pucaNiviDaM pi kAi calavalayasaMghAyaM // 95 // rasaNAdAmaM kIe vi Nicchubbhai toDiUNa dhrnniie| viyaDaNiyaMbunbhaDasAhikAmagayasArasaMjavaNaM // 96 // aNavarayakarAhayagaruyaNibiDathaNavaThThasaMThio hAro / taha tuTTo jaha khuttA'vasesavaramotio jAo // 97 // khibaI calacalaNakheveNa kA vi punnruttjaaydoppnnnnaa(bbllaa)| NeurajuyalaM miumaMjusiMjiraM haMsamihuNaM ca // 98 // musumUrijjai kIe vi sahasA osAriUNa kaMThAo / vimalamaNipayaNiveso vi kaMThao rayaNaNimmavio / / 99 // aNavarayaNintaNIsAsadINamuhabAhadhoyataMbolo / aharo himahayapaMkayagayadalakaraNiM samuvvahai // 10 // puNaruttajAyamucchAgameNa dharaNIe kuntalakalAvo / gholanto kahai va veyaNAe dusahattaNamauvvaM // 101 // iya dusaha-garuyadukkhohajaNiyatAvAhiM rAyaramaNIhi / taha vilaviyaM sakaruNaM jaha ruNNaM sAvayagaNehiM // 102 // evaM kayamahArAve anteuriyAjaNe, kiMkAyabvamUDhe mantiyaNe, vaivagayayAvavasare mahAsAmaMtajaNe, vuNNe pariyaNe, visaNNe seNeMsibire, khuhie vaNiyavagge, bhaNiyaM maMtiNA subuddhiNA-bho bho seNAvaiNo ! mahAsAmaMtA! kimetya NiSphaleNaM vilavieNaM ?, jamettha kAyavvaM taM tehiM ceva jIviyamolleNaM kayaM ti, jao jalabhariyakhAiyaparivesattaNao duggamo jAo aTThAvao, tesiM ca mahApurisANaM aggidANametteNAvi amhe vagayA'vasarA saMvuttA, tA khaNamavi iha cihiuM Na khamaM, dijjau ajjeva payANayaM ti / tao 'savvANamaNumayaM' ti diNNaM payANayaM / AvAsiyA ya vivitte paese / kayabhoyaNAdivAvArANa ya sayarasuyaviNAsacintAe va vicchAyamaMDalo pacchimAvilambI jAo divsyro| tayaNaMtaraM ca pANiyaM piva dAuM NibbuDDo avarasamudde / tao miliyA sAmanta-mahAsAmantasameyA sayalamaMtiNo maMtiumADhattA-"kahameyamasambhAviyauvvaM kajjaM Niveijjau rAiNo ?, jo lajjAkarameyaM purisANaM jaM samIkvattI paro vi aNNeNa Na vAvAijjai kiM puNa sAmisAlo?, kahaM vA tassa vAvAyagaM jIvaMtehiM ceva aNNassa sAhijati ?, kiMca saMsAraMtaragayANaM evaMvihANi vihiNioeNaM kajjANi samAvaDanti jANi Na kahiuM, Na goviuM, Na hiyaeNa dhariu pi tIranti / taM kiM pi paDai kajjaM punvajjiyaduDhadivvajoeNaM / maraNe vi jeNa garahA jIyaM puNa pAvapariNAmo // 103 // ciMteuM pi Na tIrai kiM puNa kahiu~ visAlavaMsassa / bharahAhivassa eyaM kajjaM heyadivvaNimmaviyaM ? // 104 // tA amhaM pi saI ciya jAlolikarAlie huyavahammi / juttaM payaMgamaraNaM, Na uNo suyamaraNavajjaraNaM // 105 // ahavA saMpai kiM teNa duTukAleNa bAlacarieNaM ? / bhaviyabvamevameyaM tesiM NAso'mha garahA ya" // 106 // evaM ca maMtayaMtANa tesiM samAgao ego pavibvAya[ya] vesadhArI bNbhnno| bhaNiyaM ca teNa-bho! kimevamAulIbhUyA tumhe ?, muMcaha visAyaM, aMgIkarehe vavatthaMbhaM, saMsAragoyarANaM jaMtUNaM kittiyaM eyaM ?, aNNaM ca kila 'kahaM saTThisahassANamegasamayammi maraNaM ?' ti vimhiyA tumhe evaM pi Na juttaM, jo vicittA kammapariNaI, "taM patthi saMvihANaM saMsAre jaMNa saMpaDai", jassa jettiyA puttA tassa tettiyA vivajjati, ko ettha vimhao ?, tA tahA ahaM sAhemi paravaiNo jahA so vi dukkhasAgarAo appANaM saMdhArei / tti bhaNiUNaM nniggokhNdhaave(vaa)rnnivesaao| patto ya sayararAyahANi / viSNAo ya teNa bharahAhivo sayalasAmantovaveo atyAiyAmaMDave suhAsaNatyo ciTThai ti| tao mahayA saddeNa bhaNiyaM baMbhaNeNaM-bho bho viNijjiyA'sesamahImaMDaladUraNiggayapayAvariyugaiMdadalaNekakesari ! paNayasurA-'sura-vijjAhariMdamasiNiyapAyapIDha ! tuha bhuyArakkhio vi bharahe ahayaM muTTho muTTho tti, abbaMbhaNNaM abbabhaNNaM ca - 1i gayacala je| 2 hAra ityarthaH / 3 vyapagatapratApaprasare / 4 SayAvAvasare sU / 5 Ne sibire sU / 6 kimattha je| 7 tesi tahAvi mahA je| 8 sAvilambI je sa / 9 'tIyaro vi sa / 10 aNNeNa vAvA je su| 11 hayadeva sU / 12 ha'vatyaMbha, suu| Jain Education Interational Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 cauppannamahApurisacariyaM / ghosiyN| to asuyapugvaM sayalarajje vi sadaM soUNa bhaNiyaM bharahAhiveNaM-sigdhaM sadAveha baMbhaNaM, pucchaha ya keNa muTTho ?, kahiM vA paese ?, kiM vA gahiyaM ? ti| tayaNaMtarameva uvarovari gayA paDihArA, diTTho bambhaNo, bhaNio ya-bho mahApurisa! mA kUvehi, vAhito tuma sayalatelokarakSaNakkhameNa mahArAiNA, tA vIsatyo hohi, saMpaNNaM te samIhiyaM, puNNA maNorahA, saNiyaM samAgacchasu tti / tao tamAyaNNiUNa sadukkhaM viNivesiyapayaNikkhevo pavvAyavayaNapaMkao pagaliyaNayaNajuyalo viluliyasiroruho khAmakavolo parAhINaaMguvaMgo paDihAradesiyamaggo paviThTho rAyatthAiyAmaMDavaM baMbhaNI / bhaNio ya rAiNAuvavisasu tti / paNamiUNa ya cakkaTTi uvaviThTho puro| pucchio ya rAiNA-bhaTTa ! kimevamuzvigo?, vIsattho sAhasu, kiM te NaTuM ?, kiM kaMcaNaM ?, uyAhu mANikaM ?, aho cauppayaM dupayaM vA ?, kega vA muTTho ?, kiM vA keNai parihavio ?, uyAhu chahApari kiMvA dogacakalaMkadAsiyo?. aho dhammacAriNI patthesi saMtANaNimittabhayaM puttajammaM ?, kiMvA koDa tuha sarIravAhI ?, sattuNA vA keNai abhiduo ?, dAio vA koi tumaM kayatthei ?, aNNaM vA kiM pi samIhiyaM Na saMpajjai ? tti. tA sAhesa jahaTriyaM ceva. jeNa tuha viNNAyA'bhippAo abaNemi taha sarIrapIDaM jahAsattIe ti / tamAyaNiUNa bhaNiyaM baMbhaNeNa-"mahArAya ! suNasu jamahaM vinnnnvemi| tuha paMhu ! payAvapAliyabhuvaNayale vasai Nivvuo loo| tattha sasaMkA jAyanti deva ! sai loyapAlA vi // 107 // iya erisammi bharahammi pamuie jaNavayammi vasamANo / patto vasaNamasajjhaM tamahaM sAhemi NaraNAha ! // 108 // atthi avaMtI NAma jaNavao pamuio svvovddvrhio| tattha ya Asabhaddo NAma gAmo sayalagAmaguNakalio / tatthAhaM jahuttayArI veya'jjhayaNaparAyaNo aggihottAiguNajutto NivasAmi / aNNayA ya puttaM vaMbhaNIe bhalAveUNa gAmantaraM veyajjhayaNaNimittaM go| tattha ya paDhantassa citte aratI samuppaNNA / ciMtiyaM ca mae-kimeyamaratIe kAraNaM ? ti, tA gacchAmi sagihaM / gao ya gehaM jAva durAo ceva hayavihayaM gharaM pecchAmi / ciMtiyaM ca mae-kimeyaM ? ti / pavese ya phuriyaM vAmaloyaNeNaM, mukkarukkhe ya vAharai vAyaso / tao ahaM paviTTho vimaNo NiyayabhavaNaM / jAva baMbhaNI meM pecchiUNa 'hA putta ! hA putta!' tti vAharantI dhasa tti paDiyA dharaNIyale / tao mae ciMtiya-viNaTTho maha kulabaddhaNabhUo suo / tayaNaMtaraM ca ahaM vigayapANo vya NivaDio dharaNIyale / mucchAvirame ya kAUNa hAhApalAvaM akayapANavittI ceva rayaNIe nnivnnnno| etthaMtare ya jaggaMtassa vi me NAmaM gaheUNa bhaNiyaM devayAe jahA-bho bhaTTa ! kimevamundhiggo puttamaraNeNaM?, tA saMpADemi te puttaM jai maha vuttaM kresi| mae bhaNiya-karemi jaM bhayavatI kiMci skknnijjmaaisi| to devayAe bhaNiyaM-ANehi turio aNNesiUNa agi sohaNAo gharAo jattha Na koi gehe vaavnnnno| to ahaM ajAyaviveo amuNiyasakkA-'sako savvattha'NNesiDaM prtto| pucchAmi ya patigehaM jAva sabo vi saMkhAdIyAI maraNAI sAhei / tao mae AgaMtUNa sAhiyaM devayAe jahA-Natthi ceva saMsAre taM bhavaNaM jastha maraNAI bahuso Na jAyAI ti / puNaravi bhaNiyaM devayAe-jai evaM tA jaM NiruvadavaM gehaM tao ANijjau / tAva 'tArisaM pi Natthi' puNo vi mae kahiyaM / bhaNiyaM ca devayAe - ki atthi koi bhuvaNammi jassa jAyaMti Neya pAvAI / NiyakammapariNaIe jammaNa-maraNAI saMsAre 1 // 109 // maraNammi baMdhavANaM loo ziMdei Navara saMsAraM / parideviUNa sabbo kuNai payatteNa gharakammaM // 110 // kiM koi tae diTTho Nisuo AsaMkio vva hiyaeNa / jassa Na hohenti jae jammaNa-maraNAI pAvAI ? // 111 / / iya erisammi payaIe NigguNe dUsahammi saMsAre / kiM jAyai koi guNo sAisu paridevieNettha ? / / 112 / / iya evaM [ma] bhaNiUNa sA gayA devayA NiyaM ThANaM / ahamavi paridevaMtI samAgao jatya taM deva ! // 113 // to ahaM mahArAya ! hayakayanteNa musio katthai parittANaM alahaMto bhamiUNa bharahavAsa vuNNahariNo va tuha sayAsamAgao, tumhaM ca taM Natthi jaNa sijjhai, saMpayaM bhuvaNavivare paribbhamai tumha akhalio payAvo, gayA kittI digantaresu, tuma teloka suu| 2 rakkhageNa mje| 3 No ya / bhaje suu| 4 rAyaNA suu| 5 saMpajjei suu| 6 vahu ! je| 7 aggihuttA je| 8 vAiso sU / hohinti je| 1. saM juNNa je| For Privare & Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sagaracakkavaTTicariyaM / ANaM kuNaMti sasurA-'sura-nara-vijjAhariMdA, apaDihayaM porusaM, mahantaM balaM, aparimiyaM vIriyaM, apaDihao jaso, aNuvamo cAo, asAhAraNaM saraNAgayavacchalattaNaM, aNaNNasarisA dINA-'NAhasamuddharaNasIlayA, tA deva ! asaraNo saraNAgao devassa, dINamabbhuddharaNaM ca sahajAyaM mahApurisANaM, tao kAUNa karuNaM maha deu devo puttraM ti, avi ya jeUNa hayakayaMta majjha suyaM desu deva ! sayarAhaM / tuha porusaM mahAyasa ! jeNA'maliyaM pavittharai // 114 // kajaM viNA vi bhuvaNe abbhuddharaNaM kuNaMti je dhIrA / te vaMdaNijjacariyA vairapahu ! tumhArisA viralA // 115 // dINANa samuddharaNaM, bhayammi rakkhA, gurummi taha viNao / dappudhurANa samaNaM, dANaM dAridataviyANa // 116 // savvassa piyaMvayayA, baMdhusiNeho kayaNNuyA saccaM / sappurisANa mahAyasa ! sayayaM ciya hoi, kiM bhaNimo ? // 117 // tA mahArAya ! kuNasu maha parittaM puttdaannennN"| ti bhaNie [? bhaNiyaM rAiNA-] "kiM gahagahio si, vAyacchaMdio si, ummatto si, parAhINo si, aNNAyaparamatyo si, bAlo si, gayaceyaNo si, jeNevaM vAharasi ? / so patthi ciya bhuvaNe vi kovi jo khalai tassa mAhappaM / sacchaMdacAriNo sabaveriNo hayakayantassa // 118 // sIyanti savvasatthAI tattha, Na kamaMti maMtiNo mantA / addiThThapahapaharaNammi tammi kiM porusaM kuNai 1 // 119 // Na baleNa tassa keNai paDiyAro, Neya taMtajuttIe / AsehiM rahavarehiM ya, atyo vi Niratthao tattha // 120 // iya appaDiyAre hayavihimmi saMsAravattiNo jIvA / vaTTati tassa ANAe, ettha ko kIrau uvAo ? // 121 // kiMcajai tassa hojja ekassa ceya saMsAragoyaragayassa / maraNaM Na uNo aNNassa jaMtuNo hayakayaMtAo // 122 // tA jujjai royaNa-piTTaNAiyaM kAumassa loyassa / ekassa jao maha parihavo tti sayalammi jiyaloe // 123 // aha puNa sasura-NarA-'mara-vijAhara-kiSNariMdapamuhANa / sAmaNNaM ciya maraNaM tA imiNA kiM palatteNa ? // 124 // majjhaM ca bharahakhette sahisahassA suyANa viharanti / ko kuNau tANa tANaM kavalijjantANa kAleNa? // 125 // mA ruyasu, muMca soyaM, kajjaM ciMtehi, kuNasu appahiyaM / jAca Na tumaM pi evaM kavalijjasi kAlarattIe" // 126 // eyamAyaNiUNa bhaNiyaM baMbhaNeNaM-mahArAya ! maha puttasoyA'bhibhUyassa bhoyaNaM pi Na royai kimaMga puNa karaNijjaM / rAiNA bhaNiyaM-"saMpayaM ceva tumae NiveiyaM jahA-savvo vi loo vacagae baMdhuyaNammi NiyakajjaparAyaNo ciTThai ti, tumaM puNa egAgI cetra kimAulo si ?, jao avahatthiyasayalavAvAro evaM vilavasi / avi ya savvassa vi esa gaI hohI kAleNa jIvaloyammi / Niyakamma'jjiyavasagassa jaMtuNo ki tha ruNNeNaM ? // 127 // savvassa esa maccU vioyakaraNammi paJcalo dhaNiyaM / saMjoyaM Na u No kuNai pAlaNaM pAvapariNAmo // 128 // dukkhaM avaNei phuDaM rAyA jo tassa goyare paDai / eso uNa devehiM vi Na tIrae NiyayamavaNeu~" // 129 // iya evamAi bahuyaM bhaNamANaM cakkavaTTiNaM vippo / paDibhaNai saccameyaM bharahAhiva ! jaM tume kahiyaM // 130 // NAUNa savvameyaM Naravai ! saMsAravilasiyamasAraM / soyaM Na'rihasi kAuM jamahaM sAhemi taM deva ! // 131 // eyaM kaha saddheyaM sauhippaMtaM mae vi paraNAha ! / ahavA taM patthi cciya saMsAre jaM na saMpaDai // 132 // haya-gayavara-vararahasaMjuyA vi te ceya tumha garaNAha ! / puttA jugavaM pattA paMcattaM vihiNioeNaM // 133 // etyaMtarammi sAmanta-mahAsAmanta-mantipamuhA mahAmaMtiNo aNNe ya kumArAsaNNavattiNI pADayApa pacchAivauttimaMgA vimaNadummaNA bhaggamaccharucchAhA akayasarIrapaDikammA ciMtAbharasIyaMtadehA kiMkAyabvamUDhA paviThThA rAiko atyAiyAmaMDavaM / paNamiUNa ya rAyaM jahArihaM uvaviThThA clnn'ntie| tao rAyA aNAsaMkaNIyaM asaMbhAviyauvvaM taM vayaNamAyaNNiUNa, dadrUNa ya kumAraparivAraM dummaNaM thaMbhiu bva lihio bva mUDho vva saMjAyamucchAgamo vva caraDiu vva NiccalaNayaNo paikkhaNaM paDiva 1 varabahu / je| 2 sAhiyyataM je| 3 No paDa(Da)pacchA je|| Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApussicariyaM / jjato muNNataNaM bhaNio baMbhaNeNaM jahA-deva ! pAyayapuriso ca avIyaparamattho vya NIo nca amuNiyasaMsArasahAvo ba kimevamavatthiI ?, saMsAre NivasaMtANa kettiyaM eyaM ?, tA pucchamu ko esa vuttaMto jeNa puttANa ceva savisahassA balamajjhayArammi ThiyA vaNadaveNeva hayakayanteNa daDDhA ?, tA mahantameyamacchariyaM pucchau mhaaraao| tao tamAyaNNiUNa vimukkapADuyahAhAravaM kaMdantaaMteurajaNaM royantapariyaNaM vilavantavAravilAsiNisamUhaM mucchijjantakumAramAyaraM virasantakaMcuiNiyaraM dhAhAvetapaDihArasamUhaM tADijjantavilAsiNithaNaharucchaMgaM tuTuMtahAraM viyalaMtarasaNaM galaMtaNeuraM paDantakaDayaM bhijantavalayaM toDijaMtasiroruhaM musumUrijaMtaaMgayaM mujhaMtavAvaNa-khujjayaM samucchaliyaguruhAhAracchaliyapaDiravabhariyadasadisaM bharahAhivo sabalavAhaNo pAyayapuriso va vilaviumADhatto, kahaM ?-- hA hA aho ! akajjaM jaM majjha suyA hayAsa ! re divya ! / savve vipadIvA iva duNNayapavaNeNa vijjhaviyA // 134 // ki tesiM samayaM ciya AuNibaMdho ? uyAhu hayadivya ! / kimakAlamaraNasaMkAluyattaNaM tujjha vIsariyaM ? // 135 // ekammi vi majjha suyammi tujjha hayapaNNagA'hiva ! Na jaayaa| karuNA NikkaruNa! kahaM savve cciya jeNa NiTThaviyA ? // 136 // daThUNa sayalarayaNANi Navara rayaNAhivo uvAlabhai / tumhehiM vi maha puttA Na rakkhiyA duTThabhuyagAo ? // 137 // seNAvai ! tujjha balaM devANa vi pacalaM raNamuhammi / taM kattha gayaM saMpai aivisame maha suyA'vasare ? // 138 // kiM Na kayA ciya taiyA saMtI tumae purohiya! visiTThA ? / kiM rakkhA Na kaya cciya vaDDhai ! tumae vi puttANa ? // 139 // gayavai ! tumaM pi kaha Nipphuro bva jAo si maha suyAvasare ? / NAgo samujjalaMto kiM NAgeNAvi Na hu nniho?||140|| pavaNajaveNa vi tae AsarayaNa ! NivAhiyA kaha Na puttA ? / kiM kAgaNirayaNa ! taie Na paDipphuDio visahara'ggI // 141 // kiM kiM Na chiNNamahiNo sIsaM tumae vi khagga ! tavvelaM ? / daMDa ! tumAhinto ciya esa aNatyo samuppaNNo // 142 // kiM cammarayaNa ! tumae Na chAio visamavisaharo taiyA ? / kiM chatta ! parittANaM suyANa Na tae samAyariyaM ? // 143 // mahi vivarA NiggayametavisamaNayaNaggisIsamahivaiNo / kiM cakka ! tai Na chiNNaM jeNa suyA majjha NiviyA ? // 144 // evaM ca rayaNANi garahantaM vilavaMtaM ca bharahAhivaM bambhaNo bhaNai-kiM mahArAya ! saMpayamevamevA'NusAseMto amhArisANa vi aNusAsaNijjo jAo?, avi ya paravasaNammi suheNaM saMsArANiccayaM kahai loo| NiyabaMdhuyaNaviNAse sabassa calaMti buddhIo // 145 // dhI ! saMsAro, jahiyaM uvaisai jaNo parassa vasaNammi / so cciya tavvelaM ciya ruyai sakaruNaM ruyAto // 146 // tumhArisA vi purisA jai [? ya] NisumbhaMti daDDhasoeNaM / tA kattha thiraM hohI dhIrattamaNidiyaM bhuvaNe ? // 147 // kiM pamhuTTho si tumaM jaM saMpaimeva tai samAiTa ? / 'hayavihivasageNa jae jaha suyasoo Na kAyayo' // 148 // ekkassa vi suyarayaNassa maraNadukkhaM tu sahiumasamattho / kiM puNa sahisahassANa sajjhameyaM mahArAya ! ? // 149 // kiMtu mahAvasaNeNaM NicaM NivvaDai sattaguNasAro / vajjaNivAe vi paDicchirassa giriNo vya mAhappaM // 150 // vasaNammi Usavammi ya ekasahAvA havanti sppurisaa| jArisao cciya uyae atthamaNe tAriso suuro|| 151 / / sappurisa cciya vasaNaM sahanti garuyaM viNiggayapayAvA / dharaNi ciya sahai jae vajjaNivAyaM Na uNa taMtU // 152 / / 'hoi garuyANa vasaNaM Na uNo iyarANa' suppasiddhamiNaM / sasi-mUra cciya gheppaMti rAhuNA Na uNa tArAo // 153 // sappurisi cciya NivvaDai AvayA Na uNa payayapurisammi / lakkhijjai maliNaM sasaharammi Na uNo viDappammi / / 154 // kuNai viyAraM kAlo vi Neya purisANa guNamahagyANa / sisirattaNaM Na sisiro vi kuNai jalaNassa pahavanto // 155 // ... 1 aviithaparamattho avIyaparamattho, aviditaparamArthaH / 2 kayaM je sU / 3 tae na ya paDikhalio je| 4 vivaraNi je sU / 5 sakaluNa ruAto je| 6 saccameya je sU / 7 udae je| Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sagaracakvaTTicariyaM / 64 vasaNammi samAvaDie payaI Na hu kaha vi supuriso muyai / rAhumuhagahiyamukko vi tabai sUro dharAvIdaM // 156 // iya muNiUNa mahAyasa ! saMsAraM virasaduggamamasAraM / caiUNa soyapasaraM dhIrA ! dhIrattagamuvehi // 157 / / tumhArisANa varapahu ! sumuNiyasattha'tthavitthara'tthANa / mottUNa NiyaviveyaM ko aggo deu uvaesaM ? // 158 // iya evaM bhaNiUNaM baMbhaNeNa bhaNio mahAmantI jahA-sAhasu jahaTTiyaM vutaMtaM mahArAyassa / tayaNaMtaraM ca subuddhiNA uhiUNa viNNaviyaM jahA-"deva ! suNamu viSNattiyaM' ti bhaNiUga sAhiyaM jahaTThiyaM giravasesaM jahA aTThAvayassa khayA khAiyA, jahA ya gaMgA pavAhiyA, jahA rUsiUNa bhuyaMgAhivaiNA gayaNa'ggiNA daDDhA saihi pi sahassA tumha puttANaM, tA mahArAya ! tattha Na balaM, Na AuhaM, Na manto, Na tanto, Na vijAiyaM aNNaM pi kiMpi pahabai tti, evaM ca vavatthie jamamhehi kAyavvaM tamAisau devo, jao deva ! Na juttamamhANamerisaM sAhiuM / Na hi maraNamantaregamamhANaM suddhI hoi tti / tA keNa uNa maraNeNamesa kalaMko samosarai ?, viyAriUNa sayameva devo samAisau / devassa uga soo Na kAuM jutto, jao samavattI esa jamo, eyassa Na vallaho jae koi| veso vi Nasthi supurisa ! sadena- maNuyA-'sure loe // 159 // NAvekkhai esa balaM, Na dubbalaM, Neya IsaramaNaDDhaM / Na ya viusaM, Na ya mukkhaM, Na ya sayaNajuyaM, Na egaagiN||160|| Na juvANaM, Na ya bAlaM, Na pariNayaM, Neya majjhimaM, Na khlN| Na ya sajagamavi muMcai pAvamaI rodapariNAmo // 161 // saMpajjantasamI hiyakajANa vi esa sayala devANa / avaharai jIviyaM, mANusehiM kiM kIrai imassa ? // 162 // vihiNo vaseNa vaTuMti deva ! devA vi devaloyammi / 'amara' tti NAmamettega, jeNa Aukkhayamuveti // 163 // vihaDanti caMDamAruyapaNolliyA gajiUNa ghagaNivahA / ujjoviUga NAsai tavvelaM cetra vijjulayA // 164 // suravaicAvaM viyalai khaNamettaM bhUsiUNa gayaNayalaM / saMjhA vi takravaNaM ciya phiTTai kAlANubhAveNa // 165 // payaDei sasaharo cciya aNiccayaM tihayaNassa tadiyahaM / voleMti jassa vivahA ekasarUveNa Na ha do vi||166|| sUrassa vi dharaNi-NahaMtarAlavipphuriyagaruyateyassa / ekadiNe cciya NiyayaM udaya-'yamaNAI jAyaMti // 167 / / iya jANiUNa sayalaM saMsAramaNiccayAe bahu ! gahiyaM / uvasamasu muMcasu dhurva soyaM bhavakAraNamaNilaM / / 168 // kiMcajo esa deva ! soo so soo sayalapAyapamarassa / abu hehi sayA''yario parihario paMDiyajaNeNaM // 169 / / vAhINa paraM ThANaM, mUlaM aratIe, sokkhapaDivAvo / aNNANapaDhamaciM, NarayaduvAraM guNaviNAso // 17 // bAhei sayalakajjAiM esa, pariharai uttamaviveyaM / dhamma-'ttha-kAma-mokkhANa vigghaheU mahApAvo // 171 // avaharai ThiI, pariharai porusaM, cayai kulavavatthambhaM / soyamahAgahagahio puriso kiM kiM Na Ayarai ? // 172 // dhIrattaNaM pichaDDinti, denti dukkhassa NavaramappANaM / kajjA-'kajaM Na muNaMti soyagahiyA jae purisA // 173 // te Navara mahApurisA je ya aNajeNa soyapasareNa / Na vasIkayA kayAi vi jANiyasaMsAraparamatthA // 174 // soeNa samaM Na vasaMti deva ! lacchI jaso ya kittI ya / sokkhaM ca raI lIlA visaesu maNo NirAvaraNo // 175 // iya cayasu soyapasaraM, Naravati ! cintesu sayalakammAiM / soyAvaNNeNa tae bharahaM dINataNamuvei" // 176 // evaM subahumaNusAsiUNa mantiNA puNo bhaNiyaM jahA-"deva ! taM gasthi jaM Na jANasi tilatusamettaM pi tihuyaNe deva ! / taha vi kila kiM pi bhaNNasi 'soyAvatthaM ti' kaliUNa // 177 / / kharapavaNapahayakuvalayadalajalalavataralacaMcalataresu / saMjoya-jIya-jovvaNa-dhaNalava-Nehesu ko soo ?" // 178 // 1 so haNai je / 2 saTimpi su / 3 jamamheyaM kA suu| 4 suvurisa ! je / 5 'maNaThe je suu| 6 juvANaM je / 7 diyahA je / 8 "maNAdi sU / 9 vidheya sU / 1. melampi sU / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / to tamAyaNNiUNa bhaNiyaM bharahAhiveNaM-" saccameyaM jaM tumhehi vuttaM / asAro ceva esa saMsAro, jao sumiNayasamA baMdhusamAgamA, giriNaipUrasamANaM jovaNaM, chAyAsamA lacchI, kusaggajalalavacaMcalaM jIviyaM, sakkacAvasacchaho pemANubaMdho, mAiMdajAlasaNNiho kuDumbasaNNivAso, gayakaNNacaMcalo vihavasAro / tA jAva Na uttharai jarapisAiyA, jAva Na vasIkarei maccuveyAlo, jAva ya payatitaralA Na daMsei viyAraM rAyalacchI, jA~va ya Na parihAyai iMdiyappasaro, jAva Na chahu~ti visayA, jAva ya vase vaTTai sarIrayaM, tAva ya viveiNA caiUNa sayalamaNNaM aNavarayaM kAyavyamappahiyaM / Na ya dhamma'NuTThANaM mottUNa aNaM atthi appahiyaM, jao NigguNo esa saMsAro, samAsaNNAo AvaIo, sayAsaNNihio maccU, dAruNo visayapariNAmo, visamA kammapariNaI, ghorAo garayaviyaNAo / aparicattavisayANaM ca pANiNaM avassaM Naraya-tiriesu vAso, NissaMgANaM ca saggA-'pavaggesu / sabassa vi avassaMbhAvI vioo rAyalacchIe visaehi ya / tA jAva Na chaDDeti tA varaM mukkAiM eyAI / parakIemu ya eesu ko paDibaMdho ? / tA ThaviUNa bhAgIrahaM rajje karemi mahApurisaseviyaM dhamma, caemi athiraM asAraM apariccayaM rAyalacchi, jAva amhe vi akhaliyagatipasaro Na saMbhAleti mccuu"| iya evaM jAva veraggamaggamaNusaraMto NiviNNasaMsAravAso rAyA appANamaNusAseMto saMsArasahAvaM, paNaibaggassa 'tumhANaM pivayagahaNaNaM ceva sohI hohi' tti bhaNaMto jAva cihai tAva aTThAvayasamAsaNNajaNA hAhAravaM kareMtA saMpattA rAyaMgaNaM / bhaNiyaM ca tehi-mahArAya ! parittAyAhi parittAyAhi / tao tamAyaSNiUNa bhaNiyaM raainnaa-kimeyNti| tayaNaMtaraM ca paDihArehiM pavesiyA gaamloyaa| NiveiyaM ca tehiM pAyavaDaNuTTiehiM jahA-deva ! jA sA khAiyA kumArehiM bhariyA udayassa tamudayaM tattha amAyantaM pAsesu visappiumAraddhaM, bhariUNa khAiyaM thalapahesu viyaMbhiuM payaTTa, teNa ya viyambhamANeNaM khAiyA''saNNagAmaNagarAi savvamAulIkayaM, tao taM devo ceva paraM NivArei, Na aNNo'tti kaliUNa AgayA devacalaNantiyaM, aNivArijaMtaM ca bahuM viNAsei, tao dayaM kAUNa taM NivAreu devo ti| tao puttaputtassa bhAgIrahassa diNNo Aeso bharahAhiveNa jahA-vaccha ! jaNANamAurANaM karehi parittANaM, daMDarayaNeNaM Nehi jalohaM sAyaraM, rakkhaMto Nagara-NivemujANa-dIhiyA-pukkharaNAiyaM bhavaNavAsINaM ca bhavaNANi, diTTho ya pamAyA''caraNavivAgo vaccheNaM, tao savvakajjesu appamAiNA hoyavvaM, devadANaviMdANaM uvarohapareNa hoyacaM ti / evamAi bahuM aNusAsiUNa pesio bhaagiirho| Nimgao ya bharahAhivaM paNamiUNa, 'mahApasAyaM ca bhaNiUNa, paDicchiUNa ya ANattiyaM sireNaM ti / puNo viNayagAhaNatyaM sahAvio sayareNaM bhaagiirho| paviTTho rAyasayAsaM / puNo paNamiUNa uvaviThTho calaNantie / bhaNio ya sayareNa jahA-"te vaccha ! sukuluppattI pahuttaNaM vihavo ahiNavajonvaNaM, aNaNNasarisA rUvasaMpayA, kalAsu pagariso, sastha'sthapAragattaNaM, Auhesu kusalattaNaM, daDhapahArittaM, aNuvamaM vIriyaM, aNaNNasarisaM porusaM, NiggayapayAvattaNaM, eyANamegaM pi ummaggapavattaNasamatthaM, kiM puNa samavAo ? / eyANi te savvANi samuiyANi / jahA eehi Na muThTha vasIkIrasi tahA jaiyavyaM / avi ya uttamakulappasaI, rUvaM ramaNINa hiayamukumAlaM / sattha'tthakheyakhiNNA matI ya, bhuyabalamalaM vaccha ! // 179 // tihuyaNasalAhaNijjA lacchI, ANA ya NarasiruvbUDhA / eyANekkakaM pi hu sudujayaM, kiM puNa samUho ? // 180 // sUra-'ggi-rayaNateyA'viNijio dUraviyariyapayAvo / jovvaNatamo viyambhai mohasahAo dharaNimagge // 181 // jo uNa sayalaNarIsarapariNAmA'sajjhadAruNo suvaNe / lacchImao mahAyasa ! purisaM lahuei sayarAhaM // 182 // pukkayakammapariNaivaseNa vihavo kulaM balaM rUbaM / eyAiM kaha vi jAyanti jai vi guNiNo guNA Na uNo // 183 // caiUNa garuyadappaM viNayaM sikkhesu, NammayaM bhayam / viNaoNayANa puttaya ! jAyaMti guNA mahagdhaviyA // 184 // viNayujjuyANa kittI viusA''NaNapahayasaddajayapaDaho / dhammo astho kAmo kalAo vijjA ya viNayAo // 185 // viNaeNa laSbhai sirI, laddhA vi SalAi dugviNIyANa / NIsesaguNAhANaM viNao ciya jIvaloyammi // 186 // iMdiyajaeNa viNao, viNaeNa gurU, tao vi stth'tyo| tatto vi guruviveo kajjA-'kajjesu hoi phuddo||187|| honti viveeNa guNA bhuvarNebhitaraviDhattamAhappA / guNavantayammi jAyai jaNANurAo asAmaNNo // 18 // 5 pemmA je / 2 jAva Na sU / 3 yaveyaNAo je / 5 NA-ki kima je| 5 NamaMtara je| Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sgrckrvtticriyN| taM Nasthi jaM Na sijjhai jaNANurAeNa tihuyaNe sayale / tamhA sikkhasu viNayaM kallANaparaMparAmUlaM" // 189 // evamAdiyamaNusAsiUga bhAgIrahe, gidiUNa lacchI, pasaMsiUNa viNayaM, kahiUNa pamAyAcaraNavivAgaM, bharahAhiveNa pesio bhAgIraho samappiUga daMDarayaNaM, bhaNio ya-eeNa daMDarayaNeNa kAUNa pavAhaM Nehi jalasaMghAyaM samudaM ti| tao kAUNa paNAma paDicchiUNa ANaM NIsario bhAgIraho / patto ya aNavarayapayAgaehiM ahAvayaM / paNamio dUratyeNa ceva atttthaavo| dAUNa NAgANa balivihAgAiyamaNujANAviUNa gaMgaM daMDaM gaheUNa ko jalapavAho / tao daMDakhAyANusAreNa payaTTo khAiyAbhariuccario gaMgAjalappavAho sAyarAbhimuhaM / tao sA gaMgA himavaMtakulapavayAo patthiyA, seyakUDagiri bhiMdiUNa giggayA, gaMdhamAyaNamulaMghiUNa payaTTA daMDakayapaheNa bhAgIraheNa sAyaraM parANiyA / dachRNa ya aTThisamUhaM NAgakova'ggidaDDhasesaM bhAgIraho gaMgAjalappavAheNa sAyaraM parANeUNa ciMtei-aho ! mae sohaNaM kayaM jaM mayasarIrANaM aTThINi gaMgApavAheNa sAyaraM parANiyANi, aNNahA DhaMka-kAgAiehiM calaNa-caMcUpahArehiM asuiTThANesu bahuesu gholantAI laihuttaNaM piyAmahassa saMpADeMti / evaM ca ciMtayaMto taNNivAsiNA jaNeNaM jlaavaayvimukkennaa'bhinnNdio| gaMgA paDhamaM jaNhukumAreNaM ANiya tti jaNhavI, tao bhogIraheNa samudaM pAviya tti bhAgIrahI bhaNNati / sayarasuyaahipavAhapasiddhIe ya loo taha ceva aTThiyAI pavAhei / susAyusalilattaNeNa ya sevaNijA bahuyANa jAya tti / evaM ca bhAgIraho pAviUNa sAyaraM gaMgAjalapabbhAraM, NivaviUNa aTThAvayapavyayA''saNNaloya, kAUNa gaMgAe loyapasiddhiM, samAgao sayarapiyAmahassa syaasN| paNamio ya bhrhaahiyo| teNa vi ya jANiUNa rajapAlaNasahaM vasuMdharAdharaNasamatthaM ca bhAgIrahaM, maMtiUNa sAmanta-mahAsAmaMtehiM saddhiM, ahisitto rajje bhaagiirho| appaNA ya muNiUNa saMsArAsArattaNaM, avaloiUNa kammANa visamattaNaM, bujjhiUNa kaDuyavivAgattaNaM visayANaM, jANiUNa athirataNaM rAyalacchIe, suThiyAyariyasayAse kumArasahagayamahAsAmantehiM saddhiM gahiyA NIsesakammaNijjaraNabhUyA mokkhaNayarapauNapayavI kugaigamaNamaggaggalA saggAruhaNasovANapaMtI mukuluppatti layAamoha bIyabhUyA pdhjjaa| ahijiyANi bArasa vi aMgANi / dasavihaM ca samaNadhammaM abbhasiUNa tiguttigutto paMcahi samIhiM samio jahuttavihAreNa vihariUNa, uppADiUNa tIyA-'NAgayapayasthubbhAsaNaM sAsayamegavihaM kevalavaraNANa-dasaNasarUvaM divvaM gANaM, NAUNa ya AuyasamahiAI bhavopaggAhINi veyaNIya-NAma-gottAI, tao gaMtUNa samugghAyaM AuasamANIkAUNa veyaNIyAdINi kammANi selesIvihANeNaM ajaraamara-aNAbAha-aNaMtasokkhaM mokkhaM patto ti / iti mahApurisarcarie bIyacakkavahiNo sayarAhihANasta cariyaM samattaM // 4 // Jain Education intam lacchi je / 2 NIhario je / 3 lahuyattaNaM je / 4 susAusa je / 5 samiIhi-samIhi, samitibhiH / parite je / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5 saMbhavatitthayaracariyaM] uppajanti payANaM puNNehi mahIe ke vi sppurisaa| kappataruNokurA iva hiyaicchiyadiNNaphalaNiyarA // 1 // atthi jambuddIvadAhiNaDbharahamajjhakhaMDammi jaNamaNa-NayaNahAriNI pharihAsameyA mahAsAloksohiyA tuMgarayaNabhavaNamAlAlaMkiyA suvihattatiya-caukka-caccarA pagaTTasayalobaddavA, aladdhapasarehiM kuburisehiM parihariyA, sayA rayaNappahohAmiyakAlavakkhatimirapahAvattaNao kusIlAhiM durujjhiyA, juvAgarUbohAmiyamayaraddhayA'laddhappasarA, appattAvayAsehiM dosehiM aNNastha sAvayAsehi vajiyA. sayalaNAyarappamANeNa guNagaNeNA'hiTiyA sAvatthI NAma nnyrii| tattha jahatthaNAmo vijiyArI NAma garavaI sayA muIo ya parivasai sayalamahimaMDalassa paripAlaNasamattho / tassa ya pu~havisavattI seNA gAmeNa rAyavaramahisI / rUva-guNA''vajjiyasayalapariyaNA bhattuNo daiyA // 2 // tANa aNNoNNANurAyavaDDhantapema-dhIsambha-paNayANaM rAyasirImaNuhavaMtANa vaccanti diyahA, sarati sNsaaro| io ya dhAyaisaMDe dIve eravae vAse khemapurI NAma NayarI / viulavAhaNo NAma raayaa| teNa mahAdubhikkhammi savAlavuDDhassa saMghassa asaNAiNA uvaggahaM kAUNaM uvajjiyaM titthayaraNAmakammaM / puNo muNiUNA'sAraM saMsAraM, gayakaNNacaMcalaM jANiUNa rAyalacchi, ujjhiUNa bhoe, sayaMpabhAyariyasamIve kAUNa mahApurisaseviyaM kammaNijjaraNaheubhUyaM phabajja, posiUNa vIsAe aNNayarehiM ThANehiM titthayaraNAmakammaM AuJavasANe ya ANayakappammi uvavaNNo / tatya ya uvabhuMjiUga bhoe AuyamaNuvAliUNa phagguNasuddhaSTamIe migasiraNakkhatteNa cuo seNAe kucchisi samuvavaSNo / tIe ceva rayaNIe seNA mahAdevI suhapasuttA pAsiUNa gayAdie coisa mahAmumiNe vibuddhA samANA sAhei jahakkama daiyassa / vijiyAriNA ya samAsAsiyA jahA-'pie! gambhammi tujjha pasayacchi ! pecchaNijjo surANa vi mahappA / hohI so Navara suo jassa guNA jayamahagyaviyA' // 3 // vaDDhantayammi ganmammi jammi bhavaNammi varaNihANANaM / raTTammi puravarANa ya suhANa taha saMbhavo jAo // 4 // tao Navasu mAmesu paDipuNNesu aTThamesu rAidiemu maggasirasuddha'dyamIe migasiraNakvatte suhaMsuheNaM sayalalakkhaNovaveyaM seNA mahAdevI dArayaM psviyaa| caliyAsaNAgaeNa ya sohammAhivaiNA punakkameNa ko merusiharammi jammAhiseo mahayA vicchaDDeNaM ti| kAUNa ya ahiseyaM deviMdo cunnikaaypriyrio| kuMDalajuvalA''hariyaM pacchA jaNaNIe appei / / 5 // pecchai ya to jigiMdaM NiddAviramammi sA alaMkariyaM / tuTThA sAhai paiNo rUvA-'laMkAravimhaiyA // 6 // NijjiyasayalasurA-'sura-Nara-vijjAharamaNoharaM rUvaM / daLUNa paraM tosaM samAgao jiNavarassa piyA // 7 // tao pasatya tihi-Nakkhatte guNaNipphaNNaM bhagavao NAmaM kuNati / 'gabbhatthe jiNiMde NihANAiyaM bahuyaM saMbhUyaM, jAyammi ya rajjassa sayalassa vi suhaM saMbhUyaM' ti kaliUNa saMbhavAhihANaM kuNati sAmiNo / kayAiM jahociyAiM krnnijjaaii| 1 lajaNA''yara sU / 2 o pari sU / 3 puhavIsavattI seNA NAma rAya je. sU / 4 gAiu je / 5 'yasA(ssA)vasANe suu| 6 maNIrama je| Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 saMbhavatitthayaracariyaM / aha bhagavaM pi paMcadhAisameo vaDDhi payatto / tihi ya NANehiM jANai jahiTThie savvapayatthe tahA vi 'loyaDI laMghaNIya' tti kAUNa kalAyariyaM bahumaNNei / pariNAvio piuNA rUtra-kulovaveyaM dAriyaM / 73 bhagavaM pi sambhavajiNo ajiyasAmiNo sAgarovamANaM tIsehiM lakkhehiM koDINamatigaehiM samuppaNNo / tassa ya AuyaM saddhiM puvvalakkhA / tassa ya paMcadasa puvvalakkhe kumArabhAvamaNupAleMtassa piuNA rajjaM dAUNa sakajjamaNuTTiyaM / tao bhaMgavayA logaTThImaNupAlenteNa coyAlIsaM pubbalakkhe cauraMgahie rajjaM pAliUNa samuiSNa titthayaraNAmakammuNA loyaMtiyapaDibohieNaM diSNasaMvaccharamahAdANeNaM loyahiyatthaM maggasirapuNNimAe migasirasaimIvacAriNi sasahare kammase lavajjAsaNibhUyA sayalasurAsura gariMdasamakkhaM chaTTabhatteNaM NaravatisahassasameeNaM gahiyA pavvajjA sahasaMbavaNujjANammi pacchimaeNporusIe / o bhagavaM gahiyamUNao / jahuttavihAreNaM coddasa vAsAI vihariUNa kattiyabahulapaMcamIe migasirajoeNaM saralapAyavassa ahe uppADiyaM divvaM gANaM / kerisaM ?-- egaM kappiyabheyamappaDihayaM savvaNNuciMdhaM phuDaM, savvesiM ca tamANa NAsaNaparaM loyANa jaM loyaNaM / jAyaM pAsati bujjhatI ya sayayaM NANAvihANi dhuyaM, uppAya-TTii-NAsavaMti viulaM davvANi jaM kevalaM // 8 // tayaNaMtaraM ca caliyaM sIhAsaNaM sohammAhivaiNo / saMkhuddheNa pauMjio ohI / viSNAyaM jahA - bharahavAsammi saMbhavajirNidassa uppaNNaM divvaM gANaM / tao ghaMTApaoeNaM bohiyA surA / samAgao ya te ghettaNaM bhagavao samIvaM / viraiyaM samosaraNaM, kahaM ? ti tattha vAukumArehiM joyaNaMtaraM bhUmipae se avaNiyaM taNa sakkarAiyaM, kao ya samo bhUmibhAgo / puNo mehakumArehiM surabhiNA salileNa pasamio rayugyAo, mukkA ya paMcavaSNa biMTa dviyakusumabuddhI / viraiyaM kaladhoya - cAmIyara - rayaNamayaM varapAgAratiyaM, aMto ya caummuhaM sIhAsaNaM / bAhiM ca mahaMto dhammajjhao dhammavaracakaM ca / tao bhayavaM pavisai puvvaduvAreNaM tiyasiMdapaDihArapaDihayasammaddeNaM, payAhiNIkAUNa sIhAsaNaM, bhaNiUNa ya 'gamo titthassa' uvavisai puvvAbhimuho / sesAsu ya disAsu tappaDirUvANi havanti tiSNi ruvANi / pavvAviyaM bhagavayA duruttaraM sayaM gaNaharANaM / tao tayaNaMtaraM ca puvvaduvAreNa paviNi puvvadAhiNAe aggeIe disAya paDhamagaNaharo kevala -maNapajjava - ohiNANiNo coddasa puvvadharA sesasAhU, tesiM pio kappavAsidevIo sAhuNIo ya hiyAo / puNo dAhiNadAreNa parisiUNa dAhiNapacchimAe raiyadisAe bhavaNavai-joisiya-vANamantarasurANaM devIo dhammaka hAkhittahiyayAo ThiyAo / puMNo avaraduvAreNa pavisi - UNa pacchimuttarAe vAyavvAe disAe bhavaNavai - joisa vANamaMtaradevA bhagavao vANimuiyahiyayA cidvaMti / tao uttaradAreNa pavisiUNa puvyuttarAe IsANIe disAe kappavAsidevA NaragaNehiM NArIjaNeNa ya dhammasavaNaNimittaM ThANamabhigaya tti / evaM causu vidisAsu tiyaM tiyaM paTTiyaM / tao bhagatrayA patthuyA dhammakahA, jahA jIvA micchattA-'virati pamAya kasAya- jogehiM baMdhiUNa aTThavihaM kamma saMghAyaM hiMDati cAuraMta saMsArakantAraM, jahA ya sammatta NANa- daMsaNa-caraNehiM gacchanti girAbAhalakkhaNalakkhiyaM mokkhaM ti / tamAyaNiUNa bhaNiyaM paDhamagaNahareNaM- bhayavaM ! kerisaM micchattAiyaM saMsArakAraNaM ? ti / tao bhayavayA bhaNiyaM tattesu micchattAbhiNiveso micchattaM tacca abhigahiyA 'NabhiggahiyabheyabhiNNaM, micchattapuggalodayajaNio cittapariNAmo / kAgamasAiesa viraipariNAmAbhAvo aviratI, apaJcakkhANakasAodayakasAyajaNiyA cittapariNaI / pamAo 1 loyaTThiI = loyaTThI, lokasthitirityarthaH / 2 bhagavA ho sU / 3 logaTTiima je / 4 samIvecA sU / 5 porisIe je / 6 vihANeNa codasa vAsasayAI vi sU 7 ca'samANa nAsaNayaraM je / 8 jovaNaM je sU / 9 puvvaM sU / 10 puNa je / 11 muttaravAya je sU / For Private Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariya paMcahA, taM jahA-majjapamAo visayappamAo kesAyA vigahA NiddA / kasAyA koh-maann-maayaa-lobhaa| jogo tihA[maNajogo vaijogo kAyajogo ya / ] maNajogo cauhA, taM jahA-saccamaNajogo asaccamaNajogo saccA'saccamaNajogo asaccA-'saccamaNajogo / evaM ciya vaijogo vi saccAio cauhA / kAyajogo sattaviho, taM jahA-orAliyakAyajogo orAliyamissakAyajogo veuvviyakAyajogo veubdhiyamissakAyajogo AhAragakAyajogo AhAragamissakAyajogo kammaiyakAyajogo tti / evaM paNNarasaviheNaM jogeNaM micchattAibaMdhakAraNasameeNaM jIvA baddha-puTTha-NikAiyakaimma NivattaMti / evaM saamnnnnpccybNdho| visesabaMdhI uNa eso-NANINa daMsaNINa ya paDagIyayAe, tahA NANaMtarAeNaM daMsaNaMtarAeNa ya, NANovadhAeNaM daMsaNovaghAeNa ya, NANassa taha daMsaNassa ya NANINa daMsaNINa ya paosayAe, NANa-daMsaNaNiNhavaNeNa ya bhUyo bhUyo kIramANeNaM NANadesaNaMtarAiyAI duve vi kammAiM acAsaNAe bNdhi| bhUyANa giraNukaMpo NissIla-vyao kohaNasIlo dANajjhavasAyarahio gurupaDaNIo aMsAyAveyaNijjaM kammaM samucciNai / esa eva vivarIyaguNakalio sAyAveyaNijja kammaM baMdhai / arahaMtANaM siddhANaM ceiyANaM tabassINaM suyassa gurUNaM sAhUNaM saMghassa paDaNIyayAe desaNamohaNIya kammaM baMdhai, jassa udaeNaM aNaMtaM saMsArakantAraM pariyati tti / tivvakasAyukkaDo bahumohapariNao rAga-dosa-kamAyamaMjuo cArittamohaNIyaM kammaM baMdhai duvihacarittaguNaghAti / acaMtamicchAiTThI mahAraMbhapariggaho tivvaloho 'svAlavA pAvamaI mahAroddapariNAmo NirayAyuyaM NibaMdhai / ummaggadesao maggaNAsao gUDhahiyao mAyAvI sasallo tiriyAuyaM NibaMdhai / payatIe taNukasAo dANarutI payaibhaddao sIla-saMjamavihUNo majjhimaguNehi kalio maNuyAuyaM NibaMdhai ti / bAlataveNa akAmaNijjarAe aNuvvayamahavvaehiM sammaIsaNasameo jIvo devAuyaM kammaM Nivatteti tti / maNa-vayaNa-kAyavaMko mAyAsIlo tihiM gAravehi paDibaddho asuhaNAmakammaM baMdhai tti / tappaDivakkheNa suhaM baMdhai tti / titthayara-pavayaNa-guru-sAhUNamavaNNavAdI mANathaddho jAtImayaparAyaNo paraparibhavaNasIlo attukarisaNaruI NIyAgoyaM kammaM baMdhai / tappaDivakkhasevaNaparAyaNAe uccAgoyaM kamma samajjiNati / pANavahAisu rao sancassa vigghayArI lAhavigyAyaheubhUyaM aMtarAyaM samajjiNai / tassa puNa aTThapayArassa kamma[ssa] baMdhagA AuqdhakAlammi jIvA havaMti, aNNayA ya AuyavajANaM sattaNhaM kammANaM bNdhgaa| mohassa baMdhe vavagae chbihbNdhgaa| kevaliNo uvasaMtamohA khINamohA ya egvihbNdhgaa| __ evaM bhagavayA parUviUNa kammaNiyANaM, paDibohiUNa bhaviyakamalAyare, vihariUNa bharahakhettaM, jaNiUNa jaMtUNa sammattaM, uvasAmeUNa carittamohaNIyaM, AuyasesamavagacchiUNa saMpatto sammeyaselasiharaM / tattha ya mAsaM pAovagao selesIvihANeNa khaviUNa cattAri bhavopaggAhINi kammANi cettassa suddhapaMcamIe miyasirajoyajutte miyaMke samaNasahassasaMjuo avvAbAhaM suhamaNupatto tti| vavagayabhavajAlo duTTaNaTThA'vabaMdho, sayalajayasamaggaM patthio suddhabhAvo / vimalagaruyarUvaM NANamAsajja'NantaM, vigayasayaladeho takkhaNeNaM pi siddho // 9 // tti iti mahApurisacarie saMbhavatitthayaracariyaM sammattaM ti // 5 // 1 kasAya-vigahAo niddA je / 2 go ti / eje| 3 kamma NivvataMtI je suu| 4 bhUyANu Ni je suu| 5 asAyave suu| 6 rAga-dosa je| 7 carita sU / 8 mANabaMdho jA sU / 9 pANiva je / 1. 'taM je| Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6 abhiNaMdaNasAmicariyaM ] saMsArammi asArammi kei te Navara hoti sappurisA / jANa paramatthakajjujjayANa jammo salahaNijjo // 1 // atthi puhaIe majjhe purI aojjha tti NAma vikkhaayaa| suMdaratuliyasamaggA laggA samgA-'pavaggesu / / 2 / / aha vasati tIe loo viNayaguNasamajaNekasattaNho / paDhamAbhAsI saralo piyaMvao NiggayapayAvo // 3 // tattha NayarIe jahatthaNAmo NarAhivo saMvaro NAma / tassa ya mAyArahiyA siddhatthA NAma amgamahisI sayalaga NaNihANaM / tANa ya rajjasuhamaNuhavantANa vacanti diyahA, sarai sNsaaro| __ aNNayA ya mahAdevI maharihe sayaNIe suhapasuttA rayaNIe carimajAmammi coddasa mahAmumiNe pAsiUNa viuddha samANI sAhai jahAvihiM daiyassa / teNa vi ya puttajammeNA'NusAsiyA, tuTThA ya / tIe ceva rayaNIe punvabhavajjiyatitya yaraNAmakammodayamuhapariNAmo vijayavimANAo parahiyakaraNujjao vaisAhasuddhachaTThIe puNavvasuNakkhatte cuo tiyasiMdaso hiyaganmammi saMbhUo / jaNaNIe pIDamakarento saMvaDhio / aiktesu Navasu mAsesu aTThamesu rAiMdiesu mAhassa suddha bIyAe puNadhasuNakkhatte uvavaSNo jagagurU / saMbhavajiNAo ya dasahiM koDilakkhehiM gaehiM samuvavaNNo / kao ahiseo suriMdeNa / 'bhagavammi gambhatthe kulaM rajjaM NagaraM abhiNaMdai' tti teNa jaNaNi-jaNaehiM viyAriUNa guNaniSphaNNaM abhiNaMdaNo tti NAmaM kayaM / saMvaDhio ya vihiNA kameNa to jovvaNaM samaNupatto / bhuMjai ya gAmaghamme kayadArapariggaho bhayavaM // 4 // adhuTTadhaNusayANi ya uccatteNaM ti so mahAbhAgo / nimmalacarakaNagachavI phulluppalagaMdhaNIsAso // 5 // addhatterasalakkhA puvvANa'bhiNaMdaNe kumArattaM / chattIsA addhaM ciya aTuMgA ceva rajjammi // 6 // to bhujiUNa bhoe, rajjaM parivAliUNa so vihiNA / logaMtiya-mAgahaghuTThakalayalo leti cAritaM // 7 // mAhassa suddhavArasitihIe sasurA-'suriMdapaJcakkhaM / Nikkhamai mahAbhAgI sahasambavaNammi ujjANe // 8 // aha cauNANasameo chaumattho aTThadasa ya vAsAiM / viharanto saMpatto piyAlataruNo mahAchAyaM // 9 // tatthaTTiyassa guruNo jhANantariyAe vaTTamANassa / vavagayakammacaukkassa kevalaM aha samuppaNaM // 10 // caliyA''saNAgaeNa ya tiyasasameeNa varamurideNa / viraijjai bhattIe tihayaNaguruNo samosaraNaM // 11 // pavvAviyaM ca bhagavayA solasuttaraM sayaM gaNaharANaM / patthuyA dhammakahA / bujhaMti pANiNo, chijjati saMsayA, viyalai kammarAsI jaMtUNaM / tao aTuMgUNaM puvvalakkhaM pavvajApariyAyamaNupAliUNa, paMcAsapuvvalakkhe savvAuyamaNupAliUNa, gAUNa AuyasesamappaNo patto sammeyaselasiharaM / tattha ya suhumakiriyamappaDivAtijjhANamaNupavesiUNa puNo uvarayakiripamaNiyaTTiyajjhANavisesamAsAiUNa khaviUNa bhavovaggAhINi siddhimaNupatto tti| iti mahApurisacarie abhiNaMdaNasAmicariyaM samattaM // 6 // 1 gavari je| 2 puhavIe je| 3 sayAI uje| 4 ssa bahulabAra je| 5 Na skhaviUNa bhavova je| taMti ne| Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7 sumatisAmicariyaM] uppajjanti payANaM puNNehiM jaNammi te mhaasttaa| je NiyajaseNa bhuvaNaM bharanti NivaviyajiyaloyA // 1 // atthi iheva jaMbuddIve dIve pukkhalAvaI vijae saMkhauraM NAma NayaraM NicaramaNijaM pamuiyajaNAvakiNNaM / tastha ya rAyA vijayaseNAhihANo / tassa sudaMsaNA NAma sayalanteurapahANA aggmhisii| tassa ya tiie saha visayasuhamaNuhavantassa doguMduyadevassa viya gacchaMti diyahA, sarai sNsaaro| ____ aNNayA ya kolANimittaM appa'ppaNo vihaveNaM ujjANammiNiggao nnyrloo| tIe ya sudaMsaNAe kareNuyArUDhAe diTThA taNNayaranivAsiNo NaMdiseNassa bhajA sulakSaNAhihANA ahiM vahUhiM priyriyaa| pucchiyA ya tIe-kA esa ? tti, kassa vA bhajA?, kAo vA eAo kamyagAo jehiM pariyariyA ? / tao pariyANiUNa kaMcuiNA jahiTThiyaM sAhiyaM jahA-sAmiNi ! esA gaMdiseNavaNiyassa bhajjA sulakSaNAhihANA, tIe duve puttA, tehi ya cattAri cattAri ekekeNa ya vivAhiyAo, tao eyAhiM pariyariyA jahANurUvaM visysuhmnnuhbi| tao sudaMsaNAe tamavaloiUNa aNavaJcattaNeNa ya attaNo mahantaveraggamuppaNaM / ciMtiyaM ca NAe kiM tANa jae maNuyattaNeNa ?, kiM jIvieNa vihavega ? / jANa Na jAyai tagao guNanilao sai suhAvAso // 2 // jammo niratthao tIe jIe mahilAe mammaNullAyo / ramiUga dhUlidhavalo putto NAruhai aMkammi // 3 // aNNoNNakajavaiyarakajjabharAruhaNecaMpiyaM hiyayaM / Usasai Navara maNuyANa taNayamuhayaMdasaJcavaNe // 4 // dogacaM pi Na Najjai, Na gaNijjai AvaI vi garuyayarI / hiyayassa Nicuikaro jAga suo guNagaNAhAro // 5 // iya evamAibahuAI taNayagayAiM ti sA viciMtetI / saMpattA NiyabhavaNaM parammuhA sayalakajjesu // 6 // samAgaMtUNa ya bhavaNaM pesiyAo sahIo, paDiyA ya NIsahA sayaNije / ga kuNai sarIrapaDikamma, NA''lihai cittayamma, Na kuNai suya-sAriyANa paDijAgaraNaM / tao eyAvatthaM jANiUNa samAgao raayaa| bhaNiyA ya-suMdari ! kimevaM ThiyA si ?, mai bhicayaNe kiM samIhiyaM tuha Na saMpajai jeNe ciMtApisAiyAe appA AyAsijjai ?, keNa khaMDiyA tuha ANA?, keNa vA virUvaM paloiyA si ?, sAha suMdari ! kassa sumariyaM kayaMteNaM ? / tao eyamAyaNNiUNa bhaNiyaM sudaMsaNAe-ajautta! tumammi sAhINe ko maha ANaM khaMDai ? tti, kiMtu NibiNNA ahamappaNo jammeNamakayatyeNaM ti / tao rAiNA sadukkhaM vayaNamAyaNNiUNa ciMtiyaM-kiM puNa acantaNinveyakAraNaM devIe bhavissati ? ti puNo pucchAmi / suMdari ! kimevaM guruciMtAe amhAriso pariyaNo AulIkIrai ?, sAhesu kiM te ujvevakAraNaM ? ti / tao sAhio ujjANagamaNavaiyaro mahArAyassa / sAhiUNa ya bhaNiyaM-jai mahaM santesu vijA-maMtosahivejesu tumammi aNukUle Na hoi puttuppattI tA NissaMsayaM caemi niratyayaM sarIrayaM ti| saMsArasArabhUo putto cciya hoi sayalajiyaloe / jassa Na jAyai eko vi tassa maNuyattaNaM vihalaM // 7 // tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM rAiNA-suMdari ! kimevamAulIbhUyA?, vIsatthA hohi, sAhAresu appayaM, kuNasu pANa'vittiM, ahaM puNa devayArAhaNAiNA tahA tahA karissAmi jahA devIe pujanti maNoraha tti / bhaNiUNa saMThaviyA mhaadevii| aNNayA ya chaTovavAseNa Thio / ArAhiyA ya kuladevayA samAgayA carimajAmammi suhapasuttassa / bhaNio ya devayAe jahA-mahArAya ! kimevamuciggo si ?, bhavissaIM sabbalakkhaNadharo diyaloyacuo tujjha putto| tti bhaNiUNa gayA devyaa| 1dege khaMDauraM sU / 2 dege visaya sU / 3 eyAo je| 4 o aisuhA je| 5 NacappiyaM sa / 6 vittI je 7 chaTThovAseNa je sU / 8 te savva je sU / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 sumati sAmicariyaM / sAhio ya suiNao devIe / tuTThA ya saa| aNNayA ya suipamuttA mahAdevI rayaNIe carimajAmammi vayaNeNa pavisantaM sIhakisoraM pAsiUNa bhIyabhIyA turiyaM samuTThiyA / sAhio jahAvihiM diyss| teNa vi ya samAsAsiyA puttajammeNa, bhaNiyA ya-suMdari! puci ceva devayAe sAhio bhavissai te sIho vva uttamasattisaMpuNNo putto, kuNamu savisesaM guru-devayANa ya pUyaM ti / to tIe tadivasAo ceva vaDDhiumADhatto gabbho / samuppaNNo ya dohalo jahA-demi abhayappayANaM sabasattANaM, ghosAvemi amAri savvarajje, karemi savAyayaNesu aTThAhiyAmahimaM ti / tao saMpADio savisesaM bhattuNA dohalo / pamUyA ya sA suheNaM savvalakkhaNovaveyaM dArayaM ti / mukkAI baMdhaNAI, kayaM mahAvaddhAvaNayaM, diNaM mahAdANaM ti / paiTTAviyaM ca se NAmaM purisasIho tti / vaDhio ya kAlakkameNaM / gahio klaaklaavo| viyANiyANi sayalasatthANi / vivAhio aTTa kaNNagAo savvalakkhaNovaveyAo uttamakulappasUyAo surUvAo sylklaapaargyaao| to ajattasaMpajjaMtasayalidiyattho visayamuhamaNuhavanto aNaNNasariseNaM kuleNaM sIleNaM rUveNaM viNNANeNaM kalAkalAveNaM satthatthapAragattaNeNaM sayalajaNamaNANaMdaNo loyaccherayabhUo NayaracaccarAiemu paribbhamaMto rajjasuhAI aNuhavaMto ciTThai tti / avi ya jatto cciya NijjiyarUvaraimaNANaMdaNo paribhamai / tatto cciya vajjiyapariyaNAo dhAvaMti ramaNIo // 8 // pesavai jao paimbhala-dhavalujjala-dIha-vaka-savilAsaM / diTiM diTTappasaro tatto ciya dhAvai aNaMgo // 9 // emeva kaha vi goyaragayaM ti jaM jaM jaNaM paloei / so so cciya maNNati Navara tihuyaNabbhahiyamappANaM // 10 // oNNavai morakullAe pariyaNaM kaha vi jaM pasaMgaNaM / so jiyai tti gaNijjai jaNeNa jagamajjhayArammi // 11 // katto baccai ?, kiM kuNai ?, ke samAlavai ?, kaM paloei ? / tavyAvAraparAyaNamuhIo diyahaM pi ramaNIo // 12 // usavante uvasantaM, [ca] saMcaraMtammi tammi kuhaNIsu / hallapphalei NayaraM sayalaM taIsaNasayaNhaM // 13 // rUveNa ramaNisatyo, viusayaNo semusIviseseNa / viNaeNa gurU, ArAhiyAI sIleNa savvAiM // 14 // iya accherayabhUo salahijjai so jaNeNa suharAsI / suhaparamANuviNimmiyasabyAvayavo purisasIho // 15 // aNNayA ya ujjANe kIlAnimittamuvagaeNaM divo phAmue paese viNayaNaMdaNAyario saahuynnpriyrio| diDhe ya tammi samUsasiyaM hiyaeNaM, NivvuyANi aMgANi, ANaMdajalabhariyANi loyaNANi / ciMtiyaM ca Na-ko uNa eso mahApuriso paDhame jovaNe bhaMjiUNa pasaramakhaliyapasarassa kAmaevassa paDivaNNo samaNattaNaM ?, to pucchAmi tAva evaM dhammavisesaM / ti ciMtiUNa samAgao tassa samIvaM / vaMdiyA gurU sAhuvaggo y| tehiM ca dhammalAhio uvaviThTho gurusamIve / thevavelAe bhaNiyamaNeNa-bhayavaM ! tuha paricAeNeva viyANiyaM jahA-asAro esa saMsAro, visamA kammapariNaI, virasaM saMsAramuhaM ti, tA sAhehi keriso saMsAruttAraNasamattho dhammo ? tti / bhayavayA bhaNiyaM-"soma ! suNa dhaNNo si tumaM suMdara ! jo jovvaNa-rUva-saMpayAsahio / dhammammi kuNasi buddhiM pundhajjiyapuNNapabbhAro // 16 // ___ tA kiM bahuNA?, suNasu-cauviho dhammovAo, taM jahA-dANaM sIlaM tavo bhaavnnaao| tattha dANaM cauvvihaM-NANadANaM abhayadANaM dhammuvaggahakaraM aNukaMpAdANaM c| tattha NANadANeNa jIvA baMdha-mokkhaM viyANaMti, heuvAdeyabhUe payatthe NAUNa ta heyaM pariharanti, geNhaMti geNhaNijjaM, kiMbahuNA?, ihaloyasuhANa paraloyamuhANa ya bhAyaNaM jIvo NANAo hoi tti| tamhA NANadANaM denta-geNhaMtANamubhaesiM pi suhAvahaM ti / tao NANapuvvatamabhayadANaM / taM puNa puDhavi-jala-jalaNa-mAruya-vaNassaINamegidiyANaM tahA vigaliMdiya-paMciMdiyANa pANiNaM sammamaNa-vayaNa-kAyajogehiM ahiMsApariNAmo kAyavyo, jao savvajIvA NibbharaduhattA vi jIviumicchanti, tamhA tANaM jIviyameva piyaM, kusaleNaM taM ceva dAyavvaM ti / dhammovaggahakaraM ca dANaM deyaM, 1 devayAyaNapU je sU / 2 paargaao| tao jahuttasaM je / 3 'ttho sayalasuha je| 4 pamhala je| 5 Alabai je| 6 kiM sU / 7 tA je / 8 hiM ciya dhje| Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / jeNa 'diNNeNa uvaTuMbhio dhammaTThANe pavittiM kuNai / taM puNa asaNaM pANaM osahaM vaitthaM pattaM ti / evaM puNa dAyavvaM ti tava-saMjamanirayANaM, je teNuvaggahiyA dhammacaraNamaviggheNa kuNaMti / taM ca dAyagasuddhaM gAhagasuddhaM kAlasuddhaM bhAvasuddhaM dAyavyaM ti| tattha dAyagasuddhaM jo dAyA saddhAromaMciyasarIro desa-kAla-bhAvaNNU aTThamayahANarahio NAovayaM asaNAiphAsuyaM iha-paraloyAsaMsArahio egaMteNa NijjarAvekkhI dANaM dei tti taM tassa bIyamitra sukhette vAviyaM bahuphalaM hoi tti / jo puNa jIvANa pIlAkaraM dANaM dei so appANaM gAhagaM ca saMsAre aNorapAre pADei tti / tahA gAhagasuddhaM jo paricattagihAvAso khaMti-maddava-ujjavoveo maNa-vayaNa-kAyagutto jiiMdio paMcamahanvayabhAradiNNakhaMdhI gurusussUsAparAyaNo sajjhAya-jjhANarao amamo akiMcaNo kukkhIsaMbalo paMcavihAyArarao iha-paraloyAsaMsArahio savvatthApaDibaddho parIsahovasaggAbhaggo eyArisammi dANaM bahuphalaM hoi / jaM puNa sAraMbhANaM gihatthANaM dANaM taM NiratyayaM baMdhaheuyaM ca / kAlasuddhaM puNa jaM visiTe kAle sAhuuvabhogAvasare dijjai taM kAlasuddhaM / jahA avasare vuTuM kisIvalANa uvayAraM karei, Na aNNattha, evaM dANaM pi viNNeyaM ti / bhAvasuddhaM puNa jo dAyA dANaM payacchaMto kayatthamappANaM maNNeti / 'demi' ti tuDhe, dijamANe vi tuDhe, diNNe vi tuTTe, NavakoDIparisuddhaM dANaM deto ciMtei-aho ! ahaM kayattho jeNa mae sAhUNamasA~iyaM aja payacchiyaM ti / aNuyaMpAdANaM puNa titthayarehiM vi na kahiMci paDisiddhaM / eso u daannmio|| sIlamaio uNa dhammo paMcamahavyayaparipAlaNaM khaMti-maddava-ujjava-saMtosa-cittathirIkaraNaM khaNa-lavapaDibujjhaNayA savvajIvesu mettI, egaMteNa girIha[ ? tta]NaM ti / tavomaio uNa dhammo sabAhira-'bhitarassa tabassa jahAsaMbhavamaNuDhANaM ti / bhAvaNAmaito uNa bArasa vi bhAvaNAo sammaM bhAvayavyAo, taM jahA-savvesu vi ThANesu aNiccayA 1, jiNidasAsaNeNa viNA asaraNayA 2, baMdhuvaggassa vi egattaNaM 3, sayaNa-pariyaNa-sarIrANa sayAsAo aNNattaNaM 4, dehassAmuittaNaM 5, saMsArAsArattaNaM 6, kammassA''savo 7, saMvaro ya 8, kammassa nijjaraNaM 9, logassa paMcatthikAyamayattaNaM saNNiveso vA 10, jiNehi dhammassa sukahiyattaNaM jIvAdipayatthatattacintA 11, bohIe sudullahattaNaM 12 / ti bArasa vi bhAvaNAo ahoNisiM ciMtiyavyAo tti / iya eso cauvviho dhammo saMsAruttAraNasamattho tti / dhaNNA pAvaMti jae caunvihaM dhammamAsayavisuddhaM / sAvaya ! jiNapaNNattaM saMsAruttAraNasamatyaM" // 17 // tao eyamAyaNNiUNa purisasIheNa bhaNiyaM-bhaya ! sohaNo dhammo bhayavayA kahio, Na esa gharavAsamaNusaraMtehiM tIrai sammamaNuDheuM, tA virattaM me cittaM bhavapaMjarAo tuha daMsaNeNa ya visesao dhammasavaNeNaM ti, tA aNuggaheu bhayavaM maM pavvajAdANeNaM ti / bhayavayA bhaNiyaM-sohaNameyaM, kiMtu guruyaNaM Apucchasu tti / purisasIheNa bhaNiyaM-evaM karemi |tti bhaNiUNa gao NiyayabhavaNaM / thevavelAe ceva ApucchiUNa guruyaNaM samAgao gurusamIvaM / uvaviTTho guruNo pAyamUle / [guruNA bhaNiyaM ca-soma ! dulahaM maNuyattaM AriyaM khettaM ArogayA gurujaNasamAgamo dhammacaraNabuddhI, taM savvaM pi tumae pattaM, kiMtu thevametyatthi vayaNIyasesaM, taM muNasu / purisasIheNa bhaNiyaM-bhayavaM ! bhaNasu / tao AyariyA kahiumADhattA saMsAravisamasAyarabhavajalavaDiyANa saMsarantANaM / jIvANa kaha vi jai hoi jANavattaM va maNuyattaM // 18 // tatya vi bohI jiNadesiyammi dhammammi NikkalaMkammi / panvajjApariNAmo u sukayapuNNassa jati hoti // 19 // sA puNa duppariyallA purisANa sayA viveyarahiyANaM / voDhavvAI jamhA paMceva mahavvayavarAI // 20 // rAImoyaNaviraI u NimmamattaM sae vi dehmmi| piMDo uggama-uppAyaNesaNAe sayA suddho // 21 // 1 diNheNa sU / 2 vattha ti 5 je sU / 3 mahAvaya je| 4 NAi ajja je| Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 sumatisAmicariyaM / iriyAdipaMcasamiIhi tIhiM guttIhiM tavavihANammi / Niccujjutto amamo akiMcaNo guNasayAvAso // 22 // mAsAiyA u paDimA, aNeyarUvA abhiggahA bahuyA / dave khettANugayA kAle bhAve ya boddhavyA // 23 // jAvajjIvamamajaNamaNavarayaM bhuumisynnmudiddN| kesuddharaNaM ca tahA, gippaDikammattaNamauvvaM // 24 // gurukulavAso sayayaM, khuhA-pivAsAiyA ya soDhavyA / bAvIsaM pi parIsaha tehovasamgA ya divyAdI // 25 // lagAvaladdhavittI, sIlaMgANaM ca taha sahassA u / aTThAraseva NiyayaM voDhavyA ANupubIe // 26 // tariyanyo ya samudo bAhAhiM imo mahallakallolo / NIsAyavAluyAe cAveyanyo sayA kavalo // 27 // caMkamiyavvaM NisiuggakhaggadhArAe appamatteNaM / pAyavvA ya sahelaM huyavahajAlAvalI NiyayaM // 28 // gaMgA paDisoeNaM [ca], tolaNIo tulAe suraselo / jaiyavvaM taha egAgiNA u bhImAriduhavalaM // 29 // raahaavehvinnimmiyckkttttiylkkhmggputtliyaa| vidheyayA'vassaM utsagga-parIsahe jeuM // 30 // tihuyaNajayappaDAyA agahiyapuvvA taheva gahiyanyA / iya evamAi sAhUNa dukkarA hoi pavvajjA // 31 // tao eyamAyaNNiUNa bhaNiyaM pahaDhavayaNakamaleNa purisasIheNaM-bhayavaM ! evameyaM, kiMtu viiyasaMsArasahAvANaM veggamaggamaNugayANaM saMsAravijogujjayANaM Na kiMci dukaraM ti / bhayavayA bhaNiyaM-evameyaM, kiMtu taM ceva saMsArasaruvaM 'suMdaraM' ti maNNamANo mahAmohamohiyamaI Na ciMtei tassa sarUvaM, Na maNNei AvaI, Na gaNei lajjaM, Na Aloei vivAgaM, Na NirUvei asArayaM, Na pecchai kulaM, Na gaNei sIlaM, Na sevei dhammaM, Na bohei ayasassa, Na rakkhai vayaNijja, sahAmahAmohamohiyamatI taM taM kuNai jeNa jeNa eso iha-paraloe ya kilesabhAyaNaM hoi ti| tamAyaNgiUga bhaNiyaM purisasIheNaM-bhayavaM! tassevaMvihassa saMsArassa NihaNaNe ayamevovAo jaM sabadukkhaNijjaraNaheubhUyA pabajja tti| bhayavayA 'evameyaM ti bhaNiUNa pasatthe tihiNavatte pvvaavio| ahijjio Agamo, uvajjiyaM ca teNa vIsAe aNNayarehiM ThANehiM titthayaraNAma-goyaM kamma ti| tao kAUNa pancajjAvihANaM, vihariUNa jahuttavihAreNaM, aNasaNavihiNA kAUNa kAlaM uvavaNNo vejayaMte vimANe / ____tattha jahAsuhamAuyamaNuvAleUNa sAee Nayare mehassa raNNo maMgalAe bhAriyAe sAvaNasuddhabIyAe mahANakkhatte vejayaMtadAhiNavimANAo cao uvaladdhacoisamahAmaviNAe gabbhammi uvvnno| tao va su mAsesu aSTamesu rAidiemu vaisAhamuddhaSTamIe mahAsu sasahare vaTTamANe suhaMsuheNaM savvalakkhaNovaveyaM maMgalA dArayaM psuuyaa| ko pucakameNa saragirimmi sohammAhivANA jmmaabhiseo| kayaM ca bhagavao piuNA jahatthaM samahati NAma / tao paMcadhAIpariyario vaDDhiuM pytto| patto ya kAlakkameNa jovaNaM / loyANuvattIe ya kayadArasaMgaho acchiumaaddhtto| io ya abhiNaMdaNAo aikaMtehiM gavarhi koDilakkhehi sAgarovamANaM sumatI samuppaNNo / tao sumatisAmI dasa puvvalakkhe kumArabhAvamaNupAliUNa, auNattIsaM ca lakkhe bArasapuvvaMgAhie rajjamaNuvAliUNa, saMsAraM caiukAmo loyantiyapaDivohio vaisAhasuddhaNavamIe gahiyapaMcamahavyayabhAro vihriumaaddhtto| viharanto gAma-NagarAiyaM patto tamevojANaM jattha bhayavayA saMsAruttAraNapaJcalA gahiyA pavvajjA / tao cettassa suddhaekArasIe mahAsu vaTTamANe miyaMke piyaMgutaruNo chAyAe vaTTamANassa khavagaseDhIe kameNaM khaviyaghaNaghAticaukssa samuppaNNaM divvaM gANaM / taM ca kerisaM? sAgArobhayabheyamappaDihayaM liMgeNa dUrujjhiyaM, savvAgAsapaheyamakkhayavaraM savvaNNuciMdha phuddN| muttA-'muttapayatthabhAsaNakhamaM jIvANa sAbhAviyaM, pattaM pattavareNa'NaMtaNihaNaM laddhIjuyaM kevalaM // 32 // tao samuppaNNavaradivvaNANa-dasaNo paDiboheMto bhaviyakamalAyare patto caMpANayariM / viraiyaM devehiM puvyuttaradisAe samosaraNaM / samAgayA caubihadevanikAyasahiyA jaNavayA / pavvAviyaM ca bhagavayA sattuttaraM sayaM gaNaharANaM / patthuyA dhammakahA / parUvijjai sammatta-NANa-caraNarUvo mokkhamaggo, Nidijjai saMsAro, juguMcchijjati micchattA-virai-pamAya 1 yAhi paMca je sU / 2 taheva uvasagga di je / 3 jetavyam / 4 hAmohi sU / 5 vejayaMtavimA je / 6 runmU(mmU. )laNa sU / 7 pato ya ca je| 8 vvihA deva je sU / . Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariya / kasAyANuDhANANi, sAhijjanti parabhavaviruddhAyaraNANi, chijjaMti saMsayA, bujhaMti pANiNo, gheppanti sammatta-NANacaraNa-desaviraIo, daMsijjai kaDuyavivAgattaNaM visayANaM, parUvijjai caugaisaMsArasAgaro, viyArijaMti egidiyAdINaM pANINaM dukkhasaMdoha tti / etthaMtarammi laddhAvasareNaM bhaNiyaM gaNahareNaM "bhaya ! keNiha kammeNa pANiNo paribhamanti saMsAre / ubviyaNijjAsu gatIsu ? NAha ! taM sAhasu jahicchaM // 33 // acchiNimIlaNakhaNasuhavivajjie bhIsaNammi duppecche / gacchaMti keNa kammeNa NAha ! bahuveyaNe nnre1||34|| keNa va kammeNa puNo tiriyagati pAuNaMti bahudukkhaM / egidiya-vigaliMdiya-paMciMdiyatiriyasayabheyaM ? // 35 // sammucchima-gabbhaya-kammabhUmikhettAdiyAibheyAe / maNuyagatIe jAyaMti keNa kammeNa suraNAha ! 1 // 36 // bhavaNa vai-vANamaMtara joisa-vemANiyAibheesu / kibbisiya-Abhiogiya-suriMda-sAmANiyasuresu // 37 // uppajjati bhamaMtA jIvA saMsArasAyaraM ghoraM / kammeNa keNa ? taM sAha deva !, chiMdeha saMdehaM // 38 // jAyai puriso itthi vya taha so vva keNa kammeNa ? / appAU, taha dIhAuo vva, bhogANa vA bhogI // 39 // sayalajaNaNayaNahAriM devakumAro vva jammaNa maNi / jAyai rUvaM jaMtUNa ? sAha jayaNAha ! saMsAre // 40 // keNa va rUvavihUNo, suhao, taha dUhavo vva saMsAre / mehAvI ya, dumeho, bahudukkho, appaviyaNo ya? // 41 // satthatthaNicchiyamaI cuvihbuddhippsNgnnimmaao| sayalakalApattaTTho keNeha viyakravaNo hoi ? // 42 // kammeNa keNa jAyai sayalakalAbAhiro aviNNANo / halabhUisamo mukkho ? vijjA vA NipphalA keNa ? // 43 // keNa va saphalA vijjA ?, kayaNAso hoi kaha va jaMtUNaM ? / kaha va Na NAsai sukayaM ? sAhasu saMsAravohitya ! // 44 // NikaDhiyAsidaTThoDabhiuDilallakkamukkabukkAre / bhIme raNaMgaNe pAviyA vi lacchIha keNa calA ? // 45 // keNaM thirattaNaM sA ubei kammeNa muNiyaparamattha ! ? / vaMkamuho pUimuho kuMTo maMTo ya vaDabho ya? // 46 // keNa payANa thirattaM athirattaM veha jAyai kayattha ! ? / aMdho bahiro mUo bahurogI keNa kammeNa ? // 47 / / NIroo keNa puNo akkhayadeho aladdhasaMThANo / saMpuNNaMgovaMgo ? NikkAraNabaMdhava ! kahehi // 48 // hoi dhaNaDDho keNiha ?, dogacaM vA vi dAruNaM keNa ? / hoi jayapAyaDajaso, keNa akittI jaNe bhamai ? // 49 // sayalajaNasalahaNijjo ya gejjhavako ya kammuNA keNa ? / keNa aNAeo puNa kammeNaM jAyai jayammi ? // 50 // Niccumviggo, hINidio ya, jAyai aNantasaMsArI / keNa paritto va puNau saMsAro jAyai jiyANa" ? // 51 // evaM ti pucchio gaNahareNa bhayavaM samatthadiTTattho / aha sAhiuM payatto sadeva-maNuyA-'surAe parisAe // 52 // kuNimAhArapasattA AraMbhapariggahesu guruesu / paMciMdiyavahajuttA rodamahApAvapariNAmA // 53 / / ee gacchaMti sayA NarayaM kaMDujju(jja)eNa maggeNa / aNNe vi mahApAvA soyariyA taha ya raayaanno|| 54 // aTTajjhANovagayA paradukkhuppAyaNammi ya pasattA / bahumoha-'NNANaparA jIvA tiriyattaNamuveti // 55 // appakasAyA dANekkasaMgayA khNti-mdvsmeyaa| payatIe bhaddayA je ya hauti te jaMti maNuyattaM // 56 // bAlatavakhaviyadehA dANarUI sIla-saMjamasamaggA / je hoti sammadiTThI te jIvA jaMti diyaloyaM // 57 // asaDho khaMtisameo susahAvo appamohaguNakalio / jIvo jAyai puriso viraise saMsArakantAre // 58 // aliya''bhakkhANarao nniyddimhaakvddvNcnnaakuslo| sAhasapAvaNisevI mahilAbhAvattaNamuvei // 59 // jo turaya-vasaha-mahisAiyANa NilaMcchaNaM sayA kuNai / ukkaDamoho ya sayA jIvo saMDhattaNamuvei // 60 // egidiyAijIvANa ghAyaNe maMsabhakkhaNe Nirao / majjapasatto ya tahA appAU jAyai maNusso // 61 // sIladaya-khaMtijuttA dayAvarA maMjubhAsiNo purisA / pANavahAu NiyattA dIhAU hoti saMsAre // 62 // 1 joyasa sU / 2 bhAgI je| 3 vijjA se Ni je / 4 kaha NAso sU / 5 'taM keNa jA sU / 6 u je / . viraso je / yabhakkhANaNirao je| 9 "NivesI ma je / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 sumatisAmicariyaM / sAhUNamesaNijjaM davvaM saha kheta- kAlaguNajutaM / dento pAvara puriso bhoge kAlociyA'NaM // 63 // pararamaNiruvadaMsaNasuhAi jo Neya patthai kayAi / Na ya niMdara pararUvaM puriso so hoi rUvassI // 64 // jo uNa rUtramapaNaM samAulo jiMdaI ya pararUtraM / so hoi kurUvo mANusattaNe huMDaThANe // 65 // paDhamAbhAsI mahuro piyaMkao vijaya khaMtisaMpaSNo / jaNamaNaNayaNANaMdo suhao samvattha so hoi // 66 // savvassa vaMcaNaparo kuro kula- rUvagavvi dussIlo / santrastuvveyaikaro ya dUhavo jAyai maNUso // 67 // vagAre vaha NANINaM viNaya-dANasaMjutto / ajjhAvayaNe va subhe vaTTanto hoi mehAvI // 68 // pariNIya-antarAiya- NANuvaghAe ya vaTTara abhikkhaM / atramaNNento ya sayA suyajehaM hoi dummeho // 69 // daMDa-kasa-sattha-rajjU-gaya-tomara-khagga- moggarAdIhiM / dukkhaM uppAeMto jIvANaM hor3a bahuviyaNo // 70 // patIe taNukasAo aNukaMpA- dANa-sIlaguNaka lio | jIvANa rakkhaNaparo hoi suhI jIvaloyammi // 71 // aNavarayaNANadANeNa saMjuo hoi bahusuo loe / mukkho uNa vivarIo appahiyaM pi hu Na yANei // 72 // jo mApa viyujjutto gurUNa bhattigao / so pAvei jahicchaM vijjaM tIe phalaM caiva // 73 jo uNa rNideva guruM hivar3a ya gorakhaM vimaggeMto / tassa jaI kaha vi vijjA hoi, phalaM Na uNa se dei // 74 // jo mAyAvI pisuNo vaMcaNasIlo tahA kayagyo ya / tassutrakathaM paNassai, vivarIyaguNassa saMThAi // 75 // jo uvAe baTTai parassa lacchI kahaMci pattA vi / tassa palAyai dukkhajjiyA vi dhaNasaMpayA viulA // 76 // jo paya bhayAe jaha kaha vi jatIjaNe payacchei / phAmuyadANaM tassa ya'thirA tri lacchI thirA hoi // 77 // jo daNa jaijaNaM aNNaM kANacchiUNa sadbhAvo / Nibbollai mAillo so vakamuho Naro hoi // 78 // tavataNuyaMgANa sayA jo puriso bhaNai vippiyamahaNNo / so pUimuho jAyai kuMTo puNa peNhighAeNaM // 79 // maMTA vaDabhA ya sayA sAhUNamaNajjakAriNo hoti / vicchoyakArayANaM Na payANa thirattaNaM hoi // 80 // kkhINa sAvayANa ya vicchoyaM Na ya karei jo puriso / jIvesu ya kuNai dayaM tassa avaccAI jIvaMti // 81 // jo pararaMdhAI diyAiM diTThAI jaMpara aNajjo / chAyAbhaMsapasatto jabaMdhI hoi jiyaloe // 82 // 86 asuyaM pi suyaM bhAsa, taha ya viruddhAI kahai loyassa / pisuNo paratatillo so bahiro hoi mUo ya // 83 // DahaNaM-kaNa-ghAyaNa-cheyaNehiM dukkhaM jiyANa pakareMto / bahurogI hoi Naro, vivarIo jAyai arogo // 84 // jo kuNa mahApAvI jaMtUNaM kaha ci avayavaviNAsaM / so ciya tayaMgavigalo'saMpuNNaMgo ya pAvIo (?) // 85 // jo dei phAyaM avasarammi sAhUNa osahoIyaM / so hoi dhaNaDDho mahiyalammi kittI thirA tassa // 86 // jo kuNa aMtarAyaM parassaNAsaM jaNassa avalavai / so pAtrai dogacaM sayalajaNaparihatramuyAraM // 87 // guru sAhuvayaNakArI daDhavbao saccasaMghaNAparamo / so gajjhavao jAyA, pAtramaI hoi vivarIo // 88 // jo jaNai ya jaNapIDaM Niccumbiggo ya hINadeho ya / paDaNIo jiNasaM anaMtasaMsArio bhaNio // 89 // saMkAisallarahiyaM sammattaM jassa hoi bhutraNammi / tassa paritto jAyai saMsAro mukayakammassa // 90 // jassa uNa NANa- daMsaNa- caraNAI maNe jahuttakArissa / tassa NarassAvassaM havaMti saggA-patragNa tti // 91 // 1 sohei sU / 2 vvevakaro je / 3 uppAyato je 4 yarI su / 5 i bahuvi vi sU / 6 paTTighA je 7 Na ya ka sU / 8 aMtarAI sU / 9 'pIlaM niccu je / For Private Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 cauppannamahApurisacarithaM / iya evamAi kahiUNa, suragurU vihariUNa ya jahicchaM / paDibohiUNa bhavie, patto sammeyasiharaM ti // 92 // mAsiyabhatteNa tahiM selesivihaannjoggunnklio| siddho Nidheyakammo mokkhaM patto aNAbAhaM // 93 // evaM cattAlIsaM puvvalakkhe savvAuyaM parivAliUNe tisayadhaNUsio sumatisAmI sammeyagirisihare selesi paDivajjiUNa siddhiM patto ti|| iti mahApurisarcarie paMcamassa sumatisAmiNo cariyaM sammaH // 7 // 1 yati je / 2 'taM ti je| Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 8 paumappahasAmicariya] puvvajjiyapuNNavipazca mANavasajAyagaruyamAhappA / te kei jae jAyanti jehiM bhuvaNaM mahagghaviyaM // 1 // tao sumatititthayarAo sAgarovamakoDINaM NavahiM sahassehiM samaikantehiM paumapyabho aDDhAijjasayadhaNussio samuppaNI | kahaM ? bhaNNai - asthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kosaMbI NAma nagarI / sA ya dhaNa-jaNa-kaNagarayaNasamiddhA sayalovaddavavivajjiyA sayA muiyA / tIe NayarIe puraibhAradharo gharo NAma NarAhivo parivasara / tas ya alaMghaNIyA ghariNI majjAyakAraNamaNagdhaM / dharaNIe susImA iva piyA susImAbhihANa ti // 2 // are coisavaramiNasuio puNNarAsisaMbhUo / paumappabhAbhihANo gevejjAo o jAo || 3 || tastha mAha hussa chaTTIe cittAsu cuo / kattiyabahulabArasIe cittAjoyajue miyaMke jAo / ka ya puvvakameNetra sohammAhivaiNA jammAhiseo / 'ganmatthe ya bhagavammi jaNaNIe paumasayaNIyammi dohalo Asi' tti te bhagavao jahatthameva paumappabho tti NAmaM kayaM / tao vaDdiuM payatto / kayaM ca loiyaidvimaNuyattaMteNa bhagavayA dArapariggai hAiyaM / gayA kumArabhAve addhadvaimA puvvalakkhA / puNo vi ekavIsaM puvvalakkhA puvvalakkhaddhaM ca solasa ya puvaMgANi mahArAyabhAveNaM / tao saMsAraM cakAmI loyantiyapaDibohio chaTTabhatteNaM kattiyassa bahulaterasIe mahANakkhatte kayasAmAio vihariumADhato / vihariUNa ya chammAse NaggohavarapAyatracchAyAe AsAiyaM ca (?) cettassa puNNimAe cittAjogajutte miyaMke upparNaM divvaM NANaM / pavvAviyA paMcANauI gaNaharA / viraiyaM devehiM samosaraNaM / samAgayA sapaurA jaNavayA / pecchaMtA ya daMseMti ekamekkassa samosaraNaM vimukkA sesatiriyaverANubaMdhe (? dhaM) / kahaM ? ti kaMDu kaNamUlaM mao maIdassa kaMdhararddhate / vIsatyo viyaDubbhaDakaDArabhAsurasaDhakaDappe // 4 // tiyasA'suraNimmalamaNimayUha dehappabhAkilammanto ( ? ntaM ) / 'pelavamahI sihaMDeNa peccha pacchAiyasarIraM // 5 // vIsambhajaNiyapasaro Aso mahisassa loyaNaddhantaM / kaMDuyai tikkhagavalaggabhAgadesammi maulaccho // 6 // dume pharNidaphaNaM sakAyabhAeNa mUsao uvaha / titthayaravANisuhio NiccalasavaNekkagayacitto // 7 // NiccalamuhaggasaMThiyamUsayapoyammi uvaha majjAraM / uvasantaverabaMdhaM dhammakahAyaNNaNapasattaM // 8 // uvapiyai mayasilimbo paMDuiyapaoharAe bagghIe / aviyANiyani (1 mi ) yapoyAe chIramAsAiyaguNAe // 9 // kAU karaM kaMThe kaDArake sarasadassa kesariNo / NiccalasavaNo suhiyassa karivaro suNai jiNavANi // 10 // guggaviNiggaya bhIsaNadADhassa poMDarIyassa | jiNatrayaNamuiyavasahehiM peccha saMdANiyaM dehaM // 11 // kAsAro goNaho suNai jiNavariMdassa / savvasabhAsANugayaM devA 'suramaNaharaM vANiM // 12 // 1No / bhaNNa sU / 2 o va su | 3 thiI / 4 / sU / 5 puje / 6 divvaNA je / 7 uyaM sU / 8 pelavamahi, sukumAraM sarpamityarthaH / 9 gosuNao je / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / iya mukkaverabaMdhA jassa'NuhAveNa hoti tiriyagaNA / tassa imaM jayai jae sIlaguNaDdaM samosaraNaM // 13 // iya paloentA samosaraNaM uvAgayA abhitaraM / diTTho sIhAsaNasaMThiI bhuvaNagurU payAsayanto saMsAra-mokkhapahe / paNamiUNa uvaviThThA calaNaMtie dhammaM sunniumaaddhttaa| to bhagavayA sAhio caugaio saMsArasAyaro, kahiyAo ya aNukkameNa gry-tiriy-mnnuy-devgtiio| to bhaNiyaM gaNahareNaM-bhayavaM ! keivihA devA ?, devANa kimAuyaM ?, kiM suhaM ?, kiM dehaparimANaM ?, kA vimANasaMkhA ?, ke vA devagatiM vaccaMti ?, kettiyA vA ekasamaeNaM uppajati ? / iccevamAdi devasaMbaddhaM pucchiyaM gaNahareNaM / bhayavaM kahiumADhatto__ tattha devA caubbheyA, taM jahA-bhavaNavaiNo vantariyA joisiyA vemaanniyaa| tattha bhavaNavaiNo dasappayArA, taM jahAasurakumArA NAgakumArA uvahikumArA suvaNNakumArA thaNiyakumArA dIvakumArA vijjukumArA aggikumArA disAkumArA vAukumArA / AuyamukkosaM [sAhiyaM] sAgarovamaM, jahaNNaM puNa dasa vaasshssaa| bhavaNasaMkhA puNa satta koDIo bAvattari lakkhA bhavaNANaM ti / vANamantarA aTThabheyA taM jahA- kiNNarA kiMpurisA mahoragA gaMdhavvA jakkhA rakkhasA bhUyA pisAyA / AuyaM ukkoseNaM paliovamaM, jahaNNeNaM dasa vAsasahassA / bhavaNANi ya asaMkheyANi tti / joisiyA paMcabheyA taM jahA-caMdA AiccA gahA NakkhattA paiNNatAraga tti / tattha caMdANamAuyaM ukkoseNa paliovamaM vAsalakkhAhiyaM, jahaNNeNa paliovamacaubhAgo devINaM puNa addhapaliovamaM paNNAsavAsasahassAhiyaM ukkoseNaM, jahaNNeNaM puNa paliocamacaubhAgo / AiccANaM ukkoseNaM paliovamaM vAsasahassAhiyaM, jahaNNeNaM paliovamacaubhAgo; devINa vi ukoseNaM paliovamassa'ddhaM vAsANaM paMcasayA, jahaNNeNaM paliovamacaubhAgo / gahANaM paliotramaM ukkoseNaM, jahaNNeNaM paliovamacaubhAgo; devINa ukkoseNaM paliovamassa'ddhaM, jahaSNegaM paliogmacaubhAgo / NakkhattANaM ca AuyaM ukkoseNaM paliovamaddhaM, jahaNNeNaM paliovamassa caubhAgo; devINa vi jahaNNukosaehiM caubhAgo ceva / tArANaM ukkoseNaM paliyacaubhAgo, jahaNNeNamaTThabhAgo; devINaM jahaNNukkosaehiM aTThabhAgo ceva, kevalamukkosapakkhe samahio tti / joisiyANa ya asaMkheyANi vimaannaanni| sohamme do sAgarovamANi AuyamukkoseNaM, vattIsaM lakavA vimANANaM / IsANe do sAgarodamAI, aTThAvIsaM lakkhA vimANANaM / bhavaNavai-vAgamantara-joisiya-sohammIsANANaM satta ya rayaNIo dehappamANaM / saNaMkumAre satta sAgarovamAiM ThiI, vArasa lakkhA vimANANaM, cha syagIo dehappamANaM / mAhide sAhiyA satta sAgarovamAiM ThitI, cha rayaNIo dehappamANaM, aTTha lakkhA vimANANaM / baMbhaloe dasa sAgarovamAiM ThitI, paMca rayaNIo dehappamANaM, cattAri ya lakkhA vimANANaM / lantae coisa sAgarovamAI ThitI, paMca rayaNIo dehaparimANaM, paMcAsasahassA vimANANaM / sukke sattarasa sAgarovamAI ThitI, cattAlIsaM ca sahassA vimANANaM, cattAri ya rayaNIo dehappamANaM / sahassAre aTThArasa sAgarovamAiM ThitI, cattAri rayaNIo dehappamANaM, cha sahassA bimANANaM / ANae egUNavIsaM sAgarovamAI ThitI, tiSNi ya rayaNIo dehappamANaM / pANae vIsaM sAgarovamAI ThitI, tiNi ya syagIo dehaparimANaM / cattAri sayAI vimANANaM doNhaM pi ANaya-pANayANaM / AraNe ekavIsaM sAgarovamAI ThiI, tiNNi ya rayaNIo dehaparimANaM / accue bAvIsaM sAgaromAiM ThitI, tiNNi ya rayaNIo dehaparimANaM / tiSNi ya sayA vimANANaM AraNa-'ccuyANaM ti / hehimaheTThimae gevejjae tevIsaM sAgarovamAI ThitI, heTimamajjhimae cauvIsaM, hehimauvarimae paMcavIsa / tisu vi egArasuttaraM sayaM vimANANaM / majjhimaheTTimae chabbIsaM sAgarovamAiM ThitI, majjhimamajjhimae sattAvIsaM, majjhimauvarimae aTThAvIsaM / tisu vi sattuttarasayaM vimANANaM / uvarimahechimae egaNettIsaM sAgarovamAiM ThitI, uvarimamajjhimae tIsaM, uparimauvarimae egatIsaM / tisu vi sayamegaM vimANANaM / hihima-majjhima-uvarimagevejagemu jahuttaraM hINAo doNNi rayaNIo dehappamANaM / 1 kaimeyA de je| 2 aaumuje| 3 bhuvaNa je| 4 tI, majjhi je sU / 5 NatIsaM je| 6 haparimANaM je| Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 paumappahasAmicariyaM / aNuttarovavAiyavimANesu causu vi egattIsaM sAgarokmAI ThitI jahaNNeNaM, ukoseNaM tettIsaM / mantravimANe jahaNNukkosA tettIsaM sAgarovamAI ThitI / egA rayaNI dehaparimANaM / sAmaNNeNaM devaloyagAmiNo jIvA havaMti dANaruiNo amAyAviNo bAlatavarayA jIvANa dayAvarA vaya-sIlagahaNujjayA viseseNe NANa-daMsaNa-carittujjayA aNuttarovavAiyapajjavasANesu devaloesu gacchaMti tti / tattha ya egateNa raisAgarAvagADhA amuNiyakAlAikamA suhaMsuheNa jahuttamAuyaM bhuMjaMti, avi ya vINA-veNumaNoharakalaravamutisuhayamucchaNucchaliyaM / tiyasaMgaNAhiM gijjai bahuvihasara-karaNaramaNijja // 14 // laliyaMgahAra-laya-tAla-karaNa-rasa-bhAvavaDDhiyapamoyaM / vivihAhiNayapayAsiyapamoyasurasuMdarINaDe / / 15 // varapAriyAyamaMjari-maMdArucchaliyakusumarayadhavalo / gosIsacaMdaNuvbUDhaparimalo vAti gaMdhavaho // 16 // hiyaicchiyasaMpajjantaviviharasapuTThiposiyasarIro / AhAro vi suhayaro surANa sai jaNiyamAhappo // 17 // devaMgachAie maharihammi sayaNammi tUlikaliyammi / kAlaM gati tiyasA hiyaicchiyajAyavisayasuhA // 18 // pINuNNaya-garuyapaoharAhi vitthiNNaramaNapuliNAhiM / tiyasaMgaNAhiM samayaM ramanti sai raiNihANAhiM // 19 // jatto lIlAvasamaMtharujjayaM dei dihivicchohaM / tatto tiyasavilAsiNijayageyaravo samucchalai // 20 // iya visayamuhaM jaM ki pi hoi saMsArasAyare virase / taM tiyasANaM, visayAurANa maNuyANa taM katto ? // 21 // kiMcajaM kiM pi maNuyaloe dIsai aisuMdaraM bhamaMtehiM / taM saggeNuvamijjai 'saggo saggo imo ceva' // 22 // egasamaeNa ego va do va tiNNi va saMkheya-asaMkhyA vA sukayakammakAriNo devalogaM gacchanti / to tamAyaNNiUNa bhaNiyaM gaNahareNa-bhayavaM! evameyaM Na aNNaha tti / etthaMtarammi uDio bhayavaM smosrnnaao| viharaMto ya gAma-NayarAiyaM, avaNento micchattatimiraM bhaviyANaM, patto sammeyaselasiharaM / maggasirabahulekArasIe mahAsu vaTTante sasahare selesIvihANeNaM khaviyabhavovaggAhikammaMso siddhimaNupatto tti // iti mahApurisacarie paumappahassa chaTThassa titthayarassa cariyaM samattaM // 8 // 1Na dANa-NANa sa / 2 mAuya muMjesa / 3 , patto sammeyasi suu| 4 taM ti je / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 9 supAsasAmicariyaM ] tao paumappabhAo sAgarovamANaM NavahiM sahassehiM koDINaM gayANaM supAso samuppaNNo / so ya piyaMgumaMjarINibho doNi dhaNusayANi uccatteNaM, vIsapucalakkhAuo tti / kahaM ? bhaNNai je saMsArAlaMkArakAraNaM mahiyalammi te kei / uppajjati sarUveNa puNNarAsi ca sappurisA // 1 // asthi iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kAsI NAma jaNavao paurajaNa-dhaNasamAulo pamuiyagAmiNayajaNajaNiyahalabolo ajjattasaMpajjantasAsacchettaramaNijjo, avi ya sai jattha va tattha va jaha va taha va saMpaDai bhoyaNamaNagyaM / dAriddagharesu vi paMthiyANa dahi-sAli-kUreNa // 2 // tattha ya vANArasI NAma NayarI / tahiM ca riddhiviNijjiyakuberavihavA vasaMti jnnvyaa| tattha ya dariyArimaddaNo bhuvaNabhariunnariyajasapambhAro kittimahAgaiNiggayavAho samuNNayabhuyasiharo dUraviNiggayapayAvo saiyalajaNANaMdakaro supaiTThiyacario supaiTTho NAma NaravaI / tassa viNijjiyaratirUvavibbhamA AyArakulaharaM viNayAvAsA sayalajaNANaMdayAriNI puhai ma khamAe puhaI NAma mahAdevI / tIe ya kavolucchaliyabahalajuNhApavAha eva muhapakkhAlaNaM, kaNNantakhaliyaloyaNajuvalameva NIluppalaM, vilAsaha siyaccheya eva caMdaNaMgarAo, NIsAsasamIraNavisesA eva sugaMdhiNo paDavAsA, aharucchaliyatisamUha eva ghusiNamaMDaNaM, miu-maMjubhAsiyAI ceva vINAviNoo, bAhulayAo ceva lIlAmuNAlANi, hatthA eva vilAsakamalANi, thaNakalasA eva NimmaladappaNA, NiyadehappahA ceva AharaNaM, komalaMgulirAga eva jaavyrso| evaM ca sA avayavehiM bhUsiyA saMcAliNi ba thalakamaliNI maMDai bhavaNovaraddhaM ti| evaM ca tIe saha visayasuhamaNuhavantassa supaiTThiyarAiNo aikaMto koi kaalo| ___ aNNayA sA rayaNIe carimajAmammi suhapasuttA codasa mahAsumiNe pAsiUNa viuddhA samANI sAhei daiyassa / teNa vi ya ahiNaMdiyA puttjmmnbhudenn| tao gevejjAo cuo tammi ceva rayaNIe bhaddavayasuddhapaMcamIe visAhajogajutte miyaMke puhaIe~ gabbhe samunbhUo, saMvaDhio y| suhaMsuheNa pasUyA jeTThassa suddhavArasIe visAhArikkhammi / 'bhagavammi ya gabbhagae jaNaNI jAyA supAsa' ti to bhagavao supAsa tti NAmaM kayaM / kao punakkameNeva sohammAhivaiNA jmmaabhiseo| vaDhio ya / vivAhio y| paMca ya pucalakkhA kumArabhAvamaNupAliUNa, codasa ya puvvalakkhe vIsa ya puvvaMgAiM rajjamaNuvAliUNa ya, logantiyapaDibohio jeTThassa suddhaterasIe visAhANakkhatte paiNNAmaMdaramArUDho / jahutavihAreNa ya vihariUNa piyaMgutarucchAyAe piyaMgumaMjarIsAmadeho Nava mAse chaumatthabhAvamaNuvAliUNa phagguNabahulachaTThIe divaM gANaM sNptto| viraiyaM devehiM samosaraNaM / pancAviyA ya teNauI gaNaharA bhgvyaa| patthuyA dhmmkhaa| saMbujhaMti pANiNo / taM jahA caiyavvaM micchattaM, NirAkaraNIyA cattAri kasAyA, ujjhiyavyA aviratI, NANuTheyaM pamAyAcaraNaM, NiraMbhiyavvA sAvajjA maNa-vai-kAyajogA, gahiyavvANi sammatta-NANa-caraNANi, jiMdaNIo visayAhisaMgI, ahilasaNIo kammakkhao ti / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM gaNahAriNA-bhayavaM ! evameyaM, Na saMdeho, kiM puNa kiMbhUyaM kammaM jassa khao ya ahilasaNIo ? / bhagavayA bhaNiyaM-"soma ! suNa, NANAvaraNAiyANi aTTha kammANi mUlabheyao havaMti / uttarabheeNa puNa NANAvaraNIyaM 1 pavaho sU / 2 sayANaMda sU / 3 juyala je / 4 dege so ga je / 5 supAsu je / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 supAsasAmicariyaM paMcabheyaM / darisaNAvaraNIyaM NavabheyaM / veyaNija dubheyaM / mohaNIyaM aTThAvIsabheyaM / AuyaM caumbheyaM / NAma bAyAlIsameyaM / gottaM dubheyaM / antarAiyaM paMcabheyaM ti / evameesiM kammANaM khaeNaM aJcanto aNAgaharUbo mokkho pAvijjaI" ti / evamAyaNNiUNa bhaNiyaM gaNahareNaM-evameyaM, Na aNNaha tti / tao bhayavaM kAUNa dhammadesaNaM, paDibohiUNa pANiNo, vihariUNa bharahakhettaM, vIsaI punbalakkhe AuyamaNuvAliUNa phagguNabahulasattamIe mUlaNakkhatte sammeyaselasihare siddhimaNupatto ti // iti mahApurisacarie supAsasAmisattamatitthayaracariyaM sammattaM // 9 // 1 miNo mata je Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 10 caMdappahasAmicariyaM ] :/x;/ supAsatitthayarAo vahiM sAgarotramakoDINaM saehiM gaehiM caMdappabhadehasoho caMdappaho divaDhadhaNusayamuccatteNaM dasapuvvalakkhAo samuppaNNo tti / kahaM ? bhaNNai upajjai bhavakamma koi parahiyaNibaddhavavasAo / tappaMkaMkavimuko kamalaM pitra NimmalacchAo / / 1 // asthi iva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMdamaMDalaM piva kalANugayA caMdaurI NAma NayarI / tattha ya hiyapaDivakkhamahAseNo mahAseNo NAma rAyA parivasaH / tassa ya saMpuSNasavtralakkhaNA lakkhagA NAma mahAdevI / tIe saha viyahamantassa aikaMto koi kAlo / aNNA uba ivasantamAse viyasiesa kANaNaMtaresu, samucchalie parahuyArave, viyaMbhie mayaNasarapasare, payaTTAsu NayaracaccarIsu, majjAikamasamujjae taruNiyaNe, sahayAramaMjarIrayarudrapahiyayaNapahapasare, Ninbhare mahumAsasamae viyaMbhamANe, avi ya Ie kuto vasantamAsammi maMDaNaM tilayo / sahayAramaMjarI phuDai macchareNaM va chauyaMgI // 2 // sahayArapallavaggami mahuhuNaMtammi mayarakeummi / pavasiya bahuvahaNasthaM kicca vtra samudriyA kaliyA // 3 // pahiyaghariNIe daTTu jaliyaM piva pallavehiM sahayAraM / DahaNabhae va sittaM hiyayaM NayagaMsusaliNeNaM // 4 // sahayAravaNe daiyaM apecchamANI u varahuyA varaI / rattAsoyaM pavisai ciyaM va maraNekkatravasAyA // 5 // jehiyaM surayasuhaM tammANaM jo dharei aha taM pi / mArai mayaNagariMdo iya parahuyaDiMDimo bhai || 6 || NIsAhAro sahayAradaMsaNe, kiMmuyammi aikisio / hoi asoe sasoo, vasantamAsamma pahiyayaNo // 7 // saccaM ciya kusumasaroM raiNAho jega kusumamAsammi / sarabahuayAe pUrNa duvvisaho hoi tairuNiyaNe // 8 // iya erise basantammi pamujhyAsesasArajiyaloe / pecchai suiNe sayaNammi lakkhaNA NIsahapattA || 9 || evaM ca rayaNIe carimajAmammi codasa vi mahAsumiNe pAsiUNa vibuddhA samANI sAhei daiyassa / teNa viya abhinaMdiyA puttajammeNaM ti / tao tIe cetra rayaNIe vaijayaMtavimANAo cuo muttimanto vva puSNarAsI cettassa bahulapaMcamI visANakkhattammi samubbhUo / puNo paDipuNNe kAle posassa bahulabArasIe lakkhaNA sayalalakkhaNotraveyaM suNaM dArayaM payA / piuNA ya 'caMdappahasamAgo' tti kaliUNa caMdaSpaho ti NAmaM kayaM bhagavao / vaDhio ya kameNaM / tao aDDhAijjesu puvvalakkhesu kumArabhAvamaNuvAliUNa, rajjaM ca addhasattame, tao loyantiyapaDivohio, kahaM ? - - garaya-tiriya-suraloyabhatravisAlammi duhajalohammi / pakalakasAyakarimayarapAvapaMkammi duppecche // 10 // micchattubbhaDavIyimmi kammakallolasayakaDillammi / sairoya- soyakaDayAlayammi dAriddamayarammi // 11 // jammaNa-maraNuppehaDataDapaDaNabhayAulammi visamammi / antadviyamahiharagarUyasiharavasaNammi virasamma / / 12 / / i erisammi saMsArasAyare visayasottapaDiyANa | jIvANa kuNasu taM gAha ! titthamaulaM duhattANaM // 13 // kohubbhaDaguruveyavajjiyaM mAgapavyayavihINaM / mAyA-maya vAhaliyA rahiyaM sahiyaM bahuguNehiM // 14 // gurulohavivararahiyaM mohamahAvattavajjiyamaNagdhaM / kugaigamaNekkapaJcalapahaparihariyaM maNabhirAmaM / / 15 / / 1 "rAie akuNatA va je / 2 tilyA je / 3 visitaM sU / 4 ciyammi maM sU / 5 taruNayaNe su, taruNiya Ne-tarudarzane / 6 jIyANa je / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 caMdappahasAmicariyaM / giravAyaNevvuipuraM sigghamaviggheNa jeNa pAveti / jaM paravAimatINaM dUrammi ThiyaM mahAvisayaM // 16 // iya taM payaDesu jae mahANubhAvehiM puvvamAyariyaM / titthaM jayaNAha ! tume telokavidvattamAhappaM // 17 // iya evamAi loyaMtiehi loyaggagamaNavavasAo / paDibohio mahappA NioyavattIhiM devehiM // 18 // evaM loyaMtiyadevehi paDibohio paiNNAmaMdiraM posassa bahulaterasIe smaaruuddho| tiNNi ya mAse chaumasthapariyAyamaNupAliUNa puNNAgapAyavassa chAyAe cettasuddhapaMcamIe aNurAhANakvatte kevalamaNupatto / pavAviyA ya aTThAsIiM gaNaharA / viraiyaM devehiM samosaraNaM / patthuyA dhammakahA bhagavayA / sAhio saMsArasahAvo, payaDio mokkhamaggo / tao laddhAvasareNaM bhaNiyaM gaNahareNaM-keriso uNa mokkho ?, kiM vA saruvaM muttANaM ? / bhagavayA bhaNiyaM-suNasu / iha sohammAiyA uvarovariTThiyA bAraha devaloyA, tesimuvari Nava gevejjANi / puNo paMca mahAvimANANi / savvahavimANAo uvariM bArasehiM joyaNehi siddhii| sA ya accaMtaNimmalA, bahumajjhadesabhAe aTTa joyaNANi bAhallega, bahumajjhadesabhAyAo kameNa ya hIyamANA macchiyapattAo paraMtesu taNuyayarI / tatto ya IsipabbhArAe puDhavIe uvari joyaNaM, tassa ya caubhAo, tassa vi chanbhAe siddhANamavagAho tti / dhaNUNa tiNi sayANi tettIsANi dhaNutibhAgo ya u~kosA siddhaannogaahnnaa| aTTha samayA NirantaraM sijhaMti / ukkoseNaM samaeNa achuttaraM sayaM sijjhai tti / tattha ya siddhA ajarA'marA uvauttA daMsaNe ya gANe ya sAIyamapajjavasANaM kAlaM ciTThati / avi ya kammakkhayasaMbhUyaM aJcatekaMtasAsayaM sokkhaM / jaha aNuhavaMti jIvA mokkhe taM me NisAmeha // 19 // savvaTThavimANAo bArasajoyaNapahammi varasiddhI / mANusakhettapamANA ummuhasiyachattasaMThANA // 20 // sA ya bahumajjhadese aTeva ya joyaNANi bAhallaM / paraMtesu ya taNuI macchiyapattAu taNuayarI // 21 // uttANayasiyachattAyArAe tIe joyaNaturIe / jo chabbhAo tattha ya siddhANogAhaNA bhaNiyA // 22 // puNNaM ca taha pavittaM pahANakallANamaMgalamudAraM / loguttaraM suhaM ti ya paramapayaM sAsayaM bhaNiyaM / / 23 / / ajaramamaraM arogaM akilesaM sayaladaMdaparihINaM / acchejja abbheyaM aNuttamaM taM aNAvAhaM // 24 // jamagoyare abhavvANa, bhaviyaloyassa goyarIbhUyaM / taM mokkhapadaM saMsaMti divavaraNANiNo sayayaM // 25 // sammadaMsaNa-NANehiM se miyiyaM jaM carittamArUDhA / te pAuNaMti maNuyA abhaMvabhitare NiyamA // 26 // je sIlabhAravahaNujjayA sayA taha tavammi ujjuttA / ThaiyAmavadArA''rambhavajjiNo guttiguttillA // 27 // aTTa roI jhANaM caiUNaM dhamma-mukkajhAyAro / suhapariNAmA NijjiyamohA vicchiNNakAmA ya // 28 // samataNa-kaMcaNa-maNi-leDhubhAvabhAvehiM bhAviyasarIrA / bArasavihe tavammi ya kammakkhayakAraNa'gyaviyA / / 29 // titthayaravayaNapaMkayaviNiggayA''yamavisArayA dhIrA / aMgANa bArasaNhaM puyANa ya NicchayavihaNNU // 30 // lahiUNa kevalaM khavayaseDhii kameNa khINakammaMsA / selesiM gaMtUNaM muNao paramaM padaM janti // 31 // ukkoseNa'sayaM sijjhati samaeNa mukabaMdhANaM / viraho jahaNNa samao, ukkoso hoi chammAsA // 32 // ArohaMti jigiMdA cha cceva ya dasa u paMca ya vibuddhA / samaeNaM siddhipahaM diyaloyacuyANa aTThasayaM // 33 // ukkosasarIrA "doNNi jaMti cattAri heTThimA samae / aTeva u majjhimayA samANadehA u siddhigati // 34 // eraMDaphalaM aggI jahA sahAveNa hoti uDDhagatI / taidha siddhANa muNejaha kammavimukkANa loyagge // 35 // Na pareNa hoi gamaNaM loyaggAo uvaggahAbhAvA / tatthevAvaTThANaM puNAgamaNakAraNAbhAvA // 36 // sammatta NANa daMsaNa muhamattaM vIriyaM ca uggaaho| agaruyalahayA'bAhA aTra guNA hoti siddhANaM // 37 // daDDhammi jahA bIe pahavai ya Na aMkuro tti supasiddhaM / taha kammabIyadAhe bhavaMkuro Neya saMbhavai / / 38 // 1yanvuii je / 2 tvam / 3 etto vi I je / 4 ukkosogAhaNA sU / 5 rA amarA je / 6 tambhe sU / 7 jovaNANi suu| 8 maroga je su| 9 samiiyaM je / 10 bhava'bhatare je / 11 seDhikameNa je, seDhikammeNa sU / 12 dohi sU / 13 taha je / 14 'ggA houva' suu| Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / ghaNasaMrohavimukkaM ahiyaM jaha bhAti maMDalaM raviNo / taha aTTakammamukkA siddhA dipaMti loyaMte / / 39 // jaha aNNoNNAbAhaM dIvANa pabhAo honti egahu~ / egasthA'vahANe ya taha amuttANa kA ciMtA ? // 40 // caMdA-'iccA sayayaM khettaM bhAsaMti parimiyaM loe / loyA-'loyapayatthe siddhA bhAsaMti NANeNaM // 41 / / tiNi sae tettIse gheNuttibhAgo ya esa ukkoso / hoi jahaNNavagAho satibhAgA tattha rayaNi tti / / 42 // tiriehito maNuyA, tehiMto vi hu NaresarA suhiyA / tatto akammabhUmA, to vi siddhA aNaMtaguNA // 43 // joisa-cantara-bhavaNA [ya] kappavAsI jahuttarA suhiyA / tehiMto mevejA, tatto vi aNuttarA devA // 44 // tesu vi savvaTThavimANavAsiNo'cantasokkhapaDibaddhA / tatto suhiyatarAgA loe savvuttamA siddhA // 45 // iya esa samakkhAo mokkhavihI lesao suvihiyANaM / phuDa-viyaDa-pAyaDattho vittharao'NNattha dahavyo // 46 // kiMca siddhANa guNadAreNa saddo eko vi Na payaTTai tti, jo siddhe saMThANAeseNa Na dIhe Na hasse Na baTTe Na taMse Na cauraMse Na parimaMDale / vaNNAeseNaM Na kaNhe Na NIle Na lohie Na hAlidde Na sukile / gaMdhAeseNaM Na surahigaMdhe Na durahigaMdhe / rasAeseNaM Na titte Na mahure Na aMbile Na kaDue Na kasAe / pharisAeseNaM Na maue Na kakkhaDe Na garue Na lahue Na giddhe Na lukkhe Na uNhe Na sIe / tahA Na pumaM Na itthI Na NapuMsae Na sarIrI Na saMgaTThI Na ruhe ti / jai vA kammakkhayA'hilAveNaM siddhANa guNA bhausiyatrA, tahA hi-khINapaMcavihaNANAvaraNijje khINaNavavihadarisaNAvaraNijje khINaduvihaveyaNijje khINadaMsaNamohe khINaicArittamohe khINacauvvihAukamme khINasuhaNAme khINAsuhaNAme khINauccAgoe khINaNIyAgoe khINapaMcavihaMtarAe tti / tao parUviUNa mokkhasarUvaM, vihariUNa mahimaMDalaM, sammeyaselasihare bhavayabahulaSTamIe saMvaNasamIvamuvagae sasahare samaNasahassaparikhuDo asesakammakkhayalakkhaNaM mokkhamaNupatto ti|| iti mahApurisacarie aTThamatitthayarassa caMdappahasAmiNo cariyaM samattaM // 10 // 1 dhaNutibhA je suu| 2 bhANiyamvA je / 3 Nacarita je| 4 samaNa je / 5 iya ma je| Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 11 puSpadaMtasAmicariyaM ] tao caMdappabhAo sAgarovamakoDINaM NauIe samaikkantAra dhaNusayamuccatteNamuvviddho puSpadaMto samuppaNNo / kahaM ? bhaNNai te ke vi jae jAyanti puccapuNNANuhAvaguNakaliyA / jANuppattIe imo suNivvuo hoi jiyaloo // 1 // atthi iheva bhArahe vAse kAyaMdI NAma NayarI aJcataM maNabhirAmA / tattha ya suggIvo NAma NarAhiyo / tassa ya acaMtasuMdarI rAmA mahAdevI / tIe ya saha visayamuhamaNuhavantassa aikaMto koi kAlo / aNNayA ya uvaDhie bAlavasante ummillamANAsu sahayAramaMjarIsu phagguNabahulaNavamIe rAmA muhapamuttA rayaNIe carimajAmammi coddasa mahAmumiNe pAsiUNa viuddhA samANI sAhei jahAvihi daiyassa / teNa vi AsAsiyA puttajamma'mbhudaeNaM / tIe ceva rayaNIe vejayantavimANAo cuo rAmAe kucchIe samubhUo / jAo ya mangasirabahulapaMcamIe mUlaNakkhatteNaM / paiTAviyaM ca se NAmaM pupphadaMto tti / vaDhio saha kalAhi / / kameNaM paNNAsaM puvvasahassA kumArabhAvamaNuvAliUNa, tAvaiyA ceva rajjaM bhottUNa aTThAvIsaM ca puvvaMgAI, loyaMtiyapaDivohio paiNNAmaMdaramArUDho / cattAri ya mAse chaumatthapariyAyamaNuvAliUNa kattiyamuddhataiyAe mUlagae sasahare kevalabaraNANamaNupaco tti / panyAviyA ya ekkAsIti gagaharA bhgvyaa| viraiyaM devehiM samosaraNaM / patthuyA dhmmkhaa| bujhaMti paanninno| tao eeNaM ceva kameNaM vihariUNa puvANaM duve lakkhA bharahakhettaM, saMbohiUNa bhaviyakamalAyare sammeyagirisihare bhaddavayasuddhaNavamIe migasiraNakkhatte siddhimaNupatto ti // iti mahApurisacarie Navamatityayarassa puSphadantassa cariyaM sammattaM // // mahApurisA 11 // 1I ca, laaje| Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12 sIyalasAmicariyaM] sAgarovamakoDINaM Navahi gayAhi puSpadantAo sIyalo jAo ti / kahaM ? bhaNNaiNijjiyasesuSamANA parahiyasaMpADaNekaravasAyA / jAyaMti mahApurisA payANa puNNehi bhuvaNAmmi // 1 / / atthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse bhadilapuraM NAma NayaraM / tattha ya rAyA daDharaho NAma / tassa ya gaMdAe saha mahAdevIe ksiyasuhamaNuhavaMtassa aikto koi kaalo| __ aNNayA ya vaisAhakiNhachaTThIe carimajAmammi NaMdA suhapamuttA codasa mahAsumiNe pAsiUNa viuddhA samANI sAhei jahAvihiM daiyassa / teNa vi samAsAsiyA puttajammeNaM / tao tIe ceva rayaNIe poNayakappAo cuo samAsAiyatityayaraNAma-gotto samuppaNNo NaMdAe kuJchisi / jAo ya kameNaM mAhassa kiNhavArasIe punyAsADhAhiM / paiTAviyaM ca se pAmaM sIyalo ti / kameNa ya saMvaDhio / to kiyantamavi kAlaM kumArabhAvamaNupAliUNa, rajjaM ca aNupAliUNa, mAhassa kiNhaterasIe AsADhAhi loyantiyapaDibohio paccakkhadiTThavilayaM pica paNaiNiM rAyalacchi parihariUga paDivaNNo samagattaNaM / aNukrameNa ya vihariuM bharahakhetaM, ahiyAseUNa bAvIsaM parIsahe, vihADeUNa mohajAlaM, ummUleUNa aMtarAieNa saha NANa-daMsaNAvaraNamAsAiyaM sAsayamegavihamappaDivAdi aNAgayapayatyasabbhAvabhAsayaM AsADhakiNhasattamIe punnAsADhAhiM kevalaNANaM / viraiyaM devehi samosaraNaM / pancAviyA~ chahattaraM gaNaharA / patthuyA dhammakahA / bujjhanti pANiNo / chaDeti visayasaMgaM, ujjhaMti rAyasiri, siDhileti NehapAse, vijjhati kohaggi, laMghati mAgapavyayaM, chidaMti mAyAkuMDaMgI, pariharaMti lohaNAro] ca bahave pANiNo / kiMca--- uppaNNammi aNaMte Nammi ya chAumatthie NANe / devehiM samosaraNe raie siMghAsaNasaNAhe // 2 // tatthuvaviTTho aNimittavacchalo bhuvaNabhUsaNo bhayavaM / dhammaM doggaidharaNekapaccalaM sAhai payANa // 3 // sura-maNuyA-'suratiriovaveyaparisAe sAhai jiNiMdo / jaha saMsAra'rahaTTe bhamaMti jIvA apAramima // 4 // micchatta-kasAyA-'virati-gurupamAeNa jogasaMjuttA / baMdhanni vivihakammaM bhamaMti bhavasAgare jeNa // 5 // sammatta-NANa-caraNehi sammamArAhiehiM jaha mokkhaM / pAveMti samiyapAvA jIvA taha sAhai jiNido // 6 // sammatta'NuhAveNaM devattaM taha sumANusattaM ca / pAti kei jIvA jigiMdadhammANuhAveNaM // 7 // mottUNa sayaNa-dhaNa-pariyaNAiyaM taha nisaMgabhAveNaM / vihiNA cArittadhuraM dhariUNaM jaMti siddhigatiM // 8 // iya sAhei jigiMdo samurA-'sura-tiriya-maNuyaparisAe / dhammaM soggaimaggaM doggaimaggaggalaM vihiNA // 9 // evamaNukkameNaM kAUNa dhammadesaNaM, vihariUNa mahimaMDalaM, puvvalakkhamAuyamaNupAliUNa sammeyagirisihare vaisAhakiNhavIyAe puvvAsAdAhi NevvANamaNupatto tti // iti mahApurisacarie dasamatitthayarassa sIyalassa cariyaM sammattaM // 12 // sU / 6 kuDaroM je / 7 uje| 1 pANaika je / 2 rAeNa je / 3 sanbhUyamA je / 4 yA gaNa sU / 5 riMga lupati mA 8 asuraNarAsuratiri' je sU / 9 guruppamA je suu| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13 sejasasAmicariye ] sAgarotramasaeNaM chAvaTThIeNa varisalakkhehiM chabbIsAe parisasahassehiM UNAe sAgarokmakoDIe gayAe to sIyalAo sejjaMso samuppaNNo tti / kahaM ? ti, bhaNNati suhakammakaMdavAviyavisaTTasuhakisalayANa garuyANa / purisANa saMbhavo tANa jANa uvamA Na saMbhavai // 1 // atthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse siMghapurI NAma NayarI / tIe NayarIe viNhU NAmeNa NarAhiyo / tassa ya sayalaMteurapahANA sirI NAmeNa mahAdevI / tIe ya saha visayasuhamaNuhavantassa aikkato koi kaalo| aNNayA ya samAgao gimho / tao duggayasappurisasarIraM va aNavarayaM taNuIhoi sarasalilaM, pacchaNNapAvasaMkaha vya hiyayaM Dahai mahI, avi ya jhijjai rayaNI vadaMti vAsarA tavai maMDalaM raviNo / uho kharo ya patraNo kAlo bhaga kiM Na daMsei ? // 2 // desu jaladaM dehammi, hAramAharasu, kirasu kappUraM / caMdaNarasega siMcasu, NaliNIdalasattharaM kuNasu // 3 // maMdaMdolaNaukkhevakhevapavaNeNa kheyamavaharasu / iya pasariuM paiyattA ullAvA pariyaNe pahuNo // 4 // jhaMjhApavaNudhuyadhUlipaDalapasarantaruddhadisiyakke / gimhe NaDiyA mAyaNDiyAe pahiyANa patthArI // 5 // kAsAroyarasesammi paMkakaluse jalammi taddiyahaM / kaha kaha vi Nei guruserabhINa jUhaM pi majjhaNhaM // 6 // iya erisammi gimhe taNhAsantAvatAviyasarIrA / ujjhanti Neya NidaM hariNA vAhaM pi daNaM // 7 // tao erisammi kAle vaTTante jeTassa kiNhachaTIe savaNagakkhatte sirI suhapasuttA rayaNIe carimajAmammi codasa mahAsumiNe pAsiUNa viuddhA sAhei jahAvihiM daiyassa / teNa vi puttajammeNAbhiNaMdiyA / io ya samAsAiyatitthayaraNAma-gotto bhagavao jIvo mahAsukkAo caiUNa tIe ceva rayaNIe sirIe gabbhammi samuppaNNo / jAo ya phagguNassa kiNhavArasIe savaNeNaM / paTTAviyaM ca se NAmaM sejjaMso ti| puvvakkameNeva vaDhio vivAhio ya / ___ tao loyantiyapaDibohio phagguNabahulaterasIe savaNeNaM ArUDho padaNNAmaMdaraM / pAliUNa chaumatthapariyAyaM tao asoyarukkhassa ahe jhANaMtariyAe vaTTamANassa uppaNNaM tIyA-'NAgayavatthumbhAsaNaM vaisAhakiNhaNavamIe savaNeNaM kevalaM ti| viraiyaM devehi samosaraNaM / patthuyA dhammakahA / bujhaMti pANiNo, chi jati saMsayA / unadihANi bhagavayA mahApayANi, taM jahA-uppaNNe i vA vigae i vA dhue i vA / tao tayaNusAreNaM visiTakhaovasamaladdhisaMpaNNehiM gaNaharehiM viraiyANi AyArAINi bArasa vi aMgANi / patthuyA dhmmkhaa| sAhio sammatta-NAga-caraNarUo mokkhamaggo" / uvaiTeM saccAguruvaM sammattaM / taM ca dubheyaM-NisaggasammaIsaNaM ahigamasammaiMsagaM ca / parUviyA jIvA-'jIvA-''sava-saMvara-baMdha-nijjarA 1dego ya se je / 2 saMbhavaMtANa sU / 3 viThU sU , vihU je| 4 degsaka vva je / 5 kheyara sU / 6 pavattA je / paiNo s / 8 uvavidyANi je sU / 9 aMgAI je| 1. 'ggo ti| uje 11 savvANu sU / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 cuppnnmhaapuriscriy| mokkhapajjavasANA satta payatthA / siTThA ya duvihA jIvA-saMsAra[sa]mAvaNNA siddhA y| tattha saMsAriNo duvihA-tasA thAvarA / tasya thAvarA puDhavikAiyA AukAiyA vAukAiyA teukAiyA vaNassaikAiyA / tasA uNa beiMdiyA kimiyAdao, teiMdiyA pitrIlikAdao, cauridiyA macchiyAdao, paMceMdiyA tiriyA maNuyA devA jeraiyA ya / ajIvAkhaMdhA khaMghadesA khaMghappaesA prmaannupogglaa| dhammatthikAo dhammatthikAyadeso dhammatthikAyassa peso| evamadhammatthikAo vi / AgAsatthikAo vi evaM ceva daTThanyo / Asavo kammappavesovAo, so uNa hiMsAdINi pAvANuTThANANi / saMvaro puNa pAvakammaNiroho / baMdho micchattA-virai-pamAya-kasAya-jogehiM kammavamgaNANaM gahaNaM / NijjarA AyAvaNAIhiM asuhakammaviNijaraNaM / mokkho asesakammakkhayalakkhaNo tti / ___ evaM vihariUNa bharahakhettaM, dAUNa hetthAvalambaNaM saMsArapaMkakhuttANa bhaviyasattANaM, patto ya bhayavaM sammeyagirisiharaM / tattha ya sAvaNabahulataiyAe savaNaNakkhatte caurAsItiM varisalakkhe AuyamaNupAliUNaM siddho ti // iti mahApurisacarie sejjaMsassa ekArasamassa titthayarassa cariyaM samattaM // 13 // hatyA vaNaM je| 2 matitthaM sa / 3 samma je| Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14-15tiviThThavAsudeva-ayalabaladevANa cariyaM] :-:-:-: sejaMsatitthayarakAla eva tiviThU NAmeNa addhacakkavaTTI asIidhaNUsuo caurAsIvarisalakkhAU samuppaNNo / kahaM ? bhaNNai maNayaM pi Neya visahai sUro teyassiNaM viyaMbhantaM / jeNa maliuM miyaMkaM pacchA bhuvaNaM pasAhei // 1 // atthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse poyaNapuraM NAma NayaraM / tattha ya rAyA pasAhiyAsesadisAvalao payAvaI NAmeNa parivasai / tassa ya mahAdevI savyaMgasuMdarI migAvaI NAma, avi ya-- maNikiraNakaraMbiyakusumadAmasaMvaliyapamhapanbhAro / ghaNasaNhakiNhaNiddho NijjiyasihikuMtalakalAvo // 2 // sayalakalAlayasasibimbaivimhayuggArakantipaDahatthaM / vayaNaM mayaNummilaMtapaMDugaMDayalarAhillaM // 3 // aNNoNNapIDaNubbhaDapariNAhAhoaruddhavacchagralaM / uvaripaholirahAraM aladdhavivaraM thaNAvIdaM // 4 // NijjiyasesuvamANaM maNimayakaDayucchalantahalabolaM / pariNAhapIvarAvaM durAhayaM(?) bAhujuyalaM se // 5 // ahamahamiyavaDDhatehi ramaNa-thaNehiM tahA parikkhavio / jaha muhimettagejho majjho khAmoyaraguNeNa // 6 // NavaghaDaNakaMcidAmorubhUsio viyaDaramaNapanbhAro / mayaNakalahaMsaramaNekkajoggapuliNatthalucchaMgo // 7 // NicchalliyarambhAgambhasacchahaM pINajAyapariNAhaM / vararamaNabhavaNakhaMbhaM thirorujuyalaM maNabhirAmaM // 8 // sAyaDDhiyakalahaMsAlimaNitulAkoDirayaNacaiyaM / AviddhasaMdhibaMdhaNagUDhasiraM calaNajaeNyalaM se // 9 // iya maNaharasavvaMgAe bhUsiyAsesabhUsaNaguNAe / muMjai imIe saddhiM rAyA hiyaicchie bhoe // 10 // evaM ca rAiNo visayasuimaNuhavantassa aikaMto koi kaalo| aNNayA ya miriiMjIvo saMsAramAhiDiUNa aNaMtarabhave mahAsukAo cuo imIe ganmammi smuppnnnno| diTThA ya tIe rayaNIe satta mahAsumiNA / sAhiyA daiyassa / teNa vi samAsAsiyA puttajammeNaM / to puNNesu Navasu mAsesu bhaTThamesu rAidiesu suhaMsuheNa dArayaM pmyaa| kayaM vaddhAvaNayaM / mukkANi sambabaMdhaNANi / tassa ya paTTIe vasatiyaM daThUNa mAyA-pitIhiM tiviTTha tti NAmaM kayaM / tassa ya jeTThabhAuo ayalo NAma baladevo ti| so ya tiviThTha vajjarisahaNArAyasaMghayaNo mahAbala-parakamo sayameva loyaM abhibhavanto vddddhiumaadtto| ummukkabAlabhAvo ya vikkamekarasio suhaDAvalevaM vahiumADhatto / avi ya tUsai vIrakahAsuM pasaMsaI sAhasekarasie u| daLUNa ya soDIraM ahiyaM romaMcamubahai // 11 // evaM aNavarayaM vIrakahaM pasaMsaMtassa ANadiyajaNaNi-jaNayassa viNiggayasAhukkArassa sayalaloyacamakArakAriceTTiyassa samuppaNNA buddhI-kimahaM juvaijaNo vva aNiggayapayAvo aviNAyaloyabalA-'balo gharamettavAvAro ciTThAmi ?, tA NimgaMtUNa gharAo payaDemi porusaM, payAsemi bhuyabalaM, tolemi appANayaM, avaNemi NIsesANaM balAhimANaM / iti ciMtiUNa AucchiUNa ya jaNaNi-jaNae AruhiUNa ya rahavaraM kaivayabalasameo NiyabhuyadaMDasameo kayavikkamaMgarakkho viNioiyaNiyavohamaMtI avamaNiyAsesasoDIro mahimaMDalaM bhmiumaaddhtto| 1 vimhamuggAra je| 2 larehila je| 3 vaddhatehiM je|jublN je| 5 mirIyIjI sU / 6 mahasu suu| . ayaDo sU / 8 'avi ya' iti sUpustake nAsti / 9 bhuva je| Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / diTTho ya teNa sacchaMda vihAriNA paJcayAsaNNapae se pautthajaNacao tahaTThiyadevaula-vihArA-''rAma-gAma-gayaro aNahavarabhavaNaNiraMtaro varapomiNisaMDaDio pokkhariNI-dIhiye rAhillo uccasio deso / taM ca tahAvihaM daddaNa pucchio NiyayasArahI kahehi, keNa uNa doseNa ayamazvantAhirAmo uvvasio deso ? / teNa bhaNiyaM - " sAmi ! suNasu, ihA''sanapavtrayaguhAe viNijjiyA sesamattamAyaMgo duvvisahacaveDAbhAsuro patraNatrasA''gayaladvagaMdhapaNamayajUho ghaNaravuppittha pahayailaMgUla meM hIvIDho asodasighaNAo parivasaha sIho / teNa ya vAvAijjetesu NarasamUhesu bhakkhijjantesu cauppae, uttAsijjatesu gAma-Nayaresu, gahiyamahAbhao uccasio esa deso " tti / tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM kumAreNa - do esa mahAsatto vikkamekkarasio, coesu tassa sammuhaM rahavaraM ti / bhaNiyaM sArahiNA - kimaNeNamaNatthaDaMTeNa ?, Na amhANamaNeNa deseNa vasieNa uccasieNa vA paoyaNaM, Na ya sIheNaM vAvAieNaM ti / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM kumAreNa - "naNu eyaM caiva paoyaNaM jaM paravikamAsahaNaM ti / kiM vA phalamavevikhaUNa ghaNaravAyaNNaNeNa rUsa mayAhivo ?, avi ya 96 aNavekkhaUNa kajjaM, jasaM ca jIyaM ca je paeNyaTTanti / kajjAraMbhesu sayA tANa sirI dei saNNejyaM // 12 // kiM tumaM imAovi mayA''mimullihaDAo sIhasAvayAo bhayAsaMkaM kuNaMto maM lajjAvesu ? tti / tA kimimiNA ?, coe rahavaraM" ti / tao sArahiNA coio raho sIhaguhAsammuho / pattI ya guhAdAradesaM / AyaNiUNa ya rahavara - Nigghosa IsIsiMga jUhAsaMkAe ummilliyaM loyaNajuyaM sIheNa / tao pecchiUNa mANusaM puNaravi jAyAvaloyaNasammi liyaM loyaNajuyalaM / tao avadvaMbhaM pecchiUNa bhaNiyaM kumAreNaM- bho bho mahAsatta ! avadvaMbheNeva sAhiyaM tuha porusaM, paDa ya parihariyagoyavaho asesavIrapurisovvasiyagijjaNo tuha parakamaM deso, tA mahaM jAyatirikkhadayassa vi asahiyaparakamassa tuha balAvaloyaNakoUhalAulassa ihAgamaNaM ti, tA uTThesu, daMsesu viyayaparakamaM, cayasu aliyaNidaM / o tamAyaNiUNa dhuUna kaDArakesarasaDugghAyaM pahayaNaMgUladharaNiharadharaNiyalo uSNAmiya'ggakAyadeso vitthAriyamukuharo viyambhi mADhatto / tao tamuTThiyaM daTThUNa ciMtiyaM kumAreNa - esa tAna tirio NirAuho bhUmigao ya, tANa juttaM maha AuhaM dhareuM rahavarArUDhassa ya eeNa saddhiM juddheuM ti / eyaM ciMtento oiNNo rahavarAo / bhaNio ya sArahiNAkumAra ! Na juttameyaM bhavao, jai vi mahAbala-parakamo bhavaM tahA ci esa sIho jAipaJcaeNeya abahatthiyasesa purisakI rio, viseseNa esa tti, tA Aruhasu rahavaraM, kuNasu saNNAhaM, giNhasu kAlociyamAuhaM ti, vAvAieNa eeNa paoyaNaM, Na uNa eriseNa vihANeNa jArisaM tumae ADhattaM ti, tA kumAro aNuyattau maha vayaNaM ti / tamAyaSNiUNa bhaNiyaM kumAreNasavhA tuha vayaNaM mae savvakAlamaNuyattiyaM, iNhiM puNa tumae aNuyattaNIyaM / ti bhaNiUNa hakkArio sIha kisoro, bhaNio ya-re re duTThetirikkhajoNiya ! esa saMpayaM Na "hosi tti / tao rerekArANantarameva sIheNaM avaleveNa sajjio kamo / tAva ya kumAreNa ubhayakarayalagahiyaaharuttarohauDeNa phAlio majjheNaM "ceya sIhakisoro / tao phAlio ceya amariseNa caDapphaDiumAdatto / tahApariphuraMto ya bhaNio sArahiNA jahA - re sIha ! mA evaM caDaphaDasu, Na ya tumaM pAyayapuriseNa vAvAio, kiMtu purisasIheNaM ti tA mA saMtappa / tamAyaSNiUNa ya vavagayarosappasaro viSNo sIho / pasaMsio kumArI sArahiNA / vasAvio ya deso / apaNA mahimaMDalaM vihariumAdatto / aNNA ya saMkhauraNagarAvAsiyassa kumArassa sArahiNA ujjANagaeNaM guNacaMdAhihANo cauSNANI bahusAhuparivArio saMsae chiMdaMtI loyANamavaNento mohaNidaM ahAphAsue parase diTThotti / tao taM daNa samuppaNNavimhao harisavasupphullaloyaNo koUhalAvUrijjata hiyayatriyasamANaNayaNajuyalo patto sAhusamIvaM / vaMdiyA ya romaMcakaMcuilleNa 4 mahIveDhA sU / 5 payattaMti je 6 simaya je 7 rataNo aje / 11 ceva je 12 airoseNa je / 13 bahujaNapariyArio sU / 1 yarehilo je 2 Na ya bha je / 3 'yaNagUla je 8 jujDa je 9 tiriyajo' je / 10 hohi / taM je d' Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 14-15 tiviTThavAsudeva-ayalabaladevANa cariyaM / gurvo| uvaviTTho ya calaNantie dhammaM soumaaddhtto| pucchio ya kahAvasANe jahA-"bhayavaM ! aJcatakUrakammakArI Nara-tiriyavAvAyaNapasatto amha sAmiNA vAvAio giriguhAe vasaMto sIho ti / so ya aJcantabala-parakkamo avamaNiyasesasappuriso udgho ceva phAlio kumAreNaM / tahAgao vi rosAveseNa phuraphuranto 'ceva ciTThai, Na jIviyaM paricayai / tao mae bhaNio jahA-bho mahAsatta ! purisasIheNa taM vAcAio, Na sAmaNNapurisegaM / ti muNiUNa pNcttmuvgo| tA sAha bhagavaM ! kiM so tirikkhabhAve vi pariphuDaviSNANo lakkhei kiM pi bhaNiyamuyAu Na va?" ti| tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM divtraNANiNA-mahAsatta ! muNam mahaMtI kahA tae pucchiya ti|| ___ atyi iheva jaMbuddIve dIve ikkhAgabhUmI / tatya NAbhI kulgro| tassa ya marudevIe bhAriyAe samuppaNNo usahasAmI titthyro| tassa ya uppaNNadivaNANassa puttassa bharahacakavaTTiNo suo miriI samuppaNNaveraggo pavvaio, jahuttavihArI vihri| * aNNayA~ acintasattittaNao kammapariNaIe, avassabhAvittaNao tassa bhAvassa, jANantassa vi ummaggadesaNApariNAmaphalaM tassummamgadesaNApariNAmo saMvutto / payaTTAviyaM ca teNa kuliMga bhAgavayadarisaNaM / uvasaMte ya sIsatteNa sAhUNa samappei / 'gilANapaDijAgaranti egaM pavAvemi' ti cintayantassa uvaDhio kavilAhihANo rAyaputto / sAhio ya tassa sAhudhammo / bhaNiyaM ca teNaM-jai evaM tA kIsa tumaM evaMvihaliMgadhArI saMvutto ? / teNa bhaNiyaM-kavilA ! etthaM pi atthi dhammo, sAhudaMsaNe vi atthi tti / tao eeNa dubhAsieNa baddhaM duhavivAgaM kammaM / pancAvio ya kvilo| ciTai tassaMtie / sarai sNsaaro| mirIyI vi caurAsIpubbalakkhe AuyamaNuvAliUNa, caiUNa aNasaNavihiNA tassa ya dumbhAsiyaTThANassa apaDikkato, mariUNa bambhaloe kappe dasasAgarovamAI(vamohiIo devo smuppnnnno| kavilo vi ganthatthaviNNANarahio kevalaM takiriyANuDhANaparAyaNo viharati / aNNayA teNa AsurI NAma pncaavio| tassa ya so kavilo AyAramettaM uddisiUNa, aNNe ya bahave sIsA pavAveUNa ya, sadarisaNANugayacitto mariUNa bambhalogaM ceva go| teNa ya uppacisamaNaMtarameva uvautto ohI, uvaladdho pucjmmvuttnto| ciMtiyaM ca NeNa jahA-majjha sIso visiTThaviNNANarahio, tA eyassa uvaisAmi tattaM / ti ciMtiUNa oiNNo mattaloe / AgAsatthapaMcamaMDalakovaviTTho tattaM uddisiumADhatto, taM jahA-anyattAo tiguNapariNAmappahANAo va pahabai ti / tao tasmuvaeseNaM sadvitaMtaM saMjAyaM ti| mirIyI vi devalogAo caviUNa kollAgasannivese kosio NAma bambhaNattaNeNa samuppaNo / tattha ya asIrti pubalakkhe AuyamaNuvAliUNa, ante ya parivAyagattaNeNaM vihariUNa, kAlaM ca kAUNa mao / mariUNa aMjahaNNukkosadviio sohamme kappe smuppnnnno| to ya iUNa ceie saNNivese aggijjoo NAma baMbhaNo samuppaNNo / tatya ya causahiM puvvalakkhe AuyamaguvAliUNa ante parivAyao hoUNa mao / mariUNa ya IsANe kappe'jahaSNamukosahiI devo smuppnnnno| tao ya caiUNa maMdire Nagare aggibhUI NAma baMbhaNo saMvutto / tattha ya chapaMcAse pucalakkhe AuyamaNupAliUNa ante parivAyagattaNeNaM mariUNa saNaMkumAre majjhimaThiIo devo smuppnnnno|| puNo saNaMkumArAo caviUga seyaviyAe NayarIe bhAradAo NAma bambhaNo smuppnnnno| tatya ya coyAlIsaM pubbalakkhe AuyamaNuvAliUNa ante ya parivAyagattagamaNuvAliUNa pNcttmuvgo| mariUNa mAhiMde kappe majjhimaTTiIo devo smuppnnnno| __ to vi cuo puNo saMsAramArhiDiUNa rAyagihe Nagare thAvaro NAma baMbhaNo samuppaNNo / tatya ya 'cottIsaM puncasakkhe AuyamaNuvAliUNa pajante parivvAyagattaNeNa mariUNa vaMbhaloe majjhimaDhiIo devo samuppaNNo / 1 ceya je / 2 uyAhu-uyAu, utAho / 3 mirIyI je / 4 yA ya meM sU / 5 'raNaM ti eje| 6 ca-bai je| . dubhAsi je / 8 ajahaSNaTTi sU / 9 caviUNa je| 1. cotIsaM je / Jain Education 1ernational Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 cuppnnmhaapuriscriy| tao vi ceviUNa caugaisaMsArakantAraM paribhamio / bhamiUNa ya aNaMtarabhave tahAvihaM ki pi kammaM kAUNa rAyagihe Nagare vissaNaMdI rAyA, tassa bhAyA visAhabhUI juvarAo tti / tassa ya juvarAyassa dhAriNIe mahAdevIe putto vistabhUtI NAmeNa jAo / so ya devakumArobamasarIro juvANo doguMduyadevo na NANAvihakIDAviNoyeNaM gayaM pi kAlaM Na lakkhei / tattha ya Nayare pupphakaraMDayaM NAma ujjANaM bahuvihakusumasamidaM / tastha ya so vissabhUtI juvarAyaputto NANAvihAhi kIDAhiM anteurasameo kIDai ti|| io ya rAiNo putto visAhaNaMdI ujANabAhiragao tappavesasamRsuo citttthii| tesiM ca kulAyAro 'jastha ego kIlai tattha bIeNa Na pavisiyavyaM ti / tassa ya jaNaNIdAsIo pupphanimittaM paviTThAo taM vissabhUiM vilasantaM pekkhiUNa sAheti rAya'ggamahisIe jahA-juvarAyaputto 'ceya ettha puhatIe eko jIvai jasserisaM vilasiyaM, rAyaputto puNa visAhaNaMdI jagavao va ohayamaNasaMkappo pupphakaraMDayapAsesu tammanto ciTThati / tao eyamAyaNiUNa rAya'ggamahisIe rUsiUNa tahA bhaNio rAyA jahA teNa paDivaNNaM, bhaNiyA [ya]----- mA saMtappasu suMdari, jIyaM rajjaM ca maha tuhAyattaM / dAsovari ki roseNa devi ! Aesajogassa ? // 13 // rusiUNa kIsa kijjai sarisapayaM pesaNassa jo jogo ? / tA taha karemi sAmiNi ! jaha tuha putto suhaM lahai // 14 // evaM ca mahAdevi parisaMThaviUNa, rAiNA saMpahAriUNa saha maMtiNA, AhaNAviyA payANabherI / taoM samAulIbhUyA mahAmaMtiNo / ciMtiyaM ca-kimeyamiti / to tamAyaNNiUNa vissabhUiNA viSNavio rAryA-deva ! kiM payANapayoyaNaM ? ti / bhaNiyaM ca rAiNA- putta ! atthi pacaMtaNarAhivo purisasIho NAmeNaM, teNa ya vikAraM daMseUNa hao aha deso, akkanteM amha maMDalaM, kao amhANa mahato paribhavo, tA 'Na juttaM kalaMkieNaM jIvieNaM' ti kaliUNa ya tathvAvAyaNaNimittaM diNNaM me payANayaM ti / tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM kumAreNa-jai evaM tA acchau devo, kuNau mahA''eseNaM pasAo, avaNemi tumha pasAraNa tassa balAvalevaM, daMsemi dugNayassa phalavivAgaM / ti bhaNie diNNo Adeso rAiNA kumaarss| teNa ya 'mahApasAyaM' kAUNa diNNaM payANayaM mahayA caDayareNaM, patto ya. desaMtaraM / jApa ya savvameva sutthaM pecchai / pesio duo purisasIhassa jahA-samAgao kumAro vistabhUI desadasaNatyaM, tA kuNamu jahociyaM / gaMtUrNaM ya dUeNa sAhiyaM savvaM / teNa viNNAyakumArAgamaNeNa pesiyA vIsaMbhatthANIyA mahattamA, bhaNiyA ya te-maha vayaNega viNNaveha kumAraM jahA'aibhUmi samAgao kumAro tA alaMkareu amha nayaramAgamaNeNaM ti, kuNau pasAyaM daMsaNeNaM' ti / evaM ca maMtUNa viSNate samAgao NayaraM / kayaM savvaM jahociyaM / pUio savihaveNaM / savisesaM ca diNNaM jaM punniM ca dijjataM / samAsAdiyajahiTukajjo ya calio saNagarAbhimuhaM ti / io ya rAiNA giyayaputto vissaNaM hI vistabhUiNiggamaNANaMtarameva bhaNio jahA-pavisasu pupphakaraMDayaM, acchasu jahicchaM ti / vistaNaMdI ya Niyaanteurasameo vicittakIlAhiM kiiliumaardo| io ya vissabhUtI agavarayapayANaehiM samAgao NayaraM / parisiumADhatto pupphakaraMDayaM / tAva ya vArio paDihAreNaM jahA-deva! kumAro vissaNaMdI saha anteureNa iha viTThati, tA Na jutaM devassa iha parisiuM / to tamAyaNNiUga ciMtiyaM kumAraNaM-paJcantavAeseNa ahaM NINio pupphakaraMDayAo, pavesio ya vissaNaMdI, tA tAyassa Na juttamevaM mAyAe vavahari / tajjiyA vissaNaMdipurisA, bhaNiyA ya-tumha balega esa kumAro abhiramai, tA ki tumhANa kIrau ? tti / tehi bhaNiyaMkerisaM puNa tumha balaM jeNevaM jaMpaha ? tti / tega vi ya muhipahAreNa pahabho kaviTho, AyaMpibho saha dharaNivaDheNaM, paDiyANi ya NissesANi phalANi dharaNIe / bhagiyaM kumAreNaM - asthi tumha duNNayaNiyahaNassa vIyaM mahArAu ti, tassa baleNaM ceva jIvaha / tti bhagiUNa veraggamAvaNNo / ciMtiyaM ca NeNaM visayANa kae purisA viDambaNaM taM jayammi pAvanti / jaM sAhiuM Na tIrai vevaMtuSpitthahiyaehi // 15 // 1caiU je / 2 'Na / so sU / / itti / te je / 4 ceva je / 5 rUsa je sU / 6 ca pAre suu| . ya kimeyaM ? ti je / 8 yA-ki sU / 9 'nta mahinaMDa sU / 10 Na ya dUje / 11 tameya je|| Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14-15 tiviTThavAsudeva-ayalabaladevANa cariya / mottUNa pakkhavAyaM muiraM kaliUNa sattabuddhIe / bhoehiM muhaM jai hoi kiMci tA sAhasu phuDatthaM // 16 // avi yajovaNa-bhayaNummattehiM visayataNDAvimohiyamaNehiM / jaM kIrai iha purisAhamehiM taM NirayagaimUlaM // 17 // lahiUNaM maNuyabhavaM soggaigamaNekkakAraNamaNagdhaM / mANikaM piva dulahaM visayapasaMgeNa hAraviyaM // 18 // maNuyattaNaM viveyaM sukuluppattI visiTThasaMsaggI / lajaM guruyaNabhattiM ca cayai visaehi velavio // 19 // visaehiM hIrai maNo jesiM purisAhamANa virasehiM / parigaliyamuhaviveyattaNeNa te honte'sappurisA // 20 // sAhINe mokkhapahe suhapariNAme ya NiyasamutyANe / mUDhattaNeNa loo visae patthei bahudose // 21 // visayamuhalAlasANaM mumaggamaMdA''yarANa purisANa / amuNiyasAravisesANa galai hatthaTThiyaM amayaM // 22 // kiM taha mohiyamaiNA virase saMsArasAgare ghore / visayamuhA''sANaDieNa khijjiyaM khINapuNNeNaM ? // 23 // purisANa Namo je NijjiNanti saMsArasAyare ghore / maya-ayaNabANajaNaNekkapaccale juvaibibboe // 24 // iya ujjhiUNa visae pAve pAvANamAsave ghore / sAhemi aNaNNamaNo hu pucapurisajjiyaM dhammaM // 25 // evaM ca garuyasaMvegAvaNNahiyo dUrujjhiyavisayamuhAhilAso paricchiNNasaMsArasahAvo paDivaNNasappurisacario vijayasIhA''yariyasamIve paDibaNNo padhvajaM / tao ahinjiyamutta'tyo paDivaNNo ekllvihaaritnnN| aNNayA ya vissaNaMdI saMkhauraM vivAhaNimittaM go| vistabhUtI vi aNagAro tammi cevaNagare vihrtosmaago| paviThTho mAsassa pAraNae bhikkhANimittaM NagaraM / didyo ya viharamANo vissaNaMdipurisehiM, pnycbhinnnnaao| daTTaNa ya tesiM samuppaNNo maccharo, viymbhiymnnnnaanntimirN| aNNANaMdhayAramohiyamaIe mukkA ahiNavapasyA gaavii| tIe samuhAgao Nollio, paDio ya / kao halabolo vissnnNdipurisehi| bhaNiyaM ca hiM-kahiM gayaM taM tujjha kaviThThapADaNavalaM ? ti / paJcamiNNAyA ya jahA-ee vissaNaMdisaMtiyA purisaa| tayaNantarameva sAhuNo paNaTTho viveo, parigalio uvasamo. pajjalio kohggii| dhAviUNa ya gahiyA gAvI siMgaggehi, bhamADiyA sIsovari, taNaeliya vva pakkhittA dharaNIe / bhaNiyaM ca NeNa-"re re kApurisAhamA ! kolhuyasamasIsiyA hoUNa maM uvahasaha / kiM chuhAparigayadubbalasarIrassa vi bhuyagAhivaiNo muhakuhare aMguliM pakkhiviuM koi samatyo ? tti / kiMca___kiM kIrai maha tumhArisehi gomAu-sANasarisehiM / gahakallolasamehiM payaDiyamuhamettasArehiM" // 26 // evaM ca suiraM ciMti(? bhaNi)UNa garuyAhimANavasageNa kohapacchAiyavivegeNa kao NiyANANubaMdho, taM jahA-jai imassa dukkarassa tava-caraNassa aNuciNNassa hojja phalaM tao ahaM atulabala-parakkamo esakAlaM haveja tti| evaM ca baMdhiUNa NiyANaM, imassa ThANassa apaDikkato vihariuM ki pi kAlaM, kAlamAse kAlaM kAUNa mahAsukke devaloe ukosahiIo devo smuppnnnno| tattha ya bhuMjiUNa jahicchie bhoe, caiUNa devalogAo poyaNapurAhihANe Nayare payAvaissa NarAhivassa migAvaIe bhAriyAe puttatteNaM samuppaNNo / tassa ya rAiNo righupaDisattU NAmaM pasiddhaM / pacchA dhUyAe paDilaggo, tao 'payAe NiyadhUyAe ceva paI' tti loeNaM payAvai tti NAmaM kayaM / tassa payAvaiNo vissabhUI aNagAro mahAsukkAo caviUNa putto samuppaNNo / diTThA ya jaNaNIe satta mumiNA / NemittieNa sAhiyaM-paDhamo vAsudevo bhavissai tti / jAo ya sobhaNe divase / saMvaDio jovvnnmnnuptto| ___ io ya so vissaNaMdI kumArI rAyasiri uva jiUNa mao samAlo saMsAramAhiDiUNa girisamIve sIhatteNaM samuppaNNI, aibala-parakkamattaNeNaM pasiddhiM gao / bAbAio ya tiviThThaNA / amarisA'vUriyasarIrassa ya samuppaNNaM jAissaraNaM / sariyA'NaMtarA jAtI / jANiyaM tassa balaM / agao ahimaannppsro| viyalio mcchro| paricattA pANavittI sIDeNaM / 1 hoti kApuri je / 2 egalaM je 3 siMgehi sa / 4 tatto je| 5 riupaje |'y gije / No ti| mNje| | Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / eyaM tui kahiyaM jaM tae sIhacariyaM pucchiyaM ti / tumaM ca kumArassa anycNtsinnehaannugo| imo kumAro imIe osappiNIe caramatitthayaro vaddhamANAhihANo bhavissai tti / tumaM pi imassa ce paDhamagaNaharo goyamAhihANo bhavissasi tti / tA esa kumAro tae acantamaNuvattiyanyo / aibala-parakamo ya eso, Neyassa aNNapurisAsaMkA kAyavya tti / tao vaMdiUNa aNagAraM gao NiyayamAvAsaM sArahI / diTTho kumAro / uvaviTTho tassa calaNantie / Thio kiMci kAlaM / tAva ya samAgaMtUNa paDihAreNa NiveiyaM jahA-deva ! mahArAyasayAsAo samAgao lehArio duvAre ciTThai tti / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM kumAreNa-turiyaM paveseha / AesAgaMtarameva pavesio paDihAreNaM / khitto lehavAiega leho / vAio jahA-lehadasaNANaMtaramevAvilambiyaM AgaMtavyaM kumAreNa / kumAreNa ya tayaNaMtarameva digaM payANayaM / patto poyaNapuraM / diTTo taao| pAyavaDaNuTio ya AliMgiUNa piuNA aNusAsio jahA-putta ! tumhArisANaM payANa puNNehiM uppajamANANaM NimittamettaM jaNaNi-jaNayA, tumae NAheNa sagAhA puhatI, tA Na juttaM tuha sayalasaMsArAdhArabhUtassa evaM vavaharilaM, jao tumhAyattaM maha rajjaM kosasaMcao jIviyaM ca, evaM ca Na tae puNo vi sIhavaiyarasarisamaNuciTThiyavyaM / / ___ io ya AsaggIvo NAma NarAhivo mahAbala-parakkamo sayalaNarAhivacUDAmaNibhUo / savve rAyANo tassa NidesabattiNo bhayabhIyA ciTThati / teNa ya 'maccU bhayANa bhayaM' ti kaliUNa pucchio avisaMvAdI Nemittio jahA-kao sayAsAo maha maraNabhayaM ? ti / teNa vi ya samma NimittabaleNamavaloiUNa sAhiyaM jahA-jo mahAbala-parakama sohaM ghAissai tti, tuha yaM ca viddhaMsaissai tassa tae AsaMkiyadhvaM / ti bhaNie mittieNaM rAyA sIhaM cAriehiM gavesAvei, jAva Nisuo jahA-bAvAio payAvaisaeNaM bAhAhiM ceva paharaNaviyaleNaM ti / tao rAiNA bhaubiggeNaM saMpahAriUNa pesio payAvaisamIvaM dUo jahA-tumaM pariNayavao, tA Niyaputte mahA''esasaMpADaNaNimittaM sigyaM paTTavasu / gao aNavarayapayANaehiM dUo / saMpatto poyaNapuraM / gao raayduvaarN| jANAviyaM ca paDihAreNa rAiNo pekkhaNayamuhamaNuhavantassa jahA-deva ! A~saggIvasaMtio dUo samAgao, kiM kIrau ? ti devo pamANaM / tao rAiNA pavaDDhamANarasAisae koUhalAule kumArapamuhe raMgayaNe uvasaMgharAviyaM pekkhaNayaM / Niggao raMgabhUmIo raayaa| uvaviThTho atthAiyAmaMDavaM / pavesio dUo, paDio pAemu, upaviTTho jahArihe aasnne| rAiNo vayaNeNe uppiyaM jahociyaM pAhuDaM / muhuttamacchiUNa ya pucchio rAiNA mahArAyassa sarIrakusalaM ti| tega vi 'kusalaM' ti bhaNiUNa sAhio mhaaraaysNdeso| paDicchio sireNa ya payAvaiNA / ciMtiyaM ca hiyaeNaM-mahAbalo assaggIvo durArAho tikkhaDaMDo ya, adiTThabhayA maha puttA, visesegaM tiviThu ti, tA Na yANAmi kimettha pattayAlaM ? / ti ciMtiUNamAvAsa pesio do| kymciykrgij| ___ io pekkhagayabhaMgavaiyarAkuliyahiyaeNa tiviThuNA pucchio pariyaNo-ko uNa eso jassA''rgamaNeNa bhaggaM tAeNa pekkhagayaM ? / jANio esa vuttanno giyaariynnaao| citiyaM ca-kahiM puNa so vaccai pAyo ?, avaNemi tassa sevApucvaM kouhalaM, pacchA saamisaalss| tti citiUNa uvarakkhAvio, jA mahayA pabaMdhega sammAgiUNa payAvaiNA visajjio giggao jyraao| sAhiyaM kumaarss| kumAreNAvi jiyapurisehiM viddhaMsAvio, ohayavihao ko| gahiyasavasAro sIsadese ya diNgapAyappahAro guruveyagAUriyasarIro mukko purisehiM / payAvaiNA vi NAUNa puNo viNIo sakIyaM paTTaNaM, pUio sakArio ya / payAvaiNA bhaNiyaM ca-Na tae mahArAyassa sAhiyavvaM / teNAvi pddivnnN| puNaravi pesio| - io ya pucagaehiM tappurisehiM sAhiyaM mahArAyassa jahA-deva! tumha saMtio dUo payAvaiputteNa acaMtaM kayatthio tti, saMpayaM devo pamANaM / tao kuvio assggiivo| khuhiyA sahA gajjiumADhattA, kaI ? ubbhaDabhiuDibhayaMkaraNiDAlabadaM tu jalalavAiNNaM / phusiUNa ko i parimalai karajuyaM rosaphuriya'ccho // 27 // NiddayasaMdaTThAdhararosavasArajjamANagaMDayalaM / vayaNaM kharadiNayaramaMDalaM va kassai durAloyaM // 28 // va gaNa sU / 2 ssai ti sU, ssati tti je| 3 lehANatara suu| 4 bhassaggIva je / 5 Na appiyaM je / 'gamaNe bhasU / 7 tassAsevA je / 8 va ya ma je / 9 ro| pA sU / 10 teNa vi je / Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14-15 tiviTTuvAsudeva ayalabaladevANa cariyaM / gigrNintadasaNoha kiraNajAlacchaleNa vaccaMtI / koi nirubhai kohaggiDAhabhIyaM va NiyavANIM // 29 // rosavasAuraNitudgaruyaNIsAsasosioDauDo / koi bhaDo calaNaggeNa vasumaI cAlai calanto // 30 // amarisaseNa kassara gurukovabhareNa ruddhakaMThassa / anto ciya parigholai darakhaliyaphuDakkharA vANI // 31 // vAraMvAra maidoraNaviNivesakayaM pi phuriyauhauDo / koi bhaDo gururoseNa kuNai palhatthiyAbandhaM / / 32 / / iya garuyaparihavAgayakalaMkapakkhAlaNekarasiehiM / kaha kaha vi saMThavijjai appA suhaDehiM tavvelaM // 33 // ta mahArANA bhaNiyaM-krimaNeNaM kAvurisaceTTieNaM gajjieNaM ?, tA AsaNNametra NihasadvANaM, saMpayaM caiva najjai sUra-kArANaM viseso, Na ettha kAlakkhebo kAyavtro divasaNNesaNeNaM ti, tA saMpayaM cetra demi payANayaM / bhaNiUNa front Adeso paDihArassa jahA - toDAvehi payANamyagaM bheriM, payattAvesu hasthisAhaNaM, saMjattAvesu AsavaMda, jotAvesu rahavare, calau aMteuraM, hou gamaNasajjo samatto khaMdhAvAro / tti bhaNiUNa sayaM gamaNasajjo Thio rAyA / tAva ya atrasauNA dIsiuM payattA, taM jahA - ayaMDammi cetra gahiyaM rAhugA ravimaMDalaM, divasao ceva NivaDaMti tArayANugdhAyayA, bhIsaNajalAulahakuharA bhunbhuyai bhalluMkI, ukAsamAulA gayaNaperantA, kuNaMti kolAhalaM virasamArasaMtA vAyasA, ucchalaMti NihAyA, jAo mahIkaMpo, paDio pahANakuMjaro, visaraNaM AsarayaNaM, balAmoDIe ya jAyai NarAhivaraNo vimaNattaNaM ti / kiMca 101 je ke anubhAvA jayammi kalusattaNeNa supasiddhA / te tassa tayA savve vi saMjuyA pAyaDA jAyA // 34 // evaM cAvasauNaparaMparAkhaliyagamaNAvasaro vi mahArAyA agaNiUNamavasauNasaMghAyaM NiyaiparAhINayAe Niggao gayarAo / tayaNaMtaraM ca samAulIbhUo khaMdhAvAro, uccalio ya jahAjogganti / io ya payAvaiNA NisruyaM jahA - AsaggIveNa diSNaM payANayaM, gahio viggaho, gurukovAvUriyasarI paTTo aNavarayapayANaehiM / tao 'Na yANAmi kerisamavasANaM ?' ti samAulo citteNa payAvaI paviTThoM maMtisahaM / samAgayA uvahasiyabahassaimaivihavA mantiNo / viSNAo ya esa vRttaM to tivittttunnaa| gaMtUNa vikamAvaletragantrieNaM bhaNio jaNao - tAya ! kiMmAlattaNeNaM garuyattaNaM Nijjai paDivakkho ?, kimamhANa karisseMra AsaggIvo ghoDayaggIvo ? ti, alaM maMtiNa, kIrau sohaNe divase tassamuhaM peyAgayaM / ti bhagiUga uTThavio tAo atthAiyAmaMDavAo / payAvahaNA saMvacchariyaM sadAveUNa gaNio divaso, sohiyaM patthAlaggaM / tao samuccalio jayajayaratrApUriyaNahaMgaNA bhoyamaMDalo payAvaI saha tiviTTuNA / aNukUlo ya sauNasaMghAo / hesiyaM varaturaeNaM / gulaguliyamakaMDagahiyamaeNa mayagaleNaM ti / gao ya aNavarayapayANaehiM niyadesapajjantapaesaM / AtrAsio saputto payAvaI NarAhivo / viSNAo ya esa tanto AsaggIvega / saMkhuddho ya eso hiyaeNaM / sumariyaM NemittiyavayaNaM / visaSNo citteNaM / samAgao tayAsaNNadesaM / samAvAsio vivittapase atradvaMbhaM kAU / puNo vi pesio sikkhatriUNa dUo AsaggIvepAvaNo / bhagiyaM ca gaMnUNa dUraNa jahA - ANavei mahArAo kiM tuha imeNaM durajjhabasAeNaM ?, keriso aggiNA saha taNANaM viroho ?, tA ajja vi muMcasu imaM vavasAyaM, kuNasu mahArAyacalaNasevaNeNaM dIhAuyamattANaM ti, jIvaMtu tuha baMdhavA / suNiUNa payAvatisamIvavattiNAtiviTTuNA bhaNiyaM re re dussikviya! dui ! dUya ! ajja vikimetya vAyAe / payaDijjai piyapurisAbhimANacariyaM sayaM caiva ? ||35|| bhuyaDaMDAuharaNabhUmiribalesuM vasai samaggesuM / dhAtraMtu maggaNa cciya kimettha dUSaNa kAyantraM ? // 36 // appA salahijjai kettiyaM va paDitrakkhadUsaNaparehiM / NillajjimAvilakkhehiM dUya ! dUrujjhiyaguNehiM ? // 37 // iya kittiyaM ca bhaNNau ?, paDivayaNamasohaNaM Na sikkhaviyA / guruNA, jaM puNa joggaM tumhANa tametya daicchihiha ||38|| 1 "asU / 2 vANI je | 3 mahoDhaNa je / o sU / 5 tADhAveha je / 6 yANa samugdhA je / 7 cuccuyaha je / 8 kurNatA je / 9 kimeyamA je / 10 ssae A je / 11 payAga ti je / 12 saMvatsaraM sa je / 13 14 gulagu je / 15 evaM je / 16 dacchihaha je / yalagga je / For Private Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / evaM ca sAvaTThabhaM bhaNiUNa visajjio dUo / NiggacchaMto puNaravi bhaNio tiviThThaNA jahA-dUdha ! bhaNasu NiyasAmI, kimetya kAlakkhevakAraNeNaM dUyasaMpesaNeNaM ?, payaDaparakamo tuma viNiggayapayAvo daMDasaMpaovaveo balabharadaliyamahIvIDho keNAvi aparimaliyapurisayAro, tA kiM bahuNA?, tahA tae raNabhUmIe parisakiyadhvaM jahA Na malijjai cirasaMcio jamugdhAo / saMdisiUNa pavio dUo / gao NiyayamAvAsaM / paDihArajANAvio ya paviTTho raaysmiivN| diTTho ya mahArAo / pAyapaDaNuTieNa ya savyaM jahaTThiyaM ceya tiviThThasaMdiTaM sittuN| ___ suNiUNa AsaggIveNa bhaNiyaM-evaMvihA ceva vayaNamettasArANamullAvA ivanti, tA AsaNNo ceva raNabharo, etya NibaDai suvurisa-kAvurisANaM saruvaM / ti bhaNie bhaNiyaM dUeNaM pairike jahA-deva ! kiM taM jaM Na yANasi ?, ko vA viveo amhArisANaM ?, tahA vi deva ! tumhArisANuhAveNa ceva jaM mae paricchiNNaM taM bhaNAmi devANumatIe / tti viSNavie maNiyaM mahArAeNaM-bhaNasu, ko doso ? ti / tao dUo bhaNiumADhatto-"deva ! aNukUlabhAsiNo piyaMvayA ya rAINa bhavaMti savve vi aNujIviNo, je uNa pariNAmamuhAvahaM muhakaDuyaM phuDakkharaM japaMti te viralA ceva, ahavA Na santi ceva tti / tA deva ! atI bala-parakamovaveo tiviThU, garuo abaTuMbho NiyabhuyANaM / jassa ya NiyabhuyabalaM tassa ceva balaM / kimeehiM subahuvehiM vi vAyasehiM viya bhakSaNamettasahAehiM purisehiM kIrai ? ti / tA devo taM ceva sahAyaM kAUNa parimalau paDibakkhAhimANaM ti / viroho uNa teNa saddhiM aNatthassa mUlaM ti maha mayaM, saMpayaM devo pamANaM " / ti bhaiNiUNa Thio duuo| AsaggIvo vi mumariyaNemittiyavayaNo avasauNajaNiyahiyayAveo diTThapaDivakkhAvaTabho visaNNaNiyasAmantapariyaNo appANaM gayajIviyaM piva' maNNamANo kevalaM kaiyavajaNiyAvarTabho bhaNiumADhatto-re dUya ! kimevamAulIhUo ? pecchasi sigyameva tassa balaM, ti maNiUga 'vIsamasu' tti visajjio dUo / kayamuciyakaraNijaM / sammANiyA mhaasaamntaa| saMvaggiyA'NujIviNo / diNNaM mahAdANaM / samAhayA saMgAmamerI / saNNaddhA muhddaa| kayA sArisajjA mayagalA / guDiyA turNgmaa| samAhayANi samaratUrANi / NIhario mahayA vimaddeNaM AsaggIvo tti| viNNAo ya esa buttanto tiviThThaNA jahA-samAgao AsaggIvo samarabhUmi / tao takkhaNameva duppeccho jAo, kahaM ? rosavasunbhaDasaMgaliyarAyarajjantagaMDavAsaM se| vayaNaM savisesAruNarAyaM duppecchayaM jAyaM // 39 // unbhaDabhiuDibhayaMkaraNiDAlaba pi jalalavAliddhaM / payatIe tassa somaM pi atti jAyaM durAloyaM // 40 // garuyAmarisaviyaMbhiyaaparipphuDavaNNavayaNaviSNAso / tavvelaM ciya jAo tiviTThaNo rosapimuNo se // 41 // iya savisesukkarisAga puhaipAlANamasuyamaNANa / saMgAmaNimittaM suburisANa diNNo samAeso // 42 // evaM ca tiviThThaNA gahiyasaMgAmovagaraNeNaM mahayA sammadeNaM diNNaM payANayaM saMgAmabhUmIe samuhaM ti| tao samAcyANi saMgAmatUrANi / palambiyANi ciMdhANi / hakkAriyA ekamekaM suhaDehiM suhaDA jujjhiuM payattA vicittajujjhehi / evaM ca kai vi vAsarA mahayA sammaddeNaM payaTTamAohaNaM / ___ a(ta)o paDantesu suhaDesu, bhamantesu sugNAsaNesu turaMgamesu, bhajaMtIsu gayaghaDAmu, saMbhArijaMtemu sAmisammANesu, ucchalaMtemu sAhukkAresu, bhajatesu kAyaresu, jasase susajjaemu suhaDesu, samullasaMtesu purisakAresu, ekkammi divase jAyaM pahANajujhaM doNhaM piNAyagANaM / tao jujjhiUNa savvAuhehi ohAmijjanteNa AsaggIveNa gahiyaM cakkarayaNaM karayaleNaM / mamADiUgaM ca saMpesiyaM tivitthtthnno| taM ca devayANuhAveNa bhatriyacayANioeNa ya payAhiNI kAUNa ThiyaM dAhiNakarayale tiviTuNo / teNAvi amarisavasAvUriyahiyaeNaM pesiyaM AsaggIvassa / teNAvi cakkeNa tAlaphalaM va pADiyaM sIsaM paDivAsudevassa tti / ucchalio jayajayArado / tuDehi ya tiyasA-'surehiM mukaM kumumavarisaM / sAhukArio sayala jaNeNaM / bhaNiyaM ca surasamUhehi-esa paDhamo vAsudevo samuppaNNo ti / 1 pAyava je / 2 ceva je / 3 supurisa je / 4 dosu je / 5 bhaannutthiNje| 6 guDiUNa pakhariyA turaM je / 7 mhaavije| 8 "lavAviddhaM sU / 9 ca pesi je / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14-15 tividdhavAsudeva - ayalabaladevANa cariyaM / 103 NAva oviyaM dAhiNaddhaM bharahakhettassa / samuppaNNANi satta rayaNANi / pariggahiyA battIsaM sahassA juvatINaM / jAo ya solasasahassANaM mahANaravaINaM rAyAhirAo / samuppaNNA mahANihiNo / samukkhiviUNa ya vAmajhuraNaM dhariyA koDisilA / jAo mahArAo paNayAsesaNarAhivo ttiM / evaM ca sarante saMsAre, samuppajjantesu vivihabhoesu, ayalassa vibhAventassa sejjaMsa titthayaravayaNaM, samAgao dhammaghosAyario, tassa samIve paDivaNNaM samaNattaNaM, khaviUNa kammasesaM jAyA siddhigaiti / vAsudevassa vi bhoe bhuMjantassa aikaMto ko i kAlo / tassa ya atibala - parakkamattaNao atramaNNiyasesasappurisassa akUra sANo galiyaM sammattarayaNaM / aikasAyukaDayAe ya teNa baddhaM appANe Narae AuyaM ti / pAliUNa 'culasItivarisasayasahassAiM savtrAuyaM kAlamAse kAlaM kAU uNNo ahe sattamAe avaiANe Narae tettIsasAgaromaNAragoti / ao uttaraM vaiddhamANatitthayaracariyAhigAre kahissAmo // st mahApurisacarie tiviTThacariyaM paDhamavAsudevassa [ayalabaladevassa ya] cariyaM saimasaM ti // 14-15 // 1 jAyo so sU / 2 mAssU je / 3 vaDDhamANa je / 4 ti // tiviTTu sU / 5 samma su / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 16 vAsupujjasAmicariyaM ] ::::::: sAgarovamANaM cauppaNNAe gayAe sejjaMsajiNAo vAsupujjo samuppaNNo / so auNasattari dhaNi samUsuo paumagabhagoro bohattarivarisalakkhAuyamaNuvAliUga siddhiM patto tti / kahaM ? bhaNNai mutta vva puSNarAsI jayammi jAyanti te mahAsattA / jammeNa jANa jAyanti NivvuyA sayalajiyaloyA // 1 // asthi iheva jaMbuddIve dI bhArahe vAse caMpA nAma nayarI bahujaNa-dhaNa-kaNagasamiddhA / tIe paNayAsesabhUvAlamauDamasiNiyapAyavIDo vasU NAma NarAhivo parivasati / tassa ya sayalaMteurappahANA jayA NAmeNa aggamahisI / tIe ya saha visayasuhamaNuhavantassa aikaMto koi kaalo| aNNayA ya mahAsukAo caviUNa jeTThassa suTThamIe sayabhisANakkhattajutte rayaNimuhatilae sasahare jayAe kucchIe samuppaNNo samAsAiyatitthayaraNAma-gotto tisthayareNaM(ratteNaM) ti| diTThA ya tIe ceva rayaNIe codasa mhaasuminnaa| sAhiyA jahAvihiM daiyassa / teNa vi samAiha puttajammaM ti / tao saMvaDio gambho / pasyA ya suheNaM phagguNakiNhacauddasIe sybhisaannkkhtte| kao devehiM pundhakameNa jmmaabhiseo| kayaM jahasthamevAhihANaM vAsupujjo ti| tao kumArabhAvamaNuvAliUNe, kiMci kAlaM kayadArapariggaho rAyasirimaNuvAliUNa, phagguNassa amAvAsAe sayabhisayANakkhatte loyantiyapaDivohio ohinANAvagayasaMsArasahAvo muNiUNa sayalaM asAraM saMsAraM saMvaccharadiNNamahAdANo tiyasiMda-pariMdaparisAmajjhagao paDivaNNo samaNattaNaM / vihariUga kiMci kAlaM chaumasthapariyAraNaM mAhassa suddhabIyAe kevalaNANamaNupatto tti| tao kevalipariyAraNaM vihariUNa, darisiUNa saMsAra-mokkhapahe, NibaviUNa vayaNAmaeNaM sayalajiyaloya, caMpANayarIe AsADhasuddhacodasIe sayabhisayANakkhatte selesIvihANeNaM khaviyabhavovamgAhikammaMso siddhimaNu patto ti / iti mahApurisacarie vAsupujjatitthayarassa bArasamassa cariyaM sammatta ti // 16 // bAvatara sU / 2'ga, kaya sU / 3 asAraM sayalasaMsAje / 4 saMvatsara / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17-18 duviThThavAsudeva-vijayabaladevANa cariyaM] saMpayaM vAsupujjatitthayare duviThucariyaM bhaSNati___ atthi iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse pAravatI NAma NayarI / tIe baMbho NAma NarAhivo parivasai / tassa ya rAiNo pahANA sayalaMteurammi vasumatI NAma aggmhisii| tIe ya saha visayamuhamaNuhavantassa rAiNo aikanto koi kaalo| . ___ aNNayA ya vasumatIe bhAriyAe kucchisi samuppaNNo gambho, saMvaDhio ya / kAlakkameNa pmyaa| paTTAviyaM ca se NAmaM vijao tti / puNo vi gacchaMtesu divasesu, sarante saMsAre, vasumatIe diTThA satta mahAsumiNA / sAhiyA daiyassa / teNAvi samAiTeM-bhavissai te putto sayalaNaracUDAmaNibhUo tti / tao paDipuNNesu Navasu mAsemu addha'Tamesu rAidiesu pamyA suheNaM / kayaM vaddhAvaNayaM NarideNaM / paiTAviyaM ca se NAmaM duviThu ti| pattA duve vi kumArabhAvaM / gAhiyA kalAo / kayadArapariggahA ya kIliuM payattA kesv-bailevaa| ___ aNNayA ya ujjANagaehiM diTTho ahAphAsue paese sAhujaNaparivArio majjhimavae vaTTamANo NIsesaguNAhANaM parihariyAsesadosasaMgo sambaMgAvayavasaMpuSNadehasoho piyadaMsaNo surUvo tejassI gajjhabakko sukule-jAippamao sasamayaparasamayavidU kAlaNNU desanna viNNAyasayaladesAyAro mahuravako heu-AharaNakusalo appaDisAI. savvesimakAraNavacchalo paMcavihaAyAradharo jiyakoha-mANa-mAyA-loho paDibhaggavammahasarappasaro chattIsaguNarjutto parisAe majjhadesammi dharma vAgaramANo vijayAyariu tti / tao taM daLUNa bhaNio balaeveNa duviThukumAro jahA-kumAra ! pecchasu eyaM mahApurisaM paricattarAyavihavaM pi rAyasirIe samaddhAsiyaM piva lakkhijamANadehasohaM ti, tA gacchAmo eyassa calaNantiyaM, karemI attaNo jammaM saphalaM / ti bhaNiUNa gayA tassa clnnNtie| vaMdio bhayavaM Ayario, sesasAhU y| dhammalohiyA saparivArahiM AyariehiM / uvaviTThA calaNaMtie / kiMci velamacchiUNa dhammadesaNAe bhaNiyaM vijaeNabhagavaM ! kiM puNa eyassa saMsArassa paricAe kAraNaM bhagavao?, Na tAva dogaccaparihavo, lakkhaNANi" ceva sAhanti puhaipAlattaNaM ti, Ne yAvi paraparihavo, Na hu erisAo AgIo parihavaTThANaM ti, tA sAheu bhayavaM uvvevakAraNaM ? ti, jai aNuggahabuddhI amhovari tti / tayaNantaraM bhaNiyaM bhagavayA-soma ! suNa / iha vasaMtassa saMsAro ceva NivveyakAraNaM saceyagassa, jao bhaNiyaM keNa mametthuppattI ?, kaha va io taha puNo vi" gaMtavvaM ? / jo ettiyaM pi ciMtei etya so ko Na NinviSNo ? // 1 // adhi ya lacchI bahucchala cciya, jIyaM bahuvasaNasaMkaDakaDille / pahiyaM jiyANa taha jovaNaM pi virasammi saMsAre // 2 // jo vi piyasaMgamAo suhAhimANo haveja jaMtUNa / so vi viogANalasaMgasio daiDDhamANahao // 3 // vAhisayapIDiyANaM jiyANa jara-maraNa-soyataviyANaM / dogaJcaparihavunveviyANa bhaNa kaha Na Nivveo? // 4 // iya erisammi saMsArasAyare gurukilesabahulammi / jAyai viveyakaliyANa gicchiyaM Navara veraggaM // 5 // tA mahAbhAga ! saMsAro "ceya NinveyakAraNaM sahiyayassa / jaM pi visesa'tthiNA pucchiyaM tumae so viseso saMsArasahAvo ceva, tahA vi jai koUhalaM tA suNasu 1 koliya je / 2 baladevA je / 3 phAsuyapa je / 4 teyasmI je / 5 lappasU sU / 6 juyo parisAma je / . Na baladevamaNio durvi je / 8 NasoI je / 9 lAhio je su / 10 "Ni sAha sU / 11 Na vA vi je ! 12 aggIo sU AgaIo AgIbho, AkRtaya ityarthaH / 13 ya je 14 dagdhamAnahRdayo dagdhamAnaso vA / 15 cava je / baladeva paNa vA vi je / 12 aggo gdhamAnahRdayo dagdhamAnaso vA / 14 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 cauppannamahApurisacariyaM / asthi punavidehe ridvAvatI NAma NayarI / tIe suriMdadatto NAma raayaa| tassa ya kaNakappabhA NAma mahAdevI / tassa ya tIe saha visayamuhamaNuhavantassa aikto koi kaalo| aNNayA tassaMtiyaM [? ahaM] caMdautto siriguttarAiNo putto rusiUNa jaNayasagAsAo samAgao / so ya asesakalApArao aNeyakoUhalabhario maMte taMte joise vejae sUArasatthe kusalo surUvo mehAvI subhago kavI geya-vINAviNoyapesalo musahAvo viNayasaMjuo piyabhAsI, kiM bahuNA ?, nayara'ccherayabhUo / so ya rAiNA sabahumANaM paDicchio, bhaNio ya-sohaNaM kayaM jamihAgao si, eyaM pi te NiyaM rajjaM ti / diSNo kumArajoggo aavaaso| kayamuciyakaragijaM / jati diyahA / sarati sNsaaro| aNNayA ya rAiNo suriMdadattassa dhUyA devadattA NAma rayaNIe pacchAharayaM pavisaMtI DakA bhuyaMgameNa / to tayaNaMtarameva samucchalio mahaMto kalayalo rAyaule / vAhippaMti gAruDiyA, pauMjijaMti jogA, lihijjaMti maMDalAI, chaDDijai udayaM / samAulIhUyaM NayaraM / visaNNo NaravaI sprivaaro| Na ya maNayaM pi ubasamo visavegassa kumArIe / to dijaMti DiDimA, ghosijjai Nayare jahA-jo kumAriM paNNavei, jaM ceva patthei taM ceva dijji| ___ etyaMtarammi NisuyaM caMdauttakumAreNaM / 'kiM kimeyaM ? ti pucchie sAhiye tassa ceva saMtieNa dAseNa nahAdeva ! samAulo garavaI, DakkA kumArI bhuyaMgameNaM, Na ya keNai uvAeNa uvasamai visavego pekkhantANaM maMtiyANaM, dijatesu maNisalilesu, pauMjijatesu vivihajogesu dhAriyA kumArI, visaNNo rAyA, to saMpayaM devo pamANaM / ti suNiUNa NirUviyA kAlavelA. jAva 'ajja viNa havaDatti bhagiUNa 'avassaM jIvAvemiti Niggao NiyayabhavaNAo kaikyaNiyapurisasameo / gao rAulaM / sAhiyaM NaravaiNo mahantaeNaM jahA-deva ! esa kumAro mantavisae kusalo muNijjai, samAgao ya esa keNai ahippAraNaM, tA abbhattheu eyaM devo / tao rAiNA bhagio kumAro-jai atyi kiM pi maMtaphuraNaM tA esa avasaro, jao jIvAvesu maM sapariyaNaM, desu mahaM kumArIe jIviyaM ti, eeNaM ca kaeNaM kiM , kayaM ? ti / evaM bhaNaMto rAyA lamgo jaMghAsu / tao kumAreNa bhaNiyaM-alaM visAeNaM, ahaM sayameva eeNa NimitteNaM samAgao gehAo, tA pecchasu mantasAmatyaM / ti bhaNiUNa kumAreNa kayaM calaNasoyaM / acaMtasutIbhUeNa ya appA kavacio / gahiyaM salilaM dAhiNaityeNaM / abhimaMtiUNa ghattiyaM kumArIe sammuha, evaM bIyaM vAraM taiyaM ca / jAva taiyavArAe kao aMgukkheto kumArIe / UsasiyaM ca saha rAiNA pariyaNeNa ya / pugo chaTiyA salilegaM, hakkAsamaNaMtaramevotraviTThA / paloiyaM ca tIe disAyakaM / pucchiyA kumArega-kiM tuha bAhai ? ti / tIe bhaNiyaM-dadaM sIeNa bhiNNa tti / tao jaNaega parAmusiyaM niDAlaveTTa, pucchiyaM - Na te sIsaM garuyaM / tao Isi paloiUga na jNpiymimiie| puNaravi jhANaM kAUNa sittA salileNaM / tayaNaMtaraM ca bhaNiyaM kumArIe-sIyaM me bAhai ti / appA sNtthpio| kumAraM ca suiraM gijjhAiUNa savisesaM saMThaSiyamoDhaNayaM / puNo pucchiyA jagaNIe-putti ! kiM tuha bAhai ? tti / tIe bhagiyaM-daDhaM sIeNa bhiNNa tti / tao jaNaeNa parAmusiyaM NiDAlavarTa, pucchiyaM ca-Na te sIsa garuyaM / kumArIe bhaNiyaMtAya ! thagatthageDa hiyayaM samAulaM. bhamaDa lakkhasaNNA didI.Na ceyanti aMgamaMgAi, Na jANAmi kiM maha bAhai ? tti / tao kumAreNa bhaNiyaM-aja vi Na sammamusarai giravasesaM visaM, tA samAsasau mahArAo, aikaMto esa eyAe anntyo| tti bhaNiUNa paNo javiyAI manta'kkharADa / jhAio amayarasappavAho kumArIe uvari / kvagao giravaseso visvego| bhaNiyaM ca kumArIe-tAya ! 'ahiNA DakA Dakka' tti ettiyaM ceva mae jANiya, puNo tayaNantaraM kiM diyaso?, ubAu rayaNI?, kiM duI ?, kiM vA muhaM ?, kiM bAhiM ?, kiM vA abhiMtaraM ?, kiM piNa jAmiyaM ti / rAiNA bhaNiyaM-putta ! tuha jIviyaM, majjha, jaNaNIe ya eeNa mahApuriseNa diNNaM, Na eyassa ekamANusadANegAvi paDiuvayAro kIrai tti, NikkAraNavacchalo esa, sappurisANuhANaparo y| eyaM ca bhaNaMtassa mahArAhaNo vayaNamakkhiviUNa bhaNiyaM kumAreNa-krimevamAdisai mahArAo?, kimettha mae kayaM mahArAyassa?, jao Na NiyajIvi 1 subhAraMje sU / 2 samucchiA (tthi)o sU / 3 yaM ceva tassaMta je / 4 samuhaM je / 5 vaTTha je 6 puta! je / . eka aNatyo sU / 8 uyAhu je / tare kimpa pa aNiyanti / sa / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17-18 duviTuvAsudeva-vijayabaladevANa cariyaM / 107 cappayANeNa ukgariyaM, Na Arovio appA saMsae, Na NisiyAsisaMkaDagayA parabalaM maMjiUNa ANiyA payaticavalA rAsirI / tAvevaM eyaM / ti bhaNanto paloio rAyaputtIe paDhamasamAgamadUIe viva samidvAra hiyayA''veyapisuNaNasamaarre sAhilAsare diTThIe kumAro / gamiyaM ca vihikahAhiM jAmiNIsesaM / pahAe Niggao hiyayaM gaheUNa kumArIe NiyahiyayaviNoyaNasthaM kumAro gehAo / gao NiyayabharaNaM / patto kiMci kAlaM tasaNasutriNayajAyatrisesatrammahucchAho / kayaM uciyakaraNijjaM / Thio asthAiyAmaMDave / samAgayA vIsabhatthANIyA vayaMsayA / pucchio terhi oluggatrayaNakamalo uvveyakAraNaM / teNa vi sAhio kumArIsappavaiyaro / jaggiyA ya jAmiNI NIsesa tti / imiNA maNAgaM garuyaM uttimaMga, jaDDANi aMgANi, NiddAurANi loyaNANi / to tehiM bhaNiyaMsohaNaM saMjAyaM jaM jIvAviyA kumArI / tao vayaMsayasameo kiMci kAlaM acchiUNa kumAro visajjiUNa vayaMsae, AruhiUNa valahiyaM NivaNNo sayaNijje / taMtra kumAraM ciMtayanto niruddhAsesapADuyapaveso avahatthiyAsesakaraNijjo jogI va jhANokgao cihna | tAva ya bIyayiyabhrUNa sadesAo saha samAgaraNaM mantisuraNa pasaNNacaMdeNaM patrisiUNa bhaNio jahA - kumAra ! kimevamavatyo vi mahaM jaihadviyaM Na sAhesi ? / kumAreNa bhaNiyaM - "mitta / kiM sAhemi 3, vANI cetra evaMvihe visae paTTi ga ucchahai / mayA ciMtiyaM - 'kimevaMviheNaM vaiyareNaM sAhieNaM ?, kayAi sayameva uvasamo bhavissara' ti / jAtra atIvAnamaNimANo va paMcabANo majjhovariM sayabANo v saMvRtto, tA kiM karemi ?, jaNNa sakkemi appANayaM saMghariDaM / kassaSora mae tumaM vihAya sAhiyavvaM ?, keNa vA aNNeNa majjha utraisiyavvaM ?, kassa vA aNNassa maha santiyA pIDa ? tti / tAsAmi tu ajamahaM rAIe rAyadhUyAjItrAvaNanimittaM gao / jIvAviyA ya sA mae duTThoragassa / tIe puNa mahaM AsatthAe NayaNasarapaharadhoraNI pesiyA / tehi ya "didvipahArehiM tahA sallio jahA Na jANAni kiMci vi karaNijjaM, paNa royae bhoyaNaM, NA''gacchA giddA, Na ratI sayaNijje, Na bAhiM, Na egAgiNoM, Na pariyaNaparigayassa ti / kiM bahuNA ? dullalambhammijaNe jassa avuNNehiM hoi annubNdho| girisariyAsalileNa va paidiyahaM teNa susiyavvaM // 6 // lajjAparavvasA sA, ahaM pi saMtarAgao ihaI / evaMvihA avattha tti majjha, ko tIe vajjarau ? // 7 // dullahajaNANurAeNa garupemANubaMdhapasareNa / evaMvihammi kAle salahijjara mitta ! maraNaM pi" // 8 // eyaM suNiUNa pasaNNacaMdreNa saMkantadukkhabhAreNa jaMpiyaM- kumAra ! kimekmAulIbhUo ?, jahA tIe tuha erisI atthA jagiyA tahA takkemi tae vi tIe erisI avasthA kayA ceva, tA mA saMtappa, icchA sA tumaM ti / kumAreNa bhagiyaM - "Na yANAmi icchai Na va tti, majjhaM puNa erisI avasthA, avi ya garupiyasaMgamAsAtriyaM bhaNuddAmaraNaraNuSpitthaM / maha hiyayaM INhi mitta ! Na yANimo kaha Nu saMThavimo ?" // 9 // pasaNNacaMdeNa bhaNiyaM -vIsattho hohi, ahaM tahA karissaM jahA tuhaM tIe saha saMgamo hoi 1 evaM bhaNiUNa Niggao gehAo / gao haTTadese / gahiyA teNa molleNa vINA / vINaM gevhiUNa gao rAulAbhimuhaM / diTThA kumArIe ast vINA / pucchio ya-kimesa vikAi ? / teNa bhaNiyaM vikkAi / ceDIhiM bhaNiyaM - amhasantI kumArI geNDara molleNaM jai daMsagagimittamasi / teNa bhagiyaM - huM ANeyavvA / tAhiM bhaNiyaM ANemo / samappiyA vINA / ceDIo gayAo kumArIsamIvaM / daMmiyA vINA / tIe bhagiyaM-kettieNa molleNa labbhai ? / tAhiM bhaNiyaM Na amhehiM pucchio / tao kumArI pesiyA ceDI mollapucchaNatthaM / teNa bhaNiyaM jai ahaM sayaM dekkhAmi ku~marI tA kumarIe jahA paDihAyai tahA caitra payacchAmi / tAhiM (? tIe) haTThiyaM caiva sAhiyaM / saddAtrio kumArIe guruvirahasosiyaMgIe raNaraNayaviNoyaNatyaM ti / tao pAyavaDaNuo ya uvaviTTho diNNAsaNe / pucchio kumArIe-kao tumaM ? / teNa bhaNiyaM vivittamAdisau jeNa savvaM sAImi / tabha tayaNantarameva paloiyAI pAsAI / dUrIhUo pariyaNo diTTimamuJcanto Thio / 1 "to pulaio je / uvvevakA je / 3 'ruDhiU' je 4 jahiTThiye je / 5 saMvariu je / 6 jja ahaM je / 7 Naya pahA je / 8 lIDyo je / 9 iNDimitta ! Na yaNimo je / 10 tumaM je / 11 eyaM je / 12 lahu je / 13 kumArI je / 14 jahiTThiyaM je / Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cappannamahApurisacariyaM / tao pasaNNacaMdreNa bhaNiyaM - ' devi ! kiM bhaNAmi ?, jaM na sakkemi, jao ahaM siriguttassa putteNa caMdaguNa saha samAgao / tassa ya rayaNIya tumha daMsaNeNaM airisA avasthA jA sayalatrayaNANamagoyare, jao Na dei cittaM sevayajaNassa, Na bollAvei vayaMsayajaNaM, Na khellai gUDhacaiuttha-biMdumaIhiM akvara-biMducuAiNA, Na cittakammaviNoyamabhilasara, sayaNIyaM, Na dantalahIe raI baMdhe, Na ya ahobhUmiyAe, pAhilasai bhoyaNaM, kevalaM tuha kahAmettajIviyAso ciTThai / tA saMpayaM devI pamANaM' ti / kumArIe cintiyaM - hayAsa vammaha ! jai tri maha erisI avasthA kayA tahA vi sohaNamaNuciTThiyaM, jaM tassa vi erisI avattha tti / evaM ciMtiUNa bhaNiyaM kumArIe-bhaNasu kiM kIrau ? / teNa bhaNiyaMjaha maha vayaMso sAmisAlo erisAo palayantikapariyatrAo uncarai taM kIrau / 'ko uNa utrAo ?' tti bhaNiyaM kumArIe / teNa bhaNiyaM 108 daTThassa huyavaheNaM so cetra jahausahaM mahagghatriyaM / taha tuha daMsaNavihure pugo vi tuha daMsaNaM cetra // 10 // tIe bhaNiyaM-kadaM puNa ajiMdieNa vihiNA amhANa samAgamo bhavissai ? tti / etthaMtarammi kumArIe bIyahiyabhUyAe vasaMtatilayAe jaMpiyaM jahA - gatramIe bAhiriyAe bhagavatIe janttA bhavissara ti, tatthamhe gacchassAmo tumaM pi kumAraM gevhiUNa tattha cevujjANe saNihio bhavejjasu tti / etthaMtarammi jaNaNIe kumArIe atratthaM muNiUga saddAtrio vejjo / teNa ya vejjeNa saha samAgayA jaNaNI / furro sovINaM mottaNaM / gaMbhrUNa ya sAhiyaM kumArassa / tuTTo citteNa / samAsattho jAo / kayA pANavittI / pucchiyaM-kayA navami ? tti | sAhiyaM pasaNNacaMdeNa jahA - cautthe diyahe / kaha kaha visamAgayA NavamI / gao ya paTha hiyaeNaM, pacchA sarIreNaM / duggAe ujjANamajjha bhAge ekammi paese savvaM pariyaNaM mottUgaM pasaNNacaMdreNa saha gavesiumADhato savve kayalIharesu layAmaMDave ya, jAva lIlAvatI kumArI vasantatilayAra sameyA ekammi mAhatrIlayAmaMDamajjhadese diTThA | paloiyA sA teNaM vAla'ggAo jAva Naha'ggaM ti, kiha ? - saha siddhipasa DhilA''laMbikuMtala kalAvA / lIlAkutralayamAru paluliyAlayajaNiyamuhasohA // / 11 // jaraDhAyatradRrasamUsasantatraraseyasalilacittaliyaM / vayaNaM triyasiyakamalaM va maNaharaM jalalavAliddhaM // 12 // pariNayavimbA''yambiramaharadalaM komalaM ti vahamANA / vammahavilAsamaMjU saraMyaNamudaM va chauyaMgI // 13 // susiNiddhaniviDamaNahara trirazyavarasaMkhasacchahatilehaM / vahamANI mANuddharasiroharaM bhUsaNuvviDimaM // 14 // komlmunnaalscchhbhuyjuylugbhddvilaaseraahillaa| kaMkellipallavA''yaM vahatyaahatthiyacchAsA // 15 // uttattakaNayakalasorusacchahaM pavarahArahArillaM / raivallahagurusIhAsaNaM va thaNavamuJ // 16 // tivalIta raMgakayamajjha desabhAeNa agghara mahagghA / ghaNajahaNalaNatolaNamaNatrihitaMgulipaesA // 17 // ramaNeNa ramaNacaDDaNasaNa gadipuligadesaviyaDegaM / raivallahavammaharaihareNa dUraM mahagvatriyA // 18 // rambhAgabbhasamubbhavalA yaNNapasAhiyAhiM jaMbAhiM / ramaNabharamuvvahantI NeurakayamaNaharAlA vA // 19 // kummuNaehiM NamaNivirAyamANehiM gRhagupphehiM / calaNehiM cavalathalapomigi vtra saMkaM jagantehiM // 20 // iyasagatriNimmiyamaNaharasohannitaM gieUNa / maNNe mayaNega jae nikkajjaM ubbhiyaM cAvaM // 21 // avi ya mayaNaggitaviyataNutAtrasosiyAsesa liNidalaniyarA / pavtrAyasarasakomalamugAlatralayAlisagAhA // 22 // avirayakayacaMdaNasalilaseyasU santamugiyagurutAvA / muttAhAravirAiyapayoharucchaMgakayakramalA // 23 // sisirajaladaMdolagatrasapasariyasurahigaMdhapeMDivAsA / viraha ggitAvasosiyakavolatalapaMDugaMDayalA // 24 // piyayamadaMsaNatahAsaM tAvuttatriyadeha-calaNehiM / asamaMjasaM kuNaMtI puNaruttaM NalisittharayaM / / 25 / / 1 tuha je / 2 erisI je / 3deg caukka-vije / 4 Na ya sa je / 5 eyaM je 6 yAvao je / 7 kaNhaNDsu je / 8 " raisamuhaM je / 9 "sarohillA je / 10 kalasato je / 11 vihiguttaM je / 12 'paDavA' je / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17-18 duviThThavAsudeva-vijayabaladevANa cariyaM / 109. kiM ehI? dehI daMsaNaM? ti ajeba amha so suhavo / aNusaMdhantA taM ciya kahiyaM pi hu piyajaNAlAvaM. // 26 // kaMThanbhantarapasarantapaMcamuggArakAyalipalAvA / lolullAliyakuvalayadIharadalaThaiyamaula'cchI // 27 // khagamekamuSNahiyayattaNeNa ThAUga rudvabAbArA / NIsahadehA paDiyA sahasa cciya sahiyaNucchaMge // 28 // pasarantadIhanIsAsasosiyA'haratarAlA sA / apaDipphuDakkharAlAvamuNiyaguruviyaNasaMtAvA // 29 // iya dUraviyaMbhiyamayaNabANavasapasarapayaDiyavilAsA / ramagIayarA jAyA takkhaNamaNukaMpaNijjA vi // 30 // eyAvatthaM dadruNa kumAreNa samAsAsio appA, ciMtiyaM ca-imIe evaMvihaM saMtA jaNaMteNaM mayaNeNaM taviyadeheNAki mahaM Na kiMci aparaddhaM ti / puNo vi paropparAlAvaM gihuyapayasaMcAro samAsaNNo hoUNa sunniumaarto| jaMpiyaM ca lIlAvatIe vasaMtatilayamudisiUNa jahA-piyasahi ! jaM jagassa tassa kAyayaM taM tumaM cetra aNuhUyavaiyarA jAgasi, tA jahAusaraM nae sacamaNuTriyavvaM, ahaM puNa Na sakkuNomi attago aMgANaM pahaviuM, tahA vi jaM kariyavvaM mae taM bhnnsu| vasaMtatilayAe bhaNiyaM-'piyasahi ! sabamaI kAlociyaM karissAmi, tumae puNa piyayamANukUlAe hoyavyaM, jaio rUDhapaNayaM pi pemmaM vihaDai paDikUlayAe mahilANaM / iya bhAviUNa suMdari ! piyANukUlaM vavaharejA' // 31 // kumArIe bhaNiyaM-ko estha viyAro? aNukUlattaNaM vammaheNetra sikAvaviyA, ahaM puNa tumaM ettiyaM pucchAmi 'kimesa palayakAlasariso saMtAvo tammi diTThammi upasamissai ? uvAhu Na va ? ti / basaMtatilayAe bhaNiyaM-'piyasahi ! muddhe ! suNasu, pariciMtio vi sahasA aMga Nivavai piyayamo NavaraM / aNNaM pi ya kiM pi rasaMtaraM tu diTTho uNa jaNei // 32 // ahavA pecchai ceva piyasahI thevavelAe jaM ettha hohii| etthantarammi 'kiM kiM ?' ti bhaNanto sahasA pAyaDIhUo kumaaro| lajjiyA saha sahIe kumaarii| ciMtiyaM ca kumArIe-hA! imiNA hiyayacoreNaM savvaM diTuMgisuyaM ca amhaM cariyaM ti / tAva ya vasaMtatilayAe abhuDio, 'sAgayaM ca bhagiUga utraNIyaM AsaNaM / uvaviho kumaaro| thevavelamacchiUNa bhagiyaM kumAreNa vasantatilayamudisiUNa jahA-kimesA tuha sahI amha dasaNeNa tuhikkA ThiyA ?, Na jujjai gharamAgayassa kulINANaM uvayArAkaraNaM ti, jao jai vi Na Neho Na ya pnnypsrsbbhaavrddddhiullaavo| taha vi apuvAgamaNe iyaro vi samAune hoi // 33 // . vasantatilayAe bhaNiyaM-kumAra ! sukumArA kumArI ihAgamaNega digayarakaraNivAeNa ya maNayaM pIDiyA Na sakA jahuttamukyAraM kAuM, tA Na ettha kumArega chalagavesigA hoyacaM / eyaM sugiUga bhaNiyaM kumAreNa-suMdari ! kimettha chalaM ?, Na amhe ucayAra'nthiyo, kiMca uvayAro hoi parammi suyaNu !, aha sahai so tahiM ceva / sambhAvapesale puga jaNammi so kaiyave paDai // 34 // mahidANaM pi hu suMdari ! Na tahA tuSTuiM jaNei hiyayassa / piyasaMbhAvoppiyakhairavIDayaM jaha muhAvei // 35 // . tao eyammi abasare vasantatilayAe udviUNa kalahoyataliyAe taMbolaM kappUrasaNAI samappiya, kumarIe sahatyagutthA ya bulmaaliyaa| tao kumAreNa kayA kaMThadese 'kumArIe sahatthaguttha' tti kaliUNa baulamAliyA, AvIlaM mottUNaM samANiyaM taMbolaM / paloiyaM ca IsIsilajjogayAe [kumArIe] avaMgadeseNa kumArAbhimuhaM / kumAreNAvi diTuM tIe vayaNakamalaM ti / teNAvi pasaNNacaMdahatyeNaM dAvAviyaM taMbolaM kumarIe / tIe vi tassa hiyayaM va gahiyaM / etthaMtarammi samAgao kumArasaMtio pddihaaro| bhagiyaM ca teNa jahA-"deva ! rAiNA pesio kaMcuI AvAse ciTThai, bhaNiyaM ca teNa jahA-'lahuM ceva saddAveha kumAraM, jao aikamai sohaNA vArA', tao ahaM turiyaM samAgao, evaM ca Thie kumAro pamANaM" ti / bhaNiyaM ca [kumAreNa-gacchamha / tayaNaMtaraM ca jiggao kumaaro| bhamiyA ya pasaNNacaMdeNa 1 apari"phu je / 2 'jao' iti sUpustake nAsti / 3 Na ya ja je| 4 evaM suu| 5-7 kumArIe je| 6 ca teNa(tIe, Isi Jain E.je / evaM ciTThie je / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppalamahAmurisacaritraM / vasantatilayA jahA-tae puNo amha AvAse samAgaMtabvaM / ti maNiUNa niggayA ujjaannaao| pattA nniyeymaavaas| diTTho kNcuii| ambhuSTio y| pAyavaDaNuhieNa ya bhaNiyaM kaMcuiNA-kumAra ! rAyA samAdisai jahA-sohaNamaNuTTiyaM kumAreNa jamihAgao si, tA paDicchasu jIviyAo vi abbhahiayaraM amha kumAri, vivAhadiyaha puNa gavesiUNa kahissAmo / kumAreNa bhaNiyaM-jaM rAyA ANavei ta ceva kIrai ti / diNNaM kaMcuiNo taMbolaM / gao kaMcuI / io ya kumArI saha sahIhiM kiMci velaM acchiUNa gayA NiyayabhavaNaM gruymynnaajyllyhiyyaa| viNAyavuttAe ya vaddhAviyA vasantatilayAe jahA-"piyasahi ! dhIrA hohi, ettha kaje 'devo ceva akkhaNio / avi ya caMdassa caMdimAe, raIe mayaNassa, kamala-phamalANa / jeNa kao saMjoo ajja vi so ceva suyaNu ! vihI // 36 // aNukUlo jai kassa vi havejja sahi ! sukayapariNaivaseNa / to cavaharai jahicchaM piu vya divyo Na saMdeho // 37 // tassa ya aNukUlattaNaM pica saMpayaM lakkhijjai / bhaNiyA ya ahaM jahA-'amha geMhaM samAgaMtavya' ti| tA piyasahi ! Alihasu ki pi dUsahapiyavirahaviyaNAviNoyaNatyaM avasthAsaMmayagaM cittayamma" ti| sao ghettUNa cittaphalahiyaM lihiyA rahaMgI, 'samAgamUsuya' tti asAhiyaM ceva Najjai / lihiyA ya vasantatilayAe heTThao gAhA Asuyai mahaipuliNaM kamalaM alliyai visai srslile| raisai kaluNaM varAI cakkAdI piyavioyammi // 38 // bIyadiyahe ya vettUNa cittavaSTiyaM taMbolAiyaM [ca] gayA kumAramavaNaM / diDo ya mayaNavANasaMtAvatAviyadeho tri savisesaramaNijjo kumaaro| gayA kumArasamI / bhaNiyA ya kumAreNa-aibhUmisamAgameNaM parikheiyaM muNAlakomalaM sarIraM muMdarIe, tA samAdisasu kiM kIrau ? ti / tIe bhaNiyaM-kumAra! kumArIe tumha samIvaM sarIrapauttiNimittaM pesiyA~ ahaM, cittavaTiyA ya / [? tao samappiUNa cittavaTTiyaM ] bhaNiyaM ca tIe-esA cakkavAI mae viNoyaNimittaM lihAviyA iyaM" ca gAhA mae avatthAsyaNatyaM lihiyaa| pecchiUNa ya bhaNiyaM kumAreNa "NiyayAvatyaM sAhai esa biya Navara nIsahasarIrA / bhajjattagahiyaNivaDiyamuNAlavalayAe caMcUe // 39 // tA tumha sahIe asarisaM viSNANaM, paripphuDo payaDio bhAvo, sohaNA rezA, payarisaM gayA bhASaNA, tuma vi asAhAraNaM kavittaNaM / ahavA tIe saMvaDDhiyAe kettiyaM eyaM ?, honti cciya Agarammi rayaNAI" ti| so krayasammANA pesiyA vasaMtatilayA NiyayabhavarNa / __ evaM ca aNNoNNagehaNiyayapesaNeNaM vaDdaMte pemmANubaMdhe, pasarante sanmAvapaNayapasare, aNNayA samAsaNNe lagge sahAvihabhaviyaccayANioeNaM kumArI leppamayakAmaeva'ccaNaM kuNaMtI tarhi "ceva ujANe jahA kahici gaeNa kumAreNaM aviSNAyaleppaikammaviseseNaM 'aNNapurisAsatta' ti diTThA / ThUNa ciMtiyaM-dhiratthu mahilAvilasiyassa, jeNa evaMvihe vi majhopari pemmapasare tahA vi aNNamabhilasai, tA kimimIe saMpayaM vivAhiyAe , Na etya acchantarahiM pariharilaM tIrai, tA akahiUNa mahArAyassa aNNattha vaccAmi, Na evaMvihasaMtAvuttAviyasarIro khaNaM pi iha sakemi cihiu~ / ti ciMtiMUNa rayaNIe ceva kaivayapurisasameo Niggao NayarAbho / gacchaMto ya ciMtiumADhatto parapurisasaMgamuppusiyasIlasArAe tIe ki kajaM ? / hiyaya ! samAsasamu tumaM tIeM reha ciya auvvA // 40 // kiM sIlavajiyAe imIe ?, re hiyaya ! muyasu aNubaMdha / te dhaNNA je sailoyaNANa lakkhattaNamurveti // 41 // de hiyaya ! kuNa pasAyaM, ullehaDa ! caya parammuhaM daiyaM / pariNayabiMbasaricchaM aharadalaM pAvai sauNNo // 42 // lajjAvidhaM mhi tumae parammuhe sammuheNa "re hiyaya ! / dhaSNo hohI tIe bAhApariraMbhaNa'kkhaNio / / 43 // kaha Nu Na lajjasi re hiyaya ! mUDha ! taM tArisaM pi ciMtento / cakkaliyapINayaNavaiTacahaNaM pAvai kayastho // 44 // 'mo samAga sU / 2 yayAvAsaM je / 3 kumarI je / 4 puNo ThaveUNa je / 5 taM kI suu| 6 kumarI je / 7 NA''yahi je / 8 devo apana je / 9 amhe gehamAgatavvaM je| 10 asAhiyA je| 11 saraha sU / 12 cakAI je| 13 kumarIe je| 15 yA ha, cije / 15 deg gA suu| 16 cevujANe je / 1. lepamayakamma sU / 18 viyamha / 19 he je / 2. bhaNukkha sU / Jain Ed.21vaca / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17-18 dunichuvAsudeva-vijayabaladevANa cariyaM / mayasu bhayaMta, daiyaM pi muyasu maNayaM pi mukamajjAyaM / majjhaM muTThIgejha tIe ko pAvai beuNNo ? // 45 // re hiyaya ! phuDaM bhaNimo 'rate raicijjai' tti juttamiNaM / eyaM tujjha Na juttaM 'ramaNaM rAmehI saUSNo' // 46 // paccakravadiviliyaM dUraM pariharasu piyayamaM hiyaya ! / kassa Na harei hiyayaM UrujuyaM tIe sukumAlaM ? // 47 // iya saMThavaNa-visaraNabahuvihavakkhevahariyahiyaeNaM / kumareNa Neya NAo dIho vi paho vicitteNa // 48 // evaM ca bahuppayAraM hiyaeNaM ciMtayaMto paviTTho mahAI / puNo vi punvavuttaMtaM "ciMtaMto gaMtumADhattI, avi yaaNukUle paDikUlaM parammuhe sammuhaM calasahAvaM / pemmaM mahilAhiyayaM, Na yANimo 'kaha Nu saMThavimo ? // 49 // tao pekkhiumADhato mahADaiM / sA ya NArAyaNamutti na payaDiyavissarUvA, dussIlaghariNi ca sayAvarAhA, sArayacchettabhUmi ca karisayasaMkulA, sarayasiri ba poNDariyamaNDiyA, tiyasA-'suramahiyasamuddavela na sakamalA, viNihayahiraNakkhasapuri ca mayAhivasamAulA, dANavAhivataNu ba viyariyahariNahA, gaMgeya-ujjuNasamarabhUmi vva viyaMbhiyasihaMDisilImuhA, bhArahakaha va samullasiyabhIma-'jjuNA, jahiM ca ruvaMti viruyA, mubhuyanti bhallukIo, ghuruhuranti varAhA, sUsuyaMti sappA, guluguleti gayavarA, majati mahisA, caraMti camarIo, gajjati gaMDayA. bhajjati bhIruyA, ruMjaMti ruruyA, mayamRdiyA mayAriNo, viddavaMti vagyA, sappaMti sasayA, lIlaMti lAvayA, temmati tittirA, mukkakekAravAI vamAdi pecchaMto mahAI laMghiUNa kaihi vi payANaehi patto caMpaM nnyri| tattha ya samarasIho NAma garavaI parivasai / AvAsio ya vivittapadese / diTTho ya sohaNe divase raayaa| olmgiumaaddhtto| ___ io ya tammiNiggaye rAiNA gresaavio| pucchio ya tayAsaNNAjago-ki Nimitta kahiM vA mao raoNyaputto? ti| tehi vi aNAyavuttaMtehiM jahaTiyaM cetra 'Na yANimo' ti sAhiyaM NaravaiNo / uvaladrI ya esa vuttaMto rAyakumarIe jahANe Najjai kahiM pi keNa vi poyaNeNaM gao caMdauttakumAro tti / tao eyamAyaNNiUNa sahasa ti mucchiyaa| paDivAiyA sasthahiyayA ya prideviumaadttaa| kaI ?hA NA ! kattha si go ?, ki ki eyaM? ti majjha vi Na siDhe / givasaMtIe vimae hiyae cittaM ciya Na NAyaM? // 50 // NAha! Na jANAmi ahaM dosaM jeNeha ujjhiyA tumae / aha tAyassa! Na majjhaM, kimahaM tumae paricattA? // 51 // saguNaM va NigguNaM vA mahANubhAvehiM jaM samAyariyaM / pAlanti taM taha cciya jai Na visIle visaMvayai // 52 // anja viNAha ! Na yAgasi mamaM pi dUreNa siilgunngiyro| dhammArAhaNayAe dhammANa gavasaNaM juttaM // 53 // tA maimoho vya 'tuhaM, ahavA taM NAha ! vippaladvo si / keNAvi ahaNNeNaM, bhattaM kaha aNNahA cayasi ? // 54 // dosA guNa na je kei kappiyA piyajagammi nnehvsaa| pariNAme tANa puNo NicahaNaM aNNahA hoi // 55 // NAo si tumaM sAmiya !, mamaM pi jANihasi dIhakAleNa / mottUNa tumaM jammaMtare vi jai aNNahA hojjA // 56 // iya kettiyaM va bhaNihisi gAha ! cattAI tuha vioyammi / visayasuhAI mahAyasa ! sahiyAI vilAsakajehiM // 57 // evaM ca bahuvihaM vilavaMtI sahIhi bhagiyA-'sAmiNi ! kimaNegamaraNavilavieNa ?, gao so tuma mottUNaM Na Najjai keNAvi paoyaNeNaM / tumaM puNa eciyaM evaMvihaM ca vottuM keNa sikAvaviyA ? / tA sAmiNi ! kayaM tumae maraNAo vi paDhamajoyaNammi visayaparicayaNaM tassa ya aNAyaparamatthassa kae' ti| etyaMtarammiNAUNa evaM vaiyaraM samAgayA jaNaNI / jAgio ya paiNNAviseso kumaariie| bhaNiyA ya-putti ! kimevamAulIhUyA ?, jo so "veva Agamissai tao sohaNaM, aha NA''gacchai tao jo kI vi tao vi suMdarayaro tassa tumaM piyA saMjoissai, Na hu kaNNAyattA varA, piyA te jANissai saMjogaM ti| tIe bhagiyaM-"amba ! kimetya jANiyavvaM ?, 1 ahaSNo je / 2 rajijati ti je / 3 vilaya je / 4 'davi je / 5 citayato je / 6 'DaiyaM / sA je| . saraya je / 8 poMDarIya je / 9 degDiyasi je / 1. ruruyati je / 11 muiyA je| 12 tamati je| 13 'havi je / 14 ta NiggoM raa"s| / 15 sayaukti je / 16 do esa sU / 1vNa AginA je / 14 tuma je / 9 amajeNaM je / 20 gamao evaM sU marIe je| 22 ceva samAgami je| 23 koi je / 24 ANaissaho / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / . sAhejjasu aMba ! tuma eyaM tAyassa Navara viSNattiM / lamgihiha imammi bhave so vA aggi vva maha hattheH // 58 // evaM ca gurudukkhapIDiyAe parihariyapurisadasaNAe bahuppayAraM pi bhaNNamANIe Na kao visayAhisaMgammi mnno| ThiyA ya saddhammaparAyaNA / kI ya sunvayAgagiNIe saha saMgamo / pariNI 'jiNaesio dhammo / dhamma pahAveNa ya vavagao soyappasaro, ullasio suho pariNAmo / jiNappaNIyamAvaNAhi appANaM bhAvemANI ciTThai tti / io ya tattha'cchaMtassa caMdauttassa, samarasIhassa rAiNo samarakesarI NAma putto saivAyariyauvaeseNa mantamabbhasanto pamAeNa ya maMtadevayAe chalio / gahavaseNa ya taM Natthi ja Na kuNai / uggAi hasai dhAvai rovai Naccai ya parihaNaM muyai / saMtAvei pariyaNaM jaNagi jaNayaM ca so duhio // 59 // etthantarammi caMdauttassa kumArassa aggao bhaNiyaM garabatiNA sadukkha-maraNAo 'vi garuyayaraM dukkhaM jaM evaMviho putto ti / tao tamAyaNiUNa bhaNiyaM caMdautteNaM jahA-Neha kumAraM, pekkhAmo ti / tao rAyAeseNaM ANio rojaputto mahayA kileseNaM / kayaM calaNasIyaM caMdautteNa / kavacio appA / AlihiyaM maMDalaM / pautto maMtajAvo / AviTTho raayutto| bhaNio ya-AsaNaM baMdhamu, AhAraM paDicchasu ti| tao evaMvihamuvayAraM kAUNa moyAvio gahAo rAyautto, samAsattho jaao| ciMtiyaM ca rAiNA-esa mahApuriso ti, uvayArI ya mahAkulappasUo ya mama samIvaM ca Agao, tA eyassa jaM kIrai taM savvaM thevaM / ti cintiUga saMkappiyaM-demi eyassa niyarajassa addhaM sohaNe divase ti / evaM ca nAva rAyA kayavasAo ciTTai tAva ya bhaviyanvayAgioeNaM mahAdevIe rAyakulAo NikkhamaMto saddAvio caMdauttakumAro / paviTo ya suddhahiyayattaNeNaM / kaovayAro ya paviTThoM gehabbhaMtare / vivitte ya bhagio mahAdevIe jahA-"ajjautta ! paDhamadaMsaNAo ceva maha hiyae tumaM paviTTho / tadivasAo ya ADhattaM Na yANAmi bhoyaNaM, Na Ni, Na suhaM, Na duhaM, Na ratti, Na divasa, Na bAhi, Na anbhintaraM, 'esa gao, esa paviTTho, eyaM bhaNiya, eyaM ca vavasiyaM' ti tuha vAvAraparAyaNA tuha vayaNamettakayajIviyAsA ciTThAmi tti, kiMca- . ki rayaNIe ?, divaseNa kiM va ?, kiM bobhaeNa ?, Na hu jattha / daieNa samaM jAyai samAgamo jIyaNAheNaM // 60 // kiM bahuNA vAyAvitthareNa ?, sIlaM kulaM ca tuha kajje / cattaM, cayAmi giyajIviyaM pi jai hosi pddikuulo||61 // muMjasu suhaya ! jahicchaM, demi dhaNaM, NaravaI pi tuha kajje / aNukUlemi mahAyasa!, lacchI paDikUlai ahavo // 62 // je honti mahApurisA te parakajjujjayA sayA honti / NiyakajaM puNa taM tANa jaM paratyANa NivvahaNaM // 63 // iya jai bhayasi bhayaMtaM to savvaM muhaya ! sijjhai ayaMDe / aha aNNaha tti suMdara ! pattiya 'mArei ya marantaM' // 64 // tao evaM suNiUNa thaMbhio va Ni(li)hio bva "vimhiu vca Nadvacitto vva kiM pi kAlamacchiUNa rAyaputto maNiumADhato Na hu amba ! tumha doso, majjhaM ciya pAvapariNaI esA / jeNa jaNaNIsamANA tumaM pi evaMvihaM bhaNasi // 65 // majjha Na tumaM, Na rAyA, Na ya bhoyA, Neya etya vasiyavvaM / eeNa NimitteNaM kicca ca mahaM samuppaNNA // 66 // kiM kIrai naM jIvaMtaehiM jeNaM kieNa tadiyahaM / AmaraNanto jAyai maNammi garuo camakAro? / / 67 // amba ! khaimejasu, gacchAmi esa pAvo abhiNNamuharAo / jaha tujjha kulaM vimalaM ti hoi taha taM kuNejAsi // 68 // evaM bhaNiUga nniggo| gao NiyayamAvAsaM / sAhio esa vuttaMto pasaNNacaMdassa / teNAvi bhaNiyaM-suMdaramaNuTThiyaM, kiMtu jahaDiyaM ceva ahaM sAhemi NaravaiNo / tao mae bhaNiyaM-Na juttamiNaM, jao vAvAijai sA varAiNI, tA etya pattakAlaM jaM desaparicAo tti / vayaMsaega bhaNiyaM-Na juttameyaM, jao sA durAyAriNI paravaI aNNahA buggAhissai ti / tao mae bhaNiyaM-jaM hou taM. hou, avassaM gaMtavaM / ti bhaNiUNa diNNaM payANayaM / gayA desantaraM / -- 1 o susuu| 2 jiNadesi je / 3 sogappa suu| 4 vi guruparaM je| 5 rAyautto je| 6 soyaNaM cNje| ho ya meM je| 8 'bho yama sU / 9 lacchi je / 10 vimhaio bje| 11 tujjha je / 12 kharvajasu suu| . : Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17-18 dubiTTuvAsudeva- vijayabaladevANa cariyaM / 113 io ya rAiNo tIe sAhiyaM jahA-ahaM teNa rAyeutteNa patthiyA, Na ya mae aNumayaM, tao so vilakkhimAe caikaNa tumaM gao ti / eyaM suNiUNa NaravaiNA NiuNaM gavesAtriyaM / jAva ya jIe ceDIe vAhito rAyautto tIe ceva jaTThiyaM sAhiyaM jahA - imIe amha sAmiNIe bahUNi divasANi mamaM bhaNaMtIe rAyauttavAharaNaNimittaM, aNubaMdhe ya mayA saddio, Na ya imIe teNa mahANubhAveNa vayaNamaNuTTiyaM, gao ya so mahANubhAvattaNamavalambamANo ttiM / tao rAiNA gavesAvio, Na ya uvaladdho ti / esa buttaMto amha puriseNa piTThao samAgaraNa sacco sAhio ti / tao ahaM ohayamaNasaMkaSpo patto rayaNapurAhihANassa Nayarassa bAhiriyaM / AvAsio vivitte parase / pucchio ya eko kulaputtao ravaNo NAmaM guNA ya / teNAtri sAhiyaM jahA - rayaNaseharo NAma NaravatI suhasevaNijjo guNapakkhavAdI cAI kayaNuo saMvibhAgasIlo ya / tega ciMtiyaM - sohaNaM jai devvamaNukUlaM bhavissai / tao rAyautto kayakaraNijjo kapurisaMparivArio vesarIe samArUDho gao rAyaMgaNaM / paDihAreNa jANAvio jahA- deva ! desantarAo rAuta samAgao paDihArabhUmIe cihna devasagatthaM, saMpara devo pamANaM ti / rAiNA bhaNiyaM pavissu tti / tao / pAyavaDaNuo ya uvaviTTho rAyAihammi AsaNe / kayasammANo ya pucchio pautiM / teNAvi 'piuNo roseNa tumha samImutrAgao hi' tti sAhiyaM / rAiNA bhaNiyaM sohaNamaNuciTThiyaM jamihAgao si, eyaM pi tuha niyayaM ceva rajjaM / ti bhaNiUNa kayasammANo visajjio / olaggiumADhatto / sarai kAlo / 1 aNNA rAiNo NiyabhajjAe puttassa rajjatthiNIe visaM saMpauttaM / ca mae mantajogabaleNa pallaTTiyaM / pauNo uvaruddha ya rAyA / etthaMtarammi rAiNo putteNa maNiraheNa sahAvio ahaM / mettI ya teNa saha jAyA / Na mae~ gAyaM jahArAigo putteNa visaM uttaM / rAiNA viNNAo ahaM jahA 'maha putteNaM saha saMgao' ti / tabho rAiNA ahaM Nisiddho jahAimeNaM dudvAyAMreNa puttreNa saha samAgamo Na kAyantro / tao mae vi paDivaNNaM ti / tayaNantaraM ca ahaM tassa saMThavaNasthaM taggehaM gao / tAva ya rAiNA tavtrAvAyaNatthaM pesiyA purisA saNNaddhabaddhapariyarAgArA / tao ahaM pi tattheva saSNaddho / bAbAiyA ya amhehiM te purisA keI, kei tattha gaTThA / atthamio ya bhayavaM divasayaro / tao ahaM saha teNa rAyauNa Niggao NayarAo / gao so NiyagamAulassa samIcaM / ahaM pitaM auucchiUNa gao rayaNabhUmiM kaivayapurisaparivArio / patto rayaNAgaraM / khaNAviyA mae rayaNabhUmI / pattANi rayaNANi / jAtra kilAgamissAmo tAve ya avakkhaMdaM dAUNa egeNaM paJcantieNaM uddAliyANi rayaNANi / NIyo "baMdheuM giyaM palidvANaM / tao ko mahayA kileseNaM / te ya purisA maM NiSphalaM muNeUNa dumaM va sauNagaNA gayA disodisiM / ahaM egAgI saMvRtto / patto ya evaM paTTaNaM / tarthe ya haTTamajjhadesammi cacare kaeNharaNaM kahANayaM kahateNaM padiyaM gAhAjuyalaM Test jahiM jahiM ciya bhorgepivAsAe viDio puriso / pAvai tarhi tarhi ciya puNNehiM viNA para kilesa || 69 || dhamma se hoi kAraNaM attha-kAma-mokkhANaM / teNa viNA kiM sijjhau ?, kAraNao kajjasiddhi tti // 70 // evaM ca mae AyaNiUNa ciMtiyaM evameyaM, Na ettha saMdeho, tA karemi ahaM dhammaM / ti cintayanto gao " NagarabAhiriyaM / diTTho ya mae ujjANe phAsue padese vijayaseNAyario samuppaNNaohiNANo parisAe majhagao dhammaM desaMto / taM ca daNa maha samullasiyaM vIriyaM, vavagayaM mohapaDalaM, viyambhio suhapariNAmo / gaMo ya ahaM tassa samIvaM / dio ya bhayavaM mae / diNNAsIso ubaviTTo calaNaMtie / bhayavayA maha cittaM NAUNa bhaNiyaM maM uddisiUNa mA saMtappaTu sruvurisa ! putrajjiyakammapariNaI esA / jIe gaDijjanti jiyA "doggai-dogaccadukkhehiM // 71 // mae bhaNiyaM bhayavaM ! kiM puNa taM kammaM jaM mae aNNAgaMdheNamaNudviyaM / bhayavayA bhaNiyaM-suNasu, io tai(turi)yabhatrammi saMkhauraNivAsI tumaM baMbhaNo / NimaMtio ma~hayAladivaseSu puNNabhaddeNaM seTTiNA / samAgao ya maijjhasauti je / 5 vamahamAga je / 6 mhi sAhi je7 e viSNAya je 8 majjha pu je 9 yApu sU / 10 ahantassa sU / 11 Apucchi je / 12 va bhava sU / 13 baMdhiUNaM Ni je / 14 ttha ha je / 15 kaheNaM je| 16 suhAsAe je / 17 eyaM je / 18 dhammanti sU / 19 o bAhi sU / 20 sAmana je / 23 mahAladi je / 24 maNDakA je / 1 pute je / 2 o eko je / 3 sasameo je / ne / 21 o iMta je 22 duggaI Jain Education Irnational Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 uppanna mahApurisacarivaM / kALe vaNiyassa gehaM / tAva ya tasya ceva chassa pAraNae sAhU mala-jallAciladeho seyasalilasittagato bhikkhaM paviTTo / daTTNa ya te vANiyageNa anbhuDio, paDilAhio gao ya / etthaMtarammi bhagiyaM tara aho ! kaTTamaNNAnaM, jeNa tumhArisA viveNo jyaMti, jao kimaNeNaM suddajAiNA soyavajjieNaM logoyArabAhireNaM ? ti / vaNiraNa maNiyaM - bhaTTa ! mhANameyA ciMtAe 1, gharamAgayassa avassaM dAyavvaM ti / tae bhaNiyaM dijjau dANaM, kiMtu NipphailaM ti / vaNieNa bhaTTa ! mA evaM maNa, jao eso bambhayArittaNeNaM sayA suI, bambhaM dharento bambhaNo, savvasattANuggahaparAyaNo kukkhIsaMbalo Nimmamatto cataputta-kalattabaMdhaNo / eyaM suNiUNa bhaNiyaM tae - kimaNeNa veyavihANudvANavajjieNaM ? ti / after bhaNiyaM tumaM jANasi tti / tao tumae baddhaM avohibIyaM kammaM / tahAvihajIvaghAyaNaparAyaNehiM jaNNAikammANukAU paMciMdiyAdINa jIvANa vahAiyaM, taNimittaM ca baMdhiUNa NarayaveyaNijjaM kammaM, kAlaM kAUNa uvavaSNo rayaNappabhAe samahiyasAgarovamAU NArago tti / tattha ya haNa chiMda bhiMda bhaMjasu phAlasu majjheNa khitram kuMbhIe / puvtrakayakammakuviehiM NarayapAlehiM vivio / / 72 / / do dINAyAro paravvaso puvvakammadoseNa / ciramaNubhaviUNa tarhi viyaNaM hariNo samuppaNNo // 73 // tattha vichuhA pivAsA-sIyA''yavaviyaNatAviyasarIro / daTThUNa murgi aDavIe kammavivareNa uvasaMto // 74 // tato vi mariNa aNasaNavihiNA ihaI samuppaNNo / ihaM pi- takammasesayAe Na hoti tuha pariNayAI vi suhAI / ehi kuNasu mahAyasa ! dhammaM sokkhANa bIyaM ti / / 75 / / evamAyaNNiUNa mae bhaNiyaM evaM kIrau ti / sAhio ya tassa saMbaMdhI vaiyaro parisAe bhagavayA / sAhiyaM ca suNiUNa tao mae seddhiM saMbuddhA bahave pANiNo, saMbujjhiUNa pavvaiyA ya / eyaM majjha veraggakAraNaM jaM tumhehiM pucchiyaM / balaeva vAsudevehiM bhaNiyaM - bhayavaM ! sohaNaM veraggakAraNaM ti, eriso" veva esa asAro saMsAro, ettha ya aNNANadoseNa parikilissanti pANiNo, muNaMti paramatthaM, Na pecchanti AvaI, Na jANaMti soggaimaggaM, Na geNDaMti kallANaparaMparAkAreNa aNavajjaM pi jiNadesiyaM dhammaM ti / tao evaM bhaNiUNa balaeveNa duviDubhAuNA gahiyAI jahAsatiM bayAI / pAlio jiNaesio dhammo / kayA titthassa unbhAvaNA / suhapariNAmapariNao acchiUNa kiMci kAlaM gihavAse paJcaio tasseva dhammAyariyassa sagAse / tava saMjamarao vihariUNa bharahakhettaM, khavagaseDivihANeNa uppADiUNa kevalaM, selesivihANeNa ya NiraMbhiUNa joge siddho bala evo / duviTThU vi mahAbala-parakamagantrio saddhammaparammudo Niddao giraNukaMpo vAvAiUNa tArayAhihANaM paDivAsudevaM tappesiyahatthagayacakkeNaM, bharahaddhaM bhuMjiUNa, bhogAsattamaNo savvA suhapariNAmarahio kAlaM kAUNa Narae ubavaNNoti // iti mahApurisacarie duviTTu [vAsudeva - vijayabaladevANa] cariyaM sammattaM // 17-18 // iM 1 yAcAra je / 2 bha / kiM je / 3 phalanti sU / bhadda! mA je / 5 / 7 idaM pi 18 eyamA je 9 Rddhi bahane saMbujhiUNa pavvaiyA / e je 12 Na bujjhati je / 13 NaM jiNa sU / 14 baladevo the / parehi je / 6 vi ya marijaNaM aNakhaNavihineha10 tummehiM je / 11 so esa saMsA sU | Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 19 vimalasAmicariyaM ] :/x:/ evaM ca vAsupujjatityayarakAle duviTThU addhacakkavaTTI sattaridhaNuppamANoM cauhattarivarisalakkhAuyamaNuvAliUNa mao / io ya vAsupUjjAo tIsAe sAgarovamANaM samaikantAe vimalAhihANo titthyaro saTTiNi Usuo kaNAsarisalakkhAo samuppaNNo tti / kahaM ? bhaNNai parahiyakajjekarayA ciMtAmaNi - kappapAyavanbhahiyA / uppajjaMti payANaM puNNehiM jae mahApurisA // 1 // asthi iva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kaMpillaM NAme gayaraM saMpuSNaM ghaNariddhIe / jatya ya purisakngo suruko guNavaMta ya, viNaya lajjAghaNo mahilAyaNo / savvaguNagaNovaveyaM NayaraM / aha tattha Navara doso jaM maNimayabhittikiraNapaDahasthe / kuhaNImuhe sasaMko saMcarai vilAsiNIsatyo // 2 // tattha ya rAyA kayavammo sukayakammapariNAmo vvamuttimanto parivasai / tasse sAmA NAma mahAdevI / tIe saha visayahamaNuhavantassa [tassa] aikkanto koi kAlo / aNNayaiA vaisAhasuddhabArasIe sahassArakappAo cuo sAmAe uvaladdhacodasamahAsumiNAe ganbhe samuppaNNo ti / puNo akaM Natra mAsesu sAiregesu mAhassa suddhataiyAe uttaramaddavayAsu jAo / taheva kao jammAhise suriMdeNaM / paidvAviyaM ca se gAmaM jaihatthaM vimalo ti / gANatiyasameo saMvaDDhio / kayadArapariggaho ya kumArabhAvamaNuvAliUNa pacchA puhailacchi mANiUNa loyantiyapaDibohio mAhassa suddhaterasIe Nikkhato / aNupAliUNa chaumatthapariyAgaM jaMburukkhassa chAyAe kharagaseDhIe kameNaM khaviyaghaNaghAicauko kevalaM saMpatto / viraiyaM devehiM samosaraNaM / pavvAviyA bhagatrayA gaNaharA | miliyA ya parisA / sAhai dhammaM soggaiNighaNaM ti / tattha ya sasurAsuragara- tiriyaparisamajjhayArammi bhaNiyaM bhagavayA jehA sammarddasaNasuddhaM NANaM cariyaM ca tiSNi eyAI / miliyAI mokkhamaggo, Na aNNA esa paramattho || 3 | eyANamuttarottaralAbhe puvvassa Nicchio lAbho / bhayaNijjo hoi phuDaM ti puvvalAbhe aM iyarassa // 4 // jIvassa kammapariNaiva seNa sayameva aha suNaMtassa / hoi siggA'higamA duvihA sammattapaDivattI // 5 // sammattassa sarUtraM jIvAdipayatthatattasaddahaNaM / jIvAdao payatthA paramatthA satta mokkhaMtA // 6 // sAgAro aNagAro uvaogo ceyaNAe vAvAro / tallakkhaNA ya jIvA tavvitrarIyA ajIvA u // 7 // vArUvittaNao te duvihA, tattha'rUviNo bhaNiyA / dhammA'dhammA''gAsA a, rUviNo pomgalA honti // 8 // kammassa paveso Asavo tti, tasseva saMvaro roho / hoi kasAyanimittA jI Thii sA kammuNo baMdho // 9 // NijjaraNaM puNa tasA kammANaM sADaNaM viNiddihaM / NANAvaraNAdINaM kammANaM jo khao mokkho // 10 // gANaM paMcapayAraM maiNANaM tattha AimaM bhaNiyaM / taM iMdiya-goiMdiyameSaNaM chanvihaM hoi // 11 // 1 ma puraM sa je 2 saya sammA NA sU / 3 yA vaisAha sU / 4 sammAe su je / 5 jahaTTiya visU / 6 NANAisayasa sU / 7 "mivAliUNa lo / 8 vaM ca bhaje / 9 'jahA' iti supustake nAsti / 1 yANi / 11 na je 12 jAkI sAje / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuppnnmhaapuriscriy| ekeke ghuNa cauhA avaggahehAimeyao bhaNiyaM / muyaNANaM hoi puNo NANaM gaMyatyamaNusaro // 12 // ohINANaM duviha-bhavapaJcaiyaM khaovasamiyaM ca / paDhamaM NeraDyANaM devANa ya, bIyamaNNesi // 13 // maNapajjavaNANaM puNa maNuyANaM guNavisesajuttANaM / riju-viulamatIbheyaM jaNamaNaparicintiyapayAsaM // 14 // sAsayamappaDivAdI egavihaM kevalaM tu NiddiSTuM / evaM paMcapayAraM gANaM bhaNiyaM samAseNaM // 15 // caraNaM pi hoi duvihaM-dese savve ya hoi NAyavvaM / paDhamaM gihINa, bIyaM jaINa petteya bahubheyaM // 16 // paMca ya aNunvayAI gihINa, sikkhAvayAiM cattAri / tiNNi ya guNavbayAI, bArasabheo samAseNaM // 17 // mUluttaraguNabheo jaidhammo hoi, tattha mUlamiNaM / paMca ya mahavvayAI NisibhoyaNaviraichadvAiM // 18 // piMDavisohI-paDilehaNAio uttaro samakkhAo / eyAiM sammaNANAiyAiM sAheti paramapadaM // 19 // evamAi bhagavayA sAhio mokkhamaggo / paDibohiyA bahave pANiNo payaTTAviyA soggaimagge jiNadesie dhamme / evaM ca kameNa vihariUNa bharahakhettaM, pAliUNa kevalipariyAya, selesIvihANeNaM khaviUNa bhavopaggAhINi cattAri kammANi sarTi parisalakkhA AuyamaNuvAliUNa sammeyagirisihare siddhimaNupatto tti // iti mahApurisacarie vimalatitthayarassa cariyaM sammattaM // mahApurisa 19 // pakyaM sa paya je|3nni pannAsaM je / parisamasa // je / 5.15 // prth-5...||je| Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 20-21 sayaMbhuvAsudeva-bhaddabaladevANa cariyaM ] vimalatitthayarakAle sayaMbhU vAsudevo bhaddo ya baladevo samuppaNNo / te ya paNNAsavarisalakkhAuyA sadvidhAsuyadehA ya / tattha ya baladevo siddho / iyaro ya NarayagAmI sNvutto| kahaM ? bhaNNati atthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse [? bAravaI NAma gayarI / tatya ya ruddo NAma NarAhivo parivasai / tassa ya paDhavINAma mhaadevii| tIe saha sayalidiyasaMpuSNaM visayasuhamaNuhavaMtassa samuppaNNo sayaMbha NAma putto| sayaMbhuNo jeTThabhAyA bhaddo tti / te ya do vi bhAyaro aikvaMtakumArabhAvA ahiNavajovaNatthA] gItesu kusalA, satyesu gahiyatthA, cAvammi NiccalA, karavAle karAlA, asiveNupavesammi supaiTThiyA, cittaDaNDe vicittA, cakkammi paMcalA, moggarammi musumUriyAriNo, mUlammi jaNiyasattumUlA sancajaNANumayA viyaraMti / evaM ca bharahakhettaM viyaraMtehiM dohiM vi baladevavAsudevehiM dihro cauNANI saMkhauravAhirujjANAvAsio muNicaMdo NAma aNagAro / taM ca dadruNa bailaeveNa bhaNiyaMpecchAmo eyaM mahAmugi, karemo attaNo jammaM saphalaM ti / tao sayaMbhuNA tayaNuroheNa bhaNiyaM-evaM karamha / evaM ca bhaNiUNa gayA sAhusamI / vaMdio ya munnii| dhammalAhiyA muNiNA uvaviTThA calaNaMtie / kahAvasANe ya bhaNiyaM balaeveNa-bhayavaM ! paDhamajovaNammi kiM bhogaparicAyakAraNaM ? ti sAheu amhANaM bhayavaM, avaNeu koUhalaM / tao bhayavayA bhaNiyaM-soma ! jai aNubaMdho tA muMNamu saMsAravilasi~yaM / ti bhaNiUNa savaparisAe NiyacariyaM sAhiumADhatto asthi jaMbuddIve dIve bhArahe vAse soriyapuraM NAma jayaraM / tatyAhaM daMDhavammuNo putto guNadhammo NAma parivasAmi / gahiyakalAkalAvo ya garavaiNo purajaNassa ya acaMtaM mnnaabhippeo| aNNayA ya 'vasantaurasAmiNo IsANacaMdassa dhUyAe kaNagaimaIe sayaMvaro' ti soUNa mahayA caDayareNamahaM gao / patto, AvAsio baahiriyaae| paviTTho ya sayaMvarAmaMDave / aNNe ya bahave rAyauttA / tao ahaM rAyadhUyAe NiddhAe diTThIe IsIsivalantaddhacchipesiyacchicchohahiyayagayabhAvaM pisugantIe paloIo / viSNAyaM taM mae jahA-icchai ti / tao paccUse sayaMvaro bhavissai ti gao NiyayamAvAsaM / aNNe vi rAyauttA sahANesu gayA / "etyantarammi rayaNIe paDhamajAmammi samAgayA egA pariNayavayA dAsaceDIhi parivAriyA itthiyA / tIe samappiyA cittavaTTiyAe lihiyA vijjAharadAriyA / "tIe ya heTTao ahippAyasUyagA gAhA tuha paDhamadaMsaNuppaNNapemmarasaviNaDiyAe muddhAe / kaha kaha vi saMThavijai hiyayaM hiyasancasArAe // 1 // to tayaNantarameve uppiyaM tambolaM samAlahaNayaM ca, kusumANi ya / savvaM ca gahiyaM sabahumANaM kumAreNaM / diNNaM ca tIe kaNThAharaNaM pAriosiyaM / bhaNiyaM ca tIe-kumAra! bhaTTidAriyAeseNaM kiMci vattavyamatthi, tA vivittamAdisau kumaaro| tao kumAreNaM pAsAI paloiyAI, osario pariyaNo / tao bhaNio tIe-kumAra ! kumArI viSNavei jahA-icchio mae tumaM, kiMtu jAva ya maiha koi samao Na puNNo tAva ya tae ahaM Na kiMci vattavvA, kiMtu mae tui pariggahe ceva ciTThiyavvaM ti / mae bhaNiyaM-evaM bhavatu, ko doso ? tti / to paccUse sayalaNaraIpaccakkhaM lacchIe va mahumahassa mahaM tIe uppiyA varamAlA / vilakkhIbhUyA saeNyalarAyANo gayA NiyayahANesu / to sahIhi sA bhaNiyA-piyasahi ! ko eyassa tae guNo diTTho jeNa samappiyA vara . 1 ro para sU / 2 baladeveNa je, evamanyatrApi / 3 NA ya ta je / 4 karemhi sU / 5 o muMsU / 6 suNa saMsU / - siyanti suu| 8 daDhadhammuNo putto guNavammo je / 9 accaMteNA'bhi sU / 10 gavaIe je / 11 etyaMtare raya je / 12 pariyariyA je / 13 tIe heNsuu| 14 pemmavasa su| 15 va appiya je / 16 maha samao koi Na suu| 17 isamakvaM je / 18 savarA je| Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 uppannamahApurisacariyaM / mAlA 1 / tIe bhaNiyaM-aiujjuyAo! suNaha NijjiyatiyasasamUha rUvaM saccavaha, kiM muNoheNaM ? / savvaMgasurahiNo maruvayassa kiM kumumaNiyareNaM // 2 // __ tao vatto vicchaDDeNaM vivAho / NIyA ya saNayaraM / kaNagamatIe ko AvAso / ThiyA NiyayAvAse / paccUse' samAgao ahaM tIe bhavaNaM / diNNAsaNo ya uvaviTTho / uvaviThThA ya sA maha samIve / paDhiyaM ca tIe paNDattaraM, taM jahA haridaiyaNeuraM bIyapucchiyaM sA~miNIM kaha kahei / taha isuNo NiyarakkhaM, sAlI bhaNa kerisI vINA // 3 // mae lahiUNa mnniyN-srvii| puNau mae paDhiyaMkiM kAraNaM taNANaM ? 1, ko saddo hoi bhUsaNathammi ? 2 / motuM sadosamidaM kiM tuha vayaNassa sAricchaM ? 3 // 4 // tIe lahiUNa bhnniyN-kmlN| tao ahaM Niggao, gao NiyayamAvAsaM / bIyadiyahe samAgao / puNo vi tIe paDhiyaM paNDattaraMsamayaM bhavaNaM bhaNa kerisaM ? 1, ca jubaINa kerisaM naTaM ?2 / ramaNINa saMyAyai kerisaM ca cittaM sakAmANaM ? 3 // 5 // mae lahiUNa bhaNiyaM-sAhi lAsaM / puNo bhae paDhiyaMbhaNa jalayaraM saviNhuM 1, kiM sahayaraM ca hoi bhuvaNammi 12 / bhaNa keriso vasaMto viyasiyasahayAskamalabaNe 13 // 6 // tIe lahiUNa bhaNiyaM-meyaraMdAmoyara mnniio| to ahaM gayo / puNo aNNadivase biMdumatIhiM khelliyaM / tao biMdumatI lihiyA, taM jhaa-de|.7 Dha dhaaH| 3.8.7dha Dha.7... 7. .... I (? : : deg : 0 0 0 0 0 0 0 0 00 li ga ne..i0i)|| sA vi lihiyANaMtarameva jANiya ttidevassa matthae pADiUNa savvaM sahati kApurisA / devo vi tANa saMkai jANaM teo pariSphurai // 7 // puNo pAsaehiM, puNo cauraMgapiDaehiM / evaM ca jati diyahA, sarai saMsAro / Na ya tIe amipyAro pajjai ti| tao mae ciMtiyaM-keNa uNa uvAeNa imIe abhippAo NajjihI ? / evaM ciMtAvaro rayaNIe mutto / divo ya rayaNIe carimajAmammi aviNo jahA-"gahiyakusumamAlA egA itthiyA maha samIve aagyaa| tIe AgaMtUNa bhaNiyaM jahAgiNha eyaM kusumamAlaM, bahUNi divasANi tuha imIe saMkappiyAe" ti / tao ahaM kusumamAlaM geNhaMto ceva viuddho / kayaM mae uciyakaraNijaM / uvaviThTho asthAiyAmaMDave / ciMtiyaM ca mae-saMpaNNaM samIhiyaM ti| tAva ya paDihAreNa jANAviyaM jahA-deva ! ego parivAyago daure ciTThati, bhaNai ya 'ahaM bhairavAyarieNa pesio rAyaputtassa dasaNaNimitta' ti / evamAyaNNiUNa bhaNiyaM mae-lahuM pavasaya / to paDihAreNa pesio| diho ya so mae dIhaciviDaNAso IsIsirattavaTTaloyaNo thUlatikoNuttimaMgo samuNNayadIhadasaNo laMboyaro dIhasaNhajaMgho sirAulasaMvaliyasavyAvayavo / paNamio ya so mae / dAUNa AsIsaM upaviTTho"Niyae kahAsaNe / bhaNiyaM ca teNa-rauyautta ! bhairavAyarieNa ahaM pesio tumha smiivN| [mae bhaNiyaM-] kahiM puNa bhagavanto ciTThanti ? / teNa bhaNiyaM-Nayarassa bAhiriyAe / mae bhaNiyaM-amhaM te dUratthA vi hu guravo, tA sohaNaM bhayavaMtehiM adviyaM jamihAgaya tti, vaha tumbhe", sue dacchAmi / tti bhaNiUga visajjio parivAyao, gao y| .. 1 degse Agao tIe je / 2 pIya' sU / 3 sAmiNI kA kaheha sU / 4 kahai puNo niyarakkhaM je / 5 bhatra caturthapAdasthapraznottaraM 'svaraktI' ityetadvihAya nopalakSito'rtho'syAH prahelikAyAH / 6 prathamapraznottaram -'kam' pAnIyam, dvitIyapraznottaram-'alaM' bhUSaNArthe, tRtIyapraznottara 'kamala' paGkajam / 7 sayAtayi suu| 8. prathamapraznottaram -'sA'hi' sarpayuktam. dvitIyapraznottaram-'salAsya' vAdya-nRtya-gItAdiyuktam, tRtIyapraznotaram -'sAbhilA' abhilASasahitam / 9 prathamapraznottaram-'makara-dAmodara ' sadovizeSaH-hariH(1), dvitImapraznottaram-'maNayaH' ratnAni, tRtIyapraznottaram"makarandA''modaramaNIyaH' puSpassasugandhisundaraH / 10 hastadrayAntarmataH pAThaH pustake nAsti / 11 sumiNe je / 12 bAre je / 13 eyamA je / 14 pavesasi / taM suu| 15 ho calaNatie ka je / 16 rAyaputta je / 14 me, mahamAganchAmne / ti maNi je| Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20-21 sayaMbhuvAsudeva-bhaddabaladevANa cariyaM / 119 bI divase paccUse kayasa yalakaraNijjo gao bhairavAyariyadaMsaNatthaM ujjANaM / diTTho ya vagdhakattIe upaviTThI maharavAyaribho / ahio ya ahaM teNaM / paDio ya ahaM calaNesu / ausIsaM dAUNa miyakartti daMsiUNa bhaNiyaM teNa jahA-uvavisasu ti / mae bhaNiyaM bhayavaM ! Na jaittamevaM avaraNaravatisamANattaNeNa maM khalIkAuM, avi ya Na tumha esa doso, esa imIe evaMviiNaravasayaseviyAe rAyalacchIe doso tti, jeNa bhayavanto vi sIsajaNe mamammi NiyaAsaNappayANeNaM evaM vatraharanti, bhayavaM ! tumhe majjha dUraTThiyA vi guravo, ahaM puNa niyayapurimuttarIe utraviTTo / thevavelAe bhaNiumAdatto-bhayavaM ! kayatyo so deso NayaraM gAmo paeso vA jattha tumhArisA pasaMgeNAtri Agacchanti, kimaMga puNa uddisiuM ti, tA aNugyahio ahaM tumhAgamaNeNaM / jaiDahAriNA bhaNiyaM - girIhA vi guNasaMdANiyA kuNaMti pakkhavAyaM bhaviyajaNe, tA ko Na tumha guNehiM sarmAgarisio ? tti, avi ya tumhArisANa visamAgayANaM gikiMcaNI amhAriso kiM kuNau ?, Ne hu mayA jammadhyebhiti pariggaho kao, daviNajAeNe ya viNA Na logajattA saMpajjai tti / evamAyaNNiUNa bhaNiyaM mae - bhayavaM ! kiM tumha loga~jatAe paoyaNaM ?, tumhAsIsAe ceva asthittaM loyassa / puNo bhaNiyaM jaDahAriNA - mahAbhAya ! guruyaNapUyA pemmaM bhattI sammA saMbhavo viNao / dANeNa viNA Na hu NivvaDaMti sacchammi vi jaNammi ||8|| dANaM daviNeNa viNA Na hoi, daviNaM ca dhammarahiyANaM / dhammo viNayavihUNANa, mANajuttANa vigao vi ||9|| mAyaNiUNa bhaNiyaM mae-bhayacaM ! evameveyaM, kiMtu tumhArisANaM avaloyaNaM " cetra dANaM, Aeso caitra sammANaM, tA AisaMtu bhayavanto kiM mae kAyavvaM ? ti / bhaNiyaM bhairavAyarieNa - mahAbhAga ! tumhArisANaM parotrayArakaraNatalicchANaM asthijaNadaMsaNaM maNorahapUraNaM ti, tA asthi me bahUNi ya divasANi kayapuvvasekssa mantassa, tassa siddhI tumae AyattA, jai egadivasa mahAbhAgo samattavigghapaDighAyahettaNaM paDivajjai tao mahaM saphalo aTThavarisamaMtajAvaparissamo hoi tti / tao mae bhaNiyaM - bhayavaM ! aNuggahio imiNAeseNaM ti, tA kiM mae karhi vA divase kAyantraM ? ti AisaMtu bhayavantI / tayaNaMtarameva bhaNiyaM jaDahAriNA jahA - mahAbhAga ! imIe "kiNhacaudasIe tae maMDalamgavAvaDakareNa Nayaru'bAhiriyA gAgiNA masANadese jAmiNIe samaikaMte jAme samAgantavyaM ti, tatthAha tihiM jaNehiM sameo ciTThIssAmiti / tao mae bhaNiyaM evaM karemi / tao aikaMtesu divasesu samAgayA jAmiNI cauddasIe / atthaMgayammi bhuyaNekkaloyaNe "diNayare uttharie timi - rappasare maiMyA visajjiyAsesase vaiyeNaM 'siro mahaM dukkhai' tti pesiyA vayaMsayA / tao egAgI paviTTho sovaNayaM / parihio paTTajugassa paTTo / gahiyaM maMDalaggaM / Niggao NayarAo pariyaNaM vaMciUNa egAgI / diTTho ya mae bhairavAyario masANabhUmI, ahaM pitehiM / bhaNiMo ya ahaM jaDahAriNA - mahAbhAga ! ettha bhavissanti vibhIsiyAo, tA tae ime tiSNavi rakkhiyavvA ahaM ca, tujjha puNa jammappabhiI aviNNAyabhaya sarUvassa kimuccai ? ci, tA tuhANuhAveNa karemi ahaM sAhaNaM ti / tao mae bhaNiyaM - bhayavaM ! vIsatyo kuNa, ko tuha sIsavAlaM pi NAmeuM samattho ? ti / eyamAyaNiUNa gahiyaM maDayaM, jAlio tastai muhe aggI / patthuyaM maMtajAya (va) puvvaM homaM / o AraDanti sivAo, kiliklinti veyAlagaNA, hiMDaMti mahADAiNIo, udvaMti mahAbibhIsiyAbho, sarai mantajAtro, ma khubbhanti tiSNi vi jaNA / jAva ya ahaM uttaradisAe gahiyamaMDalaggo ciTThAmi tAva ya bahiraMto tihuyaNaM palaya marasiyANakArI bharanto mahiharakuharAI samucchalio bhUmiNihAo / sahasA samAsaNNameva vihaDiyaM dharaNimaMDalaM / samuTThi sIhaNAyaM muyanto kAlameho vva kAlo kuDilakasiNa keso puriso / tassa ya "sIhaNApaNaM paDiyA te "isevi je 5 yA ceva guje / 6 jAhA je / sU, ppabhiI pyabhi / 11 Na viNA sU / 12 eyamA je / 13 ga / 17 ceya je / 18 ugattaNaM je / 19 kamha je / 20 tihiM sameo vayajaNe si' je / 25 'o ahaM jAhA je / 26 tuha sIsANa vivA U maha 1 o ahaM sU / 2 AAsiya je / 3 juttameyaM je / 4 8 mAkarije / 9 Na ya ma je / 10 ppabhi pari batAe je / 14 bhAga ! je 15 saMbhamo je / 16 meya je khe / 21 bhuvaNe je / 22 divasamare je / 23 mae le / 24 je / 27 ssa vayaNe a je 28 siMha je / For Private Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 cauppannamahApurisacariyaM / tiNi vijaNA disaayaalaa| bhaNiyaM ca teNaM-re re divaMgaNAkAmuya ! saivAyariyAhama ! Na viNNAo ahaM tae mehaNAyAhihANo khetapAlo ihaM parivasaMto?, mahaM pUyamakAUNa maMtasiddhiM ahilasasi ?, eso saMpayaM ceva Na hosi, eso vi tumae viyArio rAyautto aNuhavau sagIyassa aviNayassa phalaM / tao mae taM daThThaNa bhaNiyaM-re re purisAhama ! kimevaM palavasi ?, jai asthi te porusaM tA kimevaM palavieNaM?, ahimuho samAgaccha jeNa daMsemi te gajiyassa phalaM ti, purimassa hi bhuesu vIriyaM, Na sadadadare ti| tao eso amarisio valio majjha sammuhaM / aNAuhaM ca dadruNa mae samujjhiyaM maMDalaggaM / saMjamIkayaM parihaNayaM saha kesapAseNaM / payarTI doNha vi vAhujuddhaM / laggA jujjhiuM vivihakaraNehi kattarippahArehiM / evaM ca jujjhaMtANaM mae pADio so duhvaannmntro| sattappahANataNeNa ya vasIko / bhaNiyaM ca teNabho mahApurisa! muMcasu tuma, siddho he tuha imIe mahAsattayAe, tA bhaNa kiM tuha kIrai ?, tti, mae bhaNiyaM-jaM esa jaDahArI samIhai taM tumaM kuNasu jai siddho / teNa bhaNiyaM-eyassa tuhAvaTuMbhasiddhamantassa saI ceva siddhaM savvaM, tuha puNa kiM kIrau? tti / mae bhaNiyaM-majjha ettieNa paoyaNaM jameyassa siddhi tti, tahA vi jai sA mama bhajjA kaha vi vasattaNaM mahaM Nijjau tti / teNa uvaogaM dAUga bhagiyaM-bhavissai sA tuhaM kAmarUvittaNapasAeNa, tumaM puNa majjhANuhAveNa kAmarUpI bhavissasi / dAUNa varaM gao veyaalo| __iyareNa siddhamantega bhaNiyaM-"mahAbhAga ! tuhANuhAvega siddho maMto, saMpannaM samIhiyaM, jAyA 'dibadiTThI, ullasiyaM amANusocciyaM vIriyaM, samuppaNNA aNNa cciya dehappahA, tA kiM bhaNAmi tuma ?, ko seviNe vi tumaM mottUNa aNNo evaMvihaM maggaM parokyArekkarasiyaM paDivajjai ?, ahaM tumha guNehiM uvakaraNIkao Na sakkuNomi bhAsiuM 'gacchAmi" ti sakajaNiThurayA, 'parovayAratapparo si' tti attheNaM ceva diTThassa puNarutaM, 'tumhAyattaM jIviyaM' ti Na NehabhAvociyaM, 'baMdhavo si' ti dUrIkaraNaM, "NikAraNaM parovayArittaNaM' ti aNuvAo kayagghAlAvesu, 'saMbharaNIo ahaM' ti aannttiyaadaannN"| evamAdi bhaNiUNa gao bhairavAyario saha tehiM sIsehiM / ahaM pi pakkhAliUNa sarIraM paviTTho NiyayamAvAsaM / mukko paTTasADao, Thio atyAiyAmaMDave / gao ya kaNagaimatIbhavaNaM / payattA goTThI / paDhiyA tIe paheliyA payaDarUbaho [payaDarUvaho] siddhamaMtassa, ko aMggae ThAi taho sayalu lou "NidaNaha laggaho / pucchaMtaha sappaNauM jAiAI bhunniyruupho| jasu joIsaru appaNihiM, bhajjai kiMpi kairevi / taM phuDaviyarDaMki raNauM, iyaru kiM jANai koI // 10 // mae lahiUNa bhaNiyaM-kiM / mae paDhiyA hiyAliyAjai sikvavio sIso jaINa rayaNIe jujjai Na gaMtuM / tA kI(sI)sa bhaNai ajjo ! mA kaippasu do vi sarisAI // 11 // tIe bhaNiyaM-divvaNoNI khu so| puNo vi tIe paDhiyA "hiyAliyAjai sA sahIhi bhaNiyA daio te dosamaggaNasayaNho / tA kIsa muddhaDamuhI. ahiyayaraM gannamubahai ? // 12 // mae bhaNiyaM-jeNa vallaha tti / to ahaM udviUNa gao NiyayamAvAsaM / kayamuciyakaraNijjaM / atyamie bhuSaNekkapadIve diNaiyare pesiyA vyNsyaa| gayA jaammettrynnii| gahiyaM mae maMDalaggaM / mANusacakkhUNa agoyarIbhUyaM rUvaM kAUNa gao knngmiibhvnnN"| sA ya ThiyA dhavalaharovaribhUmiyAe, pAsesu duve dAsaceDIo ciTThanti, bAhiM pi jaamillgaa| bIyabhUmiyAe egadese Thio" ahaM / tAva ya tIe bhaNiyA egA jaNI-hale ! "kittiyA rayaNI ? / tIe bhaNiyaM-duve paharA kiMcUNa tti / 1 disApAlA je / 2 kAriU / 3 veyArio je / 4 te eya(ya)ja je / 5 ahaM je / 6 jaDAhA je| . mahA''Ni je| 8 divvA dije / 9 suiNe je / 1. mattaM mahaM paroM sU / 11 mi / saMsU / 12 aNuvAe je / 13 gavaibha je| 14 aggie je / 15 NidaNahaM sU / 16 apaNihi sU / 17 karei suu| 18 DukkittiyauM iyaro suu| 19 asyAH prahelikAyAH praznottarANi na parijJAyante / 20.23 paheliyA je / 21 saMkasu je / 22 'NI su(sI)so sU / 24 valahe ti je / 25 divasayare je / 26 NaM / ThiyA sa. jAva ya ThiyA je / 27 bho ha je / 28 kettiyA je / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20-21 sayaMbhuvAsudeva-bhaddabaladevANa cariyaM / 121 o tIe maggiovhANasADao / pakkhAliyaM aMgaM, lUhiyaM pahuMsueNa / kao aMgarAo / gahiyaM savisesamAbharaNaM / parihiyaM paTTasUyaM / viuruvtriyaM trimANaM, ArUDhAo tiSNi tri jaNIo / ahaM pi ekakoNammi samArUGo / gayaM ca uttaradisAhuttaM maNo vtra sigdhaM vimANaM / oiNNaM ca saratIrAe NaMdaNavaNassa majjhayAradese / tattha ya asogavIhiyAe heo fast re vijjAha / kaNagamatI ya NIsariUNa vimANAo gayA tessa samIvaM, paNamio ya / teNa bhaNiyaM-uvavisasu / thervelAe ya avarAo vi tiNi jaNIo taheva samAgayAo / tAo tri paNamiUNa tayaNumatIe uvavidyAo / tradore ye atri AgayA tattha bijjAharA / tehiM ca samAgaMtUNa, puvvuttaradisAbhAe bhagAo usahasAmiNo ceiyaharaM tattha gaMbhrUNa puvtraM kayaM uvalevaNa-sammajjaNAiyaM / gao so vijjAharo tattha / tAo vi cacAri jagIo gaMtUNa ya tattha The vivINA, aNNAe ve gahio, abarAe ADhattaM kAyalIpahANaM geyaM / evaM ca vihIe kayaM bhuvaNagurugo majjaNayaM / cilitto gosIsacaMdaNeNa / AroviyANi kusumANi / uggAhio dhUo / payaTTiyaM gaThThe / vijjAhareNa bhaNiyaM - ajja kIe o ? / tao uTTiyA kaNargamatI, samAraddhA NacciraM / NaccantIe a imIe egA kiMkiNI saguNA tuTTiUNa gayA / gahiyA sA mae, saMgotriyA ya / gaviTThA ya tehiM sA''yareNa Novaladdha tti / uvasaMghariyaM ca gavaM / visajjiyAo teNa are niye ThANe dikariyAo / kaNagamaI vi samArUDhA vimANaM saha dAsaceDIhiM / ahaM pi taheva samArUDho / samAyaM karNagamabhavaNaM vibhANaM / furiaNa ahaM gao yiyabhavaNaM / alakkhio ceva paviDo niyayabhavaNaM / jAmasesAe rayaNIe patto / uTThao ya samuTThie sUrie / kayamuciyakaraNijjaM / samAgao ya maMtiputto maha mitto bhaisAgarAhihANo / tassa mae samappi - yA kiMkiNI | bhaNio ya so mae jahA kaNagamatIe maha samIvargatassa uppejjasu, bhaNejjasuya 'paDiyA esA mae laddha' ti / teNa bhaNiyaM evaM karemi tti / o ahaM kaNagamatIgehaM / diTThA sA mae / uvaviTTho diNNAsaNe / uvavidyA ya sA maha samIve paTTamasUriyAe / patthu sArIhiM jUyaM / jio ahaM / maggiyaM kaNagamatIe gahagayaM . kiMkiNI maisAgareNa / paJcabhiNNAyA ya sA imIe / bhaNiyaM ca tIe-kahiM esA laddha ? ti / mae bhaNiyaM kiM kajjaM ? / tIe bhaNiyaM evameva / mae bhaNiyaM - ja kajaM tA gehasu, amhehiM paDiyA esA laddha ti / tIe bhaNiyaM kahiM parase laddha ? tti / mae bhaNiyaM - kehiM tuha paDiyA ? | tIe bhaNiyaM - Na yANAmi / mae bhaNiyaM - eso mahasAgaro Nemittio savvaM bhUyaM bhavvaM ca jANai tti, imaM puccha jaistha paDiya tti, eso ceva sAhissA tti / pucchio kaNagamatIe maisAgaro / teNa "vi ya mahAhippAyaM NAUNa bhaNiyaM - ve niveyaissAmiti / tIe bhaNiyaM evaM ti / gao ya ahaM tIe saha pAsa hi khelliu~ * niyayAtrAsaM / o athamie sUrie gayAe jAmamettAe rayaNIe tahevAhaM egAgI gao kaNagamatIe bhavaNaM / diTThA taheva sA mae / pugo tritIe taheva pucchiUNa rayagiM viuruvtriyaM vimANaM / samArUDhAo ya tiSNi vi jaNIo tattha / ahaM pi tava / pattAgi tamude / puvtrakrameNeva NhavaNAgaMtaraM samAraddho havihI / vINaM vAyaMtIe ya kaNagamatIe paDiyaM calagAo uraM / gahiyaM ca mae / gacchaMtIe paloiyaM, NovaladdhaM ti / puNaratri samAgayA vimANeNa NirtheyabhavaNaM / ahaM pi patto nAmasamettAe rayaNIe giya~yabhavaNaM / sutto uTThao ya Na ya keNai upalakkhio / viuddho ya paare | samAgao maisAgaro / samappiyaM tassa uraM / sikkhaviUNa lahuM ceva gao ahaM saha teNa vayaMsaeNaM kaNagamatIbhaNaM / aTThao ya kaNagamatIe, diNNamAsaNaM, uvaviTTho ahaM / uvaviTThA ya sA maha samIve / patthuyA goTThI gUDha / pahica tIe - 1 tassamIvaM je / 2 ya samAgayA aNNe vi tattha je / 3 kAe je / 4 'NU ava sU / 5 dhuvo je / 6 gavaI je 7 ya 'gavatI' sU / 9 yassa appe' je / 10 kaI je / 11 janya ya pa je 12 vi mahA sU / 13 yaM paccUse Ni sU / 14 "u / tabha sU / 15 niyama je / 16 sesAe je 17 niyayaM bhavaNaM / suttuTTio je / 18 dege / Agao je / je Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 cuppnnmhaapuriscriy| kharapatraNAhayakuvalayadalataralaM jIviyaM ca pemmaM ca / jIyANa jovvaNaM dhaNasirI ya, mae bhaNiyaM dhammaM dayaM kuNaha // 13 // tayaNaMtaraM kaNagamatIe kiMkiNIlAbhasaMkiyAe pucchiyaM maisAgaramuddisiUNa jahA-paloiyaM joisaM bhavayA ? / teNa bhaNiyaM-paloiyaM, aNNaM pi tuha kiM pi paDheM / tIe bhaNiyaM-kiM tayaM ? / teNa bhaNiyaM-kiM tumaM Na yANasi ? / tIe bhaNiyaM-jANAmi ahaM jahA pArTI, kiMtu udeseNaM Na yANAmi jattha NaTuM ti, tumaM puNa jANasu 'kiM tayaM ?, kahiM ca NaTuM?' ti| mae bhaNiyaM-majjha aNNeNa sAhiyaM jahA-dUrabhUmIe NeuraM calaNAo kaNagamatIe paDiyaM, taM ca jeNa gahiyaM so mae jANio, Na kevalaM jANio tassa itthAo mae gahiyaM / tao kaNagamaI kiMkiNIvuttaMteNeva khuddhA Asi, saMpayamaNeNa vuttaMteNa suTaThusamAulIhUyA jahA-ahaM jANiyA aNNattha vaccantI, tA Na yANAmi 'kiM paDivajjissaM ?,' ko vA esa vuttaMto?, kimayaM saccaM ceva Nemittio ?, ahavA jai Nemittio to kevalaM jaM NaTuM tameva jANau, kahaM puNa majjha tattha paTuM ayaM ihaTThio ceva jANai pAvei ya ?, tA bhaviyavamettha keNa vi kAraNeNaM, ayaM ca imesu diNesu lahuM ceva maha gehe samAgacchai, gidAsesakasAyaloyaNo ya, tA keNa vi paoeNaM ayameva maha bhattA tattha gacchai tti maha AsaMka tti / evaM ca ciMtiUma bhaNiyaM kaNagamatIe-kahiM puNa taM NeuraM jaM tumhe hiM joisavaleNa saMpattaM ? ti / tao maha muhaM paloiUNa maisAgareNa kaDihAUNa samappiyaM / gahiyaM ca knngmiie| kaNagamatIe bhaNiyaM-karhi puNa tumhehiM eyaM pAviyaM ? ti / mae bhaNiyaMkahiM puNa eyaM NaTaM ? ti / tIe bhaNiyaM-jahA imaM maha NaDaM tahA saI ceva ajautteNa diLaM ti / mae bhaNiyaM-maijjha'NNeNa sAhiyaM, ahaM ghuNa amuNiyaparamatyo Na yANAmi jaM jaihAvuttaM ti| tIe bhaNiyaM-kimaNeNaM NavayaNegaM ?, kiM bahuNA ?, sohaNameyaM jai saI ceva ajauttega dilu, ahamaNNeNa kegAvi sAhithaM tao Na sohaNaM ti, jo jalagapaveseNAvi maha Natthi sohi tti / mae bhaNiyaM-kimettha jalaNappaveseNaM ? / tIe bhaNiyaM-sayameva viNNAhI anja utto, jahA ettiyaM viNNAyaM tahA sesa pi jANissai tti / evaM bhaNiUga sakheyA ciMtAurA ya vAmakarayalammi hatyaM NimeUNa ThiyA / to ahaM thevavelamacchiUNa kAUNa ya sAmaNNakahAo maisAgareNa saddhiM hasAveUNa ya aNNakahAlAveNa kaNagamaI gao NiyayamAvAsaM ti| puNo puvvakkameNa ya jAmamettAe rayaNIe gao kaNagamatIe gehaM ti| diTThA kaNagamatI saha dAsaceDIhiM vimagA ki pi kiM pi aphuDakvaraM mantayantI / uvaviThTho ya ahaM te(? tA)siM samIve aNuvalakkhio / tao thevavelAe bhaNithaimegIe dAsaceDIe jahA-sAmigi ! kIrau gamagAraMbho, aikkamai velA, rUsihI so vijAharAhivatI / tao dIhaM NIsasiUga bhaNiyaM kaNagamatIe jahA-"halA ! kiM karemi ?, maMdabhAiNI ahaM teNa vijAharagarideNa kumArabhAvammi NeUNa samayaM gAhiyA jahA-jAva tumaM mae NANuNNAyA tAtra tae puriso NAhilasaNIbho / paDivaNaM ca taM mae / jagayANuroheNa vivAho vi aNumaNNio / aNumayA ya piyayamassa / ahaM "pi guNa-rUvAkhittahiyayA tapparAyaNA jaayaa| jANio ya vijAharavaiyaro maha bhattuNA / tA Na jANAmi 'pijavasAgameyaM bhavissai ? ti sAsaMkaM maha hiyayaM / kiM vA esa maha daio tammi vijAharakovajalagammi payaMgattaNaM paDivajjissai ? tti, ubAu so maM cetra vAvAissai ?, kiM vA aNNaM kipi bhavissai ? tti / sabahA samAulIhayA imeNaM deheNaM ga yAgAmi 'kiM karemi ?,' duTo vijAharo piyavalajutto ya / daDhamaNuratto ya bhattAro Na chaDDei aNubaMdha, garuo jodhaNAraMbho vahupaJca bAo ya, garu pAI jagaya-sanuskhAI, visamo lobho, aikuDilA kajagaI, to eyAe ciMtAe daheM samAulIhUya di" / puNo tamAyajiUNa bhaNiyaM dAsaceDIe-jai evaM tA ahaM ceva tattha gacchAmi, sAhissAmi ya jahA-si dukkha tti, tao jANissAmo 'kiM so paDivanjissai ?' ti / kaNagaimaIe suiraM cintiUNa bhaNiyaM-evaM hou ti| siuM jahA je / 2 hattho sU / 3 gavatI su / 4 i je / 5 gavatIe je / 6 paloeUNa je / 7 kahaM je / 8 kaha puNa tumha imaM Na je / 9 majjha Nega je 10 puNa para je / 11 jahAvataM je / 12 maMtatI je / 13 bhetIe suu| 14 tu sU / 15 uyAhu je / 16 tA imIe je / 17 gavatIe sU / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20-21 sayaMbhuvAsudeva madabaladevANa cariyaM / kyaNatarameva kaNagamatIe biurupiyaM vimANaM / mae ciMtiyaM-sohaNaM kamimIe ja Na gaya tti, ahameva tasya gaMtUNa avaNemi vijjAharaNariMdattaNaM, pheDemi pekkhaNayasaddhaM, dUrIkaremi jiyaloyaM / ti ciMtayaMto saha tIe dAsaceDIe ArUDho vimANekadese / gayaM taheva taM vimANaM tamudesaM / / jAva ye usahasAmiNo NhavaNaM kAUNa Namu samAraddhaM tAva ya sA dAsaceDI saMpattA tamudesaM / NIsariUNa vimANAyo ubaviTThA egadesammi / pucchiyA ya avareNaM vijjAhareNaM-kimUsare tuma samAgayA ?, kahiM ca kaNagamai ? ti / tao tIe bhaNiyaM-Na sohaNaM sarIraM kaNagamaIe to ahaM pesiya tti / taM soUNa bhaNiyaM vijAharaNarideNa-tubbhe kareha pekkhagayaM, ahaM tIe sohaNaM sarIraM karissAmi / [tti jaMpie saMkhuddhA ceddii| sajjio mae pariyaro, saNAhIkayaM ca khaggarayaNaM / tAva ya uvasaMhario paTTavihI / jIsario devaharayAo vijAharo / gahiyA ceDI kesapAsammi, bhaNiyaM ca teNare duduceDi! paDhamaM tuha ceva ruhirappavAheNa maha kohaggiNo hou NicavaNaM, pacchA jahociyaM karessAmi suha saamisaaliie| taM cA''yaNNiUNa bhaNiyaM ceDIe-tumhArisehiM saha saMgamo evaMvihavaiyarAvasANo tti, tA kuNasu jaM tujjha aNusarisaM, eyaM amhehiM punvameva saMkappiyaM ti, Na etya acchariyaM / tayaNaMtaraM ca daDhayaraM kuvieNaM bhaNiyaM vijAhareNaM-kimevaM palayasi ummattA iva ?, saMbharasu iTTadevayaM, gacchasu vA saraNaM ti / tao bhaNiyaM ceDIe eso cciya sura-vijjAhariMda-Nara-tiriyavacchalo bhayavaM / usaho telokagurU saraNAgayavacchalo sario // 14 // saraNaM aDatIe mahaM ko hojja amANusAe ghorAe ? / taha vi akArimadhIro tti ajjautto mahaM saraNaM // 15 // eyaM ca soUNa bhaNiyaM vijjAhareNaM-sAhasu ko so tuha ajjautto ? tti / mae ciMtiyaM-sohaNaM pucchiyaM, mahaM pi saMsao ceva / tao bhaNiya ceDIe jeNa samakkhaM ciya NaravaINa guNa-rUva-vikkama-baleNa / sohaggajayapaDAya vva suyaNu maha sAmiNI gahiyA // 16 // jegaM ciya garuyaguNeNa sayalasatthatthabhAviyaraseNaM / dUre vi Thio NAo tumaM ti keNai paoeNaM // 17 // jeNa tumaM diTTho cciya Na hosi bhuSaNammi sAhasadhaNeNaM / teNamahamattaNo kIramANamicchAmi kila rakkhaM // 18 // "evamAyaNNiUga daTThoDabhiuDibhAsureNa bhaNiyaM vijjAhareNa-tassa NarAhamassa saraNeNamavassaM Natthi te jIviyaM / ti bhaNamANeNa vijjucchaDADovabhAmuraM kaDDhiyaM maMDalaggaM / Nilukko tabbhaeNa taruyaraMtaresu sanyo vi pariyaNo / etthaM tarammi mae payaDIhoUNa hasiUga ya bhaNiyaM-re re vijjAharAhama ! kAvurisa ! itthIjaNamajjhekkavIra ! jubaINaM uvari khaggaM kaDDato Na laiMjasi attago paMcabhUyANaM ?, ahaM pi evaMvihapurisesu khaggaM vAvArento lajjAmi ti, tahA vi evaMvihe vaiyare kimaNNaM kAyavyaM ? ti, gissaMsayaM saMpayaM Na hosi tti, abhimuho valasu / tti bhaNaMteNaM kaviyaM pariyarAo maMDalaggaM / so vi gahiyAuho balio majjha smmuho| payaTTA bhabhiu paroppAM chida'NNesagaparAyaNA / bhIo tassa pariyago dAsaveDI ya / to oiriyaM te mamopari maMDalaggaM / vaMciyaM taM mae dakkhattaNegaM / taha cevAbhimuho tthio| ullAliyakhaggarayaNo puNo mae vAhio "jaMghAdesammi khaggapahAro / laggaM ca IsIsi maMDalaggaM / tao ullalio so uparihattaM / ghattio pahAro mama siroharAe / mae vi uparihattaM vAhiyaM maMDalaggamalakkhameva / tAva ya tassa saha bhuyAe paDiyaM bhUmIe khaggarayaNaM / gahiyaM vAmahatthega teNa dakkhayAe / puNo vi ghattio vAmahattheNeva mamovari phaaro| mae "vi vaMciUNa tayaNaMtarameva ullAliga khaggAyaNaM chiSNaM sIsaM vijAharassa paDiyaM dharaNIe / tanvAgAyaNANaMtarameva bhIo pariyaNo AsAsio mae / tAo tiNNi vi kaNNagAo maha smiivmlliinnaao| bhagiyaM ca tihiM vi jaNIhi-moyAciyAo amhe imAo vijjAharapisAyAo, tA saMpayaM tumaM amhANa gatI / maNa 1ya patthuyaM u suu| 2 NIhari je / 3 kimusphUre je / 4 harideNa tuma ke je / 5 mayA je / 6 saMghari je / 7 NIhario je / 8 NibahaNaM sU / 9 smAmo je / 1. 'devayA je / 11 aDavIe je / 12 mavIro je / 13 tumaM sU / 14 ya dA'saceDIe je / 15 eyamA je / 16 taruaMta je / 17 tare mae je / 18 lajjio si asa sU! 19 bhaha e sU / 20 mamopari 21 jaghadeM sU / 22 vi citika su| Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 cauppannamahApurisacariyaM / bhaNiyaM-kassa saMtiyAo tumhe ? / tAhi bhaNiyaM-rAyadhUyAo / tamAyaNNiUNa mae bhaNiyaM-kassa rAiNo ? / [? egAe bhaNiyaM-ahaM dullaharAyassa saMkhaurasAmiNo kaNNagA ceva ciTThAmi, eyassa bhaeNaM Necchio mae vivAho / mae bhaNiyaM-ki NehaNiyaM jyAhu aNNaha ? ti / tIe bhaNiyaM-"kuo Neho ?, kiMtu ahaM rayaNIe koTTimatalammi suttA avahariyA aNeNaM vijAhareNaM, tao ahaM jinbhaM kaDDhiUNa vAvAiumAdattA / to teNaM bhaNiyaM-mellemi tumaM jai maha vayaNaM karesi / mae bhaNiyaM-kerisaM ? / teNa bhaNiyaM-mae mukkAe bhattA icchiyavyo / taM ca mae paDivaNNaM / bhaNiyaM ca teNa-maha samIvaM paidiNaM rayaNIe samAgantavvaM, tumha(hA)gamaNaNimittaM ca ciMtiyaM ceva vimANaM bhavirasai tti / evaM NiyamiUNa ahaM tattheva sayaNIe mukaa| AgacchAmi ya paihiNaM eyassa samIve / sikkhaviyA ya vaMsaM vAeuM / nimmaviyaM ca usahasAmiNo paDhamatitthayarassa devaharayaM vijAhareNaM / eyAo vi tiNi vi jaNIo NibbaMdha kAUNa evaM ceva mukkaao| sikkhaviyAo ya aulAva-vINAiyAo kalAo / vilasai so paidiNamevaM amhehi saddhi sriirmphusNto"| tao mae 'sohaNaM' ti bhaNiUNa visjjiyaa| gayA ya giyaeNaM ceva vimANeNaM sahANaM ti / iyarAo vi doNNi vi jaNIo sAhiUNa niyajaNaya-NayarAiyaM taheva gayAo / __ ahamavi saha ceDIe samArUDho tammi vimaanne| samAgayaM kaNagamatIbhavagaM vimANaM / oiNNANi amhe / uvasaMhariyaM vimANaM / diTTho ahaM kaNagamaIe / daMsagANaMtarameva bhaNiyaM tIe-kiM vAvAio dudhijjAharo ? / ceDIe bhaNiyaMsuThu jANiyaM sAmigIe / kaNagamatIe bhaNiyaM-ajautta ! Na juttamevaM bhavao vavahariuM, jo visamo so vijjAharo / mae bhaNiyaM-ahaM puNa kiM samo tujjha paDihAmi ? / dAsaceDIe bhaNiyaM-"sAmiNi ! kiM bhaNAmi ?, itthIjaNapasaMsagaM pi eyassa 'jiMda' tti, 'dhoro' tti ceTTAe ceva viNAyarasa puNarutayA, 'mahAbala-parakamo' ti payaDiyaM vijjAharamAraNeNeva, 'tuhANurAyagibbharo' ti sAmiNIe sayameva viNNAyaM, 'udAracariu' tti caiUga raja gacchaMteNeva payaDiyaM / upari kiM bhaNAmi ?, eyassa jaM uciyaM taM saI ceva sAmiNI jaannissi"|tti ThiyA ceddii| tao evamAyaNNiUNa bhaNiyaM kaNagamaIe-"halA ! kimettha jANiyavaM?, puvAmeva varamAlAe saddhiM samappiyaM hiyayaM, saMpayaM ahamaNeNe giyajIviyamolleNaM vsiikyaa| saMpayaM dehassa jIviyassa ya esa eva me pahavati tti / kAhamavarassa karievayassa ? / savvahA aNukUlo surUvo uvayArI pio ya, NidesavattiNI ahmimss"| tti bhaNiUNaM kaNagamatI salajjA ahomuhI tthiyaa| tao mae bhaNiyaM-"suMdari ! kimaNeNaM jaMpieNaM ?, Na mae auvvaM kiM pi tuha NimittaM kayaM, jao kiM thevo parihavo 'NiyayabhajjA paravasa' tti ?, tao NiyaparihavavisohaNatthaM savvaM mae ceTThiyaM ti / avi ya laMghijai mayaraharo, appA khippai bhigummi ghorammi / paisijjai gurujAlAkarAlie huyavahe jalie // 19 // dukkhajio caijjai taNaM va tuliUga atthsNghaao| appA dijai ayasassa khaggadhArAe va jahicchaM // 20 // laMdhijai muhivayaNaM, Na gaNijjai guruNo kulaM sIlaM / lajjA vi paricaijjai saha baMdhuyaNeNa NIsaMkaM // 21 // kiM bahugA ?, hayasaMsArasAyarutvahaNadukkhapaDibaMdho / AyAmijjai daiyassa kAraNA mANusassa jae // 22 // tA suMdari ! thevamiNaM, tujjha kae kiMNa kIrai jayammi ? / ahavA supasiddhamigaM dukkhehiM viNA Na sokkhAI" // 23 // evaM ca ahaM kaNagamaIe saha NehagabhiNaM jaMpiUNa tatthe pasutto / tAva ya tassa vijAharassa cullabhAuNA saha kaNagamaIe AgAsammi avahario, puNo ahaM samudamajjhe pkkhitto| tao divyajoeNa paDaNANantarameva puvabhiNNavohitthasamAsAiyaphalahago sattaratteNaM laMbiUga jalaNihiM samAsAiyA tiiraa| "tIe ya kiMci velaM samAsasiUNa kaha kaha vi mahayA kileseNa kayaliphalAdiehiM kayapANavittI "giriNatItIdesammi acchiuM payattA / 'ga ya tammi paese mANusarasa saMcAro' ti tao mae cintiyaM-"kimeyaM tIraM u~yAu dI ?, kiM vA koi pavyayavaro? ti / evaM saMkappa-vikappasamAulo 1 ja.NayA u aNaje / 2 vAiu je| 3 AlAvINA sU je / 4 e ArUDho je / 5 vIro je / 6 maraNeNa, tu je / . eyamA je / 8 pubbameM je / 9 Na jaMpiyajI je / 1. yaNa ku je / 11 dukkheNa je / 12degva ya pasusU / 13 tIe kiMci sU / 14 mahAkile je / 15 giriNo tIra je / 96 tIrammi sU / 17 kimeva je| 18 uyAhu je / / Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20-21 sayaMbhuvAsudeva-bhaddabaladevANa cariyaM / 125 pao thevaM bhUmibhAga, jAva NAdidUradesammi divo tAvasakumArago / go ahaM tassa samIvaM / baMdio ya so mae / diNNA naha teNa AsIsA / pucchio ya so mae-bhayavaM ! ko uNa eso paeso ? tti / teNa bhaNiyaM-jalaNihitIraM / puNo mae bhaNiyaM-kahiM puNa tumha AsamapadaM / teNa bhaNiyaM-io NAdidUrammi / mae bhaNiyaM-gacchamha tumha AsanaM ti| tao ahaM teNa NIo AsamaM / diTThA ya mae kaNagamatI / ahaM pi tIe / tao garuyapamoyAbUriyasarIreNa bhaNiyaM mae-suMdari ! kaha tumaM tassa cuka ? tti / tIe bhaNiyaM-pakkhittA ahaM teNa pavvayavare, tao ya IMha saMpatta tti / to ahaM [taM] samAsAsiUNa gao kulavaisamIvaM / vaMdio bhayavaM / teNAvi diNNA aasiisaa| ucaviTTho tassa samIve / kulabaiNA bhaNiyaM-putta ! kimesA tuha ghariNI ? / mae bhaNiyaM-AmaM / kulavaiNA bhaNiyaM-"iyaM mae aikkaMtataiyadiyahammi bAhiM NiggaeNaM 'egAgigI ceva diTThA, govalakkhio ahaM imIe / tao pAsAiM avaloiUNa bhaNiyamimIe jahA-bhayavatIo! vaNa devayAo ! pariNIyA kevalamahaM bhattAreNaM, Na ye tassa mae ki pi uvayariyaM, teNa uNa majjha gimittaM kiM kiM Na kayaM ?, paloiyA mae tiNi diNe mayaraharatIrA, Novaladdho daio, tA teNa virahiyAe maha jIvieNaM Na poyaNaM, tassa sarIre bhalejaha / tti bhaNiUNa ghiraio paaso| samArUDhA 'baMdhadesammi jAva appANaM kila muyai tAva ya ahaM hAhAravasadagambhiNaM 'mA sAhasaM mA sAhasaM' ti bhaNamAgo dhAvio teyabhimuhaM / saMkhuddhA ya esaa| paloio ahaM / viliyA melliUNa posayaM upavihA taruvarassa hetuo| mae samIvavattiNA hoUNa samAsAsiyA-putti ! kiM NimittaM tuma appANaM vAvAesi ?, kiM tuha bhattA kegai samudammi pakkhitto jega tassa tIraM paloesi ? / tao tIe Na kiMci jaMpiyaM / kevalaM muttAhalasaccha hehiM thUleha" aMsurvidUhi roviumADhattA / taM ca 'ruyati pecchiUNa maha atIvakaruNA saMvuttA / paloiyaM ca mae dinagANega jAva jANio samudapakkhivaNapajjavasAgo NIseso viyro| bhaNiyA ya esA mae jahA-putti ! ehi Agaccha Asamaparya, hosaha tuha tega saddhiM samAgamo taiyadiNammi, vIsatthA hohi / tao AsAsiUga ANiyA AsamapayaM / kArAviyA kaha kaha vi mahayA kile segaM kiMpi pANavittiM / bhakkhiyANi bAhajalapakkhAliyANi kaivi taruphalANi / to "porANakahAhi viuttAga saMjoyaNe kaha kaha piNIyA kappasamANA do vaasraa| ajaM puNa esA maraNekavarasAyA parihariyasayalavAvArA baDurahiM ubarakkhijjamANA dhariyA jAva ya tumaM samAgao" tti / mae bhaNiyaM-bhayavaM ! aNumgihIo mhi, diNNamimIe jIviyaM mahaM c| to ahaM kulavaisamIvAo uDio / go tIe samI / bhaNiyaM ca mae-suMdari ! eyANi tANi sacchaMdacAriNo vihiNo vilasiyANi, esA kammANa pariNaI, evaMvihavaiyarabhaeNaM cattaNiyaghara-kalattA muNiNo sugNAraNNAI samAsayanti, evaMvihavaiyarANaM ca goyarIhonti bhogAhilAsiNo, tA vIsatthA hohi / tti bhaNiUga ghettUNa ya kaNagamati gao girisariyaM / majjio ya vihiNA / kayA tatyeva kayalAtiehiM phalehiM pANavittI / vAhitto kulabaiNA bhoyaNaNimittaM / mae bhaNiyaM-bhayavaM! kayA pANavittI, bhagasu kulapati / pesio mugikumaaro| to ya ahaM tattheva kaNagamatIe saha NuvaNNo / puNo vi teNeva vijAharabhAuNA taha ceva saha kaNagamatIe avahario / gayaNayale NeUNa puNo vi pakkhitto smude| kaNagamatI "ya tattheva aNNapAsammi / samuttiNNAgi ya do vi vihiNioeNa puNo vitanyeva miliyANi / bhaNiyaM kaNagamatIe-ajauca ! kimeyaM ? / mae bhaNiyaM-suMdari ! vihivilasiyaM / tIe bhaNiyaM-"ajjautta ! mA evaM bhaNasu, jao devvassa matthae pADiUga sab sahanti kopurisA / devyo vi tANa saMkai jANaM teo paripphurai / / 24 // tA mA muyasu mahAyasa ! ucchAhaM bhuganimgapapayA(? va !) / majjhatyo taM jAva tAva sattU paripphurai / / 25 // 1 'kumAro je / 2 kaha sU / 3 kahaM je / 4 iha je / 5 egAgiNA je / 6 ya mae sU / 7 paloio ya mae ti.paNa diNa mayaraharatIgae, jo je / 8 buMdha sU / 9 tayAmi je / 1. 'dA esA suu|" pAsAiyaM suu| 12 'hiM asUrhi assubidhiroije| 13 vyatI je / 14 karAbiyA s| 15 porANayaka je / 16 suSNaraNNAI je| 17 kulavati sa / 18 vije| 19 kAvurisA je| 2. devo je / 21 iya je / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 cuppnnmhaapuriscriy| taM kasya gayaM tuha deva ! porasa garuthasasunidailaNaM ? / jeNa sahijjai saha poraseNa dukkhANa riMgolI // 26 // amhArisehi kiM ettha NAha ! saMsArapUraNaphalehiM ? / tumhArisA vi evaM sahanti jaM taM mahAdukkhaM / / 27 / / Na kayaM trihaluddharaNaM, egacchattA ya meiNI Na kyaa| muNijaNaduppariyallaM ca NAha ! Na kayaM tavacaraNaM // 28 // visayA vi Neya bhuttA maNoramA taruNaramaNisahieNa / dulahaM lahiUNa imaM maNuyattaM kiM muhA Nesi ? / / 29 // tujjha kaeNa mahAyasa ! uttammai maha maNo, maNaM kuNasu / veriviNAsaNapimuNaM, tujjha suheNaM ahaM suhiyA" // 30 // tao evaM kaNagamatIe vayaNamAyaNNiUNa mae bhaNiyaM-suMdari ! kiM karemi ?, jeNa adiTo ceva 'devo dhva viyarai sattU, tA saMpayaM tahA karissaM jahA evaM Na kuNai / tti jaMpiUNa ahaM rayaNIe "NikkuNo Thio / sAya ya samAgamao vijAharAhamo / uDhio ya ahaM / 're re vijAharAhama ! kAvurisa ! geNhasu AuhaM, saMpayaM Na hosi'tti bhaNiUNa kaDdiyaM maMDalaggaM mae, tegAvi / saMkhuddho ya eso bhaNio ya mae-are paharasu saMpaya jeNAhaM pi paharAmi / tao saMkhuddhattaNao Na kiMci jaMpiyaM teNaM / tao mae gahio kesapAse / udAliyaM maMDalaggaM / bhaNio ya so mae-are mahApAya! erisegaM baleNaM maha samIvamallINo si ?, tA sAhasu kiM tuha saMpayaM kIrau ? ti / teNa bhaNiyaM-jaM veriyANaM ti / mae bhaNiyaM-suMdari ! eso so gahio tuha vairio vijjAharAhamo, ujjhiyamaNeNAuhe, aNAuhANaM ca asikkhio maha karI pahari / to kaiNagamaIe samIvavattiNIe ThAUNa bhaNiyaM-hayAsa ! keNesA tuMha buddhI diSNa ? ti / teNa bhaNiyaM-bhAujjAyAe ahamevaM kArio mhi / tao eyamAyaNiUNa mae bhaNiyaM-aNatthaparaMparAe kAraNaM mahilAo, Na etya sNdeho| tao 'Na puNo vi tae erisaM kAyavyaM' ti dadaM NiyamiUNa mukko vijjAharo / ahaM cai samAgao kulavatisamIvaM / teNAvi bahuM AsAsio, NIo ya vasimaM ti / tattha ya NagarAsaNNe diTTo mae eko mahAmuNI / vaMdio ya mae / kayA dhmmkhaa| bhaNiyA ya mae kaNagamatI *jahA-suMdari! asAro saMsAro, visamA kammagaI, bahupacavAo gharavAso, calANi iMdiyANi, aikuDilA pemmagatI, ko jANai 'kerisamavasANaM ?' ti, tA varaM saiI ceva chaDDiUNa eyAI pancajjAmo mahApurisacAriya ti / tIe bhaNiyaM-ajautta! sohagameyaM, kiMtu ahigavaM jodhaNaM, visamo visamasaro, Na ya jahicchaM bhAyaM visayasuhaM, Na ya jANijjai 'kerisamavasANaM?" ti, tA aisayanAgiM pucchiUNa jahocciyaM karissAmo tti / mae bhaNiyaM-"suMdari ! juttamabhihiyaM, kiMtu 'ahiNavaM jodhaNaM' ti jaM vuttaM tattha vuDDhasahAko gavajovaNe vi dhiironn suMdaro hoi / iyarANaM puNa vuDDhattaNe vi picaDai tAruNNa // 31 // kopurisAgaM visamo visamasaro, Na uga dhIrapurisANaM / maMsammi khaggadhArA tiNhA, Na uNAi vajammi // 32 // agavarayajahicchiyasaMpaDantabhogehiM lAlio jIvo / saggammi, Na uNa tittI jalaNassa va havaNivaheNaM / / 33 / / jANijjai avasAgammi suyaNu ! bhogehiM Nicchio nnro| cattehiM tehiM gamaNaM jAyai saggA-'pavaggesu // 34 // jaM puNa bhaNiyaM 'aisayaNAgi pucchiUNa jaM karamijaM taM karissAmo' sohaNameyaM, jai antarAle aNNaM kiM pi Na hoii"| tti bhaNiUNa caMdiUNa ya mugiyara paviThTho haM Nayare / bAhiM ThapiyA saa| mae ya io to parimbhamanteNa jUiyaradevayAe pApiyaM maMDayANa mullaM / kArAviyAo ya do maMDaya-kukkuDiyAo / gao ahaM jatthuddese mukA kaNagamatI / diTThA sA mae / abhuTio ya ahaM tIe / kayA pANavittI / ThiyANi ghivittAe paayvcchaae| lakkhio ya mae bhAvo kagagamatIe jahA-puNNahiyaya tti / tao mae ciMtiyaM-sumariyaM mANusANaM bhavissai / tayaNataraM ca ahaM gao sarIraciMtAe / samAgo ya pecchAmi pAyavaMtario / sA ya 1 taha je / 2 "NiDhavaNaM sU / 3 amhAriseNa sU / 4 mayaM suu| 5 eya sU / 6 devo je / 7 Nijjhugo je / 8 korai je / 9 vario je / 1. NirAuhANaM je / 11 kagagavatIe suu| 12 tujha je / 13 pije / 14 Apucchi Uga NIo va je / 15 ego je / 16 sayaM je / 10 cariyAI / tIe je / 18 vIrANa je / 19 kArisANaM je / 20 aMtarAlammi ki pi aNNaM Naje / 21 murNije / 22 bAhi ThiyA sAje / 23 suSNaM hiyaya ti je / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20-21 sayaMbhuvAsudeva-bhaddabaladevANa cariyaM / Alihai cittakammaM kaMThe gholei paMcamoggAraM / bAhajalabhariyaNayaNA disAo hariNi vtra joei // 35 // vAmakarovarisaMThiyamuhapaMkaya mukkadIhaNIsAsA / abhaNanta cciya sAhai mayaNaviyArAuraM cittaM // 36 // 1.27 o mae ciMtiyaM-kimeyaM ?, ahvA Na pArei maha vioyammi egAgiNI ciTThiuM ti, tA jai maha daMsaNe samAulA bhavissai tA majjhovari Neho, aha saMvarissara AgAraM tA Na sohaNaM / ti ciMtiUNa mae daMsio appA dUrastho / saMvario mayaNaviyAro / gao ahaM tIe samIvaM / bhaNiyA sA mae-muMdari ! sumarasi niyamANusANaM ti jeNubbiggA viya lakkhijjasi ? / tIe bhaNiyamAyAraM goviUNa - "ajjautta! tumammi sAhINe kiM mANusehiM ?, raNaM pi hoi vasimaM jattha jaNo hiyayavallaho vasai / piyavirahiyANa vasimaM pi hoi aDaIe sAricche" // 37 // mAyaNaUNa ciMtiyaM mae - "uvayArapyAyamimIe jaMpiyaM, tA Na sohaNameyaM, jaovIsaMbhajaNiyagahie parUDhasanbhAvapema pasarammi / uvayAro kIrai mANusammi kattoccayaM eyaM ? // 38 // uyArehiM paro ciya ghippara, ambanti te tarhi cetra / iyarammi patracantA pemAbhAvaM payAsenti // 39 // tA savvA bhavivyamettha kegai kAraNegaM" / ti mugiUga u~Dio tIe samItrAo / gao ya gillakkhameva ArAmamajhayAre ceva thevaM bhUmibhAyaM / jAva samAgao 'eko puriso / pucchio ya ahaM teNa jahA- krimettha saMpayaM pi ciss kumAro ? | mae bhaNiyaM ko esa kumAro ? / tega bhagiyaM - rAiNo IsANacaMdassa gayarasAmiNo guNacaMdAhihANo ma~jhasamae samAgao Asi, tao aha 'teNeya kajjeNa pesio, samAgao ya, ao pucchAmi tti / mae bhaNiyaMo kumArIsamAsa lAbho ti / te bhAMgayaM kiM ghaDiyA sA tassa | mae bhaNiyaMga kevalaM ghaDiyA, NIyA sA bhavaNaM / teNa bhaNiyaM-sohaNaM, mahaMto aNubaMdho diTThamettIe ceva uvari kumArassa / tti bhaNiUNa gao so / ciMtiyaM e-ritthu saMsAravilasiyANaM, dhiratthu mahilAsahAvANaM / avi ya Na guNehiM Neya rUvega govayAreNa Neya jIeNaM / veppara mahilANa mago calo patrazuddhayadhao vva // 40 // o mae ciMtiyaM-jAvesA mahilAviyAraM Na daMsei tAva io NAidUre mAulagagehaM, tattha mottUNa eyaM jahociyaM karissaM / ti ciMtiUNa gao tIe samIvaM / bhaNiyA ya sA mae jahA - ehi gacchAmo / tIe bhaNiyaM paccUse gaimissAmo / mae bhaNiyaM - sattho laddho, saMpayaM ceva vaccAmo / tao sA parammuhI hiyaeNaM maha bhaeNaM uccaliyA / gayANi amhe cauhiM " diyahehiM tIe mAulagassa gehaM / paJcabhiSNAyA ya sA / tabha bahuM trisUriUga puNajAyaM pitra maNNamANega abhaMga -hANabhoyagAdIhiM kayamuciyakaraNijjaM / sAhio mae vijjAharAio sanco vuttaMto / teNa bhaNiyaM kiMNa saMbhAvijjai saMsAre ? ti / tao ahaM tIe cetra rayaNIe Niggao pacchimajAme / gao ya tassa Ayariyassa samItraM jassaMtie dhammo Nisuo / pavvaio ya tassantie / tA eyaM maha givveyakAraNaM ti / baladeveNa bhaNiyaM - bhayatraM ! sohaNaM givveyakAraNaM, bhavaMti ya evaMvihANi vihiNo vilasiyANi / evaM bhaNiUNa mohapayaDIo abhibhaviUNa gahiyANi jahAsattiM aNuvvayANi, thirIkayaM sammattaM / te ya vAsudeva baladevA pasaMsiUga vaMdiUNa ya muNivaraM sadvANe gayA / uvarao ya tesiM piyA / sio dUo uppaNNacakarayaNeNaM paDivAsudevegaM merayAbhihANeNa sayaMbhuNo / paDihAraNiveio ya patriTTho sayaMatthAya maMDave / pAyavaDaNuDio ya uvaviho jahA''mmi AsaNe / yevavelAe ya pucchio dUo jahA - kiM kusalaM merayaNaravaNo ? / tega bhagiyaM-kusalaM ti, kiMtu devo bhaga Idona paNa eyaM lajjAkaraM suvurisAga / tA majjha balaM tuliuM AgaM puhaI va giNhAhi // 41 // 1 kimevaM ? sU / 2 bhaNiya mAyAyAraM je / 3 'pemma' je 4 akkhati je 5 uvaDio sU / 6 ego je / 7 majjhaSNa sU / 4 teNa kSaka sU 9 sAio iTTha je / 10 ya sabhravaNaM je / 11 gacchAmo je / 12 divasehi je ! 13 taM / baladevavAsudevA je / 14 sU / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 caumpannamahApurisacariyaM / evaM surNiUNa bhaNiyaM gamadeveNakiM Natthi tassa kajaM giyajIeNaM ? ti teNa saMdisai / tA bhaNamu dUya ! vaccamu, A~gacchau jAu jamaNayaraM // 42 // evaM bhaNiUNa visajio dUo gao ya / savvaM jaihaTThiya ceva sAhiyaM merayassa / teNAvi niyairajjusamAkarisieNa diNNaM payANayaM / gao ahimuhaM sayaMbhU vi saha bhadAhihANeNa baladeveNaM ti / AvaDiyamAohaNaM mahayA samarasaMghadeNaM / abhibhavio merao / teNAvi pesiyaM cakaM / taM pi gaMtUNa sayaMbhuNo vAsudevassa hatyammi ThiyaM / teNa vi ya tassa teNeva cakkeNa chiNNaM sirN| ugghuTTo mahAjayajayaratro / samaddhAsiyaM ca bharahaM / sahi vAsalakkhA bhuttaM bharahaM / mariUga ya gao garae / beladeveNAvi ujjhiUNa gAmadhamme gahiyaM samaNataNaM tassa mahAmuNiNo samIve jassantie pubdhi dhammo nnisuo| vihariUNa jahuttavihAreNa, khaviUNa ya appaTiiyaM kammaM siddhimaNupatto ti // iti mahA purisacarie sayaMbhuNo addhacakavahiNo [bhaddabaladevassa ya] cariyaM samaittaM // 20-21 // Ahimuho sU / * vega 1 eya je / 2 Agaccha su sU / 3 jAhATara sU / 4 'ya kAhaya paravaiNo te je / 5 diNha sU / / ya je / 8 'jayArako je / 9 baladevo vi sU / 1. puruSaca sU! 11 sammatta suu|| Yor Private Personal use only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [22 aNaMtaititthayaracariyaM] ::::::: vimalatisthayarAmo mAgarovamehiM NavahiM samaikvantehi aNaMtaijiNo samuppanno' titthayaro / so ya tIsaivarisalakkhAuo papNAsadhaNUsuo / kahaM ? bhaNNai dare paJcAsattI, daMsaNamavi jassa dullahaM hoi / saMsAruttaraNasahaM NAma pi hu so jae jayai // 1 // atthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse aujjhA NAma NayarI jaNa-dhaNa-kaNagasamiddhA / tattha ya sahajAyabala-parakamo sIhaseNo NAma NarAhivo parivasai / tassa ya savvaMteurappahANA savvajasA NAma mahAdevI / tIe ya saha visayamuhamaNuhavantasse aikvanto koi kaalo| ___ aNNa yA ya sAvaNakiNDapaMcamIe savvajasA suttA codasa mahAmumiNe pAsiUNa viuddhA, samAsAsiyA ya puttajammeNaM rAiNA / tIe ya rayaNIe sahassArAo revaijogajutte miyaMke caviUNa samAsAiyatitthayaraNAma-gotto samuppaNNo sanyajasAe kucchisi, saMvaDhio kameNa / peDipuNNesu Navasu mAsesu aTTamesu rAiMdiemu vaisAhakiNhaterasIe revaijogajutte miyaMke suhaMsuheNa pasUyA dArayaM / gambhatthe ya bhagavammi piuNA 'aNantaM paravalaM jiya' ti tao jahatthaM aNantaijiNo tti nAma kayaM bhuvaNaguruNo / puncakaimeNa ya saMvaDhio. vivAhio ya / saMsAraM caiukAmo saMbohio loyaMtiehiM / kahaM ? " pecchasi NAha ! tumaM guNamiha saMsArasAyare virase ? / jeNa'cchasi pAyayajaNavao vva parijAgiyajahattho // 2 // ciTuMtu NAma sAmiya ! putta-kalattehi mohiyA purisA / paramasthamaipecchaMtA baddhA hANubaMdheNa // 3 // eso zciya paramattho jaM dIsai bhujaI ya saMsAre / evaM kayavavasAyA bhamanti saMsArakantAre // 4 // jaM puNa varapahu ! tumhArisA vi baMdhanti kaha vi paDibaMdhaM / jANaMtA khailasaMsAravilasiyaM taha ya mokkhapahaM // 5 // vA viramasu NAha ! tumaM etto virasAo bhavasamudAo / amhe gimittamittaM jANasi taM caiva gahiyatyo // 6 // paramatya muhaM taM muNasi NAha ! dukkhANi ettha saMsAre / evaM ca ja vihIrasi khaMNaM pitaM keNa kajjeNa ? // 7 // "de kuNasu pasAyaM, muyasu NAha ! loyANuvaittiNi cehUM / tai majjhatthe sAmiya ! duggaigamaNasuyaM bharahaM // 8 // iya bhaNio ya vihANujjaehi loyantiehi devehi / paDibohio vibuddho vi bhuvaNaNAho parasthammi // 9 // tao loyantiyapaDibohio parahiekkarao vaisAikiNhacauddasIe revaiNakkhatte paDivaSNo cArittaM / puNo vihariUNa chaumatthapariyAeNaM, AruhiUNa khavagaiseDhI, uppADiyaM tIyA-'NAgaiyavatthubbhAsagaM kevalaNANaM vaiisAhakiNhacauddasIe / viraiyaM devehi samosaraNaM / pavvAviyA gaNaharA / patthuyA dhammakahA / daMsijati saMsAra-mokkhapahA, payaDi jaMti kammugo dAruNavivAgA, kahijjai visayavirasattaNaM, daMsijjai saMsArAsArattaNaM, Nidijjai haiMyapAvapariNaI, sAhippaMti saivirasAo gairayaviyaNAo, NirUvijaMti tiriemu NANAvihAI dukkhAI, vajjarijati maNuyANa sArIra-mANasAo pIDAA, biyArijai devANa vi IsA-visAyaNaDiyANaM suhAbhAvo, dijjai giravAo sammaIsaNa-NANa-carittamaio mokkhphovesaa ti / __evaM ca bujhaMti pANiNo, ujjhaMti micchattavisaM, chaDeMti kasAe, pariharaMti pamAyaThANAI, pellaMti moha pasara, capeMti visayavisahare, laMghaMti aviratipariNAmaM, cappeMti kasAe, jANaMti saMsAravilasiyaM, muNanti jahahie bhAve, 1 aNaMtajiNo sU / 2 no| so sU / 3 paJcAsatta je / 4 balakayadhammo sAje / 5 ssa samaikkato je / 6 sA coI sU / 7 samAsAiyA putta sU / 8 caiUNa sU / 9 pAMDavaNesu je / 10 aNatajiNo sU / 11 kameNeya saM sU / 12 ki suu| 13 'mavekhaMtA sU / 15 etto je / 15 khalu saMsAra je / 16 bhavakaDilAo:je / 17 tyasaha je / 18 khalaM ma / 19 he sa / 2.va. ttiNaM su / 21 doggaI je / 22 'sedi je / 21 gayapayatthu je / 24 AsADhakimhachaTThIe / vije / 25 patthuhA(vA) suu| 26 niyapAvaje / 27 niraya je / 28 eso / evaM bu sU / Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 cupplmhaapuriscriy| aMgIkareMti sappurisaceTThiyaM, payarTeti kusalANuhANe, chiMdaMti mohajAlaM, midaMti kammagaThiM, mumumUranti kammasaMcayaM, vihADeti aNNANatimiraM, dhuNaMti mAyAkUDajAlaM, NivvavaMti mayaNANalaM, ruMbhaMti iMdiyapasaraM, jANaMti savvabhAvANiccayaM / kiMca-athiraM jIviyaM, taralaM jovvaNaM, kuDilA pemmagatI, calA lacchI, suviNayasamaM muhaM, baMdhaNaM gihavAso, visaM visayA, vippaogAvasANA samAgamA, kugaiheyavo AsavA, aNatthapaurANi iMdiyANi, visamo visamasaro, dAruNA mohaNihA, apajjavasANA muhapivAsA, aNatthabahulA juvaisamAgamA, attho aNattho, amuNiyaparamatthA kmmprinnii| avi yaettha mujhaMti pANiNo, Na gaNenti AvaI, Na phalaMka, Na duggaigamaNaM, Na kulaM, Na sIlaM, Na suyaNasamAgama, Na dhammaM, Na majjAyaM, Na mahApurisacariyaM, Na atthaNAsaM, Na parihavaM, Na porusaM, Na phajjA-kaja, Na bhakkhA-'bhakkhaM, Na pariiraNijaM, Na gejhaM, Na kulakkamAyAraM, Na viNayaM ti| sanbahA kammapariNaIe mohiyA taM taM kuNaMti jeNA'AdiyaM saMsArakantAraM pariyaTTati / lahiUNa vi bahubhavadullahaM maNuyabhavaM saMsAruttAraNasamatthaM Na kuNaMti jiNadesiyaM dhamma ti / evaM tisthayaravayaNAo muNiUNa saMsArasahAvaM, kAUga mohavivaraM kei paDivaNNA mokkhatarubIyamamohaM samma, aNNe desaviraiI, avare savvasaMvararUvaM samaNattaNaM ti| ___ tao bhayavaM pi vihariUNa bharahakhettaM, kAUNa parahiyaM, NAUNa AuasesaM, gaMtUNa sammeyagirisiharaM, cettassa mudapaMcamIe revaiNakkhatte khaviUNa bhavovaggAhINi cattAri kammANi siddhigatiM go tti / / iti mahApurisacarie aNantaitityayara cariya samma ti // 22 // 1 gaThI je / 2 capalA je / 3 Na, dAruNA sU / 5 NAdasaMsAje / 5 viraI je| 6 samaNataM ti je| . "puruSa suu| * aNaMtatityaM sU / 9 parisamatta je| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [23-24 purisottimavAsudeva-suppabhabaladevANa cariyaM] :-:-:-: aNaMtaititthayarakAle purisottimo addhacakkavaTTI samuppaNNo / so ya paNNAsadhaNamuo 'tIsaivarisalakkhAU mahAbala-parakkamo tti / tassa cariyaM saMpayaM ti|| asthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMdauraM NAma NayaraM / tatya rAyA-payANaM somo somo NAma NarAhivo parivasai / tassa caMdappabhA NAma mahAdevI / tassa tIe saha visayasuhamaNuhavantassa samuppaNNA duve puttaa| jeTThassa suppabho, bIyassa purisottimo tti [?NAmaM] / gAhiyA kalAo, viseseNA''uhaM ti / tattha purisottimo mahAbala-parakamo parasirigahaNujjuo / tesiM ca piyA purisottimaM raje ahisiMciUNa sakajjANuhANaparo paMcattamuvagao / suppahabaladevo ya paramasammadiTTI ahigayajIvA-'jIvo uvaladdhapuNNa-pAvasabbhAvo avagayajiNavayaNasAro bhogaparammuho bhAuNo uvaroheNa gihavAse privsi| iyaro ya purisottimavAsudevo sabalAvaleveNa saraparammuhi NiyacchAyaM niMdanto, paDivibeNAvi calaNaNahamgalaggeNa lajjamANo, siroruhANaM pi bhaMgeNa mijaMto, cUDAmaNilaggeNAvi bIyachatteNaM pIDijjato, devappaNAmeNAvi siroveyaNamaNuhavaMto, jalaharadharieNAvi cAveNa khijjaMto, AlekkhapuMhaipadIhiM vi aNamaMtehiM DajjhamANataNU, parimiyamaMDalatuTuM sUraM pi uvahasaMto, dharaNidharahariyakamalaM sAgaraM pi Na bahumaNNaMto, himavantassa vi camarANi asahamANo, samudasaMkhehiM pi seMtAvaM samunvahaMto, aNavarayadhaNuguNAkarisaNeNa kayakiNaMkaM vAmabhuyaM bhuyaMgabhogaMbhIsaNaM samuvvahaMto loe suhaDattaNeNa pasiddhiM go| io ya mAhU keDhavo ya duve bhAyaro mahAbala-parakamA samuppaNNacakkarayaNattaNeNa taNamiva sayalaM jiyaloyaM maNNamANA muMjaMti bharahakhaMDaM / tehiM Nisuo purisottimo / pesio tassa dUo / samAgao ya purisottimaissa samIvaM / paDihArajANAvio ya paviTTho atthAiyAe / pAyavaDaNuTTio upaviTTho samAiDhe aasnne| pucchio ya pahuNA-kiM kuNaMti mahu-keDhavA?, keNa vA kajeNa tumaM pesio ? tti / dUraNa bhaNiyaM-"mahArAya ! viSNavemi / bahUNi divasANi saciMtassa mahurAyassa / kila tumha baleNa uttAviyA puhaI, kayatthiyAo payatIo, devAviyA karaM NarAhivaiNo, pIDiyA devamuNijaNA, kayatthiyA paiurajaNavayA, pIDiyaM ami maMDalaM / tA Na juttaM tuha evaM vavahariuM, jao-Na laMghaMti majjAyaM rayaNAyara va mahApurisA vahantA purisottimasadaM puhaIe, tA kimeesi payANaM kayasthijai ? / taciMtApIDieNNamahaM sAmiNA pesio tuha samIvaM ti, kiMca gacchaMtI tuha bhavaNaM Na rAyalacchI jaNei maha dukkhaM / ekatrtaNeNa doNhaM pi kiMtu bhiccA Na ciTThanti // 1 // NicaDai NehabhAvo paropparaM gharasirIe saMkamaNe / kiMtu muhaDAvalevaM Na sahanti mahAbhaDA majjhaM // 2 // jai kaha vi tae DimbhattaNeNamasamaMjasaM pi vaivahariyaM / vivarokkhaM majjha puNo vi muyasu, ko tujjha rUsei ? // 3 // iya kettiyaM va bhaNNasi?, vaDDhau pII paropparamaNagyA / muyam siriM paragahiyaM, doso bAlattaNe paDau" // 4 // tao eyamAyaNNiUNa bhaNiyaM purisottimeNaMre dUya ! Na yogasi ciMya votuM, daTuM pi Neya jANAsi / jeNa abAlassa mahaM bAlattaNapecchiro jAo // 5 // ahavA Na tujjha doso, doso tui sAmiNo aNajassa / jeNa'ppaNo viNAsatyameva taM pesio ihaI // 6 // 1 aNantatittha sU / 2 tIsava je / 3 bhAuNovaroM sU / 4 purisottama sU / 5 puhaivaI hiNje| 6 aNamaNyaMtehiM sU / 7 taNo s| 8 raNiyaka je / 9 saMtAvamubva je / 10 bhImamuva je / 11 'masamIva sU / 12 degNi ciMtayaMtastha suu| 13 dAviyA je / 14 paurajaNa je / 15 "si appANaM ke je| 16 'jjai ? ti / tAciMtA je| 17 eNaM mahaM suu| 18 'taNe ya do suu| 19 vavaharilaM je / 20 yaNasi je / 21 ciya sU je / Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upapannamahApurisacariyai / hi vivarokkhaM gahiyA lacchI u saMpayaM mUDha ! / geNhAmi tuha Niyantassa hosu kajjujjao turiyaM // 7 // tao eyamAyaNiUNa bhaNiyaM dUSaNa kiM bahuNA bhaNieNaM ?, eso maha sAmio tuha samItraM / saMpatto balabharamiliyaNayara-gAmA -'Dai-maDaMbo // 8 // caliyammi tammi payalai pahummi mahimaMDalaM NiravasesaM / akkantaphaNAvalao jAyai vihaDaphaDo seso // 9 // sahasucchalantajalaNivahacAliuppitthavaliyakarimayarA / palayakariNi vilambaMti takkhaNaM cetra mayaraharA // 10 // sahasuddhAiyavaraturayakhurapuTucchaliyadhUlimaliyaMgo / hoi sasako sako vi jamni caliyammi NaraNAhe // 11 // mattakarikaraDanijjharagalantamayasalilabahulavAliddhaM / jAyai sahasa ciya duddigaM ti caliyammi dharaNIe / / 12 / / NisiyakaravAlabhAsuraravikiraNAliddhajAya taDikhaMDaM / caliyavarapakapAikabhAsuraM hoi mahivaDhaM // 13 // hoti sasaMkA caliyammi jammi bhutraNammi loyapAlA vi / tassa'jjiyammilaguNajasassa maNuesa kI saMkA ? || 14 || iya kuNamajjha vaya hosi subuddhi tti, tuha hu ! jiyaMtu / sar3a baMdhavA ya mittA, tumaM pi NiruvavasarIro // 15 // tao eyamAyaNNiUNa bhaNiyaM purisottimeNaM-re re vayaNamettasAra ! muhacavala ! kimevamappA pasaMsijjA pillAji - mAvalaggeNaM tara avi ya 132 vayaNaM vayaNaM ciya hoi kevalaM saiyalaatthaparihINaM / NivvaDai bhuyavaleNaM jayammi purisANa mAhappaM // 16 // iya evamAi baihuyaM bhasiUNa pesio dUo / diNNaM payANayaM sohaNe divase purisottimeNaM ti / 1 ovayatyavihiM NiyairajjusaMdANiehiM mahu-keDhaverhi giyabalasame ehiM diSNaM payAgayaM ti | miliyA atraropparaM, samAvaDiyaM jujjhaM / jujjhati mahAbhaDA / dijjati sAhukArA / ucchAhijjanti paropparaM suhaDehiM suhaDA | duhu~ - laMti suNNAsaNA turaMgA / NacaMti kabaMdhAI / ghosijjaMti baMdiyaNeNa NAmAvalIo / triyambhanti gayaghaDAo / toravijjanti pakkapAikA / sumarijjati sAmisAlapAyA parihavA ya / sumarijjai AuhaM iTThadevayA ya / payAsijjai porusaM jaso ya / NintraDai khaggadhArA kittI ya / gheppai paDivakkhasirI gayaghaDA y| Nijjara disAmuhesu paDivakkho" payAvo ya / paitidiyahaM baDDhai saMgAmo raNucchAho y| dijjanti mahAdANAI khaggapahArA ya / dhAvanti karikumbhatthalucchaliyaruhiradhArAhiM maMDalanAI malaNAo ya / evaM ca garue samarabhare chijjetesu karivarasiresu, phAlijjantesu turayatiesu, lUyamANAsu bhUyAsu, tao dAruNe raNe, bhIe kAyarajaNe, harisie mu~haDajaNe, payaTTe bahujaNamaraNe, patrattaM pahANajaijjhaM / hakkArio purisotimeNaM mahucakaharo / 'vaeNlio ya tassAbhimuhaM / bhaNio ya purisotimegaM - esa avasaro purisattaNassa, tA kuNa AuhaM, paiMyAsehi AuheNa NiyabalaM, kimettha vAyAe ? tti / evaM bhagato gahio agatrarayasaradhoraNIe mahuNA / terNe vi dakkhattaNaguNeNa pahiyA sarehiM cetra sarA / tao khaliUNa sarehiM sare mahuNo "chiSNo cAtrassa guNo / gahiyaM teNa kontaM / ghattiyaM purisottimAbhimuhaM / tametaM musuMDhIe kayaM saiMyasakkaraM / puNo gahiyaM khaggarayaNaM / taM pi khurappahayaM saha aMguraNaM * dharaNIe viDiyaM / puNo garuyAmarisarvaisarajjaMtaloyaNeNaM gahiyaM cakkarayaNaM / taM pi tassa rajjaM pitra purisotamassa karayale'valaggaM / tao daTTUNa hatthaTThiyaM cakkarayaNaM purisottimeNa bhaNiyaM-pecchaMtu suhaDA, avaloyantu tiyasA, ra (i) kkhaMtu dANatrA, esa saMpayaM Na hosi / tti bhaNiUNa mukkaM cakkarayaNaM / chiSNaM sIsaM mahago / kedravo vi tassa bhayA NAvaNA vAvAio / oyaviyaM bharahaddhaM / bhuMjai bhoe / suppahabaladeveNAvi gahiUga sAmaNNaM, pAliUNa pavvajjApariyAyaM, uppADiUNa kevalaM, "siddhisamiddhI samaddhAsiyA || 1 iti mahApurisacarie purisottamaaddhacakkavahi [? -suppabhabaladeva ] cariyaM saimmattaM // 23-24 // 1 mahiveDhaM je / 2 kA gaNaNA je / 3 bahu je / 4 sayalasattha je / 5 bahuM je / 6 bhANikaNa sU / 'vayataviehi sU / 8 durudulleti je / 9 turaMgayA sU / 10 kkho niyapayAyI je / 11 paisamayaM je / 12 suhaDamaNe sU / 13 juddha je / 14 calio tassAbhimuddo je / 15 payAsaha je / 16 teNAvi je / 17 saro sU / 18 chiSNo ya dhaNuhassa je / 19 kutaM je / 20 sayasikaraM je / 21 khuru je / 22 vi sU / 23deg vasavajjata sU / 24 purisottibhakare vilaggaM je| 25 avaloeMtu je / 26 bhAubho je / 27 siddhI sama je 18 puruSa sU / 29 parisamaptaM ti je / no Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 25 dhammatitthayaracariyaM ]| -x-- aNaMtaijiNatitthayarAo caurhi sAgarovamehiM gaehi vIsavarisalakkhAuo paNayAladhaNi Usuo dhammAhihANo titthayaro samuppaNNo tti / kahaM ? bhaNNai abbhudaraNasamatthA jayammi jAyaMti te mahAsattA / jehi parigaliyapAvAI takkhaNaM hoti bhuSaNAI // 1 // atthi iheva javuddIve dIve bhArahe vAse raiyaNaNAhipuravaraM / tattha rAyA NiyapayAvakantabhuvaNayalo aNavarayaNiiyasattuppasaro bhANu vva bhANU NAma NarAhiyo parivasai / tassa ya gahiyasucayA subvayA NAma bhaariyaa| tIe saha visayasuhamaNuhavantassa aikvanto koi kaalo| aNNayA veisAhasuddhapaMcamIe pUsajogammi codasamahAmumiNasUDao vejayantavimANAo caviUga suvvayAe kucchisi samuppaNNo samAsAiyatitthayaraNAma-gotto tti / saMvaDhio ya gabbho / jAo ya mAhasuddhataiyAe pussagakkhatte / bhagavammi gambhatthe 'atIva jaNaNIe dhammakaraNadohalo Asi" ti tao dhammo tti NAmaM kayaM tihuyaNagurugo / kao ya jammAhiseo punakkameNeya suriMdeNaM / kayasayalakaraNijo kayapanyajjAvavasAo saMbohio loyNtiehi| paDivaNNo mAhassa cautthIe pUsammi Nakvatte samaNattaNaM / pAliUga chaumatthariyAyaM phagguNasuddhadasamIe pUsajoyammi kevalamaNupatto ti| viraiyaM devehiM samosaraNaM / patthuyA dhmmkhaa| bujhaMti paannigo| ujjhaMti visayamuhaM / laggati soggaimagge / chidaMti mohajAlaM / abhuvagacchaMti mahApurisaseviyaM samaNattaNaM, kei puNa aNuvvayAI ti / evaM ca paDivohiUNa bhaviyakamalAyare, parUviUNa duvihaM pi dhamma, jeTassa suddhapaMcamIe pUsajogammi sammeyagirisihare sambadukkhavimokkhaM mokkhamaNupatto ti // iti mahApurisacarie dhammatithayaracariyaM sammattaM // 25 // 1 bhaNaMtajiNa sU / 2 mahApurisA / parigaliyasayalapAvAI sU / 3 rayaNAhije / 4 tIe ya saha je / 5 vaisAI sU yoga le / 7 mokvaM patto je / 'yarassa ca je / 9 sa pra. 67..||je| . pAra Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 26-27 purisasIha vAsudeva sudaMsaNabaladevANa cariyaM ] dhammatitthayarakAle purisasIho paNayAladhaNUsuo vIsaivAsalakkhAuo samuppaNNo / tassa cariyaM tiasthi va jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kosambI NAma NayarI / tattha ya jahatthaNAmo sivo NAma rauyA parisara / tassa mahAdevI sujasA / tIe saha visayahamaNuhavantassa samuppaNNo puto jahatthagAmo sudaMsaNo ti / puNo vi sattasumiNasaMgrahao samuppaNNo putto aNugayatthAhihANo purisasIho ti / pattA ya duve vi jovvaNaM / kalAo gAhiyA, vivAhiyA ya / aNNA vihaDiyapaccantaNaravaidappasADaNaNimittaM piuNA sudaMsaNo pesio / purisasIho uNa giyabhAuNA saha haryyANayAI gaMtUNaM tattheva mithaiyAtriNoeNa parimiyaturayabalasameo jAva cihna tAva ya piusayAsAo samAgao leho jahA - lehadaMsaNANaMtaramAgantavtraM ti / tao vAiUNa sayametra lehaM pucchio lehavAhago jahA - kiM dukkhara tAyassa ? | teNa bhaNiyaM - dAhajjaro / tao takkhaNameva diSNaM payANayaM / patto ya bIyadi yahe / akayabhoyaNAisarIrapaDikammo paviTTho yaraM / diTThe ca mahArAyasogAvaNNaM jaNasamUhaM paricattaNiyayavAvAraM sunnaM va kayamucchAgamaM va vAhigahiyaM va paDisiddhadevauladhUyavelaM cattasayalamahUsatraM ti / tattha gacchaMteNa imA gAhA nisuyA / mAyA piyA yA bhajjA sayaNo ya NehapaDipuNNo / jamme jamme cciya " hoti Navara ko tesu paDibaMdho ? // 1 // tao soUNa evaM yautteNa aNimAsaMkiyaM / kameNa saMpattI paDisiddhasayalaNiggama-pavesaM Nihuya saMcarantapairiyaNaM bhavadAraM ti / uttariUNa turaMgAo paDihArapaNamiyacalaNajuo paTTi abhitaraM NANAvihaosahigaMdhasamiddhaM patthuyasaMtikammaM pacantamakkhaNaM pIsijjantaosahaM dijjantadANaM samAulaMteuraM visaSNamaMtimaMDalaM mUDhavejjagaNaM palhatthakaMcuijaNaM ti / -patrio piusamI / diTTho ya mahArAyA garuyamahAjaraDajjhamANasarIro / paDio calaNajuyale / viyaNAparavvaseNAvi jaivavisiga piuNA ho / pucchio ya-ta ! atIvaviddANo si ? | sAhiyaM ca samIvavattiNA puriseNa jahA - mahArAya ! tiSNi diNANi" udayassa vi pIyarasa kumAreNaM ti / tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM rAiNA-putta ! kiM ma~ha duhiyassa ahiyaraM dukavamupyAsi ?, jANAmi putta ! tumaM jaNayavacchalaM tahA tri tumhArisANa pIDA pIDei sayalaM bhutraNamaMDalaM, putta ! tumhAyattaM maha rajjaM koso jIviyaM ca jahA mahaM tahA sayalapuhaIe, Na hi yevapuNNANaM tumhArisA gNAlaMkAra heyavo saiMyalajiyaloyarakkhaNakkhamA alaMkarenti vaMsaM, jamma-pariggadaM ca kareMtANaM nimittamettaM jagaNi-jaNayA, tuha jammeNetra kayattho, free maha the oyaNaM ti, tA gacchasu kuNa AhArAzyAo kiriyAo, tara nirutraddave ahaM pipAssAmiNiyaM payati / tao puNarutteNa NaravaivayaNeNa gao purisasIho giyayamAvAsaM / kayA pANavitI / puNo tayaNaMtarameva paTTi rAulaM / tAtra ya jaNaNipaDihArIe amgao hoUNa viNNattaM jahA -kumAra / parittAyAhi parisAyAhi jIvaMte cetra mahArAe kiM vavasiyaM devIe ? / tao seMsaMbhamo udvio kumArI / diTThA ya jagaNI pariyaNamAucchamANA, tahA hi-puta sArie ! kiM ruyasi ?, 'dUraM gayA ahaM saMpati turha' ti kiM NiratthayaM vAharasi pUsaya ! 1, kimaNugacchasi bhavaNakalahaMsie !?, vacche bapparie ! dadaM pAliyA si, hi caMdalehe ! jIviyAo vi daiyA, "puti ! aMteura duvaiAravAliyA si, Na kao maMdauSNAe sArasamihuNagassa vivAho, Na diDA piyaMgU viyasamANA, khamejjasu pAyappahAraM asoya !, musu maha maggaM kuraMga ! jaNaNivacchale !, kiM maM pajjAulaM karesi harigie ! ?, kiM maM payAhiNIkaresi gharamayUrie ! ? ti / evaMpalAulAe jagaNIe sagAsaM gao / bhaNiyaM ca aNavarayagaruyadukkhohagaliyabAhuppIleNaM kumAreNaM jahA - amba ! tumaM 1 bIlakkhA sU / 2 NarAhivo je / 3 NAmA je 4 kai vije 5 migayA je / 6 dukkhaM tAM je / 7 divase je / 8 mucchAyaM sU / 9 puto je / 10 hoi je / 11 rayaputte je / 12 parivArajaNaM je / 13 aTThiUNa sU / 14 avagUDho je / 15 putA je / 16 degNi davassa vi je / 17 mahaM je| 18 appAyiyara je / 19 amhArisANa je / 20 bhavaNA sU / 21 sayalarakhamA je / 22 sasaMbhaMta / je / 23 sahie je 27 pu ! je 25 duyArapAliyA je 26 evaMvihabahupalA vavAu je / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 26-27 purisIhavAsudeva-sudaMsagabaladevANa cariyaM / pi mamaM maMdabhAyaM pariccayasi ? / tao pecchiUNa puttaM savisesamukkabohAe bhaNiyaM-putta ! na tae maha vigyo kAyaco, jao uvarayammi tArise bhattAre Na maM saMphusai rAyasirI, tA ki mae mayasarisAe jIvantIe ?, pAviyaM ca sayalaM maNuyabhavaphalaM, jao patto telokkacUDAmaNisariso bhattA, baddho mahAdevipaTTo, pIyaM chIraM tumhArisehiM puttehiM ti / evaM bhaNantI NivaDiyA puttassa calagajuyale / "putta ! Na tae kulociyamAyAraM kuNaM tIra kiMci bhagiyavyaM ti| jAva ya esa suharAsI iha ceva ciTThai tAva varaM attANaM huyAsaNe Nivyavemi / paraloyaM gae puNa paimmi dussahasaMtAvANalapalISiyadehAe kiM karihI jalago supajjalio vi?" tti bhaNiUNa NiggayA jnngii| to NIsahaMgo gao piusamI / NaTTaveyaNeNa ya kiMkAyaamUDheNa diTTho mahAsaMtAvatAviyadeho jaNao / taM tahAviha pecchiUNa mukko dharaNIe ceva apyaa| etthaMtarammi mahArAeNa jANiUga garuyasoyabhariyasarIra puttaM samIvammi ThaviUga bhaNiyaM-"putta ! kimevamappA soyahovahimmi paDanto uvekkhijjati ?, tumhArisA hi bhuvaNassa AlamvaNaM ti / kiM bhaNAmi ?, sayalavayaNANaM agoyarIbhUoM taM si / tahA vi 'kulappadIvo si' [tti samujjoiyabhuSaNarasa ya apukkhalaM va, 'purisasIho si' [tti sai guruviveiNo giMda vva, 'tuha imA puhaI' ti lakkhaNalakkhiyacakkavahipayarasa puNaruttaM va, "geNhasu siriM' [ti sirIe sayaM gahiyassa vivarIyaM, 'voDhavvo rAyabharo' ti bhuvaNayalubbUDhabharassa ajogaM va, 'parirakkhiyavyAo payAo' tti dIharabhuyadaMDaggalarakkhiyabhuvaNassa puNaruttaM va, 'Na kAyavvaM cAvalaM' ti paDhamajovaNa eva NiruddhasayaliMdiyassa NiravakAsa va vANI, 'uccheyaNIyA ariNo' tti tuha payAvasseva sA ciMta" ti bhaNaMto paravaI pNcttmuvgo| tayaNaMtaraM ca mUro vi NaravaisoeNeva ahomuho palhattho dAuM jalaMjaliM va uvagao samuddammi / rAyANugamaNapatthiyAe AyavasirIe muccaMto kamalavaNasaMDo "ucchAio soeNa va tamaNiyareNaM bhuvaNayalaM / tao NAUNa loyantarIbhUyaM piyaraM pAyayapuriso va maiyA saddeNa sasAmanto sapurohio sasacivo saMneuro purisaMsIhakumaro roiumADhatto / pahAyo ya rynnii| kayaM aggisakArAiyaM sayale ciya karaNijnaM / gahio mahAsoeNa raayutto| pesiyAo siggharaMgamA-''gamasamatthAo uTTarjuyalIo NiyabhAuNo samIvaM ti / evaM ca gacchaMtesu "divasesu, kahijjatesu mahApurisacariesu, gidijjate payativirase saMsAre, bhAvijjatIe aNicayAe, garahijjate vihiNioe, dUsijjaMtAsu rAyadevayAsu, maMdaM maMdaM siDhilIhUe soyappasare, etyaMtarammi samAgao baladevo sIkAUNa pacantaNaravatI / samAgae ya jeTThabhAue puNaNNavIhUo soyppsro| taheva pavatto hAhAravo rAule sayalapure ya, loyassa vayaNesu lihiyANi va parideviyANi, pahamadiyahammi va Na dijjaMti bAlANaM pi thnnyaa| evaM ca suiraM gidiUga vihivilasiyaM, kayaM majaNAiyaM dohiM vi jaNehi / kahiyaM NIsesaM jahAvattaM paropparaM, ciTuMti soyaauraa| etyaMtarammi viNNAyarAyamaraNavuttaMteNaM nisumbhaNaravaiNA paDivAsudeveNa pesio do| paDihArajANAvio ya pvittttho| divA duve vi blek-vaasudevaa| paDio calaNakamalesu / uvaviho ya jahAdiTe AsaNe / pucchio ya purisasIheNa Nisumbhassa putti| sAhiyA dUeNa NIsesa tti / bhaNiyaM ca dUeNa-"uvarayaM rAyaM soUNa pesio ahaM mahArAiNA tumha samIvaM, jahA-bAlA tumbhe mA parihavijaha tti keNai, taSNimittaM pesio ahaM ti / bhaNiyaM ca mahArAiNA jahA-Agacchaha maha samIvaM, bhuMjaha jaihicchaM majjha siriM, mahattaNakAreNa ya Na sakkei parihavaM koi kAuMti / tayatyamahaM pesio" ti / tamAyaSNiUNa bhaNiyaM purisasIhega-"sohaNaM kayaM jamihAgao si, voDhavyA ceva NisumbheNa amha pauttI, kiMtu eyaM Na juttamuttaM jaM 'taiNakAroM' ti / eyaM dubavasiyaM tassa keNAvi AroviyaM hiyayammi / kiM so Na yANai attaNo sAmatthaM amha vA balaM ? ti, jeNe jaMpati" ti / evaM suNiUNa bhaNiyaM dReNaM-kumAra ! mA evaM jaMpasu, 1 cAhanthevAe je / 2 jIvamANIe je / 3 bhaNamNa Ni je / 4 huyAsaNammi je / 5 mahoyahiAmma je ! 6 mi! tuma saya je / . 'o| tahA hi-ku je / 8 geNha sU / 9 cavalattaM ti sU / 10 ucchAiyAe so je| 11 sIho je / 12 ga raya 2 / 13 laM uciya ka je / 14 degyara samAgama je / 15 'jubalIo je / 16 diyahesu je / 1. vase kA je / 18 "diyahe va je / 19 tumhe je / 20 keNa vi sU / 21 jahanchiya sU / 22 taNAgAro sU / 23 keNai je| Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 caupannamahApurisacariyaM / mahApuriso khu so uttamabalasaMpaNNo payAvakantaNIsesabhuMvaNamaMDalo tumhovari dayaM kAUNa evaM jaMpara, aNNahA ki ' kajjaM tumhArisehiM tassa ? / etramAyaNNiUNa bhagiyaM vAsudeveNa - "are dUya ! "kimevamummatto va vAharasi 1, tA kiM tassa amhe karuNAparyaM ? ti Na uNa so 'caiva amhANaM ? ti, tA tassa viNAsaNakAlo samuTTio teNaM jaMpara tti / tA kiM bahuNA Gifter ?, eso ahamucalio taissa dappasADaNaNimittaM, Na aNNahA tassa porusAvalevo avei / Na caitra mahaM soyAveyAvayassa aNNo uvAo sAMgaveyAvagame, tA gaccha tumaM / eso ahaM tassaMtiyaM patto" / tti bhaNiUNa visajjio dUo gao / hi bhigavaNa / teNAvi diSNaM payANayaM / io ya purisasIha- sudaMsaNehiM saha milio / payaTTamAohaNaM ti / avi ya- visahanti denti paharaM, mANaM vaDDhenti, Nenti paDivakkhaM / bhiMdanti gayaghaDAo vIradhaNA sAhasasahAyA // 2 // melanti sIhaNAyaM kAriyaekamekapaDitrakkhA / aggakkhaMdhapatrattaNaiNijjiyaNiyasiNNasappurisA // 3 // mukaNirantarasaraNiyaravihayapaDivakkhalakkhiyavavatthA / taha jujjhati samatthA jaha kittI bhamai bhuvaNammi // 4 // iya garuyasamara bharapasaraNekavavasAyapAviyasayatthA / vihaDaMti kei pArzveti jayasiriM laddhasakArA // 5 // evaM ca garue saMgAmadhpasare viyambhie darohAmiyaM NieUNa NiyabalaM uTThaau saI ceva NisumbhaNarAhivo / pahari N pavato paravale / tahA vihayavideviyaM riuvalaM jahA mottUNa lajjaM, agaNiUNa kalaMkaM, siDhiliUNa porusaM, avaithe sAmipasAe, laMghiUNa niyamajjAyaM, vIsariUNa kulakarma, maraNabhIruNo mahAbhyahityahiyayA bhajjiuM payattA suhaDA / tayaNantaraM ca gAU ohAmiyaM IsIsi maMbhIsanto giyayaseNNaM ucchAhiya ekamekavalaM pahariuM payato purisasIho / tao suhA vi taM daddUNamavalaMbiUNa porusaM, jANiUNa appANayaM, kAUNa atradvaMbhaM, kayaraNucchAhA palayANalajAlANihAo va viDiyA sattuseNNe / tao taM daNaM bhaNiyaM NisuMbheNa jahA- mahAsatta ! kimaNeNaM NiratthapaNaM vAiraNaM pattasariseNaM NissAraNaM pAyayapurisavaleNaM ? ti, tuha maha jaeNaM jao, parAjaeNaM parAjabhI tti, tA vala maha sammurhati / evaM bhaNateNa saMghio saro / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM purisasIheNaM - [? sohaNaM] samAlattaM, jai NivvahaNaM pi erisaM cetra tA suMdaraM / ti bhaNateNa teNAvi aphAliyaM gaMDIvaM, saMdhio sro| jujjhiumAraddhA paropparaM / etthantarammi cchidaM lahiNaM chaSNo guNo saha jIvieNa triya NisumbhacAvassa / chaDDiyaM teNa NigguNaM kalattaM va cAvaM / gahiyaM khaggarayaNaM / samuhaM / taMpi aNavarayamukasaradhoraNIe khaMDAkhaMDIkayaM / tao daDhayaraM rUsiUNa sumariyaM cakkarayaNaM / saraNANantarameva samArUDhaM dAhiNakarayale / ghattiyaM tayAbhimuhaM / taM ca payAhiNIkAUNa purisasIhaM ThiyaM tasseva karayale / teNa vitakakhaNametra kI bAvUriyahiyaeNa mukkaM NisumbhAbhimuhaM / NisuMbhio NisuMbho cakkarayaNegaM ti / tao vAvAiUNa paDivAsudevaM, oyaviUNa bharahaddhaM, bhuMjiUNa [? rajjasiriM], purisasIho kAlagao / sudaMsaNo vi paDivajjiUNa cAritaM, khaviNa ahiM kammaM siddhimaNupattoti / // iti mahApurisacarie purisasIha-sudaMsaNANa cariyaM samattaM / / 26-27 / / -:X:1 1 kiM tassa tumhehi ? ti / eyamAya je 2 kimummano sU / 3 tasma vi amhe je / 4 ceya je 5 tassa u pANaNi sU / 6 ceya je / 7 'jijjiNiyA seNa (? sa ) sappu je / 8 jayasirI je / 9 ciddavi je / 10 bhayabhIyA bha' je / 11 eya je / 12 parisambhataM je / For Private Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [28 maghavacakkavaTTicariyaM] dhammassa ya santissa ya antaraM tiSNi sAgarovamAiM pAyahINapaliovamahINAI / eyammi antare cakkavaTidugaM samuppaNaM / tassa ya jahakkamaM cariyaM sAhippantaM NisAmeha atthi jayapAyaDaguNA sAvatthI puravari tti vikkhaayaa| tuMgamaNibhavaNasiharovaruddharavirahapahA rammA // 1 // parivasai tIe NiggayapayAvaNijjiyasamasthamahiveDho / unbUDhabhuvaNabhAro maghavaM NAmeNa garanAho // 2 // paNayAsesaNarAhivamaNimauDaNihasamesiNiyapayavIDho / suMdaratuliyakaMdappadappadappudhuramuroho // 3 // paNaikamalANa saro, sajjaNakusuyANa sasaharo ruimaM / rivunalaNasalilavAho, maimaM satyatvaNimmAo // 4 // saMDho tti pariharijai parajuvaijaNeNa NipphalaguNeNaM / baMdhu bva Ayarijjai jo bhiccayaNeNa taddiyahaM // 5 // viNayA''vajjiyaguruyaNaNihittasIsattaNeNa jo vahai / gavaM, Na rajjabhAveNa bhuvaNaparigholirajasoho // 6 // parihalio dosehiM aviyAsehiM ti NIraso kAuM / katthai aladdhayAmeNa jo guNoheNa Ayario // 7 // iya teNa guNaNihANeNa puhatikaNNAvayaMsasariseNa / sA NayarI pAlijjai pAliyaNIsesa aNeNa / / 8 // bAyAladhaNasuyassa paMcavarisalakkhAuyassa tassa kiM jaoNyaM ?-- evaM ca vivihavararamaNisaMgamuhiyassa NaravariMdassa / AuhasAlAe daDhaM uppaNNaM cakkavararayaNaM // 9 // cakkANumaggalaggeNa NaravarideNa NijjiyaM bharahaM / uppaNNA Nava nihiNo coIharayaNehiM saMjuttA // 10 // causadvisahassANaM juvaINaM so paittaNaM kuNai / vattIsasahassA NaravatINa ANAe vaTaMti / / 11 // paMceva pubbalakkhA AuM parivAliUNa so vihiNA / kA~uM jiNauvaiTa dhamma sammattaparisuddhaM // 12 // kAUNa pavayaNucchappaNAiyaM daann-puuynnujjutto| jiNabiMba-bhavaNa-nhANAiehi aNNehiM vi guNehiM // 13 // kAlaM kAUNa tao uvavaNNo varavimANaramaNijje / kappe saNaMkumAre muriMdasAmAjika jAo // 14 // // iti mahApurisacarie maghavao cariye samattaM ti // 28 // 'masiNapaya sje| 2NavArivAho je / 3 parihario jo dosehi sAvayAsehi nniis| 4 bhuvaNeNa je / 5 jAya! ti / coisara je / 7 kAUNa jiNapaNIyaM ca je / 8 'bibaNhavaNa-hA(?NA)gAI sU / 9 va parisamattaM 28 // je / 18 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 29 saNakumAracakkavaTTicariyaM ] Preferreat sasurA- sura-maNuyatihuyaNanbhahio / NAmaM saNakumAro tassa ya variyaM NisAmeha // 1 // asthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse hatthiNAuraM nAma nagaraM NANAvihamaNibhavaNabhittippahohAmiyaMdhapAraM uttuMgapAya rovaveyaM pAyAloyaragaMbhIrapharihovasohiyaM kamaliNIsaMDamaMDiyadIhiyAsayaramaNijjaM / tammi ya Nayare hiyapaDisattU vIsaseNo NAma NarAhivo / tassa ya mahAdevI sahadevI / tANaM ca putto saNakumAro savvaMgAvayavasuMdarattaNeNa uvahasasurA - suraruvariddhI sayalakalApArao / tassa ya mitto sUrasuo kAliMdiNaMdaNo mahiMdasIho ti / tasru ga teNa saha visayahama havantassa vaccai kAlo / aNNA vicittayAe kammapariNAmassa, avassaMbhAvittaNao tassa bhAvassa, Niggao AsavAhaNiyAe saNakumAro / vAhiUNa bahuvihe Ase saha mahiMdasIheNaM, kIliUNa ya vicittakIlAhiM samArUDho ekammi pAhuDAgae Ase / vivarIyasiMkkhe tammi ya AruhiUNa mukkI Aso dhAviDaM vattI paMcamadhArAe / tao ujjANasiraM gaMtUNa saMjamiyA rajjU jAva ya so vivarIyasikkhattaNao suTThayaraM dhAviMo / puNo vi daDhayaraM samAyaTiyA rajjU, tao so daDhayaraM dhAvio / evaM caNiyantassa sayalaNaravaisamUhassa savvamajjhayArAo egAgI kayaMteMkaraNeNetra turaMgameNa avahario / kahaM ? - eso vaccara, esa jAi, esa gao, eso adaMsaNamuvagao / laggo aviNNAyavuttaMto vIsaseNo ya sapariyaNo maggao / gacchai ya turayakhurukvagrapayavIo ponto ravaI / tAva ya layakAlucchalieNeva pavaNeNa ucchalio rao / teNa ruddhA disivahA, khalio didvipasaro, samIkayA dharaNate froNuNNayaparasA, bhaggA turayakhurapaddhaI, samAulIhUyA. sAmantA, visaNNA mantiNo, vRSNA maggovaesayA / etthaMtarammi viSNatto mahiMdasIheNa NaravaI - "deva ! abahio vihI evaMvihavaiyarasAmaggIuppAyaNammi, aNNahA kahiM kumAro ?, kuo vA esa evaMviho Aso ?, katto vA eyammi samAruhaNaM kumArasta ?, keNa vA paoeNaM avaharaNaM kumArassa ? / tayaNantaraM ca evaMvihapavaNutthaMbhaNasamucchaliyarayaNihAeNa bharagANi paryAANi, Na Najjara punttarAio disAMvibhAgo / tA deva ! paDikUle imammi bammIo tri merU, goSayaM pi samuddo, Usavo vi ksaNaM, vasimaM pi raNaM, gharaM pi gotI, baMdhujo viverio, samaM pi visamaM, tA kuNau pasauyaM maha devo, "deu devo payANayaM NiyaNayarAbhimnuhaM ti / ahaM puNa thevabalasameo kumAraM lahiUNa samAgamissAmi devvamatramaNNiUNaM ti, avi rya-: fares ara coat fahaDaNa-saMghaDaNakaraNatalliccho / jA Na tulijjai sAhasadhaNehiM NiisekkasArehiM // 2 // tA tuMgo merugirI, mayaraharo tAva hoi duttAro / tA visamA kajjagaI, jAva Na "dhIrA pavajjaMti // 3 // kAU paNa jIyaM tulAe je NikkhivaMti appANaM / te sAhanti sakajjaM, saMkati devvo vi tANa phuDaM // 4 // iya je NicchiyamaiNo avahatthiyasuhajasohamoDIrA / viSNAyaguNavisesA tANa sirI dei saNijjhaM " // 5 // evaMvihabahupayArehiM NiyattAviUNa Naravarti piyabalasameo mahiMdasIho paiviTTho mahADaI / sAya vesAhiyauM jaii siya keNai aladdhamaijjha, juvaicariu jaii siya aikuDilamaigga, sAlatrAhaNatthANi jai "siya kaisayaseMkula, mahAsaiMru jai "siya poNDarIyasamAula, varaNayaru jar3a siya dIhasAlaliMkiya, bAhubalimutti jai "siya 1 gAtheya je pustake nAsti / 2 'NIkhaMDa sU / 3 sikkhe AruhiUNa tammi mukko sU / 4 payato je / 5 tavayaNe / 6 laggai a je / 7 surakkhaya' je / 8 laggA je / 9 ahibho vihA e je / 10 disAbhAgo sU / 11 yaM, deu sU / 12 deu payA je / 13 kumAro la sU / 14 vIrA je / 15 paTTo je / 16 jai sI ke je / 17 majjhA je / 18 jai sI ai je / 19 bhaggA je / 20 siyA je / 21 "saMkulA je / 22 sara je 23 siyA je / 24 laMkiyA je / 25 siyA je For Private Personal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 saNaMkumAracakravaTTicariyaM / 139 mahAsattohiTiya, ahiMsa jai siya bahumaya, jiNapavayaNu jai siya bahusAvayA~hiTiya, jiNavANi jai siya samvasasANugaya, kAliMdIjalappavAhu jai siya hriblmliynnaag[y]| evaMvihAe ya aDavIe saNaMkumAraNNesaNaparassa parigaliyaM seNNaM, egAgI saMvutto mahiMdasIho / puNo vi sAhasasahAo girikaMdaroyaresuM mahANiguMjesu sIhakisoraguhAsuM ca aNNesiuM payatto / kaha?-- dhAvai tahiM tarhi ciya jatto jatto kahiMci NisuNei / saI alakkhiyaM ciya gaya-maya-haya-mahisa-camarINaM // 6 // jiyasajalajalaharorAlimattamAyaMgagajjiyaM souM / 'ANavasu, "jiya' bhaNaMto dhAvai bhaiyavanjio sahasA // 7 // AyaNNiUNa garuyaM sIhassorAlirujiyamasajhaM / taggayacitto dhAvai eso maha sAmiyaNiNAo // 8 // karithorakarAyaTTiyamoDiyasAhohasallaivaNammi / paisai mahiMdasIho NariMdasIhaM vimaggento / / 9 // muhlmyuurrvaahiygurusouvvriydhiirvvsaao| kesaridarImu maggati kumaraM bhayavajjio maimaM // 10 // iya 9hullai raNammi tarukaDillammi sAhasasahAo / ekko ciya dUrujjhiyabhaya-NidA-kheya-guruviyaNo // 11 // avi yakassa Na dalei hiyayaM mayaraMdAmoyaraMjiyadiyaMto / sahayAramaMjarIrayasaNAhagaMdhudhuro pavaNo ? // 12 // NavaviyasiyakuDayarveNolisarasakaNayAriraMjiyadiyantA / ahiNavamahumAsAgamadiyahA bhaNa kaM Na mArenti ? // 13 // uvvellei samIro kharakharakarAhayANa NaliNINa / paMkovaridaraluliyAI thevasalilAI pattAI // 14 // kharapavaNudhuyarayaNivaharaMjiyAsAmuhANa kalusANa / ko cukkai jIvaMto udhuMdhulayANa divasANa ? // 15 // mukkekallapuDiMgayadaramaliyakalambakesarasaNAhA / pavaNaMdolaNajhallajjhalantaghaNamukkaravamuhalA // 16 // kassa Na dalanti hiyayaM diyahA ghorammi pAusAraMbhe? / dUreNa virahavihurA, sAhINapiyassa "vi jaNassa // 17 // savvassa jaNaMti phuDaM utkaMThAkomalAI hiyayAI / paviralajalajalaharajaNiyavarisadiyahA u sarayammi // 18 // unvevaM jaNai maNe virahINaM pikasAligaMdhaDaDho / pavaNo sattacchayagaMdhagambhiNo Navara pasaraMto // 19 // ko sahai tANa pasaraM jaNiukaMThANa sisiradiyahANa / jehiM aNajjehiM kao NaliNiviNAso tibhuvaNammi ? // 20 // kAUNa mAlaIe malaNaM pasarantasurahigaMdhAe / kuMdANa kayA riddhI amuNiyaguNa-dosasArehiM / / 21 // utthambhiyahimakaNasisirapavaNapasarANa jaNiyakaMpANa / bIhei Na ko bhaNa mahiyalammi hemantadivasANa ? / / 22 / / iya erisammi ghorammi uyusamUhammi sAhasasahAo / aDaIe duMdullai saNaMkumAraM vimaggaMto // 23 // ekaM saMvaccharaM jA~ca parihiMDiyaM mahADaIe guruvarAhAe dussahasiMghuNiNAyAe viyariyavagdhapoyAe gulagulentagayasamUhAe jahicchapairisakkiramayajUhAe dUrujjhiyamANusasaMcArAe viyariya.marisatyAe cittayasamAulAe ciNNarurusahalAe daMDalliyaviruyavaggAe gaMDayasamuttAsiyamahisavaMdAe cakkiubbhamaMtasAvayagaNAe saMsArANorapArAe jamaNayarimIsaNAe devagativilAe tti| ___ tao evaMvihamAhiMDanto mahADaI ekkammi divase gao thevabhUmibhAgaM Nillakkho ceva disAo paloento cakkamiDaM payatto / tAva ya Nisuo sArasa-kalahaMsa-bhAraMAdINaM kolAhalo, Alukhio ya sarasalilasIyaleNa mArueNa, agyAio ya kamalANa mAsalo gaMdho / tao payaTTo tayAbhimuhaM / UsasiyaM piva hiyaeNa, balA samAgacchati dharaMtassa vi ANaMdavAhasalilaM loyaNesu / tao ciMtiumADhatto-kimeyaM ? ti, ahavA diTTo mae rayaNIe carimajAmammi sumiNo tassAvassaM phaleNa hoyatvaM / ti citaMto payaTTo saravarAbhimuhaM / tAva ya Nisuo geyaravo, samAyaNNio mahuro veNuvivaraNiggayo 1-4 hiTThiyA je / 2 siyA bahumayA je| 3-5-7 siyA je| 6 NugayA je / 8 NAgA je / 9 hAe aIe s| 10 kaha ? ti-je| 11 jiu je| 12 bhavanto sU / 13 sayavasU / 11 sAmiNiSNAo je / 15 vaNAlisarasakaNiyAra je| 16 va je| 17 jAva hiM" je / 18 sIininAe je / 19 parisaMkiya" suu| 20 'camaripucchAe je / 21 dinnaharusahAulAe je / 22 unbhabha(ta)sA" sU / 23 'guThilAe sa / 24 AikolA je / 25 Alucio je / 26 sumiNamo je / 27 citayaMto je / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 cauppannamahApurisacariyaM / savaNAdayArI saro / tao herisapapphullaloyaNo jAtra gacchati thevaM bhUmibhAgaM tAva calavalaya- NeurarabAulavararamaNimajjhayArammi saMThiyaM pecchati saNakumAraM / jAtra ya vimhaupphullaloyaNo asaMbhAvaNijjAsaMkAparigao ciTThati tAva ya paDhiyaM baMdiNA saNakumArassa NAmaM jaya vIsaseNaNahayalamayaMka ! kurubhavaNalaggaNakkhambha ! / jaya tihuyaNaNAha ! saNakumAra 1 jaya laddhamAhappa ! ||24|| jaya khayariMdavilAsiNithaNavaThucchaMgasaMgadullaliya ! | jaya gijjiyavijjAhara ! pAviyaveyaDDhapahubhAva ! / / 25 / / ekkeNa vijeNa jae jeUNaM surasamakkhamasiyakkhaM / NIo diyaMtaresuM kittIe samaM gurupayAvo // 26 // dappaM daliUNa puNo asaNIvegassa gurupayAvassa / veyaDDhe puNa vijjAhariMdabhAvo parihavio // 27 // avi ya Na tahA niyamAhappeNa dUraNivvaDiyanimmalaguNA vi / jaha sammANeNa tuhaM guNiNo jayapAyaDA honti // 28 // eke asimmi jhINe aNNe uNa jalahi-vaNakayAvAsA / iyare tuha pauradayassa gAha ! saraNaM gayA riuNo // 29 // vivayaverivaggassa tujjha NaraNAha ! khaggavasirIe / cavalattaNavayaNijjaM sirIe ehi samupphusiyaM // 30 // lahiUNa tumAhinto paNatIhiM dhaNaM NikAmamAyario / teNa Na tuhaM mahAyasa ! gavveNa mao samallINo // 31 // je kei guNA bhuvaNammi NAha !, riddhIo jAo, jA kittI / rUyaM kalAo laDahattaNaM ca tai NavaramallINaM ||32|| tara dive jayabhUsaNa ! 'Na saMti tumhArisa' tti paDihAra | sAhei saMbhavaM suvurisANa tuha daMsaNaM caiva // 33 // diTThe tumammi parituliyarUtrakaMdappala mAhappe / cattaM raIe yidaiyagAravaM tihuyaNamaNagdhaM // 34 // iya tihuyaNacUDAmaNiNariMda-vijjAhariMdaNayacalaNa ! | kurukulaNahayalabhUSaNa ! saNakumArIsara ! Namo te ||35|| tao 'sarNakumAro' tti evaM kayaNicchao mahiMdasIho pamoyAvUriyasarIro auvvaM rasaMtaraM aNuhavanto gao sarNakumAradaMsaNavahaM / dUrAo cetra saNakumAreNa pariyANiUNa advi / pAyavaDaNuo ya avaUDho sabahumANaM / duve viNA trimhayapamoyAvRriyasarIrA uvaviTThA diSNAsaNesu / vijjAhariMdaloo ya saviyako uvasaMtageyAikalayalo pAsesu allINo / tayaNaMtaraM ca puMsiUNa ANaMdajalabhariyaloyaNANi bhaNiyaM maNakumAreNa kahaM tumaM ettha samAgao ?, ovA gAgI ?, kahaM vA ahaM tumae ettha pariyANio ?, kahaM vA mahArAo maha vioyammi pANe saMvArei ?, kahaM vA aMba ? tti, kahaM vA tumaM egAgI cetra pesio ? ti / evaM pucchie savvaM jahAvattaM sAhiyaM mahiMdasIheNaM / tao majjAvio varavilAsiNIhiM mahiMdasIho / kayamuciyakaraNijjaM bhoyaNAiyaM / puNo bhaNiyaM mahiMdasIheNaM-deva ! jai majjhovari sapasAo kumAro tA sAheu majjhaM 'kahaM tumaM teNa turaMgameNa avahario ?, kahiM vA gao ?, kiM vA amha vioe saMpattaM ?, katto vA tuha erisA riddhi ?' tti / tao eyamAyaNNiUNa saNakumAro ciMtiumAdatto, kaheM ? - 'Na hu kiMpi akahaNijjaM mitte sambhAvaNehamaiyamma / bhiNNe dehameteNa jassa citteNa Na vi bheo // 36 // taha viNa jujjai NiyacariyasAhaNaM suddhavaMsajAyANa / NissArA hoti guNA sAhippantA saI veva // 37 // tA ettha evaM pattayAlaM balamatIe kahAvemi' / tti ciMtiUNa bhaNiyA baulamatI jahA -pie ! mahiMdasIhassa " NissesaM maha vaiyaraM vijjAsAmatyeNaM viSNAyasanbhAvA sAhasa, mahaM puNa NiddAe ghummanti loyaNANi / [tti ] bhaNiUNa fraNo raharama | baulamatI uNa sAhiumAdattA giyadaiyacariyaM ti 1 hari je / 2 degmiyaMka ! je / 3 rUva je / 4 jaibhU je / 5 tumhArisaM ti sU / 6 mahaggha je / 7 phusiUNa je / 8 kaha sU / 9 nissAro hoti guNo sAhippato saI je / 10 NIsesaM je / For Private Personal Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 saNaMkumAracakavahicariyaM / 141 "atyi tayA tumha NiyantANa ceva assarayaNeNa avahario kumaaro| pavesio ya tega ghorAravadAruNaM mhaaddiN| bIyadi yahe vi taheva dhAvantassa Asassa jAo maijjhaNhasamao / khuhA-pivAsAuleNa ya Asega jillAliyA jIhA / uddhaDhio ceva sAsAUriyagalo thakko, uttario ya kumAro, choDiyA paTTADhA, oyAriyaM pallANaM, jAva ghummiUNa NivaDio Aso, vimukko 'akajjakAri' ti kaliUNa va pANehiM / taM caikapesaNaM mottaNa gao kumaaro| uyayaNNesaNaparAyaNo ya hiNddiumaaddhtto| Na kahiM pi AsAiyamuyayaM / tao dIhaddhANayAe sukumArayAe ya majjhaNDakAlattaNao ya davadaDDhayAe ya raNNassa atiivhllohliihuuo| tao ya dUradesammi daTTNa sattacchayaM pahAvio tyaabhimuho| patto ya tassa chAyAe, ubaviTTho, paDio ya loyaNejuyalaM bhaMjiUNa dhrnniie| etyaMtarammi tappuNNANuhAveNa taNNivAsiNA jakkheNa ANiUNa sisiraM salilaM sitto savvaMgesu, aasaasio| laddhaceyaNeNa ya pIyaM salilaM / pucchio ya-ko tumaM?, katto vA eyamANiyaM salilaM ? ti / teNa bhaNiyaM-ahaM jakkho ettha NivAsI, salilaM ca mANasasaravarAo mae tuha NimittamANiyaM / tao kumAreNa bhaNiyaM-esa maha saMtAvo paraM mANasasaramajaNeNa avagacchai tti / taM soUNa bhaNiyaM jakkheNa-ahaM saMpADemi bhavao maNorahapUraNaM / ti bhaNiUNa kAUNa karayalasaMpuDe NIo maannssrN| majio vihiNA / tattha ya pubaveriNA asiyakkheNa saha juddhaM saMvuttaM / vasIkao ya so duTTharakkhaso tti| tao jiNiUNa rakkhasaM pacchimadisAgayammi divasayare uccalio saravarAo ajutto| gao ya thevaM bhUmibhAgaM / divAo ya tattha gaMdaNavaNamajjhagayAo maNoramAo aTTha disAkumArIo va divyAo itthiyaao| paloio tAhiM siNiddhAe diTThIe ajutto| teNAvi puNa ciMtiyaM-' kAo puNa imIo ? ' tti pucchAmi uvasappiUNaM / ti ciMtiUNa gao tANa samIvaM / pucchiyaM mahuravANIe eka kaiNNayamudisiUga-kAo puNa tumhe ?, kiM NimittamimaM muNNamaraNamalaMkariyaM tumhehiM ? / tAhi bhaNiyaM-mahAbhAga ! io NAtidUrammi amha purI, tA tumaM pi tattheva vIsamasu / tti bhaNiUNa payaTTAvio ajautto / atyamio ya bhuvaNapadIvo divsyro| patto ya NayariM / NayAvio tAhiM kaMcuiNA rAyabhavaNaM / diTTho ya royaNA, abbhuTio ya, kayamuciyakaraNija / bhaNio ya teNa jahA-mahAbhAga ! maha imIo aTTha kaNNagAo, eesiM ca tumaM ceva jogo tti, pariNayasu imiio| ajautteNAvi taha ' tti paDivajjiUNa savvamaNuciTThiyaM / tao vatto vivAho / baddhaM kNknnN| sutto ya raibhavaNammi tAhiM saddhiM varapallaMke jAva NidAviramammi bhUmIe pecchai appANayaM / ciMtiyaM ca "NeNakimeyaM ? ti / pecchai ya kare kaMkaNaM / tao avisaNNamaNo gaMtuM pytttto| diTuM ca 'raNNamajjhammi divyaM bhavaNaM / puNo teNa ciMtiyaM-imaM pi iMdayAlappAyaM bhavissai tti / gao ya tayAsaNNe itthIe karuNasareNaM ruyaMtIe saI NisAmei / paviTTho bhavaNaM gybho| diTThA ya sattamabhUmIe divyA kaNNayA karuNasareNa ruyantI, bhaNantI ya 'kauravakulaNahayalamayalaMchaNa ! saNaMkumAra ! aNNajammammi vi mahaM tumaM ceva NAho hojasu / tti bhaNaMtI puNo vi roviumaarddhaa| NiyaNAmAsaMkiraNa pucchiyA ajjautteNa-kiM tuma tassa saNaMkumArassa hohi jeNa tassa tae saraNaM paDivaNaM ? / tIe bhaNiyaM" majjhaM so bhattA maNorahametteNaM ti / jao ahaM ammA-pitIhi tassa puvvaM udayadANeNa diNNA / Na ya batto vivAho tti| tAva ya ahamegeNaM vijAharakumArageNa kuTTimatalAo ihaM aanniiyaa| gao ya so imammi vijAviubiyammi dhavalahare maM mottUNaM kahiM pi"| jAva evaM jaMpai sA kaNNayA tAva ya teNa vijAharAhameNaM AgaMtUNa ukkhitto gayaNamaMDalaM ajautto / tao sA hAhAravaM kuNamANI mucchAparAhINA NivaDiyA dharaNivahe / tAva ya muTThippahAreNa vAvAiUNa taM duTThavijAharaM samAgao akkhayasarIro tIe samIvaM ajjautto / samAsAsiyA sA, vivAhiyA ya / 1 ghorAvadA je / 2 magjhaho / khu je / 3 bhukkapesaNaM je / 4 vakAlohalI sU / 5 gajuya sU / 6 purichao teNa-ko suu| 7 maNorahaM / ti je / 8 kaNNamu sU / 9 malaMkaya suu| 10 io ya NAje / 11 rAiNA je / 12 pariNasu je suu| 13 "mmi para je / 14 teNa je / 15 raNNamajhe je / 16 NaM / to teNa sU / Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 cauppannamahApurisacariyaM / - thevavelAe ya samAgayA tassa bhaiNI / vAvAiyaM ca dadruNa bhAuyaM kovmukgyaa| puNo vi sumariyanemittiyaghayaNA ajauttaM vivAhaNimittamuvaTThiyA / sA vi tayANumatIe taheva vivaahiyaa| jAva thevavelAe caMdavega-bhANuvegehiM puttehiM saha pesio rahavaro saNAho ya / bhaNiyaM tehiM jahA-deva ! asaNivego vijAbaleNa jANiyaputtamaraNavutanto tumhovari samAcchati, teNa amhe raho ya pesiyA, amha piyA 'vi tumheM calaNasevANimittamesa saMpatta eva tti / tayaNaMtaraM ca samAgayA cNdveg-bhaannuvegaa| ajauttasahAyaNimittaM saMjjhAvalIe diNNA paNNattI vijjA / tao ajjautteNa asaNivegaM jeUNa samaddhAsiyaM veyaDDharajaM / tao caMdavegakaMcuiNA sAhi o asiyakSAvyaverasaMbaMdho, jahA~ 'tae aNNabhavammi tassa bhajjA avhriyaa| so ya tassoeNa ummattattamaNubhaviUNa vicittayAe kammariyAgassa saMsAre bhamanto rakkhasesu uvavaNNI / tumaM ca saravarAgao aNeNa ucaladdho / tao parAjio deveNa duTurakkhaso ti / eyaM tumha veraM' / eyaM ca amha NemittieNa sAhiyaM jahA-tumha kaNNayANaM so bhattAro bhavissati jo asiyakkhaM juddhe parAjiNissai / tayatthaM ca amhehiM paDijAgario uvaladdho ya / vivAhiyAo ya aTTha jaNIo raNamajjhammi, saMpayaM amha sAmiNo caMdavegassa sayaM dhUyANaM taM pi vivAheu devo / tti bhaNie paDivaNNaM ajjautteNa, vivAhiyAo ya / pasAhiUNa veyaDDhe, kAUNa jiNAyayaNesu aTThAhiyAmahimaM, ihaI kIlANimittaM samAgao / jAva tumaM milio tti / aiyaM tuha mittassa uddeseNa cariyaM" ti| etthaMtarammi uDhio suhapasutto raiharAo saNaMkumAro / gayA ya mahayA caDayareNa veyaDDhaM / viSNatto ya avasaraM lahiUNa mahiMdasIheNaM jahA kumAra ! dukkheNa tuha jaNaNi-jaNayA kAlaM gati, tA tadasaNeNaM kIrau pasAo amhArisajaNassa / ti viNNattANatarameva gao mahayA sammaddeNaM hathiNAraM / ANaMdiyA jaNaNi-jaNayA, NAyarajaNo ya / uppapyANi ya cakkAiyANi codasa mahArayaNANi / oyaviyaM bharahaM / uppaNNA Nava nnihinno| jAo ya NiggayapayAko cakavaTTi tti| ___ aNNayA ya sohammavaDeMsae Thio sako devarAyA iMdasAmANiyapamuhANaM devANaM purao rUvapasaMsaM saNaMkumArassa kariumADhatto / kahaM ? ti icchAvaseNa jAyai devANaM jaM maNIharaM rUbaM / taM tassa viNA tIe jAyaM puNNANuhAveNaM // 38 // NijjiyasasurA-'suratihuyaNassa lahuIkaovamANassa / aNuharai dAhiNaddhaM tassa phuDaM vAmabhAgassa // 39 // NimmANakammaNimmiyasuraiyasaMthANasaNNivesAdI / tassa'gyaMti jahaMgAI taha aNaMgassa kaha bhaNimo ? // 40 // rUvaM NijjiyasasurA-suriMdamAhappamujjhiyaviyAraM / cariyamasesaguNINaM guNeNa pAraMgamaM jAyaM // 41 // iya suNiUNa pasaMsaM suriMdavihiyaM tayA NariMdassa / doNi ya surA asUyAe AgayA NaravaisagAsaM // 42 // tao samAgayA doNNi surA NariMdabhavaNe paDihArabhUmidesaM / bhaNio ya"tehiM paDihAro jahA-mahAsatta ! jANA vehi mahArAyassa jahA donni bambhagA dUraddhANakilantA tuha daMsaNamettatthiNo "dAre ciTuMti, jai bhaNaha tA pavisaMtu, aha Natthi avasaro tA baccAmo sadesaM' ti / tao eyamAyaNNiUNa paDihAreNAvi viNayapunvaM amaMgiyassa garavaiNo viSNattaM / tao mahArAiNA bhaNiyaM jahA-ahaM aDDae vAyAmabhUmIe "Thio, tahA vi jai uttAvala ti tA paksiha / ti bhaNie NaravahaNA pesiyA paDihAreNaM / paviTThA NaravaisamIve dAUNa jahAjomgamAsIsaM uvaviTThA diNNAsaNesu / paloiyaM 1 bhaNio je / 2 ya suu| 3 'hA-eyassa aNNa sU / 4 pariNAmassa je / 5 evaM sUH / 6 jahA-dukkheM sU / 7 tahasaNe kI sU / 8 svaM je / 9 vesAI je / 10 guNANupAje / 11 tesi je / 12 dohi sN| 13 bAre je / 14 vimo s| For Private & Personal use only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 saNakumAracakravaTTicariyaM / 143 cimhAupphulla loyaNehiM paropparaM vayaNakamalaM / vimhiyA ya auvvarUvAloyaNeNaM / tayaNaMtaraM ca pasaNNavayaNakamaleNa bhaNiyaM paravaiNA jahA-pattheha jeNa'tthiNo, jeNa saMpADemi tumha samIhiyaM ti / eyaM soUNa bhaNiyaM baMbhaNehiM japa-mahArAya ! Na hu amhe keNai asthiNo, kiMtu tuha rUvAloyaNakouhalleNaM samAgayA, tA paloiyaM viNijjiyatelokarUvamAhappavibhamaM rUvaM, jAyaM NayaNANa saphalattaNaM, aNuhUyaM saMsAraNivAsassa phalaM, tA gamissAmo / tao tamAyaNi UNa bhaNiyaM NarideNa jahA-thevavelAe samAgaMtUNa daTTayo ahaM tumhehiM, vacaha saMpayaM ti / tehiM pi paDivajjiUNa tahA kayaM, NiggayA raaybhvnnaao| puNo rAiNo bhuttuSTriyassa savyAlaMkAravibhUsiyassa atthAiyAmaMDavagayassa ubhayapAsa TThiyavAravilAsiNikara gahiyacAmarukkhevavijijjamANassa paDihArajANAviyA paviTThA rAyabhavaNaM / uvavidyA diNNesu AsaNavisesesu / AlattA mhaaraainnaa| te ye puNo vi paropparamuhamavaloiUNa IsIsimilANamuhakamalA ahomuhA ThiyA / puNo bhaNiyaM rAiNA-kiM tumhe aNimisacchamavaloiUNa maha rUvaM avaropparaM ca joiUNa ahomuhA ThiyA ? / tehiM bhaNiyaM jahA-"mahAsatta ! amhe tAva devA, tujjha rUvaM suriMdeNa atthAiyAmajjhagaeNa pasaMsiyaM, tao tavyayaNamasadahaMtA iha samAgaya tti / paloiyaM ca tujjha rUvamamhehi, jAva Na suriMdeNa tuha rUvaM saMpuNNaM vaNiyaM ti / Na kevalaM suriMdeNa, aNNeNAvi Na vaNNiuM tIrai tti / kiMtu asAro saMsAro, khaNaramaNijja sayalaM saMsAravilasiyaM, jao jA tuha rUvasaMpayA tammi avasare amhehi diTThA tIe sayabhAgo vi Na saMpayaM ti / avi ya lAyaNNa-rUva-jovvaNa-sarIra-saMghayaNa-kanti-sohAo / jIvANa jIviyaM taha balaM ca patisamayamosarai // 43 // jA tuMha dehacchAyA Nijjiyasura-maNuya ! tammi samayammi / pecchaMtANa khaNeNaM sA eNhiM dUramaMtariyA // 44 // khaNapariNAmasahAve lAyaNNe jovvaNe ya rUve ya / aNubaMdhakAraNaM kiM pi Nasthi thevaM pi kusalANaM" // 45 // iya soUNa jahasthaM vayaNaM devANa jaaysNveo| viyaliyamohatamoho NaraNAho tatthimaM bhaNai // 46 // "icchAmo aNusaddhiM suravara ! parakajjasajjavavasAya ! / rUvAhimANagahaNiggaho u saMbohio tumae / 47 / / payatIe NigguNo cciya deho dehINa Natthi saMdeho / bhario mutta-purIsAiyasse mejjhassa kalusassa // 48 / vasa-maMsa-ruhira- phophasa-kalamalabhariyassa durahigaMdhassa / aviveiNo imassa vi maMDaNa-parikammaNakkhaNiyA // 49 // uppattikAraNaM uNeM imassa dehassa jaM jayapasiddhaM / taM ciMtiyaM pi viusANa bhAyaNaM hoi lajjAe // 50 // aNavarayajaNaNibhoyaNaviyArasaMvaDDhiyassai dehassa / mejjhassa suittaNakAraNeNa tammanti bAlajaNA // 51 // asuiNihANe dehe svvaasuisNgmekknnivvddie| ciMtijantaM pi daDhaM suittaNaM tassa kaha hou ? // 52 / / parisIlaNIyaruire roga-jarA-maraNapIDie NicaM / khaNavisarArusahAve dehe kaha kIrau thirAsA ? // 53 // iya jaha jaha ciMtijjai dehassa thirattaNaM suittaM ca / taha taha vihaDai savvaM pavaNucchittaM va sarayabhaM" // 54 // evaM ca savisesadevavayaNajAyasaMvego pavasitadevAbhiNaMdio, parammuho visayasuhANaM, viratto ya rAyalacchIe, Nidai cakkacaTTittaNaM, Na bahumaNNei Nava NihiNo, 'pAvakammAyANaM' ti duguMchai ya coddasa mahArayaNANi, uvarohamettakayAhArapariggaho tahAvihadhammAyariyamavekkhamANo cihiu~ payatto / 1 koUhaleNaM je / 2 'tunmehi je| 3 asthAhiyA je| 4 karadhariya je / 5 vi je / 6 tumme je| 7 tuha je| 89.1. tumha sa / 11 ssa majjhammi ka je / 12 phophasakalima sU / 13 puNa je| 14 "ssa majjhassa / dehassa susU / Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 cauppannamahApurisacariyaM / etyaMtarammi samAgao viharamANo codasapubbI aNeyasamaNaparivArio vijysennaayrio| AvAsio bAhirie / laddhA puttii| Niggao pAyacArI rAyA vaMdaNaNimittaM / vaMdio ya bhagavaM bhattibharoNayasireNaM / dhammalAhio gurUhi / uvaviTTho calaNantie / patthuyA bhagavayA dhmmkhaa| vaNijjai saMsArAsArattaNaM, gidijjati bhoyA, sAhijjati athirattaM dehss| tao laddhAvayAseNa garuyasaMvegAvUrijja[mANa]mANaseNa bhaNiyaM saNaMkumAreNaM-bhayavaM ! evameyaM jahA tumhehiM sAhiyaM, eriso cetra esa saMsAro, avasAgavirasA bhoyA, cavalA iMdiyagaI, dAruNo visayapasaMgo, aNusamayaM visaraNasIlaM sarIraM, egantaduppariyallA pAvariNatIheuyA rAyasirI, tA karentu me aNuggahaM gurU, icchAmi tumhehiM nijAmagehiM saMsAramuttariuM ti, deMtu me NIsesapAvapacayavajjAsaNi pavvaja ti / tao gurUhiM bahuM AsAsiUNa pncaavio| vihriumaaddhtto| sikkhiyANi ya NIsesANi aMgANi / gahiyattho ekallavihArittaNaM pddivnnnno| aNNayA ya viharamANassa puncakammodaeNa jugavaM rogAyaMkA samunbhUyA, taM jahA-sIsaveyaNA, kaNNamUlaM, loyaNANaM kovo, dante ghuNantao, sirohagae gaMDamAlA, vacchatthale toDo, bAhummi ababAhuyaM, hatthesu kaMpo, poTTe jaloyaraM, paTThIe mulaM, pAummi arisApIDA, aNNattha kAiyAnirohasaMtAvo, Urusu ghaTToruyattaM, jaMghAmu raMdhaNI, calaNe rapphao, sabaserIre ya kuTTharogo, balakkhao ya / evaM ca sabarogehiM pIDio sammaM ahiyAsemANo viharai / tAva ya AgaMtUNaM sohammAhivaiNA vaMdiUNa bhaNio-bhagavaM ! ahaM te aJcantapIDAkAriNo roge avaNemi / tao IsiM vihasiUNa bhaNiyaM bhagavayAkimacanteNamavaNesi uyAhu ihabhave ? / sohammAhivaiNA bhaNiyaM-acaMtaviNAsaNaM rogANamasesakammakkhaeNa saMbhavai, ahaM puNa ittiriyakAlamavaNemi / tao tamAyaNNiUNa bhagavayA gahiyA kheloshii| tIe ya ubaTiUNa vAmahatthatajjaNI jAva muNNe(suvaNNa)vaNNA purANarUvAo vi ahi[ya]yarI sNvuttaa| bhaNiyaM ca bhagavayA-bho mahAsatta ! pucakayakammadoseNa vAhiNo samunbhavaMti, tesiM ca kammANamuiNNANaM sammaM ahiyAsaNAe khao hoi, Na devasattisamaNeNa, tA jAI purA saI 'ceva uvajjiyAI kammAI micchattA-virai-pamAya-jogehiM pANiNaM viviTareyeNuppAyaNapaoehiM tAI saI "ceva veiyavAI, Na aNNahA mokkho, mokkhatthiNo ya amhe ti, tA kayaM jaM tae karaNijja, rogosahaM tu mae patthuyameva, Na aNNahA . acaMtio rogovasamo hoi / tti bhaNio vaMdiUNa ya bhayavaMtaM gao satthAmaM sako tti| ciMtiyaM ca bhagavayA re jIva ! taiI saI ciya raiyA dukkhANa esa riMcholI / amuNateNANatyaM dhaNa-jovvaNa-jAimatteNaM // 55 // paraloyaNippivAsA taM taM kuvyaMti mohiyA jIvA / Nara-Naraya-tiriyabhAve jaM jaM ahiyattaNe paDai / / 56 // Na hu hoi kaha viNAso re jIva ! samajjiyANa kammANaM / tA sahasu jaM samAvaDai dukkhajAyaM aNubiggo // 57 // savvassa vi esa gaI jaM kayamaNNassa rAgavasaraNaM / taM pariNamai saI ciya pulajjiyakammadoseNaM // 58 // aNNo tumaM sarIrAo NIruo akkhao amutto ya / rogaharaM puNa deho re jiya ! mA khijjasu tayatyaM / / 59 // rogaNimittaM pAvaM, pAvaNimittaM tu asubhayA jogaa| aNNANamohiyamatI tANa NimittaM tumaM ceva / / 60 // kammakkhaeNa mokkho, tassa khao aNuhaveNa tavasA vA / ubhayaM pi saMpati mahaM guNo vi doso tti abuhANa // 61 // puNaravi tae ciya imaM khaviyavvaM jaM purA samAyariyaM / sabaseNa varaM khaviyaM bahuNijaramappadukkhaM pi // 62 // iya uiyasancarogo vi muNivaro sahai nnijjraapehii| mmaM kammANa gaitI bhAvento taha ya saMsAraM // 63 // 1 pariNaheyA rAje / 2 ghuNNeTTao je| 3 'niroho, uus| 4 thaddho je| 5 sarIro je| 6 te pIDAkAriNa roya avje| * 'pasavaNeNa sU / 8-10 ceya je / 9 veyaNuppAehi je / 11 tiyarogoM je / 12 tati je / 13 kaha va je / 14 savvesu [vi] esa suu| 15 tatatthaM sU / 16 gaI je| Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 saNakumAracakkavahicariyaM / 145 ecamaNusAsiUNamappANaM sammaM bhAvaNAbhAvio, ahiyAsento rogaparIsahaM, bhAvento jiNavayaNaM viharamANo samaddhAsio AuyasesayAe, parijANiUNa ya thevAvasesamAuyaM, sammaM saMlihiUNamappANaM, pAovagamavihiNA caiUNamAuyaM, samuppaNNo saNaMkumAre kappe sattasAgarovamAu ti // iti mahApurisacarie saNaMkumAracakavahicariya sammataM // 29 // 1 samagmAsimo je / 2 . gamaNavije3 puruSaca sU / 4 ya parisamattaM // anyaaprm-1..|| Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 30-31 saMtisAmititthayara-cakkavaTTicariyaM ] dhammatitthayarAo tihiM sAgarovamehiM pauNapaliovamUNehiM saMtI titthayaro cakkavaTTI ya samuppaNNo / kehaM ?guNiNo sukulasamubbhavaparakajasamujayA mhaasttaa| te kei jae jAyaMti jehiM bhuvaNaM alaMkariyaM // 1 // atthi iheva jaMbuddIve dIve veyaDDhapavyayavare uttarAe seDhIe rahaNeuracakkavAlapuraM NAma NayaraM / tattha ya rAyA amitateo parivasai / tassa ya sutArA NAma bhagiNI / sA ya poyaNAhivaiNo sirivijayassa diNNA / aNNayA ya amiyateo poyaNapuraM sirivijaya-sutArAdaMsagatthaM go| pecchai ya pamuiyaM UsiyadhayavaDAyaM savvaM pi puraM, viseseNa rAulaM ti / tao vimhaupphullaloyaNo oiNNo gayaNayalAo rAyabhavaNaMgaNe / anbhuDio ya sirivijaeNaM / kayamuciyakaraNijja / uvaviThTho siNghaasnne| pucchiyaM amiyateeNaM ucchavakAraNaM / tao sirivijao sAhiumADhatto jahA __ "io aTThame divase paDihAraNiveio samAgao eko mittio| diNNAsaNo uvaviThTho y| pucchio ya maekimAgamaNapaoyaNaM ? / tao teNa bhaNiyaM-mahArAya ! mae NimittamavaloiyaM jahA poyaNAhivaiNo io sattame divase majjhaNhasamae iMdAsaNi uvari paDissai / taM ca kaNNakaDuyaM soUNaM maMtiNA bhaNiyaM-tujjha uNa uvariM kiM paDissai ? / teNa bhaNiyaM-mA kuppaha, mae jahA uvaladdhaM NimitteNa tahA sAhiyaM, Na ya maha ettha koI bhAvadoso, majjhaM ca tammi divase hiraNNavuTThI uvari paDissai / evaM ca teNa bhaNie mae bhaNiyaM-kahiM tae evaMvihaM NimittamAgamiyaM ? / teNa bhaNiyaM-'ahamayalasAmiNikkhamaNakAle saMha piuNA pvvio| tattha mae ahinjiyaM aTuMgaM pi NimittaM / tao ahaM pattajovvaNo, puncadattA kaNNA, bhAugehiM uppAvAvio, kammapariNaivaseNa ya tao mae sA pariNIyA / tao mae savaNNupaNIyaNimittANusAreNa paloiyaM jAva poyaNAhivaiNo vijjuNivAovaddavo' tti / ___ evaM ca teNa siTe egeNa mantiNA bhaNiyaM jahA-rAyA samuimajjhammi vahaNe kIrau, tattha kila vijjU Na pahavai / aNNeNa bhaNiyaM-Na divvaNioo aNNahAkAuM tIrai, jao ekkassa bhaNaputtassa samAgayammi rakkhasavArayammi pecchiUNa jaNaNI ruyantI karuNayAe ekkeNa bhUeNaM samAsAsiUNa jaNaNiM NIo tayAragadivasammi giriguhaM / tattha ya pulcaTThieNaM ayagareNa khaio, tA evaM duppariyallamAuyaM jaMtUNaM tuTaM pAleuM ti / puNo vi avareNa maMtiNA bhaNiyaM-poyaNAhivaiNo vaho samAiTTho mittieNa, Na uNo sirivijayamahArAiNo tti, satta divase avaro koI poyaNAhibaI parikappijjau / tti maMtiUNa vesavaNajakkho miliUNa rajje ahisitto| ___sattame divase majjhaNNasemaya mmi samuNNao meho, phuriyaM vijjula yAe, gajjiyaM jalahareNaM / tao samantabho phu iUNa vijjulayAe paDiUNa jakkhahare jakkhapaDimA viNAsiyA / ahaM ca posahasAlAe sattarattosio ahiNaMdio parehi puNo vi ahisitto rajje / pUio ya Nemittio / tA eyaM baddhAvaNayakAraNaM" ti| eyaM ca suNiUNa bhaNiyaM amiyateeNaM-avisaMvAdi NimittaM, sohaNo rakkhagovAo ko tti| tayaNaMtaraM ca sirivijao sutArAe saddhiM bAhirujjANaM go| tattha ya kaNayacchatri mayaM pAsiUNa bhaNiyaM sutArAe jahA-piyayama ! sohaNo esa mao, tA ANehi eyaM maha khellaNaNimittaM / tao sayameva pahAvizro raayaa| palANo ya mao, thevabhUmIe ye gayaNaMgaNe uppaio / tAva ya keiyN mahAdevIe jahA-haM deva ! kukkuDasappeNa khaDyA tA parittAyau 1 kaha ? ||nnmo suyadevayAe bhagavaIe // asthi I je / 2 gAtheyaM jepustake caritrasyAsyA''dAvupalabhyate / 3 poiNipuraM sU / 1 majaSNa sU / 5 iMdAsaNi sU / 6 tassi suu| 7 "NikkhavaNa sU / 8 sahi je / 9 poiNA suu| 10 'yarAiNo sU / 11 'samae uppaNNabho sU / 12 1ureNaM je / 13. amita suu| 16 ya tayaNantaramuppaimo suu| 15 kaviyaHsU / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30-31 saMtisAmititthayara-cakvaTTicariya / 147 maM devo tti / eyaM muNiUNa turiyaM smaago| tAya ya sA paMcattamuvagayA / rAyA ya tIe saddhi ciyAe paviTTho / jaliumADhatto jalaNo / tAva ya thevavelAe samAgayA duve vijjAharA / tattha egeNa abhimaMtiUNa salilaM sittA ciyA / NavA veyAliNI vijjA aTTahAsaM kAUNa / samAsattho rAyA / bhaNiyaM ca teNa-kimeyaM ? ti / bhaNiyaM vijjAhareNa jahA-"amhe piyA-puttA amiyateyassa pariggahe vaTTAmo, jiNavaMdaNaNimittaM gayA aasi| AgacchaMtehi ya Nisuo sutArAe asaNighoseNa gijjatIe akaMdaNasado / amhe ya jujjhasajjA sutArAe bhaNiyA-jahA mahArAyA veyAliNIe vijAe velavio jIviyaM Na paricayai tahA gaMtUNaM ujANaM sigdhaM kareha / tao amhe piyA-puttA ihaM Agaya ti / diTTho ya tuma veyAliNIe vijAe samaM ciyaaruuddho|| NaTThA ya sA duvijaa| tao uDhio tuma" ti / avahariyaM ca sutAraM NAUNa visaNyo rAyA / bhaNio ya tehi-vIsattho hohi, kahi jAi so pAvo ? / tti saMThaviUNa gayA vijjAharA / viNNAo ya esa vuttaMto amiyateeNa / gayA ya camaracaMca Nagari amiyateya-sirivijayA asaNighosantiyaM / paTTavio ya bAhi ThiehiM ceva asaNighosassa duuo| palANo ya so / pahAviyA pitttto| diTTho ya ayalassa uppaNNakevalamsa samIve asnnighoso'| ANiyA sutArA tattheva egeNa amiyateyavijjAhareNa / tao uvasantaverA kevalisamIve dhammaM suNaMti / laddhAvasareNa ya pabhaNiyaM asaNighoseNa jahA-"Na mae duDhabhAveNa abahariyA sutArA, kiMtu vijaM sAhiUNa AgacchanteNa mae diTThA iyaM, Na sakkemi ya taM paricaiuM puccasiNeheNa / tao chaleNa vAmohiUNa sirivijayaM veyAliNIe vijjAe, ghettUNaM sutAraM samAgao ahaM / tA khamiyavyaM tumhehiM aduTThabhAvassa mahaM" ti / tao eyamAyaNNiUNa amiyateeNa bhaNiyaM-bhagavaM ! kiM puNa kAraNaM eyassa imIe uvari siNeho ? tti / tao kevalI kahiumADhatto " iheva bharahe magahAjaNavae acalaggAme dharaNijaDho NAma vippo / tassa ya kavilAhihANA daasceddii| tIe putto kavilo NAma / teNa ya kaNNAheDaeNa veyA sikkhiyaa| gao ya "desaMtare rayaNapuraM NAma jayaraM / tattha ya rAyA siriseNo / tassa duve bhAriyAo-abhiNaMdiyA sihiNaMdiyA ya / so ya kavilago ajjhaavgmlliinno| teNa ya 'bambhaNo' tti kaliUNa NiyadhRyA diNNA 'saccabhAmA NAma / so ya kavilago kayAi vAsAratte saMjhAsamae maMdamaMdappayAse varisaMte deve vatthAgi kakkhAe pakkhiviUNa samAgao / tao saccabhAmA se bhAriyA avarANi vatthANi ghettUNaM uvaTiyA / teNa bhaNiyaM-atthi maha pahAvo jeNa vatyANi Na 'tiimNti| tIe viSNAyaM jahA-zRNamayamavasaNo samAgao, Na ya kulINANameyaM jujjati, tA gRNamakulINo esa / maMdasiNehA jaayaa| ___ aNNayA ya dharaNijaDho kavilassa samIvaM smaago| saccabhAmAe piyA-puttANaM viruddhamAyAraM pAsiUNa jahaTThiyameva pucchio dharaNijaDho / teNAvi jahaTThiyameva sAhiyaM ti / sacabhAmA ya NivyiNNA gayA siriseNassa raNNo samIvaM jahA-moyAveha maM kavilasagAsAo, panajANuTANeNaM dhammamaI karemi tti / mahArANa bhaNio kavilo Na muyai, bhagai ya jahA-Na sakkuNomi tIe virahio khaNamavi jIviu ti / tao tamAyaNiUNa bhaNiyaM rAiNA jahA-iha ceva tAva ciTThasu jAva kavilaM pattiyAvemi / ___ aNNayA ya rAyA Niyaputte aNaMgaseNAgaNiyANimitteNa jujhate pAsiUga tAlapuDavisovogeNa kaalgo| tayaNaMtaraM ca abhiNaMdiyA sihiNaM diyA duve vi bhajjAo, sacabhAmA ya mAhaNI, teNeva visappaoeNa kaalgyaao| cattAri vi jaNAI devakurAe jugalattaNa smuppnnnnaaii| to vi sohamme kappe gayANi / tatto vi caviUga siriseNajIvo amiyateo, abhiNaMdiyAjIyo sirivijao, saccabhAmAe jIvo sutArA samuppaNNA / so ya kavilo 1 akadasaddo je / 2 "e saha bijAe cije / 3 degso / gIyA je / 4 desatara s / 5 NiyayA dhUyA je| 6 vacappabhA NAma je / 7 me je / 8 timnati je / 9 tAlauDa suu| Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 cuppnnmhaapuriscriy| tiriemu AhiDiUNa tahAvihamaNuTThANaM kAUNaM asaNighoso smuppnnnno| tao sutAraM saccabhAmAmAiNInIvaM pAsiUNa pudhvasiNeheNaM avahariUNa gao" ti / ___puNo vi amiyateeNa pucchiyaM-bhayavaM ! kimahaM bhavio Na va ? ti| kevaliNA bhaNiyaM-bhavio tumaM, io ya Navame bhavammi titthayaro bhavissasi, eso vi sirivijao tuha paDhamagaNaharo bhavissai ti| tao eyamAyaNNiUNa amiyateya-sirivijayA harisAvUriyasarIrA vaMdiUNa bhagavaMtaM gayA NiyayaNagaraM ti / muMbanti bhoe| aNNayA ya dohiM vijaNehiM ujjANagaehiM viulamati-mahAmatiNo cAraNasamaNA ditttthaa| tayantie dhammaM soUNa AuyaM paripucchiyaM / cAraNasamaNehiM vi ohiNA AbhoeUNa sAhiyaM jahA-chabbIsaI diyahe AuyaM ti| tao tehiM samAgaMtUNa kayA aTTAhiyAmahimA, appappaNo puttesu ya rajjadhuraM saMkAmeUNa abhiNaMdaNa-jagaNaMdaNasamIve pAovagamaNavihiNA kAlaM kAUNa pANae kappe vIsasAgarovamAudevatteNa uvvnnnnaa| __ tattha ya aNuhaviUNa raisAgarAvagADhA savvAuyaM iheba jaMbuddIve dIve puvvavidehe ramaNijje vijae sIyAe mahANatIe dAhiNe kUle subhagAe NayarIe thimiyasAgarassa rAiNo vasuMdharI-aNaMgasuMdarINaM mahAdevINaM gambhe kameNa kumArattaNeNa samuvavaNNA / amiyateo aparAjio, sirivijao annNtvirio| tattha vi damiyArivijjAharaM paDisattuM vAvAeUNa kameNa baladeva-vAsudevattaNaM pttaa| tesiM ca piyA paccajjAvihANeNa mariUNa asurakumArattaNeNaM camaro samuppaNNo / aNaMtavirio ya AuyamaNuvAliUNa gibagarayAuo kAlaM kAUNa gao paDhamapuDhaviM, vAyAlIsavAsasahassA tthitii| tattha tivyAo veyaNAo aNuhavai / tassa ya puttasiNeheNa camaro gaMtUNa veyaNovasamaM kareti, so saMviggo sammaM ahiyAsei / aparAjio ya baladevo bhAuyaviyoyadukkhio Nikkhittaputtarajjabharo jayaharagaNaharasamIve NikkhaMto / caiUNa ya paJcajjAvihANeNa AuyaM accue iMdattaNega uvvnnyo| ___ io ya aNaMtavirio uvyaTTiUNa NarayAo veyaDDhe vijjAherattaNeNa uvavaNNo / tastha ya accuyamuriMdeNaM bohio pavvajjaM kAUNa accue devattaNeNa uvavaNNo / ___ aparAjio ya deviMdAuyamaNuvAliUNa cuo samANo iheva jaMbuddIve dIve puvvavidehe sIyAe mahANaIe dAhiNe kUle maMgalAvaIvijae rayaNasaMcayapurIe khemaMkaro rAyA, tassa bhajjA rayaNamAlA, tesiM putto vajjAuho" kumAro jAo tti| - io ya sirivijayajIvo devAuyamaNuvAliUNa tasseva puttattaNeNa uvavaSNo / paiTAviyaM ca sai NAma sahassAuho tti| ____ aNNayA ya vajjAuhassa jalakIlemaNuhavantassa baladevakAlaverio damiyArI saMsAramAhiDiUNa puNo vi vijjAharattaNeNa samuvavaSNo vijjudADhAhihANo, tega ya tassupariM mahApacao pakkhitto, pAemu ya NAgapAsehiM bddho| vajjAuheNa ya aNAuleNa ceva pacao muTThipahArehiM pakkhitto, NAgapAsA ya pAehi ceva toDiya ti| tao ya accuya devideNa 'titthayaro bhavissai' tti titthayarabhattIe thuo pasaMsio ya / aNNayA ya posahasAlAe Thio puNo vi taheva devideNa pasaMsio jahA-dhammAo Na seko devehi vi cAleuM vajjAuhakumAro ti / tao ego devo tamasadahanto samAgao / AgaMtUNa ya viu~dhio pArAvao / so ya bhayasambhanto vajjAuhamallINo, mANusamAsAe 'saraNAgao' ti bhaNamANo / vajjAuhega ya diNNe saraNe Thio tayAsaNNe / tayaNaMtaraM ca samAgo olaavgo| tegAvi bhaNiyaM jahA-mahAsatta ! esa mae chuhAkilanteNaM pAvio, tA muMca eyaM, aNNahA patthi maima jIviyaM ti / tao tamAyaNNiUNa vajAuheNa bhaNiyaM-"Na juttaM saraNAgayasamappaNaM, tujjha vi Na juttameyaM, jao 1 jahA paNuvIsaI je / 2 gadIe je / 3 kumAratteNa samuppaSNA je / 4 asurattaNeNa sU / 5 nirayA je / 6 puDhavIe, bA. je / 7 sahassaTThI / ta je / 8 bhAuvioe du suu| 9 haratteNa je / 10 'ho vijjAharakumAro je / 11 kADamaNu je| 12 sakA je suu| 13 viujhanvio sU / 14 maha je / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30-31 saMtisAmititthayara - cakkavaTTicariyaM / "tUNaM parapANe appANaM jo karei sappANaM / appANaM divasANaM karaNa NAsei appANaM // 2 // jaha jIviyaM tuha piyaM giyayaM taha hoi sanyajIvANaM / piyajItriyANa jIvANa rakkha jIyaM sajIyaM va // 3 // dukkhassa unnayanto haMtUNa paraM karesi paDiyAraM / pAvihisi puNo dukkhaM bahuyayaraM taNimitega // 4 // khaNamettaM tuha tittI aNNo puNa cayai jIviyaM jIvo / tamhA u Na juttamiNaM caDapphaDantaM vivAeuM / / 5 / / iya evamaNussaTThI raNNA mahurakkha rehiM so sauNo / paDibhaNai - bhukkhio haM, Na mahaM dhammo maNe ThAi || 6 || 149 o puravibhaNiyaM rANA - bho mahAsatta ! jara kkhio tumaM tA aNNaM demi tuha maMseM / paDibhaNai sauNo- NiyavAvAiyamaMsalalio haiM, Na ya rocai majjha paravAvAiyaM maMsaM ti / rAigA bhaNiyaM- 'jattiya 'ityArabhya ' khAhi ' ityantaH pATha AryAchando jJeyam / / tao tuTTo olAvao / paDivaNNaM rAiNo vayaNaM / ANio NArAo / pakkhitto ekamma pAsammi paaraavo| bIe pAse -- uttiUNa dehaM rAyA jaha jaha ya pakkhivai maMsaM / taha taha ya hoi saugo garuyayaro devamAyAe || 7 | da taiyaM rAyA hAhAravamuhalapariyaNasamakkhaM / Aruhai saI ciya vastulAe NiyajIyaNiravekkho // 8 // iya tuliya devamAyaM rAyaM daTTNa vimhio devo / daMsei NiyaM rUtraM maNi-kuMDalabhUsiyasarIraM // 9 // asAsika rAyaM devo, taha saMsiga NiyabhAvaM / harisA''vUriyahiyao vimhiyamaNaso gao sahasA // 10 // aNNayA ya bajjAuha-sahassA uhA piyA-puttA khemaMkaratitthayaragaNaharasamIve saMjAyaveraggA sahassAuhasuyaM baliM rajje ahisiMciUNa pavtraiyA | pavvajjApariyAgaM parivAliUNa, pAyavovagamaNavihiNA [? kAlaM] kAUNa, Isipa bhArasihama do 'jaNA urimavejje egattIsasAgarotramaDIyA aharmiMdA devA jAyA / to taM ahamiMdasokkhamaNuhaviUNa cuyA samANA iheva jaMbuddIve dIve puvvavidehe pukkhalAvaivijaye puMDarigaite NayarIe ghaNaraho rAyA, tassa duve mahAdevIo paramAvatI maNoraMmA ya, tAsiM ganbhe jAyA / vajjAuho meharahoM, sahassAuho daDharaho ti / vaDDhiyA, kayaM kalAgahaNaM / meharaha- daDharahANa ya puvvabhavanbhAsao pariNao jisa dhammo | jAyA ya ahigayajIvAdipayatthA sussAvagA / yA piutthiyarasamIve do vi jaNA NiyaputtaM rajje ahisiMciUNa, dAUNa uraM parissahANaM, pabvaiyA / tattha meharaNaM ahijjiyasuttatthegaM vIsAe aNNayairehiM ThANehiM samajjiyaM titthayaraNAma -gottaM kammaM / tao saMlehaNAsaMlihiyadehA vihiNA kAlaM kAUNa aNuttarotravAiesa devesu uvaNNA / tattha ya aNuhaviUNa suraloyasuhaM meharahakumAro caraNa sarimANAo titthayarattaNeNa mutravaNNoti / iva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse majjhimakhaMDe hatthiNAuraM NAma NayaraM / taM ca pAyAlasaSNihAe khAiyAe, gayaNayalalaggeNaM pAyAraNiveseNaM, NANAmaNiviNimmiehiM dhavalaharehiM virAiyaM / tattha ya vIsaseNo NAma rAyA viNijjiparabalavIsaseNo / jassa ya parakamo veva sahAo, viveo ceva mantI, payAko ceva purassaro, lajjA khaMtI ya viNijjiyAsesajutraisatthamaMteuraM, boho savtrAhigArI / kiMca - triNoyaNimittaM sAmaMtamaMDalaM, payAvA''vikaraNa nimittaM paDivakkho, viNayaNimittaM gurujaNo, buddhipayaDaNaNimittaM satthAI, sahajakosallaNimittaM kalAkalAvo, viyaDDhaboheNaNimittaM kAmiNIsatyo ti / tassa ya rAigo sayalanteurappahAgA rUveNa devi vva devI airANAma amgamahisI / 1 tUNaya paMsU / 2 saM / teNa bhaNiyaM-niyavA je 3 tathA sU / 4 koNDala' sU / 52mamatI ya sU / 6 ehi je / 7 sahAvo su / 8 vikiraNa' sU / 9 bohaNimittaM sU / For Private Personal Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 caumpannamahApurisacariyaM / tassa ya tIe saha visayasuhamaNuhavantassa aigacchai kAlo, jati diyahA, sarati saMsAro / aNNayA ya samAgao paauskaalo| kiMvisiho ya? kasaNagheNathaiyagayaNaMdhayArapamhuTThasayalajiyaloe / vijjuNayaNehi Niyai ba pAuso pahiyapariNIo // 11 // gajai palayaghaNasaraM, varisai dhArAhi musalamettAhi / vipphurai vijjulA diTTaNaTThajiyaloyakaraNillA // 12 // sihi keyAravamuhaliyavaNaMtaruppitthapahiyapariNIhiM / aNavarayaNitavAhohapicchalaM kIrai pau8 / / 13 / / / NavapUrapUriyAo vahati taDavaDaNakalasasalilAo / girisariyAo sahelaM pUriyakacchantarAlAo // 14 // iya pAusammi salilohasamiyaNIsesamahiraugghAe / bhadavayasieyarasattamIe gambhe samuppaNNo // 15 // devIe carimajAmammi laddhasumiNAe devalogAo / tihiM NANehi samaggo tiyasiMdasamaccio bhagavaM // 16 // dharilA ya Nava sAhie mAse suhaMsuheNa savvalakSaNovaveyaM dArayaM psuuyaa| puvvakkameNeya kao ahiseo| 'gabbhatyeNa ya bhagavayA savvadese saMtI samuppaNNa tti kAUNa santi [ttiNAmaM ammA-pitIhiM kayaM / vaDhio saha kalAhi, vivAhi bho ya / piuNA puttaM rajje kAUNa sakajjamaNuTThiyaM / rajapAlaNujjayassa ya AuhasAlAe samuppaNNaM cakkarayaNaM / cakkANusAriNo(NA) ya puvvakkameNeya samaddhAsiyaM chakkhaMDaM pi bharahaM / samuppaNNA va mhaannihinno| samaddhAsiyAI codasa vi rayaNAiM / cakkavaTTittaNeNa ya gameUNa kiM pi kAlaM / dhammavaracakkAhattaNaM jIvadayApariNAmaheuM titthayarattaM, asamaMjasaheubhUyaM rajjaM ti / tassa puNa mahANubhAvattaNeNa do vi aviruddhAI / avi ya aNNoSNaviruddhAI vi mahANubhAvattaNeNa rajjaM ca / taha dhammacakkavaTTittaNaM ca samayaM ciya vasanti // 17 // khaggaM ca khattadhammatthasAraparabalamaraTTaNivaNaM / khaMtI ya sayalajIvANa saMtiheU asAmaNNA / / 18 / / dhAragga'ggivigiggayaphuliMgaphuTuMtasattuNiTThavaNaM / cakaM, ca jIvarakkhaNacittaM samayaM ciya vasaMti // 19 // laddhapasarAI tammi ya itthIrayaNAiyAI rayaNAI / upasama-viveya-saMvara-muttIo taha ciya vasati // 20 // iya Nava NihiNo jaha para-sakanjavAvArasAhaNagyaviyA / NivasaMti tattha, taha muttayA vi samataNa-maNisarUvA // 21 // evaM ca titthayaraNAmasahiyamaNuvAleUNa cakavaTittaNaM 'paMcavIsavarisasahassAI, samuiNNatitthayaraNAma-gotto sayaMbuddho vi loyaMtiyapaDibohio, jeThThabahulaterasIe ujjhiUNa taNamitra cakavaTTittaNaM, paDivaNNo saMsArasAyaruttaraNadoNikappaM panaja ti / kayasAmAio ya vihariUNa kiMci kAlaM saMpatto jatya ya sAmAiyaM paDivaNNaM tameva ujAgaM / tattha ya sahayArapAyavassa heTTao jhAgaMtariyAe vaTTamANassa kharagaseDhIe kameNaM giddaliyaghagaghAicaukassa samuppaNNaM tIyA-'NAgayavaTTamANa payatyubbhAsagaM divyaM gANaM ti / taM ca ke risaM? NIsesAvaraNakkhayasamubhavaM bhuSaNabhAsaNasamatthaM / sAmaNNa-vise samayaM egavihaM kevalaM gANaM / / 22 // tayaNaMtaraM ca kayaM devehiM samosaraNaM / pavAdhiyA gaNaharA / patthuyA taNNissAeM dhammakahA / vaNijai sammadaMsaNa cArittamatio mokkhamaggo, jiMdijai micchattA-virai-pamAya-kasAya-jogaNimittaM kammaM, bujhaMti pANiNo, paDivajanti sammattaM, lenti aNuvyayANi, abbhutragacchanti mehavyayANi, chiMdati NehapAsaM, avarNeti mohevalliM, NihaNaMti rAga-dosamalle, addhArsiti lahuyakammattaNeNa jiNadesiyamavisaMvAi mokAvamaggaM ti| 1 aikato koI kAlo sU / 2 ghagotyagayaNaM je / 3 saliya sU / 4 "maNuciTThaya sU / 5 kiMci je / 6 parvisaivAre suu| . 'sAyaradoNa je / 8 / bhagavayA dhamma je / mahAvayANi je / 10 moha valI je / Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30-31 saMtisAmititthayara-cakkavaTTicariyaM / 151 evaM ca bohato bhatriyakamalAyare, payAseto saMsAra-mokkhamagge, viyArento saMsArAsArattaNaM, paMcavIsavarisasahassANi pAliUNa pariyAgaM parikkhINesavvakammaMso samugghAyavihiNA samIkareUNa sahAu''NA veyaNijjaM sammeyaselasihare selesividANeNa khaviUNa bhavovaggAhINi Auya-NAma-gotta-veyaNijjANi jamagasamaga siddhipuri samaNupatto ti|| tassa ya bhagavao paNucIsavAsasahassAI kumArabhAve, tANi ceva maMDaliyattaNeNa, tattiyANi ceva cakkavaTTisaNeNaM, tappamANANi ceva pariyAo / savvAuyaM lakkhaM vAsANaM ti // // iti mahApurisacarie saMtisAmiNo cakravaTTista titthayarassa cariye samattaM // 30-31 // kammaMso je| 2'bahitityasa ya parisamatapraMya. 727.||je| Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 32-33 kuMthusa|mititthayara- cakkavaTTicariyaM ] /-x-: puNehi puNNarAsitra ke kAlaka meNa jAyanti / jANuppattIe ciya bharahamiNaM jAyai saNA ||1|| saMtisAmiNo paliotramaddhe samajhate tayaNaMtaraM kuMthujiNo samuSpaSNo / kahaM ? bhaNNati asthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNamajjhima khaMDe hatthiNAuraM NAma NayaraM / tattha viNijjiyAsesavarabaggo sUrA NAma NarAhivo / tassohA miyasurasuMdarIrUvavinbhamA saccasirI viya sirI NAma mahAdevI / tassa ya tIe saha visayahamaNuhavantassa aikaMto koi kAlo / aNNayA ya sajalajalaharorAligabbhiNe gayaNayale, samantao vijjucchaDADovabhAsurAsu disAsu, maragayamaNiyaMkurasacchaNaM hariyaM kurapUreNa samaddhAsie mahimaMDale sAvaNa bahulaNavamIe suhapamuttA sA sirI rayaNIe carimajAmammi coddasa mahAmiNe cakkaTTi titthayarajammasaMsUyage pAsiUNa viuddhA / sAhiyA ya jahAvihiM daiyassa / teNa vi ya puttajammeNa samAsAsiyA / taMppabhiraM caiva vaDdiumADhatto ganbho / tao NavaNhaM mAsANaM addhaTTamANaM rAIdiNANaM gRheNaM [!vaikaMtANaM] va sAhabahulacausI kitiyAsamAsaNe sasahare dArayaM panUyA / puvtrakameNeya kao suriMdeNa jammAbhiseo / piuNA ya kayaM vaddhAvaNAiyaM uciyakaraNijjaM / 'sumiNe ya dhUbhaM daTTaNa jaNaNI viruddha tti, ganbhagae ya kuMthusamANA sesapaDivakkhA diTTha' tti kAUNa kuMthu ttiNAmaM kayaM bhagavao / puvtrakameNeya vaDhio / vivAhio cakkavaTTI jaao| so ya paMcattIsaghaNUsuo uttattakaNagagoro putrakameNeya titthayaracairiyAviruddhaM cakkavaTTittaNamaNuhaviUNa tappariccAyajAyabuddhI sayaMbuddho vi loyaMtiyapaDibohio, bhavi ya jaya aNabhava ! bhutrakaNAha ! NAhattaNaM tahA kuNasu / jaha jaMtUNa Na jAyanti kamma-bhavasaMbhavubheyA ||2|| freerefore tumae jaha cakkiNA kao loo / taha dhammacakkavaTTittaNeNa Nivvavasu jayaNAha ! ||3|| kaha sIsau tumhamhArisehiM sabbhAva NANarahiehiM ? / taha tri NioyA gillajjimAe kila bhaNNasi jidi ! ||4|| iyarajaNasammayamiNaM caiuM saMsArakAraNamaNi / sattANa NivvujhkaraM titthaM tisthesara ! vihe ||5|| jAha ! tumha sarisA parahiyakajjeka diSNavavasAyA / dohinti jae bhaNa kettiya vtra kapparddhamanbhahiyA ? // 6 // saMsArasAyaruttaraNapaJcalaM bhavtramalamaNAbAhaM / NevvANagamaNakajjaM bhagavaM / titthaM patrattehi ||7|| forareguNasamiddhe bhayavaM ! jiga ! tei paryaTTie titthe ! tarihiMti bhavasamudaM bahave tumhANuhAveNa ||8| iNiya sayayabhAtra ! jammaMtarajjiyaguNoha ! / bhaviyajaNuddharaNamalaM titthaM titthaMkara ! vihehi" ||9|| emabhidio baMdIhiM va loyantiehiM samujjao caiUNa cakavaTTittaNaM paDivaNNo cAritaM vaisAha amAvAsAe ci tao vihariUNa kaMci kAlaM vaisAhabahulataiyAe kittiyAsamAsapaNe miyaMke uppaNNaM divvaM gANaM ti / viraiyaM deve samosaraNaM / paJcAviyA gaNaharA / patthuyA dhammakrahA / tao paMcANauI vAsasahassAI savvAuyamaNuvAliUNa sammeyasela sihare sandukkha vimokkhalakkhaNaM mokkhaM patto ti // iti mahApurisacarie "kuMthusAmiNo cakkavaTTissa titthayarassa cariyaM samattaM // 32-33 // 1 kuruppUreNa je 2 tApabhaya sU / 3 vaisA sU | 4sU / 5 cariyavi sU6 "masa renchA je / 7 "laM taccamala je / 8 kazje je / 9 taI je / 10 lamuNNeya s / 11 karehi je / 12 kuMthukka sU / 13 parisamataM ti / Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 34-35 arasAmititthayara - cakkavaTTicariyaM ] -:x:-- gamAhANAu cividhehiM NiveiyA mahAsattA / jAyaMti kei te jehiM 'nivvayaM jAya jayaM pi // 1 // asthi ihetra jaMbuddIve dIve dAhiNaddhamajjhimakhaMDe hatthiNAuraM NAma NayaraM / tattha viNijjiyAsesapaDitrakkho accatarUtrasaMpayAe sudaMsaNo sudaMsaNo NAma NarAhivo / tassa ya viNijjiyarairUvavinbhamA devI va devI mahAdevI / tassa ya tIe saha visayahamaNuhavantassa akanto koi kAlo / aNNA ya viyarie bAlavasante, vavagayasisiramAruyappasarapaMkayadAhe, samubbhiNNAsu NatracUyamaMjarIsu, samucchalie parahuyArave, vibhie baulAmoe, viyasi mANiNImANabheyadakkhe kaNiyAravaNe, evaMvihe ya bAlavasaMte phagguNasuddhabIyAe gevejjAo caiviUNa vAsasahassakoDIe UNe paliotramaca bhae kuMthujiNAo gae devIe kucchisi uvaladdhacodasamahAsu miNAe uvavaSNo / vaDhio ya ganbho / aikkantesu sAiregesu Navasu mAsesu maggasirasuddhadasamIe revaikkhatte jaNaNI viNamaguppAyaento bhagavaM samuppaNNI / paTTAviyaM se NAma sumiNammi mahArihA'radaMsaNataNeNaM aro ti / vaDhio ya / samAsAiyaM cakkavaTTittaNaM / sAhiyamahimaMDaloya diTThaviliyaM piva paNaigiM parihariUNa rAyalaccha paDivaNNo samaNattaNaM maggasiramuddhekArasIe ti / aNupAliUNa ya chaumatthapariyAgaM kattiyabahulavArasIe samAsAiyaM divvaM gA~NaM / samAgao poiNIkheDaM yaraM / pavvAviyA gaharA / viraiyaM devehiM samosaraNaM / patthuyA dhammakahA / sAhijjai saMsArasarUvaM, payaDijjai mokkhasokkhaM bhidati kammagaThiM jaMtuNo, avarNeti mohajAlaM, vihArDeti AvaraNaMdhayAraM, paDivajjaMti jiNasAsaNaM ti / tAva ya bahupaDi puNaporisIe samuhio samosaraNAo bhagavaM / uvayi titthayarapAyatrIDhe paDhamagaNaharo / tava dhammaM sAhiumADhato / etthaMtarammi samAgao ego vAMmaNao / vaMdio ya tega gaNahArI / sabahumANaM ca dhammalAhio guruNA / tayaNaMtaraM ca samAgao vaNio / teNAvi vaMdiUNa bhaNiyaM-- 1 bhayavaM ! ahamatItradhUyAdukkhadukkhio taciMtAsAyarAvagADho 'kiM kAyantraM ?' ti mUDho ahoNisiM jAyahiyayAveo tumhaMtiyaM samalINo / majjha ya bhagavaM ! egA dhUyA rUvohAmiyAsesajutraisatthA / tIe ya samullasante jovaNArambhaNavalAyapavAhe jaha jaha samAgacchaMti varayA taha taha lajjamANeva maha hiyae pavisai / ciMtiyaM ca mae vivANa vayatthAmaM hoi kulakalaMkakAraNamaNagdhaM / muttimatI vitra ciMtA dhUyA dhaNNANa Na hu jAyA // 2 // kiMca jaNaNi jaNayANa paDhamaM ciya erisI ciMtA sukuluggao surUtro kalAsu pariNiDio viNIo ya | vihavI vairaNa jutto samacitto hoi jai daio // 3 // aha kaha va divvajaNa jAi jai dUhavA va vihavA vA / pavasiyapas vva NiyayaM to vayaNijjANa sA khANI ||4|| evaM ca ciMtAsamAulo bhaNio tajjaNaNIe - ajjautta ! kimevaM ciMtApairohINo vva lakkhijjasi ? ti / mae bhaNiyaM - suTTa lakkhiyaM / tIe bhaNiyaM kahasu kiM ciMtAkAraNaM ? | mae bhaNiyaM - ekaM tAva asArasaMsAraNivAso, bIyaM gharavAsaNibaMdhaNaM, tayaM esA taMtra dhUya tti, tA esA pattakAlA dijjau kassara kulINassa / tIe bhaNiyaM ahamettha ganbhAhANAo fer kevalaM kilesabhAyaNaM, kaNNANaM dANaM pati tumaM kAraNaM ti, tA samappijjau kassai jo tumhANumao, kevalaM jahA ahamaccantadukkha bhAyaNI Na homi tahA ajjautte karaNijjaM ti / 1 vyaM / 2 e ya mAsU / 3 caiUNa je 4 bhAgAe je / 5 suiNammi sU / 6 piya paNaiNo je / 7 NANaM / pavvAviyA sU / 8raNa, paDi sU / 9 bAvaNago je / 10 NAraMbhe je 11 vae suruvo sama je / 12 parAyaNo lauM sU / 13 tuha je / 14 bhiti je / 20 For Private Personal Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 caumpannamahApurisacariyaM / 'pADei mahAvatte piyaraM dhUyA paoharArambhe / vaDtI aNuvarisaM sariya vva taDaM Na saMdeho // 5 // evamahaM maNaMto samuDio AsaNAo / gao vIhimaggaM / divo ya saMkhaurAo samAgao ego satyavAho / vaitte ya paropparalA jAyA paropparaM sAhammiyattaNeNaM piitii| ___ aNNayA ya teNa saMkhauraNivAsiNA usahadattAhihANeNa maha gehamatigateNaM diTThA maha samIve uvavidyA piydNsnnaa| tao taM daTTaNa suiraM NijjhAiUNa ciMtiUNa ya kiM pi kiM pi hiyaeNaM bhaNiyaM usahadatteNa jahA-kimesA tuha dhUyA kaNNA ? / mae bhaNiyaM-Ama, keNa puNa kAraNeNaM tumae NijjhAiUNa kiM pi hiyaeNa ciMtiyaM ? ti / teNa bhaNiyaM"muNasu kAraNaM ti, asthi maha putto vIrabhaddo NAmaM / so ya bAlabhAve ceva sAhusagAsAo kalAsu supaiDio / jANiyaM sadalakavaNaM, ahIyANi ya chaMda-alaMkAra-desI-NighaMTAINi satthANi, pariNayANi ya, jAyaM kaittaNaM, bujjhai parakavvaguNa-dose / tao so sukuluppattIe rUvittaNeNaM kalAgahaNeNaM vijjAhigameNa ya Necchai jaM va taM va kaNNayaM dijjamAM di vivAheuM ti / tao mae ciMtiyaM jai paramesA surUvA jai kalAsu NiuNA tA jogga" tti| tao tamAyaNNiUNa bhae bhaNiyaM ahaM pi imIe evaMvihavaraNNesaNakkhaNio ciTThAmi, jao esA vi maha dhRyA evaMvihA ceva, Necchai ya ja va taM va varaM ti / tA bhayavaM ! amha doNha vi vahu-varaNNesaNujjayANaM miliyaM cittaM / diNNA ya mae nniyydhRyaa| samAgao viirbhddo| yatto vivAho / kayamuciyakaraNijjaM / acchiUNa ya kai vi diyahe ghettUNa vahuyaM gayA NiyagapaTTaNaM ti / ___ aNNayA ya bhae NisuyaM jahA-rAtIe carimajAmammi Na Najjai kahiM pi gao vIrabhaddo vAsabhavaNAyo egAgiNi caiUNa maha dhUyaM piyadaMsaNaM ti| egeNa vomaNeNa tassa pauttI sAhiyA / Na ya so sammaM Niveei / tA sAhasu maga ! phuDatya kiM tassa daMsaNaM bhavissai uyAhu Na va ? ti / gaNahareNa bhaNiyaM-suNasu avahio, NimgaoM gehAo tuha jAmAuo evaM paribhAviUNa jahA-mae kayaM kalAgahaNaM, jAyaM kavittaNaM, siddhA pANAvihA mantA, jANiyA guliyApaoyA, ahiNavaM jovaNaM, pagariso savvaviSNANesu, evaM ca maha guruyaNabhIruyassa savvaM ceka girasvayaM ti, tA desaMtaraM vacAmi tti / Niggao addhaphAlANi kAUNaM gehaao| teSa ya muliyApayoeNaM sAmavaNyo ko appA / tao ArhiDio gAmA-''garaNagara-maDambAdINi ThANANi / katthai vINAe, katthai cittakammeNaM, karhici pasacchejjaNiuSayAe, apyAstha kaittaNeNaM, avarattha muravAiyammi Aujje kusalattaNeNaM, savvatya laddhajao ti| tao ya so gacchanto gao siMghaladIvaM / tattha ya rayaNapuraM NAma nnyrN| tahiM ca rayaNAgaro NAma NarAhiyo / tattha so saMkhassa seTThissa AvaNosariyAe uvkttio| suiraM NijjhAiUNa NeNaM seTiNA pucchio-putta ! kuo tumaM ? / teNa bhaNiyaM-jaMbuddIvAo rUsiUNa gehAo Niggao, AgacchaMto ihamAgao desadasaNakoueNaM ti| saMkhaseTThiNA bhaNiyaM-Na suMdaramaNuTThiyaM, jo aviNayavAso jovvaNaM, caMcalANi iMdiyANi, payatIe pimuNasahAvo loo, dUraM desaMtaraM, visamA kajjagatI, sukumArasahAvo tuma, tahA vi sohaNamaNuTThiyaM jamihAgao si tti / gao ya sabhavaNaM seTThI taM ghetUNaM / vhAyA ya doNi vi jayA / NiyatthANi ya sohaNANi vatthANi / jahAvihiM bhuttA ya / NiggayA tambolaM smmaannntaa| bhaNiyo ya sedviNA vIrabho-aputtassa mahaM tumaM putto, tA Niyagehe vya ciTThasu tumaM, desu dANaM, bhuMjasu jahicchie bhoe, atthi meM egaM jammaM tuha suMjaMtassa deMtassa ya daviNajAyaM ti| vIrabhaddeNa bhaNiyaM-tAya! kayapuSNo haM jaM tumheM ANAvasittaNa mae pAviyaM ti, dhaNNA hu gurUNamANAbhAyaNaM bhavanti / evaM ca tesiM piya-puttattaNeNa gacchanti diyaa| tattha ya rAiNo rayaNAyarassa dhUyA purisavesiNI aNaMgasuMdarI NAma / saMkhassa ya sedviNo viNayavatI dhuuyaa| sA ya teyantie patidiNaM baccai / pucchiyA ya bhagiNI vIrabhaddeNa viNayavaI jahA-katya tuma baccasi ti| tIe battI je / 2 "lAyo je| 3 degyA sAhammattaNeNaM sU / 4 desi-NighaMTAiyAdINi je / 5 vAvaNeNa je / 6 upa mje| . 'bho haje, 'o vaha mehAo jA sU / 8 rayaNAgAro je / 9 tayatiya je / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34-35 arasAmititthayara-cakkavaTTicariyaM / jahaTiyaM sAhiyaM / vIrabhaddeNa pucchiyaM-keNa uNa viNareeNa sA gehe ciTThai ? ti / tIe kahiyaM jahA-kayAi vINAviNodeNaM, kayAi pattacchejjANuhANeNa, kayAi cittakammakkhaNiyA divasaM pi Nei, kayAi pekkhaNayavihiNA, kayAi biMdumati-akkharacuya-biMducuya-paNhottaraviNoeNaM ti / teNa bhaNiyaM-jai evaM tA ahaM pi tatthAgamissaM / tIe bhaNiyaM-Na tattha bAlagasma vi purisassa pveso| teNa bhaNiyaM-ahaM tahA karissaM jahA Na Najjai paricieNaM pi jahA puriso ti| paviTTho ya bhagiNIe saddhiM aNaMgasuMdarIe bhavaNaM / divA teNa sA piyayamakuviyaM haMsiyaM lihaMtI / pucchiyA viNayabaIkA esa ? tti / tIe bhaNiyaM jahA-amhaM sayajjhiyA bahUNi divasANi tumha daMsasuyA mae ANiya tti / tIe bhaNiyaM-sohaNamazudviyaM ti / to pecchiUNa vIrabhadeNa bhaNiyaM-tumae haMsiyA virahAurA lihiumADhattA, tIse ya virahAurAe Na erisI diTThI hoi / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-gehasu cittavaTTiyaM, Alihasu a jArisA diTThI saMThANaM ca virahiNIe hoi ti / tao vIrabhaddeNa lihiyA haMsiyA / avi ya pavvAyavayaNa-vAhollaNayaNa-pakkhauDavihaDaNesayohA / paDiruddhasambaceTThA jhAyantI kiM pi hiyaeNaM // 6 // dusahapiyavirahaviyaNANIsahacaMcauDagahiyabisakhaMDA / abhaNanta ciya sAhai soyAvegaM saceTTAe // 7 // lihiUNa ya daMsiyA aNaMgasuMdarIe / 'aho ! viNNANAisao, aho ! bhAvasUyagA avatthA haMsiyAe' evaM ca suiraM NijjhAiUNa pasaMsiUNa ya puNo bhaNiyaM aNaMgamuMdarIe-kimettiyaM kAlaM NAgayA tumaM ? ti / vIrabhaddeNa bhaNiyaMguruyaNasakAe / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-saMpai patidiNamAgaMtavvaM tumae, kimaNNAsu vi kalAsu atthi parissamo Na va ? ti| viNayavaIe bhaNiyaM-diyahehi sayameva jANihI saaminnii| tao 'sohaNaM saMlattaM' ti avuuddhaavinnyvtii| tujjha esa avarAho jamettiyaM kAlaM NANIya tti / NAmaM ca pucchiyaM / sayameva vIrabhadeNa sAhiyaM-vIramai tti / tao pUiyAo tNbolaainnaa| gayAoya NiyayabhavaNaM / avaNiyaM NevatthaM / ko pubveso| gao haTAhimuhaM / bhaNio ya seTThiNA vIrabhaddo--putta ! kattha gao si tumaM ?, jeNAhaM tuhaNNesaNaNimittamAgayANaM NiviSNo deMto uttaraM ti| teNa bhaNiyaM-tAya ! bAhirujjANe Thio mhi / seTThiNA bhaNiyaM-sohaNaM ti| bIyadiyahe vi taheva paviTTho / vINAviNoeNa ya aNaMgasuMdarI ciTThati / vIrabhaddeNa ya bhaNiyaM-virasA esA taMtI, jao ettha mANusavAlo paviTTho, kiM ca tumae sajagAmo Alatto, tattha ya sajjo causuisameo bhavati, tattha vi saMvAdI vivAdI aNuvAI vAI jahA hoi tahA taMtI chiviyvyaa| iccevamAdi bhaNie samappiyA vINA aNaMgasuMdarIe / vIrabhaddaNe ya uvaliyA taMtI, daMsio mANusavAlo, tamavaNeUNa valiyA taMtI, saMjoiyA vINAe, vAiyA vINA, mahuraM gamayavimuddhaM NisAyasaraM dohaM suINamukkariseNaM kAyalIpahANaM taMtIsarANuvAiyaM tahA gIyaM jahA akkhittA aNaMgasuMdarI saha prisaae| tamAyaNNiUga ciMtiyaM agaMgasuMdaroe -kiM jammeNamimIe viNA ?, jao devANa vi dullahaM erisaM rUvaM NIsesakalANugayaM ti, avi ya rUvaM sukuluppattI kalAsu kusalattaNaM viNayajuttaM / paDhamAlavaNamagavyo na hoi thevehi puNNehiM // 8 // 'puhatIe NikalaMka rayaNaM Natthi' ti subai pavAdo / dasa'NamimaM eso Niratthao saMpayaM jAo" // 9 // tA evamaNaMgasuMdarI vIrabhaddeNaM aNNesu vi pattacchejjAiesu kalAvisesesu viNNANAisayaM daMsaMteNa tahA kayA jahA aNNaM Na jANai, Na pekkhai, Na aNNeNa saha abhiramai / sabameva vIramaiyaM vAharati tti ! avi ya sA ceya ThAi hiyae aNNammi vi ciMtiyammi taM ceva / vAharai suNNahiyayattaNeNa suviNe vi sA "ceca // 10 // 1 tattha ga sU / 2 pariccaeNaM je / 3 diTThA ya sA je / 4 maNuciTThiya sU / 5 NaNisaSNA je / 6 dege / bhaNiya ca aho 1je / 7 gurUNa saMsU / 8 bAhiM ujANATuo je / 9 bo ya puNNarahie guNA katto ? // je| 10 hoi je / 11 ceya je|| Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 cauppannamahApurisacariyaM / vIrabhaddeNa ya NAUNa vasIbhUyamaNaMgasuMdara sAhiyaM seviNo jahA-ahaM kayamahilANevaccho viNayavatIe saddhiM kaNNaMteuraM pavisAmi, tA tumae Na visreyavvaM, jaha ya aNattho Na hoi tahA karissaM, tumae vijai rAyA NiyadhyaM dei to paDhama paDisehiUNa AyareNa dentassa paDicchiyavvaM ti / tamAyaNNiUNa seTiNA bhaNiyaM-tumaM jANasi buddhIe anbhahio, kevalaM jahA sarIre kusalaM havai tahA kaireyavyaM ti / vIrabhadeNaM bhaNiyaM-uduyacitteNa Na hoyavvaM, kaivayadiyahehiM pecchai ceva tAo jametya "Nippajjai ti / seTiNA bhaNiyaM-putta ! tumaM ceva jANasi / io ya rAiNo atthANe kahA jAyA jahA-ego juvANo jaMbuddIvAo samAgao saMkhaseTThiNo gehe ciTTai, teNa ya viNNANeNaM kalAsu kusalattaNeNaM kaittaNeNaM paNhuttaragoTThIe savvaM pi NayaraM akkhittaM, jo ya teNa pulaio gayaNehi, Alavio, jeNa saha parihAso kao, jassa NAmaM gehati, jeNa saddhiM paNhuttarAiNA khelai so ya appANaM kayatthaM ti maNNati / tI tamAyanniUNa rAiNA bhaNiyaM-ko uNa so jAtIe ? / tehiM bhaNiyaM-deva ! samma Na Najjai kiMtu kulappamaeNa hoyavvaM ti / tao tamAyaNiUNa NiyadhUyAcintA jAyA-evaMviho bhattA tIe jai ruccai tA sohaNaM havai tti / / io ya vIrabhaddeNaM aNaMgasuMdarI egAgiNI pucchiyA jahA-" kIsa tumaM lahiUNa sayalasAmaggi Na bhoe muMjasi ?, piyayamarahiyANa kerisA bhoga ? tti, devANa vi dulahamiNaM lahiUNa ya suyaNu ! erisaM rUvaM / tattha vi ya jovaNaM jUraNaM juvANANa pasayacchi ! // 11 // jIyaM NiratyayaM hoi suyaNu ! piyasaMgameNa rahiyassa / iha jovvaNaM pahANaM tattha vi piyasaMgamasuhAI // 12 // uttaTThamayasiliMbacchi ! kIsa mUDhattaNeNamaMtarasi / attANaM piyasaMgamasuhANa jaNapatthaNijjANa ? // 13 // eeNa purisape(ve)sattaNeNa o ! taha kayatthiyA si tumaM / savvassa jaha kayatthA vi soyaNijjA jae jAyA // 14 // tuha dukkhadukhiyAe majjhaM tA suyaNu ! sAhasu phuDatthaM / sayalasuhANa NihANaM piyasaMgo kIsa te catto ? // 15 // jassa na suheNa suhiyaM daiyaM, Na ya dukkhadukkhiyaM hoi / samasabbhAvasiNehaM Na jassa kiM tassa jammeNa ?" // 16 // iya evamAimahurakkharehiM taha kaha vi teNa sA bhnniyaa| jaha ujjhiUNa lajjaM sambhAvaM kahiumADhattA // 17 // aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-- "piyasahi ! kassa kehijjau sambhAvo ? kassa sIsau saruvaM ? / cittaNNuo jaNo so Na koi jo jANai visesa||18|| sacaM jaM bhaNasi tuma maNuyattaM rUva-jovaNa-vilAsA / piyavirahiyANa jAyai NiratthayaM NiravasesaM pi // 19 // kiMcamayaNaviyAro viyarai NiraMkuso jovvaNammi savisesaM / mayaNAhi-paMcamuggArabhAvasaMdhukkio NiyayaM // 20 // kiMtu ramaNINa sokavaM ramaNAyattaM ti teNa taidiyahaM / taccittArAhaNatapparAhiM ramaNIhi hoyavvaM // 21 // taM sahai kalAkusalammi rUva-jovaNa-mahAguNagyavie / Na hu jammi vi tammi vi mANusammi raikelivirasammi // 22 // sacchaMdaviharaNaM vajjiUNa jai kaha vi paravaso appA / kIrai tA tammi jaNe doso vi guNe jahiM paDai // 23 // iya NigguNe jaNe cADukoDikaraNaM Na suMdaraM jeNa / teNa mae parikaliUNa purisavesattaNaM gahiyaM" // 24 // tao laddhAvasareNa bhaNiyaM vIrabhaddeNaM-aNaMgasuMdari ! kimevaM jaMpasi ?, viulaM bharahaM, purisANamaMtaraM, mA hu vahaha NiyagavvaM / loe esa pavAo, 'bahurayaNA ceva puhai' tti // 25 // aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-tuha daMsaNeNAvagayaM mae eyaM ti, puvvaM puNa NiyakalAvale veNa aNNaha ciya maNo aasi| vIrabhadeNa bhaNiyaM-kiM saMpayaM jai koi tuha kalAhio juvANo lagabhai tA icchasi tumaM visayasaMga ? / tIe bhaNiyaM 1 'ure sU / 2 'yaba ti je / 3 kAyavva je / / kahiM ciya diya je / 5 Nipphajjai je / 6 "UNaM surya je / 7 gAtheye sUpustake trayodazamIgAthA'nantaramupalabhyate / 8 umiyANa lajA je| 9 kahijjai sU / 10 "vilAso suu| 11 taddiyase je / 12 guNo ahiM hoI je / 13 si ?, viulA puhatI bahurayaNA ya, sohaNassa ramatthi (?) / aNaMga je / Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34-35 arasAmititthayara-cakkavaTTicariyaM / 157 icchAmi jai tuhANurUvaM rUva-jovvaNa-kalAhiyaM pecchAmi tti / tao tayaNantarameva sAhio Niyayavuttanto gehaNiggamagAio aNaMgasuMdarIdaMsaNapajjavasANo, sAhio ya attaNo tIe uvari aNurAo tti / tao eyamAyaNNiUNa aNaMgasuMdarI garuyavimhayaharisavisesaphullaNayaNA bhaNiumADhattA jahA-phaliyaM maha puvajjiyamukayataruNA, saMjAyaM purisape(ve sattaNavayavisesassa phalaM ti, tA kiM bahuNA?, jIviya-sarIrAdiyaM savvaM tumhAyattaM, jaM jANasi taM kuNasu tti / vIrabhaddeNa bhaNiyaMatthi eyaM, kiM puNa tahA kIrai jahA para loyA vAo Na hoi ? tti / tIe bhaNiyaM-tumaM ceva saMpayaM jANasi tti| puNo bhaNiyaM vIrabhaddeNa-Na saMpayamahamAgamissAmi, tumae puNa tahA tahA mahArAo bhANiyavyo jahA maha piuNo saMkhasehissa tumaM vivAhaNi mittaM payacchai tti / evaM ca sikkhaviUNa Niggao vIrabhado / gabhI sabhavaNaM / io ya aNaMgasuMdarIe saddAviyA jnnnnii| bhaNiyaM ca tIe aggao jahA-amba ! jai mae jIvantIe paoyaNaM tA, taha viSNavesu tAyaM aMba ! tuma kaha vi vIrabhadassa / jaha ajaM ciya maM dei saMkhaseTiM samAhUya // 26 // tao eyamAyaNNiUNa tuTTAe jaNaNIe bhaNiyaM-putta ! ko ettha saMdeho ?, tuha varAhilAseNa acantaNevvuo hohI tuha jaNao , kiMtu keriso so varo ? ti tumaM jANasi / tIe bhaNiyaM-amba ! viSNANAiguNagdhaviyapariyaNAyaMtasayalabhuvaNeNa / jo teNaM ciya Najjai jayammi so guNamahagyavio // 27 // tao saMThaviUNa dhUyaM gayA telokkasuMdarI mahArAyasamIvaM / sAhio esa vuttanto rAiNo / teNAvi bhaNiyaM-Nisuo mae jahA-koi sancakalAkusalo rUvohAmiyakAmaevo juvANo jaMbuddIvAo samAgao saMkhaseTThiNo gehe ceTTai, tA sadAvemi sNkhsettiN| ti bhaNiUNa visajjiyA mhaadevii| sadAvio sNkhsetttthii| sikkhavio vIrabhadeNa jahA-sadAvio tumaM dikkariyAdANaNimittaM, tae vi avaTThabhaM kAUNa paDicchiyavvA, Na aNNaha tti| gao seTThI bahuvANiyagasa meo| paTihArajAmAvimao pvittttho| divo ya rAyA kAlocieNa darisaNijjeNa / kayapaNAmassa ya rAiNA davAviyamAsaNaM / uvaviTTho kAUNa pasAyaM ti| bhaNiyaM rAhaNA-bho seTri! taha ghare jaMbaddIvAo samAgao juvA muNijai, so yakila samyakalAkasalo viNIo ya 'viNijjiyAsesasvavihavo ti / seTiNA bhaNiyaM-deva ! atthi juvA, kalA-guNovaveyattaNaM tu loo bhaNai, amhe uNa Na saeNmmaM jANAmo / rAiNA bhaNiyaM-kiM tuha NiddesavattI Na va? tti / seTiNA bhaNiyaM-deva ! tassa sayalaM pi NayaraM guNAvajjiyamANasaM vase vaTTai, so uNa viNIyattaNeNa maha pariyaNassa vi Niddese vaTTati, kimaMga puNa mahaM? ti| rAiNA bhaNiyaMjai evaM tA NiyadhRyamahaM demi, geNhasu tumaM ti / seTTiNA bhaNiyaM-deva ! Na mayANaM sIheNa saha saMjoo suMdaro hoi, tA deva ! sAmisAlo tumaM, amhe puNa tumheM payAo, evaM ca Thie kimevamAisai mahArAo ? / rAiNA bhaNiyaM-kiM tujjha viyAreNa ?, jamihamAisAmi tumae aviyAraM kAyavvaM ti, tumaM puNa tameva pucchAhi / seTThiNA bhaNiyaM-evaM kIrai tti / visajjio setttthii| kahio vuttanto vIrabhaddassa / puNo vi sadiUNa rAiNA diNNA aNaMgasuMdarI / paDicchiyA ya seviNA / kayamuciyakaraNija / mahAsammaddeNa vatto vivAho / jAyA paropparamaJcantapII / rUsanti vioyakAriNo NayaNA Nimesassa vi / kayA vIrabhaddeNa acaMtasAvigA, kahio jiNaesio dhammo, lihiyA ya sayameva titthesarapaDimA, paDilihiyA sAhU sAhuNIo ya, lAio icchA-micchAio sAvagajaNocio vavahAro / kuNaMti paidiNaM devavaMdaNAiyamAyAraM, gAyati veraggagIyAo, paDhantiNANAvihAiM kulayAI / bhuMjaMti bhoe, sarai saMsAro / aNNayA ya ciMtiyaM vIrabhaddeNaM jahA-"Na sakkei maha virahadukkhaM thevaM pi sahiu~ aNaMgasuMdarI, avi ya yevaM pi virahadukkhaM Na sahai, garuyaM pi caDhaNaM sahai / vaTTai somAlima-jaraDhiyAu daie samappaMti // 28 // Education maha sukaya sU / 2 tuhAyattaM je / 3 NAyannasa je / 4 viNijiyasesa sU / 5 saMpara jA sU / 6 vaha je / FON Private & Personal Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 cauppannamahApurisacariya / tA ettha pattayAlaM jahA-gacchAmi ghettUNa evaM NiyayadesaM" / ti ciMtiUNa bhaNiyA aNaMgasuMdarI jahA-pie ! Na tujjha sayAsAo vi kiM pi avaraM piyayaraM mahaM atthi, kiMtu jaNaNi-jaNayA maha vioe aJcantadukkhiya ti, tA daThThaNamahaM sigdhaM samAgacchAmi, tumaM puNa iheva ciTThasu tti / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-sohaNaM bhaNiyaM tumae jai tahAvihaM gheva majjha vi cittaM jArisaM tumha kaThiNaM ti, mahaM puNa cittaM Na sahai thevaM pi vioyaM sahiuM ti, kimahaM kremi?| avi ya suhaya ! tumAo ahiyaM NiyayaM ciya vallahaM mahaM jIyaM / tai gacchante gacchai tayaM pi, tA kIsa maM muyasi ? // 29 // 'tuha uNa Nasthi siNeho' NAyamiNaM NAha ! tumha ceTTAe / hotammi tammi piyayama ! pavasaNabuddhi cciya Na hoi // 30 // Nikaiyavammi pemme piyayama ! viraho aladdhamAhappo / aha viraho, Na hu Neho; sArasamihuNeNa diluto // 31 // ko NAha ! tujjha doso kayakaiyavapemmaloyavelavio / iya eva majjha visao pariNAme Navara jANihisI // 32 // to tamAyaSNiUNa vIrabhaddeza bhaNiyaMmA kuppa majjha suMdari !, NAhaM caiuM tumaM samattho mi| tuha gamaNovAo cciya esa mae patthuo suyaNu ! // 33 // gvaNamettammi vi virahammi jassa jIyaM pi sallatulamiNaM / kaha chaDDijai taM muyaNu ! mANusaM bhaNa jiyaMtehiM ? // 34 // iya bahuvihaM bhayaMteNa teNa sabbhAvaNehapasareNa / sA saMThaviyA taha jaha mottuM mANaM samucca liyA // 35 // sAhio ya NiyayAhippAo vIrabhadeNa mahArAyassa / NibbaMdhe kae muko mahArAeNaM aNaMgasuMdarIe saddhiM ti / kayA sAmaggI / sajjIkayaM jANavattaM / gaNiyaM laggaM / caDAvio gNgro| mukaM jANavattaM / samudhuo siyaraDo / saMjatto kaNNahAro / paNamio rAyA mahAdevI ya tIraTTiehiM dohiM vi jaNehiM / laggo aNukUlo mAruo / gammae jaMbuddIvAbhimuhaM / dIsaMti NANAvihA jalayarA / avi ya karimayaruttAsiyatimisamUha biuNayarajAyakallole / kallolagalatthalliyasaMkhaulucchaliyahalabole // 36 // halabolavaliyagaruyayaramacchaparituTThajANajagaNivahe / jaNaNivaha viyambhiyavivihasaMkahAlAvavicchaDDe // 37 // iya erise samuddammi vahai jA jANavattamaNudiyahaM / tA sattamammi diyahe viyambhio mAruo cNddo||38|| mArueNa ya samucchalieNa saMbuddho mayaraharo / ucchalai ya mahAkallolaNolliyaM jANavattaM / tAva ya bhaggaM parayANaM, tuTTAoM rajjUo, dalio phaeNAkhambho, phaTTo sIyavaDo, avasIhUyaM jANavattaM / tAva ya pavalamAruyattaNao, saMkhuddhayAe mayaraharamsa, aNavasittaNa jANavattassa, sAmaggIvirahAo ya visaNNattaNao NijjAmagANaM, tahAvihakammapariNatisAmattheNa ya bhamiUNa tiNi diNe appaMparIhUyANa ya jANArUDhANaM saha jIviyAsAe vivaNNaM jANavattaM / punnabaMdhavA viva viuttA savvapANiNo / samAsAiyaM ca phalahagamaNaMgasuMdarIe vIrabhaddeNa ya / tao aNaMgasuMdarI paMcaratteNa khittA taDammi samuddakallolehiM / tao sA baMdhudhioeNaM viesagamaNeNaM vahaNabhaMgeNa piyavippaogeNaM dhaNakkhaeNaM jalakallolaNollaNeNaM chuhAviyaNAe garuyadukkhasaMdohavattiNI tIraM partI ciMtiumADhattA-"eyANi tANi vihiNo vilasiyANi, avi ya aiballahe vi caiUNa jaNaNi-jagae samAgayA saddhiM / daieNa Navara so vi hu vioio daDDhadivveNa // 39 // tA kiM mae jiyaMtIe maMdabhAyAe saMpayaM kajaM ? / NiyabaMdhu-daiyarahiyAya tANa laMchaNaNimittamettAe // 40 // hA kattha mahaM daio aNorapArammi gurusamudammi / paDio jIvihii mahaMbhIsaNakarimayaragahaNammi?" // 41 // mA vahuvihaM ruyantI diTThA tatthAgaeNa ekeNa / tAvasakumArageNaM gurukaruNAbhariyahiyaeNaM // 42 // 1 tuha je / 2 puma je / 3 tujjha je / 4 lolavela' je / 5 suyavaDo je / 6 parapANaM je / 7 kuyAkhabho je / 8 tA / eyANi tANi suu| Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34-35 arasAmititthayara-cakkavaTTicariyaM / NIyA ya teNa AsamapayaM / daMsiyA kulavaiNo / kulavaiNA vi suiraM NijjhAiUNa bhaNiyA-putti ! vIsatthA acchasu, bhavissati tuha bhattuNA saha samAgamo tti / tao sA paDijAgariyA tAbasehiM kaivayadiyahA jAva puvbAvatthA jAya ti / tAva ya kulavaiNA pecchiUNa tIe rUva-lAyaNNAisayaM 'samAhiparipaMthiNIyaM tAvasakumArANaM' iti ciMtiUNa bhaNiyaM jahA-putta ! io NAidure pomiNikheDaM NAma NayaraM tattha ya visiTThaloo parivasai, tahiM ca tuha bhattuNA saha samAgamo bhavissaI, tA tahiM vaJca tamaM ti / tIe bhaNiyaM-tAya ! jaM tumaM ANavesi / tao vuiDhatAvasajugalasahAyA pesiyA pomiNikheDaM / mukkA ya tahiM NayarabAhiriyAe / 'amha ettha Natthi paveso' ni bhaNiUNa gayA tAvasA / - ya NayarabAhiriyAe egAgiNI disodisi paloyantI jUhaparibhaTTa vva muddhamaI ciTThati / tAva ya samAgayA subvayA gaNiNI sAhuNIsameyA / tIe ya ThUNa sAhuNIo samUsasiyaM hiyaeNaM / vIsatthA jAyA / sumariyaM jahA-maha eyAo paDilihiyAo piyayameNa daMsiyAo tti / gaMtUNa ya tIe puvvabbhattheNa vihiNA samma vNdiyaao| ceiyANi ya vaMdAviyAo siMghaladIve / gaNiNIe bhaNiyaM-putti ! kahiM siMghaladIve ceiyANi ?, kahiM vA tumamegAgiNi? tti| tIe bhaNiyaM-savvaM bhayavatIe sAhissaM vIsattha tti / tAva ya gaNiNIe kayA sriircintaa| paviThThA tIe saha gyriN| aNaMgasuMdarIe rUvAkhittahiyo sayalo vi Nayaraloo paropparaM bhaNiumADhatto-kA uNa esA?, kuo vA samAgayA?, kassa vA saMbaMdhe vaTTai ? tti / pattA ya paDissayaM gaNiNI / diTThA ya tattheva'cchaMtIe tuha dhUyAe piyadaMsaNAe, papphullaloyaNAe ya pucchiyaa| vaMdiyAo ya jahAjogaM sAhuNIo piyadaMsaNAe y| sAhio vIrabhadasaMgamAio gaNiNIe daMsaNapajjavasANo savyo cciya attaNo viyro| piyadaMsaNAe pucchiyaM-keriso vaNNeNaM ? / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-sAmo ti| . piyadaMmaNAe bhaNiyaM-savvamaNuharaDa maha bhattuNo mottUNa sAmattaNaM ti / gaNiNIe bhaNiyaM-baharayaNA vasuMdharA, aNNo koI bhavissada tahAviho tti / puNo aNaMgasuMdarI abhihiyA jahA-putta ! vIsatthA ciTThasu patisamAgamaM mottuM savvaM tuha etthamathi, esA ya piyadasaNA tuha bahiNisarisA, tA imIe saddhiM saddhammANuDhANaparAyaNA ciTThasu ti| aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-accantANAyArapareNAvi vihiNA sohaNameyamaNuTTiyaM jaM tuha daMsaNaM ti / kiMca saddhamme paDivattI gurucalaNArAhaNaM ca jiNasevA / sajjhAyavAvaDataM Na honti thevehiM puNNehiM // 43 // tA bhayavati ! saMsAre sulahA piyavippaoyA, dulaho jiNadesio dhammo, avassaMbhAviNI AvayA, dulahA tumhArisagurusAmaggI, tA erisehiM cece NimittehiM pAeNa loo dhammabuddhiM karei, Na aNNaha tti, tA kayatthA ahaM jaM pAviyA tumha calaNakamalaseva tti / piyadaMsaNAe bhaNiyaM-sahi aNaMgasuMdari ! piyasamAgameNa virya samUsasiyaM maha hiyaeNaM, aNNaha cciya maha appA paDihAi tuha samAgameNaM ti, kiM bahuNA ?, Na baMdhuvioyadukkhadukkhiyAe appA AyAseyaco tti / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM-piyasahi ! vavagayaM maha baMdhuvirahadukkhaM tuha daMsaNeNaM ti / evaM tAo aNNoNNadaMsaNAviyagNAo, samayaM paDhaMti samayaM suyaMti samayaM kuNaMti karamijaM / ciTThati ahorataM NicaM ciya sAhuNisamIve // 44 // io ya vIrabhaddo phalagalaggo kallolehiM ubbuDDuNicuDaM kareMto sattame divase raivallahAhihANeNa vijjAhareNa diTTho gahio ya / NIo veyaDDhasiharaM / samappio NiyajAyAe mayaNamaMjuyAhihANAe puttattaNeNaM ti / pucchio ya samuddavaDaNavuttaMtaM / teNAvi sAhiyaM jahA-jabuddIvaM siMghaladIvAo patthio saha jAyAe, aMtarAle ya vivaNNaM jANavataM, ao egAgI tumhehiM kayaMtamuhAo vva kaDhio aNorapArAo samudAo tti, tANa jANAmi kA ya avasthA maha jAyAe / vijjAhareNa vijAe AbhoeUNa kahiyaM-tuha duve vi jAyAo pomiNikheDe gayare suvvayAgaNiNIe sagAse paDhaMtIo tavacaraNarayAo ciTThati / evaM kahie vIsattho jAo vIrabhaddo / samuddAo uttiNNametteNaM ceva avaNIyA sAmattaNakAriNI guliyaa| jAo ya puvvasahAvo vaNNo tti / pariNAvio ya vajjavegassa vegavatIe bhAriyAe rayaNappahAhihANaM dhUyaM / payAsiyaM ca attaNo NAmaM buddhadAso ti / acchai ya tattha saha tIe vijjAharocie bhoe bhuNjto| 1 kai vi di je / 2 jya-lAiNyA je| 3 i ti / tIe meM su / 4 putta ! kaha je / 5 ciya je / 6 ya Usasiya suu| 7 kareMti je / 8 sAhio je| kayaMtAo vva suu| Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / aNNayA ya vijAharaloyaM mahatA sammaddeNaM gacchaMtaM pecchiUNa pucchiyA rayaNappabhA buddhadAseNaM jahA-karhi eso vijjAharaloo patthiyo ? / tIe bhaNiyaM--siddhAyayaNe titthesarajattAe, tattha sAsayAo jiNapaDimAo vaMdijanti, taNimittaM savve vijAharA jattaM kuNaMti / tao so vi saha bhajAe visesujjalaNevaccho savvAlaMkAravibhUsiyasarIro veyaDDhasiharaM samArUDho / tattha diDhe sAsayarayaNamayapaDimAsaNAhaM devaulaM / taM ca teNa bhattibharaNibhareNa payAhiNIkayaM, vaMdiyaM ca / daMsei ya NiyayajAyAe NANAvihe vijAharINa vAvAre, avi ya veruliyadehalIpahavilittasaMkAe kA vi Na hu kuNai / oyayaNagomuhaM NIlamaNipavaracaMdaNaraseNa // 45 // vararayaNakoTTime nnlinnikmlghnnekjaayvvsaayaa| bhaggaNahaggA muddhA hAsavANaM juvANANaM // 46 // phalihantariyapahAe vi jahujju yaM ceva dhAvamANIe / paDibhaggagamaNapasarAe peccha halabolio appA / / 47 // velavai muddhajAyaM vAraM vAraM samutthayasarIro / kasaNamaNikiraNaNivaheNa suyaNu ! vijAharajuvANo // 48 // Nivyavai peccha cINaMsuraNa muddhA payaMgasaMkAe / varapaumarAyakiriNohaujjalaM o paIva velaviyA // 49 // hariyamaNikiraNavicchaDDajAyajavayaMkurekabuddhIhiM / dUreNa pariha rijai tammalaNabhaeNa muddhAhiM // 50 // NiyavaNNarayaNaNimmiyajiNapaDimApahaparopparacchuriyA / titthesarA Na Najjati rUvao muddhajuvatIhiM // 51 // iya accherayakaliyammi garuyaveyaDDhaselasiharammi / pecchai NaTuM battIsaaMgahArehiM saMjuttaM // 52 // aThuttarasayakaraNovasohiyaM taha ya piMDibaMdhehiM / paumAiehiM katthai solasasaMkhehi caMcaiyaM // 53 // caureyagAgayarasaM caubihAhiNayasohiyaM rammaM / NavaNaTTarasasameyaM cauvihAujjasajjamiNaM // 54 // taya-vitaya-ghaNaM musiraM ti tattamoghaM tahANugaM tivihaM / laya-tAlasamaM geyaM pi tattha suimaNaharamaNagdhaM // 55 // iya pecchiu~ jahicchaM pecchaNayaM NayaNa-jammaNANaMdaM / taha vaMdiUNa paDimAo sammakaraNeNa bhattIe // 56 // tao vaMdiUNa sAsayAI ceiyAiM samAgao NiyayabhavaNaM / bhaNiyaM ca NiyajAyAe purao jahA-Na kayAi amherhi erisamuvalakkhiyaM ti, eyassa daMsaNeNamahamattaNo jammaM kayatthamavagacchAmi / bhaNiyaM ca tIe-kahiM tumha jammo ?, jeNa na diDhe ti / teNa bhaNiyaM-siMghaladIva vatthavyo, amhaM ca kule vuddho kuladevaya ti, mahaM ca vANijjaNimittaM gacchantassa samuhamajjhe vivaSNaM jANavattaM, keMThagayapANo uttArio vijjAhareNa, gahio ya puttattaNeNaM, pariNAvio tuma ti / tIe bhaNiyaM-teNeva No balakkhiyA jattA paivarisaM bhavantI vi / jAyA ya tesiM paropparaM acntpiitii| Na sahati thevaM pi virahaM / samayaM suyanti samayaM bhamanti samayaM kuNaMti kajAI / samayaM vaccai kAlo vioyarahiyANa doNhaM pi // 57 // evaM ca visayasuhamaNuhavantANaM tesiM gacchaMti diyahA, sarai sNsaaro| aNNayA ya buddhadAseNa bhaNiyaM-gacchamha bharahaddhaM kIlANimittaM / tIe bhaNiyaM-evaM karemha / tao vijAe doNDi vi gayANi pomiNikheDaM NayaraM / NivaiyANi ya rAIe carimajAmammi sAhuNipaDissayassa bAhiM / bhaNiyA ya teNa jahA-ciTThasu tumaM jAva ahaM chiviUNamuyayamAgacchAmi / tIe bhaNiyaM-sigghamAgacchasu tti / teo so gaMtUNaM thevaM bhUmibhAgaM "Thio tattheva Niluko tIe rakkhaNaNimittaM / jAva thevavelAe sA vijjAharI aNAgacchatammi tammi egAgiNI hariNi vya disAo paloiumADhattA / tayaNaMtaraM ca itthIsahAvao aMdhArattaNeNa ya rayaNIe bhayavevirasarIrA mukkAhaM roviumADhattA / Nisuo sado paDikamaNaNimittur3hiyoe gaNiNIe / ugghADiUNa ya balANayakavADaM pulaiyA, diTThA ya rUbohAmiyasayalajiyaloyA ahiNabubhiNNajovvaNA karuNaM sadukkhaM dINaM ruyantI kayalIpattaM va vevirasarIrA egAgiNI ramaNI / daThThaNa ya pucchiyA-putti ! kiM nimittamevaM sadukkhaM ruyasi ?, kuo vA egAgiNI iha samAgaya tti / tao tIe ruyaMtIe ceva sAhiyaM jahA-bhagavai ! bhattuNA saha veyaDDhAo ahaM samAgayA, so ya maM ihaM mottUNa pANiyakajjeNa gao, tassa ya mahatI vArA gayassa, Na ya so sAyatto maha viogamedahamettaM sahiuM samattho ti, tA keNa vi kAraNeNa hoyav ti ai 1 AyapaNa sU / 2 maliyavaravadaNa suu| 3 veyaDaDhakUDasi suu| 4 caubheyageyasari(? 2)saM je / 5 kaMThAgaya je / 6 to ga. . thio suu| 8 dhAhA sU / 9 putta ! je / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34-35 arasAmititthayara-cakkabaTTicariyaM / 111 uttammai me hiyayaM, tA bhagavai ! chijjaMtIva me baMdhaNAI, sauyaMti aMgAI, Na pecchanti loyaNAI, phuTTai sIsa, Na vahaMti pAyA, Na sakkemi pANe dhAriuM, tA parittAyau bhayavaI / tao bhaNiyaM gaNiNIe-utta! pavisasu tA paDissae, samAgamissai te bhattA iheba ciTuMtIe, tA vIsatthA hohi,' vagayapAyA rayaNI, Na eltha Nayare duddabuddhipuriso atyi jeNa akusalamAsaMkijjai, jai ya thevavelAe gogamissai te bhattA tA gavesaissAmi ahaM ti, tumaM puNa pavisiUNa paDissayaM vIsatthA ciTTamu tti / evaM mahuravayaNehiM saMThaviUNa pavesiyA / avakaMtI ya so juvAgo paviTuM jANiUNa NiyayajAyaM ti / ko ya teNa vAvaNagaveso / ciTThai ya tiNi vi jAyAo patidiNaM pecchanto / akkhittaM ca NayaraM teNa vAmaNagarUvadhAriNA / ko vi geeNa, aNyo cittakammeNa, avaro vINAviNoeNa, evaM ca teNa savvakalApArageNa jo jassAhippAo tamaNuyattamANeNa savvameva jayaraM vasIkayaM / rAyA vi IsANacaMdo hayahiyao ko| ___io ya sA vijjAharI pucchiyA piyadasaNAe aNaMgasudarIe ya jahA-keriso tuha bhattA ? / sAhiyaM tIe jahA-surUvo / tao egIe vaNNeNa visaMvayai, bIyAe siMghaladIvavatthavvattaNeNaM uvAsagattaNeNa ya / tao ya sA gaNiNIe aNusAsiyA taheva tAhiM saddhiM paDhantI tavacaraNarayA ciTThati / tAo ya tiNi vi jaNIo sarisAo, vaeNaM rUveNaM viNNANeNaM sIleNaM samasuha-dukkhattaNeNaM ti / jAo ya loyavAo jahA-tiNNi vi tavacaraNarayAo, geyAie viSNANe Na ee( ? yA )siM koi sarisao tti, Na ya puriseNa keNai saddhiM jaMpanti tti / aNNayA ya rAyatyANIe kahA payaTTA jahA-ettha Nayare paDissae atIvarUvassiNIo tiNi jubaIo payAvaiNo saggAbhAsaphalaM [va] ciTThanti, Na ya tAo koi puriso bollAveuM samattho ti / to bhaNiyaM vAmaNageNa-ahaM parivADIe bolAvemi, pecchaha maha sAmatthaM / ti bhaNiUNa kaivayapahANanaravaipurisAhiDio gao sAhuNIpaDissayAbhimuhaM / lagga o ya Nayaraloo mggo| tao pavisaMtehi Thavio bA~rammi bAravAlio / sikkhAviyA ya teNa sahejjayA jahAtubbhehi kahANayaM tatthagaehiM ahaM pucchiyavyo tti / evaM saMpahAreUNa gao paDissae / paDio pAesu vAmaNao, bhaNiyaM ca teNa sAhei daMsaNaM ciya deva ! tuhaM vIyarAyayamaNagdhaM / antokalusamaNANaM Na erisA somayA bhaNiyA // 58 // pAyavaDaNuTieNaM puNo vaMdiyAo gaNiNIpamuhAo ajAo / bhaNiyaM caparavAvAraniyattANa Navara eyANa jIviyaM saphalaM / sayalasuhabIyabhUyA dhammamatI jANa viSphurai // 59 // tao evamAdi pasaMsiUNa uvaviTThA devaulamaMDavammi / samAgayAo ya gaNiNIe saddhiM vAmaNayakouyAkhittahiyayAo piyadaMsaNA-aNaMgasuMdari-aNaMgamaisameyAo savvAmao sAhuNIo, uvaviTThAo y| bhaNiyaM ca vAmaNeNaMjAva rAyA suhAsaNattho bhavai tAva iha ceva ThiyA keNai viNoeNa ciTThAmo tti / tao mahallaehiM bhaNiyaM jahA-sAhehi kiMci sakouyaM kahANayaM ti / teNa bhaNiyaM-kiM kahANagaM sAhijau uyAhu vittagaM ? ti / tehi bhaNiyaM-ko uNa viseso ? / teNa bhaNiyaM-jaM ciraMtaNapurisaceTThiyaM aJcantamapaJcakkhaM tayaM kahANayaM, jaM puNa saMpayaM ceva vittaM, ajja vi sAhaNANi paJcakkhANi taM vittayaM ti / tehiM bhaNiyaM-vittagaM ceva sako'yaM sAhesu / vA~maNeNa bhaNiyaM-avahiyA muNaha jahA asthi tAmalittI NAma jayarI / tastha ya usahadatto NAma seTThI / tassa putto vIrabhaddo NAma / aNNayA ya usabhadatto pomiNikheDaM jayaraM gao / tattha teNa sAgaradattassa dhUyA piyadaMsaNA NAma dihaa| puttatthaM jAiyA / vatto ya vivAho kaal-vihvaannuruuvo| gayA ya saNagaraM bahuM ghettUNaM / aNNayA ya rayaNIe carimajAmammi udayacchivaNaNimittaM 1deghi, Na ettha sU / 2 NAgacchissai je| 3 Napuri sU / 4 bAhimmi je| 5 tuma je / 6 NimittANa sU / 7 vAvaNeNa je / Jain Education national Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 cuppnmhaapuriscriy| uDio vIrabhaddo / uTTateNa ya kaiyavapasuttA parihAsapuvvaM uThaviyA piydsnnaa| tIe bhaNiyaM-kiM maM kayatthasi ?, siraM me bAhai ni / teNaM bhaNiyaM-kassa tumae abbhahiyaM diTuM ? ti / tIe bhaNiyaM-tujjha ceva / kiM taM? / jaM mahurA vANI / ki? kiM) mahaM sA'puvvA aNNesi] gAsi ? ti / tIe bhaNiyaM-Asi aNNassa, Na uNa majjhovari ti| evaM ca kAUNa parihAsaM uhio, kayamuciyakaraNijja / tao pariNayappAMyAe rayaNIe suhapasuttaM piyadaMsaNaM jANiUNa uhio viirbhddo| parihiyAo chakaNNAo paannhiyaao| pari[?Ni hiyAI addhpphaalaaii| Niggao gehAo ti| tao bhaNiyaM vAmaNeNaM jahArAule ura sUro bhabissati, tA gacchamha / ___ etyaMtarammi lajja mottUNa bhaNiyaM piyadaMsaNAe-sAhehi tAva kahiM puNa so gao ? tti / vAmaNeNa bhaNiyaM-Na amhe paramahilAhiM saddhi saMlAvaM karemha / tIe bhaNiyaM-jANiyaM tuha loyAo ceva saMDhattaNaM, tA caiUNa kaiyavaM bhaNiyaM phuDaM sAhasu, tuha vayaNe maha jIviyaM ti / puNo bhaNiyaM vAmaNageNa-paccUse kahissAmmi / tti bhaNiUNa Niggao paDissayAo / kahiyaM jahaTiyaM rAiNo paccaiyapurisehiM / vimhio rAyA / puNo paccUse teNeva vihiNA gaMtUNaM bollAviyA aNaMgasuMdarI / taiyadivase aNaMgamai tti / vimhio rAyA vAmaNagavaiyareNaM ti / tao esa vAmaNI tujjha jAmAuo, tiNha vi jaNINaM bhattA / aiyaM suNiUNaM vaMdio gaNaharo vAmaNeNaM / bhaNiyaM ca-bhayavaM ! savvaM saccameyaM jaM bhayavayA samAiTa, Na tahA ahaM sumarAmi jahA bhagavayA sAhiyaM ti / evaM sAhiUNa uDhio gnnhro| gao ya vAmaNageNa saddhiM sAgaradatto paDissayaM / daLUNa tiNNi vi jaNIo vimhaupphullaloyaNAo sahasa tti samAgayAo vAmaNagasamIvaM ti / sAgaradatteNa bhaNiyaM-esa tumha bhattA / tAhiM bhaNiya-kahiM ciya ? / teNa jahiTTiyaM sAhiyaM / vimhiyAo saha gaNiNIe tiNi vi jaNIo / bAmaNeNa ya anto pavisiUNa avaNIyaM vAmaNattaNaM / kao ya veso jAriso aNaMgasuMdarIe diTTho tti / tayaNaMtaraM ca so vi avaNIo, Thio sAhAvieNa rUveNa / paJcabhiNNAo piyadaMsaNAe aNaMgamatIe ya / gaNiNIe bhaNiyaM-dhammasIla! kiyeyaM ? ti / teNAvi ya NiyayAbhippAo sAhio jahA-kIDANimittamahaM gehAo Niggao, tao mae evaM kI DiyaM ti / gaNigIe bhaNiyaM baccai jahiM jahiM ciya ghettuM dhaNNo sudhammapacchayaNaM / pAvai tahiM tarhi ciya suhamaulaM Natthi saMdeho / / 60 // dukkhaduyANa muhavAvaDANa jIvANa jIvalogammi / hoti jahicchaM bhogA supattadANANuhAveNaM / / 61 // puNo bhaNiya-gaMtUNaM titthayaraM pucchamha 'kimaNeNa jammaMtare kayaM ? ti / tao vIrabhado sabhajAo sasureNa ya sAgaradatteNa sameo gaNiNIe saddhiM gao titthayarasamIvaM / vaMdiUNa ya pucchio bhayavaM-bhayavaM ! kiM mae puncamave muhamAyariyaM ? ti / bhayavayA bhaNiyaM-suNasu majjha vayaNaM ti, io paMcame bhave puvvavidehe ujjhiyarAyasiriparibhogassa gahiyapavvajjassa uvaciyatitthayaraNAma-gottassa cAummAsiyakhamaNasamatIe pAraNagaNimittaM paviTThassa rayaNapuraNivAsiseTTiputteNa tae jiNayAsAhihANeNaM viuleNa aNNa-pANeNa pAraNagaM diNNaM / tappuNNANuhAveNa ye baMbhaloe uvavaNNo ti / tattha ya muMjiUNa bhoe cuo samANo jaMbuddIve dIve eravae vAse kaMpillagayare mahi(he)sarassa eNttatteNaM uvavaNNo / tappuNNANuhAveNa ya saMjAyariddhi-rUvAisao sAvagattaNaM pAliUNa accue ubavaNNo / tao cuo ihabhavattaNeNaM uvavaNNo ti| tao supattadANANuhAveNa bahubhavesu bhogA jaMtUNaM havaMti ti|| 1 kAuM 5 sU / 2 uThThiyA sU / 3 parahiyAI je / 4 samullAvaM je / 5 evaM sU / 6 tumANaM je / 7 teNa vi je / 8 taie sU / 9 ya bahubhavesu bhoyA jaMbuvaNNo ti tastha je / 1. puttattaNeNaM je / Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34-35 arasAmititthayara-cakkavaTTicariyaM / 163 evaM sAhie bhagavayA bahUNa sammattamuvagayaM, viyalio kammarAsI, anbhuvagayaM vayagahaNaM, kayA supattesu dANAibuddhi tti / evaM aratitthayarI bohiUNa bhaviyakamalAyare, vihariUNa kevalipariyAraNaM sammeyaselasiharaM gaMtUNaM siddhA tti // iti mahApurisacarie aratitthayarassa [cakkavaTissa ya] cariyaM samattaM // 34-35 // +:--:-:--+ ___Jain Education 1 sammeyaselaM ga je / 2 "puruSa sU / 3 parisamata jevale & Personal use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [36-37 poMDarIyavAsudeva-ANaMdabaladevANa cariyaM] Namo suyadevayAe // aratitthayarANaMtaraM puMDarIo addhacakkavaTTI samuppaNNo jahA tahA bhaNNati asthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kaMpillapuraM NAma NayaraM viNijjiyatiyasA-'suriMdaNayarasohaM suvibhattatiya-cauka-caccaraM / tattha ya rAyA mahAsIho(sivo) NAmaM / tassa NaMdiNIe mahAdevIe ANaMdaputtAo uvariM sattamahAmumiNasUio poMDarIo samuppaNNo addhacakkavaTTI / te ya ANaMda-poMDarIyA egUNatIsadhaNUsuyA paMcasadvivarisasahassAuyA mahAbala-parakamA bhuMjaMti bhoe| puMDarIeNa ya baliNo paDivAsudevassa mahAsaMgAme tassaMtieNeva cakkeNaM tAlaphalaM va pADiyaM sIsaM / kao jayajayAravo Nahayale sasurA-'surehiM narehiM / oyaviyaM bharahaddhaM / cakAiyAiM samuppaNNAI satta mahArayaNAI / jAo ya solasaNhaM rAyasahassANaM mahArAo / jAyA ya battIsaI sahassA varajubaINaM / bhuMjiUNa ya bhoe AuyamaNuvAliUNa puMDarIo ahogAmI sNvutto| ___ ANaMdo ya tahAvihANaM AyariyANaM sagAse paJcajjAvihANeNaM khaviyakammaMso aratisthayaratitthe siddhimaNupatto ti // iti mahApurisacarie poMDarIyavAsudeva-[ANaMdabaladeva]cariyaM samattaM // 36-37 // 1 Namo suyadevayAe' iti sUpustake nAsti / 2 kaMpilaM jAma je / 3 mahAseNo sU / 4 "surasu(norehiM je / 5 parisamattaM je / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 38 subhUmacakkavaTTicAriyaM ] kasamakaNa Na hu hoi NivvuI teyaNijjiyajayANa / vAyAmettutavio vi jeNa paMcANaNo dalai // 1 // asthi iva jaMbuDIve dIve hetthiNAuraM NAma NayaraM / tassa ya samIvADaimajjhadesamma tAvasAsamo / tastha ya jAma kuvaI / io ya ego baMbhaNadArao vavagayajaNaNi jaNao ucchaSNasayalasayaNo sattheNa saha vaccaMto satthAo parivho paribhatoya tatravaNaM gao / diTTho ya NeNa kulavatI / samAsAsio AsIsAiNA kulavaNA / saMjAyaveraggo ya patrAtrio / jAo ya tAvasANuTThANarao jamassa sIso NAmeNa aggiDa tti ao jamayaggitti pasiddhiM gao / oya dohaM devANaM sAvaga-tAvasamattANaM dhammaparikkhAbuddhI jAyA / sAvageNa bhaNiyaM-jo tumhe pahANo tavassisa - NeNa so parikkhijjau / jamayaggI ya mahAtavassI ghoratavacaraNarao / gayA ya tassaMtiyaM / sauNarUvaM kAUNa dhammAo cAlio / so ya ahigayadhammaisatthatthaparamattho tesiM tiriyaMcANaM vayaNeNa 'aputto' tti kAUNa bhajjANimittaM mi hilArI mihilA hiraNI ubaDio | bhaNio ya mihilAhivAI jahA - tuha sayaM dhUyANaM, tA majjha payacchasu eka dAriyaM ti / teNa tambharaNa bhaNiyaM jahA jA caiva tumaM icchai sA caiva mae tuhaM paDivaNNa tti | paMcatu ( ? ) cohaNaM reNuyAe phalaM daMsiyaM / tIe ya hattho pasArio / teNa ya sA 'ahilasio' tti kAUNa rAyANumatIe tatrovaNaM NeUNaM saMDhiyA vivAhiyA ya / tI ya bahiNI hathiNAure Nayare kattavirieNaM ajjuNeNaM vivAhiyA / reNuyAe ya putta samuppaNo / piuNA ya kamAgao parasU diSNo, parasurAmo ttiNAmaM kayaM / aNNAyasA reNuyA hatthiNAraM gayA bahiNIe pAhuNiya ti / tao reMjjasirilohiyAe maNuSNayAe visayANaM, caMcalattaNao iMdiyANaM, acintasattittaNao kammapariNaIe bahiNivaiNo saMpalaggA / jamayaggiNA ya sattA errorses arasAsamaM NIyA / viNNAyavRttaMteNa ya parasurAmeNa mAUe siraccheo kao / katavirieNa ya samAgaMtUNaM parasurAmavirokkhaM bAbAo jamayaggI / parasurAmeNa ya jaNayamaraNapatraNasaMdIviyakohaggiNA vAvAio kattavirio, aNNe vi khattiyA tammacchareNa satta vArA bAbAiyA puhatIe / kattavariyabhAriyA ya tArA AvaNNasattA palANA egastha tAvasAsame bhUmiharae passUyA / jAo ya se dArao uppaNNaMdasaNo / 'dharaNimaMDalaM dADhAhiM garhito samuTThio' tao 'subhUmo ti NAmaM kayaM / tattheva saMvaDhio / tAvasasamIve satthaggaNaM kathaM / jovtraNamaNupatteNa ya pucchiyA jaNaNI-aMba ! ko uNa majjha piya ? tti, keNa vA kAraNeNa ahaM bhUmiharagoyaro ciTThAmi ? / tao evaM pucchiyA jaNaNI dIhuNhamukaNIsAsA aNavarayapayaTTavAhohA roviDaM payattA / tao vimya kovasaMkappAvariyamANaseNa daDhayaraM pucchiyA jaNaNI / sA ya tavtrayaNeNa ahiyayaraM jAyadukkhA suiraM "rovikaNa sAhiumADhatA-putta ! dukkhabharadukkhiyasarIrA Na sakkemi sAhiuM, Na ya dhariDaM garuya meNNubharapelliyaM bAhuppIlaM ti, tahA viM suNasusU / 3 paMcakuvvova je, paMcatatvopahatena paMcatattvopahRtena vA madyaM mAMsa matsyaM mudrA maithunaM ceti yaraM gayA je 5 rAyasiri je 6 saMlaggA sU / 7 SNadANI (Dho) sU / 8 sumomo sU / maNNutthaMbhamara sU 1 dAhiNauraM je / 2 zAktAmA paMca tattvAni / 4 uraM nAma 9 saMkAsU / 10 roDaUNa je / 11 * Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 cauppanamahApurisacariya / tai gabbhagae puttaya ! jamayaggieNa parasurAmeNa / tujjha piyA'karuNeNaM raMbhAkhaMbho vya parasuhao / / 2 / / paDiyammi tammi puttaya ! hAhAravabahala bahiriya diyantaM / aMteuraM paruNNa taha jaha vaNadevayAhi pi // 3 // taviNivAyANaMtarabharivahaNujja yjlntprsummi| taha sesakhattiehi pi tammi salahattaNaM pattaM // 4 // param ya tassa puttaya ! ahiyaM pajjalai khattiyAsaNNe / viNivAei kayaMto vva Nidao takkhaNaM ceva // 5 // ahamavi gabhassa dadaM saMrakkhaNa-tapparAyaNA bhiiyaa| aMDavIe tavovaNakulavaissa saraNaM gayA dINA // 6 // teNa vi karuNAgayamANaseNa viNNAyavaiyarattaNao / kAUNa bhUmiharayaM evaM saMrakkhiyA putta ! / / 7 // jAo si tumaM puttaya ! kulabaiNA rakkhio bahupayAraM / saMvaDhio kameNa ya ehiM taM kuNamu jaM juttaM // 8 // to tamAyaNNiUNa vaiyaraM gairuyajAyahiyayAveeNaM subhomeNaM [pucchiyaM- amba ! kAMha puNa so maha jaNayavAvAyago ciTThai ? / tIe bhaNiyaM-putta ! AsapNammi jayarammi ciTThai, teNa ya kila saMkhAjANaNatthaM viNivAiyakhattiyadADhANaM thAlaM bhariyaM, sAhiyaM ca tassa NemittieNaM jahA 'jo eyAo pAyasIhUyAo sIhAsaNovaviThTho bhakkhissati so tujjha vahago tti, teNa vikao sattAgAramaMDavo, ThaviyaM ca tassa majjhadesammi sIhAsaNaM, tayAsaNNe ya thAlaM ti, 'jemAvei padidiNaM baMbhaNe, rakkhAvei ya taM sattAgAramaMDavaM ti / to tamAyaNNiUNa asahaMto jaNayaveriyaM bhuyavalutthaMbhio ya gao nnyriN| divo ya sattAgAramaMDavo, avi ya sIhAsaNe NisaNNo turiyaM viviyarakkhayasamUho / udayadharAharasihare vva diNayaro vaDhiyapayAyo / / 9 / / lahuviggaho vi teeNa jiNai jeyavbamaribalamavassaM / kiM tamaniyaraM mUro Na haNai tavvelajAo vi ? // 10 // sIhAsaNe NiviThTho pecchai thAlammi tAo daaddhaao| paramaNNasaNNihAo viNivAiyatullasaMkhAo // 11 // aha bhakviuM payatto devayakayapAyaso ca bhogaao| rayaNujjoiyabhuyaNo phaNi ba tavveladuppeccho // 12 // to sAhiyaM turaMtehiM hitthahiyaehiM parasurAmassa / ArakkhiyapurisehiM hayavihaehiM ca tabvelaM // 13 // jaha "deva ! koi bAlo kesaripoo vva Nibbhao dhaNiyaM / vittAsiUNa amhe uvaviThTho AsaNe pavare // 14 // tai tAo dADhAo jAo TheviyAo pavarathAlammi / [.................................................... // 15 // .....................] / aidArugo surANa vi duppeccho baMbhaNAyAro" // 16 // aha tnvynnaannNtrmvhaariyvrnnimittsNdiho| kuvio samAgao tammi maMDave parasurAmo tti // 17 // sIhAsaiMNe NiviTTho diho ruTeNa parasurAmeNaM / lIlAe bhuMjato sIho ba pasaMtavAvAro // 18 // aha daThThaNa "subhUmaM NinbhayamavisaMkamujjhiyADovaM / to bhaNati parasurAmo sakakkaso NiThTharaM vayaNaM // 19 // "re re baMbhaNasima ! baDuya ! keNa diNNaM varAsaNaM eyaM ? / jega "nisaNNo, vijjai duSNayaNivaNapI(bI)yaM te" // 20 // eso ya majma parakha khattiyavAvAyaNammi dullalio / cilisAi-kurubaiheNaM visesao DoDDajAIe // 21 // tuha chivi pi Na jujjai gara'TThiyaM, kiM puNo u bhakkheuM ? / 'baMbhaNabaDuo' tti tumaM lakkhi jasijai imaM saccaM // 22 // majjha bhuo varakhattiyaduddamaNihAraNekadullalio / lajai so sottiyavaMbhaNesu dINesu paharaMto / / 23 // aha khattiyajAIo bhayakayabaMbhaNasamujjalAyAro / sukuluggayANa saMpai daDhayaramaNukaMpaNijjo si // 24 // caiUNamasuimeyaM Narahi viusehiM garahiyaM eyaM / bhuMjaha vivihAhAraM maha satte morakullAe // 25 // aha jujjhiuM pi sAmatthamatthi bhuyabalaparakamattaNao / taha vi "viNa ciya mukAuhammi maha kIreI tumammi // 26 // je samuhAgayadaTThobhiuDiohariyamaMDalaggesu / paharaMti daheM purisemu Navara te hoti sappurisA" // 27 // 1 devahije / 2 aDaIe je / 3 eNha sU / 4 gurujAya sU / 5 puttaya / sU / 6 jamAvei sU / 7 sagovaviTTho pekkhai thAlaTiyAo dA je / 8 bhakkhiyaM je / 9 "so va bhoMje / 1. to je / 11 ti sU / 12 thaviyAo je / 13 "saNovaviTTo je| 14 subhomaM je / 15 visano sU / 16 tije / 17 vaheNa vi vise je / 18 ghaNa je / 19 kijjai je / Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 subhUmacakkavaTTicariye / iya evamAdi bahuyaM bhaNamANaM piTTharaM parasurAmaM / paDibhaNai taM 'subhUmo vayaNamaNagdhaM bharasahaM ca / / 28 / vaha caitra pavarasIdAsao tribhao aNuttAlo / vivayaNamasahamANo juttighaDantaM imaM bhai / / 29 / / "paridiSNAsaNagahaNaM Na juttameyaM parakamadhaiNANaM / kiM koi kuNai kesari-karINa mayajUhasAmittaM ? / / 30 / / kANa dukayaM hoi lajjio vara sappurisavaggo / taM puNa taM ciya sAhasi dADhAhiM thAlaNimiyAhiM // 31 // dADhA mANuse duSpariyallAo bhakkhi mUDha ! / maha pAyasaM viiNNaM ti devayAe pasAeNaM / / 32 / / Naya homi baMbhaNo vihu tuha vahaNujjayamatI ihaM Ao / saMvadio mi Asamapayammi teNerisAgAro // 33 // Niyahattha cciya suhaDANamAuhaM NArasiMhadihaMto / kAvurisahatthapattaM vajjaM pi NirAuhamatrassaM // 34 // sesatriyappA Na hu saMbhavanti purisamma yavavatthaM / kiM vAlo cciya suro Na haNai ghaNatimirapatthAriM ? ||35|| tA kuNa porusaM, geha AuhaM saMpayaM ciya Na hosi / diTThisamaNantaraM suvurisANa mahakajjaNi phattI // 36 // jaM hio tai samaraMgaNammi khattiyaNaro mahAbalavaM / ajjuNakayAhihANI sahassavAhU mahAdhIro || 37 // tasajjuNarasa putto varavAhUho (?) vtra puNarahaM jAo / vihaNAmi vaiiriyaM taM NissaM jai visasi pAyAlaM // 38 // NikravattA tara puhaI bArAo satta kila kayA esA / tuhakayatiuNeNa mahaM pasamaha kovANalo NavaraM " // 39 // iya bhaNiyamettapajalisakovANalajotio parasurAmo / sajjIvacaMDa koyaMDabANaNivahaM tao muyai // 40 // paDikhaliyA teNa ciya thAleNa sarA subhamaNaravaNA / geNhai ya parasurAmo vi parasuyaM kovapajjalio // 41 // jo putra khattidaMsaNaghaNuvviDimatejio jalai / so NiSpabho tti kaliUNa pulaio parasurAmeNa // 42 // NijjhAiUNa suiraM 'kiM kiM eyaM ?" ti AulamaNeNa / taha NiSpabho vimuko varaparasU parasurAmeNa // 43 // gaMtUNa caNadesamma so subhUmassa paDati bhUmIe / asamANiyasAmiyapesaNo vva lajjAe sappuriso // 44 // daTTTThUNa ya taM parasuM aha [ya]subhUmo vi kohapajjalio / geNhai taM ciya thAlaM Auhakajjammi bahasajjo // 45 // aha taMpi teNa gahiyaM hoi sahassAramavitahaM cakkaM / teeNa pajjalantaM to mukkaM parasurAmassa // 46 // teNAvi takkhaNaM ciya jAlolikarAlieNa cakeNa / tAlaphalaM piva chiNNaM paDai siraM parasurAmassa // 47 // pADayammi parasurAmammi to subhUmeNa taissa roseNa / vaurAo ekavIsaM kayA mahI bambhaNavihUNA // 48 // bhottUNa bharahavAsaM chakkhaMDaM vahiUNa ya payAvaM / auuyakhayammi patto ahogatiM taha subhUmoti / / 49 / / iti mahApurisacarie subhUmi (ma) cakkavahicariyaM samattaM // 38 // 167 --- 1 sumomo je / 2 dharANaM sU / 3 kiM kuNai koya kesari sU / 4 cuyavavatthaMbho sU / 5 mahAvIro je / 6 vairavaMtaM nisaMsayaM jai vi pAyAle je / 7 ovio je 8 kova je / 9 siraM Navara dharaNIe sU / 10 suhomeNa sU / 11 tassa rAmassa je / 12 bArAe sU / 13 Aukyammi je / 14 parisamattaM je / Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 39-40 dattavAsudeva-dimittabaladevANa cariyaM ] asthi iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse rAyagihaM NAma gayaraM / tattha ya rAyA aggisiro (ho) NAma / tassa vasumatI NAma bhAriyA / dimitto NAma baladevo samuppaNNo, tassovariM sattamahAsumiNasUio datta samuppaNNo / te doNi viNUyA bhuMjati bhoe / tassa ya sattU palhAo NAma mahAbala - parakamo / aNNA ya dastassa palhAyarasa ya payaTTamAohaNaM / tao kuvieNaM palhAeNa dattaviNAsaNatthaM pesiyaM devayApariggAhiyaM cakraM taM ca paiAhiNIkAUNa dattassa sukalattaM piva muTThIe ThiyaM / tao danteNa kovANalapUriyamANaseNa tasseya viNANatthaM pesiyaM / tao sakammapariNAmeNa viya viNivAio palhAo / oyatriyaM dantega bharahaddhaM / tao bAvIsarisasahasse AuyamaNuvAlikaNa sakammacoio ahogAmI datto saMyutta / dimitoya balavo kammakkhayaM kAUNa siddhoti // iti mahApurisacarie vAsudevadattassa dimittabalaevassa cariyaM samantaM // 39-40 // 1 agmisivo je / 2 donhi sU / 3 payAhiNaM kA sU / 4 parisamattaM je / * Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [41 malsiAmicariyaM ] :-x-- __ aratitthayarANaMtaraM mallisAmI vAsasahassakoDIe samaikvantAe paNapaNNavAsasahassAU paNuvIsadhaNasuo jahA samuppaNNo tahA bhaNNati devAyatte jammammi kaha Nu garuyANa pharai mAhappaM / vavasAyasahAyA taM kuNaMti te jaM jaNabbhahiyaM // 1 // asthi iheba jaMbuddIve dIve avaravidehe khette maMdassa pacatthimeNa, sIyAe mahANadIe dAhiNeNaM, Nisahassa kulapavvayassa uttareNaM, suhAvahassa vakvArapavyayassa paJcatthimeNaM, sIoyAvaNamuhassa puvveNaM silAvatIvijayaM bahuNayara-kaibbaDovasohiyaM / tattha ya vIyasoyA NAma NayarI nnaannaavihrynnpaasaaovveyaa| tattha ya balo NAma rAyA, dhAriNI aggamahisI / tIe mahAsuiNasUio mahAbalo NAma putto samuppaNNo / paMcoIparikhuDo vaDhio, patto ya jovvaNaM / vivAhio kamalasiriM bhajja, bhoe bhujei|| __ aNNayA ya balo viNAyasaMsArasahAvo mahAbalaM rajje ahisiMciUNa tahAvihANaM AyariyANaM sayAse pavvajAvihANeNaM khaviyakammo mokkhaM gao ti|| mahAbalo vi rAyA sahapaMsukIlaNajAyagaruyavIsaMbhehiM chahi vayaMsaehiM sameo rajjaM pAlei / tao saraMte saMsAre, gacchaMtesu divasesu, sattaNha vi jagANaM jiNavayaNaM bhAvemANANaM samuppaNNaputtabhaMDANaM veraggasamAvaNNANaM saMkeo jAo jahA-satta vi jaNA samasuhasuhiyA samadukkhadukkhiyA, jamego kAhI tameva NibviyAraM savvehiM pi kAyavvaM ti / evaM ca kayasaMkeyANaM paritaNuyavisayANaM AyariyA smaagyaa| tayantie Nisuo jiNaesio dhammo / samuppaNNaveraggA ya pavaiyA satta vi jaNA, ahinjiyaM suttaM, samujayA ya tavokamme / mahAbalo ya tesiM chaha vi jaNANaM mAyAe ahiyayaraM tavovihANaM karei / NivvattiyaM ca teNa itthIvivAgaphalaM mAyApacaiyaM kamma, baddhaM ca titthayaraNAmagottaM ti / jahuttavihAraM vihariUNa saMlihiyadehA kAlaM kAUNa satta vi jaNA samuppaNNA vejayante vimANe kiMcUNatettIsasAgarovamAU, mahAbalo ya saMpuNNatettIsasAgarovamAuo tti / __ tao pAliUNa aNuttaravimANAuyaM paDhama cha vi jaNA cuyA, uvavaNNA ya uciesu khattiyakulesu jaMbuddIve dIve bhArahe vaase| ___ tao mahAbalajIvo mahilAe NayarIe kumbho NAma NaravatI, tassa pahAvatIe bhAriyAe uvaladdhacodasamahAsuviNAe phagguNasuddhacautthIe assiNimuMvagae sasahare ceiUNa vimANamuhaM paraloyakajjujjao kucchisi samuvavaSNo tti / tao NavaNhaM mAsANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM supaDipuNNANaM suhaMsuheNa maggasirasuddhakkArasIe assiNiNakvatte pasUyA pahAvatI / itthIvivAgamAyAcaiyakammodaeNa ya avassamaNuhaviyavveNaM tittharaNAmoyaeNa vi ya tabbhAvANuhAveNaM accherayabhUo itthIliMgeNaM titthayaro samuppaNNo / tammi ya gabbhagae jaNaNIe viyasiyamallarAsI mayaraMdAmoyAyaDhiyabhamaraulo suiNe divo tti, ao malli tti NAmaM kayaM / / saMvaDhio kameNaM jovnnmnnuptto| AgayA ya varayA cha vi jnnaa| mallisAmiNA ya ohiNA avagayaparamattheNaM davAvio appA piuNA chaNha vi jaNANaM / kArAvio ya mahAmaMDavo / tassa ya majjhadesabhAe attaNo'NurUvA kaNayamatI samArAviyA puttliyaa| tIe ya siradesavire patidiNaM jamAhAramAhArei taM tastha thevaM thevaM chuhaavei| tao NirUvie 1 phurau je / 2 suhAvayassa sU / 3 khabaroM sU / 1 sumiNa je / 5 dhAvapa je / 6 vaesaehi sa / . sumiNAe je| ."Nigae suu| 9 caviUNa suu| 1. smuppnnnnoje| 11 suhapaDi sU / 12 paccayakammobaeNa sU / 13 rakammodaeNa je / 14 Jain Education Inter nal Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 cauppannamahApurisacariyaM / laggadivase samAgayA cha vi jnnaa| AvAsiyA patteyaM diNNAvAsA / sadAviyA ya maMDavassa majjhayAre / ugyADiyaM sirocheDDaNayaM kaNagamayaputtaliyAe / u(ta)yaNaMtaraM ca bahudevasiyAhAragaMdheNaM samAulIhUyA saparivArA cha vi jnnaa| bhaNiyaM ca tehiM-kao esa aidUsaho gaMdho ? / mallisAmimahaMtageNa bhaNiyaM jahA-imIe puttaliyAe uttimaMgavivareNaM patidiNamAhAreNa mallisAmisamAeseNaM pakkhippamANeNaM mahAhAravivAgeNamesa evaMviho gaMdho sNbhuuo| to te gaMdhamasahamANA NiggayA mNddvaao| sadAviyA mallisAmiNA / diNNAsagovavidyA bhaNiyA mallisAmiNA jahA-"diTThA esA kaNagamayaputtaliyA tumhehiM, esA atIvasurUvA vAhi, anto uNa evaMvihA amaNuNNagaMdha ti / tA evaMvihesu amaNuNNesu sanyAsuipahANesu mahilANa sarIresu kimatthi sohaNaM? / ko vA viusANa tesu aNurAo ? ti / avi ya jaNaNi-jaNayANamasuI NIsaMdaM pAviUNa jo paDhamaM / pacchA kalale.'bbuya-maMsapesibUMhakkamuppaNNo // 2 // jaNaNikayAhAraviyArakalusakayapANavittitadiyahaM / asuimmi gabbhavAse mutta-purisA''mayAsambhe // 3 // saMvaDDhio kameNaM amejjhamajjhammi takayAhAro / bhario aimutta-purIsa-meya-maMsa-'TThi-ruhirANa // 4 // baiMsa-phephasaM-uta-kaoNleja-maja-vIbhacchapicchalutthurio / deho duggaMdhapavAhaNayaraNiddhavaNasAriccho // 5 // tayamettabajmasAro anto muttaM-Data-viTaipaDahattho / kaNayamayassa sariccho majjhAmejjhassa kalusassa // 6 // asuimmi galiyabahuchiDDayammi mUluttarujjhiyaguNammi / dehINa hayasarIrammi ko guNo sai kayagghammi ? // 7 // suiraM cintitaM pi hayasarIrammi Nasthi taM kiM pi / avalambiUNa jaM phurai rAyacittaM maNussANa // 8 // iya NivviyArakaNae vipariNaI hoi erisAhAre / kiM puNa maMsa-'TThiya-ruhiracilicile hayasarIrammi // 9 // kiMcajelakalusakalilabhariyaMDasaccha he loyaNammi raoNyaMdho / sacchappayakamaladaladdhavibbhamuppakSaNakkhaNio // 10 // ruhiradamaMsapesIdalaggacammAvachAie ahare / pariNayavimbaphalupekkhaNammi rAINa viNNANaM // 11 // samasiharahiyarAIe dsnnvvesjaaybhaavaae| siyakusumakoMpaluppekkhaNeNa rAo paripphurai // 12 // maMsa-'dvi-sirA-cammAvaba(na)ddhasaMpattabhuyakarAyAre / kaMkellilayApallabaviNgANaM NAgarahiyANa / / 13 / / kalilAvilamaMmubheyapiMDakhaMDammi sihiNajuyalammi / uttattakaNayakalasotramANamaNNANaNaDiyANa // 14 // muttaMtAmuiNirubhariyadIyasarisammi u~varaviyarammi / tivalI rehAlaMkiyamuTThIgejhaM ti" paDihAi // 15 // asuivijiggamaNimaNa vivaradesammi guruNiyambammi / kaMdappake liraiharasaricchabuddhI ahavyANa / / 16 // iya dIhaTTiNivesiyacammasirAjAlacaraNajaMghAsu / varakamaladalaMgulikarikarorukairaNI durantAga // 17 // aNNaM ca-- visayavisamohiyANaM rAyamahAgahapaNaTThasaNNANaM / hoi paDaNaM NarANaM abassa bahuveyaNe Narae // 18 // bhaNiyaM caacchaDDiyavisayasuho paDai avijjhAyasihisihANivahe / saMsArovahivalayAmuhammi dukkhAgare Nirae // 19 // pai(pA)yakantorasthalamuhakuharu chaliyaruhiragaDUse / karavattukattaduhAvirikkaviviiNNadehatthe // 20 // jaMtaMtarabhijjaMtucchalantasaMsadariyadisidhivare / DajhaMtuviDimasamucchalaMtasIsaTisaMghAe // 21 // mukkakkaMdakaDAhukaDhaMtadukkayakamantakammaMte / mUlavibhiNeNkkhittuddhadehaNIyaMtapambhAre // 22 // baddhaMdhayAraduggaMdhabaMdhaNAyAraduddharakilese / chiNNakara-caraNasaMkararuhiravasA duggamaippabahe // 23 // 1 vamA sU / 2 chaDyaM je / 3 'yAe / AhAraga sU / 4 sAmiNo mahaje / 5 "mANeNamAhAra je / 6 bhaIvasvA je| 7 mahilAsa je| 8 "su rAmo ? ti je / 9 ladduya suu| 10 siyUha je| 11 muppaNNa suu| 12 vihAra sU / 13 vana-phophasaM je| 18 kAleya-ma suu| 15 viddhapa suu| 16 jalajalasa sU / 10 rAyaTTho suu| 18 hiraDDhama je / 19 vyaravivarammi je / 1.5 sU / 21 'kariNI sU / 22 peyakato je 23 "vibhiNNakkhi suu| 24 bhapavAhe je / Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 11 mallisAmicariya / giddhamuhaNidaukkhittabaMdhaNosuddhakaMdirakavaMdhe / daDhagahiyatattasaMDAsayaggavisamukkhuDiyajIhe / / 24 // tikkhaMkusaggakaTTiyakaMTayarukkhaggajajjarasarIre / NivisaMtaraM pi dullahasokkhe vakkhevadukkhammi // 25 // iya bhIsaNammi Narae paDaMti je garuyavisayarAyaMdhA / NArINa maNaharullAvalolaNayaNehiM velaviyA // 26 // aNNaM cakiM Na saraha jamaNuttaravimANamajjhaTThiehiM sarisehiM / amhehiM samaNuhUyaM paramatthamuhaM mahagyaviyaM ? // 27|| dukkhapaDiyAraheummi tammi ko visayasaMbhave sokkhe| aNubaMdhaM kuNati garo'vasANavirasammi saMsAre ? // 28 // jaha garuyataraNisaMtAvatAvio pAviUNa sacchAyaM / taggahaNe vavagayadAhaveyaNo maNNai suhaM ti // 29 // aidusahasisiramAruyamulaMkio pAviUNa pajaliyaM / jalaNaM paNasIo NaTThaviveo suhaM muNai // 30 / / uMbaraggide(?dA)hataviyANa kaha vi jai bhoyaNaM pi saMpaDai / to uvasantachuhANaM suhamavuhANaM ti paDihAi / / 31 / / pAmAe kararuhullihaNa-jalaNaparitAvaNehiM jaM sokkhaM / taM tallAhe usamai tattha kattocciyaM sokkhaM ? // 32 // iya viNNAyasarUnA caiuM saMsAraheuNo visae / sivamayalamaruyasokkhaM dukkhavimokkhaM samajjiNaha" // 33 // suNiUNamamayabhUyaM ti mallititthayarasuharasaM vayaNaM / galio micchattatamo pavaNeNa va mehapatthArI // 34 // abbhuvagayasammattehiM tehiM bhaNiyaM-paNAsio moho / tai amhANaM guruNA payaDiyasivasokkhamaggeNaM // 35 // iya jAva garuyasaMvegabhAvapasarantasuhaviveyANaM / pasarai paramatthakahA pattA loyantiyA tAva // 36 // "jaya jayavacchala ! saMsArasAyaruttaraNa-tAraNasamattha ! / titthaM titthaMkara ! karahi deva ! devA'sura-NaratthaM // 37 // deviMda-caki-baladeva-vAsudevattaNAI pAventi / jassa'NuhAveNa NarA kameNa mokkhaM pi gayadukkhA // 38 // aNNo ciya koi mahIya hoi sohAguNo payaTTate / tuha bhuSaNesara ! titthammi sokkhasammattabIyammi // 39 // tA phurai mohatimiraM, tAva ciya Naraya-tiriyagatigamaNaM / tA micchalaMchiyajaNo, jA tuha titthaM Na vittharai // 40 // tai payaDieNa tittheNa NAha ! giravAyasoggaipaheNa / laMghaMti suheNaM ciya jIvA bhavasAyaramaNaMtaM // 41 // chiMda visamaM pi visaM, aMgaM nivvavai kohataviyANaM / avaNei kalusabhAvaM, titthaM titthaMkara ! kayaM te // 42 // iya titthesara ! karuNAe NAha ! Niyakajasajao horse / duhiyajaNabhuddharaNaM jayammi titthaM pyttttesu"||43|| evaM loyantiyadevasaMthuo jnniyjnnmnnaannNdo| dAUNa mahAdANaM NAho paDivajjati caritaM // 44 // pancajjAdivase ciya saMbhA(pA)viyadivya kevalujjoo / pavAvei cha vi jaNe aNNe vi ya gaNaharaNimittaM // 45 // UNaM vAsasaMhassaM sabbAuM pAliUNa pariyAyaM / selesivihANeNaM siddho sammeyaselammi // 46 / / iti mahApurisacarie mallisAmiNo cariyaM saimattaM // 41 // je| 6 heyakoM 1 mukkuDaya sU / 2 "ratara(ru)NirA je / 3 vetha karei Na je / 4 yambhula(? bhulu)kio sU / 5 uyara timeso saMpattibo je / 8 su / taha ra jaNa je sa egaM saje / 10 parisamattaM je / Jain Evi Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 42 muNisuvvayasAmicariyaM ] :::::: malisAmiNo cauppaNNalakkhehi samaikvantehi vAsANaM tao muNisubvayasAmI tIsavAsasahassAU vIsaidhaNasuo ya samuppaNNo / kahaM ? bhaNNati bhuvaNoyarammi viyaDe bhuvnnbhuddhrnnjaayvvsaayaa| uppajjaMti saI ciya te jehiM jayaM mahagyaviyaM // 1 // atthi bhArahe vAse rAyagihaM NAma NayaraM suvihattatiya-caukka-caccaraM kaMcaNabhavaNarayaNovasohiyaM saMcarantaravilAsiNIramaNijjaM vilasantamaNahararjuyANajaNagaNAhirAma dhuncantadhayavaDA~DovacArucAmIyaradevaulamAlAlaMkiyaM savvAyArakulaharaM, dhammassa AvAso, raidaiyaraiharaM, NihINaM akkhao Nihi tti / tattha ya viNijjiyAsesapaDivakkho sayalapayANaM paNaINa ya mitto sumitto NAma garavaI / tassa ya viyasiyapaumANaNA paumAvatI aggamahisI / tIe saddhiM rAiNo visayasuhamaNuhavantassa baccanti diyahA, sarai kAlo / aNNayA ya gurusajalajalaharoruddhasarakaraNikarasamayarayaNimmi / aNavarayathoradhArAmuhaliyabappIhayasayammi // 2 // kasaNaghaNabhAsurorallipasariyAsesabahiriyadisammi / vijjujjoujjoiyakANaNa-mahi-mahihara-Nahammi // 3 // khaNavijjupadIvapaNabahalapuNaruttamiliyatimirammi / miyaloya(?) saMpuDugghADaNAhi NicaM ramaMtammi // 4 // iya erisammi kAle sAvaNamAsantapoSNimatihIe / savaNammi ya Nakkhatte pecchai paumAvatI sumiNe // 5 // tao kameNa pecchiUNa coisa vi mahAmumiNe paumAvatI viuddhA / sAhiyA ya pahaDhavayaNAe mahArAyassa / teNa vi ya samANaMdiyA puttajammeNaM ti| bhaNiyA ya-suMdari! bhavissati te putto telokkacUDAmaNibhUo sylnnraa-'mrkiriiddmnnimsinniypaayviiddho| teNa ya vayaNeNa ANaMdiyA paumAvatI ahiyayaraM priosmuvgyaa| tIe ceva rayaNIe pANayAo vimANAo baddhatitthayaraNAmakammodao devo caiUNa paumAvaIe gambhammi uvvnnnno'| vaDhio ya kameNaM gabbho / tao NavaNhaM mAsANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM [ samaikaMtANaM] jessa bahulaTThamIe savaNaNakkhatte suhaMsuheNaM pasyA pumaavtii| jAo ya NiruvamapiyaMgusarIro dArao / kao ya suriMdeNa jammAhiseo / 'gabbhattheNa bhagavayA muNi bva jaNaNI sohaNavayA saMjAya' tti kAUNa bhagavao muNisuvvao ti NAmaM kayaM / vaDhio ya kameNaM kayadArapariggaho acchiumaaddhtto| tao pAliUNa rajaM muNiyasaMsArasahAvo jehabahulaNavamIe kayasAmaNNo vihariUNa(1 rio) mahiyalaM / rAyagihabAhiru jANacaMpagahehiyassa samuppaNaM divvaM gANaM vaisAhabahulaTThamIe / __ tayaNataraM ca uppaNNadivyaNANo boheMto bhaviyakamalAyare dhamma vAgaramANo gao bharuyacchaM NayaraM / viraiyaM devehi samosaraNaM puvvuttare disAbhAe / uvaviThTho tammajjhayArammi devaviraiyasIhAsaNe bhuvaNagurU / sAhei jahaTThie jIvAdie payatthe / etthantarammi samAgao NayarAhivatI jiyasattU nAma rAyA / so ya vaMdiUNa bhayavantaM uvaviTTho clnntie| ___ tAva ya gaNahareNa pucchiyaM-bhayavaM ! sura-gara-tiriyagaNapaDahatthammi samosaraNe eyammi kiMparimANehiM bhaviyajaNehi abbhuvagayaM sammattaM ? ti, parittIko saMsAro?, bhAyaNIkao appA jahuttarasuhANaM ? / bhayavayA bhaNiyaM-Na keNai auvveNaM assarayaNamegaM mottUNaM ti / 1 varamaNira je / 2 juvANa je / 3 DADova cAru je / 4 sayaya sU / 5 miliyaloya sU / 6 sNpnnugghaaddnnaahije| 7 Nicci su| 8 suiNe je / 9 No / tao NavaNhaM sU / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 muNisuvvayasAmicariyaM / 173 tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM rAiNA - koUhalAvUriyasarIro viSNavemi assassa buttaMtaM, sAheu bhuvaNagurU / bhayavayA bhaNiyaM bhaNasu / teNa bhaNiyaM - " eyammi assarayaNammi samArUDho vaMdaNanimittaM samAgao ahaM / tao daTThUNa samosaraNADovaM avaiSNo assAo pAyacArI saMkutto / tAva ya sayalajaNamaNANaMdayoriNI sajalajalaharorAligaMbhIraM saMsAracAragamoyAvaNakAlaghaMTe va soUNa bhagavao vANI ANaMdajalabhariyaloyaNo NiccalakaNNajuyalo samuddhasiyaromakUvo mauliyaccho Thio kaMci kAlaM asso / puNo saNiyaM dhammasavaNadiNNotra ogo samAgao samosaraNaMtoraNapaesaM / tattha ya auvvarasavisesamaNuhavanto hiMsiUNa mahurasaraM, pADiUNa dharaNiyale aggimajaMghAjuyalaM, ThaviUNa saha siroharAe siraM mahiyaladdhante, sArheto va hiyayagayabhAvaM kayapaNAmo tahaDio ceva acchiumAdatto / tao taimevaMvihaM pecchiUNa vimhiyA amhe kohalapUriyasarIrA samAgayA bhagavao samIvaM / tA sAheu bhutraNagurU kimeyaM ?" ti / bhayavayA bhaNiyaMsoma ! suNa, asthi "pomiNikheDaM NAma NayaraM / tattha jiNadhammo NAma seTThI parivasai / tassa ya mitto sAyaradanto savarahANo aparimiyavihavattaNeNa viNijjiyavesamaNo parovayArI dINA-'NAhavacchalo ciTThai / so ya paidiNaM jiNadhammasAgasameo gacchara jiNAlayaM, pajjuvAsei sAhuNo, suNai dhammaM / aNNayA ya AyariyasagAse NisuyA gAhA jaihA jo kAraver paDimaM jiNANa jiyarAga-dosa- mohANaM / so pAvai aNNabhave bhavamahaNaM dhammavararayaNaM / / 6 / / tao tassa vayaNaM paviddhaM savaNavivare, pariTThiyaM hiyae, gahiyaM paramatthabuddhIe / tao teNa kArAviyA jiNapaDimA kaMcaNamayI / mahayA vihaveNaM NivvattiyA paidvAvaNavihI / teNa ya NayarabAhiriyA putri kArAviyaM ruddAyayaNaM / tastha ya pattiyA~royaNadiyahe liMgapUraNaNimittaM puvvasaMciyA ghiyA ghaDayA maDhAo pavtraiehiM NINiumAdattA / tAva ya te ghaDe o uddehiyA piMDapiMDe laggA / taM ca te pavtraiyagA maggapaDiyaM saMcarantA vidaventi uddaveMti / tao so kAruNNa hiyao pocateNa sAharei / tAva ya ekkeNa jaDahAriNA uddehiyAMpuMjaya pAeNa daleUNa bhaNiyaM - seyavaDo vitra jIvadayAvarI saMpayaM saMvattoti / tao so vaNio freraigo paramAyariyasamuhaM paloiumAdatto / teNa vi tavvayaNamavahIriyaM ti / tao teNa ciMtiyaM-Na eesiM jIvadayApariNAmo, Na suho ajjhavasAo, Na dhammacaraNANudvANaM sohaNaM ti / tao uvarohakayakajjo apattasammattarayaNo mahAraMbhasa patI dAruI, kiMtu samuvajjiyavihavarakkhaNaparAyaNo hi putta-bhaMDa-bhajAie kayamamatto kaiyA vacca sattho ? kiM bhaMDa ? kattha kettiyA bhUmI ? / ko kaya-vikrayakAlo ?, NintrisaI (I ) kiM kaiMhi keNa ? // 7 // evaM ajjhavasAyaparAyaNo mariUNamihaM ghoDagattaNeNamutravaNNoti / ettha ya maha vayaNamAyaNNiUNa puvtrabhavakayapaDimANuhAveNa laddhaM sammattarayaNaM, bhiNNo kammagaMThI, bhAyaNIkao appA jahuttarasuhANaM ti / eyassa paDibohaNatthaM ahamettha samosario tti / rAiNA bhaNiyaM - bhayavaM 1 kayattho esa, pattamaNeNa jaM pAviyavvaM, sayalajaNasalAhaNijo eso saMpayaM saMvRttoti / tayataraM ca so Aso bahUhiM salAhijamANo NayaNasahasserhi paloijjamANo rAiNA khAmeUNa sacchaMdapayAro kao ti / bhavaM pi vihariUNa mahiyalaM, tIsasahassAuyassa sesaM muNiUNa, gaMtUNa ya sammeya~girivarasiharaM selesivihANeNa khaviyabhavovaggAhisesakammaMso phagguNakiNhabArasIe siddhimaNupatto ti // iti mahApurisacarie muNisuvvayatitthayaracariyaM samastaM // 42 // 1 yAriNi je / 2 vANi je / 3 padesa je / 4 tamevaMbhUyaM je / 5 poiNi je / 6 ahA je / 7 yArohaNa sU / 8 piMDeJain Education yApujaM pAeNa roliUNa je / 10 kaI je / 11 khamAveUNa je 32 nirisihare sU / 13 parisamattaM ti je I wjainelibrary.org Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [43 mahApaumacakkavaTTicariyaM ] muNisubkyasAmikAle [mahApaumacakkavaTTI samuppaNNo / so ya vIsaidhaNamao tIsavarisasahassAuo / tassa cariyaM bhagai- atthi iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vArANasI NAma nnyrii| tattha paumo NarAhiyo / tassa ya jAlAe mahAdevIe coisamahAsumigadaMsaNasaMsaio mahApaumo NAma putto samuppaNNo / tassa ya piuNA samappiyaM raja pAleM - tassA''uhasAlAe uppaNNaM cakkarayaNaM / oyaviyaM bharahaM punbakameNa / tao bhottUNa bharahaM chakkhaMDa pi kameNaM baDhiUNa payAvaM, hoUga coisarayaNAhibaI, battIsaNaravaisahassANa ya NAho, causadvisahassANaM ca ramagINaM NavamahANihINa ya sAmio, pAliUNa ye NiyayAuyakAlaM sakammapariNAmeNa kAlagao ti|| iti mahApurisacarie mahApaumacakkavahicariyaM samattaM // 43 // -:-: 1 yakAle sU / 2 vIsadhaNussuo je / 3 vANArasI je / 4 Na NAho, pA suu| 5 ya Auya kAlagao je| 6 parisamattaM je| Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [44-45 rAmabaladeva-lakkhaNavAsudevANa cariyaM] muNisuvvaya-NamINa aMtare rAma-lakkhaNA samuppaNNA / 'tesiM ca cariyamiNamo sAhippaMta NisAmehabhasaNakayattho sANo, sIho uNa haNai koio sNto| NiyabIriyANusAreNa pasamaNaM hoi garuyANa // 1 // Na sahai mANabhaMsaM iyaro iyaraM pi, kiM puNa mahappA ? / NiyabhajAgayaparihavakalaMkibho kiM pi vavasei / / 2 // atthi iheca jaMbuddIve dIve bhArahe vAse aujjhA NAma NayarI sayalaNayaraguNovaveyA / tIe ya dasaraho NAma mahArAyA parivasai / tassa ya tiNNi bhajjAo, taM jahA-kosalA kekaI sumittA ya / tattha kosalAe rAmabhaddo putto, kekaIe bharaho sattugyo ya, sumittAe laikkhaNo ya kumaaro| dasaraheNa ya rAmassa rajjAhisee samappie kekaIe keNai vavaeseNa rAmo salakkhaNo vaNaM pesio, bharaho ya raje ThAvio tti / rAmeNa ya vaNagamaNAeso rajjAhiseo vva papphullavayaNakamaleNaM samma paDicchio, avi ye'putta! paDicchasu lacchi, gacchamu ya varNa' ti dasarahArase / Nimuyammi sarisao ciya muharAo sahai rAmassa // 3 // piuNo paDicchiUNaM AesamaNAulo pahaTThamaNo / saviNayalakkhaNasahio raNammi gao smjjaao||| 4 // aha vasai tattha jaNavajjiyammi raNammi jAyaparioso / sIyA-lakkhaNapariyaNaparipAlaNamettasaMtuTTho // 5 // laMkAe rAvaNo bhuvaNatAvaNo rakkhasIhi vijAhi / balabamakajjAyaraNeNa dUsio kalusiyacaritto // 6 // suppaNahAe kayaNiggahAe vayaNeNa rAmabhajAe / pariNaibaseNa rAyaM kAlakarAyaDDhio kuNai // 7 // mArIyamaya' kayArAvavaMcaNA vaMciUNa te do vi / Niyabala-kittI-rakkhasakhayaMkarI avahiyA sIyA / / 8 // rakkhasamAyaM NAUNa dukkhiyA rAma-lakkhaNA dhaNiyaM / sIyAharaNavisaNNA hAhAravamiliyatavasiyaNA // 9 // NihayakharadUsaNabalA jaDAuvuttapIDiyA NiyayaM / kiMkAyabavimuhiyA miliyA suggIvaharivaiNo // 10 // iMtUNa vANaravaI vAlimaNAuhamami(me)yabalakaliyaM / sIyAvattaNimittaM rAmo pesei heNuyantaM // 11 // so "vi kamiUNa sAyaramaNaho laMkAe gaMdaNavaNammi / aha pecchai tiyaDAe AsAsiyarNivvuI sIyaM // 12 // to sIyANuNNAo vaNaM maleUNa rakkhasiMdaM pi / paliviyalaMko turiyaM samAgao rAhavA jastha / / 13 // aha NAyakajasAro rAmo saha lakkhaNeNa guNaNihiNA / suggIvabalasameo laMkAbhimuho saeNmottharai // 14 // to kamiUNa samudaM laddhavihIsaNabalo balANugao / AvAsai AsapaNe suselasiharammi laMkAe // 15 // aha rAmaNo vi paravalamasahaMto NIi tassa paccoNi / alasAyaMtapaloiyarAmabalo bhaNai tabvelaM // 16 // majjha vi rikhuNo, tattha vi ya tAvasA, te vi laMkamahihaviuM / ciTThati, kiMNa dIsai aho ! jiyaMtehiM acchariyaM 1 // 17 // to suggIvAdINaM vANaravijjAhiM balasamiddhANaM / rakkhasavijAvalagaviehiM juddhaM saimAvaDiyaM // 18 // palhathio pahattho raNammi balavantaehi suhaDehiM / vANaravijjAbalagaviehi, taha kuMbhayaNNo vi // 19 // mehaNiNAo vi hao ahalaM kAUNa duggamaM sattiM / NAgapAse "vipAsiya Nayavihale rakkhase kAuM // 20 // aha rAmaNo vi vijAhiM gavio dujao durAloo / saha lakkhaNeNa juddheNa saMpalaggo NirAvekkho // 21 // to tANa valasamiddhANa paharaNo(Na)SNoNNachiNNagattANa / kAyarajaNaduppecchaM Asi raNaM dAruNaM atulaM // 22 // aha rAmaNeNa gahiUNa pesiyaM cakamAuhamaNagdhaM / gaMtUNa taM pi hasthammi saMThiyaM lakkhaNakumAre // 23 // to lakkhaNeNa cakkeNa teNa khaladasasirassa kUrassa / "chiNNaM tAlaphalaM piva sIsaM dharaNIe palhatyaM // 24 // tesi cariya bhaNabhANaM NisAje / 2 NAma rAyA sa / 3 lakkhaNakumAro je / 4 rAmaNo je / 5 degsabhayaMkarI suu| 6 haNumaMta je / 7 ya suu| 'NibvuyaM je / 9 rAhavo je / 1. samuttha je| 11 sahAvaDiya je / 12 kuMbhakaNNo je / 13 aphalaM le| 14 vivAsiya suu| 15 NayaNahale je / 16 dAruNamatulya sU / 17 kiNhaM je / Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 cauppannamahApurikhacariyaM / Nihayammi rakkhasiMdammi laddhasIehiM pattavijaehiM / to rAma-lakkhaNehi rajjammi vihIsaNo Thavio // 25 // uppaNNacakkarayaNeNa vAsudeveNa bharahamoyaviyaM / rAmeNa ya muNisuvvayatisthammi samajjiyaM puNyaM // 26 // kAUNa saMjamaM so, khaviUNa ya kammasaMcayaM vihinnaa| patto aNaMtasokkhaM mokkhaM NisthiNNasaMsAro // 27 // bArasavAsasahassAuyA ya solasadhaNUsuyA do vi / eko siddhiM patto, 'bIo NarayaM gao NavaraM // 28 // iya sAhiyaM samAseNa vittharo paumacariyapamuhesu / cariesu sa viNNeo puvyAyariehiM Nidivo // 29 // iti mahApurisacarie rAma-lakkhaNacariyaM samaittaM ti // 44-45 // -:-+-: 1bitibho je / 2 parisamattaM ti // graMthApra-8100 ||je / Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 46 NamisAAmacariyaM ] -x vosANaM chahi lakkhehi samaikaMtehiM muNisuvvayAo NamI samuppaNNo paNNarasadhaNUsuo dasavAsasahassAU / tassa ya cariyaM bhaNNati punvajjiyasukayamahAphalohasaMbhArabhAviyAvayavA / te honti kappataruNo jesi chAyA vi Nivvavai // 1 // atthi jaMbuddIve dIve bhArahe vAse mahilA NAma NayarI / sA ya bahujaNa-kaNagasamiddhA suvihattatiya-caukacaccarA sappurisAvAsabhUyA / tIe ya NIsesArisaMgAmaladdhajao vijao NAma rAhibaI parivasai / tassa ya sayalaMteurappahANA vappA NAma mahAdevI / tIe saha visayamuhamaNuhavantassa aikaMto koi kaalo| aNNayA ya AsoyapuNimAe avarAtiyavimANAo cuo uvaladdhacodasamahAmumiNAe vappAe gambhe samuppaNNo devo tti / saMvaDhio ya gambho / tao sAvaNabahulekArasIe jAo / 'gabbhagayammi ya bhagavaMte NamiyA nIsesariuNo' tao Nami tti NAmaM kayaM bhagavao / vaDhio kameNaM / to NAUNa saMsArasahAvaM AsADhabahulaNavamIe loyantiyapaDibohio diNNasaMvacchariyamahAdANo paDivaNNo samaNattaNaM ti / tao AsADhabahulaNavamIe mihilAe ceva baulataruheDhao khavagaseDhIkhaviyamoheMNIyassa uppaNNaM divvaM gANaM / viratiyaM devehiM samosaraNaM / patthuyA dhammakahA / to chijjaMti saMsayA, bujhaMti pANiNo / kei tatya sammattaM paDivajanti, aNNe desaviraiI, kei puNa samvaviraI ti / evaM vihariUNa mahimaMDalaM, bohiUNa bhaviyakamalAyare,sammeyagirisihare vaisAhabahuladasamIe siddhiM patto ti // iti mahApurisacarie NamitisthayaracariyaM samattaM // 46 // 1 vAsANaM hi lakhehisama(hima ikatehi suSyayajiNAo / to uppaNo ya jamI pasAsayanto ya. telAkaM // 1 // [so ya] paNNarasadhaNU sU / bahubhaNa suu| 3 garAhiyo je / 4 bhagavammi .Na suu| 5 mohassa sU / 6 viraI je / * mahiyalaM je / 8 parisamataM je| Jain Education Intemat Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 47 hariseNacakkavaTTicAriya * NamicariyANaMtaraM hariseNassa dasavAsasahassAuyassa paNNarasaghaNUsuyassa cakkavaTTiNo cariyaM bhaNNati asthi itva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse rAyagihaM NAma NayaraM / hariseNo NAma rAyA / tassa ya visayahamaNuhavantassA''uhasAlAra cakkarayaNaM samuppaNNaM / teNa vi cakamaggANusAriNA puNyakameNa ya oyaviyaM chakkhaMDa pi bharahaM / uppaNNArNiya cosa vi mahArayaNANi, Natra mahANihiNo, battIsaI sahassA mauDabaddhANaM rAINaM, causaddhi sahassA ramaNINaM ti / soya bhottUNa bhoe saMjAyaveraggo taNamitraM rAyalacchi ujjhiUNa, paDivajjiUNa samaNataM, uppADeUNa kevalaM Namititthammi siddhimaNupattoti // iti mahApurisacarie hariseNacakavaTTivariyaM samastaM // 47 // 1Ni boTsa meM sU / 2 va cakraNa rAyalaccha, paDi je 3 sammataM je 4 puSa 15 parisamattaM je / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [48 japacakkavaTTiyariya] hariseNANataraM jayaNAmassa tIsa vAsa]sahassAuyassa codhasabhaNamayassa cakahiNo cariyaM maNati asthi iheva buddIne dI bhArahepAse pANArasI NAma NayarI / tasya ya jao NAma garavatI parivasai / teNa uppaNNacakkarayaNeNa taheva bharaha vinayaM / saNAmakiyo phao usaha kUDapazvabho / sIkayA kameNa disAvAlA / vigayaveripo kayaM bharaha atta / Namitityammi bahate aNuppaNNe NemiGamAre asesadukkhakkhayalakkhaNaM saMpatto mokkhaM ti|| ili mahApurisacarie jayacakahicariyaM samasaM // 48 // vaTTissa s / 2 gAma rAyA parije / 3 'kkhaM bhuttaM bharahaM / Nami je| 4 puruSasa / 5 pahilo bariya parisAta me| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [49-50-51 ariTuNoma-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM] +:--:-:--+ saMpayaM ariThThaNemi-kaNha-calaevANaM paropparANuSaddhaM cariyaM bhaNNai tatya ya paMcasu lakkhesu samaikatesu NamijiNAo ariThThaNemikumAro smuppnnnno| so ya harivaMse / ao paDhama harivaMsamsa uppattI bhANiyavvA / . te kei hoti bhuvaNobarammi kappataruNo mahAsattA / jesiM pAroho vi hu parahiyakaraNakkhamo dhaNiyaM // 1 // ___samaikaMte sIyalajiNammi taha NAgae ya seyaMse / etthantarammi jAo harivaMso jaha tahA suNaha // 2 // ___ asthi iheca jaMbuddIve dIve bhArahe vAse kosaMbI NAma NayarI / tIe ya viNijjiyAsesasattumaMDalo vayaNohAmiyamiyaMka-kamalo jahatthaNAmo sumuho NAma karaNAho parivasai / aNNayA ya so NiyayasAmantassa vIrayAhihANassa pAhuNao caMpaM gao / vIreNa ya tassa kayamuciyakaraNijaM / dihA ya sumuheNa vIrayassa bhajjA pahAvatI NAma bhoyaNavelAe parisakaMtI / so ya taM daNa tIe rUba-jodhaNa-lAyaNNAkhittamANaso ciNtiumaaddhtto| 'payatIe jai vi kuDilA calacittA jai vi duggahasahAvA / taha vi suhAga NihANaM mahilArayaNaM mahiyalammi // 3 // esA uNa savvAvayavasuMdarA jai mahaM Na saMpaDai / tA kiM imiNA rajjeNa ?, majza jammeNa "vi Na kajaM / / 4 / / so jammo jo maNuyattaNammi, taM mANusaM jahiM vihavo / so vihavo jattha piyaM, taM ca piyaM jassa ya piehiM // 5 // tA esA maha daiyA imIe jai vallaho ahaM hojaa| tA rajjaM jammaM jovvaNaM ca savvaM ciya kayatthaM // 6 // evaM ca bahuviyappaM ciMtiUNa paloiyA vimhaupphullaloyaNeNaM rAiNA / tIe vi guruNehaNibbharapimuNAe diTThIe suiraM NijjhAio rAyA / avi ya taha kaha vi sayahaM 'tIya pulaiyaM NehamuharasummIsaM / jaha paDhamadaMsaNe ciya dhuttIe samappio appA // 7 // to 'maM icchai' tti muNiUNa rAiNA kiMci aliyAvarAI dA~UNa vIrAhihANassa mahAsAmantassa uddAliyA gAmA / chUDhA aMteurammi pabhAvatI / gao ya rAyA NiyayaNayariM ti / muMjai tIe saha kAlocie bhoe / avi ya caiUNa kulaM sIlaM majjAyaM rajakajamaNudiyahaM / appANaM pi ya rAyA tIe samaM ramai mUDhamaNo / / 8 // sA vi garaNAhasaMgamasavisesasuhallijAyapariosA / vIsariuM punapaI vilasai raisAgarogADhA // 9 // io ya vIrayasAmaMto NAUNa pahAvatIvuttaMtaM jhaMpio mohajAleNa, 'kiM kAyavvaM ?' "ti mUDho, 'savvaM suSNaM' ti maNNamANo, samullasiyapiyavirahaveyaNo saimotthao tamapisAiyAe, gahio araIe, samaddhAsio uvveveNaM, samAligio soeNaM, goyarIkao raNaraNaeNaM, pamhuviveo aviNNAyakajjA-kajjo taM ceva pahAvati cintento vAharaMto ya, saMkappuppekkhA''NiyarUvattaNeNa ya tIe ceva saha bhAsanto, evaM patidiNaM pavaDhamANamohapasaro phNahasaNNo gahio mahAgaheNaM / tao kahiMci ruyai, karhici egAgI cetra hasai, kahiM ci gAyai, kahiMci NaJcai cetra gayala jo, paricattaM parihaNayaM / avi ya hasai pariosasuNNaM, NaJcai DiMbhehiM diNNasamatAlo / vaccai lakkheNa viNA, ruyai sadukkhaM muhA ceva // 10 // jeNa va teNa va bhutto, vasio bhUmIe htthpaaNurnno| kasthai appaDibaddho nissaMgo" varamuNisariccho // 11 // so jaM jaM ciya pecchai taM taM ciya piyeMyama tti vAharai / ceyaNamaceyaNaM vA paracaso vakzayaviveo / / 12 // iya kittiyaM ca bhaNNai ?, je kei duhassa heyavo bhnniyaa| te saMbhavaMti NiyayaM NarANa ramaNIga saMgega // 13 // evaM ca so varAo paribbhamaMto ya devajoeNa / tattha go jattha'cchai pahAvatIsaMgo sumuho // 14 // 1 bhuvaNoyarAmma je / 2 kosumbI sU / 3 NAmeNa jarA hivo je| 4 ya je / 5 tIe pulaiu je / 6 avarAha suu| 7 kaUNa je| - yanayara je / 9 vIrasA suu| 10 ti mohio, saje / 11 samucchao je / 12 pAuraNe sU / 13 go muNivarasa suu| 14 yama ti sU / 15 dje| Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM 181 tao gavakkhayasaiThiehiM dohiM vi jaNehiM diTTho dhRlIe dhUsaro cha?-'TThama-dasama-duvAlasAiNA aNAbhogatavacaraNeNaM parimusiyamaMsa-soNio vivasaNo jarecIrovAliyasarIro gahiyakhapparo dINo vairINaM pi aNukaMpaNijjo taNhAchuhAkilantadeho / taM ceva tahAvihaM daTTaNa rAiNA bhaNiyaM-kiM pie ! pariyANasi eyaM ? / tIe bhaNiyaM-kahaM Na pariyANissaM ?, maNNimittA ceva eyassa airisiyA avattha ti / tao rAiNA garuyasaMvegumbiggeNa bhaNiyaM-- suMdari ! asuMdaraM ciya kayaM mae rAyamohiyamaNeNa / NimmalajasA-'kalaMke kulammi masiku~cao diNNo // 15 // thevaM jIyaM taralaM ca jovaNaM kammapariNatI vismaa| ghorAu mahANaraesu suyaNu ! viyaNAo suvvanti // 16 // eyassa kaha Nu pAvassa hoja puNa saMciyassa gittharagaM ? / eyAe mahaM ciMtAe suyaNu ! appA vi' pmhuttttho||17|| tao eyamAyaNNiUNa pabhAvatIe bhaNiyaM-ajautta ! evaM eyaM, atIvaasohaNamaNuTTiyaM amhehiM / evaM ca mahAsaMvegasamAvaNNANaM doNha vi jaNANaM vijjuNi eNama pahariyaM jIviyaM ti / samuppaNNANi ya do vi harivarise aviuttaanni| _ iyaro vi varAo tIe paMcattamuvagayAe NirAsIbhUo aNicca(? ccha)gapuvvaM ceva chaTTa-TThama-dasamAditacovisesega khaviyadeho AukkhaeNa caiUNa dehaM bAlAbappaDAvegaM ubavaNyo vAgamaMtaradevattaNegaM / taM ca daLUNa attaNo divaM rUvaM ciMtiyaM teNa-kiM mae jammaMtare kusalamaNuSTiyaM jeNerisaM divyasaMpayaM patto mhi ? / ahiNA ya samAloeMteNamubaladdho puja-. bhavo / viNAyANi ya bhogabhUmIe samuppaNANi do vi jagANi / viNNAyasarUvassa ya uddhAio kovappasaro, phuriyamavayArakaraNapacalaM hiyayaM ciMtiyaM ca tega "kiM cuNNemi rasantaM niTUrakarajaMtapIliyaM duhu~ / NimmajjAyamaNajja hu~valaM pi samujjayamakajje ? // 18 // eyANi samuppaNNANi bhogabhUmIe bhogajaNaNatthaM / abakariUga vi majjhaM puNo vi 'bhoga' tti vihalamiNaM // 19 // AumaNavattaNIyaM suhabhAI hoi bhogabhUmIe / tA taha karemi saMpai jaha dukkhaparaMparA hoi // 20 // "pIDijhAMto vi mao mayAriNA kiM va kuNau balahINo ? / sattavihUNo sabassa sahai guruparibhavamasajjhaM // 21 // kaha sahai paribhavaM so jo sai sattIe kaha vi pariyario ? / balamaNNaparihavo vi ya, teo timiraM va ki haNai ? // 22 // kiM tuMgimAe tAlassa duTThapakaravIhi vihayasIsassa ? / paraparihavaM sahatassa hoi kiM garuyayA loe ? // 23 // bhogANa bhAyaNamayaM AuMNa calei bhogabhUmIe / tA taha jhuMjau bhoe jaha duksvaperaiparaM lahai" // 24 // pariyAgiUNa caMpAe ohiNA NaravaI mayaM sahasA / ghettuMga rukkhasahiyaM taM jaivalaM tattha saMpatto // 25 // ciMtei tega gahieNa hoi jA kaha thi bhAyagamavassaM / bhogAga to giratyayamimaM ti devattaNaM majjha // 26 // tA pAleu NibaddhaM jahaTThiyaM AuyaM vi pi / tatya ya doggaijoggaM kammamavassaM saI kuNai // 27 // rajamakajjAvAso, dAraM garayassa, muruyapaDipaMtho / dukkhaparaMparaheU, puNaruttamagatthasaMbaMdho // 28 // jo koueNa icchai daTuM Narae duhekkaNimmAe / ekadiyahaM pi rajjaM so kugau aceyaNo niyayaM" / / 29 // iya ciMtiUga eyaM kovegA''pUrio suro dhaNiyaM / rajjavabaesa hio dukavANa paraMparaM laiMhau // 30 // to capAe NayarIe urhi gayaNatyo ubaisiumAdatto, bhagio ya purajaNavao rAyaNNesaNaparAyaNo kiMkAyakavimuhio-tumhAga mesa rAyA mae karuNA)samA SaNNegamihAgIo, tA tumhehi esa sabAyareNa paDijAgaraNIo, eyassa ya AhAro sayA maMsa-majAiNA, picittehi ya maMsarasabhoyaNehi eyarasa sarIrassa sammaM hoi / tti bhaNiUga smppio| 'cIromAli je / 2 emA abatya je / 3 kucao sU / 4 vi hu aNiTo je / 5 mahiyaM je| 6 tavovisesakhAvasU / 7 samuvavaNNANi je / 8 geNaM je / 9. karakuMtapIDiyaM suu| 10 jupala je / 11 pIlijjato sa / 12 paraMparA suu| 11 julaM je / 14 saMdeho je / 15 lahai sU / 16 capApurIe u je / 17 vaNimmahio je / Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 cappazca mahApurisacariyaM / tehiya sarasAraNA rayagatigamaNaheuNA unayario / bhottUNa ya AuyamajjAyAe patrarabhoe, saMciUNa ya bahuduggarabhaveyaNijjaM kammaM, kAlaM kAUNa taha gao jahA vIragastra parioso sammuppajjaiti / tavvaMsapabhaSesu ya saMkhAIesa ree soriyAhihANassa rAiNo soriyapure dasa puttA samuppaNNA, samuhavijao'khoho thimio taha sAyaro ya himavanto / jahA ayalo dharaNo taha pUraNo ya abhicaMda vasudevo // 31 // ti / kaNNAduyaM ca avaraM kontI madI ya / tao evaM harivaMsappabhavA dasa dasArA / io ya ikkhAgarvasasaMbhavo somapyabho NAma rAyA / so ya sakkeNa saMcoio jahA- muNINaM vayaNaM kuru / tappabhira baMso trikuruti padvi / tanvasappabhavesu ya saMkhAtIesu gaesu sayaghaNU NAma rAyA saMbuto / tassa ya putto saMtaNU NAma rAyA saMvRtta / ta dube puttA-gaMgeo vicittavIrio ya / tastha gaMgeo kumArambhayArI saMkutto / vicintavIriyasta utiNi pusA samuSNA, taM jahA- bayarako paMDU viduro ya / tattha ya gaMdhArarAiNo dhUyA gaMdhArI NAma / sA ya dhayaraTTeNa pariNIyA / tassa ya tIe saha visayahamaNuhavantassa dujohaNAiyaM sayaM puttANa samuppaNNaM / io ya harivaMsasabhAo dasArabhaiNIo kontI maddI ya / tAo duve vi kurusasaMbhavassa paMDussa diNNAo / tANa [tI] hiTThala- bhImaseNa-ajjuNAhihANA tiSNi puttA samuppaNNA, mahIe Naulo sahadevo ya / dhayaraTTha- paMDUhi yadujjohaNa juhiliAga patteyaM patteyaM NiyayarajjAI diSNAI | tANa ya paropparaM bAlappabhirti maccharo samuppaNNo / 1 io ya kusumapure Nayare jarAsaMdho mahAbala-parakkamo rAyA / tassa ya savve vi rAiNo ANaM paDicchati / teNa yadasArANa ANatI pesiyA jahA -sIharahaM base kAUNa sigdhaM maha samIve ANeha, jo sIharahaM atItradappudhuraM se kAhI tassamae yA dAyavyA / eyamAyaNNiUNa vasudevo kaMsasArahisameo samudavijayAie bhAyare samAsAsa saharavasIkaraNatthaM rahamAruhiUNa kaMsaM ca sArahiM kAUNa viNiggao, patto sIharahasamI / teNa ya saha paTTamAohaNaM / tao aNavarayadhaNuguNucchiSNapANaseM sAiyaparabalo vizvalo kao sIharaho pADio rahAo / tao viraho bhUmigao kaMseNa sArahiNA atrayariUNa rahAo saMjamio sIharaho / samappio gaMnUNa jarAsaMdhassa rAiNo / dAumADhattA vasudevassa giyayayA / tao bhaNio vasudeveNaM jahA-esa kaMseNa saMjamio Na mae, ta esa dhUyAdANaM jujjaiti / jarAsaMgheNa tamAyaNNiUNa bhaNiyaM jahA- esa kila vaNiyajAtIo, tA rAyadhUyAe Na jujjati vaNiyagharapavesaNaM / tayaNaMtaraM bhaNiyaM vasudeveNaM jahA-esa uggaseNassa NaravaiNo putto, jaNaNIe dohaggakalaMkadUsiyAe uggaseNaNAmaM kiyaMgutthalayasamaNio maMjUsAe jauNAjale patrAhio, diTTho ya paccUsa mAgaNaM vaNieNaM, gahio putaNeNaM, saMtradiUNa ya mahaM samapiutti / tao NAmaMkiyaMgutthalajAyaNicchaeNaM jarAsaMgheNaM diNNA niyayadhUyA visayakhaMDaM ca / teNa ya kutriSaNa NiyapiyA uggaseNo 'ahamaNeNa jale patrAhijjato uvekkhio' tti jAyakoveNa saMjamio | jIvajasAe yasaddhiM kaMso bhoge bhuMjai / o ya soriyapure savvo paurajaga suMdarIjaNo vasudevarUvAkhittahiyao majjAyamaika miumAdatto / jANiUNa ummaggapaivattaM syalaM puraM paurerhi miliUNa ya viSNatto samuddavijao jahA - deva asamaMjasIhUyaM vasudevadaMsaNeNa puraM / avi ya rUveNa divvarUveNa sayalaguNasArapatthaNijjeNaM / taruNiyaNaNayaNa-maNapasarahAriNA devakumaraM va // 32 // vasudevaM ciya pecchati sayalaNArIo cattatrAvArA / taha kuNasu deva ! jaha ThAi paTTaNaM Niyayamaggammi // 33 // "aiso vaccara eso va jAi esa (se) sa Niggao maggaM / piksahi ! dhAtrasu dhAvasu jAva ya dUraM Na bolei" // 34 // 1 riyagaNa je / 2 saMtaNo nAma jAo / tassa je / 3 guNacchiNa sU / 4 sacAiya' je 5 jarAsiMdhussa garavaimo je / 6 pavittaM su / jasIkaya puraM vasudeveNaM ti / a je 8 gAtheyaM jepustake nAsti / Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 49-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / iya jANiUNa cariyaM sohaggaM rUpasaMpayamuyAraM / vasudevaM gehe ciya samuddavijao NiruMbhei // 35 // aha jANiUNa evaM niggaMtUNaM chaleNa bhavaNAo / bhAsA-rUvavivajjayakusalo paribhamai bhuvaNayale // 36 // patthijjanto jubaIjaNeNa, garavarasaehiM thuvvaMto / acchezyaM kuNaMto sakouo bhamai lIlAe // 37 // phatthai vario vijAharIhiM garuyANurAyarattAhi / sohaggaguNaNihANo katthai garaNAhakumarIhiM // 38 // iya 'ohAmiyaraharUbavammaho dUraNiggayapayAvo / vasudevo doguMduyasuragaNalIlaM vilaMbei // 39 // taruNiyaNapatthaNijjo vAsasayaM vihariUNa lIlAe / pariNei rohiNiM so sayaMvare bhAuyasamakkha // 40 // pariyANiUNa bhAUhiM NavahiM kaMsegamANio niyayaM / NiyayapuraM surasuMdarijaNiyAveo savihaveNaM // 41 // jaNio putto taha rohiNIe aibala-parakamoveo / sasi-saMkha-kuMdadhavalo balaevo paravalamasako // 42 // kaMseNa tassa diNNA pittiyadhuyA ya devatI NAmaM / jIvajasAe hasio aimuttamugI ya mattAe // 43 // teNa ya kovAvariyahiyaeNaM muNivareNa sA sattA / jo devatIe gambho so tuha paiNo viNAsAya // 44 // jaMjaha kaha vi NibaddhaM jiyANa kammANa pariNaivaseNa / pariNamai taM taha cciya, kattha jaI ? kattha sAco ? ti // 45 // teNa vi NiyajIyabhayAureNa bhaiNIe ghAiyA jAyA / cha pputtA vihalamaNorahassa te ravivayA savve // 46 // chaha-'DhamAiNA tosieNa hariNegamesiNA diNNA / sulasAe marantaviyAiNIe, je te hayA tissA // 47 // aha sattamammi gambhe kaNho NAmeNa vAsudevo tti / uppaNNo kayapuNNo goTe gopAio vihiNA // 48 // tatthaDhieNa puuynn-ritttthaasur-kesi-mutttthiyaadiiyaa| NihayA saha cANUreNa tayaNu kaMsAsuro nniho|| 49 / / aha viyaliesu paMcasu vAsANaM NamijigAu lakkhemu / uppaNNo kayapuNgo samudravijaeNa ya sivAe // 50 // kattiyakiNhaduvAlasicittAsu cuo tti tAsu ya pmuuo| sAvaNasiyapaMcami taha tihIe vrlkkhgoveo||51|| 'savvANi aridvANi ya palayaM pattANi tammi jAyammi' / tuTehiM kayaM NAmaM ariThThaNemi tti jaNaehi // 52 // puScakrameNa savvaM jammaNa-mahimAi hoi daTTavvaM / saMvaDhio kameNaM kalAhiM saha jovyaNaM patto // 53 // Nihae kaMsammi tao savve vi ya jAyavA bheubiggA / mahurAurIe caliyA sahasA rayaNAyarAhimuhaM // 54 // kuvio ya jarAsaMdho jIvajasAvayaNakovio sNto| to paTTavei seNNaM turiyaM bala-kesabaviNAse // 55 // seNAhibaI kAlo u tattha kAleNa coio sNto| kuNai paiNNaM mUDho, "mohejjai "ko Na kAleNa? // 56 // "jattha gayA tatya gayA mAreyanvA u jAyavA NiyayaM / aha garuyabhaubiggA jalaNapavesaM kuNaMti tahiM // 57 // aggipaveso vimae tayaNukkuDhieNa'vassa kAyavyo / mayarahara-mahADaigamaNamaNumayaM kIrai avassaM" // 58 // iya so kAUNa saI imaM padaNNaM ti maggo lggo| harivaMsadevayAe viDambio DahAi appANaM / / harikuladevayaparimohiyammi kAleNa kaiMcalie kaale| avarasamudAbhAsammi saMThiyA jAyavA savve // 6 // tattha ya samudapatiNA osAreUNa jalaNihiM dUraM / sakAeseNa to dhaNaeNa viNimmiyA NayarI // 61 // bArasajoyaNadIhA visthiNNA joyaNAI Nava muhayo / taha savvakaMcaNamayA NANAviharayaNabhariyA sA // 62 // jakAvAhiveNa vihiyA dhaNa-kaNagavihUsiyA pavaraNayarI / jA uppaNNA rayaNAyarammi mahu mahaNavala hiyA // 3 // sayalajaNapatthaNijjA siri va sAhAraNA mahANayarI / sassoyA vi asoyA NiccussavapamuiyA NavaraM // 64 // iya tIe dhaNasamiddhAe jAyA jAyajaNamaNANaMdA / kIlaMti jahicchAe sura vdha saMpaNNavisayasuhA // 65 // tao evaM NivAie kaMse, kuvie jarAsaMdhe samaddhAsie jAyavehiM bAraiNivAsajalaNihitaDe, kuladevayApayAriyakayajalagappa vesammi kAlasegAvaimmi" kuvieNa jarAsaMdhiNA samaikte pabhUe kAle pesio dUo hari-balaevAgaM ti| 1 ohAviya je / 2 rohiNI je| 3 bhAIhi sU / 4 vi je / 5 pariNavai sU / 6 bahiNIe je / 7 NegavesiNA suu| 'ga ammaNamahimAIyaM tu hoi je / 9 bhaovigA je / 10 jarAsiMdho je / 11 kabalijjai sU / 12 koNa kA sU je / 13 ya sU / 14 kavalio kAlo sU / 15 degyaa| pAyAreNa'vagUDhA jaMbuddIva va lavaNeNaM / / 62 // sA savvakaMtraNamayA gANAviharayaNamaMdiranivesA / javAhiveNa vihiyA dhaNa-kagayavihU sayA NayarI // 63 / / jA uppaNyA rayaNAyarasmi mahumahaNavatrahA dhaNiyaM / sayalajaNapatthaNijjA siri vva sAhAraNA - baraM // 64 // iya tIe dhaNa je ! 16 jaNasa sU / 17 jaNiyajaNa je / 18 baikayanivAsa je / 19 degmmi, samaikate sU / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 cappanna mahApurisacariyaM / teNa ya laddhAvasareNa samAgatUNa bhaNio 'vAsudevo - " jarAsaMgheNa saMdiTTameyaM ti, jaM bho NairAhivai ! jaM maha seNAhivaI paMcatatraosA Na cintA, jao sAmikajjujja yANaM muhaDANaM maraNaM vA jaio vA'vassaMbhAvI, kiMtu tumhe raNadhurasamuddharANaM Niyabhuyabala-parakamekadiNNahiyayANaM Na juttamerisaM vavaharijaM, jao Na hi supurisANa mAyApavaMcaNeNaM NivvaDara purisayAro, maMDe vA disAmudAI kittilayA, gholai vA disAmuhesu akkhalio payAyo tti / ta jai kAlaseNAvaissa tumhei mAyAe vaibahariyaM tassa phalaM saMpayaM bhuMjaha tti / esa sabala-vAhaNo tumha viNAsaNatthamahaM saMpatto / tA kuNaha jaM karaNijjaM ti / avi ya jar jalaNihimalaM, girisiharaM vA samAruhaha sigdhaM / vaJcaha saraNamaNagdhaM, tahA vi jIyaM avaharAmi // 66 // aNNaM ca- as fasts liyarkulisaggaghAyaNidaliyadANavAhivaraM / vaccaha saraNaM taM hiyasesadaNuya vva suraNAhaM // 67 // aha kaha trivisaharacchacchaDappA trihayatimirapabbhAraM / gairulabhayA hityabhuyaMgamaM va paviseha pAyAlaM // 68 // aha pauriMdhaNapajja liyA halajAlAkalAvaduppecchaM / salaha vva gurupayAvaM huyAsaNaM trisaha duvvisahaM / / 69 / / taha viNasiyAsidADhAkarAlasara giyaraNaharapeMsarassa / tumhe maya vva NAsaha visamarjeMrAseMdha kesariNo" // 70 // tao eyamAyaNiUNa triyaMbhiubhaDAmarisavasA kalusIkayaM dhimieNaM vayaNakamalaM, Na uNa bhaDAhimANaM / antovisaMkhalucchaliyabahalakobANalAruNillA vi zUtriyA akkhoheNa diTTho, Na uNa raNicchA / gurukovatrisamuggAragabbhiNaM parAmu siyamayaleNa vacchatthalaM, Na uNa saccariyaM / garuyAvalevapaDirohajaNiya seyaMbubiMdu daMturiyabhAlavadveNa savalIkao vasudeveNa muhamaMDalAhoo, Na uNa jiyajasugghAo / avi ya piyakalattaM va sAhilAsamabailoiamaNAhiTTiNA maMDalaggaM / uddAmadappasahaNiyabalaM piva balejAvalambiyaM musalaM / paDivakkhapakkha vikkhevadakkhama himuhIkayA jayasiri ba hariNA sAraMgalI | payaitthaM viya NippayaMtaNutuliyate lokadhIrayaMta~ mariTTaNemiNo ceTThiyaM / raNarasavisairomaMcakaMcuuvvellabhaMgaphuDaNAparammuhIkayamahiseNNaM va paMjjuNNeNa NiyayataNuM / samarataNhAviyavharahaseNa Niyagottakittivalli vva dUramAroviyA dAhiNabhuyalayA saMveNaM / avasesehi "vi kumArehiM bhAviyareNarahasapasariyANaMda bAhajalagaruyakuvalayAvali nva humma NivesiyA gayaNamAlA / art karaNavAriyalayalo samuhavijao bhaNiumAdatto- "bho bho dUya ! is kaha aNNaM ca- putra puridviyA hasaMtaI gA~sihi tti kaliUNa / jai osariyA tA dUya ! ettha kiM bhIruNI amhe ?" // 72 // aree veeraft vitthAriyavayaNavitthareNa bhaNiyaM bhoyaNarAhiveNa dUya suNasu taMdUo tti avajjho, bIyaM ge''o puNa savAsAo / teNevaM pi bhaNatassa tujjha khamiyaM jaubhaDehiM ||73|| tAki bahugA palatte !, gaccha, gaMtUNa bhaNasu NiyayapahuM jahA jamiha bhavayA kAumAraddhaM tamavilambiyaM kIrau" / tti bhaNiUNa visajjio dUo" / guNagapadiSNasaNNejjha devayAe tuhaM / seNAvaiti Nihao kimamha mAyA tahiM ghaDai ? || 71 // Niggae tammi trisajjiyA sesaNariMda vaMdeM sammaddadaliyamaNimauDa kiraNakanduriyadisAmuhatyANimaMDalo maMtiharayamuvagao samuddavijao / tattha ya muhAsaNAsINeNa paDihArAhUya bhoyaNariMdapamuhe suhaNisaNNesuM pariMdesuM bhaNiyaM samuddabijaeNaM jahA - ettha patthAve kimamhehiM kAyavvaM ? ti / ta tatrayaNAtrasANe bhaNiyaM bhoyaNarAhiveNaM jahA - "mahArAya ! rAyaNItIsatthayArehiM cattAri padaMsiyA gayA, ta 1 masudevo jarAsiMdhusaMdiTThe sU / 2 NarAhiva / je| 3 jao va saMbhAvI sU / 4 tao jai sU / 5 vabaharitaM je / 6 kulisAhiSAya je / 7 garuDabhayAt / 8 bhasala va je / 9 paharassa je / 10 'rassedha' sU / 11 balobhi / 12 paMta (ta)16 bahummi sU / 17 NAsiha sU / 18 gehAgabhI puNa 15 raNarasapa' je / tu sU 13 "tamaM riTTha sU / 14 ya sU / savAso je / 19 bho / visajjiyammi visajjiyA 21 ra ya saMsiyA sU | sU | 2. beMdra' je / Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __49-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 185 jahA-sAmo bhedo upappayANaM daMDo ti / tattha jo paDhamo o so teNa samamamhANa dUrao vihaDati, jao so amha gottakittaNAyaNNaNeNAvi daMDAhayabhuyaMgamo vdha rosabasavisaMkhalucchaliyaphAraphukArabhIsaNo havai / bIyaNao vi huNa ghaDai pauMjiuM, teNANeyasammANadAgAiNA samAvanjio sAmantaloo icchai vihurammiNiyajIvieNAtri' tassa riNamokkhaNaM kAuM ti / upappayANaM pi daramosakaM, kaI ? -tajjaNiyapasAyANaMtajAyabhaMDArasAramaNi-kaNaya rayaNapUraNaviyaNhIkao sayalo vi payaibaggo, so ya uvappayANeNa ghettuM Na tIrae / tao evamavatthiyammi ettha cautthovAyarasa patthAvo tti maha mtii| tahA aNNehiM puNa NItI-NayaviyANaehimeyamabhihiyaM-balavayAhiuttassa viesagamaNaM, tayaNupaveso vA / aiyaM tu accaMtaporusappahANabhaDayaNAhidviema NiyayavalamAhappAvamaNiyamahiMdesu rAma-kesavesuM sAhINesuNa labbhae kaauN| tahA amha uNa mayamevaMvihaM jahA Ahiutto jayA passe Na kiMci muhamappaNo / jujhiyavyaM tayA hoi, phuDameso uvkkmo"||74 // tao eyabhaNiyANaMtaraM 'sAhu sAhu' ti samattasAmantaloeNAbhiNaMdiUNa bhoyaNariMdavayaNaM bhaNiyaM ca- aho ! NItikusalattaNaM, aho ! vayaNaviNNAso, aho! satthatthAvagAhaNayA, aho! vIragaruyattaNaM, amhANa vi esa ahipyaao| tti bhaNiUNa paloiyaM pariMdasamuddavijayassAhimuhaM / pahuNA vi vahumaNNiUNa taM vayaNaM bhaNiyaM ca-"mama ciya hiyaeNa mantiyaM, kahaM ciya? dappiyapaDivakkhaM pati sAmo bhIruttaNapphalo hoi / taruNajarassa va juMjai samosahaM kovakaraNAya / / 75 // bheo ya kuDilavaMcaNapaNAsituttammamuhaDamAhappo / pimuNattaNapphalo hoi sAhupurisANa majjhammi / / 76 // taha yA upappayANaM pi mANiNo mANamalaNamubahai / galiyAvalevapisuNo jeNa sakappo taNIkAro / / 77 // taoM tassa dappaparisADaNaM pati DaMDo ciya pauMjiuM jujjai / so vi ahimuhapasthANeNaM, Na uNa duggAsayaNeNaM / jao duggAsayaNeNaM bhIruttaNaM NicaDai, NiyabhUmibhAo ya hArio hoi / sammuharpatthANe uNa tassa maNacamakAro jAyai, sadesaparirakkhaNaM kayaM hoi, parirakkhio ya sahAyakiccamAvahai / ao heuvAeyapariyappaNayA daMDo mamaM pi ahimo"| ti bhaNiUNa jahAjoggaM sammANiya visajjiyAsesasAmaMto aMteuramuvagao rAyA / tattha ya laliyavilAsiNikarayalasaMvAhiyAvayavo muhuttantaraM NiddAsuhamaNuhaviUNa viuddho / ettha patthAvammi paDhiyaM baMdiNA NiThurakarajAlapahAravisamamusumUriyAritamacako / savvajaNovari jAo mUro tuha paMhu ! payAvo vya / / 78 // tao eyamAyaNNiUNa kayamajjaNa-bhoyaNAvesANeNaM NemittiyANumayasohaNadiNamuhutteNa kiMkarakara'pphAliyaraNabherIsaimuhalaM kayaM attaNo bala-dAmoyarANaM ca patthANamaMgalaM ti| avi ya-NIharaMti kairaDayaDapaloTTabahalamayajalolliyamahiyalAo mehamAlAo va gaiiMdamaMDalIo, kaDDhijati ceMDulattaNosakakaparisakirArusiyaphaeNruphurAvioDhauDakhalavilasiyAI va taralaturayathaTTAI, sajjijati ghaNaghaNAsahateDDaviyasihaMDimaMDalA jalahara vva rahavarugghAyA, niggacchai ya kuDilaiMkoMgivaggirummaggalaggarelliyajalaNihijalaM va pAyAlaseNNaM ti / evamaNavarayAvUrijjamANasAhUNovaveo AvAsio bAhirovatthANayaparisarammi / tattha dviyassa ya tappahiyalehavAhayAhUyamilaMtANurattasAmaMtarcekkassa samaicchio divso| paDhiyaM ca baMdiNA atthamai atthagirimatthayammi saMpuNNamaMDalo sUro / tuha uNa khagge Naravai ! atthAyA sUrasaMdohA // 79 // tao tamAyaNNiAUNa visajjiyAsesasevayajaNo raiharamuvagao raayaa| tattha ya saMjhAvaissayAiyaM kAUNa karaNijja NisaMgNo varapallaMke paitthANakahAsaMbaddhAlAvehiM ceva kiM pi velaM gaMmeUNa nnaaiduurovvitthtthnnrkliyvlliimhurmnnhraalttigeymiliysNgiiysusuhaagynnihaavinnoymnnuhviumaaddhtto| etthAvasarammi ya bhaDayaNassa ke vAvArA vaTiuM payattA ?, avi ya-- 1 vi sAmiNo raNamoje / 2 sayaNIkao je / 3 evaM pi aM je / 4 ppA vaMdiyamahi sU / 5 ahiutto sU / 6 mama ca hiNje| 7 jujjatamosaha suu| 8 patthANeNa tassa cama sU / 9 ya sesaNariMdo(?de) visaciUNa anteura suu| 10 bahu je / "vasANe Ne je| 12 kaDayAM suu| 13 gayaMda suu| 14 caTula suu| 15 phuraphurA je| 16 taDuttiya je| 17 'lakogi suu| 18 'cakassAicchio je / 19 vassaya suu| 20 SNo pallaMke suu| 21 patthANasaMbadakahAlAvehi ceya je / / Jain Education Interyonal Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 cauppannamahApurisacariyaM / Na piyai diNNaM pi mahu~ daiyAkarayalasamappiyaM pi bhddo| NiyasAmidANa-sammANajaNiyariNamokravaNasayoho // 8 // mayaNAhi-dhusiNakaliyaM vilevaNaM koi Necchai taNummi / rikhupaharapaDiphalaM NaM mA hohI samaramaggammi / / 81 / / aNNo Nima(mma)jiyakaiyavisAladhArAkarAlakhaggalayaM / susurahipamayamAlocamAliyaM kuNai sayarAI / / 82 // uNNayavisAlapeDhAlacakkaluttuMgasihiNapabbhAraM / ahilasai Neya daiyaM piyaM pi NidaM va ko vi bhaDo / / 83 // saMThiyaguNaM suvaMsaM viNayavasomukkakaDhiNasambhAvaM / koi paDiyaggai bhaDo sarAsaNaM NiyakalattaM va // 84 // supaoharaM sulohaM Nicca parakhaMDaNekakayalakkhaM / payaikuDilaM pi kaugi koi bhaDo bhayai vesa ca // 85 // guNaNiggayassa lohillayassa paramammabheyaNasahassa / bANassa dujaNassa va koi phalaM mahai ghetuM je // 86 // iya NiyamaMdiravAvAravAvaDo jAva hoi bhaDasattho / tA jAmasaMThieNaM 'vikUviyaM tambacUDeNaM // 87 // to rAyaMgaNe paDhiyaM maMgalapADhaeNaMpariluliyatimira kesAM'vamIliyAyaMbatArayA rayaNI / pariNamai caMdadaiohoyapimuNA paNaiNi ca // 88 // to NihAlasummilaMtaloyaNo jaMbhAlamunyalaNuvvellamANabhuyalao paDhamapaDiuddhapiyayamAsuNNaiyavAmapAso paDibuddho rAyA / kayamiTThadeNyApUyaNAiyamavassakaraNija / suhaNisaNNeNaM ca diNNA samANattI NiyaNioiyANaM jahA-dijau payAgaDhakka tti / avi ya aha surakarAhaucchaliyadevaduMduhiNiNAyasAriccho / rAyaMgaNe payANayaDhakkAsado samucchalio // 89 // tao DhakAravamAyaNNiUNa paDibuddho sayalo vi sAmaMta-talabaggasaMdoho tti / tao ya kiM kAuM payattA ?, avi ya siviliUNa daithaM pihuMguNa(piyaMgu)dalasAlayaM, koi sihiNadhagaphalahesvacchavisAlayaM / gaMdaNaM va virahuggayatAvapaNAsayaM, sAmikajji bahumaNNai Navara pAsayaM // 90 // aNNAe kaMThavalaiyaM, moijjai kaha vi osuhellayaM pi / suhaDeNa sAmikajjae, daiyAlaiyasiNehapAsayaM va // 91 // viluliyasiDhilakesacaTulIkayacaMcalavAlayaM, saMThavesu devarataNutarala[ya] galayaM / bhaNai koi maha suMdari ! muya mANallayaM, vayaNayaM ca mA vubbhau vAhajalollayaM // 92 // uppantIe kavayaM kIe vi 'rakravAsaha' ti daiyassa / AliMgijjai bahuso, guNAga rajjaI jago, Na svassa / / 93 / / jaMtadaiyamavayacchiya kIe visAlayaM, veNNavevi muhamumbhaDajaNiyavibholayaM / duNNimittasaMkAe visAyabasubbhae, vAhao paholijjai loyaNamajjhae // 94 // supaDisthiraparisappayaM, koyi samAruhai saMsae vi miliyANa / vavasAyaM piva turayayaM, sahAyayaM AIe saMsiyANa // 15 // ko vi galiyakaraDayaDapaloTTiyadANayaM, guruvipakkhabheyakkhamadIhavisANayaM / NiyayapurisayAraM piva para bhaDabhaMjayaM, Aruhei gurumayagalamaidappujjayaM / / 96 // kIe vi gao tti daiyo, virahabhayA hitthvevirNgyaaiN| avalambiyAI turiyayaM, vayaMsiyAe va Naivara mucchayAe // 17 // evaM viNiggayAsesabhaDayaNo khaNamettamilaMtasAmaMtacakko pAsaparisaMThiya'kkhohappamuhasamattasahoyaro aNNao bhoyagariMdAhidviyabala-dAmoyaro payaTTo rAyA / kahici karahuttAsiyavesaragivADiyavilAsigIjagahasAviyabhuyaMgo, kahiMci samayagalArusiyapaloTTiyameMTho, kahici vaDavAdasaNaviruddhadaSudhuraturaMgamAyaDThyiAroho, kahici bahusiDiMgapariyAliyakhorakalayalArAvamuhalo vahai khaMdhAyAro tti / kaivayaphyAgaehiM ca patto sarasptatIe tIrAsagaM siNavalliyAhihANaM gAma ti / tastha ya samathalasamarajoggabhUmibhAgammi AvAsio samuhavijao tti / paDipha(pha)laNa mA suu| 2 karavisAla s.| 3 vikUiyaM taMbacUleNa je| 4 labADhaega je / 5 degsA vimIli je| 6 vahobapi suu| . 'karaNIya je| 8 gayaDhaka je| haradA je| 10 valai pmoiije| 11 i garo Na sU / 12 ugNavemi suu| 15 Navari munchiyAe suu| 14 khaMdhAro je / Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariThThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 187 io ya so dUjho jAyakvayaNajAyakovANalo aireNaM veba gao magahAhicarAyahANi / paMDihAraNidheiyAgamaNo ya paviho garabaisamIvaM / mahiyalamilaMtamauliNA ya paNamiUNa saviNayaM karakamalakayamauliNA jANAdhio jAyavaNariMda santo / teo tamAyaNNiUNa palayapavaNapajjAlio ba khayakAlANalo, ayaMDaNivaDio vva dIharukADaMDo, ghaNarapANaMtaraphuriyo ra taDicchaDADovo, papphuriyakiraNajAlo vca NidAhadiNayaro sahasA duIsaNo sNvutto| rosaphuriyAharo ya aMpiuM payatto-kahamahaM tehi parihavijjAmi ? | tti bhaNiUNa uTio sIhAsaNAo / davAviyaraNapaDahucchalantapaDiravo avamaNiyaNimitta-muhutta-diyaho takravaNa ceva Niggao NiyayamaMdirAo gaMtuM payaho / uDDhayadhariyadhavalAyavatto pAsapaholaMta caMDalacAmarugyAo uddAmabaMdidigNajayajayAsado purao' milantatalavaggo avamaNiyamaMtivayaNaviNNAso viNiggao purvriio| to viNiggayaM muNiUNa garavaI NimbharagalaMtagaMDayaladANadudiNamahAkayappavahA / aNNenti jalayatamavaDalavinbhamA mayagalagghAyA // 98 // NIharai paraNadhuyadhayavaDApalIkavalaNamAsalio / maMjIrakayajhaMkAramaNaharo saMdaNaNihAo // 99 // Nijati pauraDiMDIrapiMDapaMDurataraMgataralillA / gaMgAsota vtra taraMgabhaMgurA cAruyaturaMgA // 10 // karakaliyasella-vArala-sati-kAraka-phArasaMbaliyA / uTaMti dhaNuguNA~laMkAlaMtiNo (1) pakkapAikA // 101 // evaM ca gacchaMtassa magahAhitrANo umbhaDappAyasAligo NivaDaMti dIharukADaMDA, pavAio pharusasakarukkarabhIsaNo mAruo, rasiyA dAhiNaMdisAe lalakamalluyA, padIsiyaM sUramaMDalammi kabaMdhabiMbaM, divasao cetra bahalatimirAvalaMbiyaM disAvalayaM, aMtariyaloyaNAloyA NivaDiyA paMsuvuTTI, keNai pagolliyaM va NivaDiyamahomuhamAyavattaM, maggamocchidaMto pagacchio bhuyaMgamo / etyaMtare tannimittamaMtidharijamANo vi kAlakarAyaDDhio va bhaviyavvayAe tArisIe, parikkhINayAe ya sukayakammuNo dIharapayANayalaMghiyaddhANamaggo kaivayadiNehiM ca saMpatto so vi sarassaIe paesaM / tastha ya paDhamapesiyaturayArohaNirUviyajarasiMdhuNo(?) AvAsiuM pytto| kahaM ciya? ubhijjatakaTThapaMjaro khohijjatakUravaDao bhAmijaMtakaDavaDao NihoDijjatadUso govijamANanteurAvAso pAyaDaparisaMThiyapiMDavAso AvAsio magahAhivo tti / tao aicchio divaso / atyaMtamuvagao sahassarassI / kayamubhayabalehiM pi saMjjhAsamayakaraNijja / haragalagavala-tamAla-kajjalujalAyAreNamotthariyamaMbaraM tamasaMghAeNaM ti / tao mUyalijjantakAyAlAve pasaraMtaghUyasaMghAe ghaDiyavihaDanta, kavAyamihuNe jIDaNilantAsesavihayasatthe NavaraM laddhAvasarapasarantataraccha-'cchahalle uttharai vagyadhuMruhurAravo, NIharai driymiNdruNjiysdo| erisammi tamaNiyarabhIsaNe, sundhamANasivarasiyabhIsaNe / asuhasaMsiuppAyabahulae, vaNayarANa suvvaMtarolae // 102 // tao ubhayavalehiM pi ekamekkAsAhaNatthaM pesiyA baMdiNo jahA-gosammi jujjhiyavvaM ti / muNiyasamarasaMkeemu ya dosu vi balesu kiM kAumADhatto bhaDayaNo ?-pUijjati iTTadevayA, sammANijjati sevayA, sajjijjati kivANAI, saccavijjati sarAsaNAI, Niyasthijjanti saNNAhA, saMghaDijanti guDohA / etthAvasarammi ya samuhavijeeNaM paNamiUNa jiNabimba, baMdiUNa vaMdaNijje, pUiUNa pUyaNijje, dakkhiUNa dakkhaNijje, sammANiUNa sammANaNijje, bahumaNNiUNa bhoyaNaravaI, Nivesiya sayalasahoyaragaNaM bhagio valAhiDio dAmoyaro evaM jahA-tumaM kAraNapurisattaNaM kaliUNa kaNiTTho vi jeTho, jeNa vIyarAehiM tujhaM ciya sidvamaddhabharahA hivattaNaM, ao 'tujjhesa vajjho' tti muNiUNa samaramaggammi parisakiyavvaM / ti bhaNiUNa visajjiyA saNeha-sabahumANaM / gayA ya raNarahasuccaiyacAruromaMcakaMcuijjaMtataNuNo NiyeyAvAsesu / pasutto ya garavaI / tao samarukaMThiyANa kaha kaha vi pabhAyA rayaNI / tAva ya-- . 1 tao samA sU / 2 tahi pi pari sU / 3 siMhA suu| 4 udaya je| 5 'caTula' sU / 6 'o payAmilaje / 7degNAlapiNo para suu| 8 maggao chidanto gamo bhujNgmo| evaM ca taSNiuttamati suu| 9 dohapayA suu| 10 taka ?ka)DayavaDao sU / 11 pys| 12 cakAya je / 13 'ghurakArako je| 14 jayANA suu| 15 niyaniyAvA je / Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurikhacariye / raNapaDahapaDiraghuppaNNasuhaDaghaNapulayapaDalapanbhAro / ubhayabalesu samucchalai takkhaNaM halahalArAvo // 103 // tao kIrantakayaliyAsajjahatthihaDaM pakkharijrjjataparyaMDeveyaMDaM daDhayaruddharasaMjaNiyasaMdaNaM nigguDijjaMtadappiyaturaMga samaraparihacchucchahaMtaphArakkacakaM guNajhaNakAramuhaladdhayadhaNuddharaM raNabhUmimAguyaM vamuhapasthivANa seNNaM ti / tao dhArijjamANuddaNDapuMDarIyaM dhavaladhuvaMtaghayavaDaM baihuvihAujjavajjamANatUraM baMdipaDhijjatajayasaddamuhalaM aSNoSNagottakittaNAhasiyajoiM DakkoTTa-bhiuDibhIsaNabhaDaM saMlaggamAohaNaM / tao dIharukAdaMDa va NivaDanti saraNihAyA, taralataDicchaDAkaDappo vva fares karavAlaniyaro, vittharaMti kharakhurukkhayarayA turaMgamA, uttharanti kayakaMThagajjiorallibhIsaNAo gayaghaDAo, pasaranti ghaNasANukAriNo saMdaNANa sadA, laggai ya pamukalalakahakahakiraM pAika seNNaM ti / avi ya- 188 laggaMti gayANa gayA turaryANa'ssA rahANa taha rahiNo / pAikA pAikANa takkhaNaM samaraparihacchA // 104 // aha gurugaiMdasammaddaNiddayuddaliya saMdaNavihAyA / saMdaNaNihAya toraviyatu rayatU raM tarahacakaM / / 105 / / rahacakkacamaDhaNuvvariyajohaeNnihAriyumaDArohaM / ArohamaMDalaggAhighAyajajjariyapAikaM // 106 // pAikuSpaMkapamukkacakka chijjaMtachatta-dhayavidhaM / dhayaciMdhapaDaNapasariya samIraNAsAsiya bhaDohaM // 107 // iya rahasRggayarahaturayakharakhurukkhayara ohapasareNa / antariyaloyaNavahaM jAyaM samaraMgaNaM sahasA // 108 // aha bhaDabhuyadaMDacaMDappahAruggalaggantakhaggaggao [? ---]NiggayaggIphuliMguddhaphuTTaMtaphArappahuddIviyaM, guruyaragayamaMDalIcaMDasauDAsamA veDhaga DhovadAduddhapakkhittajohoha kumbhatyailuddAraNummilamuttAhalA maMDiyaM / taralaturayathaTTasaMghaTTalaggekkamekkA''savArappahArurUbhaDuppaNNamucchAsamucchAiyacchI vivallatthavIsatthajohAulaM, pasariyaghaNasaMdaNuddAmapavviddhapAika pammukaNArAya-vAvallabhallullasantaddhayaM dehiM vichiNNachatta-dvayAliddhayaM // 109 // evaM ca payate mahAtumulajuddhe tao udaMDa puMDarIunbhaDa DiMDIrapiMDaM suNisiyakaravAlucchalaMtamacchacchaDaM ceMDulayaturaMgavagirataraMgaM ghaDiyaghaNasaMdaNuddAmakallolamAlaM duddharapaiyalapAyAtrItiviccha nivbharamayaduddantatuMgakarimayaraM paDupahayavajji - rAujjagajjiyaM samotthariyaM magahAvibalaM ti / teNa ya mahoyahijaleNa va mahANaisalilaM va vivallatthiyaM jAyavaNAraMdaseNaM, bhaggaM ca vimukamaccharucchAhaM / avi ya--- tao vimukajAyaM, samujjhiyAhibhANayaM / galantahasthakhaggayaM, pahAi mukkamaggayaM // 110 // vimukkajohadhIrayaM, vimaggamANaNIrayaM / lulantachatta-ciMdhayaM, visAya-saMbhamuddhayaM // 111 // palAyaNekacittayaM, sasAmiNo trirattayaM / karridasIyarolliyaM, turaMgathaTTapelliyaM // 112 // rahoharuddhapaMthayaM, bha~yAu[lu]cchayacchayaM / paroSparorasolliyaM, palAi bhIruNolliyaM // 113 // ti / aha Navara tattha thakkai kaDhiNaguNappahara kiNaiyapauTTo / telokkamaMdirakkhaMbhavibbhamo'ridvavaraNemI // 114 // tao AyaSNAyaDDhiyacaMDakoyaMDamuka sarapasareNa lIhAyaDDhayaM va, tuliyatelokadhIra(ri) muppaNNapayAveNaM thaMbhiyaM va, arcitasattisAmatthayAmaMteNa mohiyaM va, dhariyaM parANIyaM / etthAvasarammi ya ekapAsasaMgalantakumArANugayarAma kesavaM, aNNao bhIma-'jjuNa-ula-sahadevAhiTThiyajuhidvilaM, aNNao bhoyagariMdovaveyasasahoyarasamuddavijayaM payaTTiyaM pahANasamaraM ti / evaM ca jaNiyaviviharveha viSNAsaM paryapijjanta daMDarjujjhaM paTTiyaM samaraM ti / aNudiNaM ca samaravAvArabAvaDANaM aikantA as vivAsarA / tao ekkammi diveM se pecchantassa magahAhitraiNo vahave tassa valammi rAma kesavehiM rAiNo vAvAiyA / tao caliyacalaMtacAmaravIijjamANo apphAliUNa kuviyakayantabhUbhaMgavinbhamaM dhaNuvaraM bhaNiumAdatto, avi ya- ture parisakkijjara goTThe govINa majjhayArammi / aNNaha dhaNuguNaTaMkAradAruNe samarasaMghaTTe / / 115 / aort lIlAgo DiehiM gotrINa jaNiyasiMgAraM / jaMpijjai aNNaha guruNariMdaruMdammi saMgAme // 116 // je / 7 haNiddAriNubbhaDhArohaM sU / 8 6 yANa turaMgamA rahANa sU je / je / 11 sthaladdAra' je / 12 upuM je / 17 bhayA[-satyayaM sU / 18 1 kriyamANakadalikA sajjahastighaTam / 2DaveyaMDadda thiuDa, darda sU / 3 paTuvivAhujjavajja N sU / 4 daMDau bva je / 5 khurakkhaya pakka N sU / 9 khurakkhayaM je| 10 gADhobadAidapa / 13 caTulayaratu sU / 14 'pacayallaM' je / 15 lavIlivi sU / 16 vaDhavi sU / 19 'juddha paTTiyaM je / 20 diyahe pecchamANassa je / 21 . huuN| kaI ciMya ?golDa ehi s Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariThaNemi-kaNhavAsadeva-baladevabaladevANa cariyaM / jar3a kesa(si)-riTTha-muTThiya-cANUrAI NivAiyA nnaam| tA kiM teNaM ciya tujjha gova! kaMTA samucchaliyA ?" // 117 // bhaNiUpAyaDiDhayacaMDacAvacakaliyamukalaggehi / bhiNNo sarehiM pattalavicitta'khaggasohehiM / / 118 / / nao kerAyo vi imiviyasaMtava yANakamalo 'NIlummillantadaradidasaNacchavI helAvalaiyA(ya)sAraMgadhaNuvarA paiyapiumAhatto-- bho bho magahAhiba ! jaMpieNa kiM ka jametya vahaveNa ? / vAyAe bhaMDaNaM mahiliyANa Na ugo mughurisANa // 119 / / airA NibaDai cciya tumha'mhANaM ca jo salahaNijjo / karagahiyakaMkaNe dappaNeNa kiM kajjamaimUha ! ? ||120 // evaM ca bhagiUNa sAraMgavaNuviNiggayavANapasareNa vihalIkayamaNorahaM kAUNa tappahiyasilImuhasamUhataDDaNehiM ca viddhA saturaMga-sArahI magahAhiyo, chiNNamAyavattaM, NivADio thao / tao huyAsaNeNa va kovANalAliddhadeheNa sumariyamaggeyamatyaM / taM pi pajaliyajalaNajAlAkalAvakavaliyadisAmuhamAgacchamANaM dAmoyarappahiyaghaNagajiorallimuhalavarisaMtasaliladhArANivAraNa vijjhaviyaM vAmaNattheNaM / evaM ca vihalIkayAsesadivyatyo magahAhivo saMbharai cakkarayaNaM / AgayaM ca taM sihisihAjAlabhAnuraM vilaggaM karayalagge / etthAvasarammi ya visaNNA siddhA, visAyaM gayA gaMdhavA, ahomuhA ThiyA kinnarA visaNNAo accharAbho / to rosAruNaloyaNillega yahaNimittaM pesiyaM vAsudevAbhimuhaM / taM ca paMyAhiNIkAUNa pajaliyaravayajalagajAlAvaDAlivibhama palamga kesavakarayalammi / tao harisiyA siddha-gaMdhavA, uggIyaM kinnaragaNehiM, vimukaM kusumabarisamaccharAhi. phuriyaM dAhiNabhuyasihareNa, gajiyaM jayagaIdeNa, hesiyaM varaturaMgameNa / pesiyaM ca parimupphullaloyaNeNaM vahaNatthaM / miDiyaM ca tassa kaMThadese / tao tuTuMtaNADijAlaM maulamANaloyaNadalaM parikkhuDiyakamala pitra paharacchinnamaMDalaM piva NivADiyamuttimaMgaM / tI siddha-gaMdhavvehi mukkA kusumakhuTTI / kao ya jayajayAravo-jayai mahArAyAhirAo bharahaddhacakkayaTTi tti / pallaTTAiM sivirAbhimudrAI valAI / AvAsio tattheva vAsudevo / 'Thio kaivayadiNe / sohaNadiNa-muhatteNaM ca kao rAyAhiseo / paNamiyA ya saMmattasAmantA / uvaviTA ya samuhavijayAiNo jAyavA / tao tattheva padese sayalajAyavaNeri davaMdehiM kudio ANaMdo / kahaM ciya? accutbhaDaphuraMtamaNimauDaviyambhiyateyapasarayaM, vellirabAhuDaMDacalakaMcaNarkikiNijAlamuhalayaM / veyavasucchalaMtahArAvalibhUsaNaraeNNiyapuvvayaM, chajjai jAyavANamANaMdasaimunbhaDaNaciyacayaM // 121 // to bhattibharaNibharamANasehiM jAyavaNariMdehiM tattha bhayavaM NivesiUNa arahaMtAsaNayAhihANamAyayaNaM kAriyaM / ANaMdapuraM ca giviTaM / anja vi natya pasiddhaM paccakkhamuvalakkhijai tti / ___ tao tappaesAo vAsudevo dAUNa bhoyaNaravaiNo savisayasamaNiyaM mahuraM, paMDavANaM ca tappaDibaddhagAmAhi DhiyaM hatthiNAraM, aNNANa vi jaM jANa joggaM taM tANa dAUNa payaTTo NamaMtasAmantamaulimAlAmilantacalaNajuyalo ya sadesAbhimuI / AvAsaMto jahAmuhamAvAsaemuM patto NiyayaNeyariM ti / tao pariyamiyapaTuMsuyaviyANaolambamotioUlaM / jhullaMtacArucalacamaracUlahallantahArillaM / / 122 / / uddhaNiva yuddhayaciMdhakaNirakiMkiNikalAvaramaNIyaM / cINaMsuujjaluvvelladivihavaNNAhirAhillaM / / 123 // pakvittapaurakumumovayAragaMdhaMdhabhamirabhamaraulaM / DajjhaMtAgarupaDivadhUmadhUmaliyadhayaciMdhaM // 124 // mayaNAhi-ghusiNa-ghaNasArapauraparimaliyakayajalacchaDayaM / ThANahANe ahimuhabaradalasaMpuNNakayakalasaM / / 125 // iya jaNiyahaTTasohAsamAulaM dArayApuri kAuM / jaNiyANurAya-kohallamahimuhaM Niggao loo // 126 // to vAsudevo vi suNirUviyatihi-NakkhattANukUlo gouramuhaM jAva saMpatto tAva ya paurakoUhalamilaiMntapuramuM , lamma je / 2 payapiu payatto je| 3 vuNo supurisANa je / 4 gasasArahI suu| 5 payAhiNa kA je / 6 maM valaggaM . 'gamehi je| 8 tanAtinAlaM je / 5 thio suu| 1. sAmaMtasA je / 11 gariMdehiM suu| 12 raNirapu je / 13 samunbhavaNa be| 14 puravara ca / 15 gayare ti suu| 16 'yappiya je / 17 lantasudarI suu| Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 caupanna mahApurisacariyaM / darI dehasaMdANiyarAyamaggaM rAyamaggubbhaDaghaDantaNiviDa sammaddadappiodraturayArohaM turayArohaNivAriyagayAroha tikkhaM kusAyahiyagayavaraM gayavaragurugajjiorallisa dasaM tattha saMdaNaturaMgaduggamaM rAyamaggaM kaha kaha vi gaMtuM payatto / tAtra ya dhariyadhavaluiMDapuMDarI ovala caDulacAmarakalA pariDiobhayapAso 'esesa vAsudevo' tti bhaNatIhi pula umAdattopuradahiM / kIM ? - lIlAvibhaktti bAhukaramoDiyaMguliyalAhiM / muhapatraNaparimalallINabahala bhasalaulavalayAhiM / / 127 / mhasa moTTAiyaha saMtaparisiDhila kesavAsAhiM / trisamuNNamantasihiNatthalullasaMtoruhArAhiM / / 128 // kIrantakaNNakaMDuyAI siNimmIliyacchijuyalAhiM / ekkakaradhariyakomalavantasica ekatrAsAhiM / / 129 // iya tadaMsaNavaDDhiyavilAsapisuNAhi pavara taruNIhi / visai paloijjato kayAhilAsaM mahunihAI // 130 // tao bahujaNaNivelA vellIe kaha kahaM pi agao NiyamaMdirAbhimuhaM / tahi ca duvArudesaNimmiya maMgalakalasaM palaMbaMtapaJcagganuyapallavubvellavaMdaNamAlaM laliyavilAsiNIja giyakomalA lAvamaMgalamuhalaM diyavarasamugghuDapuNgAha saMvaliyajayajayAsa pariniyayamAvAsabhavaNaM ti / tao visajjiyAsesarAyaloo kaiivayapAiyabhaDaparivArio kaMci velaM gameUNa traNo palaMketAtraya pariNao vAsaro / paDhiyaM ca baMdiNA palhatthijjara karajAlarajjusaMdAmio samudammi / salilassa kae pacchimadisAe kalaso vva diNaNAho // 131 // tao kayajahociyAvassao visidvAhidviyaviNoeNa gamiUNa ka~ci velaM pasuto jahAsuNaM / evaM pasAhiyasayaladisareate freoiyadariyapaDivakkhassa bolINA vahave saMvaiccharA / aSNayA ca taruNajaNakayamaNANaMdo samAgao mahusamao / jattha ya varNatarAhoyA uggAyanti vva mahuyaraviruehi, NacaMti vva mAkhyapahallirubvellantapallavehiM bAharaMti va bahalakoilAlAvehiM, pajjalanti va kusumiyakiMsuyatraNehiM, dhUmAyanti vtra paurucchalaMtakusumaraNaM / aNNaM ca maMjarijjati sahayArA, jAlaijjati malliyAo, pallavijjaMti kaMkellitraNAI, koreMijjaMti kuDayaNiurumbA, kusumijjati kaNiyAraNiyarA, maurijjati puNNAyapahayarA / jahiM ca-- piyayamasavvAyarapANipellaNuvbilaviDapariNAhaM / sahai kailakaNikalAvamuhalaM NiyamvarDa / / 132 / / karadhariyarajjuperaMta sihadUmagavimukasikAraM / maNivalaya- kuMDalubbhiDaNamahurapaviddhajhaMkAraM / / 133 / / sahiyaNapucchiyapiyagotcacalaNapaDirohavadiyavilAsaM / sahai salIlAlasaviluliyakkharaM lajiyapalattaM // 134 // AveyahallirubbhaDaraNaM tamaNidAmamahurasaMvaliyaM / sahai kalamaMdatArucchalantahiMdolauggIyaM / / 135 / / iya diieNa samaM samaMdirujjAjacyagahaNesu / ramaNINa vasantabharammi sailaliyaMdoliyaM sahai // 136 // avi ya surahiparimaluddAmapaloTTiyadANao, cUyamaMjarIjAlavirNitavisANao / gavatI thAravirahaduhAsao, vAraNo v patriyambhara mAhatramAsao // 137 // kayagurubirahuvveyayaM, bhamaMtabhasalAliyAsa mIvayammi / pahiehiM saMbhamAulaM, paloiyA (? yo ) kutriyakAle saMkalo vva // 138 // erisamma ya mahusamae ekammi diyahe bala-dAmoyarANa suhaNisaNNANa giyagharasaMbaddhAlAvamaMtayantANaM bhagiyaM vAsudevegaM - "bhI halAuha ! peccha peccha sayalajaNAirittavavasiyamariTuNemiNo / jeNa 3 amhANaM mahAcojaM / kuo ?jeNa telokkaNilaNa- rakkhaNakkhamo vi tahA triNa jiyabalabhauhappamuvvahadda, rUtra- suhavattaNoha siya kAmadevo vi taha visalaliyatrilausiNipaloyaNaparamho, sayalajagapatthaNijjasaMpattA'uvvajovaNo viNa jaNiyavisayAhilAso / tao jai has foreseer visayavAgurAgoyaraM NeuM tIrai tA laiMhaM hoi" ti / etthaMtarammi ya paDhiyaM baMdiNA 1 caTusU / 2 yapelAve sU / 3 'jayasadda je / 4 kayavayapAya sU / 5 kici sU / 8 mAruyApa je / 9 kuharijjanti kuDa sU / 10 kalikaNira je / 11 sallI (lI) laMdolayaM sU / 14 "mANappamavi muvva je / 15 lAsiNIyaNapara je / 16 laTThayaM je / 12 6 saMvatsarA sU | saMkalaM va sU / 7 tattha sU / 13 vasU / Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 191 ucchalantakalacaccarijiyarasaNao, dhvlmlliummilliydiihrdsnno| caDulapallavuvellirataraliyajIhao, mahuNihAi ! paviyambhai mAhavasIhao // 139 // jaha jaha dAhiNapavaNo NarANa parimusai maaslNgyaaiN| mayaNaggiNA samahiyaM taha taha saMtAviyAI hiyayA : 140 // evaM ca baMdiNA paDhiyaM NisAmiUNa bhaNiyaM vAsudeveNa-aho ! suMdaramubatthiyaM, tA majjaNayavavae seNa gijjantavasantacaccarIsamaNiyaM maNaharavilAsigoyagapariyariyaM ruppA-saccAsaNAhamaMteuramarihaNemiNo vilohaNaM jaNissai / ti bhaNiUNa sadAvio paDihAro jahA-ghosAvemu NayarIe evaM 'kalaM rAyA basantacaJcarIpariyAujjamajjaNayakIlAsuhamaNuhavissai, tA viviha vitthareNa sayalaloeNAvi NiggacchiyavaM' ti / tao 'jamANavesu(?si) tti bhaNiUNa niggao pddihaaro| saMpADiyaM rAyasAsaNaM / tAva ya atthamuvagao diNayaro / paDhiyaM ca baMdiNA aha dUsahakiraNakalAvaliyajAlAvibhaggamAhappo / NahayalavaNAvasANammi taraNidoho samolhAi // 141 // tao evamavagacchiUNa uThiyA halahara-cakAudA / kayaM saMjjhAkaraNIyaM / vivihaviNoehi ya gamiyA rynnii| paDhiyaM kAlaNiveyaeNa karaNaharapaharaNiddaliyatimirakarikumbharuhiraratto vya / uyayadharAharasiharammi sahai sIho vya digaNAho // 142 // tao viuddho mahumahaNo, kayamuciya(ya) saMjjhAikaraNijja / tAva ya sayalo sAmanta-talabaggaloo puraloo ya jahAvihavavirajhyaNevaccho sabhavaNAo ceva samaiviyappiyacaccarIsaNAhaM giggao / vAsudevo vi pAsapariTThiyAriTThaNemI niggao, pecchara ya cacari / sA ya kerisA ?---- aliulacalapamhauDaviyAsiyamumaNadalo, ubhaDamahurmAso vi viyambhai bhuusiybhussnnylo| umbhiNNacUyaNavapallavakisalayasabelae, 'ko piu bejjevi vacai ? kUviu koilae // 143 // jai deMiyavioe vivajjai tA kahe ducariu, iya ciMtaeMto kalayaMThio'tuha tuha' uccario / iya evaviyaMbhiyamaNaharabahuvihacaccario, NisuNaMtu jaNadaNo lIlae viyarai sacario // 144 // evaM ca ekao pahayamaddaluddAmamuhalaM, aNNI tAliyamahallajhallarIjhaNakAraM, ekko layANugauvellirasuMdarIyaNaM, aNNao muimuhagijjaMtageyamahuraM, pecchiUNa cacarIsaMghAyaM pAraddhaM jAyavaNariMdehi majjaNayaM / jaM ca kerisaM ?-ubbhaDabhuyaMgasikArabharijaMtakaNayasigayaM siMgayaggaviNiggiSNaghusiNArugajalacchaDaM jalacchaDacchoDiyavilAsiNIyaNaM vilAsiNIyaNakyiNAviyamukkasikAraM sikArAyaNNaNuppaNataruNakoUhalaM koUhalakvittasayalaNariMdaloyaM ti / avi ya-- karakaliyasiMgayAmukkaNIrapaharAurANa taruNINa / avvatta-mammaNAlAvajaMpiyanvAiM rehanti // 145 // daiyajalapa(ppa)haruppaNNasa~gamunbhUyavinbhamavilAsaM / kIe vi jaNiyaMtarapANikisalayAloiyaM sahai // 146 // kIe ci salilollAruNasicayacchocchaiyapINaperaMtaM / siMdriyavarakarikuMbhavibbhamaM sahai thaNavaDhaM // 147 // kIe vi siMgauggiNNajalavivelhatthiyaM muhaM sahasA / AsArappaharaviralladalauDaM sahai kamalaM va // 148 // kIya vi visaTTadaradaliyamAlatImauladaMturo esa / piyamajjaNakIlAvilasiyAI hasai ba dhammillo // 149 // daralhasiyakaMcidAmaM kIya vi viyaDe Niyambabimbammi / jovaNakariNo ruMdaMduya vva rehai NimajjaMtaM // 150 // iya jalakaiyakIlAla(lA)lasANa jAyavariMdayaMdANa / jAyaM vaDhiyavammahavilAsapasarANa majjagayaM // 151 // evaM ca vivihakIlAviNoyaviNNAseNa NivatteUNa majjaNayaM uttiNNA jAyavA / tao vAsudeveNAriThThanemiNo payAraNatthaM pesiyAo ruppa-saccA-jambavaIsamaSNiyAo aTTa aggmhisiio| AhAsiyAo parihAsapugvayaM bhagavayA / kambhayaH sU / 1. uppA sU / 3 asthavaNamuva le / 4 jaha sU / 5 dAvo. je / 6 eNa ga sU / . usalaslima sU / - 'mAsa saH 9 bajevi vabaha buracai koI je.! 1. daio vida vaja je / 11:citae to suu| 12 Thie suu| 13 degsiM je / 14 seMndu suu| 15 "viSaNNasthiya sU / 16 - kayalIlA suu|| Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 cauppannamahApurisacariya / tao bhUbhaMgavibhama bhaNiumADhattA jaMbabaI evaM jahA-"kiM te vaMThasaMThANassa aliyaviNayANuvattiNo jovvaNubahaNeNa ?, jao visayAhisaMgo jovaNassa, parimalaM visaTTakamalAyarANa, sisirattaNaM saMpuSNamayalaMchaNassa uvalakkhijjai phalaM ti / aNNahA selumsamaMDaNaM piva NiratyayaM, jao kantArapuriso vya ahilasai jovaNAhoyaM myrddho| Na ya kuluggayANa aNNo vi sahanaDDhio vaMciuM jujjai, kiM puNa jo maNubbhavo ? / aNNaM ca kAmamakAmaM sahasaMsiyaM imaM jai kumAra ! taM kuNasi / tA tai aNNassa vi saMsiyassa kA hojja paJcAsA ? // 152 / / kariNIrahiTa ba karI, kantiya rahiu ca jaha nisaannaaho| taha hoi jovaNaM suburisassa rahiyaM paNaiNIe // 153 / / aNNaM ca ja jaNaNi-jaNaehiM pi saMtANavittharaNanimittaM eyamAyariyaM taM tuha Na ghaDaI aNNahA kAuM, guruANAikamaNaM ca Na juttamevaMvihANa mahAbhAyANaM / tA kameNa pattasaMpuNNapayarisattaNaM sasi vva saphalIkareu rohiNIsamAgameNeyaM daiyApANiggahaNeNaM jovaNaM / aNNahA raNNapAyavassa va kusumuggamo Niratthao jovaNArambho" tti / evaM ca sappaNayaM jaMbavatIvayaNavahumANANurohAgamaNeNa bhayavayA ciMtiyaM-evaM ceva kIrataM majjhaM pi paricAyakAraNaM bhavissai / tti kaliUNa parihAsapayAraNApuvayaM pi bhaNiUNa paDivaNaM--evaM ceva kiiri| aha visayavirateNAvi bhayavayA evameva paDivaNNaM / sacchAsayANuroheNa suvurisA kiM va Na karati ? // 154 // tao to ciya padesAo pahayavajjirAujjapejjAlakaMsAlatAlamuhalaM disidisivikkhiNNapaiNNapiTThAyayasaNAraM paropparAbhighAucchalaMtaparimaliyakappUrapaDalaM kuMkumakkhoyavikkhevakhasiyapecchayajaNaM NacciravilAsiNIyaNaraNaMtarasaNaM visesaNevatthamalhaMtasujjiyAyaNaM baddhAvaNayaM kAUNa NiveiyaM mhumhss| teNAvi sayalatelokalalAmabhUyA variyA uggaseNadhRyA saccabhAmAsahoyarA accatarUva-jovvaNohasiyasurasuMdarI rAyamatI NAma knnnnyaa| kayA ya vivAhaNimittaM maNi-kaNaga-rayaNa-kari-turaya-vAsAiyA sayalasAmaggI / meliyA ya NimaMtaNAgayaNariMdabhoyaNanimittaM bahave jIvAdao tti / bhayavaM puNa teNeva vAraseNa saMvacchariyaM mahAdANaM dAumADhatto, avi ya--- maNi-rayaNa-kaNaga-dhaNa-dhaNNathoradhArANivAyavariseNa / NivyAvilyA loo ghaNasamaeNaM va sayarAhaM // 155 // phalasaMpattIe samattasAsasaMpAyaNekarasieNa / dANeNa bhuvaNaguruNo saraeNa va Nivuo loo // 156 // jo jaha ameva patthai taM tassa taheva dijjai asesaM / taha icchiyaM vidiNNaM jaha geNhaMtA Na labhaMti // 157 // jAhe ya dijjamANassa kaha vi giNhaMtayA Na dIsanti / tAhe racchAmuha-caccaresu puMjijjai dhaNoho // 158 // rAyapurisehi ya puNo jo jaM maggai taheva taM tassa / ghosAvijjai tiya-cacarorupaMthesu puNaruttaM // 159 / / iya evaM gurugaya-raha-turaMga-maNi-rayaNa-kaMcaNasaNAhaM / tA diNNaM jayaguruNA aicchio vaccharo jAva / / 160 / / tAva ya samAgao vihissa mhsvdivso| ADhattA vivaahsNjttii| bhayavaM pi kile 'pariNemi' tti pariyaNakayANaMdasuMdaracayaNaM bhaNiUNa samArUDho sArahiNA purovaNIyaM dhuvvaMtaghayavaDubbhaDaM kalakaNirakiMkiNIsaNAhaM maNapavaNadacchaparihacchaturayapajuttaM ubhayapAsaparisaMThiudaMDapuMDarIyaM pAsapairisaMThiyavilAsiNIkarakaliyacaDulacAmarasaNAhaM rahavaraM ti / coio sArahiNA baMdikayajayajayAsaha halaM saMdaNo payaTTo gaMtuM / kahaM ? paDupavaNadacchaparihacchaturayaveyAvayaDhio sahasA / gacchai jahicchiyatthAmaNicchio jayagurumaNo vva // 161 // patto tamuddesaM jattha NiruddhA sasa-pasava-saMvarAiNo ciTThati / tehiM ca jAisaramaikayANuvattaNehiM bhagavayAgamaNeNaM samaM ceva rasiyaM / tao taM sadaM samAyaNNiUNa pucchio sArahI-kasseso ghaNagajjiorallisariso rakho ? / sArahiNA bhaNiyaM tumha kila vivAhamaMgalAvasANe 'eyANa maMseNa ANaMda divaso kIrahi' ti maMtiUNa NiruddhA ime pANigaNA / evaM suNi 1 jovvaNamaho ya maya je / 2 katIrahiu je / 3 suvurisANa je| 4 degNameyamAya sU / 5 6 suvurisa ! guruANA aNNahA kAuM, Na uttameyavihANa(Na) mahA suu| 6 gamaNe bhaya sU / 7 taheya je| 8 hasamaUsava sa kira je| 1. pariTriya suu| 11 mahalasa je / 12 evaM soUNa sU / Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49.50-51 ariThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 193 UNa bhayavayA aNiyaM-"aho ! aNNANaM, aho ! aMdhattaNaM, jaha phoDA sIyeliyA visaM ca jaha mahurayaM viyaDdehi / taha pAvadigo vi imo ANaMdadiNo pasiddhigao // 162 // aNNaM ca jai eriso vi ANaMdadivaso tA pAvadivaso uNa keriso ? / jai pANAdivAraNa vivAhadhammo tA pAvaM puNa keNovAepa ? / jaM ca paramaMsAsaNeNa sapiMDaposaNaM tamaJcantagarahiyaM / kahaM ? NiyamaMsaposaNaM jo icchai paramaMsabhakkhaNaM kAuM / so kAlakUDakavalaNaparAyaNo jIviuM mahai // 163 // ceTui nigAlaDhei parapANappaharaNeNa jo mUDho / so vAluyavara(?la)Nammi vi daDhattaNe kuNai NiyabuddhiM // 164 // karayaladhariyaM daDhadasaNakaTTiyaM maMsamahilasantassa / suNayassa mANusassa ya ko va viseso ?, bhaNamu mUya ! // 165 // kara-cala-yaNa-vayaNovalakviyA mANusA kalijjati / maMsAsaNeNa te ceya rakkhasANaM Na bhijati // 166 / / dUraM kAru ga-suittaNAI lajjA ya hoti mukAI / dhammo dayA ya guNaM maMsamasaMteNa maNueNa // 167 // iya maMsa jhuisaMbhavasamudbhavaM dIsamANamasuiM ca / ko chivai karayaleNAvi ?, dUrao bhakkhaNaM tassa // 168 // aNNaM ca paharijai NavaNisiyaravaggagAdhArANivAyaNiddaliyamattakarikumbhasaMbhavucchaliyabahalamuttAhalapayarazciyabhUmimAyammi raNamuhe. Na uNa bhayasaMbhamunbhUyataralatArayacchipaloiyAsesadisimuhe taruvaragahaNantarasacchaMdagacchiyanvayA-''sIyaNarasiyammi aviraladalakomalataNaMkurakavalaNovaciyadehammi raNavaDDhie sAvayagaNe tti / tujjha vi baMdhaNamoyaNeNa dhmmo"| tti bhaNiUNa sArahI moyAvio psugnno| - tao pallavAveUNa saMdaNaM paviTTho puravari ti / vicchiNNaNehapAseNa ya ApucchiyA samuhavijayAtI vaNhiNo sivAdevIpamuho itthiyAyaNo bala-dAmoyarAhiTiyA ya jeThTha-kaNihAiNo sahoyarA / tao hariNA kayapUo paNAmiyamahallasIyArayaNamArUDho loyantiyasuragaNapaDivohio gaMtuM pytto| tao bAhajalapaholiraloyaNaM paloijjanto jAyavariMdasuMdarIhi, suNanto guruNedAggayagiraM baMdhubaggarasa, paricaiya sayalajaNamaNorahANa vi dulaI bhogasaMpayaM, avahatthiUNa kayasiNehANubaMdha baMdhuyaNaM, avamaNNiUNa garuyANurAyaNibbharaM rAyamaI, khaovasamagayacArittamohaNIo tahAvihapariNAmullasaMtajIvavIrio Niggayo nyriio| patto ya paurapAyaghuppaNNapasUyaparimalallINabhamirabhamaraulaM revayamujANaM / tattha ya pamukkasayalAharaNo vajjiyAsesasAvajjo 'Namo siddhANaM' ti bhaNiUNa paDivaNNasAmAio visajjiyAsesabaMdhuyaNo dhIbalasaNNaddhavimgaho NiyabalamAhaNuppehaDavijiyaparIsahabalo dRrajjhavassatavovihANeNa parisakkiUNa mahimaMDalamAgao maNaharataruvaravisaTTantakusumaM kusumakesarukkeraNibharucchaliyamayaraMdaM mayaraMduddhantagaMdhA~liddhaphullaMdhayabaddhajhaMkAramuhalaM ujjayaMtagirivaraM / avi ya uddAmasilAyaMDaNiviDayaDiyapaDibaddhadaDhaNiyambayaDaM / jaM vivihasiharapasariyamekkaM pi aNeyarUvaM va // 169 // phalasaMpADaNaNivvaviyasayalasauNayaNajaNiyaharisAiM / jammi u maMdANiluvillaNeNa NaJcanti va vaNAI // 170 // umukunbhaDaNivaDantakalaravillAI jammi salilAiM / NivaDaNabhayaubbhaDapaNNasoyapasaraM ruyanti ca // 171 // iya taM ra mattaNatuliyasayalabhuvaNaM mahIharujjeMtaM / patto saMpattA'NaMtadukkhamokkhaM tiloyagurU // 172 / / avi ya---- jahiM samAgamekalAlasuggayaMgaseyasaMbhavaMcubiMdudaMturijamANa paMDugaMDamaMDalI vilAsidivvasuMdarIyaNAsiyA maNo haraMti NijjharA, jahiM ca phAliovalA samullasaMtakaMtabhittisaMgayA merAyaNIlakomalu cchalaMtapallagantavattiNo vimohayaMti NAyarIyaNaM maNoharA layAharA / jahiM ca jaccakaMcaNuccayA ticArucUlacuMbiyAmaraM samIhiovaNijja mANasokkhayaM pi maMdaraM vihAya kIliyavvakAraNammi eMti devasaMghA(gha)yA, 1 sIyalayA sU / 2 karei pasU / 3 kaDhiyaM je / 4 raccijjabhU je / 5 munbhaya sU / taruyara sU / . pAladaphulaMdhuya sa / 8 'yalaNibiDaghaDaNapaDi je / 9 marAyanIla marakatIlelyarthaH / Jain Educaton International 25 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 cauppannamahApurisacariyaM / jahiM ca saMpayaMpi savvayAphalantarukkharAihedvao NividrumANacaMga saMgayaMgaNAsaNAhakaMdaroyarotramIyamANajAyarammao virammau || 173 / / tti / tao tamaccantakomalubvellamANalaliyale yAhA (ha) rAhirAmamAruheUNaM aiduddharadhAraNAdharaNasamiddhajhANANalapaluTThAsesakammiMdhaNagaNeNa jamiha uggatavavisesasosiyasarIrANaM pi tavassINamaIvadullahaM taM AsoyamAsovalakkhiyammi amAvAsAdiNe cittANakkhattama bhayavayAM samuppADiyaM kevalanANaM / samuppaNNa kevalassa ya caliyAsaNAgayAsesasuMriMdavaMderhi bhattibahumANa nivbharaM kayA kevalamahimA / samAgayA ya harisavasullasantapulayapaeNDalA bala-dAmoyarapurassarA jAyavaNariMdA / kayakairakamalamaulaMjalIhiM paNamiUNa thuNiumAdattA, kahaM ciya ?-- jaya bhavvasattaNevvANakAraNuvvUDha paDha madhammadhura / / duppariyallasamuppaNNa ke balAloiyatiloya ! / / 174 / / telokamaMdi rUppaNNadaDhayaruddharaNapaJcalakkhaMbha ! | bhavaghaNavaNagahaNa karAlakavalaNuddAmadAvaggi ! / / 175 / / gurukammamahApAyavaparUDhapArohakaDhaNakariMda / mahamicchattaghaNaMdhAravihaDaNuppaNNapaccUha ! / / 176 // iya saMsArAyaDapaDaNajaNiyabhayaNinbharaM bhaviyasatthaM / abbhuddhara bhuvaNAlaMbabhUya ! hatthAvalaMveNa / / 177 // evaM ca suriMda-gariMdAivaMdio pavatteUNa titthaM, jIvAdipayatthavittharaM pasaMseUNa dhammaM, divasayaro vtra viSphuriyakiraNANukAriNA vaNavatthareNa paDiborhito bhaivvakamalAyare, saMThAvento maggammi vimaggasaMgayaM mUDhajaNaM, rAyalacchasamAliMgaNajaNiyamayavisaMThulaM paramatthovaeseNa vigayamayaM kuNaMto gariMdaivaMda, jaNato niyataNudaMsaNeNa sayalajaNamaNANaMda, vihariUNa kusahAssure kaliMgAiNo jaNavae, paJcAviUNa bhahilapure sulasAmaMdiraparivaDhie kaNhasahoyare, bahusamaNagaNaparivuDa asAvayANugammamANamaggo samAgao bAravaI puravariM / tattha ya NAidUrappae se cauvviha suraNikAehiM viraiyaM samosaraNaM / taM ca kerisaM ? - jaMbuddIvaM piva pavarapAyArarayaNAyaraparikkhittaM, amarapuravaraM va suMdarIjaNa samAulaM, accaMtapamudviyaM pivAsoyAhidviyaM, sukusumiyaNaMdaNatraNaM va vidiSNakusumovayAraM, pajjalantaM vva (va) vivihamaNikiraNajAlAkalAveNa / avi ya rahasovayaMtatiyasiMdavaMdasammadaNiddayudda liyakaDa ya keUrakoDi paviddhaNiviDamaNiNiyarakiraNapasarucchalantasaMvaliyaraviyaraM, parimaMdamAruyaMdolamANasaMva liyadha baladhuyadhayatraDubbhaDADotra ghaDiyaghaNakaNirakiMkiNIjAlabahalahalabolavAulijjatadisivahaM / vellahalapallago vellataralallantatAramuttAhalA valIlaggamacchamaNigoccha kiraNapacchaNNa[?-- dippanta vimalakalahoyakaNayamaNiNiyaraghaDiyapAyAratiya samu ---]giyaDapaDibaddhacAmaraM, tuMgatoraNuvvaddhaciMdhamAlAviyambhiuddAmasoha [ ?---] saMpaNNagouraM // 178 // 1 vijiyadhaNaya saMbaddhamahiddhisamiddhayaM, dhunnramANaNANAvihamaNikiraNuddhayaM / sukayajammajaNasaMsiyaloyaNalakkhayaM, saMhara varaNihANaM va tayaM paccakkhayaM // 179 // tattha ya surakarapphAliyaduMduhIsa damuhale uvariparisaMThiyudaMDa puMDarIyamaMDie pAsapaholaMtaceMDulacAmarakalAve parikkhittakusumovayArama yaraMdovaraMjiyadisAvalae sura-NaravidiSNajayajayArave ubaviTTho bhayavaM / samAgao vaMdaNaNimittaM jAyatraNariMdayaMdo sayalaMteurapariyario jAyavasamaNio jaNaddaNo, tipayAhiNaM paNamiNovo NAidUre | o patyA bhagavA dhammadesaNA sajalajalaharANuyAriNIe vANIe jahA sammadaMsaNa caritANi mokkhakAraNaM / jahAvadviyatattasadahaNA sammadaMsaNaM / taM ca Nisaggao, AgamAhigamao ya / tattaM ca jIvAdiNo satta payatthA / te ya NAma 1 lAhirA je / 2 yA uppAiya kevalaM jANa sU / 3 paurA sU / 4 karayalamau sU / 5 bhaviyaka je 6 saMThAvayato je / vaMdra jepura va je / 9 'saMpurNa sU / 10 'cala' sU, evamanyatrApi / 11 pakkhita sU / 12 'jayaraveje / Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariTaNemi-kaNhavAsudeva baladevabaladevANa cariyaM / ThavaNA-danca-bhovaNAviNNAseNa pamANa-NayavAehi ya 'atthi' tti jIvo viNNeyaM / ceyaNA-saNNA-viNNANa-mati-dhAraNAilakkhiI saMsAraparibhamaNakAraNarAga-dosAhiTio hiMsA-liya-paradhaNa-ramaNIpasaMga-pariggahANugo koha-mANa-mAyAlobhAbhibhUo, vAya-maNo-kAyajogehi sAvajjajogajoio, micchAdasaNa-mohAIhi iMdiyANamakayaNimgaho aTTappayAraM kamma baMdhai tti / kammavasagao ya jIvo bhAmijjai NAraya-tiriyAisuM / ao dullahaM maNuyattaM / maNuyattaNe vi laddhe Ariyadesa sAmaggiNA sammattaM dullahaM / tahAvihakammapariNAmao ya lahiUNa sammattaM savvappayAramujjamo kusalaM pai viheyavyo / tao kusalakaraNu jayassa jaMtuNo avassaM saMsArapajjato haivai tti / eyaM cA''yaNNiUNa parisAe viyalio kammarAsI / paMDivaNNaM sammattaM, abbhuvagayA 'kehiMci dikkhA, gahiyaM susAvagattaNamaNNehi / kahAvasANe ya jahAgayaM paDigayAe parisAe te jaNaNabhAuNo cha vi jaNA aJcaMtaduccaratavacaraNamusiyataNuNo jahAvasaramAgae bhikkhAkAlammi ghaDiyasaMghADayA bhikkhANimittamaigayA puravari / juyaMtaramettapasarAe diTThIe mahiyalamavaloyamANA jahakkama viharaMtANamekaM NiyayappahAparivesaparigayaM sasi-sUrANaM va musiNiddhasAmattaNovalakkhiyaM tamAlataruvarANaM va juvalayaM paviThaM vasudevaNariMdamaMdiraM / tattha ya saMjayattaNaviyaliyAhoyaM bhoyapariccayaNasaMjaNiyaNirAulaM AulapaloijjamANairiyApahesaNaM esaNAsuddhapariggahadattAvahANaM dhammalAhuccAraNamettapavittIkayamaMdiraMgaNaM jaNhukaNNApuliNovagayaM va kalahaMmajuvalayaM loyaNapahamuvagayaM devaIe / tao daMsaNamettasamuppaNNANaMdaNibbharamaNANuhUyaauvvamavatyaMtaraM pAviUNa bhaNiyA mahANasiNI-halA ! paDilAbhasu NaM sAhuNo jahAvihiM / tIe vi saMpADiyaM jamAilaiM / ghettUNa ya pakyaNutteNa vihiNA giggayA saahunno| gacchamANe ya daLUNa harisavasavisaTTapulayapaDalaM bhaNiyA imIe rohiNI evaM jahA-"sahi ! peccha peccha duddharavayavisesasosavitataNUNaM pi svapayariso lAiNNAisao paraipasaNNattaNaM sirivacchAlaMkiyasarIrayA jahA, ya ee tahA maha puttayA vi aNimittaverieNa jai Na ghAijaMtayA Asi hayAsakaMseNa tA edaha mettovalakkhijjamANavaovihAyA hotA, dhaNNA ya sA jIe ime puttaya" tti bhaNaMtIe etthAvasarammi ya bIyaM sAhujuyalayaM AgamutteNa vihiNA tArisarUvavisesAisaya[mubahata] puvaTThiyaM tammi ceva padese / daTTaNa ya taM cintiyamimIe-pAeNa Na saMpaNNaM ti / puNo bhaNiyaM-halA ! sambAyareNa desu tti / puNo vi saMpADiyaM jmaannttN| gae ya tammi vi tao taiyaM pi juvalayaM tamuddesamalaMkaremANamAgayaM / puNo pailoiUNa sayameva daaumuvtttthiyaa| dAUNa ya esaNAsudaM jahAvihimaNNappayANaM paNamiUNaM antopa[riNAmiyAvaccapariyappaNAe saNehapaviyaMbhiyavyatabbhAvaNAsammoheNa appANayaM pi takAlamakalayantIe acaMtakoUhalAulijjantahiyayasiTuM pi saMdehAvaNayaNasthaM paharisupphullaloyaNA gayANadabAhajalagambhiNaM bhaNiyamimIe-bhayavaM! Na maMdapuSNANa gehaMgaNe tumha calaNakamalacaNaM saMpajjai, tahA vi mama koUhalamesthAvarajjhai, jeNettha puravarIe sAhujaNaguNANurAI jaNo atihisaMvibhAgasIlo ya, tA kiM mama esa hiyayassa sammoho ? kiM vA mamaM ceva kusalakammANamabbhAgamo ?, jeNa 'tubbhe AgamAyAramullaMgheUNa puNo puNo samAgaya tti, dadaM me koUhalaM ti / tao tamAyaNNiUNa muNiya paDhamAgayaM sahoyarasaMghADaya valayaM bhaNiyamekeNa jahA-"dhammasIle ! Na ya eriso susAhUNa samAyAro jeNa teMdivasaM bhikkhaM gaheUNa puNo vi taM ceva gehamAgaicchinjai, kiMtu amhe ekoyarasamubhavA cha jaNA ghAijjamANA sattuNA kaMseNa samArAhieNa hariNegavesiNA bhaddilapuravarammi sulasAhihANAe vivaNNAvaccapasaviNIe smppiyaa| saMvaDDhiyA ya bhayavao sayAsAo suNiUNa vuttaMtaM paDibohiyA saMtA, ekkammi ceva jammammi jammaMtarAsAyaNeNa saMjaNiyasaMveyAisayA 'aho ! kammANa vilasiyaM, aho ! asArayA saMsArassa, aho ! duraMtayA "visaya bhAvao vi sU / 2 jAsaNa je / 3 hoti ti je / 4 evaM sU / 5 paDibaddha da) saje / 6 kehi pi je / 7 susiyagiddha sU / 8 tasyarANaM sU / 9 lAhamettamuccA sU / 10 juyalaya je / 11 puloiUNa saya ceva je / 12 bhaNiumADhattA-ma je / 13 tumhe je / 14 juyalaM je / 15 taddiyahaM je| 16 "gacchiuM yujjai sU / 17 muNiUNa sU / 18 visayANaM' suu| Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 cauppannamahApurisacariya / pasarANa' ti ciMtiUNa pancajjamabbhuvavaSNa" ti / tao NiyayahiyayAveyavajjariyAvaccasaMsayA tabbayaNAyaNNaNaparipphuDapAyaDiyaparamatthA suNiUNa taM vayaNa mucchAsamucchAiyacchivattA dhasa tti dharaNIyale pddiyaa| tao amayajalabiMduNIsaMdasIyaleNa muNivayaNeNaM piva pariyaNovaNIyacaMdaNajaleNa smaassthaa| to galataMsusalilapabvAliyakavolayalA iNimbharapaNDuiyapaoharodvantaduddhadhArolliyadharaNiyalA aikaruNavayaNehi bhaNiuM payattA, kahaM ? suyajuyalatiyalliyamerisaM pi lahiUNa ho! ahaNNA hai / iTTamaNidveNa vioiya mhi hayadeva ! ki tumae // 18 // suiNe vya rayaNalaMbho abhuttabhoo jahA visaMghaDai / appattatapphalAsAyaNeNa taha majjha taNayamuhaM // 181 // bahupasaviNI vi hoUNa gambhadukkhANa bhAyaNA NavaraM / jAya mmi Na uNa mammaNamaNoharillANa taNayANa // 182 // viMToM va poTTasaMbaddhamettasaMpattaphalarasA ahayaM / pariNAme puNa Usaralaya vva galiyapphalA jAyA // 183 / / bAlattaNammi kIlAvisesamaliNANa sA jae dhaNNA / aMgANa karayalAmalaNasokkhamuvalakkhiyaM jIe // 184 // takkhaNamettAkAraNarosathuDukkiyakaubhaDavivAsA / sahaI aNuNNavantIe jIe suyacumbiyaM vayaNaM // 185 // iya maNinbharaM kayapalAvaruirIe kaNhajANIe / mottUNa sAhuNo bAhakalusiyaM kassa No vayaNaM ? // 186 // evaM ca paridevamANA mUDha vca thaMbhiyaba mohiya va Alihiya vya muNNapaloiohaya va sA bhaNiuM payattA-jAya ! ruiravaSNAhirAmeNa majjha valAelleNa viya tumha mammaNAlAveNa Na uppAiyA savaNavivarANa suhAsA, ruirapasAyaNAjaNiyaM ca NovaladdhaM tumhANamaMgaparisaMgasuhaM, sayalakajakaraNakkhamavaovisesasaMpaNNANaM pi Na samAsAiyaM puttajammaphalaM, kevalaM NimmalajalamajjhaparisaMThiyamahAmaNi vva paloyaNAmettajaNiyaphalA jAyA / tAva ya jaNaravAo samAyaSNiUNa AgayA te paDhamagayA cauro vi bhAyaro / tao te ekekkapuMjayaparikappiyA kittiyAmutti vca, sAhINamaNohiTiyA paMceMdiyastha vca, gorIsuyataNuvihAya bna chammuhovalakkhiyA, savve vi samaM ceva payaikAruNNayApahANavayaNehi samAsAsiumADhattA, kahaM ciya? ko kassa piyA putto vva kassa jaNaNi ba kammavAheNa / bhamire saMsArarahaTTathaTTae ? jeNa taM suNasu // 187 // putto hoUNa piyA, piyA vi hoUNa puttao hoi / mAyA vi hoi dhUyA, dhRyA vi hu hoi jaNaNi tti // 188 // sAmI vi hoi dAso. dAso hoUNa sAmio hoi / saMsAre NiyakammAvaesapasarassa jaMtassa // 189 / / jeNa'NNabhavantaramuvagayassa vagghI suyassa Niyayassa / maMsamasai tti tuTTA ao paraM kiM tha kaTTayaraM? // 190 // puttattaNammi jo gehaNinbharaM lAlio'NNa-pANehiM / Aligio ya malakalusio vi paricuMbiuM vayaNaM // 191 // so ciya aNNabhavantarasattuttaNajAyagaruyaroseNa ! viNivAio samaM suNisiyAsidhArApahArehi // 192 // jeNaNittaNammi jo hiyayapaharisuvellaNeharasiyAe / pAlijai vayaNaNihittathaNacchIreNa puNaruttaM / / 193 // so ceva vibhamunbhUyahAvabhAvehiM mayaNaNaDiyAe / rAmijjai piyadaiyattaNammi kayakammavasayAe // 194 // jA duhiya tti kaleUNa cumbiyA sarasavayaNakamalammi / sa ceva puNo jammaMtarammi daiya tti heNa // 195 // deyAise 'jIya, niesu, sAmi ! sammANasu' tti bhaNiUNa / aNucario jo sAmittaNammaii viNaoNayaMgeNa // 196 // so ceva bhiccabhAvaM samAgao kammapariNaivaseNa / anto pasariyagurumacchareNa nibhacchio peccha // 197 // iya kammapariNaIvasamacantaviyambhiyavvayavaseNa / NaDapeDayaM va saMsAravilasiyaM, kiM tha bahaveNa ? // 198 // avi yaaNNaNNavaTTaNAvasavihAyaNiNNuSNaehiM NimmaviyA / mukkhehiM dukkhalakkhA vicittabhitti va kammagatI // 199 // 'NiyakammataraNipariyAvajaNiyapariyattaNAvicittataH / aNNoNNavaNNa-rUvehiM bhamai kakiMDao ba jio // 20 // 1 hA ! mahamadhaNNA / I sU / 2 bahuputtapasaviNI hoiUNa gabbha ?)dukkhANa sU / 3 beTe sU / / 'rasA sAha / pa / 5 dhuDaM. kiya je / / suNNahiyayAe paloiyA saahunno| bhaNita sU / 7 'maNovaTTiyA paM suu| 8 mAyA dhUyA, dhUyA vi hoi aNaNI sakammehi je| . cuciyaM sU / 10 deg bho ya samaya mu(?)NisiyAsiyakhagadhArAhi // sU / 11 jaNaNiNimittammi suu| 12 "su jiya sAmi[ya]] Niema sammA suu| 13 mmi aiviNayamage(te)Na // suu| 14 gaIe maccanta sU / 15 yaccaya je| Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariThThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 197 haMtuM jIvANa ghaNaM daDhasoMDuiMDabhIsaNAbhoo / viyarai ghorakayanto visaMkalo mattahatthi va // 201 // iya soyAo kayakammapariNaI bhAviUNa viNiyattA / bahuso ciya jaNaNi-suyattaNAI sulahAI saMsAre // 202 // aNNaM ca jaMtusaMtANovari ovayati maccumaiMdo, kavaliumahilasai jarArakkhasI, pasaranti vAhibihIsiyAo, antovittAsaNapaJcalA pahavaMti peNriishpisaayaa| etyAvasamma ya vasudevasamaNiyA muNiyavuttatA antoviyambhantAuvaharisasarA samAmayA tamuddesaM baladevavAsudevA / divA ya pasariyANaMdabAhabharanimmarehiM sahoyarA / samAgayammi ya vAsudeve sattamgahAhiDio vca NahaMgaNAhoo, sattarisiparivArio va devamaggo, sattasarasamaNNiu vya gaMdhavvaveo, sattadIvovagao vca jaMbuddIvo tehiM tavvelaM pavaraputtaehiM vahupAyayaparigao mahAdumo va vasudevo rehiu~ pytto| bhaNiyaM ca vAsudeveNa jahA-"esa amhANaM tiloyavimhayajaNaNo samAgamo, kassa eso sAhippanto vi cittasaMvittiM [ga] jaNei ?, kerisA vA maha riddhisamudaye bhikkhAbhoiNo tumhe ?, kiM vA mameiNA rajjeNa ?, uttaM ca piya putta bhAi bhaiNI bhajjA sayaNo ba jo samAsaNNo / bhicco ba'NaNNamaggo Na NaMdae NaMdamANeNaM // 203 // vesaMbhakulaharaM NibiyArasabbhAvaNibbharAyayaNaM / vihurasahAyaM mittaM ca jattha No ciTThati suheNa // 204 // parariddhidaMgaNuppaNNasoyasAmaliyaNiyayavayaNeNa / pisuNA ya viyambhiyadukkhajalaNajAlaM Na DajhaMti // 205 // iya sayalabhaMDalAkhaMDapuhailaMbheNa ko guNo majA ? / ekkoyarehiM vi jahiM samaM Na bhuttaM mae rajjaM // 206 // aNNaM ca-ajaM ciya tumhANaM majjha ya ahiNavasamAgamaNio paDhamajammadivaso, ajaM ciya mA pahavau kaMsArivinbhamo bva paropparavioo" / evaM cA''yaNiUNa vasudeva-halAuhehiM pi NehaparavasayAe evamevANumaNiyaM / tao sAhuNo bhaNiuM payattA, kaI ? "kaha kaha vi visayavamguggavAgurAsaMgaNiggayA amhe / kahamicchAmo paDiuM tattheva puNo kuraMga vva ? // 207 // virahamaraNeNa mariUNa saMgamAo puNabbhavaviseso / ekammi ceya jammammi amha jammaMtaraM jAyaM // 208 // viraho ciya veraggassa kAraNaM sAhimo para seyaM / taM sayamaNuhaviUNaM kaha Niveo'mha mA hou ? // 209 // NehucchittI savAyareNa jA jujjae jaijaNassa / kaha tassa ceya kIraii saMdhANaM jANamANehiM // 210 // tA alametyANubaMdheNa / ettha ya saMsArantaravattiNo jIvassa kammavasagassa sulahA vioyA, dulahA samAgamA, caMcalA iMdiyaturaMgamA, duppariyallA visayabhuyaMgamA, NaliNidalauDovaDiyajalalavacalA lacchI, jalaNihivaDiyaM va rayaNaM puNo dullahaM maNuyattaM" / evaM ca mAyA-vittaM pi sANuNayaM saMboheUNa NicchiNNasaMsAravAsapAsA bhayavao samIvaM ceva gayA vivihatavavisesehiM ca samujjamaMti / tao tesu gaesu samosaraNatthassa bhayavao jAyavapariyario vaMdaNaNimittamuvagao vsudevo| vaMdiUNa ya jahAvihi NisaSNo jahocie bhuumibhaae| tao kahaMtaraM jANiUNa dharaNiyalamilantabhAlayalAe paNamiUNa pucchio bhayavaM devaIe jahA-bhayavaM! kassa uNa kammugo phalaM jaM mama puttaehiM seha vioo ? / tao bhayavayA jalaharoralligahirayarAe bhAraIe bhaNiyaM jahA-"devANuppie ! io jammaMtarammi tujjha savattIe mahAmaNisaMjuyA maNikaDayavisesA thavaNatyaM smppiyaa| kAlaMtareNa ya maggiyA tIe / tumae IsAvaseNa avaNeUNa 'cha mmaNiNo paNa?' tti bhaNiUNa na sammappiyA svttiie| tIe vi NivviyappaM ghiyaa| tA eyametya phalaM" ti| ___ tao eyamAyaNNiUNa soyavasagalantabAhamburvidupavAliyavayaNAe bhaNiyamimIe-bhayavaM! eddahamettassa vi dukyassa 1 visaMsalo je / 2 pariNaI je / 3 viNiyattaM je / 1 parIsahA / etyA sU / 5 paharisA samAyA ta je / 6 piu putta bhAta je / 7 kIrata suu| 8 mAvitaM je / 5 samaM je / 1. bhaNiyameyaM jahA je / 11 yA tae tIe / tIe vi sU / Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 caumpannamahApurisacariyaM / ebahametto vivaao?| tti bhaNiUga dIhuNhaNIsAsANilaviluliyAlayANaNA kiMci ahomuhI tthiyaa| puNo bhagavayA bhaNiyaM"devANuppie / alamuvveeNa, eriso cetra esa saMsArasahAvo, suNasu, guruyarakammapayapabbhAraviyambhiumaDakallolammi jAi-jarA-maraNANaMtapayattAvattapaurammi vivivAhiveyaNuvvellavilolavIyIvicchaDDammi duvvAravirahavisaTTamacchapuMchacchaDammi dUsahasoyasamuddhaMtakarimayaraNiyaramma NivaDaMtA'NaMtahIraMtajaMtusaMtANammi saMsArasAyarammi NivaDiyassa jaMtuNo dullahaM maNuyattaNaM / kahaM ciya? punyA-'varamAyasamudakhittaparibhamaNamiliyaghaDieNaM / juya-samilAdiluteNa dullahaM hoi maNuyattaM // 211 // tattha vi bahudIvaMtaravisesapaurammi maNuyakhetammi / kaha kaha vi kammabhUmIe kammavasayassa uppattI / / 212 / / tattha vi kirAya-tajjiya-javaNa-muruMDoDu-kIrabahulammi / dulaho Ariyadesammi saMbhavo hoi jaMtUNaM / / 213 // tattha vi ya koli-uccaMDa-Domva-caMDAla-milla bAhulle / hoi mukulammi jammo mukammabahulassa jIvassa // 214 // vattha vi bahiraMdhu-bhaDauvaddavudAmadumiyadehassa / dukkhehiM NiyayapaMcaMdiyattaNaM pAvate puriso // 215 // tattha vi khvAdisamattavisayavAsaMgamohiyamaNamsa / sukayakaraNammi saddhA kaha kaha vi Narassa jai hoi // 216 // aha kaha vi hoi saddhA dhammAyario sudullaho hoi / saMte dhammAyarie vi dhammasavaNaM pati avajjA / / 217 // dhammasaraNAyarammi vi saMpaNNe hoi dullahA vohI / saMpattAe vi bohIe dullahA hoi virai ti // 218 // viratIe vi saMpattAe dullahA bhavavirAyasAmaggI / sadidiyAidullaliyalolacittassa jaMtussa / / 219 / / iya evaM kayapAraMparakamA kaha vi hoi saamggii| devANupie ! kayakusalakammavasagassa jIvassa // 220 / tA bho bho ! bhaNAmi savve vocchijjaMtu NehapAsA, payahijjau moho, siDhilijjau pamAo, avalaMbijjau dhammujjamo, sAhijjatu iMdiyabhaDA, musumRrijaMtu visayaveriNo, saMjamijjau maNaturaMgamo, kIrau sabAhirabhaMtaro tavaviseso, tavuttAviyaviNAsiyAsasakammayA ya pANiNo pAvanti sayalovahavarahiyaM paramapayaM ti| tao tamAyaNiUNa devatIe viyalio soya pasaro / aNNe ya saMbujjhiUNa paJcajjamuvagayA / abare sAvagattaNaM paDivaNNa ti / tayaNaMtaraM ca bahupaDipuNNaporisIe uhio bhayavaM / gayA ya murA-'sura-Nara-tiriyagaNA jahAgayaM ThANaM ti / ghAsudevo vi vasudeva-devatI-samaggajAyavasamannio paviTTho NiyayaNayari ti / ___ bhayavaM pi puNo vi keNai kAlaM teraNa vihariUNa meiNi samAgao bAravati / viraiyaM devehi samosaraNaM / uvaviTTho bhagavaM / patthuyA dhammakahA / samAgayA yaMdANimittaM jAyavA / NiviTThA gAidUre / laddhAvasareNa ya pucchiyaM baladeveNaM jahAbhagavaM! kecirAu kAlAo imIe garIra avasANaM bhavimsai ?, kuo vA sayAsAo vAsudevassa ya? / bhagavayA bhaNiyaM-soma ! suNasu, duvAlasasaMvaccharAvasANe kAle samaikaMte majapamAyaparatvasakumArArosiyassa dIvAyaNamuNiyo sayAsAo bAravatIe dAhajaNio viNAso tti / vAsudevassa NiyabhAuNo jarAkumArasayAsAu ti| evaM ca NisAmeUNa veggamaggamuvagayA jAyavaNarAhive vahave dikkhamabbhuvavaNNA, aNNe sammattaM ti / jarAkumAro vi bhayavao vayaNaM NisAmeUNa 'majjaNio viNAso' ti veragamagamavagao NidiUNa NiyayaparisayAra, avamaNNeUNa NiyayajammaM, cheDDaUNa sayaNavagaM, 'cityu mama jIvieNaM' ti kaliUNa paviTTho kaaymbyvnnN| jAyavehiM ca majjapaDiyAraNimittaM puravarIo ruirA vi sayalA majavisesA ujhiyA NeUNa girikuharakaMdaresu / dIvAyaNo vi taM ceva bhayakyA bhaNiyaM NisAmiUNa saMjAyagaruyasaMveo pavyayaNiuMjamevovagao / sesao ya jaNavao tvmukkmiumaarddho| ___ aNNayA ya bahukAlaMtarAo kumArA bahuvihakIlAviNoeNa kIlamANA daDhaM pivAsAhihUyA samAgayA tamuddesaM jattha te kAyambarIvisesa tti / tao taNhovattiyattaNao pahayakAlAhilAsAo ya 'aho ! saMjAya'ti bhaNamANehiM pAumAraddhA / to te kumArA mairAvasagholirAyambalolaloyaNA uddAmapaviyaMbhamANamayaparavvasataNuNo visaMkhalucchalaMtagIyapaDiravA payaTTatavisaTTaNaTTovayArA paropparugvellamANa valayAliMgaNaparA NibbharamayamaMtharaM tammi vaNaMtarAle kayakIlAvilAsaM parima 1e| eriso sa / 2 jurva sa / 3 "vAisamAgavi je / 4 somma! suNa duje / 5 jarakusU / 6 avare je / 7 majjasa je / 8 bahuyakA sU / 9 mAdattA je ! 10 bhuvalayAsa Inal use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariThThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 199 miumAdattA / parimbhamatehi ya NehiM divo diivaaynno| daTTaNaM ca mayavasaparAhINayAe rAyaputtattaNasulahativvayAoM ya re! esesa so kila amhANa puraverI dahissaI' ti bhaNantehiM rosavasaviyaMbhaMtabhiuDibhaMguriyabhAlamaggehiM dahoTabhIsaNagayaNa-vayaNehiM NihauddAmadiNNaNiTuramuhi-pAyappahArehiM dadaM kayatthiUNa mukko / gayA ya nniynnihelnnaaii| tAva ya kassai vayaNAo viyANiUNameyaM uttaMtaM bala-dAmoyarA tappasAyaNatthaM tamuddesamAgayA / divo ya 'Nehi muhuyahuyavahajAlAkalAvo va rosAruNiyaNayaNa-vayaNo muNI / paNamiUNa ya saviNayaM pasAiumAhattA-bhayavaM ! mayaparabvasattaNao bAlasahAvattaNao ya kumArehiM jamavaraddhaM tamamhANa khameyavvaM / to jAhe bahuppayAraM mahuravayaNehiM pi bhaNNamANo No viramai kovakaraNAo tAhe baleNa bhaNiyaM-kaNha ! alamalamettieNa dINAdirittabhaNieNa, Na bhayavao bhaNiyamaNNahA hoi tti, kareu jamaNeNa "ciMtiyaM / to dIvAyameNa bhaNiyaM-kaNha ! mayA pahammamANeNa paiNNA paDivaNNA jahA tume mottUNa paraM duve vi Na aNNassa suNayamettassa vi jaMtuNo mokkho, mama viNiggayakovaggiNA bAravatI khayaM gemissai, NeyamaliyaM bhayavao vayaNaM, Neya padaNNA mama aNNahatti, tA gacchaha tumbhe ti| tao te visAyavasasAmaliyavayaNakamalA mayA NiyayabhavaNAbhimuhaM / taM ca a~NiUNa vaiyaraM loyA kei pavvajjamuvagayA, kei chaTTa-'TamAiyaM tavaM kaaumaaddhttaa| io ya so dIvAyaNo cariUNa kaDhe cAlatavovihANaM, kayatyaNAjaNiyAhiNiveso kAUNamaNasaNaM kAlagao samuppaNyo aggikumArANaM bhavaNavAsINaM bhajjhe / avahippaoeNa ya muNiUNa vuttaMtaM samAgao bAravatiM / jAva tavovihANakaraNujjayassa jaNassa maNayaM pi chidaM Na laiMhai ti / evamaNNesamANassa gayA ekkArasa sNvcchraa| tao duvAlasame saMvacchare 'amhANa tavoviseseNa paDihayasattI ko dIvAyaNo' [tti] nibhao hoUNa jANakhANa-pANAiNA uvalaliumADhatto jAyavajaNo raikIlAparAyaNo ya / tao chiddamAsAiyaM dIvAyaNasureNa / tAva ya puraviNAsasaMsiNo uppAyA dIsiuM, payattA, kahaM ciya ?-visaTTahAsA jAyaMti leppamayarUvayA, NimillummillaNayaNA cittabhittIo, aMtopajjaliyajalaNAI jalAI, visaMti aMto puravarI e ya raNNasattAI, rattakusumaMbaravilevaNo suviNayammi dIsai jaNavao, pAyAra-gourAisa rasai virasaM sivA, paNahANi ya cakkAirayaNANi bala-dAmoyarANaM, palayauppAyapisuNo payatto saMvattayapahajaNo, su(sa)ra-pAsA-'sivAvaDakarayalo dIsiuM payatto kAlANalarUbI, bhayaviklAiyaM jaNamaMto pakkhivaMto aNilabalummUliyamujANapAyavagaNamocchuhaMto suro / tAva ya asu vi disAmuhesuM payatto kAlo va kavaliuM mhaannlo| avi ya aha dIvAyaNakayakovajalaNajAlAkalApavayaNeNa / ADhattA ka~valeUNa palayakAlANaleNaM va // 221 // NivaDaMti nnibiddvihddNttuNgsihrggruNdpaasaayaa| vivihamaNikiraNaruirA vimANasaMgha vca vomAhiM / / 222 / / Dajjhai pajjaliyANalakarAlajAlAjhulukiyAvayavaM / mihuNaM maraNe vi hu NehasIlaAliMgaNaviolaM // 223 / / DajhaMti pamattummattasattahatthAu sayalaramaNIo / piyadaiyadeha]mmijamANadhUmaddhayappasaraM // 224 / / iya Dahai NiddayaM sayalajaMtusaMtANasaMkulaM viulaM / saMbhariyapuvakayatibbaverarusio suro sahasA // 225 // evaM ca vellai vya pahalliruvvellapAyavesuM, pahAvai vva dIharavalahipAsAyapaMtIsuM, vilasai va kIlAharesuM, vilambai nca tuMgatoraNesuM, uggAyai ca paivaNaguMjiyaraveNaM, hasai vya vipphuriyaphuliMguggArehi, kasthai maNosilApuMjo ba, aNNao geruyacuNNaNivaho vya, eko kusumiyakiMsuyukkero bca payatto savao DahiuM havyavAho / tao daTTaNa jalaNajAlAkalAvakavalijjamANiM bAravaipuravariM samAgayA bala-dAmoyarA vimukkakaMdapariyaNapariyAliyaM piubhavaNaM / to devai-rohiNisamaNipaM vasudevaM samAroveUNa pajuttaturaMgame saMdaNavarammi ADhattA NINiuM / 1 pari je / 2 bhaNamANehi je / 3 NavayaNa-gayaNehi sU / 4 "muTTippahare hi sU / 5 kassaya sU / 6 tehiM sU / 7 citiuM je| 8 duve aNNassa muNayamettassa vi Nasthi mokkho sU / 9 macchissai je / 1. muNiUNa je / 11 NAhijaNiyA je / 12degkumAresu bhavaNayAsisurANaM bhajjhe je / 13 lahi ti je / 14 "viNAsaNe u suu| 15 e Ava(ra)SNasattAI sU / 16 sUra suu| 17 kavalelaM paM. suu| 18 'kiriNa sU / 19 bhulaMkiya (yA)vayava je / 2. 'mija je / 21 pavaraguM. suu| 22 yAliu je / Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 cumpnnmhaapuriscriyN| jayA ya coijamANA vi turayA bhaviyavyayANioeNaM maNayaM pi Na taraMti samAyaDDhiuM, Na calaMti rahacakANi, tAhe sayameva kaha kaha ci samAyaDDhiUNa, aJcatthaM sugaMtA sacao 'hA mahArAya kaNha ! hA baladeva ! hA putta ! hA vaccha! hA bhAuya !tti loyavimukka'kaMdaNaravaM sayalamaMdiroyare muM, saMpattA garuyavegeNa gouramahaM / tattha ya "iMdakIlayA khaliu' tti jAva rAmo iMdakIlamavaNei tAva mAruyapaNolliyakavADasaMpuDeNa pihiyaM gourahAraM / tAva ya dIvAyaNAmareNa bhaNiya jahA-bho kaNha ! 'tumhe mottUNa paraM duve vi Na ya aNNassa suNayamettassa vi mokkho' [tti] pudhvameva bhaNiyaM / tabbayaNANataraM ca pAyappahareNa pADiyaM kavADasaMpuDhaM kesaveNa / tahA vi Na NIharai saMdaNo / ihAvasarammi ya bhaNiyA te vasudeveNa jahA-jAya ! balavaM kayanto, dullaMghA kammagatI, tA gacchaha tumhe, kayAi tumae balaeveNa vA jIvaMteNa puNo vi harivaMsassa samuNNaI paiTANaM vA hohI / tao piuNo vayaNaM NisAmiUNa dIvAyaNassa vi NiggayA bAhajalapavvAliyANaNA duve vijaNA / ekammi ya jiNNujANammi NisammiUNa visAyavamucchaNNamaccharucchAhappasarA pecchiuM payattA saMpalamgamaviralajAlAkaDappapaDibhamgapasaraM purajaNakayakkaMdabhIsaNubbhaDaciyaM va daaryaauriN| to bahave jAyavappahANA tappaNaiNIparigayakaNNaMteuriyAyaNo bhaviyapurajaNavao ya Namo jiNANaM' ti bhaNiUNa gahiyapaccakkhANo 'IisI kammapariNaI' kti kaliUNa kaalgo| io ya rAma-kesavA soyasaMgalantavisAyA kiMkAyabvamUDhA gaMtuM pyttaa| bhaNiyaM ca kaNheNa-pii-mAi-sayaNamuhi-bahuputta-kalattaviuttehiM kattha gacchiyacaM ? / ti bhaNie bhaNiyaM baleNa-saJcaM amhANa paurarikhucakkasaMkulaM mahimaMDalaM, egavatthagayANaM ahilasai hINabalo vi pahariuM riugaNo, gavaramatthi uvAo, NivvAsiehiM tumae dakSiNoyahitaDammi dakkhiNamahurAhihANaM puravari NiveseUNa saMThiehi juhihilAdipaMDavehi saMvaDhiyA rAyahANI, vasAvio tayAsaNNadeso, tattha gacchamha tti, te ya amhANa paramavaMdhavA, Na ya AvadIsuM baMdhuyaNaM vajiUNa aNNo samAsAiuM jujjai tti / maMtiUNa pAehiM ciya puvvadakkhiNadisAbhAyamurIkAUNa ghaNapaurapAyavaM paviTThA kosambavaNaM / kerisaM ca ? gavaradavANalaNiddaDaDhasukataruNiyarapaviralacchAyaM / kharapatraNapellaNoyallipaDiyatarumalabIhacchaM // 226 // aNimittarusiyavaNamahisamukkasuMkArabhIsaNArAvaM / dariyamaiMdoraMjiyaNiNAyaguMjantagirikuharaM / / 227 / / guruvagghagharukAyaNahiukkaNNavRSNamayajahaM / uddhydhmddhydhmvddlpddibddhsvvdisN||228 // iya galiyapattasaMpattivacchavicchAyaNipphalAhoyaM / NiyakammapariNaI piva pattA kAyambayAraNaM / / 229 // avi ya-tANa samANadukvattaNI heyai bravIriyArAve hiM, AhAsai bva saiMuNaviruehiM, ambhuvai bva pavaNucchaliyavAulIhiM, vevai baiM' layAmAruuvvellatarusiharehiM, garahai bva paurasAvayapalAvehiM / aNNaM ca kuriMdolaggiyaM va phalarahiyaM, muMyayavayaNaM piva NahavANiyaM, virahihiyayaM va viSNasaMtAvaM, bhIruhiyayaM va bhayavaDDhiukaMpaM ti / tao guMbajja(? NNa) mANA mahiyale, uvavisaMtA kaThiNovalacaTTemuM, laddhAvaladdhabhoiNo, govayaMtA NiyayataNu, sumarantA vivaNNaM samagga baMdhuyaNaM, maMdamaMdaparisakiNo pahakheyakhINagamaNasattiNo payattA gaMtuM / to bhaNiyaM goviMdeNaM-halAuha ! daDhataNhAhihUo mhi, Na ya sakkuNomi samma NIsahasarIrayAe payaM pi gaMtuM / tao baleNa bhaNiyaM-"vappa ! eyammi ceya paese eyassa bahaladalaMtarayaDDhiyacchAyapasarassa chAyAsu cidviyavvaM jAvAhamudayamaireNeva ghettUNa samAgacchAmi, Na ya tumae maNayaM pi cittakheo kAyayo, Na sumariyanvaM baMdhavANaM, Na kAyanyo visAo, avalambiyavvaM "dhIrattaNaM, avamaNiyabA AvayA, kAyavvaM kulisakaDhiNaM va hiyayayaM, jeNa aNiccAo samvAo saMpayAo, devvavasayassa ya pANiNo paujjamANo vi vihalIhoi purisayAro / kiM Na suyaM tayA bhagavayA bhaNiyaM ? paJcattaM susU / 2 idaggalAkha je / 3 baleNa je| 4 kaNhate je / 5 amha 5 je / 6 goyala je| 7 sukAra je| 8'guDiyuka' sU! 9 svai je / 10 sauNa virudehi s| 11 vva syamA suu| 12 mUsaya suu| 13 NimanamANA suu| 14 ga samba adhusU / 15. "paTTiya je / 16 jAireNa ghettaNamAgacAmi dU / 17 dhIratta je / Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __201 49-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / ti| evaM ca muhaM ThaveUNa vaNaMtarAlamudisiya 'bhayavayIo vaNadevayAo ! esa mAyA me kaNiTo jIviyAo vi iTTho tumha rakkhagatthaM samappio' ti bhaNiUNa go| gae ya tammi dAmoyaro koseyavAseNa'ttANayamocchAiya NuvaSNo / jAva ya chuhAkilAmiyataNuNo taNhAvasamusamANatAlu-uhauDassa kaha kaha vi kheyaNIsahattaNao samAgayA NiddA / tAva ya bhaviyadhayANioeNa uvaravINayAe AuNo luddhayarUvadhArI Agao tamuddesaM saMvara-hariNAisattamaNNesamANo jarAkumAro / tao teNAuvvavaNNaMtarAhirAmajaNiyamayabhantiNA AyaNNAyaDDhiummukkekabANeNaM pahao dAhiNacalaNaMtare mammapaesammi jnndnno| tAva ya pahArasamaNaMtarameva veeNuTieNa bhaNiyaM-keNa puNAI NiravarAhI pAyatalammi pahao ?, Na ya mayA kayAi amuNiyavaMsaviseso NivAio, tA sAheu 'ko vA ?, kiM sasaMbhavo dA?' | to tamAyaNAiUNa jarAkumAreNa bhaNiyaM-ahaM khu harivaMsubbhavassa vasudevapariMdassa suo, puhaimaMDalekallavIrANaM hali-kesavANa mekoyaro jarAkumArAhihANo jiNayaMdavayaNAo kesavapANaparirakkhaNatthaM ujjhiUNa Niyapura-kalattAiyaM sayaNavagga amuNiyasayalamuhaviseso vaNAo vaNaMtaraM paribhamAmi, tA sAhippau 'tumaM puNa ko hoU~ga mamaM pucchisi ?' ti / tao kesaveNa bhaNiyaM-ehehi mahAbhAya ! esa so dAmoyaro, tA pariraMbhasu mamaM ti, so haM kila tujjha bhAyA jaNadaNo jassa kae dukkhio kusayaNA-''saNehiM araNNamAhiDio so ye sayalo vi kileso Nipphalo jAo, tA sigghamAgacchasu tti / to tamAyaSNiUNa jarAkumAro taM vayaNaM saMsaMbhamamAsaMkamANo jaNadaNaM daTTaNa dUrao ceva soyavasammukkadIhadhAho pasAriobhayabhuyAdaMDo hA hA! hao mi' tti maMdabhAgo aJcantakaluNapalAyapucayamavalaMbiUNa kaMThe [bhaNiumADhatto-"katto tumametya ? ti, aho ! mama mahAsAhasa, aho ! asamikkhiyakAriyA, aho ! NikaruNayA, aho ! mahApAkammaphalaM ti| saMpayaM kattha gacchAmi ?, kattha gao sujjhissAmi ?, kastha vA gayassa sugayaM ? / jAva payattissai tujjha saMkahA tAva mama pi bhAivahasamubhavI ayaso tti / tujya pANaparirakkhaNaNimittameva sarIramRhaM pi agaNiUNa bhIsaNavaNaMtarAlamallINo, jAva avassaMbhAvittaNo bhaviyaccayAe NikaraNeNaM ca vihiNA mae tamevANuciTThiyaM / kattha te jAyavaNaravaiNo ?, kahiM tANi mahilAsahassANi ?, kattha balaevAiNo sahoyarA ?, kattha vA kumArapurassaro pahANaparivAro?" tti / tao kesaveNa bhaNiyaM-"mahAbhAya ! alamiyarajaNassa va palAvehi, jeNa NisuyaM puvvameva tumae bhayavao vayaNaM / tA NimittamettabhUo tumaM, Na ya tujjha bhAvadoso / jao saMsAraMtaravattiNo paoNNiNo savvassa vi sulahameyaM-'sulahAo AvayAo, dullahAo saMpayAo, bahUyaM dukkhaM, thevayaM sokkhaM, NivaDaMtiNo vioyA, dUravattiNo piyjnnsmaagmaa'| jeNa pecchasu-vihivihANao sA tiyasapurisaricchA bAravatI, uvaha siyadisAvAlavibhamA jAyavaNariMdA, avamaNNiyasuravaiparakkamA mahAsAmantA, NijjiyasuravilAsiNIsa[ma] teuraM, dUrapaDi phaliyadhaNavaidhaNA dhaNariddhI, appaDihayasattI cakAuho, sabamekapae ceva paNahU~ ti / avi ya sA yAravatI maNi-rayaNa-kaNayabhavaNotrahoyakaliyA vi / hariyaMdapuri vva khaNekkadiTThaNaThThA samaM jAyA // 230 // viyaDakaDayA vi mANuNNayA vi tuMgA vi te taha pariMdA / kaDhiNakulisAhayA mahihara va hariNA khayaM NIyA // 23 // lIlAcalaMtakalakaNiramaNitulAkoDimuhalapayakamalo / so ramaNiyaNo amarIyaNo vya asaNo jAo // 232 // taM garuyagaiMda-turaMgasaMkaluddAmapakkapAikaM / kaha pecchaha chAyAkheDuyaM va NimisaMtare NaTuM ? // 233 // maNi-kaNaya-rayaNaNivahovahUyadhaNavaidhaNohasArA vi / sA maha riddhI mAiMdajAlajaNiya na NiNNaTThA / / 234 // te saMkha-cakka-sAraMga-pagga-gaya-moggarAuhavisesA / saMhammi mayaNavANa vba kaha NiratthIgayA savve ? / / 235 // pii-putta-bhAi-bhaiNI-bhajA-sayaNo vya(ya) NehapaDibaddho / pAyayapurisehiM va kaha uvekkhio DajmamANo vi? // 236 / / samarammi paurabhaDabhaMjaNakkhamaM tArisaM balaM majjha / ekapae cciya-gaheM pattamapattammi dANaM va // 237 // 1 muddisiUNa meM je / 2 tumhANaM ra je / 3 cchAiUNa guje / 4 varNa pari suu| 5 hoiUNa je| 6 ya kilesos| , sasaMbhavamA sU / 8 mama mAsAhasaM je / 9 jaMtuNo je| .. 'lAsiANamaMte sU / " sarva je / 12 girathIkayA suu|| Jain Education Integional Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 cuppnmhaapuriscriy| mIsesacittasaMtAvaNAsaNo kotthuho maNI esa / sAmaNNapattharakkhaMDavibhamo peccha kaha jaao1|| 238 // iya jANiUgamamhANamevamaMto tti vihivasapayaTTo / mottUNa soyapasaraM dijau kajje maNI dhIre ! // 239 / / tA muNiUNa ya eyaM, avahatthiUNa soyapasaraM, avalaMbiUNa hiyaeNa ucchAI, samatthiUNa matthaya, mottUNa soyaNiyaraM, gaccha dAhiNamahuraM paMDavANaM sayAsaM jAba salilANayaNaNimittaM gao halAuho NA''gacchai 'mA so tri bhAivahamaNucihissai' tti / tAva eyaM kotthuharayaNaM sAhiNNANaM tesimoppeUNa sAhiyavyA amhANa puttii| mama vayaNAo bhaNiyabameyaM jahA-jAyassAvassaM pANiNo maraNaM, adhirAo sabasaMpayAno, evamatrasANaM tumhANamamhANaM ca daMsaNaM, tA khmiydhvmmhaannmvinnycettiyN"| ti bhaNiUNa 'sigghayaraM gancha, parAhuttaNimiyacalaNapayaNikkheveNaM ca gantavya' ti bhaNie gao jraakumaaro|| ___ mAhavo vipaurapaloTamANasoNiyappavAho viyaNAvasaviyaMbhiyAunbaveyaNo taNhAsusaMtatAlu-uTThauDo siraNimiNakarajaliuDo 'Namo jiNANaM, Namo bhagavao rihaNemissa jeNa kevalaNANeNa sayalaloyA-'loyavattiNo diTThA jIvAiNA payatyA, dhaSNA te saMvAiNo kumArA jehiM sahiyamaNuSTriya ti [ ? bhaNaMto] pAuriUNa NuvaNyo / tA samuddhAio uddhaM jIviyaMtakArI pahaMjaNo / tao ghorammi kaMtArakANaNammi daramilAyacchivatto vAsasahassAvasANe NiyayAuyassa kAla muvagao kaNho ti| ___io ya baladevo vi ghetUNa saravarAo NaliNidalammi salilaM aMtoviyaMbhiuddAmahiyayAveo aNimittaiyANihariTapasaro samAgao tamuddesaM / 'pahakilAmiyattaNao pamutto' ti maNNamANo NimiUNekkaipadesammi taM jalaM siNehAuliyamANaso NisaNNo samAsaNapadese / nAva Niyacchae vayaNakamalammi NIlamacchiyAo samalliyaMtIo / dadruNa saMbhamundhUyabhayavisesavisayaM karayaleNamavaNIyaM bayaNAo koseyasicayaM / daTTaiNa ya vimukkajIyaM sahoyaraM mucchArasamilatalomaNo jivaDio dharaNIyale / samAsA(sa)siUga ya rosabasavimukkasIhaNAyamuhaliyavaNaMtarAlo daDhapayakkhevakaMpiyamahIyalo jaMghANihasamumumariyapAyavo kayabhuyapphoDaNaphuDiyapaDirayo jaMpiuM payattore re micchAhama ! bhIru !dINa ! jillajja ! jujai kimeyaM / viNivAiuM imaM mama sahoyaraM hINa ! tuI jaMtuM ? // 24 // muttummatta-pamace vAle mahilAyaNe va jo puriso / paharei NidiyAyaraNaNidio so adaTTanyo / / 241 / / jai tuha bhaDAvalevo bAhubalaM vA taNummi sAmatyaM / asthi ti tA io ehi NidiyAyAra ! Nilja ! // 242 / / iya evaM dUsahasoyapasarapakyiMbhiubbhaDAveo / tA dhAi tA Niyattai pAsammi puNo samalliyai // 243 / / AgaMtUNa ya samIvammi payalaMtavAhasalilapavvAliyANaNo vimukka'kaMdaNIsaNo vilaviuM payatto-hA mahaMkasaMvaDDhiya ! hA kaNiTTaya ! hA tihuyaNekkadhIra ! hA mahAraha ! / avi ya Asi bhaNaMto taM 'rohiNeya ! mahe vallaho si accatyaM / taM tumae saMpai kaha Nu vIreM ! vivarIyamAyariyaM? // 244 // AvaivaDio aNNo vi ujjhiuM Neya jujjai bhaDANa / kiM puNa sahoyaro vacchalo ya jeTTho piyaasriso?||245|| bAlattaNammi sarisehi kIliyaM tAI kIliyabvAiM / ettAhe pamhusiUNa Navara eko ciya pautyo / / 246 // iya NehaNibbharuppaNNasohiyaM melliu~ mamaM raNe / No jujjai bhuvaNekallavIra ! tumhANa savisesaM // 247 // tAva ya--- vigayacchAo AmelliyaMbaro viyaliyaMsupanbhAro / halaharasoeNaM piva ravI vi atyaMtaraM patto / / 248 // to ghalaeveNa bhaNiyaM-"kaNha ! kIsa aja vi NihAvasagao ?, saMjhAsamao vaTTai, Na ya uttamapurisANaM saMtrAsamae suppati / bhIsaNamaraNNameyaM, tamapaurA rayaNI, bhamanti bhImasattANi, ruMjaMti kesariNo, ghuruhuraMti sadlA, ghurukaMti vIra / je / 1 tesimappe je| kadesammi suu| 4 Nadese sU / 5 saMbhavumbhU je| 6 mahaje / . ha haMtu sa / 8 'pora ! je / 9 mama je / 1. dhiir!je| Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariTThaNemi - kaNhavAsudeva - baladevabaladevANa cariyaM / 203 guruvarAhA, pasaraMti taraccha-'cchabhallA / kiM tae Na muNiyameyaM 'paccavAyabahulA rayaNI ?", kiMNa pecchasi maM ekallayaM aNAhaM asaraNaM jaggaraM ? | kIsa iyarapuriso vva dIhaNihAhilAsI ? / kiMcAvasesA gisA, vilambiyA jeTTatArayA, samAgayA puvvasaMjhA, raviNA samaddhAsiyamuyayaselasiharaM, kIsa Na bujjhasi ?" / evaM ca bahuppayAraM siNehabahulayAe garahaMto reSNadevayANaM, Niveyayanto vaNassaINaM, uggayamao va gahagahio va uggae diNayarammi 'bhAuya ! kimihaTThieNaM 2, ehi gacchAmo' tti bhaNiUNa uppADiyaM taM mayakalevaraM valaDyaM khaMdhadese / tao asamaMjasaNimijjantajaMgho visamamahIyalakhalaMtacalaNo suSNapaNapaya nikkhevo paribbhamiuM payatto / tao tassa pAyapahAro va mAlaNivaDiyassa, UsAsao vva guruSpahArAurassa, khalo vva sAmaliyadisAmuhamaMDalo, vAho vtra mukkajaladhArAsaraNiyaro, samAgao ghaNasamao / jahiM ca haMti siliMdhAI, sihaMti kaMdalAI, kusumijjati kuDayaNiyarA, maiulijati kayaMbaniurumbA, vittharai keyatIparimalo, suvvara ciravarahiNArAvo, bittharai koilakulakalayalaravo, pasarai bhramanta bhamaraulakalaravo / avi ya kasaNaghaNajalaharolambamANamahiyalamilaMtaperaMtaM / pecchai Niyasoya-visAyakaMbalocchAiyaM va pahaM // 249 // aNavarayathoradhArANivAyapaDiruddhaloyaNAloyaM / pecchara paloTTaNiyabAhasalilapaivvAliyaM va jayaM // 250 // vosaTTakala bucchaliya bahalaparimalamilantagaMdheNaM / mucchijjai visapAyavapasUyapavaNeNa va muhuttaM / / 251 // ahiNavavirNitakaMdala siliMghapaDibaddhagaMdhavAheNa / ahiyaM pajjAlijjai vaNammi soyANalo sahasA // 252 // rellijja veyavasucchalantakallolakalusiyAhoyA / jaha tassa taNU taha jalahareNa vasuha jalabharehiM // 253 // daradaliya siliMda lucchalantaparimalamilaMta salaulaM / haliNo gurusoyANalaNibaddharda dhUmapaDalaM va // 254 // jjai rasaMtasAraMga dadduruddAmavarahiNaraveNa / ruyai vtra NIsahaM tassa soyavivasa va mahiveDhaM / / 255 // iya tassa dutthiuddAmasoyavaDDhiyavisAyapasarassa / paiMtto ghagagahirorallibhIsaNo pAuso sahasA // 256 // aNNaM ca bhesa v ghaNaghaNoralligahirasadeNaM, tajjai vvaM samubbhiNNaNavalayaMgulIe, gollara vva paryaDapavaNAdighAraNa, vAhara va "ko ko' ti koilAlAveNa / avi ya jA ghoraghaNaghaNoralligajjiyaM savvao NisAmei / tA phuMriyataralatADitADiDa vva pakkhulai puNaruttaM / / 257 // jAdhA saNa kaMdaruddAmadiSNapaDisaho / tA bhai nibbharajalapayattapUrappavAheNa / / 258 / / jA silikolAhalakayasammoho pahAr3a tayahuttaM / tA paDai NinmarAsArathoradhArANivAehi / / 259 // jA kaha va kuDakusume loladiDiM paNAmai muhuttaM / tA mucchAe va samayaM ruMbhai bhasalaulamAlAe // 260 // iya jatto ciya pasarai galaddhadhIpasarataraliyA diTThI / tatto ciya samahiyadiSNadukkhapasarA Niyattei // 261 // evaM ca katthai addhavasAmo 'kattha gacchAmi ? ke yicchAmi ?, ko vA mama saraNaM ?, ko mama parittANaM karissai ?' tti ciMtayaMto paribbhamaMto gurugayayasIyarolliyAsuM guhAsuM, dariyamaiMdarodesu kaMdaresu, vagghadhuruhurauMrAvaghoresuM NiuMjesuM, cittaryaicchikavilacittalAsuM giridarIsuM, taraccha-'cchahaladupecchenuM gummagacchetuM diTTho saMjAyadevattaNapautohiNA siddhasthe / da ya ciMtiyamaNeNa - aho ! duvvArA kaimmaparigaI, aho ! athirA riddhisamudayA, jeNa pecchaha taMtahA - vihavala - parakamANaM bala - dAmoyarANaM erisI avattha tti, tA paDibohemi eyaM / [ti] ciMtiUNa "viuruvtriyaM mahabbhahiyavibbhamAo tuMgagiriyaDAo samuttiSNaM samammi cetra bhUmibhAe bhaggaM mahAsagaDaM saMjoijjamANamekeNa puriseNa / tao daTThUNa halAuheNa bhaNiyaM-bho ! cojjaM !, suduggamAo giriyaDAo samoiNNo taM kahaM samammi caiva bhUmibhAe sayahA vihaDiyaM puNo vi saMghaDiumicchasi ?, aho ! te mohayA / deveNa bhaNiyaM jai evaM to kahaM te bhAyA aNeyaraNaMgaNesu nivvUDhasAhaso 1 araNadevayAi sU / 2SNaNayaNanizkhedo je / 3 parijjati sU / 4 6 kalakoilo kalyalo, pasa je 6 hA giriNaIhi je / 7 'bhamaraulaM su / 8 dhUma sU / 9 ruvai je / 10 baso sU / 11 koka ti je 13 ruMbhai sU / 14 nimbarA je 15 katthaha Niya sU / 16 'karasI' sU / 17 rAkha sU / 18 yacchicittalA je / 20 biubviyaM je / For Private Personal Use Only 5 pappAli sU / 12 phuDiya su / sU / 19 kammagaI Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 cauppannamahApurisacariyaM / so kahamekakaMDapahAreNa vivaNNo ?, jayA tujjha saMghaDihI tayA majjha sayaDaM ti / teo taMvayagamavagaNiUNa aNNao gao / puNo daMsio ekapaesammi ekko viyaDe silAyalammi Naligi rovayaMto siMcaMto maNuo / pecchiUNa ya puNo bhaNiyaM halaharega-aho ! te buddhI, kiM kayAi silAyaDe pomiNI jAyai ?, aha kaha vi divajoeNa jAyai tA jIvissai kahaM ? / iyamAyaNNiUNa puNo deveNa bhaNiyaM-jayA esa tujjha bhAyA jIvihI tayA mama esa / ti bhaNaMtassa aNNao go| puNo aNNammi paese diTTho davadaDthANubhUyamekaM daDDhaM mahIruhaM saliNeNaM siMcaMto garo / bhaNiyaM ca baleNadAvANalapuluTTham lassa eyassa khaNNuyassa kayA pallaunbheo bhavissai ? / deveNa bhaNiyaM-jayA esa te sahoyaro jIvissai / puNo vi aNNao gacchamANeNa divo govAladArao gosirakaroDIe purao payacchanto hariyataNaMkure / to halAuheNa bhaSiyaM-imA tuha NimaMsiyahisesA kaha jIvissai ?, jega tagaMkurukkeraM vahato kimattANayaM kheesi ?, aho ! te mUDhayA, aho ! NibiveittaNaM, aho ! te appaganbhayA, saJcayaM cetra gotro ti / tao sureNa bhaNiyaM-jayA tuha sahoyaro ti| tao tamAyaNNiuM samAgayaceyaNArUveNa suttuhieNa viya sabao pailoiUNa disAhoe, NijjhAiUNa taM mayakalevaraM, 'kimesa kesavo saccayaM ceva mao jeNesa mama saMrohaNatthaM baMdhavo ca sasiNehaM jaMpai ?' / etthAvasarammi ya pAyaDiyasiddhattharUvega bhaNiyamamareNa-"bho halAuha ! ahaM so tuha sArahI siddhatyo bhayavao ariTThaNemiNo pasAeNa cariUNa tavavisesaM devo saMjAo tti / tayA tumae bhaNiyamAsi jahA 'ahaM tumae paDivoheyavyo' taM ca sumariUNAhamihAgao / tA mahArAya ! kimevamappA tumae alikkayaM ceva AyAsio ? / jeNa puloema tumhArisaH vi sudhurisa ! soyapisAepa jai chlijti| tA paittamaMDalehiM vi agaNariMdehiM kA gaNaNA ? // 262 / / aha tumhavihA vi halIsa! kaha vi soraNa cAulijati / tA dhIra ! dhIraNihaso girAvalaMbI kahaM hohI? // 263 / / taNuyA vi taNuyacittassa jaMtuNo saMpai vva vivai vca / pariyattei viyAraM Na uNa mahallassa mahaI vi // 264 // hi[ya]yAI jAiM sokkhammi sarasapomadalakomalillAiM / tAI ca'vasANe hoti kulisakaDhiNAI dhIrANa / / 265 // . saMvariyAyArattaNasamattasambhAvaNUmio sahasA / vasaNakasavaTTae suvurisANa NibaDai bhaDanihaso // 266 // iya AvaIe sujhaMti Neya, vasaNammi jati Na visAyaM / aNNe vi suvurisA, kiM pugAi je tumha sAricchA ? // 267 / / kiMca Na gumarasi taM tayA kahatarammi tumae pucchieNa sirTa bhayavayA bAravatIDAhappabhii kaNhaviNAsAvasANaM jAva ?" / tao melliUNa matayaM samAgayasaNehayAe samAliMgiUNa siddhatthaM bhaNiyaM sIrAuheNaM-evamutrathie kimiyANi maai kAyacvaM ? / deveNa bhaNiyaM-NisRNamu, hiMsA-'liya-paradhaNa[? gahaNa]-mehuNANaM pariggahasseya / kuNasu viraI halAuha ! taha rAIbhoyaNAo ya // 268 // mumaresu samosaraNammi bhayavayA sayalamattahiyakArI / kahio jIvAdipayatthavittharattho tayA dhammo // 269 / / saMsArassa sahAvo athirA riddhI aNicayaM ceya / muNiUNa kuNasu taM jeNa honti Na puNo piyavioyA // 27 // iyasA samuNNaI erisaM ca paDaNaM halIsa ! daTTaiNa / kIrau sabArambheNa bhAsiyaM NemiNAhassa / / 271 // to halAuho NisAmiUNa taM siddhatthavayaNaM bhaNiumADhatto jahA-paDivaNaM jaM tae bhaNiyaM, imaM ca kaNharkalevaraM ki kIrau ? / taM ca NisAmiUNa siddhatthadeveNa bhaNiyaM-titthayara-cakki-haliNo pUyA-sakArAraha tti sambayA, tA kIrau imassa pUya tti / tao sakAriyaM taM kalevaraM / tAva ya NahaMgaNAo tamuddesaM samAgamo bhayavao sayAsAo eko vijAirasamaNo / daTTaNa ya taM paharisavasavisaTTapulayapaDaleNa paDivaNNA rAmeNa tassantie dikkhA / atIvaveraggANugao tavaM kaaumaadtto| tabho isamavarga je| 2 pulaikaNa je / 3 pattamelehi je / 4 sarasadalakomalAI heNa / tAI suu| 5 mayA su| 6 I.zAm / * taM vayaNaM sa / 8 kaDevaraM je / Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 205 io ya so jarAkumAropaviyambhiuddAmasoyappasaro bAijalapavvAliyANaNo keNai kAlaMtareNa saMpatto daahinnmhurN| gaMtUNa ya rAyabhavaNovasaMsisIhaddAraM bhaNio paDihAro-niveesu NaravaiNo evaM jahA 'kaNhasayAsAo o samAgao' / tti Niveie tammi 'sigdhaM pavesasu' tti bhaNiyaM / paviTTho jraatnno| rAiNA kayajahoiyasammANo Nivi- varAsaNammi / suhAsaNatyo ya pucchio jAyavANaM bala-dAmoyarANaM ca kusalapauttI / tao NigUDhAlaggasallaghaTTaNeNa viya pajariyagaruyahiyayAlayeNa aNavasyagaliyaMsusalilapenvAliyavayaNakamaleNa bhayavayA siTThabAravaIviNAsappabhiI taIsaNAvasANaM jAva sihA pautti tti| tao tamAyaNNiUNa chiNNamUlA ica mahAtaruNo baMdhuNihaNasamuppaNNagaruyasoyappasarA mucchAvasamauliyacchipattA dhasa tti dharaNiyAmma NivaDiyA paMDavA / kuMtI-madIpurassaro ya mahilAyaNo vi vilAve kAumADhatto / samappio ya jarAsueNa kotyuhamaNI / sAhiNNANaM ca taM maNiM savvehi "vi samAliMgiUNa hiyaeNaM samamaJcatyaM parideviUNa kayaM mayakiccAi karaNIyaM / atIyammi ya saMvacchare sayalasAmantANaM samatthiUNa Nivesio niyayarajje jraakumaaro| tAva ya bhayavo sayAsAo dhammaghoso NAma bahusamaNagaNaparivArio caramadeho cauNNAgI sababhAvavihaNNU mahAmuNI tattha ya naiyarIe bAhirujANammi samAgao / taM ca muNiUNA''gayaM NimgayA vaMdaNaNimittaM sayalaNariMdavaMdaparigayA paMDutaNayA / gaMtUNa ya vaMdio bhattibharoNamaMtuttimaMgehiM munnivro| muhaNisaNNANa ya sAhiuM payatto bhayavayA bhAsiyaM NayabhaMgabhaMguraM dhammaM, aNiccayA asaragayA egattaM saMsArAsArattaNaM sayalajayadviti, jahA jAyavasIhANa pancajanbhuvagamo, gayasukumAlacedviyaM ti / tao taM NisAmiUNa peramasaMvegamabhuragayA 'sarIramasAsayaM' ti kaliUNa sayalasaMsAramokkhaheDaM mokkhamaggaM sAmaNNaM paDivaNNA [? paMDavA], kuMtIpamuho ya itthiyAyaNo tti / NANAvihuttAbhiggahadhAriNo ya tavamatIvadukkaraM kAumADhattA / ahijjiyamuttatthA samaddigayakiriyAkalAvA gAmANugAmaM vihriumaaddhttaa| io ya yavaM surasariyAmalasalilapakkhAliubhayatIraM kirAyaramaNiNayaNakuvalayamAlacciyadisAmuhaM sasaharakaraphaMsasavajjhariyajAyamANahimoyayaM himavatobhayapAsaparisaMThiyaM uttarAvahaM vihariUNa, boheMto bhaviyakamalAyare, peyAsayanto sayalabhAve ThAvayanto sura-Nara-tirie suhammi magge, kuNaMto paidiNaM dhammadesaNA vivihamaNimayasilAyaDapaDibaddhaNiyambayaDaM vivihatarumukkakesarappeyaraM aNeyasatthagaNaparivuyaM samAgamao ujjetagirivaraM ti / tattha ya devehiM pAyAratiovalakkhiyaM viraiyaM samosaraNaM / NisaNNo bhayavaM / patthuyA dhammadesaNA / sAhio payatyavittharodhammo / tAva ya kahaMtaraM jANiUNa paDhamagaNahareNa varayattAhihANeNa bhaNiyaM-bhayavaM ! kiM puNa kAraNamiNaM rAyamatIe guruNehAisayassa ?, jeNa maNayaM pi anja vi Na muyai soyappasaraM, NAhilasai bhoyaNaM, NAhiNaMdai sarIrahiiM, Na ramai shiikhaasuN| to bhayavayA bhaNiyaM io ya atIyaNavamabhavammi ahamAsi pacantAhivatiNo ekkantavikkamekkarasiyassa NiyavihavohayaNidhivaiNo dhaNayAhihANassa suo dhaNaNAmo tti / tarhi caeN vijjhADaipaMthavimbhamAgayamuNicaMdasAhusayAsovaladdhasammatteNa paDivaNaM samaNattaNaM / pAliUga ya jahAvihiM NiyAuNo pariNAme samuppaNNo sohammakappammi / tattha ya uva jiuNa jahicchiovaNayapai ribhoyanibhare bhoe tao caiUNa vimalakalahoyamaNimayasihare veyaDDhe kaMcaNapurAhivaiNo viNijjiyAsesamUrassa sUravijjAharAhivaiNo cittagai ti putto samuppaNNo mhi / tattha ya NiyavijjojallaviNijjiyAsesavijAharo vijjAharAhivattaNaM kareUNa parisesiyAsesavisayamaho damavaramuNisayAsammi paDivaNNasAmaNNo kAlaM kAUNovavaNNo saMpADiyasayaliMdiyamuhammi mAhiMdakappammi / tao "vi parisuMjiUNa salaliyavilAsiNIvilasiyanvAiM avaravidehe sIhapuravarammi pavaraNariMdAhivatI saMjAo avarAiyaNAmovalakkhio ti / tattha vi ya payaMDabhuyadaMDakhaMDiyAsesapaDivakkhaM puhaimaMDalamakhaMDaM muMjiUNa, pAviUNa sAmaNNaM, jiravajasaMjamAvajjiyatavaviseso ahAuyamaNuvAliUNa samuppaNNo Ara pappAliya sU / 2 maulAviyanchi / 3 palAce sa / 4 vi aaligis| 5 Nayare vaas| 6 sthANe sNs| 7. caMdra je| 8 jamanbhuva sa / 9 paraM saM sa / 1. kariumA je| 1 payAsaMto je / 12 'ppasaraM je / 13 sarIraTThI, sa / 14 ca vinbhamA sU / 15 'NAmeNa sNsuu| 16 'paDibhoMje / 17 vi bhuMjikaNa sayaliMdiyavilA suu| 18 ' sAmanya.sU. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 cauppannamahApurisacariyaM / NaNAmammi suraloe / to vi saMpaNNasamathiMdiyamuhatthaM sokkhamaNuhaviUNa iheva bharahavAsammi hetthiNApurAhivaiNo paDihayAsesasuhaDadappamAhappassa siriseNaNarAhivaiNo samuppaNNo saMkhagottovalakkhio putto / tattha vi ya NamantasAmantamaulilAliyacalaNajuyalo samIhiyabbhahiyasaMpaNNavisayamUho parigaliyavisayakouhalo melliyarajjaphalo saMjAyasaMjamujjoyAvanjiyatityayarasuhakammo NiyayAuyakkhayammi saMjAo gimmalamaNimayakkhaMbhapaDibaddhamaNaharulloyalaMbiramuttAkalAvammi phalihamaNimayabhittisaMkantapariyaNammi pajaliyAmalamANikamaMgalapatIvammi amilANadalallasiyamaMdArakusumovayArammi saMpaNNasayalamuhasamUhammi avarAiyavimANammi suro / tao vi muramuhamaNuhaviUNa battIsasAgarovamappamANaM saMpayaM samuppaNNo mhi / tA bhI devANuppiyA ! esa rAyamatIjIvo sihapaDhamajammaMtarapabhIti mamANucaro Asi / eyametya kAraNaM ti| tA ho 'tti NAma mUlaM aNatthANaM, sAhA asuhataruNo, pallavunbheo kumatisAhAe, kusumuggamo kugaivallIe / sambaDA viyAriUNa appaNo DiyaM chidiyanyA NehapAsA, siDhiliyacco pemAbaMdho. AmelliyavvA sayaNasaMtatI, parihariyavvA rAgAIvairiNo tti / tA bho devANuppiyA ! jiNavayaNaM-kammAsavaheuNo doNi-roga-dose, duNNi asuhe-aTTa-rodde, 'dauNNi ya suhe-dhamma-mukke, doNNi ya jIvA-jIvA payatthA / tiSNi daMDA, tiNNi gAravA, tiSNi guttIo, tiNi virAhaNA. tiSNi sallANi / cauro kasAyA, cattAri vigahAo, cauro meMhanbae / tahA ya paMca kAmaguNA, paMca'tthikAyA, paMceMdiyANi, paMca kiriyAo, paMca gatIo, paMca samitIo, paMca AsavA, paMceva ya NijarAo / taha cha jjIvaNikAyA, cha ciya lesaao| satta bhayahANe, sattabheyaM dukkhaM / aTTha kammANi, aTTha mayahANANi / NavahA baMbhaguttIo / dasaviho jaidhammo / tA sayaladukkhamUlo saMsAravAso / dukkhaM jamma-jarAiyaM / Naraya-tiriovalakkhiyAo viynnaao| viyANiUNe" savvahA sughuddhiNA tahA kAyalaM jahA sAsayamuhaphalakappapAyavalaMbhabhUyammi jiNamae saMpajjai mai ti / __ evaM ca sayalasattANuggahakAriNo, patidiNaM dhammadesaNaM kuNaMtassa, divasAvasANasamayammi vimalasilAyalovavidvassa, chaTovavAsegaM aMtimajogadviti saMThiyassa NAma-gotta-veyaNIyA-''uyakammesu selesicarimasamayammi samayaM ciya khayamaigaemuM, ekeNaM ceva samaeNaM bhayavao samaNANaM paMcahi saeMhiM chattIsaehi sahiyassa sAvaNasuddhapaMcamIe cicANakkhattammi saMpaNNaM NiyANagamaNaM ti| tAva caliyAsaNohippaoyamuNie jiNassa NicANe / hariNA karakamalaMjalimilantalaliuttimaMgeNa // 272 // muccai karayalasaMvaliyadalau~DuvvellakesaraMkalAvaM / parimalamilaMtabhaisalaulamuhalamuvari kusumavAsaM // 273 // aMtoviyaMbhiuddAmabhAvaNANugayamaNaharIlAvo / vittharai sayalasurasatyapasario jayajayArAvo // 274 // saMcalai caliyaNIsesasuragaNaNNoNNaruddhapayapasaro / rahasavasuddhayahArucchalantavaccho tiyasaNAho // 275 // *saMcalai savarNavallariparimaliyakavolapattalehAlo / kayajayajayakalaravamahuramaNaharo tiyasataruNiyaNo // 276 // ucchalai pahayapaDupaDaharAvasaMvaliyakAhalAmuhalo / tiyasasahatthAhayavivihavajirAujjaNigyoso // 277 // iya AgaMtUNa visaTTabhAvabharaNibharo surAhibaI / jayaguruNo NiyavihaveNa kuNai NevANadiNamahimaM // 278 // kaha ciya?--vimukkaM maNijAlasaMvaliyasavalabaMdhaNaharaM niNataNummi kusumavAsaM / Nima(mma)jiyaM pasaraMtasurahiparimalumvellamaMdANileNa mahiyalaM, pasAmiya' laliyakarayalucchalaMtagaMdhasalileNa rayajAlaM, paiyappiyaM samaMtao DajhaMtakAlAyaruppaMkakappUradhUmavaDalaM, pahayA vimaddasaidducchalaMtapaDiravA "vivihAujavisesA, gIyaM samatANa(la)saMvalaMtaveNuvINAmaNaharaM maMgalageyaM / evaM ca suravimukkajayajayAravApUriyadisAvalayaM malaya-kAlAyarudAmalavalI-lavaMgAiNA dAruNiva heNa sakAriUNa 1 itthiNAurapurA je / 2 yasama paNa sU / 3 'yasuravimA je / 4 he sU / 5 his| 6 vunbhavo suu| . iveriNo je| 8 dauNhi s| 2 rogaddIsA je / 1. duhA je / 11 duheva suhe je / 12 mahabvayA sU / 11 samIo je / 14 cha halesAo suu| 15 "vaM tahA subudhiNA kAyavyaM suu| 16 samma vimalasilayakovasU / 17 tAva ya cali suuje| 10 uDammila suu| 19 bhamaraula suu| 2. rAhAne suu| 21 saMbaI je / 22 'gallAreM / 23 sumadAmaM suu| 2. salilI)lavAra / 25 payaMpiyaM je / 26 samucchalata je / 27 vivihaka je .. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49-50-51 ariTThaNemi - kanhavAsudeva- baladevabaladevANa cariyaM / 207 bhagavantaM 'saMpayamatthamaigae jiNavarammi paNaTTA aisaya visesappadA, vittharas kumayatamaDalapasaro, niraMdhalo salatiyaloo, aNAhA bhArahavAsabhUmi' tti bhaNiUNa dharaNiraMkholamANahAralayaM paNamiUNa vAsavAiNo suragaNA bhayavaMtaM dhuNiumAdattA jaya jaya paNamaMtasurAsura-riMdamaNimaulilA liyaMghiya ! | bhavasayasaMgaliyANeyakammamAhappaNiddalaNa ! // 279 // jaya jamma-maraNakAraNamususUraNe ! jaNiyajaNamaNAnaMda ! / saMsArADaiNivaDantatihuyaNuddharaNakayacitta ! / / 280 / / mayaNadhaNuguNummukkakusumasaraNiyarapaDihayappasara ! / vivihaNaya heusaMpAyabhaMgapaDi bhaggakumayamaya ! / / 281 / / jaya paMthapatthAribharibhuvaNambhi mUDhamaggANa ! | kAUNa dayaM sammaggadesao taM si bhaviyANa / / 282 // jaya yiyavisayapasaraMtaduddharidiyatrivakkhakayabhaMga ! | simaparIsahaNiddaliyadusahadaDhadappamAhappa ! || 283 // jaya jayasaMveNa vi hiyayammiM Nakayapaharisappasara / / Na ya kayatAlanavitthariyamaccharucchAhaduppeccha ! // 284 // jaya NANa-daMsaNAlIyakaliya kiriyAkalAvaviNNAsa ! / bhavabhamaNakAraNuddalaNaladdhasAsayasuhAvAsa ! / / 285 / / irama ! maduguNiTThavaNaNiTThara ! jiniMda ! / hojjasmha bohilAbho puNo tri tuha payapasAeNa // 286 // avi ya- bhavajalahijaluttAraNakAraNa ! sattANa duhasayatANa ! / tauNaM kuNasu vikammaya ! kammamahApaMkakhuttANa ! // 287 // durdvidiyamraNa ! "mUraNa ! ghaNakammaselagahaNANa / cauvihakasAyasosaya ! sammaM guNagAravamghatriya ! // 288 // sayalasurA-surasamma ! mayavajjiya ! jiyaparIsa hai - kasAya ! / mayaNamahAbharDabhaMjaya ! jayaguru ! jaya jayahi joIsa ! ||289|| mANummUlaNapaJcala ! rAguggapalittasaMgakayabhaMga ! / maya-moha-mAyasAsaya ! sAsayamuhamuttamaM patta ! // 290 // lohA-'himANaNAsaya ! NAsayasaMsAravAsatrAsaMga ! / jiNa ! jayadaMsiyasivapaya ! parasu gamimo sivAtaNaya ! // 299 // aNNAvAhiNI lapavAhavAheNa bhavasayAtrate / parirakkha rakkhaNakkhamataraMDa ! butamettAhe / / 292 / / iya jamme jamme caNakamalabhasalAiyantramamhANa | jayaguru ! jAejja puNo vi tumha gocANuhAveNa // 293 // 1 evaM ca mahayA vicchaDDeNaM NevtrANagamaNamahimaM kAUga, gahiUNa sesAnimittamaTThiyANi, vaMdiUNamuttimaMgeNa bhayavao bhUiM gayA NiyaNilaNAI suragaNA / io ya te paMDavA duddharadhariyAbhiggahavisesasosaviyataNuNo bhayavaMtaM daTTumicchamANA samAgayA ujjaitagiriNo cAra joyaNAvasesaM bhUmibhAyaM / jAva NevvANamahimAgayapaDiNiyattANa siddha-gaMdhavtra-vijjAharANa Nisuo NevvANagamaNasaMbaddho kahAlA / taM ca soUNa tANa niyataNuvaNaMtarAle vva saMdhukio baMdhuvirahadhUmo, pasariyA aratIjAMlAvaDAlI, vitthario raNaraMgaMgAraNiyaro, viyaMbhio bahalasoyANalo, 'Nirasthio esa amhANe kileso' tti maNNamANA saMpattA pariviyaDakaDayapaDiruddhadisivahaM tuMga siharaggalaMghiyaNahaMgaNaM tadvANasaMThiyANeyasiddhamuNigaNaM loyaNAloyamettapasamiyapAvapasaraM pasiddha siddhAyayaNaghaDiyatriyaDakUDaM siddha-gaMdhavtra- kiSNaruggIyamuhalaM surasuMdarImukamaMdArakusumovayAraM sirisataMjayagirivaraM ti | AruUNaM ca garuyaveraggasaMpaNNamANasehiM jahAvihiM paDivaNNamaNasaNaM / tao egattAbhAvaNAbhAtraNujjayANa pasaratasuhAsAyaThiyANa auSvasukajhANANalaNiddaDDasayalakasmiMdhaNANa samuppaNNaM auStrakaraNavihiNA paMcaNDa vi jANaM kevalaNANaM / tayaNaMtaraM vai saMpatA jevtrANaM ti / io so hAusAhU guruyarasaMvegamuhajjhavasAyAgayamANaso chaTTa-ma- dasama duvAlasa- 'ddhamAsa mAsA tobidANamujjamaMto guruNA'NuSNAoM ekallavihAramantravaSNo jatthatthamiyaNivAsI gAmANuragAmaM vihariDaM payatto / aNNayA ya aniyama je 13 tANa ci kuNa je 4 sUraNa sU / 5 havisAya! je 6 maMjana | suu|nnsNbN / 8 tApa yani sU / 9 mAlADhAlI je 10 raNajhaMkAraNi je / 11 na parikileso sU / 12 na patA je / Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 cumpnnmhaapuriscriy| mAsovavAsI pAraNayaNimittamekammi Nayare jugamittaNihittaloyaNapasaro goyaracariyamaigao / to taM azvanbhuyatavovisesasosiyasarIraM pi appaDihayarUvasaMpaye, malapaDalapaMkiyaM pi sumaNoharakatisaMtiyaM, asamaMjasakesulluMciuttimaMgaM piNamilAgalAyaNNAisayaM, parimaliNakucelAliddhadehAvayavaM piNamiyasohaggasamudayaM daTTaNa rUvAisayakkhittacitto samaigao purasuMdarIyaNo vammahasaraNiyarapahArAuro ya kiM kAuM payatto ?-kIe vi aNi misakasiNa-siyA-''yaMbirappahA pasariyA loyaNAvalI, kIe vi pariluliyAlayamaNoharo parAmusio kuMtalakalAvo, kIe vi pAyaDiyathorathaNayalaM saMlhasiyamuttarijaM, 'kIe vi viyaMbhamANavayaNakamaluvvelliyAo [velliyAo] bhuyalayAo, kIe vi parigaliyaNIvibaMdhapasiDhilaM saMjamiyaM kaDillaM / avi ya pasaraMti maMtharaM surahiparimalallINabhasalavalaillA / parisihabhaMtaramayaNahuyavahA dIhaNIsAsA // 294 // uNNAmiekkabhuyalayavisesasaMjamaNavAvaDakaramgo / parilolai saDhilugvellabaMdhaNo koMtaluppIlo / / 295 // sahasa ciya hotaviyaMbhamANaNibbolliyAharoTauDA / lIlAviNivesiyasavaNakuvalayA vayaNa bibboyA // 296 // NivaDanti mauliucyattatArayA'yaMgadiNNasohaggA / pariviralapamhaperantapasariyA didvivicchohA / / 297 // vaDdati aruvellantabhaMgamoTTAiyacavihurAI / appattasaMgamAlasavisesadaDhajUriyanvAiM // 298 // daMsaNapasariyasajjhasavisesaparisiDhilaNIviviSNAsaM / saMdhArijjai kerakaliyapallavaM kaha vi hu kaDillaM // 299 // peDhAlamaMDalAmUlaviyaDapAyaDiyathorathaNavaDhe / No lakkhijjai lhasiyAvarillamaimuNNa hiyayAe // 30 // iya taruNiyaNabadRtarAmamuhayaMdadaMsaNapayattA / pasarantahalahalaravA vammahameiroyasalovva(?lamulloyA) // 301 // evaM ca pacaDDhantataruNiyaNamayaNamayaraharamayalaMchaNe disidisisamAgayajuvaijaNAvUrijamANaracchAmuhe gacchamANe balaevamaharisimmi aNavekkhiUNa Niyakulakama, avahatthiUNa jAimAhappaM, paNolliUNa giriMgaruyasIlapabbhAraM, siDhiliUNa vilayAlaMkArabhUyaM lajaM, avalaMbiUNa cAvalaM, bahumanniUNeM akolauttaM, pasaMsiUNa jillajjayaM, kaliUNa dubilasiyaM, ahiNavaviyaMbhiyANurAyaparaccasayAe pemmaparAhINamuNNahiyayAe tammuhaNihitaloyaNapasarAe NavajovaNummaiyamayaNavANAe ekkAe purasuMdarIe ayaDataDovasaMThiyAe jalAyaDDhA nimittaM kalasakalaNAe NiyabAlesseya galayammi saMdAmiyA rajjU / jAva ya kUvammi pakkhivaha tAva pAsaparisaMThiyamahilAyaNeNa 'hA ! hayA si tti hayAse !' bhaNamANeNa sNbohiyaa| "eyaM ca vaiyaraM jaNaravAo viyANiUNa sIrAuho ciMtiumADhatto-"aho mahilA NAma asaMkalA gotI, adIvA kajalasihA, agosaho vAhI, apaDiyArA rakkhasI, jeNa rayaNibharA giriNai vva laMghei ubhayakUlAI, kalusIkarei sacchAyaM, pahAi ummaggagamaNeNaM, pADei NiyaDaparisaMThiyaM ti, jeNa [ya] peccha malajallolliyANaM kayasira-tuMDamuMDaNANaM amhArisANaM pikae "erisamakanjamAyaraMti / ahavA ko ettha eyANaM doso ?, mamaM ceve eso puvakayakammapariNativaso poggalANa prinnaamo| tA alaM jayarammi gAmammi vA paveseNa | ajappabhitimaraNNammi ce NivAso'NuciTThiyayo" / ti maMtiUNa Niyatto goyaracariyAo / gao tuMgiyAhihANagirivarAhiTThiyaM sajja-'jjuNa-sarala-tamAla-tAla[vilamaraNNagahaNaM ti / tatya ya surasiddhatyakayarakvAhi(vi)hANo tavaM kAumADhatto / tAva ya punaviNivAiucariyaverivaggammi rAyANo maNiUNa savaNaparaMparAo viNAsaM jAyavANaM, maraNaM kaMsAriNo, gihIyadikkhAvisesassa ya vaNaNivAso halaharassa, sabalavAhaNA iMtusujjayA / evaM ca muNiUNa siddhattho gaya-varAlaya-sIhAirUviNo viuvijaNa sAvayagaNe kayarakkhAvihANo paDijAgarai ti| 1tanimiyaloM je / 2 yamuvagao sU / 3 'katisaMtaI je / / jasullucisU / 5 'lAivNA je| kasaba-siyAiMdirA 7 paropparAmukhio kotala je / 8 kIya vi je / 9 karayaliya sU / 10 'pavaLeta je / "mayarA sU / 12 'rAkakoya je|" pavahanta sa 14. kolau je / 15 massa galae saMdANio rajjU suu| 16 evaM suu| 17 asikhalA le 18 evaMvihamako 15-20 ceya je / 21 guThila / / Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19-50-51 ariTThaNemi-kaNhavAsudeva-baladevabaladevANa cariyaM / 209 aNNammi diNammi pahUya sayaDa-kammayaraparivArio rukkhaccheyaNaNimittaM vacchidao tamuddesamAgao jatya ghalaecasAhU rAhimuhasaMThio kAussaggeNa ciTThai / tao daMsaNasamaNaMtarameva paNamio / 'dhaNNo si' ti bhaNamANo payatto samIvapAyave chettuM jAva ya bhoyaNavelA / darachiNNapAyavasma heTTao ceva chAyAsu bhottuM payatto [saha] kammayarAiNA / tammi ya avasare 'asthi piMDasuddhi' tti muNiUNa osAriUNa kAussaggaM aNAuraM pazyaNutteNa vihiNA tao 'sohaNaM hohi' tti vacchallayAgayamuhajjhavasANovagayahariNANugammamANamaggeNa kao sayalakallANayArI dhammalAho / vacchidao vi daTTaNa mugivaraM hiyayabhitaraviyaMbhiubbhaDaibhAvaNA-viNao 'dhaNNo haM' ti maNNamANo ghettUNa pavarakhaMDakhajjayavisese daaumbhujo| tAva ya kAya-tAliyANAeNa bhaviyavvayAe ya tArisIe ayaMDapatraNapaNolliyaNivaDieNaM darachiNNataruNA viNivAiyA suhajjhavasANA samayaM ceya vaNachiMdaya-balaeva-hariNA / subhabhAvaNovagayamANasA ya samuppaNNA baMbhaloyakappammi kaMtappahe vimANammi suravara ti / ao uvariM jaM bhaNiyaM tamaNNAsuM savittharakahAsumavagaMtavvaM ti / etya murA-'sura-mu(Na)racaMcarIyaparimaliyacalaNakamalehiM / bhavavaNaghaNaDahaNakarAlasihisihAbaMdhasarisehiM // 302 // jehiM bhavunbhavavisaharavisajalaNakalAvakavaliyaM bhuvaNaM / NivyAvijjai vayaNAmaorugaliyaMbubiMdahi // 303 // aiyoraduttaruddAmaNirayapAyAlamUlaNivaDantaM / uttArijai bhuvaNaM saNANahanthAvalaMbeNa // 304 // iya tehiM subvayA-'riTTanemititthaMkarehi caMcaio / saMkhevao mahattho visAhio esa harivaMso // 305 // iti mahApurisacarie titthaparariTThaNemicariyaM NArAyaNa-baladevacariehiM saha saMmattaM // 49-50-51 // :-x Jain Education depariyAlibho / 2 DaNinbharaM viyaMbhamANabhAvaNA sU / 3 suraca je / 4 v-braasiNdhucrije| 5 sammattaM sa / Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [52 baMbhayattacakkavATTicariyaM] namo muyadevayAe // udao sakammapariNaivaseNa bahuvihakilesaladdho vi / hoi mahApurisANaM pi gRNamamuhapphalavivAo // 1 // atthi iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse NirantaraM vasaMtANeyagAma-jayarA-''yaro vi mukko kalikAlakalaMkappabhiidosehiM pNcaalaahihaannojnnvo| tattha ya tiyasiMdAesakArivesamaNaviNimmiyaviNIyaNayari vca sayalaguNagaNAiNNaM kapillaM NAma NayaraM / tammi dariyArimaddaNo khattiyakulaNahayalamiyaMko pasAhiyAsesachakkhaMDabharahAhivo Sambhayato NAma ckkvttttii| __tassa ya dIhattaNeNa bArahajoyaNappamANA, vittharao Nava joyaNANi Nava mahANihiNo, taM jahA-Nesappo paMDuo piMgalao sabarayaNo mahApaumo kAlo mahAkAlI mANavao saMkho tti / eesi puNa ime NizrIyA-NesappasayAsAo gAmA-''garaNayara-doNamuha-maDaba-paTTaNa-khaMdhArANa Niveso / taha paMDuyAo mANummANapamANa-dhaNNa-bIyANa samuppattI / piMgalAhiMto puNa jA kAI purisANaM mahilANaM ca raha-turaya-karivarAdINaM AharaNavihI sA samuppajjai / sancarayaNAo puNa egidiya-paMceMdiyAINi caudasa mahArayaNANi / mahApaumAo puNa ruiravaNNasaMpaNNapavarasuyauppattI / kAlamahANihIo kAloie vivihasippaviNNAsavisese / mahAkAlAo maNi-mottiya-ruppa-suvaNNAdINa saMbhavo / mANavAo johAvaraNa-paharaNa-daMDaNII gayaNII ya saMzAyai ti / saMvamahANihIo puNa karaNaMgahArovaveyaNaTTavihI caubihakavvuppattI ya / so ya saMkhamahANihI" airuggae kAlAyarabaMdhavammi diNayare samAgaMtUNa kayadivvarUpaviseso dharaNiyalalulaMtatArahAro paNamiUNa viNNavai-ajja amugaM vihi daMsahassAmi / tti bhaNiUNa paDigae tammi to rAyA kayamajaNa-bhoyaNAvasANo supasAhiyaNiyamaMdirasthANimaMDavatalammi NisaNNo 'pecchaNayavihI paloiuM payatto / bahuvihakaraNaMgahAravicchaI sayaladiTikaliyaM jahakkama saMpADijjaMtacaubihAhiNayaM calaMtacArucArI visesayaM saMbhAvijantaviyambhiyabhAvANubhAvaM pecchiUNa kaMci velaM jahArihaM sammANeUNa visajjiyAsesasAmantaloe saMkhamahANihI vi gao NiyayaNivesaM / rAyA vi kaiyavahuparivArio uvahasiyasurasuMdarIyaNaguNa-sohamaMteuramuvagao / kaMci velaM paMDiyagoTThIviNoeNa gameUNa rAyA paviTTho NiyayAvAsabhavaNaM / Nisanno pavarapallaMke / tAva ya- . NiyajaraDhakiraNapasaraMtatAvasaMtAviu vva sayarAhaM / avaramahovahisalilammi manjiGa visai diNaNAho // 2 // aha aNivAriyapasarantatimirapanbhArabhariyamahivivarA / paisarai aMjaNagiridhUlivinbhamA jAmiNI sahasA // 3 // evaM ca tamAladalasAmalammi pasarie timirapaisare paNaTThAloe atthamuvagae bva jiyaloe appANaM pi karayalaparAmusaNa muNijjai / tAca ya jAyA ya samubhijaMtacaMdimAdarapaNolliyatamohA / sasaharaganbhaTThiyajaNiyapaMDuvayaNa ca punvadisA // 4 // uggao ya vimaladappaNo bva disAvilayANaM sayalaloyaNANaMdo caMdo / tao pavaDDhie caMdimAloe samuppaNNo vva jiyloo| UsasiyaM gayaNamaMDaleNaM / tayaNaMtaraM ca ke vAvArA vaTTi payattA ? gurubhattipaNAmiyapa~varasirakaraMjalimilaMtabhAlayalaM / paNamijjai jiNavaracalaNakamalamiha bhabaloeNaM / / 5 / / sAhUhi diyasasaMjaNiyaviharaNuppAiyAiyArehiM / aNavarayaM ca paDikkamaNa-giMdaNAdINi kIranti // 6 // tayaNaMtaraparivaDhiyasajjhAyajjhANavAvaDo appA / saMThAi sadakkhakkhaviyadukkhalakkho khamarisINa // 7 // iya avamaNNiyasaMsAradukkha-sokkhANa muNigaNidANa / saMjaNiyAyalasivasokkhalaMbhagaruyAhilAsANa // 8 // 1 'namo suyadevayAe' iti sUpustake nAsti / 2 Nava NihiNo suu| 3I rAyaNII ya suu| 4 'katuppattI je / 5 hI paidiNaM bhairu je / 6 Na divya sU / . 'rUyavi je / 8 pecchaNavihiM je / 9 ravittharaM sa je / 10 'sAmaMtajiyaloe je / 11 vayapahu~' suu| 12 pavisai / 13 payare sU / 14 "pavaratarakaM je / 15 pariyaTTiya je / / Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhavattajakvaSTicariyaM / 211 aNNe uNa ghaNaghaNasAra-ghusiNa-mayaNAhi-agarapaMkillA / visayamuhAsAleseNa vippaladdhA kilammanti // 9 // kaha ciya?viccholijjau bahalaMsusalilakalusIkayAmalakavolaM / vayaNaM NijjiyavosaTTasarasadalakamalasohamgaM // 10 // saMjamasu vimalamaNikusumadAmasaMvaliyaraMgataralillaM / pariluliyaviralalambAlayAlayaM teNuidhammellaM // 11 // suhiNakaNAsArakilaMtakamaladalaganbhavinbhamaM suyaNu ! / dIharasAsA AyAsadhUsaraM vahasi aharadalaM // 12 // evaM sasaMkamaNikuMbhavinbhamaM sarasacaMdaNajalollaM / muNNaiyavimalahorovahoyamaha kIsa thaNavaDhaM ? // 13 // iya kiM suMdari ! kuviyA si ?, sAha maha kovakAraNaM pasiya / de! kuNasu kaha vi maha ramaNalAlasaM suyaNu ! attANaM // 14 // rAyA vi kayavivihakIlAviNoyaviNNAso pamutto / tAva ya suyaNariddhidasaNuppaNNamaccharakhalayaNahiyayaM va phuTa pahAbhAlaM, pahAyA rayaNI, ghaDiyAI cakAyamihuNAI / paDhiyaM baMdiNA paihu ! dhuyakamaladaloho mayaraMdAmoyavAsiyadiyaMto / laMghiyamalayavaNanto vittharai pahAyasuhapavaNo // 15 // aiyaM NisAmiUNa paDibuddho raayaa| kayaM gosakaraNIyaM / NivattiyasayalarAyakajjassa bhuttusarasamayammi puNo pAradA paTTavihI / evaM cANeNa vihimA gacchanti diyahA / aNNayA ya saMkhaNihiNA viNataM nahA-garAhiva ! ajja mahuyarIgIyaNAmaM paTTavihi dasaissAmi tti / rAiNA bhaNiyaM-evaM bhavau ti / tao avaraNDasamaye pAradA NavihI / satya imaM gIyayaMpaMvaNudhuyakisalaiyA bhasalaM gomAliyA paNollai va / pADalaparimaliyaMgau, mA hu mamaM saMpayaM samArUhasu // 16 // ullasaMtakusu-mohaparAyaparattayaM, lakkhiUNa NavamAliyapANapasattayaM / garahai vca kalakaNirapaNAmiyacAvayaM, sijiehiM NiyamahuyariyA bhamaraMdhuyagAyayaM (1) // 17 // etyAvasarammi ya olaggAkaeNa ekA dAsaceDI uppADe dhAUNa kusumakaraMDayAo iMsa-miya-mayUra-sArasa-koilakulasvayaviNNAsapariyappiyaM sayalakusumasAmiddhasamiddhaM harimullasaMtaparimalaM sirivambhadatsarAiNo siyakusumadAmagaMDaM uvahavei / tI auvvavicchittiNimmaviyaM taM koUhaleNa kusumadAmagaMDaM paloemANassa imaM ca mahuyarIgIyamAyaNNamANassa samuppaNNo maNammi viyappo-aNNayA vi mae evaMvihasaMgIovalakkhiyA NADayavihI divauccA, aiyaM ca "siridAmakusumagaMDaM ti / evaM ca pariciMtayaMteNa sohammamurakappe paumagumme vimANe suravilAsiNIkalijamANaNADayavihI dihaa| mumario attaNo punvabhavo / tao mucchAvasamaulamANaloyaNo mukumAracaNaNIsahavevirasarIro takkhaNaM ceva dharAyalammi NivaDio ti| tA pulaeuM NiccalasarIramAlekkhalihiyasAricchaM / sahasA savvatto ceya pariyaNo saMbhamaviolo // 18 // hA hA ! kimayaMDaviyaMbhamANe'ceyaNNakAraNamiyANi ? / malayarasa-sisiraghaNasAramarahiNA NIraNivaheNa // 19 // parisippai karakayacaDulacAmaruppaNNAmiusamIreNa / paDivAijjai puNaruttapottasaMpAyajaNieNa // 20 // iya garavaisammoheNa vAulo jAva pariyaNo hoi / aMteuraM samaMtA tA tattha lahuM samallINaM // 21 // soyAuliyahiyayaM ca hAhAraSasaddabahiriyadiyantaM ura-sira-poTTapiTTaNAdIhiM akaMdiuM payattaM / to visaNNesuM amacAhiDiesu sevaesuM, kiMkAyacamUDhesuM sAmantaloemuM, aNavarayasarasacaMdaNajaladAliMgaNeNa cirassa sisirAliMgaNeNa ya satyo jaao| samAgayA ceynnaa| sarUvaoya viNimmiyAsaNAbaMdhaNadharaNiyalaNihittekakarajaNiyaMgahAro bIyapANipalhatthiyavayaNakamalo, saliluttAriyakaluyAlao va parivevamANo, puNo jogi va kayaNiccalAvayavaNiveso jAhe kiM pi jhAiuM payatto tAhe sANuNayaM pariyaNeNa bhaNiyaM-Naravara ! ki kAraNamevaM appANayamAyAsijjai ? / tao bambhayattaNarAhiveNa mumariyapubabhavabhAivaiyareNa tayaNNesaNakajarahassaM govamANeNa saMlattaM-evameva pittodaeNa maha sammoho jaao| puNo puSotaM 'kaha ciyaH iti sapustake nAsti / 2 'yataraMga sUje / 3 taNuga je ! 4 'hArovihoya s| 5 bhu| suu| 6 evaM suu|| gosmgkrs| 8 pavaNudaya je / 9 gomAlaI paNolai suu| 10 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / "khyaya s| 12 'masamidasa je / 13 evaM s| 14 siyakusumadAmagaMDaM ti je / 15 'gaveyalakA s| 16 saMjAya je / 17 'kddyaalmoje| Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 cauppannamahApurisacariyaM / ceya sumaramANassa mucchAo samAgacchaMti / tao visajjiemu samattasomaMtAiloemuM, viralIhUesu pADuesaM, allINo cintAjalaNihiM-kahaM punvabhavasahoyareNa saha dasaNaM hohi ? tti, so vi bahuyayaratavacaraNataNuIkayakammapasaro sudevatte mumANusatte vA bhavissai, tahiM pi jai iha bhArahavAse saMbhavo tA jai pAyAlaMbaNovAraNa taIsaNaM bhaveja / tti ciMtiUNa bhaNio NiyahiyayaNibiseso varadhaNU NAma mahAmacco jahA-laMbeUNa ime tiNi silogaddhe ghosAvesu Nayaramma tiya-caukka-caccaresuM-jo eesi siloyANaM cautthaM pAyayaM pUrei tassa rAyA NiyayaraMjaddhaM dei tti / evaM ca patidiNaM parattamAghosaNaM / laMbio bahumu paesesu paayo| __etthAvasarammi.. citto NAma aNagAramaharisI gAmANugAma viharamANo samAgao kaMpillapuracaraM / saMpatto maNoramaM NAma ujjANaM / tattha ya ekammi vivitte paese ahAphAsuyammi bhUmimAe ThaviUNa pattAiyamuvagaraNaM parisaMThio kAussaggeNa paDimAe / jAva dhammajjhANovago ciTThai tAva ya ujjANavAlo giyakammavAvaDamaNo paDhiumAdatto laMbiyapAyayasiloyaddhANi dAsA dasaNNae Asi, miyA kAliMjare Nage / iMsA mayaGgatIrAe, caMDAlA kAsabhUmie / / 22 // devA ye devaloyammi amhe Asi mhiddddhiyaa| to aNavarayamAyaNNamANassa maharisiNo bahuppayAraM viyappaM kuNamAgassa sacittasaMvittIe sumario punvbhvviyro| mumaraNANaMtaraM ca mucchAvasaNimIliyacchijuyalo pavaNudhuyabAlakayalIdalamiva vevirAvayavo jhatti mahIyalammi nnivddio| tayAvatthaM ca paloiUNa ujjANavAlo sasaMbhamunbhUyabhattiNibbharayAe payaikaruNayAe ya samAgaMtUNaM NiyayaMmuyasamIraNAsAsiyaM kAUNa dharaNiyalamilaMtuttimaMgo paNamiUNa bhaNai-bhayavaM ! kiM tavacaraNavisesaNIsahattaNo kiM vA pahaparissameNaM NivaDiyA tumhe ?, kiM vA jo amha NaravaiNo vAhiviyAro so tumhANa vi?| tao samAsasthacitteNa mugiNA bhaNiyaM-ko tumha NarAhivassa rAhI? / bhaNiyaM ca teNa-bhayavaM ! so vi khaNakhaNaviyambhantamucchApayaMpamANavarataNU Na gaNei paNaiNIjaMpiyAI, Na baMdhusaMdhAraNAe muha, Na muhisamAgameNaM pi, Na guruyaNavayaNeNovasamo, Na malayasalilaseeNa samassAso, Na piyakalattAlAvaNAvagamo, kevalaM cauddisiM suNNataralatArayaM paloei, imaM ca puNa etya cojaM jaM tAliyaMTasisirANileNAvi mucchamAvahai, sarasacaMdaNajaleNAvi pariyappae, khaNaM khaNaM ca soyajalaNajAlAkarAliyamiva taNukaMpehi attANayaM vihuNei / * imaM ca NisAmiUNa muNiNA bhaNiyaM-devANuppiyA! kiM NimitraM puNa tumaM ee tiSNi siloyaddhe puNo puNo padasi ?, kimetya ki pi kAraNamasthi, kiMvA patthi ?tti| tao eya" suNiUNa paharisavisaTuMtavayaNakamaleNa bhaNiyameeNa-bhayavaM! esa rAiNA pAyaolaMvio, jo eyassa cautyamaddhaM pUrei tassa rAyA Niyayarajassa addhaM paNAmei, tA bhayavaM ! tumha calaiNakamalANuhAvao mamaM pi lacchisamAliMgaNamuhaM saMpanjau ti, kAUNa pasAyaM pUraha pAyayaM ti / muNivareNa bhaNiyaM-"garteNa devANuppiyA ! imaM bhaNamu - imA Ne chaTTiyA jAtI, aNNamaNNeNa jA viNA" // 23 // tao so eyaM lihiUNa pattayammi paphullavayaNapaMkao gao patthivatthANi / rAyA vi paidiNaM ApAyayAlaMbaNadiNAo sayaladivasaM "ceva pavarapaMDiyasahAsu saMThio aNeyasatthatyamuNiyaparamatthakaiyaNeNa samaM kavvAlAvaviNoeNa ciTai / tao laddhAvasareNa ya 'amhANaM pi kavvaM suvbau' tti bhaNiUNa Nihuo saMThio / laddhAeso ya paDhiuM payatto "imA Ne chaTThiyA jAI, aNNamaNNehiM jA vinnaa"| to samAyaNNamANo "ceva NaravaI mucchApayaMpataraliyataNuvihAo NimilaMtaloyaNo maulAviyatrayaNakamalo puNo vi gharaNIyalammi NivaDio / tao khuhiyA sahA, ucchalio halahalArAvo / rosAruNiyaloyaNehi ya rAyapurisehi 'eyassa sAmantaloM suu| 2 rajvassa adaM je| 3 su sapAyao je / 4 varammi je / 5 "ssaggassa suu| 6 vije / 7 / 'viseso so suu| 8 tao satthaM sU / dhusAhAraNAe suu| 1. caMdaNeNAvi suu|" evaM s| 12 calaNANuhA sU / 13 gatuM suu| 15-15 ceya je / Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakkavaTTicariyaM / 213 esa vayaNAsaNiNA mohamaigao Naravai' tti bhaNamANehiM puNo puNo kara calaNacaveDAcamaDhaNAtIhiM daDhaM tADio bhaNiumADhatto-Na khalu mama kavakaraNammi anvagamo, kiMtu mama durAsApisAiyAkUDamaMto va lohabhuyaMgamakaraMDau risiNA mama diSNo pADhaviseso / tAtraya sisirANilajaladdApaoeNa samAsattho rAyA / NivArio payapahArAtINa ujjANavAlo, bhaNio ya-krimeyaM tumae kayaM siloyaddhamaNeNa vA keNai ? / bhaNiyaM ca teNa - patthiva ! Na mae karya, risiNA me paNAmiyaM / roiNA bhaNiyaM kahiM kahiM so muNivaro ? | iyareNa bhaNiyaM-maNoramujjANe / tao rauiNA mauDa viNA kaDaya-keUrAlaMkArAiyaM diSNaM pAriosiyamujjANavAlassa / dAUNa payaTTo NiyavihavasamudaeNa sAhugo samIvaM / kahaM ? - sarahasa milatasAmaMtapottabahalupphusantabAhajalo / varavAravilayakarakaliyacAru camaruddhayakalAvo // 24 // cAruyakariNisamArUDhamaNaharaMteurAhariyapAso / pAsaparidviyagaMDayalagaliyamayagalamilaMta bhamaraulo / / 25 // parimaMdamaMjumaMjIraghosasaMgaliyasaMdaNasamUho / calacamarakayANaNasohatarala toraviyaha yathaTTo / / 26 / / pAikkacalaNacappaNatrisaMkhaluccha liyabahalahalabolo / varabaMdisaddasuvvaMtacakki guNagaNakayAsaMso // 27 // iyarAo NIharai balabharudda liyakuvalayaddhaMto / sisiro vva verikamalAyarANa bharahAhivo sahasA // 28 // atriya ubbhaDapuMDarIyaparipaMDuraphuDaDiMDIrapiMDao, dariyaturaMgatraggiruvvelliyagahirataraMgacaMDao / gurukarimarapaharapakkho hiyaNaravaradacchamacchao, kayakallola bahalabalajalabharapUriyadharaNikacchao // 29 // baMdiNajayakallolao, velAulae vva sAhumUlayammi / alliyai bharahaNAhao, rayaNAyarao vva rayaNaerhi juttao // 30 // pattoya saparioso sAhusamIcammi / maNimauDaNihasaMmaisiNiyapAya paMkaraNa paNamio / paNAmuhio ya thuNiumAdattojaya vicchaDDiya saMsAravAsavAsaMgakAraNANanta ! | jaya sayalabaMdhunehohaNiyalaNiddAraNasamattha ! // 31 // jaya duddharadhariyatavovihANakayataNuyakammamalapaDala ! | garuyAbhiggahadhAraNakisIkayANaMgasaMgugga ! // 32 // duvvArakasAyakilissamANabhavtrANa kayaparittANa ! / hiyayapasarantajhANaggidaDDhavisayAsavAbaMdha ! / / 33 / iya pupphavatIpaNa maNaharaMteureNa pariyario / paNao NamantasAmantamaulimAlaM mahINAho // 34 // puNo puNo bahubhatrasaMbhUyasaMbhariyasiNehapasaro chiSNamuttAvalIgalaM tamuttAhalavinbhamAI muyanto dUsahapiyatrioyajaiNiArt and bahalaMsusalilAI paruSNo NarAhivo / tao devIhiM saMlattaM NaraNAha ! kimeyamakayaputraM tumhANa vavasiyaM ? / o saMvariyabAhapasareNa bhaNiyaM rAiNA-devIo ! esa me bhAyA hoi| tAhiM bhaNiyaM kahaM ciya ? | patthiveNa bhaNiyaMesa caiva bhayavaM tumhANa sAhaissai / tao NamantakaNNakuvalayarayAruNiyacalaNajuyaM paNamiUNa devIhiM pucchio sAhUbhayavaM ! jahaTThiyaM sIsau amhANaM ti / tao sajalajalahararavANuyAriNIe bhArahIe bhaNiumADhatto sAhU-saMsArammi vi kAraNamaNNesiyavvaM, jeNa suvvau, bahujAi-jarA-jammaNa-maraNuvvattaNaparaMparAkalie / bahuvihavihaDaNa saMghaDaNajaNiyapiyavirahasaMjoe // 35 // sura-maNuya- tiriya-NArayasakammapariNAmajaNiyajammammi / rAya- trirAyaMtarasaMpaDantasuha- duhavisesammi // 36 // piya-maya-bhAya bhaiNI-bhajjAmAyaNDiyAe NaDiehiM / bahuso perihiMDaM tehiM tammiyaM jaMtuhariNeMhiM // 37 // iya bahuso saMsArammi viyaramANANa kammavasayANa / suhi sattu - mitta- puttattaNAI jIvANa jAyanti // 38 // aNNaM ca bhUya-bhavissamANaghaNapANiduhubbhaDaNibiDabhutraNae, payaNuku saggalagga jalabiMducalovamammi jIvie / kutriyakathaMtaviyaDamuhakaMdarakavaliyajaMtuNivahae, bahuyaravAhitrivihasaMjoyatriNAsiyasuhasamUhae / / 39 / / 1 rAhiveNa bhaje / 2 garavaNA je / 3 masiNikayapAya je / 4 gatuMgagga ! sU / 5 jaNayAI je / 6 kahi je / je / 8 'mAi bhAi' je / 9 pariyahaMtehi sU / For Private Personal Use Only 7 tumha sA Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 cuppnnmhaapuriscriy| jo dIsai mosaggae, diNAvasANammi Neya so puNo vi / acchau tAva posao, vicittacario hu esa jiyalovo // 4 // ___tA erisammi asAre saMsAravAse Na dullahA pii-maai-pettaaisNbNdhaa| jahA ya esa me baMbhayattarAyA sahoyaro saMjAmI tahA sAhippamANaM NisAmeha___ atthi iheva jaMbuddIve dIve sudaMsaNo NAma jnnvo| tattha mahumaINiNNayAtIrammi siridaho NAma gaamo| tatya saMDillAyaNo NAma baMbhaNo / tassa jasamatI NAma dAsI / sA ya tassa icchANuvattiNI viNIyA ya / to teNa viNIyattaNajaNiyaguNagaNANurAyakkhittahiyaeNa sacceya bhAriyA krayA, ahavA-- esa ciya pemmagatI aNavekkhiyadosa-guNaviyArammi / NiyaDammi lahuM laggati valli bva viyaMbhiyappasarA // 41 // evaM ca vaccaMti diyahA / jAyA ya tIse amhe duve vi jamalattaNeNa / aikantA bAlabhAvaM, jolaNaM smnnupttaa| tao amhehiM so saMDillAyaNo viNayavittiM kuNamANehiM tosio bhaNati jahA-NiphaNNesuM sAlippamuhesu dhaNNavisesesaM tumha jaNaNIe matthayadhovaNeNa mokkhaNaM karissAmi, tumhANa vi sukalattasaMjoyaNaM ti / tao teNa amhe visayamuhAsApaDibaMdheNa NaDijamANA Na gaNemu ratiM Na diNaM, Na sIyaM Na uNhaM, Na muhaM Na dukkha, Na chuhA Na pivAsA, Na baddalaM, Na parissamo malapaDalapaMkaMkiyataNuNo udhuMdhulaNibadbuddhasiroruhA kaDhiNattaNaphuDiyakharapharusakara-caraNA savvAyareNa kamma kAumADhattA / tattha bhuMjAmo, tattha ya vsaamo| ___ aNNayA ya sarayasamayammi dUNNamantajalaharaMdhAriyadisaM viyaDataDicchaDADovuttasthapaMthiyaM bhaNavarayaNibharAsArayoradhArANiruddhaloyaNAloyaM 'disividisisuracAvakhaMDamaMDiyaNaiMgaNaM brahupayabhasarijamANaNiNayaM pravattaM baddalaM, jeNa khaDDolao vijalaNihI, vaholiyA vi mahANadI, NiyaDaM pi dUraMtariya, appANayaM pi parAyacaM lakkhijjai / tao amhe duddharajaladhArAdhoraNIsAbuddhayasarIrA pahammamANA baddaleNa gurucikhallakhaliyagamaNAmaggA chettAsaNNaparisaMThiyaM nnggohmhaatruyrmlliinnaa| NisaNNA tassa mUlammi do vi jnnaa| to amhANa jiyalou vva atyamaigao sahassakiraNo, kammapariNainca pasariyA saMzA, khalamuhamaMDalaM va aMdhAriyaM NahayalaM, kAlaratti va paviyaMbhiyA timirapatyArI / tasya ya NihAvasamaulamANaloyaNA paloiuM pycaa| to tabihabhaviyavyayANioeNaM bar3akoDarAo NiggaMtUNa Dako iM bhuyaMgameNa / so vi maNNehamUDhamANaso ubalambhaNimittaM io tao pakkhittakarayalo khaio tennevaahinnaa| tao amhe kiMkAyabavimuhiyA duddharavisapasarantavisapasarAyattataNuNo AveyavellantathorIkayajIhAvihAyA maulamANaloyaNA vayaNantareNIsarantalAlAvilA paNaTTaceyaNA saMjAyA jagaNIe va NivaDiyA mahiyalucchaMge, vimukkA jIvieNaM ti| NiyavisamakammakantAragahaNapaDio kuraMgapoo ca / ko kaiviyakAlakesarikamAgao cukae jaMtU ? // 42 // suha-dukkhapariNaIvasavisesasaMpAyaNekarasiyANa / kammANa palAyai ko va attaNo sNviddhttaannN?||43|| jaM jatva jeNa jaiyA pAveyavyaM muhaM va dukkhaM vA / karahaM va rajjugahiyaM balA tahiM gati kammAI // 44 // iya eva amha NiyakammapariNatIvasaviyambhie maraNe / NiyayabhaviyavvayAe asamajiyakusalakammANa // 45 // evaM ca NiyayAuyAvasANe kAlaM kAUNa samuppaNNA kAliMjarAhihANe Nagavare maitIe [ganmammi z2amalattaNeNaM, jAyA ya jahakameNa / aha tabihatiriyattaNajAimmi vi jaNiyaloyaNANaMdaM acantamaNaharaM jovaNaM amha saMjAyaM / tao jaNaNIe samayaM viyaDagiriNiguMjoyaresu jaicchaMdalIlaM hirAmo / tao aNNammi "diNe vettamatINatIe taNhuNhaparissamAyAsiyasarIrA savvao ya taralatArayaM paloemANA samoiNNA jalaM pAuM / pIyANantaraM ca samuttaraMtANaM pariNibiDakuDaMgaMtariyataNuNA pubaverieNeva caMDakoyaMDAyaDDhiummukkekabANeNaM samayaM ceva mammapaesammi pahA luddhaeNaM / to daDhappahArattaNao vayaNaviNintaruhirappavAhA kharaviyaNAvasavevantataNuNo virasamAraDiUNa NivaDiyA mahIe / tao mucchAiyamahAkilesamaNuhavantA vimukkA jIvieNaM ti| 1 puttAiNo saMje / 2 tIe je / 3 tumhANa je / gaNema je / 5 disidisi s| 6 tassa pAyamUlammi sa / 7 tAba ya amhANa je / 8 gahatarAlaM je / 9 'mANamaggAloyaNA je / 10 paloviuM sU / 11 ranoharaMtakulAlA je / 12 kuiya je / 13 mRgyAH / 11 yacchaMda sU / 15 diyahe je / / 16 'yamuktaka sU / Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakkavaTTicariyaM / 215 aTTavasadRttaNao mayA samANA vivihaphala-kusumasuhae mayaMgatIraddahovakaMThe samuppaNNA ekAe haMsIe jamalattaNa ganmammi / jAyA ya jahANukkameNa, saMpattA jovvaNaM / tao tammi ceva mahadahe kIlamANANa janti amha diyhaa| aNNayA ya tahAvihabhaviyavvayANioeNa pAvakammayAriNA sAuNieNa ekAe ciya pAsiyAe jjha tti 'do vi geNhiUNa karayalavalaNuvveliyakaMdharApaoeNa viNivAiyA samANA samuppaNNA kAsigAvisae vArANasIe NayarIe mahAdhaNasamiddhassa sayalapANAhivaiNo bhUyadiNNaNAmassa aNahiyAe mAyaMgapariNIe gambhammi jamalasuyattaNeNa / jAyA ya kAlakkameNa / kayAI NAmAI-majjha citto, bambhayattassa saMbhUo tti / majjaga-bhoyaNAIhi parivaDDhamANA jAyA atttthvrisaa| tastha puravarIe amiyavAhaNo NAma raayaa| teNa ya pahANAvarAhasaMbhAvio sacco NAma purohio saMjAyativyakoveNa ya divasAvasANe pacchaNNavajjhattAe samappiI amha piuNo bhUyadiNNassa / tao saMvutte bahalaMdhayAre suyasiNeheNa bhaNio amha piuNA-jai maha ee vAle geyAisayalakalAkalAvapArae kuNasi to pacchaNNabhUmiheraparisaMThiyaM parirakkhemi ahayaM, aNNahA Natthi te jIviyaM ti / purohieNAvi jIviyatthiNA taheva paDivaNaM / tao samappiyA amhe / payatto sikkhaveuM / tao amhANa jaNaNI goraveNa pahANa-bhoyaNa-calaNasoyaNAiyaM tassa sarIratthiI nibattei / vaccaMtesu ya kaivayadivasesu balavattayAe iMdiyANaM, dunnivArayAe mayarakeuNo, AsaNNayAe pemmasamudayassa, caDulayAe mahilAsahAvANaM, tasseya saMpalaggA / evaM ca amha jehANugayamANaseNa jANamANeNAvi tAva Na kiMci jaMpiyaM jAva amhe sayalakalAkalAvapAragA saMjAya tti| tao pacchA mAriuM vavasio mama(amha) piyaa| tao amhe hi 'uvajjhAo' tti kAuMNAsAvio saMto pacchA 'hatthiNAure Nayare saNaMkumArassa cakkavaTTiNo amaJcattamuvago / amhe uNa rUpa-jovvaNa-lAyaNNAisayaguNasaMjuyA vArANasIe ceva tiya-caukka-caccaresuM vijiyakiNNaramihuNamahurageyajhuNiNA sayalaM puraloyaM visesao mahilAyaNaM gorIdiNNakaNNahariNaM va vasamANemAgA jahicchaM vilasAmo / to puracAuvvejehiM rAyANaM viSNaviya nivArio amha NeyarIpaveso / aNNayA komuimahUsabammi suhasayalajaNavayANaMdamuMdaraM raiyaruiraNevacchaM bahupecchaNayaM pecchAmu jAva NiyayaM saMkohallaM tAva ya kolhuyANaM va aNNakolhuyarasiyaM maMjiUNa vayaNaM viNiggayaM geyaM / to pacchAiyataNuNo ekapaesammi gAiuM payattA / gIyA ya imA gAhA jo jammi ceva jAyammi hoi NiyakammapariNaivaseNa / so ramaI tarhi ciya teNa abhayadANaM pasaMsati // 46 // tao tamAyaSNiUNa suisuhayageyaM samaMtao parivAriyA pecchayajaNeNaM kaDDhiUNa varillAiM paloiyA paJcabhiNNAyA y| tao ' iNa haNa iNa' tti bhaNamANehiM nnicchuuddhaanneyriio| tao "jai kaha vi rAyA jANihI "to NissaMsayaM 'matIyaANA laMdhiya' tti kailiUNa pANAvahAraM karissaI" ti tao palANA amhe / gaMtUNaM ca joyaNamettabhUbhAgaM guruNinveyamANasA kayamaraNavavasAyA girivaramegaM smaaruuddhaa| tatya ya vimalasilAyalaNiviTTho sayalasumuNiguNagaNAlaMkio utrasamANuhAvAgayahariNaulasevijamANacalaNasamIvo sura-siddha-vijAhara'cciyacalaNajuyalo dhammamAisamANo diTTho sAhU / kahaM ? jahA pANiNo aNimgahiyakAma-koha-lohAiNo visaMkhalapayattapaMciMdiyappasarA sadAisayalavisayavAsaMgasaMgayA amuhakammamanjiNanti, jaha ya samajjiyAsuhakammuNo durutaraNarayaNivaDiyA kara-caraNa-kaNNa-NAsAvakattaNa-taNuccheyaNa-bheyaNAiyAo viyaNAo aNuhavaMti, jaha ya tiriyataNammi DahaNaM-uMkaNa-phAlaNa-vAhaNAiyaM dukkhamaNuhavaMti, jaha ya kayamukayakammugo. samuppaNNA suragaNesuM samIhiyamettasaMpattasayaliMdiyasuhappasaraM pavaramurasuMdarIjaNiyamaNahararaisuhavisesaM sokkhamaNuhavanti, jaha ya NiviyadudRDhakammaTTiipamukka 1 dohi vi suu| 2 vANArasIe je / 3 saMvatte sU / 4 kalApArae sU / 5 harasaMThiyaM je / 6 kalApAragA je / 7 'cattaNamu je / 8 vANArasIe je / 5 NayarIe pNsuu| 10 sakouhalaM je / 11 gAiyaM je / 12 purIo je / 13 tao sU / 14 kaliu je| Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 cauppannamahApurisacariyaM / kemmakalaMkakA jAi-jarA-maraNasoyappasararahiyaM sitramayala mairuyamakkhayaM mokkhaM pArzveti / tattha ya gayANaM Na pahavaMti jamma- jarA maraNAiNo utraddavA, gaNNahA pANiNo suhaM ti / evaM ca dhammasantaM sAhuM daTaThUNa saMjAyAmalaveraggA paDibuddhA amhe / avagao ya bhagatrayA paNIo dhammo / tao vi sAhusiddhAo sumariUNa advapatrayaNamAyAo, uvahAriUNa pantrayAsaNNaNivesAo rayaharaNa-paDiggahAiyaM [? pavvaiyA ] | tao cha- ma duvAlasamAsa-'ddhamAsakhamaNAiyaM tavovisesaM kuNamANA gAmANugAmaM vihariumAdattA / siTThI ya sAhUhiM jagiyANukaMperhi chajjIvakAyarakkhaNAio samAyAro / viharamANA ya saMpattA hatthiNAuraM NayaraM / ThiyA jiSNujjANammi / aNNA mausakhavaNAvasANe pAraNayaNimittaM saMbhUo paviTTho NayaraM ti / ujjhiyadhammiyamaNNesamANo gehANugehUM pasthio / diTTho ya niyayagehAo NiggaeNa gAmaMtaraM gaMtukAmeNa rAiNo purohieNa / 'amaMgalaM' ti kaliUNa darda kasappahAreNa tADio / tao tavasosiyattaNao sattassa, chuhAkilAmiyattaNao sarIrayassa, sIha ( da ) taNao jaMghiyANaM, damANasarI satti dharaNIyale NivaDio / tautra ya 'hA ha' tti bhaNamANo milio tahiM jaNavao / 'aho kaha peccha khalIkao mahAtavassI?, ahavA jai eyassa tavasAmatthaM hontaM tA eso purohio takkhaNaM ceya viNAsaM pAuNato / Niratthao eyassa dukkarataivaparikileso' tti / tao paDavAeNa va tANa vayaNeNa saMpattaveyaNo kuvio purohiyassuvariM / kokarAlijnamANadupecchaccheNa ya vimukkA taNNihaNaNaNimittaM teulesA / so Na dIsai ci, 'Nagare DajjhamANe so vi jjhissai' tti pariyAliyaM NayaraM / bahaladhUmapaDalae Niruddho jaNANa loyaNappasaro, viyaMbhiyamaMdhayAraM / o gaurA muNiUNa maharisiNo kovavilasiyaM sapariyaNA pasAeuM prayattA / sarNakumArarAyA vi pasAyaNatthaM tatthA''o / jAhe pasAijjamANo vi Na pasajjai tAhe jaNaravAo muNiUNa vaiyaraM gao haM tassa samIvaM / jiNadhammabhaNiNa vihiNA sAmaputrayaM mayA bhaNNamANo kaha kaha vi uvasamaM gao, samAsatyo citteNaM, samAgayA saMvegavAsaNA / 'aho dukayaM kayaM' ti bhaNaMto uTThao tappaesAo / gayA ya tamujjANaM / taNimittaveraggAisahi ya nivviSNajIvirahi viracasaMsAravAsehiM kayaM pAogamaNaM / tAva ya saNakumAracakavaTTiNA muNiUNa purohiyavattaMtaM kayagaruyakoveNa saMjamiUNa dadadIharajjupAsehiM pesio amha samIvaM / 'kimeyassa kIrau ?" ti pucchiyaM / tao puloio amhehiM paJcabhiSNAo ya - 'ae ! esa so sacco amha uvajjhAo' ti moyAvio bhaNiUNa rAyapurise-- pArka kuNamANassa viNa kaiMyA vi kuNanti sAhuNo kaha vi / iheM kIrantaM pAvaM puNo vi samahihae purao // 47 // tao ahiyayaraM saMbhAvijjamANasaMsArasahAvA payattA dhammujjhANaM jhAiuM / etthAvasarammi ya viharamANo samAgao ettha ego sAhU / Thio tammi ujjANe / tAtra ya sAhusamAgamaNamuNiyavuttato viNiggao sapariyaNaMteuro rAyA vaMdaNa NimittaM / vaMdio sAhU / NisaNNo pAyamUlammi / patthuyA dhammadesaNA / kahio jIvA-jIvAipayatthavittharo dhammo |khaavsmm pucchio bharahAINa cakaharANaM vizvavittharo / sAhio sAhuNA pavayaNANusAreNaM / vaMdiUNoviTTho rAyA, mahilArayaNaM suNaMdA, subhaddApa muhaM ca aMteuraM / cakaharANumaiNA NiyabhattittaNao ya NijjiyasuravilayAvilAsamakhilAmalapaiogasaMjuyaM NaTTavihimuvadaMsiya NamaMsiUNa ya mahAmurNi gayamaMteuraM / amhe vi samAhiNA kAlaM kAUNa sohamme kappe NaliNigumme vimANe uvavaNNA devattaNeNa / tattha ya patraravilAsiNIkaDakkhakkhittamANasAnaM jahicchiyadiyavisayasuhamaNuhavAmo / kammamalakalaMkA je / 2 svama sU / 3 saMjAyA dhammuvari jiSNAsA, paribuddhA ya bhamhe sU / 4 mAsakhamamA je / 5 o jaMdhiyANaM ca khINayAe devamA' khuu| 6 tabho 'hA sU / 7 khalIo je 8 tavassa sAma sU / 9 tavakileso sU / 10 Dasahita je / 11 'dhUmabaDeNa Ni' je / 12 NAyarayA je / 13 paloio je / 14 kamAi je / 15 iya sU / 16 sunaMdApamuhaM je subhaddAhaMsU / 17 ogayaM gaTTa sU / 18 "yANidiyamidiyasuhaM aha aha je / Jain Education international Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakkavahicariyaM / 217 tatto ya NiyayAuyakkhaeNaM cuo samANo haM purimatAlaNayare guNapuMjayAhihANassa seviNo NaMdAe pariNIe samuppaNNo kucchimmi, jAo kAlakameNa, saMvaDhio dehovacaeNa, saMpatto jovaNaM / tao ahaM aNahemu vi sayalidiyasthesu, sAhINemu vi visaovabhogesu, asajjamANo soUNa dhammaM sAhusamIvammi pncjjmbhuvgo| viharamANo ya ihaiM sNptto| esthaDhieNa ya ujjANavAlavayaNAo pADhavisesaM suNiUNa jAtIsaraNamuppaNaM / tA Na yANAmi 'chaTThIe jAtIe vioo kahamamha jAo?" ti|| ___ baMbhayaptega bhaNiyaM-"bhayavaM ! ahaM jANAmi / tammi abasare sAhuNo sayAsAo bharahAhivaINaM cakaharANa riddhivaSNaNamAyaNNiUNa suNaMdAsaNAraM aMteuraM puloiUNa dhIdubbalayAe 'salAhaNIo cakkavaTTivihavo mamaM pi esa saMpajjau ci jai imassa tavassa kiMci sAmatthamatyi' [tti] hiyaeNa ciMtiUNa kayaM NiyANaM ti / tao Na paDikato tayajjhavasAyAo, Na gidio NiyayAhippAo, Na garahiyaM hiyaeNa, NiyANabalavattaNo kAlaM kAUNa ihaiM samuppaNNo / pariNayaM chakkhaMDabharahA hivattaNaM / saMpattA suravarasamANA riddhI / tA tumhANaM pi ajja vi ahiNavaM jovaNaM, kAlo raivilAsANaM, kIrantu sakAmA kAmA / te ya saMjaNiyasayalidiyatyA saMparjati saMpaya sA~hINe mamammi sehoyare / ghettUNa raha-turaya-gaIdAiyamaddhaM puhairajassa vilasijjau jahicchaM, lAlijjau tavavisesasosiyaM sarIramaNNa-pANAIhiM, pINijjaMtu sayalidiyasthA, sevijaMtu saddAiNo visayA, saMtosijau bhayavaM mayaraddhao / pacchA vayapariNAmammi puNo vi padhvaja geNhasu ti / aNNaM ca ko tIe guNo maNuyANa maNaharAe vi rAyaridIe ? / jattha paramatthabaMdhavajaNassa sokkhaM Na saMjaNiyaM" // 48 // tao eyamAyaNNiUNa sAhuNA bhaNiyaM-"bho NarAhiva ! saMjhArAyajalabubbuovame jIviyammi kassa viveiNo bhoyaNaM pi royau ?, ramiyabvayaM tu maNaharabhoehiM dUre ciya tAva ciTThau tti / aNNaM ca taNasiharalaggasiNhAtusArataralA ima cciya jaNei / lacchI pavaraviyappANa zRNamasai vca veraggaM // 49 // ghaNaghaDiyavihaDiyaNNaNNavaNNarAyANa taNuijubaINa / suraghaNurehANaM pica paDibaMdhaM ku~Nau ko va buho? // 50 // aNabhippeyammi vi saMghaDaMti vihaDaMti sammae vijaNe / calavijjuvilasiyAI va Neya pemmAiM vi thirAI // 51 // iya muNiUNevaMvihamasArasaMsAravilasiyaM sahasA / athirammi visayasokkhammi bhaNaha kaha kIrau thirAsA ? // 52 // tahA jaM bhaNiyaM 'ajja vi ahiNavaM jovvaNaM' ti taM NiyacchamajiNavayaNamuNiyatattANa sayalakiriyAkalAvasaMjattiM / saMjaNai jovaNe ceva saMjamo balasamatyANa // 53 // 'kAlo raivilAsANaM' tijaM bhaNiyaM taM pi subaubahusukkapaMkaruhirAlayammi bIbhacchadaMsaNijammi / pamuharasie raimuhe virAmavirasammi ko rAo ? // 54 // jaM bhaNiyaM 'kIraMtu sakAmA kAmA' tattha vi suNasu kAraNaM tikhaNasaMghaDaMta-vihaDaMtakayaparAyattakAraNasuhAsA / bahujaNiyavippalaMbhA chalaMti kAmA pisAya vva // 55 // jaM ca bhaNiyaM 'te ya maiMmammi sahoyare sAhINarajje saMpajjanti' tirajaM pi calaM jai kaha vi jaNai jaNiyAhimANasokkhAI / ekammi ceva jammammi Nei NihaNaM bhavasayAI / / 56 // jaMca bhaNiyaM 'vilasijjau jahicchaM' tike va vilAsA pasariyasahAvaduggaMdhagaMdhadehANaM / maNuyANa kArimANiyasarIrasohANa maNuyatte ? // 57 // jaM ca bhaNiyaM 'lAlijjau sarIrayaM' taM pi subaudeheNa NisaNNAsaNNavAhiviyaNAkayaMtakalieNa / dhuvamadhuveNa labbhai mokkhasuI ki Na pajjataM? // 58 // 'pINijjatu sayaliMdiya' tti jamullaviyaM taM pi suNa jamuvagao suu| 2 chaTTiyAe je| 3 mamhANa jAo je| 4 subhaddAsa sU / 5 paloeraNa ghiduca je / tss'jyvsuu| . sAhINaM je / 8 mama pi sUje / sahoyara je| 10 taNutaNasihAgasihA je / 11 tayaNu(NuyojusU / 12 kuNai je| 13 'ti Na paMDati sNje| 14 mamaM pi sUje / Jain Education Interfonal Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 cauppannamahApurisacariya / kaha kaha vi parAheto?yatto) payattasokkhANamidiyatyANa / appAyattaM kayakusalakAri ko muyai mokkhasuI ? // 59 // 'sevijaMtu sadAiNo visaya tti jaM bhaNiyaM taM piNiyacchaparibhoyamettasaMkaMtavisavivAyaM va takkhaNaM jaMtU / AsIviso na visayA sevijaMtA khayaM gati // 60 // jaM ca bhaNiyaM 'saMtosijau bhayavaM mayaraddhao' taM pi subaujassa Na saMtoso varavilAsarasiyAhiM surapuraMdhIhi / so cceya kaha Nu mayaNo mANusabhogehiM tippiihii?|| 61 // jaM ca bhagiyaM vayapariNAme pabajaM geNhamu ' ti tattha vi asthi kAraNaMje attha-kAma-dhammA kAuM trunntnnmmikii(tii)rNti| pariNayavayassa te cetra hoti giriNo bva dullaMghA / / 62 // avi yajalaNassa dAruNivahehiM Neya, jaha jalagihissa salilehiM / taha saMtoso Na hu hoi jaMtuNo kAmabhogehiM / / 63 // aNNaM cajatteNa seviyA vi hu jAyaMti pamAyaladdhamAhappA / bhoyA bhoya va phaNINa jaMtuNo jIyaNAsAya // 64 // paDhama jaNaMti sokkhaM sAuttaNajaNiyamaNaharaM bhoyA / kiMpAkaphalAsAiyarasa vva pacchA viNAsaMti // 65 // Aimmi sayalarasavaMjaNehiM juttaM peyaDDhiyapamoyaM / pANahaNaM pariNAmammi visayasokkhaM visaNaM va // 66 // / iya atthirehiM patthiva ! imehiM saMsAraheMubhUehiM / tujha vi bhoehi Na kiMci kAraNaM kugasu jaidhamma" // 67 // to eyamAyaNiUNa bambhayatteNa bhaNiyaM-bhayavaM! mayA bahukilesehiM pAviyA ime bhoyA, Na sakkuNomi paricaiuM / sAhuNA bhaNiyaM-kahaM tume dukkhehi laddhA / NaravaiNA bhaNiyaM-bhayavaM ! saMjoya-vippabhoyAiyaM jamaNubhUyaM mae, jaM dihaM, jaM vA NisuyaM, taM jai vi sAhippamANamappaNo lAivamuppAei tahA vi tumhArisemu sAhippaMtaM Na jaNei lAghavaM, Na pariyaTTae lajjaM, Na kuNai avavAyaM, Na saMjaNai ayasaM ti / aeNvi ya- . NiyaaNuhUyaM jai ni [hu] sAhippaMtaM jaNei lahuyattaM / tumhArisesu varamuNi ! taM ciya guNakAraNa hoi / / 68 // tA muMNasu saMpayaM ti iheca kaMpillapuravare viNiyAsesasattusaMtANo aNipphalakova-parioso amha piyA baMbho NAma rAyA Asi / tassa accatuttimavaMsasaMbhUyA mahArAyANo catAri Asi mittA, taM jahA-kAsIsiyAhiyo kaDao, gayapuravatI kareNudatto, kosalavisayauhibaI pupphacUlo", caMpAhivaI dIho tti / te ya accaMtamittattaNo vimaoyabhIruyAe saimudayAe ceva parivADIe causu vi rajjesu saMvaccharamekkekaM vivihakIlAvilAsehiM ciTThati / sarai sNsaaro| __ tao aNNayA paMbharAiNo dhulaNAe mahAdevIe coisamahAsuviNasaMsUiyacakavaTTiNAmo saMbhUo ahaM gnmmmi| jAo kAlakameNa / vaDhio dehovacaeNaM kalA-guNehiM ca / tao bArasasaMvaccharamettassa kAlagao me piyA / kayaM piuvayaMsaehi maiyakiccAiyaM / tao kaDayAiNo piumittA paropparaM bhaNiuM payattA evaM-jAva esa baMbhayattakumAro sArIrabalovaveo hoi tAva parivADIe amhANamekkeko imaM raja parivAlau / ti maMtiUNa sammaeNaM dIho Thavio / aNNe uNa saranjaoNiM gyaa| gaemu ya tesu so dIharAyA parivAlei sayalasAmaggiyaM rajjaM / punapariciyattaNo samuppaNNapahuttaNAhimANo ya paDiyaggae raha-turaya-gaiMdAiyaM, paloei bhaMDAraM, Niyacchae sayalAgi ThANANi, parisai aMteuraM, maMtei samaM maha jaNapIe / tao duNivArayAe iMdiyANaM, balavattaNao mayarakeuNo, duddharattaNao. mohapasarassa, ramaNIyattaNo jovaNavilAsANaM, agaNiUNa maha piuNo paDivaNayaM, avamaNNiUNa vaiyaNijayaM, vimhariUga sukayamaNeyamutrayAraM, uziUNa sabhogeNa je / 2 saceya je / 3 visayA je / 4 Ayammi sU / 5 payaTTai pNs| 6 'rakAraNihije! . bhAviyA / 8 tumae meM / 9 sAhippamANaM je| 10 ita Arabhya 68 gAthAparyantaH pATho jepustake nAsti / 11 subau je / 12 "yahiko je / 13 'lo, cauttho dIhapaTTho ti je / 14 samuiyA ceva je / 15 degsumiNa je / 16 mayakincha / tsuu| 17 samaeNaM suu| 10 srjNje| 19 vayaNIyaM je / Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakkavaTTicariyaM / 219 ya cArittayaM, avalaMbiUNa jillajjayaM, mailiUNa Niyakulakkama, bahumaNNiUNa kulakalaMkAvavAyaM, khaMDiUNa nimmalasIlappasaraM, saMpalaggo samaM maha jaNaNIe / ahavA esa zciya NehagatI kiM kIrau jaM kuluggayANaM pi?|mhilaasNgo mailei sADayaM tellaghaDau ca / / 69 / / tilasaMbaddhattaNakayasaNehapasarA khlttprinnaamaa| mahilA cakkiyasAla bva kassa No mailaNaM kuNai ? // 70 // paraperiyA salohA agaNiyaNiyayAvavAyasaMdohA / telliyakusi vva mahilA khalassa vayaNaM paNAmei / / 71 // iya agaNiyaNiyayakulakamANa pammukkalajjiyavvANa / khalamahilANaM Na huNavara kuburisANaM pi ahamaggo / / 72 / / evaM ca pavaDDhamANasaNehaM pasarantavisayamuharasANaM gacchaMti vAsarA / evaM ca amha piuNo samANavaovadieNa bIyahiyayabhUeNa dhaNuNAmaNa maMtiNA avitahaM muNiya ciMtiyaM ca NeNa jahA-aviveyabAhullattaNo mahiliyANaM mohaparabvasattaNo ya ghaDau NAma, jaM puNa paDivaNNamaMgIkareUNa ayasamasimuhamakkhaNaM dAheNAvi eyamaNuciTThiyaM tamesva coja, ahavA duNNivArayA kalivilasiyANaM ti, tA jo evaMvihaM pi akajjamAyaraha tassa kimaNNamakAyabvamasthi / ti ciMtiUNa maMtiNA varadhaNU NAma Niyayasuo mahamaccatasiNehANurAyaratto ekaMtammi NivesiUNamevaM bhaNio jahAputta ! eso kumAro bAlasahAvo Na muNei payaikuDilAI mahilAvilasiyAI, tA eyavavaeseNa paDibohaNatyaM gevhiUNa koilAe saha kAyaM gaccha kumArasamI, bhaNamu ya taM jahA 'eso vijAisamunmavo durAyAro vAyaso parapuTThAe saha mayA pAvio, tA eyassa Niggaho kIrau, Na ya vaNNasaMkaro pabhuNA uvekkhiyanyo / ci bhaNiUNa pesio varaghaNa / gao so / saMpADiyaM jamAiTeM / tao kumAro koUhaleNa sahattheNa daDhabaddhaparahuttapakkhaperantaM ghettUNa parahuyAhiTThiyamariThaM bAlacaNamuhakelittaNao rAyauttataralattaNao ya aMteuramajheNaM payaTTo gaMtuM, bhaNiuM ca payatto jahA-aNNo vi jai vijAtIe evaMvihaM karissai so vi eyArisiM avatthaM pAMvihi ti, muNaMtu asuyapuvvA jaMtuNo / tao taM muNiUNa [dIheNa] bhaNiyaM-devi ! ahaM kAo, tumaM koila tti / tIe saMlattaM-bAlo kumAro kIlaNayavisesehiM kIlai ti, Na ya eyassa viyppo| tao bIyadiyahammi bhaddakariNIe saha saMkiNNagayaM gaheUNa evameva bhaNaMto paimayAvaNaM majjheNamaigao, kahaM ? jA kariNi chaMchatI puNa rAyaM baMdhai vijaayihtthimmi| sA eva kIrihI puNa suNeu asuNo jaNo vayaNaM // 73 // puNo vi eyamAyaNNiUNa dIheNa bhaNiyaM-pie ! mArijau kumAro, maimammi sAhINe" aNNe tuha puttA bhavissaMti, ahavA je mama puttA te kiM Na tuha putta ? ti, dosu vi rajjemu tumaM ceya sAmiNI / tao raiNehaparanvasattaNao erisaM pi hiyaeNAvi aciMtaNIyaM paDimuyamimIe / ahavA hiyayAiM harasiyANa kamaladalakomalAI mahilANaM / tAI ceva viracANa honti karavattakaDhiNAI / / 74 / / bhaNiyaM ca tIe-jai kaha vi teNovAraNa maoNrijau jahA jaNAvavAyadoso rakkhijjai / 'ko uNa so uvAo?' ci ciraM ciMtiUNa 'huM muNiya, kumArassa vivAhadhaimmo kIrau tti, vivAhasAmaggIe saha vAsahapariyappaNAe pavarajAla - yaMdaNijjUhayasaNAhaM aNeyavAyAyaNaNihittamacavAraNayavihUsiyaM gUDhajaNiyaNiggama-pavesaM karemu jauharaM, tatya muhapasucassa huyAsaNaM dAhAmo' ti maMtiUNa mamaM ciya mAulassa puSphacUlAhihANassa dhUyA vriyaa| pAradA sylsaamggii| evaM ca kIramANaM bhaiipayarisattaNao lakkhiUNa amacadhaNuNA viNNatto doharAyA jahA-esa maha putto varaghaNU sayalakalAkalAbakusalo rajjadhuradharaNa-baTTAvaNasamatthajogo ya vaTTai, ahaM puNa vayapariNayattaNo Na sakkuNomi kheDaphaDaM kAuM, paraloyassa vi me kAlo vaTTai, tA tumhehiM aNuNNAo icchAmi NiyayahiyANuTThANaM kAuM / tao eyamAyaNNiUNa dIharAiNA ciMtiyaMesa mahAmaMtI mAyAmaMtappaoyakusalo maha sayAsAo Niggao aNatthAya hohi| ti ciMtiUNa kaiyavovayAraviraiya 1 maliUNa Niyakulakama saMpalaggo su| 2 khalantapa suu| 3 jaNai je / 4 teNa je| 5 mahilANaM je / 6 duNNivArA sU / 7 pAvissai, je / 8 asuipuSvA suu| 1 pamayavaNaM suu| 1. vijAyaha sU / 11 mama pi sAsU je / 12 Ne uNa tuha suyA meM suu| 13 erisayaM his| 14 mArijjA sU / 15 degdhamma karemo' si je / 16 jAlaMghayaMda s| 17 mAulagassa je / 18 matIe paryasU / 19 khaDipphaDaM je / 2. tumae je / 21 mahAmaI je / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 cauppannamahApurisacariyaM / sAmapuccayaM bhaNio-tumae viNA kimamhANeme eNa rajjega poyaNaM ?, kA vA hiyayassa NevvutI ?, ko vA sapattho ? ci, tA alaM katthai pauttheNaM, kiMtu ihaiM Thio ceva pavA-sayayannapayAgAiNA dhaimmamAvajasu tti / imaM cA''yaNNiUNa dhaNuNA gaMgANadItIrammi mahatI pavA kaariyaa| tattha paMthiya-parivAyAdINa payAgamaNNapANaM dijiuM payattaM / dANa-mANovayAragahiehi ya paJcaiyapurisehi dugAuyapamANA suraMgA khANiyA jAva jauharaM / io ya sA bahU raMbhA(bha)bbhahiyaruvA NiyapariyaNasameyA saMpattA amha puravaraM / aha viriynnvvhuvesruirnnevcchlNchnnucchuriyaa| diTThA vaDDhiyakohallaNimbhara purapuraMdhIhi // 75 / / tao kayakittimasaMbhameNa dIharAiNA mahayA vibhUtIsamudaeNa pavesiyA gayaraM / to calaMtacalaNaNeuraravucchaliyamuhalaNaccaMtavilAsiNIyaNo jaNasammaraNa vArijamANo va saMcaraMtamaMdamaMdamAvAsaTThANamaigao jaNNaryattiyAjaNo / jahArihaM ca kao sayalo vi pAyapakkhAlaNAio uvayAro / tao pahANasaMvacchariyavayaNAo kayavidhihamaMgala-kouovayAraM jahAvida vattaM pANiggahaNaM / vivAhANaMtaraM ca visajjie seyale vi jagasamUhe pesio" ahaM vAsabhavaNaM saha vahUe / diTaM ca tara jauharaM suravimANAyAramaNugiraMtaM / tao tattha pAsaNisaNgaNabahusamaNNiyassa visajjiyAsesasevayaloyassa vesambhaNibharaM varaghaNuNA saha mantayantassa samahiyaM gayamaddhaM jAmiNIe / tAva ya ciMtANaleNeva dAraTThiyataNuNA samaMtao palIviyaM vAsabhavaNaM / ucchalio hAhAravo, "kUiyaM purajaNavaeNe, saMpalaggaM samaMtao jaubhavaNaM / / ai Danjhai jalaNuddAmajalaNajAlAkalAbaduppecchaM / purajaNakayahAhakAradArugaM jauharaM sahasA / / 76 // jAva ya kiMkAyacaDhamANaseNa pucchio varadhaNU 'kimeyaM ? ti, tAva ya mahAmaJceNa kayapuvyasaMkeyA saNNaddhabaddhakavayA bhettUNa suruMgAdevAraM samAgayA 'kahiM kahiM kumAro ? ti bhaNamANA solasa paccaiyapurisA / tao taM NisAmiUNa jAhe avissaMbhaMto tesiM Na paDisalAvaM dei varadhaNU tAhe tehiM bhaNiyaM jahA-amhe mahAmaJceNa dhaNuNA kayasaMkeyA pesiyA, imaM ca te sAhiNNANaM, imaM ca vaiyaramaNAgayaM muNiUNa suraMgApaoeNa amhe giyamiyA, jA sA kumArassa mAuladhRyA sA lehapesaNeNa NivAriUNa esA kAi aNNA [? ANiyA], tA imAe paDibaMdho Na kAyayo, lahuM Niggacchaha tti, suraMgAduvArammi turaMgarjuyalaM dhariyaM ciTThai, tatthajvalamgiUNa a~ppANaM rakkhaha tti, jAva ko vi saMpajjai avsro| to eyamAyaNNiUNa akayaviyAro varadhaNU sAhayaparivAyauvaiTThaNANAvihaguliyAvisese geNhiUNa bhaNaikumAra ! Na esa kAlo vilambiyavassa, sigghamAgaccham / tti bhaNiUga kumAreNa samayaM puNo vi jaNaNiuyarAo vva viNiggayo murNgoyraao| duve vi pattA dauradesaM / ArUDhA maNapavaNadacchesu turaMgamesu / sAhiyaM jahAvaThiyaM mama varaghaNuNA vivAha-kaNNAiyaM sayalaM pi dIharAiNo vavasiyaM / payaTTA toraviyaturaMgamA gaMtuM / gayA ya paNNAsajonya(ya)NamettaM bhUmibhAgaM / tao dIhadANakheeNa NicceTThA NivaDiyA turaMgamA / to vellahayAe jIviyassa 'esa evovAo' tti pariyappiUNa pAehiM ceva gaMtuM pyttaa| pattA ya kohagAhihANaM gAma / ihAvasarammi taNhuNhaiyachuhAkilaMteNa maMyA varadhaNU bhaNio jahA-sigcha maimamaNNa-pANAiyamaNNesamudadaM parisaMto" tti / tao tamAyaNNiUNa bhaNiyaM mahAmacataNaeNa-"suMdaraM keNAvi bhaNiyaM jahA Natthi paMthakheyAu parA vayapariNaI, Neya ruMdadAridasamo vihu parihayo / maraNayAhi Na hu jAyai aNNabhayaM paraM, veyaNA vi Na chuhAe samA kira jaMtuNo // 77 // jovaNasiri sohamgaya, ahimANa parakamo" kulaM sIlaM / lajja balAvaleva no, khaNeNa ekA paNAsei" // 78 // meSNA'je / 2 ihaDio saceya je / 3 dhammamahiujasu je hi paMthiyapurisehiM dugA" suu| 5 puraMdhrIhi.sa / "bhaveNa je| pArija je / yattiyajaNo s| 9 sayalammi jnnje|.'o vAsabhavaNaM saMpalaggaM / ucchje| 11kRviyaM sa / 12 vaeNaM, bhhs| sAvadAma je / 'myavimuhiyamA je / 15 kumAramA sU / 16 juvalaM ciMsa / 1. appANayaM je / 18 duvAradesaM je| 1. bAbahAe / 2. hAhAe sU / 21 mahama je / 22 'to| tabhI sU / 23 maraNabhayAhi / 24 "mo sattaNAI / baja the| Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakvaTTicariyaM / 221 etthAvasarammi ya 'Na kAlakhevassAvasaro' ti 'kaliUNa paviTTho gAma / mama tahiM cetra saMThiyassa lahuM samAgabho gAmagaMDayaM geNhiUNa / tao dIharasihAvasesa kesa kAUNa muMDAviyamuttimaMga majjha / parihAviya thorakAsA yavasthajuyalayaM, cauraMgulapamANapaiTTabaMdheNa sirivacchalaMchaNaM chAiUNa vacchatthale, appaNA vi pariyattiUNa vasaMtaraM paracaNU maM gaheUNa paviTTho gaambhNtrN| ____ tAva ya ekadiyavaramaMdirAo pesieNa NiggaMtUNa. dAsaceDaeNa bhaNiyA amhe-eha bhuMjaha tti / eyamAyaNNiUNa gayA tattha amhe / NisaNNA patrarAsaNemuM rAyANurUvapaDivattijaNiovayArA bhuttA garuyavicchaDDeNaM / bhoyaNAvasANammi ya amha' purao AgaMtUNa NAipariNayavayA ekA pavaramahilA sayalAlaMkArAlaMkiyasarIraM vimukkakamalAlayaM va bhayavaI lacchi baMdhumaijaNiyAhihANaM kaNNayamuddisiUNa paharisavisaTTavayaNakamala majhuttimaMgammi akkhae pakkhivai, surahikusumadAmasaNAhaM ca pavarasicayarjuvalayaM samappei, bhaNai ya-esa InAe kaNNayAe varo tti / eyaM cA''yaNNiUNa bhaNiyaM maMtimuegabho ! kimayassa aNahigayazyaNassa eNkvabaDuyassa jagiyAyareNa appAgaM khijAveha tumbhe / gharasAmieNa bhaNiyaM"sAmi ! sunbau, asthi kiMci viNNaviyavyaM, ahavA lallaiyavvaM, ahavA jAiyavvayaM, jeNa amhehi aNNayA pucchieNa NemittieNa sAhiyaM jahA-imAe bAliyAe sayalapuhaimaMDalAhivaI bhattA bhavissai / 'kaha amhehiM. so muNiyabyo ?' ti bhaNie teNa bhaNiyaM-jassa desaNeNa bhavissai bahalapulayumbheo savAhasalilaM ca loyaNajuyalaM bAliyAe, paDapaTTocchAiyasirivacchalaMchaNo ya jo samitto dhuMjihI bhoyaNaM so imAe bhatta" tti / bhaNiUNa paNAmiyaM majjha karayalammi dANasalilaM / bhaNiyaM ca varadhaNuNA-bho esa jammadarido DoDDo mae seMmaM paDhaNatthaM payaTTo, kuo puharumaMDalAhivattaNamimassa ? / gherasAmiNA bhaNiyaM-jo vA so vA hou, paNAmiyA mae bAlA / tao tammi ce diNe jahAvihavavitthareNa vattaM pANiggahaNaM / taNNisiM tahiM ceva NivasiyA amhe / pahAyA rayaNI / bhagio ahaM varadhaNuNA-bho sahayara ! kiM muhAsINo si ?, kiMvA te vimhariyaM 'dUraM gaMtavaM?' / ti vAhitteNa mayA baMdhumatIe siTTho sabbhAvo jahA-I bambhayatto tti, Na sAhiyavvaM kassai, vIsatyAe ciTThiyadhvaM jAvAhamAgacchAmi / tao eyamAyaNNiUNa aviralaMsugaliyabAhajalakalasiyakavolamaMDalA paNamiUNa bhaNiuM payattAmuNa NiyakulaNahamaMDalamiyaMka ! guNakiraNapasariyappasara ! / viyasAviyamaNakuvalaya ! khaNaM pimA pamhusejjAsu // 79 // tai samayamimaM baccai maha hiyayaM, asaraNaM mamaM mottuM / sokkhaM ca sokkhadAyaya ! imANa tattiM bahejjAsu // 8 // esA ya sarasakontalakalAvaveNI tuha'ggao raiyA / tAva Na mottavyA jA puNo vi Na tumaM mae dihro / / 81 // taha kajjalaM pi ravikiraNadaliyakuvalayadalujalillesu / NayaNesu tA Na laggai puNo vi No jA tumaM diho // 82 / / tuha virahe kIrantaM pi majjaNaM saMjaNei ahiyayaraM / aMgANa hiyayavahaMtagaruyaraNaraNayasaMtAvaM // 83 // iya maha vaDDhiyatuhavirahajalaNajAlAkarAliyaM hiyayaM / taha kAyavvaM NivAi jaha puNo saMgasalileNa / / 84 // tao taM daMsiyaNehaNijmaraM samAsAseUNa niggayA amhe / pariviyaDapayavikkhevaM" gaMtuM payattA / saMpattA ya antima gomamegaM / tattha ya salilapANaNimittaM varaNa gaammigo| muhuttaMtarAo ya AgaMtUNa meM bhagati jahA-"gAmasahAsaM payattA saMkahA jahA, 'kileM atIyadiNe kaMpillapuravarAo palANA bambhayatta-varaghaNugo, daiDDhajauharammi ya paloeMtehiM Na dihAI aTThiyAI, dihA suraMgA / tao dIharAiNA baMdhAviyA sayalA rAyamaggA' / tA eha ummaggeNa vcaamo"| tti payaTTA visamummaggaDuMggaNiveseNa amhe / pattA ya sarala-sAla-tamAla-baulAimahAtarusaMDamaMDiyaM maNaharakusumaphalovaveyaM mahADarvi / to tIe mahADavIe gacchamANANaM bAhiuM payattA meM pivaasaa| muNiU~NaM ca taNhAvasaviyaNA''viyajjJa varadhaNU maM uvavisAviUNa bahalapattaladalasamUhassa NaggohapAyavassa heTTao gao jalANayaNaNimittaM / tAva ya diNAva citiUNa je / 3'hAvibho je / 3 juvalaya je / 4 paTTayaba je / 5 juyalaM je / 6 ime kI suu| 7 mukkabaddhayassa s| 8 'yamvayaM, je / tthodd'os| 10 saha je / 11 payatto sU / 12 gharavaiNA je / 13 ceya diyahe je / 14 vAhieNa je / 15 vizvA suu| 16 gAma / tattha suu| 17 kira je / 18 daDDhaM jauharaM, paloyaMtehi sU / 19 duggadeseNa je / 20 'kaNAsavaM pivAsAviyaNAvasajhaM vara suu| Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 cauppannamahApurisacariyaM / sANasamayammi diTTho mae dUradesatyo jamabhaDehiM va dIharoiNo purisehiM pahammamANo ya / tehiM cAlakkhio 'palAyaha tti maha saNaM kAuM payatto, kaha ? phulaMti vasaMte sayalaviDaviNo cUya ! taM pi phullehi / tuha kusumaparimalaM Neya muddhabhamarA viyANaMti // 85 // to ahaM viyANiUNa varadhaNukayapalAyaNasaNNaM hiyayabhitaraviyaMbhamANabhayapasaro sahasA samuTThiUNa NaggoitarUtalAo turiyapayaNikkhevaM palAiuM payatto / paDio suduggamaM kaMtAraM / kerisaMca? viyaDagirikUDasaMkaDataDaNiyaDaghaDaMtaNibiDaviDavohaM / bhIsaNabhamantasAvayavimukkapukAralallakaM // 86 / / karikulakarakaDDhiyabhaggapaDiyataruNiyararuddhasaMcAraM / tarusAhaNihasaNuggayadavamgiDajhaMtakatAraM // 87 // dappiyavarAhatuMguggaghAyavikiNNaNiNNayAtIraM / vaNamahisaravAyaNNaNamaiMdaravabhesiyekuraMgaM / / 88 // iya NinbharavIrIgahiyapasariuddAmaNiThurArAvaM / NiyakammapariNaI piva bhamAmi bhImaM mahAraNaM // 89 // avi yarasaMtamattaghUyayaM, dhamadha(da)mentavAyayaM / kaNaMtakhullasAkyaM, jalaMtaghorapAvayaM // 90 // karakamAlamAliyaM, khagAvalIkarAliyaM / gohakUrasahayaM, taracchasattharodayaM // 91 // bhamaMtabhImasaMbaraM, maiMdabhiNNakuMjaraM / bhamaMtatattharojjhayaM, siyAlabaddhajujjhayaM // 92 // kareNudAriyAsayaM, subhImabhakkhighosayaM / vahaMtalohiyAruNaM, kirAyarAvadAruNaM // 93 // iya bhIsaNaM vaNaM jaNiyamaNabhayaM deva-dANavANaM pi / pecchAmi hacchasacchaM bIbhatsaM(cchaM) taM mahAvacchaM ||94||ch evaM ca NimbharabhayabharubhaMtavicchubbhamANapayavicchoho, chuhA-taNhuNhaNIsahattaNao paMkakhuttaM va dukkheNukkhivaMto calaNajuvalayaM, daMDaDhadabbhasUitikkhalaggasaMgaliyabahalaruhiradhAro kaha kaha vi gaMtuM pytto| AhArayaMto titta-kasAyataNavirase kaMda-mUla-phalavisese, aNeyapaNNUrakasAyakalusiyaM piyaMto giriNadIsalilaM, NivasaMto visamagiriguhAkaMdaresuM, dIharaparissamiMdhaNasaMdhukkiyasoyajalaNajAlAjhulukio paribhamaMto pecchAmi taMtiyadiyahammi tAvasamegaM / dasaNametteNeva tatteyamasahamANaM va paNa8 me parissamAiyaM bhayaM / samAsatyo citteNaM / jAyA jIviyammi paJcAsA / uvasappiUNa saviNayamabhivAyaNaM kayaM / pucchio ya-bhayavaM ! kattha tumhANa Asamapaya ? ti / yavayaNANataraM ca NIo ausamapadaM / daMsio kulavatI / dharaNiyalalulantakuMtalattimaMgeNaM saviNayaM paNamio kulavatI / teNAvi jaNiyativalIbhaMgavisamiyabhAlavadveSa samuNNamaMtabhUlayaM paloiUNa bhaNio haM-vaccha ! kaihito AgamaNaM !, bahupaccavAyamaraNaM, payatikUrA sAvayagaNA, visamattaNao dullaMghA paMthA, sukumAlasiNiddhacchavI ya dehAhoo laiMkkhijjasi, tA 'kahamiNaM ? ti sAhijjau phuddN| to mae savvaM jahAvatthiyamavitahaM sAhiyaM / tavvayaNANataraM ca 'sAgayaM sAgayaM' ti bhaNamANeNa paDirado haM kulavaiNA / bhaNio ya jahA-haM tuha jaNayassa bambharAiNo cullabhAu ti, NiyayaM ceva AsamapayaM bhavao, jahAmuhaM cina ti / muNiUNa tassa cittAsayamacchiuM payatto / tAva ya samAgao jalayakAlo / tatyAhamajjaeNa sayalAo dhaNuvveyAiyAo mahatthavijjAo gunnaavio| aNNayA ya seMmAgayammi sarayakAle te tAvasarisao phala-kusuma-samidhiyaNimittaM gacchati rnnprisresuN| to ahaM pi kouhalleNa ekammi divase "NirumbhamANo vi kulavaiNA gao tAvasehi saiMmamaraNaM / sarasaphala-kusumasamidAI ca kApaNAI cakkhulolattaNao paloemANo vihari payaco / didvaM ca mayA tatthekkapaesammi takkhaNaM vimukaM ciya kariNA mutta-purIsAiyaM / daLUNa ya ciMtiyaM mae-avassAsaNNeNa kariNA hoyavvaM / to taralattaNao sahAvassa, sulahacaNo jovaNakIliyavANaM NivArijjamANo vi tAvasehi laggo gyvrmggo| aha 'eso imo' ti paloyaNakkhicamANaso 1 rAiNA giuttapuri je / 2 palAyahi je / 3 karayaDhiya je| 4 'yvikkhinnmje| 5 gaiMdaM s| 6 hastadvayAntargataH pATho je. pustake nAsti / 7 dava(da)DDhasUiyaggalAga sU / 8 AhAraMto sU / 9 mulukio je / 1. taiyadivasammi je / 11 tuma Asa s| 12 AsamaM / deNje| 13 kahiM te A sU / 14 lakkhijjai je / 15 samAgae je / 16 masAmiSeNuNimittaM sU / 17 minmabhANo je / 18 sahama je / Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakavaSTicariyaM / 223 gao paMcajoyayaNappamANaM bhUmibhAyaM / diTTho ya mae mahAkarI / keriso ya? gaMDaselasaMgaliyamuNijjharadANao, unnnnyggbhaaubbhdddNtvisaanno| viyaDayorasilakakkhaDapAyapeiTio, mahiharo ra maha goyarae parisaMThio // 95 // viyaDakavolayalAgayaM, bhamaraulaM dANasalilacamarayaM va / aMsAvalaggakisalayaM, vahamANo kayaliyAvilAsayaM va // 9 // evaM ca appANayaM va sayalaparivAravirahiyamekallamubhiyaM paloemANasa taM gayavaraM vaDhiyaM kouhalaM / payattA icchA jahA-eeNa kariNA samaM khellAmi / tti ciMtiUNa tao mae gaMbhIra-tAra-mahuravisesovasaMsI ruMdasado ko| AyaNNaNANaMtaraM ca baliUNa paloio haM kariNA / tao umbhaDataMDaviyakaNNajuyalo dUrasamuNNamiyavisamabhaggavAlaggo karavimukkasuMkAraNiyaro galagajjiyaviNijjiyasajalajalaharo kayaMto va tamaddhANamuddhAio sarahasaM / sigpattaNao gativisesassa saMpatto mamaMtiyaM / pasAriyakaraggabhAgo ya kaha kaha vi maM jAva Na pAvei tAva mayA tassa purao piMDalIkAUNa pakkhittamuttarIyaM / teNAvi takSaNaM ceva ghettUNa koMDailiyasoMDadaMDeNa vittaM NahamaMDalAhimuhaM / jAva amarisaDDhattaNao maha kalaNAe dasaNehiM kila paDicchai tti tAva mayA pariyaMciUNa gahio vAlaggahAe / saturiyaM calaMtassa ya calaNaMtaraviNIharieNa bhae chiko kareNa clnn-krggemuN| to tassa rosaparivasattaNaviaudaNNasuNNavejjhassa karajuyalasamukkhayapakkhittapaMsupihiyaloyaNAloyassa se balaggo hai kaNNapaese / tA(jA)va ya kareNa saMphusai tAva ya hacchattaNo I ekakarakaliyavAlahidaMDo jjha tti samAgao dharaNiyalaM / evaM ca teNa kariNA samaM kIlAyamANassa sahasa ceya sayalaM. [pAriyaM disAvalayaM, pasarantaNibharAsArorajaladhArAruddhaloyaNavahaM takAlAlakkhiyaNiyataNuvihAyaM vAsiGa payacaM / tao so niThuravAsajalappavahakarAliyasayaladeho daDhaparissamamaMdAyamANaceTo ya virasamArasiGa palANo gyvro| ahamavi payaTTo paDivaheNaM gaMtuM / payattAo NinbharajalayAsArattagao ya samAgayasalilapUrAo giriNaIo, alakkhiyaNiNNugNayavihAyaM jAyaM dharaNimaMDalaM / tao haM vimhariyapunyA-varadisAvihAo io to paribhamanto samoiNNo bhariyamekaM girisariyaM / vubbhamANo ya tIe samuttiNNo Navara bIyadiyahammi pecchAmi taDaniyaDasaNNiviDhaM purANapaDiyabhavarNakhaMbhabhittimettovalakkhiyaM jiNNapuravaraM / taiMsaNammi ya hiyayabhitaraviyaMbhiubbhaDakouhalaviseso disidisiNihittadiTivicchoho samaMtao haM paloemANo pecchAmi pAsaparimukkakheDaya-khaggamekkaM viyaDavaMsakuDaMgaM / taM ca daTTaNa ciMtiyaM mae-'aho! ramaNIyayA khagga-kheDayANaM, tA pecchAmi tAva kerisaM?' ti ghettUNa kheliuM pytto| khelamANeNa ya vAhiyaM tammi vNskuddNge| ekkappahAreNeva girvADiyA vaMsANa sahI, vasaMtarAlasaMThiyaM ca NivaDiyaM daraphuraMtohauDamekaM maNoharAyAraM sirkmlN| dilaM ca mae sasaMbhaMteNa / 'hA ghiratthu me vavasieNaM' ti gidiyamattaNo bAhubalaM, bahuso appA uvldo| pacchAyAvaparadeNa ya paloyamANeNa dimuddhaNibaddhacalaNaM dhUmapANalAlasaM kabaMdha / samahiyaM ca adhiI jaayaa| puNo ya paloyamANeNa daMsasamettapahayapahaparissamappasaraM pavarapAyavAhiTiyaM maNoharatarusaMDamaMDiyaM paloiyaM pavaramujANaM / tao haM rammattaNapaloyaNakkhittamANaso paviTTho tamujANaM / tattha ya samantao asoyapAyavaparikkhittaM paviralakayalIharaMtaradaradiTThakusumaviDavaM diTuM diNayarakaraNiyaravihaDiyapuMDarIyappahohasiyasohaM sattabhUmiyaM pAsAyabhavaNaM / ThUNa ya valamgo jahakamaM sattamiyAsuM bhUmiyAsu / pecchAmi ya siyasicaocchAiyaM maNaharamaNimayapallaMkasayaNIyaM / diTThA ya tatya muravilaya va savyaMgasuMdarA ekkA pAramahilA / sA ca kerisA ?-muhuyahuyAsagateyarAsi va dippamANA, vijAharasuMdara vva parigaliyavijjA, Alekkhagaya ca ciMtAviNicalataNuppayArA / avi ya sarayasasibiMba[? paDibiMba] muhakamalayA, kmldlkNtknnnntgynnynniyaa| sarasaNavadADimIkusumasamaahariyA, dasaNakaradhavaliyAsesadisiNiyariyA // 97 // pariDibho je / 2 'utaDa(ka)viya sU / 3 koMDalIya je| 4 'saaMdhattaNabho je| 5 NakhaDA, je| NivaDiyA sU / * lA / tamo sA tihuyaNateyarAMsi je| 8 pagaliya suu| 5 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 cauppannamahApurisacariyaM / kaNayamayakalasaghaNathorathaNahAriyA, tabiyatavamuNijaNANaM pi mnnhaariyaa| vimalagaMDayalasakantasasibimbiyA, taviyakalahoyasilaviyaDasuNiyambiyA // 98 // muhigejjhega majjheNa rehatiyA, ksinntnnuromraaiiviraayNtiyaa| gahiraNAhINihANovasaMsohiyA, kaNayamayavijjupuMjAbhavaradehiyA // 99 // mAlaImAlasukumAlabhuyajuvaliyA, kayaligambhoru(? v)maannorujuyslliyaa| mayaNadhaNukuDilabhUjuyalamumaNoharA, ahiNavAsoyapallavasamAruNakarA // 10 // tuliyatiyasiMdabahuNiyarasohaggiyA, trunnjnnnnivhmnnjnniymynnggiyaa| NiyayasuMderapaDibhaggaraimANiyA, amayarasasarisalAyaNNamuhakhANiyA // 101 // rattahAmarasadalacalaNatalarehiyA, [............................... / ....."], ruiravaravaNNakusumohakayaseharA // 102 // iyamaNuvamarUvadharI payattao NimmiyA payAvaiNA / devamaNavimhayakarI aha diTThA bAliyA ekA // 103||ch upasappiUNa pucchiyA mae-suMdari ! kA si tumaM ?, ko vA imo paeso ?, kiM vA egAgiNI ?, kiM vA soyakAraNaM / tao tIe bhaNiyaM-mahANubhAva ! mahaMto metIo vaiyaro, tA tumaM ceva kuNasu pasAyaM, sAhasu jahaDiyaM, ko tumaM ?, kahiM ca payaho, kiM vA paoyaNaM ? / tao soUNa tIse mahurasa-viNayavayaNaviNNAsaM samAvajjiyamANaseNAvitahaM bhaNiyaM mae-muMdari / ahaM khu paMcAlAhivaiNo baMbhaNarAhivassa taNao baMbhayatto NAma / tao tabbayaNANaMtarameva ANaMdabAhasalilAvUriyaNayaNajuvalA harisavamuccaiyacAruromaMcakaMcuijjatadehA sahasa ciya samabhuTThiyA, paharisupphullapasaNNavayaNamaMDalA ya paDiyA maha calaNesuM, aikaluNagaggayakkharaM ca roiuM payattA bhaNaimaha laliyavayaNakuvalayaviyasAya ! kumuyasasaharAyAra! / maha asaraNAe saraNaM suMdara! jamihA''gaoM si tumaM // 104 // NIsesalakAvaNAlaMkioskara-calaNa-taNuvihAraNa / sirTa ciya tuha sirivacchalaMchaNA daMsaNeNa'mha // 105 // . sArIraNimittehi ya phuraMtaloyaNa-bhuyAvisesehiM / taha vi ya saMdehAtaNayaNasthamiha pucchio si mae // 106 // iya uttamakulasaMbhava ! amayamayANaMdadiNNasaMdoha ! / NAha ! aNAhAe mahaM kumAra ! sAgayamihaM tujjha // 107|| tamao evamAdINi bahuvihANi bhaNiUNa ruyamANI kAruNNagahiyahiyaeNa samuNNAmiUNa vayaNakamalaM 'mA ruvbau' tti bhaNamANeNa saMThapiyA, bhaNiyA ya-suMdari ! kA si tumaM?, kuo vA ?, keNa vA samANIyA? / tao karayalapusiyapapphullavayaNakamalA bhaNiuM payattA-"kumAra ! ahaM khu tuha mAulagassa puSphacUlarAiNo dhUyA / tumhaM ceva vidiNNA vivAhadivasaM paDicchamANI aNeyamaNorahAulijjamANasA NiyayagharujjANadIhiyApuliNammi kIlamANI devahaeNa daDDhavijjAhareNa NaTummattayAhihANeNa ihA''giyA / jAva ya ahaM guru-baMdhava-sahoyarasoyaggisaMpalittA aladdhapaDiyArA appaNo bhAgaheyAI uvAlahamANI ciTThAmi tAva tumaM mama pariyappiyahiraNNavuTThivibhamo sahasa ciya samAgao diTTho ya mae / tA saMpayaM jAyA jIviyapaJcAsA, saMpaNNA ya ciraciMtiyA maNorahA, jaM tumhehiM saha IsaNaM jAyaM" / bhaNiyA ya sA maesuMdari ! aha so uNa kahiM maha sattU ?, jega se pariyANAmi balavisesaM / tIe bhaNiyaM-so hu maha dihimasahamANo gao ekkammi vaMsakuDaMgammi badhuddhaNiyayacalaNajuyalo ahomuhavayaNamaMDalo bahaladhUmapANeNa vijaM sAhiuM siddhavijo ya maha pANimgahaNaM karissai, ajaM kila se vijjAsiddhI bhavissai / aiyaM ca soUNa puSphavatIe siho taNNihaNaNavaiyaro / saharisaM ca bhaNiyaM tIe-ajautta! suMdaramaNuTTiyaM, jaM so durAyAro nnihrnnemuvnniio| tao sA mae gaMdhavvavivAheNaM pariNIyA / ahiNavasiNehaNibbharaM ca Nivasio tIe samayaM / pasutto ya suheNaM / pahAyasamayammi ya Nisuo mae kesiMci dibavilayANakArI mnnhraalaao| pucchiyA ya sA mae-muMdari ! kassa uNa 1 maIo je / 2 vaya | sasaharAyAra(? rAra)sAriccha ! / asaraNAe NAha | saraNaM sU / 3 o ta si // je / 4 hu je / 5 NapakrayA bhje| 6 attaNo je / 7 joviyabvAsA sU / 8 kuNissai je / 9 evaM je| 1. jamaiNImo je / Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 vaibhmttckvhicriy| 225 esa sado ? / bhaNiyaM ca tIe saMbhaMtAe-ajautta ! eyAo khu tassa tuha veriNo NaTummatsayassa bhaiNIo khaMDavisAhANAmAo vijjAharakumArIo taNimittaM vivAhovagaraNaM ghettUNa samAgayAo, tA tumhe tAva osaikaha lahuM, jAvAI tuha guNasaMkahAlAvavaiyareNa bhAvameyAsimuvalahAmi, jai siM tumhovari guNANurAo bhavissai, to haM pAsAyassuvariM rattaMsuyapaDAyamubhissAmi, aNNahA siyapaDAyaM ti, taM ca muNiUNa gaMtavvaM tumae / bhaNiyA ya sA mae-suMdari ! alamalaM saMbhameNa, kiM maha imAo kAhiMti ? / tIe bhaNiyaM-Na bhaNAmi eyAhito bhayaM, kiMtu jo phyAsiM saMbaMdho sahoyarAio NahaMgaNacArI bhaDasamUho mA so tumhANuvariM virujjhihii| tao haM taJcittANuvattiM kuNamANo Thio vivittappaese / gayA ya pupphvtii| diTThA ya mae NAiciravelAe maMdamaMdaMdolamANA dhvlpddaayaa| kaliUNa saMkeyAhippAyaM saNiyasaNiyamavakaMto tppesaao| payatto giriNiuMjasaMjaNiyaparissamo viyaDavaNaMtarAlamAhiDiuM / diTuM ca mae sayalasuhavaNarAisaMDamaMDiyamekaM mahAsaravaraM / taM ca paloemANassa guruvimhayakkhittamANasassa ciMtA me samuppaNNA-aho ! maMdabuddhittaNaM NiNNayANaM, jeNa imaM susurahi-sIyala-sAusalilAsayaM mottUNa khArattaNadosadUsiyammi aNavasyavaDavANalaviluppamANasalilammi jalaNihimmi NivaDiyAo / evaM ca ahaM tassa mahAsaravarassa daMsaNeNa vaDDhantakoUhalo pahaparissamAvaNayaNatthaM majiuM payatto jahAvihiM / majjaNuttiyo ya NANAvihaNevacchaviraiyavivihavesAyaNagohINividvavivihamaNuyamaMDalIo NiyacchaMto saMpatto uttarapacchimatIralehaM / / dihA ya tattha mae maNaharajovaNAvUrijjamANasayaladehAvayavA ekA pvrknnnnyaa| ciMtiyaM ca mae-aho ! imammi ceva jamme jAyaM maha divyarUvavilayAdasaNaM, aho! me puNNapariNaI, aho! payAvaiNo viNNANapayariso, jeNesA rUva-guNaNihANamuppAiyA / to ahaM pi maNayaM pulaio tIe saNehaNibbharaviyasaMtapamhapasarAe diTThIe / puNaruttaM NiyacchiUNa paloiyAI pAsAI, lajjiyA viva saMjAyA / puNaravi NipphaMdaNihittaloyaNappasaramANaMdajalabhariyataralatArayaM appANayaM piva paMNAmayaMtIe saseyajaNiyasasajjhasaM puloio / puloiUNa patthiyA tappaesAo NiyayaceDIe samayaM kiM pi maMtayaMtI / ahaM pi aNNaomuhaM taM ceya NiyacchamANo gaMtuM payatto, jAva divA mae tIe ceva pesiyA ekA dAsaceDI, turiyapayaNikkhevaM samAgaMtUNaM maha samappei pavaravatthajuvalayaM kusuma-taMbolA-'laMkArAiyaM ca, bhaNai ya-"mahAbhAya ! esA jA tumhehiM diTThA mahAsaravaratIrammi tIe pesiyamimaM, bhaNiyA ya jahA 'halA vaNakisalaie! eyaM mahANuhAvaM NiyadaMsaNapaNAmiyasayalajaNasuhasamUhaM amha tAyamaMtiNo maMdire sayaNIyatthiI kAresu tti, jahAvadviyaM ca se saahsu"| tti bhaNiUNa sabahumANaM tIe pasAhiyAlaMkArio nnaagdevaamnycmNdirmuvnniio| bhaNio ya NAe maMtI-esa tumha sAmiNo dhUyAe sirikatAe~ sayaNaNimittaM pesio, tA majjaNa-bhoyaNAiNA paramovayAreNa sagoravamuvacari[jja]u / ti bhaNiUNa gayA vaNakisalaiyA / teNa ya mahAmaJceNa NiyasAmisarisovayAreNa sabahumANamuvacarijamANo he tattheva vuttho / __pahAyasamayammi ya samuggae sahassakiraNammi teNa maMtiNA pavaravAsavilevaNAiNA samalaMkio hai / kajadisaM darisayaMteNa NIo NiyaNaravaisamIvaM / NaravaiNA vi jahAdasaNameva sarahasamanbhuTThiUNa sAyaramavayAsio, davAviyaM niyayasamIvammi maharihamAsaNaM / NiviTTho ya paDhamovavimmi mae / kayA taMbolAiyA paDivattI / saNehasAraM ca bhaNiuM payattI evaM jahA-"mahAbhAya ! sohaNamaNuSTriyaM tumhehiM jaM NiyapAyapaMkae hiM pavittIkayaM gehaMgaNaM, samuhayaMdadaMsaNeNAgaMdiyamamhANa NayaNakuvalayajuyaM, taraNikiraNANuyAriNA NiyayalAyaNNaNiyareNa piyAsiyaM mama vayaNAraviMdaM / ahavA NApuNNabhAiNo maMdirammi nnidliysyldaaliddaa| bahuvaNNavivihamaNisavalamaNaharA paDai vasuhArA // 108 // saMpADiyasayalasamIhiyatthavitthAravaDhiyANaMdaM / kassa va puNgehi viNA pavaraNihANaM gheramaIi ? // 109 // ahijAIsayalakalAkalAkkaliyaM hiovaesa~yaraM / saMpaDai maMdanAyANa No sumittaM kalattaM ca // 110 // 1 khu tuha sU / 2 uvasakaha sU / 3 eyAgaM sU / 4degvUrithyamAga sU / 5 paloio je / 6 paNAmatIe je / 7 paloio / Jain EpaloI je. 8 ceva je / 9 bhaNiyaM ca-sU / 10 'e vAsayanimittaM je / 11 sAyaraM ca sU / 12 ghara(raM) ei suu| 13 sarayaM je| Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 cappannamahApurisacariyaM / iya hoi maMdapuNNANa Neya tumhArisehiM purisehiM / daMsaNamekassi tAva paricao dUrao ceva" // 111 // evamAzyaM ca sAyaraM' vahuppayArAzyaM bhagamANassa akantA kAi velA, samAgao majjhaNasamao / samaM cetra tritiyA bhoyaNI | rUtriyaM mama vAsabhatraNaM / tattha dvio ya haM bhaNAvioM maMtiNA evaM jahA amhArisehiM tumhANa'SNaM visiddhayaraM Na kiMpi kAuM tIra, tA paDicchaha imamamhANa dhUyaM sirikaMtAhihANaM kaNNayaM / ti bhaNiyAtrasANammi paDivaNaM mae / evaM ca NemittiyaNirUtriyapahANadiyahammi jahAvivavitthareNa vattaM pANiggahaNaM, sajjiyaM vAsabhavaNaM / NisaNNo tI samayaM patrarasayaNIe / ahiramiUNa jahicchaM pasuto jahAsuraM / etramaikaMtA kA vivAsarA / aurat yaramiyAvasANasamayammi pucchiyA mae sirikaMtA jahA- kiM puNa paoyaNamuddisiUNa tumaM maha ekalaviyAriNo paNAmiyA ? | tIe bhaNiyaM - "ajjautta ! suntrau saMpayaM, esa amha tAo vasaMtapurAhivaiNo NaraseNarAiNo puto / esa ya rajjammi saMThiyo sanANo darigadAiyaparipellio kaMci kAraNamAkaliUNa imaM giriduggamallINo sabalavAhaNo / aNeyadudraparivAlio ya hetUNa gAma-NayarAiyaM jaNiyaNiyayapariyaNavittI duggabaleNaM bahuyarabhilla-puliMda-savaraparivAlio pahilaM kAUNa parisaMThio / etramaikkato koi kAlo / jAyA ya ahaM sirimatIe devIe caunhaM puttANamuvari dhUmA / aikaMtA bAlabhAvaM / atIva lahA piuNo / ekayA ya darArUDhajovvaNavilAsA pAyavaDaNaM kAuM gayA / daNa bhaNiyA - putta ! maha viruddhA sayalaNaravaiNo, kassa tumaM payacchAmi ?, tA tumaM cetra ettha sayaMvarA, jamiha pallIe bhAgatI visidvAyAraM loyaNAbhiruiyaM ca samAgayaM ca pecchasi so maha sAheyavtro / ti bhaNiUNa visajjiyAmi / ae aesmahamaNavayaM pallIo NiggaMtRRNa mahAsaravaratIradesaparisaMThiyA gayAgayaM purisavaggamavalo mANA ciTThAmi jAva tumhe maha sukayakammapariNaitra sega didvigoyaramaigayA / daTTNa ciMtiyaM mae - saMpaDiyaM samIhiyaM, jai vihI aNuvattaissara / ttimuNiUNa pesiyA tuha samIvaM vaNakisalaiyA / mayA vi gaMbhrUNa siddho tuha daMsaNavaiyaro jaNaNIe tI vi amha piuNo / piuNAtri ahaM tumhANujaNiyagaruyAyaraM paNAmiyatti / tao uvari tumhe gahiyatthA" / tao mahaMtI sirikatAeM samayaM sayalakAmaguNiyaM visayahamaNuhavantassa gacchaMti diyahA / yA yaso palliNAho yiyabalasamuio gao visayaM haMtuM / ahaM pi teNeva samaM gao kouhalleNa / payattA ya te gAme haMtuM / ahaM pi paribhamamANo saMpatto aggimagAmaM / tAtra ya diTTho mae taggAmavAhirAsaNNakamalasaratIrammi gahiravaravaNaNiuMjaMtarAlaviNiggao sahasa cciya varadhaNU / so vimaM paccabhiyANiUNa asaMbhAvaNijjadaMsaNaM saMbhAviUNa vikIdhAhI avalaMbiUNa kaMThabhAyammi roiuM pytto| kaha kaha vi saMThavio mae / puNajAyajamma tra NisaNNA vigraDaviDavantarAlachAyAsuM / suhaNisaNNANaM ca pucchiyaM varaghaNuNA-kumAra ! tayA tuha tIe mayA kayAe palAyaNasaNNAe paNadveNa tuma kiM pAtriyamatratthaM taraM ? tamamhANa sohijjau NiravasesaM ti / tao mayA jamaNuhUyaM taM sayalaM pi sAhiUNa pabhiNio varaghaNU - tumaM pi sAhasa jaM maha viutteNa suhaM dukkhaM vA samaNubhUyaM / tao varaghaNuNA bhaNiyaM-kumAra ! subbau, tayA hUM NaggohataruNo chAyAsu tumaM ThaveUNa jalaNNesagaNimittaM patthio / didvaM ca mae mahAsaravaramekaM / paTupavaNapayatta piccuccasaM nallavIlIvilutthalamacchacchaDAhacchapucchaSpahArAuluvvellakallolayaM, parisara parisaMThiyANe yakAraMDa tuMDoha-saMkhohasaMkhuddhagaMbhIraNIrohadI saMta majjhaTThiyANaM tajaMtuppayArAlayaM / susurahipariyatamaMdANiluve (vve)llakallolahalantakaMdo vo saTTagaMdhaMdhaludvA limAlAkaudAmavaTTaMta kolAhalAroliyaM, taDaruhaNivarDa tapapphullaphullappayArullasaMtudraphullaMghuyAvaddhasaMgIyazaMkArapajjutta pejjAlapajjutteyaM / / 112 / / avi ya 12 bhaNamA sU / 2pi kAraNaM kAuM je / 3 yA ramaNIyasamayammi je / 4 ki paoya sU / 5 tumha gayA sU / 6 sAhi ppaDa je / 7 Na bhaNio varaghaNU-taM aNuhUyaM sAhasu / teNa bhaNiyaM-kumAra ! sU / 8 hastacihnadvayAntargataH pATo jepustake nAsti / 9 sminnAthacaraNa ekonacatvAriMzad dvitIyasmin paJcacatvAriMzat tatIye'STacatvAriMzat, turye ca caraNe dvAcatvAriMzadakSarANi vartanta iti vipadaNDa kacchandojAtivizeSarUpo'yaM daNDakacchandovizeSo jJeyaH Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakkavaDicariyaM / 114 // NANAvihaghaDadumasaMDamaMDalallINa bahukAraMDaM / tIradviyakalacakAya- haMsa-sArasakayAyA // patraNAhayacadulataraMga pasariuddAmaNimmalatusAraM / viyasaMtasarasatAmarasa reNupiMjariyagIrohaM // kaNhA (lhA) rasarasa ke sarapayattagaMdhAgayA lihalabolaM / kallolatAlaNuddaliya paMDubisakhaMDa maMDiyayaM / / 115 // iya sayalajaMtusaMtANajaNiyasuhasaMpayaM saraM sahasA / diDaM jalaNihiditthAravinbhamaM jhatti NaraNAda ! // 116 // o taMtaralANa (ga) velliyacaTulavI lisaMga liucchalaM tajalataraMga saMja giya DiNDIrapiNDaM salilakI lAgaya vaNakarikulaparimaliyapariviyaDatIratarutraratalaM aNeyasasa-pasaya-miyaM barAha - ruru saraha -sambara sahassovaribhujjamAga perantaM diDaM palasaatai mahAsaravaraM / 113 // 227 taM ca paloiUga 'jIvio mi' tti maNNamANo tumha NimittaM bhariUNa salilassa galigidalaviNimmie doNi puDae 'apaNA kira piyAmi' tti samupADio karayalaMjalI tAtra ya sumariyaM tumhANa / vitiyaM ca mae - ' ! duttaravasaNAyaDamma paDiyammi bhatagayammi / taNDuNhapahaparitsamaparavvasAvayava dehammi / / 117 // pahagillUriyasukumAracalaNapaDibhaggagamaNapasarammi / dariyAribhayapalAjammi maggire antago tANaM // 118 // re rekagya ! NigviNa ! alajja ! pamhuhasAmisammAga ! | jiyajIyakajja saMjaNiyasuhapivAsAsaviNNAsa ! / / 119 / / jaM motuM garuyapi satraNavisaMThulaviNIsahaM kumaraM / icchasi teNeya triNA vi jIciuM salilapANega ? ' // 120 // iya evaM pariyaDhiyaciMtAsaMjaNiya soya saMtAvo / mocUNa salilapANaM viNiggao saravarAheM to / / 121 // garuyadvANasaMz2aNiyaikheyAlaso ya tuha samIvaM jAva gaMtuM payatto tAtra ya sahasa cciya saNNaddhabaddhapariyarAyArehiM kaMryaMtadUhiM va tADio bhaDehiM, daDhayarapayapaharagabbhiNaM ca baddho giddayaM / ' re re varadhaNu ! kahiM kahiM bambhayatto ? ' ti pugarutaM bhaNamANehiM NIo yiyasAmiNo samAsaM / so ya maM daTTNa abhuTThikaMga sarahasaM 'jayauM jayau bhaTTidArau ' ti jayakAro (raM) kao (? kAuM) bhaNiuM payato jahA - mahAbhAya ! ahIyaM mayA tu tAyassa samIve, bhAyA tumaM mama, araM ca olaggiuM paiyaTTho kolaviyAvi, tA sAhippau kattha kumAro ? | mayA bhaNiyaM Na yANAmi / tao teNa vArijjamANehiM pi dadvayaraM tADio ahaM / tADijjamANeNa payapahAra triyaNAviyajjheNa bhaNiyaM jahA - jai avassaM tumhANa gibbaMdho, tA kumAro khaio pulliMgA / tehiM saMlattaM - daMsehi taM padesaM / tatra asamaMjasaNihittapayaNikkheva samAgao tuha daMsaNagoyarAvasaraM / 6 palAyasu ' tti kayA tumha saNNA / mayA vi parivtrAyagadiSNA pakkhittA vayaNammi guliyA / tappar3Avega ya nimIliyaM va loNavalayaM, paNaTTo va cedvAviseso, 'Niruddha va UsAsA, NivaDio dharaNiyale / tao 'ma' ti kaliUNa samujjhiUNa maM gayA te purisA / ciravelAe ya atraNiyA mae vayaNAo guliyA / uTThio tappaesao gavesiuM payatto tumhe | apecchamAgo ya daiDhayaraM paritappiraM payatto, kaha ? - tuha pahu ! paMthaparissamakhuhA-pitrAsohapaccavAilaM / kucchiyasayaNA-''saga-sAvayA 'hibhayakAraNaM kaliuM // 122 // kaha hohI ?, kaM bhaNihI ?, ko dAhI tassa bhaNiyameteNa ? / kattha va basiDI ?, karasa ya jiyacchihI vayaNayaM mudro ? // 123 // eso pecchAmi ahaM, esa kumAro Na, khaNNuo es| 'eso sadei mamaM ' muhA palorami pAptAI // 124 // viheyamahijaNiya saMcaraNasukkatarupattamaramarAsadaM / ' eso 'ti tammuho jhatti majjha dhAvaMtiNaraNAI // 125 // iya majjha ko kahehI 'esa kumAro' tti ?, aha 'saI cetra / pecchissAmi' tti bhamAmi evamevaM cavito ||126 // evaM catuviopasariyadI haraNI sAsAyAsa sosiyasarI patto kA kA tri kilesega ekaM nAmaM / tattha ya diDo maie ekko privaao| kayaM ca se abhiprAyaNaM / teNa bhaNiyaM varaghaNU pitra lakkhijasi / mayA bhaviyaM-bhayavaM ! kIsa vyava 1 "pivAsAsa) samavisa sU / 2 ya kheyamANaMgo ya sU / 3 parato je 4 tu sU / 5 'jugalaM je / 6 NirumA Jain E sUtamahaM pari je / 8 ahaM, aha kumaro peya khaje / 9 vighamaija je / 10 ThAyaMti je / 11 mayA sU | Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 cuppnnmhaapuriscriy| mUDho si? / tao seNa maha sabahe kuNamANeNa sihaM jahA-haM tuha tAyassa piyamico vasubhAgo NAma, tA vIsatyo hoUNa sAha 'kumAro katya vaTTai ?" tti / mayA vi tassa savvamavitahaM sAhiyaM / tao so visAyasAmaliyamuhamaMDalo maha sAhiuM payatto jahA-palANo amaccadhaNU, tui jaNaNI ya kosalAhivaiNA pANavADae pakkhittA / aiya cAhamasaNipaDaNAirittaM tassa bayaNaM soUNa NivattiyaiMdUsavo vva iMdaddhao dhasa ti vamuhAyalammi NivaDio / samAsasthassa ya tuha virahajalaNajAlAka[va]liyaMgassa mahAkhae khAro vva, mAlaNi vaDiyassa pAyapahAro bva, samaraMgaNaMpADiyamuddhassa UsAsau vya, viyambhio jaNaNi-jaNayAvamANaNubbhavo soyapayariso / bhaNio haM vasubhAgeNa-varadhaNu! alaM paridevieNa, Na kAyacco kheo, Na paritappiyavyaM tumae, kassa vA visamadasApariNAmoNa hoi ? / mayA bhaNiyaM-mahAbhAya ! kiM mama paritappieNa kIrihI, kaha ?jassa pariosa-rosA vi NipphalA jati jaMtuNo bhuvaNe / ucchupasyassa va NipphaleNa kiM tassa jammeNa ? // 127 // to kAUNaM maha heu-u~yAharaNAIhiM samAsAsaNaM, dAUNa bahuvihe guliyAjoge tumhANamaNNesa~NatthaM pesio mhi tti / ahaM puNa parivAyagavesaM kAUNa kaMpillapuramaigao / tattha ya mae sabaloyassa ahigamaNIyaM avalaMbiyaM kaavaaliyttnnN| kerisaM ca?NarasirakavAlamAlA-mayUrapicchuddhaciMdhayAharaNaM / umbhaDavicittacIrIpacchAiyavacchabIbhacchaM / / 128 / / bahuvihavihaMgataNupichalaMchaNuccaiyasirikayAmelaM / karayalatADiyaka [- - -] yaDamaruyArAvabhIsaNayaM // 129 // mayavasapaholirAyaMvamauli[?yabattatArayANayaNaM / maggANulaggakalakaliyakAyalIkomalaggIyaM // 130 // iya sayalaloyaloyaNa-maNANa saMjaNiyacoja-mAhappaM / avalambijjai kAvAliyattaNaM kiM pi kaliUNa / / 131 // jya evaM ca jahakkama paribbhamanto gao pANavADayaM, 'bhicchANimittaM paribhamiuM gharAghariM payatto / tao tehiM pANehi 'bhayavaM ! kimeyaM ?' ti pucchieNa mae saMlattaM-eso mAyaMgIe bhayavaIe vijjAe sAhaNaNimittaM kappo tti / evaM ca tatthANavarayaM viyaramANassa saMjAo eko Arakkhiyaputto maha mitto / so ya mae aNNadiNammi bhaNio-gaccha varadhaNujaNaNi bhaNa jahA-tuha suyassa piyamitteNa kuMDillaNAmeNa pAyavaMdaNaM saMdiTuM, bhaNiyanyA ya-Na cittakheo kAyaco, airA ceya. kilesoksamo bhavissai tti| sAhiyaM ca teNa gaMtUNa jaM mayA saMdiTuM / bIyadiNammi ya saI ciya gao hN| dihA mae / paNamiUNa aMtoNihittaguliyaM paNAmiyaM se mAhuliMgaM / avagao tppdesaao| khaiyaM ca taM tIe mAhuliMgaM / tappahAvao NivaDiyA dharaNivaTe, jAyA ya NicceTTA, paNahA UsAsAiNo / tao tehiM gaMtUNa sirTa rAiNo jahA-amaccapaNaiNI loyntrmigyaa| rAiNA bhaNiyaM-kareha sakAraM ti / pesiyA nniyypurisaa| didvA ya tehiM / kAumADhattaM rAyasAsaNaM / bhaNiyA ya te mae-jai imAe velAe kuNaha sakAraM tao tumhANaM rAiNo ya Na sohaNaM / ti muNiUNa pesiyA rAyapurisA mAyaMgamayahareNa / gaemu ya tesu bhaNio mayA Niyayamitto jahA-kiNhanauddasI imA, avasareNeva saMpaDiyA imA mahAmaJcapaNaiNI sayalasaMpaNNalakkhaNA, jai tumaM sahAyakiccaM kuNasi tA karemi ahaM maMtasAhaNaM, siddhe ya maMte jamevamekavatthu ciMtijai tameva saMpaDai / tao mitteNa me rahassammi jahAvaTThiyaM bhaNio paannmyhro| paDissuyamaNeNaM / tAva ya samAgayA rayaNI / NINiyA duvehiM pi tehiM maha jnnnnii| sarisA ceya gayA vivittaM dUramekaM disAbhAyaM / tao mae aliyADambaraM kAUNa samAlihiyaM maMDalaM, aciyA bali-kusumAIhiM disAvAlA, ThAviyA dakkhiNasirA, pUiyA calaNesuM, pajjAlio jalaNo, samaMtajAvaM ca pakvittAo AhUIo, nivvatto carU / bhaNiyA ya duvaggA vi te mae jahA geNhiUNa carU kusumAiM ca vacaha NayaravAsidevayANaM mAuyANaM ca kAUNa acaNaM samAgacchaha tti / gayA ya te| 1 sAhiya je ! 2 evaM sU / 3 Namuddhassa : sU. 'NapADiyassa U je| 4 udAharaNehiM sU / 5 degsaNe pe su| 6 hastadvayAtataH pAThI je pustake nAsti / - tattha paribha' je / 8 bhikhANi je / 1 ca taM pANavAya viya je / 10 dukragehiM je / 11 'kusumehi sa / Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ba~bhayaptacakkavaTTicariyaM / 229 tao gaesu tesu / mayA aNNA vidiNNA se guliyA / tayaNuhAvao ya suttaviruddha vva samuTThiyA viyaMbhamANA / NivaDio haiM calaNajubalae / jANAvio appA / payattA roviDaM / mae bhaNiyaM Na esa kAlo roviyavtrassa, ehi lahaM avakamAmoti / gayANi ya turiyapayaNikkhevaM uttarAbhimuhaM joyaNametaM bhUmibhAyaM / pattANi ya kacchA hihANaM gAmaM / tattha ya maha piuNo vayaMso devasammo NAma baMbhaNo / tassa ya gehammi ThaviUNa samAsatthAe siTTho kumAra ! tuhasaMtio vuttanto / soUNa ye mae NiraMbhamANA vi bahalaMsusalilapaDiruddhaloyaNappasarA palAvabahulaM ca parideviDaM payattA / kaha ?- papphullakamalakomaladalujjalAloyalaliyamu haibimbA ! / ahiNavavisadRkaMdoTTapattakaMtilaNayaNajuyA ! // 132 // maNaharalA yaNNA''uNNa vimalagaMDa yalamaMDalAharaNA ! / cariyANuddhaya ! muddhaya ! kumAra ! sukumAracalaNayalA ! // 133 // hore bAhiviNiggayassa paridevirI daDhaM jA''si / sa cciya jaNaNI maraNassa kAraNaM peccha vihicariyaM // 134 // sukumAlaphaMsamaNoharammi vasiUNa maharihe sayaNe / kaha vaucchisi kaThiNakusArasakkarille mahIvaTThe ? / / 135 // kaM bhaNihisi taNhuNhAmilANa deho chuhAparissaMto / varadhaNuvirahe dIharapavAsadukkhANa majjhagao || 136 // bAlama tuha cailiya - kIliyavvAI saMbhareUNa / sahasa tti jaMNa phuTTai hiyayaM taM NUNa vajjamayaM // 137 // sariUNa attaNo pANavADayAvAsadAsabhAvattaM / appANo vi Na royai kiM puNa maha bhoyaNaM bhotuM // 138 // iya caMDAlaNivAso dhaNuNiNNAso Na me tahA Dahaha / jaha bhariUNa pavAsaM kumAra ! bahuso tuhaM hiyayaM // 139 // tao sA evaM vipalAve kuNamANI kaha kaha vi samAsatthIkayA / bhaNio ya mae devasammo - esA maha jaNaNI 'tuha Nikkhevo' tti sohaNaM dahavvA, jAvAhamAgacchAmi / evaM ca teNa paDivaNNaM / tao haM kAUNa jaNaNIe paNAmaM Niggao tappaesAo / paribbhamaMto samAgao ihaI / jAyaM ca tumae saha maha daMsaNaM ti / 46 evaM ca vIsaMbhaNinbharaM maMtayaMtANa aikaMtA kAi velA / tAva ya samAgao ekko maNUso gAmArhito, bhaNiuM ca payatto'mahAbhAya ! Na katthai hiMDiyavvaM tumhehiM, jeNa tumhANaM samANarUva-vaovisesaM paDe lihiUNa purisajuvalamANIyaM kosalAhivaiNo niuttapuriserhi / daMsiUNa ya bhaNiyaM tehiM - evaMvi harUviNo ettha doNi purisA samAgayati / evaM ca pecchiUNa samAgao tayaMtiyAo ahaM / diTThA ya tavviharUvovalakkhiyA tumhe / saMpayaM jaM vo ahimayaM taM kuNaha " / tti bhaNiUNa fare tammi do vi amhe vaNagahaNaMtarAleNa vivalAyamANA samAgayA kosaMbiM / tattha ya garavAhirujjANammi didvaM donhaM seTThisuyANaM sAgaradatta - buddhilaNAmANaM payattaM kukkuDavAraM / paNIkAUNa sayasahassaM saMpalaggaM kukkuDajujjhaM / pahao sAgaradattakukkuDeNaM buddhilakukkuDo / puNo ghuddhilakukkuDeNa sAgaradattakukkuDo pahao, bhaggo ya parAhuttaM sAgaradatta kukkuDo, Na yAhimuhaM kIramANo vi samahilasA jujjhiuM / ca piDimuhaM daTThUNa bhaNio mae sAgaradatto bho ! kIsa puNa eso sujAI vibhaggo kukkuDo, tA pecchAmi NaM jaiNa kuppaha tumhe / tao sAgaradatteNa bhaNiyaM bho mahAbhAya ! peccha, Na ya maha ettha davbaloho, kiMtu ahimArgemesthAvarajjhai / etthAvasarammi ya paloio varaghaNuNA vuddhilakukkuDo / diTThA ya calaNesu NibaddhA lohasUI / lakkhiyaM ca buddhileNaM NihuyaM / teNa ya paDivaNNaM varaghaNuNo addhalakkhaM / aNuvalakkhaM ca sAhio esa vaiyaroM maha varaghaNuNA / tao mayA buddhilakukkuDassa kaDDhiUNa suI bheDio sAgaradantakukkuDassa / parAjio teNaM / parituTTo sAgaradatto / papphullavayaNaMkao 'aiMha amha gehaM gacchAmo' tti bhaNiUNa amhe valaiUNa "saMdaNavarammi payatto NiyayagharahuttaM sAyaradatto, paviTTho" yariM / amhe hi kouhallullasantadidvipasarA paloemANA jayarivAhizeba [vaNa] maNahara parisarappa se, niyacchamANA pAyAla - mUlAvalaggapharihAvisesaM dhavalakara (vi) sIsauvalakkhiyaM se sapa (pha) gAmaMDalovamaM pAyAraparivesaM, avahovAsAvasaMtajhulaM tacaTucAmaraM [pattA ] goradAraM / pavisamANehi ya gio kharamAruyAhayucchaliyajalaNihissa va mahaMto jaNakalayalAvo / pecchavayaNa je | 4 sotthisi sU / 5 calaNakI je / 6 tumaM sU / 7 tumhe 10 tumme je / 11 Nameva [e] tathA sU / 12 yaM caiba paDi sU / 13 suI TTho nayaraM / nao niyayabhavaNaM / samAiTTho ya teNa niyayapuriso je / 1 ya me bhimANA je / 2 habiMba ! je / 3 sa su / 8 "tarAle viva sU / 9 nagariyAcAhiM sU / bhiDio je / 14 ehi je / 15 sadagammi sU / 16 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. bauppannamahApurisacariyaM / mANA [ya] sarayanbhavibhamuttuMgadhavalabhavaNovasohiyaM paurayarajaNasamUhovaruddhaNiggama-pavesaM tiya-cakka-caccaroyarapayattapecchaNayamiliyanagasamUhaM mairAmayakhaliyavilAsiNicalaNaNeurArAvamilantahaMsaulaM saipayattUsavANaMdaviraiyatUraravAvUriyasavaNavivara pavidyA sAgaradattabhavaNaM / samAiTTho ya teNa Niyayapuriso jahA-daMsesu eyANa mahANuhAvANaM vAsabhavaNaM / NIyA ya teNa amhe saharisaM / daMsiyaM ca maNaharasejjA-''saNovayaraNasaMpuNNamAvAsabhavaNaM / 'etya givasaha' ti bhaNiUNa gae tammi to ahamaccataramaNIyattaNao pavaDvamANakouhalo' puloiuM payatto samacauraMsasaMThANaM kayavAliviraiyadayAlayalaM(?) maragayamayamayaramuhovalakkhiyapaNAlaNivahaM bAlakayalIharantaTThiyalayAmaMDavaparikhittabhavaNovavaNaM gharadIhiyAsaMcaraMtabhavaNakalahaMsakayakalaravaM bhavaNavAviyAsamuggayakusumataruparimalallINaruTuMtA'limuhaliyaM [? vAsabhavaNaM] / Thio eka muhuttaraM / tAva ya samAgaMtUNa bhaNai ego sAyaradattapesio puriso jahA-uTheha, majaNa-bhoyaNAiyaM ThiI Nivattaha tti / tao tassa sAyaradattassa piyaM kuNamANehiM kayaM savvaM pi karaNIyaM / evaM ca tassa pItipurassaramuvacarantassa taNNehANurAyapaDibaddhA ThiyA kivydinnaanni| - aNNayA ya vuddhilapesiodAsaceDo samuTThaveUNa varadhaNuM vivittammi kiM pi bhaNeUNa gao / tammi ya gae varadhaNuNA majjha sAhiyaM jahA-jaM taM maha buddhileNa addhalakkhaM paDivaNaM tappavesaNatthaM cattAlIsasahassIo hAro eyassa hatthe pesio| daMsio ugghADeUNa karaMDayA phuloio mae / taM ca paloyamANeNa diTTho mae baMbhayattaNAmaMkio leho / taM ca dadruNa mae bhaNiyaMkasseso leho ? / varadhaNuNA bhaNiyaM-ko jANai ?, vahave khalu bambhayattaNAmovalakkhiyA purisA bhavanti, kimetya cojnaM ? / ___ evaM ca jAva paropparamAlAvo vaTTai tAva tipuMDaimaMDiyataNU samAgayA vacchA NAma parivAiyA / akkhaya-kusumAiyaM ca pakkhiviUNa uttimaMgammi 'puttaya ! vAsasahassaM jIvaha ti bhaNantIe ekkantammi vAhitto varadhaNU / teNa ya samaM maMtiUNa ki pi paDigayAe pucchio maie varadhaNU jahA-kimesA jaMpai? tti / varaghaNugA bhaNiyaM-"eyAe ima jahA-jo so tumhANa vuddhileNa rayaNakaraMDayammi hAro pesio teNa saha leho samAgao tamoppaha tti| mayA bhaNiyaM-- eso khu baMbhayattarAyanAmaMkio dIsai, tAM sAhaha aNuvaroheNa 'ko so baMbhayatto rAya ? tti / tIe bhaNiyaM-vaccha ! mubau, kiMtu Na tae kassai sAhiyavvaM / asthi iheva NayarIe seTThiyAM rayaNavatI NAma kaNNayA / kerisA ya ?-. susiliTTasaMgayaMgulidalA''vihAviyasirAvihAvilaM / undhahamANI susilaTThamuNNayaM gUDhacalaNajuyaM // 140 // rAo lAyaNNa'mala(le) taNummi tIse Naladdha saMThANo / saMlaggo payajuvalammi vAla(?pAya)sevAhilAso ca // 14 // mAsalanigUDhadaDhagupphajAyasukumArasuMdarAyA / aNalakkhiyaromAlakkhapiNDiyaM jaMghiyAjuvalaM // 142 // aNNoNNasaMgayAmUlamiliyathororuvitthayaNiyambaM / maNaharasahAvagaMbhIraNAhiparimaMDalAvattaM / / 143 // vellahalabAhulaiyAvalambikarapallavA''vya(va)lAvayavaM / supasatthatilehAharaNahArivarakaMgharadaMtaM / / 144 // varaNayariM va suvitthiNNadIharacchaMjaNujalAloyaM / appaDimadaMtasohovahUsiyaM vaNakaNeru ya / / 145 // muhuyahuyAsaNaDajjhatahanvapaDibaddhadhUmavaDalaM va / undhahamANI aMsAvalambi ghaNacihu[]pabhA // 146 // jimmalabhAlayalalulantacaTulaparigholirAlayaddhanta / saMpuNNagaMDamaMDalamaNoharummillamuhasohaM / / 147 // siyataligasicayasaMjaNiyakaMcuucchaiyasihiNapariNAhaM / sasileha-pavaradhavalabbhasantatIpihiyaparivesaM // 148 // iya cakkAvalipariyaliyakaMdharaM vayagayaM samubahai / sevijataM sasisaMkirohiNIpariyaNeNaM va // 149 // sA ya rayaNavatI AbAlabhAvAo ceva mayA samaM jaNiyavesaMbhasabbhAvaNibbharA rahassakahAparAyaNA ciTTai / sabassa ya NiyapariyaNassa majjhammi maM ceva vallahaM maNNamANA ahiramai saMkahAsuM / aNNayA ya NAiciradiNagayAe diTTA mae kiM pi hiyayagayamatthaM jhAyamANA pavarapallaMkiyApalhatthataNulayA ekakarakisalaya pairAmusiyasavaNamaMjarI vAmabhuovahAgIkayakyaNamaMDalA aNimisovalakvijjamANaNayaNakuvalayA purao saMkappalihiyaM pitra pecchamANA kiM pi hiyayagayamatya jhAya pa ca sNtthiyaa| taM ca tahAvihaM aNaNuhUyamavatthaMtaraM "tIse daTraNa kaMpamANahiyeyA gayA hai tIe samIvaM / bhaNiyA ya mae-putti rayaNavai kiM ciMtesi? tti / tao tIse pariyaNeNa maha sAhiyaM-ajja yahudiNANi 1deglo paloeto ta vijAhararAyabhavaNaM Thio muMhutaMtaraM / tAva ya je / 2 ca paidiNa muvayarijamANA taNNehA je!! smuhaaveje| 4 pulaio je / 5 'DamaMDiyA sNje| 6 mayA sU / 7 kA Dammi sU / 8 to je / 9 yA sayalaguNagaNokveyA 26 va rUya-sohaggasahAvehi rayaNavaI jAma / sA ya AbAlabhAvao je, (149 gaathaanntrm)| 1. parimusiyasamaNa sU / 11 tIe je| 12 hiyarayA s| www.jainenbrary.org Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 52 baMbhayattacakkavaTicariyaM / baTuMti, NAlabai sahiyaNaM, Na vAharai ciraparicie paMjarasue, Na cArei bhavaNakalahaMsaNivahe, Na paribhamai bhavaNujANapAyavesaM. Na majjai gharadIhiyAsaM, NAlihai cittavaTTiyAhiM, Na saMjaNai pattacche jaM, Na bahumaNNae AharaNavisesa, No kuNai vINAvigoyaM, NohiNaMdai sarIrahiiM, NAhAramabhilasai tti, kevalamaMtoNirumbhamANuvvevaNIsAsaNihittasUiyAveyA thalagayamacchusthalliya va talluvvellaM kuNamANA amhANa maNuvvevamAvahai / tao mae bhaNiyA-putti! - kIsa uNo tumha(ha) muhakamalaparimalallINapelliyAliulA / pasaraMti garuyapariyAvasaMsiNo dIhaNIsAsA? // 150 // evaM kIsa viyaMbhiyahiyayAveullasaMtaseullaM / vayaNaM milANalAyaNNakatipasaraM samubahasi? // 151 // parimaMdamAruuvvellacaTulacUyaggapallavAlolaM / kiM dIharasAsA''yAsadhUsaraM vahasi aharadalaM ? / / 152 // eyaM lasaMtatavaNijjapiMjarappahabihAviyakavolaM / pulayavimukkamaNi( ? NI)kaNayakuMDalI(laM) kIsa kaNNajuyaM ? // 153 // pariyaliyamuha[la]maNiyANurAvasaMvaliyakaMThapariNAho / NAruhai kIsa ramaNo vdha suyaNu ! thaNamaMDalo(le) hAro ? // 154 // kosa muhA''calaNuva(dha)ttaNIsahomukasiDhilalaDahAI / avilakkhaparittANAI suyaNu ! sIyaMti aMgAI // 155 // pariyaNapurao suMdari ! palAvalajjAviyAe tuha kIsa / jAyaMti tuliyadaramaliyakamalasohAI hasiyAI? // 156 // iya suyaNu ! sAha maha saya la[Niyaya]vu vuttaMtamavitahaM kaliuM / muhihiyayammi virittaM hoi duI sa(su)yaNu! suhavojjhaM // 157 // evaM ca bahappayAraM bhaNNamANA viNa kiMci dei paDilAvaM, taheva ciTThai / tao mae karayaleNa parAmusiUNamuttimaMgaM, pusiUNa seyasalilollaM vayaNaNaliNaM bhaNiyA ya-putti ! kimeyaM jogiNi vva jogambhAsarayA ciMtesi ? / sA vi hu asAhaNIyamattaNo viyAramuvalakkhiUNa lajjoNayavayaNamaMDalA IsIsi vihasiUNa NivaDiyA maha ucchNge| to mayA NiyapANipallaveNa parAmusiUNa aMsappaese sAmapuvyayaM pucchijjamAgI lajjAparavyasattaNao jAhe Na kiMci samullavai tAhe tIe ceva bAlasahI piyaMgulayA NAma chAya na khaNaM pi pAsAo Novaramai bIyaM piva hiyavayaM, tIe bhaNiyaMbhayavai ! esA khu lajjAparavasattaNao Na tarai sAhiuM, ahaM tuha sAhAmi-asthi io ya atIyakaicayadiNammi imIe bhAuyassa buddhilaseThiNo sAgaradattaseTiNA samaM sayasahassapaNiyaM kukkuDavAraM / tattha pecchiyavyayakouhallattaNI gayAe diTTho amarakumaro va maNoharataNU, mayarakeu vya jaNiyamayaNapasaro, mayalaMcchaNo ma saMjaNiyajaNamaNANaMdo. mayarAyaro va NicaDiyasirivacchAsao, ghaNasamao vca Nivvaviyamahiyalo, sarayasamo vva viyasAviyakamalAyaro. hemaMtasamao vdha parimaliyasayalasAso, sisirasamao vva saMkoDiyaverivayaNakamalo, vasaMtamAso vca ramaNIyadaMsaNijjo, NidAhasamao vya saMtAviyadharaNiharo eko pavarajuvANo / so ya aNimisaloyaNAe ciraM ploio| tappabhiI kiM pi jjhAyamANI Na kIlai aMdolaeNa, Na kuNai saMgIyayaM, dIharaparissamaNIsaha vva sayaNIyammi muyai attANayaM, parimaMdacaMdaNadAhi pi paritappae, kamaladalachikkA vi mucchamAvahaI (i), daraphuraMtAharapuDA romaMcakaMcucaiyabAhulaiyA seyasalilagaliyaMgarAyaraMjiyapacchayaNavaDA viujjhae NidAvirAmammi vi kaha kaha vi, AhAsiyA viNa] paDilAvaM deha / taM ca me soUNa lakkhio se mayaNaviyAro, bhaNiyA ya sA mae bahuppayAraM / tao kaha kaha vi sambhAvamuvagayA, bhaNai yabhayavai ! tuma maha jagaNI, ahavA pahANasahI, ahavA iTTadevayaM, taM kiM pi Nasthi jaM Na hohisi ti, tA kiM tamha vi akahaNIyamasthi ?, jo imAe piyaMgulayAe siTTho so maha vimukkakusumacAvo vva kusumAuho sahasA hiyayamaigao, kiM bahuNA ?, jai taM kaivayadiNabhiMtarammi Na saMjoesi tA avassamahamappANayaM sAhAri Na pAremi tti / eyamAyaNiUNa bhaNiyA sA mae jahA-vacche ! dhIrA hohi, tahA'NuTissaM jahA tuha samIhiyaM saMpajissai / tao sA paDhamajalaviMdapavvAliya va vasumatI nivvuyA saMjAyA / atIyadiNammi ya sAhiyaM mae tIe jahA-divo mae bmbhytto| eya 1 NA''Nadai sa / 2. kevalaM kiM pi zAyamANA ciTui tti / tao mae sayalaM pi sahIhi kahiyaM vaiyaraM paccuttaratIe pucchiyA jAvaNa paDilAva dei taheva ciTui si / to karayaleNa parAmusiUNuttimaMga, pusi je, (157 gAthAnantaram ) / 3. vihariUNa je / 'ci ullavai s| 5 taNU eko pavarajuvANo / tappabhiI ceya taggayamaNA aNAvikkhaNIyamavatthaMtaramaNuhavatI ciTThai si / evaM ca mae soUNa lavikhao se mayaNavi. yaaro| tahAvihavayaNaviNNAseNa ya bhaNatIe kahAviyA sayalaM pi NiyayAhippAyaM / bhaNiyA ya sA mae jhaa-vcche| dhIrA hohi, thaale| Jain Edur6 mathA-sa al Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 panna mahApurakhacariyaM / mAyaNiUNa ya paccajjIviyaM piva attANayaM maNNamANA pamphullatrayaNakamalA bhaNiuM payattA - bhayavai ! tumha pasAeNa savvaM suMdaraM bhavissa, kiMtu tassa vissAMsaNaNimittameyaM hAraM rayaNakairaMDayammi pakkhiviUNa pesihi, imaM ca bambhayattaNAmaMciyaM lehaM ti / aNuTThiyaM ca taM tahA kailaM mae' / tA mahAbhAga ! eso lehavaiyaro / mae samappio tIe paDileho" / eyaM ca varaghaNuNA sAhiyaM NisAmiUNa adiTThAe vi rayaNavatAe paTTio tIe uvariM daMsaNAhilAso, payattaM hiyayammi koUhalaM, viyambhio mayaNasaMtAvo / tadaMsaNasamAgamovAyamaNNesamANassa ya gayANi kaivayadiNANi / vari aNNadiNammi samAgao varaghaNU saMbhaMto bAhirAo, bhaNiuM ca payatto jahA - kumAra ! ihaNayarisAmiNo kosalAhiveNa amhA gavasaNANimittaM pesiyA paccaiyapurisA, pAraddho ya imiNA uvakkamo, payatto gayarIe halahalAravo / muNiUNa evaM atri sAyaradantega goviyA bhUmiharayammi amhe / samAgayA rayaNI / bhaNio mae sAgaradatto jahA - tahA kuNasu jahA amhe avakamAmo / eyaM cA''yaNNiUNa paNAmio NeNa sayalapaharaNA-''varaNAipajjutto patrarasaMdaNo / samAruhiUNa ya tattha amhe viNiggayA sasiNehaM teNANugammamANA NayarIo / gayA thevaM bhUmibhAgaM / aNicchamANaM pikaha kaha viNivvattiUNa sAgaradantaM payaTTA amhe / Nayari[ ? bAhiri] yajakkhA[ya]yaNujjANapAyavantarAlaparisaMThiyasupaDi puNNANeyapaharaNavisesarahabarAhidviyA diTThA kusumAuhavirahiyA rai vva ekA pavaramahilA / tao tIe sAyaramanbhuTTiUNa bhaNiyaM - kimettiyAo velAo tumhe samAgaya ? tti / tamAyaNNiUNa mae bhaNiyaM suMdari ! ke ugo amhe ? / tIe bhaNiyaM - sAmi ! tumhe khu bambhayatta-varaghaNuNo / mayA bhaNiyaM -kahamevamavagayaM tumae ? / tIe bhaNiyaM - " jai evaM tA avahieNa soyeM, Asa starrer tuliyaghaNavaIghaNasamudao ghaNapavaro NAma seTThI / tassa ya rayaNasaMcayA NAmeM paNaiNI / jAyA ya "tIe ahamaputtANa uvariM vallahA jaNaNi-jaNayANaM / aikaMtA bAlattaNAo / aNNayA ya vibhamekakulahare sayalajagAhilasagIyammi saMpatte jonavaNe aparisamANA Niyayakula- rUtra- vihavuttamenuM purisavisesesuM accantarUtra-sohagga-saMta saMpaNNapurisamicchamANI pattA hUM bahujaNa saMpAiyajahAsamIhiyavarappayANaM eyaM pavarajakkhamArAhiuM / aNNayA ya garuyArAhaNaparitausieNa paJcakkhaM cetra bhaNiya mhi bhayavayA jakkhega jahA-bacche ! alaM khijjieNa, airA cetra majjha vayaNANuhAo tisamupajjetapuhatipatI tuha bhattA bhavissai / puNo mayA bhaNiyaM bhayavaM ! kahaM puNa so maiMe muNayantro ? / teNa bhaNiyaMpatte buddhila sAgaradatANa kukkuDavAre jo samAgacchihI aNaNNasarisAgiI sirivacchabhUsiyabacchatthalo sayalalakkhaNoo pahANekkaNiyasahAyAhidvio so tuha para tti maMtavtro, sahiyAyaNapAsammi paDicchamANIe ya tuha teNa samaM paDhamaM daMsaNaM bhavissaiti / tA pavarajakhatraNeNa lakkhiyAlakkhalakkhaNAvAsa ! / pahu vaMbhayatta ! sirivacchalaMchaNagghaviyatracchayala ! || 158 // tu pahu ! uttipADaNabhIyamaNasAe kassara Na sihaM / jeNa sa~I ciya teNevamucca se chaDDiuM lajjaM / / 159 / / tumhANurAyavaDDhatamayaNajalaNaM mamaM kaleUNa / Nivvavasu Niyaya suhasaMgasi sirasalileNa NaraNAha ! || 160 || iya kiMbahunA ?, Na hu esa avasaro dUyarjapiyantrANaM / mottuM pahuttaNaM bhaNNasi tti jaM taM Na lahuyattaM " // 169 // " eyaM ca samAyaNNiUNa tIe vayaNaM triyaMbhiyANurAyapasaramanbhuvamayaM mayA / samArUDho tIe saha rahavaraM / pucchiyA ya sA mae-kuohuttaM gaMtavvaM ? / rayaNavatIe bhaNiyaM -asthi magahAvurammi maha piuNo kaNihabhAyA gheNavaho NAma seTThI, so maiM tumhamhANa muNiyavaiyaro avassamAgamaNaM ahilasA, tA tAtra tattha gamaNaM kIrau, uttarakAlammi puNo jahicchA tumhANa / tao rayaNavaItrayaNeNa payaTTo tattomuhaM / Thio sArahikajjammi varadhaNU / gAmANugAmaM ca gacchamANA giyA ko cIjaNa yAo / pattA ya NiviDagirikUDasaMkaDillaM mahADaI / tattha ya kaMTaya-sukaMTayAhihANA duve coraseNAvaNo / te yadaTThUNa rayaNa-kaNayaNiyarotrahUsiyaM rahavaraM appaparivArA ya varajuvaIsamaNiyA amhe 'helAsa' kaliUNa pattA abhidaviDaM, payattA paharijaM, kahaM ? - 5 mahANuhAva ! je / 6 evaM sU / 7 jakhiNuja saya saMpuNNa' je / 13 mayA sU / 14 dattakukuDapADe evaM je / 19 dhaNasatthavAho nAma sU / 20 hu je / 1 attANaM su / 2 vissasaNa je / 3 karaMDammi sU / 4 kalle mayA je / sU / 8 ghuNa sU9 hoyadhvaM sU / 10 ma ghariNI je 11 tIse sU / 12 je / 15 yA lakkhaNANa AvAsa ! sU / 16 pavattiM je 17 samaM je / 18 Jain kaMDa sudhyA je / Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakvaTTicariyaM / 233 daTThoTThabhImaphuDabhiuDibhaMgabhaMguriyabhAlabhaMgillA / 'haNa haNa haNa' tti gaddabbhasaddapammukkahakaravA / / 162 // aaynnnnaakddddhiymukkddhinngunnghaayghddiyttkaaraa| vitthriypurnnaaraay-bhll-caavllsNghaayaa||163 / / helAe ciya mukkaddhayaMda-cakkA-'sichiNNabANohA / pammukkadhIrasuhaDAhimANaNihasA khaNe bhaggA // 164 // iya bhaMjiUNa paDibhagga'NeyabhaDamaccharaM pi paurabalaM / rahaseNa NisaNNo saMdaNammi sakalatta-mitto haM // 165 // pavarapavaNaparicchUDha vva jiNNataNapatthArI dUraM paNolliyA coraseNA / bhaggAe ya coraseNAe bhaNio haM varadhaNuNa jahA-kumAra ! daDhaM parissaMtA tumbhe muhattaraM NihAmahamiheva rahavaraTriyA sevaha ti / paDivaNNaM ca taM mae / zavaNNo sa aha rayaNavaie tAva ya samaicchiyA rynnii| jAyA puvvadisA'ruNA / pAviUNa giriNadi thakA trNgmaa| paDibaddho hai uTrio viyambhamANo, paloiyAI pAsAI, dido vrdhnn| 'pANiyaNimittamoiNNo'ttivAhitto sasaMbhamaM / paDivayaNa malahamANeNa ya parAmasiyaM rahadharaggabhAyaM / didaM ca taM bahalalohiyAliddhaM / 'vAvAio varadhaNa' ti kaliUNa garuyavi yambhamANasoyappasaro 'hA! hao mi' ti bhaNamANo NivaDio rahucchaMge / laddhaceyaNo ya 'hA! bhAi varavaNu!' ti bhaNamANo vippalAve kaaumaaddhtto| kaha kaha vi saMThAvio rynnviie| "te pahu ! mayA vi Na mayA ahavA te ceva Navara jIvanti / maraNeNa jANa Nivvahai sAmisuha-mittakajoho // 166 / maraNaM pi tANa chajjai jayammi asamaM mahANubhAvANa / kuMdu-kAsa visao jANa jaso bhamai bhuvaNammi // 167 // tasseya Navara sahalaM jayammi maraNaM mahAguMbhAvassa / jassa paihU jaNiyaguNANurAyasoyaM samubahai // 168 // iya savvassa vi maraNe sAhINe tassa kiM Na pajattaM / jassa paihu-mittakajjujjayassa saMpaDai mariyavyaM?" // 169 // evaM ca bhaNamANIe mottUNa soyappasaraM bhaNiyA mae rayaNavatI jahA-suMdari ! Na Najae phuDaM 'kiM vA mao ? kiM vA jIvai ? ' ti, tA ahaM maggohattaM vacAmi aNNesiuM / tIe bhaNiyaM-ajautta ! Na esa abasaro paicchAhuttaM gacchiyabassa, kuo ?-jeNAhamegAgiNI, cora-sAvayAiNNaM ca bhIsaNamaraNaM, kalattAhibhavaNaM ca paribhavaTThANaM mANiNo, aNNaM ca iha NiyaDavattiNA vasimeNa bhaviyavvaM, jeNa parimaliyakusakaMTayA dIsai vaNatyalI / paDivaNNaM ca taheva taM mae / payaTTANi magahAvisayAhimuhaM / pattANi ya tavisaryasaMdhisaMThiyaM eka gAmaM / tattha ya pavisamANo haM gAmasahAmajjhasaMThieNaM diTTho gAmaThakkureNaM / dasaNANaMtarameva 'Na esa sAmaNNo' tti kaliUNa sovayAraM kayapaDivattiNA pUio NIo NiyagharAhimuhaM / vidiNNo AvAso / suhaNisaNNo ya bhaNio haM teNa jahA-ho mahAbhAya! soviggo viya lakkhijjasi / mae bhaNiyaM-majjha bhAyA corehiM saha bhaMDaNammi Na Najjae kimavasthantaraM patto?, tA mae tayaNNesaNaNimittaM tattha gaMtavaM ti / teNa bhaNiyaM-alaM kheeNaM, jai ihADavIe bhavissai to ahaM lahissAmi / tti bhaNiUNa pesiyA NiyayapurisA, gayA ya / paJcAgaehi ya sirTa majma tehiM jahA-Na amhehiM koi kahiMci saca vio, kevalaM pahAraNivaDio esa pANI pAviu tti / tanvayaNAyaNNaNammi ya 'guNaM viNivAio' tti pariyappiUNa gurusoyAuli jaMtamANasassa samotthariyA savvarI / givasio daiyAe samamahaM / tAva ya ekajAmasesAe jAmiNIe sahasA tammi gAmammi NivaDiyA coradhADI / sA ya maha pahArakaiDuyAviyA bhaggA parammuhA / ahiNaMdio haM sayalagAmAhihieNa gAmapahuNA / gosammi ya AucchiUNa gAmaThakkuraM tattaNayasahAo patthio rAyagihaM / patto jahANukkameNaM / tattha ya NayarabAhiriyAe ekammi parivAyayAsame ThaveUNa raya gavaI dUrAo ce dhavalapAsAyamAlovalakkhijamANaM NIluppalaparigayakamalasarAhiTiyaM sattasAlA-patrA maMDavapaDivajjatapaMthiyajaNaM ahiNavakIrantadevaulapakiTTasaMcayovaruddhapaMthavityAraM kukkuDaraDiyavihAvijaMtatayajaNAvAsaM NiyacchaMto bAhiriyAjaNAyaM paviTTho NayarabhitaraM / pavisamANeNa dichamekka 1 AyaNNakaDhiummuka je / 2 nadI je| 3 suhi sU / 4 bahU sa / 5 bahu suu| 6 bhaganAe je| pacchAhimuha ga je| 8 imeyAiNI sU / 9 yasaMghiTThiyaM je / 10 to lahi je / 11 kaTuga sU ! 10 vaI paviTTho NayarambhanaraM / pavisamANeza ya dime kammi paese vIsayammaviNimmiya [viya] ekaM dhavaLaharaM / diThThAo ya tatthaM pabarasuMdarIo / tAo ya meM daThUNa pisu je, (173 gAthAnantaram) / Jain Education national Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 cauppannamahApurisacariyaM / mmi paese aNeyakhaMbhunbhUyasohAsamuyayaM bisa-sasahara-hAsa-kAsaghavalaM accantaramaNI yA]uvvaNiggama-pavesaM ekaM dhavalaharaM / diTThAo ya tastha pavarasuMdarIo, kerisAoM ya? amilANasarasacaMpayapasyadalagabbhagoravaNNAo / susamAhiyabhAlayalullasaMtalaliyAlaillAo // 170 // kasaNubala-dhavaluvvelladidvivicchohavinbhamillAo / kaNNAvayaMsamaMjaripiMjariyakavolapAsAo // 171 // pariviyaDaNiyambatthalabalamgakaMcIkalAvasohAo / uttuMga-pINa-pIvarasihiNabharoNamiyamajjhAo // 172 // iya erisAo mnnhrjonvnnnnivvddiyvrvilaasaao| siri-lacchIo va dihAo tattha varasuMdarIo mae // 173 / / ___ tAo ya maM daTTaNa pimuNiyagaruyarAyaNibbharamuNNAmiekabhumayAvilAsavikkhittakaDakvavikkhetrAo bhaNiuM payacAo-juttaM kimiNaM tumhArisANa vi mahANubhAvANa bhattANurataM jaNamujjhiUNa paribhamiuM ? / saMlattAo tAo mae ko so jaNo?, kassa vA'Nuratto?, keNa vo ujjhio?, jeNevaM tumhe samullavaha tti / tAhi bhaNiyaM-Agacchaha aNuvaroheNa tAva tubhe, vIsamaha muhuttayaM / tamAyaNNiUNa ya paviTTho haM maMdirabhitaraM / kayamajjaNa-bhoyaNAiovayArAvasANammi ya muhaNisaNNassa mahaM bhaNiuM payattAo jahA-mahAbhAya ! ___ atthi ihevai bharahe vivihamaNisilAsaMghAyumbhaDapaDibaddhaviyaDakaDayammi uttuMgasiharavaiyarapaDibhaggaravirahaturaMgapasarammi mijjharajharajhaMkAraravAriyadisAmuhammi siharakANaNaMtarAlakusumiyapavaratarusaMDamaMDiyammi layAharaMtarasura-siddhakAmiNIraikIlANimittapariyappiyakusumasayaNIyammi mAruyapahammataruMdakaMdaruggayagahirucchalaMtasahasohammi veyaDDhagirivarammi dAhiNaseDhIe sivamaMdiraM NAma NayaraM / tatthANeyavijjAharamaulimAlaciyacalaNajuyalo jalaNasiho NAma raayaa| tassa aJcantahiyayadayiyA vijjusihA NAma paNaiNI / tIe amhe duve dhUyAo, jeho ya amhANaM sahoyaro NaTummaso NAma / parivaDDhiyAI kameNa / aNNayA ya amhANa jaNao pavarapAsAyatalammi aggirAya-aggisihAhihANehiM khayaramicehi samayaM pIisamuppaNNamaNaharAlAvapasaraM pAsaNisaNNehi ya amhehiM upasaMpajjamANo NisaNNo goTisaMkahAe / Navari ya vivihamaNimayamauDakiraNapaDibhiNNasaMvaliyaraviyarasabalIkayaNahaMgaNaM viyaDavacchucchalaMtahArAvalivipphuriyakiraNamiyaraM gaivasapasarantamAruyavisaMkhalucchaliyasicayamgapallavaM vimAgoyaragisaNNasurasuMdarIvilAsapaloijjaMtamahimaMDalaM vivihakari-turayAipariyappiyavAhaNArU bhattibharagibmaraviyammi(mbhi)yajayajayAravAdUriyadasadisAso(bho)yaM kucha aTThAvaya. pabayAbhimuhaM jiNavaravaMdaNagimittaM gacchaMtaM pecchai sarA-surasamRhaM / taM ca gacchamANaM pecchiUNa tAraNa bhaNiyaM-amhe vi jiNavaMdaNatthaM vaccAmo / tti bhaNiUNa savayaMso amhehiM samayaM payaTTo vimalakaravAlasAmalaNahayaleNaM / patto ya jehakkama tamaTThAvayaselasiharaM / oiNNo NahayalAo samayamamhehiM / tahiM ca pecchAmu tihuyaNateyaM pitra saMpiDiyakalahoyakamaladairadaliyadalaNihippantakusumapasaraM divA'yarudaradaDDamahamahantasurahisamucchaliyaparimalaM kayabhavvahalahalArAvamuhaliyavitthipaNajayaimamgaM siddhAyayaNaNivahaM / tahiM ca katthai pariyappiyatAra-mahura-parimaMdaThANayAlaggaM / kalakaMThakaliyakAyalimaNoharaM gijae geyaM // 174 // katthai bahuvikaraNaM-uMgahAra-karavaTTaNAhirAhillaM / dIsai NaTaM NivaDiyaphuDarasAhiNayasaMjuttaM // 175 // katyai NivaDai(? NibiDa)ghaDaMtAvarohasammaddamaDahiyAyAmo / suvvai NacirahallIsamaMDalItAlakayasaddo // 176 // kasthai NANAviharUbasesaviraiyasamunbhaDADoro / kayakelitAlamuhalo Naccai bahubhUyasaMghAo // 177 // iya katthai vivihAujjavajirA'saMkhasaMkhasaMvaliyaM / surajaNiyajayajayaravaM jiNAhiseyaM NiyecchAmu // 178 // sakhitta suu| 2 vA dhario je / 3 va bhArahe vAse veyaDDhe girivarammi dA je| 4 hastadvayAntargataH pATho jepustake naasti| 5 pecchae je / 6 jahakameNa je / 7 dalamaliyadalagi sU / 8 hai| aha tammi suvivihAujjava je, (178gAthAyAm ) / 9 niyaachAmo // to suravaisavAyara je, (180 gAthAnantaram) / Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakravahicariyaM / 235 avi yamurabaibarahatyaparahatyasovaNNakumbhucchalanta'cchakhIroyagIreNa pavAliuddAmamANikasomANapaMtIsamuttiNNadIhappavAhohayaM, paurasAlalapelaNuvvellasattAgaumbhiNNagocchucchalaMtAlimAlAkauddAmajhaMkArasaMsaddasaMpuNNaNIsesavitthiNNavomaMtarAloyaraM / alahupatraNaNollaga'bhiTTasaMghaTaphaTTantavomiMdaNIlubbhaDubbhUyasAhappahohaM vigiMtuddhadhUmolijAlaM va saMchAiyAsesaNiNNuNNaya, pihulayarapayattagIrohavAheNa vocchiNNahemacchaluTaMkasaMjAyabhittIsu dIsaMtaNANAvihANeyamANikkasohAsamunbhAsiyAsesabhUmaMDalaM / / 179 / / kiMca kayabahujaNarAvamAsalillaM, sajalaghaNAvalisaddadiNNasaMkaM / viyaDakaDataDojjharesu bharantaM, jiNavaramajjaNayaM susAhu diDheM // 180 / / evaM ca suravaisavvAyaraNivvattiyajiNAbhiseyaM pecchiUNa, antoviyambhantabhAvaNinbharaM paNamiUNa tihuyaNaguruNo vivihamaNimae paDimAvisese, thouM payatta mha, kaha ? uccharantasaMsArabhaDabhaDadalaNayaM, duNNivArakusumAuhapaharavimANayaM / / jaNiyasaMjamujjallaviNijjiyakammayaM, duhasayattamaviyAyaNamaNakayasammayaM // 181 // ___ guruvammahamayamalaNayaM, duhasaMsAruddalaNayaM / Namimo bhavabhayajohayaM, sayalajiNANa kamohayaM // 182 // tao evamAdiNA thuisaMbaddheNa thoUNa jiNavarapayapaMkae, kAUNa payAhiNaM, jAva 'ekapaesammi uvavisAmi ti ciMtiyaM tAva pavarAsoyapAyavassa heTTao NisaNNaM vigaiyarati-rAyapasaraM koha-maya-mANa-mAyamahaNaM NiravajjasaMjamujjoyasajjiyamaI durdvidiyadaliuddAmadappapasaraM duTakammaNiThuraNivaNakayaceTiyaM saMsAruccheyaNajaNiyasamucchAhaNicchayaM diDhe cAraNasamaNarjuvalaM / dasaNametteNeva uvasappiUNa paNamiyaM sAyaraM / pagamiUNa ya nisaNNANa payarjuvalasamIvammi patthuyA tehi dhammadesaNA, kaha ?-- iha jAi-jarA-jammaNa-maraNubattaNaparaMparAkalie / jalakallola vdha bhamaMti jaMtuNo bhavasamudammi // 183 / / paraloyaNibbhayA dullahaM pi laghRNa mANusaM jammaM / aNNANamohiyA Na ya kuNaMti dhammammi NiyayamaNaM // 184 // zRNa Na pecchaMti imaM jAi-jarA-vivihavAhidasapillaM / kayavivihajaMtusaMtANaghAyaNaM maccumuhakuharaM // 185 // jeNa jahicchaM sacchaMdavilasiummaggagAmiNo mUDhA / acchanti cattaparaloyakayahiyAyaraNavAvArA // 186 // bahudukkhalakkhasaMjaNiyaviyaNasaMtAvatArayamaNagyaM / guruyaNavayaNaM ghoTTeti Neya agayaM va dijaMtaM // 187 // jassa kilissaMti kae visayasuhAsAhilAsaloheNa / taM pi sarIraM khaNabhaMgi pavaNa vihuyaM va NivaphalaM // 188 // taha jovaNaM pi paviyasiyasarayakojayapasUyasAricchaM / tasbirame uNa visayA mayaNummacchaM pichaDeti // 189 // jAba piyttnnsNjnniycaaddpriymmhiyypriosaa| NiyadaiyA vi hu vayapariNayANa vivarammuhA hoi // 19 // jai Na ko veraggo maNuyANa jarAparAhaveNaM-pi / tA taruNijaNayasaMbhAvaNAe bhaNiyANa viNa jAo // 191 // iya jo vi bhAi bhaiNI bhajjA sayaNo va NehapaDibaddho / Na hu maccugoyaragayaM so vi parittAiuM tarai // 192 / / aNNaM caNimbharamayaDDhaviyaliyakabolamUlAvalaggadANehiM / dujayajohehi va vAraNehi Na ya vAriuM tarai / / 193 // caDulayarakharakhurukkhayakhamAyaluGkhyadhUlipasarehiM / turayArohehi vi Nisiyasella-khagguggahatthehi // 194 // hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 2 bhayavayajoM sU / 3 "mAithui je / 4 vigayarAmaghasaraM saMsAruccheyaNajaNiya' me / 5 saMsAravoccheyajaNiyamaccharucchAha suu| juyalaM je / 7 juyala je| 8 hastadvayAntargateya gAthA jepustake nAsti / 9 caattus| Jain a n international ' Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurikhacariyaM / bahujaNiyasuhaDasaMghaTTaNisa NivvUDhasamarabhArehiM / sAvaraNa-paharaNehiM vi rahehiM rahiyaggajohehiM / / 195 / / NisiyAsihatthavagaMta kAramukahakehiM / pAikANa vi NivahehiM savtrao ruddhapasarehiM // / 196 / / unaesakayarasAyaNavijjA-maMtosahappayANehiM / uvvariDaM Na hu tIrai maraNAo surA-surehiM pi // 197 // iya adhummi jIe dhuve viNAsamma savvadehINa / ko NAma bAliso jo uvekkhae appaNI a~ppaM ? / / 198 // 236 bho bho devApiyA ! khaNabhaMguraM sarIraM, sarayanbhavinbhamaM jIviyaM, taDivilasiyANuyAri jovvaNaM, kiMpAgaphalotramA bhogA, saMjhArAyasamaM visayasokkhaM, kusaggalaggajalalavacaMcala lacchI, sulahaM dukkhaM, dulahaM suhaM, aNivAriyappasaro maccu ti / evaM vavatthie chaDijjau mohappasaro, ruMbhijjaiu sayaliMdiyastho, bhAvijjau saMsArasarUvaM, kIrau jiNavairappaNI dhamme maNoti / tao eyamAyaNiUNa mahiyalamilantabhAlavadvega paNamiUNa muNivare ' bhayavaM / evameyaM ' ti bhaNiUNa muNiguNukittaNaparAyaNA jahAgayaM paDigayA suragaNA / laddhAvasareNa ya bhaNiyaM amhANa piumitteNa jahA - bhayavaM ! eyANaM puNa bAlayA ko bhattAbhavissara ? / tehiM bhaNiyaM - eyAo bhAivahayassa paNaiNIo bhavissanti / tao eyamAyaNNiUNa muNivayaNaM cintAvasasAmalimuhamaMDalo rAyA ahomuhaM saMThio / etthAvasarammi ya bhaNiyama herhi jahA - tAya ! saMpayaM jevaM sAhiyaM muNivarerhi saMsArasarUvaM, siTTA visayapariNaI, tA alamamhANamevaMvihavivAyAvasANeNa visayasuddeNaM / paDivaSNaM ca taM tAraNa / evaM ca ballahayAe bhAuNI siDhiliyaNiyasarIrasuhappasarAo tassa ceya majjaNa - bhoyaNAiyaM sarIradvihaM ciMtayaMtIo cinha, jAvaNNadiNammi teNa'mha bhAuNA bhamaMteNa puhaimaMDalaM diTThA tumha mAulayassa dhUyA pupphabatI NAma kaNNayA / taMrUMbAisaya sohaggakkhittamANaso avahariUNa Agao / taddiTTimasahamANo ya vijjaM sAhiuM gao / ao uvariM tumhe muNiyavarttatA / ho mahAbhAya ! tama avasare tumha sayAsAo samAgatUNa puSphabaIe bhaNiyAo amhe, sAmapuvvayaM sAhio bhANo vRttaMto / tamAyaNiUNa viyambhiubbhaDasoyappasarAo bahalaMsusalilamayiliyakatrolamaMDalAo "roviDaM payattAo / puNo kaha kaha triNivAriyAo tIe, bhaNiyAo ya saMsAruvviggamahADaIe bhamirassa jaMtuhariNassaM / kassa Na jAyaM bhIsaNakayantavAhAo mariyantraM 1 / / 199 // kasa va samaggasayaliMdiyatthasaMjaNiya sayalasokkhAI / jAyanti niyayakammANuhAvao Neya maNuyassa 1 // 200 // accantaNeha NibbharaparavvasAsaMghajaNiyapasarassa / idvaviogA jAyanti devvavasao Na kasseha ? // 201 // iya suMdarIo ! kaliuM asAra saMsArakAraNamiyANiM / siTilijjau soo sulahamerisa savtrasattANa // 202 // aNNAM ca sumarijjau muNivarabhaNiyaM bhaviyantramatritahameriseNaM ceva, kIrau paDithiraM hiyayaM, paDivajjijjara baMbhayatteNa saha saMbaMdho tti| tamAyaSNiUNa ya payattANurAyapasarAhiM sarahasaM paDivaNNamamhehiM / tao airahasattaNao pupphavatIe tumha saMkeyaNimittaM aNNA ceya cAliyA pddaayaa| tadaMsaNeNa ya tumhe Na yANimo katthai pauttha tti / apecchamANIhiM amhehiM loo tumaM trikANagaMtarAlesuM, puNo ya laliyalayAharesuM, tao viyaDagirikuharaMta resuM, puNo parimalamilantabhamarauladalamuhaliyakamalasaresuM, tao gANAvihagAma-NagarIiesuM / jAhe Na kahiMci diTTho tAhe visaNNavayaNAo ihamAgayAo amhe / variya kiMcAvasesattagao bhAgaheyANaM appata kiyahiraNNavuTTivinbhamamettha saMjAyaM tumhehiM saha daMsaNaM / tA ho mahAbhAga ! sumariUNa puSpavaivaiyaraM kIrau amhANa samIhiyaM / mAyaNi ya sarahasaM paDivaNNaM mae / NivtrattiUNa ya gaMdhavyavivAhaM jahANukarma tAhiM samayaM jaNiyavivahakItriNIyaM vo pavarapalaMke / kaha ? - 1.kA sU / 2 'hipa' je 3 appA je / 4 lA rAyalacchI je / 5 bhaMjijjau sUM / 6 varabhaNie je / 7 evetyarthaH / 8 bahAe je / 9 khyAI je / 10 roiu 1 / rAI je / 12 lAviNoeNaM NuvaSNo pavarapatrake / suddeNa ya pahAyA rayaNI / tabho gosasamayammi bhaNi je (206 gAthAnantaram ) / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 52 baMbhayattacachavAhicariyaM / paaddhaannuraayprirNbhvssmullsiyghusinnsNvlio| seyacchaleNa mayaNo ghaNANurAya va payaDei // 203 // rahasakayaggahakaDhiNadaramauliubilladalauDappasaraM / mahamahai kusumadAmaM samaMtharaM macchareNaM va // 204 // aviyaNhadaiyakayabADhacuMbaNubhiTTajAvayaraso vi / ahiyaM virAyai ciya sahAvANiyAruNo aharo // 205 / / iya gruyviyNbhNtaannuraaysNjnniyrmnni(g)vinnnnaaso| sutto daiyAhi samaM kayAhilAsI ahaM tattha / / 206 // gosasamayammi ya bhaNiyAo mae evaM-gacchaha tAva tumme pupphavaisamIvaM, tIe samaM tAva acchiyavvaM jAva maha rajjalambho hoi ti| 'evaM ceva kIrai 'tti bhaNiUNa gayAo tAo / gayAsu ya tAsu jAva paloemi pAsAI tAva Na. taM dhavalaharaM, Neya so priynno| ciMtiyaM ca mae-esA sA vijjAharI mAyA, aNNahA kahameyaM iMdayAlavilmamaM tANa vilsiyN| tAva ya mayA sumariyaM rayaNavatIe / tayaNNesaNaNimitraM ca go AsamAhimuhaM jAva Na tasya rayaNaghaI, Neya aNNo koi tti / tao 'kaM pucchAmi? ti kaliUNa puloiyAI pAsAI, Na ya koi sccvio| etthAvasarammi ya triyambhio soyappasaro, pavaDio raNaraNao pasariyA araI-"aho mahaM visamadasAvatyANivaDiyassa viNa tahA rayaNavaivioyadukkhaM bAhai jahA varavaNumaraNaM ti / bhaNiyaM ca daiyAvioyadukkhaM puhaIlaMbho vi Neya NAsei / vavagayarajjaduhaM puNa sumittalaMbho. paNAsei" // 207 // ___ evaM ca citayantassa samAgao ekko kallANAgitI gAivayapariNao puriso| pucchioya so bhae-haMho mahAbhAya ! evaMviharUvaNevacchavisesA adIyadiNammi ajja vANaM divA ettha ekkA pavaraimahilA ? / teNa bhaNiyaM-puttaya ! so tuma rayaNavaIe bhattA ? / mae bhaNiyaM-AmaM / teNa bhaNiyaM-kallaM khu sAvaraNhavelAe vimukkakaluNadIhaNIsaNaM sayalajaNajaNiyadukkhapasaraM ruyamANI NisuyA mae, kaha? hA sAmiya ! kattha gao si ujjhiuM meM aNAhiyaM ekkaM / sayaNajaNavippahUNaM piyayama ! viNa kAraNA ruiriN?||20|| tujjha vioe piyayama ! ahiyaM uttharai jnniymypsro| chiI daTTuM NaraNAha ! dusahasoo pisAo vva // 209 // tujjha kayammi sahiyaNo sayaNo taha pariyaNo kulaM sIlaM / pii-mAi-bhAivaggo taNaM va kaliUNa mukkAI / / 210 // ehi pasAyaM kAUNa kIsa kuvio si maha ahaNNAe? / jai vi mae avaradaM taha vi hu tumhehiM khamiyadhvaM // 21 // iya evaM bahuso tIe ruNNasaddaNa jaNiyakAruNNo / 'kiM kiM ti kAraNaM ruyasi putti ! ?" maNiro gao pAsaM // 212 // pucchiyA sA mae-putti ! kA si tumaM ?, kuo vA samAgayA ?, kiM vA soyakAraNaM , kahiM vA gaMtavvaM / to tIe darasiTTammi ya paJcabhiNNAyA bhaNiyA ya-maha ciya NatuI hoi tti / muNiyadhuttaMteNa ya mayA tIse cullapiuNo gaMtUNa siDhe / teNa vi jaNiyavisesAyaraM pavesiyA NiyayamaMdiraM / aNNesiyA savao tubbhe, Na ya kahici divA, tA saMpayaM pi suMdaramaNuciTThiyaM jamAgaya'tya / evaM cAlaviUNa NIo haM teNa satyavAimaMdiraM / kayasavvAyarovayAraM carayaNavatIe saha vattaM pANiggahaNaM / Thio tIe samayaM visayamuhaM bhuMjamANo / __ aNNayA ya 'varadhaNuNo diyasao' ti payappiyaM bhojaM, bhujaMti baMbhaNAdiNo, jAva sayaM ceva varadhaNU jaNiyavaMbhaNaveso bhoyaNaNimittamAgao / bhaNiuMca payatto jahA-bho ! sAhijau tassa bhojakAriNo jai majjha bhoyaNaM payacchaha tA tassa paraloyavattiNo vaiyaNoyarammi uvaNamai ti / sihaM ca tehiM tamAgaMtUNa majjhaM / viNiggao haM sarahasaM / mulaio so mae paJcabhiNNAo ya / paharisavisaTTapulayamavayAsio mae / pavidyA maMdiraM / asadahaNIyamavatyaMtaramaNuhavamANA ThiyA muhuttaraM / NivattamajjaNa-bhoyaNAvasarammi yaM pucchio mae varadhaNU NiyayapauttiM sAhilaM payatto jahA "tIe rayaNIe NidAvasamuvagayANa tumhANaM piTThao dhAviUNa nibiDakuDaMgaMtariyataNuNA ekeNa corapuriseNekeNa ceya bANeNa samAho haM / pahAraviyaNAparAyattattagao givaDio mahiyalammi / bAyabhIrattaNo Na sAhiyaM tumha / 1 dasAvaDiyassa je / 2 aIya je / 3 ravilayA! je / 4 pAsaM // 212 // gao tIe pAsaM / pucchi sUbe / 5 tIe le / 6.tumhe je / 7 vayaNammi suu| 8 puloio je / tumhANa abhiutto haM corehi kuDaMgaMtariyataNuNA samAhao haM bANeNaM / phaarbis| Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 cauppannamahApurisacariyai / bolINo rahavaro tamaMtarAlaM / ahamatri perinibiDa taruyaraMtarAlamajjheNa saNiyaM saNiyamavakramamANo kaha kaha vi saMpato taM gAmaM jattha bheNivasiyAI / sAhiyA taggAmAhivaiNA tumha pauttI / samuppaNNahiyayatoso ya saMpattI ihaI / pauNo pahAro / bhoyaNapatthaNAvavaeseNa na samAgao ihaI jAva diTThA tumhe" ti / evaM ca aviyaNhANurattacittANa jaMti diyahA / aNNayA ya maMtiyamamhehiM paropparaM evaM jahA - kettiyaM puNa kAlaM pamukapurisayArehiM acchiyavvaM ? / bhaNiyaM cavisamadasAvaDiyasa vi jahakamaM jaNiyapurisayArassa / jaii Na phalai saMpattI kittI uNa taha vi saMpaDai // 213 // AvaipaDiyassa vi suburisassa uvvahai taha vi vavasAo / virahiyavavasAyaM puNa lacchI viga mahai ahilasiuM // 214 // evaM ca ciMtayaMtANa NiggamaNovAUsuyamaNANa patto ya malayamAruyamaMdaMdolijja mANatarugahaNo / viyasantasarasa pADalapaDaicchocchaiyabhUsA (bhA) o // 215 // maMjariyapaurasahayAradhUlidhUsariyaNahayalAhoo / ruMdantamattamahuya[ ---]khAvUriyadiyanto / / 216 / / koilakula[ka] kalarava vittaTTapaNaTTapaMthiyajaNoho / kuravayapasUyaparimalavAuliyamilaMtabhasalaulo // 217 // iya bahupAyavapapphullasarasakusumohaparimaluggAro / aNimitkaMThiyataruNamaNaharo mAhavo sahasA // 298 // sa(e) risammi ya mahusamae, ekadiNammi payatte mayaNamahUsave, vidhihujjalavisesaNevacchAlaMkie kIlANimittaM viNimAyamhi NayarajaNavae, jahAbhiruiyaM payattammi Nigbhare kIlArase, NavaramekasariyaM ceya diTTho karaDayaDakoDarAviDi[?] dANagaMDasthalo kumbhatthalaraMkholamANa mukkatikkhaM kuso Niyakarayala (lu) tthalliyAhomuhaNivaDiyAhoraNo daDhaviNiddaliyarudaMdu visaMkhalacalantacalaNo mayaparavvasattaNao bhaMjikaNA''lANakhambhaM viyario rAyahasthI / viNiggao rAyaMgaNAo / tao samucchalio rAyaMgaNammi halahalArAvo / virasamukkUiyaM jaNavaeNaM / vivalANo 'disodisiM jaNavao / bhaggAo kI lAgoo / evaM ca yatte hallohalae ekA tavaNijjapiMjarujjalasarIracchavI puNa kuMtaluppIlapalhatthiummatyadhammellA mayaNakarikuMbhavinbhamunbhUyaruirathaNamaMDalA pariviyaDaNiyambAlaggakalakaNirakaMcIkalAvA, sasaMbhamubbhantapulaiyavvaehiM kuvalayadalAvalaM va vikkharantI, chiNNabAlakayalIdalaM va veghirorujuyalA, bhayabharaparigaliyagamaNavAvArA ' katto saraNaM ? ' ti vimagamANApaDiyA matkariNo diTTivahammi bAliyA / tao samullasio hAhAravo, kUviyaM se pariyaNeNaM / etthantarammi ya daragahiyAe tIe, purao ThAUNa hakio mae vAraNo / muyAtriyA esA / so vi hu vAraNo mottUNa taM bAliyaM rosavasavisamavitthAriyaNayaNajuyalo sammuhapasAriyaunbhaDathorathirahattho taDatriyAyaDiyasavaNaperanto jjhati maha samuhaM pahAvio / mae vi saMpiMDiUNa uvarillaM pakkhittamahimuhaM / teNAvi NibbharAmarisavasasaMparAhINataNAveNa tamuvarillaM ghalliyaM gayaNaMgaNasamuhaM, NivaDiyaM dharaNimaMDale / jAtra kileM pariNamai ti tAva mayA vidacchattao samAruhiUNa kaMdharAhoe NibaddhaM AsaNaM, tAlio tikkhaMkuseNa, apphAlio kumbhabhAe vasamANio rAyahatthI / * etthAvasarammi ya samucchalio 'sAhu sAhu' tti jaNakalayalo / tAva ya paloyaNaNimitsugghADiyavAyAyaNakavADasaMpuDhaM sahassaloyaNaM va saMjAyaM puravaraM, vijjulayAsaMvaliya vva dhavalamehAvalI lakkhijjai saMcaraMtIhiM taruNIhiM pAsAyamAlA / tao maha guNANurAyakhitteNa purajaNasamUheNaM vimukamuvariM kusumavAsaM, pakkhitto paurapottavADo, 'jayai kumAro' tti paDhiyaM ftir | ma histhisikkhApaoehiM sapesalaparisakkiyavvaehiM sumahurabhaNiyavtrayaviNoeNa mellAtrio maccharaM gayavarI / samANIo ya AlANakhaMbhaTThANaM / samappio pIluiNo / tAtraya samAgao tamuddesaM NaravaI / daTTThUNa ya taM tArisamaNaNNasarisacedviyaM garuyaivimyaviyambhiyamaNacamakAro lakkhiUNa sayalalakkhaNAlaMkiyataNuvihAyaM maM bhaNiuM payato- ko uNa eso ?, kuo vA Agao ?, kassa vA taNao ? ti / tao bhaNiyaM varaghaNuNA 1 pariNiyaData sU / tumhe je / 3 jai viNa phalasaMpattI kitI vuNa je / 4 Na samAgao mayarayaparamasuhI mahUsamao / tabho ekammi diNe payato mynnmhuusvo| vividdujjala visesaNevaccha'laMkie kIlANimitaM vipiggayammi jayarajaNavae mayaparavvasattaNao je, ( 218 gAthAnantaram ) / 5 disodisaM sU / 6 payattammi sU / 7 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 8 ThAiUNa je 9 ghettRNamuttarIyaM gha je / 10 kira gacchati je / 11 paoeNaM je / 12 'yavinbhamavi sU / Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 bhayattacakavaTTicariyaM / 239 sAhaMti asiddhaM pi hu cariyAI kulaM mahANubhAvANaM / kiM kahai keyaI NiyayaparimalaM bhamaravilayANaM ? / / 219 // kAlAyasaM Na sAhei ujjhamANaM ghaNaMdhayAre vi / mUyalliyaM pi purisaM niyayaguNa ciya payAsenti / / 220 // etthAvasarammiya rayaNavatIe cullatAeNa sAhio sayalo vi rAiNo vaiyaro / tamavagacchiUNa tuTTheNa rAmA bhaNiyaMko vA sIhakisorayaM vajjiUNa mattagae nivArei, tA sohaNameNuTThiyaM jamihAgao si, NiyaNihelaNaM ciya eyaM bhavao / bhaNiUNa hArio yiyamajjaNayammi | vitthariyaM rayaNa-kaNayamaiyathAla- kaccolAdIhiM / bhutaM sarisaehiM ceya, kahaM ? bahuvihavihatti-vaMjaNa-samAsa- saddahiyapayariselleNa / ahigayavAgaraNeNa va tANaM NivvAviyaM hiyayaM // 221 // sayaliMdiyatthasaMjaNiyasuharaselleNa bhoyaNeNa daDhaM / NiyadaiyamANuseNa va bhutteNa ati sokkhAI // 222 // evaM ca bhoyaNAvasANammi diSNA maha NiyayadhUyA | sohaNadiNa-muhutteNa ya vattaM pANiggahaNaM / jahAsuhaM ThiyA tattha amhe iyadiNANi / aNNayA ya ekkA NAipariNayavayA pavaramahilA samAgaMtUNa meha samIvammi bhaNiuM payattA jahA - "kumAra ! asthi kiMpi bhaNiyavvaM, Na eso lajjAvasaro, tA avahieNa soyavtraM, atthi iheva NayarIe vesamaNo NAma satthavAho / tassa dhUyA sirimatI NAma / sA ya mae bAlabhAvAo pAliyA, jA tumae hasthisaMbhamAo rakkhiyA / tIe itthasaMbhamuriyAe ujjhiUNa bhayaM 'jIviyadAyau' ti muNiUNa tumaM paloio sAhilAsaM / tao acaMtasuMdarattaNao rUvAisayassa, NibbharattaNao 'jovvaNapayarisassa, pasariyattaNao mayara keuNo, samuppaNNo tIe tujjhuvarimaNurAo / tao tappa se ceya palomANI thaMbhiya vtra lihiya vbe TaMkukkIliya vva NiccalaNihittaloyaNappasarA khaNamekaM saMThiyA / volINe afras jahAryaM paDigae sayalajaNavae kaha kaha vi pariyaNeNa bhaNNamANI gayA giyayaM maMdiraM / tastha vi NakayamajjaNa-bhoyaNA viNivAriyAsesapariyaNA maNijAlayagatrakkhaNihittatrayaNakamalA mahAvihANAhidviyaM pitra taM caiva disaM paloemANA, jattha so hatthisaMbhamavaiyaro taddisAgayaM patraNaM pi bahumaNNANA, tao 'aicavale ! kimeyaM ?' ti garaziyA va lajjAe, 'Na imaM juttaM' ti uvAladdha vva viNaNaM, 'vimukkA bAlabhAveNaM' ti uvahasiya vva muddhayAe, 'jahicchamacchasu' ti AmaMtiya vakumArabhAveNaM, 'NA'yaM kulakamo' tti vimukta vva samAyAreNaM, 'guruyaNapaDivattimUDha' tti lajjAviya vva mayaraNati / ani ya daMsaNarasavasapasarantaNinbharAvUramANa puMjaio / saMjamiUNa va sayaliMdiehiM diSNo maNo tissA // 223 // AyaNNAyaDDhiyakusumacAva[ - - ] paumapaurapahareNa | sarapaMjare va kAuM samappiyA mayaraiMdhreNa // 224 // tavtrayaNadaMsaNUsuraNihittaNiyaNayaNavayaNavitthAro ( rA ) / dAsattaNovaNIya vtra garuyapemmApurANa // 225 // dAUNa niyayajIviyasavvassapaNeNa NUNa gahiyA si / iya kaliUNa (? liuM) vikkIya vyaNiyayahiyaeNa sayarAhaM ||226|| asamaMjasa vala vella visamapalhasthataralahAreNa / tuTTaMtega samAucchiya vva gahiUNa kaMThammi ||227|| pusaNa loyaNe pucchati avisesA (? sesayA ) Nue ! daiyaM / takAlAgaya saMgaliyabahalabAheNa bhaNiya vva // 228 // pANehiM samaM viddhArayAmi dhIrAbhimANayaM muddhe ! | sAsacchalega ginbhacchA va uba (Na) mayaraIdheNa // 229 // cecAlekkhAgayarUtrasamuppaNNapulayapaDalillA / uvvahai samAliMgaNacittA sokkhaM va sA bAlA // 230 // iya evaM ca eyArisamavatthaMtaraM pecchiUNa pucchiyA sahiyaNegaM jAhe Na kiMci" paDisalAvaM dei tAhe mae bhaNiyAputi kI saMpayamayaMDe cciya asaM bhAviNI saMjAyA ?, jeNa mamaM pi atraha (? hI) rasi vayaNaM, akkhisi cakkhU, zUmesi hiyayabhAvaM, avalambasi cittasaMtAvaM, govesi kalamalayaM, NAikkhasi raNaraNayakAraNaM 1, tA alaM tuha samIvaTTieNa, aNNattha gacchassAmi / 1 maNuciTThiya je / 2 'mayAdIhiM thAla sU / 3 "raNeNaM va tANa sU / 4 yamaNUseNa je / 5 kai vidi sU / 6 amha sU / 7 kiMci bhadeg je / 8 jovvaNassa sU / 9 va koliya va je / 10 mANI sU / 11 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 12 ci bi musalAva je / 13 bhasambhAviNI sU / 14 aNNao sU / Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 cauppalamahApurikhacariyaM / tti bhaNiUNa jAvAI uhiyA tAva savilakkhahasiyaM kAUNa bhaNiyaM tIe-kiM ki pi tumhANa vi akahaNIyamasthi ?, kiMtu lajjA etyAvarajjhai, tA subau, jeNAhaM hatthisaMmamAo rakkhiyA so hu tavvelANaMtarameva rairahio kumumabANo va paviTTho maha maNaM, tA kiM bahuNA ?, jai teNa samaM Na ghaDati vihI tA mahamavassa maraNaM saraNaM ti / tao eyamAyaNiUNa sAhiomae tIe piuNo viyro| teNAvi ahaM tuha samIvaM presiyaa| tA paDicchasu imaM baaliyN"| paDivaNNaM ca taM me| sohaNadiNamuhuttammi ya jahAvihavavitthareNa NivattaM pANiggahaNaM / varaghaNuNo vi subuddhiNAmeNAmacceNa NaMdAhihANaM dAUNa [kaSNaM] kayaM vivaahmNglN| evaM ca duvaggANa vi tattha maNahararaimaMdiraMtaTThiyANa ekayA maDuravINAviNoeNa, puNo maNaharAlAveNa, aNNayA gIyakalAkalaraveNaM, kayAi duroyarakIlAhi, puNo paNhottara-biMdumaI-suhAsiyAIhiM ca viNoyaThANehi muhamacchamANANa gacchati vaasraa| kaha? pavaNaMdoliyaparimaMdamaMdirujANavivihatarusaMDe / tarusaMDakhuDiyakusumucchalantavarasurahigaMdhammi // 231 / / gaMdhaMdhaluddhamudAlijAlacalacalaNavihuyamayaraMde / mayaraMdoraMjiyabhavaNadIhiyAsacchasalilammi // 232 // salilataraMgaMtaTiyadhayaravirAvajaNiyasuisuhae / suisuiyarahaMgaravANubaddhakayasahapa(?ya)rivarammi // 233 // iya bhavaNujjANe vivihapAyavuppattipattasohammi / chAyAmettapaNAsiyasayaladuhAvAsadosammi // 234 // aviya-- zaMkAramuhalabhamaraulacalaNajajariyajaraDhakusumammi / koilakulakavalIkayaparUDhasahayAramaurammi // 235 // caTulacaorubbhaDacaMcucuMbiyAhavvamiriyamaulammi / caMpayaparAyapiMjarakavijalAlIyaNassammi(2) // 236 // pariNiyaDadADimIphuDiyaphalabalaggantakoraNiyaramma / kaikarayalakaMpiyaNibiDapaDiyajaMbUphalohammi / / 237 / / ekekamakuviyakavoyapoyapakkhAlipahayakusumammi / kusumarayAruNaparibhamirasAriyArAvamuhalammi // 238 // ummayapArAvayavihuyapaksavikkhittakusumareNummi / pariNayapUyaphalaviDava[vighaDiyadalaNAgavallimmi // 239 / / ghagaphaliyaNAlierIphalaNivahatthavayavittharillammi / vivihavihaMgAgagatuDakhaMDiya(?yA khaMDakhajjUre // 240 // uggayamayabarahiNadhuyasiiMDi[? caMdammi] taMDavantammi (2) / muhamahuriNitakeyAsahayarikayasokkhapasarammi // 241 // iya pavaNapayalliyabAlakayalidalaNiyaracaMcalillammi / gimhammi diNaddhe vi hu NaladdharavikiraNapasarammi // 242 // kiMcakumuyAyare va nnodinnnntrnnikrnnikrmjnypsrmmi| rahusuyabale vva saMThiyaNIlaMjaNasaMjuyaMtammi // 243 // jalaNihipuliNe ba pavAlayuggamaMkurapayattasohammi / savosahikusumaphalovavuNNaahiseyakalase ca // 244 // Alekkhahare va vicittavaNNasaMpaDiyasauNasohammi / NaraNAhe va samuppaNNaNiyaDacittAsaNillammi // 245 // puNNAyAyaDhiyaghaNasilimmuhe garuyasamaramagge ca / kayaghaNasohe iMdAuhe ca bahuvaNNasohammi // 246 // iya daMsaNalohakkhevaruddhasayalidiyasthapasarammi / mAryadiyAlio(e) vica jaNaloyaNamaNaharillammi / / 247 // evaM ca kayavivihakIlAviNoyapasaraM kIlamANANa aikkaMtA kaii vaasraa| ucchaliyA sabao amhANa puttii| pesiyo dIharAiNA magahAhivaiNo dUo jahA-appijjantu baMbhayatta-varadhaNuNo tti / paDivaNNaM ca taM teNa tassa puro| puNaravi maggao amhehi samaM maMtiuM payatto-kimettha karaNIyaM ? / mae bhaNiyaM-bho ! kimettiyAe ciMtAe, amhevANArasiM NayariM kaDayarAiNo samIve gacchissAmo tti / evaM bhaNiUNa patthiyA amhe / saNiyasaNiyaM ca vaJcamANA pattA vANArasiM / gao varadhaNU tassa samIvaM / , lakkhaM hasiUNa bhaje / 2 sadi je / 3 lAkalAveNa, ka je / 4 hastadvayAntarvatI pAThasandarbho jepustake nAsti / 5 kei suu| 6 saha je| Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakaMvahicariyaM / 2.41 sAhiyA maha puttii| harisio eso| tao sabala-vAhaNo Niggao siNehaNinbharayAe sammuho / ahamavi muNiUNa samuhaM ceva payaTTo tassa / oiNNo so vAhaNAo / samAicchio ahayaM, Arovio aNNayaravAhaNammi / jaNiyahiyayANaMdaM pavesio jahAvihaveNa Niyayapuravari / aNavarayapavaDDhamANasiNehapasareNaM NiyayadhUyA kaDayAvaI NAma bAliyA haya-gayarahaNADaya-dhaNa-kaNayAiNA saMjuttA majjhaM paNAmiyA / aNukUladiNe vattaM pANiggahaNaM / visayamuhamaNuhavantassa suheNa vaJcanti diyahA / tao dyasaMpesaNeNa samAgao sabalo vi pupphacUlarAyA, mahAmacco ya dhaNU, vahA kareNudatto, aNNe ya caMdasIha-gaMgadatta-tuDiyadatta-sIharAya(?yA) [smaagyaa| varadha' seNAvaI ahisiMciUNa pesio dIharAiNo uvari / patto ya aNavarayapayANaeMhiM varadhaNU / etthAvasarammi ya pesio dIharAiNA kaDayarAiNo dUo / bhaNiuM ca payatto jahA sahavaDDhiyANa saMjaNiyabhoyaNa-'cchAyaNehiM avisesaM / AjammaM paDivaNaM Nivvahai mahANubhAvANa // 248 // ekaggAme visae vya ahava Nayarammi jo samuppaNNo / daTTaNa viese taM muhi vva maNNanti sappurisA / / 249 // tai puNa samayaM AphaimukIlaNappabhii jAva aja diNaM / ekekamAvisesaM vasiyA mo kIsa pamhariyaM 1 // 250 / / iya acchau pamhariyaM Na kevalaM NiyayajAidoseNa / majjhasthayaM pi mottUNa sattubhAvaM gao jeNa // 251 // tao evaM solluThaM jaMpiyaM suNeUNa kaDayarAyA bhaNiuM payatto jahA-" bho dUdha! saccaM jaM tuha pahuNA bhaNiyaM saha vaDDhiyA ya ramiyA ya / amheccaio saha baMbharAiNA Na'cchae ko vi / / 252 // kiMtuparaloyapautthe tammi maMtiuM taM si joggakalaNAe / baMbhaNarAhivataNayaM bAlaM kira pAliGa mukko / / 253 // NavariNa bAlaM eka rajjaM saMteuraM pariyaNaM ca / tuha pahuNA pAlaMteNa bhUsiyaM dUdha ! niyagottaM // 254 // iya sAmaNNaM pi hu dUya ! parakalattaM mahANubhAvANa / dalu pi Neya jujjai acchau dUreNa ramiyavvaM / / 255 // . tA ho dUya ! tuha pahuNA vimhariUNa attaNo vilasiyaM amhe ciya uvAladdhA / ahavA uciyameyaM svissyss"| tti bhaNiUNa pesio o / appaNA vi aNavarayapayANaehiM gacchamANo saMpatto kampillapuravaraM / tao NiruddhasayalajaNaNiggama-pavesaM samantao pasariyaraha-turaya-gaiMdaivaMdeNa rohiyaM caupAsao / bambhayatto vi kei sAmeNa, "kera bheeNaM, "kei uvappayANeNaM tassa garavaiNo sabase kuNaMto saMpatto / samArohiyaM samaMtao cauraMgabaleNaM NayaraM / io ya so dIhaNarAhivo Niggao himuhaM saseNNo / abhimubhayabalANaM pi samaraM / / kaha ?Navari ya vimukkalallakahakapokkaM vikosakaravAlaM / koMDaliyacaMDakoyaMDamukaNArAyaNiyarilaM // 256 // ghaDiyaturaMgoratyalapADiyapAikkabhariyamahimaggaM / pAsallAgayapAikakotiNivvaTTiyaturaMga // 257 // garuyagayacaMDasoNDaggalaggaNikaDDhiubbhaDabhaDohaM / bhaDahacchamaccharucchAhachiNNagayasoNDadaMDaggaM // 258 // ghaDiyaghaNasaMdaNArUDhasuhaDapammukkapaharaNuviDimaM / NIhariyaNibiDabahubANajAlasaMccha(1chi)SNachatta-dhayaM // 259 // tA taM kaDDhiyabANAsaNucchalaMtorubANajAlillaM / seNNaM dIhaNariMdassa sahari(raha)saM kaDayaNaravaiNA // 260 // caTulayarakharakhurukkhittareNupaDibhaggadidvipasareNa / NANAvihaNeSu(va)cchucchahataghaNaturayaseNNeNa // 261 // ghaNaghaDiyagayaghaDArUDhaNibiDapayavIDhacamaDhiyabhaDeNa / dhuyasIsucchAliyacamaraturayakaDDhiyarahoheNa // 262 // paDiruddhaM (da)samuha(mUha)yaNa(Da)ntaNibiDabhaDaNivahapaharaNilleNa / vAvalla-bhallavitthayapaharaviNintaMtaguppantaM // 263 // cha suhaM bhuMjamANassa suje / 2 ehi gaMtu vara je / 3 savisesa sU / / Na tamvita vi)ese muhije| 5 vuNa s| vimhariyaM je / 7 majamatthaM piya mottuM sattulya bhAvaM sU / 8 evaM solluMThajaMpiyaM je / 1 bhaNi taha vaDhiyA si muttA ya / je / 1. amhe raiuM saha babharAiNA Necchae sU / 11 uvaladdhA sU / 12 davadveNa je / 13.14 ke vi je / 15 samAroviu je / 16 ahimuho je / 10 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Jain Education eternational Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 cauppannamahApurisacariyaM / to tANa tahiM jAyaM paropparohariyapaharaNugyAyaM / samaraM ghaDatagayaghaDa-raha-turayuppaMka(kkaMpa)pAikkaM / / 264 // iya taM AvAe cciya kaDayaNarAhivabalaM asAhAraM / bhaggaM bhaggubbhaDasamaramaccharaM dIhaseNNeNa / / 265 // evaM ca vimukkalajjamaccharillammi bhagge kaDayaseNNe tayaNaMtaraM NimbharamayaMdhagayagaliyagaMDadANohaduhiNe kharakhurukkhaMyakhamAyalucchaliyadhUlidhUsariyadisAmuhotthariyaturae samuhAgayarahavararahaMgaNaghagAsavahiriyamahiyale 'mara mara mara' tti lallakkepammukkayokapaurammi pAikkayakke NiddayaM samottharie dIhaseNNe amarisavasaviyambhaMtabhImabhiuDivicchoho helullAliyakarakaliyapaharaNo samuDio baMbhayattI / to muNiUNa baMbhayattaM samarujjayaM caliyaM sayalaM pi baMbhayattaseNaM / puNaravi payaTTamAohaNaM-- tA garuyagaiMdaghaDuNNamantaghaNamehamaMDalilleNa / bahuvaNNaraiyaraNaiMdhanaNiyasuracAvasoheNa // 266 // NikaMDDhiyaNisiyaphurantakhaggasoyAmaNIsaNAheNaM / suhaDubbhaDakayapokAragajiorallimuhaleNa // 267 / / pavaNuvvelliyamoraMgachattakayavarahitaDavilleNa / turayamuhucchAliyaseyacahulacAmarabalAeNa // 268 // AyaNNAyaDDhiyaNisiyabANadhArANivAyaNiyareNa / uddAmapAuseNa va baleNa pahubhayattassa // 269 // iya pellijjai saMjaNiyaNipphuraM gimbhadhUlivaDalaM va / sahasA taM dIhaNarAhivassa seNNaM khaNadveNa // 270 / / to bhagge seNNammi, samantao vittharie baMbhayattabale, 'Na aNNo uvAu' tti avalaMbiUNa dhIrattaNaM, urarIkAUNa porusa, aMgIkAUNa dhIrapurisaceTiyaM, 'aNNahA viNa mokkho' tti kaliUNa samuhamuvaDio dIhaNaravaI / tao samuhamuvadviyaM pecchiUNa dIhaM antosaMdhukkiyakovajalaNajAlAkarAleNAvi sAmapuvvayaM ceva bhaNiyaM baMbhayatteNa jahA-bho ! 'tuma amha piuNo kila mitto' tti kaliUNa sayalasAmaMtehiM samappiyaM tuha raja pAlaNatthaM, tA pAliyaM tumae ettiyaM kAlaM, saMpayaM samappiUNa gacchijau jahicchiyaM, khamiyaM tujjha mae tti / tao dIho vi eyamAyaNNiUNa sAmarisaM ullaviuM payatto, jahA vaNiyANa baMbhaNANa ya karasaNiyANa ya kamAgayA vittii| vikkamabhojA jAyai puhaI puNa NaravariMdANaM // 271 // jA gheppai khaggaM bhaMjiUNa 'riugo sirammi dukkhehiM / sA rAyasirI aNaheNa bhaNasu kaha muMzcai sameNa ? // 272 // evaM ca jaMpamANeNaM cakkaliyacAvummukkabANajAleNa samocchao baMbhayatto / teNAvi taDDaNehiM viNivAriUNa tappahiyavANajAlaM viddho sasArahI / tao pahArANaMtaruppaNNakovapasareNa agavarayavisajjiyANeyavAvalla-malla-muggara-musuDhippahAraNiyareNa ucchAio se lauynnppsro| etthAvasarammi ya 'Na aNNapaharaNasajjho' ti kaliUNa sumariyaM cakkaM, balaggaM ca kiriNajAlAkalAyakaliyataraNimaMDalaM va karayalagge / pesiyaM ca rosAruNiyaloyaNilleNa tassa bahaNatthaM / viNivAio dIhaNaravaI / 'jayati cakavaTTi' tti samucchalio klylo| ___etyaMtarammi ya kayapuravarahaTTabhavaNovasoho samAgao daMsaNatthaM purajaNavao, pUio rAiNA jahAruhaM / aNNassa vi jaM jassa joggaM taM tassa kAUNa puravaramaigaMtuM payatto / tao baMbhayattaM pavisamANaM pecchamANeNa purajaNavaeNa kayAo muhakamalamaiyAo va gavakkhAvalIo, mahilAmaiyAo vca pAsAyamAlAo, bhUsaNamaiya va rAyamaggA, halahalArAvamaiyaM ca purvrai| avi yakAhi pi vAmakarayalamaNidappaNavipphurantapantIhiM / daiyasasimaMDalillAhiM takSaNaM poNNimAhiM va // 273 // kAhi pi sarasajAvayarasaraMjiyacaraNa-karayalillAhiM / NaliNIhi pica kamalallasaMtabAlAyabillAhiM / / 274 / / kAhiM pi saMgamucchaliyameMhalAdAmakhaliyagamaNAhiM / kariNIhiM pitra saMkalasaMdANiyacalaNapasarAhiM // 275 // kAhiM pi samunbhaDaruiramaNahariMdAuhaMbaradharIhi / accuSNayagaruyapoharAhiM pAusadisAhiM va // 276 // 1 kapokka je / 2 gimha je ! 3 kArisa je| 4 rikhuNo je| 5 muccau sateNa sU / 6 cakkiliyA je| ghaNasoho je| 8 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 baMbhayattacakkavaTTicariyaM / 253 kAhiM pi samuggayacalaNakaNiramaNiNeurAravillAhiM / sarayasirIhiM piva kaNirahaMsakayakalayalillAhiM / / 277 // kAhi pi thorathaNamaMDalaMtaruttiNNataralahArAhiM / gharasarasIhiM va cakkAyamihuNasamahiTThiyataDAhiM // 278 // kAhi pi vivihamaNimayavicittabadhuddhakiraNajAlAhiM / gharaparicayavasamaggANulaggagayabarahiNAhiM va / / 279 ||ch iya bambhayattapatthivadaMsaNasaMjaNiyakouhallAhiM / purasuMdarIhiM kIrai puraMdhimaiyaM va taM NayaraM // 280 // tao sayalajaNajaNiyakouhallapasaro paloento puravaraM duvAradesasaMThAviyamaMgalakalasAisAmaggiyaM paviThTho nniyymNdirN| kao sayalasAmaMtehi mahAcakkavaTTirajAhiseo / pasAhiyaM ciraMtagacakavaTTikameNa chakkhaNDaM pi bharahaM / samAgayaM pupphavatIpamuhaM sayalaM pi aMteuraM / evaM ca saMjAyasamuciyacakkavaTiparivArovaveyassa me gacchanti diyahA / aNNayA ya mahuyarIgIyAhihANaNaTTamahidasaNujjayassa saMjAyaM jAIsaraNaM / ao uvariM gahiyatthA ceva tumhe tti / tA bhayavaM imiNA vaiyareNa dukkheNa saMpattA mae bhoyA, Na sakkuNomi paricaiuM, kiM bahuNA jaMpieNa ? tti / tao eyamAyaNNiUNa 'vicittA kammagati' tti kaliUNa Thio tuhiko maharisI / bambhayatto vi saMteuro paNamiUNa maharisiM paviTTho gayaraM / bhayavaM pi aNagAro aNeyatavovisesasosaviyakammapayariso suhajjhavasANasaMThio aucakaraNappaoeNa samuppADiUNa kevalaM mokkhamuvagao tti| io ya tassa bambhadattacakkavaTTiNo saMpaNNajahAsamIhiyavisayasuhaM rajjamaNuvAlayaMtassa gao koi kAlo / egayA ya samAgayAe bhoyaNavArAe samAgaMtUNamegeNa diyAiNA bhaNio NaravaI jahA-ho mahArAya ! anja maha erisI icchA jai cakkavaTibhoyaNa bhuMjAmi, 'taM ca aNNattha Na saMpajjai' tti kaliUNa tumaM patthio si ti| to tamAyaNNiUNayambhayatteNa bhaNiyaM-Na imaM maha bhoyaNaM tumhe bhottuM khamA, jao cakavahisseva imo AhAro pariNAmaM gacchai, Na aNNassa ti| baMbhaNeNa bhaNiyaM-jai tumhavihANaM pi mahANubhAvANa aNNamettassa vi kae ettiyamAloviyavvaM tA NiratthayA rAyalacchI, NipphalaM chakkhaMDabharahAhivattaNaM, vahave iha samujjhiUNa kAlavasamuvagayA NaravaiNo, tujjha viNa imA sAsaya |tti bhaNamANassa baMbhaNassa samuppaNNAmUeNa paDivaNaM jahA- jasu tti / tao bhuMjAvio saputta-dhUyA-Nattuo vaMbhaNo / bhottUNa vaMbhaNo gao NiyayAvAsaM / tAva ya atyaMtaramuvagao sahassakiraNo, samAgayA rynnii| darapariNayammi ya AhAre accaMtajaNiyaummAyappasarI aNavekkhiyapii-mAi-dhUyA-bahiNivaiyaro guruvammahamayapaNahaviveo payatto paropparamakanjamAyariuM baMbhaNapariyaNo jAva pariNAma gao AhAro / pahAyA rayaNI / muNio esa vaiyaro sayalaloeNa / lajjio vaMbhaNapariyaNo / vambhaNo vi lajjAe loyANa vayaNaM pi puloiumapAraMto Niggao jyraao| ciMtiuM ca payatto-peccha kahamahamaNimittaveriNA bambhayattaNa bhoyaNamettassa kae viruddhAyaraNaM kArio ? / tti ciMtayaMtassa saMjAo amriso| 'keNa uNa uvAeNa paccu(?ca)vayAro NaravaiNo kIrai ?' ti jhAyamANeNa kI bahUhiM a(?u)vayariyabaviNNAsehiM guliyAdhaNuvikkhevaNiuNo vyNso| kayasabbhAvAisayassa ya sAhio NiyayAhippAo / teNAvi paDivaNNaM serahasaM / tao aNNayA NiggacchamANassa garavaiNo bhittitvalaMtariyataNuNA amohavehattaNao goliyAe samakAlaM ceya teNa tADiUNa phoDiyANi acchiinni| tao taM vuttaMtamavagacchiUNa samuggauggakovaggiNA NihaNAvio saputta-baMdhavo purohio| aNNe vi NihaNAveUNa bahave baMbhaNA rAiNA bhaNio maMtI jahA-eyANa acchINi thAlammi pakkhiviUNa maima purao 4vehi, jeNAhaM NiyayahatthANaM pi tAva parAmusamANo suhamuppAemi ti| maMtiNA vi muNiUNa tassa kammavasattaNao tivyamajjhavasAyavisesaM ghettUNaM lesuruDayataruNo bahave phailaTThiyA pakkhiviUNa thAlammi NiveiyA purao / so vi hu NaravaI 'kayattho mhi'tti maNNamANo kayarodajjhavasAo parAmusaMto diyahamaibAhei / evaM ca acchicavaesapaNAmijjamANaphala 1 sirivaMbhadatta je| 2 mahiNaMdaNu su| 3 yattha cceya tubhe vi je / 4 NayariM sU / 5 Na uppA sU / 6 gavelAe suu| 7 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 8 kayasaMbhAvassa je / 9 sarahassaM suu| 10 pADiyANi je / 11 mae je / 12 Thaveha suu| 13 lesuraDaya je ! 14 phalamaTThiyA sU / Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 cuppnmhaapuriscriy| dvilayavisesa parAmusamANassa aikantAI keivayadiNANi satta vAsasayAI solmuttraaii| tao khINammi Aue tahaTThiyapavaDmANarohajhavasANo ceya kAlaM kAUNa samuppaNNo mahAtamAe NirayapuDhavIe apaiTANe garae tecIsasAgarovamAU NArao ti| eyaM ca muNiUNa aNNeNAvi sAhuNA NiyANaM na kAyadhvaM ti|| etya samappai cariyaM payarDa sirivmbhyttnnrvinno| vArasamacakkiNo kayaNiyANavalavattaNupphAlaM // 281 // iti mahApurisacarie siribhayattacakavaTTiNo cariyaM parisamattaM // 12 // [graMthAgram-9700] baDa vi disuu| 2 iya purisANaM carie mahantasaheNa lakkhiyANaM ca / etya samattaM cariyaM paravaiNo baMbhayattassa ||1||s / www.gamelibrary.org Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [53 pAsasAmicariyaM] uppajjai ko vi mahANihi na prhiypsaahnnujjutto| Niddaliyagaruyavigdhovasaggavamgo mahAsatto // 1 // atthi iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse tuMgubbhaDabhavaNovavaNamaNaharaM paramariddhisamudaovaveyajaNasaMkulaM puravaraM NAmeNa poyaNapuraM / tattha ya sasaharo vva dariyArikamalasaMkoiyaMviyAsapasaro araviMdo NAma garevatI / taissANeyasatthaparamatyAhigamavisuddhabuddhI ahigayajIvAdipayatyavittharuppaNNasammaIsaNo vistabhUtI NAma purohio / taissobhayaloyahiyANuvattiNI aNudharI NAma bhaariyaa| tIe saha jahAvihavaM visayasuhamaNuhavantassa samuppaNA jahakkama kamaDha-marubhUiNAmA doNNi puttA / vaDDhiyA ya dehovacaeNaM, saMpattA jovaNaM / NibattiyAI pANiggahaNAI, jessa varuNAe saha, kaNiissa ya vasuMdharAe / evaM ca jAi kaalo| aNNayA ya sAvayadhammujjayamaI kAlaM kAUNa vissabhUI go suraloyaM / sA vi hu aNuMdharI tabirahao soyANalAulijamANasA tahAvihavayavisesasosaviyataNU caiUNa gharAvAsaM NiggayA samANI paralogaM gaya ti| to te kamaDha-marubhUiNo kAUNa piti-mAdINa mayakaraNAiyaM vagayasoyapasarA sNvuttaa| saMThio jeTho gidddhmmmmi| kaNiTo uNa jiNavayaNabhAviyamatI NacantamAsattavisayapasaro sayalasatthatthaviyAraNiuNo parammuho saMsAravilasiyavvesuM, NippivAso visayatahAe jaNiyaposahovaveo rayaNidiNaM pi bahuso jiNabhavaNammi ceya gamei / tao tassa sA majjA vasuMdharA maNaharajovaNubhayabhUsiyAvayavasohA visalaya ca sayalajaNamaNamohaNI sNjaayaa| taM ca tArisarUvaM pecchiUNa kaNihassa paNaiNi jevabhAugo kamaDhassa duNivArattaNao mohappasarassa, NibiveyattaNo visayavilasiyANaM caliyaM cittaM, samuppaNNo tIe uvari aNurAo, viyaMbhio ayjaayrnnaahilaaso| jeNa aMgIkAUNa NiyakulakalaMkAyavAyaM, urarIkAUNa duggaiduhaparaMparaM saviyAravinbhamamAlaviuM pytto| evaM ca paidiNaM bhaNanteNa sANurAyamAvajjiyaM tIe cittaM / ahavA ghaDiyaM pi vighaDai ciya pemmaM dUraTThiyaM pi saMghaDai / maiMNiivisesapauttA vANI dUi ca Na hu cojaM // 2 // sA vi hu vasuMdharA aviNNAyavisayamuhasaMbhoyA 'piyacatta' tti kaliUga duddharattaNao vammahapasarassa saMpalaggA kamaDhassa / evaM ca paropparaM pavaDhio pemmapayariso / muNiyameyaM varuNAe / taM ca tArisaM dadrumapArayaMtIe IsAvasuppaNNapauramaccharAe siTuM jahAvahiyaM marubhUiNI / teNAvi asadahamANeNa avahIriyaM tIe vayaNaM / puNo puNo vi sAimANIe ciMtiuM payatto marubhUtI 'Na bhaNiyamettaM ciya hiyamahicchuNA taM taheva ghettavyaM / jAva Na diTaM paJcakkhamappaNA kimiha maha kajaM ? // 3 // pariyappiUNa ya cittammi evaM 'gAmaMtaraM gacchissAmi'tti tANa purao vottUNa Niggao NiyamaMdirAo / paosammi jaNiyajarakappaDaveso dIharaddhANasaMsiyaparissamo pariyattiyakhva-bhAsAviseso AvAsayapatthaNasthamuvatthio kmddhpuro| teNAvi bahalatamattaNo bahulapaosassa, aviyArapaurattaNo maivisesassa, jaNiyakAruNNabhAveNa bhaNiyaMbhaTTa ! ihAliMdae sacchaMdaM Nivasasu tti / to pasutto mrubhuuii| viyANaNujjuttacitteNa ya muNiyaM jaM jahAvaTThiyaM taM tANa vara , koi je / 2 tassa ya ya sU / / tassa ya loya je / 4 samaM je / 5 gihiSamme sU ! 6 ntavisayAsatappasaro sU / * bhaNI (NiI)visesapauNA vA sU / 8 ra vaDhio pema sU / 9 pAratIe s| 10 ihAlaMdie suu| Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 cauppannamahApurisacariyaM / siyaM ti / to taM dadrumasahamANo antosaMvaDDhiyakovajalaNajAlAkarAliyahiyayAveo loyAkvAyabhIruttaNao kaha kaha vi saMvariUNa cittaviyAraM jiggao tappaesAo / gao rAiNo samIvaM / sAhiyaM jahAvaTThiyaM / NaravaiNA vi samuppaNNakoveNa samAiTThA NiyayapurisA evaM jahA-NiyakulakalaMkakAriNameyaM kamaDhaM durAyAraM rAsahammi samAroviUNa pahayavirasaDiNDimuttAlatAlaNapasaraM puravarAo NINaha tti / NivvattiyaM ca taM tehiM rAiNo samAiTeM / tamo so kamaDho tahAvihaviDaMvaNuppaNNAmarisapasaro ki pi kAumapAranto Niggao NayarAo / gao garuyaveragguppaNNaparaloyahiyAyaraNacitto vaNaM / gahiyaparicAyagaliMgo ya samADhatto kaTThayaramaNNANatavamAyariuM / taM ca vaiyaraM viyANiUNa samuppaNNapacchAyAvo marubhUI khAmaNANimittaM kamaDhasamIvaM go| NivaDio tassa calaNesu / teNAvi samuppaNNakovAisaeNa vimhariUNa parivyAyagattaNaM, mumariUNa tajjaNiyaviDambaNANusayaM pAyavaDiyasseva marubhUiNo muddhANovari vimukkA samAsaNNadesaTThiyA ghettUNa mahAsilA / pahAravihalattaNajaNiyaceyaNNassa ya sa ceya samuppADiUNa puNo vi pkkhittaa| ___ tao gurughAyaghummiruvvantavayaNaruhiro tivvaviyaNAvisaTTamahaTTajjhavasANo mao samANo samuppaNNo samubhattuMgagiriNibiDasaMkaDillammi mahallapallaghullasiyasallaillammi vivihavaNasaMDamaMDiyapayaMDadaMDayAraNNammi pavarakariNIjUhamajjhammi ekAe pavarakariNIe gabbhammi / jAo kameNaM / NicaDiyasayaladehavihAo ya saMpatto jovaNaM / jAo sayalakairiNINa jUhAhiyo / jaNiyaviviharaisaMbhoyapasarakayakIlAviseso sacchaMdaM viyariuM payatto / kaha ? aNNoNNakrIlaNuppaNNapemmasaMjaNiyarairasavilAso / lIlAparisakkaNagaivisesasaMjaNiyasohaggo // 4 // kariNikaraggullUriyakomalapallavapayappiyAhAro / NiyasoDaggaparAmusiyapaNaiNIdehapariNAho // 5 // .. viyddkvoltthlgliyvhlmyslilprimluggaaro| aJcantagahirasarasalilamajjaNullasiyakayakIlo // 6 // iya sacchaMdapayappiyaviharaNasaMjaNiyahiyayaparioso / ramai jahicchaM bahukariNiparigao tattha krinnaaho||7|| / io ya tassa araviMdaNaravaiNo aNeyaNaga-Nagara-paTTaNa-maDamba-doNamuhaparikkhittaM paurakari-turaya-pAikka-paNayANantasAmantAhiTiyaM rajjamaNuvAlayaMtassa gacchanti diyhaa| aNNayA ya samAgae sarayasamae pAsAyasaMThio bahuvihakIlAvilAsaNinbharaM kIliuM payatto saha piyAhi / kerisAhi ca tAhi ? kasiNaghaNakuMtaluppIlakaliyadhammellakusumadAmAhiM / mayaNAhiparimaluggAragAravagyaviyasohAhi // 8 // mairAmayamaulAviyapaholirAyambaloyagillAhi / aviralaseyalabAbajjhamANadaMturiyabhAlAhiM // 9 // ahilasiyaraisamAgamamaMtharavitthAriyaMgabhaMgAhiM / mAsalamalayarasAliddhapINathaNamaMDalillAhiM // 10 // saMkaMtamahurasAmoyamuhayasaMjAyavayaNapavaNAhiM / vavaesajaMpiyuppAiunbhaDANaMgasaMgAhiM // 11 // NIsesakalAhigamullasantasohaggaguNamahagyAhiM / lIlApaloyaNoppiyapiyahiyayAsaMsiyavAhi // 12 // iya erisAhi pAviyavammahaviyaNAviyajjhahiyayAhi / pavaraMteurataruNIhi diNNamaNa-NayaNasokkhAhiM // 13 // eyArisAhiM ca NiyapaNaiNIhi samayaM kIlamANeNa paloIyamaccuccamuNNamantasuracAvacArucaMcilliyaM papphuriyataralataDivilasiubbhAsiyaM kelAsagirisiharavizbhamaM mahabbhakUDaM gayaNaMgaNe / taM ca daNa bhaNiyaM patthiveNa-aho ! peccha peccha "sippiviNimmiyassa va pavaramaMdirassa acantarammayA jalaharapaDalassa / ti bhaNamANassa cceya jarAjajariyarUvapasaraM va mANusaM aNNArisaM jaayN| to taM tArisaM NiyacchiUNa ya lahukammattaNo khovasamamuvagayaM cArittamohaNIyaM, viratto saMsAravAsasaMgAo, khaovasamaM gae ya NANAvaraNe samuppaNNaM ohiNANaM / pariyaNapaDibohaNatthaM ca bhaNiuM payatto, kaha ? 1vvamaMtavayaM je / 2 karINa sU / 3 degyaNagara je / 4 'yammi saMdeg sU / 5 vidagdhahRdayAbhiH / 6 iyaM bhariyasayalaNahaMtarAlaM pApura je / 7 sippiuppAiyassa sU / 8 sa daLUNa lahuka je / Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 53 pAsasAmicariyaM / caujamiNaM taM tArisavitthAriyataralataDivilAsillaM / parigaliyaM kaha khagagaliyasohamiyamuyaha ghagajAlaM 1 // 14 // savANa vi esa gatI jayammi bhAvANa saMbhavantANa / saMsAre bahuvihadukkhalakkhakhayasokkhapasarammi // 15 // jeNa juvANatte NiyamurUyasohaggagavieNa daDhaM / parisakijjai ummuhavitthAriyagayaNamaggeNa // 16 // teNeya jarAjanjarapariNAmoallataNuvihAega / agNaMsA''sattakarega NIsahaM veviraMgeNa // 17 // NayaNAI jAiM lIlApaloyaNoppiyamayAI taruNINa / Asi puNo vayaviramammi tAI aNNArisAI va // 18 // savaNA je Asi kalullasantagaMdhavalAlasA suiraM / sagNAvihAviyatyA vayapariNAmammi te ceya // 19 // jo Asi bhamirabhamaraMjaNujjalo kasaNakesapanbhAro / so ceya visayavosaTTakAsakusumappaho hoi // 20 // 'iya savvassa vi vayapariNaIe jAyaMti jaMtuNo bhAvA / eyArisa' tti kaliUNa teNa dhammujjamo juttoM // 21 // aNNaM ca jIvo aNAdibahubhavakAlajjiyagaruyakammasaMtANo / paribhamai duhasayAvattaduggame bhavasamuddammi // 22 // Narayammi NiyayakayakammavasaparabyasapagAmiyappANo / aNuhavai vivihasatthAhighAyasaMjaNiyaviyaNAo / / 23 // tiriyattaNe vi vAhaNa-DahaNaM-uMkaNa-kaNNakappaNAdINi / aNuhavai vivihadukkhAI khu-ppivAsAparissaMto // 24 // mANussammi vi dAriddadosa-dohaggadUsiyAvayavo / jammaM visayAsAsaMpaDataduhio samAgamai // 25 // aha kaha vi visayasaMpattipattasokkho khaNaM muhI hoI / piyaviraha-'ppiyajaNasaMpaoyajaNiya duhaM lahai / / 26 / / devattaNe vi daTTuM mahiDDhi-sakkAiNo surasamUhA / jaNiyAhioggamIsAvasAiyaM lahai bahu dukkhaM // 27 // iya erisammi vitthayaduhaNiyaraparaMparAvisAlammi / saMsAre saviveyassa kassa vA hoja Na virAo ? // 28 // tao evaMvihaM pariyattiyarasabhAvantaraM NaravaI daTThaNa bhagiuM payatto sayalo vi suMdarIyaNo jahA-ajautta! kimeyamayaMDe ceva tumhANa erisamasamaMjasaM jaMpiyaM ? jeNa darisiyarasaMtarAyAro pallaTTiyarUko viva lakkhijjasi, karhi gayA te tuha taralatArauvvattalolaloyaNA daraphurantapamhapaDalA paloiyatvaviyArA ?, karhi vA vilAsakayabhUbhaMgavinbhamubbheyabhUsaNaparammuho bhAlamaggo ?, kahi vA vavaesajaMpiuppaNNabahupiyappayappayArapaurAI pavarajaMpiyavAI?, kahiM vA hiyayabhitarapaviyaMbhiubbhaDukaMThasiTThalaTThasaMThANo ramiyanyAhilAso ? ti, tA keNa vA daMsiyaM tumhANa vilIyaM ?, keNa vA kayamANAkhaMDaNaM ?, keNa vA'varaddhaM ? / ti bhaNamANassa daiyAjaNassa bhaNiyaM paravaDaNA-Na khalu tumhANa keNAvi paDikUlamAyariyaM, kiMtu savvameyamavitahaM saMsAravilasiyaM saMbhAvijai, jega kammapariNaiveMsagayassa jaMtugo pio vi appiI , aNukUlo vi paDikUlo, suyaNo vi dujaNo, mitto vi sattU, saMpayA vi AvayA, kalattaM pi gottI, rajjaM pi maccu tti / kaha ? jaha pavaracittabhittI saliluppusiyA Na dei parabhAyaM / taha jara-maraNAliddhaM taNU vi sohaM Na pAvei // 29 // jaha NiNNayAo uvahimmi Na ya Niyattanti NivaDiyAo puNo / taha Na puNo pallati taNummi rUvAisohaggaM // 30 // jaha uggao ravI Nahayalammi Na khaNaM pi Nizcalo hoi / taha tAruNNaM jIvANaM hoi Na thiraM muhuttaM pi // 31 // mAruyavihaTTiyaM Neya hoi jaha tarudalaM khaNaM pi thiraM / taha vivihavAhikaliyaM jiyANa jIyaM jae Na thiraM // 32 // jaha susiyapAyave Neya honti vellahalapallavuppIlA / visayavilAsA jAyanti Neya taha pariNae dehe // 33 // 1 'yagamaNama je / 2 'hANeNa sU / 3 // 21 // iccaivamAdi bahuhA aNiccAibhAvaNAgaNaM bhAvayanto bhaNio sayalateurasuMdarIhi jahA-ajautta! kimeyamakaMDammi ceya tumhANa erisamasamaMjasaM jaMpiyaM? jeNa darisiyarasaMtarAuro ya pallaSTriyasavo iva lakkhigjasi, parihariyasaya. 'lahAvabhAvo hiMyayammi kiM pi ciMtayaMto ciTThasi, tA keNa vA dasiya tumhANa vilIyaM ! keNa vA je, (28 gAthAnantaram) / 4 tumha ke suu| 5 'vasamuvagayassa je| For Private & Personal use only . Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 52 cautpannamahApurisacariyaM / jaha havtravahassa sihA givtrANA Na ya pugI vi pajjalai / taha ceTThA vi hu sayaliMdiyANa vigayA Na saMghaDai ||34|| jaha pavtrAyA kusumANa mAliyA Neya lahai paribhoyaM / taha visaicchaM vayapariNayaMgalaTThI Na pAvei // 35 // jaha paNa pellio sukadAruchAro disodisiM vigao / Na milai puNo tri taha voliyaM khu maNuyANa mANussaM ||36|| iya salilabubbuyugbhaDasaMjhArAovamammi jIyammi / visayasuhesu thirAsA kaha kIrau jANamANehiM 1 ||37| evaM ca paDibohiUNa paNaiNIpamuhaM sayalaM pi pariyaNaM, kAUNa NiyayataNayassa rajjAhiseyaM, paricaiUNa taNaM va rAyalecchi Niggao NayarAo vimalama sahAo gihIyasamaNaliMgo aidukkaratatrovisesasosatriyaNiyataNU gAmANummAmaM vihariumAdatto | keriso ya : maNa-vayaNa-kAyasayaliMdiyasthagutto vihAviyasuhattho / vimalaguNakiraNaNihaliyapAvatimiro miyaMko vva // 38 // NIsesakalusaNiddalaNajAya suhadaMsaNA hirAmillo / gahamaggo vva virAya vimukaghaNapaMkapanbhAro // 39 // tavaNahaspaharadAriyasayalamayadvANaladdhamApa (ha) ppo / paMcANaNo vva viyarai vammahamAyaMgaNimmahaNo // 40 // iya evaM vavibambhapAlaNAbhiggahaggakayaNiyamo / laddhANuNNo viharaha ekkallavihArapaDimAe // 41 // evaM ca viharamANassa sammeyaselavaMdaNaNimittamuppaNNA matI / payaTTo sAgaradattasatthavAheNa samayaM / paNamiUNaM ca bhaNio sAgaradanteNa-bhayavaM / kahi puNa tumhehiM gaMtavvaM ? / muNiNA bhaNiyaM - vaMdaNaNimittamaTThAvayagiriM / satyavANa bhaNiyaM bhayavaM ! keriso uNa tumhANa dhammo ? ! tao muNiNA sammattamUlo paMcamahanvayAio sAhio jatidhammo, paMcANuvyAio gihatthadhammo [y]| taM ca soUNa viyalio kammarAsI, paNa micchattatimiraM, ullasio dhammujjamo, gahiyaM sAvayattaNaM / evaM ca paidiNaM dhammakahANaNaivAvaDassa jaMti diyahA / vahai sattho / kameNa saMpatto taM mahADaI jattha so vaNakarI / tattha ya paloiyamekaM mahAsaravaraM, jaM ca paDicchaMdayaM piva mahAhoyassa, addAyamaMDalaM piva tiloyalacchIe, bhruvaNapuSNasambhAraM pitra salilarUveNovadviyaM, tuhiNaselasiharaM pitra viNNINakayAvadvANaM (?), miyaMkavimbaM piva rasabhAvapariNayaM, NiggamaNa [?]ggaM pitra jalaNihINaM, maNitaliNaM piva dharaNivilayAe, phalihagirijAlaM piva jalayaraparigayaM, vimalasalilattaNao aMtovihAvijja mANasayalasarUvaM taralANiluvvellirajalataraMgasI yarAsArapaDivajjantasuracAvakhaMDa maMDiyaM, avi ya aNavarayapayattukaMliyasaMkulaM jovvaNaM va ramaNIyaM / ukaMThiyaM va komalamuNAlalaiyAparikkhitaM // 42 // bhArahacariyaM piba jAyapaMDu-dhayaradvapakkhavikkhohaM / viMjhAraNNaM va viyambhamANavarapuMDarIohaM // 43 // mayaraddhayaM va saMThiyamayaramuhuggAraNiggayaviyAraM / kaMsabalaM piva bhasalaulabhIyamuhakuvalayAvIDhaM // 44 // kaMdu(? kuMda)vaNamaMDalaM pitra NAyasahassobahuttapayaNivahaM / malayagiriM piva [ba] huyaracaMdaNavaNasisiraparivesaM // 45 // bAlacariyaM va taDaruhasaMThiyaha rijalaNivAyakayakIlaM / divyaM va aNimisAloyadiSNadiTThIviyArilaM // 46 // Iya sayalajaMtusaMtANadiNNaNivvANakAraNaM dihaM / vairakamalasaMDamaMDiyamaNoharaM saravaraM tattha // 47 // tao tassa paloyaNAmetteNAvi paNAsiyapahaparissamapivAsAisao semAvAsio tayAsaNNammi sayalo vi. sattho / payatto raMdhaNa-payaNAimAyariDaM / etthAvasarammi ya so vaNakarI sayalakariNIparivArio sacchaMdakayajahAvihAroM saMlilapANaNimittamAgao seMravaraM / samoiSNo salilamajjhammi / pIyaM ca pauraNIluppalakamalaparimalAliddhabhamaraulageyamuhalaM sarajailaM, kaDDhiyaM ca NiyakarullU riyadI harayara kaMdapaDibaddhadaradalauDubvellakamala kesaraparAyapiMjarIkayabhisiNIvalayaM, pakkhittaM ca thorayarakarasuMkAramAruucchitta sisirasI yarAsAravaiyarasittakAriNigattaM pauraNIraM, kavaliyaM ca komalamuNAliyAvalayaparikkhittasarasasiMghADaunbharDa jalaruhaviyANaM ti / 1 lanchI je / 2 vimalasahAvI gije / 3 vihariDaM payalo / tabho aSNayA kayAi ekallavihAritaNeNa viharamANassa sammeya je, (41 gAthAntaram ) / 4 degNaviyAvaDassa je / 5 hastadvayAntargataH pATho je pustake nAsti / aha sayala' je 7 vaNaka sU / 85 // evaM payas / 9 samAsAsio sU / 10 sayala sU / 11 saraM su / 12 'jalaM, kavaliyaM ca komala je / Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 53 pAsasAmicariyaM / evaM ca tAhiM kariNIhiM samaM kayabahuvihakIlAvilAso samuttiNo saravarAo vaNakarI / valaggo pAlisiharaM / paloiyAI pAsAI / maccuNo vva dihigoyarammi NivaDio sattho / tao saNasamaNaMtarameva sahasa ciya koMDaliyasoDedaMDaggabhAo umbhaDakayakaMThagajiorallibahiriyadisAmuho NikaMpapariviyaDataDaviyakaNNajuyalo guruyaraveukkhittapaiyaNikkhevo gilaMto vya taM disAvalayaM pahAvio satyAhimuhaM karivaro / diTTho ya sarayasamao va komalAruNuvvellapukkharo, viNhukumAro bva kaiyativatIvilAsapasaro, ghaNasamao va NiyayavityArotthayaNahaMgaNo sayalasatyeNa / paloyaNANaMtaraM ca muhA'suhakammavasaya vva pANiNo vigayA savaodisaM paMthiyA / muNivaro vi avahippaoeNa muNiU~NA''sayaM Thio tattha paDimAe / teNAvi hu kariNA sayalakariNIyaNaparivArieNa asamaMjasaM daramaliUNa sayalasattharitthaM NijjhAyamANeNa dihro so mahAmuNI / pahAvio tatto'bhimuhaM / taM ca tArisaM gayabhaya-hAsa-rosappasaraM phloemANassa viyalio maccharo, vigao mAraNAhilAso, vitthariyA aNukaMpA, samullasio tappahAvao saMveo ti / tao tamAlekkhagayaM piva paloeUNa karivaraM muNiNA saMvario kAussaggo / diTTho NiccalaiyasayaladehavihAo aMjaNagirivaro va pAsaparisaMThio vaNakuMjaro / tappaDibohaNatyaM ca aJcantamuhasaMjaNaNIe bhAraIe bhaNiuM payatto jahA bho bho marubhUha ! kiM Na sumaresi maM araviMdaNAmANaM NaravaI appaNo vA diyAisaMbhavaM paDivaNNajiNamayaM maNuyajammaM jeNa evaMvihaM payovadavayAriNaM kammamAyarasi ? / tao eyamAyaNNiUNa muNiNA bhaNiyaM viyappaMteNa sumariyA puvvajAI kairiNo / sumaraNANantaraM ca dharaNiyalamilaMtuttimaMgeNa paNamio muNI / muNI vi muNiyacittavittI bhaNiuM payatto, kaha ? "labbhanti lolloynnchddpphubbhaasiyaavyNsaao| daiyAo rUva-sohaggasAliNIo, Na jiNadhammo / / 48 // lanbhanti vivihmnni-knny-rynnbhvnnovhoysNjuttaa| ridivisesA, Na uNo kahiM pi jiNebhAsio dhmmo|| 49 / / labbhanti ruirkri-tury-sNdnnuddaampkkpaaikkaa| NivyANakAraNaM Na ya karhi pi jiNabhAsio dhammau // 50 // labbhanti khaviyapaDivakkhapakkhalakkhA vi rjjsNbhoyaa| Na uNo saMsArAyaDapaDaNuddharaNakkhamo dhmmo||51|| . labbhanti va-sohaggakaliyaviNNANaNANavijjAo / Na uNo bhavajalahinibuDDamANajaNatAraNo dhammo / / 52 // labbhanti maNaharovaNayapavarasurasuMdarIsaiMNAhAiM / iMdattaNAI, Na uNo NarehiM mokkhapphalo dhammo // 53 // iya savvaM ciya labbhai jayammi jaM kiMci hoi dullaMbhaM / eka mottuM kariNAha ! vIyarAguggayaM dhammaM // 54 // tA ho mahAgaiMda ! jai muNio tumae appA tA muccau sayalasattovaddavo, siDhilijjau pamAyavilasiyaM, avalaMbijjau sappurisacariyaM, gheppaTa "paMcANuvvayAio saavydhmmo"|tti bhaNamANassa 'paDicchAmi' tti saNNAvihAvaNANimittaM cAliyaM uttimaMgaM, pasAriyaM karagaM / muNiNA vi muNiUNa bhAvatthaM paNAmio se sayalo vi sAvagadhammo / gahiyadhammasAro ya gao jahAgayaM gyvro| etthAvasarammi ya karicariyavimhaiyamANaso saha sAgaradatteNa 'aho ! muNiNo pahAvo' tti bhaNamANo sammilio sayalo vi sastho, NivaDio muNiNo calaNajuyalesu, paDivaNNo. bahavehiM dhammo, gahiyamaNNehiM aNuvcayAiyaM / diNNapayANao gao tappaesAo sattho / muNivaro vi gaMtUNa aTThAvayaM vaMdiUNa jahAvihiM bhayavante payatto saMjamujjoya maayring| so vi hu karivaro gahiyasammattasAro cakkhUvekkhiyamahiyalaviiNNamaMdapayasaMcAro cha?-'TTamAilavacaraNakaraNujjao rasaparicAyapariNayamaI paricattasayalaNiyajUhasaMgo gimhumhAyavapariyAvavisesasosaviyaNiyataNU varajaiba samiyAi bhAo sU / 2. payavikkhevo je / 3 kRtatripadIvilAsaprasaraH / 4 gaNo paloio sayala sUje / 5 UNa sayaM suu| 6 tattosamuhaM je / 7 puloyamA je / 8 bhArahIe bhaNiyaM 5 je / 9 dvijAtisambhavam / 10 tao tamA suu| 11 kariNA sU / 12-13 Nadesimo je / 14 vya je / 15 degsahAyAI sU / 16 savvaM pi ya suu| 17 paMcamahANubba sU / 18 Nakamalesu je / Jain Education stational Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cpnnmhaapaarscaary| saMjamujjuttamANaso phAsuyasejjA-''saNa-bhatta-pANaNirao dhammajjhANaNihittacitto gamei kAlaM ti / io ya so kamaDhaparivAio sahoyaravAvAyaNeNAvi govasantakasAo samahiyapayaTTajyavasANo NiyaAuyapariNaIe kayapANaparicAo samuppaNNo kukkuDasappabhAveNaM / saMjAyasarIrovacaeNa sayalasattasaMhArakArI payatto puhaIe pyri| paribbhamaMtassa ya tassa NivaDio didvigoyarammi so salilAhAraNimittamAgI vnnkrii| pIyaM ca raviyarapariyAvaNAphAmuyaM salilaM / NiggacchamANo ya bhaviyavyayAe khutto mahallacikkhallammi / NitthAmattaNao NiggaMtumapAraMto gayavaro pubbabhavuppaNNakovAisaeNa ya samuppaiUNa kavalio kuMbhabhAyammi kukkuDabhuyaMgameNaM / tao muNiUNa tanvihavihANamattaNo gayavaro sumariUNa gurudiNNovaesaM kAUNa caunvihAhArapaJcakkhANaM bhAviuM payatto, kaha ? savveNa vi mariyavvaM jAeNa jieNa keNai niheNa / sayalammi jIvaloyammi gRNamesa ciya jayaThiI // 55 // tA mariyavvaM jaii taha viveiNo hoi jeNa jAyanti / Na uNo puNo vi kugatIlaMbhunbhaDiyAiM dukkhAI // 56 :: taM tArisaM khu maraNaM NavaraM dhammANuhAvao hoi / dhammANa vi jiNadhammo NAraya-tiriyuggaduidalaNo // 57 // saMpatto so ya mae puci sukayANuhAvaseseNa / sayalasurA-'sura-sivasokkhaheubhUo jiNapaNIo // 58 // tA vosiraoNmi tiviheNa kasAe hAsachakkayaM cey| rAga-ddose araI duggucchaM ceva visyaasN|| 59 // evaM saMkAIe dose 'tiNNi viNirAgareUNa / paratitthapasaMsAsevalaMchaNaM chaDDiUNa daDhaM // 60 // saMgaM savAhira'bhitaraM tahA aTTa-roddajhANe ya / ArAhiUNa daMsaNa-NANa-caritte mahAsatto / / 61 // dhammajjhANovagao Namo jiNANaM ti suhasamiddhANaM / siddhAINaM ca tahA puNo puNuccAraNasayAho // 62 // iya vihiNA karirAyA kAlaM kAUNa tattha suddhamatI / uvavaNNo suraloguttamammi sahasAskappammi // 63 // evaM ca maNi-rayaNa-kaNayabhavaNovasohie NimmalaphalihabhittitthalaNihittaNiyaDapaDibiMbe dasaddhavararayaNavipphuriyakiraNujjoiyammi sujjappahavimANammi samuppaNNo diyavarAhihANo sattarasasAgarovamAU suravaro / tattha ya sayalasamIhiyasaMpattipattasohaM visayamuhamaNuhavantassa gao koi kaalo| so vi hu kukkuDabhuyaMgamo ahAuyakkhaeNaM kAlaM kAUNa samuppaNNo vicittaviyaNAurAe paMcamAe garayapuDhavIe sattarasasAgarovamAU ceya NArao tti / tattha ya chiMdaNa-bhiMdaNa-viddhaMsaNa-sUlerohaNAdINi / kara-caraNa-kaNNa-jIhoTa-NAsiyAchiMdaNaduhANi // 64 // taha kUDasAmalIvilaiyacakayakuMbhipAyapaurAI / karavattadantaphAlaNaduhAiM iya evamAdINi // 65 // uvabhuMjantassa tahiM NivisaM pi Na hoi pAvavasayassa / vIsImo ahiyaM kamaDhajaMtuNo Nirayamajjhammi // 66 // iya pAvapariNaiM bhAviUNa maNuehi maNuyajammammi / taM kAyadhvaM Na ya hauti jeNa NirayAI dukkhAI // 67 // io ya so suravaro NiyaAuyAvasANammi diyaloyAo cuo samANo samuppaNNo iheva jaMbuddIve dIve puSvavidehe khettammi sukacchavijae veyaDDhaNagavarammi tilayaNAmAe NayarIe vijjugatiNAmaheyassa khaiyarAhivaiNo kaNayatilayAhihANAe varaggamahisIe udarammi puttattagaNaM / jAo kAlakameNaM / paiTAviyaM ca NAmaM kiraNavego ti / vaDhio dehovacaeNaM kalA-guNehiM ca / saMpatto jovaNaM / tao so vijjuvegakhayarIsaro paNAmiUNa Niyayaputtassa rajjaM pavaNNo suyasAgaragurusamIvammi pavvajaM / .' so vihu kiraNavego surarAyavicchaDuvinbhamaM bhuyabaluiliyAsesapaDivakkhalakkhaM muiraM rAyalacchiM bhottUNa dAUNa kiraNateyaNAmassa Niyayaputtassa rajjaM pavaNNo suragurumuNiNo samIvammi pancaja / ahinjiya muttaM, anbhuvagao pArayaMto je / 2 jai iha vi je / 3 huje| 4 vosarAmi suu| 5 ceva je / 6 tiNDa s| . suraloe uttamasahasA je / 8 maNi-kaNa suu| 1 larovaNAINi je / 10 vIsAso sU / 11 khairA suu| 12 'mbhameNaM bhuje| Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pAkhakhAmicariyaM / 251 kiriyAkalAvo / pavaNNo jahakamaM ekalavihArittaNaM / aNNayA ya AgAsagamaNeNaM gao pukkharavaradIvaddhaM / tattha vi NANAvihatavacaraNaNirao kaNayagirisannigAsamma Thio paDimAe / paidiNaM ca muktAvali-muravamajjha-samaMtabhai (dda) yaM vihANaM kuNantassa gacchanti diyA / io yaso kukkuDapaNArao khaviUNa NiyayAuyaTThiraM tao NarayAo ubbaTTo samANo tassa ceya kaNayagiriNo piyaDaNiujammi samuppaNNo kasiNaMjaNasarisadehacchavI joyaNappamANataNuvihAo guMjaddharAyANuyAriNayaNajuyalo aJcantabhIsaNAloo aNeyasattantayArI mahorago tti / aikaMto sisuttaNAo saMpatto mahallabhAvaM / aNNA ya teNa mahAhiNA io tao AhAratthaM paribbhamamANeNa diTTho so kiraNavego maharisI kaNayagiriNivesamma paDimA saMThio vavagayarai-rAya-rosa- parIsaha ttaNao jhAyanto paramatthaM ti / tAva ya paloyaNamettuppaNNasihi sihAjAlabhAsuraNayaNajayaleNaM punvabhavanmatthaverakAraNeNa ya viyaDadaDhadADhIviDiMciyatrayaNa kuhareNa takkhaNaM pariveDhiUNa salaMgAard khaio bahuppa sesu tti / so vi mahAmunI meruNihAyaladhIrasaMpattisattajutto NippayaMpasamuddhantadhammajjhANaparivaDDhamANasuhajjhatrasANo caiUNa pUidehaM samuppaNNo accuyaNAmammi patrarasuraloe jaMbudumAvatte vimANammi pavaradevattaNeNaM / kerisoya ? - varamauDa-kaDaya-kuMDala-mu~ttA- maNimAsalujjalAharaNo / raMkholirahArAvalibhUsiyavacchatthalADoo // 68 // sararuhadaladIharaNayaNarjuvalasaMpattakaMtivitthAro / sarayArambho vA samullasaMtamuhapaMkayAmoo // 69 // vosaTTakamaladalaganbhasa risasukumArataNuvihAyAhiM / savvatto ciya rehar3a pariyario surapuraMdhIhiM // 70 // NANAvivajja samullasantaruirorugeyarAhAhiM / NaTTavihIhiM samantA sohai samahiDio dhaNiyaM // 71 // imma vimANe hiyrcitiuppnnnnsylsNbhoo| bAvIsasAgarAUpamANakAlo suro jAo / / 72 / / evaM ca pavarasurasuMdarIsavinbhamacchicchaDappahAhisittataNuvihAyarasa jahAsamIhiyasaMpajjantasayalavisayasokkhapasarassa jahAsu vaccai kAlo / so vihu mahAphaNI bahuvihasattasaMghAyaNa'jjiyapaurapAvapanbhAro paribbhamanto pavvayakaDayataDammi saMpalamgavaNadavajAlAvalI homao samANo samuppaNNI ghUmAe NarayapuDhavIe savAyadhaNusayappamANadehAyAmo sattarasasAgarovamAU NArayattaNeNaM / tarhi ca bahuppayAraM dukkhamaNuhaviDaM payatto, kaha ? - jaNiyavihaMguggayajANamuNiryapuvyayaraverasaMbaMdho / viurutriyaNANAvihaNArayakayarUvapaDibaddho // 73 // ubbhaDapaharaNasaMpAyapauraNivyaTTiyaMgapanbhAro / sumarAviyajammantarakayadukkayacariyavitthAro // 74 // aNNaogAvaDaNaghaDaMtamaccharohariyapahareNoyallo / puNaruttaTThiya-saMgaliyasa yala dehAvihAillo / / 75 / / iya pAtrapariNatIvasaiMNimisa pi galaddhadukkhavIsAmo / paJcai ahoNisaM savvao vi duhajalaNajAlAhiM // 76 // so bihu kiraNavegajIvadevo uvabhuMjiUNa samaggasaMpaNNa visayasokkhaM NiyayAuyapariNaIe tao cuo samANo ina jaMbuddIve dIve avaravidehe khette sugaMdhivijae suhaMkarAe puravarIe vajjavIrio NAma NaravaI, tassa lacchimatI NAma bhAriyA, samuppaNNo tIe ganbhammi / kayaM ca se NAmaM vajjaNAho ti / aikaMto bAlattaNAo / saMpattI rUtrasohagga-balasamudayAhidvANasAli jokhaNaM / o so vajjavIrio bhottUNa bahuyaM kAlaM rAyalacchi NintriNavisayasuhapivAso dAUNa vajjaNAhassa rajjaM saha paNaiNIe patrajjaM pavaNNo tti / 1 murayamajjhasammatta bhaiyaM je / 2 tatrovisesaM je / 3 'DhAviDaMbiya' je / 4 'vIra' je / 5 'mutAvalimA' je / 6 'juyala' je / 7 tamappA rayapuDhavIe aDDhAijjadhaNusayappamANadehAyAmo bAvIsasAgarovamAna sU / 8 yakayapubvavera sU / 9 raNAyallo je / 10 sa NivisaM pAladvadukkhavisAmo je / For Private Personal Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 carappannamahApurikhacariyaM / tassa vi hu vajjaNAhassa aNeyasAmantA'NatabhaDa-purohiya-mahAmaMti-bhicapariyAliyarasa vijayAgAmAe pavaraggamahisIe samaM vasIkayAsesaduintapaDivakkhaM rajamaNuvAlayaMtassa gao koi kAlo / samuppaNNo se cakAuho NAma putto| saMpatto jovaNaM / daNaM ca saMpattajovvaNaM cakAuhaM ciMtiyaM vajjaNAheNa jahA-dhiratyu me aliyapurisattaNAvale. vassa jIvieNa jo haka anja vi puncapurisuvbUDhadhammadhuruddharaNaparammuho visayalavalevovalitto parattahiyaM NAyarAmi / tti ciMtiUNa vAhittA sayalasAmantA-'macca-purohiyapamuhA NiyayANujIviNo kumArarajjAhiseyaNimita siTTho NiyayAhippAo / etthAvasarammi ya bhaNiyaM kumAracakkAuheNa cha jahA-tAya ! aja vi aNahaM jovvaNaM, appaDihayasattI iMdiyappasaro, abhaggadappaM sArIraM balaM, samaggasAmaggIyA rAyalacchI, tA kimeyaM apasthAvavilasiyaM tAyassa ?, jeNa suvbau dAridadosa-dohaggadummaNo diNNagaruyaNivveo / icchiyavisayAsAsaMpaDatapariyaDDhiyavisAo // 77 // tatya vi vayapariNAmammi galiyasayaliMdiyatthamAhappo / dikkhAvihANadhuraMdharaNapaJcalo hoi jai ko vi / / 78 // tumhANa puNo ajja vi jovaNa-lAyaNNa-rUva-sohaggaM / bhuvaNammi aNaNNasamaM balasAmaggI taha cceva" // 79 // ___ iya evaM cakkAuhavayaNANaMtaraviiNNasaMlAvo / vajjAhivo payaMpai gajjiyaNagahiraNigyoso // 8 // "bho bho cakkAuha ! jaM tumae bhaNiyaM jahA 'anja vi aNahaM jovvarNa' ti taM mubausaMjjhanbharAya-jalabubbuovame jovaNammi maNuyANa / ko paDibaMdho bahuvAhiveyaNovaddavillammi 1 // 81 // jaM ca bhaNiyaM 'appaDihayasattI iMdiyapasaro' ti tattha vi asthi kAraNaM, jeNaaNahe ciya sAmatthammi jaMtuNo jujjae samujamiuM / viyalammi iMdiyatthe kAuM Na ya tIrae ki pi / / 82 // tahA jamullaviyaM 'abhaggadappaM sArIraM balaM' taM pi NisAmijjaukaha kIrau tammi bale kumAra ! hiyayammi sAsayA buddhI / jaM royaNiyarakaliyaM khaNeNa vibalattaNamuvei ? // 83 // jaM ca samuccariyaM 'samaggasAmaggIyA rAyalacchi' tti taM pi samAyaNijaueyAe mahiyale kamaliNIdalovagayaNIrataralAe / lacchIe payArijati Niviveya ciya jayammi // 84 // .. aNNaM ca jArisA rAyalacchI tArisA subau-jA Na kalai kulakkama, Na sumarai paricayaM, pa maNNai kuMluggaya, Na paloei rUvaM, Na Niyacchai sIlaM, NANuyattai visesesuyattaNaM, NAyarai dhammaNiyaraM ti / " avi ydrdNsiybhvnnovvnnkaannnnuppaaiubbhddsuhaasaa| gaMdhavvaNayarasoha vca pecchamANassa vi plaai||85|| bahuvihagayaMdagaMDayalagaliyamayasalilapaMkakhutta cha / ahiyaM pakkhalai mahANariMdagurumaMdiremeM pi // 86 // aNavarayakamalasaMcaraNalaggaNAlaggakaMTayaM va khaNaM / katthai payaM NivesaiNa NimbharaM aja vi khaNaM pi||87|| saMpaNNamUladaDhadaMDakosamaMDalaviyAsapaurammi / diyasAvasANakamalaM va muyai maNuyaM mhiylmmi||88|| iya diNayaramuttIe va bahuvihasaMkaMtiladdhapasarAe / eyAe ko Na tavio jayammi lacchIe sacchaMdaM ? // 89 // aNNaM ca taralataDilaya va athirA AusaMpattI, kusumaviyAsavinbhamaM jovvaNaM, NIrummisarisA visayasaMbhoyA, jalaNihinivaDiyarayaNaM va dullahaM maNuyattaNaM / kahaM vA dullahaM maNuyattaM ? subau-- jaha suviNayammi rorassa rayaNalaMbho tuDIe sNpddio| so ciya NihAviramammi dullaho taha va maNuyattaM // 9 // jaha pAviuMNa tIrai paramANucao disA(so)disi vigao / guruyarapavaNAido taheva vigayaM khu maNuyattaM // 91 // 1 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / * sarIrabalaM je| 3 paDiyaTTiya sU / 4 radhavalapa je / 5 ghaNaghoraNi je| asamasAmaggIyA je / 7 samAi, je / 8 kulaggaya sU / 9 saNNuyaM NAya je / 1. hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 53 pAsasAmiparimai jaha nalahimmi biDitte[ga] kaha vi kummeNa laddhamuvaritalaM / taha laddhaM maNuyattaM mae NibuDeNa saMsAre // 92 // iya juya-samilAdiDhatadullahe pAviyammi maNuyate / jo Na kuNai. dhamma so khivei NiyabhAyaNe chAraM // 3 // tA ho cakkAuhakumAra ! jaha maNINaM veruliyamaNI, pakkhINaM va pakkhirAyA, kamalaM va sesakumamANaM, gosIsaM va caMdaNANaM, iMdo vva suragaNANaM, caMdo vva tArayANaM, sUro vva gahagaNANaM, sokkhANaM va sivamuha, tahA maNuyatta sevyajaMtUNa pahANaM ti / tastha vi mubau laddhe vi hu maNuyatte khettAisamaggajoyajutte vi / jAyai puNo vi dulaho jayammi ji]bhAsio dhammo // 9 // laddhe vi tammi kayapuvvakammadoseNa mohiyppaanno| Na ya ujjamaMti visayAsapAsaleseNa pddibddhaa||95|| aha ujjamanti jai kaha vi muNiyatattA vi kliyprmtyaa| mujhaMti puNo saMsAravAgurAsaMgasammUDhA / / 96 // . iya bhAviuM tumaM varakumAra ! mA kuNasu majma paDibaMdha / saMsAre kisalayacaMcalammi jIyammi maNuyANa" // 97 // eyaM ca samAyaNNiUNa paDivaNNaM rAiNo vayaNaM kumAreNa / tao paravaiNA jahAvityaraM ko dhakkAuhakumArassa rjjaahiseo| sammANio sayalo vi sAmantAio sevayajaNo / etthAvasarammi ya tamuddesamunbhAsayanto hANiyareNa, paDibohaMto bhaviyaloyaM, paiyacchaMto micchattaMdhayAre NANAvaloya, sayalasura-gara-tiriyasevijjamANacalaNajuvalo, dhuvvamANo muNigaNehi jhAijjamANo jogisatthehi, samAgao khemaMkaro NAma jiNavaro / viraiyaM devehiM samosaraNaM / NisaNo tatya bhaya / patthuyA dhmmdesnnaa| ___ to bhayavaMtaM samavasaraNatthaM muNiUNa Niggao vajjaNAhaNaravaI / dhammadesaNAvasANammi ya karakamalakayaMjalimilaMtabhAlavaTeNa paNamiUNa bhayavaMtaM parAhiveNa bhaNiyaM jahA bhayavaM ! NiviNNo haM saMsAravAsAo, tA bhayavaM ! kAUNa pasAyaM deha mahaM samaNataNaM ti / tao bhayavayA bhaNiyaM-sohaNaM devANuppiyA , mA paDibaMdha karehi ti / esthAvasarammi ya mahAvicchaDDavaddhAriyaNikkhamaNamahimo paDivaNNo titthayarasamIve samaNaliMgaM / ahigayasamatthasatyasyo ya NANAvihato. kammasosaviyasarIro ekallavihArapaDimApaDivaNNo aNuNNAo ya guruNA vihariuM payatso, kaha ? chakkAyarakkhaNaparo khaMtI-midu-maddavAdidhammamaNo / paMcAsavapammukko paMceMdiyaNiggahavihaNNU // 98 // jiNavayaNabhAvaNAkayatiguttigutto pyttsuhjhaanno| paradihivisayavAsaMgamohavivarammuho dhiiro|| 99 // ekkallaya-ukkuDuyA''saNoru-vIrAsaNappayArehiM / taha ekpaassynntnnaadiaccuggkynniymo||10|| iya evNvihdukrnnaannaavihtvvisesmusiyppaa| paNamijamANacalaNo viharai gAmANugAmaM tu // 101 // evaM ca vivihatavovihANaNirao samuppaNNagayaNaMgaNaladdhI saMpatto aNeyaguNagaNakaliyajaNa-dhaNasamidaM sukacchaM NAma vijayaM ti| io ya so visaharaNArao tao NarayAo uvvaNi kai vi bhavaggahaNAI parinbhamiUNa jalaNagirisamIve acantabhImADaIe sajAo sabaragottammi aNeyajIvantayArI kuraMgayaNAmo vaNayarattAe / aikaMto bAlabhAvAo, patto jovvaNaM, payatto patidiNaM bahuyarajIvovamaNiM NiyavitiM kappiuM / evaM ca gacchaMti diyhaa| so vi hu bajaNAhamuNivaro appaDibaddhavihAreNa patidiNaM paribhamaMto saMpatto taM mhaaddii|ksaay kerisAgiriNiyara(Da)NijjharucchaliyasalilasaMseyavaDDhiyatarUhi / isai vva visayakusumu(ma)dRhAsahasirI ghgnnoii||102|| mahumattakAmiNIvayaNavinbhamubhiNNapallavoheNa / sahai vaNalacchisaMcaraNalaggajAvayaraseNaM va // 103 // mAsalalavaMgapallavasejjApakkhittapupphapayarillA / vaNadevayAviNimmiyaraiharakaraNI samuvvahai // 104 // NibharamayaMdhagayagaliyagaMDamayasalilavaDhieNaM va / elAvaNeNa karidANasurahiNA sahai savvatto // 105 // se kaha kummeNaM ti sadamuje / 2 sayalaja je / 3 nndesioje| 4 pahApahayareNaM paDibohayato suu| 5.paNAsayato micchaMdha. yAraM gANAvaloeNaM, sayala je / 6 mahimA pavaNNo je / 7 TiUNa jalaNagi s| 8 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / ... For Private & Personal use only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 uppalamahApurikhacariyaM / iya caTulacaliyakaicalaNacappaNovaDiyadADimaphalohA / aDaI bahuvaNayaradhorakahakahArAvaduppecchA // 106 // aiyArisAe mahADaIe samujjhiyasattabhayadvANo girikuharakaMdaMroyaresuM NisIyanto saMpatto jalaNagirisamIvaM / tAva ya atyaMtaraM gao diNayaro, utthario tamaNiyaro, dujjaNavayaNaM va aMdhAriyaM bhuvaNamaMDalaM, gahagaNakiraNadaMturA Nisiyari vva farefrayA jAmiNI / tao jasthatthamiyanivA~siyattaNao saMThio jalaNagiriNo kaDae ekadesammi sayalajaMtusantArafire ahAphAsummi bhUmibhAe kAussaggeNaM ti / esthaMtarammi cilicilanti piGgalAo, ghugghuyaMti ghUyA, bhunbhUyaMti bhalluyAo, kilikilanti DAiNIo, ghurughuraMti saddUlayA, ruruyaMti cittayA, gulugulaMti mayagalA, saMjanti kesariNo, kahakahanti acchala ti / evaMviNAvi maNasaMkhohakAriNA NajAyacittasammohassa suhajjhabasANeNa visrujjhamANa [mANa ]sassa pahAyA jAmiNI / muNiNo kammavaDalaM va phuTaM pahAjAlaM, suhajjhavasAo vva samuggao kiraNamAlI / tao raviyarapariyAvaNAvigayajAyajaMtummi mahiyale calio tappaesao juyantaraNihittadiTThI muNivaro / etthaMtarammiya sattaghAyaNatthaM viNiggaeNa [kuraMgaeNa] diTTho mahAmunI / 'pAraddhIe avasauNo' tti kaliUNa puvtrabhambhasthasamuppaNNakovANubaMdheNa ya kaDhiNaguNadhaNummukkekavANappahAreNa pADio sayarAhaM / ' Namo jiNANaM' ti bhaNamANo pisaNNo dharaNimaMDalaM, sumario appA, kayaM jahAvihiM paJcakkhANaM / tao cauvvihArAhaNAsaMpautto bhAviyasayalabhAhippA kayasamatta jaMtusaMtANakhAmaNAvihANo suhajjhavasANovagao paricaraUNa sarIraM samuppaNNo majjhimagevejjayammi laliyaMgayAhihANo suravaro / tattha jahAsamIhiyasaMpajjantasayalavisaya sokkhassa gacchai kAlo / so vi hu pAvakammakArI kuraMgao ekappahAromuddhaM virNitaruhirapanbhArabhAraM mahAmurNi vivaNNaM paloeUNa 'aho ahaM mahAdhaNuharo' tti maNNamANo daDhaM pariosamuvagao / kayabahusattauvaghAega ya kayapANavittiNo vaccanti diyahA / aNNayA kAlakameNa mao samANo samuppaNNo 'rorammi Narae / jahiM ca Na uvamA dAhassa, Na sIyassa, Na duggaMdhANaM, Na pharasANaM, Na sayaladukkhANaM ti / ani ya suragiritaNuppamANo kAlAyasagolao jaihukkhitto / sahasA so vi vilijjejja takkhaNaM tibbatAveNaM // 107 // tattiyametto cciya lohapiMDao sIyalammi pakkhitto / so vi vilAi khaNeNa ya sIyassa vi" eyamuvamANaM // 108 // katthai umhAhahao katthai sIeNa saMkuiyadeho / tatto vi Na lahai cciya khaNaM pi tANaM sakammavaso // 109 // iya tastha samuppaNNassa tassa gurupAvapasaravasayassa / vaccai kaulo Narayammi dukkhalakkhehiM khaviyassa / / 110 // io ya so vajjaNAhasuravaro pAliUNa NiyayAuyaM cuo tayantiyAo iheva jaMbuddIve dIve pubvavidehe khette porANapuravarammi kulisabAhU NAma NaravaI, tassa sayalaMteurapahANA sudaMsaNA NAma aggamahisI, samuppaNNo tIe gamammi / samaicchie pasavasamayammi jAo kameNaM / paiTThAviyaM ca se NAmaM kaiNayaraho / vaDhio dehovacaeNaM kalAkalAveNa ya / saMpato jovvaNaM / etthAvasarammi ya kulisabAhuNaravaI muNiUNa rajjadhurAdhAraNakkhamaM kaNayarahaM kumAraM samapiUNa tassa sayalasAmantasahiyaM rajjaM pavvajjaM pavaNNoti / tassa hu kaiMNayarahaNaravaiNo vi NiyayavalamAhappuppehaDappaNNapayAvapasaraM khaviyAsaMkhapaDivakkhapakkhaM rajjasuI jhuMjamANassa saMjAyaM cauddasarayaNAisAmaggiyaM pavaracakavaTTilaMchaNaM puvviM jahAvihiM kayasukayakammANu vio chakkhaMDabharahAhivattaNaM ti / tAviyANiUNevaM aNNAvi jaMtuNA kAyavvo kusalakajjujjamo, atrahatthiyantrA pAtrakammaimaI, nivbhacchiyantro visayavAmoho, Na hoyavvaM mayaNaparavvaseNaM, Na kAyavvamiMdiyANukUlattaNaM, parihariyantrA rAga-dosAiNo, AyariyantraM jiNeMvaramayaM 1 tabhI tIe mahADaIe samu je 2 daresuM sU / 3 vAsarANabho su / 4 bubbhuyanti sU / 5 ghuruhuraMti sU / 6 degti gayavarA, " je / 7 nAhipAo su sU / 8 rokhammi je / 9 jahA khito sU / 10 vasU / 11 uchAvibho je / 12 kAlo rorammi tU / 13 kaNayaNAhoM je / 14 kaNayaNAha je hAveNaM cha' je / 16 mmamatI, nivvattiyavvo s / 17 jiNamayaM je / / 15 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___13 paassaamicrik| raM55 ti / evaM ca kusalakajjujjayassa jaMtuNo taM gatthi muhaM jaMNa saMpajjati, Na uNo aNNaha ti / kai ? Na ya kusalakammakanjujjama viNA hoti jIvaloyammi / sokkhAiM hiyayaciMtiyamaNorahuppAiyAsAI // 2 // jaha hiyayabhiMtaragurupayattakajjujjao vi gaiviyalo / pAvai Na icchiyadisaM dhammeNa viNA tahA jaMtU // 112 // tellaNimittaM pIlei vAluyaM jaha va koi maimUDho / taha dhammeNa viNA kei sokkhakajje kilissaMti // 113 // jaha asarammi vaciUNa koi mUDho vimaggae sAlI / taha mANuciNNadhammo maggai sokkhAI bhottUNaM // 114 // jaha amuNiyasadastho kavvaM kAUNa mahai maimUDho / taha akayakusalakammo icchai paramesaramuhAI // 115 // iya evaM hiyae bhAviUNa savveNa jIvaloyammi / kAyavvo sokkhaM mamgireNa dhammujjamo paDhamaM // 116 // evaM ca mukayadhammANuhAveNa jaMtuNo suravarAiyAI sylsokkhaaii| tassa vihu kaNayAhacakkavaTTiNo NiyayarajjamaNuvAlayantassa gacchai kaalo| aNNayA ya pAsAyatalovarisaMThieNa baMdaNaNimittamAgao uppaya-nivayaM kuNamANo devasaMdhAo diho| taM ca daTTaNa muNiUNa jiNavaramAgayaM viNimgao vaMdaNatyaM gaya-raha-turaya-pAika-sayalaMteura-samAcasAmantANumammamANo knnyaahckvttttii| tipayAhiNeNa vaMdiUNa titthagaraM NisaNNo NAidUrasaMsiyAeM nnrprisaae| ghammakahAsavaNumayaM ca parisaM jANiUNa bhayavayA patthuyA dhammadesaNA, kaha ? jIvANa baMdha-mokkhA gayA-''gaI ceya jiivloymmi| bhuvaNassa ya saMThANaM dIvAdINaM pamANaM ca // 117 // NAraya-tiriya-NarA-'maragatIhiM jammo muhaM ca dukkhaM ca / dehassa 'ThiiM taha ceya puNNa-pAvANa pariNAmoM / / 198 // Asava-saMvara-nijjara-chajjIvaNikAyasaMThiI ceva / iya evamAdijIvANuyaMpayArI kahai dhammaM // 119 // . aha muNiUNa bhayavao kahantaraM paNamiUNa kaNayAho / kammANa NAma bhee pucchai harisucchaliyadeho // 120 // tao tamAyaNNiUNa bhayavayA bhaNiyaM-devANuppiyA ! mubau, saMkhevao iha tAva duvihA jIvA / te vihu parimamantA saMsArakaMtArammiNiyayahiyA-'hiyANuTThANataNao baMdhati kammaM / taM ca aTTappayAra ti viSNeyaM, taM jahANANAvaraNIyaM dasaNAvaraNIyaM veyaNIyaM mohaNIyaM AuyaM NAma gotaM antarAyaM ti| eyAo mUlaThThakammapagaDIo, uttarapagaDIo puNa muvvaMtu, tattha ya paMcappayAraM NANAvaraNIyaM, NavappayAraM dairisaNAvaraNIyaM, duvihaM veyaNIya, avApIsavihaM mohaNIyaM, cauppayAramAuyaM, bAettAlIsabheyaM NAma, duppayAraM gotaM, paMcavihamaMtarAyaM ti| aiehi kammehi mohiyo jaMtU Na muNai kicaM, NAkicaM, Na gammaM, NAgammaM, Na bhakkhaM, NAbhakkhaM, Na peyaM, NApeyaM, Na hiyaM, NAhiyaM, Na puNNaM, Na pAvaM ti|svyhaa eyassa vasagao taM tamAyarai jeNa bahuvihadukkhakallolapaure NivaDai bhavasAyare ci / tA bho bho NaraNAha ! aNNakahAphasthAvammi pucchieNa mae samAsao tumhANa siTTo kmmbheo| vittharao" puNa aNNao gantavo pi| tao soUNa bhayavayA paNIyaM dhamma samuppaNNabhavabhayuviggamANaso paNamiUNa jagaNAhacalaNajuyalaM paviTI gyiiN| bhayavaM pi gao jahAvihAreNaM ti / aNNayA ya NiyayaNihelaNasthassa NisaNNe(SNassa) sIhAsaNammi cakiNo sumarantassa bhayavao vaMdaNaNimittamAgayamuravarasamUhassa mahAriddhivistharaM samuppaNNA punvbhvmumrnnaa| to mumariUNa suraloevaM accuttamasaMbhoyasahae mattaNo kIlAvilAse ciMtiuM payatto, kaha? taM rUvaM taM muhavAcaNaM ca dehassa sA muhsmiddhii| te saMbhoyA muraloyavattiNo maya je Asi // 121 // etthaM puNa kl-ml-ruhirpur-pitt-'t-muttbiimcche| viddhi ti durahigaMdhesu maNuyabhogesu kaha patI // 122 // saNabhaMgurammi bhuvaNe bhAvA sagaDAiNo jiyANa jhaa| jaMti viNAsaM airakkhio vi deho tahA apiro // 123 // . viNA vi kei sU je / 2 'yakammANu je / 3 ya-Nivae s / 4 pa viyANiUNa muNivara sU / 5 e parisU / viM khe| 'yasaMThiI je| 8 saNAva je| eteNa kammeNa mos|10'bho uNANeyappayAraM kammaM ti / toje| Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ campannamahApurikhacariyaM / haya-gaya-rahavara - pAikacakapajjutapaharaNehiM pi / kAUNa parittANaM Na ya tIrai jaMtuNo maraNe // 124 // uttuMga-pINa-peDhAlasihiNataDaviyaDemaMDaNilleNa / maNayaM Na hoi tANaM kayaMtajIhAvalIDhassa // 125 // suhi-putta-mitta-baMdhava sannihiya-soyarassa Na hu rakkhA / paDiyassa maccuNo vayaNadantajantantarAlammi // 126 // parimaMdamAruubvellakayalidalataralajI viyavvammi / iha mANusammi jamme kaha va sayaNNo kuNau rAyaM ? // 127 // dhi ! tersi maNuyANaM je maNuyabhavaM pi NAma lakSUNa / visayAhilAsavelaviyamANasA rNeti NiyajammaM // 128 // te puNa 'jayammi ghaNNA je jiNavarabhAsiyaM muNeUNa / aNigUhiyaNiyasAmatthamujjayA dhammacaraNammi / / 129 / / iya kecciraM va kiMpAgaphalasaricchammi tucchabhoyasudde / satteNa ciTThiyavvaM asArasaMsAravAsammi 1 // 130 // 256 evaM ca bhAviUNaM citteNaM paricAUNa NiyayAvarillapallavAvalaggaM piva taNaM sayalaM pi hu rajjavittharaM pavaNNo titthapAyalamma samaNattaNaM / avagao suttattho, ambhasiyaM tavokammavihANaM / garuyavayavisesANudvANaNiTThaviyakilikammo arahanta-siddha-ceiyAikayavacchallayAivisesa-pavayaNapahAvaNApajjavasANasaulasakAraNasamAvajjiyatitthayaraNAmakammo gAmaM viharamANa saMpattI khIraNagavarovalakkhiyaM khIravaNaM NAma mahADaI / saMThio tammi khIramahAgirimmi rAhiho oyAvaNApaDimAe ti / gAmA iyo yaso vaNayarakuraMgayajIvaNArao tao roravaNarayAo unbaTTo samANo tammi khIrapancayaguruguhoyarasaMThiyAe sIhIe poTTamma sIhattaNeNabhruvavaNNo / jAo kameNaM / patto ya mahAbalasAmaggiyaM vaobuDhi / aNeyajIvasaMghAyamAraNaNio [saMto ] | aNNA ya adIyadiNammi NAsAiyakavalaggaho chuhAvasullasiyamAraNAhilAso saMpatto kiM pi sattamaNNesamANo jastha so mahAmaNI / tao puvvabhavanbhatthaverakAraNuppaNNuggakovapasaro dhuyakaMdharuvvellamANakesarasaDhAkaDappo puNarutaM puMchacchaDacchoDiyadharaNimaMDalo gahiraguMjAravAvUriya girikuhara-kANaNaMtarAlo sahasA samovaio suNiNo taNummi / muNiNAvi 'maha mArapAhilAsI sIho' tti kaliUNa kayaM NirAgAraM paccakkhANaM tAva yattadhammajjhANo paricaiUNa dehaM saMpatto pANayakappe mahappahe pavaravimANe vIsasAgarovamaTTiI suravaro ti / so vi sIho yiyAuyakkhayammi mao samANo paMkappahAra [ga]rayapuDhavIe samuppaNNo dasasAgarovamAU NArao ti / tao kAlakameNa khINammi tanbhavAue unbaTTo samANo kiMcUNadasasAgarovamAU saMsAre paribhamiUNa tahAvihabhaviyaccayAnioeNa saMjAo baMbhaNakule / tattha vi pariNaivaseNa jAyamettassa ceya khayaM gao pii-mAi- bhAThayapamuho so visaya sattho / tao aJccantakaruNApavaNNamANaseNa jaNavaeNa jIvAvio bAlabhAvammi kaMDho tti se NAmaM kayaM / aikaMto sisuttaNAo, saMpatto jovvaNaM / tao sayalajaNarkhisijjamANo kaha kaha vi saMpajjatabhoyaNamecavittI veraggamaggavagao ciMtiuM peyatto, kaha ? - jara kaha vi aNNajammammi pavaradhammo mae sayaM kAuM / Na ya tiSNo saMvadiyamohamahApasaradoseNa // 131 // acchau vA dhammo guruduhohasaMpAyapasaraNiddalaNo / majjhatthayA viNa mae kayA samattammi jiyaloe // 132 // jeNa mahaM puvvi sukayapAvasaMpattipasariyAisao / vaDDhei hiyayadAhaM bADhaM daDhadukkhasaMdoho // 133 // ahiyaM kuruva-dohagga-dusahakayasAmiyAvamANassa / dAridassa ya purisassa hoi sokkhaM marantassa / / 134 // tA jar3a mari Na ya kaha vi tIrae sattaviyalavAe puNo / amhArisANa rorANa ghaDai kArDa maNaM dhamme // 135 // iya evaM ciMtAjalaNajAlapajja liyahiyayasanbhAvo / hoi keMDho dhammanimittagahiyavaNavakalAvasaNo // 136 // 1 "DamaMDililleNa sU / 2 bhavammi NAma sU / 3 savaNa sU / 4 samuvadvaMtadha sU / 5 sAgaraThiI sUA 6 degNo saMsAramAhiMDiUNa aNaMtarabhave tahAvihaM kammaM kAUNa saMjAo bambhaNakule / tatya ya pAvapariNatIvaseNa sU / 7 pI- mAI sU / 8 kamaDho sU / 9 pavatto je / 10 kamaDo sU / Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pAsasAmicariyaM / 257 evaM ca gahiya'NNANiya'nbhuvagayadikkhAvihANo kaMda-mUla-phalAdIhiM saMkappiyapANavittI jaNiyabambhanvayAbhiggaho paMcaggipamuhaM bahuppayAraM tavovisesaM cariuM pytto| io ya so kaNayAhacakIsarasuravaro aMjiUNa savvao z2ahAsamIhiyasaMpajjatasaravarabhoe ahAuyakkhayammi cuo samANo samuppaNNo iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse asthi vivihatarusaMDamaMDio savvao viyasaMtakamalAyarucchalaMtamayaraMdapiMjarijaMtadisAmaMDalo, ahiNavavisaTTakaMdoDaparimalaMdhaliyaphulaMdhuyAbaddhajhaMkAro, acchikko kalikAlavilasieNaM, aNAliddho pAvapasareNa, adivo dubhikkhadoseNa, aNAyario dukayapariNaIe, parihario paracakavinbhameNaM kAsI NAmeNa jnnvo| tatya ya sayalajaNajaNiyamuhasaMbhoyabhoyA vANArasI NAma NayarI / je(jA) ya kerisA?- sakapparukkha vva sappurisehi, saselatuMga vva pAyArasiharehi, paccUsasaMjha vva paDibuddhaloyA, jalahivela vva kalayalaravAdUriyajayantarA, harivaMsakaha va baalkiilaahiraamaa| jA ya piyAlAviNA vi sacAhihAsiNA, surUveNAvi paradAraparammuddeNa, sattappahANeNAvi paraloyabhIruNA, ahigayagAruDeNAvi bhuyaMgasaMsamgabhIruNA purloennaahittiyaa| tIe dUrantariyapuvvapurisasaccario NiyabhuyabalojallAvajjiyadharaNimaMDalo apaDipphaliyasattittaNo aNeyaNamantasAmantamauDamaNikiraNavicchuriyapAyapIDho rAyA NAmeNa AsaseNo tti / tassa sayalajaNasIyaleNAvi verisaMtAvakAriNA, thireNAvi aNavarayabhamaNasIleNa, vimaleNAvi kalusIkayorivaNiyAvayaNamaMDaleNa, sasaharujjaleNAvi jaNiyajaNANurAiNA jaseNa bhUsiyaM bhuvaNamaMDalaM / jammi ya laliyakarapaMkayAbhirAmA paiNaiNi ca parise siyaNNapurisasaMbhoyA NiJcalAliMgaNasokkhamuvagayA rAyalacchI / tassa vaNamAla vva sIrapANiNo, vela va jalaNihiNo, dANaleha vva 'dikkariNo, laya ba pavarapAyavassa, joNha va sasaharassa, kusumuggai vva mahasamayassa. NaliNi vva saravarassa, tArayApaMti vva jahAhoyassa alaMkArabhUyA vammAhihANA sayalaM teurapahANA aggamahisI / tassa rAiNo imIe saha visayamuhamaNuhavantassa gacchaMti diyahA / io ya so kaNayAhacakisuravarI to pANayamuraloyAo NivvANagayassa riDaNemiNo volINesu teyAsIemu varisasahassesu aTTamasayAhiesa visAhANakhattasaMThie miyaMke cuo samANo samuppaNNo vammAevIe kuJchisi / dihA ya NAe tIe ceva rayaNIe pabhAyasamayammi codasa mahAmumiNA, kerisA ya? aha vimalamahAmaNivaDiyaviyaDapallaMkaladdhasuhaNiddA / vammAevI pecchai sahasA coddasa mahAsumiNe // 137 // viyaDakabolamaMDalogaliyamuNijjharadANasalilayaM, mayagaMdhaMdhaluddhaphulaMdhuyakayajhaMkAramuhalayaM / dIharathorasoMDadaMDubbhaDakumbhaghaDaMtasohayaM, pecchai gosayammi suhakarivarayaM sasikiraNarAhayaM // 138 // sarayasariyanbhavibhamunbhUyasamunbhaDamaNaharaMgayaM, jalaNujaliyajacatavaNijjasamujjalasaMgamaggayaM / duruttuMgaselasarimuNNayadhaNakauhaggabhArayaM, ummuhamuhapaloyaNAloiyayaM varamurahijAyayaM / / 139 / / visayavisaTTakaNayakamalujjalacalakesarasaDhohayaM, bAlamiyaMkakuDiladaDhadADhakarAliyavayaNabhAyayaM / raMjiyasahabhariyasadharAdharakaMdaradiNNarAvayaM, vaNayarapaurajaNiyabhayabhIsaNayaM mayarAyarUvayaM / / 140 // .... sarasupphullavimalakamaloyaravosaviyA''sasaMsiyaM, surkrikrvimukknniiruggmpsrkyaahiseyyN| ... karayalakaliyakaNayakamaloyara kesarapiMjarilliyaM, rayaNivirAmayammi siribhayavazyaM aimaNaharilliyaM / / 141. // . 1 rusaMDamaMDiya(o), acchiko kalikAlavilasieNa, parihario paracakavinbhameNa 'kAsI NAma jaNavao / tattha sayalajaNaNiyasaMbhoyA amaresarapuravari va pavaraloyAhiTThiyA ghANArasI NAma NayarI / tIe ya aNeyaNamantasAmantamaulamaNi je / 2 'yAridhaNiyA je / 3 paNayaNi sU 4 digmajasya / 5 samayammi gaya-vasaha-sIha-siri-kusumadAma-sasi-diNayara-bhaya-kuMbha-saravara-bhavaNa-jalaNihi-rayaNarAsi-huyAsaNAvasANA boisa mahA'sumiNA / etthAvasarammi ya caliyA je, (152 gAthAnantaram ) / . . . . www.jainentbrary.org Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 cauppannamahApurisacariyaM / paurapayatamaMdamayaraMdamaNujjaladalavisesayaM, parimalamiliyabhasalacalapakkhayadappiyagambhakosayaM / suratarukusumakesarukkeraviNimANi(?NI)yasarUvayaM, susurahigaMdhagambhiNubhAsiyayaM varakusumadAmayaM // 142 // pasariyakiraNajAlasaMvaliyasamujjalakesarAlayaM, siyapapphuriyacaMdimuddAmavihAviyaphayarasollayaM / mahumayamuiyaNihuyamayamahuyarasaMsiyamajjhavAsayaM, jAmiNiNaliNiyAe seyamburuhaM piva caMdabimbayaM // 143 // uyayadharAharorusiraviraiyacUlAmaNisamANayaM, dinnmyraayruddhprisNtthiyrynnnnihaaykuuddyN| unbhaDabhuvaNabhavaNaunbhAsaNavimalapadIvasaMgayaM, vicchayasacchagayaNasararuhayaM sahasA [?vara]payaMgayaM // 144 // pavaNuSvellakaNirakalakikiNimaNahararAvamuhalayaM, sayaladisAmuhesu raMkholiracalacUlAMvilolayaM / NimmalakiraNavivihamaNisavaliyadIharaDaMDabhUsiyaM, sadharaNahantarAlamANaM va ayaM sahasA samRsiyaM // 145 // thalapaMkayaviyAsakosoyaraladdhaNivesadesayaM, suratarukusumamAlauragaliyarayujalakaMThavAsayaM / sarasavisaDakamaladalaNivaDaNisammaNapihiyavayaNayaM, tihuyaNamaMgalekakayamaMdirayaM varapuNNakuMbhayaM // 146 // kasthai vimalacaMda-kuMdappaha-sArasa-haMsacaDDiyaM, katthai varuNakiriNasarasuggayakamalakeramaMDiyaM / kalyai phuDiyajuvalaunvelliradalaNIlAyamANayaM, NayaNa(?NA)loyayammi karava)rakamalasaraM jalaNihisamANayaM // 147 // himmalaphuriyaphalihamittisthalavisthayasohavAhayaM, pahaparivesapasarapavalIkayasayaladharAvihAyayaM / bhavaNaM maNivicicakhaMbhunbhiyakaNayaNibaMdhariddhiyaM, siharuttuMgakhaliyavAriharabharolliyavivihaciMdhayaM // 148 // NANAmaNimayUhavityariyapahApaDimiNNaNIrayaM, laharummillavimalamuttAhalaNiyaraNihittatIrayaM / gurukarimayarapaharaNiyAriyavidumaviDavirAhayaM, velAyaDavisAlatarumaNaharayaM varaNIraNAiyaM // 149 // maragaya-pomarAya-kakkeyaNaghaNamaNiNivahadIvayaM, disidisivittharantapahapayarisabaddhamuriMdacAvayaM / rayaNuccayachaleNa dUrohayakulagirisiharatuMgayaM, dharaNaNimittayammi dharaNIe dharAdharayaM va saMgayaM // 150 // vimalasaNidaluddhasaMvaddhiyabahalasihAkalAvayaM, virahiva(ya)dhUmavaDalapaDibaddhapahAparivesathAvayaM / suiyaramaMdamAruyaMdolaNakayamaMDalaNivesayaM, somappahavisesaparisappirayaM muhuyaM huyAsayaM // 151 // iya evaM puci sukayaphammajammANuhAvao vmmaa| pecchai jAmiNiviramammi pavaramuhasaMsiNo(Ne) mumiNo(Ne) // 152 // ___ esthAvasarammi caliyAsaNA surAhivaipamuhA sayalasuragaNA samAgayA vANArasiM / vimukkA hiraNNadhuTThI, pahayAI tUrAI, kayo jayajayAravo, pakkhittaM kusumavAsaM / paNamiUNa jiNajaNaNi paDigayA surasamUhA / tAva ya muhapaDibuddhAra sAhiyaM jahAvihiM daiyassa / teNAvi muNiyasatthasthAhippAraNa bhaNiyA jahA-suMdari ! sayalatelokacUDAmaNIbhUo saMsArAyaDaNivaMDantajaMtusaMtANalaggaNakkhaMbho tiyasiMda-NariMdAibaMdio putto te bhavissai / tao ahiNaMdiUNa rAiNo kyaNaM pavaNacaliyakuvalayadalavilAsANuyAriNA phurateNa vAmaloyaNeNa pavidvA aMteuraM devI / evaM ca jahAsamIhiyanmahiyasaMpajjantasayalamuhasaMbhoyAe vaccaMti diyahA / parivaDDhai gambho / gavari ya gaMdaiNavaNAli dhva surataruNA, mahApurisavacchasyali va sirivacchamaNiNA, vihAvari va selaMtariyasasiNA, dappaNasiri bva saMkaMtavayaNasohA aJcantasaMpaNNasohasamudayA dIsiuM pyttaa| vAva ya caliyAsaNAgayAhiM disAkumArIhiM patidiNaM disidisiNivesijjantavimalamaNimaMgalapadIvammi saMpuNNakalasAhiyaduvAradesammi paJcaggAlihiyapatthu(ttu)jalabhittibhAyammi uvarisiyeviyANapajjantAvasattamuttAkalApammi siyabhUirakkhAparikkhittasejjAsamIvammi sirobhAgAsaNNaNivesiyaphalihamaNimayaNihAkalasammiH maMtosahivalayaNivAmANasayaNIyammi vAsabhavaNammi paDiyaggijjamANAe vammAevIe kameNa saMrpaNo pasavaNasamao / posamAsassa kiNhadasamIe visAhANakkhacammi ya pasatyavelA-muhuttajoe diNayaraM va jalaharAvalI sayala loya]loyaNANaMdajaNayaM taNayaM pasUya ci| manAgujjvaladalavizeSakam / 2 rADainivaData je / 3 caMdaNavasa / 4 va sayayaMtarisa je / 5 yaviyANiyapa je / pulne pasasamae posassa mAsassa kiNhavauddasIe visU / 7 NANadaM taNayaM suu| Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 53 pAsasAmicariyaM / aha caliyAsaNasuraNAhavuttahariNANaNeNa pahayAe / ucchalai savvao phuDaraNaMtaghaMTAe TaMkAro / / 153 / / ghaMTAsadAyaNNaNajiNajammaNamuNiyavaiyaro sahasA / sayalo vi vivihavittharaviraiyaNevacchasacchAo // 154 // saMpatto phyuddaamghddiypddpddhpddirvnninnaao| suraNAhamaMdiratyANamaMDavaM muragaNo atti // 155 // iya sohammAhivaI saha sesasurA-murehiM priyrio| patto tihuyaNaguruNo NayariM papphullamuhasoho // 156 // "tAva ya laddhamurAhivA''NattiharisieNa hariNegamesiNA NiyayANuhAvasoviyasayalajaNapariyaNeNa avahariUNa samappio murAhivaiNo jyguruu| tao paMcappayArapariyappiyasarUveNa hariNA kairayalaMjaligayaM NivvaNNeUNa bhayavantaM, baMdiuMNahamaNimilaMtacUlAmaNipahApayarisaM, patthio tiyasagirisamuhaM suravatI / payaTTo ya payaDakaDayapaDibaddhakulasela-mahANatimaNaharaM pecchamANo mahovahivimalajaladappaNAyamANaM jaMbuddIva, saMpatto pasaraMtamaNisilAyaDapaDibaddhatuMgasiharovaiyaNijArappavAhaM maNaharavarakappapAyacuppaNNamaNikusumaguruchucchalantamaMdamayaraMdaM pAsaparisakantasayalagahayakkakiraNakabyuriyamaNisilAyala vijjAharavarasuMdarisaMcaraNAvalamgacalaNArattayaraMjijjamANamehalAkalAvaM sAsayajiNiMdamaNibhavaNamaMDiyaviyaDaNiyaMbappaesaM siharaghUliyAsu lakkhijjamANarakkhAmaNikiraNakaMtirAhillaM, caMdamaNisalilaNijjharaNamiyamaMDalasaMDamaMDiyaghaNakaDayapanbhAraM / pajjaliosahijAlAkalAvapasariyaNahAhoyaM // 157 // viyaDaNiyava(yaMba)yaDAlaggavimalaviSphuriyaphalihamaNimayadhavalappahAvalayavaDhiumbhaDasohaM / uvvahamANaM bhavaNammi pasariyaM NiyayakittiM va // 158 / / vosaTTaviyaDasuratarumaNigocchucchaliyakesaracchAyaM / garalambantasavvaMgayararayaNaridi va(?) // 159 // dhArantaM udhudRntanuMgimAruddharavirahaturaMga / appANaM pica gayaNammi pasariyaM siharasaMdohaM // 160 / / saMgokyaMta(ta)ghaNagahiragajiraM viyaDakaDayapaDilamgaM / jalaharapaDalaM piva saipariTTiyaM pavarakarijUhaM // 161 / / NimmalasarikiraNakalAvavinbhama(ma) mriy(y)kNdrddhy(dNtN)| pArayarasaM vahantaM pasarucchaliya(ya) NiyajasaM va // 162 / / [aha] tihuyaNamaMdiradharaNakkhaM(kha)bhabhUyaM surAhivo shsaa| patto suragirisiharaM surakayajayahalahalArAvaM // 163 // to ovaio sarahasaM murAhivo saha suravarehiM suragirisiharammi / tatya vi pariviyaDammi phalihamaNisilAyaDammi paloiyaM pavaNadhuyacaTuladhayavaDAliddhasaMcarantasurarAmAyaNamaNaharaM uvarihuttovaDantaNahaNiNNayAjalappavahasarisatoraNakkhaMbhaM abahovAsaTThiyagurumaiMdubUDhaphalihagirivinbhamaM sIhAsaNaM / tattha ya muravarakarulaMbiyamaMdArapallayullasaMtakusumapayaro murapahayapajjirAujjasahasaMbaliyajayajayAravo saha jayaguruNA NisaNNo suraahivo| saMThAvio bhayavaM ucchNge| AsINammi ya surAhive vA maNimayakalamumbhU(bha)DavayaNantaraNintapihupavAhillaM / tiyasehiM se NihittaM kayajayaravapavarakhIrajalaM / / 164 / / sayalamurA-'surakarakhittavisamaveudhurA virAyanti / kayajayarava ba kayaravaviNitajalaNinbharA kalasA / / 165 // bhuvaNaguruNo NahaTThiyasiyavasahavisANapasario sahai / payapanbhAro guruphalihaselasiyaNijjharoho bva // 166 // acantalaliyalAyaNNamaNahare jiNataNummi ssidhvlo| ovayai tiyasakAmiNiloyaNaNivaho va jalaNivaho // 16 // dharaNiNihittaM parisaMThiuddhaghaNakusumakesarAliddhaM / jAyaM jiNataNusaMkamapasariyapulayaM va khIrajalaM // 168 // jAyaM saviyaDakalapu(su)cchalantakaNayappahohapaDibhiNNaM / saMjhAruNajohAvaDalavikbhamaM pavarakhIrajalaM // 169 // dIsaMti jiNataNucchaliyakantipaDibhiNNakaDayapaDibaddhA / majjaNajalappavAhAvalaggaseyAlakaliyaba / / 170 // mAruyapahalla(lli)ruvellamajjaNoyayapaveviruSpaDimo / calai va tiyasapabayaphuraMtamaNisiharapanbhAro // 171 // 1deggavesiNA je / 2 karayaMjali sU / 3 pecchamANo jaMbuddIvaM saharisaM baccato Nayalammi-aha tihuyaNamaMdiragharaNakhaMbhabhUyaM surAhiyo sahasA / patto suragirisiharaM surakayajaya-halahalArAvaM // (gaathaa-163)| to bhovaio sarahasaM surAhivo saha suravarehi suragirisiharammi tattha viyaDammi, paloiyaM sIhAsaNaM / tao tammi suravaramuccatasurahikusumapayaraM surapadi(ha)yavajirAujjasasaMvaliyajayajayAravaM saha jayagurunA ubaviTTho murAhiyo / saMThAvibho bhayava ucchage / AsINammi ya surAhive khIrodahipavaraNIraparipuNNakaNayamayAmalakalasehiM mayA vibhUIe kamo bhayavao surarA-'surehimahiseo ti / aha savAyarapasaraMtatithasa je, (gAthA 141) / .. ___Jain EduRRENEUR ulate sohal Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 cupplmhaapuriscriyN| umukataDujjharapaDaNapavaNapaDipelliyA vihunvanti / kaNayarasAruNabhuyaiMdakantikavilA jalappavahA / / 172 / / iya savvAyarapasarantatiyasaNivattiyAhiseyassa / kIrai Nevaccha-vilevaNAio pUyasakAro // 173 / / tao hakkhuttasurasuMdarIyaNasurahikAlAyaruppaMkakappUradhUvapasareNaM sanbhUyaguNagaNukittaNucchaliyabahalapulayapaDahatyeNa calaNayalamayUhAvalimilaMtamauDarayaNakiraNeNa mahiyalaraMkholamANataralahAreNa paNamio hiyayanbhintaraviyaMbhamANabhAvapasaraM murAhiveNa / NeUNa vimukko jaNaNisayaNIyucchaMgammi / jahAgayaM paDigayA murasamUhA / tAva ya pahAyA rayaNI / paDibuddhA kamaliNi vca bhayavatI bammAevI / pecchai ya sarasacaMdaNAliddhamuddhadehacchavi vosaTTamurapAyavubiDimamaNikusumajaNiuttaMsaM aNaNNasarisaM bAlayaM / esthAvasarammi ya samuppaNNataNayaM devi jANiUNa sarahasasaMcaraNapakkhaliyamaNiNeuraraNaMtajhaMkAramuhalo io tao kaMcuIsaMcaraNasammaNiddaliyaNivaDantakhaMjaya-kirAtavAmaNo maiMyapaholiravilAsiNIyaNapuNNavattaharaNaviluppantapurajaNavao maMdarasaMkhuddhajalahigaMbhIraNaMdisaddasaMvaliyakalakAhalo pasarioM maMgalajjhuNI rAyabhavaNammi, payattaM vaddhAvaNayaM, kerisaM ca? vIsatthasurakarAhayaduMduhigaMbhIravibbhamunbheyaM / parimaMdamaddaluddAmakAhalAsaMkhasaMvaliyaM // 174 / / maMgalageyubhAsiyaghaDantapaDapaDahalayagamANugayaM / mayavihalavilAsiNiNaJcamANajaNiunbhaDavilAsaM // 175 // purasuMdarigurusammadadaliyamaNimehalAkalAvillaM / chaNaNevacchapasAhiyamalhantakirAya-vAmaNayaM // 176 // iya saMgalantasAmanta-manti-puravuDDhavaDDhiyAmoyaM / parivaDhiyaM samantA baddhAvaNayaM NariMdaghare // 177 // tao sammANiyAsesasAmantaloyaM vidiNNavaddhAvayajaNapAriosiyaM pUiyadevayAiyaM NivattaM vaddhAvaNayaM / gacchanti diyahA / pAso tti guruyaNeNa paiTAviyaM NAmaM / Navari ya sarayasamao vva paDibuddhapaMkayamuho, kamalasaro vva kuvalayadalajalo, jaha jaha vaDDhiuM payatto taha taha sasaharassetra baDhai kalApayariso, taraNimaMDalasseva paNaTTho timirnniyro| avi ya dipaMtapaMcamIcaMdacAruNA laliyabhAlamaggeNaM / rehai kasaNuvvellaMtaghaDiyakuDilAlayaggeNa // 178 // vosaTeMsarasatAmarasadhavalacalakasaNapamhalillehiM / NayaNehi NiyaMto dhavalai va bhavaNaMgaNA''hoyaM // 179 // kyaNeNa sarasaviyasaMtakamalapamhau~Daparimalillega / velavai bhamiraparilatamAliyaM muddhabhamarANa // 180 // calaNehi saMkha-kuliyaM(saM)-5kusAikayalakkhaNehi bhaNai vya / abhaNaMto vi bhavissaM tiloyaNAhattaNapahuttaM // 181 / / iya saMyalasuriMduddAmamaulimAlaccaNaM pi calaNANa / sAhai duMduhighaNasaddavinbhamillehi bhaNiehiM // 182 // evaM ca sirivacchalaMchaNagyaviyaviyaDavacchatthalassa accantasomadasaNattaNajaNiyajaNamaNANaMdassa bhayavao pAsayaMdassa viyambhio jovaNAraMbho / keriso ya? tellokajaNamaNoharaNapakkalummillaNiyayamAhappo / lahai parabhAyasohaM sariyAvaiNo'mayaraso ca // 183 / / sayalajaNaNayaNajuvalaya-maNakumuyANaMdaNe suhAloo / sayalakalAsaMpaNNo posasamayassa va miyaMko / / 184 // kusumappasavo varakappapAyavasseva payarisuppaNNo / sa~rodao va viyasaMtasarasatAmarasasaMDassa // 185 // bahulAsa-vilAsaTThANamaNaharo barahiNo kalAvo vya / suradhaNurAmao.vya samuNNamantaNavajalayavaDalassa // 186 / / iya aisaMghiyamurarUva bhuyabaluttappadappamAhappo / paviyaMbhio samunbhaDamaNoharo jovaNAraMbho // 187 / / tao pasarie sayalajaNaloyaNamuhae jovvaNAraMbhe, viyambhie NIlakuvalayapamhalujjalaloyaNappasare, visa? sarasaviya saMtasirIsakusumakesarappahe taNuppahApayarise jao jao lIlAsaMcaraNakamalAlaMkiyaM kuNai mahiyalaM tao tao kuvalayAvari 1 taNUsaliya sa / 2 liddhadeha sU / 3 'kuJja sU / 4 mahapaholira sU / 5 'dRseyatAma' je / 6 vdha gagaNaMga sU / " ulapa suu| 8 "mauDamA je / 9 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 1. sUrovao sU / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 paassaamicriy| vva vittharai syljnnloynnmaalaa| ___ evaM ca kayAi gayasikkhAviNoeNaM, kayAi jaccaturaMgavAhaNIe, kayAi joyANa kheDDeNaM, kayAi vivihakalAkosalleNaM, kayAi satthatthaviyAreNa kIlamANassa tassa muhasaMpayAe vva jovvaNAhoo, jovaNeNaM va vammahaviyAso, bammaheNaM va sohaggAisao, sohaggAisaeNa [va] rUvasamudao, rUvasamudaeNaM va kalAkalAvo, kalAkalAveNaM piva viveo, vieNaM piva kusalahANaM bhUsijjai / saha bhayavayA bhUsio sayalo vi jiyaloo ti / etthAvasarammi ya sayalaguNagaNAlaMkiyasavisesIkayarUvasohaggAisayassa bhayavao paseNaiNA aJcantasohaggasAliNI pahAvatI NAma NiyayadhUyA paNAmiyA / jA ca kerisA ? sahai savaNekkavAsAvasaMtasiyadaMtapattyAharaNA / uieMdumaMDalAloyamaNaharA puSNimaNisi vva // 188 // jaccatavaNijjapacattataNukayajjoyapiMjarAvayavA / saMcArima va kalahoyaghaDiyadhIulliyA sahai // 189 // kasiNujjala-laliyacchicchaDappahAvariyabhUsaNakalAvA / sohai saMjhAyavabhiNNaphuDiyaNIluppalAli vva // 190 // pAusasiri vva paDhamuNNamantapIvarapaoharAharaNA / varapoMDarIyavosaTTaloyaNA sarayalacchi vva // 191 // mAhavasiri vca NimmiyakomalakaMkellipallavuttaMsA / uvvellasarasakarakamalamaNaharA mahumahasiri vva // 192 // NivattaroddatilayAvalambiNI(2) sisiravAsarAli vya / unbhaDasavaNAraNo[va]lakkhiyA rikkhapaMti vva // 193 // iya ruirarUvasohaggasaMgayaM uggayA visaalcchii| Nidda va(vya) taruNajaNama(ga)NamaulAviyaloyaNappasarA // 194 // aNNaM cajIe pavAlAruNaviSphuraMtakamalovamammi calaNajue / lAyaNNaNijjiyAe va sirIe kusumaccaNaM jaNiyaM // 195 // vitthiNNattaNanijjiyasurasariyApuliNaviyaDaramaNAhiM / ullasai vayavamuvvellajayapaDAya bva romalayA // 196 // garuyaNiyaMbayaDubbhiNNasihiNavaThThantarAlamallINo / majjho pIDito vva jIe khAmattarNa patto // 197 // lAyaNNoyayasaMpuNNamaNaharaM sahai thorathaNavaDhaM / vammaiNariMdarAyAhiseyakayakalasajuyalaM va // 198 // sahai duhAviyavammahadhaNusohAvinbhamaM bhuyAvalayaM / aNNoNNaNivvaDantovamANaguNaladdhamAhappaM // 199 / / biMbAyaMbo bahalullasaMtasiyadasaNakiraNasaMvalio / jIe phuDakusumagambhiNapallavasohAharo aharo / / 200 // iya tIe samaM patthivasuyassa surariddhivinbhamavilAsaM / vattaM pANiggahaNaM muhatihi-Nakkhatta-jIyammiH // 201 // evaM ca Nivvatte pANiggahaNe sayalamuhasamiddhisaMbhoyaNibbharaM visayamuhamuva jamANassa gacchati diyhaa| aNNayA ya pAsAyassa uvariprUmibhAe NisaNNeNa pAsayaMdeNa vAyAyaNaMtarAleNa paloiyaM NayarIe sammuI jAva viTro sayalo vi purIjaNavao pavarakusuma-balipaDalayavihattho bArhi nniggcchnto| tao pucchiyaM bhayavayA jahA-ki puNa kAraNaM esa jaNavao patthio?, ki koi chaNo ?, kiM vA ovAiyaM ? ti / tao sirTa ekkaNa pAsavattiNA puriseNa evaMvihaM ettha kiM pi kAraNaM, kiMtu koi mahAtavassI kaDho NAma kila ettha mahApurIe bArhi samAgao, tassa baMdaNasthaM patthio imo jaNavao tti / to tamAyaNNiUNa jaNiyakoUhalaviseso bhaya pi patthio / gao jattha so kNtto| diTTo ya paMcaggitavaM tappamANo / tao tiNNANasaMpaNNataNao muNiyaM bhayavayA ekkammi aggikuMDe pakkhittAe mahallarukkhakhoDIe ujjhamANaM NAyakulaM / taM ca tahAvihaM kaliUNa accantakAruNNocavaNNahiyaeNa bhaNiyaM bhayavayA-aho! kaTThamaNNANaM ti, jeNa suvvau jaha lahai pAyavo Neya appayaM mUlapasaravairitto / taha dhammo dhammatthINa hoi Na viNA dayAe phuDaM // 202 // 1 vAhayAlIe je / 2 coyANa sU / 3 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 4 uvvasai sU / 5 duhaavije| 6 gataTumA s| . bhUmiyANi je / 8 'To saMpattIpurao jaNa je / 9-10 kamaDho sU / 11 kAruNNAvaNa je| Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / jaha bIeNa viNA hoi Neya sayalA vi saasnipphttii| taha dhammatthINa Na hoi gaNa dhammo dayAe viNA / / 203 / / jaha rahavara-turaya-gaiiMdasaMkulaM sAhaNaM viNA phunno| sohaM Na dei, dhammo dayAe rahio taha jatINa // 204 // jaha NayaraM Na lahai viyaDagouradAravirahiyaM sohaM / dhammujjuyANa Na lahai taheva dhammo dayAe viNA // 205 // jaha salilaM vAriharuNNatIe Na viNA kahiM pi saMpaDai / taha dhammo pANidayAe virahio Neya saMpaDai // 206 // iya savvabhUyadayadANakAraNo jo jayammi so dhammo / jattha Na dayA muNijai jayammi so keriso dhammo? // 207 // tao eyamAyaNNiUNa kaDheNa jaMpiyaM jahA-patthivamuyANaM raha-turaya-kuMjarAINa parissamo dhammo, dhammaM puNa jaiNo viyANanti / tAva ya bhaNio bhayavayA eko Niyayapuriso jahA-rere ! eyaM khoDiM daradaDDhaM kuhADeNa phoDesu tti / tao. 'jamANavesi tti bhaNamANeNa dophAlIkayA khoddii| viNiggayaM mahallaM NAgakulaM / tattha pulaio IsIsi DajmamANo eko mhaannaago| tao bhayavayA NiyayapurisavayaNeNa davAvio se paMcaNamokAro pacakkhANaM ca, paDicchiyaM teNa / tAva ya kayaNamokAra-paJcakkhANo kAlagao samANo samuppaNo NAgaloyammi sayalaNAgaloyAhivattaNeNaM ti| etthAvasarammi ya samucchalio 'sAhu sAhu' ti kalayalo-aho! pariNANaM pasthivamuyassa, aho ! viveyayA, aho ! satyatthAvagamo, aho! payatipasaNNattaNaM, aho! dhammAvaboho tti / tamAyaNNiUNa vilio parivAyao kAUNa kaTThayaramaNNANatavaM kAlagao samANo samuppaNNo mehakumAramajjhammi bhavaNavAsittaNeNaM mehamAlI NAma / bhayavaM pi paviTTho gyriN| evaM ca muhamacchaMtassa jaMti diyhaa| aNNayA ya samAgao malayamAruyapahalliruvvellamANatarulayAvalao NivaDaMtapADalAkusumapaDalapacchAiyamahimaMDalo ubbhiNNasahayAramaMjarIdhUlidhUsarijamANaNahayalAhoo mahumayamuiyamahuyarajhaMkAramuhaliyadiyaMtarAlo koilakulakalaravAyaNNaguttatthapaMthiyajaNo kuravayakusumukkeravAulijjamANamuddhaphullaMdhuo vasantamAso rti, avi ya sahayAramaMjarIpuMjapulayaNuppaNNakAmaullAle / komalamalayANilacalataraMgiyANaMgakeummi // 208 / / mahumattataruNigaMDUsaseyakaMTaiyabaulaviDavammi / kaMkellicalaNatAlaNaraNantamaNiNeuraravammi / / 209 // viyasaMtakuravaukkaraparimalallINabhamirabhamarammi / aviralakusumuggayadhUlidhUsarijaMtadisivalae / / 210 // mahumattamahuyarImahurajaNiyajhaMkArabahiriyadiyaMte / uvvellapallavaMtallilINakayakoilAlAve // 211 // gayavaiyAyaNajIvovahAraharisiyamaNohavillammi / kusumadhaNusahasAricchabhamararuyatasthapahiyammi // 212 // virahabhayadaliyapaMthiyahiyayAruNaphuDiyakeMsuvacchavae / diyahammi vi rAyaMtAhisAriyAjaNiyapatthANe // 213 // uvvellamANaraisAyarorurelliyataNutthalIviDave / aNavarayakusumasarapaharapaDaNakayavihuravirahiyaNe // 214 // iya NavaNaliNuvvelliyaviyAsapasariyaparAyapiMjarie / saMpatte mahusamayammi taruNajaNavammahullAle // 215 / / eyArisammi ya vasantamAsammi ujjANavAlo bhayavao samIvaM vasaMtasamayasaMsUyayaM sahayAramaMjarI ghettUNa [? samuvaDio] / samappiyA ya daradaliyakusumamayaraMdarpijarijamANataNuvihAraNa bhayavao mAyaMdamaMjarI / bhayavayA bhaNiyaMbho ! kimeyaM ? / teNa bhaNiyaM-bhayavaM! mahupasareNaM va mao mayapasareNaM va jovvaNavilAso / sohaM pAvai jaha taha tumae bahu ! mAhavAraMbho // 216 // jeNa suvbau-- jAyaM pavaNaMdolaNadaravihuyaMkolladhUlidhavalillaM / mahumattakAmiNIkayakaDakkhasohaM asoyadalaM // 217 // paidiNapariyaDDhiyarAyaninbharaM kuravayaM viyAsillaM / Usasai vaDDhiyarasa ujjANasirIe hiyayaM va // 218 // dIsai NaMdaNalacchIe maMdamayaraMdalaggabhamarillaM / paDibaddhamaragayadalaM kaNNAharaNaM va kaNiyAraM // 219 // 1 gayada suu| 2 kohADeNa je / 3 "ssa, aho / satyaM je| 4 ti / tao tammi mayaraddhayaparamabaMdhave samAgae vasaMtamAsammi Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pAkhakhAmicariyaM / 233 ras suramuDhiyassa kusumamayaraMdakayaguNAyAmaM / mahusamao dhaNuyaTThi vva kusumacAvassa cUyalayaM // 220 // bittharaidaiyakayakobakAmiNIjaNiyahiyayaveyallo | mANatarubhaMgapavaNo vva savvao parahuyAsahI / / 221 // tilaujjalammi viyasiyabaulAsa vasurahiparimalillammi / NaMdaNasirIe suvbara muhamma gIyaM va bhamararuyaM // 222 // ubhiNNamaMdamAyaMda maMjarI jAlaparimaluppIlo / dANAmou vva vasantahatthiNo pasarai disAmu || 223 // iyapeccha mahusamayaM pehu ! tuha jaNiyANurAyavaliehiM / pallaviyaM piva kAmiNivilAsalolacchittehiM // 224 // tao vasantavaNNaNuppaNNapaurakouhalo vasaMtakIlANimittaviraiyamaNaharaNevaccho purajaNapayaTTAviyamahAchaNo disi - disipasarantacacca ribahupaDiruddha mahAjaNo NaccaMtavaravilAsiNisamAsaNNa miliyabhuyaMgaloo khoraduvvayaNahasAvijjaMtasiDiMgasatyo baMdisamugghuTThajayajayAsahamuhalo paTTho vivihakayakIlAvilAsaNinbharaM NiyayanaMdaNAbhimuhaM / dihaM ca malayamAruyaMdolijja mANatarugaNaM tarugaNugbhiNNadarada liyakusumubbhaDaggiSNamayaraMdaM mayaraMdaparimalallINabhamirabhamaraulabaddhajhaMkAraM jhaMkArAyaSNaNaNaNukaNNaiyamANiNijaNaM ujjANaM / dihaM ca sayalajaNaciMtiyapha(ppha)lasaMpAyaNajaNiyaNaMdaNavilAsaM / uusirisaNNejjhaparUDhakusumavarapAyakuppIlaM / / 225 // mAruyavihuubbhaDakhuDiyakusuma kesaraparAyapiMjariyaM / taraNiparimAsavirahiyavisaTTakamalAyarucchaMgaM // 226 // avirayapasariyapaJcaggadlaulubvellacaMpayapasUyaM / amuNiyaparopparAloyamihuNaparibhuttalayajAlaM / / 227 // suravilayApulaijjantakappatarU [] layAjAlaM / kaNirakalahaMsalaMghiyathalaNaliNimuNAliyAvalayaM // 228 // mahuyarapallatthiyapallavAimuttayaviyAsiyapassUyaM / mahumuiyaNipphuradviyakusumoyarasi (sa) ttasa (bha) salaulaM // 229 // NibiDataruviDava pahayarapaDipphalijjantataraNikiraNohaM | vitthariyavivihatarukkusumaNiyara kesaraparAilaM // 230 // keyaipasUyapasarantareNudhavaliyaNahaMgaNAhoyaM / sasijonhApavvAliyadisAmuhaM siyapaosaM va // 239 // iya loyaNapANippasara siddhakusumohapallavAhito / uulacchIhiM va vilAsiNIhiM taruNI pariggahiyA // 232 // ta tamma ujjANavaNammi vilAsiNIhiM samAyarijjati piyayama vva rayabhamaraulamANaloyaNapAyabuppIlo, uvavijji piyayamucchaMge va kilitattaNao rayaNinbharammi pAyavamUle, Navariya kayaggho va mAruyapahalliruvvella pakkhiriyayasareNa patro bhavaM pavaDDhamANakIlANibharo NaMdaNavaNaM / divaM ca tastha maNimayabhitticchaNNasaM paDatapAyavapaDibimbaM uttuMgadhavalasiharaggamaggalaMghiyaNahaMgaNaM pavaNadhuyadhavaladhayavaDuvyuSNa-pahayapayaTTaravirahaturaMgamaM vivihamaNikiraNapaDibaddhasuracAvacaMcelliyaM vaNasirisahatthavikkhevaviraiyakusumovayArasohaM sevANimittasamAgayasurakAmiNIsuraloyasarisaMkIraMtasayaNIyaM ekakoNaMtarAlaparisaMThiyakiNNaramihuNasuvvantagIyaM jakkhAvivilAsiNIvidiSNapajjaliya maMgalapadIvaM vaNabhavaNaM ti / tammiya sayalajaloyaNamuhara avayariUNa niyayajANAo NisaNNo kaNayAsaNammi / airamaNIyattaNao ya savvao paloiuM payatto / paloyamANassa ya NisaNNA cittabhittIe diTThI / ' kimettha lihiyaM ?' ti pariyappamANeNa NANAvaloeNa muNiUNa bhayavao ariTThaNemiNo cariyaM ciMtiuM payato- "eyassa NavaramaviNNAyamayaNasaraparAhavassa akhaMDio jaso, jeNa Na muNio kutriyakAmiNIkaDaikkhavikkhevabahalo dukkhasaMdoho / aNNe uNa bahuvihavasaNakilissamANA NivaDaMtibhaya(va)sayAvattabahulamma saMsArasAyare / [tA] pauraduhaparaMparApaDibaddhagotigehAo vva imAo jujjai gehavAsAo NiggaMtuM" ti / 1 je / 2 bahu ! je / 3 'lAviSNAsa sU / 4 ujjANaM / (232 gAthAnantaram ) tama tammi ujjANammi paviTTho bhayavaM Jain Edu5 'sakIlaMta sU / 6 muNiyaM bhaya sU / 7 kkhalakkhabahulo je Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 cauppannamahApurisacariyaM / to muNiyarase vi rasaMtarA NiyantI gayAlimAla vca |nn ramai diTThI daiyANa vayaNakamalammi tassa phuDaM // 233 // taM ciya vilAsamaMDalameNoharillaM pi tuMgathaNavaDhaM / poggalapariNAmavihAvaNAe aNNaM va pariyattaM // 234 // taM ciya Niyambabimba paviyaDakaDighaDiyakaMcirAhillaM / bahuvihabaccomalabhAyaNaM va cittaM Na rAmei // 235 // iya jAo pavaNudadhuyakisalayaparitaralaisayalavisayasuho / siddhisamAgamamuhalaMbhaNibharovAyatalliccho // 236 // Navari ya mokkhamuhasaMgamUsuyaM jANiUNa bhayavaMtaM samAgayA loyaMtiyasuragaNA, calaNamilaMtuttimaMgA ya paNamiUNa bhaNiuM payattA-bhayavaM ! Na amhANamesovaeso, kiMtu 'loiyahiti' tti kaliUNa bhaNNasi tti, tA pasarau kevalaparakamo- . jallAvajjiyamapaDihayaM tumhANa sAsaNaM, NivvAu duhajalaNajAlAvaDAliNivaDiyaM sayalaM pi tihuyaNaM, pavattijjau visuddhadasaNamaggAvayAradiNNasuhaparibhoyajahicchiyatthaM titthaM, giNhau pavarapAyavaissa va tumha vayaNaphalaM sayalajiyaloo, sumarijau ya jammataratavAvajjiyasuraloyapANayaviyambhiyaM / evaM ca viNaoNayasuragaNavayaNaviNNAsapaDiyohijjamANo viNiyattasaMsAravAsaMgavAmoho 'NidArasasamao vca paDibhaggamahumAsacchaNo pariyatto NayarIsamuhaM / paviTTho suijhANaM va NiyayamaMdiraM ti / tao atyaMtarasuvagao dinnyro| hA gavari ya paribhAviyajIvaloya[sa]visesaladdhaparamattho / sUro vi mukkabhavaNo maNo va atyaMtaraM patto // 237 // parihAi samaM paMkayasirIe papphuriyavAsaracchAyA / vihaDai rahaMgasaMgo maNoraho duggayANaM va // 238 // jaha jaha jAyai viyalantakiraNapasaro suloyaNo loo| taha taha dei rahaMgANa jalagayANaM pi saMtAvaM // 239 / / parisaNhakiriNapamhauDapariyayaM suhaviloyaNAloyaM / dIsai samuddasalilammi kaNayakamalaM va ravibimbaM // 240 // pavisai sAyarasalilammi tuMgagirisihari(ra)laggiraggikaro / majjaNakayAhilAso vva saNiya saNiyaM divasaNAho // 241 / / diNadaiyacuMvaNAyambiuvva(ddhoDaM pacchimAe aharaM va / pecchaMti uratyAyaMtamaMDalaM bhANuNo bimbaM // 242 // thovnnibuddddntaaymbvimbviylntvaasrcchaao| rAhuvayaNe vya asthAyalammi sUro samutthAo // 243 // iya atyaMtarapattammi sayalajiyaloyabaMdhave sare / soeNa va sayaladisANa honti kasaNAI vayaNAI // 244 // tao atyaMtaramuvagae diNayarammika NahaNiNNayAkaNayakamalaparAyarAyi vya samucchaliyA~ saMjhApahA, diNubbhaDapaharaccheucchaliyasoNiyappavAho bva saMjAo pcchimdisaahoo| evaM ca kaNayagiridhAuNiyarovva NahajalaNihividdumappahANivaho vva vAriharatarupallavuppIlo vca pasario saMjhArAo, rayaNivahudiNNabhuvaNabhavaNapadIvakajjalasiha vva pasariyA timirapatthArI, ravivirahamucchi[yA]e vva bhuvaNalacchIe samucchaliyA kasiNimA, NidaliyasaMjhAviddumavaNaM gayaulaM va samotthariyaM timiravaDalaM, mittavihuraladdhAvasaro khalayaNo bva samummillo tArayANiyaro / tAva ya dIsiuM payattA uyayAyalaphailihakaDayacchavi vva caMdappahA, laddhapasarA ya pasariyA maMdaM maMdaM sasiyerA, Navari ya uyaya dharAharasaMcuNiyadhAtukaddamAyambaM / sasibiMba lakkhijjai disAgayaMdevakumbhaM va // 245 // uvyahai daruggayasasimayUhapaDihayasamudbhaDataNNA(mo)haM / puSvadisAyovullasiyasacchakasaNAvarillaM va / / 246 / / saMpuNNamayaM NivaDiyamaMDalaM sahai NahasarovagayaM / aMtoNihuyaTThiyalINabhasalakamalaM va sasibimba / / 247 // uyayAhiMto jaha jaha Aruhai NahaMgaNammi pasarillo / karatAlaNAbhaeNa va taha taha vivalAi tmnniyro||248|| iya sasiyarapaDiyaggiyapaNaTThatimiraM muhunbhaDAloyaM / aNNamayaM pica jAyaM bhuvaNaM dIsantasama-visamaM // 249 // 1 maNorahila pisU / 2 lavisayasaMgasuho / 3 tumha saasuu| 4 vassaiva sU / 5 nidAsamao je / 6 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / 7 yA saMjhAviddumavaNaM gayaulaM va samoM je| 8 phaliyakaDayA chavi je, phalihakaDayabimba [va] caMdappahA sU / 9 yraa| tao caMdimAviyAsapasarabhUsiyammi bhuvaNAbhoe, pariyaTTie kAmiNIpiyabaMdhave posasamae, maNahararaisuhaparibhoyakkhittacittesu sayalasattalo[?esu]-aha erise paose siddhije,(254 gaathaayaam)| .. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pAsasAmicariyaM / 265 to uiyammi kumuyAyarabaMdhave miyaMke puMjijjai vva dumacchAyAsu, Nilukkai vva girikuharakaMdaresu timirsNghaao| to timirapaharAurassa sayalajiyaloyajaMtuNo amayarasacchaDa vva samucchaliyA cNdimaa| jA ya pallaviya vva dhavaladhayavaDemuM, paDiphaliya vya taruNigaMDamaMDalesuM, vitthariya vya kumuyasaMDesu, parivaDhiya vya pAsAyasiharesuM, viyasiya vva sacchasalilAsaemuM ti / evaM ca caMdimAviyAsapasasyimmi bhuvaNAbhoe pariyaTTie kAmiNIpiyabaMdhave posasamaye kAmiNINa ke vAvArA vahiu~ payattA? jaM jaM ciya sahikayadaiyasaMkaho kuNai pattavicchittiM / uppasai taM taha cciya seo toseNa va muhammi // 250 // diTThI pallaSTai tANa pesiyA daiyamaMdirAhento / jA Na paloyai dui vya sammuhaM piyayama jhatti // 251 // galai taruNINa vammahasarapaharaviyalliyaM va hiyayAhi / mANaggahaNaM sasiyaramaulAviyadhIrapatthANaM // 252 // jAyanti muha(?hu) ciya diydNsnnucchliypulykddhinnaaii| Na uNo muNanti aMgAI galiyamANaM piyANa maNaM // 25 // ramaNullasantaviyalantakanti(nta)pasarantaseyapulaillo / piyadaMsaNammi jAo rayAvasANe vva taruNiyaNo // 254 / / daiyAhi diNNamayavasamaulAviyaloyaNAI gheppanti / aharA vAruNicasaya vva dasaNakarakusumasaMvaliyA // 255 // NikAraNakalahavilakkhakuviyaNagaNiyasahINa saMlAvo / mayamaMtharaM Nisammai taruNiyaNo sayagavaTThammi // 256 // iya erise paose siddhibahUmuyamaNassa jayaguruNo / maNayaM piNa lahai cciya avayAsaM kaha vi paMcasaro // 257 // evaM ca virAyarasantaruttiNNavisayAhilAsassa paramatyamuNiyavammahaviDambiyavassa parigaliyapiyayamANurAyassa saMsArasarUvaviyAraNAsattacittassa . samaicchio paosasamao / visajjiyAsesapariyaNo ya NuvaNNo pallaMke / paricAyakAraNuppaNNasuhajjhavasANassa ya se aiktA rayaNI / tAva ya pacchimadisAe phalaM va NahataruNo vilaMbiyaM sasiviMbaM, mahusamaeNaM va laMdhiyA jAmiNI, paccUsasamaeNaM maMDaNaM va viyaMbhiyA diyasalacchIvayaNammi aruNappahA, uyayasihare vva atyamatthayammi jAyamAyaMbiraM sasaMkavimba / aha vigayacaMdimAloyamaulirAmukkakumuyagahaNehiM / gammai aruNakarAliyakamalavaNaM bhamaravaMdehi // 258 / / vitthArio paosammiNimmaleNAvi jo miyaMkeNa / so ciya raviNA vihao rAeNa ya cakavAyatamo // 259 // NivbUDhacaMdimAjalakaisiNe vi vilAi gayaNamaggammi / raviNo khuppantaM piva bhaeNa paMkammi gahacakaM // 260 // uvasaMtatArayANiyarakaNayarayapiMjarubbhaDacchAyaM / dIsai sihigalavibbhamamuyayaTiyataraNimAyAsaM // 261 / / tA vipphurNtkrjaalviyddpddipunnnnmNddlaahoo| unbhAsai bhuvaNaM Neya tivvatAvaM jaNei ravI // 262 / / mayaraMdapaDalapabbhArapasaraivasaullasantapamhAiM / parimalamilantabhamarAI kamalasaMDAI viyasanti // 263 / / ghaDai ekkakamaM caMcukoDikomalamuNAliyAvalayaM / saMgamasaMgayagurusokkhapasarasuhiyaM rahaMgajuyaM // 264 / / iya bAlAyavapaDibhiNNahaMsamuhalammi gosasamayammi / jAyaMti taraNimaMDalaviyAsasohAviyajayammi // 265 // to taraNimaMDalappahAvihUsiyammi mahiyale jAyammi daliyakamalavaNasaMDasohammi diNalacchimuhe paDibuddho jambhAyantavayaNadasaNappahAvihUsiyamuhamaMDalo bhayavaM / pavaNNo ya saviNaoNayaviNNattagurujaNANumaNNivo paNAmiyajaNaciMtiyAirittadANaviseso dikkhAvihANamabbhuvagaMtuM / tao sasaMbhamummuhamaNuyapaloijamANadehAhoyA samAgayA bhagavao pAyasamIvaM surA-'suragaNA / tAva ya jAyaM surA-'suramayaM va tihuyaNaM / murA-'suravimANapellaNAbhaeNa paDai vva NahayalaM, surakarAhayagahiravajirAujjamuhalaM rasai vya tihuyaNaM / etthAvasarammi ya kayavivihadevaMgulloyaviyANayAlaMkiya uvaNIyaM mahallaM siviyArayaNaM / samArUDho tattha bhagavaM / tao samucchalio jayajayAravo / evaM ca samArUDhassa bhagavao samukkhittA paragaNehi pacchA suragaNehi 1 payatta je / 2 kasaNe vivalAi sU / 3 'rabisa sU / 4 tA sura-asura-NaragaNehiM sibiyA sU / Jain Education national Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 956 cutpnnmhaapuriscriy| siviyaa| gayI bAhirujApaM / oiNNo sibiyArayaNAo / vimukAlaMkArAisayalasa~gI ye posassa bahulekArasIe AsADhaNakvattammi pavaNNI dikkhaM / gayA thoUNa jahAgayaM suragaNA / bhayavaM pi dikkhANantaruppaNNamaNapajjavaNANo aNeyaaccuggAbhiggahabisesamalijjamANakammapayariso viharantoM mahimaMDalaM NiyayacalaNaphaMsapavittIkayapuhaiperanto patto ya pattalatarusaMDamaMDiyaM eka NayarAsaNNaparisaMThiyaM tAvasAsamaM / tAva ya atyAo diNayaro, pasariyaM bahalatimiraM / tao tappaesammi kUvAsaNNaTThiyavaDapAyavaheTTao Thio agaNiyagaruoMvasaMgamayaviseso bhayavaM paDimAe tiM / io ya so mehamAlI avahippaoeNaM muNiUNaM attaNo vaiyaraM, sumariUNa punvabhavaverakAraNaM, samuppaNNaMtivvAmariso paloyanto samAgao jattha bhayavaM / tao dasaNANaMtaraviyaMbhiyAmarisapasaro payatto vivihovasaggehi kila bhesaviDaM, kaha ? viyaDadaDhadADhabhAsurakarAlamuhakaMdaroyarillehiM / kesarivaMdrehiM gahIrarujiorallidusahehi // 266 // karaDayaDakoDaroyaliyabahalamayasalilasiMttagattehiM / kayakaMThasadaNibbharabharantabhuvaNaM gaiiMdehiM / / 267 // ghaNaghagghararavacittaya-taraccha-daccha'cchabhalla-pallohiM / bhallaMkimakkaphekkArabaihalabahasAvamohehiM / / 268 // saha kaMda vayaNaviyarAlakAla veyAlaghorarUvehiM / hAhA-kahakkahAmukkahakakayaruMdasadehiM / / 269 // NisiyAsi-koMgi-cAvalla-bhalla-NArAyaNiyaravarisehiM / disidisipaDantabahubhiMDimAla-hala-musala-cakkehi // 270 // iya aNNehi vi evaMpayArapAyaDiyabhayagarillehiM / jAhe maNayaM pi maNo kahaM pi Na ya jAi saMkhoha // 271 // to ghagayaraghaDantaghaNamaMDaluMgyAyasaMghaTaphuTantapaDiravaM paritaralaviphurantaphuDayarataDicchaDADo savao suracAvacArucittacaMcelliyaNahaMgaNaM aNavarayathoradhArappahArapasarrajajariyadharAharaM vimukaM bhayavao uvari jalavarisaM / kerisaM ca jAyaM phurantataDitaraladaMDacaMDappahujjalAloyaM / khaNadiTThaNahaNivaDiya[?]viyaDaghaNamaMDalaM gayaNaM // 272 / / mahiyalamilantajaladIhadhArasaMpAyabhariyamahivivaraM / jAyaM NavapAusa[?lacchi]pulayapaDalaM va dharagiyalaM // 273 / / uhuMti Neya jalapAyaviyalasaMkuiyapehuNappasarA / pAyavasAhAviyaDantarAlalihiya va vihagagaNA / / 274 / / jAyanti kasaNapasarantaviyaDaghaNabahalaghaNatamappasarAsurakovajalaNapasarantadhamakalusa vva NahamaggA // 275|| khaNaNamiyagahayakaM khaNadiTThapaNahadIhadisiyakaM / pIDijai vya jalaharapaDivellaNaNinbharaM gayaNaM / / 276 // pasarai savvatto ciya ravabahiriyadharaNimaMDalAhoyaM / pahiyayaNavajjavaDalaM va gajjiyaM jalayavaMdrANa // 277 // uDDei sarucchaMgAhi ghaNarakhuttatthavihuyapakkhauDaM / haMsaulaM sahasA mANasUsuuppapNagamaNamaNaM // 278 // pariyaDDhei samunvellakuDayakesaraparAyaparimalio / bhuvaNaguruNo viyambhiyajhANasihi mahuNa(muhala)vaNapavaNo // 279 / / murecAvAsaNNaviyambhamANakayaviggahe jayagurummi / kuDayakusumaTTahAsehiM uvaha giriNo hasaMti ca // 280 / iya ghaDiyaghaNaghaNuvvellavisaravipphuriyatArayaM gayaNaM / jAyaM muttAhalavaDaNagambhiNaM sAyarajalaM va // 281 // evaM ca daradaliyakaMdaladaloyarabhamirabhamaraulamuhalammi pasarantapUrapavAhubbhaDaNibaDantaviyaDagiriyaDammi giriNadigahirAvatantaraNivaDiyaparibhamantasAvayasamUhammi tiyasuppAiyANA(Ne)yaparikaMtapakkamehaguvilammi uppahaparatavisaMkhaluvve. lajalANehisalilavinbhamullAlammi gajantajalayasaMgha[?]NovaDiyamaiMdasaMghAyaruddhappavAhammi giriNiNNayANivayantekke kamAvaloyaNavihalahIrantamahisasatthammi yadhayapA je / 2 gayadehi sU / 3 bahala sU / 4 yAsikuMgi sU / 5 lugdhosasaMghaTaphu sU / 6 ravajAreya sU / 7 varisaM / taM ca kerisa ! je / 8 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pAsasAmicariyaM / gavari ya mucai z2alaehi palayasosiyasamudabharaNAsahaM / ullasiyAsaNibhIsaNaphuliMgakaNeNibharaM salilaM // 282 / / vittharai Nahayale dhavalamehamAlAviyAsasAriccho / pavaNappahao daradaliyapasario sIyarukkero / / 283 // mAruyapaDipphalijaMtabahumuhA vipphurantataDitaralA / muJcati bhuvaNaguruNo ghaNehiM mUla vya dhArohA // 284 / / jA Asi jalayamagge paDhamaM ruppappahA puNo vijjU / sa ciya tihuyaNaguruNo taNummisA bhAi jaladhArA // 285 / / amarakayaghaNarabubbhaDapaDantajaladhArarayabharaM paDhamaM / NivaDai taNummi pahuNo pacchA salilaM vasumatIe // 286." aNNaNNavaNNajalaharasuracAvaccheya viddumAyambaM / sAyarakallolaNihaM khippai guruNo ghaNehiM jalaM // 287 / / pusariyajuyantavinbhasamAruyapalhatthatuMgatarumahaNaM / udghaTTiyasoDAlakkhalakkhihIrantagayajUhaM // 288 // iya ghaNabhIsaNag2ajjiyaravatihuyaNajaNiyapralayapaDisaMkaM / pasarai guruNo muhajhANavihaDaNatthammi guruvAsaM // 289 // evaM ca viyambhie tiyasasaMjaNiyagaruoksagge paMvaTie paurathoraNIradhArANivAe tao pavittharantathirasuijjhavasANassa merussa va NippayaMpataNugo bhayavao Na cakkhupasarassa saMkhoho rakkhasadasaNeNaM, // savaNANa ghaNaghaNugyoseNaM, Na maNa-kAyANaM ghorAsaNiNA / avagaNiyAsesovasaggassa ya laggaM NAsiyAvivaraM jAva salilaM / etthAvasarammi ya caliyamAsaNaM dharaNarAiNo / uttohiNA ya muNio bhayavao viyro| tAva ya sarayakAlo va sasiyarujjalA samutthiyo paDipelliUNa pAusaM / kahaM ciya? Navari ya phurantapamhauDataralatArayacalacchivacAhiM / lIlApaloyaNuvveladhavalakAsappahillAhi // 290 // bharaparimAyabimbAsambabiuNasohAharubbhaDillAhiM / paritaNuyaNAsiyAvaMsamuhayasaMjaNiyavayaNAhi / / 291 / / suvisadR sarasatAmarasasurahiNIsAsapavaNavayaNAhi / jhulaMtakaNNakoMDalakavolasaMketakaMtIhiM / / 292 // bhUbhaMgavibbhamANiyamaNaharasohaggagAravillAhiM / paritaralAlayagholantavallarIluliyabhAlAhi / / 293 / / amakasagaMjaNasacchahaluliucvellantacihurabhArAhiM / siraNibaDantaphaNiphuriyaphAraphukkAraphArAhi // 294 / / uttuMgapINapIvarathaNavaTThaNihittataralahArAhi / komalamuNAliyAvalayavibhamubhAsiyabhuyAhi // 295 // viyaDaNiyaMbAlambiyakalakaNiraragatakaMcidAmAhiM / tivalItaraMgasaMgayamaNaharamajjhappaesAhiM / / 296 // NicchalliyaraMbhAgambhakaMdalujjalavarorujuyalAhiM / kaMkellipallavAruNamaNaharravaracalaNamamgAhiM / / / / 297 / / iya erisAhiM suMdaralAyaNNApuNNasayaladehAhi / NiyapaNaiNIhi samayaM patto dharaNAhivo tattha // 298 // diTTho ya bhayavaM vijjulANalajaliyaghaNasalilasaMpAyaparikkhitto palayajalaNajAlAkabalijjamANajalaNi hipariDio na mhihro| tao TUNa apphuNNasayalaNahamaMDalohoyaM sarayaMburuharavivibbhamaM viraiyaM bhayavao uvari phaNasahassAyavacaM / darUpaNayaphaNANihAyattaNo Na NicaDanti visayA vi soyAmaNippayarA, gAyavalayapIDhuNNAsiyattaNao ya.Na padavai taNummi jalAvagAho, aNeyatAliyAujja-veNu-vINANiNAyabhariyaMvarattaNao ya NovalaiMkikhajjai ghnnghnnugyoso| eyArisammi ya samae bhayavaM tAriseNAvi maNayaM piNakayamaNaveyallo avamaNNiyAsesovasagmAisao pajaliyatibvajhAgANalo ya payatto kammakANaNaM ddhiuN| tA pecchai phagamaMDavapaDihayaghaNamaMDalammi so tiyso| phaNimagidIbasihAbhiNNajalayatimirammi jiNayaMda / / 299 // bhuvaiMdadhavalataNupIDhaviyaDasaMketakantakamajuyalaM / kalahoyagaMDaselovaridviyaM jalayabimba va // 300 // joyaNamettarapasarapelliyaM Niyai salilasaMghAyaM / AbaddhaviyaDamaMDalTaMkaccheorahittaM va // 301 // jayagurupuro pajjaliyaphaNisihApasarapahaparikkhittaM / NiyayAsaNi va vijjhAyamANakasaNaM bhuyayaloyaM // 302 / / 1 gabhIsaNaM saje / 2 lAvayAsa suu| 3 'bahuvihA vije / 4 paTTie suu| 5 pautto ohI / muM sU / 6 jholata: sU / 7 gatAravi su| 8 'rayara suu| 9 lAhoyasarayaMburuhavinbhamaM sU / 10 lakkhijjati ghaNugghosA je / 11 taviyaDakama je / Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 cuppnnmhaapurikhcriy| iya 'AyaNNai suimuhavisaharabahujaNiyagIyasaMsadaM / dohayajalaharapasaravisaharaMgaTTiyajigiMdaM // 303 / / todaTThaNa bhuvaNaguruNo mahAisayasaMpattiM garuyavimhayakkhittamANaso paNamiUNa jiNayaMdaM / uvasantadappapasaro asuro patto ya NiyaThANaM // 304 // pharNido vi thuNiumADhatto, kaha ?paNamAmi tihuyaNekalladhIra ! vammahapayAvaNimmahaNa ! / jiNa ! dujjayagaruyamurovasaggasaMsaggakayabhaMga ! // 305 / / Na hu NavaruttArai duharayAo tuha gottakittaNaM NAha ! / tuha pAyarao vi taNummi pavaNavihuo valaggaMto // 306 / / murahittaNAhirAmA suhovahojjapha(ppha)lA dayaM kAuM / tumhehi puNNarausI parUviyA dhaNNarAsi vya / / 307 // tAva ciya duharavikiraNaNiyarasaMtAvatAviyA hoti / jAva'lliyanti Na ya tumha calaNajuvalAyavacchAyaM / / 308 / / yammahagimhumhAgayamAyAmAyaNhiyAe NaDi eNa / tuha vayaNajalaM pattaM pivAsieNaM va NAha ! mae / / 309 // saMbhiNNatimirapaDalammi tai mae sasahare vva saccavie / jalaNihiNo velAe bva NivvuyaM majjha maNapuliNaM // 310 // muragirisihare vva samuNNayammi ThAUNa taha(? i) mae NAha ! / NivaDanto pulaijjai kutityapaMtheNa baaljnno||311|| iya laliyaloyaNuvvellapattakarapallave tai jaNassa / kappatarummi va jAyanti sevie sayalasokkhAI / / 312 // evaM ca bhattibharullasaMtapulayapaDaluccaiyacArudeho thoUNa tihuyaNaguruM gao sttttaannmurgaaddiii| bhayavao vi aNicAibhAvaNubbhaDaviyambhantamukkajhANANalapuluTThasayalakammiMdhaNassa cittakiNhacautthIe visAhAhiM samuppaNNaM kevalaM nANaM / tao diNaNAhassa va garuoyayasamummillateyapayariso viyambhio taNummi pahApaMsaro, pajjaliyasihisihAkalAvavinbhamaphurantadhArudhuraM saMThiyaM purao dhammacakaM, sayalasaMsAravAsaviccheyaNucchaliyajasaviyANaM va pasariyaM NahamaMDalammi seyachattatiyaM, addivajjiruvvellagahiraghaNaravorallimuMdaro rasiuM payatto duMduhiravo, ucchaliyamurahiparimalAyaDDhiyAlimuhalA NivaDiyA NahaMgaNAo surkusumbutttthii| Navari ya parimaMdAgayapavaNucchippantabahaladhUlillaM / NahamaMDalopariTThiya(ya)ghaNasaliloyaDDhamahivaDhe // 313 / / vaNasirivimukkabahuvaNNakusumabaeNTaTThiyAhirAmellaM / rayayakalahoyaNimmalaghaDantapAyAratiyavalayaM / / 314 // mayavaisaNAhaviraiyagirikaDayaNihAsaMNovasoDillaM / saMjaNiyakappapAyavapasUyaparimaliyasabadisaM // 315 // iya sayalamurA-'sura-gara-tiriklapabbhAradhAraNasamatthaM / tiyasehiM samosaraNaM AjoyaNamaMDalaM raiyaM // 316 / / tao tappahAvuppaNNakaNayakamalariMcholiNihittapayaNikkhevo avihAviyasurakarAhaucchalantavajirAujjapaDiravo vimukajANavAhaNoiNNAsuragaNakIrantajayajayAravo suravaikarakaliuvvellamANacaTulacamaravIijjamANo AsaNNakappapAyavuppaNNaviviharayaNakusumovahUsie NisaNNo bhayavaM siihaasnne| NisaNNassa ya jayaguruNo mahiyalalulantatArahArayaM suragaNA pagamiUNovaviThThA jhoiytttthaannesuN| tAva ca caumu(mmu)haTiyasayalajaNANaMdasuMdarAloyaM / ruvaM pavarasurA'sura-Nara-tiriyavidiNNasaNNejjhaM // 317 // Navari ya kayatitthapaNAmapuvvayaM ghaNaghaNentapaDiravo(? svo)| ADhatto sammaiMsaNAiyaM sAhiuM dhammaM // 318 // jaha gurupariggahArambhabharaviyambhantakammaghaNabaMdhA / jIvA NivaDanti duhohaduttare NasyakUvammi / / 319 / / jaha ya dusahAI tkkhnnsNgysNbhmvinnaaspisunnaaii| muiraM duhAI pAvanti thAvarattammi pANigaNA / / 320 // jaha DahaNaM-iMkaNa-vAhaNa-baMdha-vaha-ccheyasaMbhavaM suirN| tiriyattaNe vi aireyaninbharaM aNuivanti duhaM // 321 // 1 AiNNai sU / 2 da / gao niyayaTThANaM uvasamgakAro / phaNido je / 3 'rAtI suu| 4 tuha sU / 5 payariso, 5 je / 6 'salilopuTThama je / 7 saNoyaso suu| 8 vakhasambhAvA / Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 paassaamicriyN| 269 jaha ya pAti bhavasayaparipatta gadullahaM khu maguyattaM / appapariggahayalahuyakammaNuhAveNa maNuyattaM // 322 // jaha ya sudukkaratavacaraNakaraNasaMjaNiyathovakammaMsA / sayalajiyaloyadulahaM jIvA gacchaMti muraloyaM // 323 / pAvaMti jaha ya dulahaM daMsaNa-NANappahANuhAvillaM / sayalasuhANa NihANaM jayammi jiNabhAsiyaM dhammaM // 324 // jaha pariyaDDhiyajhANamgidaDDhakammiMdhaNohamAhappaM / kevalaNANaM pAveMti pulaiyA'loya loyaMtaM // 325 // jaha ya tiysuddhnniisesbhlmlpddllevpmmukaa| asarisamuhasaMbhoyaM jIvA pAti NivvANaM / / 326 // iya sayalasattasaMsArakaoNraNuddalaNapacalakahAe / parisA NicalaNikkhittaloyaNA sahai lihiya vva // 327 // evaM ca sayalajaMtusaMtANatAraNasahammi sAhie bhayacayA dhamme tao muNiUNAsArayaM saMsArasaruvassa paricattasayalasaMgA pavaNNA kei samaNattaNaM, aNNe sAvagattaNaM ti / kahAvasANammi ya thouM payatto suravaI, kahaM ? paNamAmi mukkasaMsAravAsavAsaMga! pAsajiNayaMda ! / abbhuddhAriyabhImayarabhavabhaubbhantabhavvajaNa ! // 328 // kharaNaharakaDhiNakulisaggabhIsaNo dddhkraaldaaddhaalo| tumha paNAmeNa kamAgayaM pi Na'kamai miyaNAho / / 329 / / viyaDakaboloyalliyabahuliyamayasalilasittaperanto / paNivaie tuha jayaguru ! ga'lliyai samAgao vi gao // 330 // pjliybhljaalaaklaavkvliydiyntraahoo| Na Dahai tuhavayaNajalAhisittamaNuyaM vaNadavaggI // 331 // unbhddyrphnnphukkaarmaaruucchittvisknnukkero| kuviyAgao vi*Na Dasai maNuyaM tuha gottamaMteNa / / 332 // AyaNNAyaDDhiyadaDhapayaMDakoyaMDabANaduppeccho / Na'lliyai NaraM tuha paMNihipaDihao takarasamUho // 333 // tuha gottkittnnuiliydiihdddhnniylbNdhpmmuko| kArAharAo puriso pAvai hiyaicchiyaM ThANaM // 334 // NiddaliyajANavattammi NIralaharIhiM pellio puriso| tuha paNaitaraNDabalaggaNiyataNU tarai jelaNihiNo // 335 / / daDhadADhakarAlaviDaMviyANaNaM sihiNihacchiduppecchaM / chAyaM pi pisAyaulaM Na chalai tuha NAmameteNa // 336 // taDitaralasacchahucchaliyavisamanisiyAsibhAsurillammi / samarammi jayaM pAvai tuha paNairo lahuM suhddo|| 337 / / viyalantapUyapabbhArasaDiyakara-caraNa-cuDDanAso vi / rogAu muccai garo tumhapaNAmAmiyaraseNa // 338 // iya hari-kari-sihi-phaNi-cora-[kAra]-jalagihi-pisAya-raNa-rogaM / Na Narassa jAyai bhayaM tuha calaNapaNAmaNirayassa // 339 // evamAiyaM ca kAUNa bahuppayAraM bhayavao thuiM asesabhuragaNasameo suravaI go NiyayaM ThANaM / gara-tiriyA vi saMThi(saMpaTTi yA saTTANesu / bhayavaM pi ahAvihAraM viharamANo saMpatto sammeyagirivaraM / samArUDho tassa siharaM / bahupaDipuNNammi NiyayAue siyasAvaNa'TamIe visAhAhiM saMpatto sayalasuhAvAsaM NevANaM ti / kayA jahakkamaM surasamUhehi nnivaannmhimaa| ettha parihAi imaM cariyaM siripAsajiNavariMdassa / NisuyantANa bhaNentAga kuNai dukkhakkhayamanassaM // 340 // "iya sIlaMkaviraie mahApurisacarie siripAsasAmicariyaM parisamattaM / / 53 // [granthAnam 10700 / ] 1 dulaha sasU / 2 'yAloyaggaM je / 3 kANaNusa / 4 lanivvattalo je / 5 tu sU / 6 mayaNAho je / . kavolayalo. liyabahu je| 8 paNaipa je / 9 jalahIo je / '. bahugama sU / 11 suravarehi je / 12 iya sIlaMkaviraie sayala[?)purisANa kittaNAdhayie / entha samapada cariya muNiko siripAsa gAhassa // iti mahApurisacarie pAsaNAhassa cariya samataM // sU / / Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [54 vaddhamANasAmicariyaM] parajaNaiiyatthakajje samujayA jaNiyavivihavigyA / / NivAhanti ciya taM puNo vi zRNaM mahApurisA // 1 // 'kaha ciya? asthi iheva jaMbuddIve dIye bhArahe vAse mAhaNakuMDaggAmo NAma gaamo| tattha koDAlasagoco [usahadazo NAma bNbhnno| tassa devANaMdA bhAriyA / tIe saha jahAmuhaM vasantassa gacchaMti diyahA / iyo ya tao pupphuttaravimANAo AsADhasuddhachaTThIe hatyuttarAhiM caiUNa aNeyabhavAIyamirIijIvasuravaro 'aho uttama maha kulaM' ti duruttavAyAvaiyarAvajjiyakammakiMcAvasesattaNo samuppaNNo tIe vambhaNIe udarammi / diTThA yaNAe suhapasuttAe tIe ceva rayaNIe pabhAyasamayammi gaya-sahAiNo codasa mahAsamiNA / puNo paDiNiyattamANA daLUNa sasajjhasA viuddhA / sAhiyaM daiyassa / so vi hu ayANamANo Thio tuhikko| . evaM ca pakDDhamANammi gabbhe gae haiM bAnIdiNesu tAi caliyAsaNohippaoeNa surAhicaiNA muNio bhayavao gambhasaMbhavo / ciMtiuM ca payatto-evaMvihA mahANubhAvA Na tucchakulesu jAyanti / tti ciMtiUNa avahario baMbhaNIo(e) gabbhAo bhayavaM / pakkhitto iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse uttuMgadhavalapAsAyasiharovasohie 'tIra(? khattiyaNagarAhihANe pusvare / jahiM ca maMtilattaNaM mahANasadhUmesu, Na saccariesu; muharAo bhavaNakalahaMsesu, Na kovemu cavalattamaM kayalodalesu, Na maNesu; canakhurAo parahuyAsu, Na parakalattesu, thaNaphaMso veNuyAsu, Na prmhilaasuN| pakkhavAo taMvacUlesu, Na vivAesu; muhabhaMgo jarAe, ga dhaNAhimANeNaM jagassa tti / tattha digayaro va pavaDDhamANoyao, surakari va aNavarayapayattadANolliyakaro, NiyapayAvAvajjiyaNamantasAmantamaulimAlacciyacalaNajaeNvalo ikkhAgavaMsapabhavo rAyA NAmeNa sidbhatyo tti / jo ya Alao guNagaNANaM, kulabhavaNaM kalAvisesANaM, Asao savvasatthAgaM, uppattI sasaharassa va rohiNI sayalanteurappahAgA tisalAdevI gAma paNai . acantadaiyattaNao ya jesu jesu ujjAgakIlAvisesesu baccai rAhivo tahi tarhi taM piNei tti / aNNayA ya gAmANugAmaM gacchamANo kIlANimittamAgao NiyabhuttiparisaMThiyaM kuMDapuMra NAma nayaraM / jahAvihAkyAreNa paviTTho NiyayamaMdiraM / Agao sayalo vi purajaNavao dasaNatyaM / sammANiyavisajjiyammi pauraloe visiTThaviNoeNa aivAhiUNa diNasesa pasuno vAsabhavaNammi / NivaNNA tayantie devI / samAgayA suheNa NihA / tao pahAyappAyAe rayaNIe cauDasamahAsuviNANukUlalAbhasaMsUio samuppaNNo AsoyaterasIe hatthuttarAhiM tisalAdevIe gambhammi / pahAyasamayammi paDibuddhAe ya sAhio rAiNo siviNayavaiyaro / teNAvi bhaNiyaM-suMdari ! sayalatellokalaggaNakkhambhabhUo putto te bhavissaitti / bahamaNiyaM ca imiie| paharimullasantataNulayA ya gayA NiyayamAvAsaM / evaM ca paidiNaM saMpajantasavisesamuhaparibhAyAe baDhiumADhatto gabbho / kerisA ya devI dIsiuM payattA? sA~''hANamai-suyA-'vahipasarapaDipphaliyadosapabbhArA / ghaNavaDalantaTThiyadiNayara vva paDihAi diNalacchI // 2 // ahiyayaraM pariubbhaDalAyaNNAmalapasAhiyAvayavA / AsaNNoyayasasivimbabhUsiyA uyayabhitti ca // 3 // pasaranta nimmalattaNapahapasarujjoyajaNiyasohaggA / antopharantA(? nta) [?muttA halujjalA jalahivela // 4 // iya gambhantaTThiyajiNacariMdasavisesabhUsiyAvayavA / sahai darugNayadiNaNAhabhUsiyA vAsavadisa ca // 5 // tao aikkamaMtesu pauravAsaresu parivaDDhamAgo vi bhayayaM aJcantakAruNNayAe maNayaM pi jagaNIe pIDaM gaauppaaei| 'kaha ciya' iti jepustake nAsti / 2 "su cauppaNadiNesu suu| 3 pAyArasije / 4 tIe NagarA je| 5 maliNataNa je / 6 caMcalana je / 7 juyalo je / 8 rasseva roje / 9 bhuttisaM sU / 1. puravaraM NAma je / 11 taNuyA ya gayA giyayAvAsa je / 12 sAhINa suu| 13 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 54 vaddhamANasAmicariyaM / vari va visAyamAvaNAe ciMtiyaM jaNaNIe-guNameso maha saMdabhAyAe uparAo ceva ke gAvi avahario, ahayA vilINo, aNNahA kahaM maNaya pi Na phaMdai, Na ya pariDiMDha pAvei ?, tA jai maha maMdabhAyattaNao bhavivattI samuppajai sA'vassamahabhappaNI pANe Na dhAremi ti / etthAvasarammi muNiyaciMtiyatyeNa bhayavayA karugApahANataNao cAlio eko NiyayasarIrAvayavo / tI 'dharaI' tti samAsatthA citteNa bhyvtii| tI cintiyaM bhayavayA-aho ! eriso pANidhammo jeNa peccha ekamuhuttaMtarammi ceva harisa-visAyANa payariso, tA avassaM mae jIvamANANaM piti-mAtANaM ANAkhaMDaNaM Na kAyavvaM, visayavirattacitteNAvi gihavAse ceva ciTThithavvaM, diyalIyagaesu ya jaNaNi-jaNaesu "NiyahiyANuDhANaM kAyavvaM ti / evaM ca saMkappie bhayavayA jahAsuheNaM samAgI pismo| tao vAsavadisa vva sasimaMDalaM samujjoiyasayalajiyaloyaM cettassa suddhaterasIe hatthuttarAsu pasyA bhayavaI jiNavaraM ti| Navari ya caliyAsaNatiyasaNAhapamuhaMsurA-'suragaNehiM / caliyaM pasariyavicchaDDaviDDarillANuhAvehi // 6 // kayavivihajANa-vAhaNavityAroruddhagayaNamaggehiM / pammukkajayajayakAramuhalakayakusumavuTThIhiM // 7 // veyavasuvellirataralahAravipphuriyakiriNarAhehiM / maNimauDakantiraMjiyaravikarapasarappayArehiM // 8 // iya vivihavajjavajaMtatiyasaMvaMdehiM bhavaNakayasohaM / saMpatto jayaguruNo jammaTThANaM surAhivaI // 9 // tao ArgatUNa osoviUNa sayalapurajaNaM saviNayapaNAmiuttimaMgeNa paNamio bhayavaM, bhaNiyaM ca- . . aNNANatimirabhariyaM jayaguru ! jammoNa tumha sayarAhaM / uyayaTThieNa sahasA mUreNa va bhUsiyaM bhuvaNaM // 10 // taM si kayatthA bhaiyavati ! sayale vi jae Na ettha saMdeho / paivaraguNanihANaM jIe dhArio jayagurU gambhe // 11 // Namimo bhArahavAsassa jammi anja vi ajagghamollAga / kalikAle sAhINe vi purisarayaNANa uppattI // 12 // iya Nami diNNAesatuTTahariNANaNeNa hariUNa / tiyasavaipANipaMkayasai jAe paNAmio gAho // 13 // tao sahio tiyasavaMdrehiM suravaI saMpatto maMdarasiharammi / tattha ya vimalasilAyalasaMThiyasIhAsaNammi paMcappayArapariyappiyaNiyayarUvo bhayavao ahiseyatthamujao aisuhumadehaM ca bhayavaMtamavaloiUNa ciMtiuM payattokahamakhilamuravarIsarakaracara(dhAri)yavAribhariyakuMbhehiM / jugavamahisiccamANo sahihI NAho jaluppIlaM ? // 14 // eyArisamasamaMjasamAkhaMDalahiyayabhAvamAkaliuM / vimalohiNA jiNiMdo payaDiMsu parakkama niyayaM // 15 / / / vAmama(ya)pAyaMguTayakoDIe to salIlamaha gurupaa| taha cAlio girIso jAo jaha tihynnkkhoho|| 16 // 'hohI kila maha saMtI jiNavara[va]sahassa majjaNe jaNie / NavaraM kaha veyAlo jAo ?' iyaM ciMti(ta)yaMteNa // 17 // hariNovogapavvaM ohiNNANeNa sama(mma)mAkaliyaM / jaha sirijiNavaraguruNo mAhappamaNaNNasAmaNNaM // 18 // tao hariNA 'mae jamaNNahA ciMtiyaM tassa micchA mi dukkaDaM' ti bhaNamANeNa paNamio bhayavaM / tao puthvavaNiyavihiNA kAUNa bhayavao jammAhiseyaM mottUNa jaNaNIsamIvammi gao survtii| etthAvasarammi ya paDibuddhA sapariyaNA devI / sAhiyaM dAsaceDIe garavaiNo / diNNaM tIe pAriosiyaM / kayaM vaddhAvaNAdiyaM sayala pi karaNIyaM / to jammadiNappahui savisesasayalariddhipavaDDhamANattaNao kayavaddhamANaNAmadheyo baDDhiuM payatto / aikato bAlataNAo / patto kumArabhAvaM / kIliuM payatto saha kumArehi / kIlaMto ya Niggao NayarabAhi / pAraddhaM ca eNkammi(ssa) taruNo hemmi AmalayakheDDaM / laddhapatthAvammi ya muMrAhivaiNo sustyAiyANisaNNassa payattA suravareMhi saha 1 mappaNA je / 2 niyayANuTThANaM je / 3 yakiraNa je / 4 savaMdrahiM je / 5 bhayavai ! sayale vi jayammi vasumaIe bya / pavara je| 6 pavaraguNANa NihANaM dharesi jA jayaguru gamme sU / 7 jAho / evaM ca paMcappayAraparikAppaNiyayarUveNa suravaiNA jahApubbaNivANiyabihiNA suraguru( giri) matthayammi kAUNa bhayavao jammAhiseya, mottaNa sU. (18 gAthAnantarama) / 8 "e / NaravaiNA dis| 9 pamii sa. s|1. ekatarumo je / 11 suravaINo je / Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 cauppanamahApurikhacariyaM / vivihsNkhaalaavaa| tao vIrettaNapatthAvammi surAhiveNaM bhaNiyaM-jai evaM tao vIrattaNasaMkahAsuM saMpayaM bhayavao vaddhamANassa sariso Na dIsai aNNo tti / etthAvasarammi ya eko suro asaddahaMto gao jattha bhayavaM saha kumArehi kIlai ti / tatya kAUNaM ruddabhuyaindarUvaM veDhio so pAyavo / tao tArisaM daTTaNa disodisiM samosakA kumArA / NavaraM palANe pecchiUNa kumAre bhayavayA Isi vihasiyaM kAUNa helAe ceva uvasappiUNa karayaleNAyaDdiUNa pakkhitto ekapAsammi bhuyaMgamo / puNo pAraddhA kheliuM jAva tAya puNo vi so suro kAUNa bAlarUvaM payatto tehiM samaM kIliuM / Navari ya parAjiyA sayalA vi bolayA bhayavayA / tattha ya evaMviho paNo-jo jippei so paTTIe samAruhiUNa vAhijjai / tao vAhijjamANesu sayalesu pi tesu samAgao tassa surakumArayassa vArao / paNAmiyA teNa puTThI / ArUDho tattha bhayavaM / etthaMtarammi ya vadiumADhatto suro, kayaM ca mahApamANaM NiyayarUvaM / kerisaM ca? gaMbhIravayaNakaMdara-dabuddhadIsantabhImadADhAlaM / kaMkellidalAruNataralacaliyajIhAbihAillaM // 19 // pajjaliyajalaNakavilacchadacchapakkhittabhAsuracchohaM / bhImumaDamumayaghaDantabhaMgabhaMguriyabhAlayalaM // 20 // tavaNijjapiMjarudhucchalantadIsantakesapabbhAraM / NimmaMsayA-''suyAliddhakayakarAloyaruddhaMtaM // 21 // iya diTuM jayaguruNA paTThivalaggeNa surakumArassa / rUpaM bhesiyatelokabhIsaNaM Navari rIDhAe // 22 // tao taM tArisa tassa kayakaiyavaviyambhiyaM dadruNa pahao kulisakaDhigayaramuTiNA puttivtttthmmi| tappahAruppaNNaviyaNAjaNiyaveyallo ya saMThio pucapayaimmi / evaM ca muNiUNa bhayAo dhIrAisayaM, kaliUNa sattAirittattaNaM, sumariUNa tiyasiMdajaMpiyaM, 'evameyaM' ti paNamiUNa jayaguruM gao jahAgayaM suravaro tti / bhayaghaM pi kIliUNa saha bAlaehiM vivihakIlAviNoehiM paviTTo gayarassa'bhintaraM / evamAigA vigoeNa aikaMto kumArabhAvAo / saMpatto ya jovvaNaM / tassANuhAva-guNagaNANurAyA ya rAiNo samAgayA NiyayadhUyAbho ghetUNa / paNAmiyAo bhyvo| tAva ya ciMtiyaM bhayavayA-iharA vi mae pariyappiyamAsi jahA 'jAva jIvanti jagaNi-jaNae tAva Na dikkhAvihANamabhuvagantavvaM' ti / evaM ca pariyappeUNa visayArattacittegAvi paDicchiyAo kaNNayAo / vattaM jahAvihiM vArejaM / evaM ca jahAbhirujhyasaMpajjatasayalavisayaiMdiyatthaM rajamuhamaNuhavantassa AjammAo aikkantA tiisNisNvcchraa| paraloyamaigatesu jaNaNi-aNaemuM pagAmiUNa NiyakaNissa bhAugo rajjaM, dAUNa saMvacchariyaM mahAdANaM samabhujao dikkhAvihANaM pati / etyAvasarammi ya muNiUNa bhayavao semIhiyaM samAgayA loyantiyamuragaNA / bhaNiuM ca payattA, kahaM ciya? to viNaoNAmiyasiramilantakarayalakayaMjaliuDehiM / bhaNNati bhattibharuvvellaviNayapaNayaM vahaMtehiM // 23 // jaha tihuyaNabhavaNanbhintarammi bhAvA jahaTThiyA bhayavaM ! / jANasi tumaM ti taha kiM va muNai amhAriso loo ? // 24 // taha vi hu 'loyaTThI erisa' tti kaliUNa teNa amhehiM / viNNappai purao tunha sumaraNAmettakajjeNa // 25 // de! payaDijjau bhayabhIryabhavvasattANa jaNiyasattANaM / titthaM titthaMkara ! kumayapaMthapatthANamUDhANaM / / 26 // kusamayapahapayarapayAvapasarapamhumaMtariyaM / NANa-caraNovaeseNa mokkhamagaM payAsesu // 27 // tuha vivihAisayaviyambhamANaguNarayaNaNiyarabhariyAo / apu(ppu)vasAyarAo geNhau vayaNAmayaM loo / / 28 / / tuha gottakittaNullasiyabahalaromaMcakaMcuillANa / jAva juyanto vittharau tAtra bhavvANa tumha kahA // 29 // iya viNaoNayamuragaNavayaNaviyAsijjamAgakaraNIo / jAo bhayavaM saiisoka vamokkhalaMbhujjayamaIo // 30 // 1-2 dhIrata je / 3 Na ruMdabhuyaiMda sva payatto tehi sama kheliu / Navari ya parAjiyA sayalA vi disaM samosakA kumArA / bhayavayA Isi vi je / 1 khelilaM je / 5 jijjai suu| 6 suravaro suu| . ramatara je / 8 tIsava je / 9 samIhiyamAgayA suu| 1. 'yasaba sU / 11 jayato je / 12 saimokkhasokkhalaM sU / Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddha mAgakhAmicariyaM / 273 etyAvasarammi ya muNiyajayagurukAyavyavaiyarA samAgayA sayalamuragaNA / kayapaNAmA ya punyoiyakameNa pariyaH ppiyasibiyArayaNA ya samIvamallINA bhayavao / kao murAhiveNa muNipatthivAhiseyAio vihI / tayaNaMtaraM samArUDho jayagurU sibiyArayaNaM / ukkhittA Nara-suragaNehi / tao kayasura-garajayajayAsahasaMvaliyapaDapaDahapaDirevullasaMtasaMkhakalakAhalAravabhariyadiyantarAlakalayaleNa Niggao gayarAo / gao bAhirujANaM / vimukkAe sibiyAe oiNNo sibiyArayaNAo / sayalakajabhAro vva oyArio sarIrAo AharaNaNiyaro, dehAliMgaNagAravagyaviyavisayasaMgasokkhaM va mukka vAsojuyalaM, avaNIo uttimaMgAo avihAviyavajjakappio kesasaMghAo, paDivaNaM puvakameNa maggasirasuddhadasamIe ityuttarAhiM dikkhAvihANaM ti| to ghettUNa samunbhaDakammavaNaphalaMtarAlaNiggamaNaM / NANaravikiraNapayaDiyaNimmalatava-caraNakayamaggaM // 31 // Navari ya vaNA-'hi-sura-NaraaNumaggavaTTajaNiyasaMvaTTo / suravaiekaMsaNihittadevadUsovasohillo // 32 // to unbUDhacarittassa bhuvaNaguruNo visiTTaparamatthA / cauro NANAisayA jAyanti samunbhaDaviyAsA // 33 // iya kayatiuNapayAhiNapaNAmaharimullasantapulaillA / thoUNa jayaguruM NiyaNihelaNaM jaMti surasaMghA // 34 // evaM ca vajiyAvajjapavvajavihANamabbhujao paDivaNNasaMjamujoyaNijjiyAsesasahaparIsaho, pammukkAsesabhUsaNo vi saccariyavihasaNo, visajjiyAsesavasaNo. vi vAsavaNihittekaMDaMsapaholantavasaNo, vimukkaturaMgasAhaNo vi damiyaduTTidiyAso, siDhiliyakarivarasamUho vi mattagaiMdagamaNo, gAmANugAmovalakkhiyaM vasumaI vihari pytto| tAva ya aNNadiyahammi samAgaMtUNa IsipariNayavao eko rorakhaMbhaNo paNAmaM kAUNa bhaNiuM payatto eyaM / jahA"bho bhayavaM ! mahaM maMdabhAyassa paraM patthamANassa jammo cirya samaicchio, jeNa garuyadAriddobadaviyadeheNa pulaiyAI patthaNAbhaMgakayakasiNimAkalaMkiyAiM paramuhAI, jaMpiyAI kaMThabbhantarakhalantakkharagaggayakkharAiM dINavayaNAI, NisuyAI kayaityayAlaharisaTTahAsagabhiNAiMdhaNaittayakhalajaMpiyAI,paDicchio sI-uNhAhaeNa bAhire ceva paragharaduvArapavesAvasaro,lallaiya kilantakuTumbakajammi parajaNassa tti / kiM bahuNA ? jAva ahaM parapatthaNANimittammi ceya paravisayaM patthio tAva ya bhayavayA vi diNNaM mahAdANaM / kahaM ciya? kesi pi paura-paTTaNa-gAmA-''yara-sArapaurabhaMDArA / dijanti dariyadAriharuMdasaMdohaviddavaNA // 35 // aNNANaM puNa mayagaMdhaluddhabaddhAlibahalahalabolA / maya-bhadda-maMda-saMkiNNarUviNo karivarugdhAyA // 36 // kANa vi tokkhAra-turukka-pavarakaMboyajAiNo turayA / diNNA maNi-rayaNasaNAhakaNayapallANasaMjuttA // 37 // kANaM picaDulakhurakhayakhamAyaluddhantaturayasaMjuttA / dijati jaccakaMcaNasamujjalA saMdaNaNihAyA // 38 // kesi pi vivihamaNi-rayaNa-kaNayasaMpattijaNiyasokkheNa / NavadhaNasamaeNaM piva tumae taNDA paricchiNNA // 39 // maha puNa puci kayadukayakammavasayassa dUradesAo / gehAgayassa sIsai sacariyaM tumha NaraNAha !" // 40 // iya erisehiM NinbharataNhAvasapasarapalahubhaNiehiM / jayagurupurao ruNNaM va dINavimaNaM bhayaMteNa // 41 // to bhayavayA soUNa taM tArisaM tassa jaMpiyaM aJcantakAruNNayAvaNNacitteNa bhaNiyaM jahA-devANuppiyA ! paricattasayalasaMgo haM saMpayaM, tumaM ca dAriddobadduo, tA imassa majjhaM'sAvasattavAsassa addhaM ghettUNa gacchasu ti / to tamAyaNNiUNa harisio baMbhaNo / aNuTTiyaM jaM bhayavayA bhaNiyaM / gao NiyayagehAbhimuhaM / daMsiyaM ca taM vAsaddhaM teNa tunnnnvaayss| bhaNio ya tuNNavAeNaM baMbhaNo jahA-taM pi bIyaM addhaM tassa mahAmuNiNo NirIhattaNao paMvaNAhayaM vA sarIrAo avehii, kaMTayajAlIsu vA viharamANassa lamgihI, tA taM pi ghettUNa Agacchasu, jeNAI tuha puNaNNavaM kAUNa uppemi / evaM bhaNie 1 'khaulla sU / 2 vAsoyuyaM, meM sU / 3 mANavaraki je / 4 paya je / 5 Isapa sU / 6 ceva sU / . rA parajaNassa tti / ki bahuNA je / 8 tumAe suu| 9 pavaNayaM s| Jain Education Interional Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 cttppmmhaapuriscriy| gaoso baMbhaNo / maggANulaggo ya tAva parihiMDio jAva bhayavaM saMpatto suvaNNavAliyaM NAma NiNNayaM / tahiM ca parisakantassa bhayavao valaggaM kaMTayAhichiyadumammi / aNavekhiUNa gao tappaesAo bhayavaM / tao baMbhaNega cintiyaM-aho ! peccha mahacchariyameyaM imassa vavasiyaM, ahavA jassa NiyasarIre vi aluddhayA tassa kimaNNeNa gaNa(gaNaNa)ti / ciMtiUNa tappaesAo volINassa bhayacao gahiyaM taM teNa / samappiyaM tuNNavAyassa / teNe vi tahA saMdhiyaM jahA puNaNNavaM saMjAyaM / samapiyaM bhaNassa / taM ca tArisaM dahNa harisio bmbhnno| tao gaMtUNaM NaMdivaddhaNassa bhayavao bhAuNo 'rayaNANa bhAyaNaM' ti kaliUNa saimoppiyaM / teNAvi rAiNA mahayA atthasamudaeNaM pUio baMbhaNo ti / iya dhaNavirahio vi loyaNAho, taM vippaM paMvaradhaNeNa diNNatosaM / kAUNaM viharai Nicchio mahappA, kiM coja ? sayalajaNovayAriNo hu dhIrA // 42 // iti baMbhaNavatthadANo NAma patthAvo [1] // aNNayA ya bhayavaM parimamanto patto kammAragAmaMtiyaM / tattha ya NAidUraparisaMThiyassa NaggohapAyavassa heDao saMThio paDimAe / tattha ya sayalaviNNANaviNayabAhiramatI saMpatto eko govAlamukkho baille ghettUNa / bhayavaMtamuddisiUNa bhaNiuM payatto jahA-bho devajjaya ! jAvAhamaNNe baille ghettUgamAgacchAmi tAva tume ime baillA daDavva tti / bhaNiUNa gao jahAsamIhiyaM / tao pahAyappAyAe rayaNIe tahaTiyassa ceva bhayavao samAgao / apecchamANo baille bhaNiuM payatto jahA-bho devajjaya ! je mae tumha samappiyA baillA te sAhasu kaha(hiM) ? ti / puNo vi pucchamANassa jAhe bhayavaM Na jaMpati tAhe aviveyabahulattaNao cintiuM payatto-NNameeNaM ceva katthai zUmiyA bhavissaMti tti / puNo vi kharapharusavayaNehi bhaNiuM payatto, kahaM ? uppeUNaM tumhANa NAsayaM patthio mhi kajjeNa / NamaMtega tae taM khu guNa garahIko appA // 43 / / jIyaM pi paNaMti parassa jhatti NikkhevayaM khu rakkhantA / aha sajaNANa payaI, tai puNa vivarIyamAyariyaM // 44 // tA sAhasa sigghaM ettha bahavihaM kiM mahA palatteNa? | aNNaha khamAmiNo taha iya vivarIyaM kRNantassa // 45 // iya taM gurukobakarAliyANaNaM haMtumujjayamatIyaM / sakko samAgao tattha taM kaleUNa sigghayaraM / / 46 // tao sakkavimukkahuMkArapalANassa govAlayassa bhaNiuM payatto puraMdaro jahA-bhayavaM ! aja vi duvAlasa saMvaccharaM jAva tumha guruA uvasaggA bhavissaMti, tA jai tumhe samAisaha tA ahaM tesiM paDipphalaNaM karemi ti / etthAvasarammi ya osAreUNa kAussagaM bhaNiyaM bhayavayA jahA-devANuppiyA ! Na kayAi bhUyapuvvaM Na ya hohI ettha bhuvaNamajjhammi / jaM parabale NisaNNassa kevalaM hoi kevlinno||47|| saMjaNiyamappaNa ceyamappaNA iMti sttisNjuttaa| Niddalai sa~I ciya diNayaro vi NisisaMciyaM timiraM / / 48 // NiyasattibaleNaM ciya jayaMti jaiNo mahAtavokamme / jai uvaujjai aNNo vi tattha tA teNa kiM va kayaM // 49 / / jo jaM bhAraM Na tarai uvvoDhuM sattahINayAe garo / avihAviuM balaM NiyataNummi ki tassa bhAreNa ? // 50 // sura-Nara-tiriyasamutthANa sayalavigdhANa uDDiUNaMgaM / dukkaratavacaraNaM kAumujjayA sAhuNo bhuvaNe // 51 / / sakka ! samastho si tumaM NivauriyaM bahuvihAiM vigyAiM / kiMtu Na kammovasamo jAyai aNNassa NissAe // 52 // iya evaM bahuvihajaMpiehiM paJcAiUNa muraNAhaM / aiduddharadusahatavovihANamabhujao bhayavaM // 53 // teNAvi je| 2 samappiyaM je / 3 dhaNarahio je / / paramadha je / 5 jovaM je| 6 vuNa sU / 7 garubhovasaggA je| * saya je / 5 uvavajjai je / 1. sattihI je / 11 oDiU je / 12 nivArayitum / 13 gItAe / Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 275 tao surAhiveNAvi bhayavAo ceva. mAubhaiNIe taNo kayabAlatavaviseso vaMtarasuresu samuppaNNo siddhatyo NAma bhaNio jahA-je divvAiNo garuovasaggA saMbhavanti te tumae peDiphaliyavva tti / bhaNiUNa gao suraktI satthAmaM / tao so siddhattho sakkAesasaMjaNiyagAravagyavio NiyayasaMbaMdhasaMbhUyaNehAisao ya kAyarahiyao vva bhagavao taNummi smlliinno| jattha jattha bhayavaM ahAvihAraM viharai tarhi tarhi niyayANuhAvovasAmijjantovasamgaviseso ciTThati / [balivaddadAyagamukkhagovAlapatthAvo 2] bhayavaM pi pahAyAe jAmiNIe calio tyNtiyaao| gAmANugAmaM gacchamANo saMpatto bahulAhihANaM saNNivesaM / tatya'TThiyakANaNammi mahAyayaNe saMThio paDimAe / tahiM cANeyasacasaMghAyaghAyaNakArI ahio NAma NAyarAyA parivasai / teNa ya aNeyasattantayAriNA jaNavayArAhaNANuvaroheNa bhaNiyaM-je maha daMsaNavivaNNA pANiNoM tersi sayalai [hi]saMcateNa maha AyayaNaM viheha tti / so ya ahio bhuyaMgAhivaI paDimauvagayaM bhayavaMtaM kaliUNa rosavasavirNitavisajalaNajAlAkarAlidiyantarAlo vipphuriyaphAraphukArapavaNagajjantakANaNAhoo uvaddaviuM pytto| kahaM ? sylNgaaveddhnngaaddhjnniysNrohvddddhiyppsro| sammuhaNihittaNayaNantaNentavisajalaNajAloho // 54 // vipphuriyatuMDamaMDalapayaMDapakkhittaphAraphukkAro / tddviyphnnaasyjnniybhiisnnaayaarduppeccho||55|| siramaNikiraNakaNukkerasavaliyaMbaradharAyaladdhaMto / vynnntrpritrlullsntjiihaakraalillo||56|| iya dasaNavaNaMkiyasayaladehasaMjaNiyavayaNavitthAro / asuhakayakammapariNaibharo vva sacchaMdamottharai // 57 // evaM ca tivvovasaggaparaMparAkhalIkayassa bhuvaNaguruNo suTTyaraM viyaMbhio suhprinnaamo| pahAyappAyAe ya jAmiNIe tahaTiyasseva IsIsi samAgayA NiddA / dasamuviNayadasaNapaNahaNihAvisesassa ya pahAyA rynnii| umgao kirnnmaalii| [aTTiyaNAyarAovasaggapatthAvo 3] etthAvasarammi ya pAsayaMdatisthAhivaitityapaDivaNNAmaNNo uppalo NAma maharisI bhayavao vNdnnsthmaago| vaMdiUNa ya jahAvihiM NisaNNo bhayavocalaNajuyalaMtie / tao bhagavao kAussaggAvasANammi puNaravi vaMdiUNa evaM bhaNio jahA-"sAmi ! tumhehi aMtimarAIe dasa suviNayA dihA tesi mahurahA)phalaM ti / jo tAlapisAo nihao tumae tamacireNa mohaNIyamummUlehisi / jo ya seyasauNo taM mukkajjhANaM jhAhisi tti / jo vicittasauNo taM duvAlasaMga paNNavehisi / govaggaphalaM ca te u(ca)uvviho samaNa-samaNIpabhitisaMgho bhavissai / paumasaro ya caunviho devsNghaao| jaM ca sAgaraM tiNNo taM saMsAramuttarihisi / jo sUro tamacireNa kevalanANaM te uppajjihI / jaM ca aMtehi mANusottaro veDhioM divo taM te nimmalajasa-kitti-payAvA sayalatihuyaNe bhavissaMti / jaM ca maMdaramArUDho si taM sIhAsaNattho sadeva-maNuyA'surAe parisAe dhammaM paNNavehisi ti / dAmadugaM puNa Na yaannaami"| tao sAmiNA bhaNiyaM-he uppala ! jaM gaM tumaM Na 1 paDikhali je / 2 laTThiyisaMcayaM viheha sU / 3 phukAro sU / 4 sAvaSNo sU / 5 istadvayAntargatapAThasthAce sUpustake etAyaH pATha upalabhyate-"calaNajupalammi / tamo bhayavayA kAussaggAvasANammi samAlatto jahoiyaM, sAhio NiyayamuSiNayaM, laMbho, bujjJase eyAga kiM phalaM ! ti / veNa bhaNiyaM-kimetya bujhiyavvaM ? sAinti ime sayalatelokaparamesariyanti / acchiUNa ya kiMci vesaM jahAgavaM paTino so muNoM" / Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / cauppanamahApurisacariyaM / yANasi tamahaM kahemi-duvihaM sAgArA-'NagAriyaM dhammaM paNNavehAmi ci| to Au(?)cchiUNa kaMci velaM jahAgayaM paDigao upplo| cha [uppalapatyAvo 4] bhayavaM pi tappaesAo calio jahAvirhi saMpatto mUlAgaM NAma saNNivesaM / tahiM ca saMThio ekammi ujjANavagammi / tao bhayavantAgamaNamuNiyavaiyareNa ya jaNasamUheNa vaMdaNAiNA pUio jayagurU / pajjuvAsiuM ca payatto jnno| taM ca bhayavao samIvaM jaNasamUhaM gacchantaM paloeUNa acchaMdao NAma pAsaMDo viyappei-kimesa loo meM ujjhiUNa eyassa samuhaM gacchai ? ti, tA avaNemi eyassa gaMtUNa jaittaNAhimANaM / ti ciMtiUNa gao jattha bhayavaM jaNasamUhovasevijamANapayapaMkao ciTThati ti / gaMtUNa ya ghettUNa pANimuTThIe taNaM bhayavao daMsiUNa bhaNiuM payatto-bho ! kimeyaM taNaM 'chijjihI uvAhu Na va? tti / etthAvasarammi ya bhayavao taNummi samallINasiddhatthega jaMpiyaM-go imaM chijjai tti| taotappabhAvAo saMjAyakaDhiNabhAvaM taM taNaM io tao vimaddamANeNa acchaMdaeNaM jAhe magayaM pi bhaMjiuM Na tiNNaM vAhe saMjAyavelakkhabhAvo sayalajaNovahasijjamANo gao tappaesAo / [acchaMdakapatthAvo 5] bhagavaM pi tappaesAo saMpatthio / ahAsuhaM viharamANo gao aNeyevaNasaMDamaMDiyaM vagaMtarAlaM ti / taM ca kerisaM ?NiyaphalasamUhasaMpattipattasauNayaNajaNiyatosillaM / Naccai va pavaNadhuyasAhulIcaluvvellabhuyavalayaM // 58 // AhAsai vya phalatudvasauNasaMjaNiyabahalaboleNa / sahasA saMpatthiyapaMthiyANa saMdohamagavarayaM // 59 // abhuTTaha vva samuhullasantahallantapallavoheNa / uggAyai vya maNaharapamyaparilentabhamaragaNaM // 6 // iya taM jayagurudaMsaNasavisesaviyambhamANabhattibharaM / bhaNai va sAgayaM tasiyavivihasAvayasamUheNa // 61 // # evaMvihaM ca vaNagahaNaM laMghiUNa saMpatto visadavANalaNiddaDDhapaviralovalakkhijamANatthANumettapAyavaM vaNayaraparicattavihArAhAratthasaMcaraNaM NakayaNiggama-pavesaM aNavarayasaMdhukkiuddhRmAyamANadIsantasayaladiyaMtarAlaM, avi yakuNaridaM piva dUraparicchUDhasauNasatthaM, mUyallayasarUvaM piva paNavANiyaM, kumayamaggaM pitra dUravivalANasAvayagaNaM, diTThIvisaNayaNasihisihAkarAliyamekkaM bhUmippaesaM / tassa majjhappaesammi paloiyamaccuccasaMThANaM vmmiiysihrN| taM ca tArisa bhayavayA daThThaNa 'aho ! NijjaMtuo paeso' ti bhAviUNa saMThio tattha pddimaae| 1 acchaMdo sU / 2 chicihiti uyAhu je / 3 tappahAvao je / 4 yadumasaMDa je| 5 'hulIyalamvelacuya je / bhaNiya ca suu| 7 hastadvayAntargataH pATho jepustake nAsti / Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 54 vaddhamANasAmicariyaM / tahiM ca vaNaMtarAle aNNabhavantarammi caMDakosio NAmA''si loIo risii| soya kovavesayattaNao rodajjhANovagayamANaso kAlaM kAUNa samuppaNNo tammi raNNammi diTThIviso mhoro| tattha vi aicaMDakammattaNao loyapasiddhi gao caMDakosio ti| teNamahiTTiyaM vaNanturAlaM sayalasattasaMbhoyavajjiyaM ca saMjAyaM ti| Navari yaso bhayavaM taM] paDimausaMThiyaM paloeUNa acantakUrapayaittaNao 'kila Nihahemi' ti kappiUNa viNintavisasihisihAbhAmuracchivicchohaM NiyacchiuM payatto, kaha ? aha NiggaMtuM bhUmaMdirAu bhiimyrbhogpnbhaaro| bhuyaiMdo dNddtttthiymuliyphnnmNddlaayaaro||62 // pajjaliyANalakaNasabalaNitaNIsAsakhittavAhiharo / antopariyaDhiyaphuriyaphAraphukArasaMsado // 63 // perantaviNitacchicchaDappahAvijiyahA(? bhaa)nnuphpsro| aliula-ku[valadala-tamAlakasaNadehA vihAillo // 64 // 'ahameva ettha teyattaNeNa payarisamaNovamaM ptto| tA taM kiM majjhovari pariDio ? ' iya kaleUNa // 65 // vammIyavivaragahiraMtarAu uddhAviUNa gayaNammi / parisaMThio vimaMDalakuMDaliyAyArabhoyabharo / / 66 // saralapariyattataNuvalayavayaNapasarantataralajIhAlo / uccattaNeNa lahuiyapasaraM hasai vva tAlataruM // 67 // to ummillai purao jayaguruNo pajjalantaNayaNajuyaM / NidahaNamaNo NiddaDDhapaurapAvassa bhuva(? ya)iMdo // 68 // to sA diTThI vipphuriyvisknnukkerjlnnjaalillaa| vijju va kaNayagirikaMdarammi gaMtuM paDipphaliyA // 69 / / diTippahAhi vipphuriyajaraDharavikiraNavinbhamAhiM jiNo / daDhakaNayarajjusaMdANiu vva sakajjhao sahai // 70 / / iya sA diTThI diTThIvisassa gururospsrpNkkhittaa| Na samatthA jayagurugo Nidahiu~ romamettaM pi / / 71 / / tao sA diTThI diTThIvisapesiyA bhayavao viNiggayasIyalesANuhAvapaDipphaliyamAhappA NiratthayA sNjaayaa| tao paDiphaliyaM NiyayadiTippahAvaM pecchiUNa bhuyaMgamo rosavasaviNintaphukAravisajalaNajAlAkarAlavayaNo kavalaNamaNo pahAvio bhayavao samuhaM, DasiuMca payatto jayaguruM / aNavarayaDasaNujaoM vi jAhe Na bhayavao maNayaM pi ki pi pIDaM uppAeuM samatyo, tao taM tArisaM vimukkAsesavisavisesaM pekkhiUNa bhayavayA bhaNiyaM-"bho caMDakosiya ! Na sumarasi taM 'io taiyabhavammi tuma iriyAvahasohaNaNimittaM [khuDDeNa] coio pahAvio koveNa tassa ceva bahaNatyaM, NivaDiUNa mao samANo ubavaNNo tAvasAsamammi / tattha pariyaDhio samANo kAlagayassa kulavaiNo tumaM ceva kulavatI sNvutto| tattha ya samihANimittaM gayassa raNammi kokAraNAo ceva parasu uNNAmeUNa pahAvio pekkhuliuM paDamANo pariyattiuM NiyayaparasuNA ceva vinnivaaio| to vivaNNo saMjAo iha bhuyaMgamattaNeNa' / tA anja vi ko kIsa kAraNA samunvahasi ? ti| tA bhAviUNevaM siDhilesu kovaM, kovo hi" mANa vigdhabhUo suhasaMpayANaM, aNatyo asthasatthasaMbhavANaM, paDikUlo kallANasaMpattIe, paDivakkho muhaviveyassa, paDimallo kusalANuTANassa, NiddalaNo siNehasaMtaIe, mUlamaviveyataruNo, jaNao duggaiveMDaNassa tti, avi ya-- gurukovjlnnjaalaaklaavsviseskvliyviveo| Na viyANai appANaM paraM va paramasthao "lobho / / 72 // kovavasao hu puriso appANaM ciya Dahei paDhamayaraM / jatthuppaNNo taM ceya iMdhaNaM dhUmakeu vva // 73 // so kiM va kuNau aNNassa pesio khiinnsttisNjaao| jo NiyayAsamaM NiDDahei kovo tumaM va phuDaM ? // 74 // iya' koveNaM sayale jayammi je jaMtuNo samahihUyA / iha paraloe vi NarANa tANa Na hu hoti sokkhAI / / 75 // aNNaM ca eeNa ahihUyA jaMtuNo Na gaNaMti paraMNa appayaM, Na sokkhaM Na dukkhaM, Na AvayaM Na saMpayaM, Na hiyaM NAhiyaM, Na suMdaraM Na maMgulaM, Na jIviyaM Na maraNaM ti| sabahA taM tahA samAyaranti jeNAgAhaduttare NivaDaMti bhavasamudde tti / tA mumariUNa 1 loiyarisI sU / 2 vasatta sU / 3 ca jAyaM sU / 4 'mAe saM je / 5 'racchivicchoha NiyaMto / to sA diTThI diTThIvisassa je, (70 gaathaa)| 6 'o samIvaM / Da je / . degya suma' je / 8 kAlakayassa sa / 9 pakkhalilaM je / 1. yattiUNa je / 11 hi gAvihigdhahabho (2) muMje / 12 asthasama suu| 13 saMpattINaM je / 14 mUla verataNu(ka)No suu| 15 vayaNassa s| 16 puriso je / 1. saMjobho suu| 18 mAsayaM je / 19 koveNa imeNa(gaM) jasU / Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 cumpnnmhaapuriscri| taM puccabhavasaMjaNiyakovavivAyaphalaM, bhAviUNa NiratthIkayaM tamaidukkaraM tayovihANaM ujjhasu kokpayaI, mA gacchamu iMdhaNataNaM garayadukkhaggINaM" ti / eyArisaM ca NisAmiUNa bhayavaoM bhaNiyaM bhuyaMgamarasa samummillo viveo, samullasio cittovsmo| tao paNAmapuvvayaM samallINo bhayavao payapaMkayasamIvaM / payaikarAlA vi pasaNNabhAvamuragayA ditttthii| Nidiu ca payatto appANaM-ghiratthu maha kUrakammuNI jammeNaM, jeNa paMhUyakAlAvajjiyaM pi taM tArisaM dukaraM tavovisesaM paNAsiUNa kovavasattaNao imaM eyArisaM aJcantakUrapayaiNaM abbhuvavaNNo mi tti / evaM ca saMviggo citte hoUNa, NidiUNa appamo vilasiyaM ti, kAUNa aNasaNaM jahAvihiM, kAlaM kAUNa samuppaNNo bhogabhUmIe tti / caMDakosiovasamaM NAma [6] to tappaesAo bhayavaM vaddhamANasAmI uvasAmiUNa caMDakosiyaM payaTTo sayalasattaboikArI vasuMdharaM vihari / vivihuggatavavisesA'sesaNAsijjamANAsuhakammo saMpatto vivihataraMgabhaMguraM gNgaamhaannii| [sA] ca payatto ? ya ke risA)taDapAyavaparUDhaviyaDummaDaNivaDiyakusumarAhiya? hAriyaM), majiravaNakariMdakaraghAyasamucchaliyuddhalahariyaM / sabarapuraMdhitIrapariyappiyaNayaNalayAharilliyaM, avirayasajjamANaNiccujjalajalavayamaNaharilliyaM // 76 // jalakayasaraMgabhaMgurapasariyataralucchalantasatusAraM / maMdAiNI jayagurU saMpatto paura duttarA(ra)gAjalaM / / 77 // avi yatIraTTiyavaNagayadantakoDiviNivADiunbhaDataDohaM / taDavivaraviNiggayalambamANavellantabhuyaiMdaM // 78 // bhuyaiMdalolajIhaggaphaMsavilihijjamANajalaNivahaM / jalaNivahachiNNamUlovaDantataDaviDavapaDibaddhaM // 79 // paDibaddhalaharisaMghadRghaTTavosaTTaseyaDiNDIraM / DiNDIrapiMDapaMDurasavisesapayAsiyaguNohaM // 8 // iya jayagurudaMsaNavaddhamANapaharisaviyAsapaDahacchaM / agdhaM va dei pavaNucchalantalaharInusArehi // 81 // tao taM aNorapAraM paloyamANassa bhuvaNaguruNo paratIruttAraNaNimittammi samAgayA NAvA tamuddesaM / samAruhiu~ payatto paratIragAmI jnno| bhayavaM pi teNeyaM samayaM samArUDho NAvAe / pavAhiyA NAcA. jalaMtiyaM / vAhiyAiM avllyaaii| gaMtuM payattA NAvA / etyAvasarammi ya puSvajammaMtarAbaddhavero tiviThThaNo paDisattU AsaggIvajIvo tahAvihakammavasagao samuppaNNo NAgagottammi sudADho NAma bhuyaiMdo avahippaoeNa NoUNa bhayavaMtaM NAvAparisaMThiyaM viyambhiyakovattaNao samAgaMtUNa mAyApaoeNa pakkhohiyaM mahANadIsalilaM / ucchalio mhllviiisNghaao| bhImA saMThiyA mhaanndii| kerisA ya? mAruyapaNolliuvvellivIlivisamucchalantaNIrohA / NIrohataDaMtuTuMtaveyakhippantacalamacchA // 82 / / macchaparihacchavalaNucchalantapuMchacchaDAhayajalohA / jhasarosaNivvarappaharapahayajalataraliyataraMgA // 83 // trliytrNgsNgykaarNdduddddntkhuhiyckaayaa| cakkAyajaNiyahalabolabahalakaMpaMtabahuvihagA / / 84 // iya jnniybhitrghirnniirpkkhohkhuhiykllolaa| gaMgANadI samunbhaDabhImA saMjaNai bhuyiNdo||85|| 1 cittaviveo / tao je / 2 bahuyakA je / 3 ma[pa]yaittaNo je / 1 taNataNuM aje| 5 gaI / sA ya-aha jayagurudaM je, (80 gaathaa)| 6 'ya samA je / 7 AvalAI je / 8 bhuvaiMdo suu| 9 viyANiUNa je| 10 hastadvayAntargataH pAThoje pustake nAsti / Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmi cariyaM / 279 aitthAvasarammi ya samAulIhUo NAvAjaNo, visaMNNA NijjAmaillA 'asaMjAya putraM kimeyaM ?" ti ciMtiuM paiyatA / so vi dADho putrabhavapaviddhAmarisavisaMThulo haMtumujjao sayalaM pi NAvAjaNaM / tao taM tArisaM paloeUNa bhayavayA kayakaruNApahANacitteNa ciMtiyaM - peccha, maha nimittasaMjaNio eyANaM pi khalIkAro / etthAvasarammi ya sudAdeNa jalaMtarAo viNiggayaviyaDakarasaMpuDeNa uppADiyA mahANadImajjhAo NAvA / taM ca tArisaM daTThUNa 'parittAyaha paricAyaha' tti samucchafor ererrat | raft ya jayaguruppahAvao taM tArisaM niyacchiUNa kambala - saMbailA hihANehiM samAgatUNa bhio so uvavo / uttAriyA jahicchiyaM kUlaM NAvA / Namio tehiM payaDIhoUga bhayavaM / taM ca daTThUNa saMjAo loyassa vimhao / bhaNiuM payato - aho ! koi amANusappahAvo mugI, eyassa pabhAvao amhe samundariyA / puNo puNo bhagamANA NivaDiyA jayaguruNo pAyakamalesuM / kaMbala-saMbailA vipaNamiUga saha jagasamUhega gayA jahociyaM ThANaM / aha putraverasaMbharaNakovapaDihayapayAvapasarammi / vigayammi khudAde sayalaloyasaMjaNiyacojjammi // 86 // paDiborheto bhavabhIyabhavvakamalAyare tiloyagurU / abhaNato vi hu aisayavaseNa viharai dharAveDhaM // 87 // iya dADhaiMdovasaggavihANovasamaM NAma [7] // tao bhayavaM pi tayaMtiyAo ahANukameNaM viharamANo saMpato jalataralataraMgo vasohiyaM varaMgaM NAma NiNNayaM / tIse ya tIrappa seNaM sukumAravAlyAvaDovariM phAsUyavaesapariyappAe payAI giya to gaMtuM payatto / Navari ya samummilaMtacakaMkusa -kulisalakkhaNaM payapantiM paloiUNa pUso NAma sAmuddalakkhaNagNuo ciMtiuM payatto-aho ! mahacchariyameyaM, jeNa peccha cakkavaTTilaMchaNA payapantI kassare payAiNa (No ) dIsara, tA mahaMtamettha kouhalle, ahavA kimettha cojjaM ?, kassa vA visamadasApariNaINa hoi ? / tti ciMtiUNa 'pecchAmi NaM mahANubhAva' payAnusAreNa laggo payamagge / 'avassaM imammi mahANubhAve diTThami maha saMpajjai sayalasthasaMsiddhi' tti tahevANuTThiyaM / kaivayapayantarammi ya diTTho bhayavaM asoyataruNo he o saMThio DimAe / daTTThUNaM ca bhayavao teMgusarUvaM cintiuM payato-Na kevala missa calaNesu lakkhaNaM, sarIraM pi pavarasirivacchalachaNamuvalakkhijjaitti, tA eyArisA patraralakkhagasaMpayA, vAsomettaM pi se Na saMpajjai, tA kiM lakkhaNANi vA vitahA ?, vAhu lakkhaNasatthamaliyaM ?, tA dhiratthu maha parissamassa, jeNa mAyanhiyAe muddhahariNo viva viDio lakkhasatyapaMjiyAra, aNNaha kahimesA bharahAhivataNuphalA samattalakkhaNasaMpattI ?, kahiM vA asaMpajjantabhikkhAbhoyaNakisA eyassa taNU ? / eyaM ca attaNo niMdAparaM pUsasAmudde "viyANiUNa puraMdareNa bhaNiyaM - bho bho sAmuda! Na sammamahigayaM tume sAmudda, jeNa muvvau it cakavaTTo laMchaNANamaliyattaNaM viyappesu / dhammavaracakaTTi tti kaha tumeNa muNio bhayavaM ? // 88 // bharahAvittaNaM. jAI cakkiNo lakkhaNAI sArheti / tAiM ciya muhi ! sArheti dhammaca kittAmuyAraM // 89 // kUrattaNaphalaM NamekamaNNaM suhaSphalaM jANa / ettiyametto eyANamettha payaDo para viseso // 90 // iya mA gaccha visAyaM 'lakkhaNamaliye' ti sAhiyaM satye / 'acaggalo guNehiM iyarAo dhammavaracakI' // 91 // 4sbl| sUM / 5 uvariyA sU / sabalA sU / 7 bhayabhI sU / 8 dharAvIDhaM je / 9i payANa nadIe dIsaha je / 10 sarUvaM sU / 1 etyaMtarammi samA je / 2 viSaNNo gijjAmabho 'asaM' je / 3 payatto je / 11 umAhu je / 12 vimAriNa sU / Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 cuppnnmhaapurisriy| evamAdi bahuppayAraM bhayaMteNaM paJcAio puussaamuddo| bahudhaNa-dhaNNa-kaNayasamUheNaM ca vocchiNNatahA''so kAuM bhaNio ya-tumameyapariyappaNAe samAgao jahA 'imammi mahANuhAve paloiyammi saMpajihinti me maNorahA', puNo eyassa sarUvamavaloiUNa visAyamanbhuvavaNNo sitti, tA bhuvaNaguruNo pAyapasuparimoso visattANa puMsai dAridovadavaM, kiM puNa daMsaNaM ? / ti bhaNiUNa tirohio purNdro| paNaimaha viheuM diTThasiTThANuhAvo, suravaidhaNadANuppaNNapajjattabhAvo / rahasavasavisaTTuccuddharomaMcasoho, NiyaavasahihuttaM jAi pUso vimoho // 92 // pUsa-puraMdarasaMvAo NAma [8] // bhayavaM pi teo parasAo jahakkama viharamANo saMpattorAyagihaM / tattha NAgalaMdaNAmAe purabAhiriyAe ekkante pecchiUNamekaM AvAyaparivajjiyaM vasahi saMThio savvarAiyaM paDimaM / pahAyasamayammi ya mAsakkhamaNapAraNayammi paurio jayamaMdirammi vicittaM bhoyaNaM / 'aho ! dANaM' ti bhaNamANehiM pamukkA devehi hiraNNavuTThI / puNo aNNayarapAraNayammi NaMdaNaNAmadheyassa gehammi mAsAo ceya pAriyaM / tahiM pi taheva suravarehiM tassa ko skaaro| evaM ca sayalajaNaparaMparApUijjamANaM bhayavantaM dadrUNa gosAlo NAma pUyAhilAsI samAgaMtUNa bhayavao siisttnnmuvgo| bhayavaM pi aNuppaNNa kevalaNANo vi 'bhavvabIyamihatthi' tti aNuvattimabhuvavaNNo / tao jaM jaM tavovihANaM bhayavaM Ayarai tameso vi / Na uNo tassa tArisaM phalaM ti / kiM kAraNaM ? aidukkaratavakaraNe vi Neya taM tArisaM phalaM tassa / bhAvavimuddhIe viNA jo hu tavo so chuhAmAro // 93 // jassa Na saddhA bhatti vya parayaNe cittamuddhayA Neya / bahavaM pi kilissaMtassa tassa taM jAyai NiratthaM // 94 // jo pUyA-sakArAi-dANa-sammANa-kittikalaNAe / kIrai tavo Na so hoi tassa vvANapajjanto // 95 // iya so jayagurukIrantapUya-sakArajaNiyatalliccho / taha viNa so taM pAvai ao pahANA maNavisohI // 96 // evaM ca teNa tivyovavAsasosiyataNuNA pAraNayavArayammi ekkayA jayagurU AgaMtUNa pucchio-devajaya ! kiM mae aja bhottavvaM ? ti / siddhattho bhaNai-AraNAleNa koddavoyaNaM ti / tao eyaM taha cceya saMjAyaM ti| to bhayavaM aNNayA gao kollAgasaNNivesaM / tahiM ca gosAleNa govAle pAyasapasAiNujjae daLUNa pucchio jayagurU-bhayavaM ! kimettha majjhaM pAyasalaMbho bhavissai Na va ? ti / siddhattheNa bhaNiyaM-darasiddhe pAyasammi imA thAlI ceya bhijjihI / tao gosAlasiTThavaiyarANa payattaparANaM pi govAladArayANaM taheva saMjAyaM / puNo vi tilachettaMtarammi pucchio jayagurU-kai ettha tilatthaMbe tilA hohiMti ? / siddhattheNa bhaNiyaM-satta bhavissanti / tao samuppADeUNa khitto gosAleNa 'tilathaMbo / gokhuraNivaDio ya tarhi ceva laggo thaMbo / puNo paDipahapatthiyANa pucchiyaM gosAleNakahi so tilathaMbo ?, kettiyA vA tahiM tila ? tti / daMsio siddhattheNa / puNo vi pucchiyamaNNavArammi-kiMmae anja bhottavyaM / siddhattheNa bhaNiya -mANusamaMsaM ti / tao gaMtUNa bhaNiyA ekA mahilA jahA-maha ajja pAyasassuvari thaa| sA ya ziMdU / tIe mayallayabAlaM pIsiUNa duddhammi pakkhiviUNa pAyasavihANeNa raMdhiUNa puttAhilAsiNIe diNNaM 1 tappaesAo je / 2 NAgaliMda je / 3 pArAvio je / 4 gAmassa je / 5 karaNA sU / 6 tilathaMbho s| . thaMbho suu| 'tilayabho je / 9 vAsarammi je / 10 yaM-tIe mayAlayabAlaM je / Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 281 gosAlassa bhoyaNaM / tao so bhuttuttarasamayammi Isi vihasiUNa bhayavao purao soppAsaM bhaNiuM payatto-aho ! miTTa maMsabhoyaNa ti / siddhattheNa bhaNiyaM-avitahameyaM, jai puNa Na saddahAsi tA uccamasu ti / tahevANuTThiyaM, diTuM ca taM tArisaM ti / tao kuvio tIe uvari, gao ya tayahuttaM / etthAvasarammi ya siddhatyeNa pariyatteUNa aNNaomuhaM kayaM tIe maMdiraM / alahamANeNa ya taM mahilaM NiyayateyaM pakkhiviUNa gAmaddhaM ceva dIviyaM / evaM ca bhayavao tivvatavovihANamabhujayassa baccanti vAsarA / kahaM ciya ?--- tivvayarajaraDharavikiraNapasa[pa]sariyapayAvapaurammi / gimhammi diNaddhe saMThiyassa AyAvaNIsaggaM // 97 / / aNavarayagajjirubbhaDaghaDantaghaNaravaghaNohasamayammi / girivivarakaMdarantaragayassa sajjhANaNirayassa / / 98 // sisirammi tuhiNakaNasabalamAruyuddAmabhariyabhuvaNammi / Nei NisaM lambabhuo kAussaggeNa jayaNAho // 99 // iya nnaannaavihpddimaavisesprihiiymaannkmmNso| viharai bhayavaM bhUmaMDalammi bhanvANa kayatANo // 10 // aNNayA ya sisirasamayammi mAhamAsarayaNIe Thio savvarAiyaM paDimaM / pudi tAvasItavovihANeNa mariUNa ekA [bhagavao tiviThubhavaaMteurI] vaMtaresu samuppaNNA / bhayavantaM paDimasaMThiyaM dadruNa payattA tuhiNANilAliddheNa jalabiMduvAseNa abhiddaviuM / tao bhayavaM NippayaMpattaNao cittassa, thirattaNao sattassa soDhuM payatto sIovasaggaM / kahaM ?te tuhiNaghaNakaNukkeragabbhiNo vAribiMduNo laggA / visahijjanti sarIrammi sIyalA sIyapavaNeNa // 101 // payatIe cciya sIyalasarUviNo tuhinnpvl(nn)sNvliyaa| sisirajalabiMduNo kiM puNo [ya] vantarI(ri)pariggahiyA // 102 / / vantarisahatthaNiddhRyacakkaluggAraveyaparikhittA / anto jayagurutaNuNo visaMti bANa vva NisiyaggA // 103 // iya evaM jayaguruNo dUsahasisirovasaggasahirassa / ArUDhaM savisesaM jhANaM kammohaNiddalaNaM // 104 // tao sA pUyaNA pUyapAvaM NippayaMpaM bhayavaMtaM viyANiUNa rayaNIvirAmammi jahAgayaM pddigyaa| diNayarakiraNaparimAsaparisuddhe dharAyalammi payaTTho bhuvaNagurU, saMpatto sUraseNajaNavayantiyaM / gosAleNAvi taheva tavovihANujjaeNa bhayavayA saha gacchamANeNa paloio phuDiyaggajaDAjUDamaMDalo jUyANiyarapauruttimaMgo jarakappaDavasaNapariggaho viDho NAma baaltvssii| daNaM ca taM tArisaM gosAleNa hasio jahA-kimabhihANaM tumhANaM liMgaM ?, kimAyAraM vA ? / evamAiNA tAva khalIkao jAva rusiyassa tassa teyamasahamANo samAgao jayagurupAyamUlammi / bhayavao pahAveNaM ca NiratyIkao tassa teo| taM ca rakkhiyaM pecchiUNa bhaNiuM payatto viDho-rakkhio eso tumhehiM / ti bhaNiUNa go| evaM ca tassa govA(sA)lassANeyaducariyaparAyaNassa vi jayagurU majjhatthabhAvo / gosAlo vi jayaguruNo aisayavisese daTTaNa samAgayapacchAyAvo gidiUNa attaNo NiyaDisahAvaM bhayavao calaNajuvalantiyAo jahAsamIhiyaM ptthio| vahiM ca gaMtUNa parUviyaM satyaM pAyasathAliviNAso, tilathambho, maMsabhoyaNAdIyaM / jaha sihaM siddhattheNa taM taha cveya saMjAyaM // 105 // iya bhantI-samaiviyappaNAe pariyappiuM tao raiyaM / NiyaipariyappaNAe 'NiyatIvAo' tti siddhigayaM // 106 // AjIvINaM AjIvakAraNe kayaNimittamaJcatthaM / taM ciyaNiyatIvAdINa diTimuppAyaNaM jAyaM // 107 // iya viNiyatte gosAlayammi kayaNiyaibAyadihimmi / bhayavaM pi vaddhamANo hiMDai loyaM samiyapAvo // 108 // bhayavao vaddhamANa[sAmiNo] carie gosAlANugamo NAma [9] // bhayavaM pi susamAhiyamaNo NirUvayanto carA-'carajaMtucariyaM saMcaritraM payatto bhAvayato vicittabhAvaNAo hiyayammi / samasattu-mittabhAvattaNao ya saMjaNio Niyayacittassa aNNahAbhAvo / kaha ? 18 etaddhastacihnAdArabhya 293 gAthAnantaravartigadyavibhAgasthitahastaciha(ka)paryantaH pAThasandarbho jepustake nAsti / Jain Education Intentional Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 cauppanamahApurisacariyaM / katthai pUijjanto sayalamurA-'sura-NarehiM savisesaM / NidijaMto katthai paDaNiyadhaNajagavaozeNa // 109 // katthai NiddayaguruovasaggavaggeNa khviysvvNgo| katthai aNukUlamurA-'surehiM saMjaNiyapakseco // 110 // aNabhiNyAsarUve sayalajaMtuNo attaNo giyacchanto / bheyaM [Na] gacchaM(ccha)ti thuippayANa-NidAibheehi // 111 / / iya sucariyavivihatavovisesapariyaDDhamANamuhaleso / viharai bhayavaM Nihaliyagasyavivihovasaggabhao // 112 // evaM ca vaddhamANasAmiNo aNeyatavovihANaNirayassa Na pakkhuhai maNo pahamasamubhiNyAsahayAramaMjarIjAlaparimalAlaggabhamirabhamaraulajhaMkArapasareNa maNaharadumasaMDamaMDalallINakaNirakoilAlAcamuhaliyadiyaMtareNa maNaharataruNajaNajaNiyaruiraNevacchabhijantacaccarIvaNNauddIviyamayarakeuNA mahusamaeNa, [Na] ya tivvataraNikaraNiyarapasarasaMtAvataviyabhuvaNaMtarAleNa paritaviyadharAyaluhantamAruyapaNoliullasaMtakharapharusasakarukkeradUsaheNa NivyaravirasamANajhilliyAjhaMkArajhaM piyAsesasadeNa NidAhasamaeNa, Na ya ghaNaghaDataghaNamaMDalIgahiragajjiuppisthapaMthiyasamUheNa taralataDidaMDatADaNAhitthapautthajAyApaNiyataNuNA aNavarayaNivvarAsArathoradhArANivAuppahapayaTTapayabhareNa pAusauuNA, Na ya sarasavosaTTapaMkayaparAyadhUsariyasadharAdharaNahantarAleNa kalamagociyAkalaravuggIvA(yA)yaNNaNughu(gghu)NNaiyasaMThiyapaMthioheNa gayadANasacchahucchaliyasattacchayAmoyamiliyaphullaMdhuyAbaddhakolAhaleNa sarayakAleNa, Na ya pAmarajaNAraddhava(gha)NNamalaNamaNaharAroliyagAmasaNNiveseNa viyasaMtapiyaMgulayAjaDilamaMjarIpuMjapiMjarijjatakANaNeNa sippIrapaDalapAuraNapahiyapAsustapariyattamANasuncantakharaharAsadeNa hemantAgamaNeNa, Na ya tuhiNaghaNakaNukkerasaMvaliyaviyarantadUsahatusArANileNa gAmesajaNiyadhammaggipAsaparimuttapAvAsuyaghorantaghurughurArAmagahireNa muparipphuDavisaTTakaMdoTTahAsahasirapaurArAmaNiyareNa sisirasamaeNaM ti / __evaM ca bahUNi tavacaraNANi manbhasanto saMpatto DhabhUmibAhiparisaMThiyaM cirayAlapammukasayouapAyavasiri peDhAlaM NAma jiNyovavaNaM ti / tao tassa jiNNovavaNassa jiNANuhAvao sAhA viyaMbhiuM payattA / kaha.1 parigaliyapattasaMcayapautthasohA vi takkhaNaM ceva / aNurAyaM pAyaDai vva sarasakisalayadaloheNa / / 113 // . honti parijuNNavAvIsu kamaliNIsaMDamaMDiyajalAI / aNalakkhiyaghaNasevAlavisaya[viya]santakamalAI / / 114 // alliyai desaNe cciya rahiyAmoyaM pi paDhamapaDibhiNNaM / mahupANalAlasaM kamalamaMDala(saMDa)mahiyaM bhamaravalayaM // 115 // jayapAhadasaNe vaNasirIe daradiTThamauladasaNaggaM / hasiyaM va harisapasarAe bhamaraparileMtamahurasaraM // 116 // vihasai muhaM va NaliNIe takkhaNuvvelladalauDaM kamalaM / jayagurudaMsaNapasariyaviyAsavaDDhantatosillaM / / 117 // sajjIkayAiM vimhayagayAe sahasAgayammi jiNayaMde / uvavaNalacchIe layAharAI suiraM vimukkAI // 118 // ahiyaM vahanti uddAmabhattijaNiyaM samoNamaMtIo / kaliyumbheyaM pulauggamaM va taNupAyavalayAo // 119 // iya te takkhaNapasariyapAusasohaM supAuseNaM va / jAyaM jiNNovavaNaM jiNacalaNaguNANuhAveNA / / 120 // to tammi jiNacalaNapaDisaggaNuppaNNa-pavaDDhamANasohAsamudae uvavaNammi avaradisAmuhoNamaMtavaraNimaMDale yAsarAvasANasamayammi paviralahariyaMkurapariNae dharAyaladdhante kAussaggammi Thio egarAiyaM mahApaDimaM / kahaM ti? sahasA sabiMdiyadubhAvapaDi]ruddhadidvivicchoho / NIsAsapasarasarohamaNiyaNikkaMpasavvaMgo / / 121 // parisaMThiyajhANekaggacittamujjhantahiyayamuhaleso / sur-gr-tirioryduushovsggaann'dinnnnmnno|| 122 / / savvajaNicchAsaMjaNiyamuhaphalo lambamANabhuyasAho / surapAyavo va sohai murapAyavapAyapAmUlo // 123 // iya garuyAbhiggahavasavisesavaDDhantadhammasuhajhANo / paDimAe saMThiI bahubhavutthadukkhakkhayaNimittaM // 124 // tAva ya pariNAmavasovahIyamANapayAvapasaro paravai ba atyantaramubago sahassakiraNo, avaradisAmuhasaravare vva tara NikarapariggahiyA kamaliNi ba paMDibuddhA saMjhA, dujaNakasaNavayaNavinbhamo mitto(? ttA)vagamammi laddhAvayAso pasario Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 283 bahalatamasaMghAo, uiyaM ca pu(ghu)siNAruNayaNamaMDalaM piva punvadisAvahUe sasiSimbaM, darahieNAvi dAyaramuppusio pahApayariseNa timiraNiyaro sasiNA, vosaTTadalauDantarallINabhasalavalayAI jAyAI sarovaresu kumuyasaMDAI / evaM ca bhasalavalayacalacalaNapakkhAvikkhittacaMdujjuyaparAyaparidhUsarasasi(sa)harapavaDDhamANasohAe savvarIe ekkAyA NiyasurabhaDatyAiyAmaMDavaDio sohammAhibaI dUraMtarAlavavahiyaM pi saisamAsaNNaM maNasA samunvahaMto jayaguruM payatto ciMtiuM-kahiM puNa saMpayaM paese NiyapayapaMkayaparimAsapUyapAvaM dharAyalaM kuNaMto vadhamANasAmI viharai ? tti / evaM ca ciMtiUNa pauttamohiNNANaM / diTTho ya NayarabAhirovavaNavivittabhUmimAyammi paDimAparisaMThio jayaNAho / kerisaM ca tihuyaNaguruM paDimAparisaMThiyaM niyacchiuM payatco suravaI? NikapataNupayaDDhiyavimalacchAovasoMhiyadharantaM / muragirivaraM. va tiyasA'surehi. sevijamANapayaM // 125 // NidahamANaM jhANANaleNa bahubhaviyakammasaMdohaM / saMkhaviyajalahiNivahaM phurantavaDavANalohaM [va] // 126 // / bAlAyavacchaviharaM aasnnnnbhvisskevlphoyN(gh)| uva(ya)yantariyaphuraMtuddhakiraNavaraM va NahamangaM / / 127 // iya pecchai diNNamaNo ohivihANeNa sayalajayaNAhaM / suraNAho tihuyaNabhavaNateyarAsi va dippantaM // 128 // pecchiUNaM ca bhayavaMtaM sahasA dUrayaraparicchUDhasIhAsaNo ubhayakarakayaMjalImila[nta]bhAlavaTTho dharaNiyalamiliyajANumaMDalajuyalo raMkholantatArahAraM vasuhAyalammi NissammiUNa maulimaMDalaM paNamiuM suraNAho thouM pytto| kaha ?jaya jaya jiNa ! ju(? du)jayajeyapakvavikkhohavaDDhiyapayAva ! / bhavajalahiNicuDDantANa taM si saraNaM asaraNANa // 129 // je tumha daMsaNe daliyatimirapasarammi bhANubimbe bva / No paDibuddhA Na kayAi hoja tANaM puNa viboho||130|| saMsArasAyare tA bhamanti jIvA aNorapArammi / tumha gayaNAvaloyammi jAva jAyanti Na ya purao // 131 // visayApAsaNibaddhANa rAyavAhovahammamANANaM / jIvANa kuraMgANaM va Navara mokkho tumaahito|| 132 // tumha vayaNAmayarasaM Na ya je savaNaMjalIhiM ghoTTanti / te visayapivAsAyAsasosiyA NAsihiti phuDaM // 133 // aNNANatimiraNiddalaNa ! vimalakevalakaujjalAloyaM / majjha kumuyAyarassa va kuNasu viboI jaNANaMda ! / / 134 // NijjiyarAyassa vi khaviyaviggahumbhaDapayAvapasarillaM / tuha sAsaNaM payaTTau kayakevalavikkamagyaviyaM // 135 // iya mahiyalasaMcArimakamaloyarasaMcarantamuhayANa / tumha calaNANa Namimo puNo puNo vIra jiNayaMda ! // 136 // ti| evaM ca suriMda-caMda-gaha-iMdAI(1 i)[pUiyaM] vaMdiUNa jiNayaMdaM vivihamaNivicittammi sIhAsaNe paharisupphullaloyaNasahassapaloiyasamAsINamurabhaDasamUho ya muravaI bhaNiuM payatto-bho sohammamuraloyaNivAsiNo surabhaDA ! pecchaha bhuvaNaguruNoM dhIrayAisayaM jeNa garuyAbhiggahavisesapaDivaNNapaDimAvisesaM sasurA-'sura-jakkha-rakkhasa-bhuyaga-bhUyasaMgha(ghA) vi maNayaM pi zANAo cAliuMNa samatthA / avi ya avi reiyaNijjharaNiyarasariyasosubbhaDaM pi pAyAlaM / saMThAvijjai uvari bhuyayaphaNAmaNikarAruNiyaM // 137 // avi ucchali(? lli)yajalaNihivalayadalaMtuddhaselasaMbhAraM / NahamaMDalaM [--] aho muccantapaDantagahayakkaM // 138 // cAlijjai [........] vimalakaMdaruddaliyasiharasaMghAo / aviyaM(dha)sasaMbhavu(? muttatthatiyasamihuNo suragirI vi // 139 // Na ya cAlijjati aNuM pi tuliyatelokadhIramAhappA / jhANAo jiNavariMdA surA'suriMdehi vi jayammi // 140 // tao taM surAhivAmuha]viNiggayaM vIrajiNayaMdadhIrayAmAhappaguNagaNuvittaNaM NisAmeUNa parikuvio amarimullasantasaMjaNiyabhiuDibhAsuro puraMdarasamANavihavavittharo micchattatamohAvariyaviveyapasaro saMgamao NAma muravaro, bhaNiuM ca payato-sAmi ! murAhivai ! kIsa evaM vivivAhiveyaNAkilantajarajajjarattaNovahAsirassAkAlamaraNaparibhavunbhaDappaNNadukkhabahulassa vicchaDDiyakamAgayaqhattiyadhammassa viruddhadhammAyaraNanirayassa palahusattassa mANusamettassa kae saha samArUDhajovva Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 cauppannamahApurisacariyaM / NaguNagyaviyaparakkama surANuhAvamavamaNNaha, aNNaM kiM va Na muNiyaM murAhiveNa jahANivvaDiyaguNA vi surANa enti maNuyA Na ceva samasIsaM / sarisattaNaM Na pAveMti kAyamaNiNo mahamaNINaM // 141 // tA acchau tAveso nnmunniyprmtthsaahnnnnimitto| cAyamujhaMtamaNaso pamukavIrio khattiyaNarAhivo (2) // 142 // pecchagurukhayakAlANalavinbhamullasantorudihivAehiM / je NiDDahanti roseNa takkhaNaM sayalajiyaloyaM // 143 // AmUlummUlaNaNinvaDantadIsantagahirapAyAlaM / sahasA kuNaMti je karayalukkhayaM suravaragiri pi||144 // te vi mahAmuNiNo NiyatavAhitiyasappahAvapasareNa / bo(vA)hijati surAhiva ! kA gaNaNA bhaNasu eeNa? // 145 // tA ajaM ciya dIsau vicchddddiyghiykvddmunnivesN| NiyarajjahuttapariyattamANasaM saMThavijjantaM // 146 // evaM cANavekkhiyaNiyayasAmatthayAppalahuaM bhari(Ni)UNa NIhario mahatthAiyAmaMDavAo, jayagurusaMjaNiyAhikkhevuppaNNapAvapasarapaNahasohAsamudao rAhumuhaggahovahUyabimbo sasi ca dIsiuM pytto| oiNNo sggvshiio| payaTTho vaddhamANaM jayo / khayakAlANilasamubbhaDagaiviseso ya patto tihuyaNagurusamIvaM / kahaM ciya? veyANilavisamunvellavihaDiunbhaDaghaDantaghaNavaDalaM / sabhaosarantamurabahuvimANasaMjaNiyasaMkhohaM // 147 // viyddortylsNlggruddhpuNjiyvimlghykkhN(k)| viSphuriyavimalamaNimauDakiraNapaDibaddhamuracAvaM // 18 // gaiveyucchaliyasuhArakiraNapasarantadhavaliyadiyantaM / AyaDDhato vdha vimaggalaggaghaNamaMDalaM gayaNaM // 149 // pecchai ya vIraNAhaM sasikiraNapasAhiyammi mahivaDhe / saMketacchAyaM maMdi(da)raM va dudovahijalammi // 15 // tao taM NikAraNekallabaMdhavaM jayajaMtusaMtANassa vIraNAhaM paloyantassa ya se muThThayaraM pavaDhio mcchro| ahavA pasarayai ciya khalANa parokyArekakaraNarasiyammi / avaloiyammi suyaNammi amariso payaidoseNa // 151 // to daMsaNavasavisaTTantamacchareNaM ca teNa uppAio palayapaviyambhiuppAyasacchaho pavaNapanbhAro, khayakAlANalasaMbaddhadhUmavaDalabbhahiyabhIsaNo Nihitto dhUliNivaho, sayalajalayagahiragajirummukkathoradhArANivAyasahA pasariyA ayAlabuTTI, NIsesajaMtupaDiruddhaloyaNaviyAsappahApayarisA [1 pasariyA] timirapatyArI, dUraMtariyasasi-gahagaNa-NakkhattaNivahaM jAyaM gayagaMgaNaM, taM ca tArisa pi ayAlaghaNaduddiNaM sarayasamaeNaM va pelliyaM bhayavao paDithirajjhANeNa / tao ko NeNa pasarantagaiveyacalacalaNadoNNivAro picIliyANivaho, laddhAvayAso khalayaNo va dUrayaramArUDho, saMjaNiyatibvaviyaNAviseso ya ahiddaviuM pytto| Navari ya pasaNNabhAvaM jayaguruM NiyacchiUNa 'Neya pitrIliyAhi pi kAuM tIrai' ti kaliUNa kayAI tiyaseNa kulisakaDhiNatuMDaggabhAyAiM payaMgavaMdrAI, saMjaNiyativyaviyaNAvisesehiM ca tehiM pi samayaM ceyAhila(Da)saMtehiM (Na) pariyAlio jayagurU / tao te paNaiNo vva jahicchAsayaMgAhasaMpattasayalamuhaparibhoyA viNiyattiyasayalicchA smosriyaa| te vi samosarie payaMge daNaM viurubbiyA NeNa phuramANapiMgalaccuggabhaMguttuMgaNaMgUlatikkhamgavisadRpasaraduddharA viccuypmuhaa| tehiM ca palayauppAyaphuliMgavinbhamehi thoraNaMgalakaMTayAghAyabhijjantassa vi bhayavao jAhe Na bhijai maNo tAhe] puNo pasarantamacchareNaM ca teNaM kiM kayaM ? aha rusiyAmaracalaNAhighAyajajjariyamahiyalAhento / sahasA ruhirugghAu ba pasario phaNimaNikaroho // 152 / / to aiti takkhaNe cciya phaNiNo phnnimnnibhubbhddujjoyaa| paridevirIe uddhaMbhuya va dharaNIe ukkhittA // 153 // tA jalaehiM va visaNibbharehiM bhoehi bhuyayasaMghANa / pasaratehi jayagurU saMchaNNo kaNayaselo bva // 154 // jayaguruNo bhuyayaphaNullasantaphukkAraphArapavaNeNa / jhANANalo samahiyaM pajalio kammagahaNammi // 155 // iya visaharatakkhaNaguruvimukkamukkAravisalavajalollo / jayaNAho dharaNidharo va pAvio sAmalacchAyaM // 156 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANatAmicariyaM / 285 cAhe ksiharavalaeNa kalusijjamANassa vi bhayavao maNayaM pi Na kalusijai maNo tAhe kayaM NeNa sayalajalajalaharuamantamahanmakUDavinbhamaM calakaNNatAla[Na]vikkhevavisamavikkhittabhasalavalayaM calaNabharapellaNA(NoNamantadaliyabasuhAvalayaM aviralagaMDayalagalantamayajalAbaddhaduddiNaM vitthariya(ya)thorathirasoMDaNIharantasIyarAsAraM daDhabhinnadantamusalAvalaggabhaDabhIsapakalevaraM gaiveyANilapalhatyaviyaDavaDapAyadhunbhaDaM gaiMdaruvaM / patto ya taha pariNao kariMdo roseNAyaMbiracchivattaNao koMDaliyasoDamAmAo / kahaM ti? alliyai paDigayaM piva ahiyaM gunndaannprimluppittho| dIharakaraggabhAyaM vIraM NimmahiyatamapaMkaM / / 157 // pariyaTTai rosavamullasantaparidIharaMgulIeNa / khayakAlAsaNipaDaNAirittakaDhiNeNa hatyeNa // 158 // tuliyapariviyaDagirikaDayakaDhiNasArammi vIravacchayale / rahaseNa pariNao vajjakaDhiNadaMtaggasaMghayaNo / 159 / / atyamiyaM thAme cciya [................................ / ..................] jaha se daDhadantamusalajuyaM // 160 // to pamuktakariMdarUveNaM ca teNaM kayaM pasariyAmarisavasarasiyapphurantapaDisadakaMdaraM samunbhaDaghaDantabhiuDibhIsaNamuhakuharasaMjaNiyaNinbharabhayaM pajaliyajalaNajAlAkavilacchicchaDAvicchohapayaraM duIsaNavayaNakaMdaruggaubiDimadaDhadIhadADha(da) sadlaruvaM / ovaio ya surakariMdakuMbhunbhaDuNNae bhayavao bAhusiharammi / avi ya tikkhaNahaNaMgalullihaNabaddhalakkho pristhirputtttho| laggo tihuyaNaNAissa uSNae daDhasuyAsihare // 161 // priviyddvynnkNdrkvliybhuysihrlggclnnggo| dhuNai dhuNaMto gurugo samajjiyaM kammasaMdohaM / / 162 // NabhaNaMtIe vi thevaM pi takkhaNaM akayarosapasarAe / osAriu na dUraM khamAe bagyo bhuvnngurunno||163|| iya dUrosAriyakuviyavagyarUveNa takkhaNo(NA) ceva / saMgamayasureNa viyambhamANagaruyAhimANeNa / / 164 // kayaM ca NeNa accuNNamaMtaghaNakasaNadehapanbhArabhariyabhUmaMDalumbhaDavayaNakaMdaralalaMtajIhAlo(laM) daDhajalayaNivahaM va NisAyararuvaM / kerisaM ca? gurujalayakAlapasarantakasaNarayaNItamohasacchAyaM / camma-'himettaparisaNhadIhaNaharubbhaDAvayavaM / / 165 // jaliyacchisihisihAvalayadUravicchUDhatArayANiyaraM / ubiDimadasaNavipphuriyacaMdimAdhavaliyadiyaMtaM // 166 // daDhagADhapariyarAbaddhakuiyabhuyayaMdamukkaphukAraM / vacchacchalaraMkholaMtasarasakayasahiyaNarasiromAlaM // 167 / / muhakaMdaramukkaTTahAsahuyavahaviNiggayaphuliMgaM / taralataDidaMDasacchahakarakaliullAliyatimUlaM // 168 // takAlukattiyakarivarAiNA dharaNa(Ni)khittaruhirakaNaM / pAyakkhevAyaMpiyadharaNiyalapaDantagirisiharaM / / 169 // bhu[ya]iMdapAsabaMdhaNagaNThiNibadhuddhakavilakesohaM / bhIsaNaNayaNaMtavirNitadIharukkAsarisadihi // 170 // iya bhIsaNayarabhallaMkimukkape(phe)kArarAvasaMvaliyaM / tihuyaNabhayajaNaNaNisAyareMdarUvaM sureNa kayaM // 171 // tao timirasaMghAu vva Nisiyaro jinnyNdmuddviumaaddhtto| aNeyappayAraM tahA NeNa khalIkao jayagurU jahA se viyalio blaahimaanno| etthAvasarammi ya vimukkaNisAyararUveNa sayalamurA-'sureMdaduvbAraveyapasaro guruveyavasuddhRyamahimaMDalucchaliyarayavaDalocchAiyaNahaMgaNo AmUlummUliyapaDantagayatuMgatarusaMDasaMkulo aviralaNibaddhAvaDantaghaNatikkhasakkarAvarisajaNiyaviyaNo sarahasoruddhadharaNidharasaMpADiyakaMpAviyadharAmaMDalo pamukko payaMDakoyaMDamArubho / teNaM ca puMjaijjaMtarayavaDalaparibhamaMtavAoliNivaheNa kiM kayaM ? avi ya zattisamucchaliyapauramahi(hI)rauddhRyavAyavalaeNa / mahimaMDalaM samantontiA] saMvellijjai va tabvelaM // 172 // veubbUDhA NivaDaMti takkhaNaM duushovlnnihaayaa| jayaNAhovari kharatikkhakoradhArA NahAhito // 173 // Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 cauppalamahApurimacAriyaM / pharusakayasakarAsAravarisasaMjaNiyatibbava(? vi)yaNillaM / disidisiNibaddhapajjaliyajalaNajAlAsauppAyaM / / 174 // iya bhAmaMteNa samattasayalavaNakANaNaM dhraarennuN| Na uNo bhAmijjai bhamiravAyacakkeNa muNihiyayaM // 175 / / etthAvasarammi ya jiNataNusaMbheDapaDipphalaNapaDibhaggavAyacakapasareNa jayagurugaruyAbhiggahabhaMgovasaggAraMbhaNipphalattaNasammohasaMbhamunbhayamANeNa NihaNaNakayavavasAyasAhasekkarasieNa paramapayarisuppaNNakumaisaMbhamaeNa saMgamaeNa viNimmiyaM vipphuriyavijjulAvalayapalittasamuNNayaMbuharasiharavibbhamaM suragirivarasAragaruyavIriyaM kAlAcasamA(vasA'orasahassumbhaDaM ayAla(lAya)cakaM kiM ca kayaM? to taM pajjaliujjalajalaNasihAvalayadUsahAloyaM / mahimaMDala vva ghettuM palayapalittaM samuppaio // 176 // uvarihieNa jayagurukayavahavavasAyasAhasamaNeNa / khittaM NihittapasariyaphuliMgavittatthamura-siddhaM // 177 // Navari ya paDai paDaMtuddha ukkasaMjaNiyabhuvaNabhayasaMkaM / uppAuppAiyamajjhayArayaM bhANubimbaM va // 178 // iya taM sahasuddhAiyapajjaliyasihAkalAvasavalilaM / dIsai NivaDantaM sabhavaNa-vijjAharaNarehiM / / 179 / / tao ya kajjalujjalaM, samullasaMtavijjulaM / rasaMtarundasaddayaM, khae vya mehavaMdrayaM // 180 // paloiuM bhayAurA, samaMtao suraa-'suraa| vimukkavomamaggayA, disAmuhAiM sNgyaa||181 / / Nahammi tappahAvao, pyddddhmaannteyo| paNaTTaraM(ca)dimAulaM, Na bhAi caMdamaMDalaM / / 182 // paNahatArayAgaNaM, padIva(vi)yaM NahaMgaNaM / payaMpiyA dharAharA, payaTTiyA vasuMghara // 183 // tti| paDiyaM ca ghaDiyagha[ya]gaviyaNippayaMpuDumAyasihijAlaM / taha jayaguruNo sahasA suhuttimaMgappaesammi // 184 // jaha khutto cikkhalle vva kaDhiNamahimaMDalammi jayaNAho / AjANumaMDalAvahi nnmukkmuhjhaannvaavaaro||185 // to jaNiyajayagurujhANamaggabhaMgeNa teNa cakkeNa / akayatthapaDipphalieNa dUmio aha suro ceva // 186 // iya evamAiesu vi bahupaDikUlovasagganivahesu / jAhe jayaguruNo Na maNayaM pi pariyattiyaM cittaM // 187 / / vAhe ciMtiuM payatto-peccha se sattAirittattaNaM, tA pecchAmi NaM aNukUlAyaraNeNa se sAmatthaM jeNa mahApurisA vi dIsanti parabbasIkayA visayAhilAseNa, pakkhittA mahilAvilAsehiM pamhusanti attANayaM / evaM cANeyappayAraM muhuttaramekkaM kiM pi kaliUNa NiyayahiyaeNa samuppAio samubhiNNamAyaMdamaMjarIjAlamaMjAlamaMdamayaraMdarpijarAlidalamuhaliyavaNaMtarAlo muvisaTTapADalAkusumapaDalacchAiyadharAmaMDalo koraDyakuru[va]yakusumAmoyavelavijjamANamuddhaphullaMdhuo koilakulakalAvakuiyaviyatyAhitthapaMthiyajaNo komalamalayamAruyaMdolijjamANatarulayAvalayo mANiNijaNamaNatakkhaNavisaMvAisANubaMdhao ayirAviNiggayapiyajaNadaMsaNUsuo ya vsntsmo| avi ya sahasA gaMdaNalacchIe jaNiyamahumAsasaMgamasasiyaM / hiyayaM va asoya hoi NivaDiyapaDibaddharAillaM // 188 / / parahuyavavaeseNaM va kahai visaullasaMtaparirAvo / mahumAso jiyatiyasovasa[ggabhaggaM mahAdhI(vI)raM // 189 // paDilaggamalayamAruyapavevirI pallavaggahatthehiM / vicchuhai va bhamaraM aNNavaNalayA parimalagyaviyaM // 190 / / daieNaM piva caTuyAraeNa mahuNA pasUyarayadhavalaM / tilaehiM alaMkijjai vayaNaM mahumAsalacchIe // 191 / / NiyagaMdhasiriM pallavaNavaraMgayasaMgayA chaNadiNammi / bhAyai paheNayaM piva vasaMtalacchI disivahUNa // 192 / / vAsabhavaNaM va mahupiyayamassa dhavalai layAharAvalayaM / chaNadiyahe kurayaM-uMkollakusumadhUlIe vaNalacchI // 193 // sumaNamaiyAe mayaNeNa mAliyA [tha]vaiyA mahuyarANa / vaNalacchIe jIvaM va uvaha mAiMdalaiyAe // 194 // iya bhuvaNummAyaNadiNNamayaNasaNNejjhakusumaraya(ma)NIyo / tiyaseNa takkhaNaM ciya viuvdio pvrmhumaaso||195|| evaM ca aNavarayabhasalaulacalapakkhavikkhevukkhittapaMkayaparAyapiMjariyadisAmuhe murahisamayammi pesiyAo ya teNa Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 287 viviharasakaraNakalatAramaMdasaMgIyaviyakkhaNAo NaTTakusalAo parikaliyakalavallaIvaMsava(ma)gaharAujjasaMjuyaggahatthAo maNaharavesA-'laMkArasalaliyaMgIo tiyasavilAsiNIo, samAgayAo ya jiNapAyamUlaM, sAhilAsaM ca paloiraM pyttaao| kahaM ? suravilayANaM takkhaNavilAsaguNaghaDaNaNiggayA sahasA / jayaguruNo kusumasara vva pesiyA didvivicchohA // 196 / / kIe vi kusumasaMsattabhamaramuhalollasantadhammello / kuNai vva bhuvaNaguruNo saMgamasuhapatthaNAvaNaiM // 197 // vellahalakarayalaMgulikalaNAsaMjaNiyaNIviviNNAsaM / saMjamai lhasaMtuvvellapallavaM kA vi hu kaDillaM / / 198 // ramaNapuliNammi NivaDai kA(kI)ya vi bhIyA poharANaM va / haMsAvali ba NimmalaraNaMtakalarayaNamehaliyA // 199 / / vellahalakarayaloyaraNivesiyaM laliyabhuvalayANAlaM / lIlAkamalaM piva vahai kA vi mahugaMdharidillaM / / 200 // patthei kaNNamUlAvalaggaNIluppalAvayaMseNa / NiyayakaDakkhega va maNahareNa raikIliyabvAiM // 201 // komalamuNAlavellahalavinbhamillAhiM bAhulaiyAhi / mahai aAyAsiuM rasavasuccaromaMcamuhayAhi // 202 // lhasiyaMsuyasaMjamaNeNa kAi paDivakkhamacchareNaM va / paDimAvaDiyaM sihiNatthalammi pihai vva jayaNAI // 203 // iya sayalajalA(NA)higamullasantasavisesarUvasohaggo / surakAmiNIyaNo hoi bhuvaNagurulaMbhalohillo / / 204 // evaM ca tiyasaMgaNAyaNo bhUbhaMgavilAsollasaMtaloyaNAhirAmo kabolamUlAvalaggalaMbAlaulhasiyakontalakalAvo baddhasiDhilaNiyaMsaNo kasaNaromAvalIkaliyativalItaraMgamajjho viyaDaNiyambuvvahaNakilantavevirorujuyalo accuNNayapeDhAlasihiNamaMDalo jayagurudaMsaNajaNiyA'unnavimhao purao lihiu va parisaMThio, sasanmasavevirASayavo ya jaMpiuM pytto| kahaM ? aNahimao kIsa maNammi tumha susurahivilevaNavilAso? / o ! muNiyaM tuha sAhINaparimale lahai Na hu sohaM // 205 // kIsa Na rajjai hiyayaM suvicittavihattavaNNaruirehiM / payaicalayaMpirAehi muhaya ! maNalaggirehi pi? // 206 // de ! pasiya paNAmijjau ghaDantagADhovagUhiyavamuhaM / aliyakaruNAkilammira ! kilAmiyaMgANa NiyayayaNe / / 207 // tellokapatthaNijjammi maNuyadulahe magorahANaM pi / suraramaNimuhe No ghaDai muhaya ! vivarammuhIhouM // 208 // kaha vA aNupaM Na ya kuNesi ramiyanaparicaeNaM pi ? / mayaNAurANa Nikiva ! muNasi ciya jUriyavvAI // 209 // acchau vA vivihavilAsa-hAsa-sabbhAvaNimbharaM pemaM / sAmaNNAe vi diTThIe suhaya ! kiM No paloesi? // 210 // je tuha maNammi maue vi sAyayA mayarakeuNo bhaggA / te ceya maMtukaDhiNa'mha kaha Nu bhiMdaMti suhaya! maNaM? // 21 // ahavA aNNasuhAsaMgarAyarasie jaNammi aNurAo / jaM kIrai taM jAyai araNmaruiyassa sAricchaM / / 212 // iya jayaguruNo mayaNAurANa surasuMdarINa bhaNiyAI / siddhisuhasaMgamUsuyamaNassa cittaM Na rAmanti // 213 // evaM ca tAsiM Na suisuhajaNaNagIyasadeNa, Na ya mahuraveNu-vINAviNoeNa, Na vivihakaraNaMgahArakaliyaNaTTovahAraNa, Na ya savinbhamubbhaDaviyaMbhiyadidvivicchohehiM, Na sANuNayasaNiuNabhaNiyabayavisesehiM pakkhuhio jayagurU / etthAvasarammi ya pahAyappAyA jAmiNI / to(tatto) aruNakarapphaMsakayaviyAsA saroruhacchAyA / tiyasaMgaNANa hasai bva muhasiriM bhaggamANANa // 214 // pacchimadisAsamallINamaMDale sasahare kumuiNIe / kajalakalusA viyalaMti bAhabiMdu vva bhamaragaNA // 215 // uvvellalavaMgAmoyamAsalo kamalaparimalasuyaMdho / aNuliMpai ba paccUsamAruo sayalajiyaloyaM // 216 // sasikiraNapaharaphuTTa ghaDijjae pavaNavihuyadalaNiyaraM / raviNA saveyaNaM piva karehiM pariveviraM kumuyaM // 217 // melei virahavihurAI cakkamihuNAI piyasahi vya phuDaM / saMjhAsaroyarucchaMgaruirasayaNIyacammi / / 218 // Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cappanna mahApurikhacariyaM / uyayAyalantaradviyataraNiphuraMtuddhapaurakaraNiyaro | NahamaMDalassa NUmai vivarasamUhaM va gahayakaM / / 219 / / tA siMduriyamaNidappaNe vtra diTTho tiloyalacchIe / appANo samuhaparidviyammi sahasA diNayarammi // 220 // iya raviyaraparimajjiyasayaladiyambaradharAyaladdhante / jAe visaTTatAmarasaparimalillammi jiyaloe // 221 // tao evaM ca taraNikiraNaparimAsavosaTTasara ruhAmoya saMjaNiyaharisakalahaMsakalayalArAvamaNahare paccUsasamayammi amaramAyAsaMjaNiyapaccasa saMkAviSNovaoo bhayavaM vaddhamANasAmI ohiNNANeNa viyANiyagosasamao NivvAhiyagaruyAbhiggahaNivvaDiyapaDimAviseso payaTTo polAsajiNa (? paNa ) harAo / tivvAhiNivesavittharaMtAmariseNaM va amarAhameNAsaMdhijja mANamaggANumaggo patto e (va) yagAmAhihANaM saNNivesaM / aladdhapasareNaM ca pauttohiNA muNiUNa bhayavao pittaNaM samAvajjiyapAva paDalubbahaNapavaDDhamANaparissamo NiviSNo uvasaggakaraNAo / NiSphalapaiNNaM ca jUriUNa attANayaM paDibhaggamacchara ppasaro ciMtiyamettavimAgarayaNaM samArUDho / paDihayadivtrANuhAvaM ca taM paloiyaM / kerisaM ca ?amaravilAsiNijaNiovayArapavtrAyavivihamaNikusumaM / dhUmasihAkalusAlaMbamANamottAhaloUlaM // 222 // jalavAvikamalamaulAyamANabhasalaulavalaya ruiraM va / paDibaddhadhUmaghaNavaDalamaliNamaNimaMgalapadIvaM // 223 // gharadIhiyamaulAyantakaNayakamalAyaroya ruddhataM / uvvacacittabhittitthalucchalaM tAruNacchAyaM // 224 // iya taM viyaliyadivvANuhAvasohaM pi pecchiuM tiyaso / uppaio pasauppaiyapAvapuMjo vva paccakkho // 225 // gaMtuM ca payato veyavasasamosAriyagahagaNo NahaMgaNammi / bhaggapaiNNo'NusayavicchAyamuhamaMDalo ya saMpattI tiyasAyaM / payaTTo surAhitthANimaMDavAbhimuhaM gaMtuM / paloio samuhamahaMto rosAruNijjaMtaNayaNullasantarAyaraMjiyasahAmaMDaveNa AhitthapaloiyAmaraNiyaramajjhaTThieNa surAhiveNa / kaha ? - 288 acayaMteNa pulaiuM bahupAtrasamUhasaMThiyA''vasahiM / aNamisauvvAyA NimisiyAI hariNA NiyacchINi // 226 // sahasA viyambhiubhaDaghaDanta bhUbhaMgabhiuDibhAlayalo / jAo surAhivo palayajaliyajalago vva duppeccho // 227 // tara takkhaNa meTThantajalaNajAlAsamujjalaM vajjaM / amarisavassasaMtoruda liyakaDayaM karammi ThiyaM // 228 // vari ya garuyakkhevullasantarayaNAsaNAhicalieNa / uppayaNamapucalaNadaliyamaNipAyavIDheNa // 229 // muNiUNa 'sAyarovamasesAuThiha' ti NiyayacitteNa / viNiyattAmaraNihaNaNatrimaNadviyavajjadeveNa // 230 // taha tiyasapatthaveNaM samAhayaM guruNibaddharoseNaM / saMgamayavimANaM NiyayavAmacalaNappahAreNaM // 231 // jaha paDiyaM paDaNAhitthatiyasasuMdarisiliTThamaNikhaMmaM / NiddaliyavimalamaNiveiyAulaM sAsayathiraM pi // 232 // tao viyaliyadaDhapIDhasaMThANabhajjaMtakhaMbhubbhaDAlagga devaMgavitthAri ulloyahallantamuttAhaloUlapajjantamANikkagocchucchalantAlimAlAulaM, viuDiyara yaNaggalAdaMDacaMDorusaMsadaphuTTaMtabhiSNiMdaNIlatthalAlagga dAruddhasAhAvisaTTantachippanta sejjAaNAujjabhajjaMtaNijjUhayaM / guruyaramaNibhittipabbhArasaMbheDabhijjaMtavikkhittasovANapaMtI samAyaDDhiyAliMdayAbaddhaghaMTATaNakkArayaM kiMkiNImAlasuvvantacaMkArayaM, vihaDiyamaNimehalAbaddhasaMbaddhasacchaM'muTTha (? gha) tapallatthadIsanta thoratthaNAveDhapANippahArAurakkaMdabhIyaccharAdIsamANaM vimANaM dhuyaM // 233 // vi / paDiyaM ca paDaNaveyANilucchalaMtuddhaciMdhadhayamAlaM / ghuyakaNayareNukavile jalaNe vva sumerusiharammi // 234 // dAraTTiehiM viyalantasalilabharavArayappuyamuhehiM / maMgalakalasehiM ahomuhehiM soijjamANaM va // 235 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 baddhamANavAmicariyaM / ruiraM va kaNayakiMkiNikalAvasaM saddabhariyaNahavivaraM / NiyaThANansaMsuppaNNadusahagurudukkhasaMdohaM // 236 // iya tiyasabhave cciya tassa erisaM mANamalaNamaidusahaM / jAyaM jayaguruNo jaNiyadusaha garuovasaggaphalaM // 237 // iti mahApurisacarie baddhamANasAmiNo saMgamayAmarajaNiovasaggAhiyAro samatto [10] // 289 bhayavayA vi tappaesAo patthiSNa Nicchi (sthi)SNa saMgamayAmaramahovasaggeNa evaMviho abhiggaho paDivaSNo jahAjati paraM NiyalAbaddhacalaNajuvalA avaNiyauttimaMgasiroruhA maNNubharAbaddhagagyaM ruyamANA rAyakaNNayA vi hoiUNa pesataNamuvagayA gharabbhantaraNihittekkacalaNA bIyacalaNakantabahigharaduvArA suppekkakoNeNa kummAse paNAmei tA paraM pAremi ti / evaM ca jaNeNa aNovalakkhijjamANAbhiggahaviseso gAmANugAmaM viharamANo saMpatto uttuMga gourussehacuMbiyaMbaraM kolaMbiNayati / tarhi ca pavisa jahuttavelAe cariyANimittaM jAhe dijjamANaM aNeyappayAraM payappiyaM Na paDicchara jayagurU tA accantAulIkayamANaso ciMtiuM payatto [loo] | kahaM ? - esa apuNNo savvo vi jaNavao jeNa jayagurU peccha / NANuggahei vavaesavi[[vi]hadiSNa['SNa]-pANehiM // 238 // jassa jaiNo Na gehaMti kaha vi jaMte (jatte)Na joiyaM dANaM / so kiM gihI ?, muddA hoi tassa gharavAsavAsaMgo // 239 // ha ha ya Na geha bahuppiyAraM paNAmiyaM purao / taha taha kilammai jaNo jayaguru ciMtAlasaviolo // 240 // iyarNidiyaNiyavihavovahoyasaMpattivihalajiyaloo / akayatthaM pitra maNNai sayalaM dhaNa-pariyaNasamiddhiM // 249 // evaM ca kahaMci asaMpajjajjhA (mA)NabhoyaNavihI vi amilAyantalAyaNNadehacchavI aNNesamANo jahAsamIhiyaM piNDamuddhiM saMThio tIe ceva puravatI (rI) e kaivayavAsare / io ya teNa rAiNA sayANieNa purvi verakAraNA caMpAhivaI dahivAhaNo NAma rAyA avakkhaMda dAUNa viNivA - osi / lUDAviyA purI, bhaNiyaM ca-jo jaM aNNisaMto pAvai taM tassa cceya / tao ekkeNa kulauttaeNa dahivAhaNassa paNaiNI dhAriNI NAma vasumaINAmA ya duhiyA samaSNiyA palAyamANA uvaladdhA, gahiyA ya / payaTTo saha sAhaNaM vittaM / addhavahe caiva gacchamANassa soyAireeNa vivaNNA dhAriNI / sA ya bAliyA vasumatI kolaMbi AUNa vikIyA dhaNasedviNo hatthe / teNAvi ' maha esA dhUya ' tti bhaNiUNa samappiyA piyabhajjAe mUlAhihANAe / gacchati diyA / gacchaMtesu diNesu viyambhio vasumaIe jovvaNArambho, samummillo lAyaNNapayariso / caMdaNasAriccha - sisiracaMdasahAvattaNao ya tIe caMdaNA ceva NAmaM kayaM / aNNayA ya so dhaNaseTThI gimhAyavakilintagatto Agao NiyayamaMdiraM / AgaeNaM ca apecchamANeNa NiyaghariNI bhaNiyA caMdA jahA - putta ! maha calaNe pakkhAla ti / tIe vi saviNayaM dAUNAsaNaM calaNasoyaM kAumAdattaM / tao NIsahattaNao kumAra bhAvassa, viyalattaNao avayavANaM siDhilIhoUNa NivaDio kontalakalAvo / daraNivaDio ghario ghaNaseTThiA lIlAlaTThIe / etthAvasarammi gharaMtaraparisaMThiyAe diTTho mUlAe lIlAlaTThIe vihArijjamANo kesapAsI / taM ca paloeUNa thI sahAvattaNao sulahayAe IsAdhammassa, amuddhasahAvayAe cittassa, rUva-lAyaNNukku (ka) DayAe vasumaIe, calio hiyayabhAvo seTTiNIe / ciMtiuM payattA, kaI ? - For Private Personal Use Only Jain Education national Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 paupamamahApuritacarita aha iisaavspsrntduushaamrisgyviveyaae| mahilAsahAvo sulahavivihasaMkappamUlAe // 242 // 'esA imassa dhUyA, eso vi imIe hoi jaNau' tti| paDivaNNaM pamhusiUNa saMgama tANa takantI / / 243 // vavaharai aNNa[ha] cciya muddhasahAvo jayammi sAhujaNo / maNNai tamaNNaha ciya dudvasabhAvo khalayaNo ti / / 244 // iya NiyayaduDhimAe saralaM pi jaNaM tamaNNahA kaliuM / mUlA mUlamaNasthANa caMdaNovari tao jAyA / / 245 / / tao vigae sevimmi IsovamuppaNNamaccharAe seTibhajAe vAhariUNa pahAviyaM muMDAviyamuttimaMgaM caMdaNAe / baMdheUNa NiyalehiM pakkhittA uvarammi / bhaNio ya pariyaNo-jo sehiNo imaM sAhissai tassa vi esa ceva daNDo ti| Na ya tIe bhayAo pucchamANassa vi sedviNo ko pi kahei / aNNammi diNe NibaMdheNa pucchamANassa 'kiM maha mUlA karissai ?' ti siTamekAe vuDDhadAsIe seTiNo paramatthaM / tao samAulacitceNa ugyADiUNa NINiyA tyntiyaao| dihA ya sirovaNIyacihurapanbhArA / chuhAkilAmiyaM ca taM paloeUNa bAhollaloyaNeNa aNNesanteNa u(Tha)iyaduvArattaNao na kiMci samAsAiyaM visiTThamasaNaM, paraM kammayarabhoyaNamuttiNNA paloiyA kummAsathAlI / taoM ya thAlIo ghettUNa suppammi kummAse samoppiyA caMdaNAe / bhaNiyA ya-putti ! jAvAhaM tuha NiyalabhaMjaNaNimittaM lohAraM ghetUNa samAgacchAmi tAva bhuMjasu / ti bhaNiUNa gao seTThI / tao suppaNAmie dadruNa kummAse soiuM payattA attaNo avasthaMtaraM vasumaI / kaha ? jai deva ! sayalajiyaloyatilayabhUe kule ko jammo / tA kIsa ayaMDapayaMDamAgayaM dusahadAridaM ? // 246 // jai jAyA pii-mAINa NiyataNUo vi vallahA ahiyaM / tA tANa maraNadukkhANa bhAyaNaM kIsa NimmaviyA ? // 247 // jai NAma vioo baMdhavANa NikaruNa ! taiM kao deva ! / tA kimavarameyaM majjha pesabhAvattaNaM jAyaM? // 248 // iya NiyayAvatthaM NidiUNa sukuluggayaM ca savisesaM / puNaruttaNentabAiMbuNibbharaM ruyai sA bAlA // 249 // evaM ca NidiUNa attaNo jammaM, soiUNa NiyayAvatthaM, chuhAkilAmiyakabolamaMDalaM kyaNaM karayalammi NivesiUNa paloiyaM kummAsAhimuhaM / te ya tArise hAiguNavajie macchiyAkUDasacchahe kummAse daTTaNa ahiyayaramaNNubhararuddhakaMThavivarA ciMtiuM payattA-Na ya chuhAkilantajaMtuNo kiMci 'Na royai' ti, tA kimahaM visamAgayadasA vi adAUNa aihiNo bhuMjissaM ? / ciMtiUNa paloiyaM gharaduvArahuttaM / etthAvasarammisamaicchi[yA]e pArigaNayadiNajahuttavelAe garuyAbhiggahattaNao katthai asaMpajjantajahAsamIhiyaNNaviseso aNAurattaNavisujjhantamuhaleso jahakamaM gehaMgaNamaggeNa viharamANo tIe suhakammoyau vva saMpatto bhayavaM jayagurU taggehaMgaNaM / diTTho tIe / daTTaNaM ca jayaguruM 'eyAvatthagayAe vi saphalo maha jammo, kayatthA ahaM ti jai esa mahANubhAvo kummAsaggahaNeNa majjhANuggaraM karei' evaM ca bAhajalapavvAliyagaMDayalA vi harisavasavisaTTapulayapaDalamuvvahaMtI, dusahadukkhAyAsasosiyataNU vi asamasamAsAiyapAyamuhasaMpayA, daDhaNiyalasaMdANiyacalaNajuyalA vi NiddaliyadaDhadukkhabaMdhaNamappANayaM maNNamANI, kAUNa duvArabAhiruddesammi ekaM calaNaM karakaliyamuppekakoNeNa paNAmiyA jayaguruNo kummaasaa| bhayavayA vi muvisatthacitteNa NirUviUNa punyA-'caravimuddhiM 'saMpaNNo abhiggaho' tti kaliUNa paNAmio karayalaMjalI / pakkhiyA kummAsA imIe / etthAvasarammi ya NivaDiyA NahaMgaNAo viyasaMtakusumavuTThI, vimukaM gaMdhoyayaM mehamaMDalehi, pavAio musurahisamIraNo, vajiyA devaduMduhI NahaMgaNe, vimukkA muravarehiM rynnvutttthii| kahaM ciya? suravarasahattha............................yacA / aNNoNNavaNNasohA vihAi suracAvalahi ca / / 250 // parimalamilantabhasalaulavalayaparilentabaddhajhaMkArA / muratarupasUyavuTThI NivaDai rayamAsaladiyaMtA // 251 // ucchalai laliyakarakamalatAlaNuvvellamaMdasahAlo / duMdubhiravo sugaMbhIravanjirAujjasaMvalio / / 252 / / Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291 54 badamANasAmipariyaM / iya laliyayugvelliyakaramaulaMjalimilantasirakamalaM / surajayajayasaMrAveNa NivaDiyA rayaNabuTTi ci / / 253 // evaM ca 'aho ! dANamaho! dANaM' ti bhaNamANehiM samaMtao rayaNavariseNa pUriyaM dhaNasehiNo maMdiraM / samucchalio NayarIe halahalAravo-jayaguruNo pAraNayammi dhaNaseTiMgehe vasudhArA NivaDiya tti| evaM ca jaNaparaMparAo soUNa sayANiyaNaravaI samAgao taM ceva seTigehaM / diTuM ca disidisiNihittarayaNasaMcayaM dhaNasehisamajjhAsiyaM maMdiraM / vimhaupphullaloyaNo ya bhaNiuM payatto paravaI jahA-bho mahAseTi ! thaNNo si tumaM jarasa tujjha tihuyaNatilayabhUyA dhUyA samuppaNNA, eIe ihaloe ceva imaM erisaM bhayavao dANaphalamAsAiyaM, jeNa suvau ahamestha patthivo kira purIe, koTumbio puNa tumaM ti / iya aMtare vi guruNA taha vi tumaM ciya aNuggahio // 254 // Na ya vihavo Na ya jAI Na pahuttaM kAraNaM kusalayAe / bhavaNammi asthiNo jassa eMti so puNNaheu ti // 255 // pAvei puNNabhAI taiyA bhuvaNammi erisaM pattaM / jaiyA mahallakallANasaMbhavo jaMtuNo hoi||256|| iya eva patthivo thuisamiddhisaMbaddhavivihabhaNiehiM / ahiNaMdai jA savvAyareNa kayagoravaM seTThI // 257 // tAva ya teNa saha---------(samAgaeNa ekkeNa) mahaleNa dihA caMdaNA / puNarucaviyakAparAyaNeNa pnycbhinnnnaayaa| paJcabhiNNAyANaMtaraMca calaNesu NivaDiUNa roviuM pytto| tao taMtahAruiraMdaThThaNa rAiNA bhaNiyaM-bho kimeyaM / teNAvi dhADippabhiisaMbhUyavinbhamAvaTTiyaM [sAhiUNa bhaNiyaM-] sesaM esA ceya sAhissai ti / tao rAiNA vasumatI pucchiyaa| tIe vi jaM jahA vattaM taM tahA ceva sAhiyaM jAva dhaNaseTihatthAvagamaNaM, dhRyApaDivajjaNaM ca, dhRyAsiNehaNijbharaM ca jahA pAliyA seTiNA jAva ajja diNaM, sapayaM puNa tumae seTiNA ya aNuNNAyA icchAmi dhammAyaraNaM kAuM, jeNa suvbau saMsAre bahuvihaduhakilesasayasaMkule asArammi / ko NAma kayaviveo rameja suhasaMgavAmUDho ? // 258 // iha jamme ciya daTTaNa tArisIM mukulajammasaMpattiM / jAyA puNo vi esA parapesakilesiyA muttI // 259 / / taM tArisabahuvicchaDaviDDirilla'mha punbasaMbhUI / saMpai ko gohIma vi sAhippaMta pi sahahai ? // 260 // iya kaliuM saMsArammi kammuNo vasaviyambhiyavvAiM / ko NAma sayaNNo NimisayaM pi sajjejja saMsAre ? // 261 // eyaM ca samAyaNNiUNa rAiNA bhaNiyaM jahA-putti ! ajja vi bAlo vayaviseso, alaMgho jovvaNaviyAro, dujo mohappasaro, balio iMdiovacao, tA vilasiUNa saMsAravilasiyadhvAiM, uva jiUNa sayaliMdiyamuhAI, suravarasamAsAiyaM ca dhaNasamiddhiM uva_jiUNa, pacchA pariNayavayAe jujjai kAuM dhammujjamo, saMpayaM puNa kattha imaM tuha tellokajaMtukayavimhayaM taNusarUvaM ? / katto lAyaNNaddalaNapaJcalo tavaviseso? ti||262|| tuha laliyakaMtilAyaNNahAriNo suMdarassa rUvassa / himapavaNo kamalassa va viNAsabhUo haveja tavo // 263 // jaM jattha jayA jujjai kAuM taM taha kuNaMti buhsNghaa| kiM kuNai dArukumbhammi koi bAlo vi havyavahaM ? // 264 // iya taha tuha taNulaiyAe ruiralAyaNNakantisohAe / hoi tavo kIranto viddhaMsaNakArao pUNaM // 265 // aNNaM catAmarasasacchahaM tuha sarIrayaM kaha saheja tivvatavaM ? / tivvAyavaM dumo cceva sahai No kisalaunbheSo // 266 // tivvaM tavasaMtAvaM sahei vayapariNayA,Na bAlataNU / AyavadasaNametteNa susai govayagayaM vAri // 267 // kAuM tavo hu tIrai kakkasavayaveNa jaMtuNA zRNaM / kiM vaNDikaNo katyai jalei pauriMdhaNavihUNo ? // 268 // iya vayavuDhi ciya hoi kAraNaM iTasAhaNatyammi / ujjoyai puNNasasI Na iMdulehA jayaM sayalaM / / 269 / / Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cappalamahApurikhacariyaM / o mAyaNiNa IsiviyasAviyavayaNakamalA jaMpiuM payattA caMdaNA jahA - mahArAya ! kiM paDibuddhabuddhigo evaMvihAI jaMpati ? jeNa suvvau socci kA paMDiyA pasaMsaMti / sAmatthaM jattha samatthavIrie.. ..... / / 270 / / ..sAmatthayAjuo paDhamajovvaNe ceya / sayalANa vi karaNIyANa paccalo jAyae jaMtU // 271 // jayA puNa viyaliMdiyaveyalla viiNNaNIsahasarIro / iya udviuM pitaiyA Na tarai kiM kuNau kAyavvaM ? // 272 // vAriya.. . mettasAhaNo Neya / kulisa Niddalai girI, kayAi No mahiyApiMDo // 273 // iya rahio kaha sAmatthayAe kAuM tarejja kiM pi Naro ? / icchAmi teNa kAUNa jovvaNe ceya dhammama // 274 // 292 aNNaM ca esa ceya rayaNavuTThI - - ucchAhei maM dhammujjame, kiM stha tumhehiM Na samAyaNNiyaM viusajaMpiya? - Na dhambharahiyA savvasaMpayANaM bhAyaNaM havaMti / etthAvasarammi ya samAgaMtUNa puraMdareNa bhaNio sayANiyapatthivo jahA - bho NarAhiva ! mA e -- (vaM jaMpa )su, jeNa subbau - --- kiM Na muNiyA tumAe esA saMpaNNa sIlaguNavihavA / caMdaNataruNo sAha va caMdaNA sIlapanbhArA ? || 275 / / esA hu bhayavao vaddhamANatitthaMkarassa paDhamayarA / ajjANa saMjamujjamapavittiNI hohi aNagghA // 276 // hiyayavinayasahara(?ri) sapavvajjAkAlalAlasA esA / AhAsiuM pi jujjai Na aNNahA, kiM ttha bhaNiraNa 1 // 277 // ciu NilaNe cciya tumhaM tA jAva hoi so samao / jayaguruNo pavvajjANuggahakaraNassa jo jogo // 278 // eyaM pi imAe ciya hoi(I) surasukarayaNavuTThidhaNaM / givhau, jahicchiyaM deu jassa jaM joggamettAhe // 279 // to sAsurAviNo aNumaimetteNa gahiyaghaNasArA / NIyA sayANieNaM samaMdiraM goravaM kAuM // 280 // iya sA evaM bhAyaM NaravaiNo, seTThiNo tahA bIyaM / taiyaM tu appaNA gevhiUNa vigayA NariMdaharaM / / 281 // evaM ca dINA - SNAha (NAhANa) payacchantI jaha (hi) cchiyamatthalAhaM patthiyA sehimaMdirAo / patthiveNAvi puraMdaravayapocchAhieNa pUiUNa dhaNaseTThi tayaNumatIe NIyA samaMdiraM vasumaI vihiNA, NihittA kaNNaMteuramajjhammi / tao sA vimukkA sAlaMkArA vi sAhINasIlAlaMkAraviDUsiyAvayavA, accantamaNaharuppaNNalAyaNNajovvaNapayarisA vi pariNayavayAirittaM vavasiyA, avamaNNiyAsesavisayaiMdiyamuhA tri asamasamAsAiyasamasuhA bhayavao kevalaNANuppattisamayaM paDicchamANA sayANiyamaMdire ciTThA / vasumahasaMvihANa [11] // aNNayA ya vivihamaNikiraNavikkhiNNatimiraNiyarammi avvAyasarasakusumovayArapaurammi mahamahantakAlAyarudhUmavaDalammi samantao ANAhilAsaparisaMThiyA surabhaDasamUhammi pAyAlasuraloyammi samuppaNNeNa camarAsureNa avahiM paraMjamANeNaM paloiyaM sohammAhivaiNo sayalamurariddhisaM--- (bhArasuM) darillaM vimANamuvaribhAeNa gacchamANaM, kerisa ca ?-- lAlirahanu [-] dhuvvaMtaghayaciMdhayAlillaM / dAradviyamaMgalakalasamuhaNihippantatAmarasaM // 282 // NimmalamaNibhittitthala saMgayasasi-sUra-tArayAloyaM / ...... ...vyattiyasArahisaMtadvaraviturayaM // 283 // Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 baddhamANasAmipariyaM / AbaddhabhaDacalakaNirakiMkiNIjAlamuhaliyadiyantaM / devaMgaviyANolambarayaNa-muttAhalakalAvaM // 284 // uttuMgavivihamaNaharavisaTTamaNirayaNaveiyAvalayaM / ............ yakarayaladdhRyacamaracayaM // 285 // maNimayakhaMbhunbhaDarayaNacaMdimAlAhirAmaNijjUhaM / gharadIhiyAyaDuDDINamuhalavilasaMtahaMsaulaM // 286 // iya NijjiyamuhasohANuhAvavihavaM NahaMgaNAbhoe / hariNo vimANarayaNaM ca mA ........... // 287 // ---(evaM) ca surAhivaiNo vimANarayaNAvabhAsiNi siriM daTTaNa sevAgayapAsaparisaMThiyAsurabhaDasamUhavayaNAI paloiUNa bhaNiyaM camarAsureNa-bho bho ! ko vuNa eso maM taNaM vA'vamaNNiya uvaribhAeNa vaccai ? / tao - -(tehiM) - - -(maNiyaM)-------NasurabhaDamaNimauDamasaNiyapAyavIDho NinbharakuMbhayaDapalodRNinbharamayaMdhaerAvaNaNAho maNaharasuraloyavihUibhAyaNabhUo sohammAhivaI vajjaNAho / tao tANa vayaNANaMtaruppaNNAmarisaviyambhantamiuDibhIsaNo bhaNiuM payatto-jai NAmAhametya bahuttaNaguNagAravagyavio tA ko eso maM parihAveUNa uvaribhAeNa vaccai ?, ahavA esa ceva pahU tA kiM maha [ pahutaNeNa ? Na hu doNhi pahuttaNAhilAsiNo ciraM keNAvi paloiyA, kaha ?-- uva jantI aNNeNa pahusirI Neya tIrae sohu~ / kiM koi sahaha daauM NiyadaiyaM aNNahatthagayaM 1 // 288 // mahilANa vi hoi cciya sarasaM sohaggasuMdaraM ruvaM / taM ciya dhIrAiguNehi jAi bheyaM sudhurisANa // 289 // hiyayaM ca dhIrayAsaMjuyaM ti ko aNNauNNaI sahai ? / karakoDigoyarANaM tarUNa kiM dukkaraM kariNo ? // 290 // ahilasai jo Na vettUNa parasiriM NiyabahuttasaMtuTTo / so sasirIe vi muccai 'avvavasAi' ti kaliUNa // 291 // tassa hu jIyaM jAeja mANiNo sahalayAe saMbaddhaM / jo jiyai sanvayAlaM NiyateohUyaparatebho // 292 // amurANaM pahu sako haveja ahavA [ahaM) surANaM pi / kiM ekammi kayAi vi kose saMThAi khaggajuyaM ? // 293 // iya ekadaiyaparipAliyA suhaM vasau ajja jayalacchI / dukkhaM cittaggahaNaM kIrai ekAe dohaM pi // 294 // evaM ca camarAsurassa avihAviyaNiyabalamAhappadappajaMpiyaM soUNa payaMpiyaM ciraMtaNAsuramahallaehiM jahA-sAmi asurAhivai ! eso hu pavarasurasuMdarINAhasuraloyAhivo supariyappiyatavANuhAveNa samuppaNNo, tumaM puNa suhoyayAo ceva bhavaNavAsINamAha(hi)vaccattaNeNa saMjAo, tA uvabhujam tumaM NiyasuhakammAvajjiyamAhivacalacchi, eso vi , mahiMdapayapaDibaddhaM suraloyalacchi, ko etya tumhANaM viroho ?, eyassa puNa aNNaNikAyapaDibaddhA vi AhivaJcayA vase ceya ciTThanti ti, taha vi NAhimANo / eyaM ca tANa vayaNaM NisAmeUNa garuyAmarisabasaviyambhantabhiuDimAsuro jaMpiuM payaco jahA-"mahaparihavuppattipisuNaM jaMpamANANa tumhANa cirantaNaguNagasyayA vi palahuyA saMvuttA, jeNa guNA hu gAravamunvahanti jaMtuNo, Na kAlapariNatI, guNAiritto hu palahU vi garuo, guNavirahio uNa mahallo vi lahuo / ahavA aviNNAyamahaparakamANa ko tumhANa doso ? tA kiM karayalakaDDhiyaviyaDapaDatorusiharapanbhAraM ? / ekapadesovagayaM karemi varakulagiriNihAyaM // 295 // oma(mohabhuyAgalacchaNapalhatthiyapaurasalilapanbhAraM / vivarammuhaM palohemi sayalasalilAhivaivelaM // 296 // * ahavA suragirisiharAvayAsaparisappiraM gahagaNohaM / paDikUlaM pariyattemi visamavikkhiNNatArohaM // 297 // uyaya-'tthadharAhararavivivajjiyaM saMjaNemi ettAhe / sasi-sarANaM va karemi aNudayaM uyayamatyamaNaM // 298 // 1 dRzyatA 97 gAthApUrvavartigadyavibhAgasthitahastAMcahoparivartinI TippaNI / 2 'lavaTTiya je / 3 ujjhu(mmuha je / 4 etadastacihAdArabhya 404 gAthAnantaravartigadyavibhAgasthitahastaciha(ca)madhyagatapAThasandarbhasthAne jepustake etAvAneva pATha upalabhyate-"iccevamAdi bahuppayAraM dappudhuraM gajjiUNa NiyamahAlayANaM balAmoDiyAe niggao camarAsuro [suravaiNo'himuhaM / vaccaMteNa ya dihro bhayavaM paDimAe saMThio badamANasAmI / citiya ca geNaM-jaha kahavi puraMdarAto bhayaM bhavissai tA esa maha saraNaM / ti hiyae nivesiya ThiipakvaM pahAvibho turiyaturiyaM / to laMghiUNa sami-sUra-Nakkhatta-tArayaM NahaMgaNaM saMpato veeNa surN| Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 campAmahApurisacariya | aha a[br]NikA (yassa) bi vahuttaNaM tassa saMsamANehiM / avaNaterhi maha puNo Na yANiyaM kaha vi mahaviriyaM 1 / / 299 / / tA bho ! tumhe hiM tassa pakkhavAyaM kuNaMterhi so ceva salAhio, maha uNa avaNNA kayA / tA jo ekANuyattiparAyaNo sojAi raMjiuM, jo uNa aSNoSNacittA rAhaNaparo tassa vesAyaNassa va dukkhehiM ghettuM cittaM tIrai" / tao taM avamaNNisAmANiyagoravaM camarAsurassa jaMpiyaM soUNa bhaNiyaM sAmANiyAsuramahallaehiM jahA - mahAsurarAya ! Na. hu amhANaM pai paraloyaNimittiyA bhattI ihaloyaNimittiyA vA, Na ya tumhArheto amhANa kiM pi saMpajjai avei vA, kiMtu jahAvadviyamamhehiM bhaNiyaM, Na uNo vibheyakAri tti, Na hi sajjaNANa aNNahaTThiyaM aNNahA jaMpiuM jujjai, Na ya amhe tuha bala-parakamamayANamANA bhIsAvaNatthaM bhaNAmo, jeNa eso hu iMdassa vi pUryANijjo, jai vA jaM jahAvadviyaM Na bhaNimo taM pa amhANa dosAvaI ti, saMsieNa hiyamicchuNA jaM jahA kIramANaM hANi buDhikArayaM hoi taM taheba bhaNiyavvaM, Na ya eso diloyAhivaI tumhANamahikkhiviDaM jujjara ci / tao tamavahIriUNa tANa vayaNaM bhaNiuM payatto, kahaM ? "bhayamekarasaM bahuso payaMsamANANa NicamaccatthaM / valahuttaNaM ciya mayA kaliyaM tumhANa buddhIe // 300 // rahio bhayadarisi vva maMtisattho hu jAriso hoi / siddhI vi tArisa ciya pahuNo kajjANa saMpaDai // 302 // 'asamatabalo paDhamunbhavo' ti ahayaM muNeha mA citte / AjammAo ciya sattajutayA gheppara hariNo // 302 // jammadiNeNeya samaM mahojjiyaM hoi . yaM / uyayAhiMto NIharai teyajutto diyasaNAho // 303 // ajjhavasAyavihUNehiM apaNa zceya bahubhayaM bhaNiyaM / jo jaNai appaNo cciya bhayAI so kaha paraM jiNai 1 ||304 || tA yasa bhayaM ahameva kevalo NiyasamatthayAjutto / bhayataralapulaiyatthaM karemi devANa rAyANaM // 305 // ciTThaha suNa tumhe samayaM NiyapaNaiNIhiM pariyariyA / ....... mhANa ahava ko bhayAsaMkA 1 / / 306 / / galiyamauDA-''yavattaM avahiyasIhAsaNaM vigayabhUiM / ahamekabhuyabalo pahayabala-mayaM kuNami suraNAhaM // 307 // Naya aNNabalaM baliNo samAgayaM bhuyabalaM ca mottUNa / hariNo karikumbhaviyAraNammi kiM parabalAvekkhA ?" // 308 // iya asuraI voNa NiyayadappudhumAyamAhappo / sahasA samuTThio AsaNAu kayabhiuDibhImaccho // 309 // tao NivvarakaratalappahAradaliyara sAyalabhittitthalucchalaMtavisahararayaNappahAhoyaM daliUNa pAyAlamUlaM guruyaraparihAparikkhevavinbhamaM bhruyajuyaladappuvvahamANo viNiggao uyarAo vva pAyAlamUlAo camarAsuro / guruveyANilavisamavikviNNajoisagaNe samuppaio NahaMgaNe / kaha ? - uppaio veuppaiyavAyacakkullasantacalacUlo / visamaMdoliyahArolivala yaparihaTTiyAvayavo // 310 // viSphuriyataraNikaramiliyamauDamaNikiraNamAsalacchAo / lIlaMdoliyakuMDalaparihaTTiyavimalagaMDayalo // 311 // veyavasA hitthuttasthatiyasasuMdarividiNNaNahamaggo / saMbheDaphuDaNabhayaosaranta vivalANasiddhagaNo // 312 // iya ghaDiyabhiuDibhaMgura muhamaMDalajaNiyajIvaloyabhao / veSaNa samuppaio camaro NahamaMDalAbhoyaM // 313 // gacchaMteNaM ca teNa 'surAhivaI eso ' tti NAsaMsiyaM maNayaM pi tassa samIvAo bhayaM / samaibalAvalevummattamANaso gaMM. pytto| yacchamANeNaM ca teNa saccavio ekammi parase samo vva muttimaMto paDimAsaMThio bhayavaM vaddhamANasAmI / darisaNANantaraM ca karakamalaMjalimilaMtuttimaMgo paNamiUNa bhaNiuM payatto, kaha ? - tuha jayaguru ! bhatisaMgao, ahamamarAhivaI jigIsayA / saraNamihamimaM tu bhAviDaM, payajuyalaM AvaisaMgayassa // 314 // moiyamuNiyabhavaM bhavaMtayaM, bhavaNavaI bhavaNAsayaM guruM / saraNammi paro bahuo, viNivayaNappaDiyAra saMgao / / 315 // hiyabhaNiyakayAvahIraNo, saraNamavalaMbai gAumaM jahA / ciramavi hu asappadaM gao, avayarae sayameva paMtha // 316 // For Private Personal Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 badampaNakhAmicariyaM / paricaliyakirIDa-koMDalo, phuriyauratthalahAramaMDalo / pavaNajavavasopahUNaNA, paDivahahuttaM vilaM paraMparo // 317 // . javavihaDiyamehaDaMbaro, samuhaviyAsavisAlaujjalo / ahimuhamahidaMsaNubbhaDo, bhyvivlaaiysiddh-caarnno||318|| tti / evaM ca samuppajjamANajaveNANilamaho va pakkhivanto ahilaMghiUNa sasi-pUra-Nakhatta-tArayaM NahaMgaNaM saMpatto veeNa suraloyaM / avihAviyabhaya-saMbhamehiM ca paloijjamANo suraccharagaNehiM saMgao mahiMdatthANiyAsaNNabhUmi camarA suro| daTTaNaM ca taM vAsaveNa(vAsavo) aNuiyapaesAgamaNattaNao camarAsurassa parihavaM vva(va) ya(ba)caNo viyarkato ciMtiuM payatto-kimesa etthAgao ? ti / etyAvasarammi ya cavalattaNao avihAviyavayaNakamo camarAsuro jaMpiuM payatto, kaha ? "Na surAhivattaNe bhAyaNaM si taM, bhUmi saMpai mhesaa| parasaMsiyA cirAo vi NiyapaI jAi paibhattA // 319 // jamasAhINammi mae jAo si tuma bahu tti taM bahavaM / [...] vi raviNo gayaNaMgaNammi sohaM lahei ssii||320|| so haM samAgao vakkamAhi suraNAha ! bhAviuM citte / ahiramau saggalacchI cirAu samayaM mae bahuso // 321 // iya bhAviUNa Niyae maNammi uppesi(su) surasiriM majjha / theveNaM ciya kIrau parioso kiM ca bahaveNaM?" // 322 // evaM cAsamaMjasapalAviNaM soUNa helAe bhaNiyaM surabhaDehiM jahA-"bho camarAsura ! Na sumaresi appayaM ?, kimiyamaibhUmimAgao si ?, jeNa NivAyakAmo viva duNNayapahammi appaNo payaM pakkha( kkhi )vasi ?, NayabhAiNo hu purisA sajjaNasalAhaNijjANaM sirINaM bhAyaNaM jAyanti, kahaM ? NayabhAyaNammi saMpaDai sayalaguNariddhisaMbhavo guNaM / NayarahiyANaM puNa saMgao vi Na thirattaNaM mahai" // 323 // aha tehiM imaM bhaNie puNo vi cAvalladosavAmUDho / camaro [?te] NillajjujjayAsayaM bhnniumaaddhtto||324|| "Na hu majjhaM Naya-viNaovaesasaMsUiNo tume ThaviyA / evaMvihammi bhaNiyanvayammi ko tumha ahiyAro? // 325 // jaM muyabalasAmatyaM jassa jahA ghaDai taM payaMseha / mai jujjhalAlase erisehiM ki jaMpiyavvehiM ?" // 326 // iya avahatthiyaNayamaggajaMpiyavammi daNuaNAhammi / khuhiyA surAhivaiNo sahA visaMbhaMtahalabolA // 327 // khuhiyA ya dehasammaddadaliyakeUrakoDituTuMtahAraviyalaMtamottiyappayarabhariyabhavaNaMgaNA, saMcalaNacaliyamaNimauDaNiviDasaMghaTTaphaTTapaDibaMdhabaddhamiNidaNIlasAmaliyadisivahA / pasarantaNinbharAmarisavasavisadRntapulayapaDalUsasaMtakayagADhakaDayakeyUrasuMdarA, haNa haNa haNa tti gaddabbhavayaNaDakoTTabhiuDibhaMguriyabhumayabhIsaNapaloyaNa // 328 // ti| evaM ca te surabhaDA surAhivANattiM viNA vi samujjayA camarAsuraM hetuM / so vi saMkiNNAmarabhUmi tti kaliUNa amarANamahimuho cveya samosario payakkhevehi, Na uNa citteNa / tehiM pi bahupaharaNoharaNasaMbheDasaMjaNiyakhaNakhaNAsahapUriyadiyaMtarAlehiM samaMtao pariyAli . . . . . - ro vi raNarahamuddhAie NiyacchiUNa surabhaDe parihacchakhaggaggadhArANivAyapasarapaDibhaggaphsare samantao kAUNa NikkhaMto tANa mjjhaao| tao camarAsureNa hariNAhiveNaM va kuraMgasaMdoho, jalaNihivelAsamUheNaM va mahANadIsoto vikkhitto surabhaDasamUho / puNo vi ghaNasaMtatighaDaNasaMghaTTakayaghaNaravA raNapariyarAbaddhametapaDiyArakAriNI saMThiyA ahimuhaM suravAhiNI, kaha ? AyaNNAyaDDhyijaJcakaMcaNAbaddhapuMkhabhAehiM / utthariyamaMvarayalaM ghaNavaDalehiM va bANehiM // 329 // karapakkhittA NivaDanti tikkhakontaggasellasaMdohA / paramammabheiNo khalayaNa vva savvattao dusahA / / 330 // aiNisiyacaka-moggara-musuMDhi-karavAlaNiyaraduppeccho / paharaNagaNo samantA asurovari paDai bhyjnnnno||331|| viSamAkSara-mAtro galitapATho vA'yaM chandovizeSaH / Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 caumpannamahApurisavariyaM / to so vi asaMbhaMto parihatthukkhittapAyavakkhevo / uddhAi mahimuhaM surabhaDANa annivaariyppsro||332|| to so parihApariSmamabhAmiyAmaragaNo ghaDantabhiuDibhAsuro samAgayaM surohayaM, kuNei sattaohayaM / vimukkadhIrimAyarA, paDanti tattha kAyarA // 333 // vimukkalajja-mANayA, raNaM annicchmaannyaa| murA raNAhisaMgayA, mahA'sureNa bhaggaya // 334 // ci| to te surabhaDA tassa pahAvamasahamANA pamukkalajja-majjAyA bhaggA samANA samAgaMtUNa saMThiyA mahiMdapuTThibhAyammi / te ya tArise subhaDe vimukkasamaramaccharucchAhe pecchiUNa kuvio surAhiyo, kaha? jAyaM ca garuyamaccharavasapariyaTTiyaghaDantarAillaM / uppA''yaTTiyaravimaMDalaM va vayaNaM durAloyaM // 335 // vaha kuvieNaM hasiyaM visttttpddirvghddntsvvdisN| jaha se bhaeNa hittho gaTTho pAsAu privaaro||336|| taha sA diTThI amarisaviyambhiuvvattabhiuDibhaMguriyA / aNNa vva saMThiyA jaha payaipasaNNA vi dullakkhA / / 337 / / iya vaDhiyagurumaccharapayAvapasaro sushaaloo| jAo surAhivo kuviykaalkyruuvsaariccho||338|| Navari ya kovullasaMtavellapariyayaM surAhivaM muNeUNa samAgao pajjaliyajalaNajAlAkalAvakaliyadisAmaMDalo aviralaviNIharantaphuliMgakaNasaMvaliyaNahaMgaNAhoo NiyasAmatthayAsamatthiyasamatyatellokavIrio kavalayaMto va samatyaM mahiMdapaDivakkhaM vajadevo / bhaNiya ca teNa]-sAmi ! suraNAha ! kIsa uNa hiyayaciMtiyamettamajhammi vi mae evamappA AyAsijjai ?, tA dijau me smaaeso| tao tamAgayaM drUNa pesio surAhiveNa camarAsurasammuhaM / ladAeso ya pahAviuM payatto vajjadevo, kaha ?___Navari ya khayakAlasAricchavicchaDDajAlAkalAvujjala [-------] tibbapa(ppa)hohUyagimhumbhaDanbhUyadippantasUrAyavo, pasariyaguruteyasAmasthasatyA tya]vittatyadevaMgaNAhiM samosakaNuvvellalolaMmuyantaghuppantakaMcIkalAvujjalaM joio| bhayabharavihalAuluttatthapalhattha -------sadRtuMgatthalIgaMDavAhANa saMghehiM bhIehi NIsesaselehi diho, ahimuhaparisaMThiyAmuktapaMthehiM NIsesadevehi NijjhAio veyavi(ve)yala(llAdUrullasaMtoruhArAlimuttAhiM sattArayAsaMkamAmAsamANo Naha(ho)maMDale' // 339 // tti| diTTho ya samuhamAgacchamANo camarAsureNa / dUrao ceya tappahAvapaNavIrio acchau tA jujjhiyavvaM,----- (kiMtu taM ava)loiuM pi apArayaMto aviyANiyarkikaraNIo 'Na aNNo uvAo tti jayaguruNo calaNakamalaM saraNaM ti sumariUNa palAiuM payatto, kaha ? vaDDhiyabhImabhayAuladeho, dehapaNAsiyadhIrasamUho / muhasaMtAsasamuggayasAmo, sAmapayammi ya diNNavirAmo // 34 // rAmasaricchaviyambhiyabhAvo, bhAviyaloyaguruttamaNAmo / NAmiyaporusadappaviseso, sesovttttiyphpriveso||341|| ti| saMpatto ya ciMtAmaNi piva samattajaMtuciMtiyamettasaMbhAviyatthaM, kappataruM piva pariyappaNANaMta ruppAiya samIhiyaM jayaguruNo calaNakamalaMtiyaM / jaM ca kerisaM? viSphuriyavimalaNahamaNimayUhasaMjaNiyakesarAyAraM / uvvellakomalaMgulidalohaparivesarAhillaM // 342 // vitthiNNalaliyalAyaNNasalilamajjhaTThiyAmalacchAyaM / saMpattapattasaMkaMtakaMtikayakomalacchAyaM // 343 // tavarUvalacchiramiyavvajoggasusiliTThasaMgayarahaMgaM / paNhiyalakaNNiyAvalayakayasisa)NAhoruparivesaM // 344 // iya calaNapaMkayaM tivvatavavisappaMtagaMdharidillaM / tihuyaNaguruNo saraNaM patto bhasalo bva daNurAyA // 345 // allINo jayaguruNo sayalatellokaAsasaNaM payapAyavacchAyaM / etyaMtarammi daNaM jayaguruNo pAyapaMkayacchAovagayaM camarAsuraM bhaNiuM payatto vajjadevo jahA bho bho camarAsura! sAhu tai kayaM erisaM kuNaMteNa / AjIyAo AvajjiyAI tumae'mha cittAI // 346 // 1 viSamAkSarajAtivizeSarUpo'yaM daNDakacchandovizeSo seyaH / Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmipariyaM / Na hu esa paraM tuha camara ! jayagurU sayalatihuyaNANaM pi / saraNaM amhANa vi asaraNANa samurAhivANaM pi||347|| taM(ja) ca tumae surAhivaparakama esthamuvahasaMteNa / saMlattaM taM imiNA kaeNa dUraM samuppusiyaM" // 348 // iya bhaNiUNa viyambhantabhAvabharamaMtharAe diTThIe / jayaguruNo payapAyavachAyAsu pariTThiyaM camaraM // 349 // antopasarantasamuppaNNasomayAsaMjuo tipayAhiNIkAumADhatto / keriso dIsio ?, avi ya-- viSphuriyateyamaMDalapasaMDisaMpiDiyAmalacchAe / suragirikaDae taraNi vva vimlkrkntipejjaalo||350 // pajjaliyajalaNajAlAviyAsapasaro NihittatamaNivaho / ArattiyApadIyo bba dIsio rAmakayakhevo // 351 // dUraviNiggayabhAmaMDalappahaM bhAviUNa attANaM / jalaNo jayagurudehappahAe pAemu paDai ca // 352 // iya tipayAhiNapuvvaM gamiuM vajjAmaro tiloyaguruM / veeNa puNo vi gao samayaM samaicchiyaM ThANaM // 353 // gae ya tammi camarAsuro mahiyalapariluliyataralahAro paNamiUNa thouM payatto jayaNAI, kaha ?jaya Nijjiyamura[Nara]-tiriyajaNiyagaruovasaggabhaya! viir!| aMtopasariyazANaggidaDDhakammidhaNasamUha ! // 354 // giddhoyajaccakaMcaNasamujjalallasiyataNupahappasara ! / asarisaguNasaMbhAvaNaviyaMbhiyAisayasaMdoha ! // 355 // Na hu Navara ahaM ekko tuha calaNapahAvavajjiyAvajjo / sayalaM pi tihuyaNaM bhavabhayAhi NityAriyaM tumae / / 356 // iya vihiNA tiuNapayAhiNakkama paNamiUNa jayaNAhaM / NiyabhavaNavasahihuttaM calio calakuMDalujjoo // 357 // saMpatto NiyayANuhAvapariyaDDhamANagaiviseso sabhavaNAlayaM camarAsuroM tti| iti mahApuruSa(risa)carie camaruppAyasaMvihANayaM [12] // tao tihuyaNaguruNo pavarapayapaMkayabhasalAiyaM kAUNa gammi [a]surAhive camarAsure jayagurucalaNANuhAvarakkhaNAparituDhe saMpatte NiyayapAyAlabhavaNaM bhayavaM vaddhamANasAmI aNeyatavavisesAvasosijaMtakammasamuyao visahanto sura-maNuyatiriyajaNie NANAvihovasagge kameNa viharamANo saMpatto maMdANilasamuvvellakallolamAlAsamummillataralataraMgajAlaMtarucchalantamacchapuMchacchaDAghAyabhijjantasippisaMpuDaM sippisaMpuDatoviNetamuttAhaladhavalappahAparikkhevadiTThavivihajalayaraM jalayaraparopparAvaDaNunbhaDavisaTTaDiMDIrapiMDapaMDuriyaperaMtaM maMdAiNIkacchaM ti / tahi ca samattajaMtusaMtANovaddavavirahie Thio ekapAsammi muNivaI pddimaae| etyAvasarammi ya antoviyaMbhiuddAmavisAyavasakasaNIkayavayaNamaMDalo samubbhaDayarabhiuDibhaMgabhaMguriyabhAlamaggo dadAyara(ya)thirathorakuTThadIDadaMDacaMDIkayabhuyAdaMDo io tao sasaMbhamapaloyaNavasA visappaMtadidvivicchoho patto taM paesa eko paNaTTagomaMDalo taruNagovo / avi ya-- kddhinnyrpaannipddibddhmuhinnitturkuddddhdddhdNddo| thirathoramaDahapayaDovalakkhiuvvellabhuyajuyalo // 358 // accunbhddsirpddibddhjuudduviddimkuddiykyddmro| kharapharusaphuDaNaphArullasantapihudIhapayajuyalo // 359 // paricivuyaNAsiyAtuMgagahirapulaijjamANaguruvivaro / thorohaphu(pu)DantaradhavaladIhadIsantadasaNaggo // 360 // . iya kayapayaMDarUvo nnivvrvynnovsittttcNddijjo| allINo sahasA govadArao kAlapaDirUvo // 361 // AgaMtUNa ya bhaNiuM payatto-haMho ! Nai --------- rUbovalakkhie goruve puloiyapuvve tumae ? tti / puNo puNo bhaNijjamANeNAvi jAhe Na kiMci jaMpiyaM bhayavayA tAhe rosavasaphuruphurAyamANoThThauDeNa bhaNiyaM-maha sabvAyAseNa bhaNamANassa -------- guroho Na samuppaNNo tA tahA karissaM jahA puNo vi eyArisamava Jain Education national Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 cupplmhaapuriscriy| jamaNNassa viNa kuNasi / ti maNiUNa samAhayAo bhayavao kaNNavivaresu NikaruNeNa kAsakIliyAo, kayAo bhaggaperantAo / bhaya pi avamaNiyativvayaraveyaNANuhAvo samanbhahiyaviyambhiyamuhajjhANapasaro suragiri vya NippayaMpaparisaMThiyasayalaMgavihAo paDimAsaMThio taheva cihai tti / iyaro uNa ciMtiuM payatto 'NiyacariyaduTTayA'suddhacittauppAiya'NNahAbhAvo / iya saMThie vi ajja vi peccha avaNNA kahaM kuNai ? // 362 // aviyArilaM sarUvaM muNivaiNo teNa paharamANeNa / goveNa gokyA NikiveNa kaha peccha pAyaDiyA? // 363 // NAvekkhiyaM sarUvaM, Na saMtayA, Na ya viyArio veso / NiyayaM suddhasarUbANa uvaha honti ciya imaaiN|| 364 // mAyA-NiyANa-micchattasallarahio vi jayagurU jaao| ko(kA)sasalAyAsalleNa savaNavivarantarasasallo // 365 // sAhINabhoyacAo asaMgayA tavakisaMgayA ceva / avayAramavayaranteNa NiyasarUvaM jae sittuN|| 366 // iya sura-Nara-tiriyagaNANa jaNiyaguruhiyayaghaNacamakAraM / uvasaggaM kAuM paDigayammi govAlayaNarammi // 367 // bhayavaM pi savaNavivarantaraNihittakAsasalAyApaDibhaggaperanto dUsahaviyaNAvasovalakkhijjamANapanyAyavayaNalAyaNA savisesatavavisesasaMpajantakusalakammAisao eka saMpatto majjhadesAhidviyaM majjhimAhihANaM sammivesaM / tattha pAraNayadiyahammi paviTTho siddhayattavaNiyagehaM / teNAvi jahAsamIhiyasaMpAiyaM bhoyaNamuva jiuM pytto| etthAvasarammi ya puvvAgayavejasueNa daTThaNa bhayavao sarUvaM bhaNio ya siddhayatto jahA-sasallo vi[va] bhayavao taNU samuvalakkhijjai, jeNa pecchamu raviyarapaDibohiyakaNayakamalasappahaM pi milANalAyaNNAnubalakkhijjai vayaNakamalaM, jaccatavaNijapuMjujjalA vi viyaNAvaseNa maMdappahA dehacchavI, raviyaradaradaliyakuvalayadalovaladdhasohaM pi maulAi loyaNajuyaM, puragouraparihaparikkhevadaDhadIhattaNasuMdaraM pi kisattaNamuvagayaM bAhujuvalayaM, tA 'kahiM puNa sallaM?' ti puloiyA samantao bhayavao taNU / didvaM ca savaNavivarantaranihittaM kAsakIliyAjuyaM / daMsiyaM siddhayattavaNiNo / taM ca tArisaM daTTaNa kAruNNayApavaNNamANaseNa bhattibharAisayattaNao ya bhaNio NeNa vejamumo-aha evaM Thie ko uNa ettha uvAo? / iyareNa bhaNiyaM-asthi ettha uvAo, kiMtu esa bhayavaM Na patthae cikicchiyantra, ga bahumaNNae sarIraTiiM, Na gaNei payaTTiyaM -------,--(Na icchai jIviyabvAhilAsaM ti, jeNa peccha parituliyAsesasura-garaparakamo vi abalaM va attANayaM samubahai, aNNahA kahaM pAyayapuriseNa keNAvi evamavayarijjai / evaM ca tANa paropparAlAvaM uvekkhiUNa Niggao bhayavaM bhoyaNAvasANe vaNiyabhavaNAo / viNiggae tammi bhaNio siddhayatteNa vejataNao jahA sayalA vi guNA sahalA jayammi jAyanti pattasaMpattA / vaNNakama dha suvihattamittisaMpattaparabhAyA / / 368 // taM viSNANaM, so buddhipayariso, balasamatthayA sA vi / jA uvaoyaM vaccai sayalaguNAhANamaNuyammi // 369 // savvo kuNei kajjaM diNekakajovayArakajammi / iha uNa jAyanti duve vi tujjha loyAhiuttassa / / 370 // maha attho asthi samatthakajjakaraNovaoyapajjatto / jaM uvaoyaM vaccai, kIrau, Na viyAraNAkAlo // 371 // iya bhaNie vaNiyamueNa bahalaromaMcapulayapaDalillo / vejjasuo vayaNaviyambhamANapariosapaDahaccho // 372 // bhaNiuM ca payatto-"jaM tumhehi saMlattaM taM] parisaMThiyaM majjha hiyae, kintu cattAri kiriyAe aMgANi bhavanti, taM jahA-royAuro aitiga(gi)cchaNIo, sAhINamosahaM, saNNihio parivArao aNukUlo, sarUvovalakkhao vejjo tti / iya saMpattijuttA tigicchA sahalA saMpajjai ti / etthaM puNa jo ceya tigicchaNIo so agAuro aNatthI ya / tatthevaM vavatthie kimahaM karemi?" ti / siddhayatteNa bhaNiyaM"hiyae aNicchamANo(Ne) vi guruyaNe jastha hoi Na viroho / hoi sayatyo kusalassa Ayaro tammi kAyave // 373 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmipariyaM / - saMjujjai hiravAeNa bhattijutto guNeNa jo jeNa / aNalakkhio vi guruNA taM ceya guNaM pauMjejja // 374 // dosA Na jatya jAyaMti hoti hiyaicchiyA guNA jattha / aNaNuNNAeNa vi taM gurummi muvi(yi) hoi karaNIya" // 375 // iya bhaNie vaNiyamueNa vejjataNao payaDDhiucchAho / allINo paDimAsaMThiyammi guruNo tarutalammi // 376 // tao oNAmeUNa ubhayapAsesu taruNo sAhAo, saMdAmiUNa rajjUe kIliyAo paraMtesu, NibaddhAo sAhAsu / vimukkAo jahAvaTTiyaM saahaao| tAhiM ca gacchamANAhiM samukkhayAo kIliyAo / NIsallIkao jyguruu| Niga(gga)cchante ya salle jamaNNabhavantarAvajjiyaM veyaNIyaM tassesa vimukko bhayavayA gaMbhIratAramahuro diihhuNkaaro| Na tahA NikkhamaMte hi muNivaiNo tivvaveyaNA jaayaa| jaha kaDDhiyammi salle--(paya)TTiyA garu[ya]yA viyaNA // 377 // pIDha(Da) pavaDaDhamANeNa teNa cirasaMThiI Na prignniyaa| Nihase vi khalayako NiyayamAsayaM dukaraM kuNai // 378 // evaM ca NikaDiDhae savaNaMtarAo sallammi teNa vaNi---- ----Na abbhaMgaNApuvvayaM paDiyaraMteNa pauNIkayA pahArA, jAyamaNahaM vigayaveyaNAveyaM savaNajuvalayaM ti / tao gayA do vi vaNiya-vejA NamiUNa jayaguruM jhtttthaannenu| teNAvi gove -------(Na taiyA samuppA )iyativvaviyaNovasaggeNa NibaddhaM mahAtamApuDhavIe AuyaM ti| iya kayavayakappuppAiyAvaggamaggo, shiynnr-tirikkhaanney-divyovsggo| gahiyagaruya'bhaggAbhiggahe saMgayappA, viharai mahiveDhaM tivvasatto mahappA // 379 // iya vaddhamANasAmicarie govAlAiyaM govAlapajjavasANamuvasaggavihANaM samattaM [13] // evaM ca vihuyaguruyovasaggovalevo kaNayapiMDo vva NiyayapahAparikkhevakhaiyadisAmaMDalo aNNayA ya saMpatto jaMbhiyAhihANaM gAma / tattha pariNibiDaviDavubbhijjantapallavaM pallavaMtaruvvellamANullasiyakumumaNiyaraM kusumaNiyarucchalantasurahiparimalAmoyaM AmoyamattAlimilantakayakalaravaM suhama vAliyANadItIraM ti / tahiM ca daDhaviyaDathirayorudhuMdhaNibaddhasAhammi sAhAsamAliddhakisalayadalantaruttarantapasyapayarammi pazyapayarAruNavisaTTasarasamayaraMdammi mayaraMdaNiyarovaraMjiyadharAmaDalammi mahAsAlatarutalammi saMThio pddimaae| Navari ya NiruddhasayaliMdiyatthapasarassa NippayaMpassa / dujayakammamahAmohavUhaNinbheyaNasahassa // 380 / / hiyayaMtadurajjhavasullasaMtagurumukkajhANapasarassa / chaumatthavIyarAyaM saMpattomuhuttassa // 381 // ghaNaghAikammavihaDaNasaMpADiyaNiyajahicchasiddhassa / loyA-'lounbhAsaNapadIvamasamappahAvassa // 382 // uppaNNaM sayalatiloyasihabhAvANubhAvasanbhAvaM / saMsAruccheyakarassa kevalaM kevalappANo // 383 // iya jaM guruyaradukkaratavovihANassa jAyai jayammi / phalamasamaM saMpattaM jayaguruNo guruguNagyaviyaM // 384 // etyAvasarammi ya caliyAsaNappaoeNa viyANiyajiNaNA[ga]laMbho mottUNa NiyayamAsaNaM gaMtUNa jiNAbhimuhaM sattapayAI dharAyalamilaMtajANumaMDalo kAUNa paNAmaM kiM kAuM payatto puraMdaro? pakkhippaDa karakamalullasantaNahakiraNakesarakarAlA / takkhaNamullUriyasuradumutthakusumaMjalI sahasA // 385 // kAUNa kaNirakaMkaNamuhalabhuyAmaMDalaM NiDAlammi / karakamalaM laliuvvelliraMgulIdalasaNAhillaM // 386 // kIrai NivvaDiubbhaDaghaDantasaMkiNNavaNNasaMpaNNo / vajjariyabhitarabhattiNibharo jayajayakAro // 387 // iya jANiUNa guruNo NANuppatti pyddddhiyaamoo| jAo tayaNu viyambhantapulayapaDalo tiyasaNAho // 388 // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurikhacariyaM / to samAsINo maNimayAsaNammi / bhaNio paDihAro jahA-melavemu ghaMTAravappaoeNa sayalaM pi surA-muragaNaM / tabbayaNANaMtaraM ca samAiyA NeNa ghNttaa| Navari ya murakaratAlaNaNibharapasarantabhariyadisivivaro / harimaMda(di )rammi pasarai raNaMtaghaMTATaNakAro // 389 // aha tassa rvaaynnnnnnpyttpriospsriucchaaho| saMgalai jANa-pariyaNasamaNNio sayalasurasattho // 390 // saMgalai nniyNbtthlmilntmnnimehlaaklaavillo| gaiveutthalliyahAramaMDalo tiystrunniynno||391|| iya svvaayrviriynniyvihvsricchvivihnnevccho| surasattho sahasaJciya paco surapasthivatthANaM // 392 // Agayammi surasamUhe takkhaNaviNimmiyakalahoyaselappamANataNuvihAyammi paDi(ri)viyaDakuMbhasthalAlINabahalasiMdUrarAyammi aNavarayapayalaMtadANasalilapavvAliyakavolamUlammi kaNNamUlAvalaggaallantacArucamaracUlammi thira-thora-dIharavva(da)ntakoDaliyasoDadaMDammi samArUDho surakarimmi surAhiyo / surakiMkarakarapphAliyavivihAujjavajjirucchalantapaDiravo ya gaMtuM payaTTo / payarTa ca sayalaM suravalaM, kaha ? murakarapaharAhaNa - tavajjantavajjAulaM, vayaNapavaNapUriyA'saMkhasaMkhorukolAhalaM / gayaNagamaNadacchavijjAharuggIyasohAyaraM, pasariyaparidacchagaMdhava-siddhaMgaNAsAyaraM / / 393 // pavaNapasarapellaNuvvellaciMdhAvalIsohayaM, surakarikayakaMThagajjArakhuttAsiyA''sohayaM / taralaturayaveyapammukkavitthAriyAvAhaNaM, pasariyagurusIhaNAyaM payarTa murANa(NaM) balaM / / 394 // ti / evaM cajahAvihavavittharuppAiyANeyaNevacchavesasuragaNasamaNNio surAhivo samAgaMtUNa jahakkama bhayavao Nivatte(nne)UNa gANamahimaM suragaNe bhaNiuM payatto jahA-bho ! sajjIkareha samosaraNabhUmi / tao murAhivANattisamaNaMtarameva viraiuM payattA surA, kahaM ? Navari ya savvatto ciya joyaNaparimaMDalaM dharAvIDhaM / saMThAi samattaNavimalasuMdaradAyasAricchaM / / 395 // vittharai surhiprimlmaaslmiliyaalimuhliydiyNto| parimaMdaM dUrohayasurataruguNagAravo pavaNo // 396 // ovaDai dalauDaMtaraviNentamayaraMda[2]jiyadiyaMto / paMcappayArasuratarupasyapayaro NahAhinto / / 397 / / NimmalayaradahabhittitthalucchalaMtuddhakaMtivitthAro / ahiharai pararavI(khI)royahi vca kalahoyapAyAro // 398 // accaMtapiMjarujjalapajjuttAmalapahAparikkhevo / NivvaDai vijjupuMjo vva kaNayapAyArapariveDho // 399 // aNNaNNavaNNamaNaharamayUhamAsalamilaMtakaMtillo / maNipAyAro saMThAi ruirasuracAvasAriccho // 400 // ummillai sarasummillapallavuvvellamANarAhillo / kaMkellipAyavo suhapasyagotthucchalantasiho / / 401 // ThaMti NahaMgaNamaggammi vimlssidppnnaavhaasaaiN| chattatiyAI saMchaNNataraNikaraNiyarapasarAiM // 402 // cAuddisi viyaMbhaMtasIhamuhakaMdarAhirAmAI / sIhAsaNAI saMThaMti vivihamaNibaddhapeDhAI // 403 // iya caugouradArovalakkhiyaM takkhaNaM samosaraNaM / viraijjai surasatyehiM harimuhANattituTehiM // 404 // evaM ca sayalAisayasaNNihANajaNiyajaNamaNAisao pavarapaMkayaparivADiNihippantapayaNikkhevo surapatthivasasaMbhamaNivArijjamANasurasammado kiNNaragaNasamuggIyathuimaMgalahalahalArAvo sura-NarajaNabhattiNibharakaucchalantajayajayAsamuhalo samallINo jayagurU punbaduvAradeseNa samosaraNabhUmi go| siddhibahUvivAhaveiyAbhavaNassa va kayattho vi kAUNa payAhiNaM sabassa vi samuhattaNovalakkhio cha NisaNNo causu vi sIhAsaNesu / NisaNNassa ya samuggayaM NiyayadehappahAparikkhevasuMdaraM bhAmaMDalaviyANaM / samuTThio sadakkhajakkhapANipakkhitto caTulacAmarasamIro / etthAvasarammi ya Namo titthassa' ti bhaNiUNa sayalajaMtusaMtANasAhAraNAe vANIe patthuyA dhammadesaNa ti| dRzyatA 297 gAthAdisthitahastacihoparivartinI ttippnnii| Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / Navari ya ekA vi anneyjNtujnniyaavvohnnsmtyaa| vittharai bhAraI bhariyajalaharoralligaMbhIrA // 405 // tIe samAyaNNaNajaNiyagaruyapariosiyAI viyasati / taraNikiraNappahAe bva vayaNakamalAI parisAe // 405 // aNNaNNavaNNamaNaharaNibANaviNicaliMdiyappasarA / parisA vihAi takkhaNaviNiccalAlekkhabhitti vva // 407 // evaMvihAe tihuyaNamaNaharajaNajaNiyahiyayasohAe / dhamma sAhai vANIe jayagurU suhasarUvAe // 408 // avi yajIvA-'jIvAipayatthapaTThiyaM ThAi sattahA tattaM / jaha paMcaNANa cArittapaMceyA saM(?da)saNamaNaMtaM // 409 paMcamahavyaya-samitIvisesasAhippamANaparamatthaM / taha bajjha-'bbhaMtaraisiTabArasaM tattativvatavaM // 410 // sattarasA''savadArovalakkhiyaM vivihabhAvaNAkaliyaM / dasalakkhaNovaveyaM tiguttiguttAhihANajuyaM // 411 // dUsahaparIsahuggAvihANaparisiTThajaijaNAyAraM / Ayariya-gilANAisu kayaveyAvaJcapatthANaM // 412 // parivajjiyavyativva'Ta-roddakayadhamma-mukkajhANabharaM / mettI-pamoya-kAruNNavihiyamajjhatyabhAvagaM // 413 // jaha Naraya-tiriya-gara-devasaMThiI saMThiyA jayammi bhave / jaha muha-duhAI jAyaMti majjhimuttima-jahaNNAI // 414 // dhammakahAtaggayamANamummuhI NipphuraThiyAvayavA / leppamaiya va TaMkukkhaya va parisA vihAi daDhaM // 415 // iya sura-gara-tiriyagaNANa jaNiyaNiyayANuhAvasuisokkhaM / dhammaM jahaTTiyaM jaNiyaguruyasaggA-'pavaggaphalaM // 416 // etyaMtare bahuppayAraM dhamma sAhamANassa bhayavao surA-surasaMpAijjamANapUyAisayaM jaNaravAo samAyaNNiUNa goyamagottasaMbhavo iMdabhUI NAma diyavaro bahudiyavarajjhAvaopaMcasayasissagaNAhiDio iMdAiparisAmajjhaparisaMThiyaM bhayavaMtaM dhammamAikkhamANaM pecchiUNa 'esa mAiMdajAlio' ti kaliUNa samuppaNNativvAhiNiveso 'avaNemi se viusavAya' ti bhaNamANo samAgao samosaraNabhUmiM / bhayavayA vi daNa dUrAo ceva tamAgacchamANaM muNiUNa tassa hiyayAbhippAyaM AhAsio gottakittaNA-hihANehiM jahA-"bho iMdabhUi ! sunvau, NAhamihamiMdajAlovalakkhio koI taM kalejjAsu / iMdeNa bhUtijAlaM ahava kayaM kiM Na lakkhesi ? // 417 // to iMdabhUi souM NiyagocAhAsaNaM jaNasamakkhaM / muNiyamaNacitiyatyo vimhayamasamaM samAvaNNo // 418 // jaMpai puNo vibhayavaM tuha hiyae saMsao smuppnno| 'jIvo kiM atthi ? Na va'sthi ?'ettha taM suNasu paramatyaM // 419 // . atyi NiruttaM jIvo, imehiM so lakkhaNehiM munniyvyo| cittaM-ceyaNa-saNNA-viNNANAdIhiM ciNdhehiN"|| 420 // taM souM jayaguruNo vayaNaM paribhAviUNa matipuvvaM / vocchiNNasaMsao jnniyhiyypriospddhtyo|| 421 // iya vicchaDDiyaNiyajAigaruyasaMjAyadappamAhappo / jayaguruNo calaNabbhAsadesamuvasappiUNa daDhaM // 422 // mahiyalamilaMtabhAlacaTTho ya paNamiNa saviNayaM bhaNiuM payatto jahA-bhayavaM ! aliyajAittaNAhimANAvalevadUsiyaM saMsArAyaDaNivaDaNuppaNNabhayapajjAulamattANayaM bhayavayANuggahijjamANamicchAmi, tA kuNaha pasAyaM NiyasIsattaNorvasaMpAyaNeNaM majjhaM / ti bhaNiUNa puNo vi NivaDio bhayacao calaNesu / bhayavayA vi NANAisaeNa viyANiUNa 'paDhamagaNaharo * eso' ti jahAvihiM dikkhio saMjAo paDhamasIso ti| tao paJcajjAvihANANaMtarameva vesamaNAhihANamuravareNa samoppiyaM paJcajjAparipAlagovaoggaM dhammovagaraNaM / taM ca paricattasayalasaMgeNAvi abbhuvagaMtUNa puvA'varAvirohakAraNaM parimgahiya, ciMtiyaM ca NiravajasaMjamAvajaNammi uvaujjae jamiha jaiNo / dhammuvagaraNaM dhammujjaeNa sajjo gaheyavvaM // 423 // aNNaha chaumatthamatIhi kaha muNijjai jayammi pANidayA / kAuM aviiyachajjIvakAyajaeNyaNehi aNavajjA ? // 424 // 1 paMcahA saMsU / 2 'radiTTha je / 3 tarammi je / 1 mAyaMda suu| 5 tassAbhi suu|6 ko vi je / 7 ety-sNsusuu| 8 vayANeNaM je / 9 samappiya je / 1. jaiNehi je / Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caumpannamahApurisariyaM / jaM mudamuggamuppAyaNesaNANugayasayalaguNakaliyaM / gahiyaM ca Na hiMsAdosasaMjutaM taM gaheyavvaM // 425 // saMpuNNaNANa-dasaNa-saccaraNAyaraNasattisaMpu(pa)SNo / sohai samatthamattAisajjhasa-maeNa mujhNto|| 426 // jo uNaM NANAisayAvaloyarahio'himANamettadhaNo / 'jaNiyapariggahabhanti' tti hiMsao so munneyvyo||427|| 'dhammuvagaraNaM pi pariggaho' tti jo mUDhamANaso muNai / aviiyatattaM so bAlajaNavayaM tosiuM mahai // 428 // jala-jalaNA-'Nila-puhaI-taruvara-tasasaMbhavA bahU jIvA / dhammuvagaraNeNa viNA parirakkheuM Na tIranti // 429 // jo vi gahiovagaraNo karaNattiyadUsiyAo dhiiviyalo / uya attANaM ciya so payAriuM mahai muuddhmii"||430|| iya bhAviUNa bahuguNamuvagaraNaM saMjamujjayamaNeNa / paMcahi saehiM saha iMdabhUiNA gheppae tattha // 431 // etthAvasarammi ya gahiyapavvajaM soUNa jaNaparaMparAo vijobalAvalecummuhapaloiyatadiso NivAraNujjuyamatI paMcasayapamANaparisANugammamANamaggo punbakkameNeva pucchiuM samADhatto aggibhUI-bho bho ! sAhasu kammaM kimatthi Na va ? ti / evaM bhaNiyAvasANammi ya bhayavayA bhaNiyaM-"bho bho goyamA ! asthi muha-dukkhANa heubhUyaM kammaM, kajjatAo tesiM, Na hi kajjaM kAraNamaMtareNa samuppajjai, bIyAu ba aMkuruppattI / aha evAmaNNase 'aheuyA suha-dukkhuppattI', aMkurassa vi aheuppasaMgo, phlttaao| ahevamabhuvagayaM bhavayA 'suhAdINaM divameva kAraNaM bhavissai, phalatAo, aMkurasseva, aNNahA diTTahANI adiTThapariyappaNa' ti taM Na juttaM avabhiyArAo, jao sAhAraNasAhaNovauttassa ceya surahimallaMgarAya-maNoharakesaviNNAsasaNAhaMgaNAsaNNihANe vi purisajuvalassa phale suha-dukkhANuhavavisesalakkhaNe Na samayA, Na ya taM adihadeuyaM, kajanAo, ghaTo vya / jaM puNa viNA heuNA kajjamuppajjai taM jahA AyAsaM, Na ya suhAdINi tahA, jaM ca sAhAraNasAhaNasaM. ayANa visesAhihANAya taM kamma, Na ya m(odipriyppnnaa| goyama ! paDivajjasu 'atyi kamma' ti / aNNaM ca NimmalamaNikiraNapahApadIvapaDibhiNNatimirapasarammi / ekke vasaMti bhavaNammi vimalamuttAlikaliyammi // 432 // aNNe mUsayasayachiDapaurapakkhittapaMsupasarammi / kAlaM gamaMti sayachiDDajajjare jarakuDigharammi // 433 // viyaDaNiyambatthala-thorathaNabharuvvahaNataNuyamajjhAhi / eke samayaM railAlasAhiM NivasaMti daiyAhi // 434 // aNNe ruMdoyaradIhadasaNavayaNAhiM piMgalacchIhi / mahilAhiM lallikaraNujjayA vi dukkhaM saha vasaMti // 435 // eke maNi-kaNayasaNAhathAla-kaccolapaurasippIhiM / bhujati bhoyaNaM bahumaNojjakhajjAipajjuttaM // 436 // aNNe jarakappaDapihiyapuMdadaradidvagujjhaperantA / aNudiyahaM bhikkhADimANa porTa pi Na bharaMti // 437 // eke maNaharajaMpANa-jANa-haya-gaya-suhelliyArUDhA / lIlAe suhavihAraM gacchaMti jahicchiyatthesu // 438 // aNNANa puNo saMpaDai Neya jaDakheTarI vi paMthammi / kharataraNitAvaNuttattapaMsuDajjhantacalaNANa // 439 // iya eehi payaTTantagaruyasuha-dukkhavivihakajjehiM / paDivaja goyamA ! dihakAraNaM kammametya'tthi" // 440 // evaM ca heuvAeyapayatyAdIhiM vicchiNNasaMsao aggibhUtI paMcasayaparivAro vi jahAvihiM pavaNNo pavvajaM ti| tammi ya pavaNNe pavvajja vAubhUI NAma taio diyAI samAgao NiyavijAhimANI / AgaMtUNaM ca bhaNiuM payatto-bho mahApaMDiccAhimANi ! sAhasu me veyatthaM ti / bhayavayA vi jahAvaDhio sAhio savisesaM / sAhie ya tammi avagayasaMsayatrAmoho sapaMcasayaparivAro pavvaja pavaNNo tti / tao taM pavvajjamabbhuvagayaM jANiUNa cauttho bhAradAo NAma diyavaro NiyajAittaNAhimANuppaNNAmarisasAmaliyavayaNamaMDalo 'avaNemi se paMDiccAhimANaM' ti paMcasayaparisANugao samAgao bhayavayaMtiyaM / bhaNiuM ca payatto-bho bho mAiMdajAliya ! sAhasu mahaM kiM paMcabhUivairitto jIvo NAma koi payatyo samatthi ? tti / bhayavayA bhaNiyaM-devANuppiyA! 1 jAvalebu sU / 2 raNayamaI je / 3 etaddhastacihAdArabhya 459 gAthAnantaravatigadyavibhAgasthitaistaciha( madhyagataH pAThasandarbho jepustake nAsti / Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vaddhamANasAmicariyaM / atthi, jai puNa jIva-bhUyANaM ekayA bhave maraNameva Na bhave, aNahasarIreNa ceya sancayA bhaviyabvaM, dissae ya maraNapajavasANo devapariphaMdAio vAcAro, ao avagantavvaM goyama ! paMcabhUivairitto jIvo tti / evaM ca so vi viyatso avagayasaMsao hoUNa paricattasayalavisayAisaMgavAmoho taheva pavvajaM saparivAro pavaNNo tti / tammi pavyajaM pavaNNe suhammo NAma mAhaNasuo AgaMtUNa bhaNiuM payatto-bho ! kiM koi ihaloyavairitto paraloo asthi ?, kiM vA patthi ? ti| bhayavayA bhaNiyaM-asthi ti / iyareNa bhaNiyaM-kahameyaM muNijjai ? / bhayavayA bhaNiyaMtuha tAva paccakkhANubhavo Na tIrae kAuM, aNumANeNa paJcao bhaNeyayo, kaha ? jeNa dIsaMti bahave tumhANaM pi samae dANa-tavovihANAiNo kusalakammamabhuvagayA, jAyassaraNAdIhiM covalabbhae parabhavuppattI, ao muNijjae 'atthi paraloo' tti, aNNahA NiratthayA kusalakammAyariyavbassa jAtIsaraNassa veti / evaM ca so vi vicchiNNasaMsao sapaMcasayaparivAro pabajja pavaNNo ti| evamaNNe vi vAsiTa-kAsava-kosiyA(ya)-hAriya-koDiNNaNAmA ya saparivArA vicchiNNaNiyasaMsayA pavvajja pavaNNa ti| savve [te] diyavaragottasaMbhavA pavarakittisaMpaNNA / savve vi vajjasaMghayaNakittisAmatthayAjuttA // 441 // ekkArasaMgasuttatthadhAriNo vivihaladdhisaMpaNNA / aisayaridIe juyA havanti chaumatthabhAve vi // 442 // paMcasayasaMjuyA paMca doNi ya adhuTThasayasamaNiyayA / cattAri tisayaparivArasaMjuyA saMjamaM pattA // 443 // vocchiNNA tattha dasANa saMtatI kAlajogao ihaI / jAyA sissANa suhammasAmiNo saMtaI esA // 444 // NevANagayA kAle jiNassa Nava tANa guNasamaggANa / goyamasAmi-suhammA NiyANA Nivvue vIre // 445 // iya sohammapasissAivityayaM titthameyamaNavajja / aJja vi saMjamapajjantasaMjayAvajjaNasamatyaM / / 446 // [kevaluppatti-] gaNaharapavvajjAvihANaM samattaM ti [14] // tao tamaMtaraM ciya pavvajja pavaNNesuM gaNaharesu bhayavaM ahAvihAreNa gAmANugAmaM viharamANo pulcaviruddhacittayarapaDAlekkhadaMsaNuppaNNagaruyAhilAseNa miyAvaipatthaNANimitapesiyadyaparihavakaraNAmarisieNa pajjoyaNaravaiNA rohiyaM kosambi muNiUNa 'iha bujhaMti jaMtuNo' tti gao kosaMvi bhayavaM / bhayavantAisayANuhAvao ya pasantA sayalajaMtUNa verava(ce)TThA / viraiyaM surAhivehiM puvakameNeva samosaraNaM / kahaM ? vittharai surahiparimalamaMdaMdolantavivihavaNagahaNo / avahariyasakarukerasuMdaro sIyalasamIro / / 447 // tayaNaMtarapaurAsAraNiyaraparisittasuhayadisiyakaM / kIrai ghaNehiM parisaMtarayabharaM mahiyaladdhantaM // 448 // muccai parimalamiliyAlivalayaruTTantamuhaliyadiyantA / beNTaTThiyavosaTTantadalauDA kusumvrvutttthii|| 449 // takkhaNaNimmANiyarayaya-vimalakalahoya-pavaramaNighaDiyaM / vivihaTTAlayakaliyaM kIrai pAyAratiyavalayaM // 450 // jhullantacArucAmarakalAvamuttAvalIsaNAhAI / gopuramuhAI cattAri caudisiM hoti rAhAI // 451 // saMThAi suMdarAruNaviNIladalabahalasahaladiyanto / kaMkellipAyavo suipasyagaMdhAlikayasado // 452 // 1 ekAdaza gaNadharA aGgasUtrArthadhAriNaH / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cauppannamahApurisacariya / hehammi tassa pAsatyacamaradhArovahUyacamarAI / sIhAsaNAI gayaNasthachattatiyavalayakaliyAI / / 453 // iya NivvattiyavicchittivivihaciMdhAvalIkalAvillaM / tiyasehi Nimmavijjai jayaguruNo suhasamosaraNaM // 454 // evaM Nivatte samosaraNe bhayavaM murvisbvaayrshtthghiykdviyaannivaarijjmaannkyjyjyaashsmm|surgnno NiviTTho sohAsaNe / jahoiyaTThANasaMThiema sura-Nara-tiriesu patthuyA dhmmdesnnaa| etthAvasarammi ya viyANiUNa miyAvaI bhayavaMtaM samosaraNasaMThiyaM guruveragamaggANugayamANasA samAgayA bhayavao samIvaM / vaMdio saviNayaM dharaNiyalapaNAmiuttimaMgAe jayagurU / NisaNNA NAire / soumADhattA dhammadesaNaM / diTTho ya tIe tasthekapaese pajjoyaNaravatI vi dhamma mnnmaanno| kahAvasANammi ya bhaNio ya NAe pajjoyaNaravatI-jai tuma bhaNasi to ahaM pancajjaM pavvajjAmi / 'taha' tti teNAvi paDivaNaM / tao tassucchaMge NivesiUNa bAlayaM gayA jayaguruNo puro| bhayavayA vi muNiUNa tassAhippAyaM saha ajjacaMdaNAe paDhamapavaNNasissiNiyAe pavvAviyA miyAvatI, aNNAo ya aNeyarAyakaNNayAu tti / ___ to tayantiyAo jahAvihAraM viharamANo gao rAyagihaM NayaraM / tattha valAyagirisamIvammi kayasamosaraNavaiyaro seNiyamahArAyAhidiNNasammatto jANiyaseTThiuttapurisadatta-pihuseNa-NaMdiseNakumArAiNo pavyAveUNa gao sAvatthipuravari / tattha vi samavasaraNakkameNa paseNaiNariMdapamuhe paDivohamANo parisaMThio kai vi diyahe / tatthAvasarammi ya gosAla-ksiAla-visAhila-pArAsarA pahUyamaMta-riddhisamaNNiyA savvaNNuttaNAhimANiNo paribhamantA saMpattA taM ceva sAvatthipuravari ti / tehiM ca manta-tantovaveyabajjhariddhisaMpaNNattaNao mAiMdajAliehiM va aviyANiyatattasarUvo samAvajjio bhumuddhjnnvo| to te gosAla-visAhilA vijjAbalagavvamunvahamANA dapputtuNataNao samAgayA bhayavaMtiyaM, sahiyayAhippeyaM pucchAo ya kAuM payattA / to samahigayapucchiyatthassa vidiyattaNao tesiM 'esa savvaNNu' ti "NinvisaMkaM kaliUNa sayalo vi jaNavao parisesiUNa gosAlAdI bhayavantaM pajjuvAsiumADhatto / ahavA savaNNuttaNaNANAvaloyakaliyassa te bhuvnngurunno| khajjoyaphuliMgA bhANuNo nca Na lahanti parabhAyaM // 455 // tellokoyaravivaraM pi jassa NiyakarayalAmalasaricchaM / paDihAi tassa gaNaNA kA kIrai iyarapucchAhi ? // 456 // evaM ciya guNa sarUvamamara-gharakevalAvaloyassa / loyA-'loyanto a(Na)tyi jeNa Na hu amuNiyaM kiMci // 457 // Nidaliya'NNANatameNa vimalavipphuriyakevalakaraNa / ujjoijjai bhuvaNaM jayaguruNA diNayareNaM va // 458 // iya Nimmalaya[ramuiyaMdadasaNujjoiyammi bhuvaNayale / ANaMdijjai loo jayaguruNA sasahareNaM va // 459 // iya vaddhamANacarie gaNaharuppattI [miyAvaIpavvajjA ya 15] // io ya so pajjoyaNaravatI jayaguruppahAvapaDisantaverabaMdho dakhUNa miyAvatIe NiyayaMkapakkhittaM bAlayaM, sumariUNa 'imiNA bAlaeNa samaM bhalejjasu' tti tIe jaMpiyaM, kaliUNa bhayavao dhammadesaNAhito saMsAravilasiye, daNaM ca kosaMbi puri samantao vitthi(cchiNNa pajjohAra ppasaraM pakkhINappAyajavasiMdhaNA''hAraNipphuraM samaMtaovarohattaNovaruddhajaNaNiggama-pavesaM akayadevayA-'tihipUovasaMpAiyasarIrathiI NiyapiyaparicattaM va paNaiNi paraM pacchAyAvamAvaNNo ciMtiuM payatto-"aho ! esa rAyattaNAhimANo Na khalu savvachayA NivUDhimAvahai / tA sarakiraNappahAparikkhitto 1 dRzyato 431 gAthAnantaravartigadyavibhAgasthitahastacihorivartinI TippaNI / Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 baddhamANakhAmicasyiM / 305 vva diNayaro avassamatthaMtarAvasANo / jeNa NiyabalapayattaparipAliyA vi 'dUsIlamahila vva viyAraM jaNei rAyalacchI, duTThapisAiya vva chiddaNNesaNaparA, pavaravesa vva aJccantadukkhovayaraNIya saruvA, khalavijjule vva khaNadiTThaNahRdaMsaNA, sarayasaMjha bharIya vva muhuttaramaNIyA / ko vA imIe durAyArAe Na velavio ? / jeNa peccha pariviyaDakarighaDAparivAliyA vi dUramavakkamai, taralaturayakhara khuruvakhevakamaNabhIya vva sigghamosarai, NavaNisiyakhaggaggadhArAviccheyaNAhitya va vilAi, kamalavaNasaMcaraNaNAlakaNTayAlaggaviyaNAviya vva Na kahiMci thiravayaM Niyamei / avi ya esA acaMtA baddhamUlasuviNiccalA vi calaNammi / kariNo kaNNacameDa vvakAraNaNaNNamabhilasai / / 460 // for vihu payattamantovavAsiyA vi daDhaM / gAsai kayaMjalivuDaM paNayA vi paosasaMjha vva // 461 // muhara siyAvasANe virAya virasA calunbhaDa sahAvA / pisuNapayaINa pII vva hoi No NiccalA dhaNiyaM // 462 // paDupavaNavasuvvellirapaDAyapaMtI vi kaha vi hojja thirA / Na uNo esA aNurattapayaiparivAliyA vi daDhaM / / 463 // paI dippamANA viNamaccantamaNaharapayA vi / pajjantajalaNajAla vva Navara jaliUNa vijjhAi // 464 // gaMbhIrubbhaDapairipuNNaviyaDapattA paryADDhayappasarA / rittA jAyai bhariyA vi sarayasariya vJa kAleNa / / 465 / / paidiNapaDicaraNasao vi (ri) jjamANA suNimmamattesA / puTTha vva pariccayai NiccaposijjamANA vi // 466 // iya yA taNaggAvalambajalalavasahAvataralAe / iha asthi rAyalacchIe bhaNasu ko vA Na jUravio ? // 467 // tA mavi kaha peccha aNilavasucvellaNaliNidalauDovaTThiyajalalavacavalAe ciya imAe kae esA puravarI khalIkaya ?" ti / tao vimukkAvarohaNaM kAUNa puravariM, ahisiMciUNa Niyayarajjammi udayaNakumAraM samoppikaNa maMtipurassarANaM syalapaNa (ya) tINa gao Niyayarajjammi / iya vaddhamANasAmicarie udayaNaparidvAvaNaM NAma [16] * aNayAya bhagavaM sasurA -'suraNamaMsio jahakamamaNuggahaMto bhavvajaNajaMtusaMghAe samAgao rAyagihaM puravaraM ti / tattha puvvakameva vvittie suragaNehiM samavasaraNe sayalajoikkhacakAhivaiNo sUra-sasaharA puvvabhavAvajjiyasammatta saMpattadivvariddhisaMbhoyaparitosA jayaguruvaMdaNaNimituppaNNabhettiNinbharANurAyA ciMtiuM payattA - savve vi ee surAsuragaNA kayakArimajANa-vimANa-pariyaNAivivihavicchaDappasarA vaccanti jayaguruNo vaMdaNaNimittaM, amhe uNa kIsa sAhINe viNiyayajoippahAparigayammi vimANarayaNe" savimANA vaMdaNatthaM bhayavao Na baccAmo ? / tti maMtiUNa payaTTA do vi diNAhitArayAhivaiNo savimANA caiva bhayavao samItraM / oiNNA NiyayappaesAo / oyaramANaM kerisaM vimANarjuvalayaM dIsiuM payattaM ?, avi ya-- NimmalapahAparikkheva kiraNajAlAkalA vasaMvaliyaM / vimalamaNibhittipajjattakaMticittAhirauhillaM // 468 // dhoiMdaNIlamaNimayakhaMbhugbhaDaghaDiyaviyaDapanbhAraM / laddhaparabhAyavarasAlabhaMjiyAkhtrayavisAlaM // 469 // veyavasubvellapayalluNibiDaghaNTAvisaTTaTaMkAraM / dAraTThiyamaMgala kalasavayaNaviyasantakamalilaM // 470 // ubvellataralacUlAvalaM bigho N tacArucamacayaM / uddhaNibaddhuddhayavivihavaNNaciMdhudhurAloyaM // 471 // 1 dussIla je / 2 rAi vva sU / 3 ca veDa je / 4 'paDipu sU / 5 bajjamANA sU | 6 esAe je / 7 samappi je / 8 "lapaNa je / 9 bhirA 10 Ne kIsa savi' sU je / 11 'va-rAhiva je, rAIbhahiva = rAhiba bandra ityarthaH / 12 juyalaM khe / 13 'bhavi ya' iti supustake nAsti / 14 rAmilaM je / 15 lAvilambi sU / 16 rajuyaM je / Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 cauppannamahApurisacariyaM / iya vivihasuMdarIvaMdrasuMdaruddAmasohasaMpuNNaM / vajantabahuvihAujjagejaruharaM NahAhinto // 472 / / evaM ca veyavasovayaNavihalaturayapaggahAyaDDhaNAhityasArahibhayaNiuMciyaggIvosasaMtaghoNaggalaggaviyaDorasthalapellaNuvve. llaghaDiyavihaDantamehamaMDalaM mehamaMDelomukkasisirasIyarAsArapasaNNamahirayaM samoiNNaM vimANarjuvalayaM ti| to dUrAo ceva savimhayakkhittamurA-'surapaloijjamANA taraNi-tArAhivaiNo tipayAhiNIkAuM paNamiUNa telokkekallabaMdhavaM jayaguruM NisaNyA nahoiyahANe / bhagavayA vi dhammasavaNUmuyaM parisaM muNiUNa patthuyA dhmmdesnnaa| kaha ? jaha jIvo gurupANAivAyavaDDhantativyavavasAo / aJcantakiliTThANiduTTakammaM samajjiNai // 473 // jaha NiyasayatthavitthariyacapphalAlAvajaMpiro dhaniyaM / baMdhai avisuddhamaNo khaNeNa pAvaM jae jaMtU // 474 / / jaha yacoriyA-baMdhaNekarasio paraM vilupaMto / Avajjai asamaMjasamavajjamojallayAe jio // 475 // jaha aJcantamaNoharakayaparamahilApasaMgadullalio / ajiNai kugaigamaNovaujjamamuhaM vimUDhappA // 476 // jaha garuyAraMbhapariggaheNa saMgaliyadhaNa-kaMNaNihAo / saMcai ducariyavaMtacaraNacitto'suhaM viulaM // 477 // jaha koha-mANa-mAyA lohaviluppaMtasukayapariNAmo / appANaM Naraya-tirikkhagamaNajoggaM jio jaNai // 478 // jaha vajjiyasavvAvajjasaMjamujjoyajaNiyasuhajhANo / jIvo [3] sura-NarasuhANusaMgimattANayaM jaNai // 479 / / Iya jaha NihaliyAsesakammamalapaDalapaMkapammukko / jIvo pAvai aJcantasAsayaM pavaramuttimuhaM // 480 // evaM dhammakahAvasANammi te diNayara-sasaharA kayapayAhiNA pagamiUNa jaekakappatarupAyavaM jiNaM vimalayarakaraNiyarajAlAkalAvaviliyadisAvalayA disAvalayavivarapUraNovaoggAhiTThiyavimANarayaNA vimANarayaNaMtarulloyapahallaMtamuttAhaloUlAvalaggapalambavimalamaNigocchucchayA maNigocchucchayA''haucchaliyaragajjhaNaMtakalakiMkiNIravA kiMkiNIravasaNAhapavaNudhuyadhavaladhayavaDA samuppaiyA samosaraNAo / saMThiyA tamAladalasAmalammi NahayalAhoe / gayA ya nniyyvsii| taM ca tahAvihamaNaNuhUyapuvvaM puloiUNa sura-NarA paraM vimhayamuvagayA / vimhaupphullaloyaNA ya paropparaM maMtiuM payattA jahA-acchariyameyaM / ahavA 'aNaMtakAleNa hoti cciya acchariyAI ti kaliUNa jahAgayaM gayA prisaa| iya baddhamANasAmicarie sasi-sUrAgamaNaM [17] // aha so vi gosAlo bAlatavasamAvajjiyaM teyamunvahaMto jattha jattha bhayavaM ahAvihAreNa saMcarai tatya tattha 'ahaM ceya savaNNu' ti attANayaM pasaMsanto paribhamai / aNNayA ya ekassi samavasaraNaNisaNNassa bhayavao samAgao, pucchaM ca kaaumaadtto| tao sura-NarasaNAhaparisAsamakkhaM vihalaNANAhimANI ko| aNNayA ya bhikkhusavvANa(Nu)bhUIhiM samaM vivAo sNjaao| tao vivAyavamuppaNNakovAisaeNa ya pakkhittA tANovari teulesA, tehiM pi tassa sateulesa tti / tANaM ca paropparaM teulesANaM saMpalaggaM jujhaM / etthAvasarammi ya bhayavayA tassuvasamaNaNimittaM pesiyA siiylesaa| tao sIyalesApahAvamasaimANA vivalAyA teulesA, maMdasAhiyakiJca vva payattA ahiddaviu~ gosAlayaM / Navaramasaha 1 Dalammuka je / 2 juklaM je / 3 gAyeyaM jepustake nAsti / 4 jaha jaha Ni je / 5 kavaliya je / 6 ekasi je / 7 NAhivANI je / 8 maMdisAje / Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ddymaannkhaamcriy| 307 mANo teyajalaNappahAvaM samallINo jayaguruM / jayagurucalaNappahAvapaNaTThovasaggapasaro ya saMbuddho payatto ciMtiuM-hA! duTu me kayaM jaM bhayavayA saha samasIsimAruhaMteNa acAsAyaNA kyaa| evaM ca paidiNaM rNidaNAiyaM kuNamANo kAlamAse kayapANepariccAo samuppaNNo accue devaloe tti / gosAlasaMyohaNaM [18] // bhayavaM pi aNNayA jahAvihAreNa viharamANo saMpatto rAyagihaM puravaraM / surakayasamosaraNAipuvvakkamo NisaNNo sIhAsaNe sAhiu~ payatto dayAimUlaM dhammaM / ettha patthAvammi ya seNiyaNarAhiyo bhagavaMtaM samosaraNasaMThiyaM soUNa viNiggao vaMdaNatthaM jayaguruNo / kaha ? aha calai caliyasAmantapahayaDhakkANiNAyasaMyalio / barabaMdisadda'maMducchalantabahujayajayAsaho // 481 / / doghaTTapayaTTamaradRthaTTakayakaMThagajjiyaNiNAo / gurudaMsaNasammadducchalantaghaNaghaDiyaghaNasaddo // 482 // toraviyataralaturayucchalantakhurakhayakhamAyalaraoho / saMcallapakkapAikkacakkakayahalahalArAvo // 483 / / iya dhariyauddhadhavalAyavattakayamaulimaMDalAharaNo / NIharai vAravilayAcalacamarapasAmiyaraoho // 484 // evaM ca patthieNa seNiyaNarAhiveNa diTTho ekkacalaNAvaTaMbhaNimiyasayalaMgahAro uddhasamukkhittobhayabhuyArjuvalo jhANavasaNimiyaNiccalaloyaNappasaro NippayaMpattaNatuliyakulamahiharo paDimAsaMThio rAyarisI pasaNNacaMdo / daTTaNaM ca taM aMtoviyaMbhiuddAmaharisaMvasapayadRntapulayapaDalo samoiNNo jANAo seNiyaNarAhivo / gao jattha bhayavaM psnnnncNdo| paNamio ya saviNayapaNAmiyakarayalaMjalisireNa rAiNA / vaMdiUNa patthio jayagurusamosaraNahANaM / evamaNNe vi mahAsAmanta-talabaggAiNo 'rAiNA vaMdiya' tti kaliUNa kayasaviNayovayArA vaMdiUNaM puNo patthiya tti / tAva ya tattha saMpattA tassa ceya rAiNo bhiccA sumuha-dummuhAhihANA / tatthekkeNaM bhaNiyaM-eso muNipasaNNacaMdapatyivamaharisI, tao eyassa vaMdaNeNa pakkhAliyakalimalaM attANayaM karemo tti| bIeNa saMlattaM-kiM bhe eyassa vaMdijjai ?, adavyo khu eso, kahaM ? jeNa peccha kamAgayaM rajaM aNahigayaNIisatthassa adiTThasamarAraMbhavibbhamassa NiyayataNayassa bAlayassa saMmoppiUNa pavaNNo pandhajja, imaM ca gahiyadikkhAvihANaM viyANiUNa eyassa gottiehiM AgaMtUNa sayalabalasAmaggiehiM ruddha eyataNayassa puravaraM, paDiruddho purajaNavayANa Niggama-paveso, bhaggo pajjohAro, tao so [sa]purajaNavao pakkhINappAyajavasiMdhaNo paraM visAyamAvaNNo, taM ca tahAvihaM daTTaNa so rAyakumAro kiMkAyavyamUDhamANaso saMjAo tti, ao bhaNAmo 'kimeeNaM vaMdieNaM ?' / ti bhaNamANA do vi vaulINA tayaMtieNaM / taM ca soUNa muNipasaNNacaMdamaharisiNo vimhario appA, pamhuho gurujaNovaeso, aikvanto viveyAvasaro, vimumario jaittaNAraMbho, payaDDhiuM payatto maNammi kovANalo / ciMtiuM payatto-"Na kevalaM so kumAro sArIrasAmatthayArahio pAeNa maMtimaMDalappamuhapayaipammukko ya, aNNahA hameko paraM tattha Na sAhINo / aNNaM puNa tayavatthaM ceva tassa samoppiyaM mae / ahavA savvaM pi taM pahuparisesiyaM Na kiMci tti / tA so bAlasarUvo kumAro adivaparacakavinbhamo annhigysmraarNbho| jai puNa ahaM tattha bhavejja tA susajjiyakava(vi)sIsagagamaNimaggaM aTTAlayAvalaggijjatadhANukapariyammaM parapurisAlaMghaNijjaM puraM kAUNa, appaNA vi eko ghaNaguDiyadhaiDaMtagayaghaDAvIDhaNivaho, aNNao savvAvaraNa 1 NacAo sU / 2 varabaMdiviMdasaduccha je / 3 'gajjiNiNNAo sU / 5 juyalo je| 5 saparyasU / 6 attANaM karemi je| . samappi' je / 8 sAmAgIhi sU / 9 voliyA tassati je / 10 dhAreka sU / 11 ghaNaMta sU / Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 cupplmhaaprisriy| paharaNAhiTiyapayaTTantarahabarugghAo, ekkao sapakkharAparigayaturayakhaNakhaNArAvagambhiNuddhAviyAroho, aNNao haNahaNAsahagambhiNubbhaDasuhaDapaDantapaDibhaDo samaravAvArapaDithiro hoUNa parabalamasamaMjasaM pahArehi karejja ti / kaha ? viyaDakavolayalagalantamayajalaMdhaliyaloyaNavahaM pi / NIhariyasoMDadaMDaggasIyaraM varagayANIyaM // 485 // veuDuraduddharaturayakhaMdhapajjuttasaMdaNaNihAyaM / hiyayapaDitthiravarajohapaharaNAvaraNakaliyaM pi // 486 // visamuddhAiyasaNNaddhaduddharArohakayahaNakAraM / raNadakkhapakkharukkhittakharakhuraM turayathaTaM pi // 487 // dUrullasaMtavAvalla-sella-kayakhaggakharakhaNakAraM / samuhottharantapasaraMtapakapAikacakaM pi||488|| patidiNapayaDDhiyaNNaNNavUhaviNNAsavirayaNaparaM pi / ohariyapaharaNaM dusahamottharantaM parANIyaM // 489 / / bhaggammi viNiyayabalammi hiyypsrntsaahsshaao| ekko ciya ahayaM smrsmhnnikNpthircitto||49|| NavaNisiyamaMDalaggAhiyAyadehAviuTa(ha)bhaDadeho / koDiM lakkhaM ca sahassamekapurisaM va mnnnnNto|| 491 // iya jujhaMtoM haM ghaDiyagayaghaDaddAmamuhaDacakkeNa / paraseNNeNa samaM samayamukkapaharaNaNihAraNa / / 492 // aNNaM ca samovayaMto maiMdo vva ghuighaDAmuM, palayajalaNo vva saMdaNadhurAsu, duvvAu bva samottharantataralaturayathaTTekheM, kuviyakayaMto vva suhaDasaMghAemuM" ti / __evaM ca NiyayamaNe ceva tassa pasaNNacaMdamaharisiNo rjujjhantassa volINo tamuddesaM senniynnraahivo| saMpatto ya samosaraNabhUmi / dUrAo ciya vimukajANa-chattAirAyaciMdho payaTTo samosaraNaM / tipayAhiNaM vaMdiUNa jayaguruM NisaNNo gAidrappaese / kahAvasANammi ye muNipasaNNacaMdamuddisiya pucchiuM payatto jahA-bhaya ! evaM zANovagayassa kA gatI muNipasaNNacaMdassa ? ti / bhayavayA bhaNiyaM-aho sattamapuDhavIe / puNo vi kahaMtare pucchieNa bhaNiyaM bhagavayA-tiriesu / puNo vi kahatarammi pucchieNa sAhiyaM guruNA-maNuesu / puNo vi devesuM, jAva kevalaM samuppaNaM ti / etyAvasarammi ya savimhayapayattapulayapasareNa paNamiUNa seNiyarAiNA bhaNiyaM-bhayavaM ! kimeihamevamaMtaraM ? kiM vA maha ceya kussuI saMjAyA? / bhayavayA bhaNiyaM-"Na tumae kussuyaM, kiMtu tujjha samAgayassa maggao tuhasaMtayA ceyaM doNi payAiNo teNuddeseNa smaagyaa| tANaM ca vayaNavaiyaruppaNNagaruyAmarisavasapayattasamarAraMbhassa saMkappaNAmetaviNiTThiyasayalasthassa garuyakkheyaparAmusiyasirattANassa laggaM karayalammi muMDamuttimaMgaM / tao tapkaMsapaJcAgayasumaraNeNa ciMtiyaM ca-kasthAhaM ?, kaitya vA maha suo?, karhi vA acantAvatthaviruddhaM maha vavasiyaM ? / evaM ca samullasantajIvavIriyamuhajjhavasANo 'hA hA! duTu me ciMtiyaM' ti NiMdaNa-garahaNAipayattadhammajjhANANataruppaNNamukajjhANArohaNuppAiyakevalaNANo saMvutto / ao eyassa ajjhavasAyAvatthAvisesAsu pucchieNa tumae mae evaM saMlattaM ti / tA bho NarAhiva! ajjhavasAyavisesamUlo khu jIvANaM suhaa'muhkmmaannubNdho"| muNiUNaM ca bhayavao aMpiyaM NarAhivo :antoviyambhiubbhaDavimhayappasaro vaMdiUNa jayaguruM paviThTho puravaraM ti| iti vaddhamANasAmicarie pasaNNacaMdassa kevalaNANuppattI [19] // aha puramaigayammi NarAhive abhayakumAro paNamiUNa saimavaNao pucchiumADhatto-bhagavaM! eso hu mehakumAro savvajaNaNayaNa-maNaharaNarUvo vi accantasIlAlaMkArovaveo kevalaM hasthisikkhAviyAraNirao hatthivAvAraparAyaNo ya hasthi 1 paidiNapaTTiya je / 2 udabhaje / 3to maMto ghaDi sU, to iMto ghaDi je / 4 jujjhamANassa je / 5 ya pasasa / 6 bantaraM sU / 7-8 ceva je / 9 'taviNicchiya suu| 1. garuvakkhevaparAsU / kahi su| 12 sANAvatthA je| 13 smonnoje| Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 54 vaddhamANasAmicariyaM / 309 sAhaNamajjhammi ceva Nivasai, savvasattadayAlU vi araNNa-giri-sariyA-saroyaravihAraNirao, hemaMte vi saMyaM ciya saMpalaggadavaggivijjhaviNaraI, karivaro va sadda-pharisaruI thimiyakiriyAkalAvaceTTho ya, patidiNaM ca karivarajUhAleksakkhittamANaso divase gamei, tA kimeyameyassa vavasiyaM ? / ti pucchieNa bhayavayA bhaNiyaM-"bho devANuppiyA ! asthi ihAikaMtacautyabhavantare eso mehakumAro viyaDagirikaDayakUDai nibiDammi udghaddhAiyatuMgatarusaMkaDillammi bahusAvayasahassasaMkulammi vijjhADairaNNagahaNammi Asi paMcasayajUhAhibaI kriraayaa| aNeyakariNIriyArio sacchaMdavihAraNirao vicittakIlAhiM kIlamANo viharai / aikto koi kaalo| aNNayA ya pacchimadasAe vaTTamANo jalAvagAhaNatthamoiNNo eka mahAsaravaraM / tahiM ca NiuDDo agAhe pNkmmi| to vayapariNAmattaNo sarIrassa, NityAmattaNao avayavANaM, to NiggaMtumapArayanto ekkeNa taruNagayakalaheNa IsAbasaveIsamubahateNa tahA tahA dasaNappahArehiM bhiNNo jahA tettheya pNcttmuvgo| puNo vi tahAvihakammajoeNa tammi ceva" jUhammi gayakalahettAe samuppaNNo / vaDhio kameNaM / jAo ya sayalajUhAhivaI / Navari ya saMpalaggammi vaNadave kahiM pi gaMtumapArayaMto daDDho dvgginnaa| mao samANo kammANuhAo jUhammi ceva gayattAe sNjaao| aikkato bAlabhAvaM / saMpatto jovvaNaM / jAo jUhAhivatI / jahicchaM hiMDamANo patto tamuddesaM jatthAsi vaNadevadAheNa ya daDDho tti / taM ca daTTaNaM paesaM ihA-'pUha-maggaNaM kuNantassa samuppaNaM jAIsaraNaM / sumario puvybhvviyro| sumariUNaM ca io to paribhamanteNa AjoyaNamette dharaNimaMDale calaNacappaNApaNAsiyataNa-kaTThaNiyaraM davaggibhayarakSaNakkhamamekamuddesaM kayaM / tao tahiM jahicchAvihArakIlApasattacitto sacchaMdamacchiuM pytto| agaNiyAsesovaddavabhao ya ahAkavalaM suvittikappaNAe ya gayaM pi kAlaM Na lakkhei / jAva saMpatte gimhasamae, vipphurante taraNikaraNiyare, suvvaMte "cIriyA Niyaravirue, sabao pavaTTamANAsuM jhalajhalakkAsuM, ekammi diNe majjhaNNasamae mAruyapahaTTaNuvvellavaMsasaMghAmuDio samaMtao saMpalaggo vnndvo| keriso ya "so? aviralajalaMtajAlAkalAvasaMvaliyasayaladisiyako / kAlo va kavaliuM ghagavaNaMtarAle samakkamai / / 493 // savisesasaMpalaggaMtavaMsaphuTTantakayataDakAro / dUsahasaduddhAiyakuviyakayaMtaTTahAso vca // 494 // NivaDantadaDDhavaNadumavisaDhavisadRntabhIsaNaphuliMgo / amarisavasantauviDimabhiuDibhIsaNapahoho vva // 495 // uddhnnibdhuddhydhuummNddlaavuuriyNbraahoo| kaisaNacchavisaMchAiyadiyantaro Nisiyaroho bva // 496 // iya sambatto ciya sayalajaMtusaMtANaparigayamaraNaM / NiDDahamANo vittharai vijjupuMjo ba vaNadAho // 497 // avi yajaliyajalaNajAlamAlo sudippaMtasattAsao, paurapaDiyapAyavuppaNNa[ ? sN]shsNtaaso| vaNayaravivihamuhummukkarAvohasaMkhohao, viyarai vaNadAvadAho thirANaM pi sammohao // 498 // to paDantapAyavaM, payAvavaDDhiyAyavaM / rasaMtamUDhasaMcaraM, rohadhUsaraM paraM // 499 // visahabhImaNIsaNaM, jalaMtajAlabhIsaNaM / maiMdasahakAruNaM, phuliMgajAlayAruNaM // 500 // ghurukkamANasUyaraM, 'pailANapullimAyaraM / paNaduddacittayaM, bhaovaruddhacittayaM / / 501 / / visaNNaSuNNarojjhaya, bhayAurAvisajjhayaM (?) / sasaMgasaMgasaMgayaM (1), vaNaM daveNa saMgayaM // 502 // ti| evaM ca NiDahamANo sayaladiyaMtarAlaM saMpatto tamuddesaM jattha so gayajUhAhibaI / so vi karibaro daTTaNa vaNadavaM 1 saI je / 2 vijjhavaNa sU / 3 divasaM sU / 4 DaNivaDiyammi u sU / 5 parivArio je / 6 dasAsu vattamANo sU / 7 mahAsaraM sU / 8 vehayamu sU / 9 tattheva je / 10 va gayanha je / 11 haittAe je / 12 vo gayajUhammi je / 13 davadaDDho sU / 14 bIriyA sa / 15 so dIsiGa payatto ?-avi je / 16 kasiNa je / 17 hamukammukkarA je / 18 palAyapu je / 19 gaSa(kha)kasaMgayaM sU / 20 degsaM / tattha so gayajUhAhivaI daLUNa sU / Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 cauppannamahApurisacariyaM / saMThio puvbapariyappiyammi parase sajUha privaaro| saMThiyassa tamuddesammi jUhAhivaiNo jaha jaha davANalo AsaNNIhoi taha taha saMyalA visAvayagaNA ciraparUDhaverAI pi vimhariUNa virohiNo vi samaM ceya samallINA gayajUhantarAlammi / jalaNadAhabhayAurehiM ca NibivarIkao so paeso karikulagattarAlaM visaMtehiM / tahiM ca ekko aladdhAvayAso saso jUhAhivaisamIvaM smlliinno| etthAvasaramma ya kariNAheNa sarIrakaMDuyaNaNimittamuppADiekkacalaNappaesantarAlamavaloiUNa saMThio tattha sso| karirAyA vi muNiUNa taM tatthAvaTThiyaM aNukaMpAgayamANaso taha ceva tivaIe sNtthio| kahaM ciya? kaMDuyaNaNimittuppADiekkacalaNAvayAsamallINaM / vadRtasasaM vaDDhatahiyayapariosapaDahaccho / 503 // aNtovddddhntdyaaprinnaamsmullsNtlesillo| tivaIe saMdolaNapayattakoMDaliyasoMDaggo // 504 // saMThAi tamukkhittammi NiyayacalaNammi nnippyNpmnno| Nihase sattaM ciya saMThavei athiraM pi thiracittaM // 505 // saMkuiyaekacalaNassa pavarajUhAhivassa vaccanti / pajjalamANe dAvANalammi rAiMdiyA satta // 506 // savvatto NivvANammi daDDhaDDhavvayammi jalaNammi / volINammi samantA jahAgayaM sAvayagaNammi / / 507 // pAyaTThANaM daTTaNa sunnnnmvisunnnnnnihiykaarunnnno| vasuhAyalammi calaNaM 'Nimei kira kaliyakayakicco / 508 // Navara Na sakkai saMkoyaNubbhaDappaNNa tivvaviyaNillaM / kAUNa ujjuyaM parahiekkakajjujjao sahasA / / 509 // iya tAva tivyaviyA~pariNAmuppaNNaNIsahAvayaco / paDio galantasatto dharAyale pavarakariNAho // 510 // tao nivaDio samANo garuyayAe NiyayagattANaM, parisaMtayAe sayalAvayavANaM, NIsahettAe samucchAhassa, visaNNayAe cittapariNatIe, parikkhINayAe Auyassa, uDheumapArayaMto kilissiUNa kaivayadiNe paMcattamuvagao so| devANuppiyA ! hiyayaMtarullasantadayApariNAmasaMjaNiyasomalesANuhAvao samuppaNNo cellaNAe mahAdevIe kucchiMsi / jAo kAlakkameNaM / paiTAviyaM ca se NAmaM mehakumAro tti / vaDhio dehovacaeNaM kalAkalAveNaM c|| tA so tassa puvabhavakayagayakIlaNAvisesuppaNNatAntrihapariNAmo aNudiNaM tahaceTTho ceya viharai ti| evaM ca tassa puvabhavaivAsaNANurUvaM vavasiyaM lesuddeseNa tuha mae sirTa" ti / eyaM ca NisAmiUNa bhayavao sAhiyaM antoviyambhantaharisapasaro vaMdiUNa jayagurumaigo [abhao] puravaraM / gayA kai vi dinnaa| aNNayA ya jaNaravAo muNiUNa pubbabhavasaMbaddhaM NiyapauttiM hiyeaMtosamullasantaveraggavAsaNo ciMtiuM payatto mehakumAro-ekkajaMtumettadayApariNAmassa erisavihavavitthare kulammi maha samuppattI, je uNa jaiNo mahANuhAvA NiravajjasaMjamAvajjiyasuhasamUhA te NissaMsayaM NivvANaM pAti tti / tao so samujjhiUNa sayalavisayavAsaMgavAmohaM, kaliUNa taDitaralamAuvilasiyaM, saMjhabbharAyasarisaM vihavapariNaiM, sarayakojayapasyavinbhamaM jovaNAraMbha, hiyayakayasAmaNNaggahaNavavasAo samAgao abhayakumArasamIvaM / bhaNiuM ca payatto jahA-"icchAmi ahaM ta'nbhehiM abbhaNuNNAo pancajja pavajjiuM jayaguruNo samIvammi, muNio ya tumhehiM maha pucabhavavaiyaro bhayavayAhito, tA taiyA mayA tiriyattaNammi vi pANighAo rakkhio kahamiyANi maNuyattaNe laddhasaNNo hoUNa pANiNo Na rakkhissaM ? ti / kaha ? jeNa Ne tIrai gehammi pANirakkhA khaNaM pi kAUNa / chippai jo uyaeNaM uyayassa kahaM Na majjhatyo ? // 511 // bahuvihapariggahAsaMgalohavadRntamUDhamaimaggo / kaha tarai pANighAyAirakkhaNaM pariyaNAraMbho ? // 512 // AmisaloheNa suNAiNo vi vaTTanti pANighAyammi / mukkaksiyA-''misA ujjamanti jaiNo jae teNa // 513 // iya jayaguruNo icchAmi pavarapayajuyalasevaNaM kAuM / sIsavaNeNa tumae'NuNNAo savvakAlaM pi" // 514 // 1 sayale sU / 2 vaDDhatasasaM je / 3 vaTuMtahi sU / 4 gAtheyaM jepustake nAsti / 5 vahuhA sU / 6 Niyamei(I) kaliya sU / / 7 Navari je / 8 NA''vevasamu je / 9 hattayAe je / 10 eyaM je / 11 vabhAsaNA je / 12 hiyayatosasamuje / 13 pariNaI je / 14 tumhehi aNuNNA je / 15 i sU / Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 311 evaM ca soUNa mehakumArajaMpiyaM bhaNiuM payatto abhayakumAro jahA-"suMdaraM tumae jaMpiyaM jai jaha ciya bhaNiyaM vaha cciya pAliuM tIrai / kuo ? jeNa visamo jovaNArambho, dujao mayarakeupasaro, duddharA visayajuttA iMdiyaturaMgamA, sammohaikArayA mahilAvilAsA, durajjhavasAyA pancajjA, duppariyallA vayavisesA, durahiyAsA parIsahA, aNivAriyappasarA kasAyA, ao bhaNAmi 'dukkheNa NibAheuM tIrai' / aparipakkakasAyassa ya jaMtuNo pancajjujjamo lAhavAvasANo NaMdiseNassa viya saMjAyai" tti / mehakumAreNa bhaNiyaM-ko so gaMdiseNo? / abhayakumAreNa bhaNiyaM Asi iha amha sahoyaro zaMdiseNo NAma kumAro / so kayAi samubiggasaMsAravAso pancajAkaraNujjayamatI vArio suhi-mitta-baMdhuvaggehi, bhaNio ya jahA-dukkarA paJcajAkiriyA, jovvaNao ya samunbhUyasattI mayaraddhao, ummiMTho ya mayaNavAraNo ahilasai pamayAvaNamabhiddaveuM ti / iya jaMpiyAtrasANammi ya bhaNiyamimeNa-"evameyaM, kiMtu tahA jaisse haM jahA cakkhugoyaravahe vi maha mahilAyaNo Na saMThAi ti / kahaM ? Isi pi viNAso hojja jassa saMgAhi so Na taM kuNai / ko NAma kAlakUDaM kavalai kavalehiM jIyatthI ? // 515 // saccaM pamayA pamayassa kAraNaM paurapaJcavAyassa / ko hoja viveI dUrao Na jo taM paricayai ? // 516 // paJcakkhaM ciya sunvanti rAma-rAmaNa-NalAiNaraNAhA / saMpattA vasaNasayAI ramaNivAsaMgavAmUDhA // 517 // tA ujjhiUNa jo haM NiyavaravilayAyaNaM kusalakajje / abbhujamAmi so kahamaNNA pulaemi prmhilaa"?|| 518 // iya jaMpiUNa vaDDhantahiyayapariosajaNiyaromaMco / pavvajjamabbhu[va]gao jiNavarabhaNieNa maggeNa // 519 // tao gihiU~Na jiNapavayaNavihIe sAmaNNaM, ahijjiyasayalamuttatthakiriyAkalAvo paricaiUNa vasimaM jaNavayaM paviTTho aNeyatAla-tamAla-sarala-devadAru-puNNAyAisaMkiNNaM mahAraNaM / jaM ca AhAsantaM va parapuTThAviruehi, uggAyantaM pica ruMTatabhasalavaMdrahiM, paNacciraM piva pavaNuvvellasAhAbhuyAhi, pamuiyaM piva vivihavihaya'TTahAsehiM, avi ya kahici saMcaraMtavAramiMdaruMdajUhayaM, karhici saMghaDantaghorapuMlli-pIla(luohayaM / kahici saMThiuhiyantaruTThaduTThasIhayaM, kahici NibbharorasantabhalluyAsaNAhayaM // 520 // kahici maccharAgayacchahallaruddhamaggayaM, karhici sAhilaMghaNucchalantavANaraMgayaM / kahici dADhighoNaghAyajajarorukaMdara, kahici NijjharantaNIradhArasahi(di)raM [vaNaM] // 521 // ti kiMcakatthai puliMdasuMdaripauttakIlAvisesaramiyAI / sAhai visama-samuvvellapallavuttharaNakayalakkhaM / / 522 // katthai maiMiMdaNidaliyamaliyakarikumbhamottiyappayaraM / uvvahai vaNasirI varavisaTTakusumocayAraM va // 523 / / katthai NilintakarikaNNatAlaNucchaliyabhamaraviruehiM / kahai va pANaNirayANa erisa ceya hoi gatI // 524 / / iya taM savvatto ciya gurupAyavavivihavaNayaroiNNaM / alliyai gadiseNo tavovihANaM va vaNagahaNaM // 525 // tahiM ca saMcaranteNa sacavio NAidUrappaesasaMThio vimalakalahoyadhavalullasantasilAbhittitthalo bhittitthalucchalantakayakalaravajalaNijjharo NijjharetaDaparUDubbiDimalayAharAsINakiNNaramihuNo kiNNaramihuNamaNaharuggIyAyaNNaNaNisaNNadisibahugaNo himavaMto NAma girivaro / daTThaNaM ca taM aJcantavicittattaNasaMpattaparamapayarisaM ekaMtaruirattaNao samArUDho tatyekaM kddyppesN| tahiM ca surasariyAyaDaviyaDakapphADappaesesu hiyaullasaMtaveraggavAsaNAviseso" samArada'ddhamAsAidu 1 evaM je / 2 yahuttA s| 3 hakammA mhije| 4 durahigamA sU / 5 dukkhehi suu| 6 lAiNo je / 7 degkUlaM suu| 8 mahilaM je / jjamuvago so] jiNa su / 1. gahiUNa jiNavayaNaje / 11degpulli-pillaoM sU / 12 dhArasaMdiraM ti sa / 13 lavatthuraNa je / 11 mayaMdaje / 15 ilaM sU / 16 rava suu| 17 so paricatta suu| For Private & Personal use only . Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 cuppnnmhaapuriscriy| ddharatavaviseso paricattasayaladaMdAiduhakAraNo AsAiyasamamuhovamIyamANasaggAisaho suhajjhayaNa-jhANaNirao pavayaNabhaNieNa vihiNA acchiuM pytto| kaha ? No chAyA Neya phalAI Neya kaMdAiM kAraNaM kaliuM / ekaM vivittayaguNaM hiyae kAUNa tatya Thio // 526 // NiccuvavAsakilaMto vidittadeho muhAsiyajjhANo / sevijaMto mayamuddhaloyaNo mayaulasaehiM // 527 // saMThAi tivvaravikiriNapasara[saM]tAvaNummuho gimhe / uddhaTTiyabhuyarjuvalo kaekkacaraNo dharAvIDhe // 528 // ghaNasamae ghaNaraDikayataDicchaDADoyabhAsurillammi / saMThAi jaMturahiyammi viyaDagirikaMdarudese // 529 // sisirarayaNIsu kharaparaNapahayapaMcchittatuhiNaNiyarAsu / caujAmammi samolaMbabhuyajuo gamai jhANeNa / / 530 // iya vivihaccuggatavovisesaNIsesiyAmuhappasaro / NamuNiyaNisi-diNa-suha-dukkhakappaNo NaMdiseNamuNI // 531 // evaM ca mAsAo dumAsAo jAva caumAsAo kaTTahArayAhiMto laddhajahAsuddhAhArasaMpAiyapANavittI kAlaM gamei / to tassa tavappahAvao vaDhiyA apattapuvA vi vaNadumANa phala-kusumasamiddhI, cirayAlaparUDhAI pi upasaMtAI sattANa paropparaM veraaii| tayaNuhAvAvajjiyAo vaNadevayAo vi pajjuvAsaNaM kareMti / patidiNamuvAsamANA vaNayarA vi dhammasavaNujjuyamatI saMjIyA / te ya tassAisayANuhAvao jaNayammi va vesambhamuvagayA tahiM ceya Nisi-diNAvasANaM pi gamanti tti / tattha ya NAidUre gaMgAjalamahallakallolapakkhAliyapAyArapeDhaM pAyArapeDhAbaMdhuddhAiyatuMgahAlayasamUhaM aTTAlayasamUhAvalaggapajjuttajaMtaparaMtaM taperantAbadhuddhayadhayaciMdhamAlAulaM vappiNaM NAma puravaraM / tatthekkA aJcantasalAhaNijjajonvaNArambhA NiyarUvovahasiyasurasuMdarI sasohaggakkhittaraivilAsA NiyayavittIviDhattapabhUyadaviNasaMbhArA tiloyasuMdarI NAma pavaravesavilayA / sA ya NiyadhUyAe vivAhasamayammi atthijaNammi mahAdANaM daaumujjyaa| tIe ya siTThamaNNehiM jahA-"atthi iha ego mahAmuNI mahAtavateeNa dippamANo diNayaro vya muttimanto, tassa paraM jai dANaM dAuM keNai bavaeseNa tIrai tao mahAphalaM hoi tti / kaha ? vaMdaNametteNa vi tassa hoi acantapuNNapanbhAro / kiM puNa jo taM sakai pariggahaM gAhiu~ NiyayaM ? // 532 // muddhaM pattaM tArei jANavattaM va bhavajalAhiMto / No bahave pAsANa vva je saI ceya majjaMti // 533 // pattAhAsehiM Na kiMci kajjametthaM bahuhi miliehi / ujjoyaM kuNai maNI kAyamaNImajjhayArammi // 534 // appANaM pi Na tArai garuyappA tAva ciTThau iha'NNo / Isi pi valaMggo lohapiMDae buDDai NiruttaM" // 535 // iya souM savaNaparaMparAo bahujaNapayaMpiyaM bahuso / vAhariuM vaNayaraNiyaramettha kajje NiuMjei // 536 // . evaM ca te vaNayarA tIe savvAyareNa viNiuttA gaiyA puvvapaNaeNeva jattha'cchai so mhaamunnii| sA vi ghettUNa NiyayadhUyaM sayalasAmaggisaMpaNNaM tesu ceya vaNayarau~Davesu saMThiyA / tehiM ca vaNayarehiM laddhAvasarehi kahANayasaMpADayaM kAUNa bhaNiyaM-bhayavaM ! iha NAidUre amhANa AvAsaNimittaM kappiemuM [uDavemuM] jai gamaNeNaM pasAyaM kareha tA amhANamaNumgaho hoi, savvassa vi ya adiTTapuvvassa vi tumhe aNuggahaparA, kiM puNa puttabhaMDasarisANamamhANaM ? ti / tao evaM ca puNo puNo bhaNNamANassa puNaruttadaMsaNasaMjAyaIsIsisaNehassa samuppaNNA gamaNaicchA / payaTTo tyNtiyaao| kaha? jaNarahiyaM jassa kaeNa saMsio sAvayAulaM raNNaM / taM ciya saMga alliyai paurapaMkaM va kariNAho // 537 // uDayAhiMto uDayaM bhicchAkajjujjao paribbhamai / pAsayaNibaddhayaM piva AyaDDhai puvakayakammaM // 538 // Na kayAi Agao, Neya diTTapuvvo kahiM pi jo deso / tattha'llINo ahavA jAyai jaM jasse taM tassa // 539 // iya so mahArisI jAyamANasaMjoggayANuhAveNa / allINo pariyaNapavaraparigayaM uDavayaM ekaM // 540 // 1 juyalo je / 2'DAlovabhA / 3 pakkhitta je / 4 hAsadAsa / 5 kuNaMti je / 6 saMkhuttA je / 7 ntAbaMdhudaya suu| 8 nayaraM je / 9 vilaggo je / 10 rametya Navara kajje je / 11 gayapuvvapaje / 12 'uDesu sU / 13 karehi sU / 14 bhikkhAkajujjuo je / 15 sa puvakayaM je| Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 216 to tamAgacchamANaM daNi sA tiloyasuMdarIdhyA ahiTThiyA miccho dAuM / divA ya sA maharisiNA saMjAyaNiNNuSNayAyaMbaNahamaUheNaM calaNajuyaleNaM, NiUDhaguppha-jANumaMDaleNaM saihiNajaMghiyAjueNaM, NicchalliyaraMbhAgabbhavinbhameNaM UrujuyaleNaM, viyaDaNiyambabimbamaggeNaM kaDiyaDAhoeNaM, mayaNabhavaNasovANasaNNiheNaM tivalIkalieNaM majjheNaM, vammaharAyAhiseyakalasasacchaheNaM thaNamaMDaleNaM, muNAliyAvalayavibbhamAhiM bAhulaiyAhiM, asoyapallavasaricchehiM karakisalaehiM, bharapariNayabimbAyambireNaM aharadalauDeNaM, ahiNavavisaTTakaMdodaradIharujjaleNaM NayaNajuyaleNaM, sArayakomuIpuNNimAyaMdasariccheNaM vayaNabimbeNaM, bhamaraM-uMjaNasamiddhabhaMgureNaM ca kesakalAvaNaM ti / taM ca tArisaM pecchamANassa tassa muNiNo viyasiyA NIlakuvalayAvali va NiyamakIlantI viya NiyadiTThI, vimhario cirayarabbhattho vi NiyamasaMjamo, pamhuTTo sayalasatyAvabohakalio vi viveo, paMgalio rayaNi-diNabbhAsapaiDitthiro vi sayalamuttattho, kecalaM viyambhiyA aratI, ullasio raNaraNao, pajjalio maNammi mayaNANalo, vitthario ramiyavvayAhilAso tti / taM ca daTTaNa thaMbhio vva lihio vva TaMkukkIrio bamucchio vva NicalaNiruddhaNIsAsa-NayaNa-vayaNo Thio muhuttmetN| taM ca saMhAvatthiyaM pecchiUNa, lakkhiUNa tassa hiyayaciMtiyaM bhaNiuM payattA tIe jaNaNI-amhe paNNitthiyAo, Na daviNasaMcayamaMtareNa kassai vayaNaM pi paloemo, amhANaM khu atthaloheNaM koDhio vi mayaraddhao, teNa viNA mayaraddhao vi dUhavo ti, tA jai imIe kiMci kajamatthi tA daviNaM payacchasu tti / taM ca tIe vayaNaM soUNa teNa] pulaiyaM nnhNgnnaahuttN| to ahAsaNihiyadevayANuhAvao NivaDiyA tamuddesamujjovayaMtI jaccakaMcaNavuTi tti / nAyaM ca tammi uddese mahAkhalaM / tao tappimiti 'kaNayakhalaM' ti pasiddhiM gayaM / paiTThiyaM ca kaNayakhailAbhihANaM paTTaNaM ti|| iya baddhamANasAmicarie kaNayakhaluppattI [20] // paloeUNaM ca taM gaMdiseNamuNivaro NahAhito NivaDiyaM kaNayamahAkhalaM 'eso tavANubhAvo' [tti] kaliUNa lajio vva muhuttamettaM hoUNa avakato tayaMtiyAo / paDigae ya tammi sA tiloyasuMdarI 'gahemi' ti ciMtiUNa samallINA jAva jattiyamettaM gahiyaM tattiyamettaM sayalaM pi vijjhAyaMgArasaNNihaM saMyuttaM / citiuM ca payattA-Na hu ima kaNayajAyaM eyamaNivaravaIyareNa viNovasuMjiuM labbhai ti, tA jai puNo vi "eso kahi(ha)ci samAgacchai / evaM ca ciMtiUNa pariyappiya'NNArisarUvaNihelaNA NiyayadhUyaM savvAlaMkAravihUsiyaM purao ThaveUNaM saMThiyA tassa pahaM ploymaannaa| aNNayA ya puNo vi viharaNaNimittamAgayaM dadruNa sA saha dhRyAe ghettUNa taM murNi NiviTThA gehmmitre| maNiuMca payattA-"esA hu kaNNayA majjha dhUyA, eyAe jaippAiM tumaM paloio tappahUI Na aNNo paDihAi, esA vi tumhaabhiruiyaa| tA mae esA tuha paNAmiya ti| tumamimIe varo, kIsa saMpayaM paricayasi ? / aNNaM ca tumhANuhAvao devayAe diNaM imaM kaNayarAsiM / eyAe samaM uvabhuMjasu ti taM divvarUvAe // 541 // rAyakumArasaricchaM sukumArataNuM guNehiM sarpaNaM / ladhu juvANarjuvaI sajovvaNaM kuNasu kayakiccaM // 542 // aNNaha NiratyayaM tujjha jovvaNaM jaM vaNaM pavaNNo si / juvaIe javijantassa jovvaNaM hoi sakayatyaM // 543 // gahiyA tujjha kae devayAe dAuM imaM kaNayarAsiM / saMpai paDiccha eyaM, ajja vi kiM cittasammoho ? // 544 // jANa NimittaM vivihovavAsakisio tae imo appaa| te visayA uvabhuMjasu ihaM bhave ceva saMpaNNA // 545 // ko NAma pAliso sayalariddhisaMbhoyasamudayavisesaM / ujjhai paccakkhagayaM parokkhakajjammi mUDhamaNo ? // 546 // 1 bhikkhaM je / 2 sihiNa sU / 3 'juvalaeNaM je / 4 viya divo sU / 5 parigalio je / 6 patthiro je / 7 mucchalio je| 8 tahAvihaM peNje|9 paloiyaM je / 1. khalayAhihANa sU / 11 gacarie suu| 12 yare(ree)NovabhuM suu| 13 eso smaasuu| 14 appabhii je / 15 tappibhiI je / 16 yaisi! je / 17 'vsaaricch(sris)mcaars| 14 saMpurNa ne| 19 juyiice| Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppalamahApurisavariyaM / iya esA 'tumha mae paNAmiyA rUviNi vva murakumarI / anbhatthaNAe amhaM aNAyaro Neya kaayvvo"||547|| tao tIe vayaNaviNNAsavisavimohiyamANaseNa bhaviyanvayAe tArisassa, rdujjayAe mayarakeuNo, aNAibhavanmasthayAe visayavilAsANaM, saMvario vi puNo vi visaMkhalIhUo appA / ahavA kArimakayANurAyANa cittamatthaM parattamANINaM / vesANa kavaDDINaM vasaMgao ko jae cukko ? // 548 // cuMbati kavole dANalohadarisiyamayaMbiratthA(cchI)o / mAyaMgANa vi pasarantabhasalavalayAvalIo vva // 549 // chaiMti ambaraM sANurAyaguNasaMsiyA sasohAo / taraNikiraNAvalIo vva asthamaMtassa paidiyahaM / / 550 / / pAyavaDiyaM pi dUrAgayaM pi lehaM va sayalagahiyatthaM / phAleUNa samujhaMti dUramakayaNNuyAo daDhaM // 551 // bhujnnpyttpaaddnnkrnnvspyttkyjyaasaao| hIranti aggo ciya jAo jUiyaraikatta vva // 552 / / svvaayrkivy(yv)sNputtbhnniyvvpeslillaao| jAyaMti baMdhaNaM NehabaMdhaparimUDhacittANa // 553 / / amunniykiccaa-'kiccaairittsNvrnncittcriyaao| saMcArimakiccAu va mUDhacittANa paJcakkhaM // 554 / / micchANuyattiNIo micchaapriyddddhiyaannuraayaao| duviNayapaMDiyAo supaMDiyaM pi hu viDaMbanti / / 555 / / saviveuttamajaNavajjiyAo mjjaaymukk'ljjaao| hiyayANukUlavavasiyabhaNiehiM jaNaM vimohanti // 556 // iya jiMdaNijacariyAo jiNdnnijaannurttcittaao| vesANiheNa saMsAravAurAo viyambhanti // 557 // tao saMmuddAmabhoyariddhidaMsaNasaMpaNNamohapayariso payarisarparikhalaNakhaliyanivaDio visyslilaagaahgNbhiirkuuve| jeNa tassa siddhantavAsaNAsamunbhUo so samo, mAsa-'ddhamAsAisaMcio so tavaviseso, asamaMjasakesalucaNAvisesavicittaM tamuttimaMgaM, sarayasamayajoNhAsamUhasamujjalaM NiyakulaM, sayalaM pi pamhusiUNa saMThio visayasaMbhoyalALaso tattha gehe| evaM ca tassa peyattauaovasamapuNaruttoyaeNa jalaharapeyaliyaMtarasarayasasivibbhameNa viyambhiyaM tassa kammaNo soUNa kaha vissaMbhijau tavakisiyataNuNo?, kaiha vA sayalAgamAvabohiyamaiNo? jeNa tArisassa vi tavihadukkaratabovihANataNuiyataNuNo eyArisamavatthaMtaraM dIsai / evaM ca tahAvihavAsaMgamUhamANasassa vi Na viyalio dhammapariNAmo, jeNa patidiNaM sayalaheu-juttisaMgayaM dhammasa(sA)vaNaM karemANo saMboheUNa bahuM jaNasamUhaM pesei jayaguruNo smiivN| eyArisapayAreNa vacaMti diyaa| ____ aNNayA ya zaMdiseNavaiyaramuvalaqNa iMdeNa pesio ekko diyavaro / samAgayassa ya tassa pAraddhA dhmmdesnnaa| AvajiyA parisA, bhaNiuM payattA-evameyaM / vaMbhaNeNa bhaNiyaM-jai evaM kahameso ceya paDhamamArambhiUNa aiyameyArisaM pacchA paribhaTTho ? ti / eyN ca samAyaNiUNa NaMdiseNassa samAgayA sumaraNA, viyambhio pacchAyAvI, samullasio visayavirAmo, samuppaNNo veraggapariNAmo / ciMtiuM ca payatto-hA hA ! dhI duThu me vavasiyassa, jeNa maha samArUDhassa vi taM tArisaM payaviM visayamuhamettassa vi kae attANayaM vimhariUNa eyamacantaviveigarahaNIyamAyariyaM / tao samujjhiUNa taM sayalaM pi visayAsaMgaM gao jayaguruNo samIvaM / jahAvihi puNo vi sAmaNNaM pavaNNo tti| ___tA bho mehakumAra ! evaM dukkarA pavvajjA / mehakumAreNa bhaNiyaM-kammavasagayANaM pANINaM evameyaM, saMbhavaMti eyArisAiM amuNiyaparamatthANaM putvamapariyammiyasarIrANa ekkallavihAraNirayANaM, maha uNa jayaguruNo pAyapAyavacchAyAsaMgayassa maNayaM pi Na pahavai visayAhilAsA''yavo, Isi pi Na pasarai vilAsiNIdaMsaNataNhA, tA aNumaNNaha mamaM ti / tao soUNa tassa vayaNaM bhaNiyaM abhayakumAreNa-avigyaM kallANabhAiNo, jahAsamIhiyaM pujaMtu te mnnorhaa| evaM ca aNu 1 tuma je / 2 dujjayayAe-dujjayaAe-dujjayAe, durjayatayetyarthaH / 3 kavaima ---- (gANa vasa)gao suu| 4 katti je / 5 garittaca sU / 6 'gucittarattAo sU / . samudayariddhi / 8 parikkhalakkhaNazkhaliyanivaDio je / 9 payattauvasamadhu je| 10 payachintarasaraya sU / 11 ahavA saMsU / 12 eyArisaM sU / 13 evaM je / 14 'ntviveygje| 15 vAsaMga jahAvihi sU / 16 / ekAvihArINaM pi eyArisamavatyaMtaraM hoi ti / tao mehakumAreNa bhaNiya-kumAra ! evameyaM, sambhavanti eyA suu| Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vddhmaannsaamicriy| NAo samANo gayo bhayavao samIvaM mehakumAro, jahAvihiM pavaNNo samaNaliMgaM / samaNagaNamAsaMThio samujao tavasaMjame / gacchaMti diyhaa| aNNayA ya saMkiNNattaNao vesahivisesassa, pahUyattaNo samaNasaMghassa, antoNaladdhappaveso duvAradesabhAe pamutto mehkumaaro|jaav Nikkhama-pavesasaMjaNiyajaijaNapayasaMghaTTamasahamANo ciMtiuM payatto-aho ! peccha ee jaiNo aviNNAyaloyAyAravaiyarA agaNiUNa maMdarasarisaM maha kuluggamaM taNaM pica kaleUNa kara-calaNa-taNuttimaMgappaesesu NimeUNa NiyayacalaNe NikkhamaMti visaMti ya / samuvviggamANasassa ya kaha kaha vi pabhAyA rayaNI / pahAyasamayammi ya jayaguruNA muNiUNa maNogayaM bhaNio mehakumAro jahA-bho devANuppiyA ! kiM vimhario so tuha punvabhavo ?, Na sumaresi taM NiyagayarUvakalevaraM ?, salilAvagAhaNaNimittamaigao sarasalilammi paMkakhutto samANo paMcattamuvagao, tuhakalevaruppareNaM ca sayalasamAgayasiyAla-giddhAisAvayagaNA calaNe NimeUNa salilagahaNasthaM io to saMcaraMtA?' tA ki tANa calaNacappaNAo vi aMtareNa jaijaNacalaNacappaNaM tuha dukkhamuppAei ? / tao soUNa taM jayaguruNo vayaNaM 'micchA mi dukara' ti pariyappiUNa samuppaNNamuhajjhavasANo payatto ciMtiuM, kaha ? jara-maraNa-vAhiviyaNAvisesagajjhassa hayasarIrassa / eyassa kae appA kaha Nu mae vaMcio honto 1 // 558 // imiNA Na kiMci kajaM asArasaMsAramajjhayArammi / mottuM paratthasAhaNamekaM iha jIvaloyammi // 559 // taM ca jiNa-sAhavaMdaNa-veyAvaccujjuyANa saMpaDai / bajjha-'bhaMtaratava-caraNa-karaNa-muhabhAvaNAe ya / / 560 / tA acchau tAva tayaM kAyadhvaM majjha mUDhahiyayassa / kaha vA kAhaM ? jo jaivihaTTaNeNAvi kuppejjA // 561 // tA te dhaNNA je sambayA vi uvaogayaM pauMjaMti / veyAvaccu majaNiyavivihaviNNANadANehi // 562 // ahayaM puNa amuNiyasayalasatthasabbhAvabAhiramaIo / mUDhapaDivattikammo cuko kaha edahe kaje ? // 563 // iya evaM jayaguruvayaNapavaNasaMdhukio pavityarai / aMto viNiDDahaMto pacchAyAvANalo sahasA // 564 // . evaM ca punvabhavavaiyaruppaNNaveraggamaggo sayalasAvajjavejjaNujjuo pavaNNo saMjamujoyaM ti / Iti mahApurisacarie gaMdiseNa-mehakumArasaMvihANayaM [21] // aNNammi diNe samuggae kamalakosaviyAsapaJcale diNayarammi viNiggao jayaguruvaMdaNaNimittaM senniynnraahiyo| AgaMtUNa ya vaMdiUNa jahAvihiM NisaNNo jahoiyapaese / patthuyA bhayavayA dhammadesaNA / tahiM ca 'appamAyapareNa hoyavvaM ti patyAveNa pa~yattA dhammakahA jahA-appamAo hi NAma jaiNo mUlaM sAmaNNassa, mayaMgayo kaMdappataruNo, pahaMjaNo samuNNamantamaNamehaDaMbarassa, dhUmaddhao kasAyavaNagahaNassa, paMcANaNo iMdiyakuraMgANaM, NavaghaNo kusalakisalauggamassa, sarayasamao satthasAsapariNatIe, [himakAlo..................................], sisiro visayavisaTTakamalasaMDANaM, mahusamao mumaikusumunbheyassa, gimhayAlo kammavaNagahaNassa tti / aNNaM ca mUlaM dhammassa jayammi appamAittaNaM jae paDhamaM / jaiyavvaM jaiNA teNa sayalagutiMdiyasyeNa // 565 // 1 basahaNivesassa je / 2 eeNa kiMci sU / 3 gAi sU / 4 jayaja sU / 5 bajabho / sU / 6 iya 5* pavanA me| 8 vasagamo(1) kaMsU / 'yaturaMgamANaM, gvsuu| Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 ghaupacamahApurisacariyaM / iha appamAiNo hoti sayalasaMciMtiyatyavisthArA / savisayaguNasaMpattIo appamAyA hi jAyaMti // 566 // loe vi vaNiyaM appamAiNo hoi atthasaMsiddhI / kiM puNa jaiNo paDhamaM jaM aMgaM dhammasiddhIe // 567 // naiNo saMjamajoyammi appamAujjayassa jai kaha vi / jAeja jIvaghAo taha vi ahiMsA muNeyanvA // 568 // majjAiesa eemu jo jaI maiyapamAyaThANesu / jAeja appamAI tamidiyatthA Na laMghanti / / 569 / / iya muNiuM eyaM jaijaNeNa dhammujamujjaeNa daDhaM / savvAyareNa jatto maNappamAyammi kAyavyo // 570 // etthAvasarammi ya seNieNa bhaNiyaM-bhayavaM! aNahiMdiyasAmaggisaMpaNNassa muNiNo vi pamAo sAhINo ceva, jo maMtuNo pavaNuvvelladhayacaMcalaM cittaM, visayAhuttaM patthiyA duddharA sayaliMdiyAsA, dujao visavisamavisayappasaro, aNivAriyappasaro mayarakeU, ahiddavaMti patidiNaM kohAdiNo kasAyA, duddharo ya jaMtU virsayavAsaMgalAlaso ti| eyaM ca samAyaNiUNa jaMpiyaM bhayavayA-jai vi evaM tahA vi saMsuvbau kAraNaM, jeNa appA jAyai tANaM paojjakajammi cittsaahjjo| iMdiyavisayANa sagoyarammi paviyaMbhamANANa // 571 // so ciya appA sai cittjnniysNrohnnipphurppsro| jai kIrai tA jAyai jiiMdiyaMtyo sayasseva // 572 / / appA jaiyA saMgaM rAeNa samaNio mahai gaMtuM / taiyA kayatthayA iMdiyANa visayANa vi sayattho / 573 // visayANa iMdiyANa ya paropparaM yakajjapattaho / saMbaMdhaM kuNai maNo sraaysNjoynngyvio|| 574 // tAI ciya NIrAyANa visayasaMbaMdhavajjiyAI daDhaM / jAyaMti NimNayANa va NiruddhasocANa salilAI // 575 // pecchai cakkhU purao paMiTThiyaM rUvavaiyaravisesaM / rAyapariyaDDhio jAi saMgamahiyaM puNo appA / / 576 // rAya-virAyaMtarakAraNAI visaesu appaNA ceva / jAyaMti appaTutaM hayediyANaM tahiM hoi // 577 // uya teNa NarAhiva ! appamattayA kAraNaM sakajjassa / jAyai sayale vijae visesao saMjayajaNassa / / 578 / / ao NarAhiva ! siMdio vi muNivaro appamAyI rAyarahio muNeyanyo, jeNa rUvAisaNNihANe vi maNayaM piNa mujjhai tti / jahA keNai garavaiNA NiyapuravarIe payatte komuIchaNe, paMvaTTiyAsu disidisi kIlAmaMDalIsuM, chaNavasapayattajaNabahalahalabole, harisaNibbharAe sayalapuravarIe, rayaNImu vi NiraMtaradIvappahApaNahatimirAsa havIhIma, dIvatellassa kaMpiyAchenaM pattiM bhariuM samoppeUNa bhaNio Niyayabhico jahA-eyaM AyaNNasaMpuNNaM tellapattiM ghettUNa tumae aiyAo parasAo paiillayA(gNapA)saMjAva appamAiNA tahA gaMtavvaM jahA biMdumattaM pi dharaNIe Na paDai / payaTTe tammi purise tahA gaMtuM, ubhayapAsemu NiuttadaDhaNisiyakaDhiyAsivAvaDakarA cattAri NiyapurisA pesiyA] bhaNiyA ya-jai kaha vi eyassa pamAyaparabasassa tellassa biMdumettayaM pi NivaDai jattha tattha tumhehiM imassa sIsaM pADeyavvaM ti / evaM ca so tellapattiM ghettUNa NimiyaNicalaloyaNapasaro payaTTo gaMtuM / tA bho NarAhivaM ! ekao payaTTavivihakaraNaMgahAravasunvellataNulayaM purasuMdarIyaNaM, aNNao sara-karaNeM-kalatAlamaMdasuisuhaM geyamAgAiyamAyaNNau puloeu vA? kiM vA sirapaDaNabhaubbhantamANaso apamAI hoIUNa cau ? tti / rAiNA bhaNiyaM-tArisamavatthamAvaNNassa kiM tassa magahareNAvi vihidaMsaNeNaM ?, kiM vA kiNNaruggIyamaNahareNAvi kalagIyAyaNNaNeNa kajaM ?, aNNeNa vA muMhapharisAiNA .samahilasieNaM ?, savvaM pi tassa NiyajIyasaMsae avatthu paDihAi ti / bhayavayA bhaNiyaM-jai evaM tA tassa vi jaiNo Niyama-tava-saMjamujjoujjayamaNassa savvaM pi taM visayAiyaM taha ceya daTThavvaM / tao patthiveNa avitahaM taha cceya paDivaNNaM / patthuyA bhayavayA dhammadesaNA / etthAvasarammi ya tamuisaM NiyayapahAparikkhevapasareNaM samujjoento saimAgao eko divypuriso| divo NarAhivaM vajjiUNa sayalAe vi rAyaparisAe, keriso ya? 1 jiyagghAo sU / 2 maipa suu| 3 jaeNa hoyadhvaM / savvA sU / 4 "pamAo Na kA je / 5 duruddharA sU / 6 'sayAsaMgalA sU / 7 yatthA vasasseva suu| 8 pariTThiyaM je / 9 huttaM iheMdiyANa je / 10 payaTTiyAsu sU / 11 samappe je / 12 *saMpaNNaM sU / 13 imAo je / 14 paivApAsaM je / 15 NamaMda je / 16 hoUNa je / 17 vacasu je / 18 NaviNisa je / 19 suphrisaas| 20 Niyata s| 21 samA''o je / Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vakSamANasAmipari / aJcantasuMdaradAmasohasaMpaNNamaNaharAyAro / mauDamaNikiraNaNiyarappahAsamujjoiyadiyaMto // 579 // savaNamaNikuMDalajjalaparimaMDiyagaMDavAsaperanto / vacchatyalaraMkholantahAra-hArAvalisaNAho // 580 // bhuyadaMDaghaDiyamaNimayakeUrujjoyaruirabhuyasiharo / kaNayakaDaummaDaviDimasoharehaMtakara calo // 581 // kaNayakaDimuttayAbaddhalaggakalaraNajhaNaMtarasaNillo / suratarupasyamAlAmilaMtamasalAlivalaillo / / 582 // gaivasapahalladevaMgapallavuvvellamANarAhillo / kara-caraNaNahamaUhohamiNNaravikiraNapanbhAro // 583 // iya NiyadehAharaNappahAparikkhevajaNiyapariveso / ravibiMbavinbhamo baMdaNatyamAo suro eko // 584 // evaM ca savimhaya-vilAsaM dIsamANo sayalAe parisAe vaMdiuM payatto, kahaM ?jaya jayAhi tavaNijjasamujjaladehayA !, mohapasararayapaDalapaNollaNamehayA! jamma-maraNa-jara-vAhiviNAsaNavejjayA !, mugatimaggagamaNujayajaMtusahajjayA // 585 // NahamaNikesarasohae, laliyaMgulidalarAhae / bhaviyajaNubbhaDabhasalae, Namimo tuha payakamalae // 586 // evaM ca aNeyappayAraM vaMdiUNa jayagurUM, sarasagosIsacaMdaNarasacchaDAsaNAhaM dharaNimaMDalaM kAUNa NisaNNo jahAmiraie paese / NaravaiNA ya kayacittasammoheNa keriso dIsiuM payatto ? kara-calaNasaDiyaruhiroharNitaduggaMdhapUyapanbhAro / kara-caraNaraNaphuTTantavaNamuhuTuMtarasiyAlo / / 587 // NibuDaDuSNayagaruyaggagahiradIsantaNAsiyAvivaro / parisa DiyapamhapaDalAruNappaDummillaNayaNajuo // 588 // pavaNavamucchaliyapayallabahaladuggaMdhaparimaluppIlo / karapocalavAriyasabheyarucchaliyamacchigaNo // 589 // iya khAmattaNadullakkhavayaNaviNNAsagaggirAlAko / didvivahe ThAi garAhivassa kuTThI muro houM // 590 // tao taM tahAvihamuvveyaNijjarUvaM pecchiUNa NarAhiveNa ciMtiyaM-keNa puNa imassa kuviNo iha paveso digNo, Na kevalaM pavesametteNa eyassa parioso, puNo AsaNNaviNitaduggaMdhavAheNa uvvevayaMto seyalaM pi parisaM bhagavao acAsAyaNaM karei, tA uTTiyAe parisAe avassaM eso mae Niggaheyavyo / etyaMtarammi chIyaM patthiveNa / koTieNa bhaNiyaM-jIvamu ci / ThiyA muhuttaraM / abhayakumAreNa chikiraNa bhaNiyaM-jIvAhi vA marAhi vaa| kAlasoyarieNa chIe bhaNiyaM-mA jIva mA mara ti / gayA kAi velA / puNo vi nayaguruNA chikkiyaM / iyareNa bhaNiyaM-marasu ti / taM ca soUNa rAiNo samullasio maNammi kovANalo / lakkhio bhAvo rAiNo jayaguruNA, bhaNio ya jahA-bho devANuppiyA ! mA evaM viyappesu jahA 'esa kuTI', devo hu eso, ajaM ceva duraMke vimANe samuppaNNo / rAiNA bhaNiyaM-kahaM ciya ? / bhayavayA bhaNiyaM-suvbau, atthi iha majjhadesamAyammi bahuvivihapAsAyamAlAlaMkiyaM maNaharatiya-cauka-cacarovaveyaM vasaMtapuraM NAma jyrN| battha NisiyanikkaDDhiyAsiNiddaliyadariyArimaMDalo ajAyasattU NAma garavatI / tarhi ca jaNNayatto nAma baMmaNo / jaNNasirI se bhAriyA / so ya AjammAo ciya aIvadaridovaddavAbhibhUo paidiNaM parasaMpAiyapANavittI kAlaM gamei / .. tassa ya aNNayA AvaNNasattA bhAriyA saMjAyA / samaicchio tIe velAmAso / bhaNio ya tIe Niyayadaio evaM jahA-bho baMbhaNa ! maha AsaNNo pasaikAlo, Na ya gehe diNamessa vighaya-taMdulAiyamaMtyi, tA kIsa Nidhito ciTThasi ? / iyareNa bhaNiyaM-Na ya maha vijA, Na viSNANaM, Na porusaM, Na ya kammammi vi kAyanve sAmasthaM, tA tumaM ceva uvaesa payaccha, kimahaM karemi ? ti / tIe bhaNiyaM-gaccha patthivaM patthesu / go so maijiuM kusum-duvN-uNkuraaihtyo| rAyA vi tadivasaM paJcaMtiyassovariM mahayA akkheveNa payaTTo / divo ya baMbhaNeNaM siyakusuma-duvvaM-kurAdihatyeNaM / rAiNA juyalo je / 2 yAbaMdhala' sU / 3 bhAbho =AyAtaH / 4 'calaga je / 5 samacchara je / / samaggaM je / . yakaDiyA suu| 8 aidrisuu| 9 tasaM vi je / 10 majjiUNa je| Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 cauppAnamahApurisacaritra / vi 'musauNo' ti maNNamANeNaM bhaNio NiyapurohitojahA-maha siddhayatvAsamAgayassa daMsiyanvo eso bhaNo / purohieNa bhaNiyaM-jamAisaha ti| gao NarAhivo / patto paJcantiyasaNNivesaM / parAjio eso| davAviyo pagAmaM kappaM / Agao ya NiyaNayaraM / paviTTho mahayA vibhUIe NiyayamaMdiraM / dihro purohiyapurassareNa teNa bhaNeNa / rAiNA vi taIsaNasuNimittasiddhakajjaparitudRNaM bhaNio baMbhaNo-maggamujemicchiyaM / teNa bhaNiyaM-deva ! baMbhaNi pucchiUNa aagcchaami| rAiNA hasiUNa bhaNiyaM-evaM karesu tti / go so baMbhaNIsamIvaM / sAhio tIe paravaiparituhavaiyaro jahA-mama rAyA tuTTho, bhaNai ya 'maggasu jahicchiyaM,' tA sAha 'kimahaM patthemi ?' ti / ciMtiyaM ca tIe-jai eyassa rAyasirI bhavissai tA aNNAo suruvAo jubaIo bhavissaMti, mamovari maMdAyaro havissai, tA jahA Na mamovari sihaM muyai tahA bhaNAmi / bhaNiyaM baMbhaNIe jahA-bhaTTa ! amhe baMbhaNajAIyAI, tA rAiNo aggAsaNabhoyaNaM paidiNaM dakkhiNAe dINAro, aNavasarammi vi ussArau tti / tamAyaNNeUNa gao paravaisamIvaM bamaNo / mamgio jahAbhaNiyaM / paDivaNNaM ca saharisaM raainnaa| __ evaM ca aNavarayaM muMjamANassa dakkhiNAgahaNeNa paNadArido saMvutto / 'rAiNo pADuo' ti paidiNamAmaMtijjai sayalapayaibaggehi / so vi ailolu[ya]ttaNao baMbhaNapayatIe bhuttapuvvo vi rAiNo bhavaNammi aMgulidANeNa pattiUNa cirabhuttabhoyaNaM puNo bhuMjamANo acchiuM pytto| __evaM ca aikato koi kAlo / samuppaNNA bahave putta-pocAiNo, pavaDhio pavarariddhisamudao / tahAvihaM cANavarayaM bhaMjamANassa samuppaNNo kuTThavAhI, pasario sayalasarIrAvayavemu ti duNivAro jAo / tao taM tArisaM daLUNa te putta-pottAiNo tassa uvijjiuM payattA / acchau tA paDiyariyavvaM, teNaM ceya lajjaMti / taM ca tArisaM tANa vavasiyaM dakhUNa teNa ciMtiyaM-aho ! peccha maha viDhatteNaM ceva vihaveNa eyANaM mao samuppaNNo, jeNa mamaM pi ANaM Na kareMti / ahavA bahumukayasahassehiM vi Na tIrae khalayaNassa ghettUNa / hiyayamamuddhasahAvassa NiyayakajjujjayamatIyaM // 591 // sasaNehaM muddhasahAvayAe vavaharai aNNahA suyaNo / aNNaha kappei khelo sadubhAveNa dudumatI // 592 // jhuMjai jahiM ciya phuDaM taM ciya bhaMjei bhAyaNamamuddho / pimuNo sadubhAveNa kiM pi aNNaM kaleUNa // 593 // jatthuppaNNo sayachiDDajajjaraM savvahA samIiMtotaM ciya dAruM ghuNakIDau vva suyaNaM khalo khavai // 594 // joyA jassa sayAsAo uvaha kahamappaNo vi uppattI / dhUmaddhau bva dAruM taM ciya muyaNaM khalo Dahai // 695 / / esa sahAvo khalakaMTayANa bahumammabheyakArINa / dUrAo vajaNaM ahava kheharIeM vayaNabhaMgo // 596 // diyaha ciya paraguNavihavadasaNe ThAi mucchiu vva khlo| telokarajalaMbhe viNavara dose 'dihi patto / / 597 // iya jai vi tassa kajammi kaha vi dijjai siraM payatteNa / taha vi kayAvi Na tIrai pisuNo suyaNeNa ghetUNa // 598 // evaM ca so NiyayapariyaNaparihUyamappANayaM kaliUNa aMtopasariyAmariso ciMtiuM payaco-eyamakayaNNuyaM pariyaNaM tahA karemi jahA eyassa vi esa ceva avasthA hoi / ti ciMtiUNa vaahitaa-nniyytnnyaa| bhaNiyA ya ekaMte jahA-"puca! ahaM khu vAhivasao ayaMgamo saMvutto, tA kimeyAvatthagayassa maha jIviyamveNa ? / tA amhANa kule eriso AyAro-jeNa aMtakAlammi pasuNA caruM NivvattiUNa puNo appaNo uvasaMhAro kIrai / tA saMpADijjau maha eko pam, jeNAI thevaannucitttthaami"| saMpADio ya tehiM / teNAvi appANayaM ghayAiNA abbhaMgeUNa uvvaliUNa ya ucalaNiyAo bhuMjAvio so pam / evaM ca paidiNaM bhuMjamANeNa vAhI tassa sNcaario| saMkaMtavAhi pasuM muNeUNa tassa maMseNa Nivattio cruu| diNNo putta-NattuyANaM / bhuttaM taM tehiM pasumaMsaM, jAva tesi pi saMkaMto vAhI / muNio esa vaiyaro rAiNA purajaNavaeNa ya / tao kuvieNa rAiNA Nivvisao aanntto| Niggao ya jayarAo / patidiNaM gacchamANo patto sajja-'jjuNe-tAla-tamA jahicchiya je| 2 'NayAijAyAI, je| 3 rAiNo AiaggAsaNe bhoyaNa dINArayugamegaM maggasu, jAva jA(rA)iNo sayalasAmantA payaIsa / gamo NaravaisamIva baMsU / 4 khalo a sU / 5 jAbho suu| 6 uyaha je| . 'mapaNA je| 6 e sayarAhamuhabhaMgo suu| 9 disi je / 1. tabbaliyAmo je| "ga-sAla je| Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vakSamANasAmipariyaM / lAvilaM mhaaddii| to taNDuNDAkilanto bubhukkhAparimilANadehAvayavo hiMDiuM pytto| kaha ? tinvyrtrnniyrnniyrdushsNtaavtviytnnubhaao| disidisipjjliyaannlkraalkyghnnjhlkaaro|| 599 // annvryvnndvodddddhghnndusuddhtdhuulidhuusrio| lllkkshilliyaarvbhiriynniyknnnnguruvivro||600|| tnnhunnhohyvimbhlkilntlhumysilimbtrlccho| maaynnhiyaapyaarnntdisivhdinnnnpymggo||601|| parisUsiyagiriNaiyaDaviyaDaddahadaMsaNeNa [ga]hAso / visthinnnntllsNmukkdsnnuddddiinnjiiyaaso||602 // iya tivvatisAsaMbhavakaMThosusaMtatAlu-jIhAlo / paribhamai viyaDagirikaMdaresu eko kuraMgo vva // 603 // evaM ca tivvataNhAveyaNIsahataNuNA io tao paloyamANeNa dilaM ekammi giriNijjharuddese paurapaNNakalusiyaM salilaM / taM ca dadruNa pavaraNihilaMbhe vya jammaroro tuTTho hiyaeNaM / paccujjIviyaM va appANayaM maNNamANo allINo tayantiyaM / tao taM NimbhararaviyaravihaTTaNubattiyaM bahuvihatarudala-phala-mUlasaMgalantakasAyarasavisesaM taNhAvasattaNo AyaMThappamANaM vIsamiUNa puNo puNo pIyaM / avagayatahAviseso ya Niggao tayantiyAo, gaMtuM pyho| jAva thevaM bhUmibhAyaM gacchai tAva bahutarudala-mUla-phalakasAyakaliyajalapANataNao aDDuyAliyaM poTTabhitaraM / jAo se acNtvireo| tao mukkhAparisusiyattaNao taNuvihAyANaM, gurureiyAkarisiyattaNao rattapittAiviyArANaM milANo se kuTavAhI, pauNIhUyAo vaNaNADIo, paritaNuIhUo NAsiyApaeso, pattalIkayA kr-crnnNguliivihaayaa| evaM ca asaMpajjaMtAhAraviseso aNicchiovatthiyalaMghaNavidANadehapaNavAhiviyAro saMpatto kaha kaha vi kaNThagayapANo tuha nnyrgourduvaarN| jAva chAyAsamallINo yamucchAvasamaulantaloyaNo NivaDio mahIvahe / taM ca dadruNa kaMThadesAvalaMbiyababhamuttaM 'baMbhaNo eso' tti kaliUNa tuiNiuttagouraduvArapAlaeNaM sitto sisirasalileNaM samAsastho jaao| saNAe 'taNhAiu' tti uDDio aNjlii| pAio acaMtasuMdaraM sIyalajalaM / pucchio pautti-kao tumaM ? / teNa vi sihaM nahoiyaM / jhuMjAvio jahAjogaM patthamaNNavisesaM / Thio tassa ceva duvArapAlassa samIve / aikaMtA kaii diyahA / aNNayA ya duvAravAsiNIe saMjAyA jttaa| Agacchai sayalo vi purasuMdarIjaNo bali-laDDuyapaDalae devIe ghettUNaM / taM ca teNa cirayAlabubhukkhAkhAmataNuNA tAva khaiyaM ahobhAgAo AkaMThaM jAva jalaghoTTamettassa vi paveso Na mukko| etyAvasarammi ya ahametya smosddho| 'bhayavaM samAgao, vaMdaNanimittaM gacchAmo' tti samucchalio jnnhlhlaaraavo| etthAvasarammi ya esa duraMkadevajIvo tahApahUyalaDDuyAhArakavalaNa'phariyapoTTo aMtoamAyantasalilabiMdU udghAyamANativvatahAviseso 'jalaM jalaM' ti jhAyamANo samuppaNNavisUiyaveyaNAe mao samANo paurajalavAvIe mahAdadadaro jaao| jAva tattha vi samacchalio jalavAhivilayANaM hailahalo jahA-halA! maggaM meM prayacchasa, bhayavaM mae vaMdiyavyo / taM ca vilayAkayakalayalaM suNamANassa daddurassa 'katthai mae eso sado Nisuyapuvo' ti IhA-'poha-maggaNaM kuNamANassa samuppaNaM jAtIsaraNaM, sumario punvbhvviyro| to 'ahaM pi bhagavaM vaMdAmi' ti ciMtiUNa patthiI tayaMtiyAo daduro / payaTTo AgaMtuM rAyattiNIe, jAva tuha mahaMtiyaM vaMdaNasthamAgacchamANassa tuha ceva turayacalaNeNa cappiyasarIro suhajjhavesANavaseNa mao samANo samuppaNNo devattaNeNaM duraMke vimaanne| tatya ya avahippaoeNa muNiUNa appaNo vaiyaraM, samAgao tuha cittasammohaM kAUNa kirai 'kuTi' tti, parisAe uNa maNaharadivvarUvavesadhArI appANayaM dNseNto| ao bhaNAmi 'Na eso kuTThI, eso hu duraMko survro| etthAvasarammi ya paJcakkhIhoUNa suravareNa digNo rAiNo hAro, rajjuNibaddhaM lakkhAmayamaNirjuyalaM ca / dAUNa asnniihuuo| 1 vhAbhaya s| 2 aDayAliya poinbhataraM je / 3 karaMgulI / 4 sviylNtloNje| 5 hallohalo je / 6 pecchasusa / vattaNIe sU / 8 laNacappi suu| 'vasAya je| 1. devatteNaM sU / 11 kila je / 12 nuvalayaM le| Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 caupamamahApuritacarina / seNieNa bhaNiyaM-bhayavaM! kIsa uNa imeNa mayA chikie bhaNiyaM 'jIva', abhayakumAreNa chikie 'jIvamu vA maramu va' ti, kAlasoyarieNa chikkie bhaNiyaM 'mA jIva mA mara' ti, tumhehi chikie bhaNiyaM 'maram' ti? bhayavayA bhaNiya-"muNasu estha kAraNaM, tumaM rAyA, rajjaM ca bahuyAhigaraNataNI garayagatijoggaM kammamAvahai, tA 'tuma jIvamANo rajamuhamuvamuMjasi, maraNe ya NirayaM gacchasi' ti kaliUNa bhaNiyaM jahA 'jIvamu' ti / abhayakumAro vi muvidiyadhammA-'dhammacaNao atIvasAvajjaparivajjaNaratI, tA tassa jIvamANassa tuha pasAeNa rAyalacchIsaMbhobho, mayassa vi muraloyagamaNaM, [? ao bhaNiyaM 'jIvasu vA marasa va ti| kAlasoyariyassa ya puNo bahusattaghAyaNarayassa gacchaMti diyahA, so vihu jIvamANo pANisaMhArakArI, mao vi avassaM NirayagaI gacchissai, ao bhaNiyaM 'mA jIva mA mara' ti / mayA chikie bhaNiyaM jahA 'marasa' ti tattha vi imaM NimittaM jahA-kimiha maJcaloe ThieNaM ?, NivvANaM gacchasu ti"| aiyaM ca soUNa rAiNA seNieNa NirayagamaNaM appaNo samuppaNNaNirayAidukkhabhayasaMbhameNa bhaNiyaM-"bhayavaM! tumae vi telokalaggaNakkhaMbhabhUeNa maha sAmiNA mae NirayaM gaMtavvaM ?, jeNa tuha ekkaNamokArA vi pANiNo bhAvasaMpauttassa / jAyai samattasaMsAravAsapAsANa voccheo||604|| tumhekaNamokAreNa kaha vi kammaMtarAlajaNieNa / Na uNo jayammi jAyanti jaMtuNo NirayadukkhAI // 605 // ekA vi tumha payapaMkayANa paNatI paNAsai duhaaii| tiriyagaDa-kumANussAiyAI bhAveNa kIraMtI // 606 // dAridda-vAhi-jara-maraNapIlaNAsaMbhavAI dukkhaaii| Na hu hoti tumha pahu ! calaNakamalabhasalAiyavammi // 607 // je uNa sayayaM paNamaMti pANiNo pavaramuddhasammattA / tuha calaNe tANa Na dullahAI murpvrsokkhaaii||608|| tA acchau muraloyammi majjha tiyasattaNAiyaM sokkhaM / tuha calaNarayassa vi kaha gu Nirayadukkha smaavddiyN?"||609|| Iya evaM hiyayaMtaraviNitadukkhohagaggayagireNa / tihuyaNaguruNo purayammi uvaha rugNaM va NaravaiNA // 610 // evaM ca jaMpiraM patthivaM peloiUNa bhayavayA bhaNiyaM-bho devANuppiyA ! mA addhiiM karesu, baddhAuo tumaM, Na ya estha aNNo patIyAro, tahA vi mA visAyaM vacca, dullaMghA kammapariNatI, AgamissAe ussappiNIe tumae titthayareNa hoyadhvaM ti| tao taM suhA-'muhakammapariNaI soUNa bhayavao sayAsAo 'ghirasyu rajjapariNaIe' ci maNNamANo paNamiUNa jayaguruNo calaNe paviTTho nayaraM ti| . iti mahApurisacarie seNiyarajvaNiMdA [22] // tao so seNiyaNarAhivo appaNo samuppaNNaNarayapaDaNasaMbhavabhayaNibharo NiyapariyaNaM-'teurAhidvie sayale vi puravare aNumaI dAuM pavanno jahA-jo jayaguruNo samIve pavvajaM pavajjai tamahaM Na vAremi / taM ca pasthivajaMpiyaM soUNa. paMhUo rAiNo aMteurappehUtI NayarajaNavao pavvajjagahaNammi samujjao / paricacasayalariddhisamuyayaM tahApavvajjujjayaM daLUNa jaNavayaM tattheko jammadarido ciMtiuM payatto-"peccha, ee mahANubhAvA jahicchiyasaMpajjantaNiyavihavavisayasuhasaM 1 evaM sU / 2 ti sayA tuha cala je / 3 iya-evaM hiyayanbhitaravi / . uyaha je / 5 puloI je / 6 bhamabhaya s| . matI dA pavatto su / 8 bahuo je / 9 'pabhiI je / Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vaddhamANasAmicariya / 321 bhoyA taNaM va sayalaM pi pariSaiUNa padhvaja pavajjati, maha puNakiNa baMdhaNo ettha thirakSaNAhimANo ? jeNa peccha ee sayalajaNalohaNijjaM taM sayalaM motUNa NiyasuMdarIyaNaM pavaramaNi-kaNaya-syaNa-muttAhalAiyaM ujhijaNa NiyariddhisamudayaM panvajja pavajjati, maha uNa dArihovadavapIDiyassa maNorahANaM pi asaMbhAvaNijjamuhalesassa vihalo ceya mnnuyjmmo| jeNa aijjrjrmNdirdrivibruggyayNgmphnnaao| dIsaMti ruMdadAliddakaMdalIo bva NikkhaMtA / / 611 // diyahaM ciya vaccai dhAvirassa jarajaradapUraNaparassa / dhamma-'stha-kAmaamuNiyavisesasaMpAyaNarayassa / / 612 // etya jarakappaDomaliNataNusamovaDiyaDaMDikhaMDassa / dukkhaM parakayagharahiMDaNeNa saMpaDai pohUM pi|| 613 // iya jettiyaM gharAsAyalaMbhaNaDiyassa hoi majjha duii| visahijjai jaibhAvammi tettiyaM tANa kiM laTuM" // 614 // ciMtiUNa puNaruttaM payaTTo jagagurusamIvaM / viNikkhaMto samamaNNajaNavaeNaM / ujjamiuM payatto jhaasciie| aNudiNaM ca sAhujaNassa bhatta-pANasaMpAyaNujjao Nayaramajjhammi parihiMDato loehi diho| daTTaNamavaNNAe bhaNiuM payatto-"kiM puNAi dukarameiNA kAUNa dikkhA gahiyA ?, bhaNiyaM ca jo Niggacchai maNi-rayaNa-kaNayakaliyaM pi ujmiUNa siriM / asthittaparicAI so pavvatio phuDaM bhaNio // 615 // jo uNa akiMcaNo ciya giNhati dikkhA NiratyayA tassa / dhaNasaMpattI gehaM teNa viNA hoi vnnvaaso|| 616 // pavvajjA kila NikiMcaNAiyA jassa taM ciya parekaM / vaNavAsasamANaNihelaNassa ki tassa dikkhAe // 617 // iya nicaM ciya NamuNiyadhaNAicAsaMgavAulamatIo / parajaNajaNiyAvaNNo jatI darido ti Na viseso" // 618 // evaM ca kayAvaNNavAyaM sahavAsaparicaeNaM tassa jatiNo kaliUNa purajaNaM abhayakumAreNa tassa paJcAyaNatyaM kayA NiyabhavaNaMgaNudese NANAviharayaNa-kaNayasamaNNiyA tiNNi koDipyamANA tiNe ukkuruDA, ghosAviyaM ca Nayare-jo mahilaM aggi pANiM ca paricayai jAvajjIvaM tassAhaM eyAo tiNNi dhaNakoDIo payacchAmi / taM ca soUNa samAgao bahuo purajaNavao / bhaNio ya abhayakumAreNa-geNhaha imaM daviNajAyaM eiNA viyAreNa-savvahA savvayA mahilaM aggi pANiyaM ca paricaiUNa / eyaM ca samAyaNNeUNa paDhamaM aviyAriUNa ghetuM payattA kei, pacchA saI ceva viyArilaM payattA, mahilaM jalA-'Nale ujjhiUNa parigeNhiUNa dhnnnnivii| kiM va kuNatANa haveja amha sokkhANa sNbhoo1||619|| murahaMgarAya-taMbola-vasaNa-kusumAio vi paribhogo / jalamajaNaM viNA ho ! niratyao hoi kIraMto / / 620 // majjiyavilittataMbolamurahikayakusumakesavAsassa / sayalarasajuttabhoyaNarahiyassa NiratyayaM savvaM // 621 // taM pi Na viNA huyAsaNasaMgaNaM kaha vi bhoyaNaM ghaDai / sayaliMdiobihaNakaraNaM bahuso vi kIraMtaM // 622 // aha eso mjjnnkyvilevnnaaliddhkusumpribhoo| mahilAsaMbhoyaparammuhANa savvo vi hu Nirattho // 623 // sevijjai NaraNAho, laMpijjai sAyaro dhaNaNimittaM / taM hoti juvaisaMbhoyakajjarasiyassa sakayatyaM / / 624 // vararamaNivilAsAlasapaloyaNuppaNNaramaNarasiyassa / uvaujjai vihayo, Na uNa mahilasaMbhoyarahiyassa // 625 // iya duppariyallamimaM tiyallayaM ujjhiuM jae gihinno| kaM vaccai uvaoya dhaNaM tiyallayavihINassa 1 // 626 // 1 hastadvamAntargataH pATho jepustake nAsti / 2 asaMbhava sU / 3 saI je / 4 samAva s| 5 "Ni kUr3A, je|| murayaMga . 'vahIraNakaM s| je Jain Education Interional Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 cpplmhaapritcriye| evaM ca sayalo vi purajaNavo bhaNiuM payatto-kumAra ! ko hu evaM jiyaloyasArabhUyaM tiyaM pi asArassa paNamecassa kara paricayati ?, jo uNa mahANuhAvo imaM parizcaituM tarai tassa Na kiMci dupparicayaNIyamasthi / taM ca soUNa amayakumAreNa bhaNiya-"evameyaM, Na etya saMdeho, kaha? jo cayai cArucario duparicayaNIyameyamazvasya / Na hu Navara so NarANaM devANa vi hoi NamaNijjo // 627 // accaMtasattijutto cAI so dheye Navara loyammi / so ceya mahAbhAI jo cayai tiyallayaM eyaM / / 628 // so cceya bhaDo so ciya mahoyao so havejja sappuriso / jo saccapaiNNo iya tiyallayaM cayai lIlAe / / 629 // iya 'saMsAriyamuhalAlasANa jAyai jayammi jaMtUNa / kammavasayANa jAyai duparicceyaM tiya' ti phuDaM / / 630 // tA bho mahApurajaNA ! imaM erisaM aJcaMtasattijutteNAvi duparizcayaNIya pariccaiUNa gahiyA pancajjA imiNA mahANubhAveNa, tA kIsa 'tumhe bhaNaha jahA 'duggayassa pavvajjA Na kiMci purisatyaM jnnei'| Na ya tumhANameso 'roro' ci kaliUNa parihaviu~ jutto ti, jao aha eko ciya doso guNasayakaliyassa hoi rorassa / jaM pasaha ciya diDaM 'atthi' ci jaNo parikalei // 631 // uvveva-bhayA-'haMkAravajjio Nimmamo NirAsaMso / mahalohasallarahio jai bva roro muhAvei / / 632 // saMghAso hoi paroppareNa saMtosa-dhaNasamiddhINa / ko samahio guNehi muddhA'suddhAijaNiehi ? // 633 / / muddhattaNeNa jAyai samujjalo tattha Navara sNtoso| dhaNavihavo uNa jAyai 'Nihase kasaNo tamoho vva // 634 // AvajjaNa-rakSaNa-khaya-cayAtiuvviggamANaso asthI / adhaNo sa'tthattaNaNidhvutIe dUraM samabhahio // 635 // kisi-gorakkhA-vANijja-sevakajjujjao dhaNatthI hu / kAlaM. gamei dukkhaM Na uNA'NatyI tahA puriso|| 636 // rAyaula-takarA-''rakkhiya-'ggi-NIreNa avahiyammi dhnne| jaM dukkhaM hoi dhaNINa tassa bhAI Na Nilloho // 637 // iya evaM dAlidaM Nidijjai duvviyaDDhamaNuehiM / acaMtabhoyasaMparyathaDDuddhaya-duddacittehiM // 638 // tA bho ! majjhatthabhAveNa viyArijjamANaM dUreNa bahuguNaM rorattaNaM, jeNa Na AsaMkai patthivANaM, Na takarANaM, Na dujjaNANaM, Na rayaNIsu, Na diNe, Na gehe, Na paMthe, kevalaM jahAsaMpajjantAhArasaMtuTThavittI jahAsejjAsaMpajjantamuhaNiddo Ajamma pi suheNa gamei, sayatthasaMpAyaNujjayassa Na koi kehiMci jAyai paDibaMdhakAraNaM" ti| eyaM ca abhayakumArajaMpiyaM soUNa purajaNavaeNa bhaNiyaM-kumAra ! evameyaM jahA bhaNiyaM tumhehiM, avaNIo amhANa mohappasaro / tao so teNa NAyarajaNeNa muNivaro bhattibharaNibbharaM pUio vaMdio ya / khAmiuM ca taM jahAgayaM paDigayA nnyrnnaayrjnnaa| abhayakumAro vi bhAvayanto jayaguruNo vayaNaM NiyaNioe lggo| [abhayakumArakayA samaNakhisaNAnivAraNA 23 ] aNNayA ya bhayavayA 'koNDiNNasagotANaM tAvasANaM paNNarasa sayANi saMyumaMti' titaNimittaM pesio aTThAvayaselaM goyamo gaMtuM pryco| diTTo ya NAiTTaimimAyasaMThieNaM atttthaavygirii| jo ya keriso? 1-2-3 caiva me / 4 tume meM / 5 mihasai ks| mahaNo je| * yamupadaya / jasaka / vaha pi / 1. khAmiya / "rasaMThi sa Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vbmaannkhaamicritr| 323 katthai mnnimysihrullsNtervikirnnbiunniyppsro| katthai tavaNijjujjalapahAsamoraMjiyadiyaMto // 639 // phatyai klhoysilaasmuuhdhvliydhraayldNto| katthai NisAmu sasikaMtasalilapavvAliyadiyanto // 640 // kasthai kaDayuggayapavarapAyadhuppaNNapauraphalavihavo / sura-siddha-jakkhakiNNaramihuNayaNAdiNNapariveDho // 641 // iya so joyaNajoyaNapayaviviNimmAvio mahAselo / aTThAvayAhihANo goyamagaNahAriNA diho // 642 // tahiM ca paiTThAviyaM bharahAhiveNa maNi-kaMcaNamayANaM AimatitthagarapaDimANaM rUvaM / 'taM ca vaMdAmi' ti kaliUNa AroDhuM payatto pancayaM / dihAI ca paDhamapaiyAsu acaMtacaratavavisesasosiyataNutaya-'hisesAI tAvasANaM paMca sayAI / pulaio tehiM / diho ya kaNayaujjalasarisadehacchavI amANusasarisaMsaruvo samAruhaMto bIyaM paiyaM / tarhi pi taha ceya [saccaviyAIM] dukaravivisesakisIkayasarIrAiM aNNAI paMca sayAI / tehiM pi sacavio taiyapaiyamAruhaMto / tattha vi pulaiyAI taha ceya paMca sayAI / samIveNaM ceva AruhiuM payatto / tao te taM accambhuyasarIrasAmatthaM paloeUNa vimhayaM gayA tAvasagaNA ciMtiuM payattA-zRNamesa jairUvo ko vi divyo, kahamaNNahA maNussarUviNA pINataNuNA eso samArohu~ tIrai, ? eso khu muNivarehi pi tibbatavovajjiyaladivisesehiM dukkhamAruhijjati, jeNa peccha ciTThati hehimapaiyAmu NIlasevAlakappiyAhAraM / ArodumaNaM iha tAvasANa tavakisiyapaMcasayaM // 643 // taha ceya bIyapaiyAsu sukkasevAlapihiyapoTTaggI / ArodukaMThamaNaM dUsahatavataviyataNubhAyaM // 644 // amhe uNa dukkarakayatiratta-paMcAirattarattehiM / susiyasevAlakappiyapANAhArA parivasAmo // 645 // taha vi Na tarAmu maNayaM pi uvaribhAyaM sayaM samAroDhuM / eso hu samAruhai tti guNa citta'mha pddihaai|| 646 / / iya eva vimhaupphullaloyaNehi paloio sahasA / ravikiraNakarAlambaNavaseNa asaNaM patto // 647 // evaM ca vimhayavasavisaTuMtaloyaNehiM pulaijjamANo 'esesa vacati' tijaipirANamaIsaNIhUo / ArUDho ya siharaggabhAyaM / paloiyA ya paDhamajiNAiyA bharahe viNimmaviyA maMdirAvalI / kerisA ya ? scchphlihaamlubbhdddddhpiiddhovrinnivitttthbhittillaa| uvaNeti cittamAyAsa~desaparisaMThiya vva dadaM // 648 // pavaNavamumvelliyadhavaladhayavaDuddhaMtapallavakarahiM / maMbhIsai vva bhavabhIyabhattisaMpattabhaviyajaNaM // 649 // dUrullasaMtamaNimuhalakiMkiNIjAlakayavirAveNa / jiNaguNagahaNaM kuNai vva uvaha bhuvaNassa ciMdhAlI // 650 / / iya pomraay-mrgy-nniilmhaamnnivinnimmiysruuvaa| jiNabhavaNamAliyA gaNahareNa dUAo saJcaviyA / / 651 // daNaM ca hiyayambhatarullasaMtaharisapasaro bahalaromaMcuccaiyataNuvihAo aigao jiNabhavaNambhantaraM / paNamijaNaM ca viNijjiyasurA-'suramayaraddhayadalaNapaJcalaM paDhamajiNabimbaM youM payatto / kaha ? jaya juyapaDhamuppAiyabahuvihasippapyArakosella ! / jaya paDhamarAyaNIIvisesasaMpAyaNasaMmatya ! // 652 // jaya paDhamadhammaduddharadhuradharaNuddhantadhavalakayalIla ? / jaya paDhamaduggahAbhiggaihuggasaMgahiyaparamattha ! // 653 // jaya paDhamakevalAloyasayalaNimmalaviloiyatiloya ! jaya lkkhiydullkkhorumokkhsuhmggbhubhNg!|| 654 // iya paDhama ! patthivANaM paDhama ! jirNidANamihasamAsamae / paDhamajiNesara ! Namimo puNo puNo tumha clnnaann||655|| tataraNi[kara bi sU / 2 gAila(Na) suu| 3 "mmANio je / 4 'dura je / 5 samvo sa ta vakilesaki / .isuu| 8 te tAvasA taM bhaca sje| 9 i suu| 10 yatirattehiM / muje / 11 jaMpi(pa)yantANamaI je / 12 viNimmiyA je / 13 sadeva je / 14 'ppayAvakoM s| 15'kosallA / je / 16 samatthA / je / 1. lIlA / je / 18 gahagya / Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 pauppalamahApurikSacariyaM / ___ evaM ca katipayAhiNaM paNamiUNa jayaguruM NisaSNo purao pallaMkavagheNaM, Thio kaMci velaM bhayavaMtaM shaaymaanno| etyAvasarammi ya gaMdhaSvaraI NAma vijjAharo sadaio bhagavao caMdaNaNimittamevAgao / vaMdaNAvasANe ya pulaiUNa pINataNuvihAya goyamagaNahAriNaM ciMtiuM payatto-Na hu eso mahiharo mANusANa samahigammo aisayaM viNA, aisao ya tivvatavavisesovalaMbho, tavassiNo ya kisaMgaliMgiNo ivanti, eso ya gANurUvavesadhArI ghaNasiNiddhapIvarataNucchavI ya lakkhijjai, Na ya estha sAisayatavassiyaNaM vajjiya iha mANusassa samAroho / evaM ca sasaMsaya-viyapajjAulamaNassa Nahayarassa bhAvaM lakkhiUNa bhaNiyaM goyamagaNahAriNA jehA-bho devANuppiyA! Na etya dubalayA kAraNaM kallANasaMtatIe, Na ya akAraNaM baliyayA, jeNa mukhyau ekkamakkhANayaM asthi iheva jaMbuddIve dIve puMDarigiNI NAma nnyrii| tasya sakulakamANusAsiyaNiyayarajo puMDarIo NAma NaravatI / so ya uvamuMjiUNa vahUyaM kAlaM rajjamuhaM NiviNakAmasaMbhoo NivesiUNa Niyayarajje kaNisahoyaraM pavaNNo jayaNAhasAsaNe pancajja / tao tassa tivvatavavisesAyaraNataNao jahAvihisamAsAiyaaMtapaMtAsagabhoiNo payaisakumArattaNo putrakayaphammANuhAvo ya saMbhUSo tivvarogAyako / kameNa ya parimbhamaMto saMpatto puMDarigiNiM nnyriN| muNiyavRttaMteNa ya NiggaMtUNa baMdio sabahumANaM nrvinnaa| muNiyasarIrarogAryakaviseseNa ya karAviyA cigicchA jAva pauNasarIro sNvutto| pacchA asaNAIhiM ca payAma posiyA se taNa / patidiNaM ca tahA bhuMjamANassa viyalio kusalapariNAmo, viyAraM gayaM citaM, visaMkhalIhUyANi sayaliMdiyANi, paviyaMmio visayAhilAso / tao lajjamANo jaNavayANaM viNiggao kila tavaM kaauN| paviThTho vaNagahaNaM / paviTThassa ya kiM jAyaM? Navari ya maNe viyambhai bhounbhAsujaNekatallicchA / mutajjayassa vi dadaM jailiMgavirohiNI gicaM // 656 // cittaM bhopasu gayaM taNuM ca dhammujjamammi lajjAe / saMdhairai, 'lajjai jaNe pAyaM pAradaparihArI // 657 // puNaruttaM tassa parattacittayA hoi visayalicchAe / 'kusalakaraNehi mujjhai pArya paDikUlakayacitto' // 658 // iya so vaNavAsAo maNasA saMjaNiyavisayavAmoho / AyaDDhijjai turiyaM rajjUe va bhogatabahAe // 659 // AgaMtUNaM ca NayarabAhirujjANavaNe viNIlatarusAhAmu samolaiyapattAiuvayaraNo NisaNNo pAyavassa heDhe / samAgayaM ca soUNa viNimgao kaNiTThabhAyA vaMdiuM / diTTho ya nnaaiduuro| dasaNamecovalakkhiyahiyayAhippAo vaMdiUNa ya bhaNiuM payatto, kaha ? AyAraM tassuvalakkhiUNa visayovajhuMjaNasayaNhaM / rAyA sasiNehaM piva sahoyaraM maNiumAdatto // 660 // "soyara ! maha rajjadhuraM mikkhiviuM dikkhamaigao jaM si / taddiyasAo maha esa gurukileso vva paDihAi // 661 // tumhArisehiM tIrai NicvoDhuM esa duddharo NavaraM / duSpariyallo vi dadaM rajjabharo, Na uNa amhehiM / / 662 // jo savvayA vi ahiyaM sisu tti parivAlio si(mi) NeheNa / so'hamayaMDe cciya kiM tumAe dukkhammi viNiutto? // 663 // karuNamavekhaMti daDhaM dukkhAhigae jaNe mahApurisA / kAruNNayApahANaM jayammi dhamma pasaMsaMti // 664 // iya rajjagurukileseNa saMjuyaM mellavesu maM iNDiM / kAUNa dayaM aiduggacArayAu vca rjjaao"||665|| soUNaM ca taM tahAvihaM tassa jaMpiyaM mahAdhaNovalaMbhe vca roro, vAhivigame vva vAhigahio, piyasamAgame bva virahaviharo dadaM pariosamAvaNNo / sarahasaM ca paDivaNNaM jaM teNa jaMpiyaM / tao so kaNi?mAyA kayapaMcamuhiloyapariyammo 1 mahA sAgasaMgaIe je|3gvirohnnii suu| saMvarahaje / 5 heTThabho je / 6 NikkhiviDaM dukkhamuvago suu| ..paripAkisama meM / Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANakhAmicariyaM / 325 ghetraNa tassa taNayaM ceya rayaharaNAimuvagaraNaM samoppiUNa tassa mauDa-kaDayaM gayAiyaM NiyamAharaNaM vaNamahago / iyaro vi pasAhiyAharaNataNuviseso sayalasAmaMta 'teura-bhicaparigao aigao NayaraM / paviTTho NiyayamaMdiraM ti / samAgayapurajaNavayadaMsaNaviNoeNa Thio kaMci velaM / puNo pacchA vAhitto svayAro, bhaNio ya-aTThArasakhaMDappayArajuttaM saMpADesu bhoynnN| teNa vi 'jamAisasi' ti bhaNiUNa patthieNa NivvattiyaM jamAilaiM / to so puMDarIo NivvettiyamajjaNapariyammo surahidhUvAisarahIkayataNu-NivasaNo aigao AhAramaMDavaM / vityAriyaM thAlAI, vivihavitthareNaM parivesiuM payattaM paraMteuravilayAhi, kaha ? vosaTTasarasasiyakuMdadalauDuddAmadittisohillo / pakkhippai maNithAlammi surahigaMdhumbhaDo kUro // 666 // daliyahalidIramaNijjapiMjarAyArakatirAhillA / musuyaMdhagaMdhamaNaharamuhayA pakkhippae dAlI / / 667 // / tamveladaDDhaNavaNIyasurahiNimmahiyamAsalAmoyaM / agyai gheppantaM ghANapIisaMpAi pavaraghayaM / / 668 // tayaNaMtaraM ca saalnny-pvrpkknndinnnnvihinnigrmo| vittharai sarasaparituTavaNNaNo timmaNugyAo // 669 / / iya evaM pajjantovahuttakhIrAvasANarAhillaM / bhuttaM payAmamasamaM subhoyaNaM puMDarIeNa / / 670 // bhoyaNAvasANe ya gahiyahatthudhvaTTaNAiya(ya)-taMbolaviseso. saMpatto rihrN| bhaNio ya aMteuramahallao-vAhippau aMteuraM / mahallayavAhitANaMtaraM ca sNpttmNteurN| jaM ca kerisaM 1-kappataruvaNaM pitra samunvellabAhulaiyAviyANaM, gaMdaNavaNaM piva komalakarakisalayAulaM, mANasasaraM pitra kaNayappahavisadRntavayaNakamalaM, maMdAiNIpuliNaM pirva parimaMdapayasaMcAraM / NisaNaM samIve / tao 'chaTTaNDakAlio vva diyavaro paMvarabhoyaNalaMmeNa vahUyakAlabambhaparipAlaNuppaNNaramaNAbhilAso paraM piiimigo| to taM diNasesaM rayaNi ca jahakarma saMtosaNivattiyaraivilAso acchiuM payatto / Navari ya bahuyattaNo bhoyagassa, pariyaDDhiyattaNao raiparissamassa, vavakisattaNao aMgANaM, samuppaNNasIyalavilevaNAvalumo Na pariNao.se AhAro, saMjAyA se visiyaa| to tivvaviyaNAvisesAyaDDhiyajIvio mao samANo NiratyIkayatahAviiciNNatavacaraNo NirayaM go puNddriio| so vi hu kaNiTo se sahoyaro tahAvihapariNAmagahiyasamaNaliMgo gao taNNayarIo ciMtiuM payatto, kaha ? bahujAI-jarA-jammaNa-maraNuvvattaNapayattaNIrammi / gurukammaNiyaraNinbharavisadRdullaMghalaharimmi // 671 // psrntkaam-kohaaikuddilkuNbhiirpkkgaahmmi| hiyaummucchAvisamucchalantamacchacchaDohammi // 672 // duvvAraroyamayarovaruddhahammantajaMtuNiyarammi / piyavippaogavaDDhantavirahavaDavANalillammi / / 673 // iya erisammi saMsArasAyare dullahammi maNuyatte / dhaNNo haM jeNa mae pattaM samaNataNamaNagyaM // 674 / / evaM ca patisamayaM pavaDDhantamuhapariNAmo gaMtuM pytto| patto ekkaM gAma / tahiM ca garuyAbhiggahAisayaantapaMtAsaNo jahAvihikayabhoyaNapariyammo samAgae rayaNisamae kayasasamayAvassao NivaNNo ekkammi sunnnnhre| tao mukumArattaNao sarIrayassa, abhuttapucattao kubhoyaNassa, kusejjAsayaNattaNao aMgANaM Na jiNNaM bhoyaNaM / samuppaNNaM pohasUlaM, viyaMbhiyA aratI, smunbhuuyaa"siroveynnaa| etthAvasarammi ya kAUNa hiyae dhIreya, avalambiUNa garuyAvaDhaMbha, aMgIkAUNa sAhasa, ciMtiuM payatto-"NaM maha eyapajjavasANo ceva jiyloo| ahavA kimeiNA ciMtieNaM ? dhaNNo haiM, jeNa bahubhavakoDisaMhassehi dullahe pAviyammi maNuyatte / pattaM apattapuvvaM sAmaNNaM bahubhaivehi pi|| 675 // 1 niyattiya je / 2 vitthariya je|3 ivihavarSisa 'rugaNaM sU / 5 saraM vasU / 6 va maMda je / 7 cha?NakA / 8 paura je / pahUya je| 10 'kahaM ' iti sUpustake nAsti / 11 sira je / 12 vIrayaM je / 13 sahassammi dulahe pAvikaNa mNje| 14 bhavesuM pije| Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 cupplmhaapurikhcriy| tA dhaNNo haM jo jaijaNANa sAmaNNasaMpayaM ptto| ajaM ciya vicchddddiysNsaarovaasvaasNgo|| 676 // aNNaha durajjasaMjoyajaNiya'vajjo hu jai vivajjeja / tA nivaDato guruyornnirypoyaalmuulmmi"||677 / / iya tassa kayaNirAyAravittiNo dhammajhANaNirayassa / vaccai NisAe muhabhAvaNAe jA pacchimo nAmo // 678 // Navari ya apaDiyArattaNao vAhiviyArassa samunbhUo tivvviynnodo| tahA vi taha ciya pavaDhaMtasahapariNAmo kAlaM kAUNa samuppaNNo murvresuN| tA bho devANuppiyA ! Na etya dubbalayAe, Na baliyayAe, Na bahudiNapariyAyakaraNeNaM, Na ekadiNapariyAraNaM, jeNa visamA kammapariNaI, kammavasapariNao hu jIvo muha-duhANaM bhAyaNaM hoi tti| eyaM ca soUNa jaMpiyaM gaNahAriNo 'evameyaM ti bhaNamANo Nahayaro vaMdiUNa saviNayaM paMsthio jahAsamIDiyaM / goyamasAmI vi jahAvihiM pajjuvAsiUNa juyAijayaguruM oyariuM payatto atttthaavyselaao| diTTho ya tehiM tAvasagaNehi, keriso ya? aha taM aTThAvayaselamehaloyaraNavikkamakkamiNaM / dhIramaiMdaM va visAlakaviNavacchatthalAhoyaM // 679 // daTuM paropparuppaNNavimhayaccantavaDDhiyAlAvA / japaMti kaha vi kiccheNa ettiya'mhe bhuvaM pattA / / 680 // eso hu ko vi divyovalaMbhiuddAmasattisaMpaNNo / jo AyAseNa viNA oyarai samAruheUNa // 681 // 'dukkheNa kaha vi tIrai Arohu~, taha muheNa oyriuN'| aja pasiddhI esA puNo vi eeNa paayddiyaa|| 682 // ahavA muheNa dhIroM uccaM payamAruhei vavasAI / oyarai puNo dukkheNa eyamatyaM payAseuM / / 683 // tA eyaM ciya saraNaM vaccAmo 'bhuvaNakayamahacchariyaM / esa saraNNo bhuvaNe aNaNNasatto mahAbhAo // 684 // . eyassa calaNapaMkayapahAvao guNa tIrae dttuN| tihuyaNaNAhassa muhaM AroDhuM vA imaM selaM / / 685 // taM Natthi jae jaM sappahAvapayasaMsiyA Na sAhati / kiM puNa selAruhaNaM jiNiMdapayavaMdaNathammi 1 // 686 // sambhAvasaMsaeNaM mahANubhAvANa jAyai jamie / AsayavaseNa ahavA muhA-'suho hoi phalalaMbho // 687 // iya tersi tassa mahANuhAvayAyaDDhiorucittANa / vaccai majjheNaM ciya paropparaM maMtaiyaMtANaM // 688 // tao te tAvasagaNA taiMsaNuppaNNaharisapasarA bhattibharaviyaMbhaMtapulayapaDalA daTTaNa goyamamaharisiM 'susAgayaM' ti bhaNamANA abbhuTTiyA, ubhayakarakamalamaliM sirammi NivesiUNa bhaNiuM payattA-bhayavaM! acintasattI mANusavesadhArI ko vi divyo tuma, tA kIrau pasAo amhaM sIsattaNapariggaheNaM, uttAresu amhe dayaM kAUNa sNsaarsaayraao| tti bhaNiuM mahiyalamilantajANu-siramaMDalA NivaDiyA pAyapaMkaemuM 'ajjadivasAo tumaM amhANa guru 'tti / evaM bhaNiyAvasANammi ya bhaNiyA gaNahAriNA-asthi ihaM surA-'suramaulilAliyacalaNajaeNvalo vIravaddhamANasAmI tumhANa amhANaM ca gurU Na kevalaM tumhANa amhANaM ca sayalassa vi tihuyaNassa guru tti, jAriso haM tArisA tassa bahave mahappabhAvA munninno| to te japiuM payattA-jo tumhANa vi gurU so viseseNa amhANa vaMdaNijjo / bhaNiyA ya puNo goyamasAmiNAmaha ppahAvao imaM selaM samAruhiUNa vaMdiUNa juvA(yA)dijayaguruM samAgacchaha, jeNa amha guruNo vaMdaNatthaM baccaha / to te tAvasagaNA tappahAvao samArUDhA aTThAvayagirivaraM / vaMdiUNa bhattibharaNibharamANasA usabhasAmi samAgayA gaNahAriNo samIvaM / 'saphalo amha esa parissamo jaM tumehiM samaM daMsaNaM jAyaM' ti bhaNamANA NivaDiyA puNo pyjuvlmmi| bhaNiyA goyameNa-eha, amha guruM vaMdaha tti / payaTTA sarahasaM / oiNNA girivraao| gaMtuM pyttaa| paayaarmuule| 2 evaM suu| 3 aicchio je / 4 vIra je| 5 vIroM je / 6 bhuyaNa je / 7 muyaNe je / 8 guNaNNa suu| 9 matamAgANaM su| 1. athihi musu / 11 juyalo je / 12 tumha aNje| 13 etadastacihAdArabhya 754 gAyottarArdhasthitahastacihacaparyantaH pAThasando jepustake naasti| - Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . 51 bbmaannsaamipriy| __ ekammi saNNivese [1 gayANaM] gaNahAriNA [bhaNiyaM] -kimaja bhoyaNaM aja ! tumhANa abhiruiyaM / tehiM bhnniyN-paayso| goyameNa bhaNiyaM-ciTThaha muhurtatarametya paese jAva ahaM ghettUNAgacchAmi / taha ceya paDivaNNameehi / muhuttarAo saMpatto pavarapAyava(sa)ssa pattayaM bhareUNa / bhaNiyA ya te-uvavisaha, muMjaha ti| tao te paroppara vayaNAI paloeUNa phsiyaa| 'kahamekkassa bhoyaNaM paNNarasasayANaM saMpajjihI ?, ahavA kimamhANa viyAreNa ?, jaM ceya gurU samAisai taM taha ceya aNuTThiyavvaM' [? ti ciMtiUNa] NiviTThA jahANukameNaM, kaha ? Navari ya hiyayabhitararahasavamuddhantasuddhapariNAmo / visullsNtghnnpulymaasliy[........]tnnubhaao|| 689 // ADhatto pakkhiviuM visaTTakuMdeMdukaMtikayasohaM / saMpuNNasAlitaMdulakaliyaM varapAyasaM sahasA // 690 // aha savvANa samabhahiyapItisaMpattatittitosANa / paNNarasANaM pi sayANa accharIyaM jaNanteNa // 691 // iya akkhINamahANasalacchI(dI)aNuhAvao murNideNa / muMjAviUNa bhuttaM maharisiNA appaNA pacchA // 692 // to te tAvasagaNA ThUNa taM gaNahAriNo mahApahAvaM laddhivihavaM appANaM jUriuM payattA-bahUyakAlaM amhehi appA payArio kilesabahuleNaM, kaha ? jasserisappahAvA sissA aNNe vi guNamahagghaviyA / so uga tiloyaaJcanbhuu ti maNNe gurU ko vi // 693 // jogammi ya varasisse guruNo saMkamai sayalaviNNANaM / iya aNumANAhiMto eyassa gurU gurU ko vi|| 694 // tamhA avitahameyaM jaM bhaNiyamimeNa 'maha gurU aNNo' / aNNaha aNuvAsiyagurukulassa katto imA siddhI ? // 695 // baccAmo tassa vayaM bhuvaNakayANuggahassa jayaguruNo / calaNANa jae saMsArasAyaruttAraNa --- (1yraannN)||696|| iya te sammaiMsaNasaMpayasaMpattacittamuhajhANA / saMpattA jayaguruNo AsaNNasamosaraNabhUmI // 697 // tao durAu ciya paloiUNa rupamayapAyAravalayaM dipantamaNikuMDaluppayanta ---------- viha'divvaMsuyapariyappiyaciMdhamAlAlaMkiyaM jayaguruNo samosaraNaM hiyayapaharimullasantasuhajjhavasAyANa samuppaNNaM taiyapazyAsaM'siyatAvasapaMcasayANaM kevalaNANaM / ----------- samAsaNNayarattaNao jayaguruNo dhammadesaNANimittaviyambhio sajalajalahararavANuyArI dUrAisaMThiyaduMduhiNIsaNo sayalajaNANaMdayArI vANIravo / taM ca soUNa duiyapaiyAsaMsi-------- -(yatAvasapaMcasayANaM) samuppaNNaM kevalaM NANaM, aNNANaM jiNamuhayaMdadasaNapaNaTTakammatamasamUhANaM / tao samuppaNNapaNNarasasayakevalipariyAo(yario) paviTTho jayagurupAyamUlaM / te vi kevaliNo kevaliparisAsamuha --------ntA bhaNiyA ya goyameNaM-jayaguruM baMdaha tti / bhayavayA bhaNiyaM-goyamA! mA kevaliAsAyaNaM kuNasu / goyameNa ciMtiyaM-ee mae ceva bohiyA, NavarameesiM ceva kevalasamuppattI jAyA, payAsio haM caramadeho / tti ciMtAurassa gaNahAriNo bhayavayA bhaNiyaM-goyamA ! mA saMtappa, tumaM pi caramadeho AsaNNasiddhilaMbho ya, kiMtu maNNehabaMdhaNakammAvaraNapaDikkhaliyaM kevalaM Na samuppajjai, tA mA visAyaM gacchasu ci / [goyamasAmiNo ahAvayArahaNA 24] Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 upbhmhaapriscriy| evaM ca patidiNaM saMbohayanto bahUyajaMtusaMghAyaM, pasamaMto ciraparUDhAI pi verAI ahAmuI viharamANo [saMpatto] dasaNNAhihANaM desaM / tahiM ca dasaNNA mhaanndii| tIe tIre dasaNNauraNAma jayaraM / jaM ca kerisaM?-mahAsaisIlaM piva parapurisAlaMghaNijja, vesAvilAsajaMpiyaM piva sarasavANIya, caturajaNahAsiyaM piva muhAsiyaNilayaM, sukalattavilasiyaM piva gouraviNintamuhayavAyaM ti / tahiM ca NiyabhuyabalojalA(llA)vajiyarAyalacchI gurupayAvapasarucchAiyapaDivakkhacako rAyA NAmeNa dsnnnnbhdo| so ya keriso?sayalajaNassa vi dhammo bca jo sayA NiyamaNammi paJcakkho / kovakara[ga]mmi kAlo vva daliyarighuverivaggANa // 698 // dhaNau vca jo pasAeNa savvayA sayalasaMsiyajaNANa / tivapayAveNa huyAsaNo vya duIsaNAloo / / 699 // icchAsaMpAiyajaNamaNoraho jo siri nca dihIe / sArassa(1sa)u ca gayAe payaDaM saMjaNiyasohaggo // 700 // iya so dasaNNarAyA mupsaahiysyyrjjsNbhoo| NiyayakulakkamapAliyadharaNiyalo aMjae rajjaM // 701 // aNNayA ya. asthamaigae kamalAyarabaMdhave sahassakiraNe, viyalie saMjhAsamae, IsipariyaTie timirapasare,---- - - vaNisaNNassa tassa dasaNNabhaddarAiNo NiveiyaM cArapurisehiM jahA-deva ! kallaM iha tuha puravarassa bAhi sayalajaephallabaMdhavo bhayavaM vaddhamANasAmI smosrihii| tao tANa vayaNANaMtara --------- ssa kiM jAyaM? antopaviyaMbhiyaharisaNibharumbhAsiyA virAyanti / sancatto ciya dehammi visayaromaMkurumbheyA // 702 // Na yaNai paropparANabhiDantamaNikaNayakaDayapanbhAro / jayaguru --------iyakarajuyalo // 703 // viyasai tosasamANaMdavAribharagaruyamuhayalAloyA / jalagambhiNasaramuggayakuvalayamAla vva se diTThI // 704 // hiyayapasarantapaharisavisesaNamuNiyaparAvarillAiM / appaDiphuDakkharAlakkhajaMpiyAI muhAveMti // 705 // iya cAravayaNavaDDhiyaharisavisadRntapulayapaDaloho / vaTTantasohasuhao so ciya aNNo --- --(? va saMjAo) // 706 // - - - - (? tao cAra)yapurisANa dAUNa jahAsamIhiyamanmahiyaM pAriosiyaM aMtosamullasantaharisapasaro sayalasAmantatyAiyAsamakkhaM jaMpiuM payatto jahA-aJcantariddhivitthareNaM kallaM taha mae bhayavaM vaMdiyanvo ----- (?jahA Na ko vi) tihuyaNe vi vaMdai / tti bhaNiUNa visajjiyAsesasAmaMto aMteuramaigao NarAhivo / tahiM ca jayagurusaMkahAviNoeNa gamiUNa sayalajAmiNi puNo aNuie ceva diNaNAhe vAhariUNa sayala --- nioiyagaNaM bhaNiuM payatto jahA-mahaM maMdiruddesAo jAva samosaraNagouramuhaM tAva jahAvihavaNimmANiyaM maha gamaNajoggaM kAyavvaM / bhaNiUNa visajjiyA ete / saMpADiyaM tehiM rAiNo sAsaNaM / kerisaM ca taM dIsiuM payattaM ?-mahApurigehi (25) piva sauNayaNakayavAlisoI, tArAvIDhatthANaM(Na )dharAyalaM piva sAhINasuyaNAsaM, mahADairaNaM piva surahivalaggajyullantacAmaracayaM, velAyaDapuliNaM piva paiNNamuttAhalovayAraM, avi ya maNimayakhaMbhunbhaDajaNiyavivihamaNitoraNorurAhillaM / aJcantajaccakaMcaNa[sa] cArutulaNimiyamaMDavayaM // 707 // varapariyappiyapaTTasuyujalullasiyahallirulloyaM / devaMgaviyANayasAhirAmalambantacalacUlaM // 708 // peranto [........] allantakaMtamuttAhalAvalikalAvaM / mAruyamaMdaMdolantasacchamaNigocchasaMDaNaM // 709 // disidisicalantazulantacArucalacamaracUlacaiyaM / DajjhantasurahiparimalaviNitakAlAyaruppIlaM // 710 // pakkhittakusumaparimalamilantabhamaraulabaddhajhaMkAraM / murahipaDavAsapakkhittavAsiyAsesadisiyakaM // 711 // cuNiyakappUraparAyapaMDurijjantasayalamahiveDhaM / kuMkumaramucchaDDucchariyadhavalasa[ya]vacasicayantaM // 712 // Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmipariyaM / dhuvvantapavaladhayavaDavalamgacalakaNirakiMkiNikalAvaM / supasatyapaMcavaNNucchalantaciMdhunmaDADIvaM // 713 // iya taM sadhvatto ciya NivizvavisiTakusumadAmillaM / ----mayacuNNullasaMvaraMgAvalisaNAhaM // 714 // eyArisaM ca himmaviUNa rAyamagaM NiveiyaM Nioiehi paravaiNo / tao rAyA NisAmiUNa tANa vayaNaM NidhvattiyasurahisalilamajjaNokyAro piNaddhasiyasicayacArujuyalo vilittasiyacaMdaNuhAmabhUsiyasarIro siyamuttAvalikalAvarakholantavacchatthalo siyakusumadAvA(mA)valaMbiyakaMThavAso siyacamaracayAlaMkiyasiyaturayamAruheUNa upari--(dhari) jaMtasiyAyavaco NiggaMtuM payatto / payarTa ca muravilayAsamANamakhilamaMteura, tahA sayalasAmaMtAiNaravaibalaM ti / tao paDapaDahapaDiravullasantaghaNagajjiyaravo siyaciMdhAvalipasariyapa(balAyamANo vivihamaNimauDakiraNulasaMtatiyasacAvo viyaDakarikaraDakoDarovaDantamayasaliladhAro vAriharo vva payaTTo dsnnnnbhdraayaa| to UsiyasiyadhayamAlAulaM rAyamaggapariTThiyatoraNabajhanavaMdaNamAlaM paDiya(pa)yahariyagomaovalittasaMThaviyavaMdaNakalasaM samuhaNimiyasahayArapallavasaNAhA''puNNakuMbhaM abahovAsasaMgalaMtadaMsanamuyaM(ya)bahupurajaNaM vajjaMtagaMbhIrasaMkhajaNiyakolAhalaM payapayalambamANapaurapecchaNayaM dhuimuhalabaMdivaMdrucchalantajayajayAravaM muimuhayamaMgalumgIyasaNAhasaMgalaMtavilayAyaNaM payarTa rAiNo pahANapariyaNaM ti| saMpatto samosaraNabhUmi / baMdio bhayavaM tipayAhiNaM kAUNa / etyAvasarammi ya taM tArisaM tassa mahiDDhivaMdaNuppaNNAhimANagavvaM muNiUNa puraMdareNa tassa saMbohaNatyaM viurubdhiyamaMbhomayaM vimANaM, kerisaM ca ? muvicittavimalaphalihacchasalilaperaMtaviyaDasaMbhoyaM / uiMtahaMsa-sArasaNilintakayakalaravasaNAhaM // 715 // AsaNNaviNimmiyapavaramurataruvvellakusumarAhillaM / salaliyalayAharovaDiyakusumamayaraMdapiMjariyaM // 716 // maragayamaNimayaNaliNIvisaSTavarakaNayakayasa(kamalakaya sohaM / [-]saiMdaNIlakuvalayadalujjaluvvellakaMticayaM // 717 // iya NimmiyabahuvihakayavisesavicchicivaDDhiyacchAyaM / samuvasthiyaM ca purao jalakaMtavimANavararayaNaM // 718 // Navari ya kiMkarakarapahayavajjiyAujjavahiriyadiyaMtaM / bahuvaNaMsuyapavaNullasaMtaciMdhAvalikalAvaM / / 719 // savvatto ciya maNimayavimANasaMghaTTabhariyaNahavivaraM / suragaNasaMcaraNasamullasantamaNimauDakarajAlaM // 720 / / suravAravilayakarakaliyacArucamarAvalIjaNiyasohaM / mAruyapahammiruvvellakaNirakarakikiNisaNAhaM // 721 // duuruggymrgynnaann(nniil)knnykmleknnimiypybhaarN| mayaNinbharagaMDasthalagalaMtadANaMburAhillaM // 722 // saMpAiyamaNi[....]mAsaNAha Nijyi(ba)Di5 dIharadaDhaggaM / uvvahamANaM ruMda(?du)DDhadantamusalaM surakariMdaM // 723 // ArUDho paDhamArUDhatiyasamuMdaripariTThiyAlambo / suraNAho jayaguruvaMdaNatthakayabhatti-bahumANo // 724 // iya vivihavajavajaMtabaMdisadullasaMtadisiyako / Agacchai jalakaMtappahAvihAvI tiyasaNAho // 725 // tao disidisipayattatiyasataruNiyaNapayattapaurapecchaNayapanbhAro surajaNakayajayajayAsaddamaMgalamuhalo oiNNo maNuyaloyaM suraahiyo| kerisaM ca samosaraNasaMsiyasura-Narehi paloiyaM jalakaMtavimANaM savadisAmu vi phalihAsamullasaMtorupokkhariNirAhaM / dhoiMdaNIlaNaliNIviNitavarakaNayakamalohaM // 726 // ekekayammi kamalammi jaNiyaNavaNaTTarasaguNasaNAhaM / tihuyaNavimhayajaNayaM pecchaNayaM tiyasavilayAhi / / 727 // pecchaNae ekakammi tiyasaNAhANurUvavaravihavo / suravaisamANaNevaccha[ ........]dhArI ya vrtiyso||728|| ekekassa ya tiyasassa pvrvihvovhoysNjuttaa| tiyasavaiNo bva parisA vihAi anycNtgunnkliyaa||729|| iya appaNo vi tiyasAhivassa daTTaNa taM varavimANaM / jAo maNammi aJcantavimhao rammayAe khaNaM // 730 // taM ca daLUNa vimANaM samavasaraNasaMThiehiM sura-NarehiM 'kimesa suraloo sayaM ceva samavayA(ya)rio bhatti-bahumANao uyAu iMdayAlaM?' ti bhaNamANe ceva suravaI tipayAhiNaM kAuM payatto / kaha ? Jain Education Internation Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . cappacamahAparivAraya / aJcantalaliyalAyaNNavinbhamumbheyabhUsaNadharAhiM / NijjiyatavaNijjujjalavirAyamANaMgasohAhi // 731 // jiNathuisaMbaddhakkharapaDhamavisahatavayaNakamalAhi / vimbAyambuvvelliramaNoharAharadalillAhi // 732 // ummilladasaNakiraNappahAvirAyantavayaNasohAhi / susuyaMdhasAsapavaNalliyantabhasalaulabalayAhiM // 733 // bhattibharoNayasirakamalamiliyakarayalakayaMjaliuDAhiM / pavaNuvvellacalaMsuyasaMjamaNakayAyarillAhi // 734 // iya erisAI(hi) maNaharaNevacchapA(pamA siyaMgasohAhiM / ------- samayaM surAhivo paDhiumADhatto // 735 // kaha ?dukkhohudAmaNIre piyavirahaghaNaccuggaduggAhagAhe, jammAvattammi bhImubbhaDamaraNacalulolakallolavAhe / saMsAraMbhohimajjhe bhavamayaramuhAsaMsiyANaM jiyANaM, tellokekallaNAho jiNa ! garuyaguNo taM si tANaM jiyANaM // 736 / / aJcaMtuddhAvamANubbhaDaghaDiyasamuvbuggakohAicakke, duiMtaciMdiyatthotthaviyasarisayAhuttapatthANavake / jIvANaM kammativvubbhaDataraNikara phaMsatAvaM gayANaM, saMtANaM hoi pUNaM tuhacalaNatarucchAyamAsaMsiyANaM // 737 // NirayagatIsu vivihadukkhohasamunbhaDabhiNNagattao, tiriyagatIsu taha ya DahaNaM-iMkaNa-vAhaNakayaduhattao / maNuyagatIsu dariyadAridasamuggayatAviyaMgao, muccai duhasaehi sai pANigaNo tuhapaNaisaMgao // 738 // jaM surasaMbhama(ba)mmi suravilayasamunbhavavivihasokkhayaM, jaM khaviUNa sayalakammAiM jiyA pAveMti sokkhayaM / jaM maNuyattaNe vi sAmaNNarayA ja(jA)yanti samasuhA, taM tuha calaNakamalasevANurayA pAti, No muhA // 739 / / ___ iya thoUNa murAhivo, kAuM tipayAhiNaM puNo puNo vi|| paNamai jiNassa calaNae, mahiyalaraMkholamANataralahAro // 740 // paNa tao dasaNNabhaharAyA taM tiyasAhivairiddhisamudayaM daNa garuyavimhayaparavasAyamANadehavihAo thaMmiu na khaNamettaM Thio, ciMtiuM [ca] payatto-aho ! vimANarayaNassa sohAsamudao, aho ! surakariNo ruiraMgayA, aho ! tiyasavaiNo vihavavittharo, jeNa peccha evaM vimANaM, gaMdaNavaNaM kimeyaM saMtANaya-pAriyAyayasaNAhaM / maNimayapasyagocchucchalantamayaraMdaridillaM ? // 741 // kiMvAmaNimayakhaMbhunbhaDaNibiDapaTTauttuMgasiharamAlohaM / varamaMdirasiraNivahullasaM--(tamu)ttAvalikalAvaM? // 742 // kiM vA salilaM phlihcchmittisNkNtsur-grgnnoii| veuvuyapavaNasamullasantaciMdhAlilaharilaM ? // 743 // kiM vA thalaM mahIyalapariTTiyAmaravilAsiNIruiraM / bahusurasaMcaraNakayAyarehiM calaNehiM chippantaM ? // 744 // kiM vA eso vi mahIharo tti erAvaNo surkriNdo| jeNa gaya[Na ggacuMbI vihAi priviyddkuNbhyddo?||745|| iya eva vimhayatthimiyalaliyaloyaNaviyArapasarassa / AlekkhasaMThiyassa va jAi muhuttaramahekaM // 746 // evaM ca bhariyaNahayalAhoyaM suramayaM va sayalaM jiyaloyaM maNNamANo, suravilAsiNImayAiM va sayaladisAmuhAI pecchamANo, jANa-vAhaNamayaM va bhuvaNaM bhAvayaMtI, maNi-rayaNa-kaNayabhariyaM piva jaNavayaM NiyacchaMto, 'NipphalapaiNNAphalo ahaM' ti ciMtiuM payatto / tA esA hu majjha jA maMdirammi saMbhoyalAlasassa sirii| peccha daridAi muriMdariddhi[saM]dasaNe esA // 747 // uvamANaM jaha gaMbhIrayAe goppaya-samuddasalilANa / taha uvamijai riddhIe majjha riddhI tiyasavaiNo // 748 // jaha ravi-khajjoyaparopparappahAaMtaraM pasaMsanti / taha suravaiNo majjha ya riddhIe aMtaraM eyaM // 749 // iya amuNiyaparavihaveNa peccha tucchIko mae appA / ahavA tuccho ciya hoi tucchahiyayANa jaMtUNa // 750 // , Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vaddhamANasAmicariyaM / 331 evaM ca bhAvayantassa samullasio pariNAmo-jai vi ahameiNA surAhiveNa riddhIe Nijjio tahA vi NiyasattIpahAvattaNo sAmaNNaggahaNeNa parAjiNiUNa evaM saphalapaiNNo bhavAmi, aNNaM ca-jo NiyabhaNiyaM pi Na pAlai so hu 'aliyajaMpiro' ti kaliUNa pariharijai buhayaNeNa, parisesijjai mittavaggeNa, NAyarijai baMdhuloeNaM, avamaNNijai sAhuparisAe / ti ciMtiUNa oyAriyamauDa-kaDayAiAharaNo paMcamuDhikayaloo gaNaharAheMto gahiyasamaNaliMgo pecchamANassa surAhivaiNo NivaDio jayaguruNo [ ? kAUNa ] tipayAhiNaM calaNajuyale / taM ca tahAvihaM accatuttimasattittaNao gahiyasamaNaliMgaM daTTaNa suravaiNA bhaNio dasaNNabhaddo rAyA-sAhu sAhu bho mahArAya !, ucio te viveo, acintA bhavao bhattI, alaMghaNiyamaNNehiM porusaM, NivyAhiyaM NiyayajaMpiyaM, pUriyA paiNNA, kiM bahuNA ? parAjio ahaM / ti * bhaNamANo NivaDio calaNesuM / gao surAhiyo saTTANaM / dasaNNabhaddarisI vi jahAsattIe samujjao saMjame ti| iti vaddhamANasAmicarie dasaNNabhaddaNikkhamaNaM NAma parisamattaM [25] // to bhayavaM jayaNAho tappaesAo patidiNaM bohayaMto bhaviyakamalAyare patto kuMDaggAmaM / tattha vi puvvakkameNeva tiyasA-'surakayasamosaraNavihANo NisaNNo sIhAsaNe bhayavaM / patthuyA desnnaa| siTTho abhayappayANamUlo aliyaviraippahANo paradhaNaparivajjaNaruI sura-gara-tirikkhamehuNaparammuho AkiMcaNaguNagAravagyavio jaidhammo, tahA paMcANuvvayAiyo guNavvayatiyallayAlaMkio cattArisikkhAvayasameo sAvayadhammo / taM ca soUNa saMbuddhA bahave pANiNo, ke vi gahiyasAmaNNA, aNNe pavaNNadaMsaNA jAya tti| ___ aNNammi diNe NiyadaiyAsamaNiyaM saMbohiUNa jamAliNAma jAmAuyaM, dAUNa tesiM pavvaja, aNNaM ca bahubaMdhuvaggaM gahiyasamaNaliMga kAUNa, jahakkama tayaMtiyAo viharamANo patto poyaNaM NAma NayaraM / tahiM ca vIra-siva-khaMDabhaddappamuhA bahave gariMdA dikkhaM gAhiUNa saMpatto kuNAlAhihANaM NayariM / tattha vi suraviraiyasamosaraNavihiNA bhayavayA (patthuyA]mu dhammadesaNAsu kahaMtaraM jANiUNa jaNasaMbohaNatthaM pucchio goyamagaNahAriNA bhayavaM jahA-'esA kuNAlaNayarI muNisAveNaM jaleNa pUrii' ti suvvai, tA sIsau kahameyaM saMvihANayaM ? / bhayavayA bhaNiyaM-"NisAmijau devANuppiyA!, ___ iha aNNayA samAsaNNe pAusasamae karisaNa-kaTuyaNAmANo doNNi muNI imaM puri samaicchiyA vAsArattamaivAhiuM / do vi saMThiyA gayaraNijjharudese vasaI kAuM / 'ettha TThiyANaM ca mA amhANaM salilovaddavo bhavissai' ti pariciMtiUNa, 'bAhi ceya NayarIe salilavAseNa paoyaNaM, Na uNa'bhitarammi' [tti] pariyappaNAe thaMbhiyaM NayarIe abhitarammi vAsaM / aNumaNiyaM ca tANa ahAsaNihiyadevayAe / evaM jaMti diyahA / jAva NayarIe bAhiM vAsamANammi puNa jaNo bhaNiuM payatto-kIsa puNa esA puravarI vAriharehi parihariyA ?, guNameyAe koi mahApAvayammakArI parivasai, kahamaNNahA NayarIe majjhe Na bAhirA(vAriharA) muyaMti salilaM ? / etthAvasarammi ya bhaNiyamekkeNa diyAiNA-ime ettha payaraNijjharaduvAre je seyaMbararisiNo parivasaMti te jaiNayarIo NiddhAri(Di )janti tA NayarIe NivaDai salilaM ti / evaM bhaNie diyAiNA samAgao sayalo vi purajaNo, leDDa(Thu )yappahArAiNA uvaddaveNaM uvasagga kaaumaaddhtto| to teNovaddaveNaM dadaM vevijamANA antoviyambhiuddAmakovappasarA NIsariuM pyttaa| NiggacchaMtehiM bhaNiyaM varSa deva ! kuNAlAyAM, dinAni daza paJca ca / dhArAbhirmuzalamAtrAbhiryathA rAtrau tathA divA // 751 // evaM ca bhaNiyamettANaMtarA saNNi hiyadevayAe taha cceya saMpADiyaM, kaha ?Navari ya sajala[ ghaNa ghaNuddAmaghaDatorugajiyArAvaM / phuDai vva phuDiya[ ? tiyasa] NarahiyayadaDhabaMdhaNaM gayaNaM // 752 / / Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 cauppannamahApurisacariyaM / sajalaghaNamAruyAidadimmuhuTTantaNIsaNA yati / asamaMjasavAsapavattathoradhArA ghnnugyaayaa||753 // aNavarayataralavipphuriyabhAsurorasiravaDhiyacchAyaM / jalaiva vijjupuMjujjalaMtajAlAhayaM bhuvaNaM // 754 // avirayapaDaMtathirathoradIdhArANivAyajajariyaM / dalai vva daliyapaMthiyagharAsapAsaM dharaNivaThaM // 755 / / tavveluppaNNarasantapasariyA''sA vaNammi sAlUrA / vaccaMti NibharAsAradhArapaharAhayA mucchaM // 756 // kamalasaresu payaDDhantasalilaparisaDiyadalauDAhoyaM / buDDai darakhuDDuDDINabhasalavalayaM kamalagahaNaM / / 757 // jUrai dhArAsaMpAyapahayadaralakkhakaliyakesarayaM / vAsAjalollaviluliyakalAvabhAraM sihaMDiulaM / / 758 // iya NibharapasariyajalaNivAyakhaNabhariyamahiyalAhoyaM / jAyA ruMbhaMtapavesa-NimgamA sA purI sahasA / / 759 / / evaM ca avihAviyaNiNNuNNayadharaNiyalaM payattaM gruyvaasN| khaNameneNaM ceva sA puravarI sajaNA sago-mAhisa'kA sapAsAyamAlA aiisnniihuuyaa| te vi muNiNo tatkAlakayativyakasAyANuhAvao kAlamAse kAlaM kAUNa ahosattamIe garayapuDhavIe NArayattaNeNa samuppaNNa tti| tA koho NAma apaDiyAro sattU, aNosaho vAhI, agiMdhaNo jalaNo, akAraNo maccu tti / jeNa peccharuTTho paDhamaM hiyayaMtarumaDullasiyativyasaMtAyo / appANaM ciya NiDDahai roddjhaannovgycitto||760 // kammaM roijmANAhi baMdhae taM ca NirayagaiheuM / NirayaduibhIruNA kohaveriNo teNa bheyadhvaM / / 761 // uppaNNo ciya koho sahasA NiyaAsayaM viNiDDahai / aNaDaDDhAraNikaTTho jalaNo kiM Dahai dArucayaM ? // 762 / / akkosatAlaNujjayajaNammi NiyejIyasaMsae vi daDhaM / dhammabhaMsaNabhIrU khamanti teNeha maharisiNo // 763 / / aNNANI kohaTA kaTTamahogamaNamicchaNo(go) hoi / iya kAruNNaM vaccaMti kohagahiyammi maharisiNo // 764 // 'majjha kae esa dadaM kuddho ajjiNai kammamasuhaM' ti / NiyayAvarAhabhIya ca teNa lajjaMti maharisiNo // 765 // 'avayArI kira veri' tti hoi ekammi ceya so jamme / koho uNa hoi daDhaM dosu vi jammesu avaya jaha koho taha aNNe vi veriNo honti dujyksaayaa| jeyavyA te jaiNA NiyaeNa vivakkhacakkeNaM // 767 / / aviNijjiyA pamAyAhi te samaM vaDDhiUNa daDhamuvari / avayArakAriNo honti NihayA veriNiyara ca // 768 // jaM saMjamujjamAvajjiyaM carittaM bahUrhi vAsehiM / taM tUlaM va khaNeNaM koho niDDahai jalaNo vya / / 769 // saMsAravattimanto guNa kasAyA kasaMti jaMtugaNaM / aMdhIkuNaMti savvaM gaya vca paviyaMbhiyaviyArA // 770 // avahariUNa sarUvaM ete pararUvadhAriNaM kAuM / aiti samummaggeNaM maMta vva paravyasaM jaNiuM / / 771 // 'heTAhuttaM vaccai kasAyasahio, ta~e viNA uDDaM' / iya muNiUNaM ubhaMti teNa vIrA kasAyacayaM / / 772 // iya NirayaNivAyaM kohadoseNa tANaM, vihalagayamuyAraM saMjamujjoyajoyaM / NarayapaDaNabhIrU buddhimaM bhAviUNaM, paiidiNamiha kujjA kohavAyANabhaMga / / 773 / / iti vaddhamANasAmicarie kuNAlAvakhANaM [26] // 1 dRzyatAM 688 gAthAnantaravartigadyapAThasthitahasta cihoparivartinI ttippnnii| 2 dlls| 3 NiyayAsamaM s| 4 bhaNadabaDhaka raNikaThosa / 5 'yapANasaM' suu| 6 Na te uri suu| 7 tayaM je / 8 patitiNa je / 1 iya je / 1. khANayaM je| Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 bddhmaannsaamicriyN| 333 aha aNNayA jayagurU appaNo lakkhiUNa mokkhakkhaNaM pakkhINapAvappasaro saMpatto pAvAhihANaM puri / citiyaM ca bhagavayA goyamasAmimuddisiUNa-eso hu mahasiNehamohiyamatI muhuttayaM pi mahavirahamaNicchayaMto Na kevalaM pAuNai / tti pariyappiUNa bhaNio goyamasAmI jahA-devANuppiyA ! devasammo NAma atthi diyavaro, so tujjha dasaNeNa saMbujjhai, tA tassa saMbohaNatthaM tumae gaMtavyaM / gagahArI vi 'icchAmo' ti bhaNiUNa payaTTo tayantiyAo / juvantaramettaNihittadiTThI payatto gaMtuM / vigayammi ya goyamagaNahArimmi pakkhINakammAvasesattaNao ArUDho joyakiriyaM jayagurU / tao ya kiriyAijhANANalapuluTThaNIsesammighaNo kattiyavahulapaMcayasirayaNIe pacchimammi jAme sAiNakkhattammi ujjhiUNa adhuvataNuM pahINaveyaNIya-NAma-gottA-''ukiMcAvaseso, jassa ya kayammi samujhiUNa visayavAsaMgaM, ArAhiUNa guruNo calaNakamalaM, ahigaMtUNa sayalakiriyAkalAvaM, gimhammi tivvataraNikaraNiyarapariyAviyA, pAusammi suhumajaMtusaMtANarakkhaNatyaM kayasaMlINayA, sisirarayaNImu tuhiNANila phasasosaviyatagugo cha'hamadamAsa-mAsAitayovihANega jayanti jaiNo taM sivamayalamaNuvamamuhaM saMpatto NevANaM ti / aha NevANaM vigayammi tihuyaNekallabaMdhave vIre / caliyAsaNA samantA samAgayA tiyasarAyANo / / 774 // NamiuM tihuyaNaguruNo calaNe mhiylmilntbhaalylaa| saghAyareNa kAuM NevANamahaM samADhattA // 775 // ghettuM sarIrayaM tihuyaNekaguruNo samullasiyatosA / NimmalamaNisIhAsagapIDhovarisaMThiyaM kAuM // 776 // gosIsacaMdaNuddAmagaMdhariddhillakhIrasalileNa / majati jaMtuma jagajaNiuddharaNaM payatteNa // 777 // ujvellasilhayAmoyamAsalummillapauraghagasAraM / kAuM kasaNAyaru-kuMdurukkabUMbaMdhayAradisaM 778 // vosaTTasarasasuratarupasUyamAlAmaNoharuttaMsaM / sabAyareNa viraiyanti bhuvaNaguruNo sirucchaMge // 779 // iya hiyayaMtarapasarantabhattisambhAvaNibbharA tiyasA / jaNiUNa majaNAiyasakAraM sayalariddhIe // 780 // Navari ya surakiNNaruddhantagaMdhavasiddhaMgaNuggIyakolAhalubbhAsiyaM, pahayapaDapaDahabherigaMbhIrasaMsadasaduMduhImaddaluddAmagadabbhayaM / pasariyakalayalArAvasaMsahasaMkhu?yArAvaNIsesasattohasaMpuNNakaNNaMtaraM, suravarakaratAlaNuvvellataulubbhaDAyaNNaNuppaNNakoUhalaM tADiyaM tUrayaM // 781 / / ti / tao raisohasaMgayaM, layANulaggamaggayaM / visaTTahAvabhAvayaM, seMmaggadihidAvayaM // 782 // samantacArurAiyaM, pasatthahatthasohayaM / vihAviyaMgahArayaM, samucchalantahArayaM / / 783 // raNaMtaNeurohayaM, rasaMtakaMcisohayaM / sumuttavAhiyAlaya, aNegabhaMgasAlayaM // 784 / / payANumaggalaMbiyaM, samaMcalaM vilaMbiyaM / sahAvasohacacciyaM, suraccharAhiM NacciyaM // 785 // ti / evaM ca kAUNa jayaguruNo sarIradvANammi NaTTavihiM mahiyalamilantamaulimAlA paNamiUNa thouM payattA, kahaM ? jaya jayAhi viddhaMsiyasayale vidhammayA, vimalakevalappasarapayAsiyaNiyamayA / pavarasaMjamujoyapaNAsiyakammayA, pai NamAmi(mu) jiNadeva ! sudarisiyadhammayA // 786 // kIrai tavo jayatyayaM, ujhijai saMgo jayasthayammi / taM sivamayalamaNuttaraM, pattaM tumae sakammakkhaeNa // 787 // daMsiyasivamuhamaggayaM, nAsiyadUravimaggayaM / bhavabhayam vibohayaM, tumha NamAmu sudehayaM // 788 // 1 bhagayA ya jaya sU / 2 tuha je / 3 jugaMtara je| 4 ugniUNa suu|5 'taraNiyarapari sU / 6 'maNuttaraba(ema)NuvamamuhaM je| * 'dhUmadha / hattaMse sU / 9 viyarati je / 10 tappasa s| 11 dabhIrAva je| 12 degtANunma je / 13 ramoha le / "hAsamA je / 15 samaMga sU / 16 lavihammiyA sU / 17 paI sU / 18 'DhavimoiyaM sa / Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 cauppannamahApurisacariyaM / iya kAUNa payAhiNaM, tikkhuttaM bhattiyAe tiyasaNAhayA / jaMti puNo vi saThANayaM jiNaguNavaNNaNaparA payattaeNa // 789 // ___ evaM suragaNapahAsamujjayaM tammi diNe sayalaM mahimaMDalaM daTTaiNa taha ceya kIramANe jaNavaeNa 'dIvosavo' tti pasiddhi go| [vaddhamANasAmiNibvANaM 27] io ya so goyamasAmI saMboheUNa taM devasammadiyavaraM dAUNa samaNaliMgaM samAgacchamANo jaNaravAo soUNa bhayavao NevANagamaNamahimaM ciMtiuM payatto jahA-"pecche, kaha bhayavayA muNiUNa 'AsaNNo attaNo NenvANagamaNasamao' tti aNAikkhamANeNAhaM devasammavavaeseNa pesio ? / tA peccha, Navari devasammassovairiM karuNA samuppaNNA, Na uNa ciraparicie bhatte guNANuratte aNaNNasaraNe mamammi, jeNa aNavekkhiUNa cirapariciyattaNaM, avamaNNeUNa aJcantabhatti, avahIriUNa guNagaNANurAittaNaM, aNabbhuvagameUNa aNaNNasaraNayaM, adiTTapuvvo vva aciraparicio vca aiNikkaruNo vva egAgiNaM aNAhaM asaraNaM ujjhiUNa egAgI ceva saMpatto paramapayaM ti / maha puNa peccha vivarIyasarUvayA taNuNo, jo asaNehammi siNehayA, avacchalammi vacchallayA, aNuvarohammi vi sovarohayA jayagurummi, jeNa'jja vi taNNehaNivaMdhaNaM daDhaM saMtappati hiMyavayaM / siNeho hi NAma arajjuo baMdhaNaviseso, aNiyalo gottiNivAso, akhIlio haDippaveso, adAruo paMjarabaMdho, jeNa saviveiNo vi NiviveyA, samatthA vi sAmattharahiyA, paMDiyA vi mukkhA hoUNaM jaMtuNo mujhaMti Niyayakajje, cukaMti kusalakAyavvammi ti / ahavA supasiddhamiNaM jaNammi vivarammuhe balaggaMtaM / he hiyaya ! muhAtammira ! cukasi doNhaM pi loyANaM // 790 // 'jo kuNai siNeho tassa kIrae' gijjae pasiddhamiNaM / suNNe ulammi dIvayadANaM bhaNa kiM guNaM lahai ? // 791 // iya Dajjhasi Dajjhasu, kaDhasi kaDhasu, aha phuDasi phuDasu sayarAhaM / taha vi perisesiyaM taM .si hiyaya ! telokaNAheNa" // 792 / / tao goyamasAmI hiyayaMtarullasaMtatAvANalo puNo ciMtiuM payatto-pecchaMha, jayaguruNA maha bhattANuvattittaNamaNavekkhiyaM tahA'vassamaNeNAvi samaM siNeho Na kIrai iha jammaMtare vi, kaha ? Neho ciya jAyai daDhaNibaMdhaNaM jaMtuNo buhassAvi / saviveiNo vi kusalujjamammi daDhavigghaheu tti // 793 // NehaNimittaM ciya hoi jaMtuNo jaNiyakammaNiyarassa / uppattI NirayAisu gatIsu gurudukhainiyarAsu // 794 // rAyAhiMto jAyai ho savvattha jaMtuNo dhaNiyaM / jo ho so rAo, jo rAo tattha doso vi // 795 // te do vi rAya-dosA saMsArAvaDaNakAraNaM jeNa / aNivAriyasAmatthA bhaNiyA samurAsuragurUhi // 796 / / ahavA 'dosAhinto rAo cciya guruyaro' tti paDihAi / jeNa pautto guruNo vi hoi paDibaMdhaheu ti // 797 // tA jaha majjhaM jAo jayaNAho uvari Niggaya siNeho / ahayaM pi taha ciya bhayavao vi jAo mhi NiNNeho // 798 // .. mujjoya je / 2 ccha, bhaya sU / 3 vari karuNayA sU / 4 avamaNNiUNa suu| 5 hiyayaM je / 6 sakIlio je / 7 vA sunvau supasiddha je / 8 vilaggaMto sU / 9parisesio sU / 10 pecchA suu| 11 kkhaNirayAsu suu| 12 gurutaro'mha pNje| Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 54 vaddhamANasAmicariyaM / paribhAviUNa vicchiNNaNehavAsaMgabaMdhaNaguNassa / goyamamuNiNo vaDDhatahiyayasaMvegapasarassa // 799 // sukkajjhANANaladaDDhasayalakambhidhaNassa tavvelaM / uppaNNaM bhUyA.'bhUyabhAvayaM kevalaNNANaM // 809 // iya NiyayamAuyaM pAliUNa saMbohiUNa bhaviyajaNaM / kammAvalevamukko gaNahArI sivapayaM patto // 801 // [goyamagaNaharaNivvANaM 28 ] Deya baddhamANacariyaM aNeyaguNasayasahassaparikaliyaM / harau kalikAlakalilaM bhaviyANa ga(?ma)Nammi viyarantaM // 802 // iti mahApurisacarie vaddhamANasAmicariyaM saMmattaM ti // 54 // [gaMthayArapasatthI] cauppa(pa)NNamahApurisANa ettha cariyaM samappae eyaM / suyadevayAe payakamalakatisohANuhAveNaM // 1 // M Asi jasujja[ l]jonnhaadhvliynevyuykulNbraabhoo| tuhiNakiraNo va sUrI ihaiM sirimANadevo ti // 2 // sIseNa tassa raiyaM sIlAyarieNa pAyaDaphuDatthaM / sayalajaNabohaNatthaM pAyayabhAsAe supasiddhaM // 3 // jaM etya lakkhaNa-'kkhara-chaMdakkhaliyaM pamAyao majjha / lehayavasau ca bhave taM khamiyavvaM bahayaNeNa // 4 // iya mahApurisacariyaM smttN|| caupaNNamahApurisANa kittaNaM jo suNei egaggo / so pAvai muttisuhaM viulaM Natthettha saMdeho // 5 // H Aal. 1 gAtheya jepustake nAsti / 2 parisammattaM je / 3 hastadvayacihAntargate gAthe sUpustake na staH / 4 'daM // granthAnam-14000 // saMvat 11(12)27 varSe bhAgasira sudi 11 zane (nau) // adyeha zrImadaNahilapATake samastarAjAvalIsamalaMkRtamahArAjAdhirAjazrImat kumArapAladevakalyANavijayarAjya tatprA(pra)sAda mA(ma)ha vAdhuvala zrIzrIkaraNAdau samastavyApArAnnapathanayati(vyApArAn pripnthyti)|| viSaya-daMDAjya(vya)pathake pAlaudgrAme vAstavya le. mANaMdena mahApuri()Sacaritena(carita)pustakaM samarthayati(samarthitam) // je / 5 hastadvayacihAntargataH pATho jepustake nAsti / 6 ho // saMvat 1326 varSe zrAvaNa cadi 2 some'dyeha dhavalakkake mahArAjAdhirAjazrIzrImadarjunadevakalyANavijayarAjye tatpAdapadmopajIvini mahAmAtyazrImalladeve stambhatIrthanivAsinyA pallIvAlajJAtIya bhaNa lIlAdevyA AtmanaH zreyo'rtha mahApuruSacaritrapustakaM likhApitamiti // cha / maMgalaM mahAzrIH ||ch // zubhamastu sarvaja gataH parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzaM sarvatra janaH sukhI bhavatu // cha / sU / ho // pratyakSaraM nirUpyAsyA (sya) granthamAnaM vinizcitam / adhzatyadhikAnuSTupsahasANyekA(bANi) varISa ca // 1 // maMgalaM mahAdhIH // cha / zubhamastu sarvajagataH parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSA: prayAntu nAzaM sarvajanaH sukhI bhavatu // cha / saMvat 1671 mAgasiramAse kRSNapakSe 13 trayodazAyAM (dazyAM) tI(ti)thau guruvAsare zrIstambhatIrthavAstavyajosInAnajIsutavadhAmena pustakaM laSitaM // cha // zramaNasaMghasya zubhaM bhavatuH ||ch // kalyANamastuH // cha // zrIrastuH ||ch // graMthA0 11800 / / kAgadIyA suuprtiH| Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya' antargatAnAM vishessnaamnaamkaaraadivrnnkrmennaanukrmnnikaa| nAma kim ? patram nAma kim? patram nAma kima? patram 148 35 85 aipaDukaMbala meruzilA aibala | rAjA ativala / aimuttamuNi bhramaNaH 183 airattakavala meruzalA airA rAjJI 149 bhaujjhA nagarI 55, 129, 175 aojjha akkhoha / sana 182, 184, akhoha 186 aggiA | baTustApasazca 165, 166 jamayAgI / aggikumAra devaH 84 aggicca aggijo vAhANa: aggibhUi aggibhUi-ti gaNadharaH 302. aggisiha 168 vidyAdhara 234 aggaya astram 189 acalagAma prAma: accuya devalokaH 32, 84, 148, 148 aNahilapATaka nagaram, lekhakaprazastI 335 aNaMgamaI-tI vidyAdharaputrI 161, 162 aNaMgabaI rAjJI aNaMgasuMdarI rAjJI 148 " rAjaputrI 154-159, 161, 162 aNaMtA tIrthakaraH 129, 131, 133 aNaMtaviriya vAsudevaH aNAhiTThiya rAjA 184 aNidiyA dikkumArI aNuttarovavAiya devalokaH aNuMdharI purohitapatnI 245 apaiTThANa narakaH 103 aparAjia baladevaH abhayakumAra rAjaputro'mAtyazca 308, 310, 311, 314, 317, 320, 321 abhayamatI sArthavAhapatnI abhicaMda rAjA 182 abhiNaMdaNa tIrthakaraH zramaNaH 148 abhiNadiyA rAjJI 147 amiyateya vidyAdhararAjaH 146-148 abhiyavAhaNa rAjA 215 ayala baladevaH 95, 103 182, 184 ayalasAmi tIrthakaraH ara tIrthakaraH 153, 163, 164, 169 araviMda rAjA 245, 246, 249 arahatAsaNaya jinamandiram 189 ari?Nemi tIthakaraH 180, 183, 184,188, 190, 191, 204, 209, 263 arjunadeva gUrjarezvaraH, lekhaka- 335 prazastI avarabharaha kSetram avaravideha kSetram 6, 10, 16, 169, 205, 251 avarAiya-tiya vimAnam 177, 206 avarAiya rAjA avarAjiyA nagarI avaMti dezaH avvAbAha devaH asaNighosa vidyAdhararAjaH 147, 148 asaNivega vidyAdharaH 140, 142 asiyak devaH 140, 141, 142 asurakumAra devaH 84, 148 asogadatta | vaNivaputraH 7, 8, 9 asoyadatta asoyacaMda rAjA asoyabhadda rAjaputraH yuddhazAstranirmAtA dezaH aMbaratilaya parvataH aMbuvIriya rAjA A AiJca 39, 84 AiJcajasa AiNNa kalpavRkSaH ANaTTa dezaH ANaya devalokaH 72, 84 ANaMda baladevaH 164 jesaMjJakapratilekhakaH 335 ANaMdapura nagaram Amalakher3a bAlakrIDA AyarisI lipiH AyAra / jainAgamaH 13, 32, 91 AyAraMga / devalokaH 4, 205 AsaggIva prativAsudevaH 1.0-101, aMgirasa . aMdha 14. 194 acchadaa pAsaNDaH 276 ajAyasantu 317 jia / tIrthakaraH 51, 73 jiyasAmi ajuNa rAjaputraH 182, 188 ajjuga / rAjA 165, 167 kattAvariya bhaTThAvaya parvataH 49, 50, 63, rAjA 189 271 AraNa sarpaH 71, 234, 218, 249, 322, 326 bhaTTiya aTTiyakANaNa banam aDabaiba dezaH abAhiyA mAtApatnI 275 275 41 prAmaH Asabhara AsaseNa 215 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 cauppannamahApurisacAriyaM / nAma kim ? patram nAma kim ? patram e(va)yagAma eravaya sannivezaH 284 kSetram 5, 30, 72, 162 34, 35, 97 ikkhAga vaMzaH ikkhAgabhU -bhUmi dezaH ikkhuvaMsa vaMzaH iMdadatta zreSThI iMdabhUDa gaNadharaH iMdUmava utsavaH 300, 301 224 kancAyaNa kaccha nArIlakSaNazAstranirmAtA 30 rAjaputraH 40 prAmaH zramaNaH rAjA 218, 240, 241, . 229 kaTuya kaDaya Isaradatta IsANa vaNika devalokaH 242 nAma kim ? patram kaMpila+pura nagaram 115, 162, 164, 210, 212, 218, 221, 228, 241 kaMbala devaH 279 kaMsa+asura sArathI rAjA ca 142, 183, 195, 208 kAyaMdI nagarI kAyaMkya vanam 198, 200 kAla nidhiH 43. 21. senApatiH 183, 184 kAlajinbhA pallI kAlasoyariya zaukarikaH 317, 320 kAliMjara parvataH 212, 214 kAliMdI rAjJI kAsabhUmi dezaH kAsava gotraM gaNadharazca 303 kAsigAvisaya dezaH 86, 215, 218, kAsI 257 kiNNara kiraNateya vidyAdhararAjaH 250 kiraNavega vidyAdhararAjaH zramaNazca 250, 251 kirimAla kiMpurisa kuNAlA nagarI 331, 332 kumArapAla gurjarezvaraH, lekhakaprazastau IsANacaMda 212 84 yakSaH 84 kaDayAvaI rAjaputrI 241 kada brAhmaNaputrastApasazca 256, 261, 262 kaNakappabhA rAjJI 106 kaNagamaI-tI rAjaputrI 117, 118, 120-126 kaNayakhala nagaram 313 kaNayagiri parvata: 251 kaNayatilayA vidyAdhararAjJI 250 kaNayamatI rAjJI kAyaraha cakravartI 254, 255, kaNayAha 257 kaNha vAsudevaH 180, 183, 194, 195, 199, 200, 202, 204 kattaviriya rAjA 165, 167 ajjuNa kamaDha purohitaputraH parivrAjakazca 245, 246, 250 kamalasiri rAjJI kammAragAma grAmaH 274 kayavamma rAjA 115 karisaNa bhramaNaH 331 kareNudatta rAjA 218, 241 kaliMga kavila parivrAjako rAjaputrazca kuraMgaya kuru+kula uggaseNa rAjA 182, 192 ujjayata parataH 193 ujjata parvataH 205, 207 uDDI lipiH uttarakurA kSetram uttarajjhayaNa jainAgamaH uttarasiMdhu NikkhuDa pradezaH usrAvaha deza: udayaNa rAjaputraH uppalazramaNaH 275, 276 ummuggA nadI uvahikumAra devaH usabhara parvataH43, 179 usahakUDa / usabhasAmi tIrthakaraH 10, 44, 48, ___ 50, 63, 326 usamaseNa gaNadharaH usaha tIrthakaraH 1, 37 usahadatta zreSThI 154, 161 brAhmaNaH 270 usahasAmi tIrthakaraH 4, 35, 51, 97, 121, 123, 124 usahaseNa zramaNaH 205 kulisabAhu kusaTTa kusumapura kuMDaggAma vanacaraH 253, 254, 256 vaMzaH 166, 182, 140, 141 rAjA 254 dezaH 194 nagaram 182 grAmaH nagaram kApAlikA 228 | rAjaputrI rAjJI ca 182, dezaH kuMDilla kuMtI koMtI kavilaga kavilA kaMcaNapura kaMTaya kaMtappaha brAhmaNaputraH dAsI nagaram caurAdhipaH vimAnam kuMbhayaNNa kekaI tIrthakaraH 152, 153 rAjA rAkSasavaMzIyaH 175 175 devaH 131, 132 vaNikputraH 31, 32 147 205 232 209 rAjJo keDhava kesava Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / bAma nAma kim ? patram nAma patram gaha devaH kesi . . gaNagharaba 3.3 koTThaga koDAla koDiNNa koNDiNNa komuIchaNa kollAga kim ? patram kRSNavAsudevaH 183, 185, 188, 189, 20, 201, 204 devaH 183, 189 grAmaH gotram gotraM gaNadharaba gotram 222 utsavaH 215, 316 prAmaH sannivezaH 280 218, 229 rAjI 175 brAhmaNaH vanam nagarI 52, 83, 134, 180, 229, 289, gaMgeya dezaH kosala kosalA kosisa kosaMbavaNa kosabI 20. deza rAjJI 84 gaMgadatta rAjA 241 gaMgadattA devIkanyA gaMgA nadI 43, 44, 64, 69, 71, 220, 278, 312 gaMgANikkhuDa pradezaH 43, 44 rAjaputraH 182 gaMdhamAyaNa parvataH 36, 71 gaMdhaca devaH gaMdhabbara vidyAdharaH 324 gaMdhavvavea saGgItazAstram gaMdhavI lipiH gaMdhasamiddha nagaram gaMdhAra gaMdhArarAi 182 gaMdhArI rAjaputrI rAjJI ca 182 gaMdhilAvada kSetram guNacaMda zramaNaH rAjaputraH guNadhamma 117 guNapuMjaya zreSThI guNasiLaya caityam guNAyara zreSThiputraH zramaNa: gevejja | devalokaH 84, 86, 254 . gevejjaya goyama gotraM gaNadharazca 100,302, goyamasAmi |303, 322-324,326, 327, 331, 333 335 goviMda kRSNavAsudevaH 200 gosAla+ya AjIvakaH 280, 281, 232 " kosiya dezaH gotraM gaNadharazca 127 . cakkhuma kulakaraH candralekhA rAjaputrIsakhI 18, 20, 21, 23-26 candrApIDa rAjA 22 camara+asura devaH 1, 148, 292 297 camaracaMcA vidyAdharanagarI 14. caMDakosia RSiH sarpazca 277, 278 devaH 84 caMdautta rAjaputraH 106, 108, 111, 112 caMdaura nagaram 131 caMdaurI nagarI 88 caMdakaMtA kulakarapatnI 16 caMdajasA kulakarapatnI caMdaNadAsa zreSThI caMdaNA rAjaputrI zramaNI ca 289 292, 304 caMdapaNNatti] jainAgamaH 13 caMdappabha-ha tIrthakaraH 88, 91 caMdappamA rAjJI 131 caMdalehA rAjaputrIsakhI rAjJIsakhI 134 caMdavega vidyAdharaputraH 142 caMdasIha rAjA caMpA nagarI 79, 104, 111, 180, 181, 218, 289 cANUra mallaH 183, 189 citta mAtaputraH 3, 215 zramaNazva cittagai vidyAdhararAjaH 205 cittarasa kalpavRkSaH cittaraha saGgItazAstranirmAtA 38 cittaMgaya kalpavRkSaH citralekhA rAzI 26, 27 cilisa jAtiH culaNA 218 cullahimavaMta parvataH culahimavaMtagi- devaH rikumAra prAmaH celamA rAzI 2 6 " 175 241 khaDappabAyA khaMDabhadda laDaviyaDA lipiH kharadUsaNa rAkSasavaMzIyaH kharoThI lipiH khasANiyA guhA rAjA saMDA vidyAdharaputrI khitipaiTriya | nagaram khippaTThi khIra khIravaNa banam khemapurI nagarI khemaMkara rAjA tIrthakaraH 331 225 10,16 parvataH 256 256 72 148 142 gosAla pAsaNDaH 253 ghaNaraha rAjA . 149 tajJI ca ceTI gaida svaprazAsanirmAtA 18 gahatoya devaH gayaThara nagaram 1, 218 gayasukumAla rAjaputraH cauriA caturikA cakAuha kRSNavAsudevaH 191 rAjaputraH 252. 253 kurakarapatnI 10 cakkhukaMtA For Private &Personal use only... Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauppannamahApurisacariyaM / 340 nAma , kim ? kim ? patram nAma kim ? patram nAma krima patram navI . 38 baladevaH 168 657 38 jama 131, 133, 134, 138, 146, 148, 149, 152.154, 156-159, 163.165,168. 169, 174, 175, 177-180, 210,214, 245, 250, 251, 254, 257, 259, 270, 324 jaMbuddIva- [paNyattI] jainAgamaH jaMbudumAvata vimAnam 251 jabhiya grAmaH 299 jAlA jiNadhamma zreSThI 173 jiNayAsa zreSThiputraH jiyasantu rAjA 172 jIvajasA rAjJI 182, 183 jIvANaMda vaidyaputraH jugaMdhara zramaNaH juyAijiNa tIrthakaraH juhiTThila rAjaputro rAjA ca 182, 188, 2.. joisaNAma kalpavRkSaH joNagavisaya dezaH rAjJI 174 gaMdIsara NaMdaNa gRhapatiH gaMdA rAjJI zreSThipatnI amAtyaputrI 240 gaMdiggAma grAmaH NaMdiNI rAjJI gaMdimitta NadivaddhaNa rAjaputraH 274 gaMdiseNa vaNik rAjaputro munizca 304, 311-315 gaMdINayarA lipiH dvIpaH NAila gRhapatiH NAgakumAra devaH 43, 44, 63. 64, 84 gAgadeva amAtyaH 225 NAgalaMdA rAjagRhapATakaH 280 NAgasirI gRhapatipatnI 29 NAbhi-hi kulakaraH 1, 10, 34, 35, 35, 97 NAmeyasAmi tIrthakaraH NAyadhammakahA jainAgamaH NArasiMha nRsiMhAvatAraH NArAyaNa kRSNavAsudevaH jiNNAmiyA gRhapatiputrI 29, 30, 162 auNA jakkha jakkhI lipiH jagaNaMdaNa bhramaNaH 148 jaDAu pakSI 175 aNadaNa kRSNavAsudevaH 195, 201 jaNNayatta brAhANaH jaNhavI nadI jaNhukumAra rAjaputraH 63, 64, 71 RSiH 165 jamayariMga | RSiH bAhmaNa- 165, 166 aggibha baTuva jamAlI kSatriyaH 331 jaya cakravartI 179 gRhapatiH 280 jayahara gaNadharaH jayA rAjJI 104 arAkumAra rAjaputraH 198, 201, jarAtaNaa-ya 202, 205 jarAsuya jarAsaMdha | prativAsudevaH 182, 183, jarAsaMdhi 184, 187 jarAsiMdhu jarAseMdha jalakaMta vimAnam jalaNa jalaNagiri parvataH jalaNappaha devaH jalaNavIriya rAjA jalaNasiha vidyAdhararAjaH avaNI lipiH jasamatI 214 jasassI kulakaraH jaMbaI-tI rAja 191, 192 aMbuNAma zramaH jaMbuddIva dvIpaH 5, 9, 10, 16, 30, 32, 34, 35, 51, 55, 72, 76, 83, 86, 88, 92, 93, 95, 9, 104, 101,115, 115, 129, 148 29 329 Doha jAtiH NimuggA nadI Nisaha parvataH , 254 NemiNAha Nesappa tIrthakaraH nidhiH 169 179, 204 43, 210 Naula rAjaputraH 182, 188 Nakkhatta jaggaha citrakalAzAstranirmAtA 38 NaTummattaya vidyAdharaH 224, 225, dAsI 10 Nami rAjaputro vidyA. 40, 43 dhararAjazva tIrthakaraH 175, 177 180, 183 garaseNa rAjA 226 pAkazAstranirmAtA 38 NaliNigumma vimAnam gaMdaNa udyAnam 40, 121, 141, 175 rAjJI takkhasilA nagarI 41, 44, 46 tamapyahA narakaH taraMgamajhyA pranthaH tAmalittI nagarI tAraya prativAsudevaH 114 tArA 165 timisaguhA tilayA nagarI 250 tiloyasuMdarI gaNikA 312, 313 tiviThu vAsudevaH 49, 95, 99 1.2, 278 EEEEEEEE Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / nAma kima? patrama nAma kim ? patrama nAma kim ? patram 270 270 tisAdevI rAnI tIra(khattiyaNagara nagaram tuDiyaMga kalpavRkSaH tusiya devaH sugiya teyavIriya rAjA telokasuMdarI rAjJI toyadhArA dikkumArI dArayAurI diDhivAya diyavara disAkumAra dIvakumAra dIvasiha dIvAyaNa m dharaNijaDha dharaNida dhavalakaka dhAyaisaMDa dhAriNI nagarI 189, 200 jainAgamaH devaH devaH devaH 84 kalpavRkSaH RSiH 198-200 rAjA 218-221,241, 242 brAhmaNaH 147 devaH nagaram , lekhakaprazastau 335 dvIpaH 29, 30, 72 rAjJI 30, 32 yuvarAjapatnI rAjJI parvataH 208 98 157 dIha 286 narakaH devI dhumappabhA dhUmA 108 251 . . yaNiyakumAra devaH thAvara brAhmaNaH thimima-ya rAjA thimiyasAgara rAjA nAnajI 124 182, 184 dujohaNa dummuha dullaharAya duvaI duviThTha devaI-tI 12 rAjaputro rAjAca rAjasevakaH rAjA chandonAma vAsudevaH 105, 114.115 rAjJI 183. 195, 197-199 147 brAhmaNa: 229 brAhmaNaH ___333, 334 brAhmaNapatnI rAjJI 153 lipiH nisuMbha neminAthaH nevvuyakula kAgadIyapratilekhakapitA, lekhakaprazastau 335 prativAsudevaH 135, 136 tIrthakaraH bhramaNakulam , pranyakAra prazastau 335 kSetram daicaya rAjaputraH dakkhiyamahurA nagarI devakurA devasamma 200, 202, 205 devANaMdA . devI " domilI 7 . paiNNatAraga pauma paumagumma paumacariya paumapabha paumAvatI 174 211 176 83, 86 rAjA vimAnam pranthaH tIrthakaraH rAjJI 168 dhaNa sArthavAhaH 10, 11, 15 zreSThI 289, 291, 292 " .MAN dhaNadatta 172 ghaNapavara 232 184 ghaNaya ghaNu daDhabhUmi dezaH 282 daDharaha rAjA 149 daDhavamma rAjA 117 vAsudevaH daduraMka vimAnam 317 devaH damabara zramaNa: damiyAri prativAsudevaH 148 dasaNma dezaH 328 dasaNNa+bhadda rAjA 328, 329, 331 dasaNNaura nagaram 328 dasaSNaya 212 dasaNNA nadI 328 dasaraha rAjA 175 dahivAhaNa rAjA daMDayAraNya banam 246 daMDAjya(vyapathaka pradezaH, lekhakaprazastau 335 dAmoyara brAhmaNaH 53 kRSNavAsudevaH 185, 186, 187, 19., 193, 194, 199, 201, 203, 205 parvataH dhaNNaMtari devaH amAtyaH 218, 219, 220, 228, 229, 241 AyurvedanirmAtA 38 tIrthakaraH 133, 134, 137, 146 bhramaNa: 11, 13 289 pajjuNNa rAjaputraH pajjoya rAjA 303, 304 paDirUvA kulakarapatnI paDhamANuoga pranthaH paNNattI vidyA 142 pabhAvatI rAjJI 180, 181 payAvai-ti rAjA 95, 99-1.1 parakammI lipiH 38 parasurAma tApasaputraH 165.167, pallIvAla jAtiH, lekhakaprazastI 335 palhAbha prativAsudevaH 168 pasaNNacaMda rAjA amAtyaputraH 107-101, 113 zramaNa: paseNai kulakaraH dhammaghosa " 205 182 10 / rAjA " ghayaraTTha dhara dharaNa dharaNarAi gharaNAhiva 182 267 / Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 caumpannamahApurisacariyaM / nAma rAjA kim ? patram rAjA dikumArI rAjaputro rAjA ca 149. prativAsudevaH 164 balabhadda balAhagA bali " 175 rAjJI 261 43 bahalI bahassatimata bahula baMdhumaI-tI baMdhumaI-tI paMDhaga baMbha - 105 paMDaa " baMbhayatta nAma kim ? patram pupphamAlA dikkumArI 35 pupphavaI / rAjJI 213, 224, puSphavatI 225, 236, 237, 243 pupphuttara vimAnam 270 puraMdaradatta zreSTiputraH purimatAla nagaram 41,42,217 purisadatta zreSThiputraH purisasIha rAjaputraH rAjA vAsudevaH 134-136 purisottima vAsudevaH 131, 132 puSvavideha kSetram 29, 32, 106, 148, 149, 162, 250, 254 puhaipAla rAjA 31 puhaI puMDarigiNi nagarI 32, 33, 149, 324 puMDarI vAsudevaH rAjA 324, 325 devI 183 pUraNa rAjA 182 sAmudrikA 279, 280 peDhAla upavanam 282 poiNIkheDa | nagaram 153, 159-61, pomiNIkheDa pokkharI lipiH poyaNa nagaram 19, 95, 99, poyaNapura / 100, 146, 245, 331 porANapura nagaram 254 polAsa jIrNagRham 288 darzanam sanivezaH 275. rAjaputrI 18-26 brAhmaNaputrI 221 rAjA rAjA 218, 222, 227, 227, 241 cakravartI 210, 211, 218, 221, 224, 227, 230, 231, 232, 236, 240-244 devalokaH 84, 97, 162, 209 rAjaputrI zramaNI ca 38, 42, 48 rAjJI baMbhaloya baMbhI 164 nAma kim / patram paseNai 261 304 pahattha pahAvatI pahAvato rAjaputrI pahAsa tIrtham paMkappabhA niraka: 51, 256 paMkApahA vanam rAjA 182 nidhiH 43, 210 paMDukaMbala meruzilA pANaya devalokaH 84, 92, 148, 172, 256,257, 264 pArAsara parivrAjakaH 304 pAlaudragrAma grAmaH, lekhakaprazastau 335 pAlittaya granthakAraH pAvA nagarI pAsa / tIrthakaraH 260, 261, pAsayaMda 269, 275 pAsasAmi piyadasaNA zreSThiputrI zreSThiputrI 154, 159, 161, 162 piyaMgulayA zreSThiputrIsakhI zrISThaputrAsakhA 231 pisAya 84 pihuseNa rAjaputraH 304 nidhiH 44, 210 pIDha rAjaputraH zramaNazca 32, 34, 38 pukkharadIva dvIpaH pukkharaddha dvIpaH pukkharavaradIvaddha dvIpaH 251 pukkhalAvaI. kSetram 30, 32, 76, 149 puNNabhadda / zreSThI punnabhadda 113 sArthavAhaputraH pupphakaraMDaya udyAnam 98 pupphacUla rAjA 218, 219, 224, 201 puSphadata tIrthakaraH 91, 92 lipiH pUyaNA bAravaI-tI nagarI 117, 194, 198, 199, 201, 204, 205. rAjaputro munizca 32, 34 bAhubalI piMgala bihIsaNa buddha rAjaputro rAjA zramaNazca 38, 40, 41, 44-48 rAkSasavaMzIyaH 175 bhagavAn buddhaH 160 parAvartitanAmA 159, zreSThiputraH 160 dheSThiputraH 229-232 gajalakSaNazAstranirmAtA 30 buddhadAsa baulamatI babbarI rAjJI lipiH buddhila bunha bala rAjA baladevaH, 183-187, kRSNabhrAtA 190, 193, 194, 199, 200, 203-205 " 180, 183, 197, 200-202, 208, 18 bhairavAyariya mAntrikaH 118-120 bhada baladevaH 117, 128 bhaddasAla vanam bhadilapura nagaram 92, 194, 195 bharaha kSetram 1, 5, 30, 34, 35, 35,40, 43,44, 55, 56, 62,66,65, baladeva Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / 343 nAma kim ? patram nAma kim ! mahAvideha kSetram mahAvIra tIrthakaraH mahAvIriya rAjA mahAsIha (siva) , mahAsuka devalokaH 93, 95, 99, dezaH 20. bharaha maisAgara amAtyaputraH 121. 122 mamahA dezaH 147, 187-189, 233 magahApura nagaram 232 maghava cakravartI maMjjhadesa 317 majjhima sannivezaH maNiyaMga kalpavRkSaH maNiraha rAjaputraH maNorama udyAnam 212, maNoramA rAjJI 149 mattaMga kalpavRkSaH madanikA dAsI 26, 27 rAjaputrI rAjJI ca 182, 205 mayaNamaMjuyA vidyAdharapatnI 159 mayaMgatIra 215 mayaMgatIrA nadI 212 marudeva kulakaraH 10 marudevA kulakarapatnI 34, 35, 35, 41, 42 marudevI kulakarapatnI 10, 34, nadI 68 maddI mAma kim ? patram 69, 72.74, 87, 91, 94, 103, 114, 116, 117, 129, 130, 13, 142, 147, 160, 167, 168, 174, 176, 178,179, 187,2063 234, 243 bharaha cakravartI 4, 38-41, 43, 44, 47-50, 63, 97, 323 bharaha nATyazAstranirmAtA 38 rAjaputraH, rAmabhrAtA 175 bharahakhaMDa kSetram 131 bharuyaccha nagaram 172 bhavaNarukkha kalpavRkSaH bhAgavaya pratrajitaliGgam bhAgavaya darzanam bhAgIraha rAjaputraH 70-71 bhAgIrahI nadI bhANu rAjA 133 bhANuvega vidyAdharaputraH bhAraddAma brAhmaNa: gaNadharaH bhAraha kSetram 1, 51, 55, 62, 83,86, 88, 91-93, 95, 104, 105, 115, 117, 129, 131, 133, 134, 138, 149, 152, 164,168, 169, 172, 174, 175, 177-180, 210,212, 245, 257, 270, 271 bhiMga kalpavRkSaH bhIma+seNa rAjaputraH 182 bhUya 84 bhUyadiNNa mAtaGgaH 215 bhuyalivI lipiH bhogabhUmi dezaH bhogamAliNI dikkumArI bhogavaI bhogakarA rAjA 184.-189 mahAseNa rAjA mahilA nagarI 165, 169, 177 mihilA / mahihara rAjaputraH mahiMdasIha rAjaputraH 138-140,142 mahu prativAsudevaH 131, 132 mahuNihAi kRSNavAsudevaH 190, 191 mahumaI 214 mahumahaNa kRSNavAsudevaH 183, 191 mahumAsacchaNa utsavaH 264 mahuyarigIya nATayaprakAraH 211, 243 mahurA+urI nagarI 183, 189 mahesara 162 mahoraMga devaH 84 maMgalA rAjJI maMgalAvaI kSetram maMdara parvataH 36, 169, 271 maMdAiNI nadI 278 maMdAiNIkaccha banam maMdira nagaram mAgaha 43, 44 mANadeva bhramaNaH, granthakAraprazastI zreSThI 142 148 302 marubhUi-ti purohitaputraH 245, 246, 297 249 malladeva amAtyaH, lekhaka- 335 tIrtham prazastI vanam parvataH vidyA 188 deva malli+sAmi tIrthakaraH 169-172 mahappada vimAnam 256 mahaseNa mahAkaccha rAjaputraH mahAkAla nidhiH 44, 210 mahAjasa rAjA mahAtamappahA | narakaH 51, 243, 299 mahAtamA mahApauma nidhiH 44, 210 cakravartI 174 mahApIDha rAjaputraH zramaNazca 32, 34, 38 mahAbala rAjaputro rAjA ca 16 169 mahAmati zramaNa: 148 mANava nidhiH 44, 210 mANibhadda __vaNik 11, 12, 16 mANusottara mAyaMgI mAlavaMta parvataH mAhaNakuMDa grAmaH 270 mAhava kRSNavAsudevaH mAhida devalokaH 84, 97, 205 migAvaI rAjJI mittavamma kSatriyaH 17 miyAvaI-tI rAjJI zramaNI ca 303, 202 181 miriha rAjaputraH parivrAjakava bhoya Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 cauppannamahApurisariyaM / nAma ma? patrama nAma kim ! patram nAma kim ! patram 18 17 lakSmIdhara lacchimatI lacchI laliyaMgaya lavaNasamudda laMkA laMta lIlAdevI rAjaputraH 18, 26, 27 rAjJo 251 30. 28.30, 254 samudraH nagarI 175 devalokaH 84 vaNikpatnI, lekhaka- 335 prazastI rAjaputrI 108, 109. lipiH nagaram lIlAvatI loyapayAsA lohaggala miriyI mirIi 270 mirIcI mirIyI mahilA | nagarI 165, 169, mihilA muTTiya malaH 183, 189 muNicaMda zramaNaH 117 205 muNisuvvaanya tIrthakaraH 172-177 muddhabhaTTa brAhmaNaH mUlA preSThipatnI 289, 29. mUlAga sannivezaH meraka prativAsudevaH 127, 128 parvataH 51, 72, 288 rAjA mehakumAra devaH 43, 73, 262 rAjaputro zramaNazca 308-- 315 mehaNAya devaH 120 mehaNiNAya rAkSasavaMzIyaH 175 mehamAli devaH 262, 266 mehamAliNI dikkumArI meharaha rAjaputraH 149 mehavaI dikkumArI mehaMkarA meru meha rayaNAgara 154 vaidyaH 31 rahaNeuracakavAlapura nagaram rAjazekharaH rAjA rAjImatI rAjaputrI rAma baladevaH, kRSNabhrAtA 185, 188, 200, 204 rAma+bhadda baladevaH, dazarathaputraH 175, 176 rAmA rAjJI 'rAyagiha nagaram 4, 95, 98, 168, 172, 178, 233, 280, 304, 305, 307 rAyamaI-tI rAjaputrI 192, 193, 205, 206 rAvaNa prativAsudevaH 175 rAmaNa dasasira rASTrakUTa kulam 22 devaH riThaNemi tIrthakaraH 202, 207, 209, 257 riTThAvatI nagarI riTThAsura devaH 183, 189 richa / piDisattu] rAjA payAvaha rAjA zivamandiram ruppA reNuyA rAjaputrI tApasapatnI ca 296 159 vairajaMgha rAjaputro rAjA ca 30 vairaNAbha-ha rAjaputrazcakravatI 321, zramaNazca 32-34, 41 vairadatta rAjA dairaseNa rAjA tIrthakarazca 32, 23 bakkhAra parvataH vagdha pallIpatiH 60, 61 vacchamittA dikumArI vacchA paritrAjikA 230 / vajaNAha | rAjA munizca 251-254 bajAhiva / bajvadeva devaH vajjavIria rAjA 251 vajjavega vidyAdharaH 159 vajjAuha indraH rAjaputro rAjA ca 148, 149 baNakisalaiyA rAjaputrIsakhI 225, 226 vahI varamANa tIrthakaraH 1, 19. 100, 103, 21, 272, 281, 292, 304 prAmaH 281 vaddhamANasAmi tIrthakaraH 278, 282, 283,288,294,297, 299,305,308,313, 328, 331, 332, 325 bappA rAzI bappiNa nagaram 312 bammA+evI rAjJI 257, 258,26. baradAma tIrtham devaH ruda ruddAyayaNa udyAnam rahavallAha vidyAdharaH rakkhasa rakkhasI vidyA ratakabala meruzilA ramaNijja kSetram 148 rayaNaNAhipura nagaram 133 rayaNapura nagaram 113, 147, 162 syaNappabhA-hA narakaH 5, 51, 114 rayaNappahA vidyAdharaputrI 159, 160 rayaNamAlA rAzI 148 rayaNavaI-tI zreSThiputrI 230, 212, 233, 235, 239 rayaNasaMcayapurI nagarI 148 rayaNasaMcayA zreSThipatnI rayaNasehara rAjA 113. 191 revaya rohiNI rohiNeya udyAnam rAjJI 183,195,199 baladevaH, kRSNabhrAtA 202 232 lakSaNa vAsudevaH 175, 176 lakkhaNasatya-1 sAmudrikazAstram 279 paMniyA lakkhaNA rAzI 4 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / 315 nAma kim ? patrama 105 - 205 vicittavIria rAjaputro rAjA ca 182 vicittA dikkumArI vijaya . vimAnam 51, 75 zramaNaH baladevaH 105 rAjA vijayavatI rAjJI vijayaseNa rAjA bhramaNa: 144 177 " nAma kim ? patram varaghaNu amAtyaputraH 212, 219 222, 226-230, 232, 233,237, 238,240, 241 varayatta gaNadharaH varaMgA nadI varuNa devaH varuNavamma kSatriyaH barugA purohitaputravadhuH 245 valAhaya vazrAma kAgadIyapratilekhakaH 335 vasaMtaura-pura nagaram 10, 11, 16, 226, 317 vasaMtatilayA rAjaputrIsakhI 108-110 vasu rAjA 104 vasudeva rAjA 182-185, 195, 197-200 vasubhAga parivrAjaka: 228 vasumaI-tI rAjaputrI 289-292 vasumatI rAjJI 105 113 parvataH vijayA rAjJI 252 vijiyAri rAjA vijjAharapatra chedyakalAzAstranirmAtA 326 nAma kim ? patram vissabhUi-ti rAjaputraH 98, 19 purohitaH 245 vihANa dyUtazAstranirmAtA 38 vijhADaI aTavI 205, 309 vIyasoyA nagarI vIra+ya pallIpatiH 61, 62 vIra+ga, ya sAmantaH180,181,182 vIra tIrthakaraH 283, 285, 297, 303, 333 rAjA vIraNAha tIrthakaraH 284 vIravaddhamANasAmi vIrabhadda zreSTiputraH 154-159, 161, 162 vIramaI nArIsvAnaH zreSThiputraH 155 vIsaseNa rAjA 138, 140, 149 vegavatI vidyAdharapatnI 159 vejayaMta vimAnam 79, 88, 91, 133, 169 vettamatI 214 veyaDr3ha parvataH 16, 40, 140, 142, 146, 148, 159, 160, 205, 234, 250 veyaDDhagirikumAra veyAliNI vidyA vesamaNa sArthavAhaH yakSaH vijjukumAra vijjugati vijjudADha vijjuppabha vijjusihA viDha viNami devaH / vidyAdhararAjA vidyAdharaH parvataH vidyAdhararAjJI 234 tapasvI . 281 rAjaputro vidyAdhararAjA ca nadI 168 245 8 devaH . 146 zIlAi prastutagranthakAraH . vasuMdharA purohitaputravadhuH vasuMdharI rAjJI 148 bAukumAra devaH 73, 88 bAubhUi gaNadharaH 302 vANaravijjA vidyA 175 vANArasI nagarI 86, 174, 179, 240, 257, 258 vAdhuvala amAtyaH, lekhakaprazastI 335 vArANasI nagarI 215 vAriseNA dikumArI vAraNa atram 189 vAli vAnaravaMzIyaH 175 vAluyappabhA narakaH bAsiTha gotra - gaNadharazca 303 vAsudeva kRSNavAsudevaH 183, 184, 189-191, 197, 198 bAsupujja tIrthakaraH 104, 115 viuLamati zramaNaH viThalavAhaNa rAjA kuilA zramaNI vicitta bhramaNa: Jain Education Intern al viNayaNaMdaNa zramaNaH viNayavaI rAjaputrI viNayavaI-tI zreSThiputrI 154, 156 viNIyaNayarI| nagarI 38, 1, 44, viNIyA 46, 48, 51 viNDa rAjA vidura rAjaputraH 182 videha kSetram vibudhAnanda nATakam vimala tIrthakaraH 115,117,129 vimalamai amAtyaH 16, 28 vimalamati prastutagrandhakAraH vimalavAhaNa kulakaraH viyatta gaNadharaH visAla parivrAjakaH visAhadi rAjaputraH visAhabhUi yuvarAjaH visAhA vidyAdharaputrI 225 visAhila parivrAjakaH vissaNaMdi rAjA . 303 sa saivAyariya parivrAjakaH 112, 120 saka sakkarappabhA naraka: sacca purohitaH 215, 216 saccabhAmA brAhmaNapatnI 147 saccavIriya rAjA saccA indrANI sacA rAjJI 191, 192 saccabhAmA / MMM. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma kim ! patram saMba devaH r . cauppannamahApurisacariyaM / nAma kim ? patram saMkhaura nagaram 96, 99, 117, 124, 154 saMgamaa-ya devaH 1, 283, 285, 286, 288, 289,293 saMDillAyaNa brAhmaNaH 214 saMtaNu rAjA 182 saMti+sAmi tIrthakaraH 137, 146, 150.-152 rAjaputraH- 184, 202 saMbala saMbhava tIrthakaraH 72, 73, 75 saMbhU mAtAputraH zramaNazca 215, 216 saMvara rAjA sAe nagaram sAgaracaMda zreSTiputraH sAyaracaMda sAgaradatta zreSThI 161, 162 sAgaradatta zreSThiputraH 229-232 sAyaradatta sAgaradatta sArthavAhaH 248, 249 sAmA rAjJI 115 sAyara rAjA 182 sAyaradatta sArthavAhaH 31 zreSThI sArassaya sAlavAhaNasthANi rAjasabhA 138 sAligAma grAmaH 53 sAlibhaha azvazAstranirmAtA 3. sAvatthI nagarI 72, 137,304 siNavalliya prAmaH 146 siddhattha vanam rAjA baladeva- 204, 208 sArathidevaH varddhamAnasvAmimA- 275, tRsvasAtanayadevaH 280, nAma kim? patram siddhAdeza sAMvatsarikaH 18 siddhAyariya zramaNaH 28, 32 sirI rAjJI 152 sirikatA kulakarapatnI rAjaputrI rAjJI ca 30 rAjaputrI 225, 226 sirigutta rAjA 106, 108 siriddaha prAmaH 214 siripanvaya parvataH sirippaha vimAnam sirimatI 226 sArthavAhaputrI 239 sirivijaya rAjA 146-148 siriseNa 147 206 silAvatI kSetram siva rAjA 134 331 sivamaMdira nagaram 234 sivA+devI rAjJI 183, 193, 207 sihiNaMdiyA rAjJI 147 siMghapurI nagarI siMghalaMdIva dvIpaH 154, 159-161 siMdhuNikkhuDa pradezaH siMdhudattA devIkanyA siMdhudevI devI sIoyA nadI sIyala tIrthakaraH 92, 93, 180 sIyA nadI 16, 30, 148, sadvitaMta pranthaH sarNakumAra devalokaH 84, 95, 137, 145 cakavartI 138-142, 144 215, 216 samAmattA lipiH sattugdha rAjaputraH sattuMjaya parvataH 207 samarakesarI rAjaputraH 112 samara sIha rAjA 111, 112 samudda puruSalakSaNazAstranirmAtA 38 samuddavijaanya rAjA 182-189, 193 sammeya parvataH 54, 74, 75, sammeyagiri | 82, 85, 87, 90-92, sammeyasela | 94, 116, 130, 133, 149, 152, 163, 171, 143, 177, 248,269 sayadhaNu sayabala sayara cakravartI 55, 63-65, 70, 71 sayaMcama zramaNa: saMyaMpabhA devI 28, 30, 31 sayaMbhU vAsudevaH 127, 128 sayANiya rAjA 289, 291,292 sarassaI-tI nadI 186, 187 savara indrajAlazAstranirmAtA 38 savvajasA rAjJI 129 savvaTThasiddha vimAnam 34, 89 savarayaNa nidhiH 44, 210 savANa(Nu)bhUi zramaNaH sahadeva rAjaputraH 182, 188 sahadevI rAjJI 138 sahasaMba vanam 51, 73, 75 sahassakkha rAjaputraH sahassabAhu sahassaMsu " 55, 56,63 sahassAuha 148, 149 sahassAra devalokaH 84, 115, 129, 250 nidhiH 44,210 zreSThI 154, 156, 157 620 rAjA 40 270 " rAjJI rAmapatnI 175, 176 sIrAuha baladevaH, kRSNabhrAtA 204, 200 sIlavaI zreSThipatmI 31 kSatriyapatnI 57-59,62 sIlaMka | prastutagranthakAraH solAyariya 269, 335 sIha pallIpatiH 55, 58, 59 sIhapura nagaram 205 sIharaha rAjA 182 soharAya 241 sohaseNa 129 281 siddhatthA siddhabhaTTa siddhayatta siddhavaDa rAjJI brAhmaNaH vaNika 290 vRkSaH gotram . Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / nAma kim ? patram nAna kim / patram ___ nAma kim ? patram 253 seNiya sukaccha sukaMTaya sukka 232 . sugaMdhi kSetram caurAdhipaH devalokaH kSetram vAnaravaMzIyaH vAnararAjA rAjJI 251 suggIva seyakUDa seyavaDa seyaviyA seyaMvara seyaMsa soma somaNasa sujasA sujappaha suTTiya 134 250 vimAnam rAjA 304, 307,308, 315, 316, 320 parvataH pravajitaliGgam 173 nagarI pravajitaliGgam tIrthakaraH 180 rAjA 131 parvataH 36 rAjA brAhmaNapatnI rAjA 182 nagaram 117, 182 devalokaH 5, 16, 30, 34, 35, 40, 41, 72, 73, 79, 83, rAjA vanam 10 somappabha 182 sugaMdA somA yakSaH 43 zramaNaH rAjJI 216, 217 amAtyaH 31 amAtyapatnI rAjJA 146, 147 baladevaH 134, 136 rAjA 153 soriya soriyapura sohamma suNAsIra suNAsIrA sutArA sudaMsaNa deza sudasaNA rAjJI 144, 147,205,211, 216, 259,283, 292 sohammavaDeMsaya vimAnam 35, 142 stambhatIrtha nagaram , lekhakaprazastau 335 254 sarpaH | rAjA 278, 279 86 sudADha supaiTa supaiTThiya supAsa suppaNahA suppabha-ha subAhu rAjJI 175 rAjA 180 rAjasevakaH sumeha dikkumArI suyadevayA devI suyasAgara zramaNaH 250 suraguru 250 surasariyA nadI 311 suridadatta 106 surUvA kulakarapatnI sulakkhaNA brAhmaNapatnI vaNikpatnI 76 sulasA , 183, 194 suvacchA dikkumArI suvaSNakuNAra devaH suvaNNajaMgha rAjA suvaNNabhUmi dezaH suvaNNavAliyA nadI 274 sudega 44 suvvaya tIrthakaraH suvcayA zramaNI 111 rAjI 133 zramaNI 159 susImA suseNa senApatiH 42, 43 susela 175 suhamma gaNadharaH sohamma / suhaMkarA nagarI 251 suhAvaha parvataH 169 suhumavAliyA nadI 299 rAjaputrI zramaNI ca 38, 44, 40 sura rAjA 138 152 vidyAdhararAjA sUrapaNyatti jainAgamaH sUraseNa dezaH sejjasa ___41 tIrthakaraH 93, 95, 103, 104 seNA rAjJI zakunazAstranirmAtA 38 rAjJI parvataH tIrthakaraH 86, 88 rAkSasavaMzIyA nArI 175 baladevaH 131, 132 rAjaputro munizca 32, 34, 38 amAtyaH 28 amAtyaputraH amAtyaH subuddhi . " 240 suMdarI haNuyaMta vAnaravaMzIyaH hatthiNAura nagaram 138, 149, 152, 153, 165, 189, 206, 215, 216 haragaNa naTaH 16 hari kRSNavAsudevaH 183, 184 hariNANaNa | devaH hariNegamesi] 35, 183, 195, 2 hariNegavesi 271 harivarisa kSetram 181 harivaMsa | vaMzaH 180, 182, harikula 183, 200, 209 hariseNa cakravartI 178, 179 halahara baladevaH, 191, 202, kRSNabhrAtA 204, 208 halAuha , 197, 200, 202-204, 207 ili " 201, 203 halIsa , 204, 204 haMsI lipiH 38 hAriya go gaNadharava 303 himavaMta parvataH 71, 205, 311 rAjA 182 nagarI 148 rAjJI 216 165-167 cakravartI 205 subhagA subhaddA subhUma subhoma subhogA sumai-ti sumaMgalA sumitta dikkumArI tIrthakaraH 79, 82, 83 rAjJI 10, 37, 38 281 " 172 vanyA nArI 58, 59, sumittA seNAvada Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya'antargatAnAM vizeSanAmnAM vibhAgazo'nukramaNikA / parizaSTe'smin vizeSanAmnAM ye vibhAgAH parikalpitAste'dhastAdullikhyanta iti tattadvibhAgadikSubhistattadakAGkito vibhAgo'balAkanIyaH / / 1 amAtyAstatpa- 14 pranthakArarivArazca -zAstrakArAH 2 avatArau 15 cakravartinaH 3 utsavA: 16 caitya-mandira4 kalpavRkSAH -gRhANi 5 kulakarAsta- 17 caurAdhipasparivArazca -pallIpatayaH 6 kRSNavAsudeva- 18 chandonAma nAmAni 19 jainAgamAH 7 krIDAnAma - 20 tIrthakarAH 8 kSatriyAH kSatriya- 21 tIrthANi patnI ca 22 darzane 9 kSetrANi 23 dAsa-dAsI-ceTI1. gaNadharAH sakhI-dUtAH 11 gaNikA 25 dikkumAryaH 12 guhe 25 divyAstre 13 prantha-zAstrANi 26 dvopAH 27 deva-devIndra- 39 parvatAH 52 rAjagRhapATakaH 65 vidyAdhara-vidyAndrANyaH 40 pallI. 53 rAjasabhA dhararAjAnasteSAM28 devalokAH 41 purohitAstatpari- 54 rAjA-yuvarAjAH parivAraba 29 deza-pradazAH vArazca teSAM parivAraba 66 vimAnAni 30 nagara-nagarI-grAma- 42 prativAsudevAH 55 lipyaH 67 vRkSanAma sannivezAH 43 pravajitalile 56 lekhako 68 vaidyau 31 naTaH 44 baladeva(kRSNa- 57 vaNik-preSThi 69 zramaNa-zramaNyau 32 nadI-draha-samudrAH bhrAtA)nAmAni gRhapatayasteSAM 70 saH parivArazca 45 baladevAH 33 narakAH 58 vanacaraH 16 brAhmaNAstatpari 71 sAmudrika34 nATakam vArazca 59 vanodyAnopavanA sAMvatsariko 35 nATayaprakAra: 47 mAlI 'TavyaH 36 nidhayaH 72 sArathI 37 pakSinAma 18 mAtaGgastatparivA-60 vanyA nArI 73 sArthavAhAsta 61 vaMza-jAti-kula38 parivrAjaka-prari ... parivArazca 49 meruzilAnAmAni zramaNakula-gotrANi vrAjikA-pAsaNDA-''jIvakarSi- 50 yakSAH ___74 senApati-sAmantAH 62 vAnaravaMzIyAH tApasa-tApasaputra- 51 rAkSasavaMzIyanara 63 vAsudevAH sAmantapatnI ca tApasapatnyaH nAye: 64 vidyAH 75 saukarikaH subuddhi 1 amAtyAstatparivArazca vimalamai suNAsIra suNAsIrA abhayakumAra gaMdA NAgadeva subuddhi malladeva varadhaNu vAdhuvala pasAcaMda maisAgara 2 avatArI NArasiMha buddha iMdUsava 3 utsavAH komuI komuIchaNa mahumAsacchaNa - 4 kalpavRkSAH maNiyaMga AiNNa cittarasa cittaMgaya joisa tuDiyaMga dIvayasiha bhavaNakkha bhiga mattaMga Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM parivAchan / dvitIyaM pariziSTam / . 5 kulakarAstatparivArazca NAbhi NAhi paDirUvA abhicaMda cakkhukatA cakkhumaM caMdakaMtA caMdajasA jasassI paseNai marudeva marudevA marudevI vimalavAhaNa sirikatA surUvA 6 kRSNavAsudevanAmAni hari kesava goviMda cakkAuha jaNaddaNa NArAyaNa dAmoyara mahuNihAi mahumahaNa mAhava vAsudeva .7 krIDAnAma 8 kSatriyAH kSatriyapatnI ca AmalakheDa jamAlI mittavamma varuNavamma sIlavaI 9 kSetrANi avarabharaha avaravideha uttarakurA eravaya gaMdhilAI devakurA pukkhalAvaI puSvavideha bharaha bharahakhaMDa bhAraha maMgalAvaI ramaNijja silAvatI sukaccha sugaMdhi harivarisa ___10 gaNadharAH aggibhUi iMdabhUi usabhaseNa hAriya 10 gaNadharAH goyama bhAraddA goyamasAmi / varayatta jayahara vAubhUha kAsava koDiNNa kosiya vAsiTTha suhamma suhammasAmi sohamma 11 gaNikA 13 grantha-zAstrANi tiloyasuMdarI 12 guhe khaMDappavAyA timisaguhA saGgItazAstra taraMgamaiyA paumacariya paDhamANuoga lakkhaNasatthapaMjiyA sadvitaMta aMgirasa kaccAyaNa gaiMda cittaraha samudda 14 pranthakAra-zAstrakArAH zIlAka bharaha vimalamati savara -vihANa sAlibhada Naggaha Nala dhaSNaMtari pAlittaya solaMka silAyariya seNAvaha Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ 150 350 cauppannamahApurisacariyaM / upa-mahA'risacari / 15 cakravartinaH mara kaNayaraha kaNayAha jaya baMbhayatta bharaha maghava mahApauma sarNakumAra sayara saMti subhUma / subhoma | hariseNa 16 caitya-mandira-gRhANi 17 caurAdhipa-pallIpatayaH 18 chandonAma duvaha arahatAsaNaya guNasilaya sIha polAsa rudAyayaNa kaMTaya vagdha vIraya / 19 jainAgamAH uttarajjhayaNa jaMbuddIva[paNNattI] NAyadhammakahA diTThivAya surapaNNatti saMti+sAmi usaha kuMthu khemakara saMbhava ajia aNaMtaha bhabhiNaMdaNa ayalasAmi bhara ariTuNemi 20 tIrthakarAH Nami pAsa+yaMda, sAmi NAmeyasAmi puSpadaMta Nemi+NAha malli mallisAmi neminAtha mahAvIra paumappabha muNisuvvaa-ya riTThaNemi vaharaseNa badamANa+sAmi vAsupujja vimala vIra+NAha vIravadamANasAmi dhamma sIyala supAsa suvvaya sejjaMsa seyaMsa caMdappabha-ha juyAijiNa 21 tIrthANi 22 darzane bahassatimata bhAgavaya pahAsa mAgaha varadAma 23 dAsa-dAsI-ceTI-sakhI-dUtAH vasaMtatilayA kavilA cauriA caturikA caMdalehA jasamatI piyaMgulayA madanikA sumuha suvega 24 dikkumAryaH suvacchA bhaNidiyA toyadhArA puSpamAlA balAhagA bhogamAliNI bhogavaI bhogakarA mehamAliNI mehabaI mehaMkarA vacchamittA bAriseNA vicittA subhogA sumehA Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM pariziSTam / 25 divyAne 26 dvIpAH bhAgeya vAruNa jaMbuddIva gaMdIsara dhAyaisaMDa pukkharadIva / pukkharaddha pukkharavaradIvA siMghaladIva 27 deva-devIndrendrANyaH pisAya pUyaNA bhUya aggikumAra avvAbAha asiyakta asurakumAra Aicca IsANa uvAhikumAra kavala kiNNara vipurisa keTava gaddatoya gaha gaMgadattA gaMdhavva camara camarAsura / caMda cullahimavaMtagirikumAra jakkha Nakkhatta NAgakumAra tusiya thaNiyakumAra dadduraka diyavara disAkumAra dIvakumAra mahoraga mehakumAra mehaNAya mehamAli rakkhasa vajjadeva vahI varuNa vAukumAra vijjukumAra veyaDDhagirikumAra vesamaNa saMbala sArassaya siMdhudattA siMdhudevI suyadevayA suvaSNakumAra hariNANaNa hariNegamesi hariNegavesi duggA saka saccA ghaNaya dharaNarAi dharaNAhiba / dharaNida riTThAsura laliyaMgaya jalaNa jalaNappada sayaMpabhA saMgama saMgamaya kesi 28 devalokAH accuya aNuttarovavAiya ANaya AraNa IsANa gevejja gevejjaya laMta sahassAra bNbhlo| baMbhaloya mahAsukka mAhida sukka pANaya sohamma 29 deza-pradezAH kAsigAvisaya aDavaila avaMti siMdhuNikkhuddha sudaMsaNa kAsI ikkhAgabhU ikkhAgabhUmi uttarasiMdhuNikkhuda uttarAvaha kaliMga kAsabhUmi gaMgANikkhuDa gaMdhAra joNagavisaya daDhabhUmi daMDAjya(vya)pathaka bahalI bhogabhUmi magahA majjhadesa kusaTTa kosala kosaMbI aMgha suvaSNabhUmi sUraseNa ANaTTa dasaNNa Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 cauppannamahApurisa pariyaM / 30 nagara-nagarI-grAma-sannivezAH ceya bhaujjhA | bhojjha / acalaggAma aNahilapATaka bhavarAjiyA ANaMdapura Asamadda e(va)yagAma kaccha kaNayakhala kammAragAma kaMcaNapura kaMpilla kaMpillapura kAyaMdI kuNAlA kusumapura kuMDaggAma kuMDapura koTThaga kollAga kAsaMbI khitipitttthiy| khippaiTThiya khemapurI gayaura gayapura / gaMdhasamiddha camaravaMcA caMdaura caMdaurI caMpA jaMbhiya gaMdiggAma takkhasilA tAmalittI tilayA tIra(khattiya)Nayara dakkhiNamahurA dasaNNaura dhavalakkaka pAlaudragrAma pAvA purimatAla puDarigiNi poiNIkheDa pomiNIkheDa poyaNa poyaNapura bahula bAravaI / baarvtii| bhaddilapura bharuyaccha magahApura majjhima mahilA mihilA mahurA mahurAurI maMdira mAhaNakuMDa mUlAga rahaNeuracakkavAlapura rAyagiha rayaNaNAhipura rayaNapura rayaNasaMcayapurI riThAvatI laMkA lohagala valmANa bappiNa vIyasoyA saMkhaura sAea sAliggAma sAvatthI siNavalliya siriddaha sivamaMdira siMghapurI sIhapura subhagA suhaMkarA seyaviyA soriyapura stambhatIrtha hatthiNAura vsNtur| basaMtapura / vANArasI| vArANasI viNIyaNayarI viNIyA 31 naTaH haragaNaH 32 nadI-draha-samudrAH 33 narakAH ummuggA gaMgA jauNA mayaMgatIra mayaMgatIrA maMdAiNI lavaNasamuha varaMgA vettamatI sarassaI sarassatI sIoyA sIyA surasariyA suvaNNavAliyA suhumavAliyA apaiTThANa tamappahA dhUmappabhA dhUmA paMkappabhA / paMkappahA / mhaatmpphaa| mahAtamA rayaNappabhA rayaNappahA vAluyapahA dasaNNA bhAgIrahI sakarappabhA 34 nATakam 35 nATyaprakAraH 36 nidhayaH 37 pakSinAma vibudhAnanda mahuyarigIya jaDAu kAla Nisappa paMDua piMgala mahAkAla mahApauma mANava savvarayaNa Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM pariziSTam / 353 vacchA bhaggiA / jamayaggi bhacchaMdama 38 parivrAjaka-parivrAjikA-pAsaNDA-''jIvakarSi-tApasa-tApasaputra-tApasapalyaH gosAla jamayariMga mirii gosAlaya / miriyI bIvAyaNa mirI gosAla parasurAma mirIcI caMDakosibha pArAsara miriiyii| jama bhairavAyariya reNuyA vasubhAga visAla visAhila saivAyariya kamaDha kavila Nisaha tuMgiya sammeya sammeyagiri sammeyasela 39 parvatAH meru bakkhAra valAhaya vijjuppama seyakUDa somaNasa bhaTTAkya aMbaratilaya ujjayaMta ubeta usabhaDa usahakUDa dasaNNaya kaNayagiri kAliMjara khIra gaMdhamAyaNa cullahimavaMta jalaNagiri maMdara siripavvayaM himavaMta / veyaDDha mANusottara mAlavaMta satuMjaya susela suhAvaha 40 pallI kAlajinbhA aNuMdharI kamaDha 41 purohitAstatparivArazca marubhUha varuNA marubhUti / vasuMdharA vissabhUti 42 prAtavAsudevAH 43 pravrajitaline 44 baladeva(kRSNabhrAtA)nAmAni halahara * AsaggIva tAraya mahu bhAgavaya seyaMbara meraka damiyAri NisuMbha palhAbha jarAsaMgha / jarAsaMdhi jarAsiMdhu jarAseMgha rAvaNa halAuha hali rohiNeya bali rAmaNa dasasira sIrAudda halIsa 45 baladevAH aparAjiya bhayala bhANaMda zaMdimitta bala balaeva / rAma / raambhd| vijaya sudaMsaNa suppabha suppaha / - - maggiboma 46 brAhmaNAstatparivArazca dAmoyara baMdhumaI / devasamma baMdhumatI | nAnajI 47 mallo cANUra muThyi kavila / kavilaga | kosiya aNNayatta mamgibhUi saMDilAyaNa sidabhaTTa sulakSaNA somA usahadatta devANaMdA dharaNijada bhAraddAma muddhamaTTa thAvara Jain Education prational Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 cauppannamahApurisacariyaM / 48 mAtaGgastatparivArazca 49 meruzilAnAmAni 50 yakSAH 51 rAkSasarvazIyanara-nAryaH 52 rAjagRhapATakaH 53 rAjasabhA aNahiyA aipaMDukaMbala kirimAla kuMbhayaNNa jAgalaMdA sAlavAhaNa'sthANi citta bhairattakaMbala kharadUsaNa vesamaNa bihIsaNa bhUyadiNNa suThThiya paMDukaMbala mehaNiNAya rattakaMbala suppaNahA saMbhU 54 rAja-yuvarAjAH teSAM parivArazca citralekhA culaNA dasaNNa dasaNNabhadda purisasIha cellaNA aibala akkhoha akhoha aggisiha ajAyasattu ajjuNa jaNhu jaNhukumAra jayA knngmii| kaNagamatI| kaNayamatI kattaviriya kamalasirI kayavamma kareNudatta kavila kaMsa kaMsAsura kAliMdI kumArapAla kulisabAhu kuMtI kotI kuMbha maMgalA migAvaI miyAvaI miyAvatI miriha miriyI mirI mirIcI mirIyI puhaipAla puhaI puMDarI pUraNa baulamatI bandhumatI bala balabhadda aNaMgavaI aNaMgasuMdarI dasaraha dahivAhaNa dIha dujjohaNa dulaharAya devaI / devatI / devI dhayaraTha ghara dharaNa dhAriNI jarAkumAra jarAtaNaya jarAsuya jalaNavIriya jaMbaI jaMbavatI baMdhumaI babha jAlA jiyasantu babhI " kekaI pauma paumAvatI aNAhiThyi abhayakumAra abhiNaMdiyA abhicaMda amiyavAhaNa ayala araviMda arjunadeva avarAiya asoyacaMda bhasoyabhadda aMbuvIriya Aiccajasa AsaseNa IsANacaMda kosalA khaMDabhadda jIvajasA juhiThila Naula Nami NaraseNa khemakara pajjuNNa pajjoya gaMdA mehakumAra meharaha rayaNamAlA rAjazekhara rAjImatI rAmA raaymii| rAyamatI rikhupaDisattu ruppA reNuyA rohiNI lakkhaNA lakSmIdhara lacchimatI lacchI lIlAvatI vairajaMgha vairadatta vairaseNa laahu bajjAvi gayasukumAla gaMgadatta gaMgeya gaMdhArarAi gaMdhArI guNacaMda ghaNaraha cakAuha candrApITa caMdautta caMdakatA caMdaNA caMdappabhA caMdasIha bAhubalI bharaha bhAgIraha bhANu bhImaseNa bhoya maNiraha maNoramA maddI mahAkaccha mahAjasa mahApIDha mahAbala payAvaI zaMdiNI payAvati NaMdivaddhaNa pasaSNacaMda NaMdiseNa paseNai tArA tisalAdevI pahattha teyavIriya pahAvatI telokkasuMdarI thimima thimiyasAgara pihuseNa daiccaya pIDha daDharaha pupphacUla puSphabaI daDhavamma puSpharatI uggaseNa udayaNa mahAvIriya mahAsIha (sitra) mahAseNa mahihara mahiMdasIha kaccha kaDaya kaDayAvaI " vajjavIria vajjAuha bappA Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaM pariziSTam / sirikatA suggIva vammA vammAevI suriMdadatta sujasA suNaMdA suvaNNajaMgha vasu vasudeva vasumaI vasumatI / sirigutta sirimanI sirivijaya siriseNa sutArA sudaMsaNa sudaMsaNA suvvayA susImA suMdarI sirI vasuMdharI viulavAhaNa vicittavIria viNayavaI viNhU vidura visAhaNaMdi visAhabhUi vissaNaMdi vissabhUi vissabhUti vIra vIsaseNa saccavIriya saccA saccabhAmA sattugdha samarakesarI samarasIha samuddavijaa samuddavijaya / sayadhaNu sayabala sayANiya savvajasA sahadeva sahadevI sahassakkha sahassabAhu sahassaMsu sahassAuha saMtaNu saMba saMvara sAmA sAyara siddhattha siddhatthA siva supaiTa supAThya sejasa vijaya vijayavatI vijayaseNa vijayA vijiyAri viNami sivA sivAdevI / sihiNaMdiyA sIharaha sIharAya sIhaseNa subAhu subhaddA sumaMgalA sumitta seNA seNiya soma somappabha soriya himavaMta sumittA 55 lipyaH 56 lekhako AyarisI ANaMda vadhAma uDI khasANiyA gaMdhavI jaktI javaNI gaMdINayarA domilI parakammI pokharI babbarI babhI bhUyalivI loyapayAsA saMNNAmattA haMsI khaDaviyaDA kharoTThI 57 vaNika-zreSThi-gRhapatayasteSAM parivArazca asogadatta asoyadatta NiNNAmiyA dhaNa dhaNapavara dhaNaya piyadasaNA jaya jiNadhamma jiNayAsa NaMdaNa gaMdA zaMdiseNa NAila NAgasirI puraMdaradatta purisadatta buddhadAsa buddhila mahesara sAgaracaMda sAyaracaMda sAgaradatta Isaradatta usahadatta rayaNavaI / rayaNavatI / rayaNasaMcayA lIlAdevI viNayavaI vinnyvtii| vIrabhadda vIramaI saMkha kesava " guNapuMjaya guNAyara siddhayatta sIlavaI sulakSaNA sulasA puNNabhadda mANibhadda mUlA caMdaNadAsa . 58 vanacaraH kuraMgaya aTThiyakANaNa kAyabayavaNa kAyabayAraNNa kosaMbavaNa vijhADaI sahasaMva khIravaNa NadaNa zaMdaNavaNa daDayAraNNa 59 vanodyAnopavanA-'TavyaH paMDaga mahaseNa pupphakaraMDaya maMdAiNIkaccha peDhAla raikulahara maNorama revaya somaNasa Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 cauppannamahApurisacariyaM / 60 vanyA nArI sumittA ikkhAga 62 vAnaravaMzIyAH vAli suggIva haNuyaMta ikkhuvaMsa 61 vaMza-jAti-kula-zramaNakula-gotrANi koriNNa pallovAla kosiya rASTrakUTa goyama vAsiTTa saMkha cilisa harikula harivaMsa / nemvuyakula hAriya kAsava Doha kurukula kaurabakula arNataviriya 63 vAsudevAH datta duvicha purisasIha purisottima puMDarI lakSaNa paNNattI mAyaMgI rakkhasI 64 vidyAH vANaravijjA veyAliNI tiviThTha sayaMbhU aggisiha aNaMgamaI aNaM gamatI amiyateya asaNighosa asaNivega kaNayatilayA kiraNavega 65 vidyAdhara-vidyAdhararAjAnasteSAM parivArazca caMdavega bhANuvega cittagai mayaNamaMjuyA jalaNasiha raivallaha NaTummattaya rayaNappahA Nami vajavega visAhA vegavatI vijjugati vijjudADha vijjusihA viNami khaMDA gaMdhavvara avarAiya | avarAtiya | kaMtappaha jalakaMta 66 vimAnAni jaMbudmAvatta pupphuttara galiNIgugma mahappaha daduraMka vijaya paumagumma vejayaMta aimutta guNAyara abhiNaMdaNa caMdaNA uppala citta usahaseNa jagaNaMdaNa kaTuya jaMbuNAma karisaNa jugaMdhara kiraNavega damavara guNacaMda dhammaghosa 70 sarpAH 71 sAmudrika-sAMvatsariko 67 vRkSanAma 68 vaidyau sacaTThasiddha siddhavaDa jIvANaMda sirippaha rasa sujjappaha sohammavaDeMsaya 69 zramaNa-zramaNyaH mANadeva viulamati saMbhU pasaNNacaMda miyAvaI / viulA siddhAyariya pIDha miyaavtii| vijaya suThThiya baMbhI muNicaMda vijayaseNa suyasAgara bAhu suraguru bAhubalI mehakumAra viNayaNaMdaNa subvayA mahApITha vairaNAma sayapabha mahAmati vairaNAha / savvANa(Nu)bhUha 72 sArathI 73 sArthavAhAstatparivArazca 74 senApati-sAmantAH 75 zaukarikaH samantapatnIca abhayamatI kAla kAlasoyariya pabhAvatI puNNabhadda pahAvatI vesamaNa sAgaradatta vIraga vIraya sirimatI suseNa darI pUsa bhaTThiya caMDakosiya sudADha siddhAdeza vIra Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya'angargatAnAM dezya-prAkRtazabdAnAM saGgrahaH patrAMka patrAMka patrAMka 57, 124, 329 262, 266 uyAu ullAla ullihaDa ullehaDa uloya ullola upakkama 110 265, 288 319 64 185 uvaThyi 13 0 - Avarilla (de0) 208, 256 Avallaya , 278 Ti. AvIDha AsapAsa (de0) 332 AsaMdiyA iMdaggalA 20. Ti. iMdAsaNi Isaddhasiya ukkiTiTha 40 Ti. ukkuiya (de0) 12 ukkuruDa , uccaDa 198 ucchariya 328 ujjalilla uDa uhia (de0) uttAvala, 142 uttuNa+ta+taNa (de0) 62, 69, 303, 31 321 - 221 akolautta 208 akkhaNiya 110 acAsaNA%DaccAsaNayA aDDayAliya (da.) 319 Ti. aDDuyAliya , aNavattaNIya 181 atthaka (de0) adAya , 248, 300 addhata , 230, 296, 323 appaleva appaMparI hUya 158 appuya 288 apphariya (de0) 319 apphAla apphuNNa 265 abhiTTa 241 ayaDa , arisA aruNi 184 alaMbioAlaMbabho alikaya avaNaMta avallaya (de0) avahovAsa avIya avina abbAya asAhAra asAhAraNa 242 ahoraNa (de0) aMgutthala+ya (de0) aMtalli 261 aMtaoNla bhAgI-AgiI AbhAsa anbhAsa bhAmelliya bhAyallaya (de0) 11. 319 258 144 uvara 55, 170, 11, 180 uvaha 83, 286, 320 uvahitta 267 uvahutta 248 uvAha 106, 109, 122 uvAsaga 161 uvAhu 276,279 uvilaNa-uvilaNa 193 ucalaNiyA 318 unbaliyA 318 Ti. unviDima (de0) 108, 167, 170, .. 260, 285, 311 uvvuNNa (de0) 263 Usaliya , 260 Ti. ekkalla-galla (de0) 19, 144, 202 ekallapuDiMgaya , 12, 139 egaTThIyA egaTThiyA 147 oalli (de0) bhocchuhaMta ojallayA (de0) 306 bhoDhaNaya 106 omAliya 181 Ti. bhoyar3ha 268 oyalla (de0) 251 oyalliya , 269 orallI , 172, 188,192,203, 242,259,268,301 26. 146 292 utthalla (de.) 226 utyabhaNa 138 u dhula+ya (de0) 12, 124 upaNNa uppaNNa 193 uppaDima 259 uppaMka (de0) uppAvAvi uppittha (de0) 63,96, 98, 132, 285 uppiya 117 uppIla (de0) 63, 64, 134, 165, 208, 317, 328 uppehaDa , 88, 193, 254 upphesA , ubbolima, unbhaDiya ubhiTTa (de.) 237 ummaccha " 235 200 1.1 182 52 105 183 25. 202 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 cumpnnmhaapurikhcriy| patrAMka patrAMka patrAMka 222 211 181 318 cIrI cuDulI (de.) cotIsa cottIsa chauya (de0) chakaNNA , chahaNNakAliya chaThThAhakAliya chaDaNaya (de.) chavaya chachaI (de.) 97 Ti. 108 162 325 Ti. 325 186 . khoDI " . 262 chikka " 293 219. 223, 231 220 213 2080 . 233 52, 53 139 orAli , 42, 139 olaggA , bholliya , 203 ovAliya osariya , 154 osarI , 154 osuhella (de0) ohariya , 251 kaTThiA 304 kaDappa (de0) 200 kaDavaDaa 187 kaDilla (de0) 88, 139, 129 Ti0, 208, 287 kaDuyAla+a (de0) 88, 211 Ti. kaDuyAviya , kaNiyAra 153 katarippahAra 120 kattocciya kapphADa (de0) 311 kabbaDa 169 karaNi (de0) 17. karavatta 219, 250 karasaNiya 242 karievaya kaMTha kAlejja (de0) 170 kiccA , 306, 314 kiriNa 258 kukkuDa (de.) 146, 250 kuDagI , kuddia , 189 kuhaNI , kUAkhaMbha 158 kUyakhaMbha 158 kUravaDaa 187 koiya 175 kolaukta 208 Ti. koli kolhuya (de0) kohADa 262 Ti. koMgI 185, 186, 266 khaDaphaDA (de0) 219 . 219 Ti. 12. khaDDolaya , 214 khaNakhaNA 295 khabbaDa 169 Ti. khala khalI 216 Ti. khatra khippaiTThiya-khiipaiSTriya khIla kheTTarI (de0) 302, 318 262 khora , 186, 263 gaddabha " 233, 333 galacchaNa , galathalliya 158 gaMDa 211 gaMDaya 221 guMdala 36, 40 gorI 215 gosuNa gosuNaha gharAgharI 228 ghuNata 144 ghupaNeTTa 144 Ti. cakkala (de.) 186, 281 cakkaliya , 110, 189, 242 cakkiya 219 caDapphaData (de0) 149 caDayara " 142 caTTaNa 110 cappiya (de0) 70.Ti. camaDhiya , 241 cameDA 305 caru (da.) 228 cavakkAra caMcilliya-celliya (de0) 246, 263 caMDijja . 297 caMpiya (de0) 77 cikkhalla, 214, 286 cittala " 203 Ti. cilicila 170 254 cilisa 165 cIriyA For Private &Personal use N 01 jaNNayattiyA (da.) jalahA jalla (de.) jahAha jahiTTiya jhalajjhalaMta (de.) jhalasaMtAva , jhalajjhala jhalliyA jhaMpiya (de0) jhilliyA jhulakkiya (de0) jhulaMkiya , DaMDi DoDa 180, 282. 282 199, 222 Ti. 171, 199 321 166 221 268 158 294 28. 280 Ti0 126 NaDiya , NaMgara gAuma NAgalaMda NAgaliMda NAroTTa (de.) NikkuNa , NijjUhaya, Nilakka , Nivvara NivvANi (de.) Nivicca , NibUDhi NihAya (de0) 198 59, 60, 16. 297 " 329 khaDipphaDhA uional 267 www.jainenbrary.org Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaM pariziSTam / 359 patrAMka patrAMka patrAMka bRhakka 170 226 304, 307 141 254 11 238, 298, 310 11, 57, 95, 301 254 242 135 pajjutta+ya pajjohAra paTTADhA (de0) paDalaga " par3ahaccha , paDahatya , paDAra paDhIra , pattala , patthArI , pani pabhii pamhutu (de0) payalliya 234 93, 171, 233 , Ti. 181, 227, 272 240 payaMgaya 159 toDa 183 113 101 Nihua (de0) 212 NihelaNa , 255, 292 NuvaNNa , 236 NUviya taccata-accata 48 tavilla taNakAra taNIkAra 185 tattI (de0) 221 talavaga 186, 187 talliccha (de.) 138, 264 -tallubvella , 231 tArcitA-taricatA 131 Ti. tiyalliya (de.) 196 tIrA 124, 125 tuDI (de0) 252 144 thakka (de0) 141, 233 thaTTa , 196, 213, 308 thilla (de0) 23 thuDakkiya, 196 thora , 223 thoriya dara (de0) 313 daMtavalahI 108 daMDaNI-daMDaNIi 37 Ti. dikkari-diggaja 257 dikkariyA (60) 121,157 dujjayA-dujjayayA duSpariyalla (de0) 144, 145, 167, 194, 196 dhaNiya 166,175, 18., 101 251 dhaNuyahI 263 thAhA (de0) 'dhIulliyA , dhUmaliya pairikka (de0). pakkala , pakkhula paccoNI (de.) pacchayaNa , 162 pacchAharaya 106 bhajja-paiya bhalluyA bhaviyAyaNa 235 bhunbhuya maggaya 233, 240 maDayi (de0) maMDaba , maNNa aNNa mataya 204 matI 214 manbhasaMta abbhasaMta 282 maraTTa (de0) 150 maramarA+saha 227 maroga-aroga 9 Ti. malhaMta (de0) 26. masakka mahattaNa 135 mayAladivasa mahalla+ya (de0) 14, 161, 193 mahAla mahayAla 113 Ti. maMgula (de0) 277 maMbhIsata mANallaya mAvitta 197 Ti. mAsala 139, 251, 253, 287 300, 396 mAsalilla 235 mucchaliya 313 Ti. muddhaDa (de0) 120 mejjhamokkala (de0) raDi 12 raNaraNaya (de0) 10, 221, 239 raphabha 14. rasiAla 317 raMdhaNI 144 rAhilla 95, 16, 108, 189, 234, 300 rAhiva 305 Ti. richolI (de0) 126, 14, 268 230 186 parayANa (de0) parahuya , parAyaNA-parAyaNayA 74 parihaccha (de0) 188, 192, 278, 295 parihaNa+ya, 112, 180 parihaliya 137 palhatthiyAbaMdha pasaya (de0) 73, 227 pasAraya paMkilla paMbhala (de.) pADuya / 190, 318 pANa+vADaya" 228, 229 piMgalA - 254 227, 266 puSvaTThI-puvaTThi pejjAla (de.) 192, 226 peDhAla , 186, 208 pehuNa , 241, 242 poTTa (de0) pottavADa 238 phulaMdhuya (de0) 257, 282 phopphasa .. balANaya , baMdiya+Na bAettAlIsa bukkAra (30) 60, 61, 80 314 pulli 143 pokkA 226 211 143 . suTuMta Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 cauppannamahApurisIriyaM / / patrAMka patrAMka patrAMka 221 273 191 188 193 100 saMmeDa 286, 288, 294 saMsAiya (de.) 182 sAvaya , 193 sAhulI , 276 siDiMga , 186, 263 siliMba , 03, 156 silhiya sihiNa (de.) 186, 230, 234 suDhiya , sugNaveza 223 surlakia-bhulaM( mulaM) suhallI (de0) 180 suhelliyA , 302 sUArasUayAra 106 seTThiNI 289 seyAla sevAla 259. soNyAsa hakkhutta 260 222, 223, 226 aing lh 23. lh 196 lm vIlI , 281 rellia (de0) 185 rora , rola+a " 173 Ti0, 187 lagaDA , lallakka , 60, 80, 222, 241, 242 lalli , 302 lesuraDaya 243 Ti. lesuruDaya 243 lehAriya lehAla (de.) 206 loyaTThI-loyaTThi 73, 272 lohilla 186 vaDailla (de.) 208 vaddala // 21. varahuyA , 88 varAlaya 208 varilla (de0) 215 balahiyA , 107 vallahA vallahayA 220 Ti., 320, 336 Ti. vallahiya 183 vallAella (de.) vavatthaMbha , bahu 262 vahUya 324, 325, 327, 328 vaholiyA (de.) vAra 232 vArejja (de.) vAhaliyA , 88 viola+ya,, 186, 199, 211,289 viccala vicchA .. 160,209 209,221, 291 viDiciya, 251 vikRrilla . 271 viDirilla, ls viyajjha-vi+dagdha , -vidAdha viralla vilaiyava 250 vivallastha 188 vivallatthiya visaTTa (da.) 93, 184, 191, 192, 194, 198,203, 206 visahata , viharaNa 313 vihAilla 251, 272 vihAya vihAvilla vijijjamANa 143 viTa (de0) 227, 278 buNNa , 65, 66, 138, 200, 263, 309 222 vellahala 36, 42, 247, 287 vellAvellI vaisAhanvaisAha 51, 92, 115 Ti., 133 Ti0, 152 Ti. vosaviya 255 sakkarilla 229 sacchaha (de0) 267, 29. samaya samasIsa (de.) samasIsiya , samasIsI , 307 samI-samii 71, 206 Ti. samucugga (de.) 330 sarIraTThI sarIraTThiA 205 Ti. sahassaTThI-sahassaTThii 118 Ti. saMkaDilla (de.) 232 saMthANa 142 lmy iccha hatyihA 188 hariyaMdapura-purI 30, 230 halabola (de0) 13, 158, 194, 213 halaboliya , 212, 238 214 122 59 284 halahalArava-rAva hallaphala (de0) hallapphala " hallira , hallIsa , hallohala, hallohalla , hArilla hitya hiyavaya huyAsaya 182 190, 328 234 238 141 108, 189 59, 282. 231 258 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya'antargataH apabhraMzasaGgrahaH sayaNu pariyaNu [sayaNu pariyaNu] baMdhuvA~ga pi, bhiccayaNu suhi sajjaNu vi ghari kalattu ANAvaDicchauM / atthumha kila dharai jAva tAva puNNehi samaggalu // (arthaprAdhAnye patra-3 gA039) piya bhaNukUlI dhari sarai, aNNu bhuvaNi jasavaDahau vajjai / etya samappai mokkha suhUM, mokkhe sokchu ki kavalehi khajjai ! / / (kAmaprAdhAnye patra-3 gA044) saMsAre asArae mANusaho keNa vi teNa sahu~ ghaDai / jammaDu aNicchae daivaho keNa vi uppari suharAsihe caDai // (kAlanivedakagItam patra-13 gA040) bhuvaNa bhUsiu [bhuvaNa bhUsiu] kau suhAloo, paha payaDiya daliyu tamo uiDa mitto dosNtkaaro| paDibujhevi ThAhi tuhaM guNaNihANa ! Niyakajjasajao // (sUryodaye kAlanivedakagItam patra-13 gA048) payaDarUvaho [payaDasvaho] siddhamaMtassa, ko bhaggae ThAi taho sayala lou NidaNaha laggaho, pucchaMtaha appaNauM jAiAI bahujaNiyasvaho / jasu joIsaru appaNihi, bhajjai kipi karevi, taM phuDaviyaDakittagauM, iyaru kiM jANai koi? // (prahelikA patra-120 gA...) vesAhiyauM ai siya keNai aladdhamajjha, juvaicariu jai siya aikuDilamagga, sAlavAhaNasthANi jai siya kaisayasaMkula, mahAsaru jai siya poMDarIyasamAula, varaNayaru jai siya dIhasAlAlakiya, bAhubalimutti jai siya mahAsattAhiTThiya, ahiMsa jai siya bahumaya, jiNapavayaNu jaha siya bahusAvayAhiTiya, jiNavANi jai siya sadhvasattANugaya, kAliMdIjalappavAhu jai siya haribalamaliyaNAga[ya] / (aTavIvarNanA patra-138-39) aliulacalapamhauDaviyAsiyasumaNadalo, unbhaDamahumAso vi viyaMbhai bhUsiyabhuvaNayalo / ubhiNNacUyaNavapallavakisalayasaddalae, 'ko piu bajevi vaJcai?' kUviu koilae // jai daiyavioe vivajjai tA kahe dujariu, iya ciMtayaMto kalayaMThio 'tuha tuha' uccrio| iya eva viyaMbhiyamaNaharabahuvihacaJcario, NisuNaMtu jaNaddaNo lIlae viyarai sccrio|| (carcarIgItam patra 191 gA.113, 154) Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaM pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya'antargato varNakasaMgrahaH patrAGka patrA ly hy s 287 261 sy aTavIvarNanA. 111, 138, 139, 203, 222, 253 apsarasA kAmaprArthanAvarNanA 287 apsarovarNanA araNyavarNanA 311 aSTApadavarNanA 323 ibhyavarNanA gacchavAsisAdhugaNavarNanA 13, 14 prISmavarNanA 11, 12, 93 caturdazasvapnavarNanA 257-58 candrodayavarNanA jalakAntavimAnavarNanA 329 jinasnAtravarNanA 234-35 davAnalavarNanA daivIvarSAvarNanA. 266-67 nizAcaravarNanA 285 nRpativarNanA 6, 328 pallIvarNanA 240 vasantacarcarI-majanavarNanA 191 vasantavarNanA 6. 7, 88, 190-91, __ 238, 262, 263, 286 vANArasIvarNanA 257 vijayinRpanagarapravezavarNanA 242 virahiNIvarNanA 108-1 vilAsijanasandhyAkAryavarNanA 211 vividhakrIDAvarNanA zaradvarNanA zrAvaka-sAdhusandhyAkAryavarNanA 210-11 SaDRtuvarNanA 139 samavasaraNavarNanA 83, 299-300, pArzvajinajanmavardhApanaka-yauvanavarNanA 260 pArzvajinajanmAbhiSekavarNanA 259-60 prabhAvatIvarNanA prAsAdavarNanA priyamilanotsukanArIvarNanA 239 munivarNanA 253 meruvarNanA 259 yuddhavarNanA 188, 241 yuddhasajjayodhavarNanA 185-86 yuvatInAM pradoSavyApAravarNanA 265 rAjakumAravarNanA 221 rAjakumArIdehavarNanA rAjamArgazobhAvarNanA 328 rAjJIdehavarNanA rAjJIvarNanA 246 rUpamugdhanArIsamUhavarNanA 208 vardhamAnajinanirvANotsavavarNanA 333 varSAvarNanA 12, 150, 203 1.8 226-27, 240 sarovaravarNanA suzreSThivarNanA sUryAstavarNanA sUryodayavarNanA hastivarNanA 264 265, 287-88 246 SaSThaM pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya' antargatAH stuti-vandanAH patrAGka gAthAGka patrAGka gAthAGka vardhamAnajinavandanA , stutiH patrAta gAthAGka ariSTanemijinastutiH 194 174-77 " " 207 279-13 RSabhajinavandanA , stutiH 35 106-8 35-36 110-15 36 119-20 1 11-20 283 129-36 317 585-86 jinastutiH pArzvajinastutiH 42 125-33 46.177-80 323 652-55 235 181-82 268 305-12 269 328-39 zrutadevatA (sarasvatI)- vandanA 333 786-88 1-2 22-29 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam 'cauppannamahApurisacariya'antargatAnAM subhASitagAthAnAM saGgrahaH patrAGkagAthAGka maidukkaratavakaraNe vi Neya taM tArisaM phalaM tassa / bhAvavisuddhIe viNA jo hu tavo so chuhaamaaro|| bhAvazuddhirahitataponaiSphalye 280 95 bhaidulaha maNuyattaM visamA kammANa pariNai durNtaa| lahiUNa viveyamao taM kIrau jaM asAmaNNaM // sukRtakaraNe 28 8. bhakkosatAlaNujjayajaNammi NiyajIyasaMsae vi dddhN| dhammanbhaMsaNabhIrU khamaMti teNeha mhrisinno|| kSamAyAm 332 763 accNtnnehnninbhrprbvsaasNghjnniypsrss| iTaviyogA jAyaMti devavasao Na kasseha // viyoge 236 201 bhaTTagmANovagayA paradukkhuppAyaNammi ya psttaa| bahumoha-'SNANaparA jIvA tiriyattaNamuveti // karmavipAke . 55 aNabhippeyammi vi saMghaDaMti, vihaDaMti sammae vi jnne| calavijjuvilasiyAI va Neya pemmAI vi thiraaiN|| snehAnityatve 217 51 aNavarayajaNaNibhoyaNaviyArasaMvaDhiyassa dehassa / mejjhassa suitaNakAraNeNa tammati baaljnnaa|| dehAsAratAyAm 143 51 aNavarayajahicchiyasaMpaDatabhogehiM lAlio jiivo| saggammi, Na uNa tittI jalaNassa va havvaNivaheNaM // viSayavirAge 126 33 aNavarayaNANadANeNa saMjuo hoi bahusuo loe| mukkho uNa vivarIo appahiyaM pi hu Na yANei // karmavipAke 81 72 aNavekkhiUNa kajjaM jasaM ca jIyaM ca je payati / kajjAramesu sayA tAza sirI dei sapaNejjhaM // udyame 96 12 bhaNahe ciya sAmathammi jaMtuNo jujjae samujjamiuM / viyalammi iMdiyatthe kAuM ga ya tIrae ki pi|| dharmakaraNe 252 82 aNukUle paDikUlaM parammuhe sammuhaM calasahAvaM / pemmaM mahilAhiyayaM Na yANimo 'kaha Nu saMThavimo ?' // nArInindAyAm 111 19 aNukUlo jai kassa vi havejja sahi ! sukayapariNaivaseNa / to vavaharai jahiccha piu vva devo Na saMdeho // ___ deve 110 37 aNuvattaha piccaM payaisajjaNe dujjaNe ya taha ceva / NiyapayaimaNusaraMtANa tANa ki kIrai viseso! // durjana-sujanaviveke 2 30 aNNANI kohaTThA kaTumahogamaNamicchaNo(go) hoi / iya kAruNNaM vaccaMti kohagahiyammi maharisiNo / kSamAyAm 332 764 saSNoSNakajjavaiyarakajjabharAruhaNacaMpiyaM hiyayaM / Usasai Navara maNuyANa taNayamuyaMdasaccavaNe // putre 76 . aNNoSNakajjavaiyarasahasaMtAvatAviyaM hiyayaM / NivvAi Navara daiyAsahara(ri)samavaloyaNajaleNa / / nArIprazaMsAyAm 28 83 aNNo tuma sarIrAo NIhao akkhao amutto ya / rogaharaM puNa deho, re priya ! mA khijjasu tayatthaM // dehAsAratAyAm 144 59 atthaM vayaMti, sevaMti khalayaNaM, jIviyaM pi toleMti / mANabhaMsa pi kuNaMti mANiNo juvaisaMgeNaM // nArInindAyAm 6. ampakasAyA dANekkasaMgayA khNti-mddvsmeyaa| payatIe bhaddayA je ya hoMti te jaMti maNuyattaM // karmavipAke 80 56 bhappavahAe Niyaya hoi balaM uttuNANa bhuvnnmmi| NiyapakkhabaleNaM ciya paDai payaMgo padIvammi / avinaye 63 69 appANaM pi Na tArai garuya'ppA tAva cihau iha'SNo / Isi pi balaggo lohapiMDae bAi niruttaM // kugurau 312 535 appANamappaNa ciya lahuyA salahaMti jaM tayaM juttaM / iharA guNANuvekkho ko aNNo taM pasaMseu ? // bhAtmazlAghAnirAse 47 19. bhanbhuddharaNasamatthA jayammi jAyaMti te mahAsattA / jehiM parigaliyapAvAI takkhaNaM hoMti bhuvaNAI // mahApuruSe 133 1 amayamayasisirakiraNaM caMdaM Nivvaviyasayalajiyaloya / Na sahati hatthidasaNA kamalA vi ya NiyayadoseNaM // guNAmahaNe 45 151 amuNiyakiccA-'kiccAirittasaMvaraNacittacariyAo / saMcArimakicAu vva mUDhacittANa paccakkhaM // gaNikAyAm 314 554 aliya'bhakkhANarao NiyaDimahAkavaDavaMcaNAkusalo / sAhasapAvaNisevI mahilAbhAvattaNamuvei // karmavipAke 80 59 avaNei kalusabhAvaM suMdara! sasiroruhassa hiyayassa / kArei maI dhamme jarAe sariso suhI patthi // arAyAm 30 94 'avayArI kira veri' tti hoi ekkammi ceya so jamme / koho uNa hoi daDhaM dosu vi jammesu avayArI // krodhaparihAre 332 766 avaraMgaNAsamAgamapayaDiyarAo diNakkhae sUro / kamasosaraMtakarasaMgasAmadehaM divaM muyai // teja-kSaye 46 164 avaharai ThiI, pariharai porusa, cayai kulavavatthaMbha / soyamahAyahagahio puriso kiM ki Na Ayaraha! / / zoke 6912 bhasaDho khaMtisameo susahAvo appmohgunnklio| jIvo jAyai puriso virase saMsArakaMtAre // karmavipAke 80 58 asuiNihANe dehe savvAsuisaMgamekaNizvadie / citijjataM pi daDhaM suittagaM tassa kaha hou ! // dehAsAratAyAm 143 bhasuimmi galiyabahuchiyammi mUluttarujjhiyaguNammi / dehINa hayasarIrammi ko guNo sai kayAghammi! / / dehAsAratAyAm 170 bhasuiviNiggamaNiddhamaNavivaradesammi guruNiyaMbammi / kaMdappakeliraiharasaricchabuddhI ahavANa // nArIdehanindAyAm 17. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 cuppnnmhaapriscriy| asuyaM pi suyaM bhAsai, taha ya viruddhAi kahai loyassa / pisuNo paratattillo so bahiro hoi mUo ya / / karmavipAke 183 aha eko ciya doso guNasayakaliyassa hoi rorassa / jaM pasahaM ciya diTuM 'atthi' tti jaNo parikalei // daridraprazaMsAyAm 322 631 mahavA 'dosAhito rAo ciya guruyaro' ti paDihAi / jeNa pautto guruNo vi hoi paDibaMdhaheu tti // rAgaparihAre 334 797 ahijAI sayalakalAkalAvakaliya hiovaesayaraM / saMkDai maMdabhAyANa No sumittaM kalattaM ca // mitre 225 110 ahilasai jo Na ghettUNa parasiri NiyavahuttasaMtuTTho / so sasirIe vi muccai 'avvavasAi' tti kaliUNa // zaurye 293 291 Aimmi sayalarasarvajaNehi juttaM payaDDhiyapamoyaM / pANahaNaM pariNAmammi visayasokkhaM visa'SNa va // viSayavirAge 218 66 AgaMtugabhUsaNabhUsiyassa NiccaparisIlaNIyassa / citijjataM ki ki pi sohaNaM hayasarIrassa? // dehAsAratAyAm 5. 229 AvaipaDiyassa vi suvurisassa uvvahai taha vi vavasAo / virahiyavavasAyaM puNa lacchI vi Na mahai ahilasi // udyame 238 214 bhAvajjaNa-rakkhaNa-khaya-vayAtiuvviggamANaso atthI / adhaNo sa'sthattaNaNivyutIe dUraM samabbhahio // daridraprazaMsAyAm 322 635 Ahiutto jayA passe Na kiMci suhamappaNo / jujjhiyavvaM tayA hoi phuDameso uvakkamo // nItau 185 74 iya agaNiyaNiyayakulakamANa pammukkalajjiyavvANa / khalamahilANaM Na hu Navara kuvurisANaM pi aha maggo // nArInindAyAm 219 72 iya ardhavammi jIe dhuve viNAsammi samvadehINa / ko NAma bAliso jo uvekkhae appaNo appa 1 // AtmArthe 236 198 iya appaDiyAre hayavihimmi saMsAravattiNo jIvA / vaTTati tassa ANAe, tattha ko kIrau uvaao?|| daive 67 121 iya evaM dAliI Nidijjai dunviyaDhamaNuehiM / aJcaMtabhoyasaMpayathaDDhuddhayaduTThacittehi // dAriddhaprazaMsAyAm 322 638 iya kittiyaM ca bhaNNai ?,je kei duhassa heyavo bhaNiyA / te saMbhavaMti NiyayaM NarANa ramaNINa saMgeNa // nArInindAyAm 180 13 iya kUDa-kavaDa-mAyA-pavaMca-bibboya-kAmabhariyANa / NAmaM pi je Na geNhaMti Navara mahilANa te dhaNNA // iya kecciraM va kipAgaphalasaricchammi tucchabhoyasuhe / sattaNa ciTThiyavaM asArasaMsAravAsammi ? // viSayavirAge 256 130 iya koveNaM sayale jayammi je jaMtuNo samahihUyA / iha paraloe vi NarANa tANa Na hu hoti sokkhAI // krodhaparihAre 277 75 iya jai vi tassa kajammi vaha vi dijjai siraM payatteNaM / taha vi kayAi Na tIrai pisuNo suyaNeNa ghetaNa // durjane 318 598 iya jaha jaha citijai dehassa thirattaNaM suittaM ca / taha taha vihai sabbaM pavaNucchittaM va sarayabbhaM // dehAsAratAyAm 153 54 iya juya-samilAdiTuMtadullahe pAviyammi maNuyatte / jo Na kuNai dhamma so khivei NiyabhAyaNe chAraM // dharmakaraNe 253 93 iya je NicchiyamaiNo avahatthiyasuhajasohasoDIrA / viNNAyaguNavisesA tANa sirI dei saNijjhaM // puruSArtha 138 5 iya jo vi bhAi bhaiNI bhajA sayaNo vva NehapaDibaddho / Na hu maccugoyaragayaM so vi parittAiuM tarai / / mRtyau 235 192 iya NigguNe sarIrammi Navari eso guNo jae payaDo / jaM savvadukkhamokkhaM suddhaM dhamma samajiNaI // dehasAre 50 231 iya NicaM ciya NamuNiyadhaNAivAsaMgavAulamatIo / parajaNajaNiyAvaNNo jatI darido ti Na viseso // nirdavyapravajyAnindAyAm 321618 iya NinbharagurusambhAvapasaravIsaMbhavaDDhiyasuhallI / aNNoNNajaMpiehiM vi jayammi mihuNAI pArvati // dAmpatyasukhe 29 89 iya Niyacariehi ciya purisA gajati kula-gaNasameyA / majjAikamaNeNaM jeNaM lahueti appANaM / / maryAdAyAm 64 76 iya NirayaNivAyaM kohadoseNa tANa, vilagayamuyAraM saMjamujoyajoya / NarayapaDaNabhIrU buddhimaM bhAviUNaM, paidiNamiha kujA kohavAyANabhaMga // kodhaparihAre 332 773 iya jiMdaNijacariyAo jiNdnnijaannurttcittaao| vesANiheNa saMsAravAurAo viyaMbhaMti // gaNikAyAm 314 557 iya dIhaTThiNivesiyacammasirAjAlacaraNa-jaMghAsu / varakamaladalaMguli-karikarorukaraNI duratANaM // nArIdehanindAyAm 170 17 iya piyayama pi siDhileti, ahava atyaM, muyaMti NiyadesaM / mANabhaMsaM Na kuNaMti kaha vi je hoti sappurisA // svamAne 57 33 iya bahuso saMsArammi viyaramANANa kammavasayANa / muhi-sattu-mitta-puttattaNAI jIvANa pArvati // nirve de 213 38 iya maMsamasuisaMbhavasamunbhavaM dIsamANamasuI ca / ko chivai karayaleNAvi, dUrao bhakkhaNaM tassa / / mAMsaparihAre 193 168 iya muNiUNevavihamasArasaMsAravilasiyaM sahasA / athirammi visayasokkhammi bhaNaha vaha kIrau thirAsA? // viSayavirAge 217 52 iya vayavuDhi ciya hoi kAraNa IsAhaNathammi / ujoyai puNNasasI, Na iMdulehA jayaM sarala / / yauvanavayastaponiSedhe 291 269 iya viyaliyaguruteo jai jAo kAlapariNaivaseNa / asthamai paraM sUro vi 'mailaNaM Na sahai payAvI' // tejaHkSaye 16 171 iya salilabubbuyubbhaDasaMjhArAovamammi jIyammi / visayasuhesu thirAsA kaha kIrau jANamANehi ? // viSayavirAge 248 37 iya sambabhUyadayadANakAraNo jo jayammi so dhammo / jattha Na dayA muNijai jayamni so keriso dhammo? // dayAyAm 262 207 iya sambassa vi maraNe sAhINe tassa kiM Na pajataM / jassa pahu-mittakajjujjayassa saMpaDai mariyamva! / / susevakamaraNe 233 169 iya savvaM ciya lanbhai jayammi jaM kiMci hoi dullabhaM / eka mottuM kariNAha! vIyarAguggaya dham // jainadharma 249 54 iya soyAo kyakammapariNaI bhAviUNa viNiyattA / bahuso ciya jaNaNi-suyattaNAI sulahAI saMsAre // nivede 197 202 iha appamAiNo hoti sayalasaMcitiyatyavitthArA / savisayaguNasaMpattIo appamAyA hi jAyaMti // apramAde 316 566 iha jAi-jarA-jammaNa-maraNuvvattaNaparaMparAkalie 1 jalakallola vva bhamaMti jaMtuNo bhavasamuddammi // nivede 235183 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam / 365 iMdiyajaeNa viNao, triNaeNa gurU, tao vi sattha'ttho / tatto vi guruviveo kajA-akajesu hoi phuddo|| hoti viveeNa guNA bhuvaNabhitaravidattamAhappA / guNavaMtayammi jAyai jaNANurAo asAmaNNo // taM Natyi je Na simjhai jaNANurAeNa tihuyaNe sayale / tamhA sikkhasu viNayaM kallANaparaMparAmUlaM // vinaye 70-71 187-89 iMsi pi viNAso hoja jassa saMgAhi so Na taM kuNai / ko NAma kAlakUDaM kavalai kavalehiM jIyatthI? // nArInindAyAm 311 515 IsIsivalaMtacchipecchiya suMdarINa saviyAraM / iha saMbhAvijjai ki kayAi garayaggiNivvavarNa? // uttaTThamayasiliMgacchi! kIsa mUDhattaNeNamaMtarasi / attANaM piyasaMgamasuhANa jaNapatthaNijANa? // priyasaMyoge 156 13 uttattaraNayakalasorumiliyabakkaliyathorathaNavaDheM / vIsAmatthAmaM ki kayAi bhavajaladhivuDDANa // nArIdehanindAyAm 28 74 uttuMga-pINa-peDhAlasihiNataDaviyaDamaMDaNilleNa / maNayaM Na hoi tANaM kayaMtajIhAvalIDhassa // - - 256 125 udao sakammapariNaivaseNa bahuvihakilesaladdho vi / hoi mahApurisANaM pi NUNamasuhapphalavivAo / karmavipAke 210 1 upajai ko vi mahANihi vva parahiyapasAhaNujjutto / Niddaliyagaruyavigdhovasaggavaggo mahAsatto // mahApuruSe 245 1 upaja bhavapakammi koi parahiyaNibaddhavavasAo / tappaMkaMkavimukko kamalaM piva NimmalacchAo / / " 8 1 upajata payANaM puNNehi mahIe ke vi sappurisA / kappataruNoMkurA iva hiyaicchiyadiNNaphalavivarA // uppajati payANaM puNNehiM jaNAmma te mahAsattA / je NiyajaseNa bhuvaNaM bharaMti NivvaviyajiyaloyA / / uppaNNo ciya koho sahasA NiyaAsayaM viNihai / aNaDaDDhAraNikaTTho jalaNo kiM Dahai dArucayaM? // krodhe 332 762 uppattikAraNaM uNa imassa dehassa jaM jayapasiddha / taM ciMtiya pi viusANa bhAyagaM hoi lajAe // dehAsAratAyAm 153 50 uvabhuMjatI aNNeNa pahusirI Neya tIrae soDhuM / ki koi sahai daTuM NiyadaiyaM aNNahatthagaya? / / zaurye 297 288 uvayArehiM paro ciya ghippai, agchati te tahiM ceva / iyarammi pavattatA pemAbhAvaM payAseMti // snehe 127 39 uvayAro hoi parammi suyaNu !, aha sahai so tahiM ceva / sambhAvapesale puNa jaNammi so kaiyave paDai // upasaMharai saI ciya teyaM, abalattaNaM lahai sUro / 'Niyace? cciya dhIrANa Navara he viNAsammi / tejAkSaye 46 165 uvahissa muha revA sayayaM vijhassa oppaiNiyaMbaM / savvamaNAyAradharANa mitta! mahilANa sammAi / nArInindAyAm 9 27 ubveva-bhayA-'haMkAravajio Nimmamo NirAsaMso / mahamohasallarahio jai na roro suhAvei / / daridraprazaMsAyAm 322 632 ekatya kaha vi parimoiyA vi aNNattha laggai khaNeNaM / dUreNa hou suhiyA mahilA kathArisAha vva / / nArI nindAyAm 9 23 ekkaggAme visae bva ahava Nayarammi jo samuppaNNo / daLUNa biese taM suhi bva maNNati sappurisA / / rASTravAndhave 241 219 ekkekkamucciNaMto khiSNo bva NarANa kAlajoeNaM / jalaNo vva hayakyato jugava aha Neumujjutto // kRtAnte ekkeNa viNA raviNA sAyamavatyaMtaraM jayaM NIyaM / laddhakhaNeNa tameNaM, 'teyaMsI savvahA jayai' / / tejaHkSaye 46 170 egidiyAijIvANa ghAyaNe maMsabhakkhaNe Nirao / majjapasatto ya tahA appAU jAyai maNusso / / karmavipAke 80 61 etat kArya parunme niyatipariNataM caiSamo'nyad vidheyaM, etat tvathaiva kRtyaM jhaTiti nipatitaM sAmprataM kAryametat / sarvAtastyaktakhedaM jagati pariNatAnitthametAn padArthAn , vistIrNa dIrghahasto likhati janamanadhitraguptaH pramATi // kRtAnte 27 38 ete vi bahupadIvA sUruggamajAyaNipphurapayAvA / gAghaMti, pasiddhamiNaM 'guNAhio iyaramaMtarai' // tejaHprasare 46 174 evaM pi atyi, aNNaM pi asthi, taM Natyi jaM ihaM Nasthi / aNNoNNaviruddhAI pi hoti mahilAmaNe viule / / nArInindAyAm 62 56 eyAe mahiyale kamaliNIdalovagayaNIrataralAe / lacchIe payArijati Niviveya ciya jayammi // lakSmIcApalye 252 84 esa ciya gehagatI, ki kaurau ?, je kuluggayANaM pi / mahilAsaMgo mailei, sADaya tellaghaDau va // nArInindAyAm 219 69 esa cciya pemmagatI aNavekkhiyadosa-guNaviyArammi / NiyaDammi lahuM laggati valli bva viyaMbhiyappasarA // snehe 214 1 esa sahAvo khalakaMTayANa bahumammameyakArINaM / dUrAo vajaNa ahava kheDarIe vayaNabhaMgo // durjane 318 596 esA accaMtAbaddhamUlasuviNiccalA vi calaNammi / kariNo kaNNacameDa vva'kAraNaNNaNNamabhilasati // aNurAyaNinbharA vi hu payattamaMtovavAsiyA vi daDhaM / NAsaha kayaMjalivuDaM paNayA vi paosasaMjha vva // pamuharasiyAvasANe virAyavirasA calunbhaDasahAvA / pisuNapagaINa poi bva hoi No NiccalA dhaNiyaM // paDupavaNavamuvallirapaDAyatI vi kaha vi hoja thirA / Na uNo esA aNurattapayaiparivAliyA vi daDhaM / 'payaIe dipamANA vi guNamaccatamaNaharapayA vi / pajaMtajalaNajAla bva Navara jaliUNa 'vijjhAi // gaMbhIrubhahaparipuNNaviyaDapattA paryADDhayappasarA / rittA jAyai bhariyA vi sarayasariya vva kAleNa // paidiNapaDicaraNasaovavi(ri)jjamANA suNimmamattesA / parapuTTa ba paricayai Niccaposijja mANA vi // iya eyAe taNaggAvalaMbijalalavasahAvataralAe / iha asthi rAyalacchoe bhaNasu ko vANa jUravio? // rAjyazrInindAyAm 305 460-67 esA vijae lacchI sohai maggaTThiyANa purisANa / iyarANaM puNa sigdhaM NAsai AsayaviNAsegaM // maryAdAyAm 63 1 'eso ciya paramatyo jaM dIsai bhujaI ya sNsaare'| evaM kayavavasAyA bhamaMti saMsArakaMtAre // saMsArAsAratAyAm 129 . kacaM kuNati Niyaya uvarohaM Neya kassai jaNaMti / guNavaMtayANa kappo bhamarANa va hoi kamalesu // guNini 65 . kammakkhaeNa mokkho, tassa khao aNuhaveNa tavasA vA / ubhayaM pi saMpati mahaM guNo vi doso ti abuhANa // nivede 144 // catamaNaharapayA ritA jAyaI va paricayai / Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 ghauppannamahApurisabariyaM / kamma roijmANAhi baMdhae, taM ca Nirayagahaheu / NirayaduhabhIruNA kohaveriNo teNa meyadhvaM // kopaparihAre 332.61 kayasamakaeNa pahuhoi NivuI teyaNijiyajayANa / vAyAmettuttavio vijeNa paMcANaNo dalai // mahApuruSe 165 . kara-caraNa-NayaNa-cayaNovalakkhiyA mANusA kalijati / maMsAsaNeNa te ceya rakkhasANaM Na bhijati // mAMsaparihAre 191 166 karayaladhariya daDhadasaNakaTTiyaM maMsamahilasaMtassa ! suNayassa mANusassa ya ko va viseso!, bhaNasu sya! // mAMsaparihAre 153 165 kariNIrahiu bakarI, kaMtiya rahiu bva jaha nisANAho / taha hoi jovvaNaM suburisassa rahiyaM paNaiNIe // priyatamAsukhe 192 153 karuNamavekkhaMti daDhaM dukvAhigae jaNe mahApurisA / kAruNNayApahANaM jayammi dhamma pasaMsaMti // dayAyAm 324 64 kalilAvilamasunmeyapiMDakhaMDammi sihiNajuyalammi / uttattakaNayakalasobamANamaNNANaNaDiyANa // nArIdehanindAyAm 17. 14 kassa Na jAyai koUhalAulaM hiyayamanbhuyumhaviyaM / rayaNAyaraM va daDe sucariyacariyANi vA souM? // sucaritazravaNe kassa va samaggasayalidiyatthasaMjaNiyasayalasokkhAI / jAyaMti NiyayakammANuhAvao Neya maNuyassa? // puNyodaye 236 200 kaha kaha vi dijjai maNo vevaMtuppitthahitthahiyaehiM ! khalaveriyANa purayo raNe ya taha kanvakaraNe y|| durjane 2 36 kaha kaha vi parAhato(2 yatto) payattasokkhANamidiyatthANa / appAyattaM kayakusalakAri ko muyai mokkhasuhaM ! // mokSe 218 59 kaha kaha vi visayavagguggavAgurAsaMgaNiggayA amhe / kahamicchAmo paDiuM tattheva puNo kuraMga vva? // zrAmaNyasthirIkaraNe 197 207 kaha kaha vi visayasaMpattipattasokkho khaNaM suhI hoi / piyaviraha-appiyajaNasaMpaoyajaNiya duhaM lahai // viSayaparihAre 247 26 kaha kIrau tammi bale kumaar| hiyayammi sAsayA buddhI / je royaNiyarakaliya khageNa vibalattaNamuve // balAnityatve 252 83 kaha sahai paribhavaM so jo sai sattaue kaha vi pariyario? / balamaNNaparihavo vi ya, teo timiraM va kiM haNai ! // sabale 181 22 kAuM tavo ha tIrai kakasavayaNeNa jaMtuNA pUrNa / kiM vahikaNo katthai jalei pariMdhaNavihUNo ? yauvanavayastaponiSedhe 29, 268 kAUNa paNaM jIya tulAe je NikkhivaMti appANaM / te sAhati sakajaM, saMkati devvo vi tANa phuDaM // puruSArthe 138 4 kAntyA candramasaM jigAya sumukhI nIlotpalaM cakSuSA, gatyA hasamazokapallavaguNaM pANyAkRtibadhite / saccAmIkaracArukumbhayugavat tanvyAH stanau rAjataH, zroNImanmathamandiroruyugalaM stambhAyate'syAH sphuTam // nArIdehasaundayeM 24 25 kApurisANaM visamo visamasaro, Na uNa dhIrapurisANaM / maMsammi khaggadhArA tiNhA, Na uNAi bajammi // kAmaparihAre 126 32 kAmeNa viNA dhaNasaMpayA vi purisANa jAyati aNattho / sIlaM rakkhaMtIe vihavAe jovvaNabharo vva // kAme 3 12 kArimakayANurAyANa cittamatthaM parattamANINaM / vesANa kavaDINaM vasaMgao ko jae cuko? // gaNikAyAm 314 518 kALAyarU Na sAhei DajjhamANaM ghaNaMdhayAre vi / bhUyalliyaM pi purisaM NiyayaguNa zciya payAseMti // guNini 239 220 kisi-gorakkhA-cANija-sevakajjujjao dhaNatthI hu / kAlaM gamei dukkhaM, Na uNA'NatthI tahA puriso / daridraprazaMsAyAm 322 636 ki asthi koi bhuvaNammi jassa jAyaMti Neya pAvAI / NiyakammapariNaIe jammaNa-maraNAI saMsAre? // nivede 66109 kiM kassa keNa kIrai saMsAre payatiNigguNe virase ? / pariNamai sakammaM ciya aNNo para paDai vayaNije / nivede kiM juttaM vimalakulunbhavassa vIsaMmaNehagahiyarasa / thevassa suhassa kae kulammi masikuccayaM daauN|| parastrIparihAre 818 kiM taha mohiyamahaNA virase saMsArasAgare ghore / visayasuhAsANaDieNa khijiye khINapuNNehi // viSayaparihAre 19 23 ki tANa jae maNuyattaNeNa!, ki jIvieNa vihaveNa? / jANa Na jAyai taNamA guNanilao sai suhaavaaso|| putre 76 kiMtu mahAvasaNeNa NicaM NibbaDai sattaguNasAro / vajaNivAe vi paDicchirassa giriNo vva mAhappaM // sahiSNutAyAm 68 15. kiM tugimAe tAlassa dRDhapakkhIhiM vihayasIsassa / paraparibhavaM sahatassa hoi ki garuyayA loe ? // paribhave 181 23 kiM teNiha jAeNa vi taNalahusariseNa diTTaNaTeNa ? / jassa Na jAyai loo guNa-dosaviyAraNakkhaNio // guNini ki ho'sau kvacidapi, zaGkita iti vA?, zruto'pi vA loke! / yo'nAyeyA bhaviSyati na khaNDitaH karmaNAM gatyA // deve 17 ki rayaNIe, divaseNa kiMva?, kiM vobhaeNa? Na hujattha / daieNa samaM jAyai samAgamo jIyaNAheNaM // priyasaMyoge 112 .. kuNai viyAraM aviNaTThiyA vi hAla vya mahiliyA loe / jaM puNa kuNai viNaTThA taM kira kaha tIrae vottuM ! // nArInindAyAm 61 52 kuNai viyAraM kAlo vi geya purisANa guNamahagghANa / 'sisirataNaM Na sisiro vi kuNai jalaNassa pahavaMto' // satpuruSa 68 155 kuNimAhArapasattA AraMbha-pariggahesu guruesu / paMcidiyavahajuttA rohamahApAvapariNAmA // ee gacchati sayA Naraya kaMDujju(ja)eNa maggeNa / aNNe vi mahApAvA soyariyA taha ya raayaanno|| karmavipAke 80 53-54 keNa mamatthappattI, kaha va io taha puNo vi gaMtavya / jo ettiyaM pi citei ettha so kaha Na NigviNo? // nivede 1.5 ke va vilAsA pasariyasahAvaduggaMdhagaMdhadehANa / maNuyANa kArimANiyasarIrasohANa maNuyatte? // dehAsAratAyAm 217 57 ke va bilAsA bhavaNammi?, tassa hiyayassa nivvuI katto / jassa Na samasuhasuhiyA piyA ya ghariNI ghare vasai // nArIprazaMsAyAm 28 84 ko NAma pAliso sayalariddhisaMbhoyasamudayavisesaM / ujjhai paJcakkhagaya parokkhakajammi mUDhamaNI // saMsAraprazaMsAyAm 313 546 ko tIe guNo maNuyANa maNaharAe vi rAyariddhIe? / jattha paramatthabaMdhavajaNassa sokkhaM Na saMjaNiya / / lakSmIbhoge 217 48 komalamuNAlavellahalabAhulaiyAjuyaM sasimuhINaM / ki hoi kayAi vi NarayapaDaNapaDibhaNasamatya ? // nArIdehanindAyAm 28 73 kovavasao puriso appANaM ciya bahei paDhamayaraM / jatthuppaNNo taM ceya iMdharNa dhUmakeu bva // krodhe 277 73 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam / 367 nivede 143 45 dehAnityatve 255 123 snehe 158 34 mAMsaparihAre 149 5 zokaparihAre 69 178 dharmakaraNe 122 13 kRtAnte 55 1 * mahApuruSe 153 . arthaprAdhAnye 3 nArInindAyAm 27 37 durjana-sujanaviveke 2 35 mahApuruSe - 146 1 krodhaparihAre 277 72 pitRlakSmIbhoge 56 8 dAne 119 8 karmavipAke 81 88 40. khaNapariNAmasahAve lAyaNe jovaNe ya rUve ya / bhaNubaMdhakAraNa ki pi gasthi yevaM pi kusalANa // khaNabhaMgurammi bhuvaNe bhAvA sagaDAiNo jiyANa jahA / jati viNAsa bhairakkhio vi deho tahA athiro // khaNamettammi vi virahammi bassa jIya pi samatullamiNaM / kaha chahijjai taM suyaNu | mANusa bhaga jiyatehi // khaNamettaM tuha tittI, aNNo puNa cayai jIviya jIvo / tamhA u pra juttamiNa caDaphaDataM vivAeuM // kharapavaNapahayakuvalayadalajalalavataralacaMcalataresu / saMjoya-jIva-jovaNa-dhaNalava-Nehesu ko soo? // kharapavaNAhayakuvalayadalataralaM jIviyaM ca pemnaM ca / jIvANa jovvaNaM dhaNasirI ya dhammai dayaM kuNaha // khaDijai vihiNA sasaharo vi sUrassa hoti asthamaNa / hadigvapariNaIe kavalijai ko Na kAleNa? // ganbhAhANAu ciya ciMdhehi NiveiyA mahAsattA / jAyaMti kei te jehiM NinvuyaM Ayai jayaM pi // gahaei Nihigao vi hu attho dhaNaittayaM na saMdeho / hiyayaNiluko vi pio Na kAraNaM ki vilAsANa ? // galatA netreNa sadA komalamiva lakSyate manaH strINAm / ceTAsu tadeva punaH vajrakaNIkAyate niyatam // guNagahaNeNaM suyaNo, dose paribhAviUNa iyaro vi / jai doNha vi tuTThikaraM kavvaM tA ki Na pajataM? // guNiNo sukulasamunbhavaparakajasamujayA mahAsattA / te ke vi jae jAyaMti jehiM bhuvaNaM alaMkariyaM // gurukovajalaNajAlAkalAvasavisesakavaliyavivebho / Na viyANai apANaM paraM va paramatthao loo // gurucalaNakatA pAuyA vi paribhogao jaNati jiMdaM / lacchI uNa tasvirahA vayaNijaM kuNai jaNayassa / / guruyaNapyA pemmai bhattI sammANasaMbhavo viNao / dANeNa viNA Na hu NivvaDaMti sacchammi vi jaNammi / guru-pAhuvayaNakArI daDhabbao saccasaMdhaNAparabho / so gajjhavao jAyai, pAvamaI hoi vivarIo // ghaTayati vighaTayati punaH kuTumbakaM snehamarthamanavaratam / bhavitavyataiva loke, na khedanIya manastena / / ghaDiyaM pi vighaDai ciya pemma, dUraTTiyaM pi saMghaDai / bhaNiivisesapauttA vANI dUi ca. Na hu cojaM / / ghaNaghaDiyavihaDiyaNNaSNavaSNarAyANa taNuijuvaINaM / suradhaNurehANaM piva paDibaMdha kuNau ko va buho?|| ghaNasaMghaData-vihaDatakayaparAyattakAraNasuhAsA / bahuaNiyavippalaMbhA chalaMti kAmA pisAya vva / / caiUNa garuyadappaM viNethe sikkhesu, NammayaM bhayasu / viNaoNayANa puttaya ! jAyaMti guNA mahagdhaviyA // cavalA mailaNasIlA siNehapaDipUriyA vi tAveI / dIvayasIha ba mahilA laddhappasarA bhayaM dei // caMdassa caMdimAe, raIe mayaNassa, kamala-kamalANa / jeNa kao saMjoo aja vi so ceva suyaNu / vihI // cittagao vi piyayamo ki pi ] taralei mANasAveyaM / aMgehi sarasa-piya-komalehi kiM puNa sarUveNa? // citijaMtamaNiTuM ganbhAhANAikAraNamimassa / saMvaddhaNaM pi uvaraTThiyassa jaM taM kahaM bhaNimo? // cuMbati kavole dANalohadarisiyamayavirasthA(cchI)o / mAyaMgANa vi pasaraMtabhasalavalayAvalIo vva // ceTTai niyaMgalAha parapANappaharaNeNa jo mUDho / so vAluyavara(1)gammi vi daDhattaNe kuNai niyabuddhiM // chati aMbara sANurAyaguNasaMsiyA ssohaao| taraNikiraNAvalIo va atthamaMtassa paidiyahaM // chaMDai laja pariharai porusaM Na hu dharei majjAya / dINattagaM pavajai ujjhai mittaM kalattaM ca // NIyagharesu vi bhikkhaM bhamei laMghei uiyamAyAraM / ke kaM na karei naro loe uyarariMgaNA tavio? // jai kaha vi NAma jacaMdhaehiM caMdo Na caiva sccvio| ki tassa sirI payaDA bhuvaNAloya Na bhUsei ? // jai Na ko veraggo maNuyANa jarAparAhaveNaM pi / tA taruNijaNayasaMbhAvaNayAe bhaNiyANa vi Na jAo / jaiNo saMjamajoyammi appamAujjayassa jai kaha vi / jAejja jIvaghAo taha vi ahiMsA muNeyavvA / / jai bhasai to bhasignai, thumvai guNakittaNeNa ya thuNeto / kuNai saI ciya loo khala-suyaNe, tANa ko doso ? // jaiyA puNa vilidiyaveyallaviiNNaNIsahasarIro / iya uThThiuM pi taiyA Na tarai, ki kuNau kAyavvaM ? // jai vi Na Neho Na ya paNayapasarasabhAvavaDDhiullAvo | taha vi apuvvAgamaNe iyaro vi samAulo hoi / jaNaNi-jaNayANamasuI gosada pAviUNa jo paDhamaM / pacchA kalala-'bbuya-maMsapesivRhakamuppaNNo // jaNaNikayAhAraviyArakalusakayapANavittitaddiyahaM / asuimmi gambhavAse mutta-purIsAmayAmajjhe / saMvaDhio kameNaM amejjhamajjhammi takayAhAro / bhario aimutta-purIsa-meya-maMsa-'TThi-ruhirANa // yasa-phephasaM-iMta-kAleja-maja-bIbhacchapicchalatthurio / deho duggaMdhapavAhaNaMyaraNiddhavaNasAriccho // tayamettabajjhasAro aMto mukta-ta-viTThapaDahattho / kaNayamayassa sariccho majjhAmejjhassa kalusassa // jaNaNittaNammi jo hiyayapaharisuvvellaNeharasiyAe / pAlijjai vayaNaNihittayaNacchIreNa puNaruttaM // so peya vinbhamunbhUyahAvabhAvehiM bhayaNaNaDiyAe / rAmijai piyadaiyattaNammi kayakammavasayAe // atteNa seviyA vi hu jAyaMti pamAyaladdhamAhappA / bhoyA bhoya va phaNINa jaMtuNo jIyaNAsAya // vANyAm 245 nArInindAyAm 217 5. kAmaparihAre 217 55 vinaye . 184 nArInindAyAm 8 22 deve 11. 36 priyatame 21 16 dehAsAratAyAm 50 224 gaNikAyAm 314 549 mAMsaparihAre 193 164 gaNikAyAm 314 55. bubhukSAyAm 12 44-45 guNAgrahaNe 15 155 narAyAm 235 191 apramAde . 316 568 durjana-sujanaviveke 2 31 jarAyAm 292 272 atithau 1.9 33 dehAsAratAyAm 170 2-6 nirvede 196 193-94 kAmaparihAre 2186. Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 cauppannamahApurisacariyaM / jatthuppaNNo sayachijajjaraM savvahA samIhaMto / taM ciya dAjhaM ghuNakIDau vdha suyaNaM khalo khavai / / durjane 318 594 jammo Niratthao tIe jIe mahilAe mammaNullAvo / ramiUNa dhUlidhavalo putto NAmahai akammi // jalakalusakalilabhariyaMDasacchahe loyaNammi rAyaMdho / sacchappayakamaladaladdhavinbhamuSpekkhaNakkhaNio // nArIdehanindAyAm 170 1. jalaNassa dAruNivahehiM Neya, jaha jalaNihissa salilehiM / taha saMtoso Na hu hoi jaMtuNo kAmabhogehiM // kAmaparihAre 218 63 jassa uNa NANa-dasaNa-caraNAI maNe jahuttakArissa / tassa parassAvassaM havaMti saggA-'pavaggA vi // karmavipAke 1 91 jassa kaeNaM tammasi NicamakajjAI kuNasi re jIva! / mutta-purIsAhArassa rogaNilayassa pAvassa // citijaMtA'NiTThA tassesA pAvapariNaI NiyayaM / asui va bhUipuMja vva hoi kimiyANa Nivaho ca // dehAsAratAyAm 5. 227-28 jassa kilissati kae visaya suhAsAhilAsaloheNa / taM pi sarIraM khaNabhaMgipavaNavihuyaM va NibaphalaM // 235 188 jassa Na sadA bhatti va pavayaNe cittasuddhayA Neya / bahavaM pi kilissatassa tassa taM jAyai NiratyaM // taponaSphalye 280 94 jassa Na saMtoso varavilAsarasiyAhiM surapuraMdhIhiM / so ceya kaha Nu mayaNo mANusabhogehiM tippIhi ? // kAmaparihAre 218 61 jassa Na suheNa suhiyaM daiyaM, Na ya dukkhadukkhiyaM hoI / samasanbhAvasiNehaM Na nassa kiM tassa jammeNa ? priyasaMyoge 156 16 jassa'NukUlA piyadasaNA [ya] miyu-maMjubhAsaNasayohA / sayalaguNAhANaM gharasiri gha ghariNI suhaM tassa // nArIprazaMsAyAm 29 85 assa pariosa-rosA vi Ni'phalA jaMti jaMtuNo bhuvaNe / ucchupasUyassa va NipphaleNa kiM tassa jammeNa ? // ___ janmanairarthakye 228 127 jaha amuNiyasahattho kanvaM kAUNa mahai maimUDho / taha akayakusalakammo icchai paramesarasuhAI // dharmakaraNe 255 115 jaha uggao ravI jayalammi Na khaNaM pi Niccalo hoi / taha tAruNNaM jIvANa hoi Na thiraM muhuttaM pi // yauvanAsthaiyeM 247 31 jaha Usarammi vaviUNa koi mUDho vimaggae sAlI / taha NANuciNNadhammo maggai sokkhAI bhottUNaM // dharmakaraNe 255 114 jaha jalai pAyavo Neya appayaM mUlapasaravairitto / taha dhammo dhammatthINa hoi Na viNA dayAe phuDa // dayAyAm 261 202 jaha jalahimmi NihitteNa kaha vi kummeNa laddhamuvaritalaM / taha laddhaM maNuyattaM mae NibuDeNa saMsAre // mAnavabhavadaurlabhye 253 92 jaha jIviyaM tuha piyaM NiyayaM taha hoi savvajIvANaM / piyajIviyANa jIvANa rakkha jIyaM sajIyaM va // dayAyAm 149 3 jaha NayaraM Na lahai viyaDagourahAravirahiyaM sohaM / dhammujjuyANa Na lahai taheva dhammo dayAe viNA // dayAyAm 262 205 jaha NiNNayAo uvahimmi Na ya NiyattaMti NivaDiyAo puNo / taha Na puNo palladRti taNummi svAisohaggaM // jarAyAm 247 30 jaha pavaNapellio sukkadAruchAro disodisi vigao / Na milai puNo vi taha voliyaM khu maNuyANa mANussaM // mAnavabhavadaurlabhye 248 36 jaha pavaracittabhittI saliluppusiyA Na dei parabhAyaM / taha jara-maraNAliddhaM taNU vi sohaM Na pAvei // jarAyAm 247 29 jaha pavvAyA kusumANa mAliyA Neya lahai paribhoyaM / taha visaicchaM kyapariNayaMgalaTThI Na pAvei / jarAyAm 248 35 jaha pAviDaM Na tIrai paramANucao disA(so)disi vigao / guruyarapavaNAiddho taheva vigayaM khu maNuyattaM // mAnavabhavadaurlabhye 252 91 baha bIeNa viNA hoi Neya sayalA vi sAsaniSphattI / taha dhammatthINa Na hoi NUNa dhammo dayAe viNA // dayAyAm 262 203 jaha rahavara-turaya-gaiMdasaMkulaM sAhaNaM viNA pahuNo / sohaM Na dei, dhammo dayAe rahio taha jatINa // dayAyAm 262 204 jaha salilaM vAriharuNNatIe Na viNA kahiM pi saMpaDai / taha dhammo pANidayAe virahio Neya saMpaDai // dayAyAm 262 206 jaha suviNayambhi rorassa rayaNalaMbho tuDIe saMpaDio / so cciya NihAviramammi dullaho taha va maNuyattaM // mAnavabhavadaurlabhye 252 9. jaha susiyapAyave Neya hoMti vellabalapallavuppIlA / visayavilAsA jAyaMti Neya taha pariNae dehe // jarAyAm 247 33 jaha hanvavahassa sihA NivvANA Na ya puNo bi pajalai / taha ceTThA vi hu sayalidiyANa vigayA Na saMghaDai // jarAyAm 248 34 jaha hiyabhitaragurupayattakajjujao vi gayaviyalo / pAvai Na icchiyadisaM dhammeNa viNA tahA jaMtU // dharmakaraNe 255 112 jaM Asi durAloya phuriyapayAvassa maMDalaM raviNo / ubattijai sAyammi 'teyarakkhA jae gahaI ' // tejaHkSaye 46 166 jaM ciMtijai hiyaeNa neva, jujai Na ceva juttIhiM / vihaDaNa-saMghaDaNaparo taM pi hayAso vihI kuNai // __ daive 23 25 jaM jattha jayA jujai kAuM taM taha kuNaMti buhasaMghA / kiM kuNai dArakuMbhammi koi bAlo vi havvavahaM ? // ucitakArya 291 264 jaM jattha jeNa jaiyA pAveyacaM suhaM va dukkhaM vA / karahaM va rajjugahiyaM balA tahiM gati kammAI // daive 214 44 je jeNa jahA jaiyA suhamasuhaM vA samajjiyaM kammaM / taM tassa tahA taiyA tayANurUvaM phalaM dei // karmavipAke 60 42 jaM paraloyavirudaM loo vavaharai mukkamajjAo / tattha NimittamaNajA visayA visabhoyaNasamANA // viSayAsAratAyAm 48 203 jaM saMjamujjamAvajiyaM caritaM bahUhi vAsehiM / taM tUlaM va khaNeNaM koho Nihai jalaNo bva // kodhaparihAre 332 769 jA gheppai khaggaM bhaMjiUNa riuNo sirammi dukkhehiM / sA rAyasirI aNaheNa bhaNasu kaha muccai sameNa? // zaurya 242 272 jA jIvaMtANaM ciya bhujai puttehiM baMdhuvaggehiM / sA lacchI dei dhiI, mayassa uNa Nasthi u viseso // pitRlakSmIbhoge 56 1. jA duhiya tti kaleUNa cuMbiyA sarasavayaNakamalammi / sa ceya puNo jammaMtarammi daiya tti heNa // nirvede 196 195 jAyA jassa sayAsAo uvaha kahamappaNo vi uppattI / dhUmaddhata bva dAraM taM ciya suyaNaM khalo uhaha // durjane 318 595 jAva piyattaNasaMjaNiyacADapariyammahiyayapariosA / NiyadaiyA vi hu kyapariNayANa vivarammuhA hoi // jarAyAm 235 190 jA sasurAsura-kiSNara-vijjAhara-Narasurehi gheppaMtI, / sA ANA baMdhusu khali Navara yevo alaMkAro // bAndhavAzAbhaGgazobhAyAm 14 149 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam / 369 jiNavayaNamuNiyatattANa sayalakiriyAkalAvasaMjatti / saMjaNai jodhaNe gheva saMjamo balasamatthANa // saMyame 217 53 jIyaM NiratyayaM hoi suyaNu ! piyasaMgameNa rahiyassa / iha jovvarNa pahANaM tattha vi piyasaMgamasuhAI // priyasaMyoge 156 12, jIvAipayatya'nbhAsaNekavavasAyanicchiyamaitaM / bahuvihapavittasattha'sthavittharArAhaNaM hoI // taM pi pasaNNe guruyaNamaNammi bahuvimalasatthaNimmAe / payaDiyasamataNa-maNi-leThTha-kaMcaNe samasuha-duhammi // hoi gurU supasaNNo tacittArAhaNeNa viNaeNa / tassa viNayassa vigdhaM karei mANo viyNbhNto|| guruparyupAstau 49 220-22 jIvAvei marataM. aNNaM mArei, marai saha teNa / ko muNai juvaicariya visesao sIlarahiyANaM // nArInindAyAm 59 35 jIvo aNAdibahubhavakAlajiyagaruyakammasaMtANo / paribhamai duhasayAvattaduggame bhavasamuddammi // nirve de 247 22 je astha-kAma-dhammA kAuM taruNattaNammi kIrati / pariNayavayassa te ceya hoMti giriNo bva dughA // tAruNye 218 62 jeNa jahicchaM sacchaMdavilasiummaggagAmiNo mUDhA / acchaMti cattaparaloyakayahiyAyaraNavAvArA // bahudukkhalakkhasaMjaNiyaviyaNasaMtAvatArayamaNagcha / guruyaNavayaNaM ghoTeMti Neya agaya va dijaMta // mUDhe 235 186-87 jeNa juvANatte NiyasarUyasohaggagamvieNa daDhaM / parisakijjai ummuhavitthAriyaNayaNamaggeNa // veNeya jarAjajarapariNAmoallataNuvihAraNa / bhaNNasAsattakareNa NIsaha veviraMgeNa // jarAyAm 247 16-17 jeNa'SNabhavaMtaramuvagayassa vagdhI suyassa Niyayassa / maMsamasai ti tuhA ao paraM ki ya kaTTayaraM ? // nivede 196 19. je saMsArAlaMkArakAraNaM mahiyalammi te kei / uppajati sarUveNa puNNarAsi vva sappurisA // mahApuruSe 86 . je hoti mahApurisA te ThiibhaMga kuNaMti Na kayA vi / uvaladdho ki keNa vi magguttiNNo raho raviNo ! // maryAdAyAm 63 72 je hoti mahApurisA te parakajjujjayA sayA hoti / Niyakarja puNa taM tANa jaM paratthANa NivvahaNaM / mahApuruSe 112 63 jo bhAsi bhamirabhamaraMjaNujalo kasaNakesapacbhAro / so ceya visayavosaTTakAsakusumappaho hoi // niveMde 247 2. jo uNa bhakiMcaNo ciya giNhati dikkhA NiratthayA tassa / dhaNasaMpattI gehaM teNa viNA hoi vaNavAso // nidravyapravajyAnindAyAm 32116 yo uNa ziMdei guruM NiNhavai ya goravaM vimaggeto / tassa jai kaha vi vijA hoi phalaM ga uNa se dei // karmavipAke 14 jo uNa rUvamaeNaM samAulo jiMdaI ya pararUvaM / so hoi kurUvo mANusattaNe huMDasaMThANe // karmavipAke 81 65 o uNa sayalaNarIsarapariNAmA'sajjhadAruNo bhuvaNe / lacchImao mahAyasa ! purisa lahuei sayarAhaM // lakSmImade 70 181 jo uvaesa pAvammi dei so verio, Na saMdeho / jo kuNai dhammabuddhiM so tassa jaNo paramabaMdhU // paramArthabAndhave 45 150 jo uvaghAe baTTai parassa lacchI kahaMci pattA vi / tassa palAyai dukkhajjiyA vi dhaNasaMpayA viulA // karmavipAke 8, 76 jo esa deva ! sobho so soo sayalapAvapasarassa / abuhehi sayA''yario parihario paMDiyajaNeNaM // vAhINa paraM ThANaM, mUlaM aratIe, sokkhapaDivakkho / aNNANapaDhamaciMdha NarayaduvAra guNaviNAso // bAhei sayalakajAI esa, pariharai uttamaviveyaM / dhamma-'ttha-kAma-mokkhANa vigghaheU mahApAvo // zoke 69 169-71 jo kAravei paDimaM jiNANa jiyarAga-dosa-mohANaM / so pAvai aNNabhave bhavamahaNaM dhammavararayaNaM // . jinapratimAnirmANe 153 jo kuNA aMtarAyaM parassaNAsaM jaNassa avalavai / so pAvai dogacaM sayalajaNaparihavamuyAraM // karmavipAke 81 87 . jo kuNai mahApAvo jaMtUNaM kaha vi avayavaviNAsaM / so ciya tayaMgavigalo'saMpuSNago ya pAvIo (1) // 81 85 jo koueNa icchai daTTuM Narae duhekkaNimmAe / ekadiyaha pi raja so kuNau aceyaNo niyayaM // rAjyazrInindAyAm 189 29 jo ciya ekassa khalo so ciya aNNassa sajjaNo hoi / kaha 'suyaNo' tti thubhijjai . Nidijai kaha 'khalo kAuM // durjana-sujanaviveke 2 jo aNai ya jaNapIDa Niccudiggo ya hINadeho ya / paDaNIo jiNasaMghe aNaMtasaMsArio hoi / / karmavipAke 81 89 jo jammi ceva jAyammi hoi NiyakammapariNaivaseNa / so ramai tahiM ciya teNa abhayadANaM pasaMsaMti // dayAyAm 215 46 jo Niggacchai maNi-rayaNa-kaNayakaliyaM pi ugjhiUNa siri / atthittAriccAI so pavvatio phuDaM bhnnio| samRddhapramajyAprazaMsAyAm jo turaya-vasaha-mahisAiyANa NilaMchaNaM sayA kuNai / ukaDamoho ya sayA jIvo saMDhattaNamuvei // karmavipAke 80 6. jo daThUNa jaijaNaM aNNa kANacchiUNa saDhabhAvo / Ninbollai mAilo so vaMkamuho garo hoi // jo dei phAsuyaM avasarammi sAhUNa osa hAIyaM / so hoi dhaNaDDho mahiyalambhi kittI thirA tassa // jo payaibhaiyAe jaha kaha vi jatIjaNe payacchei / phAsuyadANaM tassa ya'thirA vi lacchI thirA hoi // jo pararaMdhAI adiTThayAI dihAI jaMpai aNajjo / chAyAMbhaMsapasatto jacaMdho hoi jiyaloe // jo pyA-sakArAi-dANa-sammANa-kittikalaNAe / kIrai tavo ga so hoi tassa vyANapajato // tapasi 28. jo mAyAvI pisuNo vaMcaNasIlo tahA kayagyo ya / tassuvakayaM paNassai, vivarIyaguNassa saMThAi // karmavipAke 81 joyaNasayAo taha samahiyAjo lakkhei AmisaM sauNo / yo ceva maraNakAle pAsAbaMdhaM Na lakkhei // mo vi piyasaMgamAbho suhAhimANo haveja aMtUNa / so vi viyogANalasaMgadUsio daDDhamANahao // ni de 1.5 jovaNa-mayaNummattehi visayataNhAvimohiyamaNehiM / jaM kIrai iha purisAhamehiM taM NirayagaimUlaM // . viSayavirAge jogvaNamayaNummilaMtapaDagaMDayalavayaNasasibiMda / NimbavaNakAraNaM ki kayAi garayamgitaviyANaM? // nArIdehanindAyAm 28 72 Jain Education National Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghuppnnmhaapurisprim| o suyabahumANaparo viSayugjutto guruNa bhattigao / so pAvai ahiccha vijaM tIe phalaM ceva // karmavipAke 1 73 uhaNa-uMkaNa-ghAyaNa-chayaNehi dukkhaM jiyANa pakareMto / bahurogI hoi garo, vivarIbho jAyai arogo|| karmavipAke 14 Na gaNei gurU, Na gaNei mAyaraM, Neya goravaM, Na bhayaM / Na ya laja, Na ya he, Na baMdhava, Neya majAyaM // Na kayaM, NAyakaya ciya, Na ya mitta, Neya kula-gaNAyAraM / astho Niratthao ciya, mANabahiyassa purisastra / / mAnasyAge 49 217-18 Na gaNei NirayaviyaNAbho, Neya laja, Na goravaM, Na kulaM / visayavisamohiyamaI kajjA 'kajja Na lakkheha // viSayavirAge 17 200 Na guNehiM. Neya rUveNa, govayAreNa, geya jIeNaM / gheppar3a mahilANa maNo cavalo pavaNudhuyadhabho va // nArInindAyAm 127 1. tthi paMthaneyAu parA vayapariNaI, geya ruMdadAridasamo vi hu parihayo / maraNayAhi Na hu jAyai aNNabhayaM paraM, veyaNA vi Na chuhAe samA kira jaMtuNo // jovyaNasiri sohAgaya, mahimANa parakamo kula sIlaM / lajja balAvalevao, khaNeNa ekA paNAsei // kSudhAyAm 220 77-78 Na bhaNiyamettaM ciya hiyamahicchuNA taM taheba ghettavvaM / jAva ga dilu paJcakkhamappaNA kimiha maha kajaM ! // nItau 245 3 Na ya aNNabalaM baliNo samAgaya bhuyabalaM ca mottUNa / hariNo karikuMbhaviyAraNammi kiM parabalAvektA ! // zaurya 294 3.8 Na ya kusalayammakajujjama viNA hoti jIvaloyammi / sokkhAI hiycitiymnnorhuppaaiyaasaaii|| dharmakaraNe 255 111 gayaNAI jAI lIlApaloyaNoppiyamayAI taruNINa / Asi puNo kyaviramammi tAI agArisAI va // nirvede 247 18 NayabhAyaNammi saMpaDai sayalaguNariddhisaMbhavo pUNaM / gayarahiyANaM puNa saMgao vi Na thiratagaM mahada // nItI 295 321 Nayarahio bhayadarisi vva maMtisattho hu jAssio hoi / siddhI vi tArisa ciya pahuNo kajANa sNpddaa| amAtye 294 3.. Na ya bihavo Na ma jAI Na pahuktaM kAraNaM asalyAe / bhavaNammi bhatthiNo jansa eMti so pugNaheu ti // dAne 291 255 garayaduvAra :vasaNekakulaharaM sayalaparihavAbAso / mahilAyaNasaMbaMdho cAragabaMdhI ca purisANa // nArI nindAyAm . 18 garayammi_NiyayakayakammavasaparadAsapaNAmiyappANo / aguhavai vivihasamyAhighAyasaMjaNiyaviyaNAbho // nivede 247 23 garasIheNaM sIho, maMteNa phaNI tahakuseNa karI / mahilAmaNo pa tIrai keNAvi giraMkuso ghari // nArInindAyAm 9 25 gavaghaTaNakacidAmorubhUsio viyaDaramaNapanbhAro / aidhoraNasyapAyAlavaDaNarakkhaklamo ki so!|| nArIdehanindAyAm 28 76 Navaramiha te kayatthA, te ciya dhaNNA ya jIyaloyammi / je. mohaNosahINaM ramaNINa Na goyare paDiyA // nArInindAyAm 5. 27 Na sahai mANabhaMsa iyaro iyaraM pi, ki puNa mahappA ? / 'NiyabhajjAgayaparihavakalaMkio ki pi vavasei' // svamAne 175 2 Na hu ki pi akahaNija mitte sambhAvaNehamaiyammi / bhiNNe vi dehamettaNa assa cittaNa na vi meo // taha vi Na jujjai NiyacariyasAhaNaM suvaMsajAyANa / "gissArA hoti guNA sAhippatA sai ceva' // nItau 140 36-3. Na hu hoi kaha vi NAso re jIva! samajjiyANa kammANaM / tA mahasu jaM samAvaDai dukkhajAyaM aNubbigyo / nirve de 144 57 NANuvagaraNe vaTTai NAppINa viNaya-dANasaMjutto / agjhAvayaNe va sume baTTato hoi mehAvI // karmavipAke 18 NApuNNabhAiNo maMdirammi NiliyasayaladAridA / bahuvaSNavivihamaNisavalamaNaharA paDai vasuhArA // atithI 225 108 Nikaiyavammi pemme piyayama! viraho aladdhamAhappo / aha viraho, Na hu pemmo, sArasamihuNeNa diluto // snehe 158 3. NiccamaNicce asuimmi duggahe maMsa-soNiyappavahe / dehamni vi paDibaMdhAu bbisamA kAmadaMdolI // dehAsAratAyAm 5. 226 NijiyatiyasasamUhaM rUvaM saccavaha, ki guNoheNa? / 'sabbaMgasurahiNo maruvayassa ki kusumaNiyareNaM? / / rUpe 118 2 NijjiyasesuvamANA parahiyasaMpADaNekavavasAyA / jAti mahApurisA payANa puNNehiM bhuvaNammi / mahApuruSe 92 . NimbharamayaDDhaviyaliyakabolamUlAvalaggadANehiM / dujayajohehi ca vAraNehi Na ya vAriuM tarai // caDulayarakharakhurukkhayakhamAyaddhRyadhUlipasarehiM / turayArohehiM vi NisiyaseTa-khAguggahatthehiM / / bahujaNiyasuhasaMghaTTaNihasaNibbUDhasamasbhArehi / sAvaraNapaharaNehiM vi rahehi rahiyaggajohehiM // NisiyAsihatthavaggaMtaphAraphukAramukahakehiM / pAikANa vi NivahehiM savao rukhapasarehi // uvaesaphayarasAyaNa-vijjA-maMtosahappayANehiM / ubvariu Na hu tIrai maraNAo surA-'surehi pi // mRtyau 235-36 193-97 NiyacariyAvajiyagazyakammadUsahavivAgaNimmaviyA / jIvANa payativirasA aidukkhaparaMparA hoi / nivedeM NiyanAipacaeNaM khalasuNaho bhasai jai vi aNNassa / taha vi NiyasudayAe pisurNa suyaNA Na yANaMti // durjana-sujanaviveke 2 34 NiyamaMsaposaNaM jo icchai paramaMsabhakSaNaM kAuM / so kAlakUDakavalaNaparAyaNo jIviDa mahai / / mAMsaparihAre 193 163 NiyavisamakammakatAragahaNapaDio kuraMgapoo bva / ko kuviyakAlakesarikamAgao cukae jaMtU ? // kRtAnte 214 12 NiyasattivajiyANaM gharamahilApAlaNe vi saMdeho / kiM puNa jayasirigahaNaM haDheNa jeUNa paDivakkhaM ? // zaurye 5 48 NUNa Na pecchaMti imaM jAi-jarA-vivivAhidasaNilaM / cyavivihajaMtusaMtANaghAyaNaM maccumuhakaharaM // mRtyau 235 185 gei bisamaM pi bhUmi, micchA vottuM piyANi sikkhei / bhidai garuI laja payoyaNaM kiM Na kAreti ? // parastrIsnehe 8 14 gehaNimittaM ciya hoi jaMtuNo jaNiyakammaNiyarassa / uppattI NirayAisu gatIsu gurudukkhaNiyarAsu // snehaparihAre 334 79. hanbhariyaM sanbhAvaNinbharaM rUva-guNamahagdhaviyaM / samamuha-dukkhaM assa'tyi mANusa so suha jiyaa| nArIprazaMsAyAm 55 26 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam / 372 gehucchittI savvAyareNa jA jujae jaijaNassa / kaha tassa ceya kIrai saMdhANaM jANamANehi // zrAmaNyasthirIkaraNe 197 110 geho ciya jAyaha daDhaNibaMdhaNaM jaMtuNo buhassAvi / saviveiNo vi kusalujjamammi daDhavigghaheu ti // snehaparihAre 334 793 vhANa-vileSaNa-bhoyaNa-acchAyaNa-pAlaNehi pariyaribho / vihAi taha vi hu hayadujaNo va deho Na saMdeho // dehAsAratAyAm 50 225 taNasiharalaggasiNhAtusArataralA ima thiya jaNei / lacchI pavaraviyappANa NUNamasai bhya veggaM // lakSmIcApalye 217 49 taktaNuyagANa sayA jo puriso bhaNai vippiyamahaNNo / so pUimuho jAyai. kuMTo puNa paNhipAeNaM // karmavipAke 81 5 tassa hujIyaM jAeja mANiNo sahalayAe saMbaddhaM / jo jiyai sabbayAlaM Niyatebhohayaparateo / zaurye 293 192 tasseya Navara sahalaM jayammi maraNaM mahANubhAvassa / jassa pahU aNiyaguNANurAyasoyaM samumbahai / / susevakamaraNe 233 168 vha jovaNaM pi paviyasiyasarayakojayapasUyasAricchaM / tasvirame uNa visayA mayaNummaccha pichati // visayavirAge 235 189 taha yA uvappayANaM pi mANiNo mANamaNamubahaha / galiyAvalevapisuNo jeNa sakappo taNIkAro // nItI 185 77 taM ki pi paDai kajaM puvajjiyadudvadivvajoeNaM / maraNe vi jeNa garahA jIyaM puNa pAvapariNAmo / daive 65 1.6 taM ki pi mANusaM mahilAmma saMpai vihiNioeNa / ciMtAhiyAI jammi u NarANa jAyati soksaaii|| nArIprazaMsAyAm 57 25 taM Nasthi ciya bhuvaNe vi suburisA dUraNiggayapayAvA / mahilAsaMgeNa sayA viDaMbaNaM jaMNa pAvaMti // nArInindAyAm .. 4. te patthi ja Na kIrai dhaNalavaloheNa jIvaloyammi / sUro vi hu atthamaNe raheNa Do samuddammi // lome 338 taM tArisa su maraNaM NavaraM dhammANuhAvabho hoi / dhammANa vi jiNadhammo NAraya-tiriyumgaduhadalaNo // sumaraNe 250 57 taM viSNANaM, so buddhipayariso, malasamatthayA sA vi / jA uvaoyaM vacai sayalaguNAhANamaNuyammi // atithau 298 369 te sahai kalAkusalammi rUva-jomvaNa-mahAguNagdhavie / Na hu jammi vi tammi vi mANusammi rahakelivirasammi // . snehe 156 22 tA tuMgo merugirI, mayaraharI tAva hoi duttAro / tA visamA kajagaI, nAva Na dhIrA pavajaMti // puruSArthe 138 / tA mariyamvaM jai taha viveiNo hoi jeNa jAyati / Na uNo puNo vi kugatIlaMbhunbhaDiyAI dukkhaaii|| sumaraNe 250 56 siriyataNe vi vAhaNa-uhaNaM-uMkaNa-kaNakappaNAdINi / aNuhavai vivihadukkhAI khuppivAsAparissaMto // nivede 247 24 tiLasaMbadattaNakayasaNehapasarA khalattapariNAmA / mahilA cakiyasAla vva kassa No mailaNaM kuNai ? // nArInindAyAm 219 70 tivvaM tavasaMtAvaM sahei kyapariNayA, Na bAlataNU / AyavadaMsaNametteNa susai godayagayaM vAri // yauvanavayastaponiSedhe 291 265 tihuyaNasalAhaNijjA lacchI, ANA ya NarasirunbUDhA / eyANekakaM pi hu sudujaya, kiM puNa samUho? // aizvarye .. 18. te kei hoti bhuvaNovarammi kappataruNo mahAsattA / jesiM pAroho vi hu parahiyakaraNakkhamo dhaNiyaM // mahApuruSe 18. 1 he ke vi jae jAyaMti puvvapuNNANuhAvaguNakaliyA / jANuppattIe imo suNivvuo hoi jiyaloo // te Navara mahApurisA je ya aNajeNa soyapasareNa / Na vasIkayA kayAi vi jANiyasaMsAraparamatthA // zoke 69 174 te do vi rAga-dosA saMsArAvaDaNakAraNaM jeNa / aNivAriyasAmatthA bhaNiyA sasurAsuragurUhi // rAga-dveSayoH 334 796 te phu| mayA vi Na mayA, bhahavA te ceva Navara jIvaMti / maraNeNa jANa Nibahai sAmisuha-mittakajjoho / susevakamaraNe 233 166 te puNa jayammi dhaNNA je jiNavarabhAsiya muNeUNa / aNigUhiyaNiyasAmatthamujjayA dhammacaraNammi // dharmakaraNe 256 129 te puttA je piuNo ciNNeNa paheNa sati payajati / tesi guNagahaNegaM piyA vi salahijai jayammi // putre 6. 7 tecanimittaM pIlei vAlu jaha va koi mai mUDho / taha dhammeNa viNA kei sokkhakaje kilissaMti // dharmakaraNe 255 113 te hoMti sattavatA te saMto te mahAyasA bhuvaNe / je gati siriM supaiDhiraNa sappurisamaggeNa // sadvyaye 63 3 thevaM pi virahadukkhaM Na sahai, garuya pi caNaM sahai / vaTTai somAlima-jaraDhiyAu daie samappaMti // snehe 157 28 daiyavirahe vi jA dharai jAmiNI tIe matilaNamaNagdhaM / iya kaliUNa va divaso saha raviNA sAyamatthamio // svajanavirahe 16 168 daiyAvioyadukkhaM puhavIlaMbho vi Neya NAsei / vavagayarajaduhaM puNa sumittalaMbho paNAsei // mitre 230 200 daTThobhiuDibhAsurakarAladhArAphuratakaravAle / pavisati mANakhaMDaNabhaeNa raNasaMkaDillammi // svamAne 50 3. daDDhassa huyavaheNaM so ceva mahosahaM mahApaviyaM / taha tuha dasaNavihure puNo vi tuha daMsaNaM ceva // priyavirahe 1.8 1. dappiyapaDivakkhaM pati sAmo bhIruttaNapphalo hoi taruNajarassa va jujai samosaha kovakaraNAya / / nItau 185 75 daradasiyabhavaNovavaNakANaNuppAiunbhaDasuhAsA / syabvaNayarasohaba pecchamANassa vi plaai|| bahuvihagayaMdagaMbyalagaliyamayasalilapaMkakhutta va / bhahiyaM pakkhalai mahANariMdagurumaMdiresu pi // aNavarayakamalasaMcaraNalAgaNALaggakaMTayaM va khaNaM / katyA payaM Nivesai Na NibharaM ajja vi khaNaM pi // saMpaNNamUladaDhadaMDakosamaMDalaviyAsapaurammi / diyasAvasANakamalaM va muyai maNuyaM mahiyalammi // zya diNayaramuttIe va bahuvihasaMketiladdhapasarAe / eyAe ko Na tavio jayammi lacchIe sacchaMdaM ! // lakSmIcApalye 251 85-89 daMDa-kasa-sattha-rajjU-ya-tomara-khagga-moggarAdhIhi / dukkha uppAeMto jIvANaM hoi bahuviyaNo / karmavipAke 81 7. daMsei garuyasanbhAvaNinbharaM pemmapariNaI mahilA / NiyajAipaccaeNaM aNaM ciya kiM pi citei // nArInindAyAm // 52 dANaM daviNeNa viNA Na hoi, daviNaM ca dhambharahiyANaM / dhammo viNayavihUNANa, mANajuttANa viNao vi|| mAnaparihAre 119 9 . Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 cauppannamahApurisacariyaM / " diyaha ciya praraguNavihavadaMsaNe ThAi mucchiu nca khalo / telokarajalame vi zavara dose dihi patto // durjane 318 59. dINANa samudaraNaM, bhayammi rakkhA, gurummi taha viNao / dappu rANa samarNa, dANaM dAridataviyANaM // savvassa piyaMtyayA baMdhusiNeho kayaNNuyA samcha / sappurisANa mahAyasa | sayayaM ciya hoi, ki bhaNimo? // . satpuruSe 67 16-17 dukkhayANa suhavAvaDANa jIvANa jIvalogammi / hoti jahicchaM bhogA supattadANANuhAveNaM // __ dAne 162 61 dukkhapaDiyAraheummi tammi ko visayasaMbhave sokkhe / aNubaMdhaM kuNati Naro'vasANavirasammi saMsAre? // viSayavirAge 175 28 dukkhassa udhviyaMto haMtUNa paraM karesi paDiyAraM / pAvihisi puNo dukkhaM bahuyayaraM taNNimitteNa // dayAyAm 149 4 duSTahajaNANurAeNa garuyapemANubaMdhapasareNa / evaMvihammi kAle salAhajai mitta | maraNaM pi // premapAtrAsaMyoge 1.7 8 dullahalabhammi jaNe jassa avuSNehi hoi aNubaMdho / girisariyAsalileNa va paidiyaha teNa susiyabvaM / / dussIlehi suehi pi lahai vayaNijayaM piyA sayayaM / 'kiraNA tavaMti bhuvaNaM loo sUrassa ssei' // kuputre 64 74 dUraM kAruNNa-suittaNAI lajjA ya hoti mukkAI / dhammo dayA ya pUNaM maMsamasaMteNa maNueNa // mAMsaparihAre 193 167 dUre paccAsattI, saNamavi jassa dulahaM hoi / saMsAruttaraNasaha NAma pi hu so jae jiyai // mahApuruSe 129 1 deyAisu 'jIya, niesu, sAmi! sammANasu' tti bhaNiUNa | aNucario jo sAmittagamni viNaoNayaMgeNa // so ceva bhicabhAvaM samAgao kammapariNaivaseNa / aMtopasariyagurumacchareNa nibhacchio peccha / / nirve de 196 196-97 devattaNe vi daTTha mahiDDhi-sakAiNo surasamUhA / jaNiyAhioggamIsAvasAiyaM lahai bahudukkha // 247 27 devAyatte jammammi kaha gu garuyANa phurai mAhappaM / vavasAyasahAyA taM kuNaMti te jaM jaganmahiyaM // mahApuruSe 169 1 devvassa masthae pADiUNa savvaM sahati kApurisA / devvo vi tANa saMkai jANaM tebho paripphurada // puruSArthe 118 . deheNa NisaNNAsaNNavAhiviyaNAkayaMtakalieNa / dhuvamadhuveNa labbhai mokkhasuI ki Na pajjattaM? // . dehasAratAyAm 217 58 dogacaM pi Na Najai, Na gaNijai AvaI vi gasyayarI / hiyayassa Ninbuikaro jANa suo gunngnnaahaaro|| suputre 6 dogaccaM pi Na Najai vihave lAlANa kAraNamaNagvaM / sayalasuhANa NihANaM puNNehi jaNo jaNaM lahai // nArIprazaMsAyAm 28 .82 do ceva Navara NItIo hoti hiyaicchiyA guNA jattha / sAmaM va viNayapisuNaM daMDo va payAvavitthAro // nItau 61 87 dosA Na jattha jAyaMti, hoti hiyaicchiyA guNA jattha / aNaNuNNAeNa vi taM gurummi suvi(yi) hoi karaNIya // gurusuzrUSAyAm 299 375 dhaNNA pArvati jae cauvvihaM dhammamAsayavisuddhaM / sAvaya 1 jiNapaNNattaM saMsAruttAraNasamatthaM // dharma 78 17 dhammasuiviulamUlabhavassa mainehasalilasittassa / cArittaruMdakaMda-kkhamAisAha-ppasAhassa // chaTTa-TThama-dasama-duvAlasAitavacaraNabahalapattassa / Naravai-suriMdadhaNasaMpayAikusumohagahaNassa // uttamaNaracariyamahAdumassa guNa-mokkhaphalasamiddhassa / savaNacchAyA vi phuDa Na hoi puNNehi rahiyassa // sucaritazravaNe 4 50-52 dhammo susevibho hoi kAraNaM attha-kAma-mokkhANaM / teNa viNA kiM sijjhau, kAraNao kajasiddhi ti // dharmakaraNe 113 . dhi! tasi maNuyANaM je maNuyabhavaM pi NAma lakSNa / visayAhilAsavelaviyamANasA gati NiyajammaM // viSayavirAge 256 128 dhIrataNaM pichaDiti, deti dukkhassa gavaramapANaM / kajjA-'kajaM Na muNaMti soyagahiyA jae purisA // zokaparihAre 69 153 dhIrapariggahagalyaM jANai cakkammiuM kulapasUo / AyAra-Nayahare pahugharammi saMvaDio ya sayA / / kulInatve 45 157 dhii| saMsAro, jahiyaM uvaisai jaNo parassa vasaNammi / so ciya tavvela ciya ruyai sakaruNa ruyAveto // paropadezapANDitye 69 146 paisamaya ciya visarai bala-mehA-kA-jovaNa-guNehiM / AubaleNaM ca tahA teNa sarIraM ti kiM bhaNimo ? // dehAsAratAyAm 5. 230 pakkhINa sAvayANa ya vicchoyaM Na ya karei jo puriso / jIvesu ya kuNai dayaM tassa avaccAI jIvaMti // karmavipAke 1 81 paccakkhaM ciya sunvati rAma-rAmaNa-NalAiNaraNAhA / saMpattA vasaNasayAI ramaNivAsaMgavAmUDhA // nArInindAyAm 31 517 paDigIya-aMtarAiya-NANuvaghAe ya vaTTai abhikkhaM / avamaNNeto ya sayA suyajeDhe hoi dummeho // karmavipAke 81 69 paDhama jaNaMti sokkhaM sAuttaNajaNiyamaNaharaM bhoyA / kiMpAgaphalAsAiyarasa ba pacchA viNAsaMti // viSayavirAge 218 65 paDhamAbhAsI mahuro piyaMvao viNaya-khaMtisaMpaNNo / jaNamaNa-NayaNANaMdo suhao sambattha so hoi / karmavipAke 81 66 pattAhAsehi Na kiMci kajametthaM bahUhi miliehiM / 'ujjoyaM kuNai maNI kAyamaNImajjhayAramsi' // kugurau 312 534 payaDei sasaharo ciya aNiccayaM tihuyaNassa tadiyahaM / boleMti jassa diyahA eksasveNa Na hudo vi // daive 69 166 payatIe nai vi kuDilA calacittA jai vi duggahasahAvA / taha vi suhANa NihANaM mahilArayaNaM mahiyalammi // nArIprazaMsAyAm 180 3 payatIe NigguNo ciya deho dehINa patthi sNdeho,| bhario mutta-purIsAiyassa mejjhassa kalusassa // vasa-masa-ruhira-phophasa-kalamalabhariyassa durahigaMdhassa / aviveiNo imassa vi maMDaNa-parikammaNakkhaNiyA / dehAsAratAyAm 143 48-49 payatIe taNukasAo aNukaMpA-dANa-sola-guNakalio / jIvANa rakkhaNaparo hoi suhI jIvalAyammi // karmavipAke 15 parajaNahiyatthakaje samujjayA jaNiyavivihavigdhA vi / NivAhaMti ciya taM puNo vi NUNaM mahApurisA / / mahApuruSe 27. paraperiyA salohA agaNiyaNiyayAvavAyasaMdohA / telliyakusi vva mahilA khalassa vayaNaM paNAmei // nArInindAyAma 219 1 pararamaNisvadaMsaNasuhAi jo Neya patthai kayAi / Na ya dii pararUtraM puriso so hoi ruvassI // karmavipAke 81 64 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam / 373 paraloyaNippivAsA taM taM kubrvati mohiyA jIvA / Nara-Naraya-tiriyabhAve jaM jaM ahiyattaNe paDai // nirvede 144 56 paraloyaNinbhayA dullaha pi laghRNa mANusaM jammaM / aNNANamohiyA Na ya kugaMti dhammammi NiyayamaNaM // ajJAne 235 184 paravasaNammi suheNaM saMsArANiJcayaM kahai loo / NiyabaMdhuyaNaviNAse savvassa calaMti buddhIo // paropadezapANDitye 68 145 parahiyakajjekarayA ciMtAmaNi-kappapAyavanbhahiyA / uppajati payANaM puNNehiM jae mahApurisA // mahApuruSe 115 . paricitio vi sahasA aMga Nidhvavai piyayamo NavaraM / aNNaM pi ya kiM pi rasaMtaraM tu diTTho uNa jaNei // priyasaMyoge 1.9 32 parichidiuM Na tIrai pubdhi jo garuyavaDhiyapayAvo / so ceva Akalijjai sAyamavasthAkalaNaheU // tejaHkSaye 46 167 paribhoyamettasaMketavisavivAyaM va takkhaNaM jaMtU / AsIviso na visayA sevijaMtA khaya aiti // viSayavirAge 218 6. parimaMdamAruubvellakayalidalataralajIviyabvammi / iha mANusammi jamme kaha va sayaNNo kuNau rAya ? // rAgaparihAre 256 127 parisIlaNIyaruire roga-jarA-maraNapIDie NicaM / khaNavisarArusahAve dehe kaha kIrau thirAsA? // dehAsAratAyAm 143 53 'pariharasu visayasaMga, ujjhasu asamaMjasaM, tavaM carasu' / iya bhaNai va NihuyaM suyaNu | kaNNamUlAgaya paliya // jarAyAm 3. 95 pavaNucchalaMtasahamahallakallolabhIsaNArAvaM / mayaraharaM pi hu pavisati Na uNa mANaM virAheti / / svamAne 57 32 pavaNuddhAiyabhIsaNajAlolikarAlie huyavahammi / mANabhaMsaNabhIyA sahasA salahattaNamuveti // pancajjA kila NikiMcaNAiyA, jassa te ciya parekaM / 'vaNavAsasamANANahelaNassa kiM tassa dikkhaae!'|| nidravyapravajyAnindAyAm 321 617 pasarayai ciya khalANa parokyArekakaraNarasiyammi / avaloiyammi suyaNammi amariso payaidoseNa // durjane 284 151 pasusariso hoi garo visayasuhAsApisAyasaJcavio / mUDho aMdho vva sayA hiyamahiyaM vA Na yANeti // gAyarai dhammacaraNa, jiMdai guru-devayaM, bhayaM muyai / Na gaNei geha-gorava-laja, Na ya viNaya-majAyaM // viSayavirAge 48 201-2 paMDiccaM jAI porasaM ca kula-sIla-guNavavatthaMbho / vihaDaMti jIe saMgaNa, dukaya Navara saMThAi // Na sahei sIlasAraM, baMdhuM pariharai, supurisaM haNai / NANApayAravaMcaNasamujayA jA sayA loe // Na gaNei kayaM, Na guNe, dakkhiNaM NAvabujjhai kayAi / Na ya porusaM, Na vija, Na ya laja, Neya majvAyaM // jA asamaMjasakaraNujjayA sayA jA khalattaNaphalA ya / sA rAyasirI mANuNNayANa kaha sammayA hoi?|| rAgyazrInindAyAm 48 209-12 pADei mahAvatte piyaraM dhUyA paoharAraMbhe / vaDDhaMtI aNuvarisaM sariya vva taDaM Na saMdeho // duhitari 154 5 pANaM geyaM gaTTe mayaNAhi ghaNatthaNIo mahilAbho / eyAI saMti jattha ya so saggo, sesayaM raNaM // kAme 3 45 pAyavaDiyaM pi dUrAgaya pi leha va sayalagahiyatthaM / phAleUNa samujjhati dUramakayaNNuyAo darda // gaNikAyAm 314 551 pAvaM kuNamANassa vi Na kayA vi kuNati sAhuNo kaha vi / iha kIraMtaM pAvaM puNoM vi samahiTThae purao // satpuruSe 216 40 pipatipuradya zvo vA jarAdhuNotkIrNadehasAro'pi / dharma prati nodyacchati vRddhapazustiSThati nirAzaH // dharmakaraNe 189 piya aNukUlI ghari sarai, aNNu bhuvaNi jasavaDahau vajai / etya samappai mokkhamuhUM, mokkhe sokkhu ki kavalehi khajjai kAme 3 pIDibaMto vi mao mayAriNA ki va kuNau balahINo? / 'satavihaNo savvassa sahai gurupribhvmsgjhN'| nirbale 181 21 puNaravi tae ciya imaM khaviyadhvaM jaM purA samAyariyaM / savaseNa varaM khaviyaM bahuNijaramappadukkhaM ca // niveMde 14 62 puNNadhaNANaM dhammo lacchI puttesu guNamahagghesu / iyarANa puNa ayaso deraM ca riNaM ca saMkamai // pitRlakSmIbhoge 56 pugNehiM puNNarAsi vva kei kAlakameNa jAyaMti / jANuSpattIe cciya bharahamiNaM jAyai saNAhaM // mahApuruSe 152 1 puttattaNammi jo gehaNinbhara lAlio'NNa-pANehiM / AliMgio ya malakalusio vi paricuMbiuM vayaNaM // so ciya aNNabhavaMtarasattusaNAyagaruyaroseNa / viNivAio samaM suNisiyAsidhArApahArehi // niveMde 196 191-92 puttehi jassa bhujai rAyasirI maMDalaggaNimmAyA / so ciya Navara kayattho, kayapuNNo so ciya jayammi // pitRlakSmIbhoge 56 5 putto hoUNa piyA, piyA vi hoUNa putto hoi / mAyA vi hoi dhUyA, dhUyA vi hu hoi jaNaNi tti // sAmI vi hoi dAso, dAso hoUNa sAmio hoi / saMsAre NiyakammAvaesapasarassa jaMtussa // ni de 196 188-89 purisANa Namo je NijiNati saMsArasAyare ghore / maya-mayaNabANajaNaNekapacale juvaibibboe // kAmaparihAre 99 24 punvajjiyapuNNavipaccamANavasajAyagaruyamAhappA / te kei jae jAyaMti jehi bhuvaNaM mahagyaviyaM // mahApuruSe 83 . putvajjiyasukayamahAphalohasaMbhArabhAviyAvayavA / te hoMti kappataruNo jesi chAyA vi Nivyavai // pemmANurAyarasie diTe guruNehaNinmare daie / kiM kiM Na karei jaNo samathio paMcabANeNa? // priyadarzane 57 24 bahujaNapayattapADaNakaraNavasapayattakayajayAsAo / hIrati aggao ciya jAo jUiyarakatta va // gaNikAyAm 314 552 bahujAi-jarA-jammaNa-maraNuvvattaNaparaMparAkalie / bahuvihavihaDaNa-saMghaDaNajaNiyApayavirahasaMjoe // sura-maNuya-tiriya-NArayasakamnapariNAmajaNiyajammammi / rAya-virAyaMtarasaMpaDatasuha-duhavisesammi // piya-mAya-bhAya-bhaiNI-bhajAmAyaNDiyAe NaDiehiM / bahuso parihiMDatehi tammiyaM jaMtuhariNehi // nirve de 213 35-37 bahusukayasahassehi vi Na tIrae khalayaNassa ghettaNa / hiyayamasuddhasahAvassa NiyayakajjujjayamatIyaM // durjane 318 591 bahusukapakaruhirAlayammi bIbhacchadasaNijjammi / pamuharasie raisuhe virAmavirasammi ko rAo? // viSayavirAge 217 54 Jain Edt For Privale & Personal Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 cauppannamahApurisacariyaM / baMdhuyaNumvevakarI sayaladuhApAyakAraNamaNajA / maraNarayaNi bva mahilA citijjatI bhayaM deha // nArInindAyAm 9 14 baMdhuyaNo sasurahara jaNaNI sahapaMsukIlio bhattA / ehiM juyA jubaIhimASayA saMpayA ceva // yuvatIno mukhAni 58 34 bAlatavakhaviyadehA dANasaI sIla-saMjamasamaggA / je haoNti sammadiTThI te jIvA jaMti diyaloyaM // karmavipAke bAle'sti yauvanAzA, spRhayati yauvanamapIha vRddhatvam / mRtyUtsajagato'yaM vRddhaH kimapekSya nirdharmaH // dharmakaraNe 18 9. binboyasalilabhariyaM kavaDamahAvattavaMcaNAmayaraM / mahilAmaNamayaraharaM ajja vi purisA Na thAheti // nArInindAyAm 9 26 bhavasAyarambhi NiyakammajaNiyadukkhohavasaNapaDahatthe / tiyasA vi samatthA hoti Neya NivaDatamuddharitraM // deve 57 22 bhasaNakayattho sANo, sIho uNa haNai koio saMto / NiyabIriyANusAreNa pasamaNaM hoi garuyANa // zauye 175 . bhISmo'sau yudhi va zaktimanAH svacchandamRtyuryataH, pArtho'pIzvarakezavArpitabalo rAdheyarakSA raveH / paulastyo'tibalo bhavAdanuguNA droNAdayo'pyanyato, yad vIrya sahaja hareriva sadA tad vIryavAn zvApyate // sattve 20 13 bhuvaNoyarammi viyaDe bhuvaNambhudaraNajAyavavasAyA / uppajjati saI ciya te jehi jayaM mahagdhaviyaM // mahApuruSe 172 1 bhuMjai jahiM ciya phuDaM taM ciya bhaMjeha bhAyaNamasuddho / pisuNo saduSTabhAveNa ki pi aNNaM kaleUNa // durjane 318 593 bhujaMtA vi ahiccha taNayA apaghaMti saMpayaM piuNo / jaNaNIe thaNaM suira pi sahai putto thiya piyaMto // pitRlakSmIbhoge bhujei jattha ta ciya prAvara bhideha bhaaynnmnnco(jo)| NiyaceTTAe sai dIbau bva gehakkhayaM kuNai // durjane 8 19. bhUya-bhavissamANaghaNapANiduhunbhaDaNibiDabhuvaNae, payaNukusaggalaggajalabiMdujalovamammi jIvie / kuviyakayaMtaviyaDamuhakaMdarakavaliyajaMtuNivahae, bahuparavAhivivihasaMjoyaviNAsiyasuhasamUhae / jo dIsai gosaggae, diNAvasANammi Neya so puNo vi / acchau tAva posao, vicittacario hu esa jiylorbho|| nide 313-14 39-40 meo ya kuDilavaMcaNapaNAsituttammasuhaDamAhappo / pisuNattaNapphalo hoi sAhupurisANa majjhammi // nItau 185 76 majjAiesu eesu jo jaI mayapamAyaThANesu / jAeja appamAI tamidiyasthA Na laMgheti // apramAde 316 569 majjAikamaNarao jovvaNamahubohio jaNiyarAo / saNiyaM osarai mao suMdari! NihAe vi(va) jarAe // jarAyAm . 96 'majma kae esa dadaM kuddho ajiNai kammamasuhaM' ti / NiyayAvarAhanIya vva teNa lajjati maharisiNo // kSamAyAm 332 765 maNaya piNeya visahai sUro teyassiNaM viyaMbhaMtaM / jeNa maliuM miyaMkaM pacchA bhuvaNaM payAsei // zaurye 95 1 maNuyattaNaM viveyaM sukuluppattI visiTThasaMsaggI / lajaM guruyaNati ca cayai visaehiM velavio // viSayavirAge 99 19 mantraiyoMgarasAyanairanudina zAntipradaiH karmabhiryuktyA zAstravidhAnato'pi bhiSajA sabandhubhiH pAlitaH / abhyarvasubhirnayena paTunA zauryAdibhI rakSitaH, kSINe tvAyuSi kiM kvacit kathamapi trAtu naraH zakyate // mRtyau 26 35 mayaNadhiyAro viyarai NiraMkuso jovaNammi sakseisa / mayaNAhi-paMcamuggArabhAvasaMdhukio NiyayaM / / yauvane 156 20 maraNammi baMdhavANaM loo Nidei Navara saMsAraM / parideviUNa sabbo kuNai payattaNa gharakammaM // saMsArAsaktI 6611. maraNaM pi tANa chajjA jayammi asamaM mahANubhAvANaM / kudeMdu-kAsavisao jANa jaso bhamai bhuvaNammi / yazasi 253 16. mahidANaM pi hu suMdari / Na tahA turdvi jaNei yiyassa / piyasambhAvoppiyakhairabIDayaM jaha suhAvei // snehe 109 35 mahilANa vi hoi ciya sarasa sohAgasuMdaraM rUvaM / te ciya dhIrAiguNehi jAi meyaM suvurisANa // zaurye 293 289 maMTA vaDamA ya sayA sAhaNamaNajakAriNo hoti / vicchoyakArayANaM Na payANa thirattaNaM hoI // karmavipAke 180 maMsa-'dvi-sirA-cammAvaba(nodasaMpattabhuyakarAyAre / kaMkellilyApallavaviNNANaM NANarahiyANa // nArIdehanindAm 170 13 mAuM jAti samuddo, puNo payAreNa keNa merU vi | so patthi ciya bhuvaNe vi koi jo miNai juvaimaNaM // nArInindAyAm 62 58 mANagahiyassa cittaM jAyai ' eso vi mANuso ceva / tA kiM kaeNa eyassa hoi dINattaNaphaleNa!' / / mAne 19 223 mANamayamohiyamaI taM taM ciya kuNai jeNa bahuviyaNe / purisadesivaseNaM jiraNusao ghaMghale paDai / / mAnaparihAre 18 216 mANamahAgahagahio avamaNNiyasesapurisasoDIro / marai raNammi paratthaM NiratyayaM kuNai maNuyattaM // " 48 215 mANugNayANa vi phuDa sAmaM gazyattaNaM payAseti / daMDasahANaM iharA jarANa hINataNa kuNati // svamAne 64 86 mANussammi vi dAridadosadohaggasiyAvayavo / jammaM visayAsAsaMpaDataduhio samAgamai // viSayavirAge 147 25 mAyA piyA ya puttA bhajjA sayaNo ya NehapaDipuNNo / jamme jamme ciya hoMti Navara ko tesu pddibNdho?|| nirve de 134 / mAruyavihaTTiyaM Neya hoi jaha tarudalaM khaNaM pi thiraM / taha vivivAhikaliyaM jiyANa jIyaM jae na viraM // " 214 32 mAso vi varaM cattAri jassa guNarattiyAo jAyaMti / siMgAreNaM ca viNA o atyo hoti kiM teNa ! // kAme 3 41 micchANuyattiNIo micchApariyaDDhiyANurAyAo / dunviNayapaMDiyAo supaMDiyaM pi hu viDaMbaMti / / gaNikAyAm 314 555 mutta vva puNNarAsI jayammi jAyaMti te mahAsattA / jammeNa jANa jAyaMti NicuyA sayalajiyaloyA // mahApuruSe 104 . muttatAsuiNirubhariyadIyasarisammi uvaraviyarammi / tivalIrehAlaMkiyamuTThIgejhaM ti paDihAi / / nArIdehanindAyAm 17. 15 mUlaM dhammassa jayammi appamAittaNaM jae paDhamaM / aiyavya jaiNA teNa sayalaguttidiyastheNa // apramAde 315 565 motUNa pakkhavAyaM suiraM kaliUNa sattabuddhIe / bhoehi suhaM jai hoi kiMci tA sAhasu phuDatyaM // viSayavirAge 99 16 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 saptama pariziSTam / 375 rajamakAjAvAso, dAraM garayassa, sukyapaDipaMtho / dukkhaparaMparaheU, puNaruttamaNatthasaMbaMdho // rAjyazrInindAyAm 181 20 raja picalaM jA kaha vi jaNai aNiyAhimANasokkhAI / ekammi ceva jammammi Neha NihaNaM bhavasayAI / 217 50 raNaM pi hoi basima jattha jaNo hiyayavalaho vasai / piyavirahiyANa vasimaM pi hoi aDaIe sAricchaM / priyasaMyoge 127 37 raviNA viNA tamoheNa NahayalaM mailiya miravasesaM / 'Nihuo tA hoti khalo parassa khaliyaM Na jA lhaa|| durjane 46 169 raMbhoruganbhasacchahajaMghAjuvalaM pi paMkayamuhINa / kamnavasaya NaraM kiM dharei garayamni nivaData ? // nArIdehanindAyAm 28 77 rAyaula-takarA-''rakkhiya-'ggi-NIreNa avahiyammi dhaNe / je dukkha hoi dhaNINa tassa bhAi Na jilloho // dAridrayaprazaMsAyAm 322 637 rAyAhito jAyai ho samvattha jaMtuNo dhaNiyaM / jo ho so rAo, jo rAo tattha doso vi|| rAgaparihAre 334 495 ruThTho paDhama hiyayataranbhakullasiyatibvasatAbo / appANe ciya Nihara roizANovagayacitto // krodhe 332 46. kahiradamaMsapesIdalaggacammAvachAie ahare / pariNayabiMbaphalupekkhaNammi rAINa viNNANa // nArIdehanindAyAm 17. " rUDhapaNaya pi pemma bihaDai paDikUlayAe mahilANaM / iya bhAviUNa suMdari ! piyANukUla vabaharekhA // snehe 1.1 3. rUpaM sA ca manoharA caturatA vaktrendukAntiH sphuTA, vinbokA hRdayaGgamAH smitasudhAgauM ca tadabhASitam / lAvaNyAtizayaH sakhe / punarasau tasprekSita saspRham , mugdhAyAzcaritaM nitAntasubhaga tat kena vismayate / // mugdhAyAm 21 18 vaM sukaluppattI kalAsu kusalattaNaM viNayajuttaM / paDhamAlavaNamagamvo na hoi thevehiM puNNehiM / puNye 155 re jIva / taI saI ciya raiyA dukkhANa esa richolI / amuNateNANathaM ghaNa-jabboNa-jAimatteNaM // nirve de 14 rogaNimitta pAvaM, pAvanimitta tu asubhayA jogA / aNNANamohiyamatI tANa nimittaM tuma jiiv| // nirve de lacchI bahucchala ciya, jIya bahuvasaNasaMkaDakaDille / pahiyaM jiyANa taha jovaNa pi virasammi saMsAre // laddhe vihu maNuyatte khettAisamaggajoyajutte vi / jAya puNo vi dulaho jayammi jiNabhAsio dhammo // janadharme / lambhati khaviyapaDivakvapakvalakkhA vi rajasaMbhoyA / Na uNo saMsArAyaDapaDaNuddharaNakkhamo dhammo // " 249 51 sambhatti maNaharovaNayapavarasurasuMdarIsaNAhAI / iMdattaNAI. uNo NarehiM mokkhapphalo dhammo // " 249 53 lanbhaMti ruirakari-turaya-saMdaNudAmapatapAikA / NivvANakAraNaM Na ya kahiM pijiNabhAsio dhammo // lanbhaMti ruuv-sohggkliyvinnnnaannnnaannvijaao| Na uNo bhavaja lahinibuDamANajaNatAraNo dhammo // lambhaMti lolaloyaNachaDappahubhAsiyAvayaMsAo / daiyAo rUva-sohAgamAliNIo, Na jiNadhammoM // " 249 48 lanbhaMti vivihamaNi-kaNaya-rayaNa-bhavaNovahoyasaMjuttA / riddhivisesA, Na uNo kahi pi jiNabhAsio dhammo // lalakaNisyaviyaNAu ghorasaMsArasAyakavvahaNaM / jIe kaeNa tulijjati jayai sA piyayamA loe // nArIprazaMsAyAm lalTakamukkabukArapaharaNibhinnasuhaDasaMghAe / maraNaM pi raNammi varaM bhaDANa, Na hu khalajaNupphesA // zaurye 6. . lahiUNaM maNuyabhavaM soggaigamaNekakAraNamaNagcha / mANikaM piva dulahaM visayapasaMgeNa hAraviyaM // virAge 99 18 laMdhijjai mayaraharI, appA khippai bhigummi ghorammi / paisijai gurujAlAkarAlie huyavahe lie // dukkhajio caijjai taNaM va tuliUNa atthasaMghAo / appA dijaI ayasassa khaggadhArAe va jahicchaM / laghijai suhivayaNaM, Na gaNijai guruyaNo kulaM sIlaM / laMjA vi paricaijjai saha baMdhuyaNeNa NIsaMkaM // ki bahuNA ?, hayasaMsArasAyaruvvahaNadukkhapaTibaMdho / AyAmijai daiyassa kAraNA mANusassa jae / snehe 124 19-22 cAyaNa-rUva-onvaNa-sarIra-saMghayaNa-kaMti-sohAo / jIvANa jIviyaM taha balaM ca patisamayamosarai // nirve de 143 43 . lAyaNNa rUvaM jovvaNaM ca mahilAguNA ya sohaggaM / mANasiNINa mANeNa NiyayamaMge vilijjati // mAnaparihAre 48 219 loe vi vaNNiyaM 'appamAiNo hoI atyasiddhI' / kiM puNa jaiNo paDhameM jaM aMgaM dhammasiddhaue ? // apramAde 316 567 baccai ahiM jahi ciya ghettuM dhaNNo sudhammapacchayagaM / pAvai tarhi tahiM cyi suhamaulaM Nasthi saMdeho // dharmakaraNe 162 . baccai jahiM ahiM ciya bhogapivAsAe viDio puriso / pAvai tahiM tahiM ciya puNehiM viNA para kilesaM // durbhage 113 69 vanaprakoSThakarajApacapeTaghAtanipiSTadantidazanotkaTamauktikoSaH / siMhaH pahAyavikalo'pi dalatyarAtInantargataM nanu sadaikakameva satvam // satve 2. vaNiyANa baMbhaNANa ya karasaNiyANa ya kamAgayA vittI / vikamabhojA jAyai puhaI puNa NaravariMdANa // zaurye 242 271 vayaNaM vayaNaM ciya hoi kevalaM sayalaatthaparihoNaM / NibvaDai bhuyabaleNaM jayammi purisANa mAhappaM // " 132 16 paramiha khAiraaMgAratAviyaM lohaNimmiyAvayavaM / ukgahiUNa suttaM mahilaM Na uNo sarAyamiNaM // nArInindAyAm 62 57 vavagayajobvaNagazyattaNeNa NihuyAiM payaidhavalAI / sassalilAI va sarae jarAe AyaMti hiyayAI // jarAyAm 3. 97 vakharai aNNa[ha] yi suddhasahAvo jayammi sAhujaNo / maNNai tamaNNaMha ciya duTThasabhAvo khalayaNo ti // durjane 290 244 basaNammi Usavammi ya ekasahAvA havaMti sappurisA / 'jArisamo ciya' upae bhatthamaNe tAriso suuro'|| sahiSNutAyAm 68 151 varaNammi samAvaDie payaI Na hu kaha vi supurisoM muyai / 'rAhumuhagahiyamukko vi taSai sUro dharAvIDhaM' // basaNasayasaMkaDillammi trivai saMsArasAyare mahilA / jIvataM ciya purisaM, maya piMjarae duratAre // nArInindAyAm // 5 // Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 uppannamahApurikhacariyaM / // vastUpAzraya saundaryAdapUrvaguNamApnuyAt / rUcchaM mautikatAmeti zuktimadhyagataM jalam // vAhisayapIDiyA jiyAna jara maraNa-soyataviyANaM / dogaccararihanudhvezyAga bhAga kaDU paNa gibve digae lambha sirI kar3A vi palAi dubviNIyAna pIsesaguNAdvANaM viNao ciya jIvaloyammi || viNayujjuyANa kittI viusA''NaNapahayasahajayapaDaho / dhammo bhatyo kAmo kalAo bijjA ya viNayAo // vipphurai tAva devvo vihaDaNa saMghaDaNakaraNatalliccho / jA Na tulijara sAhasadhaNehiM NihasekasArehiM // viyasaMtadala uDummillamAlaIsavalakuMtala kalAvo / kiM NaraMyavaDaNadharaNekkapaJcalo jAyai piyANa ? // bisapAhi hIrai maNo jesi purisAhamAna virasehiM parigaliyahamivecataNeNa te hota'sappurisA // visamadasApaDiyassa vijaharU janimapuriyArassa jai Na phalada saMpalI kitI uNa rAha bi saMpai // simasimohiyANaM rAmamahAgahapaNasaNANaM / hoi paDaNaM parANaM avassa bahuveyaNe garae // visaya suhalAlasANaM sumaggamaMdAyarANa purisANa / amuNiyasAravisesANa galaD itthadviyaM amayaM // visayANa kae purisA viDaMbaNaM taM jayammi pati / jaM sAhiuM Na tIrai vevaMtuppityahiyaehi // vikhyANa pasAdo so dusiyagurutIlaguNaNa pariharai hiye, ahiyaM bahumaha jaM jo mUDo // jisa-miyA do vi bhaNati arthatamaMtaraM visA saha bhutaM hAi visaM visayA sariyA mi bahuso vi|| cidivya jayaMtavaNa-viyarAvANa giyara ciya dhIrANa hoi vasaNammi gusahAbho // vihati caMDamAsyapagorilyA gajikaNa paNanivahA / ujaviNa gAi hathye va vijyA // cibANa yayanthAnaM hoI kulakalaMka kAraNamaNaH sutimatI viva citA dhUyA dhaSNAga gahu jAyA // vihiNo vaseNa vahati deva | devA vi devaloyammi / 'amara' tti NAmametteNa, jeNa Aukkhayamuveti // sahAvo jo vi dhIrANa suMdarI hoi iyarAgaM puNaNe vinivyApI // bIsaMbhajagiyagahie padabhAvapemapasarammi upacAro kIra mANusammi katoevaM evaM 1 // veramaNusaraMtA diMtu vilAsiNIo varamuNiNo / kiM puNa hiyae tANa vi thaNaNayaNADaMbaraM phurai ? // beramuvaghAyajaNae uvayArI baMdhavo sayA hoI / kajjAvekkhAe jao mittA- mittattaNama (va) vatthA // gugu vA mahANubhAvehiM samAyariya pAleti taM taha biga yaha Na cisole visaMvada yuge ci purisA yA cUDAmaNi vivkhaayaa| sayalajasalahaNijA dummeti sireNa bhuSaNami // isare jaM viciguNaM sahiUNa samucchaleti tucchaSNa dumbalakkhapariggagahiyA salaha ma bhuSaNami // sarva mayA pAyasya kAraNaM parapacavAyarasa ko hoja vine dUrabho Na jo taM paricaya // saNaNaM duggaM AuhaM ca kajaM kuNaMti dhIrassa / dhIrattaNarahiyANaM NarANamappavvahaNimittaM // saddA punvasiddhA atthA sirddhatasAyarucchaliyA / mAlAgArassa va hojja majjha jai ko vi gophaguNo // sadamme pakSipatI gurucaraNArAhaNaM ca jinasevA samAyA hoti yevedi puNehiM // sappurikha thiya vasane sati gaye vibhaggayapathAcA dharaNi zciya saii jae vajaNivArya Na uNa saM // sappurisi ca NivvaDara AvayA, Na uNa dhyayapurisammi / 'lakkhijjai maliNaM sasaharammi, Na uNo viDappammi // sambhAvasesa mahANubhAvANa jAyada jami Asayansepa ahavA muhAso hoi phalaM // samavatI esa go eyassa paNa vatsahojae koI paiso vi Natthi supurisa sadevamanumA sure soe // gAve esa baje dubbale va Isaramaga pa ya viu Na ya muktaM, Na ya saNa Na egAmi // vAle, paNa pariNayaM peya majjhimaM Na khalaM ga ya jagamavi muMbaI, pAvabhaI rodariNAmo saMpajjatasamIhiyakajjANa vi esa sayaladevANa / avaharai jIviyaM, mANusehiM ki kIrai imassa ! // samasiharadvivarAIe dasaesajAyabhAvAna sikusumappeksaNeNa rAma pariSphurada // samuhamiliekamevANa AsaNa saMsaya sahAo jAyada raNammi jisame bhavANa mojUna niyaviriyaM // sayaNu pariyaNu [? sayaNu pariyaNu ] baMdhuvaggaM pi / bhiccayaNu suhi sajjaNu vi ghari kalattu ANAvaDicchauM / atthumha kila dharai jAva tAva puNNehiM samaggalu // sayalA vi guNA sahalA jayabhima jAyaMti pattasaMpattA / vaNNakkama vva suvihattabhittisaMghatta parabhAyA // sapanA je ANi saMtalAlasA muhare saNNAvihAcivatthA vayapariNAmammi te caiva // saviveuttamajaNavajjiyAo majjAyamukalajjAo / hiyayANukUlavavasiya bhaNiehi jaNaM vimohati // sadasya esa madhyU vimoyakaraNammi pacalo dhaNiyaM saMjoyaM Na uNo kumai pAlaNaM pAvapariNAmI // savvassa vi esa gaI jaM kayamaNNassa rAgavasaeNaM / taM pariNamai saI ciya puvvajjiyakammadoseNaM // sampata vi esa gaI hohI kAle jIvatoyami giyakamma'jayavastu kitha ru 1 // satsa nirvade 105 4 vinaye 70 186 17 ***~ " " puruSArthe 138 2 nArIdehanindAyAm 28 70 viSayavirAge 99 20 " puruSa 238213 viSayavirAge 170 18 99 22. 98 15. 48 204 47 199 61 46. 69 164 153 2 29 70 185 daive duhitari daive 69 163 dhairye 126 313 lai 197 38. kAme 343 mitrAmitravibaike 44 141 pratipannapAlane 111 52. guNini nirguNe ca 63 74-75 nArInindAyAm 311 516 dheye 61 49 vidyApa * 54 subhage 159 43 sahiSNutAyAm 68 152 68 154 sadvicAre 326687 " kRtAnte 69 159-62 nArIdehanindAyAm 170 12 pI 61 47 arthaprAdhAnye 3 35 pAtre 298 368 jarAyAm 247 19 gaNikAyAm 314556 mRtyau 67 128 nirvede 144 58 mRtyau 67 127 Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaM pariziSTam / 377 sabvANa vi esa gatI jayammi bhAvANa saMbhavaMtANaM / saMsAre bahuvidukkhalakkha-khayasokkhapasarammi // nirvede 217 15 savvAyarakaivaya(yava)saMpauttabhaNiyadhvapesalilAo / jAyaMti baMdhaNaM NehabaMdhaparimUDhacittANa // gaNikAyAm 314 553 savveNa vi mariyadhvaM jAeNa jieNa keNai niheNa / sayalammi jIyaloyammi gUNamesa ciya jayaThiI // mRtyau 250 55 sambo vi ANai hiye, appA savvassa bAlaho hoi / kiMtu viNAsaNakAle vivarIyamaI naro havai // viparItamatau 45 159 sasaNehaM suddhasahAvayAe vavaharai aNNahA suyaNo / aNNaha kappei khalo saduTThabhAveNa duTThamatI // durjane 318 592 sahayAramaMjariM vajiUNa mahamahiyaparimaluggAraM / ahilasai akkakaliya kahiM pi ki mahuyarajuvANo? // sunArIsnehe 21 19 sahavaDDiyANa saMjaNiyabhoyaNa-icchAyaNehiM avisetai / AjammaM paDivaNaM Nivvahai mahANubhAvANa // pratipannapAlane 241 248 saMkAisallarahiyaM samma jassa hoi bhuvaNammi / tassa parito Ayai saMsAro sukayakammassa // karmavipAke 19. saMghAso hoi paroppareNa saMtosa-dhaNasamiddhINa / ko samahio guNehiM suddhA-'suddhAijaNiehi ? // suddhattaNeNa jAyai samujjalo tattha Navara saMtoso / dhaNavihavo uNa jAyai Nihase kasaNo tamoho bva // saMtoSe 322 633-34 saMjujai jiravAeNa bhattijutto guNeNa jo jeNa / aNalakkhio vi guruNA taM ceya guNaM pauMjeja // gurusurUSAyAm 299 374 saMjhanbharAya-jalayubyubhovame jovvaNammi maNuyANa / ko paDibaMdho gahuvAhiveyaNovaddavillammi // yauvanAnityatve 252 81 saMtaM pi hi vayaNijjaM parassa Na bhaNaMti sajaNA NiyayaM / iyare muttUNa guNe dosamasaMtaM pi phyaDeMti // durjana-sujanaviveke 45 154 saMpADiyasayalasamIhiyatthavitthArakhaDDhiyANaMdaM / kassa va puNNehiM viNA pavaraNihANaM gharamaIi ? // atithau 225 109 saMsArapUraNeNaM Ayai jAeNa ettha kiM teNa ? / jassa Na bharei bhuvarNatarAI kittI viyaMbhaMtI // kI? 57 29 saMsAramahADaigaruyavisayamAyaNhiyAe NaDiehiM / iha amuNiyasuhayarasehiM khijiyaM jaMtuhariNehiM // saMsArAsAratAyAm 28 69 saMsAramAvasaMtassa ki pi taM paDai mANiNo kajaM / jaM choiyu Na yujai Na ya kahilaM geya mariseuM // * svamAne 8 21 saMsArammi asArammi kei te Navara hoti sappurisA / jANa paramatthakajjujjayAga jammo salahaNijjo // mahApuruSe 75 . saMsAravattimaMto guNa kasAyA kasaMti jaMtugaNaM / aMdhIkuNaMti savvaM gaya va paviyaMbhiyaviyArA // avahariUNa sarUvaM ete pararUpadhAriNaM kAuM / aiti samummaggeNaM maMta va paravvasaM kAuM // kaSAyaparihAre 332 770-71 saMsArasArabhUo putto ciya hoi sayalajiyaloe / jassa Na jAyai ekko vi tassa maNuyattaNaM vihalaM // putre 76 . saMsAruvviggamahADaIe bhamirassa jaMtuhariNassa / kassa Na jAyai bhIsaNakayaMtabAhAo mariyavvaM ? // kRtAnte 236 199 saMsAre bahuvihaduhakilesasayasaMkule asArammi / ko NAma kayaviveo rameja suhasaMgavAmUDho ? // saMsArAsAratAyAm 291.258 sA Navara sirI dukkhajiyA vi mahamahai jIvalommi / ghetUNa balA suiraM jA bhujjai puttavaggeNaM // pitRlakSmIbhoge 56 4 sAhaMti asiTuM pi hu cariyAI kulaM mahANubhAvANaM / 'ki kahai keyaI NiyayaparimalaM bhamaravilayANaM' // kulInatve 239 219 sAhINe mokkhapahe suhapariNAme ya NiyasamutthANe / mUDhattaNeNa loo visae patthei bahudose // viSayavirAge 99 21 sAhuNamesaNijaM davvaM sai khetta-kAlaguNajuttaM / deto pAvai puriso bhoge kAlociyANaMte // karmavipAke 81 63 sIla-daya-khaMtijuttA dayAvarA maMjubhAsiNo purisA / pANavahAu NiyattA dIhAU hoti saMsAre // suiraM citicaMtaM pi yasarIrammi Natthi taM kiM pi / avalaMbiUNa jaM phurai rAyacittaM maNussANa // dehAsAratAyAm 17. 8 suttummatta-pamatta bAle mahilAyaNe bva jo puriso / paharei NidiyAyaraNaNidio so adaTThavvo // nItau 202 241 suddhaM pattaM tArei jANavattaM va bhavajalAhito / No bahave pAsANa vva je saI ceya majati // sugurau 312 533 suyaNassa hoi suyaNo khalassa pisuNataNaM pi payaDei / kajjAvekkhAe jao khala-suyaNANaM paiTThANa // durjana-sujanaviveke 2 32 suravaicAvaM viyalai khaNamettaM bhUsiUNa gayaNayalaM / saMjhA vi takkhaNaM ciya phiTTai kAlANubhAveNa // deve 69 165 suvihattativaligaMbhIraNAhimajjho vi suMdaraMgINa / NiyakammapariNaIe tANaM bhaNayaM pi kiM kuNai ? // nArIdehanindAyAm 28 75 suhakammakaMdavAviyavisaTTasukisalayANa garuyANa / purisANa saMbhavo tANa jANa uvamA Na saMbhavai // mahApuruSe 93 . suha-dukkhapariNaIvasavisesasaMpAyaNekarasiyANa / kammANa palAyai ko va attaNo saMviDhatANaM? // __ deve 214 43 suhaya 1. tumAo ahiyaM NiyayaM ciya vallahaM mahaM jIyaM / tai gacchaMte gacchai tayaM pi, tA kIsa meM muyasi! // snehe 158 29 suhi-putta-mitta-baMdhava-sannihiya-sahoyarassa Na hu rakkhA / paDiyassa maccuNo vayaNadaMtajaMtaMtarAlammi // mRtyau 256 126 sUra-'ggi-rayaNateyA'viNijio dUraviyariyapayAvo / jovvaNatamo viyaMbhai mohasahAo dharaNimagge // yauvane 7. 185 sUrassa vi dharaNi-NahaMtarAlavipphuriyagaruyateyassa / ekadiNe ciya NiyayaM uyaya-'tyamaNAI jAyaMti // daive 69 16. sUruggameNa NAsaMti tArayA, hoi Nippaho caMdo / 'kiM ki Na karei jae teyapphuraNaM viyaMbhaMtaM ?' // tejorakSAyAm 46 153 soeNa samaM Na vasaMti deva ! lacchI jaso ya kittI ya / sokkhaM ca raI lIlA visaesu maNo NirAvaraNo // zoke 69 175 sA jammo jo maNuyattaNammi, taM mANusaM jahiM bihavo / so vihavo jassa piyaM, taM ca piyaM jassa ya piehi // priyasaMyoge 180 5 Jain Education inycational Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 bauppannamahApurisapariyaM / so patthi ciya bhuvaNe vi ko vi jo salaha tassa mAippaM / sacchaMdacAriNo sabvavairiNo hykyNtss| sIyaMti savvasatthAI tastha, Na kamaMti maMtiNo maMtA / ahipahapaharaNammi tammi ki porusaM kuNai ? // Na baLeNa tassa keNai paDiyAro, Neya taMtajuttIe / AsehiM rahavarehi ya, bharatho vi Nirattho tattha // iya-ya-rahavara-pAikacakapajjuttapaharaNehiM pi / kAUNa parittANaM ga ya tIrai jaMtuNo maraNe // iMtuM jIvANa ghaNaM daDhasoMDuiMDabhIsaNAbhoo / viyarai ghorakayaMto visaMkalo mattahatthi bca // iMtUNaM parapANe appANaM jo karei sappANaM / appANaM divasANaM kaeNa gAsei appANaM // hiyae aNicchamANoNe) vi guruyaNe jattha hoi Na viroho / hoi sayattho kusalassa Ayaro tamti kAyabve // hithayaTThiyadaiyavaseNa duggao gei dIharaM diyahaM / rayaNIe piyayamAlAvamuiyahiyao suhaM suyai // hiyayaM ca dhIrayAsaMjuyaM ti ko aNNauNNaI sahai / karakoDigoyarANaM tarUNa kiM dukaraM kariNo ? // . hiyayAI NeharasiyANa kamaLadalakomalAI. mahilANaM / tAI ceva virattANa hoMti karavattakaDhiNAI // 'heTAhuttaM vaccai kasAyasahio, tae viNA uDDe' / iya muNiUNaM ujjhaMti teNa vIrA kasAyacayaM // hoi garuyANa basaNaM Na uNo iyarANa suppasiddhamiNaM / sasi-sUra Jciya gheppaMti rAhaNA, Na uNa taaraao'| hoi jaNasalahaNijjo piyA vi puttehiM bhuMjamANIe / kharapavaNuGkhyadhayacaMcalAe sai rAyalacchIe // hoi viNIo garuo, guruttaNaM saMpayAe paDhamaMgaM / aviNIo vi hu lahuo, lahutaNaM AvaIe payaM // 7 118-20 mRtyau 256 124 kRtAnte 197 1.1 mAMsaparihAre 149 2 gurumuzrUSAyAm 298 353 nArIprazaMsAyAm 29 86 zaurye 293 290 nArInindAyAm 219. 4 kaSAyaparihAre 332 772 sahiSNutAyAm 68 153 pitRlakSmIbhoge 56 6 avinaye 63 7. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 15. 531 303 72 63 29. - 120 220 19 176 hd aSTamaM pariziSTam 'uppannamahApurisacariya' antargatAH sUktirUpA gAthAMzAH mukti patrAka appANamappaNa ciya lahuyA salahaMti / / aMdhalyapayAso Neya hoi diNayarasaeNaM pi / 52. AyavadaMsaNametteNa susai govayagaya vAri / 291 iha kIrataM pAvaM puNo vi samahie puro| 210 Isi pi balaggo lohapiMDae bujhda NiruttaM / 312 ujjoyai puNNasasI Na iMdulehA jayaM sayalaM / 291 ujjoyaM kuNai maNI kAyamaNImajjhayArammi / 312 uyayAhiMto NIharai teyajutto diyasaNAho / 294 uvalado kiM keNa vi magguttiNNo raho raviNo? / karakoDigoyarANaM tarUNa kiM dukaraM kariNo ! / 293 karagahiyakaMkaNe dappaNeNa kiM kjjmimuuddh| / kAlAyalaM Na sAhei DajjhamANaM ghaNaMdhAre / 229 kiraNA tavaMti bhuvaNaM loo sUrassa rUsei / ki ekammi kayAi vi kose saMThAi khaggajuyaM ? / 293 ki kahai keyaI NiyayaparimalaM bhamaravilayANa ? / 239 ki ki Na karei jae teyapphuraNaM viyaMbhataM? / ki kuNai dArukuMbhammi koi bAlo vi havvavahaM ? / kiM koi kuNai kesari-pharINa mayajUhasAmittaM ? / kiM koi sahai TuM NiyadaiyaM aNNahatthagaya? / ki tamaNiyaraM sUro Na haNai tavvelajAo vi? / 166 kiMtu 'viNAsaNakAle vivarIyamaI naro havai' / 45 ki tuMgimAe tAlassa duTThapakkhohiM vihayasIsassa ? / 181 kiM vahikaNo kathai jalei pauriMdhaNavihUNo? / kulisa Niddalai girI, kayAi No maTTiyApiMDo / kusalakaraNehi mujjhai pAyaM pddikuulkycitto| 324 kusalaM gayAhivaiNo sIhavirohammi ki hoi!| ko NAma kAlakUDaM kavalai kavalehiM jIyatthI ? | guNANa rajai jaNo, Na rUvastra / 186 guNAhio iyrmNtrh| guruttaNaM saMpayAe paDhamaMgaM / jAyai jaM jassa taM tassa / jArisao ciya uyae atthamaNe tAriso sUro / jIyaM pi paNaMti parassa jhatti NikkhevayaM khu rkkhtaa| 274 juvaIe javijaMtassa jovaNa hoi sakayatthaM / 313 jogammi ya varasisse guruNo saMkamai sayalaviNNANaM / 327 jo jaNai appaNo ciya bhayAI so kaha paraM jiNai ? / 294 jo Na kuNai dhamma so khivei NiyabhAyaNe chAraM / patthi kila sA avasthA kammavasA jA Na saMpaDai gatthi paMthakheyAu parA vayapariNaI / 293 . 41. v 159 291 292 22 268 273 658 185 515 311 144 68 44 543 694 253 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuppnnmhaapuriscri| patrAGka gAthA 165 PG 585 219 266 166 17. 196 152 319 295 312 538 -- . . . 184 28. sakti Niyace? cciya dhIrANa Navara heDaM viNAsammi / NiyapaklabaleNaM ciya paDai phyaMgo padIcammi / NiyabhajjAgayaparihavakalaMkimao ki pi vaksei / NiyamajAyamapatto kyAi ki raviraho valai / . NissArA hati guNA sAhippaMtA saI cetra / Nihase sattaM ciya saMThavei athiraM pi thiracittaM / Nihuo tA hoti khalo parassa khaliyaM Na jA lahai / Neya raMdadAridasamo vi hu prihvo| taM Natiya saMvihANaM saMsAre jaNa saMpaDai / taM ' hayamANo puriso kallANaparaMparaM rhi'| tibvAya dumo cceva sahai, No kislummeo| teyarakkhA jae gruii| teyaMsI sahA jayai / dADhujjhitA'higahaNeNa maMtiNo ki pi sAmatthaM ? / dharaNi cciya sahai jae vajaNivAya, Na uNa taMtU / paraparibha sahatassa hoi kiM gazyayA loe ? / parasaMsiyA cirAo vi NiyapaiM jAi paibhattA / pAsayaNibaddha piva AyaDDhai pundhakayakammaM / pII jaha sajaNassa ekarayA dukkhaM visaMghaDijai, dukkhaM ciya bihADeyA ghaDai / bhAvavisuddhIe viNA jo hu tavo so chuhAmAro / mailagaM Na sahai pyaavii| maraNayAhi Na hu jAyai aNNabhayaM paraM / maMsammi khaggadhArA tiNhA, Na uNAi rajjammi / mArei ya maraMtaM / mUlliyaM pi purisaM NiyayaguNa cciya payAseMti / rAhumuhagaDiyamukko vi tavai sUro dharAvIDhaM / lakkhijjai maliNaM sasaharammi, Na uNo viDappammi / lacchI paDikUlai ahavyo / / lajai jaNe pAyaM pAraddhaparihArI / lahuttaNaM AvaIe payaM / vAyAe bhaDaNa mahiliyANa, Na uNo suvurisANa / virahiyavadasAyaM puNa lacchI vi Na mahai ahilasiuM / veyaNA vi Na chuhAe samA kira jaMtuNo / sacchAsayANuroheNa suvurisA ki va Na kareMti ? / sattavihUNo savvassa sahai guruparibhavamasajjhaM / sarisattaNaM Na pAveMti kAyamaNiNo mahamaNIrNa / savyaMgasurahiNo maruvayassa kiM kusumaNiyareNa ? / sasi-sUra ciya gheppaMti rAhuNA, Na uNa tArAo / sAhati asiDhe pi hu cariyAI kulaM mahANubhAvANaM / sisirattaNaM Na sisiro vi kuNai jalaNassa phvNto| suNNe ulammi dIvayadANaM bhaNa kiM guNaM lahai ? / hariNo karikuMbhaviyAraNammi ki parabalAvekkhA? / - 11 220 . . - 220 . rur 156 154 >> 119 7 214 mr . . 154 21 141 153 -wmur 4 155 334 791 3.8 294 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jan Education international For Privale 2 Personal use only www.jainelibrary.com