________________
૧૮:
ગૌણ છે. અપેક્ષાએ વ્રતાદિ કરવા છતાં રાગદ્વેષના ત્યાગ કરવામાં ન આવે તેા વૃથા કહેલાં છે, નહિંતર પુન્ય અંધ તા થાય છે એટલે વ્રતાદિ સર્વથા નિરૂપયાગી તે નથીજ.
જે મનુષ્ય કોઇ ઠેકાણે રાગ કરતા નથી તેમજ દ્વેષ પણ કરતા નથી. સર્વ સ્થળે સદા ઉદાસીન ભાવ રાખે છે તે પ્રત્યાખ્યાન વડે સર્વ દાષાને ઉલંઘી જાય છે. પ્રત્યાખ્યાન એટલે આ વસ્તુના સંધમાં રાગદ્વેષ નહિ કરૂં તેવી પ્રતિજ્ઞા કરવી. તેવા ઢ નિશ્ચય કરવા તે. આવા પ્રત્યાખ્યાન વડે રાગદ્વેષને આછા કર્યો છે, પ્રત્યાખ્યાન કરવાની સાથેજ રાગદ્વેષના ત્યાગ કરીને ઉદાસીન ભાવમાં આવી ગયા છે, અથવા ઉદાસીન વૃત્તિ જે રાગદ્વેષના અભાવવાળી છે તે તેનામાં આવી હેાવાથી તે પ્રત્યાખ્યાનની હદને ઉલ’ઘી ગર્ચા છે. પ્રત્યાખ્યાન દ્વારા તેને જે કાર્ય કરવાનું હતું તે થઇ ગયેલ હાવાથી હવે તેને પ્રત્યાખ્યાનની જરૂર રહી નથી—અર્થાત્ પચ્ચખાણ કર્યા વિના પણ પ્રત્યાખ્યાન કરેલાની માફક તેનું વન થઈ રહેલુ છે, તે મનુષ્ય સંવર ભાવમાં રહેલા છે અને કર્મીની નિર્જરા કરે છે. તેને પ્રત્યાખ્યાનની શી જરૂર છે? જે મનુષ્ય રાગી છે તેનામાં સંસારના હેતુ ભૂત દાષા સદા નિવાસ કરીને રહે છે, પણ જે જ્ઞાની છે વીતરાગ છે તેની અંદર કાઇપણ ઢાષા ટકી શકતા નથી. જીવાને ઉયિક ભાવ અધનું કારણ છે પણ પરિણામિકભાવ મેાક્ષનું કારણ છે.કમના ઉદયથી જે ભાવ