Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ IlllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIII\U WAS - dezavA na AT itinuit 69 - - pravacaLakAra AgamobAraka AcAyaeN bhagavaMta (zrI Aga lAgI sarIvara). ma.sA. Colle niTa darzana prakAzakaH zrI AgamaoNddhAraka pravacaL prakAzaka samiti-muMbai saE *
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 999 999999999999999999299 '2 ' ' @@@@@@@@@@@@@@@ (APITIVE S' dezanA mahimA darza aAD) - pravacanakAra karI pa. pU. AgaddAraka zAsanazAla AcArya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba 999999999999999999999 ja preraNAdAtA A pa. pU. prazAnta mUrti che AcArya bhagavaMta che cha zrI darzanasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba che 23933809323889 saMpAdaka che pa. pU. saMgaThThanapremI che # gaNivaryo zrI nityadayasAgarajI mahArAja sAheba RAGSARASWADA che ja prakAzaka & zrI AgaddhAraka pravacana prakAzana samiti The. zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI 77 e, vAlakezvara re muMbaI-6. ja8888888888888888888 to e -
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Bao Jian Yuan D&&& 918898338 dezanA mAMDamA darzana Fu Fu Fu Fu Fu Fu Fang Fu Fang Dong Fang Fu saMyukta saMskaraNa A ITY nakala 1000 94088 mahA suda 5 saMvata 2038 ISCLA phebruArI 1982 8 kiMmata rU. sa'kulana ane vyavasthA lAlacaMdabhAI khetazIbhAI zAha (vaNodavALA.) bI. e. (ena) TI., esa. TI. sI. 16, zatruMjaya sosAyaTI sosAyaTI zrAntivana basasTenDa pAse nArAyaNanagara roDa ra pAlaDI. amadAvAda-380007 (3 * O * ~ 3 0 2 6 07888960
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 5 prakAzakIya nivedana jenA zAsanamAM gurUnuM asAdhAraNa lakSaNa "dharmopadezake evuM ApeluM che. dharmagurUnA vartana ane vANuM eka ja vastune sAdhanAsa hoya che. emanuM vartana sAdhudharmanuM yathArtha pAlana karavA mATe ja hoya che ane tenA vartanathI potAnA AtmAne saMvara-nirjarAnA mArge caDhAvI mokSa prApta karavAnuM lakSya hoya che. temanA upadezane hetu temanA samAgamamAM AvanAra jIvamAtrane sAdhudharma ane zrAvakadharmamAM jevA hoya che, jethI krame krame karmanA baMdhanathI mukta banI jIvamAMthI jina banI mekSa meLavavA te bhAgyazALI thAya. . . AtmA laghukamI banyuM hoya, te ja tene vItarAganI vANI sAMbhaLavAnI IcchA thAya, paraMtu IcchA pachIya gurUne vega thave atyaMta durlabha che. sadbhAgye seMkaDo varSo bAda AtmAnA tAtArane raNajhaNuTa zakti pedA kare tevAM tAtvika, sAvika ane arthagaMbhIra preraka pravacane ApanAra para AgameddhAzrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba jevA sadgurUdeva maLyA. ane teozrInAM je vidvAna ziSya-prazie temanI mahatvapUrNa pravacanenI noMdha durI, aneka pustakone siddhacakra patra dvArA prakAzita karAvI, tattvajJAnInI tRSAne tRpta karela hatI, paraMtu temAMne ghaNA kharA pustake atyAre aprApya hatA, ane temanI aneka sujJa sadagRha tathA tatvajJAnInI niraMtara mAgaNI hatI, tethI prazAnta pati pa. pU. AcArya deveza zrI dazanasagarasUrIzvarajI ma. sAheba tathA teozrIne aMtevAsI zikhya saMgaThana premI eNivarya zrI nitye dayA sAgarajI ma. sAhebanuM saMvata 203nuM cAturmAsa amAre tyAM vAlakezvara thayuM ane bAlamumuluM dipakakumArane dIkSA AvyA bAda temaNe amAruM dhyAna 5. AgamoddhArakanAM aprApya sAhitya prati devuM. ane pU. Agama dvArakazrInAM vyAkhyAnanAM tamAma pustakanuM kamasara punaHmudraNa karavA preraNA ApI. teozrInI preraNA ane zAsanapakSano aneka AcArya bhagavaM tenA AzIrvAdathI "zrI AgaddhAraka pravacana prakAzana samitinI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthApanA thaI ane prabhAvatIbena chaganalAla sarakAre saMsthAnA sthaMbha banavAnuM svIkArIne saMsthAne ane ullAsa ne utsAha Apyo ane aneka saMgha, saMsthAo temaja bhAvikene Arthika sahakAra prApta thaye. zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI tathA zrI niraMjanabhAI gulAbacaMda cokazInA satata prayatnathI temaja aneka pratikULatA hovA chatAM zrI lAlacaMdabhAI ke. zAhe (vaNedavALA) mudraNa vagerenI saMpUrNa javAbadArI uThAvI lIdhI, tethI alpa samayamAM ja parva mahimA dazana" nAmanuM prathama daLadAra pustaka samAjane caraNe dharyuM ane A dvitIya pustaka "dezanA mahimA darzAna" paNa ati alpa samayamAM ja samAjane caraNe dharatAM ame ati AnaMda anubhavIe chIe. temaja "AnaMda pravacana dana" tathA pozAka prakaraNa darzana alpa samayamAM samAjane caraNe dharavA zaktimAna thaIzuM. prastuta prakAzana-dezanA saMgraha bhA-1 (vejalapura) tathA AgAme dvArakA dezanA saMgraha (pUnA)-A banne pustakanuM navuM saMskaraNa dezanA mahimA darzana" che. prastuta prakAzana tathA mudraNamAM preraNA ApanAra pU. AcArya bhagavaMta tathA teozrInA ziSyone hArdika AbhAra mAnIe chIe tathA Arthika sahAya ApanAra saMghe tathA saddagRhastha temaja keIpaNa rIte sahaga ApanAra mahAnubhAve pratye jeTalI kRtajJatA vyakta karIe teTalI ochI che. atyaMta kALajI rAkhavA chatAM mudraNadoSa ke daSTideSathI rahI gayela azuddhinuM saMzodhana karI sudhArI vAMcavA vinavuM chuM. 77 e, vAlakezvara reDa, muMbaI-6 phona-ra70712, (ophisa), naM. 816868 (ghara) saMgha sevaka amaracaMda ratanacaMda jhaverI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsana zArdUla AgamoddhAraka AcArya deveza zrI sAgarAnaMda sUrIzvarajI mahArAja sAheba
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsana prabhAvaka prazAnta tapemUti AcAryadeva zrI dazanasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba A : saM'. 1964 jeTha vada 7 dhoLI (saurASTra) dIkSA : saM. 1986 jeTha vada 14 khaMbhAta 'pANi pada : se200, kAtaka vada 3 pAlItANA Gur wya pada : saM. 2022 mahA suda 11 pAlItANA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapAdakIya cAhu sadA huM tuja kane mANikaya jevA raMgane ne khIja jevA caMdramA sita hema jevA pathane devendrathI paNa ucca evA haMsa jevA zAbhatA pAsu dazane cidAnaMda ke cana samadha ne. anaMta kALathI saMsAramAM paribhramaNa karanAra ane janma, jarA, maraNa sAthe Adhi, vyAdhi ane upAdhienI vividha yAtanAe bhagavanAra A jIvAtmAne ApanAra, mainA mA, mAdhimAM lai janAra, anaMta zAnti svasvarUpanuM sAcuM bhAna karAvanAra dharma e ja batAvanAra, viSayAnuM vAraNu karanAra ane che; mATe ja kahyuM che. dhama thakI duHkha saghaLAM namAtmAnA kharA mitra jAze saghaLA kaleza" A AtmAne aneka viSayeAnu jJAna thayuM, paNa sva svarUpanuM bhAna thayu nathI, e ja anaMta saMsAranuM mukhya kAraNa che, nAjayidi mevA" zAstronA vacana mujaba mokSaprApti mATe jIvanamAM samyak jJAnanI prathama jarUra che jyAM sudhI jJAnanA dIvA na pragaTe, tyAM sudhI zAntinA mAga maLe nahi. bhautika jJAna tA ajJAna che. te AtmAne adha:patananA mArge laI jAya che, jyAre samyak jJAna cirakAlIya kAma, krodha, meha, mAyAnA maLane dUra kare che. . je mahApurUSe samagra jIvana svAdhyAya rUpa abhyaMtara tapamAM samarpaNa karyuM, seMkaDo varSothI jINu hAlatamAM paDelA AgamAnu saMzodhana karyu ane mudraNa karAvyuM tathA ziSyAne-pAna karAvyuM, sUkSma viSayeAnI chaNAvaTa karI saMsAranI saLagatI AgamAMthI gaNunAtIta AtmAone kalyANapaMthanA kAmI banAvyA, evA pa.pU. AganeAddhAraka zrI AcArya pravara zrI AnadasAgarasUrIzvarajI ma. sAhemanAM pravacane te zrInA ja ziSya-praziSyAe (pa. pU. A. zrI caMdra sAgara sUrIzvarajI
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma. sA., pa. pUA. zrI kaMcanasAgara sUrIzvarajI ma. sA., pa. paM. zrI sUryodayasAgarajI ma. sA., pU. paM. zrI abhayasAgarajI ma. sA., pU. paM zrI. saubhAgyasAgarajI ma. sA., pU. gaNizrI caMdana sAgarajI ma. sA, pU. gaNi zrI. caMdrodayasAgarajI ma. sA., munipravara zrI guNasAgarajI ma. sA., munizrI amaredra sAgarajI ma. sA., vagere aneka munivaree) aneka saMsthAo ane saMgha dvArA sAhitya bahAra paDAvela, paraMtu atyAre temAMnA ghaNAM pustako aprApya che ane keTalAka amudrita paNa che. tethI tatva jijJAsue nirAzA anubhavI rahyA hatA. " mArA tAraka gurUdevazrInI preraNAthI gayA varSe vAlakezvara cAturmAsa daramyAna "zrI AgaddhAraka pravacana prakAzana samitinI sthApanA thaI pU. gacchAdhipati A. zrI. hemasAgarasUrIzvarajI ma. sA, pU A zrI. devendrasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ane pU. A. zrI. kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. Adi zAsanapakSanA aneka AcAryonA AzIrvAdathI dhArmika ane sAmAjika kSetre prasiddhine pAmelA, zAsananI anekavidha sevAo karavApUrvaka aneka saMsthAonuM sucAru saMcAlana karanAra, varSo sudhI AgaddhArakazrInI vANInuM pAlana karanAra, Agama dvArakazrInI aneka saMsthAomAM agragaNya sevA ApanAra zrI anubhAI cImanalAla jhaverI, zrI. amaracaMda ratanacaMda jhaverI, zrI zAnticaMdra chaganabhAI jhaverI, zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI, zrI niraMjana gulAbacaMda cekasI, zrI maphatalAla jhaveracaMda paMDita ane zrI phulacaMda je. vakhArIyA jevA suvikhyAta, utsAhI, karmaTha kAryaktae A saMsthAne prApta thayA. aneka saMgha, saMsthAone vyaktio taraphathI Arthika sahakAra prApta thaye. mudraNa aMgenI tamAma javAbadArI zrI lAlacaMdabhAI ke. zAha vaheMdavALAe saMbhALI lIdhI, tethI svalpa samayamAM ja samAjane parva mahimA darzana nAmanuM prathama pustaka samarpaNa karI zakyA. have A bIjuM prakAzana dezanA mahimA dazana jemAM AgamedvAraka dezanA saMgraha punA ane dezanA saMgraha, vejalapura A banne pustakanuM A navuM saMrakaraNa dezanA mahimA darzana prakAzita thaI rahela che. ane thaDA samayamAM AvA anya be daLadAra grantha prakAzita thaze. alpa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayamAM ja A saMsthAne sArA vega ApavAmAM aneka puNyAtmAone sAre sAtha ane sahakAra prApta thayA che. mArA dareka kAryamAM sAtha ApanAra ane sahAyaka bananAra gaNi zrI naradevasAgarajI ma.sA., gaNi zrI azokasAgarajI ma. sA, gaNi zrI kalyANasAgarajI ma. sA, gaNi zrI caMdrAnana sAgarajI ma.sA., munirAja zrI kalapavardhana sAgarajI masA, bAla munirAjazrI divyAnaMda sAgarajI ma. ne pUrNa sahAkAra paNa nedhapAtra ane prazaMsanIya che mukhapRSTha paranA citranuM mArgadarzana munizrI hemacaMdrasAgarajI ma. taraphathI sAbhAra maLela che - nityodaya sAgara gaNi zrI zAMtinAtha jaina derAsara, dAdara. muMbaI-28 mAgasara suda 3 ravi, 2038 ra9-11-81 gaNipadapradAnadina zrI ArAmadAraka pravacana prakAzana samiti taraphathI AgamonI cAvI rUpa prakAzano 25-00 parva mahimA darzana dezanA mahimA darzana AnaMda pravacana darzana paDazaka prakaraNa darzana Aha aha 25-00 presamAM
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH AgAmoddhAraka pravacana prakAzana samitinuM namra nivedana - zrI AgamazAstra e jaina sAhityane mULa bhUta khajAne che. vItarAga paramAtmAe arthathI ApelI dezanAne gaNadhara bhagavaMte e sUtrabaddha karI gUMthI. te vANIne vikamanI pAMcamI zatAbdimAM devaddhi gaNi kSamAzramaNe pustakArUDha karI ane aneka bahuzruta jJAnI gItArthoe cUrNi TIkAo vagere lakhI, temAM vRddhi karI, A Agamika mahApuruSanI paraMparAmAM vIsamI sadImAM Agama dvArakA pU. AcAryadevazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.nuMnAma khUba ja mahatvanuM rahyuM che, jemaNe hastalikhita AgamagranthanuM jIvanabhara saMzodhana karI satata parizrama karI mudrita karAvyA, eTaluM ja nahi kiMtu tAtvika vicAraNAthI bharapUra, tarka ane dalilethI yukta zAstrIya viSayenuM khUba ja UMDANathI talasparzI, AganI cAvIo samAna pravacane ApI. aneka AtmAone uddhAra karyo. AvAM tAtvika ane sAtvika pUjya zrInAM pravacane teozrInA ziSya-praziSyae lakhI, saMkalana karI, pustaka rUpe prakAzita karyA hatAM, paraMtu temAMnA ghaNAM Aje maLatAM nathI ane keTalAMka amudrita paNa che. aneka tatvajijJAsuo Agamika tAtvika vANIthI vaMcita na rahe. te hetuthI pa. pU. zAsanaprabhAvaka pU. AcArya devazrI darzanasAgarasUrIzvarajI ma. sAheba tathA teozrInA ziSya saMgaThana premI gaNizrI, nityadayasAgarajI ma. sAhebanI preraNAthI AgadvArakazrInAM tamAma pravacanane punaHmudraNa karavA - zrI AgamAddhAraka pravacana prakAzana samiti nI sthApanA karavAmAM AvI che. zreyaskarI Agamika sevAne lAbha levA. mATe nIcenI janAo mUkavAmAM Ave che. - rU. 5001 pAMca hajAra eka ApanAra "zruta samudvAraka' kahevAze ne pheTa pustakamAM mUkavAmAM Avaze ne saMsthAnA sarva prakAzana temane bheTa Apaze.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ .-2501 paccIse eka ApanAra zrutabhakata kahevAze ne temane ' saMsthAnAM tamAma pustaka bheTa Apaze. rU.-1001 eka hajAra eka ApanAra "AjIvana" sabhya gaNAze. ne temane saMsthAnAM tamAma pustaka bheTa maLaze. rU-pa01 pAMcase eka ApanAra zruta sahAyaka gaNAze ne temane saMsthAnAM navAM prakAzane bheTa maLaze. AvA mahAna kAryo pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAja sAhebanI preraNAthI, zrI saMgha tathA dAnavIrenI sahAyathI ja thaI zake tethI dAnavIre Aje ja ApanA taraphathI tathA zrI saMghanA jJAna khAtAmAMthI bane teTalI vadhumAM vadhu rakama mokalI lAbha levA namra vinaMtI. surata muMbaI. surata "zrI AgAhadAraka pravacana prakAzana samiti" TrasTIgaNa 1 zrI anubhAI cImanalAla jhaverI amadAvAda. 2 zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI muMbaI 3 zrI zAnticaMdra chaganabhAI jhaverI 4 zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI muMbaI. 5 zrI niraMjana gulAbacaMda cokasI 6 zrI maphatalAla jhaveracaMda paMDita amadAvAda. 7 zrI kulacaMda je vakhArIyA AgoddhAraka pravacana prakAzana samiti'nA nAmane DrAphaTa athavA ceka nIcenA sthaLe rakama mokalI zakAze. 1 zrI anubhAI cImanalAla enDa 3 zAnticaMda chaganabhAI jhaverI bradharsa Agame ddhAraka saMsthA gopIpurA The. pa03/3, pAMcakuvA amadAvAda-2- AgamamaMdiroDa, surata-2 phena-38805 phana-28149 2 zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI 4 zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI 707, sToka ekSaceMja TAvara bhAvanA phebrIkSa zera bajAra 336 kAlabA devI reDa dalAla sTrITa muMbaI-400023 muMbaI 400002 phenaM270712. phena-319725
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI. Agama ddhAraka pravacana prakAzana samiti sahAyaka mahAnubhAnAM nAmo zrutasamuddhAraka : zrI. prabhAvatIbena chaganalAla sarakAra muMbaI--4 , vADIlAla sArAbhAI caMdraprabhasvAmI-jaina derAsara prArthanA samAja zeTha zrI. motIzAha AdIzvara jaina Tepala TrasTa bhAyakhalA i metIzAha amIcaMda sAkaracaMda cerITebala TrasTa-pAlItANuM 9 jhaveracaMda pratApacaMda supArzvanAtha jaina saMgha upAzraya vAlakezvara, muMbaI-6 zrI. vijayadevasUrasaMghanI peDhI, geDIjI mahArAja jaina derAsara - dharmAdA khAtAM muMbaI , metIdharamakAMTA jhaverIbhAIo muMbaI , bhavAnIpura jaina zve. mU, saMghazeTha zrI. ratanacaMda gulAbacaMda jaina upAzraya sUrata gaNi zrI. kalyANasAgarajInI preraNAthI zrI. mahAvIra jaina kave. mU. saMgha-perA amadAvAda, gaNizrI mahAyaza sAgarajInI preraNAthI zeTha zrI dhIrajalAla mehanalAla ha. a.sau. tArAbena dhrAMgadhrAvALA muMbaI amaracaMda ratanacaMda jhaverIpuSpasena pAnAcaMda rUpacaMda jhaverIniraMjana gulAbacaMda cekasI- kulacaMda je. vakhArIyA surata metIzA lAlabAga jaina cerITIjha muMbaI zruta bhakata zrI. mIThAbhAI kalyANacaMda dharmakuMDa (pa. pU. A. zrI. cidAnaMda sAgarasUrIzvara che. manI preraNA thI). kalakattA muMbaI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaI vaDodarA, surata jhagaDIyAtIrtha >> pArzvanAtha ve. mU, saMgha. ghATake para (pa. pU. gaNizrI jitendrasAgarajI ma.nI preraNAthI) zeTha zrI. ratilAla pAnAcaMda DerelavALA, (pa. pU. gaNi. caMdrAnanasAgarajI ma.nI praraNAthI) zrI zAmaLAnI poLa jana saMgha amadAvAdazrI. maMchubhAI dIpacaMda dharmazALA pa. pU. sA. zrI. mRgendrazrIjI ma.nI preraNAthI >> maMchubhAI dIpacaMda dharmazALAnI bahene taraphathI>> jaina AnaMda pustakAlaya nAnacaMda dhanAjI TrasTa- - , zAntAkrajha jaina saMgha- muMbaI >> marIna DrAIva pATaNa maMDaLa AjIvana sabhya zrI. rikhavadevajI mahArAjanI peDhI- govAlIyA Teka (ArAdhanA) jaina saMghakalyANa prArzvanAtha jaina saMgha, copATI zrI ghATa para munisuvrata svAmI jaina devasthAna peDhI muMbaI zruta sahAyaka zrI. vejalapura jaina saMgha, (pa. pU. A. zrI. cidAnaMda sAgara sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI.) paramAnaMda jaina saMgha, amadAvAda (pa. pU. A. zrI. kaMcana sAgara sUrIzvarajI ma.nI preraNAthI.) bIjovA jana saMgha, - --- bIjevA (pa. pU. A. zrI. vijaya Indradina sUrIzvarajI ma.nI preraNAthI.) bhADupa jaina saMdha, muMbaI (pa. pU. gaNi. zrI. jItendra sAgarajI ma.nI preraNAthI) mIThAbhAI kalyANacaMda dharmakuMDA kapaDavaMja, (pa. pU. gaNizrI. naradevasAgarajI ma.nI preraNAthI.) muMbaI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadAvAda . mU. tapagaccha saMgha, (pa. pU. gaNizrI naradeva sAgarajI ma.nI preraNArthI) khAnapura jana saMgha, (pa. pU. gaNizrI mahAyaza sAgarajI ma.nI preraNAthI.) tIrtharaMjana vihAra khAnapura, amadAvAda. (sAvIjI ma. zrI. guNodayAzrIjInI preraNAthI.) AdariyANA vIzAzrImALI jaina saMgha, AdayANa. prInsesa sTrITa luhAracAla jaina saMgha, muMbaI (munizrI kalpavardhana sAgarajInI preraNAthI.) beo meTala enDa ejI. Tulsa kaMpanI muMbaI rAjasthAna jaina saMgha-DAMgarI, muMbaI (gaNizrI caMdrAnanasAgarajInI preraNAthI) , tapAgaccha jaina saMgha jayapura (bAlamunizrI divyAnaMdasAgarajInI preraNAthI.) , kAntilAla kALIdAsa, zAmaLAnI paLa, amadAvAda i . cANasmA jaina mahAjana paDhI. cANasmA (munizrI rAjatilakasAgarajI ma.nI preraNAthI.) zeTha zrI kAntIlAla jekIzanadAsa vakhArIyA surata zrI amRtalAla jekIzanadAsa vakhArIyA surata zrI. sejata jaina saMgha (sAdhvIjIzrI. ratnatrayAzrIjI. manI preraNAthI) * lIMbaDI jaina saMgha (munizrI. nyAyavardhanasAgarajI ma.nI preraNAthI.) navaraMgapurA jaina saMgha, amadAvAda, (sAdhvIjI zrI praviNAzrIjI ma.nI preraNAthI.) che A is
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdara samas Tr pUjya AgameAdvArakazrInA ati gaMbhIra pravacanane sAMbhaLIne lipibaddha karI tattva jijJAsuonA mAnasamAM prakAzano lIsoTo camakAvanAra, aneka zAstrIya granthAnA ajoDa anuvAdaka, sva. gacchAdhipati pa. pU. AcArya deveza zrImad hemasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA pavitra kara kamalamAM. 6 dezanA mahimA darzana ka grantha samarpaNa karatAM dhanyatA anubhavuM chuM ApanA ki kara... nityodayasAgara gaNi
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ | gaNivarya zrI mahAyazasAgarajI mahArAja sAheba gaNivarya zrI kalyANasAgarajI mahArAja sAhe 7. janma : sAM. 1998 poSa vadI ? mULI (saurASTra) dIkSA : saM. 2019 mahA vadI pa kumAraDI (bihAra) gaNipada . saM. 2036 mAgasara suda 6 vilepArlA (muMbaI) ( amadAvAda nAgajI bhudara nI poLa jaina saMgha taraphathI )
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravezaka (le. che. hIrAlAla 2. kApaDiyA ema., e. ) dezanA-duniyA duHkhanA dariyAmAM DUbelI che. Ane vAstavika uddhAra karavA mATe-ene sanmArge vALavA mATe ekAMte kalyANakArI upadezanI-dezanAnI AvazyakatA che. AvI dezanA ApavA mATe te sAcA ane saMpUrNa jJAna ane kharekharA anubhavathI alaMkRta puruSottama ja egya gaNAya. A ja hakIkatane jainadaSTi caritArtha karatI hoya ema jaNAya che, kemake jainamaMtavya pramANe jaina tIrthakare, dharma tIrthanA sthApake sarvajJa banyA vinA kadI dezanA detA nathI. vaLI teo sarvajJa banyA bAda dararoja be vAra traNa traNa kalAka sudhI janagAminI vANIrUpa pANIne vahevaDAvyA vinA paNa rahetA nathI. vizvavatsalatA te ApoApa ja pitAnuM kArya kare ja ne ? (keI vyakita DUbI jatI hoya ane e kAMThe UbhelA mANasanA jovAmAM Ave te DUbatI vyakti bacAvavA mATe bUma pADe tyAM sudhI e Deka ja rAha jue ?) jainadarzanamAM gurune svataMtra adhikAra nathI. emane te tIrtha. kare batAvelA ja mArge cAlavAnuM che. asIlanA kahyA vagara enI vakIlAta karanArA tIrthaMkaranA ane emanA dayeya ane rAha eka ja che. AthI te vizvanA kalyANa mATe jema tIrthaMkare dezanA de che tema guru pade birAjatI vyaktie paNa jainazAsanane vaphAdAra rahI e kArya karavuM ja joIe. AvI paristhitimAM pU. AgamedvArakane hAthe emanA sudargha dIkSA paryAyane laIne aneka vAra dezanAo apAI che te egya ja thayuM che. A dezanAonuM bhASAdi rUpa bAhya kalevara bhale keTalIka vAra eka ja jaNAya, paraMtu emAM rahela AtmA te bhinna bhinna svarUpe che. dharma "batAve che, nahi ke "banAve che. A 'ta" ane "nA" vacce bheda samajavA jevuM che. agniparIkSA-Agama dvArakanI dezanA eTale sAmA pakSanA vakIlane hAthe sAkSInI karAtI UlaTa tapAsa. eo janadarzananAM
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMta kevaLa raju kare che ema nahi, paraMtu enA virodhI paNa. je rIte enI parIkSA na kare, tevI enI AkarI parIkSA kare che. prAcIna ane niSpakSapAtI munivaranuM kartavya cArTara benkanuM-so TacanuM suvarNa che. e hakIkta e enI agniparIkSA karI siddha karI Ape che. gahana viSayanI chaNAvaTa-sUma nimedanuM nirUpaNa e jaina darzananI eka viziSTatA che. sAthe sAthe ene eka aTapaTe paraMtu khUba mahatvane viSaya paNa che, AvA gahana viSayane paNa laukika dAkhalAdalIla ApIne ajaine paNa sahelAIthI samajI zake evI rIte AgameddhArake raju karyo che. avaLI rajUAta-sAmAnya rIte zrAvake paNa je savAla uThAvatA acakAya ane chaDeceka bolatAM Dare tevI vAta paNa bedhaDaka rIte Agama dvAraka upasthita kare che. teo zrI kahetA ke siddhAntane aMge samAdhAna hoya nahi. samIkaraNe-Agama ddhArake jaina maMtavya samajAvavA mATe jAtajAtanAM rUpake jyAM che, ane tema karI vividha samIkaraNe pUrAM pADayAM che. jemake kSAye pazamika bhAva=. kSAyika bhAva=ghara dAna vagere dharmarUpa gheDAnA cAra paga. saMsAra araNya. karma=vAgha. Azrava =lUMTAre. puNyajanya sukha vIchI. mokSa=mahelAta. dharma=ghoDAgADI. saMsAra=haDakAyuM kUtaruM. AraMbha parigraha=madira. mukhya sUra-samagra vyAkhyAne dezanA pAchaLa eka ja uddeza rakhAyuM che ke karmanuM svarUpa samajAvI saMsArI jIne muktino mArga batAva ke jethI eo sadAne mATe duHkhathI mukta banI zAzvat, ane sAcA sukhanA joktA bane. gopIpurA, surata tA. 28-3-para. hIrAlAla 2. kApaDiyA.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 - pa. pU. AgAme ddhAraka zrInAM smRti puSpa AbAlyakAlAnuM zubhAzIlazAlinaM janAgame kevida satvazAlinam 1 viSe sadA maMgala keli mAlinama vanda sadAnaMdasUrisAgarama bhArata kRSipradhAna nahi, paraMtu RSipradhAna deza che, mATe ja A dezane AryabhUmi kahevAya che. AryAvarta eTale ja saMskAranI bhUmi ane ahiMsA, tapatyAga, saMyama ane zAntinuM tapovana AstikatAne Adarza A dezamAM ja jovA maLe che ne tethI ja A dezanA kaMkarane paNa zaMkara kahevAya che....A dezamAM aneka saMta-mahaMte thayA ane samartha kArya, viziSTa guNa ane pratibhAsaMpanna vyaktitva vaDe ajaba saurabha prasArI, preraNAdAyI cirasmRtine javalaMta ItihAsa jagata sanmukha mUkIne gayA, tethI ja zAstrakAroe sAdhavo ka5vA sAdhuone ja kalpavRkSa kahyA. ane gurUone brahmA, viSNu mahezanI upamA ApIne temane parabrahma (mekSa)nuM kAraNa mAnyA. gUMDAne goDa banAvanAra, rAkhamAMthI rAma, kaMkaramAMthI zaMkara, zaThamAMthI saMta, jIvane jinapada arpaNa karanAra, manuSyane mokSane mArga batAvanAra bhagavAna mahAvIranI vANuM jemAM zabdastha thaI te AgamonA ItihAsamAM Agama dvArakazrInuM nAma avibhAjya che. mAnamAM vakruSa sAdhava: A nyAye ekale ja hAthe jIvanabhara athAga ane akhaMDa parizrama karI tADapatrIya granthane udhaI ane jIrNatAthI naSTa thatuM bacAvavA tamAma Agama granthane saMzodhita karIne mudrita karAvI bhaMDAromAM surakSita banAvyA ane AvA aprApya granthane gharamAM vasAvI zakAya tevA sulabha karAvyA ne cirakAla Take te mATe tAmrapatra ane Arasa upara kaMDarAvI prabhunI vANIne maMdiranI Toce sthApita karI sadaiva jJAna ane dhyAnamAM masta chatAM zAsananI ApattimAM prANanI paNa paravA na karanAra pUjyazrIne janma vi. saM. 1931nA aSADha vada 0)) amAsanA kapaDavaMja vIzA nImA getrIya zeTha maganabhAI tathA jamanAbenane tyAM hemacaMdra tarIke thaye bacapaNathI ja nIDara, dhArmika saMskArathI yukta ane dharmathI vAsita evA puNyAtmAne AgamaprajJa zrI jhaverasAgarajI ma. sA.no saMparka thayo. saMsArathI uddavigna banI vi. saM. 1947nA mahA suda panA reja
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama svIkAryo, ane pachI AnaMda sAgara tarIke jagavikhyAta thayA. ane mAtra daza mahinAmAM ja gurU virahI thayA. gurU bhagavaMtanI chellI IcchAne jvalaMta karavA zAsananAM kAryomAM, saMyamanI sAdhanAmAM ane AgamanI vAcanAmAM mana lagAvI gItArtha banI gayA. ane "sAgarajInA hulAmaNA nAmathI prasiddha thaI, sAgara jevuM athAga ane vizALa AgamasaMzodhananuM kArya ekale hAthe zarU karyuM, AganI sAta vAcanA ApI, ziSya-praziSya tathA anya samudAyanA aneka munione vidvAna banAvyA. pistAlIza AgamanuM mudraNa, tAmrapatra para Alekhana tathA ArasapahANa upara kaMDAraNa karAvavA sAthe 175 granthanuM saMpAdana, 166 kRtionuM prakAzana, 150 prakaraNonuM sarjana, 20 hajAra zleka pramANa hindI sAhityanuM sarjana, eMsI (80) granthamAM saMskRtamAM prastAvanA lakhI vIrazAsanamAM AgameddhAraka tarIke vikhyAta thayA. ane Agamedayasamiti, devacaMda lAlabhAI paM. phaMDa, nagInadAsa maMchubhAI TrasTa, jainAnaMda pustakAlaya jevI jJAnapracAra mATe aneka saMsthAo sthApI, zramaNasaMghane Agama vAMcatA, belate ne samajato karyo. surata zaheramAM ja vi. saM. 1974 . suda 10nA sUripadane varyA. aneka upAzraye, pAThazALAo, rASabhadeva kezarImala peDhI jevI saMsthAo, jinamaMdiranI sthApanA karAvavA pUrvaka aMjanazalAkAjirNoddhAra-tIrtharakSA-upadhAnatapa-ujamaNuM- rIpAlitasaMghe-bAladIkSAo vagere aneka zAsana prabhAvanAonAM utkRSTa kAryo karyA. sAthe zAsana upara AvatA aneka AkamaNane ekale hAthe dUra karyA. Agame dvArakazrIne mRtyunI AgAhI thatAM ja pitAnA majabUta hRdayabaLathI 15 divasaardha padmAsane dhyAnadazAmAM sthira thaI marAtrI 2 mike 4 yatInAM pas mRgi vItarAganuM zaraNuM svIkArI, sarvajane khamAvI, ekatvabhAvamAM laya banI, namaskAra maMtranI dhUna lagAvatA suratamAM ja saM-2006nA vaizAkha vada pAMcamanA bapore 4 ka. ne 3ra miniTe kAladharma pAmyA. nAssi yeSAM yazakAye jarAmaraNajabhayam // deha vilIna thaye paNa jIvanasuvAsa ne akSaradehe amara thayA. mAgasara suda-13, 2038, dAdara caMdrAnanasAgara gaNi,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amukha zrI siddhacakra sAhityapracAraka samiti mAraphata prasiddha thatA zrI siddhacakra pAkSikamAM Avela dezanAe pUjya gurudeva Agama dvAraka AcAryadeva zrI AnaMda sAgarasUrIzvarajI mahArAjanI che, tethI temane paricaya Ape jarUrI che. pUjya gurudevazrInA nAmathI jaina samAjamAM kaI bhAgye ja aparicita haze, jaina samAjanA parama upakArI, zAsananA parama prabhAvaka pU. gurudevazrInI oLakhANa ApavI e bAlaceSTA che, kintu taka pAmIne e puNyapuruSanuM zAsananA dhuraMdhara sUripuMgavanuM smaraNa thAya, temanI bhakti thAya e anamedanIya che, kartavya che. zailAnA nareza-pratibodhaka, sva-para-zAstrarahasya-niSNAta, jJAnavRddha, prAtaH smaraNIya pUjyapAda AgameddhAraka AcAryadevazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAe ja zrI jaina samAjanA prANadrika vallabha pUjya tIrthane aMge, siddhAMtane aMge jyAre jyAre tevA tevA prasaMge prApta thayA, tyAre tyAre leza paNa vizrAMti vinA keInI paNa paravA vinA teozrIe ekale hAthe prabhuzAsananI apratima sevAo bajAvI. evI sevAmAM ja jIvanane tanmaya banAvyuM. prabhuzAsananI vijayapatAkA ja pharakAvI. ema te teozrInI agaNita sevAo vidyamAna che. teozrInuM jIvana ja sevAnA pratIka samAna che. anekavidha sevAomAM Agama sevA e teozrInuM pradhAnatama AtmIya jIvana che. AgamanA vAMcana-saMzodhana-prakAzana AdithI te teozrI sAkSaraziromaNi tarIke suprasiddha hatA ja. che ja. teozrI jainazAsana upara thatA sva ane paranA AkramaNone harahaMmeza prathama pratikAra karatA hatA. A rIte temanuM AkhuM jIvana jainazAsananI sevAmAM ja vyatIta thaeluM che. vaLI pAlItANAmAM 2500 lagabhaga pratimAone aMjanazalAkA mahotsava thaela. temAM 40000 mANasonI hAjarI hatI. ane mahAmaMgalakArI mahatsavanA 13 divasamAM pAlItANAmAM keinuM ya mRtyu thayuM nahotuM, masANa (umazAna) baMdha, A ja zAsanane mahAna prabhAva! A badhuM banavuM pUrvabhavanI mahAna puNyAI hoya te ja bane. kharekhara teozrInA puye ja banyuM..
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 AvI jIvanaparyata AgamasAhityasevA, saMghasevA, tIrtha-sevA ane zAsanamAM aneka dhArmika prasaMge ughApane, dIkSAo, pratiSThA karAvanAra ane aMta samaye paMcamakALamAM advitIya aMtima ArAdhanA karanAra pUjyapAdu, AgamavAcanAdAtA, AgamapurUSanA upadezaka, yugapradhAna-sadaza mahApuruSe pAlItANAmAM vikrama saMvat 19nA mahA vada ranA reja Agama-maMdiramAM aneka saMkhyaka pratimAjIonI aMjana zalAkA ane mahA vada panA pratiSThA karAvanAra tathA sUratamAM vikrama saMvat 2004nA mahA suda 3zukravAre zrI vartamAna jainatAmrapatrAgama maMdiramAM birAjamAna pratimAjIonI pratiSThA karAvanAra ane sUrapamAM zeTha maMchubhAI dIpacaMdanI dharmazALAmAM vikrama saMvat 2005nA cAturmAsamAM pitAne aMtasamaya jANuM aMtima ArAdhanA mATe ArAdhanA-mArga nAmanA graMthanI racanA karanArA, vikrama saMvata 2006nA vaizAkha suda pAMcamathI paMdara divasa anazana svIkAra pUrvaka ardhapavAsane mauna avasthAmAM rahI temAM ja vikrama saMvata 2006nA vaizAkha vada 5 zanivAra sTA. tA. 4 ka. 32 mi. amRta ceghaDIe pitAnA ananya-paTadhara gacchAdhipati AcArya devazrI mANikayasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA svamukhe caturvidha saMghanI hAjarImAM namaskAra-mahAmaMtranuM smaraNa karatAM karatAM nirvANa pAmyA.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanAne divya prakAza pa. pU. prAtaHsmaraNIya mahAtmA, divyAtmA, Agamadhara, AgamedvAraka AcArya bhagavaMta zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba eTale eka ati bhavya virATa vibhUti-ane teozrIe jina AgamasAgaramAM avagAhana karI, tenuM saMzodhana karI, tene vizuddha suvarNa banAvIne prakAzita karyuM ane te cirasmaraNIya banIne aneka bhavya AtmAene preraNAnA piyUSanuM sahaja ane saraLa rIte pAna thAya te hetuthI surata ane pAlItANAmAM ArasapahANa para Aga kaMDArI mUkAvyAM. teozrIe jIvanabhara athAga, akathya parizrama sahI, satata kArya magna rahI, jaina samAja, jina zAsana ane jina AganI sevAbhakti karI...AvA mahArathI eTale meru parvata ane temane vize lakhanAra ke bolanAra mArA jevA ati alpatama zuM visAtamAM? chatAMya pa. pU. prAtaHsmaraNIya zAMta tapamUrti AcArya bhagavaMta zrI darzanasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba tathA temanA ananya AjJAMkita saMgaThThana premI gaNipravara zrI nityodaya sAgarajI mahArAja sAhebanI preraNAthI ne kRpAthI zrI AgaddhAraka pravacana prakAzana samitinA bhaktisabhara zreSThIvaryoe pU. zrInAM pravacananuM saMkalana karavA, yathAyogya vyAkaraNIya ke bhASAkIya zAbdika rIte vyavasthita karavAnI javAbadArI mane ApI te mATe teozrI darekane hArdika AbhAra mAnuM chuM. | mArI ati-ati alpatama samajaNathI pa. pU. zrI AgaddhAraka rUpI dIpakanA prakAze ahIM tahIM najIvA sudhArA karavA prayatna karyo che. paraMtu pa. pU. zrI AgaddhArakanAM pravacanane lezamAtra sUra na badalAya tenI saMpUrNa takedArI rAkhI che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI virATa vyaktinA mukhethI vahetI vItarAga paramAtmAnI vANI vAraMvAra vAMcavA-ciMtavavA bhAgyazALI thaye chuM. A saMkalana parathI mane thayuM ke pU. zrInAM vacane kevAM zaMrTa enDa svITa! chatAM ati preraka, ne asara kAraka che! zAstronA tane samajAvavA-Atma, sAta karAvavA nitya vaparAzanA cAlu udAharaNe ApyAM che-upamA, rUpaka, daSTAMta, tathA anekavidha alaMkAre vAparela che. pravacane vAMcatI vakhate jANe ApaNe e vyAkhyAna sabhAmAM hAI-vArtAlApa cAlatuM hoya ane saMtoSane AnaMda-ullAsa anubhavatAM heIe evuM saheje anubhavAya che. dezanAomAM vicAra-vastu-viSayanuM punarAvartana thatuM jevAze. paraMtu punarAvartanathI ja vicAra majabUta bane che ane AcAramAM pariNamavA mATe saraLatA rahe che. eka vicAra rUpI bIjanuM punarAvartana thAya, te tenI asara cirasthAyI bane che, ane e AcAra rUpI aMkuramAM palaTAve che-te AcAra kriyA pachI dhyeya prati ekSamArga prati AtmA pragati karI zake che. A saMklanamAM je kAMI kSati rahI gaI hoya te mATe hArdika kSamA cAhuM chuM ane je A. bhagavaMte, je gaNi pravare, je TrasTIsAheboe mane A kAryamAM protsAhita karyo, te mATe teozrIne namratApUrvaka hArdika AbhAra mAnuM chuM. AthI te mane jIvanamAM ghaNuM prApta thayuM che. keTalIka mUMjhavatI bAbatenA javAba maLyA che-vidhividhAnanuM zuddha svarUpa prApta thayuM chejinazAsana sAgaramAM rahela jJAnaratnanuM alpAMza avelekana karavA bhAgyazALI thaye chuM. kSamAyAcanA sAthepiSa suda pUrNimA, 2038 vinamra 16, zatruMjya sosAyaTI lAlacaMda khetazIbhAi zAhanA . (vaNeda vALA ) pAlaDI amadAvAda-7 , saMvanaya vaMdanA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA dezanA viSaya 1 kuTuMbI pratye zrAvakanI sAMdhya krUraja 2 sAdhamikanI zreSThatA 3 janma kanI paraparA ane samyaktva 4 duCbha manuSya jIvanano sadupayega 5 kAya mAM vighna ane samyaktva 6 apekSAvAda ane AtmA 7 jaDa ane cetana . jaina zAsananI advitIya viziSTatA jaina dhruva ane janetara deva re 10 Astika ane nAstika 11 12 13 14 15 16 17 jaina parvo ane tahevAronI viziSTatA jainatvanA vArasA samiti AtmA cAra bhAvanA dhamanI parIkSA sAhityanuM sAdhya dharmanI parIkSA 18 hitabuddhi ane samyaktva 19 anumeAdananA prakAra AtmAnI AjhAdI 20 21 pIttasa'sArInAM lakSaNA 22 mauna ekAdazInuM pa 23 manuSyaka vya 24 manuSyabhavarUpI kalpavRkSa pAnu 5. 13 21 33. 43 49 58 66 74 80 82 90. 60re 101 114 126 140 152 159 166 174 185 194
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 207 214 220 228 238 246 255 264 276 285 291 297 330 315 25 zrAvakakuLanI mahattA 26 nIti-nyAyane jaNAvanAra te "nara 27 vizva baMdhutva 28 "huM" eTale keNa? 29 AtmAnA prakAra 30 AtmAnuM svarUpa 31 oramAna putra je dharma 32 svarUpathI dharmanuM lakSaNa 33 dharma ane buddhi 34 manuSyabhavanI saphaLatA 35 manuSyagati ja mokSanI nisaraNI 36 hADakA cATavA jevuM duniyAnuM sukha 37 durgativinAzaka dharma 38 zAstranI zreSThatA 39 bhagavaMtanI vANuM 40 puNya bAMdhavAnA upAya 41 sarvAga saMpUrNa sukha 4ra varabodhi 43 jagadguru 44 nirbhayatA 45 ArAdhanA 46 dravya kSetra aneka La ArAdhanA 47 dharmanI mukhyatA 48 jJAnanI mukhyatA 49 zravaNa ane dharmajJAna pa. vairAgya ane puruSArtha 51 sAdhana ane sAdhya para dharma ane indri pa3 mamatva ane virati 54 jJAna, dayA ane kriyA 322 325 338 346 355 364 370 380 387 397 401 411 422 431 442
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2SM8SDBE9G9%8888888888888 UR prApti sthAna para SSSSSSSSSSSSSSBE382%B9DADIES SSAG (1) zeTha zrI amaracaMdabhAI (4) zrI jazavaMtalAla ratanacaMdabhAI jhaverI che gIradharalAla 77/e vAlakezvararoDa che dezIvADAnI poLa muMbaI-6. amadAvAda raWww XXX (2) zrI AgAme ddhAraka saMsthA che (5) sarasvatI pustabhaMDAra gepIpurA, AgamamaMdira hAthIkhAnA ratanapaLa roDa surata . amadAvAda-1. (3) semacaMda DI. zAha R (6) zrI sevantIlAla jaina jIvana nivAsa sAme che 'mahAjanagalI jhaverIbajAra pAlItANuM (saurASTra) muMbaI-ra, tathA anya pratiSThita jaina bukaselarsa sudraka zrI jagadIzacaMdra sI. zAha palaka TAIpa seTara nagarazeThana vaDe amadAvAda.--- - SUBSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSB GSSSSSSS
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama ane tenI avicchinnatA. sakala jaina janatAne A te dhyAnamAM ja che ke jainazAsananuM mukhya dhyeya mokSanI prApti sivAya bIjuM kAMI nathI. jo ke anya matavALAo paNa jenAthI unnati ane mokSanI siddhi thAya tene dharma kahe che, ane jainazAstrakAre paNa te ja pramANe mekSa ane svarganI siddhine karanAra eTale svarga ane apavargane denAra dharma che ema kahI dharmanA svarga ane makSa banne phaLe jaNAve che. chatAM jainazAstrakAre svargane uddeza tarIke nahi jaNAvatAM khetImAM parALa thAya tenI mAphaka mAtra AnuSaMgika jaNAvela che, eTaluM ja nahi, paraMtu jinezvara mahArAjanA keIpaNa zAstramAM devapaNuM, iMdrapaNuM, cakIpaNuM ke rAjA paNuM vagere mATe dharmakriyA karavAnuM jaNAvAyuM nathI, je ke zuddhadharmanA AcaraNathI devapaNuM vagere prApta thAya che. ane zAstrakAre paNa tapa saMyamathI devatApaNuM, samyakatvathI vaimAnikapaNuM, eka divasanA cAritrathI paNa vimAnikapaNuM, upazamazreNimAM kALa karavAthI lavasatama devapaNuM vagere jaNAvI dharmanuM phaLa svarga che ema jaNAve che. vaLI zrI jinezvara mahArAjanI pUjA, sAmAyika, pauSadha ane zrAvakapaNAthI paNa devapaNuM thavAnuM jaNAve che. paraMtu te badhAM phaLane teo parALanI mAphaka AnuSagika phaLa tarIke jaNAve che, eTaluM ja nahi, paraMtu e svargAdiprAptirUpa AnuSagika phaLane jeo mukhya phaLa tarIke gaNe tene samyakatva thayeluM nathI ema cokkasapaNe gaNe che, ane tevA ane mithyAvInI dazAmAM gaNe che, ane e ja kAraNathI zAstrakAro paMca parameSThine namaskAra karavA jevI eka nAnI kriyAmAM paNa sarva pApanA nAthadvArA mokSarUpI phaLa jaNAve che. dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke je kALamAM mokSanI prApti thavAnI yegyatA hoya, te ja vakhate jainadharmane mAnanArAoe mekSane uddeza rAkhave ema nathI, paraMtu pAMcamA ArA jevA ekSaprApti nahi
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ '. 25 thaI zake tevA paNa vakhatamAM dharmanI kriyA mokSanA udezathI ja karavAnI che, ane tethI ja zAstrakAro mekSabuddhithI thatI dharmanI ArAdhanA mATe ATha bhanuM niraMtarapaNuM mAne che. e apekSAe vartamAna pAMcamA ArAmAM paNa dareka bhavyaAtmAe sarvakarmanA kSayarUpI mokSane uddeza rAkhIne dezavirati ke sarvavirati dharmamAM pravartavAnuM hoya che te dharma anyamatanI apekSAe bhale ekalA tatvajJAna svarUpa ke kiyAsvarUpa bhale hoya, paraMtu janadharmanI apekSAe ekalI kriyAmAM pUrNa dharma nathI. temaja ekalA jJAnamAM paNa dharma nathI, kintu jainadharmanI apekSAe te jagatamAM jema rathamAM be caka joIe ane te banne sarakhAM ja hovAM joIe. tevIja rIte jJAna ane kriyA bane tevA sAthe banenI sarakhAvaTa hevI joIe. A kAraNathI zrI jainazAsanamAM dvAdazAMgInI utpatti sAthe ja saMyamadharmarUpI kriyAnI pravRtti mAnavAmAM AvI che ane pAMcamA ArAnA cheDe saMyamadharmanI sthiti mAnatAM chellAM duSNasahasUrine zrI dazavaikAlika vagere AgamanA jANakAra mAnyA che ane tethI ja temane saMyamadharmavALA paNa mAnyA che. eTale saMyamadharmanA vyucchedanI sAthe ja mRtadharmane viccheda mAnavAmAM AvyuM ane kRtadharmanA vyucchedanI sAthe ja saMyamadhamane myuccheda mAnavAmAM AvyuM, eTale mRtadharma ane saMyamadharmanI pravRtti jema sAthe thAya, tema nivRtti paNa sAthe ja thAya. mATe saMyamadharmanI ke jainadharmanI jene jene rakSA karavI hoya tene mRtadharmanI pravRttimAM prathama naMbara rAkhavuM joIe. A vAta jeonA dhyAnamAM heya teo bhagavAna jinezvara mahArAje artha thakI pravartAvelA ane bhagavAna gaNadhara mahArAje sUvathakI gUMthelA Agamane jaina dharmanA AdhAra tarIke mAnavAmAM kadI paNa kacAza rAkhaze nahi. A vastu jyAre vicAravAmAM Avaze tyAre mahArAjA kumArapALe maMtrI vastupAla tejapAle ane saMgrAmanI vagere bhAvika zrAvakee
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstroddhArane mATe puSkaLa dravya kema kharacyuM te samajI zakAze, ane te samajavAmAM Avaze te keIpaNa zraddhALu manuSya zratadharma eTale AgamanI avicchinnatA mATe kaTibaddha thayA sivAya raheze nahi. dhyAna rAkhavuM ke khuda gaNadharamahArAjanA saMyama aMgIkAranI vakhate ja IMdra ane devatAothI je sugaMdhi cUrNa ane puSpanI vRSTi gaNadharamahArAjanA mastake dvAdazAMgIrUpI AgamanI anujJA-vakhate karavAmAM AvI che ane zAstrAkAree sthAne sthAne lakhI che. A vAtane dhyAnamAM lenAra sujJa manuSya Agama upara jarUra avicala prIti dhAraNa karI tenI rakSAne mATe tana, mana ane dhanathI kaTibaddha thaze. 4 A jIve anAdathI bAhya padArthomAM sukha # mATe prayatna karyo che paNa tame kaI evA navA che ke je anAdi saMsAra ne bAhya padArthamAM sukhanA yana, e beyane choDIne bhavione satata dharmane # Ape che. saMsAramAM bhamatA sarve ja sukha-duHkhathI - thatI vedanAne anubhave che paNa bIjA deve tene mULane jANatA nathI.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 zrI AgamoddhArakastutyakaSTam arhacchAsanasindhunAyaka samullAsakSapAdhIzvarAn sphurjadbhaktinikAyasaMbhRtamano-bhabyAjabodhAruNAn / varyazreSThaSuguNaissadodakanidhe-rgAmbhIryajiSNUnapi zrI Anandapayodhi saripravarAn bhaktyA stumaH sadgurUn // 1 // jJAnadhyAnatapaH susaMyamagaNa stomaprabhAbhrAjitanamrAneka para zatavrativara-trAtArcitAdviyAn / prodAmapratibhAtiraskRta para-vyUhAzcasujJAninaH zrI Anandapayodhi mUripravarAn bhaktyA stumaH sadgurun // 2 // AtmIyApratimasphuratpratibhayo-ddhArakRto yairvaraiH sarvajJa prathitA khilAgama''mahA mANikyagama sajchevadhaiH / ye'duzcAgamavAcanAM prazaminAM sajjJAna saMvRddhaye zrI AnandaSayAdhi sUripravarAn bhaktyA stumaH sadgurUn // 3 // sabhyagjJAna kajoldavaprabhA prAgbhAra bhakatyArcitAn rAkAnimalacandra zubhravadana dhutyA janAhadAdadAn / zrI sarvajJasuzAsanasya ca sadA-rakSAvidhA vudyatAn zrI Anandapayodhi sUripravarAn-bhaktyA stumaH sadgurUn // 4 // zrI jainAgamatattvacArU vizada-vyAkhbodha sabdodhitazailANAdhipa sevyamAnacaraNa-dvandvAMstapo maNDitAn / syAdvAdAnvita tatvabodhakathana vyutpannA prajJAvataH zrI Anandapayodhi mUrivRSabhAn-bhaktyA stumaH dsagurun // 5 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28.. zrIsiddhAcalasaMjJitAcalavarA-dho bhUmikAyAM tathA, zrImatsUryapure varA''gamajina-prAsAda nirbhApakAn / rakSAyaica tathA''gamAH sadupale-tAne ca yaiH sthApitAH zrI Anandapayodhi sUrivRSabhAn bhaktyA stumaH sadgurUn / savverAbdhi munInda vAgmisavidhe vairAgyato dIkSitAn yeSAM dikSuvidikSu cAmalayazo-vyAptaM mahImaNDale / prAnte sUryapure samAdhisahita-dhyAnasthasvargAminaH zrI Ananda payodhisarivRSabhAn bhaktyA stumaH sadgurUn // sanmANikyasamazca candrarudhiraH hemAccha susaMyamaH zrI devendranutazca haMsamubhagaH saddharzano dharmabhRt / kAntyA kaJcana jittathaiva ca cidA-nandAyamAnaH sadA. zrI Ananda payodhisUrivRSabhazciraM jIyAdbhatale // racacitA parama zAsanaprabhAvakAcAryapravarazrImad devendrasAgarasUrivarya ziNya gaNi zrI naradevasAgaraH
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA * kuTuMbI pratye zrAvakanI sAMdhya-pharaja SUBSCRIBE888888888888888888888888888888888 jiNadhammo u jIvANaM, aputvo kpppaayvo| saggApavaggasukravANaM, phalANaM dAyago imo // kuTuMba dezanA zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna devendrasUrijI mahArAja pitAnA mukhe zrAvakanAM kartavya jaNAve cheH "zrAvake sAMje kuTuMba ekatra karI dharmopadeza Apavo joIe, kAraNa ke teone dharma karatAM kyA che. amukanAM ugharANI dukAnAdi kAryo soMpyAM. eTale ke-vyAkhyAna sAMbhaLavAnA vakhate judAM judAM kAryo sepyAM. ADakatarI rIte. kuTuMbavargane dharma sAMbhaLatAM aTakAvyuM. je dharma pAmI zakata, te vakhate tene re. "badhAMne laIne upAzraye bese te nirvAha zI rIte cAle? tyAre zuM karavuM? te mATe je vyAkhyAnamAM dharma sAMbhaLyuM hoya, te sAMje kuTuMbane saMbhaLAvo. senAdhipati kahe ke-lazkara mAruM kahyuM nathI mAnatuM, te vAta asaMbhavita nathI, paNa temAM senAdhipatinI nAlAyakI. lazkarane kabajAmAM na rAkhe te senAdhipati zAne? mATe temAM vAMka senAdhipatine che. mAstara keTalAka divasathI chokarAne ghera bhaNAve che. eka divasa chekare kahe che ke- "sAMje Ave tyAre ATha AnanAM pAna letA Avaje." "are! huM nekara chuM ke mane A kAma sepe che?"zeThane mAstara kahe che ke-mAruM rAjInAmuM le, mArI kiMmata na thAya tyAM nokarI na karavI. zuM thayuM?' ema zeTha pUche che. tamArA dIkarA Ama kahe che ke A tyAre ATha AnAnAM pAna letA Avaje." zeTha kahe che ke A vAtanI mane khabara paDI hatI te huM tamane rajA Apata. pAMca pAMca varasamAM mAstare chekarAne ATalo ja keLAne? je chokare mAstara pAse bhaNya,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ - dezanA mahimA darzana te mAstaranI kiMmata na samajI zake te te mAstare zuM bhaNavyuM? tema lazkarane mAlika phariyAda kare ke-"mArA kabajAmAM lazkara nathI." te te senAdhipatinI nAlezI che. mATe bALakane manuSyajanma bagaDe, pApanA rastAmAM te jAya, te badhe deSa mAbApanA athavA kuTuMbanA AgevAnane mAthe che. mAlika mahenata kare ne kuTuMba na sudhare te AgevAna deSita nathI, mATe dareka zrAvakane aMge pharaja tarIke jaNAvyuM che ke-sAMje AkhA kuTuMbane ekaThuM karI dharmopadeza Apa." kuTuMbI janene prathama dharmamAM sthira karavA, pachI dharmane mahimA jaNAve. sthira karavA mATe A gAthA devendrasUri pitAnA mukhe jaNAve che. eTale ke zrAvaka Ama pitAnA kuTuMbane kahe che, A upadezane vidhAyaka zrAvaka. "vidha 3rari kiMmatI cIjanI nakala heya. jagatamAM dharma eka nathI, aneka che. duniyAmAM koIpaNa nakalI dhULa banAvatuM nathI. keI nakalI letu, tAMbuM banAvatuM nathI. cAMdI, senuM, hIrA, metI, neTa, rUpiyA nakalI banAve che. zuM dhULa, letuM, tAMbuM ne kahe che, ke mane nakalI na banAvIza? je vastu kiMmatI che tenI ja duniyA nakla kare che. vastu vadhAre kiMmatI tema tenI nakale vadhAre. aNasamaju nakalethI gabharAya. jeNe sAce padArtha le che teNe te nakalIthI bacavuM joIe. padArtha kiMmatI hoya tema duniyAmAM tenI nakale hoya che. eka vastuthI ghaNI vastu Ave, te te vastu kiMmatI hoya. eka rUpiyAnA 16 AnA hAla 100 paisA Ave te rUpiye kiMmatI. eka dharmathI zuM zuM maLe che? manuSyapaNuM, nigIpaNuM Adi tamAma dharmathI maLe che, te dharma kiMmatI che. te dharmanI nakale ghaNI maLavAnI. jenI vadhAre nakale che te ja kahI Ape che ke A dharmavastu kiMmatI che. dharma kiMmatI che te ja tenI nakala ghaNI thavAnI. have jaina dharma asala ke nakala? tene ze purA? ApaNe dareka dharmavALAne pUchIe ke dharma karAya che zA mATe? te dareka dharmavALAne A vAta barAbara kabUla che, ke dharma AtmakalyANa mATe ja
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. kuTuMbI pratye zrAvakanI sAMdhya-pharaja [3 karavAmAM Ave che. sa` e vAtane te maMjUra karavAnA ke dha AtmakalyANa mATe ja karAya che. to kalyANu zAmAM che ? jaMjALa mAyAnA phrAMsAmAMthI jeTalA khacAya, krodhAdrika ochA thAya, indriyAneA kabajo meLavavAmAM kalyANa, mAnasika vegA para kabajo aMkuza meLavavAmAM kalyANuM. jyAre A vAta nakkI thaI tA evA kayA dharma che, ke je sathA IndriyAnA temaja mana, vacana, kAyAnA kAbUne AgaLa kare che, ane krodhArdikane maMda karavAnA upAya batAve che? jinezvara mahArAjanA dharma sivAya uparIkta dhyeya kAI rAkhI zakatuM nathI. bIjAoe paramezvara zA mATe mAnyA ? havA-jhADa, pahADa, pANI banAvI ApyAM tethI paramezvara mAnyA. jene AtmakalyANanuM lakSya nathI, tevAne deva mAnyA. vItarAga sajJane deva mAnyA hoya to mAtra jenAe. paudgalika padAtha ApanAra ke haranArane temaNe deva tarIke mAnyA nathI. vItarAgatA, sajJatA, ane kSINamADunIyane aMge devapaNu" mAnyuM che. kuLa, jAti, deva, getra ke gAmane nAme guru mAnyA nathI. pAMce pApane pariharanArA tyAgI guru joie, je kalyANane mArge caDhe ane khIjAne caDhAvI zake. tema khIjAee kanyA, khetara devuM temAM dhama manAvye jainAe tyAga, vairAgya, saMvaramAM dhama mAnyo. Ave| jainadhama hovAthI kuTuMbI pAtAnA kuTu ane jaNAve che ke ApaNe je jainadharma pAmyA chIe, e jainadharma-kalpavRkSa jevA che.' bIjo dhama pAmavA sahelA che, para`tu jaina dhama pAmavA kaThIna che. A jIva ana tI vakhata juliyAmAM jaI AvyA che, tyAM anaMtI vakhata kalpavRkSa pAmyA che, paNa jainadhama rUpI kalpavRkSa pAmyA nathI. tema zAthI ? kSAyeApamika samyaktva asaMkhyAtI vakhata pamAya che, tema A jIve kSApamika samyaktva lIdhuM haze te ? vAta kharI; paraMtu bhaNelA bhUlI jAya te pharI taiyAra karavA bese, ane navA taiyAra
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - dezanA mahimA darzana karavA bese,e bemAM pharaka che ke nahIM? jo temAM pharaka che, te prathama samyaktva pAmI vame ne pachI phera samyakatva pAme te UMcI dazAnuM samyaktva pAme. e sthiti hovAthI mAnavuM paDe che ke ApaNe te pahelavahelA ja dharma pAmIe chIe. nahIMtara kaI UMcI dazA hota. A ja kAraNathI samyaktva pahelAM apUrvakaraNa rAkhyuM che. ghaNA bhAge navA samyaktva pAmanArA; navA dharma pAmanArA ghaNA ochA hoya che. A dharmane lAbha apUrva che. kalpavRkSa anaMtI vakhata. A jIvane maLyAM che, paNa jainadharma A jIvanane maLyuM nathI. kalpavRkSa paudgalika cIja mATe kAma lAge che. dharma Atmika temaja paugalika baMne sukha ApI zake che. kalpavRkSa bhegavanArA. yugaliyA kALa karI develekamAM jAya te yugaliyAthI vadhAre AyuSyavALA. devalokamAM na jAya. ahIM traNa palyopama Ayu hoya te tyAM traNathI vadhAre nahIM. dharma evuM kalpavRkSa che ke jene Azrita, navA varasanI jiMdagImAM 33 sAgaropamanI sarvArthasiddhinI sthiti paNa meLavI zake ! kalpavRkSamAM mAge te ja maLe, vagara mAgye na Ape. dharmakaHpavRkSa. pAse mAgavuM na paDe. tamArI ciMtavanamAM na hoya tevI cIja paNa Ape che! badhA devaleke daI zake che. keI jagyAe evuM sthAna nathI ke tamane tyAM garbhAvAsAdika jevuM duHkha hoya ja nahIM tevI. siddhimAM je sukha che te anaMtA pudgalaparAvatuM jAya te paNa ochuM thavAnuM nahIM. siddhisukha meLavyuM te meLavyuM ja, javAnuM ja nahIM duniyAmAM te je badhuM meLavyuM te choDavAnuM ja. 14 rAjalokamAM. jyAMthI meLave tyAMthI cheDavuM ja paDaze-cheDavuM ja paDe, jyAre mekSa. pachI choDavAnuM ja nahi! tethI apUrva sthAna mekSa che. mekSamAM keIpaNa AtmaguNa ocho thAya nahIM. tevA mekSa ne devaleka ApanAra hoya te mAtra dharma ja che ! te paNa jinezvara bhagavaMte kahele ja ! tevA dharmamAM haMmezAM daDha rahevuM joIe. e samajI jeo kuTuMbane dharmamAM sthira karaze te A bhava-parabhavamAM kalyANa pAmI mokSasukhane. viSe birAjamAna thaze.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ zanA ja sAdhamikanI zreSThatA 888888888888888888***BRUAR jhananA samAcA, manana gAruM pumavA | sAhammiyANaM guNamuThiyANaM, titthaMkarANaM vayaNaM ThiyANaM // zA. phi. . - sAdhamika bhakti. zAstrakAra mahArAjA zrI devendrasUrijI, jInA upakAra mATe zrAddhadinakRtya graMtha racatAM-zrAvake kevI rIte dharmakriyA karI divasa saphaLa kare te vAta jaNAvI. A ja kAraNathI tamAre paDikamaNAmAM "vivAda ghara besavuM paDe che. zrAvakane sabhAbaMdhI, vyAkhyAnanI ja rajA nathI. sAdhumAM paNa dareka sAdhune vyAkhyAnane adhikAra nathI. dharma nirUpaNa karyo jinezvara mahArAje, paNa zrAvakane DhaMDheredezanAdhikAra jaNAvyA nathI. jo ke zahenazAhI. DhaDhere badhAne jANavAne che, chatAM te DhaMDhare saMbhaLAve kezu? zerIpha saMbhaLAve. tema dharma nirUpaNa karyo jinezvara mahArAjAe, paNa te dharma sAdhu ja bIjAne saMbhaLAve. te dharma jAhera karavAnI egyatA zrAvakamAM nathI. jinezvara mahArAjanA dharmane nirUpaNa karavAne mATe sAdhu ja gya che. Azrava rokanAra, saMvara pedA karanAra, mekSa siddha karanAra e dharma jinezvarane che. tethI hemacaMdra mahArAjAe kahyuM ke-"A lAMbuM lAMbuM pIMjaNa che." Ama kahevAmAM zAstro upara temane anAdara nathI, paNa zAstromAM ghaNuM sUma vivecana che ema te kahe che. kapAsa hoya te pIMjaNa thAya, havAnuM pIMjaNa nahIM thAya. tema "Azrava sadA heya, saMvara sadA upAdeyaH" jema "ghI-khIcaDInA be zabda che tema jainazAsananA be zabda che. pachI ene vistAra game teTale thAya. je je karmabaMdhananAM kAraNe te badhAM Azrava hevAthI choDavA lAyaka che. karma sekavAnAM kAraNa tenuM nAma saMvara, te ja AdaravA
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana lAyaka che. A ja vAta dhyAnamAM Avaze, tyAre sAmAyika pAruM, te vakhate gurumahArAja puNo vi vAyavyam arthAt pharI sAmAyika karavA lAyaka kahe che. e pachI "mAyA na leto " A pAyuM paNa sAmAyikane Adara have na cheDIza. pAratI vakhate paNa kaI chAyA? jainazAsananuM A ja muSTijJAna che. je je kama bAMdhavAnAM kAraNe te cheDavA lAyaka ne je je karma choDavAnAM kAraNe te AdaravA lAyaka. A muThijJAnane ja e pachI vistAra che. Azravane kya. saMvara zuM kare che? saMvara, tapasyArUpI baLane utpanna kare che. saMvara nirjarA lAvaze. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke- AzravaH sarvathA heyo, upAdeyazcasaMvaraH, Azravo bhavahetuH syAtsaMvaro mokSakAraNam / itIyamAItI muSThiranyadasyAH prapaJcanam // jaina zAsananA be ja zabda Ave savathA choDavA lAyaka che, saMvara AdaravA lAyaka che. tethI sAmAyika pAravAne dAkhala Ape. dharma keNa kare? Azrava-saMvara jANe te dharma kare, karma AvatAM rokavAnAM kAraNe jANI zake jANe te ja dharma karI zake. AtmAne jANanArA phakta kevaLajJAnI. AthI jinezvare kahela te ja tattva tamane jinezvara kayAre kahevA AvyA ? bhale pote ApaNane kahevA nathI AvyA; paNa AcArya, upAdhyAya, sAdhu-traNe pisTamena (TapAlI) kahe che. pesTamenane khAte ceka AvyA hoya te jame nathI karatA. tema AcArya, upAdhyAya tathA sAdhu, bhagavAnanA pisTamena. jinezvare je tattva batAvyAM te ja to AcAryAdi kahe che. arihaMta mahArAje kaheluM che te apekSAe sAcuM mAnIe chIe. jinezvare kahele dharma nirUpaNa keNa kare? AcArakalpa jANanAra, nizItha sUtra jANanAra ja sAdhu. je tevA sAdhu dharma-prarUpaNa karI zake, te pachI zrAvakane viparIta prarUpaNAnuM paDikkamaNuM zAnuM? te. te mATe devendrasUri mahArAja jaNAve che ke ApaNuM kuTuMbane ApaNe kAmamAM karyuM, dharma vakhate bIjuM kAma bhaLAvyuM, te dharmane aMtarAya kahevAya ke nahIM? are! e te anyAyane netaruM ! nyAya karanArane
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. sAdhamikanI zreSThatA bIjA kAmamAM joDI de eTale anyAyane netaruM dIdhuM gaNAya. bIjAne bIjA kAryamAM reke eTale e dharma karI zake nahIM. kapaDAM melAM thavAnA jANyAM chatAM paheravAM paNa paDe ane chevAM paNa paDe. zrAvakanI pharaja che ke-je dharmanI pratIti thaI te sAMje kuTuMbanI AgaLa tenuM svarUpa samajAve, temAM viparIta prarUpaNa thaI hoya tenI huM micchAmi dukkaDaM dauM chuM. vyAkhyAna sAMbhaLanAranI pharaja thaI ke sAMje potAnA kuTuMbane ekaThA karI dharmopadeza Ape. mAravADI, paMjAbI, gujarAtI vagere pitAnI nAtajAtavALA che, chatAM te te darekamAM dezane aMge sarakhA saMskAro pADavAmAM Ave che. dezanA saMskAra pADavA jAta nAta vagere jevAya che. jema lazkaramAM haiddhA judA judA dezanA hoya te paNa mAtra jIta ApaNuM thAya teTaluM ja sAdhya hoya. tame sAdharmikanA samAgamamAM Ave, sAdharmika maLe tyAre anya anya judA dezathI Avela sAdhamike, anya anya jAtio ane anya anya nyAtionA hoya te paNa te badhA sAdharmika baMdhuM ja gaNAya. jema jaya meLavavAnA muddAthI ekaThA thaelA sainike bhale judA judA dezanA hoya, judI judI jAtanA hoya, paraMtu temAM deza tarIke, kuLa tarIke bheda rakhAya te lazkara jItI zake nahIM. deza, jAti, kuLabhedane jayamAM eka bAju mUkavAM paDe. te deza jAti kuLa choDI detAM nathI. paNa kAryamAM bheda rAkhavAmAM Ave te jItanuM kArya saphaLa banAvI zake nahIM. eka vAta sarva dharmiSThoe lakSamAM rAkhavAnI che. "ApaNe mehamalane jItavAne mATe sainika chIe." sainyamAM janarala karnala ane sainike hoya paNa dhyeya baMnenuM eka ja hoya. mehane tajavA mATe taiyAra thaelA sainike koNa? jainazAsana mAnanArA. te sainikemAM deza, jAti, kuLane bheda ADo AvI zake nahIM. rAjAnI vaphAdArI karanArA, rAne vaphAdAra rahenAra badhA rAjyanA sevake che. evI rIte ahIM je jinezvaranA dharmane mAnanArA che te badhA sAdharmike che. samAna dharmathI pravRtti karanArA badhA sAdhamike che. A jainadharma vinirmukto mAbhuva cakravartyapi syAM ceTo daridro'pi jndhrmaadhivaasitH|| .
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana jaina dharmanA saMskAra vagara eka vakhata cha khaMDa, 14 ratna, nave nidhAna maLI jAya te paNa te pariNAme suMdara nathI. jaina dharmanA saMskAra vagarane cakravartI paNa na thAuM. jainadharma sahita gulAmapaNuM cAhe che, paNa jainadharma rahita cakravartipaNe cAhate nathI. daridra thauM. daridrapaNanI AzaMsA ke niyANuM nathI karate. nava niyANAmAM evuM paNa niyANuM cAlyuM che. nava niyANAmAM e paNa prakAra cAle che. keI dIkSA levA taiyAra thAya che. kuTuMbI, riddhinAM baMdhane naDe che. bhavAMtaramAM paNa AvAM baMdhane haze, te naDaze; mATe "bhavAMtaramAM kuTuMba, riddhi na hoya tevA sthAne janmavuM, jethI dIkSAmAM mane keI na reke. A niyANuM dIkSAnI bhAvanAe karyuM che. dIkSAmAM keTalA vacamAM ADA AvatA haze ? AvA paNa huM gulAma thau" ema niyANuM nathI karatA. teTalA mATe niyANAnA prakAre che, tema ahIM paNa "api" zabda mULe ne dhamane prabhAva jaNAvyuM. gulAma paNa thauM. "gulAma ja thauM" tema nahIM. AkAzavRttinuM jIvana hoya tevA prasaMge gulAmI paNa kabUla, paNa eka vastu thAya te-jaina dharmanI vAsanAvALe thAu, jaina dharma vagarane cakravatI paNa na thAuM." ahIM jainadharmanI ATalI prabaLatA mukhyatA banI. kuTuMbamAM janmelA che te tamArA sAdhamika zAthI? jinezvara mahArAjane je dharma ApaNe mAnIe chIe tene teo mAnatA hevAthI te ApaNuM sAdhamike che. sAdhamikene pratApa. tame je dharma pAmyA che, pAme che, pAmI zakaze te sAdhAmikenA ja pratApe. moTuM zahera heya ne ekale zrAvaka hiya te te daherAsara, sAdharmikene lAbha meLavI zake? daherAsarane, sAdhune, sAdhamikene lAbha sAdharmikenA ja pratApe maLe che, eTalA mATe kahe che ke e tamane dharmamAM keTalA madadakartA-sahAyaka che te dhyAnamAM le. sAdharmika nAmadhArI nathI. pote guNavAna banavA ane pitAne guNavAna banAvavA dareka Icche che, paNa zAstrakAra kahe che ke bIjAne guNavAna mAnatA zIkha. bIjAnA guNenI kiMmata adhika
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2, sAdhamikanI zreSThatA gaNe te ja mArgamAM AvI zake. mATe kahe che ke rAjagRhImAM kALA mahelamAM dhamI peThA-ane dhamanA mahelamAM badhA pesI gayA ane e pAchA duniyAne adhamI kahevA taiyAra thAya che! zAradAra kahe che ke-potAne adhamI mAne te ja dhama. pitAnA a5 adhama ne meTuM rUpa Ape te dhamI. A sthiti hovAthI bAravratadhArI zrAvako kALA mahelamAM peThA. "amAro pramAdedeSa kharekhara bhayaMkara che." A mAnanArA kALA mahelamAM piThA hatA. teo pitAnA avaguNa netA ne TALavA taiyAra thatAM sAmAyikamAM pratijJA karI, samyagadarzanAdi traNa svarUpa jemAMthI nipaje te mAre karavuM, pApa vyApAre badhA choDuM chuM. karemi bhaMte sAmAIyaM" basa. "tasma bhaMte." je meM jJAnAdinAM kAryo na karyA hoya, sAvadha kAryo karyA hoya, tenuM pratikramaNa, niMdana, gahana karuM chuM karelAM pApamaya AtmAne sirAvuM chuM." karelAM pApanuM niMdana-garlana na kare tenuM sAmAyika bane kharuM? AtmA guNa mATe pratijJA kare che. navI pratijJA kenI saphaLa? je bhaviSyanA, bhUtanA deze pratikramaNa,niMdana, gArDana, karavAvaDe karIne vosirAve tenI ja bhaviSyanI pratijJA saphaLa che. bIjA badhA avaguNe hoya te paNa tenAmAM je aMze dharma rahyo che te dhyAnamAM le. nahIMtara chadmastha AcArya, upAdhyAyane zI rIte mAnI zakAya ? teo vItarAga sarvajJa nathI thayA chatAM temanAmAM mahAvrata dharma jabarajasta che, tethI temane mAnIe chIe. jinezvara mahArAjane zaraNe AvyuM te ghelagAMDa paNa jinezvara je ja. rAjAne paTTo bAMdhI Ave te paNa te rAjA je ja gaNAya. paTTAvALAmAM kazI akkala nathI. chatAM rAjAne hukama jhaTa mAnI levuM paDe che, te jeNe jinezvarane paTTo lIdhe che-huM jainI ema kahe che, tenI sAthe bheda kema rakhAya? metAraja munine sanIe vAdhara-cAmaDAnI derI bhIMjAvIne mAthe vIMTI taDake UbhA rAkhI mArI nAMkhyA. muni jevI uttama vyaktine vAdhara vIMTI mArI nAMkhyA. evA bhadrika jIvane vAdhara vIMTI taDake UbhA rAkhI ghAtakIpaNe mAranAra e manuSya sAdhune veza paherIne bese
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] dezanA mahimA darzana che. zreNikanA subhaTo AvyA. "bAraNAM ughADa." "dharmalAbha" bole che. subhaTathI tyAM kaMI na thayuM. "dharmalAbha bolanAra sAme rAjanA kaI nekarathI sattA na calAvAya. khUnamAM munimahArAja, te paNa zreNika rAjAnA jamAI ! tenuM khUna-AvuM jumI kArya chatAM sattAvALAone thaMbhI javuM paDyuM. magadha dezanA mAlikane pitAne te sthaLe AvavuM paDe che. jamAI- eka sAdhu ane tenuM khUna, zreNike dvAra khelavA kahyuM tyAre "dharmalAbha," zreNika kahe-gune mApha che, khela, khelyuM, banAva jANe, A sAdhupaNuM cheDyuM te AkhA kuLane ghAMcInI ghANIe pIlIne mArI nAMkhIza. mArA jamAI tathA sAdhumahArAjanuM khUna karyuM chatAM A dharmalAbha ne vezanA pratApe chuM. AkhA rAjyamAM dharmanuM keTaluM sanmAna haze? sAdharmike kevI sthitie gaNAtA haze ? dareka jIva sAthe saMbaMdhe anaMtI vakhata meLavyA paNa sAdharmika tarIkene saMbaMdha haju maLyuM nathI. je sAdhamika jinezvara mahArAjane dharma mAne che, te dharmanA guNamAM jeo rahelA che, teo vyAkhyAna suNatAM hoya, tyAM prabhAvanA hoya, te patAsA levA ekaThA thayA che tema kahe che : paNa veSNavanA maMdire cAMdInA vADakA vaheMce tyAM kaI jAya che? patAsAM AlaMbana bhale hoya. navA joDAya, dharmane pAme, dharmanAM be akSare sAMbhaLe eTale dharmamAM joDAya. AthI ja bhAvanA sarva karmane nAza karanArI kahI che, chatAM tenA karatAM paNa prabhAvanA adhika kahI che. pagathIye mAtra caDe te paNa dhanya bhAgya. anaMtIpuNyanI rAzIe manuSyapaNuM maLe tevI puNyanI rAzI ekaThI karI hoya tyAre ahIM pagathIe caDe. tene guNa thavAnI dizA tarapha ApaNuM lakSya nathI. ethI ja patAsAnI kimata gaNa, guNanA lAbhanI kiMmata na gaNI. pitAne jenI kahevaDAvanArA paNa kayAM maLavAnA che? je guNIo, dharmiSTha, sAdharmika take kahevaDAvanArA game tevA heya; paraMtu teo azeya tIrthaMkaranI AmanyAmAM AjJAne samajanArA che. nahIMtara bhagavAna gayA bhaDake tema kaI jaina che ? tIrthakaranA vacanamAM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. sAdhAkenI zreSThatA [1 je sthira che, tevA sAdhamikenI bhakita sarva prakAre karavI joIe, avazya A ApaNuM rtavya che. AvA sAdharmikanI bhakti jinezvaranI bhaktine aMge sAvadha nahi ja karuM, niravagha je karuM evuM kAMI vicAre che? cAMdInAM niravadya phUla mUkuM. sAvadya sacitta phUla zA mATe mUkuM ? tema vicAratA nathI. tema zrAvakanI "bhakti, te ja eya hovuM joIe. sAdharmikane paherAmaNI - AcArya mahArAjadevendrasUrijI mahArAja zrAddhadina-kRtyamAM pahelI gAthAmAM sAdhamikenI bhakti kevI rIte karavI ? te jaNAvatAM kahe che ketemAM deza, kuLa, jAtine bheda avakAza pAme na joIe. sAdharmikamAM mAtra jinezvaranI mAnyatA, guNamAM majabUta, vartana samAna joIe. jinezvarane dharma ane te AdhAre ja pravRtti, guNamAM nizcalapaNuM jevuM. A joIne sAdhamikenI bhakti karavI. te kaI rIte karavI ? - pethaDazAha tathA jAMjaDazAhanA adhikAra sAMbhaLo che? zrAvake dareka varSe AkhA varasamAM eka vakhata AkhA saMghane nimaMtraNa karavuM ne paherAmaNa ApavI. bALakane bALakane Akhe veza, bAlikAne tene ja veza hoya ne yuvAnone pAghaDI sudhIne veza. badhAne ene lAyakanA veza ApavA te paherAmaNa. paridhApanikApUrvaka"--e ja vAta ahIM kahe che. uttamamAM uttama vastro lAvI dareka sAdhamikene ApavAM. te sAdharmika bhaktimAM ekalAM vastra ApavAM? | sarjara TurmikSAvI duSkALa vagere samaye anAja ghera ghera mekalavuM tenuM nAma sAdharmika bhakti. keTalAke niravadha bhakti jaNAve che. zAstrakAra anAja mekalavA kahe che. pANI pIvAnuM. kUvA taLAvanA pANI badhAMne maLe che. paNa je je vakhate pANInI jarUra hoya, te te vakhate badhI jAtanAM pANIo paNa sAdharmikone ApavAM te paNa sAdharmika bhakti che. tene niravadya mAnIe te siddhAcalajI upara keTalAka paraba besADaze, te temane kevA gaNavA? .
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12]. dezanA mahimA darzana vastra, anAja, pANI ApavA dvArA bhakti thAya. dareka jAtanuM bhejana, kherAka-khAdima ApavAM. have khAdimamAM elacI, sepArI lavIMga ApyuM hoya te te cAle. khAdimamAM phUle ApyAM te paNa sAdharmikanI bhakti ! goTAo ApavA, nAgaravelanAM, DamarA vagerenAM pAMdaDAM ane sepArIo, vastra, anAja, pANI, rAka, khAdima upalakSaNathI svAdima ApavA dvArAe sAdhamikenI bhakti thAya che. je manuSya zrAvakapaNuM zobhAvA mAMgatA hoya tevA manuSyane-(sArA zrAvakene) A karavA lAyaka lAge. emAM je kharca thayuM, te kharcane saphaLa gaNe. sArA zrAvakone have AmAM che. AthI je je dharmiSTha zrAvake che temaNe paNa lagna vakhate occhava mAMDI dharmiSThonuM sanmAna karavAnuM. je je sAruM zrAvakapaNuM dhAraNa karatA hoya te badhA vastrAdidvArA bhakti karavA lAyaka ja che. tevI bhakti keNe karI? AjJAnusArI, ane zraddhAnusArI zrAvakee. badhA AjJAnusArI na hoya. keTalAka hetuyukta daSTAMtathI samajanArA hoya. te mATe kahe che ke-jema bharatakSetranA mAlika pahelA cakravartI evA bharata mahArAjAe sAdharmika vAtsalya karyuM, sAdhamikenI samagra ciMtA, AkhA kuTuMbane badhe nibhAva pite pitAnA mAthA para laI lIdhe, ane badhA sAdharmikenuM vAtsalya karyuM. tema dareka zrAvake, dareka sAdhamikenuM vAtsalya karavuM joIe. AvI rIte sAdharmikanA vAtsalyamAM lIna raheze te A bhavaparabhava kalyANamALA paherI ekSasukhane vize birAjamAna thaze.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmakamanI paraMparA di8 dezanA hai ane samyakatva 32888888888888888888EE98888888888888 zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdra mahArAja bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM jaNAvI gayA ke-"A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI rakhaDayA kare che." A vAta sAMbhaLIne savAla thaze ke, amane A bhavanI, A janmanI khabara nathI, tene gayA janma ke gayA bhavanAM buddhi-jJAna kayAMthI hoya? tenI pAse anAdinI vAta kare te bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevuM thAya. dareka jANe che ke ame janma lIdhuM che. paNa tyAre kayI dAyaNa (narsa hatI, tene khyAla Ave che mAtAnuM dUdha pIdhu e sarva jANe che paNa keIne te yAda Ave che? A bhavanI hakIkata paNa koIne khyAlamAM nathI. garbhanI dazAne khyAla koIne Ave che? A bhavanI tAjI anubhavelI vAta khyAlamAM AvatI nathI, te pachI gayA janma ke gayA bhavanI vAta zAnI khyAlamAM Ave ? te pachI anAdinI vAta kare te zI rIte mAnavAmAM Ave ? tethI anaMtA bhavanI vAta kare, nirUpaNa kare te bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevuM che. keTalIka vakhata vizeSa khyAlamAM na hoya te paNa sAmAnya vastu akkalathI samajI zakAya che. dANe hAthamAM lIdhe te kayA khetaramAM kayA kheDUte vA? bIja kayAMthI lAvyA hatA? te sarva khyAlamAM nathI. paNa utpatti-zaktine vicAra karIe tyAre mAnavuM paDe ke aMkura vagara bIja na hoya. te aMkura paNa bIja vagara na hoya.--utpatti zakti pahelAnI che. bhale ApaNe khetara, aMkura, pUrvanuM bIja nathI dekhuM; chatAM te zakita anAdi mAnavI paDe. jyAM paraspara kAryakAreNubhAva hoya, svataH kAraNakAryarUpa haya, tyAM te vastu anAdinI hAya. bIja aMkuranuM kAraNa, aMkura bIjanuM
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14] dezanA mahimA darzana kAraNa. A paraspara kAraNakAryabhAva che. sAthe ja pite kAryarUpa ane kAraNarUpa che. aMkura pate kAraNarUpa- ane kAryarUpa che. A aMkura A bIjanuM kArya che. evI rIte A bIja A aMkuranuM kAraNa che. paraspara kAryakAraNarUpa hovAthI tenI paraMparA anAdinI mAnavI paDe che. nahitara bIja vagara aMkura thaI jAya che ema mAnavuM paDe, paNa te mAnI zakAya nahi. temaja aMkura vagara bIja thAya che tema banI zakatuM nathI, keIpaNuM samaju bemAMthI eke vAta kabUla kare nahi ke aMkura vagara bIja hoya, ke bIja vagara aMkura hoya. te be vAtathI utpattizaktine vicAra karyo tyAre anAdinI paraMparA mAnavI paDI. jamyA pachI bhale A bhavamAM lAgIe, paraMtu te pahelAM keI bhavamAM AtmA hatA. yuktidvArA jenAra joI zake che ke bIja ane aMkuranI paraMparA anAnI che. anAdinI paraMparA na mAne te bIja vagara aMkura mAnavA paDe. tethI ja bIja-aMkuranI paraMparA anAdinI mAnavI ja paDe che. khuda zaMkarAcArya vyAsa-sUtranA bhASyakAra, temane A vAta kabUla karavI paDI; "bIjaaMkuranyAyena saMsAre anAdika upapaghate saMsArasya anAditva." e pramANe temaNe vyAkhyA karI che. yuktithI A ghaTe che. smRtimAM paNa saMsAranuM anAdipaNuM maLe che. "bIjAMkuranyAyana saMsAra anAdi bIjAMkuranyAyathI saMsAra anAdi che. bIja-aMkuranI paraMparA anAdinI che. pahele aMkura kahIe te vagara baje aMkura mAnava paDe, je pote kArya kAraNarUpa haya, tevI ja rIte pote paNa kAryakAraNarUpa. evI rIte trIjA naMbaramAM je aMkura che, te kAraNakAryane paraspara paNa kArya tarIke che ane te anAdithI che ema mAnavuM paDe. have jIvane aMge vicArIe. janma ane karma. jema bIja dekhyuM hatuM, paNa aMkura dekhe na hatuM. tema janma te darekane pratyakSa che ne? janma pitAne pratyakSa che te janmanuM bIja paNa pratyakSa che. janma vividhatAvALA dekhAya che. dhAnya vividhatAvALuM dekhAya che, bAjarI mATe bAjarIne aMkura levuM paDe. A badhA che chatAM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. janmakanI par MparA ane samyakUva [15 ApaNe amuka sthitinA manuSya lekhAIe, tevA janma lIdhe, tenu kAraNa tevAM kama : te have kama kayAMthI thayAM ? pahelA janma hateA, tyAM karmo karyo ke jethI tenAM phaLa tarIke A janma thayA ? te vicAravuM ja paDe. have te janma. bhaviSyanAM karmonuM kAraNa che. janma svaya` kA` ane kAraNarUpa paNa che, ane kama' paNa bhUta janmanu` kA`, ane bhaviSyanA janmanu kAraNa che. ahI janma ane kama para spara kAya kAraNarUpa che. svayaM kAraNakA rUpa hoya tevAnI paraMparA anAdinI mAnavI paDe. bhale mAnava A bhavane samajI zakatA na hAya, gayA bhavane jANutA na heAya, paNa A nyAye anAdvipaNAnA vicAra karI zakAya. yuktithI vicArIe to janma ane karmAMnI para parA anAdinI mAnavI paDe. eTale dareka jIva je je janmate dhAraNa karanArA che, te anAdithI janma-kama karavAvALA che. daradanI bhayaMkaratA samaje have koI kahe ke eTalI badhI bhAMjagaDa zA mATe ? * dharma karavA " ema tamAre kahevu che, te te ja kahAne? karIne zu kAma che? nAka pakaDavu prANAyAma zuM karavA karI che ? che te sIdhuM A badhI vAta pakaDo, drAviDI vAta kharI, amAre dharmopadeza ja karavA che, paNa darekane janma ane kanI paraMparA lAgelI che. tethI prathama tattva samajo, ApaNe ghera nAnuM bALaka 7-8 varasanuM hAya, jhADA thatA hAya, vaidya rAganuM svarUpa jANIne saMgrahaNI kahe che, chekare te sAMbhaLyu. paDozIe chekarAne pUchyuM ke zu kahyuM vaidhe ? 'sa'grahaNI'. chekarAne rAganI bhayAnakatAnI asara nathI, e te mAtra anuvAda kare che. baccAMne rAganI bhayaMkaratA teTalI asara na kare, e bhayAnaktA na samajavAthI tene kaDavI davA de te najara cukavIne te DhALI nAkhe. dhruvA keAnA mATe che ? chatAM kema DhALI ? e ja kAraNa. ene daradanI bhayAnakatA vasI nathI. tamArA hAya te davA pIe, nahitara najara cUkavIne DhALI nAMkhe ke pachI vaidya upara dveSa kare, tenA upara cIDAya. vaidya upara maLa paNa vApare che. te dAma hAya, jora
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16] dezanA mahimA darzana vaidya tene roga kADhavA mATe davA Ape che. mAbApa tene roga kADhavA davA pAya che, chatAM ema kema ? tene - daradanA bhayaMkarapaNAnuM bhAna nathI. daradIne daradanA bhayaMkarapaNAnuM bhAna na hoya tyAM lagI daradanuM duHkha sahevAne taiyAra, paNa carI pALavAne taiyAra na thAya. karyuM darada A jIvane che? te kahevuM che. te khyAlamAM na Ave tyAM sudhI dharmarUpI davA, ane gurUpI dAktaranuM sthAna na samajAya. kupacyA khAtAM rokanAra vairI lAge che. zAthI? daradanI bhayaMkaratA tene khyAlamAM nathI AvI tethI. tethI bhavarega ke daradanI bhayaMkaratA samajyA vagara dharmopadeza Ape te te vairI thAya. bAdhA ApI, te bolazeH "mahArAje bAMdhyA sajajaDa bAMdhyA. chaTakavAnI bArI na rAkhI." A zabada karamatanA che. jIva anAdinA raMgane bhayaMkara na samaje tyAM sudhI A jIva paNa bALaka jevo che. duHkhe kADhavAnuM auSadha dharma che. dharmaguru baLAtkAra karanAra puruSa lAge, jene daradane khyAla na hoya tene mATe pahelAM darada samajAvavAnI jarUra che. dharmarUpI davA zA mATe ApavI che? dharmopadezakanA e davAthI pitAnA AtmAne rega nathI javAne. anAdine rogane maTADavA mATe te dharmopadeza Ape che. e reganI bhaMyakaratAne khyAla Ave tyAre ja auSadha ane tenA denAra upara Adara thAya. saMsAra Ave che, te duHkharUpe phaLe che, duHkhAnubaMdhI che, duHkha svarUpa che. saMsAraphaLa paNa duHkha che, saMsArano hetu paNa duHkhane che. paraMparAe paNa duHkha. anAdi sa sAranuMya duHkharUpapaNuM-duHkhaphaLa-dukha hetu jaNAvI saMsAranI bhayaMkaratA jaNAvavAmAM Ave, ne zrotAne mAnavAmAM te Ave te ja dharmarUpI auSadhamAM te AdaravALe thAya, dharma ApanAra guru tarapha AdaravALe thAya, tenA mULa puruSa tarapha paNa AdaravALe thAya. dharma guru ane pravarnAka, te traNa tarapha Adara thAya te ja samakti A traNanI mahattA manamAM vase tenuM ja nAma samakti. mekSanI saDaka para aMtara cilDrano have baLadapaNuM maLyuM. ghAMcIne baLada pharavAmAM samaje, keTaluM
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. janmakarmanI paraMparA ane samyakatva [17 pharyo? keTaluM bAkI rahyuM ? tene hisAba tene na hoya. evI rIte mithyAtvI dazAmAM rahele jIva saMsAramAM keTale kALa pharyo? keTale pharaze ? tene patto nathI. ahIM samyakatva na pAme tyAM sudhI tene te sthiti ! ghAMcIne baLada ema ahIM darada. tenA samajAvanAra pravartakane na samaje, deva-gurU-dharma na samaje tyAM sudhI ghAMcInA baLada je te gaNAya. bhavanI bhayaMkaratA, dharmaauSadhanI kimata, te denAranI kimata, jinezvaranI kiMmata karavAmAM Ave tyAre tene hisAba samajAya. jinezvare mokSamArga pravartAvyuM che. mokSamArga mATe kaI kahe ke adhaLIyA karIne cAlavAnuM che. A mezane mArga e vicitra che ke bhavaaTavImAM keTaluM AvyA ne keTaluM bAkI rahyuM te khabara na paDe, tema mokSanA mArgamAM keTaluM AvyA ne keTaluM bAkI rahyuM te khabara na paDe. jyAM keI kahenAra nahi. jaMgalanI, ke dariyAnI musApharImAM keTaluM AvyA ? keTaluM javAnuM? tene patto nahi, tema ApaNuM tevI ja pravRtti che. ApaNe badhA mokSa mATe pravatIe chIe. keTaluM AvyA? have keTaluM bAkI che? tene patto nathI. cAlyA chatAM keTaluM AvyA ? keTaluM bAkI ? te khabara na paDe tevI musApharI karanArane kahevuM zuM ? ApaNe paNa mekSanA musAphara banyA, te ApaNe jaMgalI ja gaNAIe. ahIM te sthaLe sthaLe aMtaranA mApa paththara che. TheTha mokSanA sImADA sudhI che. te tame AvyA keTaluM ? javAnuM keTaluM bAkI che, tenA mApa che. pachI je saDaka upara mAIlanA mApa-AMka lakhelA che te saDaka para AMkha mIMcIne cAle te khabara na paDe, te tema, vAMka saDakavALAna, mApa paththarano ke tamAre? mekSamArgane aMge sthaLe sthaLe mApa jaNAvanAra paththara che. te upara tame najara na kare te zuM thAya ? ApaNe AMkha mIMcI aMdhArI rAte musApharI karIe te ? kaMIka nyUna ardhapudgala parAvartA bAkI rahe tyAre samakita. vadhAre saMsAra bAkI hoya te samyaktva na thAya. vadhAremAM vadhAre samakita pAmIne paDI gaye e jIva jagatanAM je je meTAM pApa kahevAya che te badhAMya pApa karI le te paNa te ardhapudgalaparAvartAmAM mokSe jAya, jAya ne jAya ja. ema ahIM mehanI 70 kaDAkoDa sAgarepama sthiti, temAM aMtaH kaDAkoDI sAgaropamanI sthiti. tethI AgaLa bIje mApa paththara deza
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18]. - dezanA mahimA darzana viratine, jemAM 7 thI 8 bhave mokSa. 7--8 bhava mekSe javAmAM bAkI hoya tyAre dezaviratinA mApa paththara, ATha bhavamAM ja, jenI paraMparA ArAdhanAmAM ja hoya te tene ATha bhava. sAdhupaNuM maLe te ArAdhanAvALAne traNa ja bhava. vItarAgapaNuM maLe che te ja bhava. sarvajJapaNuM maLe te koDa pUravathI vadhAre AMtaruM na hoya. AyogapaNuM AvyuM hoya te pAMca hastAkSara jeTale kALa. e mApa paththara para najara karIe te jANakAra-musAphara banIe. e samyakatvane mApapaththara. mApa mekSanA mArgamAM zAstrakAroe kADhavyo che. enuM ja nAma samyaktva. e ja mApa paththara. e ja sthaLe samyakatva. te koInuM dIdheluM, lIdheluM, nathI, temaja keIthI kaheluM, cereluM, harAyaluM thaI jatuM nathI. ApaNe keIne samakitI, mithyAtvI kahIe te lavAre che te devA levAthI AvavAvALI cIja nathI. pariNati e AvavAvALI cIja che. Atmika arUpI guNa che, te mATe jaNAvyuM. saMsAranI duHkharUpatA -duHkhaphaLatA, duHkhaanubaMdhItA samaje, te daradane TALanAra dharma auSadha che. guru dharmaauSadhanA dAtA che. tenA pravartaka deva che. A traNenI pratIti enuM nAma ja samakita. digabarene garAsiyA mAphaka cerI karatAM paNa naAvaDI, zAstro ne zAstrone uDAvela digaMbare kahe che ke Agama eke nathI. Ama kahI temaNe badhAM Agame uthApyAM, chatAM kahe ke-ame samakitI ! te pitAne samaktiI havAne do kaI rIte kare che? dharmadAtAne uDAvanAra, dharmaauSadha maLyAne dAva zI rIte karI zake? dArUnA ghenamAM cakacUra banele zuM na bole? mAtAne bAyaDI, ane bAyaDIne bahena kahI de. dArUnA ghenamAM cakacUra banela vAstavika balavAnuM zIkhe na hoya. kadApi vAstavika belI depaNa te DahApaNanuM vAkya na bole, tevAne zAstro nakAmAM, huM kahuM te ja mAne digaMbarane kahe che) te tamArA AcArye graMtha taiyArakaryA-te AgamanA AdhAre ke svataMtra kalpanAthI ? bAradAna pakaDI rAkhyuM, mAla javA dIdhuM. Agama hatAM te vakhate tamArA AcArya graMthe karyA te "graMthe pakaDI rAkhyA ne sarvAnA vacane javA dIdhAM, tijorI luMTAvA dIdhI, kAgaLiyAMne
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. janmakarmanI paraMparA ane samyakatva [9, pakaDI rAkhyA. sarvajJanAM vacanane sarvathA viccheda thavA dIdhe. ThAkaramalajIne anAmata dAbaDe jAya ne tamArI vIMTI na jAya to sAme zuM gaNe? tema tene sarvajJanAM vacananI cIMdaraDI paNa gaI! tamArA nAnA moTA badhA graMthe rahI gayA, te vakhate Agama na hatAM? te viccheda thayAM hatAM te tamArA AcAryo kayA zAstramAMthI lIdhuM ? zvetAmbaranI mUrti, derAsara, tattvArthazAstra, naikAdaza jine" kaDI tamAruM khaMDana, mUccha parigraha, pauSadhanA aticAre, zvetA mbaranAM-zAstro tene "amAro hakka kahe che ! ahIM umAsvAmi manAyA. temaNe umAsvAmI mAnyA, gRhasthapaNumAM umA nAma haze! sAdhu thayA tyAre svAmI kahe che, te temanuM nAma gRhasthapaNumAM umA hatuM? paraMtu kahe ke garAsiyAnI corI pakaDAyA vagara na rahe. eka garAsiye zeThanA ghara pAse rahete hate. tAkaDe maLe te zeThane gherathI ghI uThAvI lAvuM. garAsiye gharamAM pesIne ghI cere che. ghI ziyALAnuM heI, lacake laI nIkaLavuM zI rIte? pheTa bAMdhatAM pheMTAnA cheDAmAM ghAlI dIdhuM, te nIkaLyA. tyAM zeTha AvyA. pADezIne bIjuM zuM kahevAya? "hA, ThAkara maLavA AvyA hatA ? bahAra gayA hatA. te kayAM gaI hatI?" "sAmAM gharamAM zeThANuM gayA che. huM te sAtA pUchavA AvyuM hate." have pele garAsiye sAtA pUchavAnI vAta kare che. pipaTa pALela hatuM. te pAMjarAmAMthI pipaTa kahe che ke-mAruM kahyuM keI mAne re, re, ThAkarane keI aDadhe kalAka taDake rAkho ! re! zeThajIthI samajAyuM nahi. have ApaNe zuM karavuM ? tame sukhasAtAmAM chone? vAta karatAM karatAM te taDake laI gaye. pAMceka miniTa thaI eTale taDakAmAM ghIne e pIgaLe ne relA utaryA ! A zuM ? tyAM bicArAne cera tarIke jAhera thavuM paDayuM. garAsiye ghI cere te vAta keTale vakhata chAnI rahe? tema zvetAmbaranA graMthane cAre te vAta keTale vakhata chAnI rahe? umAsvAmi nAma rAkhe te gRhasthapaNAnuM nAma umA ApavuM paDe. garAsiyAnI corI taDake taDaphaDI UThI ! digaMbare sarva zAstra apramANa gaNI dharmane cAhavAvALA gaNyA- jaina mAMthI DhaMDhayA paNa 32 Agama mAne, 4pa Agama nahi mAne. temaNe vaLI 13 taphaDAvyAM. zAstrane mArI nAMkhe tevAne samakitanuM kayuM ThekANuM?
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20] dezanA mahimA darzana mATe duHkharUpa, duHkhaphaLa, duHkhahetavALA saMsAranuM bhAna thAya tene A davA te darada TALanAra che. tevA dAtAne pravartakanI pratIti thAya, tyAre deva-guru-dharmanI pratIti te samyakatvaH darzana-dhapravatti traNemAM samyapaNuM raheluM che. traNemAM samyapaNuM chatAM tame samyakatva zabdathI ekalI mAnyatA kema pakaDe che? te prazna badala kAraNa jaNAvyuM ke-mahAnubhAva! jene lIdhe gharamAM lakSmI Ave, eka kuTumbamAM 10 ke 11 bALaka janme, temAM jene janma thAya ne lakSmI Ave, te vakhate bhAgyazALI kone gaNIe ? chatAM e milakatanA mAlika AkhuM ghara. gharamAM agiyAre milakatanA mAlika, chatAM bhAgyazALI eka ja ! ekanA janma ja lakSmI vadhe che. ekane pravAsathI lakSamImAM dhakako lAge tevA ekane bhAgyazALI kahIe chIe. jema jenA janma lakSmInI prApti, prayatna ne lamIna lAbha, tema jenA javAthI nyUnatA. jenA AvavAthI lakSamInI vRddhi thAya, tevAne bhAgyazALI kahIe tema ghaNuM jJAnIomAMthI jenA jJAnamAM samyapha paNuM-pravRttimAM samyakapaNe tene bhAgyazALI kahIe, paNa te tenA nazIbanuM nathI. jJAnanuM samyakapaNuM tenA nasIbanuM nahi. pravRttimAM samyakapaNuM pravRttinAM nasIbanuM nahi. nava pUrvanuM jJAna abhavyane, nava raiveyakane. lAyakanuM cAritra abhavya pALe chatAM samyapaNuM nahIM. samyakUpaNuM e ja cAritra. jJAna samyapha Ave tyAre ja samyajJAna ne cAritra, bodhamAM samyakrapaNuM kharuM paNa pArakuM. bodhanA prabhAvanuM nahi paNa sAcI. mAnyatAnA prabhAvanuM samyakatva che. sAcI mAnyatA hoya te ja samyagrajJAna samyapha cAritra. jJAnanA ne cAritranA gharanuM sabhyapaNuM nahi. bALa. tapasyA zAstrIyajJAna e kharuM paNa jJAnane ajJAnarUpa paNa hoya. samyagU mAnyatA hoya te ja A benuM sabhyapaNuM. mAnyatAnuM ulaTApaNuM thAya te baMdha ne cAritranuM ulaTApaNuM thAya. have samyapaNuM kenA AdhAre ? mAnyatAnA AdhAre samyaka paNuM jJAnacAritramAM kahyuM che. A vAta kalpanAthI karIe chIe, tema naDi. zAstrakAre e vAta daDha karI che. samyaga mAnyatAne samyaktva kahevAya. have e samajI samyakRtvane majabUta karavAnI keTalI jarUra che ane tenI zabhA karavA mATe kayA AbhUSaNanI jarUra che. te agre
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ DRESSESSME durlabha manuSya jIvanano sadupaga SSEB SSSSSSSASSASASSISTAXMISSSSSSSSB zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa zrI bhagavAna hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A jagatamAM milaktanI mAlikI-kabaje maLe, mAlikI-kabajo heya paNa jene milaktanI durlabhatAne khyAla nathI, saduvyavasthA ke tenA sadupayega, durupayoganAM nukazAnane khyAla nathI, tevAne tenI vyavasthA karavAne hakaka maLato nathI. eka zeThane chokare sagIra hoya. kaho, tenI milakatane mAlika keNa? te sagIra chokare. chatAM te keIne milakta vecAtI Ape te kAyado kabUla kare ? bhADe Ape te paNa kAyade kabUla kare? tamAre gherathI nA chokare rUpIo laIne mIThAI levA jAya te kaMI mIThAI Ape khare? kema ? e rUpiyAne karo samajatuM nathI. je vastunI muzkelIne samajAtuM nathI, sadupayoganA phAyadAne, durupayoganAM nukazAnane samajato nathI, te vyavasthA karavA lAyaka nathI. A vAta khyAlamAM rAkhI vicAre ke tame manuSyapaNunA mAlika cho. temAM bhAgIdAra nathI, svaMtatra mAlika che. tamArA kabajAnI cIja che. A be vAnAM chatAM paNa tame manuSyapaNAnI durlabhatA samajI zakatA nathI. sadupayoganuM phaLa, durupayeganuM nukazAna na samaje tyAM sudhI tenI vyavasthA karavAne tamane hakka nathI. AthI tamArI vastu-manuSyapaNuM jhUMTavI levA ame nathI mAgatA. tame muzkelI samaje. rIsIvara chokarAne keLavaNI ApI lAyaka banAve. rIsIvara tenI milakta jhUMTavI levA nathI mAgate, tema manuSyapaNune samajanAre thAya tevuM gurumahArAja zAstrajJAna ApI lAyaka banAve. teo kAMI jhUMTavI nathI letA. zAstrakAra jaNAve che ke mahAnubhAva! (zeThane ghera cheka janma, tene bApanI milakata maLe paNa tene milakata meLavavAnI muzkelIne " S2 vA.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22] dezanA mahimA darzana khyAla na Ave tema) ajJAnI jIvane manuSyapaNuM kevI rIte maLyuM tene khyAla na Ave." pahelavahelI tArI kaI dazA hatI ? anaMtA goThIyA ekaThA karatuM hatuM, e badhAnI sAthe maLIne rahevAnuM. e badhAnuM baLa meLavI (nigodanuM) eka zarIra meLavavA teo sAthe mahenata karatuM hatuM, tyAre na dekhAya tevuM AgaLanA asaMkhyAtamAM bhAga. jeTaluM zarIra karI zakatuM hatuM. unnati pahelAMnI A sthiti hatI. sAthe anaMtA prayatna kare. tyAre dekhAya nahi tevuM zarIramAtra banAvI zakAtuM. jagatamAM badhe makAna milakatamAM bhAgIdArI hoya paNa duniyAmAM khorAkakhAtAmAM bhAgIdArI na hoya. zarIramAM, zvAsamAM, AhAramAM bhAgIdArI na hoya, chatAMya te bhAgIdArImAM rahevuM paDayuM hatuM. anaMtA che ekaThA na maLe tyAM sudhI AhAra, zarIra, zvAsa nahi. pahelAnI dareka jIvanA A dazA hatI ! temAMthI bhavitavyatAnA ge karma vadhAre na baMdhAyAM. pahelAMnAM tUTyAM eTale kaMIka AgaLa vadhe. vacce AhAra zarIra, zvAsa, anaMtA karyA, paraMtu mAtra pharaka keTalo ? ke dekhAya tevuM have zarIra maLyuM. emAMthI jyAre utkrAMti thaI tyAre eka ja jIve eka ja zarIra meLavyuM, te paNa na dekhAya tevuM ! temAMthI AgaLa vadhe tyAre dekhAya tevuM zarIra maLyuM. tyAM jJAna mAnIe te sparzI jANI zake teTaluM ja jJAna, rasa jANavAnI tAkAta nathI, jhADane kaDavuM ke mIThuM pANI sIMce te paNa pI leze. pariNAma game te Ave. tene rasane viSaya ja nathI. rasane viSaya hoya te ja kharAba rasa choDe ne sAro le. kSapazama kaMIka vaLe tyAre te jIva rasa jANavAnI tAkAtavALa thayo. temAM saMkhyAtA sAgarepa sudhI bhaTake arthAt dariyAmAM pANI upara athaDAtI cIja kaIvakhata Ama, keI vakhata tema phare, tema A jIva paNa rasa jANavAnI tAkAtavALo thaye, chatAM athaDAte rahyo. Ama rakhaDatAM anaMtI pujAI vadhI tyAre gaMdha jANavAnI tAkAta maLI. tethI anaMtI punyAI maLI. ema karatAM anaMtI punyAI vadhI, tyAre rUpa jANavAnI tAkAta maLI. pachI anaMtI pujAI vadhI tyAre zabda
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. durlabha manuSya jIvanano sadupayoga jANavAnI, pachI vicAra karavAnI tAkAta maLI. nAnA bALakane kehInUranI kiMmata na hoya paNa samajaNuM thAya tyAre te kiMmata samajavI joIe ne? ATalI sthitie AvyA, zabda pArakhavAnI tAkAta vadhAre che. bhUlA paDayAne raste kUtarA vagere jANI zake che. eka gAmathI bIje gAma javA mATe te raste nahi bhUle tevI tenAmAM tAkAta che. sparza, rasa, gaMdha rU5, zabda, vicAra karavAnI paNa tAkAta tenAmAM che. hAthI, ghoDA, kUtarAmAM vicAra karavAnI tAkAta che. piSaka ke pratispardhI, zerIne ke bahArane, carake zAhukAra-te samajI zake che. temAM paNa manuSyapaNuM meLavavuM muzkela che. tenA tenA kAraNumAM kahevuM paDayuM ke-manuSyapaNuM keInI maherabAnIthI maLelI ke ApelI cIja nathI. manuSyapaNuM e svayaM meLaveiluM che, sIdhI daSTie ApeluM hoya te tenA guNa gAIe. vepAramAM be paisA maLyAM to tene yaza IzvaranA mAthe nAkhe. paNa ADakatarI rItie vicArIe te jene paisA na maLyA tene te IzvaranI kapha marajI ne? be chekarA bAyaDIne maLe te Izvare ApyAM ema kahe che, paNa maraNa thayuM te zuM Izvare laI lIdhAM? temAM tenI kapha najarane ? tArA hisAbe tenI maherabAnI jaNAvatAM artha kaye thayo? eka vakIla prekaTIsa mATe solIsITarane tyAM AvyuM che. solIsITare tenI parIkSA karavA eka prazna karyo ke ATalI lITI karuM chuM---A lITIne kApavI nahi, vadhAravI nahi, aDakavuM nahi paNa tene nAnI karI devI, zI rIte ! AvavAvALe vakIla akalavALe hatuM. teNe pelI lITInI pAse meTI lITI karI. aDakayA vagara, kApa melyA vagara pite meTI lITI karI eTale pilI lITI ApoApa nAnI thaI gaI! je Izvare be chokarA ApyA te tenI upara Izvara maherabAnI kema nathI rAkhate? te manuSyapaNuM keIe ApyuM nathI, paNa ApaNe meLaveluM che. manuSyapaNuM meLavavAnA upAye : svabhAvathI maMdakavAya. payaI taNuM kasAo dANarUI majima guNe" artha: pAtaLA kaSAyavALe-mananA vege upara kAbU dharanAra.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4 ] dezanA mahimA darzana mananA vege jAnavarane paNa che. jAnavarane lebha, kodha, gumAna nathI hotA, tema nahi. kodhAdi cAre mAnasika vikAre jAnavaramAM paNa rahyA che. badhAmAM rahyA che, paraMtu je AvatI jiMdagImAM manuSya thanAra hoya te jIva tenI upara kAbU dharanAra hoya. te kAbU kayA svarUpane ? vakhata dekhI badhA kAbU dhare che reTIvALA roTalo Ape eTale kUtaro pitAnA jIbha, pUMchaDuM, TAMTIo tANe te tene paNa karaDatuM nathI. kAraNake te jIvADanAra che, ramADanAra che. bIjuM kaMI aDapaluM kare to tene karaDe. eka jagyAe teNe gusso kabajAmAM lIdhe. svArthasiddhi mATe, svArthapaSaNa mATe jagatu kodhAdika upara kAbU rAkhe che, paNa tevA kAbUthI manuSyapaNuM na maLe. sAmo kalekaTara Ave, kalekaTarane dhakako tamane vAge, tame "mApha karajo kahe che. mAphI kalekaTare mAgavAnI hatI paNa tene ema kahe che? "mata bela mAra khAyagA, eTale ApaNe sAmethI mAphI mAgIe. dharma-derAsaranI vAta le. dharmakriyAne aMge le. mAphInA prasaMge gUne chatAM huM kema mAphI mAguM ?' pahelAM ApaNe levA devA nathI. ApaNane dhakko mAryo chatAM sAheba, mApha karaje, te kAbU kayAM? svArthane hAni pahoMce te dhArIne mAphI uparathI mAgI. desI vANiyA dukAna para gharAkane mAla Ape, bhAva kahe, "zeTha, sAcuM kahe, sAcuM kahe," gharAke tema kahyuM. tene artha zuM? "tame jUThA bele che." tema kahe chatAM AMkha lAla na thAya. ATalo pheraphAra. kema bhAI, Ama kema ? A gussAnuM daSTAMta dIdhuM. tema mAna, mAyA, lebhamAM paNa samajavuM. svArthasiddhi mATe dareka kodha upara kAbU rAkhe che, paNa tevA kAbUthI manuSyapaNuM na maLe, svabhAvathI pAtaLA kaSAya hoya te manuSyapaNuM maLe. amaladAra upara kodha karatAM pahelAM tene upari kAbU rAkhe, tema nyUnazaktivALA sAthe paNa krodha upara kAbU rAkha joIe. cAla bena, cAla. svabhAva mATe daSTAMta: eka gAmamAM kuMbhAraNa rahe che. jeTha mahinAno vakhata che. 1ra vAgyA che. gadheDI upara mATI nAkhI zaheramAM
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. durlabha manuSyajIvanano sadupayega [25 Ave che. bhUkha, tarasI gadheDI dhImI cAle che. pelIne utAvaLe calAvavI che. DaphaNuM mAre che ane methI "cAla bena, cAla kahe che ! sAmethI AvanAra manuSya A sAMbhaLI vicAre che ke A zuM? teNe tene UbhI rAkhI. "bena, A tuM zA mudAthI bole che?" teNIe kahyuM : "kAraNa che. huM mATI utArI bajAramAM jaIza, mAe tyAM vAsaNo vecavA goThavyAM haze, te vAsaNe levA mATe ThAkera-zeThanI chokarIo, bene Avaze. eka ThAma levA mATe ekavIsa ThAma UMcA nIcA karaze. TakerA mAraze, kimatamAM huM be ja paisA kahIza chatAM te deDha paise kaheze. pAMca pAI karatAM kalAka karaze. te vakhate huM "rAMDa! kabhArajA ! levuM hoya te le, nahIM te cAlatI thA" tema kahuM te zuM thAya ? mATe svabhAvamAMthI "rAMDa, kabhArajA" zabda ja kADhI nAkhe che. game tevI TaMTAvALI sthitimAM paNa AvuM boluM, paNa bIjA halakA zabdo na boluM." AnuM nAma teNe zabdane svabhAvathI sudhAryA. tema AtmA koMdhAdika upara kAbU meLavavA svabhAvathI kaSAye pAtaLA karI nAkhe, kRtrima nahIM. nukazAnamAM mULanuM nukazAna thAya tyAre vyAja paNa choDI daIe chIe. nukazAnanA bhaye gussA upara, gumAna, prapaMca, lebha upara kAbU meLavAya che tevA kAbUthI manuSyatva maLI na jAya ! te kaye kAbU manuSyapaNuM Ape che? cAre kaSAye upara kAbU meLavAya, te ja manuSpaNuM maLe. kaye kAbU kUtara DAMga dekhI karaDavA na Ave te te manuSyapaNuM meLavI le ? gussA upara kAbU te meLavyuM paNa te nukazAnanA bhaye krodha upara kAbU meLavyuM, tethI manuSyapaNuM na maLI jAya. kema? svabhAve anartha thaze te vicAraNA ja nahIM. tyAre svabhAve ja mAnasikavikAra upara kAbU dharavAnuM thAya, te jIva AyaMde manuSya thaI zake mATe samaje ke ApaNane maLeluM manuSyapaNuM keTaluM muzkela che ? te muzkelI pasAra karI tyAre ja manuSya thayA. aphINanAM vyasanavALAne lADu, peMDe jamADe paNa aphINa na maLe to tene badhuM lUkhuM--nakAmuM lAge. jene je Teva paDI hoya te temAM ja masta rahe. tame
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6] dezanA mahimA darzana gussA para kAbU na meLavyuM hoya te tame kayI gatimAM masta rahevAnA? bALaka sapane ramADe te paNa sApe DaMkha daI tene mArI nAkhavAne. lAkaDI mAre te paNa te lAkaDIne DaMkhe. tenuM zAstra ja eka. gAya bheLI jAta gaNAya che. gAyane aMge vicArIe to zIMgaDuM e ja enA bacavAne upAya. tene gusso Ave to te zIMgaDAthI ja mAre. pachI strI, bALaka ke vRddha heya! bIjAne zuM nukazAna thAya te jovAnuM ja nahI. je pitAnA gussAne saphaLa karavAnuM zIkhe, te kaI gatine lAyaka bane? jyAM gussAnI hada nathI, gussA-gumAna para kAbU meLavanArA na hoya, tevA jI sarpAdikanI jAtimAM upaje. te pitAnA gunAnuM phaLa pote ja bhagave che. gussA-gumAna, prapaMca ke lebha upara kabaje rAkhyA vagara manuSyajAtimAM janma laI zakAtuM nathI, mATe zAstrakAre kahyuM che ke manuSya paNuM meLavanAro jIva svabhAve pAtaLA kaSAyavALA hovA joIe. A te manuSya gatine aMge jaNAvyuM. jyAM jIvananAM sAdhane na maLe tyAM manuSya gatiya zuM kare ? manuSya gati jevI vastu maLe chatAM te TakavAnAM sAdhana na hoya te? manuSyapaNAnuM jIvana eTalI badhI jarUrIAtathI bhareluM che ke teTalI jarUrIAta bIjI kaI jagyAe nathI. tame pRthvI vagara UbhA rahI na zake. tame pRthvInI darakAra rAkhe, pRthvIne tamArI zI darakAra? pANI vagara tame jIvI na zake, pANIne tamArI darakAra nahIM. havA, agni, vanaspatimAM paNa A vAta. hAthI, ghoDA, bheMsa, gAye, badhAnI tamAre darakAra. tamAruM jIvana aneka hAjatethI bhareluM che. tethI hAjate pUrI karyA vagara tame jIvI zake nahi. tethI rAja. je detAM zIkhe hoya te ja manuSya thAya ne? tene badhI hAjate pUrI paDe nahIMtara te jIvI zake nahi, bALaNapaNamAM ke garbhamAM ke janmatAM ja cAlyA jAya. je hAjatethI jIvavuM che te hAjate pUrI pADanAra kezu? pahelA bhavamAM dIdhelA dAnanuM pUNya ja hAjata pUrI pADe che. dAna denAre nahIM paNa dAnaruci. dAna ane dAnaraca AdI vastu che. dAna dareka de che, pitAnI sthiti jALavavA mATe, lokonA sahukAra mATe, leonA bhayathI devuM te paDe che. paraMtu te dAnaruci na gaNAya.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. durlabha manuSya jIvanane sadupayoga [27. eka pAThazALAnI ke pAMjarApoLanI TIpa AvI. temAM maMgaLabhAIe rUpiyA 500) lakhAvyA. have pAnAbhAI samajI gayA ke have ApaNane rUpiyA 400) thI nahIM choDe. eTale pAnAMbhAI belavAnI zarUAta kare ke jue Ajane vepAra, AjanA vepAranI zI dazA che? kALI sAIDa potAnA hAthe raju kare che. potAne AvuM kahevA bIjo Ave to pote cIDAya. pele TIpa karavAvALo varatunI jarUrIAta jaNAve che, tyAre kahe ke-lakho. temAM paNa 301thI zarUAta karatAM 350mAM patI jAya te mAne ke 150 baccA, hAza! AmAM 350 nuM zuM zuM thayuM ? e khADAmAM gayA eLe gayA ! na ApyA, na bharAvyA te bacyA tyAre je ApyA tenuM zuM thayuM ? e jagyAe dAnarucivALo hoya te kahe ke-mane 401 bharavA ThIka lAge che. tame kaho te thoDAka vadhAre bharuM. A che dAnaruci. pahelAM tevI ruci vinA paNa 350nuM dAna te thayuM hatuM, paNa temAM zuM vaLyuM ? e te zekIne tame vAvo cho. eka kheDUta dANuM vAvavA gayo. varasAda Avaze te saDI jaze. lagIra garama karIne vAvIe te zarada na thAya. lAvane tAvaDA para garama karuM? garama karIne vAvyA tema dAnavALA sIdhA na vAve. dAnaruci vagaranA zekIne vAve. A je manuSyapaNuM meLavyuM te kayA jhADanuM phaLa ? svabhAve pAtaLA kaSAyapaNuM rAkhyuM hatuM, tenuM phaLa-manuSyapaNanA jIvananuM phaLa-dAnarucapaNanuM phaLa che. nahIMtara sApa ke ghe thAta. manuSya zAthI thayA? ahIMthI lauM, lauM'vALAne dAnaruci nathI. dhana maLyA pachI have te vAparavAnuM bhAgya meLavuM te dAnaruci. maLelI lakSamI dAnamAM upayegI thAya te te lekhe gaNAya. te dAnarUci kahevAya. maLela lahamInuM dAna, nahIMtara bhagavaTe ne chevaTe nAza. nAza chello raste na hoya, te tamArI peDhIo keTalI thaI? gaNatarI vagaranI. have eka eka peDhIvALAe eka eka rUpIo saMgharyo hato ane tene nAza thaye na heta te tamArI pAse Aja keTalA heta? gaNu na zake teTalI milakata hota, chatAM te kema nathI? tene nAza thatuM AvyuM. paisA meLavyA kharA paNa tene nAza thaI jAya che. paisAnI traNa gatiH te rasa je daI na zake ane
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28] dezanA mahimA darzana je vAparI paNa na zake, tene nAzanI trIjI gati. lakSamI bhAgyadaye maLI tethI bhAgya kamAvAnuM, tene khedAnamedAna karuM te mArA je kamanasIba kale? A heya te ja manuSyapaNuM meLavavA lAyaka thAya. madhyama guNe A be maLyA chatAM manuSyanuM jIvana e sAmudAyika jIvana che. jAnavara ekaluM uchare, jhADa ekaluM puSTa thAya. manuSya ekale jaMgalamAM rahe te te gAMDo thaI jAya. jIvanamAM sahakAra mATe ja A traNa guNo jarUrI che. e traNa guNathI uttama ke hIna guNavALA hoya te manuSya na thAya. madhyama guNavALa ja manuSya thAya. A traNa guNo hoya te ja manuSyapaNuM meLavI zake. svabhAve pAtaLA kaSAya, dAna ane rucipaNuM, A traNa vastunA peTe-sATe phaLa tarIke ApaNane manuSyapaNuM maLeluM che. jema sagIra chokarAne kiMmatI nekalesa paherAvyuM paNa te kiMmatI chatAM tenI kiMmatane khyAla tene nathI. tamane manuSyapaNuM kiMmatI maLyuM, chatAM tene tamane khyAla nathI. tethI tenI vyavasthA karavAne tamane hakka nathI. manuSyapaNAnI muzkelIne khyAla dhyAnamAM na laIe te manuSya paNAnI vyavasthA karavAne ApaNane hakka nathI, mATe pahelAM khyAlamAM le ke jagatamAM ja anaMtAnaMta bharelA che; paNa je jIve A vastuo meLavI zakyA nathI te manuSya thayA nathI. keInI maherabAnIthI, dAnathI ke jhUMTavIne ApaNe manuSyapaNuM meLavyuM nathI, paraMtu A manuSyapaNuM ApaNuM kartavyonuM phaLa che. e rIte A manuSyapaNuM mahAmuzkelIthI maLyuM ema jANyuM eTale tenI kiMmata jANI, paNa tene saduuga, anupaga ke durupayeganAM pariNAma na samajAya tyAM sudhI zuM thAya ? nAnA chokare rUpiye zabda sAMbhaLe paNa te rUpiyAnuM chokaro karaze zuM? rUpiyA mATe te risA, bApa thAka, bApa samaje che ke-tene ApavAthI rUpiyA jaze. chevaTe kahe kenle, jA. ema chokarAne muzkelI pachI rUpiye maLe khare, paNa tene muzkelI mAluma paDI. ATaluM che tyAre rUpiye maLe che, ema te samaje che, paNa tene upayoga za karo ? tenuM tene bhAna nathI ! e
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. durlabha manuSyajIvanane sadupayoga [29 rIte ahIM paNa manuSyapaNuM rakhaDatAM rakhaDatAM mahAmusibate maLyuM che te vAta kharI paNa tene sadupayoga karyo? caMdrahAsane talavAra te hAtha AvI paNa tethI teNe ghAsa kApyuM! ne temAM pAcho te abhimAna kare che? talavArathI ghAsa kApavAne udyama karI temAM garva karavAvALe caMdrahAsa mUrkhaziromaNi bane, tema manuSyapaNuM caMdrahAsanI talavAra jevuM advitIya che. je kArya samagra nArakI, tiya ane devatA maLI na karI zake tevuM kAya A manuSya karI zake che. manuSyajanma eTale badhe samartha che ke-devatA. nAkI, tiyAthI je kArya na thAya te kArya eka manuSyabhava karI zake ja che ! kayuM te kAya? mekSa sAdhavAnuM samagra kAryarahita thaI saccidAnaMda sthAne javuM te kArya nArakI, devatA ke tiryaMce karI zakatA nathI, mAtra manuSya ja te kArya karI zake che. mekSa e ja kamanI DakhalagIrI vagaranuM sthAna che, jemAM karma-pudgala ke keInI DakhalagIrI nathI. A jIvana che, te paNa je zvAsane lAyakano vAyu maLe te te jIvana che. eTale jIvana e zvAsanA pudgalone AdhIna che tema zrotrane lAyaka pudgale maLe te zrotra ! tevI ja rIte cakSu, nAsikA, jihA vagerene lAyaka pudgalo maLe te cakSu AdinI kiMmata che. A rIte pudgalenA rIsIvarapaNAmAM tamAre rahevAnuM. pudgalanA tAbA vagaranuM tamAruM jIvana kayuM? manuSyajIvanane sadupayega, durupayoga ane anupaga tathA tenAM phaLe. jIvana tathA Indriya gulAmI vagaranA nathI. te e rIte pArakAnA AdhAre jIvAI raheluM gulAmIvALuM jIvana zI rIte maTavAnuM ? AtmA mokSa sivAya kaI jagyAe AjhAda banI zakatuM nathI. zuddha AtmA e ke jene keInI parAdhInatA nathI. zarIra, Indriya, tathA zvAsozvAsanI darakAra ene nathI-zuddha AtmA jJAnasvarUpa che, akSaya sthitivALe che. AtmAnI evI sthiti bane tyAre AtmAnI
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39] dezanA mahimA darzAna saMpUrNa AjhAdo: evI sapUrNa svata MtratAne eLakhavAvALA manuSya ja evA meAkSa meLavI zake, sapUrNa AbAdI paNa meLavI zake, jyAM kAInIya kAI vAte tAbedArI-DakhalagIrI na hAya, te ja AjhAdI- tevuM sthAna te meAkSa. mAra varasa dIlhI jaI AvyA, tyAM vepAra karyAM paraMtu eka paiseA paNa karanA na bharyAM, kema ? lAkaDA phADavAnA vepAra karatA hatA. tene kara na hoya. tema ahIM AkAzAdune koInI parAdhInatA nathI, jIvAne pudgaleAnI parAdhInatA che, tene kamanIgulAmI che. dharmAstikAya, AkAza vagere koI ne paNa parAdhInatA nathI; temaja temane AbAdI ya nathI, kAraNa ke temanAmAM cetanA nathI. AtmAnAM jJAna-darzana-vItarAgatA-vIya saMpUrNa hAya tenuM nAma AkhAdI: manuSyA te AbAdIne rAja TakAvI na zake, kAraNa pote ja TakavAvALA nathI. manuSyapaNuM vadhumAM vadhu dezenakroDa pUrva sudhI ja AkhAdI karavAvALuM--takavAvALu che. saMpUrNa AjhAdI ke AbAdI utpanna karanAra manuSyapaNu che, e vAta kharI; paNa te ene TakAvI rAkhavAnI tAkAta manuSyamAM nathI. te tAkAta meAkSamAM che. anaMtA kALa pahelAM je siddha thaelA tenA jevuM ja kSAyika kevalajJAna atyAranA utpanna thaelA kevalajJAnavALA manuSyamAM che, paNa tenI sthiti siddha jevI nathI. A vastu jyAre dhyAnamAM levAze tyAre mAluma paDeze ke manuSyapaNu' meAkSa mATe ja che. tethI ja kahIe chIe ke-te vahI te javAnuM ja che, emAM mUrkhAI karIe te kAma na lAge. kAI nA aa hatA. zerIvALAne pANI bharatAM teNe baMdha karyo ke kaI e amArA kUvAmAMthI pANI na bharavuM.' peAtAne ghera lagna AvyAM tyAre tene pANInI jarUra paDI: paNa kUve vahetA khaMdha karyAM hatA tethI sera baMdha thaI hatI ane rAja nIkaLatuM hatuM teTalu pANI na nIkaLyuM. nadInA pravAha vahe ja jAya che. pIe ke na pIe tethI rokAI rahevAnA nathI. A manuSyajIvananA sadRupayAga na karo tethI te paDI rahevAnu nathI. te teA dahADe dahADe echuM thavAnu che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. durlabha manuSyajIvanano sadupayoga [31 - mAM jANe ke-dIkaro meTo thaye paNa AvaradAmAM ocho thaye. A vicArI kSaNe kSaNe javAvALI cIjamAMthI jeTaluM meLavAya teTaluM meLavI le. tenI kiMmata kare. jene zAstranu lakSaya na heya-zAstranI darakAra na hoya-zAstra, zAstra tarIke na samaje tevAne manuSyapaNAnI kiMmata batAvavAnuM keI sthAna nathI. "zAstro pheMkI devA jevAM che, tevuM mAnanArane te zAstro nakAmAM che. 48 miniTanI eka sAmAyikamAM 925925025 palyopama devatAnuM jIvana tame meLavI zake che. eka eka miniTe lagabhaga babbe koDa papama devatAnAM AyuSyane meLavI zako cho ! paNa kyAre? tene sadupayega karI jANo tyAre be kroDa palyopama pramANa devaAyuSyane lAvanArI eka miniTa upagI kayAre? tene sadupayoga kare tyAre ane zAstra mAne te ja. zAstra mAnavAM nathI. zAstra pheMkavA che, tene manuSya paNanA sadupayeganI kiMmata batAvavAne raste nathI. zAstranI zraddhAvALAne A vastu batAvI zakAya che. have anupagavALAne hAni ane durupagavALAne tenuM nukazAna dhyAnamAM laIeH dAna, zIla, tapa, bhAvamAM ke mArthAnusArI ke dezavirati temaja sarvaviratimAM na samaje teNe te jIvanane anupaga karyo kahevAya. vinAyakaM prakurvANo racayAmAsa vAnaraH / khAvuM, uMghavuM te kare che, paNa teTalA mAtrathI jIvanane sadupayega karyo gaNAya nahi. keIkaheH "temAM paNa anupaga thato nathI tenuM kema?" vAta kharI. mahAnubhAva! A tArA khAvA-pIvAnA upagone upayoga kahIza, te jAnavaramAM kaye upaga kaheze- jAnavara khAya, pIe, uMgha, bhayathI bacavAne upAya kare. saMtAna pAlanamAM te jAnavaro paNa jANe che. jAnavarenuM te kArya che. te manuSyapaNAnAM kAryo nathI; mATe te upayoga manuSyane heya temAM manuSyapaNane sadupaga thatuM nahi hevAthI te anupaga ja che. have durupayegamAM manuSyapaNuM meLavI mahAghAtakI, julmI, mahA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32] dezanA mahimA darzAna lAbhI manI jagatane herAna karanArA thayA, ane cakravatI thaI sAtamI narake gayA; mATe kalikAlasava jJa zrI hemeca DrAthAye manuSyapaNuM tamArA kakhajAnuM che,' ema jaNAvI tenu' phaLa na samajo tyAM sudhI tenI vyavasthA karavA mATe tame lAyaka nathI, ema jaNAve che. sAcA raste maLe te ja sadupayoga thAya. sa jIvA pravRtti kare che te ISTa phaLa Avaze ema jANI pravRtti kare che, chatAM pravRttinAM phaLa aniSTa paNa Ave che. rastA letAM bhUla thavAthI vinAyaka' prabhurvANA racayAmAsa vAnaraH' jevI sthiti thAya che. brahmAjIe gaNapatinI sUMDha khIje sthAnake (pAchaLa) lagADI. pravRttimAM phera paDe to vinAyakanA vAnarajI ane. pravRtti, yogya na thavAthI rvAdarA thayA. dareka jaNa ISTa pravRtti kare che, paNa raste sAcA na le te ? mATe jo manuSye iSTanI siddhi karavI hoya te teNe traNa vAtA karavI joieH pahelAM te ISTanI siddhi karavI che. ISTanI siddhi mATe sAdhaneAnI pUrepUrI taiyArI karavI che. A e nizcaya na thAya tyAM sudhI ISTanI siddhi zI rIte thAya ? bhUkhyA che, peTa bharavuM che ne khArAkane aDakavuM nathI te bhUkha bhAMge kharI? jema bhUkha bhAMgavAnA vicAra chatAM, khArAka vagara bhUkha bhAMgI zake ja nahi, tema iSTanI siddhinAM sAdhanA na maLe te ? mATe IsiddhinAM sAdhanA meLavavAM tenuM ja nAma samyagdarzana, jJAna, cAritra. e keI jhADanAM phaLa jevI cIja nathI. iSTasiddhinA niyamane vaLage, sAdhanAne vaLage ane tenA amala kare te ja dana, jJAna ne cAritra. huve tema mAnyatA, Adha ane pravRtti e badhAmAM sakSaNu rAkhyuM; chatAM te samyak zabda mAtra mAnyatAmA rAkhyA. bedha ane vartanane na lagADayA, tenuM kAraNa ? have te kevI rIte ? te zAstrakAra samajAvaze. te agre vata mAna.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA kAryamAM vina ane samyaktva che. SOB318350898DD8%B3B3 DEBARBOX kArya karanAre traNa vastune nizcaya kara joIe. kAlikAlasarvajJa AcArya mahArAja zrI hemacaMdrasUrijI mahArAja, bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke jagatamAM jene paNa kArya karavAnI IcchA thAya, te dareka manuSya ke jIvane traNa vastu prathama nakakI karavI paDe che. te sivAya kAryanI siddhi pAmI zakAtI nathI. kayI traNa vastu ? te mATe sUcavI gayA ke-dareka manuSya pote AraMbheluM kArya uttama che ke nahi ? te nizcaya kare. kAryane nizcaya karyA vagara kAryanAM sAdhane meLavavA mATe mahenata thAya te dekhAvamAM sArI dekhAya, paNa pariNAme dhape khAnAra thAya. bAIe ghAghare sIvavA Apyo. darajIe bakhIe dIdhe. kapaDuM che, saMcethI bakhI dIdho, paNa dhape khAdhe. kema? game te cheDA sAthe bakhI dIdhe! jethI ghAghare taiyAra na thaye. soya-dore, mahenata vagere barAbara che, paNa kArya na thayuM. saya-dera-saMge vageremAM khAmI nathI, chatAM ulaTI ukelavAnI mahenata vadhI. cheDe meLavavAmAM bhUlyo, tyAM zuM thAya ? kArya mATe prayatna kare, kArya mATe kuTumba, paisA vagerene bhega Ape. mAtra kAryanI suMdaratAne vicAra na karyo hoya to pariNAma zuM Ave? mAtra kArya dhArIne karelI pravRtti mananI mahenatavALI te hoya, tananI mahenatavALI hoya, dhananA vyayavALI hoya paNa te nakAmI, kAraNa ke-kAryanuM suMdarapaNuM kaI rIte che, te nizcita karyuM na hatuM, mATe kArya karanAro pahelAM pitAnA kAryane aMge nizcaya kare ke-A kArya suMdara che? ane kAryanI suMdaratAne nizcaya thAya tyAre eNe e khyAla rAkhavo ke-cAMsi vadu vidanAna - suMdaramAM saDo ghAlanAra Dagale ne pagale maLe.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana "zreyAMsa bahu vijJAnike bIjo artha jAnavara sArA anAjanA khetaramAM pese, saDI gaelAmAM jAnavara paNa na pese. sArA kAryamAM vidhdha karavA jagata taiyAra che, tethI jinabhadragaNI kSamAzramaNa sarakhA paNa lakhe che ke-"chocAMti padu vijJAna kalyANakArI kArya hoya tyAM vidane prathama kUdI paDe che. kalyANakArI kArya hAtha dharuM eTale temAM huM vidanene prathama netaruM dauM chuM." e A zlokano artha keTalAka AcAryo ema kahe che ke-kalyANakArI kAryomAM vine Ave. tyAre kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAjanA bhatrIjA zrI caMdrasenAcArya kahe che ke "ghaNAM viddhavALA hoya te ja kalyANakArI kAryo gaNAya." zAstromAM samakita, jJAna, lAbha, bhega, upaga vIrya, cAritra vagerenAM AvaNakarmo sAMbhaLavAmAM AvyAM, paNa mithyAtvAvaraNI, kupaNutAvaraNakarma kayAMya sAMbhaLyuM ? kRpaNutA, ajJAna, mithyAtvane AvaraNa kema nahIM ? te dhyAnamAM lya ke DAgha dhoLAne, kALAne DAgha ke? DAgha paDyo eTale samajavuM ke te dhaLuM che. DAgha paDavAne Dara dhaLuM hoya tyAM. AkhuM kALuM hoya tyAM DAghane zuM bhaya ? AtmAnA je guNe te badhA AvaraNavALA. jJAna, darzana vagere AvaraNavALA, vIrya sudhInA aMtarAyavALA, karmanI 158 prakRtimAM ajJAna AvaraNa evI kaI prakRti nathI. mithyAtva, avirati, alAbhAdinAM AvaraNa nathI. kRpaNutAdi e cIjo che, paNa kalyANabhUta nathI. zreNi vadu vinAni' tene artha caMdrasenAcArye bahu vinatvane udeza rAkhI zreyasvanuM vidhAna karyuM. tethI lekanA uttarArdhamAM "akalyANamAM pravartalAne viddha AvatuM nathI" ema kahyuM. jemAM ghaNAM vine Ave te ja kalyANakArI kAma. baMne muddAne vaLagIe te paNa eka artha nakkI che, ke kalyANakArI kArya karanAre samajavuM ke-vinane huM netaruM dauM chuM. aSabhadevajIne aMtarAya hate. 83 lAkha pUrava sudhI aMtarAye mAthuM UMcuM na karyuM,
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3ya 5. kAryamAM vidhana ane samyakatva dIkSA lIdhI ke aMtarAya UbhuM thayuM. tapasyA varasanI karI na hatI, varasa lagI gocarI na maLI-aMtarAyanA udaye. bhagavAna mahAvIra mahArAjA trIsa varasa gRhasthapaNAmAM rahyA. aMguThAthI meru kepita karyo. vetAlane bALapaNamAM muThThImAtramAM dabAvyuM tevA samartha bhagavAnane dIkSA lIdhA pachI tarata ja gevALIo mAravA -A che. nAkAraNa bhavetkAya' / anugrahArtha svasyAtisargA dAnaM / tenuM vara trIza varasa sudhI kayAM gayuM hatuM? zevALIAne trIza varasa sudhI varanI vasulAta na sUjhI ! dIkSA lIdhI te ja dahADe sUjhI! A be daSTAMtathI nakakI thAya che ke-kalyANakArI kArya AraMbhIe eTale vinane netaruM. rasoI karIe tyAre ja kAgaDA kUtarAne bhaya. rAI na karatuM hoya tene kAgaDA kUtarAone Dara heta nathI. kalyANakArI kAma karanAra vidanene notare ja de che. vidane AvavAnAM ja che ne tene teDIne mAre kAryasiddhi karavAnI che. dareka kArya karanArane musibatane netarAM devAnAM hoya che. kArya karanAra banavuM, kArya karatAM thavuM te pahelAM e nizcaya kare ke huM musibatene-vidanene-aMtarAyane netarAM dauM chuM. ugharANI kene tyAM? kothaLImAM nANAM hoya tene tyAM. laI zakAya tema na hoya tevA sAme koI dave nathI karatA. evAmAM jo te kamAye hoya te badhA ugharANue Ave. kamANue ugharANuM karanArane netaruM dIdhuM. ahIM paNa je kaMI kArya sAruM hoya, te sAruM kArya vidana lAvanAra che, musibatene netaruM denAra che. te kArya karanAre hiMmata cheDI devI? e musibatanA Dare uttama kArya baMdha karavAnuM keIne hetuM nathI. "musibatene sAmane mAre kara, ADakhIlIone viNa vINuMne kADhI nAkhavI. paNa mAre kArya karavuM. e nizcaya hoya te ja uttama kArya thaI zake duniyAmAM paNa kArya karanArane vidananI saMbhAvanA rAkhI, te vinane dUra karI kArya karavAnuM hoya che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36] - dezanA mahimA darzana nArA atyArtha' kAryanI siddhi kAraNadhIna che. musibatene dUra kare te kArya nizcaya. je kAraNathI kArya bane te kAraNe nizcita karavA joIe. tevI ja rIte kAryasiddhinAM sAdhana nizcaya kara joIe. sAdhanane nizcaya karyA vagara kArya karavA deDayo jAya, te paMjAba javAnI IcchAvALe madrAsanI gADImAM bese tevuM thAya. gADImAM beThe, rela cAlI. musApharI karI; paNa have Dabala bhADuM ApI pharI musApharI kare tyAre paMjAba poMce. sAdhane nakakI karyA chatAM tenI racanA, amala nakakI na thAya te. Dabala musibatamAM mUkAvuM paDe. te mATe kahe che ke-jagatamAM kArya karanArane nizcaya, tenAM sAdhane, ane tene amala vagere prathama vicAravuM joIe. te vagara kAryasiddhi na thaI zake. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke duniyAnI vAta vivAda vagaranI lAgatI. hoya te A traNa vAta ja huM kahevA mAMguM chuM. dAnanuM kharuM rahasya dAna" zabdathI jagatamAM koNa ajANyA che paraMtu dAnanuM rahasya jeNe vicAryuM hoya tene dAnanI apUrvatA mAlUma paDe. dAnanuM rahasya e che ke "parane upakAra karanAra huM banuM, paranA upakAra mATe mArI vastune bhega ApuM." e prathama nizcaya thAya te dAna Ape. umAsvAtijI kahe che ke anurtha thasthAtira rAja bIjAnA upakAra mATe potAnI vastune bhoga ApavoarpaNa karavI tenuM nAma dAna. . keIne kahIe ke-daza zera dahIM lAvaje, paNa te dahIMnI maTakI lA. maTakI maMgAvI na hatI dahIM maMgAvyuM hatuM. maTakI maMgAvI na hatI tema kahe che te mUkha gaNAya. dahIM lAvavAnI vAta thaI, eTale tenuM vAsaNa lAvavAne hukama thaI gaye, vAsaNa vagara dahIM lavAya ja kevI rIte ? bIjAnA upakAranI daSTi jaNAvI eTale svArthane bhega ApoApa thaI javAno. bIjAnA kalyANanI daSTi vagara bIjAnAM kalyANa mATe ApaNe zAnA taiyAra thaIe? ApaNe "keIkanuM paDe ne mane jaDe" temAM ja mANanArA hatA. "mArA bhege, mArI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. kAryamAM vidhana ane samyakatva [37 mArI vastunA bhege, bIjAne upakAra thAya te mATe huM mAruM arpaNa karuM. mArApaNAne bhega ApI bIjAne upakAra karavA huM taiyAra thauM." e vAta temAM na hatI. anAdikALathI daSTi kayI hatI? huM AkhA gAmanuM khAuM. mAruM khAya tenuM nakheda jAya." dAna guNa AvyuM tyAre mAruM khavaDAvavuM paNa tene lAbha thAya-tene uddhAra karuM" e bhAvanA AvI. dRSTine palaTe ke thaye? mArA bhege-mArI sarvasvanA ApaNe bIjAnuM kalyANa thAya. jema dAnanuM svarUpa sAMbhaLyA pachI jJAnanI apUrvatA samajavAmAM Ave che, tema jagatane aMge traNa cIjo batAvIH kArya karavAno nizcaya, tenAM sAdhano ane amalane nizcaya. A traNa vastu bane te ja kArya banI zake, ane tenuM ja nAma samyagadarzana, jJAna ane caritra. te mATe prasiddha zabda kahuM chuM; samyakatva eTale svArthane bhega ane popakAranI parAyaNatA dAnanuM svarUpa jANyA pachI "samyaktva" zabda gharagaththu thaI gaye che. bhaMDArI ApyA kare tema ApaNe anukULa thaIe tyAre samakiti, ane pratikULa thaIe te mithyAtvI. evA IlkAba anukULatAe pratikULatAe daI daIe; paNa tenuM svarUpa samaje. mArI vastunA bhoge paNa parepakAra karuM, te dAnanuM UMDuM tattva che, tema samyaktvanuM UDuM tattva kayAM che ? "svArthaparAyaNatAnI jyAM poka mUkAya, tyAM UMDuM tattva che. paramArthaparAyaNatAne moTI mAnavAmAM Ave tyAM paropakAra kare che, tema nahIM, paNa bIjA para upakAra kare che. e vastu upasthita thAya. pitAne bhega ane bIjAne uddhAra. te mATe prasiddha zabdasamyaktva, jJAna, cAritra. paNa temAM jaDa kaI? dareka suMdaratAne pakSa karanAra che. pitAnuM kareluM kharAba che tema mAnavA-kahevA keI taiyAra nathI. kharAba dhArIne keI karavA taiyAra thatuM nathI, dhAraNamAtrathI sArAkharAbamaNuM thaI jatuM nathI. keIpaNa pitAnI mAnyatAne kharAba mAnavA taiyAra nathI. dareka pitAnI mAnyatAne suMdara mAnavA taiyAra che. dareka
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8] dezanA mahimA darzana pitAnI dhAraNA-vacana-kAryane suMdara banAvavA ja taiyAra che. suMdarapaNuM svabhAve-svarUpe raheluM che. svabhAve suMdarapaNuM hoya ja. eka padArthane nizcaya karAve , tene judo pADavA mATe bIjI vastu lAvavI paDe; ane e jAtane vibhAga alaga pADe tyAre nizcayamAM AvI zake Itara ane sajAtinI vyAvRtti vagara padArthane zuddha nizcaya thaI zake nahIM. be vyAvRtti, A bethI bhinnapaNuM, te nizcaya. tema nizcaya thayA vagara padArthane nizcaya na thaI zake. samyakatvane aMge nizcaya karavAne. anAdi kALathI ApaNuM dhyeya kayuM che ? kaMcana, kAminI, kuTumba. ane kAyA e cAranuM. jAnavaramAM-devalokamAM A cAra pakaDayAM hatAM. AtmA, e cArane ja sAdhya tarIke gaNate hato. tema gaNate gaNate te bicAre "bhaTakatI prajA tarIke rahyo. bhaTakatI prajA. gAma bahAra luhArIA Ave che. te te kayA gAmanA? kaI gAmanA nahIM. be mahinA eka gAmamAM, te be mahinA bIjA gAmamAM. vartamAnakALamAM tene ApaNe "bhaTakatI prajA" tarIke oLakhIe chIe, tema ApaNe ya te bhaTakatI prajA jevA chIe. ApaNe kaI jagyAe be ghaDI, vadhAremAM vadhAre 33 sAgaropama sthiratA. ApaNe sthiravAsa kayI jagyA para? te nakki kara cauda rAjalakane zikSita te kalpanAmAM paNa nathI lAvI zakate. asaMkhyAta keDIkeDa jejane eka rAja thAya, tevA Urdhva, adhe, 14 rAjane ghana kare te saMkhyA jabarI thAya. tevA 14 rAjalakamAM vALanA agrabhAga jeTalI jagyA paNa nathI ke-jyAM A AtmA nathI janme, nathI mRtyu pAmya! gaO je navA akhatA anatI vakhata jyAM jamyA, maryA na hoya te-vALanA cheDA jeTale paNa kaI bhAga 14. rAjakamAM maLe nahi. te pachI bhaTakavApaNAmAM ApaNe zuM bAkI rahyA? ekendriyapaNuM levAnuM ! A lavArIyAnI jAta te dvArakA-jagannAtha-multAna ke madrAsa
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. kAmAM vighna ane samyakatva Be vageremAM ja bhaTakatI jAta. ApaNI tA 14 rAjalamAM bhaTakanArI jAta! AvI jAtane bhaTakatI na kahevI te zuM kahevuM? te bhaTakatI jAta to bhAgyazALI che ke-llA peTImAM laIne sAthe lai jAya, A ApaNe to evI bhaTakatI prajA ke--je meLavyuM te tyAM ja mUkyuM, ne cAlyA. karoDo rUpiyA meLave. lAkhA strIe DAya to paNa cheDavAnuM. yAdavA mAphaka karoDonuM kuTumba hAya to paNa te cheDavAnuM. laTakavuM ne meLaveluM mUkIne bhaTakavAnuM' A anAdikALathI ApaNe karyu. ' have ApaNe ze nizcaya karavA ? mAre have bhaTakavuM nahIM ne meLavelI vastu mUkavI nahIM.' Aja samakti, bIju samakita nahIM. bhaTakatApaNuM cheTu. milakata evI meLavu ke te cheDavI ja na paDe. e ja samakti. bhaTakavuM kayAre na paDe? AyuSyanA AdhAre gaLuM na aMdhAya to bhaTakavuM na paDe. kAyAnA kApiMjarAmAM ApaNe keda rahyA chIe, tyAM sudhI bhaTakavAnu che. siddhazilA para paheAMcyA pachI ApaNe tA bhaTakavAnuM nathI. jevA tyAM gayA, ke tyAMthI kadApi khasavAnuM nahIM. evI milakata meLavavA mATenuM lakSya che ke maraNAMte paNa te milakata choDavI na paDe. tyAM gayA pachI cAMTayA, pachI khasavuM na paDe evA sthAnanI jhaMkhanA tenuM je nAma-samakita-e ja mAkSa ka'nI dhuMsarI hoya tyAM ja khAvApIvAnu` hoya. mekSamAM khAvuM, pIvuM, paheravuM, eDhavu nahIM. tevA meAkSane zu karavA ? ema kahA, to samajo ke-jhiMdAbAda pAkArA tA che, paNa tame khAvA, pIvA, haravApharavAnA ja rasiyA che. je ema che te AjhAdI-AkhAdI zabda khelavA tamane zAlatA nathI. tamAre te AjhAdI AkhAdI bhale na hoya paNa je rAjyamAM khAvApIvA, haravApharavAnI mAja hAya tevuM rAjya joIe." ema ja khelavu joie. eka rIte kahevuM paDaze ke e khAvApIvAmAM vageremAM dhULa paDI ke jemAM AjhAdI- AkhAdI na hoya. jenI upara kama nA sATA vIMjhAtA rahe, evA A saMsAra che. temAM khAvApIvAnA divase che paNa tyAM karmanI gulAmI che. AthI samajyA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40] - dezanA mahimA darzana haze ke-karmanI dhuMsarI hoya tyAM khAvApIvAnuM che. karmanI dhuMsarI nathI tyAM khAvApIvAnuM nathI. A bemAMthI je pasaMda hoya te bele. tamane majA khAvA pIvAmAM che? karmanI gulAmI kabula, paNa khAvuM pIvuM maLavuM joIe, emajane ? AjhAdIne artha samajyA, dezane aMge AjhAdIne vicAra karyo, ke temAM keInI Dakhala na joIe. AtmAnI aMdara Dakhala keInI na joIe. AtmA pote ja svataMtra che. akkala vagaranI svataMtratA te svacchaMdatA. aNasamajunI svataMtratA e svachaMdatA, ajJAnadazA na hoya, temAM karma na hoya ane te ja mekSa-karma ADuM na Ave tevI dazA, te che saMpUrNa che kAlekanAM jJAnavALI dazA. temAM karmanI ADakhIlI nahIM. ApaNuM milakata upara aMkuza. utpatti-Avaka-milakata upara aMkuza. tenA jevI bIjI kayI gulAmI ? ahIM paNa mULa milakata kevaLajJAna-darzana che. tenA upara aMkuza ! mati AdijJAne upara paNa tene dAba! sparzAdi viSayanA jJAna upara paNa tenI bAMhedharI ! tenI bAMhedharI e ja sparza-rasa-gaMdharUpa-zabdanuM jJAna. karmanI bAMhedharIe vicAra karI zakIe te tamAruM zuM ? viSayanI pravRtti te paNa tenA kabajAmAM! kaho, kevI gulAmI? AvI gulAmadazAmAMthI chUTavAne je nizcaya te kharI AbAdI. utpAdana pArakA mATe karAya te AbAdI nahIM. gAya ghAsa khAIne dUdha kare te potAne mATe nahi, bIjane mATe ! AthI te te Dhera. ApaNe meLavIe te duniyAdArInAM-karmanAM piSaNa mATe, temAM ApaNuM kaMI nahIM ! te nizcaya, te ja samakita. karmanI ADakhIlI na hoya, janmajarA-maraNa mane naDe nahIM tevuM sthAna meLavavAno nizcaya te samakita. mArI Atmariddhi khUlI rahe evuM sthAna mAre meLavavuM che, AvA kAryane nizcaya tenuM ja nAma samakita. A te mekSane ja nahIM paNa AtmAne, kamane, janmAMtarene nahIM mAnanArAthI judApaNuM thayuM. jinezvara deva, zuddha guru, kevaLa kathita dharma mAnya chatAM pilA karatAM vidhAre muzkelImAM AvyuM ! paNa ema nathI. itara padArthothI senAne
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. kAryamAM vina ane samyakatva - [41 jUduM pADavAmAM jeTalI muzkelI nathI, tenAthI vadhu muzkelI pittaLathI senAne jUduM pADavAmAM che. te vakhate kasoTInI jarUra paDe. digaMbarathI laIe. teo kahe che ke-ame jinezvarane deva mAnIe. badhA jainanA phAMTAmAM devagurudharma sarakhA AvavAnA. e sthitimAM tenA nizcayanI muzkelI keTalI? mokSa, AtmA, baMdhana mAnatA na hatA tethI nizcaya thaye; paNa mokSAdi mAne che, yAvat jinezvarane deva, susAdhune guru, zuddha dharmane dharma mAne che. temanuM kaI zAstra dharma mAnavA lAyaka nathI, ema kahe che? paNa te vAta judI che. kAraNa ke-temAM sAcA jUThAno nirNaya zI rIte thAya? Itara dhAtuthI senAne jUduM pADavuM te saheluM paDe che, paNa pittaLathI jUduM pADavAmAM muzkelI che paNa metIne mANeka hIrAthI jUduM pADavAmAM saheluM che, paNa paNa kalacarathI jUduM pADavAmAM muzkelI che. jinezvarane deva mAne chatAM ma DuM, kAraNa ke te zI rIte pArakhavA? te pArakhavA mATe zAstrakArane prayatna kare paDe che. zAstramAM kahelAM lakSaNavALA hoya te deva, AgamamAM lakSaNa kahyA tevA lakSaNavALA te guru ane dharma. devane mAnanArI duniyA hoya tema guru ane dharmane mAnanArI hoya, paNa te kenA konA AdhAre ? te nakkI thAya mAmA AgamanA AdhAre tIrthakarane, guruone ane dharmane sAcI hIte keNe mAnya gaNa? mAtra dhAraNAthI deva-guru-dharmanuM sAcApaNuM nahi. AtmAnA kalyANanI IcchAvALe ane Agamane pramANu karanAre AtmA ja AgamamAM kahelAM lakSaNavALA devane deva tarIke mAne. te deve kahelAM zAstradhAre guru ane dharma mAne te te guru ane dharma zuddha mAnya gaNAya A sAcA deva, guru ane dharma." AthI nakkI karyuM ke-jeNe Agamane mAnyAM teNe ja sAcA deva guru dharmane mAnyA. saMpUrNa ADakhIlI vagaranuM sthAna, saMpUrNa akhaMDa rahevAnuM akhaMDasthAna, keIkALe jemAM ADakhIlI ke apUrNatA nahi tevuM sthAna - te mekSa mATe AgamanA AdhAre zuddha deva-gurudharmanuM Alambana kare te samakitavALA.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4] dezanA mahimAna prazna thaze ke- te te mAnyatAmAM ja samakti kahI zakazeA, edhamAM sama,kaMta kahI zakze nahi; mATe bedha ane vanamAM paNa samakti kaheA.' paraMtu mAnyatA eTale sAdhyanA nizcaya, tene ja ahIM samikata kahIe chIe, cAritramAM, vattanamAM, jJAnamAM samakita mAnIe chIe, paNa te ahI kahetA nathI. vANiyAnA chokarA' leA che, paNa vANiyA chokaro ' ema kema nathI khelatA ? bApanI jAta kahI eTale chekarAnI jAta AvI gai. tema samyAna te cAritra te chekarAM che, ane samyaktva te bApa che. samyagdana hoya te ja jJAna ane cAritra kahevAya, jJAnamAM, cAritramAM, samyag paNuM daza nanuM utareluM che. te prazna karaze ke -'jJAnamAM samyapaNu', cAritramAM samyapaNu mAnIe chIe ne ?" 6 vAta kharI: chokaro dattaka lIdhA paNa tene milakata ApavAnI nathI. dattaka lIdhA kabUla, ane dattaka lIdhe te sASita thAya pachI dattaka milakatanA hakkadAra. dattaka lIdhA kabUla ane vArasA na ApavA te ImAnadArone na pAlave. tame kaheze ke Ane atha to e thaye ke 'jJAnamAM, cAritramAM samyaktva mAnavuM che, ne jJAnamAM, cAritramAM samyaktva kahevuM nathI !' te samajo ke-cAritranu tyAre ja samyaktvapaNuM ke jyAre danamAM sabhyapaNuM hAya, have te kevI rIte ? te aMge.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA apekSAvAda ane AtmA [saM. 2000nA phA. va. dvitIya pratipadA zanivAra sagarAmapurA-surata] | [Aje kSatriya-vaNakara varganA agresara gAMDAbhAI kaDIvALAe A. pU. bahuzruta mahApuruSane pitAnA AMgaNe bhAre ADaMbarathI padharAvyA hatA. potAnI kAme jAhera-moTA rastAone vividha dhajApatAkAo AdithI ati ramaNIya banAvyA hatA. atizaya bhapakAdAra, renakadAra, bhAtabhAtanAM kApaDa-kinArI jarIkAma vagere kiMmatI vastuonI kamAne ane teraNothI zobhA karI sagarAmapurAnAM rastA, makAne, zerIo adbhuta zaNagAryA! je zobhAnI apUrvatAne najare jonAra ja anubhava karI zake, rastAmAM pU, AgaddhAraka maharSinA upadezathI jainadhama banela te keme cekakhA-sArA-sAcA uttama prakAranA kiMmatI matInA ja sAthiyA karI upara gInIo mUkI, gahuMlIo karI kRtArthatA anubhavI hatI ! keTalIka jagyAe pAvalI-rUpIA-be AnA-AnA ane paisA AdinA svastika racavAmAM AvyA hatA, je jenAra Azcaryacakita banyA hatA! lekenI ThaTha ajaba hatI. bhAre ADaMbarI sAmaiyuM zaheramAM traNa mAIlanA cakrAvAmAM pharIne sagarAmapure utaryA bAda pU. bahuzruta mahApuruSe A dezanA prAraMbha karela.] Atmavat sarvabhUteSu, sukhaduHkhe priyApriye / cintayannAtma'niSTAm , hiMsAmanyasya nAcaret // vivekIone prApta karavA lAyaka zAstrakAra kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImAna hemacaMdrasUrijI mahArAja bhavyanA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jIvane anAdikALathI suMdara padArtho game che je ke "sukha game che," ema sAmAnya rIte kahevAya che, ane tenuM kAraNa, sahune dukhane
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44] dezanA mahimA darzana aNagame haMmezAM hoya che. sUtAM-jAgatAM musApharImAM ke beThA hoya, te dareka avasthAmAM darekane sukha ja game che, ane duHkhane aNagame rahe che. eTalA mATe grAmavata samag' kahe che. e vacanane arthapite mUrkha heya te AkhA jagatane mUrkha samajavuM? pite vidvAna heya te badhAne vidvAna ane rogI hoya te badhAne regI samajavA? pite dUdhapurI uDAve te AkhuM jagata dUdhapurI uDAve che ? tevI samajavAvALe thANAnI gAMDAnI IspitAlamAM zeze. tema mAnanAro e manuSya bIjI jagyAe nahIM zobhe, paNa thANAnI IspitAlamAM zobhaze. mahAnubhAva! te vacana kayI apekSAe kahyuM che? jagatamAM apekSAvAda na samaje tene eka vacana paNa bolavAne hakka nathI. apekSAne samaje. A traNa AMgaLAmAM vacalIne nAnI ke meTI kahevI ? pUjA kare che te anAmikA AMgaLIne nAnI kahevI ke meTI kahevI? kaniSThAnI apekSAe meTI, madhyamAnI apekSAe nAnI. apekSAe ja. emAM nAnA moTA zabdo paraspara viruddha chatAM amuka apekSAe tenAmAM nAnA moTApaNuM che, tethI graMthakArone tenuM nAnI-moTI ema kahevAne badale "anAmikA' kahevuM paDyuM, e rIte apekSA na samaje teo "nAmavata sarvabhUteSu e vAkya samajavAne lAyaka na gaNAya. je pitAne AtmA te jagatane AtmA paNa te kayI apekSAe? te mATe kahyuM ke-kuve suNe riyAkijo" che. rogI-niragI, zAMta-azAMtanI apekSAe sukha-duHkha, priya-apriya nahIM, paraMtu jevuM AtmAne sukha vahAluM che ane duHkha aLakhAmaNuM che, tevuM anyane sukha vahAluM che ane duHkha aLakhAmaNuM che, e apekSAe. te sAMbhaLI-samajI zuM karavuM ? te mATe samajAvyuM ke A A vastu samajI eka ja karavAnuM ke-pitAne meTAmAM moTe Dara zAne lAge ? jIvanane. tethI jIvana bacAvavA mATe pitAnA jIvananI jema bIjA tarapha vartAvuM. maratAne kaI ema kahe ke "kAM te koDa seniyA le, ane kAM te jiMdagI le. te te zuM grahaNa kare? dareka jIva, jiMdagIne ja IcchavAvALe che. pepara jANanArA, vAMcanAra joI zake che ke raziyAnA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. apekSAvAda ane AtmA [45 Are, jarmanInA kaisare, aphaghAnanA sulatAne, irAnanA zAhe, pATugIjha rAjAe, spenanI pArlAmenTe gAdI cheDI dIdhI hatI. zA mATe gAdIe cheDI hatI? kAraNake temane jIva vahAlA hato. raziyAnA jhArane rAjaya karatAM potAnA jIva vahAlA hatA, tethI rAjInAmu ApI jIva bacAvyeA hatA. jIvana eTaluM badhuM vahAluM che ke te AgaLa khadhu tuccha che, tA jagatanA jIvAne paNa potapotAnu jIvana vahAlu che. A vAta phaLa tarIke jaNAvI. "jagatane sukha vahAluM che. duHkha aLakhAmaNu che,'" A siddhAMta chatAM paNa A siddhAMta, apavAda vagarane che, tema nahIM. apavAdavALA A siddhAMta che. je vastu gamI hAya, suMdara lAgI hAya, gamelI suMdara vastu mATe sukhanA bhAga ApavA, ne duHkha sahana karavA jIva taiyAra thAya che. mATe ja zAstrakAroe sudarapaNAne pahelu prApta karavA ceAgya gaNyuM. pahelavahelu vivekIone prApta karavA lAyaka zu? jemAM suMdarapaNu hAya te prApta karavA lAyaka, suMdarapaNAnI IcchA darekane rahe temAM apavAda rahI zakatA nathI. sudaranI sAddha mATe dareka jIva mathe che. emAM apavAda nathI. sukha mATe apavAda nathI, para tu su Mdara meLavavAnI cAhanAmAM apavAda nathI. sArAM gamelI cIja meLavavAmAM cAhanA! temAM apavAda nathI. suMdarapaNuM kAnI upara AdhAra rAkhe che ? dekhanAranI buddhi upara. suMdarapaNAnA AdhAra kAnI upara ? su MdaratAnI tapAsa karanAranI buddhi upara. kIDI, makADI sArA rasamAM, gaMdhamAM suMdaratA gaNe che. sAmAnya jagatanA jIvA jeA mAhamAM mUMjhAyA che, tee ane dArumAM cakacUra banelA mAnavIe suMdara kaI cIja, te samajI zake nahIM. tevI ja rIte A jagatamAM mohanI mAyAmAM sU jhAyelA, mohanA ghenamAM chakelA AtmA, potAne mATe suMdara zu' che, tenA para kSA-niNa ya karI zakatA nathI. AtmAne meLavavA lAyaka kayuM suMdara che, tenA A jIve khyAla paNa karyAM nathI. su Mdara zuM? te samajAvuM, te pahelAM eka vAta khyAlamAM laI le. je keAipaNa tamArI upara hukama bajAve. jema ke-vaidya kahe ke-maracu' nA khAze.' e vaidye hukama karyoH e enA svArthI mATe hukama nathI.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA rAhima na tayane maracuM khAvA mATe niSedha kare che. te niSedha baidhanA piSaNa mATe nathI, paraMtu jeo tamArI upara evA hukama karanAra hoya-ke svataMtra bane ane prANa Apo." te hukama kSamya, paNa "gulAma bane ane prANu Ape te hakama keNuM sahana kare? jagatamAM talavAranA jere taNakhaluM pakaDavuM paDatuM hoya tevA vakhate bhale AvA hukamane mAna Apo, paNa jeo mohamAM mUMjhAyA che evA upara e hukama bajAve tene keNu mAna Ape? mehamAM mUMjhAyelA upara te hukama bAvanAra karma che. karma A jIva upara hukama bajAve che ke-gulAma bana, ne prANa Apa." sarva gatio ne sarva bhava mATe tene eka sarakho hukama che ke gulAma banane prANa Apa. tAruM kevaLajJAnane kevaLadarzana, vItarAgapaNuM ane AtmAnI zakti mArA kabajAmAM sepI de! AtmAnI je zakita, te jJAnadarzanazakti-mAnyatAnI vartananI zakti. yAvat AtmAnI levAdevAnI zakti. pite pahelAM lakhAvIne pitAne AdhIna karI le che ! vipasa buddhi-tAre tArI zakti che, ema gaNavuM ja nahIM. tArI zakti upara te karmarAjAe buddhiviparyAsanI karavAla calAvI che. tArI kaI zakti che ke tAre na vicAravuM, enA je buddhiviparyAsa ko? mAruM bhaluM zAmAM? ema vicAravAnI ane evI rIte vartavAnI tAkAta corI le e e buddhi viparyAsa che pitAnI tAkAta ajamAvavA jAya tevA upara soTA paDe te keNu? meha. meha, A jIva upara johukamI calAvI tene pitAnA svarUpanuM, zaktinuM, sAcI mAnyatAnuM bhAna thavA na de, to pachI te svarUpAdine jAhera karavAne vakhata to kayAMthI ja hoya ? A julamI keruM? maharAjA ! teNe gulAmInI dhuMsarImAM bAkI rAkhI? e kahe che ke prANa lauM! ane te paNa julamane pAra na hoya tevI sthitimAM mUkIne! tamane gulAma banAvuM ne prANu lauM ! bhabhava janma-jarA-maraNanA cakkaramAM pheravuM ! lAkha-seMkaDo-karaDe vakhata prANa lauM ! Ama karmarAjAnI julmI rItathI tamane gulAma banAvuM ne tamArA prANa lauM. AnA jevI julmI rIti duniyAmAM
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. apekSAvAda ane AtmA [7 na hoya. "gulAma banAvuM ne prANa lauM."tamArI riddhine jAhera karavA na dauM. karma pitAnI apekSAe AtmAne drohI gaNe, ane janmajarA-maraNarUpa ghAMcInI ghANImAM pIle ! je karma A jIvane gulAmInI dhuMsarImAM joDI zake, jaMpIne besavA na de. janma-jarA-maraNanI ghANImAM pile, te karma keTaluM krUra ? manuSya vicAre kaMIne kudarata kare kaMI! manuSyanI dhAraNA pramANe kArya thatuM hoya te cakravattinA vaMzamAM keTalIya vaMzaparaMparA sudhI cakravatti paNuM raheta ! paNa kudarata keI juduM ja kAma kare che. karmarAjA Ama AkhA jagatane gulAma rAkhavA mATe taiyAra rahe che, paNa kudarata manuSyapaNuM Ape che, tyAM karmarAjAnA TAMTiyA kapAI jAya che. A jIva, ekendriyAdimAM julama zuM cIja, te samajato ja nathI, to tene nivAre kyAMthI? kudarate manuSyapaNAmAM karmanI pola ughADI pADavAnuM gaThavyuM che. kamane cheda karavA mATe yaMtro beThavyAM che. karmanAM hADakAM bALI nakhAya evuM payaMtra banAvyuM che. zuddha cidAnaMdasvarUpa-AtmAnI dizA manuSyapaNumAM ja meLavAya che. karmane sarvathA nAza karI, saMpUrNa AbAdI ane AjhAdI meLavavAnI dazA je kaIpaNa jagyAe hoya te mAtra manuSyapaNAmAM ja che, paraMtu je deza pitAnI pavitratAne kAraNe jagananI Toce caDele hoya tevA dezamAM drohIo na hoya tevuM nathI. drohI vagarane keI deza nathI. mArA dezamAM drohIo na hoya to huM kArya karyuM, e vicAravALe kArya ja karI zake nahi. drohInA bhayathI sAvaceta rahI, drohIne nirmULa karI kAma te karavuM joIe. AtmAne aMge samajAvyuM ke-tuM to javAbadAra ne jokhamadAra nathI banyuM. karma sattAmAM mokSavAdI paNa dezamAM droha karanAro che. dezamAM pakSa dekhADI dezamAM vipakSanuM kArya kare, tema mekSavAdI AtmAnekarmane mAnIe chIe ane mekSa mAnIe chIe, ema pakSa dekhADIne karmasattAne toDavAnuM kArya kare. kamane mAnanArA banIne samajAve zuM ? nathI tArI javAbadArI ne nathI jokhamadArI, to tevA manuSyanA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48] dezanA mahimA darzana prayatnanuM phaLa zuM? tamArAmAM javAbadArI ne jokhamadArI na hoya ne AkhI prajA lehI reDI de, temAM zuM vaLe? ahIM AtmAne aMge keTalAka taraphathI ema paNa samajAvAyuM che ke-AtmA potAnAM kRtye mATe javAbadAra-jokhamadAra nathI ! A kevuM vicitra? | munie 5000 (pAMca hajAra) rUpiyA avaLA thAya te vepAra karyo. temAM javAbadAra munima- paNa jokhamadAra zeTha gaNAya. kenI kathaLImAM kANuM paDaze? tema ahIM huM "javAbadArI ane jokhamadArI be zabdo lAgu karuM chuM. - jagatamAM eka ja e dharma ke mata che ke-je jIvane jIvanI javAbadArI ane jokhamadArImAM rAkhe che; jokhamadArI bhagavAnane zIra lagADato nathI. sadgati-durgatanI jokhamadArI jIvanI pitAnI che, mAbApa-bhAIbhAMDunI javAbadArI ke jokhamadArI nathI. kahevAnuM tatva e che ke duniyAnI apekSAe sAre sparza--nakAre sparza tema rUpa, rasa, gaMdha vagere tapAsavAnuM, jaDanI apekSAe suMdaratA asuMdaratA tapAsavAnuM jAnavaramAM paNa che. spardhAdinuM sArAsArapaNuM tapAsavAnuM jAnavaramAM paNa che. paraMtu temAMnuM manuSyapaNAmAM karyuM rajIsTara thayuM che? AtmAnuM suMdara-asuMdarapaNuM tapAsavAnuM rajIsTara manuSyapaNAmAM ja thayeluM che. tenuM ja nAma samyakatva. sArA-suMdara- zebhanapaNuM, tenuM ja nAma. tenuM tattva e ke-suMdarapaNane nizcita kareH keIpaNa upAye A suMdarapaNuM meLavavuM ja che. AtmAnAM suMdarapaNAne meLavavA ahoniza prayatna karo. te sivAya bIjuM mAre khape nahi. te ja samyakRtva. e jene thAya tene pAMca vastu meLavavAnI rahe che. te kayI vastuo? auryaprabhAvanA-bhakti-prabhuzAsanamAM kuzaLatA ane tIrthasevA. te kevI rIte ? te agre.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA jaDa ane cetana [saM. 2000 phA. va. 3 somavAra nemubhAInI vADI surata].. bhavajela zAstrakAra bhagavAna kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrijI mahArAja, bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke- A jIva, pitAnAM svarUpane vicArato nathI. bhagavAna gaNadhara mahArAjAe zAsanapravRtti vakhate eka ja DhaDhere jAhera kare che. ko? tame je kaIpaNa mAga samajavA mAge, AtmAnI unnati sAdhavA mAge, to prathama tame bhavakedamAMthI chUTe. jenI cAre bAju bhIMta heya, daSTigaMdha hoya, tevAM sthAnane jela kahevAya. mahelanI cAre bAjue bArIo ane daravAjA hoya, tema A tamAre bhava kedakhAnuM che ke mahela ? te samaje. A bhava kedakhAnA tarIke hoya to tene mahela banAve. je bhavanI aMdarathI gayA bhavanI ke AvatA bhavanadaSTi pahoMcADAtI nathI, e cAre bAjunI dakiTabaMdhavALe bhava hoya tyAM tene kevuM gaNavuM? jemAM bahAra daSTi na jAya tevAM sthAnane zuM gaNIe? e vicAraNA na Ave ke-gayA bhavamAM keNa hatuM ? AvatA bhavamAM koNa thaIza ? tevI daSTi na Ave te te bhava ke gaNave ? baMdhIsthAnane ApaNe keda kahIe chIe. mahelanI aMdara cAre bAjunI daSTi khullI hoya. ApaNe bhava te jela che. je A bhavamAM, gayA ke AvatA bhavane vicAra na karIe te mahela kyAre thAya ke jyAMthI cAre bAju daSTi pharI zake ? zAstrakAra te tyAM sudhI kahe che ke-vicArazIla kene kahe? vyavahAradaSTie kene vicArazIla gaNave ? lAMbI mudatanA vicAravALAne saMjJI kahe che. tiyAmAM paddhine, temaja nArakIne tathA manuSyone
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana saM auda mAne che, paNa te saMjJI bheda mAtra vyavahArathI prasiddhi mATe, samajaNa mATe. vyAkaraNakAromAM sUtra che ke- " ta " eTale ke pahelAM jUThA rastAmAM rahevuM joIe. pachI satyamAM javuM. jemake "te atra" hoya te sAce nahi, paraMtu pachI "teDa" tarIke sAcuM karAyaH tema "madhu aa? pahelAM mUkavuM paDe ane te pachI kadara' karavuM paDe. e pramANe vyAkaraNakArene pahelAM asatya rastAmAM rahevuM paDe, paraMtu zAstrakAra e nathI mAgatA. zAstrakAre vyahAramAM rahI pachI nizcayamAM javAnuM kahyuM che. heLI vakhate nAnAM baccAMo dAnatanA kharAba nathI, temane juvAnIne kepha nathI. mazkarI meDhAnI kare, aMtaranI nahi. apazabdo bole te mAtra zabdathI kema? aMtaHkaraNamAM apakriyA nathI vasI. paraMtu te kene zele? ajJAnIne. tema adhyAtmane nAme "he AtmA !" karyA kare, ane vyavahAramAM mIMDuM, e te lavA pAdazAha jevuM thAya. adhyAtmanI vAto karanAra lavAbhAI, lava pAdazAha adhyAtmanI vAta karanAre. rAtanA bAra vAgyA sudhI adhyAtmanI vAta karanAre. lavAnI ToLamAM besanAra eka manuSyane gAma javuM paDyuM che. gharavALI kahe che ke-gharamAM geLanI kAMkarI paNa nathI. tame gAma jAya che, paNa goLa vagara zuM thAya? pitAne vicAra thaye ke " rAte bAra-eka vAge goLa levA kayAM javuM?" bairIne eka rUpiye ApyuM ane kahyuM ke-"savAre geLa lAvaje." bairIe kahyuM ke- paNa huM mAla telamAM na samajuM." tyAre pelAe kahyuM-"tAre kaMI paMcAta nahIM." aurI kahe che ke-"kema?" pele kahe che ke-lavAbhAIne geLanI dukAna che. rUpiye ane tapelI mUkIza ne kaI sAthe geLa" ema kahevaDAvIza eTale bhAva, tela, mApa jevuM nahIM paDe."
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. jaDa ane cetana [pA bairI savAre lavAnI dukAne gaI. rUpiye ne tapelI ApI, ne kahevaDAvyuM. lavAe joyuM ke grAhaka sAruM narasuM samaje evuM nathI, tethI jUne ane khere gALa Ape. pelo bahAragAmathI AvI jamavA beThe, geLa vinAnuM phIkakuM jeTaluM kharAba na lAge teTaluM te khANuM kharAba lAge. kharAba geLa jemAM paDe te besvAda thAya. ulaTI jevuM thAya. pele jamavA beTho, teNe khAdhuM eTale meM kharAba thaI gayuM. bairIne kahyuM-cAkha." bAie cAkhyuM. "A zAmAM goTALo? gaLa tapAsI AvuM ? pele kahe ke-"lAvI che kone tyAMthI?" baira kahe-" lavAbhAIne tyAMthI.' pelo kahe- paNa temAM te kadi tapAsavAnuM hoya? " ema kahI goLa tapAsavA na dIdhe, bairIe bIjI vastuo tapAsI. bAyaDI kahe che ke tame goLa tapAsavAnI nA kahe che, paNa tapAsavA te de, ema kahI goLa tapAsya ne te bolI ke-gaLamAM ja goTALo che. pele kaheke "lAvI kene tyAMthI ?' bairI kahe-lavAbhAIne tyAMthI lavAbhAI e ja teLI Ape che. bairI goLa levA AvI tyAre lavAbhAIe "keNa zuM mAge che?" e joyuM nahi heya, kAraNa ke-te adhyAtmI puruSa che. game te ApI dIdhuM haze. ema mAnIne geLanI tapelI laI lavAbhAI pAse pele Aje. "bairI kAle savAre tamAre tyAMthI A goLa laI gaI hatI, te juo, mAla phera che." lavAbhAIe kahyuM. "arara....! mane kheda thAya che. mArI mahenata para pANI pharI vaLyuM! ATalI mArI sebatamAM tame rahyA, chatAM tamane haju kaDavA mIThAne haju bheda rahyo? bAra bAra vAgyA sudhI geSThImAM besanArA, brahmanI vAta sAMbhAra tame, haju kaDavuM mIThuM karanArA rahyA? pele kahe ke-"mArI buddhi tevI nathI thaI, paNa AkhuM kuTumba tevuM ochuM hoya? mATe goLa bIjo Ape, ane bIjo na hoya to
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ - para dezanA mahimA darzana rUpiye pAcho Apo. lavAbhAI kahe : "nAMkha nAMkha ukaraDe. vepale karavA beThA chIe ke zuM?" tevI rIte kaLiyugamAM adhyAtmane nAme lekene deranAra kaI sthitimAM jAya che? kaLiyugamAM adhyAtmavAdIo heLInA bALakegheriyA jevA hoya che. cittanI zuddhi rAkhIne vacana ane kAyAnI azuddhi rAkhe, te te hoLInA gheraiyAmAM paNa kAyA ane vacananI azuddhi sAthe mananI paNa azuddhivALA ho te te lavAbhAI jevA ja ke bIjA ? zAsadaSTie adhyAtma AtmakalyANanI buddhie dharmanI kriyA karavAnI che. A lekanA ke paralokanAM sukhanI IchAe nahi. kIrti-varNazlAghA-prazaMsA mATe dharmakriyA na karavI paNa mA karma nirjarA. mATe ja dhamakaraNa karavI" ema jaNAvavA mATe kahyuM kejhAramAnAmafSa0' karmakSaya karI AtmAne nirmaLa karavA mATe dharmakriyA karavI. jJAnAcAra, darzanAcArAdi pAMce AcAranI pravRtti, AcAra te ja adhyAtma che. vAte adhyAtmanI game che, paNa paramArtha samajAyuM nathI. karmakSaya mATe pAMce AcAranI pravRtti, te ja adhyAtama che, nahIMtara phAgaNanA gheraiyA jevI dazA che. phAgaNanA gheraiyA (haLI ramanArA) vacana ane vartananAM kharAba paNa temane dAnata kharAba nathI. paNa jeo dAnata =pariNAma, mana vacana kAyAthI kharAba ane adhyAtmanI vAta kare te kevA samajavA ? jemAM ucAra, AcAra, vicAra traNenI zuddhi na hoya, tevAnAM "he AtmA !" kathanane zuM artha ! adhyAtma enuM nAma ke-jyAM karmanI nirjarA haya karmakSayanI buddhi rAkhI je dharmapAlana thAya te ja adhyAtma che. daSTivAdopadezikI saMjJA have mULa vAta para AvIe. mAtra duniyAdArInA vicAro, uccAre. AcAre rahelA heya, viSaya. kaSAya mATe ja ucArAdi rahelA hoya,
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. jaDa ane cetana [53 tevAne bhavAMtaranI daSTi thaI, tema kahI zakAya nahIM. vyavahAramAM rahIne nizcayamAM jAya. "dhama eTale nizcaya, ane vyavahAra eTale duniyA,ema gaNI le che; tema nahIM. je kaMIpaNa bAhya AcAranI kiyAnI dhArmika pravRtti te vyavahAra ane temAM AtmAnI je pariNati te nizcaya. vyavahAramAM rahI nizcayamAM vadhe, tevI ja rIte vyavahAramAM rahevA khAtara, vyavahAra samajavA khAtara, lAMbA kALanI vicAraNuvALAne saMjJI kahyA, paNa tattvanI daSTie ame tene saMjJI gaNatA nathI. bhale lAMbA kALanI vicAraNAvALe heya, A bhavane aMge kaMcanAdi mATe, samRddhi kuTumbakabilA mATe bhale lAMbA vicAra karanArA hoya, tene vicArazIla mAnatA nathI. zAsananI pravRtti-zarUAta karavAnI vakhate sarvajana samakSa jAhera kare che, ke-ame kuTumbAdikanA vicAra karanArAne sAcA saMjJI kahetA nathI, paNa vastutaH ame tene ja vicArazIla kahIe chIe ke-je kSaye pazama samyakatva dhAraNa karanAro hoya. "huM keIka bhavamAM hate, ne tyAMthI Avyo chuM. ane A bhavathI bIje bhava javAne chuM." ATalA vicAravALo heya te daSTivAdopadezikI saMjJAe saMjJI. e ja zAstradaSTie saMjJI. vyavahAra mAtrathI sAmAnya vicAravALI saMjJI kharA, paNa zAstradaSTie saMjJI kezu? je kSaye parama samyakatva dhAraNa karanAra hoya te. "gayA bhavamAMthI ahIM AveluM chuM, A bhavamAMthI bIjA bhavamAM janAre chuM - A vastu jene ramI rahI hoya tene ja zAstrakAre vicArazIla mAne che. ahIMthI AgaLa cAra gatimAMthI game tyAM javAno chuM. AvA vicAravALA hoya tene ja ame. sazI-vicArazIla mAnIe chIe. A vicAra na Ave tene ame vicArazIla mAnatA nathI. A vAta dareka gaNadhara mahArAjA tIrthanI pravRtti vakhate prathama jAhera kare che. A uparathI e nakkI thayuM ke ApaNe bhaTakatI prajA chIe. luhArIyA karatAM paNa ApaNI jAtanI napAvaTatA. luhArIyAnI jAta eka gAmathI bIje gAma pharyA ja kare. tene
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA sahimA darzala gharabAra na hoya. te bhaTakatI jAta karatAM ApaNI A jAta bhUMDI hoya che. pelI bhaTatI jata, mAla TopalAmAM nAMkhI ke piDhIyA upara bharI joDe laI jAya che. mAla sAthe laIne pharavAvALI bhaTakatI jAta, jyAre ApaNe mAla mUkIne bhaTakavAvALI prajA! AkhI jiMdagI dravya kareDanuM upArjana karyuM. cakavatI mAphaka lAkha strIo para. kuTumba yAda mAphaka moTuM bheguM karyuM. zarIra hajAra gAunuM moTuM karyuM. temAMthI laI javAnuM zuM ! saravALe zUnyane vepale. AkhI jiMdagI vepalo karyo. A cAra vastu meLavavAne paMpa. karyo kaMcana, kAminI kuTumba ane kAyA. pachI saravaiyAmAM chevaTe sAthe zuM AvavAnuM ? kaMcanAdi cAre ahIM mUkIne javAnuM. hA, luhArIyA kamANI TapalAmAM nAMkhIne sAthe laI jAya. ApaNe khAlI hAthe. javAnA. janmajanma ApaNe mahenata karI, ApaNe vastu meLavI, paNa badhuM meLavIne ahIM mUkIne javAnuM ! mAgeluM keTale vakhata rahe ? vivAhamAM mAgeluM ghareNuM keTalA divasa rakhAya? mAgelI vastunA mAlika na banAya. mAgelAnA mAlika na banAya. gharanI cIjanA mAlika banAya. kaMcana, kAminI, kuTumba, kAyA sAMgika mAgelI cIja che te AtmAnI cIja nathI; jyAre mAgelI cIja che, tyAre te na rahe, temAM. Azcarya zuM? kayI cIja sAthe rahe? pitAnI cIja hoya te ja sAthe rahe. haMmezAM mAgelI cIja na rahe. have pitAnI cIja kaI? pitAnI cIja samajavI tenuM nAma samakita. paranI cIja para tarIke. pitAnI cIja potAnA tarIke samajavI te ja samakti. mekSa pAme tyAM paNa te mAthe ! zarIrane sarvathA nAza thAya, mana, vacana kAyA, zvAsa, Ayu, nAma, gerAne nAza thaI jAya te paNa e na khase. varanI zobhA mAgeluM ghareNuM rahe tyAM sudhI, mAgeluM utarI jAya. cachI vara ughADe. mana, vacana, kAyA, ApaNI duniyAnI apekSAe
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. jaDa ane cetana aMtaranI cIja, paNa e badhI cIja pudgalanI madade meLavelI AtmAnI cIja mana, vacana, kAyA nathI. zuM kaMcana, kAminI, kuTua, kAyA AtmAnI cIja che? tyAre AtmAnI cIja kaI? te ja samakita. vedanIya karma, nAma, gesa, Ayu, mana, vacana, kAyA cAlyA jAya to paNa jemAM nyUnatA na Ave, te ja tamArI cIja. te vastune oLakhe to tamArI cIjane oLakhe. jIvAdi tatvanI zraddhA te samakita. jaDanI jakaDAmaNa kharI rIte jaDa ane cetana--be tattva kahevAM hatAM. nava ne sAta to zA mATe kahyAM? jaDa ane cetana be ja tave che, pachI sAta ne nava tatva zA mATe? sAta cIje judI batAve te kharA ! puNya ne pApa jIva ajIvathI judA batAve ! temaja baMdha ne nirjarA, Azrava ne saMvara, mekSa ne jIvathI judA te batAve? pachI tene sAta ke nava tarIkenI judAI kaI rIte kaho che? jIva ane ajIva bemAM ja te sAta ke nava tattva che. pachI nava tava zA mATe kahyAM? jIva ajIvanuM jJAna zA mATe karAvavuM? "sUrya che ema bole ke na bele. bolavAthI sUrya nathI thayA, na bole te te bhAgI javAnuM nathI. tema chava che e sarvakALa mATe jIva che. jIva kahe yA te na kahe. mAne ke te paNa te jIva che te che ja. jemAM tamArA kahevAthI kaMIpaNa pharaka paDatuM nathI, je vidhAnamAM kAMI bIjuM ke navuM karavAnI, rokavAnI, ke palaTAvavAnI tAkAta hoya tevAM ja vidhAna karAya. ahIM tame jIva tarIke kaho ane ame tema mAnIe; paraMtu tethI tamArA jJAnanA prabhAve nathI jIvapaNuM AvavAnuM, nathI ajIvapaNuM thavAnuM, te zA mATe te kahevA joIe? ' jIvamAM jIvapaNuM savakALa mATe che. ajIvapaNuM paNa sarvakALa mATe che. pachI tene sAta ane nava tarIke kahyA zA mATe? te samaje ke jaDa ane cetana kahevAnuM kAraNa e ja ke cetana, jaDamAM jakaDAI gayuM che. jaDamAM jakaDAyelA jIvane judA pADavAnuM samajAvavA mATe te che, Azrava karma
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5] dezanA mahimA darzana bAMdhavAnAM kAraNe samajAvAya, tyAre ja jaDamAM jakaDAyAnI samajAvaTa thaI zake jaDamAM jakaDAvAnuM kAraNa e ja Azrava, ane je aMge kartavya zuM? kartavya e ke-jaDamAM na jakaDAIe, te ja saMvara. jaDamAM kaDAI e nahIM te raste te saMvara, eTaluM nahIM, paNa jakaDAvavuM be prakAranuM hoya che. agni senAne, ghAne, maNane pIgaLAve paNuM sAthe hoya tyAM sudhI, agni khasI jAya pachI sonuM, mINa, ghI thIjI jAya. keTalAka kAraNone nAza thAya te paNa kArya rahe. bhaThThImAM ghaDAnuM pAkApaNuM, te agni olAya te paNa pAkApaNuM na khase. jaDanA jakaDAmaNanA kAraNomAM varyA, to te AgaLa jatAM ghaNuM nukazAna karaze. te mATe baMdha tattva mAnyuM. jaDanI e jakaDAmaNa soMsaravI nIkaLavAnI. jakaDAmaNathI chUTavAnA paNa rastA che. tenuM ja nAma nijara. jakaDAmaNa kadI thaI gaI to paNa tethI ThThI javuM tenuM nAma nirjara. jakaDAmaNa paNa evI toDe ke pharI evI jakaDAmaNa thAya ja nahIM. nahIMtara keIpaNa e samaya nathI ke jemAM jakaDAmaNa jIva toDato nathI. kedamAM paDele kedI dararoja keda kape che, cha mahinAnI sajA thaI eka divasa bhagavyuM, eTale teTalI jela kApI. kedI dareka divase jela kApe che. jIva dareka samaya karma kApe che, teTalI nirjarA thAya che. paNa ahIM tattva tarIke tevI nirjarA levI che ke-je bhaviSyamAM aMze paNa jakaDAmaNa rahe nahIM ane navI jakaDAmaNa thAya nahIM. zAstrakArone, A jIvane jaDacetananuM jJAna ApIne besI rahevuM nathI. jakaDAmaNa AgaLa chene kevuM nukazAna kare che te samajAvavuM che. te vagere samajavuM, te ja samakita. jaDa-cetana jANavA sAthe jakaDAmaNa rokavAnA-teDavAnA rastA jANavA, phera jakaDAmaNa thAya nahIM te jANavuM, te vagere nI mAnyatA te ja samakti. mAnyatAnuM nAma samakita kema rAkhyuM ? jJAna suMdara, vartamAna suMdarapaNuM chatAM tyAM samyakatva zabda lAgu na karyo. samyapha cAritra
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. jaDa ane cetana [pa7 kahIe chatAM tyAM samyakatva zabda ekalI mAnyatAmAM lAgu karIe chIe mAnyatAnA samyaphapaNu vagara jJAnanuM sabhyapaNuM nathI. vyavahAra daSTie samyaktva vagaranuM jJAna te samyaga jJAna nathI. mAnyatAmAM sabhya hoya te ja samyagajJAna. nava raiveyakapaNunuM-kevaLapaNanA telanuM cAritra hoya te paNa te cAritra samyagU nathI. paNa samyakatva sahita cAritra hoya te ja samyapha caritra che. Ama samyajJAna ane samyakracAritrapaNuM mAnyatAnA prabhAvanuM ja che. A nizcaya hevAthI mAtra mAnyatAne ja samyaktva zabda lagADe che. zuddha padArthane manAvavAvALuM-manuSyane-jIvane vicArazIla banAvavA vALuM evuM samyaktva. mATe thaye pachI nAga phare te tenAmAMthI mANasapaNuM cAlyuM nathI gayuM, paNa te mANasa na kahevAya. te Dhera karatAM paNa gayA ! nana herane taraphathI daSTi na pheravIe, paNa tenA taraphathI te daSTi jarura pheravIe. AbhUSaNa, alaMkAra vagarane manuSya daSTie dekhavA lAyaka nathI samakita zobhe kayAre? alaMkAre, AbhUSaNe hoya tyAre zebhe. te mATe samyaktvanAM AbhUSaNe kayAM? te agre-
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina zAsananI 8i dezanA advitIya viziSTatA B%888888888888888888**USB***** [ saM2000 phA. vada 4 nemubhAInI vADIsUrata ] hune vicAra karavAnuM sthAna kayuM? huM"ne khulAso nathI meLavyuM. manuSyapaNAmAM AvyuM chatAM "huM"ne khulAse ahIM na meLavIe te khulAse kayAM meLavIzuM ? jAnavara, pazupaMkhInA bhAvamAM "huM"padane khulAse nahIM meLavI zakIe huM ene khulAse kayAM meLavaze? AMkha ratna gaNAya, jIvana tarIke, AdhAra tarIke gaNAya paNa tenI Tevane tenI pAse rAkhe. AkhA jagatane jue, paraMtu pitAne na jue. AMkhamAM kaNIo paDe te AMkha na jue. hIrA, metI, pannA, jue paNa pitAne na jue! "huM" keNa e vicAre nahi ! AkhA jagatanI ciMtA-vicAra kare paNa pitAne vicAra, kare nahIM ke mArI sthiti kevI hatI? ne have kevI thaze? te vicAra huM karatuM nathI. gharanuM bAraNuM, bArI, chAparAnuM Ama karavuM che, chokarA chokarI paraNAvavA che, kamANI karI che, e vicAra huM karuM chuM. nAtavALAe. vicAra kare ke-Ama rivAja kare che, Ama Avaka-jAvaka thAya che, tema gAmavALAo gAma saMbaMdhI vicAravAnuM kahe, paNa "huM"ne vicAra karavAnuM sthAna kayuM? - bIjA badhA padArthonA vicAranA sthAne che. kaMcana-ghara-hATa-strI -corI vagerene vicAra karavAnAM sthAna rAkhyAM. kAyAne vicAra karavA davAkhAnAM rasaDA rAkhyAM, paNa huM ne vicAra karavAnuM sthAna kayuM ? kAjInA kutarAnuM maraNa thAya, to gAma AkhuM AbhaDavA Ave, paNa kAjInA maraNamAM keIna Ave. hu'nA vicAro kaI jagyAe karyA? mAtApitA-zeTharAjA-pradhAna-senApatie badhA che, paNa temAMnA keI "huM ne. vicAra karavAnuM kahetA nathI ! A saMjogamAM huM ne vicAra thAya zI rIte ?
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. jaina zAsananI advitIya viziSTatA [e rUpAnI kiMmata zIkhave tyAre chokaro jANe. rUpAnI kimata nathI samajAvI chekarA rUpAnI pATa upara pizAma kare, mAtInA DhagalA upara pizAba kare. tene kaI che. ? tene kaMMmatanuM bhUta peThuM nathI. kiMmatIpaNAnA sa`skAra ane peThA nathI. saiAnu', meAtI, rmANa, ATalu kiMmatI che! ema e badhu ALakhAvyuM eTale tenI ki Mmata jANI; paNa 'huM' keTaleA kiMmatI ? te koi e eLakhAvyuM ? jagatanI kiMmata eALakhI, paNa peAtAnI kiMmata oLakhI, nathI. jagatanA padArthonI parIkSA karI. khATu-mIThuM -kALu -dhALu -e badhA guNAnA vicAra karyo. duniyAnA padArthAnA, tenA guNNAnA vicAra karyo paNa 'hu" ane tenA guNAnA vicAra kayAre karyo ? upAzraya-daherAne advitIya camatkArika prabhAva hAya to te ja ke-'hu''nA te aNuukela kAyaDA ukele che. kAraNa ? jinezvaranA maMdiramAM zu che? bhagavAnanI mUrtti. vyavahArathI bhagavAnanI mUrtti che, paNa lagIra UMDA utare te te ApaNA AtmAne arIse che. jainA paNu avatAra ane Izvara ba Mne mAne che. anya matavALAe paNa te ane mAne che. ajainA paNu avatAra ane Izvara tenI mAnyatA dharAve che. jainA avatAramAMthI IzvaranI mAnyatA dharAve che, khIjAe IzvaramAMthI avatAra jaNAve che. rikhavadrejInA 13 me chelle bhava, temaja vIranA 27 me chelle bhava, ema avatAra-janma jainA mAne che, pachI temAMthI AvI rIte AtmAnA guNA utpanna karyAM. Ama Izvara thayA tyAre IzvaranI mUtti UbhI karI. tAre Izvara banavuM hoya to ema vartAya. bIjA dharmavALAe deva kema thavAya ? tevA rasto matAnye che? zaivamAM, vaiSNavamAM, kurAnamAM, bAyabalamAM deva thavAnA rasto nahI, deva thavAnA rastA batAvanAra jainazAsana ja. ahIM tame paNa deva thaI zake che ! arihu tarUpe, siddharUpe paNa deva thaI zake che. jainazAsana sivAya devapaNAne mATe chUTa ApanAra kekaMipaNa dharma -mata nathI. jAti bheda, 2Mgabheda julama karanAra gaNAya to vyakti svAtaMtryamAM to pUchyuMja zu? kevaLa jinezvaranu zAsana evuM che ke jemAM deva thavAnI chUTa che saramukhatyAravALA paNu pAtAnI pAchaLa anugAmI nIme che. hITalare
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60] dezanA mahimA darzana gorIMgane nImyo. A te eka vyakti che. tyAre jinezvara bhagavAna, huM ja jinezvara chuM ane huM ema nahIM, tame paNa jinezvara thaI zake che, jinezvara thavA mATe sAdhana batAve che, prere che. jyAM deva thavAnI chUTa nathI, tyAM tenAM sAdhana, preraNuM kyAMthI hoya? kevaLa jinezvara bhagavAnanuM zAsana evuM ke jemAM sarvane samAna hakka maLe che, pachI lAyakAta echI hoya te deva na thAya te judI vAta che. ahIM badhAne lAyakAta pramANe phaLa meLavavAnI chUTa che, tame deva thaI zake che. e kevaLa jainazAsana bolI zake che. huM deva thaye, e thayeH tamAre koIne deva thavAnuM nahIM, te bIjA matamAM. ahIM to badhAne chUTa che. ahIM varNajAti-vyaktibheda vagare deva thavAmAM nahIM. | sarva jIvone svataMtra thavAne mATe chUTa ApanAra hoya te kevaLa jaina zAsana ja, kemake-jaine ja e mAnyatAvALA che ke jIva ja pitAnAM kRtya mATe javAbadAra ane jokhamadAra che. jaina zAsana sivAya jIvane javAbadAra ane jokhamadAra gaNavA keI mata taiyAra nathI. "mA tujanerA: A ajJAnI chava, pitAnAM sukha dukha mATe samartha ja nathI. te ajJAnI che, te mUrkha che. koI manuSya, mUrkhamAM javAbadArI mUke khare? ema kahI e lakoe jIvene pahelethI ja ajJAnI mAnI lIdhA ! keTalI vakhata mANasane javAbadArI, ne jokhamadArI jUdAM paNa hoya che, tamAre khAte ne tamArA jokhame na paNa hoya. javAbadArI hoya ane jokhamadArI na hoya te kaMI nahIM, paraMtu A te javAbadArI ne jokhamadArI baMne na hoya! nAnA chokarAnA nAme vepAra thAya temAM khoTa jAya te kone jAya ? javAbadArI ejaMTanI, jokhamadArI zeraholDaranI javAbadArI ne jokhamadArI baMne judAM che. paNa jainazAsana sivAyanA darzanavALAoe pahelethI mIMDuM mUkI dIdhuM ke-A ajJAna AtmA, AmAM jANe ja nahIM. jANyA vagara javAbadArI mUke nahi. enAM sArA kAryanuM phaLa devaleka, kharAba kAryanuM phaLa naraka.devaleka jAya te IzvaranI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. jaina zAsananI advitIya viziSTatA [61 preraNAthI zvara che, paNa vA nA trata svarge jAya ke narake jAya te paNa IzvaranI marajIthI jAya! jIvanI marajI zA kAmanI? sukhaduHkhamAM ke svaganarakamAM jIvanI svataMtratA nahi, sukhaduHkhamAM jIvanI svataMtratA nahi. AnI puSTimAM temanI dalAla che ke "jIvanuM kayuM sukha thAya te sukhanI athI duniyAmAM kha ane durgati le keNa? ane duHkha ane durgati thAya che, te te cokkasa che, mATe duHkha ane durgati denAra keI che te khare ja.pitAnI svataMtratAe je sukha, svarga maLI jA te narake javA koI taiyAra na hoya, mATe "sukha-duHkha, svarga-naraka pitAnI marajInA nathI.' Ama kahevAvALAe vicAra karavAnI jarura che. IdriyanI AdhInatA. eka manuSyane udharasa thaI che. AkhI rAta ujAgara thAya che. vaidyane batAvyuM. vaidya kahyuM - "udharasa sakhata che. tela maracAne aDavuM nahi. telane lepa sarakhe paNa na le, daradIne ane kuTuMbIene te vAta sAcI lAgI. pite telamaracuM khAvAnuM nukazAna samajyo che. na khAvuM tevA nizcayamAM AvyuM che paNa kyAM sudhI ? jamavA bese ne phIkuM lAge tyAM zuM thAya? mAbApa ane pAsavALA tela maracuM khAtAM reke, ane mane kahe ke-A beTuM thAya che, chatAM kema nathI rahevAtuM ? vaidyane verI je gaNavAmAM Ave che. tamArA rogane haThAvavA mATe, reganI vRddhi aTakavavavA mATe, carI paLAvavAvALe vaidya duzmana jevo lAge che? | mArI vahAlI, cAra AMgaLanI dalAlaNa jIbha dATa vALI de che. vecanAra ane lenAra A hAtha ane peTa, ane vacamAM dalAlaNa jIbha, teNe vacamAM dATa vALe. udharasa thaI haI chatAM tela maracAM tarapha tene do. tame jIbhanA gulAma thayA. tame jIbhanA mAlika ke jIbha tamArI mAlika ? duniyAdArIthI jIbha tamArI gaNAya, paNa ApaNe vicArIe ke ApaNe jIbhanA mAlika nathI, jIbha ApaNuM mAlika che. jIbhe derIne tela maracAM khavaDAvavAmAM nAMkhyA.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6] dezanA pazcima na eka sanAnA kamajAmAM AvyA eTale bhAna bhUlyA, tA pAMca IMdriyanA kabajAmAM AveA tyAre zuM thAya ? tame nirogI rahevA IcchA che. pathya khAvuM te tamArA hAthanI cIja chatAM kema palaTo thayA ? tamArA ne tamArA vicAro vacce DakhalagIrI keNe karI ? cAra AMgaLanI dalAlaNanI Dakhalira vakhate gulAma banI jAva te pachI pAMcenI paMcAtamAM paTakAI jAva te zuM thAya ? pAMcemAM sAmaTA paTakAI paDA, tyAM zuM thAya ? vastunA Aveza te te pavana sAthe-vAyarA sAthe laDanArA eTale te mahA vaDhavADakhAra gaNAya. ApaNe to vAyaro pakaDIne cAlIe chIe. vicAranA vAyune AdhIna rahI ApaNe cAlIe chIe. vAyaro jema taNukhalAne upADIne Icche tyAM pheke che. 'huM-huM' karI rahevAvALA AtmA, gussA- zumAna-prapaMca- leAbhanA AvezarUpa vAyarAnI pAchaLa jAya. vAyare bhame tyAM zuM thAya ? pANInA vamaLamAM khalAsI paNa vahANa hAthamAM rAkhI zakatA nathI, vimAnIe paNa hAthamAM vimAna rAkhI zakatA nathI. pachI ApaNe AvezanA vAyarAnI pAchaLa kheMcAIe te AtmAnuM zuM thAya ? je vAyarA pAchaLa vahetA rahelA hAya, tenI IcchA kAma lAge kharI ? vAyunA vegamAM paDelA padArthanuM avasthAna niyamita hAya nahIM. gussAdikanA vAyarAmAM De, tenu avasthAna niyamita zI rIte rahe? pachI bIjAne DhoSa devA nakAmA che. cAra vegeAnA vAyarA pAchaLa ghasaDAie pachI phaLa ApaNe bhAgavavAM paDe temAM navAI zI ? kupathya karyuM, eTale udharasa vadhe. sAkara ApaNe khAIe ane mIThAza lagADa nAra khIjo joIe. te na ane. pApa pAte kare ane pApanAM phaLa bIjo Ape, te mane ja nahIM'. padAnA svabhAva na samaje, tene ADAavaLuM khelavuM paDe. tevI rIte puNyakarmanA, pApakamanA svabhAva samaje tene puNyathI thatI sadgatimAM khIjAne lAvavAnI jarUra na samaje. pApathI thatI durgaMti-temAM bIjAne lAvavAnI jarUra nathI. karelAM punya-pApa, svabhAve ja phaLa Ape che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. jaina zAsananI advitIya viziSTatA [13 kALIyA sAthe mALIyA dhAya to zuM thAya? eka vAra eka mANasa paizAkha karavA eMThe. vAyarA vAyA. naLIyuM khasyu, nIce paDayuM ne tene vAgyu. te zuM bhagavAne karyuM ? bhUMDAmAM bhagavAnane rAkho te te vAta judI. kALIyA sAthe dhoLIyA bAMdhe teA zarIrane vAna na pakaDe paNa sAna pakaDe. tema anainAnA paricayamAM AvyA. temAM jainapaNuM nathI cheDayuM, paNa tenI sAnamAM gayA. tamAre ghera chekarI janmyA. akhaMDa saubhAgyavatIe putraratnane janma ApyA. tenAM lagna lakheA tyArepaNu cira jIvI bhAI phalANAnAM lagnanA ame niradhAra karyo che.' ema lakhA ! jyAre kALetarI (melA) lakhA tyAre 'phalANAbhAI devagata thayA che, lakhatAM kalama ka2e che, bAyaDI nAnI che, nAnA chekarAM nirAdhAra che; paramezvarane gamyu te kharu...!' e kevI vicitratA ? janmamAM ane lagnamAM paramezvarane na gADhanyA paNa maryA tyAre paramezvarane gamyu te kharu ! paramezvarane kayAM goThavyeA ? paramezvara zarIradhArI hAya te tamAruM kAryaM zuM na kare ? badanakSI karI te zu kare ? ajainane tyAM karo janme, tyAre kAika jIva puNyanA udayavALA thaelA te bhogavavA mATe avataryuM che, tema lakhyuM ! jyAre jainapaNAnA kAgaLa kevA hAya ? puNyadaye manuSyapaNuM pAmyA, paNa avirati karmAMnA udaya che, jethI virati karI zakato nathI, emaja lakhe ne ? paraNavAmAM paNa mAhanA udayane lIdhe saMsAramAM utaravAnuM thAya che; tema kAtrImAM lakhene ? tema lakhyuM ? jainadhama mAnanArAne aMge tamAre zuM lakhavuM joie ? mAtA, pitA, putra, janma ApavA levAmAM svAdhIna nathI. phalANIne kUkhe janma thayA, paNa janma ApyA che? janma ApavAmAM koI svataMtra che? Rtu atu nyathAnuM pramu'-anAvavAnI, na banAvavAnI ke ulaTuM karavAnI zaktivALA hAya te ja kartA gaNAya. mApamAM, mAtAmAM ke karAmAM: traNemAMthI ekeyamAM e sAmarthya che ? paraNAvavAmAM tenA parasparanA saMbaMdha hoya to ja saMbaMdha thAya.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64] dezanA mahimA na dhAryAM jamAI ke kanyA maLI jAya che ? to pachI-ame. lagna niradhAryAM che, te kaI rIte ? A badhAM apalakSaNA konA gharamAMthI zIkhyA ? kahA ke anyamatavALA pAsethI zaukhyA. tame derAsare upAzraye jAva che paNa jainanA saMskAra bhUMsI nAMkhyA. che, jainatva kayAM ! janmanAro--bhAgyanA udayavALA tethI ahI AvyA che, te vicAramAM AvyuM ? paraNavAnuM mahAmahanIne lIdhe thAya che, te lakhyuM ? maraNu vakhate paNa 'AyuSya pUru thAya te ja mare che, Ayu khAMdhyuM. teTaluM ja bhogavyuM.' darekanAM karyAM darekane bhAgavavAM ja paDe che, e mathALAnI huDImAM vagara lIdhA bhAgavavA paDe paNa karmomAM to karelAM ja bhogavavA paDe che, Ayu TUM... AMdheluM teTaluM ja bhogavyu, temAM snehIe keIpaNu bacAva karanAra nathI. azaraNu bhAvanA magajamAM jAgRta rahevI joIe,' Avu' lakhAyuM ? nirAdhArapaNuM' magajamAM nathI Avatu ? ApaNe paNa temAM ja chIe. jIvamAtrane nirAdhArapaNuM che. koI sa MbaMdhI AdhAravALA thavAnA ja nathI. UgatA cAMdane duniyA name che. A jIva tenI vAsanA- sa joga -anukULatAmAM rahe to duniyA tene khamAkhamA kare. ajaineAnA paricayamAM jainapaNuM nathI cheDyuM, paNa tenA saMgI maraNamAM mAranAra bhagavAna lakhavA mAMDayA. Ama anyamatanI rItie cAlavu khATuM che, chatAM te vahevAramAM rAkhyuM che ! kRSNApaNuMmastu viSNunI eka ananya bhagata khAI vAsIduM bahAra nAMkhatA kRSNApaNumastu. ema elatI. ekavAra Ama vAsIdu* nAMkhatI hatI tyAM nAradajI nIkaLyA. tene gussA caDayA ke- mArA bhagagAnane kacarA Ape che? caDI rIsa, ane e lapaDAka jaDI dIdhI. akhaMDa brahmacArI nAradajI e lagAve te khAIne zuM thAya ? A sthitimAM khAie je svara, zabda, hRdaya carA nAMkhatAM hatAM, te ja svarAdie kRSNApaNumastu' khelavuM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8, jaina zAsananI advitIya viziSTatA [65 cAlu rAkhyuM ! e lapaDAka paDI temAM paNa te svara-zabda-hRdaya na bhedAyA ! kacaro nAkhatI vakhate je pramANe khelAyuM te ja pramANe e vAgI topaNa tevA ja zabdo le che ! 'javAne jorU, paraNavAmAM paDe ne mAravAmAM bhagavAna !' have evA manuSye zuM mAne ? IzvaramAMthI ja avatAra mAnene ? avatAramAMthI izvara nahIM' mAne. nirmaLamAMthI malina thavAnuM mAnanArA e avatAramAMthI Izvara mAne che. Adaza tarIke kayI mUtti hoya ? malana chatAM bhaviSyamAM niLa, tevI ja mUtti AtmAne Adaza thaI zake. e Ada` banAvIe to 'hu'nA khulAsA thAya. AvA vItarAgasvarUpe zAMta sthitie je AtmA che te huM" chuM. AvI zAMta vItarAga sthitie ja 'hu' chuM, e zikSaNa vItarAganI mUrti sivAya bIje na maLe. hu'nA Adarza dekhI suDhevane deva, sAdhune guru ane te daive khatAvela dhane dhama mAne, te ja sama katiH mithyAtvI AtmA te che ke-je potAnA samaktinAM paDIkAnAM nAme vyavahAra kare. evAe e vAtamAM vItarAgane lAve, te vezyAnA ghumaTA jevuM che. A rIte tattva khatAvyu'. 'hu'padanA Adaza maLe, huMpadanA khulAse-tenA rasto maLe tyAM ja dharma manAya, ane te ja samakita. have tenAM bhUSaNe kevAM ? te agre-- F
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina deva ane jainetara deva 5328D*88888**0%B8%AAAAA! [ saM. 2000 nA pho. vada pa nemubhAInI vADI. gopIpurA-sUrata ] zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrAcArya mahArAja, bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke- dareka jIva jagatamAM sArAne Icche che. kharAba kaI icchatuM nathI. pite sAruM karato hoya ke na hoya te paNa te sArAne ja Icche che. sAcuM karavAvALo paNa sArAne Irache che. IcchanAramAM sArI ja dhAraNA heya. AkhI duniyA sArA ane sAcAnA ja khapavALI hoya che temAM matabheda nathI, paraMtu hemacaMdra mahArAja kahe che ke-nAnAM bALaka mAtA joDe AvyAM hoya, mAtA upavAsanuM paccakhANa mAge; te vakhate nAnAM bALaka khIsAmAMthI caNA khAtAM jAya ne meM paNa upavAsanuM paccakkhANa karyuM, tema bele che. nAnAM bALaka upavAsane sAro gaNatA hoya, paraMtu upavAsa kene kahevAya tenI gatAgama bALakane nathI. mAtra mAe upavAsanuM paccakakhANa lIdhuM eTale meM upavAsa karyo ema te kahe che. jema nAnAM bALaka ajJAnatAne lIdhe upavAsa padArthane samajatA nathI, paNa upavAsanuM sArApaNuM samajI "meM upavAsa karyo kahe che, tema jagatamAM suMdara padArthanuM svarUpa samaje nahIM ane bAMga mU ke ke- meM karyuM te sAruM ane sAcuM che. e bAMgamAMthI bAkAta keNu che? kaI daSTAMta tarIke laIe, keI bAkAta rahe che? huM sAcuM ja ane sAruM ja karavA mAguM chuM,' tema nahi balavAvALe eke che? to pachI-samyakatvane IjAro tamAre tyAM zI rIte? bIjA badhA zAsanane -matone mithyAtvI kahe che ane jainadarzana ja samyakatvavALuM kema?
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. jena deva ane jainetara deva [67 samyakatvane sIdhe artha to "sAcuM ane sAruM che ne? eTale sArAsAcAvALA tame ja che ema batAvavA sAthe bIjAne kharAba zabda na kahevo e tene rasto kADhaye. ajJAna bAIne koI pUche ke-tAre bALaka keTalAM? paramezvare be ApyAM che. paNa jene nathI. jene paramezvare bALaka nathI ApyAM, tenuM zuM ? tenI upara paramezvare kapha najara karI che ne ? athapattithI AvatA te arthane bhale na bole, paNa Apa Apa e ja artha siddha che, ke-jene bALaka nathI ApyAM tenI upara paramezvaranI kapha marajI che, tema ja mAnavuM paDe. A bolavAvALA ajJAnI puruSe paramezvarane jALamAM jakaDI lIdhe. paramezvaranuM kAma A che ne ? paNa tyAM UMDe vicAra na karyo. jaMgalImAM jaMgalI evuM kaI nathI ke-sAta varSanI aMdaranA bALake kArya karyuM hoya tene gunAhita kahI sajA kare. Izvara garbhamAM mAre. tyAM paNa tenI sajA cAle. janmatAM tenI sajA cAle, janmatAM lUlAM-laMgaDAM-baherAM-AMdhaLAM thAya to paramezvaranI dayALutA karI? ApaNuM karma pramANe te badhuM paramezvara kare che, tema mAnIe to tAjAM kamane paramezvara gunAhita nathI gaNatA ne tethI tenI ahIM tarata sajA nathI karatA. be varSanA chokarAe capu mAyuM. tenI phariyAda kaI kare che? are! sAta varSamAM kArya thaI paNa jAya tene sarakAra gunAhita kArya gaNI sajA karavA taiyAra nathI. mANasa ajJAnatA-aNasamajane lAbha Ape che. te sthaLe Izvara aNasamajane paNa lAbha nathI Apato. Izvara karmanuM phaLa Ape che tema mAnI laIe to jIvane to karmanI javAbadArI-jokhamadArI rahetI ja nathI. svabhAve rUpa maLe che, temAM praznane avakAza nathI. mAtApitA-putranI kAyA jaDa che. jaDane javAbadArI-jokhamadArI nathI hotI. Izvara anaMtI samajaNavALe chatAM bALaka ajJAna, dukha, AMdhaLAM upara, lAM-laMgaDA upara mahera na karI zake to te Izvarane ke gaNavo? karma karyAnAM phaLa ApavAnI vAtamAM Izvarane samajavAmAM tenI dayALutA kayAM? ApaNe Izvarane kyA svarUpe mAnavAnI jarura che?
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana khyAla rAkha ke-anukULa zabda paNa apattithI pratikULatAne siddha kare che. jema sArA zabdomAMthI arthapattithI kharAba arthanI utpatti thAya che. tema amArA devane aMge, gurune aMge, dharmane aMge amArAmAM samyakatva, to arthopattie jainetara badhA mithyAtvavALA gaNAya. vItarAgadevanI mAnyatA sivAyanI badhI mAnyatAo mithyAtva gaNAya. tamArA devane aMge zAstra-dharma, mata-darzanane aMge je che te A samyakatva. samyakatva zabdane artha suMdarapaNuM. emAM suMdarapaNuM nakakI karyuM eTale bIjAmAM arthopAttathI ja asuMdara paNuM. mithyAtva zabda bhayaMkara lAge tethI tene eka bAju mUkIe to paNa ahIM suMdarapaNuM eTale bIje asuMdarapaNuM che ja ! prazna thaze ke bIjA de, guruo ke dharmomAM- zAstromAM matamAM-darzanamAM asuMdarapaNuM zI rIte kahI zake che? bIjA dene jinezvarane veza paNa bhajavatAM na AvaDa duniyAmAM uttama nATakiya paNa veza barAbara bhajave che. akabara bane to hindu hoya to paNa musalamAnI Dresa paherIne Ubhe rahe. zivAjI aMgreja-pArasI ke musalamAna ekaTara tarIke hoya to paNa zivAjI AdinA veza vakhate hiMdu Adine ja veza pahere. jenuM anukaraNa karavuM hoya tene ja paheraveza rAkhe. eka bahurUpI rAjA pAse gaye. pahele dahADe rU5 veza dekhI rAjAe tene dAna na ApyuM. hetu e hato ke-atyAre dAna ApIza to bIjI kaLA nahIM batAve. bIje divase bIjo veza paherI Avyo, rAjA khUza thayA, chatAM dAna na ApyuM ! tema te bahurUpIe 99 veza kADhayA, chatAM rAjAe dAna na ApyuM. rAjA ane sabhA khUza thAya che, paNa dAna keI nathI ApatuM. rAjAnAM dAna vagara bIjA paNa dAna , nathI ApatA. bIjA Ape temAM rAjAnuM apamAna gaNAya. bahurUpI gAmAMtaramAM pharato pharato dharmazALAmAM utaryo. tyAM sAdhunI kriyA joI-joyA karI. barAbara tenI ekaTIMga zIkhI lIdhI. have sAdhu pAsethI kaLA lIdhA che, te batAvuM. te sAdhu banIne Avya,
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 jaina deva ane janetara deva sabhAne khUza karIne kahyuM ke rAjAjI, have A chelle veza che. nahIMtara kAle jaIza, mATe ApavuM hoya to Apa. rAjAe kahyuM-UbhuM rahe. nekarane kahyuM ke-daza hajAra rUpiyA thALamAM bharIne lAva. rAjA daza hajAra rUpiyA Ape che. uM..huM" karI bahurUpI cAlyA gaye veza palaTIne AvyuM. have je ApavuM hoya te Apa. rAjAe kahyuM: "te vakhate kema na lIdhuM.? te sAdhunA vezamAM lauM to te veza lajavAya. have je devuM hoya te de. pachI rAjAe dAna ApyuM. kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrijI kahe che ke jinezvara sivAyanA deva, nATakIyA deva banavAnuM paNa zIkhyA nathI. nATakIye deva bane to devanuM pUruM svarUpa te le che ! nAma tarIke rAma-lakSamaNa-sItAnI mUtti hoya, rAdhA kRSNanI mUrti hoya to saMsArI sivAya bIjuM che? devapaNAmAM sItA-rAdhAnI mUrti jeDe rAkhIne bese che ? AraMbha parigrahamAM lIna rahe te mekSe jAya? krodhAdika, viSayAdikamAM DUbele mekSe jAya tema koI zAstrakAra kahetA nathI, "jo rAmumukSu: kahe che. AtmAne vicAra karavAne adhikArI koNa? keIpaNa matavALAe-darzanavALAe ema mAnyuM nathI ke-krodhAdithI bharele have te AtmavicAraNAne lAyaka hoya. badhA darzanakAre ema kahe che ke deva zAMta, dAMta hovA joIe, devamAM kodhAdika zAMta thayelA hovA joIe ema teo kahe che. e sthiti vagara AtmAne vicAra karavAne na hoya. krodhAdike bharelA deva, dharma zI rIte kahI zakaze ? sanmArgamAM praveza karavo hoya teNe prathama zAMti rAkhavI tathA IndriyanuM damana karavuM joIe ane tyAra pachI mokSanI ja abhilASA joIe. dareka dharmavALA dharmiSTha mATe, sanmArga IcchanArAo mATe, A traNa vastu rAkhavA mAge che te jotAM mumukSu: zAMta, IndriyonuM damana ane mekSanI ja abhilASA hoya. e sivAya mAtra zAMtinI vAtovALe hoya tene ke gaNave? je Indriyane AdhIna na thaye hoya te sanmArgane lAyaka gaNAya. mekSa tarapha najara nathI karI tevA mATe
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70] - dezanA mahimA darzana keI sanmAga kahe che? tyAre e traNa nahIM to paNa deve pitAnAmAM te traNa vAnAM veza tarIke to dAkhala karavA hatAne? A vAtane anulakSIne ja kahe che ke vapuzca parya kazayaM zlathaM ca, dRzau ca nAsA niyate sthire ca / na zikSiteyaM paratIrthanAthaijinendra ! mudrA'pi tavAnyadAstAm // he jidra! anya deve ApanI mudrA paNa na karI zakyA, bIjI vAta te bAjue raho; paraMtu anya deve tAre veza paNa na zIkhyA ! nATakIyA paNa veza te barAbara kADhe. riddhi ne sattA nATakIyAnA tyAgamAM na hoya. nATakIye paNa veza barAbara kADhayA vagara nATakI nathI banate. je potAnA zarIrane paryakAsane sthApI na zake te nATakI deva paNa kayAMthI bane? zarIra paNa sAmAnya manuSya gussAmAM na hoya te sIdhuM heya; AvezamAM akkaDa heya "janjhartha gharArI' zAMta devanuM zarIra slatha-akkaDAI vinAnuM hoya. kevuM ? paryakAsane heya evuM slatha, akakaDa nahIM. aMga te sIdhAM rahevA joIe. eka vakhata nATaka tarIke deva banyA che te pachI zarIra te sIdhuM rAkhavuM hatuM ne? paganuM UMcAnIcApaNuM nahatuM rAkhavuM. -vAMkI AMkhe koNa kare? DAbI AMkha vikRta karavI na pAlave. daSTi nAsikAthI niyata nahIM, jamaNI ke DAbI AMkhane kaTAkSa nahi ! eTaluM ja nahIM paNa "fthA " bagale mAchalAne pakaDavA mATe niyamita sthira Ubhe rahe, paNa mAchaluM na dekhe tyAM sudhI. mAchaluM dekhe eTale sthira na rahe. bilADI paNa uMdarane dekhatAMnI sAthe sthira na rahe. zAMta devanI dRSTi sadAne mATenAsikA upara sthira rahe. A tamArI mudrA nATakIyA tarIke anukaraNa karanArAo levI paDe. ATaluM nATakIyApaNuM paNa bIjAo laI zakyA nathI, tethI zrI hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke zikSito. eTale ke-devapaNAnI mudrA AkAra, veza, zarIrane paheraveza vagere pitAne ya deva kahevaDAvanAra bIjAo
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ [71 9. jainadeva ane jainetara deva zIkhyA nahi, to teomAM vItarAgadevanA bIjA guNenI AzA zI karIe ? sattA ane sAhyabInI AzA zI rIte karI zakAya? je devenI aMdara devapaNane nATakIye veza paNa nathI AvyuM, te te devapaNAmAM anaMta jJAna, darzana ane vItarAgatAnI te AzA zI rIte rakhAya? kaheze ke-devamAM suMdarapaNuM na Ave temAM amAre zuM karavuM? cekasI,pittaLanuM pittaLapaNuM batAvavA taiyAra nathI, ane senAne sonA pramANe kahe ne kasa Ape tene ja senApaNuM mAnIne besI rahevuM ?" tenA samAdhAnamAM samaje ke-senAne tapAsatAM senAne kasa na Ave te cokasI tene pittaLa kahe. temAM cekasI kare? senuM pArakhanAra senAne sonuM kahe, eTale pittaLapaNuM bIjAmAM saheje jAya. temAM cekasI, javerI doSapAtra na gaNAya. sonAne lakSaNathI nakakI karyuM paNa tema karavAmAM tene deSa nahIM. teNe bIjAne pittaLa banAvavA mATe senuM nathI pArakhyuM, tema metI, hIrA pArakhanAre tenA lakSaNane aMge khetI che ema jaNAvyuM. bIjAne phaTakIyA banAvavA mATe nahIM. tema devanI parIkSA karanAre devanuM suMdarapaNuM jaNAvyuM ke-je paryakAsane rahyA hoya, zlathapaNe zarIra rAkhanArA hoya, daSTi niyata ane sthira rAkhanAra hoya te deva kahevAya." kaheze ke-darekane sArApaNuM ne suMdarapaNuM game che. keIne kharAbapaNuM gamatuM nathI te pachI tevA devane jagata kema mAnI rahyuM che? samyaphapaNa vagaranA deva kema manAyA haze? te samaje ke-ghaNAne aMdhAre savAzera akkala vaheMcAI. brahmAe akkala aMdhAre vaheMcI. temAM hisAba karyo, tyAre ghaNAne pAzera vadhAre gaI. eTale ke-ghaNAne eka zera ja akkala ApavAne vicAra karyo hate, temAM savAzera gaI! aMdhAre akkala vaheMcAI temAM savAzeranA mAlika badhA bane. ekane ja savAzera ApavAnI hatI chatAM badhA savA zeranA mAlika thayA. tema aMdhArAnA pachaDA devAyA. temAM bahu vAta kabUla thaI anyane pUchaze ke tamArA bhagavAna badhA upara samabhAvI che. te AvA kema?
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72] dezanA mahimA darzana te kaheze ke-e te lIlA che. Ama lIlAnAM aMdhArAmAM badhuM calAvyuM. Ama devanuM zAntapaNuM, dAntapaNuM, tAtvikapaNuM na rahyuM. te samaje ke-lIlA lIlAnA aMdhArapacheDAmAM devapaNuM vaheMcAyuM. jainamatanI ja balihArI che, uttamatA che ke jeNe deva mATe paNa lIlAne paDade cIrI nAMkhe che. je raste bhavyane deravavA che, te ja raste pote cAlyA che. vItarAgamAM ATaluM badhuM chatAM tenA devapaNAmAM samyaphapaNuM na kahIe to pachI AkAramAM jeNe zAMti, IndriyadamanatA, mumukSatA dhAraNa karI nathI tene samyaphapaNuM kevI rIte kahevuM ? zI rIte kahI zakAya ? kaI jagyA para kAMI maLavAnI AzA hoya to "hAjI-hA" kahevAya. anyathA "hA jI hA zI rIte kahevAya ? to samajo ke-jyAM bhaya lAge tyAM "mata bola mAra khAyagA" e sthiti hovAthI tyAM paNa "hAjI hA" karavI paDe. sahavAsa hoya te zaramathI "hA jI hA karavI paDe. manuSya AzAthI, trAsathI, sahavAsathI hA jI hA' kahI deze. A traNathI "hA jI hA paNuM thaI jAya, paNa aMdara khAtrI vagara mana kabUla nahi kare. pramANathI khAtrI thaze to ja mana kabUla karaze. devamAM samyakapaNuM kaMIka te tapAsIe ne? lIlAnA paDadA pAchaLa devapaNane saMtADI de, pachI kahe ke-deva mAneH te zI rIte deva mAnavA? uThe re morAri, tamArA vinA dahIMnA maTakA keNa pheDaze? tamArA vagara gopIonAM cIra ke cIraze re!" tevAne deva manAvavA ! bicArI vevalI bhaktANIo tevuM bole che. te samajIne nathI bolatI, paNa te bhaktirAgamAM bole che. ahIM paNa bhaktANuo bele che ne-gurUjI pATe caDI caDI beThA, belAvyA bele nahi, gurujI mAge sonAnI ThavaNI to kayAMthI herAvIe?" tema te vevalI bhaktANIo paNa tevuM bolI de che. bhaktirAgamAM taNAyelI te ajJAna bAIo ja tevuM bole che tema nahi, paraMtu tenA prakhara vidvAne paNa evuM bole che. kArikAvalIkAra muktAvalI nAmanI TIkA, dInakarI rAmarudrI nAmanI TIkAo che. tenI aMdara mULamAM kahyuM ke
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. jaina deva ane jainatara deva 66 " nUtanajaladhararucaye gopavadhUTidukUlacaurAya / tasmai kRSNAya namaH, saMsAramahoruhasya bIjAya // -navA varasAdanI jevI zarIranI kAMti che jenI evA, tathA gopALanI juvAna strIonAM paheravAnAM vastro cAravAvALA ane saMsAravRkSanA khIja samAna evA te kRSNane namaskAra." pelI to mAtra vevalI bhaktANIe bhaktithI gAya che, paNa ahIM to tedananA vidvAno-prakhara vidyAnA tevu khele che! evI ja rIte mahAdevane aMge paNa kahela che ke'bhvo bhavatu bhavyAya, lIlatANDavapaMDita / [ 73 lIlAthI nATaka karavAmAM nipuNa evA mahAdeva tamArA kalyANa mATe thAva.' te badhA eka ja khacAva kare che. zu ? lIlA lIlAnA ja paDado. e rIte teone devanuM svarUpa, lIlAnA paDadAmAM kema nAkhavuM paDe che? te mATe hemacaMdrasUri mahArAjane kahevu paDayuM ke--he bhagavAna ! tamArA veza--AkAra sthiti vagerenuM anya deve anukaraNa paNu na karI zakayA ! anukaraNa karI zakAya tevuM paNu anukaraNa karI zakayA nahIM, pachI temAM samyakSaNuM zI rIte gaNavuM? ethI ja ApaNe jyAM ajJAnanuM AvaraNu khasI gayu hoya, tyAM ja samyak paNAnA vyavahAra karIe chIe. yAdavakuLanA vaMzavALA kahIne gurune nabhAvavA mAgIe nahi. ApaNe gurunu samyakpaNu kayAM rAkhIe ? zAstrAnusArI hAya tevAne ja gurU kahevAmAM ane khATAne vAsarAvavAmAM samyakUpaNuM che. A zAsana, khATAne sarAvavAmAM lagIra paNa saMkoca rAkhatuM hota to jamAla jevAne vAsarAvata nahi. evAne paNa zAsane vAsare kaI rIte karyAM haze ? zAstrakAroe kahelu hAya te sAcuM. tAramAM je samAcAra AvyA te sAA mAnyA, zAthI ? TeligrAmanI esanA bharose. duniyAnA viSayAmAM tenA jANakAranA bharAMsA rakhAya che, tema atIndriya-alaukika pArzvamAM paNa bharAMse tenA jANanAranA hAya. AthI atIndriya padArthone jANanArA sajJanA AgamA-siddhAMtone mAnIe chIe ane tenA AdhAre devagurune mAnIe chIe, tethI A dharmAMmAM sabhyapaNu, dhAravu te ja samakti. have tene gebhAvavA mATe pAMca AbhUSaNNA kahyAM che, te kevI rIte ? te agre.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Astika ane nAstika GS WORK SUR kalikAlasarvajJa bhagavAna hemacaMdrasUrijI mahArAja bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A saMsAramAM sahune sAruM game che, keIne paNa kharAba gamatuM nathI. pote kharAba karyuM hoya to tethI khasI javA mAge che, savane sAruM game che. sarvane sAthuM game che.narasuM ke khoTuM pote bhale kare, paraMtu gamavAne aMge niyama karyo? darekane sAruM-sAcuM game che ne? paraMtu sAcuM kayAM rahyuM che? A jagatamAM "vaidya gAMdhInA sahiyArA tarIke pravRtti cAlI rahI che. ziva, kurAna vagare mato pitApitAne gAya che. zAstro zivane, zive bhagavAnane gAyA. Isue bAIbalane, bAIbale Isune gAyA. tema jinezvara mahArAjane aMge paNa kahI zakAya ke-Agamoe jinezvarane gAyA, jinezvare Agamene gAyA. Ama paraspara bhAvitapaNuM thAya teTalA mAtrathI samyaphapaNuM mAnavuM ? hamezAM duniyAmAM kahevAya che ke-latAnI jIbha na pakaDAya." zaMkAkAranI jIbhane vyAkhyAnakAra pakaDI zake nahi. ane e ja rIte ahIM zaMkA karIe ke-ahIM samyaktva zI rIte mAnavuM? tema pAchA utarIe to zivapurANamAM zivanuM samyakapaNuM. bhAgavatanA vAkyamAM vipazunI aprAmANiktA che? nahIM ja. e ene vakhANe. AvI rIte zaMkAkArane 'suMdarapaNuM game che. sArApaNuM-sAcApaNuM jagatane game che." te siddhAMtane aMge kahe che ke-"sAcApaNuM ane suMdarapaNuM zI rIte gaNavuM? sahu potapotAnAM gharamAM sAcA. vAta kharI paNa tArI zaMkA pramANe kisaTIe ane senAe kasa kADhaye. te paraspara baMne maLI gayAM, tethI kasa kADhaye tema kaI kahe to? senuM ane kasoTI be maLI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. Astika ane nAstika [75 gayAM, ema kahI zakAya? e to na kahevAya. sonuM svataMtra dhAtu che, kasaTI svataMtra paththara jAta che, paththara ne dhAtunI jAta be paraspara maLI gayAM che, ema kahI zakAya nahIM. kalacara ane khetIne judA pADanAra yaMtra temane jUdAM pADe, tethI sAcA metI ane yaMtra baMne maLI gayAM che, ema kahI zakAya nahi. ema ahIM sarvajJa bhagavAne AganI prarUpaNA kare, sarvane ja deva tarIke nirUpaNa kare tethI Agama ane deva be maLI gayAM che, tema kahI zakAya nahi. jene jIvane mAne che, vaiSNava, za, musalamAna ne krizciyane paNa jIvane mAne che. prAcIna kALanI apekSAe nAstike paNa jIvane mAne che. pachI bhUtathI pedA thayele mAne. Astika ane nAstikanI vyAkhyA kaI karI ? paralokAdika nathI tevI jenI buddhi, tenuM nAma nAstika, "paralekAdika vastu che. tevI buddhivALA astika. A sthaLe vicArIe ke jagatamAM prathama Astika utpanna thaye ke nAstika? rAtadivasa sajajana -dujana vagere paraspara apekSAvALA che. anAdina viparItatAvALAM che. nAstika zabda zI rIte banAvavAnA? na + Astika banAve tyAre nAstika bane. pahelAM Astika ja hatA ane te pachI temAMthI nAstika utpanna thayA che. koI paNa kumata, na mata utpanna thAya, tenA mULamAM hetu have jAIe. duniyA paralakanI sAdhanA mATe-tyAga mATe pravRtti karavA lAgI eTale kAmanI pravRttimAMthI dUra rahevA lAga; paralekanI pradhAnatAne aMge kAmathI dUra rahevA lAgI. AthI te duniyA nAstikathI khamAI nahIM. ghaNA evAya hoya che, ke pite dAna daIna zake, paNa bIjA de to paNa aMdarathI baLyA kare, - mukha malIna kema ? mukha paDI gayeluM dekhI strI bhartArane pUche che ke-8 malIna kema? kayA gAMThase gIra paDA? kayA kaIkuM dIdha? priyA pUche kaMtaku, muDhA kyuM malIna ?" nA gAMThase gIra paDA, nA koIkuM dIdha, detAM dikhA erakuM, muDhA havA malIna."
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76] dezanA mahimA darzane bahArathI dhaNIne DhIle moDhe ghera Avela dekhI strI anumAnathI pUche che ke khIssAmAMthI kaIne kaMI ApI devAyuM tenA pazcAttApathI meM malina thayuM che, ke kAMI pAkITamAMthI paDI gayuM che tethI meM malina che? me malina kema ? tenA uttaramAM dhaNa kahe che ke, "nA gAMThase gIra paDA' kAraNa ke-eka paiso hoya to sAta gAMTha dauMne ! "nA koI kuM dIdhA khIssAmAM rAkhuM to devAyane? nArI kahe che ke-te moDhuM malIna kema? te pati kahe che ke-detA dekhA orakuM muDhA havA malIna. bajAramAM phalANo zeTha dAna daI rahyo hato, tene dekhI ema thayuM keparasevAne paise Ama uDADI de che! te dekhI mAruM moM karamAyuM che. tevI rIte mithyAtvanA ravALA evA hoya che ke pote karmanA bhayaMkara humalAthI na bace, paNa bIjA bace te paNa tenAthI khamAya nahI. e ja pramANe bIjAo dharma-tyAga-saMyama-tapa kare te nAstikathI na khamAya. te mATe nAstike zarUAta karI ke etAvAnaA dekhAya che teTaluM ja jagata che. Indriyane viSaya tarapha pravartAvavI e ja dharma, indriyanA viSayanI prApti te ja dharma. AthI teoe kahyuM ke-agNa jAtanA jillA saMya moranA kedIe rAjAne AdhIna hovAthI kedanI pIDA bhegave che. hAthe karIne pIDA bhegavanAra varga kaye? tapasyA karanAra varga, jenAthI bIjAo tapasyA kare te nathI khamAtI. tene aMge tapasyA te hAthe karIne UbhI thaIne? "Ava kuhADA paga para ema mAre. mATe kedIo sattAne AdhIna havAthI pIDA bhegave, paNa A te jANI joIne hAthe pIDA vahoranArA. saMyama e te bhegathI ThagAvAnuM. Thaga leke, jema ApaNA hAthe ja ApaNuM nukazAna karAve tema saMyama ApaNe hAthe ja bhegathI Thagave che. ahIM nAstikane uccachuM khela pravRtti karavI, heranI peThe pravartAvuM temAM dharmanI vacce halakA paNuM thAya. viSayakaSAya choDavA pAlavatA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. Astika ane nAstika [77 nathI. tethI nAstikoe A kisso Ubho karyo ke-" tyAga ane saMyamavALAo parAdhInapaNe duHkha bhegave che. tevuM karIne tame AtmAne bhegathI vaMcita rAkhe che. kuTumba, riddhi, chokarA, bAyaDI cheDIne nIkaLe, te tamArA hAthe dezanikAlanI sajA jANI joIne bhege che." AvuM kahenArA nAstikone-bicArAone bIjAne tapasyA-saMyama karatAM dekhI peTamAM lAya thAya che. tevA prakAranA nAstikoe pedA thaI "aneka prakAranI tapasyA te pIDA che, saMyama te bhegavaMcanA che !" AvI rIte UbhuM karavuM paDayuM. nAkakaTTAnI ToLI. bIjAnuM dharmakRtya khamI zakAyuM nahi eTale eka nAkakaTTAne nAkakaTTAnI TeLI UbhI karavI paDI. nAkakaTTo pite jyAM jAya tyAM nAce. "bhagavAnane sAkSAt dekhuM chuM. nAka ADuM hatuM tyAM sudhI dekhatA na hate. gayA pachI ja dekhAya che." ema nAcate jAya ne kaheto jAya. AjakAla mArgathI khasela sthAnakavAsImAMthI paNa khasyA tyAre have mane samyagujJAna thayuM" ema kAnajI sonagaDhamAM kahe ja che ne? eka pagathiyuM cUkI sthAnakavAsImAM rahyA hatA, tyAM sudhI eka pagathiyuM cUkyA. pachI sthAnakavAsImAMthI nave paMtha kADhaye eTale have nahIM traNamAM ke temAM jevuM thayuM. nahi zvetAmbaramAM,nahi sthAnakavAsImAM ke nahi digambaramAM ! ane mane jJAna thayuM che ! nAka hatuM tyAM sudhI bhagavAnanA darzana thatAM na hatAM. gayA pachI mane jJAna thayuM, have bhagavAnanAM darzana thAya che! cerenuM, jugArIonuM, raMDI vezyAonuM kadi nakheda gayuM? dekhItA kharAba chatAM tenuM nakhAda jAya che? haiyAphUTA AtmAo duniyAmAM nathI ema nahi, haiyAM pheDanAra maLavA joIe. pelA nAkakaTTAne tema kahete joIne eka jaNane thayuM ke ApaNe ya nAka kapAvIe ! trIjAe dekhyuM ke bee kapAvyuM tethI trIjA cothA ema hajAree nAka kapAvyuM ane nAkakaTTAonI TeLI UbhI thaI ! nAka na kapAve to te IzvaranAM darzananI bahAra!
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78] dezanA mahimA darzana Ama nAstikonuM che. teo dharmapremI tapasyAne karmanA kSayanuM sAdhana mAne, dharmane parabhavanI beMka mAne. te jUnI ghareDathI ghasAelA rUDhIcusta orthoDokasa AvA zabdo vAparI mArgamAM rahelAne bharamAve che. Ama nAstike utpanna thayA. huM e vastu ekendriyamAMthI paMcendriya DhoraDhAMkharamAM paNa che. cetanA tarIke te te badhAmAM jIva rahele che; ema mAne chatAM paralekAdi nathI evI jenI buddhi che, tenuM nAma nAstika. saMsAramAMthI tIrthakaronI vIzIne aMge amuka kALa jAya, tethI tene aMge utpatti mAnavI paDe. AstikanI hayAti pachI nAstikanI utpatti. kahevuM paDe ke-Astiko sadAnA-anAdinA satata che. pachI nAstike che. evI ja rIte ahIM be dazanapaNuM sarakhuM. Astika darzana kahevaDAve che tema nAstika paNa darzana kahevaDAve che. nAstike paNa jIva mAne che, parakAdi nathI mAnatA. zaiva, vaiSNa, musalamAne kAri jIvane mAne che. vartamAnakALamAM badhA jIvane mAne che. navatatva mAne tene samakita kahIe chIe, te navatattvone kaye mata nathI mAnate? jIva, jaDa, puSya, pApa, Azrava, pApa rekavAnuM, pApa javAnuM, vagere zuM bIjAo nathI mAnatA? jIvAdika jANe tene samakita che. te kayA darzanavALA navatattva nathI jANatA-mAnatA? navatatvamAM kayuM tatva nathI mAnatA? tamAre ene samakita nathI mAnavA paNa e leke navatatva nathI mAnatA? za vaiSNave navatatva nathI mAnatA, tema kahI nahi zake. te pachI te samakitI kema nahi? tame samakitanA IjAradAra zA upara? bIjAne mithyAtvanI chApa kayA kAraNe Ape che? nAnuM bALaka "hIro" zabda bole che. hIre padArtha le che, peTImAM mUke che. tenuM rakSaNa kare che. keI le tenI sAthe te laDe che. kAcanAM gumaranA kaTakAne hIrA tarIke le che, sAcave che, te te bALaka sAce jhaverI bane? hIre le ne sAcave te jhaverI. te pele chokare jhaverI kharane? hIrA, zabdathI keIe taNAvAnuM nathI. hIrA padArthane hIre
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 Astika ane nAstika [79 kahenAre have joIe. hIrAnI ceSTA karavA mAtrathI jhaverI na kahevAya, paNa tenI parIkSA karanAre hovuM joIe. teNe te mAtra hIre zabda vAparyo che, hIrAnuM ThAmaThekANuM jANatuM nathI. tyAre sA hI hoya tene hIre kahe. te kiMmatI hovAthI tene saMghare, te te jhaverI; tema jIva padArthane jIva, e zabdane barAbara samajanAre hoya ane tene ja jIva zabda lAgu kare tene ja ame suMdara kahevA taiyAra chIe. kevaLajJAnanA umedavArane kevaLajJAna lAyaka mAnanArA chIe. kaivalya svarUpa jIvane jaina sivAya keI darzana java rUpe mAnatuM nathI. AthI jJAnAvaraNa-darzanAvaraNa mAnavAM paDe. kevaLajJAna nathI thayuM tyAMsudhI jJAnAvaraNIthI vIMTaLAe A jIva che. te jIva jaina sivAya keNa mAne? huM jJAnAvaraNa Adi karmane kSaya karI kevaLajJAnamayAdi thau AvuM keNuM kahI zake? jenadarzana pramANe jIva mAnanAre ja kahI zake. gItAmAM sarvajJa svarUpa jIva mAnya nathI, kevaLajJAna, kevaLadarzana, vItarAgatAsvarUpa nathI mAnyAM, te jJAnAvaraNIthI vIMTAyelA jIva che, kevaLajJAna AvarAyeluM che. tema ja mAnate nathI, te tene kSaya karavA zI rIte taiyAra thAya ? mATe tevI mAnyatA tenuM ja nAma samakti. jIvanuM asala svarUpe najara sAme khaDuM karyA pachI kuTumba, nAtavALA-zarIravALA ke dezavALA pratikULa paDe te paNa mAre mAruM svarUpe pragaTa karavuM ja che, tevI daDha pratijJA te ja samakti. A jIvamAM kahyuM tema achavAdi zeSa tamAM suMdara sAcApaNuM samyakapaNuM jainazAsanamAM ja raheluM che. te samakti nagna nathI, paNa AbhUSaNayukta che. tenAM AbhUSaNe kayAM? te agre. S = bI : kAraka che ** ... , ,
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina parvo ane tahevAra SADSEX jaina parvo ane tahevAro AtmakalyANanAM sAdhana ane tyAgapradhAna che. zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa bhagavAna hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-sarvane suMdara ane sAcuM game che. duniyAmAM mAruM kharAba thAya evI IcchAvALe koI ja hete nathI. dareka suMdara ane sAcI vastu mane maLe te ja bhAvanAvALo hoya che ! paNa pitAne sAcuM ane suMdara kahevuM kene? duniyA pitAne managamatuM hoya tene sAruM ane sAcuM mAne, jherane paNa suMdara mAne, khArA pANane para khArA pANIne ja suMdara mAne, chatAM paramArthe te vastu kevI che? manuSya sArI dhArIne vastu le, kAraNa ke tene sAruM game che, sAruM dhArIne te le che; chatAM lIdheluM che te sAruM hovuM joIe. tevI rIte dareka zAsanavALA-dharmamatavALA pitAnA devagurudharmane sArA gaNe che. pitAnA vAra-tahevAro ane sArA gaNe che. pitAnA devagurudharma kheTA che. tema kaI dhArI letA nathI. tevI rIte dharma zAmAM rahyo che ? AcAromAM. AcAra mATe vAratahevAranI yejanA karavAmAM AvI che. sArA gaNavA ke dhAravA mAtrathI pitAne gamavA mAtrathI temAM sArApaNuM AvI jatuM nathI. ATalI vAta ATale rAkhI bIje vicAra karIe. - jagatamAM jeTalA Astika mata che, temAM Astika mata mAnanAra abhavya na hoya tema keTalAka AcAryo mAne che, kAraNa ke teo devane mAne te paNa sudevanI buddhie mAne che, gurune sadgurunI buddhie mAne che ane kudharmane paNa sudharmanI buddhie mAne che. mane paNa
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaAS 11. jaina parvo ane tahevAronI viziSTatA : [81 buddhi kaI? anya darzanIe deva-guru-dharmane mAne che, temAM buddhi kayI? "su" nI. sugurupaNAnI ke sudhamapaNAnI buddhie mAne che. kudevane mAnavA chatAM tene sudevanI buddhie ja mAne che. kudharmane paNa sudharmanI buddhie mAne che. eka ja te kAraNa kayuM ? mekSanuM vAhana. ApaNe mokSe javuM che e cekasa-jaina zaiva-vaiSNava badhA mokSane mAne che teo paNa devane, gurune, dharmane mAne che te mokSane mATe. mekSanI mAnyatA te badhAe mAnI-rAkhI. teNe kudevAdine bhale mAnyA paNa mekSanAM sAdhana tarIke mAnyAM. abhavya hoya te mokSane mAnanAre hoya ja nahIM. navato je tamArAmAM che, te nave tavemAM ATha tatve abhavya mAnI zake, paraMtu te vatatvamAM paNa kayuM tattva abhavya na mAne? mekSatatva abhavya mAnI zake nahIM. ATha ta te darekane vicArazreNImAM lAvavAM paDe. bhavyapaNunI chApa kayAre ? huM" e te prasiddha vastu che. huM sukhI duHkhI chuM. "huM" zabda keIne zIkhavavuM paDatuM nathI. sarvane pitAnA AtmAthI siddha thayela che. "huM" zabda che. aMdara huM koI padArtha che, "hune padArtha sukha duHkha vedanAro jJAnavALo che ema mAnI lIdhuM, pachI "jIva e zabdAMtara che. padArtha te mAnavuM ja paDe. zarIra e huM nahIM. "huM" ane "zarIra judAM che. mArI jIbha, nAka, kAna, mAruM mana ema jaNAya tene Indriya ane jIva jUdA dekhAya che. evI samajathI "huM" zabda vApare te upacAra karIne UMDANathI. "huM" eka judI vastu che, ema jANIne "huM" zabda vApare. jIva ne jaDa baMne mAnyA pachI pote sukhI ke duHkhI keTale vakhata haya? haMmezAM sukhI ke duHkhI-dareka heya tema banatuM nathI. nArakIone paNa kalyANaka vakhate zAtA thAya che. ekAMte jagatamAM duHkhI ja hoya tevuM bane nahIM. ekAMte sukhI ja hoya tema banatuM nathI. kaMIka sAruM che. jethI sukhI thauM chuM. kaMIka kharAba paNa che ke jethI duHkhI thauM chuM. pachI pUNya ke pApa kaho ke bIjA zabdo kahe. paNa
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82]. dezanA mahimA darzana temAM sArI ke kharAba cIja vaLagelI che, tema mAnyA pachI pUNyapApane "Azrava mAna paDe. ---- je vastumAM kAraNanI jarUra nathI evI vastu haMmezAM nitya vidyAmana ke haMmezAM anitya-avidyamAna che. jene kAraNanI jarUra nathI, ene bIjAnI darakAra na hovAthI haMmezAM vidyamAna ke avidyamAna hoya. duHkhanuM ke sukhanuM kAraNa kaMIka che, karmabaMdha thavAnAM kAraNe, jene ApaNe Azrava kahIe chIe. sArAnAM kAraNe maLyAM, te vakhate kharAbanAM kAraNe na maLyA, tethI sArA vakhate kharAba nathI AvatuM. e rIte "Azrava" mAnyuM, "saMvara e rIte mAnya ke kharAba vakhate sArAnuM na AvavuM. sukhanAM kAraNo palaTI dukhanAM kAraNe thAya, duHkhanAM kAraNe khasyA vagara dukha khase nahIM. tevI rIte AThe ta mAnavAM paDe. AThe tava, abhavya sahita dareka mAne che. e dareka te tane bIjI rIte kayAM mAne che? mATe ema ATha tatva mAnanAre thAya tyAM sudhI bhavyanI chApa na apAya. bhavyapaNAnI chApa kayAre? mekSa nAmanA tattvane mAne tyAre. AtmAnuM zuddha svarUpa mAne tyAre ja bhavyapaNAnI chApa. AthI mekSane lIdhe bhavyapaNAnI chApa hevAthI keTalAka AcAryo jeTalAM jeTalAM darzanemate mekSa mAnanArA hoya te abhavya na hoya, ema kahe che. je bhavya jIva heya te mekSa mAnanAro heya. te kudevane devanI buddhie mAne. AvuM keTalAkanuM maMtavya che. te anusAra cAlIe tyAre kahevuM paDe ke dareka pitAnA devAdine, kudevAda levA chatAM, mAne che te suMdarapaNe ja. sAruM sahune pAlavatuM hovAthI, kharAba svarUpe hovA chatAM, mAne suMdara che. jema ke deva, guru ne dharmane suMdaratAnI buddhie mAne che, AmAM mithyAtva kayAM? mithyAtva tyAM ke suMdaratA nahIM chatAM suMdara buddhithI mAnyA, tema parva ane tahevArene aMge dareka matavALA pitAnAM parva-tahevArene suMdarapaNe ja mAne che, chatAM suMdarapaNuM kayAM che ? tenI parIkSAmAM utaravAnI temane jarUra nathI. nAnuM bALaka paLa mAtrane tenuM gaNe che. jema nAnuM bALaka senA ane pittaLanA bhedane na samaje, paraMtu meTe manuSya pINuM
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. jaina parvo ane tahevAranI viziSTatA [83 eTaluM senuM mAnavA taiyAra nahIM thAya, meTe manuSya enI parIkSAmAM utaraze, tema ahIM jeo dharmanAM svarUpane na jANe, kharA "suMdarInAM svarUpane na jANe, tevA che, jeTalAM che, ane tahevAra che. teTalAM badhAMne sArAM mAne. sArA narasAne bheda karavAne temane na hoya. ahIM jyAM sudhI jIvane viveka-samajaNa na hoya tyAM sudhI badhAya parvo, ane tahevAre sArA che. deva, guru ane dharmane zA mATe mAnIe chIe? AtmAnA kalyANa mATe, mekSa mATe mAnIe chIe. durgatimAM javA mATe parvo, ane tahevAro che ema mAnavA keI taiyAra nathI. tyAre sarva e mAnavA taiyAra che ke amArA pa, tathA tahevAro AtmAnA kalyANa mATenA che. jIvavAnI IcchAe kALakUTa jhera khAya te keTaluM jIve? jIvavAnA muddAe kALakUTa jhera khAya te jIve ke mare? jIvavAnI IcchAe kALakTa jhera khAvAvALe IcchA te jIvavAnI rAkhatA hoya paNa te jIve kyAMthI ? je kALakUTamAM jIvana ApavAnI tAkAta te nathI, paNa jIvavAnI zaktine haravAnI tAkAta che, tevuM kALakTa viSa khAI jIvavAnI IcchA rAkhavI te keTaluM badhuM ajugatuM che? jema te behUduM, ajJAnatAthI bhareluM che, tema AtmakalyANa mATe che, tathA tahevAra karavA temAM AtmakalyANanuM piSakapaNuM na hoya te te parvo, tathA tahevAre jIvavAnI IcchAe kALakTa khAvA jevA che, mATe parve jIvanane poSavAnI tAkAtavALA hoya, AtmakalyANane poSanArA, sadaguNene dharAvanAra hoya to ja AtmakalyANa mATe thAya. kare te bhegave tema nahIM, paraMtu kare, karAve ane anude to paNa bhegave. ApaNAmAM kare te bhagave ema belanArA che, paNa te mAnyatA mithyAtvanI che. te vAta samaje, paNa camakaze nahIM kare, karAve ane anumode te paNa bhegave. bIje kare ne tene bIje vakhANe te te vakhANavAvALe paNa bhegave, tema jaina zAstrakAra mAne che. bele che zuM? kare te bhagave. to pachI karaNa karAvaraNane anumodana traNa vastu tamAre kyAM rahI? e traNamAMthI paccakkhANanA viSayamAM te mAtra
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84] " dezanA mahimA darzana karaNanAM ja paccakakhANa, chatAM te eka paccakkhANathI te traNanAM paccakkhANa grahaNa karavA kahe. eTaluM ja nahIM, paNa AgaLa vadhIe. enArkosTanI TeLImAM jenuM nAma dAkhala thayuM che, te ghera beThe hoya te paNa gunegAra. te rAjInAmuM Ape te ja chUTo thAya. pApakarma kayAre na bhegave ? virati kare te ja pApakarma na bAMdhe, na bhegave. virati na kare tyAM sudhI pApa na kare te paNa pApa aviratithI baMdhAya. aviratithI karmabaMdhana jainazAsanamAM mAneluM che. zciAtyAvirativaNAyAma-mAravaMdhadetA: tIrthakara mahArAja sarakhAne paNa e niyama ke aviratithI kama baMdhAya. tIrthakaranI dIkSAnI vAtamAM "mArA sArA tIrthakara, sAdhupaNuM >> roga kahevuM hatuM. mArA zA mATe ? "gharathI nIkaLI " kare che. vizeSyathI vizeSaNa alaga hoya tyAre ane tA tavA artha nIpaje. - tyAM kahevuM paDayuM ke-jyAM vizeSaNa juduM kahyuM hoya tyAM vizeSya juduM rAkhavuM. AraMbha parigrahane cheDI nirAraMbhapaNuM pAmavAnuM hoya tyAM "pavaI ene artha prApta karavuM paDyuM. mukhya vAtamAM AvIe. kare che. vizeSyathI vizeSaNa alaga hoya tyAgAna viSkasa artha nIpaje. tyAM kahevuM paDayuM ke-jyAM vizeSaNa juduM kahyuM hoya tyAM vizeSya juduM rAkhavuM. AraMbha parigrahane choDI nirAraMbhapaNuM pAmavAnuM hoya tyAM "paDyuIe artha prApta karavuM paDe. mukhya vAtamAM AvIe. te vAkyamAM prathama "mArAma" kema kahevuM paDyuM ? "agArAt niSkamya gharethI nIkaLIne aNagArapaNuM pAmyA che, ema jaNAvavA mATe. avirati TALavA mATe ghara-saMsArane AraMbha tenI pratijJA karI sAdhupaNuM pAmyA, - 8.-----* ,-. * Dii kafu' pachI banAva sarvaviratisAmayika vagere badhuM temAM AvI jAya che. kahe ke-jaina zAsana aviratine karmabaMdha mAne che. mATe avirati TALavA mATe
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. jaina parvo ane tahevAranI viziSTatA [85 sAvajaje jogasAthe ja kahevuM paDe che. aviratine karmabaMdhanuM kAraNa gaNIe, kaSAya-pramAdane karmabaMdhanuM kAraNa gaNue te, AtmAne karmathI mukta karavA mATe je tahevArane pa AcarIe te kevA hovA joIe ? mithyAtva-avirati-kaSAya-pramAdane tyAga karAvanAra pave, ane tahevAre hoya tene ja suMdara mAnI zakIe. je parvo, ane tahevAramAM mithyAtvAdine tyAga na hoya tevA , ane tahevArone AtmakalyANanA sAdhana tarIke mAnI zakIe nahIM, mithyAtvAdine choDAvanAra tahevAre mAnIe te ja suMdara ne suMdara mAnanArA chIe. jainenuM koI paNa parva ke tahevAra tyAga vagaranA nathI. te ja samakita gaNAya ke jyAre suMdarane suMdara tarIke mAnIe. jJAna-darzana-cAritranA piSaka ane mithyAtvAdikane dhanArA hAI e te ja samyakatvamAM AvyA gaNAIe. have te samyakatvane zobhAvanArAM bhUSaNe kyAM ? te agre vattamAna-
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainatvano vArasa, SSSSSSSSSSSSSB GSSSSSSSSSSSSSSSS [Aje phA. va. 8nI savAre ratnasAgarajI jaina vidyAzALA (surata)nA kaMpAunDamAM khAsa maMDapa taiyAra karAvI temAM pUjya AgamedvAraka AcArya mahArAja zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnuM A vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. jyAM AgaLa vijJAnasUrIjI kalyANasUrijI mahArAjAdi saMkhyAbaMdha munivare paNa padhAryA hatA.' tamArA putroe kayA vArasAnI AzAe tamAre tyAM janma lIdhe? mahAnubhAva! jagatamAM dareka pitAne vAraso pitAnA putrane Ape che. musalamAna ke zaiva bIjAne milakta ApI detA nathI. pitAnI sthAvara ke jaMgama baMne milakto chokarAne Ape che. rUpiyA ane roDAM (makAna) apAya che, AtmA apAtuM nathI. anAryo, mithyAtvI ne maleccho rUpiyA ne reDAM Ape. tame samakitI paNa vArasAmAM rUpiyA ne reDa Ape, te mithyAtvI ane samyakatvamAM taphAvata che ? dareka jIva judA. elA cha judA che tema naho, paNa jenA karmo paNa judAM che. pu sattA pu mA ke InAM karmo keIne lAgatA nathI. eka jIva kevaLajJAna pAme che. te vakhate tenI eTalI tAkAta vadhe che ke vanamAM saLagele dAvAnaLa jeTalI tAkAta dharAve che te-dAvAnaLa Iche rAyaNa, lIMmaDA, AMbA ke AkaDAnuM jhADa Ave tene bALI karI nAMkhe che tema eka kevaLInA kevaLajJAna pAmatI vakhatanA pariNAmanI dhArA-zukaladhyAnanI agnimAM anaMtA jenAM karmo eka ja AtmAmAM paTakI devAmAM Ave teya be ghaDImAM sApha thaI jAya ! pachI keIne duHkha veThavAnuM ke saMsAramAM rakhaDavAnuM thAya nahi. paraMtu tema kema na thayuM? mATe tenuM kAraNa zuM ?
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12, jainatvane vAra [87 dareka AtmAnAM karmo judAM che. te pite ja bhagave te ja chUTakAre thAya. kevaLIne kAleka jevAnA hoya che. 14 rAjaka, 7 narake, tIcchaleka devaleka jevAnuM maLe che. keTalAka jagalI che jANI joIne jAnavarane laDAve che. jenArane ramUja Ave che. Ama laDAImAM ramUja mAnanArA hoya tema keTalAka narakanI gatimAM jIve rakhaDe-duHkhI thAya temAM meja mAnanArA paramAdhAmIo hoya che. tevA kevaLIo hotA nathI. kevaLIo ane temanI jema samakitI che paNa eka ja dhAraNAvALA hoya, ke AkhuM jagata, karmathI rahita thAya. te prazna thAya ke AvI dhAraNuM hoya ane sAmarthya paNa tevuM hoya, pachI vadhe che ke teo AkhA jagatane karmamukta nathI karatA? dhAraNA paNa AkhA jagatane mukta karavAnI, zakti paNa teja, te pachI badhAne muktapaNuM kema na thayuM? eka ja kAraNa ke-keInuM karma kaImAM jatuM nathI, mATe siddhAMta karyo ke-dareka jIva judA che ane dareka jIvenAM karmo paNa judA ja che. pachI AtmAne ApavAnI vArasAmAM vAta karI, te zI rIte? jene te che ke je potAnA bALakane AtmA arpaNa kare. A vAta maLatI nathI AvatI. te samaje ke-pitAnA bALakane AtmAne oLakhatAM zIkhave, AtmAne oLakhate kare, te ja vAraso ke je huM"paNAmAM anAdikALathI che, paraMtu AtmAnI samajaNavALe nathI tene AtmAnI samajaNavALo banAve. na banAve che jenapaNanuM vaDIlapaNuM banAvyuM na gaNAya. te vaDIla tyAre ja gaNAya ke je potAnA saMtAnane Atmatattva samajAve. janapaNAmAM te ja vizeSa. tamAre tyAM janmanArA bALakane sAcuM AtmatattvanuM nAma-jainatvanA saMskAra Ape. zrAvakapaNAnA kuLamAM jIva kayA bhase AvyuM che? dhArIne bhale nathI AvyuM, paraMtu kaMIka sArA karmo karavAthI zrAvaka kuLamAM AvyuM che, e vAta nakkI che. e jIva vaDIlenA bharose AvyuM che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ - dezanA mahimAM darzana zrAvake mArA vaDIle thayA haze temane AtmAne vArase maLaze. tamArA kuLamAM avataravALA kaI bhAvanAvALA hatA ? . jinadharmAt vinirmukto / mA bhuvaM cakravartyapi / svAM ceTo daridro'pi, / jaindhrmaadhivaasitH|| * zAstramAM kahevAya che ke Indra mahArAja sabhAmAM beThA che. devatAe pUchayuM ke Apa udAsInatAmAM kema che? Indra mahArAja kahe che ke-bhAIo ! AjJAbhaMga ke sAhyabInI khAmIne aMge udAsIna nathI thaye. ahIMthI mAre javAnuM che te cokakasa che. e vicAre udAsa baMTha chuM davalekama - vebagavavAnuM che. vAghacaghafma sujJa r' huM kyAM upajIza? e vicAramAM udAsa chuM. AvI samRddhi sAhAbI bhale cAlI jAya, paraMtu huM ahIMthI vI zrAvakakuLamAM avataruM te samRddhi Adi gaI tene aphasesa nathI, paNa zrAvaka kuLa sivAya bIje upajuM te? tene aphasosa thAya che. tyAM AgaLa te jaNAve che ke-jena dharma jyAM na hoya, je kuLamAM jananA saMskAra, jJAna na hoya tevA kuLamAM cakravatIpaNuM heya te paNa tyAM na janme paNa jyAM gulAma thavuM paNa sAruM che, tyAM janme te ThIka. tyAre te Indra zAnI mAgaNI karI ? kevA daridra ke-gulAmapaNAne mAgaNa te che? te vAta zAstrakAra kahe che kejainaSamaffdhavArita: je kuLane uparI jaina dharmathI barAbara vAsita hoya, AvA vicAre-bharosA, Indro ane devatA vagere A kuLa para rAkhe, tevA kuLamAM tamArA bALaka tamArA bhase avatare. pachI tame nema jone jenapaNAnu saMskAra-jJAna na Ape te zuM thAya ? zuddha devAdinuM jJAna, tevA saMskAra ene kayAM maLavAnA? A na karI tyAM sudhI teNe mUkela bharesAne bhAMganArA tame thayA ke nahi? cakravatI, vAsudevapaNAne lAta mArI tamAre ghera cAhe je sthiti hoya tene teNe kabUla karI, tamAre tyAM AvyuM te kayA muddAo ? jaina dharma pALavAnA muddAo. have te dharmanuM jJAna ApavA taiyAra na
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. janatvane vAraso [89 thAva, te tame tene bharoso keTale sAcavye? te vizvAsa nabhAvavA mATe bALakane dhArmika keLavaNImAM barAbara taiyAra karavA joIe. cheka 747=19 bole te zuM thAya? tamArA hRdayamAM keTale AghAta lAge? 10 nA pharakamAM camake te "o Izvara! tu eka che ! saraLe te saMsAra te sAMbhaLI camakyA ? pelA vAkayamAM vItarAgapaNuM nahi, ane A vAkyamAM kema ? zuddha devanA deva upara pANI pharyuM, tyAM kema na camakayA! 10 ne pharaka paDe te te na pAlave, ahIM A pharaka paDe temAM kaMI nathI ! tenuM kAraNa e ja ke tamane jaina dharmanI lAgaNI nathI, mATe te khyAla rAkhI putrone jaina dharmanI lAgaNIvALA kare. para ja
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA sumati AtmA samakiti AtmAnI pariNati 24 kalAka nirmaLa heya. zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImAna hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa jaNAvI gayA ke-jema manuSya, maMdira, upAzraya, sAmAyika, paDikAmaNane dharma na gaNanAre heya tene samakita ja nathI. dharma na gaNanAre hoya eTaluM zuM? ahIM upAzrayamAM gurU pAsethI je jJAna lIdhuM, te pagathiyuM utaratAM bhUlI jAya, tevAne samakita nathI. dharmanI pariNati covIse kalAka raheramata 30 samyaktva thayuM-samyaktvathI vAsita thaye. te vaimAnika sivAya ochuM AyuSya bAMdhe nahIM. tenA be apavAda A cAlu viSayamAM na hovAthI ahIM ApaNe jaNAvatA nathI. vaimAnika AyuSya kyAre na bAMdhe? pUrve baddhAyuM hoya, agara samyaktva khasI gayuM hoya tyAre. bIjI badhI prakRti dareka samaye baMdhAnArI che, paNa 158 prakRtimAM AyuH eka ja evI prakRti che ke AkhA bhavamAM eka ja vakhata baMdhAya, ane te ja AgaLanA bhAvamAM kAma lAge. jIvanI sattAmAM cAre gatinAM ane pAMce zarIranAM daLIyAM hoya, paNa AyuSya bAMdhavA mATe eka sAthe be bhavanAM daLiyAM na hoya. vadhAre jAtanAM daLIyAM na hoya. AyuSya eka ja bhavanuM baMdhAya. vaimAnikanuM ja bAMdhe. ApoApa AvI gayuM ke-samyakatvavAsita thayela te jIva, bAMdhe te vaimAnikanuM ja AyuSya bAMdhe, je pahelAM AyuSya bAMdhyuM na heya ane samyakatvathI khasele na hoya te. "vaimAnika" zabda eTalA mATe vAparyo che ke enAthI halakuM AyuSya na bAMdhe. samyaktvavALe jIva vaimAnikanuM ja AyuSya badhe.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. samakiti AtmA AyuSyane baMdha kayAre paDe ? A nirNaya eka bAju rAkhI bIje vicAra karIe. AyubaMdhane samaya-nirNaya karyo? zAstrakAre amuka kalAke AyuSya bAMdhavAnuM che, te nirNaya nathI karyo. "tithi dine baMdha hoya te prAyika vacana che. tithi paNa gItArthanI AcaraNae Agamekta ane Acarita tithi samajavAnI che. prAyazcitta ane aprAyazcitta sthAna paNa-sUyagaDAMga, ThANAMga, samavAyAMga, bhagavatIjI Adi sUtronA AdhAre che. parvatithi Adie paNa dharmanuM pAlana na kare. thayela pApanuM prAyazcitta na le te jaMgalI anAryo kahevAtA. anAryo paNa ravivAranA divasoe pitAnA dhaMdhA cheDIne te divase dhama kare che. te vAra upara javAvALA che. jemake-pAzcAtyamAM ravivAra, musalamAnamAM zukravAra, jyAre hindune bAre bhAgoLa mekaLI! te mATe kahe che ke-AThama-caudaza-punama ne amAvAsyA te cAra khAsa tithio che. e chane cAra pa kema kahe che? - tenuM kAraNa eka ja ke-ahIM punama, amAvAsyA svataMtra saMjJA che. tema AThama-caudaza e svataMtra saMjJA nathI. vada-sudanI saMyukta saMjJA che. "Aje suda AThama che" ema kaI kahetuM nathI. sudanI 14 hoya te paNa caudaza bele che. temaja vada pakSa hoya te paNa "Aje vada AThama che-vada 14 che" ema keI kahetuM nathI. eTale vada hoya ke suda heya, paraMtu baMnemAM varvapaNuM, aSTamI ane caudazapaNuM aMge che. tethI "aSTamI" vyavahAra suda ane vada baMne jagyAe eka sarakhe che. amAvAsyAne divase pUrNimA nathI belatA, tethI punama-AmAsa baMne judA kahevAtA zabdo upara parvapaNuM keTaluM rAkhyuM che? ekeke divasanuM jyAre AThama-caudaza baMne judA kahevAtA zabdo upara babbe divasanuM parvapaNuM rAkhyuM che. - A vAta nahi samajanArA ArAdhanA upara jAya che, te
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana ArAdhanA te te cArapavamAM cha che, vavahAramAM tithi jue te te cAra ja che. e ja vyAkhyA zrI hemacaMdra mahArAje yogazAstramAM jaNAvI che ke zIta ane kRSNa 8, 14, 15, 0)) A catuSNava che. temAM zrAvaka cAra prakArane pauSadha kare te prAyazcitta. aticAramAM parvadivase pauSadha lIdhe nahi. bele che te aticAra. parva divase pauSadha na kare te aticAra. aticAra lAge tevAM pa kayAM ? zrAvakanI apekSAe A catu5va niyama 14, 8, 15. 0)). tyApachI gItArtha AcAryoe joyuM ke Ama ATalAthI gRhastha AgaLa vadhI nahi zake. tethI bIja, pAMcama Adi tithio gItArthoe ArAdhanA mATe jaNAvI, e gItArtha Acarita. zAstromAM kahela pauSadha na thAya te prAyazcitta paNa 2. 5. 11. Adine pauSadha na thAya te prAyazcitta nahIM. paDavAdikamAM aniyamita ane aSTamyAdikamAM niyamita pauSadha, tema tatvArtha bhASyamAM kaheluM che. trIje dahADe niyamita tithio Ave. A AvavAthI AcArapadeza graMthamAM kahyuM ke zAstrokata ane gItArthoe kahelI tithio AcaravAthI AyuSyanA trIjA bhAge AvatA bIjA bhavanuM AyuSya bAMdhe. te na baMdhAyuM te tenA trIjA bhAga 3, 9, 27. 81mAM bhAge bAMdhavAne niyama. te ahIM AvI jAya che. tethI prAyaH parvadivase Ayu baMdhAya che tema jaNAvyuM. mULa vAta para AvIe. "prAye kahyuM te tithinA meLanI apekSAe pahelI ghaDIe ke bIjI ghaDIe bAMdhaze tene niyama nathI. "prAyaH" zabdanA arthamAM vicArIe te jaina paMcAMgamAM tithino kSaya mAnya hevAthI tithine kSaya AvavAne che. laukikamAM kSaya ane vRddhi baMne AvavAnA, tethI te parvatathie Ayu baMdhAvAne niyama nahIM rahevAne. vaLI divasanA amuka bhAge ja AyuSya bAMdhe te paNa niyama nathI. pahele, bIje, trIje, ceAthe ke pa, 6, 7, 8me pahore AyuM bAMdhe te paNa niyama nathI. samakiti AtmA kayAM upaje ? mULa viSayamAM Ave. "prAyaH" zabdathI be vAta nakkI thaI. |
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. samakiti AtmA [13 amuka tithie ja ke divase nahi, paraMtu 24 kalAkamAMthI keIpaNa ghaDIe Ayu bAMdhe te samaktivALe, ane te vaimAnika sivAya bIjuM Ayu na bAMdhe, te sAthe trIjo niyama bAMdhe ke "je legyAmAM AyubaMdha te legyAmAM kALa karIne upajavAnuM, je samaktivALAne ochAmAM ochI tejAlezyA. te padma-zukala te traNa zubhalezyA. zubhalezyA te ochAmAM ochI, jyotiSane tejezyA che, paNa samakitanI pariNatimAM jyotiSanI pariNati kAma na lAge tethI samakiti, tiSanuM Ayu na bAMdhe. vaimAnikanI je zuddhi tejolezyA, te 24 kalAka samakitine rahevI joIe. e niyama na mAnIe te traNe vAte gabaDI jAya. keIne mithyAtvI thavuM gamatuM nathI. badhAne pitAne AtmA samakiti rahe e ja IcchA che. mithyAtvI gaNavA keI paNa taiyAra nathI. vIsa kalAka zubha evI te jelezyAmAM rahevA taiyAra thayA! khAtA he, vepAra karatA he tyAM paNa tejesthA hovI ja joIe. A tejalezyA jyotiSathI AgaLanA devanuM Ayu baMdhAya tevI caDatI tejolesyA hevI joIe. sarvane samakitI thavuM game che. paNuM samakitinI sthiti dhyAnamAM le. 24 kalAka sArA bhAvanI te lezyA rahevI joIe. nahIMtara vaimAnikane lAyakanA AyuSyane lAyaka, tevI caDatI telekSAmAM 24 kalAka kayAre rahevAya? ekalA daherA, upAzrayamAM ja zubha pariNAma rAkhIe, bIje zubha pariNAma na rAkhIe te ApaNe vaimAnikanA AyuSyanA zI rIte hakkadAra ? "naraka tiryaMca gati dUra nivArI" ema kahIe; eTale tyAM cokIdAra nathI besADe paNa sabhyatva pAmyA pachI naraka tiyacanu Ayu na baMdhAya. samakirti manuSya, vaimAnikanuM AyuSya bAMdhe paNa samakiti vaimAnika kenuM bAMdhe? - narakanI gati na baMdhAvAnA mATe samakita cokIdAra che. e cekIdAra cAra miniTa pAse rahe ne pachI hAlata thAya te zuM thavAnuM? ApaNe cekIdAra cAra miniTa ja rAkhave che. ... - '. dhama cekIdAra eka zeTha dukAna para beThA. tyAM cAusa (Araba) cAkarI mATe
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana AvyuM che. zeThe kahyuM : "zuM pagAra laIza?" cAuse kahyuM-pagAranuM nakakI karuM te pahelAM vAta samajI le ke tamAre jAnamAla jokhamamAM hoya te vakhate mArI cAkarI na gaNavI. tene aMge huM jokhamadAra nahIM. bhale pagAra ocho Apaje." varaghoDAmAM kuMtalanA ghaDA cAle kuMtalanA ghaDA jevA cekIdAra na cAle, sainyamAM te sainika nanabhAvI zakAya. tema ahIM te cAusa jevA rokIdAra cAle? e vAta kabUla karatA che te tame dharma zA mATe kare che? ArnaredrathI bacavA ane dharmazukalanA piSaNa mATe dharma kare che. have tame niyama le te pahelAM chUTInA vakhate zarIrAdi kuTumbanAM kAraNe, regAdinAM kAraNe, ArnarIdra dhyAnane halle AvavAne, te vakhate kahI de ke "dharma sAthe mAre lAge vaLage nahIM" te dharma cekIdAra ke pakaDa? zeThe te pelA cekIdArane vidAya karyo paNa tame dharmakIdAra ke rAkhe? jAnamAlanA bhaya vakhate cekIdAra nahIM. ApaNe te pahelethI cokI nakkI karIe chIe ke-jAnamAlanA bhaya vakhate tArI cekI nahIM. A kaI dazAnI sthiti ! AraudranAM piSaNe cAlatI vakhate dharma, sAmAyika vagere che te UMcA mUkavAnAM ! dharmane piSaNa karavAnI vakhate dharmanI kriyAne dUra ThelavAnI ! dharmane dharma-zukala dhyAnanAM piSaNa mATe rAkhIe chIe, paNa temAM pahelethI bolI rAkhIe chIe ke-dharmane Araudra vakhate chUTe rAkhIe chIe. rajA ane rAjInAmuM rAjInAmuM daI maranArA nathI. rajA laIne maranArA che. nekarane khAnagI khabara paDe ke-zeTha rajA ApavAnA che, te nakara akkalavALo hoya te te pahelethI rAjInAmuM Ape. "A badhuM choDavAnuM che; ATaluM jANavA chatAM rAjInAmuM dIdhuM? jIvatAM badhuM sira-sire karyuM? rajA ApI tene kahevAya ke- hAthethI na chUTe, paNa parANe gharamAMthI nIkaLavuM paDe." rAjInAmuM sAmaTuM hoya, rajA kaTake kaTake haya. 24-24 kalAkanAM paccakhANa kare te rajA. DIsamIsa -nAlAyaka thaI kADhe te rAjInAmuM, kema? te ke-mamatA rahI che, arthAta ApaNe te choDavuM nathI, paNa chUTI jAya temAM ApaNe upAya nathI.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. samakiti AtmA [5 Ubhe page nIkaLavA ApaNe taiyAra nathI. ADe page khabhe upADI kADhe tyAre taiyAra chIe! zAthI? cokkasa jANIe chIe ke A rajA daI devAne che. tamArI ArAdhanA kevI rItanI thAya che? samakiti 24 kalAka cAhe tevI vedanA-duHkha-pIDAmAM hoya, paNa te lezyAthI te nIce nahIM utare. - have ethe guNaThANe tejalezyA ja na joIe, kAraNa ke-zAstrakAra te chaThThA sudhI cha e vezyA hoya ema kahe che. samami 3 stra -samyakatva pAmyA pachI te chae guNasthAnakamAM cha lezyA heya. A be niyama paraspara virUddhatAvALA che. baMne niyama zAstrIya paraspara virUddhatAvALA, chatAM tenuM samAdhAna che. azubha lezyA AvI jAya to paNu AyuSyanA baMdhane kALa che. teTalo kALa te lezyA Take nahi. sarvavirativALA pramAdIne azubha lezyA AvI jAya, paNa Take nahIM. teje, pava ne zukala e traNa lezyA TakanArI che. AtmAmAM mULa bAMdhe te teje, pa0 ne zukala, e traNa lezyA ja mULa bAMdhe. have pa ne zukla te te meTI vAta che. echAmAM ochI tezyAnI zubha pariNati rahe te ApaNe AtmA samakiti che. deharA -upAzraya-pUjA-prabhAvanAnI zubha pariNati rahe. upAzrayanuM pagathiyuM utaratAM mahArAjane zubha pariNati seMpI jaIe, te 24 kalAka zubhalezyAvALA kayAMthI rahIe? e na hoya te samaktivALA kayAMthI kahevAI e? AvI AtmAnI zuddhi karanAre te mahinA mULane khedI nAMkhe temAM navAI zI? ardha pudgalaparAvartAmAM te saMsAra kApI ja nAMkhe. mULamAMthI jhADa kApI nAMkhe, pachI vadhAre vakhata na Take, tema jeNe mehanuM mULa kApI nAkhyuM tevA jIvane vadhAremAM vadhAre ardha pudgalaparAvarta kALa kahyo, te te sAmAnyatayA asaMbhavita kALa kahyo che. teTale kALa badhAne rakhaDavAne hete nathI, e gharamAM ghera jagatamAM badhAM pApa samatimAMthI evI karyA hoya te te ardha pudgalaparAvartathI vadhAre na rakhaDe. jagatamAMnA sarva ghora pApa karanAre keIka ja jIva nIkaLI Ave. te paNa jIva hoya te paNa tene ardha pudgalathI vadhAre kALa saMsAramAM rakhaDavAnuM na hoya. darzana ArAdhanA jaghanyathI kare, te ATha
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9] dezanA mahimA dazana bhavamAM meAkSa, samyaktvanI ochAmAM echI ArAdhanA karanArA ATha bhavamAM meAkSa pAme. pApanI tevI AkarI virAdhanAmAM je na Ave, te ATha bhavamAM mekSe jAya. asa`bhavita kATI adha pudgalaparAvartta jaNAvI ke tevA AtmA, samakti mehanA nAza kare. tejalezyA ochAmAM ochI rahevI ja joI e, prazna-tejalezyA, svabhAve Ave ke lAvelo Ave ? javAba-peAtAnI pravRtti ane vicAro kare, tene AdhAre tejolezyA Ave. badhAne sakti thavu game che, paNa samakti thavA icchanAre 24 kalAkanI tejolezyAthI ochI. teolezyAvALA na heAvA joIe. A ja vAta dhyAnamAM rAkhI cAlavAnuM che. e samyaktvanA prabhAva, e ja saMsAra pAra utAravAnI chApa. jJAnacAritramAM chApa nathI. jJAnamAM, cAritramAM amuka samaye mekSe javAnuM ja, e chApa nahi. samyaktvamAM e chApa ke adha purdUgalamAM mAkSe javAnuM ja. samyaktvanI gerahAjarIvALA jJAnamAM, cAritramAM mezne jvAnI evI koI chApa nathI. samyagdanamAM chApa ke jarura tenA mekSe thavAnA. samyaktvavALA ja mArgamAM gaNAya. samyakdbhathI bhraSTa thaye te mAkSathI bhraSTa thayA' eTaluM. badhuM samyaktva upara jora devAyuM. 6 te samakita kaI sthitinuM ? tenI deharAmAM upAzrayamAM 24 kalAka, 60 ghaDI, ATha pahAra zubhapariNati rahevI joI e. rastAmAM upayegathI cAlatAM chatAM Thesa vAgI jAya, tevA anupayoga haiAya. tevA ja anupayoga koI vakhata ane kacit AvI jAya. AvuM samakita AbhUSaNAthI zAbhAvavAnI jarUra che. te kevI rIte zezabhAvAya ! te aMge.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra bhAvanA WI]WL dezanA = 14 Bao Jian Fang Wu Fu Wu Shu Xi Xi Xi Fang Fu Bing Fang Lu ( Aje 2000nA kA. va. 11 sAmavAre pUrNa ThAThathI vaDA cauTAnA saMghe AcAya dhruvanuM suMdara svAgata karyuM hatu ane pUjyazrIe kalyANa pArzvanAthajInA daherAsaranA cAkamAM vizALa suzobhita taiyAra karelA maMDapamAM vyAkhyAna Apyu. hatu. tenA utAre. ) maithyAdi bhAvayukata hoya te ja dhara manu cA nA jJeyA zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrI harIbhadrasUrIzvarajI mahArAja bhavya jIveAnA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke A jagatamAM sa` Aya prajA, dharmane prANu karatA paNa vahAle gaNanArI che. sava Aya prajA dhama ne cAhavAvALI hAya tA paNa karelI cAhanA phaLIbhUta kayAre thAya jyAre cAThunAnAM ceAgya kAraNA meLavavAmAM Ave tyAre ja cAhanA phaLIbhUta thAya che. koIpaNa Ape e mAnyatA dharAvI nathI ke-cAhanAmAtrathI kAya thai jAya. samagra sAmagrIne AdhIna kAya dazA che. lakSmInI icchA karIe paNa tevAM kAraNeA meLavIe to ja lakSmI siddha thAya, eTalA ja mATe nItikArane e kahevuM paDayuM ke nAdArane matyaMta Artha" kAraNa vagara kArya thaI zakatuM nathI. e vAta darekane mAnavI paDe che. te sAthe khIjI vAta mAMnavAnI jarUra che. (nAnyAhAranArana" ghaDA mATe mATI kAraNa, paNu lugaDuM banAvavuM hoya te te mATIthI na banAvI zakAya. ghaDA banAvavA hoya ne tAMtaNAnuM phIDalu upADe te zuM vaLe ? tAMtaNA e vajranuM kAraNa, nahIM ke ghaDAnuM, anyanu kAraNa te kAraNa na gaNAya.' je vastunI IcchA karI hoya te ja vastunAM kAraNeA meLavavAM
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9] dezanA mahimA na joIe. dareka jaNa dhane ka matI gaNe che paNa dharmAMnAM kAraNA kAM ke-jene prApta karavAthI dhamanI siddhi thAya ? manoratha mAtrathI dhanI siddhi na thAya, anya kAraNeA kAma na lAge, tethI dhamanAM kAraNeA dareka meLave che. dhamanI IcchAe prayatna kare che, te paNa kAraNa che, te darekane dharmanI siddhi kema nathI thatI ? anya kharuM ja, paNuM te anyanuM kAraNa bane nahIM. mATI banI zake. enAM khudanAM kAraNeA joie. paNa kAraNa te vajranuM kAraNu na khudanAM kAraNeA hAya tA ja kAyanI siddhi thAya. dUdha zabda vAparyA paNa thArIyA-kharasANInuM dUdha kahevAya, paNa te dUdha pASaka thaze? jema thArIyA-kharasANInuM dUdha kahevAya, paNa dUdhanuM kAya je pASakatA, te bIjA dUdhathI na thAya; tema dharmonAM sAcAM-kharAM vAstavika kAraNeA meLavavAmAM Ave, te ja dhamanI siddhi thAya. A vAta samAnya che. temAM vivAdane sthAna nathI. Aya prajA paNa dhamA~nI IcchAvALI che. te vAtamAM vivAda nathI e vAta nakkI karo ke-dharmanuM kharuM kAraNu karyu? e vicAravAnI darekane jarUra che. mATe sUkSmayuddha, dhane ha MmezAM samabuddhithI jANavA nahItara buddhi dhamanI rahe paraMtu dhanA nAza thAya. anyathA dharmasudhayeya, vRddhiyAta: prasanyate| vAstavika kAraNane-sAcA hetune amalamAM na mUke to te manuSyamAM dharmanI buddhi hAvA chatAM te dharmonA nAza karanAra thAya. buddhi vagaranA pratyupakAra. kAI gharaDA-bhUlA-laMgaDA-maheza rastAmAM jatAM khADAmAM paDI gayA. tene eka juvAna manuSye sAcavIne bahAra kADhavo. DAsA hatA. cuvAne tene mAga mAM mUkayA tethI vruddhe vicAra karyAM ke-manuSyamAM svAbhAvika rIte evI sthiti che ke-u AkhA jagatanu' khAuM, mAru khAya tenu nakhAda jAya.' pRthvI, pANI Adi ApaNane upakAra kare che, ApaNA taraphathI pRthvI, pANI Adi tarapha kayA upakAra che? hAthI-ghoDA vagere manuSya para upakAra kare che, ApaNe kayA upakAra temanA upara karIe
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14, cAra bhAvanA [9 chIe? manuSya manuSyane karele upakAra te vALave joIe; pRthvI Adine zI rIte upakAra vALa? manuSyane upakAra pAcho vALI zakAya che, te DosAe vicAra karyo ke mAre paNa upakAra pAchA vALa joIe. A juvAna che, te te mArA bhAgyane lUla-laMgaDo-bahere-gharaDe thaI azakta thAya ne te 100 hAthanA UMDA khADAmAM paDe te huM kADhe ne tenuM kalyANa karuM te mArA para karela upakArane badale vaLI zake? upakAra pAcho vALavAnI buddhi chatAM ciMtavana zAnuM? ciMtavana anarthanuM. kaI buddhithI te karyuM? AMdhaLA baherA DosAe upakAra vALavAnI daSTi rAkhI paNa teNe zuM ciMtavyuM ? "pele juvAna, AMdhaLe baheza-le-laMgaDo thAya ane kUvAmAM paDe te upakAra vALI zakAya. Ama DasAmAM upakAra vALavAnI buddhi che. chatAM ciMtavana mahAjulamavALuM che. tema dharmanI buddhi chatAM dharmanAM kAraNe samajavAmAM na Ave te upakArabuddhi chatAM dharmane nAza thAya, tethI ja bhagavAna haribhadrasUrijIe dharmane artha ApatAM kahyuM ke zAhimAyaDu saguNA dharma: maitrI Adi bhAvavALI pravRtti-anuSThAna tenuM nAma dharma! temAM prathama pahele pAye e have joIe ke AkhA jagatanuM hita kevI rIte karuM? dharmane prathama pAye ko? A vicAra ke-AkhA jagatanuM hita kevI rIte karuM? mAre hita karavAmAM mitra ke zatru, svajana ke parajana na hoya. sajajana-dujananAM bheda vagara jagatanAM tamAma januM hita karuM. te vicAra karyA pachI have tene AgaLa zI rIte vadhAre? e mATe kara=guNanI pUjA. jeTalA che guNI che, uttama che te badhAne huM sevaka. temAM mitra, zatra, svajana, parajanane bheda nahIM. uttama kalyANanA mArgamAM vadhelA te badhA saguNuM. temAMnA mArA mitra ke zatru, sagAM ke asagAM hoya, tene bheda guNanI pUjAmAM nahIM. guNanI pUjA akhalitapaNe pravartAvI joIe. dharmanA dherI hoya tevA te sarvanuM sanmAna, vaMdana, stuti karavAM joIe. te bIjuM kAraNa. te be karyA pachI jIve potAnI keTIthI adhama keTIvALA jIve prati upakAra karavA mATe taiyAra rahevuM joIe, nahIMtara jIvana meLavI zuM karyuM? te mATe vAca:
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzAna jAnavara dUdha ApavA dvArA, bhAra vahana karavA dvArA upakAra kare che. are! maryA pachI cAmaDAM, dAMta, zIMgaDAM Adu ApIne upakAra kare che! te manuSya? manuSya dharmiSTa thayA pachI upakAra na kare te tenI sthiti kevI mAnavI ? mATe manuSyamAM jagatanAM duHkhonA nAza karavAnI buddhi hAvI ja joie. guNavAnanA satkAranI buddhi temaja du:khane nAza karavAnI buddhi AvI, chatAM keTalAka avaLA hAya che. tame phAyadA karyAM, te guNa mATe khatAvA paNa tene avaguNa thAya tenu zuM? te vakhate ApaNA leAkamAM paddhati che ke bhaluM karyu te te meM karyuM ane bhUMDuM karyuM' teA tenA nasIbe karyuM.' bhalAmAM pAte, bhUMDAmAM tene mAthe bhAra nAMkhavAmAM vAra nathI. eTale ke tyAM dhabuddhi nathI. emAM eka sarakhA hisAba hAya. jame ane udhAra mATe gaNita juduM che ? jo tema nathI to paropakAramAM saravALA kema judeA thayA ? saravALA eka sarakhA gaNA, mATe mAsthya paropakAra karI zakayA te te jIvanuM nasIkha hatu N to parApakAra thai zakayA ema gaNeA. zAhukArInu kAma te ja ke--jevA jamene tevA ja udhArA hisAba rAkhe. je manuSya eka ja dhAre ke huM upakAra karuM tenA nasIbe phAyadA thAya. upakAra ke anupakAra thAya, temAM vizeSa madhyasthapaNuM, AcAvicAro dhI janane AkhA jagatane aMge hitanA, guNavAnane aMge satkAranA ane du:khInA aMge tenAM duHkhA nAza karavAnAM hoya. kanA ane tenA prabhAvanA vicAra kare to keAInA upara rAga-dveSa na thAya. AvA vicAraanuSThAnane dhama kahevAya. tevA vicAro jenAmAM hoya te dhamI kahevAya. saikyAvi'maitrI-prameAda-kAruNya-mAdhyastha-A cAra bhAvanAthI yukta je anuSThAna te dhama kahevAya. have te dhama ane kevI rIte? tenAM kAraNA na jaNAvA te dhama na thaI zake. bhayaMkara roga jaNAve eTalA mAtrathI nirogI na thavAya. AvA vicArA sAthenI pravRtti sAthenuM anuSThAna kevI rIte bane ! tenA hetuo utpanna thavAnI rIta have batAvAze. te agre 100]
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanI parIkSA dharmanI parIkSA karavA mATe cAra kaTI. zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja, dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-Arya prajAne dharmanA arthI paNAnuM jJAna utpanna karavAnuM rahetuM nathI. kAraNa ke tene te asimarthazAstramathathata mavati | aprasiddha arthavALuM zAstra, arthanI jema thAya che, nIvaDe che. vyAkhyAtA bole ke-sAMbhaLaje. pa45 =rapa thAya te te kevuM gaNAya. ? je vAta jAheramAM jaNAtI hoya tene upadeza karavAnuM rahetuM nathI. jAheramAM je vAta jANatA na hoya te vAta zrotAone jaNAve te ja zAstra saphaLa gaNAya. zrotAoe na jANelI vAta jaNAve te zAstra saphaLa gaNAya. zAstra, saphaLa tyAre ja gaNAya ke-nahi jANavAmAM AvelI vAtane jaNAve te ja zrotAne apUrva jJAna thAya ane tethI zAstranI saphaLatA thAya. tevI rIte ahIM AryaprajAjana dareka dharmane atha ane pApathI DaravAvALe heya arthAt jema jagatamAM AgaLa eka vakhata jaNAvyuM che ke ethI aneka Ave tyAre aneka karatAM eka kiMmatI heya. eka AnAnA cha paisA Ave, tyAre Anane kiMmatI mAnava paDe, tema ahIM Arya prajA spaSTa tarIke jANe che mAne che-prarUpe che ke-manuSyapaNuM maLyuM, te dharmanA prabhAve. pAMca indriya, saMpUrNa lAMbuM jIvana, kIrti, jaza, kuTumba, kAyA, tathA nigIpaNuM maLe te badhuM dharmanA prabhAve. AryaprajAjana, A vAta mAnanAra che ke dharmanA prabhAve manuSyabhava, pAMce Indriye saMpUrNa, yAvat kuTuMbAdika maLe che. te kiMmatI koNa? eka vastuthI aneka vastu maLe te eka vastu kiMmatI hevI joIe. dharmathI badhI vastuo maLe
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10rI dezanA mahimA darzana te nIti khAtara paNa dharmane kiMmatI kahe, mAna ane gaNa jaIe, mATe dharmanuM athANuM navuM utpanna karavAnuM nathI. dharma kiMmatI hovAthI dharmanI pAchaLa nakalIpaNane dareDe che. duniyAmAM kaI banAvaTI dhULa, leTuM, tAMbu karavA besatuM nathI. rUpuM, senuM, motI, hIrA vagere banAvaTI kare che. kema? dhULamAM kacarAnI banAvaTa kema nahIM ? kAraNake tenI kiMmata nathI, arthAt kiMmatI padArthonI pAchaLa ja nakalI padArthone dareDe hoya che. e uparathI samajavAnuM che keje manA kiMmatI padArtha levA mATe keDa bAMdhI hoya, teNe nakalI padArthathI bacavA mATe keDa bAMdhavI ja paDe. tema keDa na bAMdhe te pariNAma zuM Ave? dharmaparIkSAmAM bhUlyA te bhavabhava rakhaDayA. zAka levA gayA ne bhUla khAdhI te eka TaMkanuM bhojana bagaDe, lugaDA levAmAM bhUla khAdhI te eka Rtu bagaDe. bAyaDI levA gayA ne bhUla khAdhI, te bhava eka bagaDe paNa dharma levAmAM bhUla khAdhI te bhe bhava bagaDe. ApaNe dharmanA athI thayA paNa je dharmanI khejamAM bhUla khAdhI, nakalI dharmathI na bacyA te bhAvane bagADe. AgaLa jaNAvI gayA ke kiMmatI cIja pAchaLa ja nakalIne daroDo hoya. ImITezana thayAM tethI keIe jhaverAtane dhaMdhe choDI nathI dIdhe. "jhagaDAmAM ApaNe na paDIe, vireAdha dekhAya te paDavuM ja nahIM te hIrAnI joDe pakharAjanuM virodhapaNuM che. tethI zuM jhaverIe jhaverIpaNuM cheDI devuM? banAvaTI hIrA, metI, cAMdI nIkaLyA te vepAra cheDI devAne? tema dharmanA bheda dekhI "keIdharma kaMI kahe che ane keI dharma kaMI kahe che, mATe ApaNe dharmanI paMcAtamAM utaravuM ja nahIM. e kahevAne artha zuM? eka ja kalacara ImITezana dekhI jhaverAtapaNuM choDI devuM ke vadhAre sAvaceta thavuM? parIkSA karavA mATe taiyAra thavuM joIe. parIkSA karI sAcuM grahaNa karavA taiyAra thavuM joIe. jarA sIdhI daSTie vicAre ke tamArI najare tamane dharmanuM kiMmatIpaNuM jyAre khyAlamAM Avaze?
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15, dharma parIkSA [103 je mAlanI gharAkI vadhAre thAya tenI nakale vadhAre thAya. beTA TreDamArka karIne paNa banAvaTI mAlanI vadhAre na nIkaLe. nakalI vastuomAM tevuM lAgavA mAMDe, tethI jenI kiMmata vadhAre te aMge nakalIpaNane dareDe vadhAre paDe. dharmanA bhede joIne-pheTA joIne akkalavAnane e vicAra karavAne ke dharma bahu kiMmatI che, tethI ja ATalI badhI banAvaTe utpanna thaI che. akkalavAna puruSa, banAvaTa vadhAre dekhIne te mULanI kiMmata vadhAre samaje, paNa banAvaTa bahu dekhIne mAla le choDI na de. tema dharmanA vadhAre bhedo dekhI dhamajana kaMTALe te te kevo gaNAya? akkalane bAradAna te gaNAya, jeNe akkala ghareNe mUkI hoya, ane buddhinuM bAradana pakaDI rAkhyuM hoya! khAMDanI guNa hoya, temAMthI khAMDa nIkaLI gaI hAya, ne bAradAna-guNI rahI gaI hoya, tema buddhi khasI gaI hoya. jeo buddhinA bAradAna jevA rahyA hoya te ja Ama bele ke ApaNe ragaDAjhagaDA na joIe," tyAre tene zuM karavuM paDe? dharmanI parIkSAmAM utaravuM paDe. dharmanA bhede ghaNuM che. jeo kamane hetu tarIke mAne che, teo mAne che ke manuSyanI buddhi-vikRtio judI judI che. tethI leke dharmanA nAme phasAI jAya, temAM navAI nathI. paramezvara jagatamAM banAvanAra nathI paNa batAvanAra che. have je vAta kahuM chuM. te madhyastha rItie levAnI che. jaina ane ajainamAM pharaka hoya te mAtra "ta" ane "nane ja pharaka che. jaine paramezvarane mAne che. paramezvarane na mAne te deza, tIrtho, japa rahe ja nahIM. paNa kevA paramezvarane mAne che? svarga-naraka-pUNya -pApa-saddagati-durgatinuM svarUpa batAvanAra tarIke mAne che, ajeno te svarUpane banAvanAra tarIke paramezvarane mAne che. svarga, naraka, pUNya, pApa, sadUgata, durgati keNe banAvI? te ke paramezvara. jaina ane ajaina vacce pharaka "ta" ane "na" ne. "navALA AkhI jokhamadArI paramezvarane mAthe nAkhe che.-- -- zikSaka vidyArthIne abhyAsa karAve. sajajana, durjana, zAhukArI
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Rox] dezanA mahimA darzana devAyuM, nAgarika, nIti, anIti kone ane kema kahevAya? tenI rIta phAyadA-nukazAna vagere zikSaka samajAve. temAM zikSaka tamArI jiMdagInAM-vartananA jokhamadAra nahIM, tenI javAbadArI zikSakane mAthe nahIM. pachI tamane ISTa lAge te raste jAva. ane tenI javAbadArI tamAre ja mAthe. tame sArA ke beTA raste jAva tenI javAdArI zikSakane mAthe nahi. tenuM kAma asanmArganA durguNo ane sanmArganA sadguNe samajAvavA te ja te ja tenI pharaja tema paramezvara te Ama karavAthI pApa thAya,-Ama karavAnI pUNya thaze--Ama karavAthI saMsAramAM rakhaDavuM paDaze Ama karavAthI mokSa maLI jaze-ema batAve. paNa jokhamadArI ane javAbadArI te tamAre ja mAthe. surya khADAne khADA rUpe, kAMkarA-kAMTAne te rUpe batAvaze. khADAmAM paDatAM sUrya koIne hAtha pakaDatuM nathI. tema jainanI mAnyatA pramANe paramezvara tIrthakara de, mAtra dharma batAve. rIkhavadevajInI pahelAM hiMsA kare te pApa thatuM na hatuM ema na mAnavuM. teo thayA pachI "pApa lAge tema navuM batAvyuM nathI; paNa hiMsAdikathI pApa lAge te vAta anAdithI che, tethI koIpaNa vakhate pApathI viramavAthI dharma thAya che. A karAya temAM pApa, A karAya temAM dharma thAya, ema tIrthaMkaradeve prathama batAvyuM. dharma kaye raste thAya? te duniyAne khabara na hatI. te tIrthakara dee batAvyuM. kAyadAmAM te "huM jANatuM na hatuM ema kahI chUTI javAya che. paNa te kyAre? kAyade prasiddha na karAya che. kAyado karanAra khAtrIvALo che, pALanAra nahIM. jeTalI jagyA para kAyadAnI hakumata cAlavAnI hoya, teTalI jagyA para te kAyade, bharosAvALA mANasa pAse jAhera kare, te kAyadA para traNe jagatamAM rIkhavadevajI bhagavAnanI chApa lAge. ajJAnIne aMge kAyadAnuM kaMI nahIMne? jenI upara kAyadAne amala karavAno che tenI jANa na kare ane sattAne amala kare che tevI sattAne kevI gaNavI ? paMkhImAM, jAnavaramAM eka jAtanAM paMkhI vaizAkha-jeThamAM bole ke-Take vIvuM, Take vIghuM. paraMtu rAjA jAhera kare ke-Take vadhuM. te
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. dharmanI parIkSA [15 leke jamIne laI le, ane kheDIne pAka taiyAra kare. paMkhIo pakaDI lAva TIpuM" "pakaDI lAvuM TIpuM bele, ne kheDUta pANI pAIne pAka taiyAra kare. kAyade jAhera na karuM. ane tame AvyA eTale dhArI rAkhela te pramANe kAyadAno bhaMga karanAra tarIke tamane gunegAra karI dauM te nyAya na gaNAya. bhagavAna rIkhavadevajIe "satya bolavAthI dharma thAya che. ane jUThathI pApa thAya che e pite kAyado karyo hoya te, AkhA jagatamAM te kAyado jAhera thaele ho joIe. paramezvarane kAyade jaNAvavA mATe jokhamadArI nathI. banAvavA mATe jokhamadArI che, karmanI kuTila nItimAM badhuM samAya che. dharmane nAme dhUtavAnuM banavuM, karmanI kuTila nItimAM banI zake che. suracaMdabhAI, huMDI batAvyA pachI te beTI jANe, paNa sAthe tenA jJAna pramANe, A mANasa "beTI huMDI batAvI mArA nAmane-kathanane durupayega karavAno che, ema jANe te vakhate suracaMdabhAIthI mauna besI na zakAya. dharmanA phAMTA thayA, dharmane nAme adharma phelAvAyA, te dharmanA banAvanArathI kema sahana thayuM ? sarakArI sattAnI jema Izvarane dharma banAvanAra tarIke mAnIe te Izvara sarvatra sattAvALo hoya. tenI sattAmAM adharma mAnIne adhama kare te akSamya che, paNa dharma mAnI adhama kare te keTaNe akSamya gaNAya? dharma, paramezvaranAM nAmanI milakata kahIe te cAle. phakta tenA nAmane durupayoga karI duniyA deDI rahI che. keTalAka nAstika vAdIo kahe che ke-je paramezvara banAvanAra hoya te AjanI sattA gunegArane sajA kare, te gunegAranA ToLA vacce sajA kare che, baLavAkhorone sajA karAya che, temAM paNa, baLa jAgye heya tyAM mukhya mathake sajA karAya che, tema IzvarathI-sattAthI ahIMja sajA karAya-jemake corI kare ke tarata hAtha kapAI jAya, jUThuM bolavA sAthe bobaDe banI jAya, raMDIbAjI karavA sAthe napuMsaka banI jAya, hiMsA karavA sAthe tene prANa jAya. paNa ahIM te "marI jAya eNa ane AMsu Ave piranI jema adharma ahIM kare, ne sajA tyAM ! gune kare tyAM sajA nahIM! jagataktae te gunAnA sthAnamAM ja sajA karavI joIe, te ja gunA rekAya,
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] dezanA mahimA dezana A vAta tamane kavAdamAM kema nahI Ave ? duniyAmAM jue, reTamAM zu thAya che ? pahelAnA bharelA ThalavAya, nIce navA bharAya, tema kama'mAM pahelAM mAMdhelAM karyAM ahI bhAgavAya ane navAM karmo badhAya eTale te AgaLa ja bhAgavavAnuM rahe. kanu jora che. ekane khacapaNamAM DhIMcaNamAM vAgyuM, sajjaDa vAgyu, davA karI ArAma thayA. ghaDapaNanI avasthA thaI tyAM kaLe. ahIM kaLe che kema? tamane te bALapaNamAM ahIM vAgyuM hatu. ane ghaDapaNamAM te sAlyu ! vacamAM keTalAya ziyALA AvyA, te vakhate kema na sAlyuM ? dukhaLA thayA eTale pATu mAryu ? ema nahIM, juvAnImAM leAhImAM jora hatuM, juvAnI vakhate jema hovAthI kaLatara na thaI, ghaDapaNamAM jora te ghaTI gayu' eTale kaLatara thai. tema pahelA bhavamAM bAMdhelAM katu jema hAya te bhAgavavAnu prApalya hoya tyAM vamAnamAM karmanuM prASalya kayAMthI hAya ? pahelAMnA karmInuM jora jyAM sudhI tUTyuM na hoya, je AyuSya madhyu. te pUru na bhAgavAya tyAM sudhI aMdara narakanuM Ayugati khAMdhyA chatAM jera na karI zake. kaLatara jora karI zakatI nathI. pahelAM AgaLanA bhavAnAM karmonA jorane bhAgavavAnA prasaMgane lIdhe navAM kane bhogavavAnA vakhata na Ave, tethI navAM karmone bhAgavavAnA prasaMga pachI ja Ave. jagatamAM kudhama cAle che tenI jokhamadArI banAvanArane mAthe che, zA mATe kudharmo cAlavA phelAvA--dIdhA? banAvanArane badhI sattA che. izvarane mAtra mAstara tarIke mAnanArA te dudhanAM pravarttanane rokI zakatA nathI. guru gaDhIyA kayA jAne ? je adhama -kudhama phelAve te paramezvaranA nAme ja phelAve che, zA mATe ? * guru gaMDIyA kayA jAne? ' ema kAI na kahI zake. khAvAjI celAne bhaNAve che 'namo'trIH / khAvAjI gUMcavAyA ke AnA ,
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. dharmanI parIkSA [17 artha zuM kare? "celAjI! aba pustaka bAMdha." evAmAM artha yAda AvyuM. "are! beTha jA. artha magajameM A gayA. vAkaya khela. rAma, bAvAjInuM kAyamanuM belavuM nAma "jathI se te sAlI sItA, "a" vaha te kheDIyA hanumAna. saba milake artha-ga tUTa gaI che." lake kahe-yaha artha, kIsa hisAbase zIkhe? celAjI kahe-gurujIne zIkhAyA! leke kahe-"guru gaMDIyA kayA jAne?" tema paramezvarane nAme adharmane phelAve te pitAne leke, tevA kahI de, amArA guru jUThA, amArA guru avaLA cAlelA, tema DIMDIma pITAve, tevA AgaLa raste ja nahIM. jeo jagatamAM dharmane nAme kudharma pravartAve che, temAM eka paNa "bhagavAna kyA jAne?" te hetuM nathI. te "bApadAdAnA kUvAmAM DUbI maravuM ?" "bApAdAdAe kUve khedyo"--e vAkayane artha che? koinA bApadAdA baccAMne DUbI maravA kU de? mA-bApa evI cIja che ke-tene palaTo na thAya. pitA e pitA. janetA bIjI thavAnI nathI, bIjAne kheLe jAva paNa janetA bIjI nahIM thAya. janayitrI bIjI nahIM thAya. mAbApa aparAvartanIya che. devagurunI mAnyatA lekone parAvartanavALI cIja bhale hoya; paraMtu jagatanA svabhAvathI te mAnyatA aparAvartanIya cIja che. pachI gurunA kUvAmAM DUbI maravuM?" tevI vAta kare tene kevA gaNavA? A te kUve khedanArA pate "amAre DUbI maravuM?" tema bele che! ane te vicAra vagara meMmAM jemaAthe tema lAvyA kare che. keIpaNa dharmavALe, bhale kudharma, anItimaya hoya chatAM bhagavAna zuM jANe? zuM samaje? tema kahenAra ne hoya. badhA dharmavALA pitAnA dharmane mAnatA, calAvatA, phelAvatA mathALe zuM rAkhe ? jema cepaDAmAM "ja- ane u-- hoya tema dareka dharma vALA pitane dharma, adharma-anyAya-anItivALe hoya te paNa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108] dezanA mahimA-darzana mathALe-"bhagavAna bhaluM karaze, bhagavAnanuM Ama kahevuM che. Ama lakhaze, ane eTalA pUrate e batAvanArA pakSe besaze, paNa banAvanArAnA pakSamAMthI mukta kayAMthI thaze? jema abhyAsa karIne, pAsa thaIne skUlamAMthI nIkaLele vidyArthI pitAnAM kRtya mATe pite ja jokhamadAra-javAbadAra che, tema paramezvaranA upadezane samajanAre pitAnA vartana mATe pote ja javAbadAra ne jokhamadAra che. dharmane aMge sAcA dharmane levA mATe, mAnavA mATe jokhamadArI kone zIra? dharma karanArane zIra. paramezvarane zikSaka ke sUrya tarIke mAnIe te javAbadArI jokhamadArI dharma karanAra upara rahelI che. Arya prajA dharmane kiMmatI gaNanArI che paNa kiMmatI vastu pAchaLa daroDo paDe che. dharma kiMmatI hovAthI kheTA dharmanA daroDA hoya che, tethI dharmanI parIkSA karavAnI jarUra che. dharmanI parIkSA kevI rIte karavI ? have tenI parIkSA kevI rIte karavI? rUpiyAnI parIkSA paththara. tenI upara khakhaDAvyuM eTale te rUpiye ke kalAI che te khabara paDe. paththara pakSapAta na kare. paththara te sAce hoya te sAcApaNuM, beTe hoya te boTApaNuM dekhADI de. dhyAna rAkhajo-paththara paNa kaladArane parIkSaka kayAre gaNa? paththara paNa pakSakAra nathI te parIkSaka gaNAya che. tema duniyAmAM paNa parIkSaka pakSakAra na hovA joIe. pakSakAra banI parIkSaka bane te paththara karatAM paNa napAvaTa gaNAya. koI prati rAgadveSa nahIM te ja parIkSaka bane. paththara paNa rAgadveSI hoya te te parIkSaka na banI zake. mANasa rAgadveSavALe hoya te te parIkSaka na banI zake kaTI upara cekasI pittaLa ghase te kasa na Ave. mUrdho kasaTI upara senuM ghase teya kasa Ave. kema? paththarane "devadatta-yajJadatta nathI jevA, sAcuM ne khoTuM be ja jevuM che. kaTIne agnimAM garama karIne caMdanathI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. dharmanI parIkSA [109 pUchane mUkIe te paNa e senAne ja kasa Apaze, pittaLane kasa nahIM Ape. parIkSA mATe vyaktiSa, vyaktirAga kAma lAge nahIM ane tevAnuM parIkSakapaNuM rahe ja nahIM. tema dharmanI parIkSAmAM kaI kasoTI ? tyAre zAstrakAro kahe che ke-tArA hAthamAM ja kasoTI che. dArUDiye kalAlanI dukAne gaye. are ! dArUnI vAnagI Apa. dukAnadAra hasavA lAgyuM. dArUDiye ciDA. kalAle kahyuM ke-vAnagI zAnI devAya ? je cIja kathaLe bAMdhelI hoya tenI vAnagI na hoya. kAchiyAne tyAM zAkanI vAnagI nathI mAgatA, kema? tyAM vastu khUllI jAhera paDelI hoya che. jAheranI vAnagI na hoya. je mAre tyAM pIIne A koI dasa DagalAM upara Dasa thaIne paDele che, te koI 20-30-40-100 DagalAM para paDe che. A dArU pIIne paDelA Ile. jema A jAhera che, tema dharmanI parIkSA pratyakSa ane jAhera che. mane pUchavAnI jarUra nathI. te vakhate mane evuM thAya ke-jagatamAM keInuM paNa ahita karanAre na thauM, ne hita karanAre ja thauM. AmAM vyakitarAga ke dveSanI gaMdha nathI. evuM mana thayuM te A dharmanI prathama kasoTI. e prakAranuM mana thayuM hoya te samajavuM ke dharma ahIM che. bIjI parIkSA. gatamAM je je AtmakalyANa sAdhanArA ane temAM AgaLa vadhanArA che te badhAnI sevA karanAre huM thauM, cAhe mitra ke zatru hoya, sva ke parajana hoya. je koImekSamArganA sAdhaka AtmakalyANa karanArA, piSanArA ne temAM vadhanAra hoya te badhAnI sevA karanAre thauM. paththara kayAre parIkSaka baje? tamAruM mana paNa kyAre kharA dharmanuM parIkSaka bane ? ke kharA dharmamAM pravartavAvALuM bane kalyANa sAdhanArAnI sevAmAM lIna rahuM ema mana thAya tyAre. te che bIjI parIkSA. dareka jainIone dhyAnamAM che ke-tIrthakara bhagavAna mukhyatAe devalothI auvI mAtAnI kUkhamAM AvI rahe, te vakhate bhASA ke tenI paryApti ke vega na hoya, mana ke tenI paryApti ke vega na hoya, kAyA paNa ThekANA vagaranI hoya, te vakhate ya 64 IndronAM Asana
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110] dezanA mahimA darzana calAyamAna thAya! 64 Indro siMhAsanathI utarI paDe ane eka kALe, eka sarakhI rIte namutthaNuM kahIne stuti kare, te kayA re ? zarIranA jere. zarIra, vacana, manaparyApti nathI, te pachI tenA jere ? eka ja jora. kayuM? aneka bhAmAM jIvana jagatanA hita mATe arpaNa karyuM, tene prabhAva-maNitamathI ma go keIna paNa hitamAM A na AvuM te upara caDaprotananuM daSTAMta. tamAma mAla-milakta-kuTumba-jIvanathI nispRha thaI jIvanane tyAga karyo. AvI rItane tyAga, chanuM hita ja thAya, e kalpanAe karyo. ene aMge aneka jIvanamAM potAnuM jIvana verI nAkhyuM- samarpita karI dIdhuM ! je parajInA hitane arthe deza, gAma, kuTumba, riddhi, tyAga, yAvat zarIraspRhAne paNa tyAga karyo, te keTalA badhA ucca koTInA kahevAya ? te garbhamAM Ave ke tarata 64 IndronAM Asane phelAyamAna thAya ane nIce utarI zakastava bhaNe. te zAne prabhAva? te che jagatanA hita-ciMtavanane prabhAva. ApaNAM mananI parIkSA karavI hoya te pahelI hita-ciMtavana dvArA parIkSA kare ke tuM AkhA jagatanAM jIvanuM hita karavA taiyAra thaye che? jagatanA jIvanuM hita karavAnI vAte nakakI thAya te cAhe zatru hoya te paNa tenuM ahita na ja karavuM, e nakakI karavuM. tene hitanI prAptimAM ja sahAyaka banavuM, tene ADo na AvuM. A pahelI parIkSA kevI kaparI che? te mATe ahIM eka daSTAMta ApuM chuM.-kosaMbI nagarImAM zatAnika rAjA che. rANI mRgAvatI che. te addabhuta rUpavaMtI che. jenuM rUpa sAMbhaLI mAlavAdhipati caMDapradyatana rAjA vihavala banyA. lAja choDI mRgAvatI rANInI mAgaNI karI ! "vahu" ke "manAM mAgaNAM na hoya, bena-beTInAM hoya. lAjamaryAdA cheDI mAMgaNI karI. 18 dezanA mAlikane rANuM mekalAvavA kahevaDAve che. kaheNa kevuM che? jene uttara "nAmAM ja AvavAne che.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. dharmAMnI parIkSA 111 zatAnike kahevaDAvyuM ke-rAjA thayA te nIti-anItine na jANe? paNa ghuvaDa divase AMdhaLA, keTalAka rAtAMdha rAtre na Dhekhe paNa keTalAka evA hoya ke rAte ke divase kayAreya na Dhekhe, kAmAMdha-rAte ne divase paNa na dekhe ! tema-caMDa-pradyotana kAmAMdha thaele che. khasa kahevaDAvyu ketu' nA kahe che? mArI icchAne nA pADanArA tu` keNu? * mitra ane tAbedAra rAjAone bhegA karyAM. duniyAmAM jayAM pakSa Avyo tyAM nyAya-anyAya nahI jotAM pakSagIrI ja jovAya che. sAmAnya janatAmAM ane vizeSe karI rAjAmAM anyAyane nyAya mAnavAmAM paNa vAMdhA Avato nathI! 6 14nI laDAImAM khUnInA paNa keTalAka pakSakAra banyA hatA. osTreliyAnA zAhajAdAnA khUnamAM laDAi thai, temAM esTreliyAnA rAjAne nyAya ApavAnA pakSamAM ja sahune UbhA rahevuM ghaTe paNa AdhInatA hoya, baMdhanA hAya tyAM nyAyAnyAyane avakAza nathI. tema caDapradyotane pArakI rANI paDAvI levA taiyAra karI. te vakhate AdhIna rAjAone tenI sAthe laDAi karavA nIkaLavu' paDyuM. 14 mugaTabaddha rAjAone caMDa pradyotana sAthe vatsadezamAM laDavA Avavu paDyuM". phATavAmAM magajamAM vicAro ! kaI sthiti ? anyAyanA rA kaI bAkI rahe che ? caDayA, vatsadeze AvyA. zatAnikamAM teonI sAme laDI levA jeTalI tAkAta hatI nahIM. tethI tene bhaya lAgyA. ane tene atisAra thayA. rAtArAta zatAnika kALa karI gayA. have mRgAvatI, mahArAjA ceDAnI putrI, satImAM zirAmaNI, teNIe dekhyu ke mAro mAlika gayA. AvA humalA vakhate rANI nirAdhAra che. laukika nItimAM kahevAya che ke teo kharekhara mUrkha che, je parAbhava pAmavA sarajAelA che" kANu ? sAmA prapaMca kare. tenA prapaMca jee prapaMcathI toDI nAkhe nahi-te prapa'cIne praca ca prapoMcathI toDI na nAkhe to te badhuja gUmAve tema nItikAra kahe che. khIjAe karelA prapaMcA prapaMcAthI teADI na nAkhe te pAtAnA jIvanane tADI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112] dezanA mahimA darzana nAkhe, te vacana mRgAvatIne levuM paDyuM nirAdhAra mRgAvatIe dUta mAraphata caMDapradyotanane kahevaDAvyuM svAmI gayA. have tamAre ja AdhAra che. caMDapradyotanane thayuM ke vagara yuddha joItuM sAmuM AvI maLI gayuM tethI tene saMtoSa thaye. pachI bIje dUta meka ke "kuMvara bAlaka rAjA che, tenAM rakSaNanA vicAramAM chuM. tamane rakSaNane vicAra sUjhe che? have caMDapradyotananI chAtImAM keTale saMtoSa thAya ? teNe mRgAvatIne kahevaDAvyuM ke "phakara kare nahi, huM beThe chuM mRgAvatIe kaheDAvyuM ke "paNa tame ujajainImAM huM kesaMbImAM! A sthitimAM mArI nagarInuM zuM thAya? mATe (1) kile kare, (2) keDAra bhare ne (3) keSa (bhaMDAra) bharajUra kare. 14 mugaTabaddha rAjA viruddha thaI Ave te paNa na paDe te keTa, teTaluM anAja teTale khajAne bhare." mAgaNI caMDapradyotane pUrNa karI ujajainIthI ITe maMgAvI, keTa karyo. tyAMthI mAla maMgAvI kahAra bharAvI dIdhuM ane tene prajAne paNa bharI dIdhuM. have badhuM rakSaNa taiyAra thaI gayuM. have mRgAvatI caMDapradyatanane dUta dvArA kahe che ke-"have ujajaina padhAre, mane kaMIpaNa kAraNa haze te jaNAvIza." caMDapradyotane mRgAvatIne keTa, keDAra, hASa karyA-traNe taiyAra karyA te ujajaina pAchA sIdhAvavA mATe nathI karyA. mRgAvatIne laI javA karyA ane bharyA hatA. have A saMdeza Ave eTale caMDapradyotanane zuM thAya? mRgAvatIe nAka kApyuM te kApyuM paNa kApIne hAthamAM ApyuM. tene thayuM ke-rAMDa jAte mane Thage. 14 rAjAnI samakSa ene AMgaNe Thage. have aMdaranA dveSane pAra rahe kharo? mAla lIdhe, matA lIdhI, aMte tALI ApI dIdhI. kahe, keTalI dAjha caDe? ThagAImAM kaI bAkI rahI? A sthitimAM caMDaprotana pAcho jAya te duniyAmAM keTale phITakAra ! kema mRgAvatIne laI AvyAne! zerInuM chInALuM zerIvALA jANe, paNa A te dezadezanuM chInALuM ! jeTalI jagyA e jAherAta teTalI jagyAe paNa nAkakaTTI.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15, dharmanI parIkSA [113 caMDa protane cAre bAjuthI ghere ghA. mRgAvatIne te vakhate zuM thAya? evAmAM mahAvIra bhagavAna tyAM sumesaryA. mRgAvatIne khabara maLyA. daravAjA khelyA ne mRgAvatIjI saparivAra bahAra nIkaLyA. caMDapradyotanane vAta pahoMcADI ke mRgAvatI samosaraNamAM jAya che. caMDapradyotana paNa zrAvaka rAjA che, tethI vicAre che ke atyAre te mRgAvatI AtmAnuM hita karavA jAya che, temAM ADA na paDAya." nAka kApIne hAthamAM ApyuM che, tevI te mRgAvatIne dekhatAM chatAM tene aDakAyuM nahIM. caMDapradyotana paNa dezanA sAMbhaLavA mesaraNamAM AvyuM. mRgAvatIne te dezanA sAMbhaLI dIkSA levI che. dezanA sAMbhaLyA bAda mRgAvatIe ubhA thaI prabhune kahyuM bhagavAna! A caMDapradyotananI rajA mAguM chuM mAre dIkSA levI che, huM caMpradyotananI rajA mAguM chuM. vicAre, A sAMbhaLIne have caMDapradyotananA manamAM zI sthiti haze? ke-prema-dveSa? kevI sthiti? chatAM e vicAra AvyuM kedIkSA letAM kema rekAya? tenuM hita thatuM hoya temAM ADA na avAya. teNe tyAM ne tyAM mRgAvatIne rajA ApI. mRgAvatIe dIkSA lIdhI. bIjAnuM hita thatuM hoya temAM sAmela thavuM, bIjAnuM ahita thAya temAM bhAga na le, evuM tamArA manamAM thAya che? A kAmAMdhapaNuM hatuM. jene mATe 14 dezanI lajA choDI A badhuM karyuM che, te palaTI gaI ! te vakhate zreSamAM paNa bAkI nathI. tevA vakhate te rAjAnA dilamAM teNInA hitane prasaMga Avye ! te vakhate tene viSayAdi kazAne saMbaMdha rahyo nathI ! Ama tamAre AtmA dharmamAM gayo che ke nahi? tenI parIkSA mananI kasoTIe karI zake che. guNavAnanAM caraNakamaLanI raja banAya eTale dharma. e mRgAvatIne namIne caMDapradyatana gayo. guNavAna thaI tyAM hAtha joDayA. mokSamArge cAlanAre hoya tevAnI sevA karavA ane koIpaNa jIvanA duHkhane TALavA mATe taiyAra thAya tyAre trIjI kaTI. rAgadveSane prasaMga Ave tyAre te vakhate mauna rahuM-upekSA karuM. tyAre jethI kaseTI. Ama cAra kasoTIe pasAra thayeluM citta ane tevI kriyA te dharma. have te zAthI? vireAdha vagaranAM zAstravacane dvArA ema aviruddha kahyA pramANe pravartatI bhAvanA, te cukata dharma te ja dharma kahevAya. * **
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. dezanA sAhityanuM sAdhya & SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSBa GSSSB [2000, phA. va, 12, jAhera vyAkhyAna viThThalavADI-nANAvaTa, sUrata.] majjatyajJaHkilAjJAne, bISTAyAmiva zUkaraH jJAnI nimajjati jJAne, marAla iva mAnase // sAhitya' zabdanI vyAkhyA. mahAnubhAve ! Ajane viSaya "sAhityanuM sAdhya zuM? e rAkhe che. heje samajAze ke-sAdhya zI zI cIja che te na samajAya, sAhitya ane sAdhyanuM svarUpa na samajAya, tyAM sudhI sAhityanuM sAdhya zuM e viSaya ApaNe samajI zakIe nahIM, mATe sAhityanuM svarUpa-sAdhyanuM svarUpa samajI pachI sAhityanuM sAdhya samajavAnI jarura rahe. "sAhitya' zabda pracalita thayela che. sAhitya zabdathI sAkSaravarga ajANyo nathI, paNa jevI rIte sAhitya zabda, sAkSara mAtramAM prasiddha che, tevI rIte sAhityane artha te te-vyutpatti ghaNA thoDA sAkSarenA sthAnamAM hoya che. sAhitya' zabda saMskRta kaI rIte bane? vyAkaraNane khyAla haze. saMdhAna kare tenuM nAma "saMhita" je zabda bane te ja vyAkaraNanA niyama-sUtranA niyame te zabdamAMnA sama ne mU UDI jAya, tethI sAhitya' banI zake ane sahita racanA tene bhAva te sAhitya. racanA dareka matavALA kare che jene zAstra kahIe chIe. rAi na rAzita " keIpaNa mata zAstrA vagara hoto nathI. nAstika -deva guru dharmane na mAnatA hoya, teone paNa zAstro pitAnA matanAM kahelAM mAnavA ja paDe che arthAt nAstike paNa zAstrathI dUra nathI. zAstrathI vimukha rahI keIpaNa darzana-mata-dharma utpanna thaI zakate nathI, cAlato nathI, vadhatuM nathI. dareka matamAM, darzanamAM, dharmamAM zAstrane sthAna ApavAmAM AveluM che. zAstrane dareka darzanavALA mAne che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16, sAhityanuM sAdhya [115 zAstra e ja sAhitya. sAhitya enAma eTalA mATe ApeluM che, ke zAstronAM nAme judAM judAM che. keIka Agama, keIka purANa, veda, kurAna, bAIbala, graMtha saMjJA ApI. dareka matavALAoe potapitAnA zAnI ruDhithI judI saMjJA ApI. sAhitya zabda dareka matane lAgu paDanAra che. koIpaNa zAstra, racanA karyA vagara thatuM nathI. vidvAnene je vivekSA rAkhI hoya te pragaTa karavA mATe je zabdo bolavA paDe, tenI racanA karavI paDe te zAstrasaMdhAna. pUrvApara bhAvenuM saMdhAna karavuM, vivakSita zabdane zeThavI, tenuM sAdhana, tene hetu, tenuM nAma sAhitya. te pachI Astika-nAstika, hindu-musalamAnanA matane piSaNa karanAruM hoya, cAhe te dharmanuM poSaNa karanAra che. te badhAne samAveza sAhitya zabdamAM thAya che. tamAma racanAone jemAM samAveza karIe te sAhitya, AgamathI jainenA zAstronI racanA Ave, tevI ja rIte vaidAMtike AdithI veda, bAIbala, kurAna Ave. sAhitya zabda e ke jemAM badhAne samAveza thAya. koIpaNa zAstra chUTuM paDI zake tema nathI. te apekSAe vicArIe te eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke-dareka sAkSaravarge sAhityanA rasika thavAnI jarUra che. svasiddhAMtane jANanAra thAya te ja sarva siddhAMtanA jANanAra thaI zake. pitAne suMdara lAge te grahaNa karI zake. cheDavAnuM ne grahaNa karavAnuM kayAre bane? padArtha jANe, cheDavA lAyaka samaje, ne cheDe, AdaravA lAyaka samaje ne Adare. A ja kAraNathI pravRtti ne nivRtti karatAM jJAnanI vyApakatA mAnI che. jANyA vagaranI pravRttine nivRtti, e ghelInuM paraNuM che. pahere tyAre sAta pahere, nahIMtara ughADI phare. keTalIka vakhata sAta zubha pravRtti thAya, keTalIka vakhata eke zubha pravRtti na thAya. jANyA vagara pravRtti karanAra kayAM pravRtti-nivRtti kare, tene patto nathI mATe pravRtti karanAra, nivRtti karanAra-banene jANavAnI jarUra rahe che. te mATe zAstra kahe che ke "= ta vi sivilaM" je te paNa zIkhavuM
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana joIe. zIkheluM nakAmuM na jAya. apaThita-ajJAna zuM karavAne? AMdhaLe e mAtra AMkhe AMdhaLe, paNa ajJAna, e badhI IndriyethI jANanAra chatAM AtmAthI AMdhaLe che. ajJAnI savathI AMdhaLo. e phaLane meLavI zake nahIM, phaLa jANI zake nahIM. sAhitya vahAluM na gaNate hoya te manuSya, hitanI pravRtti-ahitanI nivRtti mATe taiyAra thaI zake nahIM; mATe je te paNa zIkhavuM te upara draSTAMta Ape che yavaSinI kathA. eka rAjA jabarajasta baLa-kaLavALe che. aneka dhAraNAvALo che. akkalane ja avakAza che, te karatAM saMpattine ghaNe avakAza che. moTA moTA rAjyane saMpattinI lAlaca ApI dabAvI zakIe chIe-pheDI zakIe chIe, ddhA senApatione pheDI zakIe chIe. jyAre akkala e duniyAne dekhADavAnI cIja che. vaijJAniko, udyamIo badhA saMpatti AgaLa pAchuM bhare che. ItihAsanA khyAlavALA jANatA haze ke-14nI laDAImAM vaijJAnikoe-udyamIe ke saMpattie vijaya meLavyo? A vAta rAjAnA khyAlamAM hovAthI e cAle gaye. ene ema thayuM ke-kevaLa saMpatti jema bane tema meLavavI ane sattA jamAvavI. rAjAne keIka vakhata vicAra Avyo ke sattA calAvIe chIe paNa je sattAmAM DakhalagIrIne upAya na heya-DakhalagIrI na cAlI zake, te sattAnI kiMmata zI? | mArI prajAmAM keIkane kaI dhela mAre te tene keda karuM, paNa mArI prajAmAM koI marI jAya tene upAya nahIM. keI koIne eka dAMta pADe te keda karuM, paNa avasthAthI 32 dAMta paDI jAya tene upAya nahIM. AkhA avaye saDI jAya, bhAMgI jAya temAM mAre kaMI upAya nahIM. yAvatuM mArI prajAmAM koI vadha kare tene phAMsI dauM ane mArI prajAnA seMkaDo mare te joyA karuM. tene artha zuM ? pelamAM sajA karuM, eka dAMtamAM sajA karuM. ekane mAre tene sajA karuM. te jagyA para kaI ribAya, koIne koI ribAve tenA para mAruM jera nahIM. badhAM dAMta pADI nAkhe, seMkaDe prajAjanene mArI nAkhe, te upara mAruM jera nahIM; te huM rAjA zAne ?
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16, sAhityanuM sAdhya [117 duniyAnI dRSTie nyAyathI ke anyAyathI, bIjI sattAnI DakhelagIrIo sattAdhIzothI sahana thAya nahIM. bIjAnI DakhalagIrI nyAyanI ke anyAyanI heya paraMtu tene sahana karI jeo calAvI le, upekSA kare teo sattA calAvavAne lAyaka nathI. AvI sthiti che. to je dezamAM prajA upara sattA calAvuM temAM DakhalagIrI karanAra kezu? A karmasattA mAnavAmAM AvI che. te karmasattA dareka Azramane aMge DakhalagIrI kare che. DakhalagIrI keI sattAthI rekI zakAtI nathI. tevI DakhalagIrI karanAra sattA kAmanI zI ? mATe mAre A na joIe. AvA vicArathI te rAjA rAjya choDI tyAgI thaye; paNa peluM magajanuM bhUsuM haju ema ne ema che, ke-akkala upagI cIja nathI, sattA ne saMpatti sivAya duniyAmAM bIjuM upayogI nathI, e magajanuM bhUMsuM bhUMsAyuM nahIM, pApakarmane teDavA saMyamamAM keTalAMya varSo gayAM. gurue dekhyuM ke-haju A sattAmAM magarura che. tene kahevuM zuM ? sattAnA madamAM caDele e manuSya zuM sAMbhaLe? tene abhyAsamAM jeDa. gurumahArAja jJAnI hatA. teoe ekadA te rAjarSine kahyuM ke-"juo, tame jenI sattA teDavA mATe nIkaLyA che, tenI sattA tame ekalA teDe ne pharajaMde-tamArAM bALako na toDe, temAM tamane jaza ke apajaza? mATe tamArA rAjyamAM jAva. tamArA pharajaMde, saMbaMdhIo che temane paNa karmanI sattA teDavA mATe taiyAra kare." lAkaDuM hovA chatAM caMdananuM lAkaDuM najIkavALAne sugaMdha Ape. cheTevALAne bhale na Ape; "najIkanA sagAMne karmasattA teDavA prayatna karA." gurune hukama thaye. rAjarSie vicAryuM ke tyAM jauM, paNa samajAvavuM zI rIte? sattA ane saMpatti jamAvaTamAM kAma lAge; paNa samajAvaTamAM kAma na lAge. sattA dabAvavAmAM kAma lAge, saMpatti pheDavAmAM kAma lAge, paNa samajAvaTamAM kAma na lAge. have huM tyAM jaIne zuM karIza ? chatAM gurune hukama, tethI jauM chuM. huM atyAre sattAvALe ane saMpattivALa nathI, tema samajAvaTamAM ya mAruM kAma nahIM. e ciMtAmAM te
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118] dezanA mahimA darzana pitAnA mULa nagare jAya che. mArgamAM ke eka gAma kuMbhArane ghera utaryA che. tene ghera nAnA uMdaraDAo che. daramAMthI nIkaLI ahIMthI tahIM daDadoDa kare ne kuMbhArane joI daramAM pesI jAya. sukumAlakomalabhaddalayA tumhe rattihiMDaNasIlaNayA / amhe pastrAo natthi te bhaya dohapiTThAo tumha bhaya // sukomaLa uMdaranI jAta, temAM ya nAnA uMdare eTale ke maLatA vadhAre, bhadrikatA vadhAre. A sthitimAM jAtinA saMskArane lIdhe rAte dara cheDI Amatema pharavAnI TevavALA uMdaranuM jora rAte ja, paraMtu kuMbhAra te baccAne kahe che ke huM tane mAravAvALe nathI. mArAthI tane bhaya nathI, paraMtu A verAna jevuM ghara che, temAMthI je sApanAga nIkaLe te tenAthI tane nukazAna thaze, mATe daramAM pesI jA." kuMbhAra ATale samajI! zAthI? te sAhityazekhIna hovAthI A kahe che. te sAhitya zokhIna hovAthI A gAthA kahe che. rAjarSi vicAre che ke kuMbhAra ATalI racanA kare ne huM kaMI na jANuM? e ja gAthA meDhe karI. tyAMthI AgaLa cAlyA, khetara AvyuM khetaramAM java vAvelA che. barAbara ugelA che. eTale gadheDAnI jAta te khetarane Amatema jue che. te joI kheDUta bolya. 'ohAvasi pehAvasi mama ceva nirikkhsi|| lakkhio te abhippAo java bhakUkhekhi gadahA // kahe che ke "Amane jAya che temane jAya che, paNa tAre vicAra jA; tuM A javane aMge lAgaNIvALe thaye che." A sAMbhaLIne rAjarSine thayuM ke-kheDUta ATalI racanA karavAvALe! sAhityane zokhIna kuMbhAra ! e padya paNa rAjarSie moDhe karyuM. kuMbhAra ane kheDUta AvA zokhIna! rAjarSi AgaLa cAlyA. chekarAM moyadAMDIe ramI rahyA che. tyAM meya uchaLI khADAmAM paDI ke kUvAmAM paDI ! chokarA cAre bAju deDI vaLyA; paNa kyAMthI na maLI eTale 'ao gayA tao gayA' na ijjanti na dIsai / amhe na diTThA tumhe na diThA 'agaDe chuDhA anneolliyaa.'||
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16, sAhityanuM sAdhya [119 Ama gAthAo gekhatAkhatA chekarAo gAmamAM gayA. rAjarSie te gAthA paNa sAMbhaLI ane moDhe karI ! have ahIM zuM banyuM? e rAjAnuM nAma che yavarSi.-sattA saMpattinA madavALe che, rAjaRSi (muni) thaye che. te yavarSi che, enA chokarAnuM nAma gabhIlu, pradhAnanuM nAma dIrghapRSTa, chekarInuM nAma aNelikA. dIkSA lIdhI tyAre kumAra gabhilla nA hovAthI kumArane saMbhALavAnuM kAma te yuvarAjAe dIrghapRSTane bhaLAvela. have rAjAe dIkSA lIdhI eTale pAchaLathI pradhAne prapaMca karIne vicAryuM ke, kuMvarane mAruM ane kuMvarI alakAne mArA chokarA sAthe paraNAvI mArA chokarAne rAjagAdIe besADuM. yuvarAjAnA ghara jamAI tarIke chekarAne ja rAjagAdIe besADuM. A vicArathI pradhAne aNalikAne upADI potAnA ghara nIcenA bheMyarAmAM chUpAvI dIdhI. have pile gardabha kuMvare (rAjA) pitAnI te bahenanI cAre bAju tapAsa karavA lAge chatAM tene patto na maLe. pradhAnane prapaMca tevAmAM gurunI AjJA pAmI vihAra karatA te yuvarAjarSi tyAM Ave che, te vAta sAMbhaLI pradhAne vicAryuM ke-rAjA jJAnI thayA che. rAjA mArA prapaMcanI hakIkata jANyA vagara raheze nahIM. javarSi vAta phoDaze te mAruM mana thaze. karmacArIo pitAnA rakSaNa mATe zaMkAzIla heya. covIse kalAka mana DaMkheluM ja rahe. tene aMtaH karaNamAM zAMtinuM sthAna na hoya. have zuM karavuM ! AvanAra bApa che. herAna thanAra kuMvara che. prazna karIne karaze 'have temAM ADuM zI rIte thavAya! "pUchaze nahIM,' ema kuMvarane kahevAya nahIM....' karmacArIo kuTIlatAmAM eTalA vadhelA hoya ke jyAM kAMkaro hoya tyAM vahANa calAve. pelA pradhAne gabhIllane bharamAvyuM. " mahArAjA, ApanuM luNa khAdhuM che ne khAuM chuM. Apane vALa vAMke thAya te mAre prANa jAya. eTale ApanA hita mATe, ApattimAM na AvI paDe te mATe eka vAta kahuM chuM. ApanA bApa muni ahIM Ave che. te tyAgIpaNuM
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120] dezanA mahimA dezana pALI zakayA nathI. temane rAjyanI IcchA thaI che. sattAnA mAhathI pAchA Ave che. te sattA leze eTale darakhArI maMDaLa tamAru nahIM rahe." dhyAna deze ke AvatA yavarSamAM tyAganA tiraskArane, sattAnA leAlane sthAna nathI; chatAM kuTIla kama cArIe te tyAgIne mATe evu cokaThuM gAThavyuM, ke Ave che te sattA mATe taiyAra thaze teA rAjyamaDaLa tenA pakSamAM jaze, te tamArI bhUDI vale thaze, tethI mAru kALaju kaMpe che."' ahI dAnata zI che ke gaI bhIle dekhyu ke Ama ane ke na bane paNa kuMvare sIdhu' jaNAvyuM ke-"mAru sevakapaNu, emanuM sevyapaNuM, A jIvana sthira rahyuM che; ne raheze. e sattAne na letA hAya te huM aNu karu chu. hu enI sevA mATe jiMdagIbhara taiyAra chuM." huve ka cArInA kAMTA muddA thayA. mArI tevAmAM te gAme rAjiSa AvyA. kumAra vicAre che ke-pitA rASi` AvyA che. jJAnI thayA haze, eTale benanu zu ? vagere temane pUchI nirNaya karIza. gupta rIte tapAsavA to de ke te jJAnI thaI AvyA che ke sattA levA AvyA che" RSi utaryo hatA te gharanA khAraNA pAchaLa rAtre kuMvara gupta rIte UbhA rahyo. have tyAM thavAnAM manamAM e ke savAre karA ThAThathI Avaze tene upadezamAM zu' kahIza ? mane to kAMI AvaDatuM nathI mATe traNa gAthAo maLI che tene pakaDI rAkhuM. gaI bhIlla AvyeA. tyAM aMdhArI rAtamAM caryASa khele che : ehAvisa pehAvasi' Ama ne tema jAya che, te mane ja dekhe che. tArA vicAra me jANyo. huM gabha ! tuM javanI tarapha javAnI IcchA rAkhe che.' tyAM karAne thayuM ke bApA jakharA jJAnI thai AvyA che. rAtre ekalA Avyo chuM. aMdhArI rAtamAM temane khabara paDI, mAro abhiprAya jANyA-vicAra jANyA ke tuM ga`bhIlla che ane yavarAjAne jue che. ga bhIla vicAre che ke-uM AvyA te te jANI gayA, paraMtu mArI benanu zu thayu ? te kahe teA jJAnI jANa. tevAmAM yavarAjiSa khelyA; aA nacA tame cA ahIM gaI, tahIM gaI, cAre bAju tapAsa karI chatAM khabara na paDI, amane rastAmAM na maLI tenuM
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16, sAhityanuM sAdhya [121 kAraNa bheMyarAmAM saMtADI che. A he he ! bApAjI mArA kevA jJAnI ! mananI vAta jANu! have kayA bheMyarAmAM ? ane tyAM mArI benanuM zuM thAya? keNe saMtADI te zI rIte khabara paDe ? evAmAM yavaSi belyA sumAtra vAmaDha are! atyaMta kamaLa rAjakumAra, are-bhadrika ! rAte tane bhaDakavAnI Teva paDI che. (pradhAne tane bharamAvyuM che ke-tAre pitA yavarSi tyAgane sirAvavA mAge che tethI tane seMpela rAjasattA pAchI levA mAge che!) paNa amArI taraphathI tane bhaya nathI, paraMtu dIrghapRSTha pradhAna taraphathI bhaya che!" A sAMbhaLI kumAra gUpacUpa pAcho pharyo. pradhAnanA mahelanI cAre bAju cokI mUkI aMdara tapAsatAM bheMyarAmAMthI kanyA nIkaLI ! vicAre, have yavaSi jJAnI hevAnI pratItimAM-resAmAM kumArane lezamAtra zaMkA, rahI? savAre sAmaiyAnA ThAThathI kuMvara namate Ave, ane sAheba! ApanuM jJAna agAdha ! amArA upara anahada upakAra karyo!" Ama Azcarya pAmI belavA lAgyA. yava rAjarSi vastu samajI gayA. temaNe vicAryuM ke hamaNuM cUpa rahevuM ThIka che. sattA ane saMpatti karatAM sAmAnya traNa gAthAnA abhyAsane te suMdara prabhAva joine manamAM "ahIMthI kayAre chUTuM ane guru mahArAjane jaI maLuM ane teonI pAse abhyAsa karuM." ema thayuM. te maphatanI jevI ja traNa gAthA-kuMbhAranI, kheDUtanI ane chokarAnI te traNa tatva vagaranI gAthA-dehAe ATaluM ATaluM kAma karyuM, to zAstra taiyAra-meDhe karuM te zuM na thAya? mAnasa sarevaramAM jema haMsa, tema jJAna sarevaramAM jJAnI magna rahe. e vicAramAM kuMvaranA sanmAna bAda sarva vAtamAM cUpa rahI, tyAMthI vihAra karI yavaSi kame guru pAse AvyA. sAhityamAM rasika banavAnI thaela vRttine lIdhe paMDita thayA ! sAhitya, evI jabarajasta cIja che ke-magajamAM AveluM te upakAra karanAra thAya ja, mATe sAhityane sarvee magajamAM levAnI jarUra che, pachI cheDavA lAyakane cheDI zake che, ane AdaravA lAyakane AdarI zako che.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA dAna sAhitya vagaranI ajJAna dazAmAM mANasa kevA hAya ? te jaNAvavA kahyuM ke- mannatyaza: jijjAjJAnA=ajJAnI ajJAnamAM DUbe che. kahezeA ke- 'ajJAnapaNuM koine gamatu nathI, to tene khaseDanAra sAhitya jevI sArI cIja darekane kema na game ? ' vAta kharI. ghaNA jIvA te jAtisvabhAvathI evA che ke temane kharAba ja game ! sAruM na game, bhaNatara-zAstra temane na joIe. teomAM chevaTe UDe UDe paNa e jaDa beThI hoya che ke--kAgaLA para lakhavu. eTale dheALAnAM kALAM karavAM," e ja ke khIjuM kAMI ? AnA jevuM pApa karyu? che ajJAnanI hada ? te te lakhavAmAtramAM Avu mAnavAvALA-dhoLA upara kALu karanArA kahIne ajJAnamAM lIna rahenArA. 122] viSTA sava` mATe bUrAmAM pUrI cIja, paraMtu bhUMDa hAya tene zuM game? bhUMDane khIra dUdhapAka na game, kharAma cauja viSTA chatAM te tarapha bhUMDa dvADayo jAya. viSTA tarapha doDe tenA 100mA bhAge anAja tarapha nahIM doDe. tema ajJAnanI aMdara mUrkhAmI rahe. bhUMDa vidyAmAM masta, tema ajJAnI- mUrkha manuSca ajJAnamAM ja masta. tene jJAnanI darakAra nahI. paraMtu ' jJAnI nimannatijJAne '=jJAnI jJAnamAM nimagna hoya che. samajavAvALA jAtivAna jAnavare viSTAmAM mukha nahIM ghAle. viveka darekane che. IndriyonA viSaya saMba MdhI viveka potapotAnA pramANamAM paMkhI, DhAraDhAMkharaneya hAya che. dvAra tarasyA thavA chatAM mUtaranI kuMDImAM mAM nahIM nAkhe. pANImAM mAM nAkhaze. tamAkunA khetarane vADa kema nathI karavI paDatI ? jAnavAmAM e viveka che ke A khAvA lAyaka nathI. e rIte sparza -rasa-gadha-rUpa zabda mATe A badhAMne aMge jAnavaromAM paNa viveka che, tyAre manuSyapaNAmAM zu adhika ? e ke-manuSya, puNya pApanA viveka karI zake. sAmAnya viSayanA sat asaNAnA vivekamAM ja manuSyapaNuM nathI, sAmAnya viSayanuM sat--asatApaNu te jAnavara paNa karI zake che, paNa viSayanA vibhAga-viveka karI zake che, manuSyapaNA saMbaMdhI viveka te e che ke zuM karavAthI puNya ane zuM karavAthI pApa baMdhAya te samajI pApa baMdha karavuM ane puNya AdaravuM. te viveka manuSyeAmAM ja hoya. te
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16, sAhityanuM sASya [123 e viveka Ave kayAMthI? te para parAthI AvatA nathI. zArIrika sthitine age mApanA-mAnA rAge cheokarAne para parAthI Ave, paraMtu khApa ke mAnI buddhi cheAkarAmAM Ave che? buddhi paraMparAthI AvanArI cIja nathI. zarIrane vAna, rAgeA para'parAthI Ave che, buddhi para parAthI AvatI nathI. mUrkhAnA okarA vidvAnA hoya che, vidvAnAnA chokarA mUrkhA paNa hAya che. akkala, vaMzautAra AvanArI cIja nathI. tevI rIte viveka, vazautAra na Ave. te teA jJAna AvavAthI Ave che. samajadAra hAya tene buddhi, zikhAmaNa, akkala meLavu' ema thAya che. temAM ja te magna rahe. huMsa karyAM magna rahe ? zAMtithI kAM rahe ? mAnasa saraiAvaramAM te magna rahe. khAmeciyAM ke melAmAM huMsa, magna na rahe. jeo huMsa jevA uttama hAya, puNya-pApanA vivekane jANavAnI jene icchA hAya, tevA jJAnamAM ja lIna rahe. tenu sAdhana kayuM? seMkaDo mANuse jJAnane vakhANanArA, 'eka paNa jJAna sAruM nathI'ema kAi nahI'kahe. sAruM kahevAthI te kAMI maLI jAtuM nathI. sapanAM traNa kAraNA. sAdhane ekaThAM karIe te maLe. saMpa sAre| ke kusaMpa sAro ? tema pUchavAthI saMpa sAre' ema ja javAba maLaze. saMpa pAsa karavAmAM bahumatinI jarUra na paDe. vagara hirAie cuMTAI jAya. khIjI vakhate mata laIe ke sa panAM kAraNeA kayAM, ne tene amala keTaleA tuM kare che? tyAre kAraNeA darzAvavAmAM sekaDe 10 TakA nahIM Ave. amala karatI vakhate eka Tako paNa nahIM nIkaLe. traNa vastu vagara saMpa utpanna thato nathI, TakatA ke vadhateA nathI. te traNa vastu : " sAvacetI rAkhavI, gAMTha bAMdhavI nahI', vakhata maLyA visAraveA nahI. "" ApaNe koinA aparAdhamAM AvavuM nahIM. kAinA aparAdhanukasAnamAM AvavuM nahIM. nukasAnakAraka mAge na javuM, te sAvacetI rAkhavApa prathama rastA.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 ] dezanA mahimA na ApaNane koi nukasAna kare tenI gAMTha na bAMdhavI, e sapanA khIjA rastA. upakAranA vakhata Ave te visAravA nahI' te sapanA trIjA rastA. ApaNA vanamAM ApaNe sAvacetI na rAkhIe, koie karela nukasAna khamI khAie nahi ane koinA phAyadAmAM vatI e nahIM; ane saMpa, sa pa, saMpa karIe temAM zuM vaLe ? popaTane rAma khelatAM zIkhavyuM paNa te rAmanI mUrti upara viSTA karI bese ! saMpanAM sAdhana upara lakSya na ApIe ane 'sa...pa sAro' kahyA karIe temAM zuM vaLe? saMpa sarvAnumate pasAra thAya tevI cIja, paNa tenAM kAraNane aMge jANavApaNuM te pravRttine a Mge dUra rahelI cIja. tema jJAnane pAsa karavAmAM bahumatinI cIja nathI. vagara harIphAie sarvAnumatie jJAna pAsa thAya tevI cIja. te mATe jJAnanAM sAdhanAne khIlavavAM. jJAnanAM kayAM sAdhanA che! keTalAM khIlavyAM? tene aMge vicAra karIe te ? jJAna zabda sarvAnumatie pAsa thanArA paNu jJAnanAM sAdhanA ane tenA amala karavAnI vakhate keTalA TakA rahe che? jJAnanuM mukhya sAdhana sAhitya. sAhitya dvArAe ja jJAna meLavI zakAya che. te sAhityane jJAnanuM sAdhana gaNyuM. jJAna sAdhya rahyuM. sAhitya sAdhana. sAdhana maLyuM, eTale sAdhya ApeApa thavAnuM. dareka kAryane aMge icchA tene sAdhana mAnyu che. nItikAra kahe che ke-roga thAya che, tenI icchA nathI chatAM kAya` kema banyu... ? icchA to sArA kAryanI sAmagrI mATe che. sArA kAne aMge IcchA jarUrI paNa sava` kAryane aMge IcchA jarUrI nathI, paNa sAmagrI jarUrI che. sAmagrI na maLe te icchA chatAM paNa kAya na thAya, tema jJAna sAdhya sAdhavuM hoya te sAhitya rUpI kAraNA jarura meLavavA paDaze, nahI'tara jJAnarUpI kAyA~nI siddhi thavAnI nathI. ana Mtara ane para para e prakAranAM kAryAM hoya. khIja vALyuM, aMkura choDavA thayA paNa dANA kayAre ? vacamAM phaLanI paraMparA che, sAhityarUpI kAraNathI jJAna prApta thAya te te aMkura samajavuM, phaLa nahIM. sAdhyamAM
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16. sAhityanuM sAdhya [125 lakSya na rahe te? zAstrone bhaNIne mUkha rahevAnA. veTIA paMDitanuM sAMbhaLIe chIe. kAzIthI bhaNIne AvyA, ghI lAvyo, AdhAra Adheya koNa? tapelIne AdhAre ghI ke ghIne AdhAre tapelI? nAnuM keNa? Adheya nAnuM hoya. ghAsanA taNakhalA para sopArI na Take. Adheya moTuM heya te na cAle. tapelI mAM zeranI, ghI pAMca zera. mATe AdhAra ghI hovuM joIe, Adheya tapelI hevI joIe. leka tapelImAM ghI tele che. ahIM telanI apekSAe ghI AdhAra bane che, mATe tapAsavA de ghI upara tapelI rahe che? ema vicArI teNe UMdhuM vALyuM, ane ghI DhoLAI gayuM. Ama jJAnanA sAdhyane na samaje. teo sAhityamAM rasika banyA chatAM AvA vedIyA bane, mATe kahevuM paDyuM ke- "jaturiyAvAna putra: vijJAna je jANI samajI lAyaka kAryamAM pravRtti kare, agya kAryathI nivRtti kare, te ja kharekhara vidvAna. adhyayana mAtra vidvattAnuM kAraNa nathI. zAstro bhaNyA chatAM mUrkha heya, sAdhyamAM pravartavAvALe na hoya. ahitathI dUra thanAre na hoya, te bhaNe che ke zuM? ne na bhaNe teye zuM? mATe sAhityanuM sAdhya kene kahevuM? te jaNAvatAM sAhityanuM sAdhya zuM? temAM paraMparAe phaLa kayuM AvavuM joIe? hitamAM joDAvuM. ahitArthathI nivRtti. phaLa na Ave te sAhityanuM sAdhya pAmI na zake. jeo A phaLane pAmaze te A bhava parabhavamAM kalyANa pAmI aMte anaMta sukha pAmaze. -
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamanI parIkSA Bao Jian Shao Shao BBVVZV&B dezanA 17 (saM. 2000 kA, 1. 13 vaDA cauTA-surata) ke vyaparAyaNa jIva :zAstrakAra mahArAjA haribhadrasUrijI mahArAja, bhabyAnA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A sa`sAramAM A jIva ke vyaparAyaNa rahyo che, cAhe sUkSma e kendriyamAM, bAdaramAM, vikalendriyamAM, tiya "camAM, nArakImAM, manuSyamAM ke devatAmAM gayA. tamAma jagyA para jIva katavyaparAyaNa thayA vagara rahyo nathI. kAipaNu sthitimAM katavyaparAyaNatA vagaranA rahyo ja nathI. kabyaparAyaNatA vagarane mAtra ayeAgIpaNAmAM ja. jyAM mana, vacana, kAyAnI pravRtti nathI e meAkSanI najIkanA. ahI je ayAgIpaNAnA vakhata che, te sivAya sarva jagyA para jIva ka vyaparAyaNu ja rahyo che. temAM paNa mukhya kartavya, khArAka levA te. jIvane khArAkanI sIdhI jarUra na hatI. arUpI jIvane rUpI khArAkanI zI jarUra? paNubhaThThI huMmezanI joDe ja che. agninA svabhAva che ke jUnuM bALe ane navu' mAge, ahI... jyAM jAya tyAM Aga peAtAnI joDe ja laIne kre che. ahIM koIpaNa kALe koIpaNa jIva Aga vagaranA nathI. -tejasa zarIranI bhaTTI sAthe ja laIne phare che. audyArikAdi pAMca zarIramAM audArikADhi pachI thAya, paNa audArika, vaikriya ke AhArakanuM mULa taijasa zarIra anAdinuM anAdithI rahelA te mULamAM kadApi khAmI AvI ja nathI. savakALe sAthe rahevAvALuM, audyArika marI gayA eTale tene audArikanI jaDa gaI. AhAraka zarIra 14 pUrvI ne ja hAya. AhArakane aMtarmuhUta thI vadhAre rahevAnu na hoya, tA taijasa ane kANu anAdinAM che. kAmaNa, AMgaLIe kamADa ThelanAra, kAraNa ke-kANu ekaThAM kare
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dharmanI parIkSA [1ra7 te karmanA pudgala ApaNane sukhaduHkha Ape, te sukhaduHkhanAM bIjAM sAdhane meLavIne te dvArA Ape, karma sIdhuM sukhaduHkha na ApI zake. e te AgevAna-mekhare thanAruM, anAdi rahenAruM, eTaluM ja nahIM paNa mokhare thanAruM. tejasa zarIra evuM nathI-tejasa zarIra AMgaLIe kamADa helanAra nathI, karma senAdhipati tarIke kAma kare, jyAre tejasa zUrA saradAra tarIke kAma kare. zUrA saradAra tarIke hoya te mAtra taijasa zarIra. e zarIrane jIve jyAM jAya tyAM zeThiyA tarIke sAthe lIdhuM che, jene ApaNe jaTharAgni kahIe chIe. e anAdinuM zarIra che. jene potAnI sAthe ja bheLaveluM zarIra che. tejasane lIdhe jIvane AhAra kare ja paDe. zarIra gaLe paDelI cIja che. zarIra gaLe paDelI cIja che. je zarIra mATe prayatna karyo ja nathI. dareka gati-jAtimAM prayatna karyo te mAtra khorAka mATe ja! tethI niyuktikAra e ja kahe che ke-raujasa zarIrane lIdhe-kAmaNa sahakRta evAM jasa zarIrane lIdhe jIva pahelavahele je gatijAtimAM Ave tyAM khorAka le che. zAne lIdhe? bhaThThI vaLagADI che tethI. agnine svabhAva che ke janAne bALe ne navAne vaLage. taijasane agni AvelA pudgalene pariNA ane navAne le. bALelA padArthane aMge rAkheDo thaye hoya, agni tenA tarapha jAya nahIM tethI saMtoSa pAme nahIM. jIva te rahI zake nahIM. ApaNe jaTharAgni zarIranA keIpaNa aMzane letuM nathI. pAzera khorAkathI je tRpti thAya che, te tRpti zarIrathI thAya che? taijasa mATe zarIra e rAkhe che. tene te navuM joIe. A vAta khyAlamAM leze eTale jIvane anadi mAnave sahele thaI paDaze. e bhaThThI-sagaDInA pratApe jIvane kherAka tarapha javuM paDe che. khorAkanI kartavyatA thayA pachI kherAkanA be bhAgaH eka dhAtu bhAga, eka mala bhAga. dhAtu bhAganuM zarIra baMdhAya, mala bhAga nIkaLI gaye. e rIte jyAM audArika zarIra vaLagyuM eTale zarIramAM je tatva che tava pudgale che, tenuM IndripaNe pariNamana thayuM. pachI zvAsozvAsa.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128] dezanA mahimA darzana Ama haMmezAM jIva kartavyaparAyaNa rahyo che. keI bhavamAM AhAra zarIra, Indriye nathI karyo tema nathI. bAhya kartavyamAM paNa jIva haMmezAM tatpara rahyo che. indriyanA viSaye spazadi yAvat sukhaduHkhane aMge jIva kartavyaparAyaNa thAya che. ahIM sudhI mArga baMdha che. AhArAdikane aMge jIvane kartavyatAnuMbhAna rahe. viSayane aMge kartavyatAnuM bhAna rahetAM sudhI mokSane mArga baMdha. sukhaduHkhanA sAdhanAmAM prApti hAni kartavyatA rahe tyAM sudhI mekSane mArga baMdha rahe. mAragane jhAMpe kayAre khUle! mekSa te dUra che, paNa tene jhAMpe kyAre khUle? - AhAradika, viSayAdikamAMthI khasI jyAre dharma tarapha Ave, "dharma mATe AhAradikane tyAga karavo paDe te paNa mAre kabUla. dharma mATe ISTa viSaye cAlyA jAya te paNa tenI mAre darakAra nahIM" ema thAya tyAre anAdinI te kartavyatA pharI jAya. AhArAdika zA mATe karavAnA! temAM anAdikALathI jIve kartavyatA mAnI hatI. ADAramAM, zarIramAM IndriyamAM ane zvAsozvAsamAM jIve kartavyatA mAnI hatI. ISTa sparzI dika meLavavA aniSTa sparzAdika cheDavA, A kartavyatAbuddhi anAdithI sarva jemAM cAlu hatI tene aMge A jIva pravRttivALe ja hate. game je juvAna bahAdura manuSya heya paNa thelImAM paisA na hoya tyAre zAne vepAra kare ! vakagatimAM upAya nathI; bAkI e samaya nathI jemAM jIve AhArAdika mATe pravRtti na karI hoya ! ISTa viSaya mATe ane aniSTa viSayathI khasavA mATe pravRtti na karI hoya, te eka samaya nathI. A pravRtti ne nivRttinA prayatna cAle tyAM sudhI mokSa maLe te baMdha che, paNa tene jhAMpe paNa baMdha che. dezA palaTe tyAre jhAMpo khUle che. sAdhuo AhAra, zarIra, Indriyo vagere zA mATe dhAraNa kare che? AhAra paNa zAnA mATe ? AhAra paNa dharma mATe, zarIra paNa dharma mATe. dharmane mATe Indri, paNa Indriya mATe dharma nahIM. zvAsa rUMdha te dharma mATe, paNa zvAsa mATe dharma nahIM. tema anuphaLa viSa choDavA, pratikULa viSamAM pravartavuM, te heya te ja
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dharmanI parIkSA [129 mekSamAne jhAMpe khUlle thAya, baMgalA AgaLa kaMpAunDa rAkhe che temAM AgaLane jhAMpe kayAre khUle? kartavyatAmAM ATale pharaka paDe. pahelI kartavyatA kaI hatI ? AhAra, zarIra, Indriye A badhuM kartavya hatuM. e kartavya palaTI jAya ane kartavya dharmamAM thAya. AhArAdika dharma mATe karuM, ISTa viSaye meLavuM te paNa dharma mATe. AhAradika dharma mATe ja meLavuM, ISTa viSayanI prApti aniSTa viSane parivAra te paNa dharma mATe. A pariNati thAya te mArgane jhapa khU. mekSa mArgane haju vAra che. dharmanI parama kartavyatA thAya. AhAra te karo ke je dharmane bAdhaka na thAya, yAvat zvAse zvAsa evI rIte na pravartAvuM ke je dharmane bAdhaka hoya. zAstrakAroe gocarI laI AvatAM, AvatAM eka vastu kahI. muvAkara" sAdhu dehanuM dhAraNa jarUra kare che, bIjAo dehanuM dhAraNa rakSaNa, poSaNa kare che, tema sAdhue paNa dhAraNuM rakSaNa poSaNa kare che, temAM pharaka nathI. Itara jIve kherAka dvArA zarIranuM dhAraNa piSaNa rakSaNa karI rahyA che, tema sAdhuo paNa karI rahyA che. sAdhunA dehanuM dhAraNa che e cokkasa, paraMtu dhyeya e nahIM. te dhyeya kayuM? dhyeya mokSa siddha karavAnuM. je jJAna darzana cAritra joIe, jJAnanI parAkASThA na thaI hoya, darzananI, cAritranI parAkASThA na thaI hoya tyAM sudhI jIvane mekSa maLI zakatuM nathI. parAkASThAe pahoMcavA mATe-samyaga jJAna, darzana, cAritranI parAkASThAe pahoMcavA mATe sAdhune jIvananI jarUra. tene aMge tene zarIra dhAraNa piSaNa rakSaNa karavAnuM che. AmAM zarIra kharekhara mekSanuM kAraNa nathI. mekSanuM kAraNa hoya te samya darzana jJAna cAritranI UMcI dazA che. te vagara mikSa maLI zake ja nahIM. jIvana dhAraNa karI e tarapha vaLIe tyAre mekSa maLe. phAramAdya vastu dharmasAdhanaM. tenuM kAraNa sAdhunuM zarIra, mATe zarIranuM dhAraNa. tame je zabda jANe-bele che, mAtra durupayega
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130] - dezanA mahimA darzana kare che. zarIramAM hiMndu dharmanAtha eno artha tame kaye lIdhe? tame ene artha zarIranA rakSaNanA dhyeyamAM lIdhe! pachI zarIra dhyeya rAkhI adharma thAya, rAtrIbhAjana thAya, kaMdamULa khAya, agya padArtho khAvA paDe te vakhate "zarIramAAM khaluM dharmasAdhanaM." tamArA niyamane aMge te vAkyathI vaidyo Adi bharamAve. je vastu tame karavA na mAgatA hi, paNa vaidya karavA mAgatA hoya tyAre? tyAre A vAkya teo pikAre che. jeo zarIranI zehamAM zaramAI gayA che, teo "zarIramAgha khaluM dharmasAdhana" vAkyane te durupayoga kare. vicAra kare te khabara paDe ke zarIra zAnA mATe che? zarIra, zarIra mATe nahi paNa dharmanA sAdhana mATe. dharmanuM sAdhana thAya tyAM sudhI ja zarIranuM dhAraNa, dharmane bAdha thAya te zarIra sarAvavAnuM. zarIra dharmane ja karanAruM. dharmamAM ja upayegI. A vAta daSTAMta dvArA nakkI karI che. bharADI ceranuM dRSTAMta eka rAjyamAM bharADI cera che. evI saphAIthI cerI kare che ke -temAM tene pilIsa, cokIdAre kazuM karI zaktA ja nathI. e rIte te ceranI beThaka bajAramAM, ne tene cerIne mAla laI janAra majura eke jIvate, pAcho AvatuM nathI. je majUro pAse corI karele mAla UMcakAvI laI jAya tene ekene gUpha bahAra AvavA detuM nathI, have cArI zI rIte pakaDAya ? te cAra te bajAra vacce pATA bAMdhIne paDI rahe che. hajAre AdamI jAya Ave ne A bicAre che, tema loko jANe. jyAM madhyarAtrI thAya, Akho divasa bajAramAM badhuM sAMbhaLyuM hoya ke-phalANAne ghera mAla Ama Ama che. te sAMbhaLI tyAM khAtara pADI bhikhAriyA majUre pAse upaDAve, tene potAnI gupta guphAmAM utAre, gUphAmAM kU karele tyAM ceranI bahena te dareka majuronI mAvajata kare. sarabharA bAda majUrane A oraDAmAMthI bIjA oraDAmAM lAvI kUvAmAM pheMkI de. Ama majUrone kUvAmAM mArI nAMkhavAmAM Ave che, ane Ama bharADI cera pakaDAtuM nathI. lokee rAjAne araja karI ke tamArA sarakhA uttama rAjA chatAM gAmamAM corI thAya, tene artha ze? arthAt tame rAjya calAvavA mATe nAlAyaka che. tame Tekasa zAnA le che ? tamArA karatAM bhIla
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dharmanI parIkSA [131 keLI sArA ke je nukasAna bharI de che. evA bhAvanA vacanemAM lokoe rAjAne saphAIthI kahyuM, tyAre rAjAne thayuM ke have cerane patto meLavavo joIe. tarata rAjAe cekIdArone bolAvyA. cokIdAroe kahyuM ke cera pakaDAtuM nathI. rAjAne thayuM ke-"corane pakaDe ne zikSA karavI te mArI pharaja che. cokIdAre te ADatiyA che, jokhamadAra huM, sAta divasamAM cora na pakaDuM te huM citAmAM baLI mArIza." prajAne thatA anyAya-hAnine sAMbhaLavA taiyAra na hoya tevAne rAjA zI rIte kahevAya? rAjAe pratijJA karI ke-" sAta divasamAM cora pakaDI lAva, na pakaDI lAvuM te mAruM jIvana vahevuM nakAmuM che." suprabhu prAM trAhi ta ra gati-prapaMca paramezvara paNa pAmate nathI. prapaMcanA prayogo evA vicitra hoya ke-brahmA paNa tene cheDe na pAmI zake. rAjA daridranA veSe cora zedhavA bhame che. pile cora pATA bAMdhI divase bajAramAM besate hate. jogAnujoga rAjA maLe. care pUchayuM keNu? rAjAe vicAryuM ke svara vicitra che. have palaTo khAvA de. huM eka majUra (vAstavika rIte prajAne majUra) cAra cAla, tane mAladAra karI dauM. rAjAe vicAryuM: cAlavA de. core khAtara pADayuM. mAla kADha. mAlanuM piTaluM rAjAnA mAthe. pioTaluM bAMdhela kapaDAne rAjAnA gaLe vIMTele cheDe pitAnA hAthamAM rAkhe. bhAgavA jAya te paTaluM UMcakanArane phase Ave, aMdhArI rAta che. banne gUphAmAM gayA, mAla tyAM mUkAvI dIdho. cora be -"e bena ! memAna AvyA." bena paNa ceranI ne? padhAre padhAre!...ahohe ! te UnuM pANI nAvAnuM lAvI, bIjI sAmagrI lAvI, ne page tela ghasavA lAgI, evI saphAIthI ghase ke AvanAra UMghI ja jAya, e kaLAne aMge majUra UMghI ja jAya. jyAM UMghIne jhokuM khAya ke pATiyuM kheMcI, nIce nAkhe. rAjAne tyAM besA, paga masaLavA mAMDayA. have yamanA
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132] dezanA mahimA darzana dvAravALe kUve che, paNa kare che gunAgina maLe, kSatti puSyAni putAni' pUrvanAM puNya ja rakSaNa karanAra che. benanA manamAM thayuM ke-A jIva kaI bhAgyazALI che, A kayAMthI bhAInA hAthamAM phasAye! AvA bhAgyazALIne mArIne mAre keTaluM jIvavuM ? Ama coranI bahena vicAre che. vicAre ke-bhAgya sivAya ahIM keIne bharose che? guphA-rAtrI-nirAdhAra. tyAM paLamAM palAyana thavAne vakhata che? lagIra UMgha AvI jAya te nAzamAM vAra che? pilIne vicAra Ave che ke-are! mAre keTaluM jIvana kADhavuM che? have zuM karuM ? Ane je na mAruM te ahIM mAro bhAI tene mArI nAkhe che ema ahIM mAruM ane enuM mota che ! bhAI mane enA pakSamAM gaelI jANe te mAruM mota che have zuM karavuM? bene ke " bhAga !" rAjA cakara hate, bheTa na hatuM. te nIkaLI paDyo. bene joyuM ke te dUra pahoMcI gayo che. pachI pitAnA bacAva mATe bUma pADI kepele nAsI gaye. cera tarata talavAra laI rAjAnI pAchaLa do. rAjA gUphAmAMthI nIkaLe eTale pAchaLa pele cora cheTe dekhAyo. A joI rAjA kaI maMdiranA thAMbhalA pAchaLa saMtAI gaye. have cere dekhyuM ke talavArane ghA karI mArI nAkhuM, paNa maMdiramAM talavAra vAgI thAMbhalAne. rAjA tyAMthI darabAramAM Avyo ane jaNAvyuM ke cAra hAthamAM Avyo che paNa tamane te jaNAvavAnI, ane mAla sepavAnI cheDI vAra che. prajAkIya manuSe ATalI vAta sAMbhaLe. pachI olaMbhe rAjAne na apAya. rAjAe prathama citAmAM baLI maravAnI karelI pratijJAne have na vicArAya ceranI memAnagati zA mATe? rAjAe savAre cAra manuSyavALI pAlakhI mokalI. rajanA niyama pramANe bajAramAM AvI te AMkhe pATAvALo sUta hatuM, tene kahyuM ke-rAjAsAheba tamArA para prasanna thayA che. tamane levA pAlakhI mokalI che. tene suMdara Dresa paherAvI, pAlakhImAM besADIne badhA rAjadarabAramAM AvyA -tyAM rAjAe tene potAnI pAse besADe. tyArathI cerI baMdha thaI. thoDA divasa bAda rAjAe te corane kahyuM ke-"eka vAtanI mAre
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17, dharmanI parIkSA [137 mAMgaNI karavI che, tuM nA na kahe te tane vAta karuM.' te bharADI cera che! tene hoddA para caDAvyuM che! chatAM tene kahe che. tevAeya viveka khAtara paNa hA pADavI paDe. rAjAne te kahe che ke "Apane mArA sarakhA mAmulI pAse mAMgaNuM hoya? sUcanA-ArDara kare, eTale basa che." rAjAe pelAne kahyuM-'tamArI bena sAthe huM lagna karavA mAMguM chuM ! have zuM thAya ? cAra vicAre che ke-A te mAMgaNI kare che. paNa jhUMTavIne le teya koNa temane rokavAnuM che? ema vicArIne kahyuM bhale ....sAheba, ema kahI benane paraNAvavI paDI tyAra pachI kaI vakhata ceranI benane rAjA kahe che ke ApaNe ATaluM dhananuM kAma che, mATe bhAIne kahe ke "dhana Ape." vaLI bIjA prasaMge rAjAe teNIne kahyuM ke-"vaLI A kAma AvyuM che. AnA mATe ATaluM dhana joIe chIe, tuM tArA bhAIne kahe. bhAI dhana lAvIne Ape. ema ApatAM ApatAM chevaTe e bharADI cAra khAlI thaye. tenI * pAse kaMI na rahyuM. badhuM taLiyA jhATaka thayuM tyAre, nakkI thayuM ke have AnI pAse koI rahyuM nathI. eTale e pachIthI bIje ja dahADe darabAramAM "cora mATe phariyAda karI hatI te A cora" ema rAjAe jAhera karyuM. tene phAMsI ApI. tame kaheze ke- "tevA, bharADI cArane rAjAe ATalA dahADA kema jIvate rAkhyo ?" te samaje ke-tenI pAsethI mAla kaDhAva hatuM. tenA paMjAmAM paDelI milakata kADhavA mATe jIvate rAkhyuM hatuM. tene pAlakhImAM besADIne mAla kaDhAvI lIdhe, ceranI te badhI mahemAnagIrI mAla kaDhAvavA mATe hatI. ceranI mahemAnagIrI cera tarIke karI na hatI. tema zAstrakAra kahe che ke-A zarIra bharADI cora che. A zarIra AtmAnuM dhana, kevaLajJAnAdi ceranAra bharADI cora che ! AvA zarIrane bharADI cora chatAM te dvArA mAla meLavI zakAya tyAM sudhI phAMsI na devAya. jJAna-darzana-cAritranI Avaka aMdha thAya, tyAre A zarIrane anazana dvArA visarjana karavAnuM
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134] dezanA mahimA darzana zrutakevalI bhagavAna zayya bhavasUrie jaNAvyuM ke-zarIra bharADI cAra chatAM mekSanAM sAdhanenuM kAraNa che. te mekSanA sAdhananuM kAraNa na rahe tyAre tene sarAvavAnuM. dharmanuM sAdhana na bane te zarIra kAmanuM nathI. game tema, dharma adharma karI, pApa karI, pratijJAo, segana teDIne paNa zarIra bacAvavuM, te kheTo artha vAkyane keTalAka kare che. rAjImAM sahu dharmazA vAkayane je e artha mAnavAmAM Ave te A zarIra dharmanuM sAdhana banyuM ke ghAtaka? A vAkayathI zarIra dharmanuM sAdhana banavAne badale ghAtaka na bane te samaje. A AtmAne anAdithI AhAra-zarIra-indriya ane viSayenI rtavyatA bhAsI che. jyAM sudhI A ktavyatA che tyAM sudhI melane je jhAMpe che, te paNa pUla muzkela che. kherAka dharma mATe, zarIra-Indriya-viSa dharma mATe, zvAsa paNa dharma mATe che ema jyAre sarvanI aMdara dharmanI ktavyatA bhAse tyAre mekSamArgane jhAMpa khUle. jemAM graMthabheda pikArIe chIe. graMthabheda zI cIja che? " dharma mATe nahIM paNa bharADI zarIra mATe e AhAra-zarIra-Indriye -ISTasparzedika meLavuM." A dhAraNA hatI, paNa have "dharmane mATe AhArAdika karuM." A buddhi palaTI te ja graMthabheda. A graMthabheda thAya tyAre ja jIva e buddhimAM Ave. pahelAM aha ane mamanI buddhi hatI, tene badale have dharma mATe buddhi thaI! ahaM ane mama e badhuM have dharma mATe banyuM. e pachI maitrI-prabheda-kAruNya ane mAdhyastha vasAve. eTale ke-(1) jagatanA jIvanA hita mATe pravRtti thAya. (2) have dharmanI siddhi karanArA tarapha bahumAna thAya. (3) dharma na karanAra, dharma na karI zake tevA tarapha kAruNya () upadeza paNa dharma na karI zake paNa upekSA dharAve. tevA tarapha mAdhyastha bhAva. AvA vicAre pravarte che te ja anuSThAnane dharma kahI zakAya. te anuSThAna Agamane anusaratuM maitrI-prabheda-kAruNya-mAdhyastha cAra bhAvanAvALuM hoya che, tethI te dharma kahevAya. badhuM have thAva. eTale ke karanArA tarapha (upade
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dharmanI parIkSA [135 aphINiyAne-aphINa vagara miSTAnna phikkA lAge. ApaNe AgaLa mokSamAgane jhapa khelavA mATe dharmanI jarUriyAta jaNAvI gayA. dharma ke sAdhya rahevuM joIe, te jaNAvI gayA. A badhI bAbata jainene ja lAgu paDe che, tema nahIM. Itare paNa dharmane sAdhya gaNe che. itamAM paNa pitAnA dharma mATe saMpatti, kuTumba, deza-gAma cheDanArA hatA, ItaramAM paNa dharma mATe jIva arpaNa karanArA che, zaiva dharmanA, vaiSNavanA daSTAMte sAMbhaLaze. te tyAM keTalAye jIvanadharma mATe jIva arpaNa karyo. milakta, kuTumba, jagata, dharma mATe choDI dIdhA, ane dharmane sAdhya gaNya, dharmanuM sAdhya na hota te kuTumba, dhana, jIvana kevI rIte cheData? nAnuM bALaka saMghare tenuM rakSaNa kare, te mATe laDe; ane jhaverI hIrAne saMghare-tenuM rakSaNa kare, te mATe laDe. A banne vacce kAMI pharaka khare? pharaka eTale ja ke e sAcA hIrAne bALaka samajate nathI tethI kAcanA kaTakAne hIre samajI te levA badhA prayatna kare che. khAvuM pIvuM cheDIne hIre le, sAcave. bhAI benamAM paNa hIre laI le te bALaka rIsAya, bacakAM bhare. are jhaverI belIne besI rahe, paNa bALaka te laDavA taiyAra thAya ! jhaverI bacakAM na bhare, te nAnA bALaka jeTalI hIrAnI kiMmata jhaverIne nathI? bApa kadI hIre laI le te te sAthe paNa bALaka laDe. hIrAnuM rakSaNa karanAra vadhAre keNa? bApa ke bALaka ? bALaka hIrAnuM barAbara khaMtathI rakSaNa kare che. te evI rIte ke-benanI ke sagAMnI darakAra vagara mAre hIre, mAro hIre kare che. mAnI lIdhelA hIrA mATe ATaluM kALajIvALuM bALaka che, paNa mULamAM mAla kheTa che, chatAM tenI maja tene nathI. kAcane kaTake che. tene hIre mAnyuM. tene mATe teNe ATalI jahemata uThAvI : te rIsAye, teNe mAbApa na gaNyA ! paNa mULamAM mAla khaTa. tema mithyAdaSTio kalyANa nahIM karanAre e dharma grahaNa karavA chatAM lAgaNa bALakanI mAphaka khUba dharAve che. teoe sAcavela
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136] dezanA mahimA darzana hIrAnI kiMmata vecatI vakhate keDInI che. teoe dharma grahaNa karyo, paNa dharmanAM svarUpane samajyA vagara. nAmathI te dharma che paNa mULamAM nahIM, tyAM zuM thAya ? mATe je dharma sAdhya tarIke rAkhe je AtmakalyANa mATe le che te parIkSA karI kiMmatI hoya te ja levAnuM rAkhe. parIkSA vagara dharmanA nAme levAze, bhoga apAze, tyAga karAze paNa te tyAga, bhega nakAmAM jaze. mAla kiMmatI hoya te ja te karela rakSaNa, pAlana, dhAraNa upayegI thaI paDaze. mithyASTie dharmane sAro kahe, paNa sAre teo grahaNa na karI zake. ahIM vAstavikamAM je AtmakalyANa karanAro hoya te dharma sAre che. dharma kiMmatI hoya te tenI pAchaLa Apela bhega, tyAga vagere prazaMsApAtra zubha phaLane denAra thAya. duniyAdArInA padArthonI parIkSA paLamAM-rezama ke sUtaranI parIkSA AMgaLI lagADatAM ja thAya. kaDavuM ke mIThuM che te mATe te jIbha upara lagADIe te thAya. sugaMdhI-durgadhInI parIkSA zvAsa kheMcIe teTalI vAramAM thAya. kALA-dhaLAnI parIkSA AMkhane palakArA TamakArA mAtramAM ja thAya. zabdanI parIkSA kAna mAMDe ke tarata. InidrAnA viSayanI parIkSA palakanI. jyAre mANasanI parIkSA? sajajana che ke durjana tenI parIkSA palakamAM na thAya. enuM joIe kasI, mANasa joIe vasI." manuSyanI parIkSA dIrghakALanA vasavATa pachI thAya. A rIte sajajana ke durjana tarIkenI parIkSA dIrghakALanA vasavATa pachI paNa thaI zake, paraMtu dharmanI parIkSA vasavATe paNa na thAya. te te vyasana peThe lAgu paDe. pahelavahelA aphINiyA thAya, te aphINanA nAmathI bhAge. aphINa lete thAya, pachI aphINa vagara cAle nahIM, tema dharma zuddha hoya ke kudharma hoya, paNa te gaLe paDavAvALI cIja che aphINa vagara pAMca pakavAna Apo te paNa te aphINiyAne phikkA lAge. aphINa sAthe gheMsa Apa te paNa tene mIThI lAge. tema jene kudharmanA saMskAra paDayA hoya tene sAro dharma paNa
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dharmanI parIkSA [137 phikaka lAge. sArA dharmanA guNone avaguNanA rUpamAM dAkhala karavAne baMdha karavo paDe. jene kudharmanA saMskAra thaI jAya tene sAre dharma lukho lAge, tene kharA deva game nahIM, graMthabheda thAya te pachI mokSamArga dekhADanArA, vItarAgatA pAmelA kevaLajJAnIne deva mAnyA, te che AtmAne arIse. tArA AtmAne ke banAvI tene Adarza che vItarAga paramAtmA. netAnA pUtaLAnI cAre bAju dezabhakita bharelI heya. dezanA netAnI-ke tenA pUtaLAnI cAre bAju dezabhaktinI havA ja bharelI hoya. deza mATe bhoga ApanAra sainikanA kabrastAna upara hAre caDAvAya che. te che dezabhakta. e rIte tenI cAre bAju dezabhaktanI nAbate vAgI rahelI hoya che, te dharmanAM UMce zikhare caDhelA vItarAga-tenI pratimAM tamAre Adarza che. dezanetAne koI vyaktijAti-prAMta-zahera upara rAga-roSa rAkhe na pAlave; te vizvanA netA-jagatanA uddhArakane kaI paNa cIja tarapha rAga ke roSa rAkhe pAlave ja zAne ? jyAre amuka upara rAga ane amuka upara dveSa dharAvanAra dezanetA thavA lAyaka na rahe, te jagatanI koIpaNa cIja para rAga ke dveSa dharAve che te vizvane netA--paramAtmA zI rIte banI zake? vyaktidveSa ke rAga, gAma ke prAMta ati rAgadveSa dezanetAne karyo pAlave ja nahIM. tema vizvanetAne keIpaNa jIva ajIva, vyakti, prAMtadeza tarapha rAga ke roSa rAkhyuM pAlave nahIM. tevA rAga-reSa rahita e ja vizvanA uddhAraka, te ja ApaNA netA. enI ja pratimAnI cAre bAju ApaNI bhakti vyApelI che. aphINanAM vyasanIne baraphI Ape paNa aphINanA kADhA vagara phikakI lAge, tema duniyAnA, saMsAranA vyasanIne vItarAga paNa phIkakA lAge. thatA ratha prA." khIssAmAM be bera hoya paNa khuza thAya te kADhIne Ape. khuza thayA vagara mANasa be bora na Ape, te jenI pAsethI kalyANa-mekSa meLave che, tene game te Apa, te paNa te khuza thAya tevA nathI, te tenI bhakita karavAthI zuM vaLe? A vicAre
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138] dezanA mahimA darzana vaDe mithyAtvIoe zuM karyuM? pakavAna phIkakuM lAgyuM kema ? aphINiyA paNanI Teva hevAthI. nahIMtara pakavAnsa phIkakuM na lAgata. tema rAgadveSamAM racelA ne mAcelA manuSyane vItarAgapaNuM game nahIM, ethI A bakavAda karyo. vItarAga mekSa Apaze tevI AzA zA mATe rAkhe che ? temane stutinI kiMmata nathI. kAca ne hIrA sarakhe bhAve vecanArA vepArIne tyAM keNa jAya ? A bAbata keNa belAve che? rAgadveSamAM-kacarAmAM DUbelA A belAve che. sUryanI stuti karIe, niMdA karIe te zuM? te sUrya bhakita, abhakita, stutinI, niMdAnI, darakAra karato nathI. te sUrya pitAne prakAza koI divasa baMdha karate nathI. bhakitane lIdhe kheMcAvuM. abhakitane lIdhe khIjAvuM te kenA mATe ? te pariNati TALavA mATe, ApaNe temanI pAse jaIe chIe. sanepAtavALa vaidya kevuM osaDa Ape ? vaidyane sanepAta thaye hoya tenI pAsethI esaDa kayuM maLe? ApaNe duniyAdArIne aMge rAgadveSa-svArthamAM khUMcyA, eTale jenI pAse jaIe te paNa je AkhA jagatanA rAgadveSamAM gUMcavAyele heya te te ApaNe rega dUra zI rIte karaze? stuti-niMdA, bhakitanIabhakitanI darakAra karyA vagara vItarAga, potAnA AtmasvarUpamAM ramaNa kare che. rAga-dveSamAM mAcelA-ramI rahelA che sudevane sudeva tarIke mAnavA taiyAra na thAya tema sugurune aMge che. suguru strI vagere ApatA nathI ane hoya te strI chokarAne dIkSA ApI de che! paisA kharacAvI nAMkhe che! nA. te Ama kema? te samajo ke tenuM dhyeya sanmArga hovAthI te sanmArge pravartAve che. A vAta rAga-dveSamAM khUMcelA gurunA upAsakanA dhyAnamAM na Ave. dayAne aMge paNa jeze te teone gharanAM chokarAM ghaMTI cATe ne upAdhyAyane ATe Ape ! ema kahe chekarA karatAM upAdhyAyanI kiMmata nahIM ? jIvananA bhege upAdhyAyane ATo Apa joIe, te siddhAMta
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17. dharmAnI parIkSA [139 kayAM rahyo? ahIM to puNiyA peTe pATo bAMdhI sAdharmi`ka vAtsalya kare che! A e vastu meLavaze ? .* aphINiyA aphINu na maLe tyAM sudhI miSTAnnane paNa phIkku' gaNe, viSayamAM rAcelA evA AtmA vItarAga paramAtmAne deva, temaNe kahelA guru, temaNe kahelA dhama tene mIThArUpe gaNI zake nahIM; phIkakArUpe ja gaNuM. aphINiyAne aphINanI ja Teva paDI che. pittavALAne sAkara khavaDAve te paNa kaDavI lAge tema kudevAdinA saMskAramAM rAcI rahyA che tevAne sudaivADhi game nahIM, mATe dharmAMnI parIkSA karo. dha'mAM maitrI, pramAda, kAruNya ane mAdhyastha e cAra vicAro nakkI heAvA joI e. jagatanA jIvAnu hita karu vagere te cAra dhAraNAe jenA manamAM Ave te AgamamAM kahyA pramANe pravRtti kare ane te sudhama` kahevAya.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA che hitabuddhi ane sabhyatva *********!SDE88%DA%88%DBUDAPEST [2000 phA. va. 14 nemubhAInI vADI, gopIpurA, surata) karmarUpI daradanI bhayaMkaratA samajo. zAstrakAra mahArAjA bhavya jIvonA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa jaNAvI gayA ke jema saMsAramAM hitabuddhi, ane rAjyamAM vaphAdArI A be vastu na hoya tyAM saMsAramAM ke rAjyamAM vizvAsa mUkAtuM nathI. hitabuddhi hoya tyAM ja vizvAsa mUkAya. hoMziyAra munima heya paNa hita karanAra na hoya te tenA para vizvAsa rahetuM nathI. ahita na thAya, hita ja thAya, e lakSa hoya te bharese rahe. AvI buddhivALa nekara hoya te ja bharosApAtra thAya. sagAsaMbaMdhInuM vacana kayAre mAnya thAya? mAruM hita kare tenA upara ja bhare so thAya. hitanI buddhivALo asuMdara pariNAme hitakara) kahe te paNa mAnya thAya. hitabuddhithI asuMdara kahevAeluM mAnya thAya. eka vakhata meLAmAM kaIke khUna karyuM. tenA berisTarane khabara paDI berisTara gUne kabUla karAve che. asIlane kahe che ke-khUna kabUla karI le. bIjA badhA gunAmAM bIjI vastunuM jokhama paraMtu khUna karavAmAM pitAnuM jokhama. kesa cAlyuM te vakhate teNe nAkabUla karyuM. polIsa have sAkSI kyAM kheLavA jAya? hitanI buddhivALe khUna kabUla karAve te paNa kabUla karI le. hitabuddhi hoya te ja tenI upara prAmANiktA Ave. adhikArIemAM prathama vaphAdArInA segana levaDAvavAmAM Ave che. keTane vaphAdAra rahevAnA segana na le te tyAM Ubhe na rakhAya. vaphAdArI vagaranAM buddhibaLa nakAmAM che. vaphAdArI vagaranA kAryakramanI kiMmata keDInI paNa gaNAtI nathI.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. hitabuddhi ane samyaktva [141 anAdikALathI akkalane mATe udyama karI rahyA che, jJAnane dhAraNa karI rahyA che, temAM pravRtti ane buddhi pudgala tarapha vAparI che. ISTa viSaya tarapha buddhi vAparo che. tamArA vananA upayoga tame pudgalamAM karyAM che. pugalanA hita tarapha tame cAlyA che. pudUgalanu ahita thAya, tema tema vartyA nathI. zuddha kevaLajJAna-darzInamaya evA AtmAne janma, jarA, maraNu, roga, zeAkanI, bhAMjagaDamAM UtaravAnuM zAnuM hAya ? pudgala mArI sAthe joDAyuM. na hota to koI divasa huM janma, jarA, maraNa, rAga, zAkanA sarkajAmAM Avye na heAta. zuddha cidAnaMdasvarUpa evA je AtmA janmajarAmaraNaroga zAkamAM aTavAya, pugalanI ghANImAM pIlAya, te pudgalane AdhIna thayA tethI pudgalanI dhUMsarAmAM A jIvane paTakAvAnuM banyuM na hata to A AtmAne janma, jarA, maraNu, rAga, zokanA cakakaramAM AvavAnuM anata ja nahI duniyAmAM nAza pAmelanA zoka karavAnA hotA nathI. paNa rahyAne bacAvavAnuM hoya. Aga vakhate myunisipAliTI prathama joDenA chAparAnI pAMkha kApI nAMkhe, joDevALAne bacAvI le; tema anAdikALathI AtmAnI A sthiti thaI. have te sthitinA vicAra zA kAmanA ? kUvAmAM mANasa paDyo te kema paDo ? tenI bhAMjagaDa na kare, paNa tene bahAra kADhavAnI bhAMjagaDa kare. e badhI bIjI bhAMjagaDa cheDI devAmAM Ave, kADhavAnA rastA le. te kayA gAmanA kai, jAtinA, kema AvyA, kema paDayo te vicArAya ja nahi. tene bahAra kADhavA kema ? tema A jIvane aMge aArttithI keTalA bhavathI rakhaDe che te vicAravAnuM na heAya. have tenA nistAra kema thAya ? te ja vicAravAnuM, AtmA kayAranA ? ka` kevI rIte baMdhAyuM? pudgale kevI rIte nacAvyeA ? te have vicAravAnu na hAya. have mAtra kevI rIte tenA nistAra thAya? te vicAravAnuM. daradanI bhayaMkaratA samajAyA vagara DokaTara ke vaidyanI kiMmata thatI nathI. bALakane saMgrahaNI thaI hoya, vaidye saMgrahaNI kahIM. khALaka daradanu-nAma khAle che paNa khALakane soMgrahaNInA rAganI bhayaMkaratAnI asara nathI. tevI rIte AtmA
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142] dezanA mahimA daIna anAdi che. janma, jarA, maraNanA cakkaramAM AdhIna che. tenI asAratAnA khyAla na Ave tyAM sudhI pudgalanI asAratAnA khyAla na Ave. vakIla asIlanA nAme khele che badhu, ane zabdathI khele che. paNa jokhamadArInA chAMTA vakIlane nahIM. keAthaLI khAlI thAya te vAdInI. vAdInI vatI mAtra khelavu' che. temAM jokhamadArI nahIM. ApaNane paNa jinezvara mahArAje nava tattvo kahyAM che. Ama Azrava, saMvara, nirjarA, mokSa kahyAM che. jinezvara mahArAje kahyu che. e je AzravA kahyA che tenA julamane karanAra huM. baMdha karanAra huM. Azrava khaMdhathI mAre pAchA haThavu joi e. jokhamadArI ApaNA AtmAnI samajavI joI e. jinezvare nava tattva kahyAM che, tema alabhya paNa nava tattva kahe che. tenuM jJAna abhavya paNa meLave che. nava tattvanuM nirUpaNa paNa abhavya jaina zAsana pramANe ja kare che. zAstra ke zAsanathI eka akSara ke padma viparIta meAlanArane zAsanamAM sthAna nathI. jaina zAsananI mahattA eTalI badhI che ke abhanya nave tavA bhale na mAne, abhavya jo ke meAkSatattva mAne ja nahIM. jo meAkSa mAne te te alabhya hAya nahI. ATalu' chatAM tene nirUpaNu te nava tattvAnu karavu' paDe. eka akSara ADA khelanArane zAsanamAM sthAna apAya nahI". padmo ke zAstro uthalAve tene paNa jaina zAsanamAM sthAna nahIM. akSara uthalAve tene paNa zAsanamAM sthAna nathI. te vAta ApaNe jamAlimAM samajI zakayA chIe. jamAli 500 rAjakumAra sAthe dIkSA lenAra hatA. jenI strIe paNa hajAra rAjakuvarI sAthe dIkSA lIdhI che, AvA jamAline eka akSaranA pheramAM zAsane pheMkI dIdhA ! zAsana bahAra kADhI nAkhyA ! zAsana Ama majabUta, sahanazaktimAM-pravRttimAM majabUta, paNa prarUpaNAnI bAbatamAM taddana kAmaLa ! zAsanamAM eka padanA, ke akSaranA phera A zAsana nahIM kare, tethI ja abhavyane mAnyatA nahIM. chatAM prarUpaNA nave tattvanI karavI paDatI. abhanyane paNa jinezvarAe Ama kahyuM che, tema kahIne naveya tattvo dekhADavAM ja paDe.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. hitabuddhi ane samyaktva [143 ApaNe nava tattva zIkhIe, khIjAne te samajAvIe. ApaNA AtmA Azrava-kha'dhanIbhayaMkaratA ane saMvanija rAnI uttamatA na samaje, tyAM sudhI ApaNe paNa te tattvA khelIe temAM zuM ? kA saMgrahaNI khele che, paNa peAtAne te rAga thayA che tenI bhayaMkaratA tenA khyAlamAM nathI tyAM sudhI davA ne dAktaranI kiMmata bALakanA khyAlamAM Ave nahIM. tema ahIM jIvane samyaktvanI ki Mmata kAre khyAlamAM Ave? anAdi saMsAracakranu bhayaMkarapaNuM na samaje. tyAM sudhI tene samyaktvanI ki Mmata na samajAya. bhaTakavuM bhayaMkara che, te na samaje tyAM sudhI samyaktvanI uttamatA na Ave, tema samyaktvarUpI auSadha denAra vaidya samAna jinezvara deva upara Adara thAya nahIM. bALako ke moTA paNa keTalAka evA hAya ke davA pheMkI de che. kema ? daradanI bhayaMkaratA khyAlamAM rahI nathI. tethI davAnA, tathA vaidyanA te garajI nathI khanatA. daradanI bhayaMkaratAvALA davAnA ane vaidyanA khAkhara garajI hAya tA te kahe tema kaSTa sahana kare, ane carI pALe che. je manuSya daradanI bhayaMkaratA nathI samajate te carI paLAvavAvALA vaidyane bairI gaNe, daradanI bhayaMkaratA nahIM samajanArA vaidyaupara itarAjIvALA thAya. ApaNane rAga, zAka, janma, jarA, maraNu vagerenI bhayaMkaratA khyAlamAM na Ave tyAM sudhI vItarAgadeva te khALakanI mAphaka phUMkI devAlAyaka thAya. anAdinAM cakkara-bhramaNane tathAprakAre kharAba nathI gaNatA eTale gurumahArAja hAya to dhama karIe, ane gurumaharAja gayA eTale caravaLA, kaTAsaNA abharAI e melIe. davA keTalAMka khALake mAmApanI hAjarImAM le, te ADAavaLA gayAM tA DhALI de, gurumahArAjanI hAjarImAM dha kare, paNa te vihAra kare to pachI upAzraye paNa na Ave. hajI ApaNI che.karamata nathI gaIM. kAraNa zuM? jema bALakane daradanI bhayaMkaratAnI jANa na hatI, tema A AtmAne pugalanI parAdhInatA, indriyanI adhama dazAnI hajI jANu thaI nathI. jema pudgalanA daradane aMge bhayaMkaratAnI khakhara paDe, pachI DokaTare eka vakhata darada aMge DhavA ane carI khatAvI, pachI te davA ane te carIne ApaNe choDatA nathI. eka vakhata muni mahArAjanA
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144] dezanA mahimA darzana vega maLe pachI AkhI jiMdagI dharmamAM tanmaya thavAnuM. prAcIna kALanA manuSyane IndriyanI bhayaMkaratA bhAsI hatI. eka ja vakhata sArA DekaTare daradanI parIkSA karI hoya, pachI DokaTara ghera jAya te paNa dadI davA ne carI barAbara pakaDI rAkhe. prAcIna kALamAM eka vakhata mahApuruSane jega thaye, temaNe je dharma kahyo tenI asara thaI. te jiMdagI sudhI na bhUle. te mATe ja kahe che ke anAdikALanA cakakaramAM ApaNe rakhaDyA, have bhayaMkaratA bhAse te navI bhogavavAne vakhata na Ave. A samajaze te samakita zI cIja che te samajAze. anAdi bhavacakramAM A jIva pIlA nathI tethI pitAnAM svarUpane oLakhI na zakyo. have bhagavAna jinezvararUpI vaidya maLyA, te vaidya bhAna karAvIne davA ApI. darada mAtramAM kaTho cekha karavo ja paDe. koThAnI darakAra nahIM ne davA karavI ema na karAya, tema mokSa meLavavA mATe je anuSThAna hoya temAM anAdine bhavabhramaNane Dara rAkhavAne che. anAdinuM bhavabhramaNa TALavAne Dara darekane heja joI e. nirAzaMsapaNe tapa karavo tame bhale tapasyA kare. paNa huM kahuM chuM, ke Aleka-paraleka, kIrti, varNa, prazaMsA mATe tapa na kare. ahIM eka vAta dhyAnamAM rAkhaje. ahIM niSedha zA mATe karAya che? temAM karmakSayane muddo che, nirjarAne muddo hadayamAM rAkhI jarUra tapa kare. Aleka, paralaka, kIti Adi mATe tapa na kare. kamanI nirjarA mATe tapa karavAne. sava tapa AcAranI jaDa kaI? anAdithI rakhaDanAra karmo nAza kare. saMvara ane nirjarAnA atha na banIe tyAM sudhI karmanAzane paMtha kyAMthI? keThe cAkhe na hoya ne bahAra lepa karyo javAya te? khasa upara lepa karIe paNa aMdara koThe sApha na hoya te lepa asara na kare. tema saMvaranI suMdaratA ane AzravanI asuMdaratA na samajAya te pachI game teTaluM tapa, saMyama karAya teya tenI kiMmata nathI. jaDa padArthane AzravabaMdha nathI.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. hitabuddhi ane sabhyatva [14 AzravabaMdha jIvana-cetanane, che. paraMtu e be keNa che? te be karma rAjAnA jAsUsa che, AtmAmAM rahyA chatAM piSaNa karmarAjAnuM ja kare che. AtmAnA kharA zUrA saradAra bhAyAta hitaiSI keNa? saMvara ane nirjarA. e be ja Azra reke, karmanuM nikaMdana kare. e ja ApaNane mekSa devaDAvanArA che, A buddhi thAya tyAre ja dharma sama gaNAya. AzravabaMdhanuM jAsUsIpaNuM kabaje ane mAlikI chatAM vyavasthA karavAne hakka samajaNa vagara maLatuM nathI. nAnAM chokarAne metIne nekalesa paherAvyA. have nekalesa, tene kabajAmAM che tenI mAlikI che chatAM keIne te ApI zake kharo? tenI kiMmata na samajatuM hovAthI tenI vyavasthA karavAne haka tene nathI. Azrava ane baMdha baMne ApaNu AtmAmAM rahyA che, e hitA kare che ke ahita kare che? te na samajAya tyAM sudhI ApaNane tenI vyavasthA karavAne hakka nathI, mATe ja AzrabaMdhanuM jAsUsIpaNuM ne saMvara ne nirjarAnuM zuravIra hitasvIpaNuM na samajAya tyAM sudhI samaktina thAya. pathArImAM paDele mAMde manuSya kuMvAre heya, daridra hoya, chatAM te bairI ke nANAM na mAge; mAtra jIvana mAge. tema ahIM anAdithI vyAdhigrasta, mokSa ja mAge tyAM samakti. tema ahIM jemane devaka, cakravata paNuM, vAsudevapaNuM eke gamatuM nathI. temane mAtra mekSa ja game che. saMvara ane nijaro, mekSanA madadagAra che, mATe e ja mArA hitiSI. baMdha ane Azrava e be ja mAruM nukasAna karanArA nimakaharAma che. teo rahe AtmAmAM ane AtmAne UMdhe mArge pravartAve ! A be AtmAnI joDe rahenArA chatAM AtmAnuM kAsaLa kADhavAne dhaMdhe karanArA ! tene nimakahalAla na gaNAya. tema AtmAmAM rahelA baMdha ane Azrava. teo rahe AtmAmAM-AtmA sAthe rahe paNa teo ja AtmAnuM kAsaLa kADhe. jyAre saMvara ane nirjarA e baMne nimakahalAla mATe saMvara ane nirjarA tarapha Adara thAya,
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146] - dezanA mahimA darzana AveluM samakita TakAvI rAkhe mekSa sAdhya gaNe te ja samakita, paraMtu zAstrakAra kahe che keevuM samakita AvyA chatAM e samakitane TakAvI na zakIe te zuM thAya? cekhA caDatAM keTalI vAra? AMdhaNa taiyAra hoya te pa kalAka. AMdhaNa taiyAra na hoya te aDadhe kalAka. eka bAIe tapelI cUle caDAvI. eka miniTa pachI nIce utArI, pAchI cUlA upara mUkI. cUle cAlate rAkhe. ema sATha vakhata mUkI, te cekhA caDe kharA? trIsa miniTane badale sATha miniTa cUle mUkI chatAM cokhA kema na samajyA? ardhA kalAke cekhA caDe, niraMtara agni upara rahe te caDe. caDa-Utara karyA karavAmAM cokhA na caDe. cokhA taddana picA ane vahelA caDavAvALA che, tethI dakhale Ape. picA gaNAtA cekhA paNa tapelI sthira rahe te ja caDe. cokhA caDavAnuM sthiratA vagara na thAya, te tamAre Azrava ane baMdhane harAmakhera tarIke sAMbhaLatI vakhate kharAba mAnyA, paNa pachI ? bIjI vakhata sAMbhaLyA te vaLI dhyAna para AvyuM ke Azrava ane baMdha herAna karanArA che. Ama vAta gaI ane vAta AvI. temAM kaMI na vaLe. Azrava ane baMdhane aMge harAmakherI samajyA che, te magajamAMthI khasavI na joIe. khAvA-pIvA, haravA-pharavA vagere cAhe temAM ho, paNa te vAte magajamAMthI khasavI na joIe. tamane duniyAmAM kaI banAvI gayuM hoya pachI te bAbatane nikAla paNa thaI gaye hAya-cokhavaTa paNa thaI gaI hoya, chatAM kIne magajamAMthI jato nathI, tema baMdha ane AzravanI kInArI magajamAMthI na khase tyAM sudhI saMvara ane nirjarA mAre uddhAra karanAra-hita karanAra ema magajamAM Ave nahi. e vastu magajamAM Ave tyAre samakti thayuM samajavuM paranA upakAra pAmela manuSyanA magajamAMthI upakAra nIkaLe khare ? je para upakAra na bhUlIe te naraka nigada mATe AyuSya bAMdhavA taiyAra thaelo hoya, tevA AtmAne chelle TAMkaNe saMvara-nirjarAne sAtha maLe. te saMvara ane nirAe bAdhelAM AyuSyane ragadoLIne
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18, hitabuddhi ane samyakatva [147 te AtmAne manuSya devanuM AyuSya bAMdhate karyo. AvA aNI vakhateduHkha vakhate AdhAra thanArA AvA saMvara ane nirjarAne magajamAMthI kema vIsarI zakAya? Azrava ane baMdhanuM jAsUsIpaNuM vIsare nahIM ane saMvara ane nirjarAnuM hitiSIpaNuM magajamAMthI vIsare nahIM, tenuM nAma sthiratA. Ama buddhithI sthiratA thaI hoya te kharekhara , bIjAnI AMkha ughADI zake. sabadri pradhAne samajAvela ITAniSTa svarUpa eka rAjAne subuddhi nAmane pradhAna paramAstika hate. svapnamAM paNa jene Azrava-baMdhanuM bhayaMkarapaNuM ane saMvara-nirjarAnuM hitaiSIpaNuM kharyuM nathI. jeo Azrava-baMdhane kharAba gaNe teo tevA Azrava-baMdhathI nIkaLI gayelAone mahApuruSa gaNe temAM navAI zI? arihaMta mahArAjA karmanA AzravathI nIkaLI gayelA, saMvaranA sotamAM snAna karelA, evA tarapha jhUke temAM navAI zI? subuddhi pradhAna vicAre che ke-je rAjAnuM lUNa khAuM, tenuM hita na karuM te kevuM kahevAya? jene huM hita mAnuM chuM, tevuM hita mAre tenuM karavuM joIe. A hita dunyavI nahIM paNa vAstavika hita hovuM joIe. saMgrahaNanA daradavALAne lADu peMDA apAtA nathI. kAraNa? tene lADu-paMDA-vAstavika hitakara nathI. tamAre nAnuM bALaka che. tame tenA pAlaka, temaja tenA ja AdhAra tame che. bALaka raDe chatAM tame tene lADavA na Ape te zA mATe? tenA hita mATe. e ja rIte jagatanA jIve te pudgale maLe te ja rAjI, paNa saMgrahaNInA regavALA bALaka mAkaka te tene nukasAnakArI che. karmarAjAe mekalelI te pAMcamI katAra che, ema vicArIne subuddhi dhAre che ke-have rAjAne mAre hitane raste lAva. A vicAra pachI eka vAra rAjA, subuddhi pradhAna sAthe pharavA nIkaLe che. gAma bahAra khAI AvI. maDadAM ane viSTAnI durgaMdha prasarI rahI che. AkhuM lazkara mukhe DUce daI ghoDA doDAvI gayuM ! subuddhi pradhAna vicArate cAle, tene durgadhIne khyAla nathI. pradhAne vicAra karyo rAjAne barAbara A raste samajAvI zakAya tema che. e ja khAImAMthI pradhAne pAMca-sAta ghaDA pANI maMgAvIne kelasA, rAkheDI dvArA gALI
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148] dezanA mahimA darzana saMskAra karIne te gaMdA pANIne sarasa banAvyuM. saMskAravALuM zItaLa, sugaMdhI pANI banAvI rAjAne nimaMtraNa karyuM ke--mArA ghara pagalAM karojamavA padhAre. rAjA Ave. jamavA beThe. pANIne vakhata thaye tyAre karelI sUcanA anusAra nekare peluM pANI ApyuM. ' are subuddhi! are tuM pANathI pAtaLe thaye? AvuM pANI tuM dararoja pIe che ne mane dekhADate paNa nathI ! huM tane aLakhAmaNe lA? subuddhi pradhAna samaye ke gADI raste AvI. pANI pItAM sAruM lAge che, paNa utpatti kahI te sAruM nahIM lAge chatAM lAbha thavAne dhArIne kahyuM: "mahArAja, je khAIethI tame deDI AvyA te ja khAInuM A pANI che, A rIte A nirmaLa karyuM!" have rAjA camakyA ! te ja A pANuM? chatAM AvuM suMdara thayuM ? rAjAne jyAM pratyakSa pArakhuM thAya tyAM bolavAne vakhata rahe nahIM. paNa pradhAnane A prayAsa kema karavuM paDyo? e nahi samajavAthI rAjAe pUchyuM ke tame ATalA pANI mATe ATalI mahenata kema karI? pradhAne kahyuM-eka ja kAraNa, A pudgalanuM aniSTapaNuM thAya tyAre tame "G G" kare che ane ISTapaNuM thAya tyAre vAhavAha, hAM.... hAM kare che. paratuM cihyuista viSaya: iriNAmavAta purmati ashumH| kazcidazubhA'pi bhUtvA kAlena punaH zubhIbhavati / tasmAt na viyatte vijhiSTimiSTa vA" e vastu tamArA lakSa para lAvavI hatI. pAMca pakavAna thALamAM suMdara dekhAya, paNa te ja pakavAna cAvatI vakhate, sAmuM cAluM rAkhe te gaLe paNa na Utare. zarIra eTale azucikaraNa yaMtra azucikaraNa yaMtramAM khorAka dAkhala thayo. padArtha kharAbamAMthI sArA banAve tevAM yaMtro hoya. paNa sArA padArthane halakA banAvanAra yaMtra je koI hoya te A zarIra che. anAjanI viSTA, pANIne pezAba, kasturIne kacare karanAra A zarIra che. e ja pakavAna viSTArUpe thayAM, tyAre durgachA thAya te ja khetaramAM zAka taiyAra thayuM. pachI paisA kharacI levA taiyAra thAya.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18, hitabuddhi ane samyakatva | [149 A jIva ISTa hoya tyAre te ja padArtho pratye rAga ane aniSTa hoya tyAre teja padArtha upara dveSa kare che. sAro thAya te khuzImAM Ave, naThAre thAya te nAkhuza thAya. ISTapaNe hatA enA e pudgalo aniSTapaNe pariName. A khyAla lAvavA mATe A prayatna karavo paDyo. A rIte jyAre jIvAdika padArtho samajAvyA tyAre rAjA samakitI thayo. pudgalanuM ISTAniSTapaNuM te karmarAjAnI pAMcamI katAra che. eka phakIra, pAdazAha pAse AvyuM. pAdazAha vaNe kALo che. are... kolasA ! phakIre padazAhane kelasa kahIne bolAvyuM. tene krodha caDavo. phakIrane kahyuM-kayuM taNataNatA hai ? phakIre kahyuM, kelasA ja taNataNa thAya. pAdazAhe dekhyuM ke A phakIra, che huM prAMtane mAlika chuM. A badhe ghumavAvALe che tene huM zuM karIza? riddhivALAne daMDa thAya. dezane hoya te dezanikAla karuM, kedamAM nAkhuM te tene bhaTakavuM maTayuM. AvA phakIra oliyAnI upara bIje vicAra karIe te ThIka nahIM ane pAdazAha ThaDe paDI gaye. ahIM e upanaya levAne ke-taNuNatA raho to paNa kelase, dhImatA raho te paNa kela. A pugala sAruM rUpa karIne kheMce te paNa kharAba-pAMcamI katAra dveSa dvArA khADAmAM nAkhe te paNa pudgala che. te pAMcamI katAra che, mATe he rAjan ! pudagalanA anukULa-pratikULapaNue AtmAne gheravAnuM hoya nahIM. AtmAne pitAnA svarUpamAM rAkhave tenuM nAma samakita- AvuM samyaktva utpanna thayA chatAM eka vAta dhyAnamAM rAkhavI ke dariyAmAM musApharI karanAra dariyA vacce (jahAja) cheDe te zuM thAya? mithyAtvamAM rahelo jIva jeTaluM pitAne, duniyAne nukasAna kare te karatAM samyatva pAmI, dharma pAmI, dharmathI khasavALe sajaja, nukasAna pAme. samyaktvanuM prathama bhUSaNa tamArAmAMthI vahelA te bharadariye jahAja choDAvAvALA jevA che. tame samakita eTale uttama khAnadAnIvALA. bApe upadhAna karAvyA tevI chokarI bolavA lAgI ke-mArA bApe mane DUbADI! eTale tamane thAya ke-AvAM saMtAne? dharmane ane kuLane dhakko lAgyuM. te vakhate duniyAmAM
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 dezanA mahimA dezana zu thAya ? bharata cakravatI e cha khaMDa sahelAIthI jItyA. te bharatane bAhubaLane jItatAM bahu muzkelI paDI. ! AhukhaLajI AgaLa pAMca pAMca vakhata hAra khAdhI. dhI gaNAvA lAgelA evA dhamathI patita thAya, adhama mAM jAya tevA adha'nu' je pASaNa kare te akathanIya che. AropInA saMbadhI sAkSI pUrI jAya, te ke zu gaNe? samakitI dhamI gaNAyelA e jyAre UlaTo thai ADu khelavA lAge, te duniyAmAM zuM gaNe ? mATe A samyaktvane dharmane eka vAta sacATa rAkhavAnI che ke samakitavALA sthiratAnA guNavALA hAvA joIe. nahItara duniyAnA samyaktvane magADe . janmanA mithyAtvI jeTalA dharmane nahIM bagADe tenA karatAM samakitamAMthI nIkaLI je mithyAtvI thAya te bahu nukasAna karanAra thAya. tamArA bhAgIdAra tamArA gharAkamAMthI lUTa pADe tevI lUMTa khIje nahI' pADe. A vAta khyAlamAM leze tyAre samyaktvanA bhUSaNanI kiMmata jaNAze. samyaktvanAM pAMca bhUSaNe jaNAvatAM samyaktvanuM prathama bhUSaNasthiratA. khAI rUpALI hoya paNa lUMgaDAMlattA ghareNAM vagaranI hAya tA sajjanane mAM pheravavu paDe. samyaktva sthiratA vagaranu hoya te kaDhaMgu. samyaktvane aMge luMgaDAMlatAM ghareNAM gaNA tA te sthiratA che. AdamI lugaDAM ghareNAMvALA hoya teA dRSTi karavA lAyaka. e lugaDAM kADhIne beThA hAya te ApaNe te rasto cheDI devA paDe, tema samyaktva suMdara mokSanA mArga paNa jo te sthiratA vagaranu hAya tA te kaDhaMgI dazAnA AdamI kahevAya. samyaktva kayAre ceAgya gaNAya ? sthiratArUpI AbhUSaNa hAya to ja samyaktva prazasavA lAyaka che, mATe nai" e sthiratA karyA chatAM eka niyama che ke khAnekA svAda dusareku khIlAva.' bIjAne jamavA khelAvyA hAya te praza'sA kare to ja khAvAnA svAda, ema samakti su Mdara lAgyu-gamyuM. paNa khIjAne tevA taiyAra karo. te kayAre ane ? prabhAvanA thAya tyAre. AthI samyaktvanuM bIjuM ghareNu pramAyanA. jagatamAM prabhAvanA lANI karI temAM dharmanI yazakIti kevI vadhe che? ahI patAsA, badAma, lADavAnI prabhAvanA nahIM. paNa zraddhAnI lANI samajavAnI che. te
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. hitabuddhi ane samyaktva [151 lANuM kare. keTalAke evA hoya ke "Dhela vagaDAvyA temAM zuM ?" evA bicArAne khabara nathI ke-eTale jIve dharmane vakhANavAvALA thAya, jeTalA jIve dharmanI kiMmata-bahumAna karanArA thAya, teTalA ane tevA jIve chevaTa AvatA bhave te samyaktva pAme, ApaNe samakitanuM dAna karanArA thaIe chIe. eka mananA chatAM dharma sAMbhaLI bhinna mananA thayA ! eka jagyAe be mitro che. te evA che ke-sAthe jamanArA, ane sAthe dezAMtare janArA. paNa A be mitro evA che ke-" ahIM ekanuM mana je thAya tyAM bIje bIje ThekANe rahelo hoya tene paNa te ja vicAra Ave-tevuM ja mana thAya." mitronI sthiti tapAsa tethI lekee temanuM nAma "ekamaniyA" pADyuM. keIka vakhata baMne tIrthakara pAse AvyA. temaNe temanI dezanA sAMbhaLI. sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM ekane dharma rue. bIjAne na rue. baMne vicAre che ke "ApaNe baMne eka manavALA hevAthI jiMdagImAM kadApi manamAM bheda paDayo nathI chatAM ahIM bheda kema paDayo ? "cAla pAchA. pAchA vaLIne teoe tIrthakarane pUchayuM ke, "amo abhinna manavALA chatAM dezanAmAM amane kema bheda paDe? bhagavaMte khulAse karyo ke, "tame baMne pUrvabhavamAM cerane dhaMdhe karatA hatA. eka vakhata cerI karavA jatAM zukanamAM sAdhu maLyA tyAre eke vicAryuM ke, "bIjA che tevA A paNa manuSyo che. muMDI apazukanI che." bIjAe vicAryuM ke, "A sAdhu mahAtmA che." A pramANe tyAM baMnene vicArabheda thavA pAmyuM. A vicAranA bhedathI A bhave ahIM dezanAmAM tuM dharma pAmyuM ane e dharma na pAme." cerI karavA jatAM sAmA sAdhu maLyA tethI harakhAya tene dharmanI sulabhatA thAya. pUjA-prabhAvanA dekhI harSa thAya tevAne bIjA bhavamAM dharmaprApti sulabha thAya, temAM navAInathI. prabhAvanA bIjuM bhUSaNa ja jaNAvyuM. have prabhAvanAghareNuM keTaluM kArya karanAra thAya che te agre
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA anumodananA prakAra 8 19 - [saM. 2000 phA. va )) nemubhAInI vADI, surata] prazaMsA-aniSedha-sahavAsa e anamedananA prakAra che. zAstrakAra mahArAjA, bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-jagatanA vyavahAramAM zrImaMtAIne ke UMcA kuLane zrImaMta ke UMcA kuLa tarIke jovAya che. teo tarapha hita thavAnI buddhie jovAya che. temanI tarapha jevI lAgaNI thAya tevI lAgaNI ke mIThI daSTi ahita jevAvALA, riddhivALA, ke kuLavALA tarapha thatI nathI. mahAriddhivALe heya-cAhe je kAryakaraMda hoya, paNa vaphAdAra na hoya tene jAsUsa gaNAya che. te prajAjana gaNAtuM nathI. AtmAne aMge vicArIe te vaphAdAra che? ane bInavaphAdAra kezu? AtmAnA hitane ja jue te vaphAdAra ane pudgalanA hitane ja jue te bInavaphAdAra. pudgalanA hitane ja jue te cetanamaya AtmAnI apekSAe karmarAjAnI pAMcamI katAra samajavI. te katAra mArata kamarAjA, AtmAnI upara potAno pagadaMDe jamAve che. A jagatamAM manuSyanA jema Arya ane anArya prajA tarIkenA be vargo che, tema jagatanI aMdara-14 rAja lekanI aMdara paNa be ja varga che jaDa ane cetana. jagatanA padArthonA A be ja vargo che; jaDa ane cetana. temAM karmarAjA jaDa pudgala dvArA ja bIjAone nirbaLa kare che. bIjAomAM baLa jagAva, temane bevaphA karavA, te badhuM tenuM kAma pudgala ja karmarAjAnI pAMcamI katAranuM kAma kare che. sArA sparzavALA, sArA gaMdha-rUpa-rasa-zabdavALA pudgale jIvane mUMjha, tema kharAba sparzavALA pudgale dveSa karIne AtmAne baMne prakAre mUMjhave. ISTa puddagale ke aniSTa pugale rAga ke dveSa dvArA AtmAne karma AdhIna karI mUMjhave. A vastu samajavI tenuM nAma samakita. samakita vase tene AvI mAnyatA thAya.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19, anumodananA prakAra [15 AtmAthI pudgale kevA bhinna che, temaja te baMnenI kevI vicitratA che, te samakitIne khyAlamAM Ave, AtmAnI zuddhi mATe kRtanizcayI thAya ane karmasattAnI sAme paDe tyAre ja samakti thAya. jJAtAsUmAM kahyuM che ke-jitazatru nAmane rAjA che. subuddhi nAmane samatI pradhAna che. te pUre samakti che. zrAvakane trividha paccakakhANa hetAM nathI. sAmAyika kare temAM duvihaM-tiviheNa bole che. keTalAke "duvihaM-tivihaM' ne artha samajatA nathI. tema pisaha, sAmAyika ke pUjA karatA he, te vakhate tame sIvIlaDethamAM nathI. sAmAyika karyA pachI pahelAMnI ugharANI karI zake. huM mAguM chuM, mArA ApI. paNa tuM te hamaNAM ja sAvajha nof gghavajJAmi kahIne beThe hato. pApavALA vepArane tyAga karyo hate, te "huM mAguM chuM." e kayAMthI AvyuM ? te samaje ke-zrAvaka sAmAyika-pauSadha-upadhAna vageremAM bese, paNa leNadeNanI bAbatamAM te maraNa nathI pAme. mAlikI-kabaje nathI choDyo. bhale "namo sAra' sAdhu je gaNate heya chatAM mAlikIne kabaje nathI cheDyo. sAdhu dIkSA le te divase devAne mATe, leNadeNane mATe marI gaele. anamedanane paNa tyAga. ApaNumAM anumaMdanA ne prasiddha artha che. "vakhANavuM nahIM, paNa tenuM svarUpa samajyA nathI. dayAnA duzmane tevuM svarUpa dayAnA duzmanoe (terApaMthIoe) dAkhala karyuM che. kemake-e bicArAne khyAla nathI. paNa tAre te terApaMthIone) AgaLa paNu paMcAta che. tArA (terApaMthInA) hisAbe te jIva mAre te eka pApasthAnaka, ane jIva bacAve te 18-pApa sthAnaka lAge. te "have huM hiMsA na karuM' te pratijJA karanAre keTalAM pApasthAnake cheDyAM? eka ke aDhAra? je eka cheDyuM te teNe te 18ne netaya! hiMsA na karavAmAM, bacAvavAmAM 18 pApasthAnaka lAge! jIva upara paga mUke te 1 pApasthAnaka, jIva uparathI paga kheMcI le te 18 pApasthAnaka lAge! pitAnA pANImAM kaDI paDe te zuM
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154] dezanA mahimA darzana kare? jo kADha, te 18 pApasthAnaka lAge. jIvatAM na kADhe te mArIne kADhe ema? ane bacAve nahi te have huM hiMsA na karuM e pratijJA kayAM rahI? jIvatA na kADhavI eTale mAravI. | terApaMthI sAdhunA pANImAM kIDI paDI, terApaMthInA bhajana upara kIDIo caDI te kIDIvALuM khAvuM ke kIDI utArIne khAvuM? kahe, terApaMthInI apekSAe hiMsA na karuM, tevI pratijJAvALA darekane 18 pApasthAnaka lAge. hiMsA na karuM tevI pratijJA lenAre, hiMsAnI pratijJA laI jagatanA 18 pApasthAnake vahore che. jJAtAsUtramAM meghakumArane dAkhale che. teNe hAthInA bhavamAM sasalAnI anukaMpA karI te terApaMthInA mate te teNe sasalAnA 18 pApasthAnakanI anamedanA karI, te tene pariNAme te hAthIne jIva narake ke tiryaMce gaye? sUtrakAra te kahe che ke te jIva meghakumAra thayuM. teNe prANabhUta satvane bacAve tenuM A meghakumAra thaye te phaLa." ema kahe che. je 18 pApasthAnaka jIva bacAvavAmAM lAgyA te te hAthIne jIva narake kema na gaye ? have mULa "anumodana aMge vicArIe. prazaMsA dvArA, aniSedha dvArA ane sahavAsa dvArA ema traNa prakAre anudanA hoya che. prazaMsA karavI e anumodanA. sahavAsamAM rahI karelAM phaLanI chAyA ApaNe laIe te sahavAsa dvArA anudanA ane najara taLe karate heya tene niSedha na karIe te te aniSedha anamedanA. te traNane badale tArA (terAnA) hisAbe nathI karyuM, nathI karAvyuM, nathI prazaMsyavakhANyuM, e traNa prakAra leze te AgaLa jaNAvyA pramANe te traNa prakAramAMnA sahavAsa ane aniSedha e be prakAra tamane lAgaze. eTale ke je tame hiMsAne niSedha na kare, te anumodanA lAgaze. ema na thavA mATe tAre (terApaMthIe) te hiMsAne niSedha kare joIe. nahIMtara hiMsAnI anumaMdanA lAgI jAya, ane ema thAya eTale tAruM (terA)nuM trividha trividha paccakkhANa kayAM gayuM ? mahAvratanA nAme jagatanI dayAnA duzmana bananArA teone e rIte eka anumodanA chUTI mUkIne mahAvatanA nAme pharavuM che ! mahAvate mAnavAM-pALavAM nathI ne duniyAne dayAnI duzamana banAvavI che ! tevAo sahavAsa ane aniSedhane anamedanane prakAra batAvI zake nahIM. mULa
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19. anumAdananA prakAra [155 vAta upara AvIe. hiMsAdikane A zrAvakothI cAhe sAmAyika -pauSadha-upadhAnamAM ese te paNa trividha trividha paccakkhANu thatA nathI. paNa eka vastu evI che ke-jemAM trividha trividha paccakkhANu karI zakAya che. kaI te cIja ? te che mithyAtvanA tyAga. zrAvake mithyAtvanA vividha trividha tyAga karavA joIe. mithyAtvanA tyAganA trividha trividha paccakkhANa karavA ja joIe. e vAta khyAlamAM Avaze tyAre pahelAMnA zrAvako chekarI paraNAvavI hAya to paNa jainane paraNAve; anyane nahIM. e vAtanuM rahasya samajAze. subhadrAnuM dRSTAMta prasiddha che. e subhadrAnI mAMgaNI bauddha zeThe potAnA chekarA mATe karI hatI paNa subhadrAnA Ape te mauddha hAvAthI na ApI. che.karIne mithyAtvImAM denArA chekarInA jIvane bhavAbhava haNanArA, khUna karanArA, jIvanA eka bhavanA haNanArA che. AthI bauddha dharma vALAne teNe chekarI na ApI. zAthI na ApI? te samajo. nahItara chekarI sAsare jAya pachI khApane zuM? paraMtu dhyAna rAkhavuM ke-bApa vivAhane aMge vidhAtA na hoyakhApa vivAha aMge sammata na hoya, karInA vivAhamAM sahumata na hAya tevuM Aya`thI kahI na zakAya. tethI kahyu ke khauddhamAM te nahIM dauM. aniSedha paNa hiMsAnuM anumeAdana che. eTale ke--khauddhane ghera jatI na rAku, e vicAramAM te mane mithyAtvanI anumAdanA lAge, zrAvake mithyAtvanA tyAga trividha trividha karavA joI e. AthI subuddhi pradhAnane thAya che ke-mAro rAjA mithyAtvI tenI huM sevA karu, tA e trividha trividha mithyAtvanA tyAga kevI rIte karavA ? mArA te trividha trividha tyAgane kevI rIte jALavavA? eTale gaMdA pANIne sarasa banAvI rAjAne pratibeAdha pamADaco have rAjA, munimahArAjanAM ja guNagAna karyAM kare che. khIjA sanmA pAme temAM unmAgIne IrSyA thAya che. IrSyA evI cIja che ke bIjAnI avanatie pAtAnA udaya icche. ane peAtAnA udayathI pArakI avanati Icche. keTalAka khIjAnA udaya-prazaMsA sahana na karI zake.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15] dezanA mahimA darzana paNa bIjAnuM kharAba thAya tyAre ja teo rAjI thAya, tevA paNa IrSyAkhora hoya che. tevA AtmAo, pheTogrAphanA kAca jevA che. rAjA, muni mahArAjanuM varNana vAraMvAra kare che. cAre bAju muninuM ja varNana kare che. ghuvaDane mana sUrya-udaya na khamAya tema dharmathI dUra rahelA, dharmanA udayane na khamI zake. rAjAe kareluM munisuvarNana sAMbhaLIne eka evo mANasa nIkaLe ke-te rAjAne nAstika kahe che ke karmabaMdhanuM-AzravanuMbhavacakramAM bhamavAnuM kAraNa te mana che? mana sthira rahe tema che nahI, ane mana sthira rahe nahIM eTale munimahArAjane ya te asthiratA bhavacakamAM bhamavAnuM kAraNa gaNAya. mana sthira na hoya te mahAvrata pAlana vagere thAya, te paNa saravALe badhuM mIMDuM che." nAstike kevI rIte vAta goThavI? rAjAe je kahyuM te badhuM kabUla, paNa nAstika kahe che ke mana vagara kaMI na bane, mATe munipaNuM vagere te bahAranI ramata ! rAjAe ahIM zuM karavuM ? kAraNa ke-nAstikane te duniyAdArIne bAdhaka paDedo che. mahAtmAnA mana mekSa tarapha DhaLelA hoya che, e rAjAnI mAnyatA chatAM-sAcuM chatAM, sAcuM paNa sAbita karavuM bahu muzkela che. have rAjAe mahAtmAnAM mana sAbita karavAM zI rIte ? rAjA akkalane AMdhaLe na hatuM. e nAstikane eka pUre pahoMcele goDhiye Ubhe karyo. e gaThiye thaye ke-eka meDhe bele. rAjAe jamAnAmAMthI amUlya hAra Ape ane kahyuM ke A hAra tuM te nAstikanA gharamAM nAMkhI Ava. have gaThiye nAstikane ghera Ave jAyaphahare tene nAstikane keI savAla nathI. A bAju rAjAe jAhera karyuM ke mahelamAMthI hAra gaye che. kaI paNa care cerI karI keIne tyAM vacce hoya agara Ape hoya te tapAsI leje. sAta dahADAmAM nahIM Ave te pagalAM bharIza." have nAstikanA manamAM vahema paNa nathI. sAta dahADA thaI gayA. hArano patto paNa nathI. rAjAne ghera corI thaI te prajA zI rIte zAMtithI besaze? mATe corI te pakaDavI joIe. mATe jaDatI zarU kare.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19. amedananA prakAra [157 ghare gharanI jaDatI levA mAMDI. pelA nAstikane tyAMthI hAra nIkaLe. hAra laIne ane nAstikane laIne sipAIo darabAramAM AvyA. rAjAe hAra bAbata pUchatAM nAstike kahyuM-huM kaMI jANatuM nathI. rAjAe kahyuM-te vAta kema manAya ? huM atyAre tArI vAta mAnI lauM te sabhA mane zuM gaNe? mATe tenI khAtrI zI?" have geThiyAne nAstike kahyuM ke-"tArI sAthe Ama mitratA ne have rAjA pAsethI cheDAve nahIM? pelo goThi rAjA pAse gaye. rAjAne kahyuM ke-"A A cara nathI." rAjAe kahyuM-"tArI vAta kharI paNa ene ja gherathI hAra nIkaLe tenuM zuM? hAra bAbata te nathI jANate te zA uparathI mAnavuM? mATe e bAbata mATe te devatAI nirNaya karavo paDe. ahIMthI telane vATake bharIne ApuM, te vATake laIne bajAramAM 84 cauTe phare ane ahIM Ave tyAM sudhImAM temAMthI eka paNa bindu na paDavuM joIe. e pramANe devatAI nirNaya thAya te mAnuM ke te hArane cAra nathI. je chAMTaya paDaze te pAchaLa rAkhavAmAM AvanAra khullI zama zeravALA sipAIo tarata mAthuM uDAvI deze. (sipAIone keIna jANe tema kAnamAM kAMIka juduM ja kahI rAkhyuM.) kAraNa ke-bhUlanI sajA che, ema mArI prajAne bharaso thavo joIe. pelA geThiyAe jaIne te vAta nAstika mitrane kahI, sAthe te zarata kabulyA sivAya jIvita paNa nathI, ema kahyuM. have mUMjhAelA nAstike jIvavA sAru rAjAnI zarata svIkArI. - A bAju rAjAe zaheramAM cAre bAju raMga jAmele dekhAya tevA raMga-berAka-poSAkarnATaka vageranI TheraThera geThavaNI karAvI ! je keIne paNa jovAnuM mana thaI jAya. pele telane vATake pakAvela nAstika te cemera nATaka-ceTakAdinA jAmela ThATha ane gAnatAnamaya cauTAo vaccethI telanA vATakAmAMthI binduya paDavA dIdhA vinA AbAda pasAra thaI gaye ! ane sipAIonA paherA sahita bharela vATake rAjA pAse pAcho Avye.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158] = = dezanA mahimA darzana rAjAe pUchayuM-AvI tArI ApattimAM sahAyaka bane tevA cauTe keI sagAMvahAlAM hatAM ke nahi tAruM ghara, tArI dukAna vagere hatuM ne?" nAstike kahyuM-"mane khyAla nathI." rAjAe kahyuM-"sagAMvahAlAM ane hATagharaneya khyAla kema rahyo nahIM? nAstike kahyuM bIje khyAla rAkhuM te chAMTe paDI jAya, ane chAMTe paDe te jIva jAya ! te jIvane jouM ke mane jenArane jouM ? tethI meM mane jonArane mArgamAM joyA nathI. AthI keNa zuM karatuM hatuM te khyAlamAM nathI." - rAjAe kahyuM- ThIka che. besI jA." sabhAne kahyuM ke tene pUcho ke tAruM mana ThekANe kema rahyuM? A zekhIna--A ezaArAmIAvI mamatAvALe chatAM tenuM mana vaza kema rahyuM? eka metanA bhAnamAM Ama mana vaza rAkhe, te anaMtA metamAM mana vaza kema na thAya? Dara lAge te mana paNa vaza rahe che, te jeone nATaka ane ceTaka khapatuM nathI, teonuM mana vaza kema na rahe? nAstikanI sAna ThekANe AvI gaI. "sAheba, mArI bhUla thaI hatI. manane bhaya lAge te mana vaza rahI zake che. A kabula karyuM. tyAre rAjAe karela hArane keyaDe prajA vacce khulle karyo-"A hAra meM ja amukane Ape hatuM. rIta pramANe Dhore vagere badhuM karyuM hatuM. tene pariNAme ApaNe mana vaza thavAnuM kabUla karyuM che. mATe jANavuM ke-te cora nathI. dharmane dhake-nukasAna karatuM hatuM, tethI sAcA gurunI zraddhA karAvavA mATe ATaluM karavuM paDayuM hatuM." A pramANe te rAjAjInuM mana sthira hatuM tethI rAjAe dAkhala besADa. paNa pitAnA manamAM ja sthiratA na hoya te bIjAnuM zuM karaze? mATe samyakatva pAmyA pachI AzravabaMdhanA harAmakherapaNAnI oLakha rahevI joIe. pataMgIo raMga, kapaDAnI kiMmata thavA nahIM de. tema pataMga raMga tarIke samyaktvanI zobhA nathI. have the nAmane guNa jaNa. have bAkInA samyaktvanA guNe kevA upayogI che te agre -
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI AjhAdI che dezanA SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSA [2000 gautra suda-1, zanivAra nemubhAInI vADI-surata.] zAstrakAra mahArAjA, bhavyenA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A jIva janma ane karmanI paraMparAmAM ja aTavAI rahyo che. anAdikALathI A jIvane aMge tapAsa karIe te be bAbatanI aMdara ja A jIva aTavAI gaye che. pUrvabhavamAM karma karavAM, A bhavamAM karma bhegavavAM ane navAM bAMdhavAM." ane enI paraMparAmAM ja A jIva aTavAI rahyo che. jIvane pitAnI AjhAdI-AbAdI nathI sUjhI te mATe jaNAve che ke-jIva pote ja anaMta jJAnasvarUpa chatAM Aje te pudgalanI madada vagara kazuM jANuM zakto nathI. tenAthI Aje pitAnA svabhAva mATe paNa svataMtra kArya karI zakAtuM nathI ! jJAna AtmAnuM che, chatAM pudgalanI madada vagara e jJAna meLavI zake nahIM. keTalAka pipaTa evA hoya ke tene pAMjarAmAMthI uDADI mUke te paNa pAchA pAMjarAmAM AvIne bese te ja zAMti vaLe. paMkhI mATe pAMjaruM parAdhInatAnuM sthAna. tema jIva mATe paNa che ! A jIvarUpI paMkhIe A zarIrarUpI pAMjarAnuM zaraNa lIdhuM che. A jIva paMkhIDe A kAyAmAM keda pakaDAyela che. A kAyAnA nAze tene prANune viyega thAya. jIva amara che, chatAM maraNa zAthI pApe prANanA viyege. jIvanuM svarUpa ane jIvana tene nathI: jIva be prakAranAM jIvana jIve che. eka jaDa jIvana ane eka cetana jIvana. e rIte jIva be prakAranA na mAne te mekSa pAmelAne jIva gaNavAne vakhata nahIM rahe. siddhane zarIra-AyuSya nathI, prANa nathI, te siddhanA jIvanuM jIvana zI rIte kahI zakAya? prANunA daza bhemAM pAMca bhede IndriyanA che.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana Indri eTale zuM? sparza-rasagaMdha-rUpa ane zabdane jANa vAnAM pAMca sAdhane. te Indriye, traNa baLa-mana vacana kAyAnA pudgalene AdhAre jIvanI pravRtti. zvAsozvAsa ane AyuSya-A daza prANe siddhane na hoya te siddhamAM kayA prANe levA ke jethI temane jIva kahI zakAya. 10 prANamAMthI eke prANa siMddhane nathI. paNa jIvajIvananI apekSAe temane jIva kahevAya. kevalya jJAnadarzana-vItarAgatA-anaMtavIrya e che jIvajIvana. tethI ja siddha paramAtmAne jIva kahevAya. bIjI gatimAM jAya tyAre vacamAM-vigrahagatimAM kayA prANu ? tyAM cetanA svarUpa jIva rahele che. jaDajIvana ane jIvajIvana. AkhI duniyA jaDajIvanamAM ja phasAI che. Indriye, yoga, zvAse zvAsa ane AyunA AdhAre ja jIvana vahe che. AnAthI bIjI parataMtratA kaI? jIva, te jaDanAM nukasAnamAM nukasAna ane tenA phAyade phAyado mAne ! kevaLa pudgala je bAjI race te ja bAjIe pitAne ramavAnuM ! pudagalanI parAdhInatAmAM jakaDAelAne te padUgalane jaye te ja pitAne jya ane tene parAjaya te ja pitAne parAjaya mAna che ! tenI vale zI ? gulAma prajA meDhe belI na zake ke- "mAre AjhAda thavuM che." AjhAda thayuM che, ema bole te gune! tema mithyAtvamAM rahela AtmA huM mekSa pAmuM te bole te ? tene te "huM janma, jarA, maraNa rahita thAuM ? ATale vicAra bhayaMkara, e vicAra dharmarAjAne ISTa che, paNa karmarAjAe tene mATe DhaMDhero pITa ke-A manuSya have dezanikAlane lAyaka che. arthAt have ene ApaNA rAjyamAM eka pudgalaparAvartathI vadhAre vakhata rAkhe nahIM. mithyAtvamAM rahele AtmA, janma-jarA-maraNa rahita kema thavAya te jANatA nathI. paraMtu mArgAnusArI ane tyArathI teNe pikAra karyo_aMtarane ivani karyo ke mAre janma-jarA maraNa rahita thavuM che. te pikArane kamarAjAe bhayaMkara he gaye. have karmarAjAnA metanI nizAnI kaI?pakAra e vicAra-parAvartanathI ja Ubhe thAya che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. AmAnI AjhAdI [161 vicAra-parAvartana thavuM te karmarAjAnA rAjyamAM e rIte bhayaMkara nivaDe che. A jIva anAdikALathI mArI strI, mAruM dhana vAraMvAra pikAre che. jyAre have mAruM "keIpaNa vakhate pudgalanI dhuMsarImAMthI nIkaLI janma-jarA-maraNa rahita" sthAna meLavavuM che, e ja vicAra. A vicAra Ave tene eka pudgalaparAvarta mAM jarUra mekSa prApta thAya. pudgalanI daramyAnagIrI na hoya, pudgalanA hukame pravartavAnuM na hoya tevI jagyAe ja mAre rahevuM. AvuM thAya tene zAstrakAroe chApa ApI: eka pudgalaparAvartAmAM te mokSe javAvALo hevAthI tene biruda ApyuM ke-"zukalapAkSika." have te karmarAjAnI parAdhInatAvALI dhuM sarIne Dakhala karavAvALe thaye; tethI teNe tene nAlAyaka-drohI gaye. anAdine pitAnA sahavAsane bhUlI janAre tethI have tene eka pudgalaparAvartAmAM pitAnA rAjyamAMthI bahAra kADhI mUkavAne. have karmasajAe e pramANe viruddhatA karI tyAre dharmarAjAe zuM karyuM? AjhAdInA pakSavALA dharmarAjAe tene biruda ApyuM kezulapAkSike " eTale zuM? "mekSa che, te mane maLe" e ja manekAmanAvALe jabarajasta artha che. ApaNane te dazA haju nathI prApta thaI. mArgamAM Ave tyAre uttama Ave. zrAvake pahelAM dukAne besatAM "A zAsana ja artha che ema pikAra karatA hatA. dezanetAmAM vaMdemAtaramane pikAra cAle che. jene maLatA tyAM A ja pakAratA ke-jinezvaranuM zAsana e ja artha. AjhAdIne e ja raste. dharmamAM AgaLa vadhe tyAre "para A zAsana e ja paramArtha. ethI AgaLa vadhe tyAre teNe mana A AjhAdInA rastA sivAya AkhuM jagata bhayaMkara che-anarthakArI che-julamakArI che. karmarAjAe kahyuM ke-have AnI hada AvI che. raheze te ghaNane bagADaze. jyAre dharmarAjA tevAne IlkAba Ape che ke samakti. A jagyA para samaktine IlakAba. AjhAdInA rastA sivAya A IlkAba na maLyA. - gulAma AtmAnI AjhAdI tamane yAda Avaze ke je deze gulAmI svIkArI che, temaNe
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ E dezanA mahimA dazana rAte pAtAne itihAsa khAya che. itihAsa na bhUlAve te gulAmI Take ja nahIM. tema ahI mAruM' zarIra, mArI indriya, mArA mana- vacana-kAyA, A chatihAsa anAdithI rAkhyA, have te gulAmI huM kaivalyarUpa, kevada"nasvarUpa, zuddha vanamaya, zuddha cidAna damaya AtmA, enA itihAsa tene khyAlamAM AvavA nahIM de. jene e nizcaya thAya ke-mArI AvI rItanI AjhAdI AbAdI che, te prApta karavA sivAya AkhuM jaMgata julamagAra che, AtmAne pudgalanI parAdhInatAnI dhuMsarImAMthI cheDavAnAM je sAdhanA, te meLavavAM. te sivAyanuM badhuM. julamagAra.' A dRSTi AvI te ja svanA pokAro. dareka zrAvaka A ja vAkaya khele caMdde pa2maTyuM. sesebano. samakita zabda gharagaththu thaI gayA che, paNa samyaktva ilkAba kayAM che ? kaI dRSTimAM che tenA vicAra karavAnuM sUjhatuM nathI. huM jaDajIvanane AdhIna thayA chuM. jIvajIvanane bhUlyA huM tenuM bhAna--viveka-tenA rastA upara musApharI karavAnI lAgaNI, tenuM nAma sati jIva ajIvamAM badhuM samAI jatu hatu., pachI 7-9 tattvA zA mATe kahyA ? te 7 ane 9 tattvA vaDe temane bhAna karAve che ke, tamArI AjhAdI-AbAdIne bhagADanAra Azrava ane adha tavA che, AjhAdI-AbAdInI Toce pahoMcADanAra savara ne nirjarA che. AtmAnI sa pUrNa AjhAdI ane AbAdI te meAkSa. lezamAtra paNa parAdhInatA nathI. samRddhimAM nyUnatA nathI, tevuM sthAna te mokSa. samakitanI chApa zAstrakAre kema ApI ? tame AjhAdI meLavavA mATe saMpUrNa kaTibaddha thayA tethI daridratAne tilAMjalI ApavA mATe taiyAra thayA tyAre ja tamane samakita AvyuM gaNAyuM. samakita khIjI cIja nathI. nava tattva kema kahevAyAM ? AjhAdI--AkhAdI-gulAmI ane daridratAnuM bhAna thAya, mATe nava tattva kahevAyAM. tethI ja e na kahetAM nava jaNAvyAM. nava tattva kema kahevA paDayAM, te AthI jaNAze. jIvAdika padArtho A rIte jANyA
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. AtmAnI AjhAdI [a tethI ApeApa samakita. A jagyA para saheje kAI kaheze ke sudhama, guru, deva, mAnIe to samakti gaNAya. devamAM devapaNAnI, gurumAM gurupaNAnI ane dhamAM dhamapaNAnI buddhi te samakita. amerikAmAM lAke vAziMgTananA nAma para kAma paDe to marI paDe. amArA dezane svataMtra banAvanArA vAzigTana che. tema ane'tA kALacakramAMnA phakta eka kALacakramAM paNa jIvane 18 kADAkADI sAgaropamanA aMdhArAmAMthI bahAra kADhanArA, sAgaropama eTale asaMkhyAta varSa 1 palye!Sama, tevA 10 kroDAkoDa palyApame eka sAgaropama, tevA 18 kroDAkroDa sAgaropamanu' aMdhAruM. temAM rastA kADhanAra kaivalI. vIza kADAkoDI sAgaropama kALa pramANanA te eka kAlacakramAMnI e siNImAMnI eka sarpiNImAM tItha karA, te te mAtra covIrA ja thayA. kevaLajJAna-dana kSAyika sak-vItarAgatA.anaMtavI` e sa, kevaLI ane tI karamAM juduM nathI. amerikana AkhI prajA svataMtra, paNa tene prathama jhaMDo UMcakanAra koNa ? voziMgTana--teNe aMgrejonI sAme prathama jhaDA UMcakayA ke-ame tamArA kAyadAmAM rahevA ke-te pALavA taiyAra chIe paNa kAya to amArI prajA kare te. dUra rahelI laMDananI prajA kAyado kare te amane kabUla nathI. iglAMDa ane amerikAnA bheda keTalA ?ATalA ja zabdone, mArI prajA kare te kAyado. te amAre zirasAvadya, paradezI prajA kAyadyA kare te amAre muddala mAnavA lAyaka nathI. jainazAsanane aMge AjhAdI AbAdI joIe, tene aMge prathama jhaMDA UMcakanAra tI'kara bhagavAna. te bhagavaMte ahI 18 kADAkeADInA adhArA pachI pote ekalAe ja e jhaMDA U McakayA ! te khIjAne thayuM ke-devalAka, cakravatI, rAjApaNAnA sukhA amAre na joI e, mAtra ajhAdI-AkhAdI joI e. samyaktvanAM pAMca bhUSaNo 18 kADAkoDInA a'dhArAmAM jo koIpaNa AjhAdI--AkhAdInA sAga karanAra hoya te mAtra jinezvara mahArAja che. tee ja AjhAdIAkhAdInA vicAro sAthe avatarelA hatA. te ja bhAvanA pU`bhavI sAthe cAlI AvI che. tethI ja te mAga calAvI zakayA. eTale
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana sudevAdine mAnavAnuM kAraNa e ja ke AjhAdI-AbAdImAM lAvanAra dezapUjya bane, tema AjhAdaAbAdI meLavavAnI IcchAvALA tIrthaMkara, tene pUjya gaNe te ja samyakatva gaNAya, mATe sudevane sudevapaNe mAnyA, mATe temane deva tarIke mAne. tenAM pUjana-jApa-stetrAdika kare te te jagyA che. have dezanetAnA ejanTane bIje daraje mAnIe ane ene na mAnIe te dezanetAne mAnyA gaNAya nahIM. duniyAne daravA mATe kuTumba, milakata, sarva choDI dIdhAM che, vagara sajAe dezanikAlanI sajA bhegave che; paraMtu kuTumbIethI, milakatathI, sthAnathI chUTA paDavuM te dezanikAla, jeo AjhAdI-AbAdI meLavavA mATe mahArAjAnI rAjadhAnImAMthI nIkaLI paDayA che, tevAne sadguru mAnavA te ja bIje samyakatvane pAye. tevI rIte dharma, pudgalanI daramyAnagIrI na rahe tevuM sthAna meLavavAne je mArga, anaMte kALa jAya te paNa jJAnAdikanI siddhimAM nyUnatA na thAya tevI AbAdI meLavavAnA rastA. tenuM nAma dharma - AjhAdI-AbAdInA haste na caDhanAra te zabda bolyA kare temAM kaMI na vaLe. ATalA mATe sudharmane sudharma mAne. sudharmane sudharma mAnavAnuM kAraNa ke te ja raste che. AvuM samyaktva thayuM hoya tene pAMca bhUSaNonI jarUra che. suvatu pakaDayA pachI drohI banavuM ThIka nahI. e karatAM na caDhaye heta te sAruM ema na thavuM joIe. te mArge caDhayA pachI mana DagamagavuM na joIe. ' je raste AjhAda-AbAdIne che, te raste sAre gaNAya tevI prabhAvanA kare. te samyaktvanuM bIju bhUSaNa che. prabhAvanA karyA pachI bhega ApavAnI sthiti bhakti lAve. je pramANamAM bhakti, te pramANamAM bhega apAya. dezanA uddhAra mATe bhakti jAge te ja bhega ApI zakAya. traNemAM bhakti bharapaTe hevI joIe tethI bhakti, te samyakatvanuM trIjuM bhUSaNa che. mUrkhanI bhakita bhakti mUrkhatAnI na hovI joIe. jeTha mahine paNA tarIke " " SI ,
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. AtmAnI AjhAdI [15 zeTha gayA che. ThaMDA pANIthI navaDAvI, zIkhaMDa khavaDAvyeA. A bhakti joI zeThe kahyu mAre tyAM padhAravAnA kola ApeA. pelA kahe che kebadalA nahI. vALu . zeTha kahe-jAnavara paNa ghAsa khAI ne dUdha Ape che, mATe padhAravuM. pelA mahA mahine te zeThane tyAM AvyeA. zeThe tene barapha jevA ThaMDA pANIe navaDAvyeA. khAda paMkhA nAkhavA kheDA, zIkhaMDa jamAveluM ne ThaMDu* thaeluM khavaDAvyu, teNe kahyuM-sAheba, mArAthI kAMI bhakti na thaI, mApha karajo. pelAe kahyuM--are bhAI! jIva nirvAMgI ke nIkaLI gayeA nahIM, khAkI tArI bhaktimAM khAmI nathI. bhaktinI vastu-tenu svarUpa na samaje, kALa na samaje tevI bhakita zA kAmanI? jinezvaranA zAsanamAM kuzaLatA-nipuNatA hovI joIe; mATe kauzala, e samyaktvanuM ceAthu bhUSaNa che. Ama zAsananI sevAmAM taiyAra chatAM, eka vAta dhyAnamAM rAkhavI. kALAntaramAM dharmanI jaDa hAya te tItha che. ArAdhanA karanArA marI javAnA, hajArA varSoM upadezake nahIM rahe. jyAre hajArA varSa sudhI tIrthaM rahevAnAM. AthI tIrthAM cirasthAyI che; mATe tItha sevA-jaMgama ne sthAvara tIthaeN. A tIrthonI sevA mATe hamezAM taiyAra rahevu' joie, mATe tItha sevA pAMcamuM bhUSaNu che. evA e pAMce bhUSaNa jeo dhAraNa karaze tee mekSasukhane viSe mirAjamAna thaze.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIttasaMsArInAM lakSaNe 333333 ISB ******00072088%D8%%%20802388282 DATES (ra000 kA suda 14 kapaDavaMja) jinavayaNe anurattA, jinavayaNaM je karaMti bhAveNa / amalA asaMliThA, te hunti parIttasaMsArI // zAstrakAra mahArAjane bhavya jIve pitAnI sthiti sudhAravA mATe prazna karyo ke-"he mahArAja, huM A bhaTakatI jAtamAM anAdi kALathI bhaTake chuM. bhaTakatI jAtamAM eka phAyado hato. ghara AkhuM te nahIM paNa Tepale te ghara pheravate hate. luvArIye pitAne Dambe poTalAmAM ne piThIyA para rAkhI ekathI bIjI jagyA para pherave che. te bhaTakatI jAtama gaNAya. te jAti Dabba (pitAne jarUrI sAmAna) jeDe laIne pharatI hatI. A evI bhaTakatI jAtane ke AkhI jiMdagI sudhI dhana, kuTuMba kAminIe ekaThI kare, kAyA-zarIra paNa bAMdhe. cAre cIjo : kaMcana, kAminI, kuTumba ane kAyA e cAre "kakAra, AkhI jiMdagI mahenata karI ekaThAM kare paNa ahIMthI calatI kare tyAre eka aMza paNa sAthe Ave nahIM. A jIva te evI bhaTakatI jAtane che. bhaTakato bhaTakate kaI jagyA para aMtarmuhUrta, kaI jagyA para traNa divasa, kaI jagyA para bAra divasa, yAvat 33 sAgarepamAM sthiratA, paNa aMte te sthAna cheDanAra A bhaTakatI jAtamAMthI huM kyAre nIkaLuM? anAdikALathI bhaTakatI jAtamAM bhaTake tyAMthI huM kayAre nIkaLuM ? mAre meLavIne mUkI devuM paDe che. seMkaDo varSa, papama ke sAgarepama sudhI mahenata karI meLavuM ne chevaTe mUkI devuM paDe che. eka jagyA para sthira rahI zake nahIM. meLaveluM paNa na rahe, mATe mAre vistAra zI rIte thAya ? bhaTakatI jAtamAMthI nIkaLavuM ne meLaveluM kAyama rahe tevI sthiti kevI rIte maLe ?"
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA - ne kaI 21, parIsaMsArInAM lakSaNe zAstrakAre kahyuM :-"glAni tAni nArayAji-saMsAramAM evuM keI sthAna nathI ke jemAM tAre bhaTakatI jAtamAMthI nIkaLavAnuM bane; kemake badhAM sthAnake azAzvatAM che. saMsAramAM evuM sthAna batAvI zakAya tema nathI ke -jyAM tuM jAya ne bhaTakatI jAtamAMthI bahAra nIkaLe. 14 rAjakamAM tevuM sthAna keI nathI. kSetramahimA eve che. AkhA saMsArakSetramAM e eka mahimA che, ke-je sthAnamAM gayelAne bhaTakavAnuM nathI. te kayuM sthAna mekSa mokSamAM khAvuM, pIvuM, paheravuM vagere nathI. tyAM A jAtane bhaTakavAnuM nathI. mekSa pAmele jIva sthira jAtivALA che. tyAM bhaTakatI jAta nathI. bhaTakatI jAtanI bahAra keIpaNa sthiti hoya to mAtra mekSanI ja sthiti che. asaMkhyAtA kALacakre jAya, anaMtA pudgalaparA jAya, paraMtu tyAMthI khasavAnuM nathI. eka ja sthAna evuM che ke-jyAM bhaTakatI jAta dAkhala thatI nathI, eTaluM ja nahIM paNa te bIjI vAta karI ke mAruM meLaveluM badhuM mUkavuM paDe che je bhAvamAM kaMcana, kAminI, kuTumba, kAyA meLavuM chuM paNa maratI vakhate badhuM mUkI devuM paDe che ! e te bIjo prazna karyo, tene aMge lagIra paNa meLaveluM mUkI devuM na paDe, tevuM sthAna te eka ja. ahIM anaMtu jJAna-darzana meLave te sarva sAdi anaMta kALa rahe. vItarAgapaNuM, anaMtuM vIrya vagere meLave te paNa sarva kALa rahe, tevuM sthAna hoya te mAtra mokSa ja che. kevaLa jJAnane, kSAyika darzanane, vItarAgapaNane, anaMta vIryane TakAvanAra makSa sivAya bIjuM sthAna nathI. jemAM lezamAtra aMza paNa ocho na thAya, pheraphAra na thAya, jevuM hoya tevuM ne tevuM haMmezAM rahe. | sarvabhakSaka kALano bhakSaka. AkhA jagatamAM eka rAkSasa che. tenuM nAma kALa. " mA: kALaH sarvane bhakSakaH 14 rAjalakane aMge badhI vastune khAnAra kALa che, paraMtu kALane keLiye karanAra, kALane khAI janAra anaMte kALa jAya te paNa tenI gaNatarI nahIM-jevI sthiti hoya tevI ne tevI ja sthitimAM rAkhanAra mekSa che. AkhA jaMgamAM kALA ja
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ le] dezanA mahimA dana badhAnA kaLiyA kare che, paNa siddhimAM kALanu ka'I cAlatuM nathI. siddhi pAmyA pachI bhaTakatI jAtamAM Avavu paDatuM nathI. meLaveluM mUkavuM paDatuM nathI. kALa tene asara karI zakatA nathI. tevuM sthAna mAtra mAkSa siddhi. paraMtu te siddhi maLe kema ? kakko lakhavA te tamArI kAyAnuM kAma. kAyAnA kAmamAM paNa keTalA kakkA vAMkA lakhAya tyAre eka kakko sIdhA Ave che. kAyAthImanathI tame lakhavA mAMgeA che, chatAM paNa Teva nathI paDI hAtI tyAM sudhI kakko, ekaDA paNa sIdhA nathI AvatA te pachI anAdikALathI bhaTakavAnA saMskAra, meLavelu mUkI devAnA saMskAra paDayeA che. te saMskAra zI rIte javAnA ? ane nahivat Tela mekSa zI rIte sIdhA AvavAnA ? ghu anAdikALathI bhaTakatI jAtanA saskAra paDyo che. te meAkSasAdhanAmAM ADe AvyA vagara nahIM rahe. ahIM'nAM (A upAzrayanAM) pagathiyAM pahelAM U'cAMnIcAM hatAM. pachI sIdhAM thayAM. tyAre keTalIka vakhata khacakAvAnu thayuM. e pagathiyAne je saMskAra paDyo hato te sIdhAM pagathiyAM vakhate paNa kaisa vagADanAra thAya' anAdikALanA saMskAra ahIM bhaTakatI jAtamAMthI nIkaLavAnI pravRtti karo te vakhate naDavyA vagara kema rahevAne ? anADhi kALanA saMskAra tamane naDavAnA che, te zAstrakAranI dhyAna bahAra nathI. anatI vakhata tame dravya kriyA karaze tyAre tame bhAva kriyAmAM Avaze. cAritra jevI meAkSa pahoMcADanArI mukhya cIja che. te mATe zAstrakAre e ja jaNAvyuM ke--anatI vakhata dravyacAritra Ave tyAre eka vakhata bhAvacAritra Ave. bhAvacAritra pAmyA pachI keTalA bhava bAkI? zakA karavAnI chUTa badhAne che. zaMkA e prakAre-eka padAtha jANavAnI, kahelu' kabUla rAkhI vacamAM khulAso karavA mATe pUchavAmAM Ave te zaMkA. ane kahelAne aMge mULa kathana upara ni ya na heAya tenuM nAma sAMyika mithyAtvI. mULa kathana upara zaMkA, te sAMyika mithyAtva. ahIM je zAstrakAre kahyuM ke-anaMtA dravya cAritra karavA paDe, te vAta kabUla, temAM zakA nathI. ane'tA dravyacAritra thavAnAM kahyAM
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21, parIsaMsArInAM lakSaNe [169 te kabUla ja, paNa prazna eka rahe che. marudevA mAtA ke je kaI dahADe pRthvI, apAdimAM AvyA na hatA, ane keI dahADe manuSyapaNAmAM AvyA na hatA. temane dravyacAritra anaMtI vakhata kyAMthI AvyuM haze? vAta kharI. te bAbata aMge zAstrakAra cekhA zabdamAM samAdhAna Ape che. ApaNe zAstrakAranI rIti samajI levAnI. jene vyavahArarAzimAM AvyAne anaMta kALa thaye heAya tevA mATe mukhya prarUpaNa che. dareka jIva dareka jIva sAthe anaMtI vakhata mAtA, pitA, putra, strI Adi dareka saMbaMdhathI joDAye. vyavahArarAzImAM AvyAne jene anaMta kALa thaye che, tene mATe teniyama che, ane te mATe zAstrakAranI anaMta saMbaMdhanI prarUpaNa. jeone vyavahArarAzImAM AvyAne anaMta kALa thayela che tevAne mATe anaMtA cAritra karyAnI prarUpaNa che. tamArI vAta sIdhA bhAva cAritranI che ane tame te bhAvacAritra sAthe anaMtA dravyacAritra jeDyAM che, mATe ja zAstrakAre samAdhAna nathI ApyuM. samAdhAna kayuM ApyuM? jema strI tIrthakara thAya te anaMtI utsarpiNue thAya te AzcaryarU5, tevI rIte marudevA mAtAnuM bhAvacAritra eka Azcarya. marudevA mAtA anaMtI vakhata dravyacAritra pAmyA vagara bhAvacAritra pAmyA te Azcaryarupa che. eTale ApaNA mATe ApaNe mAnavuM ja rahyuM ke-bhAvacAritra prApta karavA mATe anaMta dravyacAritrane anaMta kALa joIe che. A vastu zAstrakAranA mukhathI sAMbhaLI ziSyanI e sthiti thaI te pachI mAruM zuM? huM haju anaMtamAM TUMkI gaNatarImAM khare" ema zrAvakane thAya. dravyacAritra AvI paNa jAya-kaMkA zabdomAM kahIe kecAritra maLI paNa jAya, chatAM anaMtI vakhata karavA paDe. bhAvacAritra maLe te saMkramaNa oi ATha ja bhava karavA paDe. bhAvacAritranA ATha bhavathI mokSa thaI ja jAya. bhAvacAritra AvyA pachI 8 bhavamAM ja ekSa. sUryAbhadeva avadhijJAnI sarakhAne potAnAmAM rahelA samakita guNanA nizcayanuM sthAna nathI, tethI sUryAbha sarakhA-devane prazna kare paDe che ke-he... bhagavAna ! huM samakitI ke mithyAtvI?
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170] - zanA mahimA darzana zeriyAnuM dUdha AMkhanuM auSadha banyuM! bhale vaidyane pUchayuM kemArI AMkha dukhe che. vaidya kahyuM ketheriyAnuM dUdha lAvI lagADI de. bicAre tevuM dUdha lagADayuM. AMkha maTI gaI! bIje dahADe karIne Tepale bharI baidyane bheTa ApavA Ave. vaidhe kahyuM: zAnI bheTa ? bhale kahyuM "kAle davA batAvI hatI, theriyAnuM dUdha lagADayuM. AMkhanuM duHkha maTI gayuM. zaidhe AvezamAM kherI davA batAvI ane te beTI davAthI paNa sAruM thaI gayuM ! vaighane Azcarya thayuM. ane teNe bhIlane kahyuM-therI batAva, teNe te batAvyuM, eTale te ukhaDAvyuM. tyAM keTalAya varSonI kedanI ghInI vADhI daTAI gayelI, temAM therIyAnuM mULa gaeluM, tenuM dUdha AMkhe lagADela, ane AMkha sArI thayela! te te bhavitavyatAthI AMkha sArI thaI. nahIMtara thera, AMkhanuM auSadha nahIM. jiMdagInA cheDA bhAga sivAya, jiMdagI sudhI jenA hAtha lehIthI kharaDAyelA rahetA, e nAstika pradeza rAjA hato, te marIne sUryAbhadeva thayela. paraMtu bolatA belIe ke-dharma zUrA, te kameM zurA, A vAkayane "te dharme zUrA" ema ulaTAvIne le. kam zUrAne bacAva kyAre? dharme zUrA thAya te ja. kameM zarA thanArAnuM osaDa eka ja dharme zUrA thAya te ja eka esaDa. ApaNe jiMdagIo sudhI dharmArAdhanA karIe, paraMtu vastu najara AgaLa rAkhe. keTalAya varSanA banAvI che te Azaya thayuM ane e sUryAbha, pradezanA bhavamAM jIvane, puNya-pApane, devagati, narakagatine nahIM mAnanAro hate. evAnI sthiti vicAro. gharanI rANuM jhera de che! jhere na mare te gaLe nakha de che ! duniyAdArImAM bAkI zuM ? pitAnI rANI jhera de che ! vakhate jheramAM upacArathI bacI jAya te mATe gaLe nakha paNa de che ! A sthitimAM pradeza rAjA, pite khAmemi save jIve" sUtranuM zaraNa le che! temAM paNa vizeSa karIte sUryakAntAne khamAvuM chuM, e bhAvanAne AgaLa kare che. 1. ApaNe badhAne micchAmi dukakaDa daIe ne vera-vidhi thayA tene na khamAvIe to kaI sthiti? pariNati thArIyAnIjane ? pradezo
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra1, pIrasaMsArInAM lakSaNe [3 rAjA, pAchaLathI kezIkumArathI dharmamAM joDAye hato. tenA vege AvA karUNa mataprasaMgeya evI ucca bhAvanAvALe baA pradezI rAjA marIne saudharma devale ke sUryAbhadeva thaye. te ahIM AvIne bhagavAnane pUche che ke mahArAja! huM samakitI ke-mithyAtvI ? traNa jJAnavALAne paNa samyakatvanA nizcaya mATe jJAnInuM zaraNa levuM paDe che, to bIjA guNe jANavA mATe jJAnInuM zaraNuM levuM paDe temAM zI navAI? parIttasaMsArInuM eka lakSaNa have ziSya ahIM pUche che ke "mArI zI vale? mAre haju dravyacAritra keTalAM bAkI haze? huM bhAvacAritramAM AvIza ke nahIM ? parIttasaMsArI keNa thAya? tenuM lakSaNa mane jaNAva. parIkhtasaMsArIpaNuM mane AvI jAya te huM kRtArtha " sUryAbhanA praznanA uttaramAM paNa carama bhava, ane A paroktasaMsAranA praznamAM thoDA bhava. e jIvanuM lakSaNa kayuM? AvA je jI heya te thoDe ja vakhata saMsAramAM rakhaDe, tevA lakSaNavALAne anaMta saMsAra rakhaDavAne heya ja nahIM. thoDA bho karI mekSe jAya tenuM lakSaNa karyuM ?niyAne majuratA= teo jinavacanamAM ja rakta hoya che. rAga-e paNa UMcI nIcI keTIne hoya che. ghare mATInI paTha nakhAvIe chIe, te mATI upara paNa rAga che. tijorImAM mUkelA dAgInA para paNa rAga che strI, putra, parivAra upara paNa rAga hoya che, paraMtu te UMcI nIcI keTIna hoya che. tema jinavacana upara rAga te paNa UMcI nIcI keTIna hoya. te mATe jaNAve che ke UMcI keTIne rAga paNa jinavacana upara rAkhanArA hoya che. vallabhIpuramAM bauddha ne jena AcArya vacce vAda thaye vAdamAM jainAcArya hAryA. orDara karyo ke-badhA jaine nagaranI bahAra nIkaLI jAva. te vakhate zuM ! AkhA soraThamAM je jaine rahetA hatA te Topale gharavALA hatA? te zI rIte kAThiyAvADa khAlI karyuM? kumArapALanI bahena pitAnA dhaNa rAjA sAthe sogaThe rame che. sogaThIne mAravAnI jagyA para "mAra muMDakI ne ema bele che. temAM
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17] dezanA mahimA darzana rANa dhaNane ane rAjane cheDIne bhAIne tyAM cAlI Ave che. paNa dharmanA tiraskArane eka ja zabda bele che, ane te paNa ramatamAM bele che. temAM rAjakuTuMba-dhaNa cheDIne rANI bhAIne tyAM cAlI Ave che! eTale eTalI UMcI rAganI keTa. jinavacanane aMge AdaravuM, na AdaravuM te zaktinI vastu che, paNa jinavacanane aMge rAganI keTi UMcAmAM UMcI hevI joIe. tevA rAgavALA anaMte saMsAra rakhaDavAvALA hoya nahIM. kadAca kaheze kesamakita pAmyA pachI jinavacanane rAga hoya ja che ane tene vadhAremAM vadhAre addha pagalaparAvarta thAya che, tenI ahIM kema nA kahe che? te samaje ke-ahIM jinavacanane mAtra rAga nahIM paNa anurAga samajavAne che. UMcAmAM UMcI keTIne vacanane rAga jinavacanamAM UMco rAga dharanAra parIrasaMsArI hoya tene anaMta saMsAra na thAya. A eka lakSaNa batAvyuM. tevI rIte bIjA paNa parattasaMsArInA lakSaNe kevAM che te joIe. parItasaMsArInAM bIjA lakSaNe, pahelA jaNAvelA adhikAra pramANe utkRSTA ArAdhaka banI zake, bAkInAne kaI sthitimAM gaNavA? e jinezvaranAM vacanane jeo zuddha aMtaHkaraNathI vartanamAM mUkavAvALA che, te paNa alpa saMsArI bane che. jinezvara bhagavAnanuM vacana dvAdazAMgI anatuM apAra; paraMtu hemacaMdrasUri kahe che ke jinezvaranAM be ja vacane bAkIne ene vistAra che. sagAMvahAlAM judAM judAM hoya, te kuTumba zabdane vistAra, tema zrI hemacaMdra mahArAja kahe che ke- jinezvaranuM vacana anaMtuM, paNa mULa zabda be ja zrava: sarvathar : 3 saMkara suri (6 Ata mujhavyavasthA: kana' jinezvara bhagavAnanAM vacananuM muThThI jJAna-muThamAM samAya evAM jJAna. Azrava heya che ane saMvara upAdeya che." A be che, bAkInuM badhuM tene vistAra che.. A karmabaMdhananAM kAraNe sarvathA cheDavA lAyaka che. -A eka vacana karma rekavAnAM je je kAraNe te te kAraNe AdaravA lAyaka ja che."
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21. parIsaMsArInAM lakSaNe [177 te bIju vacana. karmabaMdhanA kAraNene sarvathA cheDavA te muThThIjJAnanuM prathama jJAna. karmabaMdha rokavAnAM kAraNe AdaravAM te bIjuM jJAna. A muThIjJAnane jeo karanArA hoya te parattasaMsArI che. ApaNAmAMnAM navatatvanI gAthA bhaNelA keTalAka bhAI bahene, nava tatva bolanArA heya paNa te vakIlAta tarIke belanArA hoya. vakIla Akho dA calAve paNa tene javAbadArI eka paisAnI paNa nahIM, javAbadArI asIlane, hukamanAmuM thAya te lAbha-nukazAna gharAkane. " zAstrakAra saMvaranA 57 bheda kahe che." ema belyA karIe, ne temAM pravRtti na karIe te ApaNe vakIla jevA. saMvara keTale karyo? Azrava keTale re? te na vicArIe te ApaNe paNa vakIla jevA. A vastu vicAraze te abhavya 10 pUrvamAM nyUna bhaNelA chatAM kema saMsArane pAra pAmI zakatA nathI? te khyAlamAM Avaze. abhavI vakIlanI sthitivALe che. AzravathI dUra rahI eka vastu khyAlamAM rAkhavAnI. dareka guNanAM ajIrNa che. dAnaguNanuM ajIrNa-dAna karI bhasavAnuM. dAna daIne "meM Ama karyuM " belyA te baLI dIdhuM, ema jJAnavALo thaye te "huM Avo !" e jJAna nahIM paNa jJAnanuM ajIrNa=ajJAna. tema tapasyAvALo thaye ane krodhamAM gaye te te tapanuM ajIrNa tene te tapa tapa nahIM; paNa tApa ! dareka lAbhanI pAchaLa alAbhanA rastA rahelA che. mela na joIe. krodha-mAna-mAyA-lebhanI pariNati na joIe. anurakta vacana karavAvALe nirmaLa saMkaleza vagaranA hoya te ja apasaMsArI hoya. A sAMbhaLI A lakSaNamAM pravRtti karaze te mekSasukhane vize birAjamAna thaze.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. dezanA mona ekAdazInuM parva **O883%88%D8% BB%88888888 (2000nA mAgazara zuM 11 luNAvADA) zAstrakAra mahArAjA mahipAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja, bhavya jInA upakAra mATe aSTaka) prakaraNanI racanAmAM maunapaNAne aMge 13 mA aSTakamAM nirUpaNa kare che, te pahelAM vicAravAnuM che ke dareka darzana-dharma-saMsthA, tahevAra ane ene mAnanAra hoya che. vaiSNa, brAhmaNe dareka tahevAro ane pa mAnanArA hoya che. rAjakIya saMsthAomAM rAjakIya uddeza pAra pADavA mATe tahevAro ne parvo rAkhavAmAM AvelA che tevI ja rIte jaina zAsanamAM paNa tahevAro ane parvo rAkhelA che. parva ane tahevAramAM pharaka zo ? je divaso, mAsika niyamita heya-vArSika niyamita divase samudAyanI apekSAe hoya te pa. eka vastunI mahattA mATe je divase occhava joDavAmAM Ave, te tahevAra. jemake dIvALI. te mahAvIra prabhunA nirvANane aMge hevAthI tahevAra, jJAnapaMcamI dareka zAsanamAM karavAnI. AThama, caudaza, pUnama, amAsa ke jenI niyamitapaNe ArAdhanA heya te parvo kahevAya. judA judA muddAthI occhava niyamita karavAmAM Ave te tahevAra. have ahIM mauna ekAdazI pahelAthI na hatI. temanAthasvAmInA vakhatathI te dareka varSe mahInAno agiyArasa ArAdhAya che, te apekSAe parvamAM paNa levAya. mukhya kAraNathI ekAdazI UbhI thaI che. maunapaNAnuM je dhyeya, te muddAo paNa che. mana mATe, kAyA mATe te parva na rAkhyuM, ne vacana rokavAne aMge parva kema rAkhyuM? vAta kharI, jainanAM dareka anuSThAne mana vacana kAyA traNe
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ rare, mauna ekAdazInuM parva [17 gopavavAvALA che. jainanA tahevAra ke pe mana, vacana, kAyAnA AjhavenI chUTI ApatA nathI. laukika parvo ke tahevAre mana, vacane kAyAnA karmone pravartAvavAnA sAdhanarUpa che. jyAre jene kAra kahIe chIe, tenAM pa-tahevAre eka ja dhyeyathI cAlelA che. mananA Azra, vacananA sAvadya niSphara vacanathI baMdhAtAM karmo ane kAyAthI thatAM karmo rekI devAnA dhyeyathI pravartelA che. jainanA dareka parvo ane tahevAra, mana, vacana, kAyAnA A ne rikavA mATe ja hevAthI tene kettara parva ane tahevAra kahevAya che. te lakera parvo ane tahevAramAM mana vagerene gopavavAnA hoya che. lekettara bIjA badhA parvomAM, jainanA bIjA badhA tahevAramAM mana, vacana kAyA gopavavAnI vAta, temAM karmone pravartAvavAnuM nahi. paNa pravRttipUrvakanI nivRtti. Arta-raudra rokI dharmazukaladhyAnamAM manane pravartAvavuM e ja eka dhyeya. sAvadya pApAraMbhanI pravRtti rekI devavaMdana, sAmAyikAdinI pravRtti vadhAravI. Ajane tahevAra eka viziSTatA jaNAve che. pahelAM jaNAvyuM ke-laukika parvo ane tahevAre karmabaMdhananAM sAdhane pUrAM pADe che, jyAre lakattara parvo ane tahevAre zubha karma tarapha dore che-AtmAnI mAnasika, vAcika, kAyika pravRtti tarapha dere che. mauna ekAdazImAM kaI viziSTatA? sAvadya ke niravadya? eka paNa vacana na bolavuM, mauna ja rahevuM, e mauna ekAdazInI viziSTatA, have ahIM niravA vacananI paNa kema baMdhI karI? pApane rokavuM te zAstrakArane ISTa che. nirjarA thAya tema pravRtti karavI te zAstrakArane ISTa nathI tema nahIM. abhyAsa karanArA be prakAranA hAyaH eka guNI ne eka avaguNI. je manuSya abhyAsanA guNane dhyAnamAM rAkhI bIjA guNane bAdha na Ave tema abhyAsa kare te guNa. kALa, asvAdhyAya oDI abhyAsa kare che te abhyAsa guNarUpa. svAdhyAya vakhata na jue te abhyAsane avaguNuM. savAranA pahoramAM gurune pUche ke-mahArAja, Aja mAre svAdhyAya kare ke vaiyAvacca ? te guru
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176] - dezanA mahimA darzana mahArAje kahyuM tema aglAnie je kahyuM hoya te karavAnuM. Ama keNa karI zake? guNa abhyAsaka hoya te ja Ama karI zake. charInA ghA rUjhAya che, paNa vacananA ghA rUjhAtA nathI tema bele te vacanane mATe paNa e ja vicAra karavAne che. niravagha vacana zukaladhyAna karavAne AjJA kare che-prere che. paNa te badhAM guNarUpa levAM joIe. A mATe vacananI pravRtti upara aMkuza dharAve joIe. mana vagere traNanI pravRttinI aMdara manuSya mATe vacananI pravRtti upara kAbU levAnI jarUra che. kemake-jagatamAM vacana je anartha karanAra thAya che, te mana ke kAyAthI anartha nathI thatuM. ghA mAryo te traNa divasamAM te rUjhAI jAya che, paraMtu vacana kahyuM hoya te jiMdagI sudhI bhUlAtuM nathI, mATe "vacana upara kAbU rAkhatAM zIkhe adhyAtmakapadvamamAM kahyuM che ke bacA'pravattimAtreNa, maunaM ke ke na bimrati ? / niravadha vaco yeSAM, vacAguptAMstu tAn stuve // vacananI pravRtti na karavI te rUpa mauna keNa nathI karatA? ekendriya anAdithI mauna rahyA che, mATe jeenuM vacana niravadya che, te vacanaguptivALA mahAtmAo che, ane teonI huM stavanA karuM chuM." mATe Aje mAre maunapaNuM. sAvadya ke niravadha vacana pravartAvavuM te mAre AdhIna che. huM tene AdhIna nathI." e ja ene vicAra. jenuM mana rekAyeluM hoya te jyAM sudhI vicAra karavA mAge tyAM sudhI vicAra karI zake. AyarlenDe 100 varSa sudhI svataMtra thavA prayatna karyo. gleDasTane paNa temAM brIpha ApI, ane te pArlAmenTamAM rajU karI, chatAM te UDI gaI. tene vicAra ke hoya ? paNa 10 vAge UMghavAnI TevavALe te 10 vAge UMghI gayA. brIphamAM nAsIpAsa thayA chatAM 10 vAge UMghI gaye. A oraDo khele tyAre te vicAra kara. tevA ja manuSya vacana upara kAbU dharAvI zake. vacana upara kAbU heya to mana upara kAbU AvI jAya. kAyAne kAbU sAhajika che. mahAvIra bhagavAnane keDameDa sAgaropama rakhaDavuM paDyuM te vacanathI.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22, mauna ekAdazInuM parva sAcI vAta hatI. sAthas6 vAsudevAnAM, pitA re vArtAna, pitAe fkAmo 3ttama kuruM A badhuM sAcuM vacana belyA hatAM. pachI keDIkeDa sAgaropama saMsAra kema vadhAryo? teo zuM vAsudevamAM pahelA na hatA? pitA, cakravatI'mAM pahelA na hatA ? dAdA tIrthakaramAM pahelA na hatA? tIrthakara, cakravati, vAsudeva triSaSThInI traNa padavIo hatI ja ne ? te temAM beTuM zuM hatuM ke jethI kaDakeDa sAgaropama saMsAra vadhAryo ? - temAM hatuM e ke-"tame badhA halakA ne huM maTe ! mAruM keTaluM UMcuM kuLa? " pite UMcA chatAM bIjAne nIcA-halakA dekhADI pitAnI uttamatA jaNAvavI te zAsanane na pAlavI. bhagavAna RSabhadevajInA pautra tIrthakara sarakhA jIvane mATe paNa A sAcI uttamatA dekhADI te zAsanane pAlavI nahIM, nahIMtara paryuSaNamAM mahAvIra bhagavAnanAM vacane sAMbhaLe che, temAM mIna mekha nathI. mIna mekha zAmAM? "tame nahi, huM ja uttama A ja mAtra, have vicAre, A vacana kevuM bhayaMkara nivaDayuM? keDIkeDa sAgarepama sudhI halakA kuLamAM janmavuM paDayuM. teTalA sAgarepame paNa te karmane cheDe nathI AvyA. tIrthaMkaranA bhAvamAM paNa halakA yAcaka) kuLamAM upajyA, e badho zAne prabhAva? vacana te paNa sAcuM. eka ja muddo ke te vacana bolavAmAM bIjAnI adhamatAne sthAna ApyuM, tethI tevA eka ja vacananA yoge koDAkoDa sAgaropama sudhI saMsAramAM rajhaLyA ane aMte nIca kuLamAM jamyA. laukika apekSAe eka vacana AkhA kuTumbane nAza kare che. gaMbhIratA na rAkhavAnuM bhayaMkara pariNama. eka zeTha che, tene vivAha paragAma thayela. pelI chokarI vagara vicAranI ramatiyALa che, tethI sAsare javA mAMgatI ja nathI. bIjA te AvyAM, te na gaI. chevaTe dhaNuM teDavA AvyA. mAbApe kahyuM ke-A vakhate bAMdhIne paNa melavI paDaze. vacamAM jaMgala AvyuM. have tene piyara choDavuM nathI. apalakSaNa nathI, e sthitimAM A chokarI vicAre che ke bhale rAMDuM, paNa piyara na choDuM, Ama vicArI dhaNune kahe che 12
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178] dezanA mahimA duzana ke mane tarasa lAgI che. dhaNI jarA najIkanA kUve pANI bharavA jAya che. strIe dhaNIne dhakko mAryA. dhaNI kUvAmAM paDayA. rAtI rAtI, te ghera gai. piyarIyAMne te kahevA lAgI ke-dhADa paDI, siMha dhaNIne khAi gayA. piyarIyAMe tapAsa na karI ane te mAnI lIdhuM. patI gayuM. te piyara rahI che. ahI kUvA pAse sAvAha-sathavArA nIkaLyA che. pANI bharavA koike ghaDA kUvAmAM nAkhyA. pelA kUvAmAM paDelA zeThe doraDu pakaDayuM, halAvyu. ane kahyuM-'huM aMdara chu, bahAra kADhA kAMThe UbhelA puche che ke tuM kUvAmAM kevI rIte? have zeThe tene zuM kahevu...? khanelI khInA kahI nahI. zeThe kahyuM ke pANI levA gayA hatA ne kUvAmAM paDaye. ema kahI vAta mAMDI vALI. bahAra nIkaLyA pachI te peAtAne ghera gayA. te samajI gace ke khAIne ghera AvavuM nathI. pelA sathavArAvALA zeTha khAi ne gAma AvyA che. vevAI ne tyAM jamAI jIvatAMnI khabara AvI paNa kUvAmAM nAkhyA hatA te vAta dabAI gaI. ghera Avela dhaNIne tenA mitro kahe che ke 'khAI ne tuM laI Ava,' dhaNI kahe : huM nahI jAuM:' mitro kahe: teDuM karavA javuM joIe. cAle, tamArI sAthe AvIe, chatAM dhaNIe nA kahI. mitrA kahe ke tuM na javAnuM kAraNa kahe. aMte gAmanA pAMca jaNa sAthe khAine tyAM AvyA, pelI paNa bhUtakALanI vAta bhUlI jaIne, samajIne teonI sAthe sIdhI ghera AvI. keTaleAka samaya pasAra thaye tene chekarAMo thayAM. vepAra dhamadheAkAra cAle che. eka vakhata khApa chokarAone zikhAmaNa ApatAM kahe che ke gaI gujarI bhUlI javI ane vItelI khAkhata elyA na karavI. gaI gujarIne yAda karI hAta-gaNI hAta te| mArI zI dazA thAta? dareka gAmanA loko tenI pAse nyAya karAvavA Ave che, tene paNa eka ja hita-zikhAmaNu ApyA kare ke gaMbhIratA rAkhIe. gama khAtAM zIkhIe to ja saMsAra-kuTuMba nale." chekarAone paNa dararoja, vAravAra A zikhAmaNa Ape.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara. mauna ekAdazInuM parva [179 eka divasa eka chokarAne kutUhala thayuM ke pitAjI eka ja zikhAmaNa ApaNane ane bIjAne Ape che te kaMIka kAraNa haze, tethI pitAjIne te vize pUchyuM. pitAjI kAMI kahetA nathI. paNa teNe haTha karI pUchayuM te pitAe strInI hakIkata kahI. chokarAe mAne jaIne pUchayuM ke "mA ! teM Ama karyuM hatuM ? mAe kahyuM: jamavA besa, pachI kahIza! ane upale mALe jaI teNe gaLe phAMso khAdhe. chokarAne thayuM ke mAtAe mArA vacanathI phAMso khAdhe eTale chokarAe pote paNa phase khAdhe! zeTha ghera AvyA. rasoDuM khAlI kema? mALa upara jaIne joyuM to beyanA gaLAmAM phAMsI! A joIne zeThe pite paNa gaLe phAMso khAdho. traNenI levAdevA vagara hatyA thaI! zAthI thaI? laukikamAM vacana upara kAbU na hoya te A dazA Ave che ' have vAgU gupti upara eka daSTAMta keTalAka sAdhu pUrva saMbaMdhIone jevA ke maLavA mATe jatA hatA. mArgamAM coroe temane pakaDayA. sAdhu jANI temane cheDI dIdhA paNa caree kahyuM ke "ame ahIM rahyA chIe tema keIne tamAre kahevuM nahi, evI tAkIda ApI. AgaLa jatAM mAtA pitA bhAI vagere maLyA, kemake moTo meLe hate. leke AvatA hatA, eTale mAtApitAdika sAthe sAdhuo pAchA pharyA. mArgamAM core che, lUMTArA che. tevuM A sAdhuoe mAtAdikane kahyuM nahi. sAdhu vacanaguptivALA hatA, luMTArA badhAne lUMTatAM lUMTatAM sAdhu pAse AvyA. lUMTArA kahe ke A te hamaNuM ja ApaNe cheDI dIdhA te ja sAdhu che. e sAMbhaLI sAdhunI mAtA cere pAse charI mAge che ke tamArI charI Ape, ke jethI A mArAM stane kApI nAkhuM. ceree pUchyuM : kAraNa? pelIe kahyuM ke A mArA stana lajavAyAM. A (sAdhu) kuputra nIkaLe! jANatA hovA chatAM amane corothI cetavyA nahi. ame luMTAI gayA." - coree sAdhune kahyuM ke-kema na kahyuM ?
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180], dezanA-mahimA darzana - sAdhue kahyuM ke-muni kahe ja nahi. munidharma e ja che. paNa samajI gayA ane luTeluM pAchuM ApI dIdhuM! vacanavibhaktimAM kuzaLa, ane utsargAdi jANate siddhAMta vidhithI Akho divasa bele te paNa vacanaguptivALo gaNAya. kuzala vacana uccArate je vacanagupta, te vacasamita paNa che. je mAvaMta ! "sirAntoktmaarge vacanasAdhAraNayA svAdhyAye vAganisevanena jIvAH kiM huM nayaMti ? nAthAna zodhati || =darzana bheda-paryA, tenA zabdo, sahelA kahI zake che sAdhyAya karI zake che. tethI dravyAnuyogane svAdhyAya karavAthI aneka padArtho jANe che, sulabhabA thAya che, durlabhabedhi nirjare che. A be sthiti najara samakSa rAkhaze tyAre samajAze. ke vacana upara kAbU rAkhavA mATe upAya kare joIe. te mATe ja A mauna ekAdazI rAkhI che. huM vacanane mAlika chuM ke vacana mAruM mAlika che? tamArA vacanane tame AdhIna che ke vacana tamAre AdhIna che? te vicAre. vacanane bekAbU belavAmAM anartha hoya tevuM tamArI pAse bolAve che. A vAta dhyAnamAM rAkhaze tyAre ThANeNaM moNeNuM jhANuM" vALI pratijJA, vacanane aMge karIe chIe te samajAze. amuka maryAdA sudhI kAryotsargamAM mauna rahevAnuM kahyuM che, vacana mATe AdhIna cIja che, enI sAbitI kaI ? eka divasa nathI balavA mAMgate te nathI ja bolate. belyA vagara na cAle' e zabdo zuM kahe che? vacana tamAruM mAlika che. vacananA mAlika tame che ke nahIM ? tenI parIkSA mauna ekAdazInA dahADe che. mananI apekSAe A vicArI, vacanane yoga ApaNA kAbUmAM che ke nahIM? te jovA mATe mauna ekAdazI. mATe tame mananI pharaja pADe. have "rUDha' maunane aMge vicArIe. mauna zI cIja che? duniyAmAM mana" zabda mUka rahevAmAM vaparAya che. te ja apekSAe tahevAra che. maunavrata karanArA sutrata zeThane maunathI keTalo phAyado thaze? te vicArI levuM. zAstrIya paribhASita mauna kene kahevuM? evI rIte rUDha "mana"
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22. mauna ekAdazInuM parva [181 zabdane aMge vicAryuM. e saMbaMdhI jJAna rAma lakSamaNa sAthe pharanArA hovAthI, rAmanuM nAma yAda karyuM eTale lakSamaNanuM paNa smaraNa thAya. tema ahIM mauna zabdane pAribhASika zabda paNa samajavuM joIe. keIka kahenAra nIkaLe ke zAstromAM mauna zabda ja nathI paNa zAstramAM mauna mATe moTuM sthAna che. tame sAmAnyathI sAMbhaLyuM haze. = moti vAta te nitta pAsA ? zAstramAM maunane sthAna nathI, ema kahenArA AcArAMgasUtranA A vacanane khyAlamAMlaI bhUla sudhArI zakaze. abhavI paNa prarUpaNuM zAsananI ja kare. samaktine dekho cho? jaina samakti gaNanAre heya. munipaNuM ane samakti e be judI cIja nathI. sunipaNuM te ja samakti. A be eka kema bane? samakti ethe guNasthAnake zaru thAya. 17 pApasthAnaka chUTAM paNa hoya. jinezvaranAM tattvane mAnanArA hoya, te te samakitI hoya. muni paNa tane mAnanArA che. ema munipaNuM ane samakita e be eka bane. samakita traNa prakAranuM che. recakanI apekSAe bIjA samyaktvavALA che, cethA guNaThANAvALA che. dIpaka-recaka-kAraka samyakatva. dIpaka kayuM? gharamAM dI karIe chIe. dIvAthI AkhA cepaDA ukelIo, di keTalA akSara ukele? tevI rIte jaina zAsanamAM paNa keTalAka jIve evA hoya che ke-je pitAnAM hadayathI kerA dhAra che, te mekSa, saMvara, nirjarAne na mAne, tema abhavI mokSane lAyaka saMvara, nijarane na mAne, chatAM tene jainadharmanI prarUpaNa karavI paDe. saMghanuM jora levAthI abhavI hovA chatAM paNa te mekSanI prarUpaNuM kare ! prabhunAM eka vacanane na mAnanArane saMghamAM sthAna na Ape, tethI abhavyane paNa zAstramAM kahyA pramANe saMvara-nirjarA-mokSanuM svarUpa jaNAvavuM paDe. tame ja vicAre. tame te jamAline sAce kaheze paNa skUla daSTie keNa sAce? karavA mAMDelAmAM koDa vighna Ave ne kArya na paNa thAya, te have karyuM tene kahyuM kahenAra sAcA ke karavA mAMDayuM tene karyuM kahenArA mahAvIra bhagavAna sAcA
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ ro. dezanA mahimA darzana sthala daSTithI jamAlI sAcA lAge ane mahAvIra bhagavAnanuM vacana saMdehavALuM lAge. karyAnuM vacane TaMkazALI kahevAya. te pachI mahAvIra bhagavAna kAcuM kApanArA ne? eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI. kalasA talavAnAM kAMTA hoya, tenAthI hIrA motI ne telAya, bArIka daSTivALA na hoya te tevuM vicAre. sUma daSTithI vicAranArAne ja mahAvIranuM vacana sAcuM lAgaze. - jena zAsanane siddhAMta reDIye. je samaye Azrava-saMvaranAM pariNAma, te ja samaye AzravanuM AvavuM ne saMvara rokAvAnuM. baMdhanA pariNAmane samaya e ja baMdha thavAne samaya, Azravane je samaya te ja samaye pariNAmane nirjarAne pariNAma je samaye te ja samaye, nirA. eka samayamAM karyuM ne karuM chuM, te be vibhAga kahyA che. eka bArIka bhAga samayakALane tene pahele ane pachIne bhAga na kahevAya. tema samayamAM AraMbha samAptine bhAga ja nathI. AraMbhakALa te ja nikAkALa. nikALa teja AraMbhakALa. sekanDamAM pahelI sekanDa ane chellI sekanDa che paraMtu jemAM Adi samApti bhAga judo na paDe, temAM kriyA ane niSThAkALa judA na hoya. A vAta ATale ja rAkhIe. jamAlie "kaDemANe kaDe na kahyuM "kaDe kaDe" kahyuM. jANe ke na mAnyuM, te khAtara tene saMgha bahAra mUkavAmAM AvyuM. eka vacana na mAnavAthI jamAline saMgha bahAra karyo. prabhu mahAvIre dIkSA lIdhI tyAre sAthe keI nahIM ane jamAlie dIkSA lIdhI tyAre tenI sAthe dIkSA lenAra 500 te rAjakuMvara ! jamAlie dIkSAmAM kuTumbane sAthe lIdhuM. tenI patnI e 1000 strIo sAthe dIkSA lIdhI ! jenI strI (prabhunI putrI) patinA pakSa tarapha che. pitA (mahAvIra)ne badale patinA pakSamAM rahe che! tevA te jamAline bhANeja gaNo ke jamAI gaNe, tevAne paNa eka vacana na mAnyuM, eTale saMghanI bahAra karavAmAM sakeca na rAkhyuM. A bArIka daSTinuM vacana na mAnyuM, te tevA jamAli sarakhAne paNa zAsana bahAra kADhe ! ATaluM badhuM saMgha ane zAsananuM nizcalapaNuM hovAthI, abhavIne
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara, mauna ekAdazInuM parva 183 paNa prarUpaNa te mekSa ne tenA sAcA mArganI ja karavI paDe. zAsanathI viruddha abhavya paNa na bele, mATe ja teone mokSanI mAnyatA nahi hevA chatAM saMvara-nirjarAne mekSanAM kAraNabhUta kahevAM paDatAM. sAMbhaLanArAne mArganuM bhAna thAya tenA kAraNabhUta abhavya ke mithyAtvInuM vacana te dIpaka samyakatva. prabhunuM vacana pote mAnanAre thAya te recaka samyaktva. vAtenAM vaDAM karavAnAM; tAvaDI mUkavAnI nathI. vaDAnI vAte karavAmAM tela keTaluM joIe? tevI rIte rucivALuM samyakatva, te kiyAmAM kaMI paNa nahIM. kAraNa sabhyatve zraddhA pramANe ja kiyA karavAne taiyAra thAya. saMvaranirjarAnAM jeTalAM kAraNe jANe, teTalAM A kare, baMdha Azravane chAMDe. Ama kAraka samyaphavI, baMdha-Azrava-saMvara-nirjarAne cheDavA ane AdaravAvALI kriyAnI rucivALe ane karavAvALe heya. Ama samyaktva traNa prakAranuM che, tene aMge zAstrakAra kahe che kekAraka samyakatva, te manapaNuM-munipaNuM. munipaNuM te ja. ema baMne eka bane. have muni paNuM zuM cIja che? mAthuM muMDAvavuM, o lIdhe te munipaNuM? tamane ghaNA kahevAvALA che ke-mana ThekANu vagara eTale zuM? te tene kahevuM ke-te samyaktva. tevuMya tAre karavAmAM zI harakta che? ke manane bahAne Dhaga che? manane vaza karavAnA nAme kriyAne lepanArA ghaNA che. je samakti te ja mauna. munipaNamAM ane samakitamAM bheda nathI. je muni paNuM te ja samati. nizcayavALA te nizcayanA nAme paDayA che, munipaNuM lIdhuM nathI, tene haju vyavahArathI samakita che. nizcaya te karyAne ja gaNanAra che, nizcaya vagaranA paDelA che, munipaNAnuM svarUpa kahe che, muMDAvavuM vagere munipaNanuM cihna che, svarUpa nathI. te cihna kevaLajJAnIone maMjura che, nahIMtara navatattvamAM bhede jaNAvatAM svaliMge siddha thayA che, ema zuM kAma jaNAvyuM ? tyAM eghA vagerene svaliMga gamyuM. anaMtajJAnIoe tyAgane svaliMga gaNAvyA che, tyAga mokSanuM liMga che. tene mUkI daIe, to nizcaya vagarane agni ke? tyAre
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana kALe na kahevAya, dhUmADe kALe paNa te te agninuM liMga che, agninuM svarUpa kahetI vakhate uSNatA kahevI paDe, tema e e liMga che, svarUpa nathI. tyAga hovA chatAM e na hoya te muni paNuM nathI, kAraNa ke e paNa liMga cilDrana che. mahAvIra bhagavAna snAna nathI karatA vagere hovA chatAM te paryAya, gRhastha paryAya gaNya che, te be varasanA munibhAva, munipaNamAM nathI gaNyA. tyAganI pratijJA kare nahi tyAM sudhI tyAgI na gaNAya, bharata mahArAjAne kevaLajJAna thayuM paNa temane Indra vaMdanA na karI. sAdhupaNane veSa le, pachI tamane vaMdana karuM, prabhune mana:paryava jJAna kayAre thayuM ? trIsa varSe tyAga karyo tyAre ja thayuM. A badhuM vicArazuM tyAre sAdhupaNAnAM cihnamAM e ane leca che, paNa svarUpe munipaNuM zI cIja che? jagatanA svarUpane dhyAnamAM, rAkhe. janmAdithI jagata kevuM paDAyeluM che? jagat nisAra che, azaraNa che, ema samajI pitAnA AtmAnA uddhAra mATe taiyAra thAya tenuM nAma ja munipaNuM che. Ama zAstramAM jaNAveluM munipaNAnuM svarUpa che. A samajI mauna ekAdazInI ArAdhanA mATe kaTibaddha thaze te kalyANadi pAmI mokSamArgamAM birAjamAna thaze.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA manuSyakartavya mahAnubhAva! Ajane viSaya " manuSya kartavya" nAme rAkhe che. A jIva je je jAtimAM janme che, te te jAtinAM kartavya, vagara upadeze kare ja che. bakarInA janmamAM janmele jIva tenAM kartavya karate karate mare che, pADA, UMTa, gheDA vagere pitAnAM kartavya karIne ja pitanI jiMdagI pUrI kare che. koI paNa kartavyahIna hetuM nathI. jIvana TakAvavuM, duHkhathI dUra rahevuM, sukha tarapha devuM, A kartavya dareka kare che. temAM upadezanI jarUra paNa paDatI nathI. jAnavara kenA upadezathI pitAnuM kartavya kare che? tenA kartavyanuM bhAna pitAnI meLe ja meLave che, te manuSya sarakhI jAtine kartavya mATe upadeza zo mApavAno? bIjAnA jIvana mAphaka pitAnuM jIvana vahevAnuM ja che. pachI tamAre kartavya zA mATe? manuSyane ja kema? dareka prANuone kartAya rahelAM che. manuSyapaNuM kartavya karavAnuM ja che. temAM upadezanI jarura nathI. "sa ghAta pAtha upara vA, geinathine vAvamuvIracaMte -kAM to vAyune roga, kAM te bhUta vaLageluM che, kene? zrotA arthI na thaye haya, zrotA jijJAsAvALe na thaye hoya ne tene samajAvavA mAMDe !" tyAM arthIpaNuM nathI. zrotAnuM athANuM na hoya tyAM sudhI tene upadeza karanAra vatA vAyunA regavALe che ke tene bhUta vaLageluM che. manuSya svAbhAvika tathAkaya karavAnuM che. upadeza de ke na de. bALakane raDavAnuM koNe zIkhavyuM ? sukhamAM rAjI thavuM, duHkhamAM dilagIra thavuM te bALakane paNa zIkhavavuM paDatuM nathI. e jJAna garbha siddha che. eka bAIne ATha mahinAne garbha thayo che, hAtha bahAra nIkaLI gaye che. zahera hatuM. DekaTara bhegA thayA. have tyAM chokarA ! hAtha aMdara kheMcI le" ema kahevAthI chokare hAtha aMdara na kheMcI le. kema?
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186). dezanA mahimA darzana chokare samajaNavALe nathI. DokaTaree vicAryuM ke oparezana karavuM paDaze, hAtha aMdara beThavA paDaze. tyAM eka dezI vaidya Avyo. teNe kahyuMH mAtra pAMca miniTa mane Apaze ? mAtra pAMca miniTamAM kesa bagaDe tema nathI. DekaTaree kahyuM-tuM IlAja kara. teNe divAsaLI maMgAvI, saLagAvIne hAtha para cAMpI eTale bALake hAtha aMdara kheMcI lIdhe! A vAta parathI samajavAnuM ke sukhanI IcchA, duHkhanI aprIti garbhasiddha che. jIva garbhamAM paNa sukhanI IcchA, duHkhanI tarapha aprItikaravAvALo hoya che. temAM upadezanI jarUra zI? vAta badhI kharI. eka vAta dhyAnamAM rAkhavI. cha vartamAna sukha-paugalika sukha tarapha jevI daSTi rAkhe che, tenA hajAramAM bhAganI paNa daSTi bhavAMtaranAsukhanI rAkhatA nathI. mahela ke musApharakhAnuM ? huM kaIkanI dharmazALAmAM utarele musAphara chuM. eka phakIrane aMge evuM banyuM. bAdazAhanA mahelamAM vagara pUchaye teNe utAre karyo. bAdazAha tyAM AvyuM. ane kahyuM: are-musAphara ! musApharakhAne mAphaka Idhara kese nizcita so rahA hai? phakIre kahyuM-e bhI mahela nahIM hai, musApharakhAnA hai. rAjA kahe-musApharakhAnA bahAra hai, yaha te rAjamahela hai. phakIre kahyuM-Apa musApharakhAnA kIsakuM kahate ho? rAjAe kahyuM-"musAphIra ghumatA Ave, There, aura calA jAya." phakIre kahyuM-"te IsI mahelameM tumerA vaDa ArahA, aura cale gaye! tuma bhI cale jAyegA ! phIra tumerA laDakA AyA ! musApharakhAnA ora mahelameM kyA pharaka hai!" jema rAjyomAM nikAzanI pratibaMdhI thAya che tema bhavane aMge je meLavIe chIe te vastu nikAzanI pratibaMdhIvALI che. kaMcana, kAminI, kuTumba ane kAyA-A cAre cIjo meLavavA mATe rAtadivasa mahenata karIe chIe, te nikAzanA pratibaMdhavALI vastuo che. abajo rUpiyA hoya paNa eka rUpiye laI javA mAgIe te sAthe na laI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3, manuSyakartavya [187 jaI zakAya. hajAre strIomAMthI eka paNa strIne sAthe bhavAMtaramAM na laI jaI zakAya. cAra cIjo pratibaMdhavALI che. rAjyamAM rahIne game teTaluM Ape ane le. paNa te bahAra nahi laI javAya. A cAre cIjo bhavanA nikAzanI pratibaMdhavALI che. nikaLavA mAge te vakhate eka paNa cIjanI nikAsa na karI zake. he bAdazAha ! AmAM tuM kema rAce che? A mahela paNa musApharakhAnuM che. mahela kaho, ghara kaho, havelI kahe, e badhAM A jIvane mATe musApharakhAnArUpa che. A daSTi Ave tyAre manuSya gaNAya. vartamAna jIvana sukhI nivaDavuM joIe tevI dhAraNAvALA te jAnavara paNa che. vartamAna jIvanane aMge sukhanAM sAdhane meLavAvALA ane duHkhathI dUra rahevAvALA dareka heya temAM navAI nathI. A manuSyajanma 84 lAkha jIvananImAM bhaTakatAM bhaTakatAM muzkelIthI maLe tevuM che. manuSyane 9 mahinA sudhI garbhamAM rahevuM paDe. jAnavarAdikamAM alapakALa garbhamAM rahevuM paDe che. UMdhe mAthe laTakavAnuM mAtra manuSyamAM. tiryaMcane tirNa garbhasthAna hoya che. e avasthAe tuM janma pAmI, haju vivekamAM na Ave, AvatA bhavano vicAra na kare te tArI gati zuM? kuTumbamAM ane kAyAdimAM gUMthAI rahyo te bhavAtaramAM tArI sthiti kayI? ghera gheDa ja , are, mAlikanuM kAma kare, saMtAna pedA kare, Ayu pUruM thAya eTale cAlatA thAya. zuM laI gaye sAthe? ApaNe paNa bhaviSyano viveka dayAnamAM na laIe te ApaNI jiMdagI paNu jAnavaranI jevI jAya. yeSAM na vidyA na tapo na dAnaM, jJAnaM na zIlaM guNo na dhrmH| te mRtyuloke bhUvi bhArabhUtA, manuSyarUpeNa mRgAzcaranti / manuSyane veSa lIdhe che. mAtra manuSyanuM cAmaDuM oDhayuM che. ziyALa, gadheDA upara vAghanuM cAmaDuM paherAve te kharekhara vAgha nathI. jenAmAM tapa,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188] dezanA mahimA daIna vidyA, jJAna, nathI, jenAmAM guNu, zIla, dhama nathI, tevA manuSyanuM cAmaDu ADhI jAnavararUpe krU che, bhale, manuSyarUpe hAvA chatAM khareparate jAnavararUpe che. A mRtyuleAkamAM tevA manuSyA pRthvI para bhArabhUta che.' vidyA dareka meLave che, bhIla paNa peAtAne lAyaka kaLA peAtAnA karAne zIkhave che. jIvanirvAhanI kaLA, cAra-zikArI-jugArI peAtAnAM chekarAone zIkhavaze. cArA bhATha hAtA nathI, jugArIe mUrkhA hotA nathI, tee cAlAka mANaseAhoya che. te gUnADA karIne pakaDAtA paNa nathI, te paNa ApaNe tene vidyA kahetA nathI. kema ? sA vidyA yA vimuktaye-te ja vidyA ke je AtmAnA baMdhanAne cheDAvavAvALI thAya. kama ne cheDAvanArIna hAya te vidyAvidyA nathI. je meAkSa mATe thAya, teja ane tenuM nAma vidyA. te vidyA maLe ja manuSyapaNuM, mekSa meLavavAnI yogyatA--zakti, mAtra manuSyeAmAM che. nArakIe bhayaMkara duHkha veThe che, lAMkhI jiMdagIe dhAraNa kare che, paNa temane meAkSanI lAyakAta nahIM. devatA je sama puNyazALI ThakurAIvALA heAvA chatAM temAM paNa meAkSanI lAyakAta nathI, tiya ca ane nArakImAM te lAyakAta nathI. paNu devatA parAdhIna nathI, zakti vagaranA viveka vagaranA paNa nathI te chatAM paNa teo mekSa kema na meLave ? manuSyA ja meAkSa meLavavAnA ijArA laIne kema beThA che ? ApaNane A prazna dekhItI rIte gUMcavADAvALA lAgaze. manuSya pANInA porA ane dhAnyanA dhaneDA jevA che, peArA pANI vagara na Take tema A jIvana pANI ane dhAnya vagara na Take, tenI mekSa meLavavAnI tAkAta zI rIte ? devatA zI rIte na meLavI zake ? zakti adhikavALA ne maiAkSanA adhikArI ApaNe temane gaNIe chIe. A dareka matavALAe mAnyuM che. sava` deze mAnelI te cIja che. ame te yuktithI cAgya hAya te ja mAnavAvALA chIe. paratu sthira buddhithI te vastu samajo. DAhyA ane gAMDA vaccenA pharaka eka zeTha sArI lakSmIvALA hatA. keI vakhata ridra dazAmAM AvI gayA. gaNitamAM, vyavahAramAM, indriyanA viSayamAM matabhedane sthAna nathI.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3. manuSyakartavya [189 242=4, sAkarane gaLI kahevAmAM, kariyAtAne kaDavuM kahevAmAM koIne matabheda nathI, paNa vicArane matabheda ThekANe ThekANe che. tenA jIvaDAne maMdI thAya te kRtrima che. vepAranI rUkha dareka vakhate judI che. Indriya vyavahAranA viSayamAM akayAmata rahe che. vicAramAM aikayatA rahetI nathI. eka ja kuTumbamAM ekane amuka vepAra karavAne sU, ekane lAbha ane ekane nukazAna. temAM matabhedavALA hoya che. te zeThe vepAramAM dhana eyuM. tene anna ane dAMtane vera jevuM thayuM. have zuM karavuM ? jIvana, kuTumba TakAvavAnI muzkelI thaI. amuka zeTha mArA kuTumbane che, te sukhI che, mATe huM tenI pAse kaMIka mAMgaNI karuM. pachI tenuM zaraNa levA mATe tene tyAM te Ave, dhanavAna zeThe A daridra dazAvALA kuTumbIne cheTethI je. kAMIka levA te Avye lAge che, te te yukti karI lAMbo thaI sUI gayo. devAnI bIke sUtele je. pelA AvanArane e khabara nathI ke "mane dekhIne sUve che.' vinaya vazIkaraNa che." maMtrataMtranA kAryo je nathI karI zaktA te vinaya karI de che. AvanAra daridra zeThanA paga dAbavA lAgyuM sUtele zuM dhAre che? kenekara AvyuM che ne pagacaMpI kare che. pA-aDadhA kalAka thaye, eTale pelAe dhAryuM ke daridrI ga jaNAya che, nekara dhArI sUtelA zeThe tene pUchayuM-pela belA gaI?" AvanAra pAmI gaye ke "A mane Avate jaI sUI gayuM che, ane mane balA gaNAve che. AthI paga dAbatAM dAbatAM be ke e balA page vaLagI che. A sAMbhaLI zeTha camakyA. te samajI gaye ke-kapaTa khUlluM thayuM che pachI te beThe thaye. tArAmAM ne mUrkhamAM AMtaruM keTaluM? pelAe AMtaruM (zeTha ne pitAnI vacce hatuM te) aMgulIthI veMtathI bharyuM. eka-be-traNa ne cAra AgaLanuM. mArA ne mUrkha vacce eka veMta ne cAra AMgaLanuM AMtaruM che. mULa vAta para AvIe. lAkha ne koDa vacce eka paisAnuM AMtarUM. DAhyA ne gAMDAmAM AMtaruM keTaluM ? je vicArane vicArathI gaLe, te DAhyo ane vicAra AvyA ne gaLyA vagara pravRtti kare te gADe.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19o] dezanA mahimA darzana AvelA vicAra pramANe sAdhu vartana kare te te gAMDe. sabhAmAM cUMkavAnI IcchA thaI. tyAM na thaMkAya. bIje jaIne thuMke te DAhyo. ahIM ja vicAra A ne ahIM ja thaMke te gAMDe. vartana ane vicAra vacce gaLaNuM mUke te DAhyo. gaLaNuM mUkayA vagara pravate to te gADe. manuSya mekSa mATe lAyaka, ne devatA nahIM, tenuM kAraNa A ja. devatAmAM devAnAM vAMchAnAM devatAmAM IcchA sAthe ja kArya thaI jAya. IcchA pachI vicAravAnuM sthAna hoya te mAtra manuSyane IcchA thayA pachI, vicAro thayA pachI, kAryanA pariNAmane vicAravAnuM, pachI vartana karavuM te manuSyamAM che. manuSyanuM mukhya kartavya vidyA meLavavI, paNa te kaI ? gAya khetaramAM caravA pese paNa AjubAju jUe che. jyAM khetaramAM rakhevALa jue ke tarata je vaDa kUdIne te nese. gAya paNa rA khetaramAM pese che. gAya jevImAM paNa caturAI che. manuSyapaNamAM je e ja caturAI-vidyA hoya te te kAmanI nathI. je janma, jarA, maraNanA baMdhanene chedavAvALI thAya, mekSa mATe je vidyA meLavI hoya te ja manuSya che. nahIMtara manuSyanuM cAmaDuM che ane te manuSya jAnavara che. je vidyA mukti mATe thAya te kaI vidyA ? * pipaTanuM "are....acare rAma jevuM nahIM. brahmajJAnI lavAbhAI la karIne brahmajJAnI kahevAtuM. tenI vAtamAM bhalabhalA lIna thaI jAya. tenA (satsaMgamAM) parama rAgI eka zAhukAra che. te paragAma jAya che. tyAre barI kahe che ke gharamAM masAlo geLa nathI." zAhukAra kahe che ke-huM rUpiye ApuM chuM, te te laI Avaje, havAbhAInI TakAnA geLanI ja che ne ? bairI kahe-ThIka. pelA bhAI te gAma gayA. ane bAIne rUpiye Ape. gehaThImAM nipuNa lavA bhAI meTA, eTale bAI tenI lAja rAkhe che. eka khUNe UbhI rahIne chokarA sAthe rUpiye ne tapelI ApyAM. chokare jaIne lavAbhAIne kahyuM-gaLa maMgAve che, te Apa.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3, manuSyakartavya [191 lavAbhAI vicAre che ke te bhAva pUchatI nathI, mAla jatI nathI, te tela kayAM jevAnI che? kUtarA paNa na saMghe te goLa Ape ane pAMca zerane badale kA zera Ape ! pelI bAI goLa laIne cAlI, ghera AvI. dALazAkamAM te goLa nAMkhe. bIje divase dhaNI paragAmathI ghera Ave. zAkanuM pheDavuM khAya che, te moMmAM pese nahi ! kAraNa? te geLa kharAbamAM kharAba hato. aphINa karatAM bUra. bairIne pUche che ke- A che zuM? bairIe badhe tapAsa karI, kahyuM ke bIjI kaI cIja navI nathI paNa A goLa navI cIja che ane te kharAba haze. dhaNIe kahyuM-gaLa lAvI kayAMthI? aurI kahe-lavAbhAIne tyAMthI dhaNI kahe temAM zuM pUchavuM? bAIe goLa tapAsavA kahyuM-paNa dhaNIne lavAbhAI upara bharose hovAthI te goLa tapAsate nathI. bairIe cAkhIne kahyuM-A goLa ja e che. pile kahe- lavAbhAI te vakhate dukAne nahIM hoya, mATe tyAM jauM, te badalI Apaze. ema dhArI geLa pAcho ApavA jAya che. lavAbhAI kaheH A bhAI! pele zAhukAra kaheA geLa kharAba che, cAle evuM nathI, mATe te badalI Apane ! lavAbhAI kahe-goLa nAkha ukaraDe, ane te tene joIne Azcarya thAya che ke-"ATaluM ATaluM brahmajJAna sAMbhaLyuM, chatAM tane haju tIkhuM kaDavuM thAya che! khere che, evA vicAra Ave che? ATalA varasa te sAMbhaLyuM zuM ?" paNa pite karyuM zuM ? e lavAbhAI vicAratA nathI ! AvA vidyAonI vAto karanArA hoya temAM temanuM manuSyapaNuM nathI. tapasyA paNa joIe. tapasyA na hoya to te vidyA manuSyapaNane ThaganArI bane che. AvI vidyA manuSyapaNAnAM ghareNAMrUpa banatI nathI. tapa karI duHkha sahana karavA mAMDayuM te kevI rIte? dhyeya bhajakaladAranuM hoya te tapamAM kaladArane ja bhajavAnI vAta hoya. A prakAranuM tapa kAyakaleza che. AvA kaladAranA dhayeyane lIdhe vAsanA to "cAmaDI tUTe paNa damaDI na chUTe, tevI ja hoya, paraMtu teo hAthanA polA hoya eTale e
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192] dezanA mahimA darzana dAnavALA paNa nathI. bAMdhI muThThIvALA luccAI karI zaktA nathI, mATe pole rAkhatA hoya che. evI jJAnazakti, tapazakti, dAnazakti, manuSyapaNAnuM bhUSaNa nathI. ' vidyA, tapa, dAna sAthe pavitra vartana hoya, te ja zobhAvALuM che. pavitra vartanavALuM dAna-tapa-vidyA zebhApAtra che. te na hoya to tevAonAM vidyAdika manuSyapaNAne bhAvanAra na bane, mATe pavitra vartana joIe. tethI pAMce Indri upara kAbU meLavanArA teo thAya. krodhAdika upara kAbU meLavanArA thAya. te nava upara kAbU na rAkhe te bIjA guNe zabhA pAmI zakatA nathI. e nava para kAbU hoya chatAM je je lAyaka guNe joIe, te na AvyA to te dAruDIyA jevA gaNAya, mArgAnusArIne aMge 35 ane zrAvakane aMge 21 guNe kahyA che. lAyakapaNa sAthe rahevAvALA guNe na hoya to te manuSyapaNane zobhAvanArA na bane. nirvyasanapaNuM guNa sAthe joIe. ATaluM badhuM chatAM paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI. damaNa gayA haze. jUnuM ne navuM damaNa che. vacamAM khADI che. be bhAge zahera che. zeTha bIjA zaheramAM javA hoDImAM beThA. zeThane khalAsIe pUchayuM-keTalA vAgyA che ? ghaDiyALa batAvyuM. je. khalAsI kahe-huM jotAM zIkhe nathI. e be AMkaDA vAMcatA AvaDatA nathI. tevAmAM TAvaramAM TakerA vAgavA mAMDyA. zeThe kahyuM-gaNu khalAsI kahegaNatAM zIkhe nathI. zeThe kahyuM-tArI aDadhI jiMdagI eLe gaI evAmAM vacamAM khaDaka Ave. khalAsIe kahyuM-zeThajI ! taratAM AvaDe che?" zeThe nA kahI. khalAsIe kahyuM -to samajo ke-tamArI te AkhIye jiMdagI paNImAM gaI. vahANa DUkhyuM ane zeTha taravAnuM na jANe tethI zeThanI AkhI jiMdagI gaI! vepArI hato, bhaNe hato chatAM jiMdagI gUmAvI. kema? taravAnI AvaData vinA. ema ApaNe bhavamAM-saMsAramAM vahI rahyA chIe, te vakhate vidyA-tapa-dAna-zIla meLavyAM, paNa taravAnuM sAdhana dharma na meLavyo hoya to zuM thAya? taravAnuM na jANatA hovAthI zeThe badhuM gumAvyuM. tamArI AvatA bhavanI beMka kezu? ahIMnuM karoDonuM nANuM, strIo game teTalI hoya chatAM te tyAMnI beMka ceka svIkAre tema nathI. parvata jevaDI kAyA hoya to paNa tyAM nahIM svIkArAya. tyAM ophisa konI che ?
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27. manuSyaka vya [193 kaMcana-kAminI duinI ophisa nathI. mAtra dharma ke puNyanI eksi che. tene ceka na. lIdho hoya to bhale tame dAna vana rAkhanAra hoya chatAM paNa tarI zake nahIM; mATe kahe che ke--jene vidyA na hoya, tapa, dAna, zIla na hoya, guNu na hoya, dharmo paNa na hoya, te manuSyabhavamAM mAtra bhArabhUta che. manuSyanA rUpamAM tee mRgalAe mAphka jagatamAM care che' dareka jIvA e tAMtaNe baMdhAya che. te tAMtaNA che :-kamane kaleza. pUrvanAM karmo bhAgavavAM ane navAM bAMdhavAM. A saMsAramAM dareka jIva A e tAMtaNAthI ja khaMdhAyA che. 'tuM manuSya che, tevA prayatna kara, tArAthI ja te kAma ane tevu che. karma ane kaleza annane abhAva karI cidAna dasvarUpa tArA AtmAne manAva.' Ama manuSyanAM kartavye atAvyAM vizeSa mATe AgaLa.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSyabhavarUpI ka9pavRkSa SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSB GSERESS (2000 mAgazara vada 4, godharA, guhyAna upAzraya somaprabha AcArya mahArAja bhavyanA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM jaNAve che ke A jagatamAM kalpavRkSa vRkSAmAM uttamattama gaNAya che. Icchita pUravA mATe samartha hoya to mAtra kalpavRkSa gaNAya. paNa kalpavRkSane artha e che ke-kalpanAmAM AvyA pachI phaLa Ape. vastu jANavI joIe, te sArI mAnavI joIe ne te maLyAnI IcchA kare tyAre kalpavRkSa phaLa Ape paraMtu A manuSyabhava kalpavRkSa karatAM paNa caDhIyAta che. kAraNa tame duniyAdArInA dareka viSayone jANI tapAsI zake che ke te ISTa che ke aniSTa che, te jANI, te meLavavAnI ke tene cheDavAnI mahenata-prayatna karI zake che. eka evI cIja che ke je tamArI kalpanAnI bahAra che. te che tamAre AtmA. tene sparzI, rasa, gaMdha, rUpa, zabdathI jANatA nathI. badhe AdhAra AtmA upara che, ane tenuM ja-AtmAnuM ja jJAna ApaNane nathI! je AtmAnI upara jJAna ne sukhane AdhAra che te AtmAne ApaNe pIchAnI zakatA nathI ! be jhaverI hatA. jaMgalamAM bhUlA paDyA. vacamAM bhIlanuM jhUMpaDuM AvyuM. tyAM visAme kaye. jhaverIe pitAnI pAsenA metInA pANunI mAMhomAMhe vAta kare che. eka kahe che ke-A metI to pANIne dariye che dariye. A vAta bhIle sAMbhaLI. kapaDAne te metIne aDakAyuM ! paNa kapaDIne cheDe bhIne na thaye eTale bhIle nakkI karyuM ke- duniyAmAM AvA ne AvA gappA hAMkanArA paDyA che. dariyAnA pANInI vAta kare che ane kapaDAne cheDo sarakho paNa bhIne nathI thato. te gamAra bhIla taLAva-kUvAnA pANune paNa samaje che. khetInA pANIne (tene) te bhIla pANI samajI zakatA nathI. bhIla svapnamAM paNa motInAM pANIne khyAla karI zakatuM nathI.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. manuSyabhavarUpI kalpavRkSa AthI jhaverInI sAcI vAta paNa bhIlane gappAM jevI lAgI. tema ApaNe paNa zAmAM TevAyAM chIe? pAMca IndriyanA viSayamAM aTavAyA chIe. jamyA pachI khAuM....khAuM khAuM. ATaluM jarA batAve te paNa baTakA bharavA jaIe. nAnA chokarAya lAkaDAnuM cusaNIyuM rAkhe che. zAthI? bhUkhane lIdhe te nathI rAkhatA. eka ja khAvAnI lata paDI gaI che. basa, khAvuM-khAvuM ne khAvuM. pachI samajaNuM thayA. AgaLa vadhatAM mitre maLyA, pachI ramatanI lata lAgI. mAbApa belAvyA kare te paNa ramatamAM ja jIva. laMgoTIyA mitro jyAM UpaDayA tyAM te pite jAya. tene mAbApa zedhyA ja kare. e pachI jyAM nizALamAM dAkhala thayA tyAM abhyAsanI lata pachI vepAramAM joDAyA tyAM dhananI lata lAgI. "ahIMthI lauM ke tahIMthI lauM, pachI kuTumbamAM para eTale mArI bAyaDI_mArAM chokarAM nI lata. tema karatAM vRddhAvasthA AvI. eTale e badhuM visArIne "keDa, mAthuM, zarIra dukhe che; e duHkhanI ja lata, AkhI jiMdagImAM, je mULa AtmA che, tenI lata kyAreya lAgI? bALapaNathI te vRddhAvasthA sudhInI tamAma avasthAo tapAso. judI judI latamAM jIvana pUruM karAya che. temAM mULa dhaNuM-AtmAne jyAre tapAsya? tene tapAsavAne vakhata kADha? "kAjInI kUtarI mare tyAre gAma zoka pALe. kAjI mare tyAre kaMI nahI. kAjInI kUtarI jevI bIjI late mATe badhuM karIe ane AtmA mATe kazuM nahIM ? AtmA atIndriya che. Indriyane viSaya na hovAthI te kemAM vivAdane viSaya banI rahe che. suMvALuM, kharabacaDuM, gaLyuM, kaDavuM temAM keIne matabheda nathI. Indriya sivAyanI (AtmAnI) bAbatamAM tamArA eka mata nathI. bajAramAM rUkha tejI-maMdI. maMdInA jIvaDAne maMdI ja dekhAya, tejI kRtrima dekhI pheMkI de che. tejInA jIvone tejI ja dekhAya, te vaLI maMdIne kRtrima dekhe. e bheda kema paDayA? kahe ke-pratyakSa indriyane sAkSAt viSaya nathI. khATuM, meLuM, tIkhuM te pratyakSa viSaya hatA. laDAI laDanAra thI.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196] - dezanA mahimA darzana jItanI IcchAe ja laDAI laDe che, chatAM eka ja kema jIte che? kema temAM bheda paDe? mananA viSayane aMge duniyA eka mate cAlatI nathI. jayAre matanA viSayamAM matabhedane pAra nathI te AtmA mana karatAM paNa para che. Avo IndriyanA viSayanI ka95nAthI atIta AtmA hoya te AtmAnuM zuddha svarUpa mokSa te kalpanAtIta hoya ja. tethI ApaNAmAM keTalAka-mokSa, mahArAje kahno mATe mAnave joIe." ema kahe-e rIte mekSanI hA pADe paNa mitro bheLA thAya tyAre mekSamAM khAvApIvA haravApharavAnuM nathI evuM evuM bolavA mADe. hA, eTaluM dhyAna rAkhe ke mA,bApa, guru AgaLa Amana belAya. eNe parama sukhanuM sthAna khAvApIvA AdimAM mAnI lIdhuM. bIjI bAju tapAsIe. A gulAmI nAbUda thaI, te laDAImAM kayA gulAmee hathiyAra upADyA ne laDAI thaI. gulAmI nAbUda karanArA sAme hathiyAra upADayA. kema? teo gulAmIne gela samajatA hatA. bicArA, gulAmI na samajatA tene ja sArI gaNatA hatA. popaTa,pArevAne pAMjarAmAM rAkhe. pachI e e TevAI jAya ke tene UDADI mUke te te pharI tyAM ja AvyA kare. pAMjarApoLamAM pArevAM che, te UDe ja che-koNa belAvA jAya che emane pitAnI meLe ja hatAM tyAM Ave che. te TevAI gayA che. gulAmImAM TevAI gaelA gulAmIne ja sArI mAne. tevI ja rIte A zarIra-kedamAM ApaNe TevAyelA chIe. zarIra kedakhAnuM. kharekhara A zarIra kedakhAnuM che. jela saLagI jAya to kedIne saLagavuM ja paDe. sukhaduHkha zAnA lIdhe che? duniyAdArInI Apatti zAne lIdhe che? bhaTakatI jAtapaNu kevaLa A pAMjarAnA lIdhe ja che. eTalA mATe zrI munisuMdarasUrijIe jaNAvyuM ke dehe mumuhya kuruSe kimayaM na vetsi, dehastha eva bhajase bhavaduHkhajAlaM / lohAzrito hi sahate ghanaghAtamagnirbAdhA na te'sya ca nabhovadanAzrayatve //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. manuSyabhavarUpI kalpavRkSa. [tee dehamAM mU'jhAine dhana-dhAnya--agni AdinAM ArabhasamAra MbhAnu pApa kema jANatA nathI? A zarIrathI tuM TevAi gayA che. zarIra e ja huM, huM e ja. zarIra, AtmAne te hiMsAmamAMthI bahAra kADhI nAkhyA che.zarIra rAgI-nirogI to huM rAgI-niraMgI, huM UMcA tA zarIra UMcuM; AvI dazA samajIne tuM zarIramAM mUMjhAIne duniyAnAM badhAM pApA kare che. te badhAM pApAnuM kAraNa zarIra che. paraMtu khyAla rAkheA ke-sarakAra gunegArane sajA kare che, te sAdhanadvArAe ja sajA kare che. A karAjA sajA bhAgave che te A zarIradvArA. sAgaropame sudhI narakamAM du:kha bhogavAve che, te zarIradvArAe ja bhagavAve. traNa gatimAM te duHkha lAgavAve che. koTIdhvajane ghera dhAvaNeA chekarA hAya, have tenu ghara devALiyuM anyu hoya te chokarAne kai che ? chekarAne zAkha-AbarUnA khyAla nathI, phakta khAvA-pIvAnA ja khyAla che tema tamane khyAla che ke meAkSa khAvA pIvAmAM kAma na lAge. A ThekarAnA vicAro te akkalanI khAmIthI ke vAstavikatAthI che ? AbarUnI kiMmata cheAkarAne na heAya. " duniyAdArImAM-enA viSayamAM mAcelA-rAyelA AtmAnA svarUpanemeAkSane samaje nahIM, tethI meAkSamAM khAvApIvAdanu sukha nathI, ema kahyA kare. e ja khALaka samajaNumAM Ave tyAre te vakhate kayAM mArI AbarU hatI' ema kahe. akkala AvyA pachI AbarUnI kiMmata samaje. tevI rIte ahIM paNa manuSya vicAra kare, tyAre khAvuM, pIvu oDhavu' vagere AtmAne ke zarIrane ? zarIra pAMca bhUtanuM pUtaLu che, tene upayegI vastu na maLe eTale meAkSamAM khAvAnu' nahI. vagere vicAro thAya. meAkSanI tulanA pAMca bhUtanA pUtaLAM sAthe karI. ! pitAe koDanu devALuM kAcuM, chatAM nAnA bALakanA magaja para asara kazI nathI. tevI rIte A AtmAne paNa A zarIranA kedamAM-pAMjarAmAM eTalI adhI daDhatA thaI gaI che ke-te pAMjarAne lIdhe AtmAnI zI dazA thaI che ? teneA khyAla tene nathI. A zarIrarUpI pAMjarAmAM nAkhIne ka`rAjA sajA bhAgAvarAve che.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198] dezanA mahimA duzana jema sarakArane hadabahAranA gUnAmAM nAIlAja rahevu paDe che. eka vadha karyAM te phrAMsI, ane 10 gUnA vadhanA karyA tA paNu eka ja phAMsI. paNa khAkI nava gUnAnuM zuM?sarakAra daza vakhata phrAMsI detI nathI. pahelAM temAM chIDIvALA kAyaDhA hatA. pahelAM phAMsInI sajAmAM 'gUnegArane phAMsIe laTakAvave.' hatu. ekavAra sArA zrImate khUna kareluM kA'mAM tene kesa cAlyA. teNe erisTara UbhA rAkhyA. berisTara kaMi khele nahIM. mAre kaMi nathI kahevuM.' kesa sAbita thaye. teNe krosa paNa na karyA. cAja karI jaje tene AropI TharAjyeA. peleA zrImaMta samaje che ke mArA erisTara mArA bacAva karaze, erisTare nA pADI ke ' mAre kaI nathI kahevu.' have kone upAya na rahyo. zeTha berisTarane kahe che ke A zuM ?" zeThane sajA thaI. sA amalamAM mUkavAnA divasa ALye, zeThane mAMcaDe caDAvyo ke tarata erisTara mAMcaDo teADI nAMkhyA ane kahyu " vAMce, kAyadAmAM ema lakhyuM che ke-'gunegArane phAMsIne lAkaDe laTakAvavA.' khasa, laTakAvI dIdhA. lakhelI sajAnA amala thai gayA.kAyadAmAM'mArI nAMkhavA' ema nathI lakhyuM.... 66 sarakArI hAdArA vIle mukhe pAchA gayA. pachI kAyadAmAM sudhAro karyo ke-mare tyAM sudhI laTakAvaveA.' Ama pahelAM chaTakabArI hatI, te vakhate dasa vakhata paNa sajA karI zake. have te chaTakabArI vagaranA cokhkhA kAyado che. jIva jyAM sudhI na jAya tyAM sudhI phAMsInA lAkaDe laTakAvavA," temAM paNa koIe dasanAM khUna karyAM, temAM eka gunAnI sajA thai, bAkInAM navanuM zuM? tyAM sarakAranI sajA cAlI zakatI nathI. sAvarakarane phAMsI dIdhI tyAM teNe kahyuM ke A janma ke AvatA janma mATe ? huM aneka janma mAnanAra hindu chuM.' ema ahIM gUnAnI sajA thaI, paraMtu AvatA janma paNa tamAre mATe che, AgaLa ahIMyAnI sarakAranI sattA nathI; paraMtu rAjAnI cAre gatimAM rakhaDAvavAnI sattA che. * ahIM A pAMjarAmAM rAkhe, tyAM zarIrarUpI pAMjarAmAM rAkhe te ja sajA bajAvI zake. 'phephLa paNa manate'bhale zarIrarUpI kanI
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ hila ra4. manuSyabhavarUpI kalpavRkSa kedamAM rahelo che mATe bhavaduHkha bhaje che. Agane kaI ghaNuM mAratuM nathI. leDhAmAM te pese eTale leDhAnI sAthe agnine paNa ghaNu khamavA paDe. agni ghaNunA mAra zA mATe sahana kare che? agni leDhAmA peTho tethI. AthI kahe che ke-ramata manAya AkAzanI jema anAzrayapaNAmAM-mekSamAM majhA che. AkAzane ghaNa vAgatAM nathI kAraNa ke te kaImAM pesatuM nathI. te zarIranA baMdhanathI nirALe hoya te janma, jarA, maraNadi dukha sahana karavAnuM hoya nahIM. kapanAtIta siddhisukha A mokSa je ApaNI kalpanAmAM paNa na Ave te kalpanAtIta mekSa che. evuM phaLa jemAMthI maLe tevuM jhADa tamane maLyuM. manuSyabhavarUpa kalapavRkSa maLyuM. tenuM phaLa mekSa che. temAM kevAM prakAranuM sukha che te vacana-agocara hovAthI ahIM anubhava bahAranuM dRSTAMta bibhatsa che, paNa samajavA lAyaka hovAthI te apAya che. be chokarIo TheTha bALapaNathI benapaNI hatI. kenuM ghara karyuM te na oLakhAya. be jaNa evI rIte varte ke pitAnuM ja ghara che. sUvuM, besavuM vagere sAthe ja hoya. AvI benapaNuo kyA gharanI chokarI che te na vartAya-na jANuM zakAya. be jaNa e vicAra karyo ke-ApaNA mAbApa lagnanI vAta kare che emAM evuM che zuM? bannemAM eka meTI hatI ane bIjI nAnI hatI. mATInAM lagnanI vAta kare che. nAnI kahelagna mATe ATale ADaMbara kare che, te temAM zuM che te mane kaheje. meTInAM lagna thayAM, te sAsare gaI. patisukha anubhavyuM. pachI nAnIe pUchyuM ke zuM sukhI je ke sakhIpaNAmAM bheda nathI, AMtare paNa nathI, paNa vAta ja anubhavanI, te vacananA anubhavathI bahAra che. tyAM moTI zuM kahe? AtmAnA anubhavanI vAta hoya tyAM te kevI rIte kahevAya ? mahArAja, mane mekSa dekhADe." moTI kAMI kahetI nathI tyAre nAnI kahe che ke have tuM AMtare zIkhI, have tAruM hRdaya cakakhuM nathI, paNa te hRdaya batAvI zakAtuM nathI. ema nAnI samajatI nathI, tema mekSa
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana batAvAnI cIja nathI. je vastu jJAnI puruSonAM jJAnathI ja jANI zakAya, te IndriyenA viSayathI zI rIte jANI zakAya? mokSa atIndriya viSaya che je kalpanAmAM na AvI zake. evI atIndriya vastu parIkSAmAM na AvavAthI tame tenI mAMgaNI na karI zake, chatAM tamane mokSane raste laI jaImekSa apAvI de, tevI tAkAta A manuSyabhavarUpI vRkSanI che. A manuSyapaNurUpI vRkSa, evuM jabarajasta che ke tamane te kalpanAtIta phaLa ApI zake che. bIja vAvyA sAthe phaLa na thAya. aMkurathaDa-DALAM-pAna-phUla ane pachI phaLa thAya. vacalAM phaLa kayAM? emAM jinezvara mahArAjane kema mAnavA? e pUjya kema? ame pUjaka kema? hIrA sArA cihavALA hoya te gharanI AbAdI kare, keTalAka kAka pagA hoya te gharamAM na rakhAya ane bIjAne paNa na apAya. tene jaMgalamAM dATI devA paDe. ApaNe paNa hIrA. jinezvara mahArAja paNa hIrA. teo sadulakSaNa, ApaNe kAkapadA. karmarAjA nacAve tema ApaNe nAcIe chIe. karmarAjAnAM pAtra ApaNe chIe. jyAre tIrthakare karmarAjAne pAtra banAvanAra che. tIrthaMkara paNuM e paNa puNya nAmakarma che. tene prabhAve zAsana pravartAvI karmarAjAne pAtra banAve, A vAta jaNAvavA mATe "jina" zabda rAkhe. kaSabha-mahAvIra na rAkhatAM "jina" zabda rAkhe. tevA te jinezvare, pitAnA anuyAyIone jaNAve che ke-"tame karmarAjAne pAtra banAve, te ja mArA anuyAyI., te jaNAvavA mATe "jina" zabda vAparyo che. ApaNe jItanArI prajAne mAnanArA chIe. have te jinazabda vacanathI ane mUti uparathI kevI rIte sAbita thAya che te agre-
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAvakakuLanI mahattA 2 25 (2000, mAgazara vadI 5 gurUvAra rAkhaDakI-godharA) jinedrapUjA guruparyupAsti, sattvAnukaMpA zubhapAtradAnaM / guNAnurAga zratirAgamasya nRjanmavRkSasya phalAnyamUni // zrAvaka pitA tarIkene vArase. zAstrakAra mahArAjA bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM jaNAve che ke-dareka manuSya potAnA jIvananA nirvAha mATe, zarIrarakSaNa mATe, AbarU vadhAravA mATenAM Arthika saMjoga sudhAravA mATenA prayatno vagara upadeze, potAnI meLe ja kare che. eka vAta lakSamAM leze ke zArIrika rakSaNa kaNa nathI karatA? zuM jAnavare rakSaNa nathI karatA? jAnavara pitAne upadravathI bacavA mATe prayatna te kare ja che. gAya vIyANI hoya tyAre tame mAlika hovA chatAM najIkamAM na jaI zake. zerImAM kUtarI viyANuM hoya. reTa khavaDAvanAra paNa tenI najIka na jAya. saMtAnapAlana mATe pote dhyAna rAkhanArI te jAta che; eTaluM ja nahIM paNa duniyAdArImAM tame ghara vece che, temAM gharanI mAlikI vecI che. te tamArA nahi paNa bIjA badhAnA hakkane ema ne ema rAkhIne. zerImAM rahevAvALA kUtarA bIjAne pitAnI zerImAM pesavA na de. jAnavaro pitAnuM mamatva haMmezAM sAcave che. nIcI jAta paNa pitAnI mAlikI haMmezAM sAcave che. tame ghara vecyuM. temAM bhegavaTo ve. zarIranA bacAva mATenI kiyA tathA saMtAnanA bacAva mATenI kiyA jAnavare paNa kare che. te uparathI samajAze ke-te kriyAmAM upadezanI darakAra hotI nathI. te pachI upadezanI jarUra zAmAM hoya? aprasiddha arthane jaNAvanAra te zAstra zAstra saphaLa kayAre kahevAya? je vAta potAnI meLe pravatI na
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202] dezanA mahimA darzana heya, duniyAmAM siddha na hoya tevI vAta jaNAve, tyAre zAstra saphaLa gaNAya. 77=49 e badhA jANe che. je vastu pravartelI hoya, te vastu mATe zAstrakAre udyama karatA nathI. te mATe upadeza kare te zAstrakArapaNAne na zobhAve. je padArtho nizcita thaelA na hoya, te pradArtho samajAve tyAre zAstra sArthaka gaNAya. zarIra-kuTumba Arthika kAraNa mATe je karAtAM karmo, te karmone akarmamAM sthAna ApatA nathI, nahIMtara jhADe javuM-dAtaNa-bIDI-cA-pANa e paNa tamArI apekSAe kharkarma gaNavA joIe, bhAva navakAra aniSTanuM nivAraNa ne iSTanI prApti batAve te zAstra. je kAryamAM aniSTanuM nivAraNa haya, ITanI prApti hoya te ja upadeza zAstrakArane heya. zAstrakAro bhale A ISTa thaze te na jaNAve. ghaNI jagyA para zAstrakAre te jaNAvI de che. navakAra tame badhA jANe che. keTalAka pAMca ja pada gaNe che. cAra bAkInAM pada te nathI gaNatA. laMkA vagere pAMca pada gaNe che. te bicArAne khyAla nathI ke navakAra batAvanAra mahApuruSe jaNAvyuM ke-A raste navakAra gaNe, te tamAre bhAva navakAra gaNAya. sarva pApanA nAza mATe navakAra gaNAya, te ja bhAva navakAra. arihaMtane namaskAra karyA chatAM pApanA nAza mATe te na gaNavAmAM Ave te bhAva navakAra na gaNAya. abhane paNa te buddhi hoya che. kRSNajIe be kuMvarane hukama karyo ke savAre temanAthajIne je pahelAM vaMdana kare tene zreSTha gheDa InAma ApuM. kuTumbane dharmamAM kevI rIte pravartAvatA haze? teo samajatA hatA, ke kUkA ane roDAne vAraso mithyAtvIne tyAM janmyA hatA te paNa maLavAno hate. musalamAnane ghera jamele chekare pitAnA bApadAdAnI sthAvara-jaMgama milaktane mAlika che. te tevI rIte tamAre ghare janmelo chokare sthAvara-jaMgama milakatane mAlika thAya to te tamAre tyAM ja tenI viziSTatA zI ? A eka vAta. bIjI vAta bApanI pAse rahelI milaktae chekarAne bApa na Ape ne raphedaphe thavA de, te te bApanI kiMmata zuM? maratAM sudhI chokarAne milakta
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24, zrAvakakuLanI mahattA [203 Ape nahIM ke batAve ja nahIM te bApanI kiMmata keTalI gaNAya? ApaNe paNa jainadharma rUpI apUrva vidhAna meLavyuM. te bALakane na soMpI zakIe, kettara mArga bALakane na meLavI ApIe, te ApaNuM kuLamAM ne svecchanA kuLamAM chokare ja , temAM pharaka na rahyo. - tamAre tyAM janmelo kettara saMskAra mAge che. rAjAne tyAM chokare janme tyArathI te rAjya mAMge che. rAjya na maLe te tene hakaka chInavA gaNAya. zrAvakakuLamAM janmelA bALake lakattara mArga mAge ja che. bALakone lekottara mArga para na caDAve te tenA hakaka para mAtapitA chINI pherave che. te chekare jamAIne je milakata lakhI Ape tevA bApane julamI gaNIe chIe. zrAvaka varganI A bhAvanA hovI ja joIe ke-mArA chokarAne jevI mArI dravya milakta maLe che tevI ja mArI bhAva milakata paNa maLe. tevI mArI bhAva milakta paNa lenArA teo hovA ja joIe. pitAnA jIvananA bhoge paNa dharmasaMskArane vArase temane Ape. zrAvakaputrane bhavAMtaramAM pazcAttApa eka zrAvaka che, dharmiSTha che. chokaro badhI kaLAmAM hoMziyAra che paNa "A bhava mIThA te parabhava keNe dIThA e avaguNa che. bALakomAM mIThAza khAvA, pIvA, oDhavAnI Teva hoya. nAstika buddhivALAne "A bhava mIThA te parabhava keNe dIThA" heya, vicAra karyA vagara manamAne tema belanAra A chokaro che. te vepAra-dhaMdhAmAM cAlAka che. zrAvake joyuM ke-A badhuM kharuM. nikAzanA huM bALakane pratibaMdhavALI cIja ApavAne ne pratibaMdha vagaranI cIja nahIM ApavAno. reDA (makAna va0) ane rUpiyA, nikAzanA pratibaMdhavALI cIja che, te AgaLanA bhave nahIM laI jaI zakAya. dharma ja mAtra parabhavamAM laI jaI zakAze. duniyAmAM badhe matabheda che. jIvane kaIka mAne, kaIka na paNa mAne, paNa meLaveluM mUkavAnuM che. temAM keI ne matabheda nathI zrAvaka pitAne thAya ke meLavelI cIja mUkI devAnI che tene vAraso
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20] dezanA mahimA darzana chokarAne ApuM chuM.khAlI tijorI vArasAmAM te saMpAya tene ThagAI kahevAya bApe dIkarAne Thage kahevAya tevI ja rIte dhana ane milakatane chekarAne vAraso Ape che te nikAzanA pratibaMdhavALI cIjane vAraso Ape. je cIja bhabhava kAma lAganArI te dharma-cIjane saddabhAva chokarAmAM nahIM, nAma-nizAna nahIM ! mATe bApe vicAryuM ke mArA bALakane dharma samajAve joIe. ekavAra tyAM sArA vidvAna sAdhu AvyA.bApe kahyuM: "beTA! guru mahArAja AvA vidvAna che, temanI pAse jA te kharo. kathana te sAMbhaLa. vyAkhyAna sAMbhaLa, chokarAne tyAM javuM nathI, paNa lekamaryAdA eTale bApanA kahevAthI te gaye, mahArAje puNya-pApanuM nirUpaNa karyuM. eka kalAka teNe saMbhaLAvyuM pachI gurue tene pUchyuM ke A je kahevAyuM temAM tuM kAMI samaje ? chekare kahe ke-nA, kAraNa ke teTalI vAra meM te daramAMthI mukeDA 108 vAra nIkaLyA, te gaNyA. sAMje bApa mahArAja pAse AvyuM ne teNe pUchyuM te Ama banyuM," tema bApane mahArAje jaNAvyuM. kAryomAM vidane AvavAthI manuSya pAchA paDe, te manuSya ke jAnavaranI gaNatarImAM nathI. jAnavara paNa bIjI trIjI ema aneka phALa mAre che, zeThe joyuM ke phakara nahIM, pachI guru pAse te Avate te thaye, bIjI vakhata keIka AcArya AvyA. bApe karIne kahyuM ke AcArya mahArAja padhAryA che, mATe Aje tuM tyAM jaje ane meM sAmuM joyA karaje. te tyAM gaye. mahArAje kalAka sudhI dharmopadeza Ape, pUNyane pratApa samajAvyo ane te chokarAne pUchayuM-mArI vAta tArA dhyAnamAM utarI? pele kaheH "hA, tame kalAka belyA te daramyAna tamAre heDI 108 vAra UMca-nIce thaye, have zuM karavuM? kare guru pAse jAya paNa tene tava levAnI vAta nathI. AvI sthiti chatAM zeTha vicAre che ke vartamAna bhavanuM ciMtavana jAnavare paNa kare che, paNa bhaviSyanA bhava mATe ciMtavavuM joIe." chevaTe te zrAvake prabhunI mUrti upara tarata daSTi jAya, te mATe gharanuM bAraNuM nIcuM karyuM, ane sAme bhagavAnanI mUtti besADI, pariNAme
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. zrAvakakuLanI mahattA 205 karAne mana nahI. chatAM prabhunuM darzana thai javA mAMDayuM. krame karIne te zrAvaka ane chokaro banne kALa karI gayA, pUNyane palaTo thaye ane te chekarA dariyAmAM mAchallR thayA. zAstrakAranA sAmAnya niyama che ke-e AkAra sivAya khIjA badhA AkAranA matsya hoya. valayAkAra ane naLIyA AkAra, ema e AkAranA ja matsya na heAya. macche (mAchalA)nA AkArano vicitratAmAM Aje navAI lAge tema nathI. madrAsa myUjhiyamamAM te aneka AkAramAM jovA maLe che. evAmAM pratimA AkAranA matsya chekarAnA jIva-mAchalAnA jovAmAM AvyeA. tene apUtA lAgI. te tene sAthe khyAla AvyA ke koika jagyAe AvA AkAra joyA che. e tethI ja chekarAnA jIva mAchalAne. jAtismaraNa thayuM.pachI teNe potAnA pUrva bhava joyA. tene lAgyu ke--zrAvakane bhava mIThA hatA, A bhava kaDavA nIkacaiA, tenA tene prazcAttApa thayA. vastu bagaDayA pachI ApaNI bhUlathI te vastu nAza pAmI hAya tA pazcAttApa thAya. te ( chekarA) mAchalAne te vakhate pUrva bhave mahArAje je e kalAka kaheluM te smaraNamAM AvyuM, eTale te mAchalAe AtmasAkSIe tA lIdhAM, anazana karyu ane te mAaA marIne devalAke gayA .. mAbApeAe chokarAone leAkeAttara mAge rAkhavA mATe dharmonu nizAna samarpaNa karavA mATe kaTibuddha rahevu joIe, te ja zrAvaka kuLamAM janmyA saphaLa. zAMmapAlakanu` vaMdana. ghoDA chAkarAne ApavA hatA temAM kRSNa mahArAje zu kahyu ? 'temanAthajIne paheluM vaMdana kare tene ghoDA Apave. te apUrva gheADe che, vAsudeva sarakhA traNa khAMDanA svAmI paNa mArAM mALakhaccAM dharmomAM joDAya evI tamannA rAkhe che. gharanAM chekarAM mATe A icchA rAkhI sAmAyika le, ane temAM kaheA : A karaze tene A cIja ApIza, tema rAkhyuM. pAsa thAya to sAyakala, ghaDiyALa lAvI Apu. pAsa thavAne jevI tamArI lAgaNI temAMnI zatAMza leAkeAttara tattva mATe lAgaNI che? ALI kare to hIrAkaMDI ApuM, tema kahyuM che ? paNa tenI darakAra ja nathI. kRSNamahArAja
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20] dezanA mahimA dezana avirati vAsudeva paNa khALakA mATe lokottara mAnI lAgaNIvALA che, zAMkha ane pAlaka e kuvarane A vAta kahI ke-prathama vaMdana karanArane gheADo ApIza.' A vAta sAMbhaLIne vacamAMthI pAlaka, ke--je taimanAtha bhagavAnanI mahattA samajate nathI, teNe na joI rAta ane na joyu aMdhAruM. te cAra vAge nIkaLyA. khIjI khAjI zAMkha hatA. teNe vicAyu : tene gheADo maLyA ke na maLyA, paNa AtmAnA lAbha mATe vaMdana karavAnuM che. AthI te cAra vAge UThI, temanAthajI hatA te dizAmAM vaMdana karI, Avazyaka karI ajavALu thayA pachI vaMdana karavA mATe gayA. "prathama huM AvyA chuM, tema kRSNajIne kahejo." pelA cAra vAgye paheAMcelA pAlake prabhu temanAthajIne kahyuM. ema kahIne te cAlyA gayA. sAMba jayaNApUrNAMka dvAdazAvatuM vaMdana karIne gayA. kRSNamahArAje savAre temanAthajIne pUchyuM ke-e kuvaramAM prathama vaMdana karanArane gheADo ApavAnA che, mATe prathama kANu AbhyA hatA?' prabhue have zu kahevu...? prabhue kahyuM-pAlaka AnyA te pahelAM zAMe vidhi sahita vaMdana karI lIdhuM che.' vaMdana zAMe prathama karyuM. paraMtu ahIM prathama AvyA hatA pAlaka, paNa tene temanAthane vaMdana karyu nathI ! paNa teNe kahyu ke kahejo ke-pahelA pAlaka AvyA che, ema kahIne ja cAlyA gayA che ! AthI kRSNajIe zAMkhane gheADo ApyA. kema ? teNe bhAvathI vaMdana karyuM. ahIM AvI vidhipUrvaka va Mdana karyuM. ahIM pAlake te mAtra AvIne kahyuM ke'prathama AvyA chuM.' basa ! vaMdana karyuM" nathI. suva pApanA nAmane muddo rAkhe tyAre ja zAMkhanA jevA namaskAra thAya che. sthAnakavAsIoe pAMca padanA namaskAra sAthe A vAta joDI dIdhI. namaskAramaMtramAM jaNAvelA pAchalanA cAra padamAMnI aniSTatA nivAraNanI iSTanI siddhinI namaskAranA phUlane jaNAvanArI vAtane cheDI dIdhI! gRhasthanA kharka kayA? devapUjA vagere kharkamAM, IMTanI siddhi ane aniSTa nivAraNa kevIrIte kare che te atre.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ nIti-nyAyane jaNAvanAra 8 zanA kUke te "nara D*888***88%88%863****** *** (2000. mAgazara vadI prathama 6. guhyAna upAzraya, godharA.) hiduzabdanI vyAkhyA. zAstrakAra mahArAjA bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-jAMbuDAne jhADe jAMbu ja pAke. kerI jAMbuDAne jhADe na pAke. jevuM jhADa hoya tevuM ja phaLa thAya, te niyama che. te niyamAnusAra jaNAve che ke-tame paNa vRkSa tarIkenuM manuSya janmarUpa vRkSa che. manuSyabhava eka vRkSa che. nArakI, tiyaca, devatAne bhava e vRkSa nathI. te bhane vRkSa na kahyA ne manuSya bhavane ja vRkSa kema kahyuM? nara" zabda jAhera che paNa e duniyAmAM jAhera "nara' zabdane artha keIne khabara nathI. hindu' zabdathI koI ajANyA nathI paNa te zabdane artha khUNe bharAI gayuM che. musalamAnone "hindu zabdano artha kAphara tarIke kare paDe che. musalamAne vacamAM rahenArA. turkastAna, IrAna, kAnsa, piTuM gIjha paNa hindane bhAga che. AthI teoe zatru tarIke hindu zabda badala kAphara zabda nathI vAparyo. nahIMtara yuropIyane mATe paNa kAphira zabda vAparata. teo te hindu zabdane ja artha kAphara kahe che. AmAM khAsa kAraNa e che ke teo hinduthI bahu ja baLe che. musalamAnone paNa pUchone ke--tame pote hindu zabda jANe che, teone vyavahAra paNa jANe che, chatAM kAphara gaNe che tenI jaDa kaI che? teo khulAse nahIM karI zake. kAraNa? tene artha keInA khyAlamAM nathI. musalamAna, kIzciyana, yahudIo e sarva dharmavALAe nyAyanA nAme kayAmatanA nAme eka divasa mAnya che sArAM ane nabaLA karma karavAvALAone nyAya ApavAne eka ja divasa mAnya che ! te divase badhA
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208] dezanA mahimA darzana jIne gharamAMthI UbhA karaze. te divase sArA karmavALAne bestamAM ane kharAba karma karavAvALAne jakhamAM mekalaze, tema teo paNa mAne che. kyAmatanA-nyAyanA divasane mAne te musalamAna dekhamAM nAkhaze te te ThIka, paraMtu teo pAchA temAMthI nIkaLaze kayAre? jakhamAMthI nIkaLaze kayAre ? tema pUcho te khAsaDuM laI te UbhuM thAya ! kema? besta ane dejakha pachInI avasthA temanA gurue kahI nathI. svarga, narakamAMthI nIkaLavAnuM ke temanA gurune pUchI zake nahIM. te e lokonI mAnyatA. tamArI mAnyatA "mavAtmavaM hiMvete ti : e che. eka bhavathI bIje-trIje-the bhave tema hinDayA (cAlyA) ja javAnuM mAne te hindu hindunA mata pramANe AtmA musAphara che jyA sudhI mokSa na maLe zivana jAya, tyAM sudhI tene eka bhavathI bIje bhava cAlyA ja karavAnuM. AtmAne evuM mAne te hindu, musAphara tarIke AtmAne mAnanAra hoya te hindu, cAhe zaiva ho, vizu hoya, teo tamArAthI judI mAnyatAvALA chatAM AtmAne hinDanA mAnanArA che. have tame aneka janmanI vAto kare eTale te (musalamAne ) cIDAya. tenA pagambare-ke Isue Ama kahela che. zuM ? " peja pUta' muddo cAle tyAM sudhI ThIka, dalIla khUTe eTale kodhathI te pUre. tethI musalamAne hindune kAphira kahe che. hindu zabda A AtmAne musAphara tarIke gaNAvanArA hovAthI e lokone kahe jhera lAge. tethI hindu zabdane kAphira artha te kahevA lAgyA. A arthamAM nahIM je ja bhAga utAre che. tevI rIte "nara' zabda paNa prasiddha ja che, chatAM "nara zabdanA arthamAM keI utaryA nathI. jAtibhedane aMge naranArI zabda rAkhyA che. mULa bhedane vicAra karyo ja nathI. eka vAta khyAlamAM leje. devatava, gurutattava ane dharmatattvanI bAbatamAM darzanakAra vacce matabheda hoya, paraMtu gaNitamAM jAtibheda sthAna nathI. AcAramAM-rivAjamAM jAtibhedane sthAna che, paNa gaNitamAMhisAbamAM te bhedane sthAna nathI. tevI rIte devagurudharma traNenAM svarUpane aMge darzanakAre vacce matabhedane sthAna che, paNa vyAkaraNa, koSa, kAvya tene aMge darzanabheda-jAtibhedane sthAna nathI.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. nIti-nyAyane jaNAvanAra te "nara rika te vyAkaraNanI apekSAe 7 dhAtu naye. nIti jALavanArI koIpaNa jAti cAre gatimAM hoya to mAtra manuSyanI. tiryaMca, nArakImAM nIti nathI. devatAmAM paNa Indra e ja vicAre che ke kayAre bIjAnuM vimAna paDAvI lauM. pADozI rAjyanI takarAra hoya. sarahadanI takarAra sukAya ja nahIM, tevI ja rIte saudharma Indra ane IzAna Indra tenI takarAra sukAya ja nahIM. evI rIte takarAravALA chatAM aMkuzavALA che. maryAdA bahAra nathI. ApaNI takarAra "huM huM evuM hathiyAra rAkhyuM che, ke bUThuM na thAya. yuktine buThThI karI zakAya. sAme kahe ke mAre A hakaka DUbe che, te ApaNe kahIe ke tAre A haka rAkhIe chIe, ema e badhAnuM esaDa che, paNa "huMnuM esaDa nathI. ApaNe manuSya thayA. nyAyane mATe "nara' zabda dhAraNa karyo. nItine ghaDanArA, piSanArA tethI nItinA zabdane ja dhAraNa karanArA hovAthI nara. nItinuM jIvana hoya to nara, nahIMtara Dhora. tethI saudharma-IzAna baMnenA Indra takarAra vakhate sanakumAranA Indrane yAda kare, te tyAM Ave. AvIne je cUkAdo Ape te baMnene mAnya. baMne Indrone te cUkAdo kabUla karavo paDe. Indra paNa keInuM paDe te mane jaDe' tevA lebhI hoya che. rAjAnI sabhAmAMthI mugaTa koI corI game tevuM kadApi sAMbhaLyuM nathI. IndramAM ane devatAmAM e bane che, paNa bhAgIne jAya kayAM? kRSNarAjImAM mugaTa corI devatA kRSNarAjImAM pesI jAya, IndranI sabhAmAM A sthiti! tevI sthitimAM A nara zabda lAgu na karyo ! nara zabda nItinyAyane jaNavanAra che, tethI te manuSyamAM ja lagADyo, karmane sarvathA khaseDI nAMkhavAnI tAkAta nArakI, tiryaMca ke devatAmAM nathI. mAtra te tAkAta naramAM ja che. AtmAne karmathI svataMtra banAvavo te manuSyathI ja banI ja zake che. nIti sAcave, ane anyAyane dUra kare, AvI rIte manuSyanI sthiti hovAthI manuSyanA bhavane vRkSanI upamA ApI, have tenAM phaLo kayAM? -
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] dezanA mahimA darzana jinendrapUjA. dareka darzanakAra deva-guru-dharmane mAne che. traNa tatvane na mAne te darzana ja nathI, AryasamAjane paramezvara te mAnavA ja paDe, teo bhUlyA mUrtimAM-ardhA musalamAnane saMskAra, musalamAna ane hindumAM mUrti ane varNAzramane pharaka. pelAe hathiyArathI mUti teDI. Arya samAjIoe vAgabANathI varNAzrama bagA. jevuM musalamAnone mUrti para jhera, tevuM ja AryasamAjIne paNa mUrti para jhera. AryasamAjI kAMcImAM gaye. hanumAna vagerenI mUrti para TIkA kare che. kahevA lAge ke-hanumAna-rAmanI mUrti upara caDAvela hAra uMdara tANI jAya te mUrti tamAruM zuM bhaluM karaze ? e mUti tamAruM zuM kalyANa karaze? sanAtanIo paNa tyAM AvyA hatA. sanAtanInI sabhAe maLI eka kisso karyo. kAle Ama kare. Ama karAMcImAM baneluM. mUtinI mAnyatA, dayAnaMdajInI sArI chabI phakkaDa maDhelI hatI, te chabIne gadheDAne pUMchaDe bAMdhI tethI gadheDe kUdAkUda karavA lAge. sAthe sanAtanIo DhelajhAlara vagADatA hatA. dayAnaMdajInI chabIne lAte vAgI. jema jema gadheDo deDe che tema tema lAto vAge che. pele AryasamAja utaryo che, tyAM gadheDAne laI gayA. pelA AryasamAjIe A dekhIne phariyAda karI mArA gurunuM apamAna karyuM. sanAtanI mahemAne korTamAM bolAvatAM hAjara thayA. keTe pUchayuM-tame A rIte saraghasa kADhyuM hatuM? sanAtanIoe kahyuM-hA. kerTa kahe-dayAnaMdajInI chabI gadheDAnA pUMchaDe bAMdhI hatI? pachI te gadheDAne Dhola vagADI camakAvyuM hatuM ? sanAtanIo kahe-sAheba! pahelAM emane pUchavuM joIe ke te phaTAne mAne che? dayAnaMdajInuM nAma te ame te saraghasamAM nathI belyA. pachI te uzkerAyA kema? pite pheTAne mAne che ke mUrtine mAne che? pheTAne cAhe te thayuM, temAM tene zuM? mUrtine mAnate nathI chatAM tene ATaluM duHkha thayuM te kAle rAmacaMdra ne kRSNanI mUrti mATe te
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. nIti-nyAyane jaNAvanAra te 'na [1 khAlI gayA temAM amane kevuM thayuM haze? mUrtine nahIM mAnanArAne Ama thayuM' te mAnanArAnI lAgaNI dubhAya ke nahI ?? pele keArTImAM nAdAna TharyAM. pAtAnA mATe mUrtinu N kharu, mAtra tamArA mAnela devanI mUrti mATe te A samAjIne vAMdhA che! A vAta eka bAjue mUkIe. tee mUrtine nathI mAnatA paNa paramezvarane te mAne ja che. paramezvarane mAnavAmAM be mata nathI. tA kraka kyAM che? jaina-jainetaranA deva, guru, dharma, bhATa ane cAraNu e jatA hatA. emAM vAta thai. cAraNu gAvAvALA-bhAtane cIDavavA mATe khelyA ke-bhATa bhATa bhATuDA, gaLe bAMdhe cATuDa.' bhATane thayuM ke-mArI mazkarI karI,' A tA bhATa-cAraNanI jAta. bhATe kahyuM 'cAraNa cAraNa cAraNIe, gaLe mAMdhyuM ghaMTInuM paiDuM ! kahevAnu tattva ke-bhATa, cAraNanuM anukaraNa karavA gayA, paNa cAraNanI caturAi kayAMthI lAve ? dhruvatattva mAnavAmAM duniyAe tamAruM anukaraNa karyuM, paNa tattva kayAMthI lAve ? temaNe dhruva mAnyA kevA ? janma ApanArA. tene deve janma ApyA ! sAkSAt janma ApanArane na mAnatAM kalpita janma ApanArane mAnavA taiyAra thayA. varasAde vanaspati taiyAra karI, kheDUta khArAka taiyAra kare che, te pratyakSa vAta che. sUryanI garamI varasAdane taiyAra kare che, te taiyArImAM javu' ke A taiyArImAM javu? AMdhaLA karyAM te paramezvare, ne dekhatA karyAM te DaoNkaTare ? to deva to paramezvara, paNa DaoNkaTara mahA paramezvarane AvI bhautika-kalpita vAto karI. paramezvarane mAnavAnu zaru karavuM paDyuM. kema ? paramezvaranA mArgamAM temanA guruthI AvI zakAya tema na hatuM. ahIM te paramezvarane manAya ke--je AtmAnI parama dazAe paheAMcyAM hoya. tevI tAkAta tyAM temaNe kayAMthI lAvavI? tenAM darzInamAM viSaya-kaSAya, Arabha, parigraha, kaSAyA tyAgavAnI buddhi thAya tyAre micArA jinezvarane mAne ne ? bhATa cakAra na hato,
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21] dezanA mahimA darzana - cAraNa cakara hato. tevuM jaina ane jainetara vacce che. te kene dharmane bahAne bIjA lokone luMTavA che. nAtane lAge baMdha thAya; paraMtu dhAgApaMthIne (brAhmaNane) lAge baMdha na thAya. maryA pachI paNa sejanA nAme paNa teo, leka pAsethI paDAve che. jamyA pachI paNa paDAve, ane maryA pachI paNa sejanA nAme-zrAddhanA nAme paDAve. AvI rIte bhaktone lUMTavA mATe dharmane nAme jeoe dhatIMga rAkhyAM, temane jinezvara deva mAnyA na pAlave. bhagavAnane mAtra pote lakhelI huMDI svIkAravA mATe ja rAkhelA che. krizciyana-verA-musalamAna-khejA vagere badhAne joze to amane ahIM ATaluM Apa ! ame tyAM meLavI ApIe !" teo bhagavAnane kartA mAnavAmAM eka je meTI jarUra che, ke-bhagavAnanA nAme huMDIo lakhI zakAya. kahe ke e lekee jinezvara sarakhA devenI pravRtti dekhI-jaina dharmIonI pravRtti dekhI deva mAnavA pUratuM anukaraNa karI vAta AkhI palaTAvI! vIza kalAka mAyAjALamAM palaTAelAne mATe ahIM Ave, tyAre paNa e ja vAta! pachI dharmanuM sthAna kayuM? sAdhu paNa tamane bAyaDI, chokarA maLaze tema karavA jAya to, saMsAramAM e mATe ja vIza kalAka tapatA hatA, tema ahIM paNa e mATe ja tapavAnuM thayuM ! pachI kaSAyAgnithI zAMta thavAnuM sthAna kayAM? ane te kayAre bane? dharmasthAna ane sAmAyikamAM citta lagADe te ja. te ja tamane zAMti vaLe. tyAre ja jinezvarane deva mAnI zake ke- dharmagurune ane dharmane tyAgamaya mAnI zake. kaha, jinezvara bhagavAnane deva tarIke mAnavA te kene pAlave? jemane mokSamArga jete heya-AtmAne zAMta kara hoya, tene ja jinezvara bhagavAnane deva tarIke mAnavA pAlave. bIjA matavALAne e ISTa nathI, ke huM bhagavAnane lAMcIyA, DaMkhIlA mAnuM. mAtra bhakti lAMcarUpa thAya che. je devane rAgI mAne tene jema DaMkhIlA lAMcIyA mAnavA taiyAra nathI, tema teo mAnelA bhagavAnanuM ke temanA tyAganuM svarUpa kahevA paNa taiyAra nathI.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6, nIti-nyAyane jaNAvanAra te "nara [213 jAta prajJA parigrahathI kAmabuddhi thAya, pachI kodha thAya. kRSNa mahArAje keTalI vakhata saMga choDyo ? tyAgInAM lakSaNa-"to rAte mumukSu che ne? teone pUche ke "mahAdeva tema kayAre rahyA? kRSNajI rAdhAthI chUTA kayAre rahyA ? bacAvamAM lIlAne AgaLa kare. eTale zuM karyuM ? lIlAnA paDadA pAchaLa AkhA jagatane DUbADavAnuM. gekuLanA bALakanA nAme jagatane DUbADI devAmAM AvyuM. eka jinezvara deva ja lIlAnA paDadA phADIne pheMkI de che. teoe tyAga-dharma kahyuM tema tyAgamAM rahyA che. kaheNI raheNI sarakhI karI hoya te mAtra jinezvare. jinezvara sivAya bIjA deva kaheNI-raheNI sarakhI rAkhI zakatA nathI "uThe re... murAri, tamArA vinA dahIMnA maTakAM keNa pheDaze? gopIonAM cIra koNa cAraze re" A vastu kevaLa bAIo ja vevalI thaIne belatI nathI, bAIo te ApaNumAM paNa "gurujI belAvyA bele nahIM, te kayAMthI vaherAvIe?" vagere bele ja che ne? paraMtu paradarzanamAM mAtra keIka bole che, tema nahIM, temanA dhuraMdharevidvAne-takazAstranA pAragAmI paNa bole che ke " nUtanajalaghararUcaye gopavaghUTidukUlacaurAya / tasmai kRSNAya namaH saMsAramahIrUhasya bIjAya." tasma kRSNAya namaH vizvanAtha paMcAnana." tarkazAstrane prakhara vidvAna Ama kahe che ! govALiyAnI juvAna strInAM vastro eranAra tarIke kRSNane namaskAra kare che ! jyAre jenee rAga-dveSane jItavArUpe, ekSamArganA praNetArUpe jinezvarane deva mAnyA che. bIjAne lIlAMnA nATake karavAM paDe che-lIlAnAM paDadA nAkhavA paDe che, tema ahIM paDadA nAkhavA paDatA nathI. keIpaNa matamAM sIdhe IzvarI saMdeza che? aSIoe agni, vAyumAMthI veda kADhayA. aSIoe sIdhA na kADhayA! IzvarI sIdhe saMdeze heya te mAtra jinezvaranA matamAM che. tethI-jinendrapUjA have jinezvara kevI rIte thaI zake? te vagere agre.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizva baMdhutva Zhao Shao Rou WBWRZZ8 dezanA 27 (jAhera vyAkhyAna, 2000nA mA va. 13-gAdharA ) vizvaddAraka zI rIte banAya? mahAnubhAvA ! prAye karIne tame kalikAlasa`jJa hemaca`dra mahArAjanA nAmathI paricita nahI. hA tema nathI. temaNe jaina dharmImAM jema moTA phALA ApyA che, tema itihAsa-vyAkaraNa-kAnyA AdimAM paNa moTe phALA Apela hAine, sa darzInane phALA ApelA hAvAthI ane gujarAtamAM sava sAkSarapuruSAmAM Atira puruSAmAM prAcIna tarIke nAma levAtuM hAvAthI temanA nAmathI gujarAtanI prajA ajANI hAya tema mAnavAne kAraNa nathI. te ja hemacaMdra mahArAja jaNAve che ke-jagatamAM jAnavara, paMkhI, jaMgalI manuSyA ke aNusamajI manuSye leAle sava` zArIrika, kauTumbika, Arthika sAdhanA sudhAravA mATe-meLavavA mATe-pASavA mATe te prayatna kare ja che. jAnavaro potAnAM baccAM sthAna-zarIra mATe udyama nathI karatA; tema koI kahI zake tema nathI. pa khIe, pazuo, zarIrAdine poSavA-rakSaNa karavA-vadhAravA taiyAra nathI rahetA tema kahI zakAya nahIM. Ama svArtha siddhi mATe tA jagatanA ajJAnI jIvA paNa pravRtti karI rahelA hAya ja che; paraMtu 'bIjAnuM sAruM thAya' e buddhi jAnavaramAM na hoya. paMkhImAM e buddhi dekhI ? jagalI ajJAnImAM e buddhi dekhI ? jagatamAM pravata`tI sthiti' viSe mAravADInuM udAharaNa devAya che ke e mAravADI jaMgalamAM jatA hatA. khAdelA kUvA hatA. eke pANI pIdhuM-khIjAe pIdhuM. A kUvA dhasavA lAgyA. meM pIyA, mArA baLade pANI pIdhuM-ama kUvA dhasa paDe.' emAM mAre zI ciMtA ? A duniyA e dazAmAM pravatI rahI che. vara maro ke kanyA maro paNa
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27. vizva baMdhutva risara goranuM tarabhANuM bharo." paraMtu te kharI kahevata nathI. "vara vare, kanyA vare paNa geranuM tarabhANuM bhare" ema kharI kahevata che. vara vara-varanI phAvaTanA lagna thAya ke na thAva emAM gorane levAdevA nathI. mAruM tarabhANuM bharyuM eTale basa. tevI rIte A jagata bIjAnuM zuM thAya te jovA taiyAra nathI. bIjA seMkaDo chAnuM sukha cAlyuM jAya, paNa ApaNuM sukhanI eka kSaNa paNa cAlI jAya, te javA devA taiyAra nathI. lAkha jIvanA jIvananA bhege paNa ApaNA kSaNanA jIvanane ApaNe TakAvavAvadhAravA mAMgIe chIe. Atmavat sarvabhUteSu sAMbhaLIe chIe. e vAtane keI zAstra niSedha karatuM nathI. badhAe A vAta eka sarakhI rIte kabUla paNa karI che; paraMtu te kabulAta mAtra vacanamAM. vartAvamAM sthiti kevI che? vartAvamAM ApaNe ApaNA saMbaMdhIone, nAtIlAne, dezavALAne, manuSya mAtrane-jInA jIvana mAtrane ApaNu jevA gaNavA taiyAra nathI. balavAmAM keIpaNa "e vacana jUThuM che, e kabUla karavA taiyAra nathI, tema kahevA taiyAra nathI. mAtra vartanamAM ja vAMdhe che. kaye Astika tema bela nathI? paNa pravRtti vakhate keIpaNa tema vartavA taiyAra nathI ! prasaMga Ave tyAre zI dazA ? cokasI jevI dazA. vaNajAro vepAra mATe dezAMtara nIkaLe che. vaNajAre mAla laIne nIkaLe. tene paisA pUrA thayA. have zuM karavuM ? mAla rUkha hoya tyAM vecAya. pitAne senAne dAgIne laI cekasIne tyAM gaye. kahyuM ke-Ane tela kara. te daza telA thayA. "mAre sonuM te vecavuM che. mane tenI kiMmata Apa." cekasIe 10 paisA telAnA ApyA. pelAe pUchayuM ke-dAgIne sonAne che ke nahIM ? cekasI kahe-hA. vaNajAre kahe kete pachI 10 telAnA 10 paisA ja kema? ahIM senuM sastuM lAge che, mATe bIjuM kariyANuM levA karatAM paise tele sonuM maLe te ApaNe te laIe. ema vicArI vaNajArAe cekasIne kahyuM-10 rUpiyAnuM tenuM Ape. cekasI nA tele ne be vAla sonuM ApavA mAMDyo. vaNajArAe kahyuM-Ama kema? pele kahe-tamArA senAne bhAva paise tela ane mArA
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ -------- dezavA mahimA darzana senAne bhAva 3ra) rUA. le ! AvAne cAkasI zI rIte kahevAya? ApaNe badhA AstikamAM khapavA mAMgIe chIe tethI pitAnA jIvane mAnavA taiyAra chIe, paNa pArakAnA jIvane mAnavA taiyAra nathI. pitAnA sukhadukha mAphaka pArakAnA sukhaduHkhanI kiMmata kema nathI karatA ? ApaNane duHkha upara jevI aprIti che, tevI bIjAneya duHkha upara aprIti che tema samajI ApaNe bIjAo prati vartavuM joIe. sukha upara prIti ApaNane che, tema jagatanA jIvane paNa sukha upara prIti che tema samajIne vartIe nahIM tyAM sudhI hRdayanI AstikatA ApaNe dhAraNa karI nathI. vacananI AstikatA harake IrAkhI zake che. vastutAe hRdayamAM vicAra kare, ke tamArA jIvane jIva mAne paraMtu vizvanA sarva jIne sukhanI prItivALA-duHkhanA haiSavALA mAne, temane sukha devAvALA nA thAva. paraMtu duHkha devAvALA thAva, te tame Astika zI rIte kahI zakAvA? tethI ja AjanA viSayamAM vizvane sthAna ApavuM paDyuM che, tethI amuka deza-amuka nAta-amuka khaMDa nathI samajatA tema nathI rAkhyuM, paNa vizva nathI samajatuM ema rAkhyuM che. vizva zabdane eTalA mATe sthAna ApavuM paDyuM che ke-AstikatA manAvavI paDe, tyAre 'tuM e vizva ane vizva e tuM e buddhi nahIM Ave tyAM sudhI AstikapaNAmAM Avele nahIM gaNAya. | mAratAne hAtha pakaDAya, bolatAnI jIbha nA pakaDAyapitAne mATe pite Astika banI jAya, temAM kaI roke nahI. pitAne vizva je nahIM gaNe tyAM sudhI AstikatAnA pagathiyA para caDI nahIM zake. A rIte "vizva zabda rAkhIne azakya vAta AgaLa karIne, zakaya vAtane khaseDavA mAgatA nathI. gAma bahAra bhavaiyA nAcatA hatA. eka kaNabI tAnamAM AvI gaye ne bhavaiyAne bheMsa ApI dIdhI. pachI manamAM thayuM ke "A te banI uThI." bhaye AgaLa prazaMsAmAM gaye. eTale kaNabIe kahyuM-e ApI.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27. vizva baMdhutva [227 are ! AkhA gAmanI ApI." eTale zuM thayuM? eka ApI hatI te paNa gaI! jema pelAe be pAMca karatAM AkhA gAmanI ApavAnuM kahyuM eTale ekanI vAta paNa uDADI dIdhI. eka vAta kahIne eTale ke-eka vizvanI kahIne bIjI vAta uDADI devA mAMguM chuM, tema nathI. sAmAnyathI manuSyanuM dhayeya UMcAmAM UMcuM hovuM joIe, ema kahevA mAMguM chuM. dhyeya tyAM sudhI UMcuM hovuM joIe ke-na punarAvRtti . e vastu eka janmathI zakya nathI, chatAM dhyeya e rAkhyuM.azakaya lAgatI vastu sajajanee magajamAM rAkhavI joIe. AtmAnuM prAbalya evuM che ke-azakaya vastu paNa abhyAsathI samaya jatAM AtmAne susAdhya thAya che. ApaNA bacapaNamAM besatA kayAre? mA pAchaLa hAtha rAkhatI tyAre. te vakhate deDavAnI-kUdavAnI zaktine saMbaMdha kharo? paNa azakya hatuM te vakhate. atyAre? e pramANe kALAMtare, abhyAse, parivartane keTalIka vastu azakya hoya te paNa suzakya thAya che, mATe "AkhA vizvane aMge je duHkha TALavAnI buddhi, sukhaprAptinI buddhi mArA mATe je prayatna karuM, te ja prayatna tenA sukha meLavavA mATe, duHkha TALavA mATe prayatna karuM." e vAta haMmezAM bhAvanAmAM rAkhavI. eka vAta dhyAnamAM rAkhavI. TUMkuM paNa karI zake te dhIme dhIme lAMbuM kare. ThelaNa gADIe cAlavA mAMDayA. dhIme dhIme kUdanArA-deDanArA thayA. tema dhIme dhIme pahelAM kuTumbanA dukhe duHkhI, sukhe sukhI. kuTumbanA dukha dUra karavA taiyAra thAva. vizvanA aMza tarIke kuTuMba gaNIne jAva, pachI AkhI jJAtimAM jAva, paNa Aje te jIvananA jIvana jAya te paNa kuTumbamAMthI bahAra nIkaLI na zako. vizvabaMdhutva zerImAM eka kUtaruM navuM Ave, te badhAM kUtarAM sAmA thAya. kuTumbane kuTumba tarIke sAcavavAmAM vRddhi nathI, mATe kuTuMbane vizvanA aMza tarIke le. AkhA vizvanuM hita karavuM che. tene A aMza che. tethI AgaLa vadhe eTale jJAti, deza, vizva. sarva jIva mATe te
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana prayatna kare-prathamathI zaruAta kare. ekaDo ghUMTa nathI tene gaNita zI rIte zIkhavavuM? jeone "vara vare ne kanyA vare paNa geranuM tarabhANuM bhare che." basa mAruM ja kare. tyAM svabhAvane mAtra vicAra che, paNa parane vicAra ja nathI, paranA hitamAM rAjI thavAtuM nathI. eka ghara che. e 10000 rU. thI vecyuM, bIjAe lIdhuM. tenI 25 hajAranI kiMmata thaI te tarata manamAM thAya ke-15 hajAra maphatanA te khAI gaye. teM dIdhuM ane teNe lIdhuM che, chatAM tene na maLe temAM manamAM e thayuM ! kema? tene maLyA temAM tuM nArAja, bIjAnA lAbhamAM paNa ApaNane baLatarA thAya che. tevI rIte 10,000 nI kiMmata ghaTI gaI, te? tarata kahe ke- lelete jA." bIjAnA lAbhane aMge nAkhuza ane hAnine aMge khuza thavAnI Adata paDI che. vizva tarapha zubha najaranI AzA zI rIte rAkhI zakAya? mATe ahIM prathama vizva zabda mUke. avibhakta bhAIne aMge jema thAya tema vizvane aMge thavuM joIe, kAraNa jagatamAM keI vakhata ApaNe tuccha daSTi ApaNane kevI sthitimAM mUke che? chokarI kAkAne tyAMthI cIja laI gaI. be varasa pachI chokarAnAM lagna tenI sAthe thayAM. duniyAmAM zatru kALAMtare mitra thAya, mitro zatru thAya che. zAstranA hisAbe kaze paNa saMbaMdha niyamita nathI. A bhavanA putro parabhavanA zatru paNa thAya. A vizvamAM kaze niyama nathI tethI samaju manuSya jagatane nATaka tarIke gaNe che. A jagatamAM paNa jIva kyA bhavamAM, kaI sthitimAM, kayA saMbaMdhamAM Ave tene patto nathI, mATe vizva" zabda lIdhe che. ahIM samudAya daSTi nahIM rAkhIe te zuM thAya? je tuM kare te vizvane najaramAM rAkhIne kara." "vizva' zabda pachI mAtRtva, putratva na lIdhuM ne baMdhutva kema lIdhuM ? baMdhu e judA rahyA chatAM badhe saMbaMdha jALavavAnuM rahe che. mA dIkarAne-putra bApane judA rahevAnuM, AryazAstramAM kahyuM ja nathI. mAtA putra-pitAputra judA rahe tene AryajIvanamAM sthAna nathI.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7. vizva baMdhutva [219 bhAIe judA rahe chatAM yAvajIvana snehanI gAMTha chUTe nahIM. dareka vyaktinI cetanA, sukha-duHkha, pUNya-pApakarmo judAM che, paraMtu judI vyaktio chatAM bhAI bhAI, be vyakti judI chatAM AbarU, dhanamAM eka sarakhI rIte bhAgIdArImAM cAle che. jagatanA jIve ApaNAthI judI vyaktio che te bheda chatAM emanI upara ApaNI daSTi hamezAM eka sarakhI rAkhavI joIe. te mATe baMdhu' zabda rAkhe. te sanehanA taMtuothI baMdhAya. temAM deraDI bAMdhavAnI hotI nathI. evI rIte ahIM, vizvanA samagra jIve sAthe kartavya-taMtuthI baMdhAvAnuM che. tyAre ja pavitra nAma tirdhara puruSanuM jaNAvyuM hatuM. tevI rIte AkhA jagatane uddhAravA mATe, anAvRti karavA mATe, pApanAM phaLethI mukta thavA mATe AtmA taiyAra thAya che, aneka janma sudhI evI rIte maMDI rahe te ja anAvRti thAya. aneka jiMdagI je AvI rIte jagatane uddhAra karavAnI bhAvanA rAkhe te ja jagatanA uddhAraka banI zake. dareka janmamAM A bhAvanA keLavavAnI jarUra che.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM" eTale keNu? (2000 piSa zudI 6 vejalapura) kalikAlasarvajJa hemacaMdra mahArAjA bhAnA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-AkhuM jagata eka zabda jANe chemAne che. te pAchaLa bha vyatIta kare che, paNa tenA artha tarapha kaI vicAra karatuM nathI. je zabda jANe mAne che, paNa tenA arthane vicAra aneka bhava thayAM chatAM karatuM nathI. "huM" e zabda kayA janmamAM na hate ! huM zabda bALaka, vRddha, juvAna, strI, puruSa keIpaNanI jANa bahAra nathI. - dareka huM" zabdathI vyavahAra kare che. "huM zabdanA kharA arthane cheDI daIne ApaNe kukA(pIsA)mAM nAMkhI dIdhe. kaMIka nukasAna thayuM, eTale huM marI gaye. ema ja zarIra AdimAM rega thaye eTale huM marI gaye. kuTumbamAM nukazAna thayuM eTale huM marI gaye rUpiyADAmAM, kuTumbamAM, zarIramAM "huM" zabda lagADe. "huM" zabdathakeNa levAne che ? A jagata cAra thAMbhalA upara AkhA bhavanI ImArata caNe che. kaMcana, kAminI, kuTumba ane kAyA-A cAra thAMbhalA upara AkhA bhavane mahela caNe che, tamAma kriyApravRtti A cAra upara. "huM te AveluM chuM ne javAvALe chuM. kA itinija depura vijhAmu yajJanA: maneo) bhava parAvartanane vakhata Ave che, te vakhate abajonI milakta hoya te paNa jyAM rAkhI hoya tyAMja te rahe che. prasthAna tarIke paNa kAma na lAge. javuM hoya te dizAmAM muhUrta sAcavavA mATe prasthAna karIe. Agale bhava nakkI hoya eTale je maraNa bAda naraka gatimAM javuM che, te khede ne temAM dATe. zuM karyuM? narakanuM prasthAna karyuM. AyuSya
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. 'hu" eTale koNa ? [11 manuSyanuM che. atyAre narake javAya tema nathI. tethI prasthAna karyu. DhoramAM javuM che, te te gheADA vagere vasAve, manuSya gatimAM javu che, te nirAzrita-garIkha vagere mATe khAvAmAM, davAmAM vageremAM kharace, devalA ke javuM che, teo madira, jJAnadira, devaLamAM vApare. nIkaLatI vakhate prasthAna sAthe levAya; paraMtu A prasthAna evu che ke-nIkaLatI vakhate te sAthe na lai javAya. dravya game teTalu ekaThuM karyu. hAya paNa hoya tyAM ne tyAM ja rahevAnu. chUTA paDatI vakhate sabaMdhI UbheA thaI relvemAM vaLAvA Ave paNa jene mATe jIvana apaNu karyu, pUNya, pApa, kuTumba na gaNyAM, ane je dravya upArjana karyuM, te dravya eka DagaluM paNa pAchaLa AvavA taiyAra nathI. tyAM ne tyAM ja te rahe che! AzA, sadbhAvanA hoya tyAM rakhAya. gharamAM hAie, bUma pADIe, sAMbhaLanAranI AzA rAkhIe; paNa bahero ke laMgaDA hAya tenI tyAM AvavAnI AzA na rAkhIe. baherI kheAlAvyAthI na Ave, pAMgaLA paNa na Ave. temAM kaMIpaNa Azcarya nathI. AvavAvALAnI lAyakAta hAya ne te na Ave temAM Azcaya thAya. dravya acetana che evuM acetana dravya cetana pAchaLa zI rIte Ave ? vAta kharI paNa nA : strIe ? e to cetanAvALI che ne ? AkhI jiMdagI sudhI jene mArI gaNI, jene peAtAnA gaNyA chatAM srIe mAtra visAmA sudhI ja sAthe Ave. bhUla thai ke-ApaNe tene peAtAnI gaNI. para-kuTumbanI lAvelI. strInI sagAI game teTalI majabUta paNa kRtrima. pitA-putra vaccenI-mAtA-putra vaccenI mAmA bhANejanI sagAI svAbhAvika. svAbhAvika sagAi karavAnI jarUra paDatI nathI. te janmasid sagAi che. A strInI sagAI te karelI sagAi che. eTale ate visAmAthI te pAchI vaLI, * kAkA--mAmA--baMdhu Adi te janmasiddha sagAM hatAM. tANye velA thaDe jAya' tevI rIte janmasiddha sagAM svajanA hejI sAthe smazAnamAM
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22] dezanA mahimA na AvyAM, have te svajanAe joyu ke--ame te khAvApIvA AmarunA bhAgIdAra. sukhaduHkha--jJAna ajJAnamAM bhAgIdAra te tAruM zarIra. AkhA janmamAM sukhaduHkha-jJAnAdikanA kharA bhAgIdAra tArA deha. dhana rahyu. tijorImAM, aurahI zerImAM, sagAMvahAlAM smazAnamAM ane zarIre joyu ke-bhAgIdAre ja pApAta karyAM. have rahevuM nakAmuM, A bhAI (AtmA)nu kANu ? nirAdhAra ekIlA javAvALA AtmA e ja 'huM' badhAne choDIne badhAthI chUTA paDI ekalA javAvALA evA huM. AvA 'huM' bAyaDI, kuTumba, dhana, zarIrane mATe ja mathyA ! aMte marI gayA. ' huM 'neA atha dravya, strI, kuTumba, ke kAyA nathI, te 'huM'. eTale keNu ? 'hu'' eTale AtmA. A cAra thAMbhalA to mATI, IMTa, dhULane bhukharu. dhULanA thAMbhalA paNa hoya che. bhUkharu. mATIne-retInA thAMbhalA zaradI lAgatAMnI sAthe kharI jAya. A tArA jIvananAM cAra thAMbhalA te bhUkharu mATInA thAMbhalA che. ApoApa kharavA ja mAMDe, tene kheravavAnA upAya na karavA paDe. jene tuM 'huM ' zabdathI gaNe che, je tArA jIvanane calAve che, jenI upara tArA AkhA bhava veDaphe che, tene 'huM' kahIne samajavAmAM keTalI bhUla kare che? kharekhara 'hu' zabdathI 'jIva' a levAnA che. janmIne tene cetana-prANI-jantu A badhAM zabdo kaho, chatAM temAM draSTi AgaLa nahIM cAlI zake, janmIne eka janmavALA jaDa je jIvana dhAraNa kare te prANI, jIva ane AtmAne eka gaNIe chIe paNa jIva ane AtmA judI vastu che. jIvamAM mAtra jIvanane svabhAva, tethI khIjAoe jIvAtmA ne paramAtmA ema be bhAga pADayA. jeo jIvAtmA te ja paramAtmA che. teTalA mATe tene ' jIva' zabda lagADavAnI jarUra nathI. AtmA ' zabda kharA che. kAI zAsranI apekSAe eka avAcaka che. vyutpattinI apekSAe vicArIe te janma zabda janmamAM
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. "huM eTale koNa? [rara3 prANadhAraNamAM bIjA artho raheze. AtmA zabdathI AkhI dazA dekhADI. tevo eka zabda temAM nathI. te mATe "AtmA' zabda kahyo. AtmAnI vyAkhyA haMmezAM atIta anaMta kALa gaye, anAgatakALa anaMte Avaze. vartamAnakALa pratyakSa che. traNe kALamAM AtmA parivartana svabhAvavALe che. parivartana paNa vagarane keI kALa nathI. nigoda ke naraka, niyaca, manuSya ke devamAM hoya te paNa parivartana. duniyAmAM parivartana badhe che. paNa siddha paramAtmA e te saMsAra bahAra che ne tyAM AtmA che ke nahi? je sUkama ekendriya yAvat kIDI, pazu, devatA, manuSyamAM AtmA te ja AtmA siddhamAM che. AtmA ene e ja, siddhapaNAmAM parivartana kayAMthI lAvazo? sathAna kALamAM anAjani tethI sarva parivartana svabhAvavALA che, paNa siddhamAM parivartana kayAM che? parivartana be prakAranuM che. AMgaLIo sIdhI hatI tene vAMkI karI. te prasaMge svAduvAda samajI leze. keTalAka syAdvAdane durapayoga kare che. hA enI nA, ne nA enI hA. e artha svAduvAdane nathI. apekSAvALuM vacana te syAdvAda. dIrgha dRSTithI vApareluM vacana te syAdvAda. devadattane putra mahAdatta, tene putra viSNudatta. te mahAdatta bApa ke dIkare? devadatta ane viSNuda temAM kathaMcitapitApaNuM, kathaMcita putrapaNuM che. ekaluM putra ke pitApaNuM nathI, evI ja rIte "pIyANuM madhu datto vadayati pamANanI apekSAe karma madhudattane karma che. pIyamANanI apekSAe karma che. "vadayatinI apekSAe karyA che. apekSAo je je vastu hoya tevuM nirUpaNa karavuM te syAdvAda che. have AMgaLI upara AvIe. AMgaLI tIrachI je hatI te vAMkI karI. eTale sIdhApaNAne nAza ane vAMkApaNAnI utpatti thaI, chatAM temAM AMgaLIpaNuM sthira che. AMgaLI vAMkI karI, kAcamAM dekhI te AMgaLI
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224] - dezanA mahimA darzana vAMkI karI hatI tevI vAMkI dekhI. have tene palaTa eTale zuM thayuM? pratibiMba hatuM tene palaTa thaye kAcane palaTe nathI thaye. prati biMbanA kAraNe viziSTatA pharI, paraMtu mULa varatu na pharI. AMgaLImAM mULa vastu pharI nathI. AMgaLI pite sIdhI vAMkI thAya, paNa AMgaLI kAyama rahe. tema siddha bhagavAnamAM kAlakanA padArtho pratibhAsita che. atyAre siddha bhagavAna mAre hAtha UMco che te jJAnavALA che. e ja hAtha nIce karatAM nIcA hAthanA jJAnavALA thayA, siddha bhagavAnanuM jJAna te prakAranuM che. Ama siddha bhagavAnamAM paNa zeyanA palaTA dvArA jJAnane palaTa thAya che. jJAna dvArA parivartanapaNuM siddhamAM paNa rahe che, tethI ati-sAta nati tta sAtamA A zabdamAM gata dhAtu "satatapaNe javuM" e arthamAM che. satatapaNe javuM, eTale ke keIpaNa kALe tenA parivartana sivAyane nahIM. A badhI vastu jaNAvavA mATe AtmA zabda rAkhe. tuM eka svabhAvavALa nathI. cetana, draSTA, kriyA svabhAvavALa nathI. jJAtA draSTA karI zakatuM nathI. javAvALo-parivartana pAmavAnA svabhAvavALo padArtha che, guNa nahIM. guNavALo che aparApAra parAvartAne pAmanAre e AtmA huM" zabdathI vAce che. te arthane khyAla Ave tyAre mUMjhavaNa maTe. bAdazAhane chelle hukama sikaMdara bAdazAha maravA paDaze. cAre bAju saradAre, hakIma, bhaMDArIe beThA che, kuTumba paNa che. (maryo tene janmavAnuM thAya, na thAya temAM zaMkA. mekSe jAya te maravAnuM na thAya. jAtajI di ghuvaM mRtyu janmelAnuM mRtyu cokkasa che. janmele maryo nathI tema banyuM nathI. game tevA sAmarthyavALA paraMtu maraNa AdhIna te badhA ja che. samyakatvanuM lakSaNa pheravatAM kahe che ke janmane bhaya he, maraNane bhaya Ava, temAM navuM nathI. maraNane bhaya nakAme che. janmane bhaya rAkhavo joIe. janmelo ke maraNane khaseDI zake nathI, mATe samaktiI janmathI Dare. saMsAramAM huM janma nahIM. janmelAne
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra8, "huM" eTale keNa? [25 maraNa cakkasa che.) A darekanI vacce siMkadara kahe che ke-hama janma he te mane cokkasa. eka vAta khyAlamAM laI lo. je vakhate huM marI jAuM tyAre mArI kabaranI pAse badhI strIone khaDI karavI bhaMDArane Dhagalo kare. jeTalA vaidya hakIma heya teTalAne tyAM khaDA karavA. baDe baDe hakIma hai unhoMne nanAmI uThAnI. saba lazkara ke udhara khaDA rakhanA." bAdazAhane hukama temAM "kema?" kahevAne vakhata na hoya. rAjasaMkAnti vakhate rANuo bAra hoya te lAvI lAvIne ahIM rAkhavI paDe. chUTA bhaMDArane sIla mAravA paDe. lazkarane sImADA para rAkhavAne vakhata che. tema ahIM siMkadarane saMkAtivakhata hovAthI hakIma vaidyo pazcAttApamAM hoya, pradhAne divAne, rANIo vagere nirAza thayA hoya, te vakhate bAdazAhane A avAja kaI samajI zakatuM nathI. siMkadara kahe che ke-divAnajI, zuM vicAre che? merA kanekA tatva khyAlameM nahIM AyA? huM duniyAne e batAvavA mAguM chuM kekaI evuM gumAna rAkhatA he, ke-hakIma dAktarethI jIvI zakIzuM te te khoTuM che. ATalA vaudyo hovA chatAM juone, mane ja mRtyunA mukhamAMthI bacAvavA keInI tAkAta nathI. keI strIo paNa bacAvI zakatI nathI. A bhaMDAra paNa bacAvavA taiyAra nathI. dhanathI paNa bacI zakAtuM nathI. janAne ane prajAne eka kSaNanI paNa jiMdagI ApI zakatuM nathI. AkhA lazkaranI paNa te tAkAta nathI. duniyAne mAre e ja batAvavuM che ke kaI paNa abhimAna na kare ke-huM sArI strI, puSkaLa dhana, akhUTa baLa ane agaNita lazkaravALo chuM. badhAMne te badhuM nasibathI prApta thAya che. badhuM mAtra jovAnuM che. temAMnuM koi svanuM kAryasAdhaka nathI." have vicAro ke-"huM" zabdathI zarIra, kuTumba, dhana, strIo levA mAMgIe te zuM thAya? temAMnA ekeyanI zAkhA parabhavamAM nathI badhAnI dukAna kAchiyAnI che. vahIvaTI taMtra nathI. dIyA, lIyA ne bhUla 15
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana gayA, e ja vahevAra che. A cAre dukAna kevI che? "dayA, lIyA ne bhUla gayA. jevI dukAna che. tenI upara zuM joIne abhimAna kare che? "huM'nI milakatane khyAla nahIM hovAthI tene jame karAvI de che. huM eTale kaMcana, kAminI Adi nahIM. te te kAchiyAnI dukAna che, mATe "huM" eTale bIjo kaI nahi, paNa AtmA. sarvakALa avasthAvALo, dravya, kALa, bhAvathI vicAravAmAM Ave te javAba denAra eka ja che. Ama "huM" zabdathI AtmA nakkI karyo, paraMtu duniyAmAM zabdanI kiMmata heya; padArthanI kiMmata hotI nathI. saMpanAM traNa kAraNe jagatamAM saMpa sAre ke kharAba? temAM sArAmAM badhAnA mata noMdhAze, paraMtu teone pUchAya ke-saMpanAM kAraNone amala kare che ke nahIM? te te mAthuM khaMjavALaze. saMpanAM kAraNemAM tene veTa mAge te? te ghaNe bhAga kaheze ke-kAraNe jANatA nathI. tenAM kAraNe khyAla na hoya te kAryomAM zuM kare? Ama duniyA, mAtra zabdathI voTa Ape che. "saMpa" zabda sAre paNa arthamAM utare te kaI saMpane artha karI zakatuM nathI. saMpanAM traNa kAraNa che. traNa kAraNa ja saMpanAM che. "(1) tuM gunegAra bana nahIM. (2) bIjAnA gunAnI gAMTha na vALa. ane (3) upakArane vakhata javA de nahIM"bIjA gunegAra bane tenI gAMTha na vALavI. ane temAMya saMpanuM mukhya kAraNa upakArane vakhata bhUla nahIM." A traNa vastu samajanArane saMpa kare ane AgaLa vadhAre sahelo che. saMpanAM kAraNene khyAla nathI, te duniyA saMpanA arthamAM nahIM, mAtra saMpa zabda mATe mUke che. evI rIte ahIM duniyAe "AtmA' zabda laI lIdhe. dareka Astika darzanakAe AtmA mAnya che, paraMtu zabdathI ja. jema "saMpa" zabdathI vahAle che tema dareka darzanakAree "AtmA, zabda lIdhe che. zabda ekale pakaDele hevAthI bhaktimAM, prArthanAmAM, evAmAM tene mAnI lIdho.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. 'hu" eTale koNa ? [27 bhaktipradhAna danavALAne bhakti zA mATe ? AtmAnA kalyANane mATe. dareka danamAM te javAba vyApelA che, paraMtu AtmA kevA che? te tapAsavAne kAI ne TAIma nathI. AtmA mATenA dhama evA joie ke je sAdhyanA sAdhanarUpa hoya. tA ja dhama, nahI tara dhama nathI, ni:sprecastra ane amyuca te enuM kAraNa hAya to te dharma che. dharmane meAkSanu kAraNa banAvavA che to dhama kayA svarUpe che ? AtmA kayA svarUpe che? te na jANe tyAMsudhI tenAM sAdhanA vyAjakhI che ke geravyAjakhI che te kayAMthI jANI zake? mATe kalikAlasa jJa zrI hemacaMdra mahArAje AtmAnuM svarUpa jaNAvyuM. nAnA chokarA hIrA hIrA khelyA kare che, paNa temAM vaLe zu? hIrAnuM svarUpa ALakhavu joI e. ApaNe AtmAnuM svarUpa na samajIe te mAtra dhama-mAkSa zabdo khelanAra ja gaNAI e. dhama sAdhana, ane meAkSa sAdhyuM. enA saMbaMdha jANavA joI e. byAne dvAravA mATe e zlAkanI vyAkhyA kevI rIte jaNAve che te atre
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnA prakAra (2000 poSa sudI 8 vejalapu-paMcamahAla) nizcaya vyavahAranA samyaktvAdika. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajI dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A saMsAramAM sakaLa jAti, gati, yonimAMnA sakaLa jIvanA bhedamAM eka zabda vyApIne rahe che. keI jIvane.nine, gatine e kaI bheda nathI, ke jenI aMdara "huM" zabda vyApaka na hoya. kayA jIvamAM huM nathI ? "huM" sukhI, regI, nirogI chuM. dareka vyavahAra vicAra "huM" zabdanI sAthe rahe che, paNa bahuM ne keyaDe ukelAyela nathI. darpaNa hAthamAM che, suMdara che. paNa kAca avaLI bAju che. te meTuM zI rIte dekhAya ? moDhA tarapha kAca hoya te pratibiMba dekhAya. "" darekanA khyAlamAM che, paNa "huM" eTale koNa? tene vicAra AvyuM nathI, tethI zAstrakAra mahArAja, AtmAnA traNa svarUpa kahe cheH bahirAbhA, aMtarAtmA, paramAtmA. "huM"mAM zarIra, kuTumba, kaMcana, strI ghara, bahAra, hATane le, ne temAM nukazAna thAya te "huM" marI gaye, ema bUma mArI uThe che! te AtmA te bahirAtmA. pAMjarAnI saLI bhAMgI temAM pipaTa marI jAya ! ema kaMcanakAminI vagere bAhya cIja, jene AtmA sAthe saMbaMdha nathI. chatAM paisA vadhyA te "huM vaLe, ane kAyA javAthI bahu maryo kahe che ! te paisAmAM che zuM ? rAtane vakhata che, vizvAsu munima che. tijorI khUllI karI 1, 2, 3, 4, 5, kothaLIo upADI. bhAra lAge. dAMte cAvavA mAMDI. dAMta kharA thavA lAgyAM. nAke dIdhI. gaMdha na AvI te rUpiyAthI zuM sukha thayuM? te sukha zAmAM ? zarIre khUce che, gaMdha AvatI nathI, te te paisA bAhya sukhanAM sAdhana tarIke che. paisAmAM sukhane upacAra karyo.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9. AtmAnA prakAra [229 - "huM daSTi kayAMthI AvI? mehAdhIna AtmA svarUpane jAte nathI. cAra bahAranI vastu meLave. kaMcana, kAminI, kuTumba ane kAyA e bahAranI 4 vastu. AhAra, Indriya ane tenA viSaye te aMdaranI cAra vastu. A jIva, te ATha vastu meLavavA mATe mahenata kare che. ne temAM huM mAnIne bhava pUre kare che. paNa AtmAne aMge "huMpaNuM AvavuM joIe te AvatuM nathI. jevI rIte musApharane dharmazALA sAthe saMbaMdha nathI, tema A bhavamAM visAme karyo che. tyAMthI AgaLa javAnuM che. musAphara dharmazALA laI jaI zakatA nathI. A AtmAne paNa ahIMthI kazuM laI javAne hakka nathI. ATha cIjo nikAzanA pratibaMdhavALI che. ekamAMthI aMzane paNa nikAza thaI zakato nathI. kaMcana-kAminI-kuTua ane kAyA ke tenA aMzane paNa nikAza thatuM nathI. te cIjomAM ApaNe mUMjhAyA chIe. atyaMtara vastu mATe vicArIe te keI dharmAdA tarIke paNa na le. zaratI pleTa eka zahera hatuM. temAM vasAvavA mATe jamInanA pleTa pADayA. jAhera karyuM ke-"paTTe A ApavAnA che." paNa nIcenI zarate ploTa ApavAnA che. ame kahIe te pramANe-amArA nakazA pramANe makAna bAMdhavuM. te makAnamAM dara varSe ATale vadhAre karavAne, ne janAnuM rakSaNa karavuM. temAM khAmI rAkhe te jeTalA varasane pa jamIna le tenI rakama pahelethI darabAramAM bharavI. varase varase bhADuM mAMgavA nahIM Ave. temAM makAna caNavAmAM vadhAravAmAM-rakSaNamAM gaphalata kare te daMDa karI, te daMDanI rakama temAMthI jame karAze. temAM tamane khabara nahIM ApavAmAM Ave. te rakama pUrI thAya pachI tethI 10 gaNI rakama Ape te paNa te makAna pAchuM nahIM maLe. eTaluM ja nahIM paNa tamArI rakama pUrI thayAnI tamane noTIza paNa nahIM ApIe. je vakhate rakama pUrI thaze te vakhate amAre mANasa Avaze. tyAre khAlI hAthe tamAre bahAra nIkaLI javAnuM. betiyA paNa mUkIne nIkaLI javAnuM." te leTa keNa le?
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230] dezanA mahimA darzana makAna tamAre caNavuM, vadhAravuM, rakSaNa karavuM. pahelethI bhADuM jamInanA paTTAnuM bharI devuM. sipAI Ave tyAre paherela dhotiyuM paNa ApIne nIkaLI javuM, te leTa levA keI taiyAra na thAya. A zarIrane pleTa kevo che? mAtAnI kUkhamAM karma rAjAe mUkyA, zarIra bAMdhavuM, vadhAravuM te ApaNe mAthe. AyuSya pahelAM bhavathI sAmaTuM bAMdhI rAkhavuM. AyuSya te badale devabhavanuM Ape te paNa kAma na lAge. 100 gaNuM pAchuM Ape te paNa tyAM na rahevAya. have DahApaNa hoya te bhADAnI jamIna laI tenA upara kaI makAna-ghara kAMI ja bAMdhe nahIM ane kamAya zuM ! patarAM UbhAM kare te bhale paNa caNatara nahIM. thAMbhalA UbhA kare ne temAMthI Avaka khAI jAya. akakalavALe bhADAnI jamInamAM pitAne mAla vApare te kamANuM karI le. azucikaraNa yaMtra zarIra ApaNe paNa ApaNA zarIrane upayoga karIe te lAbha uThAvI zakIe. A zarIranI bAbatamAM UMDA na utaraze. kema? myunisipAliTInI melAnI gADI che. tenI upara TInanuM pataruM cakamaka, tema cAmaDI zarIra upara che. tyAM sudhI zebhA lAge che. nahIMtara aMdara zuM bharyuM che? myunisipAliTInI gADI meluM dUra kare che. A zarIra pakavAnanI viSTA, pANIne pezAba, ane AMkhamAM sUrame Aje te tene paNa mela kare che, A ApaNuM zarIra sArI cIjane jherI banAve che, havAne paNa jherI vAyu banAve che. AvI zarate lIdhelaiM pleTa ne AvA svarUpavALuM zarIra tene mAruM mAruM karI rAkhe ne aMdarathI sAra na meLave te tamArA je mUrkha kezu? bahirAtma puruSe AvA kedakhAnAne paNa majabUta banAve. aMte jiMdagI sudhI mahenata karI hAtha ghasate jAya. je khaMtathI meLavyuM hatuM te badhuM choDyuM ! dareka bhavamAM jiMdarganI mahenate vastuo meLavI ane e rIte paLavAramAM dareka vastu palAyana ! vastu meLavavAmAM Ama anaMtI
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29. AtmAnA prakAra [1 vakhata nApAsa thayA chatAM hajI A AtmAne viveka na AvyeA. hirAtmA ja rahyo, paraMtu jene te chUTe che, te jaDa padArtho che te tattvarUpa nathI. mULa vastuM AtmA che. tenA ADambara thAya che. khuda vastune khyAla AvatAM nathI. khuda vastune aMge vicAratAM jaNAvyuM che ke-je vastu huMmezAM tamArI che, tame e rUpe ja che te AtmA che. tene aMge tamane vicAra sarakhAye paNa nathI. rADA, rUpiyA mATe hajArAnA munime rAkhyA. rAta divasa te mATe mathyA-mahenata uThAvI. AtmA mATe nAnI noTa paNa hisAba mATe na rAkhI. kema ? tenI kiMmata samajyA nathI. jenI kimata samajavAmAM Ave tenA prati Adara thAya. kiMmata samajyA pachI Adara na kare te ? bharata mahArAjA kheAlyA che ke-jagata nAstikane kharAba kahe che ! nA. nAstikA kharAba nathI, huM kharAma chuM. dRSTAMta kahe che averI ane mUkha jhaverI dukAne beTho che. evAmAM eka gamAra nIkaLyeA. jhaverInA hAthamAM gamAre hIrA ApyA che. tene te gamAra, caLakatA paththara kahe che. zeTha chokarAne ramADavA te paththara leze, ema dhArIne te gamAra zeTha pAse AvyeA che. zeTha ! A paththara levA che? zeThe kahyuM-zuM levu' che ? pelA kahe-pAMca rUpiyA. zeThe joyu ke kaMI Achu thaze. e rUpiyA Avaze. gamAra te tene paththara jANe che tene paththaranI jAta tarIke oLakhe che. vicAre che ke-A zeTha bahu khahu te 3 rUpiyA Apaze, traNathI AgaLa kayAM levAnA che? Ama vicArIne pADozI jhaverInI dukAne gayA. jhaverIe kahyu` ke-hIro che. gamAra kahe game te hAya mAre to pAMca rUpiyA joie. tene turata pAMca rUpiyA ApI dIdhA. gamAra rUpiyA laI ne pAchA pharyAM. pahelA jhaverIe tene eTalAnce ane kahyuM ke-are, Apa....Apa. gamAre kahyuM-e te ApI dIdho.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ raha]. dezanA prahimA darzana he...mUkha, te te hIre hate ! zeThajI, mukha kahe temAM nA nahIM, paNa khare mUrkha kezu? huM ke tame ? huM te paththaranA pAMca mAgate hite, tame te hIre bemAM che. meM te pAMcamAM paththara Ape. ApaNe keIne pUchIe ke mUrkha koNa? tevI rIte nAstika hoya te puNya na mAne, te puNyanA mArge na cAle. paraMtu huM te puNyAdika mAnanAre ne tenA paMthathI cheTe rahenAra, durgati mAnanAre ne tenA ramatA khelanAre ! huM kharAba ke nAstika kharAba? huM te puNya-pApa sadgati vagerene mAnanAro chuM, chatAM 55-60 100 varasanI jiMdagI khAtara sAgarepamanAM sukhe jANavA chatAM choDuM chuM. na jANe ne na mAne, na Adare, tene vAMka ke mAne, jANe na Adare tene vAMka ? tevI rIte upadezamALAmAM zrI dharmadAsa gaNie kahyuM keje ropA karo, niLavacaLa jAti - kharekhara te leke dayA-aphasane pAtra che. dhikkAranI lAgaNIne AdhIna che, kejeo jinezvaranA vacanane jANatA nathI. jIvAdika to je na jANe te dayApAtra che, paraMtu je jANe che ne karatA nathI, te zeka karavA lAyakamAM vadhAre aphasosa karavA lAyaka che. jANakAra manuSya jarUra udyama karavuM joIe. ATalA mATe samakti nizcaya nayanI apekSAe rAkhyuM. tene ja samakita samyajJAna. kene? ke-je apramattapaNe sAdhupaNuM pALe tene. keTalIka vakhata keTalAka A nizcayane ja dAMDo pakaDanArA hoya che, paraMtu vyavahAranI sAthe nizcayane saMbaMdha rAkhavAne che. vyavahAramAM chekare ramakaDAne "mArI gAya' kahe tene mUrkha na gaNIe. paNa jyAre mATe mANasa paththaranI gAyane "hAla... cAla kahe che? tevI rIte vyavahAranI apekSAe ekaluM samyakatva hoya, cAritra hoya, cAritra vagaranuM jJAna hoya. nizcayavALe te je cAritra e ja darzana mAnanAre che. cAritra vaganuM jJAna ke darzana nahIM = ra ri pa te ja ti viaa . je munipaNuM te ja samakita. je samakita te munipaNuM. te
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9. AtmAnA prakAra [33 munipaNuM. kevuM? eka pramAdI, bIje apramAdI. nizcayavALAne pramAdI jIvanuM munipaNuM kAmanuM nahIM. tene te apramAdInuM munipaNuM kAmanuM. nizcaya samakita apramatta cAritranAM che. nizcayavALAe apramatta cAritra na Ave tyAM sudhI mithyAtva mAneluM che. dIpaka, rocaka ane kAraka samyakatva mAnelAM che. dIpakathI hajAre rakama lakhAya, paNa dIve eka paNa rakama na lakhe. tevI rIte je zAsananI khabaradArIne lIdhe zAsanamAM eka padArtha avaLe kahenAra nIkaLe te zAsana tene saMgharavA taiyAra nathI. eka apekSAe jamAlI, mahAvIra mahArAjA karatAM vadhelA gaNAya mahAvIre ekalAe dIkSA lIdhI, jyAre jamAlIe 500 rAjakuMvara sAthe dIkSA lIdhI. bhagavAne ekalAe lIdhI, jyAre jamAlIe strI sAthe ane te strIe paNa hajAra kuMvarI sAthe dIkSA lIdhI che ! e keTalA prabhAvavALe puruSa hoya? enI eka ja vAsanA hatI ke uo mAM " ATalu chatAM eka "vAhamAne vAra na mAnyuM " he mAnyuM, teTalAmAM ja A zAsane tene khaMkherI pheMkI dIdhe ! 500 sAthe dIkSita thanArA, 1000 strIone laIne nIkaLela strI sahita dIkSA lenArA ! te jamAlIne ane tenI te strIne bannene pheMkI dIdhA! ATalI zAsananI khabaradArI hovAthI avaLe padArtha kahenAra ahIM nabhate nathI. abhavya jIva sAdhupaNuM pAmelA, chatAM zraddhA na hoya chatAM tene prarupaNa te zAsananA AdhAre ja karavI paDe. zAsanaviruddha prarupaNane A zAsana, lagIra paNa sahana na kare. abhavya ane mithyASTine zraddhA na hoya, chatAM jainazAsanamAM kahelA ja padArthonI prarUpaNuM vaDe te saMghamAM kahe. tethI abha, padArthonuM nirUpaNa karyuM kare? zAstromAM kahelA padArthonuM nirUpaNa kare. te vakhate bIjA ne bedha thAya, mATe tene samajAvanArane dIpaka samyakatva kahyuM. mazAlIne pitAne aMdhAruM. jeone jIvAdika padArthonI ruci thAya tene samakita.- - - vakIlane dhaMdhe ApaNe vadhAre karIe chIe. hajArenA dAvA vakIle
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234] dezanA mahimA darzana laDe paNa vakIlane kAMI jokhamadArI nathI. te te asIlene hoya. mAre asIla Ama kahe che. zAstrakAra ane Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA kahe che. tamAre AtmA e pramANe AzranuM sevana karavAthI tevA prakArane thAya che te vicAryuM? AzravAdikane aMge potAnI javAbadArIjokhamadArI samaje tyAre sacaka samyaktva, te samajyA pachI amalamAM na mUke te kAraka samyakatva nahIM. parisaha upasarga niraticArapaNe sahana karavApUrvaka cAritranA AcAre pALavA tenuM nAma kAraka samyaktva. "mobati pAnA taM namaMti para nizcayanuM samakita te ja muni paNuM" evI nizcayanI vAta karanArane samati na AvI jAya. nizcaya samyakatva, zubha vartanathI ja Ave che, je bahirAtmApaNuM choDI de. ApaNe dharma karavA taiyAra chIe, paNa mamatAbhAve khasele na hoya tyAM sudhI ja. kuTumba, paisA, zarIrane agavaDa na Ave, basa, te dharma kare. paisA-zarIra sAcavavA ne tenuM rakSaNa karavuM e ja jANe prathama parama kartavya. e daSTi hoya tyAM sudhI AtmA mArga upara AvA muzkela che. jIvana rahe ke jAva, paNa dharma rahe, e daSTi Ave tyAre mArga para. prazna :- zAstronAM pAnAMnAM vacanathI te darekane zI rIte bahAra karI zakAya? uttara-zAstranAM vacane te kevaLajJAnInAM vacane che. je zAsananI prANAlikAe artha thatuM hoya tethI viruddha gaye, eTale khalAsa. kevaLInAM vacanane na mAnIe te zuM kAmanuM? kevaLI mAnavA zA AdhAre ? zraddhA upara ja kevaLI manAze. zraddhAthI kevaLI nahIM mAnanArA te kevaLInI hAjarI vakhate paNa kevaLIne mAnatA na hatA. kevaLI vakhate kayAM ApaNe ja sIdhA hatA? te vakhate kevaLInAM vacanane paNa gappAM kahenAra nahIM hAIe ? Aje paNa zAstrane gappAM kahenAra ghaNA che !
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29. AtmanA prakAra rirUpa bahirAtmA, aMtaraMgAtmA, paramAmA. kahevAnuM tatva e ke-haju nizcaya nayamAM nathI gaye, vyavahAramAM rahyo che. bahirAtmAne te "mahAjana mArA mAthA para, paNa khIlI mArI khase nahIM." badhuM mAne che paNa kaMcanAdikane bhegamAM dharavA na paDe te. mAre punyAdika dharma kAmane che, ema tene na thAya bahirAtmapaNuM gayuM hoya tene te badhuM badhuM bhega ApavAmAM harakata nathI. mahAvIra bhagavAna kaI dizAmAM che te khabara ApanArane 12 koDa naiyA vadhAmaNamAM zI rIte apAtA haze ? dhananA bhege, kuTumba, zarIranA bhAge paNa dharma e ja kartavya evI uttama dhAraNA rahetI hatI. zreNika sarakhA samrATa paNa mahAvIranAM vacana upara zraddhA rAkhatA hatA. abhayakumArane mahAvIra bhagavAne dIkSA ApI. naMdAmAtAe paNa dIkSA lIdhI. tenI pAsene navasere hAra ane devatAI kuMDaLa hatAM te teNe halavihalane ApyA. abhaye dIkSA lIdhI eTale sIMcANe hAthI teNe paNa hallavihallane Ape. keNika rAjAne paNa A vastu na maLI. padmAvatI rANIne thayuM ke-rAjyane kharo vaibhava hallavihalla pAse che. teNIe keNika rAjAne kahyuM ke, "te hAthI, kuMDaLa ne hAra mAre joIe." keNike kahyuM- zreNika mahArAje tene ApyA che, ApaNAthI te na maMgAya. rANuo haTha pakaDI. "teone tene badale rAjya Ape paNa A vastuo mAre joIe. AthI keNike hallavihallane kahyuM ke-"rAjyane bhAga le, ane hAra-kuMDala tathA hAthI Apo." hallavihale kahyuM-"nA, amAre te pitAe ApyuM te basa che." keNike temane ghaNuM samajAvyA, paNa hallavihalla mAnatA nathI. "huM te khAIza nahIM tevI rANIe haTha pakaDI. pelA hallavihalla hAthI, kuMDaLa, hAra laIne ceDA mahArAjA pAse mosALa bhAgI gayA. keNike kaheNa mokalyuM ke-teone pAchA mekalI Ape, nahIMtara laDe. ceDA mahArAje temane na mokalyA. aMte laDAI thaI te laDAImAM doDo mAnavIne saMhAra thaI gaye. te laDAInuM kAraNa abhayakumAranI dIkSA. abhayakumAra
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276] dezanA mahimA darzana tathA tenI mAtA naMdA dakSA na le te A laDAI thavAnI na hatI. abhayakumAranI dIkSA pachI ja zreNikane keNike kedamAM nAMkhe. dararoja bApane cAbUkathI mAra mAre che! magadhane samrATa zreNika kedamAM paDyA che. darare ja dIkarAnA hAthanA 100 keyaDA khAya che! tevI kaparI sthiti vakhate paNa zreNikane e vicAra AvyuM na hatuM kemahAvIra bhagavAne abhayane dIkSA na ApI hota te A pariNAma na Avata. abhaye dIkSA na lIdhI hatI te tenI buddhithI mArI A dazA na Avata, AvA vakhate-mahAvIra bhagavAne mAruM na khoda kADhayuM tevA vicAra na Avata? paNa te kema na AvyuM ? kAraNa ke temanA haiyAmAM tatvanI hayAti che. AtmAne aMge lekettara tatva haMmezanuM che. dareka dharmanAM kAryone aMge game te bhega Ape paDe te paNa harakata nahIM, evI samajavALo AtmA thAya tyAre agatarAtmA. prasaMga Ave te vakhate bhega ApavA tatpara rahe. deva, guru, dharma khAtara, badhI jAtanA bhega ApavA taiyAra rahe te aMtarAtmA. te AtmA, jyAre karmanAM baMdhane khaMkherI nAMkhe-AtmAne kevaLajJAnavALo banAvI de tyAre te paramAtmA. AtmAnA A traNa prakAra. aMtarAtmA thAya te paramAtmA thAya. aMtarAtmA thayA sivAya paramAtmA thAya nahIM, mATe kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke-prathama AtmAnuM svarUpa dhyAnamAM le. "huM" eTale ke? tene kisso ukele. te kayAre ukale? dareka Astika darzanakAre AtmAne mAnya che, paNa sAcuM AtmasvarUpa jANavAmAM ane mAnavAmAM na Ave tyAM sudhI AgaLa na vadhI zakAya mATe AtmA cIja zI ? te samajavAnI prathama jarUra che. eka vAta jagatanI dhyAnamAM le. kArya sAdhanAra keNa bane ? temAM traNa vastu pakaDavI paDe che. kAryanI siddhi mATe daDha nizcaya, "nA nAbhi kArya sAdhavuM che, temAM zaMkAne sthAna na devuM. e nizcaya rAkhe te ja kArya siddha kare che. kArya siddha na thAya te - pAtAmi ema nahIM ! kArya sAdhavuM che e daDha nizcaya rAkhe.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9. AtmAnA prakAra [237 dharma-dAna-zIla-tapa-bhAva karavAM che, paNa aDacaNa na Ave te ! AvA vicAravALAne te sagavaDIyAmAM dharma na banI zake nizcayanA paMthe jAya te ja kArya sAdhI zake, kAryanAM sAdhane na meLave, te kArya sAdhI na zake. kAryanAM sAdhane jANIne tene saMgraha kare, te teTaluM ja jarUrI che. divAsaLI, rU, keDIyuM, dIvela vagere pAse ja che, paNa divAsaLI ghasIne dIve na kare te ajavALuM kayAMthI thAya? tevI rIte sAdhane meLavanAra racanAmAM na Ave te kAryasiddhi na karI zake kArya karavAno nizcaya pachI sAdhana meLavavAM. pachI kAryanI racanA te ja dazana, jJAna ne cAritra. mekSa meLave te nizcaya te samyaktva, te samakita. prAcInakALamAM samakitanAM vacane e ja rUpe jAhera hatAM ke mAma te jJAnadarzanacAritranAM je sAdhane te ja artha, te ja paramArtha. te sivAyanA badhA anartha rUpa, A nizcaya te ja samakita. e zAsananI kAbeliyata meLavyA pachI ja Azravane tyAga Adara. A badhuM karavuM tenuM ja nAma cAritra. mekSane daDha nizcaya te ja samakita. tenAM sAdhane jANavA te samyaga jJAna, tene amalamAM mUkavA te cAritra A traNa cIja hoya te ja AtmA. darzana, jJAna, cAritra ja AtmA. ekendriyanA AtmAnuM lakSaNa, tevuM ja siddhAtmAnuM lakSaNa. viSaya, kaSAya, AraMbha, parigrahane cUMthanArA sAthe AtmAne nathI levA, paNa apramatta sAdhumahArAjanA AtmA te ja darzana-jJAna-cAritra AtmArUpa che. aMkura-choDa-pAMdaDAM thaze tyAre anAja thaze. AtmA, jJAnadarzana-cAritra rUpe kyAre khUle thaze vyAvahArika jJAnAdika AdarIza tyAre, te nizcaya prApta thaze. have vyAvahArika jJAna, darzana, cAritra kayA? te dvArA te nizcayanA dazanAdika kevI rIte sadhAya? te agre -
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnuM svarUpa dezanA 30 Rou Rou Shao NBW&&WWFBIDe Xian ( 2000 pASa sudI 16 zukravAra-vejalapura ) Atmaiva darzanajJAnacAritrANyathavA yateH / yattadAtmaka evaiSa zarIramadhitiSThati // kalikAsa jJa hemacaMdrasUrijI mahArAja dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-anAdikALathI je vastune khyAla che, je vastune dareka gati, cAni, jAtimAM ApaNe bhUlyA nathI. tenuM svarUpa jovAne ApaNe kAI divasa taiyAra thayA nathI. evI kaI vastu che ke-je ceAni, jAti bhavamAM hatI ane che? 'huM" e vastu kayA bhavamAM--gati-jAtimAM na hatI ? 'hu" sukhI, duHkhI, sArA ke kharAba tevA vyavahAra dareka gativALAe rAkhelA che. paNa ' huM' eTale keNu ? tenA kayAreya vicAra karyAM? eka paNa tevA bhava, gati, jAti nathI jemAM 'huM" na hoya. 'huM' sukhI-duHkhI, dareka bhavamAM raheluM che. paNa huM' eTale keNu ? tA tuMbaDImA kAMkarA. 'hu'nA khulAsA anaMtA bhava rakhaDayA tA paNu haju meLavyeA nathI. 6 ' hu''neA khulAso nahIM meLavanAra AtmA, saMsArarUpI samudrane tarI zakatA nathI. Astika mata vicArIe tyAre eka pagathiyu caDavAnuM maLe. cAhe naiyAyika, vaizeSika hoya. * hu" eTale AtmA, ema te darekane ' hu'zabdanA artha maLyA, paNa padAtha kayAM che ? hIrA ....hIrA,' ema chokaro pAkAre che, paNa hIre zuM che, ema samaje tyAre ne? caLakATavALA hoya, kIMmatI hAya tema samaje, paNa padAtha kayAM che ? bacapaNamAM hIrA....hIrA zabda pAkAratA hatA. AgaLa vacce tyAre hIrAnu' svarUpa jANyu, tema dareka jIva anAdikALathI huM....... ema pAkAratA rahyo che, paNa ' huM' eTale keNu ? e samajyA na hatA,
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29. AtmAnA prakAre [39 have AstikamAM AvyA tyAre huM eTale jIva-AtmA paNa jIva kevA ? ema te kahe ke-te jANIne zuM kAma che? jIvanuM svarUpa jANavAthI te tenA asaMkhyAta pradezamAMthI vadhavAnA ke ghaTavAnA nathI--tenA kevaLajJAna pUchIe svarUpamAM vadhavA ghaTavAnuM nathI. jenA jANavAthI ke na jANavAthI paTTAmAM nyUnatA adhikatA thavAnI nathI tene jANavAnI kaDAkUTa zA mATe karavI ? AtmAnI gulAmI AtmAnA svarUpane AtmA jANe tethI zu` ? ke na jANe tethI zuM ? vAta sAcI, paraMtu eka vAta dhyAnamAM le. eka mANasane jyAre potAne tyAM cakravatInA jeTaluM nidhAna daTAyeluM che, te nidhAnanI khabara na hoya tyAM sudhI bhAjI mATe eka paiso joIe te tene karagaravuM paDe. nidhAnathI ajANa hAvAthI eka paisA badale karagarI karagarIne herAna thai. jatA hAya to ? ahIM eka paisA badale gulAmI karavI paDe, kema ? te ke- nidhAnanI tene khakhara nathI, tema vicArIe te jANavAmAM Ave ke ApaNA AtmA kevaLajJAnanA dhaNI che. AtmAnuM kevaLajJAna svarUpa ApaNe pragaTa karI zakayA nathI. kanA kabajAmAMthI ApaNe tene cheDAvI zakayA nathI tyAM sudhI ApaNI zI dazA che ? suMvALu che. teTaluM jANavuM, spena te indriyanu' jJAna, te kevaLajJAnanA anaMtamA bhAge. rasanA, ghrANu, zrota, cakSunuM jJAna, te kevaLajJAnanA anatane bhAge. tevAM apatara jJAna mATe kevAM phAMphAM mArIe chIe ? eTalu paNa indriyanI madadathI jANI zakAya che. ziyALAmAM spanA (cAmaDI) TharI jAya te teTaluM suMvALApaNuM paNu jANI na zakAya ! ATalA ajJAna ApaNane kANu rAkhe che ? karmI rAjA. ghrANu indriyanI madada Ave to ja suMghI zakIe. tevI ja rIte zabda, rasa, gaMdha paNa kAna, jIbha, ghrANuthI jANI zakAya. lokAlokaprakAzaka jJAna, AtmA pAse che. te AtmA spa, rasa AdinAM jJAna mATe e(ka)nA sAmuM jue! kevaLajJAnathI ana MtamA bhAganuM jJAna meLaLavuM hAya tA kama sAmuM jovu paDe. yAgya pudgalo na goThavAya tyAM sudhI ApaNu kAma na thAya. ApaNI cIjanI tA gulAmI hAya, paraMtu A tA pArakI cIja mATe gulAmI karavI paDe !
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 540] dezanA mahimA darzana jJAna AtmAnA gharanuM-AtmAne ja svabhAva, te jJAnane anaMtame bhAga meLavavuM hoya te pudgalane karmarAjAnI parasI (sIphArasa) karavI paDe. ApaNe pudgala ane karmane AdhIna thaI gayA chIe. rAjyamAM raiyata karatAM lazkara vadhAre na hoya, raiyata karatAM vadhAre lazkara hoya tevuM rAjya nahIM maLe. jyAre karmasajA AtmAnA eka pradeza upara anaMtI karmavargaNA lagADIne rahyo che. cAhe jevo kaDaka deza hoya, paNa temAM pite utpanna karelI cIja pite bhagave. jyAre karmarAjAnA dezamAM AtmA pitAnI cIjane bhegavanAra na thAya. karmarAjA dvArA padugalika IndriyanI madada maLe tyAre AtmAne jJAna thAya Indri dvArA AtmAne jJAna thAya, karmarAjAnI mahera thAya. ane pudgalane sAcavIe tyAre ApaNA gharanuM jJAna ApaNane maLe. karmarAjAnI gulAmImAM AtmA game tyAre A dazA che ne? AtmA karmane gulAma na hoya te tene pudagalanI madadanI jarUra na rahe. siddha paramAtmAne leka aleka sarvanuM svarUpa dareka kSaNe jANavAnuM. temAM pudgalanI madadanI jarUra nathI. karmarAjAnI maherane siddhone avakAza nathI. jenI heya te jIvavicAra jANe. navatatva jANe tyAre samajI zake che ke-je AtmA sUkama ekendriyane, te ja AtmA siddha paramAtmAne. AtmA tarIke baMnemAM pharaka nathI. jIvanA be bheda pADIne nakkI karyuM ke-je siddhane te ja ekendriyane AtmA. pharaka eka ja. karmanI gulAmImAMthI chUTI gayelA te siddha ane temAM phasAyelA te ja saMsArI. AmAM kaMI nyUnAdhitA nathI. siddha ane saMsArI-e baMnenuM svarUpa eka sarakhuM ja che. phakta pharaka eka ja. ApaNe saMsArI karmanI gulAmImAM sapaDAyA chIe, jyAre te siddha karmanI gulAmImAMthI chUTI gayelA che. "huM""huM" badhA darzanakAree jANyuM, paNa huM keNa che? te jaina sivAya koIe na jANyuM. bhUta Ave to tene keyaDA mArIne bolAvavA paDe che. ke tuM keNa? athavA pUchavA mATe dhUNuM daIne paNa belavavA paDe che, tema huM eTale keNa chuM te te bela.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30. AtmAnuM svarUpa [41 " 'hu" enA khulAso meLavavA jaIe tyAre zuddha cijJAna dasvarUpI asaMkhyAta pradezI AtmA, e ja 'huM' ema samajAze. ema jANyA pachI svasvarUpane meLavavAnI icchA thAya. padAtha na jANe tyAM sudhI meLavavAnA zu? vaizeSikA, naiyAyikA, sAMkhya, zaivA, vaiSNava, ane tame AtmA mAnA che paNa pharaka ze ? kraka to e eka ja. jainA tame AtmAne je kevaLajJAna cidAna MdasvarUpa--jyAti svarUpa mAneA che, te te leAkAne na mAnavAnuM. tame dharmanI dareka kriyA karo temAM dhyeya karyu' ? AtmAne jyeAtisvarUpa banAvavAnu. jinezvaranI bhaktimAM, sAmAyika, pauSadha, dAna vagerlR badhAmAM dhyeya karyuM ? zAstrakAra jagyA jagyA para kahe che ke-samakita vagaranI kriyA nakAmI. A to saktinI vADa bAMdhI. vADAmAM pUravA mAge che. mIDanI jamIna kharAba nathI hAtI., varasAda kharAkhara varase che, chatAM khetI kema nathI thatI ? eka ja kAraNa ke-vAvetara thayuM na hatu tethI ekaluM ghAsa Uge che. anAja UgatuM nathI ke jethI laze. sArI jamIna-varasAda thayAM chatAM vAvetara na thayuM hAya tA laNavAnA vakhata na heAya. jainadhama sivAya bIjA dha'mAM deva, guru, dharma ane ArAdhanA karo, jApa-tapa-dhyAna adhu kare paNa vAvetara kayAM che? vAvavAnuM ja nathI. kayA krenanI aMdara-matanI a Mdara A vastu jaNAvavAmAM AvI che, ke-karmAMnI gulAmI teADavA mATe tamArI bhakti karuM chuM? khIjA danamAM A buddhi kayAM che. ? A buddhi na hoya teA dhAraNA kayAMthI rahe? siddhi ane buddhinI mAgaNI, kalpavRkSa ke devatA AgaLa dhAraNa karavAmAM bhUla thAya teA phaLa meLavavAmAM muzkelI thAya. suMdara phaLa meLavavA mATe muzkelI paDe. kAma paDe te avaLu paNa thAya. siddhi ne riddhi e e khAIe che. paraspara te IrSyAkhAra che. eka khAie devatAnuM ArAdhana karyuM" ne 16
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242] dezanA mahimA darzAna 500 mahAra meLavI. bIjIne thayu ke hu paNa meLavuM. khIjIe paNa dhruvane ArAdhyA. te tuSTamAna thayuM. teNe kahyuM: mAga. teNIe kahyuM: tenA karatAM bamaNu' Ape. devatAe kahyu-ApIza. to tene 1000 sAnaiyA maLyA. pahelIe phrI devane ArAdhyA, ane te karatAM khamaNuM mAgyuM. te deve te karatAM amaNu' Apyu. eTale 2000 mahAra maLI. have paDelIe IrSyAthI khIjInI e AMkha phADAvavA mATe potAnI eka AMkha phADavAnI mAMgI, peAte AMkha phADAvI gharamAM grUpacUpa bharAI rahI. khIjIne thayuM ke pelIe apUrva mAMgyu jaNAya che, eTale have te dekhAtI paNa nathI. khIjIe mAMgyu' enA karatAM amaNuM. zu' maLyuM ? e AMkhA phADavAnuM mAgyu te maLyuM! eTale ke-baMne AMkhe te AMdhaLI thaI. dhAraNAnI aceAgyatA hAvAthI devatAne ArAdhavA chatAM kaI dazA thaI? dareka dharmovALA devAdhidevanI sevA, pUjA, ArAdhanA kare che, paNa dhAraNAnuM ThekANuM nathI. jainAe AtmAnuM svarUpa mAnI tene vaLagelAM kaI mAnI, tene kSaya karI nAkhavAnuM mAnyuM che; te dhAraNA IjAne kayAMthI hAya ? koi darzanamAM jJAna-dana-sata na rokanAru kama sAMbhaLyuM ? jyAM AtmAnA guNAnI vAta na hAya, jyAM te karmAMne bhedavAnI vAta na hoya tyAM AtmA dhAraNA zAnI kare ? bIjA dezanomAM 4 dhama karavAthI lIlA-lahera thAya,' ema sAMbhaLeA che, paNa ka kSaya kyAMya sAMbhaLyA che? tamArI dhAraNA nakkI karA. devanI sevA, gurUnI bhakti ane dharmanI ArAdhanA karatAM pahelAM dhyeya nakkI kare. kane khaseDavAnu dhyeya nakkI kare. AtmA ja dana-jJAna-cAritra grAmaiya, zanazAnacAritrani| AtmA e kAMI bIjI cIMja nathI. dana, jJAna ane cAritra traNa cIja ja AtmA che. have ema tamane lAge ke- AtmA jJAnAdika paNa arUpI, bahArathI devAdinuM AlaMbana
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30, AtmAnuM svarUpa ri43 rahetuM hatuM paNa ahIM arUpI padArthomAM aMdhArAmAM phAMphAM mAravAnA rahyA. deva, guru, dharmane te dekhatA hatA. have AmA upara dhyAna rAkhavA jaIe te dekhatA hatA te gayuM ane dekhatA nathI tevA AtmA jJAnAdika dekhatA nathI. "vAta kharI paNa sonuM kasa dvArA ja oLakhAya ne....? paNa kasa ekale keI divasa na hoya. senAnA pudgalamAM kasa hoya. jema senuM kasa dvArA oLakhAya, paNa te kasa senAnA pudgala vagarane heya tema huM ne artha, te jJAnAdikavALe, te oLakhAvI AtmAvALo padArtha oLakhAvuM chuM. je apramatta sAdhu paramAtmA mahAtmA pramAdarahita sarva pApathI viramele te ja AtmA. te ja samyam darzana, jJAna, cAritrasvarUpa che. sAdhu mahAtmAnA AtmAo te ja AtmasvarUpa che. teo samyagadarzana-samyagUjJAna-samyak cAritravALA che. saMpUrNa darzanAdivALA deva, guru, dharmane tame ArAdhe che, te darzana, jJAna, cAritranI buddhie devAdine ArAdhavAnA che. zramaNa bhagavAna mahAvIra bhagavAnane eka jitazatru nAmanA zrAvaka rAjA, vaMdana-pUjana-sAmaiyuM kare che. eka vakhata dhAre ke-naMdivardhana sAmaiyuM kare. temAM naMdivardhanane bhagavAna mAre bhAI mAne eTale naMdIvardhana, te ja bhakti, sAmaiyuM, ArAdhanA kare, paraMtu tenI dhAraNuM bhAI tarIkenI heya. tyAre jitazatru rAjA pUjAsAmaiyuM Adi kare te prabhubhaktithI kare che. ahIM eka bAju prabhubhaktinuM phaLa tyAre bIjI bAju bhAIpaNunuM phaLa che. eka ja vastu suMdara svarUpavALI-ArAdhavAvALo judA svarUpe ArAdhe te phaLa judAM thAya. ApaNe paNa je deva-guru-dharmanI ArAdhanA, temAM lakSya eka ja rAkhe. suMdaramAM suMdara jJAna-darzana-cAritrasvarUpavALo AtmA che. temanI sevA huM karuM chuM. A zaktinA te prAdurbhAvavALA che, sAdhu mahAtmAo samyakatvAdikanI zaktine pragaTa karI rahyA che, mATe temane AtmA samyagadarzanAdi svarUpa che. sAdhunuM zarIra tame dekhe che mATe sAdhune dAkhale ApuM chuM. gADavAmAM ghI bhareluM che. ghI lAvavuM hoya te gADe uThAve. sAdhubhagavaMte zarIramAM rahyA che. tenuM zarIra samyagadarzanAdi
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra44] dezanA mahimA darzana svarUpa che. ghInA AdhAre ja gADavAnI kiMmata, naMganA AdhAre dAgInAnI kiMmata tema ahIM sAdhunA zarIranI kiMmata darzana-jJAnacAritre bharele AtmA temAM ja che. samyaktvane samanvaya zrI hemacaMdrAcArya mahArAje yegazAstranA pahelA prakAzamAM zrAvakadharma batAvyo. bIjAmAM sAdhudharma batAvyuM. tyAM kema na kahyuM ke ji: niraMtaraDu jinezvare kahelA tamAM ruci te samyatva. keTalAkane svabhAvathI ne keTalAkane upadezathI paNa thAya. ema jJAna kahetI vakhate jinezvare kahelA jIvAdika ta, tene baMdha thAya te jJAna, sAvadya gene sarvathA tyAga te cAritra ane te ahiMsAdika pAMca prakAre kaheluM che. tyAM samyagadarzanAdinuM svarUpa sAdhunuM zarIra na kahetAM judAM lakSaNe kahyAM cothA prakAzamAM A navuM kADhyuM. "athavA' kahIne palaTa mAryo. athavA zabda vAparIne ahIM A rUpe, tyAM te rUpe bolyA ! temAM zuM samajavuM ? sarva sAvadya gonA tyAgarUpa cAritra kahyuM che, temAM nA nathI pachI A zuM karavA beThA che ? vAta kharI. keTalIka vakhata sthUla lakSaNa ja jaNAvI, sUma lakSaNe jaNAvAya che. senAne oLakhAvavA mATe pILuM kahevAya che. AgaLa jatAM samaje tyAre kasavALuM kahIe chIe. pahelAM samyagadarzanAdi vyAvahArika oLakhAvyA, have yika oLakhAvIe chIe. te be bheda na pADIe, te je vakhate te bArIka daSTivALe vicAra karavA jAya, te te padArtha oI nAkhe. jinezvare kahelA padArthomAM rUci eTale samakita. te manadrAsa pratIti, tenuM nAma ruci, te mana jene nathI tene samyaggadarzana nahIM ne? siddho te badhI mithyAtvIne temane mana nathI. eka gatimAMthI bIjI gatimAM Avate-aparyApta heya te vakhate mithyAtvI gaNave ? jinezvare kahelA tenI satyapaNA tarIke mananI pratIti tenuM nAma samakita kaheluM hevAthI, mana nathI tyAM samaktine TakavuM muzkela paDe.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30, AtmAnuM svarUpa [245 have A jagyA para "taravArtha zraddhA sabhyanI eka ja jagyA para belyA che. bIjuM lakSaNa bolyA nathI. hemacaMdrAcArya mahArAje be jagyA para samyaktvanA lakSaNa kahyAM ane umAsvAmijIe be vakhata na kahyA eTale teo te DUbI gayAne? tatvArtha zraddhA kema belyA? tatvArtha sabhyazavaM kahevuM hatuM ne? kAra= AtmAnI nirmaLatA ane mana vaDe karIne zraddhA karAya.-"zraddhA paNa pakaDI ane tenAM sAdhanabhUta AtmAnI nirmaLatA paNuM pakaDI? banne pakaDayAM. evI ja rIte banne vastu AvI gaI AparyAptA-avasthAmAM siddha avasthAmAM samyaktva rAkhavuM muzkela paDe. evI rIte karavAhInAM kinA ' jinezvare kahelA padArthone bedha, jene mana nathI tene te badhAne khyAla kayAMthI lAvaze? mATe aparyAptA ane siddha avasthAmAM AtmAnuM svarUpa jJAna che. sarva sAvadhane tyAga te cAritra, paNa te zarIravALAne, pravRttivALAne te cAritra, paNa siddha mahArAjAne paccakkhANa nathI, mATe AtmA ja cAritra jJAna darzana-svarUpa rAkhIe te badhI jagyA para lAgu thaze, mATe hemacaMdra mahArAjane kahevAnI jarUra paDI ke "AtmA e ja samyagadarzana, jJAna, cAritra" te paNa kene? sAdhune. temanA zarIramAM te svarUpavALe AtmA rahela che. A samajI pitAnA uddhAra mATe deva, guru, dharmanuM ArAdhana karaze te kalyANa maMgalikamALA paherIne mekSasukhane viSe birAjamAna thaze. TITI (
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA 31 VRVVVVVVCFang AramAna putra jevA dhama (2000, pASa dI6 ravivAra-chAyApurI,) zAstrakAra mahArAjA haribhadrasUrIzvarajI mahArAja bhavya jIvAnA upakAra mATe dhamermopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A saMsAramAM jIva rakhaDu prajAnI mAphka rakhaDyA kare che. bhaTakatI prajA, luhArIyAnI prajA, temanuM gAma kayuM? A jIva paNa bhaTakatI prajA. kema ? sanmAni TAuna attAntayA'ije je sthAnake jAya che te te sthAnaka azAzvatAM che. siddha sudhInAM anuttara vimAnanA devAnuM AyuSya 31-33 sAgaropama che. 31 sudhImAM rakhaDatI prajApaNuM sthAna che. 33 mAM upaje te mekSe jAya ja, tethI te pachIthI rakhaDatI prajAmAM na gaNAya. ApaNane pacaiApama, sAgaropama kALa ghaNeA lAMbe kALa lAge che, paNa jagatanI sthiti pramANe pudgalaparAvata kALa paNa hiMsAmamAM nathI. eka pudgala parAvanA anaMtamA bhAganA sAgaropama kaI gaNatarImAM ? kALa AkhA laIe tyAM AkhA atIta kALa laIe. avyavahAra rAzimAM te bhUtakALa keTalA gayA, tenA patto nathI. tyAM asaMkhyAt pudgalaparAvata, te eka sarakhI lAInamAM. ahIM AvalImAM jeTalA samaya teTalA pudgalaparAvata rakhaDatI prajANe jIva rakhaDe. A vi jIva, paNa bhavi tarIke te sAmAnya kathana che bhavyane paNa anatI vakhata nava gre veyaka sudhI javAnuM thayuM. eka pakSa evA che ke-aDhI AvalikAnA samaya jeTalA pudgalaparAvate jIva mekSe jAya. ApaNe atyAre sa atIta kALanI vicAraNA karIe chIe. eka pudgalaparAva nA anaMtA bhAga-kALacakra, evAM te ana'tA kALacakro gayAM. atIta kALanI AkhI maryAdA vicArIe te sAgaropama hisA khamAM nathI. 33 sAgaropamanI sthiti maLI te paNa tyAMthI khasavAnuM
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. oramAna putra je dharma S . nArakInAM sthAne paNa azAzvatAM che. azAzvatAM che te badhe. A jIva bhaTaka. taM nathi che paNa vALane uparano bhAga aNI, tene paNa khUNe. teTale bhAga mAtra paNa 14 rAjakamAM khAlI nathI ke jyAM sarve jIva anaMtI vakhata jamyA maryA na hoya. luvArIyA prajA bhaTakatI kahevAya che, tema ApaNA jIvanI jAta bhaTakatI che, tethI saMsAra zabda rAkhe che. upasarga dhAtu na samaje, ne sArI rIte sAra te saMsAra kahe, paNa upasarga sAthe joDAya te dhAtu kahevAya. sara-sarakavuM-khasavuM. te paNa atyaMta khasavAnuM ja che. jemAM khasavAnuM che, tethI saMsAra. jemAM cAre bAju rakhaDavAnuM che tethI "saMsAra" zabda rAkhe. nikAzane pratibaMdha ane pratibaMdha vagaranI cIjo. emAM eka navA vicAra karavAnuM che. luvArIyA prajA pitAnI cIja-vastu TepalAmAM bharIne sAthe laI jAya che. mUkIne na jAya. A evI prajA ke badhuM pedA kare ne mUkI jAya. cAra cIja ApaNe pedA karIe chIe kaMcana, kAminI, kuTumba ane kAyA. A cAra bAhya vastu che. AhAra, zarIra, Indriya ane tenA viSaye A cAra atyaMtara vastu che. bahAranI cAra vastu paNa nikAzanA pratibaMdhavALI. A bhavamAM che tyAM sudhI cAle tema pherave. A bhava cheDe, te vakhate nikAzane pratibaMdha. abajo pAunDa tamArI pAse hoya temAMthI eka phUTI badAma paNa sAthe laI javAnI nahIM. cakravatIne 192 hajAra strI chatAM eka paNa sAthe laI jaI zakAya nahIM. 56 kuLa keTI yAdavamAMthI eka kuTumbIne kRSNajI sAthe laI na gayA. hajAra jejananA zarIramAMthI TUkaDo paNa bhavAMtaramAM sAthe na laI javAya. luvArIyA prajA che, te bhaTakatI jAta kahevAya, paNa tene meLavela mAla sAthe laIne pharavAnuM. AhAra ApI jiMdagI karIe. eka samaya paNa AhAra vagarane nahIM. zarIra Indriye bAMdhIe, viSaye puSTa karIe, paNa cAlyA tyAre badhuM ahIM mUkIne javAnuM. khAnagImAM mUDI bhegI karIe te paNa Akhara te choDavAnI ja.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ a8 dezanA mahimA darzana eka paNa cIja nikAzanI pratibaMdha vagaranI kADhe tame ATha cI bhegI kare che. cAra bahAranI-cAra aMdaranI. e te ATha cIjo nikAzanA pratibaMdhavALI meLavIe chIe. gulAmImAM jIvana hoya tyAM sudhI te zeThanA hukama pramANe karavuM ja paDe. svataMtra jIvana thAya tyAre hitAhita jevuM paDe. jyAM sudhI kaMcanAdinI gulAmImAM rahIe tyAM sudhI AtmAnuM hita sAdhI zakAtuM nathI. nikAzane pratibaMdha kene che? tene vicAra nathI. have puNya pApanI te chUTa che ne? ApaNe pApane pratikULa gaNIe chIe tethI pApa karavAne aMge te ATha para pratibaMdha nathI, te te pApa para pratibaMdha nathI ! ane te te nukazAna che. pApane aMge nikAzane pratibaMdha hoya te te ulaTuM sAruM. bhikhArI karatAM paNa dhamane bhUMDa gaNe. have rahyo dharma -samajavAnI jarUra che ke dharma zabda pakaDo che. paNa padArthamAM dharma nathI rAkhe. dharma kare paNa mArA zarIra, khorAka, IndriyamAM, paisAmAM, kuTumbamAM agavaDa kaMI nahIM Ave ? dharma kara paNa te ATha cIja sAcavyA pachI ja dharma kare che. dharma eka ja cIja vahAlI che ane nikAzanA pratibaMdha vagaranI cIja che. vahAlI te che paNa rAkhI che keTalI hadamAM ! bhikhArIne mATe keI bhaThThI saLagAvatuM nathI. kuTumba mATe rasoI thAya, khavAya, pIvAya, DhaLAya, temAMthI vadhe ne te vakhate bhikhArI AvI caDe te tene apAya. ApaNe A dharmane bhikhArI karatAM paNa bhUDe gaNyo che. savAre uThIe, jhADe-jaMgala javA Adi vaDe kAyA kuTumba vagere prathama tapAsIe. pachI je kurasada maLe te dharma kare. tene mATe phurasada meLavavI nathI. kurasadane vakhata maLe te ja dharma kare che. tethI dharmane haju barAbara samajyA ja nathI. dukAna-kuTumba-Na mATe paNa ugharANuM karavAmAM phurasada haze te ugharANI jaIzuMdAve kurasada haze te karIzuM ema rAkhyuM che? kaMcana mATe phurasada
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. omAna putra jevA dhama [249 game tyAMthI meLavavAnI. kaMcana-kAminI-kuTumba-kAyA mATe paNa phurasada maLavAnI. AhAradika mATe phurasada meLavavAnI te darekamAM 'phurasada hAya to karu' tema nahIM, to dhama mATe paNa phurasada meLavavI paDe. bhikhArI mATe cUlA koI saLagAve nahI. bhikhArI karatAM dhane bhUMDA gaNyA. dahere gayA-prakSAla na thayeA hAya tA khIjA bhagavAnane phUla bhaLAvI devAya. DAkaTarane tyAM javAmAM meADuM thAya--gADI meDI Ave te ghera pAchA Ave! che ? te badhAmAM teA karavuM ja che, tevA nizcaya ! tyAM katavyabuddhi che. mUkI javAnA ATha padArtho mATe katavyabuddhi che.-dhane a Mge kanya buddhi nathI. jo ke-tame badhA dharma karI che, paNa paNNiAmanI dazAe vicArIe te ATha cIja mATe badhu. dharma mATe khATI thavu paDe tA ? davAkhAnA, kArTa-relvemAM TAIma na jaLavAya te AMkha kANe caDAvI? ATha cIjomAM dharmamAM TAIma na jaLavAya te koIe AMkha caDAvI ? ATha cIjomAM jIvane katavya buddhi che. dhama mAM mArI sagavaDa thAya to dhama karavA che. jene aMge nikAzanA pratikhaMdha nathI--jenA upara bhaviSyanI jiMdagInA AdhAra che. AvatA bhavamAM sukha meLavavuM che tenA eka kaceA ? sukha vasula karavAnA ceka manuSyapaNuM-pa'cendriyapaNu, lAMbuM AyuSya vagere. sukha maLe kayA cekathI ? je AgaLa cAlavAnuM nathI-sAthe AvavAnuM nathI tevA mATe kata vyabuddhi che. chekarIne aMge pArakuM dhana gaNIe chIe. vIla karatAM chekarInA nAme lakhatAM khUba vicAra karIe chIe. A kaMcanAdi AhArAdi temAM tamAruM potAnuM dhana karyuM ? tene mATe kalameA ne kalame lakhAya che. te mATe zrIharibhadrasUrijIne kahevuM paDyuM che ke--anAdikALathI kaI sthitie rakhAyA che, te vicAro; mATe ja dharmane kanya tarIke le. phUrasada maLe te dhama karavA tema na rAkheA. sAmAyika karavAnI taiyArI karatAM gharanuM, dukAnanuM kAma Ave te sAmAyika addhara rahe. dhane sAre gaNe-ki'matI gaNe, eka rUpiyAnA seA paisA eTale rUpiyAne
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250]. dezanA mahimA darzana kiMmatI gaNe. tema eka dharma cIjathI aneka vastu maLeH lAMbuM AyuSya, manuSyapaNuM vagere dharmathI maLe te dharma padArtho kiMmatI chatAM dharma kurasada heya te karIe. bIjI vastumAM phurasada na maLe te nathI karatA tema bane che? pharasada na maLavAthI paisA-strI-kukha-zarIra na saMbhALyA tevA keTalA dahADA gayA ? dharma : eramAna mAtA oramAna mAtAne zekyanA chokarAne lajajAe khAvA-pIvA ApavuM paDe, paNa aMdarathI hRdaya keruM dhAkera hoya. vyavahAra badhe sAcavavo paDe-aMdara kazuM na hoya. ATha cIjonI sagI mAtA, te dharma ane te dharmathI ATha cIjo maLavAnI che. ahIM dharma niHzreyasU-abhyadaya mATe kahyo che. dharmathI mekSa na maLe to svargAdika maLyA, paNa dharmanuM phaLa svargAdika ja nathI. kalakattA mATe musApharI karI. vacamAM nAgapura musApharakhAnAmAM rahyA, temAM nAgapuranuM musApharakhAnuM phaLa nathI. tema dharma karatAM vacamAM AyuSya pUruM thAya. tethI devaleka maLe, te visAmo tarIke che. dharmathI jIvene mekSanA dhyeyathI dharmamAM pravartavAnuM hoya, tethI vacamAM devaleka maLe te te visAmA tarIke che. mokSa mATe amuka karuM chuM, tema svarga mATe karuM chuM tema nahIM. ahIMthI mokSa na pamAya te devaleka te che ja. ahIMthI banArasa sTezana te kalakattA javA mATe anukULa vacaluM sTezana che. kalakatte pahoMcavAmAM eka dahADe cAle ja nahIM. AthI vacamAM visAme le. puNya-pApanI caturbhAgI. dharmiSThone je sAdhane maLe te sAkaranI mAkha jevAM che. mIThAza paNa le ane tene UDI javuM hoya tyAre UDI jAya. zleSmanI mAkha temAM lapaTAI rahe. jagatamAM zleSmanI mAkha jevA mANase nathI tema na kahevAya. te vakhate jyAre mekSa pAmavAnuM chUTuM hatuM, te te vakhate paNa badhA te mokSe jatA na hatAne? navakAra gaNIe temAM sarva pApane nAza kahIe chIe. sarva pApane nAza thAya tema dhAraNA rAkhavAnI. te dhAraNuM bhavAMtare phaLIbhUta thAya.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. oramAna putra jevo dhama [251 bIjA dharmane aMge vakhate te ne te bhave mokSe jAya, paNa tIrthaMkarapaNuM baMdhAvAvALA dharmathI te bhave mekSe na jAya. jene mokSanI IcchA na hoya. bIjI IcchA hoya, tene pApAnubaMdhI puNya hoya. mekSanA dhyeyavALAne pApAnubaMdhI puNya na hoya. pramAda, bedarakArI dharmamAM hoya, tethI pApAnubaMdhI puNya baMdhAya. dharmAne phurasadIo gaNIe te zuM thAya? je ke-tevA prakAranA dharmathI paNa AgaLa vadhAya che. eka jagyAethI dvAra baMdha nathI. bAhubaLajI abhimAnathI dharmamAM peThA che. AvuM thAya tyAre zuM gaNuM zuM ? prabhuzAsana sivAya tamAma padArtha julama karanAra mokSanuM dhyeya cUke te pApAnubaMdhI puNya baMdhAya, e dharma kare ke jethI senAnI beDI paNa na baMdhAya, pApane ke pUNyane baMdha nahIM, te vakhata 14 guNaThANe Ave. te vakhata bolavA mAtrathI na Ave. pAMcamA guNasthAnakathI chake, sAtame tema anukrame AgaLa caudamA sudhI javAnuM karo te teve vakhata Ave, paraMtu mULamAMthI phurasadIyApaNuM kADhI nAMkhIe tyAre ne? A badhI vAtanuM tattva e che ke duniyAnI ATha cIjo jevI kartavya tarIke lAge che, tevI dharmamAM kartavyabuddhi thaI nathI. dharmane pharaja samaje te haju nikAsabaMdhIvALI ane nikAsabaMdhI vinAnI baMne cIja sarakhI thaI jAva nija je pAyo ? parama tejeDara zAsana jinezvarane dharma, artha. jema bIjA padArthone artha gaNe tema dharma paNa artha che. te kahyA pachI te jinezvaranA dharmane arthAdika karatAM paNa adhika gaNI paramArtha gaNe pachI arthAdikane anartharupa julamagAra gaNe. mAtra A zAsana ja paramArtha che, ema gaNe. prathamanA zrAvakanA A traNa udgAra hatA. pUrvanA zrAvake A traNa vastu samajAve. upAzrayamAM ja nahIM dukAne paNa grAhakane A padArtha samajAvI pachI mAla Ape. kurasadiya dhama kathA kathA kuMti vAcavA tathA tathA tA TUkamANa ApaNe - -
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252] dezanA mahimA dezana phurasada maLe to dharma karavA, tevu. vAya elIe chIe. pUjArIne cAra divasa bahAra javAnuM thAya tA hai' thAya che. pUjArI tamane daheru' saMbhALavA kahe che, peAtAnAM bairAM-chekarAM-ghara sa bhaLAnu kahetA nathI, chatAM ' gayA vagara cAle tema nathI ?' tema pUjArIne pUchIe chIe. vaDodarA tame gayA hai| ane tyAMnA snehi kheleH sAkarabhAI zeTha AvyA che, temAM jo phalANA zeThane tyAM temane jamavAnuM thAya ta ThIka che, nahIMtara ApaNe to chIe ja ne! AvA zabdo khelAya te ? zeTha AvyA te gaLe paDacA tarIke tame gaNA che ne? zeTha eTalA vicAravALA ane bhagavAna vicArazUnya ne ? A tA bhagavAnanI sevAnA dAkhalA dIdhA, ApaNe janmavAnA divasathI te maravAnA divasa sudhI pUjA karIe, te Aje bahu to 36000 vakhatathI vadhAre pUjA karavAnA nathI. tyAMnu kAma teA asaMkhyAta divasa sudhI karavAnu che. devalAkanI apekSAe manuSyaleAka durgaM dhathI bharelA che tethI tyAM devatAne vAravAra AvavAnu zI rIte pAlave ? indra nileoNMbhI che tema mAne che ? indrone indronI sAthe mArAmArI che. saudhama ane izAna IndronI mArAmArI thAya tyAre sanatkumArane yAda kare, ane te AvIne baMnenA nyAya cUkave. bhale hAsyAkrikamAM vakhata jAya paNa prabhupUjA mATe vakhatanA vAMdhA ! kahevAnu e ke-jinezvaranI sevA sarakhAne amUlya padA` kahIe chIe ApaNe ja. prakSAlanu' ghI khAlI prakSAla laI e chIe. te maphata hAya te divase karavA taiyAra nathI. ApaNe khelI kheAlanArA e ja vakhate ApaNA para pharaja nAMkhe te ? eTalA mATe dha svarUpe samajo, kAraNA-phaLA-bheTTethI samajo. kAraNeA meLavA te pachI kAya ApeAApa thaI jaze. hetu-svarUpa-bheda-phaLadvArA e dhama samajo. tyAre ja parama kanya cIja samajAze. have pahele bheda-hetu. tenA prathama vicAra karavAne sAmAnyathI manuSye phaLane uddezIne pravarte tethI ahI dhanu phaLa prathama dekhADavuM joie, dharmanuM prathama phLa jaNAvavu joIe. dhanu' athI paNu' utpanna karavA mATe prathama phaLa kahevu joIe. paNa je
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. oramAna patra je dhama [253 dharma karavAnI IcchAvALe teNe prathama kayuM jJAna meLavavuM? tyAre jainazAstranI rIti pramANe kAraNa sAmagrI ekaThI thAya te kArya anAyAse paNa thAya, arthAt phaLa kartavya cIja nathI paNa ApoApa banavAnI cIja che. jeTalInuM sIjhavuM te kartavya nathI. mAtra sIjhavAnAM sAdhane ekaThAM karavAM e kartavya che. kAraNe meLavyA vagara kArya na bane temAM jainazAsanamAM prathama naMbare A vAta mAnavAnI. pahele guNaThANethI mokSanI IcchA tame cothe guNaThANethI dhAratA he te nahIM. mithyAtva guNaThANuM hoya tyAM mokSanI IcchA UbhI thAya ? hA, zAstramAM niyama che, ke-eka pudgalaparAvarta saMsAra bAkI hoya tyAre mokSanI IcchA thAya. te vakhate mithyAtva guNaThANuM hAya. phera eTale ja ke pahelAmAM mekSa paNa ethe mekSa ja. | mAnI IcchAe pudgalaparAvartathI vadhAre saMsAra na hoya, ApaNe zuM kahevA mAMgIe chIe? ke mokSanI IcchA thAya pachI pudgalaparAvartathI vadhAre saMsAra na hoya. tethI eka pudgalaparAvata saMsAravALAne mokSanI IcchA thAya te niyama nathI. keTalIka vanaspatimAM evA ja che ke Avate bhave ja kSe javAnA heya. teo kaI kALe pahele guNaThANe mokSe gayA ?-mATe makSa ja joIe, e vAta cothe guNaThANe che. tulasInA nAmathI ke IpaNa ajANa nathI. tene putra nathI. lagna thayAne vadhAre vakhata thayuM che, pite vivekavALI chatAM, dhaNI vivekavALa hoya tevo niyama nathI. sulatAne devatA prasanna thAya che. svAmIne ciMtAmAM dekhIne sulasA kahe che ke-tamAre putranI IcchA hoya te bIjI paNa zake che. nAga sArathI kahe che ke mAre bIjIthI putra na joIe. ahIM sulasAne putra thatuM nathI. AthI sulasAne daDha dharmArAdhanA karavAnuM thayuM ane deva tuSTamAna the. "mAga mAga, mAge te ApuM." ema kahyuM paNa tulasAnI sthiti ApaNe jANIe chIe. te mAne che-ke mAre mAgavuM che te tArI pAse nathI. tArI pAse dekhuM te mAruM
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254] dezanA mahimA darzana ne? mAre sAdhya mokSa che. pachI devatAe prasanna thaI 3ra guTikAo ApI. saMsAranA kaMTALAthI eka sAmaTI badhI ja khAdhI tethI, 32 putra thayA. devatA mAgavAnuM kahe tyAre paNa te bAI jAtane bIjuM kAMI AgaLa AvatuM nathI. mekSa AgaLa Ave che ! ApaNe samakitanA paDIkAM bAMdhI laIe paNa samakitanI sthiti nathI joItI. eka ja cIja AkhA jIvanamAM mAMgavAnI-meLavavAnI. kaI ? eka mekSa ja. mekSa te pahele guNaThANe paNa pikAre che, ethe guNaThANe mokSa ja joIe. A the guNaThANe advitIya asAdhAraNa bhAva hoya chatAM tyAMthI anaMtA kALamAM kaI mekSa gaye nahIM ne jaze nahIM. 4 the pAMcamuM chaThuM meLavavA joddho banyuM. te pachI 12 me gaye. te paNa mekSa nathI. 13 me gaye te tyAM paNa kevaLa meLavyuM. chatAM mekSa nahIM. caudame te mana vacana kAyAnA pego nathI. tethI IcchA sarvathA jAya tyAM mokSa thAya. kAraNa meLavavAmAM Ave te vagara IcchAe paNa kArya thAya mATe dharmanA ArthI jIvene dharmanAM phaLa karatAM dharmanuM kAraNa batAvavuM prathama jarurI che. have temAM prathama zuM batAvavuM ? dharmanAM mULane sahakArI kAraNe kayAM? te agre -
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA svarUpathI gharmanuM lakSaNa che 32 *8888888888*2300*2300*808888 (2000 piSa vadI 7 soma-chANI) mukhaM dharmAt duHkhaM pApAt, sarvadharmavyavasthitiH / na kartavyamataH pApam, kartavyo dhrmsnycyH|| zAstrakAra mahArAjA zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA-ke saMsAramAM nAnA rUci loka-"zuM ? miimanA" kahevAya che. paNa mULa vastu mATe bheda nathI. "sukhanI prIti ne duHkhanI aprIti, A vastumAM keIne matabheda nathI. sukhanI upara prIti eTale zatrune sukha upara prIti hoya te pite tethI viruddha na mAne. badhA meDha khAya che, te mAre meDhe na khAvuM tema kaI mAne che? temAM ekaci rahevuM paDe che. je jIvane svabhAva sukha para prIti, duHkha upara aprati tene duniyAmAM bIjI vastu bahekAvavAnI hoya che. nAnA chokarAne kAMkarA ke metI ke hIrAnA DhagalA upara besADe-te temAM tene pharaka dekhAze nahIM, kAraNa ke-tene haju tenuM duniyAdArIthI kiMmatIpaNuM lAgyuM nathI. duniyAe hIrA-motInuM kiMmatIpaNuM gaNAvyuM, tethI tenI kiMmata. jAnavarane tenI kiMmatanuM bhUta nathI, duniyAnA padArtho kiMmatI gaNune tene kiMmatavALA gaNyA che. e ja chekarA, yuvAna thAya ane temanI vikRta dazA thAya tyAre? gheDiyAmAM bALaka haya, vara-vahu heya ne bhAI-bena hoya temAM pharaka che? juvAnInI vikAra dazAnA bhUtanI kiMmata-viSayanI kiMmata temane che. kuTumbamAM vadhAre hoya te jabarA gaNAya. paNa kUtarIne sAta baccAM janma, mAyane eka vAcharaDuM janma, tethI tarI caDhIyAtI na gaNAya. kaMcananuM-kAminInuM-kuTumbanuM vaLagADeluM
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256]. dezanA mahimA darzane bhUta che. paraMtu temAMnA darekane sukha-duHkha upara prIti-aprIti, te duniyAe vaLagADela bhUta nathI. garbhamAM paNa sukhanI prIti, ane duHkhanI aprIti che. eka bAI che-ATha mahinA garbhane thayA. evAmAM chokarAne hAtha bahAra nIkaLI gaye. DokaTare AvyA. oparezana karI hAtha aMdara nAkhave tema nakkI karyuM. kuTumbane jUne vaigha AvyuM. teNe kahyuM huM jaladI upAya karuM teNe dIvAsaLIne hAtha para cAMpI. chokarAe hAtha aMdara kheMcI lIdhe. tattva e ke sukhanI prIti duHkhanI aprIti te janmasiddha-svabhAvasiddha che. bIjI badhI cIjo bhUtavaLage tema vaLagADa che. sukhanAM sAdhane ekaThAM karIe te te paNa kevAM joIe? lADavA jeDe khATuM, tIkhuM joIe, du:khane aMge zAka tarIke paNa IcchA nathI. sukha sAthe duHkhanI IcchA thAya che? je duHkha eka zAkanI mAphaka vacamAM svAda pheravavA tarIke paNa mAgatA nathI. sukhanuM ajIrNa TALavA paNa duHkha IcchatA nathI. te pachI sukhanAM sAdhane kevAM ekaThAM karyA? sukha bhegavavuM joIe. paNa sukhanAM sAdhane A bhavamAM pUratAM meLavyAM, kaMcanAdi meLavyAM temAM paNa dhyAna na rAkhyuM ke te sAdhana keNe meLavI ApyAM? gADAnI nIce kUtaruM cAle-te pite ema ja mAne che ke-huM ja bhAra kheMcuM chuM. evI rIte ApaNe mahenata karIe ne maLe eTale "mArI mahenatanuM phaLa" ema mAnIe chIe. te mahenata kaNa nathI karatuM ? te badhA kema pasAdi nathI meLavI zakatA? mahenatathI strIo maLatI hoya te vAMDha keNa rahe? mahenatathI kuTumba thAya te kuTumba vagarane keNa rahe? mahenata te gADanI nIce cAlatuM kUtaruM paNa kare che. nazIba hoya te ja mahenata phaLa de. gADAnI nIce kUtaruM cAle te kUtaruM jANe ke huM gADuM kheMcuM chuM. mahenata badhA karatA hoya chatAM dareka phaLa meLavatA nathI. maMdInA chavaDA hoya tene maMdI sUjhe. tejIvALAne teja sUjhe.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra. svarUpathI dharmanuM lakSaNa [57. temAM matabheda kema paDa? 242=4. mAM matabheda na paDayo ne tejI maMdImAM kema matabheda paDayo? nazIba caDatuM hoya tenuM lakSya tejImAM hoya chatAM maMdImAM javA vicAra thAya. nazIbane AdhAre buddhi sUjhavAnI, ane te pramANe te mahenata karaze. vicAranI vastumAM matabheda hoya, bhaviSyanA sukhanA vicAre lAve kezu? lAbhanI buddhi chatAM aMtarAyanA kAraNanA vicAra Ave tenuM kAraNa? sukha meLavavAnAM sAdhane meLavyAM chatAM tevA prakArane vicAra koNe sUjhADe ? nazIbadArI sivAya anukULa mahenata sUjhe ja nahIM ! uMdarane udyama ane bhorIMganuM bhAgya. uMdara bhUkhe hata-mahenata karI, karaMDiye ke. aMdara sApa bhUkhe hate-te bahAra nIkaLe ne te bhUkhyuM hatuM tethI uMdarane khAI ga. sApanA puNyadaye kaho ke tene lIdhe uMdare karaMDiye ke e. karaMDiye ke uMdare ane bhUkha bhAMgI sApanI. sukhanuM sAdhana bAMkuM" UbhuM karyuM uMdare, ane phaLa maLyuM sApane. anya kare ane anya phaLa laI jAya. kayAre? ApaNe bhAgyadaya na hoya tyAre. "huAM dharmAta du: Tuta ekalA udyamathI sukha maLI jaze ke duHkha khasI jaze ema nahIM, paraMtu udyama sAthe tamAruM bhAgya haze, te ja udyamathI sukha maLaze. viparyaya haze te ja udyamathI dukha maLaze. teTalA mATe ra vArtA ata: gri dLe dharmasaMvA: pApathI khasatA rahe ne dharmane saMgraha kare. dharma e ja sukhanuM sAdhana che. vana-raNa tamAma jagyAe dharma ja rakSaNa karanAra che. kuTIla mANasa manuSyanA zabda na vApare paNa tene azakya banAvI de. - bAdazAhano hukama ane bIrabalane amala, bIrabalanA cUle jhADe phara !" te bAdazAhane hukama mIyAMne hatuM. bIrabalathI nA na kahevAya. AthI teNe kuTumbanAM mANasone khaseDyAM ane cUle jhADe AvanAra mIyAMne rasoDuM batAvyuM ane kahyuM ke-cUle A rahyo, A ahIM tame khuzIthI jhADe phare." pachI bairIne uddezIne kahyuM ke-"are...sAMbhaLe che ke jarAcharI lAvaje.mIyAM camake.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258] dezanA mahimA darzana khIramalane kahe ke-charI kema maMgAvI che ? bAdazAhe jhADe pharavAnI chUTa ApI che.' bIrabale kahyu-musalamAneAmAM pezAbanI vadhAre apavitratA che, tethI jhADe jajo pazu pezAba karaze te kApI nAMkhIza.' bAdazAhane hukama kabUla karyAM paNa mIyAM ahIM zuM kare ? pezAba vagara jhADo manuSyane na hoya eTale khIramale cUle jhADe pharavAnI hA kahI ane e rIte pezAkhanA mhAne mIyAMne kAya karatAM rAkA. vacamAM evI khAMca nAkhI ke-mIyAM khAdazAhane hukama bajAvI na zake!' tema ahI' zAstrakAre dhamanI sAbitI karI tyAre dhamanI vAta sAMbhaLI AcAya ne kahe che ke "dharma, e Avazyaka cIMja zI rIte ? duniyAnAM Avasyaka kayA? bhUkha bhAMge-tarasa chIpAve te. bhAjanathI bhUkha bhAMge. pANIthI tarasa chIpe. dharamathI bhUkha bhAMgaze ? kAnyathI tarasa chIpaze ? tame paNa bhUkha tarasa vakhate bhAjana-pANI le che. TADha vakhate dharamanA ochADa nathI eDhatA, tame pAte ja bhAjana pANInA upayoga karI che, vastra makAnanA upayAga kareA che. dharamanA upayoga karatA nathI tA dharama tamArA hisAbe ya kAmaneA nathI, kAraNa ke--te te kA'mAM tame dharamane Avazyaka nathI rAkhyuM. tame bhUkha bhAMgavA vagere mATe dharamane upayogamAM lIdhe hAta tA tA dhama, e Avazyaka che' evuM tamAruM kahevuM mAnata, paraMtu A dareka khAkhata jotAM Avazyaka cIjo sAthe dharamanI jarUra nathI." Ama vAdI AcAya ne kahe che. kahe che ke--jaruriyAta vakhate tame ja dharamane pAchaLa rAkhe che. tame pAte jarurI bhUkha vagere vakhate leAjanAdine jarurI gaNeA che. Ama ziSye zaMkA karI tyAre kahyuM ke-- nirupayogI mULiyAM e vaTemArgu jatA hatA. mArgamAM AMkha AvyA. eke kahyu ke kerI khAvA mATe jarurI, mAMjA kAne lagADavA mATe jarurI
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra. svarUpathI dharmanuM lakSaNa [259 pAMdaDAM, lAkaDA vagere paNa bALavA Adi mATe jarurI; paraMtu A vAMkAvAMkA mULiyAM, bInajarUrI che. khAvA-pIvA-pATaDAmAM teraNamAM mULiyAM kAma na lAge, mATe tene kApI nAMkhe te nakAmuM pANI pI jaI jamInane rasakasa kheMcI le che! mATe mULiyAM kApI nAMkhe vyavahAramAM upayogI tarIke kerI, mAMjara, pAMdaDAM, DALI vagere ja che, e vAta kharI? paNa mULiyAM vagara phaLAdika na maLe. upaga kerI vagerene thAya. mULiyAM kazA kAmanA nathI, chatAM badhAne AdhAra mULiyAM ja che. mULiyAM AdhAre ja DALI, pAMdaDAM, mAMjara, kerI vagere che. jema vyavahAra-pravRttithI mULiyAM kazA kAma na lAge paraMtu badhAne AdhAra mULiyAM upara che, tema dhama sIdhe khAvA-pIvA-oDhavA -raheThANamAM kAma nathI lAgatuM; paNa bhejana badhAne kema nathI maLatuM ? te kahe. keTalAkane khAvApIvAnuM-makAna-vastro vagere bIlakula nathI maLatAM tenuM kAraNa zuM? kahevuM paDaze ke pUrva pUNya karelAne sAdhane maLyAM che, pUNya nathI karyuM tene sAdhane nathI maLyAM. AthI nakkI thaze ke-A badhAnI jaDa dharma che, mATe kaMcana-kAminI Adi karatAM kroDagaNe kiMmatI padArtha dharma che. | kiMmatI vastunI nakala ghaNuM heya A dharma jarUrI che, ema nakkI karyA pachI samajavAnuM ke kiMmatI padArtho levA jAva te prathama sAvaceta thavuM joIe. dhULa levAvALIne rAkhaDo levA jatAM sAvacetI rAkhavI paDe che. dhULanI nakala kaI karatuM nathI dhULa, DhA, tAMbAvALAne nakalathI sAvaceta rahevAnuM hotuM nathI. sonA-cAMdI, hIrA-matI levA javAvALAne kalaI-pittaLa, ImITezana kalacarathI sAvaceta rahevuM paDe che. kiMmatI padArtho nakalIthI vIMTAelA hoya che. tethI ja kApaDa-davA vageremAM TreDamArka karavA paDe che. kiMmatI vastunI nakala vadhAre heya. nALIyeranuM TeparuM aMdara hoya. bahAra TeparuM kema na ugADayuM? phaLa chetarAM-cheDAM sAthe vIMTarAeluM hoya che, tema kiMmatI padArtha nakalIthI vIMTarAyeluM hoya che. levAvALAe nakalIthI sAvacetI rAkhavI joIe.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260] - dezanA mahimA darzana dharma kiMmatI Tharyo. eTale tenI nakalane pAra na heya mATe asala dharma, tapAsIne levuM joIe. dharma tapAsAya te devagurunI parIkSA thAya. keIpaNa matavALe potAnA devane adhama mAnavAvALA nathI. AcaraNa adharmanuM hoya te paNa dhamI tene mAne tyAM lIlAne paDade nAMkhe che. vAta e ke-mAnela devane adhamI nahIM mAne. gurune viSayI dekhe, temAM tene-gokuLanA bALaka mAne. kema? tenAM mohajanya AcaraNane lIlAne paDado nAkhe che. devaguru adhama dekhAtA hevA chatAM tenI phIkara na hatA te teo lIlAne paDade nAkhe kharA ? devane AdhAra dharma upara, gurune AdhAra dharma upara. dharma te dharmasvarUpa che, mATe devagurunA vicAramAM prathama dharma samajavAnI. jarura che. dharma suMdara maLe te devaguru paNa suMdara maLe, mATe devagaranI parIkSA pahelAM dhamaparIkSA prathama karavI joIe mATe dharmanA hetu-svarUpa ane phaLa tarIke bhede vicAravAnI jarUra che. anyathA phaLanI IcchA siddha nakakI jevI che, kemake je dharma hoya te phaLanI IcchA na hoya te paNa phaLa maLavAnuM ja che, mATe dharmamAM phaLanI IcchA nakAmI cIja gaNI. mAtra pravRttine aMge bhale icchA upayogI hoya. dharmanA hetu, svarUpa ane phaLa e traNa cIja samajavAnI jarUra che. bhedo paNa chelle samajavAnA heya. manuSyapaNAnI siddhi vagara Arya anArya bheda hoI zake nahIM. tema dharmanI siddhi vagara te bheda heIna zake mATe dharmanA bhedanI vAta hAla bAjue. mUke, ane dharmanI vAta kare. pariNAma dharma kayAre bane ? have dharmanuM svarUpa ne kAraNene vicAra karo. temAM dharma anuchAna gaNIe, paraMtu anuSThAna te karma gaNAya. mATe pariNAma e dharma kahe jAIe. pariNAma e dharmamAM mukhya cIja? nA, nahIM. paraMtu e pariNAma dharma mATe upayogI kayAM? jyAM kriyAne abhAva hoya tyAM Akasimaka saMge kiyAnA palaTAmAM pariNAma e dharma kahevAya.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra. svarUpathI dhamanuM lakSaNa [61 nahIMtara badhAM danA dharmanA piraNAmavALA che. musalamAnegAya-bakarAMne dharmanI dhAraNAthI mAre che. vAmamAgI e anAcAra kare che te dhanI dhAraNAthI ja, pachI kudhane mithyAtva kahevAnA vakhata ja nathI. A te anya dharmanI vAta karI, paNu, saddhama hAya tyAM dharma-buddhi hAya tA paNa mAtra dharma'nuM kAya hAya, pariNAma dharma na hAya; tema paNa bane. eTale ke dhama buddhi hAya, khArIka buddhi na hoya, to karAtA dharma, dharmonA nAza karanAra thAya. te mATe dRSTAMta dvIdhu che-- vaiyAvaccanu` vicitra vrata eka AcAya mahArAje taiyAvaccanu dRSTAMta dvIdhu. jJAna jAya bhUlavAthI, samakita jAya mithyAtvathI, cAritra jAya bhraSTatAthI, adhyayana ahaMkArathI jAya, tapasyA krodhathI jAya paNa royAvaccane nAza kardi thAya ja nahIM, jeneA nAzaka kAI nahIM, krodha-ahukAra Adi kazAthI vaiyAvaccane guNu nahIM jAya. mATe kanaiyAya ahiyA6 vaiyAvacca karyA pachI ema thAya ke--A meM kayAM karyuM? teA paNa tenA lAbha na jAya. tene aMge khAhubaLajIne cakravatI kema na jItI zakayA ? ekalA bAhubaLajIne kroDA devatAnI sahAyavALA cakravatI paNa jItI zakatA nathI. mahAvIra bhagavAna pAte kahe che kenI jinavacanane je mAnanArA hoya te glAnanI mAvajata jarUra kare. prabhu vacanane mAnanArA glAnanI vaiyAvacca kare ja' keAIka bhAvike niyama lIdheA ke-mAre mAMdAnI vaiyAvacca karavI. teve niyama laI hamezAM vaiyAvacca kare che. koIka divasa evA Avye ke-koIpaNa sAdhu mAMdo nathI. AthI tene ciMtA thavA lAgI. ahA ! kevA su Mdara niyama ! paraMtu Aja mAruM nasIba kamanasIba, ke-kAi mAMdu na paDyuM ! e bhAvikane A vicAramAM buddhi dharmInI che, kriyA paNa dharmanI che, mAtra vivekanI khAmIthI e rIte vicArapalaTo thaye. kAI mAMDhA nathI thayA' eTalA mAtra palaTAne aMge dharmane vyAghAta thayA-dharmanA nAza thayA, jo khArIka buddhi na rAkhe-kriyAbuddhi dhamanI
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262] dezanA mahimA darzana chatAM dharmane nAza thAya mATe dhama bArIka buddhithI tapAsa joIe-kara joIe. guru parAvartanIya hoI zake bApadAdAnA kUvAmAM DUbI maravuM? tema mAnanArAoe-kahenArAoe pitAnA bApadAdA adharmane raste gayA hatA, tema mAnavuM paDaze. guru parAvartana karI zake che. AtmArAmajI mahArAja DhuMDhiyAmAMthI dIkSA cheDI AvelA che. bApadAdAmAM parAvartanane avasara nathI. gurumAM parAvartanane avasara che. anyathA zuM DhuMDhiyApaNane vaLagI rahe? pitAnA vaDIle AcArathI viruddha gayA hoya te tene sarAvavA joIene ? guru parAvartanIya cIja che. mULa vAta para Ave. dharmanI buddhie dharmanI kriyA chatAM vivekanI-sUma buddhinI khAmI hoya te dhamarane nAza thaze. mATe bArIka buddhie dharma jANavAnI jarUra che. Akasmika palaTAne sUcavanArA pariNAme baMdha che, mATe anuSThAna te dharma che. patta vaitAna sukhasthAne te vAkaya dharmanuM lakSaNa nathI, paNa phaLa che. durgatithI bacAve-zubhasthAnamAM dhAraNa kare te dharmanuM phaLa jaNAvyuM. tene phaLane badale lakSaNa laIe te sUkSamamAMthI bAdaramAM Ave te tyAM dharma hatuM? mahAnubhAva ! dharmanuM lakSaNa judI vastu che. dharma e utkRSTa maMgaLa ane svarUpa che, lakSaNa nathI. anuSThAne kriyA-ceSTA-pravRtti zabda nathI vAparatA, paNa anuSThAna zabda vApare che. anuSThAnanA cAra bheda cheH prIti-bhakti-taduhetu ane asaMga. A cAra bhedenAM anuThAne levA mATe anuSThAna zabda vApare che. have anuSThAna kevuM joIe? maitryAdibhAva joDe heya te ja, dharmane anuSThAna kahevAya. te uparathI anuSThAna gabaDI jAya te paNa dharma nahIM khasI jAya. rojanA 12 sAmAyika karanArA hoya, chatAM aMtyasamaye pravRtti rahetI nathI. chelle vakhate ya anuSThAna pravRttimAM hevuM joIe. mahinAnI tapasyA karanArA chatAM chellI vakhate ya te ja
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. svarUpathI dharmanuM lakSaNa 263 anuSThAna hoya tene dharmAM kahyo, Ama chatAM anuSThAna cit mUkAI jAya tyAre paNa dhama rAkhavA. te dhama sAthe aiyyAdi bhAva hAya te ja rahe. jemake caudamA guThANe pravRtti anuSThAna nathI chatAM dharma che. te mATe zAstrakArane kahevu paDyu. ke- maigyavimAyasaMyu vidhAna karavAmAM ke niSedha karavAmAM Ave te vizeSaNane lAgu thAya. 8 melAM lugaDAM kADhI nAkha. ' ema kahyu temAM nAgA thaine Ave te ? vAkaya kahevAmAM tattva melAM kADhavAnu hatu, lugaDAM kADhavAmAM tattva na hatuM. niSedha melApaNArUpa vizeSaNamAM hatA. vidhi paNa vizeSaNane lAgu thAya. jemake nyAye karIne paisA pedA kareleA hovA joi e.'tA e vAkayathI paisA pedA na karyo temAM dhama nahI ne ? tevI rIte ahIMyAM kayA anuSThAnane dharma kahyo ? panta dazAe dhama paNuM vizeSaNamAM jAya. metrI Adi cAra bhAvanA, mAdhyasthabhAvanA kevaLajJAna sudhI che. tethI vAMdheA na Ave. jyAre A kahyu tyAre yaugika leAkeAyeAgAcAravALA paNu anuoAna mAne che. evAM anuSThAnane dhama na mAnI le, tethI kahe che ke jinezvaranuM virAdha rahita evu anuSThAna te dhama, temanAM vacanadvArA janmeluM je anuSThAna te dharma. Ama dhanuM svarUpa samajAvyuM, tenuM phaLa mokSa. Ama samajIne dhamanA hetu svarUpa-phaLabhedya dvArA je dhamamAM udyama karaze te A bhava parabhavamAM kalyANa pAmI meAkSasukhane viSe birAjamAna thaze. Li
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA dharma ane buddhi ( 33. rijhaSSES (2000 poSa vadI 8 budha, vaDodarA, kaThoLa) sUkSmabuddhayA sadA jJeyo dharmo dharmArthibhinere anyathA dharmabuddhayaiva, tadvidhAtaH prasajyate // zAstrakAra AcArya bhagavAna haribhadrasUrijI mahArAja dharmopadeza ApatAM AgaLasUcavI gayA ke mahAnubhAve, tame tamArA jIvanamAM, vastuo meLavavAnA prayatnamAM mathI rahyA che. vastu meLavavAnA prayatnamAM divase divase vadhe che. cIja maLe tema saMteSa pAmatA jAva che, ne adhika meLavavA mATe udyama kare che. paNa tame kaI cIja meLave che, te vicAre che? bALake lezana karavAnuM choDI keIkanA makAna baMdhAvavA mATe AvelI dhULamAM makAna, bAga-bagIcA, vAvaDI banAve, temAM bALako paraspara kadAca laDe paNa kharA. pachI khAvAne vakhata thaye eTale te badhuM mUkIne cAlyA jAya. pachI karelA baMgalAnuM zuM thAya? te jue che? baccAMnI dhULa khelavAnI ramata jevI ApaNI saMsAranI ramata che. mAtra temaNe temAM dhULanI mAlikI paNa mAnI nathI. A dhULamAM baMgale caNe tene aMge bALake laDAI karI. ApaNe paNa cAra cIne bhegI karavA mathIe chIe, vadhAre karIne saMtoSa mAnIe chIe. kaMcana- kAminI-kuTumba ane kAyA. A cAra bAhya cIja meLavavA mATe udyama karIe chIe, tethI saMtoSa mAnIe chIe, ne vadhAravA prayatna karIe chIe. Akho kimatI janma temAM gumAvIe chIe, e cAranI apekSAe atyaMtaranI cAra vastu AhAra-zarIra-Indriyane viSe paNa meLavavA mAMgIe chIe. jo ke temAM palaTo khAtA rahIe chIe, eka sthitimAM rahetA nathI.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. dharma ane buddhi ri6pa taddana nAnI ummaramAM hatA tyAre khAvuM-khAvuM ne khAvuM hatuM. darpaNa batAve tyAre paNa tene khAvAnI cIja gaNI. AMgaLI-lugaDuM cusaNIyuM vagere je hAtha caDe te badhuM khAvA maMDIe. lAkaDAnuM cuMbaNAyuM mAbApa Ape ane ApaNe tene cuMbIe, te mAtra khAvAnI Teva hevAne lIdhe. Ama khAuM khAuMnI TevamAM cuMbaNIe pahoMcyA. temAM rasa kAMI nathI. pahelAM janmanI sAthe khAvAnI TevamAM AgaLa vadhyA. pachI avAjamAM ghaMTaDI vagADe emAM vadhyA. tema krame krame IndriyenA viSayamAM vadhyA. lagIra uMmara thaI tyAre abhyAsa para vadhyA, ema karatAM AgaLa vadhI kamAvA para gayA, eTale cepaDIo kabATamAM ! pachI kamAvAnI TevamAM gayA, pachI kuTumbamAM guMthAyAM, pachI zarIranI mAvajata. temAMthI kayI sthitimAM AvIe chIe? rAjInAmuM ane rajA samaju nekara hoya tene mAluma paDe ke zeTha rajA devAnA che, te jAte rAjInAmuM ApI de. rAjInAmuM na Ape ane zeTha rajA de ne nIkaLavuM paDe, te kevo gaNAya? eka vastu cokkasa samajIe chIe ke-"jJAtaae di prAM mRtyuH " janmavAvALAne maraNa cokkasa che. marelAne janmavuM te cokkasa nathI. jemake-mokSa pAmelane janma nathI; janmelAne mRtyu te cekakasa ja che. maraNa nakkI jANue chatAM davA-dAkataramAM udyama thAya, paNa sire karavAno vakhata Ave che? rAjInAmuM ApavAne vakhata Ave che? tyAga karIne nIkaLe, te rAjInAmuM daI nIkaLe. ADA page kADhe, UbhA page na nIkaLAya. ADA page nIkaLAya. Ama banyA karetema bane te bALakanI dhULanI ramata ane ApaNI sthiti temAM pharaka zo ? bALake dhULanI ramatamAM paDatAM abhyAsa che, mAbApe mAra mAryo, kapaDAM melAM karyA. te dhULanI ramatamAMthI zuM lAvyA ? lugaDAM-zarIra melAM karyA ane zikSakane mAra UbhuM karyo, e ke bIjuM kAMI? tema ahIM ApaNe zuM UbhuM karyuM?
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana meLavyuM te mUkIne ja javAnuM che. duniyAmAM meLave che te mUkavA mATe, meLavIne mUkavAnuM che. evI kaI cIja che ke je meLavyA pachI mUkavI paDe? kaMcana. abajo. pAunDa meLave, te paNa jatI vakhate mUkI devAnA ! seMkaDe strIo sAthe lagna karyA, chatAM maratI vakhate mUkI devAnI ! yAdave peThe karaDenuM kuTumba heya, te paNa maratI vakhate mUkI devAnuM ! hAthI jevaDuM moTuM zarIra hoya te paNa maratI vakhate te mUkI devAnuM ! kuTumbAdika ke-je jiMdagInI mahenate meLavAya che, te cIjo aMte mUkI devAnI. eTale zuM thayuM ? jiMdagInI mahenata ne aMte saravALAmAM zUnya ! tamArI jiMdagIne hisAba kare. saravALAmAM zunya Ave. kAraNa? saravALe zUnya AvavAnuM kAraNa eka ja keApaNe rakhaDatI prajA. ane cIja meLavI nikAsanA pratibaMdhavALI, ApaNe eTale bhaTaktI rakhaDatI prajA. luvAriyA jevI rakhaDatI prajA jevA ApaNe chIe. luvArIyA pAMca dahADA ahIM, pAMca dahADA tahIM. sthira rahevAvALI jAta nahIM. A AtmA paNa bhaTakatI cIja. pahele bhave kayAM hatA? te pahelAM kayAM hatA? Avate bhave kayAM jaIzuM? bhabhava jude jude sthAne bhaTakavAvALA, ethI ApaNeya bhaTaktI jAta. luvArIyA bhaTakatI jAta kharI paNa temAM eka vastu sArI che ke-jyAM jAya tyAMthI meLavelI milakata sAthe laI jaI zake che. te kaMcana, kAminI, kuTumba, kAyA sAthe laI jaI zake che. mAlane sAthe laIne bhaTakavAvALI prajA che. jyAre ApaNe mAla mUkIne bhaTakavAvALI prajA chIe. dareka janmamAM A jIva, AhAra-zarIra-Indriya ne viSaya e cAre vastu meLave. jAnavaranA bhAvamAM paNa meLave, paraMtu te cAreya vastunI. nikAsane pratibaMdha hovAthI te meLavIne pAcho ahIM ja mUkI de ane cAlate thAya. AthI ApaNe rakhaDAu prA. nikAsanA pratibaMdhavALI cIja ekaThI kare, tenI akkala keTalI? luvAriye pitAnI cIja
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. dharma ane buddhi [267 vecIne tevI nikAsanA pratibaMdhavALI cIja kharIde te? mUrkha gaNAya ne? tema ApaNA AtmA mATe kadi vicAra karyo ke-AkhI jiMdagI zA mATe pUrI karI ? bhUkharuM mATInA thAMbhalA cAra cIja ekaThI karI, te kevI che? sAthe AvavAnI che? paththaranA -lAkaDAnA, mATInA thAMbhalA karatAM bhUkharuM-retane thAMbhale e ke zaradInI havA lAgavA mAtrathI kharavA mAMDe. tevI rIte tuM te cAra kevAM bheLAM kare che? kevaLa bhUkharuM mATInA thAMbhalA jevA ke bIjuM kAMI ? te mATe kahyuM che ke- tathA itiSThanti puo abajo rUpiyA game te rIte bhegA karyA temAM anIti-anyAya na gaNyA e dravya upara tamAre keTale prema che? tenuM Temparecara le. pachI duniyAmAMthI nIkaLe tyAre te dravya DagaluM paNa sAthe Ave che? relamAM be divasa bhegA thayA che te utaratI vakhate mANasa bAraNu sudhI vaLAvavA paNa Ave. A dravya DagaluM paNavaLAvavA Ave che? dhana para tamAruM Tempare sura tanmaya hatuM. na gaNe bhAI bhAMDuM, dharma-anyAyane na gaNe eTale badhe tame jenA para prema rAkhyuM hatuM, jene mATe tame Akhe divasa mALA japI hatI. ramA ramA ramA karela hatuM. tenI mAyAmAM rAmanI mALA japavAne vakhata paNa meLave te hete. mAtra ramA=lakSamI, rAmA eTale bAyaDI tene jApa, 24 kalAka calAvye rAkhato hate, te ramA AdinI zI sthiti che? te samaje. tamAre mATe te DagaluM paNa sAthe cAlavA taiyAra nathI. abajonuM dravya mUkayuM tyAM ja rahevAnuM, have dravyanI A vAta bAjue rAkhIe, ane cetananI vAta vicArIe. kAraNa ke vicAravALA mATe vartananI AzA rakhAya. dravya te jaDa cIja che tevA jaDa mATe-"kema pAchaLa vaLAvavA ke na AvyuM?" te vicAra karavAne na heya; paratu cenavALA mATe te vaLAvAne avakAza hoya. dhana jaDa hevAthI tenA mATe te avakAzanuM
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA dazana vicAravALI 268] sthAna nathI, parantu strIe tA cetana che ne? te che ne? chatAM maryA bAda te paNa kema varte che ? " nAco vizrAmabhUmI '' seMkaDo strIo hoya, paraMtu pAchaLa Ave mAtra visAmAnI jamIna Ave tyAM sudhI ! pachI ghara tarapha vaLI jAya ! joDavALA kahe che ke-mahArAja, vAta ThIka karI. AchA pAtrane adhika ki'matamAM gAThavIe tyAre tenI kiMmata kai vadhI jAya ? tevI rIte ahI zAstrakAra zuM kahevA mAge che ? patnI eTale karelI sagAI te janmasiddha sagAI nathI. koI jagyA para khApA,-meTA, mA-dIkarA, kAkA-bhatrIjAnI sagAi thaI tema sAMbhaLyu...? nA. kema ? te te janmasiddha sagAI che. te karavI paDatI nathI. A te sagAI karelI che; anAvaTI sagAi che. koinI sAthe goThavaNu karelI sagAI che. mATe te vizrAma bhUmi sudhI Ave, AgaLa na Ave, temAM navAI nathI. to cAleA, tyAre kuTumba sAthe to janmasiddha sagAI che ne ? chatAM svajJanA: smarAne-kuTumbIe masANu sudhI AvyAM ! e ema kema ? to ke-tene paNa ema ja che ke-have ame amArI jANIe, e enI jANe ! svAthIlA sagA upara zeThanI kathA. eka zeTha che. riddhi-sapattivALA hAya, tene AsapAsa mANasA vaLagatA rahe. khApa-bhAI-bhAMDu! vagere saMpattinI sugaMdha hoya to bhamarA peThe vaLage. e zeThe joyu. ke--A badhA to evA che ke mArA vagara jIve ja nahI. mAru jIvana TakAvavA potAnuM jIvana Ape.' AvI dhUnamAM zeTha potAnu jIvana calAve che. koI vakhata munimahArAjAe dha dezanAmAM jaNAvyu ke-jagatamAM sava jIvA svAtha parAyaNa ja che. A sAMbhaLI zeThe kahyu -"mahArAja, Apa kahA che, tethI hA kahuM chuM; parantu mAruM kuTumba to mArA mATe prANa pAthare evuM che. mane kajArajA thAya te eke na jIve.' mahAtmA kahe ke-tamArI apekSAe tamane e vAta kharI lAge, paNa vastutAe sarve svArtha samItte' tamAma svArthanI ja IcchA rAkhe che.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ [269 33dharma ane buddhi Ama baMne vacce gaDamathala cAlI. have niveDe zI rIte lAva? mahArAje ane zeThe baMnee nakkI karyuM ke-parIkSA karI niveDe lAve. eka divasa nakakI karyo. zeTha ghera gayA ne sUI gayA. te uThayA ja nahIM. vAyu reke, eTalAmAM tyAM mA AvI. raDI paDI ane kahevA lAgI ke-AnA karatAM huM marI gaI hota to sAruM thAta." A sAMbhaLIne zeTha manamAM vicAre che ke "huM kahuM chuM e kharuM ne? ' evAmAM bhAIe AvyA. peka mUkIne bolI uThayA-"ahAha !--gharane AdhAra gayo.tyAM te patnI AvI pahoMcI ane kahevA lAgI e.....! mArA jIvanasAthI! Apa mane mUkI kayAM sidhAvI gayA?" ema mA-bApa-patnI-bhAIe badhA AvyA. zeThane thayuM- mahArAja, mAruM kahyuM mAnatA na hatA, paNa joI le. A te mAtra mAre TaeNga che, chatAM DhaMganA vakhatamAM paNa A badhAnI AvI sthiti che. Ama vicArI zeTha pitAnA vicAramAM majabUta thayA-pitAnI dhAraNuM kharI paDI ema thayuM. evAmAM prathamathI karI rAkhelA saMketa pramANe mahAtmA te ghara pAsethI nIkaLyA. saMbaMdhIone pUchyuM "zuM che? kahyuM ke-"zeTha tamAre tyAM upAzraye AvatA hatA, temane ekAeka kaMI thaI gayuM ! avAcaka thayA che ! belatA nathI." mahAtmA kahe-he...(pate te saMketa jANe che.) upAya karIe. kahIne loTAmAM pANI maMgAvyuM. dUdha maMgAvyuM. kAcanA glAsamAM dUdha-pANI bhegAM karI eka paDIkI nAMkhI. pote maMtra bhaNavAne TaeNga karyo. pachI paDIkuM pANImAM nAMkhe che. jema maMtra gaNutA jAya, tema pANInA raMga judA judA thatA jAya che. evAmAM avAcaka zeTha lagIra hAlavA lAgyA. pachI mahArAja kahe che ke "eka vAta che. A saMpUrNa sAjo thAya kayAre ? ke jyAre ene badale bIjA javA taiyAra thAya te ja. bIjAne bhega ApIe te zeTha UbhA thAya. zeThane sAjA karavAnI IcchAvALAe maMgelI A davA pIvA sAthe marI javuM paDaze." have bIjAne kahevA lAgyA "DozImA! tame gharaDAM thayAM che, mATe tame pI jAva." - -
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270] - dezanA mahimA darzana DozImA kahe-te bIjA cAra chokarA che. bhAIone kahyuM tyAre teoe kahyuM ke-"mA te gharaDAM thayAM che, mATe tene aDacaNa nahIM, amArI te baeNrI raDe tenuM zuM ? bAyaDIne kahyuM tyAre teNe kahyuM-bate te kAle UbhA thaI bIjI paraNe, paNa mArA chokarAnuM zuM thAya?" chekarAne kahyuM tyAre huM maruM te jIvane jauM, maryA pachI mAre za saMbaMdha? have munirAja beThA, kahyuM ke-"sahu Ama kahe che tyAM zuM karavuM? kaI eka paNa khyAla pIvA taiyAra thaIne Ave te bAkIne rega utArI dauM.' kalAka thaye keI AvatuM nathI. maravA mATe kaI taiyAra nathI. muni mahArAja kahe che ke "je AvI khabara hota te huM A prayeAga karata nahIM. have zuM karavuM? meM te e bharese A maMtranA jApa japavA zarU karyA hatA ke ene bacAvavA sAru tame maravA mATe paDApaDI karaze. paNa juo cho ne ? tame bALavA mATe paDApaDI kare tema che ke maravA mATe ? mAre te ene bacAvIne jIvate rAkhavAnuM hatuM, paNa have zuM thAya? A maMtra e che ke-enA jApa karyo eTale game te kaI ekane te e khyAle pIne maravuM ja paDaze." ema kahI paNa adhuM karyuM have mAre pite ja maravuM paDaze." A sAMbhaLIne pelA badhA kuTuMbIo kahevA-lAgyA "AhA... hA! mahArAja ! Apa papakArI che, jagatanA upakAra mATe zarIra dhAraNa karanArA, Apa amArA AdhArastaMbha, marIne amane jIvADe temAM navAI zI ?" pelA zeThane sAdhue pUrepUruM dekhADavuM hatuM. sAdhue kahyuM-mAre te AvI paDyuM, have zuM karavuM? paNa huM kahuM chuM kee pyAle pItI vakhate tenA eDakAranI gaMdha paNa jo tamArI upara paDaze, te cha mahinA pachI tame paNa e dazAmAM Avaze." A sAMbhaLIne zeTha pAsethI badhA kuTuMbIo aMdara cAlyA gayA eTale sAdhue zeThane kahyuM: UThe. zeTha sAjA banI bahAra nIkaLIne zarata pramANe dIkSA levA jAya che, eTale bAyaDI AvIH kayAM jAva che ? ema
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33, dharma ane buddhi [271 vArApharatI badhA AvyA. sAjA thayA eTale sagAM thavA sahu AvyAM. paNa zeTha samajI gayA ane dIkSA laI pitAnI chevaTanI jiMdagI sudhArI. * nikAsanA pratibaMdha vagaranI cIja kaI? je kuTumba mATe jIvana gujArIe chIe, te kuTumbIjane ravAnA: naphAne masANa sudhI AvyA, pachI dUra jaI beThA che. kema? dhana, strI, kuTumba e sukhaduHkhanI bhAgIdArIvALA e traNa na hatAM. jenA sukha-dukhe AtmA sukhI-duHkhI, evI bhAgIdArIvALuM keI hoya te mAtra zarIra. zarIra sAthe sukhaduHkhanI bhAgIdArI che AthI "zcitALAM kAyAe vicAra karyo ke have zuM karavuM ? nirAdhArapaNamAM dhaNInI pAchaLa strI satI thAya, ema have zA mATe zarIra dhAraNa karavuM? ema vicArIne teNe agnimAM jhaMpalAvyuM. have e rIte kAyA citAmAM baLI jAya, paNa AtamarAmanuM zuM? e te rahyo ekale-have ene koNa AdhAra? AkhI jiMdagI jene pakaDayAM hatAM, vadhAryA hatAM te te badhA A dazAmAM AvyA. AtamarAma jANe che ke nikAsanA pratibaMdhavALA e kaMcanAdi cAra, janmAtaramAM sAthe na laI jaI zakAya. AvA te cArane jiMdagI sudhI meLavyAnA saravALAmAM zuM Ave? AkhI jiMdagInuM saravaiyuM kADhIe te saravALAmAM zuM nIkaLe? mATe zAstrakAra kahe che ke "he...bha, tame saravALe zUnyanI dukAna kADhI che, te karatAM AgaLa kAma lAge tevI cIja bhegI kare." nikAsane pratibaMdha na hoya tevI cIja mAtra dharma. dharma e eka bhavathI bIjA bhava sudhI sAthe AvavAvALI cIja che. jeDe ne jeDe AvavAvALI evI cIja hoya te mAtra dharma che." eka vAta layamAM le. ApaNuM jIvana Indriye-janma-dhanathI maLavAvALuM nathI dhana-strI-kuTuMba ane kAyAnA jore jIvana nathI maLatuM. kevaLa dharmanA=pUNayanA jore ja jIvana maLe che. dharma-pUNya tUTe te jIvana taTe. manuSyajIvana jevI zreSTha cIja, paMcendriyapaNuM
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara). dezanA mahimA darzana te badhuM dharmanA pratApathI maLe che. duniyAnI rItie vicArIe ke janma lenA hukamathI? mA-bApanA hukamathI maLavAvALA che? jIva mAne ke-A sArI bAI che tene mAtA karuM te te tema bane tema che? janma kenI hakumatane? kahe-nasIbanI hakumatane-karmanI hakumatane. karma tevA rItanAM hatAM, tyAre ja jamyA. sarva upara dharmanI hakumata cAle che, jenI upara nikAzane pratibaMdha nathI. janmAMtaranI beMka paradezamAM beMka heya-tenA calaNa upara AdhAra hoya te kene anusarIe? parabhavamAM suMdara janma, sArI sthitirUpa peDhI vasAvI. ApanAra koNa! kaMcanAdimAMthI kaI sAthe UbhA rahenAra nathI. sAthe UbhA rahenAra kevaLa eka ja cIja-dharma. jene puNya-nasIba-karma kahe. e ja ApaNI AvatA bhavanI beMka, jemAMthI sukha samRddhi meLavI zakIe. AvatA bhavamAM sukha saMpatti denArI cIja dharma. AvI rIte dharma ghaNe ja kiMmatI che. eka pAvalInA paccIsa paisA te paisA karatAM pAvalI ghaNI kiMmatI. tema eka ja dharmanA pratApe manuSyajIvana. e ja dharmanA pratApe paMcendriyanI saMpUrNatA-yaza-kIrti-saMpatti badhuM Ave, te kiMmatI koNa? eka dharmathI aneka kiMmatI cIja maLe che tethI vadhAre kiMmatI dharma che. AthI ja dharma tarapha Aryo mAtra lakSya ApeluM che. tethI ja Aryo, dhama zabdathI rAjI thAya che. AmAM dharmanI prItine janmathI saMskAra che. AvI rIte dharma zabda upara AkhA jagatane prIti che ane pApa zabda upara aprIti che. ane tenuM pariNAma paNa kayAM AvyuM ? pitAne dhamI gaNavAmAM pariNAma AvyuM che. kusaMpa karAve te gaNe te laDavA taiyAra thAya. vAtenA gapATA hAMkI kusuMDanA bIja re che. phalANe Ave che te badhA kusaMpanA bIja rope che, chatAM kaI kahe ke- tuM laDAvI mAranAra che, te? te lAla pILe thAya ne? kema thAya? badhAne saMpa karAvanAra thavuM game che. te zabda game che. tema
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. dharma ane buddhi [273 dhamI zabda darekane game che, paNa dharmanAM kAryo karavA taiyAra nathI. te upara zreNika vakhate eka dAkhale banyuM che ke - dharma zabdane pyAra darekane che zreNikanI sabhA bharAI che. temAM vAte cAle che ke kaLajuga haLAhaLa AvI gayA che. duniyA pApI-adhamI thaI gaI che. tema sabhAjane vAta kare che. abhayakumAra tyAM beThelA che. te jue che ke- duniyA adhama banI gaI che tema kahevAvALe tevuM luccAIthI kahe che. abhayakumAra samaje che ke-UMghIne udAsInapaNe beThelA patine patnIe pUchayuM, "kema, Aje udAsIna che?" pati kahe-"svapnamAM raDyo. tethI dilagIra thaye chuM " bAI cakara hatI, bAI kahe che "khammA...tamane, tame zuM karavA rAMDe, huM ja na AMDuM?" tene zuM artha? tevI rIte A sabhA kahevA mAMge che, paNa huM adhamI ? ema kaI dhAratuM nathI chatAM AvuM bolavAmAM bIjAne adhama banAvavAne hetu che, mATe duniyAmAM kaLajuga AvyuM che. sivAya evuM bolanAra tuM ja pApa=adharma choDavA taiyAra thaye?nahIM. kema ? pitAne gaNAvuM che dharmImAM, paNa dharma kare nathI. dharmamAM rAcavuM nathI ne dhamI gaNavuM che." Ama samajIne abhayakumAra, pelA vAtaDIyAne kahe che ke tamArA dhyAnamAM ema Ave che, paNa mArA dhyAnamAM bIju Ave che. huM te duniyAmAM dhamI vadhAre dekhuM chuM."sabhA abhayakumArane taracheDatI nathI paNa tenI vAta mAnatI nathI. abhaye vicAryuM-Adi che vipuSTAM kArti tat trINi na kaaryet|' je manuSya sAthe prIti thaI hoya te TakAvavI heya-jIvana sudhI tene nibhAvavI hoya te traNa vAnAM na karavAM. tenI sAthe (1) vivAda na kare-tenI sAthe carcAmAM na utaravuM. prIti rAkhavI hoya te vivAdamAM na UtaravuM. (2) prIti rAkhavI hoya te kaI paNa divasa
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274]. dezanA mahimA darzana paisAnI levaDadevaDa na karavI. 25 rU. letI vakhate gulAma thaIne rahe, ApyA pachI tamArA gharanuM bAraNuM na juve. (3) ugharANuM kare che, te vakhate pote deNadAra hAjara na hoya, tyAre tenI patnI sAthe UbhA na rahevuM. eTale abhayakumAre vivAda hamaNuM cheDayo. nirNayanuM sthAna ahIM kayuM? dhamI vadhAre ke adhama ? tenI kasoTI na hoya. sabhAmAM te vAta paDatI mUkI. abhayakumAra te cAra buddhinA nidhAna che. temaNe cAra mahinA javA dIdhA. prasaMga AvyuM tyAre mahotsava vakhate nagara bahAra udyAnamAM eka baMgale dhoLe ane eka baMgale kALe karAvyo. ane DAMDI pITAva ke-"kAle UjANImAM dareke AvavuM. dhamIe dhoLA mahelamAM ane adhamIe kALA mahelamAM UjANI karavA javAnuM che." vaLate divase badhAe dheLA mahelamAM ja dhAmA nAMkhyA! pAchaLa bhAyAte, sAmaMta vagere laIne abhayakumAra dhaLA mahelanI bahAra UbhA rahyA. abhayakumArane duniyAne batAvavuM che ke mAnavIne dharma zabda tarapha pyAra che, dharmavastu tarapha pyAra nathI. pahele eka kheDUta AvyuM, tene pUchayuM ke-tuM ahIM dhaLA mahelamAM kema AvyuM? kheDUte kahyuM anAja pedA karuM chuM, te dharma na karuM te duniyA marI jAya, mArI khetIthI A badhA jIve che, mATe huM dhama chuM. tethI A mahelamAM Avyo chuM. pachI macchImAra nIkaLe. tene abhayakumAre pUchayuM. teNe kahyuM ke- jagatamAM jeTalA mAMsa macchI khAvA mATe TevAyelA che, teonAM jIvana huM nibhAvuM chuM. cAra Avyo. tene kahyuM ke alyA, tuM te kAle baMdIkhAnAmAMthI chUTa ne Aje ahIM kyAMthI pasI gaye? cara kahe-sAMbhaLo ! huM lAkha jananI AjIvikA karAvanAre chuM. amArI jAta keda-phAMsI veThe che. AkhI duniyAmAM cakarAI amArA lIdhe che. ame na heIe to kaI cakerAIna rAkhe. eTaluM nahIM paNa luhAra-suthAra-cAkIdArene rejI maLe te amArA pratApe ja. ame na heIe te tALAM, kuMcI, tijArI cokIdAranI zI jarUra? ATalAM duHkha veThIne baMdha karIe te badhA pisAya che.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. dharma ane buddhi [75 ema abhayakumAre eke ekane pUchyuM. tyAre luccA ane laphaMgAe badhAe AvA kissA kADhI pitAnI jAtane dhama paNAmAM khapAvI! cAhe tevI kriyA karI tenA upara dharmane epa caDhAve, te samajavuM, ke--dharma zabdanA ja pyAramAM javAyuM che, padArthanA pyAramAM javAyuM nathI. kharekhara dharmapadArthanI IcchA hoya te buddhine jora ApI- dharmane kasIne pakaDe. bArIka buddhi rAkhI dharma tapAsa joIe, nahIMtara buddhi dharmanI raheze ane dharmane nAza thaze. ' buddhi dhamanI chatAM dharmane nAza rAjA che-rastAmAM cAlyA jAya che. taddana garIba mANasa jAnavaranA moDhAmAM phasAye che. rAjA tene cheDAve che. have pele vicAra kare che ke"rAjAe mArA upara upakAra karyo che. upakAra khAI ja te te jAnavara paNa na kare. kUtaruM jene roTalo khAya tene karaDatuM nathI. pagathI khaseDe te paNa tene karaDatuM nathI. kUtaruM paNa upakArane samaje che, te huM te manuSyajAta, upakAra na samajuM te pazuthI gaye, mATe huM garIba mANasa rAjAne zI rIte badale vALuM ? je rAjA rAjagAdIthI bhraSTa thaI jAya, daridrI thaI jAya te badale vaLe tema che mATe rAjA daridra thaI jAya te ThIka thAya, ne huM rAjAne bacAvI lauM. jo Ama thAya te huM mAre upakAra vALI dauM." upakArane badale vALavAnI buddhi joI! rAjA gAdIthI chUTe thAya mUrkhatAne lIdhe apakAramAM dhakelavAnI buddhi thaI ! tevI rIte ahIM bArIka buddhie dharma jovAmAM na Ave te dharmabuddhi chatAM dharmane nAza thAya. ATalA mATe haribhadrasUrijI kahe che ke--dharma AryonuM jIvana che. paNa dharmane sUkSmabuddhie oLakhavAnI-tapAsavAnI-parIkSA karavAnI dareka AryonI pharaja che. dharmane kAMI che ja cAkhI jovAya che? aDayAthI-cAkhyAthI -suMdhyAthI rU5 zabdathI dharmanI parIkSA thavAnI nathI. duniyAmAM buddhinI parIkSA zAthI karAya che? rUpAdithI tenI parIkSA thatI nathI, paNa vicAra-akkala-vivekathI buddhinI parIkSA thAya che, tema dharmanI indriyathI parIkSA na thAya. te dharma chatAM akkalathI sUkSma-bArIka buddhithI tenI parIkSA thAya che. have kevI rIte dharmanI parIkSA thAya, te agre-
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 dezanA 34 manuSya bhavanI saphaLatA 80X38XW888888 2000 Sa vadI 10 vAdarA-derApoLa] samyagdarzanazuddhaM yo jJAnaM viratimeva cApnoti / duHkhanimitta pIdaM tena sulabdhaM bhavati janma || vastunA mAlika chatAM vyavasthA karavAnA hakka kayAre maLe ? - zAstrakAra mahArAjA-bhASyakara umAsvAti mahArAja, dhapadeza ApatAM prathama bhanya jIvAne jaNAve che ke-mahAnubhAva ! maLelI cIjanI kiMmata karatAM teA zIkha ! vastu maLavI muzkela chatAM muzkelInA kAraNane - tenA sadupayeAgane - tenAM phaLane - tenA durupayogane - tenAM nukasAnane na samaje te tene, te cIjanI vyavasthA karavAnA hakka mAlikI chatAM maLatA nathI. sagIrAnI milakatanI vyavasthAnA ha-- mAlikI-kabajo chatAM vahIvaTa karavAne hakka sagIrAnA maLatA nathI. milakatanA mAlika sagIra, chatAM vahIvaTa karavAnA hakka sagIrane na maLe. tenI pAsethI milakata vecAtI leA. te ghara lakhI Ape te koTa kADhI nAMkhe. ekanAeka chekarA hAya, gharamAM rahetA hAya-tamane milakata Ape te ! vyavasthA karavAnA sagIrane hakka nathI. kema nahIM ? mAlikI hakka nahI ! prathama maLI gaI chatAM, kabajo maLI gayA chatAM kema prayatna mAlikI mATe thAya. jagatamAM mAlikI-kabajo meLavAya, A mAlikI-kabajo sagIrane to janmasiddha che, chatAM te sagIranI karelI vyavasthA koine kabUla nathI. sagIra, makAnanA mAlika chatAM te makAnane vecAtu ke bhADe paNa ApI na zake, kAraNa eka ja. maLelI cIjanI dubhatA. maLelI cIjanA sadupayoganA phAyadA, durupayoganA geraphAyadA te sagIra samajatA nathI. tenI durlabhatA te na samaje, te mAlikI ane kamo chatAM, vyavasthA-vahIvaTa karavAnA hakka tene maLatA nathI.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. manuSya bhavano saphaLatA [277 A vAta duniyAdArIne ALakhanArAne navesarathI samajAvAnI hotI nathI. A vAta siddha thayelI cIja che, para Mtu te vAta ApaNA mATe vicAro....A tamArA manuSya janma tamArI mAlikInA-tamArA potAnA kabajAne, tene khIjo koI mAlika nathI. tamArA manuSyajanmanA kamajo tamArA hAthamAM ja che, chatAM te bhavanI vyavasthA karavAnA hakka tamane maLatA nathI. ane je kaMI vyavasthA kare te kAyadA bahAra. tevI rIte manuSyabhava tamArI mAlikInA, tamArA kamajAnA paraMtu vyavasthA karavA mATe tame lAyaka thayA nathI. manuSyabhavanI muzkelIne tame samajyA che ? je manuSya, milakatanI kiMmata, tenI muzkelI na samaje te tene vyavasthA karavAnA hakka ze ? tevI rIte manuSyabhavanI muzkelI ApaNe tyAM sudhI manuSyabhavanA bhale ApaNe mAlika chIe karavAnA hakka ApaNane maLe nahI. samajIe nahIM chatAM vyavasthA sabhakSaka kALa sava danakAro-dhamakArA e vAta nakkI kare che ke 84 lAkha jIvayonimAM bhamatAM bhamatAM manuSyabhava pAmavA mazkela che, tema dareka kahe che! paraMtu kayA rUpe muzkela che, tene vicAra AchA dazanavALAe karyAM che? kAraNa eka ja. jagatamAM e vastu ha MmezAM Take. kAM te sava zaktimatA, kAMto sava bhaktimatA. vacalA mAga hamezAM TakatA nathI. vacalAmAM carcA utara hoya. sarva zaktimatAmAM caDavAnuM na rahyuM. sa bhaktimatAmAM utaravAnuM na rahyuM. jIvanane aMge vicArIe. e sthAna nityasava thA UMcuM ke sathA nIMcu. jene sauMpUrNa guNA utpanna thayelA che, AjathI anatA kALa pahelAM jemane kevaLa thayuM che vata mAnamAM thAya che ne thaze, te badhAnuM svarUpa eka ja sarakhuM, kALa AkhA jagatanA keALiyA kare che. kALa kALiyA na kare tevI cIja ja jagatamAM nathI. kALa evI cIja che ke-te sarvane khAI jAya che. kALanA mukhamAMthI kAI nIkaLI zakatuM nathI. AkhA jagatane kALa kALiyA kare che. kALano
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra78] dezanA mahimA darzana keLiye karanAra keI hoya te te siddha paramAtmA. game teTale anaMta kALa jAya te paNa, anaMtA kALacakro jAya te paNa, temanA guNamAM raja mAtra paNa adhikanyUnapaNuM na thAya. ApaNuM jiMdagImAM ApaNe jamyA tyAre cAMde ne sUraja jevA hatA tevA ja yuvAna ke vRddhAvasthAmAM Aje che-eka ja sarakhA caMdra-sUrya-evA ne evA ja. siddho upara kALanI asara nathI ApaNI jiMdagInI apekSAe sUrya-caMdramAM pharaka nathI. tema jJAnI-kevaLajJAnIonI apekSAe sarvakALe kevaLajJAnI-siddhanuM svarUpa eka sarakhuM ja rahe. ApaNe jiMdagInI apekSAe kaze ja pharaka nahIM. tevI rIte siddha paramAtmAnuM svarUpa game te utsarpiNamAM dekhe paNa badhA kALe sarakhuM. tenI upara kALa asara karatuM nathI. caMdrasUryamAM pUrva pazcima madhyagAmI tevI avasthA phare che. tejamAMbiMbamAM bhale pharaka na hoya, paNa saMjogamAM pharaka che. siddha paramAtmAne aMge anaMta kALa jAya te paNa svarUpa, kSetra ke kazAmAM pharaka na paDe. tethI kALanI asara siddha upara nathI. jevI rIte paramAtmA sarvekRSTa sthitivALA che tevI ja rIte sUma nimedanI avasthA sarvathI ochI. sarvathI halakI avasthA nigadanI. eka ja evuM sthAna ke jenI aMdara anaMtI utsarpiNI sudhI eka sarakhI sthiti hoya te te siddhisthAna ke nigada che. sarva zaktivALA siddha mahArAjanuM sthAna ne bIjuM nigodanuM sthAna nitya che. ApaNe sarva zaktivALA te banelA nathI. janma, jarA, maraNa, rega, zekanA sapATAmAM ApaNe chIe. siddha thaelA AtmAo janmanA, maraNadinA sapATAmAM AvatA nathI. e ja purAvo che kehaju ApaNe sarva zaktivALA thayA nathI. tyAre have nitya avasthA kaI bAkI rahI? mAtra nigodanI ja. anaMtAnI bhAgIdArIvALuM nigadanuM zarIra nigoda zabda ApaNe jANIe chIe, belIe-mAnIe chIe,
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. manuSya bhavanI saphaLatA richaTa mAtra UMDA utaravAne aMge DhIla karIe chIe. duniyAmAM badhI bhAgIdArI hoya; makAnanI, mAlikanI, AbarunI paNa bhAgIdArI kuTumbamAM hoya; paraMtu keI paNa jagyA para zarIra-zvAsanI bhAgIdArI hoya che? zarIra badhAnAM svataMtra. zarIra bhAgIdArInI cIja nathI. zvAsa svataMtra cIja. jagata tarapha jyAre ApaNI daSTi pheravIe, tyAre zarIrazvAsa svataMtra khabara paDaze; paNa nigodamAM eka zarIra nAnuM, AMgaLAnAM asaMkhyAtamA bhAga jevaDuM, dekhI na zakAya tevuM te paNa anaMtAjInI bhAgIdArIvALuM ! nigadanAM svarUpa tarapha daSTi nAMkhe. anaMtA chanI bhAgIdArIvALuM zarIra. jIvavicAramAM sAdhAraNa zabda vApare che. kAyA anaMtAnI eka. sAdhAraNa kherAka, zvAsa anaMtAno sahiyAre. AvA ApaNe pahelAM hatA. jagatanA dareka jIva pahelAM AvA hatA ja. kaMIka bhavitavyatAne jega thaye, keIka AtmAne tevo svabhAva ula, palaLe, bhavitavyatAe madada karI, tyAre ApaNe AtmA AgaLa vadhe. kiMmatI vastuno ugaga game tema na karAya? jIvanI utkrAMtine vicAra karo, jIvanI mULa dazA vicAre ane pachI tamArI utkrAMtine vicAra kare. te vicAra na kare tyAM sudhI manuSya bhavanI vyavasthA karavAne hakaka nathI. e vicAra kare tyAre ja tame manuSyabhavanI vyavasthA karavAnA hakkadAra thAva che. eTalA mATe ja jaNAvyuM ke A manuSyajanma, ke durlabha che? e anaMtA che eka kAyAnA bhAgIdAra hatA. e bhAgIdAromAMthI mAtra ekAda AgaLa AvyuM. keTalI muzkelI ? eka heDImAM hajAra beThA. heDI DUbI. temAM 99 DUbe ne ApaNe eka bacyA, te ApaNane ApaNe keTalA bhAgyazALI gaNIe? 10 hajAramAM eka bace-lAkhamAM eka bece, bAkInA DUbe ! badhAM DUbe ane eka bace te te keTale badhe bhAgyazALI? ApaNe tene keTale badhe bhAgyazALI mAnIe ? te ApaNe anaMtAmAMthI ekalA bahAra nIkaLyA. vyavahAra nigedamAM AvyA. tyAM paNa zarIra enuM eka mAtra thoDeka ja pharaka bhAgIdArI
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 280] dezanA mahimA darzana anaMtAnI; zarIra-zvAsa bhAgIdArIvALa pharaka mAtra peluM zarIra dekhAya nahIM tevuM sUkSama hatuM, jyAre A dekhAya evuM bAdara zarIra je kAyA na dekhAya tevI hatI te have dekhAvA lAgI. ema karatAM AtmA AgaLa vadhe, te sthAvaramAM AvyuM, eTale eka jIvane zarIra, dhAsa vagere svataMtra. te pRthvI, apU, tela vagere kAyAvALA bAdara pRthvIkAya dekhAya tevA; paraMtu tene rasanI gatAgama nathI, mAtra sparza jANuM zake. temAMthI pUNyAI vadhI. beIndriyavALo thaye. eTale svataMtra zarIra dekhAya tevuM ane vadhAremAM sparza, rasa jANavAnI tAkAtavALe che. tethI vadhe tyAre teIndrI, caurindrI, pachI paMcendriya. temAM paNa AgaLa vadhyA tyAre vicAra karavAnI tAkAta saheje maLI gaI! upadezapreraNA nahIM. tyAre ApaNe manuSya janmamAM AvyA. jIvananI sAdhanasAmagrIvALA thayA. have utkAntivAdanI apekSAe vicArIe te keTalI muzkelIo ApaNane A zarIra maLyuM? keTalA vamaLamAMthI pasAra thaI nIkaLyA? ATalA vamaLamAMthI nIkaLyA tyAre tame manuSyabhavamAM AvavA pAmyA che. have tene saduupaga ? kiMmatI padArtha, tene game te upaga na hoya. tene upaga yegya have joIe. AvI durlabhatAthI A manuSyabhava maLe, have manuSya bhavane saduupayoga karyo? mahAnubhAva! caMdrahAsa talavAra laI ghAsa kApe ne kahe ke-meM A talavArane ke upayoga karyo? te ApaNe tene hasIe. kAraNa? tevI talavArane upaga ghAsa kApavA mATe na hoya. temAM te cappa ke dAtaraDuM basa che. tema sparzAindriyanAM sukhe, rasanAnA khAvApIvAnA, ezaArAmanA sukha meLavIe ne manuSyabhava saphaLa thaye gaNIe te manuSyabhavanI saphaLatA nathI. te gaNAtI saphaLatA te talavArathI taraNuM kApavA jevI saphaLatA che. indriyenA viSayane lIdhe manuSyabhavanI saphaLatA gaNatA ho te vidhAtAne zApa deze ke-nakheda jaje tAruM ke teM mane manuSya banAvyuM. tenuM kAraNa samaje.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34, manuSya bhavanI saphaLatA [281 manuSyabhava eTale meMghavArIne khADe, cIjane meMgherI banAvanAra, ghoDA-baLada-kUtarA-bilADA e badhA sparzanA sukhane anubhave che. strI-puruSanA samAgamanA sukha anubhave che. temane te moMghA nathI, tamAre moMghA che. tame javAbadArI uThAve te strIsukha jogavI zake. jainanAM kuLamAM upajele dIkSAmAM ajANyuM nathI. sAdhu zerIe Ave to te vakhate bAlikAo khasI jAya che. taddana nAnI hoya tyArathI ja jananI bAlikAo A samaje che. sAdhvI gocarIe Avela hoya tyAre nAnA chokarA paNa khasI jAya. te jANe che ke temane aDakAya nahIM. sAdhupaNAnI mULa jaDane jaina bALakene khyAla hoya che. sAdhu maharAja gADImAM na bese, sAdhupaNAnI maryAdA jaina bALaka paNa samaje che, paNa tame lagna karyA, lagna karyAne ATalI badhI mudata vItI gaI te paNa hajI sudhI lagnamAM samajyA che? lagnanI javAbadArI lagnanI javAbadArI samajyA nathI. te eTalI badhI karaDI che-ke kALajAM kakaDAve, duniyAdArInI sthitie kahuM chuM. devAdAra manuSya thAya te copaDA mokalAvI Ape, ne InsolavaMsImAM javAthI chUTI javAya. paNa strInA leNAthI chUTAtuM nathI. mahine..mahine bharaNapoSaNa tamAre ApavuM ja joIe, na Ape te mahine mahine keda ne hukamanAmuM. tethI jiMdagInA cheDA sudhI javAbadArI che, paraNelAe A javAbadArI khyAlamAM lIdhI ? tamArAmAMthI A javAbadArI keTalAe vicArI? e strI 100)rU. kamAya te paNa tamArI pAse bharaNa poSaNa juduM ja mAge. temAMthI tamArI javAbadArI na khase. te bajAvavAmAM bhUla thAya to! saMtAna hoya to benAM bharaNapoSaNane do tamAre adA kare joIe. temAM leNA na rakhAya !....traNa ke pAMca varasanI temAM mudata ja nahIM. teTalI javAbadArI lagnanI che. paNa te vicArI nathI. kahe... jAnavarane AmAMnI eke javAbadArI che? te te pachI A manuSyapaNAnI moMkANa ja ne? jAnarapaNumAM A viSaya meMghA na hatA, te manuSyapaNuM meLavIne zuM phAvyA ? evI ja rIte rasanA-IndrimAM kIDI-maMkeDI
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra82] dezanA mahimA darzana mAkhIo peTabhara mIThAIo khAI le, tame keIkanI dukAnethI te rIte laIne khAvA te kharA ! baTakuM te laI juo ! sajA thAya. manuSyapaNamAM rasane viSaya megha paDyo. tevI rIte prANa Indriyane aMge. rAjAnA bagIcAmAM bhamarAo-mAkhIone keIrekaTeka na kare, tame jAva te tarata sipAI ke. manuSya thayA te tamane rokaTeka che ne? bhamarA-mAkhIone rokaToka che? ghANane aMge tevI rIte cakSu-zrotrane aMge tiryaMcone rokaToka nahIM. ApaNane ekapaNa vastu meMghavArI-javAbadArI-jakhamadArI vagaranI nahIM, te ApaNe manuSyapaNuM meLavIne karyuM zuM? IndriyanI je viSayanA upayoga tarIke saphaLatA gaNe te jAnavarapaNuM sAruM. te mATe umAsvAti vAcaka kahe che ke manuSya paNane sadupayega tyAre ja kahevAya ke (1) prApta karavA lAyaka cIja meLavavAne nizcaya kare (2) prApta karavA lAyaka cIjane siddha karavAnAM sAdhane meLavavA ane (3) maLelAM sAdhananI saphaLatA karavI. A traNa cIja karI zake te manuSya bhavanI saphaLatA. te zabdo pracalita lAvIe te samyam darzana, jJAna ne cAritra. te ja prApta karavA lAyaka cIjane nizcaya. te ja meLavavuM che te sivAya bIjuM nahIM, e ja nizcaya. A sivAya bIjuM nahIM. sarva karmane kSaya karI, zuddha svarUpa dazA pragaTa karavI te sivAya bIjuM nahIM. A sthiti Ave te ja samyagaeNdazana. Azrava cheDe, saMvara nirjarA AdaravI, ema je jANamAM Ave te samyagUjJAna ane te AdarAya te cAritra. A samyagadarzanAdi rUDhithI belAya te A ja che. nizcaya, sAdhana ane tenI saphaLatA-A traNa vastu meLavavA mATe manuSyabhavane upaga karI zakIe te manuSyabhava saphaLa karI zakIe. A traNa cIja devatA, nArakI, tiryaMce na meLavI zake. manuSya sivAya A traNa cIja ke na meLavI zake. have A traNa cIja kevI rIte maLe che te aMge
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSyagati ja mAtra dazanAQmokSanI nisaraNI #SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSWOX$$$$$$ [2000 poSa vadI 11 darApoLa-vaDodarA]. zAstrakAra mahArAja bhagavAna umAsvAtijI maharAja bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke manuSyabhava, e ApaNuM hAthamAM AvelI vastu che ke jenA ApaNe mAlika chIe, jene ApaNe kabajo dharAvIe chIe. paraMtu mAlikI-kabaje maLavAthI vastunI vyavasthA karavAne hakka ApaNo nathI. sagIra je gharamAM rahyo hoya te ghara tenA kabajAnuM che. chatAM temAMthI ekAda eraDe bhADe ApavAne sagIrane hakka nathI. kAraNa? jyAre mAlikI kabaje tene che te te vyavasthA kare temAM aDacaNa zI che? te aDacaNa e che ke -mAlikI kabaje chatAM paNa milakatanI utpattinI kiMmata, milakatano sadupayega, enA phAyadAgeraphAyadA, nukasAna vagerene sagIra, barAbara samaje nahIM tevA te sagIra manuSyane vyavasthA karavAne hakka rahetuM nathI. A vAta ApaNuM jIvanamAM lAvIe. manuSyabhavanA ApaNe ja mAlika chIe. kabaje paNa ApaNA hAthamAM che, chatAM paNa manuSya janmabhavanI vyavasthA karavA mATe ApaNe lAyaka banyA nathI. manuSya bhavanI kiMmata ApaNe khyAlamAM nathI. te maLavAnI muzkelI ApaNA khyAlamAM na Ave tyAM sudhI tenI vyavasthA karavAno adhikAra ApaNane nathI. gaIkAle ApaNe jIvane aMge utkAntivAdanI dizA jaNAvI. jIva pahelAM kayAM hato? tyAM kayAM kayAM pharyo. AgaLa caDIne je mAtra sparzanA jJAnavALe hatuM, te sparza-rasa-gaMdha-rUpanA vicAravALo thayo. thAvat mekSanI nIsaraNarUpa manuSyabhava meLavI zake. mekSa meLavavAvALAne manuSyabhava e ja nisaraNI. anaMta kALa gaye, jaze chatAM keIpaNa jIva manuSyabhava sivAya mokSa meLavI
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284) dezanA mahamA darzana zakta nathI-meLavyuM nathI temaja meLavaze nahIM. kaI paNa kALe, kSetre keIpaNa avasthAmAM manuSyapaNu sivAya mokSa meLavI zake ja nahIM. e vAta zraddhAnusArI mAnI le, paraMtu jagatamAM sarva jIve zraddhAnusArI nathI hatA. zraddhAnusArI te ke-"zAstrakAre je kahyuM te mAnavuM, temAM yukti ke buddhi calAvavAnuM kAma nathI. mArA karatAM viziSTa jJAnI puruSae kaheluM che, te mAnavA lAyaka ja che." AvI zraddhAvALA AtmAo kathana mAtrathI mAnI le, paraMtu sarva jI sarakhI dhAraNAvALA hotA nathI. keTalAka pUNyAtmAo AvA zraddhALu hoya, paNa keTalAka sArI sthitimAM na AvyA hoya te sarvajJanI vAtamAM paNa tarkane jarUra mAge. nArakI, mekSa na meLavI zake tenuM kAraNa? devatA zaktithI-jJAnathI -sAmarthyathI manuSya karatAM adhika chatAM te devatAo mekSa na meLavI zake tenuM kAraNa? evA takanusArIone traNa gatimAM mekSa nathI maLate ema tarkathI nakkI thAya, tyAre manuSya bhava ja mokSanI nisaraNuM ema manAya. teone e traNa gatithI mikSa nathI meLavI zakAte e nakkI thavuM joIe. zaMkAkArane belate aTakAva na joIe, pUrI zaMkA karavA ja devI. aTakAvavAmAM Ave te te bodha pAme ja nahIM. nArakI, tiryaMca ane devatAne paNa mokSa nahIM thavAnuM kAraNa zuM? e samajAya te manuSyabhava mokSanI nisaraNI che ema manAya ane tenI kiMmata samajAya tathA tene sadupayoga karavA mATe prayatna kare sUjhe. nArakInI siddhi bIjA pAsevALAe kahyuM ke "e vAta pachI. manuSyapaNuM e ja mekSanI nisaraNI, paNa te pahelAM siddha kare ke nArakI vagere mAnavA ja zAthI? A nArakonI jema devatAne aMgeya zaMkA rahe, paNa tiSacaka manuSya mATe pratyakSa viSaya che, tethI devatA haju manAya, paNa nArakI zI rIte mAnavA ? nArakI che, ugra pApa karanArane narakamAM javuM
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. manuSyagati ja mAtra mokSanI nisaraNI [285 paDe che, tyAM kAramAM dukhe bhegavavAM paDe che, temAM pramANa zuM A vAta jee zraddhAnusArI nathI, teo mATe che. te te tarkanusArI kahe che ke "nArakI che te te jaNAve, pachI nArakI mekSa na meLave te samajAya." mahAnubhAva! tArI vAta kharI. eka vAta dhyAnamAM laIza? gunA karatAM sajA caDiyAtI hoya. eke pAMca rUpiyAnI corI karI tenA pAMca rUpiyA daMDa karAya te corI rokAya kharI? kahe ke-gunA karatAM sajA adhika hevI joIe. jagatanA niyamamAM sajA adhika hoya te kudaratanA niyamamAM gUnA karatAM sajA adhika heya e vAta spaSTa. "glejhara 3 " eka vakhata kareluM pApa dazagaNuM te jarUra jaghanyathI udayamAM Ave. jagatano temaja kudaratane niyama che, te rIte zAstrakAra paNa ema ja kahe che ke gUnA karatAM sajA adhika heya. AkhI jiMdagI adhama jIvanathI jIvyA, tenI sajA kayAM bhagave te te sajA pUrI thAya? lAkha varasa sudhI khATakI jevA adhama dhaMdhA karyA, lAkha varasanAM karelAM pApe bhegavavAnuM sthAna kayAMthI lAvavuM? game tevI karaDI sarakAra hoya chatAM paNa te sajA karavAmAM pAMgaLI che. eka mANase ekane vadha karyo, tenI sajA phAMsI ane dasane vadha karyo hoya te paNa eka ja vakhata phAMsI. te navanA khUnanI sajA te sarakAra zI rIte pUrI karI zake? eka vakhatanI sajAmAM ja tenI sattA baMdha thAya che. pahelAMnA kALamAM-agAunA vakhatamAM khUnIne phAMsIe laTakAva, ema kAyado hate. eka vakhata eka zrImaMtanA putre khUna karyuM. kerTamAM kesa cAle. khUnIno vakIla bacAvamAM kAMI ja belyA vagara besI rahyo. khUnI ane tenA saMbaMdhIo vakIlane kahevA lAgyA-kesa te mAryo jAya che, kAMIka te belo." vakIle kahyuM-"mArA dhyAnamAM che, mATe mAre kazuM nathI kahevuM." khUnInA bApe kahyuM-zuM dhAryuM che? mArA chokarAne phAMsIe mekala che?"
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286] . dezanA mahimA darzana chatAM vakIla kAMI ja na belya! keTe phAMsInI sajA karI. chokarAne laI gayA. tene phAMsIne mAMcaDe laTakAvya. phase nAkhe che ketarata ja vakIle chokarAne pitAnA tarapha laI lIdhe ! keraTavALA kahe che-kema? vakIle kahyuM ke zuM lakhyuM che? "phAMsIne mAMcaDe laTakAve." -"mAre nathI lakhyuM. keTe hatAza banI. vakIla sIdhe chokarAne laIne ghera lAvyo. pachI te kAyadAmAM sudhAro karavAmAM AvyuM ke- jIva jAya tyAM sudhI laTakAvI rAkhave have e sudhArA pachI paNa dasa jaNanA khUnIne nava gUnA bAkI rahyA tenuM zuM ? pepara vAMcanArane te khyAlamAM haze ke-sAvarakarane phAMsI ApI tyAre sAvarakara kahe che ke sarakAra A bhavanI sajA kare che ke bhavAtaranI !" arthAt sarakAra eka sajA karyA pachI pAMgaLI che paNa kudarata tevI pAMgaLI nathI tethI lAkha varasanAM pApa bhegavavA mATe lAkha varasanI lAMbI jiMdagI hevI joIe, tema bALIne mAryA hoya teone lAkha vakhata baLavAne vakhata Ave tevuM sthAna mAnavuM joIe. te sthAna evuM mAnavuM joIe--mAtra duHkha ja bhagave paNa jIva na jAya. ahIMnI TADha karatAM anaMtaguNa TADha bhagave, paNa jIva na jAya. ahIM karatAM bhUkha-tarasa-TADha-tApa-raMga anaMtagaNa sahana kare, paNa jIva na jAya, tevuM sthAna mAnavuM paDe. naraka zabda bolavAnI bhale jarUra na heya sattAnI upara aMkuza rAkhanAra hoya te kudarata lAkho varase sudhI bhUkha-tarase, garamI-ThaMDI asaMkhyAtAguNI sahana kare te paNa mare nahIM. tevA nuM keIpaNa sthAna mAnavuM ja paDe. e mAnyA sivAya pApanuM phaLa nahIM mAnI zake. AvuM duHkha bhegavavAnuM sthAna tamAre evuM mAnavuM ja joIze, temAM paNa sarakAranI sajA gunegAra khyAlamAM bhe, tevI rIte bhagavAve che. keI e vadha karyo hoya te phAMsI vakhate bezuddha thAya te sarakAra, DokaTara lAvI tene zuddhimAM lAve pachI tene phAMsI Ape. samajadArImAM thayelA gunAnI sajA samajadArImAM bhegavAve. kalerapherma suMghADI phAMsIe nathI laTakAvatAM. zA mATe? sajAne amala samajadArImAM heya.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. manuSyagati ja mAtra meAkSanI nisaraNI [87 A vAta dhyAnamAM leze| tyAre nArakInA jIvAne avadhijJAna niyamita mAnyuM che, tene khulAsA thaze. jJAnane aMge akkalavALA eTale matijJAnI, zikSita eTale zrutajJAnI varga, atIndriya eTale avadhijJAnI varga, mana jANavAvALA eTale manaHpavajJAnI varga, ane sa jANavAvALo e kevaLI varga, samasta jANunAra AvA varga-vItarAga ja hAya. tethI tevAone pApanA sa'bhava na hAya. te vaga pApa kare ja nahIM. tenA vicArA jANanAra vaga` sayata ja hoya, mATe te paNa pApamAM paDelA na hoya. mAtra pahelA traNa varga pApamAM paDelA hoya te hAya. akkalavALA varga, zikSita varga ane dUra rahelA padArthone indriyanI madada vagara jANanAra varga, A traNa varga gUnA karanArA. chellA be vaga pApathI dUra rahenAra hoya. arthAt e traNa va pApane karavAvALA hAya, ane chellA be varga pApa karanArA na hoya. zikSA bhogavavAnuM sthAna naraka, temAM paNa mati-zruta-avadhi e traNa zakita mAnavI paDe. te traNa zakti sAthe kareluM pApa bhogavatI vakhate traNa zaktivALA rahevA ja joIe. A uparathI ApaNe e zikSA bhAgavavAnI. jJAnakti-AyuSya-zarIra vagere kevuM hAvu joie te nakkI karyuM! AnAthI ana taguNI TADha-tApa-bhUkha-tarasathI jIvana na chUTe, chedAya-dAhe--taLAya paNa jIvana na chUTe, tevu jIvana mAnavuM paDe. vaikriya zarIra hoya. audArika zarIrathI teTalI vedanA sahana na thaI zake. lAkha varasa sudhI karelAM pApo bhogavavA mATe lAMkhI zakti-jJAna-Ayu -zarIramAna le.. tevuM sthAna je hoya tene ame 'naraka' kahIe chIe. naraka-tiyaca gati meAkSanI nisaraNI nathI AvI sthiti narakanIM hovAthI karelAM pApA bhogavavAnuM te sthAna. jelamAM gayelAne svataMtratA nathI hotI. bhale rAjakuvA hoya ke meTA zeThiyA hoya. karelAM pApAnAM phaLa bhogave te vakhate tyAM svataMtrapaNe
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra88] dezanA mahimA darzana vartavAnuM na hoya. pApa bhogavavAmAM ja jiMdagI pUrI thAya. pachI nArakImAM mekSasAdhanane aMge sAmagrI maLe ja kayAMthI? narakane bhava sAgaropama kALane avadhi jJAnavALe hoya, vaikiya zarIra hoya te paNa mekSa sAdhavA mATe upayogI na thAya. jAnavarane aMge parAdhInavihIna jiMdagI. AtmAne vicAra karavAnI tAkAta tyAM kayAMthI lAvavI? tyAM viveka Ava ane AtmAdika eLakhavA te zI rIte bane? devagatimAM paNa mekSa nathI nara, tiryaMca, mokSanI nisaraNI nathI paraMtu devatAI jIvana mokSanI nisaraNI kema na bane ? te na bane te manuSyajIvana mekSanI nisaraNI kema bane? duniyAmAM DAhyA ne gAMDA vacce AkAza jamInanuM aMtara gaNAya che, paNa bArIka buddhithI vicArIe te lagIra ja aMtara che. lAkha ane karoDa vacce aMtara eka paisAnuM ja. 9 rUpiyA ane 9 paisA hoya tyAM sudhI lAkhanA koThAmAM. te kaThAmAM mAtra eka paiso umerIe te te koThe karaDanA koThAmAM. tema duniyAdArInI daSTie vicArIe te maTuM aMtara che. vicArIne vicAra gALyA vagara vartanamAM muke te gADe. vicArathI vicAra gaLe te DAhyo. ahIM pezAbanI hAjata thaI te ahIM sabhAmAM pezAba na karAya ema samaje te DAhyo, pezAbanI hAjata thaI, sabhAmAM pezAba kare te gAMDe. devatAone aMge devAnAma vAMchA nAma devatAonI siddhi IcchAmAM, vicAro AvyA ke kAryanI siddhi. temane vicAra ne vartana vacce aMtara nathI. jabarA AyuSya, jJAna, sAmarthyavALA chatAM vicAra ane vartana vacce aMtara nathI. vicAra dabAvavAnI tAkAta devatAmAM nathI. tevA devatAo mokSa mATe lAyaka na gaNAya ! mekSanI lAkAtamAM pahelA naMbara ene ke je-anAdikALanA mehanA vicArene dabAve, mehanA vicAra Ave ane tene dabAve. viSayakaSAyanA Avezene dabAvI zake, te mekSane lAyaka bane. vicAra dabAvavAthI
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa. manuSya gati ja mekSanI nisaraNa [280 pahelAMnA karmo nIrasa bane-kane nIrasa banAve ne navAM baMdhAtAM karmo ke, te ja mokSane mArge jAya, mATe ja kahe ke-devatAone bhava mekSanI nisaraNuM nathI. mATe manuSyabhava mekSanI nisaraNI. manuSyabhava ke kiMmatI che te joyuM, have tene sadupayega kare te mekSa meLavI zake. durupayega karo te anaMte saMsAra rakhaDave. A samajAya te manuSyabhavanI vyavasthA karavAne lAyaka gaNAIe. kiMmatIpaNuM samajIe te vyavasthA karavAne hakka ApaNane maLe te mATe tattvArtha sarakhe graMtha ane tenuM bhASya karatAM zrI umAsvAtijI mahArAje ATaluM jaNAvyuM ke "tArA janmanI prathama paMcAta kara. te mahAduHkhe maLe che. je tene durupayoga karIza te maLela manuSyabhava duHkhanuM ja kAraNa che, mATe mahAdukhe manuSyabhava meLavyuM che tene eLe nahIM gumAva." aMdhArI-gaMdhAtI koTaDImAM 9 mahinA garbhamAM rahevAnuM hoya te mAtra manuSya bhavamAM ja. tiryaMcamAM gabha kALa eTale nathI, temaja UMdhe mAthe laTakavAnuM nathI. tiryaMcanA garbhasthAne tithya che, tethI tene garbhamAM UMdhe mAthe laTakavAnuM nathI. manuSyane UMdhe mAthe laTakavAnuM che. la mahinA sudhI aMdhArI-gaMdhAtI keTaDImAM laTake te garbha pAke, mATe duHkhanuM nimitta, janma paNa yaMtrapalaNanI jema dukhe maLe che. have tene durupaga thAya te bhAvimAM paNa duHkhanuM kAraNa che, te sadupayoga zI rIte thAya? te mATe kahe che ke-traNa traNa vastu meLavI le te tArA janmane vakhANavA lAyaka banAvI zakAya. rakhaDapaTTImAMthI nIkaLI, jyAM rakhaDapaTTI nathI tevuM sthAna meLavI le, tevuM sthAna mAre meLavavuM che, te nizcaya kara. "HarLa rAkha nAnALi' jagatanAM tamAma sthAnako maraNavALA azAzvatAM che. maraNa vagaranuM mAtra eka ja sthAna che ane te ja meLavavA lAyaka che, mATe mAre te meLavavuM joIe, pitAne mATe e nizcaya kare ke-(1) te mokSa mane kema maLe? e pachI (2) tenAM 19
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90] dezanA mahemA dezana sAdhanA ane tenA khAdhakA dhyAnamAM le. pachI (3) te khAdhakAthI khasI sAdhanAnA upayAga kare.. e pramANe te amaraNa sthAna pAmavAno nizcaya Aphri te traNa vastu kharAbara samajAya te mATe zAstrakAra kahe che ke-samyagdarzana, jJAna ane cAritra, te amaraNa dharma banavAnAM sAdhanA che. tenA khyAla levA te samyagdarzanapUrvakanuM jJAna, ane pachI tenA amala karavA te cAritra. tethI samyagdane karI sahita je jJAna pAme ane te pachI je samyak cAritrane pAme te AtmA, kharekhara maLelA manuSyabhava sAka karI zake che. A sAMbhaLI te traNa ratna meLavavA je mAnavI udyama karaze te mAnavI A bhava-parabhavamAM kalyANanI paraMparA pAmI meAkSasukhane viSe birAjamAna thaze
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ hADakAM cATavA jevuM duniyAnuM che dezanA (ra000 poSa vadI 12 zanIvAra yAkubapurA-vaDodarA) svAbhAvika sukha sivAya duniyAnuM mukha sthAne hADakAM cATavA jevuM che, zAstrakAra mahArAja zrI umAsvAtijI mahArAja, bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-tuM zuM pAmya che? te te je nAnA moTA bhAIe vagere pAse zuM zuM milakta che? te tuM je. paisA mATe ATaluM lakSya rahe che, te puNyathI maLela vastunuM lakSya kema nathI rahetuM? manuSyapaNuM duniyAnI koI paNa bIjI cIjathI maLI zakatuM nathI. ekendriya Adi tamAma cha karatAM vadhAre puNya ApaNI pAse ekaThuM thAya tyAre ja ApaNe manuSya thaI zakIe." bIjA che, manuSyo na thayA ane ApaNe manuSya kema thayA? ApaNumAM adhika pUNyAI hatI tyAre ja manuSya thayA chIe. keTalIka vakhata gAdI upara AvelAne rAjya kema meLavAya che, tenI muzkelInI khabara na paDe. bApadAdAnI gAdI upara AvelAne rAjayaprAptinI muzkelInI khabara paDatI nathI. ApaNe samajaNA thayA, te pahelAM manuSyapaNuM maLI gayuM eTale manuSyapaNAnI muzkelI ApaNane mAluma paDatI nathI. khAvAnuM na maLe te khAjAno bhUke khAya paNa bhUkhe zA mATe rahe are bIrabala ! e dubaLA, dubaLA kema che? bhikhArI dubaLa kema? bIrabale kahyuM-jahAMpanAha! ene khAvAnuM maLatuM nathI. A uttara sAMbhaLanAra bAdazAha che, amIrImAM ucharela che, bAdazAhI magaja che, tethI kahe che ke- te te bevakupha che, gaddho che, khAvAnuM na maLe te chevaTa khAjAne bhUke khAya, paNa bhUkhe zA mATe rahe che? bAdazAhanA
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29ra) dezanA mahimA darzana manathI khAjAne bhUke eTale kaMI nahIM. bAdazAhanA bhANAmAM bhUke na pIrasAya, tenA bhANAmAM te AkhuM mUkavuM paDe. khAtAM khAtAM bhUke bAkI rahe te te tene pheMkI devAnI cIja. AthI bAdazAhane khabara nathI ke khAjAne bhUke dubaLAne te dekhAya durlabha. ApaNe manuSyapaNumAM uphpha-TevAyA, tethI te sivAyanI avasthA khyAlamAM nathI. eTale ApaNane manuSyapaNunI kiMmata-durlabhatA khyAlamAM nathI. ApaNe paNa manuSyapaNuM pAmyA pachI samajaNa thayA. AvI ApaNuM sthitie ApaNane manuSyapaNuM maLyuM, e bAdazAhanA khAjAnA bhUkA jevuM che. jagata sAmuM daSTi kare tyAre A lAgate khAjAne bhUke dekha paNa muzkela che. ApaNe paNa manuSyabhavanI muzkelI kayAre samajIe? kIDI makeDI, pazu-paMkhI, jhADa-pAMdaDA vagere tamAma che, ekendrIvikalendrI pazu paMkhI kema? ane ApaNe manuSya kema? A vicAra Ave te ja "ATalA badhAne je nathI maLyuM te ApaNane maLyuM che. ApaNane guruSa' eTale keIe manuSyapaNuM ApeluM nahIM, paNa maLI gayuM che. dukAna kare, munima rAkhe, javAbadArI munimanI; jokhamadArI zeThanI. Thapake munimane maLe. jevI rIte duniyAmAM tevI rIte jIvanA kRtyanI javAbadArI-jokhamadArI. tamane manuSyabhava keIe ApyuM nathI, tamane ja maLe che. tame sArAM kRtya karyA tethI tamane manuSyabhava maLe che. mahAbhAgya yege manuSyapaNAnA Ayu-gati bAMdhIne manuSyapaNuM meLavI zakyA. A jagatamAM janma mAtAnI marajIno nathI. "phalANuM jIvane kUkhamAM lauM ema dhArIne te janma ApatI nathI. pitA prema dharIne keI jIvane kheMcI zakatuM nathI. tema che A mAtA sArI, "A pitA sAthe mATe tenI kUkhe ke vaMzamAM jauM tema dhArI janma lIdhe nathI. manuSyajanma konA prabhAvane? karmanA-puNyanA prabhAvane janma. jevA puNya bAMdhyA hoya tevAM puNya bhegavavAne sthAne A jIvane janmavAnuM thAya che. A jIvane bIje kaI janma ApatuM nathI te
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36, hADakAM cADhavA jevuM duniyAnuM sukha [93 mATe ' sulabdha eTale tene maLelA janma che. te sAthe Aya kSetra, uttamakuLa, uttamajAti, paMcendriya sapUrNa paNa', dIrghajIvana A badhu 'su'maLyu` che. nahIMtara ' gamasthA vi manullA.=gabha mAM paNa kAi jIva marI jAya che.' ATalI vastu tane maLI che, paraMtu maLelI vastune je upacoga karI jANe tene maLelI pramANu gaNI zakAya, nahIMtara nADu pakaDayuM che ema kahevAya. gADuM cAlatuM hatuM. DhALa AbyA, vArAjI gADAmAM beThA hatA. gADAkheDu kahe-vArAjI, pakaDajo. vArAjIe cAraNAnuM nADuM pakaDyuM. baLadanuM nADu pakaDavAnuM kahyuM hatuM. te jagyA para cAraNAnuM nADuM pakaDayuM ! gADuM UMdhuM paDayu., veArAjIne vAgyu', pelA kahe- kayuM nADu pakaDavAnuM hatuM ane kayuM pakaDyuM ?' veArAjI kahe- mane zuM khakhara ?' vAta e ke kAI ne badale kAI nADu pakaDe, temAM kaMI vaLe nahIM tevI rIte manuSya janmamAM mUkavAnI vastu meLavIe temAM zuM ? mUkavAnuM tamA meLavA che emAMthI AgaLa kaMIpaNa lai javAtu nathI. kaMcanakAminI-kuTuMba ane kAyA, tema AhAra-zarIra-indriya ane viSayA e AThe cIja meLavavA AkhI jiMdagI maLyA, paNa ahIMthI cAlatI vakhate AmAMthI sAthe kANu AvanAra ! te mUkI javAnI ATha vastune mATe AkhI jiMdagI udyama karyAM. AkhuM manuSya jevuM ki MmatI jIvana veDaphI nAkhyuM. te AThe vastu mATe adhama anIti-anyAyanA paNa vicAra na karyo ane te mUkI devI paDe tevI vastuo meLavI, pazu meLavIne na mUkI devI paDe tevI vastu kaI ? te mATe jaNAvyuM--jo bhAi ! haMmezanI nitya cIja AtmA -jIva te ja huM...mezanI cIja te sa kALa TakavAvALI cIja. sava' bhavAmAM sadA rahevAvALI te ja cIja. te AtmAnI cIja meLavA to mUkavI na paDe. AtmA sivAyanI cIja bhale meLavIe paNa aMte te mUkI devI ja paDe. te mATe samyAnazuddha AtmAne na mUkI devI paDe evI cIja
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana zuddha samyaggadarzana. e cIja haMmezAM rahe. duniyAnI cIja rAkhavA mAgIe te paNa na rahe. baLatuM raDuM kRSNArpaNa karavA taiyAra nathI. manuSya maraNa pAme. jo ke meta koI mAgatuM nathI. kaMcanAdi mane ke kamane choDavAM ja paDe e rIte baLatuM raDuM kRSNArpaNa karyuM temAM zuM ? paNa ApaNe te chellI vakhate teTaluM paNa karavA taiyAra nathI. mAre te te vakhate paNa rahevuM che. pachI javuM te paDe che, je ke ApaNe javA nathI mAgatA ! chatAM A kAyArUpa kheraDuM rahetuM nathI kaMcanAdi ame teTaluM rAkhavA mAgIe te paNa na rahe. eka vakhata samyakatva AvI gayuM te ardha pudgalamAM jarUra. bIjI vakhata Ave, te nigadamAM jAya te paNa ardha pudgalamAM bahAra nIkaLavAnuM cekasa. paMDitane ne mUkhane sanepAta thayA. sanepAta vakhate banne sarakhA, paNa sanepAta jAya pachI paMDita te paMDita, ne mUrkha te mUrkha. samakita nigadamAM jAya te paNa tyAMthI bahAra nIkaLe eTale pAche te samakitavALo taiyAra. samakite tene bahAra kheMcI kADhaye. samakita choDyuM choDAya nahIM, evI te AtmAnI cIja levAthI te meLavavA mATe AvI durlabhatAthI A manuSya janma meLavyuM che. have koI evI vastu meLave ke je have mUkavI na paDe. A jIve kaye vakhate kaMcanAdi nathI meLavyAM? anaMtA bhavamAM dareka bhavamAM te vastuo meLavI, paNa aMte chUTI gaI. je sarvadA mATe AtmAmAM rahevAvALI cIja heya te te samyagadarzana. - prathama kaI krAntinI jarUra paDe ? - jagatamAM cAhe rAjayasaMkAnti hoya paNa temAM pahelAM kayI saMkrAntinI jarUra paDe ? vicAronI. kesa atyAre ATaluM kAma kare che, paNa teNe pahelAM vicAranI krAnti sudhAravA keTalA varasa vitAvyAM? vicAranI saMkrAti vagara UMcA mArgane na pamAya. samyagadarzana paigalika vastu nathI, te mAtra vicAranuM parivartana che.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36. hADakAM cATavA jevuM duniyAnuM sukha rilama anAdikALathI A jIve sparza-rasanA-nAka-cakSu-zrotrathI thatAM sukhane sukharUpa gaNyAM hatAM. pudgalanAM sukhane sukha gayuM. kUtaruM hADakuM cATe, tene khAMce tALavAmAM vAgepitAnA tALavAmAM lehI nIkaLe che, tene svAda Ave eTale jANe ke huM hADakAnuM lehI cAhuM chuM. tema IndriyethI sukhane bhrama thAya che. tema ApaNuM AtmAne pugalamAMthI sukha meLavavAne bhrama thAya che. sukha AtmAnuM ke pugalanuM? sukhadharma AtmAne che. pudgalane sukhadharma nathI. AtmAnA svarUpa sivAyanuM sukha kUtarA vaDe karaDAtAM hADakAnAM lehI samAna che. te mATe kahe che ke-vicAranI krAntinI prathama jarura che. Aja sudhI ApaNe "pudgala dvArA sukha meLavIe chIe," ema mAnatA. vicAranI krAnti thAya eTale have pudgala duHkha denArA che-pachI te cAhe devalekanAM che ke manuSyabhavanAM he; paraMtu pudgale duHkha ApanArA che. A vicAranI kAnti te ja samyaggadarzana. | mehanI majabUta gAMTha bhedAya tyAre samati thAya paraMtu e paNa joDe ja bole che ke-70 keDIkeDanI sthiti hoya tyAM nahIM, paNa eka keDIkeDa bAkI rahe tyAM gAMTha. je gharamAM rahetA hoIe te vakhate tenI khaTaka na rahe, paNa myunisipala hukama Ave ke-ghara pADI nAMkhavuM paDaze te vakhate aTaka lAge. ghara ATaluM upayogI-kiMmatI-jarUrI vagere te vakhate kyAMthI sUjhayuM? kahe ke-vinAzanI vakhate upayogitAnuM bhAna vadhAre thAya. vinAza pAme te vakhate tenI upayogitA khyAlamAM Ave. je pidugalika vicAronA nAzane vakhata che te samajaNane vakhata che. te vakhate graMthI bhedAya tene nizcaya thAya ke-AtmAnAM samyagadarzana, jJAna, cAritra e traNe ja AtmAnI cIja mUkI devI paDe tevI nathI. mokSamAM rahevAvALI che. te sivAya bhavAMtaramAM ke mekSamAM rahevAvALI cIja nathI. te ja samyagadarzana. ApaNe vicAranI A kAnti svamamAM paNa sAdhatA nathI, mATe zAstrakAra kahe che ke samyaggadarzana manuSyabhavamAM meLavavA lAyaka.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana jagatamAM luccAo, harAmakhere, mUrkhA hotA nathI paNa akkalavALA hoya che chatAM temanI akkalane leke zAbAzI nathI ApatA, kAraNa ke jagata mATe tenI akkala-hoMziyArI zrApa samAna cheduHkharUpa che. AzIrvAda samAna ala hoya te zAbAzI apAya. nyAyanI prItivALe luccAnI akkalane dhikkAre. jeo AtmA tarapha lakSyavALA nathI tevAnI akkalane zAsakAra na vakhANe. AtmAne sAdhyatApUrvakanuM jJAna maLe te te kAmanuM. ekaluM jJAna nahIM. kU dekhI na khasIe te? eka AMdhaLe kUvAmAM paDe te dayAnuM pAtra kezu? bicAre paDI gaye te dayApAtra. AMdhaLe khADAmAM paDI gaye te jagatanuM dayAnuM pAtra. dekhate khADAmAM paDe te jagata tene bevakUpha kahe. paDayA, vAgyuM ane uparathI jagate bevakUpha banAvyA! kema? kAraNa ke ApaNe dekhatA chIe-jANI zakIe chIe ke ahIM khADe che. jANyA pachI jANyAne upayoga karyo nahIM te bevakUpha banya. AMkha na hatI-apaMga hate-kUvAmAM paDaze. tene bahAra kADhIne leke dayA paNa dhare. AMdhaLA kUvAmAM paDe te dayAnuM pAtra thAya. dekhate kUvAmAM paDe to dhikkAranuM pAtra thAya. jeo AtmA, puNya vagere na mAne teo pudgalamAM gAMDA bane, te tevA dhikAra pAtra nathI, paNa jinezvaranAM vacanane jeo sAMbhaLe che-mAne che, teo pudgalamAM gAMDA bane te te dhikkAra pAtra che, mATe tevA AtmAo pudgalathI virati meLave. tethI samyagadarzana-jJAna-cAritra je meLave tene manuSyabhava maLela saphaLa; mATe samyagadarzana-jJAna-cAritra meLavavA udyama kare. e jANI je AtmA te traNa vastune udyama karaze te A bhava parabhavamAM kalyANa pAmI nekSasukhane viSe birAjamAna thaze.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ SSSSSSSSSSS8 che dezanA che durgativinAzaka dharma 37 BAD880*83*BIRD DER 80000 [ 2000 piSa vadI trayodazI, jAnIzerI-vaDedarA ] dugatimAM paDatAne dhArI rAkhe (bacAve) te dharma zAstrakAra mahArAjA, bhavyajInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa jaNAvI gayA ke-dareka manuSya, pitAne uttama mAnanAre hoya. temAM pAMce Indriye saMpUrNapaNuM che, te paNa uttama che. lAMbI jiMdagI maLI che. garbhapaNAmAM-bALapaNamAM yuvAvasthAmAM paNa ApaNe jIvyA tethI bhAgyodaya che, te e vAta maMjUra kare che. leke dharmanAM phaLa Irache che, paNa dharma karavA taiyAra nathI. jaya machaMti, na punaH tata thatuM svamamAM duHkha thAya tyAM udAsI thAya. jIva svamamAM paNa duHkhane nathI Icchate. arthAt haraghaDIe-harapaLe A jIva, sukhane sArI sthitine ja Icche che. paraMtu A sukha je pidugalika bhegavuM zuM, sArI sthiti anubhavuM chuM, temAM pahelAMnI pUyAI ApaNe bhogavI laIe chIe e khyAla ochAne ja hoya che. Avaka vagaranuM kharca je peDhI kare, tyAM pariNAma zuM hoya? tevI rIte ApaNo AtmA puNyane harapaLe-harasamaye bhogavye jAya che, paNa navuM pUNya meLavatuM nathI. te puNya Ave che kema? ane te huM lauM-zuM karuM te vicAra AvyuM ?- bALapaNamAM khAvApIvAne vicAra Avyo, pachI bhaNavAne, pachI kuTumbane, pachI kamAvAne vicAra AvyuM. jamyA tyArathI jiMdagInA cheDA sudhI vicAre ane vaitarAM karyA; paraMtu AgalI jiMdagI mATe zuM? e vicAryuM? jagatamAM matabhede, zAstro, dharmo, darzane jUdAM judAM che, paNa eka vAta te dareka dharmavALAne kabUla karavI paDe che. nAstike puya
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298] dezanA mahimA darzana pApa, svarga naraka, AtmA na mAne paNa huM kahuM temAM te teo mata meLave che. ahIMthI uThAMtarI badhAne karavAnI che. temAM nAstikane ke bIjA dharmavALAne matabheda nathI. cAhe abAdhipati heya-lAkha strIone mAlika heya-kaDenA kuTumbavALA hoya maTI kAyAvALe hoya te paNa tene maravAnuM to che ja. je ahIMthI AgaLa maravAnuM che, te te pachI zuM? kayAM javAnuM che? tene vicAra karyo? koIpaNa jIva AgaLanA bhavanuM sthAna-gati hAthamAM laI zakatA nathI. jeTalA janmAMtara kare, bIjA janmamAM jAya te vakhate parAdhIna hoya, svAdhIna nahIM. janma kene AdhIna ? AgalI gati sArI-kharAba maLavI te kene AdhIna? te dharmane AdhIna che. dAna-zIla-tapabhAva tene dharma saMjJA ApI che. te zAthI? pachI -a-ba-ka-3." saMjJA ke "ka, kha, ga, gha" saMjJA Ape. "a. ba. ka. Da." saMjJA belanArA hiMdupaNAmAMthI rAjInAmuM Ape che. te saMjJA e. bI. sI, DI. aMgrejInI che. a. A. evuM nAma na ApatAM dharma evI saMjJA kema ApI? eTalA mATe e saMjJA ApI ke-jagatamAM nAma traNa prakAranAM cheH padArthamAM jevA guNa hoya ne tevuM nAma heya, te sArthaka nAma. padArthanuM svarUpa kaMI hoya ane padArtha kaMI hoya tyAre te anartha nAma, ane trIjuM arthazUnya nAma, dI sArthaka nAma. dIpita kare, ajavALuM kare-dIpa, dIpe tyAre dIve, te nAmane sArthaka nAma kahevAya. guNe pramANe nAma heya te nAma sArthaka, tevI rIte Idragopaka paNa kIDe IndranuM rakSaNa karatuM nathI, tethI kIDAnuM Indragepaka nAma te nirarthaka nAma, kAraNa ke te padArthamAM artha nathI. trIjuM arthazUnya nAma, je nAmane artha ja nahIM. jema ke thasvitha, evAM je kadvipata nAma UbhA karyA. Ama traNa prakAranA nAma hoya che. temAM A dharma nAma te sArthaka che. kema ? te mATe zAstrakAre jaNAvyuM ke ja : 3Y -SA 9 SI durgatiprasUtAna jaMtun, yasmAddhArAyate tata:, / / dhatte cetAna zubhe sthAne, tasmAddharma iti smRta: //
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37, dharmadurgativinAzaka [299 pApathI rokanAra-durgatimAM paDatAne bacAvanAra dharma viSaya-kaSAya-AraMbha-parigraha tarapha jevo deDelA che, jemAM AtmAne pitAne paNa bharese nathI. tame AMkhamAM AMgaLI te na ja mAro, chatAM paNa jo tamAre hAtha AMkha AgaLa jAya te tarata ja tamArI AMkha mIMcAya che. eka zeTha ceka vaTAvI lAvyA. rUpiyA lAvIne tijorImAM mUkyA che. tyAM sUte, ne UMghI gaye. svapnamAM cera AvIne tijorImAMthI rUpiyA laI gaye. AMkha ughaDI eTale svapnamAM te joyuM che, eTalA mAtrathI saMtoSa na vaLe. cAvI laI tijorI ughADI rUpiyAnI rakama tapAse che. AthI samaje ke viSa ane tenAM sAdhane tarapha-parigreDa tarapha AtmA keTale jhUkele che ? keTalo gherAyeluM che ? te juo. Ama jagatanI viSaya-kaSAya, AraMbha-parigraha tarapha buddhi rahelI che, te jagata durgati tarapha doDI rahyuM che, tene rokanAra koNa ? gharamAM pAMca bhAI ekaThA thaIne beThA tyAre "AraMbha-parigraha nakAmA che tema koI eka bhAI bIjA bhAIne kahe che ? nAtIlA pAMca ekaThA thAya tyAre "viSaya nakAmA che te vAta thaI? gAma dezavALA bhegA thayA tyAM te vAta karI ? vartana te bAjue rahyuM paNa te vAta paNa kayAM che ? tenI vAta paNa karatA nathI. " viSayakaSAya nakAmA che" e vAta mAtra be ja sthAne jinezvaranA maMdiramAM ke munimahArAjasthita upAzrayamAM. A be sivAya AraMbha-parigrahanA tyAganI vAta ja kayAM? daherAsara AgaLa AraMbha- parigrahanA nivAraNanuM borDa,upAzrayamAM paNa AraMbha-parigrahanA nivAraNanuM sthAna che. phakata deva ane guru be ja, AraMbha-parigraha nivAraNa karanArA che. viSaya-kaSAya, AraMbha-parigraha e cAra durgatinA rastA. e durgatinA rastA nivAravAnuM kahenAra koNa? te kahenArA jagatamAM nathI. jinezvara mahArAjane paNa te kahevAnuM-kahevAmAM vAra lAgI. tIrthakaroe pite e nivArIne sAdhupaNuM lIdhA, chatAM te bIjAne kahevA na
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300] dezanA mahimA darzana beThA. kevaLa jJAna thayA pachI te kahyuM. hajAra varasa pachI kevaLajJAna thAya te tyAM sudhI kema na kahyuM je manuSya pravartaka hoya tene athathI te Iti sudhInI rajUAta karavI paDe che tyAre tIrthakare eTale dharmanA pravartaka tethI temane chellAmAM chelluM kevaLajJAnanuM phaLa rajU karavuM paDe che. A jagatamAM te kayAre yathArtha kahevAya ? pite AraMbha-parigraha cheDI kevaLajJAna meLavyuM hoya te ja te upadeza daI zake. tethI tIrthaMkara chadmasthapaNAmAM upadeza detA nathI. paNa kAraNakAryane sAkSAtkAra karAvavA mATe kevaLIpaNAmAM ja upadeza Ape che. pravartakene-phaLa meLavyA pachI upadeza devAne rahe che. ApaNe tIrthakara mahArAjanI pAchaLa cAlanArA anucare, tethI temanAM nAme kahI zakIe. anucare pisTamenanI rIte kahI zake. TapAlamAM lAkha rUpiyAne ceka AvyuM. te mokalanAranA nAme jame thAya, piSTamenanA nAme jame na thAya. AcArya upAdhyAya, sAdhu e tIrthaMkara mahArAjanA pASTamena. "jinezvara mahArAje Ama kahela che." ema kahI AcAryAdika upadeza Ape. temanA vacananA anuvAda tarIke upadeza Ape che. AcArya, upAdhyAya, sAdhunuM kathana "jinezvara mahArAja kahe che ke e prakAre nIkaLe. kahevAnuM tatva e ke-viSayAdikamAM A jIva ragadoLAe havAthI-rahevAthI te tarapha-durgati tarapha jIve deDI rahyA che, temane rekanAra kezu? durgatimAM doDatA jIvane rokavAnI deva-gurumAM zakti nathI. je temanAmAM e tAkAta hoya te eka paNa jIvane durgati tarapha deDavA na deta. pitAnA AtmAne durgatithI bacAvavAnuM heta te kayAranIe durgati baMdha karI dIdhI heta. tyAre durgatithI bacAvanAra keNa? durgatithI bacAvanAra dharma. te devaguru zuM kare? dharma dvArA durgatithI bacAve. AthI teonA upadeza dvArA ApaNe dharmanuM AlaMbana laIe, te durgatithI bacIe. eTale tIrthakare, gurumahArAja dharma dvArA durgatithI bacAve.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37. durgativinAzakadharma [301 kuMbhAra ghaDe banAve, paNa caka-paiDuM pheravyA vagara nahIM. caka kere mUkI kuMbhAra ghaDo banAvI zake? tIrthakare ane je hoya paNa dharma na hoya te tIrthakaro bacAvI na zake. je sattAmAM hoya te sattAnI vAta pragaTa karI zake. anaMta zakitano artha e nathI ke UthalapAthala karavI. jabare mANasa mallA je paNa therIye hAtha ghasavA na jAya. anaMtI zaktivALA paNa adhama uddhAra karavA na jAya. mULa vAta para Ave. tIrthaMkara mahArAjA jagatane uddhAra kare. gurumahArAja zrotAne uddhAra kare te nirapekSa ekAkIpaNe nahIM, paNa dharmadvArA uddhAra kare che. durgati tarapha deDI rahelA jaMtune je dhAraNa karI rAkhe-ahIMthI durgati tarapha doDI rahyA che, tevAne sadgatimAM sthApana kare te dharma. durgatinA mahemAna pradezI rAjAne dhame kevI rIte sadgatimAM sthApana karyo? ApaNAmAM pradeza rAjAnI kathA prasiddha che. pradeza rAjA kezIkumAranA paricayamAM AvyuM na hatuM tyAM sudhI tenA hAtha 24 kalAka lehIthI kharaDAyelA rahe. deva-guru-dharma keIne paNa nahIM mAnanAro tevA e AtmAne kezakumAra mahArAjane samAgama thaye eTale te dharmamAM daDha thaye. kALa karIne saudharma devalokamAM sUryAbha devatA thaye. e ja pradeza rAjA narakano mahemAna thavAnuM hatuM. te durgatine mahemAna thavAne taiyAra thayele tene bacAvI vimAnika devatA dharmo banAvyuM. dharma dvArA te dharmamAM AvyuM tyAre kaI sthitimAM Avyo? te vicAre. pariNati vicArIe tyAre vastu, vastugate TharI ThAma thAya. pradezIrAjA dharmamAM derAye. eka vAra dharmamAM derAyA pachI dharmanA kAryomAM ja rasa paDe. nATaka-ceTakamAM rasa na hoya, tethI nATakAdinA rasIlA che, have te dharmamAM derAelA pradezI rAjAne kharAba gaNe. mithyAtvIe samakitIne sArA nahIM gaNe. viSayAdikamAM racelA che, pradezI rAjAne kharAba gaNe.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA dezana rANI sUkAMtA paNa pradezI rAjA tarapha dveSe bharAi. ene ema thayu ke--A karatAM te te marI jAya te sAruM. je rAcavA-mAcavAmAM joDe rahevAvALI hatI te rANI, pradezIne dharmanI pariNati thaI tyAre te marI jAya te sAruM.' e durbhAvanAmAM AvI ! eTale' ja nahI paNa ene mAruM-mArI nAkhu e vicAre tene jhera khavaDAvyu. rANIe dhaNIne jhera Apyu...! zuM kAma ? viSayakaSAyanA saMtoSa khAtara. e ADe hoya tyAM sudhI peAtAnA viSaya svecchAthI poSAya tema nathI. tyAre rAjAne jhera utAravAnA maNi lAvavAmAM Ave che, rANI e dveSe che. tene thayuM ke- dhamyuM sAnu dhULamAM jaze.' eTale tarata ja mUrchAmAM paDela pradezIrAjA pAse AvI, ghUmaTo karI tenI upara paDI ane nakha gaLe dIdhA! je vakhate jhera dIdhuM khabara paDe te vakhate pradezIne ze vicAra thAya ? nakha daine mAre che te vakhate pradezI rAjA ze| vicAra kare che ? 302] te kaparI paLe dharma pAmele rAjA, vicAre che ke- jagatanA sa jIvAne khamAvuM chuM sU`kAtAne vizeSe khamAvu chu' ?' have ahIM vicAro....te vakhate e jIva kaI pariNatie AvyA haze ? A navA Astika che, janmanA Astika nahI. ApaNe janmanA Astika chatAM A pariNati ApaNAmAM che? dharmane ja prabhAva ke je duga`tine rokI zake te sadgatimAM sthApI zake. eTalA mATe te kriyA-anuSThAnapariNatinuM nAma tathA bhAvanuM nAma dharma" rAkhyuM'. bhaviSyanI ji MdagI na ja khagADavI joie, tevA savicArathI dareke dhanu sAdhana apanAvAnI jarUra che. tevI rIte je Acaraze te kalyANu pAmI AtmA mAkSasukhane vize birAjamAna thaze. E
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA zAstranI zreSThatA STAGSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSB/238888 (2000 poSa vadI 14 somavAra, jAnIzerI, vaDodarA. ) evaM sadvRttayuktena, yena zAstramudAhRtam / zivavartma paraM jyotistrikATIdoSavarjitam / / vikeTi deva rahita zAstra zAstrakAra mahArAja zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja, bhavya chAnA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM jaNAve che ke- A jagatamAM kaI paNa darzana-mata-dharma, traNa tane mAnya sivAyane hotA nathI. dareka darzana-mata-dharmavALA traNa tatvane mAnavAvALA jarUra hoya. deva, guru ane dharma-A traNa tattvane dareka dharmavALA-darzanakAre matavALAo mAne ja che, to pachI darzana-dharmane-matone paraspara bheda kema? deva nAmathI devane, guru nAmathI gurune, dharma nAmathI dharmane dareka darzanakAre mAnyA, paNa tenAM lakSaNe pite kalpita karI dIdhAM. AvA hoya tene AvA deva, guru dharma mAnavA, Ama judA judA lakSaNe kapIne jUdA jUdA devagurudharmanI mAnyatA karI. deva-gurudharma traNa zabdane aMge darzana ke matamAM matabheda nathI, paNa lakSaNamAM pharaka paDe tyAre devagurudharma judA paDe. senAnuM lakSaNa karatAM kaTI para parIkSA thAya, caLakatuM dekhAya te sonuM, te lIpaNu paNa ghasAIne caLakatuM thAya.-zuM tene paNa ApaNe sonuM kahevuM ? nahIM. senuM, pittaLa, cAMdI ghasAIne caLake tethI senAnAM te lakSaNa pittaLa ke cAMdImAM paNa AvI jAya? yAvat paththaramAM, ArasamAM ghasavAthI caLaktApaNuM Ave che mATe "ghasAyane caLake te senuM e lakSaNa khoTuM che. jeNe kheTuM lakSaNa lIdhuM, tene padArtha cheTe ja maLe. sAcuM lakSaNa na le tyAM sudhI sAco padArtha maLI na zake.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 dezanA mahimA darzana hiMsAdikathI pApa, tenI nivRttithI dhama, e savakALa ane kSetramAM siddha cIja che. jene ane bIjAe dezamAM pharaka kaye rAkhe? bIjAe devane mAnavAmAM lakSaNa zuM AgaLa karyuM? bhAIne kare AMka lakhate hoya ne te 1645=95 bole te AMkha phATI jAya. pAMca pacIzanA pharakamAM AMkha caDI jAya che, paNa e ja emane chekare "e Izvara tuM eka che. sara te saMsAra ema bele tyAre AMkha kema nathI raDatI? 164=80, nakhathI zIkhA sudhI pariNamyuM che. Izvara pari- Na nathI. bIjA matee IzvarapaNuM rajIsTara karyuM che. emanAM zAstro, pustake athathI te Iti sudhI jANI le ke eka vakhata jIvane izvara thavuM hoya te tenA zAstramAM te mATe keI upAya che? nA ja kahezo. temanA zAstromAM temane Izvara thavAne cAnsa nathI, kevaLa jaina darzanamAM ja pitAne Izvara thavAne cAnsa che. ahIM Izvara, IzvarapaNuM rajIsTara karatuM nathI. jaina darzana kahe che ke-huM Izvara thaye chuM ane tame paNa thaI zake che. lAyaka jIvane izvara thavAne adhikAra saMpatuM hoya te jaina darzana ja sepe che. jaina sivAya bIjo keIpaNa mata Izvara thavAne aMge chUTa ApatA nathI. AgaLa cAlIe. IzvarapaNuM jenee ane anyoe kayA rUpe mAnyuM te baMnenI mAnyatAmAM mAtra ta ane na jeTalo ja pharaka che. - jenoe Izvarane batAvanAra ane anyae banAvanAra mAnyA che. anya matavALAe jagatane jeNe banAvyuM te Izvara, jaina darzane "jagata te anAdisaddha che, te jagatane jeNe batAvyuM te Izvara. IzvaratIrthakara thayA na hatA, te pahelAM paNa puNyanAM kAraNathI puNya thatAM na hatAM tema nahIM-tema pApa vagere paNa hatAM ja ane thatA hatA. paNa te vakhate dayA pALe, hiMsA kare tethI puNya lAgatuM na hatuM, ane have dayApAlanathI puNya lAge che tema nathI. hiMsA, jUTha, cerI, parigraha karanArane pahelAM paNa pApa lAgatuM hatuM ja ane tItha kare thayA pachI paNa pApa lAgatuM ja hatuM.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. zAstranI zreSThatA [305 | tIrthakaroe navo kAyado karyo nathI. tyAre kahe ke-sarvakALe, sarva kSetre, sarveavasthAe tapAsIe te hiMsAdika karanArane pApa lAgatuM hatuM, lAge che ane lAgaze. A vastu nitya hatI tyAre tIrthaMkara pahelAM ane pachI pApamAM zuM pharaka? tyAre te hIre hAjara hate. paNa dI na hatA tyAM sudhI hIre ane kAMkarAmAM pharaka na hate. jyAre dI thAya tyAre baMnene pharaka jaNAI Ave. dIvo, hIrAne hIrArUpe ane kAMkarAne kAMkarArUpe oLakhAve. tevI rIte tIrthaMkara pahelAM paNa puNya-pApa-adharma thatAM hatAM mAtra jagatanA cha dharmapuNyanAM kAmone dharma-puNyarUpe jANatA na hatA te tIrthakara mahArAjAe batAvyA. tamArA Izvare tenI pahelAM jene pApa lAgatuM na hatuM, ane pachI lAgatuM karyuM? temaja hiMsA na kare te paNa pApa lAgatuM hatuM, te baMdha karyuM ?" karyuM zuM ? hiMsAdikathI pApa thavuM te sarvakALekSetre siddha cIja hatI. chatAM khabara na hatI. dI thaye ane ApaNane mAlUma paDayuMparamezvara thayA teNe ApaNane jaNAvyuM ke-" hiMsAdikanI pravRttithI pApa thaze, ane tenI nivRttithI duHkhI nahIM thAva' tema batAvyuM. bIjA matavALAe Izvarane kayI jagyA para sthAna ApyuM ? bIjA darzanakAroe IzvaranuM IzvarapaNuM "banAvyuM temAM nAMkhyuM. Izvarane kayI jagyA para rAkhyA? jaMgalImAM jaMgalI prajA, gunAne aMge bALakane sajA lAyaka gaNatI nathI. eka nAno bALaka kaIka bAIne vALa kheMce che ke tene dhela mAre ? te tamArI TepI pADI nAkhe, te gune gaNI tene sajA kare che? nA. kema ? bALaka ajJAna che. te zuM samaje ? vyavahAramAM ajJAnInA gunAo zikhAmaNa-nivAraNapAtra rahe che, sajApAtra hotA nathI, te IzvaranI apekSAe ApaNe ajJAnI chIe." utaratI hade chIe. ApaNuM apekSAe bALaka utaratI hade che, te Izvara bALakane sajA kare te Izvarane ke gaNave? 20.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana duniyAdArInI ATalI samajaNa ochI hoya te kAyade tene sapAtra na gaNe 14 varasanI aMdaranAne gunegAra gaNavA ke nahIM? te mejIsTreTe vicAra karavAnuM hoya che. samajaNavALe hoya te ja te gunAnI sajA kare. kAyadAe 7 varasa pachI samajaNa mAnI che. ApaNe dharmanAM kAmamAM bALaka zuM samaje? tema kahIe chIe, kAyadAe, 7 varSa pachI samajaNa che, tema mAnela che, mULa vAta para AvIe.kAyadAe sAta varasanI uMmara pahelAne gunena gaNave. jagate bALakenA kAryane gunA gaNavAnuM na rAkhyuM, te Izvara e ajJAnI ke bALakane sajA kare ! IzvaranA jJAnanI apekSAe ApaNA jJAnamAM karoDagaNuM aMtara che, te ApaNA kRtyane Izvara gunAnuM kRtya zI rIte mAne? ane sajA zI rIte kare ? garbhamata, janmatAM mata, te amala IzvaranI sajAne che ne? je Izvarane kartA mAnanAra che, tenI te te sajA Izvare karIne? bacapaNamAM rega, AMdhaLA, lulA, laMgaDA thAya te je Izvare karyuM, te IzvaranI dazA kevI gaNavI ? bALakane vadhAre sajA-daMDa kare te te Izvarane ke gaNave ? eka ja jainadarzana evuM che ke-jInAM kRtyenI javAbadArI jokhamadArI ivene ja mAthe. tamArI zubha-azubha kRtyanI jokhamadArIjavAbadArI sAthe Izvarane saMbaMdha nathI. tema mAnyatA dharAvatuM hoya te te mAtra jaina darzana ja. pAMca hajAra avaLA thayA, te Thapake munimane, temAM javAbadArI munimanI, paraMtu jokhamadArI zeThanI bIjA darzanakAre javAbadArI--khamadArI kADhI nAMkhI. puNya pApanA kAraNe sukha dukha thAya che; nahIM ke IzvaranA karavAthI pitAne duHkha thavAnuM te dUra karavAmAM ajJa, anIza-asamartha che. IzvaranI preraNAthI duHkha thAya. pataMgane kheMce tema che. jAya. bALake derA dvArA pataMgane kheMce, tema Izvara jIvane devaleka ke narakamAM ekalI che kevI vAta ? pitAnAM kartavyanI javAbadArI kayAM che ? teo
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. zAstranI zreSThatA kios bacAvamAM kahe che ke-"duniyAmAM guno karanAra pitAnI meLe jelamAM jato nathI. gune karanArane sajA ApanAra nyAyAdhIza joIe, zarapAva ApanAra paNa joIe. sAruM kAma karanArane zarapAva ApanAra zeTha ke rAjA joIe, mATe duHkhanI sajA, sArAM kAmane zarapAva ApanAranI jarUra. " teoe kuyukti vaLagADI che, jemAM bheLA ke phasAI jAya che. "ApaNe pApa karyuM te te bhegavanAra te joIene ? " ema kahI te kuyuktimAM mAM mAre che, paraMtu khabara nathI ke mahAnubhAva, tame sAkara khAdhI te sAkaranI mIThAza enI meLe thaI ke bIje kaI devA Ave ? triphalA haraDe khAdhI ne jAjarU thavAnuM thayuM, maracAM khAdhAM ne baLatarA thaI te maracAM tame khAdhAM ne baLatarA bIjAone thAya? mATe svabhAva vicAre. sAkarano svabhAva che ke-mIThAza lAge. - A padArthonA svabhAva che-te puNya pApanA svabhAva hoya temAM navAI zI? zaradI, e paNa svabhAva che. nyUmeniyA thaye te paramezvare karyo. e utimAM jAva te jagatamAM pApa jevI cIja nathI. jallAda seMkaDene phAMsI de che, te te badala jallAdane kema phAMsI nathI detA ? kahevuM paDaze ke-tene te kerTanA hukamathI phasI devI paDe che. manuSyavadha te kare ja che. manuSyavadha te kare ja che paNa temAM sadeSa manuSyagunegAra jallAda nathI, mATe tene nathI mAratA ke nathI phAMsI detA. jallAda nokarIe rahyo che-nokarInA paisA le che, tyAre manuSyavadha kare che. jallAda je manuSyavadha kare che tene sadoSa manuSyavadha nathI kahetA. keTamAM kaIkaIne hukamathI keIne mAre che, tene Izvare preryo te tene pApa zAnuM ? kAM te sukhaduHkha jInI pravRttithI svataMtra thAya che, kAM te e gunegAra nathI tema mAne-pachI pApa jevI cIja nathI, mATe padArthanA svabhAvane oLakhIne cAlavAmAM Ave te saheje samajAze ke puNyane svabhAva che ke-te sukhanAM sAdhane meLavI Ape che. tevI ja rIte pApa, duHkhanAM sAdhane meLavI Ape che.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308] dezanA mahimA darzana temAM vacamAM keIne ADe AvavAnuM hatuM nathI, paraMtu eTalethI nahIM aTakatAM Aja vaijJAnika rIte prayatnathI banavAvALA padArthane paNa Izvara mAthe caDAvavAmAM AvyA che. lUNanA agaramAM letuM nAMkhIe te te leDuM mIThA rUpa thaI jAya che. kelasAnI khANamAM retI naMkhAya te amuka varSe-80-90 varSe kelase thAya che. AtmIya upakArathI IzvaranuM IzvarapaNuM rAkhyuM heya te te mAtra jainadarzane ja. mAre AtmA puNya pApanA mArgo samajato na hatuM, te have samajIne pravRtti-nivRttivALe thaye. bhagavAnane upadeza tha, puNya, AtmAnuM svarUpa samajAvyuM tyAre AtmA pApanA mArgane choDavA lAgyo. AtmAnAM svarUpane samajI AtmasvarUpe pragaTa karavA mATe taiyAra thaye. e rIte jainee AtmIya vastune samajAvanAra tarIke deva mAnela che. janma Ape che, sRSTi, pRthvI, pANI banAvyAM che te rIte te Izvara nathI mAnyA paNa AtmAnA pApa-puNyanAM svarUpa samajAvI gya mArga batAvyuM tene lIdhe deva mAnelA che. mUrti, caritra ane vacanakArAe devanI parIkSA vartamAna kALamAM sahunA paramezvara saMtAyelA che. muslima, krizciyana, zaiva, vaiSNava ke jaina game te he, sarvenA paramezvara saMtAyelA ja che. paramezvara hAjara hatA tyAre paramezvaranI parIkSA karI mAnatA hatA, paraMtu A vartamAnakALa te badhA paramezvaranI gerahAjarIne kALa che. have paramezvarane pichAnavA zAthI? te mATe jaNAvyuM ke-jema pakSa padArthane cihna dvArA jANI zakIe, sAmA gharamAM cUle saLage jotA nathI, paNa dhumADA jovAthI cUle saLage hevAnuM nakkI karI zakIe. parikSa eve agni dhumADA dvArA nizcita karI zakyA. tema pakSa evA paramezvarane paNa cihna dvArA nizcaya karI zakIe. paramezvarane oLakhavAnAM sAdhane kayAM ! temanI mUrti, caritra ane vacane.
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. zAstranI zreSThatA [309 A traNa paramezvaranI parIkSAnAM sAdhanamAM UMDA utarIe te paramezvarane nizcaya karI zakIe. mUrti, vartAva ane vacane kevAM hatAM te batAve keNu ? zAstro mUtinAM svarUpane nirNaya, temanA vartAvanAM zubhAzubhapaNane nirNaya, zAstranA AdhAre kare; mATe bhagavAna haribhadrasUrijI mahArAja, devatavanI parIkSAmAM emanuM rAgadveSa ane ajJAna rahitapaNuM-nizcita mekSe javApaNuM A badhuM jaNAvIne e anusAre mUrtinI sthiti jaNAvIne devapaNuM daDha kare che. tevA vItarAgadevanI mUrtinI sthitimAM avatAra ane Izvara bane mAnanArA che. anya matavALA paNa tevA che. jene avatAramAMthI IzvarapaNuM thayeluM mAne che, jyAre bIjAo IzvaramAMthI Ubhe thayele avatAra mAne che. have jyAre avatAramAMthI Izvara UbhuM thAya tyAre vartana karyuM karavuM paDe? avatAramAMthI Izvara thavAvALAne AtmAnI ujavaLatA tarapha javuM paDe. nisaraNI caDavAnuM sAdhana paNa kUvAnI nisaraNI heya te ? | mAyAmAMthI nimAMya tarapha javAnuM thAya. ane IzvaramAMthI AvatAra thAya tyAre zuM bane? mAyA rahitapaNAmAMthI mAyA tarapha dhasavAnuM heya. karmamAMthI keI karma rahita thAya ane keI karma rahitamAMthI karma sahita thAya. ApaNe Adarza karyo ? ApaNe karmavALAmAMthI karma rahita thavuM che. dareka dharmiTha kabUla karaze ke-ApaNe AtmA karmathI lepAela che. temAMthI karma rahita thavA mAgIe chIe, te temAM AlaMbana kevuM joIe? kUvAnI nisaraNI mALa nahIM caDhAve. kUvAnI nisaraNI nIce utAre. mahelanI nisaraNa mALa upara caDhAve. nisaraNInuM avalaMbana lIdhuM, chatAM nIce utaravAnuM thAya. mahelanI nisaraNInuM avalaMbana laIe, te mALa para caDhAya. AtmAne pApa rahita kare che, te ApaNe Adarza karyo dhare joIe ? je AdarzamAM karmanI muktinuM sthAna hoya te ja Adarza ApaNI AgaLa dharI zakAya.--- devanAM bAhya lakSaNe jaina matavALAo kahe che, bIjuM badhuM cAhate kare. mATInI, rUpAnI
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10] dezanA mahimA daIna seAnAnI, hAthIdAMtanI, mANekanI, pannAnI mUrti banAvA paNa prarAma rasanimanuM indriyuma' prasanna rUpa kayAMthI lAvA ? AkhA zarIranu mAhya-abhyaMtara Temparecara mApI ApanAra AMkhA che. manuSyanI cAlAkI -bhAgyazALIpaNuM jovuM hAya tyAre AMkha. hu mAM, vikasvara-zAkamAM pANI mUkatI hAya to AMkha. AMsu mAtra AMkhamAM ja kema AvyA? AkhA zarIrane aMge khAhya prakRti maLavAnuM yaMtra cakSu, mATe prathama devanuM svarUpa jaNAvatAM deva cAhe tenA kahA, paraMtu jo nirmAyapaNA mATe, kamajALathI mukta deva levA mATe prathama dRSTi prazama rasamAM nimagna hAvI joIe. mukhakamaLa prasanna hAya. krodha, dInatA, zAka kaMi paNa mukha para na hAya. sukha e AtmAnA arIsA che, mATe te vadanakamaLa prasanna hAya. devanI AvI sthiti jaNAvI. e rIte devanI jema bAhya sthiti era hAya, ema aMtara sthiti paNa era DAya. ema nahI hota tA gRhIli'siddha, anyali gasiddha vagere mAnavAnuMhata ja nahI. e rIte siddha thaelA AtmAene niliMgane badale khIjuM liMga chatAM jene deva-tItha kara mAnIe tene aMge te anyaliMga nahIM ja. ana`tA kALa gaye--jAya che ane jaze, paNa acaLa niyama che ke-tI karaze,.sAdhupaNAnA liMga sivAya na hoya. tIkarA sAdhupaNA vALA ja hAya, tethI te devaneA aMka ( khaLA ) kAmanIzUnya hoya. pRthvIcaMdra guNasAgara caritramAM hAtha pakaDI pherA phare che. A strIe pherA phare che. saMsArabhramaNanA kAraNamAM zuM ochu che ? te cerImAM phrA phare che, tyAM kevaLajJAna thAya che. Ama kevaLajJAna pAmanArA, anyaliMge siddha thanArA, khIjA jIvA hAya, paNa jene jinezvarA mAnIe chIe, te to khIjA liMge kevaLa na pAme ke khIjA liMge mAkSe na jAya, sa`kALe-kSetra eka niyama ke tItha purA svalige ja athavA sAdhu li gamAM ja kevaLa vare, tyAgI thAya ane mukti pAme, li'ga vagara kevaLa va ja nahIM. strInA sa`saga thI rahita kheALAvALA keTalAka kAyara paNa hAya; paNuM A tema samartha che, chatAM nathI,
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 zAbunI zreSThatA zu rAghavaMdhavaMdhya:? keIpaNa hAthamAM zatrunA saMhAra mATe sAdhana- ojAra-hathiyAra rAkhavuM te paNa nahIM. A jemAM hoya tene ja ApaNe pite mAyAvALA chatAM tene mAyAthI mukta thaelA gaNIe chIe. manuSyahAjarI mAtra-sUti, hajAre varSo sudhI upakAra karI zake. ApaNe paNa mAyAthI mukata thavAnI IcchAvALA heI e to ApaNe evA thavA mATe tevA devanI mUrti ApaNe mATe Adarza che. mistrI pAse makAna bAMdhavA mATe plAna ke nakaze hoya tema ApaNe paNa jinezvaranI mUti ApaNuM AtmA mATe plAna-nakaze che, Adarza che. kumatinI A sAmeya dalIla che ke "tamArA paramezvarane AkAra tame bIjAnuM halakuM dekhADavA mATe sAre karyo che. jema ke mANasa gRhastha hoya chatAM paNa pitAnA pratibiMbanuM parAvartana karI pheTe paDAve che. eka mANasa pote aneka rUpe pheTo paDAvI zake che. eka ja manuSyanA keTalA badhA AkAre hoya che. ?" paNa tene tenA javAbamAM kahevuM joIe devane ke te AkAra karavAne pratibaMdha kese karyo hate? vAta te e che ke-saMge rAmAM ane hAthamAM zastra hevAnuM prasiddha hatuM, pachI tene AkAra anya kayAMthI banAve ? jagata mUrtine dekhe che. manuSyane pratyakSa hAjarImAM dekhe jyAre mUrtine seMkaDehajAro varSo sudhI dekhe ! AthI mUrti hajAra varSa upakAra kare che. paramezvara eka kSetramAM eka kALa upakAra kare che, vidyamAna tIrthakara manuSyanA paNa parimita kSetramAM upakAra kare che, jayAre teonI mUti, sarva levo ane traNeya bhuvanamAM upakAra kare che ! paramezvaranI mUti, sarva kSetramAM ane sarvakALa traNeya bhuvanamAM upakAra kare che. devakamAM-pAtALamAM-tIrthakare thayA nathI, chatAM tyAMnA deve ane nArakIAne sAcA devatvanuM bhAna mUtithI thAya che. manuSyalokamAM sarva kALa tIrthaka utA nathI, chatAM tenuM bhAna karAvanAra mUrti che, e ja kAraNathI sAdhuo darzana-pUjAnA paccakkhANa ApIne kaDavA ghUMTaDA utarAve che. . :
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara) dezanA mahimA darzana paramezvaranI zraddhA rAkhavA mATe tamArI pAse sAdhana hoya te mAtra mUrti . prabhumUrti ja Adarza che. tamAre AtmA banAvavA mAMge che, tevuM rUpa dekhI le. mUtinI jema pheTAmAM eka niyama nathI. mANasa, je hoya te ja pheTo paDAvAya, e niyama nathI. vidUSake, aneka prakAranA navanavAM veSe paherIne ane vividha AkRtio dharAvIne chabIo paDAve che, puruSa, strInA AkAramAM chabI paDAve che. chabIthI nakakI na thaI zake ke te A ja mANasa che. deva, kodha vagerevALA na hoya, teTalAM mAtrathI devatvane nizcaya na karAya. teTalA mATe temanAM vacane jevAnAM ke je chAyA pADanArI cIja che. vacana belanAranuM zarIra kIkImAM Ave che tema nahIM-balanAranI chAyA paNa paDe che. tema nahIM, paNa temanA vacanathI temanuM AkhuM jIvana ApaNu kALajAmAM Ave. "DAhI sAsare jAya nahIM ne gAMDIne zikhAmaNa de, ema nahIM. kayA vakatAnuM vacana zrotAne asara kare ? sAMbhaLanAranA kAne vaktAnA zabda Ave, AMkhamAM vaktAnI tasvIra Ave. tevI ja rIte sAMbhaLanAranAM hRdayamAM vaktAnuM jIvana Ave. te traNe zrotA upara eka rUpe Ave te ja zrotAne vaktAnuM vacana asara kare. jyAM sudhI A traNa ekarUpa na thAya tyAM sudhI vakatAnA vacananI asara na thAya. nATakIyA cAhe jeTalAM bairAgyavacane kahe, tethI keI dIkSA nathI letuM. kemake-tenuM te bolavuM bhADUtI paNAnuM che, tethI asara thatI nathI. devanuM svarUpa-vartana, mUrti dvArA vicArIe temAM mukhya AdhAra karyo? zAstra. e ja mUrtinI zaMkA TALanAra-e ja devanAM sAcAM jIvanane jaNAvanAra. teTalA mATe haribhadrasUrijI mahArAja, jeemAM meha, rAga ane dveSa e traNe rahita, sadavartana hatuM ane jeoe zA dvArA A jagatane dharmamArga-kalyANane rasto batAvyuM." ema aSTakamAM kahe che. zAstra kevuM? vakIla ke bArIsTaranI ophisa AgaLa beDa, kesanI salAhanuM hoya, dAktaranA davAkhAnA pAse
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. zAstranI zreSThatA [313 davAnuM barDa heya, tema jinezvare kayuM borDa lagAvyuM? " jeNe mekSamArga le hoya teNe mulAkAta levA padhAravuM." A jIvane AtmAne raste batAvanAra-e vAta karanAra A jagatamAM bIjA keI nathI. sagAM-vahAlAM-jJAtIlA-gAmavALA-dezavALAmAM kaI jagyA para AtamarAmanI vAta kare che ? te sthAna hoya te mAtra jinezvara bhagavAnanA zAsanamAM ja. zAsana eTale mokSane raste. traNa deSa rahita zAstra, keTalIka vakhata rastA suMdara hoya, dhajAvALA heya paNa tene cheDe jaMgalamAM hoya. tevuM A mArga mATe nathI. zAstra, e mekSane rasta hovAne dAvo karyo, e sAthe parama tirUpa thavAnAM sAdhane paNa temAM kahelAM che. prazna-jI, dareka kALamAM mekSe javAnA, te tyAM saMkaDAmaNa nahIM thAya ? dhyAnamAM rAkhavuM ke-dIvAnAM ajavALAmAM saMkaDAmaNa dekhI ? nA. kema? kaho ke ajavALuM prasaravAvALuM che. te aneka divAnuM eka ja jagyAmAM vyApIne prasare, paNa ekeya divAnuM ajavALuM svataMtra jagyA nahIM reke. tevI ja rIte cidAnaMdasvarUpa AtmAe, bhale eka ja jagyAmAM sAthe anaMtA raheThANa kare, paNa jagyA rokanAra nathI. tethI siddhazilA para saMkaDAmaNane sthAna nathI. tevI ja tirUpa zAstra che. te kevuM che? traNe prakAranA dethI rahita che. keTalAka kahevAmAM sAruM bele che gunegAra sAbita thaele paNa ethI kahe che ke huM te bInagunegAra mane jAhera karuM chuM." vacana mAtrathI sahu sArA banavA taiyAra che. keIpaNa hevAniyatavALe dharma mAnanArA nathI. AthI dareka dharma dayA pALavAnI vAta te kare che, paNa dayA pALavAnAM sAdhane kayA jaNAvyAM che? ema pUchaze, te te anya dharmavALA kahI nahIM zake. zrAvakane tyAM garaNuM-jaNa-caravaLA nIkaLaze. eghA-DaMDAsaNa-caravaLI sAdhu pAse nIkaLaze. bIjA dazAvALA pAse te nahIM nIkaLe. kema?
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ ix] dezanA mahimA darzAna anyAe dayA pALavAnI kahI paNa dRyAnAM sAdhanAna batAvyAM. jainA dayAnAM sAdhanA mAnavAvALA-DhayAnA AcAra gaNuvAvALA kema? tenAM zAstro IrSyA-bhASAmiti batAvanArAM che. dayAnI vAta kare paNa jIvanuM svarUpa barAbara najaNAve te ? pratibiMba tarIkenA hIrAnu svarUpa-AkAra-teja vagere kharAkhara chatAM te pratibi Mkhita hIrAnI kiMmata keTalI Ape| ? tenI ki Mmata koDInI na thAya. AtmA karma bAMdhatA na hoya, AtmAnA kama tUTatAM nahAya, mekSa thatA na hoya to zAstramAM batAvela AcAra, vagerenI zI kiMmata ? ArasAmAM DhekhAtA hIrAnI kiMmata kADInI paNa rahetI nathI--teja-AkAra-nimaLatA chatAM ArasAmAMnA hIro vyavahAra lAyaka nathI. tema ahIM vacananI suMdaratAvALA, tathA vananIsu MdaratA vALA hoya chatAM jeo AtmAnA tevA svarUpane mAnanArA na heAya (AtmA, karmAMne bAMdhanArA che. choDanArA che.-mukita meLavI zake che. tenAM sAdhanAne meLavI zake che-) te prakAranAM tattvane jee mAnanArA na hoya te tattvanI kiMmata keTalI thAya ? mATe kahyu ke-kaSa-cheda-tApa e traNathI zAstranI parIkSA karo. tethI vacana ane vananI jema mAnyatA paNa zuddha khane. e traNa vastu zuddha joIe. je zAstra mAkSasAdhaka thAya. traNe prakAranA DhASAthI rahita zAstra jemaNe kahyu' che, tevA paramezvarane namaskAra karIe. guru ane dharma deve kahelA ja mAnavAnA tethI guru ane dharmanA AdhAra devatattva hAvAthI jee satya devane svIkArI temanI AjJA pramANe vaze te A bhava parabhavamAM kalyANa pAmI meAkSasukhane viSe birAjamAna thaze. IVAVAY
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavaMtanI vANI (2000 poSa vadI amAvAsyA, ghIkAMTA, vaDodarA) pAntu vaH zrI mahAvIrasvAmInA dezanAgiraH / bhavyAnAmAMtaramalaprakSAlanajalepimaH // AMtaramelane prakSAlana karanArI bhagavaMtanI vANI. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrijI mahArAja bhavya jInA upakAra mATe AzIrvAdarUpe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A saMsAramAM A jIva, anAdi kALathI rakhaDapaTTI karI rahyo che. kadAca kaI kaheze ke amane A bhavanuM pUruM bhAna nathI. ame sava jANIe chIe ke-ame jamyA, dUdha pIdhuM, dhULamAM ALoTayA, paNa janmanI avasthAne amane khyAla nathI. pote kaI jagyA para janme? kaI dAyaNa hAjara hatI? te khyAla hotuM nathI. tevI rIte mAtAnuM dUdha pIdhuM che te cakkasa che, paNa tene khyAla hotuM nathI. arthAt jamyA pachInI avasthAne khyAla Avato nathI. temaja A janmane ke-A bhavane pUre khyAla nathI. mAtAnA garbhamAM Avyo tyArathI bhava gaNAya. mAtAnA garbhamAM aMdhArI- dudhI keTaDImAM rahyo che, temane kaze khyAla nathI. nAka keI be eka miniTa baMdha kare te zuM thAya? te pachI tyAM garbhamAM kevI rIte rahyo haIza? paraMtu A jIvane A bhavane khyAla nathI. janmanuM paNa bhAna nathI. tevA jIvanI AgaLa anAdinI vAta kare ke- anAdithI A jIva rakhaDe che te bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevuM thAya. bheMsane kaMIpaNa glaeNkane baMdha thAya nahIM. ame A janmane paNa khyAla karI zaktA nathI. tevA pAse "anAdithI rakhaDapaTTI karaoN
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316] dezanA mahimA duna ALyeA che.' ema vAta karI che. te bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevuM thAya. vAta kharI-A bhavanuMya bhAna nathI, tevA pAse anAdinI vAto karavI te bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevu thAya; paraMtu vicArazaktithI muzkela keyaDAne paNa ukelI zakAya che. ApaNA hAthamAM bAjarI ke ghauMnA dANA hAya te phalANI jagyA parathI lIdhe tenuM bhAna che, paNa te dANA kayA khetaramAM UgyA ? kANe vAgye ? kANe laNyA ? tenuM bhAna nathI, chatAM utpattizaktine vicAra karIe te utpatti zakti temAM anAdinI che, ema samajI zakIe tema chIe. kemake jo anAdinI na heAya tA aMkurA vagara khIja ane bIja vagara aMkuro thayA' tema mAnavuM paDe. khIjA kuranI sthiti para parAe anAdinI che. tethI temAM je utpattizakti che te anAdinI che, tema mAnavuM ja paDe. temana mAnIe te bIja-aMkura agara aMkura-khIja mAnavuM paDe. ane aMkura anyAanya kAya kAraNarUpa hoya to te vastu anAdithI hAya. beTA vagara khApa nahIM. khApa vagara beTA nahIM, kukaDI vagara iMDuM nahIM, IMDA vagara kukaDI nahI'. mATI ane ghaDo paraspara kA`kAraNarUpa hAvA chatAM ubhaya kAraNukA rUpa nathI, khIja-aMkura banne ubhaya kAraNakA rUpa che. kAraNarUpe pahelAM khIja hatuM. temAMthI kAya rUpe aMkura thayA. aMkurarUpa kAryoMmAMthI vaLI pAchuM bIja rUpa kA thayuM ! eTale kA rUpa aMkuro vaLI pAchA khIjanuM kAraNa thaze. je koI eka khIja te bhUtakALanA aMkurAnuM kArya, bhaviSyanA aMkuranu` kAraNa. tenA te ja aMkura, bIjanu kA kAraNa che. arthAt khIja-a'kura paraspara kAya kAraNarUpa che, mATe te bannenI para parA anAdinI mAnavI joIe. zakarAcAye bIjA kura nyAya janma ka anAdinAM mAnyAM che. jainA ja ekalA Ama mAne che tema nahI, paNa zaMkarAcArye paNa khIjAMkura nyAye--khIja aMkuranA dRSTAMte karI sa`sAra anAdithI che e sUtranI vyAkhyAmAM kahyuM ke-'3papavate yutthA yate=sa'sAranu' anAdipaNu' yuktithI ghaTe che.' sa jIvAne A vastu janmasiddha pratyakSa
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39. bhagavaMtanI vANI [317 che--svayaM anubhavasiddha che. janma, karma hoya tyAre ane ka, janma hAya tyAre ema khIjAkura pramANe janma-kanI paraMparA anAdinI che. karma vagara janma nahIM, te janma vagara kama paNa nahIM, janma jema kA`kAraNarUpa che, tema karyuM paNa kAraNukA rUpa che. tethI te kama anAdinAM mAnavAM paDe. anAdinAM kama che, tA eka vAta spaSTa thaI jAya che ke--AtmA potAnA zuddha svabhAvamAM kAI dahADo AvelA nathI. janma ka`nI para parA anAdinI che, tethI A jIva keIpaNu vakhate kama ane janma vagaranA na hatA. janma ane karma e be vastu AtmAne vaLagelI che. have pahelA ethI chUTavAvALAe kAnA vinsaMga karavA? pahelA karmanA viSega ke pahelA janmanA vijoga karavA ? janma-karmanI paraparAmAM ekanA nAzI bannene nAza thAya tevuM nathI. tyAM AgaLa svayaM aMkuranA khIjanA nAza thaI zake che. ahIM kama phaLa ApyA vinA rahe ja nahIM, mATe janma thayA vagaranA nAza na thAya, eTalA mATe sAmAnya rIte nItine anusarIneya e kabUla karavuM paDe che. ka khaMdhAyA tene bhAgavyA sivAya tene kSaya ja nathI, kama phaLa dIdhA vagara nAza pAmanArI cIja nathI. janma nAza pAme, te ka thavAvALI cIja nathI, jene mukta thavuM hAya te mukta thanAra jIvane kanA nAza karavA te ja kanya rahevAnuM che. kanya na zake te janma nahI rokAya. janma kayAre rokAya ? kama rokAya tyAre; mATe zAstrakAra, bhavya jIvane eka ja vAta kahe che ke-karmAnA kSaya karo. bhavya tenuM ja nAma kahevAya jee sarvathA karmo kSaya karavA ' e ja dhyeya rAkhe. mekSamAM paNa A sivAya bIjuM kazuM nathI. C , je AtmA karma vinAnA-zuddha svarUpavALA che, tenuM ja nAma meAkSa, mAtra eka ja cIja kama che, AtmAne vaLagelA karmAMnA lepa dUra thAya eTale AtmA potAnA zuddha svarUpamAM Ave, tenuM nAma ja mokSa sArA padA game che te darekane, paNa anyA mAtrathI ja sArA padArthanI
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318) dezanA mahimA darzane siddhi thatI nathI. "AtmAnuM zuddha cidAnaMda svarUpe pragaTa thAya tevA mokSane huM maLavuM" evI jenI IcchA thAya tene ja zAstrakAre bhavyanI chApa Ape che. bhavya eTale mekSa mATe lAyaka. mekSa mATe lAyaka nahIM te abha. AtmAnuM zuddha cidAnaMda svarUpa je mAne, meLavavAne che meLavavA mathe te bhavya. tenuM nAma lAyaka. kyA jIvone lAyaka gaNavAmAM AvyA che ? bhavya gaNavAmAM AvyA che? jeo AtmAnA zuddha saccidAnaMda svarUpane mAnavAvALA thAya teone. te mAnavAvALA na thAya, tyAM sudhI tene lAyaka kahetA nathI. bhavyanI nizAnI e ke-bhUta, vartamAna ke bhaviSyakALamAM AtmAnA zaddha saccidAnaMda rU .ALa thAya, tevA ane upadeza -dharmane lAyaka mAne che. tevA bhavya jIva mekSanI mAnyatAvALA thAya, paraMtu IcchA mAtra kArya karanArI cIja nathI. kArya karanArI cIja bIjI ja che. sarvane dhanavAna thavAnI IcchA hoya che, paNa sarva icchAmAtrathI dhanavAna thaI jatA nathI. 'Ara di thayA kAraNe maLI gayAM, te kAryo ApoApa siddha thavAnuM. kAraNe na maLe te kArya na thAya. zuddha cidAnaMdasvarUpa thavuM, tenAM kAraNe kayAM? je je Astika matavALA che. te tamAma mokSane raste batAve che temAM keTalAka jJAna mAtrane, keTalAka kriyA mAtrane, keTalAkazraddhA mAtrane, keTalAka zraddhA, jJAna ane vartanane mekSane raste batAve che. kaI paNa kArya karatI vakhate traNa vastu upara dhyAna rAkhavuM paDe, prathama kArya karavAne nizcaya. mAruM A ja kartavya, Ama nizcaya kare te ja kArya sAdhI zake. nahIMtara musAphara jevI dazA thAya. nizcaya vagaranA gujarAtI zA eka musAphara rastAmAM jAya che, tyAre teNe rastAmAM vaNelI deraDI paDelI joI eTale "A sArI che-majabUta che. lAva-laI lauM" ema dhArI levAne vicAra karyo. pAcho bIjo vicAra Ave ke- A deraDI
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39, bhagavaMtanI vANI [318 ukaraDAnI nathI. keInA kAmanI che. te huM lauM te kharekhara ayogya ja gaNAya. tethI na lIdhI. te AgaLa cAlyo. ekAda pharlAga gaye tyAM vaLI vicAra Avyo ke "jaMgalamAM doDI amathI nAza pAmavAnI nirupayegIpaNe nAza pAme tenA karatAM huM lauM te Tu zuM ?" te pAchA AvyA. tyAM vaLI vicAryuM ke-"pArakI cIja nAza pAme te bhale nAza pAme. mAlikane e vicAra karavAne che. mAlika vagara ene durupayega-sadupaye vicAravAnI sattA bIjAne nathI." AthI deraDI lIdhA vinA vaLI pAche ga. vaLI vicAra AvyuM ke.kabaje hoya te mAlikInI cIjane, Ane te kabaje nathI mATe levI joIe.' ema vicArI vaLI pAcho AvI deraDI le che, tyAM vicAra Avyo ke tenA mAlike cheDI che ke chUTI gaI che e zuM khabara? mATe enA mAlikane hakka gaye nathI mATe mArAthI na levAya." tema kahI te pAche gaye. vaLI pAcho vicAra AvyuM ke"mAlika te meLavavA mATe hakkadAra che.mAlikInI nahIM ne mArI paNa nahIM.mATe laIle, mAlika mAgaze te daI devAze,' ema vicArI pAche levA Ave ane vaLI vicAravA lAgyuM ke-"mAlikanI mAlikI gaI nathI. mAlikane zI khabara ke emanI doraDI meM ja lIdhI che? mATe A deraDIne khoLanAra ahIM Ave tyAM sudhI mAre ahIM ja UbhA rahevuM joIe." ema vicArI tyAM ne tyAM te Ubhe rahyo. pachI taDake thayo, paNa tene mAlika na AvyuM. have levAmAM aDacaNa nathI." ema vicArIne te deraDI lIdhI. thoDuM cAle ane pAche vicAra AvyuM ke mAlike haju pitAnI mAlikI cheDI nathI. huM te pArakI mAlikInI vastu paDAvI levAvALe kharone ?" ema vicAratAM pharlAga AgaLa gaye ne vicAra Avyo ke- pArakI mAlikInI cIja meM lIdhI te ThIka nahIM:"vaLI vicAra Avyo keduniyAmAM jenA kabajAmAM Ave tenI mAlikI." ema vAraMvAra jAya, Ave ne doraDI le ane pAchI mUke. nyAyanA rastAne cUke te ja rastA para paDelI vastu le. anizcita dazAne lIdhe javA AvavAnA vikalpanI paraMparAmAM ja dahADe pUro thaye,
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra0] dezanA mahimA darzana mATe kArya karavuM ja che tevI dhAraNAvALA na hoya te ghaDIka poSaNa karanArA ghaDIka zeSaNa karanArA thAya, ghaDIkamAM maMDana karanArA, ghaDIkamAM khaMDana karanArA thAya che, mATe prathama zuddha saccidAnaMdasvarUpa thavuM joIe. ane te thavuM hoya te nizcaya kara ke temAM nyUna nahIM-te sivAya nahIM. A traNa nizcaya e virodhIone bhAre paDe che. (1) e ja, (2) e sivAya nahIM ane (3) saMpUrNa. ghuvaDanI bUmae-ghuvaDanA barADAe-ghuvaDanA dhUtakAre kAMI sUrya ugate hoya tene baMdha karAya nahIM, ema nakakI karI virodhIone kahe ke-e... viredhIe ! tame karavAnA nizcayamAM Ave. AthI virodhIo dubhAya tenI darakAra kare te kArya sAdhI na zake. jyAre tame nizcayamAM Avo tyAre ja kArya sAdhI zake ane te ja zraddhA che. kAryasiddhinAM traNa kAraNuM AtmAnuM zuddha svarUpe pragaTa karavAnuM kArya ja saMpUrNa karavuM che. lagIra paNa DAgha-AvaraNa rahe tevuM nahIM. "samyaktva' zabdane hamaNuM eka bAju mUke. samyagadarzana eTale zraddhA le samyagadarzana ke mithyAdarzanane zIMgaDAM pUMchaDAM nathI. pahelAM kArya karanArAe AtmAnI sthiti nizcita karavI joIe. e ja zraddhA che. e nizcaya karyA chatAM sAdhane khyAlamAM levA joIe, temaja bAdhakane khyAla kare, tenuM ja nAma samyaga jJAna. AtmAnA zuddha svarUpane meLavavAnAM sAdhano nizcita karavAM, bAdhakane nizcaya kare te samyagajJAna trIje naMbare. sAdhakane sAdhI bAdhakane dUra karavA joIe. ema thAya eTale nizcaya bodha. sAdhanene grahaNa kare-bAdhakane dUra kare tenuM nAma cAritra. te ja kAryasiddhi thAya tenuM ja nAma darzana, jJAna ane cAritra. AtmAne mela khase tyAre A kArya thAya. sAdhakapaNanI buddhi thAya kayAre ? AtmAne mela khase tyAre. AtmAne zuddha karavA mATe
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39. bhagavaMtanI vANI 321 sAbu-kSAranI-bAphanI jarUra nathI, paNa mahApuruSane upadeza AtmAne mela dUra karI zake. eTalA mATe zrImAna hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke-"bhagavAna mahAvIranI vANuM te ja tamArA kAryane karanArI che." "mAnAma." jema bahAranA melane dUra karavA mATe pANI apUrva sAdhana che, tema AtmAnA zuddha nizcaya-bodha-vartanane rokanArA melate traNe prakAranA mela, te aMtaranA mela. te melanuM prakSAlana karI nAkhavA mATe, tene sarvathA InAkhavA mATe mahApuruSone upadeza apUrva sAdhana che. pANInA pravAhathI dhaelI cIja pharI pAchI melI thavA pAme che, paNa bhagavAnanI vANIthI vAela AtmA te pharI malina thatuM nathI. AtmAnI pharI malinatA na thAya, tevI rItanuM je devuM ane te dhovA mATe pANI samAna keI paNa cIja hoya te, malakSaya dvArA mahAvIra bhagavAnanI vANI che. A sAMbhaLI je bhagavAnanI vANu tarapha AdaravALA thaze, te A bhava parabhavamAM mAMgalika mALA paherIne mekSasukhane viSe birAjamAna thaze. "
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazanA che puNya bAMdhavAnA upAya [ saMvata 2000 mahA suda trIja, DabhoI] pravezotsava pachInI dezanA dayA bhUteSu vairAgya', vidhivadgurupUjanam / vizuddhA zIlavRttizca punyaM punyAnubandhyadaH // aNIyALIne badale paDIyALI zAstrakAra mahArAja haribhadrasUrijI mahArAja, bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa jaNAvI gayA ke-ziSya zaMkA karI ke mahArAja " amAre karavuM zuM ? "aNIyALIne badale paDIyALI thaI jAya te ?' eka akamI sipAI hate. aNIyALI gAmathI ThAkarane belAva hate. mAlike pUchayuM-tuM jaIza?" "hA, huM jaIza?" aNIyALI e gAmanuM nAma yAda nahIM rahe. lAkaDImAM Ara hatI. tenuM nAma zuM? AI. te te uparathI yAda rAkhaje ke-aNIcALI. aNIyALI yAda rAkhavA mATe mAlike, lAkaDImAMnI aNI batAvI. sipAI have nIkaLe. vacamAM paththara AvyuM, te paDI gaye. aNa jete jete gaye, paNa vacamAM paDI gaye, te yAda rahyuM. AthI aNIyALIne badale lekene "paDIyALI ? pUche che ke "paDIyALI" kayAM che? leke kahe-AgaLa. ema AgaLa cAlyA ja karyuM. leke kahe-te nAmanuM gAma kyAMya nathI. tethI te gAma na maLyuM. zeThe tene "AyALI kahyuM hatuM ne teNe pUchayuM: "paDIyALI, te keNa batAve ? sAdhya cUke, pachI pravRtti game teTalI kare temAM kaI na vaLe. nAstike, mithyAtvIo-ajJAnIo besI rahelA nathI hotA. badhA pravRttivALA
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40. puNya bAMdhavAnA upAya [3ra3 hoya che, paNa dhyeya kayuM? AtmAnuM sAdhavAnuM dhyeya, nAstikAdine AvatuM nathI. pravRtti Akho divasa kare, paNa pelA sipAI jevuM thAya. aNIyALI bhUlI gaye. ApaNe AtmAnuM sAdhavAnuM bhUlI jaIe, ane chokarAnAM nAme dhana-kuTumba-viSayamAM pravRtti karyA karIe te zuM thAya? AthI ziSya kahe che ke "mahArAja ! prathama nizcaya karAve keamAre dhyAna kayAM rAkhavuM? mekSa e mukhya dhyeya hovuM joIe. paNa je kALamAM mekSe javAtuM na hoya te tyAre dhyeya rAkhe zuM vaLe?" gurumahArAja kahe che ke-"paNa eka dahADe muMbaI na pahoMcAya te vacamAM visAme karI muMbaI pahoMcAya. eka bhavamAM mokSa na maLe te vacce sArA bhavanA visAmA levAya, e rIte mokSa sAthe." maratAM "narake jAuM te ThIka' ema kaI bolatuM nathI paraMtu mArI gati sArI thAya. te ThIka" ema bahu IcchA kare che, paraMtu tAMbI paise laI bajAramAM jAya ne jhaverI pAsethI tene hIre mAge te te maLe? tema pApa ekaThuM karI sadgati mAMgIe te na maLe. puNya prakRti na meLavI hoya, te sadgati kayAMthI maLe? cAra dahADAnI cAMdaraNI, pachI ghera aMdhArI rAta. kuTumbAdika sArAM maLI gayAM chatAM-cAra dahADAnI cAMdaraNI ne pachI ghera aMdhArI rAta" jevuM thAya subhUmacakI ne brahmadattacakIne maLavAmAM kaMI bAkI hatuM ? jevA bharata mahArAjAne cha khaMDa, 14 ratna, 9 nidhAna hatA tema temane paNa badhuM maLyuM ja hatuM. puNya udaya te sarakhe ja che. cakravartI paNAnI apekSAe pUnyadaya samAna hovA chatAM bharata-sanakumAranA puNyadayamAM puNyanI pAchaLa paNa puNya bhogave che ne pAchaLa puNya baMdhAya. jyAre subhUma brahmadattane puNyadaya pApa baMdhAvavAvALe hate. keTalAka pUryodaye pApane baMdha karAve. ziSya cAM. je bhaktimAM rahe-zaraNAgata thAya, tene aDacaNa Ave te mAlikane javAbadArI. zaraNAgatane pALavA mATe ceDA mahArAje laDAI karI. halavihalla zaraNe AvyA, te tene pALavA mATe laDAI karI pitAne prANa Ape, paNa zaraNAgatinuM rakSaNa karyuM,
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA dezana ziSya kahe-ame zaraNe AvyA. have sanmAge dvArA. A bhavanI vAta che. AvatA bhavamAM tame ane ame koNa jANe kayAM hAizuM ? mATe A bhavamAM evuM puNya thAya ke--AvatA bhavamAM te amane UMce kheMcyA vagara na rahe. anAmAM, mithyAtvImAM, mlecchamAM riddhisamRddhi Adi che paNa te puchyuM ke pApane netaravAvALuM che, mATe amane evA rastA batAvA ke--je puNya pApane jaNAvI de. 324] sArAMza e ke AvatA bhavanI sthiti atyArathI nakkI karavI. have haribhadrasUrijI kahe che ke e rastA paNa jJAnIe kahelA che ke AvatA bhave paNa puNya ja khaMdhAya. te mATe cAra rastA jaNAvyA. kayA ? cA mRtapu vairAgya0=(1) jIva mAtramAM yA. (2) DhaurAc =lUkhApaNuM-Asakti na hovI joI e. (3) munimahArAjanI vidhipUrvIka sevA ane (4) nirmaLa evA zIlaneA vartAva. A cAra vastu evI che ke-A bhavamAM puNya baMdhAve ne te udayamAM Ave te paNa puNya ja ba MdhAya. have vairAgya kriyA ArlRi kevA hAyate agre Bian
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ phU8GBS sarvAga saMpUrNa sukha SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSBE (2000 mahA suda trIja zanivAra DAI.) punyAnubaMdhI punya bAMdhavAnA rastA, dayA bhUteSu vairAgyaM vidhivad gurUpUjanam / vizuddhA zIlavRttizca puNya punnyaanubndhyH|| 1 // badhI IcchAmAM jaDa sukhanI che. zAstrakAra mahArAjA haribhadrasUrizvarajI bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke saMsAramAM sAmAnya rIte ema kahevAya che ke mata keLavavA joIe. darekanA magaja judA judA hoya che. lekamAM bhinna bhinnaci hoya che. keIne kuTumbanI, keIne kIrtinI, keIne lADInI, keIne vADInI ema aneka prakAranI ruci hoya tema jIvane paNa judA judA vakhate judI judI ruci hoya che. rUcio apAra che, chatAM paNa jema jagatamAM badhAne eka mata paNa hoya che. jema ke-bhUkha lAge tyAre badhAMne khAvAne ja mata thAya che. judI judI ruci, IcchA, mane ratha, abhilASa chatAM, e badhA mAtra DALAM-pAMdaDAM che. rucinuM mULa eka ja che. AMbAnAM jhADane 150 DAMkhaLAM hoya, paNa mULa eka ja. khaMdha eka ja. DALAMDAMkhaLAM judAM chatAM mULa eka ja hoya, tema IcchAdika dareka jIvamAM judAM hoya che, chatAM sahune IcchA eka ja. sahune sukhanI ja IcchA. kuTumba-dhana-makAna-lADI-vADI-game te IcchA hoya paNa te darekanuM mULa zuM? eka ja mULa kemane sukha thAya. te mATe jaMgalamAM jAya, vacamAM lUMTArAo maLe te bacavA
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36] dezanA mahimA daIna khAtara madhu' dhana ApI de. zA mATe? sukha meLavavA mATe. sukha mATe je dhana vahAluM hatuM, te dhana kheMcavAnA sukha mATe ApI dIdhuM' ! jagatamAM sAnu` kiMmatI chatAM koi te sAnu' tapAvI-lAlaceALa karIne hAthamAM Ape te tevuM seAnu` keTalA hAthamAM le ? dhana sukha mATe joI e che. du:kha denAru dhana kAI nathI letA. rAvaNu sarakhA rAjavIe paNa mULa nakSatramAM cheAkarI janmI te tene jaMgalamAM tyajAvI dIdhI. kuTumbAdika laie to temAM paNa parama sAdhya sukha mATe ja khadhA che. sukhane sAdhavAnuM hoya tyAM sudhI le te ja duHkhane khelAvanAruM' khakhara paDe to pachI game te hoya to paNa tene cheDI de che. aMga saDavA mAMDe tA mANasa peAtAnA aMgane paNa kApI nAMkhe che, kAraNa ke-e aMga duHkha de evu che. kaho....cAhe paisA, lADI, vADI, kuTuMba vagere kAIpaNanI IcchA hoya paraMtu te khI IcchAmAM jaDa sukhanI che. AthI nakkI che ke dareka icchAmAM dareka jIva mukhyatve " Atmavat sukha Icche che. tethI, zrI hemacaMdrAcAya mahArAjane sarva mUteSu ca: pati sa: pati. 'zloka palaTAvI nAkhavo paDA, e zlAkanA sIdhe atha ema che ke- peAtAnA AtmA mAka jagatane jue te jonAra gaNAya.'' cAkasI, peAtAnAM sonAnI kiMmata kare tevI ja rIte pArakAnAM sAnAnI paNa kiMmata kare che. cAkasInI pharaja che ke-peAtAnAM ke pArakAnAM seAnAnI ki`mata sarakhI rIte ja kare. temAM jarApaNu dagA phaTako thavA detA nathI. tema jIva, vastu pramANe te vastunI kiMmata karatAM zIkhyA nathI. A jIva khIjA jIvAnI peAtAnA tarIke kiMmata karatAM zIkhyA nathI ! A tAruM sAnuM paise tAlA, mAru. 25) rU. tela, AvuM kahenAra ceAkasI kevA gaNAya ? eka vaNajhArA hatA. te mAla laIne paradeza nIkaLyA che. kAIka zaheramAM ALyeA. peAtAnI pAsenA mAla tyAM vecAya tevA nathI. have thAya zuM? pAse paisA nathI ane kharacI te joI e ja. dAgInA vecavA mATe ceAkasIne tyAM gayA. tAla karAvI dAgInAnI parIkSA karAvI.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41. sarvAga saMpUrNa sukha je kiMmata thAya teTalA tenA paisA ApavA kahyuM. 25 telAnuM senAnuM kaDuM hatuM. cekasIe tenA 25 paisA ApyA. vaNajhArAe jANyuM ke ahIM senuM sevuM jaNAya che. tethI kaDuM pAchuM lIdhuM ane sAmethI cekasIne kahyuM-tame sonuM te." cokasI kaheH "keTaluM ?" vaNajhAre kahe-100 telA taLe." 100 telA senAnAM vaNajhArAe cekasIne 100 paisA ApavA mAMDayA. cekasI kahe-hAyarUpiyA 2500) joIe. vaNajhAro kahe ema kema ?" cekasIe kahyuM- tamAruM sonuM paise tele, mAruM sonuM 25) rU. tele. te A cekasIne ke gaNa? e vAta tamane AzcaryakAraka lAge che, paNa e vAta anubhavamAM utArIe te rAtadivasa ApaNe paNa te ja dhaMdhe che, ema kabUlavuM paDe tema che! kaheze ke zuM e dhaMdhe ame karIe chIe? te....hA. potAnA jIvanI kiMmata traNa lokanA rAjya karatAM adhika ane pArakAnI keDI jeTalI paNa nahi ! tame jIva mAne che, paNa pitAne mAne che! ane pArakAne nahi? pitAnA jIva je pArake gaNe te-anaMtakAya gAjara, lasaNa, DuMgaLI, Alu, vagerenuM seyanI aNI upara jeTaluM zarIra rahe, teTalAmAM anaMtA jIve che, tene lasoTI, zekIe te temanuM zuM thAya? e vicAra prathama Ave. mATe ApaNuM jIvanI kiMmata che teTalI pArakAnA jIvanI kiMmata nathI. cekasIe pitAnI senAnI kiMmata karI, pArakAnA sonAnI karI nahIM. ApaNuM jIvanI kiMmata ApaNe traNa lekanA rAjyathI adhika gaNue chIe. pArakA jIvanI kiMmata keDInI gaNatA nathI ! raziyAnA jhAre, IrAnanA zAhe vageree gAdI kema cheDI dIdhI? bacavA mATe-pitAne jIva bacAvavA mATe. "huM marI na jAuM" e eka ja gaNatrIe. vartamAna jamAnAmAM pitAnA jIvanane rAjya, kuTumbI-samRddhi karatAM paNa adhika gaNAvavAmAM Ave che.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228] dezanA mahimA darzana - A rIte eka bAju ApaNe jyAre ApaNuM jIvanI kiMmata traNa lekanI ThakurAI maLe te karatAM adhika gaNIe chIe, tyAre bIjI bAju ApaNe e jIvanA kSaNabharanAM sukhane khAtara ApaNe anaMtA jIvane lasoTI-zekI nAkhIe chIe ! bele, ApaNe kevA prakAranA cokasI? ApaNane te ApaNA jIvanI kiMmata. ApaNane ApaNe potAne jIva vahAle, pArakAnA jIvana kiMmata nahIM! nahIMtara bIjA jIvanA vadhanA AraMbhasamAraMbha karIe chIe te kema bane? AthI ja bIjAe je rAkhyuM hatuM ke- "mamavatsamavuM H pati : pati-patAnI mAphaka sarva jIvane dekho." te uparathI zrI hemacaMdrAcArya mahArAje vicAryuM ke-"zuM pite mUrkha hoya te bIjAne paNa mUrkha gaNavA? pite rogI hoya te bIjAne paNa rogI gaNave? pite vidvAna heya-nigI haiya-dhanavAna hoya-dharAyelA heya te tevA zuM bIjAne gaNavA?" nAtyAre kayI bAbatamAM pitAnA jevA bIjA ne gaNavA? e spaSTa kahe che ke-: parathati : urati' vAkya nahi, paNa su su khiyALe sarva jemAM sarakhApaNuM, paNa zAnI apekSAe? tArA AtmAne sukha vahAluM che tema jagatanA tamAma AtmAne sukha vahAluM che. temaja tane dukha aLakhAmaNuM che, tema jagatanA sarva jIvane duHkha aLakhAmaNuM che. mATe bIjA nAM sukhaduHkhamAM teone pitAnI jevA mAnavA." A sthiti nakkI karI zakyA. jagatamAM judI judI IcchAvALA, manerathavALAnI judI judI rUci chatAM badhAne jaDa eka sukha ja che, ema kahI zakayA. AMbAnI DALa-DALIo aneka chatAM, mULIyuM-jaDa eka ja. tevI rIte ahIM judI judI IcchA chatAM paNa badhAMnI jaDa dekhIe te eka ja ke -sukhanI IcchA. "yatra sudana mijA, sagaparipUrNa sukha joIe. sukha paNa kevuM meLavavA mAge che? jamavA besADe ne phakata
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41. sarvAga saMpUrNa sukha [329 lADavA pIrase te? ardho lADa khAya ne meM bhAMgI jAya. mIThArasa sAthe sAdhana tarIke khATo khAre rasa mAge che. tema sukhanI aMdara sAdhana tarIke paNa duHkha kaI mAgatuM nathI. ekalA sukhamAM ajIrNa thaze, mATe vacamAM lagIra dukha Ave te ThIka, tema kaI IcchatuM nathI. pakavAna sAthe zAkanI mAphaka-athANunI mAphaka keIsukha sAthe dukha mAMgatuM nathI. jemAM bIlakula duHkha maLeluM na hoya, tevuM sukha mAge che. zrImaMta mANasa-keTadhvaja haya, kuTumbavALa hoya, chatAM saMgrahaNInuM darada hoya te? ApaNuM zarIra sADAtraNa maNanuM che. aMdara aMgUTho pAka che te vakhate citta nirogI bhAga tarapha jAya che ke lagIra pAkele bhAga che tyAM jAya che? caNAnA bhAga jeTale bhAga sakyo che tyAM ja citta jAya che. sukha mAge che evuM ke duHkha vagaranuM. vacamAM duHkhanI mekha paNa na joIe. sarvAge paripUrNa sukha mAge che. eka aMge dukha hoya te te sivAyanA sarva aMge sukha hovA chatAM badhuM duHkha mAnIe chIe. je sukha, duHkhanI sAthe mizrita na hoya tevuM sukha AtmA mAge che. duHkha lezamAtra paNa khapatuM nathI. jarA paNa dukha Ave te AkhA sukha upara chINuM pharI vaLe che. bAkInAM badhAM sukha mAthe chINI pharI vaLe che. AthI samaje ke-jIva sukha mAMge che, te paNa duHkha vagaranuM mAge che. te sAthe leza paNa duHkha joIe nahIM. sukha maLyA pachI javuM na joIe, tevuM sukha mAMge che. ra ja pramatA'tevuM paNa sukha kadI pAchuM na javuM joIe. leNAnI-devAnI maryAdA "jhAtA di Na mRtyu =zarIra-AyuSyanI maryAdA, chatAM sukhanI IcchA maryAdAvALI che? AyuSya pharavAnuM jANyA chatAM sukhanI buddhi pharatI nathI? Avate bhave dukhI na thauM, sukhI thauM. gavALIA, kheDUta jAta vagere paNa "bhagavAna ! Avate bhave sukhI thauM ema vicAre che. samaju ke aNasamaju tamAma varga AvatA bhavanA sukhanI IcchA
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330] dezanA mahimA darzana kare che. trIjA cothe ke game te bhave paNa evuM sukha chavA mAge che ke-AvyA pachI te khase nahIM. jo ke duniyAmAM sukha te te DALAM pAMkhaDAM jevAM che, kuTumbAdika meLavAya che te paNa DALAM pAMkhaDAM che, chatAM lebhane thebha heta nathI. lobhane thobha heta nathI te upara brAhmaNa vidyAthInI kathA eka brAhmaNa vidyArthI hatuM. vidyAbhyAsa karavA mATe bahAra gaye. che. karmodaye jene tyAM khAya pIe che, tyAM eka gulAmaDI rahe che. halakI jAtane cALAcaTakAmAM ThekANuM na hoya. A brAhmaNa chekare hate. yAvat vidyArthIne pelI gulAmaDI sAthe gharavAsa thaye. eTale have ladAra joIe. cheka mUMjhAye. have vidyAbhyAsa karavo ke kaladAra kamAvA javuM? brAhmaNane kare che. te phasAI gaye. vidyAbhyAsa kare te ja zeTha bharaNapoSaNa kare ema che. have zuM karavuM? te muMjhAyo. strIe pUchayuM kema muMjhAyA? tene raste batAvuM. brAhmaNane kyAM kApaDanA tAkA pheravIne kamAvAnuM hoya che? AzIrvAdathI kamAvAnuM. savAre AzIrvAda Ape te be mAsA senuM rAjA Ape che. rAjA pAse pahoMcI javuM. kahevuM ke-occhavamAM kharacavA mAre joIe che. A salAha sAMbhaLIne pele sUte. sUtAM sUtAM te vicAra kare che ke "brAhmaNanI vastI ghaNuM che, temAMthI pahelAM keI jaze ne senuM laI Avaze te zuM thAya? mATe sahuthI pahelAM mAre rAjAne tyAM javuM. te vicAramAM tene UMgha na AvI. ajavALI rAta hatI eTale prabhAta thaI gayuM jANIne te nIkaLe. pahelAnA kALamAM kaI akALe phare te tene cokImAM besADI de. ajANyA gAmanA brAhmaNane chokare nIkaLe. piolIse tene pakaDaze. cokIe besADe. chokarAne thayuM ke "ka ae: tatte adA = abhyAsa ga, AzIrvAda paNa gaye ne tenuM paNa gayuM ! savArane pahara thaye. cakIvALe sipAI, tene rAjA pAse laI gaye. rAjAe chekarAne pUchayuM kema ? - chokaro vicAre che ke ahIM khUllI vAta karyA vagara cAle tema nathI.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41, sarvAga saMpUrNa sukha [331 eTale teNe rAjAne kahyuM ke "huM phalANA zeThane tyAM rahuM chuM. tyAM rahetI gulAmaDI joDe Ama saMbaMdha thayo che. temAM kaladAranI jarUra paDI, tethI te bAInI salAhathI kaladAra mATe AzIrvAda ApavA Avate hate. vahele nIkaLe eTale A sipAIe pakaDe." rAjAe vicAryuM ke " khI vAta karI che. melI-gaMdI-kharAba vAta hatI, paNa spaSTa vAta kahI dIdhI che. A sIdhe manuSya phasAI ga che. have te vidyAbhyAsa choDI deze te tenI jiMdagI kema jaze? mATe tenuM mana khuza karavA de." Ama vicArI rAjAe kahyuM ke tAre joIe te mAga." vidyArthIe vicAryuM ke zuM mAguM? tene e rIte vicAramAM paDele joI rAjAe zAntithI vicAravA sAru tene eka bAju jhADa nIce vicAramAM besADo." have tyAM beThela te chekare vicAre che ke- be mAsA mATe nIkaLe hata, te be mAsA senuM mAgI lauM, paNa temAM te kAlane evA pUro thaze. pAchI paMcAta te UbhI rahevAnI, mATe dasa mAsA mAguM. paNa temAM te cha mahinA ja mAtra cAlaze. vidyAbhyAsa te vadhAre karavAne che, mATe 25 mAsA mAguM te varasa divasa cAlaze. ema AgaLa AgaLa vicAratAM "100 mAsA mAguM' ema thayuM. pAcho vicAra AvyuM ke te to tenA-mAra tahevArane paTe, paNa teTalAmAM ghareNAM gAMThA na maLe mATe 1000 mAsA mAguM? paNa temAM te rasAlA senAnAM ghareNAM thAya mATe, nakakara nalane mATe 10000 mAsA mAguM. vaLI vicAra Avyo ke " dasa hajAra mAsA senAmAM te mAtra ghareNAM thAya, paNa gADIvADI na thAya. gADIvADI vagara te ame rakhaDatA chIe ane rakhaDatAM rahIe, mATe eka lAkha mAsA mAguM. rAjA devAvALe beTho che te pachI mAre mAgavAmAM khAmI zA mATe rAkhavI?" vaLI vicAryuM ke-paNa makAna vagara zuM karIza? mATe 10 lAkha mAguM. vaLI vicAra AvyuM ke-"dasa lAkhathI te mAtra huM mAladAra
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33] dezanA mahimA darzana thAuM paNa kuTuMbI-jJAtIlAe sukhI na thAya mATe kroDa mAsA mAguM !" pachI viveka sUjha. A jIva "che ta o =jema jema lAbha thAya tema tema tenI pAchaLa lebha UbhuM kare che! lebha pAchaLa lAbha Ubhe kare che! taLAvamAM kAMkarI nAkhe tyAre paheluM kuMDALuM nAnuM hoya, paNa pachI paheluM pahoLuM thatuM jAya. kuMDALuM UbhuM na thAya tyAM sudhI kAMI nahIM, thayuM eTale vadhu vadhu pahoLuM ! jema jaLAzayamAM chokarAnI ramatamAM kAMkarAthI thaelA te kuMDALAne cheDe kAMThA vagara AvatuM nathI. ema A jIvanI pAse kaMI nathI hotuM tyAre 1000 rUpiyA maLe te gaMgA nAhyA, pachI paise levo harAma -paNa te pratijJA, 100 na maLe tyAM sudhI. 100 maLe pachI 1000 nI IcchA thAya. hajAra maLyA pachI lAkhanI IcchA. lAkha maLyA pachI kreDanI vAta, paNa te vAta paNa koDa maLyA nathI tyAM sudhI ja, jhADa maLyA pachI te abajanI ja vAta kare. 10) rUA. nA 25) rU. nA pagAranA gumAstA lAkhapati thAya che. AvI nokarImAM hatA tyAre tevAe tevA niyama karyA hatA. te niyamo TakAvI zakyA nathI. "A te bAyaDanA nAme, A te chokarAne nAme. e badhuM zAthI? eka ja kAraNa "nirNano patharAta pazu saMvarlsapi phe " taLAvamAM kuMDALA hoya, tema lebhanA kuMDALA batAve che. nirdhana 1000 rUpiyA maLe eTale basa ema kahe che. paNa 100) vALe thaye eTale hajAra. te thayA eTale lAkha lAkhane mAlika thaye eTale koDa. koTIzvara thaye eTale rAjApaNuM mAge. rAjA cakravatIpaNuM mAge, cakravartI devatA thavA I che ane devatA Indra thavA Icache. lAbha mULamAM nAne heya, paNa rAjA paNa kare ) sarAva-zakerAnI beThaka hoya te vadhatI vadhatI moTI thAya che. zarAvaMlAnI pahoLAI cAre dizAe vadhe che tema A le che. jema jema maLatuM jAya tema cAre bAju vadhatuM ja jAya. cheDe ja nahIM?
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41. sarvAga saMpUrNa sukha [333 je pramANamAM sukha joI e te pramANamAM sAdhanarUpa dhama kara joIe. tema sukhanI apekSAe vicArIe te sukhane cheDe karyo? devatA tuSTamAna thAya ane "joIe teTaluM sukha mAMga" kahe te zuM mAge? mArI kalapanAmAM na Ave tevA haMmeza mATenA duHkha vagaranA sukha Apa." e ja ne? kahevAnuM tattva e ke- A jIva sukha, duHkha vagaranuM ane khase nahIM evuM mAMge che! te paNa kevuM? mArI IcchA karatAM adhika ! vicArasukha AvuM meLavavuM che ane te mATenAM sAdhana kevAM meLavIe chIe? duniyAmAM leDhAne thAMbhale majabUta, tenA karatAM paththarane kamajora, tenAthI iMTane kamara paraMtu bhUkha mATIne thAMbhale heya te keTale vakhata Take? jene pakaDavA mATe pANInI jarura nahIM-zaradInI havA lAge eTale kharI paDe. bhUkharuM mATIthI mANasa mahela banAve. te mATInA thAMbhalA upara mahela banAvavA taiyAra thanArAnI akkala keTalI? te pramANe ApaNe haMmezanuM karipata sukha mAMgIe chIe, ane sAdhana karIe chIe tyAre-bhUkharuM mATInA thAMbhalA. AkhA jIvanamAM kaMcana, kAminI, kuTumba ane kAyA" A cAra ja vastu bhegI karIe chIe. aMdaranI apekSAe AhArAdi cAra vastu bhegI karIe chIe, A AThe sagAM kayAM sudhI? ahIMthI nIkaLIe nahIM tyAM sudhI. aMdarathI nIkaLyA tyAre sagAmAM kezu? abajo rUpiyA heya, lAkhe strIo hoya, yAdave peThe karaDenuM kuTuMba heya, hajAra gAunuM zarIra hoya, temAMthI kaMIpaNa ke koIpaNa sAthe Avaze? tyAre sukha bhavabhava joIe che ane sAdhane bheLAM karyA, A bhava paNa Take nahIM tevAM! A be zI rIte bane ? pAMca rUpiyAbhAra mATI laIne keTalAya maNanI kaThI banAvavI te kuMbhArathI paNa nathI banatuM. rUpiyA, strIo te tamAma A bhava mATe paNa rajIsTara thaelI vastu nathI. A bhavanuM paNa pUruM sukha na de, te te AvatA bhatranAM sukhanuM sAdhana kayAMthI bane? vicAro....kevuM
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334] dezanA mahimA dazana sAdhana meLave che? "huM vaDedarA tarapha jAuM chuM." kahe ane deDe sUrata tarapha! te e vAta karanAra gAMDo gaNAya ke nahIM ? sukha AvuM joIe ne sAdhane vicitra meLave che! kaheze ke-"sukha joIe che-duHkha vagaranuM, khase nahIM evuM ane te paNa IcchA pUrI thatAM AgaLa vadhe tevuM, chatAM tevuM sukha Ape tevI ke cIja amane maLatI nathI !" paNa zAkavALAne tyAM metI levA jAya te vAMka kone gaNAya? tyAM metI maLatuM nathI ke metI meLavavAne raste lIdhe nathI ? sadAnuM, duHkha vagaranuM ane IcchAbahAranuM sukha meLavavuM che, paNa tevuM sukha je meLavI Ape tene pagale paNa pahoMcyuM? A divasa "ramA-rAmA ! ghara jA ane visara jA ! keInuM paDe ne mane jaDe. AvuM ja dhyAna dharyA kare che ! kadi puNyane A jApa karyo? bhabhava pApa herAna kare che. nArakInAM dukhe pApathI maLe che. lulA-laMgaDAM-daridrI-rogI pApathI thavAya che. paNa te te karyA ja kare che! A jotAM kahevuM paDe ke kharekhara tame zAstrakAra ane AcArya mATe mAtra mIThAbhASIyA che. mIThAbhASIyA jane, mAtra mIThuM bele-karavAnuM kaMI nahIM, "huM"sAheba ! pApa kharAba che. durgati denAra che. " tema kahI AcAryane mIThuM lagADavAvALA che. kheTuM na lagADaze; A eka dAkhale tamane kahuM chuM. svapnamAM sApa vITAye tenI asara ane pApa karIe tenI asara keTalI ? eka bhAI beMkamAMthI sAMjanA DuM thatAM 50 hajAra lAvyA, peTImAM mUkayA che, tijorIne tALuM mAryuM che. tijorI upara sUtA che, UMgha paNa AvatI nathI. kAcI UMghamAM svapna dekhyuM ke-cera lUMTAru AvyA. tijorImAMthI rUpiyA kADhI laIne nAsI gayA. bhAI jAgyA. svapna nakkI thayuM. have te ucATa nathI ne? chatAM kahe ke svapnamAM cirAyuM dekhAyuM te badala tapAsI levA tijorI khelaze ke nahi? rakama jUe nahIM tyAM sudhI jaMpa vaLe kharo? jIva, ramA rAmAne ke eMTe che? corAyuM te svapna
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41. sarvAga saMpUrNa sukha [335 jANyA chatAM, tijorI tapAsyA vinA japa na vaLe ! svapnamAM sApa page vIMTaLAya che. jA. vIMTAyela na hatuM, cekasa thayuM; chatAM tene svara tapAsa ! te svara bhayavALa thaI gaye che, te dasa miniTa sudhI ThekANe AvatuM nathI. kema? tenI asara lAMbI cAle che. kALajA para hAtha mUka-kALajAmAM dhaDa dhaDa dhaDAkA thAya che. kAyA mATe jUThI vastunI keTalI badhI asara ? lakSamI para juThTho bhaya tenI paNa keTalI asara? e rIte samaje ke-pApanuM kAma karI svapnamAMthI jAgyA. moM lagIra bagaDaze, paNa svamAM jarA paNa asara nathI ! kALajAmAM jarA paNa asara nathI ! svapnanA sApa ane cerInI jema svapnAnAM pApamAM jarA paNa asara kema na thaI? kAraNa? kaho ke-pApa samajAvanAra AcArya mahArAjane aMge ApaNe mAtra mIThAbhASI banyA chIe. pApanA aMge aMdara bhaya nathI. pApathI thatI herAnagatine bhaya nathI. "mahArAja! Apa sarakhA parepakArI amane raste nahIM batAve, te keNu batAvaze?" ema mAtra belavAnuM. mahAnubhAva ! A bhavamAM evI keTalIya kriyAo karAya che keje kiyAethI AvatA bhavanuM ane tethI paNa AgaLanA bhavanuM sukha prApta thAya che. AthI zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja kahe che ke-makSa na pAme tyAM sudhI dareka bhavamAM rajIsTara sukha mATe kAMI karI zake tevuM batAvuM chuM." e sAMbhaLavA mATe zrotA taiyAra thayA-utsuka banyA, tyAre haribhadrasUrijI mahArAja, te mATe kayA rastA batAve te agre. [ atre saunerane saMgha Avela hevAthI. Avela saMghanI bhakti sacavAya te mATe vyAkhyAna pharIthI vaMcAyuM hatuM ] praznaH sukha joIe che paNa tene sAcAM sAdhane meLavavA mATe prayatna karyo karAya che ? ane kaye kare I e? bhinna bhinna rucinI jaDa eka ja hoya che. manuSyanA vicAre- rucio judI chatAM jaDa eka ja. kevaLa sukhanI ja jaDa. lADu khAtAM paNa tene svAda pharI lADu ja mAMge che. te mAphaka sukhamAM duHkha mAMgatA nathI. lADu sAthe tIkhuM tamatamatuM mAMge che, tema sukhamAM jarA paNa sukhaphera
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336] dezanA mahimA darzana mAgatuM nathI. sukha saMpUrNa mAge che, paNa sukhanAM sAdhana tarIke kaMcanAdi mAge che-AhArAdi mAge che? ke-je eka bhavamAM paNa pUrA Take nahIM. navA lakhezrI bhale na thAya paNa eka lakhezrI bhikhArI na banaze. - nikAzanA pratibaMdhavALI zI cIja che? pahelAM te tamane khabara na hatI. AjakAla nikAzane pratibaMdha ke naDavAvALe che? te have tame barAbara samajI gayA che. temAM paNa ghI-ghauM-cekhAne pratibaMdha naDe che, paNa kaMcana-kAminI-kuTuMba ane kAyAne pratibaMdha (ke je bhavAMtara mATe che, te) naDe che? karaDe milakatamAMthI, lAkhe strIomAMthI. kare. kuTuMbamAMthI eka paNa bhavAMtaramAM sAthe laI jaI zakAya che? A bhava pUrate paNa je javAba na de, ane tenI pAchaLa jiMdagI pUrI karAya che, paNa AvatA bhavamAM javAba devAvALI cIja mATe kaMI paNa vicAra karAya che khare? AkhA jIvanamAM evI eka ja cIja che ke-jenI upara keIne pratibaMdha nathI. evI kaI cIja puNya eka ja evI cIja che ke-jenI upara nikAzane pratibaMdha nathI. AvatA bhave joDe AvavAvALuM che. puNya ja evI cIja che ke-jenA upara nikAzane pratibaMdha nathI. sarvArthasiddhamAM devatA thAya te ahIMnA puNyanA pratApe tyAMnuM puNya kareluM nathI. teTaluM puNya tyAM thaI zake ja nahIM. devatA marI devatA na thAya. e devatAne lAyaka puNya upArjana karavAnI tAkAta manuSyamAM ja che. manuSyamAM evuM puNya upArjana karavAnI tAkAta che ke sAta rAja cheTe jAya te paNa puNya tenI sAthe ja rahe ! paraMtu puNyamAM paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhaje. 100 navA lakhezrI bhale na thAya, paNa eka lakhezrI bhikhArI na banaze. hajAre sArA karatAM eka kharAba bahu ja kharAba che. AkhuM zarIra cepyuM che. eka aMguThA para nAnakaDI phellI thaI che. eka jagyA para tuveranI dALa jeTaluM pAke che. ApaNe jIva kahI Ape che ke-hajAra gaNuM sArA karatAM eka jarAka kharAba thAya tene vadhAre kharAba gaNe che. hajAre sArA karatAM eka kharAba bahu ja kharAba. evI rIte lakSamI Ave to? mATe Avo ke na Ave paNa hoya tenuM
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvAga saMpUrNa sukha 337 na jAya, tethI siddhAMta rAkhe che ke-puNya evuM maLe ke AveluM pAchuM na jAya. AthI puNya evuM joIe ke-je guNAkAra thaI sukharUpe thAya. taLAImAM sUvAnI Teva che, paNa pauSadhanI Teva nathI-saMthAre sUvAnI Teva nathI tevAne saMthAre sUvuM paDe te AkhI rAta UMgha na Ave. kema? te duHkha Ape che. paraMtu je saMthAre sUvA TevAyale nathI-gAdIe besavA TevAyela che, tevAne kaI vakhata gAdI na maLe te ? zAka vagara khAvAnuM na bhAve tevI Teva pADI hoya tyAre ja ne ? tamArI zAkanI Teva pariNAme prasaMge ajIrNa karAvanArI thaI. "chasa sukhameM phIra duHkha vase." tyAM AkhuM zarIra sukhaduHkharUpe thAya. sukhano guNAkAra, duHkhanA guNAkAra rUpe thAya; mATe amane puNya evuM maLavuM joIe ke-maLeluM khase nahIM. arthAt puNyAnubaMdhI puNyavALuM sukha joIe. amAre te evuM puNya joIe ke je khase ja nahIM. duHkha vagaranuM 'misTAvAnI sukha joIe. vAta sAcI. ahIMthI paNa tevA rastA che. ane te puNya bhegavatAM AgaLa navuM puNya baMdhAya. - sAkaranI mAkha, mIThAza le. paNa bhaya lAge ke te UDI jAya te tene mIThAza maraNarUpa na thAya. madhanI mAkha madhamAM paDI mIThAza le, paNa lepAyAthI bahAra na nIkaLe. jema devaloke gaelA cakravatI. ahIM sukha bhogave, ane tyAgI thAya ane durgatie na jAya. . keTalAka zleSmanI mAkha jevA hoya che. jema vAsudeva sarakhA traNa khaMDa vaza kare, paNa pariNAme durgati. kema? teo navuM puNya na meLavI zake keTalAka paththaranI mAkha jevA hoya che. temane duniyAnuM sukha nathI paNa tyAgI thaI zake che. cAra prakAranAM sukha che. A cAra prakAranI mAkhamAMthI keIpaNa sAkaranI mAkha sivAya bIjuM kAMI nahIM mAge. kema? sukha bhegave ne durgati na thAya, tevuM sukha, tenuM ja nAma puNyAnubaMdhI puNya. evuM puNya kema baMdhAya! cAra kAraNe-mekSanI prApti na thAya tyAM sudhI duHkha na hoya. tenAM cAra kAraNe jIva mAtramAM dayA, jJAnagarbhita vairAgya, vidhipUrvaka gurumahArAjanI sevA ane nirmaLa zIlamAM vartavuM. A cAra vastu puNyAnubaMdhI puNya baMdhAve have dayA Adi kevA che? te adhikAra agre vartamAna.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhi (saMvata 96 piSa suda 3) barabodhita Arabhya parArthodyata eva hi / tathAvidhaM samAdatte, karmasphItAzayaH pumAn / / zAstrakAra mahArAjA bhagavAna zrIharibhadrasUrijI, bhavya jIvonA upakAra mATe aSTaka prakaraNamAM AgaLa puNyAnubaMdhI puNyanA hetuo jaNAvI gayA, tyArabAda dezanAnA adhikAramAM jinezvare dezanA Ape che, te vItarAga thayA pachI ja dezanA de che, te jaNAve che ke gaNadhArAdika be avasthAmAM dezanA Ape. te sarAga ane vItarAga bane avasthAmAM Ape. tIrthakare vItarAga thayA pachI ja dezanA de che. jagatane pite dharmopadeza kare che, tenuM phaLa kevaLajJAna ane mekSa che. vItarAgatA kevaLa ane mekSa e jainadharmanuM sAdhya hevAthI pite vItarAga sarvajJa thAya. pachI dharmanAM phaLanuM daSTAMta pratyakSa bane che. pite vItarAga kevaLa thayA, te dharmanA pratApathI. dareka tIrthakarane aMgeeka ja niyama. gaNadhare dvAdazAMgI gUMthI arthanirUpaNa kare. te vakhate prathama aMganA chellA bhAgamAM caritra temanuM hoya ke-je tIrthaMkaranI dvAdazAMgI hoya jenuM zAsana heya, tethI AcArAMgamAM mahAvIranuM caritra varNavyuM. sAdhupaNuM laIne kevaLajJAna meLavyuM. te vaccenI dharmakAyanI avasthA karma kAya-dharmakAya-tattvakAya. aMganA aMtamAM navamA adhyayana tarIke tIrthakaranI dharmakAyanuM varNana heya. je varNana karavAmAM Ave te kevaLa dharmakAya avasthAmAM e dharmakAya avasthA, AkhA zAsanane daSTAMtarUpa che. A mATe pite chadmasthapaNAmAM dezanA ApatA nathI. chadmasthapaNamAM phaLa na jaNAvI zake. A vitarAgapaNuM, sarvajJapaNuM pitAnAmAM AvyuM, te dharmanuM phaLa pratyakSa che. te mATe tIrthakare je dezanA de,
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42. vidhi [339 te vItarAga avasthAmAM de. sarAga avasthAmAM kaMIpaNa nirUpaNa kare te zAsananA saMbaMdhamAM na Ave. zrImanAthajIe ratha vALatI vakhate hiMsAnuM AvuM phaLa che. e vagere kahyuM, te dezanAmAM na gaNAya. mahilanAthajIe dIkSA lIdhA pahelAM mitrone je vacane kahyAM te, mahAvIra bhagavAnane svAti nAmanA brAhmaNa sAthe vAtacIta thaI te, dezanArUpe nathI; sAmAnya vArtAlApa rUpe che. tame sarAga ane vitarAga avasthAmAM baMnemAM dezanA detA he te phIkara nathI. paNa tIrthakarane mATe te niyama che ke vItarAga thayA pachI ja dharmadezanA apAya. vItarAgapaNuM pachI AtmadazA samajAya. duniyAdArInI apekSAe sAdhu-tyAgI gAMDA "pArakAnI tAre zI paDI ? tuM tAruM saMbhALane..." e dazA rAgIne kahe ke amArI sAthe tAre saMbaMdha nahIM, ane te tamArI apekSAe pUrepUrA gAMDA." bajAra vacce jatAM dhotiyuM nIkaLI jAya te? tene gAMDA ja gaNene? tIrthakarane vastra nathI, mAthuM khUlyuM che. dIkSA laIe tyAre paisA pheMkI daIe chIe. dukAna para beThele mANasa galAmAMthI paisA pheMkavA mAMDe te tene meDahAusamAM mokalavo paDe, duniyAdArInI apekSAe sAdhu-saMta gAMDA. "ameseM mata mIle leke ! hamake dIvAnA kahatA he. eka sarAgI saMta paNa duniyAdArInI darakAra vagarane hoya, te A vItarAga thayA, temane darakAra zI ? ene te eka ja vAta "paranI tAre zI paDI, tuM tArI saMbhALa." pANI jeTaluM kAma Ave teTaluM gaLa. kUvA, taLAva keI gaLatuM nathI. sAmAnya saMte mATe duniyAnI darakAra karavAnI nathI. te vItarAga thayA pachI kevaLa AtmaramatA hovI joIe. "A Avyo tene Ama bacAvuM-dharma kahuM, e vItarAgane nahIM. phakkaDa thayA eTale AkhA jagatanI ciMtA UbhI karI ema paNa nahIM. saMtapaNAthI te AtmArAmI thavAnuM che, te pachI vItarAga Saa 7 ba.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ - dezanA mahimA darzana paramAtmAne jagatanI paMcAta zI? pahelAM karma bAMdhyuM che. nahIMtara zAsana pravartAvavAnI jarUra nathI. karma bAMdhyuM che. kayuM karma bAMdhyuM che? - zubha karma bAMdhavAmAM jIva svataMgha tIrthakaranAmakarma te karma bIjAM karmo jevuM nathI. baMdha, udaye ane phaLe traNemAM te karma zubha che. samyakatvarUpI guNathI te baMdhAya. samyaphavI na hoya te tIrthaMkaranAmakarma na bAMdhI zake. tethI te samyakatva, baMdha vakhate paNa zubha udaye AhArakAdi azubha. ahIM dArika evuM ke-udaya vakhate paNa zubha kone dharma pamADavAnuM sAdhana. te zarIrarUpa sAdhananuM phaLa paNa zubha=mokSa che. e rIte tIrthaMkaranAmakarma. hetusvarUpe-anubadhe zubha. e kamane hetu vIsa-sthAnakanuM ArAdhana che. - svarUpe jyAM sudhI tIrthaMkaranAmakarma sattAmAM rahe ane te na nirjare tyAM sudhI, jyAM hoya tyAM uttamatA heya. - ekendriyamAM jAya te paNa ratna jevI uttama jAtimAM jAya e pramANe anubaMdhe paNa zuddha hoya te-te traNe prakAre zuddha heya te A tIrtha karanAmakarma che. 158 prakRtimAM eka tIrthaMkaranAmakarmanI prakRti ja te traNeya prakAre zubha che. enA udayathI vItarAga thayA chatAM dezanAmAM pravarte che. te prakRti ja vItarAganeya dezanAmAM pravartAve che ! ahIM vAdIe zaMkA karI ke-karma bAMdhavAmAM bhegAvavAmAM jIvane svataMtra mAne che ? tene samAdhAna Ape che ke "karma, bAMdhavA bhegavavAmAM svataMtra nathI. karma, jIne reke che. karma nacAve tema jIva nAce che." chatAM, ahIM kahe ke-tIrthakare pitAnI IcchAe karma bAMdhe che. karma be prakAranAM-zubha ane azubha. zubha karma IcchAthI bAMdhI zakAya. jinanAma karma viza sthAnakanI ArAdhanAthI baMdhAya. - karmo karmonAM kAraNathI baMdhAya che. zubha karmonAM kAraNe jIvane meLavavA paDe che. zubha karma bAMdhavAmAM jIva svataMtra che. AtmA udyamavALo thAya, pahelAMne kSaye pazama karI le, te bhale karma bAMdhe.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4ra. varaSi [41 parIkSAmAM pAsa thAya te ALasa cheDavAvALA. abhyAsa karave svAdhIna, paNa te kene ? ALasa cheDe tene svAdhIna. tema tau karanAmakama khAMdhavuM te svAdhIna che, paNa udyamavALA thAya tene. tI karanAmakarma, jIva svataMtra khAMdhe che. tItha karanAmakama khAMdhe kayAre? vIsa sthAnakanI ArAdhanA kare tyAre. temAM jagatanA uddhAranuM dhyeya rAkhe. jinezvaranI pUjA kare tyAre, te pUjAne dekhanArA samyakRtva pAme. te pUjAne sthira kare-temAM AgaLa vadhe=pUjA AMgI kare te paNa dhyeya eka ja ke-jagatanA uddhAra karuM. e udyamathI trIje bhave tIrthaMkara thAya. te tIthanI sthApanA kare, tenI vRddhi kare, temAM jagatanu kalyANa thAya e arihaMtanI ArAdhanA tema siddhanI-vIse sthAnakanI ArAdhanA tee trIjA bhave jagatanA kalyANa mATe kare. koIkavAra jIva baLIyA, koIkavAra kama baLIyAM tethI A aSTakajInI TIkAmAM jinezvarasUrijIe jaNAvyuM keparopakAra kayA dvArAe ? ahiM tArdika 20 sthAnakanI ArAdhanA karavA dvArAe paropakAra. te ArAdhanA, tIrthaMkaranAmagAtra khadhAve. tItha karanAmaka evuM ke te khAMdhavAmAM jIva svataMtra che. keTalIka jagyAe jIva khaLavAna DAya che. jIvane khaLavAna na mAnIe te ajJAnamAMthI jJAnI thavAnA vakhata na Ave, cAritrAdika prApta na ja thAya; mATe ja ed navA vahile te jagatanA jIvA du:khI kema thAya che? te samajo ke-darekane sukha ApanAruM AvuM puNya joI e che, paNa karmane dAkhIne kamajora karavA, te karI zakatA nathI mATe 'ermmA, aiAMti vakriyA' jIvane baLavAna karI zakatA nathI. tItha karanAmakamAM evuM che ke-jIva maLavAna thAya tA ja te meLavI zake. jIvanI baLatarAe maLavAnuM nathI. tI karanAmakama AMdhavu, bhAgavavu ane tADavuM--temAM jIva svataMtra che. khAMdhavAmAM svataMtra kema che ? 20 sthAnakanI ArAdhanA kare to te tIthaMkaranAma gAtra bAMdhI zake. have tIrthaMkaranAmakama khAMdhyuM zI rIte? tIkarAnAM
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA dara samyatve be prakAranAM che. nayasAranA bhAvamAM samyaktva pAmyA, te mahAvIranA bhava sudhI TakayuM nathI. - eka pratipAti cAlI jAya tevuM ane eka varabAdhi, uttamabadhi= AvyuM kadi jAya nahIM tevuM. tIrthakaranA jIvane paNa baMne prakAranA samyaktva hoya. tIrthaMkaranAmakarma paDavAvALuM samyakatva hoya tyAre nikAcita na baMdhAya. nikAcita tyAre ja kare ke nahIM paDavAvALuM samyakatva thAya te tIrthaMkaranAmakarma aupathamika samyakatva vakhate bAMdhe, paNa nikAcita kayAre kare ? samyakatvapaNAnI avasthAmAM uttama athavA apratipAti evuM samyaktva thAya, tyAre ja vicAraNA evI thAya ke-"jagatane uddhAra karuM.' jenA ge tIrthakaranAmagAtra upArjana kare, te varAdhi sabhyatva kayAre ? tIrthakara thavAvALo jIva che, samyakatva pAme che, paraMtu je samyaktvathI tIrthaMkaranAmakarma bAMdhe che, te varAdhi kyAre thAya ? varadhi e kevaLa tIrthakara mahArAja mATe ja kema? evuM e samyakatva kema che? darzanamehanInI je sAta prakRti che, te bIjA ine che, te ja tIrthaMkara mahArAjane sAta prakRti che. tyAre tenA samyaktvane varadhi kema kahe che ?" tAre prazna vyAjabI che. paraMtu sAta prakRti teDavI te darekanuM kArya che, te teDayA vagara koIpaNa samyaktva pAmatuM nathI. jAge tyAre AMkha UghaDe badhAnI. je vepAravALe hoya tene AMkha ughaDavA sAthe ja vepArane vicAra. abhyAsIne abhyAsane vicAra. paraMtu lakSyamAM pharaka hoya che. tathakarane samyakatva thAya. prakRtine kSapazama thAya. pratIti thavA sAthe ene e thAya ke-jagatanuM aMdhAruM nAza karuM. - dharmanuM teja tevuM hovA chatAM jagatanA juve kema bhaTakI rahyA che? bIjAne e vicAra thAya ke-huM kema bhaTake? AvuM dharmateja, Avo dharmarUpI surya, chatAM A leke hajI paNa kema aMdhArAmAM bhaTake che?
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42. varAdhi [2jhara jagatanA jIvo saMbaMdhIne e vicAra vadhine aMge thaye. bIjA samyakatvIne "AvuM zAsananuM teja chatAM loke hajI bhavamAM kema bhaTake che? mATe te sahune tAruM" evo vicAra na Ave. tIrthakara thavAvALe samyakatva pAme tyAre tenI vicAraNA judI ja heya. bhAgyakAre kahyuM che ke janmajarAmaraNAta, jagadazaraNamabhisamIkSya niHsAram / sphItamahapahAtha rAjyaM, dhImAn pravavrAja // tIrthakara dIkSA le tyAM AgaLa mArta kar amita zA jagatane janma, jarA, vedanAgrasta dekhI, asAra, pIDAyeluM, vyAdhi, vedanAthI bhareluM dekhI dIkSA le. jagatanI vyAkuLatA baMdha karuM, te mATe jeo dIkSita thAya che. teonI karmakAya pachInI ane kevaLajJAna pahelAMnI dIkSAvALI badhI dharmakAyanI avasthA ene ja mATe. A badhe prabhAva trIje bhave samyakatva vakhate je popakAranI buddhi jhaLakI tene che, mATe tIrthakara bhagavAne "voSita: maccha jyArathIetrIjAbhavathI zreSTha samyaktva thayuM che tyArathI satatapaNe parArthaka vyasanI Adi hoya che, trIjA bhave cakravartI paNamAM piTTIlAcArya pAse dIkSA lIdhI tyArathI vrata cAlyAM che. satata ArAdhanA cAlI che. cakravartI paNa pachI halake bhava AvyuM nathI pachI "gharaghasa ga f'lekene tAravAne daDha vicAra "pA eTale potAnA sivAyanA pitAnA AtmA sivAyanA jagatanA sarva jI "'. te nA - mATe je hita karavuM-teo vaDe paranuM ahita keI paNa prakAre na thAya, tevuM kazuM arthAt teone pApa karatAM baMdha karuM-duHkhI thatAM baMdha karuMmekSa pamADuM. bIjA samyakatvavALAne "jagatanA cha mArI vairI che ke mitra che, svajana che ke parajana he. keIpaNa khAne raste na jAva. eTalI bhAvanA hoya che. chatAM pApane raste jAya, te paNa jainazAstra daMDapradhAna nathI, maherapradhAna che dayApradhAna che. duHkhI eTale jUnA patnI sAme mA
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana gunegArane aMge daMDa, daSTi rAkhe te maheraSTi rahevAnI kayAM? dayAnuM sthAna kezu? duHkhI bhAvathI duHkhI hoya te pahelAMnA karma bAMdhanArA hAya. nirvizeSapaNe zakti anusAra dravya ane bhAva ane prakAre anukaMpA kare te dayA karI kahevAya. gunegArane daMDa thavuM ja joIe, te dayAdaSTi rahe ja nahIM, te atyAranA duHkhInI paNa dayA na rahe. jene dayApAtra gaNIe chIe te jUnA pApI che. pachI teo daMDadaSTimAM rahetA nathI. AthI samyaktvanI bhAvanA ke-jagatane kaI paNa jIva duHkhI na thAva. je navAM karma bAMdhe che, te paNa duHkhI na thAva. daMDadaSTimAM na AvavA mATe e bIjI bhAvanA rAkhavI paDI. jaina daSTimAM sAmata zarsfja kuNitaH' bAMdhelA pApane tapasyAdvArAe teDanArA thAva paNa kaI duHkhI na thAva. arthAta AkhuM jagata karmathI rahita thAva. ahIM zaMkAkAre zaMkA karI ke-jainazAstra pramANe paNa A vAta vAhiyAta lAge che! kAraNa ke abhavya te mokSe javAnA nathI ! bhavya paNa badhA kSe javAnA nathI! te A vicAra yathArtha kaI rIte? kuTumbI mAMde paDe. sajana AvyuM. bacavAnI AzA nathI, chatAM kuTakhI sajajana manu ema belI zake kharA? ke-tyAre... mare. mAMdA kuTumbI mATe e zabda te teonAM meDhAmAMthI na ja nIkaLe. bhale pAMca ja miniTa pachI maravAno hoya, chatAM sajana ke kuTumbI ema kahe ja nahIM. abhavya pitAnA svabhAva pramANe mekSa na meLavI zake, chatAM uttama jIvenI bhAvanA e na hoya ke-e te . bhaTake. enI bhAvanA te e ja hoya ke-"AkhuM jagata mukta thaI jAva. A samyaktvavALAnI bhAvanA. jagatane keIpaNa jIva pApa na kare. duHkhI na thAva-mukta thAva." tIrthakaranA samyakatvamAM vadhAre zuM? jethI temanAM samyakatvane varadhi kahe che? te tenA samAdhAnamAM samaje ke- samyakatvI zuM vicAra kare che ke -jagata chane pApa bAMdhatAM rokI dauM. dukhI chane duHkhI thatAM
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42, varAdhi [35 baMdha karuM. temaja badhAM ja mokSa pAme." tyAre tIrthakaranA jIvane trIjA bhave e bhAvanA hoya ke-huM badhAMne mokSa pamADuM A vicAravALuM je samyakatva, te varabodhi. e jyArathI e mahApuruSane prApta thAya, tyArathI te bIjAnA upakAramAM udyamavALA, enA hAthe upakAra ja kAryo thatAM jAya, apakAranAM kAryo bane ja nahIM. AthI ja "pArthIvata pati evA hevAthI tathApi tamAre varSa devatAe karelA prAtihAryo temaja samesaraNadvArAe je karma bhegavAya -jagatanA uddhAra mATe je tIrthaMkaranAmakarma, te tyAM baMdhAya. "tathAvi " kahI tevuM ja karma ke je karma. devatAnI pUjAne ApavAvALuM "mAte - te dvArA zAsana sthapAvAvALuM tIrthaMkaranAmakarma bAMdhe che. parepakAramAM ja lIna heya. pariNAme uccatara ja rahe. A ucca AzayavALA puruSa jyArathI varabadhi thAya tyArathI popakAramAM lIna hevAthIucca AzayavALA hovAthI tIrthakara nAmakarma bAMdhe che. teo paNa vitarAga thaIne dezanA de che. tIrthakaranAmakarmanA kAraNa tarIke popakArIpaNuM, phIta-udAra, AzayapaNu jaNAvyuM e je tIrthaMkaranAmakarma, te kyAM sudhI Take? Take tyAM sudhI zuM popakAranAM kAryo kare che? kevAM kare che? te agre-
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA jagadguru, 850 8238ESSASSINESS SSSSSSSSSSSB SENA sAntartha jagadgura kaNa heI zake ? zAstrakAra mahArAjA zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAja, aSTaka prakaraNa racatAM kahe che ke, "bhagavAna jinezvara mahArAjane kevaLa jJAna thAya pachI-vItarAga thayA pachI zAmATe dezanA Ape che?" tevA prakAranA ziSyanA praznanuM samAdhAna karatAM jaNAve che ke keIpaNa pakSa karanAra nyAya cUkavavAne lAyaka nathI. paramezvarane AkhA jagatane nyAya cUkavavAne che. puNya-pApabaMdha-nirjarAnAM kAraNa tarIke je padArtho jemaNe jaNAvyA, tene bAhya padArthane aMge rAga hoya te pakSa kheMcyA vagara na rahe. svajana parajanamAM cUkAde ApavAne barAbara na hoya, tethI jIva avanI pariNatine-rAgadveSanI pariNatine kSaya thAya, pitAnAM zarIra para paNa jemane mUccha-prIti na thAya tevA vitarAga che. vItarAga kahe che, tenA karatAM rAga vagaranAM jaNane? arAga kahone? te ke-nahIM. keIpaNa jIva anAdikALathI rAga vagarane te che ja nahi. bIjAo ema mAne che ke-jene traNa prakAranA cha mAne cheH nityamukta, siddha ane saMsArI. nityamukta, tIrthakara, muktinA ne saMsAranAM'. Ama jainadharmanuM khaMDana karavA jAya che, paNa teo jainadharmanuM svarUpa ja jANatA nathI. zAMkarabhASyamAM teo ema mAne che. jaina matamAM evA traNa bhedo che ja nahIM, tIrthakarene paNa nityamukata gaNavAmAM AvyA ja nathI. vItarAga zAsana thavAnuM kAraNu. pahelAM te tIrthakare paNa rAgadveSavALA ja hatA. sanmArge jaDa, vilAsa thaye, tethI teo pitAnA AtmAne rAgamukta karI zakayA. tIrthakarane dareka jIva haMmezane rAga rahita hate-tema banatuM nathI.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43, jANa. [ 7 jene janma che, tene karma che ja. vItarAgane te janma thAya ja nahIM. tene karma bAMdhavAnA na hoya, te vItarAgane pharIthI janmavAnuM hoya ja nahIM. je je janmavALA che te badhA rAgavALA che, tethI cAhe te tIrthakara mahArAjane ke-gaNadhara mahArAjane jIva heya. koIpaNa anAdithI zuddha nathI. AthI vItarAga zabda rAkha paDa. tri-vizeSa karIne - rAja rAja :=vItarAga-hatuM tyAre rAga gaye, na hoya tene javAnuM che ja nahIM. rAgane dUra kare tyAre ja vItarAga bane. gatarAga vApare. "gate rAge asmAtu' ema rAkha. rAga javAmAM jagatamAM kaIpaNa jIva sarvavaiSayika rAgavALA hotA nathI. keIkane koIka para rAga khasele heya. keI vakhata zarIra para rAga gayela hoya, keI vakhata strI para, dhana para. mATe te artha na le. "sarvathA prakAre gata e artha le. baMdha, udaya ke sattAmAM jene rAga na hoya tevA vItarAga. je yuvarAja hatuM, pachI rAjagAdI para abhiSeka thaye. tene mahArAjA kahIe. pachI yuvarAja te apamAnavAcaka gaNAya. pote kuMvara hatA e badhuM kharuM paNa atyAre rAjApaNAnI caDatI avasthA hovAthI tene have yuvarAja na kahevAya tema vItarAgapaNuMjagatanA rAgadveSathI bharelA AtmAonI apekSAe bhale caDhiyAtuM che, paNa sarvajJapaNanI apekSAe vItarAgapaNuM sAmAnya che. kaheze ke te pachI temAM guNasthAnakanI ATalI UMcI hadane pAmelAne vItarAga kahI kema saMbaMdhe che? kAraNa ke-sarvajJa thaelAne vItarAgathI oLakhAvavA te nIcI pAyarI che." te samaje ke-vItarAgapaNuM, e sarvajJApaNuM lAvanAra vastu che. vItarAgapaNa vagara sarvajJApaNuM AvatuM nathI. vItarAgapaNane ane sarva jJapaNane AMtaruM kAcI be ghaDInuM che. bAramA guNaThANanA visAmAmAM je aMtarmuhUrta javAnuM teTaluM ja AMtaruM. vItarAgapaNuM saMvapaNAnI pahelAM thanAra. paheluM ja vItarAgapaNuM, pachI ja sarvajJApaNuM thAya. sarvajJapaNA mATe karelA udyama, e vItarAgaNane na lAve. vItarAgapaNA mATe karelA ughane sarvajJApaNuM lave, mATe e vItarAgapaNuM
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34] dezanA mahimA darzana sarvajJapaNuM lAvanAra che. jagatane prANa, vItarAgapaNa mATe udyama kare te te vItarAgapaNuM-sarvajJapaNuM lAve. A zAsanane paNa tethI vItarAga zAsana kahIe chIe, paNa sarvajJazAsana nathI kahetA. enuM dhyeya e ja ke tame rAga-dveSa-mehane nAza karyo eTale sarvajJapaNuM tamArI pAse ja che. abhavya paNa kevasvarUpa che. je je matavALA jIvane mAne che, te cetanAne mAne che. pracchanna sarvajJa enuM nAma paNa jIva. haMkAelA sarvajJa e paNa jIva. e mAne te ja samyaktvanuM prathama pagathiyuM. ekendriyathI mAMDI sarva saMsArI jIvo karmathI avarAyelA kevaLajJAnavALA chavo che. abhavya laIe. abhavyane jIva paNa e rIte kevaLajJAnasvarUpa che. abhavyanA jIvane kevaLajJAnasvarUpana nA mAnIe te tene kevaLajJAnavaraNIya mAnavuM ke nahIM? tene kevaLajJAnAvaraNIya baMdhAya te kone rekaze? ekendriyathI mAMDI sarvArthasiddha sudhInA cho te karmathI avarAyelA che. AvaraNa khase eTale sarvajJApaNuM siddhapaNuM pragaTa thAya. AthI zrI haribhadrasUrIjI mahArAja kahe che ke-krodhAdika rAga-dveSa ne mAnasikAdi vikArothI dUra thAva. A jaina darzanane siddhAMta che tethI jinezvare, vItarAga thaelA chatAM ane sarvajJa thaelA hevA chatAM paNa dharmadezanAmAM te pravarte. vItarAga thayA pachI dezanA kema Ape ? A rIte sarvajJa dezanA Ape ane temAM jagatanuM game te thAva tenI tene darakAra nathI, te vAta kema mAnI zakAya? lAgaNIthI dezanA devI che ane lAgaNa bhagavAnane thatI nathI ema mAnavuM che, e be sAthe na ane. vItarAgapaNa sAthe dharmadezanA banI zake nahIM." AvI zaMkA karI. tenA javAbamAM jaNAve che ke-vItarAgapaNuM, rAgIpaNuM zAnA aMge hoya? sacetana ane paugalika padArthonA aMge. temAM sukhanAM sAdhana tarIkenI je prIti tenuM nAma rAgIpaNuM. AtmAnA guNone
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43. jagadguru [349 aMge je prIti thAya tene rAga nathI kahetA. vairAgI e te tamArA hisAbe moTA rAgI. jagatamAM dhana-kaMcananI kiMmata keTalI? AtmAnA guNenI kiMmata keTalI? jagatanI asAra vastune rAga cheDI ajarAmara jevI meTI padavImAM rAga rAkhavA lAgyA te tamArA hisAbe moTA rAgI, paraMtu AtmAnA guNane je rAga te paramArthathI rAga ja nathI. viSayasukhanAM sAdhananI lAgaNIne roke te bairAgI. kevaLajJAna, moTAmAM moTuM kiMmatI che. mekSa para rAga thaye te mahArAgI thaye vairAgI kayAM rahyo? paNa ema nathI. viSayasukhanAM sAdhane para je lAgaNI thavI te rAga. te rAga khamyo hoya te vItarAga. ahIM paNa je je jagatanA ane upadeza Ape che, temAM mArA snehI amuka mArA che, tenAM dhana-mAla mArA thAya evI keInI vAsanA nathI. temane te dezanAmAM-"jagatanAM A che, vedanA ane vyAdhithI bharapUra banyA che, asAra duniyAmAM sAruM samajIne beThA che, temane samajAvuM chuM" ema ja lakSya heya. evI rIte jagatanA uddhAra karavAnA muddAo pite pravRtti kare che. ahIM viSayasukha ke kuTumba-kabilA tarIke lAgaNI nathI, kAraNa ke-vItarAgapaNuM che. have bIjI vAta laIe ke-"prabhue jene dharmopadeza dIdhe, te lAgaNIthI sAMbhaLavA AvyA. je na sAMbhaLavA AvyA te te lAgaNI bahAra rahyAne? teo pratye te prabhu lAgaNI vinAnA gaNAyane?" te samaje ke-"sAMbhaLavA nahi AvelAone prabhu pite tevA rUpe rAkhatA nathI, ke-teo na Ave, na sAMbhaLe." AvatAne ke te lAgaNI viruddha gaNAya. te mATe jaNAvyuM ke-vItarAgapaNuM chatAM dezanA de che, temAM lAgaNI nathI. tevAe dezanA sAMbhaLavA AvyA pachI prabhu teo mATe nA kahe te tame tema kahI zake. prabhunI dezanAnA pahelecethe pahore sarvane sAMbhaLavAnuM. jana sudhI tamAma sAMbhaLI zake. prazna-bIjA kevaLIo e rIte dezanA na kare ne tIrthakare ja kare te zuM baMnenAM kevaLajJAnamAM pharaka che? bIjA kevaLIoe
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350] - dezanA mahisA darzana paNa cAre karmo sarakhI rIte kSaya karyA che, te tIrthakaro ja zAsana sthApe ane teo na sthApe, temAM kaMI kAraNa? devatva eka bhave siddha na thAya. kevaLIpaNuM-siddhatva-AcAryAdipaNuM e vagere eka jiMdagInuM kArya che paNa devAdi devatva e aneka jiMdagIe ja thAya. keI tIthakara. te ja bhavamAM 20 sthAnakanI ArAdhanA karI, tIrthaMkara thaImokSe gayA, tevuM banyuM ja nathI, banatuM nathI ane banavAnuM nathI. mithyAtvI samyakatva pAme, dvAdazAMga gUMthe, te kevaLa pAmI le jAya, te banI zake, paraMtu e rIte tIrthaMkarapaNuM eka ja janmanuM kArya nathI. Avazyaka sUtranI vyAkhyA karatAM jaNAvela che ke-20 sthAnakanI ArAdhanA evI che ke te saMsAra kApI nAMkhe, paNa badhe saMsAra na kApe traNa bhava choDIne saMsAra kApe. vIsa sthAnakanI vicitra ArAdhanA che. tIrthakara mahArAjanA jIvanI 20 sthAnakanI ArAdhanA AkhA saMsAracakane na kApe. traNa bhava te bAkI rahe ja. e traNa bhava bAkI rahe, te vastu vicArIe te devAdhidevapaNuM eka eka bhavathI sAdhya nathI. devAdhideva=tIrthaMkara pUrvanA trIjA bhave e 20 sthAnaka ArAdhe. tIrthakaranAmakarma nikAcita kare, ane te pachI paNa bIje bhave te tIrthakara na ja thAya. trIje bhave ja tIrthakara thAya. tIrthakara mahArAjA vItarAga avasthAmAM AvyA-sarvaza thayA tyAre bAMdheluM tIrthaMkaranAmAgetra, che tethI pUjyatA UbhI karavI, aglAnie dharmadezanA pravartAvavI vagere kArya kare. 20 sthAnakanI ArAdhanAmAM pUjyatA AnuSaMgika rahe. pUjyatAnA nAme tIrthaMkaranAmakarma bAMdhavA jAya te tIrthaMkaranAmakarma baMdhAya ja nahIM. 20 sthAnanI ArAdhanAmAM te ArAdhanAnA yege Ama atizaya prAtihAryavALe thauM tema dhAraNA rAkhe te tIrthaMkarapaNuM prApta kare ja nahIM. jagatanA uddhAranI buddhie 20 sthAnaka ArAdhe te ja tIrthaMkaranAmakarma bAMdhe. varAdhi ane sAmAnya samyakatva vaccenA uddezane AMtare. moha aMdhakAramAM rakhaDatA chene kevaLajJAnarUpI sUryane udaya
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43. jagadaguru [3pa karI mArge lAvuM. jenI pahelAM bhAmAM A dazA hoya ke-jagatane tAruM. sAmAnya samyakatvavALa hoya, tene traNa bhAvanA hoya (1) jagatane kaIpaNa jIva duHkhI na thAva, (2) pApa na kare, (3) sarva jI mukta thAva. te tIrthakaranI bhAvanA A heyaH (1) jagatanA jIvane pApa-duHkhathI bacAvuM. (2) jagatanA ane sukha apAvuM, (3) jagatanA jIvane pApamukta karAvuM. bhAvanA bannenI che ane te badhAne aMge che. pharaka eTale kesAmAnya sabhyatvavALe AzIrvAdamAM che, jyAre varAdhivALe pharaja samaje che. jene pApa karatAM baMdha karavA, pApathI bacAvavA te mArI pharaja. jInAM duHkhane nAza mAre karave. jagatanA , rAga-dveSa karmothI gherAI asArapaNe rakhaDe che, tene rakhaDavAmAMthI huM mukta karuM. Ama pate javAbadArI le che. AvI rIte tamAma jIvone pApa rahita karAvavAnI, duHkha rahita karAvavAnI pharaja gaNIne emAM ja lIna thavAvALA hiMya teo ja trIje bhave-aMtima bhave tIrthakara thaI zake. tIrthaMkaranAmagotra bAMdhavAmAM jIva svataMtra che. bIjAM karmo svataMtratAe bAMdhavAnA na thAya, paNa tIrthaMkaranAmakarma, svataMtratAe bAMdhe-bhagave ne teDe. AvuM viziSThanAmakarma bAMdhI keNa zake? kAdhia: 3 ' jeo varaodhi pAmyA pachI satatapaNe parArtha vyasanI Adi heya te viziSTa nAmakarma bAMdhI zake. samyaktva be prakAranAM cheH viziSTa ane sAmAnya. sAmAnyamAMbadhA ja pApa na kare, duHkhI na thAva. mukta thAva." e bhAvanA, ane viziSTamAM 'huM jagatanA badhA ne pApamukta karuM, duHkhathI bacAvuM." e bhAvanA. Ama viziSTa samyakatva na thAya tyAMsudhI tIrthaMkaranAmakarma na baMdhAya. "jagatanA chAnuM duHkha kuM, teone karma rahita karuM evI bhAvanAmaya pravRtti enuM ja nAma varaedhi. tIya karanArA janA. Ama vinAne pApa
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352) . dezanA mahimA darzana - varAdhi jyAre thAya tyArathI tIrthaMkaranAmakarmanI zarUAta thAya. varabadhithI zarU karIne tIrthakara nAmakarma baMdhAya tyAMsudhI e bhAvanAmaya satata pravRtti rahe. varabodhi na thAya te pahelAM tIrthaMkaranAmatra na baMdhAya. varAdhithI zarU karIne ja baMdhAya. ene ja kema varabadhi? vAyata pati-varAdhivALe paropakAra karavAmAM ja udyamavALe che-bIjAnA kalyANamAM ja pravRtti karanAre hoya che tethI varadhi thAya tyArathI paramArthanA ja udyamavALe heyara sarakArI keTalakempa ane pAMjarApoLanA udezenI bhinnatA sarakAra gAyone kempa uchere che, e rIte gAyone bacAvavAmAM temanI draSTi e che ke "Avate varase jAnavara na hoya te kheDUte khetI kayAMthI karaze? ane khetI nahIM kare te rAjyane Avaka kayAMthI Avaze?" jyAre pAMjarApoLamAM Dhora rAkhe temAM daSTi e che ke tene bacAva karavo ane tenI upara dayA rAkhavI. Aje parajIvonI dayA, e prArtha=Ama. temAM svArthane lezamAtra AgaLa karatA nathI. gauzALAmAM pharaka ATale ke gauzALA gAyane mAtA mAnI pUjya mAne che ane te apekSAe tene bacAve che. dezanI apekSAe bacAva te badhA dUdhALAne bacAve. emAM paNa thayuM te bacAvavAnuM ne ? te te paNa parata ja thayene? te ke nA, kAraNa ke-te bacAvavAnI aMdara svArtha samAyelA che. parAI karavAmAM svArtha na joIe. mATe tAra:- kevaLa uddhArane ja abhiprAya. jagatanA uddhAra mATenI e pravRttimAM pitAne kaMIpaNa svArtha-phAyadAne Azaya nathI. "devadattane pratibaMdha karIza te te mArI paraMparAmAM Avaze. ema thaze te te mArga rAkhaze. Ama duniyAdArInI IcchA rAkhe te udAra Azaya na gaNAya. e upakAra karIne tene pAche badale joItuM nathI. je upakAra badale meLavavAnI icchA hoya te svArtha gaNAya. jene Azaya pAcho badale levAnI lAgaNI vagarane che, te tArA vizuddha Azaya. bIjAnA phAyadA mATe pravRtti kare te tIrtha karanAmakarma bAMdhe che.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43. jararu. [353 e rIte badalAnI lAgaNI vagara bAMdheluM tIrthakara makarma jyAMsudhI rahe che tyAM sudhI te AtmA jagatane sahaja upakAra karyA kare che. | tIrthaMkarapaNu aparAvartanIya keTalAka karmone cheDe AvI jAya. cakravartAipaNAnuM karma nigraMthapaNuM le eTale tene cheDe AvI jAya. eka bhavamAM cakravati paNa khasavAvALAM che. lAbhanI pAchaLa alAbha eka janmamAM hoya che. parAvartanavALI vastuo che. A tIrthaMkaranAmakarma evI vastu che ke-jene eka bhavamAM cheDe nathI ane nigraMthapaNuM le, te paNa tene cheDe nathI ! saMsAranA cheDAmAM ja tene cheDe ! evo tIrthakarane AtmA, trIjA bhavathI badalAnI IcchA vagara, bIjAne pApathI bacAvavAnI lAgaNIthI udyama kare. jagatanA jIvane pApa rahita, duHkha rahita karavAnI ke ziSa kare. bhavanI vacamAM e palaTI jAya ja nahIM tIrthaMkaranAmakarma evI cIja ke bhavanI vacce palaTe ja nahIM. eka bhavamAM tIrthakara ane atIrthakara e be thAya ja nahIM. vAsudeva ke cakravartipaNe palaTI jAya. tIrthakare ja jagaguru che. pUjyatA pahelAM thaI gaI che, tethI karmane udaya, kevaLA bane pachI ja thAya. tIrthakara bhagavAnanA pAMca kalyANaka mAnIe chIe, pachI udaya cothA kalyANaWI kema? te je dhyeya siddha karavAne udaya che, te 13mAM guNaThANAthI che, paNa pUjyatAne lAyaka te prathamathI ja che. emanI siddhirUpe je udaya tIrthaMkaranAmakarmane te kevaLI bane pachI thAya. te devapaNuM mekSe jAya tyAM sudhI rahe. AvyuM te AvyuM ja, pachI te jAya ja nahIM. gurapaNu patita thavAvALI cIja che. devapaNuM e nikAcita vastu che, tethI apratipAtipaNuM che. Akhe janma devapaNane che. gurupaNuM AvyuM ne gayuM thAya. jyAM sudhInuM jinanAmakarma bAMdheluM che tyAM sudhI tIrthakara mahArAja dezanAmAM pravarte che. dareka manuSya potAnA devagurune jagataguru-jagatanA deva tarIke zabda vApare che, paNa te zAnA aMge? devane pahelAM te gatanI 23
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354] dezanA mahimA darzana bhASA nathI, vidvAne samajI zake tevI bhASA che. te che gavaNagIrA. tIrthakaroe belavAmAM jagatanI bhASA nathI rAkhI, vidvAnanI bhASA rAkhI che. te pachI te jagadguru zI rIte? ahIM 18 deze mizrita evI ardhamAgadhIthI upadeza Ape che. prakRti tasvamiti tatvane nirUpaNa kare te guru. jagatanI bhASA pitAne balavI nathI te jagataguru zI rIte? gujarAtImAM ame upadeza ApIe chIe. mAravADa, mevADamAM bhASA palaTavI paDe che. graMthanI bhASA aniyamita rahevI joIe, paraMtu ardhamAgadhI keI dezanI bhASA nathI. te zAstro te bhASAmAM kema rAkhavAM? keTalIka vastuo vaktAnI sUcanAthI grahaNa karavAnI hoya che, keTalIka utpAdakanA sAmarthyathI grahaNa karavAnI hoya che, khADAmAM nahIM paDIza. khADe kene kahe? sUcanA mAtrathI sAvacetI levAnI heya, temAM mULa utpAdakane na jevuM paDe, paNa vizvAsa dvArA pravRtti karavAnI heya tyAM prAmANikatA tenA utpAdaka para. vaktAnI prAmANikatAnA AdhAre pravRtti nivRtti karavAvALA che. pratyakSa padArthanI pravRtti-nivRtti karAvavAvALA dharma-adharma-arUpI vastu, vaktAnA vAkayanA AdhAre pravRtti-nivRtti karAve che. hiMsAthI adharma thAya tema mAnIe te hiMsAthI nivRtti karIe. ahiMsAmAM adharma thAya tema mAnIe te ahiMsAmAM pravRtti karIe. vaktAnAM vacanane rAkhI mUkavuM joIe. ardhamAgadhImAM zAstro che tyAM sudhI tIrthakarakathika kahevAya. bIjI bhASAmAM laI jAo te tIrthaMkarabhASita nahi kahevAya. sUtranI utpatti ardhamAgadhImAM che. temanA vartanakALamAM teo jagatanI vyApaka bhASAmAM upadeza ApatA hatA. te dvArA ja teo jagadguru che. pitAnA upadezanA zravaNa mATe agya kene gaNyA che? "zudranA kAnamAM zabda paDe te tapeluM sIsuM reDI mArI nAkho !" zrutinA zabda, zudro sAMbhaLete "mArI nAMkhe !" tevAne jagadguru zI rIte banAvI zakAya? sarvajAtine dharma sAMbhaLavAnI-AdaravAnI ane adharmane choDavAnI-tajavAnI chUTa che. AkhA jagatanuM hita karavAvALe svabhAva che. AthI jagatanI vyApaka bhASAthI upadeza ApI dezanAmAM jagadguru pravarte che. kevaLImAM kaI lAgaNIno pharaka? kevaLajJAnI tIrthakara jeTaluM jANe chatAM teTaluM hita kevaLa kema na kare? evI viziSTatA tIrthakara nAmakarmamAM che, have te kevI rIte te agre--
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirbhayatA MADPAK !!!!!"#29%88%DB%*****!! [19 vaizAkha va. pa, motIsukhIyAnI dharmazALA, pAlItANA...] dharmanA hetuo sAdhusevA sadA bhaktayA, maitrI sattveSu bhAvataH / AtmIyagrahamokSacca, dharmahetuprasAdhakaH // nirbhaya be ja sarvazaktisaMpanna ke daridranArAyaNa. zAstrakAra mahArAjA haribhadrasUrijI mahArAja bhavyajInA upakAra mATe dharmopadeza ApatAM AgaLa sUcavI gayA ke-A jIva keTale caDaye che, te te tapAse. sAmAnyathI pitAnI zaktine khyAla prathama kare joIe. dareka kSaNe pitAnI zaktine ane kAryane je tapAsate nathI, te kaI divasa bRhakAryanI siddhi karI zakatuM nathI. zakti ane kArya tarapha haMmezAM lakSya rAkhI kAryAraMbha kara joIe. ApaNI zakti keTalI? ItaranI apekSAe zakti tapAsavAmAM saheje vicAra thAya, paNa janmasiddha zaktine vicAra karavA ApaNe TevAyelA nathI. saMgI vastune, baLane aMge haMmezAM daSTi rAkhIe chIe, paraMtu sAMsaddhika baLa keTaluM che ? kema maLyuM che? keTalI durlabhatAe maLyuM che? te upara vicAra karatA nathI. pAchalI dazA upara dhyAna devAmAM na Ave, tyAre ApaNe atyAre pragati keTalI vadhI che? te dhyAnamAM na Ave. ApaNA sAMsiddhika baLa pahelAM ApaNuM dazA kaI hatI ? jaina zAsana pharamAve che ke-jIva prathama zaktine prathama pagathiye hoya che. UMcI ke adhama be sthiti haMmezAM TakI zake. nIcI vastune bhaya na hoya. UMcAmAM UMcIne bhaya na hoya. cakavartIne keIne bhaya nathI. evI rIte jenI pAse keDI nathI tene bhaya nathI.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ [356 44, nirbhayatA be sthAne nirbhaya hoya che. te sthAna ja haMmezanAM hoI zake che. e be sthAna, jAthakanA heI zake che. e ja apekSAe dhyAna kALi sArA ji=sarva sthAne azAzvat che, kema ke-be sivAya bIjAM badhAM sthAne madhyama che. nitya e ja H UMcAmAM UMcuM saMpUrNa baLa hoya, karmazatrune jyAM bhaya nathI; evI sthiti te siddhadazA. e dazA AtmAnA saMpUrNa udayavALI che. jyAM tamane pracAra nahIM! athavA te halakAmAM halakI sthiti. jIvanuM ciMtanya ochAmAM ochuM khUlyuM hoya, teTaluM ja jJAna ughADuM hoya, te halakAmAM halakI sthiti che. janmasiddha zakita ochAmAM ochI nigodamAM rahelI che. e uccatara ane nIcatara baMne zakitamAM AkhA jagatanAM karmo ekaThAM thAya, ne eka ja jIvane-e ja nirmaLa cetanAne AvaravA taiyAra thAya, te paNa te AvarI zake nahIM. game teTalAM gADha vAdaLAM thAya, paraMtu divasa ane rAtrine vibhAga mATe ja nahIM, be sthAna evAM che ke jemAM karmanuM jora cAlatuM nathI. eka te saMpUrNa AtmabaLa, riddhi. tyAM karmanuM jera na cAle ane bIjuM -sUkSama ekendriya aparyAptAne prathama samaya. tyAM paNa badhAM karmo ekaThAM thaI rokavA jAya te paNa te AtmAne jaghanya jJAnaguNa rekI. zake nahIM! sarvadAnI cIje hoya te te be ja che, nirbhaya cIjo che. ja cheH sarvazakitavALe ke daridranArAyaNa. jIvanI svAbhAvika zakitanI. apekSAe be ja sthAna nirbhaya che. sUma nigadane bhaya nathI. temaja siddhane bhaya nathI. A jIva, e bemAMthI ekamAM kaI sthAne anAdithI. rahele he joIe. siddhamAM gaye nathI te nigodamAM gayA sivAya rahyo nathI. kamane upadrava siddhamAM kadApi na thAya. ApaNe tevA nahIM hevAthI te sthAna pAmelA nathI. e sthAna pAmyA pachI kaI karmane upadravane adhIna na hoya. sUkSama ekendriya jIva, kevalajJAnI jIva jeTalI ja cetanAvALA hoya che. anAdikALathI rithara rahyA hoya te te nigodamAM che. eka vAta magajamAM levI paDe ke-jagatane koIpaNa jIva prathama daridra
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 nirbhayatA [3pa7. nArAyaNanI dazAvALa hoya. temAMthI Aje kaI dazAmAM AvyuM na hatI nigodamAM vicAra karavAnI, ke uccAra karavAnI tAkAta, sparzana sivAya cAra Indriya te svapna paNa nahIM, tyAM manavacanaganuM svapna nahIM. mAtra kAyege hauM. e sparzana Indriya paNa eTalI alpa ke AMgaLAnA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM ja mAtra zarIra. jAnavaramAM bhakSyAbhaDhyanuM jJAna che, nigodamAM anaMtAnaMta jIva hoya paNa koI paNa nigadIyAnuM zarIra AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM ja hoya. anaMtA bhAgIdAra thAya tyAre AMgaLanI asaMkhyAtA bhAga jeTalI kAyA banAve. anaMtAne prayatna eka sAthe cAle. AhAra paNa eka sAthe pariNumAve. anaMtAe tevA ati bArIka eka ja zarIra dvArA ekI sAthe AhAra levAne ane pariNumAvavAno prayatna chatAM te badhAya maLIne te badhAyane rahevA zarIra banAve tyAre te AMgaLanA asaMkhyAtA bhAga pramANa che. duniyAmAM paisAnI sukha-duHkhanI, AbarUnI bhAgIdArI hoya, paNa AhAranI bhAgIdArI kyAMya hotI nathI. kherAka khAvAmAM bhAgIdArI hatI nathI. tyAM sUkSma ekendripaNumAM kherAmAM paNa bhAgIdArI ! anaMtAnA prayatna kherAka levAya-ne pariNamavAya. zvAsa levA kADhavA te paNa anaMtAnI madade thAya. anaMtA ja mahenata kare tyAre zarIra AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM thAya. svapnanA saMtAnathI vaMzavela na rahe. anaMtA ja maLI zarIra banAve te paNa sUma. te nathI duniyAne upagI ke nathI pitAne vyakitagata upaga! AvuM sUkSma zarIra e anaMtA cha maLe tyAre te banI zake. zarIra banAvavAmAM je ekale heya te ja sthUla zarIra banAve. ekle hoya te hajAra jananuM paNa zarIra banAve. e anaMtAmAMthI ekale chUTayo ane tevI tAkAtamAM AvyuM. pachI sparzana-rasa-ghANe traNe IndriyavALe thaze. tyArabAda rUpa-zabda, jANavAvALI zakti vicAranI zakti meLavI. temAM paNa bhAgyayoge sa6-esa vicAranI tAkAta maLI. . *
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358] dezanA mahimA darzana sAmAnyatayA jAnavara paNa sahu-asadu vivekavALA che. eraMDIyA para kIDI caDatI nathI, sAkara-patAsA para kIDIo caDe che. patharA para kIDIo kema ekaThI nathI thatI? ene e vicAra te che ja, ke A mAruM bhakSya che, patharAmAM mAruM bhakSya nathI. jAnavaranI AgaLa kharAba padArtha hoya te temAM ke mutaraDInI DolamAM te meM nahIM nAMkhe IndriyanA hisAbe zubha-azubha vicAra jAnavarene paNa hoya che-paraMtu IndriyenA viSayane aMge kharekhara sArAsAra jANavAnI tAkAta phakta manuSyane che. bhaviSyane udaya saMkalpAdhIna che. manuSyanI vicArazakti zAmAM caritArtha thAya? AtmAne aMge sArAsAra padArthane vicAra kare te temAM vicArazakti caritArtha thAya. vicAra karavAnI tevI tAkAta ApaNane AvI. prathama ApaNe kayAM hatA? have kayI sthitie pahoMcyA? mokSa meLave e te be ghaDInuM kAma che. AryakSetramAM uttamAdi kuLamAM AvyA pachI je prANa, pitAnA AtmAne dharmane raste khIlavI le, te aMtarmuhUrtamAM mekSa thAya. marudevA mAtA anAdikALathI dharmane pAmelA nathI. anAdithI rakhaDatA kadi manuSyapaNuM ke jAnavarapaNuM pAmyA nathI. kevaLa vanaspatimAM ja rakhaDyA hatA. vanaspati sivAya bIjo bhava temane nathI. anAdi vanaspatimAMthI Avele jIva, ekAeka yugalika thaye. tyAM jugalIyA paNAmAMya dharma saMbaMdhI pavana nathI. e sthitinA manuSyapaNAmAM paNa jeNe lAkhe parvo pasAra karyA che ene saMskAranuM sthAna nathI. Ama chatAM eka manuSyapaNAnA prabhAve camatkArika rIte aMtarmuhUrtamAM mekSe jAya che. sAdhane keTalAM ane kevAM maLyAM che? maLelAM sAdhanane upaga karI zakIe te eka aMtarmuhUrtamAM saMpUrNa sAdhI zakIe, ATaluM baLa-sAdhana ApaNane Aje maLela che. cakravartinI sevAmAM hajAre chatAM saMka95mAM hArI jAya te? A jIva bIjuM bhale na karI zake tepaNu kArya siddha karI zake. A jIvane bhaviSyane udaya saMkalpane
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44, nirbhayatA [359 AdhIna che. A jIva jarUra kAryasiddhi karI zake. A badhI jagatanI svAbhAvika sthiti jaNAvI che. jagatanI svAbhAvika sthitimAM puruSArtha rahele hete nathI. sUryanuM amuka TAIme UgavuM-AthamavuM svAbhAvika hevAthI tene aMge puruSArtha hoya nahIM. svAbhAvasiddhanuM nirUpaNa puruSArtha mATe upayegI nathI. sAdhakanI zakti sAdhana upara AdhAra rAkhe che. jIvanAM baLe jaNAvyAM paNa puruSArthane sthAna karyuM ? A jIva puruSArtha kare te bhavacakramAM eka aMtamuhUrtamAM pitAnA sAdhyane siddha karI zake. paNa e puruSArtha kyAre thAya? sAdhyane siddha karI zake tevAM sAdhana maLe tyAre te puruSArtha thAya. sAdhanane adhIna ja sAdhyasiddhi che, dIrdha daSTithI vicArIzuM te samaja paDaze ke-sahastradhI mahala heya-hajAranI sAme ekale yuddha karI zake te heya, tevAnA hAthamAM yuddha vakhate buThThI seya Ave te te zuM kAma karI zake? talavAra na hoya paNa buThThI soya hoya che tethI te zuM kAma karI zake? puruSamAM tAkAta game teTalI hoya paNa naraNIthI mAtra nakha utare, bIjuM kAma tethI na thaI zake. - sAdhaka, zaktisaMpanna hoya chatAM sAdhakanI zaktinuM phaLa tenAM sAdhana upara AdhAra rAkhe che. jIva ekano eka ja che. bALaka hoya tyAre zarIra nAnuM, juvAna thayA pachI pATalo upADI zake. te A zakti zarIranI ke AtmAnI ? AtmAnI zakti hoya te bALaka hoya, javAna hoya ke gharaDo hoya, topaNa sarakhI zakita hoya. bacapaNamAM taddana ochI zakita hoya. sAdhaka zakitasaMpanna chatAM, sAdhakanI zakita sAdhanAnA AdhAre ja phaLadrupa nIvaDe che. cazmA lAla Ave te badhuM lAla dekhAya. cakSu, sAdhana dvArA ja dekhe che. sAdhanane AdhAre ja sAdhakanI zaktine upayoga thAya che. zaktinI ochAzavALuM sAdhana hoya te tyAM kArya ochuM thAya. AtmAne zakita eTalI badhI maLI che ke-dhAre te te
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ ] dezanA bahimA dezana ma matajI DUta mAM mokSa meLavI le-jhaDapI le. para'tu " kayA kare nara baMkaDA zailImAM sakaDA !" sAdhana vagaranA manuSya zakitavALo chatAM kaMI karI zakatA nathI, tema dareka bhavya, meAkSanI lAyakAta dharAve che. te jo sAdhanAne meLavI zake te aMtarmuhUtamAM mekSa meLavI zake che. mokSa meLavavA mATe joItAM sAdhanAnAM be prakAra che. AMdhaLo vaNe ne vAcharaDA cAve tevI AtmAnI dazA. sAdhanA meLavanAre sAdhanA tarapha jevu' lakSya rAkhavu jarUrI che, tevuM AdhakA dUra karavA mATe paNu lakSya rAkhavuM jarUrI che. AkhA deza jItI le ne AkramaNa na haThAvI zake te tenuM zuM thAya? jIta meLave paNa AMdhaLo varSe te vAcharaDo cAve,' AMdhaLo cAvIsa kalAka oNrI vaLe paNa vaNutA jAya tema tema vAcharaDA cAvatA jAya, pachI teNe keTalA hAthanI DhArI vaNI? ekAda e vAra paNa nahIM ! kema ? kahA kesAdhanasAmagrInA upayoga karatAM bAdhaka dUra karavAnI tAkAta meLavI nathI. zatrunA AkramaNane haThAvanAra jItanu phaLa bhegavI zake. evI rIte ahIM bhagavAna haribhadrasUri kahe che ke sAdhananA upayAga karatAM pahelAM tenA khAdhaka hallAne dUra karI.' '-savara eTale zuM? karmAMzatrunAM AvaraNane-hallAne rokavA te. ka zatrunA AkramaNane rokavA, badha karavAM e ja sava. kama tamArI upara kayA dvArathI hallA kare che ? kama tamArI upara aDhAra dvArathI halle kare che. kamane tamArA para hallA karavAne 18 dvAra khUllAM che. bacAvanI divAla UbhI na karI zake tyAMsudhI tenAM AkramaNathI khI na zake. savaranA artha e ja che ke-kamanA te aDhAre meracAe evA baMdha karI de| ke-tamArA AtmagharamAM te ghusI na zake. AthI pahelAM haribhadrasUrijI maMhArAje sabaranA upadeza ApyA. ' hiMsA' cUMsAvA 150' ka zatru kayA kayA mAncethI heltho lAvI herAna kare che, te jAvA gayA.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44. nirbhayatA [36 ne bhaya have vartamAna ItihAsa jANanAra sArI rIte jANe che kethayA pachI, jItyA pachI saphesUphI na kare te baLa thayA vagara na rahe tevI rIte ahIM aDhAra pApasthAnakanA maracAne roke, tene besADI de, paNa tamArAmAM ghuselA gerIlArUpI 18 pApasthAnakenI sAphasUphI nahIM kare tyAM sudhI tamane pajavanArA te gerIlA, aMdaranA rAjA che. pUrva kAlanAM karmo-pApa-gerIlA aMdara ghuselA paDyA che. tenI sAphasUphI na kare te baLa thayA vagara nahIM rahe. 11mA guNaThANa sudhI baLavAne bhaya che. kayA traNa guNavALA AgaLa vadhI zake? 11 nI aMdara tyAM sudhI nirbhaya nahi. bAramAM guNaThANAmAM pise pachI te tame nirbhaya che. kSINamehanIya 12muM guNasthAnaka che. tyAM gayelAne karmazatrune bhaya nathI. 11 guNuThANu sudhI A jIvane-humalA tathA baLavAne bhaya che. 11 oLaMgavA zI rIte ? 12 me pahoMcavuM zI rIte ? jagata AkhuM sArAnI IcchAvALuM che. paNa zreya-udaya meLavI keNa zake? jeo sAdhane meLavI na zake, te zreyaH meLavI zakatA nathI. aMdaranI sAphasUphI karavA mATe, sAdhananA sadupayoga mATe upaga re jarUrI che. zAstrakAra batAve che ke te sAdhane meLavI le te pachI sAphasUphI thavAmAM aDacaNa nahIM paDe. e sAdhananI tAkAta na saMbhALIe, na samajIe tyAM sudhI te sAdhanene hastagata karavA mahenata karI zakIe nahIM. dezane UMce lAva haiye te tevAoe zuM karavuM paDe? AbAdInA badhA rastA UbhA karI devA joIe. ane te ja deza udayamAM AvI zake ke-je AbAdInA rastA pUrepUrA taiyAra kare. jeo aMdara aMdaranA saMpane na jALavI zake, saMpane majabUta na karI zake tevA saMpUrNa AjhAdIvALA hoya te paNa cInanI zahenazAhata jevA che. cIna deza, AjhAda hevA chatAM mAMhomAMhenI sthiti viSama hevAthI gulAmImAM AvI gayela che. aMdaranI aikayatA chaNI ma thaI hAtha, potAnA jIvananibhAvane paNa pahoMca ra
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36ra) - dezanA mahimA darzana jeo niyamita karI zakatA na hoya, te samajavuM ke-teo mugalAInI peThe ezaArAmI thaI gayA ke jethI pitAne AgaLa vadhavuM ke TakavuM muzkela thavA mAMDayuM. AjhAdImAM TakI keNa zake? (1) je AbAdanA rastA pUrepUrA taiyAra kare, (2) je AbAdImAM vadhatA jAya ane (3) je ejyane saMgaThita karatAjAya-AvA traNa guNavALA hoya teo ja AgaLa vadhI zake. sAdhu-samAgama vagaranuM pariNAma. AbAda banavAnuM sthAna kayuM? ejyanAM sAdhane kayAM? nirvAhanAM sAdhane kayAM? "verA mA nityao' haMmezAM sAre upadeza, sAdhuvAsavA matyao' haMmezAM aMtaHkaraNatha-aMtaHkaraNanI bhaktithI sAdhu mahAtmAnI sevA, vinaya, vaiyAvacca vagere. guNa meLavI ApavAnuM sthAna hoya te sAdhumahAtmAnI sevA che. vastunI chatamAM vastunA guNa khabara na paDe, kAna vagara zI aDacaNa paDe te kAnavALAne khabara na paDe. janmathI ja barAbara sAMbhaLIe chIe. janmathI dekhatAne AMdhaLAnI. aDacaNane khyAla na Ave. ervI rIte ApaNane sAdhune samAgama haMmezAM maLela hevAthI sAdhunA abhAve kaI Apattio che, tene khyAla na Ave. pitAnI najare jevA sAthe, bIjAnI avasthAne camA tarIke le te bIjAnI avasthA khyAlamAM Ave. ahIM sAdhu mahAtmAne janmathI samAgama che, tethI teonA samAgama sivAya kaI aDacaNa che, te khyAlamAM na Ave. naMda maNiyAra sarakhe rAjagRhIne rahenAra, dhanADhaya, ATale jabarajasta chatAM dharmanA mArge eTale AgaLa vadhe ke unALAmAM cauvihAra aThama karI pauSadha kare che. tenAmAM keTalI badhI dharmanI pariNati hevI joIe ? A jIva paNa bhagavAnanAM vacanane verI nAMkhanAra thaye! samyakRtvAdi kSamArga che, te mokSamArgane sUkI nAvuM chevuM-khAnapAna vageremAM mekSamArga che, tevI mAnyatAmAM te derAI bAra vratadhArI mekSa cUkI, khAvA-pIvA-haravA pharavAmAM rAI gaye
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44. nirbhayatA [33 gayA ! te zAthI ? sAdhunA saMsarga, suzruSA, samAgamanA abhAve te badhuM hArI gayA. vratanuM rakSaNa karavuM muzkela che. sAdhunA upadezamAMsamAgamamAM rahe te ja vrata TakAvI zake. A vAta dhyAnamAM laIzuM tyAre 'sAdhusevA sadA bhaktyA "nI kiMmata samajAze. bIjI mAjI prApta thaelA dharmAMnuM saMrakSaNa ane navA dharmanI prApti, e paNa eTalu ja jarUrI che. saMprati mahArAjane anAryoMmAM paNa dharma pravartAvavA hatA, tethI tyAM vaiSadhArI sAdhune paNa meAkalyA-AcAya dhArIne nahIM. AnaMda maNiyAranI vAta, ane sa'prati mahArAjAnI vAta, sAMbhaLatAM nakkI karavuM paDaze kesAdhunI haMmezAM sevA karavI. sAdhunI sevA maLavA chatAM aikaya sAdhavAnI jarura che. dhamane raste vadheleA prANI, gharanu ekayakuTuMbanu -nAtanuM dezanuM aikaya na samaje, rAjyanu akaya na samaje, ane jagatanA jIva mAtranuM aikaya samaje, ATaluM. chatAM paNuaikya saMgaThita thayA chatAM paNa jee vanamAM mIDAvALA hAya tA tenuM zuM thAya? mATe zrI haribhadrasUrijIe khIjo upAya batAvyAke AtmIyama mekSama =mArA tarIkenI buddhine cheDI do. A traNa vastu karI zake to dhanAM sAdhanA, kAraNA ane upAya je che, te badhAM AnAthI siddha thavAnAM che.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIjAja , A dezanA ArAdhanA &SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSBUDGES (1998 pra. je. vada, 14 motI sukhIyAnI dharmazALA pAlatANA) dharmAvazyakayogeSu bhAvitAtmA pramAdapagvirjI / samyaktvajJAnacAritrANAmArAdhakA bhavati // zAstrakAra mahArAjA umAsvAtijI mahArAja, bhAnA upakAra mATe ArAdhanAnI upayogitA hovAthI ArAdhanA karanAra keNa gaNAya tenI samajaNa mATe A zleka jaNAve che. ArAdhanAnI upagitA heya, te ArAdhanA kema bane tene vicAra karAya. jyAM sudhI ArAdhanA anupayegI jaNAtI hoya, tyAM sudhI te kevI ? vagere vicAravAnI jarUra rahetI nathI. jaina zAstrakAroe mukhya vastu e ja rAkhI ke-ekSamArge na caDyA te anArAdhaka. ane mArge caDelA te ArAdhaka che. A ja kAraNathI uvavAI sUtramAM prathama devaleke yAvat vyaMtaramAM javAvALe jIva jaNAvyuM. chevaTe gautamasvAmIjIe ja prazna karyo ke mahArAja ! teo ArAdhaka kharA ke nahIM ? 22 adhikAramAM chelle prazna e rahyo kehe bhagavAna! teo ArAdhaka kharA ke nahIM ? javAbamAM-ajJAna tapasvI Adi mATe ArAdhaka nahIM, bIjAo mArgo hatA te mATe ArAdhaka che ema jaNAvyuM. jaina zAstramAM ArAdhaka ane anArAdhaka, zabdo pracalita thayA che. tethI vitarAga tetramAM "tAraparyAyA: tAjJApatra para tamArI sevA karatAM tamArI AjJAnuM ArAdhana jabarajasta che. mokSamArgamAM AgaLa vadhavAnI je sthiti thAya te ArAdhanAmAM gaNAya. devakane oLaMgIne nava veyaka pAmavA jevI sthiti thAya teTalA mAtrathI ArAdhanA AvI jatI nathI. vicAre navamA veyaka bAramA devaleka jevI sthiti thAya te
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45, ArAdhanA [36pa paNa ArAdhanA kheMcAI AvatI nathI, te manuSyamAM rAjAmahArAjApaNAmAM ArAdhanA kema kheMcAI Ave ? puNya prakRti sAthe ArAdhanAne niyata saMbaMdha nathI. ArAdhanA aupathamika guNa nathI, kSApathamika guNa che. bAhya saMga kAraNa bane, paNa te AdhIna nathI. ArAdhanA eTale mekSamArganI prApti agara te mArge vadhavuM. zrImate ghera popaTa pALI tene "rAma" bolatAM zIkhavyuM. paNa tethI, zuM vaLe ? e te "rAma-rAma" bolate jAya ane rAmanI mUrti upara besI, tenI upara ja carake ! kAraNa ! mUrtinI oLakhANa khabara tene nathI. tema ahIM ArAdhanA pikAre, paNa svarUpa na jANe tyAM ArAdhanA pikAratAM chatAM virAdhanAne raste jAya che, mATe ArAdhanAnI AvazyaktA samajavAnI jarUra che. maraNanI bhItamAM kANuM pADayuM nathI. duniyAdArInA vicAramAM magna hoya te cAra vastumAM lIna rahevAnAH kaMcana, kAminI, kuTuMba ane kAyA. A cAra sivAya pAMcamuM tene nathI. "A cAre ke jenI upara A bhavane AdhAra rAkhuM chuM. mArA manuSyabhavane kurabAna karuM chuM. te cAra vastu kaI sthitinI che? A cAre bhUkha mATInA staMbhe che. bhUkharu mATInA thAMbhalA heya te zaradImAM kharI paDe tema tamAre saMsAranA-bhavanA-jIvananA cAra thAMbhalA che, te kevaLa bhUkharu mATInA che. eke para sukha-dukhane AdhAra nathI. te vicAra na Ave ane bhavamAM bhamavAnA sAdhanamAM vicAra Ave. "mAruM ? e vicAra na Ave. AvatA bhave hAjara rahe tevI kaI bAbata ? hajuto maraNanI bhIMtamAM kANuM pADayuM nathI ke-AgaLa joI zakAya. jeNe maraNanI bhItamAM kANuM pADayuM nathI te AgaLa kyAMthI joI zake ? maraNa pachInI vicAraNuM karI nathI, tevA manuSyane AvatA bhavane vicAra na Ave. ane e vicAra na Ave to AvatA bhavamAM zuM raheze? mAruM zuM thaze ?" e vicAra kayAMthI Ave ? pUNya-pApa be ja sAthe AvavAnA che, chatAM te baMne paNa AtmAnA nathI ! e te khetaramAM khetI thaI UgyuM, chatAM UnALo
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36] dezanA mahimA daIna Avye ke-sUkAine sAE, ' jevuM thayuM ! tema pUchyuM ke pApa AtmAmAM phaLa daI de ke vidAya le, puNya ane pApa e baMne vastu zubhAzubha phaLa dIdhA pachI TakavAvALI cIja nathI. te haMmezAM TakavAvALI cIja kai ? kaMcanAdi AgalAbhave na AvanArI cIjo che, puNya-pApa AgaLa cAlI janAra cIja che, teA TakanArI cIja kaI ? sarvakALa mATe AtmAmAM rahevAvALI cIja-kaMi ? AtmAnA gharanI cIja kaI ? AtmAne aMge vicAra karavAnI hajI AtmAne phurasada nathI. AMkha cAra chatAM apalakSaNavALI. AMkha, ratana kahevAya, upayAgI--jarUrI kahevAya. AMkha vagaranAne AMdhaLo kahevAya, teTalA tiraskAramaheza, mUMgApaNAmAM nathI, paNa temAM jakharajasta apalakSaNa che. AMkha AkhA jagatane dekhe paNa peAtAne na dekhe. potAnAM rakSaNa mATe AMkhe paDI rAkhyA. khIjI indriyAe pAtAnAM rakSaNa mATe paDado rAkhyA nathI. khApanA ke peAtAnA bharAsA AMkha na kare. AMkha, sagA bApanA paNu bhAsA na kare. ATalI badhI cakAra chatAM rakSaNu mATe sAdhana rAkhanArI ! ratana tarIke paMkAyelI chatAM te ja AMkha peAtAne jue peAte nahIM. jagatane AMkha upayAgI chatAM meATI khATa te e ke--pAtAne ja pAte jUe nahIM. paisA, strI kuTuba, kAyAnI ciMtA rAtadivasa, AvatA bhavane mATe puNyapApanI ciMtA rAtadivasa, paNa pAtAnI ciMtA kSaNabhara nathI. peAtAnI ciMtA karI hota te mAru zuM ?" e vicAravAnA avakAza maLata. e avakAza nathI maLye, tenuM kAraNa e ja ke pAte pAtAne samajavA taiyAra nathI. jyAM sudhI potAnuM svarUpa na jANe-na samaje tyAM sudhI zANA AtmA, zAMtithI bese nahI. paNa ApaNe zAMtithI beThA chIe-nirAMta che. ucATa nathI. zAthI ? AtmAnI vastu samajAI nathI. ArAdhanA padArthanA khyAla na Ave tyAM sudhI ucATa nahI Ave, mATe ArAdhanA cIja zI che ? AtmAnA ArAdhaka ane kANu ? ArAdhakanI gaNatrImAM na Ave tyAM sudhI mekSamAga nI gaNatrImAM Avye nathI, te sumukSu gaNAya nahIM. ArAdhakaNAnA mArgomAM AvyA sivAya musAphara
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45, ArAdhanA 367 gaNAya nahI. temAM AvavAnuM sAMbhaLyA pachI ArAdhaka hAya, te daridra hAya te paNa tene tenA daridraSNAnA hisAkha nathI, pazu ArAdhaka koTinA hisAba che. mAsatusa muninI ArAdhakatA, anArAdhaka cakravatI hAya tA paNa tene ArAdhya kITImAM sthAna nathI. parameSThImAM 'nameza rAyALa'Adi nathI kahetA. paraMtu sAdhune sthAna ApyuM. je ArAdhanAne mArge caDayA te pAte ArAdhanA karanArA ane bIjAne karAvanArA che. khI. e. mAM bhaNatA hoya te paNa nizALIyA. paripakava thavA AvelA te paNa abhyAsI. 'mAtaMtusa' muni, pATha karatAM bhUlyA te paNu abhyAsI. tema AtmA sAdhu thAya ane vadhIne kevaLajJAnI thAya tA pazu parameSThI. mAsatusa sarakhA paNu parameSThI. gurue temane 'mA rUsa, mA tusaSa' na kara ASa na kara.' eTaluM ja zIkhavyuM. tArA AtmAne samajAvI rAkha, kazA upara rASAyamAna, tumAna na thaIza' e be vastu samajAvavA mATe eTalu zIkhavyuM, paNa jene teTaluM paNa nathI AvaDatuM, tevA zabdo paNa bhUlI jAya che. ! gAkhe....bhUlI jAya ! eTale kAika yAda karI Ape, tyAre pAchuM yAda Ave ane gAkhe. AthI zerIvALA karAee temanuM 'mAsatusa' nAma pADyuM. vicAro, jJAnanuM keTalu. pavasAna ? jJAnAvaraNIyanA e keTalA aprakaSa` ? evAM chatAM te ArAdhya, kAraNake te AtmAnAM svarUpamAM AvI gayA che. bhale ema. e. thayela hAya, chatAM paNa vidyArthI. Ama zIkhanAra mA, mA, bhU pA paNa vidyArthI, athathI iti sudhInI koTI tapAsIe, tema ArAdhya ane ArAdhyatAnI kaiTI athathI Iti sudhI che. pote ArAdhanAmAM UtaryA hAya teA ArAdhya manAya. ArAdhanAmAM utaryAM sivAya ArAdhya anaMtA nathI. pAMca parameSThI, ArAdhanAnI kaiATImAM na utaryA hAya teA ArAdhyamAM AvI zakatA nathI. ArAdhanAmAM tatpara na hAya, tevAone jainazAsana ArAdhya koTImAM dAkhala karatuM
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana nathI. ArAdhanA kahevI kene? navakAravALI gaNavAthI ArAdhanA AvI jatI nathI. vAraMvAra jAherAta karavAthI ArAdhatA AvI jatI nathI. ArAdhanA nI? ArAdhanA, pitAnI ? mAtAnI? mahAdevanI? kenI ArAdhanA karavI? ArAdhanA kevaLa traNanI racaF "jJAnana vAritrAmAdhanA -samyaggadarzana-jJAnane cAritranI. ja ArAdhanA karavA lAyaka jaNAvI che. A ArAdhanA karanAra ArAdhaka gaNAya. jana zAsanamAM ArAdhaka thaye keNa gaNAya? ArAdhanA zabda vahAle che, tevI ja rIte jaina jagatamAM samyagadarzanAdi traNa vahAlAM che. paNa zabdaprIti game teTalI hoya; paraMtu padArthaprIti na thAya tyAM sudhI kArya siddhi na thAya. 1 lAkha manuSyane prazna karyo ke-saMpa vahAle ke kusaMpa ? "kusaMpa, sAre ema eka paNa nahIM kahe. sahu e ja kahe, "saMpa" sAro. paraMtu mAtra te zabdanI ja prIti. "saM5" padArthanI prIti nahIM. padArtha prItine aMge prayatna kare. saMpanAM kAraNe keTalAM che ne tene amala keTale karyo? kAraNe batAvanAra paNa nahIM nIkaLe. pite gunegAra na banavuM. bIjAnA gunAnI mAphI ApavI. bIjAne phAyado thato hoya to gune na kare. kuTuMba, nAta ke dezane aMge A traNa vastu Avaze te saMpa jALavI zakaze. te gunegAra na thavuM. gu thavAthI haMmezAM pAchA haThavuM. bIjA gunegAra banyA hoya tenI gunAnI mAphI ApavI. tevI rIte bIjAne phAyadAne vakhata javA na de, paraMtu lAkha mANasomAM tevA keTalA nIkaLe? saMpa" zabdanI prIti heya- saMpa" zabdanI prIti hatI, paraMtu, saMpa padArtha nathI te vicAryuM ke nathI te vartanamAM mUko. ArAdhanA zabdane aMge keTalAka prItivALA hoya che, ane tema bole, che paNa ArAdhanAne padArtha ? vezyA vadhAre ghuMmaTe kADhe. kulIna strI AMkha ke meTuM DhAMke, vezyA peTa sudhI lAja kADhe. anArAdhake ArAdhakapaNAne dekhAva vadhAre kare, tethI ArAdhakapaNuM AvI na jAya. lAMbe ghumaTe kADhe tethI kAMI vezyA khAnadAna na kahevAya e te
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45. ArAdhanA [369 dekhAvanI lAja che kAraNa ke tenA vanamAM, kuTumbamAM lAjanA chAMTAye nathI.'ArAdhanA'zabda pAkAryoM jAya,paraMtu padAtha na hoya tyAM ArAdhanAnA mAga mAM kiMmata thaI zakatI nathI. traNene ArAdhanArA mumukSu hoya. kathaMcit ArAdhakA judA paNuM hAya.'huM ArAdhanA karanAre 'e zabda badhAne game che. dareka jaNa uttama zabde, potAne lAgu pADavA mAge paNu vAstavika lAgu kAne paDe? te mATe jaNAvyu` ke-ArAdhanA zAnI che ke-jethI ArAdhanAra ArAdhanA-ArAdhanApAkAre che ? pahelAM mumukSuee samajavuM joI e ke-ArAdhanA traNa cIjanI. eka vAta dhyAnamAM rAkhavIH jinezvara bhagavAna sarakhA zAsananu nirUpaNa karanArA, paNa teoe vIranI ke gautamanI ArAdhanA na jaNAvI. 'vIranI, gautamanI ArAdhanA e ja ArAdhanA'ema kema na jaNAvyu? ArAdhanAmAM samyaktvAdi kema jaNAvyAM? AjakAla potAne peAtAnI kiMmata aMkAvavAnuM cAlyuM che ! chaganIrAmanu' samakti, ceAthamalanuM samakti e ja ArAdhanA! emanI apekSAe mahAvIra bhagavAna bhUlyA ke jethI vIrasamyaktva na calAvyuM ! vIra ane gautamanI ArAdhanA karanAra eja ArAdhaka'e vastu UbhI na karI ! kAnI ArAdhanAe ArAdhaka kahevAya ? samyakRtvanI. pachI samyaktvavALA je hAya te, bhale vIra bhagavAna hA, ke pachI pAzvanAthajI hA, ke pachI kezIkumAra hA. zAstramAM spaSTa jaNAvI dIdhuM ke-vyaktipUjAne zrI jinazAsanamAM sthAna nathI, guNavAnane aMge sthAna che. samyagadarzanAdinA aMge ArAdhanA che. paNa prazna thaze ke te pachI guNa mAnavA, ne vyaktione na mAnavA ?? to pachI mahAnubhAva ! jhaverIe hIrAnu teja levu" hIrA na levA ne ? hIrA, motI, sAnuM vagere pANI--kasa-tejane maMge lekhAya che. mahAvIra bhagavAna, RSabhadevajI Adi yAvat AnA sAdhue paNa guNavALI vyakti hovAthI ArAdhya che. traNenI ArAdhanA karanAro ArAdhaka che. ArAdhanAnuM svarUpa zu? ArAdhya te jaNAvyA, kejenA AtmA Avazyaka cegAmAM bhAvita hAya, te AtmA ArAdhaka che. pramAdAne Dagale ne pagale TALavA taiyAra hAya, te ArAdhaka bane che. teo mAkSamAnA musAphara banI zake che. : 24 :
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravya, kSetra ane kALa ArAdhanA dezanA 46 h 888888888888 Kao Rou Qi (1998 di je. su. 1 mAtIsukhIyAnI dharmazALA, pAlItANA.) bhAvanamaskAra. zAstrakAra mahArAjA zrImAn umAsvAtijI mahArAja,zrI prazamaratiprakaraNamAM mAkSanA upAya tarIke eka ja vastu jaNAve che ke ArAdhanA vagara kAi meAkSa pAmI zakatA nathI, keAI pAmaze paNa nahIM, meAkSa pAmyA, pAme che ane pAmaze e sava jIvA ArAdhanAnA pratApe ja. ArAdhanAthI nirapekSa rahIne mekSa pAmI zakAtA nathI. AthI ArAdhanA sivAya mekSa nathI, paNa ArAdhanA' vastu na samajAya te ? ArAdhanA zabda lakhIne tenA sAmuM joyA karIe, te zuM vaLe ? Aje lokA-ArAdhanA, ArAdhanA zabda pAkAre che. paMcaparameSThInI navakAravALI gaNe che, te cheDIne ArAdhanAya name. ema gaNe tA ArAdhanA thaI jAya kharI ke ? ArAdhanAnuM dhyeya aMdarathI khasavuM na joIe. ArAdhanA vagara nA jammulacanna' karyAM kare te ArAdhanA na thAya, tema ArAdhanAne namA' kahevAthI ArAdhanA thai jatI nathI. AgaLanAM vyAkhyAnamAM kahI gayA hatA ke ArAdhanA traNa prakAranI : samyagUdana, jJAna ane cAritra e traNanI ja ArAdhanA. te traNa vastunI ArAdhanA na hAya te| ArAdhanA nathI. navakAra jevI sAmAnya kriyAthI, pApanA nAza thAya ane maMgaLanI prApti thAya : e e phaLa navakAramAM levA paDayAM. pApanA nAzanu dhyeya rAkhI, temaja maMgaLanI prAptinuM dhyeya rAkhI namaskAra karavAnA che. te bhAvanamaskAra che. namaskAranA pAMca pada ane navapadamAM kacA phka paDe che? pAMca pattu dhyeyazUnya, eTale ke-dhyeya vagaranA namaskAra, ane
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46. dravya, kSetra ane kALa ArAdhanA [371 navapada, e dhyeyavALe namaskAra. dayavALe namaskAra teone che kejeo "sarva pApane nAza ane prathama maMgaLa tarIke navakAraphaLa sahita mAne. sarva pApanAzanA kAraNa tarIke namaskAra che. jema paMca parameSThIne namaskAra e paNa pApanA nAthadvArAe che. sarvapApanA nAzanuM dayeya na hoya te e namaskAra bhAvanamaskAra sudhI AvI zakato nathI. kaheze ke-to bhagavatIjI vageremAM pAMca pada ja kema kahyA? nava pada kema na mUkyA ? paNa mahAnubhAva! ArAdhanAne aMgene namaskAra ane maMgaLa tarIke gaNAte namaskAra temAM bheda kema samajI zake, nahIM? sUtranI AdimAM bIjuM na bolatAM "name arihaMtANaM' pAMca pada kahyAM te namaskAramAM paNa "ArAdhanA buddhi lAvavA mATe. e namaskArathI "pApane nAza ane maMgaLa buddhi, e dhyeya rAkhe che. maMgaLanI prAptinuM dhyeya heya te namaskAra vAstavika phaLa de, paNa te dayeya na hoya te khUda arihaMtane karela namaskAra paNa vAstavika phaLa detA nathI. kRSNajI ane vIrAnuM vaMdana. kRSNa ane vIre sAlavI sarakhA namaskAra karanAra hatA. 18 hajAra sAdhune baMnee vAMdyA che. AthI vIrAne kSAyika samyakatva gaNavuM ? vIrA sAlavInuM dhyeya e vaMdanamAM "kRSNajI mArA para khuza rahe hatuM. jyAre zrI kRSNanuM dhyeya, karmane kSaya hatuM. te muddo AgaLa karIne paNa jeonI pravRtti thaItene bhAvavaMdana gaNavAmAM AvyuM. vIrAnAM vadanane bhAvavaMdana karma na gayuM? tenuM dhyeya, pApanA nAzanuM na hatuM, maMgaLapraptinuM dhyeya na hatuM. kRSNajI, duniyAmAM deva tarIke bhale manAya, paNa jaina zAsanamAM mAtra samyaktvanA dhaNI dravya tIrthakara hatA. vIrAjIe vaMdanamAM kRSNajIne rAjI rAkhavAnI vAta rAkhI hatI. kRSNa paNa dravyatIrthakara hatA te temane khuzI karavAnI bhAvanA hoya te paNa varAne phaLa maLavuM joIe. paNa te bhAvanAthI zAstramAM vyakitane aMge khuzInuM sthAna
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana nathI. dravya tIrthakara jevA hoya te paNa tene khuzIpAnI kiMmata nathI. vire sAlavI, kRSNamahArAjane temanI anujJAe vaMdana kare che tethI vaMdananA phaLamAM te anujJA kAma na lAgI, eTale ke jainazAsanamAM bIjI kaI vyaktinuM aNujAIpaNuM kAma lAgatuM nathI. bharata mahArAjA marIcine kai dRSTie vaMdana kare che? jainazAsanamAM kevaLa guNanI daSTine sthAna che. vIrAne kRSNanI aNujAInI sthiti kAma na lAgI, te bharata mahArAjAe marIcine karela vaMdana te kema kAma lAgyuM ? tene te tIrthaMkara thavAne hajI 23-24 bhava bAkI hatA! te paNa moTA bhava ! temAM paNa sUkSma te ghaNuM bhave bAkI hatA ra7 bhavamAM koDAkoDa kALa khUTe nahi. ! 33 sAgaropama bhegavanAra. 33mAM pharaka na hoya. 33 bhegavanAra nArakI ke devatA hoya, utkRSTa sthitivALA heya. bethI AgaLa keI na vadhe. mahAvIra bhagavAnane (kroDakroDa sAgaropama saMsAramAM bAkI hatA tevA ne= ) avaLe mArge gayelA marIcine vaMdana karanAra bharata mahArAjAne vaMdana kema kAma lAgyuM ? te samaje ke bhAratamahArAjA, e marIcinA khuda pitA hatA, chatAM tene vaMdana karatI vakhate teo DAMDI pITIne kahe che ke "tuM avaLe mAge che chatAM A vaMdana karuM chuM, te mAre kULe janme tethI tenI kimata nathI." jainazAsana guNa upara keTaluM badhuM ghase che? vyakitathI keTaluM khase che? marIci sAdhupaNAmAM rahevA taiyAra na hate paNa ghera javA taiyAra hatuM chatAM mAtawA zu jatu na rAvajoti ghera javuM che paNa bharata mahArAjAnI lajajAthI ghera jaI zakatuM nathI, pitAne dIkaro ghera Ave te cakravatI na khame. cakravatI paNa patita apanAvavA kema taiyAra na hatA? saMyamamAMthI paDe te na gharane na ke bahArane. bharata mahArAjAnA dIkarA patita thaI bharatane ghera Ave te bharatane pAlavatuM nathI, nahIMtara marIcine ghera javAmAM zarama zAnI? bApa tevA na hota te paDIne AvyA chatAM "AvabhAI! sAruM thayuM ema AdaranI ja AzA raheta. paNa marIcine pAchuM ghera
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46. dravya kSetra ane kALa AradhanA [373 javAmAM te AzA nathI tethI vicAre che ke-lAjathI ghera na javAya." bharata dhikkAre te zuM thAya? bharata mahArAjA te vastune adharma na gaNe te marIcine ghera javAmAM vAMdhe ja zuM? pitAno dIkare patita thAya tene bharata dhikkAranAra hatA. marIci tyAM paga kemana daI zako? bharata mahArAjA, patita tarapha dhikkAranI draSTi rAkhe che. bharata mahArAjAnA haiyAmAM guNanI pUjA keTalI badhI haze ? guNanA hAsamAM, guNathI dUra thayela pitAnA putra upara paNa pyAra te nahIM, paNa dhikkAra che. bharata mahArAjAnA haiyAmAM eka aMza paNa guNanI kiMmatamAM khAmI hota te marIcine pitAnAM te kuTumbanI kiMmata AgaLathI thayA vagara raheta nahIM. dIkarA tarapha prIti rahe che, chatAM dharmazAstranI rItie avaguNa tarapha dhaselA tarapha dhikkAra ja hoya. AthI e marIcine "parivrAjakapaNuM svIkAruM paNa ghera na javuM. e nirNaya upara AvavuM paDyuM. bharata mahArAjAe paNa "A bicAro rakhaDI jaze ema paNa prabhune na kahyuM! parivrAjakapaNuM svIkAryuM te paNa na kahyuM ke-patita thayo chatAM uttama prarUpaNAvALo te che." adhama prarUpaNanI vAta judI che. marIcinA parivrAjakapaNAmAM paNa "sAdhu uttama che. huM pApI halake chuM." A sthiti che. tyAM sudhI samakita khasyuM nathI gaNatA. patita thaye chatAM prarUpaNu-mAnyatA sAcI ja che. sAdhue uttama che, ema ja mAnyatA che. eka bAju patita thAya ane bIjI bAju sAdhu karatAM paNa pitAne mahA sthitimAM mUkavA jAya tevAne kahevuM ja zuM? pitAnA manamAM sAdhunI mahattA rAkhIne marIci, parivrAjakapaNAmAM rahela che. prabhune bharata mahArAjAe prazna karyo ke-kei tIrthakarane jIva atre che?" prabhue marIci jaNAvyuM. bharata mahArAje joyuM te e khUNAmAM beThele che. e joI te vicAre che ke-"patita pariNAmane dhikArate hevo joIe, kAraNa ke te parSadAmAM nathI besate, khUNAmAM bese che. "je patitapaNAmAM samajatuM hoya tene jAheramAM besavAnuM sthAna na hoya." tyAre bharata mahArAjA marIcine vaMdana karavA jAya che ane tyAM paNa spaSTa kahe che- marIci ! huM tArA janmane,
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ aex] dezanA mahima durAna IzvAku kuLamAM janmyA, te vagerene vaMdana nathI karatA-tArA parivrAjakapaNAne nathI mAnatA.' marIcimAM tevAM apamAnajanaka vAkayA sAMbhaLavAnI keTalI tAkAta haze ? te vAkayAthI tene kleza na thayA! nIce pagathIe utarI gayelA AtmA, potAnI nIcApaNAnI jAherAtane aMge AvezamAM na Ave tyAre samajavu ke--AtmAmAM kaMIka che. marIci bharatane kahI zakata ke keNe tamane vAMdavA AvavAnu nAtaruM dIdhuM che? tema kahI zakata, paNa tema te kema kahetA nathI. te samaje che ke have teo mane na vAMDhe-mArA janmane, mArA kULane na vAMdeparivrAjakapaNAne na vAMDhe temAM navAi nathI. peAtAne hInaguNavALA-guNahIna te ja dekhI zake jene uttama guNu taraph mAna hoya. peAtAnA hInaguNu sAMbhaLavA sAthe jenuM dhyeya TakatuM nathI, te mArgamAM nathI. bharata mahArAjA kahe che, te marIci sAMbhaLI le che. AthI bharata mahArAje tene tema kahIne ya vAMdhA kaheze. ke-vAMdhA-vAMghAne, A khelIne zuM karavA vAMghA ?' eTaluM ja kahevu hatuM ke-tI kara thavAnA che mATe huM vAMduM chuM.' zAsanane mAnanArA manuSyane-avaguNIjanane tenA avaguNu jaNAvyA sivAya vaMdanA ayukta lAge. avaguNa na jaNAvI zake te guNa paNa jaNAvI zake nahIM. potAnA dIkarA tI kara thanArA, chatAM temAM avaMdanIya padArthA hatA te khUllAM karavA paDayA. atyAre zuM vicAravAnuM che ? bharatamahArAjAe marIcine va Mdana karyuM, te vaMdana AthI lekhAmAM gaNAyuM. dhaghoSa AcAya mahArAjAe te dravya tIrthaMkaranA vaMdananA aMge dAkhalA dIdhA. vIrA sAlavInA vaMdanamAM mIMDu' gaNe che, AthI lAMkhe kALe thavAvALA te mahAvIra tItha "karanA vanane ArAdhanAmAM gaNu, vIrA sAlavIe vaMdana karyuM te te kRSNanuM anukaraNa karyuM. kRSNa traNa kha'DanA mAlika che, mATe temane huM khuzI karuM.' e dhyeyathI vaMdana karyu che. vadanamAM e rIte kha MnenAM dhyeya judAM thai gayAM che. .. aNujAimAM vAsudeva khuza thAya, e prakAre vIrAne dhyeya palaTAvavArthI ArAdhanAnA mArgomAM na gaNyA, paraMtu bharata mahArAjAne ArAdhanAnA mArgamAM gaNyA. kama kSayanA sudUdA hoya. dhyeya Aya tenu
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 46. dravya, kSetra ane kALa ArAdhanA [35 vaMdana te ArAdhanA, Ama te jainazAsana, vyakitanI pUjAne paNa mAne che. nahIMtara "mani kaM" ema vIzane vaMdana na karata, vIza tIrthakara vyakita che ke jAti? usabhAdivyakita tIrthakara che. guNanA dhyeya vagara ArAdhanA nathI. vyakitanuM ArAdhana jainazAsanamAM che, paNa vyakita tarIke ArAdhanA nathI. guNavAna tarIke ArAdhanA che astei zirirara rararI riddhi rIkhavadevajIpaNAne aMge vaMdana nathI. tyAre tIrthaMkarapaNane aMge=jinezvarane paNane aMge, kevaLIpaNune aMze vaMdana che. AmAM vyakitanI pUjA che, paNa guNavAna vyakti che, mATe tenI pUjA che. tenuM ane kasa sAthe ja hoya. sonAne cheDI kasa jude nathI. hIrA metInAM pANu judAM nathI. vyaktinuM ArAdhana na mAnIe te cAra pada cheDI devAM paDe. zAstrakAra kahe che ke- mukhya namaskAra, vaMdana, parya pAsanA, vyakitanI hoya; paNa vyakitanI vyakti tarIke nahIM paNa guNavAna tarIke ArAdhanA che. tethI navakAramAM pAMca pada rAkhI zakIe. guNanuM dhyeya na hoya te ArAdhanA nathI. guNane vadhAravAnuM dhyAna rAkhe. samyakatva, jJAna, cAritra e traNe guNenI ArAdhanA kare. traNa guNe ja ArAdhya che. mukhyatAe traNa guNa ArAdhya che. ArAdhanAnA dravyAdika cAra nikSepAo. AvI rIte ArAdhanA viSayane joI gayA, paNa ArAdhanAnA svarUpane-hetune ApaNe joyA nathI, mATe have "nALikanA vadhAre bheda na pADI zake, tyAM cAra bheda te jarura pADaze ja . dravyathakI ArAdhanA. eTale samyaktvanAM sAdhane, jinezvaranI pratimA vagere je je dravya te ArAdhanAnA viSaye. siddha, AcAryaupAdhyAya, je je AlaMbanabhUta dravya, te dravya ArAdhana che. kSetra ArAdhanA eTale kSetrathI ArAdhanA, te pAMcase...pAMcase ...pAMcase je jananA meTA meTA devatAI prAsAdo hoya, tyAM ekAda khIlI keTalA hisAbanI? tichalokamAM ArAdhanAnuM kSetra aDhI dvIpa sivAya nahIM. aDhIdviIpamAM mAtra karmabhUmi sivAya ArAdhanAnuM kSetra nathI. karmabhUmimAM
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376] dezanA mahimA darzAna paNa mArAdhanAnuM kSetra, hajAAmAM bhAgeya nathI. 32 hajAra dezamAM paNa Aya deze| mAtra sADI paccIza che. te hajAramAM bhAga paNa nahIM'. vicArI, te keTalAme bhAga che ? sADIpaauMza Aya deza che, temAM paNu huMmezAM dhanI pravRtti hAya tema nahIM. savikALe jinezvaranI, cakravattinI, vAsudeva, khaLadevanI utpatti thavAne lAyaka kSetra te A kSetra. kSetra tarIke--jJAna A, dazana A, cAritra Aya. evI kaI kSetramaryAdA nathI, paNa savakALa cakravati-Adi je kSetramAM utpanna thaI zake, tevI ceAgyatAvALA kSetro te A kSetro ArAdhanAnuM sthAna che. thAriyAnuM dUdha AMkha phADanAra, chatAM te AMjavAthI AMkha sArI kema thai ? eka gAmaDiyAne AMkhamAM duHkhavA AvyuM. te vaidyane tyAM AvyA. te gamAra che. vaidyane jema tema elavA lAgyA, jethI vaidya akaLAyA. vaidya paisAnA pujArI hatA. tethI te gADiye tene paisA ApI e rIte herAna karavA lAgyA. kaMTALIne vaidye kahyuM-jAne...thAriyAnuM dUdha AMjI le.' vaidye upAya khatAnyA eTale gAye cAlI nIkaLyeA. vaghe pharI bUma mArI, paNu e te pAche na AvyA. teNe tA thAriyAnuM dUdha lAvI AMkhamAM nAMkhyuM. savAre uThayA te vedanA zamI gaI ! gAmaDiyAne thayuM ke-'mArA vhAle...vaidha jabaro ! aThavADiyA sudhI na maTe te eka rAtamAM maTADI dIdhuM !' khuza thai kerInA TopalA tsu bharI vaighane bheTa ApavA gayA. vaidyane kahyuM ke--AMkha sArI thaI gaI, mATe le A kerInA Topale.'vizvane Azcaya thayu. gamArane laine vagha thAriyA jovA gayA. theAriyAne khAdyo. thAriyAnuM dUdha AMkha pheDanAra DhAvA chatAM paNa tenAthI AMkha sArI kema thai ? e jANavA sAru te khAdyo. joyuM te nIce ghInA gADavA hatA. tethI vaidya jANyuM ke-theranI garamI khaMdhI ghIthI marI gai. gamArane e rIte thAranA dUdhathI AMkha maTI, mATe zu thAriyAnuM dudha davA gaNavI ? bhAgyanA yAga DAya ane ghInA gADavAvALA theriyA maLI gayA, tethI kAMI ceriyA davA na gaNAya. tema kavacit bhAgyayege
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46. dravya, kSetra ane kALa ArAdhanA [377 anAryakSetramAM dharma maLI jAya tethI anAryakSetra dharmanuM sthAna na gaNAya. dharmanuM sthAna te AryakSetra ja che. evAM AryakSetra sADI paccIsa che. kALa ArAdhanA te sAmAnyathI trIjA ArAne cheDe, cothe Ave ane pAMcamA ArAmAM 21 hajAra eLe kALa che. jinezvara bhagavAne teTale kALa sAdhu zrAvakone ArAdhanAne aMge niyamita upayogI tarIke vizeSathI jaNAvyuM. jinezvara bhagavAne kALanuM niyamana karI ArAdhanA kahI che, sAdhune aMge AvazyakamAM-vyavahAramAM AThama, caudaza upavAsa na kare te AleyaNa, mAsIe chaTha saMvacharIe aThama na kare te AleyaNa Ave. ArAdhana kALa thakI niyamita karyuM. upavAsa kare tyAre AThama mAnavI ema nahIM; paNa ArAdhanAne aMge tithi levA mAMge che, teone upavAsa kare te ja divase AThama. jeo upavAsane aMge AThama, caudaza mAnanArA heya teone AThamane kSaya karyo kema pAlavaze ? parvatithilepakene zAstrakAranI cImakI. dIkarAnI vahune teDavA jAya paNa dIkaro rAMDa che te pachI kene teDavA javuM ? AThamane aMge upavAsa na kare te prAyazcitta, paNa AThama che ja nahIM te prAyazcitta zAnuM? kSaya pAmelI AThama gaNI te upavAsa kayAMthI AvyuM? kahe ke-tithine aMge ArAdhanA che. ArAdhanAne aMge tithi nathI ArAdhanAmAM parva tithi kSaya pAmelI mAnIne tenuM ArAdhana karanArAo vicAre te A vastu temane barAbara samajAze. TIppaNAmAM bhAdaravA suda ane kSaya AvyuM, te ArAdhanAmAM vaccharI kyAre gaNavI? kayAre kare ? trIje saMvaccharI karaze? zAsanane anusaranArA trIjanuM nAma nahIM kahe. tatvataraMgiNImAM cokhA zabdamAM kahyuM che ke-14no kSaya heya te vakhate "terasa" ema bolAya nahIM. keTalAke kahe che ke-e te pAMca pacAsa varasathI cAlyuM che, to temaNe 1615ne tavataraMgiNI graMtha joI le ke-"caudazanA kSaye terasa evuM nAma paNa kahevAne saMbhava nathI. dharmanA kAmamAM caudaza ja che. muhurtAdi vizeSakArya sivAya 13 kahevAya nahIM.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ za78] dezanA mahimA darzana hIrA sAthe tAMbAnuM ghara heya, temAM hIre jaDa hoya te tAMbu lAva, tema kahe nahIM. hIre lAva. TIpaNanI caudazanA kSaye terasa tAMbA jevI, caudaza hIrA jevI. te vakhate caudazane ja vyapadeza thAya. jarUrI muhUrtAdika sivAya 13nA nAmanI zaMkA paNa na karavI. A dareka pATho zuM kahe che ? 14nA kSaye 13 karI le, paNa mAsI 14nA kSaye je tame terasa karavA jAva te AcArya kaheze ketame te 14 ke punama baMnemAM na rahyA. bemAMthI ekemAM narahyA.e ja vAta tavataraMgiNumAM jaNAve che. AgamanI vAta kADhe. jaina gaNita pramANe dareka yugamAM aMtamAM be aSADa. bIjI aSADa sudhI punamane kSaya ja hoya. TIpaNAmAM bIjA aSADanI punama hoya ja nahIM, chatAM jyAM yugamAM cemAsI maryAdAnuM varNana kare che tyAM te kSINa punamane aSADI punama gaNe che punamanA nAmathI ja zAstrakAra saMbaMdhe che. te kSINa punamane paMcAMgIkAra pote aSADI punama kema kahe che? punamane kSaya chatAM, 14 udayavALI chatAM, punama udayavagaranI chatAM zAstrakAre tene punama tarIke lIdhI tethI 20 dahADA sthiratAnA AvyA. bhAdaravA suda ane divase te cethane kSaya heya te zuM karaze ? udayavALI trIja mAnIne te trIjane divase saMvatsarInI ArAdhanA karaze ? yugapradhAna kAlakAcArya mahArAjA kahe che ke eka paNa divasa na vadhAra." te tamAre te bIje varase, tame ethe saMvatsarI kare te rAtrI ullaMghana thAya ke nahIM? A varSe mAnI trIja, ane bIje varase mAnI cotha te 360 rAtrinI maryAdA kayAM rahI ? AthI 361mI rAtri ullaMghana thAya tenuM kema ? comAsI caudazane kSaya heya te e vakhate terase mAsI karaze paNa pachI bIjI vakhate zuM karaze ? 120 divase karaze ke 121 divase ? saMjvalananI apekSAe AgaLa AgaLanA kaSAyamAM jaze. e rIte kAlakAcArya mahArAjAe nA kahI. kALathI aSTamI Adi tithie niyamita ArAdhavAnI jaNAvI, te AThamacaudaza-punama-amAvAsyA tarIke jaNAvI. temAM pauSadhaniyamita
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46, dravya kSetra ane kALa ArAdhanA [378 tithi uDADI. pauSadha kare te ArAdhanAnA mArgamAM na rahe kAraNa ke te tithio niyamita pauSadhavALI che. AThama caudaza sivAya sAdhuo upavAsa na kare te prAyazcitta nathI eTalA ja mATe zAstrakAroe tuSkarSo" kahyuMte cAra parvamAM upavAsa na kare te prAyazcitta kahyuM. gazAstranI TIkAmAM khuda hemacaMdrAcArya mahArAje te cAraparvanI vyAkhyA karelI che ke-AThama-caudaza-pUrNimA ane amAsa e catuSkarvI gaNAya che. parvatithinuM ArAdhana kALathakI hovAthI ArAdhanAmAM parvatithine kSaya gaNavAnuM ArAdhakane paravaDe tema ja nathI. parvatithi kALa thakI ArAdhanAnuM sthAna gaNAya, tethI parvatithine ArAdhanAmAM kSaya gaNAya nahIM. jotiSacake parva tithione lepa batAvya-aSADhI punama jevI parvisIya kSaya batAvyuM, paNa parvanuM ArAdhana kALathakI hovAthI zAstrakArone te pAla nathI ! e pramANe dravyathI, kSetrathI ane kALathI ArAdhanA jaNAvI. bhAvathI ArAdhanA agre bhaviSyanA duHkhane bhedanAra-nAza karanAra hovAthI dharma zaraNa-rakSaNa karanAra kahevAya che, kAraNa ke pahelethI ja te dharma A jIvane zikSA-zikhAmaNa Ape che ke jethI pApa Ave ja nahi. pApa Ave te duHkha thAya. 0 he bhagavAna, keI paNa ThekANe hiMsAdine pravartAvanAra tamAruM zAstra Agama jovAmAM AvatuM nathI paraMtu vacana samatArasathI bhareluM jovAya che. he bhagavAn ! saMsAranI zAMti mATe tamArA che zAstra-AgamamAM be bAbata bharelI che. haMmezAM AzranI hAni ane saMvaranI zreNInuM grahaNa.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA che gharmanI mukhyatA vacanAghadanuSThAnamaviruddhAdyathoditam / maitryAdibhAvasaMyuktaH taddharma iti kIrtyate // sukha saMbadhi eka sarakhI mAnyatA zAstrakAra mahArAjA AcArya zrImAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA AgaLa sUcavI gayA ke A jagatamAM puSe muje matifjA arthAt dareka dareka parIe parIe vicArabheda, buddhibheda hoI zake che, paraMtu sakaLa gatinA jIvamAM sakaLa nA bhedamAM eka cIjamAM be mata nathI. keIpaNa jIvanA bhedamAM, keIpaNa avasthAmAM arthAt bAlyakALamAM, yuvAvasthAmAM, vRddhAvasthAmAM, keIpaNa vyaktimAM e bheda nathI, ke "sukha na joIe e IcchA vagarane jIva ja nathI. sukhanI mAnyatAnA samAna bhAvane jaNAvatAM jeo kahetA hatA, te lekamAM A rIte kalikAla bhagavAna hemacandrasUrIzvarajIne sudhAre karavAnI jarUra paDI, te bIna ApaNe AgaLa vicArIzuM. juo, eka paMDite ziSyane kahyuM ke beTA, paDhiye "mAtRvat paradApu." A sUtra sArtha ziSyane bhaNAvI dIdhuM ke bIjI strIo pratye mAtAnI jema vartAva rAkhe. te ziSya te sUtra zIkhIne mAtAnI sAthe lADa-gela karanAra putra bIjI strIo sAthe te vartAva karavA gaye ane mAra khAdhe. paMDitajIe kahyuM ke A sUtrathI khAsa samajaneka bhUla gayA. jesI mAtA pratye vikArI daSTi thatI nathI, vaisA vartAva parastrIo pratye rAkhave. dUsare dina, dUsarA sUtra zIkhavAyA. "beTA, paDhiye, "padravyag leSThavata." "paradhanamAM DhephA jaisI buddhi rakhanA." A sUtra zIkhIne ziSya zarAphanI dukAne caDhaye ane rUpiyA-paisAnI DhagalIe rastA upara pheMkavA
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47, dharmanI mukhyatA [381 lAge. dukAnanA mANasoe maLIne tene khUba mAra mAryo. gurujIe kahyuM, sUtrabhAva yaha nahIM hai, kintu mATI DhephA upara lebhadaSTi hotI nahi ha, vesA vartAva dUsarA dhana dekhakara rakhanA." tIsare dina Atmaghata na mUjI yaha sUtra zIkhavAyA. pitAnA AtmAnI jema bIjAne gaNave. pite ja hoya to bIjAne jamele jANe. pote dhanavAna hoya te darekane dhanavAna gaNavA, pite vidvAna hoya te bIjAne vidvAna gaNavA. A sUtrathI anartha thate dekhIne kalikAla sarvare zlekaracanA karI bhAvArthane baMdhabesate karyo. zuM sudhAra karyo? dareka vAtamAM A sUtrane zabdArtha le nahi, paNa sukhaduHkha priyApreye e vAkayane joDIne "Atmavat sarva bhUteSu ane vicAravAthI sUtrane bhAvArtha sArthaka thaze. "sukha mane vahAluM che tevuM darekane vahAluM che, duHkha gamatuM nathI tema jagatane duHkha aLakhAmaNuM che. A uparathI jagatanA jIva mAtrane sukha priyakArI che, ane duHkha apriyakArI che. dareka sthaLe saravALA bAdabAkI eka sarakhA gaNe. mArA AtmAne jevuM sukha vahAluM che tevuM ja bIjA AtmAne vahAluM che. jIva mAtrane sukha vahAluM che ane duHkha aLakhAmaNuM che. copaDAmAM jamA bAjumAM ane udhAra bAjumAM saravALo, bAdabAkI, guNAkAra, bhAgAkAra karavA paDe te eka sarakhI rIte kare. zAhukArane evuM keIpaNa sthaLa nathI ke jamAnI ane udhAranI rakamanA saravALA judI rIte karavA, kAraNa ke judI rIte kare che te beImAna. tevI rIte tamArA jIvane sukhI mAne che te ja rItie bIjAnA jIvane jIva ja mAnatA nathI. kALIA joDe peLIo bAMdhyuM te "sAna nahi paNa vAna Ave. tevI rIte tamane kaI pUche ke "tame keNa te tame kaheze ke "ame jaina ?" ThIka pUchaze ke "jIva kahevAya kone ?" tame kahezo ke "hAle cAle te jIva." zuM thayuM ? tame trasa jIvane jIva mAnyA ane sthAvara jIvenI
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382] dezanA mahimA darzana arthAta pRthvI, apU, tela, vAu, vanaspati jIvanI kimata jIvapaNAnI, bhUlI gayA, kAraNa ke mithyAdarzanInA samAgamamAM teno raMga tamane lAgI gaye. arthAt mithyAtvIo sAthe besavuM, UThavuM, bolavuM, cAlavuM thayuM, tethI A pAza lAgI gayA. A uparathI mane duHkha thAyate te chakAyanAne paNa duHkha thAya. A saravALo magajamAMthI khasI gaye. A te amArA sonAnA bhAva 24 rUpiyA telAne ane tamArA senAne bhAva telA ekane bhAva eka rUpiye le gaye. senAne bhAva mArA tArA upara kasIne tyAM na hoya. tevI rIte mArA jIvane sukha joIe, duHkha thavuM na joIe ane bIjA jIve chedAya, bhedAya, raMdhAya, dabAya te ApaNane arekAra nahi! te samajavuM joIe ke ApaNuM AtmA jevI kimata jagatanA jIva mAtranI gANa nathI. vyApAranI dareka levaDadevaDamAM saravALA bAdabAkI, guNAkArAdi sarakhA hoya te ImAnadArI. kaza-tApa chedathI uttIrNa thayelA senAnI kiMmata eka sarakhI. tevI rIte cetanavaMtajIva mA eTale sukhaduHkhane vyavahAra paNa eka sarakhe ja have joIe. nikAzanA pratibaMdhavALI cIjone saMgraha cetanAvanta jIva mAnIne sukhaduHkhane vyavahAra pitAnA AtmAnI jema kare. paraMtu sukha kahevuM kone? arthAt jagat kevA sukhane Icche che ?, samAdhAnamAM (1) sukha duHkha vagaranuM joI e (2) ekavAra maLyA pachI te cAlyuM jAya nahi tevuM sukha ane (3) saMpUrNa sukha (maLyA pachI IcchA thAya ja nahi.) juo, jIva mAtrane sukhanI prIti che ane duHkhanI aprIti che. chatAM ATale dIrghakALa sukha bhegavyuM, have thoDA mahinA duHkha Ave te sAruM, evI IcchA koI karatuM nathI. ATalA varSa pachI duHkha Ave evI IcchA mAtra thatI ja nathI. have vicAre kaMcana, kAminI, kAyA ane kuTumba A cAra sAdhanAthI huM sukhI chuM ema mAnavA-manAvavA taiyAra thAo cho, ane traNa vizeSaNavALuM sukha meLavavA mathe che paraMtu sukhanA athIne
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47. dharmanI mukhyatA 3i83 khabara nathI ke A sAdhana dvArA sukha maLaze ke dukha DekiyAM karaze? je sAdhana dvArA sukhI thavA mathe che, te duHkhathI bharapUra che, maLyAM pachI mUkvA paDaze. pAkistAnamAM sthAvarajaMgama milakate dharAvanArA hiMduone khabara nahatI ke badhuM mUkIne javuM paDaze. pAkistAna choDIne jatI vakhate badhuM mUkavuM paDaze evuM hiMduo jANatA hatA te sthAvarajaMgama milakta vadhArata nahi. ajANa hiMduo phasAI gayA paraMtu tame jANI joIne kema phasAo cho? kAraNa ke nikAzanA sajajaDa pratibaMdhavALA pradezamAM janmyA che chatAM jANI joIne nikAzanA pratibaMdhavALI cIjone bhegI karavA pAgala kema banyA che? pratibaMdha vagaranI cIja puNya-nasIba-dhama Astika ane nAstike vacce puNya-pApa, svarga-makSa vagere padArthamAM matabheda che, paNa meLavyuM e mUkavA mATe che e siddhAntamAM matabheda nathI. ApaNe dazAne vicAra kare ke A janmamAM A sthitie rahyA chIe ke javAnA avasare badhuM mUkIne javAnuM che, mUkavAnA avasare bInazaratIe mUvuM paDaze. je padArthone AkarAmAM Akare pratibaMdha hoya tenA paradezI calaNanI kiMmata vadhe che. je dezanA rAjA mahArAjAone samajAya che ke A rAjagAdI uparathI aNadhAryA UThavuM paDaze, AvI dhAraNAvALA rAjA rAjavIe paradezamAM sthAvarAdi milakata vasAve che. rAjA mahArAjAne te gAdI cheDavAnA samAcAranI neTIsa paNa Ave che, paNa ApaNe te vagara neTIse badhuM choDavuM paDaze, mATe paradezamAM nikAzanA pratibaMdha vagaranI cIjane saMgraha kare. pratibaMdha vagaranI cIja kaI ?-puya. sabhAmAMthI eka bhAI pUche che ke puya ekaluM kema? pApa kema nahi? samAdhAnamAM samajavuM ke pApane pratibaMdha nathI. chatAM laI javA lAyakanI cIja nathI. badhI cIja sAthe tene pratibaMdha thaI gaye heta te jIvane bhavAMtaramAM mUMjhavaNuM na thAta. A uparathI paradeza--bhavAntara mATe nikAzanA pratibaMdha vagaranI cIja puNya nasIba-dharma che.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84] dezanA mahimA darzana jUThA zabdanA zravaNamAM pharaka nasIba-puNyanI utpatti dharmanI ArAdhanAthI che. Arya-anAryanA vibhAganuM pUrvakALamAM judI judI rIte varNana karela che. bhagavAna bASabhadevanA samayamAM hakAra-makAra ane dhikakAranI nIti pravartI hatI. tethI te nItine anusarIne Arya-anAryane vibhAga hatuM. prabhu mahAvIra mahArAjAnA samayamAM je kSetramAM tIrthakare, gaNadhare, cakravatIo thAya te dezamAM rahenArane Arya kahevAtA hatA. paraMtu bhadrabAhusvAmInA samayamAM dharmanA vicAra, vartana ane dharma' zabda zravaNa thAya te Arya deza, te sivAyane anArya pradeza nakakI thayuM. dharma eka evI cIja che ke dharma nahi karanArane dharmanA dveSane ane dharma rahita manuSyane dhamI zabda sAMbhaLa sAro lAge che. A uparathI e paNa nakkI che ke sArI lAgatI cIjanA jUThThA zabdo paNa sArA lAge che ane kharAba lAgatI cIjanA bhUkA zabda paNa kharAba lAge che. juo, leTa mAMgavA nIkaLela brAhmaNa AzIrvAda Ape che ke sAta chokarAnI mA thaje, dhananA akhUTa bhaMDAra bhare, putra parivAra "vADI-gADI vadhe!" A zabdone belanAre satyavAdI nathI, vacanasiddha nathI, chatAM dhana, putra parivAranI vRddhi pasaMda che te jUThA zabda paNa kAnane madhura lAge che. vAtavAtamAM koI kahe ke "tAruM nakheda jAya te bolavAthI nakheda jatuM nathI paNa sAMbhaLatAM duHkha thAya che, kAraNa ke kharAba gaNelI cIjane beTe zabda paNa zravaNane amadhukara lAge che. puNya nahi mAnanArA harAmakhera dharma nahi karanArA keTalAka ema kahe che ke puNya, nasiba ke dharma jevI cIja nathI. AvuM belanA harAmakherane AgevAna che. vagara mahenate meLavelI cIjanA mAlika thavuM e bhayaMkara harAmakherI che. keI kahe "tArA bApe rAta-divasa mahenata karI, peTe pATA bAMdhI lAkha bhegA karyA. have te lAkhane tuM mAlika thaye te tuM harAmara khare ke nahi ?" - tuM kahI zake che ke bhavAntaramAM puNya karI mahenata karI che, te
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47. dharmanI mukhyatA puNya mAnavuM paDayuM. ane na mAne te tArI harAmakherI sAbita thAya che. pitAnI prArthanAthI, mAtAnA manarathathI ke tArI IcchAthI tuM A kuLamAM AvyuM nathI, mAtAnI kukSimAM rahyo nathI. nasIba ke puNya vagara AvI zakAtuM nathI ane tethI ja pitA-mAtA ane putra tarIke tuM e traNe jaNa pitapotAnA puNyanI vicAraNuM tArA janma vakhate kare che. puNya ane pApa nahi mAne te lAkaDe mAMkaDuM vaLagI gayuM mAnavuM paDaze. eka putrane janmatAMnI sAthe karaDene vArase, seMkaDo kuTuMbIo ane lekanI khamA khamA ane vAhavAha vArasAmAM maLe che, jyAre gAmamAM bIjA janma pAmanArA putrane vArasAmAM devuM, kaleza kaMkAza ane verajhera maLe che. A banne bAju vicAratAM e nakkI thAya che ke puNya-pApa vagara jagatanI vyavasthAnuM spaSTIkaraNa thatuM ja nathI. sAdhamika thatAM zIkha puNya-pApa mAnavuM nathI, nasIba mAnavuM nathI, dharma mAna nathI, dharma karanArAne teDavA che-evAo paNa dharma na kare chatAM dhama kahevaDAve che. juo, eka saTeDIAe bajAramAM rUpiyA kheyA. have rUpiyA valaNamAM joIze te zuM kaheze ? "huM tamAre sAdharmika chuM, mATe mane bacAve. A vAta sAMbhaLI tame rUpiyA de. pAcho saTTAmAM jaI te gUmAve. paNa denAre tapAsa karavI joIe ke te sAmAyika, pratikamaNa, pUjA kare che ke nahi? deva-guru-dharmanI ArAdhanA echIvattI kare, paNa mAnyatA dekhI che ke nahi? tevI mAnyatA na hoya te pachI sAdharmika nahi paNa harAmakhera. vartamAnakAlIna sAdhue sAdharmika mATe kaMI upadeza detA nathI AvuM belanArane kaheje ke puNIA zrAvakanA daSTAnta sAdhuo Ape che. sADAbAra kaDAnI kamANImAM svAmivAtsalya rejane cAlu hate. A te sAmAyika, pratikamaNamAM kAMkarIo phekavI che! deva, guru, dharmane niMdavA che. paraMtu peTapeSaNa karavuM hoya ane saMsAramAM AgaLa vadhavuM hoya te "sAdharmika' kahIne AgaLa AvavuM che! AvA leke harAmakheranA 25
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38] dezanA mahimA darzana harAmakhera che. dhamane hRdayamAM mAnyatArUpe vasAvyA vagara sAdharmika banavuM e lUMTavAne dhadha che. paisA meLavavA, bairI meLavavI, saMsAranI kaLA kauzalya ane vijJAna zIkhavA pUratAM sAdharmika thavuM che. paraMtu AbhArane chAMTe na hoya te te kSamya che parantu dharma pratye vaphAdArI ane mAnyatA bahumAnapUrvakanI na hoya te te sAdharmika banavA egya nathI. vaphAdArInI anivArya jarUra - jinezvara bhagavAnanA zAsanamAM batAvela anuSThAne ane kiyA e zaktine AdhIna che, paNa mAnyatA rUpa vaphAdArI te hevI ja joIe. vaphAdArI e binazaratI che. prAMtika vahIvaTa karanArA pradhAnane paNa tAjane vaphAdAra rahevAnA sogaMda levAnI jarUra paDe che, te jainazAsanane vaphAdAra rahevAnI pUrNa pratijJA levI ja joIe. zAsanane vaphAdArI vagara sAdharmikapaNuM zobhatuM nathI. sabhAmAMthI eka bhAIe pUchayuM ke bIjA darzanamAM paNa dharmanA AcaraNe dekhAya che. ochAvattA rUpe dekhAya che te pachI te mahApuruSo kharA ke nahi ? samAdhAnamAM samajavuM ke dharmanI kiMmata gaNIne ke AtmakalyANane mATe AjanA kahevAtA mahApuruSe kaMI sahana karatA nathI. keInAtajAta mATe, keI deza mATe, keImAnela riddhisiddhi mATe sahana kare che te dharma kahevAya ja nahi, kAraNa ke duniyAnA dekhAva pUratA dharma bela che. keTalAka duniyAnA dabANathI deva-guru-dharmane mAne che paNa tene vacanamAM, vicAra ane vartanamAM Dagale ne pagale viSayakaSAyAdi najare caDhe che. keIpaNa haddA upara AvanArane prathama rASTranI vaphAdArInI segaMdavidhi karavI paDe che. tevI rIte jainazAsananA sAdharmikapade sthita thanArane zAsana-deva-guru-dharmane vaphAdAra rahevuM ja paDaze. vaphAdArImAM AvanArane dharma AcAramAM che ke vicAramAM? vicArayukta dharma ke heya? ane AcArayukta dharma ke hoya? te agre vartamAna.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA che jJAnanI mukhyatA 208838D8B32D8B3888**36280DDE3 2338888 "svasthavRtteH prazAntasya, taddheyatvAdi nizcayam / tatvasaMvedanaM samyaka, yathAzakti phalapradam // " apUrva sAdhana zAstrakAra mahArAjA bhagavAna zrIharibhadrasUrIzvarajI mahArAjA navamA jJAnASTakanI racanA karatAM jaNAve che ke jainazAsane jJAnane jJAna tarIke agrapada ApyuM ja nathI, paraMtu amegha phaLa rUpa mekSanA sAdhana tarIke jJAnane agrapada ApyuM che. karma teDavA mATe jJAnane agrapada ApyuM che. kAMTAvALI jamIna jovAmAM AMkha e sAdhana che, tevI rIte pApanI pravRttine samajavAmAM jJAna e sAdhana che eTaluM ja nahi paNa samajIne te pApathI kema bacavuM e mATe jJAnanI ati AvazyakatA che. mati, zruta, avadhi e traNa jJAna sAthe janmela bhagavaMte jJAnanA prabaLa prabhAve svayaM buddha tIrtha kare gRhasthAzrama choDI dIkSA le che. dIkSA avasare cothuM manaH paryAvajJAna pragaTa thAya che. cAra jJAnanA mAlika bhagavaMte dIkSA dinathI ghera tapasyA tapIne, parisaha upasargone sahIne, ghana ghAtI teDIne kevaLajJAna pAme che, eTaluM ja nahi paNa sAdhya siddhinA vadhAmaNuM rUpa kevaLajJAna pAme che, eTaluM ja nahi paNa sAdhya siddhinA vadhAmaNA rUpa kevaLajJAna pAmI jagatane saMyama mArge vALavA zAsananI sthApanA kare che. zAsana eTale saMyama, tyAga. saMyamaraMgamAM raMgAyelA AcAryo ane upAdhyAya sva-para tAraka che. arthAta pite tare che ane samAgamamAM AvanArAone tAre che. tIrthakaro para tAraka che, kAraNa ke sAdhya siddhi rUpa mekSanA vadhAmaNArUpa kevaLajJAna thayeluM che ane teo niyamA mekSe javAnA che. paraMtu kevaLa popakAraparAyaNa tIrthakare sakaLa jagane zAsana dvArA tAravA kaTIbaddha thayelA che.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388] dezanA mahimA darzana parAtha-sarvotkRSTa siddhi prApta thayA vagara svArtha-siddhi thatI nathI, tethI ja tIrthakare tIrthanI pravRtti kevaLajJAna pachI kare che. tIrthakara nAmakarmanAM be phaLaH 1. pUjyatA ane 2. tIrthapravRtti. dazamA devalekathI avIne mAtAnI kukSimAM AvanArA mahAvIra bhagavAnanI pUjyatA zarU thaI. garbhamAM AvyA tene cyavana kalyANaka mAnyuM ane IndrAdi devee pUjAnA mahotsava karyA tethI garbhanI zarUAtathI pUjyatAnI prasiddhi thaI pUjyatA rUpa prathama phaLanI zarUAta garbhathI hovA chatAM tIrthaMkara nAmakarmanA vAstavika phaLa rUpe tIrtha pravRtti te kevaLajJAna pachI thaI. A ja vAtane spaSTa karatAM cauda pUrvadhara bhagavanta bhadrabAhusvAmI AvazyakaniyuktimAM jaNAve che ke -manisTApa dharmanari | chadmasthapaNAmAM tIrthakara upadeza kema de nahi? A praznanA samAdhAnamAM samajavuM joIe ke bIjAnA kahevAnuM kahevuM thAya, tethI ja kevaLajJAna pachI dezanAdi de. A sthaLe. samajavAnI khAsa jarUriyAta che ke pravega karIne keIe phaLa meLavyAM hoya ane phaLaprApti karanAranA kathananA hisAbe phaLanuM svarUpa kahevuM tathA dekhADavuM hoya te judI vAta che, paraMtu svayameva prayoga karI, kaSTa. veThIne phaLa meLavyuM hoya tevAo phaLanuM svarUpa kahe ane dekhADe te advitIya apUrva vAta che. apUrva jJAnasAdhana prApta thayA chatAM saMyama vagara sAdhya siddhi nathI ane sAdhya siddhinA vadhAmaNAM seMkaDo mAIla dUra che. A prasaMgamAM pratyakSa daSTAnta rUpe tIrthakare che. tethI apUrva sAdhana jJAnanA prabaLa prabhAve kevaLajJAna apUrva rUpa siddhi prApta thaI. | zabdaprIti ane padAthaprIti jagamAM zabdaprIti tarapha doDanArA seMkaDe che. paraMtu padArtha prIti tarapha dhasanArA taddana alpa saMkhyAmAM che. zabdaprIti ane pradArtha-prItine pharaka samajavAnI jarUra che. saMpa zabda saune game che. tamArA gharamAM saMpa che?" e "saMpa" zabda sAMbhaLo sAro lAge che. paraMtu te saMpa ke kema? tenuM svarUpa samajyA nathI. arthAt saMpa
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48, jJAnanI mukhyatA [389 rUpa padArtha samajyA nathI. saMpa zabdanI prItivALe saMpa Ave kema ane saMpa kusaMpamAM na palaTAya tenI phikara karatuM nathI. parantu saMpane surakSita sAcavavA mATe saMpanA traNa pAyA samajavAnI jarUra che. 1. gune kara nahi, 2. gunAnI gAMTha bAMdhavI nahi. 3. gunegAra upara upakAra karavAno avasara Ave te cU nahi, arthAt bIjI rItie samajIe te bIjAnA gunAmAM AvavuM nahi, eTale gune kara nahi, eTale gunAnI gAMTha bAMdhavI nahi ane gunA rUpa apakArane upakAramAM pheravI le. zabdaprIti ane padArthaprIti upara bAdazAha bIrabalanuM vRttAMta samajavA jevuM che. bAdazAha bIrabalaku pUche che ke he! bIrabala! banIyA mAtA (zarIre jADA ane cintA vagaranA) kema dekhAya che? bIrabala kaheH "khudAviMda! banIyA "gama khAya che." bAdazAha kaheH "meM khA zakuM ke nahi? bIrabala kaheH "khudAviMda, banIyA "gama khAnekA padArtha; samaja zakatA he. Apa "gama" zabda zravaNa karI zakatA ho magara avasara para "gama khA sakege nahi." bIrabale gama" khAvA saMbaMdhamAM vAta mAMDIne vistArathI kahI eTale bAdazAha samajI gaye ke banIyA avasara para gama" khAI gusso dabAvI zake che, kAraNa ke tenA paramArthane te samajI zake che. tevI rIte jJAna zabdanI prIti jagatane che paNa jJAna padArthanI prAptimAM bhalabhalAne paNa muMjhavaNa thAya che. jJAnIne vinaya seva, jJAna meLavavuM, meLavIne jJAna TakAvavuM, dhAravuM, vadhAravuM ane avasare tene sadupayoga kare e badhuM jJAna padArthanI prItivALe ja karI zake che. - sabhya padanI vyavasthA jaganA vyAvahArika jJAnamAM jJAna-ajJAnanA bheda pADayA nathI, chatAM duniyAdArInA nukazAnane anubhavanArAo jJAna ane ajJAnane bheda te avasare mAne che. sUtromAM zAmaLiyAkhyA merA: e bhAvanI bIrabala kahI zakha dha gAma A cA ke
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390] A dezanA mahimA darzana paMkita Ave che. te sthaLe samyagajJAna ke mithyAjJAna jaNAvyuM nathI, te zuM dareka jJAna ane dareka kriyAthI mokSa thaI javAne! samAdhAnamAM samajavuM joIe ke te sUtra jainadarzananI zraddhAvALA mATe che. A uparathI "jJAnakriyAthI mekSa e vacana AvIne UbhuM rahe tyAM samyagUjJAna ane samyakriyA samajI ja levI. paraMtu je sthaLe samyapha pravega karyo hoya tyAM samajavuM jarUrI che ke te sthaLe jaina-jainetara sava parvamAnya te svaracanA che. daNAta tarIke sacavanajJAnavAritrANi kSamA e prathama sUtranI racanA tatvArtha graMthanI AdimAM karI, kAraNa ke te granthane abhyAsa jainadarzananI zraddhAvALe ke zraddhA vagarane bhaNe te te sthaLe te jaNAvavAnI jarUra paDe tethI te sthaLe "sakhya pravega karela che. sUtranuM paThana-pAThana zraddhAraMgathI raMgAyelA zramaNa bhagavanta mATe che. tethI te sthaLe nirdeza na karyo hoya te te samajI levAnI jarUra che. balavA-samajavAmAM pharaka anugadvAranA aMtamAM paNa jJAnakriyAkhyA mekSa A sUtrane bhAva Ave che. keIpaNa sthaLe jJAnASTakamAM jaNAvela traNa vibhAga AvatA nathI. paraMtu A traNa vibhAga mArgapratipannavALA mATe che. viSaya pratibhAsa jJAna prathama, te paNa jaina kuLavALA mATe ja che, paNa te pAmIne AgaLa vadhavAnI jarUra che. juo, AzravanA 42 bhede Indriya, kaSAyAdi gaNI gayA pachI belyA karIe tyAM sudhI zabda "prIti che. arthAta viSaya pratibhAsa jJAna thayuM, paraMtu Azrava padArthanI prIti nathI arthAt IndriyakaSAyathI thatA AzravanI gabharAmaNa nathI. "acare acare rAma belanAra pipaTane rAmanI mUrti upara viSTA karatAM ahaMkAra nathI, tevI rIte AzravanA bheda belanAra ane gaNAvanArane AzravanI bhayaMkaratA ane javAbadArI, jokhamadArI samajavAnI jarUra che. ane tethI samajaNanA abhAvamAM arekAra AvatA nathI. nizALe bhaNanAra nizALIAne hisAba gaNatAM AvaDe che, paraMtu hisAbanI levaDadevaDamAM jokhamadArI javAbadArI te samajya ja nathI. tevI
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48, jJAnanI mukhyatA [3 rIte Azrava-saMvaranA bheda belanAra, samajanArane nizALIA jevI hAlata na zebhe. prakaraNa kamagranthAdi bhaNanArane padArthanI prIti thAya tyAre AtmAnI javAbadArI ane jokhamadArI te samaje che ane e samaja Ave tyAre AtmapariNati jJAna thAya. jainakuLamAM janmele AtmA upAzrayamAM ja ane derAsaramAM ja AyuSya (bIjA bhavanuM) bAMdhate nathI, mATe AzravanI heyatAne ane saMvaranI upAdeyatAne vicAra covIse kalAka karyA kare. bajAramAM kAIsisa (nANAMnI bhIDa) Ave tyAre IjajatadAra vepArI gabharAya che tevI rIte AtmAnI hAlata hAla covIse kalAka krAIsisa jevI che mATe durgatithI DaranArA jIve jarUra gabharAvA jevuM che. ' viSaya pratibhAsAdi traNa bheda A uparathI phaLarUpe pariNAma pAmatA traNa bheda jaNAvAya che. cAlu viSayamAM jJAnanA traNa bhedeAmAM 1. viSaya pratibhAsa 2. AtmapariNati ane 3. tatva saMvedana jJAna jaNAve che. A sthaLe sAMbhaLanArane zaMkA thAya ke mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevaLajJAna e pAMca jJAna che ane tenA 51 bhede che te paikI keIpaNa bheda uparamAM AvatuM nathI te te bheda kyAMthI lAvyA? A zaMkAnA samAdhAnamAM samajavuM ke pAMce AvaraNa khasavAthI pragaTa thatA-utpanna thatA e pAMca bhede che. ane te pAMcanA vistArathI svarUpa 51 bheda che. jyAre A traNa bhede pariNatinA che ane vyAkhyAnAdi zravaNa karyA pachI phaLarUpe pariNAma pAmatAM A traNa bheda che. zravaNa karatAM padArthanI oLakhANa thAya paNa heya upAdeyanA nirNayarUpa sudhAre na thAya te viSayapratibhAsa jJAna. padArthanI oLakha sAthe te padArtha AtmAne keTale hitakara ane keTale hAnIkara che e vicAraNA sAthe Atma sAthe vaheMcaNI kare te AtmapariNati jJAna.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSanA mahimA darzana trIjA tatvasaMvedanamAM heya upAdeyanA nizcayapUrvaka yathAzakti pravartana heya che. prathama viSaya pratibhAsamAM heya upAdeyanI vicAraNA vagara mAtra padArthanI oLakha, bIjA AtmapariNati jJAnamAM vartana vagara heya upAdeyanI vicAraNA rUpa pariNati ane trIjA tatvasaMvedanamAM heya upAdeyanA nizcayapUrvaka pravartana hoya te tattvasaMvedana samajavuM. A traNe bhedamAM prathama bheda ane bIjA bhedane aMze yuktiyukta zaMkA samAdhAna dAkhalA-daSTAMta pUrvaka samajI gayA. have trIjA bhedamAM pravartanazIla thayelA AtmAo kAryasiddhimAM kaI rIte AgaLa vadhe che te aMge vartamAna. cittanuM pApanA baMdhamAM ghaNuM baLa hoya che. jyAre zuddha zraddhA eTale zraddhAvALuM citta haMmezAM zuddha mArgamAM pravarte che. * meTAone saMga ghaNuM puNyakArya vagara prApta thatuM nathI. A vAta sarvasammata che. paNa Azcarya e che ke saMgama milana krama-zreNIne nAza karavAthI prApta thayela che. he bhagavan! Azcarya che ke jyAM tamAruM sAmarthya nathI tyAM tamArA vacananuM bala-sAmarthya che ke je te vacana bIjAonA ane pitAnA pApane sarvathA kSaya karanAruM che.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA zravaNa ane gharmajJAna 33333333333333380388389338EDBEDERO zrova IndriyanI viziSTatA zAstrakAra mahArAjA zrImAna zAMticaMdrasUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upakArane mATe "dharmaratna prakaraNanI racanA karatAM zrAvakane lAyaka 21 guNa, tenuM svarUpa ane te te svarUpane yathArtha pratimAjana karanArA daSTAMtadvArA samagra adhikAra AgaLa jaNAvI gayA che. tethI zravaNa ane jJAnabhUmikA e be bhUmikA saheje prApta thaI zake che e ApaNe samajI gayA. saMjJI paMcendriya manuSya zrotralabdhavALo hoya ane ekendriya, beIndriya, teIndriya ane caundriya zrotralabdhi vagaranA hoya che, tema saMjJI hoya ane zrotralabdhi vagarane heya tevuM banI zakatuM nathI. mananI zakti zrotra maLyA pachI ja maLavAvALI cIja che. tethI saMjJI ane asaMjJInA bheda paMcendriyamAM ja pADavAmAM Ave che. ekendriya, beIndriya, teIndriya, ane caundriyamAM saMjJI ane asaMjJInA bheda pADavAmAM AvatA nathI, kAraNu jene saMjJIpaNuM prApta thAya tene pAMca IndriyanI zakita hoya che, e ja vAta ApaNe paryAptine aMge vicArIe ane prANene aMge vicArIe to samajAya tevI che. mananI paryApta samagra iMdriyanI prapti pachI ja che. AthI je je saMjJI ane paMceMdriya thayA te sarvane zrotra IndriyanI labdhi jarUra hoya. je zrotranI labdhi che, to zrotranI zakti jabarajasta hoya che. cAre indriye mAtra aSTasparzI pudgalene grahaNa kare che. aSTaspazI pudgala sivAyanA sparza, rasa, gaMdha ke rUpane sparzana, rasana, ghANa ane cakSu Idriye laI zakatA nathI. causparzImAM varNa, gaMdha, rasa, sparza rahelA che, paNa Indriya aSTasthapaNe pariNamave ane grahaNa kare che. abdaspazIMpaNe pudgale
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 dezanA mahimA darzana na pariNamyA hoya tevAnA rasa, gaMdha, rUpa, sparzane levAnI tAkAta nathI. cAre Indriye aSTaspazI viSayane le che, tyAre zrotra causparzI pudgalene le che. causpazI pudgale je che te grahaNa karavAnI tAkAta mAtra zrotra IdriyanI che. taijasathI AgaLanA badhA pudgale caupazI che, te zrotra IdriyanI eTalI nipuNatA che. tene kSayopazama eTale jabarajasta che ke jethI caupharasI pudgalene viSayatAmAM laI zake che, paraMtu teTalI nipuNatA cakSu Adi cAra IndriyanI nathI. tatvArthamAM ubhaya avadhAraNa laIe chIe. haLaH pujAH e sUtramAM ubhayAdhAraNa levAya che. rUpI ja pudgale che ne pudgale rUpI ja che. mATe rUpI pudgale ja che. dharmAstikAya, adharmAstikAyamAM rUpa nathI. rUpa pudgalAstikAyamAM ja che. eka paNa pudgala rUpAdi vagaranuM nathI. rUpa, rasa, gaMdha, sparza vagaranuM kaI pudgala jagatabharamAM nathI. ubhaya avadhAraNa thayuM. AthI je zabdanA pudgule rUpa, rasa, gaMdha, sparza vagaranA nathI paNa pharasa ATha nahi paNa cAra hoya te caupharasImAM rahelA rasa, gaMdha, rU5, zabdane rasanA ghANAdi Indriya pharasI zakatI nathI. tethI rUpI pudgale eka pradeze anaMtA lAgelA che, chatAM te pudgale caupharasI hevAthI tenuM rUpa, rasa, gaMdha ke sparza te kaI IndriyanA viSayamAM AvatA nathI. karma pudgalamAM rUpa, rasa, gaMdha, sparza che chatAM cakSu, prANa, jIhA sparza pArakhI zakatI nathI kAraNa ke caupharasIne grahaNa karavA mATe cAra Indriye jaDa che. bhASAnI apekSAe AryavibhAga zretra Indriya bhASAvargaNAnA caupharasI pugalene grahaNa kare che. e zrotra IndriyanuM nipuNapaNuM che, tethI Aryo ane ple-zabdone vibhAga bhASAne aMge rAkhyA che. vyAkaraNukAe pleccha zabdanagnapaNAmAM cerI-jArImAM nathI rAkhe paraMtu "avyakta bhASaNe arthAt "avyakta belivuM' temAM rAkhe che. mleccha avyakta belanArA, tethI, vyakta
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49, zravaNa ane dharmajJAna [395 bAlavAmAM Aryone vibhAga thaye. vyakta bhASAvALA te ja Aryo. A vAta lakSyamAM leze tyAre bhASA saMbaMdhI AryanI vyAkhyA ApatAM temane sADI pacIsa kSetrane vibhAga karyo che. jainadarzanamAM Aryane vibhAga samyakatvanI apekSAo hatuM, eTaluM ja nahi paNa jJAnanI apekSAe, cAritranI apekSAe vibhAga hatA tema bhASAne aMge paNa vibhAga hatA. mAgadhI, brAhmI lipi vagere bhASA A mATenI che ane tethI ja Ayeno ane svechene evA vibhAga pADyA che. bhASAnI apekSAe jyAM jyAM ardhamAgadhI bhASA pravarte, tyAM tyAM bhASA rUpe AryapaNuM. ApaNA loka mAgadhIne aMge cakkara khAya che. kahe che ke magadha dezanI bhASA te mAgadhI, paNa mAgadhI bhASA bolanArA mAga eTale rAjAnA maMgaLa pAThake-birUdAvalI bolanArA, rAjAnA ItihAsa rAkhanArA, temanI je bhASA te mAgadhI. mAgadhenI bhASA te mAgadhI-ardha mAgadhI. je samagra sADA pacIsa dezanI bhASA te mAgadhI. jagadguru keNu thaI zake ? te bhASA AryanI hevAthI tIrthakaranI dezanA ardhamAgadhImAM pravartatI hatI, tethI temane jagadguru thavAne hakka che. jagatanI sAmAnya bhASA je na samajI zake te jagataguru kevI rIte banI zake? saMskRta bhASAmAM bolanArA, upadeza ApanArA, zAstrakathana karanArA, te vidvAnanA guru, paNa te jagatanA guru nahi keTalAka vidvAna sivAya bIjAonI bhASA je samaje nahi te te jagataguru kema banavAnA ? ahIM jagatagurupaNuM evI cIja che ke tiryaMce paNa pitAnI bhASAmAM temanAM vacane samaje che, je mavani jinezvaranI vANI devatA devatAIbhASA tarIke, manuSya manuSyanI bhASA tarIke, anAryo anAryonI bhASA tarIke, tiryaMce tiryaMcanI bhASA tarIke, Ama tamAma tIrthaMkaranuM vacana samaje che. badhAne samajavAmAM AvI zake tevI bhASA jena bele te te badhAne guru kevI rIte banI zake?
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3] dezanA mahimA darzAna kUtarIne paNa jagadguru nAma pADIe ne te kahIne khelAvIe te te Ave che. jagatane tattvanA upadeza dIdhA vagara jagatanuM gurupaNu` AvI zakatu nathI atyAre te vAtavAtamAM jene tene mATe jagadguru padanI vyavasthA karIe chIe. jagatguru kANu khanI zake? jagatane tattvanA upadeza ApI zake te, jagatanI bhASAmAM tattva samajAve te. have jagatanI bhASA tapAsIe. tItha karane atizayathI game te hAya paNu gaNadhara vagere atizayavALA nathI, gaNadharo atizayavALA nathI te temane jagatanI bhASAmAM sUtronI racanA karavI paDe tethI tItha karIne jagatanI bhASAmAM samajaNa paDe tema khelavu' paDe che. 18 dezI bhASAmAM mizrita hAya te adhamAgadhI, aDhAra dezanI bhASA samajavAvALA te adhAne ardhamAgadhI bhASA samajAya. 18 deza kharAbara samajI zake te adhamAgadhI bhASA. devatAnI bhASA paNa ardhamAgadhI 'devatAnI bhASA sa skRta bhASA che ane te gIrvANu bhASA kahevAya che,' paNa te kadAgraha sahita jUThThuM che. devatAnI ArAdhanA karavAnA khALa, yuvAna, vRddhane hakka che. devatAo tuSTa thAya teA khALa, yuvAna, vRddha adhA upara tuSTamAna thAya che. devatAne tuSTamAna thavAnu badhA para hAya tema ja devatAne manuSya sAthe vyavahAra hAya tA manuSyanI sAmAnya bhASA te ja devatAnI bhASA joI ze, nahIMtara devatA Avye ane elya ke vRnuSya tharama chokarAee zI mAgaNI karavI ? cheokaro samajavAnA zu paDita ne vidyArthI ane sAthe musAphIe gayA che. paDita kUvAmAM lapasI paDayA. tyAre vidyAthIe bUma pADI ke--pAvata dhAvata @ALA: | mama guru: rUpe patita:| AmAM zuM thavAnu` ! jema vidyArthI e kahevuM ghAvata vAkaya kevaLa tenA mAMmAM rahyuM paNa gurune bacAvanAra na thayuM', tema khALa, vRddha, glAna, au, puruSane badhAne devatAnA sneha ITa haiAya te te badhAnI bhASA, te devatAnI bhASA mAnavI paDe. mATe ArcI ane deve spaSTa bhASA khelanAra hAya che.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49, zravaNa ane dharmajJAna [397 svAbhAvika prApta thatI be bhUmikAo zrotra IndriyanI nipuNatA hovAthI te cautpazI pudgalene grahaNa karI zake che. A pitapatAnI bhASAmAM bole che tethI A be bhUmikAzravaNa ane jJAnabhUmi prApta thavI muzkela nathI. bhASAvargaNanA pudgalo evI zaktivALA che ke jeTalA svarUpe hoya te svarUpe bIjAne paNa bhAvita karI zake che. samazreNie raheze zuddha svarUpe sAMbhaLe. bIjI zreNie rahelA zuddha svarUpe sAMbhaLe nahi. jeTaluM meM paheluM thAya teTalI samazreNi mizra le che. keTalAka kADhelA ane keTalAka pariNamelA. e be bhegA maLI levAmAM Ave che. dharmanA adhikArIe agara dharmane pratibaMdha denArA te sthAnanI pracalita bhASA bole ane bhASAnA pudgale bhAvuka hovAthI ne zrotranI nipuNatA hovAthI zravaNa ane jJAna e be bhUmikA saheje prApta thAya temAM navAI nathI. muzkelI zravaNane jJAnamAM nathI. vijJAnabhUmine nirNaya muzkelI vijJAna bhUmikAnI prAptimAM che. mekSaviSayaka buddhi te ja samyagajJAna, jaina darzanakAra samyaktva sahitanI samaja kahe che. he : jJAna mekSaviSayaka je buddhi tenuM ja nAma jJAna. anyatra vijJAna kahevAya. zilpazAstra viSayaka je buddhi te vijJAna. Ama kaSakAroe zilpazAstranA jJAnane vijJAna kahyuM che. je koSakAe zilpa eTale kArIgarI-tene vijJAna kaheluM che, tevuM ruDha vijJAna ahIM levAnuM nathI. ahIM zravaNa pachI jJAnabhUmikA kahI gayA chIe. ahIM vijJAna kayuM levuM? heya-upAdeyanA nizcayavALuM je jJAna te vijJAna. tethI ja kahe che ke 21 guNanuM svarUpa-daSTAMta sAMbhaLI zravaNa ne jJAna e be saheje prApta karavAnI jarUra che. te kayA rUpe jaNAve che? ahIM adhikAra dharmane che. 21 guNa dharmanI lAyakAta mATe kahyA che. A zravaNa ne jJAna dhamane aMge gaNAvyAM. jJAna dharmane aMge thayuM te trIjuM vijJAna dharmane aMge karavAnI jarUra che. tethI A graMthanuM nAma dharmaratna che, AthI dharmaratnanA atha te thavuM joIe. kamara gaNAyAM. sAdhakana mATe AvA jananA athAka che tethI A " te rIte rAna
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398] dezanA mahimA darana mukhyA ane lakSyAnA pharaka samajo emAM kAle e vAta lakSyAnI kaDhI gayA chIe ratna zabda mukhyArthIne tema ja lakSyAne pakaDe che. A e artha samajo. tApI nadIne kAMThe eka jhU paDI hAya, temAM khAvA rahetA hAya. te pharatA pharatA tamAre tyAM AnyA. khAvAjI, kayAM rahA che ? C te kahe ke tApImAM. 'tApI' zabdanA mukhya atha tApInA pravAha thAya paNa te pravAhamAM teA rahetA nathI, ahIM mukhyA nA khAdha AvyeA. jyAM mukhyArthInA khAdha hoya tyAM lakSaNA karavI paDe. tApI' zabdathI tApI nadI na letAM 'tApInA kAMThA' levA paDayA e kayA muddAe ? mukhya a pravAha rUpe hatA. tenA saMbaMdha kAMThe hatA, ahIM tApI nadI laI e te te mukhyA ane kAMTho atha levAya to lakSyAtha thAya. A bene aMge vicAra karavA paDe. ema ahIM dha ratnamAM ratna' zabda mukhyAmAM levA ke lakSyAmAM' levA ? jyAre mukhyA nA khAdha Ave tyAre lakSyA` levAya. ratna' zabdanA mukhya a` levAmAM khAdha AvatA hoya te ja lakSyAtha levA paDe. bAdha na Ave te lakSyArtha artha na levAya. tApImAM pANI rUpa mukhyAne mAdha na Ave tema. dharma paNa ratna "dha e ja ratna" AvA artha karatAM mukhya ratna padmAnA khAdha kaceA AbhyA ? duniyAe ratnane ratna gaNyu', zAstrakAre dhane ratna gaNyuM. AmAM khAdha kayA AnyA ke lakSaNA karavI ? vAta kharI. prathama jJAnIne pUchIe ke ratna, anna ke kaMcana. te haeNya ke upAdeya ? hIrA, maNI, sugIyA, pannAe badhAM cheDavAlAyaka ke AdaraNIya ? jJAnI zu' kaheze ? jyAre cheDavAlAyaka cIja hAya tAdharma pava ratna, dharmAM ratnameva kahevAthI dharmanI cheDavAlAyaka sthiti dharma ratna hoya, te e paNa cheDavAlAyaka thAya, dharma" zabda mukhyAmAM laI e te te cheDavAlAyaka thAya. te
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49. zravaNa ane dharmajJAna [399 kahevuM paDaze ke upamAna upameyamAM sarva aMze sAdastha rahetuM nathI. "caMdra sarakhuM mukha" kahIe te caMdra dahADe dahADe kSaya-vRddhi pAme che, tema mukha kSaya-vRddhi pAmatuM nathI. kevaLa caMdramAmAM rahelI saumyatA mAtra levAya che. sakalaMkapaNuM, kSayavRddhipaNuM, AkAzamAM bhamavApaNuM vagere sAthe mukhane sarakhAvatA nathI. te badhA guNa dharma upamAmAMthI levAtA nathI, tema ratnanuM heyapaNuM ame nahIM laIe tathA ahIM ratnane aMge jaDa5Nune, DUbavApaNAne guNa paNa nahIM laIe. te kaye guNa le che? mukhane ane caMdrane samadharma saumyatA che, tema dharmane ane ratnane samadharma kiMmatIpaNuM che. dharmaratnanI lakSyAtha vyAkhyAmAM mUMjhavaNa dharmanuM kiMmatIpaNuM samajavAmAM muzkelI UbhI thaI ratna je upamAna te adhika kiMmatI, dharma upameya te ochuM kiMmatI. caMdra vadhAre saumyatAvALe, mukha ochI saumyatAvALuM che. kiMmatIpaNAne aMge dharamanI dhULa UDI gaI arthAt dharmanI ochI kiMmata gaNa. AthI ratna ajJAnI mATe kiMmatI gaNAvyuM, paraMtu jJAnI. vairAgI mATe ratnanI kiMmata nathI te dharmaratna" kema bolyA? ahIM lakSaNA karavAnI jarUra rahI. "ratna" zabdano artha karatI vakhate duniyAmAM DhephAnA bhAI ratanane cheDI dIdhA. lakSaNa uttamottamamAM karI tethI dharma uttamottama ja che. | mukhyAtha-lakSyAthanI vAstavika vyavasthA have kaheze ke lakSaNA karavI hatI te pahelethI uttamottama kahevuM hatuM ne? bAvAjIe kAMThe kema na kahyuM ? tApImAM jhUMpaDI kema kahI ? narmadAne kAMThe bharUca che, sUrata tApIne kAMThe che. sUrata jeTalAmAM rahyuM che te badhAne kAMTho gaNya. mATe ahIM rana-zabda mukhyArthamAM TakI zakate nathI. tene uttamattamamAM laI jave che. keTalAka cho ratnanA mukhyArthathI adhikArI che. ne keTalAka ratnanA lakSyArthathI adhikArI che. dharmaratnArthI jeTalA jI parigrahamAM Asakata che, parigrahane cheDI zakyA nathI. temanAthI parigraha chUTato nathI. Ama je parigrahamAM Asakata che, lIna che. parigrahane agIArame prANa
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaoo] dezanA mahimA darzana gaNanArA, temAM lIna rahelA, Asakta thaelA mATe "ratna" zabda mukhya arthavALe che. jevuM mana ratnamAM cATe che tevuM dharmamAM cUMTAvuM joIe. haribhadrasUri dharmabindumAM kahyuM ke "gurue ke upadeza kare te ke dha dhanavu dharmane kevI rIte cahA ? jevI rIte dhanana cAhanA che tevI cAhanA dharmanI karavI. jUThTho bhaya paNa TaLatuM nathI. svapnamAM dhana cerAya te savAre tijorI melIne tapAsa karavI paDe che, tevuM kALajuM dharma upara cUMTADe, dharmamAM dhananI buddhi kare. je gRhastha parigrahamAM Asakata che tevA mATe A upadeza karyo. je dhanane kacare samaje tene mATe te upadeza nahIM. te mATe prathama zayaMbhavasUrie dhane maMgamukSi kahI dIdhuM. tyAM dharmane ratna na karyuM. utkRSTamAM utkRSTa padArtha dharma lIdho. ene te ratnamAM heyabuddhi che. jayAre ratnamAM uttamatAnI buddhi nathI, tyAM karmanI nirjarA karAvanAra dharma che. AthI tyAgI purUSane aMge lakSyArtha levuM paDe. parigrahavALA mATe vAcyArthIne mukhyAthe levuM paDe. AthI dharma ratnArthI gRhasthane aMge mukhyArtha le ane sAdhu mATe lakSyArtha kare paDe. dharmaratnane jANo ke jue tethI kaMI vaLe nahi, mATe dareka dharmaratnane athI he joIe. have tene atha keNu? te viSe zAstrakAra je batAvaze. te adhikAra agre vartamAna. ; 5 he bhagavAna ! je sarva pApane nivAranAruM zAsana prApta karyuM na hatuM te hA ! pApamAM parAyaNa- ka tatpara evI mArI gati bhaviSyamAM thAta.
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA vairAgya ane puruSArtha 882888938888888888888888888888 moTA bhAge zira jhUkAvanArA zAstrakAra mahArAjA kalikAlasarvajJa zrImAna hemacaMdrAcArya mahArAjA bhavya prANIonA upakArane mATe bhagavAna mahAvIre hastipAla rAjA pAse aMtya samaye je dezanA jaNAvI te jaNAvatAM pharamAve che ke A jagatamAM dareka jIva IcchAnI pAchaLa ramI rahyo che. ekendriyathI mAMDIne paMcendriya keIpaNa jIva IcchAnI pAchaLa ghasaDAI rahyA che. eTalA ja kAraNathI zAstrakAree mohagarbhita duHkhane jJAnagarbhita duHkha jaNAvIne traNa prakAranA vairAgya jaNAvatAM jJAnagarbhitanuM e lakSaNa rAkhyuM ke IcchAthI viramavuM te jJAnagarbhitaH kAraNa ke sAmAnya rItie bhale pachI nAnuM cheruM hoya, yuvAna ke vRddha hoya, strI ke puruSa haya, manuSya hAya ke jAnavara hoya, dareka potAne jenI IcchA thAya tenI tarapha te doDe che. | kiMmatIpaNuM ke mAmulIpaNuM e paNa IcchAne viSaya na thAya tyAM sudhI vicArAya che. jaMgalamAM kaI tarasya thayela hoya ane pANInI jagatamAM kiMmata nathI e jANavA chatAM jyAre tara thAya-pANInI icchAvALe thAya, te vakhate kaI tene hIrA, maNi, metI de te tethI tene saMteSa thatuM nathI ke je saMteSa te vakhate eka leTA pANIthI thAya. kiMmatane aMge IcchA rahetI hoya te leTA pANImAM eTale saMteSa thAya ke je hIrA, motI, ratnathI paNa nathI thatuM, tenuM kAraNa e ke te vakhate te padArthanI pitAne jarUra paDI che tema ekane eka padArtha Aje laIe ne kAle vecIe chIe. padArthanI icchA hoya te te levA ne vecA na joIe. vAstavika rIte paisAnI eTalI kiMmata nathI paraMtu ApaNI je vastuviSayaka padArthanI kiMmata che, arthAt jIvonI baLavAnamAM baLavAna
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402] dezanA mahimA darzana cIja hoya te te icchA che, eTalA ja mATe jJAnagabhi tanA lakSaNamAM zAstrakAroe kahyu ke zrAdvenechA sUtA nAminene vadA; jagatamAM amuka ja bhAga cheDIne eTale phakta anaMtameA bhAga cheDI bAkInA badhA jIvA namina; eTale nAmavALA' ema nahI, paNa namavAvALA-kamanA piraNAmenI sAsu mAthuM jhukAvanArA che. siddhabhagavAnanA ana tame bhAga cheDI daie, siddha bhagavAna sarva jIvAnI apekSAe ana tame bhAge che. te bhAga khAda karIe te cAhe cakravatI, vAsudeva ke rAjA ke raMka ke zrImaMta hAya paNa te sa mAthuM jhUkAvI rahyA che. kanA pariNAma AgaLa-kanA hukama AgaLa dareka jIva mAthu jhUkAvI rahyA che, zAthI ? eka ja kAraNa IcchAthI. eka icchA kAraNa na hoya te karAjAnI tAkAta nahAtI ke pAte je cukAdo de te dareka jIvone kabUla karavA paDe! paNa jIvA icchAne AdhIna thayA che. jIva' zabdane badale nAmI' zabdanA vaparAza IcchAne AdhIna thaI evI sthitimAM AvI gayA ke ka`rAjA je cukAdo Ape te kabUla karavA paDe. tethI saMsAranA jIvone zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja 'nAmI' kahe che. namavAvALA te 'nAmI'eTale ke nAma zabda namra dhAtu uparathI mane che. nam dhAtu namavA upara che. A jIva kanA hukama AgaLa hAjI hAjI karanAro che. ema A jIve karmanA gulAmIkhata upara sahI karI dIdhI. pachI rUve ke hase, nAce ke kUde paNa ka`nA dastAveja pUro na thAya tyAM sudhI jIva chaTakI zake nahi. mATe A jIve mULamAM vAMdarA samAna che. svabhAve vAMdarA caMcaLa hAya che, te vAMdarAne vIMchI karaDe te niLayAM bhAMgavAmAM keTaluM AkI rAkhe ? anAdi kALathI mULamAM jIvanA svabhAva evA che ke karmAMnI AgaLa jhukAvI devuM. je raste ka laI jAya te raste ja javuM. eTalA mATe jJAnagarbhita vairAgyavALAnA mukhamAM zrI haribhadrasUrIzvarajIe 'jIva' zabda na mUkatAM namina: zabda mUkayA. cetanAnI mukhyatA karatAM sa MsArI jIvAnI mukhyatA karAjAnA hukama tarapha jhUkavAmAM rahelI che. cetanAnI
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. vairAgya ane puruSArtha [403 mukhyatA hoya te pitAnuM hitAhita zAmAM che te pote vicArI zake che paNa saMsArI cetanAvALA chatAM paNa potAnI cetanAne gauNa karanArA, kevaLa karmanA hukamane mukhya karanArA che. tethI jIva karmarAjAnA hukama tarapha namI rahelA karmanA kabaje AvyA che. eTale ke saMsArI jI kameM baMdhAI gayA che. IchAnI gulAmImAM gUMgaLAyeluM jagata karmanA kabajAmAM AvyA che ema thayA pachI kadAca cetanA guNane lIdhe kadAca jIva sAvaceta thAya te tene avAja thatuM nathI. kameM baMdhAelA karmanA hukama tarapha jhUkelA hovA chatAM paNa je pote enI jaDa samaje te bacI zake tema che. karma baMdhAvavAmAM hukama AgaLa zira jhUkAvavAmAM jaDa kaI! haribhadrasUrIjI cekhA zabdomAM kahe che ke paugalika padArthonI IcchA karmanA baMdhanane lIdhe pariNAma AgaLa zira jhukAvavAmAM jaDa tarIke che. pudgalenI bAhya IcchA para kAbU mUkI zake tevI IcchA thAya ane te baMdha karI de te te karmanA baMdhanathI chUTI zake ne tene karmanA hukama AgaLa zira jhUkAvavuM na paDe, A zAstrakAranI maryAdA che. ApaNI maryAdA te IcachAnI gulAmI che. Aja te amuka khAvAna, amuka pIvAnI, jevAnI IcchA thaI che te vicAre. IcachAnI AdhInatA dharmamAM ane saMsAramAM pharaka samaja hoya te ahIM che. saMsAra eTale ichAno amala kara. dharma eTale icchA para kApa mUkavo. ApaNAmAM bhAgyazALI evA che ke teo kahe che "bhAIsAba ! upavAsa karuM paNa khAvAnI IcchA thAya che, mana nathI rekAtuM, kahe, dharma karanAranAM A lakSaNa kahevAya ? IchA kyA vagara dharma kahevAtuM nathI ane dharma Avate paNa nathI. dharmazAstranI jaDa e che ke je IcchA thAya te reke, IcchAne damavA mAMge te sahelAIthI damI zake che. jenI IcchA thAya te aThavADiyuM na ja karavI, dahIM khAvuM che ema IcchA thaI te te pakhavADiyuM na khAvuM. ApaNe te IcchAnA
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fox] dezanA mahimA na evA gulAma thai gayA chIe ke enI viruddha kahenAra gAMDa gaNAya. IcchA pUrI karanArA DAhyA-hitaiSI kahevAya. jyAre phakta kakSaya mATe ArAdhanA karavA kaTikhaddha thayelA che, jeoe gharanI mamatA ArAdhanA khAtara cheADI che. tevAne IcchAnI pAchaLa kheMcAvAnuM thAya tA pachI je chUTA che, jene mAthe dhUMsarA nathI tenI to vAta ja zI ? A te vrata-pauSadhanI dhUMsarIvALA che tevA icchAnI pAchaLa pravanArA thAya te bahAra chUTAvALA che, temane icchA pAchaLa keTaluM pravartAvAnuM thAya ? mATe icchA upara kAbU aMge pUjA bhaNAvavAmAM khele che ke * icchA rAdhe saMvarI, pariNati samatAyeAge. ' IcchA rAke te ja savara. IcchAnA rAya upara saMvaranI sthiti. tethI karAjAnA hukama AgaLa jhukavAnuM kAraNa hAya to bIjuM kaI kAraNa nathI. khAdya padArthanI IcchAe eka ja kAraNa che mATe zAstrakAroe kahyuM ke khAdya padAtha viSayaka je IcchAe je prayatnA thAya che, kta padAtha meLavavA ja, ane te meLavavAthI thatA AnaMda, tenA upabhAga vagere karmAM khaMdhAvanArA ne zira jhukAvanArA che. jJAnagabhi ta bairAgya ane duHkha ita bairAgya-taphAvata ane rahasya tethI jJAnabhi tanuM lakSaNa eka ja rAkhyuM. bAhya padArthInI icchA tenA tyAga mATe je taiyArI te jJAnagarbhita TorAgya, paulika IcchAthI jagata kharUMdhAI gayu che, kama rAjAnI AgaLa te zira namAvI rahyuM che tevI khAhya IcchA choDavI te ja jJAnagarbhita bairAgya. duHkhagabhi ta, mAhagarbhita, jJAnagarbhita vairAgyaH A traNa zabdo badhAne khabara che, paNa enA upayoga vicitra rItie thAya che agara khelatAM khelatAM mithyAtvamAM jAya che. duHkhagabhi ta vairAgya tene kahe che ke jene sa'sArI avasthAmAM duHkha hAya-mAkhApa, bhAI kAinuM paNa duHkha hoya tevA bairAgya pAmI dIkSA le to tene duHkhabhita varAgya kahIe chIe. vicArajo, duHkhabhi ta hAya te sagaracakravartIe 60 hajAra putra maraNa pAmyA pachI dIkSA lIdhI che to te meTAmAM moTo duHkha
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. vairAgya ane puruSA [405 garbhita vairAgya sagaracakravatIne thayA kahevAya. sanatkumArane rUMvADe rUMvADe rAga, sAtase roga ekI sAthe. evAe vairAgya lIdhe te moTA duHkha itamAM sapaDAyelA gaNavA paDaze ne sa'sAramAM du:khanI avasthA dekhI bairAgya Ave te duHkhaga ita nathI. paudgalika icchAthI A jIva cAre gatimAM rakhaDe che te vicAranArA duHkhabhi ta ja thavAnA. duHkhagarbhita keAne kahevAya te samajo te ja mithyAtvathI bacaze. zAstronA zabda le che ane chatAM tame mithyAtvamAM jAe che. duHkhabhi ta kone gaNAya ? nAnA baccAne tame badhuM khAvAnuM ApyuM. badhuM khAvAnI IcchA keAne gaNAya ? badhuM khAdhA pachI paNa khAvAnI icchA che, tethI kheAra mAgyu. tene udharasa hAvAthI tame era na ApyuM eTale teNe thALane lAta mArI. kayA kAraNathI thALane lAta mArI che? thALa para aruca nathI, mAtra bAra na maLyuM tenuM rIsAmaNu che. jema khaccAne A bane che tema duniyAdArImAM vidhavA thaelIe zaNagAra cheADayA, te uparathI mana haThAvyuM. zaNagAra nakAmA samajIne te vidhavAe mana haThAvyuM nathI. dhaNInI upara rAga, e rAga na cAlyA, na TakayeA mATe A niha. emAM paNa duHkhagarbhitapaNuM nathI. iSTanA viyeAga ne aniSTanA saMcAgathI je padArtha cheDavA paDe te duHkhabhi ta vairAgya che. ISTa putranA viyeAge thatA vairAgya duHkha garbhita che. tyAgamAM, dharmAMmAM je pravRtti thAya te duHkhagabhi ta nathI. udvega tenI nizAnI che. vidhavAne 15 varase dhaNInI vAta nIkaLe to udvega vikhavAda thAya che. peAte ApaghAta karavA taiyAra thAya evI sthiti hAya tyAre tenuM nAma duHkhagarbhita vairAgya.. padAnA lakSaNane samajyA vagara zabda vAparanArAo ArthI sAmAnya sthitivALA bairAgya thAya tenA upara je Apa mUkAya che te vicAro. duHkhabhi ta `tanA lakSaNane samajIne kheAlA. bhagavAna mahAvIranA jIva vizvabhUtinA bhavamAM jyAM mahAra bagIcAmAM krIDA karI rahyo che. yuvarAjapadavI che, ane bIjA kuMvarane aMdara javu che. eka
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406] dezanA mahimA darzana kuMvara hoya tyAM bIje na jaI zake. enI mA rIsAmaNAM laI beThI che. "mAre kuMvara tyAM ja joIe." pradhAne raste batAvyuM. kuMvara jaI zake ne maryAdA na lepAya te raste karIe. gupta manu sImADA upara bolAvyA. phalANe sImADAne rAjA taiyArI karI sarahada upara Ave che. tethI rAjAe taiyArI karavA mAMDI. yuvarAje kahyuM ke "huM beThe chuM, tame kema UThe che?" yuvarAja sImADe gaye. kuMvara gaye eTale baMgale khAlI. pele cAre bAju pharI AvyuM ke sImADe koInathI. have baMgalAmAM nahIM javAya kAraNa ke baMgalAnI aMdara kuMvara gaela che. te vicAre che ke "ahA ! mane prapaMcamAM nAMkhe. mArI AgaLa prapaMca khelya. baMgalo khAlI karavAne A raste kare paDaye! A badhAnuM kAraNa bhega che, sare, sire kahI tarata dIkSA lIdhI. pachI rAjA tene mAnAvavA mATe Ave che. hAthInA datuzaLa nIkaLe te pese nahIM meM cheDayuM te choDayuM. te mahAvIrane te vairAgya ame te duHkhagarbhita kahIzuM, kemake temane baMgalAmAM pesavAnuM na maLyuM. mahAnubhAva! lakSaNa jANyA vagara zabda vAparatAM sAvacetI vAparavAnI jarUra che. mehagarbhitanuM rahasya tema mehagarbhita kone kahIe chIe? bhAInI pAchaLa nA bhAI, bApanI pAchaLa putra dIkSA lIdhI hoya te mehagarbhita kahevAya. tenAthI mehagarbhita mithyAtva heya. mithyAtvI sivAya mehagarbhita vairAgya hoya nahi.hagarbhitanuM svarUpa jANyA vagara guNI manuSyane mithyAtvI TharAvanAra thaIe chIe ke nahi? kalyANanI IcchA nahi ne pApane Dara nahi. mAtra duniyAdArInA DarathI, vikhavAdathI, udvegathI je vastune ISTa mAne ne tene cheDe te dukhagarbhita vairAgya aniSTa mAnyA pachI duHkhagarbhitane rahevAnuM sthAna nathI, tema mehagarbhita rahevAnuM sthAna mithyAtva. mithyAtva nathI tyAM mehagarbhita nathI. ApaNe manasvIpaNe mehagarbhita kahI daIe chIe tema trIje zreSTha vairAgya jJAnagarbhita. eTale karmagraMtha saMgrahaNI bhaNyA hoya te jJAnagarbhita kahevAya tema nathI. zAstrakAra juduM kahe che ke A jaMjALathI chUTuM te kalyANa che, A
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. vairAgya ane puruSArtha [407 ja jALane lIdhe karma AgaLa jIvane zira namAvavuM paDe che tethI te jaMjALa choDavI joIe. jenAthI bAhya jaMjALa chUTe te karmathI chUTI zake, mATe bAhyA jaMjALa choDavAnI jarUra che, evuM jene jJAna AvyuM te jJAnagarbhita che, dAvAnaLamAM dhakelanArI ane temAMthI bahAra kADhanArI icchArUpI icchA saMsAramAM rakhaDAvanArI che. te rekAya te jJAnavairAgya Ave jagatanA sarva jI IcchAne AdhIna banelA che. A jagatamAM cakravatI rAjya hoya te IcchAnuM ja sAmrAjya che. A vAta magajamAM le tyAre bhagavAna mahAvIra hastipALa rAjAne upadeza Ape che tenuM tattva samajAze. jIva mAtra arthanI pAchaLa lAge che. dareka gativALA dareka jI IcchAnI pAchaLa lAgelA che. jyAre A siddha vAta kahI te mokSa sivAyanA-karma rahita sivAyanA dareka jI IcchAnA gADAmAM baLada tarIke joDAelA che. pachI tame upadeza che ke tame IcchAnA je gADAmAM jotarAyA cho, tenI dhUMsarI pheravI nAkhe. IcchAnI dhUMsarI sarvathA nIkaLe tevI nathI. phakta tame phera karI zake tema che. IcchAnI dhUMsarI be prakAranI che. eka dAvAnaLa tarapha dhakelanArI ne bIjI temAMthI bahAra kADhanArI che. te mATe jIvee IchA cAra prakAranI rAkhelI che. tene puruSArtha kahevAya che. cAra prakAranI dhUMsarIo che. artha ane kAma e be IcchAo dAvAnaLamAMthI laI jAya che ne dharma tathA mokSanI IcchAo rUpI be dhUsarI dAvAnaLamAM bahAra kADhe che. mATe ja puruSee icchelA padArtho cAra che. te ti athara artha dhAtu "mAgavAmAM che. cAra cIjo jagata mAgI rahyuM che. A cAranI mAgaNamAMthI kAMI jagatamAM bAkI rahetuM nathI. artha, kAma, dharma ne mekSa cAra che. kAmanI dhUMsarI karma tarapha vadhAre vadhAre laI janArI che. cAre dhuMsarI che IcchAo-puruSArtho. IcchAonuM vargIkaraNa ane tenI samaja AthI cAra puruSArtha kahyA che. te artha tathA kAma paNa sAdhavA
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ *c] dezanA mAhumAM dezana joIe ane gati paNa cAra kahI che te pApa na karIe te narakagati sadhAya nahi mATe te paNa sAdho ! cAra puruSAtha te icchiAnu vargIkaraNa che. upAdeya tarIke A upadeza nathI. nArakI, tiya``ca, manuSya, devatAH te vargIkaraNa che. cAra gati che mATe naraka gati paNa sAdhavI joI e ? te sAdhavA mATe kahI nathI. paNa vI karaNanA hisAbe kahI che, tema adika cAra puruSA` te vargIkaraNanA hisAbe, nahIM ke sAdhavAnA hisAbe, ahIM jagatamAM dekhIe te cAra puruSA che. jIva mAtra pahelA puruSAtha kayA mAnyA che ? atha nekAma. paisA te atha gaNA che. strI AdikanA viSayAne kAma gaNA che tema nathI, UMDA jAo. bAhyasukhane anubhava tekAma, ane tenAM je sAdhana te a, paudgalika sukhane anubhava te kAma ane tenAM je sAdhanA te a, bAhyasukha ane tenAM sAdhanAte a. have dha tathA mokSa te be zI cIja che? AtmIya sukhane anubhava te mAkSa ne AtmIya sukhanuM kAraNa te dharma. vAstavika atharUpa meAkSa puruSA te apekSAe ahIM kahe che ke kALa ane ane jagatanA jIvA puruSArtha mAne che paNa te mAtra nAmathI. phAllA thAya, rasI nIkaLe, khaLatarA thAya te tenunAma tyAre zItaLA che. te jema nAma mAtrathI zItaLA paNa che atha thIvicArIe te te zarIrane bALI nAkhanAra che, tema abhUtA nAmathI puruSArtha, paNa tattvathI anatha bhUta che. kAmane arthe te ana eTale a` nahIM. eTaluM ja nahi paNa vepAra karIe te kamAvAnI AzAe karIe, na kamAI e te vAta judI, paNa khAI e te vAstavika draSTie tenA be anartha che. arthata: mekSa jo dharma ane mekSa e e te a kharAne? zAstrakAra tenI nA kahe che, dhama ane mekSa e be atha tarIke nathI. kharekhara arUpa hoya te te mAhya ja che, bAhyasukha te kAma; tenA kAraNa te atha. AtmIya sukhanA anubhava te mAkSa. tenAM kAraNa te dha. dharmane puruSArtha gaNIe te mokSanu
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. vairAgya ane puruSArtha [409 kAraNa heya dharma mekSa siddha na karI Ape te paramArthathI dharma purUSArtha gaNavA taiyAra nathI. abhavyanA vrata ke sarvavirati pacacakhANa hisAbamAM gaNatAM nathI, kAraNa mokSanA sAdhaka tarIke dezavirati, ke sarvavirati tapa banatA nathI. eTalA mATe artha che. kevaLa mekSa ane dharma purUSArtha je mAnIe te. mekSarUpI kAryanA kAraNe tarIke dharma nAmane puruSArtha gaNAya che. * jainadharma mekSanI keTalI adhikatA mAne che? tIrthakaranA nirvANane kalyANaka dvArA ArAdhe che. nahIMtara tIrthakara sarakhA nAtha jAya tyAre kalyANakane divasa mAnIe chIe. evA nAthane viga thAya. dharmaprAptinAM sAdhane durlabha thAya te badhuM kSetavya. traNa bhuvananA nAthane maLelA mekSakalyANaNaka AgaLa ApaNuM vicArIe te dilagIrI thAya, paNa temanuM vicArIe te AnaMda thAya che. te khAtara ATha divasa sudhI devatA naMdIzvarI mahotsava kare che te zA mATe kare che! bhagavAne kALa karyo tene te mahatsava nathI, paNa je apUrva padArtha meLavyuM, mekSa nAmanI cIja je meLavavI durlabha che, te temaNe meLavI tenA AnaMdano occhava che. vicAro, mekSa upara keTaluM dhyAna hovuM joIe? tIrthakaranA saMgathI thatI dharmanI draDhatA, nirmohatA, te karatAM mahApuruSane maLela mekSa kiMmatI gaNIe te kalyANakane divasa mAnI zakIe. mokSa kalyANakanI mahatvatA ane kartavyatA ApaNe tyAM AnaMdanA tahevAra ujavAya che, paNa aphasanA tahevAre ujavAtA nathI. dIvALInA kalyANakane aMge ApaNe zuM karavAnuM che ? ApaNe soLa prahara sudhI mahAvIranA bhavya dharmanuM zravaNa karavuM. 45 AgamamAM dIvALI Ama karavI te nahi maLe. mokSa jatI vakhate bhagavAne chaTha karyo. seLa paheranA pauSadha karI ArAdhana karyuM. ApaNe pAraMgatamAM namaskAryapaNuM che te zAthI? uttama padArtha khAtara temanI ArAdhane che. be lAkhanuM paccakakhANa chatAM zAlibhadranI Rddhi heje ema cepaDAmAM lakhI daIe chIe.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410] dezanA mahimA darzana vastutAe jinezvare je mekSa sAthe, tevA kevaLajJAnIe chaTha karyo, tethI chaThanI tapasyAnuM anukaraNa karyuM. kalyANanA tapa be prakAre eka saMkhyAe, ane eka rItie. phalANu bhagavAne aThama karyo te mAre aThama kare te anukaraNa. eka kalyANaka hoya te ekAsaNuM ne be kalyANaka hoya te AyaMbila, traNa kalyANaka hoya te upavAsa ema te saMkhyAe karavuM. hajAro vakhata leDhA upara ghaNa paDeze, tyAre huM kapAze, paNa eka kalyANaka ArAdhIo ne "mekSa thaye nahi ema vicArIe te chINanuM daSTAMta magajamAM lIdhuM nathI. A anAdinI vajanI sAMkaLa che. dareka prabhunAM dareka uttama kAryo karavAmAM Avaze te sAdhyane pahoMcI vaLIzuM. te mATe kalikAlasarvajJa bhagavAne pharamAvyuM ke puruSArtha eka ja-makSa ja. dharma te puruSArtha paNa te mokSanuM kAraNa bane che mATe ame te ja dharmane puruSArtha gaNavA taiyAra chIe ke je mekSanuM kAraNa heya. daza prakArane dharma te ja mokSanuM kAraNa che. saMsAramAM sAmAnya nadIthI pAra utAranAra nAvaDI che, ne meTA dariyAthI pAra utAranAra sTImara che paNa saMsArasamudrathI pAra utAranAra eka ja cIja-dharma che ane te saMyama vagere daza prakArane dhama te jIvane pAra utAranArI cIja che. te sAMbhaLI temAM je udyamavALA thaze te mekSa sukhane viSe birAjamAna thaze. te dharmanuM vizeSa svarUpa graMthakartA kevI rIte batAve che te adhikAra age vartamAna. je tame sUrya samAna prabhAvaLa deva ahIM jagatamAM na hatI te ahIM anya tIrthika rUpI " ghuvaDanuM cakIpaNuM hota arthAt sUryanI prabhA nA hoya tyAM ja ghuvaDane pracAra hoya che.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA sAdhana ane sAdhya UR 51 che | zrotAnA be prakAraH tavaMgaveSaka ane rasagaveSaka : zAstrakAra mahArAjA vijayaratnazekharasUrIzvarajI bhavya prANIonA upakAra mATe zrIpAla caritrane racatAM kahe che ke tattvasuzruSAvALA kene gaNavA ane rasasuzraSAvALA kene gaNavA? AkhI kathAmAM upAdeya tattva kayuM? tenI upara ja dhyAna Ape. kalakattA javA nIkaLyA chIe. rastAmAM ghaNuM sTezana Ave ane dareka sTezana vaTAvavuM paDe paNa kalakattAnuM lakSya tame cUke nahi, tema kathAmAM arthanI, kAmanI tathA rAjyanI kathA thAya. dezakathA, bhakatakathA, strIkathA paNa thAya. badhuM kathAmAM hoya, paNa badhuM tene vacalA sTezana jevuM gaNe. TaTTAra thavAnuM kalakattAnA sTezane che tema bIjI badhI kathA cAle temAM udAsIna bhAva, rAkhIne jyAM tattva Ave tyAM ja lakSya rAkhavuM jyAM tattvanI dhAraNa karIne sAMbhaLanArA te tattvajijJAsAvALA ane bAkInA prAyaH rasa-jijJAsAvALo hoya che. tamArI pAse gADImAM nAne bhAI beTho hoya tene kalakattA jeTaluM tatva na hoya paNa tene vacalA sTezana para thatI dhamAla vagere jevAmAM tatva heya. vacamAM AvatI arthAdikanI kathAmAM lIna thaI javA lAge tyAre samajavuM ke A rasakathAvALe che. te mATe haribhadrasUri kahe che ke te dharmakathA hoya te paNa duniyAdArInuM ja daSTAMta ApIne sthira karAya che. rAjA mahArAjAne bAhya sukha hoya chatAM tenuM magaja addhara rahe che. rAte sUtAM paNa vicAronA vamaLamAM vahyA kare tethI te rAjAo pitAnI pAse kathake rAkhe che. kaWke kathA ja kahenArA hoya che. nAnA bALakane UMghADavA mATe mAtA ane bahene hAlariyAM gAya agara vAte kare temAM tattva UMghADavAnuM che. rAja UMgha lAvavA mATe ja bAroTa vagere kathake rAkhe che. eTale bIjA vicAre na AvatAM te vAtamAM magaja jAya
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412] dezanA mahimA dena ane UMdhI jAya tethI ja ApaNe kahIe chIe ke - zayata suNe jema bhUpa' temAM rAjAne tattva keTaluM ? mAtra UMghavuM te che. tema je tattva upara dhyAna na Ape, AgaLa pAchaLa rasanI kathA, anI, kAmanI, dezanI, strInI kathA para dhyAna rahI jAya tA tevAne dharmakathA rahetI nathI paNa te rasakathA thaI jAya che. zrIpAlanA ciratramAM navapada upara dhyAna Ape te tattvakathAnA sAMbhaLanAra gaNAya. ane upAdeya tattva saheje maLI jAya mATe navapadmanuM vivecana zarU karyuM. tIkarAnI dezanAnA prakAza vagara ghera aMdhAruM rAte aMdhAru hAya te vakhate kAMI kAya karavuM heAya tyAM pahelAM dIvAnI jarUra paDe. rAtre cAra ALyeA sAMbhaLe agara mahemAna AvyA sAMbhaLe to prathama kArya karyuM kare ? dIvA kare. jema prathama udyotanI jarUra che, tema tenA (dIvA) vagara cArane kADhavA te aMdhAru' ulecavA jevu che. A to cArane tame mahemAna jANyA pachI paNuM e mahemAna che ke cAra che te jANavAnuM sAdhana kayu ? ajavALuM. aMdhAruM ghora hAvAthI cAra ke mahemAnanI khakhara nathI, tema A jIvane paNa jyAMsudhI tIrthaMkara mahArAja na thayA, temaNe dezanA na dIdhI, zAsana pravartAvyuM nahi. tyAMsudhI pAse rahelA puNya pApa-e AtmA pAse rahelA hatA, ane tevI rIte puNya, pApanA ane niA tathA saMvaranA kAraNeA pAse ja paDelAM hatAM, bhava ne meAkSanAM kAraNeA pAse ja paDelAM hatAM, chatAM ajJAnanA aMdhArAmAM kaMI sUjhe nahi. A vAtamAM eka rahasya dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke dharma-adhama tIrthaMkaroe karyAM nathI. Azrava, saMvara, nirA, bhavanAM kAraNeA ke meAkSanAM kAraNA tItha karAe karyAM nathI. tyAre te kANe karyA ? te ke te anAdinAM che. tItha kare kevaLajJAna thayA pachI kAyakrA karyAM hAya ke havethI Di'sA je kare to tene pApa lAgaze, tema tIthaMkare karyuM" nathI. tItha kara pahelAM pApa lAgatuM na hatuM tema che ja nahi. have hiMsA na kare tene Rsi'sAnA pApa na lAge tema temaNe kAyado karyAM nathI. tIrthaMkaranA kahevAthI,
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51, sAdhana ane sAdhya [413 kevaLajJAnathI ane temanA hukamathI hiMsAdikamAM karma lAgyA hoya ane tyAgathI kama chUTI jatAM hoya tema banyuM nathI. dIvAe cera ke mahemAnane ANyA nathI, dIvAe mAtra temane oLakhAvyA che. arthAt cora ane mahemAnane dIvAe eLakhAvyA che. ema tIrthakaree jagatamAM thatAM pApa, puNya, Azrava, baMdha, saMvara, nirjarA saMsAranAM kAraNe ane mekSanAM kAraNe mAtra oLakhAvyAM che. A vAta ApaNumAM prasiddha che. lakSya daIe te e vAta prasiddha che. vinagourtta tatta jasTihima suramo dha' jinezvaroe prarUpe e dharma che. jinezvare kAMI banAvyuM nathI, emaNe adharmane dharma ne dhamane adharma banAvyuM hoya tema kareluM nathI. emaNe jagatamAM je jIvanuM banI rahyuM hatuM te batAvyuM che. AthI jinezvarane caMdra samAna, dIvA samAna, sUrya samAna mAnIe chIe. kaDiyA, suthAra, kuMbhAra tarIke mAnatA ja nathI. kaDiyA Adi padArtha khaDe kare che. bIjA leke jagatanA kata tarIke paramezvarane mAne, te bhale kaDiyA, suthAra, mocI, kuMbhAra tarIke mAne. ApaNe te tarIke mAnavAnI jarUra paDatI nathI. je rUpe je vastu hoya tene te rUpe mAtra dIvo jaNAvI de, tema jinezvara mahArAjA Azravane AzravarUpe ne nirjarAne nija rArUpe jaNAve che. paNa kahevuM paDe ke dIvAe corane jaNAvyuM, tyAre ja cerane bhagADI zakayA ne tijorInuM rakSaNa karI zakyA. ajavALuM na hoya ne cera na oLakhAya te zuM thAya ? tema ApaNA AtmAe udyama karI pApa khaseDavAnuM che, puNya lAvavAnuM che, karma rikavAnuM che, toDavAnuM che. eTaluM ja nahi paNa karma khapAvIne mekSa meLavavAnuM che. jema dIvAnuM AlaMbana darekamAM joIe tema ApaNe pApane tIrthaka haThAvavavA nathI, tIrthakara AvatAM kamakavA vacamAM AvavAnA nathI, hAtha pakaDI mekSe laI javAnA nathI paNa tIrthakarenA upadezarUpa AlaMbana che. dIva corane aMge jema kaMI karatuM nathI paNa mAlane bacAva, ciranuM bhagADavuM te dIvAne AbhArI che, tema je pApathI bacIe ane saMvaramAM pravatIe, mekSa tarapha AgaLa vadhatA jaIe te te badhuM tIrthaMkara rUpa dIvAne ja pratApa che.
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414] dazanA mahimA darzana siddhapadanI upekSA asthAne che ATalA mATe navapadamAM prathama ariMhata pada nakkI karyuM. tijorI na heya, temAM mAla na hoya, pachI dIva karyo, corane bhagADaye temAM zuM vaLyuM ? dIvAnI mahenata ane ujAgare badhA nakAmAM che. tema siddhapaNuM na hoya ane AtmAne sarvathA karmane kSaya thatuM ja nathI, vItarAgapaNuM TakatuM nathI. AvI sthiti hoya te tIrthakarane karyo upakAra che? tIrthakarane upakAra te karmarUpI cera khaseDyAnI bahAdurI upara che. arthAt tijorImAM siddharUpI mAla hoya, te upara tIrthakara maLyA, temanI dezanA sAMbhaLI, temanuM zAsana maLyuM, dAnAdikamAM temanA kahyA mujaba pravaryA. A uparathI eka vAta mAnI ke mekSa nathI ema mAnyuM te apaNe ThagAyA. siddhane na mAnyA ne arihaMtane mAnyA te ThagAyA. mokSanA mArga mATe arihaMta mAnyA che chatAM mekSa cIja na hoya te ThagAyA. AthI abhavyane haMmezAM ThagAyA mAnyA che. bhale arihaMtanI addhi, jaza, devatAnI sevAne dekhI eka vakhata arihaMta mAnanAre thAya paNa siddhane na mAne te arihaMtane mAnanAra hovA chatAM te ThagAya che. arihaMtane mAnatAM mekSa sivAya bIjuM sAdhya rahe te te mithyAtva che. tamane jaMgalamAM tarasa-bhUkha lAgI che. bhIla maLyo ane tene tame kaho ke pANI ApavuM eka myulA pANI peTe A tane motInI piTalI ApuM. eka roTalAnA TukaDA ane pANI peTe lAkhanuM motI daI de che. samajo cho chatAM kema de che? ke bIje kaI raste nathI. A mANasane jhaverIpaNAmAMthI bAtala nahIM karIe. ardhA paisAnI cIja laI lAkha rUpiyAnuM matI daI de tene mUrkha kema na kahevo? A lAkhanA metIne lAkhanA metI tarIke samaje che tethI lAkhanI cIjane thoDA paisA peTe daI de che! Apatti vakhate laukika padArtha mATe temanI laukika devAdinI sevA kare, chatAM devAdhidevanI vAstavika kiMmata magajamAM rahe te samyakatva na jAya. jhaverI jhaverIpaNAthI gaye nathI paNa lAkhanuM metI gayuM, paNa mokSanI kriyA pudgala
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51. sAdhana ane sAdhya [415 khAtAmAM daI dIdhI teTaluM nukazAna thayuM. paNa jemane metInI kiMmata nathI, emaNe pANa peTe motI ApyuM te tene mUrkha kahIe, kAraNa ke hRdayamAM baLatarA nathI ke lAkhanuM ApI devuM paDe che, tema jinezvarane makSa mATe ja mAnavAnA che, te vAta bhUle te te samyakatvathI gaye. saMvara-nija rAnI, mokSanI prApti karAvanAra e ja che. paugalika padArtha mATe tIrthakaranI sevA kare ane sarvasanA svarUpane bhUle te te mithyAtvamAM ja jAya. abhavyane ane mithyAtvIone paNa bhAvakriyAthI ThagAelA zAthI mAnyA? siddhapadanI dhAraNamAM khAmI rahI tethI mAnyA. AthI jinezvaranI ArAdhanA karanArAoe siddhapada tarapha lakSya rAkhavAnI jarUra che. AthI bIjuM siddhapada mUkayuM. vAhananI jogavAI karanArA AcAryo ahIMthI caMdra, maMgaLa graha najIka che. javAne tyAM utkaMThAvALA chIe, paNa kema aTakyA chIe? tyAM pahoMcavAnuM sAdhana nathI. arihaMte makSane mArga ane siddhapaNuM dekhAyuM. ApaNe tenA dhyeyavALA thayA paNa be page lUlA chIe ne pAse vAhana nathI. sAmuM dekhAtuM zahera sAruM che. tyAM javA mATe saDaka cekhI che, paNa lUlAne zI rIte saDaka thaI gAma pahoMcavuM? zaheranI zebhA ane saDakanA sAdhanarUpa vAhana hoya te ja lUliyAne saDaka ane zahera kAmanuM che. ApaNe paNa lUlA chIe. cAritrarUpI be paga khavAI gaelA che. jJAnarUpI cakSunuM teja paNa khavAI gaeluM che. tevA jJAnavALA ane AvA pAMgaLAne jinezvare zAsanarUpI saDaka batAvI, ane mokSarUpa nagara batAvyuM. A badhuM joIne zuM pAMgaLAe baLavuM ? jema jema zaheranI zebhAnuM varNana kare tema tema pAMgaLAne baLatarA vadhAre thAya. dhaNunA guNa jema jema sAMbhaLe tema tema vidhavA bAI vadhAre rU. ahIM vicArIe te cAritra ane jJAnarUpI paga AMkha vagaranA cha jinezvaranA zAsana viSe tathA siddhanAM sukha sAMbhaLe temAM revAnuM meLave, enuM revuM maTADe keNa? gADIvALo arthAt vAhanavALe, tema jinezvara mahArAje mekSanI saDaka karI. zAsana eTale mekSanI saDaka, mArga
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416] dezanA mahimA darzana eTale mekSanAM sAdhano ane te saDake siddhazilA zahera jaNAya che e batAvyuM. A jIva e pramAdI che ke ghaDI thAya eTale enI hRdayarUpI dhajA bIje pharake. pavanamAM jema dhajA pharake tema A pharakavAvALA te tene jJAna ane kriyAmAM AMdhaLo tathA pAMgaLe na kahe che ke kahe? saMsAra khAre che ema sAMbhaLo chatAM, jyAM strI chokarAMne dekhyA, tyAM jJAnamAM pAMgaLe ane be page luliye ! jJAnamAM tatkALa pariNati bagaDI jAya ane kiyAmAM dhajAnI peThe kSaNe kSaNe caLavicaLa thAya. ane paga gaLelA deraDA jevA hoya tevAne saDaka ane zahera sAMbhaLIne baLatarA thAya ke bIjuM kaMI thAya ? ApaNe jJAnamAM taddana khasI gaelA ane kriyAmAM pUrA pramAdamAM bharAelA chIe, mATe mokSane mArga lAMbe lAge. mekSanA sukha sAMbhaLIe ane mArga lAMbe che ema sAMbhaLIe te baLatarA thAya. e badhuM TALanAra hoya te eka ja che ke jeo AcAryapade sthita che. ATalA mATe arihaMta mekSaprakAzaka prathama pade, sAdhya tarIke siddha bhagavAna bIjA pade, tema trIjA pade AcArya birAjamAna karyA che. mekSa e zahera tarIke ane arihaMtanuM zAsana saDaka tarIke che. paraMtu nIkaLanArane kaI bAbata upara prathama lakSya ApavuM paDe? te saDaka upara prathama lakSya devuM paDe che. saDaka karatAM zahera kiMmatI che, tema arihaMta karatAM siddha kiMmatI che, paNa ahIM siddha karatAM arihaMta upara paheluM lakSya ApavuM paDe che. vAhananI tajavIja saDakane kinAre maLe, tema A vAhana kayAM che? jinezvaranA zAsane AgaLa vAhana che. gharanA oraDAmAM moTara na maLe, tema strI, dhana kuTuMbamAM mokSamArga ke vAhana nahi maLe; mATe saDakane nAke Ave. jinezvara zAsananA mekhare tame khaDA rahe te tamane AgaLa laI janAra vAhanarUpe AcAryo UbhA che. .. zAsanane aMge AcArya padanI kimata keTalI? zahera ke saDaka sukha kayAre de?
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51. sAdhana ane sAdhya [417 vAhana maLe te sukha maLe. A jIvane preraNA karanAra, vAraMvAra upadeza karanAra, utsAha vadhAranAra AcArya na maLe te zAsana ane siddhapaNuM e bane nakAmA che. luliyAne bee bALanAra che. je AcArya na maLyA hoya te arihaMte kahele mAga ne sAdhya-siddha paNuM-e be baLatarA karAvanAra thAya. anupama sAdhanasvarUpa AcArya bhagavate gaNadhara mahArAje ApaNA upara keTale upakAra karyo che? temaNe aMgenI, pUrvonI ane zAstronI racanA na karI hota ane sAdhune sapravartanamAM na calAvyA hota te, arihaMte mokSamArga batAvyo hoya ke siddhapaNuM samajAvyuM hoya to paNa ApaNA mATe te kAma na Avata. gaNadhara mahArAje zAstra gUMthI, ApaNane pramAda TALI, mArgamAM pravartAvyA. e be paga AcAryo ApyA. tIrthaMkare AMkha ApI. AMkhethI suMdara dekhyA chatAM paga na maLyA hoya te dAvAnaLamAM sapaDAele pAMgaLa kaI dazAmAM hoya te nIkaLavAne raste dekhe che. bahAranI moja pote jANe che chatAM te pAMgaLAnuM thAya zuM ? je AcArya na hoya te arihaMtane upadeza sAMbhaLI, siddhanuM sukha sAMbhaLIe te baLI jaIe. nAnuM rekaDA jevuM sAdhana maLI jAya te le AMkhane vadhAre AbhAra mAne ke reMkaDAnuM vadhAre AbhArIpaNuM mAne ? kharekhara bacAvya reMkaDAe, tema jinezvara AgaLa ane siddha AgaLa AcArya bhagavaMte kaMI gaNatarImAM nathI, chatAM ApaNane bacAvanAra kevaLa sUrIzvarajI mahArAja che. AthI trIjA padamAM zAstrakAroe arihaMtanA samAna ArAdhavAnA kahyA. AcAryAdika traNa parameSThI kema? . AMkha lUlAne upakArI chatAM tene nAne baLada ane nAnuM gADuM paNa upakArI che, tema AcAryo je na maLyA hota to tIrthaka thayA kabUla, siddha kabUla, paNa gaNadhara rUpI AcAryanI paraMparA cAlI na heta te ? te zAsana cAlu na rahyuM hota. arthAt arihaMta, siddha thayA na
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418]. dezanA mahimA darzana thAya sarakhuM ja hatuM, have kahI zakaze ke svayaM rio bhezvaratuM samatha mata pite daridra bIjAne zrImaMta zuM kare? pite daridra bIjAne zrImaMta karI zake nahIM. te arihaMta terame guNaThANe gaelA che tethI bIjAne teramA sudhI lAve te svAbhAvika che,siddha mokSa sudhI lAve temAM navAI nathI, paNa AcArya bhAI te te amArA jevA laMgaDA bhAI. e che ke sAmethI AgaLa vadhyA nathI, kevaLajJAna ke mokSa pAmyA nathI. AcAryanA ArAdhanathI kevaLajJAna ke mekSa kaMIpaNa thAya te vAta ja khoTI che. AcAryo badhA kevaLajJAnavALA hoya te niyama nathI ane je che te te amArA jevA luliyA-laMgaDA chastha, sarAgI che. chatAM mokSane rasto te ja batAve che. sAmAnya duniyAnuM daSTAMta le. jhAMkhe dIve paNa keDiyAmAM rahela ranI vATa ane tela baLe. dave jhagajhagate saLage ke nahi ? na dave sAdhanavALe hoya te chaghastha evA AcAryanA AlaMbane jinezvaranA alaMbana nahi levAvALe pitAnA AtmAne kevaLI banAve che. zAstromAM sAMbhaLIe chIe ke gautamasvAmInA avalaMbane chaghapaNamAM dIkSA ApI te pacAsa hajAra kevaLI thayA. gautama svAmI pAse sarvajJa ke vItarAgapaNuM nathI chatAM svarUpanI apekSAe luliyA mahArAja emanI pAse dIkSA lenArAo 50 hajAra kevaLI thayA. kahe kUvAmAM na hatuM ne havADAmAM AvyuM kayAMthI? tyAM dIvAnuM daSTAMta dhyAnamAM rAkhavuM. kUvA ane havADAmAM kUvAnI cIja te ja havADAmAM Ave che. cIjanuM AvavuM thAya tyAM je mULa sthAnamAM hoya te ja te uttarasthAnamAM Ave. vaDanuM bIja nAnuM ne vaDa kevaDe? ATalA nAnakaDA bIjamAMthI AvaDuM moTuM jhADa kema? jhADanI sthiti bIjA pudgalo ekaThA thavAthI thAya che. jhAMkhA dIvAthI jhagamagata dave thaI zake che jhAMkhA dIvAthI tejasvI dI thAya. temAM kAraNe svataMtra che. tema gurunI bhAvanAnI tatratA karatAM je ziSyamAM-dIkSita thanAramAM adhyavasAyanI pavitratA thaI jAya te jhAMkhA dIvA samAna AcAryathI jhagamagatA kevaLajJAnavALA paNa ziSya thaI zake che. siMhagiri AkAza labdhivALA
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51. sAdhana ane sAdhya [419 nahIM, bhadraguptasUri AkAza labdhivALA ke vaikriyalabdhivALA nahIM, chatAM vAsvAmI temanA AlaMbane vadhelA chatAM temanA ziSya AkAza gAminI ane vikriya labdhivALA thayA. AcArya chavAstha sarAgI hoya te paNa temane trIje pade mokSanA hetu tarIke ArAdhavAnI jarUra che. keDiyuM, diveTa, telathI jhAMkho dIvAnA AlaMbane dIva thaye, paNa Topale rU heya, ghaNuM tela hoya tene prakAza keTalo thAya? tema uttama jIvo uttama pariNativALA chatAM AcAryanuM AlaMbana na le te TopalA rUnI mAphaka emane ema paDayA rahe, mATe AcAryanI ArAdhanAnI jarUra che. saragI chavA chatAM AcAryanI ArAdhanAnI jarUra mAluma paDaze. AthI niddhone avirati mithyAdaSTine ArAdhanA karavAmAM aDacaNa zuM ? olavAI gayele dI keTalA dIvA pragaTa kare? paNa jhAMkhAthI seMkaDo thaze. mithyASTi, avirati AcArya nAmadhArI hoya te olavAI gayelA dIvA samAna che, tema sarAgI, chaghastha AcAryo jhAMkhA dIvA samAna che. saLagatI dIveTa che tyAM sudhI bIjA dIvA karAya che tema AmAM dIpaka nAmanuM samyaktva mAnIe chIe. abhavyapaNe mAluma paDelA jIvathI keI samyaktva pAmyuM nathI, mekSa pAmyuM nathI. abhavya tarIke mAluma paDyuM hoya tenAthI paraMparA cAle nahIM. cAlumAM AvA avirati mithyAdaSTi jIvo AlaMbana tarIke zAsanamAM cAlI zake nahi, paNa sarAga chadmastha ja cAle. kaI kahe, ke AnuM kAraNa zuM? A te tame bacAva kare che. je sarAga chasvasthapaNu mokSamArgamAM bAdhaka che te ahIM paNa bAdhaka che ke nahi ? zaMkA vyAjabI karI che paNa eka ja vAta dhyAnamAM levAnI che. pUla upara rahele musAphara ane athAga pANImAM taranAre, nIce nadImAM DUbatAne zuM kare? jene jenuM AlaMbana te te sthAne rahevuM joIe. makSa javAnuM AlaMbana mokSanA mArgamAM joIe, mokSanA mArganI bahAra rahele AlaMbana bane nahi. ahIM virati ane samyaktva AvyA vagara mekSanuM pagathiyuM nathI. avipiti samakitadakiTa pUla upara rahele laMgaDe che te sAyakala uparathI pahelAne Teke daI zake che jene
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ * kara0]. dezanA mahimA darzana sthAnanI aMdara AvavA tarIke bhale vItarAgapaNuM nathI te AlaMbanalAyaka thaI zake che. mATe A yuktithI ane gautamasvAmInA daSTAMtathI keTalAya bhavyAtmAoe tIrthakarenA samAgama nahIM chatAM tIrthakara nAmakarma bAMdhyAM che.avirati mithyAtvanA khADAmAM rahele AlaMbanIya nathI. arihaMte karele upakAra ane siddhapadanI ArAdhanAluliyAne tyAre ja saphaLa thAya ke jyAre AcAryarUpI gADI maLe. ApaNe AtmAnA A bhavane sudhAranAra prabaLa sAdhana hoya to te AcArya ja che. ahIM ratnazekharasUri kahe che ke jIvanI buddhi eka ja che ke 24 kalAka saMsAracakanI ramatamAM rasika chatAM A vAtamAM badhA eka ja mata che ane A matamAM bheda ja nathI, "sukha joIe." A mata bahAra keI nathI. rasoDuM khare bapore eka mata kare che. sukha eka ja mata dareka vakhate rAkhe che khare bapore eka mata chatAM khAvAlAyaka na khAya ne patharAne baTakA bhare te zuM thAya ? dAMta bhAge ne peTa khAlI rahe, tema saMsAracakramAM eka ja mata cheH "sukha, sukha, sukha, temAM sukhanAM sAdhane le te ThIka, paNa te na letAM duHkhanAM sAdhane le te ? peTa bhUkhyuM rahe ne patharA dAMta bhAMge, tema AcArya paNa sukhanuM sAdhana che. je AcAryanuM zaraNuM na le te pariNAma zuM Ave? te ahIM mokSa dUra rahe ne durgatimAM rakhaDavAnuM thAya, paNa manamAM ThasI gayuM te na khase. zAstrakAroe cekhA zabdomAM jaNAvyuM ke kuTuMbAdika rakhaDAvanAra che, chatAM Indriyoe sukha jaNAvyuM te pratyakSa sukha dekhuM chuM. kevaLajJAnInuM kaheluM sukha kabUlAtuM nathI. cAmaDAne vaLagI rahIe chIe. jIvatAne marelo mAnave te mUrNAnI dazA che, tema, kevaLajJAnInuM mAnIe te cAmaDAnuM mAnavuM cheTuM paDe." A to kevaLajJAnIoe AtmAne mATe kahyuM te bhale khoTuM thAya, paNa cAmaDAnuM khoTuM na paDavuM joIe, ApaNe IndriyenA bhase kevaLInAM vacana mAnavA taiyAra thatA nathI. tane sukha pUrA pADanAra sukhanI jaDa kaI? mAbApa, zarIra, mAlamilakta, strI, AbarU A badhAM sukhanAM sAdhane mAbApa Ape che. je tane tArA
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51, sAdhana ane sAdhya [421 pitA mAtA sukha de che te tuM sukha mAna, paNa tethI te te kharuM sukha detA nathI. pitAne jaMjALa hoya tethI kadAca sukha na de, paNa mAtA te khaDI ja che. paNa te sukha mAtA ke pitA daI zakatA nathI. mAtApitA tane sAmagrI deze, paNa sAmagrI saMbaMdhi rakSaNanAM sAdhane devAnI mAtA-pitAnI tAkAta nathI. aMtaraMga zatrune tAbe na thavuM, vyasanamAM na paDavuM. tenAthI rakSaNa karanAra keNa? AcAryo. mAtApitAthI e bAMhedharI nathI levAtI. durvyasananI jaDa mAtApitAe ghAlI hoya che. temaNe tane zarIra, vacana, vicAranI keLavaNInI sAthe sAthe saMsAranA saMbaMdhane paNa avihaDa piSaNa ApyuM. piSaNa karavAnI jaDa kuTuMbIoe ghAlI che A saDo kADhe keNu? vyasanane saDo kADhe keNa? duniyAdArInI daSTie vyasanane ane durAcArane saDo kADhanAra mAtA-pitA kahevAya che, paNa saMsAranI lAgelI Agane bUjhave kezu? AcAryo. AcAryo bujhavanArA che mATe AcArya svArthabuddhi TALIne mokSamArga tarapha dore che. mATe AcArya taraphathI je sukha-zAnti-AnaMda maLe che, te sukhAdi mAtApitA daI zakatA nathI. AcArya mahArAjanA caraNakamaLe je sukha de che, te mAtA-pitA daI zakatA nathI. mAtApitA durgati rekI zakatA nathI ane sadgati ApI zakatA nathI. AcArya mahArAja durgati rokI zake che ane sadgati ApI zake che. AcAryanuM te pUjana hamezAM karavuM ja joIe. je AcAryanI pUjAmAM lIna thaye, ArAdhanAra thaye, mAnanAra thaye te jaladI mokSasukha pAmI zake che. traNa pada kahyA. have upAdhyAya cothuM 56. age kahevAmAM Avaze. bIjA deve mehamAyAthI rahita nathI, anya sAdhuo strIomAM rakta che ane bIjo dharma je jIvahiMsAdithI yukta che jyAre ahIM jaina dharmamAM zuddha tattvanI zreNI prApta thAya che.
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharma ane Indriyo A pa2 ISTanuM bahumAna zAthI? zAstrakAra mahArAjA AcArya samaprabhasUri bhavya jInA upakAra mATe dharmopadeza detAM sUcavI gayA ke A saMsAramAM dareka vivekI janane dhama ISTa che, kAraNa jagatamAM sAmAnya niyama che ke je vastu ISTa hoya tenA jUThThA zabdo paNa sArA lAge. aniSTanA juThThA zabdo paNa kharAba lAge. dhanAdi ISTa che tethI koI AzIrvAda de ke "tuM ciraMjIvI, kuTuMba, dhanavALo" thA te tethI saMtoSa mAne che. kahenAranA kahevAthI thavAnuM nathI. "dhanADhaya thA tethI dhanADhaya thaI jato nathI. paNa te vakhate AMkha lAla thatI nathI. A zabdamAM kaI tatva nathI. amara thA" ema keI kahe, teye e zabdomAM satyatA nathI. ene kahevAthI ciraMjIvI ke amara thavAnA nathI. tema keTadhvaja thavAnuM kahyuM, te kahevAthI keTidhvaja thaI javAtuM nathI, chatAM AMkhamAM mIThAza kayAMthI ANI? iMTa vastunA jUThThA zabda sAMbhaLavAthI paNa ISTa lAge che. kaI gALa de ke "nakheda jAya, te vakhate AMkha lAla kema thAya che? aniSTa vastunA jaDrA zabda ItarAja kare che. A vAta samajIe te dharmamAM AvIe. dhama ISTa ja che ema kema gaNa ? dharma AkhA jagatane ISTa che. dhama hoya ke na hoya paNa dhama kahe te kaleje ThaMDaka vaLe che. "saparivALA du dha dharma AtmAnI sAkSIe che. bIjo mANasa dharma thayela jANe ke na jANe tenI jarUra hotI nathI. dharma e AtmAnI sAkSIvALI cIja che. cakravatI narake ja jAya e vAtane paramArtha cakavatI eTale narakane dUta, kemake bIjAne aMge narakano niyama nahi paNa cakravartI ane vAsudeva niyamA narake jAya.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ para, dharma ene indriyo 4ira3 zaMkA bharata, sanatkumAra vagere sadgatie gayA che. narake te phakta be ja cakkIo gayA che. subhUma ane brahmadatta. 10 cakravartImAM keTalAka devake ane keTalAka mekSe gayA che te A niyama kema bAMdhe che ke cakravatI narake jAya ? samAdhAna -akalathI vicArIe te mAluma paDe ke be vacanamAMthI eka cheTuM hovuM joIe. akkalane upayoga karIe te te mAluma paDe. cakravartI kone gaNIe? cakrathI je varte te cakravatI. jeNe cakavatIpaNuM cheDI dIdhuM pachI te cakravartI jyAM rahyo? keIke 25-50 varasa lagI viSayAdikamAM pravRtti karI, pachI tyAgI thaI devaka gaye, te te phaLa zAnuM? viSayAdikanuM ke tyAgapaNanuM ? tenuM kAraNa? mukhyatAe bALapaNamAM tyAgI thAya te nirlepa. AthamyA pachI asuruM zuM? lUMTAyA pachI je ze? tema nahIM, pAchaLa paNa eTalI avasthAmAM paNa jene e viveka heya-jiMdagImAM chelalA bhAge je dharmanI ArAdhanA karI zakyuM te teNe sadgati meLavI. AkhA dastAvejamAM sahI nathI te te dastAveja nahiM. tema chevaTa sudhI AraMbhAdikamAM rahyA te narakanA dastAvejamAM sahI thaI gaI. chevaTane bhAga sudhArI lIdhe te sadgati meLavI zake che. dhamane mahimA bArava rasa sudhI ghera yuddha karanArA, reja sAta sAta AdamI mAranArA arjunamALI ane roja cAra hatyA karanArA evA paNa taryA te zAthI? jene potAnI jiMdagImAM viSayAdikamAM vadhAre pravRtti karI hoya tene pavitra thavAne dharmanI vadhAre jarUra. dharma e eka apUrva cIja che. * dharmane aMgenAlAyakI gaNI laIe te dharmanI zakti kaI? dharmanI zakti eTalI manAya che ke lAkhe nA karmone te mathI nAMkhe che. te karmo gayA bhavamAM sahI sikkA thaIne sIla thayelAM. A bhavane aMge raste laI zakIe. jene aMge krodha karyo hoya tenI mAphI mAMgIe te A
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424] dezanA mahimA duzana bhavane aMge sahI sikkA thayA nathI, paNa pahelAnAM bhavanAM vera virAdhA, cArI, krodheA te sIla thaI gayAM che. A bhavanuM pApakRtya sIla vagaranu chUTu che. gayA bhavanAM pApA sIla thai gayAM che. paNa dhamanA prabhAvathI A bhavanAM pApa tADe emAM navAI nathI, paNa lAkhkhA bhavanA sIla sikkAvALAM pApA teDavAnI tAkAta dhamamAM che. dhanI tAkAta " egadivasa pivA pavajai jaI na pAvai muk kA avassa vemANIe hAI" eka divasa (eTale vadhAre na karavu ema nahI') paNa ATale karelA dhama paNa tAkAtavALA che ema jaNAve che 'vi' zabdanA artha e ja ke eka divasanA paNa dharma tAranAra che. gRhasthanA dharma kayA ? * khALe DUcA ane daravAjA khUllA je gRhastha khAravratadhArI kahevAtA hAya te kIDInI virAdhanA na kare, ma"kADA sarakhAnI virAdhanA TALavA kumArapALa mahArAjAnI mAphaka cAmaDI kApI nAMkhe. te ja mukhya patnI chekarAMnAM kesa vakhate temane bacAvavA jAya ke zikSA thavA de ? pote mAtra kAyAthI krayA pALI paNa saMbaMdhIone a Mge pote khoTo bacAva karavA taiyAra che. pAMcasonu nukazAna hAya te pAte jUhU huM na khole paNa karo khATI rakamamAM pakaDAyA te tene bacAvavA Ubhele ja che. khATI sAkSImAM bhAIbhAMDu sapaDAyA hoya te bacAvavA Ubho rahe. mAtra peAtAnA zarIre pAte na karavuM. saMsAramAM jyAMsudhI rahevAnA tyAMsudhI e pharaja AvI paDavAnI. aDhAra pApasthAnakanu rAjInAmuM ApavAnu tenAthI banatuM nathI. pAtAnI kayAMthI pote na kare te mAtra tene jALave. peAtAne brahmacaya hAya to chekarAe sAkSAt kAya karyu, dIkarAne polIse pakaDayeA te tene kevI rIte bacAvuM ? adhikArIne phADuM, sAkSIo karuM, sa'sAranI jALamAM rahelA pApasthAnaka cheDe te khALe DUcA tarIke che. te nakAmA nathI, kAraNa ke tene thAya che ke:- --" A khATuM thAya che, mAhane lIdhe karu chu.. chokarAe apakRtya karyuM che paNa kuTuMbanI AkharUne aMge A karavu paDe che." aMdaranI kapAelI jaDa dharma
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 425 para. dhama ane indriyA samaje tene rahe che. e mATe jyAM sudhI saMsAranI kamITImAMthI rAjInAmu` ApyuM nathI tyAM sudhI tene aMge te javAbadAra che. peDhI kheAlI eTale temAM phAyadA-nukazAnanA javAbadAra--jokhamadAra tame che, tema aDhAra pApasthAnaka kapanInA tame bhAgIdAra che. temAMthI rAjInAmuM na Apo tyAM sudhI bhAgIdAra che. 'agArAmA saLagAriyuM vajra' ' gharethI nIkaLavu, ane nIkaLIne sAdhupaNuM levuM; e vAta kahevI paDe che. zaMkA :--aNugArIpaNuM lIdhuM eTale ' ghara cheDayuM." AvI gayuM. chatAM ahI" e vAta zA mATe kahevI paDI ? ' thAya. pahelAM rAjInAmuM de ane pachI navI kaMpanImAM dAkhala jJAna, darzana,cAritra aMgIkAra karavAnA ane sAvadyayeAga tyAga karavAnAM e paccakkhANu rAkhIe chIe. gharethI nIkaLIne dIkSA aMgIkAra kare. tItha karamAM A e vAta jaNAvavI paDI. cAritramAM kai buddhi rahevI joie? abhavya jIveA, mithyAdaSTi jIvA dravya cAritranA phaLa tarIke nava traiveyaka sudhI meLavI zake che, tyAM kama kSayanI buddhi nathI. dhruvaleAkAdikanI icchAe ja sAdhupaNu le tevA sAdhupaNAthI te jIvA nava caiveyaka sudhI pahAMcI zake che. lAMkhe pratrajyAparyAya hAya chatAM ajJAne kareluM pApa, anya icchAe karelu pApa paNa jIvane bhAgavavu paDe che. vagara IcchAe baLAtkAre kareluM, aNajANapaNe kareluM abrahma vratanA nAza te durgAta Dhe che, tethI satpuruSo jIvananA bhAge brahmacaya pALe che. bIjo phAsalAvI patita karI nAkhe te patitapaNuM na thayuM tema nahIM. agara pApa baLAtkAre, ajJAnatAthI ke lAlacathI thAya te pApa lAge che ne tenuM phaLa bhogavavuM paDe che. te pApanA parihAra e anya IcchA hAya te paNa te AtmAne phAyado kare che. abhavya mithyArdaSTi cAritra pAlana kare paNa riddhi samRddhinI icchAthI kare. mahAvratanI apekSAe viruddha icchAe karelA e pApanA tyAga nava caiveyakanI sthiti Ape che. abrahmanA vakhata Ave te jIbha cAvIne paNa maravuM ane tema marIne anaMtAmAkSe gayA. kAraNa zuM? khaLAtkAre thatA abrahmamAM
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana ATale doSa mAnya hoya tyAre AvuM vidhAna karyuM ne ? abhavya cAritra pAlana kare, paNa tenI IcchA anya che. tenI IcchA mokSanI, karmakSayanI ke caDhatA guNasthAnanI nathI, eka ja IcchA che. bALakane davA pI jAya te lADa ApuM. e vakhate tenuM mana esaDamAM nathI. esaDamAM kiyA che tema abhavya jANe ke kiyAmAM gaDabaDa thaI te devaleka nahIM maLe. viruddha IcchAekare te paNa nava greveyaka maLe. anicchAmAM akAma nirjara, e devapaNAnuM kAraNa sarAga saMyama che, devAyubaMdhano hetu devatAnA AyuSya bAMdhavAnA kAraNomAM "mArA karmo kSaya thAya" e buddhi na hoya, eTaluM ja nahIM paNa tenAthI viruddha IcchA hoya ke mane khAvAnuM maLe. zUlapANa yakSanuM daSTAMta le. tyAM baLada zuM dhArI rahyo che? A khAvAnuM Apaze, A pANI Apaze. ahIM te bhUkha tarasa sahana kare che paNa tenuM mana kyAM che? "A mane ghAsa nAkhaze ne A pANa pAze; " AvI rItanI sahanazaktithI akAma nirjarA thAya ne devaka thAya, ApaNe nigadathI nIkaLyA te zAthI? akAmanizAnA pratApe nigadamAMthI nIkaLyA, bAdaramAMthI trAsamAM AvyA, manuSyamAM AvyA te mukhyatAe akAma nirjarAnA pratApathI thayuM. akAma nirjarA zubha na karatI hatI te kaI manuSyamAM AvI zaktA nahIM. je kevaLa akAma nirjarAthI UMcA Ave che. je pariNAma kharAba gaNIe te te jIva UMce Avata nahIM. akAma nirjarAe je meLavIe keDI, eTaluM ja je sakAma nijerAe karIe te keDa Ama vAta jamenI che, udhAranI nahIM. he! AthI phalitArtha e thayo ke IcchA viruddha ke vagara IcchAe-baMnethI paNa karelo pApane parihArate paNa phAyado kare che. ajJAne karela pApa paNa durgatimAM zAthI nAkhe che? have ajJAnamAM AvIe. ajJAne paNa pApa na thAya te karma na thAya, ane karma na thAya to karmarAjAnI tAkAta nathI ke tamane durgatimAM ekalI de. ekedriya ke vikaseMdriya narakamAM jAya nahIM. na javAnuM kAraNa zuM? zuM temane jJAna thayuM che? mahArabha parigraha,
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ para, dharma ane indri [4ra7 choDayA che? tenI zakti nathI, jJAna nathI paNa na kare tethI na jAya. uttarakuna teMDu jamAdAta' ekedriya ke vikaleMdriyamAM narakanAM kAraNe nathI. pApana karyuM te durgata rekAI, ajJAna azaktithI pApa nathI karyuM tethI dugita rokAI ajJAna azaktithI pApa nathI karyuM tethI durgati zekAI te jJAnadazA kyAM kAma karanArI che. ? mehanIyanI sIttera kaDAkoDInI sthitimAM jJAnadazA eka koDAkoDanI aMdara kAma kare. ogaNasIttera kaDAkoDI sthiti ajJAnadazA teDe. yathApravRtti eTale ajJAnapravRtti. mekSa che, te meLave che, te vicAra ke jJAna hatAM nathI. karma, jIva, mokSanuM svarUpa e saMbaMdhI jJAna egaNesItteramAM hotuM nathI. tethI yathApravRtti ne anuyoga e bene enA bhegakaraNa mAnIe chIe 69 kroDAkoDI tUTI te ajJAne ane tyAre te karmanAM kAraNothI dUra rahyo. ajJAne paNa dharmanA kAraNamAM pravarte. te yathApravRttikaraNa kare che te karaNathI 69 koDAkoDI toDI nAkhe. jIva, tenuM svarUpa, karma mokSa, tenA svarUpano upayoga nathI. te upayoga thaye te AgaLa thaye. jJAna e te saDaka uparane dIve che. ajavALuM kare amUMjhaNa ochI kare. jaMgalamAM vagara dave bhaTakIne Avele saDaka uparanA dIvAnI kiMmata keTalI badhI kare? zaMkA -anupage 69 tUTI gayAM te eka rahyuM che te te paNa tUTI jaze. A gaDabhAMgaDa zI? apUrvakaraNa, anivRttikaraNa, samyagdarzana, dezavirati sarvavirati, tapasyA, vinaya, vaiyAvacca vagare lapharAM zuM kAma lAve che? samAdhAna -eka keDI sthiti bAkI rahI che e vAta kharI, paNa mahAnubhAva ! rAtrinA ATha vAgyAthI aMdhAruM khasavA mAMDayuM, sADA pAMca sudhI khasyuM, have sUryodayane vA kalAka che. tema anukrame ajJAna pravRttithI 69 tUTI paNa te vakhata ApoApa samyakatvane vakhata che, samyaktva thayuM eTale jJAna thayuM. e be thayA te cAritra tarata maLe. rAtanuM aMdhAruM javAthI aruNodaya thAya. te thayA eTale sUryodaya thAya. sUryodaya pahelAM arudaya jarUra hoya. tema kevaLa agara Ayika guNa thavA pahelAM bIjAM jJAna ane guNo jarUra thAya. tenI jarUra
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 dezanA mahimA darzana ema mAnI che ke pAchaLanAM karma khaseDavAM bahu muzkela che, 6 khaseDavAM sahelAM che. te anaMtI vakhate khasyAM ane AvyAM paNa eka kroDakoDamAMthI kaMI khase te, pachI AvavAne vakhata nathI. e khaseDavA mATe graMthibheda zabda che. te cIja zI? graMthibheda tyAre ja samyakatva te badhA jANe che. duniyAdArInI AkhI bAjI palaTo te ja graMthibheda. anAdithI A jIva viSayamAM paurAlika sukhamAM lIna che. temAM sukhabuddhi, tenA viyegamAM duHkhabuddhi thAya. A badhuM palaTI jAya. samyakatva thavAnI vakhate ane thayA pachI vizrAmanuM sthAna, IcchavAlAyaka, ArAdhavAlAyaka phakta deva, guru ane dharma che. aMtaHkaraNathI sukhanuM kAraNa devAdikanuM ArAdhana che. have duniyA tene veTha tarIke gaNe. A sthitie graMthibheda devAdikane tattva gaNe. A paramapada sivAya eke dhyeya nahIM tethI tene ja sAdhya gaNe evuM samyaktva. 69 tUTI te ajJAnamAM tUTI, paNa tethI samaje zuM ? tene savAla kayAM che? gAmaDiyA kAyadAmAM zuM samaje? tethI kAyadA viruddha na varte te zikSA kare kharA? gunArahita kAryothI dUra rahe te sajAthI bacI jAya. vakIle, berIsTara vagere samAjanA gunAthI bace, te kAyadAne nahIM samajanArA gunAthI bace tene zikSA thatI nathI. te jhaverI sivAya bIjA pAse jhaverAta heya te pheMkAvI devuM ? e jhaverAtamAM zuM samaje? samajavAthI phAyado che temAM nA nahIM, paNa aNasamajane artha e nathI ke pApane pariDAra nakAme che. pApanA parihArathI phAyado ja che. zAlibhadrane jIva, kAvanAjInA jIva bALaka che. Dhera cAranAra eNe zAlibhadrapaNuM zAthI meLavyuM ? devatAne cAkarI karavI paDe. zreNikane riddhithI Azcarya thavuM paDyuM te zAthI? ApaNe puNya meLavIe temAM kamanI vargaNa keTalI jANI ? ajJAnatAne artha e nathI ke beTuM cheDAtuM hoya te na cheDavA devuM. jJAna meLavavAnI jarUra kharI, paNa jJAna joIe ene artha e nathI ke jJAna vagara puNyanuM kArya na karavuM tema nahIM. ajJAna paNe dharmanA kAryomAM pravRtti thaI hoya te lAbha jarUra che.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ para. dhama ane indriyA 429 have viruddha icchA upara AvIe. viruddha icchAe karelu dha kA sadUgati Ape che. sthUlabhadranA nAnA bhAI zrIyakanA dAkhale lai e. saMvatsarInA dahADA che. yakSA mATI ene kahyuM: bhAI, Aja navakArazI kara. parANe te pUrI karI. tyAM te melIH hamaNAM dahere jai AvIe, tyAM te perasI thaI jaze. have sAMjanA vakhata thayA. Ama karI kheMcce upavAsa. ne tenA prANa gayA. zrIyaka te ja rAtrie marI gayA. eka ja upavAsanI vAta che. ene upavAsa karavAnA vicAra nathI, yakSAe karAvye che. ajJAnapaNuM, anicchAe, viruddha icchAe karelA pApanA tyAga duSkRtathI macAve che. baLAtkAre paNa kareluM dhanu` kA` sati meLavI Ape che. tethI vagara mane karelI dvIkSA vainika Ape che. dIrghakALa pApane parihAra, dhanA saMcaya te vagara icchAdikanA hoya te te sata meLavI Ape paNa eka divasamAM ja pApane parihAra ananya manavALA hoya te ja sadgata meLavI Ape. dIkSA sivAya bIjI bAju mana nahIM. ahIM gAthAmAM mukhyapakSe mAkSa, gauNapakSe vaimAnikapaNu levu che. mokSa evI cIja jarUra che ke anya manamAM maLe ja nahIM. utsarga pakSamAM vidhAna karavA mATe ananya mana mUvuM paDyuM. be ghaDI pazu pratrajyAne pAmyA hAya te| meAkSa pAme agara vaimAnika jarUra thAya. bhAvastavathI aMta ta mAM mekSa che paNa apavAda padamAM sAmAnya devatApaNuM nathI levu. paNa vaimAnikapaNuM levuM che. ananya pada meAkSa mATe ane eka divasa vaimAnika mATe che. sa'bhAvanA karIe ke meAkSa na pAme te vaimAnika jarUra thAya. AthI eka divasanI dIkSA jiMdagInA pApanA pATalAne palAyana karAvI de te cakravatI paNu` cheDI dIkSA le te pApanA pATalAne palAyana karAve temAM navAI zuM ? cakravatI kahevAya narakanA dUta, paNa te paNa jyAM nikhAlasa thayA, pudgalane duHkhamaya, anitya mAnavA lAgyA, te vakhate dhavRkSa AtmAmAM UbhuM thayuM.. dha e ja AtmasAkSI. khojo dharmI kahe tethI ApaNe dhI banI jatA nathI. paNa bIjo dharmiSTha kahe te
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ " che. 30 dezanA mahimA darzana A te nIcI jAya ane pUrepUre dharma karatA hoIe ne bIje adhama kahe te paNa Akhe lAla thaI jAya che. ISTa lAgelI vastunA jakA zabda iSTa lAge che. A siddhAMtathI tapAsIe te badhAne dharma ISTa che te dharmanA raste badhA jatA kema nathI ? mana maMdarAcala deDayuM che paNa paga thAkela che. tema ahIM dareka jIvane dharmanI IcchA che, pApathI DaranAre te dharma karavA mAge che paNa temAM TAMTiyA bharAI jAya che. A pAMca Indra vacamAM naDe che, pAMca IndriyethI nirapekSa hoya te jarA paNa mekSa meLavavAmAM aDacaNa Ave nahIM. nItimAM eka paNa Indriyane AdhIna paDe te nIti ghera gaI. apakRtya tene kharAba lAge nahIM paNa tene karavAlAyaka mAne. jyAM pAMca IndriyanI gulAmImAMthI mukta thaye pachI tene viveka badhe sAro lAge, vivekathI IcchA rahe. jyAM sudhI indriyanA viSayamAM rAce nahIM hoya tyAM sudhI tapanI niSThA, pratiSThA, apakRtya karavA lAgyA. A badhuM chatAM te vipadAne Ape. A saMsAramAM dukhe bhagavyAM, bhogave che. agara bhegavaze te tenuM kAraNa pAMca Indriyo che. AthI somaprabha AcArya kahe che ke jagatamAM denuM sthAna hoya te Indriyone samudAya che. agnine dUra rAkhe na pAlave, kheALAmAM rAkhe na pAlave, tene sagaDImAM rAkhe pAlave. tema Indriya vagara tame rahevAnA nathI. te tamArA vagara rahetI nathI, paNa Indriye jarUra rahevAnI. tamAre tenA vagara nahIM cAle paNa tAre AdhIna tene kara. tArI IcchA pramANe Indriye pravarte. tuM Indriyane AdhIna na thA. "mAruM mana Ama thayuM che ema kahevuM e badhuM gulAmIpaNuM che. ene tuM AdhIna kara. A samajI pAMca indriyane AdhIna karaze te A bhava-parabhava kalyANa maMgalika-mALA paherI mekSa sukhane viSe birAjamAna thaze.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. dezanA mamatva ane virati 2 53 che. zAstrakAra mahArAjA AcArya samaprabhasUri bhavya jIvonA upakAra mATe dharmopadeza detAM AgaLa jaNAvI gayA ke A saMsAramAM dareka jIva sukhanI IcchA kare che. koIpaNa jIva tapAsIe te eka ja vastunI IcchA kare che. bIjI IcchAo banAvaTI ke duniyAnI zIkhAyatanI che. duniyAnI zIkhAyata thAya tyAre bIjI IcchAo thAya che. dunyavI padArtho tarapha tevI pravRtti karatA nathI. nAnA baccAne khetInA DhagalA para besADaye hoya tyAM te mutara pezAbAdika kare che. duniyAe je padArtha mA te kiMmatIpaNunI kiMmatanI lUMka haju tene maLI nathI. jagatanI pheMkethI bIjA padArtha tarapha rAgadaSTi thAya che. sukhanuM sAdhana je bhAse te levA taiyAra, duHkhanuM sAdhana choDavA taiyAra. garbhamAM, bacapaNamAM juvAna ke vRhamAM A eka ja sukhanI IcchA ne dukhathI dUra rahevuM. te dareka jIva sukha pAmI kema zakatA nathI? duHkhathI dUra kema rahI zakatA nathI? IcchA mAtra kArya siddha karanAra hoya te dareka sukha pAmI jAta paNa IcchA mAtrathI kAryasiddhi thatI nathI. kAraNe maLe te IcchA siddha thAya. A vAta dhyAnamAM rAkhIe te e nizcaya thaze ke kArya karanAra mAtra kAraNa che. AthI nItikAre niyama rAkhe ke kArya kAraNa vagara bane nahi. nyAyAdhika vaiSayike e IcchA mAtra che. haju zubha kAryamAM IcchA mAnI zakIe paNa kAraNa mAtramAM IcchA joIe, e bane nahi. keIne regI thavAnI IcchA hatI nathI, chatAM te rogI te bane che. te niyama ze thaye? zubha kArya IcchA vagara banatuM nathI. azubha kArya IcchA vagara paNa bane che. have zAstramAM AvIe. je meM samRddhi meLavI e samRddhi je pApanA upagamAM AvI ane te pApanuM
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanA mahimA darzana kAraNa heya te pApane vicAra na karuM, te paNa pApa lAge. azubha kArya IcchA vagara paNa thAya. pApanI IcchA na karIe paNa te sarAvyuM nahIM eTale pApa lAgavAnuM. dharma kayAre lAge? jyAre huM samRddhine dharmane raste jeDuM. mAtra IcchA paNa e hoya ke samRddhi dharmanA raste joDAya te mane dharma lAge. samRddhi pApa vagara IcchAe lAgyuM ane dharma te vagara IcchAe na thaye. zubha kAryamAM IcchAnI jarUra. azubhamAM icchAnI jarUra nahIM. zAstrakAroe eka vAta karI te magajamAM utAravI muzkela paDe che. virati na karIe te paNa aviratinAM karmo lAgyA kare. sakhyatva na pAmIe tyAM sudhI mithyAtvanAM karmo lAgyA kare, ekedriya vagere jIve samyakatva, mithyAtva samajatA nathI. evA keTalAka paceMdriya paNa te samajatA nathI. kaSAya, akaSAya, virati, avirati te vicAra paNa nathI. tevAM te karma kyAMthI lagADe che ? samyaktva na pAme tyAMsudhI mithyAtvanI karaNa kare agara na kare te karma lakhAyelAM che. avirati TALe nahi, virati kare nahi tyAM sudhI aviratinAM karma lalATe lakhAyelAM che. paMceMdriya jIve paNa samyakatva mithyAtvane vicAra karyA kare che. haju AryakSetramAM vicAra hoya paNa AryakSetra mAtra batrIsa hajAramAM sADI paccIsa. AryakSetra hajAramAM bhAga karatAM ochA. eTalA kSetramAM virati, avirati, samyakatva, mithyAtvane vicAra Ave, bAkInA kSetramAM vicArane avakAza nathI. pachI kayAMthI pApa lAgI jAya? je bAbatano vicAra, uccAra, pravRtti nathI chatAM tame e niyama rAkhyo. bIjAe nhAya teTaluM puNya niyama rAkhe che. tamArA hisAbe avaLuM che. devAdAra hAI e, "dIdhuM eTaluM nhAyA nahi, paNa bAkI rahyuM teTaluM veThavAnuM jema lAkhanuM devuM karyuM hoya, paMcetera hajAra ApI daIe to paccIsa hajArane khaTake rahyo. tema avirati jeTalI tene khaTake. virati karI tene utkarSa nahi. virati e to AtmAne svabhAva hatuM ne thaI gaye. zarIre so gUmaDAM thayAM temAM paccIsa
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53, mamatva ane varati [433 gUmaDAmAM ArAma thaye te paMcetenI vedanA rahI. vedanAnI cena kayAre paDe, eka paNa gUmaDuM na rahe tyAre. virati kare emAM te AtmAne dharma paNa virati na kare te gUmaDAM che, A lakSyamAM le te "hAyA eTaluM puNya ema nahi belAya paccIsa gUmaDAM maTI gayAM te lIlAlahera ema nathI gaNatAM tema aviratine aMza rahe tyAMsudhI lIlAlahera na mAne, AtmA para gUmaDAM rahelAM mAne. zAstrakAra kahe che ke zrAvaka A bhavamAM te zuM paNa marIne devaleka jAya tyAM baLatarA kare. zrAvakanA jIvane devatApaNAmAM paNa baLatarA ! arara! sAdhupaNuM lIdhuM nahi, tapasyAdika karIne karmakSaya karyo nahi. A baLatarA devalokamAM jAya tyAM paNa kare. devalokamAM vicAra kAma lAgatA nathI. sAgarepama sudhI evI baLatarA rahe, paNa rajabhAra pravartavAnuM kArya thatuM nathI. te je vakhate kArya nathI thavAnuM e cakkasa, chatAM paNa baLatarA maTatI nathI. jemAM kartA nahi thavAnuM nizcaya che. devatApaNAmAM kaMIpaNa keIthI thavAnuM nathI, te baLatarA zI? gata na zocce badhI manuSya jiMdagI gaI kAMI na levAyuM, te zuM have devatApaNAmAM levAvAnuM che? navakArazInuM paNa je tyAM thatuM hatuM te paNa ahIM thatuM nathI. have gayA bhavanI baLatarA zA kAmanI? duniyAdArInI draSTithI nakAmI baLatarA lAge. sAgarepama sudhInI baLatarA nakAmI lAge che. manuSyabhava gaye, have devatAnA bhavamAM kazuM banatuM nathI te baLatarA zA kAmanI? duniyAdArImAM choka kadI marI gaye, bALa vidhavA strI rahI tame aphasesa kare agara na kare, rU agara na rUpe te paNa pele pAcho AvavAne che? duniyA te revA sarajAyelI che. ene te banne vakhata revuM che. UbhA ke ADe page jAya te paNa revuM che. e te rovA mATe ja joDAyA che. emAM pharaka keTalo? Ubhe page javAmAM javAvALA sAMbhaLe che. revuM kakaLavuM dekhAvamAM che. paNa ADe page gaye tenuM zuM ?
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434] dezanA mahimA darzana | game teTaluM temAM te zuM sAMbhaLe! duniyAne te bemAMthI keIpaNa prakAramAM revuM che. cAhe rAjInAmuM daIne ke rajA laIne jAo. temane te revuM e rajIsTarDa che, tyAre saravALAmAM zUnya dekhyAM chatAM pravRtti kema thAya che? kahe, kALajuM rahetuM nathI. sagara cakavatI brAhmaNane zikhAmaNa de che, "saMsAra anitya che badhuM kahe che. je vakhate brAhmaNa kahe che ke tArA sATha hajAra maryA te vakhate sagaracakravartInI zI dazA thAya che? pitAne tyAM Ave te vakhate sahana thaI zakatuM nathI. snehane lIdhe samajaNamAM zUnya mUkAI gayuM. je sagara cakavatI brAhmaNane zikhAmaNa de che te zikhAmaNamAM zUnya che. snehathI mUkAyuM e vAta bAIo sArI peThe samaje che. A ghera Aje kaI maraNa thayuM, te vakhate A pika mele. joDevALI cAra jaNa poka mUkavA Ave. daza miniTamAM joDevALI raDatI baMdha thaI pelIne samajAveH "saMsAra anitya che vagere samajAve. ema karatAM karatAM pA ardhA piNA kalAke zAMta rahe. have kaI vakhata Ane ghera maraNa thayuM tyAre te tene samajAve. paNa e bAI tuccha jAtanI gaNaya, halakI buddhinI gaNAya paNa evI eke nathI ke rAMDa, besane, tAre ghera hatuM tyAre kema belatI hatI? tema belatI nathI. AzvAsana devA AvelA manuSyane keIema na kahe ke tuM kema te vakhate hatAza thaye hato?" te kahe che ke e kharuM che paNa mArAthI rahevAtuM nathI. A vAta magajamAM che eTale e kahevAne vakhata nathI. tethI e kahenArA eja sAMbhaLanArA. mahane udhAme samajune paNa thAya. paNa samaju samajaNanA gharamAM hoya te ema na bole ke "tAre tyAM Ave te tuM kema kare che? kadAca ema bole te rAMDa karatAM akakala gaI! vastu samajavI joIe. rahevAya nahIM paNa pika mUkavI vyAjabI nathI, tethI kazuM vaLavAnuM nathI. paNa mAre hadaya bharAyuM che tethI rahevAtuM nathI eTalI samajaNane lIdhe kaleza kare che paNa te bAI laDAI karatI nathI. tema sagare brAhmaNane khUba samajAvyuM. paNa brAhmaNe sATha hajAra putre marI javAnuM kahyuM te vakhate samajaNamAM sAgarane zUnya mUkAI gayuM. vastu sthitithI hRdayane
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53. mamatva ane virati [435 prema zokamAM pariNamyA vagara raheto nathI. eTale prema eTale ja zeka. zokane prema guNa sAthe ke punya sAthe nathI. zekanuM pramANe tamArA nehanI sAthe che. sneha kema zeka karAve che? haju tame khoTA rUpe kahI zake ke amArAM bALabaccAM pALaze piSaze paNa huM marI gaye te amArA sAmuM joze kaNa? A te zaka kare temAM eka bahAnuM che. kharuM jotAM enI para rAga che te rovaDAve che. kUtarInAM kurakuriyAM kUtarIne keTalAM pALavA piSavAnAM? gAyanAM vAcharaDAM gAyane pALavA piSavAnAM che ! bheMsanA pADI tene pALatA piSatA nathI. te jyAre te maratAM haze tyAre te kUtarI, gAya, bheMsane kazuM thatuM nathI ne? tame najare joI zake che. traNa dahADA sudhI temanAM AMsu sukAtAM nathI, teo kherAka letAM nathI. jAnavara baccAnA viyogane lIdhe AMsu pADe che, zeka kare che te ene kayuM pAlana piSaNa che? to kevaLa temane mamatvabhAva zoka karAve che. zekanuM mULa mamatva che. mArApaNAnI hayAtI hoya tyAM zeka che. kharI rIte zaka karAvanArI cIja mArApaNuM che. e mArApaNunA aMge aphasosa karIe chIe. asa vastune nathI, aphasa mamatvane che. rAjAne kuMvara pratye bhAva hoya te aphasesa. kharI vAta kaI thaI? aphasosa karAvanA zekanI jaDa hoya te mamatvabhAva che. te duniyAdArInA mamatvabhAvathI saravALe zanyatAvALe aphasosa thayA vagara rahetuM nathI. niyAnI sADInA duniyAnI sAmAnya vastu tarapha rAga aphasesa karAvyA vagara rahete nathI te jene virati upara rAga heya te rAgavALe devalokamAM game te saravALe zUnya dekhe te aphasosa thayA vagara rahe kema ? lAMbA kALa sAdhupaNuM na maLyuM tene aphasosa. samyagadaSTine virati upara ke anahada prema hoya ? A dAkhalo prema jamAvavA mATe kahyo che. sAgarepama sudhI aphasesa TaLatuM nathI, te prema kaI hadane hoya? ApaNe rAMDayA pachI evuM DahApaNa Avaze. devakanI baLatarA te raDayA pachInuM DahApaNa che. e kAma na lAge, paNa rAMDavA pahelAM vicAra kare jaIe.
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43] dezanA mahimA daIna na mATe ApaNe saviratinA raste na gayA, pApathI dUra na rahyA, pachI devalAkamAM jaI sAgaropama sudhI jhU karavAnA! paNa te jhUryAmAM zuM vaLe nahIM. rAMDayA pachI, * lANA hakImane na melAnyA.' tema kahevAthI vaLavAnuM zuM? temAM e pati jIvatA hatA tyAre te davAnu phula ya kare ane rAMDayA pachI davAnI vAta kare te khAI ne kevI gaNIe ? marI jAya pachI; DaoNkaTara na Avye' vagere kahIne raDe to tene kevI gaNavI ? tema ApaNe virati pariNAmane jIvADavAne tAkAtavALA chIe te vakhate ApaNe cAmaDI cUMthanArA leAhInI lAgaNIvALA eTale sa viratimAM hADakAM harAma thAya che. cAmaDAMne leAhI naDe che. nahIMtara savatimAM bIjI kaI cIja che ? * virati pariNAmane sajIvana kara' Ama kAI upadeze tyAM te tyAM hADakAnI harAmI AgaLa Ave che. pachI devalAkamAM jaI e 'tyAre sAgaropama sudhI me... na kayu`' ema elIe. " manuSyabhava hArI gayA. A rAMDacA pachInuM DahApaNa ne te mahekANumAM zuM vaLe? jainazAsanamAM viti karI eTalI phAyadAkAraka' e vizvAsane, vacanane sthAna nathI. sthAna kAne che? ATalI avirati TaLI kema nahIM ? tene sthAna che. ApaNAmAM kahenArA che ke khAra vrata pratimA vahI pachI sAdhupaNu levuM joi e. dareka aphINa cheDanArane laharakA mAravA ja joie. A kahenAranI akkala keTalI ? laherakA mArIne cheDavuM e niyama, paNa kone mATe e niyama che ? jene dArU tathA aphINu gaLe vaLagyA hAya tene paNa e ke je rIte pote choDavA te rIte bIjAne paNa tema ja cheDAvu.. laherakA vagara cheDe te nakAmuM che ema gaNA che ? jyAre aphINu-dArU cheDavAnA ste che, tA vagara raste cheDanArA nakAmA che? rastA kAne mATe che? gaLe vaLagyA hoya tene mATe che, badhA mATe e rasto nahIM tema je viSayakaSAyamAM phsyA hAya, tene nIkaLavA mATe agiyAra pratimArUpI laharakA devAnA che. agiyAra pratimAmAM kayA viSaya lIdhA che? da...saNa samyakRtva, vrata, pauSadha anukrame duniyAdArInI vRtti dharAvI che. sa sAranA pratimadha A karavA che, paNa saMsAranA pratibaMdha che nahi tene ghasIne Ache kayAM karavAnA
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53. mamatva ane virati [437 bhagavAn haribhadrasUrie jaNAvyu` che ke khIjA kALanI vAta dUra rahI. A . duHSamakALamAM dIkSA lenAre pratimA vahana karavI ja joI e. Ama pacAzakamAM niyama karyAM che. ceAthA trIjA ArAnI vAta dUra paNa A duHkhamakALamAM jarUra pratimA vahI sAdhupaNuM levuM ja joI e. jo hirabhadrasUrine mAnA che te tamAre te pramANe karavAnuM pharajiyAta kharuM ke nahIM ? te nAkabUla nathI. pratimAnA abhyAsa karI sAdhupaNu levuM te vAtamAM nA paDAya tema nathI. A traNe vastu haribhadrasUrinA vacanathI kabUla karo che te navA ne jUnAmAM krama kayAM rahyo ? agiyAra pratimA vahana kare eTale sADA pAMca varasanI vAta che. haribhadra dIkSAnA umedavArane sADA pAMca varasa pahelAM ghauMTa vagADavAnuM kahe che. ame te yuvako mahinA, be mahinA kahIe chIe. mATe tame DAhyA ke ame DAhyA ke haribhadrasUri DAhyA? zAstranAM vAkayA yathAsthita na samaje te kaI sthitimAM Ave ? jIva e prakAranAH bhavya ane abhavya-Ama bheda cAlatA hatA, temAM bhavya' zabda sAMbhaLyeA. alabhya vAta sAMbhaLavI rahI gaI. vyAkhyA karatAM. bhavya mekSe javA lAyaka, te zabda UdhamAM gayA ne abhavya eTale 'mokSe javAlAyaka' nahIM' te sAMbhaLye eTale eke zabda bAlyA nathI tema nahIM.. paNa bhavyanI vyAkhyA UMghamAM gaI. abhavyanI vyAkhyA bhavyanA amAM sAMbhaLI, vacale atha UDI gayA. vacalA zabdo kADho nAkhyA tenuM zuM? A beImAnI chUTa nItika hAya tema ahI pahelAM tA haribhadrasUrie kAne mATe kahyu` che? tene mATe jeNe pahelAM dezavrati dharmAMrUpa aMgIkAra karyAM hAya. zrAvakadhama aMgIkAra karavAnuM keAne che? je sarvIvarati levAnuM mana kare paNa sarvAMvitimAM peAtAnI zakti nathI. duniyAnI AsaktithI te karI zakuM tema nathI. 'rakta AraMbha parigrahe.' AraMbha parigrahamAM rakta hAvAthI mArAthI banI zake tema nathI. Asaktine lIdhe saviratimAM azakta ane tevAne pratimAne niyama rAkhyA che. sADApAMca varasanA ghaMTa kAne mATe? dIkSita mAtra
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438] dezanA mahimA darzana mATe ke AsakitathI rahela hoya tene mATe? kema zaktimAna thavuM te vicAra hoya tene mATe che. AthI Asakti ghaTatI na hoya tevAne kamasara Asakti ghaTADavAno agiyAra pratimA e raste che. bIjI bAju e ja zrAvakanI pratimAne kALa kaye kahyo che? kANuM hAthaNI jevA ApaNe eka ja vastu dekhI zakyA. jeDe haribhadra lakhyuM che ke jaghanya kALa kAcI be ghaDIne che. eka eka pratimAne jaghanya kALa keTale? kAcI be ghaDI 118rararara ghaDI-e kema na dekhyuM ? ane bicArAne 66 mahinA dekhAyA, paNa rara ghaDI na dekhAI! e ja haribhadrasUrie dIkSAnI jaghanya vaya keTalI kahI ? jaghanya vayamAM agiyAra pratimAne vakhata jyAM rahevAne? jaghanya vayamAM samaje zuM ? jaghanya vaya jaNAvI temAM haribhadrasUri le che pariNAmane sadbhAva ane paribhavane abhAva-dIkSAnA pariNAmane sadbhAva ane paribhavane abhAva. parAbhava eTale jyAM pitAnI meLe zarIranuM zauca karI zakatuM nathI, jene ahIM besaje eTalA mAtrathI besI rahe nahIM, re rahe nahi vA ene paribhavanuM sthAnaka mAnyuM che. have ATha varasane cheka zarIra cekhuM na karI zake tevuM akkalamAM Ave che? hAthe pANI reDavuM, hAthe sApha karavuM te kaI uMmara sudhI ? mAtA pitAnI mAphaka enI suzruSA karavI paDe mATe nAnapaNamAM dIkSA nahIM. te pAMca cha varasane thAya pachI besADe te besI zake, na jaIza te te nathI jatA. kahyA pramANe rahI na zake, vAryo na rahe, zikhAmaNa na samajI zake te te bALaka paribhavanuM sthAnaka gaNAya. atyAre ame vajIe paNa jyAM regI thAya te vakhate zarIra devuM paDe ke nahi? vRddha thAya te vakhate karavuM paDe ke nahIM ? eTale paribhavanuM sthAnaka che mATe dIkSA nahI devI te sAmAnya hetu che, mukhya hetu nathI. te mAMde ke gharaDo thAya te pAMjarApoLe mUka paDe, A siddhAMta mAna paDe te te ame karatA nathI, te e hetu majabUta nathI. cAritra levuM che evA pariNAmavALo thato nathI,
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53. mamatva ane virati krikeTa A mukhya hetu che. pelA sAmAnya hetu che, vAta kharI, pahelAM parAbhavanA kAraNamAM muddo kaye jaNAvyuM ? sAdhune bhaNavA gaNavAmAM aMtarAya paDe. taddana nAnI uMmaramAM dIkSA devAmAM Ave te ? mAtAne hAthamAM pakaDI rAkhavuM paDe che. rAMdhavuM heya te muzkelI paDe che. evA nAnAMne sAdhu dIkSita kare te pustaka pAnAne paradeza mekalavA paDe. bALa baccAMvALAnI mAtAnI dazA sAdhunI thAya. svAdhyAyane vyAghAta nukazAna thAya. dhyAna tapasyAnuM nukasAna tarIke che. chatAM e saMtavya che. nahi te mAMde thAya te pAMjarApoLe mekalavAno siddhAMta kADha paDe. svAdhyAya, tapa, dhyAnanA vyAghAtane mukhya gaNavAmAM Ave te bimAra vRddha sAdhunI vaiyAvaccane vakhata rahe nahIM, mATe A kSetavya che. eka manuSyanA cAritrarakSaNa karatAM ApaNuM amuka TAImanuM dhyAna, svAdhyAya, tapa vadhI gayuM gaNAya nahi. pelA cAritra karatAM vadhAre caDhatI keTInuM hAya. parAbhavanuM sthAna te sAmAnya hetu, kharo hetu evI nAnI uMmaravALAne cAritra levAne vicAra thAya nahi. majabUta hetu ke ? eka pachI bIje hetu jyAre mUka paDe ? bIjAmAM majabUtI vadhAre lAge tyAre ghaNuM bhAge cAritranA pariNAma nAnI uMmaramAM thatA nathI. bhAgyazALIne thAya temAM ame rokavA besatA nathI. mATe prAyaH zabda kahyo che. haribhadrasUrie ghaNe bhAge A zabda kahyo che. vadhAre bhAge nAnI uMmaramAM viratinA pariNAma na thAya ! zrAvakapaNAnI virati paNa joDe lIdhI che, te svataMtra thatA nathI. e ja haribhadrasUri eka bAju prAyaH zabdanI sAme nAnI uMmara egya mAne, bIjI bAju pratimAne niyama kare te be vacana saMgata karavA paDaze. jeo viSayakaSAyamAM derAyA hoya, tevAe chUTavuM hoya, tevAe A raste cAlavuM paDe. laharakA e chUTavAne raste-rIti nahIM. e rItie gaye e ja chUTa ema nahIM. ema agiyAra pratimA haribhadre kahI tene jaghanya kALa kahyo. bIjI bAjue rIti nahIM, paNa raste kahya. rAjya viruddha cora heya evAnI dIkSAnI manAI che. bIjI bAju evAnI
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440] dezanA mahimA darzana dikSA mAnya karI tene vaMdana kare che. bhagavAna mahAvIranA pitA RSabhe atyaMta vRddhapaNAmAM dIkSA lIdhI te vaMdanIya kema gaNAya? Arya rakSitane aMge ziSyacorI kahevAya. agiyAra varSamAM pitAnI rajA sivAya dIkSA apAI te cerI kabUla kare tene vaMdana kema kare che? ziSyarIthI dIkSita thaelAne muni gaNyA. AcArya yugapradhAna gaNuM vaMdana karyA te kema bane? eka bAju dUSaNa che, ene ja upakArI mAnI vaMdana kare, A be bane kema? kAraNa eka ja. tyAM vastu agya na hatI, rasta-rIti agya hatAM. rIti-rastAthI vastu ayogya thatI nathI. dIkSAnI ayogyatA kahenAro jaina zAsana samajAtuM nathI. satI kuTuMbanA saMteSathI zIla pALe, kAM te khaMjara bheMkI zIla pALe. zANuM samajathI je zIla pALe te uttama, paNa kadI prasaMge khaMjara bhoMkI zIla pALyuM tethI zIla agya thatuM nathI. vastu agya nathI. chetarapIMDI karIne pALeluM zIla-bannemAM amuka gya zIla, amuka agya zIla ema zIlanI kiMmata belI zakAya nahIM. AthI vastu ane raste rIti mATe agiyAra pratimA vahevI joIe. saMsAramAM lubdhapaNuM na chUTatuM hoya tene choDavAne A raste batAvyuM che, tethI vastunI ayogyatA kahevAya nahIM. AthI sADA pAMca varasanI mahetala rAkhI che. A vAta samajyA nathI. saMsAra chUTe tene rokavAnA che nahi, sarvathA tyAga e mULa dhayeya, te "nAhyA eTaluM puNya" e kahevAne vakhata nathI. jeTalI avirati rahI eTaluM nukazAna che. devatAnA bhAvamAM paNa tenI lhAya olavAtI nathI. zreya tyAM paNa che ke eTalI paNa avirati kema rahI? nhAyA eTaluM puNya e saMskAra na rAkhe. rahyAM eTalAM gUmaDAM, rUjhayuM eTaluM kalyANa, ema nahIM; paNa rahyAM eTalAM gUmaDAM, ahIM jeTalI virati thaI, paNa bAkI avirati rahI te gUmaDAM che. e buddhi upara Avaze eTale, mithyAtva, avirati, kaSAyane vicAra-uccArapravRtti nathI te paNa te nahIM jAya tyAM sudhI karma lAgavAnAM che e mAnavuM paDe, paNa magajamAM haju te UtaratuM nathI.
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3, mamatva ane virati [441 je bAbatamAM saMkalpa karyo nathI, vacana kahyuM nathI, pravRtti karI nathI, jene svane vicAra nathI tenAM karma mane lAgI jAya te zI rIte mAnavuM ? ahIM gUmaDuM thayuM. temAM rasI bharAvAne saMbhava. vacanapravRtti karI na hatI te rasI kema bharAI? eka ja kAraNa ke vikAra UbhuM thaele che. e vikAra maTe nahIM, tyAM sudhI mana, vacana, kAyA na hoya to paNa e raste kAma thavAnuM. tema AtmAmAM mithyAtvAdika vikAra rUpe hovAthI manAdika na hoya te paNa karmane kheMcavAnA jyAM sudhI vikAra maTADe nahi, tyAMsudhI mithyAtva, avirati. vikAra maTADe nahIM tyAM sudhI, saMbaMdhI saMkalpa na hoya te paNa vikAra thavAne. gUmaDuM rUjhAI jAya te ja rasI maTe. tema mithyAtva, avirati cAlyAM jAya, te ja tame karmathI bace. have mULa vAtamAM Ave. dareka sukhanI IcchA kare che paNa A vikAra kema bAdhaka che? kAraNa ke te raste levAtuM nathI. IcchA mAtrathI kAryasiddhi thatI nathI. mAtra tene lAyaka prayatna tha joIe. ATalI vAta dhyAnamAM levI. jinezvaranA caraNanuM pUjana, virativALAnuM vaMdana, paNa adharmamAM buddhi thayelI hoya tevAnI saMgatamAM javuM nahi, pAtramAM dhana vAparavuM, uttamane anusaravuM, aMtarazatrune jItavA, te mATe paMcaparameSThI stavana karavuM. e karanAre mekSa sukhane hAthamAM karI le che. AthI A zreNIe caDhaze te mokSa sukhane viSe birAjamAna thaze. ha - -- 4 he jinezvara ! tamArA prabhAvathI rAga, dveSa ane mehathI rahita deva, hiMsAdi pApane tyAga karanArA guru, tema ja nirdoSa pApa rUpI kacarAthI rahita dharmane meM Azraya karyo che.
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ che dezanA A jJAna, dayA ne kriyA 54 WWWEBSITASTY RESTABLISHES 888 'nANaM paMcavihaM pannattaM AbhiNibohiyaM nANaM' ityAdi / naMdInuM niyamita thana zAstrakAra mahArAjA kRta-kevaLI-bhagavAna bhadrabAhu svAmI mahArAja bhavya prANIonA upakArane mATe daza zAstra upara niyukta karatAM prathama Avazyaka sUtra upara niryukti kare che. zAstra mAtranI AdimAM zAstrakAroe pAMca jJAnenuM vyAkhyAna niyamita karyuM che. dareka zAstranI vyAkhyA karatAM "naMdI" karavuM ja joIe. naMdI eTale zuM? naMdI eTale pAMca jJAnanuM varNana. pAMca jJAnenuM varNana enuM nAma naMdI hevAthI, dareka zAstranI AdimAM tenuM uccAraNa karIne pachI uddeza, samudeza, anujJA karavI paDe che. keIpaNa zAstra saMbaMdhamAM koIpaNa vidhi kare che te prathama naMdIne sthAna maLe che. AkhA naMdI sUtranuM amuka vakhate varNana karavAmAM Ave che, paraMtu sarva anuyeganI anujJA hoya te vakhate naMdInI vyAkhyA anuga lenArane karavI paDe che. dareka sUtranA anuga avasare paNa pAMca jJAnarUpa naMdI jarUra kare paDe che. naMdIne vyAkhyAnanuM aniyamita chatAM nadInA kathananuM aniyamitapaNuM nathI. anuga sUtranA TIkAkAra maladhArI zrI hemacandrasuri dareka zAstranI AdimAM nadInuM aniyamitapaNuM jaNAve che. te vyAkhyAnanI apekSAe jaNAve che. pAMca jJAna kathana karavA rUpa naMdInuM aniyamitapaNuM keIpaNa sthaLe che ja nahi. kathanarUpI naMdI dareka zAstranI AdimAM niyamita che. vyAkhyAnanI aniyamitatA che. vyAkhyA prAyika che. chatAM naMdInuM kathana prAyika nathI. naMdInuM kathana niyamita che. keIpaNa zAstranI vyAkhyA pahelAM, udezAdika pahelAM naMdInuM
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54. jJAna, yA, ne kriyA [443 kathana niyamita thavu ja joI e. A zAstravidhi samajavAvALAne ane mAnavAvALAo mATe nadInuM kathana niyamita karyuM. tema chatAM zAstravidhithI aniyamita vavAvALA hoya tevA mATe zAstrakAra kaMipaNu kahI zakatA nathI. lajajA nAmanA guNu paNa dekhavAvALAne che. AMkhA nathI tene lAja kaI? AMdhaLAne AMkhanI zarama na hAya, tema zAstranI vidhithI medarakAra hAya tevA mATe A zAstrIya kathana nathI. jeo zAstranI vidhi tarapha AdaravALA hAya tevAne zAstrakAroe e ja vidhi rAkhyuM che ke dareka sUtranI zarUAtamAM naMdInuM kathana karavuM. kAca nadInu vyAkhyAna na kare. paNa naMdInu kathana to jarUra karavu' joi e. nadIsUtramAM jJAnanuM varNana hatuM chatAM bhadrabAhusvAmIne AvazyakanI niyuktinI zarUAtamAM naMdInuM nirUpaNa zA mATe karavuM paDayuM? samagra jJAnanuM vyAkhyAna nIsUtramAM hatuM te| AvazyakanI niyukti karatAM bhadrakhAhusvAmIne svata Mtra jJAnanuM varNana karavuM paDayuM, kAraNa e che ke naMdInI vyAkhyA niyamita na hatI. jJAnanuM kathana prAye niyamita hatu. tethI ja naMDhI sUtramAM saMpaNa vivecana chatAM Avazyaka niyukita karatAM pAMca jJAnanuM kathana karavuM paDayuM. nadInu kathana niyamita che. jJAnanuM kathana niyamita ane vyAkhyA aniyamita DAvAthI ahI jJAnanI vyAkhyA paNa karavI paDI ane kathana paNa karavuM paDayuM. jJAnanI sAdhana dazA eTalu badhu jJAnanuM mahattva zuM? jaina zAstramAM jJAna e sAdhya nathI, paraMtu jJAna e sAdhana che. jJAna sAdhanarUpe rAkhyu che paNa sAdhyarUpe rAkhyuM nathI. jJAnasya nuM virati: kheAlIe chIe. arthAt virati na Ave te jJAna niSphaLa. jJAna svataMtra phaLa rUpa hota te tenA phaLa sudhI doDavu paData nahi. kei divasa phaLanu phaLa pUchavu paDatuM nathI. jJAna e ja phaLa hota to jJAnanuM phaLa kayuM ? A praznanA avakAza raheta nahiM. paNa ahIM. praznane avakAza che tethI ja jJAnanuM phaLa karyuM ? ema
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ [dezanA mahimA darzana pUchAya che ane tene uttara paNa sArA ritika jJAnanuM phaLa virati che ema devAya che. jyAre phaLa virati che te pachI e cokkasa samajAya che ke jJAna e viratirUpI phaLanuM sAdhana hovAthI jJAna sAdhana kiMmatI che. A vAta magajamAM leze eTale pada nALa tArA e pada samajAze. "paDhamaM nANuM tao dayA" A zabda harakoI bole che, paNa e vAkyamAM tava kayuM che? te samajatA nathI. e ja tatva batAvyuM ke jJAna e svataMtra phaLa denAra cIja nathI, svataMtra sAdhya paNa nathI ane phaLa nathI. jJAna pachI dayA eTale saMyama, virati, vrata, paccaphakhANa Ave tyAre ja jJAnanAM phaLa AvyAM kahevAya. jJAna AvyuM chatAM paNa jJAna e sAdhya ke phaLa nathI. phaLa tarIke sAdhya kaI cIja te javAbamAM dayA kahevI paDaze. te mATe meM nA taLe rA paheluM jJAna ane pachI dayA kema kahI? te samAdhAnamAM samajavuM joIe ke jagatamAM pahelAM kAraNa hoya pachI ja kArya heya. jJAna paheluM eTale jJAnanI kAraNadazA. pachI dayA=saMyama arthAt saMyama kArya-dazA. jagatamAM paNa pahele cUle saLagAvavuM paDe ane pachI rasoI thAya. pahelAM lagna ne pachI putra, pahelAM vRkSa ne pachI phaLa. pahelAM cUle ane pachI raI kahevAthI ekalA cUlAne vaLagavAvALA bhUkhe mare. phaLanI IcchAvALo jhADanI DALane maraDIne phaLa teDanA te paNa bIjane bhUlatuM nathI. ekalA jhADane UbhuM rAkhanAre sujJa gaNAtuM hoya te paNa pahelAM kahyuM tene artha ke e samajavuM joIe. jJAna e sAdhanadazA che. virati sAdhya dazAnI cIja che. cUle saLagAvavAmAM 100 cUlA saLagAve, eke cUle rAI na kare te saLagAvanAranI kiMmata keTalI? phaLa tarapha darakAra na rAkhanAre jyAre citra vaizAkhamAM Abe veDAI jAya che tenI te darakAra kare nahi ane mAre AMbe sthira rahevuM joIe-AvuM kahyA kare enI akkalanI kismata kevI gaNavI ? rasoI vagara cUlAnuM saLagAvavuM, kerIne bhUlIne ekalA AMbAnuM rakSaNa e phegaTa majUrI che. sAdhya zUnya
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54. jJAna, dayA ne kriyA hovAthI kevaLa te kaSTa rUpa che, tevI rIte ahIM "paDhamaM nANuM" kahI zAstrakAre khUllA zabdomAM kahe che ke virati, vata, paccakhANa vagaranuM jJAna kevaLa kaTa rUpa che. trata vagaranA jJAnI ane gadheDAmAM pharaka nathI A vAta lakSyamAM leze tyAre zAstrakAroe vrata vagaranA jJAnIne gadheDanI upamA ApI che. te kaI apekSAe ApI? te samAdhAnamAM ekalA cUlA saLagAvanAra paNa je rasoI na karanAra hoya te te mUrkhaziromaNi gaNAya arthAt akakala vagaranA gaNAya. tethI ja zAstrakAro cAritra vagaranA jJAnavALAne gadheDA jevA ja gaNe che. keI kahaze ke A te tame cAritrane caDhAvI devA mATe kahe che. te kahevuM paDaze ke nA. zAstramAM A pramANe kahevAya che- jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNassa // evaM khu nANI caraNena hINo nANassa bhAgI na hu mokkhamuhassa // 1 // jema gadheDo caMdanane bhAre vahe che. gadheDAne caMdana ane bAvaLamAM pharaka karyo lAge? arthAt banne sarakhAM lAge. cAhe zarIra upara caMdana ke bAvaLane beja nAkhe te tene bane ja bejA ja che. jema gadheDe bhale caMdanane bhAra vahe te paNa te te bicAre mAtra bhArane bhegavaTo karanAra che, caMdanane bhegavaTo karanAra nathI. AvI rIte duniyAnuM daSTAMta jaNAvIne zAstrakAra nizcayapUrvaka kahe che ke e kaNa? te kahe che ke nANIjJAnI.. jJAnI jJAnane bhAra vahe che eTale e paNa dhoLe gadheDe che. AthI jJAnanuM apamAna ke niMdA karatA nathI, sAdhana tarIke rahelA jJAnanI pUjA karIe chIe, paNa tenI niMdA karatA nathI. jene jJAna sAdhya gayuM che ane cAritra sAdhya gaNyuM nathI. enA mATe A kahevAya che. tethI jara na ham cAritre zUnya e jJAnI ? cAritre zUnya e jJAnI e caMdana vahenAra gadheDA jevuM ja che. ahIM bhAra kaI cIja ne phaLa kaI cIja - te samajAvatAM nAnA mALA te jIva jJAnarUpI bhAgI che.
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446] - dezanA mahimA darzana nikitakAra bhadrabAhusvAmIjI kahe che ke cAritra vagaranuM jJAna te ja bhAra, cAritravALuM jJAna te caMdanane upabhega, kAraNa ke cAritra vagaranA jJAnavALe te mAtra jJAnane bhAra vahana kare che, paNa e sadgatine bhAgI nathI. arthAta A kathana sApha sApha jaNAvI de che ke vAM nALa to thayA te prathama zabda mAtra jJAnanI sAdhanatA jaNAvavA mATe che. ane te zabda te jJAnathI virati ja jaNAve che. tata: zabdathI viratinuM phaLa jaNAve che. banne vastunuM tatva zuM ? jJAna che viratiH zAsakAre te jJAnane jJAna kahevA taiyAra nathI, kAraNa ke to eTale pracAtAmAra jJAnaM=kAraNuM virati =kArya na thAya te kAraNa nakAmuM che. sAdhya siddhi na thAya te te jJAna ajJAna che dazavaikAlika, Avazyaka ane prazamaratinA vAkyathI jJAnane kAraNa gaNI kaMIka dhAraNu rAkhI hatI paNa vizeSAvazyakakAra zrI jinabhadragaNI kSamAzramaNajI AgaLa vadhyA che. jJAnanuM kArya na hoya te jJAnane jJAna na kahetAM ajJAna ja kahevuM. dazavaikAlika, Avazyaka tathA prazamaratikAre jJAnane kAraNa gaNyuM. traNa jagyAe kAraNanI vAta lakSyamAM rAkhI kAryane udbhava kathaMcit thAya te apekSAe jJAna kahyuM. nA jana Lei tyAM jJAnI kahyo paNa bhAgyakAra jinabhadragaNI kSamAzramaNa pUrvanI gAthA laIne phaLasiddhi vagaranA jJAnIne ajJAnI kahe che. pUrvamAM rahelI gAthA laIne kahe che ke jyAM sudhI jJAnanuM phaLa Ave nahi, tyAMsudhInuM jJAna te ajJAna gaNavuM. kAraka samyaktvavALAnI apekSAe recaka samyakatvavALA zreNika pramukha mithyAtvI che. se hAtha kApaDa bhare che paNa tasu kApaDa phADatA nathI. kAraka samyaktvanI apekSAe recaka samyaktvavALA mithyAtvI che. nizcayavALe re bole che ke cAritrane vadha thaye te jJAnadarzanane vadha che ja. kAcamAM badhI suMdaratA dekhAya tethI tene ratnana kahevAya. bhIMta karatAM kAca suMdara che. pAMjarApoLa karatAM azaktAzrama e ja che. sarvaviratirUpa sazakta AzramamAM na jAya tyAM sudhI
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54, jJAna, dayA ne kriyA [447 dezavirativALA azaktAzramavALA che. traNa granthakAree kAraNa dhyAnamAM rAkhI "jJAna" zabda paNa vAparyo. pUrvadhara mahArAje kAranI kiMmata teTalI na gaNatAM ajJAna kahyuM. jJAnanuM phaLa nathI tethI mithyASTi che ane tethI ajJAnI che. ke ThAranuM anAja tene aMkurAnuM kAraNa nagama saMgraha mAne. jusUtravALe aMkure thavAnI najIkamAM dANe taiyAra che tyAre aMkurAnuM kAraNa dANe gaNe che arthAt je vakhate aMkuro thavAnI taiyArI che te vakhatanuM bIja te aMkurAnuM kAraNa tema dazavaikAlikakAra vagere traNa AcAryo kAraNapaNuM mAnI, dUranuM kAraNa mAnI tene jJAna kahe che. jyAre pUrvadhara mahArAjA dUra kAraNane kAraNe na mAnatA "kurvata rUpatva bIjamAM kurvAda rUpa hoya te (eTale taddana najIka hoya te) bIjane aMkurAnuM kAraNa gaNe, bIjA badhAne aMkurAnuM kAraNa na gaNe. bIja vAvyuM, varasAda thaye. havA AvI pachI aMkure thavAnI taiyArImAM ja kAraNa gaNe. pUrva dhare jyAM phaLa nathI tyAM jJAna mAnavA taiyAra nathI. A jJAnanuM vivecana sAMbhaLI keTalAkane ema thaze ke ahIM cAritrane zikhare caDAvyuM. jJAnanI dazA cAritranA cAkara tarIke che. viratinA aNavara tarIke jJAna mAtra gaNAvyuM che. sUtrathI siddha thaelI vAstavika avasthAnI vAta mAnatAM khaTake lAge che. virati loDhAnA caNA cAvavA jevI kaThaNa ne nIrasa lAge che. saMyama sAmA pUre taravA jevuM duSkara lAge che, tethI je jJAna mAtramAM jeone kiMmata karAvavI che te jJAna kema uDADI de che? javAbamAM sAMbhaLo- | sarvArAdhaka jJAna zAstrakAra jJAnane sarva ArAdhaka kahe che. Aje jJAnanuM sarvaArAdhakapaNuM vAstavika nahi, paNa upacarita che. vAstavika zuM che? deza virAdhakapaNuM vAstavika che 1. jJAnavALo dezavirAdhaka che ane 2. kriyAvALe deza-ArAdhaka che 3. jJAna ane kriyA bane barAbara hoya te sarva- ArAdhaka che. 4.eke na hoya to sarvavirAdhaka che. A cAra bhAMgA lakSyamAM levA. ekalI kriyAvALAne jyAre deza ArAdhaka gaNyA che ne ekalA jJAnavALAne deza-virAdhaka gaNavAmAM AvyA che. deza-ArAdhakane deza
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448] dezanA mahimA darzana virAdhaka zabda vicAre. jJAnavALAne deza-ArAdhaka na kaho. dezaArAdhaka kahevuM hatuM ne? te kema na kahyuM? jJAnavALo tyAre kahevAya ke enI dariTae je nathI banatuM teTalI virAdhanA karI rahyo chuM. cAra AnI virAdhanA bane che te upara lakSya hoya tethI ekalA jJAnavALAne virAdhaka kahyo. viratinA lakSya vagaranAne virAdhaka gaye ekalI kriyA karavAvALAne sarvanuM jJAna natha. zuM mAruM kartavya ? AtmAsvarUpa saMpUrNa sthAna ArAdhana kayuM? te lakSya nathI. "ATaluM huM karuM chuM." kiyAvALAne "ATaluM karuM chuM ne jJAnavALAne "ATaluM ochuM karuM chu, te lakSya che, jJAnavALAne lakSya saMpUrNa para che. ATalI mArAmAM ochAza che, te jJAnI mAne, kiyAvALe saMpUrNa dRSTie pahoMce nathI. ATaluM karuM chuM te kalyANa kUvAnA deDakA mAphaka sarva ArAdhakane upacarita kema kahyuM? deza-virAdhaka jJAna kahevuM hatuM ne? chatAM tyAM dezavirAdhaka jJAna kema na bolAyuM? te ahIM jJAna kayuM lIdhuM ? te ja jJAna lIdhuM che, ke jemAM cAritranI nisaraNa mAMDI che. upara caDhavA mAMDayuM che, caDhavA pUratI vAra che e jJAnI levAne che. cAritranI bhAvanA vadhe ane cAritra tarapha dhasele paNa cAritra meLavI zakya nathI. bharata mahArAjA ArisA bhuvanamAM hatA, vIMTI, mugaTa ane hAravALA hatA te vakhate anitya bhAvanA bhAvatAM virati tarapha dhasyA che ne te sarva-ArAdhaka bane temAM navAI nathI. cAritranA cakakare caDe che, haju caDI gaye nathI. caDavA mAMDe chatAM paNa caDa nathI te jJAnavALe sarva-ArAdhaka gaNI zakAya temAM Azcarya nathI. AthI zaMkAkAre e jaNAvyuM ke jJAna sarva-ArAdhaka cIja che chatAM tenI kiMmata kema ghaTADAya che ? sarva-ArAdhakapaNuM cAritrarUpI phaLanI apekSAe gayuM che. ahIM cAritrathI vimukha thaelAne ArAdhakapaNuM heya nahi. ajJAnI te mithyASTi che. te cAritranA cakrathI anya dizAmAM gaelA hoya che tethI tene ajJAnI ga che, cAritramAM rahelAne ajJAnI gaNavAmAM AvyuM nathI. have cAritra phaLarUpa, sAyarU5 ane kAryarUpa
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54, jJAna, dayA ne kriyA 4i49 traNe vAkayathI jJAna sAdhana tarIke kabUlyuM, paNa keTalAka jJAnane sAdhya gaNavAvALA hatA te mATe A badhuM jaNAvyuM. jJAna karatAM kriyAnI adhikatA jJAnane sAdhya gaNavAvALA nathI evAe te jJAnane karavuM zuM? jJAna bhADethI maLe che ane kriyA bhADethI maLatI nathI. duniyAmAM milakata gharanI kAma lAge. vakIla bArIsTara phathI maLe che. dastAveja kArakuna ke vakIla pAse lakhAvI zakAya che paNa ghara, milakata vakIla pAsethI na levAya. milakata pitAnI ja kAma lAge. mAtra phI kharacIne vakIla pAsethI akkala ja levAya. tema jJAna e bhADe maLavAvALI cIja hovAthI jJAnInI nizrAmAM rahelA ajJAnIne paNa cAritra mAnyuM. zAstrakAroe virativALAnI nizrAmAM rahelA avirativALAne virati na mAnI. avirativALe heya ne virativALAnI nizrAmAM rahe te virativALe thaI jAya ema nathI paraMtu ajJAnI jJAnInI nizrAmAM rahe te jJAnI khare. AthI bIjAnA AtmAmAM raheluM jJAna kAma lAge che paNa pitAnA virati saMyama kriyA bIjAne kAma lAgatAM nathI. samakti pAmIe te ApaNuM AtmAnA jJAna ke pArakA AtmAnA jJAne ? jinezvare jJAnathI jANyuM ne kahyuM tene tatti mAnIe te samakti. temAM jeTalA padArtho jANIe teTaluM mAnIe ema nahi. jIva sAkSAta joI e te pachI jIva mAne te samakita evuM kathana zAstranuM che ja nahi, samyakatvanA svarUpamAM kahyuM ke asaMkhyAta pradezI AtmA che, karmano kartA, AtmA nitya che ane bhaktA che, mokSa che ane mekSanAM sAdhana che te mAnyuM te samakti. kenA jJAne A mAnyuM? kahevuM paDaze ke jinezvaronA jJAne. jIvane karma karate ApaNe dekhI zakatA nathI. mokSane ane tenA upAyane ApaNe dekhI zakatA nathI. kevaLI mahArAje jANyA ne kahyA te AdhAre ame mAnIe te samaktiI kahe bhADUtI jJAna. ema cAritra mAnI laIe te cAritrI khAritra AcaraNane viSaya che. AcaraNa svataH thavuM joIe. 29.
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450] dezanA mahimA darzana jIvAdika ta pratye zraddhA ane jJAnane viSaya te bIjAthI sAMbhaLIne sahI zakAya paNa cAritra pite ja AcaravuM paDe. jJAna bIjAmAM raheluM bIjA AtmAmAM kAma kare nahicAritra bhADAnI cIja nahi. milakata pitAnI jeIe. dastAveja vakIla karI de paNa milakta vakIla na ApI de. emanAM vacane vAraMvAra yAda kare te jJAna thAya paNa cAritra pite ja Adato thAya. pitAnA AdaryA vagara cAritra thaI zakatuM nathI. sAdhanane sadupayega daradIne ThaMDA padArtho vAparavAmAM vAyu thAya ane garama khAvAmAM lehI paDe. tema keTalAke jJAnanI kiMmata ochI karI, tethI emAM zuM ? ema kahenAre lakSyamAM levuM ke AMkha sAdhana cIja che ke sAdhya cIja ? kahevuM paDaze ke AMkha sAdhana che. zatru, mitra, lAla, lIluM, senuM, pittaLa oLakhavAmAM AMkha sAdhana che. sAdhana hovAthI tene kadI nakAmI gaNuM ? AMkha padArtha mAtrane lAvanArI cIja nathI. lAvavAnuM kAma hAtha karaze. teTalA mAtrathI AMkha nakAmI cIja na gaNI. AkhA jIvanane aMge AMkha sAdhana hovA chatAM te jarUrI che, tema jJAna sAdhana che. AMkhathI matI jaNAya ne kAMkare jaNAya, chatAM metI pheMkI de ne kAMkare kathaLImAM nAMkhe te AMdhaLe na hoya te paNa tene AMdhaLo gaNIe; tema ahIM je AtmA jJAnarUpI sAdhana pAmyuM ne pachI avirati AtmAmAM bhare ne viratithI cheTe rahe te dekhatI AMkhe dekhIne bevakUphI karanArA AMdhaLA gaNAya. tethI jagatanA jIvanI apekSAe AMkhanI kimata ochI thatI nathI. - aviratithI DaratA nathI tevAnuM jJAna bhale nakAmuM gaNAya teTalA mAtrathI jJAna bInajarUrI che tema kahI zakAya nahi. AMkha sAdhana havAthI nakAmI na gaNAya tema jJAna sAdhana hovAthI nakAmuM na gaNAya. paraMtu ahIM je aviratithI nahIM DaranArA, viratinI uttamatA nahi jANanArA ne evAne jJAnacakSu bhale nakAmI hoya paNa jainazAsanamAM tevuM jJAnacakSu samAna upayogI gaNyuM che. eTalA mATe dareka anuganI zarUAtamAM jJAnanI vyAkhyA karavAnI prAyika niyamitatA rAkhI che.
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54, jJAna, dayA ne kriyA [451 ane kathanane niyamita niyama rAkhe che. tethI bhadrabAhasvAmIne pAMca jJAnanuM nirUpaNa karavuM paDyuM che. baLada gADAmAM joDAya, dhaMsaruM UMcuM kare tethI khAMdha nAMkhI de. sAMDha gADuM dekhI bhAge tethI sAre na gaNAya. je sUtranI vidhine anusaranArA hoya te vyAkhyA karavAnI rIti pramANe varte ane kare te parAdhInatA che evuM akkalavALe gaNe nahi. AthI jJAnanuM kathana ne vyAkhyA Avazyaka niryukitanI gAthAmAM karavA paDyAM. mekSanA pAriNamika kAraNa ane apekSA kAraNanuM vyavasthita varNana jenee AtmAnA traNa lava mAnyA che. samyagadarzana, samyagUjJAna ne samyaphacAritra. e traNene AtmAnA svabhAva mAnyA che. tethI nakakI thayuM ke mokSanuM pariNAmI kAraNa samyaggadarzana, jJAna, cAritra che. dAna, zIla, tapa ane bhAva e cAra prakArane dharma che. te cArene mekSanAM kAraNe paNa kahevAya kharAM, paNa te kyAM kAraNe pariNAmika kAraNa nahi, paraMtu apekSA kAraNe. dAna mekSanuM kAraNa che ane zIla ta5 bhAva e mokSanAM kAraNa kharAM paNa pariNAmika kAraNa nahi, paNa apekSA kAraNe che, paraMtu pariNAmika kAraNa nathI. pAriNamika kAraNa kayuM? mArA mAthAnAM kAnayati eka avasthA bIjI avasthA utpanna kare che. mokSa avasthA utpanna karanArI AtmAnI kaI avasthA? samyagudarzana-jJAna ne cAritra avasthA, te traNe mokSapaNe pariNumAvavAvALI cIja che. dAna, zIla, tapa, bhAva te mekSapaNe pariNamanArI cIja nathI, paraMtu samyagudarzana, jJAna ne cAritra che. AthI dAna, zIla, tapa, bhAva te mekSamAM na mAnyAM. dAnanI labdhi bhale kSAyikanA gharanI thaI te paNa zAstrakAre tene sAdi sAMta kahI. dAnAdika kSAyika labdhi sAdi sAMta thAya che. ane samyagdarzana, jJAna, cAritranI kSAyika labdhi sAdi anaMta mAnI. samyagdarzana, jJAna, cAritra sAdi anaMtanA bhAMgAmAM mAnyAM che. zIlarUpa cAritra bhavanA aMtavALuM heya, paNa vItarAgarUpacAritrabhavanA aMtavALuM nathI. cAritra eTale vItarAga7.
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52] dezanA mahimA dazana vItarAgatyane cAritra na mAne te saMjavalana kaSAya mAnavAnI jarUra nathI. saMjavalana kaSAya vitarAgatvane ghAta kare che. mekSe janArAone saMjavalananA udayavALA mAnyAM che. saMjavalananA udayavALAne saMjavalana jevAthI vItarAgapaNuM Ave che. apratyAkhyAna kaSAyanA ane pratyAkhyAnI kaSAyanA javAthI dezavirati sarvavirati mAnIe chIe. - dezavirati e bALavarga dezavirati sarvaviratinuM sAdhana che. dezavirati eTale bALavarga. bALadharaNa skUlamAM hoya che te zA mATe? meTI skUlomAM nizALamAM bharatI karavA mATe. temAM pAsa thAya te mATo nizALamAM jAya. sarvavirati te paNa vItarAgatA pAmavAne bALavarga je mukhya vItarAga paNAnAM sAdhana hatAM ane che. vItarAgapaNuM sAdhya hatuM te Take che. tethI siddhane " vItarAga kahIzuM. sarva siddhomAM vItarAgapaNe haMmeza mATenuM che. pariNAmika kAraNe pariNAmika kAyArUpe pariName che vItarAgapaNuM sarvakALa siddhomAM rahevAnuM. kevaLajJAna ane kevaLa darzana kSAyikabhAve sarvadA rahevAnAM che, kAraNa ke te kAyarUpe pariName che tethI ja te pAriNAmika kAraNa che. samyagadanAdi mokSanAM pariNAmika kAraNa che. dAna, zIla, tapa, bhAva cAra kAraNa che te apekSAkAraNa che. pariNAmika kAraNa paikI samyagdarzanAdi traNa kAraNa che, temAM prathama kAraNa kayuM khUle? samyaphacAritra prathama khUlatuM nathI paNa samyagdarzana khUle che. samyagdarzananI jema samyajJAna paNa khUlatuM nathI. pahelAM darzana khUle. ArAdhanAmAM jJAna zabda vAparIe chIe. jagatamAM kaIpaNa dharma tahevAra vagarane nathI. dareka dharma tahevAra vALA che. te te darzananA tahevAranuM tattva ne jainadharmanA tahevAranuM tatva juduM che. te te darzananA tahevAranuM tatva juo te jugAra, rAsa, rAmalIlA, raMga-kIDA, bhega-maMgaLAnAM darzanAdi. e lekenA tahevAramAMthI ekapaNa tahevAra samyagdarzana, jJAna, cAritrane piSanAra nahi nIkaLe. cAhe brAhmaNa, vaiSNava, musalamAna keI paNa dharmanA tahevAre samyagdarzanAdinA
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAna, dayA ne kiyA [453 raste jeDanAra nathI. raMga ane rAsa-lIlAmAM lahera mAnanArAo . cAritrane cakaDoLe caDAve. jinezvarane deva mAnanArA cAritrane cakaDoLe caDAve te na pAlave. lucce cera jema corI karI nIkaLe pachI poteja cera, cora' kahI doDe . tema A pILA cAMlA-rUpamAM mezanAM cAlyA karanAra cAritrane cUre karI nAMkhe che. pote zAsananI helanA kare ne pAchaLathI ema kahe ke zAsananI helanA thAya che te badhA cera jevA che. pote henDabIlathI, chApAMthI, kAryothI zAsananI vagevaNI kare che ane cAra cAra mAphaka zAsananI helanAnI bUma mArIne vAto karavI che. ahIM zAsananI helananI bUma mAranArA zAsananI helanA karanAra che. helanA kahenArI ja helanA karanArA che. eka nAnuM daSTAnta tapAso. eka chokarAnA lagna thavAnI taiyArI hatI. chokarAne vAInathI AvatI evuM eka DozIe kahyuM. meM vAI Ave che ema kayAre kahyuM hatuM ? " luccI gharaDI paDezaNa Ama kahI vivAha rekAve che. tevI rIte dharmanI vAtamAM sudhArakanAM kathana dharmIo samajatA nathI. jeo viSayAnaMdamAM brahmAnaMda mAnI rahyA hoya tevAone jainadarzananA samyagdarzanAdi piSanArA parvonAM kAryo na ruce te svAbhAvika che paNa jaina kULamAM janmelAne samyagdarzanAdi na ruce tevAne zuM kahevuM? jainanAM pa traNa ratnanuM piSaNa karanArA che. ratnatrayInA sevananA dhyeyapUrvakane jaina tahevAra eka parva tahevAra samyagdarzanAdinA dhyeya sivAyanuM nathI. mokSanuM pariNAmika kAraNa e samyagdarzana, jJAna, cAritra che. emAM traNenAM kAraNa tarIke jJAna jarUrI che. pakSI, comAsI, saMvatsarInuM tapa na karanArane gunegAra gaye. tema jJAna paMcamInuM tapa na karanArane mahA nizithamAM gunegAra gaNe. nANapaMcamI-jJAnapaMcamI vageremAM tapa na kare te gunegAra che, te zikSApAtrane daMDa deve joIe. jJAnanA parvamAM tapasyA na karanArane zikSApAtra TharAvyuM. jyAre zikSApAtra TharAvyuM haze? jainazAsananA parvane uttama mAnyA vagara zAstrakArathI zikSApAtra TharAvAya khare? A vAta lakSyamAM leze te jainazAstrakAre
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454]. dezanA mahimA darzana jJAnane keTalI UMcI hade rAkheluM che ? jJAnanI uttamatA keTalI mAnelI che ke te mATe niyata kareluM divasa eTale badhe uttama gaNAya. to te divase tapasyA na kare te zikSApAtra gaNAya. parvatithi ane apavatithImAM pharaka che? keTalAka kahe che ke "Aje upavAsa kare te lAbha ane AvatI kAle kare to zI aDacaNa?" trIse dahADA sUrya sarakho Uge che. emAM AThama ne pAMcama vaLI zI? te tene pUche ke vIse kalAka ghaDiyALa sarakhI cAle che. te udharasanuM khuMkhuM rAtre kema kare che? trIse dahADA sarakhA, te mAMdA mATe caudaza ane amAsa bhAre kema gaNe che? cAra dahADA sarakhA te cethiyAe te dahADe camakAre kema batA?, zarIranI prakRtimAM vikAra karavAmAM kALa eka vicitra sAdhana che. zarIranI prakRtinA vikAramAM vakhata, tithi, TAIma ne sAdhana mAne cho te pachI jagatanA banAvamAM zuM e sAdhana nathI ? Aje mRgazara nakSatra che mATe varasAda Ave te jIvanI utpattine pAra nahi rahe. maghAnuM pANI kema saMgharAya che? TAMkAM maghAmAM kema khUllo mukAya che? nakSatra upara tame AdhAra rAkhe. ra7 nakSatra sarakhAM gaNavAM hatAM ne ? pANI upara, nakSatra upara tathA chatpatti mATe judA nakSatranuM juduM phaLa kema gayuM? tema ahIM AtmAmAM AyuSyane lAyakanI sAmagrI tithine dahADe ghaNe bhAge thAya che. mATe tithi pALavAnI jarUra che. jema AMkhe lAlAza thaI hoya te vakhate tenI chAyAmAM nukazAnI che. virAdhanA vajanIya che. virAdhanA tithi sivAyanI moTI hoya ane te virAdhanA jeTalI nukazAna karaze te karatAM tithinA divase alpa AraMbha meTuM nukazAna karaze. tithine dahADe eka lIlerInI virAdhanA te paNa AtmAnI gati bagADanAra thAya che, tithi pAlana karavI ja joIe. tene aMge jJAnapaMcamI mATe A ja TAIma pasaMda karyo che. khUba vicArIne tapAse te pustakane bhaMDAramAMthI bahAra kADhavAne.
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna, yA ne kriyA [455 TAIma A che. havAnI bhInAza kADhavA mATe A TAima che. zrutajJAna ArAdhana karavA mATe pustaka kADho. pUjana-ArAdhana karI kharAkhara pustaka khAMdho. kharU, kAgaLa lAvI, jJAna-ArAdhana karo. saggajJAnane vega vadhAravA mATe javAbadArInu* bhAna nathI jJAna ArAdhanane aMge vastupALa tejapALa sarakhAe karoDo sAnaiyA khacI jJAnane uddhAra karyo. jJAna sAcavavAnuM keTaluM sUjhayuM ? mAstaranA abhAve tamane chekarAnI keTalI lAgaNI thaI? tamArI javAbadArI kaI vadhI che? te samajo. jyAM tyAM meleA che ke dIkSAnA DaMkA vAgyA. bALadIkSA hAya te| zAsana Take. tamArA zabdo tamArI javAbadArI vadhAre che, khelelA zabdo nakAmA nathI. paNa e zabdone aMge javAbadArI AvI paDI che. leAkeAnAM bALakAne dIkSita kare ne bhaviSyamAM hIrA na anAvA te te javAbadArI tamArA mAthe che. khALadIkSitA karyAM eTale sAdhu ane zrAvaka anne zAsanamAM hIrA pAkaze e hisAbe dIkSita thayA. sAdhanA pUrA pADavAnI javAmadArImAMthI tame nIkaLI zake tema nathI. eka gAmamAM 150 bhaNanAra hAya tA pharajiyAta skUla khAlavI paDe. 600 sAdhune aMge sagavaDa kaMI karI che ? tame ujamaNAM occhava kareA che, hajArA tame kharcI che paNa dIkSA kema bhUlI javAI che ? tamArA chekarAne dhArmika bhaNAvavA mATe-jille jille jaina zALAo che, paNa sAdhu-sAdhvIne aMge zu che ? muMbaI, sUrata, amadAvAda game te gAmamAM jue ane te gAmavALAne kaheA. daza varasanI javAbadArImAM zu javAba Apaze ? tame hIrA karavAnI javAbadArI lIdhI che. tenA khyAla to karo. zAsananA rAgIne a Mge te javAbadArI levAnI jarUra che. AjakAla rAMDIrAMDanA rUpiyAnI sthiti kaI kare che ? jJAnanI virAdhanA karatA maTA. jJAnanA paiseA jJAnane raste na kharco te ja jJAnanI virAdhanA che. tamArI jokhamadArI yAda karo. svataMtra moTara DrAIvara rAkhA te rUA. 500nA pagAra ApavA paDe. sAdhu mATe pati koNe rAkhyA ? koI paNa sAdhu Ave te mATe kaI sagavaDa karI ? e mATe zAstrakAre paMcamIne jJAnapaMcamI kahI tevI zrutapaMcamI kahI che. te zrutane
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456] dezanA mahimA darzana AdhAre ja zAsana che. te tarapha lakSya na jAya te ArAdhanazuM gaNavuM? dIvALIthI gautamanuM kevaLajJAna, pachI sudharmAsvAmI pATe beThA, pachI prathama parva jJAnapaMcamI. te mATe jJAnanuM lakSyabindu barAbara rahe te mATe jJAnapaMcamI A tahevAra nakkI karyo. have jJAna kayuM? te ke mati-zruta-avadhi-mana:paryava ne kevaLajJAna. A pAMca jJAna kalpita nathI. jA jevAM kalpita nathI. A pAMce cIne AtmAnA dharmarUpe che. tethI tene rokanArAM karmo mAnI zakIe chIe. mATe pAMca prakAranuM jJAna vAstavika cIja che. jJAnanuM vargIkaraNa le. tamArAM sAdhanethI tamane eka jJAna thAya te prathama haMmezAM dareka jIvane janmanI sAthe svAbhAvika jJAna karavAnI sattA che. te matijJAna Idriyane manathI thatuM jJAna te sAhajika jJAnasvAbhAvika jJAna; bIjAM jJAnAdi bIjAnA saMketathI thanAruM jJAna. saMketathI thatuM jJAna te zrutajJAna. IdriyamanathI thatuM jJAna te sAhajikajJAna-svAbhAvika jJAna. bIjuM bajAnA saMketathI thanAruM jJAna agara saMketathI thatuM jJAna te zrutajJAna. Indriyane manathI thatuM jJAna te svAbhAvika matijJAna. bahAranAM sAdhane vagara dUranI vastu jANe te avadhijJAna. tema dUra ke najIka rahelA manuSya ke jAnavaranA vicAranuM jJAna te mana paryava jJAna. rUpI ke arUpI sarva je jJAna dvArA jaNAya te kevaLajJAna. Ama vastusvarUpe jJAnane pAMca vibhAga pADyA che. AtmAmAM svabhAvarUpe evAM A jJAna che. pAMca jJAna dareka sUtranI AdimAM kahevAM ja paDe che. teja rItie zrI bhadrabAhusvAmIjIe pAMca jJAna kahyAM che. have tenuM ArAdhana - karavA mATe dareke udyamavaMta thavuM, e ja jJAnapaMcamI-mRtapaMcamInuM ArAdhana che. have AgaLa zAstrakAra zuM jaNAve che te agre vartamAna.
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AgamAddhAraka pravacana prakAzana samitinuM nivedana pU. game ddhAraka AcArya devazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. zrIe jIvanabhara saMtata parizrama karI Agama granthone bahAra pADIne ane AgamAnI cAvIo samAna-takI ane dalIlothI bharapura sAtvika pravacana ApI samAja upara mahAna upakAra karyo che. ane tatva jijJAsuone saMtADyA che. evA temanA pravacanAnAM aneka pustaka hovA chatAM ghaNAMkharAM eprApya che tethI tattva jijJAsuonI nirAzA dUra karavA pa. pU. zAsana prabhAvaka A. zrI. darzanasAga 2 surIzvarajI ma. tathA teozrInA aMtevAsI ziSya saMgaThThanapremI gaNi zrI nityadaya sAgarajI ma.nI preraNAthI pUjyazrInuM pragaTa-apragaTa sarva sAhitya kramasara prakAzamAM lAvavA zrI AgaddhAraka pravacana prakAzana samitinI sthApanA karavAmAM AvI che ane sarva kAyaskarI Agamika sevAno lAbha levA nIce mujaba yojanA rajU karavAmAM AvI che.. rU. 50 01) ApanAra zratasamuddhAraka kahevAze ne pheTo chApavAmAM Avaze ne saMsthAnA sarva prakAzana bheTa maLaze. rU. 2501) ApanAra zrata bhakta kahevAze ne temane sarva prAkAzana maLaze. rU. 1001) ApanAra AjIvana sabhya kahevAze ne saMsthA taraphathI bahAra paDela sarva prakAzana bheTa maLaze. rU. 501 ) ApanAra zrata sahAyaka kahevAze ne saMsthA taraphathI bahAra paDela pustaka bheTa maLaze A mahAna kArya zrI saMghe ane dAnavIronI sahAyathI ja thaI zake tethI ApanA tathA zrI saMghanA jJAnakhAtAmAMthI adhika rakama mekalI lAbha levA darekane vinaMtI che. zrI AgamAraka prakAzana samiti" A nAmano DrAphaTa athavA ceka nIcenA nAme mekalI zakAze. (zIranAmAM aMdara "vinaMtI''mAM che) TuTIgaNa zrI amaracaMda ratanacaMda jhaverI, muMbaI zrI anubhAI cImanalAla, amadAvAda. zrI zAntilAla chaganalAla jhaverI, surata zrI maphatalAla jhaveracaMda paMDita zrI puSpasena pAnAcaMda jhaverI, muMbaI zrI niraMjana gulAbacaMda cekasI, muMbaI zrI phUlacaMda je. vakhArIyA, surata. AvaraNa ' naTavara samRti prinTarsa amadAvAda- phena : 361434