Book Title: Shastra Sandesh Mala Part 09
Author(s): Vinayrakshitvijay
Publisher: Shastra Sandesh Mala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004459/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsvasaMdezanAlA bhAvanAzAstranikasa (prazamarati hRdayapradIpa SaTtiziMkA adhyAtma kalpadruma dharmazikSA savagaduma kadalI prabodha cintAmaNi tatvAmRtam Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ inRsaMdemAlA - 9 bhAvanAzAstravikaraH bhAga-9 II saMkalana II pa.pU.AcArya bha.zrImad vijya rAmacandrasUrIzvarajInA sAmAnyavatI pU.paMnyAsazrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.pra. vinayatidjathajI ma.sA. |prakAzaka | zAstrasaMdezAmAlA 3, maNibhadra epArTamenTa, subhASacoka, ArAdhanA bhavana mArga - gopIpurA, surata-1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zAstrasaMdezamAlA - 9 ja bhAvanAzAstranikaraH * prathama AvRtti ja vijayA dazamI vi.sa.2061 ja kiMmata rU.40/- (paDatara kiMmata) II pramArjanA - zuddhi II pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA. pU.mu.zrI kRtatilakavijayajI ma.sA. pU.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. paMDitavarya zrI ratIbhAI cImanalAla dozI ja TAipa seTIMga: pAyala prinTarsa - rAdhanapura zrIjI grAphIksa, pAlaDI, amadAvAda. ja mudrakaH zivakRpA ophaseTa prinTarsa, dUdhezvara, emadAvAda-4 vizeSa noMdhaH zAstra saMdezamAlAnA 1 thI 20 bhAganuM saMpUrNa prakAzana jJAnadravyamAMthI karavAmAM Avela che. tenI noMdha levA vinaMtI. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * AbhAra...! * anumodanIya..! anukaraNIya...! zAstrabhraMza mAlA nA eka thI dasa bhAganA prakAzanano saMpUrNa lAbha zrI surata tapagaccha ratnatrayI ArAdhaka saMgha co vijayarAmacandrasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana, ArAdhanA bhavana roDa, subhASacoka, . gopIpurA, surata-2 tiraphathI zrI saMghanA jJAnadravyanI nidhimAMthI levAmAM Avela che. tenI amo bhUrI...bhUrI... 2 anumodanA karIe chIe.... ja ( 5 ) zrI saMgha tathA TrasTIgaNanA 8 che amo AbhArI chIe ..! . . ka zAstrajaMdezamAlA , A) 4 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasaMdezamAlAnAM 1 thI 20 bhAgamAM levAyelA 100 thI vadhAre graMthonA mULa pustako-prato meLavavA mATe amoe nIce lakhela saMsthAo hastakanA jJAnabhaMDArano vizeSa upayoga karela che. A saMsthAo ane tenA TrasTIo tathA kAryakaronA amo AbhArI chIe. 1. zrI vijayagaccha jaina upAzraya - rAdhanapura 2. zrI nagInabhAI jaina pauSadhazALA- pATaNa 3. vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana - surata 4. zrI jainAnanda pustakAlaya - surata 5. zrI mohanalAlajI jaina upAzraya - surata 6. zrI dAnasUri jJAnamaMdira - amadAvAda 7. jaina ArAdhanA bhavana TrasTa - amadAvAda 8. zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira - kobA . 9. zrI neminaMdana zatAbdi TrasTa - amadAvAda - zAstra saMdezamAlA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmazAstrakAra kevA... ! dharmazAstrakAra, eTale bIjAe potAnA upara upakAra karyo che ke nahi-tenI apekSA vinAnA, niHspRha, mokSamArgane jANanArA ane e mArge jIvanArA, paugalika padArtho pratye samavRttivALA banelA, mokSamArganA musAphara ane zivasukhamAM ja baddharAga banelA ! evo rAga na hoya to saMsArasukhamAM lobhAyA vinA rahe ? ane, evA rAga vinA, e bIjA AtmAonA saMsArarAgane choDAvI zake ? kahevuM ja paDe ke-nahi. AthI spaSTa che ke-dharmazAstrakAra saMsArarAganA vairI ! vaidyanI davA jema rogane nAbUda kare. tema dharmazAstrakAranuM vacana puNyAtmAonA saMsArarAga rUpa rogane nAbUda kare ane zivasukhanA rAga rUpa auSadhanI bakSIsa kare. -pU.A.deva.zrImadvijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya ......... ! pUrvanA pUrvAcArya-puNyAtmAoe padyamAM prarUpelA 400 thI vadhAre prakaraNonA 70,000 hajAra zloka pramANa sAhitya Aje eka navA svarUpe AvI rahyuM che. | upalabdha graMthonuM upakAraka-upayogI bananAra A ekaapUrva-anokhuM-ane-abhUtaprakAzanamAM amo nimitta banela chIe teno amone harSa che. ' chellA traNa varSathI pU.paMnyAsazrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSya ratna pU.paMnyAsazrI taporatnavijayajI ma.sA.nA saMpUrNa mArgadarzana mujaba pU.mu. zrI vinayarakSitavijayajI ma.sAhebe A saMkalanA taiyAra karI Apela che. zAstrasaMdezamAlA dvArA prakAzita thayela A 20pustakomAM pU.A.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.upAzrI yazovijayajI ma.sA. dvArA racAyela padya sAhityanA sAta pustako che bAkInA tera pustakomAM alaga-alaga kartAonI kRttiono viSayavAra samAveza karavAmAM Avela che. zAstrasaMdezamAlAnA A prakAzanamAM zuddhino vizeSa khyAla rAkhavAmAM Avela che. dareka pustakamAM AgaLa jaNAvela pUjyazrIoe te pustakanuM pramArjana karI Apela che. temAM pU.paM.zrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA., pU.A.zrI yogatilakasUrIzvarajI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma.sA.nA ziSyaratnapU.mu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. (saMskRta grantho) tathA pU.sA.zrI dakSAzrIjI ma.nA. ziSyA pU.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. Adie vizeSa kALajI rAkhI zuddhi karI Apela che. jaina paMDitomAM jemanuM AgavuM sthAna-nAma che evA paMDitavaryazrI ratIbhAI cImanalAla dozIe zAstra saMdezamAlAnA A 20 bhAganuM samagra meTara ceka karI Apela che. dararoja pAMca-cha kalAka adhyayananuM kArya cAlu rAkhI, athAga mahenata karI samayano je bhoga teozrIe Apela che te prazaMsanIya che. zrI surata tapagaccha ratnatrayI ArAdhaka saMghe tathA bIjA alaga alaga saMghoe potAnA jJAnadravyanI nidhimAMthI udAratApUrvaka lAbha laI A kAryane vegavaMtu banAvela che te mATe amo teozrInA AbhArI chIe. * - TAipaseTIMga mATe pAyala prinTarsa - rAdhanapuranA mAlika zrI ikabAlabhAI tathA zrIjI grAphIksa - amadAvAdanA zrI nikuMjabhAI paTele ghaNI ja dhIraja ane khaMtathI zrI rIjhavAna zekhanA sahakArathI A kAryane pUrNatAe pahoMcADyuM che. - prInTIMga, TAITala prInTIMga tathA bAInDIMganuM kAma zivakRpA ophaseTa prInTarsaamadAvAdanA bhAvinabhAIe vizeSa kALajIpUrvaka karI Apela che. zAstra saMdezamalA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / anukramaNikA / / prazamaratiH 1-27 . 2. hRdayapradIpa SaTtriMzikA 36. 27-30 3. adhyAtma-kalpadrumaH : 278 31-58 4. manuSyabhavadurlabhaMtA 11 58-60 5. paramAnandapaJcaviMzatiH , 25 60-62 6. prAtaHkAlikajinastutiH / 9 62-63 7. nUtanAcAryAya hitazikSA 15 63-64 8. sajjanacittavallabhaH .. 25 64-68 9. mokSopadezapaJcAzakam 69-73 10. dAnaSaTtriMzikA . 36 73-79 11. dharmopadeza : 79-94 . 12. saMvegadrumakandalI 52 95-103 13. dharmazikSA .40 104-110 14. tattvAmRtam 346 111-139 15. AtmatattvacintAbhAvanAcUlikA 24 140-142 16. prabodhacintAmaNiH 1991 142-312 17. pariziSTa-1 1-8 saMpUrNa zloka saMkhyA - 3362 saMpUrNa pRSTha saMkhyA - 8 +312 + 8 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // .. zrImadumAsvAtivAcakaviracitaH ...||prshmrtiH // nAbheyAdyAH siddhArtharAjasUnucaramAzcaramadehAH / paJca nava daza ca dazavidha-dharmavidhivido jayanti jinAH // 1 // jinasiddhAcAryopAdhyAyAn praNipatya sarvasAdhUMzca / prazamaratisthairyArthaM, vakSye jinazAsanAtkiJcit // 2 // yadyapyanantagamapa-ryayArthahetunayazabdaratnADhyam / sarvajJazAsanapuraM, praveSTumabahuzrutairduHkham // 3 // zrutabuddhivibhavaparihINaka stathApyahamazaktimavicintya / dramaka ivAvayavoJchaka - manveSTuM tatpravezepsuH bahubhirjinavacanArNavapAragataiH kavivRSairmahAmatibhiH / pUrvamanekAH prathitAH prazamajananazAstrapaddhatayaH // 5 // tAbhyo visRtAH zrutavAk -pulAkikAH pravacanAzritAH kAzcit / / pAramparyAduccheSikAH kRpaNakena saMhRtya / tadbhaktibalArpitayA, mayApyavimalAlpayA svamatizaktyA / prazameSTatayAnusRtA, virAgamArgakapadike yam yadyapyavagItArthA, na vA kaThoraprakRSTabhAvArthA / sadbhistathApi mayyanu-kampaikarasairanugrAhyA ko'tra nimittaM vakSyati, nisargamatisunipuNo'pi vAdyanyat / doSamaline'pi santo, yad guNasAragrahaNadakSAH // 9 // sadbhiH suparigRhItaM, yatkiJcidapi prakAzatAM yAti / malino'pi yathA hariNaH, prakAzate pUrNacandrasthaH // 10 // bAlasya yathA vacanaM kAhalamapi zobhate pitRsakAze / tadvatsajjanamadhye, pralapitamapi siddhimupayAti // 11 // // 7 // // 8 // 1 . Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // . // 15 // . // 16 // // 17 // ye tIrthakRtpraNItA, bhAvAstadanantaraizca parikathitAH / teSAM bahuzo'pyanukI-rtanaM bhavati puSTikarameva yadvadviSaghAtArthaM, mantrapade na punaruktadoSo'sti / tadvadrAgaviSaghnaM, punaruktamaduSTamarthapadam yadvadupayuktapUrva-mapi bhaiSajaM sevyate'tinAzAya / . tadvadrAgArtiharaM, bahuzo'pyanuyojyamarthapadam vRttyarthaM karma yathA, tadeva lokaH punaH punaH kurute / evaM virAgavArtA-heturapi punaH punazcintyaH dRDhatAmupaiti vairAgya-bhAvanA yena yena bhAvena / tasmi~stasmin kArya: kAyamanovAgbhirabhyAsaH mAdhyasthyaM vairAgyaM, virAgatA zAntirupazama: prshmH| doSakSayaH kaSAya-vijayazca vairAgyaparyAyAH icchA mUrchA kAmaH sneho gAva~ mamatvamabhinandaH / abhilASa ityanekAni rAgaparyAyavacanAni IrSyA roSo doSo, dveSaH parivAdamatsarAsUyAH / vairapracaNDanAdyA naike dveSasya paryAyAH rAgadveSaparigato, mithyAtvopahatakaluSayA dRSTyA / paJcAsravamalabahulA-taraudratIvrAbhisandhAnaH . kAryAkAryavinizcayasaMklezavizuddhilakSaNairmUDhaH / AhArabhayaparigraha-maithunasaMjJAkaligrastaH kliSTASTakarmabandhana-baddhanikAcitagururgatizateSu / janmamaraNairajasra, bahuvidhaparivartanAbhrAntaH mAravAnAnAntaH duHkhasahasranirantara-gurubhArAkrAntakarSitaH karuNaH / viSayasukhAnugatatRSaH, kaSAyavaktavyatAmeti // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // sa krodhamAnamAyA-lobhairatidurjayaiH parAmRSTaH / prApnoti yAnanan, kastAnuddeSTumapi zaktaH krodhAtprItivinAzaM, mAnAdvinayopaghAtamApnoti / zAThyAtpratyayahAniH, sarvaguNavinAzanaM lobhAt krodhaH paritApakaraH, sarvasyodvegakAraka: krodhaH / vairAnuSaGgajanakaH, krodhaH krodhaH sugatihantA zrutazIlavinayasandUSaNasya dharmArthakAmavighnasya / mAnasya ko'vakAzaM, muhUrtamapi paNDito dadyAt mAyAzIlaH puruSo, yadyapi na karoti kiJcidaparAdham / sarpa ivAvizvAsyo, bhavati tathApyAtmadoSahataH sarvavinAzAzrayiNaH, sarvavyasanaikarAjamArgasya 1 lobhasya ko mukhagataH kSaNamapi duHkhAntaramupeyAt evaM krodho mAno, mAyA lobhazca duHkhahetutvAt / sattvAnAM bhavasaMsAradurgamArgapraNetAraH mamakArAhaGkArAveSAM, mUlaM padadvayaM bhavati / rAgadveSAvityapi, tasyaivAnyastu paryAyaH . mAyAlobhakaSAya-zcetyetadrAgasaMjJitaM dvandvam / krodho mAnazca puna-dveSa iti samAsanirdiSTaH mithyAdRSTyaviramaNa-pramAdayogAstayorbalaM dRSTam / tadupagRhItAvaSTavidha-karmabandhasya hetU tau sa jJAnadarzanAvaraNavedyamohAyuSAM tathA nAmnaH / gotrAntarAyayozce-ti karmabandho'STadhA maulaH paJcanavadvayaSTAviMzatikazcatuHSaTkasaptaguNabhedaH / dvipaJcabheda iti saptanavatibhedAstathottarataH // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // 3 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 40 // // 41 // prakRtiriyamanekavidhA, sthityanubhAvapradezatastasyAH / tIvro mando madhya iti bhavati bandhodayavizeSaH tatra pradezabandho yogAttadanubhavanaM kaSAyavazAt / sthitipAkavizeSastasya bhavati lezyAvizeSaNa tAH kRSNanIlakApotataijasIpadmazuklanAmAnaH / zleSa iva varNabandhasya karmabandhasthitividhAtryaH karmodayAdbhavagatirbhavagatimUlA zarIranirvRttiH / dehAdindriyaviSayA viSayanimitte ca sukhaduHkhe duHkhadviT sukhalipsurmohAndhatvAdadRSTaguNadoSaH / yAM yAM karoti ceSTAM, tayA tayA duHkhamAdatte kalaribhitamadhuragAndharvatUryayoSidvibhUSaNaravAdyaiH / zrotAvabaddhahRdayo, hariNa iva vinAzamupayAti gativibhrameGgitAkArahAsyalIlAkaTAkSavikSiptaH / rUpAvezitacakSuH zalabha iva vipadyate vivazaH snAnAGgarAgavartika-varNakadhUpAdhivAsapaTavAsaiH / .. gandhabhramitamanasko, madhukara iva nAzamupayAti . miSTAnnapAnamAMsau-danAdimadhurarasaviSayagRddhAtmA / galayantrapAzabaddho, mIna iva vinAzamupayAti zayanAsanasambAdhana-suratasnAnAnulepanAsaktaH / sparzavyAkulitamati-gajendra iva badhyate mUDhaH evamaneke doSAH, praNaSTaziSTeSTadRSTiceSTAnAm / durniyamitendriyANAM, bhavanti bAdhAkarA bahuzaH ekaikaviSayasaGgAd rAgadveSAturA vinaSTAste / kiM punaraniyamitAtmA, jIvaH paJcendriyavazAtaH / // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // na hi so'stIndriyaviSayo, yenAbhyastena nityatRSitAni / tRpti prApnuyurakSANyanekamArgapralInAni kazcicchubho'pi viSayaH, pariNAmavazAtpunarbhavatyazubhaH / kazcidazubho'pi bhUtvA, kAlena punaH zubhIbhavati kAraNavazena yadyat, prayojanaM jAyate yathA yatra / tena tathA taM viSayaM, zubhamazubhaM vA prakalpayati anyeSAM yo viSayaH, svAbhiprAyeNa bhavati tuSTikaraH / svamativikalpAbhiratAstameva bhUyo dviSantyanye tAnevArthAndviSatastAnevArthAnpralIyamAnasya / nizcayato'syAniSTaM, na vidyate kiMcidiSTaM vA rAgadveSopahatasya kevalaM karmabandha evAsya / . nAnyaH svalpopi guNo'sti yaH paratreha ca zreyAn yasminnindriyaviSaye, zubhamazubhaM vA nivezayati bhAvam / rakto vA dviSTo vA, sa. bandhaheturbhavati tasya snehAbhyaktazarIrasya, reNunA zliSyate yathA gAtram / rAgadveSAklinnasya karmabandho bhavatyevam evaM rAgadveSau, moho mithyAtvamaviratizcaiva / ebhiH pramAdayogA-nugaiH samAdIyate karma karmamayaH saMsAraH, saMsAranimittakaM punarduHkham / tasmAdrAgadveSA-dayastu bhavasantatermUlam / etaddoSamahAsa-JcayajAlaM zakyamapramattena / prazamasthitena ghana-mapyudveSTayituM niravazeSam asya tu mUlanibandhaM, jJAtvA tacchedanodyamaparasya / darzanacAritratapaH-svAdhyAyadhyAnayuktasya // 54 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // . // 63 // ||64 // prANavadhAnRtabhASaNa-paradhanamaithunamamatvaviratasya / navakoTyudgamazuddho-JcchamAtrayAtrAdhikArasya jinabhASitArthasadbhAvabhAvino viditalokatattvasya / aSTAdazazIlAGga-sahasradhAraNakRtapratijJasya pariNAmamapUrvamupAgatasya zubhabhAvanAdhyavasitasya / anyo'nyamuttarottara-vizeSamabhipazyataH samaye . vairAgyamArgasaMprasthitasya saMsAravAsacakitasya / svahitArthAbhiratamateH zubheyamutpadyate cintA bhavakoTIbhirasulabhaM, mAnuSyaM prApya kaH pramAdo me| na ca gatamAyurbhUyaH, pratyetyapi devarAjasya ArogyAyurbalasamu-dayAzcalA vIryamaniyataM dharme / tallabdhvA hitakArye, mayodyamaH sarvathA kAryaH zAstrAgamAite na hitamasti na ca zAstramasti vinayamRte / tasmAcchAstrAgamalipsunA vinItena bhavitavyam kularUpavacanayauvana-dhanamitraizvaryasaMpadapi puMsAm / vinayaprazamavihInA, na zobhate nirjaleva nadI na tathA sumahAdhyairapi, vastrAbharaNairalaGkRto bhAti / zrutazIlamUlanikaSo, vinItavinayo yathA bhAti gurvAyattA yasmAcchAstrArambhA bhavanti sarve'pi / tasmAdgurvArAdhana-pareNa hitakAGkSiNA bhAvyam dhanyasyopari nipatatyahitasamAcaraNadharmanirvApI / guruvadanamalayaniHsRto, vacanasarasacandanasparzaH duSpratikArau mAtA-pitarau svAmI guruzca loke'smin / tatra gururihAmutra ca, suduSkaratarapratIkAraH ' // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // vinayaphalaM zuzrUSA, guruzuzrUSAphalaM zrutajJAnam / jJAnasya phalaM virati-viratiphalaM cAzravanirodhaH saMvaraphalaM tapobala-matha tapaso nirjarA phalaM dRSTam / tasmAkriyAnivRttiH, kriyAnivRtterayogitvam yoganirodhAdbhavasaM-tatikSayaH saMtatikSayAnmokSaH / tasmAtkalyANAnAM, sarveSAM bhAjanaM vinayaH vinayavyapetamanaso, guruvidvatsAdhuparibhavanazIlAH / truTimAtraviSayasaGgA-dajarAmaravannirudvignAH kecitsAtarddhirasA-tigauravAtsAMpratekSiNaH puruSAH / mohAtsamudravAyasa-vadAmiSaparA vinazyanti te jAtyahetudRSTAntasiddhamaviruddhamajaramabhayakaram / sarvajJavAgrasAyanamupanItaM nAbhinandanti yadvatkazcit kSIraM, madhuzarkarayA susaMskRtaM hRdyam / pittArditendriyatvAd vitathamatirmanyate kaTukam tadvanizcayamadhurama-nukampayA sadbhirabhihitaM pathyam / tathyamavamanyamAnA, rAgadveSodayovRttAH jAtikularUpabalalAbhabuddhivAllabhyakazrutamadAndhAH / klIbAH paratra ceha hitamapyarthaM na pazyanti jJAtvA bhavaparivarte, jAtInAM koTIzatasahasreSu / hInottamamadhyatvaM, ko jAtimadaM budhaH kuryAt naikAJjAtavizeSA-nindriyanirvRttipUrvakAnsattvAH / karmavazAdgacchantyatra kasya kA zAzvatA jAtiH rUpabalazrutamatizIlavibhavaparivarjitAMstathA dRSTvA / vipulakulotpannAnapi, nanu kulamAnaH parityAjyaH // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // . Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasyAzuddhaM zIlaM, prayojanaM tasya kiM kulamadena / ' svaguNAbhyalaGkRtasya hi, kiM zIlavataH kulamadena // 84 // kaH zukrazoNitasamud-bhavasya satataM cayApacayikasya / / rogajarApAzrayiNo, madAvakAzo'sti rUpasya // 85 // nityaM parizIlanIye, tvaGmAMsAcchAdita kaluSapUrNe / nizcayavinAzarmiNi, rUpe madakAraNaM kiM syAt // 86 // .. balasamudito'pi yasmAnnaraH kSaNena vibalatvamupayAti / balahIno'pi ca balavAn, saMskAravazAtpunarbhavati // 87 // tasmAdaniyatabhAvaM, balasya samyagvibhAvya buddhibalAt / mRtyubale cAbalatAM, na madaM kuryAd balenApi // 88 // udayopazamanimittau, lAbhAlAbhAvanityakau matvA / nAlAbhe vaiklavyaM, na ca lAbhe vismaya: kAryaH // 89 // parazaktyabhiprAsAdA-tmakena kiMcidupabhogayogyena / vipulenApi yativRSA, lAbhena madaM. na gacchanti // 90 // grahaNodgrAhaNanavakRti-vicAraNArthAvadhAraNAdyeSu / buddhyaGgavidhikalpe-SvanantaparyAyavRddheSu // 91 // pUrvapuruSasiMhAnAM, vijJAnAtizayasAgarAnantyam / / zrutvA sAMpratapuruSAH, kathaM svabuddhyA madaM yAnti // 92 // dramakairiva cATukarmaka-mupakAranimittakaM parajanasya / kRtvA yadvAllabhyaka-mavApyate ko madastena // 93 // garvaM paraprasAdA-tmakena vAllabhyakena yaH kuryAt / . taM vAllabhyakavigame, zokasamudayaH parAmRzati // 94 // mASatuSopAkhyAnaM, zrutaparyAyaprarUpaNAM caiva / .. . zrutvAtivismayakaraM, ca vikaraNaM sthUlabhadramuneH / // 95 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMparkodyamasulabhaM, caraNakaraNasAdhakaM zrutajJAnam / labdhvA sarvaM madaharaM, tenaiva madaH kathaM kAryaH // 96 // eteSu madasthAneSu nizcaye na ca guNo'sti kazcidapi / kevalamunmAdaH svahRdayasya saMsAravRddhizca // 97 // . jAtyAdimadonmattaH, pizAcavad bhavati duHkhitazceha / jAtyAdihInatAM para-bhave ca niHsaMzayaM labhate // 98 // sarvamadasthAnAnAM, mUlodghAtArthinA sadA yatinA / AtmaguNairutkarSaH paraparivAdazca saMtyAjyaH // 99 // paraparibhavaparivAdA-dAtmotkarSAcca badhyate karma / nIcairgotraM pratibhava-manekabhavakoTidurmocam // 100 // karmodayanirvRttaM, hInottamamadhyamaM manuSyANAm / . tadvidhameva tirazcAM, yonivizeSAntaravibhaktam // 101 // dezakuladehavijJA-nAyurbalabhogabhUtivaiSamyam / dRSTvA kathamiha viduSAM, bhavasaMsAre ratirbhavati // 102 // aparigaNitaguNadoSaH, svaparobhayaMbAdhako bhavati yasmAt / paJcendriyabalavibalo, rAgadveSodayanibaddhaH // 103 // tasmAdrAgadveSatyAge, paJcendriyaprazamane ca / zubhapariNAmAvasthiti-hetoryatnena ghaTitavyam // 104 // tatkathamaniSTaviSayA-bhikAGkSiNA bhoginA viyogo vai / suvyAkulahRdayenApi nizcayenAgamaH kAryaH // 105 // AdAvatyabhyudayA, madhye zRGgArahAsyadIptarasAH / / nikaSe viSayA bIbhatsakaruNalajjAbhayaprAyAH // 106 // . yadyapi niSevyamANA, manasa:parituSTikArakA viSayAH / kimpAkaphalAdanavad bhavanti pazcAdatidurantAH // 107 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadvacchAkASTAdaza-mannaM bahubhakSyapeyavatsvAdu / viSasaMyuktaM bhuktaM, vipAkakAle vinAzayati // 108 tadvadupacArasaMbhRta-ramyakrAgarasasevitA viSayAH / bhavazataparamparAsvapi, duHkhavipAkAnubandhakarAH // 109 api pazyatAM samakSaM, niyatamaniyataM pade pade maraNam / / yeSAM viSayeSu rati-rbhavati na tAnmAnuSAngaNayet // 110 viSayapariNAmaniyamo, mano'nukUlaviSayeSvanuprekSyaH / dviguNo'pi ca nityamanu-graho'navadyazca saJcintyaH // 111 iti guNadoSaviparyAsa-darzanAdviSayamUrchito hyAtmA / .. bhavaparivartanabhIrubhi-rAcAramavekSya parirakSyaH . // 112 samyaktvajJAnacAritratapovIryAtmako jinaiH proktaH / paJcavidho'yaM vidhivat , sAdhvAcAraH samanugamyaH .. // 113 SaDjIvakAyayatanA, laukikasantAnagauravatyAgaH / zItoSNAdiparISaha-vijayaHsamyaktvamavikampyam // 114 saMsArAdudvegaH, kSapaNopAyazca karmaNAM nipuNaH / vaiyAvRttyodyogastapovidhiryoSitAM tyAgaH // 115 vidhinA bhaikSyagrahaNaM, strIpazupaNDakavivarjitA zayyA / IryAbhASAmbarabhAjanaiSaNAvagrahAH zuddhAH // 116 sthAnaniSadyAvyutsargazabdarUpakriyA:parAnyo'nyAH / paJcamahAvratadADhya, vimuktatA sarvasaGgebhyaH // 117 // sAdhvAcAraH khlvy-mssttaadshpdshsrpriptthitH| . samyaganupAlyamAno, rAgAdInmUlato hanti // 118 // aacaaraadhyynoktaa-rthbhaavnaacrnngupthRdysy| na tadasti kAlavivaraM, yatra kvacanAbhibhavanaM syAt // 119 // 10 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAcikamAkhyAnaM, zrutvA gopAyanaM ca kulavadhvAH / saMyamayogairAtmA, nirantaraM vyApRtaH kAryaH // 120 // kSaNavipariNAmadharmA, martyAnAmRddhisamudayAH sarve / sarve ca zokajanakAH, saMyogA viprayogAntAH // 121 // bhogasukhaiH kimanitya-rbhayabahulaiH kAGkSitaiH parAyattaiH / nityamabhayamAtmasthaM, prazamasukhaM tatra yatitavyam // 122 // yAvatsvaviSayalipso-rakSasamUhasya ceSTayate tuSTau / tAvattasyaiva jaye, varataramazaThaM kRto yatnaH // 123 // yatsarvaviSayakAGkSo-dbhavaM sukhaM prApyate sarAgeNa / tadanantakoTiguNitaM, mudhaiva labhate vigatarAgaH // 124 // iSTaviyogApriyasaM-prayogakAGkSAsamudbhavaM duHkham / prApnoti yatsarAgo, na saMspRzati tadvigatarAgaH // 125 // prazamitavedakaSAyasya, hAsyaratyaratizokanibhRtasya / bhayakutsAnirabhibhavasya, yatsukhaM tatkuto'nyeSAm // 126 // samyagdRSTirjJAnI, dhyAnatapobalayuto'pyanupazAntaH / taM labhate na guNaM yaM, prazamaguNamupAzrito labhate // 127 // naivAsti rAjarAjasya, tatsukhaM naiva devarAjasya / yatsukhamihaiva sAdho-rlokavyApArarahitasya // 128 // saMtyajya lokacintA-mAtmaparijJAnacintane'bhirataH / jitalobharoSamadanaH,sukhamAste niti'raH sAdhuH // 129 // yA ceha lokavArtA, zarIravArtA tapasvinAM yA ca / saddharmacaraNavArtA-nimittakaM tadvayamapISTam / // 130 // lokaH khalvAdhAraH, sarveSAM brahmacAriNAM yasmAt / tasmAllokaviruddhaM, dharmaviruddhaM ca saMtyAjyam // 131 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deho nAsAdhanako, lokAdhInAni sAdhanAnyasya / saddharmAnuparodhAt tasmAlloko'bhigamanIyaH . // 132 // doSeNAnupakArI, bhavati paro yena yena vidviSTaH / / svayamapi taddoSapadaM, sadA prayatnena parihAryam // 133 // piNDaiSaNAniruktaH, kalpyakalpyasya yo vidhiH sUtre / grahaNopabhoganiyatasya, tena naivAmayaMbhayaM syAt // 134 // . vraNalepAkSopAGgavadasaGgayogabharamAtrayAtrArtham / pannaga ivAbhyavahare-dAhAraM putrapalavacca / // 135 // guNavadamUrcchitamanasA, tadviparItamapi cApraduSTena / . .. dArUpamadhRtinA bhavati, kalpamAsvAdyamAsvAdyam // 136 // kAlaM kSetraM mAtrAM, sAtmyaM dravyagurulAghavaM svabalam / jJAtvA yo'bhyavahArya, bhuGkte kiM bheSajaistasya // 137 // piNDa: zayyA vastrai-SaNAdi pAtraiSaNAdi yaccAnyat / kalpyAkalpyaM saddharma-deharakSAnimittoktam // 138 // kalpyAkalpyavidhijJaH, saMvignasahAyako vinItAtmA / doSamaline'pi loke, praviharati muninirupalepaH yadvatpaGkAdhAramapi, paGkajaM nopalipyate tena / dharmopakaraNadhRtavapu-rapi sAdhuralepakastadvat // 140 // yadvatturagaH satsva-pyAbharaNavibhUSaNeSvanabhiSaktaH / tadvadupagrahavAnapi, naM saGgamupayAti nirgranthaH // 141 // granthaH karmASTavidhaM, mithyAtvAviratiduSTayogAzca / tajjayahetorazaThaM, saMyatate yaH sa nirgranthaH // 142 // yajjJAnazIlatapasA-mupagrahaM nigrahaM ca doSANAm / kalpayati nizcaye yat, tatkalpyamakalpyamavazeSam . // 143 // 12 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatpunarupaghAtakaraM, samyaktvajJAnazIlayogAnAm / tatkalpyamapyakalpyaM, pravacanakutsAkaraM yacca // 144 // kiJcicchuddhaM kalpyama-kalpyaM syAtsyAdakalpyamapi kalpyam / piNDa: zayyA vastraM, pAtraM vA bheSajAdyaM vA // 145 // dezaM kAlaM puruSama-vasthAmupayogazuddhipariNAmAn / prasamIkSya bhavati kalpyaM, naikAntAtkalpate kalpyam // 146 // taccintyaM tadbhASyaM, tatkAryaM bhavati sarvathA yatinA / nAtmaparobhayabAdhaka-miha yatparatazca sarvAddham // 147 // sarvArtheSvindriyasaM-gateSu vairAgyamArgavighneSu / parisaGkhyAnaM kAryaM, kAryaM paramicchatA niyatam // 148 // bhAvayitavyamanitya-tvamazaraNatvaM tathaikatAnyatve / azucitvaM saMsAraH, karmAsravasaMvaravidhizca // 149 // nirjaraNalokavistara-dharmasvAkhyAtatattvacintAzca / bodheH sudurlabhatvaM, ca bhAvanA dvAdaza vizuddhAH // 150 // iSTajanasaMprayogarddhi-viSayasukhasaMpadastathArogyam / dehazca yauvanaM jIvitaM ca sarvANyanityAni // 151 // janmajarAmaraNabhayai-rabhidrute vyAdhivedanAgraste / jinavaravacanAdanyatra, nAsti zaraNaM kvacilloke // 152 // ekasya janmamaraNe, gatayazca zubhAzubhA bhavAvarte / tasmAdAkAlikahita-mekenaivAtmanaH kAryam // 153 // anyo'haM svajanAtpari-janAcca vibhavAccharIrakAcceti / yasya niyatA matiriyaM, na bAdhate taM hi zokakaliH // 154 // azucikaraNasAmarthyA-dAMdyuttarakAraNAzucitvAcca / / dehasyAzucibhAvaH, sthAne sthAne bhavati cintyaH // 155 // 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA bhUtvA duhitA, bhaginI bhAryA ca bhavati sNsaare| .. vrajati sutaH pitRtAM, bhrAtRtAM punaH zatrutAM caiva // 156 // . mithyAdRSTiravirataH, pramAdavAn yaH kaSAyadaNDaruciH / tasya tathAsravakarmANi, yateta tannigrahe tasmAt // 157 // yA puNyapApayoragrahaNe vAkkAyamAnasI vRttiH / . . susamAhito hitaH, saMvaro vAdadezitazcintyaH // 158 // yadvadvizoSaNAdupa-cito'pi yatnena jIryate doSaH / tadvatkarmopacitaM, nirjarayati saMvRtastapasA' // 159 // lokasyAdhastirya-gvicintayedUrdhvamapi ca bAhalyam / . sarvatra janmamaraNe, rUpidravyopayogAMzca // 160 // dharmo'yaM svAkhyAto, jagaddhitArthaM jinairjitArigaNaiH / / ye'tra ratAste saMsArasAgaraM lIlayottIrNAH' // 161 // mAnuSyakarmabhUmyArya-dezakulakalyatAyurupalabdhau / zraddhAkathakazravaNeSuH, satsvapi sudurlabhA bodhiH .. // 162 // tAM durlabhAM bhavazatai-labdhvApyatidurlabhA punarviratiH / mohAdrAgAtkApatha-vilokanAdgauravavazAcca // 163 // tatprApya viratiratnaM, virAgamArgavijayo duradhigamyaH / indriyakaSAyagaurava-parISahasapatnavidhureNa // 164 // tasmAtparISahendriya-gauravagaNanAyakAnkaSAyaripUn / zAntibalamArdavArjava-santoSaiH sAdhayeddhIraH // 165 // saJcintya kaSAyANA-mudayanimittamupazAntihetuM ca / trikaraNazuddhamapi tayoH, parihArAsevane kArye // 166 // sevyaH kSAntirdiva-mArjavazauce ca sNymtyaagau| satyatapobrahmAki-JcanyAnItyeSa dharmavidhiH // 167 // 14 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyat dharmasya dayA mUlaM, na cAkSamAvAndayAM samAdatte / tasmAdyaH zAntiparaH, sa sAdhayatyuttamaM dharmam // 168 // vinayAyattAzca guNAH, sarve vinayazca mArdavAyattaH / .. yasminmArdavamakhilaM, sa sarvaguNabhAktvamApnoti // 169 // nA'nArjavo vizudhyati, na dharmamArAdhayatyazuddhAtmA / dharmAdRte na mokSo, mokSAtparamaM sukhaM nAnyat // 170 // yad dravyopakaraNabhaktapAnadehAdhikArakaM zaucam / tadbhavati bhAvazaucA-nuparodhAdyatnataH kAryam // 171 // paJcAsravAdviramaNaM, paJcendriyanigrahaH kaSAyajayaH / daNDatrayaviratizceti, saMyamaH saptadazabhedaH // 172 // bAndhavadhanendriyasukha-tyAgAttyaktabhayavigrahaH sAdhuH / tyaktAtmA nirgrantha-styaktAhaGkAramamakAra: // 173 / / avisaMvAdanayogaH, kAyamanovAgajihmatA caiva / satyaM caturvidhaM ta-cca jinavaramate'sti nAnyatra // 174 // anazanamUnodaratA, vRtteH saMkSepaNaM rasatyAgaH / kAyakleza:saMlI-nateti bAhyaM tapaH proktam // 175 // prAyazcittadhyAne, vaiyAvRttyavinayAvathotsargaH / svAdhyAya iti tapaH SaT-prakAramabhyantaraM bhavati // 176 // divyAtkAmaratisukhAt, trividhaM trividhena viratiriti navakam / audArikAdapi tathA, tad brahmASTAdazavikalpam // 177 // adhyAtmavido mUchauM, parigrahaM varNayanti nizcayataH / tasmAdvairAgyepso-rAkiJcanyaM paro dharmaH // 178 // dazavidhadharmAnuSThA-yinaH sadA rAgadveSamohAnAm / dRDharUDhaghanAnAmapi, bhavatyupazamo'lpakAlena // 179 // . 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamakArAhaGkAra-tyAgAdatidurjayoddhataprabalAn / hanti parISahagaurava-kaSAyadaNDendriyavyUhAn // 180 // pravacanabhaktiH zrutasa-mpadudyamo vyatikarazca saMvignaiH / vairAgyamArgasadbhA-vabhAvadhIsthairyajanakAni // 181 // AkSepaNIM vikSepaNI, vimArgabAdhanasamarthavinyAsAm / zrotRjanazrotramanaH-prasAdajananIM yathA jananIm // 182 // saMvedanI ca nirve-danI ca dhartyA kathAM sadA kuryAt / strIbhaktacaurajanapada-kathAzca dUrAtparityAjyAH // 183 // yAvatparaguNadoSa-parikIrtane vyApRtaM mano bhavati / tAvadvaraM vizuddhe, dhyAne vyagraM manaH kartum // 184 // zAstrAdhyayane cAdhyA-pane ca saJcintane tathAtmani ca / dharmakathane ca satataM, yatnaH sarvAtmanA kAryaH // 185 // zAsviti vAgvidhividbhi-rdhAtuH pApaThyate'nuziSTyarthaH / / vaiGiti ca pAlanArthe, vinizcitaH sarvazabdavidAm . // 186 // yasmAdrAgadveSo-ddhatacittAnsamanuzAsti saddharme / santrAyate ca duHkhA-cchAstramiti nirucyate sadbhiH // 187 // zAsanasAmarthyena tu, santrANabalena cAnavadyena / yuktaM yattacchAstraM, taccatatsarvavidvacanam // 188 // . jIvA'jIvAH puNyaM, pApAsravasaMvarAH sanirjaraNAH / bandho mokSazcaite, samyak cintyA nava padArthAH // 189 // jIvA muktA saMsA-riNazca saMsAriNastvanekavidhAH / lakSaNato vijJeyA, dvitricatuHpaJcaSaDbhedAH // 190 // dvividhAzcarAcarAkhyA-strividhA strIpuMnapuMsakA jJeyA / / nArakatiryagmAnuSa-devAzcaturvidhAH proktAH - // 191 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 192 // // 193 // // 194 // // 195 // te || 196 // // 197 // paJcavidhAstvekadvi-tricatuHpaJcendriyAstu nirdiSTAH / kSityambuvahnipavana-taravastrasAzceti SaDbhedAH evamanekavidhAnA-mekaiko vidhiranantaparyAyaH / proktaH sthityavagAha-jJAnadarzanAdiparyAyaiH sAmAnyaM khalu lakSaNa-mupayogo bhavati sarvajIvAnAm / sAkAro'nAkArazca, so'STabhedazcaturdhA ca jJAnAjJAne paJca-trivikalpe so'STadhA tu sAkAraH / cakSuracakSuravadhikevalagviSayastvanAkAraH bhAvA bhavanti jIvasyaudayika: pAriNAmikazcaiva / aupazamikaH kSayotthaH, kSayopazamajazca paJcaite te caikaviMzatitri-dvinavASTAdazavidhAzca vijJeyAH / SaSThazca sAnnipAtika, ityanyaH paJcadazabhedaH ebhirbhAvaiH sthAnaM, gatimindriyasampadaH sukhaM duHkham / samprApnotItyAtmA, so'STavikalpaH samAsena dravyaM kaSAyayogA-vupayogoM jJAnadarzane ceti / cAritraM vIryaM ce-tyaSTavidhA mArgaNA tasya jIvAjIvAnAM dravyAtmA sakaSAyiNAM kaSAyAtmA / yogaH sayoginAM puna-rupayogaH sarvajIvAnAm jJAnaM samyagdRSTe-darzanamatha bhavati sarvajIvAnAm / cAritraM viratAnAM, tu sarvasaMsAriNAM vIryam dravyAtmetyupacAraH, sarvadravyeSu nayavizeSeNa / AtmAdezAdAtmA, bhavatyanAtmA parAdezAt evaM saMyogAlpaba-hutvAdyairnekazaH sa parimRgyaH / jIvasyaitatsarvaM, svatattvamiha lakSaNairdRSTam // 198 // // 199 // // 200 // // 201 // // 202 // // 203 // 17 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpAdavigamanitya-tvalakSaNaM yattadasti sarvamapi / sadasadvA bhavatItyanyathArpitAnarpitavizeSAt // 204 / / yo'rtho yasminnAbhUt, sAmpratakAle ca dRzyate tatra / / tenotpAdastasya, vigamastu tasmAdviparyAsaH // 205 // sAmpratakAle cAnAgate ca yo yasya bhavati sambandhI / tenAvigamastasyeti sa nityastena bhAvena // 206 // . dharmAdharmAkAzAni pudgalAH kAla eva cAjIvAH / pudgalavarjamarUpaM, tu rUpiNaH pudgalAH proktAH // 207 // vyAdipradezavanto, yAvadanantapradezakAH skndhaaH| . .. paramANurapradezo, varNAdiguNeSu bhajanIyaH // 208 // bhAve dharmAdharmA-mbarakAlAH pAriNAmike jJeyAH / / udayapariNAmi rUpaM, tu sarvabhAvAnugA jIvAH // 209 // jIvAjIvA dravya-miti SaDvidhaM bhavati lokapuruSo'yam / vaizAkhasthAnasthaH, puruSa iva kaTisthakarayugmaH ... // 210 // tatrAdhomukhamallaka-saMsthAnaM varNayantyadholokam / sthAlamiva ca tiryag-lokamUrdhvamatha mallakasamudgam // 211 // saptavidho'dholoka-stiryagloko bhavatyanekavidhaH / paJcadazavidhAnaH puna-rUva'lokaH samAsena // 212 // lokAlokavyApaka-mAkAzaM martyalaukikaH kAlaH / lokavyApi catuSTaya-mavazeSaM tvekajIvo vA // 213 // dharmAdharmAkAzA-nyekaikamataH paraM trikamanantam / . kAlaM vinAstikAyA, jIvamRte cApyakartRNi dharmo gatisthitimatAM, dravyANAM gatyupagrahavidhAtAM / / sthityupakRccA'dharmo-'vakAzadAnopakRd gaganam - // 215 // // 214 // 18 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sparzarasagandhavarNAH, zabdo bandhazca sUkSmatA sthaulyam / saMsthAnaM bhedatama-nchAyodyotAtapa (pha) zceti // 216 // karmazarIramanovAg-viceSTitocchvAsaduHkhasukhadA:syuH / jIvitamaraNopagraha-karAzca saMsAriNaH skandhAH // 217 // pariNAmavartanAvidhi-parAparatvaguNalakSaNaH kAlaH / samyaktvajJAnacAritravIryazikSAguNA jIvAH // 218 // pudgalakarma zubhaM yat , tatpuNyamiti jinazAsane dRSTam / yadazubhamatha tatpApami-ti bhavati sarvajJanirdiSTam // 219 / / yogaH zuddhaH puNyA-sravastu pApasya tadviparyAsaH / vAkkAyamanogupti-nirAsravaH saMvarastUktaH // 220 // saMvRtatapa upadhAnantu (nAttu) nirjarA karmasantatirbandhaH / bandhaviyogo mokSastviti saMkSepAnava padArthAH // 221 // eteSvadhyavasAyo, yo'rtheSu vinizcayena tattvamiti / samyagdarzanametat tu tannisargAdadhigamAdvA // 222 // zikSAgamopadeza-zravaNAnyekAthikAnyadhigamasya / ekArthaH pariNAmo, bhavati nisargaH svabhAvazca // 223 // etatsamyagdarzana-manadhigamaviparyayau tu mithyAtvam / jJAnamatha paJcabhedaM, tatpratyakSaM parokSaM ca // 224 // tatra parokSaM dvividhaM, zrutamAbhinibodhikaM ca vijJeyam / pratyakSaM tvavadhimana:-paryAyau kevalaM ceti // 225 // eSAmuttarabhedaviSayAdibhirbhavati vistarAdhigamaH / ekAdInyekasmin, bhAjyAni tvAcaturthya iti // 226 // samyagdRSTeniM, samyagjJAnamiti niyamataH siddham / / AdyatrayamajJAna-mapi. bhavati mithyAtvasaMyuktam // 227 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikamityAdyaM, chedopasthApanaM dvitIyaM tu / / parihAravizuddhiH sUkSmasamparAyaM yathAkhyAtam // 228 // ityetatpaJcavidhaM, cAritraM mokSasAdhanaM pravaram / naikairanuyoganaya-pramANamArgaH samanugamyam // 229 // samyaktvajJAnacAritra-sampadaH sAdhanAni mokSasya / tAsvekatarAbhAve'pi, mokSamArgo'pyasiddhikaraH // 230 // pUrvadvayasampadyapi, teSAM bhajanIyamuttaraM bhavati / pUrvadvayalAbhaH puna-ruttaralAbhe bhavati siddhaH . // 231 // dharmAvazyakayogeSu, bhAvitAtmA pramAdaparivarjI / ....... samyaktvajJAnacAritrANA-mArAdhako bhavati // 232 // ArAdhanAstu teSAM, tisrastu jghnymdhymotkRssttaaH| janmabhiraSTatyekaiH, sidhyantyArAdhakAstAMsAm // 233 // tAsAmArAdhanatatpareNa teSveva bhavati yatitavyam / yatinA tatparajinabhaktyupagrahasamAdhikaraNena // 234 // svaguNAbhyAsaratamateH, paravRttAntAndhamUkabadhirasya / madamadanamohamatsara-roSaviSAdairadhRSyasya // 235 // prazamAvyAbAdhasukhA-bhikAGkSiNaH susthitasya saddharme / tasya kimaupamyaM syAt, sadevamanuje'pi loke'smin // 236 // svargasukhAni parokSA-NyatyantaparokSameva mokSasukham / pratyakSaM prazamasukhaM, na paravazaM na vyayaprAptam // 237 // nirjitamadamadanAnAM, vAkkAyamanovikArarahitAnAm / . vinivRttaparAzAnA-mihaiva mokSaH suvihitAnAm // 238 // zabdAdiviSayapariNAma-manityaM duHkhameva ca jJAtvA / / / jJAtvA ca rAgadoSA-tmakAni duHkhAni saMsAre / // 239 // 20 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svazarIre'pi na rajyati, zatrAvapi na pradoSamupayAti / rogajarAmaraNabhayai-ravyathito yaH sa nityasukhI // 240 // dharmadhyAnAbhirata- stridnnddvirtstriguptiguptaatmaa| sukhamAste nirdvandvo, jitendriyaparISahakaSAyaH // 241 // viSayasukhanirabhilASaH, prazamaguNagaNAbhyalaGkRtaH saadhuH| dyotayati yathA na tathA, sarvANyAdityatejAMsi // 242 // [samyagdRSTiAnI viratitapobalayuto'pyanupazAntaH / taM na labhate guNaM yaM prazamaguNamupAzritto labhate // ] samyagadRSTiAnI, viratitapodhyAnabhAvanAyogaiH / zIlAGgasahasrASTA-dazakamayatnena sAdhayati // 243 // dharmAd bhUmyAdIndriya-saMjJAbhyaH karaNatazca yogAcca / zIlAGgasahasrANA-maSTAdazakasyAsti niSpattiH // 244 // zIlArNavasya pAraM, gatvA saMvignasugamamArgasya / dharmadhyAnamupagato, vairAgyaM prApnuyAyogyam // 245 // AjJAvicayamapAya-vicayaM sa dhyAnayogamupasRtya / tasmAdvipAkavicaya-mupayAti saMsthAnavicayaM ca // 246 // AptavacanaM pravacanaM, cAjJAvicayastadarthanirNayanam / AsravavikathAgaurava-parISahAdyairapAyastu // 247 // azubhazubhakarmapAkA-nucintanArtho viSAkavicayaH syAt / dravyakSetrokRtyanu-gamanaM saMsthAnavicayastu // 248 // jinavaravacanaguNagaNaM, saMcintayato vadhAdyapAyAMzca / karmavipAkAn vividhAn, saMsthAnavidhInanekAMzca // 249 // nityodvignasyaivaM, kSamApradhAnasya nirabhimAnasya / dhutamAyAkalimala-nirmalasya jitasarvatRSNasya // 250 // 21 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tulyAraNyakulAkula-viviktabandhujanazatruvargasya / samavAsIcandana-kalpanapradehAdidehasya // 251 // AtmArAmasya sataH, samatRNamaNimuktaloSThakanakasya / svAdhyAyadhyAnaparA-yaNasya dRDhamapramattasya // 252 // adhyavasAyavizuddhaH, prazastayogaivizuddhyamAnasya / cAritrazuddhimagryA-mavApya lezyAvizuddhiM ca // 253 // tasyApUrvakaraNamatha, ghAMtikarmakSayaikadezottham / Rddhipravekavibhavava-dupajAtaM jAtabhadrasya // 254 // . sAtaddhiraseSvaguruH, prApyarddhivibhUtimasulabhAmanyaiH / saktaH prazamaratisukhe, na bhajati tasyAM muniH saGgam // 255 // yA sarvasuravaraddhi-vismayanIyApi sA'nagAraH / nArghati sahasrabhAgaM, koTizatasahasraguNitApi // 256 // tajjayamavApya jitavighnaripurbhavazatasahasraduSprApam / cAritramathAkhyAtaM, samprAptastIrthakRttulyam // 257 // zukladhyAnAdyadvaya, mavApya karmASTakapraNetAram / saMsAramUlabIjaM, mUlAdunmUlayati moham // 258 // pUrvaM karotyanantA-nubandhinAmnAM kSayaM kaSAyANAm / mithyAtvamohagahanaM, kSapayati samyaktvamithyAtvam . // 259 // samyaktvamohanIyaM, kSapayatyaSTAvataH kaSAyAMzca / kSapayati tato napuMsaka-vedaM strIvedamatha tasmAt // 260 // hAsyAdi tataH SaTkaM, kSapayati tasmAcca puruSavedamapi / . saMjvalanAnapi hatvA, prApnotyatha vItarAgatvam // 261 // sarvodghAtitamoho, nihataklezo yathA hi sarvajJaH / / bhAtyanupalakSyarAhva-zonmuktaH pUrNacandra iva // 262 // 22 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvendhanaikarAzI-kRtasandIpto hyanantaguNatejAH / dhyAnAnalastapaH prazama-saMvarahavirvivRddhabalaH // 263 // kSapakazreNimupa[pari]gataH, sa samarthaH sarvakarmiNAM karma / kSapayitumeko yadi karma-saMkramaH syAtparakRtasya // 264 // parakRtakarmaNi yasmA-nAkrAmati saMkra mo vibhAgo vaa| tasmAtsattvAnAM karma yasya yattena tadvedyam // 265 // mastakasUcivinAzA-ttAlasya yathA dhruvo bhavati naashH| tadvatkarmavinAzo, hi mohanIyakSaye nityam // 266 // chadmasthavItarAgaH, kAlaM so'ntarmuhUrtamatha bhUtvA / yugapadvividhAvaraNA-ntarAyakarmakSayamavApya // 267 // zAzvatamanantamanatiza- yamanupamamanuttaraM niravazeSam / saMpUrNamapratihataM, samprAptaH kevalaM jJAnam . // 268 // kRtsne lokAloke, vyatItasAmpratabhaviSyataH kAlAn / dravyaguNaparyAyANAM, jJAtA draSTAM ca sarvArthaH . // 269 // kSINacatuSkarmAzo, vedyaayurnaamgotrvedyitaa| viharati muhUrtakAlaM, dezonAM pUrvakoTi vA // 270 // tenAbhinnaM caramabhavAyu-1rbhedamanapavartitvAt / tadupagrahaM ca vedyaM, tattulye nAmagotre ca // 271 // yasya punaH ke valinaH, karma bhavatyAyuSo'tiriktataram / sa samudghAtaM bhagavA-natha gacchati tatsamIkartum // 272 // daNDaM prathame samaye, kapATamatha cottare tathA samaye / manthAnamatha tRtIye, lokavyApI caturthe tu // 273 // saMharati paJcame tvantarANi manthAnamatha punaH SaSThe / saptamake tu kapATaM, saMharati tato'STame daNDam / // 274 // 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ audArikaprayoktA, prathamASTamasamayayorasAviSTaH / mizraudArikayoktA, saptamaSaSThadvitIyeSu // 275 // kArmaNazarIrayogI, caturthake paJcame tRtIye ca / samayatraye'pi tasmin, bhavatyanAhArako niyamAt // 276 // sa samudghAtanivRtto-'tha manovAkkAyayogavAn bhagavAn / . yatiyogyayogayoktA, yoganirodhaM munirupaiti // 277 / / paJcendriyo'tha saMjJI, yaH paryApto jaghanyayogI syAt / niruNaddhi manoyogaM, tato'pyasaMkhyAtaguNahInam // 278 / / dvIndriyasAdhAraNayorvAgucchvAsAvadho jayati tadvat / . panakasya kAyayogaM, jaghanyaparyAptakasyAdhaH // 279 // sUkSmakriyamapratipAti, kAyayogopagastato dhyAtvA / vigatakriyamanivarti-tvamuttaraM dhyAyati pareNa // 280 // caramabhave saMsthAnaM, yAdRgyasyocchyapramANaM ca / tasmAtribhAgahInA-vagAhasaMsthAnapariNAha: .. // 281 // so'tha manovAgucchvAsakAyayogakriyArthavinivRttaH / aparimitanirjarAtmA, saMsAramahArNavottIrNaH // 282 // ISaddhasvAkSarapaJcakodgiraNamAtratulyakAlIyAm / saMyamavIryAptabalaH, zailezImeti gatalezyaH . . // 283 // pUrvaracitaM ca tasyAM, samayazreNyAmatha prakRtizeSam / samaye samaye kSapaya-tyasaMkhyaguNamuttarottarataH // 284 // carame samaye saMkhyA-tItAnvinihanti caramakarmAzAn / .. kSapayati yugapat kRtsnaM, vedyAyurnAmagotragaNam // 285 // sarvagatiyogyasaMsAra-mUlakaraNAni sarvabhAvIni / audArikataijasakArmaNAni sarvAtmanA tyaktvA / // 286 // 24 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 287 // // 288 // // 289 // // 290 // // 291 // // 292 // dehatrayanirmuktaH, prApyarjuzreNivItimasparzAm / samayenaikenAvi-graheNa gatvordhvagatimapratighaH siddhakSetre vimale, janmajarAmaraNaroganirmuktaH / lokAgragataH sidhyati, sAkAreNopayogena sAdikamanantamanupama-mavyAbAdhasukhamuttamaM prAptaH / kevalasamyaktvajJAna-darzanAtmA bhavati muktaH muktaH sannAbhAvaH, svAlakSaNyAtsvato'rthasiddhezca / bhAvAntarasaMkrAnteH, sarvajJAjJopadezAcca tyaktvA zarIrabandhana-mihaiva karmASTakakSayaM kRtvA / na sa tiSThatyanibandhA-danAzrayAdaprayogAcca nAdho gauravavigamA-dazakyabhAvAcca gacchati.vimuktaH / lokAntAdapi na paraM, plavaka ivopagrahAbhAvAt yogaprayogayozcA-bhAvAttiryag na tasya gatirasti / siddhasyordhvaM muktasyAlIkAntAd gatirbhavati pUrvaprayogasiddhe-rbandhacchedAdasaMGgabhAvAcca / gatiparINAmAcca tathA, siddhasyordhvaM gatiH siddhA dehamanovRttibhyAM, bhavataH zArIramAnase duHkhe / tadabhAvastadabhAve, siddhaM siddhasya siddhisukham . yastu yatirghaTamAnaH, samyaktvajJAnazIlasampannaH / vIryamanigUhamAnaH, zaktyanurUpaM prayatnena saMhananAyurbalakAla-vIryasampatsamAdhivaikalyAt / karmAtigauravAdvA, svArthamakRtvoparamameti saudharmAdiSvanyata-makeSu sarvArthasiddhicarameSu / sa bhavati devo vaimA-niko maharddhidyutivapuSkaH // 293 // // 294 // // 295 // // 296 // // 297 // || 298 // 25 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatra suralokasaukhyaM, ciramanubhUya sthitikSayAttasmAt / punarapi manuSyaloke, guNavatsu manuSyasaGgreSu // 299 // janma samavApya kulabandhuvibhavarUpabalabuddhisampannaH / zraddhAsamyaktvajJAna-saMvaratapobalasamagraH // 300 // pUrvoktabhAvanAbhA-vitAntarAtmA vidhUtasaMsAraH / .. setsyati tataH paraM vA, svargAntaritastribhavabhAvAt // 301 // yazceha jinavaramate, gRhAzramI nizcita: suviditArthaH / darzanazIlavratabhA-vanAbhirabhiraJjitamanaska: // 302 // sthUlavadhAnRtacaurya-parastrIratyarativarjita: satatam / ... digvratamiha dezAva-kAzikamanarthaviratiM ca // 303 // sAmAyikaM ca kRtvA, pauSadhamupabhogapArimANyaM ca / nyAyAgataM ca kalpyaM, vidhivatpAtreSu viniyojyam // 304 // caityAyatanaprasthA-panAni kRtvA ca zaktitaH prayataH / pUjAzca gandhamAlyA-dhivAsadhUMpapradIpAdyAH // 305 // prazamaratinityatRSito, jinagurusAdhujanavandanAbhirataH / . saMlekhanAM ca kAle, yogenArAdhya suvizuddhAm // 306 // prAptaH kalpeSvindra-tvaM sAmAnikatvamanyadvA / sthAnamudAraM tatrA-nubhUya ca sukhaM tadanurUpam // 307 // naralokametya sarvaguNa-sampadaM durlabhAM punarlabdhvA / zuddhaH sa siddhimeSyati, bhavASTakAbhyantare niyamAt // 308 // ityevaM prazamarateH, phalamiha svargApavargayozca zubham / . samprApyate'nagArai-ragAribhizcottaraguNADhyaiH // 309 // jinazAsanArNavAdA-kRSTAM dharmakathikAmimAM zrutvA / . ratnAkarAdiva jara-tkapardikAmuddhatAM bhaktyA // 310 // 26 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 311 // sadbhirguNadoSajJai-rdoSAnutsRjya guNalavA grAhyAH / sarvAtmanA ca satataM, prazamasukhAyaiva yatitavyam yaccAsamaJjasamiha, chandaHzabdasamayArthato'bhihitam / putrAparAdhavanmama, marSayitavyaM budhaiH sarvam sarvasukhamUlabIjaM sarvArthavinizcayaprakAzakaram / sarvaguNasiddhisAdhana-marhacchAsanaM jayati // 312 // // 313 // ajJAtakRtA ||hRdyprdiip SaTtriMzikA // zabdAdipaJcaviSayeSu vicetaneSu, yo'ntargato hRdi vivekakalAM vyanakti / yasmAd bhavAntaragatAnyapi ceSTitAni, prAdurbhavantyanubhavaM tamimaM bhajethAH . // 1 // jAnanti kecinnatu kartumIzA: kartuM kSamA ye na ca te vidanti / jAnanti tattvaM prabhavanti kartuM, te ke'pi loke viralA bhavanti // 2 // samyag viraktirnanu yasya citte, samyag gururyasya ca tattvavettA / sadAnubhUtyA dRDhanizcayo yaH, tasyaiva siddhirna hi cAparasya // 3 // vigrahaM kRminikAyasaGkulaM, duHkhadaM hRdi vivecayanti ye| guptibandhamiva cetanaM hi te, mocayanti tanuyantrayantritam // 4 // bhogArthametad bhavinAM zarIram, jJAnArthametat kila yoginAM vai|| jAtA viSaM cedviSayA hi samyag, jJAnAttataH kiM kuNapasya puSTyA ? 5 tvaGmAMsamedo'sthipurISamUtrapUrNe'nurAgaH kuNape kathaM te ? / dRSTA ca vaktA ca vivekarUMpastvameva sAkSAt kimu muhyasIttham // 6 // 20 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanaM na keSAM nidhanaM gataM vai, daridriNaH ke dhanino na dRSTAH / duHkhaikahetuni dhane'titRSNAM, tyaktvA sukhI syAditi me vicAraH // 7 // saMsAraduHkhAnna paro'sti rogaH, samyagvicArAt paramauSadhaM na / tadrogaduHkhasya vinAzanAya, sacchAstrato'yaM kriyate vicAraH // 8 // anityatAyA yadi cet pratItistattvasya niSThA ca guruprsaadaat| sukhI hi sarvatra jane vane ca, no cedvane cAtha janeSu duHkhI // 9 // mohAndhakAre bhramatIha tAvat, saMsAraduHkhaizca kadaryamAnaH / / yAvadvivekArkamahodayena, yathAsthitaM pazyati nAtmarUpam . // 10 // artho hyanartho bahudhA mato'yaM, strINAM caritrANi zabopamAni / viSeNa tulyA viSayAzca teSAM, yeSAM hRdi svAtmalayAnubhUtiH // 11 // kAryaM ca kiM te paradoSadRSTyA, kAryaM ca kiM te paracintayA c| vRthA kathaM khidyasi bAlabuddhe !, kuru svakAryaM tyaja sarvamanyat // 12 // yasmin kRte karmaNi saukhyalezo, duHkhAnubandhasya tathAsti nAntaH / mano'bhitApo maraNaM hi yAvat, mUryo'pi kuryAt khalu tanna km||13|| yadarjitaM vai vayasA'khilena, dhyAnaM tapo jJAnamukhaM ca satyam / kSaNena sarvaM pradahatyaho tat, kAmo balI prApya balaM (chalaM?) yatInAm balAdasau moharipurjanAnAM, jJAnaM vivekaM ca nirAkaroti / . mohAbhibhUtaM hi jagadvinaSTaM, tattvAvabodhAdapayAti mohaH // 15 // sarvatra sarvasya sadA pravRttirduHkhasya nAzAya sukhasya hetoH / tathApi duHkhaM na vinAzameti, sukhaM na kasyApi bhajet sthirtvm||16|| yat kRtrimaM vaiSayikAdisaukhyam, bhraman bhave ko na labheta-martyaH / sarveSu taccAdhamamadhyameSu, yad dRzyate tatra kimadbhutaM ca // 17 // kSudhAtRSAkAmavikAraroSa-hetuzca tad bhessjvdvdnti| . tadasvatantraM kSaNika prayAsakRt, yatIzvarA dUrataraM tyajanti // 18 // 28 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhItaliGgasya ca ceddhanAzA, gRhItaliGgo vissyaabhilaassii| gRhItaliGgo rasalolupazced, viDambanaM nAsti tato'dhikaM hi // 19 / / ye lubdhacitA viSayArthabhoge, bahirvirAgA hRdi baddharAgAH / te dAmbhikA veSadharAzca dhUrtAH, manAMsi lokasya tu rnyjynti|| 20 // mugdhazca loko'pi hi yatra mArge, nivezitastatra ratiM karoti / dhUrtasya vAkyaiH parimohitAnAM, keSAM na cittaM bhramatIhaloke // 21 // ye niHspRhAstyaktasamastarAgAstattvaikaniSThA galitAbhimAnAH / santoSapoSaikavilInavAJchAste raJjayanti svamano na lokam // 22 // tAvadvivAdI janaraJjakazca, yAvanna caivAtmarase sukhajJaH / cintAmaNi prApya varaM hi loke, jane jane kaH kathayan prayAti ? 23 SaNNAM virodho'pi ca darzanAnAm, tathaiva teSAM zatazazca bhedAH / nAnApathe sarvajanaH pravRttaH, ko lokamArAdhayituM samarthaH ? // 24 // tadeva rAjyaM hi dhanaM tadeva, tapastadeveha kalA ca saiv| svasthe bhavecchItalatA''zaye cenno cedvathA sarvamidaM hi mnye|| 25 // ruSTairjanaiH kiM yadi cittazAnti-stuSTairjanaiH kiM yadi cittatApaH / prINAti no naiva dunoti cAnyAn svasthaH sadodAsaparo hi yogI // 26 / / ekaH pApAt patati narake, yAti puNyAt svarekaH, puNyApuNyapracayavigamAt, mokSamekaH prayAti / saGgAnUnaM na bhavati sukhaM, na dvitIyena kAryam, tasmAdeko vicarati sadAnandasaukhyena pUrNaH // 27 // trailokyametad bahubhirjitaM yairmanojaye te'pi yato na zaktAH / manojayasyAtra puro hi tasmAt, tRNaM trilokIvijayaM vadanti // 28 // manolayAnAsti paro hi yogo, jJAnaM tu tattvArthavicAraNAcca / samAdhisaukhyAnna paraM ca saukhyam, saMsArasAraM trayametadeva // 29 / / 20 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA siddhayo'STAvapi durlabhA ye, rasAyanaM caanyjndhaatuvaadaaH| dhyAnAni mantrAzca samAdhiyogAzcitte'prasanne viSavad bhvnti|| 30 // vindanti lattvaM na yathAsthitaM vai saGkalpacintAviSayAkulA ye| saMsAraduHkhaizca karthitAnAm svapne'pi teSAM na samAdhisaukhyam 31 zloko varaM paramatattvapathaprakAzI, na granthakoTipaThanaM jnrnyjnaay| . saJjIvanIti varamauSadhamekameva, vyarthaH zramaprajanano na tu mUlabhAraH 32 . tAvat sukhecchA viSayAdibhoge, yAvanmanaH svAsthyasukhaM na vetti / labdhe manaHsvAsthyasukhaikaleze trailokyarAjye'pi na tasya vAJchA // 33 // na devarAjasya na cakravartinastadai sukhaM rAgayutasya manye / . yadvItarAgasya muneH sadAtmaniSThasya citte sthiratAM prayAti // 34 // yathA yathA kAryazatAkulaM vai kutrApi no vizramatIha cittam / tathA tathA tattvamidaM durApaM hRdi sthitaM sAravicArahInaiH // 35 // zamasukharasalezAt dveSyatAM saMprayAtA, vividhaviSayabhogAtyantavAJchAvizeSAH / paramasukhamidaM yad bhujyate'ntaH samAdhau, manasi yadi tadA te ziSyate kiM vadAnyat ? // 36 // 30 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.A.zrImunisundarasUriviracitaH ||adhyaatm-klpdrumH // * // 1 // samatAadhikAraH jayazrIrAntarArINAM, lebhe yena prazAntitaH / taM zrIvIrajinaM natvA, rasaH zAnto vibhAvyate // 1 // sarvamaGgalanidhau hRdi yasmin, saMgate nirUpamaM sukhameti / muktizarma ca vazIbhavati drAk, taM budhA bhajata zAntarasendram // 2 // samataikalInacitto, lalanApatyasvadehamamatAmuk / viSayakaSAyAdyavazaH zAstraguNairdamitacetaskaH // 3 // vairAgyazuddhadharmA, devAdisatattvavidviratidhArI / saMvaravAn zubhavRttiH sAmyarahasyaM bhaja zivAthin ! // 4 // cittabAlaka ! mA tyAkSIrajasraM bhAvanauSadhIH / yattvAM durdhyAnabhUtA, na chalayanti chalAnviSaH // 5 // yadindriyArthaiH sakalaiH sukhaM syAnnarendracakritridazAdhipAnAm / / tabindavatyeva puro hi sAmyasudhAmbudhestena tamAdriyasva // 6 // adRSTavaicitryavazAjjagajjane, vicitrakarmAzayavAgvisaMsthule / udAsavRttisthitacittavRttayaH, sukhaM zrayante yatayaH kSatArtayaH // 7 // vizvajantuSu yadi kSaNamekaM, sAmyato bhajasi mAnasa ! maitrIm / tatsukhaM paramamatra paratrApyaznuSe na yadabhUttava jAtu // 8 // * na yasya mitraM na ca ko'pi zatrurnijaH paro vApi na kshcnaaste| na cendriyArtheSu rameta cetaH, kaSAyamuktaM paramaH sa yogI // 9 // bhajasva maitrI jagadaGgirAziSu, pramodamAtman ! guNiSu tvazeSataH / bhavAtidIneSu kRpArasaM sadApyudAsavRtti khalu nirguNeSvapi // 10 // maitrI parasmin hitadhIH 'samagre, bhavetpramodo guNapakSapAtaH / kRpA bhavArte pratikartumIhopekSaiva mAdhyasthyamavAryadoSe // 11 // 39. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parahitacintA maitrI, paraduHkhavinAzinI tathA karuNA / parasukhatuSTirmuditA, paradoSopekSaNamupekSA // 12 // 'mA kArSItkopi pApAni, mA cabhUtkopi duHkhitaH / mucyatAM jagadapyeSA, matimaitrI nigadyate // 13 // apAstAzeSadoSANAM, vastutattvAvalokinAm / guNeSu pakSapAto yaH, sa pramodaH prakIrtitaH // 14 // dIneSvArteSu bhIteSu, yAcamAneSu jIvitam / pratikAraparA buddhiH, kAruNyamabhidhIyate / // 15 // krUrakarmasu niHzaMkaM, devatAgurunindiSu / . AtmazaMsiSu yopekSA, tanmAdhyasthyamudIritaM // 16 // cetanetaragateSvakhileSu, sparzarUparavagandharaseSu / sAmyameSyati yadA tava cetaH, pANigaM zivasukhaM hi tadAtman // 17 // ke guNAstava yataH stutimicchasyadbhutaM kimakRthA madavAn yat / kairgatA narakabhIH sukRtaiste, kiM jitaH pitRpatiryadacintaH // 18 // guNastavairyo guNinAM pareSAmAkozanindAdibhirAtmanazca / manaH samaM zIlati modate vA, khidyeta ca vyatyayataH sa vettA // 19 // na vetsi zatrUn suhRdazca naiva, hitAhite svaM na paraM ca janto ! / duHkhaM dviSan vAMchasi zarma caitanidAnamUDhaH kathamApsyasISTam // 20 // kRtI hi sarvaM pariNAmaramyaM, vicArya gRhNAti cirasthitIha / bhavAntare'nantasukhAptaye tadAtman kimAcAramimaM jahAsi // 21 // nijaH paro veti kRto vibhAgo, rAgAdibhiste tvarayastavAtman.! / caturgatiklezavidhAnatastat, pramANayannasyarinimitaM kim // 22 // anAdirAtmA na nijaH paro vA, kasyApi kazcinna ripuH suhRddhA / sthirA na dehAkRtayo'Navazca, tathApi sAmyaM kimupaiSi naiSu // 23 // 32 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA vidAM lepyamayA na tattvAt, sukhAya mAtApitRputradArAH / tathA pare'pIha vizIrNatattadAkArametaddhi samaM samagram // 24 // jAnanti kAmAnikhilAH sasaMjJAH, artha narAH ke'pi ca ke'pi dhrmm| jainuM ca kecid gurudevazuddhaM, kecit zivaM ke'pi ca ke'pi sAmyam snihyanti tAvaddhi nijA nijeSu, pazyanti yAvannijamarthamebhyaH / imAM bhave'trApi samIkSya rIti, svArthe na kaH pretyahite yateta // 26 // svapnendrajAlAdiSu yadvadAptai-roSazca toSazca mudhA padArthaiH / tathA bhave'smin viSayaiH samastairevaM vibhAvyAtmalaye'vadhehi // 27 // eSa me janayitA jananIyaM, bandhavaH punarime svajanAzca / dravyametaditi jAtamamatvo, naiva pazyasi kRtAntavazatvam // 28 / / no dhanaiH parijanaiH svajanairvA, daivataiH paricitairapi mantraiH / rakSyate'tra khalu ko'pi kRtAntAnno vibhAvayasi mUDha ! kimevam 29 // tairbhave'pi yadaho sukhamicchaMstasya sAdhanatayA pratibhAtaiH / muhyasi pratikalaM viSayeSu, prItimeSi na tu sAmyasattattve // 30 // kiM kaSAyakaluSaM kuruSe svaM, keSucinnanu mano'ridhiyAtman ! / te'pi te hi janakAdikarUpairiSTatAM dadhuranantabhaveSu // 31 // yAzca zocasi gatAH kimime me snehalA iti dhiyA vidhurAtman ! / tairbhaveSu nihatastvamananteSveva tepi nihatA bhavatA ca // 32 // trAtuM na zakyA bhavaduHkhato ye, tvayA na ye tvAmapi pAtumIzAH / mamatvameteSu dadhanmudhAtman ! pade pade kiM zucameSi mUDha ? // 33 // sacetanAH pudgalapiNDajIvA, arthAH pare cANumayA dvaye'pi / dadhatyanantAn pariNAmabhAvAMstatteSu kastvarhati rAgaroSau // 34 // 33 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // strImamatvamocanAdhikAraH muhyasi praNayacArugirAsu, prItitaH praNayinISu kRtistvam / . . kiM na vetsi patatAM bhavavAauM, tA nRNAM khalu zilA galabaddhAH // 35 // carmAsthimajjAntravasAsramAMsAmedhyAdyazucyasthirapudgalAnAm / / strIdehapiNDAkRtisaMsthiteSu, skandheSu kiM pazyasi ramyamAtman !36 // ..' vilokya dUrasthamamedhyamalpaM, jugupsase moTitanAsikastvam / bhRteSu tenaiva vimUDha ! yoSAvapuHSu tatkiM kuruSe'bhilASam // 37 / / amedhyamAMsAsravasAtmakAni, nArIzarIrANi niSevamANAH / ihApyapatyadraviNAdicintAtApAn paratreyati durgatIzca // 38 // aGgeSu yeSu parimuhyasi kAminInAM, , cetaH prasIda viza ca kSaNamantareSAm / samyak samIkSya viramAzucipiNDakebhyastebhyazca zucyazucivastuvicAramicchat __ // 39 // vimuhyasi smeradRzaH sumukhyA mukhekSaNAdInyabhivIkSamANaH / samIkSase no narakeSu teSu, mohodbhavA bhAvikadarthanAstAH // 40 // amedhyabhastrA bahurandhraniryanmalAvilodyatkRmijAlakIrNA / cApalyamAyAnRtavaJcikA strI, saMskAramohAnnarakAya bhuktA // 41 // nirbhUmiviSakandalI gatadarI vyAghrI nirAhvo mahAvyAdhirmRtyurakAraNazca lalanA'nabhrA ca vajrAzaniH / bandhusnehavighAtasAhasamRSAvAdAdisaMtApabhUH, pratyakSApi ca rAkSasIti birudaiH khyAtA''game tyajyatAm // 42 // AsAna: / 34 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 3 // apatyamamatvamocanAdhikAraH mA bhUrapatyAnyavalokamAno, mudAkulo mohanRpAriNA yat / cikSipsayA nArakacArake'si, dRDhaM nibaddho nigaDairamIbhiH // 43 // AjIvitaM jIva ! bhavAntare'pi vA, zalyAnyapatyAni na vetsi kiM hRdi / calAcalairye vividhArtidAnato'nizaM nihanyeta samAdhirAtmanaH // 44 // kukSau yuvatyAH kRmayo vicitrA, apyasrazukraprabhavA bhvnti| na teSu tasyA na hi tatpatezca, rAgastato'yaM kimapatyakeSu // 45 // trANAzakterApadi saMbandhAnantyato mitho'GgavatAm / saMdehAccopakRtermApatyeSu sniho jIva // 46 // // 4 // dhanamamatvamocanAdhikAraH yAH sukhopakRtikRttvadhiyA tvaM melayanasi ramA mamatAbhAk / pApmano'dhikaraNatvata etA, hetavo dadati saMsRtipAtam // 47 // yAni dviSAmapyupakArakANi, sarpondurAdiSvapi yairgatizca / zakyA ca nApanmaraNAmayAdyA, hantuM dhaneSveSu ka eva mohaH // 48 // mamatvamAtreNa manaHprasAdasukhaM dhanairalpakamalpakAlam / . ArambhapApaiH suciraM tu du:khaM, syAdurgatau dAruNamityavehi // 49 // dravyastavAtmA dhanasAdhano na, dharmo'pi.sAraMmbhatayAtizuddhaH / niHsaGgatAtmA tvatizuddhiyogAt, muktizriyaM yacchati tadbhavepi 50 // kSetravAstudhanadhAnyagavAzcairmelitaiH sanidhibhistanubhAjAm / klezapApanarakAbhyadhika: syAtko guNo na yadi dharmaniyogaH // 51 // Arambhairbharito nimajjati yataH prANI bhavAmbhonidhAvIhante kunRpAdayazca puruSA yena cchalAd bAdhitum / 35 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintAvyAkulatAkRtezca harate yo dharmakarmasmRti, vijJA ! bhUriparigrahaM tyajata taM bhogyaM paraiH prAyazaH // 52 // kSetreSu no vapasi yatsadapi svametadyAtAsi tatparabhave kimidaM gRhItvA / tasyArjanAdijanitAghacayArjitAtte bhAvI kathaM narakaduHkhabharAcca mokSa:53 // 5 // dehmmtvmocnaadhikaarH| . . puSNAsi yaM dehamaghAnyacintayaMstavopakAraM kamayaM vidhAsyati / karmANi kurvaniti cintayAyati, jagatyayaM vaJcayate hi dhUrtarAT 54 kArAgRhAbahuvidhAzucitAdiduHkhA-nirgantumicchati jaDopi hI tadvibhidya kSiptastato'dhikAre vapuSi svakarmavAtena taddaDhayituM yatase kimAtman cedvAJchasIdamavituM paralokaduHkhabhItyA tato na kuruSe kimu puNyameva / ' zakyaM na rakSitumidaM hi ca duHkhabhItiH puNyaM vinA kSayamupaiti na vajriNopi // 56 // dehe vimuhya kuruSe kimaghaM na vetsi, dehastha eva bhajase bhavaduHkhajAlam lohAzrito hi sahate ghanaghAtamagnirbAdhA na te'sya ca nabhovadanAzrayatve duSTaH karmavipAkabhUpativazaH kAyAhvayaH karmakRt, baddhavA karmaguNairhaSikacaSakaiH pItapramAdAsavam / kRtvA nArakacArakApaducitaM tvAM prApya cAzu cchalaM, ganteti svahitAya saMyamabharaM taM vAhayAlpaM dadat // 58 // yataH zucInyapyazucIbhavanti kRmyAkulAtkAkazunAdibhakSyAt / drAgbhAvino bhasmatayA tato'GgAt, mAMsAdipiNDAt svahitaM gRhANa59 paropakArosti tapo japo vA, vinazvarAdyasya phalaM na dehAt / sabhATakAdalpadinAptagehamRtpiNDamUDhaH phalamaznute kim // 60 // 39 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtpiNDarUpeNa vinazvareNa, jugupsanIyena gadAlayena / dehena cedAtmahitaM susAdhaM, dharmAnna kiM tadyatase'tra mUDha ! // 61 // // 6 // viSayapramAdatyAgAdhikAraH atyalpakalpitasukhAya kimindriyAthaistvaM muhyasi pratipadaM prcurprmaadH| ete kSipanti gahane bhavabhImakakSe jantUna yatra sulabhA zivamArgadRSTi:62 ApAtaramye pariNAmaduHkhe, sukhe kathaM vaiSayike rato'si / jaDo'pi kAryaM racayan hitArthI, karoti vidvan ! yadudarkatarkam 63 // yadindriyArthairiha zarma binduvadyadarNavatsvaHzivagaM paratra ca / tayomitho'sti pratipakSatA kRtin ! vizeSadRSTyAnyatarad gRhANa tat64 bhuGkte kathaM nArakatiryagAdiduHkhAni dehItyavadhehi zAstraiH / nivartate te viSayeSu tRSNA, bibheSi pApapracayAcca yena // 65 // garbhavAsanarakAdivedanAH, pazyato'navarataM zrutekSaNaiH / / no kaSAyaviSayeSu mAnasaM, zliSyate budha ! vicintayeti tAH // 66 // vadhyasya caurasya yathA pazorvA, saMprApyamANasya padaM vdhsy| zanaiH zanaireti mRtiH samIpaM, tathAkhilasyeti kathaM pramAdaH // 67 / / bibheSi janto ! yadi duHkharAzestadindriyArtheSu ratiM kRthA maa| sadudbhavaM nazyati zarma yadaTrak, nAze ca tasya dhruvameva duHkham 68 mRtaH kimu pretapatirdurAmayA, gatAH kSayaM kiM narakAzca mudritAH / dhruvAH kimAyurdhanadehabandhavaH, sakautuko yadviSayairvimuhyasi // 69 // vimohyase ki viSayapramAdairdhamAtsukhasyAyatiduHkharAzeH / tadgardhamuktasya hi yatsukhaM te gatopamaM cAyatimuktidaM tat // 70 // 210 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // kaSAyatyAgAdhikAra: re jIva ! sehitha sahiSyasi ca vyathAstAstvaM nArakAdiSu parAbhavabhUH kaSAyaiH / mugdhoditaiH kuvacanAdibhirapyataH kiM, krodhAnihaMsi nijapuNyadhanaM durApam // 71 // parAbhibhUtau yadi mAnamuktistatastapo'khaNDamataH zivaM vaa| mAnAdRtirdurvacanAdibhizcettapaHkSayattannarakAdi duHkham // 72 // vairAdi cAtreti vicArya lAbhAlAbhau kRtinnAbhavasaMbhavinyAm / ... tapo'thavA mAnamavAbhibhUtAvihAsti nUnaM hi gatirdvidhaiva // 73 // zrutvAkrozAn yo mudA pUritaH syAt loSTAdyairyazcAhato romaharSI / yaH prANAnte'pyanyadoSaM na pazyatyeSa zreyo drAg labhetaiva yogii|| 74 // ko guNastava kadA ca kaSAyairnirmame bhajasi nityamimAn yat / kiM na pazyasi doSamamISAM, tApamatra narakaM ca paratra // 75 // yatkaSAyajanitaM tava saukhyaM, yatkaSAyaparihAnibhavaM c| tadvizeSamathavaitadudarkaM, saMvibhAvya bhaMja dhIra ! viziSTam // 76 // sukhena sAdhyA tapasAM pravRttiryathA tathA naiva tu mAnamuktiH / AdyA na datte'pi zivaM parA tu, nidarzanAd bAhubaleH pradatte // 77 // samyagvicAryeti vihAya mAnaM, rakSan durApANi tapAMsi yatnAt / mudA manISI sahate'bhibhUtI:, zUraH kSamAyAmapi nIcajAtAH // 78 // parAbhibhUtyAlpikayApi kupyasyagherapImA pratikartumicchan / . na vetsi tiryaGnarakAdikeSu, tAstairanantAstvatulA bhavitrIH // 79 // dhatse kRtin ! yadyapakArakeSu, krodhaM tato dhehyariSaTka evaM / athopakAriSvapi tadbhavArtikRtkarmahanmitrabahirdviSatsu // 80 // 30 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 adhItyanuSThAnatapa:zamAdyAn, dharmAn vicitrAn vidadhatsamAyAn / na lapsyase tatphalamAtmadehaklezAdhikaM tAMzca bhavAntareSu // 81 // sukhAya dhatse yadi lobhamAtmano, jJAnAdiratnatritaye vidhehi tat / duHkhAya cedatra paratra vA kRtin ! parigrahe tabahirAntare'pi c|| 82 // karoSi yatpretyahitAya kiJcit, kadAcidalpaM sukRtaM kathaJcit / mA jIharastanmadamatsarAyevinA ca tanmA narakAtithirbhUH purApi pApaiH patito'si saMsRtau, dadhAsi re kiM guNimatsaraM punaH / na vetsi kiM ghorajale nipAtyase, niyantryase zRGkhalayA ca sarvataH 84 // kaSTena dharmo lavazo milatyayaM, kSayaM kaSAyairyugapatprayAti ca / atiprayatnArjitamarjunaM tataH, kimajJa ! hI hArayase nabhasvatA // 85 // zatrUbhavanti suhRdaH kaluSIbhavanti,. dharmA yazAMsi nicitaayshsiibhvnti| snihyanti naiva pitaro'pi ca bAndhavAzca, lokadvaye'pi vipado bhavinAM kaSAyaiH // 86 // rUpalAbhakulavikramavidyAzrItapovitaraNaprabhutAdyaiH / kiM madaM vahasi vetsi na, mUDhA'nantazaH svabhRzalAghavaduHkham 87 / / vinA kaSAyAna bhavAtirazirbhavedbhavedeva ca teSu satsu / mUlaM hi saMsArataroH kaSAyAstattAn vihAyaiva sukhI bhavAtman ! 88 // samIkSya tiryaGnarakAdivedanAH, zrutekSaNairdharmadurApatAM tathA / pramodase yadviSayaiH sakautukaistatastavAtman ! viphalaiva cetnaa|| 89 // cauraistathA karmakarairgRhIte, duSTaiH svamAtre'pyupatapyase tvm| / puSTaiH pramAdaistanubhizca puNyadhanaM na kiM vetsyapi luTyamAnam // 90 // mRtyoH ko'pi na rakSito na jagato dAridryamuttrAsitaM, rogastenanRpAdijA na ca bhiyo nirNAzitAH SoDaza / 36 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhvastA narakA na nApi sukhitA dhama'strilokI sadA, tatko nAma guNo madazca vibhutA kA te stutIcchA ca kA // 91 // . N: // 8 // zAstraguNAdhikAraH zilAtalAbhe hRdi te vahanti, vizanti siddhAntarasA na caantH| / yadatra no jIvadayArdratA te, na bhAvanAGkuratatizca labhyA // 92 // yasyAgamAmbhodarasaina dhautaH, pramAdapaGkaH sa kathaM zivecchuH / rasAyanairyasya gadaH kSato no, sudurlabhaM jIvitamasya nUnam // 93 // adhItino'rcAdikRte jinAgamaH, pramAdino durgtipaaptermudhaa| jyotirvimUDhasya hi dIpapAtino, guNAyakasmai zalabhasya cakSuSI 94 modante bahutarkatarkaNacaNA:kecijjayAdvAdinAM, kAvyaiH kecana kalpitArthaghaTanaistuSTAH kavikhyAtitaH / jyotirnATakanItilakSaNadhanurvedAdizAstraiH pare, brUmaH pretyahite tu karmaNi jaMDAn kukSibharIneva tAn // 95 // kiM modase paNDitanAmamAtrAt, zAstreSvadhItI janaraJjakeSu / tatkiJcanAdhISva kuruSva cAzu, na te bhavedyena bhavAbdhipAtaH // 96 // dhigAgamairmAdyasi raJjayan janAn, nodyacchasi pretyahitAya saMyame / dadhAsi kukSibharimAtratAM mune ! ka te ka tat kvaiSa ca te bhavAntare 97 // dhanyAH ke'pyanadhItino'pi sadanuSThAneSu baddhAdarA, duHsAdhyeSu paropadezalavataH zraddhAnazuddhAzayAH / kecittvAgamapAThino'pi dadhatastatpustakAn ye'lasAH . atrAmutrahiteSu karmasu kathaM te bhAvinaH pretyahAH // 98 // dhanyaH sa mugdhamatirapyuditArhadAjJArAgeNa yaH sRjati puNyamaduvikalpaH / 40 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThena kiM vyasanato'sya tu durvikalpairyo dusthito'tra sadanuSThitiSu pramAdI // 99 // adhItimAtreNa phalanti nAgamAH, samIhitairjIva sukhairbhvaantre|| svanuSThitaiH kintu tadIritaiH kharo, na yatsitAyA vahanazramAtsukhI 100 durgandhato yadaNutopi purasya mRtyurAyUMSi sAgaramitAnyanupakramANi / sparzaH khara: krakacato'titamAmitazca du:khAvanantaguNitau bhRzazaityatApau tIvrAvyathAH surakRtA vividhAzca yatrAkrandAravaiH sttmbhrbhRto'pymussmaat| kiM bhAvino na narakAtkumate ! bibheSi yanmodase kSaNasukhaiviSayaiH kaSAyI bandho'niza vAhanatADanAni, kSuttRDdurAmAtapazItavAtAH / nijAnyajAtIyabhayApamRtyuduHkhAni tiryakSviti dussahAni // 103 // mudhAnyadAsyAbhibhavAbhyasUyA, bhiyo'ntagarbhasthitidurgatInAm / evaM sureSvapyasukhAni nityaM, kiM tatsukhairvA pariNAmaduHkhaiH // 104 / / saptabhItyabhibhaveSTaviplavAniSTayogagadaduHsutAdibhiH / syAcciraM virasatA nRjanmanaH, puNyataH sarasatAM tadAnaya // 105 / / iti caturgatiduHkhatatI: kRtinnatibhayAstvamanantamanehasam / hRdi vibhAvya jinoktakRtAntataH, kuru tathA na yathA syurimAstava 106 Atman! parastvamasi sAhasikaH zrutAkSairyadbhAvinaM ciracaturgatiduHkharAzim pazyannapIha na bibheSi tato na tasya, vicchittaye ca yatase viparItakArI . .. . // 9 // cittadamanAdhikAraH kukarmajAlaiH kuvikalpasUtrajairnibadhya gADhaM narakAgnibhizciram / visAravat pakSyati jIva ! he mana:kaivartakastvAmiti mAsya vizvasI: cetorthaye mayi ciratnasakha! prasIda, kiM durvikalpanikaraiH kSipase bhave mAm / 41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baddhoJjali:kuru kRpAM bhaja sadvikalpAn, . maitrI kRtArthaya yato narakAd bibhemi // 109 // svargApavargoM narakaM tathAntarmuhUrtamAtreNa vazAvazaM yat / dadAti jantoH satataM prayatnAt, vazaM tadantaHkaraNaM kuruSva // 110 // sukhAya duHkhAya ca naiva devA, na cApi kAlaH suhRdo'rayo vaa| bhavetparaM mAnasameva jantoH, saMsAracakrabhramaNaikahetuH // 111 // . vazaM mano yasya samAhitaM syAt, kiM tasya kArya niyamairyamaizca ? / hataM mano yasya ca durvikalpaiH, kiM tasya kAryaM niyamairyamaizca ? // 112 dAnazrutadhyAnatapo'rcanAdi, vRthA manonigrahamantareNa / . . kaSAyacintAkulatojjhitasya, paro hi yogo manaso vshtvm|| 113 // japo na muktyai na tapo dvibhedaM, na saMyamo nApi damo na maunam / na sAdhanAdyaM pavanAdikasya, kintvekamantaHkaraNaM sudAntam // 114 // labdhvApi dharma sakalaM jinoditaM, sudurlabhaM potanibhaM vihAya c| manaHpizAcagrahilIkRtaH patan, bhavAmbudhau nAyatiddag jaDo janaH 115 sudurjayaM hI ripuvatyado mano, ripUkarotyeva ca vAktanU api / tribhirhatastadripubhiH karotu kiM, padIbhavan durvipadAM pade pde|| 116 // re citta ! vairi ! tava kiM nu mayAparAddhaM, . yadurgatau kSipasi mAM kuvikalpajAlaiH / jAnAsi mAmayamapAsya zive'sti gantA, tatkiM na santi tava vAsapadaM hyasaMkhyAH // 117 // pUtizrutiH zveva ratervidUre, kuSTIva sNptsudRshaamnrhH| . zvapAkavatsadgatimandireSu, nArhetpravezaM kumanohatoGgI // 118 // tapojapAdyAH svaphalAya dharmA, na durvikalpairhatacetasaH syuH / tatkhAdyapeyaiH subhRte'pi gehe, kSudhAtRSAbhyAM mriyate svdossaat|| 119 // 42 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akRcchrasAdhyaM manaso vazIkRtAt, paraM ca puNyaM, na tu yasya tadvazam / sa vaJcitaH puNyacayaistadudbhavaiH, phalaizca hI ! hI ! hatakaH karotu kim ? akAraNaM yasya ca durvikalpairhataM manaH zAstravidopi nityam / ghorairaGkunizcitanArakAyuma'tyau prayAtA narake sa nUnam // 121 // yogasya heturmanasaH samAdhiH, paraM nidAnaM tapasazca yogaH / tapazca mUlaM zivazarmavallayA, manaHsamAdhi bhaja tatkathaJcit // 122 // svAdhyAyayogaizcaraNakriyAsu, vyApAraNaiAdazabhAvanAbhiH / sudhIstriyogIsadasatpravRttiphalopayogaizca mano nirundhyAt // 123 // bhAvanApariNAmeSu, siMheSviva manovane / sadA jAgratsu durdhyAnasUkarA na vizantyapi // 124 // // 10 // vairAgyopadezAdhikAraH kiM jIva ! mAdyasi hasasyayamIhase'rthAn, . kAmAMzca khelasi tathA kutukairshngkH| . cikSipsu ghoranarakAvaTakoTare tvAmabhyApatallaghu vibhAvaya mRtyurakSaH - // 125 // AlambanaM tava lavAdikuThAraghAtAH, chindanti jIvitataruM na hi yAvadAtman ! / / tAvadyatasva pariNAmahitAya tasmin, chine hi kaH kva ca kathaM bhavitA svatantraH // 126 // . tvameva mogdhA matimAn tvamAtman ! neSTApyaneSTA sukhduHkhyostvm| . dAtA ca bhoktA ca tayostvameva, tacceSTase kiM ? na yathA hitAptiH127 kaste niraJjana ! ciraMjanaraJjanena, dhIman ! guNosti paramArthadRzeti pshy| taM raJjayAzucaritairvizadairbhavAbdhau, yastvAM patantamabalaM paripAtumISTe 128 43 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAnahaM sakalalabdhirahaM nRpo'haM dAtAhamadbhutaguNo'hamahaM garIyAn / ityAdyahaMkRtivazAtparitoSameSi no vetsi kiM parabhave laghutAM bhavitrIm vetsi svarUpaphalasAdhanabAdhanAni, dharmasya, taM prabhavasi svavazazca kartum / tasmin yatasva matimannadhunetyamutra, . kiJcittvayA hi nahi setsyati bhotsyate vA // 130 // dharmasyA'vasaro'sti pudgalaparAvarteranantaistavA''yAtaH saMprati jIva he prasahato duHkhAnyanantAnyayam / svalpAhaH punareSa durlabhatamazcAsmin yatasvArhato, dharmaM kartumimaM vinA hi na hi te duHkhakSayaH kahicit // 131 // guNastutIrvAJchasi nirguNo'pi sukhapratiSThAdi vinApi puNyam / aSTAGgayogaM ca vinApi siddhIrvAtUlatA kApi navA tavAtman / / 132 // pade pade jIva ! parAbhibhUtI:, pazyan kimIrNyasyadhamaH parebhyaH / apuNyamAtmAnamavaiSi kiM na, tanoSi kiM vA nahi puNyameva // 133 / / kimardayannirdayamaGgino laghUn, viceSTase karmasu hI pramAdataH / yadekazo'pyanyakRtArdanaH sahatyanantazo'pyaMgyayamardanaM bhave // 134 // yathA sarpamukhastho'pi, bheko jantUni bhakSayet / tathA mRtyumukhastho'pi, kimAtmannardaseM'ginaH // 135 / / AtmAnamalpairiha vaJcayitvA, prakalpitairvA tanucittasaukhyaiH / bhavAdhame kiM jana ! sAgarANi, soDhAsi hI naarkduHkhraashiin|| 136 // urabhrakAkiNyudabindukAnavaNitrayIzAkaTabhikSukAdyaiH / . nidarzanairdAritamartyajanmA, duHkhI pramAdairbahu zocitAsi // 137 // pataGgabhRGgaiNakhagAhimInadvipadvipAripramukhAH pramAdaiH / / / zocyA yathA syurmRtibandhaduHkhaizcirAya bhAvI tvamapIti janto! 138 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purApi pApaiH patito'si duHkharAzau punarmUDha ! karoSi tAni / majjanmahApaGkilavAripUre, zilA nije mUrdhni gale ca dhatse // 139 // punaH punarjIva ! tavopadizyate, bibheSi duHkhAtsukhamIhaseca cet / kuruSva tatkiJcana yena vAJchitaM, bhavettavAste'vasaro'yameva yat 140 dhanAGgasaukhyasvajanAnasUnapi, tyaja tyajaikaM na ca dharmamArhatam / bhavanti dharmAddhi bhave bhave'thitAnyamUnyamIbhiH punareSa durlbhH||141 // duHkhaM yathA bahuvidhaM sahase'pyakAmaH, kAmaM tathA sahasi cetkaruNAdibhAvaiH / alpIyasApi tava tena bhavAntare syAdAtyantikI sakaladuHkhanivRttireva // 142 // pragalbhase karmasu pApakeSvare, yadAzayA zarma na tadvinAnitam / vibhAvayaMstacca vinazvaraM drutaM, bibheSi kiM durgatiduHkhato nahi ? 143 karmANi re jIva ! karoSi tAni yaiste bhavitryoM vipado hyanantAH / tAbhyo bhiyA taddadhase'dhunA kiM ? saMbhAvitAbhyo'pi bhRzAkulatvam ye pAlitA vRddhimitAH sahaiva, snigdhA bhRzaM nehapadaM ca ye te / yamena tAnapyadayaM gRhItAn, jJAtvApi kiM na tvarase hitAya ? // 145 // yaiH klizyase tvaM dhanabandhvapatyayazaHprabhutvAdibhirAzayasthaiH / kiyAniha pretya ca tairguNaste, sAdhyaH kimAyuzca vicaaryaivm|| 146 // kimu muhyasi gatvaraiH pRthak, kRpnnairbndhuvpuHprigrhaiH| vimRzasva hitopayogino'vasare'smin paralokapAntha ! re // 147 // sukhamAsse sukhaM zeSe, bhujhe pibasi khelasi / na jAne tvagrataH puNyaivinA te kiM bhaviSyati ? .. // 148 // zItAttApAnmakSikAkattRNAdisparzAdyutthAtkaSTato'lpAd bibheSi / tAstAzcaibhiH karmabhiH svIkaroSi zvabhrAdInAM vedanA dhig dhiyaM te 149 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kvacitkaSAyaiH kvacana pramAdaiH, kadAgrahai: kvApi ca matsarAdyaiH / AtmAnamAtman ! kaluSIkaroSi, bibheSi dhiGno nrkaaddhrmaa|| 150 // // 11 // dharmazuddhyupadezAdhikAraH . bhavedbhavApAyavinAzanAya yaH, tamajJa. ! dharmaM kaluSIkaroSi kim ? / . pramAdamAnopadhimatsarAdibhirna mizritaM hyauSadhamAmayApaham // 151 // . zaithilyamAtsaryakadAgrahakudho'nutApadambhAvidhigauravANi ca / pramAdamAnau kuguruH kusaMgatiH, zlAghArthitA vA sukRte malA ime 152 yathA taveSTA svaguNaprazaMsA, tathA pareSAmiti mtsrojjhii| teSAmimAM saMtanu yallabhethAstAM neSTadAnAdi vineSTalAbhaH // 153 // janeSu gRhNatsu guNAn pramodase, tato bhavitrI guNariktatA tava / gRhRtsu doSAn paritapyase ca ced, bhavantu doSAstvayi susthirAstataH154 pramodase svasya yathAnyanirmitaiH, stavaistathA cetprtipnthinaampi| vigarhaNaiH svasya yathopatapyase, tathA ripUNAmapi cettato'si vit155 stavairyathA svasya vigarhaNaizca, pramodatApau bhajase tathA cet / imau pareSAmapi taizcaturdhvapyudAsatAM vAsi tato'rthavedI // 156 // bhavenna ko'pi stutimAtrato guNI, khyAtyA na baDhyApi hitaM paratra ca / tadicchurIAdibhirAyati tato, mudhAbhimAnagrahilo nihaMsi kim 157 sRjanti ke ke na bahirmukhA janAH / pramAdamAtsaryakubodhaviplutAH / dAnAdidharmANi malImasAnyamUnyupekSya zuddhaM sukRtaM carA'Nvapi 158 AcchAditAni sukRtAni yathA dadhante,saubhAgyamatra na tathA prakaTIkRtAni vrIDAnatAnanasarojasarojanetrAvakSaHsthalAni kalitAni yathA dukUlaiH 159 stutaiH zrutairvApyapanirIkSitairguNastavAtman ! sukRtena kazcana / phalanti naiva prakaTIkRtairbhuvo, drumA hi mUlairnipatantyaSi tvdhH|| 160 // 46 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapaHkriyAvazyakadAnapUjanaiH, zivaM na gantA guNamatsarI janaH / apathyabhojI na nirAmayo bhavedrasAyanairapyatulairyadAturaH // 161 // mantraprabhAratnarasAyanAdinidarzanAdalpamapIha shuddhm| dAnArcanAvazyakapauSadhAdi, mahAphalaM puNyamito'nyathAnyat // 162 // dIpo yathAlpo'pi tamAMsi hanti, lavo'pi rogAn harate sudhAyAH / tRNyAM dahatyAzu kaNo'pi cAgnerdharmasya lesho'pymlstthaaNhH|| 163 // bhAvopayogazUnyAH, kurvannAvazyakIH kriyAH srvaaH| dehaklezaM labhase, phalamApsyasi naiva punarAsAm // 164 // . // 12 // devagurudharmazuddhyadhikAraH tattveSu sarveSu guruH pradhAnaM, hitArthadharmA hi tduktisaadhyaaH| zrayaMstamevetyaparIkSya mUDha!, dharmaprayAsAn kuruSe vRthaiva // 165 // bhavI na dharmairavidhiprayuktairgamI zivaM yeSu gururna shuddhH| rogI hi kalyo na rasAyanaistairyeSAM prayoktA bhiSageva mUDhaH // 166 // samAzritastArakabuddhito yo, yasyAstyaho majjayitA sa ev| oghaM tarItA viSamaM kathaM sa, tathaiva jantuH kugurorbhavAbdhim // 167 // gajAzvapotokSarathAn yatheSTapadAptaye bhadra ! nijAn parAn vaa| bhajanti vijJAH suguNAn bhajaivaM, zivAya zuddhAn gurudevdhrmaan|| 168 // phalAd vRthAH syuH kugurUpadezataH, kRtA hi dharmArthamapIha sUdyamAH / tadRSTirAgaM parimucya bhadra ! he guruM vizuddhaM bhaja ceddhitArthyasi // 169 // nyastA muktipathasya vAhakatayA zrIvIra! ye prAk tvayA, luNTAkAstvadRte'bhavan bahutarAstvacchAsane te klau| bibhrANA yatinAma tattanudhiyAM muSNanti puNyazriyaH, . pUtkurmaH kimarAjyake hyapi talArakSA na kiM dasyavaH? // 170 // 47 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdyasyazuddhairgurudevadharmaidhig dRSTirAgeNa gunnaanpekssH| amutra zociSyasi tatphale tu, kupathyabhojIva mahAmayAtaH // 171 / / nAnaM susikto'pi dadAti nimbakaH, puSTA rasairvaMdhyagavI payo na ca / duHstho nRpo naiva susevitaH zriyaM, dharmaM zivaM vA kugururna saMzrita: 172 kulaM na jAti: pitarau gaNo vA, vidyA ca bandhuH svagururdhanaM vaa| hitAya jantorna paraM ca kiJcit, kintvAhatAH sdgurudevdhrmaaH| 173 // . mAtA pitA svaH suguruzca tattvAt, prabodhya yo yojati shuddhdhrme| na tatsamo'ri: kSipate bhavAbdhau, yo dharmavighnAdikRtezca jIvam 174 dAkSiNyalajje gurudevapUjA, pitrAdibhaktiH sukRtaabhilaassH| paropakAravyavahArazuddhI, nRNAmihAmutra ca saMpade syuH // 175 // jineSvabhaktiryaminAmavajJA, krmsvnaucitymdhrmsNgH| pitrAdyupekSA paravaJcanaJca, sRjanti puMsAM vipaMdaH samantAt // 176 // bhaktyaiva nArcasi jinaM sugurozca dharma, nAkarNayasyavirataM viratInaM dhtse| sArthaM nirarthamapi ca pracinoSyaghAni, mUlyena kena tadamutra samIhase zam? catuSpadaiH siMha iva svajAtyai, milannimAMstArayatIha kazcit / sahaiva tairmajjati ko'pi durge, zRgAlavaccetyamilan varaM sH|| 178 // pUrNe taTAke tRSitaH sadaiva, bhRte'pi gehe kSudhitaH sa mUDhaH / kalpadrume satyapi hI daridro, gurvAdiyoge'pi hi yaH prmaadii|| 179 // na dharmacintA gurudevabhaktiryeSAM na vairAgyalavo'pi citte / teSAM prasUklezaphalaH pazUnAmivodbhavaH syAdudarambharINAm // 180 // na devakArye na ca saGghakArye, yeSAM dhanaM nazvaramAzu teSAm / . tadarjanAdyairvRjinairbhavAbdhau, patiSyatAM kiM tvavalambanaM syAt ? // 181 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 13 // yatizikSopadezAdhikAraH te tIrNA bhavavAridhi munivarAstebhyo namaskurmahe, yeSAM no viSayeSu gRdhyati mano no vA kaSAyaiH plutam / rAgadveSavimuk prazAntakaluSaM sAmyAptazarmAdvayaM, nityaM khelati cAtmasaMyamaguNAkrIDe bhajadbhAvanAH // 182 // svAdhyAyamAdhitsasi no pramAdaiH, zuddhA na guptI: samitIzca dhtse| tapo dvidhA nArjasi dehamohAdalpe'pi hetau dadhase kaSAyAn // 183 / / parISahAno sahase na copasargAnna zIlAGgadharo'pi cAsi / tanmokSyamANo'pi bhavAbdhipAraM, mune ! kathaM yAsyasi veSamAtrAt 184 AjIvikArthamiha yadyativeSameSa, dhatse caritramamalaM na tu kaSTabhIruH / tadvetsi kiM na na bibheti jagajjighRkSumRtyuH kutopi narakazca na veSamAtrAt . // 185 // veSeNa mAdyasi yatezcaraNaM vinAtman ! pUjAM ca vAJchasi janAdbahudhopadhi ca mugdhapratAraNabhave narake'si gantA, nyAyaM bibharSi tadajAgalakartarIyam jAne'sti saMyamatapobhiramIbhirAtma- . trasya pratigrahabharasya na nisskryo'pi| . ki durgatau nipatataH zaraNaM tavAste ?, . saukhyaM ca dAsyati paratra kimityavehi // 187 // kiM lokasatkRtinamaskaraNArcanAdyai re mugdha ! tuSyasi vinApi vizuddhayogAn / kRntan bhavAndhupatane tava yatpramAdo, bodhidrumAzrayamimAni karoti pazUn // 188 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAMstavAzritya namantyamI janA, dadatyupadhyAlayabhaikSyaziSyakAn / vinA guNAn veSamRSebibharSi cet, tataSThakAnAM tava bhAvinI gatiH 189 nAjIvikApraNayinItanayAdicintA no rAjabhIzca bhagavatsamayaM ca vetsi| zuddha tathApi caraNe yatase na bhikSo ! tatte parigrahabharo narakArthameva 190 zAstrajJo'pi dhRtavrato'pi gRhiNIputrAdibandhojjJito'pyaGgI yadyatate pramAdavazago, na pretysaukhyshriye| tanmohadviSatastrilokajathinaH kAcitparA duSTatA, baddhAyuSkatayA sa vA narapazunUnaM gamI durgatau // 191 // uccArayasyanudinaM na karomi sarvaM, sAvadyamityasakRdetadatho krossi| . nityaM mRSoktijinavaJcanabhAritAttat, sAvadyato narakameva vibhAvaye te 192 veSopadezAdyupadhipratAritA, dadatyabhISTAnRjavo'dhunA jnaaH| bhujhe ca zeSe ca sukhaM viceSTase, bhavAntare jJAsyasi tatphalaM punaH 193 AjIvikAdivividhArtibhRzAnizAtaH, kRcchreNa ke'pi mahataiva sRjanti dharmAn / tebhyo'pi nirdaya ! jighRkSasi sarvamiSTaM, no saMyame ca yatase bhavitA kathaM hI // 194 // ArAdhito vA guNavAn svayaM taran bhavAbdhimasmAnapi tArayiSyati / zrayanti ye tvAmiti bhUribhaktibhiH phalaM tavaiSAM ca kimasti nirguNa ! svayaM pramAdainipatan bhavAmbudhau kathaM svabhaktAnapi tArayiSyasi ? / pratArayan svArthamRjUn zivArthinaH svato'nyatazcaiva vilupyaseM'hasA196 . gRhNAsi zayyAhRtipustakopadhIn, sadA parebhyastapasastviyaM sthitiH / tatte pramAdAdbharitAtpratigrahairRNArNamagnasya paratra kA gatiH ? // 197 // na kApi siddhirna ca te'tizAyi, mune ! kriyAyogatapaH zrutAdi / tathApyahaGkArakarthitastvaM, khyAtIcchayA tAmyasi dhiGmudhA kim 198 50 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIno'pyare bhAgyaguNairmudhAtman ! vAJchaMstavArcAdyanavApnuvaMzca / IrNyan parebhyo labhase'titApamihApi yAtA kugati paratra // 199 // guNaivihIno'pi janAnatistutipratigrahAn yanmuditaH pratIcchasi / lulAyago'zvoSTrakharAdijanmabhivinA, tataste bhavitA na niSkrayaH 200 guNeSu nodyacchasi cenmune ! tataH, pragIyase yairapi vandyase'ya'se / jugupsitAM pretyagatiM gato'pi tairhasiSyase cAbhibhaviSyase'pi vA201 dAnamAnanutivandanAparairmodase nikRtiraJjitairjanaiH / na tvavaiSi sukRtasya cellavaH, ko'pi so'pi tava luTyate hi taiH 202 bhavedguNI mugdhakRtairna hi stavairna khyAtidAnArcanavandanAdibhiH / vinA guNAno bhavaduHkhasaMkSayastato guNAnarjaya kiM stvaadibhiH|| 203 / / adhyeSi zAstraM sadasadvicitrAlApAdibhistAmyasi vA samAyaiH / yeSAM janAnAmiha raJjanAya, bhavAntare te kva mune ! kva ca tvm|| 204 // parigrahaM cedvyajahA gRhAdestatkiM nu dharmopakRticchalAttam / karoSi zayyopadhipustakAdergaro'pi nAmAntarato'pi hantA // 205 // parigrahAtsvIkRtadharmasAdhanAbhidhAnamAtrAkimu mUDha ! tuSyasi / na vetsi hemnApyati bhAritA tarI, nimajjayatyaGginamambudhau drutam 206 yehaHkaSAyakalikarmanibandhabhAjanaM, syuH pustkaadibhirpiihitdhrmsaadhnaiH| . teSAM rasAyanavarairapi sarpadAmayai- . rArtAtmanAM gadahateHsukhakRttu kiM bhavet / // 207 // rakSArthaM khalu saMyamasya gaditA ye'rthA yatinAM jinai siHpustakapAtrakaprabhRtayo dharmopakRtyAtmakAH / mUrchanmohavazAtta eva kudhiyAM saMsArapAtAya dhik, svaM svasyaiva vadhAya zastramadhiyAM yaduSprayuktaM bhavet // 208 // . 51 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamopakaraNacchalAtparAnbhArayan, yadasi pustakAdibhiH / gokharoSTramahiSAdirUpabhRttacciraM, tvamapi bhArayiSyase // 209 // vastrapAtratanupustakAdinaH, zobhayA naM khalu saMyamasya sA / AdimA ca dadate bhavaM parA, muktimAzraya tadicchayaikikAm // 210 // zItAtapAdyAnna manAgapIha, parISahAMzcetkSamase visoDhum / kathaM tato nArakagarbhavAsaduHkhAni, soDhAsi bhavAntare tvam ? // 211 // mune ! na kiM nazvaramasvadehamRtpiNDamenaM sutapovratAdyaiH / nipIDya bhItirbhavaduHkharAzehitvAtmasAcchaivasukhaM karoSi ? // 212 // yadatra kaSTaM caraNasya pAlane, paratra tiryaGnarakeSu yatpunaH / tayomithaH sapratipakSatA sthitA, vizeSadRSTyAnyataraJjahIhi tt|| 213 // zamatra yabinduriva pramAdajaM, paratra yaccAbdhiriva dyumuktijm| tayomithaH sapratipakSatA sthitA, vizeSadRSTyAnyatarad gRhANa tat // 214 niyantraNA yA caraNe'tra tiryakrastrIgarbhakumbhInarakeSu yA c| tayomithaH sapratipakSabhAvAdvizeSadRSTyAnyatarAM gRhANa // 215 // saha tapoyamasaMyamayantraNAM, svavazatAsahane hi guNo mhaan| paravazastvati bhUri sahiSyase, na ca guNaM bahumApsyasi kaJcana // 216 / / aNIyasA sAmyaniyantraNAbhuvA, munetra kaSTena caritrajena c| yadi kSayo durgatigarbhavAsagA'sukhAvalestatkimavApi naarthitm|| 217 // tyaja spRhAM svaHzivazarmalAbhe, svIkRtya tiryaGnarakAdiduHkham / sukhANubhizcedviSayAdijAtaiH, saMtoSyase saMyamakaSTabhIruH // 218 // samagracintAtihRterihApi, yasminsukhaM syAtparamaM rtaanaam| . paratra candrAdimahodayazrIH, pramAdyasIhApi kathaM caritre? . // 219 // mahAtapodhyAnaparISahAdi, na sattvasAdhyaM yadi dhtumiishH| tadbhAvanAH kiM samitIzca guptIrdhatse zivArthin ! na mnHprsaadhyaa:220|| 52 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anityatAdyA bhaja bhAvanAH sadA yatasva duHsAdhyaguNe'pi sNyme| jighatsayA te tvarate hyayaM yamaH zrayan pramAdAnna bhavAd bibheSi kim ? hataM manaste kuvikalpajAlairvaco'pyavadyaizca vapuH prmaadaiH| labdhIzca siddhIzca tathApi vAJchan, manorathaireva hahA ! ! hato'si 222 // manovazaste sukhaduHkhasaMgamo, mano miledyaistu tadAtmakaM bhvet| pramAdacorairiti vAryatAM milacchIlAGgamitrairanuSaJjayAnizam // 223 / / dhruvaH pramAdairbhavavAridhau mune! tava prapAta: paramatsaraH punH| gale nibaddhoruzilopamo'sti cet kathaM tadonmajjanamapyavApsyasi 224 maharSayaH ke'pi sahantyudIryApyugrAtapAdInyadi nirjarArtham / kaSTaM prasaGgAgatamapyaNIyo'pIcchan zivaM kiM sahase na bhikSo ! / / 225 // yo dAnamAnastutivandanAbhirna modate'nyairna tu durmanAyate / alAbhalAbhAdiparISahAn sahan, yatiH sa tattvAdaparo viDambakaH 226 dadhadgRhastheSu mamatvabuddhiM, tadIyataptyA paritapyamAnaH / anivRtAntaHkaraNaH sadA svaisteSAM ca pApairdhamitA bhave'si // 227 // tyaktvA gRhaM svaM paragehacintAtaptasya ko nAma gunnstvrsse!| AjIvikAste yativeSato'tra, sudurgatiH pretya tu durnivArA // 228 // kurve na sAvadyamiti pratijJAM vadannakurvannapi dehamAtrAt / zayyAdikRtyeSu nudan gRhasthAn hRdA girA vA'si kathaM mumukSuH? 229 kathaM mahattvAya mamatvato vA, sAvadyamicchasyapi sngghloke| na hemamayapyudare hi zastrI, kSipto kSaNoti kSaNato'pyasUn kim 230 raGkaH ko'pi janAbhibhUtipadavIM tyaktvA prasAdAd guro rveSaM prApya yateH kathaMcana kiyacchAstraM padaM ko'pi ca / maukharyAdivazIkRtarjujanatAdAnArcanairgarvabhAgAtmAnaM gaNayannarendramiva dhig gantA drutaM durgatau // 231 // ||kaa 53 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApyApi cAritramidaM durApaM svdossjairydvissyprmaadaiH| bhavAmbudhau dhik patito'si bhikSo ! hato'si du:khaistadanantakAlam . kathamapi samavApya bodhiratnaM yugsmilaadinidrshnaadduraapm|| kuru kuru ripuvazyatAmagacchan kimapi hitaM labhase yato'thitaM zam dviSastvime te viSayapramAdA, asaMvRtA maansdehvaacH| asaMyamAH saptadazApi hAsyAdayazca bibhyaccara nityamebhyaH / // 234 // . gurUnavApyApyapahAya gehamadhItya zAstrANyapi tttvvaanyci| nirvAhacintAdibharAdyabhAve'pyUSe! na kiM pretya hitAya yatnaH? 235 virAdhitaiH saMyamasarvayogaiH patiSyataste bhvduHkhraashau| zAstrANi ziSyopadhipustakAdyA bhaktAzca lokAH zaraNAya nAlam 236 yasya kSaNopi suradhAmasukhAni palyakoTInRNAM dvinavatIM hyadhikAM ddaati| . kiM hArayasyadhama ! saMyamajIvitaM tat, hA hA pramatta ! punarasya kutastavAptiH // 237 // nAmnApi yasyeti jane'si pUjyaH, zuddhAttato neSTasukhAni kaani| tatsaMyame'smin yatase mumukSo'nubhUyamAnoruphale'pi kiM n?|| 238 // . // 14 // mithyAtvAdinirodhAdhikAraH mithyAtvayogAviratipramAdAna, Atman ! sadA saMvRNu saukhymicchn| asaMvRtA yadbhavatApamete, susaMvRtA muktiramAM ca dadyuH // 239 // manaH saMvRNu he vidvan !, asaMvRtamanA yataH / yAti tandulamatsyo drAk, saptamI narakAvanIm // 240 // prsnncndrraajrmnHprsrsNvrau| narakasya zivasyApi hetubhUtau kSaNAdapi // 241 // 54 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 242 // // 243 // // 244 // // 245 // // 246 // // 247 // mano'pravRttimAtreNa, dhyAnaM naikendriyaadissu| dharmyazuklamanaHsthairyabhAjastu dhyAyinaH stumaH sArthaM nirarthakaM vA yanmanaH sudhyaanyntritm| virataM durvikalpebhyaH, pAragAMstAn stuve yatIn vaco'pravRttimAtreNa, maunaM ke ke na bibhrati / niravadyaM vaco yeSAm, vacoguptAMstu tAn stuve niravadyaM vaco brUhi, sAvadhavacanairyataH / prayAtA narakaM ghoraM, vasurAjAdayo drutam ihA'mutra ca vairAya, durvAco narakAya c| agnidagdhAH prarohanti, durvAgdagdhAH punarna hi ata eva jinA diikssaakaalaadaakevlodbhvm| avadyAdibhiyA brUyurjJAnatrayabhRto'pi na kRpayA saMvRNu svAGgaM, kuurmjnyaatnidrshnaat| . saMvRtAsaMvRtAGgA yat, sukharduHkhAnyavApnuyuH kAyastambhAnna ke ke syustarustambhAdayo yatAH / zivahetukriyo yeSAM, kAyastAMstu stuve yatIn zrutisaMyamamAtreNa, zabdAn kAn ke tyajanti n| iSTAniSTeSu caiteSu, rAgadveSau tyaMjanmuniH cakSuHsaMyamamAtrAt ke, rUpAlokAMstyajantri n| iSTAniSTeSu caiteSu, rAgadveSau tyajanmuniH ghrANasaMyamamAtreNa, gandhAn kAn ke tyajanti na / iSTAniSTeSu caiteSu, rAgadveSau tyajan muniH jihvAsaMyamamAtreNa, rasAn kAn ke tyajanti na / manasA tyaja tAniSTAn, yadIcchasi tapaH phalam // 248 // // 249 // // 250 // // 251 // // 252 // // 253 // papa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvaca:saMyamamAtreNa, sparzAn kAn ke tyjntin| manasA tyaja tAniSTAn, yadIcchasi tapaHphalam // 254 // bastisaMyamamAtreNa, brahma ke ke na bibhrte| mana:saMyamato dhehi, dhIra! cettatphalArthyasi // 255 // viSayendriyasaMyogAbhAvAtke ke na sNytaaH| rAgadveSamanoyogAbhAvAdye tu stavImi tAn / . // 256 // kaSAyAn saMvRNu prAjJa ! narakaM ydsNvraat| mahAtapasvinopyApuH, karaTotkaraTAdayaH , // 257 // yasyAsti kiJcinna tapoyamAdi, brUyAtsa yattattudatAM parAn vaa| . yasyAsti kaSTAptamidaM tu kiM na, tabhraMzabhIH saMvRNute sa yogAn 258 bhavetsamagreSvapi saMvareSu, paraM nidAnaM zivasaMpadAM yH| tyajan kaSAyAdijadurvikalpAn, kuryaanmnHsNvrmiddhdhiistm|| 259 // tadevamAtmA kRtasaMvaraH syAt, niHsaGgatAbhAk satataM sukhen| niHsaGgabhAvAdatha saMvarastad vayaM zivArthI yugapadbhajeta // 260 // // 15 // zubhavRttizikSopadezAdhikAraH AvazyakeSvAtanu yatnamAptoditeSu zuddheSu tmo'phessu| na hantyabhuktaM hi na cApyazuddhaM, vaidyoktamapyauSadhamAmayAn yat // 261 // tapAMsi tanyAdvividhAni nityaM, mukhe kttuunyaaytisundraanni| nighnanti tAnyeva kukarmarAzi, rasAyanAnIva durAmayAn yat // 262 / / vizuddhazIlAGgasahasradhArI, bhavAnizaM nirmityogsiddhiH| sahopasargAMstanunirmamaH san, bhajasva guptI: samitIzca samyak / / 263 // svAdhyAyayogeSu dadhasva yatna, madhyasthavRtyAnusarAgamArthAn / agAravo bhaikSamaTA'viSAdI, hetau vizuddha vazitendriyaughaH // 264 // paka Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadasva dharmArthitayaiva dhAn, sadopadezAn svpraadisaamyaan| jagaddhitaiSI navabhizca kalpaime kule vA viharA'pramattaH // 265 / / kRtAkRtaM svasya tapojapAdi, zaktIrazaktIH sukRtetare c| sadA samIkSasva hRdAtha sAdhye, yatasva heyaM tyaja cAvyayArthI // 266 // parasya pIDAparivarjanAtte, tridhA triyogyapyamalA sdaastu| sAmyaikalInaM gatadurvikalpaM, mano vacazcApyanaghapravRtti // 267 // maitrI pramodaM karuNAM ca samyak, madhyasthatAM cAnaya sAmyamAtman / sadbhAvanAsvAtmalayaM prayatnAtt, kRtAvirAmaM ramayasva cetaH! // 268 // kuryAnna kutrApi mamatvabhAvaM, na ca prabho ! ratyaratI kssaayaan| ihApi saukhyaM labhase'pyanIho, hyanuttarAmartyasukhAbhamAtman ! // 269 / / iti yativarazikSAM yo'vadhArya vratasthazcaraNakaraNayogAnekacittaH zrayeta / sapadi bhavamahAbdhiM klezarAzi sa tIrvA, . vilasati zivasaukhyAnantyasAyujyamApya . // 270 // // 16 // sAmyasarvasvAdhikAraH evaM sadAbhyAsavazena sAtmyaM, nayasva sAmyaM paramArthavedin ! / yataH karasthAH zivasaMpadaste, bhavanti sadyo bhavabhItibhettuH // 271 / / tvameva duHkhaM narakastvameva, tvameva zarmApi zivaM tvmev| tvameva karmANi manastvameva, jahIhyavidyAmavadhehi cAtman! // 272 // niHsaGgatAmehi sadA tadAtmannartheSvazeSeSvapi saamybhaavaat| avehi vidvan ! mamataiva mUlaM, zucAM sukhAnAM samataiva ceti // 273 // strISu dhUliSu nije ca pare vA, saMpadi prasaradApadi cAtman ! / tattvamehi samatAM mamatAmuga, yena zAzvatasukhAdvayameSi . // 274 // 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tameva sevasva guruM prayatnA-dadhISva, zAstrANyapi tAni vidvan / tadeva tattvaM paribhAvayAtman !, yebhyo bhavetsAmyasudhopabhogaH // 275 // samagracchAstramahArNavebhyaH, samuddhRtaH saamysudhaarso'ym| . nipIyatAM he vibudhA ! labhadhvamihApi mukteH sukhavarNikAM yat .. 276 zAntarasabhAvanAtmA, munisundarasUribhiH kRto grnthH| brahmaspRhayA dhyeyaH, svaparahito'dhyAtmakalpatarureSaH // 277 // imamiti matimAnadhItya, citte ramayati yo viramatyayaM bhavAd drAk / sa ca niyatamato rameta cAsmin, saha bhavavairijayazriyA zivazrI: 278 // manuSyabhavadurlabhatAyAM dRSTAntAH // vipraH prArthitavAn prasannamanasaH zrIbrahmadattAtpurA, kSetre'smin bharate'khile pratigRhaM me bhojanaM dApaya / itthaM labdhavaro'tha teSvapi kadApyaznAtyaho dviH sa ced, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na stambhAnAM hi sahasramaSTasahitaM pratyekamaSTottaraM, koNAnAM zatameSu tAnapi jayan dyUte'tha zatasaMkhyayA / sAmrAjyaM janakAtsutaH sa labhate syAccedidaM durghaTaM, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na vRddhA kA'pi purA samastabharatakSetrasya dhAnyAvaliM, piNDIkRtya ca tatra sarSapakaNAn kSiptvADhakenonmitAn / pratyekaM hi pRthakkaroti kila sA sarvANi cAnnAni ced, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na // 3 // siddhadyUtakalAbalAddhanijanaM jitvAtha hemnAM bharai- . cANakyena nRpasya kozanivahaH pUrNIkRto helayA / // 2 // MC Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 6 // daivAdADhyajanena tena sa punarjIyeta mantrI kvacid, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na ratnAnyADhyasutairvitIrya vaNijAM dezAntarAdIyuSAM, pazcAttApavazena tAni punarAdAtuM kRtopakramaiH / labhyante nikhilAni durghaTamidaM daivAd ghaTettatkvacid, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na svapne kArpaTikena rAtrivigame zrImUladevena ca, prekSyenduM sakalaM kunirNayavazAdalpaM phalaM prApya ca / svapnastena punaH sa tatra zayitenAlokyate kutracid, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na rAdhAyA vadanAdadhaH kramavazAccakANi catvAryapi, bhrAmyantIha viparyayeNa tadadho dhanvI sthito'vAGmukhaH / tasyA vAmakanInikAmiSumukhenaivAzu vidhyatyaho, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na dRSTvA ko'pi hi kacchapo hudamukhe zevAlabandhacyute, pUrNendu muditaH kuTumbamiha taM draSTuM samAnItavAn / zevAle bhilite kadApi sa punazcandraM samAlokate, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na zamyA pUrvapayonidhau nipatitA bhraSTaM yugaM pazcimA,mbhodhau durdharavIcibhizca sucirAtsaMyojitaM tadvayam / sA zamyA pravizedhugasya vivare tasya svayaM kvApi ced, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na cUrNIkRtya parAkramAn maNimayaM stambhaM suraH krIDayA, merau sannalikA samIravazataH kSiptvA rajo dikSu cet / // 7 // // 8 // // 9 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // stambhaM taiH paramANubhiH sumilitaiH kuryAtsa cetpUrvavat, bhraSTo martyabhavAttathApyasukRtI bhUyastamApnoti na "puNyairavApyate lakSmIH, puNyenaiva mahonnatiH / puNyena mAnavo deho-durlabhaH svargiNAmaho ? . // 11 // // 4 // ||prmaannd-pnycviNshtiH // : . paramAnandasaMyuktaM, nirvikAraM nirAmayam / . dhyAnahInA na pazyanti, nijadehe vyavasthitam anantasukhasaMpanna, jJAnAmRtapayodharam / anantavIryasaMpannaM, darzanaM paramAtmanaH // 2 // nirvikAraM nirAhAraM, sarvasaGgavivarjitam / paramAnandasaMpannaM, zuddhaM. caitanyalakSaNam // 3 // uttamA hyAtmacintA syAt-mohacintA ca madhyamA / adhamA kAmacintA syAt-paracintA'dhamA'dhamA nirvikalpaM samutpannaM, jJAnameva sudhArasam / vivekamaJjaliM kRtvA, taM pibanti tapasvinaH sadAnandamayaM jIvaM, yo jAnAti sa paNDitaH / saMsevate nijAtmAnaM, paramAnandakAraNam // 6 // nalinyAM ca yathAnIraM, bhinnaM tiSThati sarvadA / ayamAtmA svabhAvena, dehe tiSThati nirmalaH dravyakarmavinirmuktaM, bhAvakarmavivarjitam / nokarmarahitaM viddhi, nizcayena cidAtmakam AnandaM brahmaNo rUpaM, nijadehe vyavasthitam / / dhyAnahInA na pazyanti, jAtyandhA iva bhAskaram // 9 // 60 // 7 // // 8 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taddhyAnaM kriyate bhavyaM, mano yena vilIyate / tat kSaNaM pazyati zuddhaM, citcamatkAralakSaNam // 10 // ye dharmalInA munayaH pradhAnAH te duHkkhahInA niyataM bhavanti / saMprApya zIghraM paramAtmatatvaM, vrajanti mokSaM kSaNamekamadhye // 11 // AnandarUpaM paramAtmatattvaM, samastasaMkalpavikalpamuktam / svabhAvalInA nivasanti nityaM, jAnAti yogI svayameva tattvam 12 sadAnandamayaM zuddhaM, nirAkAraM nirAmayam / anantasukhasaMpannaM, sarvasaGgavivarjitam lokamAtrapramANo'haM, nizcayena na saMzayaH / vyavahAre dehamAtraH, kathitaH paramezvaraH // 14 // yatkSaNaM pazyati zuddhaM, tatkSaNaM gatavibhramam / susthaM cittaM sthirIbhUtaM, nirvikalpasamAdhinA // 15 // sa eva paramaM brahma, sa eva jinapuGgavaH / . sa eva paramaM cittaM, sa eva paramo guruH / // 16 // sa eva paramaM jyotiH sa eva paramaM tapaH / sa eva paramaM dhyAnaM, sa eva paramAtmakam // 17 // sa eva sarvakalyANaM, sa eva sukhabhAjanam / sa eva zuddhacidrUpaM, sa eva paramaH zivaH // 18 // sa eva paramAnandaH, sa eva sukhadAyakaH / sa eva paracaitanyaM, sa eva guNasAgaraH // 19 // paramAhlAdasampannaM, rAgadveSavivarjitam / sa ahaM dehamadhyeSu, yo jAnAti sa paNDitaH // 20 // AkArarahitaM zuddhaM, svasvarUpe vyavasthitam / siddhAvaSTaguNopetaM, nirvikAraM nirAmayam // 21 // 11 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. // 22 // // 23 // tatsadRzaM nijAtmAnaM, paramAnandakAraNam / . saMsevate nijAtmAnaM, yo jAnAti sa paNDitaH pASANeSu yathA hema, dugdhamadhye yathA ghRtam / tilamadhye yathA tailaM, dehamadhye tathA zivaH kASThamadhye yathA vahniH, zaktirUpeNa tiSThati / ayamAtmA svabhAvena, dehe tiSThati nirmala: avratAni parityajya, vrateSu pariniSThitaH / tyajettAnyapi saMprApya, paramaM padamAtmanaH - // 24 // . // 25 // ||praatHkaalikjinstutiH // ye'rhan ! prabhAtasamaye tava pAdapadyamApanmahArNavasamuttaraNaikasetum / pazyanti nazyati tatastatamAzu sarvameno'titIvrabhavadAhasamAmbuvAha 1 udbhUtabhUrisukRtA bhavino bhavanti, ye kecana cyutamadaprasarA prage te| utphullapaGkajadalopamanetrapAtrAstrAMNapradau tava padau prvilokynte|| 2 // prAtaH prasannavadanA bhuvanAvataMsamAsan sitojjvalapadA bhavadIyarUpam / ye kecidIkSaNapathaM prathamaM nayanti, te phenapANDurayazobhavanaM bhavanti 3 // udgUDhabhAgyabhavabhAjanamAnanIyamAlokya bhAsvadudaye calanadvayaM te| bhavyA nayanti vazamatra jagattraye'pi, bhadrANi candrakiraNotkaranirmalAni cintAmaNirna ca na vA navakAmadhenuH, kalpadrumo'pi na na bhadraghaTaH prasannaH AviSkaroti phalamarkavilokakAle, yatte padAmburuhamIkSitamAtrameva tArAvirAmasamaye kamalAkareSu, yAteSu bodhmuditaamlsaurbhessu-| dhanyA vinidritadRzaH sudRzaH prabhAvamAlokayanti kamalAkulamAnanaM te6 bhindanti durgatibhayAni samAnayanti, svaHsambhavAni zivajAni ca maGgalAni bhAnUdaye tava namanti nuvanti ye'GgrI, pApAmburAziparizoSasamIra ! dhIra ! 7 2 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teSAM na janma na ca jIvitamIzabhAvamuccaM yazazca phalavana vadanti santaH / yairutthitairbahalaharSajalAvilA! niyA'yate kramakajaM na tava prabhAte 8 eSA prabhAtasamayastutirAdareNa, pApaThyate bhagavati prahitairmanobhiH yaiste'tra kundakalikojjvalalAbhabhAjo, jAyanta eva municandra padaprapannAH // nUtanAcAryAya hitazikSA // dhanyastvaM yena vijJAtaH, saMsAragiridArakaH / vajravaddurbhidazcAyaM, mahAbhAga jinAgamaH idaM cAropitaM yatte, padaM tatsaMpadAM padam / zrIgautamasudharmAdi - munisiMhaniSevitam // 2 // dhanyebhyo dIyate bhadra, dhanyA evAsya pAragAH / . dhanyA gatvA'sya pAraM ca, pAraM gacchanti saMsRteH tvAmAzritaM sadA bhadra, susArthAdhipatibhramAt / . bhItaM saMsArakAntArAt, sAdhuvRndamidaM mudA // 4 // ato vidheyaM yatnena, sAraNAvAraNAdinA / apAyaparihAreNa, saMsArAraNyapAragam // 5 // saMprApya guNasaMdohaM, nirmalaM pAramezvaram / trANaM saMsArabhItAnAM, dhanyAH kurvanti dehinAm ete hi bhAvarogArtA - stvaM ca bhAvabhinnagvaraH / atastvayA'mI yatnena, mocanIyAstato'nizam kalpo'yamiti kRtvedaM, mayA tava niveditam / IdRzasya tu te vatsa, kathanIyaM na vidyate // 8 // yuSmAbhirapi naivaiSa, susthabodhisthasaMnibhaH / saMsArasAgarottArI, vimoktavyaH kadAcana // 9 // // 7 // 53 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikUlaM na kartavya-manukUlarataiH sadA / . bhAvyamasya gRhatyAgo, yena vaH saphalo bhavet // 10 // anyathA jantubandhUnA - mAjJAlopaH kRto bhavet / tato viDambanA ghorA, jAyantAM na paratra ca // 11 // tataH kulavadhUnyAyAt, kAryanirbhartsatairapi / yAvajjIvaM na moktavyaM, pAdamUlamamuSya bhoH // 12 // te jJAnabhAjanaM dhanyA-ste hi nirmaladarzanAH / te niSprakampacAritrA, ye sadA gurusevinaH // 13 // protsarpanmadavAraNaM zubhasamAcArapravAhAdbhutaM, . jJAnAnantazatAGgadarzanajayaM sujJAnasaMpattikam / bhavyArthopacayaM subuddhisacivaM syAdyanmahAnandakRt, rAjyaM sUripadaM ca tattvayi mayA nyastaM suMpAlyaM tvayA // 14 // mUle yathA'lpA api mukhyanadyo, vizanti vArdhA bahuvardhamAnAH / sajjJAnacAritraguNaistathA tvaM, gaNena gacchena ca vardhiSISThAH // 15 // ||sjjncittvllbh // natvA vIrajinaM jagattrayaguruM muktizriyo vallabhaM, puSpeSukSayanItabANanivahaM saMsAraduHkhApaham / vakSye bhavyajanaprabodhajananaM granthaM samAsAdahaM, nAmnA sajjanacittavallabhamimaM zRNvantu santo janAH rAtrizcandramasA vinAbjanivahai! bhAti padmAkaro, yadvatpaNDitalokavarjitasabhA dantIva dantaM vinA // puSpaM gandhavivarjitaM mRtapatiH strI ceha tadvanmuniH, cAritreNa vinA na bhAti satataM yadyapyasau zAstravAn . // 1 // // 2 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 5 // kiM vastratyajanena bho munirasAvetAvatA jAyate, kSveDena cyutapannago gataviSaH kiM jAtavAn bhUtale / mUlaM kiM tapasaH kSamendriyajayaH satyaM sadAcAratArAgAdIMzca bibharti cenna sa yatirliGgI bhavetkevalam kiM dIkSAgrahaNena bho yadi dhanAkAGkSA bhaveccetasi, kiM gArhasthamanenaveSadharaNenAsundaraM manyase / dravyopArjanacittameva kathayatyabhyantarasthAGgajam, no cedarthaparigrahagrahamatibhikSorna saMpadyate yoSApaNDakagovivarjitapade saMtiSTha bhikSo ! sadA, bhuktAhAramakAritaM paragRhe labdhaM yathAsaMbhavam / SaTdhAvazyakasatkriyAsu nirato dharmAdirAgaM vahan, sArdhaM yogibhirAtmapAvanaparai ratnatrayAlaGkRtaiH durgandhaM vadanaM vapurmalagRhaM bhikSATanAdbhojanam, . zayyA sthaNDilabhUmiSu pratidinaM kaTyAM na te karpaTam / muNDaM muNDitamarddhadagdhazabavattvaM dRzyase bho janaiH, sAdho'dyApyabalAjanasya bhavato goSThI kathaM rocate aGgaM zoNitazukrasaMbhavamidaM medosthimajjAkulam, bAhye mAkSikapatrasannibhamahI carmAvRttaM sarvataH / no cetkAkavRkAdibhirvapuraho jAyeta bhakSyaM dhruvam, dRSTvAdyApi zarIrasadmani kathaM nirvedanA nAsti te strINAM bhAvavilAsavibhramagatiM dRSTvAnurAgaM manAk, mAgAstvaM viSavRkSapakvaphalavatsusvAdavantyastadA // ISatsevanamAtrato'pi maraNaM puMsAM prayacchanti bho, tasmAt dRSTiviSAhivatparihara tvaM dUrato'mRtyave // 6 // // 7 // // 8 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // yadyadvAJcchasi tattadeva vapuSe dattaM supuSTaM tvayA, sArddha naiti tathApi te jaDamate ! mitrAdayo yAnti kim / puNyaM pApamiti dvayaM ca bhavataH pRSTe'nuyAyiSyate, tasmAttvaM na kRthA manAgapi mahAmohaM zarIrAdiSu aSTAviMzatibhedamAtmani purA saMropya sAdhau vrataM, sAkSIkRtya jinAn gurUnapi kiyaMtkAlaM tvayA pAlitam / : bhaktuM vAJchasi zItavAtavihato bhUtvAdhunA tadvataM, dAridrayopataH svavAntamasanaM bhuGkte kSudhArto'pi kim // 10 // saukhyaM vAJcchasi kiM tvayA gatabhave dAnaM tapo vA kRtaM, .. no cettvaM kimihaivameva labhase labdhaM tadatrAgatam / dhAnyaM kiM labhate vinApi vapanaM loke kuTumbIjanodehe kITakabhakSitekSusadRze mohaM vRthA mA kRthAH // 11 // yatkAle laghubhANDamaNDitakaro bhUtvA pareSAM gRhe, bhikSArthaM bhramase tadApi bhavato mAnApamAnau nahi / . bhikSo ! tApasavRttitaH kadazanAtkiM tapsyase'harnizam, zreyo) kila sahyate munivarairbAdhA kSudhAdhudbhavA // 12 // ekAkI virahatyanaHsthitabalIvardo yathA svecchayA, yoSAmadhyaratastvamevamapi bho ! tyaktvAtmayUthaM yate ! / tasmiMzcedabhilASatA na bhavataH kiM bhrAmyasi pratyaham, madhye sAdhujanasya tiSThasi na kiM kRtvA sadAcAratAm // 13 // krItAnnaM bhavato bhavetkadazane roSastadA zlAdhyate, bhikSAyAM yadavApyate yatijanaistadbhujyate sAdarAt / bhikSo ! bhATakasadmasannibhatanoH puSTiM vRthA mA kRthAH, . pUrNe kiM divasAvadhau kSaNamapi sthAtuM yamo dAsyati // 14 // dada Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // labdhAnnaM yadi dharmadAnaviSaye dAtuM na yaiH zakyate, dAridrayopahatAstathApi viSayAzaktiM na muJcanti ye / dhRtvA ye caraNaM jinendragaditaM tasmin sadA nAdarAsteSAM janma nirarthakaM gatamajAkaNThe stanAkAravat durgandhaM navabhirvapuH pravahati dvArairimaiH saMtatam, saMdRSTvApi hi yasya cetasi punarnirvedatA nAsti cet / tasmAdyadbhuvi vastu kizamaho tatkAraNaM kathyate, zrIkhaNDAdibhiraGgasaMskRtiriyaM vyAkhyAti durgandhatAm zocanti na mRtaM kadApi vanitA yadyasti gehe dhanam, taccenAsti rudanti jIvanadhiyA smRtvA punaH pratyaham / kRtvA taddahanakriyAM nijanijavyApAracintAkulAstannAmApi ca vismaranti katibhiH saMvatsaryoSitaH anyeSAM maraNaM bhavAnagaNayan svasyAmaratvaM sadA, dehin ! cintayasIndriyadvipavazI bhUtvA paribhrAmyasi / adya sva:punarAgamiSyati yamo na jJAyate tattvataH, tasmAdAtmahitaM kuru tvamacirAddharma jinendroditam dehe nirmamatA gurau vinayatA nityaM zrutAbhyAsatA, cAritrojvalatA mahopazamatA saMsAranirvedatA / antarbAhyaparigrahatyajanatA dharmajJatA sAdhutA, sAdho ! sAdhujanasya lakSaNamidaM saMsAravicchedanam labvA mAnuSajAtimuttamakulaM rUpaM ca nIrogatAm, buddhi dhIdhanasevanaM sucaraNaM zrImajjinendroditam / lobhArthaM vasupUrNahetubhiralaM stokAya saukhyAya bho, dehin ! dehasupotakaM guNabhRtaM bhaktuM kimicchAsti te // 18 // // 19 // // 20 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 // . vaitAlAkRtimarddhadagdhamRtakaM dRSTvA bhavantaM yate ! yAsAM nAsti bhayaM tvayA samamaho jalpanti pratyuttaram / rAkSasyo bhuvi no bhavanti vanitA mAmAgatA bhakSituM, matvaivaM prapalAyatAM mRtibhayAt tvaM tatra mA sthAH kSaNam // 21 // mAgAstvaM yuvatigRheSu satataM vizvAsatAM saMzayo vizvAse janavAcyatA bhavati te na syAtpumarthaM tataH / svAdhyAyAnurato gurUktavacanaM citte samAropayana, .. tiSTha tvaM vikRti punavrajasi cedyAsi tvameva kSayam kiM saMskArazatena viT jagati bho kAsmIrajaM jAyate, ... kiM dehaHzucitAM vrajedanudinaM prakSAlanAdaJjasA / saMskAro nakhadantavakravapuSAM sAdho ! tvayA yujyate, nAkAmI kila maNDanapriya iti tvaM sArthakaM mA kRthAH // 23 // AyuSyaM tava nidrayArddhamaparaM cAyustribhedAdaho, bAlatve jarayA kiyadvyasanato yAMtIti dehin ! vRthA / nizcityAtmani mohapAsamadhunA saMchidya bodhAsinA,. muktizrIvanitAvazIkaraNasaccAritramArAdhaya / // 24 // vRttaviMzatibhizcatubhiradhikaiH sallakSaNenAnvitaH, granthaM sajjanacittavallabhamimaM zrImalliSeNoditam / zrutvAtmendriyakuJjarAnsamaTato ruddhantu te durjayAn, vidvAMso viSayATavISu satataM saMsAravicchittaye // 25 // 54 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // pU.A.zrI municandrasUri viracitam // mokSopadezapaJcAzakam // zuddhadhyAnalavitreNa, samUlaH klezapAdapaH / vilUno yena sa sadA, jino jIyAjjagatpatiH samastyastasukho mohamUlo bhavaviSadrumaH / vilInAticirAlInavAsanAjalalAlitaH // 2 // Adhayo vividhAvasthA, vyAdhayazcAdhamAdhamAH / janmamRtyujarAzcAsya, svaM svarUpaM jinairmatam durbhagatvadaridratvavirUpatvapurassarAH / viDambanAH phalaM prAhuviDambitajagajjanAH catasro gatayaH zAkhA, nAnAduHkhaphalAkulAH / tAsu yaduHkhamAkhyAtaM, tadidAnIM nirUpyate paJcendriyavadhAsaktA, maaNsaashnkRtaadraaH| . jAyante narake jIvA, bArambhaparigrahAH . kumbhIpAkena pacyante, piSTavannaSTacetanAH / / tatra muJAdi (tRNAdi) vaccaite, hanyante laguDairdRDhaiH // 7 // vajrajoSu pIDyante, nipIDyante tilezuvat / bhRSTA bhUmISu bhRjjyante, nistrANAzcaNakAdivat dAruvadAruNAkAraizchidyante ca parazvadhaiH / bhidyante prAsakuntAdyairAkheTakamRgAdivat // 9 // taptaM trapuM ca pAyyante, AcchoTyante zilAtale / AkIrNAM kaNTakaistIkSNairAropyante ca zAlmalIm // 10 // kAkakaGkazRgAlAdyairbhakSyante'tyantanirdayaiH / kAryante taraNaM rINA, vaitaraNyA:surAdhamaiH // 11 // // 8 // se Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // . // 16 // // 17 // yasya jihvAzataM vaktre, yo jIveccharadAM zatam / so'pi vaktuM kSamo na syAdazarma narakeSu yat kUTamAnatulAvanto, mithyAbhASaNatatparAH / mAyAvino janA yAnti, tairazcaM janma nizcitam yAdRzaM narake du:khaM, tiryakSvapi ca tAdRzam / yato vAhanadohAdyA, vyApado'tra sudustarAH kSuttRSNAbAdhitA dInAH, pAravazyamupAgatAH / vahanti pazavo bhAraM, pRSThakaNThasamarpitam kecanAdAhaMdoSeNa, dAhadoSeNa kecana / / kecidaGkuzaghAtena, kazAghAtena kecana kecidvadhena bandhena, nirodhena ca kecana / karNapucchacchavicchedanAzAvedhAdibhistathA apAraduHkhasaMsAramadhyamagnA divAnizam / sAkSAdeveha dRzyante, tiryaJco vaJcitAHzubhaiH saamaanydaandaataarstucchkopaadikilbissaaH| labhante mAnuSaM janma, janmino madhyamairguNaiH raudradAridrayatastatra, mRtabhAvAtizAyinaH / kecitkathaJcijjIvanti, mAnavA mAnavarjitAH keciniSThurakuSThena, suSTha kaSTAM dazAM gatAH / anye jvarAtisArAdirogoragaviSAturAH parakarmakarAH kecinmalinAnanalocanAH / / dRzyante klezajaladhau, magnA nagnA anAdRtAH / anye skandhasamArUDhaprauDhabhArA dRDhApadaH / / jIvantyatijaghanyena, karmaNA karmaNojjhitAH // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 100 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // jvalajjvalanasamparkakarkazaivirahAnalaiH / kecittApitasarvAGgA, glAyanti galitodyamAH akAmanirjarAdibhyaH, kecana syuH surA api / tatrApi na sukhakhyAtiH, kAcidasti satAM matA vitudyamAnahRdayA, IrSyAzalyairduruddharaiH / viSAdavahnAvahnAya, nipatantyatra kecana kaNThaloThitavAditrA, haThato'kuNThatAparAH / raGgasthAne'vatAryante, dIryamANAGgikA iva stambaramaturaGgAdivAhanAkAradhAriNaH / dayAbAhyaM ca vAhyante, ke'pi sRNyAdighaTTanaiH caNDAlAkRtayaH keciccaNDadaNDainipIDitAH / . svapne'pyalabdhasaMcArAH, purandarasabhAdiSu svargAccyurti vilInaM ca, garbhajambAlalolanam / pazyanto yatra bhidyante, tadvatanavaH surAH / yatheha lavaNAmbhobhiH, pUrito lavaNodadhiH / zArIramAnasairduHkhairasaGkhyeyaistathA bhavaH kiJcitsvapnAptadhanavanna tathyamiha kiMcana / asAraM rAjyavAjyAdi, tuSarkaNDanavattathA .. taDidADambarAkAra, sarvamatyantamasthiram / .. manovinodaphaladaM, bAladhUlIgRhAdivat yazca kazcana kasyApi, jAyate sukhavibhramaH / madhudigdhAsidhArAgragrAsavannaiSa sundaraH ata eva virajyante, nIrajojjvalamAnasAH / rogAdiva bhujaGgAdvA, saMsArAvAsato'mutaH // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 40 // // 41 // yatante ca sadAnandasudhAnIradhaye'dhikam / .. paramabrahmasaMjJAya, padAya vigatApade smarajvarajvarA mukhyA, doSA bhavabhuvo'tra ye / sarvathA te na santyeva, yatra tat paramaM padam sarvvakalyANasaMyogaH, sarvamaGgalasaMgamaH / sarvopAdeyasImA ca, yatastanmRgyate budhaiH yathA'mRtarasAsvAdI, nAnyatra ramate janaH / tathA muktisukhAbhijJo, rajyate na sukhAntare tIrNaprAyabhavAmbhodhi--tasammohakazmalaH / kazcideva mahAbhAgo, bhavetsiddhisukhonmukhaH caurAkulapathaprApto, yAdRzo durgasaMgrahaH / gambhIrasalile'mbhodhau, dvIpAptirathavA yathA 'mahAzailaguhAyAM vA, jvaladrazmirmaNiryathA / viveko nirmalastadvatpuNyabhAjAM vijRmbhate kriyAbhirjJAnamUlAbhirmokSo'kSepeNa sidhyati / . tAH punardevatApUjAgurusevAdayo matAH vizuddhakevalAlokavilokitajagattrayaH / prAtihAryyamahApUjAjanitAsamavismayaH samastajagatAmekaM, maulimANikyamujjvalam / arhanneva satAM devo, devatAguNabhUSitaH gururgRhItazAstrArthaH, parAM ni:saGgatAM gataH / mArtaNDamaNDalasamo, bhavyAmbhojavikAzane guNAnAM pAlanaM caiva, tathA vRddhizca jAyate / yasmAtsadaiva sa gurubhavakAntAratAyakaH 2 // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // sa punarjAyate tAvadAcArAtsajjanazruteH / AtmabodhavizeSAcca, puNyAccetyAha sarvavit akSudratA dayA dAkSyaM, kSamA cAkSavinigrahaH / nyAyAnuvRttiranaghA, yatnazca zrutazIlayoH samAnadharmavAtsalyaM, yatidharmAdaraH paraH / ityAdiH kuzalArambho, muktimArgatayA mataH mokSopadezapaJcAzadeSA bhAvyA mumukSubhi / syAnmunIndramunIzeSTaM, yena muktau sthiraM manaH // 50 // // 51 // // 1 // zrImadrAjazekharAcAryakRtA ||daansstttriNshikaa // dAturvAridharasya mUrddhani taDidgAGgeyazRGgAraNA, . vRkSebhyaH phalapuSpadAyini madhau mattAlibandizrutiH / bhItatrAtari vRttidAtari girau pujA jharaizcAmaraiH, satkAro'yamacetaneSvapi vidheH kiM dAtRSu jJAtRSu ? pitrorvatsalatA gurorvatabhRtaH zikSAprasAdaH prabhoH, sadvRttaM sutakalpabhRtyasuhRdAM tattatkriyAbhigrahAH / chandojyotiSatarkalakSaNakathaucityaM ciraM dhAryate, sarvaM satpuruSaiH kSaNAdapi parAg dattaM tu netyadbhutam Arohanti sukhAsanAnyapaTavo nAgAn hayA~stajjuSastAmbUlAdhupabhuJjate naTaviTAH khAdanti hastyAdayaH / prAsAde caTakAdayo'pi nivasantyete na pAtraM stuteH, sa stutyo bhuvane prayacchati kRtI lokAya yaH kAmitam sphAti bandhusarAMsi yAntuH paritaH kIrtizravantyaH sphuran tUccairmAdyatu dInadurdarakulaM vidvanmayUraiH saha / 73 // 2 // // 3 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mlAyantyAzu javAsakAH khalajanAH svarNAmbudAnodyate, satpAthomuci vismayo'yamiha me mAlinyagarjI na yat // 4 // tuGgAH satkulavindhyajAH sugatayaH sadbhAvanAvallakI saktAH zrIsahacAriNo bahuvidhagranthArthabhojyorjitAH / gurvAdhoraNazikSitAH zamaguDAmithyAtvadauHsthye kale:, prAkArau dalayantyupAsakagajAzcitraM maMdAndhA na yat // 5 // . ekenApi kharAdayo bhujabhRtA rAmeNa niSkanditA, ekenApi hanUmatA vidalitA naktaMcarANAM camUH / ekenApi dhanaJjayena pRtanA dauryodhanI cUrNitA, dAtrA tattvavidA kalirbalavataikenApi nirjIyate // 6 // kiM vajrAkara eva dantanivaho ? jihya'sya kiM devatA?, dRkkiM kalpalatA? smitaM kimu sudhA? kiM kalpavRkSaH karaH? / kiM cintAmaNayo nakhAH ? kimu mukhaM candraH? svaraH zAntikaM ?, dRSTeSvarthijanasya yeSviti matirnandantu te dAninaH dattA bhUrbalinA dhanaM ravibhuvA dailepiNA dharmiNA, rAjyaM lakSmaNabAndhavena karaNaM jImUtaketostukA / evaM vikramasAtavAhanamukhairdAtAra ete tato, manye dAnamapi pradAtR yadamI taddattakIrtyA sthirAH rudro'di jaladhi haridiviSado dUraM vihAya:zritAH, bhogIndrAH prabalA api prathamataH pAtAlamUle sthitA / lInA padmahade sarojanilayA manye'rthisArthAd hriyA, dInoddhAraparAH kalAviha khale satpuruSAH kevalam // 9 // prAya: satyapi vaibhave surajanaH svArthI na datte dhanaM, . tIrthAnnoddharati kvacinna harati vyAdhIn na hantyApadam / // 7 // // 8 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ astvAtmabharibhirjanairyugalibhirdhanyAstu kecinnarAH, sarvAGgINaparopakArayazasA ye dyotayante jagat // 10 // dAtA dhyAyati viSTapaM kiyadidaM ? tatrApi bhAgAstrayastatrAlpA vasudhA'mbudhiryadavadhistatrApi khaNDAnyaho / tatraikatra vasAmi tadgirisaritkAntAraruddhaM tataH, kA zaktiH ? kimupAdade ? kimu dade ? yaddAtRzabdo mayi ? // 11 // dattA satpuruSAya yadyapi mayA tuSTena sevAbharAt, putrI zrIvinayaM nayaM suvacanaM dAnaM vivekaM vinA / kA'syA: zrIvinayAdayazca dhiSaNAsAdhyAH kutaH sA vinA, brAhmIM ? tena sakhIyamastviti yute te tatra dharmo vyadhAt // 12 // prAgdAridrayalipiM bhanakti likhitAM daivena bhAlethinAM, pratyakSAniva darzayatyatigatAn prAcyAMnudArAn kavIn / dhatte duSTayuge'pi ziSTayugatAM lakSmI prakRtyAcalAmAcandraM sthiratAM nayatyayamaho dAnena siddhaH kRtI // 13 // Adau pAtraratistataH kRzadayA nirlobhatA nirmalA, dharmazrIratha kiirtirindukumudaahngkaarsrvNkssaa| svbhogrddhirthaanghaa nRparamA cAritralakSmIrathAkRSTAmuktirupaityaho vitaraNaM strIvazyasiddhauSadham // 14 // yo babhrAma sasaMbhramapraNatabhUpAlendrapRSThasthale, vizvaM vAtsarikapradattisudhiyA projjIvayAmAsa yaH / yaH sAdhvAdyanabadyasaMghazirasi krIDocitaH so'rhataH, pANiH syAdyadanugrahAd gRhikarAdhastAM stumo dAtRtAm audArya kanakAsanaM suvasanAnyakrauryalajjarjutAH, zraddhAcandanalepanaM suvinayanyAyau maNIkuNDale / . 75 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - // 17 // . muktAvallaricitI vitaraNaM koTIramevaM zriyaM, .. devIM gehagatAM kRtI mahati yastasya sthirA sA rasAt // 16 // lakSmIrme sukRtena yadyapi gRhe nyastA tathA'pyetayA, nAnAsthAnanivAsazIlamanavaM durmocamityAyadhIH / satrArhadgRhabimbapustakavasatyudyApanAdyairidaM, tasyAH puSyati vazyabIjamaparaM bhAvAnuvRttena hi saGghAmmodhivivarddhanaH zubhakaraH sadvaMzapUrvAcalo dbhinaHsajjanakairavapramadanaH saumyastamaHstomahA / samprItArthicakorakaH sutasuhannakSatratArAgRho, . dAtendurna punaH kSayI na ca jaDo nAntaH kuraGgo'dbhutam // 18 // Ardo dAnajalaiH karo nikhilamapyaGgaM sudhAsindhugaM, vAk sArasvatadugdhavAddhivividhaprollekhakallolabhAg / dhI: kAruNyasudhAsaraH sukhalaharyAliGganavyAptA, ' sannevaM zizirastato hRdi kRto lokasya tApacchide __ // 19 // mUkaH pUjyasadasyudAravacano jalpeSu durvAdinAM, pUjyAnAM krudhi bhIlukaH paracamUdRSTau prakRSTAyudhaH / dyUtAdivyasanakSaNeSu kRpaNaH pAtreSu dAnezvaraH, pazcAdbhojanakarmaNi prathamaka: kArye satAM ko'pi nA (pumaan)|| 20 // dAnAddikpati bhAratIhariharipreSThA grahagrAmapU:, pAtAlodakagotradaivatamunikSmApAlalokapriye / puNyADhye svaparaprabhuttvakaraNodyukte pravezaH kva me, dhyAtvedaM tadasUyakasya sadane dAridrayamAlIyate // 21 // vidvadbhayo'jani vAgvazA parabhave vidyAvicAro ghanaH, . sArAsAravinizcayo'tha karuNA dharmastataH zrIriyam / . Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // ityAdRtya kRtajJatAM sumatibhirdAnezvarairanvahaM, yuktaM yadviduSAmupAsanakRte zrI:karmakArIkRtA vizvAzvAsakaro ghano'pi taDitA godhAM mudhA bAdhate, datte'rkaH kumudAya na zriyamaho padmAya nendurdviSe / kSudrAGgAya janAya no vitarati prAyaH phalaM pAdapo, dAtA satpuruSaH paraM parahite baddhaprayatnaH samam tarkavyAkaraNAdizAstranivahasyAcAryavRndArakaidharmArthaM dhanibhirvizAlamatibhirbhojyAdisadvastunaH / tallAbhena tadaMrthibhiH pramuditaiH samyak tadIyastutestannindotthitapAtakasya tu khalaiH satraM kRtaM sparddhayA arhaccakrabhRtAM surendranidhayaH SaTkhaNDarAjyaM vaze, saurINAmapi tattadarthanicayAH karNasya sauro varaH / jImUtasya karAgragaH suratarurdevo vizAlApate rdAnaM taiHsukaraM kalau kRzadhanAn sarvasvadAtRRn stumaH yuddhAhArakaraprapIDanajapanyAsAkSarasthApanA sthairyAropakaro'si daivatazatAvAsaH suparvA'pabhIH / tad dharmArthigalAIne paravadhUsparze parArthagrahe, ghAte ca praguNo jinArcanadayAdAneSu pANe ! sphura pIThaM satpuruSasya dakSiNakaraH prAcInapuNyodayo, mantrI tatra mahAzriyaM himavataH padmAdavAtItarat / nyAsainamayairvizeSasaphalIkAraM ca tatra vyadhAd, jAtaM kAmikatIrthamityata itastadyAtrikai: sevyate aGgrI tIrthapathAgragau sukRtinau dAridryasarvaMkaSau, pANI dhanyatamau jagatpriyavacAH kaNTho bhujau dhUdhurau / // 25 // // 26 // // 27 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IdRgbhAgyabharAbhirAmalipibhRdbhAlaM tadeSAM kamAt, pUjA mAGgalike'rhato dRzi janaiH saGkezitustanyate // 28 // Adau pANisaroruheSu guNinAM pazcAttu devAlaye, nAbheyaprabhunemizailazirasormerau tathendrAsane / maulitvena jinottamAGgazikhare chatratrayatvena ca, nyastA'thAmalasArake sukRtinA lakSmI jAyAM tataH // 29 // nAstikyAbhidhadurgabhUmibalinA mithyAtvakozezinA, kArpaNyAdibhaTodbhaTena kalinA nirloThyamAnaM kRzam / dharmaM svAminamunnata nayati yo dAnAdizastraH sphuran, saGghAnIkayuto jayI sa ucitaM saGghAdhipaH pUjyate // 30 // jIvo jIvanabandimokSaNatapa:satyoktizIlakSamAvairocchedanadAnasattvadhiSaNApUjyatvavikhyAtibhiH / saMghezo jinadharmatejana bhavatsambhAvanArhatpadasphUjiSyatsukRtaprabhAvavibhavAnatra vyanaktyaMzataH // 31 // karpUrAgurukuGkumadrutisumazrIkhaNDagandhormibhipreyastotracaritrarAsalalitairvAdhAravairdantibhiH / arhabimbagRhAtapatracamarasnAtrAhaNAnATakai . stIrthesvargamihaiva vindati vudho'mutrApi so'pyApsyate - // 32 // svargaGgA navakuNDamAnasajalaM divyaM ca taccandanaM, puSpaM hema ca mauktikaM ca vasanaM rambhAdisaGgItakam / saGkalpena samAnaya prabhujanopAstyai mRduAya mA, pApaM caJcalatAphalaM cinu manaH saddhyAnamevaM satAm // 33 // sevAM mohavazAd vyalambayamahaM kAryANyabhaGgaM prabhobhRtyaH kiMkarakaH karAGgulidalacchedI sahAgAMsi me| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aprApte tvayi dainyamityatanuma trAyasva suzrAvakAH, kiM vijJIpsava ityamI jinapati pratyAsyakozaM vyadhuH // 34 // zrImaddharSapurIyagacchatilakazrIsUrivaMzeguruvidvatparSadi rAjazekhara iti prakhyAtimAyAti yaH / tenedaM navadezanArthihRdayAnandAya sAraM mitaM, proktaM saGghamahotsavaprakaraNaM suzrAvakazrIkaram // 35 // lakSmIH satpAtralAbhAdabhRta subhagatAM martyajanmadrumo'yaM, sAphalyaM prApa dRSTaH sugurumukhajuSAmAziSAM satyabhAvaH / majjan kArpaNyapaGke suciramatijastruddhRto dAnadharmastanvadbhistIrthayAtrAmahamiha vihitaH ko na labdhapratiSThaH ? // 36 / / // dharmopadezaH // OM mityakSaramakSaradyutidharaM trailokyagarbha paraM . brahmAkAramakhaNDabindumamalaM navyArddhacandrordhvagam / maulau yaddadhadarkabimbaruciraM, jyotistamastomabhit paJcAnAM parameSThinAmapi padaM, dhyAyAmi. hRtpaGkaje OM zazvajjagato hitAgya paramAnandAya cinmUrtaye, zAntAyAmitatejase bhagavate sarvottamazrImate / kAruNyAmRtasindhuvRddhividhave vijJAnasadvedhase, devendravrajavanditAya vibhave, pArthAya nityaM namaH natvA sarvasato janAMstrijagatIlokopakAre ratAn, vijJapti vidadhAmi cArumanasA teSAM purastAdimAm / kAvyaM me prathayantu zuddhamatayo ! dharmopadezAbhidhaM, sUte ratnamihAkarastu bhuvane tanvanti tajjJA janAH // 2 // // 3 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naratvaM saMprApya smara hRdi sudevaM bhaja guruM, . tathA samyaga dharmaM kuru bhavasahastre'pyasalabham / .. parIkSyaitadratnatrayamiha mahAha~ zucidhiyA, ' tapo'hiMsAzIlazrutakathitabhAvairvaraguNaiH // 4 // na sakaleSvapi yoniSu saMsRtau, caturazItikalakSamiteSvapi / manujayonimapAsya bhavatyaho jinavaroditadharmasamarthatA // 5 // maruddantI dantiSvamarataruruccastarukule, gavAM varge svargaughumaNiriha mukhyo dyutimatAm / sureSvindraH zrImatyamarasaridabdheryuvatiSu . prazasto'sau tadvad bhavatatiSu cokto narabhavaH // 6 // saMsArAbdhAvapAre madamakarakule duHkaSAyAdrikUTe, mohAvartAtibhIme vRjinagurubharAnmajjatAM prANabhAjAm / puNyAllabhyaM kadAcijjanimaraNajarAklezavIcyarditAnA-, mArye deze'nvavAye kathamapi bhavati dvIpatulyaM nRjanma // 7 // dharmaM zuddhaM kRpADhyaM vinayapariciti, kSAntimakSaudhadAnti, saMtoSaM sAdhusaGgaM vyasanavimukhatAM sattvamarhatsu bhaktim / nindAtyAgaM virAgaM sakalabhavasukhAt cAtmatattvAvabodhaM zrImajjainopadezaM prakuruta iti yaH so'kSayaM saukhyameti // 8 // akhaNDamaizvaryamanalpamAyurvapuzca nIruk paTutA sulakSmIH / kuTumbasaMpat sukulaprasUti: kRpAlatAyAH kusumAnyamUni // 9 // arkA'stAnna yatheha vAsararuciH kSveDAdanAjjIvitaM, naivAcchaM navanItamambumathanAt bIjodgamazcoSarAt ! jvAlAjAlasamanvitA'nalakaNavyUhAdyathA nAmbujaM, dharmAt prANivadhodbhavAdapi tathA zreyo na saMbhAvyate // 10 // to Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnaM tvaM haMsyagho sveSTasiddhau bhAvI ghAtaH karmaNo'tastadaiva / usaM bIjaM yena puMsA hi yAdRg nUnaM lUnaM tena kAlena tAdRg // 11 // AtmA saMsRtijAtiyoniSu gataH svajAtidharmazritaH, sarvo'pyeva jijIviSurbhavati vai no martukAmaH kvacit / atrA'rhan pratibhUryadA na manuSe pRccha svameva tvakaM, hastasthasya hi kaGkaNasya vada kiM yaddarpaNAlokanam // 12 // AptairjuSTaM dayAkhyaM bhavijanahRdayo| saduptaM hi bIjaM, samyaktvAmbhaHprasekAt tata iha samabhUt patritoyaH susevyaH / dharmo gIrvANavRkSatribhuvanajanatAbhIpsitArthapradAtA, zAkhA yasyAbhidIrghA vitaraNasutapa:zIlabhAvAbhidhAnAH // 13 // iha jagajjanatAvazakArakaM zRNu sakhe ! kathayAmi tavauSadham / vinayamekamanalpaguNaM bhaje: sakaladoSadavAnalasannibham // 14 // iSTArthAn vinayastanoti hi yathA-yogyaM sadArthAthiSu, prItisphItikaraH sadonnatidharaH kAmArthinAM kAmadaH / traivaryaM phalavatkaroti nRbhave dharmArthinAM dharmadaH satsthAneSu niyojitaH punarasau mokSArthinAM mokSadaH // 15 // IdruicchedapazurmadakulakaraTitrAsane paJcavaktro, durdhyAnadhvAntasUryaH kalahakaluSatAzailasaMghAtavajram / antaH saMzuddhihetuH prabalatarakaSAyAbhravRndAzugAbhaH, / sevyaH sadbhiH sadA'sau vinaya iti guNagrAmasaMpannidhAnam // 16 // IpsurmokSamanalpasaukhyasadanaM yaH syAt sa cAritrabhAk, cAritraM na bhavedRte'tra vimalaM saddarzanAdeva hi / saddaSTervarakAraNaM ca gaditaM sajjJAnamAptairjanai stallabhyaM sugurorguruvinayatastadAyaka: syAt khalu // 17 // 81 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uktA kSamA sakalasaMyamasArabhUtA dhairyaM vidhAya vihitApi jinAdhirAjaiH tAM dhatta satyamanasA bahubhiH kimanyaiH kaSTapradaistanutanutvakaraistapobhiH?18 udArArhacchailAt sukRtajalavAhaiH samavahat mahAsindhuH kSAntirmalamapaharantI malavatAm / tayA tAvacchAntiM naya kina kaSAyAnalavalaM tapo'raNyaM puNyaM phalati zivasaukhyaM tava tadA uttIrNA gurukarmabhArakalitA apyAzu janmodadhi zAntiM nAvamupetya sadguNavatI kaivalyamokSAdhvagAm / saMpratyeva taranti cAtra bahavazvAgre tariSyantyatho, santastena mumukSavazca munayastAmAzrayante dRDham // 20 // urdhvaM meroH zirasi na yathA paGgurAroDhumIzo, jetuM vAde surapatiguruM naiDamuko yathA'lam / dhartuM pUrvAgamakamakhilaM nAlpamedhA yathaiva, prAptuM mokSaM munirapi tathaivA'kSamo na kSamaH syAt // 21 // RjuH kSAntyA yukto bhavati mRdurapyatra puruSaH, sa nirlobho'pi syAttapasi nirataH saMyamadhanaH / sadA bUte satyaM tata iha guNADhyaH zucirapi, pragRhyA''kiJcanyavratamapi suzIlo vrajati zam // 22 // RSivarA na hRSIkagaNaM nijaM viSayavargakumArgavihAriNam . vidadhate kila tatra sa saMcaran, vividhaduHkhagaNaM tanute'GginAm // 23 // RvarNo'yaM yAdRg bhavati kila vakrAkRtidhara, stathaivaitAnakSAnatikuTilabhAvAn vigaNaya / 82 // yathava, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSipantyete jIvaM viSayaviSamAraNyakupathe na vA'zvAH svArohe dhRtadRDhakuzikSAhitayujaH // 24 // RtavargalasAkSarANi vaktrAt dazanasthAnabalena saMcaranti / .. prabalena tathA manobalena pracalanti viSayeSu cendriyANi // 25 // ete te virasAH pratucchacaTulAH kauTilyamantaH zritAzvetoliptimalAvahAH bhayaGkarAH podyatprabandhAnvitAH / nArdA vizvasituM kadApi viSayAH sajjJAnabhAjAM nRNAM, jambUvajjalabinduvajjalajavajjambAlavajjvAlavat // 26 // eNo duHkhI zravaNaviSayAdrUpalobhAt pataGgo, mIno jihvArasavazagato gandhalubdho dvirephaH / sparzA''kRSTaH zirasi ca gajo'paSTakaSTapravettA, hItyekasmAt karaNapizunAt janturAtaH samaiH kim ? // 27 // etA eNIdRzo'smin viSayabhaTagaNe prauDhasenAdhipatyaM, bibhratyo'nekaceSTA madananarapate(rilabdhaprasAdAH / hAvairbhAvaivilAsaistava karaNanarAn saMvidhAsyanti dAsAn, tasmAttAn zIlazAle prakaTajaDadhiyo rakSa nUnaM varAkAn // 28 // etAM sphUrtimiti sarvakaraNagrAmAbhirAmAM muhU, rAmAM sundaravATikAmiva sadA saMprApya ceta:kapiH / sadvakSojaphalAM sukokilaravAM pANyaMhisatpallavAM, bhrAjatkAyalatAM suparNakusumAlaGkAravastrAvRtAm // 29 // ekaM tAvadupAyamakSakuTilArAtipradAntau zRNu, tvaM tatprerakamIzvaraM balakaraM pUrvaM manonAmakam / vijJAnena mahaujasA chalaMvatA gADhaM samAkAmaye:, pazcAd bhagnabalastvadIyacaraNe sthAtA'kSasaGghaH sthiram // 30 // 83 . . . Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ai ai na tRpto'kSagaNaH kadAcit bhogairbhavedrogakaraivipAke / kaNDUyanai raktavikArajAtaiH saMsevyamAnairiva pAmano'GgI // 31 // aizvaryamAzcaryakaraM bravImi jambumunIndrasya sadA maharddhaH / yenA'kSadhATI svapurapradezAt zIlaujasA nirviSayIkRtA'bhUt // 32 // oghaiH zIlamayaiH kRpAvarasaridyogAdagAdho hi yaH, . . kSAntiryasya supAlirujjvalajalaM jJAnaM guNA jantavaH / yasmin bhAti vivekavArijakulaM sadbhAvavIcyanvitaM, taM satyadrumaveSTitaM bhaja sadA saMtoSanIrAzrayam // 33 // aucityaM nagaraM gRhaM hyupazamaH sadbhAvanA yoSitA, putrAzcArutapAMsyamAtya uditaH satyAhva AnandakRt / prauDhA saMyamavAhinI parikaro yasyAsti caitAdRzaH, saMtoSasya narAdhipasya vasatau vAsaM kuru 'zreyase // 34 // aGgI mithyAndhakArAvRtavimalatarajJeyabhAvaprakAzo, heyopAdeyavastuprakaTanasupaTuH syAnna tAvacca zIghram / tAvat tRSNAhimAnyA'rditasakalamati: kampavAn rAraTIti, zrImAn saMtoSasUryaH sphurati hi hRdayandrayadrimau(mo)lau na yAvat // 35 // asatyataH pAtakamatra nA'nyat kSAnteH paraM naiva tapo'pi kiMcit / paropakArAnna ca puNyamanyat saMtoSataH saukhyamihAsti nAnyat // 36 // kadAcit pIyUSaM yadi bhujagavaktrAt prabhavati, pratIcIdiggarbhAdudayati kadAcit dinamaNiH / rajaHpuJjotpIlAt dravati yadi tailaM kvacidapi, prasaGgAnAsAdhostadapi ca guNAptiH sughaTate // 37 // kAruNyaM tanute nayaM ca manute dhatte priyatvaM satAM, dharmAdharmaparIkSaNaM prakurute bhinte tamo'ntargatam / 84 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 38 // sUte kIrtimakhaNDitAM ca ramate saMtoSapoSe sadA, duHkhaM saMharate sukhaM ca labhate sAdhorjanaH saMgamAt khanati vyasanadrumasya mUlaM, harati bhrAntimazAntimucchinatti / munisaMgatirAruNaddhyazarmAkhanirudyadguNasantaterihA'sau // 39 // gacchatyanyaM gamayati punarmArgamahatpraNItaM, saMsArAbdhiM tarati tarasA tArayatyanyalokam / dharmaM jAnAtyabhayadamalaM jJApayatyAtmabuddhyA, gu(pti)ptikSAntivrataniyamanidhiH sevanIyaH sa sAdhuH // 40 // ghaTyekA yadi sAdhusaMgatimatiH syAtsA nRjanmAkhilaM, puNyaM cAtra karoti pApaharaNAnmlAni prahRtya sphuTam / lohaM koTipalapramANamanalajvAlA'bhitaptaM kSitau, koTIvedharasacchaTeva sakalaM samyak suvarNa kSaNAt // 41 // na saMyamAcAratapovratAni na dhyAnavijJAnajinArcanAni / / na dharmakarmANi janastu samyak saGgaM hi sAdhoranavApya vetti // 42 // Dasyaikasya sthAnakaM ca svarUpaM bhinnAbhinnoccAraNe kAraNaM ca / zAstA zAsti prakriyAyAM hi sAdhuH zabde dhAtvAdezavAkyAgameSu // 43 // cauryaM dyUtaM jIvamAMsAdanaM ca, vezyAsevA madyapAnaM tathaiva / A(kSe) kheTA'nyastrIprasaGgau ca nUnaM, kaSTAnyetAnyaGgabhAjAM hi sapta 44 // catura ! cetasi nAma vicAraya prathamato vyasanasya durodaram / sakaladurnayadurgatikAraNaM kuru tato vyasanasya nivAraNam // 45 // chalAnveSI dyUtAt kaThinahadayaH syAd gatadayo, vidhatte pApa ipalalarasalobho madhurataH / tatazcAjJo'nyastrI bhajati gaNikAM ca smarabharAt, dhanArthI cauryaatto bhavati bahuduHkhI vyasanataH // 46 // 85 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janAdhipaH pANDusutaH sabandhurvane'carat dyUtarasAd gatazrIH / nalaH svakIyAmabalAmapAsya, prabhutvahIno'nyanRpaM siSeve // 47 // jhaSastu mUDho maraNaM prayAti, palAgrahAt kaNTakaviddhatAluH / / jIvaM vinAzyAmiSamatti jAnan, muhurmuhurmRtyumupaiti cAGgI // 48 // jhaTityudarapUrtaye taralalolayA lAlitaH, karoti hi palAzanaM manasi modamuccairvahan / na cArthaparimarzanaM prakurute'sya mUDho jano, 'yamadmi balato'dhunA kila mAMsaM puro ghatsyati (jakSyati) // 49 // jhampAyAM kaSTazailasya pAtito hi muharmuhuH / bako mAMsA'zanenaiva vedanAbhAg bhave'bhavat jhampApAtaH pradatte sakRdiha maraNaM. prANinAM so'pi samyak bhuktaH kSveDastvaritamasuhRt tAdRzo rajjupAzaH / jAgrajjvAlajvalanasadane saMpravezo'pi tadvat, mAMsAhAraH sakRdapi kRtaH syAn muhurmRtyudAtA na vijJAnaM jJAnaM na. varaguNagAnaM jinapate, na ca dhyAnaM sthAnaM nahi zubhakalAnAM kathamapi / pradhAnaM sanmAnaM bhavati ca na dAnaM matimatAM, nidAnaM duHkhAnAmahaha madhupAnaM racayataH // 52 avarNo yathA (avarNo'svaraH) prAkrasthajenA'svareNa, jJabhAvaM vikAraM bhajet zabdazAstre / abhijJo'pi nA madyapAnena nUnaM, bhaveccA'nabhijJo chupAdeyaheye // 53 // TIkante na kadAcideva jagati kSIbAH svakIyaM hitaM, mattA vRSNisutA vivekarahitA jaghnurhaThAd yaM purA / pArAzaryamunirdadAha sa ca tAn yad dvArikAyAM sthitAn, mutvA viSNubalau madavyasanakaM tasmAd drutaM tattyaja * // 54 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaGkAreNa bhrayugeSvAsanasya premAbaddhairgolakaidRgpracAraiH / / pakSmazreNyuddAmamUrvIbhavena prANAn hanti prANabhAjAM hi vezyA // 55 // Talati dhanavihinAt pUrvamitrAdapi drAk sadhanamanamajAtimlAnimandatvabhAjam / bhajati paramabhaktyA''kRSTacittaM vidhAya, tyaja budha ! gaNikAM tAM duSTakaSTaikapAtram // 56 // ThagitA nandiSeNAdyA vezyayA savilAsayA / RddhisiddhisulabdhyADhyAH kA kathA'nyasya kathyate // 57 // ThaM dharmeNa dhanena ThaM ca tapasA matyA ca kIrtyA ca ThaM, zaucenApi tathaiva ThaM ca satataM satkarmaNA ThaM punaH / AtmAnaM yadi kartumicchasi sakhe ! ThaM zreyasA ThaM zriyA, nIcAcAranibandhanaM kuru tadA paNyAGganAsevanam DayituM naiva zaknoti, prstriiprempaashke| .. praviSTo'yaM manaHpakSI viSayazRGkhalAditaH / // 59 // DAkinyeva parastriyeha jagati, protpAdyate DAmaraM, premA!ravalokanaiH suviSamaiH krUraistu mantrairiva / bhavyAtman ! zRNu sAdarastava manoDimbhasya rakSAkaraM, yantraM cAru nidhehi tAvadanizaM zrIbrahmacaryAbhidham // 60 // DhakkA dIrghApakIrteH sa jagati vipulAM dhAdayAmAsa vegAt, mUle lajjAlatAyA dadiradhamamatiH pazughAtaM pracaNDam / dharmArAmeM davAgniM sukRtajalaruhaH kandamevoccakhAna, pratyUhavyUhagehaM parayuvatiratAsevanaM yazcakAra / // 61 // NakAravarNasya bhavedazakyaM yathA samuccAraNamastanakaiH / tathaiva zIlavratavarjitaistu, niyantraNaM caiva sadendriyANAm // 62 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nairRtAdhipatikIcakamuJjAH saMcitaprakaTapAtakapuJjAH / lebhire'nyayuvatIjanasaGgaprollasadvyasanato vyasanAni // 63 // tyaja parakAntAkArAgAraM smara nijacetasi mAravikAram / yadi sarvaM parihartuM nAraM, kuru kuru pararamaNIparihAram // 64 // thUtkurvanti same jagattrayajanA vRtte'bhidhAne tathA, puMsazcApaguNatvamuttamaguNavrAtA prayAnti kSaNAt / . yasminnAcarite kukarmaNi bhajet mlAni kulaM nirmalaM, prodyad duHkhamihAparatra bhavati prema tyajAnyastriyAm // 65 // . dalayati dayAM dUre duSTA latAmiva dantinI, grasati sakalaM puNyaM vyAlI nRNAmiva jIvitam / sRjati kugateH saGgaM dUtI priyeva navastriyA, jahihi mRgayAM tAmazlAdhyAM khanirvipadAM hi yA // 66 // dazarathaH kSitibhRtsumahArathaH samakarot mRgayAvyasanArditaH / kila kukarma bhavadvayadUSitaM (du:khakRt) zravaNatApasaghAtanapAtakam // 67 dAridrayaM duHkulatvaM kucaritamanujaiH saMgatirdubhaMgatvaM, dAsatvaM dInabhAvastvapaTukaraNatA dArakastrIviyogaH / dehe daurbalyakaubjyaM maraNabhayamalaM sarvadA'prItibhAvoM, duSTAnyAkSeTakadrurvikirati kuphalAnyaGgabhAjAmamUni // 68 // dhatte yasya samarjanAya bahuzaH klezAnupAyAn jano, dhairyaM cetasi saMnidhAya ca mahat saMtyajya mRtyorbhayam / yatnAdrakSati 'saGkaTe'tivikaTe prANAdhikaM prItito, . hartA tasya dhanasya yo'styaghakarastasmAnaro nA'paraH / // 69 // . dharmo nazyati tatkSaNAdiha paradravyApaharturnarAt, ziSTo'niSTajanAdiva prakupitAt svIyAn guNAn rakSitum / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niHzeSaM vimalaM kulaM ca bhavati mlAnaM tatazcaikatazcaikasmAdiva dUSitAdahilatAparNAt suparNoccayam // 70 // dhanAbhidhaH prANa ihAsti bAhyaH sa cAntaraprANabalapradAtA / tasyApahAre balavarjitAH syuH prANA: sametA dhanavarjitasya // 71 / / naro'dattagrAhavyasanaviSamodyadviSabhRto, mukhAviSTo daSTo bhavati vikalAtmA drutataram / tato lobhodvegaprabalaviSamUrchAkulamanAH, patatyevAdho'dho muhuriva bhavAbdhau pravitate // 72 // padmA vyAghuTya pazcAdvalati parigatA premapUrvaM smarantI, zuSkApi drAk vihasya prasarati jagatImaNDape kIrtivIrut / gAmbhIyaudAryamukhyapraguNaguNagaNArAma ullAsabhAvaM, dhatte dharmo'pi dADhyaM hRdi bhajati naraH sattvamekaM sthiraM cet // 73 // parAkramaM sattvamayaM hi yeSAM, teSAM kutaH syAt parato bibhIti: ?! karmadviSaH sattvabalAnmumukSuH kSaNAnihatyaityakhilAn vibhutvam // 74 // paramasukhanimagnAH sajjanAH puNyabhAjo jagati kila kadAcit pUrvaduSkarmayogAt / ativipadi viSaNNA apyakhaNDAvRttAste na jahurahaha sattvaM zrIharizcandramukhyAH // 75 // paropakRtibhAjanaM bhavati sattvavAn sajjano, na vakti kathamapyasau vacanamapyalIkaM mukhAt / dadhAti paramaM tapo vimalazIladharmaM punarguNeSusakaleSvato jagati sattvamevA'dhikam // 76 // phalati cArutapa:zikharI zivaM, sklsNsRtisaukhysupusspitH| vratasarAMsyapi puSkarapUrNatAM dadhati sattvaghanAghanavarSaNAt // 77 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaM dharmAMhipasya prazamanarapateH pattanaM vAsayogyaM, sthAnaM ratnatrayasyoddhatabhavajaladhau yAnamAtra pavitram / mokSazrIkeligehaM sukRtakajajalaM zreyasAM sannidAnaM, vijJAnadhyAnavArAMnidhinibhamuditaM sevanaM zrIjinAnAm // 7 // bAlyasthaM cApi vRttaM smRtamiha harate hRdgataM bAlaMbhAvaM, tAruNyaM cAtanoti sphuTatarapaTutAdhAmakAruNyamuccaiH / . mA'mA'sureSUttamaguNagurutAvRddhikRd vRddhabhAvaH zlAghyaM yeSAmavasthAtritayamapi muhastAn jinendrAn bhajadhvam // 79 // baddhaH seturbhavAbdhau sukhataraNakRte mokSasaudhAdhirohe, klRptaH sopAnamArgaH kila kuga(ma)tipuro vartma ruddhaM samantAt / AhUtA sarvasaMpannijavapuSi guNA: sthApitAH sthairyabhAjo, yenArhadbhaktiyuktiH vidhivadiha yathAzakti puMsA kRtA'sti // 80 // bhaja bhaja bhagavantaM bhAsitA'nekabhAvaM nijahRdayakajAntarvatinaM vIkSya samyak / jananamaraNahInaM svaM vidhAtuM yadIccheH bhavabhayagadabhaGge siddhaniSNAtavaidyam / // 81 // bhraSTaM labhante punaratra kecit kecinnavInaM samupArjayanti / saddarzanaM svaM sthirayanti kecit bhavyA janAH zrIjinarAjabhakteH / / 82 malatanayasavitrI vyAdhivIruddharitrIM kunayavanakuraGgI duryazo'mbhojabhRGgIm / kalahakalabharevAM pApabhUmIzasevAM vyasanalazunakandAM dUrato muJca nindAm mAyA yasyAH savitrI prakuTilahRdayA caNDakopoM'sti tAta: sarvasyodvegakartA kupathagatirato matsaro yadvivoDhA / / // 83 // co Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatputrau kAmalobhau madabharakaluSau sadma mohaH prasiddhaM, brahmatvaM yAsyasi drAk spRzasi yadi sakheM! tAM hi nindaanissaadiim||84|| mA mAtsaryavazAt kuruSva rasane ! nindArasAsvAdanaM, yatpRSThAmiSabhakSaNaM paraparIvAdaM jinairgarhitam / jAnIhi vyasanaM duSTamuditaM(manizaM) tyAjyaM vipAke kaTu, tvaM caitat kuruSe tavopavasatedukhaM mukhaM caiSyati // 85 // madhuravacanavaktA syAjjanaH sarvamAnyaH, kathayati nahi kazcittasya doSAn sato'pi / pravitarati hi vittaM kokilaH kinnu kasmAd ? apaharati ca jalpan vAyasaH kasya kiM bhoH ? // 86 // mA nindAmadirA''svAdavyasanAveSTito bhava . tat tyaktuM cedazakto'si kuruSva svAtmanindanam // 87 // yatkarmAriniSadanaM nigaditaM dhyAyanti yadyaugino, nAnyadyena samaM tapaH spRhayati prAjJastu yasmai sadA / yasmAt kevalameti yasya mahimA zreSThastu yasminnabhIH, tacchazvatsukhasaMcayaikasadanaM nityaM sadA yoginaH . // 88 // yasyodyadvarabhAvanAbharamahAkAdambinIjUnmabhU yaH saMsAranidAghadAvazamano ya: pApapaGkApahaH / * piNDasthAdivicintitAdbhutatarodbodhasphuradgajito, vairAgyAmRtamuk sa varSati satAM kSetre dayA zasyake // 89 // yadi hi jaMgati rAgadveSadasyupraduSTau tava hRdayanikAyyasyA'ntarAle praviSTo / tvamapi subhaTa ! tAvat zlAghyavairAgyakhaDgaM sapadi parigRhANa drAk tato yAsyatastau // 90 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAdRk sandhyAbhrarAgaH kSaNasubhagataro hyAzunAzisvabhAvo, darbhAgrasthodabinduH prapatanasahajaH syAt samIrAvadhUtaH / zazvat svapnedrajAlAzritamiva sakalaM rUpamAyu:kuTumbaM, sadya:pAtyasti piNDo'pyazuciriti tato dhehi vairAgyamatra // 91 // yAtyAyuzculukasthitodakamiva cchidracyutaibindubhiH, zvAsocchvAsavivartanairaharahaH, saMkSIyate yauvanam / / kAlo vyAla iva prasarpati punaH pRSThe grahItuM chalAt, tasmAnirbhayamAzraya drutataraM vairAgyaraGgAlayam // 92 // yAvannIruk zarIraM pracurabalayutaM zaktimAnindriyaughaH, DAkinyA duSTayA drAk tava kila jarayA spRSTametanna yAvat / AyuryAvad davIyaH sphurati ca sakalA sphUrtiratyujjvalA'smiMstAvad vairAgyaraGgaM bhaja bhaja bhavika ! zreyasAM sannidhAnam // 93 / / rAgasthAnaM ramaNyA iha kila ramaNaH svArthakArI hi yAvat, putraH pitrorabhISTo bhavati ca vinayI svArthatastau ca tasya / .. svArthAbhAvAt svajAtijhaTiti vighaTayatyeva saGgaM samantAt tasmAt svAbhISTasiddhyai sRjati hi matimAn cAruvairAgyaraGgam // 94 / / rAtrau prasuptamanujaH kila yatprapazyet tajjAgratastu sakalaM viphalaM hi vastu / itthaM vicAraya nivAraya mohamAzu dravye kuTumbasadane kuru bho virAgam // 95 // rakaikaH kSudhayA pure ca sakale bhrAntvA'grahId bhaikSakaM, . tadbhuktvA svakapAlakaM ca zirasi prasthApya supto bhRzam / rAjAhaM tu rathAzvApattikagajai rAjyaM ca me saMkulam, svapnaM vIkSya yadeti budhyati tadA'pazyanijA''dyAM sthitim // 96 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSmIvAn puruSastu sajjanazataiH saMsevitaH sarvato, rupyasvarNamanojJamauktikamaNidravyairanekairyutaH / ni:svaH ko'pi zayAna ekasamaye taM saMsmaranidrito, 'pazyat svAtmani taddazAM punarasau jAgrat tvabhUt durgataH // 97 // vandhyaikA sutacintayA kavalitA kRcchreNa nidrAM gatA, svapne putramajIjanat zubhataraM zuzrAva gItadhvanim / AzAbhizca samaM sutaH sa vavRdhe tuSTA tato mAnase, jAtaM jAgradavasthitau kila sukhAttasyAstu duHkhaM mahat // 98 // zabdAdyairviSayaiH priyairiha yadA rAgaH samutpAdyate, bAlasya svayamapriyairapi tadA dveSastu taireva hi / tau yAvattava jAgrato yadi hRdi tvaM nA'si vairAgyabhAk, tAvevAzu babhUvaturyadi kRzau dehaM. kRzaM mA kRthAH // 99 // zamAmbhaHkAsAraM zivayuvatihAraM varaguNaM . kSamAgAraM sAraM sajalajaladhAraM matibhuvaH / apAraM saMsAraM yadi laghu titIrghaH kuru tadA svasatsAkSAtkAramanubhavavicAraM nijahadi // 100 // SaTkaM trikaM SoDazakaM bhaTAnAM dveSasya rAgasya mahAdviSaste / nihatya pUrvaM balamAzu rAjan ! kuruSva rAjyaM nijarAjadhAnyAm // 101 // khelante nikhilAH khalAH bahubalAH jAgracchalA nistulAH, rAgAdyAH svavazaM vidhAya ca manaH saMkhelayantyapyamI / mA bhUzcetana ! tAdRzastadanugo no santi te tvadguNA stvaM (tvetebhyaH) tebhyaH pRthageva cinmayatayA hyAnandasAndro'si yt|102 svarUpaM vizuddhAtmanazcaitaduktaM lasajjJAnadRktattvazuddhopayogam / najAnAti mithyAtvamohAttadAtmAmRgo nAbhigandhaM yathA kAyasaMstham 103 .. . 3 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhyeti rUpaM yadAtmA svakIyaM sthiraM nirmalaM kevalaM nistulaM tat / / na kartA na hartA na puNyaM na pApaM . vidhatte ca kiJcicchivo niSkriyo'yam // 104 // saharSaM satarSaM savAdaM samAdaM sazokaM vizokaM sayogaM viyogam / anAtmajJamAtmAnamAcchannabodhaM vijAnIhyazuddhaM paratvAbhyupetam / / 105 / / haratyAzu karmANi pUrvArjitAni zritaH svIyayAA mahAzaktiyuktaH / viyuktastayAsau punaH syAtsakartA nakartA nahartA sthirazvetsvabhAve 106 labheta sthirIbhUya tatra sthiti cettadAtasya mohaH kSayaM yAti zIghram bhavej jJaptidRSTyoH samasto'pi lAbho hyadambho nidheH kumbha ArambhahInaH / // 107 // kSaNena kSayaM sarvakarmANi nItvA tadA sarvadA kSINamoha: sayogI / bhavedvallabhaH kevalajJAnalakSyAH krmaanmoksssaukhyaataa''svaadtRptH||108 kSaratyeSa no kahicit svIyabhAvAt . vidhatte sadAbhyAsayogaM svatattve / sa cAtmA na lipyeta paGke bhavAkhye, bhavenirmalo vallabho nityalakSmyAH // 109 // iti vimalarasADhyo mAtRkAvarNapadyaiviracitamiha kAvyaM cAru dharmopadezam / prapaThati varabuddhyA yaH pumAnarthazuddhaM, sa bhavati kavilakSyA vallabhaH sajjanAnAm // 110 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // zrI vimalAcAryaviracitA ||sNvegdrumkndlii // dUrIbhUtabhavAtibhiH pravidalanmohAndhakArodayai samavaMzanivezitekSaNayugairyadvIkSyate yogibhiH / tatpAre paratejasAM ca tamasAM prAptapratiSThaM paraM durlakSyaM paramAtmasaMjJamamalaM jyotirjayatyakSayam rAgadveSamadAbhimAnamadanakrodhAdibhirvairibhi ptaM sarvamidaM carAcaramiti prAyo jagajjitvaraiH / ityantaHkaraNapramattakariNaH solluNThamucchindato, dharmArAmamasau niyantraNakuTI paJcAzadArabhyate cetaH ! kinna vRthAlajAlagupile baddhvA bhave'smin rati sAmagrI viphalIkaroSi sucirAllabdhvA vizuddhAmimAm / zAntiM mArdavamArjavaM ca zucitAM muktiM tapaH saMyama satyaM nirdhanatAmamaithunamimeM dharmaM kuruSvAdarAt yenAndhIkRtamAnaso na manute prAyaH kulIno'pi san kRtyAkRtyavivekametyadhamavalloke parityAjyatAm / dharmaM no gaNayatyatipriyamapi dveSTi svayaM khidyate sa kSAntikSurikAdhareNa hRdaya ! krodho vijeyastvayA AtmAnaM paritApayatyanukalaM janmAntareSvapyalaM datte vairaparamparAM parijanasyodvegamApAdayet / dhatte sadgatimArgarodhanavidhau gandhadvIpatvaM tataH, krodhasyetthamare ! ripoH kSaNamapi sthAtuM kathaM dIyate ? eSyadurgatipAtabhIta iva yaM kRtvA svayaM kampate yadbhItairiva mAMsazoNitarasaiH kAyaH parityajyate / .. // 3 // // 4 // // 5 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // // 7 // // 8 // khAnirduHkhagaNasya nirmalaguNamlAnyekaheturmanaH kSAntyA hanta vilakSatAM nijaripuH krodho haThAnnIyatAm bhrAmyatyUrdhvamukhaH kSamo namayituM pUjye'pi no kandharAmantaHkSiptakuzIlatAvazatanuH prANI yadadhyAsitaH / taM mAnaM vipadAM nidhAnamayazorAzernidAnaM sadA muktvA mArdavamAdareNa mahatA cetaH ! samabhyasyatAm . vizvastAnapi vaJcayatyanudinaM mitre gurau bandhuSu prAyeNa cchalamIkSate kSaNamapi drohaM vinA duHsthitaH / jAgarti svapiti pratAraNadhiyA yAM sevayannistrapo mAyAyAH pratikUlamArjavamare tasyAH samAsevyatAm tRSNAvallIriyaM navaiva vidhinApyetena niSpAditA chettuM prakramitA kimapyatitarAM yA kevalaM varddhate / tallobhasya vijRmbhitaM sa sakalaklezaprasUtistato muktirmuktivadhUsamAgamavidhau dUtI samArAdhyatAm tIrthaM tIrthamare paribhramasi kiM khedAya datvA manaH ? snAnAdbAhyamalo'pyapaiti na punarbhAvAnubandhaH kSayam / AtmA caiSa kalaGkito'ntaramalaiH zuddhiM tataH kiM bhajecchaucaM tattadaho kuruSva kurute teSAM yaducchedanam nistIrNA bahavastaranti bahavo bhavyAstariSyantyapi klezAmbhodhimagAdhamapyatitarAM cIrNena yena dhruvam / bAhyAbhyantarabhedabhinnamacirAtsaMsArakArAgRhakrUradvArakapATabhedi tadare sphItaM tapastapyatAm Atmanicchasi hanta zAzvatapurImArge vihartuM yadi . bhrAtaH ! saMyamavarmaNA kuru tadA rakSAvidhi sarvataH / / // 9 // // 10 // // 11 // es Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no cedindriyataskaraistava haThAttIkSNAgrabhUrisphuracintAbhallizatairvibhidya hRdayaM grAhyo viveko maNiH // 12 // puNyAnAM prakaTapravAsapaTahaH prasthAnasanmaGgalaM mAhAtmyasya yadatra mantra iva yatkIrteH samuccATane / AtmApi svayameva lajjata iva prAyo yaduccAraNe tanmuJcAnRtamAhataH kuru sakhe ! satyena satyaM mukhe // 13 // kaH kasyeha na ko na kasya kimiha svasyAtha kiM cAparasyetthaM citta ! bhavasvarUpamakhilaM saJcintya mAyAmayam / svarNaM leSTumatho priyaM ripumatho vezmAnyaraNyAnyatho straiNAnIha tRNAnyatho samadRzA pazyan bhavAkiJcanaH // 14 // yanmuktaH kila cakSuSeva rahitaH prANI na vibhrAjate sarvAGgaM subhago'pi hi vratavidherdharmasya yajjIvitam / dhIrANAmapi devadAnavanRNAM yatsarvathA duSkaraM . tatsaMsAralatAlavitramamalaM re brahmacaryaM bhaja. // 15 // dikSu bhrAmyasi yAsi pAramudadherdainyaM samAlambase sevAmicchasi gacchasi pratigRhaM baddhAJjaliryAcase / kiM kiM nAsya kRte karoSi vapuSo re jIva ! lokAntaraprasthAne tu padAntare'pi bhavatA sArddhaM na tadyAsyati // 16 // lokebhyaH zrRNumaH pratikSaNamimAM saMsAraniHsAratAM niHsandehamathAtmanApyaharahaH pratyakSamIkSAmahe / 'kintvekAntanitAntasaukhyaphalade saMvegatuGgadrume nAroDhuM kSamase dRDhaM nigaDito jIvaH svakaiH karmabhiH // 17 // re re mAnasa ! ninditeSu vibudhaiH kAmeSu baddhvAgraha kiM kimpAkaphaleSvivAntaviraseSveteSu dhatse ratim ? / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMhatyAzu bahirdhamaM kuru kimapyAlocya tanno punaryenAsmin jagati prakAmakaTubhiH kaSTairupadryase // 18 // haMho mAnasa ! kathyatAM mama puraH pRcchAmi saprazrayaM re nirlakSaNa ! zikSitA kuta iyaM niHsImanirlajjatA ? / asya svArthaparAyaNasya vapuSaH kRtyeSu mUDhAdarAdAtmAyaM sahajo'pi nirdaya ! yataH khedAya saGkalpyate . // 19 // bhUyo bhUyo'pi re re gatabhaya ! bhavatA bhrAmyatA bhImabhIme saMsAre'smin visoDhAH kati kathaya mahAvedanAH karmadoSAt ? / jAnAno'pyetadevaM pratidivasamaho tannidAneSu kasmAdAtmannekAntamUDhaH kalayasi viSayeSveva saukhyAbhimAnam // 20 // abhyastaiH kimu pustakaiH kimathavA ceSTAbhirekAntataH kaSTAbhiH kimu devatAdiviSayaiH pUjApraNAmAdibhiH / cetazcedidamarkatUlataralaM zakyeta roddhaM balAt kAmebhyaH karapaGkaje. nanu tadA saukhyAni sarvANyapi . // 21 // saMprAptAH zataza: zriyaH sarabhasaM bhuktAni sArddha surastrIbhiH kAmasukhAni tAnyapi muhurdhAmyadbhirasmin bhave / kintvAlocaya nirvikalpakadhiyA bhUtvApi yatro bhavet taccetaH ! kathamucyate kila sukhaM duHkhaM tadekAntataH . // 22 // eka vakravilokitena vacanenAnyaM paraM vibhramaiPage #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetastvAM teSu teSu bhramayati satataM pApakRtyeSu zazvadbhUyobhUyo'pi yeSAmahaha sa bhavitA duHsaho durvipAkaH // 24 // Atman ! mohatamastiraskRtamate kRtvA purastvAmaho dhUrtAH santatamindriyAdaya ime puSNantyabhISTaM nijam / mUDha ! tvaM punareka eva narake soDhAsi bADhaM dRDhaM chedAcchoTanapATanAdi tadare vAcAM na yadgocaram // 25 // unmAdAdavamatya re zrRNimiva zrImadgurUNAM vaco lajjA vIrudiva dvipena bhavatA nirmUlamunmUlitA / ityuttIrNamaho vicArazaraNeretattathApyucyase bhrAtarmAnasavedanIyamacirAduzceSTitAnAM phalam // 26 // anyo jIvaH zarIrAddhamati sa ca bhave puNyapApe ca bhuGkte ko'haM darzI tadasminniti hRdaya ! kuru tvaM yatheSTaM vikalpAn / kintu jJAtavyamagre zaTha ! haThavacanaiH sarvamuccArayadbhayaH pAzcAttyaM ceSTitaM re vyapaghRNa! paramAdhArmikebhyastvayedam // 27 // cetaH ! kiM sAnurAgaM yuvatiSu sahasA mAnurAgaM kuruSva jJAtvA svArthakaniSThaM svaz2anaparijanabhrAtRputrAdyazeSam / AmRSTasyASTasaGkhyairanudivasamahAkardamaiH karmarUpairvAJchA svAbhAvikaM cetprakaTayitumamuSyAtmanaH svacchabhAvam // 28 // AtmannatrANamArtaM dizi dizi tarale cakSuSI vikSipantaM pratyakSeNekSase re janamimamakhilaM yAntamAsye yamasya / tatkiM mohAndha ! hitvA viSamiva viSayAn muktani:zeSasaGgaH zRGge bhUmidharasya kvacidatha vipine tapyase nordhvabAhuH // 29 // . jJAtvA satvaragatvaraM jagadidaM mokSaikabaddhaspRhA dhanyAH ke'pi dhanAni santyapi tRNAnIva tyajanti kSaNAt / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetastvaM tu hatAza ! yanna bhavitA yannAsti .yannAbhavadvAJchAM tandulamatsyavadvitanuSe tatrApi kaste bhramaH 30 // uttAnAmbujapatrabindutaralA saMsArabhaGgImimAM re pazyannapi naiva pazyati bhavAnAndhyaM tavAlaukikam / kalyANAya kila spRhA yadi giriprAptapratiSThastadA muzcAtman ! bhavaceSTitAnyapi giriprAptapratiSTho bhava // 31 // bhrAntvAsmin bahuyonilakSagahane saMsAravArAMnidhau mAnuSyaM bhavatA suratnamiva re duSprApamAsAditam / tannikRtrimadharmakarmakanakenAyojyate yadyaho / trailokye'pi karoti kaH kila tadA tasyeha mUlyaM janaH // 32 // vAtodbhUtapalAlacaJcala ! sakhe ! cetazcireNa tvayA bhrAntaM kutra na kutra lampaTa ! sukhapratyAzayA sarvataH / vAJchA varddhata eva kevalamare tatsarvathA zikSaye dAkSiNyena mamApi nirvRtikaraM santoSasaukhyaM bhaja. // 33 // so'yaM mohamahAgrahasya mahimA mArgAdatIto girAmAzcaryaM jananAntareSvapi haThAdApAdya cAndhyaM dhiyaH / duHkhaM saukhyamiti priyaM ripumiti grAhyAMzca heyAniti zreyo vighnamiti pravarttayati yo jIvaM svakIyecchayA // 34 // ete duHkhamayA ime viSamayA ete hi mAyAmayA etebhyo'pi kimasti ninditamathaitebhyo virUpaM kimu / itthaM re viSayeSu lolupatayA taistaiH prakAraiH sakhe ! cetaH ! kiM vinivAryamANamapi dhig baddhaspRhaM dhAvasi // 35 // tvadvazyo'yamacetanaH sukhamayo duHkhaM samAsAdayejjIvaH saMsRtivarmanIha gahane vijJApyase tvaM tataH / 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTA hanta narAmarAdigatayastatsarvathA sAmprataM tatkiJcitkuru muktisaGgamamapi prApnoti yasmAdayam // 36 // kiM dhAtrA saha sakhyamasti bhavataH kiM vA kimapyauSadhaM ? siddhaM mRtyujarAvinAzyadhigataM bhrAtaH ! kutazcittvayA ? / Atman ! mokSasukhe parAGmukha ! sakhe ! sa tvaM hRSIkairjito yena sthairyaniSaNNabuddhiradhikaM nizcintavacceSTase // 37 / / kiM mohaH kimayaM bhramaH kimathavonmAdaH pramAdo'thavA jADyaM kinnu viparyayaH kimathavA kiM vAjJateyaM tava / snigdhaM bandhumivAntikasthamasakRnmRtyuM na yenekSase nityaM mUDhadhiyAM guro ! svapiSi re svAsthyena rAtriMdivam // 38 // adyedaM zva idaM tathA parudidaM kRtyaM parAri tvidaM . cetazcintayasItthameva satataM nirvyAkulaM re sphuTam / tatkAlaM vilasanmanorathalatAkAntAradAvAnalo . yasmin daNDadharaH smariSyati sakhe ! ko'pyasti so'pi kSaNaH 39 // satyaM hArINi haMho hRdaya ! mRgadRzAM vibhramAdabhrabhUribhrUbhaGgojjRmbhamANasmaralalitajuSAmatra lIlAyitAni / .. AmuktermuktabAhustadapi gataghRNaH prANinAM jIvitAni krIDanapyeSa kAlaH kavalayati balAtkintu dUrAdvikRSya // 40 // yA evaM sphAratAradyutibharavizadodArahArAbhirAmaproddAmAbhogatuGgastanakalazajuSo mohayanti sma cetaH / to evaitarhi mAtraM sakalamapi jarAjarjaraM dhArayantyo vidveSAyeti matvA kathamiva kuruSe tAttvikI tAsu buddhim // 41 / / haho lajjAvihIna ! pratidivasamidaM zikSayAmo bhavantaM mA gAH strINAM samIpaM hatakahRdaya ! re tA hi mAyAsarasyaH / 101 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAsAmAlokya rUpaM mRga iva tRSitaH saspRhaM dhAvasi tvaM tRSNAsantApavRddhyai tava tu tadadhikaM kAraNaM mUDha ! kiJcit // 42 // taistaiH kastUrikAdyaiH stabakitamapi yadyAti daurgandhyamArAniSTA yasyeha viSTA kRmikulamathavA bhUribhasmAthavApi / kRtvA dharmasya bAdhAmanudivasamare vaJcanAbhiH pareSAmAtman ! ko'yaM vimohastava tadapi vapuH pAlyate yattvayettham // 43 // . yaiH sArdhaM viprayogaH kSaNamapi maraNasyaiva ko'pi prakAra: kRtyAkRtyaM na kiJcidvigaNayati kRte hamta yeSAM vimUDhaH / premAH apyamI re gatavati bhavati prekSatAM pretabhartuH kSiptvA tvatkAyamenaM hutabhuji sujanAH kiM smariSyantyapi tvAm ? 44 mAyAbhyAse guruste samabhavadiha re ko'tra saMsAracakre bhrAntvA bhrAntvA kimasminniyamitaraparityAgataH zikSikA / yatprANebhyo'pyabhISTAnniyatikavalitAn vIkSya gADhaM ruditvA cetaH ! pronmuktakaNThaM punarapi kuruSe svAni lIlAyitAni // 45 // tvattaH ko'pi na mUDhadhIriha jane jAnAmi cetaH ! sakhe ! yenAsyAkSakuTumbakasya sahasA vizvAsamAgacchasi / etasmin pratibimbite hi viSayagrAmo yathA darpaNe . bhAnustApayate paraM nanu tathA tvAM mUrkha ! duHkhAtithe ! // 6 // zrutvA zrutvA gurubhyaH svayamapi ca tathA vIkSya vIkSyAtibhImaM saMsAraM duHkhasAraM kimapi bhayavazaH sarvathA prArthayAmi / cetaH ! kRtvA prasAdaM parihara sakalAneva mithyAvikalpAn . bhrAtarbhUtyastavAhaM virama virama re bhaGgurAdbhogasaGgAt // 47 // cetastvaM sahacAri me tvadanugaH saukhyAni duHkhAni vA / sarvatrApi sahAmyahaM tadapi re dAkSiNyato bhaNyase / / 102 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // labdhaM mAnuSajanma durlabhamiha prAptaM ca jainaM mataM hA hA hArayase kathaM hatamate ! nirlajja ! nirlakSaNa ! saMhRtyendriyavargamargalamimaM ruddhvA ca bAhyAntaraM vyApAra girikandareSu yadi re jyotiH paraM dhyAyasi / cetaH ko'pi tadA tavAzu sa bhavatyAnandasaukhyodayaH saMsAre bhramatA na yaH kvacidapi svapne'pi saMvAditaH saMsAro'yamasAravastuvisaraH ko vetti kaccitpunarmAnuSyaM bhavitA kadApi sugururlabhyo'pi vA kahicit / durvAraprasarAH kRtAntasubhaTA marttavyameva dhruvaM tat tvaM svAnta ! nitAntakAntamaparaM prekSasva tattvAntaram zrIcakrezvarasUrimAnasasarohaMsaH samutsAhitaH . satyaM sajjanaduHkhakairavaraveH zrAddhasya vAcA ravaH / AcAryo vimalAbhidhaH samakRta zrIbrahmacandrAparakhyAtAbhikhya imAM mano ramayituM sadvRttapaJcAzatam AkAGkSA yadi mokSavartmani matiH santoSasaukhye yadi pradveSo viSayeSu yadyatha ratirnIrAgatAyAM yadi / tacchuddhAM vidhuto'pi komalatarAmapyabjagarbhAdimAM saMvegadrumakandalI paThata bho baddho bhavadbhayo'JjaliH // 50 // // 51 // // 52 // 103 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImajinavallabhasUrigumphitA ||dhrmshikssaa // natvA bhaktinatAGgako'hamabhayaM naSTAbhimAnakrudhaM, vijJaM varddhitazoNimakramanakhaM vayaM satAmiSTadam / vidyAcakravibhuM jinendramasakRllabdhvA'sya pAdaM bhave, vedyaM jJAnavatAM vimarzavizadaM dharmya padaM prastuve // 1 // bho bho bhavyA ! bhavAbdhau niravadhividhure bambhramadbhirbhavadbhidRSTAntaizcollakAdyairdazabhirasulabhaM prApi kRcchAnnaratvam / taccetkSetrAdisAmagryapi samadhigatA durlabhaiveti samyaga, matvA mAhAkulInAH kuruta kuzalatAM dharmakarmasvajasram // 2 // bhaktizcaityeSu saktistapasi guNijane raktirarthe viraktiH, prItistattve pratItiH zubhaguruSu bhavAd bhItiruddhAtmanItiH / kSAntirdAnti: svazAntirmu[su]khahatirabalAvAntirabhrAntirApte, jJIpsA ditsA vidhitsA zruta-dhana-vinayeSvanu (stu ?)dhI: pustake ca vyapohati vipadbharaM harati rogamasyatyaghaM, karoti ratimedhaya-tyatulakIrti[taH] zrIguNAn / tanoti surasampadaM vitarati kramAnmuktatAM, jinendrabahumAnataH phalati caityabhaktirna kim ? tadgehe prasrutastanyabhilaSati mudA kAmadhenuH praveSTuM, cintAratnaM tadIyaM zrayati karamabhipraiti taM kalpazAkhI / svaHzrIstatsaGgamAya spRhayati yatate kIrtikAntA tamAptuM, . taM kSipraM mokSalakSmIrabhisarati ratiryasya caityArcanAdau . // 5 // cakre tIrthakaraiH svayaM nijagade taireva tIrthezvaraiH, zrIheturbhavahAri dAritarujaM sannirjarAkAraNam / // 4 // 104 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // sadyo vighnaharaM hRSIkadamanaM mAGgalyamiSTArthakRd, devAkarSaNakAri duSTadalanaM trailokyalakSmIpradam ityAdiprathitaprabhAvamavanI-vikhyAtasaGkhyAvidAM, mukhyaiH khyApitamAzu zAzvatasukha-zrIkluptapANigraham / AzaMsAdivimuktamuktavidhinA zraddhAvizuddhAzayaiH, zaktivyaktisubhaktiraktibhirabhidhyeyaM vidheyaM tapaH jJAnAditrayavAJjano guNijana-statsaGgamAtsambhavet, snehasteSu sa tattvato guNiguNai-kAtmyAd guNeSveva yat / tasmAtsarvagasadguNAnumananaM tasmAcca saddarzanaM, yasmAtsarvazubhaM guNivyatikaraH kAryaH sadAyaistataH sa snAtazcandrikAbhiH sa ca kila mRgatRSNAjalaireva tRptaH, khAjairmAlAM sa dhatte zirasi sa zazazRGgIyacApaM bibharti / manAtyeSa sthavIyaH sthalatalasikatA-stailahetorya ujjhan, saGgaM jJAnakriyAvadguNibhirapi paraM dharmamicchecchivAya // 9 // tvagbhedacchedakheda-vyasanaparibhavA-prIti bhItipramItiklezAvizvAsahetuM prazamadamadayA-vallarIdhUmaketum / arthaM ni:zeSadoSA-DurabharajananaprAvRSeNyAmbu dhUtvA, lUtvA lobhaprarohaM sugatipatharathaM dhatta santoSapoSam // 10 // nidrAmudrAM vinaiva sphuTamaparamacaitanyabIjaM janAnAM, lakSmItRSNaughabhAvaH prakaTamapaTalaH sannipAto'tridoSaH / kiJca kSIrAbdhivAsi-nyabhajadiyamapAM sarpaNAnIcagatvaM, kallolebhyazcalatvaM smRtimatiharaNaM kAlakUTacchaTAbhyaH // 11 // jIvA bhUribhidA ajIvavidhayaH paJcaiva puNyAzravau, bhinnau SaDguNasaptadhA prakRtayaH pApe vyazItiH smRtAH / 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhedAn saMvarabandhayoH pRthagathA-''huH saptapaJcAzataM, mokSo dezavinirjarati ca nava zraddhatta tattvAni bhoH ! . // 1 sarvajJoktamiti pramAghaTitamityakSobhyamanyairiti, nyAyasthAnamiti sphuTakramamiti syaadvaaddhiibhaagiti| ... yuktyA yuktamiti pratItipadami-tyakSuNNalakSmeti sat, .. sapta dve nava cetyavetta bahudhA tattvaM vivakSAvazAt samyagjJAnagarIyasAM suvarcasAM cAritravRndIyasAM, tarkanyAyapaTIyasAM zuciguNaprAgbhAraLahIyasAm / vidyAmantramahIyasAM sumanasAM bhavyavrajapreyasAM, dhattoccaistapasAM vikAziyazasAM samyaggurUNAM giraH // 14 // muktau gantari mohahantari sadA zAstrasthitau rantari, dhyAnadhyAtari dharmadhAtari vara-vyAkhyAtari trAtari / vidvadbhartari zIladhartari tamaH-stomaM tiraskartari, dveSacchettari rAgabhettari gurau bhaktAH stha vAgvettari protsarpadarpasarpanmRtijananajarA-rAkSase nokaSAye, krUroruzvApadaughe viSamatamakaSA-yeddhadAvAgnidurge / mohAndhA bhogatRSNA-''turataraladRzo bhUri bambhramyamANAstrANAya prANabhAjo bhavavanagahane klezamevAzrayante // 16 // sukhI duHkhI raGko nRpatiratha niHsvo dhanapatiH, prabhurdAsaH zatruH priyasuhRdabuddhirvizadadhIH / bhramatyabhyAvRttyA catasRSu gatiSvevamasumAn, hahA ! ! saMsAre'smin naTa iva mahAmohanihataH // 17 // sakhyaM sAptapadInamuttamaguNA-bhyAsaH paropakiyA, satkAro gurudevatA'tithiyati-SvAyatyanuprekSaNam / . 106 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svazlAghAparivarjanaM janamanaH-preyastvamakSudratA, sapremaprathamAbhibhASaNamiti prAyeNa nIti: satAm // 18 // tathyApathyAyathArthasphuTamitamadhurodArasArodya[tA vAk]te vA, kke (?)[ce]tazca kSobhalobhasmayabhayamadanadrohamohapramuktam / kArya dehaM ca gehaM vrataniyamazamaucityagAmbhIryadhairyasthairyaudAryAryacaryAvinayanayadayA dAkSyadAkSiNyalakSmyA // 19 // prItyA bhItyA ca sarvaM sahati kila sa[dA]vo (?)'pyaznute'ceSTamevaM, kAryaM kuryAt kSamI ya-na tadiha kupitaH spaSTametajjane'pi / tasmAda[tyu]pyugrarAga-dviSi miSati ripau sarvazAstroditAyAM, sarvAbhISTArthalAbhaprabhavakRti sadA'rti tadyat (arthayate yat ?) kSamAyAm dazavidhayatidharmasyAdimaM kSAntiraGga, vimalaguNamaNInAM rohiNAdriH kSamaiva / taditi kuzalavalliprollasallAsyalIlA, kusumasamayamuccairdhatta roSapramoSam // 21 // vidyAkandAsidaNDaH kugatisuragRha-prollasatketudaNDaH, pradveSazleSahetuH sugatijaladhini-stAravistIrNasetuH / zastraM satsaGgarajvA vyasanakulagRhaM rAgayAgAgryayajJA, hAriSTaM ziSTatAyAH karaNavazagatA taddame'to yatadhvam // 22 // preGghadvajrAgrabhinnotkaTakaraTighaTAkumbhakIlAlakulyA, vegavyastakakuyudbhaTabhaTapaTalIlUnacakrAmbujAni / kruddhoddhAvatkabandhavyatikaraviphalAyastazastrANyabhIkSNaM, . bhUyAMsaH prApuratraM kSayamiti karaNaiH kAryamANA raNAni // 23 // mAnaH sanmAnavighnaH sphuTamavinayakRt-krodhayodhaH prabodhadhvaMsI vairAnubandhI praNayavimathanI savyapAyA ca mAyA / - 107 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobhaH saGkSobhahetu-rvyasanazatamahA-dhAmakAmo'pi vAmo, vyAmohAyeti jitvA-'ntaramarivisaraM svasya zAntiM kurudhvm|| 24 // kAntA kAntA'pi tApaM virahadahanajaM hanta ! ! citte vidhatte, krIDA vrIDA munInAM manasi manasijo-dAmalIlA'pi hiilaa| gAtraM pAtraM vicitra-prakRtikRtasamA-yogarogavrajAnAM, so'haM mohaM nihantuM tadapi kathamapi premarakto na zaktaH // 25 // arthe ni:sImni pAtha:plavajavajayini premNi kAntAkaTAkSa- .. prakSepasthemni dhAmni kSayapavanacale sthAmni vidyudvilole / jIvAtau vAtavegA-hatakamaladala-prAntalagnodabindu- ...... vyAlole dehabhAjA-miha bhavavipine saukhyavAJchA vRthaiva // 26 // uddhAvatkrodhagRdhe-'dhikaparuSaravo-ttAlatRSNAzRgAlIzAlinyudyanmanobhU-lalitakilakilA-rAvarAgograbhUte / IrSyA'marSAdidaMSTro-tkaTakalahamukha-dveSavetAlaraudre, hA ! ! saMsArazmazAne bhRzabhayajanane nyUSuSAM kvAstu bhadram ? // 27 // cakSudikSu kSipantI kSapayati jhagiti prekSakAkSINi sAkSAllIlAlolAlasAGgI jagati vitanute-'naGgasaGgAGgabhaGgAn / khedasvedaprabhedAn prathayati davathu-stambhasaMrambhagarbhAn, bAlA vyAlAvalIva bhramayati bhuvanaM cetasA cintitA'pi // 28 // nAbhIto'pi ca nIcatA kucataTAt kAThinyamanvarthato, / vAmAnAM bata tucchatA paricayAlagnAvalagnA dhruvam // 29 // rAgadveSapramodA-ratiratibhayazug-janmacintAjugupsAmithyAtvAjJAnahAsyA-virati mada[na]ni-drAviSAdAntarAyAH / saMsArAvartagarta-vyatikarajanakA dehinAM yasya naite, doSA aSTAdazA''ptaH sa iha tadudite vAstu zaGkA'vakAzaH ? // 30 // 108 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvatpreyasi sadgarIyasi parA-nandAzrayastheyasi, sphItazreyasi nAzitainasi sadA samyagguNajyAyasi / sajjJAnaukasi dharmavedhasi hutA-vidyAvitA naidhasi, ko'nantaujasi tAratejasi jine sandegdhi vRndIyasi // 31 // udyaddAridya[ruhvarga]ruMha(?)masitaparazurdurgadurgatyudAradvArasphArApidhAnaM viSayaviSadharagrAsagRdhya[:khagendraH]zvagendraH / kruddhyadurbodhayodhapratibhaTapaTalImoharohatprarohapreGghattIkSNakSuraprapramadamadakarikrUrakupyanmRgAriH // 32 // sarpatkandarpapAMzuprakarakharamaruttvaGgaduttuGgadaMzakSmAbhRddambholiRddhiranupazamadavoddAhavarSAmbuvAhaH / mithyAtvApathyatathyasphuradamRtarasaH prollasalobhavallicchedacchekAsipatraM zrutamiha taditi jJApyamadhyApyamApya // 33 // tene tena sudhAMzudhAmadhavalaM vizvak svakIyaM yazo, daurbhAgyadrurabhAji tena mamRde dAridyamudrA drutam / cakre kezavazakti[caki]kamalA tUrNaM svahastodare, pAtratrAkRtamatra yena vidhinA svaM svaM nayopArjitam // 34 // prollAse guNavallibhiH prana (?)[prasa]sRte kIrtyA trilokAGgaNe, saukhyairuccakRSe zriyA pravavRdhe buddhyA jajRmbhe bhRzam / svarlakSmyA dadRze satarSamabhito vIkSAmbabhUve zivapreyasyA vidhidAnadAturasakRt kairvA na lilye ? zubhaiH // 35 // prAhurdAhakameva pAvakamiva prAyo'vinItaM janaM, prApnotyeSa kadAcanApi na khalu sveSTArthasiddhiM kvacit / tasmAdIhitadAnakalpaviTapi-nyullAsiniHzreyasazrIsambandhavidhAnadhAmni vinaye yatnaM vidadhyAd budhaH // 36 // 109 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlaM dharmadrumasya dhupatinarapati-zrIlatAkalpakandaH, saudaryAhvAnavidyA nikhilsukhnidhi-vshytaayogcuurnnH| .. siddhAjJAmantrayantrA-dhigamamaNimahA-rohaNAdriHsamastaM, [sArthaM pratyarthitantraM trijagati vinayaH kiM na ki sAdhu dhatte ? // 37 // saMsArArNavanauvipadvanadavaH kopAgnipAthonidhimithyAvAsavisArivAridamarunmohAndhakArAMzumAn / tIvravyAdhilatAzitAsirakhilAntastApasarpatsudhAsAraH pustakalekhanaM bhuvi nRNAM sajjJAnadAnaprapA // 38 // mithyAtvodanvadaurve vyasanazatamahA-zvApade zokazaGkA''taGkAdyA eva ga[va]rte mRtijnnjraa-'paarvistaarivaari| ... AdhivyAdhiprabandhoddharatimimakare ghorasaMsArasindhau, puMsAM potAyamAnaM dadati kRtadhiyaH pustakajJAnadAnam // 39 // zikSA bhavyanRNAM gaNAya mayakA-'narthapradainastara, dagdhuM vahnirabhANi yeyamanayA varteta yo'matsaraH / namyaM cakrabhRtAM jinatvamapi sa-llabdhArthapAdaHparaM, rantA'sau zivasundarIstanataTe rundre naraH sAdaram . // 40 // 110 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // // 3 // = // 4 // = // 5 // - pU.zrI jyotirvijayakRtam // tattvAmRtam // devadevaM jinaM natvA bhavodbhavavinAzakam / vakSye'haM dezanAM kAJcid matihIno'pi bhaktita: saMsAre paryaTan janturbahuyonisamAkule / zArIraM mAnasaM duHkhaM prApnoti bata dAruNam ArtadhyAnarato mUDho na karotyAtmano hitam / tenA'sau sumahAklezaM paratreha ca gacchati jJAnabhAvanayA jIvo labhate hitamAtmanaH / vinayAcArasampanno viSayeSu parAGmukhaH AtmAnaM bhAvayennityaM jJAnena vinayena c| mA punarmiyamANasya pazcAttApo bhaviSyati tathA hi sattapaH kArya jJAnasadbhAvabhAvitaiH / yathA vimalatAM yAti cetoratnaM sudurlabham nRjanmanaH phalaM sAraM yadetajjJAnasevanam / anigRhitavIryasya saMyamasya ca dhAraNam jJAna-dhyAno-pavAsaizca parISahajayaistathA / zIla-saMyamayogaizca svAtmAnaM bhAvayet sadA jJAnAbhyAsaH sadA kAryo dhyAnenA-'dhyayanena ca / tapaso rakSaNaM caiva yadIccheddhitamAtmanaH jJAnAdiryasya sUryaH syAd nityamuddyotakArakaH / tasya nirmalatAM yAti paJcendriyadigAnanam etaddhyAnaphalaM nAma yaccAritrodyamaH sadA / kriyate pApanirmuktaiH sAdhusevAparAyaNaiH . .. 111 // 6 // 7 // = // 8 // // 9 // . // 10 // // 11 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvaM dvandvaM parityajya nibhRtenAntarAtmanA / jJAnAmRtaM sadA peyaM cittAhlAdanamuttamam / // 12 // jJAnaM nAma mahAratnaM yanna prAptaM kadAcana / saMsAre bhramatA bhIme nAnAduHkhavidhAyini // 13 // adhunA tat tvayA prAptaM samyagdarzanasaMyutam / pramAdaM mA punaH kArSIviSayAsvAdalAlasaH // 14 // AtmAnaM satataM rakSed jJAna-dhyAna-tapobalaiH / pramAdino'sya jIvasya zIlaratnaM vilupyate / // 15 // zIlaratnaM hRtaM yasya mohadhvAntamupeyuSaH / / .. nAnAduHkhazatAkIrNe narake patanaM dhruvam // 16 // yAvatsvAsthyaM zarIrasya yAvacendriyasampaMdaH / tAvad yuktaM tapaH kartuM vArdhakye kevalaM zramaH' // 17 // ... zuddha taposa sadvoyeM jJAne kameparikSaye / upayogaM dhanaM pAtre yasya yAti sa paNDitaH ... // 18 // guruzuzrUSayA janma cittaM saddhyAnacintayA / zrutaM yama-zame yAti viniyogaM sa puNyabhAk // 19 // chittvA snehamayAn pAzAn bhittvA mohamahArgalam / saccAritrasamAyuktAH zUrA mokSapathe sthitAH // 20 // karmaNA mohanIyena mohitaM sakalaM jagat / dhanyA mohaM samutsArya tapasyanti mahAdhiyaH // 21 // aho ! mohasya mAhAtmyaM vidvAMso ye'pi mAnavAH / muhyanti te'pi saMsAre kAmA-'rtharatitatparAH // 22 // kAmaH krodhastathA lobho rAgo dveSazca matsaraH / . mado mAyA tathA moha: kandarpo darpa eva ca // 23 // 112 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // ete hi ripavo ghorA dharmasarvasvahAriNaH / etairbamdhramyateM jIva: saMsAre bahuduHkhade rAga-dveSamayo jIva: kAma-krodhavazaM gataH / lobha-moha-madAviSTaH saMsAre saMsaratyasau samyaktvajJAnasaMpanno jainabhakto jitendriyaH / lobha-moha-madaistyakto mokSabhAgI na saMzayaH kAmaH krodhastathA mohastrayo'pyete mahAdviSaH / ete na nirjitA yAvattAvatsaukhyaM kuto nRNAm ? nAsti kAmasamo vyAdhirnAsti mohasamo ripuH / nAsti krodhasamo vahnirnAsti jJAnasamaM sukham kaSAyaviSayArtAnAM dehinAM nAsti nirvRtiH / . teSAM ca virame saukhyaM jAyate paramAdbhutam kaSAya-viSayai rogairAtmAnaM pIDitaM sdaa| . cikitsatAM prayatnena jinavAksArabheSajaiH viSayoragadaSTasya kaSAyaviSamohinaH / saMyamo hi mahAmantrastrAtA sarvatra dehinaH kaSAyakaluSoM jIvo rAgaraJjitamAnasaH / caturgatibhavAmbhodhau bhinnanauriva sIdati kaSAyavazago jIvaH karma badhnAti dAruNam / tenAsau klezamApnoti bhavakoTiSu dustaram kaSAya-viSayazcittaM mithyAtvena ca saMyutam / saMsArabIjatAM yAti na yAti mokSabIjatAm kaSAyavijaye saukhyamindriyANAM ca nigrahe / jAyate paramotkRSTamAtmano bhavabhedi yat 113 // 30 // // 31 // // 32 // // 34 // // 35 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // kaSAyAn zatruvat pazyed viSayAn viSavattathA / . mohaM ca paramaM vyAdhimevamUcurvicakSaNAH . kaSAya-viSayaizcaurairdharmaratnaM vilupyate / vairAgyakhaDgadhArAbhiH zUrAH kurvanti rakSaNam kaSAyakarSaNaM kRtvA viSayANAmasevanam / etaddhi mAnavAH ! pathyaM samyagdarzanamuttamam kaSAyAtapataptAnAM viSayAmayamohinAm / . . saMyogA'yogakhinnAnAM samyaktvaM paramaM hitam varaM narakavAso'pi samyaktvena samAyutaH / na tu samyaktvahInasya nivAso divi rAjate samyaktvena hi yuktasya dhruvaM nirvANasaGgamaH / mithyAdRzo'sya jIvasya saMsAre bhramaNaM sadA samyaktvaM paramaM ratnaM zaGkAdimalavajitam / saMsAraduHkhadAridyaM nAzayet suvinizcitam paNDito'sau vinIto'sau dharmajJaH priyadarzanaH / yaH sadAcArasampannaH samyaktvadRDhamAnasaH jarA-maraNarogANAM samyaktva-jJAnabheSajaiH / zamanaM kurute yastu sa vai vaidyo'bhidhIyate janmAntarArjitaM karma samyaktva-jJAna-saMyamaiH / nirAkartuM sadA yuktamapUrvasya nirodhanam samyaktvaM bhAvayet kSipraM sajJAnaM caraNaM tathA / kRcchrAt sucaritaM prAptaM nRtvaM yAti nirarthakam . atItenApi kAlena yanna prAptaM kadAcana / tadidAnIM tvayA prAptaM samyagdarzanamuttamam 114 // 42 // . // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // uttame janmani prApte cAritraM kuru yatnataH / saddharme ca parAM bhakti zame ca paramAM ratim anAdikAlaM jIvena prAptaM duHkhaM punaH punaH / mithyAmohaparItena kaSAyavazavartinA samyaktvAdityasaMbhinnaM karmadhvAntaM vinazyati / AsannabhavyasattvAnAM kAlalabdhyAdisannidhau samyaktvabhAvazuddhena viSayAsaGgavarjinA / kaSAyaviratenaiva bhavaduHkhaM vihanyate saMsAradhvaMsanaM prApya samyaktvaM nAzayanti ye / vamanti te'mRtaM pItvA sarvavyAdhiharaM punaH mithyAtvaM paramaM bIjaM saMsArasya durAtmanaH / tasmAttadeva moktavyaM mokSasaukhyaM jighRkSuNA AtmatattvaM na jAnanti mithyAmohena mohitAH / manujA yena mAnasthA vipralabdhAH kuzAsanaiH duHkhAcca bhIravo'pyete sudharmaM nahi kurvate / karmaNA mohanIyena mohitA bahavo janAH kathaM na ramate cittaM dhrme'neksukhprde| jIvAnAM duHkhabhIrUNAM prAyo mithyAdRzo yataH 'duHkhaM na zakyate soDhuM pUrvakarmArjitaM naraiH / tasmAt kuruta saddharmaM yena tatkarma nazyati sukRtaM. tu bhaved yasya tena yAnti parikSayam / duHkhotpAdanabhUtAni duSkarmANi samantataH dharma eva sadA kAryo muktvA vyApAramanyataH / yaH karoti paraM saukhyaM yAvanirvANasaGgamam . . . . 115 // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // . // 58 // // 59 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // // 3 // // 64 // // 65 // kSaNe hi samatikAnte saddharmaparivajite / . AtmAnaM muSitaM manye kaSAyendriyataskaraiH dharmakArye matistAvad yAvadAyudRDhaM tava / AyuHkarmaNi saMkSINe pazcAttvaM kiM kariSyasi ? dharmamAcara yatnena mA bhava tvaM mRtopamaH / saddharmacetasAM puMsAM jIvitaM saphalaM bhavet mRtA naiva mRtAste'tra.ye narA dharmakAriNaH / jIvanto'pi mRtAste vai ye narAH pApakAriNaH dharmAmRtaM sadA peyaM duHkhAtaGkavinAzanam / . yasmin pIte paraM saukhyaM jIvAnAM jAyate sadA sa dharmo yo dayAyuktaH sarvaprANihitapradaH / sa evottAraNe zakto bhavAmbhodheH sudustarAt yadA kaNThagataprANoM jIvo'sau parivartate / nA'nyaH kazcittadA trAtA muktvA dharmaM jinoditam alpAyuSA nareNeha dhrmkrmaa'vijaantaa| . na jJAyate kadA mRtyubhaviSyati na saMzayaH AyuryasyApi daivajJaiH parijJAte hi jAtake / tasyApi kSIyate sadyo nimittAntarasaGgataH jinairnigaditaM dharmaM sarvasaukhyamahAnidhim / ye na tatpratipadyante teSAM janma nirarthakam hitaM karma parityajya pApakarmasu rajyate / tena vai dahyate cetaH zocanIyo bhaviSyati yadi nAmA'priyaM duHkhaM sukhaM ca yadi vA priyam / tataH kuruta saddharmaM jinAnAM jitajanmanAm / // 66 // // 6 // // 68 // // 70 // . // 71 // 110 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // vizuddhAdeva saGkalpAd dharmaH sadbhipAya'te / svalpenaiva prayAsena citrametadaho ! param dharma eva sadA trAtA jIvAnAM duHkhasaGkaTAt / tasmAt kuruta bho yattaM tatrA'nantasukhaprade yattvayA na kRto dharmaH sadA mokSasukhAvahaH / prasannamanasA yena tena duHkhI bhavAniha yattvayA kriyate karma viSayAndhena dAruNam / udaye tasya saMprApte kaste trAtA bhaviSyati ? bhuktvA'pyanantazo bhogAn devaloke yathepsitAn / yo hi tRpti na saMprAptaH sa kiM prApsyati sAmpratam varaM hAlAhalaM bhuktaM viSaM tadbhavanAzanam / . na tu bhogaviSaM bhuktamanantabhavaduHkhadam indriyaprabhavaM saukhyaM sukhAbhAsaM na tatsukham / . tacca karmavibandhAya duHkhadAnaikapaNDitam akSAzvAn nizcalAn dhatsva viSayotpathagAminaH / vairAgyapragrahAkRSTAn sanmArge viniyojaya akSANyeva svakIyAni zatravo duHkhahetavaH / viSayeSu pravRttAni kaSAyavarzavartinaH .. indriyANAM yadA chande vartate mohasaGgataH / . tadAtmaiva bhavecchatrurAtmano duHkhabandhakaH indriyANi pravartante viSayeSu nirantaram / * sajjJAnabhAvanAsaktA vArayanti hi te ratAH indriyecchArujAmajJaH kurute yo hyapakramam / tameva manyate saukhyaM kiM nu kaSTamataH param .. 117 // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAbhilASarAgANAM yaH zramaH kriyate budhaiH / tadeva paramaM tattvamityUcurbrahmavedinaH // 84 // indriyANAM zamenA'laM rAga-dveSajayena ca / AtmAnaM yojayet samyak saMsRticchedakAraNam .. // 85 // indriyANi vaze yasya yasya duSTaM na mAnasam / . .. .. AtmA dharmarato yasya saphalaM tasya jIvitam // 86 // paranindAsu ye mUkA nijazlAghAparAGmukhAH / IdRzairye guNairyuktAH pUjyAH sarvatra viSTape.. // 87 // prANanAze'pi saMprApte varjanIyAni sAdhunA / paralokaviruddhAni yenAtmA sukhamaznute / // 88 // saMmAnayati bhUtAni yaH sadA vinayAnvitaH / sa priyaH sarvaloke'smin nApamAnaM samaznute // 89 // kimpAkasya phalaM bhakSyaM kadAcidapi dhImatA / viSayAstu na bhoktavyA yadyapi syuH supezalAH // 90 // strINAM samparkajaM saukhyaM varNayantyabudhA janAH / vicAryamANametaddhi duHkhAnAM bIjamuttamam // 91 // smarAgninA pradagdhAni zarIrANi zarIribhiH / / zamAmbhasA hyasiktAni nirvRttiM naiva bhejire // 92 // agninA tu pradagdhAnAM zamo'stIti yato'tra vai| smaravahnipradagdhAnAM zamo nAsti bhaveSvapi / // 93 // madano'sti mahAvyAdhiduzcikitsyaH sadA budhaiH / saMsAravardhano'tyarthaM duHkhotpAdanatatparaH // 94 // yAvadyasya hi kAmAgnirhadaye prajvalatyalam / . Azrayanti hi karmANi tAvattasya nirantaram // 95 // 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 96 // / / 97 // // 98 // // 99 // // 100 // // 101 // kAmA'hidRDhadaSTasya tIvrA bhavati vedanA / yayA sumohito jantuH saMsAre parivartate . duHkhAnAmAkaro yastu saMsArasya ca vardhanaH / sa eSa madano nAma narANAM smRtisUdanaH saMkalpANDAt samudbhUtaH kAmasarpo'tidAruNaH / rAga-dveSadvijio'sau vazIkartuM na zakyate duSTA ceyamanaGgecchA seyaM saMsAravarddhanI / duHkhasyotpAdane zaktA zaktA vittasya nAzane aho ! te dhiSaNAhInA ye smarasya vazaM gatAH / kRtvA kalmaSamAtmAnaM pAtayanti bhavArNave smareNA'tIvaraudreNa narakAvartapAtinA / aho ! khalIkRto loko dharmAmRtaparAGmukhaH smareNa smaraNAdeva vairaM daivaniyogataH / hRdaye nihitaM zalyaM prANinAM tApakArakam tasmAt kuruta sadvRttaM jinamArgaratAH sadA / yena zatakhaNDazo yAti smarazalyaM sudurdharam cittasaMdUSaNaH kAmastathA sadgatinAzanaH / savRttadhvaMsanazcAsau kAmo'narthaparamparA doSANAmAkara: kAmo guNAnAM ca vinAzakRt / pApasya ca nijo bandhurApadAM caiva saMGgamaH pizAceneva kAmena cchalitaM sakalaM jagat / bambhramIti parAyattaM bhavAbdhau tannirantaram vairAgyabhAvanAmantrastaM nivArya mahAbalam / svacchandavRttayo dhIrAH siddhisaukhyaM prapedire // 102 // // 103 // // 104 // // 105 // // 106 // // 107 // 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 108 // // 109 // no| // 110 // . // 111 // // 112 // // 113 // kAmI tyajati sadvRttaM gurorvANI hiyaM tathA / guNAnAM samudAyaM ca cetaHsvAsthyaM tathaiva ca tasmAt kAmaH sadA heyo mokSasaukhyaM jighRkSubhiH / saMsAraM ca parityaktuM vAJchadbhiryatisattamaiH kAmArtho vairiNau nityaM vizuddhadhyAnarodhinau / saMtyajatAM mahAkrUrau sukhaM saMjAyate nRNAm kAmadAho varaM soDhuM na tu zIlasya khaNDanam / zIlakhaNDanazIlAnAM narake patanaM dhruvam / kAmabhogaH sadA naiva svalpakAmena zAmyati / sevanAcca mahatpApaM narakAvartapAtanam sutIvreNApi kAmena svalpakAlaM tu vedanAH / khaNDanena tu zIlasya bhavakoTiSu vedanAH' niyataM prazamaM yAti kAmadAha: sudAruNaH / jJAnopayogasAmarthyAd viSaM mantrapaMdairyathA asevanamanaGgasya zamAya paramaM smRtam / / sevanAcca parA vRddhiH zamastu na kadAcana upavAso'vamaudaryaM rasAnAM tyajanaM tathA / snAnasyA'sevanaM caiva tAmbUlasya ca varjanam / asevecchAnirodhastu jJAnasya smaraNaM tathA / ete hi nirjayopAyA madanasya mahAripoH kAmamicchAnirodhena krodhaM ca kSamayA bhRzam / jayenmAnaM mRdutvena mohaM sajjJAnasevayA tasminnupazamaM prApte yuktaM savRttadhAraNam / tRSNAM sudUratastyaktvA viSAktamiva bhojanam 120 // 114 // // 116 // // 117 // // 118 // // 119 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 120 // // 121 // // 122 // // 123 // // 124 // // 125 // karmaNAM zodhanaM zreSThaM brahmacaryaM surakSitam / sArabhUtaM caritrasya devairapi supUjitam yA caiSA pramadA bhAti lAvaNyajalavAhinI / saiSA vaitaraNI ghorA duHkhormizatasaG kulA saMsArasya ca bIjAni duHkhAnAM rAzayaH parAH / pApasya ca nidhAnAni nirmitAH kena yoSitaH ? iyaM sA madanajvAlA vahvereva samudbhavA / narANAM yatra hUyante yauvanAni dhanAni ca narakAvartapAtinyaH svargamArgadRDhA'rgalAH / anarthAnAM vidhAyinyo yoSitaH kena nirmitAH ? kRmijAlazatAkIrNe durgandhamalapUrite / tvaG mAtrasaMvRte strINAM kAye kA ramaNIyatA ? aho ! te sukhitAM prAptA ye kAmalavavarjitAH / sadvRttaM vidhinA''pAlya yAsyanti padamuttamam bhogArthI yaH karotyajJo nidAnaM mohasaGgataH / cUrNIkarotyasau ratnamanaya~ suutrhetunaa| bhavabhogazarIreSu bhAvanIyaH sadA budhaiH / . nirvedaH parayA buddhyA karmArAtijigISubhiH yAvanna mRtyuvajreNa dehazailo nipAtyate / / niyujyatAM manastAvat karmArAtiparikSaye tyaja kAmArthayoH saGgaM dharmadhyAnaM sadA bhaja / chindhi snehamayAn pAzAn mAnuSyaM prApya durlabham kathaM te bhraSTasavRttA viSayAnupasevate (nte)| paJcatAntaritA yeSAM narake tIvravedanA . 121 // 126 // // 127 // // 128 // // 129 // // 130 // // 131 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 132 // // 133 // // 134 // // 135 // // 137 // savRttAd bhraSTacittAnAM viSayAsaGgasaGginAm / teSAmihaiva duHkhAni bhavanti narakeSu ca viSayAsvAdalubdhena rAgadveSavazAtmanA / AtmA suvaJcitastena yaH zamaM nApi sevate AtmanA yatkRtaM karma bhoktavyaM tadanekadhA / / tasmAt karmAzravaM ruddhavA svendriyANi vazaM naya indriyaprasaraM ruddhvA svAtmAnaM vazamAnaya / yena nirvANasaukhyasya bhAjanatvaM prapatsyase sampanneSvapi bhogeSu mahatAM nAsti gRdhnutA / anyeSAM gRddhirevA'sti zamastu na kadAcana SaTkhaNDAdhipatizcakrI parityajya vasundharAm / tRNavat sarvabhogAMzca dIkSAM bhAgavatIM zritaH kRmitulyaiH kimasmAbhirbhoktavyaM vastu sundaram / yenAtra gRhapaGkeSu sIdAmaH kimanarthakam ? yena te janitaM duHkhaM bhavAmbhodhau sudustaram / . taM karmArAtimatyugraM vijetuM kiM na vAJchasi ? abrahmacAriNo nityaM mAMsabhakSaNatatparAH / zucitvaM te'pi manyante kiM nu citramataH param ? . yena saMkSIyate karma saMcayazca na jAyate / tadevAtmavidA kAryaM mokSasaukhyAbhilASiNA anekazastvayA prAptA vividhA bhogasampadaH / apsarogaNasaGkIrNe divi devavirAjite punazca narake raudre raurve'tyntbhiitide| nAnAprakAraduHkhaudhe saMsthito'si vidhervazAt . // 138 // // 139 // // 140 // // 141 // // 142 // // 143 // 120 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taptatailakabhallISu pacyamAnena yattvayA / saMprAptaM paramaM duHkhaM tadvaktuM naiva pAryate // 144 // nAnAyantreSu raudreSu pIDyamAnena vahninA / duHsahA vedanA prAptA pUrvakarmaniyogataH // 145 // viNmUtrapUrite bhIme pUti-zleSma-vasAkule / bhUyo garbhagRhe mAturdaivAdyAto'si saMsthitim // 146 // tiggatau ca yadukhaM prAptaM chedana-bhedanaiH / na zaktastatpumAn vaktuM jihvAkoTizatairapi // 147 // saMsRtau nAsti tatsaukhyaM yanna prAptamanekadhA / deva-mAnava-tiryakSu bhramatA jantunA'nizam // 148 // caturgatinibandhe'smin sNsaare'tyntbhiitide|| sukha-duHkhAnyavAptAni bhramatA vidhiyogataH // 149 // evaM ciramidaM kaSTaM jJAtvA'tyantavinazvaram / . kathaM na yAsi vairAgyaM ? dhigastu tava jIvitam // 150 // jIvitaM vidyutA tulyaM saMyogAH svapnasannibhAH / sandhyArAgasamaH snehaH zarIraM tRNabinduvat // 151 // indracApasamA bhogAH sampado jaladopamAH / yauvanaM jalarekheva sarvametadazAzvatam / // 152 // samAnavayaso dRSTvA mRtyunA svavazIkRtAn / kathaM caitatsamo nAsti manAgapi hitAtmanaH // 153 // sarvA'zucimaye kAye nazvare vyAdhipIDite / ko hi vidvAn rati gacched yasyA'sti zrutasaGgamaH // 154 // ciraM supoSita: kAyo bhojanAcchAdanAdibhiH / vikRti yAti so'pyante kA''sthA bAhyeSu vastuSu ? // 155 // . . . 123 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 156 // // 157 // - // 158 // // 159 // // 160 // // 161 // nAyAto bandhubhiH sArdhaM na gato bandhubhiH samam / / vRthaiva svajanaiH sneho janAnAM mUDhacetasAm jAtenA'vazyamartavyaM prANinA prANadhAriNA / ataH kuruta mA zokaM mRte bandhujane budhAH ! AtmakAryaM parityajya parakAryeSu yo rataH / mamatvaratacetAH sa svahitAd bhraMzameSyati / svahitaM tu bhavejjJAnaM cAritraM darzanaM tathA / tapaHsaMrakSaNaM caiva sarvavidbhistaducyate / viyogAn vividhAn dRSTvA dravyANAM ca parikSayam / tathApi nighRNaM cetaH sukhAsvAdanalampaTam sukhasaMbhogasaMmUDhA viSayAsvAdalampaTaH / svahitAd bhraMzamAgatya gRhavAsaM siSevire yathA ca jAyate samyak cetaHzuddhiH sunirmalA / tathA jJAnavidA kAryaM prayatnenApi bhUriNA vizuddhaM mAnasaM yasya rAgAdimalavajitam / / saMsArANyaM phalaM tasya sakalaM samupasthitam saMsAradhvaMsane hRSTiM dhRtimindriynigrhe| . kaSAyavijaye yatnaM nA'bhavyo labdhumarhati etadeva paraM brahma na vidantIha mohinaH / yadetaccittanairmalyaM rAgadveSAdivarjitam tathA'nuSTheyametaddhi paNDitena hitaiSiNA / yathA na vikriyAM yAti mano'tyarthaM vipatsvapi dhanyAste mAnavA loke ye prApyA'pyApadAntaram / vikRti naiva gacchanti yataste sAdhumAnasAH // 162 // || 163 // // 164 // // 165 // // 166 // // 167 // 104 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 168 // // 169 // // 170 // // 171 // // 172 // // 173 // saMklezo na hi kartavyaH saMklezo bandhakAraNam / saMklezapariNAmena jIvo du:khasya bhAjanam saMklezapariNAmena jIva: prApnoti bhUrizaH / sumahAkarmasambandhaM bhavakoTisuduHkhadam cittaratnamasaMkliSTaM mahatAmuttamaM dhanam / yena saMprApyate sthAnaM jarA-maraNavarjitam sampattau vismitA naiva vipattau naiva duHkhitAH / mahatAM lakSaNaM hyetad tanudravyasamAgamAt Apatsu saMpatantISu pUrvakarmaniyogataH / dhairyameva paraM trANaM na yuktamanuzocanam vizuddhapariNAmena zAntirbhavati sarvataH / saMkliSTena tu cittena nAsti zAntirbhaveSvapi saMkliSTacetasAM puMsAM saMsAro yAti vRddhitAm / vizuddhA cetaso vRttiH sampatti-vRttidAyinI yadA cittavizuddhiH syAdApadaH sampadastadA / samAstattvavidAM puMsAM sarvaM hi mahatAM mahat paro'pyutpathamApanno niSeddhaM yukta eva saH / kiM punaH svamano'tyarthaM viSayotpathayAyi yat ajJAnAd yadi vA mohAd yatkRtaM karma.kutsitam / vyAvartayenmanastasmAt punastanna samAcaret / acireNaiva kAlena phalaM prApsyasi durmate ! / vipAke'tIvatiktasya karmaNo yattvayA kRtam svalpenaiva hi kAlena phalaM prApsyasi yatkRtam / zazavadAtmakarNAbhyAM gopayan svaM manAgapi 125 // 174 // // 175 // // 176 // // 177 // // 178 // // 179 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 180 // / / 181 // ... // 182 // // 183 // // 184 // // 185 // vardhamAnA'hitaM karma ajJAnAdyo na zodhayet / . prabhUtaduHkhasaMgrastaH sa pazcAt paritapyate sukhabhAvakRte mUDhAH kiM na kurvanti mAnavAH / yena saMtApamAyAnti janmakoTizateSvapi paraM ca vaJcayAmIti ye hi mAyAM prayuJjate / ihA'nyatra ca loke vai tairAtmA vaJcitaH sadA paJcatA''sannatAM prAptA na kRtaM sukRtArjanam / sumAnuSye hi saMprApte hA ! gataM janma niSphalam karmapAzavimokSAya yatno yasya na dehinaH / / sa saMsAramahAguptau baddhaH saMtiSThate sadA gRhacArakavAse'smin viSayAmiSalobhitAH / sIdanti narazArdUlA baddhA bAndhavabandhanaiH' garbhavAse'pi yaduHkhaM prAptamatraiva janmani / adhunA vismRtaM kiM.te yenAtmAnaM na budhyase ? caturazItilakSeSu yonInAM bhramatA tvayA / / prAptAni duHkhazalyAni nAnAkArANi mohinA kathaM nodvijase mUDha ! duHkhAt saMsRtisaMbhavAt / yena tvaM viSayAsakto lobhenA'si vazIkRtaH yattvayopArjitaM karma bhavakoTiSu puSkalam / tacchettuM naiva zaknoSi gataM te janma niSphalam ajJAnI kSapayet karma yajjanmazatakoTibhiH / tajjJAnI tu triguptAtmA nihantyantarmuhUrtake jIvitenApi kiM tena kRtA yatra na nirjraa| karmaNAM saMvaro vA'pi saMsArA'sArakAriNAm 126 .. // 186 // // 187 // // 188 // // 189 // // 190 // // 191 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 192 // // 193 // // 194 // // 195 // // 196 // // 197 // sa jAto yena jAtenA'pakvAnAM pAcanaM kRtam / karmaNAM pAkaghorANAM vibudhena mahAtmanA roSe roSaM paraM kRtvA mAne mAnaM vidhAya ca / saGge saGgaM parityajya svAtmAdhInaM sukhaM kuru parigrahe mahAdveSo muktau ca ratiruttamA / saddhyAne cittamekAgraM raudrArte naiva saMsthitam dharmasya saMcaye yatnaM karmaNAM ca parikSaye / sAdhUnAM ceSTite cittaM sarvadA pApanAzane mAnastambhaM dRDhaM bhaktvA lobhArdaii pravidArya ca / mAyAvallI samutpATya krodhazatru nihatya ca yathAkhyAtaM hitaM prApya cAritraM dhyAnatatparAH / . karmaNAM prakSayaM kRtvA prapannAH paramaM padam saGgAdirahitA dhIrA rAgAdimalavarjitAH / zAntA dAntAstapobhUSA muktikAGgaNatatparAH / / manovAkkAyayogeSu praNidhAnaparAyaNAH / vRttADhyA jJAnasampannAste pAtraM karuNAparAH dhRtibhAvanayA yuktAH sattvabhAvanayA'nvitAH / tattvArthAhitacetaskAste pAtraM dAturuttamAH / dhRtibhAvanayA duHkhaM sattvabhAvanayA bhavam / jJAnabhAvanayA karma nAzayanti na saMzayaH Agraho hi zame yeSAM vigrahaH karmazatrubhiH / viSayeSu nirAzaMsA te pAtraM yatisattamAH niHsaGgA api vRttADhyA niHsnehAH suzrutipriyAH / abhUSAzca tapobhUSAste pAtraM yoginaH sadA 127 // 198 // // 199 // // 200 // // 201 // // 202 // // 203 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 204 // // 205 // // 206 // . // 207 // // 208 // // 209 // yairmamatvaM sadA tyaktaM svakAye'pi manISibhiH / te pAtraM saMyatAtmAnaH sarvasattvahite ratAH parISahajaye zaktaM zaktaM karmaparikSaye / jJAna-dhyAna-tapobhUSaM zuddhAcAraparAyaNam prazAntamAnasaM saumyaM prazAntakaraNaM zubham / prazAntArimahAmohaM kAma-krodhaniSUdanam nindA-stutisamaM dhIraM zarIre'pi ca niHspRham / jitendriyaM jitakrodhaM jitalobhamahAbhayam' rAga-dveSavinirmuktaM siddhisaGgamanotsukam / . jJAnAbhyAsarataM nityaM nityaM ca prazame sthitam evaMvidhaM hi yo dRSTvA svagRhAGgaNamAgatam / mAtsaryaM kurute mohAt kriyA tasya na vidyate mAyAnirasanaM kRtvA tRSNAM ca parityajya te / rAga-dveSau samutsArya prayAtAH padamakSayam dhIrANAM yatayo dhIrA ye niraakulcetsH| . karmazatrumahAsainyaM nirjayanti tapobalAt parISahajaye zUrAH shuuraashcendriynigrhe| kaSAyavijaye zUrAste zUrA gaditA budhaiH nAdatte'bhinavaM karma saccAritraniviSTadhIH / purANaM nirjayed bADhaM vizuddhadhyAnasaGgataH saMsArAvAsanivRttAH zivasaukhyasamutsukAH / sadbhiste gaditAH prAjJAH zeSAstvarthasya vaJcakAH samatAM sarvabhUteSu yaH karoti sumAnasaH / mamatvabhAvanirmukto yAtyasau padamavyayam . // 210 // // 211 // "palAt .. // 212 // // 213 // // 214 // ' // 215 / / 128 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 216 // // 217 // // 218 // // 219 // // 220 // // 221 // indriyANAM jaye zUraH karmabandhe ca kAtaraH / satvArthAhitacetaska: svazarIre'pi ni:spRhaH parISahamahArAtibalanirdalanakSamaH / kaSAyavijaye zUraH sa zUra iti kathyate saMsAradhvaMsinI caryAM ye kurvanti sadA narAH / rAga-dveSahatiM kRtvA te yAnti paramaM padam malaistu rahitA dhIrA maladigdhAGgayaSTayaH / te brahmacAriNo nityaM jJAnAbhyAsaM siSevire jJAnabhAvanayA zaktA nibhRtenAntarAtmanA / apramattaM guNaM prApya labhante hitamAtmanaH saMsArAvAsabhIrUNAM tyaktAntarbAhyasaGginAm / . viSayebhyo nivRttAnAM zlAghyaM teSAM hi jIvitam samaM zatrau ca mitre ca samaM mAnApamAnayoH / lAbhAlAbhe samaM nityaM loSTha-kAJcanayostathA samyaktvabhAvanAzuddhaM jJAnasevAparAyaNam / . cAritracaraNAsaktamakSINasukhakAGgiNam IdRzaM zramaNaM dRSTvA yo na manyeta duSTadhIH / nRjanmanaH phalaM sAraM sa hArayati sarvathA . rAgAdivarjakAH saGgaM parityajya dRddhvrtaaH| dhIrA nirmalacetaskAstapasyanti mahAdhiyaH saMsArodvignacittAnAM niHzreyasasukhaiSiNAm / sarvasaGganivRttAnAM dhanyaM teSAM hi jIvitam saptabhIsthAnamuktAnAM yatrAstamitazAyinAm / trikAlayogayuktAnAM jIvitaM saphalaM bhavet // 222 // // 223 // // 224 // // 225 // // 226 // // 227 // 129 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 228 // .. // 229 // // 230 // // 231 // // 232 // // 233 // Arta-raudraparityAgAd dharma-zuklasamAzrayAt / jIvaH prApnoti nirvANamanantasukhamacyutam AtmAnaM viniyamyAzu viSayeSu parAGmukhaH / sAdhayet svahitaM prAjJo jJAnAbhyAsarato yatiH yathA saGgaparityAgastathA karmavimocanam / / yathA ca karmaNAM chedastathA''sannaM paraM padam yat parityajya gantavyaM tat svakIyaM kathaM bhavet ? / ityAlocya zarIre'pi vidvAnAzAM parityajet nUnaM nAtmA priyasteSAM ye ratAH snggsNgrhe| . priyazcedapakRttucchaM svIkartuM naiva zakyate zarIramAtrasaGgena bhavedArambhavartanam / / tadazAzvatamatrANaM tasmin vidvAn ratiM tyajet saGgAt saMjAyate gRddhiguddho vAJchati saJcayam / saJcayAd vardhate lobho lobhAtsaMsRtivardhanam / mamatvAjjAyate lobho lobhAd rAgazca jAyate / .. rAgAcca jAyate dveSo dveSAdduHkhaparamparA nirmamatvaM paraM tattvaM nirmamatvaM paraM sukham / nirmamatvaM paraM bIjaM mokSasya kathitaM budhaiH nirmamatve sadA saukhyaM saMsArasthiticchedanam / jAyate paramotkRSTamAtmani saMsthite sati artho mUlamanarthAnAmartho nirvRtinAzanaH / kaSAyotpAdakazcArtho duHkhAnAM ca vidhAyakaH AptojjhitAni vittAni tvayA sarvANi saMsRtau / ' punasteSu ratiH kaSTA bhuktavAnta ivaudane - 130 // 234 // // 235 // . // 236 // // 237 // . // 238 // // 239 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 240 // // 241 // // 242 // sayapa // 243 // // 244 // // 245 // ko vA vittaM samAdAya paralokaM gataH pumAn ? / / yena tRSNAgnisaMtaptaH karma badhnAti dAruNam tRSNAndhA naiva pazyanti hitaM vA yadi vA'hitam / santoSAJjanamAsAdya pazyanti sudhiyo janAH santoSasArasadratnaM samAdAya vicakSaNAH / bhavanti sukhino nityaM mokSasanmArgavartinaH tRSNAnalapradIptAnAM susaukhyaM nu kuto nRNAm ? / duHkhameva sadA teSAM ye ratA dhanasaJcaye santuSTAH sukhino nityamasantuSTAH suduHkhitAH / ubhayorantaraM jJAtvA santoSe kriyatAM ratiH dravyAzAM dUratastyaktvA santoSaM kuru sanmate ! / mA punardIrghasaMsAre paryaTiSyasi nizcitam Izvaro nAma santoSI yo na prArthayate'param / . prArthanA mahatAmatra paraM dAridrayakAraNam . hRdayaM dahyate'tyarthaM tRSNAgniparitApitam / na zakyaM zamanaM kartuM vinA santoSavAriNA yaiH santoSodakaM pItaM nirmamatvena vAsitam / tyaktaM tairmAnasaM duHkhaM durjaneneva sauhRdam yaiH santoSAmRtaM pItaM tRSNAtRDupanAzanam / taiH sunirvANasaukhyasya kAraNaM samupAjitam santoSaM lobhanAzAya dhRti cA'sukhazAntaye / jJAnaM ca tapaso vRddhyai dhArayanti munIzvarAH jJAna-darzanasampanna AtmA caiko dhruvo mama / zeSA bhAvAzca me bAhyAH sarve saMyogalakSaNAH .. . .. 131 // 246 // // 247 // // 248 // // 249 // // 250 // // 251 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 252 // // 253 // // 254 // // 255 // // 256 // // 257 // saMyogamUlA jIvena prAptA duHkhaparamparA / tasmAt saMyogasambandhaM trividhena parityajet ye hi jIvAdayo bhAvAH sarvajJairbhASitAH purA / anyathA ca kriyA teSAmiti cintA nirrathakA yathA ca kurute janturmamatvaM viparItadhIH / tathA hi bandhamAyAti tasya karma samantataH ajJAnAvRtacittAnAM rAgadveSavazAtmanAm / ArambheSu pravRttAnAM hitaM teSAM na bhItavat parigrahapariSvaGgAd rAgo dveSazca jAyate / . rAgadveSau mahAbandhakAraNaM bata karmaNAm sarvasaGgAn pazUn kRtvA dhyAnAgnAvAhuti kSipet / karmANi samidhazcaivaM yAgo'yaM sumahAphala: rAjasUyasahasrANi azvamedhazatAni ca / anantabhAgatulyAni na syustasya kadAcana . sA prajJA yA zame yAti viniyogaparA hitA / zeSA hi nirdayA prajJA karmopArjanakAriNI prajJAGganA sadA sevyA puruSeNa sukhAvahA / heyopAdeyatattvajJA yA ratA sarvakarmaNi dayAGganA sadA sevyA sarvakAmaphalapradA / sevitA'sau karotyAzu mAnasaM karuNAmayam maitryaGganA sadopAsyA hRdayAnandakAriNI / yA vidhatte kRtopAstizcittaM vidveSavarjitam sarvasattve dayAmaitrI yaH karoti sumAnasaH / jayatyasAvarIn sarvAn bAhyAbhyantarasaMsthitAn 132 // 258 // // 259 // // 260 // // 261 // // 262 // // 263 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 264 // // 265 // // 266 // // 267 // // 268 // // 269 // zamaM nayati bhUtAni yaH zakto dezanAvidhau / dravyAdilabdhiyukto yaH pratyahaM tasya nirjarA . zamo hi na bhaved yeSAM te narAH pazusannibhAH / samRddhA api sacchAstre kAmArtharatisaGginaH karmaNAM dhvaMsane cittaM rAgaM mohArinAzane / dveSaM kaSAyavarge ca nA'yogyo labdhumarhati citte naraka-tiryakSu bhramato'pi nirantaram / janto ! te vidyate naiva zamo duritabandhanaH manasyAhlAdinI' sevyA sarvakAlaM sukhapradA / upaneyA tvayA bhadra ! kSamA nAma kulAGganA kSamayA kSIyate karma duHkhadaM pUrvasaJcitam / cittaM ca jAyate zuddhaM vidveSa-bhayavarjitam prajJA sUyA ca maitrI ca samatA karuNA kSamA / . samyaktvasahitAH sevyAH siddhisaudhasukhapradAH bhayaM yAhi bhavAd bhImAt prItiM ca jinazAsane / zokaM pUrvakRte pApe yadIcchehitamAtmanaH kusaMsargaH sadA tyAjyo doSANAM pravidhAyakaH / saguNo'pi janastena laghutAM yAti tatkSaNAt . satsaMyogo budhaiH kAryaH sarvakAlasukhapradaH / tenaiva gurutAM yAti guNahIno'pi mAnavaH sAdhUnAM khalasaGgena ceSTitaM malinaM bhavet / saihikeyasamAsaktyA bhAsvadbhAnorapi kSayaH saMsargo na hi kartavyaH kadAcidasatAM satAm / zuNDinIhastapayasA vAruNI ca vidhIyate // 270 // // 271 // // 272 // // 273 // // 274 // // 275 // - 133 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 276 // // 277 // // 278 // // 279 // // 280 // // 281 // rAgAdayo mahAdoSAH khalAste gaditA budhaiH / .. teSAM samAzrayastyAjyastattvavidbhiH sadA naraiH guNAH supUjitA loke guNAH kalyANakArakAH / guNahInA hi loke'smin mahAnto'pi malImasAH sadguNairgurutAM yAti kulahIno'pi mAnavaH / nirguNaH sukulADhyo'pi laghutAM yAti tatkSaNAt savRttaH pUjyate devairAkhaNDalapurassaraiH / asavRttastu loke'smin nindyate'sau sutairapi cAritraM tu samAdAya ye punarbhaGgamAgatAH / / te sAmrAjyaM parityajya dAsyabhAvaM prapedire zIlasaMdhAriNAM pusAM manuSyeSu sureSu c| . AtmA gauravamAyAti paratreha ca santatam' Apado hi mahAghorAstattvasandhAnasaGgataiH / nistIryante mahotsAhai: zIlarakSaNatatparaiH varaM tatkSaNato mRtyuH zIlasaMyamadhAriNAm / / na tu sacchIlahInAnAM kalpAntamapi jIvitam varaM paragRhe bhikSA yAcitA zIladhAriNA / na tu sacchIlabhaGgena sAmrAjyamapi jIvitam dhanahIno'pi zIlADhyaH pUjyaH sarvatra viSTape / zIlahIno dhanADhyo'pi na pUjyaH svajaneSvapi varaM sadaiva dAridyaM zIlaizvaryasamanvitam / na tu zIlavihInAnAM vibhavazcakravartinaH dhanahIno'pi sadvRtto yAti nirvANanAthatAm / cakravartyapyasadvRtto yAti duHkhaparamparAm 134 // 282 // // 283 // nitama // 284 // // 285 // // 286 // // 287 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 288 // // 289 // // 290 // // 291 // // 292 // // 293 // sukhA rAtrirbhavetteSAM yeSAM zIlaM sunirmalam / na tu sacchIlahInAnAM divaso'pi sukhAvahaH dehaM dahati kopAgnistatkSaNaM samudIritaH / vardhamAnaH zamaM sarvaM cirakAlasamarjitam krodhena vardhate karma dAruNaM bhavavardhanam / zikSA ca kSIyate sadyastapazca samupArjitam suduSTamanasA pUrvaM yatkarma samupArjitam / tadvipAke bhavedugraM ko'nyeSAM krodhamudvahet ? zodhyamAne tuH karmaNe satsukhaM kiM na jAyate / svahitaM yaH parityajya tApanAtpApamAharet ? chidyamAna RNe yadvaccetaso jAyate dhRtiH| . zodhyamAne tu karmaNe kiM vimuktirna jAyate ? zatrubhAvasthitAn yastu karoti vazavartinaH / . prajJAprayogasAmarthyAt sa zUraH sa ca paNDitaH vivAdo hi manuSyANAM dharmakAmArthanAzakRt / vairAgyAndhajanenApi nityaM cAhitakarmaNA dhanyAste mAnavA nityaM ye sadA kSamayA yutAH / vaJcayamAnAH zaTailubdhaividiM naiva kurvate . vAdena bahavo naSTA ye'pi dravyamadotkaTAH / varamarthaparityAgo na vivAdaH khalaiH saha ahaGkAro hi lokAnAM nAzAya na tu vRddhaye / yathA vinAzakAle syAt pradIpasya zikhojjvalA hInayoniSu bambhramya cirakAlamanekadhA / uccagotraM sakRtprAptaH kastato mAnamudvahet ? 135 // 294 // // 295 // // 296 // // 297 // // 298 // // 299 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 300 // // 301 // ' // 302 // // 303 / / // 304 // // 305 // rAga-dveSau mahAzatrU mokSamArgamalimlucau / . jJAna-dhyAna-taporatnaM harataH sucirArjitam ciraM gatasya saMsAre bahuyonisamAkule / prAptA sudurlabhA bodhiH zAsane jinabhASite adhunA tAM samAsAdya saMsAracchedakAriNIm / pramAdo nocitaH kartuM nimeSamapi dhImatA pramAdaM ye tu kurvanti mUDhA viSayalAlasAH / narakeSu ca tiryakSu te bhavanti ciraM narAH' pAna para narAH AtmA yasya vaze nAsti kutastasya paro janaH / AtmAdhInasya zAntasya trailokyaM vazavati ca AtmAdhInaM tu yatsaukhyaM tatsaukhyaM varNitaM budhaiH / parAdhInaM tu yatsaukhyaM duHkhameva na tatsukham parAdhInaM sukhaM kaSTaM rAjJAmapi mahaujasAm / tasmAdetatsamAlocya, AtmAyattaM sukhaM kuru AtmAyattaM sukhaM loke parAyattaM na tatsukham / / etat samyagvijAnanto muhyanti mAnuSAH katham ? nissaGgAjjAyate saukhyaM mokSasAdhanamuttamam / saGgAcca jAyate duHkhaM saMsArasya nibandhanam pUrvakarmavipAkena bAdhAyAM yacca zodhanam / tadidaM tu zvadaSTasya rajakheDyA hi tADanam ajJaM hi bAdhate duHkhaM mAnasaM na vicakSaNam / pavanairDIyate tUlaM meroH zrRGgaM na jAtucit paraM jJAnaphalaM vRttaM vibhUtirna griiysii| tayA hi vardhate karma sadvRttena vimucyate 136 // 306 // // 307 // // 308 // // 309 // // 310 // // 311 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 312 // // 313 // // 314 // // 315 // // 316 // // 317 // saMvegaH paramaM kAryaM zrutasya gaditaM budhaiH / tasmAd ye dhanamicchanti te tvicchantyamRtAd viSam zrutaM vRttaM yamo yeSAM dhanaM paramadurlabham / te narA dhaninaH proktAH zeSA nirdhaninaH sadA ko hi tRpti samAyAto bhogairduritabandhanaiH / devo vA devarAjo vA cakrAGko vA narAdhipaH duSTamantargataM cittaM tIrthasnAnAnna zudhyati / zatazo'pi jalaidhautaM madyabhANDamivA'zuci AtmA vai sumahattIrthaM yadA'sau prazame sthitaH / yadA'sau prazame nAsti tatastIrthaM nirarthakam zIlavrate jale snAtvA zuddhirasya zarIriNaH / na tu snAtasya tIrtheSu sarveSvapi mahItale rAgAdivarjanaM snAnaM ye kurvanti dayAparAH / / teSAM sunirmalo yogo na tu snAtasya vAriNA AtmAnaM snApayennityaM jJAnanIreNa cAruNA / yena nirmalatAM yAti jIvo janmAntareSvapi sarvAzucimaye kAye zukra-zoNitasambhave / zucitvaM ye'bhivAJchanti naSTAste jaDacetasaH audArike zarIre'smin saptadhAtumaye'zucau / zucitvaM ye'bhimanyante pazavaste na mAnavAH satyena zudhyate vANI mano jJAnena zudhyati / guruzuzrUSayA kAyaH zuddhireSA sanAtanI svarga-mokSocitaM nRtvaM mUDhairviSayalAlasaiH / kRtaM svalpasukhasyArthe tiryaG -narakabhAjanam // 318 // // 319 // // 320 // // 321 // // 322 // // 323 // 137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 324 // // 325 // // 326 // // 327 // // 328 // // 329 // sAmagrI prApya sampUrNA yo vijetuM nirudyamaH / viSayArimahAsainyaM tasya janma nirarthakam niravadyaM vaded vAkyaM madhuraM hitamarthavat / prANinAM ceta AhlAdi mithyAvAdabahiSkRtam priyavAkyapradAnena sarve tuSyanti jantavaH / tasmAttadeva kartavyaM kiM vAkye'pi daridratA ? vrataM zIlaM tapo dAnaM saMyamo-hatprapUjanam / duHkhavicchittaye sarvaM proktametanna saMzayaH tRNatulyaM paradravyaM paraM ca svazarIravat / / pararAmAM samAM mAtuH pazyan yAti paraM padam samyaktvAt samatAyogAniHsaGgAt sahanAttathA / kaSAyaviSayA'saGgAt karmaNAM nirjarA parA ArhantyaM mahimopetaM sarvazaM paramezvaram / dhyAyed devendracandrArkasabhAntaHsthaM svayambhuvam .. sarvAtizayasampUrNa divyalakSaNalakSitam / sarvabhUtahitaM devaM zIlazailendrazekharam ghAtikarmavinirmuktaM mokSalakSmIkaTakSitam / anantamahimAyuktaM trayodazaguNasthitam anantacaritaM cArucAritrasamupAsitam / vicitranayanirNItaM vizvaM vizvaikavatsalam niruddhakaraNagrAmaM niSiddhaviSayadviSam / dhvastarAgAdisantAnaM bhavajvalanavArmucam divyarUpadharaM dhIraM vizuddhajJAnalocanam / . api tridaza-yogIndrakalpanAtItavaibhavam * // 330 // // 331 // // 332 // // 333 // // 334 // // 335 // 148 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 336 // // 337 // // 338 // // 339 // // 340 // syAdvAdapavinirghAtabhinnAnyamatabhUdharam / jJAnAmRtapayaHpUraiH pavitritajagatrayam ityAdigaNanAtItaguNaratnamahArNavam / devadevaM jinaM pArzva vande sarvArthasiddhidam ekaSaSTitame paTTe vijayasiMhasUrirAT / tapagacchAdhipo jajJe sajjJAnAmRtazevadhiH tasya jJAna-kriyAniSThaH saccAritrapavitritaH / saMvignanabhomArtaNDa: zrIsatyavijayo'ntiSat karpUrojjvalasatkIrtiH karpUravijayAbhidhaH / teSAM ziSyo'bhavad bhUrikIrtikarburitAmbaraH zrIkSamAvijayo nAma vAcaMyamaziromaNiH / teSAM paTTe pavitrAtmA babhUva bhuvi vizrutaH sajjanAnAM zirottaMsaH zrIjinavijayAbhidhaH / ... tadantiSat paNDitAnAM maNDano bhuvi vizrutaH. tadantiSat pavitrAGgaH zrImaduttamanAmabhRt / / jainasiddhAntapAthodhimanthanaikasurAcalaH tatpaTTapUrvadignAthaH zrIpadmavijayAbhidhaH / vartate bhavyasattvAnAM bodhayan bhuvi vizrutaH jyotirvijayaziSyeNa gurUNAmupadezataH / , AdyAbhyAse kRto granthaH zrItattvAmRtanAmakaH bANavedASTacandre ca vatsare vikramArkataH / mAghe zvetASTamIghasne kRto'Nahillapattane // 341 // // 342 // // 343 // // 344 // // 345 // // 346 // 138 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // pU.A.zrIratnasiMhasUriviracitA ||aatmtttvcintaabhaavnaacuulikaa // kalyANazasyapAthodaM, duritadhvAntabhAskaram / zrImatpArzvaprabhuM nattvA, kiJcijjIvasya dizyate // 1 // nAhaM vaktA kvinev, satAM nAkSepakaH kvacit / / apUrvaM naiva bhASiSye, zravyaM kiJcittathA'pi me * // 2 // vyutpatterbhAjanaM kAvyaM, rasaprANasya mandiram / vakrokteH paramaM dhAma, vaidA lAsyamaNDapaH // 3 // zabdArthayoH paro gumphaH prasattestu sudhArasaH / gurostulyena kenA'pi, dRbhyate lIlayA sphuTam sarvametad vRthA manye, tattvabuddhyA vivecayan / yataH kartuM bhavocchedaM, cetazcenna pragalbhate' // .5 // saMsArAnityatA dhanya !, tvayA svato'nyato'pi vA / dRzyate jJAyate bhUyaH, zrUyate cAnubhUyate // 6 // bhogadRSTau kRtadhyAnairasaMpUrNamanorathaiH / jalabubudasAdRzya, prApya kaiH kairna gamyate ? jainadharmaguNopetAM, sAmagrI prApya nirmalAm / dharmodyamastathA kAryaH, pramAdo na yathA bhavet bhAvitAtmA kSaNaM bhUtvA, sthitvaikAnte samAhitaH / nAzAvaMze dRzau dhRtvA, bhAvayArthaM muhurmuhuH // 9 // AyAto'smi kutaH sthAnAd gantavyaM kva punarmayA / sukhaduHkhavidhau hetuH, ko vA tatra bhaviSyati ? // 10 // puNyaM pApamihopAttaM, dhruvaM paratra bhujyate / iti matvA mahAbhAga !, pramAdo naiva yujyate // 7 // // 8 // 140. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kve daM te mAnuSaM janma, cintitArthaprasAdhakam / dharmasAdhanasAmagrI, vA'sau sarvApi hastagA? // 12 // tUrNaM tUrNaM tu dhAvaMstvaM, kRtyakoTisamAkulaH / vismRtya pRSThataH koTI, puraH pazyasi kAkinIm // 13 // sUra: kAtaratAM yAto, jainairUce (jaghanyazca) sa uttamaH / etaddvayavihInastu, madhyama; praNigadyate // 14 // mithyAdRg zrAvako bhAvyazcArucAritravAn yatiH / jAnIhi vyavahAreNa, madhyamottamahInakAn // 15 // ke ke vairAgyasaMvegau, nA''khyAnti ghoSayanti ca ? / vyaGgyau tau bASparomAJcaiH, puNyAd harSe'pi kasyacit // 16 // harSe'pi bahuza: syAtA, nityaM tau vA mahAtmanaH / utthAyotthAya tasyAsyaM, draSTavyaM puNyamicchubhiH // 17 // jAnantaH zatazo'pyarthaM, zamAderbahavo janAH / yato vairAgyasaMvegau, tamarthaM tu na jAnate // 18 // daivAdAtmannahaM jAne, pramAdIti yadi svakam / tathApyuddhartumAsevyaH, sadA svAntena kandalaH // 19 // mAvadhIraya me vAcaM, kuru kiJcittathAvidham / janmAntaraM gato yena, vatsa vatsa ! na zocasi // 20 // haMhoM citta ! prakaTavikaTaM mohajAlaM kimet, zUnyAlApaiH pralaMpitamidaM kAryyahInaM vijAne / smAraM smAraM kimiti muSitaM suprasiddhaM yadetat, lobhArtasya kSudapagamanaM dRSTamAtre na bhojye . // 21 // majjihvAyai tatazceto, yacchAdezaM sadAzaya ! / hitvA kaMDUlatAM vaktuM, mUkatvaM yena sevate // 22 // ... 141 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // bhAvanAM tattvataH kartuM, na zaktazcettathApyaham / ritnadhAnyeSu manye svaM, yattasyAM vyasanI sadA zrI ratnopapadAH siMhAH, sUrayo dharmamaGgalam / tattat kiJcittathA''cakhyuH, prApyate nirvRtiryathA // 24 // pU.A.zrIjayazekharasUriviracitaH ||prbodhcintaamnniH // prathamo'dhikAraH. cidAnandamayaM vande niHsandehamahaM mahaH / tamAMsi santu sarvANi tejAMsyapi jigAya yat // 11 // api sarvavidAM vAco yadaJcati na gocaram / svAtmAnubhavavedyaM taccidAnandamahaH stumaH // 1 // 2 // na zaktA yadasatkartumAkAlamapi saMhatA / karmAbhrapaTalI sUryamiva tajjyotirAnumaH // 1 // 3 // ananteSvapi siddheSu yatsAdhAraNadhAraNam / anuziSyeva samatA mAturAbhAtu tanmahaH // 1 // 4 // durestu pApaM dharmopi yanna spRzati jAtucit / / tadudAsInatAjanmacinmahaH spRhayena kaH // 15 // na jADyasya na dAhasya hetutAM yat prapadyate / udyatau puSpadantau tadarciracitumAtmanaH // 16 // dIpastamasi zarva- zarvarIzo divA raviH / bhAsvantaH kiM paraM jyotirjayatyanizabhAsuram // 17 // tanute cinmahazcitraM na ksyaacintyshktikm| . mitAtmasthitamiSTe yallokAlokaprakAzane // 18 // 142 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 1 / 10 // // 1 / 11 // // 1 / 12 // // 1 / 13 // // 1 / 14 // yadaznantopi kepyApustapasyantopi nApare / yallebhire kSaNAdeke varSakoTyApi kepi na dRzyasagairapi prAptaM saGgatyAgepi netaraiH / alakSyaM bAlabuddhInAM tat kaivalyaM dhinotu naH yasyodaye vilIyante kAmakrodhAdayaH svayam / nopakAmanti tajjyotiH kevalaM ke'valambitum na nAdena na cakairna prANAyAmena nAsanaiH / yasya syAnnavaraM lAbhaH svAbhAvikasamAdhinA sarasvatI namaskurmaH karmakAluSyahAriNIm / kenApi nAbhibhUtena brahmaNA yodapAdyata mAnase nirmale'stAghe vimuktaviSayAntaraH / . haMsazcetkurute keli tatkva yAtu sarasvatI sarasvatI svatIrasthAnapi tAM lambhayatyasau / . vizuddhiM yAM na dIyeta nadI snAnazatairapi . sarasvatIdhiyAJcadhvaM na pASANaM na nimnagAm / sA hi yogadhiyAM gamyA sarvasrotoniyantraNe ajJAH svagRhasUtrasya parataptiparAyaNAH / vyAsAH sarve kayAsrotasvinISu timitAmitAH AcAryA bodhayanti svaM parabodhakara na yeN| bhramanti te svayaMbhrAntA lagayantaH parAnpathi yAvanna zAntimAyAnti bahudRSTazrutA api / tAvacchUtAnAM vAhIkAste muktAnAmiva dvipAH zItoSNau nAtra bhUyiSTAriSTau dRSTau suvRSTivat / evaM zAnto so vighnabahulo na rasAH pare 143 // 1 / 15 // // 1 / 16 // // 1 / 17 // // 1 / 18 // // 1 / 19 // // 1 / 20 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 / 21 // // 1 / 22 // // 1 / 23 // // 1 / 24 // // 1 / 25 // // 1 / 26 // yathAnalopalAH prAyaH puSkalA na vidhUpalAH / kaSAyabahule loke tathA'lpe zAntavRttayaH / sidhyantyayatnaM nIvArAH zAliyale'pi sNshyH| . raseSvanyeSu zAnte ca jAnIhyetannidarzanam zRGgArAdyA rasA loke bAbairapi nissevitaaH| eSA zAntasudhAkulyA kulyAnAmapi durlabhA pazunA zizunA'nAdibhavAbhyAsAdupAsitAH / vidvaddurgaM rasaM zAntaM spardhate kiM rasAH pare / carvyamANA bhRzaM sarve rasA vairasyamApnuyuH / . zAntastu sevito'tyantaM mokSAvadhisukhapradaH satyaM zAnto rasendro'yaM yastattaddattabhAvanaH / na kaSAyAgninoDDInaH kalyANazreNikAraNam bAhyAM dRzaM parityajya svAtmanA svaM vibhAvayan / kramAdupakramI zAntAvasthAmApnoti paNDitaH vanavApIvihArAcaM bAhyaM vastu yadIkSyate / tadantaraGgatAM nItvA yo dhyAyati sa tAttvikaH kaSAyakaluSaH svAtmA yAvadicchAvazaMvadaH / zraddheyAdhyAtmavArtApi tAvanna klibasUtivat vivekavIrAvaSTambhAdambhAdibhaTabhaJjanAt / yo jigISati taM mohabhUpaM sa viduSAM varaH brAhma muhUrte yo rAtrerAdyayAmAtyaye'thavA / nidrAtandre tyajanna'svacintakaH sAdhakaH sa kaH na vAdasAdaro nAvalipto na khyaatikaamukH| .. na kvApyautsukyabhUnaiva yattatsvoktasamarthakaH 144 // 1 / 27 // // 1 / 28 // // 1 / 29 // // 1 / 30 // // 1 / 31 // // 1 / 32 / / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 / 33 // // 1 // 34 // // 1 / 35 // // 1 / 36 // // 1137 // // 1 / 38 // na goSTIcchurnAnyadezaveSabhASAdipRcchakaH / na gItAdipriyo nAkSilolaH sa khalu sAdhakaH AkruSTo yAti na dveSaM stuto bhavati nonmanAH / abAdhitasamAdhisthaH svastho bhavati sAdhaka: lavalezamuhUrttAdikramAdyaH saGgavartyapi / niHsaGgatArthaM yatate vidvaMstaM viddhi sAdhakam ko'haM kutaH samAyAtaH ke ca me bandhavo'rayaH / kva gantA kiM ca pAtheyamevaM dhyAyati so'nizam jJAtatattvatayA vetti lokavRttaM visaMsyulam / tathApi kurute naiva svAtmoktarSAnyagarhaNe yogI zailANuvajjAnannapyAdhyAtmikabAhyayoH / . dharmayorantaraM bhinte vyavahAraM girApi na zRNvannapyeDavadyogI pazyannapyandhavaddhRvam / .. vaktApi mUkavadvidvAnapi bAlasamo bhavet. . Adau lakSye tato lakSyaM vinApi draDhayanmanaH / nityAbhyAsI sukhaM dhImAnunmanIbhAvamaznute zAnte svAnte nijagrAhyAnnivRtte cendriyavraje / sudhIravicyutaH sthAnAdAtmanyAtmAnamIkSate . dhyAnatrayamatikramya rUpAtItamupAgataH / . AtmA svasthaH svarUpasthaH prApnoti paramAtmatAm AtmAsau dvividho jJeyo bhavyAbhavyasvarUpataH / bhaviSyatsiddhiparyAyo bhavyo'bhavyastvavanIdRzaH siddhigopi tridhA dUrAsannamadhyamabhedataH / yo'pArdhapudgalasyAnte seddhA'sau dUrasiddhika: // 1 / 39 // // 1 / 40 // // 1 // 41 // // 1 / 42 // // 1 / 43 // // 1 // 44 // - 145 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 / 45 // // 1 / 46 // // 1 / 47 // // 1 / 48 // yo'ntarmuhUrtataH sidhyatyayamAsannasiddhikaH / AsannadUrayormadhye sidhyanmadhyamasiddhikaH : atra madhyamasiddhyarhabhavyAtmA kopi vakSyate / iha mohavivekAdiSvekatvaM jAtyapekSayA atrAtmacetanAdInAM yaddAmpatyAdizabdanam / tatsarvaM kalpanAmUlaM sApi zreyaskarI kvacit mInamainikayoH pANDupatrapallavayorapi / yA mithaH saMkathA sUtre vaddhA sA kiM na bodhaye nAyakatvaM kaSAyANAM karmaNAM ripusainyatAm / AdizannAgamo'pyasya prabandhasyaiti bIjatAm sAropA lakSaNA kvApi kvApi saadhyaavsaanikaa| dhaureyatAM prapadyete granthasyAsya samarthane / AtmajJAnajuSAM jvarAdyapagamo dUre jarArAkSasI, pratyAsIdati labdhisiddhinivaho jJAnaM samunmIlati / Anando'nubhave'pi vAgaviSayaH syAtpuNyapApakSayo, muktirmuSTigateva kevalamidaM labdhuM yatadhvaM tataH // 1 // 49 // // 1 / 50 // // 151 // // 21 // dvitIyo'dhikAraH AtmA nizcayato yena svarUpeNa prakIrtitaH / yathA sacetanopyeSa mAyayA vivazIkRtaH yathA'tidUnodAste sma mAyAsakte'tra sanmatiH / yathA sa janayAmAsa mAyAyAM mohamaGgajam yathA mAyAmanovazyo nAnAduHkhAnyasoDha saH / .. yathAvivekamutpAdya manastaM niravAsayat __ // 22 // // 2 // 3 // 146 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 2 // 6 // // 27 // // 28 // // 29 // vivekena yathA rAjyaM lebhe sarvajJasevayA / mohasyAdezataH kAmastrilokI jitavAn yathA tatastena vivekana yathArhannabhyupadyata / tadadhyakSaM. nijAM vIracaryAM so'darzayadyathA pANaukRtya dRDhapremAM kumArI saMyamazriyam / yathA jAtabalonmeSo mohameSo'bhyaSeNayat yathA mohatamo hatvA samare bhAnumAniva / manomohakSayakSAmaM vivekaH pratyabodhayat hute hutAze manasA svAtmanyutsAhya cetanA / yathA jagannAyakatAM ninAya svapattiM punaH tathAhamakhilaM vakSye vRddhavAkyAnusArataH / bAlo'pyabhyeti kAntAraM guruhastAvalambanAt padmanAbhArhataH ziSyo bhAvI dharmarucirmuniH / . tadbhASitadizA jJeyaM svarUpaM sakalAtmanAm / jambUrityastyayaM dvIpo yasya saccakrazAlinaH / paridhirjagatI tumbaM sumerurarakA dizaH tasya dakSiNadigbhAge kSetraM jayati bhAratam / ratnaighalAbhalobhenevodadheH savidhe sthitam ... tatrAsyA avasarpiNyA vytikraante'rktrye| turyArakAvasAne zrIvardhamAno jinojani saptahastocchyaH svarNarug yaH kezariNAGkitaH / AghATastambhavadbheje turyapaJcamakArayoH tatpAdapadmanizchadmasevAbhRGgoM'bhavannRpaH / ullasinAgarazreNiH zreNiko magadhezvaraH // 2 // 10 // // 2 // 11 // // 2 / 12 // // 2 // 13 // // 2 // 14 // // 2 // 15 // 14. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasya rAjagRhezasya sasyazriya iva prajAH / ... saumyadRSTisudhAvRSTisiktAH paprathiretarAm // 16 // yaH khaDgakambayA'rAtInanabhyastAmapi svayam / palAyanakalAM yuddhazAlAyAmadhyajIgapat // 2 // 17 // ujaHpUreNa paurebhyo vidUritamanAzrayam / kRpayA sthApayAJcakre rathacakre'rinAma yaH // 2 // 18 // nAyaM hitvA kramaM nAyaM nAyamAnAyamambuni / kaSAkarSamRSi vIkSya nAyaM sadbhAvatazcyutaH // 2 / 19 // nuvannavanavaizchandogaNairyajjainatAguNam / . . harati sma harigarvaM sarvaM svarbandinAmapi // 2 // 20 // kaumAradArasaMbandharAjyaprAjyasutodbhavAH / tasyAgamAtparijJeyA nAdhikAro'tra tairyataH' // 2 // 21 // arhadbhatkyAdibhiH sthAnaistIrthakRnnAmakarma saH / babandha kaizcana spaSTaM kAvyaM kavirivAkSaraiH // 2 // 22 // vaimAnikebhyo na parAM yAti samyaktvavAn gatim / svAdhInakalpavRkSo hi kadannAni bhunakti kaH // 2 / 23 / / tathApi prathamaM prApa vyApadya narakaM nRpH| . samyaktvalAbhataH pUrvaM narakAyurbabandha yat // 2 // 24 // roddhaM zakyA vIcayo vArirAze, roddhaM zakyA arjunasyApi bANAH / roddhaM zakyA vidyudabhrAtpatantI, roddhaM zakyA no punaH kamarekhA 2225 narakasthaH sahasvAtman ! svakRtAnIti bhAvayan / nAtyantavedanaH sobhUduHkhAnyanubhavannapi // 2 // 26 // caturabhyadhikAzItisahasrazaradatyaye / gatavarttAdiva gajo nirayAtsa nireSyati - // 227 // 148 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 / 28 // // 2 / 29 // // 2 // 30 // // 2 // 31 // // 2 / 32 // // 2 // 33 // jJAnatrayaM sa tadbhavyaM na tyaktA nirayannapi / amedhyAdapyupAdeyaM hemetIva smarannayam tadAsyAmavasarpiNyAM gatAyAmiha bhArate / tadanantarajotsarpiNyAzca mukhye gate'rake dvaitIyIke'rake lagne bhasmIbhUte bhuvastale / meghAH prAdurbhaviSyanti svayaM kAlAnubhAvataH prabalAnalakIlAbhiH phullakaMzukatAM gatA / puSkarAvartavRSTyA prAk sarvA nirvAsyati kSitiH kSIrameghakSaratkSIrapUrasiktAya bhUriyam / yokSyate nijavarNena tanuriva tapasvinaH kAle ghRtaghanastatra snehaM saMkramayiSyati / . salilaimaJjulairvAkyairnavoDhAyAmiva priyaH vasudhA'sau sudhaambhaadevrdhaaraakraanycitaa| . atha nAnAGkuravyAjAdbharvitA romaharSiNI . tato rasaghano nAnArasAnniHzeSavastuSu / gobhiH svAbhiH kaviH kAvyeSviva saMyojiSyati bhAvAH kAlAnubhAvena zailavallivanAdayaH / svayamevodghaTiSyante nizAyAmiva tArakAH tadA kulakarAH sapta bhavitAro'tra bhArate / parArthapraguNo nyAyanipuNA vilasadguNAH mitraprabhaH subhUmazca suprabhazca svayaMprabhaH / * dattaH sUkSmaH subandhuzca teSAM nAmAnyanukramam dvitIye'thArake kSINe tRtIye ca samAgate / vaitADhyabhUbhRdAsanne zatadvArAbhidhe pure // 2 // 34 // // 2 // 35 // // 2 // 36 // // 2 // 37 // // 238 // // 2 // 39 // 14 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // // 41 // || 2 / 42 // // 2143 // // 2 // 44 // // sa45 // tadanvayabhavo bhAvI svabhAvasubhagAkRtiH / . kulakRtsumati ma matitarjitavAkpatiH tasya bhadrAbhidhA bhAryA yasyAH sattvakaSopale / sadbhiH zIlasuvarNasya varNikA varNyate sthirA udhdhRtaH zreNikasyAtmA sImantAnnarakaukasaH / tasyAH kuraGgazAvAkSyAH kukSAvavatariSyati gajokSasiMhalakSmIsraka zazisUryA dhvajo ghaTaH / sarobdhibhavanAnyuccairatnarAzistanUnapAt / imAMzcaturdaza svapnAnasvapnAryakramA kramAt / / dhIradhIriva sadvidyAH sA nirIkSiSyate tadA sumatiH svamateryogyaM yAvajjalpati tatphalam / tAvadetyAdimaH zakrastAM natveti gadiSyati yatparaM na paraM kiJcidaivataM bhuvanatraye / taM garbha vibhratI kukSau devaistvaM devi vandyase garbha cintAmaNi vibhraccintAdhikaphalapradam / ratnAkaraM paribhavatyaho devi tavodaram imaM kalpadrumAGkuraM dadhAnodarakandare / tvaM mandArAyase svAminyanyastraiNe tRNopame amISAmanubhAvena svapnAnAM tanujastava / surAsurezvaraiH sevyaH prathamo'rhan bhaviSyati ityuktvA virate vajradhare sA vikasanmanAH / utkaNTakavapuryaSTirgAhitA jAhakAyitam mandanyAsapadA pUrNadohadAlpaparicchadA / vardhayiSyati sA garne pathyAhArAlpabhUSaNA 150 // 2 // 46 // // 2 // 47 // // 2 // 48 // // 2 // 49 // // 250 // __ // 251 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 / 52 // // 2153 // // 2 / 54 // // 255 // // 256 // // 257 // garbhastAM vardhamAno'pi na vidhAtA gurUdarAm / yA hi yasyAH sthitistasyA bhaJjako bhagavAna saH zrIrAstAM rUpasaubhAgyadhIdhairyAdyA guNA api / tasyA vazye prabhau kRSNacitrakAbhe'vRdhastarAm kiJcidabhyadhike mAsanavake'tigate'tha sA / savitA sutamadvaitadyutidyotitadigmukham api nairayikAn sa svajanmanA sukhayiSyati / ahaM pUrvamihAvAtsamiti snehaM vahanniva vAsAya padmavAMsAyA bhuvaM padmamayImiva / kartuM devAstadA varSiSyanti padmAni kumbhazaH tatrAyAtA jani jainI vijnyaayaasnkmptH| . svasvakarma kariSyanti SaTpaJcAzatkumArikAH atha tAsu nivRttAsu catuHSaSTiH surezvarAH / / merumUrdhni miliSyanti jinajanmotsavecchayA saudharmaprabhuNA nItaM jinaM te tatra puSkalaiH / puSkaraiH snapayiSyanti puSkarAvartakA iva . pUjayitvA ca nutvA ca nItvA nijapuraM jinam / varSitvA hemakoTIzca yAtAraste yathAgatam jAtA jagatyAM yadRSTiH padyAnAM tasya janmani / padmanAbhamahApadmanAmnI tena sa dhAsyati so'tha vadhiSyate paJcApsarobhiH paripAlitaH / aGguSTasthAnapIyUSapAnapuSTIbhavattanuH aGkAdaGka saMcariSNau nIyamAne karAtkaram / na truTiSyati vAdo'smin bAle jAtu nRnAkiSu ... 151 // 2 / 58 // .. // 259 // // za60 // // 261 // // 262 // ||sh63 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 264 // || 2065 // // 266 // // 267 // // 2168 // // 2 // 69 // bhUyobhUyaH zizUbhUya bhUyAMsastridivaukasaH / svaM dhanyaM manyamAnAstaM khelayiSyanti zaizave . aSTavArSikamatyUrjabhrAjamAjanmacinmayam / nivezayiSyato rAjye pitarau tamanAturau yuktyA balakaraM rAjyamAjyavatsotha bhokSyati / pathyAzIva na tAruNyaM zrIstrImohatridoSabhAk tasya digjayayAtrAyAmudyatasya bhaviSyataH / pUrNabhadramANibhadrau nAkinau daNDanAyakanai / nAhUtau nArthitau na svadAnena svIkRtAvimau / bhAgyairasya parairyo mutthAsyete svayaM yudhi paraH ko'pi puraH sthAtA na tayoyudhyamAnayoH / prabhave prabhaveyuH kiM mAnavA dAnavAraye tato'sau devasenAkhyAM prASita: pAripArzvikaiH / anyadA dhoraNapraSThenaivaM vijJApayiSyate adya te vidyate ko'pi catvare caturezvara ! / . caturdantaH zazizvetaH kutopyetaH karI navaH na vidmaH prAbhRte praiSi kimindreNAbhramupatiH / puNyaistavAthavAkRSTaH kopyasau diggajavrajAt upavAhyAzca sannAhyAH prAk te ye santi hastinaH / svairguNairacirAyAto'pyeSa teSu prabhUyate sakRtsukRtalabhyaM taM sAkSAdvIkSitumarhasi / saphalIbhavatAM netre apyapUrvaviloka nAt . sotha tadvacasA hastizAlAmAgatya vIkSya tam / kuto ratnamidaM prAdurbabhUvetyupayokSyate 152 // 270 // // 271 // // 2172 // // 273 // - // 2274 // // 275 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaitADhyopAntakAntAravAsI matsukRteritaH / atra vitrAsito dAvenAgAnAgAdhibhUrayam // 276 // iti jJAnena nizcitya sa tamArokSyati dvipam / kakSAmitakarastomaM vyomamadhyamivAryamA // 277 // tadAsanagato grAmArAmAdau vicariSyati / abhramujAniyAnasya vibhramaM janayan jane // 278 // tataH khyAtaH kSitau nAmnA svAmI vimalavAhanaH / bhogyakarmakSayAyaiva rAjye sthAsyati kevalam // 279 // etya lokAntikairdevairanyadA brahmalokataH / vijJApayiSyate bhRtyairiva prastAvavedibhiH // 2 // 80 // pravartaya prajApAla ! dharmatIrthamatho bhuvi| . lokadvayazriyAM dAne tvameva pratibhUrnRNAm // 2181 // sotha saMvatsaraM svarNadhArAbhiH kRtavarSaNaH / . prAvRSyeva pravarSantaM jaladaM khalu jeSyati / // 2182 // tadA ghanAgame kSINe zaratkAlaH prathiSyate / vikasanmAlatImAlAgandhAkRSTamadhuvrataH // 2183 // sarAMsi yasyAM jalapUritAni, jalAni vismerasaroruhANi / saroruhANi prasarabisAni, bisAni haMsairvadane dhRtAni // 284 // haMsAzca haMsIbhiramuktapArdhA, haMsyaH salIlaM gataraGgabhAjaH / gatAni rAmAbhirurIkRtAni, zarana sA kiM zaradi pradhAnA // 2185 // mAdhuryamikSau payasi prasatti, zucitvamabde'dhvani paGkazuddhim / / vitanvatI taccharadatra cakre, yatsAdhucakre suguruH karoti // 2 // 86 // tadA sa bhagavAMstriMzadabdaH pitroH pramItayoH / AditsuH saMyamaM sUnau rAjyabhAraM nidhAsyati // 287 // 153 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 288 // // 2 / 89 // // 2 / 90 // // 2 / 91 // . .. // 292 // // 293 // kRtadIkSAbhiSeko'tha sadevaiH sa purandaraiH / .. ArUDhaH zibikAM divyAM sphurattUryatrayaH puraH divaM diviSThairbhUmiSThairbhuvaM saMkIrNatAM nayan / gIyamAnaguNaH pauraiH puropavanamApsyati zibikAtaH samUttIrya tyaktAlaGkArapaJcakaH / / RbhukSA bhujamuttambhya niSiddhe tumule'khile namaH siddhebhya ityuktvA saMyama sa prapatsyate / sarvasAvadhayogAnAM yAvajjIvaM niSedhataH / nizcalo nacyutaH sthAnAt sve pare vA smaashyH| AdhAraH sarvasattvAnAM dhIro janamanohara: zItavAtAtapatrAtasahanaH zikharIva sH| . tapo'nalabalAt karmakakSavaimukhyameSyati yadA dvAdazavarSANi vratAtpakSAstrayodaza / atyeSyanti tadA devaH kevalajJAnamApsyati suraiH samavasaraNe bhuvanAbharaNe kRte / svAmI cAmIkaramaye niviSTaH siMhaviSTare AyojanavisAriNyA sarvasattvasamAnayA / . vAcA prArapsyate loke nirmade dharmadezanAm pratibuddhAH prabhorvAcA sadAcAradbhukulyayA / sAdarA AdariSyanti bahavaH saMyamazriyam anye tu dezaviratiM samyaktvamapare punaH / kalpadrume'pi samprApte na hyekarucayo'rthinaH abhijAte tadA jAte ziSyajAte gaNAdhipAH / ekAdaza bhaviSyanti samprApya tripadI prabhoH // 2 / 94 // // 2 / 95 // || 296 // // 297 // // 2 / 98 // / // 299 // 154 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // 100 // // 2 // 101 // // 2 / 102 // // 2103 // // 2 / 104 // // 2 / 105 // caturdhA sthApite so durulladhye'marairapi / vihartA so'nyato bodhibIjaM bhavyAvanau vapan ziSyo dharmarucistasya ko'pi kopAdyadUSitaH / kva bhAvi mama kaivalyamiti prakSyati pAragam sugrAmanAmani grAme'bhihite svAminA muniH / tatra yAsyati nAlasyavazyAnAM kvApi saMpadaH tadvane 'dhyaSuSastasya pratimAmekarAtrikIm / dhArAdhirUDhadhyAnasya kaivalyaM saMghaTiSyate muni kevalinaM nantumanantaguNamAgatAH / vibudhAH pravidhAtArastAre jayajayAravam dandubhidhvanitaM divyodyotaM nirmAya te muneH / . AsInAH purataH prAptasaukhyAH zroSyanti dezanAm grAmasya grAmaNIstatrAgato vIkSyAnagAriNam / agarvamudgatA'gaNyagIrvANagaNagauravam . . ciraM camatkRtazcitte caturazcintayiSyati / ' jainaM pravacanaM dhanyamaho mahimamandiram eko'pi nAkI nAsmAkaM svapne'pi sphuTadarzanaH / amuM sAkSAtparolakSAste'nAhUtA upAsate. prabhutAlavalAbhe'pi vayaM mithyAbhimAninaH / aho prazAntacitto'yaM kiGkareSvamareSvapi rUpe nirupame varSe lAvaNye yauvane ghane / vratakaSTe'munAdAyi syAtmedRgudayArthinA ityullasatparINAmo natvA sattvAdhikaM munim / nivekSyate yathAyogye sthAne sa sthiramAnasaH 155 // 2106 / / // 2 / 107 // // 2 / 108 // // 2 // 109 // // 2 // 110 // // 2 // 111 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAyaM pAyaM gatApAyAM dezanAM sa munIzituH / . maMsyate jAtatoSaH svaM nirvizeSaM sudhAbhujAm // 2112 // dezanAnte sa taM praSTA munipraSThAhamIkSaNAt / tatra kSaNAdavApto'smi vismayaM vacanAtigam // 2 // 113 // kastvaM kutaH samAyAsI: prApaH kathamimAM zriyam / iti svacaritAkhyAnAjjano'yamanugRhyatAm // 2 / 114 // kadAcittava vAcAhamapyutsAhamavApnuyAm / lakSmI labdhuzriyAM lAbhakarI saccaritazrutiH // 2115 // nigadiSyatyatho vAcaM vaacNymmtllikaa| . mallikAM korakAkAradantadyutisahodarIm // 2 // 116 // anvayoji bhavatA yadidAnIM tatra saumya ! vayamuttarayAmaH / astyasau vyatikaraH kila bhUyAstannirAkulamanAH zRNu sarvam 2 / 117 // 31 // // 32 // . // tRtIyo'dhikAraH // .. anaadinidhnaantjntusNtaanshaalinii| sthiravAsarasollAsipaurA pUrasti saMsRtiH / svarbhUrbhuvastrayI yatra pATakatrayasaMnibhA / sanmadhyamajaghanyAnAM vasanAyocitA sthitA ye keciddezanagarapAmAkarasarinagAH / Asan santi bhaviSyanti te tatkoNAMzavAsinaH bhUtAdyAH puruhUtAntA ye kecidiha dehinaH / tasyAM hi prabhutAM bhoktuM te sarve'pyadhikAriNaH dRSTAnekavyalIko'pi yasyAM nodvijyate janaH / aho saubhAgyasAratvaM tasyAmeva samarthitam // 3 // 3 // // 34 // // 35 // 156 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 3 // 10 // // 3 / 11 // yannigodAGgibhiH kleze'pyamuJcadbhirnijaM gRham / svasyAnasthairyamanye'pi nAgarAH khalu zikSitAH prAyo vAstukSayo'nyeSu nagareSu nirIkSyate / akSINavAstau yasyAM tu niHzaGkamuSitaM janaiH nipAnantyabdhayo yatra krIDAzailanti meravaH / ullocati nabho muktAvacUlanti ca tArakAH sahasralocanenApi na zakyo draSTumaJjasA / bubhuje ko'pi tAM lokavyApako haMsabhUpatiH pratyakSAH kecidatyakSAH kecitsantyasya ye guNAH / vyaktaM sahasrajihvopi tAnvattkuM zaktimujjhati granthakoTIradhIyAnAstanvAnA vijane tapaH / / svaM menire vRthAyAsaM tatsvarUpanirUpaNe aGgulyA merumuddhA do* taritumambudhim / ye zUrAH santi sUcchAnAste zaktyAsya mahaujasaH adha urdhvaM ca lokAntaM samayena vrajannayam / javanaH pavanenApi trapate maitryamicchatA yA matiH kAmati caturdazapUrvodadhIn sukham / sAsya spRSTakiyanmAtrapradezasphuraNAtmikA sarvazAstrANi yasyaiva kallolAH saMvidambudheH / keM'pi sadbodhamuktATyA durbodhamakarAH pare yatpurastaraNiotiriGgaNo gaganAGgaNe / tannUna kevalajJAnaM yasya svAbhAvikaM mahaH na sparzeSu na varNeSu na raseSu na gandhayoH / na saMsthAneSu kenApi prakAreNa sa lakSitaH .. 157 // 3 // 12 // // 3 // 13 // // 3 // 14 // // 3 / 15 // // 3 // 16 // // 3 // 17 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // 18 // natAm / // 3 // 19 // // 3 // 20 // // 3 // 21 // // 3 // 22 // // 3 // 23 // na bAlo na yuvA nAryo na mleccho nAGganA na nA / na sthASNurna traso nANurna sthUlaH sa prakIrtitaH kevalaM sphaTikAzmevAzrayabhedena bhinnatAm / bhajatyekasvarUpo'pi svakarmajanitena saH sakarmA vilasatyeSu bhuvi dyavi jale sthale / akarmA prApya lokAgraM puna vAvarohati / yathA kASTe'nalastailaM tile snehazca gorase / svarNaM mRdi payaH kSIre tathAsau sthitavarNaNi ahaMpratyayavijJeyaH siddhatraikAlikakriyaH / . atyakSo'nantaparyAya: kartA bhoktA ca karmaNAm cidrUpo'rthAntaraM dehAdasaMkhyeyapradezakaH / / anAdinidhano yogigamyaH so'yaM svarUpataH azeSazeSadravyANi loke prAduzcakAra saH / yathA dhAmamaNirdhAmanyasaddhAmanyuSAbhare / eSa paJcApi bhUtAni prayata: samayojayat / senAGgAnIva senAnI rathAGgAnIva varddhaki: vinAmunA jagatsarvaM zUnyaM caitanyazAlinA / cakSuSeva mukhaM candreNeva khaM khalu didyutA bharturviyogeduHkhAnAmanabhijJAsya cetanA / priyA'bhUdvividhai rUpai raJjayantI hRdIzvaram saMvittirUpalabdhizca saMviccidapi cetanA / prajJAtmajyotirityete tasyA ekArthavAcakAH tasyAH kevalasaMvittirAdyaM rUpamakRtrimam / amajojjvallamuddAmamaprapAtimanoharam . 158 // 3 // 24 // // 3 / 25 // // 3 / 26 // // 3 // 27 // // 3 // 28 // // 3 / 29 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // 30 // // 3 / 31 // // 3132 // // 3 // 33 // // 3 // 34 / / // 3 / 35 // nedamAsannamapyasyA bhUpo rUpamabudhyata / sadA yadAvRtostyeSa tadjJAnAvRttikarmaNA dvaitIyIkaM punastasyA rUpaM buddhiriti zrutam / anantaguNahInaM tata prabhayA mukhyarUpataH yadadhIte zRNotyatti yAti jighrati jalpati / prAduzchannaM ca tatsarvaM tAM sAkSIkRtya bhUpatiH cideSA paJcabhistIthyaiH pauruSIti prapaJjitA / bhautIti vadatAcchedaM cArvAkeNApi nApitA yA jAtu nAtyajatkAntamapi yAntaM bhavAntare / tatastatraiva vizrAntA sA satIvratatIvratA buddhirbodhaikarUpApi dvedhAbhUtsadasattvataH / . ghanaikarUpA pRthvIva mAdhuryalavaNatvataH te ca sadbuddhyasabuddhI rAjJo'bhUtAmutte priye / taraNitviTtamasvinyAvivAnyonyamamarSaNe / / yadAdyadayitAdiSTaH satkArabhate nRpaH / / tadetarAntarApatyAntarAyaM tanutetarAm tayordurbuddhibhAryAbhUdbhabhujo vallabhA bhRzam / prAyo bhavanti zrImanto nadyoghA iva nimnagAH mA kArSItsarvasaMhAraM subuddhervazya eSa naH / iti durbuddhisaktaM taM zazaMsuH karmasevakAH tatraiva purivAstavyA kArmaNAdiprayogavit / bhogapalyabhavattasya nityaM mAyA nitambinI mAyA karmapariNatiH prakRtivargaNASTamI / AtmadAmanikA caite zabdAzcaikArthavAcakAH 159 // 3 // 36 // // 3 / 37 // // 3 // 38 // // 3 / 39 // // 340 // // 3 / 41 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 342 // * // 343 // // 3 / 44 // // 3 / 45 // // 3 // 46 // // 3 // 47 // kRtakautUhalA zAThyabahulA viicicnyclaa| vanI vilAsavallInAM zyAmA kAmArttikAraNam sA sarvakAlaM bhUpAlamAkSipallalitaistathA / yathA na kSaNamapyeSa tAM vyadhatta svataH pRthak svArthaniSThA tvavarttiSTa sA buddhiM dvividhAmapi / eSA bhUmibhujo'bhIkSNamaGgasthetyantarAntarA yadA milati sabuddhestadA sA yAti sAdhutAm / yadA milati durbuddhestadA prApnotyasAdhutAm acaceSTadasau susthA puNyakAJcanazRGkhalaiH / pAtakAyasahijIrairdayitaM duHsthitA punaH yadA saMbadhyate puNyaistadAhaMkurute nRpaH / ahaM mahAkulInohamibhyohaM rUpavAniti yadA saMbadhyate pApairdainyayAlambate tadA / ahaM hInakulaH klIbo viyogI rogavAniti darzayantI ghanaM rAgaM hasantI kelikAraNam / sA babandha nRpaM tena tasyAM na krudhyati sma saH anantadalikaiH puNyapApabandhaiH sa kautukam / niyantrito'pi sarvAGgamabuddha svaM na bhAritam tayAsau dRDhabaddho'pi pavanAdhikaraMhasA / ApAtAlatalAtsiddhizilAyAzca vyahAryata nRpastathApyanudvignastAmevApuSyadanvaham / vadanti tena vidvAMsastasyAH kArmaNakAritAm eSaiva prAyazaH patyuH prItivizrAmabhUriti / .. anyadApAsya sadbuddhiM bheje durbuddhimeva sA 160. // 3 / 48 // // 3 / 49 // // 350 // // 351 // * // 352 // . // 353 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iyaM mAmanuvartiSNuriti sApi pupoSa tAm / AsIcciraM tayorevaM po capoSakatA mithaH // 354 // atha mAyAkRtonmAdadurbuddhiprerito nRpaH / subuddhi tRNatAM ninye sAtha dUnA vyabhAvayat // 355 // bAhyastriyAnayAgatya varo vairIkRto mayi / parapraveze vezmaiti nAzameSA mRSA na vAk // 356 // yeyaM mana svasA duSTA sA'nayaiva vyadhIyata / etAM vinA balaM nAsyA durApA heyameva me // 357 // dvayoH kuyoSitoH pAze patiH patita eSa me| hahA mahApadaH prAptA vijJApi karavANi kim ? // 358 // strI strINAM caritaM vetti na naraH saralAzayaH / . cellapsye'vasaraM sarvaM jJApayiSyAmi nAyakam // 359 // nave jvare vakti na bheSajaM bhiSaga, navaM plavaM kAmati naiva tArakaH / navaM kaliM jJo'pi na vA rurutsate, satAM hi sUte'vasarajJatA yazaH 360 mAyA sutamasUtAtha mohaM nAma mahAbalam / yo yodhAn jAtamAtro'pi gaNayAmAsa dAsavat // 361 // moho lokapravAhazca chAdmasthyaM gahanAzayaH / anusrotogatizceti zabdAstasyAbhidhAyakAH // 3 // 62 // mAyA sutaM jagati mohamasUta mohastAM veti nizcayanayaH sudhiyAM pramANam / parvekSubIjasahakArabalAkikANDanyAyAdihoditamidaM vyvhaarvRttyaa3|63 durbuddherapi moho'bhUtsvairguNairativallabhaH / aho saMvayasAM snehaH saMkrAmati suteSvapi // 364 // te dve api prayatnena tamavIvRdhatAntamAm / asyA evAGgabhUreSa ityajJAtaM budhairapi // 365 // - 111 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 / 66 // // 367 // // 3168 // // 3 // 69 // // 370 // // 371 // prakRtyA malino mohaH kRtadrohaH pitrypi| vjrsaarvpuloke dadhau nirhetuvairitAm vadhvorvallabha ityAsIdasau piturapi priyaH / nityamaGkagataM yatnAtpoSayAmAsa taM sa tat pAmAtureNa kaNDUyA vikAra iva vardhitaH / dAruNo'pi pariNAme mene tena sukhAya saH mAyAyAmanuSaktasya sadapyaizvaryamAtmanaH / abhUdasadiva dyUtakrIDAyAM zrIpateriva , so'hnIMduriva zocyo'bhUt satAM bhraSTaH svetajasA / kaM kaM na kurute'narthaM nArI nirlakSaNAhatA sa rIDhaH sanmatau samyak svarUpaM svamacintayan / sa cacAra grahilavannirvicAramitastataH / mUDho mando'lasA mUkaH paGgurandhastayaiDakaH / ityAdyasagirAmeSa janito bhAjanaM janaiH kohaM kimarthaM yAsyAmi kuta AgAM kva vA gamI / iti dhIrjAtu pasparza vADavIvAntyajaM na tam ziloccayaH zilA dhUlirvAri vanhirmaruttaruH / evamekendriyabhavAn so'nantAn bhramitastayA kRmiH kapardakaH kunthuH kITikA carbaNA druNaH / ityAdi vikalAkSeSu so'carattadvazo bhRzam kharaca mInamaNDUkazyenikAkAhigodhikAH / ciraM sedRkSapaMcAkSatiryakSu tamabibhramat sa jagAma tadAdezAdavazo narakeSvapi / vAtyAvivartataH patraM patatyambhaHpatAvapi // 372 // // 373 // // 374 // // 375 // // 376 // // 377 // 12 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 378 // // 379 // // 380 // // 3 // 81 // // 3 // 82 // // 3183 // yatra tatra yatastasya saabhvtpaaripaarshvikii| kadApi sanmatirlabdhAvakAzA mA sma bhUditi AsIdantyAM cirapremNA subuddhAvantarAntarA / nRpo viveda nirvedakarI mAyAdurAtmatAm vidvAnapi durAcArAM tAM moktuM nAzakannRpaH / plAvita: sindhupUreNa kaH kSamastadvimocane bhaveSu bhUriSu bhrAmaM bhrAmaM bhUpo'tha pAnthavat / jAtazrama ivAnyedyuH puraM zizrAya mAnavam puraM pravizatA tena karmayogAnmano'rbhakaH / sahasaityAnuSaktaH san zakunaM bahvamanyata indriyopAttabhAvAnAmAtmani vyaktikAraNam / / AzusaJcAri saMkalpakAri paudgalikaM manaH tanvA tanurbahudravyo'nalasazca mahAbalaH / pradhAnaM bhavitA me'sAbiti taM svIcakAra saH . svavIryeNAhRtairlokavatyaudArikapudgalaiH / / tadArebhe puraM prauDhiM parAM netuM narezvaraH / prANAdikamarutkuTakauTumbikakarambitam / / nAnAvyApArapArINendriyapaJcakuMlAkulam ajasravahamAneDApiGgalArAjavarmakam / . ' katicitkRtivijJAtasuSumNAmArgasaJcaram anulomalatAlekhanAbhikuNDopapaNDitam / navadvAraM bahuklezarakSAjAgradbhujArgalam calaccUlAdhvajaM saptadhAtupATakapATavam / tattadvastUpabhogArha kAle sphAtiM dadhau puram 13 // 3284 // / / 3 / 85 // / / 386 // // 387 // // 3288 // // 389 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sambhAvyamAnaM bhUbhA paryAptamabhavanmanaH / . kramAttAruNyamAnaM ca caJcaccaJcalatAspadam // 390 // mAyAvazyo nRpo naiSTa puraM svamapi rakSitum / nirojAbharujAyeta rujaato gajavairyapi // 391 // dayitasya dazAM dRSTvA tAmakhidyata sanmatiH / ahAri hA ripUbhUya mAyayA svAmino balam // 3.92 // mAyAM vIkSyAnyadA prItikalahAdvimukhIM mnaak| Uce sadbuddhirekAnte kAntamekAntavatsalA // 3 / 93 // vidvannAdriyate pApavanitAvyasanaM kimu / . uccAvataMsa ! nIcastrIsaMstavastava nocitaH // 394 // vipazcitkazcidasyAM hi duSTAyAM nAnurajyati / tvayAtra rajyatA svAminnasatAM svaM vartasitam // 395 // prAcI vihAya vizadodayadAyinIM yat, tvaM pazcimAM vrajasi bhAskara ! sAdhunindyAm / .. .. yattatphalaM tava bhavatyalametaduktvA, kSAraM kSate kSipati kaH sukRtI parasya // 396 // tRSNArtenApi kAryaiva yogyAyogyavicAraNA / payaH pibati kastRSNagapi zvapacakUpake // 3 / 97 // durvRttAsau mumukSUNAmapi bandhanibandhanam / nirnimittaripuH sajjA tarajjananimajjane // 398 // ajIjanastvaM samavIvRdhastvamimAM svapatnImakRthAstvameva / . adya tvayedRk caritena sorja, garjantu cArvAkamatAzritA ye|| 3 / 99 // poSitA bhavatA tatraivaiSA dvessaanussngginnii| sAdharmyaharmyatAM neyA kathaM saralayA mayA / // 3 // 100 // 164 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhubindUpamaM datvA sukhaM vaiSayikaM zaThA / haThAnnarakakUpe tvAmeSA kSipati vetsi na // 3 // 101 // duSTavadhvAnayA baddhvA pumannamavikrama ! / bhrAmyase. triSu lokeSu kiM tenApi na lajjase // 3 // 102 // puSNAsi tvamimAM yatnAdradhnAti tvAmasau punaH / asyAmupacikIrSA te payaHpAnaM bhujaGgame // 33103 // vyAlIva vahnijvAleva viSavallIya baddhitA / vidhatte vardhakasyAsau duvidhA vividhA vyathAH // 3 / 104 // sarovarAdayaM dAvaH sudhAkuNDAdidaM viSam / kheridaM tamazcandrAdidamaGgAravarSaNam // 3 / 105 // pAyonAyAdayaM pAMzurAziH pathyAdiyaM rujA / parabrahmasvarUpAttvadyadayaM karmaviplava: // 3 / 106 // AsaMsAramiyaM lagnA svairiNI vairiNIva te / saMdhatte'narthakoTIstvaM na vetsyanubhavannapi // 3 / 107 // asyAH saMbhAvyate'vazyaM vazyakarmaNi kauzalam / duSTAmapi hitAmetAmanyathA manyathAH katham // 3 / 108 // mRNAlajIvA nIvArabhojanaM vAlukAgRham / khalAgUrasatIsnehazcaite sthairyavinAkRtAH // 3 / 109 // pralobhya madhurAlApairAdau prAnte viddmbitaaH| guNinopi na gANikyamahattaryeva ke'nayA // 3 // 110 // ka tabalaM te bhuvanAvanakSagaM kva tatprabhutvaM hariNApi durlabham / kva tAH prayatnopacitA guNazriyo'khilaM hataM vidhdhyanayaiva pApayA adAruraTavI sroto nirjalaM ruganAmikA / tApo'nagniralohArA nihiJjIraM ca bandhanam // 3 / 112 // ... . 175 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apAMzavaSTyAvaraNaM madasthAnamanAsavama / arAtrikaM tamo rajju vinA pAzo nitambinI // 3113 // anyApi mahilA snehagrahilairAdRtA bhRzam / dvau lokau lupantI dRSTA sumate ! kimutedRzI / 3 / 114 // asyA bhayena tiSThAmi prAyeNa na tavAntike / tiSThAmi ca tadAcchAyAmAtreNa na punaH sphuTam // 3115 // asyA yastanayo mohaH sa khalu drohaNastava / na jAne nAtha ! kenApi guNenAtrAnurajyase // 33116 // avaSTabyA'nayA yeyaM durbuddhirnAma kAminI . / svIkartumucitA sApi na te nirmala ! kazmalA // 3 / 117 // adhunApi dhunIhyetAM vadhUvyAjena vairiNIm / rAhumukta ivendustvaM lapsyase tatpunarmahaH // 33118 // imAH kSamApatau zikSAgiro dayitayoditAH / AsasAdApabhItyeva kSaNArdhamapi na sthitAH // 3 // 119 // mAyAM madotkaTe rAjJi svIkuti tmsviniim| mRNAlinIva sadbuddhirabhUmlAnamukhAmbujA // 3 // 120 // puruSA paruSA vAci nirdayA hRdaye punaH / vikupyanto'nurudhyante na premNA saMstavena vA // 3 // 121 // nAryo hi mRdvyaH puruSA bhavanti prAyeNa rukSA hRdi neti mithyA / nadyo'mbudheH svAdujalaM dadante kSAraM kSipatyambu mukhe sa taasaam3|122 bhinatti yadi maryAdAmIdRzo'pi mahAmanAH / durulladdhyAnaghAcArairapi tadbhavitavyatA // 3 / 123 // iti dhyAtvA tirodhatta sA sapanyabhizaGkayA / upaplutAlayatyAgastasyA mukhyaM hi lakSaNam . // 3124 // 16 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // 125 // // 3 / 126 // // 3 / 127 // // 3 / 128 // // 3 / 129 // // 3 // 130 // tasyA adarzane mAyA pratyutonmAdamAdadhe / ghupatidyutidUratve kiM na dRpyati yAminI sAtha nAthaM nirAzaGkA sarvAGgaM pariSasvaje / tathA yathAnayorbhedo nAbhUt kSIrAmbunoriva tatparastatparIrambhasukhonmeSAya bhUpatiH / prAvarttatAnizaM tasyA eva rAgavivRddhaye eSA priyatamA rAjJa iti nizcitya nirbharam / mano'pyupAcaranmAyAmeva mukhyaM manISiNAm tuSTiH puSTirbalaM tejastasyA ujjRmbhate yathA / nityaM muktvA paraM kRtyamaceSTata tathA manaH sApi tasyAtibhaktasya zriyaM kaampyditst| . bhakteSu baddhamuSTiyaH sa hi sevAM kimarhati nRpazcake mano'mAtyaM mAyayA preritastataH / . preyasyAH pAkSikAH prAyaH prApyante prauDhimIzvaraiH manaH kAmAkulaM kAle dArasvIkAramaihata / dhvanimAtreNa tatklIbaM na punaH paramAryataH sadA sannihitA bharturdurbuddhirnijanandinIm / lolAM lolena manasA pravRtti paryaNAyayat pravRttiH snehabAhulyamUhe mohe nirantaram / yasmAnmAyAkubuddhibhyAM saha bhinnamanA na sA tatrAnyadAgatA dadhyau tAstisro vIkSya sanmatiH / sahagaguNo gaNo'yaM hi bhUpasyApUrvabhAktikaH nRpaM nikandituM krauryamAdhuryo militA imAH / tisro'pi bharaNIbhadrAyoginya iva kAlata: 17. // 3 / 131 // // 3 // 132 // // 3 / 133 // // 3 // 134 // // 3135 // // 3 // 136 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA tu jAtu macchikSAmanAtmajJaH zRNoti na / vIkSate'kSINameva svamAbhiH kArmaNito yathA // 3 // 137 / / yo'dhikAraM manomantrI samprati pratipadyate / tasyApi cAlitasyAbhirna vIkSe sthairyamAyatau // 3 // 138 // kiM kurve kiM bruve jAtaM gRhasUtraM yadIdRzam / datte rahasyavArteyaM cintyamAnApi me hriyam // 33139 // tato yadi mahAmAtyaM nivRttiM svAM tanUdbhavAm / udvAhaye kadApi syAttasyAH kazcittanUruhaH // 3 / 140 // sa svaM mAtAmahaM klezamagnamuddhartumIzitA / sa eva prasaraM roddhamatAsAM prabhaviSyati // 3 // 141 // dhyAtveti neturiSTosi tvamityAlApya mantriNam / nivRttyA nijanandinyA sadbuddhirudavAhayat // 3 // 142 // te bhinnaprakRtI pUrvApazcime iva bhAskaram / upAsAmAsaturikrameNa dve api priyam // 3 / 143 // AdyA tamanudatkarmasvanyA vyaramayatpunaH / / paNyAjIvaH prabhAtAstasandhyayoriva hI tayoH // 33144 // pravRttyAsaJji durbuddhenivRtyAsaJji sanmateH / kAkAkSigolakanyAyaM tAbhyAM preyAnazikSyata // 3145 // durbuddhyAkAri mAyAyAH sadbhaktiM sApi daambhikii| mohena saha sauhArda grAhayitvA tamabravIt // 3 / 146 // bhAgyavAnasi yatpatnI pravRtti prAptavAnasi / vallabhA durlabhA prAyo'nuguNA guNinAmapi // 3 // 147 // savilAsA salAvaNyA'khinnA kRcche'pi krmnniN| pravRtteH sadRzI nArI na kSitAvIkSitA mayA * // 33148 // 168 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 / 149 // // 3 // 150 // // 3 / 151 // // 3152 // // 3153 // // 3 / 154 // yeyaM subuddhibhUH kanyA pariNItA tvayAnagha ! / prakRtyA sAlasA karmahInA vizvavilakSaNA Adaro'nucitastasyAM tava yUnastarasvinaH / kaH snehazcakramaNDalyAM bhUnArakSamabhoginaH prAptosi sarvamudrAM tvaM bhava svajanaraJjanaH / jJeyo mahatvabhaGgAyAbhiSvaGgo'sadRze jane rAjabIjamayaM moho mayA jAtastavArNyate / tvayA ca tava patnyA ca prauDhiM neyaH kRzopyasau evaM tayAnuziSTaH sa pravRttAvasnihad bhRzam / nivRttimapi navyoDhAM bhajati smAntarAntarA vicakSaNo vivekAkhyo nivRtteraGgabhUrabhUt / . yo vibhuH sarvabhAvAnAM sadasattvavibhAvane UcustajjanmanA dUnA mAyAdurDIpravRttayaH / . viSAGkuroyamasmAkamucchedAya samutthitaH / . yathA tathA milaneSa rakSyo rAjJazca maMntriNaH / . mAtrAsanA vidhattAsya sarvA nirvAsanodyamam vandatISu samastAsu tAsvevaM sanmatiH priyam / vivekAtparamaizvaryaM tvaM prAptAsItyabodhayat / tato. rAjA vivekaM taM saumyaM sarvAGgasundaram / bAlaM lAlayituM kroDIkRtya nityaM samaihata paraM. na tisRNAM tAsAM vAmAnAM vazavaya'sau / - ciraM nirIkSaNepyasya prAbhUtkimuta lAlane tau mitho'sahanau mohavivekau bhUbhujaH puraH / aidhiSAtAM vane krUretarau zyenazukAviva / / 3 / 155 / / // 32156 // // 3 / 157 // // 3 / 158 // // 3 // 159 // // 3 / 160 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3161 // // 3162 / // 3 // 163 // // 3 // 164 // // 3 // 165 // tatazcapalaceSTAbhiH pravRttiH prINatI priyam / . mAyAyAzca jananyAzca janayAmAsa kautukam zAntagambhIravRttyAtha nivRttinvitI dhavam / tasyApi bhUbhujazcApi mahAsaukhyamavarddhayat etayA sukhitAvetau virajyetAM sma mAvayoH / dhyAtveti mAyAdurbuddhI pravRtti procatU raha: vatse ! sevAvyavacchedo na kAryaH preyasastvayA / tattadArambhasambandhairAkSepyo'sAvanAratam , rakSaNIyo'vakAzo'syA nivRtterekatAnayA / . asyAM paramavairiNyAM na gaNyo vArakAtyayaH tayoH zikSAmiti prApya pApA sA sarvakarmavit / saMkalpatalpagIkRtya nityaM nAthamupAcarat / / mA nivRttyaiSa saMgasta kvacidAsAdya vizramam / uparyupari kRtyeSu sA'taH prAvIvRtatpriyam jantughAte mRSAvAci paradravye parastriyAm / madye mAMse ca pApardhI paizunye drohakarmasu mahArambheSu ca tathA tayA bhartA pravartitaH / yathA dRzApi nAspAkSInivRttiM durbhagAmiva ukSeva tilayantrasya so'nvahaM bhrAmitastayA / kvApyanupadikavyAdhamRgavannApa vizramam sopyajAnannRpo'rAGkSIjjAnannUnaM virakSyati / bhavanti yadi vA loke zrImanto'sthirasauhadAH paramasmAnmahAmAtyAt saMpado me pade pade / iti mAyA dadhau prItimadhikAmadhikAriNi // 3166 // // 3 // 168 // // 3 / 169 // // 3 / 170 // // 3 / 171 // // 3 / 172 // 100 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3173 // // 3 / 174 // // 32175 // // 3 / 176 // // 33177 // // 3 / 178 // sAvaSTambhetra pUryante narmakautukakelayaH / mantryapIti nRpeM vairaM vahanmAyAmupAcarat vAtyAviSTa ivAciSmAn pItamadya iva dvipaH / vyAdhavazya iva zyenaH sampadA iya pannagaH kupathyApta iva vyAdhirviSalipta ivAzugaH / milito mAyayAtyantamamAtyo'jani duHsahaH na glAyati sthale gacchana majjati jale vrajan / na zvasityadrimArohanna jvalatyanale bhraman kSaNAdalakSasaJcArazcaran vizvaM carAcaram / jAtu nodvijyate siddhavidyavatsa divAnizam na rajjupAzahiJjIrairapi tasya niyantraNA / puratastarasatvasya na balI sa balImukhaH rAmA dhAmAbhirAmAzceDhaukyante dhnraashyH| . tairapyadbhirivaurvAgnestRSNA tasya na zAmyati na sa mantro na tanmUlaM na maNirna ca kArmaNam / yena prasattirAnetuM zakyA tasya vikAriNaH yena kenApyupAyena vazIcakre vizAMpatiH / punaryattacchalaM prApya pretavatpracukopa saH . yato labdhAdhikAro'tha rAjJastasyaiva so'duhat / kASThena dIpitaH kASThasyaiva kaSTakaro'nala: mantriNA mAyayAmantrya pApapAzairmahattamaiH / savizeSaM nRpo'bandhi nibaddho'pi tayA purA tAbhyAM nItaH prasAribhyAM malinAbhyAM mahasvyapi / so'kiJcitkaratAM dhUmadhUmarIbhyAmivAryamA . 171 // 33179 // // 3 // 180 // // 3181 // // 3 // 182 // // 3 // 183 // // 3 // 184 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mantrI svenaiva sarvasvaM dadatyapi hrtypi| . svenaiva vitanotyeSa bandhamokSau zarIriNAm // 3 // 185 // varSakoTiMkRtAkUTatapaHkUTakRzAGgakAH / prApitAH prANino'nena saptamaM narakaM balAt // 3186 // bhUyiSTadiSTanirviSTabhogapuSTAGgayaSTayaH / sarvArthasiddhi siddhi vA ninyirai'nena kecana . // 3 // 187 // tapojapadayAdAnAdIn gauNIkRtya sadguNAn / jantUnAM phalakAle sa svasya prAmANyamaihata // 3188 / / mAyayA mohitasyAsya tasyAH putro'bhavatpriyaH / upekSitopyaho'prANIdviveko vanyavRkSavat // 3 // 189 // vivekaM vIkSya saumyAsyaM puraH kriiddntmnydaa| ekAgrastatprasUM vidyAM vismRtAmiva so'smarat // 3 // 190 // smRtA prAdurabhUdeSA'nyaveSA svarvadhariva / tadarzanAmRtairmantrI kSaNaM vyagropi nirvavau .. // 3 / 191 // tayA sahAgatAM pUrvapatnI rAjA'spRzaddazA / / kuto'sya dRDhabandhasya zaktistatparirambhaNe // 3 / 192 // prAktanImanapasmAraH sa sasmAra yathA yathA / tasyAH zikSA hatAnandaH svaM nininda tathA tathA // 3 / 193 // vilalApa ca gaurAGgi ! gauravye ! guNazAlini ! / gaGgAjalojjvale ! mahyaM subuddhe ! dehi darzanam // 3 // 194 // tvAmapAsya mayA mAyAM svIkRtya svaM viDambitam / . tyaktvA cintAmaNi kAcagrAhI kiM vApi nandati // 3 // 195 // tvayi satyAM trilokasyAdhipatyaM me na durghaTam / anAryairapi kArye tvAM vinA'haM karmavezmasu // 3196 // 102 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ilApativilAsitvaM satyAM satyApyate tvayi / bandhanAnyanubhUyante cauravattvAM vinA punaH // 3197 // svAmyadAsye bhuvizvabhre vRddhihAnI sukhAsukhe / etallIlAyitaM sarvaM tvatprasAdAprasAdayoH // 3198 // kvacid ruddhaH kvacibaddhaH kvacicchataH kvaciddhataH / kvacit dviSTaH kvacitpuSTo viyoge tava vallabhe ! // 3199 // kvacitpreSyaH parAnnazca kvacit kvacana kiGkaraH / kvacidvaivadhikaH sUdaH kvacijjAtastvayA vinA // 3 // 200 // tvayA hitoktyA sadyoSocitamAcaritaM mayi / ahaM paGktau niviSTosmi duHpuMsAM tvatparAGmukhaH // 3 / 201 // nivRttermantryahaM te. tu vivekazca dvayorapi / milanto vAritA hanta mUlAnmalinayAnayA // 3202 // vizleSamAvayoH kRtvA hI mAyA kimasAdhayat / AlokavairiNI rAtrirabjinIsUryayoriva // 3 / 203 // uccAdbhazo bhRzaM duHkhadAyI syAditi mantryapi / svargasaudhAgramAropya mAM punarnarake'kSipat // 3 / 204 // kSaNaM lubdhaH kSaNaM tuSTaH kSaNaM ruSTaH kSaNaM zamI / ityAtmano'munA so'haM krIDApAtrI kRtaH priye // 3205 // sarvo janaH svasya sukhAbhilASI, na komi duHkhasya dadhAti tRSNAm / ahaM tu hanta svahitaM vidhAtuM, mAyAmanobhyAM vivazo na zaktaH 3 / 206 upekSate hi nApannamitaropi sacetanaH / - IdRgdarza kRzaM kiM mAM sakRpe ! tvamupekSase // 3 / 207 // zItArtA ravirazmimabdhipatitA nAvaM gatAkSA dRzaM, digmUDhAH saraNiM zriyaM gatadhanA dhvAntAkulA dIpikAm / 173 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAntAH paTutAmiva priyatame tvAM draSTumutkA. vayaM, jAtAH sma: karuNocitAH kuru kRpAM svaM darzanaM dehi naH // 3 / 208 // varNinI saiva vA yopakarotyApadi priyam / candraM caNDAzunA mlAnaM nizaityollAsayenna kim // 3 / 209 // tataH prasIda sIdantaM mAmApadi samuddhara / sanmahelAvahelAyAH prAptametAvatA phalam // 3 / 210 // smAraM smAraM guNAnevaM tasyAH kSamApe'nutApini / mantrAkRSTeva durbuddhiH kutopi sahasA'patat // 3211 // tadbhiyA makSu naSTAyAM sabuddhau sutayA saha / durbuddhyAdyAH punastisraH sambhUya vyamRzanmithaH // 3212 // daivAdyadyapi jAtAH smo'dhunAdhInadhavA vayam / tathApi durbalAH strItvAnna hi vizvasimo halAH // 3 / 213 // baddhopi bhUpaH sadbuddhiM dhyAyatyevAntarAntarA / mantrI tu vAryamANopi nivRttiM hI didRkSate // 3 / 214 // nivRtti dhyAsyati yadA pravRttyopapluto'sakau / / AhUtA tattvadRgdUtyA tadA sAvirbhaviSyati // 3 / 215 // tadekayogakSemAyAH sametAyAstayA sh| . sadbuddherdarzanAdbhUpastadAhlAdamavApsyati // 3 / 216 // bhUpaH sukhArthI bhUyopi sAntvayiSyati mantriNam / nivRttiM sopi tajjAtameva jAnIta naH kSayam // 3 / 217 // tannivRttinirAsAya vyavasAyo vitAyatAm / vyAlIvyapohane bhAvyaM nAlasaiH kSemalAlasaiH // 3218 // tadA pravRttirAdhyAtamadetyakRta saGgaram / cennivRttimathekSethe atra taaohikA'smi vAm // 3 / 219 // 104 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 / 220 // / / 3 / 221 // // 3 / 222 // // 3223 // // 3 // 224 // // 3 / 225 // kAyikyAdhikaraNikI pradveSA paritApanI / prANighAtArambhikI ca gRddhibhUrmAyikItyapi asaMvRttizca maithyAtvI dRSTiH pRSTiH pratItyabhUH / / janApAtabhavAnAnyA naisargI svAtmahastikI vidAraNyA''jJApanIvA'nAbhogA'navakAGkSiNI / prayogagaNabhUH premadveSajeryApathikyapi sakhyaH santyekacitA me yAH kriyAH paJcaviMzatiH / nivRttivratati cchettuM tAsvekApi kuThArati Asu vizvAsu vizvAso nizcinto me'ntimAM vinA / sAtra nAstIti niHzaGka vacmi keyaM mamAgrataH eSA nirvAsitaprAyA purApi svapriyAnmayA / . atha pracAramevAsyA ihAsyAmi mahattarAH rAjyasUtraM vitanvatyA savizeSaM ttstyaa| .. pArzva na patyuratyAji kSaNamapyekatAnayA . praNeyaM preSyavatprekSya pravRttiH procuSI priyam / kiJcitsaMkucitaveza ! vacmi yadyanumanyase niHzaLe vada mA bhaiSIrityukte tena sA jagau / - nivRttistava yA nArI mayiM sA'rIyate'nizam eSA hi gomukhavyAghrI mAM mArayitumicchati / yadahaM prANimi prANanAtha ! tattvatprasAdataH tejastavApi tanutAM netumeSAdhyavasyati / asyAH vazyaH kramaM kAmasyekaM cettadidaM mRSA lasanaM hasanaM gAnaM snAnaM pAnaM tathAzanam / yadyUnAM yauvane sAraM tadevAsyai na rocate 105 // 3 // 226 // // 3 / 227 // // 3228 // // 3 / 229 // // 3 / 230 // // 3 / 231 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 / 232 // // 3233 // // 3 / 234 // // 3 // 235 / / // 3 / 236 // // 3 // 237 // mAtApyasyAH sadoSeti prAk patyA prittyje| tadapatyaM bhavedIdRg yadi kiM nAma durghaTam bha; na nirbharaM bhaktA tvayyasAvantarAntarAM / tvayA'vahIlitaM haMsamuSaSTabhnAti yatsadA vivekastanayo'muSyA mohaM matsvAminIsutam / jAtivairIva vairAyamANaH prANaM jighAMsati balinAnena ruddhasya yadyasya syAdrupadravaH / tadA drakSyasi jIvantIM na punaH prANanAtha ! mAm prayojanaM janAdhIza ! mayA cedakSatAGgyA / . nisiya gRhAcchalyamiva tatsasutAmimAm phaNinyAzIviSA pucchAntaviSA vRzcikI punaH / lUtA lAlAviSA eva sapatnI sakalAviSam yattayA'vAdi tatsarvaM mantrI nirmitavAMstathA / satInAM durdazAM vyaktaM vaktuM na prabhavo vayam strINAM vazaMvadAstatkiM pumAMso yannakurvate / . pazya vAtyerito vahnirdagdhuM prArabhate puram rAjJo nigaDitasyApi prasAdaikavazaMvadA / tadicchAzaktinunnA sA panthAnaM sukhamatyagAt nivRttau proSitAyAM sA nRtyati sma nirantaram / niHzalyamadhunA rAjyaM jAtamityullasanmanAH pracaNDapavanodbhUtapatAkAJcalacaJcalaH / sa nivRttiM vinA nityaM tayA'bhrAmi dizo dizi durbuddhyA prerito dadhyau bahvamaMsta ca mAyayA / pravRttyA copacakrAma kartuM duSkarma mantrirAT 106 // 3 / 238 // // 3 // 239 // // 3 / 240 // // 3241 // // 3 / 242 // // 3 / 243 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 / 244 // // 3 / 245 / / // 3 / 246 // // 3 // 247 // // 3 / 248 // // 3 // 249 // vyajJapyata tayA so'tha nAtha ! moho mahAbalaH / dhUrvahaH spandanasyeva rAjyasya dhuramarhati jAto'yaM mAyayAkSiptaH kroDe tava mamApi ca / datte'sya rAjye svAminyAH kiJcidAnRNyamApnuvaH subuddhiH sAmprataM dUre jAto'kiJcitkaro nRpaH / nivRttiH sasutA naSTA kvedRzo'vasaraH punaH yadAkAlavazAdgantA prAkaTyaM ko'pi kaNTakaH / . zociSyAvastadA hyAvAM svasyAnavasarajJatAm ayaM svayaM guNaistaistai kSyate vibhutAM bhuvi / asyauddhatyaM tavAdAkSyaM vadiSyati janaH punaH tannAtha mA vilambiSThA dehi mohasya vaibhavam / . bhRzamutkarSado bhAvI prAptarAjyo'yamAvayoH tatpreritena mohasya tena raajymdiiyt| . yattatpralApaniHsvAnadhvanidhvanitadiggaNam . AptarAjyasya mohasya pratApena prasarpiNA / caNDavAtena vallIva cakampe bhuvanatrayI / huGkAramAtrasAdhyeSu jagattrayabhaTeSvapi / . prahartumAyudhaM gRhNanabhajattadbhujastrapAm nAmatryeSu na matryeSu na tiryakSvapi ko'pi saH / patantamiva vajraM yastasyAdezaM vyalaGghata sa tanmAturmAnyaH sa pituradhikArIva paramaH, sa evAsmai kRtvA vapurupacayaM rAjyamadita / tato'tyantaM tAtAbhyadhikabahumAnAtizayataH, svato dUrIcakre kSaNamapi na mohena sacivaH 177 // 3 / 250 // // 3 // 251 // // 3 / 252 // // 3 / 253 // // 3 // 254 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 4 // 1 // // 4 // 2 // // 4 // 3 // // 4 // 4 // // 45 // // caturtho'dhikAraH // mohotha. svagataM dadhyau purANAste purIha yA / avidyA nAma tAM sajjIkRtya sthAtuM mamaucitI zambhomaulirapAMrAzibhazceti padatrayam / candro vilasati svairaM rAjJAM rItiriyaM yataH dhAtrIdhanopi cennAnAsthAnasaMsUtraNAlasaH / so'tizete kathaM zeSalokamekagRhAgraham / iti nizcitya nIrandhranivAsAM nirmame navAm / nagarI nAmato'vidyAM nRpatirnRpanItivit parikSipya sthito'jJAnaprAkAro yAM samantataH / prAvAdukamatAnekakapizIrSopazobhitaH , pravizanniHsarallokazatasaMmardasAkSiNI / pratolItulitA yatra dRSTA gaticatuSTayI tRSNA niSNAtabuddhInAmanAdeyarasoccayA / prayAti khAtikA yatra sadasadvastuvAstutAm ArAmA ramaNIbhogAH zItacchAyAmanoramAH / yatra krIDAdrayo'zIlastrIvilAsAvisaMkaTAH abhyasyanti dhanurvedaM smarAdyA mohasUnavaH / yatra tattatra hannetrajIvanaM yauvanaM vanam hiMsAgranthAzca kAsArA dvijapuJjaparicchadAH / haThavAdamahApAlivAritAzeSaviplavAH krIDAvApyaH susaMsthAnA yatra strItanuyaSTayaH / - stanakokavalIvIcivANipAdAbjazobhitAH // 46 // // 47 // . // 4 // 8 // // 4 // 9 // // 4 / 10 // . // 4 / 11 // . 178 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 12 // // 4 // 13 // // 4 / 14 // // 4 // 15 // // 4 / 16 // // 4 // 17 // vazyA saccaritatyAge pratyavAyavimarzanA / paracakrakRtaklezazamanI padradevatA ullasadrajasaH pRthvo rathyA bhUribhavabhramAH / yatra sarvAtmanA mohasainyasaJcaraNocitAH saMvezanAsanAzItiryA caturbhiH samargalA / etasyAM vipaNizreNeH sA vizrANayati zriyam . vasanti satataM yeSu vyAsavatsupramodinaH / prANinaste parINAmA vAmA yatra mahAgRhAH ye tAmadhyAsate lokAste sarvepyunmadiSNavaH / sannipAtAdivApAnAdiva bhUtagrahAdiva lAbhe svalpepi saMtuSTAste gAyanti hasanti ca / . nAzetyalpepi te dUnA AkRndanti rudanti ca kepyutkUrdanti nirdanti vivadante vadanti ca / . pare stuvanti nindanti yAcantai vAcayanti vA / kepi kupyanti garvanti pUtkurvanti tathApare / evaM janaravastatra kadAcinnopazAmyati tasyAM kuvAsanAvAse muurkhsNgtprssdi| .. avisraMsimatibhraMzasiMhAsananiSadvaraH kusaMskAradhRtodArAsaMyamAtapavAraNaH / / ratyaratyAkhyavArastrIpreryacApalacAmaraH pAkhaNDibhiH prtiihaarailokymaanmhaajnH / prANinaH prINayan bhaktAn snigdhagambhIrayA dRzA nAnAsaMjJAnaTIklRptanRtyavinyastalocanaH / gIyamAnaguNagrAmaH kAmikazrutagAyanaiH 109 // 4 / 18 // // 4 // 19 // // 4 // 20 // // 4 // 21 // // 4 // 22 // // 4 // 23 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||4 // 24 // . // 4 // 25 // // 4 // 26 // // 4 // 27 // // 4 // 28 // // 4 // 29 // trayodazakriyAsthAnavaNThasaMvAhitakramaH / alaGkAroktibhaGgIbhiH kRtasarvAGgamaNDanaH . nistriMzatAkhaDgalatAvirAjitabhurjAgalaH / cArvAkavAlamitreNa samaM kelikutUhalI zrImAnmohanRpo raajymaajysiktaagnidiiptibhuuH| apAlayadilApAlapAlipAlitazAsanaH jaDatA'jani tAruNyapuSTAGgI tasya vallabhA / . pativratA patidviSTe yA na puMsi prasIdati / tatkukSikandarakoDe kezarI makaradhvajaH / . yaH pratApAMzunA vizvaM kSobhayan jyeSTatAM yayau prItyaprItidhanAptyAdyAstasya patnyo'parA api| patyurbhAgyAnmitho nAbhaMdyAsAM sApalyamatsaraH rAgadveSArambhamukhyAstAsAM putrAH sahasrazaH / yadAjJAM dadhate mUrjA zakacakradharAdayaH abhidhyAmAricintAdyAstasya putryo'pyanekazaH / yA bhrAtRbhyo na hIyante pauruSeNa raNAGgaNe yauvarAjyadhuraM tasya viparyAsaH prapannavAn / sati yasminna rAjyasya cintA kApi mahIpateH sarvakarmasu marmajJo mithyAktasya mantryabhUt / yanmudrayA trilokAntarbhrAmyatyaskhalitaM janaH sAmantA durmanoyogAH samantAdanuvartinaH / vigRhya ye svayaM zaastanvanti svAmino yazaH krodhamAnadambhalobhAbhidhA mANDalikAH punaH / / ekaikasyApi yasyoccairaviSahyaH parAkramaH // 4 // 30 // // 4 // 31 // / // 4 // 32 // // 4 // 33 // // 4 // 34 // // 435 // . 180 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 36 // // 4 // 37 // // 4 // 38 // // 4 // 39 // // 4 // 40 // // 4|41 // pramAdastasya senAnIH sAMyugino'risenayA / yenAdhazcakrire zAntamohA api mahAbhaTAH vedAH kAraNikAstasya sarvatRptiparAyaNAH / lokAH prAyo na lumpati vyavahAraM yadudbhavam caNDabhAvastalArakSaH parakSobhakaro dRzA / vyAkSepo nagarazreSThI mahAjanamana:priyaH kozA'kuzalakarmANi kozAdhyakSo'sya saJcayaH / samastavastustomasya sAkSI saGgazca zaulkikaH purodhA vighnarodhAya sajjaH pAkhaNDisaMstavaH / gauravAkhyA guptipAlA aspRzantaH kRpAlutAm zayyApAlastathA''lasyanAmA tasya priyaGkaraH / . ambhodhikArI zApAkhyaH krUradhIH kumbhasaGgrahI sUdAH kukavayo nAnArasollAsavizAradAH / . mukhe jAgarayan rAgaM premAlApaH sthagIdharaH . harSazokau mitho mallau yudhyete tasya saMsadi / avyavasthaM mithaH pAtotpAtakautukakAriNau mohasyopapadaM duSTAdhyavasAyA mahAbhaTAH / AnayaMtyabhito bhrAntvA janAn parapathaM yataH AtmotkarSaparAkSepAdayo ye mukhyabandhavaH / te'mumevAnuvartante nabhaHsvantamivAmbudAH evaM mohamahIpasya zRNvatI prAbhavaM navam / nivRttiH sAGgajA jajJe javanA pavanAdapi jaGghAlatvena dIrghAdhvalacanAtsA ghanaklamA / vizazramiSuradrAkSItpurastAdyajJavATakam // 4 // 42 // // 4 // 43 // // 4 // 44 // // 4 / 45 // // 4 / 46 // // 4 // 47 // .. 181 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 48 // // 4 // 49 // // 450 // // 4 // 51 // // 4/52 // // 4/53 // mantrapUtapayaH sekazItalIbhUtabhUtalam / . saMpAdya pAdyamAnIyamAnadezAntaraviMgam antaH pratiSThitAdhvaryastambhasaMyamitastabham / yathArhazrutipAThAya sAbhiprAyadvijavrajam mASAjyamukhyahotavyadravyabhAjanarAjitam / ullaNThabaTubhirbAda prArthitAlabhanakSaNam vaSaTkAramahAmantroccAskolAhalAkulam / nityasandhukSitatretAdhUmasparzollasajjanam / taM pravizyAbhitazcakSuH kSipantI dvessishngkyaa| abhyukSyamANAnAlabdhuM dvijaizchAgAn dadarza sA kathaM krayanti nirmantUn jantUnete samantuvat / mAtsyo nyAyaH pravRtto'tra hA hA jagadarAjakam yadi vaidikamantrANAM zaktirughuSyate dvijaiH / tadvyApAraM vinA hanturvimuJcantAmasUnajAH yadi vaidikamantrANAM zaktiH pramANyamaznute / . tattayA mAryamANAnAmajAnAM mAstu vedanA yadi vaidikamantrANAM zaktirastyatizAyinI / tatkiM devA na tarpyante vyApraiH zAntIkRtairhataiH chAgAnAraTataH klIbadRzo vyApAdya nirdayam / dharmaM vandato yajvAnaH saunikAnatizerate vedamantrairhatA yajJe yadi svayanti jantavaH / iSTairiSTadyubhiH pitrAdibhistatkriyatAM kratuH tanmantraiH pariNItAnAM vaidhavyaM vIkSya yoSitAm / kathaM nAma kRtI veda vedasyAvyabhicAritAm // 4/54 // // 4/55 // // 456 // // 4/57 // // 4/58 // ||459 // 182 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 60 // // 4 // 61 // // 4 / 62 // // 4 // 63 // // 4 // 64 // // 4/65 // yAvadrAgAdiriktatvaM vaktuH syAnna sunizcitam / na satyapratyayaM tAvadvedavAkyeSu dadhmahe sa tu vedasya vai dasyuriva vizvAsanAzane / yo vaktyUpauruSeyatvaM vizvAso hyAptavaktRbhUH apakSanakhaSTrA ivalAn chAgAn katau ghnatA / yAjJikenetyasatyApi daivaM durbalaghAtakam yajJArthaM pazavaH sRSTA yadIti vadati smRtiH / tanmAMsamaznataH smArtA vArayanti na kiM nRpAn vinA palaM balaM naiSAM syAtkSoNIrakSaNakSamam / yadItyAhuravI tanna balaM dugdhaighRtairapi vadhe doSo na tu krItvA'zane vAgiti durmtiH| . yattulyau hantRbhoktArau ko hanyAnnAdmarosti cet yanmanuH-anumantA vizasitA nihantA krayavikrayI / saMskartA copahartA ca khAdakazceti ghAtakAH / hiMsApyahiMsA vedoktetyAhurAgamarA gataH / ye. nirvicAracittAste cArvAkAya zaSanti kim yeSAM paJcendriyaprANanAze nAzaGkate manaH / / kunthupUtarakAdInAM vadhe teSAM kutaH kRpA . vadho dharma jalaM tIrthaM gaurnamasyA gururgRhI / / agnirdevo dvikaH pAtraM yeSAM taiH ko'stu saMstavaH matsaMpanyA amI sarve pravRtteH pakSapAtinaH / mArica mohabhUratrAstIti dhvAtvA cacAla sA punaH zramArttA pazyantI vizrAmArthamitastataH / puro yAgadviSaM bhAgavatavrAtaM vyalokata 183 // 4 // 66 // // 4 // 67 // // 4 // 68 // // 4 // 69 // // 4/70 // // 4/71 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .||477 // kaupInamAtravasanamAtradaNDakamaNDalum / sAkSamAlaM tamAlambya yAvatsA sthAtumaihata . // 472 // tAvadekaM vinA brahma prapaJcaH sakalo mRssaa| iti tanmukhabhUrjajJe dhvanistacchravaNAdhvani .... // 4 // 73 // vivekaH procivAnamba vilambaH kriyate'tra kim / zRNu zravaNayostaptatrapu jalpantyamI katham // 474 // ete vinA parabrahma yadi prAhurmaSAkhilam / tattRSNajaH prArthayante nadI kiM na marIcikAm // 475 // ete vinA parabrahma yadi prAhurmRSAkhilam / tadvyaktamuktamapyeSAM mRSA kaH pratyayastataH // 476 // yadyetadevamAhuste paramArthaMkadRSTayaH / tannIre'nudinaM snAnti bhAvazuddhijuSo'pi kim nIrAtpAvitryamAhArAttRpti zAstrAcca pATavam / bodhaM vAcazca vindanto'mI kiM sarvApalApina: // 4 // 78 // kiM caite prAhurAtmaikyaM jalacandropamAnataH / tanna cAru vicAraukaH pravezAnupalabhantaH // 479 // tathAhi-jAyante jantavaH ke'pi nAkino nArakAH pare / ke'pi viprAH pare mlecchA vizaH ke'pi pare striyaH // 480 // bhogAnanubhavantyeke rogAn dInAnanAH pare / prajJAvajJAtavAgIzA eke'nye tu nirakSarAH // 4 // 81 // kRmikITapataGgAdyAH kepyanye'zvagajAdayaH / . ekAtmye vizvavaicitryametatsaGghaTate katham // 482 // ukto jalendudRSTAnto yo'yaM tatsiddhaye budhaiH / / bAlasyAlApavatso'pi na hi kSodakSamo yataH / // 4 // 83 // 184 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 484 // // 4 // 85 // // 4 // 86 // // 4 // 87 // // 4 // 88 // // 4 // 89 // vyomnIndAvudite'ste ca chane graste kRzo'kRzaH / yathAkhilajalendUnAM tadbhAvo na tathAtmani utpadyante vilIyante vAridhau vIcayo yathA / tathaikasyAtmano hyete vizeSA na tu te pRthak iti cettanna yadvIcyo bhaveyuridheH samAH / amUrtasyAtmano mUrtA vizeSA iti durvacam niHsaGgA api jalpanti yadyevamasamaJjasam / tanmanye mohabhUpAlamantriNo'mI vazaMvadAH tava tuSyati ceccetaH kuzale kuzalena me / zrAntApi kUlachAyAvadeSAM tatsannidhi tyaja putrapreraNayApadya panthAnaM paramezvarI / parIzrAntA punaH kvApi prApaM sA tApasAzramam ayatnalabhyapAlAzaparNazAlAnivAsibhiH / yuktaM jayadharairbhuktatyaktabhogaiH zivecchayA bAlarSibhiH payaskumbhaiH sicyamAnANupAdapam / padmAsanAsInamunikoDakrIDanmRgArbhakam jarattApasasaMcAravyagrapArSataparSadam / uTajAjirasaMzoSyamANanIvAstaNDulam pAThyamAnazukaM grathyamAnarudrAkSamAlikam / taM pravizyAzu vizrAntyai cakSuzcikSepa sA'bhitaH bIjazoSaM mUlakandaphalatvacaviyojanam / dumasekaM kuzacchedaM teSAM vIkSya jagAda sA amI mohanRpodbhUtArambhavizrambhabhAjanam / prAntayApi maga heyA dUre cauradrumA iva 185 // 4 // 90 // // 4 // 91 // // 4 // 92 // // 493 // // 4 // 94 // // 4 // 95 / / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH sA prsthitaajsrpryaannjnitshrmaa| . dRSTvA kaulamataM tatrAvasthAtuM vyamRzacciram . . // 4 / 96 // ghaTasiddhipraghoSeNa janAnAmAkRSanmanaH / tRSNakkumbhikulaM bhekaraTiteneva palvalam // 4 // 97 // dhAtuvAdAdivArtAbhiH svAdubhiH kvaNanAkulAH / / prajA vyAkSepayat kSaudradhArAbhiriva makSikAH // 4 // 98 // mukhasthanAthavANIbhirANIbhiriva pATavam / zrotRRNAM sadgatipraDaM manaH syandanamAnayat // 4 / 99 // IDApiGgalayo rodhe suSumNAyAM marutvataH / . pracAraM tUlavinyAsAnnAsAyAM svasya darzayat // 4 / 100 // bhasmanoddhUlitaM nAnAsanAbhyasanalAlasam / kaulamaNDalametanme prAptuM vizrAmakAmanAm // 4 / 101 // ityAlocyAbhisarpantyAstasyAH zravaNagocaram / utsiktatucchatatsabhyAnanamUrdhvanirAyayau .. // 4 / 102 // raNDA caNDAdIkSitA dharmadArA mAMsaM madyaM bhujyate pIyate ca / bhikSAbhojyaM carmakhaNDaM ca zayyA kaulo dharmaH kasya no bhAti ramyaH tato'mISAM mohasuhRccArvAkAvarajanmanAm / . saGgo na yogya ityAttacApalA sA palAyata // 4104 // ye kSaNakSayiNo bhAvAn bhASante nikhilAnapi / na saugateSu teSvAsIttasyA vizrAmakAmanA // 4 / 105 // yeSAM vacana na sthairyaM te parasthairyadAH katham / sabhAvaSTambhadaH stambhaH svayaM pitsuH kathaM bhavet // 4 / 106 // yena karma kRtaM tasmin jantau naSTe nirnvye| .. kSaNe'nyasminnavotpanno bhuktAttasya phalaM katham // 4 / 107 // 186 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udUDhAnyena vAmadhUranyena paribhujyate / tanayaM janayatyanyaH pitA tvanyo'sya kIrtyate // 4 / 108 // aparAdhe kRte'nyena daNDo'nyasya pradIyate / aho saugatalokAnAM navA nyAyaprakalpanA // 4 / 109 // bhukte tRptirgatau zrAntiAdhizAntizca bheSajaiH / Atmasthairya vinA hyete vyavahArAH sudurvacAH // 4 / 110 // ke puNyapApe ko svarganarako kA ca nivRtiH / sarvazUnyaM jagajjAtamAtmani kSaNanazvare // 4|111 // amI mohapriyA bhaktA mA mAM drAkSuriheti saa|| dhyAyantItyazRNodvAkyaM zrautaM tadgurubhASitam // 4 / 112 // mRtI zayyA prAtarutthAya peyA bhaktaM madhye pAnakaM cAparAhne / drAkSAkhaNDaM zarkarA cArdharAtre mokSazcAnte zAkyaputreNa dRssttH|| 4|113 // tacchrutvA cintayAmAsa nivRttinssttnirvRtiH| . hahA sarvottamaM muktitattvamerbhiviDambyate / // 4114 // anuziSTipradAnaM yadidaM mokSAbhilASiNAm / karpUrakAmukAnAM tadvihitaM lavaNArpaNam // 4|115 // etaduktavidhAnena nUnamindriyapoSaNam / ... bhavAmbhonidhirudvelI bhavatIndriyapoSaNe // 4 // 116 // gurutvaM nocitaM mokSabhavabhedamajAnatAm / / digvibhAgAnabhijJAnAmiva mArganirUpaNam // 4 // 117 // muktinAmnA janaM mugdhamamI dhUrtA bhavAvaTe / kSipanto meM na vizvAsocitA iti cacAla sA // 4 / 118 // ye'tha kApAlikA loke ye laukAyatikAH punaH / ye ca nIlapaTAH kumbhacaTakArAhamANakAH // 4 // 119 // 189 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4120 // // 4121 // // 4 // 122 // // 4 // 123 // // 4 // 124 // // 4 // 125 // te sarve moharAjasya vayasyatvaM gatA iti / . dUre tyaktAstayA vairipakSapAtyapi vairivat evaM bhramaM bhramaM bhUrizramA vizrAmakAGkSiNI / puraM pravacanaM prApa duSprApaM sA durAtmanAm yasmin sucArucAritraprAsAdoparivartinaH / zamayanti zramaM dRSTA api dharmadhvajA nRNAm / sadbhiH puNyAzayairyatropadezavyapadezataH / asatkarmazvapAkasya pravezo'ntanivAryate / vasanti sAdhavo madhye bahiH samyagdRzaH punaH / yatra te yaiH samaM sakhyamabhilaSyanti vAsavAH yadvAsino janA nityaM bhuJjAnAstAttvikaM sukham / na manyante tRNAyApi savikalpasukhaM divam yA zrutApi mahAsaukhyaM datte dehiSu sA yataH / na durlabhA muktipurI zAsanAdiva zevadhiH tatrAkSadamanaM nAma vanaM zaityanibandhanam / adRzyatocitasthAnalAbhacintArtayA tayA yatra sAdhvAsyakuNDotthaM zrutisAraNisaMgatam / bhUribhramaNakhinnAnAM zaM datte'rhadvaco'mRtam dharmazrutilatodbhUtasUktapuSpArthasanmadhu / pItvA yogimanobhRGgAH saraGgA yatra jajJire sA vane pAvane tatra vizrAmyantI zramacchide / purastribhUmikottuGgayogaprAsAdavAsinam snigdhagambhIrahakpAtapAtakavAtanAzanam / mRdupradIptayA mUrtyA vadantaM svamalaukikam 188 .. // 4 // 126 // // 4 / 127 // // 4 // 128 // // 4129 // // 4 // 130 // || 4|131 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 132 // // 4 // 133 // // 4134 // // 4 / 135 // // 4 / 136 // // 4137 // zaMkaraM sarvavidyAnAmavadyAnAM bhayaGkaram / dadarza darzanAnandaM kaJciddivyAkRti naram / tadAnIM pramadotpannapulakaprollasattanuH / nivRttinirvRtimanyA taM tIrthavadavandata tenApi svAgatapraznapUrvamAbhASitA mRdu / ghanasikteva bhUH prAcyaM sarvaM tApaM vavAma sA Uce ca dhInidhe ! kastvaM kiM vane'trAvatiSThase / kiM kiM vetsIti bhASasva satyaM yadi hitIyasi so'pyUce zRNu kalyANi nAsti gopyaM hyamAyinAm / nAmnA vimalabodho'haM prasiddhaH siddhapuruSaH AsannAyAH puro'muSyA mukhyaadhiptinaarhtaa| . niyukto'smi vanaM trAtuM tattadrumaniketanam saudhasyAsyAdyabhUmiSThaH kAnanaM pAlayAmyadaH / . tuSTipuSTikarairetatphalairvRttiM ca kalpaye prasAdAtizayaH ko'pi vidyate'sya prabhormayi / tena pratyakSavatpazyAmyatyakSamapi vastvaham sAtha taM praNayaprahlA provAca racitAJjaliH / kaizcidRSTo'si sukRtaivizvavizvopakArakaH strItvaM patiparAbhUtiH putrabAlyaM cirabhramiH / ityAdi kiyadAtmIyaduHkhaughaM vivRNomi te / kAruNyakhAne ! duHkhAnAM sarveSAmapyabhUtkSayaH / yajjAtamadhunA tAta ! sahasA tava darzanam tatprasIdaM sphuTaM brUhi saumya ! drakSyAmyamuM kadA / kimapi prAbhavaM prApya sukhinaM tanujaM nijam 180 // 4 // 138 // // 4 / 139 // // 4 // 140 // // 4 // 141 // // 4 / 142 // // 4 / 143 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - || 4|144 // // 4 // 145 // // 4 // 146 // // 4 // 147 // . // 4 // 148 // // 4 // 149 // so'pi taM bAlamutsaGgasaGginaM janayannatha / . akSuNNamIkSitAzeSalakSaNaH procivAniti subhage tadahaM vacmi maduktaM yadi manyase / karaNaM hISTasiddhInAmAptavAganatikramaH mama tattvarucirnAma kanyA varSyA vicakSaNaiH / sanmArgamArgaNAbhikhyagRhiNIkukSisambhavA tAM cetpariNayatyeSa putraste prAptayauvanAm / tadA vadAmyadaH praznasAraM sAraGgalocane ' ayaM sakalasadvRtta eSApyAjanmabhAsurA / . yuktoyamanayoryogaH zazipUrNimayoriva tattasya vacanaM zrutvA dRSTvA kanyAM ca tAdRzIm / unmIlatpulakAGgI sA vAcamAdatta nirvRtiH anubhUtaparAbhUtivraNasaMrohiNI tava / vAg jayatyaGgabhUpANigrahacintAmbudhestarIH ahA bhAgyamaho bhAgyaM yanmama sthaansNshye| . sAkSAlakSmIrivAkasmAdvadhUriyamupasthitA vacastavAvamanye'haM zreyaskAmeti durvacam / ko nAma jIvitAkAGkSI labdhAM nAdriyate sudhAm siddho'bhyadhatta yadyevaM tatkiM vijJe ! vilambyate / muhUrto'pRSTa evAyaM yatrAbhUnnau samAgamaH tataH svamAnasollAsocitArabdhamahotsavaH / sutAM tattvaruci sadyo vivekena vyavAhayat yogyasthAnanivezena duhiturjAtasaMmadaH / jagatsu vatsalaH proce nivRtti siddhapuruSaH 190 // 4 / 150 // // 4 // 151 // // 4152 // // 4 / 153 // // 4 // 154 // // 4 // 155 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 156 // // 4 // 157 // // 4 // 158 // // 4 // 159 // // 4 // 160 // / / 4 / 161 // AkarNaya mahAbhAge ! saMpado vipado'pi ca / mahatAmeva jAyante vidhovRddhikSayAviva hetighAtA raNe hemabhUSA rAjagRhAGgaNe / jAtyAveSveva jAyante na khareSu mahatsvapi tyajanti sahajaM dhairya nApadyapi mahAzayAH / mahAvAtAbhighAte'pi na calatyamarAcalaH Apado nAvatiSTante ciraM sukRtazAlinAm / rAhuvaktragato'pInduH sadvRttaH kiM na mucyate sarvAsAmApadAmApadAtmajaste paraM taTam / . atha prathiSyate puNyaireva svairayamanvaham atra pravacanAbhikhye nagare'sti nreshvrH| . arhannavAryadorvIryanirjitAntardviSadbalaH AstAM bhuktiryatprasAdAnmuktirapyadavIyasI / / tattasya sAmye kalpagurapi hInopamAspadam tasya chatratrayaM mUrdhni trilokaizvaryasUcakam / priyamANaM jagatsAkSi kenApi na nivAryate yatra sAlatraye tasya vAsaH svarNamaNImaye / zatAMzenApi tacchAyA nApi saudhaiH sudhAbhujAm pRthvyAM paryaTatastasya svarNAbjAni padoradhaH / : akasmApatiSThante'dha:kRtAnIva zobhayA tasmin siMhAsanAsIne proccaiH kaGkellipAdapaH / nityaM prakuMrute chAyAM kAlavedIva sevakaH svAmyamekaikazo yeSAM mUlamAMzcaryabhUruhaH / pIndrAdyAH purastasyAnaGkakiGkarasannibhAH 191 // 4 // 162 // // 4 // 163 // // 4 / 164 // // 4 / 165 // // 4 / 166 // // 4 // 167 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surAsuranRtiryaJco vAcaH shrvnnlaalsaaH| . jAtivairaM samutsRjya nivizante'sya parSadi // 4 // 168 // gatAgataM vitanvAne'matyaughe tanninaMsayA / mArgerAsvargamAzvabhraM jAtu zUnyairna bhUyate // 4169 // dharmacakraM purastasya ravibimbamivAmbare / nAyakAntaradAndhakAradhvaMsAya bhAsate // 4 / 170 // calaccelAntaratayAgratastasya haridhvajaH / vijigISAgatadveSicakrasyAkampasUcakaH - // 4 // 171 // dundubhidhvAnagandhAmbuvRSTipuSpotkarAdayaH / / sarve'pyatizayAstasyAparaiH svapne'pi durlabhAH // 4 // 172 // ItidurbhikSarogAgnigrahavigrahajavyathAH / siMheneva zivAstenAkAnte kSetre vizanti na // 4 // 173 // vilasatkevalajJAnaH sa hi kAruNyasAgaraH / ata eva jagatpIDAM vettuM bhettumasau prabhuH . // 4 // 174 // seveta sthiracittastaM jAmAtA yadi yatnataH / acirAttadviSo hatvA nanvayaM rAjyamApnuyAt // 4.175 // imAM nizamya samyak tadvAcamudbhUtakautukA / nirastAzeSasandehA nivRttiH prApa nirvRtim // 4 // 176 // sutena savadhUkena sahitA suhitAzayA / puraM tadAsAdayituM dayitA manaso'calat // 4 // 177 // tatra pAkhaNDino'drAkSIt purasyopAntavAsinaH / nRzaMsAn dAmbhikAn lubdhAn palvalasya bakAniva // 4178 // jinaM yAto janasyAsadvAkpapraJcena rodhanam / vyAdhAnAmiva kUTena raGkosteSAmadhikriyA // 4179 // 12 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 180 // // 4 / 181 // // 4 // 182 // // 4 / 183 // // 4 / 184 // // 4 // 185 // citrAmivA'rkaM tAM patnI samprApyAdhikabhAsvaram / vivekaM te vaMzIkartumevaM vAco vitenire / ehyehi vatsa ! vicchAyamAnanaM mA kRthA vRthA / vayaM tvAmuddhariSyAmaH kSAmatAGge na bhAti te kva yAsi puratastatrAdhikaM kiM tvamavApsyasi / zrutyaivArhannasau ramyaH sevito vaibhavacchide tuSTaH kiMcina datte'sau ruSTo vA nAcchinattyapi / AkAramAtrapuMso'sya balaM zraddhehi vArtayA iha devAH pravINena stutyA hariharAdayaH / sargapAlanasaMhArA yadAyattA jagattraye prAbhavaM dadate tuSTA ruSTA ete harantyapi / bhaktyabhaktyoH phalaM sAkSAtpazyanneteSu mA muhaH dhanurveda kAmatattvaM vaidyakaM jyotiSaM tathA / . bhASamANA amI loke cintakA na punarjinAH lIlayA dadate muktimamI kaSTaiH punarjinAH / manISI sukhasAdhye'rthe vyarthaM kaSTaM karoti kaH khAdyavAdyasamillAsyahAsyagItakathArasaH / na yatra nAyake tatra pazutvapizunA ratiH svArthe'pi yasyaudAsInyaM tasmAdyA lAbhakalpanA / sA nabhaHkusumaiH svIyaziraHzekharasUtraNA etadbhaktaM jagatsarvaM staukakA ArhatAH punaH / mahAjano yena gataH sa panthAH zrIyate na kim zrutveti so'pi siMhaujAH pheravAnica kadvadAn / sevArthI jayatAM patyuH pratyuttarayati sma tAn 193 // 4 // 186 // // 4 // 187 // // 4 / 188 // // 4 / 189 // // 4 // 190 // // 4 / 191 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMho kimAhvayadhve mAM yatra tatra na me ratiH / . vAtyayevAcalaH kSobhye nAhaM vAcA yayA tayA.. // 4 / 192 // vicchAyatA bhavedAsye nAptatatvarucermama / bhavedvA sA na yuSmAbhirvAryate vitathoktibhiH // 4 / 193 // apahnavAtsudevasya kudevasya prakAzanAt / / dhUmAdivAgnirbhavatAM mithvAvAktvaM sunizcitam // 4|194 // bhavadbhirna samuddhIrye so'haM mohavazaMvadaiH / asamyagbhASaNaM mohastaMddhi yuSmAsu bhAsuram // 4 / 195 // iSTasvAmyanavAptyeyaM kSAmatAGge cirAnmama / sAtha trijagatInAthasevayaivaM nivartyati // 4 // 196 // taM devadevaM sevante ye teSu kimu kupyatha / kAcagrAhI maNigrAhaM nindanindAspadaM bhavet // 4|197 // rIrIkAJcanayoH kAcamaNyoH khadyotabhAsvatoH / tRNatarvorivorvIti duSTadevasudevayoH // 4 / 198 // nirdUSaNaM sphuTaguNaM devaM bhAsuramujjvalam / sacetAH sevante sUtamiva kalyANasiddhaye // 4 / 199 // muJcadhvaM pakSapAtaM bhavata guNavati snehalA mA svazAstreSvevAzvAsaM dadhIdhvaM vimRzata vizadIkRtya cetaH kSaNArddham / jJAtaM vastAvadAryA damazamasamatAsUnRtAdyAguNAlI, kAGkSAkandarpadarpA'nRtakalikapayanyeSa doSaprapaJcaH // 4 / 200 // amI guNAzca doSAzca kaM sAmastyena bhejire / jinaM taditaraM vApi svayameva vicintyatAm // 4 // 201 // no paJceSuprapaJco na ca na kalikalanopadravo nendriyANAM, no tRSNAyAstaraGgA na kapaTapaTutA nApi kopAgnitApaH / 194 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAhaMkArAdvikAro na ca na paribhavo no kadAzAvilAsA, yasmin devaH saM eva dhruvazivapadavIvAJchayA sadbhiraryaH // 4 / 202 / / ko'nyo devo'tra yoM gehenardI nirdoSatAyazaH / vItarAgaM vinA voDhuM kSametAsamavikramam // 4 // 203 // striyA rAgo'kSasUtreNa moha: zastraiH saroSatA / jApenAdharatA teSAmUce'vataraNairbhavaH // 4 / 204 // muktAzcedavatIrNAH kiM jJAzcetkiM daityasargiNaH / zAntAzcetkhelanAstatkimAptAzcetkimu mAyinaH // 4 // 205 // na devacaritaM carediti vaco na cokSaM yato, mahApuruSasaMzrito bhuvi na kasya panthAH priyaH / yathAruci viceSTate gurukulaM samucchRGkhalaM, vineyasamiti dhRti pravinayatyaho dhRSTatA // 4 // 206 // mAnuSyatve'pi ye tattvaparIkSAyAmudAsate / matAH pazugati te kiM tAM vidhAsyanti bAlizAH // 4 // 207 // yadvA RjujaDatvAdvazcetparIkSAlasaM manaH / . ratnavastradhanasvarNabhaktAjyAmbuni tanna kim // 4 // 208 // vastunyalpasukhArthe'pi parIkSA kriyate janaiH / sarvasaukhyaprade tattve yujyate sA vizeSataH . // 4 // 209 // aMzA eva hyamI tattvaM yadanyattanniraJjanam / . iti ceducyate dhIraistatastAnanuyujmahe // 4 // 210 // teMzA bhinnA abhinnA vA tasmAnmukhyasvarUpataH / bhinnA yadi tatastebhyo mukti vAsmadAdivat // 4 // 211 // abhinnAzcettato'mISAM doSAstamadhizerate. / dvayAbhyupagame dvandvadoSAH prAgvana durvacA: // 4 // 212 // 15 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakto jJAtA jagatpAtA yadyasau tat kvacit kvacit / dharmyante dhArmikA dharmahInaiH kiM tatra sarvage // 4 / 213 // sadoSo na hi nirdambhaH sadambho na hi satyavAk / sadoSeSvapi vizvastA ye te dhvastAH svakarmaNA // 4 / 214 // yoSijjapasragjApAsrapramukhakSUNajite / kayA yuktyocyatAM vidbhirdoSAkhyAnaM jinezvare || 4 / 215 // dRgmadhyasthA mukhaM saumyaM yasya padmAsanaM dhruvam / zAntaH parikarastatra deve doSodbhavaH kutaH // 4 / 216 // sargapAlanasaMhArAstadAyattA jgttrye| . . iti vAkcApalaM sargAdInAM vaiSamyadarzanAt // 4 // 217 // sargasthitI satAmevAsatAmeva ca saMhatim / yadi loke'tra pazyAmastadA tanaipuNaM stumaH // 4 // 218 // AtmadigvyomakAlAdyaM vastu kiJcidakRtrimam / tatsarvakartRtAvAdasteSAM jAto'rddhakhaNDitaH // 4 / 219 // dauHsthyavyAdhI jarA mRtyunarako grbhvaasitaa| . etAni sRjatAM teSAM spaSTA lokavipakSatA // 4 / 220 // cette'GginAM phalaM dadhuH karmApekSya zubhAzubham / tattadeva pramANaM naH kimanyaistanmukhekSibhiH // 4 // 221 // arhan bhakteSvabhakteSu na tuSyati na ruSyati / paraM prarohataH puNyapApe tadbhaktyabhaktitaH // 4 / 222 // vipaktrimAbhyAM jAyete nRNAM tAbhyAM sukhAsukhe / tadarhanapi tatkartA procyatAmupacArataH // 4 / 223 // anullandhyaM kRtaM karma bhaNatAM bhvtaampi| pramANametadevAsti nAnyatkiMcana tattvataH // 4 // 224 // 14 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 225 // // 4 // 226 // // 4 // 227 // // 4 // 228 // / / 4 / 229 // . // 4 / 230 // cedbhaktAbhaktayoste syuH sampaddattihattikSamAH / sarvepIndrA daridrA vA bhaktAbhaktA bhavantu tat vaidakAdyupadezena gauravyA te na dhImatAm / vinA taduktaM jIvanti yalloke yavanAdayaH yadi saMgrAmazUratvAcchatruvRndanikandanAt / devatvamiSTaM tattAdRg bhUbhujAmapi tanna kim na te dAtumalaM muktimiti cettadamI api / muktidA na satAmiSTA dRSTA doSAvalIha yat dadAnA lIlayA muktiM te tapodhyAnasAdhanAm / vAgmAtradattadezAlikelizAlizizUpamAH muktiM sarvottamAM dadyuste sukheneti durghaTam / vyanakti kUTatAM dAturmudhAdAnaM suvastunaH gopIpriyasya dAsIti yairmuktirabhidhIyate / mUDhargopAGganAbhyopi tairmuktiraMdharIkRtA zApazcAnugraho mithyAvacanaM paravaJcanam / khelanAhaGkRtI vAdyalAsyahAsyAdiviplavAH jale drume zmazAne vA vAso'rkAdisumAJcanam / sopahAsastutisteSAM vyaJjanti kSudradevatAm .. datvarddhi danujeSu tadvizasanaM yoSidbhirazlIlatA, nATyaM nirbharamugrahAsyakaraNaM vyAmohanaM mAyayA / IdRkveSTitavadbhiratrapatayA devAntarairantaram, svasyAstaM zizubhiviTairapi naTairvaihAsikaicUMrttakaiH mUrdhni chatratrayaM sarve grahAH pratikRteradhaH / AsyA siMhAsane yasya srakcAmaradharAJcite 190 // 4 / 231 // // 4 // 232 // // 4 // 233 // // 4 // 234 // // 4 // 235 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnaM prAyaH purasyAntardRSTiH piiyuussvrssinnii| . aSTAgrazatasImAnaH prAsAde maNDapAH punaH // 4 // 236 // bhUSA suvarNamANikyaiH pUjA satpuSpapallavaiH / dhUpanaM kAkatuNDadyaiH kAzmIrAdyaivilepanam // 4 // 237 // pArSadyaurvikathAvairahAsyavaikRtavarjanam / tasya prAptaM parAM koTiM vadanti prAbhaveM sphuTam // 4 // 238 // khAdyavAdyasamillAsyarasaH zeSanRpaiH samaH / na tenAtizayaH ko'pi jine vizvavilakSaNe // 4 // 239 // hiMsAsaktA ratAsaktA ye te santu tdaashritaaH| samAdhidhyAnadhautAnAM vItarAgaH punaH priyaH // 4 / 240 // andho yathA vilagitaH pathi yatra dhUrtestasya svarUpamavidannapi tena yAti tadvadyadi pravarIvarti vicAravandhyam sallocanI'pi tadasau khalu daivadoSaH samyagdevamavajJAya kaH kudevaM nissevte| sati kSIrAmburAzau na snAti kSArodadhau sudhIH . // 4 / 242 // tatropatiSThamAnaM tanmAM nopAlabdhumarhatha / bhavAdRzairna vaJcye'haM pauravad grAmyavANijaiH // 4 // 243 // iti vAcaiva tAn jitvA viveko nagare'vizat / sAdhUnAmAzraye tasthau nivRttistatra nirbhayam // 4 // 244 // alakSyaM gUDhasaJcArAdguptIbhUyAntarAntarA / patnIsnehena tatraitya nivRtteramilanmanaH // 4 // 245 // tvaM jihmAsi pravRttistu prakRtyA pATavAJcitA / tatastatrAdaro bhUyAnmama tvamapi panyasi // 4 // 246 // yadyadArapsyate karma navaM tava tanUdbhavaH / tatra tatrAzucAritvAnmayA sAkSI bhaviSyate // 4 // 247 // 198 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahamudvAhasamayepyasya sannihito'bhavam / na me gamAgamauM vegavato dUre'pi duSkarau // 4 / 248 // madvAreNAsya vIrasya vijJAya caritAmRtam / bhUpAlo'pi zlathIbhUtapAzaH sukhamavApsyati // 4 // 249 // Aptasaukhyo'pi nedAnI mohaM hantumasau kSamaH / sutazca baddhamUlazca sahasA na hi sAdhyate // 4 / 250 // mA sma bhU roSabhUstanvi pakSe varte tavApyaham / puraskRtya sutaM sveSTaM sAdhayeti ca tAM jagau // 4 // 251 // sApi prakRtigambhIrA vismRtaprAkparAbhavA / bhartustayaiva vAcAbhUtparamaprItibhAjanam // 4 // 252 // sAnyadA tanayaM proce zRNu vatsaikavatsala / tvaM yogyosi hitoktInAM pakvaH kumbha ivAmbhasAm // 4 / 253 // yasmai tasmai na rocante prAyo bhuvi gurUktayaH / . kartuM na pAryate yena tena vA ratnasaMgrahaH . ApAte kaTukAH santu kadAcana gurUktayaH / prAnte punarguNakRtaH kvAthavat jvariNAM nRNAm // 4 // 255 // gurUpadezabAhyA ye svairAcArA niraGkuzAH / veSAntaritameSAnAM teSAM janma nirarthakam .. // 4 // 256 // hitA vAcaH sukRtinAmeva kAmanti karNayoH / vizati kvApi kiM kAmagavI zvapacapATakam // 4 // 257 // tadvatsa ! yadahaM vacmi zRNu tatparamAdarAt / anAdRte vRthA vRddhavANI vRSTirivoSare // 4 // 258 // vatsa ! svacchamate ! tucchapatnIpreraNayA priyaH / Avayorakarodyattatprajalpopi trapAkaraH // 4 / 259 // 199 // 4 // 254 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ santyeva zamanopAyA viSavyAlAnalAdiSu / sapatnIzamanopAyaH prAyaH kvApi na vIkSitaH .. // 4 / 260 // sapalyAmatiduSTAyAM priye kruddhapi jIvitau / yadAvAM tatsAdhuvRttAdyato dharmastato jayaH // 4 // 261 // sthAnabhraMzaM na zocAmi svAmino vAvahIlanam / cettvAM pazyAmi khelantaM puraH prItispRzA dRzA // 4 / 262 // sarvANyapi nidhAnAni kSayaM yAnti vyaye sati / pavitracaritaH putro gehinAmakSayo nidhiH // 4 // 263 // yasyA eko'pi satputraH sA svaM nindati kiM vazA / kasya na syAnmude jAtajAtyaratnajaniH khaniH / // 4 // 264 // bhAgyavAnasi yattAta ! vimAturnirgato mukhAt / . . yacca puNyAmimAM kanyAM lIlayA labdhavAnasi // 4 // 265 // tava cintAM dhruvaM karttA pitApyetyAntarAntarA / sa hi tvayi ripuH patnInunna eva na tu svataH . // 4 // 266 // tvayA sattvAdhikatvena kRtAhaM strISu putrinnii| AyuSmAMstvaM tato bhUyAH prArthyaM me kimataH param // 4 // 267 // kulIna ! kuladhaureya ! tatastvaM stUyase budhaiH / yanmAtuzcittasantApazamanAya pragalbhase // 4 // 268 // strINAM bhavati santApo yaH sapatnIparAbhavAt / na taM bhAnuyRhadbhAnurapi kartuM prabhUyate // 4 / 269 // mitroddhAre'risaMhAre zaktirnAnyatra bhUbhujaH / padmollAse tamonAze kaH kSamastaraNi vinA - // 4 // 270 // tadatra puri sevasva kSamAdhIzaM niraJjanam / .. yasya prasAdalezo'pi sarvasiddhinibandhanam // 4 / 271 // 200 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 272 // // 4 / 273 // // 4 // 274 // // 4 / 275 // // 4 // 276 // // 4 / 277 // ayaM hi mohabhUpAlaM bhettumekopi vikramI / tasya ye sevakAstepi vairinigrahasAgrahAH / hiraNyaharihastyAdyopadAM prItipadAsya na / kevalaM kevalajJAnI hRtprasattyA sa tuSyati asya sevAphalaM yacchatyapramadvaracetasAm / sevApramAdayorjAtivairaM govyAghravadyataH bandIkRtya pramAdena lakSazo'muSya sevakAH / kiMkarIcakrire nItvA balAnmohasya mandiram tato mA dAH pramAdasyAvakAzaM kuladhUrvaha ! / prastAve cAsya niHzeSaM svaM vRttAntaM nivedaye mAtuH zikSAmimAM zrutvA pramodotphullalocanaH / vivekaH procivAnamba ! tavAjJA me'stu mUrdhani garbhadhAraNapoSAbhyAM mAtRtvaM pazubhiH samam / . stutyA mAtA tvamevaikA yegbodhavidhAyinI ekaikamapi yadvAkyaM hemakoTyApi durlabham / tava sarvopadezAnAM teSAM syAmanRNaH katham snAtaH sohaM sudhAkuNDe bhukto divyaphalAvalIm / pItaH kAmagavIdugdhamAsIno nandane vane . viliptacandanarasaiH prApto bhuvanavaibhavam / . . tvayA mAtarhitoktInAM pAtratAM gamito'smi yat prAgadRSTakanIpANisaMsparzaviSavihvalAH / jananImavamanyante ye te zocyA mahAdhiyAm * taddhitaM kurute mAtA spaSTasarvAGgalakSaNA / . yadbhaH pratyayasandohaH kasya na dhvanayenmanaH 201 // 4 // 278 // // 4 // 279 // // 4 / 280 // // 4 / 281 // // 4 // 282 // // 4 // 283 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtuH saJjAtasAdhUktizakunotha kumArarAT / . jagAma jagatAM netuH svabhAvavizadaH sadaH // 4 // 284 // japyaM yogIzvarairyeyaM dhIraiH sevyaM surAsuraiH / AlokamAtravidhvastasamastapraNatApadam // 4 // 285 // trikAlajJaM trilokezaM chatratrayavirAjitam / siMhAsanasthaM sodrAkSIttatra jyotirmayaM jinam // 4 / 286 // anAdirAgAdidurantadoSakSayAdavAptasphuTamAptanAma / svarUpasaukhyAnubhavAdbhavasthadausthyAtiga tvAM bhgvnnmaami|| 4 / 287 // sAdhAraNe daivatanAmni deva ! tvameva dhatse'dhikatAM pareSu / . dhAtutvasAmyepi na kiM suvarNa sphuratyazeSAnatizayya dhaatuum|| 4 / 288 // kRpA kRpANastava pANivartI bANaH sadAsaMhita eva dharmaH / saccakramanvetitarAM tadete mohAdyamitrAstava nAbhyamitrAH // 4 / 289 // bhRzaM bhavAntardhamatAGgabhAjAM bhavAnavAptaH kila kalpavRkSaH / tathApi rajyatyamatiH karIreSvivAnyadeveSu sakaNTakeSu // 4 / 290 // hiMsAnRtastainyakuzIlatAdyAH zliSyanti doSAstvadupAstivandhyAn / dayAdamaudAryazamAdipuNyakalAH phalAni tvadupAsanAyAH / / 4 / 291 / / dayAdamaM copanibadhya zAstre sakhA sukhAya tvamabhUrjanAnAm / prasUya hiMsAkaluSazrutAni vyatAni cAnyai riputaiva teSu // 4 / 292 // kherulUkAH zikhino bhujaGgA bhUtAdidoSA iva mAntrikasya kutIrthivAdA bhayadAyinopi bhavanti na sthAtumalaM purste|| 4 / 293 // akarmatA niSphalatA ca paJcakalyANatA vizvavilomatA ca / nirmAnatA'kiJcanateti doSA api tvayAttA guNatAM lbhnte|| 4 / 294 // AzakramAkunthu kRpArasArdai zatrau ca mitre ca samatvabhAji / tvayarpitAtmA jagadahnidAhavyapohane'haM paTutAM bhajeyam // 4 / 295 // 202 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "maka iti stutvA mahAbhaktipaJcAGgaspRSTabhUtale / tasminnamati sotkaNThaH svAmI saMmukhamaikSata // 4 / 296 // jagade jagadIzena haho zRNuta pArSadAH / yoyaM namati mAM vIravaraH sa khalu bhAgyabhUH // 4 / 297 // devAdisadasadbhAvaparIkSaNamanA manAk / janaH saGgasyate'nena yaH sa vidvAn bhaviSyati // 4 / 298 / / anIkaM nAyakeneva sAGgairapi sundaraH / loke'nena vinA dharmaH karma vA nAznute phalam // 4 / 299 // nAyamekendriyeSvasti na punardIndriyAdiSu / na cAsaMjJiSu nAnUnaH pazunArakanAkiSu // 4 / 300 // maryeSvapi kulAcAryazraddhArogyAdisaMbhave / / svalpeSveva sphuratyeSa muktA zuktipuTeSviva // 4 // 301 // nAhaMkAro na ca kRpaNatA no kaTUktAni lakSmyAm / dauHsthye nAdhirna paravibhavadveSitA nAdayatvam / na svotkarSAparaparibhavau no kukAvyaM kRtitve / na hIhAsaH zrutavirucitA durmatizcAlpavittve // 4302 // sukhe na gRddhyA viSayAbhiSaGgo duHkhe na dainyaM na paropatApaH / na jIvite karma yazovirodhi na cAtyaye durgtidurgvaasH|| 4 / 303 // zriyAM dauHsthye zrute bhuyasyaNAvapi sukhe'sukhe / jIvite maraNe caiko vivekastatsatAM priyaH // 4 // 304 // niSkAraNopakAryeSa dveSakalmaSavarjitaH / saMvarya mama sAmrAjyaM prAjyamarjayitA yazaH // 4 // 305 // pratApAgnijvaladveSizalabhAH sulabhAH zriyaH / rAmA apyabhirAmAGgyaH saGgamosya tu durlabhaH // 4 // 306 // 203 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iSTo yasyaiSa tasyAhaM yo yosmin bhaktaH sa mayyapi / dveSyo yasyaiSa tasyAhamapItyatra na saMzayaH // 4 // 307 // mAmupasthitavAneSa pratiSThAM kAJcidarhati / tadasau grAmaNIrastu samastaguNamaNDale // 4 // 308 // evaM bhagavataH prAptaprasAdaH sAdaraistataH / paurairapi stutazcakre nityaM vAsaM pure'tra saH // 4 // 309 // anyadAvasaraM vIkSyAdhIzvaraM sa vyajijJapat / vizvaizvaryadhurAdhurya ! jigyire ye tvayA dviSaH // 4 // 310 // teSu yo'bhUnmahAmohaH sa punaH prAptapATavaH / / uddaNDacaNDadordaNDakhaNDitadveSiDambaraH // 4 // 311 // avidyAdurgasaMsarganirargalabhujAbalaH / putrapautrAdivistAraviDambitavaDadrumaH // 4 // 312 // kusUlakauzairakRzo vazIbhUtajagattrayaH / bhUrirebharathAzvebhabhaTakoTIbhayaGkaraH .. // 4 / 313 // asaMkhyasaMkhyaniyUMDhotsAhaH sAhasasevadhiH / / tRNatUlatulAnItazakacakriparAkramaH // 4 // 314 // tapasvinAM tapo nighnan vighnaM kurvanmahAtmanAm / mRnanmanasvinAM mAnamaho mAdyati samprati // 4 / 315 // ke hayA hastinaH ke vA harayaH zarabhAzca ke / ke vyAlAH ke ca vetAlAH purastasya tarasvinaH // 4 / 316 // ke bhUtA vyantarAH ke vA ke devAH ke ca dAnavAH / . ke zakAzcakriNaH ke vA puratastasya pApmanaH // 4 / 317 // ke kulInA: kalAvantaH ke smArtAH, ke ca RtvijaH / / ke yogAH yoginaH ke vA tasya caNDadhiyaH puraH // 4 / 318 / / 204 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 319 // // 4 // 320 // // 4 // 321 // // 4 // 322 // // 4 // 323 // // 4 // 324 // sAmprataM tvAM niSevante vAsavAdyA maharddhayaH / bahirgatAstu tasyaiva sevAM sarve'pi kurvate nirbharaM ye tapasyanti zUnyAraNyanivAsinaH / te'pi bhItA ivAmuSya pakSapAtaM tyajanti na japanti nAmamantraM ye tava harSAnmaharSayaH / teSAmapi manastasyAvaskandAbhRzabhIrukam yairutpAtaiH kSaNAdrAjyamanyasya bhrazyati dhruvam / tairasyocchrAyamApnoti nimittajJaH karoti kim hiMsAstainyamasatyoktibrahmadrohakubuddhayaH / vyasanAni bhrUNaghAtAstatra saMtatavRttayaH nAgAnnamanti nirjIvAn jIvato ghnanti nirdayAH / puNyaM davAgnidAnepi manyante tatra kecana AsatAM bAlizAstatra nAnAzAstravidAmapi / . zauNDAnAmiva vIkSyante 'nirvicArAH pravRttayaH pUjyante devavattatrodumbarodUkhalAdayaH / / agrakUrapradAnAya vAyasasyApi pAtratA pAzAdvaitaMsikAnAM ye trAtuM svamapi na kSamAH / te vayastittiriprAyAH praucyante paramezvarAH jAyante yoSitAM kukSAvavazA ye punaH punaH / surebhya iSyate mUkhaiH padaM tebhyo'punarbhavam yeSAM parigraho dAradhanagodhanagocaraH / yatante te gurUbhUya bhUyasAM bhavatAraNe ayatA ayatebhyaH svaM dadAnA vastu vallabham / yadbhavAbdhiM titIrSanti tadandhairandhakarSaNam // 4 // 325 // // 4 // 326 // // 4 // 327 // // 4 / 328 // // 4 // 329 // // 4 // 330 // 205 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na vizve'gneH samaM zastramiti vettyakhilo janaH / ajasramedhane vahnarindhanaistatra dharmadhIH . // 4 // 331 // yasya khAdyaM purISAdyamapi nAcamanAya ca / payopi rocate tatra so'gnirmakhabhujAM mukham // 4 // 332 // tvagmAtraspRgajalaM bAhyaM malaM chettumalaM sphuTam / pApakSayaH payaHsnAnaiH proktastatrAGgimardanaiH // 4 // 333 // saMsAravRddhirArambhabAhulyaM pApadhIryataH / tattatrAsUtryate'gaNyapuNyaM kanyAvivAhanam , // 4 // 334 // zukasya yoginaH samyak pItvApi caritAmRtam / gRhAzramAtparo dharmo nAstItyeke vadantyaho // 4 // 335 // ahiMsA paramo dharma iti saMsadi vAdinaH / chAgAdIn ghnanti dharmArthaM tatra jJA apyavijJavat // 4 // 336 // saraghAnananiSThayUtamudbhUtaM jantuhiMsayA / snAnArthamaya'te hanta vibudhAnAM budhairmadhu // 4 // 337 // pati muktvAnyato yAntI strI duSTeti naye sati / / / purandhrI dIyate kvApi puNyabuddhyA dvijanmanAm // 4 // 338 // nirvivekA pazudhenurvRSasyantyapi nandanam / apavitrAzinI tatrocyate paramadaivatam // 4 // 339 // pucchamUle gavAM mUtramalakledini kutsite / vAsyante satyapi svargAlaye tatra zaThaiH surAH // 4 // 340 // kvacidaivatayAtrAyAM yAtrikA janminAM vadham / bumbAravaM surApAnamekAkAraM ca kurvate // 4 // 341 // dravaH samudbhavajjantujAtaghAtanibandhanam / ropyante tatra dharmArthamISacchAyAsukhArthibhiH // 4 // 342 // 206 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 343 // // 4 // 344 // // 4 / 345 // // 4346 // // 4 // 347 // // 4 // 348 // lAkSA pApA phalaM kramyAkulaM mUlaM sapIlukam / yeSAM te pippalAstatra pitRRNAM tRptikAraNam yathA jalairgavAdInAM tRptistadvadbakAdibhiH / matsyAdInAM kSayo yatra tatsarastatra dharmakRt kAyena kAyikaM karma bhoktavyamiti nizcaye / tatra kepyAdizantyaMhaHkSayaM svena svalobhinaH dhenurmuDatilasvarNamayI mantreNa jIvitA / vibhajya gRhyate lubdhaiH pApaM bhinddhIti vAdibhiH mAryamANAH kaNAn dvivAn kSetre'znanti patattriNaH / tattAkarSaNArambhAnmokSastatreyatApyaho spRSTameva karairbhAnoH sarvaM yAti pavitratAm / iti smRtivacasyeke kurvanti nizi bhojanam surasindhorapi jalaM na kalmaSaharaM nizi / zudhyeyuste tu bhuJjAnAH kathamAcamanodakaiH syubhinnagatayo jIvAH karmabhedAditi sphuTam / zaThastatrAbalA bharturdahyante saGgamoktibhiH pRthaggRhasthite tAte dattaM putreNa yAti na / tathApi piNDadAstatra tAte'nyabhavage sutAH na strI duSyati jAreNa dharmazAstrasya vAgiyam / klizyadbhiH svakalatrANAM trANe tatrAvahIlyate RSipatnIharo gopIrgovindastApasI hariH / parastrIsaGgavaiguNyaM vadanto'pi siSevire tisthAmavivekAnAmasaMjJAnAM mahIruhAm / tanvAnAstatra vIvAhaM svamevAhuracetanam 200 // 4 // 349 // // 4 // 350 // // 4 // 351 // // 4 // 352 // // 4 // 353 // // 4 // 354 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araNyavAsinaH zuSkatRNAhArAnmarutpibAn / . ghnanto mRgAdInirmantUMstatra lokAH zvavRttayaH // 4 / 355 // nirmAsaM bhojanaM rAjJAM na syAditi vacasvinaH / kecittatra bhavAvarte majjayantIzvarAnapi // 4 / 356 // asantaM kecidAtmAnaM manyante vyApakaM pare / kSaNakSayiNamanye'nye caikaM tatrAvalepinaH // 4 // 357 // rAjyaM balotkaTaM tasya smntaaccrvRttinaa| vayasyena vicAreNa raho'bhyetya mamaucyata , // 4 // 358 // . trilokyA nAyako'si tvaM sopi vakti svamIzvaram / ekatra hi pratIkAre karavAladvayaM kimu // 4 // 359 // lokastvAM manyate nAyaM sopyAgatyAntarAntarA / balAdAkramya taM svAjJAM grAhayatyugrazAsanaH' // 4 // 360 // dvairAjyasaGkaTaglAnaM kiM karttavyatayAkulam / samuddhara jagannAtha ! lokaM dvaidhaM nirAkuru ... // 4 // 361 // uvAca bhagavAnevaM vatsa ! svacchamate ! shRnnu| / yattvayA gaditaM sarvaM tadjJAnAnmanmahe vayam // 4 // 362 // kiM kurmaH karmasambamdhAbalavAnmohabhUpatiH / vIrairAyodhane kSuNNopyeSa dUrveva varddhate // 4 / 363 // moha eva mahAzatrurmoha eva mahAkhalaH / moha eva mahAvyAdhirmoha eva mahAviSam // 4 // 364 // yA mattA madanAtureNa puruSeNAnyena rantvA dhRtaM, ga) hanta jighAMsati dviSamiva kSArogratailAdibhiH / jAtaM taM malavattyajatyavikalasvArthaikaniSThAvidustAmAtyantikavatsalAM hi jananI dhigmohavisphUrjitam : 4 / 365 208 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUnutve sadRze'pi tatra bahulasneho bhavedyaH suto, vikrAnto vyavasAyavAnupacitazrIsaMhatirnetare / satputre'pi dhanAMzamicchati zapatyAkrozati dveSTi yastaM snehojjvalamAmananti janakaM dhigmohavisphUrjitam 4 // 366 yA dRSTApi manoharI dhanaharI pANigrahAyAhatA, . spRSTA prANaharI priyaM paricaratyAsvArthalAbhAvadhi / dUrakSA darakAraNaM taralahak zaGkAspadaM zAThyabhUH, strI tAmapyadhigatya nRtyati jano dhigmohavisphUjitam // 4 / 367 // yo garbhArtikarotha yauvanaharo mAturmalazleSmaviNmUtrailimpati vibravIti pitarau vazyau yuvA yoSitaH / tau vRddhau paribhUya tatparicitAM lakSmI bhunakti svayaM, taM sUnuM sukhahetumicchati jano dhigmohavisphUjitam // 4 // 368 // nAyAtAH saha ye prayANasamaye na syuH samaJcAriNazchettuMjanmajarAtyayAdivipado neSTaM ca dAtuM kSamAH / dhAtrIdhAmadhanArthamAzu kalahAyante balAbandhubhistairaktAbahu manyate na sukRtaM dhigmohavisphUrjitam // 4 // 369 // yanmajjAmalamUtramAMsamalinaM yaddhautamapyambubhiH, zuddhi naiti sadA dadAti vasatiM bhUyiSTharogadviSAm / yadyatnAdapi pAlitaM na padamapyanveti nAthaM vipaghaGgasyAsya kRte kriyeta duritaM dhigmohavisphUrjitam // 4 / 370 // nAnArambhanibandhanaM tanumana:klezAjitaM vairakRdprAtRRNAmapi dambhalobhavitathadrohAdipApAspadam / bhUpAlAnalacaurasaMbhavibhayaM yadvArddhivIcIcalaM, tatkSetreSu dhanaM vyayan lasati no dhigmohavisphUrjitam // 4 / 371 // 200 . Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvepyamI yadyati nedRzAH syustathApi zakyA nanu dhIdhanAnAm / sasarpaniHzeSabilaM na sadma tathApi bhIyeta bilaM vilokyaa| 4 / 372 / / sutaraH sAgarazcaNDavAtodbhUtormisaMkulaH / suzamaH zuSkakakSAntardIpyamAno davAnalaH | 4 / 373 // surakSaM khalu rakSopi bubhukSAkSAmakukSikam / durapohastu sarvebhyo moha eva tataH satAm // 4 // 374 // bharturguNena sarve'sya sevakA api durmarAH / nArakA iva jIvanti hatA api punaH punaH // 4375 // ayaM sarvagato'nAdiranantazca pravAhataH / vyaktyAnantaH kvacitsAntopyanAdiH sarvataH punaH // 4 / 376 // kvacidbhavasi tatra tvamanAdyantaH prvaahtH| svaM sAdimantamantaM ca vyaktyA vatsa ! vicAraya // 4 // 377 // ayamasya ca ye bhaktAste sarve bahurUpiNaH / ekaikazaH pratiprANipRSThalagnA mahAdviSaH . // 4 / 378 // tvaM ca te bhAvino bhaktA ye te'pi bahurUpiNaH / . samyagdRzaiva saMbandhazAlino na paraiH punaH // 4 // 379 // tatastvatpAkSikebhyo'mI zrute'nantaguNAH smRtAH / sarvepyete kathaM jayyAstvayA balavatApyaho // 4 // 380 // tadalaM cintayApyeSAM sAdho ! svArthaM prasAdhaya / ApannajanatAtrANAtparaH svArtho hi kastava // 4 / 381 // jAnAmi jagadAlokya hanta mohakadarthitam / / etaM sarvApadAM mUlamunmUlayitumicchasi // 4 / 382 // jIvatyunmUlitopyeSa guDUcIstambavatpunaH / / janArtizamanopAyaM paraM kiJcana te bruve // 4 // 383 // 210 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asti lokAntadezasthaM nirvANaM nAma pattanam / na kepi vividhAn klezAn sahante tadavAptaye // 4 // 384 // vAso bhavyairapi svalpaireva tatrAdhigamyate / labhate hemasaMbandhaM na sarvo'pi maNigaNaH // 4 // 385 // nAsmin janmajarAvasAnavipado no garbhavAsavyathA, na zrIyoSidapatyabandhuvazatA na srotasAM cApalam / nAdhivyAdhiviyogazuparibhavA no dausthyadAsye na bhInApi kSunna tRSA na matsarigiro nAtina zItAtapau // 4 / 386 // kevalaM kevalajJAnajuSastiSThanti saMtatam / sudhAghrAtA ivAtmAnastasminnAhlAdanirbharAH // 4 // 387 // yathA tathaiva dhAvanto mohbhiitaastdaashyaa| yAnti mohapurImevAnadhvajJA adhvagA iva // 4 // 388 // ajAnanto'pi tanmArgamuktvA kecana vaJcakAH / . bhramayanti bhavAraNya eva vizvAsinaM janam . // 4 // 389 // samyagjJAnakriye tasya panthA vairAgyasaMgate / . sa evAsAdayettaM yo vizvasto'smAkamuktiSu // 4 // 390 // gato'pyAmukti nirnAtho jano mohena vAlyate / poto'bdherlabdhatIro'pi bhrAmyate vAyunA na kim // 4 / 391 // ye kecit mohato bhItAH pattanaM tadyiyAsavaH / tvaM teSAM pathi pAnthAnAM bhava rakSakadIkSitaH // 4 / 392 // tvayi sannihite yAntu te'ribhyo nirbhayAH zivam / bhItirbhavati bhaujaGgI kimArUDhagarutmatAm // 4 // 393 // purApi tvamivAneke vivekA mAmupAgatAH / anayaiva dizA te'pi svArthasiddhi vitenire // 4 // 394 // 211 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 395 // // 4 / 396 // // 4 // 397 // // 4 // 398 // // 4 // 399 // // 4|400 // yadAdiSTaM bhagavatA vivekaH pratyapAdi tat / . na ruddhaprasaraM vajramiva sattvaM hi doSmatAm najapita sattvaM hi doSmatAma tasya vIracaritreNa tuSTo lokaikanAyakaH / puNyaraGgAbhidhAnasya purasya prAbhavaM dadau prabhustaM smAha vimalabodho yaH zvazurastava / tameva nagare svIye kuryAstvaM dANDapAzikam sevakAH santi ye kecittava mohasya caantike| naikarUpakarIM viddhi siddhimeSAM svabhAvataH tato'sau vanapAlatvamamuJcanmAmake vne| . AdarItA tavApyuccastalArakSakatAM pure athAsAdya jinezasya nirdezaM dezanAnidheH / taddattakaticidbhavyabhaTamAtraparicchadaH / devadhyAnadhvajAlokAbhivyaJjitasamAgamaH / gurUpadezavAditradhvanivAcAlitAmbaraH mAtrA punaH punarvIkSyamANaH sAnandayA dRshaa| . premadrumavanAvanyA praNayinyA samanvitaH lIlayaiva dadaddAnamarthinAmarthanAvadhi / gIyamAnaguNagrAmo grAmaNIbhirmahAtmanAm vivekastatpuraM prApa vidyAsiddha iva kSaNAt / rUpeNa kenacidbharturapyAsthAnamanutsRjan mahAjanena tatratyenAnandotphullacakSuSA / sAzcarya vIkSito'vikSattatpuraM saparicchadaH tatra cakre talArakSaM zvazuraM svaM rayAnRpaH / na bharturativarttante vacanaM hi vizAradAH 212 // 4 / 401 // // 4 / 402 // |4|403 // // 4 / 404 // / / 4 / 405 // ' ||4|406 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // 407 // ye dayArahitA dANDAjinikA dambhavRttayaH / baiDAlavrattikAstIvrabuddhayo bakaceSTitAH te na tatra pure prApuH pravezaM pApacAriNaH / unnidre'smiMstalArakSe zvAno dhAmnIva nAyake // 4 // 408 // tatra rAjyaM sa bhuGkte sma muktermAgaM vimArgayan / janayan jananI tRptAM tattAhakcaritAmRtaiH // 4409 // yadA yadA'bhavatsAkSi jaGghAlaM snehalaM manaH / tadA tadAnaze vRddhiM rAjyaM mohavivekayoH // 4 / 410 // dhyAyan bhAgyakalAM sutasya sacivo'citrIyatAnta zaM, mAyAdyAH kaluSaM mukhaM vidadhire tisropi tasyodaye / tAsu mlAnimupAgatAsu sumatiH prApatparaM pATavaM, rAjApi zlathabandhano'dhita cirAtsaukhyaM tadAzleSajam // 4 // 411 // // 5 // 1 // // 5 // 2 // ||pnycmo'dhikaarH // itazca mohabhUmIbhRdavidyAnagarIsthitaH / / kadAcitsuhRdA sAkaM rAjyasUtramacintayat sa smAha moha ! sarvosti bandhuvargo vaze tava / mandAsutamapAsyaikaM vivekaM taM varAkakam pUrvAnubhUtatadbAhubalonmIlaccamatkRtiH / nizvasya gatasarvasva iva moho jagAda tam / cArvAkaH sa varAko na varAko'haM tadagrataH / sa mAM kuraGgavad dvIpI tApayAmAsa bhUrizaH dhruvaM mUryo manomantrI yajjIvantaM mumoca tam / zizumapyutkaTaM matvA nighnanti hRdayAlavaH 213 // 5 // 3 // // 5 / 4 // // 55 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // 6 // // 5 // 7 // // 5 / 8 // // 59 // // 5 // 10 // jIvatyekopi vidveSI yeSAM teSAM kutaH sukham / sthAyyekopyAmayo yasya tasyAGge nirvRtiH kutaH / sati vairiNi ye mUDhAH svapanti sukhanidrayA / te mRtA eva lagnAgnigehAntariva zAyinaH kSudro'yamiti saMcintya mA vizvasihi vairiNaH / . mazakaH kRzakAyo'pi hanta hanti mataGgajam alpopyupekSito vairI kAle syAtsarvanAzakRt / na dhvaMsayati kiM saudhaM tanurapyaGkurastaroM: amitro dUravastho'pi zaGkanIyo manISibhiH / prANAnupalapiSTo'pi haratyeva halAhalaH santaH kepi kvacitsanti yeSAmasmyahamapriyaH / gUDhazauryA bhaviSyanti te tena saha saMgatAH AstAM vIro'lpavIryo'pi durgraho bahusaMhataH / prabhUtatantustomAntadrUto vastre kaco yathA .. yadyasau jAtu saMprAptaH purIM pravacanAbhidhAm / zakyaH kena gRhItuM tatkezarIva darIgataH kadAcidvAci lagnazcedasau tadbharturarhataH / tataH pItAmRto daitya iva kena vizasyatAm rAjanItiriyaM samyak svahastena hato varam / na punargRhajo duIdupekSyaH parasadmagaH yAvacchuddhiM na jAnAti jIvato'sya mRtasya vA / tAvat mohaH sasandehazalyaH kva labhatAM sukham / tataH preSya carAn prekSya jagatIM sacarAcarAm / labheyaM tadudantaM cettadbhaveyaM samAhitaH 214 // 512 // // 5 / 13 // // 5 // 14 // // 5/15 // // 5 / 16 // // 5 / 17 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 18 // // 5 / 19 // // 5 / 20 // // 5 / 21 // // 5 // 22 // // 5 / 23 // AkArya kAryavinmohaH svAmibhaktAnvicakSaNAn / AdizaddambhapAkhaNDakuzrutAdIzvarAMstataH bhuvaM bhramaM bhramaM bho bho nibhAlayata bhAktikAH / upalabdhaM,vivekasya tasyodantaM dRDhAgrahAH AdezaM svAminaH prApya bhaTa bhujabalotkaTAH / bhUyasIM babhramurbhUmi te vanImiva vAnarAH yatnAd gaveSayAmAsurvivekaM te pade pade / yAvadvedamudantaM ca janaM tasyAnvayuJjata lebhire na punaH zuddhi vivekasya mahAtmanaH / sa hyalpasAdhuhRtkoNavAsI kenopalakSyate tatazcyuteSava iva vyAkulIbhUtacetasaH / yayurbAhyAM bhuvaM yAvatpuNyaraGgapurasya te niSaNNA nizcalIbhUya durIhAgartanizrayAH / . talArakSasya te'zRNvanniti DiNDikRto vacaH / haMho samyaktvasauzIlyasamAdhipramukhA bhaTAH / mA pramAdiSTa bhavatAhatAH pazyata pazyata eti mithyAtvadhUrto'yaM vAryaH suzrutihetibhiH / vivikSurnagare vadhyaH so'yamunmAdataskaraH . ayamAnIyatAM vadhyabhuvaM durbhAvadurjanaH / / asAvasaJcaro vairI na mocyaH zUlikAM vinA sarve'pyevaMvidhA mohasyaiva sevAparAyaNAH / vivekasvAminAdiSTA hantuM tatkiM vilambyate vivekazuddhilAbhena talArakSaraveNa ca / / tato harSaviSAdAbhyAM yugapatte viDambitAH 215 // 5 / 24 // // 525 // // 5 / 26 // // 5 // 27 // // 5 // 28 // // 5 / 29 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // 30 // // 5 // 31 // // 5 // 32 // // 5 // 33 // // 5 // 34 // mujaH / // 535 // nivRtte'pi talArakSatumule te malImasAH / . nAmucyanta bhiyA yasmAtparabhUH paribhUtaye mRgA iva jvalatkakSe te tatra sthAtumakSamAH / vyAvRtya satvaraM jagmuH sabhAM mohamahIbhujaH tataste jIvitaMmanyAH prAptArNavataya iva / praNamya svAminaM dInA yAvatkiMcidvabhASire tAvanmoho jagau re re mA mA vocata vocata / mukhameva vyanaktyetadyuSmAkamakRtArthatAm paraM dambhabhaTo yo'bhUdbhavatAM pAripArzvikaH / sa kiM na dRzyate tatrAdRSTe me kampate manaH mamaizvaryaM tadAyattaM sa hi me dakSiNo bhujaH / jAtucittasya vIrasya mA zrauSaM durdazAmaham utpAtAH kepi nAbhUvan duHsvapnamapi nekSitam / nekSyate rAjyasarvasvaM sa hi vismayate manaH tathoditvA svavRttAntaM sarvaM vyAvartanAvadhi / . bahvArambhasya dambhasyodantaM vaktuM pratuSTuvuH rAjastadA talArakSAtaGke dambho jagAda nH| bho bho valadhvamalpo hi gaNaH parapathe bhiye ahaM punarvivekasya pravizya nagarAntarA / yathA tathA hariSyAmi zuddhimAlokya mUlataH evameva nivarte cedakRtArtho'nayA bhiyA / tAdRk svAmiprasAdAnAM tadA syAmanRNaH katham ityAkarNya mahIpAlo vilakSaH zokazaGkunA / AkAze lakSyamAbadhya nijagAda sagadgadam // 536 // || 5 / 37 // // 5 // 38 // // 5 / 39 // // 5 // 40 // // 541 // 216 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 42 // // 5 / 43 // . // 5 / 44 / // 5 / 45 // // 5 / 46 // // 5 / 47 // nAnAdhiyAmavaSTambhastambhasAmrAjyasadmanaH / amoghArambhasarambha ! dambha ! tvaM vijayI bhava ehyehi darzanaM dehi prasAdAnRNyameva te / paramaNDalapArIndra ! kimetaduditaM tvayA yAte jambukatAM vairibhItabhRtyakadambake / sattvadhAra ! tvayaikena tatra paJcAnanAyitam prANAnapi tRNIyanti svAmino'rthe susevakAH / sevArItiriyaM sarvaiH zrutA tvayi punaH sthitA tvAmevAlambya bhUpAlA jayanti yudhi zAtravam / tvAM vinA laukikI siddhirbhavanto kvApi nekSitA raNe rAjakule'raNye haTTe nATye jalasthale / tvAmevaikaM puraskRtya labhante sampadaM janAH tvayaikena vinA vIra ! sabhA me'jani niSprabhA / . muktAsrak taraleneva prakRSTataratejasA evaM zokAture moharAje krodhAdayo bhaTAH / / svayameva mahAsattvA dambhazuddhyai dadhAvire te samprAptA vivekasya puraH parisarAvanim / praveSTumazakannAntastasyA vArA nidhAviva evameva sphuranmAnA valamAnAstrapAmahe / . . iti kAMzcidvivekIyAMste bandIcakrire janAn krodho'grahIt kuruTyAdInmAno bAhubalenibhAn / lobhaH kesarisAdhvAdIn sthanemyAdikAn smaraH tai--ttaisteSu dRpyatsu vyAvRtteSvatha kecana / vIrA bAhubaliprAyA naMSTvA svasthAnamAyayuH 210 // 5 // 48 // TaTalA . // 5 / 49 // // 5/50 // // 5 / 51 // // 552 // // 5 / 53 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 54 // / / 5 / 55 // // 5/56 // // 5 / 57 // // 5 / 58 // // 5 / 59 // itare kuruTiprAyAH savizeSaM niyantritAH / . . tairninyirai puro mohamahIbharturmahAbhayAH ete viSakSapakSasthA iti nikSipya tatkSaNam / tena durgatikArAyAM kRtAste klezabhAjanam tathApi bhUbhujo dambhazucA nAbhAji tAnavam / leSTulAbhena kiM ratnabhraMzaduHkhaM vilIyate bhUyastathaiva bhUkAnte zokAkrAnte prajalpati / sahasA dambha AyAta evaM dRSTaH sabhAjanaiH taM dRSTvA harSahallekhasnehautsukyAdibhirnRpaH / prAvRSIva nabhovaNairbhAvaiH saMkIrNatAM gataH rAjJA sa praNamannevotthApyAliGgyaM ca nirbharam / papracche svAgataM kAyakuzalaM ca sasaMbhramam sopyUce svAmibhaktasya mama nApAyasaMbhavaH / klezaH kezariNAM kiM syAdindunAGgIkRte mRge . zRNu svAminnathaitihyaM yathAdRSTaM bravImi te| . yadA tatra talArakSabhiyA'mI vAlitA mayA puraM surakSitaM dRSTvA rakSakasya ca tIvratAm / tadA praveSTuM nagare nAnopAyAn vyacintayam upAyAntaramaprekSya pratyutpannamatitvataH / sohaM babhUva tadvAsibhUridhArmikaveSabhAk yativeSastataH kvApi kvApi zrAvakaveSabhRt / niHzaGkohaM pure'bhrAmyaM gRhIva nijadhAmani tatra cAritraveSastho bhAvanAvandhyamAnasaH / kevalAjIvikAhetotakaSTAni soDhavAn .. // 560 // // 561 // // 5/62 // // 5/63 // // 5/64 // // 5/65 // 218 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5/66 // // 5/67 // // 5 / 68 // // 5/69 // // 5/70 // // 571 // kvaciduccAsanArUDhaH sabhAntaH sUrimudrayA / bandibhyaH svAn guNAn zrutvA'hasaM svacaritairhadi bhuktvA rahasi tIrthAdAvajalpaM svamupoSitam / jJAnamasphorayaM pRSTvA paramajJaH svayaM kvacit AvazyakAdikRtyAni rAtrau kurvan yathA tathA / divA'kArSaM viziSTAni loke syAM zlokabhAgiti antarmatsarapUrNo'pi saMkocaM nATayan dRzoH / bhavabhIta ivAkArSaM sabhAyAM samadezanAm prahartumudyatopyanyaM sAdhuM dRSTvA janAgamam / mune ! manyasva mA kArSIstapAMsIdRzya'do'vadam divA dharmadhvajIbhUtvA zrAddhavRndamavandayam / kusthAneSvabhramaM rAtrau karpAsoSNISadhAraka: vairiniryApaNAhetorhetIrUoradhAM kvacit / . paThan luThan gurupadoH zaTha eva na bhAvitaH . zrAddhaveSaH kvacitkUTatulAmAnAdyatikramAn / ninditvATTeSu vizvastamamuSNAM grAhakaM janam . sAdhvAzrayaM gataH kvApi mahAmantraM japanmukhe / nizi sAdhUpadhInibhyadhanagranthInapAharam / dhautaprautadharazcaityamAgatya mukhakozabhRt / / arcAH zailI: samabhyayA''haraM dhAtumayIH punaH zaThezrAddho'nyadAnItaH saudhaM sArmikairaham / gADhaM gauravito rAtrau tatsarvasvamaluNTayam dhanAya lobhataH kvApi bandhUn bandIkRtAn vadan / mRSA vanIpakIbhUyAyAcaM pratigRhaM dhanam // 572 // // 573 // // 5/74 // // 575 // // 5/76 // // 577 // .... . 210 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 78 / / // 579 // // 5 / 80 // // 581 // // 5 / 82 // // 5 / 83 // vicitrabhaGgibhiH krIDannevaM tatrAkutobhayaH / . yathAdrAkSaM puraM sarvaM tathA vijJApayAmi te tasminniyamabandho'sti paurarakSArthamucchitaH / prAkAraH sArasadvRttakapizIrSAlimAlitaH antaHsaMkrAntazrIkAntaprAkArAstAghatAmitA / parairdurAkramA tatra khAtikA puNyavAsanA jinAjJApAyasaMsthAnAvipAkavicayAtmikAH / nagarazrImukhAkArAzcatasro'tra pratolayaH / AvAsAH satparINAmAH sAdhUnAM sthitihetavaH / zubhabhAvasudhAdhautA uccoccatarabhUmayaH varNA aSTAdaza brahmabhedA bhAnti vyavasthayA / maghonAmapi mAnyo'sti saGghastatra mahAjanaH yogiyogyAsanAnyaTTAH puNyapaNyaughapUritAH / samatAvizadA rathyA nivizeSAH svake pare chAyAbhirAmA ArAmA AlayAdyA bahirguNAH / yeSu krIDantyalaM puNyA bhoginaH pramadAnvitAH pratyoka: kUpikAstatra sarasA granthavIthayaH / uccArohakarAH krIDAzailanti vinayA daza payaH pAtuM parikSiptaM navabhirguptipAlibhiH / tatra brahmasaraH phullakamalaM haMsasaukhyadam yA prabhurbalinArAddhA sakalaklezavAraNe / sA sadA yatanAvAsA viratiH padradevatA amArighoSaNA kvApi kvApi saadhunimntrnnaa| " kvacittUryatrayaM caitye kvacidguruguNastutiH 27. // 5 / 84 // // 5 / 85 // // 5 / 86 // // 5 / 87 // // 5 / 88 // // 5 / 89 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 90 // // 5 / 91 // // 5 / 92 // // 5 / 93 // // 5 / 94 // // 5 / 95 // kvApi zrutAnuyogazca kvApi sadgurudezanA / kvacitsvAdhyAyanirghoSaH smAraNA vAraNA kvacit evaM deva ! pure tatrAkhile kolAhalAkule / avidyAyAH puraste ca kvApi nAmApi na zrutam bhUyAn bhavatpurasyevAbhogastasya na vidyate / purandarapurasyeva zobhA punaranIdRzI styAnarddhinidrayA suptA anantA atra jantavaH / asvapna iva na svapnak tatra lokaH sacetanaH kArye svalpe'pi lokotra prAyaH kalikutUhalI / kalernAmApi no tatra zuzruve kRtavanmayA baddharuddhahatAkruSTamuSTaprAyA janA iha / badhyate kopi kenApi tatra yugmibhuvIva na krandan rudan vadan dInaM duHkhI loko'tra dRzyate / dhayanniva sudhAM tatra janaH sarvaH samAdhibhAk rAjAtra sarvamAditsurlokaH kiJcinna ditsati / tatra rAjJaH prajAnAM ca sarveSAmekacittatA vibhavaM vaibhavaM klezenopAya' sukhakAGkSiNaH / / aklezAH prasukhAH paurAn svAMstatratyA hasantyalam dhanaM dharAntarnihitaM janairatra vinazyati / . vihAravyAjato vyaktamapi tatra na yAti tat kaSTaM ye pAlitAH putrAstepi pitroriha dviSaH / videzyA api saMprAptAstatra sodaratAM gatAH upakrame kRtepyatra lAbhaH saMzayagocaraH / lAbhaH sunizcitastatropakrAntaM cenmanAgapi 221 // 5 / 96 // // 5/97 // // 5 / 98 // // 5 / 99 // // 5 / 100 // // 5 / 101 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5102 // // 5 / 103 // // 5/104 // // 5105 // // 5 / 106 // // 5 / 107 // dviguNenApi lAbhena harSotra vyavahAriNAm / lAbhe tatrAlpayatnenAnante notsekabhAg janaH / grAhakebhyo bhavan lAbhastatra kenopamIyatAm / dattairyanmASakairlabhyAzcaJcatkAJcanakoTayaH ye mahattvAdhikA rAjye zakacakrayAdayastava / tatratyatanuRddhInAmapi te dAsyakAminaH evaM netrotsavaM tanvannagarazrInirIkSaNaiH / yayau rAjyasabhAvastho'nyadA rAjasabhAmaham tatra sadbhAvasaudhAntaH saadhusNgmprssdi| . sattvasiMhAsanAsInamadInadyutimaNDalam hRtpATavadhRtazvetagurvAdezoSNavAraNam / zrIhIvAravadhUtkSiptAcAracArimacAmaram / vetriNA karmavivareNopAnItamahAjanam / brahmavidgAyanairgIyamAnagauraguNavrajam . zubhalezyAnaTIDabdhanATakAlokalAlasam / nizcayavyavahArAkSipAtajJAtajagattrayam aSTabhirdhIguNairvaNThaiH sotkaNThaiH sevitakramam / guNAbharaNasaMbhArasaMbhavAbhAsubhAsuram kRtaSatriMzadAcAryaguNasmRtyAyudhazramam / khArataryAsphuratkhaDgadaNDadordaNDamaNDanam vicArabAlamitreNa samamaikyamivAgatam / vivekAkhyaM kSamApAlamadarza darzanapriyam tasyAgramahiSI tattvarucirnAma sadA shuciH| AsyamAlokate yasyAH premNA preyAn pade pade 22 // 5 / 108 // .. / // 5109 // // 5 / 110 // // 5 / 111 // // 5112 // / // 5113 / / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 114 // // 5 / 115 // // 5 / 116 // // 5 / 117 // // 5 / 118 // // 5119 // kAryArambhe striyo vaktraM yaH pazyetpuruSaH sa kim / ityuditvopahAsena mohaH proce tatastataH sovagbhavavirAgosya prathamastanayo nayI / prabhupAdaijitA yena jantavaH ke na dhIritAH aparau tasya saMveganirvedau jayinau sutau / ekaikazo jagatsRSTisamUlonmUlanakSamau catasrosya kRpAmaitrImuditopekSayA saha / nandanyastarasA vIrarasAdhiSThAyikA iva samyagdRSTirmahAmAtyastasya sadbhiH prazasyate / api prasAdito rAjA vRthA yaddarzanaM vinA mArdavArjavasaMtoSAH sahitAH prazamena te / sAmantAstasya sAmrAjyavaMzAvaSTambharajjava: tasya rAjyaM ca saptAGgaM saptatattvAvabodhataH / . dAnAdidharmabhedAzca caturaGgacamUbalam bodhAkhyayA talArakSa utsAho daNDanAyakaH / kozaH sadAgamaH koSTAgArazca guNasaMgraha: kSayopazamiko bhAvaH zaulkazAlikatAM gataH / nyAyasaMvAdanAmAsya zreSThI sarvajanapriyaH . paJcApi vyavahArAste tasya kAraNikA narAH / sAmAyikAdiSaTkarmAnuSThAnAkhyaH purohitaH rasabhAvavidastasya sUdA dharmopadezakAH / prAyazcittAkhyayA nIrAdhyakSaH kalmaSazuddhikRt samAdhijanano bhAvaH zayyApAlaH prakIrtitaH / sthagIdharaH sa evAsya dharmarAgavivarddhanaH // 5 / 120 // // 5 / 121 // // 5 / 122 // // 5123 // // 5 / 124 // // 5 / 125 // 223 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ye zubhAdhyavasAyAkhyA bhaTastasya balotkaTAH / koTIzaH santi santopi tadbalaM vaktumakSamAH - // 5 / 126 // amI sarvepi niSNAtAH khyAtA dhAtA na saMyuge / avisaMvAdino vRtti vinA svAmyanuvartinaH // 5/127 // evaM vivekabhUpasya pazyataH saMsadaM mama / Agatya sahasA bodhArakSaH pUccakrivAniti // 5 / 128 / / mayi sannihite'pi svAn paurAna mohasya sainikAH / bakAstimInivAkasmAtkAMzcanAdiSata prabho // 5129 // kecidvavalire teSu tairAttA eva kecana / aho sAhasikArabdhA moghIbhavati na kriyA // 5 / 130 // zrutvA vivekavIrastatkopakamproSThapallavaH / / avak paraparAbhUtidhyAnabhagnabhujasmayaH // 5 / 131 // dviSadviSadharAzaGkA yatra naiva nivarttate / paraparAbhavAyaiva prAbhavaM tadvyadhAdvidhiH . .. // 5 / 132 // mahAripuH sa me mohakSmApa: pApaniketanam / bhoktA trijagatopyalpametadrAjyaM jihIrSati // 5 / 133 // mAM sa hiMsitukAmo'bhUtkRzo'pi vyAghrabAlavat / prAptaprauDhiH punaH soDhA kathaM sphAti mamAdhunA // 5 / 134 // rAjyaM cAsti ripuzcAsti dvayametadvirudhyate / tamaH samastamacchitvA kimudeti dinezvaraH // 5 / 135 // sati tasminmahArAtau mamaizvaryakathA vRthA / ziraHsthamudgaraH kumbhaH kiyannandati mArtikaH // 5 / 136 // tataH zruNu mahAmAtya ! jAtyaratnavadujjvala ! / zuddhabuddhinidhe ! rAjyavallivizrAmamaNDapa ! // 5 / 137 // 224 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 138 // // 5139 // // 5 / 140 // // 5 / 141 // // 5 / 142 // // 5 / 143 // tathA kuru yathA rAjyaM prathAmaJcatyadazciram / unmUlayAmi nirmUlaM vairivaMzaM bhayAvaham rAjAdezAdamAtyo'thApRcchadekAntavatsalaH / guruM jyotiSikaM rAjyavRddhiM vairikulakSayam sa jagau rAjagauravya tadidaM hitakAmyayA / vRddhAvAptazrutajJAnAniravaiSaM purApyaham tavAsti viditaM tAvat puraM pravacanAbhidham / tatpAlayati sarvajJo rAjA dAtodayI dayI kevala zrIH priyA tasya nityamavyabhicAriNI / yadRzA lokate lokAlokavRttaM narezvaraH tayA saha raha:saukhyaM sa bubhukSurnirantaram / nijAM rAjyasthitiM sarvAM vivekAya pradattavAn yAvadbhavasthiti taM ca vivekaM ca paricchadaH / . sarvoyaM sevate rUpadvayabhAk siddhavidyavat . tasya saMvaranAmAsti sAmanto'nantavikramaH / eko'pi yaH kSamo hantuM sasainyaM mohamAhave amuSya mukhyatAmAptA mumukSA gahinIguNaiH / yasyAH svarUpasauMdaryaM yogIndrA yadi jAnate tayovizvahitA sattvasahitA duhitAsti yA / saMyamazrIriti khyAtA dhusadAmapi durlabhA yadA tAmanavadyAGgI vivekaH pariNeSyate / dRSTastadaiva daivajJairasya dasyukulakSayaH vayasyAH santi yA vazyA asyAH samitiguptayaH / tAsAmekaikayA rAjyAroho mohasya hasyate 225 // 5 / 144 // // 5 / 145 // // 5 / 146 // // 5/147 // // 5 / 148 // // 5 / 149 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 150 // // 5 / 151 // // 5 / 152 // // 5153 // // 5 / 154 // // 5.155 // IryAsamitirakSuttaM mohaM dharmarucermuneH / karakaNDURSerbhASAsamitiryakSasadmani . .. vajrareSaNA rekhAmAptA suraparIkSaNe / caturthI valkalacIrasya valkalapratyupekSaNe mRdgato modakAnAptAn DhANDhaNeyasya pnycmii| manoguptiH prasannendonindataH karmakazmalAm metAryasya ca vAgguniH krauJcamantumajalpataH / tanuguptiracalatazcailAteyasya cApadi , yasyAH sakhyo ripukSodakSamAstasyAH zrute ble| surA api ziro yuktaM dhunvate saMyamazriyaH yasyAH pariNayArambhAdeva dambhAdibhiH samam / lagnopajihvataruvatkSettA mohaH kSaNe kSaNe ityAkarNya viveko'vag bhAryobhayabhayAturaH / etattAta ! prakRtyAhaM masRNo na zRNomyapi sati sutavatI dhAmni jAyaikA yasya jIvati / svIkurvaMstanmanaH zalyaM paraM pApaiH sa lipyate yasya bhAryAdvayaM tasyAvazyaM bhraSTaM bhavadvayam / janyoranyonyamAgAMsi niDhuvAnasya saMtatam aniSThitaM kaliM kartuM kRSNacitrakamUlikA / parA patnI sukhaM bharturhartuM babbUlazUlikA sukhArthaM svIkRtA yoSit dvitayA syAtsukhacchide / / UrNAyuH kambalAyAttazcIraM caritumutthitaH ekAM prApyAparAM sandhyAM vrajan bhrasyati bhAskaraH / ekAM muktvAparAM prApto dvitIyAM kSIyate zazI 226 // 5 / 156 // // 5 / 157 // // 5 / 158 // // 5 / 159 // // 5 / 160 / / // 5 / 161 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadatyevaM priye tattvarucirUce kRtasmitam / keyaM hRdIza ! sadbhAvasthAne kRtrimabhIrutA // 5 / 162 // nojjhanti sustriyoM bhakti bhUribhASepi bhartari vArDoM bahunadau mandAdarA mandAkinI na hi // 5 / 163 // anye dharmAH purandhrINAM puruSANAM pare punaH / vRkSANAM ca latAnAM ca dharmAH syuna hi sannibhAH // 5 / 164 // vRkSeSu baddhAstiSThanti na tu vallISu hastinaH / pumAMsaH sarvakarmAr2yA vilAsaikarasAH striyaH // 5 / 165 // bhUyasIH preyasI: kurvan puruSo nAparAdhyati / yadi nAtyeti maryAdAM yAdasAmadhibhUriva // 5 / 166 // patyau vikaladehepi bhAvyaM tanniSThayA striyA / . matsI zuSyati kAsAre mlAyati mriyate'thavA // 5167 // yasyAstava jayaH sevyA sA myaahtsaamyaa| . svAmimAnArthinI nAhamasmiM patyuhitArthinI / // 5 / 168 // tadAkarNya viveko'vag jitA evAtha vairiNaH / evaM yatra sapalyopi snehalAstatra konatA // 5 / 169 // jino mayi prasanno'sti sa hi me dApayiSyati / kumArikAM dviSadvaMzasamucchedakuThArikAm // 5 / 170 // tanmantrimA vilambiSThA viziSTAn hitakAriNaH / zobhanAdhyavasAyAkhyAn preSayopajinezvaram // 5 / 171 // mantryatho sajjayAmAsa jinaM prati nijAnnarAn / ahaM tu jJAtaniHzeSavRttAntastvAmupAgamam // 5172 // sAMyugIno'smi sampanno'smIti mA moha ! vizvasIH / jAnIhi svAM dazAM kSINAM jvaladdIpadazAmiva // 5 / 173 // 227 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAjyaM rAjyaM parIvAraH sAraH zrI: puSkalaM balam / kozo'kRzo vivekasya yathAsti na tathA tava // 5 / 174 // dRggocaraM gate tasya rAjye rAjyaM budhaastv| manyante zabarAvAsaM vAsavasya puraH puraH // 5 / 175 // ye bAlA ye ca taruNAH puruSA ye'tra yAH striyH| . te jAtivairivatsarve tatra tvayyAtatAyinaH // 5 / 176 // mahAmantrAn japantyeke zrAmyantyanye divAnizam / upavasvAdizastrANi zIzAMsaMte'pare punaH . // 5/177 // likhanti yantrakAn ke'pi parabhaGgopayoginaH / sarveSAmapi tatraivaM tvadvadhArthamupakramaH // 5 / 178 // pralobhya sukhavArtAbhistvatpurIvAsinaM janam / nivAsayiSatIdAnI viveko muktipattanam' / / 5 / 179 // nigodanagarIvAsijanatAyA bahutvataH / tvayA tanUbhavan vAso nijo nAthaM ! na budhyate . // 5 // 180 // ityAkarNya giraM dambhAnmoha: kikRtyatAjaGa / nizcalAGgo'bhavacchAkhAbhraSTaplavagavatkSaNam // 5181 // vipakSavaMzavistAracintAkaluSitAnanam / vyajijJapannRpaM paJcazaro'vasaravitsutaH // 5182 // mayi jIvati bhRtyANau kimevaM tAta ! khidyate / khidyatAM ca tava dveSivRndaM bandIkRtaM mayA // 5 / 183 // sute sati na cetmuJceccintAM tAtastadA dhruvam / hetuH sutasya daurbalyamajJatvaM janakasya vA // 5 / 184 // muktAH zuktipuTasyeva ke'pi putrAH pituzchide / raviNeva zaniH ke'pi pitrA vairAya niSprabhAH // 5 / 185 // 28 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 186 // // 5 / 187 // // 5 / 188 // // 5 / 189 // // 5 / 190 // // 5 / 191 / / pituH zriye'haM bhUyAsaM sarasaH kamalaM yathA / malaM yathA zarIrasya na punaH klezakarmaNe / anaGgo'pi jagajjetuM tvatprasAdAdahaM kSame / zItaM vapurvinA kAlavizeSAtkaM na kampayet ahaM vairibalaM vArdhimiva vAgbhaGgimAlinam / grasiSye hetisaMhatyA havyavADiva vADavaH sAvaSTambhA imA vAco nizamya madhusAratheH / sAdhu sAdhu sudhIrevaM stuvanmohastamabhyadhAt vikrameNAmunA vatsa ! vaMzamudyotayannasi / nihaMsi vatRsandehaM zrotRNAmapi saMsadi dhurAM rAjyasya vinyasya kasyAMse syAmahaM sukhI / iti cintAbdhimagnaM mAM dhartuM potanti te giraH ghuNaH kASThasya dhUmo'gnestanorvyAdhirbudho vidhoH / lAkSA droH payasaH paGkaH zrIhAnyai kusutaH pituH reNohemAzmano bimbaM paGkasyAbjamahermaNiH / mRdaH pUrNaghaTazcaivaM suputraH svapituH zriye vijeSyate tvayA nUnamanUnamarimaNDalam / dUrAdapIkSito bhItyai yataste makaro dhvajaH eko'pi labdhaprasaraH priyaste sArathirmadhuH / / vidhAtuM cetanAni:svaM vizvavizvaM prabhUyate tava priyasuhRbAlyAdasAvunmAdasaMjJakaH / jagatpItAsavamiva vivazIkurute kSaNAt zilImukhAste dhanuSA samaM saktazilImukhAH / pauSpAH sparze'pi nighnanti cetanAM saviSA iva // 5 / 192 // // 5 / 193 // // 5 / 194 // // 5 / 195 // // 5 / 196 // // 5 / 197 // 220 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuvikalpAH sahAyAste prANAyAmAsanAdibhiH / vAritA apyamI vatsa ! vizantyeva nRNAM hRdi // 5198 // zRGgAro'yaM rasapraSThastvatsainyaM pArzvayordvayoH / sambhogavipralambhAbhyAM dvirUpo rakSituM sthitaH // 5 / 199 // mithyAdarzananAmAyaM mantrI grAhyaH saha tvayA / .. asau tAneva devAdIn vaktA yaiste mahodayaH / / 5 / 200 // ime anArataprItI ratiprIti priye tava / vilokya snigdhayA dRSTyA balaM yudhyedhayiSyataH // 5201 // yAste nAsIracAriNyaH kAmAvasthAdazAGgajAH / svojasA nAbhibhUyeta kiM tAbhirnAbhibhUrapi // 5 / 202 // azuddho'ntarbahi:zItagomuk kroDasphuranmRgaH / vidhuvidhurayatyeSa dhUrtaH kaM na bale tava' // 5 / 203 // strIgoSThIyoginI rAjyavRddhyai te kArmaNAdikRt / eSAttavikathAkanthA kasya mUrchA tanoti na . // 5 / 204 // ime gItakalA nATyakalA ca zrutipriye / / jagajjanamanodhairya dhvaMsike vyaMsike tava // 5 / 205 // parairanAttagandho'yaM bandhuste raagsaagrH| . niyUMDhaprauDhasaMgrAmagrAmastvAmanuvartate // 5206 // maNDanasnigdhabhUyiSThAhArAdyA bhUrizo na kim / vaNThA api hi sotkaNThA vairinirloThanAya te // 5 / 207 // sIdhuyodhastavApUrvaH pUrvaM nayati ni:svatAm / ghUrNayatyatha vizvaM yo vicetIkurute tataH // 5 / 208 // visAripAzahasto'yaM dyUtanAmA bhttstv| jagajjayati saMsevyaH kitavaistumulAkulaiH // 5 / 209 // 230 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 210 // // 5 / 211 // // 5212 // // 5 / 213 // // 5 / 214 // // 5 / 215 // priyakautUhalo hAsyaraso vaihAsikastava / viDambayati nirvIDo nibiDaM bhUbhujopi yaH krIDAdAsI tavAvrIDAM rolayantI sadA navA / sadAnavAniyaM devAn zakyA rodhuM na kenacit abhyaGgasavanodvarttanAdyAH praNayinastava / bIbhatsasyApi dehasya zrIbharaM vitarantyamI vAdyAni zravaNAnandInyazlIlavacanAni te / kSobhameti parAnIkaM nirghAtAdiva yavaneH sukhAbhimAnasannAhaH zaMsannAhavayogyatAm / vaiyAtyaM ca ziraskaM te paravAkzarabhItibhit lIlAlasapadanyAsA dviradAH sabhidA madAH / . UrvIkRtabhujAdaNDazuNDA garjantyamI tava amI te varddhitAH kAGkSAsaritpulinavellanaiH / . kSundAnA viSayAn sarvAn vyApArA aindriyA hayAH kampayantaH kSamAmete rathAH pApamanorathAH / / askhaladgatayo naddhA naistrapyadvIpicarmaNA aSTAdazAbrahmabhedAH premadaNDAdhipAzritAH / sannaddhA ripubhiryodhdhuM sainye tava padAtayaH . dhanurbhUriSavaH kAGkSAH kRpANaM venniraaytaa| prAso vilAsAH pAzAzca hArAzcakraM ca kaGkaNam suSaddhaH kaJcako yAsAM kezahastazca zIrSakam / dadhAnAH sAttvikAn bhAvAn yodhAstAH pramadAstava anaMyA senayA viddhi vijitAneva vidviSaH / pAtratailadazAyoge dIpo hanti tamAMtamaH // 5 / 216 // // 5 / 217 // // 5 / 218 // // 5 / 219 // // 5 / 220 / // 5 / 221 // 231 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathApi rAjanItijJa ! mA sma kasyApi vizvasIH / / vizvastaH patito rAhormukhe pUSA mahasvyapi - // 5 / 222 / / asvatantro matimatAM matigrAhI prayatnavAn / alpabhASI bahukaro javAtrijagatIM jayeH // 5 / 223 // nagne kApAlike bhikSau jaDe jaTini yogini / striyAM tapovanasthe ca vipre vA mA kRthAH kRpAm // 5 / 224 // . hIrarthini kSamA kSatre tUSNIkatvaM ca vAdini / vezyAyAM prema kAruNyaM jigISau neSTasiddhaye // 5 / 225 // guNA api kvApi bhavanti doSA doSA api kvApi guNA bhavanti / snAnakSaNe dveSakarI vibhUSA cirAyuSe cAnRjutA mahAdroH // 5 / 226 // arhatA pAlitaM rAjyaM puraM pravacanaM punaH / tasya hak zreyase'nyeSAM svayUthyAnAM punabhiye // 5 / 227 // rAjye kA nyUnatAsmAkaM tadekaM nagaraM vinA / tarorekacchadAbhAve gatA sacchAyatA kimu // 5 / 228 // AstighnuvAnaH zUro'pi vIkSate sthAnayogyatAm / na dantakuzalo'dantazaile pariNate gaje . // 5 / 229 // imAM prApya pituH zikSAmakSAmabhujavaibhavaH / mene manobhavaH svasminnupagUDhAM jayazriyam // 5 / 230 // atha cArvAkanirdiSTadvitIyAyAM vidhUdaye / dattAzI: svasRbhirbhAlavinyastatilakombayA // 5 / 231 // janakenAbhyanujJAto bandhubhirbahumAnitaH / utsAhitaH kalatrAbhyAM mitraiH snigdhadRzekSitaH // 5 / 232 // udgIyamAnadhavalaH kulavRddhAbhiraJjasA / pApazrutena bhaTTena varNyamAnaguNotkaraH - // 5 // 233 // 232 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // 234 // // 5235 // // 5 / 236 // // 5 // 237 // // 5 / 238 // // 5 / 239 // Aruhya duryazoghoSaghaNTATaGkAraDambaram / kumitrasaGgamAtaGgaM pratasthe makaradhvajaH bubhukSitA iva jagattrayagrasanalAlasAH / tamanvaguH sasaMrambhaM hastyazvarathapattayaH ahaMpUrvikayA gajjiyalakSmI vuvUrSavaH / sarve tamanvavarttanta yodhAH krodhAruNekSaNAH acaloccUlacUlAbhizcaturaGgacamUcaye / calite'trAcalAcakre ke ciraM na cakampire ye zUrA ye ca. saMpannAzcaraTAH subhaTAzca ye / jagatsu yuvatIyodhairyudhdhvA te jigyire javAt darzanasparzanakroDakrIDAliGganacumbanaiH / stanapANipadAghAtaiH strIbhirvizvaM vazIkRtam bhrUvibhramaiTavilAsairhAkArairlaGkRtairhasaiH / . upAlambhai rodanaizca strIbhirvizvaM vazIkRtam . zaktyA bhaktyA cATubhaGgyA gItanarttanadevanaiH / kRtrimabhrAntibhIroSaiH strIbhirvizvaM vazIkRtam lAbhiAvazva vazAkRtam apsarobhiH surA nAryA narA matsyA punarjhaSAH / nAgyA nAgAH zAkunyA ca vayaso vazayA gajAH mRgyA mRgAzca siMhyA ca paJcAsyAH sAdhitAH sukham / kiMbahUktema rAmAbhirjitA ekendriyA api lagnaH strIyodha ekaiko yAvadvedaM janaM prati / samarthaM vIkSya bhUyAMsopyaho tatsAMyugInatA so'pi svargasadAM pAlyazAsana: pAkazAsanaH / bhImabhagnadhruvA zacyA cATukoTIrazikSyata 233 // 5 / 240 // // 5 / 241 // // 5 / 242 // // 5 / 243 // // 5 / 244 // // 5 // 245 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 246 // // 5 / 247 // // 5 / 248 // // 5 / 249 // // 5 / 250 // // 5 / 251 // cakravartyapi bhUzakacakramaulIkRtakramaH / . strIratnena rahaH pAdAvAmRzan kiGkarIkRtaH khyAtA jagati ye kSamApA: pratApAkAntazAtravAH / kAmenAkulitAste'pi prapannAH zaraNam striyaH zirobhimAninAM vajradhareNApi na nAmitam / namatkramayuge ruSTastrIbhirnirloDitaM haThAt mahAkulA: kalAbhyAsarucayaH zucayo dvijAH / akAryanta bhujiSyAbhirmArTimApAnabhUmiSu , zaktAH svazaktyA saMrodhdhuM sindhusiMhAdiviplavAn / tyAjitA ekavAcaiva tapaH strIbhistapasvinaH akSasUtraparAvRttivRttayo brahmavAdinaH / adhyApitAzcauryarataM strIbhiH sAMnyAsikA api zrutaM zrutavatAM dhairya dhIrANAM dhIzca dhImatAm / balaM ca balinAM sarvaM vAmAbhiH parivartitam yoSidyodhabalAdevaM jayan yudhvA jagattrayam / . brahmalokaM smaraH prApa zrUyamANazrutidhvanim asyAdhIzazcaturvaktro vedavAdI prajApatiH / .. purANaH sa purANeSu jagajjanaka ucyate asya varcasvino viprAH koTizaH pAripArzvikAH / yukto nAtrAbhiyogaste dvijAH sarvatra nirbhayAH evaM sa vArito'pyanyaistatrADhaukiSTa yatnataH / kAmo vAritavAmo hIti kiM mithyA janazrutiH brahmAstu sAttviko nAmnA santu varcasvino dvijA: / atisAreNa mabhItibhuvA na punarojasA 234 // 5 / 252 // // 5 / 253 // // 5 / 254 // // 5255 // // 5 / 256 // . // 5/257 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityuktvA DhaukayadyAvadyoSidyodhAnasau yudhe / dUtIbhUyAgatastAvadrAgaH proce prajApatim // 5258 // akAle mA mRthA dhAtaH smaro'yaM vizvaghasmaraH / balIyasI hi mohAjJA nAdhunA ko'pi mucyate // 5 / 259 // kaTakena kali kurvan pitAmaha ! na pUryase / sAvitrIyodhamasyaikaM mAnaM muktvA nayAntike // 5 / 260 / / taM kroDIkRtya bhuktvA ca ciraM jIva sukhI bhava / garvaM kurvanti balinAkrAntA na svahitArthinaH // 5 / 261 // mene viraJcistadvAcaM sAvitrI svIcakAra ca / baddhA ekaikazaH sarve brAhmaNIbhirdvijA api // 5 / 262 // jitakAzI vikAsIva dadhanmadhusuhRnmukham / . tataH pracalito'pazyatpuraH puruSamadbhutam // 5 / 263 // rAmarug racitoriSTaratnairiva rmaaptiH|| koyaM krIDati kAlindyAH kUle lokAdhikAkRtiH // 5 / 264 // iti tenAnuyuktotha mAgadho'bhidadhe zrRNu / loko vaikuNThanAmAsti durAloko virodhinAm // 5 / 265 // zrutipArAyaNaM nArAyaNastasyaiSa nAyakaH / anyapaurANikairuktA avatArA anekazaH // 5 / 266 // udadhAdvasudhAmeSa dhRtvA kUrmavarAhatAm / / vyadArayannRsiMhatve hiraNyakaziporuraH // 5 / 267 // baTUbhUya baliM badhvA cikSepAyaM kSamAtale / gato bhArgavatAM cakre dharAM niSkSatriyAGkurAm // 5268 // ayaM dAzarathIbhUya nijaghAna dazAnanam / sa evAyaM yadukule'vatIrNaH kRSNasaMjJayA // 5 / 269 // 235 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 5 / 270 // // 5 / 271 / / // 5 / 272 // // 5 / 273 // // 5 / 274 // // 5 / 275 // ayaM hi hiMsakaH kaMsakAlakAliyakezinAm / pUtanAriSTacANUrayamalArjunatarjanaH kampante dAnavA asmAtmArutAdiva bhUruhaH / caitanyakalayA sarvabhUteSvayamavasthitaH mamantha pAthasAM nAthamayaM svarbhUmibhRnmathAH / asya nIDajanIDanti bhuvanAnyudarAlaye pAJcajanyaninAdena rodasyA udarambhariH / ayaM caturbhujazcakragadAzArgAsibhISaNaH , . asminmAsma bhujasthAma tvamanIzi dIdRzaH / kaSTaM karotyayaSTaGkaH kulize nizitopi kim anena vacasA kruddhaH pAdaspRSTa ivoraMgaH / kRtAhaGkArahuGkArastamabhASata darpakaH / goSTaziSTa ! payaHpuSTa ! gopAla ! madhusUdana ! / tiSTha tiSTha mayA dRSTaH kathaM yAsi tvamakSataH matto'si mUDha ! vAtUla ! vihitairvikatthanaiH / . matto'siprahatIradya taireva tvamavApsyasi atha saMketitAstena gopIyodhAH sahasrazaH / . paritaH parivatrustaM dvIpamabdherivormayaH Ucire'tha madaM muJca dAmodara ! daraM bhaja / adyApi nanu bAlo'si yajjAnAsi balaM na naH vAsavAzcAzravA yasya devAH sevAparAyaNAH / cakriNazcATuvacanA rAjAnazcaupajAnukAH tasya mArasya yoddhAro vayaM vishvaikjissnnvH| . dhatse balamadaM cettat sajjaH stAdvandvakarmaNi // 5 / 276 // // 5 // 277 // // 5278 // // 5 / 279 // // 5 / 280 // // 5 / 281 // 236 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 282 // // 5 / 283 // // 5 / 284 // // 5 / 285 // // 5 / 286 // // 5 / 287 // tvameko vayamastokAstvaM mRduH karkazA vayam / tvaM bAlo'si vayaM prauDhAH kA spardhAsmAbhirastu te dRgbANaviddho do:pAzabaddho vAgbhallijarjaraH / urusaMdaMzakAkrAnto'smAbhistvaM ko'si kezava ! AsArAzucibIbhatsaM darzayAmo'nyathA nRNAm / vayaM vidmazchadmayogAnapi tvaM vetsi gopa ! kim asmAnupetya saMgaccha gaccha vA tapase vanam / vinAGganAM gRhe vAsaM na sahiSyAmahe tava iti tadvacanaireMva glAno vIkSya balaM bahu / padmanAbhaH kSamo nAbhUdavasthAtuM palAyitum cakracApadharopyuccaiH sa sadyaH samagasta taiH / . kaMsAdidhvaMsajAM dhyAyan prasiddhi svAM mudhA hRdi lAsyaM hAsyaM kali keli kAryamANo yadRcchayA / / tairna cakrezitA cakre'bhimAnaM sa manAgapi / vastrAkarSAJcalAkSepahastAghAtapadAhatIH / so'pi nirmitavAMsteSAM ciraM paricayAdabhiH yAminyAM yamunAkUle zAradyAM zazirukzucau / nRtyan gopIgaNe gAyatyayaM na vyatyayaM vyaghAt jalasthalajapadmAnAM samaM saurabhalobhinIH / budhdhvA gopIharirvRndAvanaM tI| yamI yayau vanataH svayamAnItaiH kusumaiH sa nyavIvizat / kasyAzcicchekharaM mUrdhni devatAyA ivArcakaH puSpANi svayamAditsuruttuGgataruzRGgataH / nizreNAviva tasyAMsadeze kApi padaM dadau 237 // 5 / 288 // // 5 / 289 // // 5 / 290 // // 5 / 291 // // 5 / 292 // // 5 / 293 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyAM vanavihAreNa klAntAmekAntavatsalaH / . vihaGgikAmivodasya balavAn so'nayadgRham // 5 / 294 // arpayantyuttarIyaM svaM bhArabhIruH parA pathi / saMvyAnamapi kiM datse neti smitvAmunA jage // 5 / 295 // utkaNThitena tenaikA gopIgopyAGgavIkSaNe / nIvIM saMyamayAmAse sakhyeva, vigatatrapA .. // 5 / 296 // evaM tasmin vazaM nIte vazAyodhairananyajaH / atha na kvApi me hArirastIti niravaiSTa saH // 5 // 297 // kaMsArisArasaMhArasphAradordaNDacaNDimA / / tataH kRtaprayANo'sau puro'pazyanmahAcalam // 5 / 298 // ucca: ziloccayaH ko'yaM kazcAsya prabhutAspadam / teneti pRSTo'vag mantrI paratantrIkRtAGgakaH // 5 / 299 // zailaH kailAsanAmAyaM kevalasphaTikopalaH / akaragrAhyamukurazcaratkhecarayoSitAm / / // 5 / 300 // asya maulau sthitaH pUrvAcalasyeva divAkaraH / andhakArAtividhvaMsI zambhurvibhrAjatetarAm // 5 / 301 // mA divo'vatarantIyaM piplavatpRthivImiti / gaGgAnena jaTAkUTamAlinA maulinA dadhe // 5/302 // atrAbdhimathanodbhUtagaralagrAsalAlase / bhejire bhogino bhUSAbhAvaM bhuvanabhISaNAH // 5 / 303 // vidagdhasya jagaddagdhumapyekajvAlayAkhilam / kuNDIyate'nalasyAsya neturne tRtIyakam // 5 / 304 // vipakSacakSuSAmAndhyaM ye vitanvanti bhasmanA / zaivA daivAdabhIroste parivArosya rUkSavAk // 5/305 // 238 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 306 // // 5 / 307 // // 5 / 308 // // 5/309 // // 5 / 310 // // 5 / 311 // ayaM vizvasya vizvasya saMharteti na kautukam / bhArgavo'muSya ziSyo'pi kSatravaMzakSayaM vyadhAt pinAkazUlakhaTvAGgadharaNavyagrabAhunA / anena tvamapi kvApi kuNThazaktIkRtaH zrutaH tanmuJcAmuM giriM dUre valmIkamiva soragam / na hi yatra yazo dharmo vigrahaH sa kadAgrahaH tacchrutvA kupitaH kAmamAkruSTa iva kesarI / kAmo'vAdIdaho mantrinmA mAM bhApaya manmatham yadyamuM viSamaM matvA muJcAmyadya kapAlinam / tadA hanta hatA mohakulazauryakathAprathA matprabhAvabRhadbhAnAvAlIDhabhuvanatraye / eSa paJcamukhastyaktakuzalaH zalabhAyatAm ityuktvA so'kRSaccApaM sahasA saha sAyakaiH / zUrA hi na vilambante vadhyakoTi gate ripau . cApe'dhijyIkRte tena saMhite mohane zare / digambarastapodhyAnanibhRtAGgopyakampata mArastAraM jagau khaNDaparzo pAkhaNDamujjhyatAm / jagajjaitre mayi kruddhe kiM bho dhyAnaM tapazca kim giriNA guruNAnena na mRtyoradya rakSase / . rakSase kintu maddattamRganetrAparigrahAt vyAjahAra haraH zrImanmohabhUpAlanandana ! / pazcAddadyA imAM buddhi pUrvaM zRNu mama zriyam mama pretavane vAsaH pretasyeva nirantaram / bhojanaM bhikSukasyeva bhikSayA zItarUkSayA // 5 / 312 // // 5 / 313 // // 5 / 314 // // 5 / 315 // // 5 / 316 // // 5 / 317 // 239 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 318 // // 5319 // // 5/320 // // 5 / 321 // // 5322 // // 5/323 // kare kApAlikasyeva kapAlo mama bhAjanam / cakrIvata ivAGge me bhasitenAvaguNThanam - bhUSA viSadharairlambamAnairjIrNataroriva / / saindhavasyeva niHsvasya mama yAnaM jaradgavaH ahamIdRgavasthopi svIkurve vanitAH katham / yogyA ratnAkarasyeva saritaH zrImato hi tAH jaTAdharAdvirUpAkSAguNDamAlAvalambinaH / matto mRgAkSyastrasyanti marAlyo jaGgalAdiva zAli sUpaM ghRtaM gholaM vaTakAnmaNDakAnapi / yAcamAnA imA bhikSAbhojinaM khedayanti mAm candanAgurukarpUrakastUrIkuGkumAdikam / . yAcamAnA imA bhasmodhdhUlanaM khedayanti mAm svarNapravAlamANikyamuktAbhUSaNamaNDalam / yAcamAnA imA vyAlamAlinam khedayanti mAm dukUlakSaumakauzeyaprAyavAsAMsinirbharam / yAcamAnA imAzcarmavasanaM khedayanti mAm kezAdhvadattasindUrA strI sadhUmAnalAJcitA / vicetanaH pumAn yatra nilIno yAti bhasmatAm varaM vyAghrI viSadharI yA datte mRtyumekadA / nityaM mRtyvadhikaklezakarI na tu nitambinI valItaraGgiNI hAsyaphenilA strI srinvaa| yatra majjati yUnAM dRgdroNI stanataTaM gatA syAdekadvidRzAmeva rAtrirAlokaghAtinI / / navA nArInizA yatra sahasrAkSo'pi muhyati 240 . // 5 / 324 / / // 5 / 325 // // 5326 // // 5 / 327 // // 5328 // // 5 / 329 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calacittakapiH kAmakirAtA strI navATavI / yadbharAgAnalo draSTurapi sarvasvamoSati // 5 // 330 // mohavyAdho bhavATavyAM vAgurAM vyatatAGganAm / AstAM. mugdhamRgA yatra badhyante vibudhA api // 5 / 331 // alakSyamadhyA tamasAM mandiraM sundarIdarI / vilAsAjagaro yatra punnAgAnapi crvti| // 5 / 332 // bibhemyahaM tadetAbhyo mAM vimuJca tapasvinam / indropendrAdibhiH kiM te yuddhazraddhA na pUryate // 5 / 333 // iti tadvacasA jAtakRpo'vadaditi smaraH / mA kAtaryaM kRthAH zUlinmakhabhitkAlaghAtyasi // 5 / 334 // satImabhUriprasavAmaparNAmacalAtmajAm / mahilAmAdriyasvaikAM mukto'syetAvatA mayA // 5 / 335 // OMmiti pratipadyAtha bhUtanAthastathAkarot / kAle jAte'Ggaje bhikSAzanodvignA zivAvadat // 5 / 336 // bhikSA bhavatyabhikhyAyai bhikSoreva na gehinaH / dehi me dehanirvAhakSamaM zrIkaNTha ! bhojanam. // 5 / 337 // suyoSiteva janmAharnRNAM zlAghyaM suvalbhayA / tasyaiya tasva nAlasyabhAjo kvApyudayaH priya . // 5 / 338 // kRSNAtprArthaya medinI dhanapaterbIjaM balAlAGgalam, kInAzAnmahiSaM vRSo'sti bhavataH phAlaH trizulAdapi / zaktAhaM tava bhaktapAnakaraNe skandazca gorakSaNe, dagdhAhaM hara ! bhikSayA kuru kRrSi gaurIvacaH pAtu vaH // 5 / 339 // atha dadhyau haro hanta yatprAguktaM tadAgatam / striyo hi labdhaprasarAH kaM na bhindanti nIravat // 5 // 340 // 241 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darIgurUdarI gotrajeyaM putrastu SaNmukhaH / kathaM poSyAvimau dhigmAM kAmaH zastraM vinA'vadhIt // 5 / 341 // yathA tathA vA nirvakSyatyaGgabhUraGganA punaH / durbharA nirbhartyabdhau magno'smi karavANi kim // 5342 // tato jAtamatiH zambhuvirahAsahatAmiSAt / bhAryayAbhUdabhinnAGgo dvyudarIbharaNAkSamaH // 5 // 343 // vaMzavRddhyA vibhagnasyAmanasyaM janakasya me| dhyAtveti tanayopyasya prapede brahmacAritAm // 5 // 344 // apAM pAvitryadaH sarvadevapUjApravartakaH / / dhvaMsako dhvAntacakrasya sAkSI sakalakarmaNAm // 5 / 345 // nizAcarajayI dRSTisRSTisAphalyakAraNam / . pUjyaH purabhido lokaprakAzaH paGkazoSaNaH // 5/346 // zrIdaH sveSTasarojAnAM kokazokApanodakaH / svayodhairvidhurIkRtya sUryo'pyullekhito'munA // 5/347 // jiteSvamaramukhyeSu manmathena maharSayaH / bhRguvatsavaziSTAdyAH svasthAnasthAzcakampirai // 5 / 348 // mArasya mArato bhItA ekaikaM mahilAbhaTam / gatyantaramapazyantaH zaraNaM te prapedire // 5 / 349 // evamAsvargamAsvabhraM vizvaM vazyaM vidhAya saH / puNyaraGgapuraM dhvaMsabaddhasaMdho'bhyaSeNayat // 5 / 350 // itazca nagare tatra zAlaH sakapizIrSakaH / akampatatarAM bhAvidraGgabhaGgabhayAdiva / / 5 / 351 // sthUlasthUlAzrubhirvyaktamarudatpadradevatA / svAdhikAraparibhraMzaduHkhAbdhipRSatopamaiH - // 5 / 352 // 242 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // 353 // // 5 / 354 // // 5 / 355 // // 5 / 356 // // 5 / 357 // na vicchAyatAmavicacchAyannArAmAH sahasAkhilAH / vizvavyApismarakSmApapratApoSNahatA iva durAzayazazo maugdhyamRgo nizUkazUkaraH / satvAH puro'bhito 'murbhavAraNyanivAsinaH AvirAsanasadRSTirAgazoNitabindavaH / nyavikSata nRNAM maulikoTau kaulInamaukuliH utpAtairebhirAgneyIvAtairiva mahodadhau / kSobhaH sarvatra samabhUdanuttAne'pi pattane viveko'tha vicAreNa vyamRzatsuhRdA samam / smaro mahAdviSan bhUmimAskandatyadhikAdhikAm mohopyasya balAdhAnaM putrapremNA tanotyalam / parivAro'pyamuSyoSNaH svena vAsau jagajjayI tadanena samaM yuddhaM mayA naarpsyte'dhunaa| jJAtvA yAnAsane tanvan jigISurjayamaznute . prAtarbhUmAnivodeti bhAsvAn bhittvA tamAMsyaho / kAle tamassu pRSTeSu so'pi nazyati cauravat tasmAdavasaraM vetti yastasyeSTArthasiddhayaH / . zAleH kAle na godhUmaH susikto'pi phalegrahiH geyaM nATyaM ramA rAmA bhUSA bhaktaM payaH sinA / dhatte'navasare sarvaM prItivArudhipazutAm azmA bhasma tRNaM tUlaM dhUlivA'ntaM zikhI viSam / bhavatyavasare vastu samastaM prItivardhanam tasmAtsaMpratyupeSyAmi zaraNaM svAmino'rhataH / tadbhaktyA pariNeSyAmi kanyakAM saMyamazriyam // 5 / 359 // // 5 / 360 // // 5 / 361 // // 5 / 362 // / / 5 / 363 // // 5 / 364 // 243 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 / 365 // // 5366 // .. // 5 / 367. // . // 5 // 368 // // 5 // 369 // // 5 / 370 // tayA svIkRtayAhaM ca sarvo'pi ca paricchadaH / tyaktvA jihmatvamApsyAvaH pATavaM ripupATane gurunaimittikoktaM tanmama dadhvanyate hRdi / neSyAmi kSamatAM tasyopadezAdeva duhRdaH vakSyanti ke'pi caturamitare kAtaraM tu mAm / abaddhamukhalokoktIH kiyatIrhadaye dadhe kokA nandantu nindantu nirAnandA dvikArayaH / / na muzcati punaH svIyAM sUraH svAbhAvikI gatim nalasya tyajataH patnI svasthAnaM muJcato hareH / skhalanA khalu nA've re visaMsthulajanoktibhiH tvaM mayi prasthite pauragaNaM tatra samAnayeH / mA ko'pi kopinastasyAsmadgRhyaH prapatadgrahe atrAntare viziSTAste prAptAH prAk prahitA narAH / natvA vyajijJapanmaulikarambitakaradvayAH prasIdatitarAmadya svAmin sa bhagavAMstvayi / - goSThyA guNAnAmAdhAramekaM tvAmeva zaMsati guNagaura ! na gauravyastvatparastasya kazcana / jAtaiveSTAryasiddhiste dRSTe tasminna saMzayaH iti tadvacanaM manyamAnaH zakunamuttamam / vivekaH prasthitaH prApa sukhaM pravacanaM puram vicAro'pi vivekasya viyogaM soDhumakSamaH / paurAnAtan puraskRtya dadhAve tasya pRSTataH sarve'rhataH purIM prAptAH kramAnmumudiretarAm / tasya dRSTihi niHzeSadveSiviplavavAriNI // 5 / 371 // // 5 / 372 // // 5 / 373 // // 5 / 374 // // 5 / 375 // - // 5 / 376 // 244 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAthamatha tatprApa nagaraM makaradhvajaH / aviveSTadavikSacca vyaluluNTadalupta ca // 5 / 377 // upArhadgamane bhUtvA'lasAstatraiva ye sthitAH / bandIcakAra tAn jIvanmRtaprAyAn jaDAnasau // 5 / 378 // tairvarAkaidhRtairantarutkarSamabhajannasau / babhAra ca bahirvRttyA pumartheSu purogatAm // 5/379 // Uce ca hI vivekena mama nAmnaiva nazyatA / adya kSatrakulAcArakathAkanthA zlathIkRtA // 5 / 380 // mantriNastanayo hyeSa rAjJaH sUnurahaM punaH / matto'yamanazadyuktaM zaurya vaMzyAnvinA kutaH // 5 // 381 // pUrva tAtabhiyAnena yadabhyastaM palAyanam / suzikSitamivAdyApi sudhiyastana vismRtam // 5 // 382 // evaM palAyite'muSmin mahaujasi mamAtha kH| .. dordaNDaraNakaNDUteragadaGkAratAM gamI . // 5 / 383 // yadvA jinasya bhakto'yaM nirmadasyAstu nirmadaH / / yuktaM hi prakRtirnetuH saMkrAmati susevake // 5 / 384 // samIpametasya hi neturetAH siMhAdayo'pyalpamadA bhavanti / saMsargataH zItajalasya vaDherAya tigmatvamupaiti shaantim|| 5 / 385 // viSamAtra iti khyAtiH kRtA kavibhireva me| anyathA kva sphuTa sAbhUdundirai vA purandare // 5 / 386 // jAne'haMto gato'GgrI sa zaraNaM mayyupasthite / batrApyaheriva bilasthAkhurme naiSa durgrahaH // 5 / 387 // paraM puraM pravacanaM gantuM me nAdizatpitA / / jitaM jagattrayaM haMho nivartadhvaM camUcarAH // 5 / 388 // 245 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atho mukharayan sarvA dizo durvAkyani:svanaiH / kRtakRtyAni zastrANi bhRtyaiH koze nivezayan // 5/389 // haiyaGgavInaM grAmINairnAnAbhakSyANi nAgaraiH / vanecarairvanaphalAnyupadIkRtya raJjitaH // 5/390 // svabhaTAbhyarcanaM vIkSya pratigehaM mudaM vahan / saMbhAvayan dRzAvajJAlasayA vAsavAnapi / // 5391 // nAgnyaM tapasvinAM bhikSAbhuktaM cAraNyavAsitAm / svAjJAlopakRtAM prekSya pauruSotkarSamAvahan // 5392 // Aropayan viraJcyAdIn jayastambhAn pade pde| ... jagajjayayazaH zRNvanvaitAlikamukhAnijam // 5 / 393 // rasAnAmAdimaM kurvan zRGgAraM svAnuvartakam / teSAM nivezayannante rasaM zAntaM nijA'priyam // 5 / 394 // anyeSAmapi vIrANAM dizanmAnaM yathocitam / akdyiAM nagarI mArakumAraH prApa lIlayA . // 5 // 395 // api bhrUbhaGgena praNayini suparvAdhipagaNe . karAmbhoje bhRGgIbhavati bhuvanaizvaryavibhave / tathA tuSTo nAbhUdviSamazaravIraH svanagare . pituH pAdaiH pUte gatavati yathA locanapatham // 5 / 396 // ___SaSTho'dhikAraH atha mohamahIpastamabhyagAtsaparicchadaH / snehAdhikyaM gurulaghuvyavasthA na hyapekSate manmathastAtamAyAtamupetya praNanAma tm| agresvaguru dAsanti suputrA balinopi hi // 6 // 1 // // 2 // 249 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tau prAk hRdA tato vAcA tato'Ggena tathA yutau / yathA bhedastayo bhUnadyabdhijalayoriva // 6 // 3 // atha nAgarikavrAtArabdhAtucchamahotsavam / pratimandiramuttabdhabhavabhrAntipatAkikam // 6 // 4 // vaJcanAvacanodaJcanmaJcasaJcayasaMkulam / sarvato'zlIlavAgvAdyanAdajAgaranAgaram // 65 // vicitravikriyAvAravadhUvihitanarttanam / hAvabhAvastambhabaddhagRddhicandanamAlikam // 66 // moTTAyitAdisanmuktAsvastikAGkitapaddhati / agArAgrasthApyamAnakauzIlAkalazAvali // 67 // lAsyahAsyarasottAlanaTavaihAsikavrajam / AzravAkhyagavAkSasthanaranArIkadambakam . ||68 // harSAkulamilallolalokakolAhalAkulam / . sa viveza puraM paurairvIkSyamANaH savismayam . tvaM kusumazarairmanmatha ! jaganti jitavAn yathA tathA ko'nyaH / tadasi khalu vIravRttyA bhuvanabhayAnAmuparibhUtaH // 10 // paribhUtabhUtapatigaNavilAsa ! kRtabrahmavedavANInirAsa ! / upahasitacaturbhujacApacakra ! vidhurIkRtakaradhRtakulizazaka ! 6 / 11 // tanutantutulitajalanAthapAza ! mandIkRtasUrakaraprakAza / bhavahIlitacandrakalAkalApa ! moghIkRtamahaRSisabalazApa !6 / 12 // avadhIritaviSadharaviSamalAla ! parivartitadurddharasiMhaphAla ! / avagaNitagaruDagurupakSavAta ! parizaTitavikaTabhaTazastraghAta ! 613 // kRtazaucavAdizaucAvasAna ! khaNDitasamagrapAkhaNDimAna ! / ' yogIzayogabhaJjanasamartha ! jaya jaya tRtIya ! manmatha ! pumartha! 6 / 14 // // 69 // 240 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyabandhuvargajananIjanakacaraNabhakta ! sevakasaphala ! / zrImoharAjanandana ! madana ! jIva jIva ciramatulabala ! // 6 / 15 // evaM cchando'ntaraiH stUyamAno bandikadambakaiH / kAmastAtaM puraskRtya maulamAvAsamAsadat / 6 / 16 // kroDIkRtya kumArendraM nRpo haMsamivotpalaH / svamAsanamalaJcakre satprabhAmbusarovaram ' // 617 // kathaM digvijayaM vatsa ! vyadhAstvamiti bhUbhujA / pRSTo hiyA svavRttoktau bheje maunamananyanaH // 6 // 18 // bandI mandIkRtAmbhodhikallolaH svIyalolayA / jagau vivekanAzAntaM tasya vRttaM yathAtatham // 6 // 19 // pramadodaJciromAJcasaJcayo'tha mahIpatiH / svAjire'kArayattUryatrayeNAtucchamutsavam' // 6 // 20 // tataH piturnidezena sa cirAdvirahAturAm / vavande mAtaraM putradidRkSAtRSitekSaNAm // 621 // sApi prItibharotphullapramodazravadazrubhiH / . snapayanti tamAliGgyAvadadAzI:purassaram // 6 / 22 // tvaM jAta ! jAyAyugmenAviyukto vijayI bhava / taistaiH svavikramairvatsa ! mano mAtuzcamatkuru // 6 // 23 // gurUNAM kurvate prApya prAbhavaM ye parAbhavam / tvaM teSAM viparIto'si sRSTivallIva vIrudhAm // 6 / 24 // pauSpairastraistribhuvanakSobhasotsAhabAhunA / strISu sattvavatAM dhurya ! dhuryahaM sthApitA tvayA - // 6 / 25 // balavatkarmajAtatvAt prAgahaM vIranandinI / . . mohena vIrapatnIti tvayA vIraprasUH kRtA // 6 / 26 // 248 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 627 // // 6 // 28 // // 629 // // 6 // 30 // // 631 // // 6 // 32 // sAtha svaM sakalastrISu vyaJjituM vIramAtaram / kRSNAvinIlakApotIlezyAdAsIravocata / haMho halA jagantyatra jetuM yAtu tanUruhe / kadAzAgotradevI prAgabhyAhaM vyajijJapam vardhApanaM vidhAsye'haM bhagavatyagratastava / drakSyAmi yadi jIvanti tanayaM jayavAdinam abhUtphalegrahiH so'dya manorathatarurmama / utsavArthamathAmantryA mantryAdimahilAgaNAH prAk priyA yuvarAjasya bhrAntirAhUyatAM tataH / tattvaruciramAtyasyAvajJA sainyAdhipasya ca ArakSasya priyA durvAk sAdhunindA purodhasaH / zreSTinazca tvarA kozAdhIzvarasya kadaryatA bAlatA bAlamitrasyAnavasthA zaulkikasya ca / sAmantAnAM tattadIhAH zayyApAlasya jihmatA dezapAlapriyA IrSyAhakriyAvaJcanAdhayaH / vaNThAnAM lAlasA cchatrabhRto bhAryA kubhAvanA guptipAnAmatRSNizca lolatA sukhazIlatA / sUdAnAM duSTaghaTanA rucaH karaNacAriNAm atha tAbhistadAdezAdAnIte vanitAgaNe / . mauDhyamaireyamunmAdapradaM sAnAyayad drutam sapatnyaH snehalatvena tadA tatrAyayuH smayam / Ayayuzca ratiprItyasUyAtipramukhAH snuSAH tAH samastAH samabhyarcya sadbhaktyA. gotradevatAm / / AkaNThapItamaireyarasacUrNitalocanAH . 240 // 6 / 33 // // 6 // 34 // // 6 / 35 // // 636 // // 6 // 37 // // 638 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 639 / / // 6 // 40 // // 641 // . // 642 // // 6 / 43 // // 6 // 44 // uparyuparyanaGgoktitAmbUlairunmadiSNavaH / hallIsakeSu gAyantyo guNAlI puSpadhanvanaH bhUSaNakva NitairhastatAlaiH sotprAsabhASaNaiH / strIrAjyamiva tanvAnA vyadhurvardhApanotsavam tadAkhile rAjakule harSakolAhalAkule / vimRzannAyati mohamahIndro dadhyivAniti utsavAnacchavAmAkSyo vitanvantu yathAruci / viveko yadgato jIvanetanmAM vyayate punaH bAlA ivAbalA buddhivikalA nAyati viduH / alpe puMssvapi te yeSAM matirAyatimaJcati AryaiH prazasyate kAryaM yatparINAmasundaram / kvAthaH kaTuraso'pyuccai rujAM harteti vallabhaH duHkhAvahaM vipAke yatkAryaM kAryaM na tat budhaiH / apyAdau svAdu kimpAkamante mRtyudamujhyate rAjyaM yanniHsapatnaM syAttatra bhAnti mahotsavAH / / anyathotsavanirmANaM svapnamodakasannibham naMSTvA gato viveko yattacchAThyAnna punarbhayAt / apasRtya dadatphAlAM siMhaH kiM hanti na dvipAn asAvupajinaM gatvA vivoDhA saMyamazriyam / tato jAtabalo vaMzamAmUlaM naH khaniSyati sahasA sahanaH zUro nazyan bhavati duHsahaH / akasmAdRSTAnaSTo hi duvraNo mRtyukAraNam ityAyativimarzotthacintayAcAntacetasam / dauvArikaH samAgatya naranAthaM vyajijJapat // 6 / 45 // // 646 // // 6 / 47 // // 648 // // 649 // // 650 // 250 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 / 51 // // 652 // // 6 / 53 // // 654 // // 6 / 55 // // 656 // kAlarUpaH samastArivistAritaruparzvadhaH / bhUpAla ! kalikAlastvAM cirAyAto didRkSate drutaM tamAnayAtreti tena proktena vetriNA / dvIpIva pIvaraskandhaH sa Aninye sabhAntaram roSarUkSamukho lohenAviddha iva karkazaH / dRSTo'pyananyatulyo'bhUtso'dbhutAya sabhAsadAm so'pyAnamatkramau tasya nirasya madagauravam / sa hi bhISmo vipakSeSu taM prati praNayI punaH svAgatapraznapUrvaM taM bhUpo'bhASata kiM sakhe ! / tvaM cirAdRzyase kiM vA tavAgamanakAraNam so'vag bhavanti bhAgyAni pavitramANi yadA tadA / svAmI saMgamyate hetuddhayaM cAtra samAgame ekaM te tanayaM zrutvA jagatritayajitvaram / . didRkSe'haM mahAvIramukhavIkSA mahAphalA . aparaM ca gate jIvatyahite duHkhinastava / pakSe prApto'smi sanahya sa hi prAgapi me ripuH yadyAdizasi tat kurve sthitimatra tvadantike / ucchinadmi tavArAtIn vardhayAmi ca vaibhavam yadabhUdurgrahaM deva ! tava pravacanaM puram / hatvA jJAnatalArakSaM tatkariSye visaMsthulam ucchvasanto hasanti tvAM saMvegAdyA dviSo'dhunA / hAsayiSye svayUthyaistAnmoghIkRtya cyuteSuvat yadRzA vAriNevAridrumAH sarve'pi vistRtAH / tamabhramiva vAtUlaH kSepye dUraM jinezvaram 251 // 657 // // 6 / 58 // // 659 // // 660 // // 661 // // 662 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 663 // / 664 // // 665 // // 666 // // 667 // // 668 // vivekaM vidhurIkRtya duSTAzva iva sAdinam / . kariSyAmyacirAnmuktidurgamArgamasaJcaram tacchrutvAM bhUpatirdadhyAvasmin saMbhAvyate'khilam / amuSyAnupamA sphUrtirAkRtyA vacasApi ca atyauddhatyena na tveSa cirAyurme ghttissyte| . atyuddhatA vinezumA'k vaiduryodhanAdayaH mayA tadapi dhAryo'yaM rAjyopaSTambhakAraNam / prApto vyahamapi prItyai na kiM cintAmaNirnRNAm nizcityeti sa satkRtya svAntike tamatiSThipat / ratnakozAdapi preyAn jigISoryodhasaMgrahaH tataH prasRtvare tasmin jJAnI dUraM yayau jinaH / yAnAsane jigISUNAM kAle SADguNyavijJatA gate dUraM jagannAthe kaliH svairaM vyajRmbhata / dinezvare tamaHpura iva satpatharodhakaH. nivezyobhayato rAgadveSau pathi mahAbhaTau / svAkrAntakSetrato muktiM gantuM kasyApyadAna saH manaHparyAyavijJAnaM kevalaM paramAvadhi / kSapakopazamazreNI saMyamatrayamagrimam jinakalpaH pulAkarddhistenAdau ninyirai kSayam / eSu satsu hi jainendraH pratApaH kila jAgarI sa caturdazapUvitvaM dazapUrvitvamapyatha / kramAtpUrvAnuyogaM cAvadhInmohamahAdviSam avirodhena jainAnAM milanmohajuSAmapi / AdyaM saMhananaM tena vyabhedyubhayacetanam para // 6 / 69 // // 670 // // 671 // // 672 // // 673 // // 674 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 675 // // 676 // // 677 // // 678 // // 679 // // 680 // hatvA saMhananAnyanyAnyapi tenaiva hetunA / niHsAramabalaM ceti tadantyaM vyagrahIna saH yanmuhUrtena pUrvAbdhipAraprApaNatatparam / tenAstaM tanmahAprANadhyAnamAnaJca paJcatAm evaM pratidinaM sphUrjadadhikAdhikatejasam / kali pratyanyadA prApa saMpratikSmApatiH krudham sthAne sthAne'munA jainAgAraprAkArakAriNA / samuttasthe yudhe saGghacaturaGgacamUjuSA anAryeSvapi dezeSu pravAhatazAsanam / sa kaliM vikalIcakre sAmadAnAdyupAyavit evamabhyudite tasminnakasmAdudbhaTe bhaTe / kAlavedI kila kvApi kali darzayad balam kAle saMpratibhUpAlaH kAlena kvliikRtH| . kiM brUmahe vidhervAmyaM yacchUrA na cirAyuSaH . punaH ke'pi mahIpAlAH kalimohavazaMvadAH / / sadya ullAghayAJcakrurupacArairnavairnavaiH tato vitastare lakSazAkhaM pAkhaNDamaNDalam / pramAdaH prApadunmAdaM mithyAtvaM mAnamAnaze . sa durbhikSAdiyASTIkAn preSya nisstthurkrmnnH| pravartakaM jinAjJAyA AgamaM khaNDazo vyadhAt anuyogAn pRthakkRtya caturaH saMgatAnapi / vyapohituM pravRtto'sau naikopAyA hi tAdRzAH udyotanAya nAyAnti tIrthasyAtra surAsurAH / jAgarti mahimA nogratapasAmapi tadbalAt 253 // 681 // // 682 // // 683 // // 684 // // 685 // // 686 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIvibhedena tena vyAmohito jnH| . AsasAda na vizvAsamAgamasya vacasyapi // 687 // gacchAntarvattisAdhUnAM saubhrAtre'pyudapAdyata / akAraNaM kalistena stenazcAritrasaMpadaH // 688 // ekazrIvIramUlatvAt sauhRdasyocitairapi / sApalyaM dhAritaM tena pRthaggacchIyasAdhubhiH // 689 // muktvAdhricArabhUzayyAmalAdyaM bAhyaDambaram / sAdhUnAM niSkaSAyatvaM yatsAraM taddhi so'grahIt // 690 // anyonyamanivRttAste mtsraadvtsraavdhi| . mithyAtvaM prApitAstena sAdhavo nizcayAnayAt .. // 691 // nirgranthAH ke'pi tenApte'pyamohe jinazAsane / ziSyazrAddhopadhikSetrazAlAmohaiviDambitAH' // 6 / 92 // mithyAdRzAM mahattvasya mathane zlathazaktayaH / liGgino vihitAstena svajAtisphAtividviSaH . // 693 // sAvadyAhAriNaH zaucavAdino haThakAriNaH / guNAn vinA guruMmanyAH karmamArgopadezinaH // 694 // vaidyakajyotiSaprAyadhanopAyaparAyaNAH / / zikSitA vatinastena kecana dvijaceSTitam // 695 // gRhaM gatvA caTUnyuktvA likhitvA copajIvinaH / gajavRttiM parityAjya zvavRttiM grAhitAH pare // 696 // vikathAbhirjanAkSepaM vArtAbhiH ke'pi dezanAm / AgamAdhyayanaM gAthAdodhakaistena kAritAH // 697 // garbhAdhAnavazIkArakArmaNAdikukarmabhiH / devasvena ca kurvanti kalau vRttiM kuliGginaH // 698 // 254 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 699 // // 6 / 100 // // 6 / 101 // // 6102 // // 6103 // // 6104 // saMgrAhyArthamanarthoyamityukticaturairapi / .. vinAzitA hatAzaistaivineyAH zrAvakA api zrAvakA api no yAnti vizvAsaM saMyamiSvapi / anizcitakRtAddharmAttatkAlaM phalakAGkSiNaH ekarUpakalAbhArthamujjhanti prastutAmapi / te raikoTyAdhikaM devapUjAM sAmAyikakriyAm kUTakayatulAmAnazapathAn karalAghavam / kuvaNijyAH kukarmANi kurvanti ca dhanaiSiNaH vyayamAnAH kupAtreSu dhanalakSA yazo'rthinaH / ApannadhArmikAyoktA AviSkurvanti ni:svatAm parameSThimahAmantrasmRtyarocakinazciram / kSudramantrAn paThantyeke maNi muktvopalAgrahAH uttamau dharmakRtyeSu yau sAmAyikapauSadhau / zrutvApi kAmadevAdikathAstatrAlasanti te dyUtavArtAvinodena gamayantyakhilAM nizAm / ghUrNante nidrayAsInA dharmazrutyai guroH puraH . zrutvA citrakathA hAsyahetUrullasitAnanAH / nIrasA iti necchanti nirvedajananI: kathAH . putre bhrAtari vairAgyAvrataM vAJchati vairivat / uccAvacavacaHpAMzuvRSTiM sAdhuSu tanvate haratyaGgaruhaH pretapatirnaH pazyatAmapi / gurUnekopyupAste cettatprArthyaM kimataH param bhaktabhaiSajyasikputragRhopakaraNeSu yat / sAdhUpayogi tatsAramiti rItiM na te viduH rapapa // 6105 // // 6106 // // 6 / 107 // // 6108 // // 6 / 109 // // 6110 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 / 111 // // 6112 // // 6113 // // 6 // 114 // // 6115 // // 6 / 116 // udUDhAM taruNI kulyAM tRNIyantaH sadharmiNIm / viTakoTinighRSTAyAM rajyanti paNyoSiti yadbhAvyaM tadbhavatyeva kiM devairme jinetaraiH / ityApadyapi ye dhIrAH stokAste zrAvakAH kalau jIvAjIvau tathA puNyapApe AzravasaMvarau / nirjarA bandhamokSau te prAyastattvAni no viduH yeSAM lakSmImahattvaM ca tAn viDambayituM kaliH / mithyAtvaM viratidveSaM kupAtrAsaktimanvazAt ArambhAn klezabahulAnvidhApya nikhilaM dinam / sa kSaNe dharmakRtyasya teSAM janayati zramam dharmaH samAdhijanmeti samAdhidhvaMsanAya saH / kalaH kalipriyazcake kSmAM lasaDDimbaDambarAm lokagrAsAya rAjAno jajJire rAkSasA iva / tairniyuktA narA Asan rakSakA bhakSakA iva putrAH pitRSvabhaktAste'pyamISAM vizvasanti na / ' yudhyante sodarAH zaNDA ivAnyonyaM dhanAzayA vRzcikIva snuSAM zvazrUrazrUNi kiratIM sadA / tudatyalpAparAdhe'pi putryAM kAmagavIyati sApi gehe vibhuMmanyA tasyAM suSTu na varttate / bhedayantI nadIvAdriM zItalairvAgjalaiH patim sagotrebhyo'bhyasUyanti zyAlakairbaddhasauhRdAH / vazAvazaMgatA mAtaryapi martyAH kharoktayaH sarasyambha iva grISme kalau tucchaM dhanaM nRNAm / bahvArambhaM bahuklezaM bAdhInaM tadapyaho 256 // 6117 // // 6 / 118 // // 6119 // // 6120 // // 6121 // * // 6122 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vat / kAle varSanti nAmbhodA akAle kRtavRSTayaH / ibhyAH parAGmukhAH pAtre kupAtre kurvate vyayam // 6 / 123 // puMsAM snehaH sadharmiNyAM viSayArttizamAvadhiH / poSaNAvadhiratrAsyA dhUrtamaitrI dvayoH kalau // 6 / 124 // svArthasiddhyavadhimaitrI niyamaH saMkaTavadhiH / kAThinyAvadhi samyaktvaM khyAtilAbhAvadhiH kriyA // 6 / 125 // purANi grAmavadgrAmA api nAhalavAsavat / nAgarA grAmyavadgrAmyA bhUtavajjajJire kalau // 6126 // karadAzcauravajjAtAH kulajA api SiGgavat / kulavadhvopi vezyAvad gativeSasmitAdibhiH // 6 / 127 // bhUralpasasyA gAvo'lpakSIrA alpaphalA drumAH / . alpavAsA janapadA alpatoyA jalAzayAH // 6 / 128 // paizunyabahulA vAcaH kanyakAbahulAH prajAH / / ArambhabahulA vRttiLavAyabahulaM sukham // 6 / 129 // anamarSaM tapo dharmo nirdambho nirmadaM zrutam / ka kalau zrIrakArpaNyA nirvikAraM ca yauvanam // 6 / 130 // ityAptAvasare'vanyAM vanyAM dAvAgnivatkalau / sa ko guNairghano yo'dhAttannirvApaNanaipuNam . // 6131 // itAca gunngmbhiirviirshriihRdypriyH| . kumArapAlabhUpAlo'vatatArAvanItale . // 6 / 132 // jetA zvetAmbarAcAryopadezAdviSamadviSaH / va vihAracchalAttene svAn yaza:stabakAn bhuvi // 6133 // majjAjainena yenoccai rAjarSikhyAtimIyuSA / . aSTAdazasu dezeSu mArizabdo'pi vAritaH // 6134 // . .. 257 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6135 // // 6136 // // 6137 // // 6138 // || 6 / 139 // // 6140 // svaM putrIyatsu bhUpeSu nirvIrAyA dhanecchayA / . yaH saMtoSeNa tanmuJcannabhUdrAjapitAmahaH ... nirvIrANAM dhanAnyujjhan vIrANAM ca haranasUn / yo dharmayuddhavIrANAmabhavanmaulimaNDanam yaM cirAyuSamAkAGkSanmA eva na kevalam / mRgalAvakamInAdyA api ghAtabhayojjhitAH na kevalaM narAnevAdhvani dharmya nyayukta yaH / parityAjyAmiSasyAzAM balAt durdaivatAnyapi zrutvA punaH kaliM jAtabalaM puSTavapuSTaram / . hantuM cacAla caulukyacakravartI sacetanaH kalinA balinA svIyabalasyAgresarIkRtAn / dyUtamadyAmiSAkheTabhayanAdau jaghAna saH / kaleH kalevare bhaktapAnadAnena ye hite / te hate amunA sUnAbhrASTrayau mohasya vallabhe amArizabdabhallIbhiH kalirviddhopi bhUbhujA / . yadakSataH sthitastatkimasyAyunirupakramam AdyaM saMhananaM kiM vA kiM vA prAptaM rasAyanam / kiM vA sakhyaM yamenAstItyUhAJcakre mahAjanaH kaligalirivotthAtumakSamo'tha kSamocitam / Acaran mumuce rAjJA glAnaghAtI na hi prabhuH tato niSkaNTakIbhUte jagati pratimaNDalam / jainI mRdupadAmAjJAmacikheladilApatiH saMjAtamAhataM cAturvarNya hiMsAM jahau jnH| .. sarvatra sAdhavo'ya'nte'dhIyate dhArmikI zrutiH ||6 / 141 // // 6 / 142 // // 6143 // // 6144 // // 6145 // // 6146 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArapAlabhUpAlo yAvat pRthvI zazAsa saH / aGgulyagreNa bhUspazI tAvatkRcchaM sthitaH kaliH // 6147 // bhAgyairapyasarasAM svargasaudhAdhyAsini bhUdhave / kalistapAtyaye zuSkabhekavadvyalasatpunaH // 6148 // gurubhaktiM balaM buddhi dharmamAyuH zrutaM sukham / hApayAmAsa so'nantaguNahAnyAnvahaM nRNAm // 6149 // virodhakrodhadurbodhakUToktI: kaitavaM kalim / barddhayAmAsa so'nantaguNavRddhyA dine dine // 6 / 150 // bhUpAnAmapyajayyo'sau rakSovat kSobhayan jagat / adhrauvyAtsarvabhUtAnAM kAlenAnaJca paJcatAm // 6 / 151 // jAte kalau kathAzeSe vylaapiinmohbhuuptiH| . smAraM smAraM gRNAMstasya svAmibhaktibalAdikAn // 6 / 152 // ripUNAM ca samucchedaM svajanAnAM ca poSaNam / . yathAsau kRtavAnvIramAno ko'pi kriyAttathA // 6153 // mahArUpaM mahAprajJaM mahAzauryaM mahAbalam / naraM na kurute prAyazcirAyuSamaho vidhi: // 6154 // phaNineva taruAheNeva vAri tvayA vinA / Akamyate sukhaM jAtadainyaM sainyaM parairmama . // 6 / 155 // yadvA strIbAlasulabhairamIbhiH kanditairalam / yadyetau me bhujau. kSemayujau tatko'paraH kSitau // 6156 // bhittvA zokatamaH sAvaSTambhamutthAya bhUpatiH / gobhisvIcamUM sUryasamabhAH samabhAvayat // 6 / 157 // tenAzcAsitamullAsamAsadanikhilaM balam / aho ApadgatasyApi prabhoH kimapi pATavam // 6158 // 259 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalau vyuparate vItarAgaH prAdurabhUtpunaH / . aryameva tamaHpUre samastArthaprakAzakaH // 6 / 159 // prAg ye muktipurIpAnthAH kalinA balinA dhRtAH / AsanmohagRhe dAsAsteSu ke'pi tadAnazan ||6160 // abhyetya vItarAgaM te yojitAJjalisaMpuTAH / vyajijJapanijAM mohAdanubhUtAM viDambanAm . // 6161 // Ucuzca tvadgatasvAntA mohavyAdhimahauSadhIm / yathA labhAmahe muktiM kRpAkara tathA kuru // 6162 // jagAda jagatAmIzastataH kAruNikAgraNIH / bhavyA avyAhatA bhUyAdbhavatAM muktikAmanA // 6163 // yadeSa siddhisaMbandhapratibandhakaraH svayam / kalivililye tadvittha svabhAgyaM jAtajAgaram // 6164 // yuSmAkamAkalayyAhaM sakalAH kaliyAtanAH / udAsAmAsa yaM vAJchan prAptaH so'vasaro'dhunA ... // 6 / 165 // vivekavIraH svIkRtya yadAsau saMyamazriyam / / utthAsyate yudhe dhvasta eva mohastadA dhruvam // 6 / 166 // viveka ! zrRNu vatsa ! tvaM sattvaM dhatse'samaM ydi| darzayitvA drutaM vIracaryAmetAM samudvaha // 6167 // iyaM vIrakule jAtA svayaM vIravratAzrayA / vuvUSati varaM vIrameva klIbeSu roSiNI // 6168 // asyAmullasati jJAnamudUDhAyAM mahattamam / na hyeSA zeSayoSAvabuddhibodhavirodhinI // 6 / 169 // dUre syurdevatA vazyA apyanyavanitArasAt / etatsaGgajuSAmajhI sevante tridazezvarAH // 6170 // 20 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSANAM pathi prAyaH pramadAH padabandhanam / etatsakto jano muktimapi gehAGgaNIyati // 6 / 171 // nRNAmAjIvikArthaM hi kAminyaH klezakAraNam / haratIyaM tu tAM cintAM bAhyavRttyApyurIkRtA // 6172 // prAyo yuvaiva rAmANAM ramaNaH syAnmanoramaH / eSA tu jarasi prItiM dhatte pratyuta sAdhuSu // 6173 // labdhayo bIjabuddhyAdyA aNimAdyAstu siddhayaH / asyA eva prasAdena prAduHSyanti svayaM nRNAm // 6174 // doSA api guNAyante hyetayA samavetayA / muktA muktAvalau kAcamaNirmaskatAyate // 6175 // kAryaM kSutprabhavaM kadanamazanaM zItoSNayoH pAtratA, pAruSyaM ca ziroruheSu zayanaM mahyAstale kevale / etAnyeva gRhe vahantyavanati tAnyunnati saMyame,. doSAzcApi guNIbhavanti hi nRNAM yogye pade yojitAH // 6 / 176 // vinA snAnaM vizuddhAGgI vinA bhUSAM manoramA / vinA''hAraM balavatI saguptA vasanaM vinA // 6177 // vinaikAntaM kRtazleSA sukhadA mohanaM vinA / vinA yAnaM sahacarI prItibhUH praNayaM vinA // 6178 // na deve na ca devendre na copendre'pi kAmukI / iyaM guNAgrahA zuddhAzaya evAnuraMjyati // 6179 // taMdeSA zeSayoSidbhyo lakSaNaiH svaivilakSaNA / na lokottaravRttena vinA saMbandhamarhati // 6 / 180 // anayA prAk pratijJAtamiti kAmayatAM sa mAm / rAdhAvedhaM vidhAtAsyenAgnijvAlAM pibaMzca yaH // 6181 // 261 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6182 // // 6183 // // 6184 // . // 6 / 185 // // 6 / 186 // // 6 / 187 // imAmatrAgatAM pazya bhavadvaraNasAgrahAm / . vIravRttyA samAnandha tadetAM drutamudvaha tacchrutvA vikasallomA mallo mAnavivarjitaH / / vivekaH pratyavag nAtha ! tvaM sarvajJo'si kiM bruve astu kiM nAma sAmarthyamarthyaM mRduhRdo mama / nIto'smi gurutAM deva ! kevalaM tava sevayA nAthe'tulabale bhRtyeSvapi saMbhAvyate balam / yAnti candanatAM nimbAdayaH zrIkhaNDakhaNDagA: bho bhoH pazyata pArSadyA vIrakelikutUhalam / mayA prasUyate bhartuH padAtiparamANunA anantabhavasaMtAnamaNDape'sti mahodayaH / viziSTahadavaSTambha iti stambhaH sadAkRtiH' tadAdhArANi karmANi parivartIni vegataH / vAmAvAmagatInyaSTau citraM cakrANi kurvate teSAM parastAdatrastasthairyA tattvakalAbhidhA / rAdhA niraparAdhApi khyAtA vedhyatayA satAm nyastaM stambhAdadUresti kSamAyAM vibudhAdhipaiH / gurusnehabhRtaM sAdhuvRttaM siddhAntakuNDakam svacintanadhanudhairyasAyakena samanvitam / tadantike labhante te yeSAM tuSyati sadguruH aneke taM mahAstambhamupetAH paNDitabruvAH / veddhaM rAdhAM durArAdhAM cikSipuH svamanaHzarAn cyuteSavo galanmAnA hasyamAnA mahAjanaiH / / vyAvRttA mUDhacittAste'bhUvannityAnutApinaH // 6188 // // 6 / 189 // // 6 / 190 // // 6191 // . // 6 / 192 // // 6 / 193 // 22 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 / 194 // // 6195 // // 6196 // / 6 / 197 // // 6 / 198 // // 6 / 199 // vivekastu jagannAthapraNidhAnaparAyaNaH / rAdhAvedhopadeSTAraM svaguruM paryavadanta tanvannakSobhayA gatyA maulikampaM mahAtmanAm / yayau yatrAsti kodaNDakANDamaNDitakuNDakam tattathA sthApayAmAsa sa yathA tatra saMkramAt / cakrANi spaSTamaikSiSTa rUpANIva sudarpaNe puSpairaSTabhirAna_hiMsAdyaiH sa dhanuHzaram / kathamiSTArthasiddhiH syAtpUjyapUjAvyatikrame saguNIbhUtakodaNDasaMyojitazilImukhaH / so'dAdAnandanirvedau satsu mohacareSu ca UrdhvadikkRtasandhAno'dhodRg jantuhitecchayA / ciraM cakrabhramI: pazyannibhRtaM sa samasthita dhairyeSuNA sa cakraughavivarAvasaraM vidan / sahasA sAhasI rAdhAmavidhyatsamitau paTuH . tadA jayajayArAvaM tanvAnAstridazezvarAH / tadyazovizadaiH puSpairvRSTiM tanmUrdhni cakrire prItAH prAvRTpayovAhapayasA pAdapA iv| . pramodaM paramaM prApuH paurA: prekSAparAyaNAH . sarvasaGgaparityAgavAcaM vAcaMyamAgraNIH / / svamukhenAdade saiSa sukhaM zikhizikhAsakhIm tadvIravRttivIkSodyadautsukyAtha nicikSite / upasRtyAtha tatkaNThe saMyamazrIvarasrajam gIte'tha dhavalaiH kIrtipUre mRsurayauvataiH / abhaye ghoSite viSvak carAcaratanUmatAm 263 // 6200 // // 6201 // / / 6202 // // 6 / 203 // // 6 / 204 // // 6205 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 / 206 // / / 6 / 207 // // 6 // 208 // // 6 / 209 // // 6 / 210 // // 6 / 211 // avizleSadhiyA cittAJcale saMbandhite mithaH / / puravatA guNAhUtyA vAddhata pAvakAciSi cirAdiSTArthasaMsiddhijAtaprItivihastayoH / / mahastayovivAhasyAbhavatribhuvanottaraH asmAdasmAkamaGgasya bhadraM bhAvIti bhAvataH / udUDhe'tra jagajjIvAH sarve mumudiretarAm vivekastatsukhaM lebhe kAntayAhatayA tayA / yanna cakriNi zake vA kAminIkuJjakuJjaraiH tannityAzleSasaJjAtamahotsAhaH pade pade / . evaM saMdarzayAmAsa vardhamAnaparAkramam dvAviMzatimatikrUrAnabhyupetAn parISahAn / dvIpino damayAmAsa mRgAniva sa lIlayA kAGkSAkUlaGkaSAM vizvaplAvinI vegavAhinIm / vinAvalambanaM tIrvA paraM pAraM jagAma saH mahAvratAni paJcApi mandarAnmandarAgadhIH / . avizrAmaM samuddadhe sa ekatRNalIlayA nisargAdupasargANAM dviSAM so'nargalaM balam / / balAnmamantha manthAno dadhIvodadhirojasaH vyutsargakarapatrasya dhArAmadhyAruroha saH / acchinacaraNaH kasya karoti sma na vismayam nirdayatvAgninA dIte sarvato lokasadmani / vasannapi na tatjvAlAvalIDhastApamApa saH vilalAsa vivekasya sAhasikyaM yathA yathA / tathA tathA prathAmApa premAsmin saMyamazriyaH / 264 // 6 / 212 // // 6 / 213 // // 6214 // // 6215 // // 6 / 216 // . // 6 / 217 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 / 218 // // 6 / 219 // // 6220 // // 6 / 221 // // 6 / 222 // // 6223 // palyAH snehena saMsikto viveko vahnivat jvalan / niHzeSadveSivaMzasya vinAzArthamudasthita atimAtraM samaM mAtrA mayA ye mohahetukAH / hRdantarnihitAH santi parolakSAH parAbhavAH sarvAnnirvAsayiSyAmi tAnadyeti kRtAzravaH / vivekaH satkathAM nAma jayabhambhAmavIvadat tanayAmAtyasAmantArakSA akSAmazaktayaH / tatrAnabhyarthitAH saMjagmire saMgrAmakAmukAH hastyazvarathapattInAM sarvasannAhazAlinAm / vAraistArairikSaNAGkaH parivatre sa sarvataH na zrAvyA me durAbhogA bhogAvalyadhuneti tAm / .. tyajan jayajayArAvaM tene suzrutamAgadhaH acalAnapi sadbodhairdhvanayanti kssmaabhRtH| . gurUpadezavAdyAni nyanadannuccakaistadA nivRttijananIklRptasAMparAyikamaGgalaH / vadhUdvayadRgApAnajAtadviguNapauruSaH .. AsyAdvicAramitrasya piban vIrakathArasam / tRNavadgaNayan vairibalaM tajjanitaujasA dhRtvA nizcayasannAhamAsannAhavasaMbhramaH / . . iSTasiddhyai viveko'tha vavande paramezvaram uvAca bhagavAn vatsa ! vinayAdiguNAkara ! / jAne jJAnena te nAsti durapoha: sa moharAT yogyo'si janmatastatte mayA prAbhavamarpitam / sthAmadaM rAjyamAjyaM ca kupAtre nidadhIta kaH 25 // 6224 // // 6225 // // 6 / 226 // // 6227 // // 6228 // // 6229 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohastIvratayA jaitrastvaM prazAntatayA punaH / . tulyaujasau vanaploSe himavahnI himAhimau . . // 6 / 230 // bhinatti bhUbhRto'pyuccaiH zIto'pi salilaplavaH / evaM zAntarasasthastvaM haMsi mohabhaTAn yudhi // 6231 // vidhyApanIyaH paaniiysyaanussnnsyaahimo'nlH| zItaprakRtirapyevaM tvaM parAjeSyase parAn // 6 // 232 // uSNaH sUryaH sadaikAkI zazI zIto gaNAnvitaH / zItA chAyA na kasyeSTA tApakRccAtapaH punaH // 6 / 233 // sadbhRtya ! tannijaM zaityamatyajan ruja duhRdaH / / so'dya sodyamasAphalyaM yAyAttava manorathaH // 6234 // nivRttijananI mA sma kArSIH kvApiM davIyasIm / asyA AlokamAtreNa yAsi lokottaraM taptaH // 6 / 235 // ayaM bhavavirAgaste jyAyAn sa tanayo nayI / jAtamAtrasya yasyaujo na soDhaM mohasainikaiH // 6 / 236 // imau saMveganirvedau dArako dviTvidArakau / yudhyamAnau raNakSetre vizvaM vismApayiSyataH / // 6237 // samyagdRSTiramAtyo yaH sa dhAryaH svAntike tvyaa| yatsAphalyamanenaiva yAnti sarvA raNakriyAH // 6 / 238 // catvArastava sAmantAH samantAdye zamAdayaH / eSvekaiko'pi nirjetuM prabhUSNurmohamAhave // 6239 // jJAnAkhyo yastalArakSo bahumAnyaH sadA sa te / yo'riyuddhe yathA jeyaH sarvaM vaktA sa eva te // 6 / 240 // sAmAyikAdikarmANi prayuJjAnaH parAn prati / .. purohito'yaM saddharmaH kastavAsmAtparo hitaH // 6 / 241 // 26 . / httaavdaarko| Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodharmaradAH sphUrjatkarAH sadgatihetavaH / amI dharmAdidAMnebhAstava sahyAH kathaM paraiH // 6 / 242 // rathAH susUtraniSpannA: zIlAGgAni sahasrazaH / vyAhanyante raNe kena yuktA jayapatAkayA // 6243 // uSNAstejasvinazcAmI tapobhedAsturaGgamAH / kSaNAt kSundantyaricamUM kharatAkhuratADanaiH // 6244 // ye zubhAdhyavasAyAkhyAH svAmibhaktA bhaTA amI / svakArya sAdhayantyebhirevopAttA ibhAdayaH // 6245 // senAnIryo'yamutsAho vatsAhorAtramudyamI / raNazrAntAn bhaTAneSa eva yodhayitA tava // 6246 // prAyazcittAkhyayA nIrAdhyakSo lakSyo'yamAtmavat / . bhaTeSvapi prahArArteSvayameva cikitsakaH // 6247 // zayyApAlAdayonye'pi tava ye pakSapAtinaH / . te sarve'pyupakartArastvAmasaMbandhavatsalAH // 6 / 248 // jAye te sahacAriNyau jAyete yadi saMyuge / strIbuddhyA nAvagaNyete sarvayodhAdhikaujasau // 6249 // athAnujJApya lokezaM viveko'bhASata priye / yuvAM kiM nu vidhAsyethe yAsyAmaH samare vayam // 6 / 250 // te procatuH priya ! praznaprayAso'yaM vRthA tava / tvAM vinA''vAM. kvacinna svaH svo vA sadyo mriyAvahe / / 6 / 251 // grohyA saha na sA nArI yA nArInardituM prabhuH / AvAM punardviSAM senAM senAM vidvastRNopamAm // 6252 // dayitenAbhyanujJAte tataste prasthite saha / vyatIyante striyaH kAzcit puMsaH sattvaparIkSaNe // 6 / 253 // '260 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 / 254 // // 6 / 255 // // 6 / 256 // // 6 / 257 // // 6258 // // 6259 // prazamena samaM kSAntinamratA mArdavena c| . prasattirArjaveNApi saMtoSena samaM dhRtiH anuprekSA vicAraNAmalabodhena mArgaNA / trizuddhayaH kAraNikaiH samaM tapairupakriyAH ojasvitA balezenAstikyabuddhiH purodhasA / zreSThinA satyavAgnIrAdhyakSeNAvadyabhIrutA ekatvadhIbrahmavidyAbhavanindAH priyAH sutaiH / uttasthire mahAmAtyenAmArAmA guNajJatA / evaM yuddhAya sannaddhe viveko yodhamaNDale / . prativairiprayANArthamupAkramata vikramI vividhAnyAyudhAnyAsannAsannaraNasiddhaye / sarveSAmapi vIrANAM zukladhyAnabhidAstadA' guruzikSAstanutrANi tanutrANaM vitenire / susaMbaddhAH pravIrANAM vijJAnaghaTanocitAH nAthenAthAbhyanujJAto jananyA janitotsavaH / dattAzIH kulavRddhAbhirmitreNAtyaktasannidhiH vivekaH prAcalatkIrtipaTughaNTAravotkaTam / ArUDhaH prauDhamuttuGgayogisaGgamataMgajam ekaiko'haM parAjeSye moharAjaM mahaujasam / iti pratijJAM kurvANA vIrAstaM parivavire navyanavyaguNasthAnabhUmikhaNDavihAriNi / tasminnavApadAmodamamandaM sajjano janaH ye'dayAH krUrakarmANaH sakUTAH kuTilAzayAH / te sarve'pi vyalIyanta tatpratApaparAhatAH // 6 // 260 // // 6 / 261 // // 6262 // // 6263 // // 6264 // // 6 / 265 // 268 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ militairbhUribhirbhavyabhaTaistasya varUthinI / pratikSaNamavarddhiSTaM vAhairiva mahAnadI // 6 // 266 // mAnonnatajanakSmA-cittagahvaravAsinaH / taccamUtumulAstresuH kadAgrahamRgArayaH // 6267 // zraddhAlutopadAyuktAn priyavAggorasAJcitAn / grAmyAnapi samAyAtAn puNyavAcA pramodayan // 6 / 268 // svapratApayazoma guJjAmauktikadhAriNaH / pulindAnapi sasnehamIkSamANo vanasthitAn // 6 / 269 // mA bhaiSItko'pi mA tyAkSIjjanaH svaM sthAnamityasau / udghoSayanvazIcakre vizvaM vIro vinAhavam // 6 / 270 // tasmin vairivadhAya dhAvati janAH sarve tadAjJAdhanA, AdhivyAdhivirodharodhamadadhu! yugmijAtA iva / yogajJA iva nAdhyazerata viyogAnaGgasaGgavyathAM, vaizadyaM paramArthadaM parigatA muktA iva bhejire . // 6271 // // 71 // saptamo'dhikAraH itazca mohabhUpAlaH kadAgamacarAnanAt / zuzrAva vikramArambhaM vivekasya suduHzravam amarSapUritaH so'tha sarvAn sAmantamantriNaH / sadA sannihitAnUce haMho zRNuta bhAktikAH vIravrataM vahanneSa viveko varavikramaH / aniruddho bhuvaM krAmatyeSa tatkiM vidhIyatAm te procuH ke vayaM karmakiGkarAH puratastava / prabho'lpAnapi naH prauDhiM nayasi paznato'mutaH // 72 // // 7 // 3 // // 74 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 75 // // 76 // // 77 // .. // 78 // // 79 // // 7 // 10 // vidvAnapyanuyuJjAnaH sevakAnmedinIpatiH / . svaM ca tAMzca dhiyaH premNazcApi bhAjanatAM nayet tabrUmahe yathAvastutattvaM sAttvikapuGgava / nAbhiSeNayituM yukto vivekastava sAMpratam yataH paraM prabhutvasya koTimArUDhavAnasi / adya tvayA samaH ko'pi na zaktazcakravartyapi lIlayA jigetha yathA jagattvaM kastathAparaH / atha tribhuvanezasya na kAcinyUnatAsti te ayaM kuto'pi nirmUlamAsAdya prAbhavaM nvm|| kurute zrIbharonmatto vivekaSTiTTibhAyitam bhavAn punarmahAmbhodhiriva na kSobhamarhati / neturduryazasAM hetuH kSudreNa saha vigrahaH / pitrA nirvAsitaH pUrvaM tato labdhodayastava / sutena trAsito'pyeSa yodhAkhyAM dadhate'trapaH upekSyapakSe nikSepyastadasau svaaminaadhunaa| ityasmAkaM matirdevAzayasyAtha pramANatA moho'vadanmahAbhAgA vivekaH kimupekSyate / poSyA upekSyAH peSyA hi priyodAsInavidviSaH ayaM mahAvirodhI no vadhya eva yathA tathA / upekSito harirvyAdhiriva prANaprahANakRt prAptakAlastato'nena samaM saMgrAma eva me / amohamavivekaM vA bhavatvadya jagattrayam haMho pAkhaNDinaH sarvaiH zRNvadbhiH kiM vilambyate / mithyAvAco'bhitADyantAM rayAtprasthAnabherayaH // 711 // // 712 // // 7 / 13 // // 7 // 14 // // 715 // // 716 // 200 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7/17 // // 7 // 18 // // 7/19 // // 720 // // 7 / 21 // // 7 // 22 // bherIbhAGkArato'bhIyuryodhAH sadyaH smarAdayaH / ahaMpUrvikayA sarve jayalakSmI jighRkSavaH / / smareNa saha yuddhavAnoM ye'bhUvan subhaTAH purA / samagrAn saha jagrAha mohastAn jitakAsinaH vivekaM prati yAnAya mohe protsAhazAlini / vizvamAbAlagopAlamAsIdAzIrvaca:pradam atha jaDatayA palyAnvIyamAnaH pade pade / hiMsAdihariNAkSIbhirgIyamAnaguNavrajaH prayuktavyaktakalyANavANiH kuzrutabandinA / apinaddhadurAvezasannAhaH sAhasolbaNaH anarthadaNDakodaNDadaNDamaNDitadolataH / dadhanmatizrutAjJAnatUNIrau bANapUritau . niSkRpatvakRpANena kampayannamarAnapi / akSAmaM tAmasaM bhAvaM ziraskaM dadhadAyasam sarvato ninadanmithyAvAdavAditraDambaraH / ArUDho yamayAnAbhamasatsaGgamataGgajam virodhirodhasAhAyyakRti datte purodhasA / gurukarmodaye lagne pratasthe mohabhUpatiH puraH pratasthire tasya kuvikalpAH padAtayaH / aMdabhrasaMbhramAdbhUmimaspRzanta iva kramaiH paritaH prAvRtA raudradurdhyAnavyAghracarmaNA / rathA dadhAvire teSAM pRSThato durmanorathAH priyaprAptyapriyAprAptikAmAH pavanaveginaH / taralAsturagAsteSAmanugAH koTizo babhuH 201 // 7 // 23 // // 7 // 24 // // 725 // // 7 // 26 // // 727 // // 7 / 28 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 7 / 29 // // 730 // // 7 // 31 // // 7 / 32 // . // 7 // 33 // // 734 // uccoccatarasaMpattyabhilASA prasaranmadAH / . cerurmerusamAsteSAM pRSThato gandhasindhurAH / Ayayustasya sAmantamantrimitrapurodhasaH / kozAdhyakSatalArakSadvAHsthA AsthAnamaNDapam pramAdamAdarAnmohaH kSamo'hamiti mAninam / tadA cake mudA cake sve samaste'pi nAyakam amI gajA amI azvA amI raMhasvino rathAH / ete yodhA ayaM kozaH sarvametadvaze tava .. mArge saMgrAmazIrSe vA vIra ! tvamakhilaM balam / yathArha viniyuJjIthAH snehAdityAdizacca tam nRpAdezAtpramAdo'pi senAmavyathitaH pathi / sukhena nAviko nAvamivAmbhodhau vyahArayat sarvatra prasRtApyeSA dakSiNena sumerutaH / bAhulyena sthitA senA nijarakSAparAyaNA evamAkarNya mohasya mahimAnaM mahAmanAH / viveka ekatAno'bhUdatha tasyAbhiSeNane dRggocaraM cirAtprApte paracakre sa kazcana / manasvinaH pramodo'bhUnnAbhUtpANigrahe'pi yaH zrutimArgeNa vIrANAM prApya kSetramavIvRdhat / romAGkurodgamaM vAdyadhvanirdhArA ghanodbhavA jhAtkArabhAJji zastrANi dRzyamAnAni dUrataH / kadalIpatravatrAsaM na vIrANAM vitenire mano mohe viveke ca yadA yatra dRzaM dadau / putrapremNA tadA tatraivehAJcake jayazriyam 202 // 7 / 35 // // 736 // // 7437 // // 7 / 38 // // 7 / 39 // || 7440 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 741 // // 742 // // 743 // // 744 // // 7145 // // 7 // 46 // tathAvidhAdhyavasAyAstadAnIM sandhipAlakAH / / vivekabhUpamabhyetyAvasarajJA vyajijJapan na vayaM deva ! kasyApi vArivanityasevakAH / yaM zrayema yadA vRkSavattadA vardhayema tam tattvAM hitAzayA brUmo yadyapi tvaM vibhUyase / tathApi moharAjaste na hyavajJAtumarhati ayaM cirantano'nekAnIkaniyUMDhasAhasaH / putraiH parivRtaH patrairiva vaizravaNAlayaH vyAkozairakRzaH kozaiH kamalairiva palvalaH / saubhAgyasundaraH zUraH sAkSI sakalakarmaNAm pratApAkrAntadikcakraH zakracakrinamaskRtaH / . kRtistataH sahAnena ghaTate nAhavastava cennaikena tvayA'mAni mohastannyUnatAsya kaa| . asaMmato'pi haMsasya vArido vizvavallabhaH . yo bahUnAM priyastena virodho na sukhAvahaH / / annaM jagatpriyaM tasminnaruciH kiM na mRtyave yAmaH svairavihAreNa yatra yatra jgttrye| .. pazyAmastatra tatraitanmohasainyamavasthitam . kva vizvavyApinI mohasenA saagrjitvrii| ka ca te goSpadaprAyaM sainyamatyalpabhUsthitam trilokyAM mAnuSakSetre prAyeNAvasthitistava / tatrApi karmabhUmISu tatrApi vimale kule tatrApi bhavyajIveSu tatrApyubuddhabodhiSu / mohasya tu sthitiM pazya triloke sacarAcare // 7 // 47 // // 748 // // 749 // // 750 // // 751 // // 752 // 273 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 753 // / / 754 // // 755 // // 756 // // 757 // // 758 // militaM mohasainyena tvatsainyaM lapsyate dazAm / srota:pratipatatzrotasvinIsrota:sahodarIm satsaMgatyAgamazrutyA tvaM viveka ! prakAzase / zazvadbhAsvara evAyaM svabhAvena zarIriSu nAbhavyaiH zrIyate bhavyaraipi nAmuktigairbhavAn / vada ko'sau jano yena nAyaM nityaM niSevyate tvaM cirAjjAyase jAto'pi na jIvasi nirbharam / anAdirayamApItAmRtavanmiyate na hi tvaM bhaktestatsukhaM datse yadakSANAmagocaram / / sa tu datte'GginAmakSAhlAdasaMpAdanakSamam ye tvayyatiratAste syugirigahvaracAriNaH / mRgAkSIbhiH samaM saudheSvasya khelanti sevakAH bhavantyekAkinastyaktakuTumbAstvadvazA vizaH / putrapautrAdisaMtatyA prasaranti ca tadvazAH yauvane vyaktasaMjJAnAM moho dehe nRNAM nve| . vivatsuM tvAmapAkRtya vAsamAsUtrayatyasau jarasA jarjaraM jAnanmuJcatyeSa vapuH svayam / yadA tadApi keSAMcittvaM tasmin vAsamaznuSe kA te spardhA samaM tena tannivartasva vigrahAt / vrajasva sthAnameSo'pi bhavatu svArthasAdhakaH ityuktvA baddhamauneSu teSu proce vivekarAT / yuSmAbhiryadihoktaM tadyuktaM niHsImadhImatAm mohasya mahimAzaMsi yattattadguNavarNanaiH / tad jJAtameva me yatprAgekavAvayoH sthitiH 204 // 759 // // 760 // // 761 // // 762 // // 763 // // 764 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dudinaM malinaM tanvannanvahaM paGkavarddhanaH / kathamiSTo ghano haMse zuklapakSe vivekini // 7165 // bahUnAM saMmato moha utkaTAnAmivAsavaH / kiM tasmiMzcetanAcaure saktavyaM vibudhairapi // 766 // tasya sainyamasAratvAdviSvagdhUlIva vistRtam / sArA mama camUzcAmIkaravatpramitAzrayA // 767 // ucchitaM vyathituM mohasenAM matsainyamApsyati / vizvavyApitamaHstomadhvaMsitigmAMzutIvratAm // 768 // mAmeva bhAsvaraM brUta devAdIn yo'vabodhaye / kiM moho bhAsvaro yena vidvAnapi vimuhyati // 769 // sarvasyoparivartyasmi bhavyaiH stokairapi zritaH / zrImAneko'pi vazyo'stu niHsvakoTyApi kiM phalam // 770 // apaTau mayi mohena vijajRmbhe yadRcchayA / .. jJAsyate'sya cirAyuSTA mayyatha (mayyadya) prAptapATave // 771 // datte mohaH sukhaM bAhyaM parapratyayamitvaram / antaraGgaM svasaMvedyamavinAzamahaM punaH // 772 // ye saudheSu vilAsAste tattvato matprasAdajAH / nivAso narakeSveva mohe tuSTeM nRNAM dhruvam // 773 // palAyane dviSadbhyo vA taraNe vA mahAmbhamaH / ekAkI vo kuTumbI vA kaH sukhI satyamucyatAm bibhyataH karmavairibhyo bhavAbdhiM vA titIrSataH / .. ekAkitvamahaM mohaH kuTumbaM rAti ko hitaH // 775 // * tanau tAruNyamaireyapAnagoSThyA vasAmi na / visrasAvimalIbhUtAM matvA tAmAzrayAmyaham // 776 // 205 // 774 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yauvane'pi zivAdInAmiva yeSAM vapuH shuci| vasAmi tatra haMso hi na vasatyAvile jale - // 777 // Adye vayasi yaH zAntaH sa zAnta iti me matiH / dhAtuSu kSIyamANeSu zamaH kasya na jAyate // ayaM svayaM nayaM lumpallampaTatvakaroGginAm / samAdhidhvaMsano duHkhadrumasaMdohadohadaH // 778 // amuSyAnIkamukhyA ye te'pi lokasukhadviSaH / .. yadvA yuktamidaM jAtyabhRtyAH svAmisamakriyA: // 779 // tayAhyAtyantiko mohaH prAjJamapyekakuNDalam / SaNmAsI kRSNakuNapotpATanena vyaDambayat // 780 // krodhAtkaMsAdayaH kSINA mAnAduryodhanAdayaH / dambhAdudAyimArAdyAH subhUmAdyAstu lobhataH' // 7181 // pramAdAtkaNDarIkAdyAH pradyotAdyAzca kAmataH / rAgato vikramaprAyA dveSataH kUNikAdayaH // 782 // vyasanAnmUladevAdyA mithyAtvAtkapilAdayaH / .. pAkhaNDisaMstavAccArudattAdyAH sukhatazcyutAH // 783 // jagatkadarthayatyevamasminniSkAraNadviSi / / zaktaH kathamahaM tiSTAmyaudAsInyena sainyayuk . // 784 // brUta sainye mamAnekabhaTeSvArabhaTeSvapi / kiM kvacitkopi kenApi kadApi klezito janaH // 785 // dharmAjjayaH kSayaH pApAdityuktiryadi vAstavI / moho drohotsukaH satsu tanmayA jeSyate dhruvam // 786 // prauDhAH paribhavAH soDhA ye'smAdasmAbhirAjanuH / . . mohasyonmUlane jAtAsta eva sahakAriNaH * // 787 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 788 // // 789 // // 7 / 90 // // 791 // // 792 // // 7 / 93 // yo'yaM sAraparIvAra: pArzvata: saMgato'sti me| raNe ripumapiSTvAhaM jIvaMstebhyastrape na kim evaM nizcayamAkarNya vivekasya mahAtmanaH / yathAgataM gatAH sandhipAlA akRtasandhiyaH atha pratikSaNollAsiraNAzAvikasattanuH / sainyAnadainyAlambinyA vAcA proce vivekarAT haMho naH saha mohena yuddhaM tAvadupasthitam / yuddhameva hi zUrANAM sattvasvarNakaSopala: Arebhe yuddhakarmedaM sahAyAnAM balena vaH / sa. mohaH so'hametAvadanyathA kiM vilambitaH lAvaNyapuNyakanyAyA vivAhe na tathotsavaH / . vIrANAM raNavedyantarjayazrIvaraNe yathA / vIrANAM vapuSaH zobhA na tathA candanadravaiH / . yuddhe yathAyudhAghAtasravadatrabharaplavaiH hArArddhahArakeyurairna tathA modate manaH / samare saMmukhaiH zastraprahArairdoSmatAM yathA na hi bAhubhavAH prAhustIrthamAhavataH param / . yatra sattvAdhikA devabhUyaM yAnti gatAsavaH . aGganAgajarAjya zrIspRhayA kSatriyA raNam / vizanto naiva rudhyaMte vIrudheva vanaM gajAH khadgatAlairdhanurvAnasphuranmurajaniHsvanaiH / raNaraGge narInati vIrANAM kIrtinartakI tAvatpriyatamAH prANA yAvaddUre dviSadbalam / dRSTe dviSabale prANAMstRNIyanti manasvinaH // 794 // // 795 // // 796 // // 797 // // 798 // // 799 // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7100 // // 7/101 // // 7102 // // 7103 // // 7104 // // 7/105 // bha; saprazrayaM bhRtyA bhojitA bho jitAhavAH / / yAntyAnRNyaM kathaM svAmikleze'pyatRNitAsavaH vAhanaM kavacaH zastramayaM bAhyo hi DambaraH / aurasaM sAhasaM yeSAM vastutaste jayAspadam bhUtvA sattvAdhikA yUyaM yudhyadhve mohasainikaiH / apAstazatravo manye jayazriyamavApsyatha brUta kiM kasya sAmarthya ko vA kasya paricchadaH / jayyo vA kasya ko vairI kasyotthApanikA kadA uce bhavavirAgo'sya tanayo vinayojvalam / bhartuH puro na bhRtyAnAM yuktaM svaguNavarNanam paraM yadIzituH praznottaradAne'lasAyate / tatsyAdAzAtanA pApabIjaM tatkiJciducyate svAminnahaM bhavAvartagartakukSimitaM kSame / bhaktaM janaM samuddhattuM nAnArUpavidhAnataH cale'cale pare duHkhahetau vastuni dehinAm / - vaiparItyena yA buddhistAmucchettumahaM kSame mamAntaraH parIvAro bhRtyAH zrotrajayAdayaH / bhUbhujaH karakaNDvAdyA naikazo bahiraGgakaH prApya dezaviratyAdiguNasthAnabhuvaM dhruvam / zatrUn saMhartumutthAsye purastava raNakSaNe atha saMveganirvedAvastakhedAvavocatAm / mohasnehamapAkartumAvAM deva kSamAvahe asaMmohAvadhAdrohaprAyAntaraparicchadau / yudhiSThirAdayo bhUpA velAM prApya bhajanti nau || 7106 // // 7107 // // 7108 // // 7109 // // 7110 // // 7111 // 298 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7112 / / // 7/113 // // 7 / 114 // // 7115 // // 7116 // // 7117 // apramattAdguNasthAnAtkRtotthAnau zanaiH zanaiH / rAgadveSau kathAzeSau vidhAsyAvo vadhocitau evaM putraistribhirvyaktamukte bhujabale nije / samyagdRSTirathAmAtyo'vadatsa vadatAM varaH svAminnanAdisaMsArasrotaHpUrAnupAtinaH / janAnudhdhRtya zaktyAhamacirAtprApaye taTam deve dharme gurau tattve digmUDhAnAM zarIriNAm / mImAMsAJjanayogena vyapohe'haM matibhramam AstikyasthairyanaipuNyamukhyAntaraparicchadam / mAM sevante'nizaM bhUpAH satyakizreNikAdayaH mayi turyaM guNasthAnamAsAdyotthAnazAlini / mohAmAtyasya mithyAdRgnAmno bhAvI dhruvaM kSayaH zamo'vadadahaM dAhaM dehinAM hrtumiishvrH| . mAM vinA dAhanAlIDhamiva saMtapyate jagat . svAsthyazaityajaganmaitryamukhyAntaraparicchade / sAgarendunAgadattAdayo vIrAH sthitA mayi navame'haM guNasthAne'navame'dabhrasaMbhramaH / krodhayodhamasadrodhaH prApayiSye yamAlayam / athoce mArdavenoccaiH svaujaSA deva ! satvaram / stambhIbhUtaM jaganmAnAdvevavannAmayAmyaham praznapraNAmasaMmAnaprAyAntaraparicchadaH / saunandeyendrabhUtyAdyA bhaTA mAM bahu manvate anivRttiguNasthAne kRtotthAne rayAnmayi / ahaGkAro na huGkAramapi kartuM kSamiSyate . . 270 // 7118 // // 7119 // // 7120 // // 7/121 // // 7122 // // 7123 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvAcArjavasAmanto manAMsISTazarIriNAm / . prabhUye'haM samIkartuM viSamAnyapi lIlayA // 7124 // saralAlApavizvAsavizvavAllabhyasannibhAH / antaraGgA bhaTA naike jIvanti mayi jIvati // 7/125 // prakAzayantaH sadbhAvaM pRcchato bhUpateH puraH / / bhaTAH kSullakumArAdyA mama bAhyAstu sevakAH ' // 7126 // anivRttiguNasthAne dIkSitasyAjidIkSayA / mamotthAnavato hanta dambhaH kiM bhavitA puraH // 7/127 // saMtoSaH smAha gambhIrAM gurvImacchinnasaMtatim / svAmin ! zoSayituM zaktaH so'haM kaangkssaatrngginniim|| 7 / 128 // samAdhidhRtimAdhuryaM dhuryAntaraparicchadam / mAM bhajanti bhaTA bhaktyAtimuktakapilAdayaH // 7129 // navame dazame tanvan guNayovigrahAgraham / api lobhamahaM kSobhamAneSye'nIkSitakSitim . // 7130 // utsAhaH smAha senAnIrahaM mAnI manasviSu / / sarveSAmapi zUrANAmahaM siddhinibandhanam // 7 / 131 // anirvedAzukAritvaprAyAntaraparicchadam / indrAnujamahAgiryAdayo bhRtyA bhajanti mAm . // 7132 // sarveSu sadguNasthAneSvalamutthAnazAlinA / jhaJjhayeva jaraddhenurdhUtaivAricamUrmayA // 7 / 133 // proce bodhastalArakSo'parakSobhakaraM vacaH / sarvAnahaM paTUkartuM bandhUnIze svatejasA || 74134 // sUktanirNayasacchAstraprAyAntaraparicchadam / .. mAM sevante dharmarucizivavajrAryarakSitAH // 7135 // 280 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuyutsUnAM caturthAdiguNasthAneSu doSmatAm / sahAyo'haM bhaviSyAmi vairisaMghAtaghAtane // 7136 // purobhUya babhASe'thAnuSThAnena purodhasA / yoddharutthAnasandhAnalAghavaM karavANyaham // 7137 // svAdhyAyapATavodyogaprAyAntaraparicchadam / zItalAnandakAmAdyA mAM bhajante'khilA bhaTAH // 7 / 138 // utthitaM paJcamAyeSu guNasthAneSu vIkSya mAm / vidviSo nAlamAlasyaprAyAH sthAtuM puraH kSaNam // 7 / 139 // evaM zeSA api bhaTA azeSAH svasvavikramam / kramajJA Ucuraucityamatyajanto mahAzayAH // 7140 // teSAM priyA api procurasaMkocamidaM vacaH / yudhyamAnA vayaM vIkSyAH svAmin ! sAkaM svabhartRbhiH // 7141 / / kurvANAH saMprahAre'siprahAraiH pralayaM dviSAm / . abaleti parIvAdaM strINAM rotsyAmahe vayam . // 7142 // evaM zrutvA svatantrasya vAcamAcaraNakSamAm / / vivekabhUpatirjAtaH pramodotphullalocana: // 7143 // tadA cApUrvapUrvArthaparyAlocanasaMjJikA / dhvanayantyacyutapadaM raNatUryAliradhvanat // 7144 // tenAtivyAkulIbhUto jAGgalyeva bhujaGgamaH / udatiSThata yuddhAya moho roSAruNekSaNaH // 7 / 145 // tArasvaramathaM proce haMho zRNuta sainikAH / vivekastAvadAyAta eva kenApyavAritaH // 7146 // azvavArA amI tasya paritaH zibiraM mama prasarantyudbhaTa dvIpaM kallolA iva vAridheH // 7 / 147 // 281 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayaM tattUryanirghoSaH kathaM zrutipathaM gataH / ayaHzalAkAnikSepasakhI me kurute vyathAm // 7 / 148 // tadevaM kiM vilambadhvaM tvaradhvaM raNakarmaNe / grasadhvaM sainikAnasya zAlIn pArApatA iva // 7149 // grasteSu sainikeSveSu chinazAkha iva drumaH / sa varAko viveko'pi sukhamucchetsyate mayA / // 7150 // prathamaM brUta kaH kasyAntaraGgo bahiraGgakaH / parivAro'rivAraughasetuH kasya ca kiM balam // 7151 // atha prasapaddordarpaH kandarpastamabhASata / . tAtAnujJApyase sphAti yathAsvAM vacmi kAJcana // 7152 // amI ripubhaTAH sarve'vazyaM trasyanti vIkSya mAm / na hi dAvAnale dIpte tRNyAraNyAntarAniti // 7153 // ASADhabhUtirmuninandiSeNaH zrIAdrako nemijinAnujazca / sa kUlavAlo'pi mama prabhAvaM jAnanti kiM nAma parairnukITaiH // 7154 // anAtmajJo viveko'yaM yo naMSTvA punarAgataH / . yadi vAsannamRtyUnAM viparyeti matirnRNAm / / 7 / 155 // tAmbUlapuSpAmbudakAlahAsyazRGgArasambhogarahovanAntAH / snAnAmRtAhAramukhAzca me'ntaraGgAH saraGgAH subhaTAH sphunti||7|156|| pradyoto gardabhillazca kamaTho vikramo nRpaH / madhurmaNirathAdyAzca bAhyA me bahuzo'nugAH // 7/157 // rAgo'vadadahaM deva ! jagadandhayituM kSamaH / ahaM kAmasya kAmo'pi mamAnyonyaM balapradau // 7 / 158 // kva vikasitasarojaM kvAkSiNI dUSikADhye, .. kva zaradi zazibimbaM kvAsyamatyugragandham / 282 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 / 159 // // 7 / 160 // // 7161 // // 7 / 162 // // 7163 // kva ghasRNiraruNAzmA kvAdharaH SThIvanAH, kva rucirucirahIrA dhautapUtAH kva dantAH kva zucikanakakumbhI kva stanau mAMsapiNDau, kva vimalajalavApI svedasadma kva nAbhiH / iti hi maMma niyogAdaGganAGgAni vijairapi vikalavadeSAM nirvizeSAH kriyante yatsadAcchAditaM kutsAspadaM kledamalAvilam / vidvAMso'pi mayA tasminnevAGge lipsavaH kRtAH upAya' klezataH svarNarAzIn dAsIkRtA mayA / kSipanti vanitAvAcyadezanirddhamane janAH vakradRgmanmanAlApahallekhAzleSasambhramAH / cATUktisaktiprayaNaprAyA me nityasevakAH induSeNabinduSeNau cilAtIlAtanUruhau / sAmAyikanalakSmApau mamApi bAhyasevakAH dveSo'vAdIdatho dambhairdazan dazanavAsasI / ripusenAkavalanAbhyAsamAsUtrayanniva dRzyamAno'pyahaM vizvabhiye kAlAgnisodaraH / neSTe sthAtuM puraH ko'pi mamodrekavato dRzi matsarAmarSapaizunyamarmacAlanavigrahAH / . AkrozanirasukrozAdyAzca me'bhIkSNasevakAH kauzikarSiH kUlabAlaH kamaThaH kauravAgraNIH / saGgamaH pAlakazceti bAhyA naike mamAnugAH mantryabhANIdbhavAvarte tathAhaM trijagatkSipe / yathA zaknoti nirgantuM nAnantenApyanehasA 283 // 7164 // // 7 / 165 // // 7166 // // 7167 // // 7168 // // 7169 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na sA jAtirna sA yonina tat sthAnaM jagattraye / / mayA vimohito janturyatra bhrAmyati nAnvaham // 7170 // kudevaH kugururdharmaparvavrataviparyayAH / / dharmadveSaparAkSepAvamI nityAnugA mama // 7171 // parvato nihnavAH sapta kapila: pAlako vsuH| sarve'pyanAryAH sevante mAM sadA bAhyapArSadAH // 7/172 // lAkSArasasadRzAkSipAtaiH saMkSobhayan jagat / .. dhUmastomasamAnAGgayaSTiH kopastadAvadan / // 7173 // AvirbhUte mayi svaM ko dhIro'pi dharituM kSamaH / mayAkrAnto bhavatyeva vidvAnapi vicetanaH // 7174 // netroSThabhramaNaM hastavikSepaM gAtradhUnanam / pralApAMzca vidadhAti sannipAtIva madvazaH, // 7 / 175 // bahavo balavanto'pi madAdezavazaMvadAH / narakeSu nigodeSu vasanti zvoragAdiSu // 7/176 // kSAracaNDatvadurvAkyazApasaMtApaviplavAH / kalistAmasabhAvazca mamAmI nityapAkSikAH // 7177 // parivrATkuruTimahAkuruTibrahmasUnavaH / zizupAlanabhaHsenAdyAzca madbhaktasevakAH // 7/178 // athAvadadahaGkArastrilokasyApyahaM kSamaH / sarvavidyAphalaM hartuM kartuM sadbuddhyayogyatAm // 7179 // . gurUnna manyate vRddhAn hasatyujjhati dhInidhIn / stabdho niraGkuzo bhrAmyatyunmatta iva madvazaH // 7/180 // jetASi sArvabhaumasya ruddho bAhubalI myaa| . . varSamUrdhvaM sthito mRSyan kSuttRTzItAtapApadaH . // 7 / 181 // 284 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7/182 // // 7183 // // 7184 // // 7185 // // 7 / 186 // // 7/187 // AhopuruSikAspardhAsvazaktyuktyanyatarjanAH / stambhadurvinayauddhatyAdyAzca me nityasevakAH . duryodhanadazagrIvacamaraprativiSNavaH / evaMvidhAH parolakSA mama sevakasevakAH dambho'vadadahaM deva ! mRduvAk krUrakarmakRt / na punaH prANiti prANI dRSTo duSTAhivanmayA abhyutthAnAsanadAnapraNAmAJjaliyojanAH / janAzcATuvacAMsi svIkAryante dAsavanmayA chalapravezavizvAsaghAtadrohadhanAgrahAH / gUDhAcAramRSAlApAdyA me saMtatasevakAH mahAbalaH pIThamahApIThAvaGgAramardakaH / ASADhabhUtirityAdyA bAhyA me pakSapAtinaH lobho babhANa bibhrANaH paTutAM sakale ble| . eko'pi vivazIkartuM prabhustribhuvanImaham . sarve zRNvantu devAdyA bhujamuttabhya vacyaham / sa kazcidasti kiM vApi yo nAyAto vaze mama zailArohaM sthalAmbhodhikramaNaM bhUmidAraNam / bilapravezaM pretaukovAsaM mantrAdisAdhanam . pAzupAlyaM kRSi kSuttRTzItAtapaniSevaNam / ' api duSkaramAdiSTo mayAGgIkurute na kim mahArambhamamatvecchAmU>>saMklezasaMcayAH / kArpaNyasAhasikyAdyAzcAntarAH sevakA mama tilakaH kucikarNazca kezarI nandabhUbhujaH / 'subhUmalobhanandyAdyA bAhyA api sahasrazaH 285 // 7 / 188 // // 7189 // // 7 / 190 // // 7 / 191 // . // 7 / 192 // // 7 / 193 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 7 / 194 // // 7195 // // 71196 // // 7197 // . // 7/198 // // 7/199 // pramAdo vAcamAdatta mama lokottaraM taraH / janamuccapadArUDhaM pAtaye'dhaH kSaNAdaham . zrutakevalinaH zAntamohA ye ca caturvidaH / tAnnigodAvaTe kAlamanantaM vAsayAmyaham madAdiSTo jale khelatyasaMbhAvya nimajjanam / preGkhati druSu bhUpAtAdaGgabhaGgamacintayan akSairdIvyatyamanvAno mahattvaMbhraMzamanvaham / vikathAH kurute lokadvayabAdhAmanAmRzan, ' vairaM ca varddhayatyetat klezAyaivetyasaMvidan / . jAgaraM pAdapIDAM vApazyanRtyAdi pazyati madyaM pibati vaivastryaM vamanaM cAvicArayan / kAme gRdhyati yakSmAdirogodayamavedayan , yodhayatyaGgino nityaM vittavyayamatarkayan / pAparddhi yAtyamanvAnazcAtapabhramaNazramam vyasanAlasyasaMvezaviSayoccAvacoktayaH / anye'pyevaMvidhA naike mamAbhyantarasevakAH maguzelakasodAsakaNDarIkamarIcayaH / amI anucarA bAhyapArSadA mama harSadAH evaM sarveSu vIreSu nigadatsu nijaM balam / mohaH prakSaritasiMha iva soUM jagarja saH sadA satyAmRSAsatyabhASAbhedA anekazaH / ripuhRtkSobhakArINi nedurvAdyAni saMbhramAt apadhyAnazubhadhyAnabhidormohavivekayoH / vIrAzcakarSurastrANyanupayogavidhAnataH // 7200 // // 7/201 // // 7202 // // 7 / 203 // // 7204 // // 7 / 205 // 287 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 / 206 // // 7 / 207 // // 7 / 208 // // 7209 // // 7210 // // 7 / 211 // rathanemirmayA bhagno nalo nIlaH kRto mayA / kSapakarSirmayA kSuNNaH zazo vizasito mayA mayAbhibhUtaH saMbhUto baddho bAhubalI mayA / mayA mahAbalo mlAna: kezarI klezito mayA evaM bhaTairbhujAsphoTapUrvaM mohacamUcaraiH / itaretaramArebhe svasvavikramavarNanam ahaM zivakumArAkhyamahaM tAhmadhvajAnujam / cailAteyamahamahaM nayasAradhanAdikAn ahaM nAgamahaM meghamAkarSaM bhAvazAtravAt / tathAhamatimuktarSimahaM ca kapilaM dvijam evaM sainye vivekasyApyavaktaM svasvavikramam / . vyAcakSANAH samudbhUtaM zauryaM zUrA adIdRzan athAsaMvinizAnAze prakAze tattvabhAsvati / . sarve te samanahyanta vairivAravidAraNe tAvadbodhamahAyodhaH sphuratkrodho virodhiSu / mohasenAcarAn kAMzciddarzadarzamakuTTayat sAmAyikAdiSaTkarmakarmaThena purodhasA / jagrase bhUyasI mohasenA bhekIva bhoginA atha taiH kSapaka zreNiriti kSetraM raNocitam / vyadhIyata prayatnenApAstaklezadrumAGkuram prasattimarcatIM zubhrAmadhyAsyottasthivAnatha / AttasarvasahatvAstraH zamaH samarakarmaNe apUrvakaraNaM prApya krodhastenAzu hakkitaH / re mUDha nazya kasya tvaM balAjjIvitumicchasi / 280 // 7 / 212 // // 7213 // // 7214 // // 7215 // // 7 / 216 // // 7 / 217 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so'pi rUpaizcaturbhiH svaM tasyAzu samadIdRzat / te hi vidyAtapaHsiddhi vinApi bahurUpiNaH // 7 / 218 // prAganantAnubandhIti pratyAkhyAnAvRtiH param / apratyAkhyAnakaM tasmAttataH saMjvalanaM param // 7 / 219 / / krodhastaM pratyabhASiSTa zAntAtman ! zama ! vakSi kim / mayA vizvaM parAbhUtaM dIptena dahanAtmanA __ // 7220 // zRNu zama ! mama vIryaM ye mahAvIryabhAjastapasi rasikacittA yoginastyaktasaGgAH apahRtasukRtasvAste mayA nityanRtyanmarakanarakakUpe vAsitA varSakoTI: grastAH siMhena dRSTA viSamaviSabhRtA vanyadAvena dagdhA, viddhA vyAdhena ruddhA rudhirabhavabhujA kecana svargamApuH / kiM ko'pi kvApi koSAdadhigatanidhanaH svargato vA gamI vA, tanmAmetairvarAkaiH sadRzamupadizan hepayatyeva sUriH // 7 / 222 // tvAM prati praharantaH prAk trapante'mI bhujA mama / prAktvaM prahara yenaite svamAviSkurvate balam // 7 / 223 // ityuccairvadato'syAsau sahasAdyAM tanUmahan / vIrA vairivinAze hi kAlakSepaM na kurvate // 7 / 224 // evaM mArdavavIro'pi bhadrabhAvahayAzritaH / adhimAnamadhAviSTa prAJjalatvAyudhaM dadhan // 7225 // cAtUrUpyajuSastasya so'pyAdyaM rUpamacchinat / ayaM hyanyeSu mRdulo'ritu krakacakarkazaH // 7 / 226 // atho ArjavasaMtoSabhaTau nairAzyazastriNau / ArohatAM harI aikarUpyAkiJcanyanAmako // 7 / 227 // tAvabhintAM kRtacatUrUpayordambhalobhayoH / AdyAM tanUM raNamukhe ripucchedo hi maGgalam // 7228 // 288 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAdvAdasindhurArUDho dadhadAstikyamAyudham / samyagdRSTirathAmAtyo mithyAdRSTimabhIyivAn // 7 // 229 // re re tava kati brUmo'parAdhAnvizvavizrutAn / madastradhArAdhautasya teSAM te'stu majAdhunA // 7 / 230 // ityasau tarjitastena vitene paJcarUpatAm / sAbhigrahetarAzaGkAnAbhogAbhinivezataH // 7231 // jaghAnaikena ghAtena samaM sarvANi tAni saH / doSmAn bibheti nAribhyo dArubhya iva pAvakaH // 7232 // mizro mithyAdRzA yuJjan kSAyopazamiko'pi ca / tadravyabhUratastena raNe tAvapi pAtitau // 7233 // tadA zamAdibhivIrairanivAryaparAkramaiH / nihate madhyame dve dve rUpe krodhAdividviSAm // 7234 // atha manmathamAlokya sannahyantaM yuyutsayA / vIro bhavavirAgastamabhyadhAviSTa niSThuraH . // 7235 // anityabhAvabhallIkaM saMnyAsadviradAsanam / tamAyAtaM smaraH smera: kopakamprauSThamabhyadhAt // 74236 // haMho samAgacchasi tucchabuddhe ! na vetsi kiM mAM viSamAstravIram / amI mama prANabhide parerSA bANAH spkssorgskhybhaajH|| 7 / 237 // rAmA nAmnA mAmakA ye'tra yodhAH kAGkSAbhikhyA mArgaNA ya tadIyAH / bhindantyete hRdhdhruvaM vajrapANeH prANenAntarvajrasannAhabhAjaH // 7 / 238 // yo palAyanakalAM jayayAne tanvatAdhigamitastava tAtaH / prAgmayA kimu na sa pradadau te'dyApi tAM zizutayA tadihAgA:71239 dhig daivaM yadbhavAnadyAbhiSeNayati mAmapi / ityahaGkRtavAcA kaM nAkampayadananyajaH // 7240 // 289 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atho vIrAgavIrasya trAsAya sumasAyakaH / babhUva sahasA puMstrIklIbavedaistrirUpabhAk // 7 // 241 // dRSTvApi rUpabAhulyaM na tasya trasyati sma saH / dRSTe'pyagnikaNAdhikye zaGkate kiM ghanAghanaH // 7 // 242 // bibhISayasi mAM mUDha ! nAnArUpairiti bruvan / dve rUpe so'ntime tasya yugapaniSkRpo'vadhIt // 7243 // tasya saMveganirvedau ddhaavturthaanujau|| anyatvacintAkuntADhyAvaudAsInyadvipAsanau' // 7 / 244 // hAsyaratyaratitrAsajugupsAzokasaMyutau / rAgadveSau raNe tAbhyAM kRtau sadyo dizAM balI // 7 / 245 // punarbhavavirAgo'sau jaatraago'rikuttttne| madanasyAdimaM rUpamavadhIdvyAdhavanmRgam // 7 / 246 // vIkSamANA raNakSetraM zamAdyA dadRzuH puraH / krodhAdInekarUpAMstAnekazAkhAMstarUniva . // 7247 // tadA tadantyaM te rUpaM teSAM ninyuH parAsutAm / / vairI vahnirivAlpo'pi na vizvasyo mahAtmanAm // 7 // 248 // saMtoSo durmaraM jJAtvA lobhaM bhaktvA vyadhAtridhA / bhAgadvayaM nihatyAntyaM bhAgaM cakre ca koTidhA // 7 / 249 // kAlabhedena sarvAMstAn sa bhaktvA bhAgamantimam / kRtvA khaNDAnasaGkhyeyAnavadhInavadhI raNe // 7 // 250 // tadotsAhAdibhiryodhairyuddhabhUmau bhramaMbhramam / nItA niSThAM yathA dRSTAH pramAdAdyA arAtayaH // 7 / 251 // vivekAnIkavarttinyo bhAminyo'pyanuvallabham / yudhyamAnA bhaTaidRSTA yoSidveSA bhayA iva // 7 / 252 // 290 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 / 253 // // 7 / 254 // // 7 / 255 // // 7256 // // 7257 // // 7 // 258 // striyo mohacamUcaryo mRteSu svasvabhartRSu / abjinya iva zuSkeSu sara:svanuvipedire mohasatkA vivekIyaiszvairazvA gajairgajAH / rathai rathAH pattibhizca pattayo ninyire kSayam tasya nityAnugaH kozastai rayeNa vyaluTyata / paraprANahRtAM dravyamoSaNe khalu kA kRpA ciraM paricayAnmohe mahAsnehaM vahannapi / manomantrI vivekasyodayino'darzayatsvatAm atha svazibire vIkSya viplavaM vairinirmitam / kopo'dIpiSTa mohasya labdhendhana ivAnalaH sa dadhyau duHkhadagdhAtmA hI vivekasya sainikaiH / . abhakSi sarvaM durbhikSAyAtairiva balaM mama pazyAmi yadi tattaM prAg daivameva nihanmyaham / . iyantaM me parIvAraM yaH saMyojyaM vyayojayat mRduH zIto'laso bAlye viveko vIkSito mayA / / sainyaM tatsevakaistucchIkriyate me'dya dhigvidhim jJAtvemamIdRzaM vIrA mama tasthuravajJayA / .. sajjAH syuryadi tanaite jIyesnapi jiSNunA , palAyya ko'pi yannAgAnmabhRtyaiH suSTha tatkRtam / jayo vA yudhi mRtyurvA zUrANAM hi dvayI gatiH na jAtu yudhyamAno'haM parasAhAyyamarthaye / * tamAMsi nAzayatyaMzuritarasya balena kim raNakSetramatho netraraktatAvyaktamatsaraH / / kurvanAnAyudhollAsaiH sahasrArjunavibhramam 291 // 7 / 259 / / // 7260 // // 7 / 261 // / / 7 / 262 // // 7 / 263 // // 7 / 264 // . . 281 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moha: paTTadvipArohaprarohadvikramadrumaH / yuddhazraddhAniruddhAnyavyApAraH samavAtarat - // 7 / 265 // re re nazyata paNDitA mama dRzaM muJcadhvamAdhyAtmikA, yodhA yAta digantaraM kuruta re sajjau kramau mAntrikAH / eSa dveSibhayaGkaro bhujamadaM svAhAbhujAM bhUbhujAM, bhaJjannaJjanapuJjarocirudito mohaH prahartuM svayam // 7 / 266 // evaM lapan krUradRSTyA bhAyayan bhuvanatrayam / romaharSI maharSINAmapi kSobhAya so'bhavat' // 7 / 267 // dUre narA abhUnnAma nAmareSvapi ko'pi yaH / / cakampe dattajhampe'smin yudhi nAzvatthapatravat // 7268 // athArUDhaH samuttuGgaM satsaGgamamataGgajam / anatirnartayan zukladhyAnabhedAyudhAvalIm // 7 / 269 // patnyA navoDhayonnidrIkriyamANaH pade pade / viveka ekavIrastamabhyagAdAjikautukI ... // 7 / 270 // mohastaM smAha pIno'si viveka ! vraja tadrutam / pazcAdapi hi gantAsi tadA gantuM na zakSyasi // 7271 // bAlizA vAlasA vA ye teSAM sthaulyaM na durghaTam / sahante hyadhiko pIDAM sthUlA vairivazaGgatAH // 7 / 272 // iSTazcedvapuSaH poSastava tatkimihAgamaH / nehAhArA hi labhyante prahArA eva kevalam // 7 / 273 // mA sma mAdyaH pramAdAdyaM yattvamAramamArayaH / yAvadavyaGgagAtro'haM tAvatkiM re tvayA jitam // 7 / 274 // mayi jIvati sarve'mI ghaTiSyante bhaTayaH punaH / kSitijaH sAkSataH kandaH kiM dalI na bhavetpunaH // 7 / 275 // 22 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaGgo mRdupuSpAstro'balAmAtraparicchadaH / jagajjigAya ya: kAmastasya jAnIhi mAM gurum // 7 / 276 // nAghAte parigho gadA na kadane cakraM na saMcUrNane, vajaM naiva vidAraNe na ca dhanurdhvaMse na khaDgAH kSate / satyaM vacmi na kRtrimaM dhruvamidaM mohasya yuddhAjiraM, prAptasya prabhavanti na pramathane vyAlAnalAdyA api // 7 / 277 // vajrI vajrabalI balo halabalI cakrI ca cakrAbalI, kSatraH zastrabalI dvipo radabalI sarpazca dRSTrAbalI / liGgI zApabalI kaTUditabalI vipro dhanI raibalI, mohasyAhavabhAgamAgatavataH sarvo na kiJcidbalI // 7 / 278 // nAnAsaMgrAmasaMmardAt kvAhaM karkazavigrahaH / . adRSTasamarAyAsaH kva tvaM mRdulapudgalaH // 7 / 279 // mayA purA parAbhUtA bhUyAMsastava sevakAH / tairuktairdUyase yadvA paraM kiM me prayojanam // 71280 / / tvadekadhIrAdimacakrisUnurbaddho balAjjIvati nAyake te / asadbhaveSu bhramito marIcivIro mayA sAgarakoTikoTim // 7 / 281 // yaH kaNDarIkastvadanIkapUrapurassaraH so'pi mamAnugena / jihvendriyeNa prasabhaM nibadhya kSiptaH kssnnaatsptmnaarkaandhau|| 7 / 282 / / mahAbalo bAhubalI tavAstAM bhaktau nRpau yo mama sainikAbhyAm / tayorvadhUveSamakAryataiko varSaM para: stambhita eva tasthau // 7 / 283 // ye satyakizreNikabhUpamukhyAstvamantrigRhyAH prathitAH pRthivyAm / te mAmakInAMviratistriyaiva nirudhya nItA narake nivaasm|| 7 / 284 // mama spardhAM yattvaM vahasi hasitAstena kRtinaH, kare dhatse zastraM dadhati na ghRNAM tena subhaTAH / ... 23. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrajAdyApi prANAMstyajasi kimakANDe na hi mayA, kubuddhe ! yuddhecchurnijaparijanaM pazyasi punaH // 7 / 285 // ityuktastena sAkSepaM vivekaH pratyavocata / bADhaM bravISi kiM moha ! ciraM dRSTo'si zaizave // 7286 // ye svaM prazaMsanti bhRzaM na bhAnti pRthakkRtadravyanidhAnavatte / kAryaM na sidhyatyamitapralApaizcauryaM hi caureriva kaasvdbhiH|| 7 / 287 / / varSAsu nabhrADiva dabhragajiH karoti kArya mRduvAganUnaH / raTanti tAraM kila te mRdaGganiHsvAnavadye khalu madhyazUnyAH // 7 / 288 // yadi vAsannapAtasya jAtA yadvedanA tava / kurute kurutaM kiM na pakvaM patraM patattaroH // 7 / 289 // hinastIndustamaH zItaH zItaM bhinte'mbu bhUbhRtaH / / zIto nai:svyaM maNirhanti zItaM ploSatyagAn himam // 7 / 290 // tanmAM zItalamAmRzya vizvasImatimUDha ! mA / sarvebhyo viSamo vahnirudbhUtaH zItalAdvanAt // 7 / 291 // hitaM vacmi yudho yAhi yadi jIvitakAmyasi / / nehApyante'mRtAhArAH prahArA eva kevalam // 7 / 292 // gajA gatA dhanaM dhvastaM bhaTA bhagnA hayA htaaH| dhig dhASTryaM te yadadyApi vakSi durbaladorbalam // 7 / 293 // yattvaM diviSThAnmanujAnajaiSIstatraikahetustadacetanatvam / sacetane kvApi kadAcidojAyitaM tvayA cettadaho prajalpa 7 / 294 // sacetanaiH sAdhubhirapramatairanekazastvaM yudhi dharSito'si / . uttiSThase jAlma ! tathApi yoddhaM tava zvavRttedhigapatrapatvam 7 / 295 // baddhAstvayA ye madupAsakAH purA tvatto mayA te nikhilA vimocitAH / nItA mayA ye parigRhya tAvakA muktiM gRhANaikamamISu cebalI 294 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvayA vazApAzazatairnibaddho gajAzvayodhaiH parirakSito'bhUt / yaH sArvabhaumo bharataH kSaNaM mAM nidhyAya so'vindata bandhamokSam ye pANDavAH saMyugatANDavena ghnantaH svabandhUn dayitAstavAsan / vijJAtatattvAstvayi te virajya prasAdya mAM vAsamanAzamIyuH 7 / 298 strIbrahmatugadhenuvadhena yena lebhe tavAnIkapurassaratvam / sa nArakANAmatithIbhaviSyanmokSaM mayAnAyi dRDhaprahArI // 7 / 299 // kanyAziracchedakRtA kRtAntakrUreNa yenAnusRtastvamekaH / sa mAM zamAbdhermunitazcilAtIsUnuH samAsAdya divaM jgaam|| 7 / 300 // na zastraM vAstraM ca prabhavati bhavatyetaduditaM, na mithyAvAk tathyA vasati hRdaye kasya na punaH / bravImyetadbhrAtaH samadamadavaSTambhajamalaM, . balaM yeSAM teSu tvamasi tRNavanetyapi mRSA // 7 / 301 // tavAnIke ye kecana vacanavAtigabalAstvadane matsainyaiH samiti nikhilAste khalu hatAH / svayaM tattvaM tvaSTatvagiva viTapI zuSyasi rayAciraM tiSThatyambhaH parizaTitapAlau sarasi na . // 7 / 302 // tvAM jarjaraM jarAnighnaM nighnato'pi na me yazaH / ArdradrumaM dahan vahnivIro nIrasadAru na . // 7 / 303 // iti tadvacasA kruddho vRddho'pi taruNAyitaH / nijAM zastrAvalI tasminmoho'varSatprayatnataH // 7 / 304 // bhettukAmA tamAnaJca kuNThatAM nizitApi sA / dRDhasAraguNe lohazUcI zUcImukhe yathA // 7 / 305 // bAhUbAhavi vIrau tAvayudhyetAmatho mithaH / kimadya bhavitetyantaH sArekaM vIkSitau suraiH // 7 / 306 // . . . 205 . Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaurazyAmatanU tuGgau sametau tau virejatuH / bhuvaM kampayituM prAptau himAJjanagirI iva // 7307 // mallo mallamiva mlAnimApannaM pApayogataH / / Akramya caraNenoccaivivekastamapAtayat // 7 / 308 // sadA kRtajagadroha ! duHkhsNdohdaayk!| . viSamo'haM vinaSTo'si re re moha ! mayA dhRtaH . // 7309 // yaH ko'pi trAyate kampadeha ! saMprati taM smara / na yAjJika iva chAgaM tvAM jIvantamahaM sahe // 7 / 310 // suto vA sodaro vAstu sagotro'stu sakhAstu vaa| duSkA vadhya eveti rItiH sarvamahIbhujAm // 7311 // jananIyaM janako'yametAH sannihitAH sutAH / sarvAH pazyanti phullAkSyastvAM mRtyoH ko'pi nAvati // 7 / 312 // ahaM tava vadhe sAkSimAtramevAsmi kevalam / vipaktrimANi pApAni mRtyudAyIni te punaH .. // 7313 // ityuditvA nirundhAnastajjA muSTyAditADanAH / / vivekaH pazuneva dvaM brahmAstreNa jaghAna tam // 7 // 314 // ' bhRtyA mohasya ye jJAnadarzanAvaraNAdayaH / te taduHkhAttadA kSINAstaM mocayitumakSamAH // 7 / 315 // mAyA nidhyAya putrasyeSTasya tAM tAdRzIM dazAm / vratatirlagnavalmIvordhvazoSamazRSatkSaNAt // 7 / 316 // jaDatA mRtamAlokya prANebhyo'pi priyaM priyam / tarau chine tadAdhArA vallIva nyaSatadbhuvi // 7317 // sarvA api sutA mohaM pazyantyaH sahasA mRtam / / tAta tAteti jalpantyaH zIrNA dIpadazA iva // 7318 // / 26 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohe mahAripau mRtyumApite tridazezvarAH / vivekasya zirasyuccaiH puSpavRSTiM vitenire // 7 // 319 // jaya jaya nirupamamahimamanohara ! haragirizikhara ! zvetayazobhara ! / bharatairavatavidehamahAjanajanaka ! vicakSaNa ! vihitasabhAjana ! 7 / 320 jananIsamavatsala ! jantugaNe gaNanAtigamohatamastaraNe ! / raNadhIra ! viveka ! vipattighanaM ghanavallabha ! pAlaya vizvajanam 7 / 321 jananAvadhimadhurimagarimAdhAraM dhArAdharasamadAnabalam, durddharakaradinakaranikarAlokaM lokaMpRNavaravacanakalam / kalikAlakarAlavyAlavizRGkhalakhalakavalitasajjanazaraNam, bho bhavyA bhUpaM bhajata vivekaM bhvbhvpribhvbhyhrnnm|| 7 / 322 // yamunAjalakajjalakokilakAyacchAyamapAkRtasugatipatham, navatattvAlokanatejastanute tAvanmohatamo vitatham / yAvajjinazAsanamudayamahIdharamadhigamyodayamApya navam, na virocana iva suvicAru vicArajyotirudasyasi vazyazivam 7 / 323 zeSa:kiM sa hi kila jihmagatiHki ravirayamapi nizi naSTamahAH, kimu himarucireSa kalaGkitakAyaH kiM maNirayamapadhIrahahA / kimu suragurureSa dveSI kavaye kimu nRpatiH sa hi narakamanA, ityUhApohaM tvayi nidhyAte vidadhati vividhaM vibudhjnaaH|| 7 / 324 // kharakarmanilInA hInAcArA vigatavicArA dalitadayAH, ye paraparivAdaparAbhavapIDanapeSapurassarapApamayAH / balavantaM santaM zobhAvantaM vIkSya bhavantaM muktiphalA vadhivividhavibhUtisabhAjanabhAjanabhAvaM bhejuramI sakalAH 7325 // ratipatiriha mahimAhAnimavApanmAno'nazyadapAsya madam, lebhe ca sa lobhaH kSobhaM dambhaH samajani kopa: kampapadam / . 287 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnaM mAnamlAnimavindata nindAmUhe mohabalaM tvayi, yudhyati vIraviveka ! sa ko yaH prathayati yudhi nijabAhubalam 7 / 326 sUrirAja nirvyAja vinayanatacaraNasaroruha sakalasamIhitavibhavadAnanirjarabhUmIruha avitathadRkpathamathana mArasaMtamasadivAkara surakinaranaranikaragItaguNamaNiratnAkara karuNAnivezapezalahRdaya jinapatisevAlabdhavara vIrAvataMsa jamadanizamava nRpa viveka vighnaughahara evaM chandobhirudgItaM bandinA sUnuvikramam / zRNvatI jananI jAtaromAJcetyavadattadA , // 7328 / / . ciraM jIva mama prItivallivizrAmamaNDapa ! / . viveka ! vatsa ! vAtsalyavAddhe ! vikhyAtavikrama ! // 7329 / / bali balavatorbAhvonyuJchanaM netrayostava / . pauna:punyena kurve'haM vikramasyAvatAraNam // 7330 // bhavyA iva gatA me'dya siddhiM vatsa ! manorathAH / manye muktirivedAnIM svaM vizvoparivarttinam // 7331 // adhRSyAsmyahamekena tvayA siMhIva sUnunA / bahvapatyAbhirapyanyarAmAbhiH saramAyitam / // 7332 // tvayi dattA raha:zikSA azeSAH pheluradya me / jaya jIva ciraM rAjyaM kuruSvetyAziSo'pi ca // 7333 / / nItaM kulamidaM jAta ! tvayaikena sanAthatAm / dIptena nAyakeneva dhvajinIsArthavAhavat // 7/334 // iti mAturgiraH zRNvan pazyannAyo dhanAvanIm / mohavaryamavaikSiSTa jIvantaM tAtameva saH // 7335 // dRSTvA tamapyatikSAmaM so'vAdIdullasatkRpaH / . . mayA mohe hate tAta tvayaivaM kimu khidyate // 7 / 336 // 298 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7337 // // 7338 // // 7339 // // 7 / 340 // eSa niHzeSavidveSimukhyaH klezakaroMginAm / eSa tribhuvanasyApi pApAbhyAsakalAguruH jantuM hanti vimantumantaka ivAlIkaM vaco jalpati, stainye rAjyati saMstute paravadhUH paizUnyamAlambate / / mitre druhyati nAthamujjhati palaM cAznAti madyaM pibatyanyAyaM kurute khaleSu ramate mohasya vazyo janaH sarvo janturanantazo'pi narake nAnAvidhAvedanAH, kSuttRDvIvadhabandhamAravipadAM pUraM pazutve punaH / vairavyAdhiviyogabandhanadhanabhraMsAn bhave mAnave, devatve'bhibhavAbhiyogamaraNAnyApnoti mohodaye bhavatAdIdRzAsyAsya mRtyuH pratyuta te mude / . kasya kAlajvaro dehAdUrIbhUto na rocate hanyamAne mayAmuSmin modante smAmarA nraaH| - na saMtuSyati ko dhImAMzchidyamAne viSadrume / dhigayaM durnayaH putrapremNA saMvardhitastvaMyA / vayaM caurA ivApAstA dUre gauraguNA api nivRttistava patnIyaM viveko'haM sutastava / ime zamAdyAste pautrA athaiSu snehamudvaha tAdavasthye kuTumbasya tAta ! kA nyUnatA taba / gatA'ho trApuSI bhUSA haimI sA tu samAgatA cApalaM sarvathA muJca devamaJca niraJjanam / tAta ! prItiviSAdAbhyAM bAdhAM mA dhA manAgapi teneti bodhito'pi svAmAyati mantryacintayat / matirullasati prAyo mantriNAM dIrghadRzvarI 299 // 7341 // // 7 // 342 // // 7 / 343 // // 7 / 344 // // 7 / 345 // // 7 / 346 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7347 / / // 7 // 7 / 349 // // 7 / 350 // // 7351 // // 7 / 352 // viveko vakti tatsatyamAyatau sundaraM param / mohasnehaH kathaM saMkrAmatyasmin sahasA nave yadasau zaizave mAtrA samaM nirvAsito mayA / tadasya khATkarotyeva hRdaye gUDhazalyavat / asya mAtA'nizaM bhogaduvidhA vidhaye mayA / / sApi manye mamAgAMsi sadAmuM smArayiSyati ye dve asya priye te kAM mayi bhaktiM vidhAsyataH / vAtyAM tRNyA iva zvazrUmevaM vadhvo'nuyanti yat putrAH pautrA virAgAdyA ye'sya santi sahasrazaH / te'pi mAM pitRvairIti maMsyante vezmasarpavat pazyAmyasya parIvAre taM na kaJcana mAnuSam / yaH kaTAkSitakuntAnAM na mAM lakSIkariSyati virAdhyAmuM punarvAsavidhiryadamunA samam / siMhamAkruzya tattasya guhAyAM sthitikalpanA kiM cAtmAbhyadhikasyAsya sahasA durdazAmimAm / sAkSAdvIkSya mano'dyApi hahA jIvitumicchati gatAH putrA gatAH pautrA gatAH putryo gatAH snuSAH / samarthe prasthite sArthe sthAsyAmyeSa kiyacciram ityantagUDhamAlocya sa vivekamabhASata / zRNu vatsa ! tavAstyevaM vAtsalyaM mayyakRtrimam paraM paricito moho durAvAro'pi me ciram / puro vipadyamAne'smin jAta ! yuktaM na jIvitum jIvati tvayi jIvAmi mRtaM tu tvAmanumriye / . . ityasmai vAgmayA'dAyi purA satyApayAmi tAm // 7 / 353 // // 7 // 354 / / // 7355 / / // 7 / 356 // // 7357 // // 7 / 358 // 300 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 / 359 // // 7 // 360 // // 7 / 361 // kalana // 7362 // // 7 / 363 // // 7 / 364 // pAtheyavadbhavaddattamamuJcannanuzAsanam / abAdhaH sAdhayAmyagnipravezaM yadi manyase bhavitA nUnamaste'smin lAbho me na punaH sthite / iti nizcitya tasyoktaM viveko bahvamanyata dvAdaze'tha guNasthAne bhAvatIrthamaye zucau / kuNDavatkSAyikaM bhAvaM vivekaH paryamImRjat . tato'ntarAyapracalAnidrAprabhRtikarmabhiH / suhUtairdArubhiH zukladhyAnAnalamajijvalat viveke saparIvAre jAte sAkSiNi sa kSaNAt / manomantrI pravizyAtra nirvIryo bhasmatAM yayau asminnavasare labdhAvakAzA sA mhaastii| . cetanA mukhyarUpeNa pati haMsamupAsarat Uce ca vinayaprA jihvaagrlutthitaamRtaa| adRSTacarametanme rUpaM nAtha ! nibhAlaya na manomohayoH pArzvasthayo rUpamidaM mayA / AviSkriyeta sadratnamiva stenakirAtayoH svaM baddhaM viddhi mA dhImaMstava bandhA vililyire / yairbaddho'si durAtmAnaste'pi sarve kSayaM gatAH . nirabhra iva mArtaNDo rAhumukta ivoDupaH / / utsRSTAvaraNo dIpa iva hemeva nirmalam mANikyamiva niSpakaM ni ma iva pAvakaH / apAstaripusaMsargastvaM bhRzaM dIpyase'dhunA sUkSmaM mano'balA mAyA durbalaM tvAM babandhatuH / tavAdya balamullAsamAsadadvizvamocakam // 7 / 365 // // 7366 // // 7367 // // 71368 // // 7 / 369 // // 7 / 370 // 301 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7371 // // 7372 // // 7 / 373 // // 71374 // // 7 / 375 // // 7 / 376 // ye'vaizyanta tvayA kSINAH kozAH prAgvivazAtmanA / te'dya pUrNA nirIkSyante vIryAhlAdAdayaH punaH purA tvaM vAhito mlecchai ra dArUdakAdikam / sAMprataM sevyase sarvairamaraiH kiMkariva AvayoH kaH pRthagbhAvaH zazvadekasvabhAvayoH / ke'pi sthUladazo bhedameva necchanti nau janAH / mAyAvazaMvadatvena tava kaalussyshngkinii| . api satyasatIvA'haM sannidhAveva tasthuSI vItamAya mamAgastvaM tatkSamasva kSamAnidhe ! / ataH paraM bhajiSyAmi tvAmekAgramanAH sanA idaM hemamayaM ratnakhacitaM racitaM suraiH| . kamalaM samalaMkRtya nAtha ! nyAyaM prakAzaya iti patnyA girA tyaktabandhanaH prAptapATavaH / bhUpatiH svaM svarUpasthaM pazyannAMnandabhUrabhUt avinAbhAvi saMparke jAte cetanayA samam / . devAstasya zirasyuccaiH puSpavarSa vitenire kRtvA jayajayArAvaM celotkSepaM vidhAya ca / avIvadannamI vyomni dundubhIstauyikA iva vajrakande maNInAle sauvarNachadazAlini / vimale kamale divye haMsavanniSasAda saH sevAhevAkino devA viSvak taM parivavrire / tadAsyenduprabhAlobhacakorAyitalocanAH upAsAMcakrire taM ca mAnavA api dhiidhnaaH| - etasmAkimu gaGgApi paitRkIti prajalpinaH // 7 / 377 // // 7 / 378 // // 7 / 379 // // 74380 // // 7381 // // 7 / 382 // 302 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cirAtsaMghaTitAM patnImaviyojya sadasyapi / teSAM naiyAyikaM mAgaM hitecchurnirdideza saH // 7 / 383 // zarIriNo'tra badhyante mucyante karmavairibhiH / yathA yathAtathaM sarvaM tatprAduHkurute sma saH // 7 / 384 // yatra yatra sa zuzrAva klezaM karmArinirmitam / kAmacArastatra tatra vyacarattajjighAMsayA // 71385 // viveka ekatAno'pi pazyannaivopalabdhavAn / vastutaH kAmapi vyaktiM tasya svasyAdhipasya ca // 7 / 386 // grAmAdhyakSo mayA proce yaH kathAnAyakastava / haMso'haM so'smi saMpratyArUDhadharmarucidhvaniH // 7387 // mAyayA mohito baddho manasA durdhiyeritH| upekSitazca sadbuddhyA vivekena vinAkRtaH // 7 // 388 // nAnArUpANi kurvANo nAnAnAmadharazciram / nAnAbhavAnahaM bhrAmyannAnAduHkhAni soDhavAn // 7 / 389 // dUrIbhUtamahAsaMpanirastajJAnaDambaraH / prAbhavAtpatitaH sthAne sthAne prApaM parAbhavAn // 7390 // kAle balaM samAsAdya parameSThiprasAdataH / / yudhi jaghne vivekena svayaM mohamahIpatiH . // 7 / 391 // mohe mRte vilInAsu mAyAdivanitAsu ca / prabodhya mAM prabhUcakre mukhyarUpeNa cetanA // 7 / 392 // cetanacaritaM smAraM smAraM vismayate manaH / kRtAnekavyaloke'pi prema yA nAmucanmayi // 7393 // bhAsvadbhUSaNabhaktabhogabhavanAbhogAdibharmAzayA, bhaktA bhartari yA bhavanti bhuvi tA vAmA bhujiSyopamAH / ... 303 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 / 394 // // 7395 // // 7396 // // 7397 // // 7 / 398 // // 7 / 399 // yA duHsthe mayi nAmucaddhitadhiyaM muktacchalAM vatsalAM, tAM sUryopalanirmalAM praNayinImekAM stumazcetanAm grAmAdhyakSastato vakSyatyAptamukhya ! nizamyatAm / yadidaM svaM tvayA'vAdi vRttaM tatsarvasannibham sarve'pyanubhavantyetadvRttaM na tvabhijAnate / vyAmohamadirApAnaluptasaMvittayo janAH yadvAlaM cintayA teSAM yeSAM tvamasi dUrataH / tamasA kimu bAdhye'haM tvayi sannihite rakhau tanmAM vividhajanmAndhakUpataH svmivoddhr| . AtmavatsarvabhUtAni pazyediti satAM sthitiH tataH saMtatasaMvegazAlinaM nizcalAgraham / / sa munigrAmaNIAmAdhipaM taM dIkSayiSyati' guruNA saha so'mAyI svAdhyAyadhvanitaM vinA / maunI maunIzvarIM mudrAmAdRtya vihariSyati baddhaM karma taponighnan saMyamenAbhajannavam / / kAle sa kevalI karmamukto mukti gamiSyati cetanA'vasaraM jJAtvA gate kAle kiyatyapi / anApadaM padaM netuM nAthaM vijJApayiSyati anantadarzanajJAna ! sarvalokasukhAkara ! / sthAnaM yadadhizeSe tvaM tatsvarUpaM vicintaya navadvAragalaccelarasajambAlapicchilam / vitatAntrazirAsnAyusmAritAntyajamandiram uccAvacakacastomaromabIbhatsadarzanam / / draSTumapyakSamaM mAMsavazAmedo'sthilohitaiH 304 . // 71400 // // 74401 // // 7402 // // 71403 // // 7 / 404 // // 74405 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viNmUtramaladurgandhaM lAlAniSThyUtaninditam / kRtanAzi satAM vAsocitaM nedaM puraM tava // 7 / 406 // maNimuktAphalasvarNaraupyAdyaM nAtra kiJcana / kintUnmIlati raktAdyameva yatredamIkSyate // 7407 // annaM pAnaM ghRtaM ghola: sitA dugdhaM phalaM dalam / vinazyatyatra saMkrAntaM sarvaM bIjamivokhare // 71408 // zayyAdukUlatAmbUlapuSpagandhavilepanam / saktametena metena kulyavadrUSyate khalu // 7409 // nivezyate'sya koSTheSu nIramannamanAratam / svAsthyaM tadapi nAyAti raGkAdhikaviceSTitam // 7410 // vidhIyante'sya saMskArA buddhairnityaM navA nvaaH| . tathApyazucitAM varSovezmavadvijahAti na // 71411 // zilopalagirigrAvataTIkarkaradhUlibhiH / asya saMbhAvyate bhUmibhedairbhaGgarbhayaM budhaiH // 71412 // saraH srotaH saritkUpadAmbudhyativRSTibhiH / bhUyobhirambhasAM bhedairbhavatyevAsya viplavaH // 7413 // vahnividyuddavAlAtakukUlAdyA dahantyadaH / mahAvAtordhvavAtAdyA vAyavo'pi haranti vA // 7 / 414 // viSaM viSaphalaM zaGkuyantramudgarayaSTayaH / . rajjupAzAtivalbhAzcetyetaddhanti vanaspatiH // 7415 // dvIndriyaiH zuktiMzambUkaMjalauka:kRmikIkasaiH / tryakSaiH pIlakamaMtkoTaghRtelIkITamatkuNaiH // 7416 // pataGgabhramarIdaMzavRzcikaizcaturindriyaiH / asya niHsvAmikasyeva vipadaH syuH pade pade // 7417 // .. .. . 305 . pilavaH . Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7418 // // 7419 // // 7420 // // 7 / 421 // // 74422 // // 71423 // gajAzvamahiSavyAghravRkazUkaravAnaraiH / kharaSaNDazvabhallUkairidaM deva ! kadarthyate / vArigairmakaragrAhanakrapAThInakarkaTaiH / bhiliguzyenagRddhAdyaiH khacarairapi khedyate nakulondiramArjAragodherakRkalAsakaiH / uragaizca kRtaM vighnaM zaGkante'sya vipazcitaH grahaNIgranthigambhIragulmakRSThajvarAdayaH / tvayi satyapi muSNanti drAMgetat vyAdhitaskarAH cakravajradhanu:khaDgArikAkuntatomarAH / . nAzAyAsyaiva daivena kena zastragaNAH kRtAH bhUtapretapizAcAdyairdevairetajjighAMsyate / mlecchamudgalamAtaGgapramukhairmAnuSairapi / manasA vacasA rUkSeNAmarasya munerapi / duSTadRSTayApi keSAMcidetadUrdhvaM vizuSyati atyantasnehato'tyantarAgAdatyantakopataH / atyantabhayato'kasmAdbhagnametannirIkSyate atyAhArAdanAhArAdatipAnAdapAnataH / atyAyAsAdanAyAsAdidaM deva ! vizIryate / IdRze malapaGkADhye niHsAre nAzarmiNi / santaH zocanti vAsaM te roramUrdhni maNeriva zuddha ! zuddhivinAbhUte nirmalAtmanmalImase / cidrUpa ! jaDimAgAre nirvinAza ! vinAzini anantavIrya ! nirvIrye bhUtebhyo bhinna ! bhautike / / dAkSiNyapAzabaddho'tra kiyattvamavatiSThase 309 // 7424 // // 7425 // // 7426 // // 7427 // . // 7428 // // 7 / 429 // . Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7434 // purA purANi bhUyAMsyapIdRzAni tvamagrahIH / AsannazivavAsaitannetaH kiM tava dustyajam // 7 / 430 // yena prAharikeNeva ruMddho'bhUstvamiyacciram / sAMprataM tadgataprAyamAyu:karma vicintyatAm // 7 / 431 // patnyeti preritaH pRthvIpatiH pariharan puram / prepsuH paraM padaM prAyarathamArokSyati kSaNAt . // 71432 // tallAbhavighnabhUtaM sa vataMsaH sarvadhImatAm / cUrNIkRtyAbhitaH kSeptA manaH prAg bhasmapuJjitam // 7433 // ataH kalakalaH ko'pi mA bhUtpracalato mama / iti rotsyatyanutsekaH sa vAgyogaM zanaiH shnaiH| zirAsRkkampane yAto mA bhUdazakunaM mama / ityasau kAyikIzceSTAH samastA vArayiSyati // 71435 // paJcahUsvAkSaroccAramAnaM kAlaM sa bhokSyati / utpitsuriva lokAgraM pratisthairya girIzituH // 71436 // kAlasyAsyAntyasamayadvayena prAg hatodhdhRtAn / sa hantA prakRtIH paJcAzIti mohacamUcarAn // 7437 // AsyodarAdirandhrANAM bhAvenetastataH sthitAn / piNDIkartA pradezAn svAn sa prasthAnasthitiM vidan // 7438 // yantramukteSuvannIranirlepIbhUtatumbavat / * cetanAsahitaH so'tha dhAviSyatyUrvayA dizA // 71439 // acintyazaktiH samayenaikena RjunAdhvanA / sahasA sa mahAvegaH paramaM padamApsyati // 7440 // na garbhagutpisaMvAso na ca prasavavedanA / na zaizavaM rajaHkIDA nApyadhyApakatADanAH // 7441 // 307 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || 7442 // // 7443 // // 7444 // // 7445 // // 7446 // // 7447- kaSAyaviSayodbhUtA na yauvanaviDambanAH / mAnamlAnidhanadhvaMsakuTumbakalimizritAH na viyogAnalajvAlAjanitaH zokasaMjvaraH / na vyApAraparibhraMzabhavaH paraparAbhavaH dhanAzAyo nayo naiva rAjasevAdayaH kSamAH / vyavasAyA na sApAyA na jalasthalasaMkramAH na bAlalAlAviNmutrasaMsarge saukhyakalpanA / na yoSiccaraNAghAto nApi taccATukAritA , na vyAdhivihitA bAdhA na bhUSAdibhavaM bhayam / . na daMzamazakaprAyakSudrajantukadarthanAH na zItaheturAkampaH saMtApo nAtapodbhavaH / / nAtivRSTeravRSTazca viplavaH pavanAdapi abhibhUtirna bhUtebhyo na bhI: svaparacakrabhUH / na kSudrayantramantrAdikRtA kAyaniyantraNA na ca vaiyasanaH klezo na pravezo'paragRhAm / . na zAkinyAdirAvezo'bhinivezo na vairiNAm na dhikkriyA'dhamaNebhyo nocchRGkhalakhaloktayaH / na dAridyaM na dubhikSaM na cintA vRttihetave na lAsyahAsyagItendrajAlAdikutukArthanA / na jJAnavismRtibhrAntimativyAmohasaMzayAH na jarArAkSasI rUpasarvasvagrAsalAlasA / na vrAtInAzakInAzakRtavInAzazaGkanam na garvagrahila zrImaduSmataptAsyavIkSaNam / na taddAsyaspRhA nApi teSAmAkozamarSaNam 308 // 7448 // // 7449 // // 7450 // // 7451 // // 7452 // // 71453 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 71454 // // 7 / 455 // // 7456 // // 7 / 457 // // 7458 // // 7 / 459 // nAzanAyA pipAsA vA nAtayo na bibhISikAH / yatra tatra zivasthAne sa dhruvaM vAsameSyati anantadarzanajJAnavIryAnandasudhAzitaH / sa sukhAyiSyate'nantaM kAlaM tatrAkutobhayaH nityamamlAnasadjJAnadarzanajyotirAzrayaH / sa rAjeti nijaM nAma netA sArthakatAM tadA pRthivyA Agatatvena pArthivaH sa prakIrtitaH / prajApAlo'pi nirmuktanikhilArambhasaMbhavaH maulinA dhriyate mauliriva tribhuvanena saH / ato mato matimatAmeSa tribhuvanaprabhuH sarvopaplavamuktatvAdeSa eva sadAzivaH / viSNuzca yena veveSTi lokAlokaM cidAtmanA svayaMbhUto na kenApi janito janmavarjitaH / bhagavAnayameveti svayaMbhUraja ityapi karmabaddhAtmasUtkarSAtparamAtmA sa ucyate / paramajJAnayogAcca paramabrahmanAmabhAk kathaMcillakSyate na jJairapyalakSyastataH smRtaH / eko dravyadhiyAnantyAtparyAyANAmanekakaH . vinAbhUtaH sattvarajastamobhistena nirguNaH / jJAnAdiguNayogena gIyate sa mahAguNaH avyakto vyomakalpatvAd vyaktastadguNavarNanAt / bhAvaH zivasya paryAyairabhAvastu bhavasya taiH tatra sa jJAnadRSTibhyAM ceSTAvAn sakalastataH / Azritya vAgvapuzceSTA niSkalo'pyeSa kIrtyate . .. 306 // 71460 // // 7461 // // 7462 // // 71463 // // 7464 // // 7465 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krmopkrmyoraatmdehyordrvybhaavyoH| . jJAnacAritrayorbhogayogayoH zrIgirorapi .. // 7466 // ekaikaM vastvavaSTabhya kuryuH ke ke'tra no kalim / / ayaM tatra parityaktadvandvastena sadA sukhI // 7467 // yadyatsaMsAribhirjIvaiH sukhAya parikalpitam / .. tanmene tena duHkhAya tato vizvavilakSaNaH // 7 / 468 // tannAsti bhUbhuji na cakriNi nApi deve, nendre kaSAyaviSayAkulacittavRttau yattatra nityasukhamasti nirastazaGkAsaMkalpazalyadhRtisammilitasya tasya vetti jJAnAdanubhavati ca svAtmanA tasya saukhyaM, vaktuM zakto na bhavati punaH sarvavedyapyanantam / yasmAdvANI kramapariNamadvarNasaMghAtarUpA, . tasyApyAyuH spRzati na paraM pUrvakoTevibhAgam // 7/470 // kathaM sukhaM tasya nayanti vAkpathaM, budhAH sudhAto'bhyadhikaM vikrmnnH| anantabhAgAdhikabhogabhAjino, na yasya devA lavasaptamA api7471 nRpeNAnItontaHpuramaTavitaH ko'pi zabaraH, kRtastadjJairnAnAviSayasukhabhaGgISu nipuNaH / punaH prApto'TavyAM nijasukhamasatyAmupamitau, puraH svAnAM jAnannapi kathamaho tatkathayati // 7472 // evaM bhavasthAGgiSu bhuktavatsu, saMklezasAdhyAni sadA sukhAni / kayopamityA sa sukhaM zivasya, zrotuH pathaM prApayati pratIteH 7473 iSTAnnapAnavasanAbharaNAGgarAgastrIbhiH sukhaM sphurati yat kila kRtrimaM tat / AtmasvarUpamanimittamananyahArya, tasyAsti yatsukhamakRtrimatadeva yataHsmRtaH syAjjagatAM sa yogakSemAya tajjalpata lokanAtham / devAdhidevaM ca yadanyadevAn, karotyadhaH prApya paraM padaM saH 7475 310 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtaH paraM dhyeyamihAsti kiJcinnAtaH paraM jJeyamapi prasiddham / nAtaH paraM daivatamasti kiJcinnAtaH paraM tIrthamapi pratImaH 7456 navaM navaM tIrthamidaM vadanto, mugdhAzayAste bhuvane bhrmnti| yeSAM na vijJAtamidaM svarUpaM, sarvApi bhUrAtmavidAM hi tIrtham 7 / 477 dhmAtA yathA mRtkanakatvameti, picuH paTutvaM parikamito vA / susaMskRtaH siddharasAbhidhAM ca, sUtastathAtmA paramAtmabhAvam 7478 mitho madAdhyAtamanAMsi tAvadruhyanti sarvANyapi darzanAni / yAvanna vijJAtamadaH svarUpaM, dRSTAtmatattvAni tu sodrnti|| 7 / 479 // vidyA'navadyA sahitAmunA yA, zeSA avidyA bhavacArapadyAH / vicitrazAstrAndhatamisramUDhA, adhyAtmavandhyAH kugatau patanti // 7 / 480 // geyAzca kairapyaparaivigeyAH sarve'pi bhAvA bhuvanaprasiddhAH / asya svarUpaM punarAptalakSyaM, dUSyaM na kenApi sacetanena // 7481 // kRpIzasevAvyavasAyapAzupAlyAmbudhikSmAkramaNAdyupAyAH / / sarve'pi saMdigdhaphalA narANAM, svalpApi sevAsya punarna moghA kalpadrumasvarmaNikAmadhenu, sacchaGkhamukhyA dadate kadApi / kiJcitkvacitkasyacidiSTavastu, na sarvado'smAdaparaH pratIta: 74483 tanvanti cATUni sRjanti dAsyaM dhanAzayA taddhaninAmadhIrAH / yadyekamekAgramamuM bhajante na durlabhaM tatrijagatprabhutvam // 7484 // ayaM mahAmaGgalameSa mantro, mahotsavo'yaM sukRtAGgameSaH / ayaM hi cintAmaNireSa rakSauSadhaM nRNAM bandhurabandhureSaH // 7485 // nIrUpaM vizvarUpaM sakalamakalanaM vyaktamavyaktamekaM, cAnekaM puNyapApaprakRtimatigataM yogilakSyaM hyalakSyam / / bhAvAbhAvasvabhAvaM saguNamapaguNaM nAyakaM nAyakAnAM, dhyeyAnAM dhyeyamekaM praNamata paramAtmAnamiSTArthasiddhyai // 7/486 // 311 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // granthakRtprazastiH // sUriSvAryacaritrabhRccaraNasannairmalyadAsIkRtasvagizreNirihAryarakSita iti khyAto'bhavat sUrirAT / yasmAdeva prasiddhimApa jagati pradhvastaduIrzanadhvAntAdaJcalagaccha ityakhilasaMstutyarSivRndaiH zritaH / tatpaTTakramato babhUvuramalaprajJAH pramAdadviSadhvaMsobaddhakaTItaTA: karaTisadyAnA: kalAvatpriyAH / kAntAkAntakaTAkSakANDavisarAkSobhyA mahendraprabhA bhikhyA:sUrivarA mahIndravinutAGghidvandvajambAlajAH // 2 // teSAM vineyaivinayapradhAnaiH zAstrArthahemnaH ksspttttklpaiH| .. sandarbhitaH zrIjayazekharAkhyaiH sUripravaryaiH pravarArthasAraH // 3 // prabodhacintAmaNinAmadheyaH praklRptasadyaktitaraGgagamyaH / granthaH supanthA hyapavargapuryAH prapaThyAmAno varabodhidaH stAt // 4 // yamarasabhuvanamitAbde (1462) stambhanakAdhIzabhUSite ngre| zrIjayazekharasUriH prabodhacintAmaNimakArSIt cintAmANamakApAt // 5 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasandezamAlAviMzatibhAgamadhye grathitAnAM granthAnAmakArAdikramaH . a (aGkurbhAgA vijJeyAH) aTThArasahasazIlaMgAirahA (5) AtmAnuzAsanakulakam (7) adhyAtmakalpadrumaH (9) AtmAnuzAsanam (14) adhyAtmabinduH (18) AtmAnuzAstisaMjJikA paJcaviMzatikA (14) adhyAtmasAraH (4) AtmAvabodhakulakam (7) adhyAtmopaniSat (4). AdhyAtmikamataparIkSA (5) anumAnamAtRkA (16) AbhANazatakam (6) anekAntavyavasthAprakaraNasya malaprazastI (4) ArAdhakavirAdhakacaturbhaGgI (4) annAyauMchakulayaM (7) ArAdhanA (14) anyayogavyavacchedadvAtriMzikA (16) ArAhaNA (14) . anyoktizatakam (6) ArAhaNAkulayaM (7) antimA''rAdhanA (14) ArAhaNApaDAgA-1(14) appavisohikulayaM (7) ArAhaNApaDAgA-2 (14) abhavyakulakam (7) * ArAhaNApaNagaM (14) aSTakAni (3) ArAhaNApayaraNaM (14) .... . A ... AloyaNAkulayaM (7) AurapaccakkhANaM-1 (15) ArSabhIyacaritamahAkAvyam (5) AurapaccakkhANaM-2 (15) . I AkhyAnakamaNikozaH (8) indriyaparAjayazatakam (6) AcAropadezaH (11) IryApathikITtriMzikA (16) AtmatattvacintAbhAvanAcUlikA (9) IryApathikImithyAduSkRtakulakam (7) AtmanindASTakam (14) AtmaprabodhaH (17) utpAdAdisiddhiH (16) Atmabodhakulakam (7) . utsUtrapadodghATanakulakam (7) Atmahitakulakam (7) upadezakalpavalliH (11) Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aM aMgulasattarI (13) upadezakulakam-1 (7) upadezakulakam-2 (7) upadezacintAmaNiH (10) / upadezapadagranthaH (1) upadezapradIpaH (12) upadezaratnakozaH (8) upadezaratnAkaraH (8) . upadeza( dharma )rasAyanarAsaH (8) upadezarahasyam (4) upadezazatakam (6) upadezasaptatikA (8) upadezasaptatiH (11) . upadezasAraH (11) . upadezAmRtAkulakam (7) upadhAnavidhiH-1 (10) upadhAnavidhiH-2 (10) uvaesacaukku layaM-1 (7) uvaesacaukkakulayaM-2 (7) uvaesamAlA (8) R RSabhazatakam (6) RSimaNDalastavaH (12) kathAkoSaH (12) .. . kathAnakakozaH (12). karpUraprakaraH (12) karmaprakRtiH (13) karmavipAkakulakam (7) karmavidhAkAMkhyaH prathamaH prAcInakarmagranthaH (13) karmastavAkhyaH dvitIyaH prAcInakarmagranthaH (13) kammabattIsI (13) kavikalpadrumaH (18) kastUrIprakaraH (12) kAyasthitistotram (13) kAlasaptatikA (13) kAlasvarUpakulakam (7) kumAravihArazatakam (6) kUpadRSTAntavizadIkaraNam (5) kRSNarAjIvimAnavicAraH (13) kevalibhuktiprakaraNam (16) / kSamAkulakam (7) kSAntikulakam (7) kSulakabhavAvaliH (13) ekaviMzatitriMzikAH (16) / aindrastutayaH (5) au auSTrikamatotsUtrodghATanakulakam (7) khAmaNAkulaye (1)(7) khAmaNAkulayaM (2)(7) Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinabimbapratiSThAvidhiH (10) gaNadharasArdhazatakam (6) jinazatakam-1 (6) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-1 (15) jinazatakam-2 (6) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-2 (15) jIvajoNibhAvaNAkulayaM (7) guNasthAnakramArohaH (13) jIvadayAprakaraNaM (8) guNAnurAgakulakam (7) jIvasamAsaH (13) guruguNaSatriMzatSaTtriMzikAkulakam (7) jIvAdigaNitasaMgrahagAthAH (18) gurutattvapradIpaH (16) jIvAnuzAsanam (14) gurutattvavinizcayaH (5) jIvAnuzAstikulakam (7) gurudarzanaharSakulakam (7) jIvAbhigamasaMgrahaNI (15) guruvirahavilApaH (14) jainatattvasAraH (16) goDIpArzvastavanam (5) jainasyAdvAdamuktAvalI (16) gautamakulakam (7) joisakaraMDagaM paiNNayaM (15) ghanagaNitasaMgrahagAthA: (18) jJAtAdharmakathopanayagAthAH (15) jJAnaprakAzakulakam (7) causaraNapainnayaM (15) . . jJAnasAraH (4) caturgatijIvakSapaNakAni (14) jJAnArNavaH (5) caturdazajIvasthAneSu jaghanyotkRSTapade (13) caraNakaraNamUlottaraguNa (18) / tattvataraGgiNI (16) cAritramanorathamAlA (8) tattvabodhataraGgiNI (12) cittazuddhiphalam (18) tattvAmRtam (9) ceiyavaMdaNamahAbhAsaM (10) : tapaHkulakam (7) caMdAvejjhayaM paiNNAyaM (15) titthogAlipainnayaM (15) trizatatriSaSTipAkhaNDasvarUpastotram (15) jaghanyotkRSTapada ekakAlaM guNasthAnakeSu (13) triSaSTIyadezanAsaMgrahaH (.11) jalpakalpalatA (16) jinapratimAstotram (1) dazazrAvakakulakam (7) Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzananiyamAkulakam (7) dharmopadezaH (9) dAnakulakam (7) dharmopadezamAlA (8) dAnavidhiH (10) dhammArihaguNovaesakulayaM (7) dAnaSaTtriMzikA (9) dharmopadezakulakam (7) dAnAdiprakaraNam (12) dhammovaesakulayaM (7) dAnopadezamAlA (8) dhUrtAkhyAnam (3) dIvasAgarapannatti (15) dhUmAvalI (3) dRSTAntazatakam-1 (6) . dRSTAntazatakam-2 (6) dhyAnadIpikA (18) devendranarakendraprakaraNam (13) dhyAnazatakam (6) dezanAzatakam (6) dehakulakam (7) nandIzvarastavaH (13) dehasthitistavaH (13) namaskArastavaH (18) daMsaNasuddhipayaraNaM (10) nayakarNikA (16) dvAtriMzadvAtriMzikAH (4) nayopadezaH (5) dvAdaza-kulakam (7) narabhavadiTuMtovaNayamAlA (12) dvAdazavratasvarUpam (10) navakAraphalakulakam (7) dvAdazAGgIpadapramANakulakam (7) . navatattvabhASyam (13) / navatattvam (13) dhanuHpRSThabAhAsaMgrahagAthAH (18) navatattvasaMvedanam (13) dharmaparIkSA (5) navapadaprakaraNam (10) dharmabinduH (3) nAnAcittaprakaraNam (3) . . dharmaratnaprakaraNam (10) nArIzIlarakSAkulakam (7) dharmaratnakaraNDakaH (11) dharmavidhiH (8) nigodaSatriMzikA (15) dharmazikSA (9) nUtanAcAryAya hitazikSA (9) dharmasaMgrahaNiH (1) naMdaNarAyarisissa antimA''rAdhanA (14) dharmasaMgrahaH (11) nyAyakhaNDakhAdyA'paranAmA mahAvIrastavaH (5) dharmAcAryabahumAnakulakam (7) nyAyAvatAraH (16) dharmodyamakulakam (7) nyAyAvatArasUtravArtikam (16) ' Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJApanopAGgatRtIyapadasaMgrahaNI (15) pajjaMtArAhaNA (14) pratarapramANasaMgrahagAthAH (18) paMcavatthugaM (2) * pratimAzatakam (4) paJcaninthI (15) pratisamayajAgRtikulakam (7) paJcaliGgIprakaraNam (15) pratyAkhyAnasvarUpam (10) paJcasaGgrahaH (13) prabodhacintAmaNiH (9) paJcasaMyataprakaraNam (15) prabhAte jIvAnuzAsanam (14) paJcAzakAni (1) pramANanayatattvAlokAlaGkAraH (16) paTTAvalIvisuddhI (16) pramANaprakAzaH (16) paDilehaNAvicArakulakam (7) pramANamImAMsA (16) padArthasthApanAsaMgraha (17) . . pramAdaparihArakulakam (7) padmAnandazatakam (6) pravacanaparIkSA (16) paramajyotiHpaJcaviMzatikA (5) pravacanasAroddhAraH (17) paramANukhaNDaSaTtriMzikA (15) pravrajyAvidhAnakulakam (7) paramAtmapaJcaviMzatikA (5) prazamaratiH (9) paramAnandapaJcaviMzatiH (9) -- praznadvAtriMzikA (16) paryantArAdhanAkulakam (7) praznazatakam (6) paryuSaNAdazazatakam (16) praznottararatnamAlA (12) pavvajjAvihANakulayaM (7) . prAkRtasaMvegAmRtapaddhatiH (14) piNDavizuddhiH (10) . prAtaHkAlikajinastutiH (9) puNDarIkatIrthapatIstotram (5) puNyakulakam (7) bandhasvAmitvAkhyaH tRtIyaH prAcInakarmagranthaH (13) pudgalaparAvartastavanam (13) bandhaSaTtriMzikA (15) * pudgalaSaTtriMzikA (15) bandhahetuprakaraNam (13) puSpamAlA (8) bandhahetUdayabhaGgaprakaraNasamAptigate dve prakaraNe (5) pUjAvidhiH (11) bandhodayasattA (13) / posahavihI (10) * bRhadvandanakabhASyam (10) pauSadhaSaTtriMzikA (16). bha . . . 5 . Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhAvanA (8) yatizikSApaJcAzikA (8) bhAvakulakam (7) yAtrAstavaH (11) bhAvanAzatakam (6) yuktyanuzAsanam (16) bhAvaprakaraNam (13) yuktiprakAzaH (16) bhASArahasyam (5) yuktiprabodhaH (16) bhojanapUrvacintAgAthA: (8) .. yugapadbandhahetuprakaraNam (13) ' yogadRSTisamuccayaH (3) . maMgalakulayaM (7) . yogapradIpaH (12) maNDalaprakaraNam (18) yogabinduH (3) madAdivipAkakulakam (7) yogazatakam (3) manuSyabhavadurlabhatA (9) yogazAstram (18) manonigrahabhAvanAkulakam (7) yogAnuSTAnakulakam (7) mahAsatIkulakam (7) yonistavaH (13) / mArgaparizuddhiH (5) mArgaNAsu baMdhahetUdayatribhaDgI (13) ratnatrayakulakam (7) micchAdukkaDavosiraNavihikulayaM (7) ratnasaJcayaH (17) mithyAtvakulakam (7) mithyAtvamathanakulakam (7) . laghupravacanasAroddhAraH (17) mithyAtvavicArakulakam (7) ladhvalpabahutvaprakaraNam (13) mithyAtvasthAnavivaraNakulakam (7) lokatattvanirNayaH (3) mukhavastrikAsthApanakulakam (7) lokanAlikAdvAtriMzikA (13) mUlazuddhiH (10) va mRtyumahotsavaH (14) vAkyaprakAzaH (18) mokSopadezapaJcAzakam (9) vANArasyAM kRtaM zrIpArzvanAthajinastotram (5) vicArapaJcAzikA (53) yatidinakRtyam (11) vicArasaptatikA (17) yatidinacaryA (10) .. vicArasAraH (17) yatilakSaNasamuccayaH (4) vijayaprabhasUrikSAmaNakavijJaptiH (5) Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayaprabhasUrisvAdhyAyaH (5) vijayollAsamahAkAvyam (5) zrAddhadinakRtyam (10) vidvadgoSThI (12) . zrAddhavidhiH (10) vibhaktivicAraH (15) zrAvakadharmakRtyam (11) zrAvakadharmavidhiH (3) viratiphalakulakam (7) zrAvakaprajJaptiH (10) vividhatapodinAGkakulakam (7) zrAvakavratabhaGgaprakaraNam (18) vivekakulakam (7) zrIkAtantravibhramasUtram (18) vivekamaJjarI (8) zrImadgItA-tattvagItA (18) vizeSa-NavatiH (15) zrutAsvAdaH (8) viMzatirvizikAH (3) zrRGgAravairAgyataraGgiNI (12) viSayaviraktikulakam (7) vIrastavaH (15) ... . SaTsthAnakam (-13) vairAgyakalpalatA (19+20) / ___ SaDazItinAmA caturthaH prAcInakarmagranthaH (13) bairAgyarasAyanam (8) . SaDdarzanaparikramaH (16) vairAgyazatakam (6) . SaDdarzanasamuccayaH-1 (2) vyavahArakulakam (7) . SaDdarzanasamuccayaH-2 (16) vyAkhyAnavidhizatakam (6) SadravyasaGgrahaH (13) SaDvidhA'ntimA''rAdhanA (14) SaSThizatakam (6) zaLezvarapArzvajinastotram-1 (5) , 50 SoDazakaprakaraNam (3) zazvarapArzvanAthastotram-2 (5) sa zazvarapArzvanAthastotram-3 (5) .saMgrahazatakam (6) zamInapArzvastotram (5) saMjJAkulakam (7) zAstravArtAsamuccayaH (3) saMjJAdhikAraH (18) zIlakulakam (7) saMbodhaprakaraNam (2) zIlopadezamAlA (8) saMvijJasAdhuyogyaniyamakulakam (7) zokanivAraNakulakam (7) saMvegakulayaM (7) Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegadrumakandalI (9) sAmAnyaguNopadezakulakam (7) saMvegamaMjarIkulayaM (7) sAmyazatakam (6) . saMvegaraMgamAlA (14) / sArAvalIpaiNNayaM (15) saMvegAmRtam (18) siddhadaNDikAstavaH (13) . saGghasvarUpakulakam (7) siddhapaJcAzikA (13) sajjanacittavallabhaH (9) siddhaprAbhRtam (13) sandehadolAvalI (16) . siddhasahasranAmakozaH (5) . sabhApaJcakaprakaraNam (18) siddhAntasAroddhAraH (18) saptatikAbhASyam (13) sukSmArthavicArasAroddhAraH (15) samatAzataka (6) .. subhASitASTakAni (12) samavasaraNaprakaraNam (13) sumiNasittarI (8) . samavasaraNastotram (13) sUktaratnAvalI-1 (12) samAdhizataka (6) sUktaratnAvalI-2 (12) samAdhizatakam (6) sUktimuktAvalI (12.). samAdhisAmyadvAtriMzikA (4) sUkSmArthasaptati prakaraNam (18) sammatisUtram (16) sUtrakRtAGgAdhacaturadhyayanA'nukramagAthAH (15) sammattakulayaM-1 (7) stavaparijJA (10) sammattuppAyavihI kulakam (7) strInirvANaprakaraNam (16) samyaktvakulakam-2 (7). strIvAstavikatAprakaraNam (8) samyaktvakulakam-3 (7) syAdvAdakalikA (16) samyaktvaparIkSA (16) samyaktvasaptatiH (10) syAdvAdabhASA (16) .. samyaktvasvarUpakulakam (7) syAdvAdamuktAvalI (16) sarvajJazatakam (6) sarvajJasiddhiH (2) hiMsAphalASTakam (3) . sarvatIrthamaharSikulakam (7) hiovaesamAlA (8) sarvazrIjinasAdhAraNastavanam (2) higulaprakaraNam (12) sArthamikavAtsalyakulakam (7) hRdayapradIpaSaTtriMzikA (9) sAmAcArI (4) Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shaastrsNshmaalaa|| 0509 U 10 000000000000 90088888888888 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH-1 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH-2 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH-3 pU. upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH-1 pU. upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH-2 zatakasaMdohaH kulayasaMggaho bhAvaNAsatthaNiaro bhAvanAzAstranikasa AyArasatthaNiaro AcArazAstranikasa 12 kAvyopadeza-jJAtopadezagranthanikarau 13 prArambhikANi kArmagranthikANi lokaprakAzIyAni ca prakaraNAni antimArAdhanAgranthAH 99 AgamikAni prakaraNAni tathA prakIrNakAni 16 dArzanika-carcA granthanikarau: 17 vividhaviSayasaMkalanAgranthAH 18 dhyAnayoga-gaNita-vyAkaraNazAstranikarA: 19 vairAgya kalpalatA-1 20 vairAgya kalpalatA-2 11 14