________________
-
-
-
-
-
-
प्रश्नव्याकरणसूत्रे ततस्तत्परिहारोपायभूतसपरवर्णन भगवता कृतम् । नहि कोऽपि मेधापी दु खस्वरूपस्याऽपरिज्ञाने तत्परिहारोपायपरिमार्गण विधत्ते, नद्यससिद्ध ज्यरादिरोगे तच्चिकित्साऽऽवश्यकत्यमुपपद्यते, अतः पूर्वगासवपञ्च मुद्देशक्रमप्राप्त नामत प्रदशर्यति । आस्रवेष्वपि पूर्व हिंसानिरूपण कृतम् , असत्यादिभिरपि हिंसाया एवं जायमानत्वेन हिंसायाः प्रधानभूतत्वात् , अतः प्रथममात्रबद्वारमाह--"जबूइणमो" इत्यादि। - इस प्रश्नव्याकरण में पाच आस्रव और पाच सवर के सयध को लेकर दस अध्ययन हैं इसलिये इसे दो भागों में विभक्त किया गया है। आस्रव का वर्णन वध का कारण होने से प्रथम भाग में किया गया है और सवर का वर्णन आस्रव के परिहार का उपायभूत होने के कारण उसके बाद में द्वितीय भाग में किया गया है । कैसा भी बुद्धिमान पुरुष क्यों न हो जबतक वह दुःख के स्वरूप से अपरिज्ञात रहता है तो वह उसके परिहार करने के उपायभूत मार्ग की गवेपणा नहीं करता है, तथा जैसे ज्वरादिरोग की ससिद्धि के अभाव मे अर्थात् उसके पूर्ण निदान के अभाव मे उसके शमन के उपाय की गवेपणा नही होती है, उसी तरह जबतक आस्त्रवतत्त्व का परिज्ञान जीव को नही हो जाता है, तबतक संचररूप उसके निरोधकभूत मार्ग को जानने की भी जिज्ञासा उसको उत्पन्न नहीं हो सकती है । इसलिये सर से पहिले उद्देशक प्राप्त पांच आस्रवों को उनके स्वरूप को आगे विशेष स्पष्ट करने के अभिप्राय से सूत्रकार नाम लेकर प्रदर्शित करते है। इन पाच आस्रवों में भी सूत्र
આ પ્રશ્નવ્યાકરણમાં પાચ આસવ અને પાચ સાવ વિષેના દસ અધ્યયન છે, તેથી તેના બે ભાગ પાડવામાં આવ્યા છે આસો બધના કારણરૂપ હોવાથી આસવનુ વર્ણન પહેલા ભાગમાં કરવામાં આવ્યું છે, અને સવર આમ્રવના પરિત્યાગને માટે ઉપાયરૂપ હોવાથી તેમનું વર્ણન આચમન વર્ણન પછી બીજા ભાગમાં કરેલ છે. ગમે તેવા બુદ્ધિશાળી માણસ હોય પણ જે તે દુખના સ્વરૂપથી અજાણ રહે તે તેને પરિહાર કરવાના ઉપાયરૂપ માર્ગની પ્રાપ્તિ તે કરી શકતો નથી તથા જેમ જવર આદિ રોગોમાં તેનું પૂર્ણ નિદાન કર્યા વિના 2. શમન કરવાને ઉપાય જડતો નથી તેમ આસ્રવતનનું પરિજ્ઞાન જ્યાસુધી જીવને થાય નહી, ત્યાસુધી તેમને રોકનાર-તેમના નિરોધક-સવરરૂપ માને તણાવની જિજ્ઞાસા તેનામાં ઉત્પન્ન થઈ શકતી નથી તેથી સૌથી પહેલા ઉદ્દેરા ગામ પાચ આસ્ત્રોના નામ સૂત્રકાર પ્રગટ કરે છે તેમનું સ્વરૂપ આગળ જતા વિસ્તારથી સ્પષ્ટ કવ્વામાં આવશે તે પાચ આસ્રોમાં પણ સૂત્રોરે સૌથી
