Book Title: Siddhachakra Varsh 08 - Pakshik From 1939 to 1940
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
•
•
•
•
•
•
•
૧૯: શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૧ [૨૮ ઓક્ટોબર ૧૯૩૯,
બીજા યોગ્યતાવાળા ભવ્યો મોક્ષ ન પામે, તે મનુષ્યત્યાદિક સાધન મળ્યું હોય છતાં જો તે બધાને અભાવસિદ્ધિકમાં લેવા પડે માટે મોક્ષના માર્ગને ન મેળવી શકે તો તે જીવમાં શાસ્ત્રકારોએ અભવસિદ્ધિકનો ભાવાર્થ પણ મોક્ષની લાયકાત નથી અર્થાત્ અભવ્યપણું હોવું અભવ્ય એમ જણાવ્યો.
જોઈએ, આમ નહિં કહેવામાં પ્રથમ કારણ એ ૫ પ્રશ્ન - જે જીવમાં ભવ્યપણાનો સ્વભાવ છે. છે કે પ્રથમ તો એકલા ભવ્યત્વને અંગે તે જીવને જે જે કાળે મનુષ્યત્વાદિક સાધનો મળે મોક્ષમાર્ગના કારણ રૂપ સમ્યગદર્શનાદિકની તે તે કાળે તે તે જીવોને સમ્યગ્દર્શનાદિ રૂપી પ્રાપ્તિ થતી જ નથી, પરંતુ તે સમ્યગ્દર્શનાદિકની મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ જરૂર થાય એમ માનવું કે પ્રાપ્તિ તથા - ભવ્યત્વ સ્વભાવને લીધે જ થાય નહિં ?
છે અને તેથી જ મોક્ષ જવાની લાયકાત રૂપી સમાધાન - જીવમાં ભવ્યપણાનો સ્વભાવ છતાં પણ
ભવ્યપણાને ધારણ કરવાવાળા જીવો પણ તથા અને સમ્યગદર્શનાદિના સાધનોજે મનુષ્યપણાદિક
ભવ્યત્વનો પરિપાક ન થયો હોય તેથી અનંતી વિગેરે મલ્યા છતાં પણ સમ્યગ્દર્શનાદિકની પ્રાપ્તિ
વખત પણ સમદર્શનાદિકરૂપી મોક્ષમાર્ગના થવી તે ભવ્યત્વના કાર્યરૂપ હોવા કરતાં તથા
કારણને મેળવે છતાં પણ તેઓ સમદર્શનાદિકને ભવ્યત્વના કાર્યરૂપ છે એમ શાસ્ત્રકારો સ્પષ્ટપણે
પામી શકે નહિ અને તેથી જ અનંતા અનંત જણાવે છે. જો કે બીજને માટી પાણી હવા વિગેરે
કાલથી રખડતા ભવ્યજીવો પણ દ્રવ્ય ચારિત્રને કારણો મળે તો જો તે બીજમાં અંકુર થવાની
અનંતી વખત આદર કરનારા હોય અને તે અનર્ત લાયકાત હોય તો તે બીજ જરૂર અંકુરાને ઉત્પન્ન . વખતે ઉત્કૃષ્ટ ચારિત્રને દ્રવ્યથકી આદધાર્થ કરે, તેવી રીતે અહિં પણ જે જે જીવોમાં મોક્ષ અનંતી વખતે નવરૈવેયકમાં જાય છે અને તેથીજ મેળવવાની લાયકાતરૂપી ભવ્યપણું રહેલું હોય સર્વ જીવોનું શાસ્ત્રકારોએ અનંતી વખતેઓને મોક્ષ માર્ગનાં કારણો મળે ત્યારે જરૂર નવરૈવેયકમાં જવાનું જણાવ્યું તે વ્યાજબી ઠં સમ્યગ્દર્શનાદિક રૂપી મોક્ષમાર્ગ મળવો જ છે. એટલે એ ઉપરથી એ પણ સ્પષ્ટ થયું જોઈએ અને જેમ બીજમાં પૃથ્વી, પાણી, હવા કેવળ ભવ્યત્વ માત્રથી મોક્ષમાર્ગ ૩ વિગેરેનો સંજોગ મળ્યા છતાં જો તે બીજ અંકુરાને સમ્યગદર્શનાદિકની પ્રાપ્તિ થતી નથી, પરંતુ જન્મ આપે નહિં તો તે બીજ શક્તિ વગરનું તથાભવ્યત્વના પરિપાકથી જ દરેક ભવ્ય છે એમ કહેવુંજ પડે, તેવી રીતે જે ભવ્યજીવ સમ્યગ્ગદર્શનાદિકરૂપી મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ થાય ગણાતો હોય તેને જ મોક્ષમાર્ગના કારણરૂપ છે.
