Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
કે
छाया -सुप्तेषु चापि प्रतिबुद्धजीवी, न विश्वसेत् पण्डित आशुप्रज्ञः । घोरा मुहूर्ता अबलं शरीरं, भारण्डपक्षीव चरेदप्रमत्तः ॥ ६ ॥ टीका - सुत्तेसु ' इत्यादि ।
उत्तराध्ययनसूत्रे
1
आशुप्रज्ञः = आशु = शीघ्रमुत्पन्ना कर्तव्याकर्तव्येषु प्रवृत्तिनिवृत्तिविपयिका प्रज्ञा= मतिर्यस्य स तथा प्रत्युत्पन्नमतिरित्यर्थः । कर्तव्या कर्तव्यझटितिज्ञानवानिति यावत् । प्रतिबुद्धजीवी = प्रतिबुद्धः द्रव्यतो जाग्रत्, भावतः प्रमादरहितश्च भूत्वा जीवत्येवं शीलः, पण्डितः - सदसद्विवेकवान् मेधावी पुरुषः, सुप्तेषु द्रव्यतो निद्रायुक्तेषु, अपि भावतः सुप्तेषु=धर्मं प्रत्यजाग्रत्सु संसारिजीवेषु न विश्वसेत् = विश्वासं न कुर्यात्,
धनादिक जब अपने किये हुए कर्म के भोगकाल में रक्षा करने के लिये समर्थ नहीं होता है तो फिर क्या करना चाहिये ? इस प्रकार की आशंका का उत्तर इस नीचे की गाथा द्वारा सूत्रकाह देते हैं' सुत्ते ' - इत्यादि ।
अन्वयार्थ - (आसुपन्ने - आशुप्रज्ञः ) कर्तव्याकर्तव्य कार्यों में जिसको प्रवृत्तिनिवृत्तिविषयक प्रज्ञा शीघ्र उत्पन्न हो जाती है ऐसा प्रत्युत्पन्नमतिवाला, तथा (पडिबुद्धजीवी - प्रतिबुद्धजीवी) द्रव्य की अपेक्षा जागृत होकर, तथा भाव की अपेक्षा प्रमादरहित होकर जीनेवाला, एवं (पंडिय - पण्डितः ) भले बुरे का विवेक करनेवाला, ऐसा मेधावी पुरुष (सुत्तेसु-सुप्तेषु) द्रव्यकी अपेक्षा सोये हुए, भाव की अपेक्षा धर्म के प्रति सचेत नहीं हुए संसारी जीवों में ( न वीससे न विश्वसेत् ) विश्वास नहीं करें- उनका संसर्ग नहीं करें। अथवा ( पडिबुद्धजीवि
જ્યારે પેાતાનાં કરેલાં કર્મના ભેાગવવાના સમયે ધન આદિ તેની રક્ષા કરવા અસમ અને છે તે પછી શું કરવુ જોઇએ ? આ પ્રકારની આ શંકાને उत्तर सूत्रार मा नीथेनी गाथा द्वारा आये छे.' सुत्तेसु' इत्यादि.
अन्वयार्थ - आपणे - आशुप्रज्ञः व्यसने अव्ययां प्रवृत्ति रखी है નિવૃત્તિ રાખવી એ વિષયનું વવક જ્ઞાન જેને તાત્કાલિક થાય છે એવા પ્રત્યુત્પન્ન भतिवाजा तथा पडिबुद्ध जीवी - प्रतिबुध्धजीवी द्रव्यनी अपेक्षाओ लगृत मनी तथा लावनी अपेक्षा प्रभाव रहित मनी वावाजा भने पंडिय - पण्डितः लदापुरानो विवेऽ सभवावाणा मेवा भेधावी यु३ष सुत्तेसु-सुप्तेषु द्रव्यनी अपेक्षाये સુતેલા અને ભાવની અપેક્ષાએ ધમ તરફ સચેત નહી અનેલા એવા સંસારી भाभांनवीससे न विश्वसेत् विश्वास नहीं रेथोनो संसर्ग नहीं उरे. मथवा पडिबुद्धजीवी सुतेसु न वीससे प्रतिबुध्धजीवी सुप्तेषु न विश्वसेत् " सुत्ता
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨