Book Title: Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra
Author(s): Kheemvijay
Publisher: Mehta Family Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005268/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM NAVOARHTE AEIN NAMAH SHREE KALPSUTRAM SHRI SHAUTKEVLEH SHADRABAHU SWAMI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram OM NAMOARHTE AEIN NAMAH SHREE KALPSUTRAM Author SHRI SHRUTKEVLI H.H. BHADRABAHU SWAMI Translation PANDIT SHREE KHEEM VIJAY GANIJI Publishers MEHTA FAMILY TRUST - U.S.A. 1998 # Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo'dbhyaH e~ namaH mUla grantha kartAraH zrI zrutakevalI zrImad - bhadrabAhusvAmI HHH zrIkalpasUtram 396 gurjara bhASAntaraH paMDita zrI khImavijaya gaNi Publisher: Shri Mukundbhai Navalchand Mehta Shrimati Dheeraben M. Mehta For :- Mehta family trust Contact: (A) 48, FITZPATRICK STREET STOUGHTON. MA-02072 U.S.A. (B) SHREE RAMESH N. MEHTA J.J. BHAVAN OPP. NAPOO GARDEN STATION RD. MATUNGA, BOMBAY - 400 019 Type setters : Shree Kunthusagar Graphics Center 6, Umiyadevi society No. -2, Amraiwadi AHMEDABAD - 380 026 (GUJRAT) INDIA Printers : Madhvi offset Pvt. Ltd. AHMEDABAD Copies :- 500 Prise : Swadhyaya Yr. of Publishing :- 1998 II Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaM. sva. lalitAbena navalacaMda mahetA zrI navalacaMdra abhecaMda mahetA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatI dhIrAbena ema. mahetA zrI mukundabhAI ena. mahetA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakazrInuM paricaya zrI navalacaMdabhAI mahetA zrI mukundrabhAI mahetAe A mahAnagraMtha "kalpasUtra' prakAzana svAdhyAyI-mumukSu baMdhuonA svAsthyAmAthaeN kaccavyuM che. teoe potAnA pUjaya pitAzrI ane mAtAzrInA dharma-vAcsAne ja AgaLa dhapAvyuM che. zrI navalacaMdrabhAI mahetA (pitAzrI mukubhAI) mULa maoNmbInA nivAsI. teo vaSa~thI muMbaimAM sthAI thai vyApAra udyogamAM AgaLa paDatA hyA. to sAtho sAtha jainadharma- saMgha ane samAjanI sevA icvAma paNa AgaLa paDatA hyA. teonI dharma-niSThA, kAryakuzaLatA ne kAsNa teo varSAM sudhI mATuMgA(muMbai) jainasaMghanI kamITImAM sevA ApatA hyA. teoe sAdhu-sAdhvI ane zrAvakone svAdhyAya vage2e icchA upAyanuM nirmANa kaccavyuM ane jIvayA tathA garIbone vaikI madh apAvavA hamezA kAryataM chA. samAja-sevA eja emanuM mukhya dhyeya banI . temanA dharmapatnI (mAtuzrI mukundrabhAI) temanA jevAja dharmapriyavAtsalbathI bhalA mahilA che. teonuM adhiSAza samaya dharma-sAdhanAmAM vyatIta thAya che. teoe be vaSa tapa, eka mAsakSamaNa ane aThAio karI che. anya vrato to satata karyAM ja kare che. A banne daMpatInA saMskAthe temanA putra zrI mukundbhAI ane anya saMtAno mAM utaryAM che. A pazrviAre potAnI sampattino upayoga samAja sevA, dhArmika sthAnonA nirmANa ane sAdhI bhAIone svAdhyAyanI suvidhA maLe te mATe uttama sAhityanuM prakAzana kavyuM che. AAU prakAzanamAM khokSarIte temanI ja pregNA hI che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mukundabhAI mahetA ane zrImatI dhIrAbena mahetA zrI navalacaMda mahetAnA putra zrI mukundabhAI hakIkate pitA ane mAtAnA saMskArone vArasAgata prApta karI tene jALavavAmAM niraMtara kALajI rAkhe che. zrI mukundabhAI nuM zikSaNa muMbaI ane pachI amerikAmAM pUrNa thayuM. tejasvI yuvAne amerIkAmAM ja bhAgya ajamAvavAnuM nakkI karyuM ane vividha vyavasAya sevAo mAM rahyA pachI 1971 thI potAnuM ja prinTiMga presa zarU karyuM. zrI mukundabhAI ejInIyara che. dIrgha dRSTi ane sUjha-bUjha thI presanAM A vyavasAyamAM haraNaphALa bharI che. teoe amerIkA nI prasidhdha presa-pharma-"sara-spIDI" sAthe joDANa (phrencAIjha) karyuM che. jenuM nAma amerIkAmAM uttama prinTiMga mATe vakhaNAya che. zrImukundabhAI svabhAve ati saraLa, hasamukha ane svAdhyAyapriya che. teo vyApAra pachIno samaya svAdhyAya, samAjasevA ane jaina senTaranI pragati mATe upayoga kare che. jUnI aNamola vastu saMgraha karavAno temano zokha che. teo greTara bosTana jaina senTaranA adhyakSa rahI potAnI sevAo ApI cukyA che. temanA samayamAM senTare khUbaja dhArmika kAryakramo karI pragati karI che. banne pati-patnI uttama graMtho prakAzita karAvI sAdharmI-svAdhyAyathI bhAIone upalabdha karAve che. Aja sudhI aneka nAnI-moTI pustako vitarita karAvI che. A mahAna graMtha "kalpasUtra' nuM gujarAtI bhASAnuM gujarAtI lipimAM prakAzana karAvavAnuM kArya ApanI Aja bhAvAnAnuM pratibiMba che. bhaviSyamAM anya grantho mATe paNa ApanI taiyArI che. amerIkAmAM nivAsa karatA saMpUrNa jaina samAja nI DAyarekTarI je greTara bosTana senTara chApI che ane punaHmudraNa karAvI che temAM Apano vizeSa Arthika sahayoga rahyo che. ApanA saMtAno -zamita-sejala-saMdIpa ane zizira paNa temanA ja pacinho para cAlIne dharma prabhAvanAmAM rasa levA thayA che. amerIkAnI bhaitikatAmAM paNa jainadarmanA saMskAro pUrNataH A saMtAnoe sAcavyA che. to Apa A prakAzana kArya "mahetA phemIlI TrasTa dvArA karAve che. evI IV Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke phakara kare che jIvaPpUratUsanma- kendra che ke te pharI pharI ThalpasUtra viSe -- zvetAMbara AmnAya mAM kalpasUtranI vizeSa mahattA che. te pavatri ane paryuSaNamAM vaMcAtu zAstra che. kalpasUtranuM aparanAma paryuSaNAkalpa che. A graMthanA racanAkAra aMtimaRtakevalI zrI bhadrabAhusvAmI hatA. jo ke graMtha nathI te dazAzruta-skaMdhanAmaka graMthano dazamo adhyAya che. graMthano AThamo adhyAya paryuSaNA kalpa' che. ane paryuSaNa parvamAM AnuM svataMtra rUpe vAMcana thavAthI svataMtra rUpe tenI mahattA sthApita thai che. - kalpa eTale AcAra, nIti athavA samAcArI. AcArya umAsvAmI nA zabdomAM "jJAna zIla ane tapane je vRdhdhi kare, doSothI nigraha karAve teja kalpa che. sAmAnya rIte jaina darzanamAM AvA dasa kalpono ullekha che te paikI paryuSaNAkalpane mahatvapUrNa gaNavAmAM Avyo che. paryaSaNa parva lokottara parva mAnavAmAM Ave che. eTale A divasomAM kalpasUtra nuM paThana ane zravaNa baMne pavitra mAnavAmAM Ave che. jethI kalpavRkSanI jema manovAMchita ridhdhi - siddhi-samRddhi ane Atmika sukha maLe che. AcAryoe lakhyuM che ke je vyakti ekAgratApUrvaka ekavIsa vakhata zraddhA sahita kalpasUtranuM zravaNa kare te bhava-sAgarathI mukti pAme. kalpa sUtranA mukhya traNa vibhAga che. jemAM (1) tIrthakarono paricaya (2) sthavirAvalI (3) sAdhuonI samAcArI. kalpasUtranuM lakhANa 291 kaMDikAomAM che je 1200thI vadhu zloka pramANa mAnavAmAM Ave che tethI tene bArasAsUtra paNa kahevAmAM Ave che. paryuSaNanA chellA saMvatsarInA divase sAdhugaNa saMpUrNa zAstranuM vAMcana kare che. kalpasUtramAM kula 9 vyAkhyAno che. jo ke A graMthamAM bha. mahAvIranA jIvana caritrane vizeSa mahattva ApavAmAM AveluM che sAtho sAtha bha. 28Sabhadeva, bha. nemInAtha ane bha. pArzvanAtha nA jIvana caritrano paNa ullekha karavAmAM Avela che anya tIrthakaronA jIvana saMkSipta rUpe ApelA che. prathama vyAkhyAnamAM bha. RSabhadevathI bha. mahAvIra uparAMta bIjA thI trevIsamAM tIrthakara sudhInA sAdhuonI saraLatA ane vakratA ke namratAnI carcA karI che. prAraMbha sAdhunA 10 kalpoM thI karavAmAM AvI che. kalpasUtrano mahimA, tenA paThana pAThananA adhikArI aMge samajUtI ApavAmAM AvI che. ane sAdhunA pAMca mukhya kartavyo jemA - caityaparipAThI, sAdhuvaMdanA, sAMvatsarika pratikramaNa, sAdharmika khamAvavA ane aThThama tapanA mahattvane vizeSa dRSTAMta thI samajAvavAmAM Avela che. A adhyAyamAM jinezvara caritra, gaNadharAvalI, sthivirAvalI, samAcArI bhagavAna mahAvIranA garbha cyavana, mAtAnA 14 svapna nI sAthe puruSanAM 3ra lakSaNa, sAmudrika dRSTie lakSaNa, saudharmaindranA vaibhavanuM varNana che. arihaMta zabdanI viSada vyAkhyAnI sAthe meghakumAra nuM dRSTAMta carcavAmAM Avyu che. bIjA vyAkhyAnamAM prabhunuM devAnaMdAnA garbhamAM cyavana karavAnA kAraNanI carcA karI tene 10 ucherAmAM eka gaNavAmAM Avela che. 10 acherAnI carcA karI che. marIcI nI kathA, navA DhoMgI dharmanI zaruAta, tenA viruddhAcaraNa nI carcA nI sAthe ATha mada thI thatAM nIca gotranI carcA che. bha. mahAvIra nA 27 bhavamAM uttarottara cAritrika vRdhdhinI uttama pragati nI carcA che. A vyAkhyAnamAM kunDagrAma sudhI AvatA IndronA mArganuM sauMdaryapUrNa varNana khUbaja sAhityika che. AcArya nI garbha zadhdhi-garbhaharaNa vagereno ullekha karyo che. mAtA trizaLAnA zayana kakSanAM varNanamAM AcAryanI kavitva zakti ane mUrta citraNanI kaLA nIkharI che. 14 svapno mAM lakSmI' sudhInuM varNana A vyAkhyAnamAM che. trIjA vyAkhyAnamAM svapna varNana cAle che. ane mahArAja svapna nA phaLa varNana karI mahAna tIrthaMkara prabhunA janma nI saMbhAvanA prastuta kare che. A vyAkhyAnamAM paNa AcAryanI varNana zailI -kavitAmaya bhASA dRSTavya che. temAM prakRti-citraNa, mahArAja sidhdhArtha nA snAnAgAra, snAna, mAliza,zRMgAra, rAja siMhAsana vagerenuM varNana che. ahiMyA AcAryanA jayotiSajJAnanuM paricaya maLe che. teo nimitta zAstranI dRSTie 8 aMgonuM varNana kare che. cothuM vyAkhyAna trIjAnA anusaMdhAna svarUpe che, jemA mahArAja tIrthakara jananI (bhaviSya) nuM sanmAna kare che. ahIM AcArya svapna zAstra nI ja jANe ke racanA kare che. vividha svapna ane tenA phaLa varNave che. mA trizalAne kevo putra avataraze Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM varNana che. AcArya sAmAjika racanAnA varNana sAthe grAma, zahera vagerenI racanAmAM vAstu zAstrI tarIke dekhAya che. vardhamAna nAmanI sArthakatA varNave che. mahAvIra garbhamAM sthira thayA che tethI mAtAnI vedanAmAM mamatA ane vAtsalya chalakAya che ane punaH halana-calana thI thatI prasannatAmAM paNa teja bhAva che. AcArya garbhavatI mAtAnA kartavyo tenI raheNI-karaNI bhojana, ciMtana viSe vizada chaNAvaTa kare che. pAcamuM vyAkhyAna bhagavAnanA janmotsavane varNave che. bhagavAna nA janma samaye prakRtinI manohArI chaTA dvArA lekhakanuM prakRti prema joi zakAya che. dikakumArionuM varNana, harisegamepI dvArA ghaMTArava ane janmotsava jovAnI utkaMThA ne tAdazya zabdomAM utArI che. bhagavAna nA abhiSeka mATenA kaLazanuM varNana, kRtrima nagara-racanA, sidhdhArtha mahArAja nI dainika carcA, rAjayavyavasthA, daMDanI vidhi nuM varNana karavAmAM AvyuM che. A vyAkhyAnamAM prabhunA bALakALanA prasaMgo jemAM vidyAbhyAsa, lagna, putrI vagerenI carcA che. vaja vRSabhanArAca zarIra -dhArI bhagavAna nI dIkSA pUrva ane dIkSAnuM varNana karatA AcAryo varSIdAna, zobhAyAtrA, caMdra prabhA pAlakhInuM khUbaja ramaNIya varNana karyuM che. ane pAlakhImAM virAjamAna prabhunA darzana mATe striyoM mAM je talAvelI che te varNanato sUranI yAda Ape che. jemAM gopiyonI vihvaLatAnuM varNana che. dIkSA mATe prabhunuM jJAtavya vanamAM gamana, paMcamuSTi keSAMcana ane rAjasI vastrAbhUSaNa nA tyAganI sAthe indra Apela devadUSya vastranuM varNana che. bhagavAnanI svayaMbhU dIkSA levAnI carcA che. chaThThA vyAkhyAnamAM tapamAM lIna prabhupara thayelA ghora upasargo nI carcA che. temanAM vividha sthaLonA kaThina vihAra nI carcA ane temAM banelI ghaTanAonuM varNana che. dIkSAnA 13 mahinA pachI nagna rUpe tapasyA karavAno ullekha che. prabhu nagna ane karapAtrI bhojana karatA hatA tenI chaNAvaTa karI che. zUlapAtrI yakSano ghora upasarga ane temAM mahAvIranI samatAkSamatA zradhdhA preranArI che. caMDakauzikanA prasaMganuM sundara kathAtmaka zailImAM varNana che. bhagavAnanI gocarI pachInAM paMcAzcaryanI kathA che. gozALaka nuM prabhu sAthe vihAra vagere prasaMgo paNa varNavyA che. A vyAkhyAnamAM jo lezyA, saMgamadevanA upasargo caMdanabALAnuM udhdhAra vagerenI carcA che. sauthI mahatvapUrNa A vyAkhyAnamAM indrabhUti vagere je 11 vidvAna brAhmaNo bhagavAnanA ziSya thayA temanI zaMkAonuM je tarka-pUrNa rIte nivAraNa karyuM ane je gaNadharavAda nA nAme prasidhdha che te khUba ja suMdara varNana che. A aMge judethI gaNadharavAda pustaka lakhyuM che) sAtamAM vyAkhyAnamAM pArzvaprabhunuM, arihaMta nemI bhagavAna nuM caritranuM varNana che. sAthosAtha bhagavAna RSabhadeva vize varNana che jemA vaMzasthApanA, daMDavyavasthA, kRSi,asi vyApAra, kaLA, bhojana rAMdhavAnI kaLA vagere nA varNananI sAthe striyonI 64 ane puruSonI 7ra kaLAonuM adbhuta jJAnapUrNa ullekha che. AThamAM vyAkhyAnamAM navagaNa-11 gaNadhAra temanA jJAnabhaMDAra viSe carcA che. sudharmAne mukhya gaNadhara pade, sthApavAnI sAthe aMtima kevalI jaMbusvAmInuM varNana che. ane pachI zruta paraMparA ane tenA AcAryonuM varNana che. jemAM Arya sudastI sudhInI AcArya paraMparAnuM varNana che. navamAM vyAkhyAnamAM sAdhu samAcArI, paryuSaNanA niyamo, varSakALamAM sAdhunI caryA, bhojana pramANa ane chelle saMllekhanA vagerenuM zAstrIya vivecana che hakIkate A vyAkhyAna AcArasaMhitA ja che. saMpUrNa kalpasUtra ne vAMcatA samajAya che ke te mAtra tIrthakaronI kathAnuM zAstra nathI paNa tenI sAthe tatkAlIna sAmAjika, Arthika, nyAyika paraMparAone paNa aMkita kare che. pUrNa graMthamAM jyotiSa, gaNita, prakRti citraNa, nagaravarNana vividha kaLAonI je rIte samIkSA ane varNana karavAmAM AvyA che. te AcAryanI dIrdha ane sUkSma dRSTi jJAnane sUcave che. puNyanI sAthe jJAna prAptinuM uttama zAstra che. 1997nA paryuSaNamAM mane bosTana khAte je satsaMgano avasara maLyo ane 5 divasa je kalpasUtra vize pravacano ApyA tenA mAtra sAra rUpa A nicoDa ahIM mukI zakayo che. AzA che A graMtha vAcaka-zrAvakone jarU Apaze. DaoN. zekharacandra jaina ** **** ****** V D **** **** **** Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HESHARIHARARH(zrIkalpasUtramH HHHHHHHHHHI OM namo'rhadbhyaH aiM namaH caturdazapUrvadhara-zrutakevali-zrImad-bhadrabAhusvAmisamuddhRtam zrIkalpasUtram gurjara bhASAntara sahita Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che te ja zravaNamRgama) ke hara hara kahe che ||ath prathamaM vyAkhyAnam // praNamya zrI mahAvIraM, kevljnyaanbhaaskrm| kalpasUtrasya sadbAlA-valodhaH kiJcidasyate // 1 // kevalajJAnathI padArthono prakAza karavAmAM sUrya samAna zrI mahAvIrasvAmIne namaskAra karIne kalpasUtrano suMdara kAMIka bAlAvabodha kahIe chIe 1| comAsuM rahelA sAdhu saMgalikane mATe pAMca divasa zrI kalpasUtra vAMce. kalpa eTale sAdhuno AcAra, sAdhuno AcAra dasa prakAre che. te A pramANe-acelaka kalpa' , udezika kalpa, zayyAtara kalpa, rAjapiMDa kalpa', kRtikarmakalpa, vratakalpa, jayeSTha kalpa, pratikramaNa kalpa, mAsa kalpa ane paryuSaNa kalpa0 dase kalpanI vistArathI samajaNa 1. acelaka kalpane vastra rahitapaNuM. tIrthakarAzrita acelaka kalpa- tIrthakaro jyAre dIkSA le che tyAre indra eka devadUSya vastra bhagavaMtane khabhe mUke che, te devadUSya jyAM sudhI bhagavaMtanI pAse hoya tyAM sudhI sacelaka kahevAya, paNa jyAre te vastra jAya tyAre acelaka kahevAya. - sAdhu Azrita acelaka kalpa- pahelAM tIrthaMkara zrI RSabhadeva ane chellA tIrthakara zrI mahAvIra svAmInA sAdha zreta, parimANavALAM ane jIrNaprAya vastra rAkhe che, tethI teo vastra rahita hovAthI temane acelaka kalpa che. zrI ajItanAtha pramukha vacalA bAvIza jinanA koI-koI sAdhu bahumUlyavALA ane bhinna-bhinna varNavALAM vastro rAkhe che, tathA koI-koI sAdhu zveta ane parimANavALAM vastro rAkhe che, tethI teone acelaka kalpa anizcita che. pahelA ane chellA jinanA sAdhuo zveta, parimANavALAM ane jIrNaprAya vastro rAkhe che. tethI temane to acelaka kalpa nizcita che. ahIM koI zaMkA kare ke- "pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuo vastra dhAraNa kare che, chatAM temane acelaka kema kahevAya?" teno uttara e che ke -temanAM vastro jIrNaprAya ane alpa mUlyavALAM hoya che, tethI acelaka eTale vastrarahita ja kahevAya che, kAraNa ke, tuccha ane jIrNaprAya vastro rahetAM lokomAM avastrapaNuM prasiddha rIte kahevAya che. jema koI paMcIuM paherIne nadI utaryA hoya, teo kahe che ke "ame to nagna thaIne nadI utaryA.vaLI loko pAse kapaDAM hoya che, paNa te tuccha prAya hoya to dhobI darajI athavA vaNakara ne kahe che ke "amone amArAM kapaDAM Apa, ame kapaDAM vinAnA beThA chIe. evI rIte pahelA ane chellA jinanA sAdhuone vastro hovA chatAM acalakapaNuM kahyuM che. 1. 2. udezika eTale AdhArmika - koI sAdhune nimitte athavA sAdhunA koI samudAya nimitte AhAra pANI vigere banAvyuM hoya, te pahelA ane chela jinanA sAdhuone koIne paNa na kahyuM. zrI ajItanAtha pramukha bAvIza jinane vAre to, te sAdhu athavA sAdhu samudAya nimitte AhAra pANI vigere karyuM hoya te AhAra pANIpa vigere te sAdhu athavA sAdhu samudAya ne na kahyuM, paNa bIjA sAdhune athavA bIjA sAdhu samudAya ne to kalpa 2. 3. zayyAtara eTale je jagyAe sAdhu utaryA hoya te jagyAno mAlIka teno AhAra' pANI khAdima svAdima vastra pAtra kaMbala 7 ogho soyaastaro neraNI ane kAnakhotaraNI 12 e bAra prakArano piMDa sarva tIrthakaronA vArAmAM sarva sAdhuone kalpa nahIM kAraNa ke-zayAtara jo rAgI thAya to AhAra vigerenI sAdhu mATe jogavAI rAkhe, ane tethI AhArAdi asUjhato maLe. vaLI sAro AhAra maLe to sAdhu te ghara na choDe. tathA lokomAM ema ThasI jAya ke- sAdhune je rahevAnI jagyA Ape teja AhAra pANI vigere Ape, te bhayathI koI utaravAnI jagyA na Ape, ityAdi doSano saMbhava che. tethI sAdhune zayyAtarano bAra prakArano piMDa na kalpa. e bAra prakArano piMDa na levAthI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********** **(zravaNa jhU ma ) * * *** *** ** lokomAM jainadharmanI prazaMsA thAya ke- aho! jaina sAdhuo niHspRhI che. ane tethI utaravAnI jagyA maLe. paNa koI gAmamAM sAdhu gayA hoya, tyAM zrAvakanuM ekaja ghara hoya, to te zrAvakane ghera sAdhu rAtanA cAra pahora jAgatA rahe, prabhAtanuM paDikamaNuM-paDilehaNa bIje sthAne kare, to te zrAvaka zayyAtara kahevAya nahIM, eTale tenA gharanuM AhArapANI vigere kalpe, tene gherathI AhAra pANI le to doSa na lAge. zayyAtara nI paNa ATalI vastuo sAdhuone kalpatRNa, mATInuM DheDuM, rAkha, mAtru (pezAba) karavAnI kuMDI, pATalo, pATa, pATiyuM, zayyA, saMthAro, lepa Adika vastu, ane cAritranI icchAvALo upadhisahita zikha 3. 4. rAjapiMDa eTale senApati, purohita, zreSThI pradhAna ane sArthavAha sahita rAjayabhiSeka karela je rAjA, teno AhAra' pANI khAdima svAdima vastra pAtra kaMbala ane rajoharaNa "e ATha prakArano piMDa pahelA ane chellAM tIrthakaranA sAdhune kahyuM nahIM. kAraNa ke, tene ghera jatAM AvatAM sAdhune khoTI thavuM paDe, ane tethI svAdhyAyadhyAnamAM vyAghAta thAya. sAdhune amaMgalika mAne to apamAna kare, zarIre nukazAna paNa kare. vaLI rUpavatI strIo ghoDA hAthI vigere dekhI sAdhunuM mana calita thaI jAya. vaLI lokomAM niMdA thAya ke sAdhuo rAjapiMDa le che ityAdi ghaNA doSono saMbhava che, tethI pahelA ane chellA jinanA sAdhune rAjapiMDa kahyuM nahIM. paNa zrI ajitanAtha vigere bAvIza sAdhune rAjapiMDa kahyuM. kAraNa ke teo Rju eTale sarala svabhAvI ane prAjJa eTale buddhimAna-DAhyA hoya che, tethI pUrve kahelA doSono temane abhAva hovAthI rAjapiMDa kahyuM. pahelA jinanA sAdhu Rju ane jaDa-mUrkha hoya che, tathA chellA jinanA sAdhu vakra eTale vAMkA ane jaDa-mUrkha hoya che, tethI rAjapiMDa kahyuM nahIM. 4. 5. kRtikarma eTale vaMdana. sarva tIrthakara sAdhuo dIkSA paryAyana kramathI paraspara vaMdana kare. paraMtu sAdhvI ghaNA varasanI dIkSita hoya, ane sAdhu navo dIkSita hoya, to paNa sAdhvI sAdhune vAMde, kAraNa ke- dharmamAM puruSa pradhAna che. jo sAdhu sAdhvIne vAMde to lokamAM niMdA hoya ke, "jaina dharma to uttama che, paNa te dharmamAM vinaya nathI, kAraNa ke sAdhu sAdhvIne page lAge che' AvI rIte ghaNA loka karma bAMdhe. vaLI sAdhvI strI jAti hovAthI tene garva Ave ke, mane sAdhu paNa vAMde che. ityAdi ghaNa doSano saMbhava che, tethI AjanA dIkSita sAdhune paNa sAdhvI vaMdana kare 5. 6. vrata eTale mahAvrata. pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhune pAMca mahAvrata che, paNa ajitanAtha pramukha bAvIza jinanA sAdhune cAra mahAvrata hoya che. temane maithunaviramaNa nAmanA mahAvratano samAveza parigraha viramaNa mahAvratamAM ja thaI jAya che, kAraNa ke-teo Rju ane prAjJa hovAthI jANe ke strI paNa parigrahaja che, tethI parigrahanuM paccakhkhANa karatAM strInuM paNa paccakhANa thaI ja gayuM. paNa pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuo Rju ane prAjJA nahIM hovAthI temane tevI buddhi hotI nathI, tethI temane pAMca mahAvrata che. 7.jayeSTa kalpa eTale vRddha-laghupaNAno vyavahAra . pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhunI vaDI dIkSAthI mAMDIne vRddha laghupaNAnI gaNanA karavI, ane ajItanAtha vigere vacalA bAvIza tIrthaMkaranA sAdhune to aticAra rahita cAritra hovIthI dIkSAnA divasathI mAMDIne vRddha-laghupaNAnI gaNanA karavI. pitA ane putra, rAjA ane pradhAna, zeTha ane vANotara, mAtA ane dIkarI, athavA rANI ane dAsI vigere saMghAte yoga vahana kare, ane saMghAte vaDI dIkSA le to temane krama pramANa vRddha-laghu sthApavA. paNa jo putra vaDI dIkSA levAne yogya thayo hoya, pitA na thayo hoya, to thoDA divasa vilaMba karIne pitAne javRddha sthApavo. jo tema na karIe, ane putrane moTo sthApIe, to pitAne aprIti thAya. paNa jo teomAM abhyAsa vigerenuM moTuM AMtaruM hoya, to gurumahArAja pitAne samajAve ke - "he mahAbhAgyavaMta! tamAro putra moTo thaze to tamoneja moTAI che, tame kaho to tamArA putrane vaDI dIkSA ApIe'. evI rIte samajAvAthI * Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo rAjIkhuzIthI rajA Ape to putrane vaDI dIkSA ApI moTo karavo, paNa nA kahe to tema karavuM nahIM. AvI ra - rAjA ane pradhAna vigere sarvane mATe samajavuM.7. 8. pratikramaNa kalpa- zrI RSabhadeva ane zrI mahAvIra svAmInA sAdhuone aticara-doSa lAge athavA na lAge paNa teo e savAra ane sAMja ema banne vakhata avazya pratikramaNa karavuM. bAvIza jinanA sAdhuo aticAra lAge toja pratikramaNa kare. vaLI te bAvIza jinanA sAdhuone kAraNa hoya to paNa devasI ane rAI ema beja pratikramaNa karavAnAM hoya che, temane paSmI comAsI ane saMvatsarI pratikramaNa karavAnAM hotAM nathI. 8 9. mAsa kalpa- pahelA ane chellA jinanA sAdhuone ekaja sthAne vadhAremAM vadhAre eka mAMsa rahevuM kahyuM. kAraNa ke tethI vadhAre vakhata rahe to upAzraya upara moha vadhe, lokamAM laghupaNuM pAme ityAdi ghaNAM doSano saMbhava che. ane vihAra karavAthI ghaNA prANIone pratibodha Ape, vividha prakAranA deza dekhe, jJAna-vijJAna vRddhi pAme, ityAdi ghaNo lAbha thAya. paraMtu kadAca duSkALa azakti roga vigere kAraNe mAsa uparAMta rahevuM paDe to upAzraya badale, upAzrayanA khUNA badale, paNa mAsa uparAMta teja sthAne na rahe. bAvIza jinanA sAdhuo to sarala svabhAvI ane prAjJa hoya che. tethI upara kahelA doSano abhAva hovAthI temane mAsa kalpa niyata nathI .9. 10. paryuSaNa kalpa-eTale sAdhuoe eka sthaLe comAsuM karavuM. paryuSaNa kalpanA be prakAra che- jaghanya ane utkRSTa.saMvatsarI pratikramaNathI mAMDIne kArtika comAsI pratikramaNa paryata sittera divasa sudhI rahevuM te jaghanya paryuSaNa kalpa, ane aSADhacomAsI pratikramaNathI mAMDIne kArtikacomAsI pratikramaNa sudhI cAramAsa rahevuM e utkRSTa paryuSaNA kalpa, e beu kalpa sthavIra kalpI ne hoya, jinakalpine utkRSTa paryuSaNA je cAra mAsano che te hoya che. ' vaLI lAbhAdikane kAraNe sAdhu eka sthAne cha mAsa paNa rahe, te AvI rIte comAsA pahelAM mAsa kalpa kare, ane comAsuM vItyA pachI paNa mAsa kalpa kare, ema chamAsI kalpa thAya. A kalpa paNa vIra kalpIne samajavo. A paryuSaNa kalpa pahelA ane chellA jinanA sAdhu avazya kare. paNa bAvIza jinanA sAdhune paryuSaNa kalpa aniyata che, kAraNa ke teo Rju ane prAjJa hovAthI doSono abhAva hoya to deza uNI pUrvakoTi sudhI eka sthAne rahe, ane doSa hoya to eka mAsa paNa rahe nahIM.10. - e dasa kalpa RSabhadeva ane mahAvIra svAmInA sAdhuone niyata jANavA ajitanAtha vigere bAvIza jinanA sAdhuone vrata,', zayyAtara , yeSTa, ane kRtikarma', e cAra kalpa niyata jANavA. ane avelaka', udezika, pratikramaNa, rAjapiMDa, mAsa, tathA paryuSaNa kalpa, e cha kalpa aniyata jANavA.. te pahelA tathA chellA tIrthakaranA sAdhuomAM ane bAkInA bAvIza jinanA sAdhuomAM A pramANe AcArano bheda hovAnuM kAraNa jIvavizeSo ja che. zrI RSabhadevanA tIrthanA jIvo sarasvabhAvI ane jaDa che, tethI temane dharmanuM jJAna durlabha che. zrI mahAvIra svAmInA tIrthanA jIvo vakra ane jaDa che, tethI temane dharmanuM pALavuM duSkara che. bAvIza jinanA tIrthanA jIvo saraLasvabhAvI ane prAjJa che, tethI temane dharmanuM jJAna ane dharmanuM pALavuM ema banne sukara-saheluM che. A pramANe hovAthI pahelA ane chellA jinanA sAdhuono tathA bAvIza jinanA sAdhuonA AcAranA be bheda thayA che. ahIM te bAbatanA draSTAMto dekhADe che pahelAM tIrthakaranA keTalAMka munio bahAranI bhUmithI guru pAse AvyA. gurue temane kahyuM ke- he muniyo! ATalo badho vakhata tame kayAM rokAyA hatA?" tyAre teoe kahyuM ke - "he svAmI! ame nAca karatA eka naTane jovAmAM rokAyA hatA'. guru mahArAje kahyuM ke "evI rIte naTane jovuM sAdhune kalpa nahIM'. tyAre teoe kahyuM ke- "bahu sAruM, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ame havethI naTano khela jozuM nahIM." ema kahI te aMgIkAra karI vaLI eka dahADo teja sAdhuo bahArathI ghaNI veLAe upAzrayamAM AvyA, tyAre gurue AgaLanI peThe pUchavAthI teoe kahyuM ke- "he svAmI ! ame nAcatI eka nadIne jovA rokAyA hatA, tyAre gurue kahyuM- "mahAnubhAvo! tamone te divase naTane jovAnI nA kahI hatI, tethI naTIne jovAno to niSedhaja jANavo." tyAre ziSyoe kahyuM ke he prabhu! amone te vAtanuM jANapaNuM nahotuM have pharIne tema nahIM karIe" ahIM teoe jaDa hovAthI ema na jANyuM ke guru mahArAje naTano niSedha karyo to naTIno niSedha hoya, ane sarala svabhAvI hovAthI teoe sarala uttara Apyo. ema paheluM dRSTAMta jANavuM. - have bIjuM dRSTAMta evI rIte ke-koIka koMkaNa dezanA vANiyAe ghaDapaNamAM dIkSA lIdhI. eka vakhate IryAvahInA kAussagnamAM te ghaNA kALa sudhI sthira rahyo. teNe kAussagna pAyo tyAre gurue pUchayuM ke- 'tame ATalAM badhAM lAMbA kAussagnamAM zuM citavyuM. temaNe kahyuM ke "svAmI! meM temAM jIvadayA ciMtavI'. gurue pUchayuM ke "tame zI rIte jIvadayA ciMtavI?' teNe kahyuM ke -"pahelAM jyAre huM gRhasthAvAsamAM hato tyAre meM khetaramAMthI nakAmA vRkSa vigerene kADhI nAkhI sArI rIte kheDIne dhAnya vAvyuM hatuM, ane tethI ghaNuM nIpajayuM hatuM. paNa have mArA putro nizcita ane pramAdI thaIne nAkAmAM vRkSa vigerene khetaramAMthI nahIM kADhI nAkhe, tathA sArI rIte kheDaze nahIM to dhAnya nahIM nIpajavAthI te vicArAnA zAM hAla thaze?" guru mahArAje kahyuM ke- "he mahAnubhAva! A tame jIvadayA ciMtavI na kahevAya, paNa jIvahiMsA ciMtavI. kAraNa ke, vRkSo ukheDavAmAM tathA khetaramAM kheDavAmAM ghaNA jIvono nAza thAya che, tethI tame durgAna karyuM. Ama ciMtavavuM sAdhune kahyuM nahIM." evI rIte guru mahArAjanA kahevAthI teNe "micchAmi dukkaDam' dIdhuM. ahIM jaDa hovAthI teNe ema na jANyuM ke, AvI rIte ciMtavavuM e jIvadayA nahIM paNa jIvahiMsA che, ane saralatAthI potAnuM ciMtaveluM gurumahArAjane yathAsthita kahI dIdhuM. vIraprabhunA tIrthanA sAdhuonA vakra ane jaDapaNAnA ve dRSTAMto nIce mujaba vIra prabhunA tIrthanA keTalAka sAdhuo naTane nAcato joIne, vilaMbathI guru samIpe AvyA. gurue temane pUchyuM, bane naTa jovAno niSedha karyo. vaLI eka divasa nAcatI naTIne joIne, vilaMbathI guru samIpe AvyA. gurue pUchayuM tyAre potAnA vakra svabhAvathI jUThA uttaro devA lAgyA. pachI gurue ghaNuM pUchavAthI teoe satya vAta karI. guru temane Thapako devA lAgyA tyAre ulTA teo gurune Thapako devA lAgyA ke -"tamoe amone naTa jovAno te divase niSedha karyo, tyAre ja naTI jovAno paNa zA mATe niSedha karyo nahIM! mATe A doSa tamAro ja che, ame zuM jANIe!" AvI rIte vakratAthI uttara Apyo. ema paheluM dRSTAMta jANavuM. bIjuM daSTAMta evI rIte ke-koI eka vepArIno dIkaro duvinIta vakra ane jaDa hato. tenA pitAe ghaNI vakhata zikhAmaNa ApI ke -"mA-bapa vigere vaDIlonAM sAmuM na bolavuM. eka divase badhA gharanA mANaso bahAra gayA hatA, tyAre teNe vicAryuM ke -"vAraMvAra zikhAmaNa ApatA pitAne Aje to huM barAbara zikhAmaNa ApuM!" ema vicAra karI gharanA bAraNAM aMdarathI baMdha karIne pote aMdara bharAI rahyo. pachI tenA pitA vigere AvyA bAda teoe bAraNuM ughADavAnuM ghaNuM kahyuM, chatAM teNe kAMI javAba paNa Apyo nahIM, tema bAraNAM paNa ughADyAM nahIM. pachI teno pitA bhIMta oLaMghIne jyAre aMdara gayo, tyAre teNe putra ne hasato joyo, ane tethI teNe Thapako Apyo, tyAre te kahevA lAgyo ke tamoe mane kahyuM che ke, vaDIlone sAmo uttara na devo!' e pramANe bIjuM daSTAta. zrI ajItanAtha vigere bAvIsa tIrthakaranA sAdhuonA Rju ane jANapaNAnuM dRSTAMta-- keTalAMka ajitajinanA sAdhuo naTane joIne ghaNe kALe AvavAthI, guru mahArAje pUchayuM, tyAre teoe jema Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **{ zrIkalpasUtram hatuM tema yathAsthita kahI saMbhaLAvyuM. gurue naTano nAca jovAno niSedha karyo. pachI eka dahADo jyAre teo bahAragayA tyAre naTIne nAcatI joIne prAza hovAthI vicAra karavA lAgyA ke - 'rAganA hetuthI guru mahArAje naTa jovAno ApaNane niSedha karyo che, tyAre naTIno to atyaMta rAganuM kAraNa hovAthI niSedha hovo joie''. ema vicArI teoe naTIne joI nahIM. haje niyata avasthAnAnA lakSaNavALo sittera divasano jadhanya paryuSaNa kalpa kahyo te paNa kAraNanA abhAve jANavo, paraMtu koI kAraNa hoya to tenI madhyamAM paNa vihAra kalpe. te AvI rIte-akalyANa-vipatti hoya', AhAra na maLI zake, rAjA sAdhuno dveSI hoya, rogano upadrava hoya TM, sthaDilanI jagyAnA maLe,sthaDilInI jagyA jIvAtavALI hoya 6, sAdhune utaravAnI jagyA jIvAtavALI hoya 7, kunthuAno upadrava hoya, agnino upadrava hoya +, tathA jo sarpano upadrava hoya, to comAsAnI aMdara paNa vihAra karavo kalpe. vaLI koI kAraNa hoya to comAsA uparAMta paNa sAdhuoe rahevuM kahyuM.te AvI rIte-varasAda varasato baMdha na rahe, ane mArga kIcaDathI cAlI zakAya tevo na hoya to uttama munio kArtika suda pUnama pachI paNa rahe che. vaLI upara je akalyANaka vigere daza doSa kahyA, te doSano abhAva hoya, chatAM paNa saMyamanA nirvAha mATe kSetranA guNa jovA. kSetra traNa prakAranuM hoya che- jaghanya, utkRSTa ane madhyama. jayAM jinamaMdira najIkamAM hoya', sthaMDilanI jagyA zuddha, jIvAta vinAnI ane koInI najara na paDe tevI hoya, svAdhyAya-dhyAna sukhathI thaI zake tema hoya, ane bhikSA sulabha hoya, A cAra guNa yukta kSetra jadhanya kahevAya. te AvI rIte-jayAM ghaNo kIcaDa na thato hoya, ghaNA saMmUrchima prANIo na thatA hoya, sthaMDilanI jagyA nirdoSa hoya, upAzraya strIsaMsargAdi rahita hoya *, dUdha dahIM ghI vigere gorasa ghaNuM maLatuM hoya, lokono samudAya moTo ane bhadraka hoya, vaidyo bhadra prakRtivALA hoya , auSadha sulabha hoya, gRhasthonAM ghara kuTuMbavALA ane dhanadhAnyAdithI bharelAM hoya, rAjA bhadraka hoya, brAhmaNa vigere anya matavALAo sAdhuonuM apamAna na karatAM hoya 11, bhikSA sulabha hoya12, ane svAdhyAya-dhyAna zuddha thaI zake tema hoya, 13 e tera guNavALuM kSetra utkRSTa jANavuM. pUrve kahelA cAra guNathI adhika guNavALuM ane tera guNathI nyUna guNavALuM eTale pAMca guNavALuM cha guNavALuM yAvat bAra guNavALuM kSetra madhyama jANavuM. sAdhuoe jo banI zake to utkRSTa kSetramAM, te na maLe to madhyama kSetramAM, ane te na maLe to jaghanya kSetra mAM paryuSaNAkalpa karavo. paNa hAlanA samayamAM to guru mahArAje Adeza karelA kSetramAM sAdhuoe payurSaNAkalpa karavo. A dasa prakArano kalpa trIjA auSadhanI peThe hitakArI thAya che. te trIjA auSadhanuM dRSTAMta koI eka rAjAe potAnA putranI anAgata cikitsA mATe-roga na Avyo, chatAM bhaviSyamAM roga na thAya e hetuthI traNa vaidyone bolAvyA. teomAMthI pahelA vaidye kahyuM ke - 'mAruM auSadha roga hoya to te rogano nAza kare che, paNa jo roga na hoya to navo roga utpanna kare che'. rAjAe kahyuM-'sUtelA siMha jagADavA sarakhuM A tAruM auSadha kAMI kAmanuM nathI'. pachI bIjA vaidye kahyuM-'mAruM auSadha roga hoya to teno nAza kare che, ane roga na hoya to guNa athavA doSa kAMI kAma karatuM nathI, rAjAe kahyuM ke-'rAkhamAM ghI nAkhavA sarakhA A tArA auSadhInI paNa jarUra nathI.' tyArapachI trIjA vaidye kahyuM ke-'mAruM auSadha jo roga hoya to te roga ne hare che; ane roga na hoya to zarIra mAM baLa vadhAre che, vIrya puSTa kare che, ane kAntinI vRddhi kare che,' rAjAe kahyuM ke-'A auSadha uttama che'. pachI e trIjA vaidyanuM auSadha karAvyuM, ane te vaidyanuM ghaNuM sanmAna karyuM. e trIjA auSadhinI peThe A dasa kalpo paNa doSa hoya to te doSano nAza kare che, ane doSa na hoya to dharmanI puSTi kare che. 6 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + zrIkalpasUtram jo ke sAdhuo vihAra kare to ghaNo lAbha thAya, paNa varasAdanA divasomAM ghaNA jIva utpanna thAya che, ane tethI te jIvonI virAdhanA thAya, mATe ja varasAdanA cAra mAsa sAdhuone eka sthAne rahevAnuM kahyuM che. zrIkRSNa mahArAjA, je traNa khaMDanA dhaNI hatA, teo jo comAsAmAM sabhA bharI ne bese to temane namana karavA soLa hajAra mugaTabaMdha rAjAo, hAthI, ghoDA, ratha, pAlakhI nokara, cAkara vigere parivArathI parivarelA Ave ane jAya. temanA AvavA javAthI kuMthuA kIDI vigere ghaNA jIvono ghAta thAya te ghAta na thAya mATe varasAdanA cAramAsa kRSNa mahArAja potAnAM mahelAmAM rahetA, paNa sabhA bharatA nahIM. evI rIte bIjA paNa uttama puruSoe comAsAmAM ghaNA sAvadya vyApAra karavA nahIM, comAsAmAM bahu dUra javuM nahIM, temAM paNa sAdhue to comAsAmAM vizeSa prakAre eka sthAne rahevuM. comAsuM rahelA sAdhu paryuSaNaparva Ave tyAre mAMgalikane mATe pAMca divasa kalpasUtra vAMce. jema-devomAM indra ziromaNi che, tArAomAM caMdra, nyAyavAn puruSomAM rAma, rUpavaMtomAM kAmadeva, rUpavaMtI strIomAM raMbhA, hAthIomAM airAvaNa, vRkSomAM kalpavRkSa, nRtyakalAmAM mayUra, tejasvImAM sUrya, sAhasikomAM rAvaNa, satIomAM rAjImatI, vanamAM naMdanavana, kASTamAM caMdana, puSpomAM kamaLa, tIrthomAM zatruMjaya, guNomAM vinaya, dhanurdhArIomAM arjuna, maMtromAM navakAra, buddhimaMtomAM abhayakumAra, ane oSadhomAM amRta ziromaNipaNAne dhAraNa kare che, tema kalpasUtra saghalAM zAstromAM ziromaNi che. '"nAdaMtaH paramo levo, na mukte: parama vavaCAna zrIzatrunayAttIrya, zrI RttvAr na paraM zrutam" / / ''arihaMta prabhuthI bIjo paramadeva nathI, muktithI bIjuM parama pada nathI, zrI zatruMjayathI bIjuM 52matIrtha nathI, ane zrI kalpasUtrathI bIjuM koI uttama zAstra nathI.'' A kalpasUtra sAkSAt kalpavRkSa ja che. temAM vIraprabhunuM cAritra bIjarUpe che, pArzvanAtha prabhunuM caritra aMkurArUpa che, neminAthaprabhunuM caritra thaDa rUpa che, RSabhadeva prabhunuM caritra DALIo rUpa che. sthavirAvalI puSpo rUpa che, samAcArInuM jJAna e sugaMdha che, ane mokSaprApti rUpa phaLa che, A kalpasUtra vAMcavAthI, vAMcanArane sahAya devAthI, kalpasUtranA saghaLA akSaro sAMbhaLavAthI tathA vidhipUrvaka tenuM ArAdhana karavAthI te ATha bhavanI andara mokSa denAruM thAya che. vIraprabhu gautamasvAmIne kahe che ke- ''he gautama! je mANaso jinazAsanamAM ekAgra cittavALA thaIne, prabhAvanA ane pUjAmAM tatpara rahI, ekavIza vAra kalpasUtrane sAMbhaLe che teo A bhAvarUpI samudrane tarI jAya che''. evI rIte zrI kalpasUtrano mahimA sAMbhaLIne, kaSTa ane dhananA kharcathI sAdhI zakAya evAM saMyama, tapasyA, pUjA, prabhAvanA vigere dharmakAryomAM ALasa na karavI, kAraNa ke sarvasAmagrI sahita kalpasUtranuM zravaNa vAMchita phaLane ApanAruM che. jema pANI, vAyu, tApa vigere sAmagrI hoya to ja bIja phaLadAyaka thAya che tema A kalpasUtra paNa deva-gurunI pUjA, prabhAvanA, sAdharmikonI bhakti vigere sAmagrI sahita upara kahelA phaLanA heturUpa thAya che. have vizvAsI puruSanA vacanamAM vizvAsa Ave, tethI A kalpasUtra banAvanAranuM nAma kahevuM joie. A kalpasUtranA racanAra cauda pUrvadhArI yugapradhAna zrI bhadrabAhu svAmI che. teoe pratyAkhyAnapravAda nAmanA navamA pUrvamAMthI dazAzrutaskaMdha uddharyo, tenuM AThamuM adhyayana zrI kalpasUtra che. cauda pUrvanuM mAna A pramANe che : paheluM pUrva eka hAthI jeTalA maSInA DhagalAthI lakhI zakAya, bIjuM be hAthI jeTalAthI, trIjuM cAra hAthI jeTalAthI, cauthuM ATha hAthI jeTalAthI, pAMcamuM soLa hAthI jeTalAthI, cha batrIsa hAthI jeTalAthI, sAtamuM cosaTha hAthI jeTalAthI, AThamuM ekaso aThyAvIza hAthI jeTalAthI, navamuM baso chappana hAthI jeTalAthI, teramuM cAra hajAra chanuM hAthI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** zrIkalpasUtram jeTalAthI tathA caudamuM ATha hajAra eka so ane bANuM hAthI jeTalA maSInA DhagalAthI lakhI zakAya. caude pUrva-soLa hajAra traNaso ane tryAsI hAthI pramANa maSInA DhagalAthI lakhI zakAya. te caude pUrvanA nAma anukrame A pramANe che- utpAda 1, agrAyaNIya, vIryapravAda, astipravAda 4, jJAna pravAda ', satyapravAda, AtmapravAda, karmapravAda, pratyAkhyAnapravAda ", vidyApravAda 10, kalyANa 11, prANAyAma 12, kriyAvizAla 13, ane lokabiMdusAra 14 pUrva. kalpasUtra caudapUrvadhArI mahApuruSa zrI bhadrabAhusvAmI e banAveluM hovAthI parama mAnanIya che. vaLI kalpasUtrano saMpUrNa artha tathA tenuM mAhAtmya koI kahevAne samartha nathI. kahyuM che ke "1 'savvanaINaM jA hujja, vAluA savvodahINa jaM udayaM / tatto anaMtaguNio, attho ikkassa suttassaM // " "mule nihrAsasahastra svAt, have jevAM pati tathApi 5mAdAtmya; vavatuM zavayaM na mAnavai:' / r|| ''sarva nadInI veLuM bhegI karIe, ane sarva samudranuM pANI bheguM karIe, tenA karatAM paNa eka sUtrano artha anaMtagaNo che. jo mukhamAM hajAra jIbha hoya, ane hRdayamAM kevaLajJAna hoya, to paNa manuSyo kalpasUtranuM mAhAtmya kahI zake nahIM, kalpasUtra mahApuruSe karyuM che, to prAkRta bhASAmAM zA mATe karyuM? evI zaMkA na karavI, kAraNa ke-mahApuruSo paropakArI hoya che; bALaka, strI, thoDI buddhivALA, ane vRddha paNa bhaNI zake mATe tIrthaMkara prabhue siddhAMta prAkRtamAM karyAM che.'' kalpasUtrane vAMcavAmAM tathA sAMbhaLavAmAM mukhya rIte sAdhu-sAdhvIo ja adhikArI che. temAM paNa yoga vahana karela sAdhuone rAtre vAMcavA-sAMbhaLavAno adhikAra che, ane sAdhvIone nizIthacUrNi vigeremAM kahela vidhi pramANe divase sAMbhaLavAno adhikAra che. paNa zrI vIraprabhunA nirvANa pachI navaso eMzI varSa gayA bAda, matAMtare navaso trANuM varSa gayA bAda, dhruvasena rAjAno dIkaro maraNa pAmavAthI zokagrasta thayelA te rAjAne samAdhimAM lAvavAM mATe AnandapuramAM sabhA samakSa mahotsavapUrvaka kalpasUtra vAMcavAnuM zarU thayuM. tyArathI mAMDIne caturvidha saMgha zrIkalpasUtra sAMbhaLavAne adhikArI thayo, paNa vAMcavAne to yoga vahana karela sAdhu ja adhikArI che. have A paryuSaNa parvamAM nIce jaNAvelAM pAMca kAryo to avazya karavAM-caitya paripATI, samasta sAdhuone vaMdana, sAMvatsarika pratikramaNa, paraspara sAdharmikane khamAvavA ane akramano tapa karo. temAM akramano tapa mahAphaLane denAro che. mATe muktinI saMpadAne IcchatA lokoe nAgaketunI peThe te tapa avazya karavo. nAgaketunI thA caMdrakAntA nAmanI nagarImAM vijayasena nAme rAjA hato. te nagarImAM zrIkAMta nAmano vepArI raheto hato,tene zrIsasvI nAme strI hatI, teNIne ghaNe upAye eka putra thayo. have paryuSaNa parva najIka AvatAM kuTuMbamAM saghaLAM bAta kare che ke 'ame aTThama tapa karIzuM'. evuM vacana sAMbhaLI bALakane jAtismaraNa utpanna thayuM, tethI dhAvaNo chatAM te bALake akramano tapa karyo. bALake dhAvavAno tyAga karyo. te bALaka nahIM dhAvavAthI AsuMDAM pADatI mAtA zrIsakhIe potAnA pati zrIkAMta AgaLa vAta nivedana karI. zeThe vaidyo teDAvI ghaNA upacAra karAvyA, paNa bALaka dhAvato nathI. karamAi gayelA mAlatInA puSpanI jema, te bALaka nahIM dhAvavAthI mlAna thaI gayo. anukrame te bALakane mUrchA AvI, tethI tene mRtyu pAmelo jANI sagA-saMbaMdhIoe tene jamInamAM dATyo. tyAra pachI putranA duHkhathI teno bApa zrIkAMta 8 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmazrIvahattvapUrNa awakrama paNa maraNa pAmyo. te nagarInA rAjA vijayasene bApa ane dIkaro bannene mRtyu pAmelA jANI tenuM dhana levA mATe potAnA subhaTone mokalyA. have eTalAmAM te bALakanA aThThama tapanA prabhAvathI dharaNendranuM Asana kaMpyuM, teNe avadhijJAnathI saghaLuM vRttAMta jANyuM. tyAra pachI dharaNendra AvIne bhUmimAM rahelAM te bALakane amRta chAMTI svastha karyo, ane pote brAhmaNanuM rUpa karI, tene ghere AvI, dhana levA mATe AvelA rAjAnA mANasone aTakAvyA. te sAMbhaLI rAjA paNa turaMta tyAM Avyo, ane kahevA lAgyo ke- "he brAhmaNa!paraMparAthI cAlI AvatI rIta pramANe ame aputriyAnuM dhana grahaNa karIe chIe, tene tuM zA mATe aTakAve che? dharaNe kahyuM ke he rAjanuM! zrIkAMtano putra haju jIve che, tethI tame dhana kevI rIte grahaNa karI zako?" rAjA vigeree pUchayuM ke zrIkAMtano putra kevI rIte jIve che? ane te kyAM che? tyAre dharaNendra te bALakane bhUmimAMthI jIvato kADhIne nidhAnanI peThe dekhADayo. bALakano jIvato dekhI saghaLAoe Azcaryacakita thaI pUchayuM ke - "he svAmI! Apa koNa cho? ane A bALaka koNa che?" teNe kahyuM ke huM nAgarAja dharaNendra chuM, aThThamano tapa karanAra A mahAtmAnI sahAya mATe Avyo chuM. tyAre rAjAdike pUchayuM kehe svAmI! A bALake janmatAM ja aTTamano tapa kema karyo?" dharaNendra kahyuM ke he rAjan ! A bALaka pUrva bhavamAM koI vaNikano putra hato, bAlyAvasthAmAM ja tenI mAtA maraNa pAmI hatI ane tethI tenI sAvakI mAtA ghaNuM duHkha detI. eka vakhate teNe potAnA mitrane potAnuM duHkha kahI saMbhaLAvyuM. mitre upadeza Apyo ke-"bhAI! te pUrvajanmamAM tapa karyo nathI, tethI tAre AvI rIte parAbhava pAmavo paDe che'. tyAra pachI teNe yathAzakti tapa karavA mAMDayo. eka divasa teNe manamAM nizcaya karyo ke-AvatA paryuSaNa parvamAM aTTamano tapa avazya karIza" ema vicArIne eka ghAsanI jhUMpaDImAM sUto. A vakhate tenI sAvakI mAtAe avasara maLavAthI najIkamAM saLagatAM agnimAMthI eka taNakho laI te jhuMpaDImAM nAkhyo, tethI te jhUMpaDI saLagI uThavAthI te paNa baLIne maraNa pAmyo, ane aTTamanA dhyAnathI te A zrIkAMtazeThano putra thayo, ane tethI teNe pUrvajanmamAM ciMtavelo aThThama tapa hamaNAM karyo. A mahApuruSa laghukama che, vaLI A bhavamAM ja mokSagAmI che, mATe tamAre tene yatnapUrvaka pALavo. vaLI A mahAtmA tamone paNa mahAn upakAra karanAro thaze. e pramANe kahI nAgarAja dharaNendra potAno hAra te bALakanA kaMThamAM nAkhI potAne sthAnake gayo. tyAra pachI sagAoe zrIkAMtanuM mRtakArya karIne te bALakanuM nAma nAgaketu' pADyuM. pachI anukrame te bacapaNathI ja jitendriya thaIne parama zrAvaka thayo. eka divasa vijayasena rAjAe eka mANasane cora nahIM chatAM tenA Upara corInuM kalaMka melI mArI nAkhyo. te marIne vyaMtara thayo. te vyaMtare pUrvabhavanA verathI samagra nagarano nAza karavA eka zilA racI. ane rAjAne lAta mArI lohI vamato siMhAsana uparathI bhUmi upara pADI nAkhyo. te vakhate nAgaketue vicAryuM ke huM jIvato chatAM AvI rIte saMghanA ane jinamaMdiranA nAzane kema joI zakuM? ema vicArI teNe prAsAdanA zikhara upara caDhIne zilAne hasta baDedhArI rAkhI. tyAre te vyaMtara paNa nAgaketunI tapazaktine sahana nahIM karI zakavAthI zilAsiMharIne nAgaketune namI paDayo, tathA tenA kahevAthI rAjAne paNa upadrava rahita karyo. have eka vakhate nAgaketune jinezvara prabhunI pUjA karatA puSpanI andara rahelo sarpa Dakhyo, chatAM paNa vyagra na thatAM zubha bhAvanA upara caDyo. bhAvanA bhAvatAM tene kevaLajJAna prApta thayuM. pachI zAsana devatAe ApelA muniveSane dhAraNa karI teNe ghaNI kALa vihAra karyo. evI rIte nAgaketunI kathA sAMnLIne bIjAoe paNa aThThama tapamAM yatna karavo. Iti nAgaketu kathA. have A kalpasUtramAM traNa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram viSaya kahevAnA che te nIce pramANe 'purima - carimANa kappo, maMgalaM vaddhamANatitthammi / iha parikAhiA jiNa-gaNa-harAithevarAvalI ttA' '''zrIRRSabhadeva ane zrI mahAvIrasvAmInA sAdhuono e AcAra che ke -varasAda thAo athavA na thAo, paNa paryuSaNa avazya karavA, ane paryuSaNa parvamAM kalpasUtra vAMcavuM. vaLI zrIvardhamAna svAmInA tIrthamAM kalpasUtra vAMcavuM e maMgalikanuM kAraNa che, kAraNa ke A kalpasUtramAM jinezvaronAM caritro, gaNadhara vigerenI sthavirAvalI, ane sAdhuonI sAmAcArI e traNa adhikAra kahelA che. temAM prathama adhikA2mAM jinezvaronA caritrane viSe Asanna upakArI hovAthI pahelAM zrImahAvIrasvAmInuM caritra kahetA chatAM bhadrabAhu svAmI maMgaLane mATe paMca parameSThI namaskAra bhaNe che namo arihaMtANaM, namo siddhANaM, namo AyariyANaM / namo uvajjhAyANaM; namo loe savvasAhUNaM // eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // arihaMta paramAtmAne namaskAra thAo. siddha paramAtmAne namaskAra thAo. AcArya mahArAjane namaskAra thAo. upAdhyAya mahArAjane namaskAra thAo. lokamAM rahelAM sarvasAdhuone namaskAra thAo. e pAMca namaskAra sarva pApanA nAza karanAra che. ane sarva maMgaLamAM prathama maMgaLa che. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMca hatthuttare hotthA / jahA - hatthuttarA hiM cue, caittA gabbhaM vkkNte| hatthuttarAhiM gabbhAo gabbhaM sAharie / hatthuttarAhi jaae| hatthuttarAhiM muMDe bhavittA agArAo aNagAriaM pavvaie / hatthuttarAhiM anaMte aNuttare nivvAghAe nirAvaNe kasiNe paDipuNNe kevalavaranANa-daMsaNe sappaNe / sAiNA pariNivyue bhayavaM // 11 // / (tenuM vagatenuM tenuM samAM ) te kALa ane te samaya eTale A avasarpiNInA cothA ArAne cheDe (samaLe manava mahAvIre) mahAtapasvI bhagavaMta mahAvIrane (paMca tyuttare olyA) uttarAphAlgunI nakSatrane viSe pAMca vAnAM thayAM (ta-nAM) te A rIte. (ghuttahiMdu, puttA gamaM vavante) 1 uttarAphAlgunI nakSatrane viSe bhagavAn prANat nAmanA dasamA devalokathI cyavyA, cyavIne garbhamAM upanyA (hatyuttarAEi gabbAo baM sARiL) * uttarAphAlgunI nakSatramAM devAnaMdAnAM garbhamAMthI trizalAnA garbhaNAM mUkayA (tyuttarAhi~ nA) 3 uttarAphAlgunI nakSatramAM janmyA. *(tyuttarAhiM muDe mavitta agArAo baLAtAM padmaNa) uttarAphAlgunI nakSatramAM muMDa thaIne, eTale-dravyathI kezano loca karIne ane bhAvathI rAga-dveSane mUkIne, gharamAMthI nIkaLI sAdhupaNAne pAmyA-dIkSA lIdhI. (tyuttarAEi anaMte anuttare nivvAghA nirAvaraNe vyaktine paDivui vanavanALa-taMtaNe samuppange) vaLISa uttarAphAlgunI nakSatramAM bhagavAna mahAvIra svAmIne anaMta vastunA viSayavALuM anupama, koi paNa vastu vaDe vyAghAta eTale skhalanA na pAme tevuM samasta AvaraNa rahita, saghaLAM paryAya sahita sarva vastune jaNAvanAruM paripUrNa eTale saghaLAM avayavothI saMpUrNa, evA prakAranuM pradhAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana upagyuM. (jJAphaLa piinAvyu madyavaM) bhagavAna mahAvIrasvAmI svAtI nakSatramAM mokSe gayA. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre, je se gimhANaM cautthe mAse aTThame pakkhe AsADhasuddhe, 10 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94494494 zrIkalpasUtram tassa NaM AsADhasuddhassa chaTThIpakkhe NaM mahAvijayapupphuttarapavarapuMDarIyAo bhahavimANAo vIsaMsAgarovamaTThiiyAo, ukkhaNaM bhavakkhaNaM TiikkhaeNaM anaMtaraM cayaM caittA / (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre) te aNe jane te samaye zramA bhagavAna mahAvIra (je se gimhANaM cautthe mAse aTThame pakve AsADhasuddhe ) 4 te grISmANano yothomAsa, grISma ajanuM pajavADiyuM ( tassa NaM AsADhasuddhassa chaTThIpakve NaM) te khASADha bhAsanA zuDala pajavADiyAnI chaThanI rAtrine viSe ( mahAvijaya pupphuttaravara puMDarIyAo mahavimANAo ) bhyAM mahAn vizya che sevA tathA zrIbhaM zreSTha vibhAnomAM zveta ubhaNa ThevA arthAt atyaMta zreSTha sevA puSpottara nAmanA mahAvibhAna thaDI, te vibhAnu devu che ? - (vIsaMsAgarovamahii yAo) bhyAM devonI utkRSTa sthiti vIza sAgaropama hoya che, bhagavaMtanI paNa tyAM teTalI sthiti hatI, evA te puSpottara vimAna thaDI (AukravaeNaM) heva saMbaMdhI AyuSyano kSaya thatAM (bhavakravaeNaM) heva saMbaMdhI gati nAma armano kSaya thatAM ane (ThiikvaeNaM) vaiDiya zarIranI sthitino kSaya thatAM (anaMtaraM cayaM caittA) khatarA vinA yyavana iheva jaMbuddIve bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe, imIse osappiNIe susamasusamAe samAe vaikkaMtAe, susamAe vaikkaMtAe, susamadusamAe samAe vaikkaMtAe, dusamasusamAe samAe bahuvaikkaMtAe sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehiM UNiyAe- paMcahattarivAsehiM addhanavamerhi ya arIne (iheva jaMbuddave bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe) khA 4 judvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramAM dRkSizArdha bharatane viSe (imIse osappiNIe susamasumAe samAe vaikkaMtAe) mA avasarpiNImAM suSabhasuSamA nAmanI yAra jheDADoDI sAgaropamanA pramAzavANI pahelI khAro (susamAe samAe vaikkaMtAe) avasarpiNImAM suSabhasuSamA nAmanI thAra DoDADoDI sAgaropamanApramAzavANo pahelo khAro (susamadusamAe samAe vaikkaMtAe) suSamA nAma notrA choDADoDI sAgaropamanA pramAzavANo trIbhe khAro (dusamasusamAe samAe bar3akkaM tAe sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehiM UNiyAe) ne huSabhAsuSamA nAmano jetAMsIza habhara varSa AegI kheDa jheDADoDI sAgaroyamanA prabhAzavANo yotho jAro ghazo jaro gayA bA, yotho khAro DeTaso jADI rahetAM ? te uhe che - (paMcahattarivAse hiM addhanavamehiM ya mAsehiM sesahiM ) thothA khArAnA paMthotera varasa bhane sADA sA bhAsa jADI rahetA (ikkavIsaetitthayarehiM ikravAgakulasamuppannehiM kAvasaguttehiM) kSvANamAM utpanna thayelA bhane azyapagotravANA kheDavIsa tIrthaMkaro (dohi ya harivaMzakulasamuppannehiM goyamasaguttehiM) mAsehiM seserhi, ikkavIsAe titthayarehiM ikkhAgakulasamuppanehiM kAsavaguttehiM dohiM ya harivaMsa - kulasamuppannehiM goyamasaguttehiM - tevIsAe titthayarehiM vaikkaMterhi, samaNe bhagavaM mahAvIre caramatitthayare puvyatitthayaraniddiTTe, mAhaNakuMDaggAme nayare usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe puvvattArakAlasamayaMsi hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM AhAravakkaMtIe bhavavakkaMtIe sarIravakkaMtIe kucchiMsi ganbhattAe vakkaMte // 12 // (ttehiM ) tathA harivaMzaGguNamAM utpanna thayelA gautama gotravANA zrI munisuvratasvAmI tathA zrIneminAthaka se je tIrthaM ro (tevIsAe titthayarehiM vaikkaMtehiM ) khevI rIte RSabhadevathI AraMbhIne pArzvanAtha paryaMta trevIza tIrthaM ro thayA jA (samaNe bhagavaM mahAvIre caramatitthAre puvvatitthayaraniddiTThe) "chessAM tIrthaM42 mahAvIra thaze" se pramANe **********11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************************* zrIkalpa sUtram -HERE pUrvanAnezvarothI vAmelA mevAchaei tIrthaM42 zrama bhagavAna mahAvIra(mAhaNakuMDaggAme naTare) brAhama nAmanA narabha ( usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttApa) koDAlagotranA RSabhadatta nAmanA brAhmaNanI bhAryA, jAlaMdhara gotranI devAnaMdA nAme brAhmaNInI kukhane viSe (puvvattArakAlasamayaMsi) madhyarAtrine viSa (hatyattarAhiM nakravatteNaM) uttarAgunI nakSatrAne viSa (jogamuvAgaeNaM) yaMdrano yogAyatai (AhAravakkaMtIe) visaMbaMdhI mAhArano (bhavavakkaMtIe) vasaMbaMdhI mano (sarIravakkaMtIe) visamA zarIra no tyaa| rIne ( kucchiMsi gabbhattAe vakkaMte) te hevAnahAnI apane viSe po utpanna yaa|| 2 // samaNe bhagavaM mahAvIre tinnANovagae Avi hotthA-caissAmi tti jANai, cayamANe na jANai, cue mi tti jANai // 13 // (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zrama bhagavAna mahAvIra (tinnANovagae Avi hotthA) mati zruti bhane bhavadhi se 9 zAna sahita tA. (caissAmi tti jANai ) potAnu vivimAnamAthI yavana yavAnuM tuM tyAre 'mA hepavimAnamAthI 24vIza' se prabhAe // 5) cha. (cAmANe na jANai) 'du thyavyo chu' se prabhArI na , 29 // vartamAna meM samayano-sUkSma che. (cue mi tti jANai) '9 cyavyo' meM prabhArI cha.3. jarayaNiMcaNaM samaNe bhagavaM mahAvIre devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi gabbhattAe vakte, taM rayaNiM ca NaM sA devANaMdA mAhaNI sayamaNijaMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI imeyArUve urAle kallANe sive dhanne maMgalle sassirIe cauddasa mahAsumiNe pAsittA NaM pddibuddhaa| taM jahA- (jaM raNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) rAtrine vidheH zrama (mapAna mahAvIra (devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kuchiMsi gabbha-ttAe vakkaMte) n52 gotranI hevAnaMhA brAhamAnI kSine viNe garbhapaNe mAvyA, (taMrarANiM ca NaM sA devANaMdA mAhaNI) te rAtrine viSete hepAnaMhA praam| (sAmaNijjasiM suttajAgarA ohIramANI ohIramANI) zayyAne viSe 15 tAM mane 5 gatI, meTale satya nidrA 42tI chatai (imeyArUve) mAgaNa DevAze mevA sva35nA (urAle kallANe) prazasta, pratyArAnA tu35, (sive dhanne) upadravone 42naa2|, dhananA tu35, (maMgalle sassirIrae) bhaMgaNa 42 naa2|| ane zomA sahita (cauddasa mahAsumiNe pAsittANaM paDibuddhA) yauha bhAsvapna jAne nil. (taM jahA-) te // prabhArI gaya-vasaha-sIha-abhise-dAma sami 6 diNayara' jhayaM kuNbh| paumasara sAgara vimANa 2 bhavaNa'3 rayaNuccaya sihiM ca (1) // 14 // (gaya-vasaha-sIha) thI, vRSAma, sahiM (abhisea) lakSmI (dAma-sasi-diNayaraM) puSpanI bhANA, yandra, sUrya (jhayaM-kuMbhaM) 4%1, (paumasagara-sAgara) 5bha sarovara, samudra (vimANa-bhavaNa) vivimAna athavA, se tIrthakarano jIva svargamAMthI Ave temanI mAtA devavimAna jue, ane je tIrthaMkarano jIva narakamAMthI Ave temanI bhAtA bhavana me. (rayaNuccaya-sihiM ca) ratnano rAzi, mane nidhUma mani // 14 // taeNaM sA devANaMdA mAhaNI imeyArUve urAle kallANe sive dhanne maMgalle sassirIe cauddasamahAsumiNe pasittA NaM paDibuddhA samANI, haTTatuTThacittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaMNasiA harisavasavisappamANahiyayA dhArAhayakayaMbapupphagaM piva samussasiaromakUvA sumiNuggahaM krei| sumiNaggahaM karittA sayaNijAo anbhuttttei| abbhudvittA aturiamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe, jeNeva usabhadatta Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AASHAKAKHzrIkalpasUtram KAHAFkkkkkk mAhaNe, teNeva uvaagcchi|uvaagcchittaa usabhadattaM mAhaNaM jaeNaM vijaeNaM vddhaavei|vddhaavittaa bhaddAsaNavaragayA AsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu evaM vyaasii||15|| (tae NaM sA devANaMdA mAhaNI) tyA2 57 te devAnaMhA brA (imeTArUve urAle) bhaav| 135n| prazasta, tyA1112N (sive dhanne) upadravone 42nArA, dhananA hetu35 (maMgalle sassirIe) bhaMgarI mane zomA2Dita ( cauddasamahAsumiNe pasittA NaM paDibuddhA samANI) yauha bhaDAsvapnane pIne kI chatai (hatuTThacittamANaMdiyA) vismaya pAmelI, saMtoSa pAmelI vittamA mAnahita thayetI (pIimaNA) protiyuti bhanavANI (paramasomaMNasiA) 52ma saMtuSTa vittavANI (harisavasavisappamANahiTayA) harSanA vazathI usasita hayavAe (dhArAhayakAbapupphagaM piva samussasiaromakUvA) bhedhanI paa2|thii siMyAmerA banA puSpanI 45 4InI robharA visita 56 cha mevI (sumiNugNahaM karei) svapnAmona sm25|| 42vA dI. (sumiNaggahaM karittA) svapnAmo- sm25| rIne ( sayaNijjAo abbhuDhei) zayyA 28cha. (abbhuTTittA aturiamacavalamasaMbhaMtAe) 38Ine mananI tAsa rahita smasAna hita (avilaMbidyAe) mane kyama se vilaMba 2Dita mevI (rAyahaMsasarisIe gaIe) 2049sa sa62gati 43, (jeNeva usabhadatta mAhaNe) 4yAMpatmahatva prAhaeche, (teNeva uvAgacchAi) tyA mAve che. (uvAgachittA usabhadattaM mAhaNaM) bhAvIne *pamahatta prAne (jaeNaM vijaeNaM vadAvei) 45 mane vi04ya 43 vAve che. potAnA dezamA 4ya, ane pA27 dezamA vi4ya uvAya (vaddhAvittA bhaddAsaNavaragayA AsatthA vIsatthA) vadhAvIne uttama siMhAsana 52 jesI, zrabhane 62 42, kSobha 2Dita tha6, (suhAsaNavarazA) suma-samApithI uttama bhAsana 52 jeThI. (karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu ) tyA2 pachI hAtha 31, 6sa nama // 72, masta sAvarta 42, masta 2ixNI hoDIne (evaM vadyAsI) // prabhArI modii-|| 5 / / evaM khalu ahaM devANuppiA! ajja sayaNijjeMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI imeyArUve urAle jAva sassirIe cauddasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA // 16 // taM jahA-gaya jAva sihiM c||17|| (evaM khalu ahaM devaNuppiA!) he devAnupriyA! I (ajja sayaNijjaMsi) sAThe zayyAne viSa (suttajAgarA ohIramANI ohIramANI) issighatI mane siSantI meTado alpanidrA 42tI chatai. (imeyArUve urAle jAva sassirIe) mApA 12nA prazasta yAvat zomA saDita ( cauddasa mahAsumiNe pAsittANaM paDibuddhA) yauha mahAsvAna pIne 2006|| (taM jahA-) te mArIta- (gaTa jAva sihiM ca) hAthIthI mAnidhUma mAnisudhI yauha mahAsvapna 58ii saMbhAvya // 17 // __eesiM NaM devaannuppiaa| urAlANaM jAva cauddasaNhaM mahAsumiNANaM ke manne kallANe phala vittivisese bhavissai? tae NaM se usabhadatte mAhaNe devANaMdAe mAhaNIe aMtie eamaTuM succA nisamma hadvatuTu0 jAva hiyae dhArAhayakayaMbapupphagaM piva samussasiaromakUvesumiNuggahaM krei|krittaaiihN annupvisi|iihN aNupavisittA appaNo sAbhAvieNaM maipubbaeNaM buddhi-vinnANeNaM tesiM sumiNANaM atthuggahaM krei| atthuggahaM karittA devANaMdaM mAhaNi evaM bayAsI // 18 // ___ (eesiM NaM devaannuppiaa| urAlANaM jAva cauddasahaM mahAsumiNANaM) devAnupriyA! 20 prazasta yauha mahAsvapnano (ke manne kallANe phala vittivisese bhavissai ?) pratyArI zuMiNavizeSa tathA vRttivizeSa thaze? teno DuM viyA2 ru cha. putrAhino kAma te 3 // 43vAya, mane mAvidhAno te vRtti vAya. (taeNaM se usabhadatte Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram mAhaNe) tyArapachI te RSabha zrAhmA (devANaMdAe mAhaNIe aMtie) hevAnaMhI brAhmaNInI pAse ( eamaTuM succA jisamma) A artha sAMlaNIne tathA manathI avadhArIne (haTThatuTTha0 jAva hiyae) vismita thayelo, yAvat harSanA vazathI utsAsita hRdhyavANo ( dhArAhayakayaMbapupphagaM piva samussasiaromakUve) bhedhadhArAthI siMyAtrelA uhaMjanA puSpanI bhebha bhenI romarAla vi'sita thayesa che vo (sumiNuggahaM karei) svapnAkhone ghAre che. ( karitA IhaM aNupavisai) dhArIne arthanI viyArA re che. (IhaM aNupavisittA) arthanI viyArA urIne ( appaNo sAbhAvieNaM maipuvvaeNaM buddhi-vinnANeNaM) potAnI svAbhAvi bhatipUrva' buddhi ne vijJAna vaDe (tesiM sumiNANaM atthuggahaM karei) te svapnAkhonA arthano nirNaya ure che. ( atyuggahaM karittA devANaMdaM mAhaNiM evaM bayAsI) arthano nirNaya harIne hevAnaMghAkhe brAhmaNIne yA prabhAo 'dhuM // 8 // uANaM tubhe devAppie! sumiNA diTThA, kallANA sivA dhannA maMgallA sassirIA AruggatuTThidIhAu-kallANa-maMgalla- kAragA NaM tume devANuppie! sumiNA ditttthaa| taM jahA - atthalAbho devANuppie!, bhogalAbha devApi puttalAbho ! devANuppie! sukkhalAbho devANuppie! evaM khalu tumaM devANuppie! navahaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTTamANaM rAiMdiyANaM vaikkaMtANaM sukumAlapANi / pAyaM ahINapaDipuNNapaMcidiyasarIraM lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM / (urAlA NaM tubhe devANuppie! sumiNA diTThA) he hevAzupriyA ! te prazasta svapna gheNyAche. (, kallANA sivA dhannA maMgalA sassirIA) lyAeA3ya, upadravone haranAra, dhananA hetu3ya, bhaMgaNa35, zolAsahita (AruggatuTThi- dIhAukallANa-maMgala-kAragANaM tume devANuppie! sumiNA diTThA) Arogya, saMtoSa, sAMju, AyuSya, ulyAe bhane vAMchita ijano sAla du2nArA khevA he hevAzupriyA teM svapna gheNyA che. have te svapnAkhonuM ija uhe che, (taM jahA) te ThevI rIte (atthalAbho devANuppie) hevAnupriyA ! arthano sAla thaze. (bhogalAbho devANuppie) hevAnupriyA ! logano sAla ze. (puttalAbho ! devANuppie!) hevAnupriyA ! putrano lAla thaze. (sukkhalAbho devANuppie!) hevAnupriyA ! sujano sAtbha thaze. (evaM khalu tumaM devANuppie) he hevAnupriyA ! nizcayathI tuM (navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTThamANaM rAiMdiyANaM vaikvaMtANaM) nava bhAsa pUrepUrA saMpUrNa thayA jAha jane sADA sAta hivasa gayA jaha; khAvA prajharanA putrane 4nma khAyIza. ThevA prAranA putrane ? te uhe che - ( sukumAlapANi pAyaM) 4nA hAtha ane paga sujhebhala che. (ahINapaDipuNNapaMcidiyasarIraM) nA zarIranI pAMye indriyo sArA lakSaeAyukta khane paripUrNa che jevo.(lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM) chatra yAmara vigere sakSazonA gue| vaDe sahita, tathA bhasa tasa vigere vyaM nonA guNa vaDe sahita. lakSaNo cakravartI tathA tIrthaMkarone eka hajAra ne ATha hoya. baladeva ane vAsudevane ekaso ne ATha hoya. te sivAya bIjA bhAgyavaMta jIvone batrIza lakSaNo hoya. te batrIza lakSaNo nIce pramANe jANavAMchtr' tAmarasaM dhanU rathavaro dambholi ' kUrmA ' 'GakuzAH, vApI', svastika toraNANi 13 cakraM ca saraH" paJcAnanaH zaMkha 15 gajau 16 17 kalazau" prAsAda samudra yavA: 21 ; yUpa22 stUpa kamaNDalUnya 24 vanibhRt 25 saccAmaro 26 darpaNaH 27 // 1 // ukSA kamalAbhiSekaH 30 sudAma ", kekI, dhanapuNyabhAjam // 2 5 12 14 pAdapaH 28 31 " atyaMta puNyazAlI vane-chatra, drumaNa, dhanuSya, ratha, va, DAyajo, aMDuza, vAda, svAsti, toraNa, sarovara, 14 19 10 1. bhati-bhaviSyadvANanA viSayane Ave che. 2. buddhi-vartamAnAjanA mahArthane 4sAve che. 3. vijJAna-bhUtaaNa tathA bhaviSyakALanI vastune jaNAve che. 20 matsyA patAkA 29 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram siMha, vRkSa, cakra, zaMkha, hAthI, samudra, kaLaza, prAsAda, matsya, java, yajJa staMbha, cotaro, kamaMDalu, parvata, cAmara, darpaNa, baLada, dhvajA, abhiSeka sahita lakSmI, mALA tathA mora e batrIza lakSaNo hoya. vaLI prakArAMtare batrIza lakSaNo nIce pramANe jANavAM " iha bhavati saptaraktaH SaDunnataH paJcasUkSma- dIrghazca / trivipula-laghu-TMmIro, dvAtriMzastrakSA: 6 pumA'|| // jenA nakha, paganAM taLiyAM, hathelI, jIbha, oTha, tALavuM ane AMkhanA khUNA, e sAte lAlaraMganA hoya. kAMkhano bhAga, hRdaya, garadana, nAka, nakha ate mukha, e cha uMcA hoya. dAMta, cAmaDI, keza, AMgaLIonA veDhA, ane nakha, e pAMce pAtaLA hoya. AMkho, stananI vacceno bhAga, nAka, haDapacI ane bhujA, e pAMce dIrgha hoya. kapAla chAtI ane mukha, e traNe pahoLA hoya. kaMTha, sAthaLa ane puruSacinha, e traNe nAnAM hoya. tathA jene sattva-parAkrama svara ane nAbhi, e traNa gaMbhIra hoya, te puruSa batrIza lakSaNa samajavo. mukhamardhaM zarIrasya sarvaM sA mukhamucyate / tato'pi nAsikA zreSThA, nAsikAyAzca locane // 1 // yathA netre tathA zIlaM yathA nAsA tathA''rjavam / yathA rUpaM tathA vittaM yathA zIlaM tathA guNAH // 2 // mukha e zarIrano aDadho bhAga che, eTaluM ja nahi, paNa mukhane zarIrano Akho bhAga kahIe to khoTuM nathI, kAraNa ke -AkhA zarIramAM mukha pradhAna che. mukhamAM paNa nAsikA zreSTha che, ane nAsikAthI paNa netro zreSTha che. jevAM netra tevuM zIla, jevI nAsikA tevI saraLatA, jevuM rUpa tevuM dhana ane jevuM zIla tevA guNo jANavA. atisve'tidIrghe'ti-sthUle cA'tikRze tathA / atikRSNe'tigaure ca SaTsu sattvaM nigadyate // 3 // ati TUMkAmAM, ati lAMbAmAM, ati jADAmAM, ati pAtaLAmAM ati kALAmAM tathA ati gorAmAM, e chaemAM sattva kahevAya che. saddharma: sumonI, musvapna: munaya: vi:| sUtrayatyAtmanaH zrImAna nara: varSomA-DaLamau // 4 // je sArI rIte dharma ka2NI karato hoya, sAro bhAgyazALI hoya, zarIre nirogI hoya, jene sArAM svapna AvatAM hoya. sArI nItivALo hoya, ane kavi hoya te puruSa potAnA AtmAne svargamAMthI Avelo ane pAcho svargamAM javAno sUcave che. nirtana: satho vAnI, vAnto vakSa: savA RRnu, martyayone samudrabhUto, mavitA = punastathA / / je niSkapaTa hoya, dayALu hoya, dAnavIra hoya, indriyone kAbUmAM rAkhanAra hoya, DAhyo hoya, ane hamezAM saraLa svabhAvI hoya, te mANasane manuSya janmamAMthI Avelo jANavo, ane pAcho paNa manuSya thavAno jANavo. mAyA-toma-kSudhA-DaDanasya-vAdArAvizvati tirtha yonisanutpati, cApayatmAtmana: pumAna // 6 // kapaTa, lobha, kSudhA, Alasya ane ghaNo AhAra vigere ceSTAthI puruSa potAnI tiryaMca yonimAM utpatti jaNAve che. sarA: svapnanadevI, durgASo pUrvasaMskRta / zakti svasthatA-DavAta, naro naravarbhani| 7 / / rAgavALo, svajano upara dveSa karanAro, kharAba bhASA bolanAro, tathA mUrkhano saMga karanAro mANasa potAnuM narakagatimAM gamana ane narakagatimAMthI AvavuM sUcave che. Avarto dakSiNe bhAge, dakSiNa: zubhakRd nRNAm / vAmo vAme'tinindyaH syAd, diganyatve tu madhyamaH // 8 // 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamamamama mAM zrIvatsvarUNama mANasone jamaNI bAjue jamaNuM Avarta zubha karanAruM jANavuM, DAbI bAjue DAvuM Avarta ati niMdanIyaazubha karanAruM jANavuM, ane bIjI dizAomAM madhyama jANavuM. arekhaM bahurekhaM vA, yeSAM pANitalaM nRNAm / te syuralpAyuSo niHsvA, duHkhitA nA'tra saMzayaH // 9 // je mANasonA hAthanuM taLiyuM rekhA vinAnuM hoya, athavA ghaNI rekhAvALuM hoya, te mANaso alpa AyuSyavALA nirdhana ane du:khI hotha che, temAM saMzaya nathI. jenA hAthanuM taLiyuM lAla hoya te dhanavAna hoya, lIluM hoya te dArUDiyo hoya, pILuM hoya te 52strI laMpaTa hoya, ane kALuM malIna hoya te nirdhana hoya. puruSono hAtha kaThaNa hoya to sAruM, paNa te kaThinatA majUrI-mahenata karavAthI na thayelI ja joie. svAbhAvika hovI joIe. strIno hAtha sukomaLa hoya to sAruM. puruSano jamaNo hAtha jobo, ane strIno DAbo hAtho jovo. jenA hAthanuM taLIyuM UMcuM hoya te dAtAra hoya, UMDu hoya te nirdhana hoya, vATakA jevuM goLa tathA UMDuM hoya to dhanavaMta hoya, hAthanI AMgaLIo pAtaLI ane sIdhI hoya to sAruM. anAmikA'ntyarekhAyAH, kaniSThA syAd yadA'dhikA / dhanavRddhistadA puMsAM, mAtRpakSo bahustatA // 11 // je puruSonI anAmikA AMgaLInA veDhAnI chellI rekhAthI TacalI AMgaLI vadhatI-moTI hoya teone dhananI vRddhi thAya, vaLI mosALa pakSa moTo hoya. maNibandhAt pijurlekhA, karabhAd vibhA ''yuSoH / lekhe dve yAnti tisro'pi, tarjanyaGaguSThakAntaram // 11 // yeSAM relA:, kumAstitra:, sampUrNA-ToSavarpitA, teSAM kSetra-dhanA-DaDyUSi, sampUrNAnyA na tu // 22 // maNibaMdhathI pitAnI gotranI rekhA cAle che, ane karabha tharkI dhana tathA AyuSyanI rekhA cAle che. evI rIte e traNe rekhA tarjanI ane aMgUThAnI vacce jAya che. jeone e traNe rekhA saMpUrNa tathA doSarahita hoya teonA gotra, dhana tathA AyuSya saMpUrNa jANavA, nahIMtara nahi. ullaMghayante yAvatyo-'Ggulyo ca jIvitorekhayA / paJcaviMzatayo jJeyA- stAvatyaH zaradAM budhaiH // 13 // AyuSyanI rekhAthI jeTalI AMgaLIo oLaMgAya teTalA paccIsa paccIsa varasanuM AyuSya paMDita lokoe jANavuM. AyuSya rekhAnA pallava maNibaMdhanI sanmukha nIkaLe to te saMpattinA jANavA, ane AMgaLIonI sanmukha nIkaLe to vipattinA jANavA. jene maNibaMdha thakI Urdhva rekhA nikaLI aMgUThAnI sanmukha Ave to tene sukha thAya, dhanano vipattinA jANavA. jene maNibaMdha thakI Urdhva rekhA nIkaLI aMgUThAnI sanmukha Ave to tene sukha thAya, dhana no lAbha thAya, ane rAjyano lAbha thAya. te UrdhvarekhA tarjanI sanmukha Ave to rAjA thAya athavA rAjA sarakho thAya. vacalI AMgaLI sanmukha Ave to AcArya athavA senApati thAya. anAmikA sanmukha Ave to ghaNA dhanavALo sArthavAha thAya. ane chellI AMgaLInI sanmukha Ave to lokomAM pratiSThA pAme. aMgUTho ane gotrarekhAnI vacce bhAI-bahenanI rekhA hoya che. karabha ane AyuSya rekhAnI vacce satttAnanI rekhA hoya che. AyuSya rekhA ane TacalI AMgaLInI vacce strInI rekhA hoya che. yavanumadhyaai-vidyA - jJAti-vismRtayaH| zuvanapaze tathA nanma, vaikSiLAnuaurlR tai // 4 // 1. TacalI AMgaLInI pAsenI AMgaLIne anAmikA kahe che. 2. kAMDu ane hatheLInA vaccenAM sAMdhAne maNibaMdha kahe che. 3. maNibaMdhathI TacalI AMgaLI sudhInA hathelInA bAhya bhAgane karabha kahe che. 4. aMguThAnI pAsenI AMgaLIne tarjanI kahe che. 16 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvalpasUtra aMgUThAnA madhyabhAgamAM jo java hoya to vidyA prakhyAti ane samRddhi maLe che. vaLI jo jamaNA aMgUThAmAM java ho to zuklapakSamAM janma jANavo. strI jati raktAkSaM, nAryaH kanakapiGgalam / dIrghabAhuM na caizvavaryaM, na mAMsopacitaM sukham // 15 // jenI AMkho lAla rahetI hoya tene strI tyajatI nathI, suvarNa samAna pILI-mAMjarI AMkhovALAne dhana tyajatuM nathI, lAMbI bhujAvALAne ThakurAi-moTAi tyajatI nathI, ane zarIra hRSTa-puSTa hoya tene sukha tyajatuM nathI. cakSuH snehena saubhAgyaM dantasnehena bhojanam / vapuH snehena saukhyaM syAt pAdasnehena vAhanam // 16 // AMkhomAM cIkAza hoya to saubhAgya maLe, dAMtamAM cIkAza hoya to uttama bhojana maLe, zarIramAM cIkAza hoya to sukha maLe, pagamAM cIkAza hoya to vAhana maLe. uro vizAlo dhanadhAnyabhogI, zirovizAlo nRpaGgavazca / kaTI vizAla bahuputra - dAro, vizAlapAdaH satataM sukhI syAt // 17 // jenI chAtI vizALa hoya te dhana tathA dhAnyano bhogI thAya, jenu mastaka vizALa hoya te uttama rAjA thAya, jenI kammara vizALa hoya tene ghaNA putra tathA strI hoya, ane jenA paga vizALa hoya te hamezA sukhI thAya. zubhalakSaNo baLavaMta hoya to kharAba lakSaNanuM jora na cAle, ane kharAba lakSaNo baLavaMta hoya to zubha lakSaNanuM jora na cAle. vaLI RRSabhadatta brAhmaNa devAnaMdAne kahe che ke-tuM kevA prakAranA putrane janma ApIza?, te kahe chemaannummaannpmaannpddipunnnnsujaaysvvNgsuNdrNgN (mANummAnavamALa) mAna, unmAna ane pramANa vaDe (paDipukhtasunAvasavaMturana) saMpUrNa tathA suMdara che sarva aMgavANuM zarIra jenuM. mAna, unmAna ane pramANa kone kahe che te jaNAve che-mAna eTale, pANIthI sampUrNa bharelI kuMDImAM mANasane besADyA bAda je pANI bahAra nIkaLI jAya, te pANI jo eka droNa jeTaluM eTale batrIza zera vajananuM thAya to te mANasa mAnane prApta thayelo samajavo. bhAranuM mApa A pramANa samajavuM- cha sarasavano eka java, traNa javanI eka ratI, traNa ratIno eka vAla, soLa vAlano eka gadiyANo, dasa gadiyANAno eka paNa, doDhaso gadiyANAno eka maNa, dasa maNanI eka dhaDI, ane dasa dhaDIno eka bhAra. je puruSane tolatAM vajanamAM ardhabhAra thAya te unmAnane prApta thayelo samajavo. pramANa eTale uMcAI . puruSa potAnA aMgula vaDe ekaso ne ATha aMgula uMcA hoya che, madhyama puruSa chattuM aMgula uMcA hoya che. ane jadhanya puruSa corAsI aMgula uMcA hoya che. ahIM uttama puruSanuM je ekaso ATha aMgula uMcAi pramANa kahyuM te tIrthaMkara sivAyanA puruSane mATe jANavuM, paNa tIrthaMkarane to bAra aMgulanI zikhA hovAthI temanuM uMcAI-pramANa ekaso vIza aMgula jANavuM. vaLI tuM kevA prakAranA putrane utpanna karIza? te kahe che sasisomAgAraM kaMtaM piyadaMsaNaM suruvaM devakumArovamaM darayaM payAhisi // 19 // sevi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vinnAyapariNayamitte jovvaNagamaNuSpatte, riuvvea - jauvveasAmave a - athavvaNave a - itihAsapaMcamANaM nighaMTuchaTTANaM saMgovaMgANaM sarahassANaM, caunhaM veANaM sArae pAraNa vAraNa dhAraNa, saDaLavI, taMvasArapu, saMhALe, sindhALuM, sivavA--khe, vAraNe, (sasisomAmAM) candramAnI peThe saumya AkRtivALA (tA) manohara (piyavaMzamAM) vallabha darzanavALA (suruvaM 17 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teva45mArovamaM darad varter) suMdara rUpavALA ane devakumAra sadaza evA putrane tuM utpanna karIza. 19. | ( viva vAsaNa) vaLI te putra (anuvavavAnA) bALapaNuM choDIne jyAre ATha varasano thaze tyAre (bleijha-jhaveba-sAmavega-ayaqvega) Rgvada, yajurveda, sAmaveda ane arthavedae cAra veda (tihAsapaMghamA) pAMcamuM purANa zAstra (nighaMTuDIoi) nighaMTuzAstra-nAmamALA zAstra (saMgovaMTIUI) e dareka zAstrone aMgaupAMga sahita tathA rahasya sahita zIkhaze. zikSA, kalpa, vyAkaraNa, chaMda, jyotiSa ane nirukti e cha aMga kahevAya, te aMganA vistArapUrvaka artha jaNAvanAra upAMga kahevAya. (vaDae vegA saraghaRvAraNa ghaRU) vaLI cAre vedane barAbara saMbhArI rAkhaze, cAre vedamAM pAragAmI thaze, koI azubha pATha bhaNaze to tene vAraze, vaLI vedanA pAThone pote zuddha rIte dhArI rAkhaze. (saDaMgavI) vaLI te putra chae aMgano vicAra karanAro thaze. (ThitaMtavisaU) SaSTitaMtramAM eTale kapilanA zAstramAM vizArada thaze. (saMvALa) saMkhyAzAstra eTale lIlAvatI pramukha gaNita zAstramAM pravINa thaze. jema eka staMbhano aDadho bhAga pANImAM che, bAramo bhAga kAdavamAM che- chaThTho bhAga veLamAM che, ane doDha hAtha bahAra dekhAya che, tyAre te staMbha keTalA hAthano haze? javAba- cha hAthano te staMbha jANavo. ityAdi gaNitazAstramAM kuzaLa thaze. (nivaravALa) AcAra saMbaMdhI graMthano jANakAra thaze (vivA-5] ) akSaronA AmnAyagranthomAM tathA yajJa vigerenA vilizAstromAM nipuNa thaze. __ chaMde, nirutte, joisAmayaNe, annesu a bahusu baMbhaNNaesu, parivvAyaesu naesu supariNiTThie Avi bhvissi||10|| (vALaRO) endra, jainendra vigere vIza jAtanA vyAkaraNamAM paMDita thaze. (vALa) (chaMde) chaMdazAstramAM pravINa thaze. (nitte) padonI vyutpattirUpa TIkA vigeremAM pAragAmI thaze. (nomaya) jyotiSa zAstra-grahonuM cAlavuM, uttarAyaNa, dakSiNAyana vigereno jANakAra thaze.(bannenuM avasu haMmaUU|[) brAhmaNone hitakara evAM bIjAM paNa ghaNAM zAstromAM kuzaLa thaze. (paridhvAsu na su supaforfTTa vi mAvi) vaLI parivrAjaka saMbaMdhI AcAra zAstromAM te putra atizaya nipuNa thaze // 10 || taM urAlA NaM tume devANuppie! sumiNA diTThA, jAva Arugga-tuTThi-dIhAuya-maMgalla kallANakAragA NaM tume devANuppie! sumiNA diTThatti kaTu bhujjo bhujjo aNuvUhaI // 11 // (taM SRICT U tume tevA[[puamaUT fhadA) tethI he devAnupriyA! te prazasta svapno dekhyAM, ( nAva Jtudi-vAva-maMlki-valkAvAra I M tume vevANufppaNa! sumiUT vitti vaD ) yAvat he devAnupriyA! te Arogya, saMtoSa, dIrgha AyuSya, maMgaLa ane kalyANa karanArAM svapno dekhyA che, ema kahIne (munno guno aNuvha) vAraMvAra tenI anumodanA karavA lAgyo. tae NaM sA devANaMdA mAhaNI usabhadattassa mAhaNassa aMtie eamaTuM succA Nisamma haTThatuTTha jAva hiyayA karayalapaggihiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa usabhadattaM mAhaNaM evaM vayAsI // 12 // (tai sA vevANaMvA mA6 ft) tyAra pachI te devAnaMdA brAhmaNI (samarasa mAhaUrasa DAMtieRSabhadatta brAhmaNInI pAse (amadaM suvA fsamma) A artha sAMbhaLIne ane hRdayamAM avadhArIne (hRda nIva vivA) hRSTa ane saMtuSTa manavALI yAvat vikasita hRdayavALI (varatapaffhavaMsanae fsarasAvatta matya, saMgaliMdu) * ******* 18 a** * ******* *pha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be hAtha joDI, dasa nakha bhegA karI, Avarta karI mastake aMjali joDI (mahatta mAhai a vavANI) RSabhadatta brAhmaNane A pramANe kahevA lAgI ke - . 12. ____evameyaM devANuppiyA! tahameyaM devANuppiyA! avitahameyaM devANuppiyA! asaMddhimeyaM devANuppiyA! icchiyameyaM devANuppiyA! paDicchiyameyaM devANuppiyA! paDicchiyameyaM devANuppiyA! icchiyapaDicchiyameyaM devANuppiyA! sacce NaM esamaTe se jaheyaM tubbhe vayaha tti kaTu te samiNe samma pddicchi| samma paDicchittA usabhatteNaM mAhaNeNaM saddhiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANA virahai // 13 // (vameva vevANufpavA!) he devAnupriyA? e emaja che. (tameyaM vevAIppA!) devAnupriya! tame svapnonuM je phaLa kahyuM te temaja che. ( kavitatvamevaM vevANuppavA!) devAnupriya! te yathAsthita che. (saMvidamevaM vevANufpUvA!) te saMdeharahita che. (3gvameva tevApravA) devAnupriyA! te INita che eTale phaLa pAmanAre iccheluM che, (nDiyanevaM vevANufpravA!) devAnupriya! te pratiSTha che, eTale tamArA mukhathI paDatuM ja vacana meM grahaNa karyuM che (vipaDijhiyame vevA[[gyA) devAnupriya!te INita ane pratiSTha che. (QiNasamadeze nahetumeravata 8) je pramANe tame kaho cho te artha satya che, ema kahIne (mine sammADiUS) te svapnone sArI rIte aMgIkAra kare che. (sanaM grchattA) sArI rIte aMgIkAra karIne (3mattevi mAho saddhi ) RSabhadatta brAhmaNanI sAthe (SRIbhADuM mAthuHSILDuM momomDuM maMgaUTI viA3) manuSya saMbaMdhI udAra ane bhogavavA yogya bhoga bhogavatI chatI rahe che.13. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sakke deviMde devarAyA vajjapANI puraMdare sayakkaU (tevi vAne tevi samaUUi ) te kALa ane te samayane viSe saudharmendra sudharmA sabhAmAM beTho che. saudharmendra kevo che? te kahe che (sava ) za nAmanA siMhAsana upara besanAra(vive) devono svAmI (vAva) kAnti vagere guNothI devomAM adhika zobhato, (vanapaIft) hAthamAM vajane dhAraNa karanAro () daityonAM nagarone toDanAro (viva5) zrAvakanI pAMcamI paDimA so vakhata sudhI vahana karanAro, indra potAnA kArtika zeThanA bhavamAM so vakhata zrAvakanI pAMcamI paDimA vahI hatI, te pUrvabhavanI apekSAe indranuM zatakratuM nAma che. jhiliMka zeThanI kathA pRthvIbhUSaNa nagaramAM prajApAla nAme rAjA hato. te nagaramAM rAjAne mAnanIya, samRddhizALI, samyaktadhArI, parama zrAvaka kArtika nAme zeTha raheto hato. teNe zrAvakanI pAMcamI paDimA so vakhata vahI hatI, tethI tenuM nAma "zatakratu' e pramANe prasiddha thayuM. eka vakhata te nagaramAM eka mAsano upavAsI airika nAme tApasa Avyo, tyAre eka kArtika zeTha vinA badhA loko tenA bhakta thayA. e vAtanI airika tApasane khabara paDavAthI te kArtika zeTha para gusse thayo. eka divasa rAjAe te tApasane bhojana mATe nimaMtraNa karyuM, tyAre te kahevA lAgyo ke- jo kArtika zeTha mane pIrase to huM tAre ghera bhojana karuM'. rAjAe te vAta kabUla rAkhIne kArtika zeThane bolAvyo, ane kahyuM kemAre ghera AvI airikane jamADa'. kArtika zeThe kahyuM ke he rAjana! huM tamArI AjJAthI tamAre ghera AvI tene jamADIza'. have kArtika Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zrIvalpasUtram zeTha te tApasane potAne hAthe pIrasI jamADato hato, te vakhate tApasa bhojana karatAM karatAM 'meM tAruM nAka kApyuM!' ema sUcavavA mATe AMgaLI vaDe potAnA nAkane sparza karato ceSTA karavA lAgyo!. zeThe vicAryuM ke-'meM pahelethI dIkSA lIdhI hota to mane Avo parAbhava sahana karavo na paData'. ema vicArI ghere AvI teNe eka hajArane ATha vaNikaputro sAthe zrImunisuvrata svAmI pAse dIkSA lIdhI. anukrame dvAdazAMgI bhaNI, bAra varasa sudhI cAritra pALI, chevaTe aNazaNa karI, kALe karIne te kArtikazeThano jIva saudharma devalokamAM indra thayo. bairika tApasa paNa ajJAna kaSTa karI maraNa pAmIne tenuM vAhana airAvaNa hAthI thayo. hAthIe avadhijJAnathI jANyuM ke-'huM pUrvabhavamAM bairika tApasa hato, ane kArtika zeTha indra thayo che.' ema jANI nAsavA lAgyo, tyAre indra tene pakaDIne tenA mastaka para caDI beTho. hAthIe indrane DarAvavA potAnAM be rUpa karyAM, tyAre indre paNa potAnAM be rUpa karyAM. pachI hAthIe potAnAM cAra rUpa karyAM, tyAre indre paNa potAnAM cAra rUpa karyAM, evI rIte te jema jema potAnAM rUpa vadhArato gayo tema tema indra paNa potAnAM rUpa vadhArato gayo. pachI indre jyAre avadhijJAnathI te hAthInuM svarUpa jANyuM tyAre tene tarjanA karavAthI, hAthIe te potAnuM mULarUpa karyuM. iti kArtika zeThanI kathA. vaLI te saudharmendra kevo che? te kahe che sahastakk maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDha logohivaI erAvaNAvAhaNe suriMde battIsavimANasaya sahassAhivaI arayaMbaravatthadhare AlaIamAla - mauDe navahemacArucittacaMcalakuMDalavilihijjamA Naggale mahaDDie mahajuie mahabbale mahAyase mahANubhAve mahAsukkhe bhAsuraboMdI palaMbavaNamAladhare sohamme kappe sohammavaDiMsa vimANe suhammAe sabhAe sakkaMsi sIhAsaNaMsi / (HFHvavave) hajAra locana vALo, indrane pAMcaso devo maMtrI che, te pAMcaso maMtrIonI hajAra AMkha indranuM ja kArya karavA vALI che, tethI tenuM vizeSaNa sahasrAkSa che, (maghavaM) mahA medho jene vaza che, athavA madha nAmanA devavizeSa jene vaza che evo, (pAsAsane) pAka nAmanA asurane zikSA karanAro, (vALijjanono ivarDa) merunI dakSiNe rahelA lokArbano svAmI, (RIvaLAvALuM) airAvaNa hAthInA vAhanavALo, (suRite) devone AnaMda ApanAra, (vattIsavimANasava sahaHAhivarDa ) batrIza lAkha vimAnono adhipati, (vaMdvavatthare) rajarahita AkAza jevAM svaccha vastrone dhAraNa karanAra, (bAlamapramattA-maDe), yathAsthAne paherelAM mALA ane muguTavALo (navahemAdyittattvavanaDanavibhihipnamA UIne) jANe navA suvarNanA banAvelA, manohara, Azcarya karanArA, AjubAju kaMpAyamAna thatA, evA be kuMDalo vaDe ghasAtA gAlavAlo, (maGgi) chatrAdi rAjacinha rUpa moTI RddhivALo, (madguNa) zarIra ane AbhUSaNonI atyaMta kAntivALo, (matte) mahA baLavALo, (mahAvaA) moTA yazavALo, (mahAgumAve) moTA mAhAtmya vALo, (mahAtuvarte) mahA sukhavALo, (mAsumoMghI) dedIpyamAna za2I2vALo, (pataMvavaLamAtare) paMcavarNanAM puSponI banAvelI ane cheka sudhI lAMbI mALAne dhAraNa karanAro, (momme bve) saudharma nAme devalokane viSe (mohammavavar3isa) saudharmAvasaMtaka nAmanA vimAnamAM (summAkSamA) sudharmA nAmanI sabhAmAM (sarvAMti sIhAsaisi) zakra nAmanA siMhAsana upara beThelo che. se NaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM, caurAsIe sAmANiyasAhassINaM tAyattIsAe tAyattIsagANaM, caunhaM logapAlANaM, aTTaNhaM aggamahisINaM saparivArANaM, tinhaM parisANaM, sattaNhaM aNI ANaM, sattahaM aNIAhivaINaM, cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM / 20 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRRHEARHARKHzrIkalpasUtram MEHHREKKAKERKS vendra tyAMdeg42cha?te Decha (seNaMtatya) tendra saudharmapasoDamA (battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaM) banIsa sApa vimAno, (caTharAsIe sAmANiyasAhassINaM) zalti, AyuSya mane jJAna dvivandra tulya sevA yozI 12 sAmAni hevo, ( tAyattIsAe tAyattIsagANaM) gurusthAnIya bhane pradhAna sabhA mevA tetrIsa trAyastriMza hevo ( cauNhaM logapAlANaM) soma, yama, 129 // mane mujhera se yA2 sopAla, (aTThaNhaM aggamahisINaM saparivArANaM) pratye soNa soNAra hevImonA parivAra sahita sevI pA', zivA, zayI 3, 4, yamalA', aps| navami ,roDieInAmanI // 6 5824ii, (tiNhaM parisANaM) bAhya mAdhyama bhane anyata2 metre| parSa, (sattaNhaM aNIAM) hAthI, ghoDA, 2tha', sumaTa, vRSama , nayA bhane gaMdharva me sAta senAmI, (sattaNhaM aNIAhivaINaM) sAta senAmonA sAta senApipati (cauNhaM caurAsINaM ATaravaravadevasAhassINaM) yAre dizAomAM rahelA corAzI corAzI hajAra AtmarakSaka devo, dizAonA annesiM ca bahUNaM sohammakappavAsINaM vemANiANaM devANaM devINa ya AhevacaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM ahattaragattaM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhayanaTTagIya-vAia-taMtItalatAla-tuDiyaghaNamuiMga-paDupaDahavAiyaraveNaM divbAI bhogabhogAiM bhuMjamANe vihri||14|| ___qNI chndrn| tra ane trIsa 12 mAtma26 hepo, (anjesiM ca bahUNaM sohammakappavAsINaM vemANiANaM devANaM devINa ya) vajI saudharma vayomA nivAsa 42 naa2|jii 5959 // vaimAnidevo bhane hevImo (AhevaccaM) 752 4sA sarva parivAracchandra 265 / 42 cha, vaNI (porevaccaM) saghamA parivAramA indra agresara cha, (sAmittaM) nAya cha, (bhaTTitta) poSa.4 cha (mahattaragattaM ) moTAche, (ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe) niyukta hevo dvaar| potAnA sainya prati mahamuta AzA rAvatI (pAlemANe) vaNI pote 54 // 2 // 2to chatai, (mahayAhaTanaTTagIyavAia-taMtItalatAla-tuDiya-yaNamuiMga-paDupaDahavAiyaraveNaM) kyamaisis 59 mt| vinaanun| yatuM ||yn; tathA vAgI rahela vINA, hAthanI tALIo anya vAjiMtro, meghanI garjanAnI peThe gaMbhIra zabdathI vAgato mRdaMga, manoDa2 206 42to Dhota; tamonA moTA nAyaDe (divvAiMbhogabhogAiM bhuMjamANe viharai) visaMbaMdhI atizayavANA bhogAne bhogavato jeTho cha .14. ___ imaMca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe AmoemANe vihri|ttthnnN samaNaM bhagavaM mahAvIraM jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe mAhaNakuMDaggAme nayare usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi gabbhattAe vakvaMtaM paasi| pAsittA haTTha-tuTTha-cittamANaMdie NaMdie para (imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM) te saudharmendra mA saMpUrNa yutIya nAmana dvIpane (viThaleNaM ohiNA) potAnA vistRta avadhizAna 43 (AbhoemANe AmoemANe) hoto hoto (viharai) 23 cha, tattha 9i (tattha NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM)tyAM shrm| bhagavAna mahAvIrane (jaMbuddIve) dvIpa nAmanAdvIpane viSe (bhArahe vAse dAhiNaDDhabharahe) bharata kSetramA kSiA bharatabhA (mAhaNakuMDaggAme naTare) brAmagrAma nAmanA nAma (usabhadattassamAhaNassa koDAlasaguttasabhAriyAe) DAla gotranApamahattanAmanA prAmasanImAryA (devANaMdAe mAhaNIejAlaMdharasaguttAe kucchiMsi) ni52 gotranI devAnahAnAmanI prAllnI 5i (gabbhattAe vakvaMtaM pAsai) fuel Gtpanna yetA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *HAHARKHAHEERHzrIkalpasUtram HEARRHEAKHA he cha. (pAsittA haTTha-tuTTha-cittamANaMdie ) dveSAne te harSita thayo, saMtuSTa thayo, yittama mAnaha pAbhyo, (NaMdie paraparamANaMdie-) hayamA harSa mANaMdie pIimaNe paramasobhaNassie harisavasappamANahiyae dhArAhayakayaMbasurahikusumacaMcumA laiyaU sasiyaromakUve viyasiyavarakamalANaNa-nayaNe payaliyavarakaDaga-tuDiya-keU ra mauDa-kuMDalahAra virAyaMtavacche pAlaMbapalaMbamANa-gholaMtabhUsaNadhare, sasaMbhamaM turiyaM cavalaM suriMde sIhAsaNAo abbhuttei| abbhuTTittA pAyapoDhAo pccoruhi| pacoruhittA verulie-variTuriTTha-aMjaNaniuNoviamisimisiMtamaNi rayaNamaMDiyAo pAuyAo omuyi| omuittA egasADiaM uttarAsaMga ___ pAbhyo, 52ma mAnaMda pAbhyo. ( pIimaNe paramasobhaNassie) manamA prItivaNo thayo, 525 tuSTa yitAko thayo, (harisavasappamANahiyae) harSanAtha visita hayavANo thayo, (dhArA haTAkayaMbasurahikusumacaMcumA laiyaU sasiyaromakUve) 12sAhanI pArAthI siMyAmevA vRkSanA sugaMdhI puSpanI 4 sita bhane yo romAMyavANo, (vidyasiyavarakamalANaNa-nANe) visita thayelA uttama bhaganI 45 pratita thaye bhuja sane netravANo, (pAliyavarakaDaga-tuDiya-keUra mauDa-kuMDala) prabhunA zanathI atizaya pramohane sIdhe saMbhrama thavAthI, yasAyamAna uttama 45, 25i, mAdha, mugaTa mane savANo, (hAra virAvaMtavacche) 2thI zomatA hayavANo, (pAlaMbapalaMbamANa-yolaMtabhUsaNadhare) saMjAyamAna motIna muMbana bhane yasAyamAna bhAbhUSAne paa29|| 42nAro, (sasaMbhamaM turiyaM cavalaM) mA62saDita, sane zarIra nI yapaNatA sahita-vegathI (suriMde sIhAsaNAo abbhuDhei) surendra potAnA siMhAsanathI 68 che. (abbhuTTittA pATapoDhAo paccoruhai) 64Ine pApITha thaDI nIye utare cha. (paccoruhittA) utarIne (verulie-variTThariTTha-aMjaNaniThaNoviamisimisiMtamaNi rayaNamaMDiyAo pAuyAo omuTai) vaiDUrya ratna, uttama jAtanuM rijharatna ane aMjanaratna vaDe jANe catura kArIgare banAvI hoyanI!evI vaLI dedIpyamana caMdrakAMtAdi bhe| sane utanAhi ratnothI 4ii, mevAnI se pAne 5thI utAre che. (omuittA egasADiaMuttarAsaMga) utArIne ekavastravALuM uttarAsaMga kare che krei| karittA aMjalimauliaggahatthe titthayarAbhimuhe sattadupayAiM annugcchi| aNugacchittA vAma jANuM aMcei, aMcittA dAhiNaM jANuMgharaNitalaMsi sAhaTu tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivesei|nivesittaa IMsiM pcunnmii| paJcunamittA kaDagatuDiyathaMbhiyAo bhuaao| __ (karittA) 2rI (aMjalimauliagNahatye) saMlipaDe thoDI (titthaTArAbhimuhe sattaTThapaTAI aNugacchai tIrthaM42nI sanmu5 sAta ma16 5i nya cha! (aNugacittA) 44ne (vAmaM jANuM aMcei) potAno ko ddhiiy| yo rANe cha. (aMcittA dAhiNaM jANuM gharaNitalaMsi sAhaTu) ko ddhiiye| yo pIne 4bhe| DhIyAne pRthvInA tala 52 DIne (tikravutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivesei) potAnA masta netra vAra pRthvI taNe 43 che. (nivesittA iMsiM paccunnamii) DIne pachI potAnA zarIrane deg42 / namApe cha. (paccunnamittA) nAvIne (kaDagatuDiya/bhiyAo bhuAo) saahri|saahrittaakrlylprigghiaNdsnhN sirasAvattaMmatthae aMjaliMkaTu evaM vyaasii-||15|| 4emane bAremAthI stamita thayedI potAnA mulamone 42 // vaNIne yI 42 che. (sAharittA) yI rIne Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rastavatapafwifesi+nahaMsirasAvatta matya, baMgAnaM ) be hAtha joDI, dase nakha bhegA karI, Avarta karI, mastake aMjali joDIne (vaM vavANI) te saudharmendra A pramANe bolyo ke - 15. ___ namutthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM, AigarANaM titthayarANaM sayaMsaMbuddhANaM, purisuttamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDarIyANaM purisavaragaMdhahatthINaM, loguttamANaM loganAhANaM logahiyANaM logapaIvANaM logapajoagarANaM, abhayadayANaM cakkhudayANaM maggadayANaM saraNadayANaM jIvadayANaM bohidayANaM. dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM / (namutyu nuM rihaMtA) arihaMtone namaskAra ho, karmarUpI vairIne haNanArA hovAthI arihaMta kahevAya. koI ThekANe "arahaMtANaM, pATha che, indrAdike karelI pUjAne je yogya hoya te arahaMta kahevAya, temane namaskAra ho. koI ThekANe" "arahaMtANaM' pATha che. prabhue karmarUpI bIjano nAza karelo che, tethI temane saMsAra rUpI kSetramAM ugavuM nathI, arthAt pharIne janma levo nathI, tethI teo aruhaMta kahevAya, temane namaskAra ho. arihaMta kevA che? te kahe che(mAvaMtAdi) jJAnAdi bAra arthavALA bhagathI yukta. bhaga zabdanA cauda artha che, te A pramANe sUrya, jJAna , mAhAbhya, yajJa, vairAgya ", mukti, rUpa 7, vIrya 8, prayatna 9, IcchA 10, lakSmI, aizvaryA ane yoni . a. cauda arthamAMthI pahelo ane chello artha eTale sUrya ane yoni e be artha choDIne bAkInA bAra arthavALAM bhagathI yukta. te AvI rIte jJAnavALA mAhAmyavALA sarpa, mayUra, bilADI, kUtarA vigere hamezAMnI zatrutA rAkhanArA prANIonA paNa vairane zAMta karanArA hovAthI yazasvI, vairAgyavALA, mukitavALA, suMdara rUpavALA, aparimita baLayukta hovAthI vIryavALA, tapasyAdi karavAmAM prayatnavALA, jagatanA jIvono uddhAra karavAnI icchAvALA, cotrIza atizayayukta lakSmIvALA, dharmavALA, indrAdi karoDo devo ane rAjA-mahArAjao vaDe sevAtA hovAthI aizvaryavALA. (bALaRTI) potapotanA tIrthanI apekSAe dharmanI AdinA karanArA (tityaaRIST) tIrtha eTale saMgha athavA prathama gaNadhara, temanA sthApanArA (sarvasaMdhuddhALu) paranA upadeza vinA potAnI meLe ja bodha pAmelA. (puratuttama) anaMtA guNonA bhaMDAra hovAthI puruSane viSe uttama (purasasIhAIi ) karmarUpI zatruone nAza karavAmAM zUravIra hovAthI, parISahone sahana karavAmAM dhIra hovAthI, upasargo thakI nirbhaya hovAthI puruSomAM siMha samAna (gfsavarapuMDarIvALuM) puruSone viSe uttama sapheda kamaLa sarakhAM eTale-jema sapheda kamaLa kAdavamAM utpanna thAya che, bhogarUpI pANIthI vadhe che, vRddhi pAme che, ane anukrame te karmo tathA bhogo bannene tyajIne nirALA thaIne rahe che. (kurivarayighahatyIf) puruSone viSe uttama gandhahastI samAna, eTale jema gandhahastInA gadhethI bIjA hAthIo nAzI jAya che, tema bhagavAn jyAM-jayAM vicare che tyAMnA pavananA gandhathI duSkALa, roga vigere upadravo nAza pAme che. (toTHISi') bhagavAn cotrIza atizayayukta hovAthI bhavya lokone viSe uttama (noganAAITI) bhavya lokonA nAtha, eTale-yoga ane kSema karanArA, yoga eTale nahi prApta thayelA jJAnAdikanI prApti ane kSema eTale prApta thayelA jJAnAdikanuM rakSaNa; teonA karanArA (tonfhavA) dayAnA prarUpaka hovAthI sarva jIvonuM hita karanArA, (topavA ) mithyAtvarUpI aMdhakArano nAza karanArA hovAthI lokone viSe pradIpa samAna (nopojhaRIUM) sUryanI peThe sakaLa padArthono prakAza karanArA hovAthI lokomAM pradyota karanArA. (mAvAIi) sAte bhayane haranArA hovAthI abhayane devAvALA, sAta bhaya A pramANe-manuSyane manuSya thakI je bhaya te Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram ihalokabhaya, manuSyane deva vigerethI je bhaya te paralokabhaya, dhanavigerenI corI thavAno je bhaya te AdAnabhaya, bahAranA koI nimitta binA je Akasmika bhaya te akasmADmaya 4, gujarAna calAvavAno je bhaya te AjIvikAbhaya, mRtyuno je bhaya te maraNabhaya 6, apakIrti thavAno je bhaya te apayazabhaya, e sAta bhayane haranArA hovAthI arihaMta bhagavAn abhayane denArA che. ( vavavavavALuM) zrutajJAna rUpa cakSune devAvALA, ( maLavavALa) samyagdarzana jJAna ane cAritrarUpa mokSa mArgane devAvALA, (saraLavavALa) saMsArathI bhaya pAmelAone zaraNa ApanArA, (jhIvavavALa) sarvathA prakAre je maraNano abhAva te jIvavuM eTale mokSa, tene devAvALA, athavA prANio upara dayAvALA (dyoUi) dharmano upadeza ApanArA (ghamanAvALuM) dharmanA nAyaka eTale svAmI ( ghamnasArahII) dharmarUpI rathanA sArathi, jema sArathi eTale 2tha hAMkanAro mANasa khoTe mArga jatA rathane khare mArge lAve che, tema bhagavAna paNa mArgathI bhraSTa thayelA mANasane sanmArgamAM lAvanArA che. bhagavAn dharmarUpI rathanA sArathi che, te Upara meghakumAranuM dRSTAnta meghakumAranuM daSTAMta eka vakhate zrI mahAvIra svAmI pRthvI upara vicaratA rAjagRha nagaranI bahAra udyAnamAM samosaryA hatA. tyAM zreNika nAme rAjA hato. tene dhAraNI nAme rANI hatI. teone meghakumAra nAme putra hato. prabhunI dezanA sAMbhaLavA zreNika tathA meghakumAra vigere gayA. dezanA sAMbhaLA meghakumArane vairAgya AvavAthI teNe potAnI ATha strIone tyAga karI keTalIka mahenate mAtApitAnI AjJA lai vIraprabhu pAse dIkSA lIdhI. pachI bhagavAne meghakumArane grahaNa AsevAnA vigere sAdhuno AcAra zIkhavavA nimitte sthavirone soMpyo. have rAtrine viSe anukrame saMthArAo karatAM meghakumA2no saMthAro sarva sAdhuone cheDe upAzrayanA bAraNA pAse Avyo. tyAM mAtra vigerene mATe jatA AvatAM sAdhuonA paganI dhULathI teno saMthAro bharAi gayo, tethI rAtamAM kSaNavAra paNa nidrA AvI nahi. tethI te vicAra karavA lAgyo ke -''aho! kyAM mArI sukhazayyA ane kyAM A pRthvI para ALoTavuM!, AvuM duHkha mAre kyAM sudhI sahana karavuM? mATe huM to savAramAM prabhunI rajA lai pAcho ghera jaIza". ema vicAra karI, savAra thatAM jyAre * prabhu pAse Avyo, tyAre prabhue miSTa vacanothI bolAvyo-"he vatsa! teM rAtrie AvuM durbAna ciMtavyuM, paNa te vagara vicAranuM che ; kAraNa ke- A jIve nArakInAM tIvra duHkho aneka sAgaropama sudhI ghaNI vAra sahana karyA, te duHkha AgaLa A duHkha zA hisAbamAM che? evo koNa mUrkha hoya ke je cakravartIne Rddhi mUkI dAsapaNa svIkAre? evo koNa hoya ke je ciMtAmaNi mUkIne patthara grahaNa kare? he megha! nArakInAM duHkhano pAra Ave che te manuSyanA duHkhano pAra kema na Ave? tuccha sukhane mATe cAritra ratnano tyAga karavo e zuM vIrapuruSanuM kAma che? maravuM behatara che paNa cAritrano tyAga karavo ThIka nathI. cAritranuM kaSTa jJAna sahita che, mATe te mahA phaLadAyaka che. vaLI teM ja pUrvabhavamAM dharmane mATe kaSTa sahana karyuM hatuM, te kaSTathI tane ATaluM phaLa maLyuM., te tArA pUrvabhavanI vAca sAMbhaLa tuM ahIMthI trIje bhave vaitADhya parvatanI bhUmimAM cha daMtazUlavALo zvetavarNavALo ane eka hajAra hAthaNIono svAmI evo sumeruprabha nAme hastirAja hato. eka dahADo tyAM vanamAM dAvAnaLa lAgyo, tethI bhaya pAmIne te hAthI tyAMthI nAsavA lAgyo. nAsatAM nAsatAM tarasyo thayo, eTalAmAM bahuja kAdavavALA eka taLAva pAse pahoMcyo. 24 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taLAvamAM javAnA sArA mArgathI te hAthI ajANa hato, tethI temAM jatAM kAdavamAM kheMcI gayo, evI rIte pANI ane tIra bannethI bhraSTa thayo. eTalAmAM tenA pahelAMnA vairI hAthIe tyAM AvI tena daMtazULanA ghAtathI ghAyala karyo, tethI sAta divasa sudhI mahAvedanA bhogavIne ekaso vIsa varasanuM AyuSya saMpUrNa karI maraNa pAmyo. tyAMthI vidhyAMcala parvatamAM lAla raMgavALo cAradaMtazUlavALo ane sAtamo hAthaNIono svAmI e hAthI thayo. eka vakhate dUra saLagelA dAvAnaLane dekhIne te hAthIne jAtismaraNa thayuM. potAno pUrvabhava yAda Avyo. pachI evA dAvAnaLathI bacavA mATe te hAthIe cAra gAunuM mAMDaLuM banAvyuM te mAMDalAmAM comAsAnI AdimAM tathA aMtamAM je kAMI ghAsa velAo vigere Uge te sarvene mULamAMthI ukheDI sApha rAkhe. have eka vakhate te ja vanamAM dAvAnaLa lAgyo, tethI saghaLA vanavAsI jIvo bhayathI te mAMDalAmAM AvI bharAyA. te hAthI paNa jaldI mAMDalAmAM Avyo mAMDalAmAM tala jeTalI paNa jagyA rahI nahi. A vakhate te hAthIe potAnA zarIrane khajavALavA mATe eka paga uMco karyo, eTalAmAM eka sasalo bIjI jagyAe ghaNI saMkaDAza hovAthI te jagyAe sasalAne joyo. tethI dayA lAvIne aDhI divasa sudhI evIja rIte paga uMco dharI rAkhyo. pachI jyAre dAvAnaLa zAMta thayo tyAre saghaLA jIvo pota potAne sthAna ke gayA, sasalo paNa cAlyo gayo, paNa te hAthIno paga jhalAI javAthI paganI badhI raga baMdhAI javAthI, jevo te paga nIco mUkavA gayo ke turata pRthvI para paDI gayo. tyAM traNa divasa sudhI bhUkha ane tarasathI pIDita thaIne, dayAmaya rahIne, so varasanuM AyuSya saMpUrNa karIne zreNika rAjAnI dhAraNI nAme rANInI kUkhetuM putrapaNe utpanna thayo che. he meghakumAra!teM tiryaMcanA bhavamAM paNa dharmane mATe AvuM kaSTa sahana karyuM, tethI tAro rAjakuLamAM janma thayo, to cAritrane mATe kaSTa sahana karatAM keTaluM phaLa maLaze teno vicAra kara. he megha! tiryaMcanA bhavamAM to tuM ajJAnI hato chatAM dayALupaNe te vyathAne jarA paNa gaNakArI nahi, to atyAre jJAna pAmIne paNa jagavaMdanIya evA sAdhuonA caraNathI aphaLAto chatAM zA mATe dUbhAya che? te sAdhuo to jagatane vaMdanIya che. emanA caraNanI raja to puNyavAna jIvane lAge. mATe sAdhuonA paga lAgavAthI duHkha na ANavuM." e pramANe prabhunuM kaheluM sAMbhaLIne meghakumArane jAtismaraNa thayuM. potAnA pUrvanA banne bhava saMbhArIne meghakumArane vairAgya thayo, ane prabhune namIne bolyo ke-"he nAtha! he svAmI! Apa cirakALa jayavaMtA varto. jema unmArge jatA rathane kuzala sArathi khare mArge lAve, tema Apa mane pharIthI sanmArge lAvyA. prabhu! Ape mAro uddhAra karyo." evI rIte pratibodha pAmelo meghakumAra cAritrane viSe sthira thayo. ane evo abhigraha lIdho ke-AjathI mAre be netro sivAya zarIranA bIjA avayavonI zuzruSA game tevuM saMkaTa paDe to paNa na karavI. evo yAvajIva sudhIno abhigraha karI, niraticArapaNe cAritra pALI, tIvra tapa tapI, aMte eka mAsanI saMlekhanA karI, vijaya nAmanA anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thayo. tyAMthI cyavIne mahAvideha kSetramAM mokSe jaze. AvI rIte bhagavAn dharmarUpI rathanA sArathi che. Iti meghakumAra dRSTAMta. prathama vyAkhyAnuM samApta.... // atha prathama vyAkhyAnam smaaptm|| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **********(zIvaPsvarRNabhakarasa krama ||ath dvitIyaM vyAkhyAnam // ___ dhammavaracAuraMtacakkavaTTINaM dIvo tANaM saraNaM gaI paiTThA appaDihayavaranANa-daMsaNadharANaM viyaTTachaumANaM, jiNANaM jAvayANaM tinnANaM / vaLI zrI arihaMta bhagavAna kevA che?te kahe che (ghammaravAsaMtavaviThThai) dharmone viSe zreSTha evA cAturaMta cakravartI samAna. jema cakravartI traNa samudra ane cotho himavaMta, e cAre pRthvInA aMtane sAdhe che, tethI bIjA rAjAo karatAM atizayavALA hoya che; tema bhagavAn paNa bIjA dharmapravartakone viSe atizayavALA hovAthI cakravartI samAna che. athavA dharmarUpI uttama cakra vaDe narakAdi cAre gatino aMta karanArA. (tIvo) saMsAra samudramAM bUDatA prANIone beTanI peThe AdhArabhUta, (tA) anAryono nAza karI rakSaNa karanAra, (HRM) karmonA upadravathI bhaya pAmelAne zaraNa che, (ba) prANIone gati che, duHkhI prANIo sukhane mATe jeno Azaro le te gati kahevAya, (pa) saMsArarUpI kUvAmAM paDatA prANIono AdhAra. (AutvaranANa-vaMsaTghaRIC) ambalita evA kevaLajJAna ane kevaLadarzanane dhAraNa karanArA (vivaUSmA) nivRtta thayAM che cha% eTale ghAtikarmo athavA saMsAra jeothI, evA (fTIG) rAga-dveSane jItanArA lagAvavA) upadeza dvArA bhavya prANIone rAga-dveSa jItAvanArA (tinALa) bhavasamudrane taranArA (tA1TVi) bhavya prANIone tArayANaM buddhANaM bohayANaM muttANaM moagANaM savvANNUNaM savvadarisINaM, sivamayalamaruamaNaMta makkhayamavvAbAhamapuNarAvittisiddhigainAmadheyaM ThANaM saMpattANaM namo jiNANaM jiyabhayANaM / namutthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Aigarassa caramatitthayarassa puvatitthayaraniddiTThassa tAranArA (luddha) jIvAdi tattvone jANanArA (vahivA) bIjA prANione tattvono bodha ApanArA (munA) bAhya ane anyantara parigraha rUpa baMdhanathI, athavA karmabaMdhanathI mukta thayelA (mojhaTI) bIjAone te baMdhanathI mukAvanArA (vhAIpUUT) kevaLajJAna vaDe saghaLuM jANanArA, (dhvasisI) kevaLadarzana vaDe saghaLuM jonArA, (fsavamavalamamata mavasvAmaQAvIThamapuORIvittigiphunAmahaM 8aa saMpattAno upadrava rahita, acala, rogarahita, anaMtA padArthonA jJAnasvarUpa, kSayarahita, pIDArahita, ane jyAM gayA pachI pharIthI janma levo paDato nathI evA siddhigati nAmanA sthAnane prApta thayelA namo naIM fkAmavAdi) tathA jItela che karmo rUpI vairIono bhaya jeoe evA sarva jinezvarone namaskAra ho. evI rIte sarva jinezvarone namaskAra karyA bAda saudharmendrazrIvIraprabhune namaskAra kare che?-(namutyusamama vakhomahAvIraH) zramaNa bhagavAn zrImahAvIrane namaskAra ho. mahAvIra prabhu kevA che. (ALaRH) potAnA tIrthanI apekSAe caturvidha saMgharUpa tIrthanI Adi karanArA (paramatatyavasa) chellA tIrthaMkara jAva sNpaaviukaamss|vNdaaminnN bhagavaMtaM tattha gayaM iha gae, pAsau me bhagavaMtattha gae iha gayaM ti kaTu samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai nmsi| vaMdittA namaMsittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe sannisaNNe tae NaM tassa sakkassa deviMdassa devaraNNo ayameyAsave ajjhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA // 16 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'maka**-*******(sIvaPpU Nama kare * *** (putvati7 nidiY) RSabhadeva vigere pUrvatIrthakaroe varNavelA (nAva saMpavirAmasa) yAvat siddhigati nAmanA sthAnane prApta karavAnI icchAvALA (vaMtAna mAvaMtaM tatyaviMgaNa) ahIM rahelo huM, tyAMdevAnaMdAnI kukSimAM rahelA bhagavaMtAne vaMdana karuM chuM. (3mAvaMtA gaNa38gativaruduM) tyAM rahelA bhagavAnuM ahiM rahelo mane potAnA jJAna vaDe dekho, e pramANe kahIne (samAM mAlaMmaKAvI vaMDu narmaH3) zramaNa bhagavAnuM mahAvIrane vaMdana kare che, namaskAra kare che. (vaMhitA namatA) vaMdana ane namaskAra karIne (zAsagavati putyamimudde nisa) uttama siMhAsana upara pUrvadizA tarapha mukha karIne beTho. (ta )tyAra pachI taH HvastA seviMDaHvevara) devonA indra ane devonA rAjA evA te kendrane (vayave) AvA svarUpano (kAtvi) AtmAne viSe thaelo (viMti) ciMtavana svarUpa (patyiD) abhilASA rUpa (mo) manamAM thayelo-vacanathI prakAzita nahi karelo (saMpe samuppaSNatyA) saMkalpa utpanna thayo. 16. . na khalu eyaM bhUyaM, na eyaM bhavvaM, na eyaM bhavissaM, jaMNaM arihaMtA vA cakkavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA, aMtakulesu vA paMtakulesu vA tucchakulesu vA daridakulesu vA kivaNakulesu vA bhikkhAgakulesu vA mAhaNakulesu vA, AyAinti vA AyAissanti vA // 2 / 2 / 17 // indrane zuM saMkalpa thayo? te kahe che- (na ravanu ve mUI) kharekhara bhUtakALe evuM koI vakhata thayuM nathI (na ghaM maa) vartamAna kALe evuM thatuM nathI, (narvamavii naM ) vaLI bhaviSyakALamAM paNa evuM thaze nahi ke- (jharihaMtA vA) tIrthaMkaro (vavavavavA ) cakravartIo (vahevA vA) baLadevo (vAsudevA vA) ane vAsudevo (maMtapjo vA) zUdrakuLomAM (paMtaqne vA) adhamakuLomAM (tucchane vA) thoDA kuMTuMbavALA kuLomAM (vivuMne vA) nirdhanakuLomAM viMqpbhesu va) kRpaNakuLamAM (fmavaravALap; va ) bhIkha mAgI AjIvikA cAlavanArA bhATa cAraNa vigere bhikSukakuLomAM (mALavusuvA) tathA brAhmaNakuLomAM, teone bhikSAvRttivALA hovAthI nIcakuLavALA gaNAya che. (bAvADusuvA) bhUtakALamAM AvyA hoya, (bAvAntivA) vartamAnakALamAM AvatA hoya (AvArUtti vA) ane bhaviSyakALamAM AvavAnA hoya. eTale upara batAvelA kuLomAM tIrthakara vigere AvyA-Ave ke Avaze e vAta banI nathI, banatI nathI, tema banaze paNa nahi. tyAre kevA kuLomAM tIrthakara vigere Ave? te kahe che evaM khalu arihaMtA vA cakkavaTI vA baladevA vA vAsudevA vA , uggakulesuvA bhogakulesuvA rAyannakulesu ikakhAgakulesu vA khattiyakulesu harivaMsakulesu vA, annayaresu vA tahappagAresu visuddhajAi kulavaMsesu gAyAphiMsu vA nAyAsatti vA . 2aa rUA 18 || (rvavatu utA vA vavavavava vA vahevA vA vAsudevA vA) nizcayathI tIrthakaro cakvArtAo baladevo ane vAsudevo (Avusu vA) zrISabhadeve ArakSakapaNe eTale koTavAla tarIke sthApAyelA ugrakuLomAM (movu vA) zrI RSabhadeve gurupaNe sthApelA bhogakuLomAM (vanapne!) zrI RSabhadeve mitrasthAne sthApelA rAjanyakuLomAM (vaTavA viTanesu vA) zrI RSabhadevano vaMza je ikvAku, te vaMzamAM thayelA mANasonA kuLomAM (vavi4) zrI RSabhadeve prajAloko tarIke sthApelA kSatriyakuLomAM (harivaMzapune vA) harivaMzakuLomAM (banAveluM vA tahaUTPsuvighagAva ) tathA zrI RSabhadevanA vaMzamAM thayelA jJAta kuLa vigere bIjA paNa tevA prakAranA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhajAtivALA ane zuddhakuLavALA vaMzomAM; mosALano zuddhapakSa te zuddhajAti kahevAya, ane pitAno zuddha pakSa te zuddhakuLa kahevAya (bAvADuMnuM vA) AvyA hatA (khAvAnta vA) Ave che (kAvArasanti vA) ane Avaze.18. atthi puNa ese vi bhAve logaccherayabhUe aNaMtAhiM ussappiNI-osappiNIhiM vaikkaMtAhiM smuppnyji| (tyi se va mAve to chevamUha) paraMtu lokomAM accherAM rUpa eTale AzcaryarUpa padArtha paNa bhavitavyatAne yoge thAya che, ke je accherAM (atArkiMDaruLI-kofulIrdi vavavaMtArdisamuL$) anaMtI utsarpiNI ane avasarpiNI gayA bAda utpanna thAya che. A avasarpiNI dasa accharAM thayAM che, te nIce pramANe " uvassagga' gabbhaharaNaM', itthItitthaM ,abhAviA parisA, kaNhassa avarakaMkA', avayaraNaM caMda - sUrANaM // 1 // harivaMsakuluppattI', camaruppAo' ya aTThasayasiddhA' asaMkhayALa pUar ", sa vi sAMteja zani 2 zrI mahAvIra svAmIne kevI avasthAmAM paNa upasarga, garbhaharaNa, strI tIrthaMkara, abhAvita parSadA, eTale mahAvIra tIrthaMkaranI pahelI dezanA niSphaLa thavI, kRSNanuM aparakaMkAmAM gamana, candra ane sUryanuM mULa vimAne utaravuM, harivaMzakuLanI utpatti, camarendrano utpAta eTale uMce javuM, eka samaye ekaso ne AThanuM siddha thavuM ane asaMyationI pUjA, e dasa accherAM anaMta kALe thayAM che." paheluM accheruM- zrIvIraprabhune kevaLajJAna thayA pachI paNa gozALAe upasarga karyo te AvI rIte eka vakhate zrIvIraprabhu vicaratA thakA zrAvastI nagarImAM samosaryA. te same gozALo paNa huM jina chuM' ema lokomAM potAnI prasiddhi karato thako te ja nagarImAM Avyo. tyAre lokomAM evI vAta phelANI ke, zrAvastI nagarImAM to ekI vakhate be jino varte che. te sAMbhaLIne zrIgautamasvAmIe prabhune pUchayuM ke, he bhagavAna! potAne jina kahevarAnAra A bIjo koNa che? prabhue kahyuM ke-"he gautama! e mANasa jina nathI, paNa saragaNa gAmanA rahevAsI saMkhali nAmanA mANasanI subhadrA nAme strInI kukSie janmelo gozALo che. ghaNI gAyovALI brAhmaNInI gozALAmAM te janmyo hato, tethI tenuM nAma gozALo paDyuM che. mArI chabastha avasthAmAM cha varasa sudhI te mArI sAthe vicarI, mArA ja ziSya tarIke te rahI, mArI pAsethI kAMIka bahuzruta thaIne potAne phogaTa jina kaherAve che. AvuM bhagavaMtanuM vacana sAMbhaLIne lokomAM vAta phelAI gaI ke, gozALo jina nathI. A vAta nagarImAM sthaLe sthaLe sAMbhaLIne gozALAne gusso caDyo. eka divase bhagavaMtano ANaMda nAme ziSya gocarIe gayo hato, tene gozAle kahyuM ke"he ANaMda! tuM eka dRSTAMta sAMbhaLa- keTalAMka vepArIo paiso meLavA mATe gADAomAM vividha prakAranAM kariyANAM bharIne paradeza cAlyA. cAlatAM cAlatA eka jaMgalamAM peThA. tyAM koI sthaLe pANI na maLavAthI bahu tarasyA thayA, tethI pANInI tapAsa karavA lAgyA. evAmAM teoe cAra rAphaDAnA TekArAo joyA. rAphaDAnI cAre tarapha lIluM ghAsa ugeluM joI teone nizcaya thayo ke, rAphaDAmAM pANI hovuM joIe. pachI teoe eka Tekaro khodyo, temAMthI ghaNuM pANI nIkaLyuM. te pANI pIvAthI teonI tarasa chIpI, vaLI potAnI pAsenAM vAsaNo paNa pANIthI bharI lIdhAM. pachI eka vRddha mANase kahyuM ke- "ApaNuM kAma siddha thayuM che, mATe have bIjo Tekaro khodazo nahi, ema chatAM paNa teoe bIjo Tekaro khodyo, temAMthI sonuM nIkaLyuM. vaLI vRddha mANase vAryA chatAM teoe trIjo Tekaro khodyo, temAMthI ratno nIkaLyAM. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************(jIvaPpUqNamaka kakakakakaka kakaka*astare tyAre pelA vRddha mANase kahyuM ke-bhAIo! ApaNane pANI maLyuM, sonuM tathA ratno maLyAM, have cotho Tekaro khodazo nahi. jo khodazo to temAM mane ThIka jaNAtuM nathI. mATe A bUDhAnuM kahyuM mAno ane have rasto pakaDo'. A pramANe vAravA chatAM te vairIoe atyaMta lobhane vaza thaMI cotho Tekaro paNa khodyo. temAMthI daSTiviSa sarpa nIkaLyo. te sarve krodhathI rAphaDA upara caDI, cAre tarapha dRSTi pheMkI teone bhasmIbhUta karI nAkhyA. have te vepArIone hitopadeza ApI vAravAvAvALo pelo vRddha mANasa to nyAyI hato, tethI tenA upara anukaMpA AvavAthI vanadevatAe tene jIvato potAne sthAnake pahoMcADyo. evI rIte he ANaMda! tAro dharmAcArya ATalI badhI potAnI saMpadA hovA chatAM haju paNa asaMtuSTa thaIne jema tema mArI niMdA karI, mane krodha caDAve che. tethI huM mArA potAnA tapanA tejathI tene Aje ja bALIne bhasma karI nAkhIza, atyAre te mATe ja cAlyo chuM. mATe jA, tuM jaldI jaIne tene A saghaLo vRttAMta nivedana kara. tuM tyAM jaIne tArA dharmAcAryane hitakara upadeza Apaje, tethI tuM to nyAyI hovAthI pelA vRddha vepArInI jema huM tane jIvato rAkhIza'. A pramANe sAMbhaLI ANaMda muni bhayabhIta thaI gayA, ane bhagavaMtanI pAse jaldI AvIne te sarva vRttAMta jaNAvyo. prabhue kahyuM ke-"A gozALo Ave che, tethI ANaMda! tame sAdhuo turatamAM ADA avaLAM cAlyA jAo. vaLI gautama vigerene nivedana kara ke koI paNa sAdhu tenI sAthe bhASaNa na kare'. teoe tema karyA bAda gozALo bhagavaMtanI pAse Avyo, ane bolyo ke "are kAzyapa! tuM ema kema bolyA kare che, ke, A gozALo to makhalino putra che. te tAro ziSya to mRtyu pAmyo che, huM to bIjo ja mANasa chuM. paraMtu te gozALAnA zarIrane pariSado sahana karavAmAM samartha jANIne huM te zarIramAM rahyo chuM. evI rIte teNe karelA bhagavAnanA tiraskArane sahana na karI zakavAthI sunakSatra ane sarvAnubhUti nAmanA be sAdhuo tene vacamAM uttara devA lAgyA. tethI gozAle gusse thaI teo banne upara tejolazyA mUkIne teone bALI nAkhyA. te be sAdhuo kALe karI svargamAM gayA. prabhue gozALAne kahyuM ke-"he gozALA ! koI cora corI karatAM mANasonA ToLAMmAM sapaDAi gayo, te vakhate killo parvata ke guphA jevuM chupAvavAnuM sthAna na maLavAthI potAnI AMgaLI athavA taNakhalA vaDe potAne chupAve to tethI zuM te chupAi zake? evI rIte tuM paNa jema tema bolI potAne chupAvavAno prayatna kare che, tethI zuM tuM chupAI zakIza? tuM teja gozALo che, bIjo koI nathI, phogaTa zA mATe tArA AtmAne chupAve che?" AvI rIte samabhAvapaNe yathAsvarUpa bhagavaMte kahyAchatAM te durAtmAe krodha karI bhagavaMta upara paNa tejovezyA mUkI, paraMtu te tejovezyA prabhune traNa pradakSiNa daIne gozALAnA ja zarIramAM dAkhala thaI. tene lIdhe tenuM AMkhuM zarIra dAjhI gayuM, ane tethI sAta divasa sudhI atyaMta vedanA bhogavI sAtamI rAtrie maraNa pAmyo. tejovezyAnA tApathI bhagavAnane paNa cha mahinA sudhI lohIkhaMDa jhADo rahyo. zrI mahAvIra prabhune kevaLajJAna thayA pachI paNa AvI rIte upasarga thayo. tIrthakarane kevaLajJAna thayA pachI upasarga na thAya, chatAM upasarga thayo e accheruM thayuM.1." bIjuM accheruM- garbhaharaNa, eTale garbhanuM eka udaramAMthI bIjA udaramAM mUkAvuM. te pahelAMnA koI paNa jinezvarane thayuM nathI paNa zrI vIraprabhunA garbhanuM saMkramaNa devAnaMdAnI kukSimAMthI trizalArANInI kukSimAM thayuM che, e accheruM thayuM.2 - trIjuM accheruM- strI tIrthakara. evo niyama che ke, tIrthaMkara puruSo ja hoya che, kadApi strI na hoya. paNa A avasarpiNImAM mithilA nagarInA rAjA kuMbharAjanI malli nAme kuMvarIe ogaNIsamA tIrthaMkararUpe thaIne tIrtha pravartAvyuM, e accheruM thayuM 3. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmazrIvAsvapUrNa asara kare cothuM accheruM-abhAvita parSadA eTale tIrthaMkaranI dezanA niSphaLa thavI. tIrthakaranI dezanA koI paNa vakhate niSphaLa thatI nathI paNa A avasarpiNImAM zrIvIraprabhue kevaLajJAna pAmyA bAdadevoe racelA pahelA samavasaraNanI andara dezanA dIdhI, chatAM koIne virati pariNAma thayo nahi, e accheruM thayuM.4. pAMcamuM accheruM - draupadI mATe navamA vAsudeva zrIkRSNanuM aparakaMkA nAme nagarImAM gamana thayuM. te A rIteeka divasa pAMDavonI bhAryA dropadI pAse nArada RSi AvyA. te vakhate teNIe nAradane asaMyati jANIne ubhA thaI sAme AvavuM' vigere Adara satkAra karyo nahi, tethI gusse thayelA nArade vicAryuM ke mAruM apamAna karanArI draupadIne game tema karI kaSTamAM nAkhuM.' ema vicArI nArada ghAtakIkhaMDanA bharatakSetramAM gayA. tyAM aparakaMkA nagarIno rAjA pauottara strIomAM atyanta lubdha hato, tethI tenI pAse jaI draupadInA rUpanuM varNana karyuM. tethI pottare dropadI upara anurAgI thaI, potAnA mitra eka deva pAse teNInuM haraNa karAvI, potAnA antaHpuramAM rAkhI. mahAsatI draupadIe tyAM paNa potAnuM satIpaNuM jANvI rAkhyuM. have pAMDavonI mAtA kuMtIe draupadI guma thayAnI vAta kRSNane jAhera karI. tethI teNe ghaNe sthaLe zodhakarAvI, paNa patto lAgyo nahi. eTalAmAM nAradane moDhethI ja draupadInA samAcAra maLyA. pachI kRSNa lavaNasamudranA adhiSThAyaka susthita devanuM ArAdhana karyuM, prasanna thayelA deve samudramAM mArga Apyo; tethI be lAkha yojana vistAravALA lavaNasamudrane kRSNa tathA pAMDavonA ratha tarI gayA. ane pachI amarakaMkAmAM jai, narasiMhanuM rUpa karI, kRSNa pakvottara rAjAne jItyo. draupadInA vacanathI tene jIvato choDyo. draupadIne sAthe lai pAchA pharatAM kRSNa potAno zaMkha phUkyo, te zaMkhano zabda sAMbhaLI tyAMnA kapila vAsudevane Azcarya thayuM. ane tethI teNe tyAM vicaratA zrI munisuvrata jinezvarane pUchayuM, tyAre temaNe kRSNa vAsudeva AvyAnuM jaNAvyuM. A pramANe sAMbhaLI kapila vAsudeva kRSNa vAsudevane maLavA mATe utsuka thai turata samudrane kAMThe Avyo, ane potAno zaMkha phUMkyo, samudramAM gamana karatAM kRSNa paNa potAno zaMkha phUkyo, te banne vAsudevanA zaMkhanAdo maLyA. AvI rIte pahelA koI vakhata thayuM nathI, tethI accheruM thayuM. pa. chaThuM accheruM - kauzaMbI nagarImAM bhagavAn zrI mahAvIrane vAMdavA mATe sUrya ane caMdra potAnA mULa vimAno sAthe utaryA hatA, evuM koI vakhata thayuM nathI, tethI accheruM thayuM 6. sAtamuM accheruM - harivaMza kuLanI utpatti. te AvI rIte -kauzaMbI nagarInA rAjA sumukhe vIraka nAmanA zALavInI vanamALA nAmanI strIne atyanta rUpALI dekhI antaHpuramAM besADI dIdhI. tethI te zALavI potAnI prANapriyAnA viyogathI eTalo badho gAMDo thaI gayo che, jene dekhe tene 'vanamALA, vanamALA' kahI ne bolAvavA lAgyo. kautukapriya loko ane bALakothI gherAelo te gAMDo vIraka eka vakhata rAjAnA mahela nIce Avyo, ane 'vanamALA, vanamALA' pokAravA lAgyo, jharUkhAmAM besI krIDA karI rahelA rAjAe ane vanamALAe tene dekhyo. tyAre vIrakanI AvI dayAjanaka hAlata joI teo kheda karavA lAgyA ke, "ApaNe A kAma anucita karyuM, ApanI viSaya lAlasInI tRpti khAtara A niraparAdhI mANasanI jiMdagI barabAda karI. viSayane vaza thaI kAmAMdha mANaso zuM zuM anartha nathI karatA?". A pramANe pote karelA anucita kArya mATe kheda kare che, tevAmAM bhavitavyatAne yoge teo upara vijaLI paDavAthI teo banne marIne harivarSa kSetramAM yugaliyA thayA. have rAjA ane vanamALA marI gayA jANI vIrakane zuddhi AvI, te vicAravA lAgyo ke -"ThIka thayuM, pApIone pApa naDyuM'. dhIre-dhIre vIraka DAhyo thaI gayo. tyAra pachI te vairAgyabhAvathI tApasa thaI tapa tapIne mRtyu pAmI vyaMtara deva thayo. te vyaMtara virbhAgajJAna vaDe Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banne yugaliyAne joI ciMtavavA lAgyo ke "arere! A banne mArA pUrvabhavanA vairI yugaliyAnuM sukha bhogavI rahyA che, ane vaLI pAchA deva thaI anupama sukha bhogavaze. mArA vairI sukha bhogave e mArAthI kema sahana thAya? tethI A bannene durgatimAM pADuM jethI duHkha pAme', ema vicArI te vyaMtare potAnI zakti vaDate bannenAM zarIra ane AyuSya saMkSipta karI dIdhAM. ane A bharatakSetramAM lAvIne rAja ApI sAta vyasana zIkhavADyA. te benAM nAma 'hari' ane hariNI' ema prasiddha karIne, potAnA pUrvabhavanA vairIone mAMsa, madirAdi sAta vyasanomAM Azakta karIne vyaMtara cAlyo gayo. te banne sAte vyasana sevI mRtyu pAmI narakamAM gayA. te harinA vaMzamAM je mANaso thayA te harivaMzathI oLakhAvA lAgyA. ahIM yugaliyAnuM A kSetramAM AvavuM, teonAM AyuSya ane zarIranuM saMkSipta thavuM, tathA yugaliyAnuM narake javuM, e saghaLuM accherArUpa jANavuM 7. AThamuM accheruM- asurakumAronA indra amarendranuM uce javuM. te A rIte pUraNa nAmano RSi tapa tapIne camarendrathayo. navA utpanna thayelA teNe avadhijJAna vaDe potAnA mastaka upara saudharmendrane joyo, tethI IrSyAthI dhamadhamI rahelA teNe gusse thaI, bhagavAna zrI mahAvIranuM zaraNa lai, bhayaMkara rUpa karI, lAkha yojana zarIra karI, hAthamAM parigha nAmanuM hathiyAra lai, garjanA karI te parighane cAre tarapha ghumAvato zakranA AtmarakSaka devone trAsa pamADato uMce gayo; ane saudharmA vasaMtaka vimAnanI vedikAmAM paga mUkI zakrano Akroza tathA tiraskAra karavA lAgyo. tethI zake paNa ddha thaI tenA tarapha jAjavalyamAna vaja choDayuM. tethI bhayabhIta banelo camarendra turata prabhuvIranA caraNa kamaLamAM AvI paDyo. tyAra pachI zake te vRttAMta avadhijJAnathI jANI, tIrthaMkaranI AzAtanAnA bhayathI turata tyAM AvI, vaja haju cAra aMgula cheTuM hatuM tevAmAM saMharI lIdhuM. ane camarendra ne kahyuM ke- "Aja to phakta prabhunI kRpAthI ja tane choDI dauM chuM' ema kahIne tene choDI dIdho. evI rIte camarendranuM je urdhvagamana thayuM, te accheruM jANavuM,8. navamuM accheruM- utkRSTa avagAhanavALA ekaso ne ATha eka samaye siddha na thAya, avasarpiNImAM siddha thayA. te A pramANe- zrI RSabhadeva, bharata sivAya temanA navANu putro, ane bharatanA ATha putro, ema utkRSTa avagAhanavALA ekaso ATha eka samayamAM siddha thayA, te accheruM thayuM 9. dasamuM accheruM-asaMyationI pUjA. AraMbha- parigrahamAM Asakta je asaMyamI brAhmaNo vigere, teonI pUjA navamA ane dasamA jinezvaranI vaccenA kALamAM thaI che. hamezAM saMyatija pUjAya che, paNa A avasarpiNImAM asaMyationI paNa pUjA thayelI che, e accheruM thayuM 10. A dase accherAM anaMta kALa gayA bAda A avasarpiNImAM thayAM che. evI ja rIte kALanuM tulyapaNuM hovAthI bAkInA paNa cAra bharatomAM tathA pAMca airAvatomAM prakArotare dasa-dasa accherAM jANI levAM. have A dasa accherAM kayA kayA tIrthakaranA tIrthamAM thayAM che te jaNAve che- utkRSTa avagAhanavALA ekaso ATha eka samaye siddha thayA, te zrI RSabhadevanA tIrthamAM jANavuM. harivaMzanI utpatti zrIzItalanAthanA tIrthamAM jANavI. kRSNa vAsudevanuM aparakaMkAmAM gamana zrI neminAthanA tIrthamAM jANavuM. strInuM tIrthaMkara thavuM te zrImallinAthanA tIrthamAM jANavuM. asaMyationI pUjA zrIsuvidhinAthanA tIrthamAM jANavI. bAkInA-upasarga, garbhApahAra, abhAvita parSadA, amarendranuM uMce javuM, tathA sUrya candranuM mULa vimAne utaravuM, e pAMca accherAM zrImahAvIrasvAmInA tIrthamAM jANavAM. vaLI te zakrendra vicAre che ke - amarararararararakamamamamama ama(31) namaka asamaraasaphara karUnama Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaa ++++++pIvaDqQR +******* nAguttassa vA kammassa akkhINassa aveissa udaeNaM (nAguttaravAhamma) saMjJA vaDe nIca gotra nAmanuM je karma, kevuM?te kahe che- (avasvarU) jenI sthitino kSaya thayo nathI (veH QUI) jeno rasa anubhavyo nathI eTale vedyo nathI (gaLaUOTH) tathA je karmanA pradezo jIvapradeza thakI nAza pAmyAM nathI evA prakAranA nIca gotra nAmanA karmanA udae) udayathI zrI mahAvIra tIrthakara nIcagotramAM brAhmaNInI kukSimAM garbhapaNe utpanna thayA che. te nIca gotra bhagavAne sthULa satyAvIsa bhavanI apekSAe trIje bhave bAMdhyuM hatuM, te A pramANe zrI mahAvIra svAmInA satyAvIza bhava pahelA bhavamAM vIraprabhuno jIva pazcima mahAvidehamAM nayasAra nAme grAmapati hato. te eka vakhata potAnA svAmInI AjJAthI kASTa mATe vanamAM gayo. bapora vakhate sevakoe bhojana taiyAra karyuM, tyAre tene vicAra thayo ke"aho! A samaye koI atithi AvI jAya to bahu sAruM. ema vicArI cAre tarapha dRSTi pherave che, tevAmAM sArthathI bhUlA paDelA sAdhuone joyA. sAdhuone joi te bahu khuzI thayo, ane "aho! huM kevo bhAgyazALI ke bhojana vakhate AvA supAtra sAdhuono mane samAgama thayo' ema vicArI, romAMcita thai, te sAdhuone vipula rasoI vahorAvI. pachI pote bhojana karI, sAdhuo pAse jaI, namaskAra karIne kahyuM ke- "he mahAtmAo! padhAro, huM Apane rasto batAvuM chuM. ema kahI sAdhuo sAthe cAlyo. mArgamAM cAlatAM sAdhuoe tene yogya jANI, eka vRkSa nIce besI dharmano upadeza Apyo ane tethI samakita pAmyo. have nayasAra potAnA AtmAne bhAgyazALI mAnato thako sAdhuone vaMdana karI potAne gAma Avyo. AyuSya pUruM thatAM aMte paMca parameSTInA namaskArapUrvaka mRtyu pAmyo (1) (2) bIje bhave saudharmakalpamAM palyopamanA AyuSyavALo deva thayo. (3) tyAMthI cyavIne trIje bhave bharata cakravartIno marIci nAme putra thayo. marIcine vairAgya thavAthI zrI RSabhadeva prabhu pAse teNe dIkSA lIdhI, ane sthaviro pAse agIyAra aMgo bhaNyo. eka divasa unALAmAM tApa AdikathI pIDita thai vicAravA lAgyo ke - "saMyamano bhAra to bahuja Akaro che, huM tene vahana karavAne zaktimAna nathI, vaLI A choDIne ghera javuM e paNa ThIka nathI'. ema vicArI teNe navIna jAtano veSa racyo, te A pramANe"sAdhuo to manadaMDa, vacanadaMDa ane kAyadaMDa, e traNa daMDathI virata thayelA che, huM traNa daMDathI virata nathI, mATe mAre tridaMDanuM cinha rAkhavuM. sAdhuo dravyathI muMDita thayelA che, tema rAga-dveSa varjelA hovAthI bhAvathI paNa muMDita thayelA che, huM tevo nathI, mATe huM mastaka para coTalI rAkhI hajAmata karAvIza. sAdhuone sarva prANAtipAtAhikathI virati che, huM tevo nathI, mATe sthULa prANAtipAtAdikathI virati pALIza. sAdhuo zIyaLa rUpa sugaMdhIthI vAsita thayelA che, huM tevo nathI, mATe huM zarIre caMdanAdi sugaMdhI vastuonuM vilepana karIza. sAdhuo moharihata che, huM mohathI AcchAdita thayelo chuM, mATe huM chatra rAkhIza. sAdhuo pagarakhAM vinA ughADe page cAlanAra che, huM pagamAM pAvaDIo paherIza. sAdhuo kaSAyarahita che, huM to kaSAyasahita chuM; tethI huM raMgelAM-bhagavAM kapaDAM paherIza; sAdhuo snAnathI viratIvALA che, paNa huM to parimita jaLathI snAna ane pAna karIza''. evI rIte teNe potAnI ja buddhithI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajamarUAkramakazrIparaDUNanuM makAna aaaara parivrAjakano veSa nIpajAvyo. tene AvA vicitra veSavALo joIne loko dharma pUchavA lAgyA, paNa teonI AgaLa marIcI to sAdhudharmanI prarUpaNA karato, ane potAnI dezanAzaktithI aneka rAjaputrAdikone pratibodhI prabhu pAse mokalI dIkSA apAvato. vaLI te prabhunI sAthe ja vicarato. eka vakhata bhagavAn vicaratAM vicaratAM ayodhyAmAM samavasaryA. prabhune vaMdana karavA mATe AvelA bharate pUchayuM ke- "he svAmin! A parSadAmAM koI evo jIva che ke je bharatakSetramAM A covIsamo tIrthaMkara thavAno hoya? prabhue uttara Apyo ke-"bharata! tAro A marIci nAmano putra A avasarpiNImAM vIra nAmano covIsamo tIrthaMkara thaze, tathA mahAvideha kSetramAM mUkanAmanI rAjadhAnImAM priya mitra nAmano cakravartI thaze, vaLI Aja bharatakSetramAM potAnA nAmanA nagarano svAmI tripRSTha nAmano pahelo vAsudeva thaze". A pramANe prabhunuM vacana sAMbhaLI romAMcita thayelA bharata mahArAjA marIcine vaMdana karavA gayA. jaIne vinaya vaDe marIcine traNa pradakSiNA daI vaMdana karyuM. pachI teNe stuti karI ke-"he marIci! A duniyAmAM jeTalA lAbho che teTalA tame ja meLavyA che. kAraNa ke-tame vIra nAmanA covIzamAM tIrthakara, priyamitra nAmanA cakravartI, ane tripRSTha nAmanA vAsudeva thazo". A pramANe prabhue kahelI badhI vAta pragaTa karIne kahyuM ke- "huM tamArA A parivrAjakapaNAne tathA tamArA A janmane vaMdana karato nathI; paNa tame chellAM tIrthakara thazo, tethI vaMdana karuM chuM, kAraNa ke-vartamAna tIrthaMkaranI jema bhAvI tIrthaMkara paNa vaMdanane yogya che". ityAdi madhura vANIthI vAraMvAra stuti karIne bharata mahArAjA potAne sthAnake gayA. have marIci bharate kahela hakIkata sAMbhaLI atizaya harSita thayo, ane traNa vAra paga sAthe hAthanuM AsphAlana karIne nAcato bolavA lAgyo ke "prathamo vAsudevo'haM, mUkAyAM ckrvrtyhm| caramastIrtharAjo'haM, mamA'ho ! uttamaM kulam // 1 // " Adyo'haM vAsudevAnAM, pitA me cakravartInAm pitAmaho jinendrANAM, mamA'ho! uttamaM kulama' // 1 // huM pahelo vAsudeva thaiza, huM mUkA nagarImAM cakvartI thaIza, tathA huM chello tIrthaMkara thaiza, aho! mAruM kuLa ati uttama che. huM vAsudevomAM pahelo thaiza, vaLI mArA pitA paNa cakravartIomAM pahelA che tema mArA pitAnA pitA paNa jinezvaromAM pahelA che, mATe aho! mAruM kuLa ati uttama che". evI rIte marIcie jAtino mada karavAthI nIca gotrakarma bAMdhyuM. kahyuM che ke"nati-nAma-kurta-va-vatta-1-tapazuta: sarvara maraMpurasvani, rInAni nAma nara:" 2 - "je mANasa jAti, lAbha, kuLa, aizvarya, baLa, rUpa, tapa ane jJAnano mada kare che, te mANasane te jAti Adi hIna maLe che." have prabhu mokSe gayA bAda paNa marIci sAdhuo sAthe vicarato hovAM chatAM AgaLanI peTheja mANasone pratibodha ApI ziSya karavA sAdhuone soMpato. eka dahADo tene zarIre kAMIka mAMdagI thaI AvI, paNa te avirati hovAthI tathA teno veSa judo hovAthI koI sAdhuoe tenuM vaiyAvacca karyuM nahi. tyAre te vicAravA lAgyo ke-"arere! ghaNA vakhatanA paricayavALA paNa sAdhuo mArI sAravAra karatA nathI. paNa temAM mAro ja doSa che, huM asaMyamI chuM, tethI potAnA zarIranI paNa mUrchA na rAkhanArA kRtakRtya thayelA mahAtmA saMyamI munio avirati evA mArI sAravAra kema kare che? mATe have huM nIrogI thAuM tyAre vaiyAvacca kare evo ekAda ziSya karuM jethI Ave vakhate kAma Ave". pachI marIci anukrame nIrogI thayo. eka dahADo kapila nAme rAjaputra teno upadeza sAMbhaLI pratibodha pAmyo, tyAre marIcie kahyuM ke - "kapila! sAdhu pAse jA, ane mokSapadano advitIya hetu evo munimArga svIkAra'. paNa karmanA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayane lIdhe munimArgathI parAmukha banelA kapile kahyuM ke huM to tamArI ja pAse dIkSA laiza, jo munimArga ja mokSano hetu hoya to tame A parivrAjakano veSa kema svIkAryo?" marIcie kahyuM ke - kapila! huM munimArga pALavAne asamartha chuM, munio to mana vacana ane kAyanA daMDathI virata thayelA hoya che, huM tevo nathI' ityAdi potAnI satya hakIkata jaNAvI. kapile kahyuM- svAmI! zuM tamArA manamAM dharma nathI ja! tyAre marIcie vicAryuM potAnI satya hakIkata jaNAvI. kapile kahyuM-svAmI! zuM tamArA manamAM dharma nathI ja!' tyAre marIcie vicAryuM ke kharekhara, A bhAre karmI hovAthI jinendra prarUpelo satya mArga svIkArato nathI, mATe mAre ja ziSya karavo ThIka che, mAre yogya ja A ziSya maLI gayo che. ema vicArI kahyuM ke, "kavilA! indu pi iyaM pi-kapila! jema jinezvare prarUpelA mArgamAM dharma che tema A mArA mArgamAM paNa dharma che". evI rIte marIci utsutra vAkyo bolyo. te sAMbhaLI kapile tenI pAse dIkSA lIdhI, marIcie utsutra prarUpAvAthI potAno koDAkoDI sAgaropama jeTalo saMsAra vadhAryo. have te karmane AlocyA vinA corAzI lAkha pUrvanuM AyuSya pALI tyAMthI kALa karIne, (4) te vIra prabhuno jIva cothA bhavamAM brahma devalokamAM dasa sAgaropamanI sthitivALo deva thayo. (5) tyAMthI cyavIne pAMcamA bhavamAM kollAka nAmanA gAmamAM eMzI lAkha pUrvanA AyuSyavALo kauzika nAme bAhmaNa thayo. viSayamAM Asakta, dravya upArjana karavAmAM tatpara ane hiMsAdikamAM krUra hRdayavALo te brAhmaNa ghaNo kALa gRhasthavAsa bhogavI, aMte tridaMDI thaI, mRtyu pAmIne, ghaNA kALa sudhI saMsAramAM bhamyo, te bhavo sthUlabhavomAM gaNyA nathI. (6) tyAMthI chadde bhave dhUNA nagarImAM boMteralAkha pUrvanA AyuSyavALo puSpanAme brAhmaNa thayo. te aMte tridaMDI thaI, mRtyu pAmIne. (7) sAtame bhave saudharma devalokamAM madhyama sthitivALo deva thayo. (8) tyAMthI cyavIne AThame bhave caitya nAmanA gAmamAM sATha lAkha pUrvanA AyuSyavALo agnidyota nAme brAhmaNa thayo. aMte tridaMDI thai, mRtyu pAmIne. (9) navame bhave IzAna devalokamAM madhyama sthitivALo deva thayo. (10) tyAMthI cyavane dasame bhave maMdaranAme gAmamAM chappana lAkha pUrvanA AyuSyavALo agnibhUti nAme brAhmaNa thayo. aMte tridaMDI thaI, mRtyu pAmIne. (11) agIArame bhave sanaskumAra devalokamAM madhyama AyuSyavALo deva thayo. (12) tyAMthI cyavIne bAreme bhave zvetAMbI nagaramI cummAlIzalAkhapUrvanA AyuSyavALo bhAradvAja nAme brAhmaNa thayo. te aMte tridaMDI thaI, mRtyu pAmIne. (13) terame bhave mAhendra devalokamAM madhyama sthitivALo deva thayo. . (14) tyAMthI avIne keTaloka kALa bhavabhramaNa karI, caudame bhave rAjagRha nagaramAM cotrIsa lAkha pUrvanA AyuSyavALo sthAvara nAme brAhmaNa thayo. te paNa aMte tridaMDI thaI, mRtyu pAmIne. (15) tyAMthI AvIne ghaNo kALa saMsAramAM paribhramaNa karI, soLame bhave rAjagRhamAM vizAkhabhUti nAme yuvarAjanI dhAriNI nAme bhAryAnI kukhe, karoDa varasanA AyuSyavALo vizvabhUti nAme kSatriya thayo. vizvabhUti eka vakhata potAnA aMtaHpura sAthe puSpakaraMDaka nAmanA ramaNIya udyAnamAM krIDA karato hato, te joi tenA kAkAnA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1414146666614 zrIkalpasUtram dIkarA vizAkhAnaMdIne IrSyA AvI ke- jayAM sudhI vizvabhUti udyAnamAM che tyAM sudhI mArAthI tyAM jaI zakAya nahi, mATe pachI tene kapaTa karI bAhara kADhuM. ema vicArI vizAkhanaMdIe kapaTa karI saralasvabhAvI vizvabhUtine bahAra kADhyo, ane pachI potAnA aMtaHpura sAthe udyAnamAM krIDA karavA lAgyo. pAchaLathI vizvabhUtine kapaTanI khabara paDatAM krodha caDayo ane eka muSTi vaDe koThAnA vRkSa para prahAra karI tenAM badhAM phaLo nIce pADI nAMkhyA. tyAra pachI vizAkhanaMdI ne uddezI bolyo ke- A koThAnA phaLanI jema tamArA mastako pRthvI para ragadoLI nAkhuM evI mArI tAkAta che, paNa zuM karuM?, vaDilo u52nI mArI bhaktithI ja ema karI zakato nathI. AvA kapaTayukta bhoganI mAre jarUra nathI''. ema kahI viSayothI virakta banelA vizvabhUtie saMbhUti. nAmanA munirAja pAse dIkSA lIdhI, have vizvabhUti munirAja eka hajAra varasano ugra tapa tapatA chatAM, vicaratA vicaratA eka vakhata mAsakhamaNane pAraNe gocarI mATe mathurAmAM AvyA, te vakhate temanAM, kAkAno dIkaro vizAkhanaMdI paNa tyAM paraNavA mATe Avyo hato. teNe tapathI atyaMta kRza thai gayelA vizvabhUtine joyA. have vizvabhUti gocarI mATe cAlyA jAya che. tevAmAM teo eka gAya sAthe athaDAvAthI paDI gayA. te joine 'koThAnA phaLane pADavAnuM tAruM baLa kayAM cAlyuM gayuM!' eka kahIne vizAkhanaMdI hasyo. te sAMbhaLIne vizvabhUtie krodhathI te gAyane sIMgaDe pakaDIne AkAzamAM bhamAvI. ane evuM niyANuM karyuM ke'huM A ugra tapasyAnA prabhAvathI bhavAMtare ghaNA parAkramavALo thAuM. pachI temaNe potAnuM karoDa varasanuM AyuSya pUrNa karI, pUrva pApanI AlocanA karyA vagara mRtyu pAmIne, (17) sattarame bhave mahAzukra devalokamAM utkRSTa AyuSyavALo thayo. (18) tyAMthI cyavIne aDhArame bhave-potanapura nagaramAM prajApati nAmanA rAjAno dIkaro tripRSTha nAme vAsudeva thayo. prajApati rAjAnuM nAma prathama ripupratizatru hatuM, tene bhadrA nAme rANInI kukhe acala nAme putra, ane mRgAvatI nAme thai. mRgAvatI ghaNI rUpALI hatI. eka vakhate yauvanavatI ane saundaryavatI te mRgAvatI potAnA pitAne praNAma karavA gai, tyAre teNInuM atizaya saundarya joi rAjA kAmAtura thayo, ane teNInI sAthe lagna karavAno upAya vicArI mRgAvatIne vidAya karI. have rAjAe nagaranA moTA moTA mANasone sabhAmA bolAvI pUchyuM ke' he svAmI! je uttama uttama ratnavastuo hoya te rAjAnI ja kahevAya, kAraNa ke-ratnavastuono svAmI rAjA sivAya bIjo koNa yogya kahevAya? A pramANe lokonA ja mukhathI kahevarAvI rAjAe mRgAvatIne rAjasabhAmAM bolAvI, ane lokone kahyuM ke- 'tamArA ja vacana mujaba A kanyAratna mAre ja grahaNa karavuM joie'. A banAva joI sabhAnA loko lajjita thaI gayA. pachI rAjAe mRgAvatI sAthe gAMdharvavidhithI lagna karyuM. A pramANe rAjA potAnI prajA eTale saMtatino pati thayo, tethI tenuM nAma 'prajApati' e pramANe prasiddha thayuM. mRgAvatInI kukhe sAta svapnoe sUcita corAsI lAkha varasanA AyuSyavALo tripRSTha nAme putra thayo. teme bAlyAvasthAmAM paNa prativAsudevanA DAMgaranA khetarane vighna karanArA siMhane zastra vagara potAnA hAthathI ja cIrI nAkhyo hato. anukrame tripRSTha vAsudevapaNAne pAmyA. eka vakhate vAsudevanA zayana samaye madhura svaravALA keTalA gavaiyA gAtA hatA,. tyAre vAsudeve potAnA zayyApAlane AjJA karI ke-'mArA uMghI gayA pachI gAyana baMdha karAvaje, ane gavaiyAone rajA Apaje'. have vAsudeva nidrAvaza thaI gayA, chatAM paNa madhura gAyananA rasamAM tallIna banI gayelA zayyApAle gAyana baMdha karAvyuM nahi. tethI thoDIvAramAM vAsudeva jAgI uThayA, ane teone gAtA joi gusse thai dvArApAlane kahyuM ke-'are duSTa mArI AjJA karatAM paNa zuM tane gAyana vadhAre priya che? tyAre to tuM tenuM phaLa bhogava' ema kahIne temaNe zayyApAlanA 35 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * **** zrIvaP khU Nama kare che ane * *** ** kAnamAM tapAvelA sIsAno rasa reDAvyo. A kRtyathI vIraprabhunA jIva tripRSTha vAsudeva kAnamAM khIlA ThokAvavAnuM karma upArjana karyuM. evI rIte te bhavamAM aneka duSkarmo karI tyAMthI mRtyu pAmIne, (19) ogaNIzame bhave sAtamI narakamAM tetrIza sAgaropamanA AyuSyavALo nArakI thayo. (20) tyAMthI nIkaLIne vIsame bhave siMha thayo. (21) tyAMthI marIne ekavIzame bhave cothI narakamAM nArakIpaNe utpanyo. (22) tyAMthI nIkaLI ghaNA bhavo bhamIne bAvIzame bhave manuSyapaNuM pAmyo. tyAM teNe zubha karma upArjana karI mRtyu pAmIne. (23) trevIzame bhave videhakSetramAM mUkI nAmanI rAjadhAnImAM dhanaMjaya rAjAnI dhAriNI nAme rANInI kukhe corAsI lAkha pUrvanA AyuSyavALo priyamitra nAme cakravartI thayo. teNe poTTila nAme AcArya pAse dIkSA lai, eka karoDa varasa sudhI saMyama pALI, aMte kALa karIne (24) covIzame bhave mahAzukra devalokamAM sarvArtha nAmanA vimAnamAM sattara sAgaropamanI sthitivALo deva thayo. (25) tyAMthI threvIne pacIzame bhave A bharatakSetramAM chatrikA nAme nagarImAM jitazatru rAjAnI bhadrA nAme rANInI kukhe pacIsa lAkha varasanA AyuSyavALo nandana nAme putra thayo. teNe ghaNA varasa rAjya bhogavI, anukrame janmathI covIsa lAkha varasa vyatikramAvI, rAjyano tyAga karI, poTTilAcArya pAse dIkSA lIdhI. dIkSita thayA bAda nandanamunie jiMdagI paryata mAsakhamaNo karIne vizasthAnakanuM ArAdhana karavAthI tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM. temaNe eka lAkha varasa sudhI cAritra pALI, aMte eka mAsanI saMlekhanApUrvaka kALa karIne. (26) chavIzame bhave prANata nAmanA devalokamAM puSpottarAvasaMtaka vimAnamAM vIza sAgaropamanI sthitivALo deva thayo. (27) tyAMthI AyuSya pUrNa thatAM cyavIne, marIcinA bhavamAM bAMdhelA ane bhogavatAM bAkI rahelA nIca gotrakarmanA udayathI, satyAvIzame bhave vIra prabhuno jIva brAhmaNakuMDagrAma nagaramAM RSabhadatta brAhmaNanI bhAryA devAnaMdAnI kukhe garbhapaNe utpanna thayo. AvI rIte nIca gotrakarmanA udayathI tIrthakara zrI vIraprabhuno jIva nIca kuLamAM Avyo, tethI saudharmendra vicAra kare che ke jaMNaM arihaMtA vA cakkavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA aMtakulesu vA paMtakulesu vA tuccha-dariddabhikkhAga-kivaNa-mAhaNakulesu vA, AyAiMsu vA AyAinti vA; AyAissanti vA, kucchiMsi gambhAttAe vakkamiMsu vA vakkamanti vA vakkamissanti vaa| | (vi atA vA vavavava vA vA vA) nIca gotrakarma kSINa na thayuM hoya to anaMtI utsarpiNI ane avasarpiNI gayA bAda accherA rUpe bane che ke- tIrthakaroM cakravartIo baladevo ane vAsudevo (baMtavusu vA) zUdra kuLomAM (paMtane vA) adhama kuLomAM (-6-fmavaravA I-vivaI-mAhaUne vA) tuccha kuLomAM daridra kuLomAM, bhilukakuLamAM, tathA brAhmaNa kuLomAM (bAvADuM vA) AvyA hatA. (bAyAntavA) ane Avaze. variSTha Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***********************zrIkalpa sUtram ************IES gabbhAttAe vakkamiMsu vA ) nAyagotramA kSine viSe 5 utpanna yA ta ( vakkamanti vA) utpanna thAya cha (vakvamissanti vA) bhane thaze. no ceva NaM joNIjammaNanikkhaNeNaM nikkhamiMsu vA nikkhamanti vA nikkhamissanti vA // 2 / 4 / 19 // (no cevaNaM joNIjammaNanikravaNeNaM nikravamiMsu vA) 52ntu nIyamA yonimArgayI 4nmane mATe o7 59 // vata nANyA nathI (nikravamanti vA) nItA nathI (nikravamissanti vA )sane naze 5 nahi. bheTale - kadAcit karmanA udayathI tIrthaMkara vigere tucchAdi kuLomAM garbhapaNe Ave, evuM accherArUpa bane, parantu janma to koI paNa vakhata thayo nathI, tema thaze paNa nahi. ayaM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve dIve bhArahe vAse mAhaNakuDaggAme nayare usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi gabbhattAe vakaMte // 20 // __ (ayaM caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre) mA shrm| bhagavAna mahAvIra (jaMbuddIve dIve) budvIpa nAmanAtIpane vidhe ( bhArahe vAse) bharatakSetramA ( mAhaNakuDaggAme nagare) brA grAma nAma (usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kuchiMsi) oDAlagotranA *pamahatta nmn| prAmAnI mAryA, 52 gotranI hevAnaMhAnAme brAmInI bhane viSe (gabbhattAe vaktaMte ) garbhapo utpanna yayA cha.20. ___ taMjIameaMtIa-pacuppanna-maNAgayANaM sakkANaM deviMdANaM devarAINaM, arihaMte bhagavaMte tahappagArehito aMtakulehito vA paMta-tuccha-daridda-bhikkhAga-kivaNakulehiMto vA mAhaNaku lehiMto vA, tahappagAresu uggakulesu vA bhogakulesuvA rAyanna-ikkhAga-nAya-khattiya-harivaMsakulesu vA annayaresu vA tahappagAresu visuddhajAi-kulavaMsesuM vaa| (taM jIame aMtIa-paccuppanna-maNAgaTANaM sakkANaM deviMdANaM devarAINaM) tethI heyon| indra bhane hevonA rAjA evA zako, ke je zakro bhUtakALamAM thaI gayA, vartamAna kALamAM vidyAmAna che, ane bhaviSyakALamAM thaze, teone mevo mAyAra cha :-(arihaMte bhagavaMte ) bhagavAn marihatIne ( tahappagArehiMto aMtakulehito vA ) pUrva DeyarI 135vA zudra muNomA (pate -tuccha-daridda-bhikravAga-kivaNakulehiMto vA) adhamaNo, tu57, haridra, bhikSumane paNo thI (mAhaNakulehiMto vA) tathA praae| jo thI (tahappagAresu ugNakulesuvA) pUrvelA sv35vaa| azomA (bhogakulesuvA) bhoga gomA (rAyanna-ikravAga-nAya-ravattiya-harivaMsakulesuvA) ||4ny, vAI, jJAta kuLomAM eTale zrI RSabhadevanA vaMzamAM thayelA jJAta nAme kSatriyonA kuLomAM, kSatriyakuLomAM, harivaMzakuLomAM (4 anjaTaresu vA tahappagAresu visuddhajAi-kulavaMsesuM vA) tathA zrI 5 tev| 2n| zuddha tivANA, mane zuddha kuLavALA vaMzomAM jAva rajjasiriM kAremANesu pAlemANesu sAharAvittae taM seyaM khalu mama vi samaNaM bhagavaM mahAvIraM caramatitthayaraM puvatitthayaraniddiSTuM mAhaNakuDaggAmAo nayarAo usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchIo, khattiya kuMDaggAme nayare nAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavaguttassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram (jAva rajjasiriM kAremANesu pAlemANesu) yAvat rAbhya DaratA hoya, rAbhyalakSmI logavatA hoya jevA guNomAM (sAharAvittae) bhUjhvA bherdhakhe. ( taM seyaM khalu mama vi ) tethI bhAre yA khema ra yukta che } - (samaNaM bhagavaM mahAvIraM caramatitthayaraM puvvatitthayaraniddihaM ) zrI RSabhadeva vigere pUrva tIrthaM rokhe uhelA cheTalA tIrthaM2 zramA bhagavAn mahAvIrane (mAhaNakuDaggAmAo nArAo) zrAhmaeADuMDagrAma nagara thaDI (usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe kucchIo) jheDAsagotranA RSabhatta brAhmazInI lAryA, bhasaMghara gotranI hevAnaMhA nAme brAhmazInI suSamAMthI (vattiya kuMDaggAme nAre) kSatriyakuMDagrAma nagaramA (nAyANaM khattiyANaM) zrI RSabhadevanA vaMzamAM thayelA jJAta nAme kSatriya vizeSonI madhyamamAM thayelA (siddhatthassa khattiyassa kAsavaguttassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe ) 1944 vAsisaguttA kucchiMsi gabbhA ttAe sAharAvittae / je vi ya NaM se tisalAe khattiyANIe gabbhe taMpi yaNaM devAnaMdA mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi ganbhattAe sAharAvittae tti kaTTu evaM saMpehei / evaM saMpehittA hariNegasiM pAyattANiyAhivaraM devaM saddAvittA evaM vayAsI - // 2 / 6 // 21 // (khattiyANIe vAsiTThasaguttAe kucchiMsi) azyapa gotranA siddhArtha nAmanA kSatriyanI bhAryA, vAsiSTha gotranI trizasA nAme kSatriyAzInI DUjane viSe (gabbhAttAe sAharAvittae) garbho bhUGavA bheje. (je vi ya NaM) vajI (se tisalAe rakhattiyANI e gabme ) trizasA kSatriyAsInI putrI 3pe garbha che (taMpi yaNaM) tene pe| (devANaMdAe mAhaNI jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi) bhasaMghara gotranA hevAnaMA brAhmaNInI mukhamAM (gabbhattAe sAharAvittae tti kaTTu ) garbhapa bhUvo bheje. (evaM saMpehei) kha pramANe rAjendra vicAra ure che. ( evaM saMpehittA) yA pramANe vicAra urIne (hariNegamesiM pAyattANiyAhivaraM devaM ) padhAti kheTale page yAsanArA sainyanA adhipati hariogabheSI nAmanA hevane (saddAvei) josAve che. (saddAvittA) josAvIne tene zaDendra ( evaM vayAsI) yA pramANe 'hyuMDe- 21. eva khalu devANuppiyA! na eaM mUaM na eaM bhavvaM, na eaM bhavissaM, jaM NaM arihaMtA vA cakka -balavAsudevA vA, aMta-paMta-kivaNa - daridda - tuccha - bhikkhAga-mAhaNakulesu vA, AyA iMsu vA AyAinti vA AyAisanti vA evaM khalu arihaMtA vA cakka - bala - vAsudevA vA uggakulesu vA bhoga - rAyanna - nAya - khattiyaH ikkhAga - harivaMsakulesu vA annayaresu tahappagAresu visuddhajAikulavaMsesu, AyAiMsu vA AyAinti AyAisanti vA // 2 // 7 // 22 // (eva khalu devANuppiyA ! ) he hevAnupriya ! parejara (na eaM mUaM ) khevaM thayuM nathI, (na eaM bhavvaM ) khetuM yatuM nathI (na eaM bhavissa jaM NaM) ane khevuM thaze pe| nahi De - ( jaM NaM arihaMtA vA cakka - bala - vAsudevA vA ) arihaMto, yanuvartIoo jaNahevo tathA vAsudevo (aMta-paMta-kivaNa-daridda - tuccha-bhikravAga-mAhaNakulesu vA) zudraGguNomAM, adhama DuNomAM, DRSNaGguNomAM, haridraDuNomAM, tuchaDDuNomAM, bhikSuDuGguNomAM tathA brAhmaNomA ( AyAiMsu vA ) khAvyA hoya ( AyAinti vA ) bhAvatA hoya ( AyAissanti vA) tathA bhaviSyANe bhAvavAnA hoya. ( evaM khalu arihaMtA vA cakka -bala-vAsudevA vA) bharera, tIrthaMDaro, yavatIkho jaNahevo tathA vAsudevo (uggakulesu vA ) ugraDuNone viSe ( bhoga-rAyanna-nAya-rakhattiyaH ikravAga harivaMsakulesu vA ) logaDuNomAM rASThayanyaGguNomAM, kSatriyaGguNomAM ikSvA NomAM, harivaMzaDuNomAM (annayaresu tahappagAresu visuddhajAikulavaMsesu) athavA tevA prAranA jIbha paae| 38 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PHHHHHHHHHHHHHH(zrIkalpasUtram-RE-PHHHHHHH vizuddha diain zomai ( AyAisu vA) bhAvyA hatA, ( AyAinti vA) Ave che ( AyAissanti vA ) bhane mAvaze.22. atthi puNa ese vi bhAvelogaccherayabhUe aNaMtAhiM ussappiNI-osappiNIhiM vaikkaMtAhiM samuppAi, nAmaguttassa vA kammassa akkhINassa aveiyassa aNijiNNassa udaeNaM, jaMNaM arihaMtA vA cakka-balavAsudevA vA, aMtakulesu vA paMta-tuccha-daridda-bhikkhAga-kivaNa-mAhaNakulesu vA, AyAiMsu vA, AyAinti vA AyAissanti vaa| kucchiMsi gabbhattAe vakkamiMsu vA, vakkamanti vA, vakkamissanti vaa| no ceva NaM joNIjammanikkhamaNeNaM nikkhamiMsu vA, nikkhamanti vA, nikkhamissanti vA // 2 / 8 / 23 // (asthi puNa ese vi bhAvelogacherayabhUe) parantu soone vidhe sa2635 mevo 5 mA che, bhAva (aNaMtAhiM ussappiNI-osappiNIhiM vaikkaMtAhi samuppajjai) anaMtI utsapie ane avasarpiI gayA mAha utpanna thAyache. zrIvA2prabhu te 42 // 35 grAmadumA garbhapo vyAcha. // 29 // 3- (nAmaguttassa vA kammassa akravINassa aveiyassa aNijjiNNassa udaeNaM) henI sthiti kssii| thaInathI, nA 2sano pribho| thayo nathI, tathA 4 mAtmapradeza yI 2 gayA nathI, mevAnIya gotranAyava (jaMNaM arihaMtA vA cakka-bala-vAsudevA vA) tIrthaMro, yavatamaopahepo tathA vAsude'vo (aMtakulesuvA) aMtaNIne viSe (paMta-tuccha-daridda-bhivaravAgakivaNa-mAhaNakulesu vA) prAntone viSe, tuNomai, ridraNomai, bhikSuNIbhAM, gomai, tathA prAmaNomA (AyAiMsu vA) mAvyAtA, (AyAinti vA) bhAve cha (AyAissanti vA) tathA mAvaze.. (kucchiMsi gabbhattAe vakkamiMsu vA) te nIya gomA ikSine vidhe garbhapayo mAvyA utA, (vakkamanti vA) bhAva cha (vakkamissanti vA) bhane mAvaze. (no ceva NaM joNIjammanikravamaNeNaM nikravamiMsu vA ) ___ 52ntu 15 59l quta yoni // 2 // 4nma 35 nayA nathI (nikravamanti vA.) nalsnta nathI (nikravamissanti vA) tema nIze 59 // na .23. ___ ayaM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve dIve bhArahe vAse mAhaNakuMDaggAme nayare usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi gabbhattAe vakkaMte // 2 / 9 / 24 // (ayaM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) mA zrama bhagavAna mahAvIra (jaMbuddIve dIve ) putI5 namAnA dvIpamA (bhArahe vAse ) maratakSetrane viSe (mAhaNakuMDaggAme nAre ) praam| dugrAma nAma nAma (usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe) oDA gotrana *mahatta nAmAna prApAnI bhAryA, ( devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kuchiMsi) 52 gotrAnI hevAnanhA nAmanI grAmInI kSine viSe ( gabbhattAe vakkaMte) garbhapaNe AvyA che. 24 taMjIameaMtIa-pacuppanna-maNAgayANaMsakkANaMdeviMdANaMdevarAINaM, arihatebhagavaMtetahappagArehito aMta-paMtatuccha-kivaNa-darida-vaNImaga0 jAva mAhaNakulehito, tahappagAresu uggabhoga-rAyanna-nAya-khattiya-ikkAgaharivaMsakulesu vA, annayaresu vA tahappagAresu visuddhajAikulavaMsesu sAharAktie // 2 / 10 / 25 // (taM jIameaMtIa-paccappanna-maNAgaThANaM sakkANaM deviMdANaM devarAiNaM) tethI hevonA ndra bhane hevona Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -111 zrIkalpasUtram 194444 rAma sevA atIta, vartamAna ane anAgata zono mevo jAyAra che - ( arihaMte bhagavaMte) bhagavAna arihaMtone (tahappagArehiMto ) tevA ajharanA ( aMta-paMta-tuccha-kivaNa-daridda-vaNImaga, jAva mAhaNakulehiMto) aMtaDuNa, AntaDuNa, turachaDDuNa, yaerANa, haridraDuNa, likSudruDuna, yAvat brAhmaNo thaDI ( tahappagAresu ) tevA prAranA (uggabhoga - rAyanna-nAya-ravattiya ikkAga harivaMsakulesu vA ) ugraDuNa, bhogaDuNa, jJAtaDuNa, vizuddha bhati bhane vizuddha guNavANA vaMzobhAM ( sAharAvittae) saMbhAvavA bheje. taM gacchatumaM devAppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIraM mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo usa bhadattassa mAhaNassa DAlasaguttassa bhAriyAe devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchIo khattiyakuMDaggAme nayare nAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavaguttassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe vAsiTThasaguttAe kucchiMsi bhattA sAharAhi / jevi ya NaM se tisalAe khattiyANIe gabbhe taMpi ya NaM devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharaguttAe kucchiMsi bhattA sAharAhi / sAharittA mama eyamANattiaM khippAmeva paccappiNAhi // 2 / 11 / 26 // (taM gaccha NaM tumaM devANuppiyA!) tethI he hevAnupriya ! tuM bha, jane (samaNe bhagavaM mahAvIraM ) zramA bhagavAn mahAvIrane (mAhaNaM kuMDaggAmAo nArAo) brAhmaNa DuMDagrAma nagara thaDI (usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhAriyAe ) jheDAsa gotranA RSabhatta brAhmaeAnI bhAryA (devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchIo) bhasaMghara gotranI hevAnaMhA brAhmazInI DUSamAMthI (khattiyakuMDaggAme nAre) kSatriyaDuraMgrAma nagaramA ( nAyANaM khattiyANaM) jJAtaGguNanA kSatriyonI madhyamAM (siddhatthassa ravattiyassa kAsavaguttassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe vAsiTThasaguttAe kucchiMsi) vAsiSTha gotranI trizalA nAmanI kSatriyAzInI jane viSe ( gabbhattAe sAharAhi) garbhapaNe saMbhAva (jevi ya NaM ) bhane 4 ( se tisalAe khattiyANIe gabbhe ) te trizalA kSatriyAzIno garbha che. ( taMpi ya NaM) tene pe| (devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharaguttAe kucchiMsi) bhasaMghara gotranI hevAnaMA brAhmaNInI jamAM (gabbhattAe sAharAhi) garbhapatre saMbhAva. (sAharittA) saMbhAvIne ( mama eyamANattiaM vippAmeva paccappiNAhi) bhArI jA AjJAne 4hI pAchI Apa, eTale ke-mArI AjJA mujaba karIne pAcho AvI jaldI nivedana ka2.26. taNaM se hariNegamesI pAyattANIyAhivaI deve sakkeNaM deviMdeNaM devaraNNA evaM vRtte samANe haTTe jAva hiyae karayala jAvatti kaTTu 'jaM devo ANavai' tti ANAeM viNaeNaM vayaNaM paDisuNei / paDi suNittA uttarapuricchamaM disIbhAgaM avakkamai / avakkamittA va uvvi asamugdhAeNaM samohaNai / samohaNittA saMkhijAI joaNAI daMDa nisirai / taM jahA - rayaNANaM vayarANaM veruliANaM lohiakkhANaM masAragallANaM haMsagabbhANaM pulayANaM sogaMdhiyANaM joIrasANaM aMjaNANaM aMjaNapulayANaM jAyarUvANaM subhagANaM aMkANaM phalihANaM riTThANaM ahAbAyare puggale parisADei / parisADittA ahAsuhume puggale pariyAei // 2 / 12 / 27 // (tae NaM) tyAra pachI ( se hariNegamesI pAyattANIyAhivaI deve) padhAti sainyanA adhipati sevA te hariogameSI hevane (sakkeNaM deviMdeNaM devaraNNA) hevonA chendra khane hevonA rAma sevA zaDe ( evaM vRtte samANe) pramANe kahyuM chatai (haTThe jAva hiyae) te harirogabheSI heva harSita thayo, yAvat aGgullita hRdhyavANo thardhane (karayala jAvatti 1000040 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akamaakrasTama( zrIvaTapUranUna aaaaaaaaaare 8) be hAtha joDI, dase nakha bhegA karI, Avarta karI, mastake aMjali joDIne (kaM tevo gAvi tti) "je Apa deva AjJA karo cho te mujaba karIza' e pramANe (IUITUviUIPUvAIigfsune) zakanI AjJA vacanane vinayapUrvaka svIkAre che. (DisufTI) svIkArIne (ttarapurimaM vima) IzAna khUNA tarapha (kavavamI jAya che. (jhavavava (masA) jaine (veviDasamughANaT) vaikrIe samughAta vaDe (samo[3) vaikrIya zarIra karavA mATe prayatna vizeSa kare che. (saMmohafLatA) te prayatnavizeSa karIne (vijhADuM goraDuM ThaMDuM ) saMkhyAtA yojanA pramANavALo, uMce ane nIce daMDane AkAre lAMbo, ane zarIranA jevo jADo je jIvapradezo ane karmapudgalono samUha, tene (niti) zarIra thakI bahAra kADhe che. bahAra kADhIne AvA prakAranA pudgalone grahaNa kare che, (taM nahIM) te A rIte-(vaUIICT) karkatanAdi ratno jevAM (vArA) vaja eTale hIrA jevAM (veff) vaiDUrya ratna jevA (novivA) lohitAkSa ratna jevAM (maHIR7IT) mAragala nAmanA ratna jevAM (kaMsa-gabhAI) haMsagarbha ratna jevAM (pulavAIi) pulaka ratna jevAM (sorifdhavA) saugaMdhika ratna jevAM (korasAIi) jyotirasa ratna jevAM (MIUI) aMjana ratna jevAM (baMgApunavA) aMjaNapulaka ratna jevAM (nAvavA) jAta ratna jevAM (sumaTT) subhaga ratnajevAM (baMpii) aMka ratna jevAM (bhiIUI) sphaTika ratna jevAM ( RU) ane riSTa jAtinA ratna jevAM. evI rIte soLaprakAranAM ratno jevAM vaikriya vargaNAnA pudgalone grahaNa karIne temAMthI (bAvarepuchAne paramADe) asAra pudgalone tyajI de che. (parisADA) asAra pulono tyAga karIne (bAsune parivAra) sArabhUta pugalone grahaNa kare che. 27. pariyAittA ducaMpi veuvviasamugdhAeNaM smohnni|smohnnittaa uttaraveuvirUvaM viuvvai / viuvvittA tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe jayaNAe / (pivADrA) te sArabhUta pudgalone grahaNa karIne (puvaeNpi) bIjIvAra paNa (velvisamughANa) vaikriya samuddAta vaDe (moha) pUrvanI peThe prayatna vizeSa kare che. (samofjJA) te prayatna vizeSa karIne ( taravelvi vaM) uttara vaikriya rUpane, eTale bhavadhAraNIya je mULa rUpa tenI apekSAe bIjA rUpane (viDaG6) kare che. (vikallitA) bIjuM rUpa karIne te haribhegameSI deva devagatithI cAlyo, te kevI devagatithI cAlyo? te kahe che (tAra vikTara) te utkRSTa, eTale devone viSe pratIta evI, ane bIjI gatio karatAM manohara, (turiyAo) cittanI utsukatAvALI, (vavatAra) kAyanI capaLatAvALI, (vaMDA) tIvra, (navaUTI) bIjI saghaLI gatione jItanArI, udhuAe sigghAe divvAe devagaIe vIIvayamANe vIIvayamANe tiriyamasaMkhejANaM dIvasamudANaM majhaM majheNaM jeNeva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse, jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare, jeNeva usabhadattassa mAhaNassa gihe, jeNeva devANaMdA mahANI teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA Aloe samaNassa bhagavaomahAvIrassa paNAmaM karei, paNAmaM krittaa| (vhujhANa)pracaMDapavanathI uchaLatA dhumADAnI gati jevI-zarIranA samagra avayavone kaMpAvanArI, (sipAI) utAvaLathI doDato doDato te haribhegameSI deva (vimaijhAI vIvamuvA) tIrachA asaMkhyAtA dIpa samudronA (mAM mor) madhya bhAgamAM (negevanaMdI tIve) jyAM jaMbudvIpa nAme dvIpa che, (mAhe vAre) bharatakSetra che, (negeva mAhAchaMDAme nAre) jyAM brAhmaNakuMDagrAma nagara che, (negeva hamavata mAhaa Pre) jayAM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FFFFFERHzrIkalpasUtram H EARHAR *pamahatva prAmAnuM ghara cha ( jeNeva devANaMdA mahANI) bhane 4i hevAnahAe cha, (teNeva uvAgacchai) tyAM bhAve che. (uvAgacchittA) bhAvIne (Aloe) bhagavaMtanuM rzana thatai 4 ( samaNassa bhagavao mahAvIrassa) shrm| bhagavAn maDAvIrane (paNAmaM karei) prama. cha. (paNAma karittA) prama. rIne (devaNaMdAe mAhaNIe saparijaNAe) parivAra sahita devANaMdAe mahANIe sapirajaNAe osovaNiM dalai / dalittA asubhe puggale avhri| avaharittA subhe puggale pkkhivi| pakkhivittA 'aNajANau me bhayavaM' ti kaTTha samaNaM bhagavaM mahAvIraM avyAbAhaM avvAbAheNaM divveNaM pahAveNaM karayalasaMpuDeNaM ginnhi|gihinntaa jeNeva khattiyakuMDaggAme nayare, jeNeva siddhatthassa khattiyassa gihe| haivAna brANAne (osovaNiM dalai) apasvApinI nidrAmApe che. (dalittA) apasvApinI nidrA mApAne (asubhe puggale ) hevAnahAnA zarIramAMthI azuthi puTsalone (avaharai) 62 42 che. (avaharittA) 62 4zane (subhe puggale) zubha pugatAne (parivavai)sthApana 427. (parivavittA) sthApana rIne (aNajANaumebhAvaM tikaTTha) he bhagavana! Apa bhane anuzAsApo, me prabhArI DIne (samaNaM bhagavaM mahAvIraM) shrm| bhagavAna mahAvIrane (avvAbAhaM ) prabhune bila pAyA na pAye te (avvAbAheNaM) supapUrva (divveNaM) potAnA divya prabhAva 43 (pahAveNaM karaTalasaMpuDeNaM giNhai) statasanA saMpuTabha / 73 cha. (gihiNtA) ahe| isane (jeNeva ravattiyakuMDaggAme nAre) 4yAM kSatriya yAma na che. (jeNeva siddhatyassa ravattiyassa gihe) yAM siddhArtha kSatriyana ghara che. jeNeva tisalA khattiyANI teNeva uvAgacchai, uvAgicchittA tisalAe khittayANIe sapirajaNAe osovaNiM dli|dlittaa asubhe puggale avhri|avhrittaa subhe puggale pakkhiMvai, pakkhivittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM avvAbAhaM avvAbAheNaM divyeNaM pahAveNaM tisalAe khattiyANIe kucchiMsi gabbhattAe saahri| (jeNeva tisalA ravattiyANI) yA trizalA kSatriya cha. (teNeva uvAgacchai) tyAM mApe. (uvAgiLittA) sAvIne (tisalAe rivattayANIe sapirajaNAe) parivAra sahita zikSA kSatriyIne (osovaNiM dalai) avasvApinI nidrA Ape cha. (dalittA ) nidrAmApIne (asubhe puggale avaharai) trizalA bhAtAnA zarIramAMthI apavitra pugatAne 2 43 . ( avaharittA) 62 rIne (subhe puggale pakrivaMvai) pavitra purusone sthApana re cha. (paviravavittA) sthApana rIne (samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zrama mApana mahAvIrane (avyA bAhaM ) prabhune likhANa pAyAna poMye tema (avvA bAheNaM) supapUrva (divveNaM pahAveNaM) potAnA divya bhAva 43 (tisalAe ravattiyANIe kuchisi ) zisa kSatriyAnI kupane viSe (gabbhattAe sAharai ) fuel saMbhAve cha. te bhane devAnahAnI kukhamAMthI yonimArge grahaNa karIne trizalA mAtAnI kUkhamAM garbhAzaya dvArA saMkramAvyo. jevi ya NaM se tisalAe khattiyANIe ganbhe taMpi yaeNaM devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchiMsi gabbhattAe saahri| sAharittA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae // 2 / 13 / 28 // (jevi ANaM) vaNI (se tisalAe ravattiyANIe gabbhe) te zikSA kSatriyAnI putrI3pe garmache (taMpiyaM NaM) te galana (devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kuchiMsi) ni52 gotranI hevAnaMhA prAmInI mAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4444444 zrIkalpasUtram 4 (gabbhattAe sAharai) garbha saMbhAvIne ( jAmeva disiM pAubbhUe) te hariogameSI heva ke vizAmAMdhI khAvyo hato (tAmeva disiM paDie) te 4 hizA tara pAcho yAtyo gayo. 28. tA ukkiTThA turiyAe cavalAe caMDAe jayaNAe udhdhuAe sigdhAe divvAe devagaIe, tiriyamasaMkhejjANaM dIvasamuddANaM majjhaM majjheNaM joaNasayasAhassiehiM viggahehiM uppayamANe uppayamANe, jeNAmeva kappe, sohammavarDisa vimANe, sakkaMsi sIhAsaNaMsi sakke deviMde devarAyA, teNAmeva uvAgacchai / uvAgacchittA sakkassa deviMdassa devaraNo eyamANattiaM khippAmeva paccippiNai // 2 / 14 / 29 H hariogabheSI hevaDevI gatithI yAsIne saudharmendra pAse gayo ? te uhe che - (tAe ukkiTThAe) te utkRSTa kheTale hevona viSe pratIta khevI, tathA jIka gatikho DaratAM manohara, (turiyAe ) yittanI utsuGatAvANI, ( cavalAe ) ayAnI yapaNatAvANI, (caMDAe) tIvra, (jayaNAe ) jI saghaNI gatikhone chatanArI, ( udhdhuAe) pracaMDa pavanathI uchaNatA dhUmADAnI gati ThevI, (sigdhAe) utAvaNI-vegavANI ( divvAe) ne hevone yogya (devagaIe) khAvA aAranI hevagati vaDe ( tiriyamasaMravejjANaM dIvasamuddANaM) tIrachA asaMkhyAta dvIpasamudronA (majjhaM majjJeNaM) madhyabhAgamAM (jo aNasayasAhassiehiM viggaherhi) sAja yo4nanA pramAzavANI gatithI (uppayamANe uppayamANe) choDato choDato (jeNAmeva kappe) bhyAM saudharma hevaloDa che, ( sohammavaDiMsae vimANe) saudharmavasaMta nAmanuM vimAna che (sakkaMsi sIhAsAMsi janeza nAmanA siMhAsana upa2 (sakke deviMde devarAyA) hevanA Indra khane hevono rAma khevo za jeTho che (teNAmeva uvAgacchai) tyAM Ave che. ( uvAgacchittA) khAvIne (sakkassa deviMdarasa devaraNNo) hevono indra jane hevonA rAbha sevA te zahune (eyamANattiaM rivappAmeva paccippiNai) te pUrve ahelI khAjJAne 4hI pAchI khAye che, eTale-'ApanI AjJAnusAra meM kAma karyuM' e pramANe nivedana kare che.29. te kANaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakkhe - Asoa bahula, tassa NaM Aso abahulassa terasIpakkhe NaM bAsIi rAIdiehiM vaikkaMtehiM, tesIimassarAidiassa antarA vaTTamANe, hiANukaMpaNaM deveNaM hariNe gamesiNA sakkavayaNasaM - diTTeNaM, mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo usabhadattassa mAhaNassa koDAlasaguttassa bhariyAe devAnaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchIo, khattiyakuMDaggAme nayare nAyANaM khattiyANaM siddhatthassa khattiyassa kAsavaguttassa bhAriyAe tisalAe khattiyANIe vAsiTTharasaguttAe muvvarattAvarattakAlasamayaMsi hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM avvabAhaM avvAbAheNaM kucchiMsi gabbhattAe sAharie // 2 // 15 // 30 // (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te ANe jane te samaye ( samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramA bhagavAn mahAvIrane (je se vAsANaM tacce mAse ) e te varSAaNano trIbhe mAsa (paMcame pakrave) pAMyabhuM pajavADiyuM (Asoa bahule) kheTale khAso mAsanuM (guTharAtI-lAharavA bhAsanuM) SA pajavADiyuM (tassa NaM Aso abahulassa terasIpavarave NaM ) te khAso bhAsanA drRSNa pajavADiyAnI terazanI rAtrine vize (bAsIi rAIdiehiM vakkaMtehiM) pyAzI rAtri-hivasa gayA bAha ( tesIimassarAiMdiassa antarA vaTTamANe) tyAzImA rAtri - hivasanI vayyeno aNa seTale rAtri varte chatAM (hiANukaMpaNaM deveNaM hariNe gamesiNA sakkavayaNasaM diTTheNaM) potAnuM khane zanuM hita DaranArA, pratyu upara 111-66131644 43 363-6363-63 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti vALA, ane zakranA vacanathI AjJA pAmelA evA haribhegamelI deve (, mAtaUPvuM SIHIo navasAvo) brAhmaNakuMDagrAmanagara thakI (maha#mAhaUTHoDAsaguttarasamarivAha) koDAla gotranA RSabhadatta bAhmaNanI bhAryA (vevAnaMvAmaThanI nAnaMghaRTI SIkho) jAlaMdhara gotranI devAnaMdA brAhmaNInI kukhamAMthI. (svattivavuMsJITne navare ) kSatriyakuMDagrAma nagaramAM (nIvA vaviIT) jJAtakuLanA kSatriyonI madhyamAM (fsadghatya svariya vAsavANu mAriyA,) kAzyapa gotranA siddhArtha nAmanA kSatriyanI bhAryA (tiHTI variyALI vadisapurANa) vAsiSTha gotranI trizalA kSatriyANInI kUkhane viSe (pulvara varavAnasamavaMti) madhyarAtrimAM(tyutta{IfhaM navava7i) uttarAphAlyunI nakSatrane viSe (goLamuvaIT) candrano yoga prApta thatAM (avvavAe) prabhune bilakula bAdhA na thAya tema (abbAvA) sukhapUrvaka (pdfsagaDamANasAharipa) te trizalA mAtAnI kUkhane viSe garbhapaNe saMkramAvyA. 30. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre tinnANovagae Avi hotthaa| sAhirijissAmi tti jANai, sAharijamANe no jANai, soharie mi tti jonni|jN rayaNiM ca na samaNe bhagavaM mahAvIre devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchio tisalAe khattiyANIe vAsiTTha saguttAe kucchiMsi ganbhattAe sAharie taM rayaNiM ca Na sA devANaMdA mAhaNI sayaNijaMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI imeyArUvo urAle kallANe sive dhanne maMgalle sassirIe cauddasa mahAsumiNe tisalAe khattiyANIe haDe pAsittA Na paDibuddhA |tN jhaanavasara'rAdhA rU9 | (tevi hAne tenuM samaer) te kALe ane te samaye (samane mAve mahAvIra) zramaNa bhagavAn mahAvIra (tinovANa 3vikotpA) mati zrata ane avadhi, e traNa jJAna sahita hatA. | (ifeffMHITAtti nANa3) jyAre devAnaMdAnI kukhamAMthI trizalA mAtAnI kukhamAM potAnuM saMharaNa thavAnuM hatuM tyAre huM saMharAiza' e pramANe prabhu jANe che.(sAmAno jhADuM) jyAre haribhegamethI deva devAnandAnI kukhamAMthI laine trizalA mAtAnI kukhamAM saMharaNa kare che. tyAre te saMharaNa kALa vakhate huM saMharAuM chuM' e pramANe jANatA nathI. ahIM koI zaMkA kare ke-"saMharaNa thatI vakhate huM saMharAuM ' e pramANe prabhue kema na jANyuM? kAraNa ke saMharaNano kALa asaMkhya samayano che. eTale ke saMharaNa karatAM asaMkhya samaya vyatIta thAya che. AvI asaMkhya samayavALI kriyAne bhagavAn na jANe e kema saMbhave?vaLI saMharaNa karavAvALA haribhegamelI devanI apekSAe prabhune viziSTa jJAna che, tethI saMharaNa thatI vakhate huM saMharAuM chuM ema prabhune jJAna hovuM ja joIe". tenA uttaramAM jaNAvavAnuM ke saMharaNa kriyAno kALa asaMkhya samayano hovAthI huM saMharAuM chuM' e pramANe bhagavAna jANe che kharA. paNa A vAkya saMharaNa kriyAnI kuzaLatA jaNAvanAruM che. haribhegamelI deve te garbhanuM evI kuzaLatAthI saharaNa karyuM ke jethI prabhune jarA paNa pIDA thaI nahi, ane tethI prabhu e jANavAM chatAM jANe jANyuM ja nahi. jema koI mANasanA pagamAM kAMTo bhAMgyo hoya, bIjA mANase te kAMTAne evI kuzaLatAthI kADhyo ke jethI tene jarA paNa pIDA thavA dIdhI nahIM. te vakhate te mANasa bole che ke- "teM evI rIte kAMTo kADhyo ke mane khabara paDI nahi.' jo ke ahIM kAMTo kADhatA te sAmA mANasane jJAna to thAya ja che, chatAM pIDA na thavAthI kAMTo kADhanArInI kuzaLatA jaNAvavAne jANe jANyuM ja na hoya evo vyavahAra thAya che. vaLI sukhamagna thayelo mANasa bole che ke- Ajano Akho divasa gayo, paraMtu Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RHHHHHHHHHHHHzrIkalpasUtram ARTHRITIHASHREE mane khabara paNa paDI nahIM, ahIM paNa jo ke te vyatIta thayelA divasane jANe che, chatAM atizaya sukha jaNAvavAne Avo vyavahAra thAya che. tevI rIte haribhegameSa deve evI kuzaLatAthI garbhanuM saMharaNa karyuM, ke jethI prabhune jarA paNa pIDA thaI nahi ema jaNAvavAne 'huM saMharAuM chuM e pramANe jo ke prabhu jANe che chatAM jANatA nathI ema kahyuM che: (soharie mitti joNai) yAre 42 rAmeSI ve nizA mAtAnI duSamA garbhana saMbha yu, tyAre 'I saMyo ' meM prbhaae| prabhu eo cha. (jaM rANiMcaNaM) 42||trimi (samaNe bhagavaM mahAvIre) shrbhe| bhagavAna mahAvIrane ( devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchio) saM52 gotranI haivAnaMhA prANInI AmAthI (tisalAe ravattiyANIe vAsi? saguttAekucchiMsi) vAsiSTa gotranI trizalA kSatriyAsInI mAM (gabbhattAe sAharie) garbhapa saMbhAvya (taM rayaNiM ca NaM) te rAtrimA (sA devANaMdA mAhaNI) te hevAnaM hA brAhI (sayaNijjasi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI) zayyAne viSe 15 tI mane ibntI, ase saspa nidrA 42tI chatai (imeyArUve) mAgaNavAze mevA 135n| (urAle kallANe) prazasta, syAnA hetu35 (sive dhanne ) upadravone 42 / 2 / , ghananA hetu35 (maMgalle sassirIe) bhaMgaNa 42naa| ane zomA sahita (cauddasa mahAsumiNe) yauha mahAsvapnIne (tisalAe ravattiyANIe haDe pAsittA Na) zikSA kSatriyAsI 43 729 // 42||2||one (paDibuddhA) nol. (taM jahA) te 4vI zata- (gadyAvasaha) 4 vRSama vigere yauha bhasvapna 4295 42rAyeA ne sI. 31. jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kucchIo tisalAe khattiyANIe vAsiTThasaguttAe kucchiMsi gambhattAe sAharie, taM rayaNiM ca Na sA tisalA khattiyANI taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi, abhiMtarao sacittakamme, bAhirao dUmiaghaTTamaTe, vicittaulloaciliyatale, maNirayaNapaNAsiaMdhayAre, bahusamasuvibhattabhUmibhAge paMcavaNNasarasasurahimukkapuphphapuMjovayArakalie, kAlAgarupavarakuMdurukka turukkaDajjhanta-dhUvamaghamata gaMdhudhdhuAbhirAme, sugaMdhavaragaMdhie, gaMdhavaTThibhUe, taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi, sAliMgaNaTTie ubhao bibboaNe, ubhao unnae majjhe nayagaMbhIre, gaMgApuliNavAluAuddAlasAlisae, uaviakhomiadugullapaTTapaDicchanne, suviraiyarayattANe rattaMsuasaMvuDe, suramme, AINagarUabUra-navaNIa-tUlatula phAse, sugaMdhavarakusuma-cuNNasayaNovayArakalie puvarattAvarattakAlasamayaMsi suttajAgarA ohIramANI ohIramANI imeyArUve urAle jAva cauddasa mahAsumiNe pAsittANaM pddibuddhaa|tN jahA gaya'-vasaha-sIha-abhise-dAma-sasi-diNayaraM -jhayaM -kuNbh| paumasara 10 sAgara vimANa 1 bhavaNa 12 rayaNuccaya'3 sihi 14 ca ( // 11 // 2 / 17 / 32 // (jaM rayaNiM ca NaM) rAtrine viSe (samaNe bhagavaM mahAvIre) zrama magavAna mahAvIra ( devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharasaguttAe kuchIo) 52 gotranI hevAnaMhAvAmInI pathahI (tisalAe ravattiyANIevAsiTThasaguttAAra kuchiMsi) vAsiSTha gotranI zikSA kSatriyAnI dumane viSe (gabbhattAe sAharie) garmapaNe saMzayA, (taM rayANiM caNa) te rAtrine viSe (sA tisalA ravattiyANI) te zikSA kSatriyA (taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi) te tev|2naa zayanamaMdirane viSe, eTale jenuM vANIthI varNana thaI zake nahi, potAnI AMkhathI dekhyuM hoya to ja jANI zakAya evA avarNanIya tathA atizaya puNyazALI ane bhAgyazALIne yogya evA zayanamaMdiramAM. vaLI te zayanamaMdira kevuM che? RESTHESEHREEPERHI45DHEHREFEREHEREkti Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanamAM zrIvalpasUtram te kahe che- (abhiMto savittambhe) tenI aMdaranA bhAgamAM sarva bhIMta vividha prakAranA citrothI cItarelI hovAthI ramaNIya che, evuM (vAoimyUnitrayadamanne) bahAranA bhAgamAM cUno lagAvelo hovAthI cAMdanI jevuM sapheda che, vaLI komala ane cIkaNA pASaNAdithI ghaMTeluM hovAthI suMvALuM ane cakacakita che. ( vicittobapittiyatane) te zayanamaMdirano uparano bhAgavividha prakAranA citrovALo che, ane taLiyuM dedIpyamAna che, (magirALapanAsibaMghavAre) jenI cAre tarapha maNio ane ratno jaDelAM hovAthI aMdhakAra nAza pAmyo che, evuM (vasamasuvimattabhUmimAne) te zayanamaMdiranuM AMgaNuM jarA paNa UMca-nIcuM nathI barAbara sapATa che, vaLI pAMca varNavALA maNiothI bAMdheluM hovAthI bhinna bhinna jAtanA svastikAdinI racanA vaDe manohara che. ( paMcavaLatarasamuhimu pupapappunovavAti) rasa sahita ane sugaMdhamaya evA paMcavartI puSponA samUhane yogya yogya sthaLe goThavela hovAthI saMskAra yukta che, (gAvavaga B'AntapUvamayamatAMghughumitrAne) kALo agaru UMcI jAtano hiMdu, selArasa ane vaLI rahelo dazAMgAdi dhUpa, e badhA padArthonI baheka mArI rahelI ane cAre tarapha phelAi rahelI je sugaMdha; te vaDe ramaNIya ( sugaMdhavaragaMdhie).uttama gaMdhavALA je UMcI jAtanAM cUrNo, teonA sugaMdhayukta che. (gaMdhavadimU) sugaMdhI dravyonI banAvelI je guTikA, tenA sadeza atizaya sugaMdhI che. AvA prakAranA zayana maMdirane vize trizalA kSatriyANI zayyAmAM eTale palaMgamAM sUtI hatI, te zayyAnuM varNana kare che-( tApti tArisamAMsi sadyapniAMpti) te tevA prakAranI zayyAmAM, eTale jenuM vANIthI varNana thaI zake nahi, potAnI AMkhathI dekhI hoya to ja jANI zakAya evI avarNanIya, tathA atizaya puNyazALI ane bhAgyazALIne yogya evI zayyAmAM. vaLI te zayyA kevI che?- (sAiiTTi) zarIra pramANe dIrgha gAdalAvALI, (3mo vidhdhoane) jenI banne bAjue eTale jyAM mastaka rahe tyAM ane jyAM paga rahe tyAM ozIkAM rAkhelAM che, (mona ) mastaka ane pagane sthAne ozIkAM rAkhavAthI te banne bAjue UMcI che, (mo naLamIre ) banne bAjue UMcI hovAthI vaccenA bhAgamAM namelI ane gaMbhIra che (gaMgApustiLavALubADadAlasAhiH) jema gaMgAne kAMThe rahelI retImAM paga mUkatAM paga UMDo cAlyo jAya che, tema A zayyamAM paNa paga mUkatAM paga UMDo cAlyo jAya evI atizaya komaLa che, (vivomitravaraJpaTTapaGiRnne) te zayyA upara uttama kArIgaravALo rezamI ochADa pAtharyo che, (suvipharavattALuM) te zayyA je vakhate sUvA-besAvAnA upayogamAM AvatI nathI te vakhate raja vigerethI melI na thAya mATe uttama vastrathI DhAMkelI rahe che, ( taMtubasaMvaDe) vaLI te zayyA upara lAlaraMganI maccharadAnI lagAvelI che. (suramyuM) te zayyA atizaya manoha2 che, (baLA bavUra-navaLIna-tUtatu me) saMskArita kareluM cAmaDuM rU, bUra nAmanI vanaspati, mAkhaNa, ane AkaDAnuM rU, eTalI sukomaLa vastuonA jevA komaLa sparzavALI, (sugaMdhavanuma-ghuLasadyaLovadyAti) sugaMdhI uttama jAtanAM puSpo ane cUrNo vaDe karelA saMskAra vALI, AvA prakAranI zayyAmAM, ( puLvarattAvarattagAmamAMsi ) madhya rAtrine viSe (suttanAR bohrImALI bokSIramALI) kAMIka uMghatI ane kAMIka jAgatI, eTale alpanidrA karatI chatAM (meghAve ) AgaLa kahevAze evA svarUpanA (rAte nAva ghaDadasa mahAnumine) prazasta yAvat cauda mahAsvapna (pAsittA nuM paDivuddhA) dekhIne jAgI. (tA nahIM-) te A rIte (gadya'-vaH-sI-) hAthI, vRSabha, siMha, (misejha-) lakSmI, (vAma-masi-viLavai -) puSpanI mALA, candra, sUrya, (jJaG-madhvajA, kaLaza, (paThamasara 'sAra) padmasarovara, samudra, ( vimALa' mavaLa) devavimAna athavA bhavana, (taLuvvA 'sipti '' 7 ) ca ratnano rAzi ane nirdhama agni. 32. 46 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taeNaMsA tisalA khattiyANItappaDhamayAecaudaMtaM, U sia-galiyavipulajalahara-hAranikarakhIrasAgarasaMsakakiraNa-dagaraya-rayayamahAselapaMDutarataraM, samAgayamahuyarasugaMdhadANavAsiakavolamUlaM, devarAja kuMjaravarappamANaM picchai sajalaghaNavipulajalaharagajiyagaMbhIracArughosaM ibhaM, subhaM savva lakkhaNakayaMbiaM, varo (1) | 2aa 28 rUrU I codasvapna ) 1. airAvatahAthI (taef HItikSanA variyALI tapUDhamayA) te cauda mahAsvapnamAM pahele svapna te trizalA kSatriyANIe hAthI joyo. jo ke zrI RSabhadeva prabhunI mAtAe pahele svapna vRSabha joyo hato, ane zrI mahAvIra prabhunI mAtAe pahele svapna siMha joyo hato paraMtu ghaNA jinezvaronI mAtAoe paheluM svapna hAthI joyo hato, mATe evI rItanA pAThanA anukramanI apekSAe-bahupAThanA rakSaNa mATe ahIM paNa zrI mahAvIra prabhunI mAtAe pahele svapna hAthI joyo e pramANe kahyuM che. te hAthI kevo che? te kahe che- (daMta) cAra daMtazULavALI, koI ThekANe "taMgo vataMta' evo pATha che, teno artha A pramANe-tataujasa eTale mahA balavAnuM cAra daMtazULavALo, (SRM-gavivipulananaERhAnivaERvI -saMvari-va-vacamahAlajDutarata6) varasAda varasI rahyA bAda gayelA vizALa megha jevo ati sapheda che, vaLI ekaThA karelA motInA hAra, kSIra samudra, candranAM kiraNo, pANInA kaNiyA, ane rUpAno je mahAzaila eTale vaitADhya parvata; teonA jevo atizaya sapheda che. (mAtamahurasuidhavA variHbapvonamUrva) gaMdhamAM lubdha banI ekaThA thayelA bhamarAvALuM khuzabUdAra madajaLa, te madajaLa vaDe sugaMdhamaya banne kuMbhasthaLovALo, (hevIgaDuM vapUmA) zakendranA airAvaNa hAthI jevA zAstrokta zarIra pramANevALo, (fpaS saMgala vipultanatahAMivamI varUponaMnna) jaLathI bharelo je ghaTATopa thayelo ane cotarapha patharAelo megha, te meghanI garjanA jevI gaMbhIra ane manohara garjanAvALA hAthIne dekhe che. vaLI te hAthI kevo che?- (ama) zubha karanAro, (+qtavaravaMpvavigaM) sarvazubhalakSaNonA samUhavALo, (varo) sarva hAthIomAM uttama ane vizALa, AvA prakAranA hAthIne trizalA kSatriyANI pahele svapna dekhe che. (.1.33.) 2. vRSabha tao puNo dhavalakamalapattapayarAiregarUvappabhaM, pahAsamudaAvahArehiM savao ceva dIvayaMtaM, aisiribhara pillaNAvisappaMta-kaMta-sohaMta cArukakuhaM, taNu suddha-sukumAralalomaniddhacchaviM thira-subaddha-maMsalo vana--suvimattasurapiccha, gha-va-kavihR-tulA-tivarvasiM, daMta, sivuM, samAna- sohaMta-suddhavaMta vasadaM makhAmaMDAtamuhUM (Ara ) / 2aa 11 rU4 (tako puNo dhavartavamalapattapavA gaqui) tyAra pachI trizalA kSatriyANI bIje svapna-sapheda kamaLanAM pAMdaDAono je samUha tenA karatAM paNa adhika rUpanI kAntivALA vRSabhane dekhe che. vaLI te vRSabha kevo che?-', paEIRnubhAvahiM _jho veva tIvavaMta) potAnI prajAnA phelAvavA vaDe dase dizAone udyotita karato, ( a marapaviItaM) utkRSTa zobhAsamUhanI preraNA vaDeja jANe UMcI thayelI hoyanI! evI, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra jarUra zIvaparantra-cakra asara karaze dIptIvALI, dekhAvaDI, ane ramaNIya khuMdavALI, (tay -su9mInomanachaviM) sUkSma nirmala ane komala romonI cIkAzayukta kAMtivALo, (fja-suddha-maMto-vavijha-na-suvimasundaraMga fu76) majabUta, sArA bAMdhAvALuM mAMsayukta, puSTa, manohara ane yathAsthita sarva avayavavALuM che suMdara zarIra jenuM evA vRSabhane dekhe che. vaLI te vRSabha kevo che?-(gha-vaphTa-hnakavi-tuLD-tivavaI) majabUta, goLa AkAranA, atizaya uttama, agADInI bhAgamAM telathI copaDelA, ane tIkSNa che be zIMgaDAM jenAM evo, (vaMta) krUratArahita, (vi) upadravone haranAra, (BHIM-sohaMta-suddhavaMta vasae fmaDamaMganamu e) barAbara sarakhA, zobhatA, ane sapheda che dAMta jenA evo; vaLI mApa vinAnA guNonI che prApti jeothI evAM je maMgaLa, te maMgaLane AvavAnA kAraNarUpadvAra sarakho; evA prakAranA vRSabhane bIjA svapnane viSe dekhe che (.2.) 34 3. siMha taopuNohAranikara-khIrasAgara-sasaMkakiraNa-dagaraya-rayayamahAselapaMDurataraM ramaNijja-picchaNijaM thiralaTThapauTTha vaTTa-pIvara-susiliTTha-visiTTha-tikkhadAdAviDaMbiamuhaM, parikammiajaccakama-lakomalapamANasohaMtalaTTha uTTha, rattappalapattauyasukumAlatAlu-nillAliaggajIhaM, mUsAgayapavarakaNagatA viyaAvattAyaMtavaTTa-taDiavimalasarisanayaNaM, visAlapIvakharoruM, paDipuNNavi malakhaMdhaM, miu-visayasuhuma-lakkhaNapasattha vitthiNNakesarAvaDovasohiaM U siasunimmia-sujAya-apphoDialaMgUlaM somaM somAgAraM lIlAyaMtaM nahayalAo ovayamANaM niyagavayaNama ivayaMtaM picchai sA gADhatikkhagganahaM sIhaMvayaNa sirIparNavattavAnIdaM ( 3 ) I 2aa 20 rUpa che (taNo puche) tyAra pachI trizalA kSatriyANI trIje svapna siMha dekhe che. te siMha kevo che? - (nijharavIraHUR-samaMUiT-RU-RvAmaThAsejDutaruM) ekaThA karelA motInA hAra, kSIra samudra, candranAM kiraNo, pANInA kaNiyA, ane rUpAno je mahAparvata, teonA jevo atizaya sapheda che. (magana-pichaford) ramaNIya ane dekhAvaDo che. (fkara057e) majabUta ane manohara be paMjA vALo, (vada-dhavA-suti-vimiTTativavAdbhAvinaMvimuTha) goLa AkAravALI, puSTa, susaMbaddhapolANarahita, pradhAna, ane tIkSNa dADhAo vaDe zobhatA mukhavALo, (viminavavana-tsavomata-5mANasohaMtalaThTha) saMskAra karelA uttama jAtinA kamaLa jevA sukumAra, tathA yathAsthita pramANa vaDe zobhatA uttama prakAranA hoThavALo, (uttapUlapattIvavuM mAnatAlu-) lAla kamaLanA pAMdaDA jevuM mRdu ane sukomaLa lAla tALavAvALo, (nicchAnika nIe) lapalapAyamAna thatI manohara jIbhavALo, (mUpivaravaDUtA vivAvAyaMtavadR-taDivinisinava) suvarNa gALavAnI mATInI kulaDImAM gALelA ane phudaDI pharatA uttama suvarNa jevA goLa, tathA svaccha vIjaLI jevA cakacakita ane capaLa be netrovALo, (vinAnIvaravaso) vizALa ane puSTa uttama sAthaLavALo, (DiquorvimaravaMdha) paripUrNa ane nirmaLa skaMdha vALo, (miDa-viva-suhama-RvavaUApatya visthita vaDovofki) sukomaLa, sapheda, bArIka, uttama lakSaNavALA, ane lAMbA kesarAonA dabadabA vaDe zobhato, (HisunizmiM-sunI -3poDijha pUi) UMcuM karIne kuMDaLAkAre vALeluM ane zobhAsahita aphaLAveluM che pUchaDuM jeNe evo, arthAt teNe potAnuM pUchaDuM jamIna sAthe aphaLAvIne pachI UMcuM karI kuMDaLAkAre vALyuM che, (soma) mana vaDe krUratArahita (mAgaF) suMdara AkRtivALo, ka re re ? * ** * ** 48)24** ~ ***** * Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FF-A3-45-45-6-HHHHHHHHzrIkalpa sUtram SERIES-H-HIKSHREE (lIlAyaMta) vilAsahita maMda maMhativANo, (nahaTalAo ovadyamANaM niyagavANama ivayaMtaM picchaisA) mAza thakI utarato ane tyAra pachI potAnA mukhamAM pesato, AvA prakAranA siMhane te trizalA kSatriyANI dekhe che. vaLI tasiMha vo cha? (gADhatikravagganahaM sIhaM vANasirIpallavapattacArujIhaM ) atyaMta tI amAvAche namo nA, tathA mukhanI zobhA mATe pallavapatra sarakhI ramaNIya jIbha phelAvelI che jeNe, evA siMhane trizalA kSatriyANI trIje svapna he . (.3..35.) 4. sabhI taopuNo puNNacaMdavayaNA uccA'gayaTThANalahasaMThiaMpasattharUvaM supaiTThiakaNagakummasarisovamANacalaNaM accunnayapINa-raiya maMsala-unnaya-taNu-taMbaniddhanahaM kamalapalAsasukumAlakaracaraNa komalavaraMguliM kuruviMdAvattavaTTANupubajaghaM / nigUDhajANuM gayavarakarasarisapIvaroruM cAmIkararaimehalAjutta-kaMta-vitthiNNasoNicakkaM jacaM jaNabhamarajalayapayara-ujua-sama-aMhia-tuNaa-Aina-laDaha-sukumAlamaua ramaNinaro marAI nAbhImaMDalasundara visAla pasatthajaghaNaM karayalamAia pstthtivliymjjhN| nANAmaNi-kaNaga rayaNavimalamahAtavaNijabharaNa bhUsaNavirAiamaMguvaMgiM hAravirAyaMta kuMdamAlapa riNaddha jalajaliMtathaNajualavimalakalasaM AiyapattiavibhUsieNaM subhagajAluJjaleNaM muttAkalAvaeNaM uratthadINAramAlaviraaeNaM kaMThamaNisuttaeNa ya / kuMDalajualullasaMtaaMsovasattasobhaMtasappabheNaM sobhAguNasamudaeNaM ANaNakuTuMbieNaM kamalAmalavisAlaramaNijaloaNaM kamalapajjalaMtakaragahiamukkatoyaM lIlAvAyakayapakkhaeNaM / suvisada-kisaNa-ghaNa saNha-laMbatakesahatthaM paumaddahakamalavAsiNiM siriM bhagavaI picchai himavaM taselasahire disAgaiMdoru-pIvarakarAbhisiccamANiM ( / 4) // 2 / 21 / 36 // (tao puNo puNNacaMdavANA) tyA2 pachI saMpUrNa yandramA hai| mumavANI trizalA kSatriya yothA sthAnamA sakSmIdevIne heNe. te lakSmIdevI pIcha? (uccA'gaTANalaTThasaMThi) yo bhivAna parvata,tene viSe utpanna thayeluM je kamaLarUpI manohara sthAna, tenA upara beThelI. te kamaLarUpI sthAnanuM varNana A pramANe jANavuM so yojana UMco, eka hajAra bAvana yojana ane bAra kaLA pahoLo, evo suvarNamaya himavAna parvata che. te parvata upara dasa yojana UMDo, pAMcaso yojana pahoLo, ane hajAra yojana lAMbo vajanA taLiyAvALo padmaddada nAme hada eTale sarovara che. tenA madhyabhAgamAM pANIthI be koza UMcuM eka yojana pahoLuM, eka yojana lAMbuM, nIlaratnamaya dasa yojananuM che nALavuM jenuM, vajamaya che zULa jenuM, rijharatnamaya che kaMda jeno, lAla suvarNamaya che bahAranAM pAMdaDAM jenAM, ane suvarNamaya che aMdaranA pAMdaDAM jenAM, evI rIte eka kamaLa che te kamaLanI aMdara be kosa pahoLI, be kosa lAMbI, eka kosa UMcI, lAla suvarNamaya kesarIothI zobhatI, evA prakAranI suvarNamaya karNikA che eTale kamaLano bIjakoSaDoDe che. tenA madhyabhAgamAM aradho kosa pahoLuM. eka kosa lAMbu, eka kosamAM kAMIka nyUna UMcu evuM lakSmIdevInuM maMdira che. te maMdirane pAMca so dhanuSya UMcA, aDhI so manuSya pahoLA, pUrva, dakSiNa ane uttara dizAmAM traNa daravAjA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamamama zrIvalpasUtra rahelA che. te maMdiranA madhyamAgamAM aDhI so dhanuSya pramANa maNimaya vedikA che. te vedikA upara lakSmIdevIne yogya zayyA che. have te mukhya kamaLanI cAre tarapha pharatA, valayanA AkAravALA eTale goLa AkAravALA, lakSmIdevInA AbhUSaNothI bharelA, tathA mukhya kamaLanA pramANathI aradhA lAMbA pahoLA ane uMcA, evA eka so ATha kamaLa che. evI rIte saghaLA valayomAM anukrame aradhuM aradhuM pramANa samajavuM 1. have bIjA valayamAM vAyavya IzAna ane uttara dizAmAM cAra hajAra sAmAnika devone vasavAnA cAra hajAra kamaLa che, pUrva dizAmAM cAra mahardika devIonAM cAra kamaLa che. AgneyI dizAmAM atyaMtara parSadAnAM guru sthAnIya devonAM ATha hajAra kamaLa che, dakSiNa dizAmAM madhya parSadAnA mitra sthAnIya devonAM daza hajAra kamaLa che. naiRtya dizAmAM bAhya parSadAnA nokara tarIke rahelA devAnA bAra hajAra kamaLa che ane pazcima dizAmAM hAthI, ghoDA, ratha, pALA, pADA, gaMdharva ane nATakarUpa sAta senAonA nAyakonA sAta kamaLa che 2. tyAra pachI trijA valayamAM soLahajAra aMgarakSaka devone vasavAnAM soLa hajAra kamaLa che 3. cothA valayamAM batrIza lAkha atyaMtara Abhiyogika devone vasavAnAM bannIza lAkha kamaLa che 4. pAMcamA valayamAM cAlIza lAkha madhyama Abhiyogika devone vasavAnAM cALIsa lAkha kamaLa che pa. chaThThA valayamAM aDatAlIza lAkha bAhya Abhiyogika devone vasavAnAM aDatAlIsa lAkha kamaLa che 6. evI rIte mukhya kamaLanI sAthe gaNatAM saghaLAM maLIne-eka karoDa, vIsa lAkha, pacAsa hajAra, ekaso vIsa kamaLa thayA. AvA prakAranA kamaLo vaDe parivareluM je mULa kamaLarUpI manohara sthAna te u52 lakSmIdevI rahelI che. vaLI te lakSmIdevI kevI che?-(pasatyavaM) manane ramaNIya lAge evA svarUpa vALI, (supaddhibaLA rummasarisovamALavataLa) samyak prakAre sthApana karelA suvarNamaya be kAcabA sadeza upabhAvavALA che be paga jenA evI, ( baghunnApIba-Dva maMsata-naya-taLu-taMvaniddhanao) atizaya uMcA, bArIka, lAla raMganA, ane cIkAzayukta nakhavALI, ( malapatAsanumAna paNa gemanavagulliM) kamaLanAM pAdaDAM jevA sukomala hAtha ane pagavALI, tathA sukomala ane zreSTha AMgaLIo vALI, (viMvAvavadALupuLvanau) kuruviMdAvarta nAmanuM AbharaNa vizeSa, athavA Avarta vizeSa, teNe karIne zobhI rahelI, goLa AkAranI, ane anukrame pahelAM pAtaLI pachI jADI, evA prakAranI paganI pIMDIovALI, (nigUDha nANu) gupta DhIMcaNavALI, (gadyavarafnuMpIvo ) uttama hAthInI sUDha jevI puSTa sAthaLavALI, (vAmI menAnutta-ta-vidyiLasobivaka) suvarNamaya kaMdorAyukta che ramaNIya ane vistIrNa kammarano bhAga jeno evI, (nAM naLamamanabhAvava-7-mama * aMhi6-tunaba-phal-GSF-sumAtama'bamaLiyomArM) ghUMTeluM aMjana, bhamarA ane ghaTATopa banelA megha jevI zyAma, sIdhI, sapATa, AMtarA rahita, bArIka, sundara, vilAse karI manorama, zirISa puSpa vigere sukomaLa padArtho karatAM paNa vadhAre sukomala, ane ramaNIya che romanI paMkti jenI evI, (nAmImaMDaLamunvata visAta pakSatyanavaLa) nAbhImaMDala vaDe sunda2, vizALa ane sArA lakSaNoyukta che jaghana eTale kammaranI nIceno agADIno bhAga jeno evI, (vadyattamADuba pasatyativattiyamAM) muThImAM AvI jAya evuM ane 2maNIya trivaliyukta che udara jenuM evI, (nALAmaLi-vaLA vaLavimalamAtavagijhamALa mUsaLaviAgamanuvaMii) caMdrakAMtAdi vividha prakAranI maNio, suvarNa, vaiDUryAdi bhinna-bhinna jAtanAM ratno, tathA nirmala ane UMcI jAtanuM lAla suvarNa, teonA AbharaNo ane AbhUSaNo. te AbharaNo ane AbhUSaNo vaDe zobhI rahyA che mastaka pramukha aMgo ane aMguli 1. mastaka, kaMTha, hAtha vigere aMga upara paheravAnAM ghareNAMne AbharaNa kahe che. 2. AMgaLo vigere upAMga upara paheravAnAM ghareNAMne AbhUSaNa kahe che. 50 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka phrI phrI TATUna jIra akasmaraNa karI pramukha upAMgo jenA evI; (8aa visAvaMtapvamAnaparibaddha nananahiMtAnubamitatai) motI vigerenA hAra vaDe manohara, macakuMda vigere puSponI mALAo vaDe vyAsa, dedIpyamAna, tathA suvarNanA kaLaza jevA kaThaNa puSTa ane goLAkAra che be stana jenA evI, ( rUpatti vibhUtieri sumAbAnune muttAvAvaNa) yathAsthAne sthApelA marakatanA pAnA vaDe zobhAyukta, ane dRSTine AnaMdakArI motIonA gucchA vaDe ujjavaLa, evA prakArano je motIno hAra, te vaDe zobhI rahelI, (satyavasamAviNa mAsu va) hRdaya upara paherelI sonaiyAnI mALA vaDe zobhato evo ne kaMThane viSe paherelo ratnamaya doro, te vaDe zobhatI. vaLI te lakSmIdevI kevI che? (637718saMtamaMtovasattasAmaMtasaptamevi somAjIsamudraNaU MUMB$viBUT) banne khabhAo upara laTato evA be kuMDaLonI ullAsAyamAna zobhAyukta ane samIcIna che kAMti jemAM evA prakAranA dIpti svarUpa guNasamUha vaDe zobhatI, tathA rAja jema sevakonA samUha vaDe zobhe che tema mukharUpa'rAjAno jANe sevaka samUha hoyanI! evA prakAranI dIpti lakSaNa guNasamUha vaDe zobhatI, (malAnevilina-ramajhatoga) kamaLanA jevAM nirmaLa, vizALa, ane ramaNIya che locana jonA evI, (mannapajhalaMta vimukatAnaM) jeNIya dedIpyamAna evA banne hAthamAM grahaNa karelA je be kamaLa, teomAMthI makaraMda rUpI jaLa TapakI rahyuM che evI, arthAt lakSmIdevIe be hAthamAM be kamaLa grahaNa karyA che te kamaLamAMthI makaraMdanA binduoTapake che. vaLI te lakSmIdevI kevI che?- (trIbhAvavavavavavaUT) devatAne parasevo hoto nathI, phakta krIDA mATe ja pavana levA kaMpAvelo-pharakAvelo je vIMjaNo, te vaDe zobhatI; (suvi-visaM-BLa saU-taMvaMta hatya) samyak prakAre chUTA-chUTA prakAre chuTA chuTA vALavALo, zyAma varNavALo, saghana-eTale AMtarAraMhita, bArIka vALavALo, ane lAMbo che coTalo jeno evI, (57mahamatavAtii paS$) padmahadamAM ugelA pUrve kahelA svarUpavALA kamaLa upara nivAsa karanArI evI ezvaryAdi guNayukta lakSmIdevIne trizalA kSatriyANI dekhe che. vaLI te lakSmIdevI kevI che?-(himavaMtana hisaTo, vararAmiti) himavAnuM parvatanA zikhara upara diggajendronI lAMbI ne puSTa sUDho vaDe abhiSekha karAtI evI lakSmIdevIne trizalA kSatriyANI cothe svapna dekhe che. (4). 36. | dvitIya cIrahyAnuM samAptam II, * kara pharI pharaja 51 karakara kare che Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAKHTRNAKHIR zrIkalpasUtram SHREERHHHH ||ath tRtIyaM vyAkhyAnam // 5- puSpamALA tao puNo sarasakusumamaMdAradAmaramaNijjabhUaM, caMpagA-'soga-punnAga-nAga-piaMgu-sirIsamuggaramalliA-jAi-jUhi-aMkolla-kona-koriMTa-pattadamaNaya-navamAlia-baula-tilaya-vAsaMtiapaumu-ppala-pADala-kuMdA-'imutta- sahakArasurabhigaMdhi, aNumamaNoharaNe gaMdheNa dasa disAo vi vAsayaMtaM, savvouasura-bhikusumamalla dhavala-vilasaMtakaMtubahu vaNNabhatticittaM, chappaya-mahuaribhamaragaNagumagumAyaMtaniliMtaguMjatadesabhAgaM dAmaM picchai nabhaMgaNatalAo ovayaMtaM // 5 / 3 / 1 / 37 // (tao puNo) tyAra pachI trizalA kSatriyA pAyabhe svapne AzathI nIye utaratI mevI puSponI bhAvAne hecha. te bhAvI cha?- (sarasakusumamaMdAradAmaramaNijjabhUaM) 485vRkSanAta ane. 2sa-sahita puSponITe bhANAmI, te bhANAmI vaDe vyAsa DopAthI 2mAyache. vajI te puSyabhAgAvIcha?-(caMpagA-'sogA-punnAga) yaMpAnA puSya, zonA puSpa, punnAganA puSpa, (-nAga-piaMgu-sirIsa) nAsaranapuSpa, priyaMgunA puSpa, shiriisssrsn| puSya, (muggara-malliA-jAi-jUhi-) mogarAnA puSya, malli uddiin| puSya, nA puSya, hun| puSpa, (aMkolla-kojja-koriTa-) saMDaoTAnA puSpa, o4nA puSpa, TinA puSya, (pattadamaNaya-) ubh2|naa pAna, (navamAlia-baula-tilaya-) navamasi vedanA puSpa, sAnA puSpa, tilA puSpa (vAsaMtia-paumu-ppala) vAsaMti vedaan| puSya, sUryaviAsI bhaganA puSpa, yandraviAsI bhaganA puSya, (pADala-) gudAmanA puSya, (kuMdA-'imutta-) bhayanA puSya, (sahakAra) bhane AbAMnI bha42rI (surabhigaMdhi) 752 batAvesA puSpo bhane bhaM4InI sugaMdhavANI bhAche. vaNI te bhAkA pIcha?- (aNumamaNoharaNegaMdheNa dasa disAo vi vAsayaMta) anupama bhane manoDa2 sugaMdha 43 se hazAmIne sugaMdhayukta 42tI, vajI te bhAvI cha ?-(savvouasurabhikusumamalladhavala-vilasaMtakaMtubahuvaNNabhatticittaM) sarva tumaonA sugaMdhI puSponI bhAgAmo baDe sa36 che, vajI dedIpyamAna ramaNIya lAlapILA, vigere bhinna-bhinna raMganA puSponI vacce vacce guMthaLI karelI hovAthI jANe citarelI hoyanI! evI AzcaryakArI bhAse che. arthAt te mALAmAM sapheda varNa adhika che, ane aMdara bIjA varNa thoDA thoDA che. (chappaya-mahuari-bhamaragaNagumagumAya'taniliMtaguMjaMtadesabhAgaM) vaNI te bhAjAnI atizaya sugaMdhAne lIdhe anya sthaLethI kheMcAIne Avelo Sapada madhukarI ane bhramarAono samUha te mALAnI upara nIce tathA paDakhe dIna manI ne madhura sAga tevA 206 42to j125 421 2yo cha, ( dAmaM picchainabhaMgaNatalAo ovayaMtaM ) bhaav| prA2nI puSyamANAne 2||sht thI utaratI he cha (.5.) .37. 6-caMdra sasi gokhIra-pheNa-dagaraya-rayayakalasapaMDuraM , subhaM, hi aya-nayaNakaMtaM, paDipuNNaM. timiranika raghaNaguhira vitimira karaM, pamANapakkhaMtarAyale haM , ku muavaNaviboha gaM, nisAsohagaM,suparimaTThadappaNatalovamaM haMsapaDuvaNNaM, joisamuhamaMDagaM, tamaripuM, mayaNasarApUraM, samuddadagapUragaM, Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama+a++&+ja zrIva parahUNanuM asarakAraka dummaNaMjaNaM daiavaJjiaMpAyaehiM sosayaMtaM, puNo somacArurUvaM, picchai sA gagaNamaMDaNavisAlasomakammamANatilayaM rohiNimaNahiayavallahaM, devI puNNacaMdaM samullasaMtaM (6) // 3 / 2 / 38 // ( govara--ravIvanapaMDuiM) tyAra pachI trizalA devI chadde svapna candrane dekhe che. te candra kevo che?-gAyanuM dUdha, phINa, pANInA kaNiyA, ane rUpAnA kaLaza jevo sapheda che (ama) zAMti ApanAro, (fknavaMvaMta) lokonA hRdaya ane netrone vahAlo lAge evo, (vSgUU) saMpUrNa maMDala vALo-soLa kalAyukta (timinidhyarAtivinimib2) ghora aMdhakAra vaDe ghATI ane gaMbhIra je vananI jhADI, te jhADImAM paNa aMdhakArano nAza karanAro, (vmANapavavaMtarAvanee) mAsa varasa vigerenA pramANane karanArA je zukala ane kRSNa evA be pakhavADiyA, te be pakhavADiyAnI madhyamAM rahelI je pUrNimA ne viSe zobhatI kaLAovALo, (kumujhavavivo) kumudanA vanane vikasita karanAro, (nisAso) rAtrine zobhAvanAro, (suparamautanomaM) rAkha vigerethI sArI rIte mAMjIne ujjavaLa banAvelA ArIsA jevo, (haMsapaDuvaUT) haMsa jevA ujjavaLa varNavALo, (noksamuhamaMDagAM) graha, nakSatra, tArA vigere je jyotiSa teonA mukhane zobhAvanAro, arthAt teomAM agresara, (tamaripu) aMdhakArano zatru, (maUTIRI[R) kAmadevanA bhAthAsamAna jema dhanudhArI puruSa bhAthAne prApta karI, temAMthI bANo laI, te bANo vaDe mRgAdi prANIone haNe che, tema kAmadeva paNa candrano udaya pAmI lokone kAmabANa vaDe vyAkuLa kare che arthAt candrano udaya thatAM kAmadeva kAmIone satAve che.vaLI te candra kevo che?- (samudvIpUra) samudranI veLAne vadhAranAra, (dhummavi MU GAvanimaM vihiM somavaMta) potAnA prANavallabha bhartAranA viyogathI vyagra banelI virahiNI strIone potAnA kiraNo vaDe zokagrasta karato,arthAt viyogIone caMdra dekhatAM virahaduHkha vRddhi pAme che. (puno somavAva) te candra saumya ane ramaNIya svarUpa vALo che, (fpaS HI ITMmaMDa viIIomavaMchammamAAtina) vaLI AkAza maMDaLanuM jANe vistIrNa saumya ane calana svabhAva tilaka ja hoyanI ! evA candrane te trizalA kSatriyANI dekhe che. vaLI te candra kevo che?-(rohifmafkgavavarji6) potAnI patnI je rohiNI, teNInA cittane hitakArI bhartAra, (kevIpuJUvaMta samuii) vaLI cAMdanI vaDe zobhI rahelA evA saMpUrNa candrane trizalAdevI chaTTA svapnamAM dekhe che(.6.) ..38. 7. sUrya tao puNo tamapaDalaparipphuDaM ceva teasA pannalaMtarUvaM rattAsoga-pagAsakiMsua-suamuha gujasaddharAgasarisaM, kamalavaNAlaMkaraNaM aMkaNaM joisassa, aMbaratalapaIvaM, himapaDalagalaggahaM gahagaNorunAyagaM rattiviNAsaM udayatthamaNesu muhuttaM suhadasaNaM dunnirikkharUvaM rattimuddhaMtaduppayArappamaddaNaM sIavegamahaNaM picchai merugirisayayapariaTTayaM visAlaM sUraM rassIsahassapayaliadittasohaM ( // 73 // 39 // ) (tamo pu) tyAra pachI trizalA kSatriyANI sAtame svapna sUryane dekhe che. te sUrya kevo che ? 1. yoddhAo tathA zikArIo jemAM tIro rAkhI pAchaLa bAMdhe che tene bhAthuM kahe che. 2. bharatI. 3.jo ke rohiNI eka nakSatra che siddhAntamAM candra ane nakSatrono saMbaMdha svAmI-sevakapaNe prasiddha che, pati-patnI tarIkeno saMbaMdha nathI; parantu A vizeSaNa granthakAre kavionA saMketanI apekSAe lokasaDhithI mUkyuM che. phaphararara ra ra rara 53 phare pherapha hara hara hara hara ke da kara phare Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4444 zrIkalpasUtram (tamavaDaparipappus) aMdhakAranA samUhane nAza karanAra, (gheva tebasApa--AMtarUvaM) teja vaDe ja jAjvalyamAna rUpa vALo, jo ke sUryamaMDaLamAM vartatA vAdaLa pRthvIkAyiko svabhAvathI to zItala che, paNa Atapa nAma karmanA udayathI teja vaDe ja jAjvalyamAnasvarUpavALA che. vaLI te sUrya kevo che?-(ttasonga-pa viMkhuba-khubanumunasaRPHRi) lAla azoka vRkSa, praphullita thayela kesuDo, popaTanI cAMca, ane caNoThInA ardhabhAga jevo lAlaraMga vALo, (matavAtaMAM ) kamaLanA vanone vikAsalakSmI vaDe vibhUSita karanAro, (baMLuM jhosamsa) meSa vige2e rAzimAM saMkramaNAdi vaDe jyotiSa cakranuM lakSaNa jaNAvanAro, (baMvaratapaa) AkAzataLane viSe prakAza karanAra hovAthI pradIpa samAna, (himapaDagalao) himasamUhane gaLe pakaDI mUkanAro, arthAt himasamUhano nAza karanAro, (gALo nAvamAM) grahonA samudAyano mahAn svAmI, (vRttivinAsaM) rAtrino nAza karanAra, (vadyatvamaLenu mutta muhavaMzanuM yunivavavaM) udaya ane asta samaye muhUrta sudhI sukhe joi zakAya evo, ane te sivAya bIje vakhate duHkhathI joi zakAya evA ugra svarUpa vALo (tinu MtatuSpadyappamaddagaM) rAtrine viSe corI jArI vigere anyAya mATe bhaTakanArA je svecchAcArI cora vyabhicArI vigerene anyAyathI aTakAvanAra, (sIvegamAM) ThaMDInA vegane potAnA tApathI dUra karanAra, (picchar3a r3a meruii savavavIibadAM visAtaM pUruM rIsahapatibavittasorTa) pradakSiNA vaDe meru parvatanI AsapAsa satata bhramaNa karanAra, vistIrNa maMDaLavALo, ane potAnA hajA2 kiraNo vaDe caLakATa karatA candra tArA vigerenI zobhAne nAza karanAra, AvA prakAranA sUryane trizalA kSatriyANI sAtamA svapne viSe dekhe che. ahIM sUryanAM je eka hajAra kiraNo kahyA, te phakta lokarUDhithI kahyA che, paNa kALavizeSanI apekSAe sUryanA kiraNo adhika paNa hoya che. laukika zAstromAM paNa kahyuM che ke "RRtumevAt punastasyA-'tirijyante razkayaH / tAni dAva mau, trayonaza tu mAdhave // ? / Rturdaza punarreche, namo - namostayA / pacatacaitra tvASADhe, SoDazaiva tathA'zvine // 2 // kArtike tvekAdaza ca zatAnyevaM tapasyapi / mArge ca daza sArdhAni, zatAnyevaM ca phAlgune // 3 // pauSa eva paraM mAsi, sahasraM kiraNA raveH // 74 365 'RtuonA bheda pramANe sUryanA kiraNo vRddhi paNa pAme che. jemake-caitra mAsamAM tenA bAraso kiraNo hoya che, vaizAkha mAsamAM teraso kiraNa thAya che.1. jeTha mAsamAM caudaso kiraNa thAya che zrAvaNa ane bhAdaravA mAsamAM paNa teTalAja eTale caudaso caudaso kiraNo hoya che. asADha mAsamAM paMdaraso kiraNo hoya che, ane Aso mAsamAM soLaso kiraNo hoya che. 2. kArtika mAsamAM agiyAraso kiraNo hoya che. evI rIte, mahA mAsamAM paNa teTalA ja eTale agiyAraso kiraNo hoya che mAgasara mAsamAM eka hajAra ane pacAsa, rIte phAgaNa mAsamAM paNa ekahajA2 ane pacAsa kiraNo hoya che.3. poSa mAsamAM ja sUryanA kiraNo eka hajAra hoya che.'' (.7. .39.) 8- dhvajadaMDa = tao puNo jaccakaNagalaTThi paiTThia samUhanIla - ratta - pIa - sukkilla - sukumAlu-li amorapicchakayamuddhayaM dhayaM ahi asassirIyaM, phAlia - saMkhaM kakuMda - dagaraya- rayayakalasapaMDureNa matthayattheNa sINa rAyamANeNa rAyamANaM, bhittuM gagaNatalamaMDalaM ceva vavasieNaM picchai, sivamauamAru alayA''haya panAnuM appamALa nanavidhinnavaM ( // 8 // )|| 354640 | ekama 54 244 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phikara kareha phare phare kara kara (zravaNasvalUjhamakara ra ra ra ra ra ra zkare (tako puNo nava@TIbhadimrdii) tyAra pachI trizalA kSatriyANI AThame svapna uttama jAtinA suvarNamaya daMDa upara rahelo dhvaja dekhe che. te dhvaja kevo che? (samUhanIta'--fkha-suviThTha-sumAamorpicchkymuddhyN) 1kRSNavarNa kathaMcita lIlA varNanI sadaza hoya che, tethI nIla zabdathI lIlo varNa ane kRSNa varNa ema banne artha lIdhA che. lIlA kRSNa pILA ane sapheda varNavALA hovAthI ramaNIya, sukomaLa, ane vAyu vaDe Ama tema pharakatA evA je jatthAbaMdha morapIMcha, te morapIMcha rUpI jANe tenA keza hoyanI! evA dhvajane dekhe che! arthAt jema manuSyanA mastaka upara kezano coTalo zobhe che, tema A dhvaja upara paNa coTalAnI jagyAe morapIMchano guccho zobhe che. vaLI te ja kevo che? (haDapasarasIyuM) atizaya zobhayukta che, (Dirty-saMvaMchavuM- Rya-racayavanasAMDureT matyavatye nI rAvamAchoLa vinA ) te dhvajanA uparanA bhAgamAM siMha cItarelo che, te siMha sphaTikaratna, zaMkha, aMtaratna, macakuMda, puSya pANInA kaNiyA, ane rUpAnA kaLaza jevo sapheda che. AvA prakAranA potAnAM sauMdarya vaDe ramaNIya lAgatA siMha vaDe te dhvaja zobhI rahyo che. (mitte TWITTtamaMDalaM veva vavani viSa) vaLI vAyarAnA taraMgathI dhvaja pharake che, tethI temAM cItarelo siMha paNa uchaLI rahyo che, tethI ahIM kavi usnekSA kare che ke-jANe te siMha AkAzataLane phoDI nAkhavAno prayAsa karI rahyo hoyanI! AvA prakAranA siMhayukta dhvajane dekhe che. vaLI te dhvaja kevo che?-(fsavamaDaDe mAnavaISSAdaMpamAdi) sukhakArI maMda maMda vAyarAne lIdhe calAyamAna thato, (asthamA) atizaya moTo, (naLafpaNaMva) ane manuSyone dekhavA lAyaka manohara rUpavALA dhvajane dekhe che. (8. ..40.) 9-jaLakuMbha : tao puNo jaccakaMcaNuJjalaMtarUva nimmalajalapuNNamuttamaMdippamANasohaH kamalakalAvaparirAyamANaM paDipuNNasavvamaMgalabheyasamAgamaM pavayararayaNaparAyaMtakamalaTThiyaM nayaNabhUsaNakaraM pabhAsamANaM savvao ceva dIvaMyaMtaM somalacchInibhelaNaM savvapAvapakhijiaM subhaM bhAsuraM sirivaraM savvouasurabhi kusumaAsattamalladAmaM piccha sA racayapuchana ( 1 ) I rU. 1.41 | (taLo puuo) tyAra pachI trizalA kSatriyANI navame svapna pANIthI saMpUrNa bharelAM kaLazane eTale kuMbhane dekhe che. te kaLaza kevo che?- (svataMkavaNuNavaMtai) uttama jAtinA suvarNa jevuM dedIpyamAna che rUpa jenuM evo, eTale jema uttama jAtinuM suvarNa atinirmaLa hoya che tema te kaLazanuM rUpa paNa atinirmaLa che. vaLI te kaLaza kevo che?(nimmalanapu0Amuttama) nirmaLa jaLathI bharelo, ane tethI ja kalyANane sUcavanAro, (hipramANasoe) caLakATa karatI che kAMti jenI evo,(malavatAvaparirAvamA) kamaLanA samudAya vaDe cAre taraphathI zobhato, (vSgUUMG maMgalameva mAma) pratipUrNa je sarva maMgaLanA prakAro, teonuM jANe saMketasthAna hoyanI! evo; eTale jema saMketa karanArA saMketanI jagyAe avazya prApta thAya che tema A kaLaza dRSTigocara thatAM sarva maMgaLanA prakAro avazya prApta thAya che. vaLI te kaLaza kevo che? (vivaravaMURIdhaMtavamalaviM ) uttamottama ratno vaDe atizaya zobhatA kamaLa upara rahelo, (nAmUHU{) netrone AnaMda upajAvanAro, (mAsamApa savvo veva vaMvaMta) atyaMta dedIpyamAna, athavA potAnI prabhA vaDe nirUpama ane tethI ja dizAone dIpAvato, (somanachanimey) uttama rispara sahI karI phI 55 Takakara kara kara kara kara kama Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22*2 + hara (vaTavjhamake karma kare ne ke re saMpattinuM ghara, (savvapAvaparivajhia suma) sarva prakAranA amaMgaLa rahita, ane tethI ja zubha karanAro, (mA) tejasvI, (vi) dharma artha ane kAma rUpa trivarga saMpattinA Agamanane sUcavanAro hovAthI e trivargarUpa saMpatti vaDe zreSTha, (savvo sumasumIttamAma) sarva RtuomAM thatA sugandhI puSponI mALAne kaMThamAM dhAraNa karanAro, (fpaSHIRJUUvanasaM) AvA prakAranA saMpUrNa bharelA rUpAnA kaLazane te trizalA kSatriyANI dekhe che. (9) 41. 10-paghasarovara __ tao puNo ravikiraNataruNabohiyasahassapattasurabhitarapiMjarajalaM, jalacarapahakaraparihatthagamacchaparibhujamANajalasaMcayaM, mahaMtaM, jalaMtamiva kamala-kuvalaya-uppala-tAmarasa puMDarIorusappamANa sirisamudaeNaM, ramaNijarUvasohaM, pamuiaMtabhabharagaNa-mattamahuarigaNukkarolijamANakamalaMkAyaMbaga-balAhaya-cakkakalahaMsa-sArasagabviyasauNagaNamihuNasevitramANasalilaM, paumiNi pattovalaggajalabiMdunicayacittaM, picchai sA hi aya-nayaNakaMtaM paumasaraM nAma saraM sararuhAbhi rAmaM ( // 10 // ) // 3 / 6 / 42 // (to pu) tyAra pachI dazame svapna trizalA kSatriyANI padhasarovara dekhe che. te padmasarovara kevuM che? - (raviviUtavihiyarUpatasuramita piMgalaM) ugatA sUryanA kiraNothI ughaDelA je hajAra pAMkhaDInA kamaLo, teo vaDe atyaMta sugaMdhI ane piMjaruM eTale jarA pILuM ane ratAza mAratuM che pANI jemAM evuM, (navaraMpavagara tyaT) jaLamAM vasanArA prANIonA samUha vaDe cAre bAjuethI vyApta thaeluM, (maJparijhamALanamaMdi) mAchalAMo vaDe vaparAtA pANInA samUhavALuM, (mahaMta) moTuM (navaMtamiva ramata vanava-Dappana-tAmarasa puMDarIkoppama sirimuvaU) sUryavikAsI kamaLa, candravikAsI kamaLa, lAla kamaLa, ane sapheda kamaLa, evI rIte vividha jAtanAM kamaLono vizALa ane phelAi rahelo je kAntiono samUha; te vaDe jANe caLakATa mArI rahyuM hoyanI! evuM vaLI te padmasarovara kevuM che?-(maNiMvasoe) ramaNIya rUpanI zobhAvALuM, (mugaMtamamaJI[-mAmaDugigvavaDronimANamAM ) atyaMta harSita thayelA aMta:karaNavALA, bhamarAo ane madonmatta bhamarIonA samudAya vaDe AsvAdana karAtA kamaLovALuM, (AraMvA-vAva-va-vabhaesarasAlviya saUTTUmittevijhamAgata) AvA sundara ane bhavya sthAnanI prAptithI thayelo che haMkAra jeone evA je kalahaMsa bagalAM, cakavA, rAjahaMsa ane sArasa vigere pakSIonA samUho, teonAM joDalAMo vaDe sevAtA pANI vALuM, (pasfmana povanaJTgalanabiMdunivavi7) kamalinIonAM pAMdaDAM upara lAgelo je pANInA binduo, teonA samudAya vaDe jANe AbhUSaNa yukta thayuM hoyanI! evuM, eTale kamalinIonAM pAMdaDAM nIlaratna jevAM zobhe che, ane teo upara lAgelAM jaLanAM binduo motI jevAM che, tethI nIlaratnamAM jANe motI jaDyAM hoyanI! evA prakAranA jANe AbhUSaNayukta te pAsarovara AzcaryakArI lAge che. vaLI te pAsarovara kevuM che? (fpaS I fhava-nANataM paDamAM nAma 1 mahAma rAmaM) hRdaya ane netrone prema upajAvanAruM, sarovarane viSe pUjanIya, ane tethI ja ramaNIya, AvA prakAranA padhasarovara nAmanA sarovarane trizalA kSatriyANI dekhe che (10.) .42.. pharakI Takakara kara kara kara jhuma 56) pherarara ra ra ) rarara rara re Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (+++phakara kara zravaNatpanna karI pharaphara karapha 11-kSIrasamudra tao puNo caMdakiraNarAsisarisarivacchasohaM caugamaNavaDDhamANajalasaMcayaM, cavalacacalucAyappamANakallolalolaMtatoyaM, paDupavaNAhayacaliyacavalapAgaDataraMga-raGgaMtabhaMga-khokhubbhamANasobhaMtanimmalaukkaDaummI sahasaMbaMdhadhAvamANoniyattabhAsuratarAbhirAmaM, mahAmagaramaccha-timi-timiMgala-niruddhatilitiliyAbhidhAya kappUrapheNapasaraM, mahAnaIturiyavegamAgayabhamagaMgavattaguppamANucchalaMtaconi yattabhamamANalolasalilaM, picchai vIroyasAya sArarayaLa somavathA (I 11) rU. 74rU I (to pu) tyAra pachI agiyArame svapna trizalA kSatriyANI kSIrasamudrane dekhe che. te kSIrasamadra kevo? (vaMchiRURI sivinoe) candramAnA kiraNono je samUha, tenA sarakhI ati ujjavaLapaNe madhyabhAganI zobhAvALo, (vAmaUvamAnitasaMai) cAre dizAnA mArgomAM atizaya vadhatA pANInA samUhavALA, arthAt te samudramAM cAre dizAe agAdha jaLapravAha che. vaLI te kSIrasamudra kevo che?(vavavavanudvapramAvinonanolaMtatogaM) atizaya caMcaLa ane ghaNA uMcA pramANanA je kallolo eTalo mojAMo, teo vaDe vAraMvAra ekaThuM thaIne juduM paDatuM che pANI jenuM evo, (5DupavahIvaliyavanapADataraMga) sakhta pavananA AghAtathI calAyamAna thayelA ane tethI ja capaLa banelA je pragaTa taraMgo, (tamaMga-) Ama tema nAcI rahelA je bhaMgo eTale taraMga vizeSa, (voramamAgomatanimnanaBSI ) tathA atizaya kSobha pAmatI eTale jANe bhayAta thayelI hoyanI! tema cAre bAjue athaDAtI, ane tethIja zobhI rahelI, svaccha ane uchALA mAratI je Urmio eTale moTA moTA kallolo arthAt samudranA loDha, (AsaMvaMghaghavimA niyAmasutarAumA) AvI rItanA taraMgo bhaMgo ane Urmio sAthe je saMbaMdha, te vaDe kAMThA tarapha doDato ane kAMThAthI pAcho pharato thako atyaMta dedIpyamAna ane dekhanArAone prema upajAvanAra, (mAmAmaDa-timi-timiMga-nirUddhatilitinivA fmAvavapUrapa) moTA magaramaccha, mAMchalAM, timi nAmanA sAdhAraNa maccha, timiMgila nAmanA moTA maccha, niruddha ane tilitilika, vigere je judI judI jAtanA jaLacara jIvo; teonA pUchADAonA AghAtathI utpanna thayelo che kapUra jevA sapheda phINano vistAra jemAM evo, (mahInatavivegamA vimamAM ) moTA moTI nadIonA jozabhera doDI AvatA je pANInA pravAho, teothI utpanna thayelI pANInI bhamarIovALo gaMgAvarta nAmanA Avarta vizeSa eTale ghUmarI vizeSa, (zupramANuLavaMtaponi mamamanobhana) te ghUmarImAM vyAkuLa thatuM ane ghUmarImAM paDeluM hovAthI anya sthaLe nIkaLI javAno avakAza nahi hovAthI UMce uchALA mAratuM, vaLI UMce uchaLIne pAchuM te ja ghUmarImAM paDatuM ane tethI ja cakrAkAra bhamI rahela capala pANIvALo, (fpaS$ vIrovavAM nArIvAsomavavaII) AvA prakAranA kSIrasamudrane zarada RtunA caMdramA jevA saumya mukhavALI trizalA kSatriyANI dekhe che (12.):43. 12-devavimAna taoM puNo taruNasUramaMDalasamappabhaM dippamANasohaM uttamakaMcaNa mahAmaNisamUhapavarateya aTThasahassa dipaMtanahappaIvaM kaNagapayaralaMbamANamuttAsamuJjalaM jalaMtadivvadAmaM IhAmigausabha turg-nr-mgr-vihgvAtA-nira--saramamA-saMsatta-vuMgara-vana-3mayamatti vitta dhovannamA- amara dara 57 rakriya raspara karapha Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************(sIvaNapaNabha ra ** **** saMpuNNaghosaMniccaM sajalaghaNaviulajalaharagajiyasaddANuNAiNA devaduMduhima hAraveNaM sayalamavi jIvaloyaM pUrayaMta kAlAguru pavarakundurukka-turukka-DajhaMtadhUva vAsaMgauttama maghamaghaMtagaMdhudhdhuyAbhirAmaMcAloyaM seyaM seyappabhaM suravarAbhirAmaM picchai sA sAtovabhogaM varavimANapuMDarIyaM ( // 12 // ) // 3 8 // 44 // (to puche) tyAra pachI trizalA kSatriyANI bArame svapna vimAna dekhe che. te vimAna kevuM che?(tasUramaMDanamaMi) navA ugelA sUryanA biMba jevI kAntivALuM, (vipramANasoe) tejayukta zobhAvALuM, (ttama vana mahAmAsamUhapavarateya vikhaMtanapUrvaM ) uttama jAtinA suvarNa ane uMcA prakAranA mahAmaNionA samUha vaDe manohara banelA je eka hajAra ane ATha staMbho, te staMbho vaDe dedIpyamAna thatuM AkAzane paNa dIpAvatuM, (DISTUvaralaMvamaLamuttIsagujhanaM) suvarNanA patarAMomAM laTakatA motIo vaDe atizaya tejasvI baneluM, (gavaMtavidhvAnaM) jenI aMdara devatAo saMbaMdhI laTakI rahelI puSpamALAo dedIpyamAna thaI rahI che evuM. vaLI te vimAna kevuM che? (DUtamiIsama 13I-) varuo, vRSabha, ghoDA, (nara-ma-viAT-) manuSyo, magaramaccho, paMkhIo, (vAtA-nira-rU-) sarpo, kinnara jAtinA devo, ruru jAtinA mRgalAo, (narama-vara-saMsaDuMgara-) aSTApada nAmanA jaMgalanA pazuo, camarA gAyo, saMsakta nAmanA jaMgalI-zikArI pazuo, hAthIo, (vaUInava-T5manavamasi vitta) azokalatA vigere vanalatAo, ane parmalatAo eTale kamalinI. e sarvenA je manohara citro teo vaDe manane Azcarya upajAvanAruM, (gaMghavvopavaMmAM saMpuOUTH) madhura svare gavAtA je gAyano ane vajAvAtA je vAjiMtro, te gAyana ane vAjiMtronA saMpUrNa nAdavALuM, (nirvasananavirlagabhaARI fjhavasANuI3UT vevaDuMkuhima ThaRve savamavi nIvatAM pUravaMta) jaLathI bharelo ghaTATopa banelo ane vistAravALo je megha, tenI garjanA saMdeza devaduMdubhinA moTA zabda vaDe niraMtara sakaLa jIvalokane pUratuM, arthAt saMpUrNa jagatane zabdavyAkha karatuM, (vaDAlAgu pavaravuCe5-03-DAMtapUva vAsaMhittama mayamAMtaigdhdhavAmirAma) kALo agara, UMcI jAtano kiThu, selArasa, vaLI rahelo dazAMgAdi dhUpa, tathA bIjA paNa sugaMdhI dravyo, e badhA padArthonI uttama, baheka mArI rahelI, ane cAre tarapha phelAI rahelI je sugaMdha, te vaDe ramaNIya, (InavInacaM) niraMtara che prakAza jemAM evuM, (sevaM sevapUma) sapheda raMganuM ane tethI ja ujjavaLa kAntivALuM, (suravarAmirAma) uttama devatAo vaDe zobhI raheluM, (fpaS$HI Hovamo vanavimaUpuMDaraviM) sAtavedanIya karmano che upabhoga jemAM evuM, bIjA uttama vimAno karatAM paNa sapheda kamaLa jevuM ati uttama, eTale jema sapheda kamaLa bIjA kamaLo karatAM ati uttama che, tema A vimAna bIjA uttama vimAno karatAM paNa ati uttama che, AvA prakAranA vimAnane trizalA kSatriyANI bArame svapna dekhe che. (12.).44 13-2narAzi tao puNo pulaga-veriM-danIla-sAsaga-kakkeyaNa lohiyakkha-maragaya-masAragalla-pavAla phalihasogaMdhiya-haMsagabha-aMjaNa-caMdappahavararayaNehiM mahiyalapaiTThiyaM gagaNamaMDalaMtaM pabhAsayaMtaM, tuMgaM merugirisanigAsaM, picchai sA rayaNanikararAsiM ( // 13 // ) // 3 / 9 / 45 // (to puche) tyAra pachI trizalA kSatriyANI terame svapna ratnono rAzi eTale Dhagalo dekhe che. te ratnono rAzi kevo che?- (pulA-veri vanIta) pulaka ratna, vajaratna, indranIla ratna eTale lIlama-pannA, (-HIS rUra renjara phera * 58 ra ra ra re ? Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram vadyA) sasyaka ratna, karketana ratna, (toyivava-) lohitAkSa ratna, (maragaDha-masara0A-pavAta)marakata ratna, masAragalla ratna, paravALA nAmanA ratna, (himonaMghiya-) sphaTika ratna, saugandhika ratna, (haMsAtma-baMnaLa) haMsagarbha ratna, zyAmakAntivALA aMjana nAmanA ratna, (-caMpparavaLehiM malvilapaTTiyaM naLamaMDalaMta pamAnavaMtA) ane candrakAnta maNi, e pramANe bhinna bhinna jAtinA uttama ratno vaDe te ratnarAzi pRthvItaLa upara rahyo, chatAM paNa AkAza maMDaLanA aMta sudhI zobhAvato eTale AkAzanA zikharane paNa potAnI kAnti vaDe dIpAvato, vaLI te ratnarAzi kevo che?- (gi merisanniAsaM) meru parvata sardeza uMco, (picchapha sAyaniAmi) AvA prakAranA ratnasamUhanA rAzine te trizalA kSatriyANI dekhe che (..13..) 45.. sihiM ca sA viulu jalapiMgalamahughayaparisiJccamANa nidhdhUma dhagadhagAiya jalaMtajA - lujjalAbhirAmaM, taratamajogajuttehiM jAlApayarehiM annunnamiva aNuSpaiNNaM, picchai jAluJjalagaga aMbaraM va katthai paryaMtaM avevavanaM siddei ( // 14||) | 3510246 // 14-nirdhama agni (siei gha sA) vaLI te trizalA kSatriyANI caudame agni dekhe che. te agni kevo che?- vittu balapiMgalamahughavapiiza--mALa nidhUma dhaLaghAva ganaMtanA-lungalAmiyAma) vistAravALI, ujjavaLa ghI vaDe ane pILA madha vaDe siMcAtI, ane tethI ja dhumADA vagaranI, dhagadhagatI, jAjvalyamAna baLI rahelI, AvA prakAranI je jvALAo te jvALAo vaDe ujjavaLa ane manohara vaLI te agni kevo che?(tatamanonuttehiM nAnAporjiM Unnunnamiva aNuppaphaLa) taratamayoga yukta eTale ekabIjAnI apekSAe nAnI moTI je jvALAonA samUha, teo vaDe jANe paraspara mizrita thayelo-saMkaLAyelo hoyanI! evo, arthAt eka jvALA UMcI che, bIjI jvALA tenAthI UMcI che, vaLI trIjI tethI paNa UMcI che, evI rIte ekabIjInI apekSA enAnI moTI sarva jvALAo jANe spardhA vaDe te agninI aMdara praveza karI rahI hoyanI! evo, (pi' nAnunnanaLaLa baMvat va tyajJa payaMta bavevaMvataM siai ) jvALAonuM je UMce baLavuM, te vaDe jANe AkAzane koika pradezamAM pakAvato hoyanI! evo, arthAt te agni jvALAo AkAza sudhI UMcI hovAthI jANe AkAzane pakAvavAnI taiyArI karato hoyanI! evo lAge che, vaLI atizaya vega vaDe caMcaLa che, AvA prakAranA agnine te trizalA kSatriyANI caudame svapna dekhe che,..14..0 46.. ime eArise subhe some piyadaMsaNe surUve suviNe daTThUNa sayaNamajjhe paDibuddhA araviMda loyaNA hrispuliaNgii|'ee caudasa suviNe, savvA pAsei titthayaramAyA / jaM rayaNiM vakkamaI, kucchiMsi mahAyasA JarahA ( 1 ) // rU| 11 | 47 || (me vAriA) A AvA prakAranA (sume ) kalyANanA heturUpa (sone) umA eTale kIrti, te sahita; arthAt kIrtie karIne sahita (pivayaMsai) darzanamAtrathI paNa prItine upajAvanArA (mugve suvighne vardU savaLamo) ane sundara rUpavALA svapnone nidrAmAM joine (paDibuddhA araviMdra jovaLA rasapunAMnI) kamaLa jevA netravALI, ane harSa vaDe romAMcita zarIravALI te trizalA kSatriyANI jAgI. jyAre jinezvaro mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre A cauda mahAsvapnone jinezvaronI mAtAo avazya dekhe nA 59**** Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *HHATHREF-REFAITH zrIkalpa sUtram Ek************** cha, me prabhArI anya 12 mA prasaMgathI 45||ch-(ee caThadasa suviNe, savvA pAsei titthttaarmaayaa| jaM rayaNiM vakkamaI,kuchiMsi mahATAsA arahA).1. mahAyazasvI tIrtharo rAtrine virSa mAtAnI dupamA mAcha, te rAtrine tIrtharonI sarva bhAtAmo mA yauha svapnIne heNe cha (..1.) ..47. tae NaM tisalA khattiyANI ime eyArUve urAle cauddasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA samANI haTTha-tuTTha jAva hiyayA dhArAhayakayaMbapuSphagaM piva samussasiaromakUvA sumiNuggahaM krei|suminnugghN karittA sayaNijAo abbhuddhei| abhuTTittA pAyapIDhAo pacoru hi| paJcoruhittA aturiamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsarisIe gaIe jeNeva saya Nijje jeNeva siddhatthe khattie teNeva uvaagcchi| uvAgacchittA siddhatthaM khattiyaM tAhiM iTThAhiM kaMtAhiM piyAhimaNunAhiM maNAmAhiM urAlAhiM kallANAhiM sivAhiM dhannAhiM maMgallAhiM sassirIyAhiM hiyayagamaNijAhiM hiyayapalhAyaNijAhiM miya-mahura-maMjulAhiM girAhiM saMlavamANI saMlavamANI paDibohei // 2 / 12 / 48 // (tae NaM tisalA ravattiyANI) tyAra pachI te zikSA kSatriyA (ime eTArUve urAle) mAvA svapnanA prazasta mevA (cauddasa mahAsumiNe pAsittA NaM paDibuddhA samANI) yauha mahAsvapnane jAne oil chatai ( haTTha-tuTTha jAva hidyayA) vismita thayeTI, saMtoSa pAmelI, yAvat harSanA vazathI sasita hayavANI, (dhArAhaTakAMbapupphagaM piva samussasiaromakUvA) bhedhanI dhArAthI siMyAmelA banA puSpanI 44InI robharA visita mevI (sumiNuggahaM karei) svapnAmona sm29|| 42vA al. (sumiNugNahaM karittA) svapnAmonu sm29| rIne (sayaNijjAo abbhuDhei) zayyA 281 68 cha. (abhuTTittA pAyapIDhAo paccoruhai) 68Ine pA6506 481 nIye utare cha. ( paccoruhittA) utarIne ( aturiamacavalamasaMbhaMtAe) mananI tAvaNa 2Dita, zarIranI ypnnt| 2Dita, (avilaMbiyAe) mane kyamAo4o vivaMbaraDita bhevI (rAyahaMsarisIe gaIe) 2 / 4 sa sadRza gati vaDe (jeNeva saya Nijje) yA siddhArtha kSatriyanI zayyAche, (jeNeva siddhatthe ravattiai) yAM siddhArtha kSatriyache, (teNeva uvAgacchada) tyA bhAve che. (uvAgacchittA siddhatthaM ravattiyaM) bhAvAne siddhArtha kSatriyane (tAhi~) tevA prA2nI viziSTa guvANI vA bheTale vayano 43 deg42 // che. te vAvI cha?- (iTAhiM ) 5STa seTale siddhArtha kSatriyane samasAge mevI, (kaMtAhi piyAhiM) ne samAgavAnI umeza 757 / thAyamevI, ane tethI 4 priya bheTale te 15 352 dveSa nasAve mevI, (maNunAhiM) manane vinoda rAnA, (maNAmAhiM ) atizaya sun62 DovAthI manamA 52 / 52 4sI yamevI, arthAt oI 59 15ta na bhUdAya mevI, (urAlAhiM) sun62 pani, mano2 paryo, ane spaSTa uyyAravANI, (kallANAhi~) samRddhine 42nArI, (sivAhi) tevA prA2nA varNo vaDe yuti hovAthI upadravone 42nArI, (dhannAhiM) dhanane prAva zavanArI, (maMgallAhiM) anarthonA vinAza354 bhaMgaNa, te bhaMgaNa 42vAmA pravIe (sassirIyAhiM ) sAhivaDe zomatI, (hiTAyagamaNijjAhiM) ne somadi turata 4 hayane viSe artha 49 // ya mevI, mane suobhaNaDovAthI hayane pyArI lAgemevI, (hiTApalhAyaNijjAhi~) hayane mA6 341vanArI, meTale hyn| zohino nA 42nArI, (miya-mahura-maMjulAhiM) dbhA piho tathA vAsyo thoDA bhane artha dhonANe mevI, samitai deg4 eni su5 751vanArI madhura bhane sun62 lAlityapANAvarNo vaDe mano2, (girAhiM ) mApA mAranI vAe 4 (saMlavamANI saMlavamANI paDibohei) bolatI trizA kSatriya siddhArtha kSatriyane deg42 // 3 . 48. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thisekeek zrIkalpasUtram HHHHHHHHHHHHHHI tae NaM sA tisalAkhattiyANI siddhattheNaMraNNA abbhaNuNNAyA samANI nANAmaNi kaNagarayaNabhatticittaMsi bhaddAsaNaMsi nisiiyi| nisIittA AsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA khattiyaM tAhiM jAva iTThAhiM saMlavamANI saMlavamANI evaM vayAsI // 3 / 13 / 49 // (tae NaM sA tisalA ravattiyANI) tyA2 pachI te trizalA kSatriyA (siddhatyeNaM raNNA abbhaNuNNAyA samANI) siddhArtha nI mAzA pAbhI (nANAmaNi kaNagarANabhatticittaMsi bhaddAsaNaMsi) vividha 12nA mahimo suvarNa bhane ratnonI 2yanA paDe mAzcarya2rI sevA siMhAsana 752 (nisIyai) se che. (nisIittA) besIne (AsatyA vIsatyA) zramane 62 72rI, kSomati 25, (suhAsaNavaragayA) supa-samApithI uttama sAsana 52 (siddhatva ravattiyaM) siddhArtha kSatriyane (tAhiM jAva iTAhiM saMlavamANI saMlavamANI) tevA 52nI viziSTa guvANI, siddhArtha kSatriyane vallabha lAge evI, yAvat jemAM zabdo thoDA ane artha ghaNo nIkaLe evI, sAMbhaLatAM ja karNane sukha upajAvanArI, bhane suM62 lAlityavANAvaroM vaDe mano2, sevA prA2nI vAvaDe posatI, (evaM vadyAsI) mA prabhArI DevA sAgI-48. evaM khalu ahaM sAmI! ajja taMsi tArisagaMsi sayaNijaMsi vaNNao jAva pddibuddhaa|tN jahA-gaya-vasaha0 gaahaa| taM eesiM sAmI! urAlANaM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM ke manne kallANe phala-vittivisese bhavissai ? // 3 / 14 / 50 // (evaM ravalu ahaM sAmI! ajja ) : svAmI! 5252 9 mAThe (taMsi tArisagaMsi sANijjaMsi yaNNao) mA 4nu pani bhAvI AyuM che. tevA prA2nI mahApuNyazANI ane mAyAjIne yogya sevA zayyAmA (jAva paDibuddhA) yAvat is GdhatI ane 55 gatI hovA chatai yauha mahAsvana jIne . (taM jahA-) te sArIte-(gayavasaha0 gAhA) hAthI, vRSama vigere yauha mahAsvapna hI saMbhAvyA. (taM eesiM sAmI! urAlANaM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) tethI meM svAmI! prazasta sevA yauha mahAsvapnono ( ke manne kallANe phala-vittivisese bhavissai ?) syArI zuMgavizeSa tathA vRttivizeSa thaze? // 3 // 14 // 50 // tae NaM se siddhatthe rAyA tisalAe khattiyANIe aMtie eyamaTuM sucA nisamma haTTha tuTTha0 jAva hiyae dhArAhayanIvasurahikusumacaMcumAlaiyaromakUve te sumiNe oginnhi|te sumiNe ogihiNtA IhaM annupvisi| IhaM aNupavisittA appaNo sAhAvieNaM maipuvva eNaM buddhi-vinnANeNaM tesiM sumiNANaM atthuggahaM krei| karittA tisalaM khattiyANiM tAhiM iTAhiM jAva maMgalAhiM miya-mahura-sassirIyAhiM vaggUhiM saMlavamANe saMlavamANe evaM vyaasii|| 3 / 15 / 51 // (tae NaM se siddhatthe rAyA) tyA2 pachI ta siddhArtha 2 (tisalAe ravattiyANIe aMtie) zikSA kSatriyAnI pAse (eTamarse succA nisamma) mA artha samajAne tathA manathI sadhArIne (hatuTTha0 jAya hiTAe) vismivathayeTo, saMtoSa pAmelo yAvat sapanA pazathI sasita 66yavANo (dhArAhAnIvasurahikusumacaMcumAlaiyaromakUve) bheSadhArAthI siMyAmerA manA sugaMdhI puSpanI 4 visati yayedI roma20pANo ( te sumiNe ogiNhai) te svapnIne manamA pAre cha.( tesiM sumiNe ogihiNattA) bhanamA pArIne (IhaM aNupavisai) arthanI viyaa29|| 42 che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***********KAHzrIkalpasUtram RAHAkskritik (I.aNupavisittA ) viyaa2|| zane (appaNo sAhAvieNaM maipuvva eNaM buddhi-vinnANeNaM) potAnI svAmavis bhatipUrva buddhimane vizAna paDe (tesiM sumiNANaM atdhuggahaM karei) te svapnAMmonA manoniya 42. (karittA) niya rIne (tisalaM ravattiyANiM) trizalA kSatriyAsIne (tAhiM iTAhiM jAva maMgallAhiM miya-mahura-sassirIyAhiM vaggUhiM) tevA prA2nI viziSTa gurAvAjI, yAvat maMgarI meTalo hayana zohino naa|2naarii, mita bheTale jemAM zabda thoDA ane artha ghaNo nIkaLe evI, sAMbhaLatAM ja karNane sukha upajAvanArI, ane sundara lAlityayukta povANI va 43 (saMlavamANe ) mosatA te siddhArtha meM trizalA kSatriyIne (evaM vadyAsI) mA prbhaae| yUM 3-..51.. __urAlA NaM tume devANuppie! sumiNA diTThA, kallANANaM tume devANuppie! sumiNA diTThA, evaM sivA, dhannA, maMgallA, sassirIA, AruggA-tuTThi-dIhAu-kallANa-maMgallakAragANaM tume devANuppie! sumiNA ditttthaa| taM jahA-atthalAbho devANuppie! bhogalAbho devAnuppie! puttalAbho devANuppie! sukkhalAbho devANuppie! rajalAbho devANuppie! evaM khalu tume devANuppie! navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM vaikvaMtANaM amhaM kulakeuM, amhaM kuladIvaM, kulapavyayaM, kulavaDisayaM, kulatilayaM, kulakittikaraM, kuladiNayaraM, kulAdhAraM, kulanandikaraM, kulajasakaraM, kulapAyavaM, kulavivaddhaNakara, sukumAlapANi-pAyaM, ahINasaMpuNNapaMciMdiyasarIraM, lakkhaNa-vaMjaNaguNovaveyaM, mANu-mmANa-pamANapaDipuNNasujAyasavgasuMdaraMga, sasisomAgAraM, kaMtaM, piyadaMsaNaM, surUvaM dArayaM pyaahisi||3|16| 52 // (urAlA NaM tume devANuppie! sumiNA diTThA): hevAnupriyA! teM prazasta svapna hejyAM che. (kallANANaM turo devANuppie! sumiNA diTThA) : hevAnupriyA! te tyA935 svapna bhyAM cha. (evaM sivA, dhannA, maMgallA, sassirIA) mevI rIte upadravone 42n|2, dhananA hetu35, bhaMgaNa35, zobhA sahita, (AruggA-tuTThi-dIhAukallANa-maMgallakAragANaM tume devANuppie! sumiNA diTThA) mArogya saMtoSa, KijmAyuSya, lyAera nevAMchitaNanA ma 72nA mevA te svapna heNyAM cha. 4ve te svanAmonu 35 4 cha, (taM jahA-) te bhArIta (atyalAbho devANuppie!) he hevAnupriyA! 2tna suvAsino yAma thaze. ( bhogalAbho devAnuppie) bhogano layama ze. ( puttalAbho devANuppie! ) hevAnupriyA! putrano sAma thaze. (sukravalAbho devANuppie!) hevAnupriyA sumanovAma thaze. (rajjalAbho devANuppie!) hevAnupriyA! 24yano nAma thaze. mArIta sAmAnya pAre phaLa kahIne have vizeSa prakAre mukhya phaLa kahe che (evaM khalu tume devANuppie!) he hevAnupriyA! nizcayathA tuM (navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhahamANaM rAiMdiyANaM vaikvaMtANa) navamAsa. puurepuu2|| saMpUrNa thayAmAsane sArA sAta divasa gayA bAha, mAvA (2nA putrane 4nma mApI upA prA2nA putrane ? te 3 cha- ( ahaM kulakeuM) ApaNane viSe 54 sadRza arthAt mati adbhuta, (amhaM kuladIvaM) Plugin iNane viSe hI56 sadRza 451 42nAra tathA bhaMga 42 / 2, (kulapavvayaM) kuLane viSe parvata samAna, arthAt parvatanI peThe sthira tathA jene koI paNa duzmana parAbhava na karI zake evo, kuLana viSe uttama hovAthI musaTa samAna, (kulatilayaM) kuNane bhUSita 42 nAro DovAthI tiba samAna, (kulakittikaraM) duganI ti 42nAroM, (kulavittikaraM) puNano nirvAha 42nArI, (kuladiNAraM) puNane viSe atizaya praza Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --03-63-9-03- 3 zrIkalpa sUtram -2434-655305034343434304 42nAro khopAthI sUrya samAna, (kulAdhAraM) pRthvInI peThe juganI // 5 // 2, (kulanandikara) duganI vRddhi 42nArI, (kulajasakaraM) sarva zAmobhA kuNanI adhyAti 2nAro, (kulapAyavaM) kuNane viSe ||shry 35 DovAthI tathA potAnI chatrachAyAmA 62.5 sonu 215 / 72nAra hovAthI vRkSa samAna, (kulavivaraNakaraM) iNanA vividha mAre vRddhi 2nAro, jI te putra po?-(, sukumAlapANi-pAyaM) na ya bhane 5 // suDomaNa cha mevo, (ahINasaMpuNNapaMciMdiyasarIraM) n| zarIranI pAyendriyo saa2|| lakSAyukta mane paripUrNa cha mevo, (lakravaNavaMjaNaguNovaveya) chatra yAma2 vigere skssn| guerA vaDe sahita tathA masa. tara vigere vyN4non| guevaDe saDiTa, (mANu-mmANa-pamANapaDipuNNasujAyasavvaMgasuMdaraMga) mAna, unmAna bhane prabhArI paDe saMpUrNa tathA sun62 je sarva bhaMgavANu zarIra hernu mevo(sasisomAgAraM) yandramAnI peThe saubhya mAtivANo, (kaMtaM) manoDa2, (piAdaMsaMNaM) qyama che zananu mevo, (surUvaM dArA paTAhisi) bhane sun62 35vANo, mApA mAranA putrane tuM 4nma mApIza .52. se vi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vinnAyapariNayamitte juvvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkaMte vitthiNNaviulabalavAhaNe rajjavaI rAyA bhavissai // 3 / 17 / 53 // (se vi ya NaM dArae) vaNI te putra (ummukkabAlabhAve ) pANa5j choDIne yAre mA 12sano thaze tyAre (vinnATapariNayamitte) tenesaNuvijJAna parizamaze. (juvvaNagamaNuppatte) pachI manubhe yauvana savasthAne pAmaze, tyAre (sUre) hAna hevAmA tathA 12 428 / Aryano nirvAha 2vAmAM samartha thaze, (vIre) 25||sNgraammaa 1462 thaze, ( vikkaMte) 52 2|4yne mAma! 42vamA parAbhavANo thaze, ( vityiNNaviulabalavAhaNe) matizaya vistApachi senAsane vAna nA po thaze. (rajjavaI rAyA bhavissai) tathA 24yanosvAmI po 20 thaze.53, taM urAlA NaM tume devANuppie! jAva ducaMpi tacaMpi annuvuuhi|te NaM sA tisalA khattiyANI siddhatthassa - raNNo antie eyamaTuM sucA nisamma haTTha-tuTTha0 jAva hiyayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aJjaliM kaTTa evaM vayAsI // 3 / 18 // 54 // (taM urAlA NaM tume devANuppie! jAva) tethI he dhvAnupriyA! teM prazasta svapno heNyai , yAvat bhaMgaNa mane 'lyaae| 422i svAno heNyAcha, mevI zata siddhArtha 2 (ducvaMpitacvaMpi aNuvUhai) nevAra evAra tenI prazaMsA anumohn| 42vA sAyA. (taeNaM sA tisalA ravattiyANI) tyAra pachI te zikSA kSatriyA (siddhatyassaraNNo antie) siddhArtha 2|4nii pAse (eTamaDhe succA nisamma) mA artha sAmaNIne sane hayamA adhArIne (haTTha-tuTTha0 jAva hiTAyA ) harSita thayeTI, saMtoSa pAmelI, yAvat visita hayavANI (karAlapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aaliM kaTuM) me DAya 51, sana5 me 2rI, masta bhAva 42rI, masta line (evaM vaTAsI) mA prabhArI bolI-54. evameyaM sAmI! tahameyaM sAmI! avitahameyaM sAmI! asaMdiddhameyaM sAmI! icchiya meyaM sAmI! paDicchiyameyaM sAmI! icchiya-paDicchimeyaM sAmI! sacce NaM esamaTe se jaheyaM tubbhe vayaha tti kaTTa te sumiNe samma pddicchi| paDicchittA siddhattheNaM raNNA abhaNaNNAyA samANI nANAmaNi-kaNaga-rayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo anbhuddhei| anbhuTTittA aturiyamacavalamasaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe jeNeva sae sayaNijne teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA evaM vyaasii-||3|19| 55 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram (evamevaM sAmI ! ) he svAmI ! ye khema 4 che, (tahameyaM sAmI ! ) svAmI! tame svapnAMkhonuM ke iNa hyuM te tema 4 che, (avitahameTayaM sAmI ! ) svAmI! te yathAsthita che, (asaMdiddhameAM sAmI ! ) svAmI ! te saMheharahita che, (icchiTaya meyaM sAmI!) svAmI! te Ipsita che bheTale iMja pAbhavAne chetuM che. (paDicchiyameyaM sAmI!) svAmI! te pratiSTha che, bheTale tamArA mujathI paDatuM vayana meM grhe| che. ( icchiya-paDicchimeyaM sAmI ! ) svAmI! te Ipsita ane pratiSTha che, (sacce NaM esamaTThe se jaheyaM tubbhe vayaha tti kaTTu) ke pramANe uDo cho te artha satya che. khema uDI ne (te sumiNe sammaM paDicchai) te svapnAMjane aMgIara 4re che. (paDicchittA ) aMgIjhara urIne (siddhatyeNaM raNNA abbhaNaNNAyA samANI)potAne sthAne 4vAne tezI siddhArtha rAbha pAsethI anumati pAbhI chatAM pe| (nANAmaNikaNaga-rayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo) vividha prahAranA maziyo suvarNa bhane ratnonI racanA vaDe khAzcaryArI jevA siMhAsana thaDI (abbhuTThei) uThe che, (abbhuTThittA) uThIne (aturiyamacavalamasaMbhaMtAe) bhananI utAvaNa rahita zarIranI yapalatA rahita, sjalanA rahita, (avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe) ne vayamAM zreI heDaao visaMgha rahita jevI rAhaMsa sadRza gati vaDe (jeNeva sae sayaNijje ) bhyAM potAnI zayyA che (teNeva uvAgacchai) tyAM khAve che. (uvAgacchittA) khAvIne ( evaM vayAsI) yA pramANe josI } -patha. mAmete uttamA pahANA maMgallA sumiNA diTTA annehiM pAvasumiNehiM paDihammissanti tti kaTTu devayagurujaNasaMbaddhAhiM pasatthAhiM maMgallAhiM dhammiyAhiM laTThAhiM kahAhiM sumiNajAgariyaM jAgaramANI paDijAgaramANI viharai || 3 | 20 | 56 // (mAmete uttamA pahANA maMgallA sumiNA diTThA annehiM pAvasumiNehiM paDihammissanti tti kaTTu ) sva3pathI suMda2, zubha phaLa denArAM, ane maMgaLakArI evAM meM dekhalAM A svapno bIjAM kharAba svapnathI niSphaLa na thAya, mATe bhAre have na sUvuM bheje, khema uDI trizalA kSatriyAzI (devaya-gurujaNasaMbaddhAhiM ) heva ne guruThananA saMbaMdhavANI, (pasatyAhiM) prazasta, (maMgallAhiM ) maMgaNa 12nArI, (dhammiyAhiM laTThAhiM kahAhiM ) khane manohara jevI dhArmiGa sthAno vaDe (sumiNajAgariyaM jAgaramANI ) svapnAMkhonuM rakSA ravA mATe bhagarA DaratI chatai (paDijAgaramANI viharai) tathA nidrAnA nivAraNa vaDe te svapnAMone ja saMbhAratI rahe che. 56. tae NaM siddhatthe khattie paccUsakAlasamayaMsi koTuMbiyapurise saddAvei / saddAvittA evaM vayAsI // 3 / 21 / 57 // (tae NaM siddhatthe vattiya ) have siddhArtha kSatriya ( paccUsakalAsamAMsi prabhAtANa samaye (koDuMbiyapurise) TuMjiGa puruSone bheTale sevone (saddAvei) josAve che. (saddAvittA evaM vayAsI) auTuMjiGa puruSone josAvI khA pramANe 'hyuM }-..57. khappAmeva bho divANupiyA ! aja savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM gaMdhodagasittaM suia saMmajio valittaM sugaMdhavarapaMcavaNNapupphovayArakaliaM kAlAguru pavarakuMdurukkaturukkaDajyaMta dhUvamaghamaghaMtagaMdhudhdhuAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM kareha kAraveha / karittA kAravittA ya sIhAsaMNa rayAveha / rayAvittA mameyamANattiaM khippAmeva paccapiha // 3 / 22 / 58 // (rivappAmeva bho divANuppiyA ! ajja) he hevAnupriyo ! jAne utsavano hivasa che tethI 48hI (savisesaM bAhiriya uvaTThANasAlaM) jahAranA sabhA maMDapane bheTale yerIne vizeSa prAre (gaMdhodagasittaM suia saMmajjio valittaM) vaNI 64 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram coLI, dhULa vigere pheMkAvI dai sApha karI, sugaMdhI pANI chaMTAvI, ane chANa vigere lIMpAvI pavitra karo. (mugaMdhava paMghavaLavuovadyA tiAM) vaLI uttamottama ane sugaMdhI evAM paMcavarNI puSpone yogya yogya sthaLe goThavI saMskArayukta ( gAyu pavagadhDAMta pUvamaghamavaMtAMghughumiyAma) kALo agaru, UMcI jAtano kiMndu, selArasa, ane baLI rahelo daMzAMgAdi dhUpa, e badhA padArthono baheka mArI rahelo ane cAre tarapha phelAi rahelo je sugaMdha, te vaDe ramaNIya; (sugaMdhavadhimAM) uttama gaMdhavALA je UMcI jAtanAM cUrNo, teonA sugaMdhayukta, (gaMghavaTTimUruM re veda) tathA sugaMdhI dravyonI banAvelI je guTikA, tenA sadeza atizaya sugaMdhI, AvA prakAranI kacerI tame pote karo tathA bIjAo pAse karAvo. ( ttA) mArI AjJA mujaba kacerI tame pote karIne ( vittAva) tathA bIjAo pAse karAvI (sIhAsaM vAveda) temAM siMhAsana sthApana karAvo (dyAvittA) siMhAsana sthApana karAvIne (mamevamALattitraM vippAmeva pa--SviLa) mArI A AjJAne jaLadI pAchI Apo, eTale ke-mArI AjJA mujaba karIne pAchA AvI jaLadI nivedana karo. 58. koDuMbiyapurisA siddhattheNaM raNNA evaM vRttA samANA haTTa - tuTTha0 jAva hiyayA karayala0 jAva kaTTu evaM sAmi' tti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNanti / paDisuNittA siddhatthassa khattiyassa aMtiyAo paDinikkhamanti / paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvaagcchnti| uvAgacchittA khippAmeva savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM gaMdhodagasittaM suia0jAva sIhAsaNaM rayAvinti / rayAvittA jeNeva siddhatthe khatti teNeva uvAgacchanti / uvAgacchittA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu siddhatthassa khattiyassa tamAmattiaM paccappiNatinta // 3 / 23 / 59 // (ta mAM te voDuMvidyapurisa) tyAra pachI te kauTuMbika puruSone (siddhonuM ranA vaM vuttA samALA) siddhArtha rAjAe e pramANe kahyuM hovAthI (haka-tu60 nava vidyA) te kauTuMbika puruSo harSita thayA, saMtoSa pAmyA, yAvat praphullita hRdayavALA thaIne (vana nAva du ) be hAtha joDI, yAvat dase nakha bhegA karI, Avarta karI mastake aMjali joDIne ('a sAmi'tti) 'je Apa svAmI AjJA karo cho te mujaba karazuM' e pramANe (bALA vighnanuM vALaM paDimuLanti) siddhArtha rAjAnI AjJAnA vacanane vinayapUrvaka svIkAre che. (paDiprunAittA) svIkArIne (siddhatvamsa ravattiyamsa aMtiyAo) siddhArtha kSatriya pAsethI ( paDinivavamanti) nIkaLe che. ( paDinivavamittA) nIkaLIne ( neLeva vAsiriyA vaThThALAmAtA) jyAM bahArano sabhAmaMDapa che (teNeva vAntiA) tyAM Ave che. ( jhavacchittA) AvIne (vippAmeva savizenuM vAhiniAM vadALamAAM ) bahAranA te sabhAmaMDapane vizeSa prakAre jaldI(naMdyogamitte mu'baggAva) sugaMdhI pANI chaMTAvI, pavitra karI, yAvat (fhAsamAMdyAvitti) siMhAsana sthApana kare che. (vAvijJA) siMhAsana sthApana karIne (negevasiddhaevatti) jyAM siddhArtha kSatriya che (tenevavAnti) tyAM Ave che. (vAjhittA) AvIne (valavarAhimAM vakSanahaM sirasAvattuM matya baMnatti du) be hAtha joDI, dase nakha bhegI karI, mastake Avarta karI, aMjali joDIne (siddhatvasa ravattiyamsa) siddhArthane kSatriya(tamAmattitraM pavyabinatinta) te pUrve kahelI AjJAne pAchI Ape che, eTale 'ApanI AjJAnusAra ame kAma karyuM' e pramANe nivedana kare che. 59. tae NaM siddhatthe khattie kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe, phulluppala - kamalakomalummIliyammi ahApuMDare 65 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************************zrIkalpa sUtram ***** * ** * pabhAe, rattA'sogappagAsa-kiM suya-suyamuha-guMjaddharAga-baMdhujIvaga-pArAvayacalaNa-nayaNaparahuasurattaloaNa-jAsuaNakusumarAsi-hiMgulayaniyarAiregarehaMtasarise kamalAyarasaMDavibohae uTThiyammi sUre sahassarassimmi diNayare teasA jalaMte, tassa ya karapaharAparaddhammi aMdhayAre, bAlAyavakuMkumeNaM khaciyavva jIvaloe sayaNijjAo abbhuDhei // 3 / 24 / 60 // (tae NaM siddhatthe ravattie) tyA2 pachI siddhArtha kSatriya (kallaM pAuppabhATAe rayaNIe) ||nne meTarI mAmI divase pragaTa prabhAtavALI rAtri thaye chate, arthAt je rAtrie trizalA kSatriyANIe svapna dekhyAM te rAtrinuM prabhAta thaye chate, te 2raatrin| pramAta 5chI ( phullappala-kamalakomalummIliyammi ahApuMDare pabhAe) prakSutsita 5bhana pAMdaDAMno tathA kamaLa nAmanA haraNiyAnA netrono sukomaLa che vikAsa jene viSe evA prakAranuM ujjavaLa prabhAta thaye chate, (rattA'sogappagAsa-)sane tyA2 57 sAlamazo'vRkSanA prabhAva samUvo sUrya chate, arthAt 5DelA rAtrinuM prabhAta thayuM tyAre prakAza nahoto, pachI jarA jarA prakAza thayo, pachI ujjavaLa prabhAta thayuM, ane tyAra pachI masa2 sAla azo'vRkSanA prabhAsamUha 4vo 2 sUrya uge chate, vaNI te sUrya po cha? te 53 - (kiMsuyasuyamuha-guMjaddharAga-) suDAnA puSya, popaTanI yAMya, yohIna ardhamAganI sAsa, (baMdhujIvaga-pArAvayacalaNanANa)aporiyAnA puSya, pArevAnA ||sne netra, (parahuasurattaloaNa-)opita thayeTI oyasanA matizaya vA banetA netrI, (jAsuaNakusumarAsi-)sUna puSponogato, (hiMgulayaniyarAiregarehaMtasarise) bhane DiMgono, e sarva lAlA raMga padArtho sadaza lAlA raMgavALo, tathA kAnti vaDe e sarva padArtho karatAM atizaya zobhato; vaLI te sUrya yo cha? (kamalATarasaMDavibohae) bhagonA mA2 meTarI utpattisthAna 4 5bhaha vigere, temone viSe 45 meTale ubhajanA vana, te bhaganA banane visita 42nArI, (uTThiyammi sUre ) mAvA prA2no sUrya 67 chate vajI te sUrya po cha? (sahassarassimmi) 12 [2vANo, (diNAre) patrinu nivA29 rI hivasa 72vAnA svabhAvavANo, (teasA jalaMte) te4 vaDe hehIpyamAna, mAvA 2no sUrya 6 chate, (tassa ya karapaharAparaddhammi aMdhayAre) vaNI te suuryn| Bi25ona mabhidhAta paDe 52 vinAzita ye chate, (bAlAyavakuMkumeNaM rakhaciyavva jIvaloe) 65 pAmatA sUryanA dubhavA navA ta55 manuSyato e piM4ro 'rthe chate, ma bha pa ocha vastu piMjarA varNavALI karAya che tema navA tApa vaDe manuSyaloka piMjarA varNano karyo chate, arthAt sUryodaya thatAM (saTaNijjAo abbhuDhei) siddhArtha 20 zayyA 251 6The che...60. ___ sayaNijjAo abbhuTThittA pAyapIDhAo pccoruhi| paccoruhittA jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvaagcchi| uvAgacchittA aTaNasAlaM annupvisi| aNupavisittA aNegavAyAmajogga vaggaNavAmadamallajuddhakaraNehiM saMte parissaMte, sayapAga-sahassapAgehiM sugaMdhavaratillamAiehiM pINaNijjehiM dIvaNijjehiM mayaNijjehi vihaNijjehiM dappaNijjehiM savvidiya-gAyapalhAyaNijjehiM abhaMgie samANe, tillacammaMsi niuNehiM paDipuNNapANi-pAyasukumAlakomala-talehiM abbhaMgaNa-parimaddaNu-vvalaNakaraNaguNanimmAehiM che ehi dakkhehiM paThehiM kusalehiM mehAvIhiM jiaparissamehiM purisehiM : aTThisuhAe maMsasuhAe tayAsuhAe romasuhAe caubihAe suhaparikammaNAe saMvAhaNAe saMvAhie samANe avagayaparissame aTThaNasAlAopaDinikkhamai // 3 / 25 / 61 // (sayaNijjAo abbhuThittA ) siddhArtha 250 zayyAmAthI 64Ine (pATapIDhAo paccoruhai) tyA2 57 te zayyA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakI utaravA mATe mUkelA pAdapAThI upara paga mUkI te pAdapITha thakI nIce utare che. (pauohitA) nIce utarIne (neva gadaUTHIbhA) jyAM kasarata zALA che (tevi vaIS) tyAM Ave che. (vArikA) AvIne (MHIi pavi73) kasarata zALAmAM praveza kare che. (aNuvifHTI) praveza karIne (pAvAvAma no || vaUTUvAmaergvA- Drofe) aneka prakAranI kasarata karavA mATe yogya eTale bANa pheMkavA vigere zastronI kavAyata, tathA muddagalAdi kasaratanA sAdhano pheravavAno abhyAsa valthanA eTale kASTAdinI ghoDI vigerene TapavuM tathA UThabesa; karavI vigere vyAmardana eTale paraspara bhujA vigere aMgone moDavA, mallonuM yuddhA-pahelavAnonuM yuddha, ane karaNa eTale zarIranA aMgaupAMgone bALavA, daMDa pIlavA, vigere vividha jAtanI kasarata karI (saMta) zramane prApta thayA, chatAM (raite) aMgopAMgamAM Akhe zarIre thAkI gayA, chatAM te siddhArtha rAjAe kuzaLa puruSo mATe zarIre puSTikAraka tela vigere copaDAvI mardana karAvyuM. te tela vigere kevAM che?- (vapaVI-KksaporDiMfighavaratijJamArUee bhinna-bhinna auSadhionA rasa vaDe so vAra pakAveluM, athavA jene pakAvatAM so sonAmahora kharca thAya te zatapAka tela bhinna-bhinna auSadhionA rasa vaDe hajAra vAra pakAveluM athavA jene pakAvatAM hajAra sonAmahora kharca thAya te sahastrapAka tela; AvA prakAranA sugaMdhI ane uttama prakAranA tela vigere copaDAvI te vaDe mardana karAvyuM, vaLI te tela vigere padArtho kevA che?-(TfTMhiM) rasa, rudhira vigere dhAtuonI samatA karanArA, (tIvALane6i) jaTharAgnine udIpana karanArA, (navarkiM ) kAmanI vRddhi karanArA, (viATganahiM) mAMsane puSTa karanArA, (uLaneDiM) balavAna banAvanArA (dhvatiya-gavapAvaLife) ane sarva indriyo tathA gAtrone majabUta banAvanArA. (3maMjasamAne) AvA prakAranA tela vigere copaDAvI te tela vigere vaDe puruSo pAse mardana karAelA chatAM siddhArtha rAjAe (tittadkhaMDita) telacarma upara sthApana thaIne, (tela copaDI mardana karAelA puruSane gAdalA upara pAtharelA je cAmaDA upara sthApana karI caMpI karAya che te telacarma kahevAya) puruSo pAse caMpI karAvI, tethI temane kasarata karatAM karatAM lAgelo thAka utarI gayo. telathI mardana karanArA tathA caMpI karanArA puruSo kevA hatA? te kahe che-(niDokiM) mardana vigere karavAnA saghaLA upAyomAM vicakSaNa, (gfSgUU[pANi-patimAnonalatalekiM) jeonA pratipUrNa eTale khoDakhAMpaNa rahita je hAtha ane paganA taLiyAM atizayasukomaLa che jemanAM evA, (amaMgaLa-miyGURUpunizmANakiM) tela vigere copaDavAnA, tela vigerenuM mardana karavAnA, ane mardana karI, zarIramAM praveza karAvelA ema tela vigerene pAchA zarIramAMthI bahAra kADhI nAkhavAnA guNomAM atizaya mahAvarAvALA, (Defe) avasaranA jANakAra, (vavaveDiM) kAryamAM jarA paNa vilaMba nahi lagADanArA, (parkiM) bolavAmAM catura, athavA mardana karanArA mANasomAM prathama paMktinA- agresara, (sarkiM) vinayavALA, (mehAvI6i) navI navI kaLAone grahaNa karavAnI apUrva zaktivALA, ( girimekaM purarkiM) ane parizramane jItanArA eTale mardana vigere karatAM thAkI na jAya evA majabUta bAMdhAnA puruSo pAse tela vigerethI mardana karAvyuM tathA caMpI karAvI, tethI siddhArtha rAjAno thAka utarI gayo. te caMpI kevA prakAranI karAvI? te kahe che ( dijGTU) je caMpIthI zarIramAM rahelAM hADakAMone sukha upaje. (maMsuhANa) mAMsane sukha upaje. (tavAsuhANa ) cAmaDIne sukha upaje, (romasuhANa) ane romane paNa sukha upaje, (vavihA suparinmANa saMvAhaUTINa) AvI rIte cAra prakAre sukha karanArI che zarIranI zuzruSA jene viSe evA prakAranI caMpI vaDe (saMvANi samA) caMpAelA te siddhArtha rAjA (vAvaparirasane) thAkarahita thayA pachI (aThThAlAjho paDanivasvama) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14zrIkalpasUtram------ - - sarata zApAnI 62 nANe che... 61. ___ aTTaNasAlAo paDinikkhamittA jeNeva majjaNaghare teNeva uvaagcchi| uvAgacchittA majjaNagharaM aNupavisai aNupavisittA samuttijAlAkulAbhirAme vicittamaNi-rayaNakuTTimatale ramaNinne NhANamaMDavaMsi, nANAmaNi-rayaNabhatticittaMsi, NhANapIDhaMsi suhanisaNNe. puSphodaehiM a, gaMdhodaehiM a, aNhodaehiM a, suhodaehiM a, suddhoehiM a, kallANakaraNapavaramajjaNa vihIe majie tattha kouyasaehiM bahuvihehiM kallANagapavaramajaNAvasANe pamhala-sukumAla-gaMdha-kAsAiyalUhiyaMge, ahaya-sumahagghadUsarayaNasusaMvuDe, sarasasurabhigosIsacaMdaNANulittagatte, suimAlA-vaNNaga-vilevaNe AviddhamaNi-suvaNNe,kappiyahAra'ddhahAra-tisaraya-pAlaMbapalaMbamANa-kaDisuttasukayasohe, piNaddhagevije, aMgulijaga-laliyakayAbharaNe, varakaDaga-tuDiya- thaMbhiyabhue, ahiyarUvasassirIe, kuMDaluJjoiyAyaNaNe, mauDadittasirae, hArutthayasukayaraivacche, muddiyApiMgalaMgulie, pAlaMbapalaMbamANasukayapaDauttaritre, nANAmaNikaNagarayaNavimala-mahariha-niuNoviya-misimisiMta-virai-susiliTTha-visiTTha-la?-AviddhavIralae kiM bahuNA? kapparukkhae viva alaMkiyavibhUsie nariMde, sakoriTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM seyavaracAmarAhiM, udhuvvamANIhiM, maMgalajayasaddakayAloe, aNegagaNanAyaga-daMDanAyaga-rAIsara talavara-mADaviya-koDuMbiyamaMti-mahAmaMti-gaNaga-dobAriyaamacca-ceDa-pIDhamadda-nagara-nigama-siTThi-seNAvai-satthavAha-dUyasaMdhivAlasaddhiM saMparibuDe dhavalamahAmehaniggae iva gahagaNa dippaMtarikkhatArAgaNANa majjhe sasivva piyadaMsaNe naravaI nariMde naravasahe narasIhe abbhahiya-rAyateyalacchIe dippamANe majjaNagharAo paDinikkhamai // 3 / 26 / 62 // (aTTaNasAlAo paDinikravamittA) siddhArtha 21%81 saratA thI bahAra nIjIne (jeNeva majjaNayare) 4yAM snAna 42vAnuM ghara che, (teNeva uvAgacchai) tyAM Ave cha. (uvAgacchittA) bhAvAne (majjaNagharaM aNupavisai) snAna 42vAnA gharamA praveza 42 che. (aNupavisittA) praveza rIne snAnamaMDapamA sthApesA snAna 42vAnA mAge upara sukhapUrvaka beThA. snAnamaMDapa kevo che te kahe che. (samuttijAlAkulAbhirAme ) jthelA motImo yu pArIyo, te paDe vyAsa ane mano2, vaNI te snAna maMDapa kevo che? (vicittamaNi-rayaNakuTTimatale ramaNijje) vicitra pra.12 maNirAmosane ratnothI 43sA liyA, mana 2mAya, mevA (hANamaMDavaMsi)snAnamaMDapamA (nANAmaNi-rayaNabhatticittaMsi,hANapIDhaMsi suhanisaNNe) vividha jAtinA maNio ane ratnonI racanA vaDe AzcaryakArI evA snAnapITha upara eTale snAna karAvavA bAjoTha upara sukhapUrvaka beThA chatAM siddhArtha rAjAe jaLa vaDe puruSo dvArA snAna karyuM. kevA prakAranA jaLa vaDe snAna karyuM te kahe che (pupphodaehiM a) puSponA 2sa. vaDe mizrita 41, (gaMdhodaehiM a) yaMhanAsugaMdhI pArthonA 24.5 mizrita 47, (aNhodaehiM a) manithI / 25 428 41, (suhodaehiM a) pavitra tIrthobhAMthA bhAvela. 41, (suddhoehiM a) ane smAvi nirmaNa 45, mAvI rIte 4ii tana 4 // 5 (kallANakaraNapavaramajjaNa vihIe majjie) kalyANa karavAmAM pravINa samartha evA snAnAvidhipUrvaka pUrva varNavelA kuzaLa puruSo dvArA siddhArtha rAjAe snAna karyuM. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tatya vahaefe) te snAna avasare rakSAdi bahuprakAranAM seMkaDo kautuko karyA bAda (chaThThANApavaramaMMIvAne) kalyANakArI evA te pradhAna snAnanA aMtamAM (ha7-lurumAta-I-I sAkUkiMga) ruvAMTIvALA, ati komaLa sparzavALA, ane sugaMdhI evA lAlaraMganA vastra vaDe zarIra lUchI nAkhyuM, eTale jaLarahita karyuM, tyAra bAda teNe (Ahava-sumahAtHRvasaMgs) jarA paNa phATyA-tuTyA vagaranuM, sva. ane ati mahAmUlyavALuM dUSya ratna eTale vastraratna-uttamottama vastra paheryuM. vaLI te siddhArtha rAjA kevo?(R{HsuminosIsavaMtapunita ) rasa sahita ane sugaMdhI evA gozISacaMdana vaDe zarIre lepa karyo che jeNe evo, (sumati-vaUTI-vileva) paherelI che pavitra puSpamALA jeNe evo, vaLI zarIrane zaNagAranAruM pavitra kuMkumAdinuM karyuM che vilepana jeNe evo, vaLI te siddhArtha rAjA kevo che? (gAviddhamA-suvaU) paherelAM che maNimaya ane suvarNamaya AbhUSaNo jeNe evo, (ouTAR-SAIR-ti --) yathAsthAne paherela je hAra eTale aDhArasaro hAra, ardhahAra, eTale navasaro hAra, trisaro hAra, (pannavapallaMDamAW-#DisunavaNavoke) laMbAyamAna motInuM jhuMbanaka, ane kammaramAM paherelo kaMdoro; e badhAM AbharaNAM vaDe uttama prakAre karelI che zobhA jeNe evo. (fpaUovinne) kaMThamAM paherela che kaMTha, kaMThI vigere kaMThanA dAgInA jeNe evo. (aMguliMI-tnanivavavAma) veDha vIMTI vigere AMgaLIomAM paheravAnAM ghareNAM, tathA kezanI zobhA vadhAranArA puSpa vagere kezanA AbhUSaNo paheryA che jeNe evo (varavaEST-tuDiyafmavamu) hAthamAM paherelA uttama prakAranA kaDAM ane bAjubaMdha-baherakhAM vaDe khaMbhita thayelI che bhujAo jenI evo, (vivasarisarINa) potAnA svAbhAvika atizaya saundarya vaDe zobhI rahelo, ($ lujhoDAvaLo) kAnamAM paherelA kuMDaLo vaDe caLakATa mArI rahyo che mukha jenuM evA (mahitiraNa) paherelA mugaTa vaDe dedIpyamAna thayuM che mastaka jenuM evo, ( hatyavasuvAva3) hAra vaDe DhaMkAeluM ane tethI ja dekhanArAone AnaMda ApanAruM che hRdaya jenuM evo. (mudiyApiM. baMguti) paherelI ratnajaDita vIMTIo vaDe pILI che AMgaLIo jenI evo; (palaMvapalaMvamAnasuyapaS rijha) lAMbA ane laTakatA evA dupaTTA eTale khesa vaDe uttama rIte kareluM che. uttarAsaMga jeNe evo. vaLI te siddhArtha rAjA kevo che? (nA[[maLavaUSTRUT-) vividha jAtinAM maNio suvarNa ane ratnothI banAvelA, (vimata-mahariha-) kAnti-vALA, ghaNA ja kiMmatI. (niDoviya-mitimasiMta-) catura kArIgare uttama kArIgarIthI banAvelA, caLakATa mArI rahelA, (viva-suniti-) koi paNa jANI na zake ane ughaDI na jAya evI rIte sAMdhAone barAbara joDI daI cIvaTa rAkhIne banAvelA, (fafiz--) bIjAo karatAM atizaya ramaNIya lAge evA, ane manane harI le evA prakAranA (vivala) paheryA che vIravalayo eTale vIrapaNAnA garvane sUcavanArAM kaDAMo jeNe evo jeone bIjA ne harAvI zake evA parAkramI vIra puruSo ja vIravalaya pahere che. jo koI potAne vIra manAvato hoya temane jItIne A valayo utarAve. e pramANe spardhA vaDe vIrapaNAnA gane sUcavanArA paheravAnA valayono vIravalaya kahe che. AvA prakAranA vIravalaya te siddhArtha rAjAe paherelA che. have kavi upasaMhAra karatAM kahe che ke- (vaUTI ?) te rAjAnuM vadhAre keTaluM varNana karIe? (vaTapUvava vava vivibhUtie) te rAjA kalpavRkSanI jema alaMkRta thayelo ane vibhUSita thayelo che. jema kalpavRkSa pAMdaDAM vigere vaDe alaMkRta hoya che, ane vastrAdi vaDe vibhUSita thayelo che, jema kalpavRkSa pAMdaDAM vigere vaDe alaMkRta hoya che, ane puSpa-phaLAdi vaDe vibhUSita hoya che; tema siddhArtha rAjA paNa mugaTa vigere AbhUSaNo vaDe alaMkRta thayelo che, ane vastrAdi vaDe vibhUSita thayelo che. (na) AvA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ma kara kara kare e zIvaBtpanH +++++++++ ; prakArano te rAjA ( ra8macchavAmaisLa ghanimALa) koriTuM vRkSanA puSponI banAvelI mALAo sahita je chatra, mastaka para dhAraNa karAtA te chatra vaDe (sevavAmAEi,qg_mAchalIDiM) ane banne bAjue vIMjAtA uttama sapheda cAmaro vaDe zobhI rahelo che.(maMgavadvAno) jenuM darzana thatAM loko "jaya jaya' e pramANe mAMgalika zabdo uccArI rahyA che evo vaLI te siddhArtha rAjA kevo che?- (, UTTAnA T-) aneka je gaNanAyako eTale potapotAnA samudAyamAM moTA gaNAtA puruSo, (daMDanavA-) potAnA dezanI ciMtA karanArA, () potAnA tAbAnA dezanA khaMDiyA mAMDalika rAjAo ane Izvaro eTale yuvarAjo, (talavara-) saMtuSTa thayela rAjAe ApelA paTTabaMdha vaDe vibhUSita rAjadarabArI puruSo-koTavALo, (mAviva-) maMDaLanA svAmI, (choDuMviya-) keTalAka kuTuMbanA svAmI, (naMti-mahAmaMti-) rAjya saMbaMdhI kArabhAra calAvanArA maMtrIo, ane maMtrIo karatAM vizeSa sattA dharAvanArA mahAmaMtrIo eTale maMtrimaMDaLamAM agresaro, (TULJI-) jyotiSIo athavA khajAnAnA adhikArIo, (vovArA) dvArapALo eTale cokIdAro, (SMC) amAtyo eTale rAjAnI sAthe janmelA ane rAjyanI mukhya sattA dharavAtA vajIro, (reDa-) dAsa-cAkaro, (pIDhama-) pIThamarda eTale rAjAnA AsananuM mardana karI rAjAnI lagolaga besanArA, arthAt hamezAM najIka rahI sevaka tarIke rahelA mitro, (nara-nigama-daM-) nagaramAM nivAsa karanArA, zaherIo, vANiyA-vepArIo, nagaranA mukhya zeThiyAo, (vi-satyava6i-) caturaMgI senAnA svAmIo, sArthavAho, (kUva-) bIjAo pAse jaI potAnA rAjAno hukama pahoMDanArA dUto, (kSadhivanasaddhisaMpavuiDa) ane bIjA rAjAo sAthe potAnA rAjAnI saMdhi karAvanArA evA saMdhipAlako eTale elacIo; upara jaNAvelA saghaLA puruSo sAthe parivarelo evo te siddhArtha rAjA-snAna-gharamAMthI nIkaLato chato kevo zobhe che? te kahe che- ( ghavanamahAmenaVIP vagaATI vikhaMtavavatAra TUTI | motidhvapivanane nava) sapheda evA mahAmaghanI madhyamAMthI nIkaLelA, grahonA samUha vaDe zobhI rahelA, tathA nakSatro ane tArAmaMDaLanI madhyamAM vartatA, ane tethI ja prema upajAve evA dekhAvaDA darzanavALA candramAnI peThe te narapati snAnagharamAMthI nIkaLI upara jaNAvelA puruSo vaDe parivarelo, chatAM prema upajAve evA dekhAvaDA darzanavALo zobhI rahyo che. arthAt te rAjA snAnagharamAMthI upara jaNAvelA puruSo vaDe parivarelo hovA chatAM nIkaLyo tyAre kavi upamA Ape che ke - sapheda raMganA vAdaLamAMthI tArAonA samUha sAthe parivarelo jANe candramA bahAra nIkaLyo hoyanI! evo te rAjA manohara zobhI rahyo che. vaLI te siddhArtha rAjA kvo che? (nara) manuSyomAM indra samAna che, (naravasake) rAjayanA bhAranI dhoMsarI dhAraNa karavAmAM samartha hovAthI puruSomAM vRSabha samAna che, (nara) dussaha parAkramavALo hovAthI puruSomAM siMha samAna che, ( bamarvirAvatelagIeatizaya rAjate jarUpa lakSmI vaDe dIpI rahelo che; AvA prakArano te siddhArtha rAjA (fppanA maMUTURIo gfSnivaravama3) snAna karavAnA gharamAMthI bahAra nIkaLe che. 62. majaNagharAo paDinikkhamittA jeNeva bAhirayiA uvaTTANasAlA teNeva uvaagcchi| uvAgacchittA sIhAsaNaMsi puratthAbhimuhe nisiiyi|| 3 / 27 / 63 // (maMUTRIo navamittA) snAnaghara thakI bAhara nIkaLIne (neva vAhiAi vAlA) jyAM bahAranI sabhAnuM sthAna che (teLavavaIU3) tyAM Ave che. (vAhitA) AvIne (nIhAsaiti) siMhAsana upara (Rrfmamude ) pUrva dizA sanmukha mukha karIne (nirI) bese che. 63. sIhAsaNaMsi puratthAbhihe nisIittA appaNo uttarapurasthime disIbhAe aTTa bhaddAsaNAI seyavatthapaJcutthayAI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********************zrIkalpa sUtram ******************** siddhatthakayamaMgalovayArAI rayAvei |ryaavittaa appaNo adUrasAmaMte nANAmaNi-rayaNamaMDiyaM ahiyapicchaNijaM mahagdha-varapaTTaNuggayaM saNhapaTTabhattisayacittatANaM IhAmiya usabha-turaga nara-magara-vihaga-vAlaga-kinnararuru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalayabhatticittaM abhiMtariyaM javaNiyaM aNchaavei| aMchAvittA nANAmaNi-rayaNabhatticittaM attharayamiumasUragutthayaM seyavatthapaJcutthayaM sumauyaM aMgasuhapharisagaM visiTuM tasalAe khattiyANIe bhaddAsaNaM ryaavei| rayAvittA koDubiyapurise sddaavei| sadAvittA evaM vayAsI // 3 / 28 / 64 // (sIhAsaNaMsi puratyAbhihe nisIittA) siMhAsana 352 puurvhi|| sanbhupa sIne ( appaNo uttarapurathime disIbhAe ) potAnA zAna bhUmai (aTTha bhaddAsaNAiM serAvatyapaccutthayAiM siddhatyakAmaMgalovadyArAiM rdyaavei|) jeone sapheda vastro bIchAvelA evA ane maMgaLa nimitte sapheda sarasava vaDe karelI che pUjA jeonI evAM ATha siMhAsana bhaMve che. (rayAvittA) mA siMhAsana bhaMDAvIne (appaNo adarasAmaMte) potAthI barDa 62 nADi temana05 nahimevIrItesamAnA maMharanAmAmA nAta-5obaMdhAvecha. te nAtavIcha?-(nANAmaNi-rANamaMDiyaM) vividha praa2n| maNimo bhane ratno 4i hovAthI suzobhita cha, (ahiyapicchaNijjaM) ane tethI 4 atizaya hemAdAya cha, (mahAdha-varapaTTaNugNaya) apil 4 bhitI che,yAM yAtanA kho vAyache sevA uttama zaDemAM bhanekI cha, vaNI (saNhapaTTabhattisayacittatANaM) bArI rezamano banAyelo mane seMDa thImao va mAnane bhayako 5mAunArochetamA mevI, vaNI (IhAmiya usabha-turaga) rumao, vRSabha, ghoDa1, (nara-magara-vihaga-) manuSyo, magaramaccho, paMjImo, (vAlaga-kinnara-ruru-)sapoM, jinna2 tinA hevo, ruru tinA mRgalAmo, (sarabha-camarakuMjara-) maSTA56 nmn| khAnA pazuo, yamarI yo, hAthIso, (vaNalaya-paumalayabhatticittaM ) mazIlatA vigere vanalatAo, ane padmalatAo eTale kamalinIo; e sarvenA je manohara citro, teo vaDe manane Azcarya 75%vanArI, (abhiMtariyaM javaNiyaM) mAvA-2nI sabhyata24vanimeTa sabhAsthAnanA maMnA bhAgamA aMta:pu2-25vAsane savAbhATe nAtane (aMchAvei) baMdhAve. (aMDAvittA) nAtAvAne tenI 262 siMhAsana bhaMDAve che. te siMhAsana cha? (nANAmaNi-rayaNabhatticittaM) vividha praa2n| mahimo bhane ratnonI 2yanA paDe mAzcarya2rI, ( attharayamichamasUragutthayaM) ThenI 752 2187 bhane obhala rezamI hI pAtharI che , (seTavatyapaccutthayaM) te rezamI hI 52 sa36 vastra bichAveda zeThene meg; vaNI te siMhAsana ( cha?(sumauyaMaMgasuhapharisagaM ) atizaya omaNa ane tethI 4 zarIrane supArI che sparza 4no me. (visiTuM tasalAe ravattiyANIe bhaddAsaNaM yAvei) mApA 2suMdara siMhAsana siddhArtha / trizalA kSatriyAzIne sapA mATe bhaMDAve cha. (rayAvittA) siMhAsana maMDAvIne (kokuMbiyapurise saddAvei) DauTuMli puruSone bolAvecha. (saddAvittA) bolAvIne (evaM vadyAsI) to DauTuMli puruSone sA pramANe hyu :-.64. khippAmeva bho devANuppiyA! aTuMgamahAnimittasutta'tthadhArae vivihasatthakusale suviNalakkha-NapADhae saddAveha / tae NaM te koDubiyapurisA siddhattheNaM raNNA evaM vuttA samANA haTTha-tuTTha0jAva hiyayA karayala0 jAva paDisuNanti // 3 / 29 / 65 // (rivappAmevabho devANuppiyA!) uddevAnupriyo! tame sahI (aTuMgamahAnimittasutta'tyadhArae vivihasatyakusale suviNalakrava-zaMpADhae saddAveha) mA che aMgo ne viSe mevA prA2-4 mahAn nimittazAstra bheTale parokSa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * **( a************ padArthone jaNAvanAruM zAstra, te nimittazAstranA sUtra ane arthane viSe pAraMgata thayelA, ane vividha jAtinA zAstrone viSe kuzaLa, AvA prakAra svapnalakSaNa pAThakone bolAvo eTale svapnazAstro ane lakSaNazAstromAM pAra pahoMcelA paMDitone bolAvo. nimittazAstranA ATha aMga nIce mujaba samajavA"angg svapnaM svaraM caiva, bhaumaM vynyjn-lkssnne| utpAtamantarikSaM ca, nimittaM smRtmssttdhaa||1||" aMgavidyA-puruSanuM jamaNuM aMga pharake to sAruM, strInuM DAbuM aMga pharake to sAruM, ityAdi jemAM aMga pharakavA vigereno vicAra hoya te 1. svapnavidyA jemA uttama, madhyama, ane kaniSTha svapnAono vicAra hoya te 3. svaravidyA-jemAM garuDa, ghuvaDa, kAgaDo, kAkIDo, garoLI, durgA, bhairava, ziyALa vigerenA svarathI thatAM zubhAzubha phaLano vicAra hoya te. 3. bhaumavidyA-jemAM dharatIkaMpa vigerenuM jJAna hoya te 4. vyaMjanavidyA- jemAM masa tala vigereno vicAra hoya te 5. lakSaNavidyA-je sAmudrika zAstromAM hAthapaganI rekhA vigere jovAno vicAra darzAvyo che te 6.utpAtavidyA-jemAM ulkApAta vigere utpAtamAM phaLa batAvyAM hoya te, jema ke-ulkApAta thAya to prajAne pIDA thAya, atizaya tophAnI vAyaro vAya to rAjA maraNa pAme. dhULano varasAda thAya to dukALa paDe, ityAdi utpAtanAM phaLa jemAM jaNAvyAM hoya te utpAtavidyA kahevAya 7. aMtarikSavidyA-jemAM grahonA udaya asta vigereno vicAra hoya te 7." (taNa te thoDuMvivapurA) tyAra pachI te kauTumbika puruSo (IUTI a vattA samATI) siddhArtha rAjA vaDe A pramANe kahevAyA chatAM (hR-tu60nAvahivA) harSita thayA, saMtoSa pAmyA, yAvat praphullita hRdayavALA thaIne (00 nIvapaDasuganti) be hAtha joDI,yAvatu-dase nakha bhegA karI, Avarta karI, mastake aMjali joDIne je Apa svAmI AjJA karo cho te mujaba karazuM e pramANe siddhArtha rAjAnI AjJAnA vacanane vinayapUrvaka svIkAre che. 65. paDisuNittA siddhatthassa khattiyassa aMtiyAo pddinikkhmnti|pddinikkhmittaa kuMDaggAmaM nayaraM majjhaM majjheNaM jeNeva suviNalakkhaNapADhagANaM gehAiM teNeva uvAgacchanti / uvAgacchittA suviNalakkhaNapADhae saddavitti Ll rU. 30 66 // (gfSLA ) svIkArIne ( nitya vatiya 3 tivANI) siddhArtha kSatriyanI pAsethI (paDinivavA ) nIkaLe che. (nivavamitA) nIkaLIne (jsJJAme nava mai mor) kSatriyakuMDagrAma nagaranI madhyamAM thaIne (vasuviUTRvasvaUJpaDhiTiADuM) jayAM svapnalakSaNapAThakonAM ghara che, (teLavavAnti ) tyAM Ave che. (vAUiTI) AvIne (suvigatavavApADhaNa saddavinti) svapnapAThakone bolAve che . 66. tae NaM te suviNalakkhaNapADhagA siddhatthassa khattiyassa koDuMbiyapurisehiM sadAviyA samANA haTTha-tuTu0 jAva hiyayA, bahAyA kayabalikammA kayakouya-maMgalapAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavarAi parihiyA appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA siddhatthaya -hariyAliyA kayamaMgalamuddhANA saehiM saehiM gehehitI nigcchnti|nigcchittaakhttiykuNddggaamN nayaraM majhaM majjheNaMjeNeva siddhatthassa raNNo bhavaNavaravaDiMsagapaDiduvAre teNeva uvaagcchnti| uvAgacchittA bhavaNa-varavaDiMsagapaDiduvAre egao milnti| milittA jeNeva baahiriyaa| uvaTThANa sAlA, jeNeva siddhatthe khattie teNeva uvAgacchanti uvAgacchittA karayalapariggahiyaM jAva kuTTa siddhatthaM khattiya jaeNaM vijaeNaM vaddhAnti // 3 / 31 / 67 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iMa akrama(zravaNaqskUma krama (taete suvigatavavaUTTIT) tyAra pachI te svapnalakSaNapAThaka (fsatyairavattivoDuMvigseei) siddhArtha kSatriyanA kauTuMbika puruSo vaDe (saddAviyA samaMI) bolAvAyA chatAM (dR-tu60 nAva fhavaIT) harSita thayA, saMtoSa pAmyA, yAvata meghadhArAthI siMcAelA kadaMbanA puSpanI jema praphullita hRdayavALA thayA. ,vA) tyAra pachI teoe snAna karyuM. vaLI te svapnalakSaNapAThako kevA? (vatigmA) karela che balikarma eTale iSTadevanI pUjA jeoe evA, voDA-maMgalapAIi ) dukhasvapnAdinA vinAza mATe karyA che tilaka vigere kautuko tathA dahIM, dhro, akSata vigere maMgaLarUpa prAyazcito jeoe evA. vaLI te (suppAvesADuM maMgaThThiADuM vatyArUM varADu paffhavA) ujjavaLa, je paherIne rAjasabhAmAM praveza thaI zake evA-rAjasabhAne yogya, ane utsavAdi maMgaLane sUcavanArA, AvA prakAranA uttama vastro paheryA che jeoe evA. vaLI (appamahAniraVIivisaT) thoDA saMkhyAvALA ane ghaNA kiMmatI AbhUSaNo vaDe zobhAvelA che zarIra jeoe evA. (satya-hariyAtivA pvamaMgalamGIMI) maMgaLa nimitte mastakamAM dhAraNa karela che sapheda sarasava ane dhro jeoe evA. AvA prakAranA thaIne te svapnalakSaNapAThako (saE HEEto) pota potAnA ghara thakI (niVIHStti) nIkaLe che. (ni. vittA) nIkaLIne (ravivuM DAnaM navAM majhumoLa) kSatrikuMDagrAma nagaranI madhyamAM thaIne (nevasihatyaHUo) jayAM siddhArta rAjA (mavaMvaravahiMsApaDivAre) mahalone viSe mugaTa samAna eTale uttamottama evA mahelano mULa daravAjo che (teneDavAnti ) tyAM Ave che. (vAchittA) AvIne (mavaM-varavaDaMsaTuDavAre) mahelone viSe mugaTa samAna evA te uttamottama mahelanA mULa daravAjAne viSe(kominta) teo ekasammata thAya che. eTale teo saghaLA saMpa karIne ekamatavALA thAya che. ane badhAone sammata evA eka jaNane agresara karIne, te uparI kahe te mujaba vartavAne ane bolavAne teo kabUla thAya che, kAraNa ke kahyuM che ke - 'yatra sarve'pi netAraH sarve pnndditmaaninH| sarve mahattvamicchanti, tad vRndamavasIdati // 1 // je samudAyamAM saghaLA mANaso uparI thaIne bese, je samudAyamAM saghaLA potAne paMDita mAnanArA hoya, ane je samudAyamAM saghaLA potAno moTAI maLavAnI icchA kare, te samudAya sidAya cheduHkhI thAya che, ane aMte chinnabhinna thAya che." te upara ahIM pAMcaso subhaTonuM dRSTAnta kahe che eka samaye ahIM-tahIMthI AvIne pAMcaso subhaTo ekaThA thaI gayA. teo paraspara saMpa rahita hatA. ane dareka abhimAnI hovAthI potAne ja moTA mAnatA hatA. teo nokarI mATe koI rAjA pAse gayA, tyAre rAjAe maMtrIne vacanathI teonI parIkSA karavA mATe teone sUvA mATe ekha ja palaMga mokalyo. have teo darake garviSTha hovAthI nAnA-moTAno vyavahAra rAkhatA nahotA, tethI te palaMga upara sUvAne mATe paraspara vivAda ane kleza karavA lAgyA. eka kahe ke, huM moTA chuM, mATe huM palaMga para sUiza, tyAre bIjo kahe ke, zuM huM tArAthI halako chuM? mArA bApadAdA koNa? mAruM kuTuMba koNa? zuM tuM palaMga upara sUve ane mAre nIce sUvuM paDe e mArA thI sahana thAya? AvI rIte te abhimAnI subhaTomAMthI dareka jaNa palaMga upara sUvAne taiyAra thaI gayA, paNa palaMga eka ja hato, jethI dareka sUI zake tema nahotuM. chevaTe teo eka TharAva upara Avyo ke-"bhAIo! ApaNe badhA moTA chIe, koI koIthI gAMjyuM jAya tema nathI, mATe darekane sarakho haka che, tethI palaMgane vacamAM rAkhI tenI sanmukha paga rAkhIne sUIe, jethI koI koithI nAnuM moTuM kahevAya nahi." A pramANe vivAdano niveDo karI teo dareka palaMganI sanmukha paga rAkhIne nIce sUtA! paraMtu koI paNa palaMga upara sUto nahi. have rAjAe teonuM vRttAMta jANavA mATe rAtrie khAnagI puruSone Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM mokalyA hatA, teoe savAramAM jaine rAtrie banelI hakIkata rAjAne nivedana karI. tyAre rAjAe vicAryuM ke- AvI rIte ThekANA vinAnA, mAMhomAMhe saMpa vagaranA ane ahaMkArI evA A subhaTo yuddhAdika zI rIte karI zakaze? A pramANe vicArI rAjAe temanuM apamAna karI kADhI mUkyA. A pAMcaso subhaTonuM jema potAnuM apamAna na thAya, mATe te nItinipuNa svapnalakSaNapAThako siddhArtha rAjAnA mahelane daravAje ekaThA thaI ekasammata thAya che, ane potAmAMthI eka jaNane agresara sthApe che. (miniHI) eka sammata thaIne (nevavAravA vada nAnA) jyAM bahAranI sabhAnuM sthAna che, (negevA siddhatve svatti) jyAM siddhArtha kSatriya che, (teva vAunti) tyAM Ave che, (vA9ittA) AvIne (vanaparisviM nava du) be hAtha joDI, yAvatuM dase nakha bhegA karI, Avarta karI, mastake aMjali joDIne ( nityaM vi) siddhArtha kSatriyane (navina vAji) jaya ane vijaya vaDe vadhAve che, eTale he rAjanuM! tame jaya pAmo, vijaya pAmo, e pramANe AzIrvAda de che. vaLI teo AzIrvAda ApavA lAgyA ke ___"dIrghAyubhava vRttavAn bhava bhava zrImAna yazasvI bhava, prajJAvAn bhava bhUrisattvakaruNAdAnaikazauNDo bhv| bhogADhyo bhava bhAgyavAna bhava mahAsaubhAgyazAlIbhava, prauDhazrIrbhava,kIrtimAn bhava sadA vizvopajIvI bhava // 1 // " - "he mahArAjA !tame dIrdhAyuSI thAo, yama-niyamAdi vratane dhAraNa karanArA thAo, lakSmIvAna thAo, yazasvI thAo, buddhivALA thAo, ghaNA prANIone karuNAdAna devAmAM advitIya parAkramI thAo, bhoganI saMpattivALA thAo, bhAgyazALI thAo, uttama prakAranA saubhAgya vaDe manohara thAo, prauDha lakSmIvALA athavA zobhAyukta thAo, kIrtivALA thAo, ane hamezAM samasta jagatanuM pAlana-poSaNa karanArA thAo." " kalyANamastu zivamastu dhanAgamo'stu, dIrghAyurastu sutjnmsmRddhirstu| __ vairikSayo'stu naranAtha! sadA jayo'stu, yuSmatkule ca satataM jinabhaktirastu // 2 // he naranAtha! tamAruM kalyANa thAo, tamone sukha thAo, dhananuM AvAgamana thAo, lAMbu AyuSya thAo, putrajanma rUpI samRddhi thAo, tamArA zatruono vinAza thAo, hamezAM tamAro jaya thAo, ane he rAjana! tamArA kuLamAM niraMtara jinevara prabhu upara bhakti raho" .67. // tRtIyaM cAdhyA samAsa Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NEERIHITSHRSHzrIkalpasUtram-RRRRRRESSESHISHES ||ath caturthaM vyAkhyAnam // taeNaM te suviNalakkhaNapADhagA siddhattheNaM raNNA vaMdiya-pUiya-sakkAriya-sammANiyA samANA patteyaM patteyaM pubannatthesu bhaddAsaNesu nisIyanti // 4 / 1 / 68 // (tae NaM te suviNalakravaNapADhagA) tyA2 5chI te svapnasakSa4131 (siddhatyeNaM raNNA) siddhArtha 211 (vaMdiya-pUiya-sakAriya-sammANiyA samANA) temonA saguyonI stuti 21 / vaDe yA chati, puSpAhi paDe pUjAyA chatAM, phaLa ane vastrAdinA dAna vaDe satkAra karAyA chatAM, tathA ubhA thavuM vigere mAna ApavAnI kriyA vaDe sammAna 42 // 4 // 7ti (patteyaM patteyaM) tamo 624 ( puvvannatyesu bhaddAsaNesu) pUrva sthApekA siMhAsano 752 (nisIyanti) ase cha. 68. tae NaM siddhatthe khattie tisalaM khattiyANiM javaNiyaMtariyaM ThAvei ThAvittA puSphala-paDipuNNahatthe pareNaM viNaeNaM te suviNalakkhaNapADhae evaM vayAsI // 4 / 2 / 69 // (taeNaM siddhatthe ravattie)tyAra pachI siddhArtha kSatriya (tisalaM ravattiyANiM) zikSA kSatriyAne (javaNiyaMtariyaM ThAvei ) pUrva pavilI nAtanI saME2 sthApekSA siMhAsana 752 pesAI cha. (ThAvittA) besADIne (pupphalapaDipuNNahatthe ) puSyo bhane zrI35 vigere jo vaDe bharekhA thApA siddhArtha kSatriye (pareNaM viNaeNaM) matizaya vinayapUrva (te suviNalakravaNapADhae evaM vadyAsI ) te svapnasAkSAone mA prabhArI prayuM 3-. arthAt svapnalakSaNapAThako pAse svapnAone nivedana karavA pUrve siddhArtha rAjA hAthamAM puSpo ane phaLo lai te svapnAone nivedana karI svapnAonuM phaLa pUche che, kAraNa ke kahyuM che ke "riktApANirna pazyecca, rAjAnaM daivataM gurum| nimittajJaM vizeSeNa, phalena phalamAdizet // 1 // " "rAjA, deva ane gurunuM darzana khAlI hAthe na karavuM, vaLI nimittanA jANakAra eTale jyotiSIne vizeSa prakAre phaLa vigere vaDe sanmAna karI jyotiSa saMbaMdhI vAta pUchavI, kemake phaLathI phaLa maLe che" 69. evaM khalu devANuppiyA! ana tisalA khattiyANI taMsi tArisagaMsi jAva suttajAgarA ohIramANI ohIramANI ime eyArUve urAle cauddasa mahAsumiNe pAsittA.NaM paDibuddhA // 4 / 3 / 70 / __ (evaM khalu devANuppiyA! ajja ) hevAnupriyo! 5252 4 (tisalA ravattiyANI ) zikSA kSatriya (taMsi tArisagaMsi) tevA prA2nI bheTale. mahApuyazAlI bhane mAyaNIne yogya mevI mano'2 zayyAmai (jAva suttajAgarA ohIramANI ohIramANI) yAvat 155 udhatI bhane sisgatI meTo satyanidrA 42tI tI, tyAre (ime eyArUveurAle) prazasta mevaasaapaamaa2n| (cauddasa mahAsumiNe pAsittANaMpaDibuddhA) yauha mahAsvapno pIne toil. 70. taM jahA-"gaya-vasaha" gAhA taM eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM devANuppiyA! urAlANaM ke manne kallANe phala-vittivisese bhavissai? // 4 / 4 / 71 // (taM jahA-) te ThevI zata- ('gadya-vasaha'' gAhA) tthI, vRSama bore pUrva mAvelI ||thaavi guqat yauha HTHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH75HTHHHHHHHHHHHHHHHHHE Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** zrIkalpasUtram mahAsvapna kahI saMbhaLAvyA. (tA fi ghaDavamaLyuM mahAmumiLAAM yevALu--ivA! jhAlAnuM) tethI he devAnupriyo! prazasta evA A cauda mahAsvapnono (mane vALeta-vittivize mavijJa$?) kalyANakArI zuM phaLavizeSa tathA vRtti vizeSa thaze? 71. taNaM te sumiNalakkhapADhagA siddhatthassa khattiyassa aMtie eyamaTTaM succA nisamma haTTha- tuTTha0 jAva hiyayA sumi ogahanti ogiNhittA IhaM aNupavisanti aNupavisittA annamantreNa saddhiM saMcAlenti saMcAlittA tesiM sumiNANaM laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA ahigayaTThA siddhatthassa raNoM purao sumiNasatthAI uccAremANA uccAremANA siddhatthaM khattiyaM evaM vayAsI - // 4 / 5 / 72 // (ta aaN te sumiAnavavapADhA) tyAra pachI te svapnalakSaNapAThako (siddhatvaTM ravattiyamsa baMti) siddhArtha kSatriyanI pAse (dyamaDhuM suvvA nisamma) A artha sAMbhaLIne tathA manathI avadhArIne (6-tuda. nAva vicA) vismita thayelA, saMtoSa pAmelA, yAvat harSanA vazathI ullAsita hRdayavALA thavAthI (te mumine bongihanti) te svapnAone dhAre che. (nittiA) svapnAone dhArIne ( ThUM anupavisanti) arthanI vicAraNA kare che, (anupavisittA) vicAraNA karIne (bannamannena saddhi saMghAlenti) svapna saMbaMdhI paraspara vicAra calAve che, ( saMcAlittA) paraspara vicAra karIne (tesiM sumiIALa taddhadA) te svapnAonA potAnI buddhivaDe jANyA che artha jeoe evA, (nAyikA) sAmA mANasano abhiprAya meLavI grahaNa karyA che artha jeoe evA, (puoiyadA) saMzaya paDatAM paraspara pUchelA che artha jeoe evA, (vinicchidA) tyAra pachI nizcita karyA che artha jeoe evA, (baLiyA) ane tethI ja barAbara avadhAraNA karyA che artha jeoe evA te svapnapAThako (siddha1 rano puro ) siddhArtha rAjAnI AgaLa (sumiLanADuM pavvAremALA tattvomALA) svapnazAstrone uccAratA uccAratA (siddhai vattiyaM vaM vavAsI) siddhArtha kSatriyane A pramANe kahevA lAgyA .72. te svapna zAstronuM uccAraNa A pramANe karavA lAgyA '"anubhUta:' jIto dRSTa:2, pravRtezva viArana: svamAvata: samusUta" zvittAsantatisammava:' / ? // levatAyuvezotyo, dharmavarmapramAvana: - / pApo samutyu','svapnaH sthAt navadhA nRLAm // 25 (punama) / prakArairAdimaiH SaDbhi-razubhazca zubho'pi vA / dRSTo nirarthaka; svapnaH satyastu tribhiruttaraiH // 3 // " ''manuSyone nave prakAre svapna Ave che- anubhavelI vastu svapnamAM dekhe, sAMbhaLelI vastu svapnamAM dekhe 2, jAgatAM dekhelI vastu svapnamAM dekhe, prakRtinA vikArathI eTale vAta pitta ane kaphanA vikArathI utpanna thayela svapna dekhe 4, sahaja svabhAvathI utpanna thayela svapna dekhe `, ciMtAnI paraMparAnI utpanna thayelA svapna dekhe 6, .1..' devatAdinA sAnnidhyathI svapna dekhe, dharmakAryanA prabhAvathI utpanna thayela svapna dekhe , ane atizaya pApanA udayathI utpanna thayela svapna dekhe . evI rIte manuSyo navaprakAre svapna dekhe che.2. A nava svapnAomAM pahelAMnAM cha prakAre AvelAM svapnAo zubha dekhe athavA azubha dekhe te sarva niSphaLa samajavAM, eTale te svapnAonuM phaLa kAMi maLatuM nathI paNa chellA traNa prakAre AvelAM svapna sAcAM samajavAM, eTale te zubha athavA azubha svapnAonAM zubha ane azubha phaLa maLe che.3. 769888 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- -- - - - - -- "rAtraizcaturSu yAmeSu, dRSTaH svapnaH phalapradaH / mAsaiddhadizabhiH SaDbhi - sibhirekena ca kramAta // 4 // nizAntyaghaTikAyugme, dazAhAt phalati dhruvm| dRSTaH sUryodaye svapnaH, sadyaH phalati nishcitm||5|| mAlAsvapno'li dRSTazca, tathA''dhi-vyAdhisambhavaH |ml-muutraadipiiddotthH svapnaH sarvo nirarthakaH // 6 // " rAtrinA cAra pahoramAM dekhela svapna anukrame bAra che traNa ane eka mahine phaLa ApanAruM thAya che, eTale ke, pahele pahore dekhela svapna bAra mahine, bIje pahore dekhela svapna cha mahine, trIjA pahore dekhela svapna traNa mahine ane cothe pahore dekhela svapna eka mahine phaLa ApanAruM che.4. vaLI rAtrinI chellI be ghaDImAM dekheluM svapna nizcayathI dasadivasamAM phaLe che, ane sUryodaya thatAM dekheluM svapna nizcayathI turata phaLe che. 5." paNa mALAsvapna, eTale uparA upara Avela svapna, divase dekhela svapna, mAnasika ciMtA ane zArIrika vyAdhithI utpanna thayeluM svapna, mala-mUtrAdinI rokAvaTa karavAthI thayelI pIDAthI utpanna thayeluM svapna, e sarva svapnAo nirarthaka samajavAM, eTale e svapnAonuM kAMI phaLa maLatuM nathI 6. (sAvRtta-) "dharataH samadhAtunI sthitti nittendriya. sADA prAyastasya prArthita-marthaM svapnaH prasAdhayati // 7 // " na zrAvyaH kusvapno, guvadistaditaraH punaH zrAvyaH / yogyazrAvyA'bhAve, gorapi karNe pravizya vadet // 8 // "je manuSya dharmamAM Asakta hoya, rasa--rudhirAdi dhAtuo jenI sama eTale sarakhI hoya, sthira cittavALo hoya, indriyone kAbUmAM rAkhanAra hoya, ane dayAvALo hoya, tene AveluM svapna prAyaH icchita arthane sAdhe che....." kharAba svapna koIne paNa saMbhaLAvavuM nahi, ane sAruM svapna AvyuM hoya to guru mahArAja vigere yogyane saMbhaLAvavuM, kadAca svapna sAMbhaLanAra tevA yogyano samAgama na thAya to chevaTe gAyanA kAnamAM paNa kahevuM .8. iSTaM dRSTvA svapnaM , na supyate nApyate phalaM tsy| neyA nizA'pi sudhiyA, jinarAjastavanasaMstavataH // 9 // svapnamaniSTaM dRSTavA supyAt punarapi nishaamvaapyaapi| nA'yaM kathyaH kathamapi, keSAJcit phalati na sa tsmaat||10|| pUrvamaniSTaM dRSTvA, svapnaM yaH prekSate zubhaM pshcaat| sa tu phaladastasya bhaved, dRSTavyaM tadvadiSTe'pi // 11 // uttama svapna joine buddhimAna mANase sUvuM nahi, kemake sUI javAthI te uttama svapnanuM phaLa maLatuM nathI, mATe AkhI rAtri jinezvara prabhunA guNastavanamAM ja gujAravI .9 kharAba svapna joine rAtrie pharIthI sUI javuM. vaLI te kharAba svapna koIne paNa kahevuM nahi, ane tethI te phaLavaMta thatuM nathI. je manuSya pahelAM kharAba svapna joine pAchaLathI zubha svapna dekhe che tene te zubha phaLa denAruM thAya che. tevIja rIte je manuSya pahelAM zubha svapna joine pAchaLathI kharAba svapna dekhe che tene te azubha phaLa denAruM thAya che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114141 zrIkalpasUtram svapne mAnava-mRgapati-turaGga-mAtaGga-vRSabha-surabhibhiH / yuktaM rathamAruDho, yo gacchati bhUpatiH sa bhavetaH // 12 // apahAro haya-vAraNa - yAnA -''sana- sadana - nivasanAdInAm / nRpazaMGkA - zokakaro, bandhuvirodhA - 'rthahAnikAraH // 13 // "je manuSya svapnamAM mANasa, siMha, ghoDo, hAthI, baLada athavA gAya joDelA 2tha upara caDelo jAya te rAjA thAya 12. jo svapnamAM ghoDA, hAthI, vAhana, Asana, ghara ane vastra vigerenuM haraNa dekhe to te svapna rAjA taraphanI zaMkA karanAruM, zoka karanAruM, baMdhuono virodha karanAruM ane dhananI nukasAnI karanAruM thAya che.' " yaH sUryAcandramaso - bimba graste samagramapi puruSaH / kalayati dIno'pi mahIM, sasuvarNAM sArNavAM niyatam // 14 // haraNaM praharaNa-bhUSaNa-maNi- mauktika - kanaka-rUpya kupyaanaam| dhana-mAnamlAnikaraM, dAruNamaraNAvahaM bahuzaH // 15 // AruDhaH zubhramibhaM, nadI taTe zAlibhojanaM kurute / bhuGkte bhUmimakhilAM, sa jAtihIno'pi dharmadhanaH // 16 // nijabhAryAyA haraNe, vasunAzaH paribhave ca saMklezaH / gotrastrINAM tu nRNAM jAya te vandhuvadhaH bandhau // 17 // zubhreNa dakSiNasyAM yaH phaNinA dRzyate nijabhaDhasAyam AsAdayati sahasraM kanakasya sa paJcarAtreNa // 18 // " " ''je manuSya svapnamAM sUrya ane candramAnA sampUrNa bimbane gaLI jAya te manuSya garIba hoya topaNa nizcayathI suvarNarahita ane samudrasahita pRthvIne meLave che, eTale ke AkhI pRthvIno rAjA thAya che. 14 jo svapnamAM zastra, ghareNAM, maNi, motI, suvarNa, rUpuM, ane suvarNa tathA rUpA sivAyanI bIjI dhAtuonuM haraNa dekhe to te svapna ghaNIvAra dhanano nAza karanAruM, mAnanI glAni karanAruM, ane bhayaMkara maraNa nIpajAvanAruM che 15. je manuSya svapnamAM sapheda hAthI upara caDayo hoya, nadIne kAMThe bhAtanuM bhojana kare te manuSya kadAca nIca jAtino hoya, topaNa dharmarUpavALo thAya, eTale dharmiSTha thayo chatAM samagra pRthvIne bhogave che. 16. je manuSya svapnamAM potAnI strInuM haraNa dekhe tenI dhana-saMpattino nAza thAya, potAnI strIno parAbhava dekhe, to kleza duHkha pAme ane gotranI strInuM haraNa tathA parAbhava dekhe, to baMdhuono vadha ane baMdhuone baMdhana thAya17 je manuSya svapnanI aMdara sapheda sarpa vaDe potAnI jamaNI bhujAe DaMkhAya, te manuSya pAMca rAtrimAM hajAra sonA mahora bhejaye. 18. " "jAyate yasya haraNaM, nijazayano - pAnahAM punaH svapne / tasya mriyate dayitA, nibiDA svazarIrapIr3A ca // 19 // yo manuSyasya mastaka - caraNa-bhujAnAM ca bhakSaNaM kurute / rAjya kanakasahasraM, tadardhamApnotyasau kramazaH // 20 // dvAraparighasya zayana- preGkholana - pAdukA- niketAnAm / bhaJjanapiyaH pazyati, tasyApi kalatranAzaH syAta // 21 // kamalAkara- ratnAkara- jalasaMpUrNApagAH suhRnmaraNam / yaH pazyati labhate sA vanimittaM vittamativipulam // 22 // 78434 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arararasTajIvaTapUraphUganI kapha atitaptaM pAnIyaM sagomayaM gaDulamauSadhena yutm| yaH pibati so'pi niyataM mriyate'tIsArarogeNa // 23 // " "je manuSyane svapnamAM potAnI zayyA ane pagarakhAnuM haraNa thAya tenI strI maraNa pAme, ane potAne zarIre sakhta pIDA bhogave 19. je manuSya svapnamAM mANasanA mastakanuM bhakSaNa kare te rAjyane meLave, mANasanA paganuM bhakSaNa kare te hajAra sonA mahora meLave, ane mANasanI bhujAnuM bhakSaNa kare te pAMcaso sonA mahora meLave 20. je manuSya svapnamAM bAraNAnI bhogaLano, zavyA eTale palaMgano, hiMDoLAno, pagarakhAMno, tathA gharano bhaMga eTale bhAMgI javuM dekhe tenI strIno nAtha thAya 21. je manuSya svapnamAM sarovara, samudra, pANIthI bharelI nadI, tathA mitranuM maraNa dekhe, te manuSya nimitta vinA paNa acAnaka ghaNuM dhana meLave .22 je mANasa svapnamAM ghaNuM tapeluM chANasahita, DoLAI gayeluM ane osaDa vaDe yukta pANI pIve che te nizcayathI atIsAra roga vaDe eTale jhADAnA rogathI maraNa pAme che 23." ravasthatimAthA, yAtrAsnAno-para-pUnAvInA vidyAti ne tArA mata sarvata vRddha + 24 svapne hRdayasarasyA, yasya prAdurbhavanti padmAni |kusstthvinssttshriiro, yamavasanti ca yAtiM sa tvaritam // 25 // AjyaM prAjyaM svapne, yo vindati vIkSyate yshstsy| tasyA'bhyavaharaNaM vA, kSIrAnnenaiva saha zastam // 26 // hasane zocanamacirAt, pravartata nni'pivdh-bndhau| paThane kalahazca nRNA - metat prAjJena vijJeyam // 27 // kRSNaM kRtsnamazastaM, muktvA go-vAji-rAja-gaja-devAn / sakalaM zuklaM ca zubhaM, tyaktvA karpAsa-lavaNAdIn // 28 // " je manuSya svapnamAM devanI pratimAnI yAtrA-darzana kare, pakhALa kare, pratimA AgaLa naivedya phaLa-phUlAdi Dhoke ane pratimAnI pUjA vigere kare, te mANasanI sarva prakAre vRddhi thAya che. 24 je manuSyane svapnanI aMdara potAnA hRdayarUpI sarovaramAM kamaLo uge che te manuSya koDha rogathI naSTa zarIra vALo thaI jaladI yamane ghera pahoMce che, eTale maraNane zaraNa thAya che.25 je mANasa svapnamAM ghaNuM ghI meLave che teno yaza vRddhi pAme che, vaLI dUdhapAka athavA khIra sAthe ghInuM bhojana paNa prazasta kahevAya che. ra6. je manuSya svapnamAM hase che temane choDA ja vakhatamAM zoka pravarte che, nAce to vadha ane baMdhana thAya, bhaNe to kleza thAya, ema DAhyA mANase jANavuM. ra7. gAya, baLada, ghoDo, rAjA, hAthI ane deva, eTalA sivAyanI bAkInI saghaLI kALI vastuo jo svapnamAM dekhe to te svapna azubha samajavuM. vaLI kapAsa ane lavaNAdi sivAyanI bAkInI saghaLI sapheda vastuo jo svapnamAM dekhe to te svapna zubhakara samajavuM 28." je manuSya svapnamAM hAthI, gAya, baLada, mahela ke parvata upara caDelo potAne dekhe to te moTAI pAme. zarIre vijhAvilepana dekhe to nirogI thAya. svapnamAM rUdana kare to harSanI prApti thAya. svapnamAM rAjA, hAthI, ghoDo, suvarNa baLada, gAya ke kuTuMba dekhe to kuLanI vRddhi thAya. svapnamAM mahela upara caDIne potAne bhojana karato dekhe, athavA samudra tarato dekhe to te nIcakuLamAM janmyo hoya to paNa rAjA thAya. svapnamAM dIvo, mAMsa, phaLa, kanyA, kamaLa, chatra, ke dhvajA dekhe to jaya pAme. svapnamAM potAnA iSTadevanI pratimA dekhe to AyuSya vadhe, temaja kIrtiyaza ane dhananI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amaakamaakSakazmakazrIeqnUna akamaakSakawakSara paNa vRddhi thAya. jo svapnamAM koI phaLa-phUlavALA praphullita vRkSa upara athavA rAyaNanA vRkSa upara potAne caDelA dekhe to ghaNuM dhana maLe. jo svapnamAM gadheDI, UMTa, bheMsa ke pADA upara potAne ekalo caDelo dekhe to te tatkALa maraNa pAme. je puruSa svapnamAM sapheda kapaDAvALI ane sapheda caMdananuM vilepana karelI strIne bhogave to tene sarvaprakAranI lakSmI maLe. je puruSa svapnamAM rAtAM vastravALI ane rAtuM caMdana kRSNagaMdha vilepana karelI strIne bhogave to te puruSanuM rudhira sUkAI jAya. je manuSya svapnamAM ratnanA sonAnA ane sIsAnA DhagalA upara potAne caDelo dekhe te manuSya avazya samakita pAmIne mokSe jAya. - dRSTAH svapnA ye svaM, prati te'tra zubhA'zubhA nRNAM svsy| ye pratyaparaMtasya, jJeyAste svasya no kiJcit // 29 // duHsvapne deva-gurun, pUjayati karoti zaktitazca tpH| satataM dharmaratAnAM duHsvapno bhavati susvapna H // 30 // manuSyoe je zubha athavA azubha svapna potA saMbaMdhI dekhyAM hoya te svapnAonuM zubha athavA azubha phaLa potAne maLe che, paNa je zubha athavA azubha svapna pArakA saMbaMdhI pote dekhyAM hoya to te svapna pArakAnAM samajavAM, eTale teonuM zubha athavA azubha phaLa pArakAne maLe, che, potAne kAMi phaLa maLatuM nathI 29. duSTa svapna Ave tyAre deva ane gurunI pUjA karavI, tathA zakti pramANe tapasyA karavI, kAraNa ke niraMtara dharmamAM Asakta manuSyone duSTa svapna paNa zubhakara svapna thAya che. 30." ___ evaM khalu devANuppiyA! amhaM sumiNasatthe bAyAlIsaM sumiNA, tIsaM mahAsumiNA, bAvattari savvasumiNA divaa| tattha NaM devANuppiyA! arahaMtamAyaro vA, cakkavaTTimAyaro vA arahaMtaMsi vA cakkaharaMsi vA gabhaM vakkamamANaMsie esiM tIsAe mahAsumiNANaM ime cauddasa mahAsumiNe pAsittANaM paDibujjhinti // 4 / 6 / 73 // (vaM varlsa hevAnuuvA!) he devAnupriyA ! evI rIte kharekhara, (akhta miNa) amArA svapnazAstramAM (vAvAnI suma, tI mahAsuma, vAva imadhvani vidA) sAmAnya phaLa ApanArAM betAlIza sAmAnya svapna, ane mahAphaLa ApanArAM trIza mahAsvapna, evI rIte badhA maLIne boMtera svapna kahelAM che. (tatya | devAUivA!) tene viSe he devAnupriyA! (RetamArovA, vAvaDrinAvaro vA) tIrthakaranI mAtA athavA cakravartInI mAtA ( raEtaMti vA vahiyaMti va) tIrthakara athavA cakravartI (gamaM vImamaifsa) garbhamAM Ave tyAre (i tInA mahAsumaLA) e trIza mahAsvapnAMomAMthI ( vaUdmahasumane) A cauda mahAsvapnAone (nittA paDavur3Anti) dekhIne jAge che 73. taM nahA-" -vasada0" hA + 47 74. (-) te jevI rIte- (''-vaIKOTIST) hAthI, vRSabha vigere AgaLa AvelI cauda mahAsvapnanI gAthA kahI saMbhaLAvI 74. vAsudevamAyaro vA vAsudevaMsi gambhaM vakkamamANaMsi eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM annayare satta mahAsumiNe pAsittA NaM paDibujjhanti // 4 / 8 / 75 // (vAsudevAyaro vA) vAsudevanI mAtA (vAsudevasiMgatamaMvadyamamAdia) vAsudeva garbhamAM Ave tyAre (a vasaUhaMmaKsumiUII) A cauda mahAsvapnAomAMthI (nAre satta mahAsumi pavittAiiuDavutti ) koI paNa sAta mahAsvapna dekhIne jAge che. 75. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HHREFERREEHzrIkalpasUtram RHYMEHRARIES baladevamAyaro vA baladevaMsi galbhaM vakkamamANaMsi eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM annayare cettAri mAhAsumiNe pAsittA NaM paDibujjhanti // 4 / 9 / 76 // (baladevamAyaro vA ) pahevanI bhaat| (baladevaMsi gabbhaM vakkamamANaMsi ) pavArmamA mAve tyAre (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) mA yauha mahAsvapnAmomAMthI ( annayare cattAri mahAsumiNe pAsittA NaM paDibujjhanti) koI paNa cAra mahAsvapna dekhIne jAge che . 76 maMDaliyamAyaro vA maMDaliyaMsi gambhaM vakkamamANaMsi eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM annayaraM egaM mAhAsumiNaM pAsittA NaM paDibujjhanti // 4 / 10 / 77 // (maMDaliyamATaro vA ) bhAMDalinI bhaat| (maMDaliyaMsi gabbhaM vakkamamANaMsi ) bhAMusi mAM Ave tyAre (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) mA yauha mAsvapnAmomAthI ( annayara eNaM mahAsumiNaM pAsittA NaM paDibujjhanti ) oI 55 mahAsvapna pAne gecha. 77 ime yaNaM devAmuppiyA! tisalAe khattiyANIe cauddasa mahAsumiNA diTThA; taM urAlA NaM devANuppiyA! tisalAe khattiyANIe sumiNA diTThA, jAva maMgalakAragA NaM devANuppiyA! tisalAe khattiyANIe sumiNA ditttthaa| taM jahA-atthalAbho devANuppiyA! bhogalAbho devAmuppiyA! puttalAbho devANuppiyA sukkhalAbho devANuppiyA!, rajalAbho devaannuppiyaa!| evaM khalu devANuppiyA! tisalA khattiyANI navaNhaM mAsANaM vahupaDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM vaikvaMtANaM, tumhaM kulakeuM, kuladIvaM kulapavvayaM, kulavaDiMsayaM, kulatilayaM, kulakittikaraM, kulavittikaraM, kuladiNayaraM, kulAdhAraM, kulanaMdikaraM, kulajasaMkaraM, kulapAyavaM, kulataMtusaMtANavivaddhaNakara, sukumAlapANipAyaM, ahINapaDipuNNapaMcidiyasarIraM, lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyaM mANu-mANa-pamANapaDipuNNasaDhasAyasavvaMgasuMdaraMga, sasisomAgAra, kaMtaM, piyadaMsaNaM, surUvaMdArayaMpayAhisi // 4 // 78 // . (ime yaNaM devAmuppiyA!tisalAe ravattiyANIe cauddasa mahAsumiNA diTThA) he hevAnupriya! trizalA kSatriyIme mA yauha mAsvapna hejyAMcha. (, taMTharAlANaM devANuppiyA!tisalAe ravattiyANIe sumiNI diTThA) tethI hevAnupriya! trizalA kSatriyAeAme prazasta svapna heNyAcha, (,jAva maMgalakAragANaM devANuppiyA! tisalAe ravattiyANIe sumiNA didya) yAvat he devAnupriya! trizalA kSatriyA bhaMga 42nAsaM svapna hejyAM che. have te svanAmo-314 - (taM jahA-) te vI zata- (atyalAbho devANuppiyA!) he hevAnupriya! ratna suvAdi marthano sAna thaze. (bhogalAbho devAmuppidyA!) hevAnupriya ! bhoganodAma thaze, (puttalAbho devANuppiyA ) hevAnupriya! putrano mAmayaze, (sukravalAbho devANuppidyA!) hevAnupriya! sumanosAma thaze, (, rajjalAbho devANuppiyA!) vApriya! 204yano vAma thaze. sate. sAmAnya pra.2 3 DIne ve vizeSa prAre mukhya 354 cha- (evaM ravalu devANuppiyA! tisalA ravattiyAmI) devAnupriya! nizcayathA trizalA kSatriyA (navaNaMha mAsANaM vahu paDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM) navamAsa barAbara saMpUrNa thayA bAda ane sADA sAta divasa gayA bAda AvA prakAranA putrane janma Apaze. kevA prA2nA putrane ? te 4 cha- tu ( kulakeuM) tmaa2| dugane viSe 54 sadRza arthAt matimadbhuta, (, kuladIvaM) muNane vize, 654 s6|| 4 // 2 // 42 // 2 tathA bhaMga 42nA2, (kulapavvayaM) puNane viSe parvata samAna, arthAt parvatanI HAMARHAREKKHARIDHARAKHAHREEKRE Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peThe sthira tathA jeno koI paNa duzmana parAbhava na karI zake evo, (qpRvaDiMj) kuLane vize uttama hovAthI mugaTa samAna, (natilAM) kuLane bhUSita karanAro hovAthI kuLane viSe tilaka samAna, (p>ttios) kuLanI kIrti karanAra, (chatravittithaR) kuLano nirvAha karanAro, (viMya) kuLane viSe atizaya prakAza karanAro hovAthI sUryasamAna, (bhAraM) pRthvInI peThe kuLano AdhAra, (pnanaMtiei) kuLanI vRddhi karanAro, (pIjhanaMe) sarva dizAomAM kuLanI prakhyAti karanAro, (3)pAvavuM) kuLane viSe Azraya-rUpa hovAthI tathA potAnI chatrachAyAmAM dareka lokonuM rakSaNa karanArA hovAthI vRkSa samAna, (pbhataMtuitALavivaMi) kuLanA taMtusamAna eTale kuLanA AdhArarUpa je putra, pautra prapautrAdi saMtati, te saMtatinI vividha prakAre vRddhi karanAro, vaLI te putra kevo che? (mAlapANipAd) jenA hAtha ane paga sukomala che evo, ( ahINapaDiqUUTUviviyarI) jenA zarIranI pAMce indriyo sArA lakSaNayukta ane paripUrNa che evo (navasva-vaMgaLa-TLavavAM) chatra cAmara vigere lakSaNonA guNa vaDe sahita, tathA masa tala vigere vyaMjanonA guNa vaDe sahita, (mANu-mmA-ghamALaufSgUOTHvasavaeNsvAMga) mAna unmAna ane pramANa vaDe saMpUrNa tathA suMdara che sarva aMgavALuM zarIra jenuM evo (sinomA IR) candramAnI peThe saumya AkRtivALo, vachad) manohara, fpavavaMsa) vallabha che darzana jenuM evo, (suvaMvArad varfet) ane suMdara rUpavALo, AvA prakAranA putrane janma Apaze. 78. se vi ya NaM dAraye ummukkabAlabhAve vinnAyapariNayamitte juvvaNagamaNuppatte sUre vIre vikkaMte vitthiNNaviulabala-vAhaNe cAuraMtacakkavaTTI rajavaI rAyA bhavissai, jiNe vA telukkanAyage dhammavaracAuraMtacacakravaTTI // 4 / 12 / 79 // ( visanuM tAraNa) vaLI te putra (mupvAtamAd) bAlapaNuM choDIne jyAre ATha varasano thaze tyAre (vinavipariNavamitte) tene saghaLuM vijJAna pariNamaze. (guOUTVIAgud) pachI anukrame yauvana avasthAne pAmaze tyAre (sUra) dAna devAmAM tathA aMgIkAra karelA kAryano nirvAha karavAmAM samartha thaze.(vIra) raNasaMgrAmamAM bahAdura thaze, (vivaMte) pararAjayane AkramaNa karavAmAM parAkramavALo thaze. (vityiUvidhi-vAha) atizaya vistIrNa che senA ane vAhana jene evo thaze, vaLI te putra kevo thaze?- (vasaMtaviddIvarAvA visa) traNa samudra ane cotho himavaMta, e cAre pRthvInA aMtane sAdhanAro evo rAjyano svAmI cakravartI rAjA thaze, (ni vAteluee nAva ghammaravA saMtavaEvaTTI) athavA traNe lokano nAyaka dharmavaracAturaMtacakravartI evo jina thaze, eTale dharmone viSe zreSTha evo cAturaMta cakravartI samAna thaze. jema cakravartI pRthvInA cAre aMtane sAdhe che, tethI bIjA rAjAo karatAM atizayavALA hoya che, tema te putra paNa bIjA dharmapravartakone viSe atizaya vALo jina thaze; athavA dharmarUpI uttama cakra vaDe narakAdi cAre ga karanAro evo jina thaze. temAM jinapaNAne viSe cauda mahAsvapnAM pRthakpRthak phaLa A pramANe samajavAM-cAra daMtazULavALo hAthI dekhAvAthI cAra prakAre dharma kaheze 1. vRSabha dekhavAthI bharatakSetramAM vodhibIjane bAvaze 2. siMha jovAthI rAgadveSAdi rU5 duSTa hAthIo vaDe bhaMgAtA bhavya prANIo rUpI vananuM rakSaNa karanAro thaze 3. lakSmI jovAthI vArSika dAna ApIne tIrthakaranI lakSmIne bhogavaze4. mALA dekhavAthI traNe bhuvanane mastakamAM dhAravAne yogya thaze 5. caMdra dekhavAthI pRthvImaMDalane Ananda ApanAro thaze 6. sUryadekhavAthI bhAmaMDala vaDe vibhUSita thaze 7. dhvaja dekhavAthI dharmarUpI dhvaja makara ra ra rarara 82 ke aphasaphara ararara Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** zrIkalpasUtram vaDe vibhUSita thaze 8. kaLaza dekhavAthI dharmarUpI mahelanA zikhara para raheze9 . padmasarovara dekhavAthI devoe saMcArelA kamaLa upara sthApana karyA che caraNa jeNe evo thaze 10. samudra dekhavAthI kevaLajJAnarUpI ratnanA sthAnakarUpa thaze 11. vimAna dekhavAthI vaimAnika devone paNa pUjanIya thaze 12. ratnarAzi dekhavAthI ratnanA killAe ka2Ine vibhUSita thaze 13. nirdhama agni dekhavAthI bhavya prANIo rUpI suvarNanI zuddhi karanAro thaze 14. caude svapnanuM ekaThuM phaLacauda rajju svarUpa lokanA agrabhAga upara rahenAro thaze.79. taM urAlA NaM devANuppiyA! tisalAe khattiyANIya sumiNA diTThA, jAva Arugga-tuTThi - dIhAukallANa-maMgallakAragA NaM devANuppiyA ! tisalAe khattiyANIe sumiNA diTThA // 4 / 13 / 80 // (taM urAlA NaM devANuppiyA! tisalAe khattiyANIya sumiNA diTThA) tethI he hevAnupriya ! trizalA kSatriyAzIo prazasta svapna heyyAM che (jAva Arugga-tuTThi- dIhAu-kallANa- maMgallakAragA NaM devANuppiyA! tisalAe khattiyANIe sumiNA diTThA) yAvat he hevAzupriya ! trizalA kSatriyAzIo Arogya, saMtoSa, hIrgha AyuSya, ulyaae| jane maMgaNa anAzaM svapna gheNyAM che. 80. taNaM siddhattha rAyA tesiM sumiNalakkhaNapADhagANaM aMtIe eyamahaM succA nisamma haTTha-tuTThe cittamAdie pIimaNeparamasomaNasie harisavasavisappamANahiyae karayala. jAva te sumiNalakkhaNapADhae evaMbayAsI - // 4 / 14 / 81 // (tae NaM siddhattha rAyA ) syAra pachI siddhArtha rAbha ( tesiM sumiNalavaravaNapADhagANaM aMtIe) te svapna lakSaNa pAThonI pAse (eyamahaM succa nisamma ) jA artha sAMgaNIne tathA manathI avadhArIne (haTTha-tuTThe cittamANaMdie) vismita thayelA, saMtoSa pAmelA, vittamAM khAnaMhita thayelA ( pIimaNe ) prItiyukta manavAnA, (paramasomaNasie) parama saMtuSTha vittavANA, (harisavasavisappamANahiyae) bhane harSanA vazathI utsasita hRdhyavAjA tha (karayala. jAva milavaNapATha evaM bayAsI - ) je hAtha bheDI, yAvat hasa na legI urI, masta saMsi bheDIne te svapna lakSaNa pAThako pratye bolyA ke-- 81. evameyaM devApiyA ! tahameyaM devANappiyA! avitahameyaM devANuppiyA ! icchiyameyaM devANuppiyA ! paDicchiyameyaM devANuppiyA! icchiya-paDicchameyaM devANuppiyA!; sacce NaM esaTThe se jaheyaM tubbhe vayaha tti kaTTu sumi sammaM pacchii / paDicchittA te sumiNalakkhaNapADhae viuleNaM asaNeNaM puppha-vattha - mallA-laMkAreNaM sakkArei sammANei / sakkArittA sammANittA viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalai dalaittA paDivisajjei // 4 / 15 / 82 // ( evameyaM devANuppiyAe ! ) he hevAnupriyo ! je bha4 che, ( tahameyaM devANuppiyA ! ) he hevAnupriyo ! tame svapnAnuM ke ija hyuM te tebha4 che, (avitahameyaM devANuppiyA ! ) he hevAnupriyo ! te yathAsthita che, (icchiyameyaM devANuppiyA ! ) hevAnupriyo ! te pratiSTha che, kheTale tamArA muSathI paDatuM vayana meM grhe| artha che, (icchiya-paDicchimeyaM devANuppiyA ! ) hevAnupriyo ! te Ipsita bhane pratiSTa che, (sacce NaM esaTTe se jaheyaM tubbhe vaha tti kaTTu ) 4 pramANe tame uDo cho te artha satya che, khema mhIne ( te sumiNe sammaM paDicchai / ) te svapnAkhone sArI rIte aMgIkAra mere che. (paDicchittA ) aMgIkAra rIne (te sumiNa lakkhaNapADhae) te svapnasakSarApAThono (vileNaM asaNeNaM) vipula-puSpaNa sevA zAsi vigere loThananI vastuno vaDe, ( puppha-vrattha-gaMdha-mallA'laMkAreNaM ) uttama prAranAM puSpo vaDe, vastro vaDe, sugaMdhI yUrgo vaDe, puSponI guMthesI bhASAo vaDe, jane bhugara 0000 83 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaakSaka zrIvaPQRnUNa akraaaaaakSare vigere alaMkAro vaDe (RBI UP) satkAra kare che, tathA vinayapUrvaka namra vacanothI temanuM sanmAna kare che. (BpitA sammAIi) satkAra ane sanmAna karIne (vina nIvivAhaM paDavA vata6) jIMdagI paryata nirvAha thAya evuM ghaNuM prItidAna Ape che. (vatarUNA visaMge) ApIne te svapnalakSaNapAThakone visarjana kare che.82. tae NaM se siddhatthe khattie sIMhAsaNAo abbhuTTei! abbhuTTittA jeNeva tisalA khattiyANI javaNiyaMtariyA teNeva uvaagcchi| uvAgacchittA tisalaM khattiyANiM evaM vayAsI // 4 / 16 / 83 // (ta ne siddha svatti) tyAra pachI te siddhArtha kSatriya (nIhAsaTo amu) siMhAsana thakI uThe che, ( namuditA) uThIne (neva tiHI ravattivALI navavaMtIvA) jyAM paDadAnI pAchaLa trizalA kSatriyANI che (tenevavaIS$1) tyAM Ave che. (vASittA) AvIne (tasavaMarfiNavaMvavAnI-) trisalA kSatriyANIne A pramANe kahyuM ke-83. evaM khalu devANappie! sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA, tIsaM mahAsumiNA jAva egaM mahAsumiNaM pAsittA NaM paDibujjhanti // 4 / 17 / 84 / ( vaM vA vevAIrfuel) he devAnupriyA! kharekhara AvI rIte (sumitkRti vAvAnId sumiUTI) svapnazAstramAM sAmAnya phaLa ApanArAM beMtALIza sAmAnya svapna kahyAM che, (tI mahAsumiM) mahAphaLa ApanArAM trIza mahAsvapna kahyAM che, evI rIte badhAM maLI bahoMtera svapna kahelAM che. tene viSe he devAnupriyA! tIrthakaranI mAtA athavA cakravartInI mAtA tIrthakara athavA cakravartI garbhamAM Ave tyAre e trIza mahAsvapnomAMthI gaja, vRSabha vigere cauda mahAsvapnAMo dekhI jAge che. (nAvomAsumifpattiUigfDavutti ) yAvanmAMDalikanI mAtA mAMDalika garbhamAM Ave tyAre e cauda mahAsvapnamAMthI koI paNa eka mahAsvapna dekhI ne jAge che . 84. ime ya NaM tume devANuppie! cauddasa mahAsubhiNA diTThA, taM urAlA NaM tume devaannuppi| sumiNA diTThA, jAva jiNe vA telukkanAyage dhammavaracAuraMtacakkavaTTI // 4 // 18 / 85 // ( 4vi tame vevANufppaNa!) he devAnupriye! teM A (vaDa6 mAsuma vidA) cauda mahAsvapna dekhyAM che. (nAva na vA tenuuunALa ghammaravA saMtavarSa vaddI) tethI yAvat tAro putra traNe lokano nAyaka evo dharmavacAturaMtacakvartI thaze, eTale jema bIjA rAjAo karatAM cakravartI rAjA pRthvInA cAre aMtane sAdhanAro hovAthI atizayavALo hoya che, tema A tAro putra paNa bIjA dharma pravartakone viSe atizayavALo jina thaze; athavA dharmarUpI uttama cakra vaDe narakAdi cAre gatino aMta karanAro evo jina thaze. 85. taeNaM sA tisalA khattiyANI eyamayai sucA nisamma haTTha-tuTu0 jAva hiyayA karayala 0 jAva te sumiNe sakhta paricchaThTha 411 86 . (tae vi HD tikSanA vattiyAdf) tyAra pachI te trizalA kSatriyANI (gvamaa suvA namna) A artha sAMbhaLIne tathA manathI avadhArIne (hR-tuda0 gAva vivA) harSita thayelI, saMtoSa pAmelI yAvat harSanA vazathI ullasita hRdayavALI (vaTavaja0 gAva) be hAtha joDI, yAvandasa nakha bhegI karI, mastake aMjali joDIne (te sunio samaeN Da )te svapnAone sArI rIte aMgIkAra kare che. 86. paDicchittA siddhattheNaM raNNA abbhaNuNNAyA samANI nANAmaNi-rayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo RRRRRRRE ra 84. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******************** zrIkalpa sUtram -* **************** abbhuttttei|abbhudvittaa aturiya-macavala-masaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIejeNeva sae bhavaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sayaM bhavaNaM aNupaviTThA // 40 / 20 / 87 // (paDichittA) 12 rIne (siddhatyeNaM raNNA abbhaNuNNAyA samANI) potAne sthAne 4pAne to siddhArtha 2 pAse thI anumati pAbhI (nANAmaNi-rayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo) vivi5572nA mahimA bhane ratnonI 2yanA vasAzcaryArI mevA siMhAsana 2ii (abbhuDhei) 68Ine (abbhuTTittA aturiya-macavala-masaMbhaMtAe) mananI Gulm2hita, zarI2nI ya5gata rahita, smasanAraDita (avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gaIe) sane vayamaists Aro visaM. 2Dita mevI 24sa sadRza gati va (jeNeva sae bhavaNe) yAM yotAbhuvana cha (teNeva uvAgacchada) tyAM Ave che. (uvAgacchittA) bhAvAne (sayaM bhavaNaM aNupavidya) te trizA kSatriya potAnA bhuvanamA misa tha6 87. jappabhiyaM caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre taMsi rAyakulaMsi sAharie tappabhiiMcaNaM bahave vesamaNakuMDadhAriNo tiriyajaMbhagA devA sakkavayaNeNaM se jAiM imAiMpurApurANAI mahAnihANAI bhavantiHtaM jahA-pahINAsAmiyAI, pahINAseuyAI, pahINagottAgArAI, ucchinnasAmiyAI, ucchinnaseuyAI, ucchinnagottAgArAI, gAmA''gara-nagara-kheDa-kabbaDa-maDaMba-doNa-muha-paTTaNA-''sama-saMvoha-sannivesesu, siMghADaesu vA, tiesu vA, caukkesu vA, cacaresu vA, caummuhesu vA, mahApahesu vA, gAmaTThANesu vA, nagaravANesu vA, gAmaniddhamaNesu vA nagaraniddhamaNesu vA, AvaNesu vA, devakulesu vA, sabhAsu vA, pavAsu vA, ArAmesu vA, ujjANesu vA vaNesu vA, vaNasaMDesu vA, susAna-sunnAgAra-girikaMdara-saMti-selo-vaTThANa-bhavaNagihesu vA, sannikkhittAI ciTThatinta tAI siddhattharAyabhavaNaMsi sAharanti // 4 / 21 / 88 // (jappabhiiMcaNaMsamaNe mahAvIre ) 4yArathI mAralI zrama mavAna mahAvIra (taMsi rAyakulaMsi) te 2 / 4 puNane viSe (sAharie) zegameSI he paDe saMzayA (tappabhiiMca NaM) tyArathI bhAraMbhAne (bahave vesamaNakuMDadhAriNo tiriTajaMbhagA devA) mukharanI sAzane pA29 32vAvANA mevaae| tiryagama hevo male tI somanivAsa 42 naa2|4mtinaavo (sakkAvANeNaM) zandranAmathI,meTo zanne meranechu bhayo, ane mukhatirya, 4ma heyone maryo, mA prabhArI mujhera vaa| zandranAmathI tirya druma vo (se jAiM imAiM purApurANAI mahAnihANAiM bhavanti) mA pUrva ghATe mevA e na purA bhanidhAno jatA te mahAnidhAnone dAvIne siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che. kevA prakAranAM mahAnidhAnone lAvIne tiryam jaMbhakadevo siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM bhUcha? (taM jahA-) te bhArIta- (pahINasAmiyAI) monA svAmI prarSe DIna 26 gayA cha-svalpa. 26 gayA mevAnidhAno; (pahINaseuyAI) nidhAnonI, (pahINagottAgArAI) 4 puruSosa nidhAna haTayA cha tebhonA gotrIya puruSotathA 52 prarSe DIna thayAcha-vi28 2 gayAche sevAnidhAno; (uchinnasAmiyAI)monA svAmI sarvathA vinAza pAbhyAche-saMtAna rahita bha291 pAbhyAMcha mevAnidhAno, (ucchinnaseuyAI) nidhAnonI prativarSe tapAsa 42nArA mane prativarSe navIna siMyana 72n||2|| sarvathA vinAza pAbhyAcha mevAnidhAno, (uchinnagottAgArAI) bhane je puruSoe nidhAna dADhyAM che teone gotrIya puruSo tathA ghara sarvathA vinAza pAmyAM che evAM nidhAno, AvA prakAranAM mahAnidhAnone laIne tiryam nRtmaka devo siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che. have kyA sthAnomAM dATelA tanapAnAne bane siddhArtha A%21na muvanamA bhU cha? te 4 cha- ( gAmA-''gara-) yA 42 vevAto hoya, mane HTRANS-SHRISHABHIHI85FERRIER-RHRASHTHHHRISHAILES Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara rara rararara rararara rararara rararara (zravaBqQsamajha kara kara kara kara ra ra rara cAre tarapha kAMTAnI vADa hoya, te grAma kahevAya, te grAmamAM, je lokhaMDa, tAMbu vigere dhAtuonI utpattinA sthAnaka hoya te Akara eTale khANa kahevAya, te khANomAM; (naLaR-) jayAM kara na levAto hoya, ane je saDaka killo vigere vaDe yukta hoya te nagara kahevAya, te nagaromAM; (s) jenI cAre tarapha dhULano gaDha hoya te kheTa gahevAya, te kheTomAM, (US) je kharAba nagara hoya te karbaTa kaheva.va, te kabUTomAM, (maMDA) jenI cAre dizAmAM babbe gAu upara gAma hoya te maDaMba kahevAya, te maDabomAM, (vAyu) je jaLamArga ane sthaLamArga ema banne mArgo vaDe yukta hoya te droNamukha kahevAya, te droNamukhomAM; (dRVI-SSma) je jaLamArga ane sthalamArgamAMthI koI paNa eka mArga vaDe yukta hoya te pattana kahevAya, te pattanomAM; je tIrthasthAna hoya athavA tApasomAM sthAna hoya te Azrama kahevAya, te AzramomAM; (vAha-) kheDUto sapATa bhUmimAM kheDa karIne je durgabhUmimAM eTale bIjAo muzkelIthI jaI zake evA je bhUmimAM dhAnyane rakSA mATe sthApe che te saMvAha kahevAya, te saMvAhomAM; (navaseku) sArthavAhano, kAphalo, saMgha ane lazkara vigerene utaravAnA sthAnakane sanniveza kahevAya, te sannivezomAM; A pramANe -grAma-nagarAdimAM dATelAM mahAnidhAnone laine tirya juMbhaka devo siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che. have grAma vigeremAM kaye kaye ThekANe dATelAM mahAnidhAnone laIne siddhArtharAjAnA bhuvanamAM mUke che? te kahe che- (saMpaStu vA) ziMgoDA nAmanA phaLane AkAre je traNa khuNiyuM sthAna hoya te zRMgATaka kahevAya, te zRMgATakomAM; ( tisuvA) jayAM traNa rastA maLatA hoya te trika kahevAya, te trikomAM; ( va suvA) jayAM cAra rastA maLatA hoya te catuSka kahevAya, te catuSkomAM; (vavaketu vA) jyAM ghaNA rastA maLatA hoya te catra kahevAya, te catromAM; (vA) cAra daravAjAvALA devamaMdira vigeremAM, (mahApaNu vA) rAjamArgomAM, (amadALasu vA) jyAM pahelAM grAma vaselA hoya, paNa pachI ujjaDa-vastI vagaranAM thaI gayAM hoya evAM grAmasthAnomAM; (na.REsuvA) jyAM pahelAM nagara vaselAM hoya, paNa pachI ujjaDa thaI gayAM hoya evAM nagarasthAnomAM; (Tmanimo vA) gAmamAMthI pANI nikaLavAnA je mArgo te grAmanirdhana kahevAya, te grAmanirdhanomAM, eTale gAmanI khALomAM; (na+nimaNu vA) nagaranI khALomAM, (bAvIsu vA), dukAnomAM, (vevasu vA) yakSa vigere devonA maMdiromAM, (samAsu vA) mANasomAM besavAnAM sthAnomAM, athavA jyAM musApharo AvIne rasoI pakAve te sthAnomAM; (pavIva) pANInI parabomAM, (mesuvA) jyAM keLa vigere ramaNIya vRkSo ropelAM hoya, ane strI-puruSo ramata-gammata karavAne AvatAM hoya te ArAma eTale bagIco kahevAya, te bagIcAomAM; (Mii vA) jyAM puSpo ane phaLothI zobhI rahelAM ghaNAM vRkSo hoya, jemAM krIDA karavAne puSpalatAonAM ghara banAvyAM hoya, jenI aMdara garamInI mosamamAM AvIne strI-puruSo krIDA karatAM hoya, utsavAdimAM ujANI kADhIne ghaNAM mANaso jeno upabhoga karatAM hoya, tathA je nagaranI najIkamAM hoya te udyAna kahevAya, te udyAnomAM; (vaju vA) jyAM eka ja jAtanAM puSkaLa vRkSono samudAya hoya te vanomAM, (vaUTHDe, vA) jyAM aneka jAtanAM uttama vRkSono samudAya hoya te vanakhaMDomAM, (suHIM-) zmazAnomAM; (sunA IR-) zUnya gharomAM; (fere2) parvatonI guphAomAM; (naMti-) zAMtigRhomAM eTale zAMtikarmanAM sthAnomAM-jyAM zAMtisAdhaka kriyAo thAya te sthAnomAM; (seno-vaIM-) parvata khodIne je ghara banAvyAM hoya te zailagRhomAM rAjasabhAnA sthAnomAM (mavaMfhesuvA) ane kuTuMbIone nivAsa karavAnAM sthAnomAM. A pramANe bhinna-bhinna ThekANe kaMjUsa mANasoe pahelAM je mahAnidhAna (njiviravADuM vinti ) dATelAM che (tADuM) te mahAnidhAnone laine zakrendranI AjJAthI tirthan jaibhaka devo (siddharAvamaifsa sAhanti) siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che. 88. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamama zrIvalpasUtram ciNaM samaNe bhagavaM mahAvIre nAyakulaMsi sAharie taM rayaNiM ca NaM taM nAyakulaM hiraNNeNaM yA. suvoLa viddhA, dhaLAM, dhannenuM rakhkhAM, heAM, vaseLa, vAdaLAM, hoseLa, jokAreAM, purena, aMte rena, naLavAM, khasavALa, tthiA viputtadhanA--cana--Li--mottiya--saMghasina--vvavAna--rattaravaLamALa, saMtasArasAvoLa pI--sAra-samuvALuM ava gava amijisthA tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammA-piU NaM ayameyAruve ajjhatthie ciMtie patthie maNogae saMkappe samupijitthA // 4 / 22 / 89 // (navaniM ghanaM) je rAtrine viSe (samaLe mANaM mahAvIre) zramaNa bhagavAna mahAvIra (nAyAMmi sAhari) jJAtakuLamAM saMharAyA (taM vaLi va naM) te rAtrithI AraMbhIne (tA nAyar) te jJAtakuLa (hiroLa yadghityA) hiraNyathI eTale rUpAthI athavA nahi ghaDelA suvarNathI vRddhi (muvengenuM vaDiA) pAmyuM, (ghanenuM) dhanathI vRddhi pAmyuM; dhana cAra prakAranuM che- phaLa, puSpa vigere gaNima eTale gaNI zakAya tevuM; goLa, kaMku vigere dharama eTale toLI zakAya tevuM; ghI tela lavaNa vigere meya eTale mAparI zakAya tevuM, vastra ratna vigere pariccheda eTale bharI zakAya tevuM; AvI rIte cAra prakAranA dhanathI jJAtakuLa vRddhi pAmyuM. vaLI (ingeAM) ghauM, cokhA, maga, aDada vigere dhAnyathI vRddhi pAmyuM. (yajJeLa) saptAMga rAjyathI vRddhi pAmyuM. (dveI) rASTra eTale dezathI, (vabheLa) hAthI, ghoDA, ratha ane pALA rUpa caturaMgI senAthI, (vALeLuM) khaccara vigere vAhanothI, (meLa vagerenuM) dravyanA khajAnAthI, dhAnya bharavAnA koThAriyAthI,(renaM aMtareLuM) nagarathI, antaHpurathI, (naLavaLa nasavAnuM vaddhidyA) dezavAsI lokathI, tathA yazavAda eTale kIrtithI vRddhi pAmyuM. (vipula-jhaLAvaLa-) vaLI vistIrNa dhana eTale gAyo vigere pazuothI, ghaDelA ane nahi ghaDelA ema banne prakAranA suvarNathI, kaketanAdi ratnothI, (maLi-mottiya-saMva) candrakAMtAdi maNiothI, motIothI, dakSiNAvarta zaMkhothI, (silappavAna-) zilA eTale rAjAo taraphathI maLatA khitAbo-padavIothI, paravALAMthI, (ttarALamAAM) mANeka vigere lAla ratnothI,ityAdika aneka prakAranI uttama vastuothI te jJAtakuLa vRddhi pAmyuM. (saMtasArasAvaroLa) vaLI vidyamAna evA pradhAna dravyathI (pIphasavarasamuvaLa) tathA prIti eTale mAnasika saMtoSa ane satkAra eTale svajanoe vastrAdithI karelI bhakti, te saghaLAonA samudAye karIne (va-ava mivadyiA) te jJAtakuLa atizaya vRddhi pAmyuM. (ta nuM samaH maLavo mahAvIrasa) tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIranA (ammApiThaLa) mAtApitAne (bavamevA ve bAtyi viMti patyi mano saMgha, samudhvanityA) AvA svapnano AtmaviSayaka ciMtita * prArthita ane manogata saMkalpa utpanna thayo ke- 81. jappabhidaM ca NaM amhaM esa dArae kucchisi ganbhattAe vakkaMte tappabhidaM ca NaM amhe hiraNNeNaM vaDDhAmo, suvaNNe vaDDhAmo, dhaNeNaM dhanneNaM vaDDhAmo, jAva saMtasArasAvaijeNaM pIisakkAreNaM aIva aIva abhivaDDhAmo / taM jayA NaM amhaM esa dArae jAe bhavissai tayANaM amhe eyassa dAragassa eyANurUvaM guNNaM guNanipphannaM nAmadhijjaM karissAmo 'vaddhamANu' ti // 4 / 23 / 90 // 1. AtmAne viSe thayelo. 2. saMkalpa be prakArano hoya che eka dhyAna svarUpa ane bIjo ciMtavana svarUpa. te be jAtanA saMkalpamAM A saMkalpa ciMtavana svarUpa thayo, ema jaNAvavAne ciMtita zabda mUkayo che. 3. ciMtavana svarUpa paNa koI abhilASA rUpa hoya che, ane koI abhilASA rUpa hoto nathI. temAM A saMkalpa abhilASA rUpa thayo ema jaNAvavAne prArthita zabda mUkayo che. 4. manogata eTale manamAM rahelo, hajI vacanathI prakAzita nahi karelo. 343187 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (GUmiDuMavi JDaMvAra) jyArethI AraMbhIne ApaNo A bALaka (psgamatAvalaMte) kUkhane viSe garbhapaNe utpanna thayo che (tapUmiDuM 7 ) tyArathI AraMbhIne (fhaUUvi vImo) ApaNe hiraNya (suvaOU vImo) suvarNa (ghane ghanevi va8mAM) dhana ane dhAnyathI vRddhi pAmIe chIe, (nAva saMtAsIrasAvajha pIDuM-savAre) yAvat vidyamAna evA pradhAna dravyathI, mAnasika saMtoSathI, ane svajanoe karelA satkArathI (arUMva-va vidvAno) atizaya atizaya vRddhi pAmIe chIe. (taM navaIM) tethI jyAre (arUM tAraNa nI vi6) ApaNo A bALakano janma thaze (tasthA mAM kanDe) tyAre ApaNe (rasa vA2ksa) A bALakanuM (vAvaMguri JUniSpanna) A dhanAdikanI vRddhine anurUpa, guNothI AveluM, ane tethI ja bALakanA guNothI utpanna thayeluM evuM (nAmadhaM risAmo vartamAnuM utta) "vardhamAna' e pramANe nAma pADazuM. tae NaM samaNaM bhagavaM mahAvIre mAuaNukaMpaNavAe nicale niSphaMde nirayaNe alliNapallINa-gutte Avi holyA tA 4 24 21. (taevi mane mAlaMmahAvIra) tyAra pachI have zramaNa bhagavAna mahAvIra (mANuepANa) mArA halanacalanathI mAtAne kaSTa na thAo, e pramANe mAtAnI anukaMpAne mATe eTale mAtAnI bhaktine mATe, tathA bIjAe paNa mAtAnI bhakti karavI evuM dekhADavA mATe (nava) pote garbhamAM nizcala thayA, (ni niyo) jarA paNa calAyamAna nahi thatA hovAthI niSpada thayA, ane tethIja niSThapa thaI gayA, (bannI-pINa-gurUM kAvihotyA) aMgone gopavavAthI jarA lIna thayA, upAMgone gopavavAthI prakarSe karIne lIna thayA, ane tethI ja gupta thaI gayA. ahIM kavi uspekSA kare che ke "ekAnte kimu moharAjavijaye maMtraM prakurvanniva, dhyAnaM kiJcidagocaraM viracayatyekaH prbrhmnni| kiM kalyANarasaM prasAdhayati vA devo vilupyAtmakaM, rUpaM kAmavinigrahAya jananI kumAvasau vaH zriye // 1 // " "zuM ekAMtamAM rahIne jANe prabhu moharAjAne jItavA mATe vicAra karI hyA che? athavA zuM ekalA prabhu parabrahmane viSe kAMIka agocara evuM dhyAna dharI rahyAM che? athavA to zuM kAmadevano nigraha karavA mATe bhagavAn mAtAnI kUkhamAM potAnA AkArane-aMgopAMgane gopavIne kalyANarasa sAdhI rahyA che? AvA prakAranA zrI mahAvIra paramAtmA tamArA kalyANane mATe thAo (.1.) 91." tae NaM tIse tIsalAe khattiyANIe ayameyArUve jAva saMkappe samuppaJjitthA-haDe me se ganbhe?, maDe me se gabbhe?, cue me se gabbhe galie me se gabbhe? esa me gabbhe pubbiMeyai, iyANiM no eyai tti kaTu ohayamaNasaMkappA ciMtAsogasAgaraM saMpiviTThA karayalapalhatthamuhI aTTaljhANovagayA bhUmigayadiTThiyA jhiyoyi| taMpi ya siddhattharAyavarabhavaNaM uvarayamuiMga-taMtI-talatAla-nADaijajaNamaNujaM doNavimaNaM vihri||4|25| 92 // (ta ) tyAra pachI eTale mAtAnI kukhamAM prabhunI nizcalAvasthAnI pachI (tIne tilA, variyALI) te trizalA kSatriyANIne (avayave nAva saMed) A AvA svarUpano yAvat saMkalpa (samuutyA) utpanna thayo- (mesegame?) zuM mAro te garbha koI duSTa devAdike haraNa karI lIdho?, (maDe me segame?) athavA zuM mAro te garbha mRtyu pAmyo? (gbesegame?) athavA zuM mAro te garbha avI gayo? eTale jIva-pudgalanA piMDa svarUpa Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIkalpasUtram paryAya thakI naSTa thayo? (gati me segame ?) athavA zuM mAro te garbha gaLI gayo? eTale dravarUpa thaIne kharI gayo? (Hmegame puSviAra) kAraNa ke A mAro garbha pahelAM kaMpAyamAna thato hato, (vALinodyattivag) paNa atyAre to bilakuLa kaMpato nathI, AvA prakAranA vicArathI (bovamaLasaMppA) kaluSita thayelA mananA saMkalpavALI, (ciMtAsoLamAM saMpaviA vatapatthamuThThI) garbha haraNAdinA vikalpothI thayelI, zokarUpa samudrAmAM bUDI gayelI, ane tethI ja hatheLI upara sthApana karelA mukhavALI (baTTajJALovAvA) Arta dhyAnane prApta thayelI, (mUminayavikiyA ziyAvajJa) ane bhUmi tarapha ja rAkhelI dRSTivALI te trizalA kSatriyANI vicAravA lAgI ke " satyamidaM yadi bhavitA, madIyagarbhasya kathamapIha tdaa| niSpuNyakajIvAnA-mavadhiriti khyAtimatyabhavam // 1 // yadvA cintAratnaM, na hi nandati bhAgyahInajanasadane / nApi ca rasnanidhAnaM, daridragRhasaMgatIbhavati // 2 // kalpatarmarubhUmau na prAdurbhavati bhUmyabhAgyavazAt / na hi niSpuNyapipAsita nRNAM pIyUSasAmagrI // 3 // " (" jo mArA garbhanuM koi paNa rIte akuzaLa thayAnuM satya haze to kharekhara huM puNyahIna prANIonI avadhirUpa prakhyAta thai, arthAt puNyahIna prANIomAM huM mukhya thaI.1. athavA bhAgyahIna mANasane dhera ciMtAmaNi ratna rahetuM nathI, ane ratnono nidhAna daridranA gharanI sobata karato nathI. 2. vaLI mAravADa dezamAM jamInanA abhAgyanA vazathI kalpavRkSa ugatuM nathI, temaja puNyahIna evA tRSAtura mANasone amRtanI sAmagrI maLatI nathI. 3. '' "tA? dhik dhik haiva prati ri caDhe tena satatavaLeLA yamme manorayataha-mUnAdummUtritonena 545 AttaM dattvA'pi ca me, locanayugalaM kalaGkavikalamalam / dattvA punaruddAlita-madhamenA'nena nidhiratnam // 5 // " "arere? devane dhikkAra ho dhikkAra ho, niraMtara kuTila evA te daive A zuM karyuM? ke jeNe mArA manoratha rUpI vRkSane Aropya meruzikharaM prapAtitA pApinA'munA'hamiyam pariveSyA'pyAkRSTaM bhojanamalajjena // 6 // mULamAMthI ukheDI nAkhyuM. 4. are! A adhama daive mane bilakuLa kalaMkarahita evAM be netro ApIne paNa pAchAM kheMcI lIdhAM, nidhiratna ApIne pAcho jhUMTavI lIdho .pa. hA hA ! pApiSTha evA A daive mane meruparvatanI Toca upara caDAvIne pADI nAkhI, ahA! nirlajja daive mane bhojananuM bhANuM pIrasI kheMcI lIdhuM 6. "yadvA mayA'parAddhaM, bhavAntare'smin bhave'pi kiM dhAtaH ! yasmAdevaM kurvannucitA'nucitaM na cintayasi ? // 7 // atha kiM kurve kva ca vA. gacchAmi vadAmi kasya vA purataH ? durdaivena ca dagdhA, jagdhA mugdhA'dhamena punaH // 8 // " 're vidhAtA! meM A bhavamAM tathA bhavAMtakaramAM evo te tAro zo aparAdha karyo? ke jethI tuM AvuM duSTa kAma karato chatAM ucita-anucita vicArato paNa nathI? 7. arere? have huM zuM karuM? kyAM jAuM? ane konI AgaLa jaine pokAra karuM? bhadraka evI mane duSTa daive bALIne bhasma karI nAkhI, are! nIca daiva mAruM bhakSaNa karI gayo.8.' "viMda rAghenAvyamunA?, viA kRtrimatularviSayanaai? / kiM vA dukUlazayyA zayanodbhavazarma haryeNa ? // 9 // gajavRSabhAdisvapnaiH sUcitamucitaM zuciM trijagadarcyam / tribhuvanajanA sapatnaM, vinA janAnandi sutaratnam // 10 // " ( yugmam ) "hAthI, vRSabha vigere cauda svapnAothI sUcita thayelA, yogya, pavitra, traNe jagatane pUjavA yogya, traNe bhuvananA prANIomAM advitIya, ane manuSyone AnaMda upajAvanArA evA putraratna vinA have mAre A rAjyanI 89 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zI jarUra che? viSayajanya evA kRtrima sukhonI paNa zI jarUra che? tathA rezamI zayAmAM sUvAthI utpanna thatuM je sukha jemAM evA prakAranA A mahelanI paNa zI jarUra che? arthAt AvA putraratna vinA sukhanAM dareka sAdhano have mAre nAkAmA che. 9-10" "tadare daivt!kimup-sthito'siduHkhaagnighndhnaay?|bhvto'praadhvidhuraaN, kiNmaaNprtidhrsivairidhuraam||11|| dhik saMsAramasAraM, dhig duHkhvyaaptvissysukhleshaan| madhuliptakhagadhArA-lehanatulitAnaho! lulitAn // 12 // " tethI are deva! duHkharUpI agnithI bhayaMkara rIte bALavAne tuM zA mATe taiyAra thayo che? he daiva! tArA aparAdha vagaranI evI mArA prati tuM zatrutA zA mATe dhAraNa kare che? 11. A asAra saMsArane dhikkAra che, vaLI madhathI lIMpelI taravAranI dhArane cATavA sadaza evA duHkhavyApta ane caMcala viSayasukhanA lavalezane paNa dhikkAra che. 12." "yadvA mayakA kiJcit, tathAvidhaM duSkRtaM kRtaM krm| pUrvabhave yad RSibhiH proktamidaM dharmazAstreSu // 13 // pasu-pakkhi-mANusANaM bAle jo vi hu vioyae paavo| so aNavacco aha jAyai to vivajjijjA // 14 // " athavA meM pUrvabhavamAM tevA prakAranuM kAMI duSkRta karma karyuM jenuM mane AvuM duHkhadAyI phaLa maLyuM, kAraNa ke RSioe dharmazAstromAM kahyuM che ke-. 13. "je pApI prANI pazu, pakSI ane manuSyonA bALakono temanA mAtA-pitAthI viyoga karAve che te prANIne saMtati thatI nathI, athavA kadAcit tene saMtAna thAya to te saMtAna marI jAya che.14." "tatpaDDakA mayA kiM, tyaktA vA tyAjitA adhamabuddhayA? laghuvatsAnAM mAtrA, samaM viyogaH kRtaH kiM vA ? // 15 // teSAM dugdhApAyo-'kAri mayA kArito'thavA lokaiH| kiM vA savAlakondaru-bilAni prapUritAni jalaiH // 16 // " adhama buddhivALI evI meM pUrvajanmamAM zuM bheMso thakI tenA dhAvaNA pADAono tyAga karyo haze? athavA zuM bIjAo pAse tyAga karAvyo haze? athavA zuM nAnAM vacharaDAone temanI mAtAothI viyoga karyo haze? .16. athavA dUdhanA lobhathI meM te vAcharaDAMone dUdhano aMtarAya karyo haze? athavA zuM bIjA loko pAse aMtarAya karAvyo haze! athavA zuM meM baccAo sahita uMdaronAM bila-dara pANIthI pUrI dIdhAM haze! 16. "kiM kITikAdinagarA-NyuSNajalaplAvitAni dharmadhiyA! kiM vA kAkANDANi ca, dharmakRte sphoTitAni myaa||17|| kiM vA sANDazizUnyapi, khaganIDAni prapAtitAni bhuvi? pikazukakurkaTakAde-liviyogo'thavA vihitaH // 18 // " athavA zuM meM pUrvajanmamAM ajJAnane vaza thaI dharmabuddhithI kIDI vigerenA darane unA-garama pANIthI bharI dIdhA haze?, athavA zuM meM dharmabuddhithI kAgaDAnAM iMDAM phoDI nAkhyAM haze? 17. athavA zuM meM iMDAM ane baccAo sahita paMkhIonA mALA nIce jamIna upara pADI nAkhyAM haze?, athavA zuM meM koyala, popaTa ane kUkaDA vigereno temanAM baccAothI viyoga paDAvyo haze? 18. phrakakara kera karI pharAra 90) sara hara hara & **ii re Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *i *** *( jIvaTakhUNama ka re re ? kiM vA bAlakahatyA-'kAri sapatnIsutAdyupuri dussttm| cintitamacintyamapi vA. kRtAni kiM kAmaNAdIni // 19 // kiM vA garbha stambhana-zAtanapAtanamukhaM mayA cakre ! / tanmantra-bheSajAnyapi, kiM vA mayakA prayuktAni! // 20 // athavA zuM meM pUrvajanmamAM bAlahatyA karI haze? athavA zuM meM zokanA putrAdi upara aciMtya evA duSTa vicAro ciMtavyA haze? athavA zuM meM kAmaNa vigere karyo haze!.19. athavA zuM meM pUrvajanmamAM garbhanuM staMbhana, nAza ane pADavA pramukha karma karyuM haze! athavA zuM meM te saMbaMdhI maMtro ane auSadhono prayoga karyo haze ! 20." bhavAntare kiM, mayA kRtaM zIlakhaNDanaM bahuzaH! yadidaM duHkhaM tasmAd, vinA na saMbhavati jIvAnAm // 21 // " : - "kuraMDa-raMDattaNa-dubbhagAI vaMjjhatta-niMdU-visakannagAI / jammaMtare khaMDiasIlabhAvA nAUNa kujjA dddhsiilbhaavN|| 22 // " "athavA zuM meM pUrvajanmamAM ghaNIvAra zIlakhaMDana karyuM haze? kAraNa ke AvuM duHkha tevAM nIca karma vinA saMbhave nahi ra1. zAstramAM kahyuM che ke janmAntaramAM karelA zIlanA khaMDanathI kurAMDapaNuM, bAlavidhavApaNuM, durbhAgyAdi vAMjhiyApaNuM jene mUvelAM bALas avatare te niMdanIya ane viSakanyAdi avatAra pamAya che, mATe zIlabhAvane daDha rAkhavo. 22. evaM ciMtAkrAntAdhyAyantI mlaankmlsmvdnaa|dRssttaa ziSTena sakhI-janena tatkAraNaM pRSTA // 23 // provAca sAvulocana-rasanAniHzvAsakalitavacanena / kiM mandabhAgadheyA, vadAmi? yajjIvati me'gAt // 24 // evI rIte ciMtAgrasta thayelI ane karamAI gayelA kamaLa sadaza plAna mukhavALI trizalArANIne vicAra karatI joIne ziSTa evI sakhIoe te zokanuM kAraNa pUchayuM. 23. tyAre te trizalA mAtA AMkhamAM AMsu lAvIne niHzvAsa sahita vacane karI kahevA lAgI ke maMdabhAgyavALI evI huM tamane zuM kahuM? he sakhIo! mAruM to jIvita cAlyuM gayuM che'. 24. sakhyojagurathahesakhi!zAntamamaGgalamazeSamanyadiha |grbhsy te'stiMkuzalaMnavetivada kovide!sapadi // 25 // sA proce garbhasya ca, kuzale kimakuzalamasti me sakhyaH ! / ityAdyuktvA mUrchA-mApannA patati bhUpIThe // 26 // zItalavAtaprabhRtibhi-rupacArairbahuta sakhIbhiH sA |sNpraapitcaitnyo-tisstthti vilapati ca punarevam // 27 // tyAre sakhIo kahevA lAgI ke he sakhI! bIjuM badhuM amaMgaLa zAMta thAo, parantu te viduSI ! tArA garbhane kuzaLa che nahi te tuM jaladI kahe. 25. teNIe kahyuM-"sakhIo! jo mArA garbhane kuzaLa hoya to mAre bIjuM zuM akuzaLa che? ItyAdi kahI mUccha khAI bezuddha thaIne teNI jamIna upara DhaLI paDI. 26. pachI sakhIoe zItala pavanAdi ghaNA upacAro vaDe teNIne caitanya-zuddhi prApta karAvI, tyAre teNI beThI thaIne pAchI AvI rIte vilApa karavA lAgI ke- 27. "garue aNorapAre, rayaNanihANe asAyare ptto| chiddaghaDo na bharijjai, tA kiM doso jalanihissa? // 28 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvatram patte vasaMtamAse, riddhiM pAvanti sayalavaNarAI / jaMna karIre pattaM, tA kiM doso vasaMtassa ? // 29 // uttuMga saralata, bahuphalabhAreNa namiasavvaMgo / kujjo phalaM na pAvai, tA kiM doso tasvarassa // 30 // " ''jeno tAga na pAmI zakAya evA apAra pANIvALA, moTA, ane ratnonA nidhAnarUpa samudramAM prApta thayelo chidravALo ghaDo pANIthI bharAto nathI, tethI zuM temAM samudrano doSa che? 28. vasaMta Rtu prApta thatAM saghaLI vanaspatio Rddhine pAme che, eTale pAMdaDA phaLaphULa vigerethI praphullita bane che, paraMtu te vakhate keraDAnA vRkSane jo pAMdaDuM paNa AvatuM nathI tethI zuM temAM vasaMta Rtuno doSa che ? 29. uMcuM ane sa2La-sIdhuM evuM vRkSa jyAre ghaNAM phaLonA bhAre karIne sarva avayavothI namI gayuM hoya che, chatAM paNa te vakhate kUbaDo mANasa tenAM phaLane meLavI zakato nathI tethI zuM temAM te uttama vRkSano doSa che ? 30.' " samIhitaM yanna labhAmahe vayaM prabho na doSastava karmaNo mama / ko yadi nA'valokate, tadA sa doSaH kathamaMzumAlinaH // 31 // " fears ''mATe he prabhu! huM je mArA icchitane meLavI zakatI nathI, temAM tamAro bilakuLa doSa nathI, paNa mArA karmano ja doSa che, kemake ghuvaDa jayAre divase joi zakato nathI tyAre te doSa sUryano kema kahevAya? 31.' "atha mama maLyuM zaLa, ji rkhaM vinanIvitavyena''| taotveti vyanavat, sabhyA;i sarjanaparivAra:|| rU2|| " hA ! kimupasthitametat, niSkAraNavairividhiniyogena / hA! veba: vava AtA, yavuvAsInA: citA: sUryam // rUrU // " '"have to mAre maraNanuM ja zaraNa che, kAraNa ke niSphaLa jIvavAthI zuM kAma che?'' A pramANe hRdaya pIgaLAvI nAkhe evo trizalA mAtAno vilApa sAMbhaLIne sakhIo vigere saghaLo parivAra paNa vilApa karavA lAgyo .32. (6 are2! niSkAraNa zatru banelA evA vidhinA niyogathI A aNadhArI Aphata kyAMthI AvI paDI? hA hA ! niraMtara sahAya karanArI re kuLa devIo! tame badhI A vakhate kyAM cAlI gaI? tame badhI udAsIna thaine kema beThI cho? 33.' atha tatra pratyUhe, vicakSaNAH kArayanti kulavRddhAH / zAntikapauSTikamantro - payAcitAdIni kRtyAni // 34 // pRcchanti ca daivajJAna, niSedhayantyapi ca nATakAdIni / atigADhazabda viracita - vacanAni nivArayantyApi ca // 35 // have AvI rIte vighna AvI paDatAM te vighnano nAza karavA mATe vicakSaNa evI kuLanI vRddha strIo zAntikarma, puSTikarma, mantro mAnatA- AkhaDI vigere vividha prakAranAM kAryo karavA lAgI 34. jyotiSIone bolAvI pUchavA lAgI, nATakAdine aTakAvavA lAgI, tathA atyaMta uMcA sAde bolatA zabdonuM nivAraNa karavA lAgI 35. rAjA'pi lokakalitaH, zokAkulito'janiSTa ziSTamatiH / kiM kartavyavimUDhAH, saMjAtA mantriNaH sarve // 36 // A duHkhada samAcArathI uttamabuddhivALo siddhArtha rAjA paNa loko sahita ciMtAtura thaI gayo, tathA saghaLA maMtrIo paNa have zuM karavuM ? evI rIte atyaMta mUDha banI gayA. 36. have te vakhate siddhArtha rAjAnuM bhuvana kevuM thayuM hatuM? te sUtrakAra pote varNave che(taMpiyasiddharAvavamavaLa) rAjAone viSe zreSTha evA siddhArtha rAjAnuM te bhuvana paNa (varAmunDaMga-taMtI 92 $$$$$ Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharI pharararara rarUsTara-2 (zrIsvapUrNa karI pharAra kare che tana tAta-nAijhanamaNujhaM) mRdaMga vINA hAthanI tALIo ane nATakanA pAtrothI thayeluM manoharapaNe nivRtta thayuM che jemAM evA prakAranuM thayuM che, arthAt rAjabhuvanamAM karNapriya sundara dhvanithI vAgI rahelAM vAjiMtro, mIThA svarathI lalakAratA gAyano, ane prekSakone AkarSaNa kare tevA thaI rahelA nATAraMbha te vakhate tadana baMdha thaI gayA; ane rAjabhuvana sUnasAna- zokamaya banI gayuM, (vAvimAM vi2) vaLI dIna thayuM chatAM vyagra cittavALuM varte che. 92. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mAU e ayameyArUvaM ajjhatthiyaM patthiyaM maNogayaM saMkappaM samuppannaM viyANittA egadeseNaM eyi| tae NaM sA tisalA khattiyANI-haTu-tuTuM0 jAva hiyayA evaM vyaasii-||4|2 // 93 // (ta ne samajIne mAvaM mahAvIra) tyAra pachI te zramaNa bhagavAn mahAvIra garbhamAM rahyA tema chatAM (mANa tyavaMpatyivaMv[vaM saMvapna samuppanavivArA) AvA prakArano AtmaviSayaka prArthita ane manogata evo mAtAne utpanna thayelo saMkalpa potAnA avadhijJAnathI jANIne vicAravA lAgyA ke "hiM ? sthAna ?, modI tirIza DutarivADA, voniSpatti guna: I ? " "zuM karIe? ane vAta kone kahIe?mohanI gati AvI rItanI ja che, vyAkaraNanA niyama mujaba jema Dham' dhAtuno guNa karavAthI doSa bane che; tema amoe paNa je kArya guNane mATe karyuM te doSanI utpatti mATe thayuM 1. __ "mayA mAtuH pramodaya, kRtaM jAtaM tu khelkRt| bhAvaniH kalikAlasya, sUcakaM lakSaNaM tadaH // 2 // paJcamAre guNoyasmAd, bhAvI dosskronRnnaam|naalikeraa'mbhsi nyastaH, karpUro mRtaye yathA // 3 // " "meM mAtAnA sukhane mATe je karyuM te to ulaTuM mAtAne kheda karanAruM thayuM, mATe A lakSaNa bhAvI evA kalikALane sUcavanAruM che. 2. kAraNa ke, jema nALiyeranA pANImAM zItalatA rUpa guNane mATe A lakSaNa bhAvI evA kAlikALane sUcavanAruM che. kAraNa ke, jema nALiyeranA pANImAM zItalatA rUpa guNane mATe nAkheluM kapUra ulaTuM jhera banI mRtyunuM kAraNa thAya che, tema pAMcamA ArAmAM manuSyone karelo guNa ulaTo doSa karanAro thaze 3." AvI rIte vicAra karIne ane avadhijJAna vaDe mAtAno saMkalpa jANIne zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI ( MvA ) potAnA zarIranA eka bhAga vaDe kaMpe che. (tai sAtisA ravattivAIft) tyArapachI te trizalA kSatriyANI (datuE0 gAva havayA) harSita thaI, saMtoSa pAmI, yAvat harSanA vazathI praphullita hRdayavALI thaine (vaM vavANI) sakhIo vigera parivArane A pramANe kahevA lAgI ke . 93. no khalu me gambhe haDe, jAva no galie esa me puTviM no eyai, iyANiM eyai tti kaTThe haTTa.-tuTuM0 jAva hiyayA evaM vA vihri| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre gabbhatthe ceva imeyAkh abhiggahaM abhigiNhai-"no khalu me kappai ammA-piUhiM jIvaMtehi muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae" // 4 / 27 / 94 // (no va7 me game che) kharekhara mAro garbha koI paNa duSTa devAdithI haraNa karAyo nathI, (bAvano tA) vAva dravIbhUta thaIne gaLI gayo nathI. ( gabhepuainova6) A mAro garbha pahelAM kaMpato nahoto, (aff 03 8i ) paraMtu atyAre kaMpe che, ema kahIne (6-10 nAvahivatA parva vA viER) te trizalA kSatriyANI harSita thayelI saMtoSa pAmelI, yAvat AnaMdanA vazathI praphullita hRdayavALI thAya che have trizalAdevI kevAM harSita thayAM? te kahe cheprollsitnynyuglaa, smerapolA prphullmukhkmlaa| vijJAtagarbhakuzalA, romAJcitakaJcukA trizalA // 1 // provAca madhuravAcA garbhame vidyate'tha klyaannm|haa!dhigmykaa'nucittN, cintitamatimohamatikatayA // 2 // garbhanI kuzaLatAne jANIne trizalA kSatriyANI ullasita netravALI, vikasita gAlavALI, khIlelAM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara ra ra karakara (sIvaNasva Nama - - * * * mukhakamaLavALI ane romAMcayukta kAMcaLIvALI thaIne. 1. madhura vANIthI kahevA lAgyA ke-mArA garbhane kalyANa che, are! dhikkAra che ke meM te atizaya mahAnya buddhivALI thaI anucita kuvikalpo ciMtavyA 2. santyathamama bhAgyAni; tribhuvanamAnyA tathA cdhnyaa'hm| zlAdhyaMca jIvitaMme, kRtArthatA mApamejanma // 3 // zrI jinapAdAH praseduH, kRtAH prasAdAzca gotrdeviibhiH| jinadharmakalpavRkSa-stvAjanmArAdhitaH phalitaH // 4 // ahA! haju mArA sadbhAgya vidyamAna che, huM traNe bhuvanamAM mAnanIya chuM, huM bhAgyazALI chuM, mAruM jIvita prazaMsApAtra che, ane mAro janma kRtArtha thayo che. 3. mArA upara zrI jinezvara prabhu prasanna thayA che, gotradevIoe mArA upara kRpA karI che, ane janmathI ArAdhelo jinadharmarUpI kalpavRkSa mane phaLyo che. 4. evaM saharSacittAM, devImALokya vRddhnaariinnaam|jy jaya nandetyAdyA-zipaH pravRttAmukhakajebhyaH // 5 // harSAt pravartitAnyatha, kulanArIbhizca llitdhvlaani|uttmbhittaaH patAkA, muktAnAMsvastikA nyastAH // 6 // evI rIte harSayukta cittavALI trizalAdevIne joine vRddha strIonA mukharUpI kamaLomAMthI 'jaya jaya naMdA' ityAdi AzIrvAda vacano nIkaLavA lAgyAM, 5. kulAMganAoe AnaMdathI manohara evAM dhavalamaMgaLa pravartAvyAM, cAre tarapha dhvajA-patAkA pharakAvI dIdhI, ane sthaLe sthaLe motIonA sAthiyA pUrAvA lAgyA 6. AnandA'dvaitamayaM, rAjakulaM tad babhUva sklmpi| Atodya-gIta-nRtyaiH, suralokasamaM mahAzobham // 7 // vaLI te vakhate AkhuM rAjakuLa paNa vAjiMtro, gAyano tathA nAca vaDe devaloka saMdeza atyanta zobhAyukta ane advaita AnaMdamaya banI gayuM. 7. vardhApanAgatA dhana-koTIpran dadacca dhnkottiiH|surtruuriv siddhArthaH, saMjAtaH prmhrssbhrH||8|| vaLI siddhArtha rAjA paNa garbhakuzaLanI vadhAmaNImAM AvelA karoDo dhanane grahaNa karato ane kalpavRkSanI jema karoDo dhananuM dAna karato atyaMta harSayukta thayo.8. (tae i samane mAvaM mahAvIra) tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra (gametye veva) garbhamAM rahyA. sADA cha mAsa gayA bAda (vAvaM mihiM mimG3) AvA prakAranA abhigrahane grahaNa kare che- ("no va7 me pra zna-pichaa nIvahiM muMDe mavinA bAIIRTo maUISITcaMpalvataNa", "kharekhara mAre jyAM sudhI mAtA pitA jIvatAM rahe tyAM sudhI muMDa thaine gharamAMthI nIkaLI dIkSA levI kalpa nahi" evI rItano abhigraha prabhue grahaNa karyo. prabhue vicAryuM ke-haju to huM udaramAM chuM, tyAre paNa jyAre mAtAno mArA upara Avo gADha sneha che, to pachI jyAre mAro janma thaze tyAre to kevo sneha thaze?" A pramANe vicAra karIne prabhue Avo abhigraha lIdho; vaLI bIjAone paNa "mAtA tarapha bahumAna rAkhavuM joIe evuM sUcavavA mATe Avo abhigraha lIdho. 94. taeNaMtA tisalA khatiyANI vhAyA kayabalikammA kayakouya-maMgalapAyacchittA savvA'laMkAravibhUsiyAM taM ganbhaM nAisIehiM nAiuNhehiM nAitittehiM niikaDuehiM nAikasAeihiM nAiaMbilehiM nAimahurehiM nAiniddhehiM nAilukkhehiM nAiullehiM nAisukkehiM savvattubhayamANasuhehiM bhoyaNA-''cchAyaNa-gaMdha mallehi vavagayaroga-soga-moha-bhaya-parissamA jaM tassa gabbhassa hiyaM miyaM patthaM ganbhaposaNaM taM dese a kAle a AhAramAhAremANI vivitta-mauehiM sayaNA''saNehiM pairikkasuhAemaNANukUlAe vihAramUmIe pasatthadohalA saMpuNNadohalA sammANijadohalA avimANiyadohalA bucchinnadohalA vavaNIyadohalo suhaM suheNaM Asai sayai. ciTThai, nisIyai, tuyaTThai, viharai, suhaM suheNaM taM ganbhaM parivahai // 4 / 28 / 95 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***********(jIvaDWkhUNama ************* (ta sAtinA vattivALo) tyAra pachI te trisalA khattiyANIe snAna karyuM. (AvatammA) tyAra bAda karyuM che balikarma eTale iSTadevanuM pUjana jeNIe evI, (vevaDa-maMgalapaviDittA) sakaLa vighnono vinAza mATe karyA che tilaka vigere kautuko ane dahIM, dhro, akSata vigere maMgaLarUpa prAyazcitto jeNIe, evI (salvAnaMchA visUlavA) ane sarva alaMkAro vaDe vibhUSita thai chatAM (taM game) te garbhanuM nIce batAvelA prakAranA AhAradithI poSaNa kare che (nAmINafe) ati ThaMDA nahi, ( nAhiM ) ati garama nahi, (nAvaDufe) ati mIThA nahi, (nAnicfk) ati cIkAzavALA nahi, (nALudveDiM) ati lUkhA nahi, (nAIjeei) ati lIlA nahi, (nAphasuvafe) ati zuSka-sUkA nahi, AvA prakAranA AhArAdi vaDe trizalA kSatriyANI garbhanuM poSaNa kare che. ati ThaMDA, ati garama, vigere prakAranA AhArAdigarbhane hitakArI nathI; kAraNa ke temAM keTalAka vAyu karanArA, keTalAeka pitta karanArA, ane keTalAeka kapha karanArA che. vAgabhaTTa nAmanA vaidyaka graMthamAM kahyuM che ke "vArtaka mavetArma yuna-Dadha-da-vAmina:pittalai ravati. upara, famg: BlfmaH ? ati lavaNaM netraharaM, atizItaM mAstaM prkopyti| atyuSNaM harati balaM, atikAmaM jIvitaM harati // 2 // " "garbhavatI strI jo vAyu karanArA padArtho khAya to garbha kUbaDo eTale khUMdhavALo, AMdhaLo, jaDabuddhivALo eTale mUrkha, ane vAmana ThIMgaNo thAya che, pitta karanArA padArtho khAvAthI garbha TAlavALo athavA pILA varNavALo thAya che, tathA kapha karanArA padArtho khAvAthI garbha sapheda koDhavALo athavA pAMDu rogavALo thAya che. 1. garbhavatI strI je atikhArA padArtha khAya to garbhanA netrane haraNa karanArA thAya che. ati ThaMDo AhAra garbhane vAyuno prakopa kare che, ati garaNa AhAra garbhanA baLane hare che, ane ati viSayasevana garbhanA jIvitane hare che.. vaLI-maithuna sevana, pAlakhI vigere jAna para besIne musApharI karavI, ghoDo, UMTa vigere vAhana para besavuM, mArgamAM ghaNuM cAlavuM, cAlatAM khUlana pAmI-lacakAvuM, paDI javuM, dabAvuM, peTa masaLAvavuM, athavA peTamAM pIDa AvavI, ati doDavuM, athaDAvuM, ucAMnIcuM sUvuM, UMcI-nIcI jagyAe besavuM, sAMkaDA sthAnamAM besavuM, athavA ubhaDaka besavuM, upavAsa karavA, vegano vighAta pAmavo, ati lUkho AhAra karavo, ati kaDavA padArtho vAparavA, ati tIkhA padArtha vAparavA, atizaya bhojana karavuM, ati rAga karavo, ati zoka karavo, ati khArA padArtho vAparavA, atisAra roga thavo eTale jhADA thavA, ulaTI thavI, julAba levo, hIMcakA khAvA, ajIrNa thavuM vigere kAraNothI garbha paDI jAya chegaLI jAya che. tethI te trizalA kSatriyANI upara batAvelAM kAraNone nahi sevatAM garbhane poSe che. vaLI kevA prakAranA AhArAdithI garbhanuM poSaNa kare che? te kahe che (GghUmavamAsufE movaUT-S5aSAvaLa-gaMgha-maljarkiM) sarva RtuomAM sevAtAM je je sukhakArI eTale guNakArI evA prakAranA bhojana, vastra, sugaMdhI ane puSpamALAo vaDe te trizalA kSatriyANI garbhanuM poSaNa kare che. kahyuM che ke " varSAsu lavaNamamRtaM, zaradi jalaM gopayazca hemnte| zizire cAmalakaraso, dhRtaM vasante guddshcaa'nte||1||" varSARtumAM eTale zrAvaNa ane bhAdaravA mAsamAM lavaNa amRta samAna che, zarada RtumAM eTale Aso ane kArtika mAsamAM jaLa amRta samAna che. hemaMta RtumAM eTale mAgasara ane poSa mAsamAM gAyanuM dUdha amRta samAna che zizira RtumAM eTale mahA ane phAgaNa mAsamAM khATo rasa amRta samAna che, vasaMta RtumAM eTale caitra ane vaizAkha mAsamAM ghI amRta samAna che, ane grISma RtumAM eTale jeTha ane aSADha mAsamAM goLa amRta samAna che. 1." AvA prakAranA garbhane hitakArI evA AhArAdi vaDe garbhane poSatAM trizalA kSatriyANI (vavava -sonumoha-mA-parisamA) dUra thayA che javara vigere roga iSTa viyogAdithI thatAM zoka, moha eTale mUrchA, bhaya ane Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11111 zrIkalpasUtram parizrama je arthAt rogAdi rahita che, kAraNa ke te roga-zokAdi garbhane ahita karanArA che. vaLI suzruta nAmaka vaidyaka graMthamAM kahyuM che ke 'garbhavatI strI jo divase sUve to garbha uMghaNazI thAya, aMjana karavAthI AMdhaLo thAya, rovAthI vAMkI najaravALo thAya, snAna vilepana karavAthI durAcArI thAya, telanuM mardana karavAthI koDhiyo thAya, nakha kApavAthI kharAba nakhavALo thAya, doDavAthI caMcaLa thAya, hasavAthI garbhanA dAMta, hoTha, tALu ane jIbha e sarva kALA thAya, bahu bolavAthI nirarthaka bola bola karanAro-bakabakiyo thAya, ghaNA zabdo sAMbhaLavAthI bahero thAya, lakhavAthI TAlavALo thAya, paMkho vigerethI bahu pavana levAthI garbha unmatta thAya''. garbhane ahitakArI AvAM eke kAraNane trizalA kSatriyANI sevatAM nathI. ''vaLI kuLanI vRddha strIo trizalA kSatriyANIne zikhAmaNa Ape che ke mandaM saMcara mandameva nigada vyAmuJca kopakramaM, pathyaM bhuGkSva vadhAna nIvimanaghAM mA mA'TTahAsaM kRthAH / AkAze bhava mA suzeSva zayane nIcairbahirgaccha mA, devI garbhabharAlasA nijasakhIvargeNa sA zikSyate // 1 // "he sakhI! tuM dhIre dhIre cAla, dhIre dhIre ja bola, koI u52 krodha na kara, pathya bhojana kara, nADI DhIlI pocI bAMdha, khaDakhaDa hasa nahi, khullI jagyAmAM rahe nahi, pathArImAM sUi rahe, nIcI jagyAmAM na utara gharathI bahAra ! jA, A pramANe garbhanA bhArathI maMda thayelAM trizalA devInA potAnI sahiyaro zikhAmaNa Ape che 1.'' vaLI te trizalA kSatriyANI kevAM che?- (naM taH bhaksa hiAM mimAM pAM garbhomAM) te garbhane hitakara, parimANayukta eTale nyUnAdhika rahita, pathya eTale Arogya ka2nA2, ane garbhane poSaNa karanArA evo je AhAra, (taMvese bagane bAramAremALI) te kevA prakAranA AhArane ucita sthAnamAM ane ucita kALamAM eTale bhojana samaye karatAM rahe che. vaLI te trizalA kSatriyANI kevAM che?- (vitti-mardi sadyaLA'sanehiM) doSarahita ane sukomaLa evAM je zayana ane Asana, teoe karIne, tathA (pavittuhA manAtA vihAramUmINa) potAnA parivAra sivAya bIjA mANaso rahita hovAthI nirjana ekAMtavALI, ane tethI ja sukha upavAjanArI, tathA manane anukUla eTale cittane AnaMda upajAvanArI, AvA prakAranI hAlavA-cAlavAnI tathA besavA-uThavAnI jagyA vaDe sukhapUrvaka rahe che. vaLI te trizalA kSatriyANI kevAM, che? (pakSatyavohatA) garbhanA prabhAvathI thayelA che prazasta dohalA eTale manoratho jene evAM, trizalA mAtAne AvA prakAranA dohalA thayA "jAnAtyamAripaTahaM paTu ghoSayAmi, dAnaM dadAmi sugurUn paripUjAyami / tIrthezvarArcanamahaM racayAmi saMghe, vAtsalyamutsavabhRtaM bahudhA karomi // 1 // siMhAsane samupavizya varAtapatrA, saMvIjyamAnakaraNA sitcaamraabhyaam| AjJezvaratvamuditA'nubhavAmi samyag bhUpAlamaulimaNilAlitapAdapIThA // 2 // " "Aruhya kuJjaraziraH pracalatpatAkA, vAditranAdaparipUritavibhAgA / lokaiH stutA jayajayeti ravaiH pramodA-dudyAnakelimanaghAM kalayAmi jAne // 3 // " trizalA kSatriyANI manoratha kare che ke huM cAre disAomAM amArI paDaha vagaDAvuM, dAna ApuM, sadguruono samyak prakAre pUjana-satkAra karuM, tIrthaMkaronI pUjA karuM, ane saMdhane viSe mahotsavapUrvaka bahu prakAre sAdharmika vAtsalya karuM. 1. vaLI huM siMhAsana u52 besIne mastaka upara uttama chatrane dhA2Na ka2vA chatAM, banne paDakhe cAmaro vaDe zarIre vIjhAvuM chatAM, ane namana karatA rAjAonA mugaTanA maNio vaDe ramaNIya banyuM che pAdapITha jeNInuM evI huM udaya pAmI chatAM paNa badhA upara samyak prakAre hukama calAvuM 2. 200 96 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSara akasmazrIvatpanUna aaaaaaaaaksa vaLI huM hAthInA mastaka para besIne dhvAjAone pharakAvatI chatAM paNa vAjiMtronA avAjathI dizAone pUratI chatAM ane loko vaDe harSathI 'jaya jaya' e pramANe zabdo vaDe stuti karAtI chatAM udyAna krIDAne anubhavuM. 3." vaLI te trizalA kSatriyANI kevAM che? (saMpuuLavo tA) siddhArtha rAjAe sarva manoratho pUrA karavAthI saMpUrNa thayelA dohalAvALAM, (samALivavohallA) icchita padArtho prApta thavAthI sanmAna pAmelA dohalAvALAM (vimaLAvavohA) koI paNa dohalAnI avagaNanA nahi thavAthI avimAnita eTale avagaNanA rahita thayelAM dohalAvALAM, arthAt je je manoratha thAya che te manorathone pUrA karavA kSaNavAra paNa vilaMba karyo nathI, (kurijhanohatA vavayavonA) thayelA manorathone evA saMpUrNa prakAre pUrA karyA ke jethI temane pharIthI manorathanI icchA na thAya, ane tethI ja have dohalA vinAnAM trizalA kSatriyANI (sukuM suke) garbhane bilakuLa bAdhA na upaje tevI rIte sukhapUrvaka ( ) takiyo, thAMbhalo vigere oThIMgaNano Azraya le che, (nava) nidrA le che, (vi ) ubhAM thAya che, (nava) bese che, (tuva8) nidrArahita thaI zadhyAmAM ALoTe che, (vi) ane jamIna upara hAle che-cAle che. (suhaMsuoi taMga maMriva8) AvI rIte trizalA kSatriyANI sukhapUrvaka te garbhane vahana kare che.95. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre, je se gimhANaM paDhame mAse ducce pakkhe cittasuddhe, tassa NaM cittasuddharasa terasI divase NaM, navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM addhaTThamANaM rAiMdiyANaM vaikvaMtANaM, uccaTThANagaesugahesu, paDhame caMdapoge, comAsu disAsu vitimirAsu visuddhAsu jaiesu sabbasauNesu, payAhiNA'NukUlaMsi bhUmisappiMsi mAruyiMsi pavAyaMsi nipphannameiNIyaMsi kAlaMsi, pamuiya-pakkIliesu jaNavaesuM, pucarattAvarattakAlasamayaMsi, hatthuttarAhi nakkhatteNa jogamuvAgaeNaM, ArUggA ArugaM dArayaM payAyA // 4 / 29 / 96 // (te chAje tevi samai) te kALe ane te samaye (samI mAvaM mAvI) zramaNa bhagavAna mahAvIra, (9 te vhii paDhane mAre) unALAno pahelo mAsa (kutte pavarave) bIjuM pakhavADiyuM, (vinasu0) eTale caitra mAsanuM zuklapakhavADiyuM (taHi vitasunnaterasIviva) tenI teraza tithine viSe (navae mAsa vahupaDipuOUTI himA vivA vavaMtAna) nava mAsa barAbara saMpUrNa ane sADA sAta divasa gayA chatAM, sUtrakAre A pramANe zrI mahAvIra prabhunI garbhasthitano kALa kahyo. cauvIsa tIrthaMkaranI garbhasthitino kALa zrI somatilakasUrie saptatizatasthAnaka nAmanA graMthamAM nIce mujaba kahyo che zrI RSabhanAthadeva prabhunava mAsa ane cAra divasa garbhamAM rahyA 1, ajitanAtha prabhu ATha mAsa ane paccIsa divasa 2, saMbhavanAtha prabhu nAvamAsa ane cha divasa 3, abhinaMdana prabhu ATha mAsa ane aThyAvIsa divasa 4, sumatinAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 5, padmaprabha prabhu nava mAsa ane cha divasa 6, supArzvanAthaprabhu nava mAsa ane ogaNIza divasa 7, caMdraprabha prabhu nava mAsa ane sAta divasa 8, suvidhinAtha prabhu ATha mAsa ane chavvIsa divAsa 9, zItalanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 10, zreyAMsanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 11 , vAsu pUjya prabhu ATha mAsa ane vIsa divasa 12, vimalanAtha prabhu ATha mAsa ane ekavIsa divasa 13, anaMtanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 14, dharmanAtha prabhu ATha mAsa ane chavvIsa divasa 15, zAntinAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 16, kuMthunAtha prabhu nava mAsa ane pAMca divasa 17, aranAtha prabhu nava mAsa ane ATha divasa 18, mallinAtha prabhu nava mAsa ane sAta divasa 19, munisuvrata prabhu nava mAsa ane ATha divasa 20, naminAtha prabhu Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******(zIvaDukhUNama karU hara 48 4& +44 nava mAsa ane ATha divasa 21, neminAtha prabhu nava mAsa ane ATha divasa 22, pArzvanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 23, tathA zrI mahAvIra prabhu nava mAsa ane sAta divasa garbhavAsa mAM rahyA 1 24. vaLI zrI mahAvIra prabhunA janmasamaye graho vigere kevA hatA? te kahe che (MCICITY gahesu) graho ucca sthAnamAM rahyo hato, (5ne vaMDapone) candrano uttama yoga prApta thatAM, (mAsu visatu vinima suvimukuM) rajovRSTAyAdi rahita hovAthI saumya eTale tadana zAMta, bhagavaMtanA janma samaye sarva sthaLe; udyota thavAthI vitimira eTale aMdhakAra rahita athavA candranI cAMdanI khIlavAthI aMdhakAra rahita, ane ulkApAta dharatIkaMpa digUdAha vigere upadrava rahita hovAthI vizuddha eTale nirmaLa, AvA prakAranI dizAo thaI hatI, (narUtu savvasanesa) vaLI sarva pakSIo jayakArI zabdo bolatA hatA, (pA&iM-SgQti bhUmiufsamAraMsipAHi) dakSiNa dizAno sugaMdhI ane zItaLa pavana hovAthI anukUla eTale sukhakArI, ane komaLa hovAthI pRthvIne maMda maMda sparza karI rahelo; AvA prakArano pavana vAto hato, (nipUnameonifiercia) sarva prakAranA dhAnyAdithI bharapUra pRthvIvALo kALa hato tethI (umuvaM-pavavaDItinu navamuM) sukALa Arogya vigere sAnukUla saMyogothI harSa pAmelA, ane vasaMtotsavAdithI krIDA karI rahelA, evA prakAra nA dezavAsI loko hatA, tethI (puvvaratAvaraNamAMHi) madhyarAtrine viSe (hatyuttarAhiM navavase nonamuvA IP) uttarAphAlganI nakSatra sAthe candrano yoga prApta thatAM (Ami Mi RaaN vAvA) ArogyavALAM eTale jarA paNa pIDA rahita evAM te trizalA kSatriyANIe abAdhA rahita evA putrane janma Apyo. 96. 1. ahIM dareka tIrthaMkarano garbhasthitino kALa jeTalA mAsa tathA jeTalA divasa pUrepUrA thayA tema kahyA che, te uparAMtano artho divasa vivakSita nahi hovAthI kahyo nathI te saMbhava pramANe potAnI meLe samajI levo. // caturthaM vyAkhyAnaM smaaptm|| A ja che , A che 20 ja che ja cha che Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram // atha paJcamaM vyAkhyAnam // samabhavaM mahAvIre jAe sA NaM rayaNI bahUhiM devehiM devIhiM ya ovayaMtehiM uppayaMtehi ya uppijalamANabhUyA kahakahagabhUyA Avi hutthA // 5 / 1 / 97 // (naMdyakhittaLa) je rAtrine viSe (samaLe mAMmahAvIre jhA) zramaNa bhagavAna mahAvIra janmyA (sALaMrALI) te rAtri (vaddhi Teverti tevIdi ya ovayaMahiM jhappadaMtehi dya) prabhunA janmotsava mATe nIce utaratA ane uMce caDatA evA ghaNA devo ane devIothI (mpiMgalamALamUvA mUvA Avi hatyA) jANe atizaya AkuLa thai hoyanI! tathA AnaMdathI phelAi rahelA hAsyAdi avyakta zabdothI jANe kolAhalamaya banI gai hoyanI! evI thai. A sUtra vaDe, devatAoe prabhuno janmotsava vistAra sahita karyo ema sUcavyuM, te vistAra A pramANeprabhunA janma samaye acetana paNa dizAo jANe harSita thai hoyanI! evI ramaNIya dekhAvA lAgI, vAyaro sukhakara ane maMda-maMda vAvA lAgyo, traNe jagata udyotamaya thai gayAM, AkAzamAM duMdubhinA karNapriya nAda thavA lAgyA, pRthvI ucchvAsane pAmI, ane duHkhavyAsa nArakInA jIvone paNa te samaye AnaMda pravarto. tIrthaMkaranA janmanA sUtikarma mATe pahelAM to chappana dikkumArIo AvIne potAno zAzvata AcAra kare che. te A pramANe zrImahAvIra prabhunA janma samaye chappana dikkumArIonAM Asana kaMpavAthI avadhijJAnathI zrI arihaMta prabhuno janma thayelo jANI te chappana dikkumArIo harSapUrvaka sUtikAgharane viSe AvI. teomAM- bhogaMkarA bhogavatI subhogA bhogamAlinI suvatsA vatsamitrA puSpamALA ane aniditA, e nAmanI ATha dikkumArIoe adholoka thakI AvIne prabhune tathA prabhunI mAtAne namaskAra karIne IzAna dizAmAM sUtikAghara banAvyuM, tathA te sUtikAgharathI eka yojana sudhI cAre tarapha jamInane saMvarta vAyu vaDe zuddha karI 8. meghaMkarA, meghavatI, sumeghA, meghamAlinI, toyadhArA, vicitrA, vAriyeNA, ane balAhikA, e nAmanI ATha dikkumArIo Urdhvaloka thakI AvIne prabhune tathA prabhunI mAtAne namana karIne sugaMdhI jaLa tathA puSponI vRSTi karI .16. naMdA, uttarAnaMdA, AnaMdA, naMdivardhanA, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI, ane aparAjitA, e nAmanI ATha dikkumArIo pUrvadizAnA rucaka parvata thatI AvIne mukha jovA mATe AgaLa darpaNa dhAraNa kare che .24. samAhArA, supradattA, suprabuddhA, yazodharA, lakSmIvatI, zeSavatI, citraguptA ane vasuMdharA e, nAmanI ATha dikkumArIo dakSiNa dizAnA rucaka parvata thakI AvIne snAna mATe jaLathI bharelA kaLazone dhAraNa karI gItagAna kare che. 32. ilAdevI, surAdevI, pRthivI, padmAvatI, ekanAsA, navamikA, bhadrA ane sItA e nAmanI ATha dikkumArIo pazcima dizAnA rucaka parvata thakI AvIne prabhune tathA mAtAne pavana nAkhavA mATe hAthamAM vIMjhaNA laine ubhI rahe che. 40. alaMbusA, mitakezI, puMDarikA, vAruNI, hAsA, sarvaprabhA, zrI ane TTI, e nAmanI ATha dikkumArIo uttara dizAnA rucaka parvatathI AvIne cAmara vIMjhe che. 48. 99 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamamamama zrIvalpasUtram citra citrakanakA zaterA ane vasudAminI, e nAmanI cAra dimArIo rucaka parvatanI vidizAo thakI AvIne hAthamAM dIpaka lai IzAna vigere vidizAomAM ubhI rahe che. 52. rUpA, rUpAsikA, surUpA ane rUpakAvatI, e nAmanI cAra dikkumArIoe rucakadvIpa thakI AvIne bhagavaMtAnA nALane cAra aMgulathI chede chedIne khodelA khADAmAM dATI tathA te khADAne vaisUrya ratnothI pUrIne te upara pITha banAvyuM, ane te dUrvAthI bAMdhyu. 56. tyAra pachI te dikkumArIo jinezvara prabhunA janmagharanI pUrva dizA ke dakSiNa dizA ane uttara dizAmAM keLanA traNa ghara banAve che, teomAMthI dakSiNadizA taraphanA gharamAM siMhAsana upara prabhune tathA mAtAne besADI bannene sugaMdhI telathI mardana kare che, tyAra pachI pUrvadizA taraphanA keLanA gharamAM lai jaine snAna karAvI vilepana karI kapaDAM tathA AbhUSaNo paherAve che, tyAra pachI uttara dizAmAM banAvelA keLanA gharamAM lai jaine bhagavaMtane tathA mAtAne siMhAsana upara besADI, araNinAM be kASTo ghasIne temAMthI agni nIpajAvI uttama caMdana vaDe homa karI, te agni rAkha vaDe dikkumA2Io prabhune tathA mAtAne hAthe rakSA poTalI bAMdhe che. tyAra pachI te dirkImArIo ratnanA be goLAo aphaLAvatI '"tame parvata jeTalAM dIrghAyuSI thAo,'' ema kahIne prabhune tathA mAtAne janmasthAnake mUkIne potapotAnI dizAmAM rahI gatimAna kare che. e pratyeka dikkumArI sAthe cAra hajAra sAmAnika devo, cAra mahattarAo, soLa hajAra aMgarakSako, sAta senAo, sAta senApati tathA bIjA paNa maharSiko devo hoya che. vaLI te dikkumArIo Abhiyogika devoe banAvelA yojana pramANa vimAnomAM besIne janma mahotsava karavA Ave che. evI rIte dikkumArIoe mahotsava karyo. tyAra pachI saudharmendranuM parvata samAna nizchala paNa zakra nAmanuM siMhAsana calAyamAna thayuM, tyAre Indre avadhijJAnathI upayoga mUkI ca2ma jinezvarano janma thayelo jANyo. tyAra pachI indra hariNagameSI deva pAse eka yojana parimaMDalavALo sudhoSA nAmano ghaMTa vagaDAvyo, ane tethI sarva vimAnomAM rahelAM ghaMTa vAgavA lAgyA. potapotAnA vimAnamAM thatA ghaMTanAdathI devo indranuM kArya jANI ekaThA thayA, tyAre hariNegameSIe indrano hukama saMbhaLAvyo. tIrthaMkarano janma mahotsava karavAne javA mATe indrano hukama sAMbhaLI te devo harSavaMta thayA ane cAlavAnI taiyArI karavA lAgyA. have pAlaka nAmanA deve banAvelA ane lAkha yojananA pramANavALA pAlaka nAmanA vimAna upara caDIne indra siMhAsana upara beTho. te pAlaka vimAnamAM indranA siMhAsananI sanmukha indranI ATha agramahiSIonA ATha bhadrAsana hatAM. DAbI bAjumAM corAzI hajAra bhadrAsana hatAM. jamaNI bAjumAM atyaMtara parSadAnA bAra hajAra bhadrAsana, madhyama parSadAnA cauda hajAra devonA cauda hajAra bhadrAsana ane bAhya parSadAnA soLa hajAra bhadrAsana hatAM. phaLanA bhAgamAM sAta senApationAM sAta bhadrAsana hatAM. ane cAre dizAomAM pratyeka dizAne viSe caurAzI hajAra AtmarakSaka devonAM corAsI hajAra bhadrAsana hatAM. A pramANe potAnA parivAranA devothI ane bIjA paNa karoDo devothI parivarelo, tathA gavAtA che guNo jenA evo te indra tyAMthI cAlyo; tathA bIjA paNa devo tyAMthI cAlavA lAgyA. keTalAka devo indranA hukamathI cAlyA, keTalAka mitranA vacanathI, keTalAka potAnI priyAnI preraNAthI, keTalAka AtmikabhAvathI, keTalAe kautukathI besIne keTalAe apUrva AzcaryathI ane keTalAe bhaktithI, AvI rIte sarva devo vividha prakAranA vAhana upara besIne cAlavA lAgyA. te vakhate vAgI rahelA bhinna-bhinna jAtinA vAjiMtrothI, ghaMTanAdothI, ane devonA kolAhalathI AkhuM brahmAMDa zabdamaya banI gayuM. teomAMthI siMhanI $44$ 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a ******(jIvaTakhUNama kara ra ** * ** savArI karanAra hAthInI savArI karanArane kahe che ke, tAro hAthI dUra haThAvI le, nahitara mAro A madonmatta kesarI mArI nAkhaze evI rIte pADAnI svArI karanArA ghoDe svArane, garuDanI savArI karanAra , sarpanA svArI karanArane, ane cItarAnI svArI karanAra bakarAnI svArI karanArane potAnuM vAhana dUra haThAvI levA Adara sahita kahe che. te vakhate devonA karoDo vimAno ane vividha jAtinA vAhano vaDe vizALa AkAzamArga paNa atizaya sAMkaDo thaI gayo. keTalAka devo to AvA saMkaDAzavALA mArgamAM paNa mitrone tyajI caturAithI potapotAnA vAhanane agADI karI cAlatA thayA. AvI rIte spardhAspadhathI agADI agADI cAlatA devomAM koI devane tenA mitre kahyuM ke, "mitra! jarA mAre mATe thoDI vAra to thobha? huM paNa tArI sAthe ja AvuM chuM'. tyAre te agADI nIkaLI gayelA deve kahyuM ke avasara mahApuNyayoge prApta thayo che, ne koI AgaLa jaine pahelAM ja prabhunuM darzana karaze. tene mahAbhAgyazALI samajavo, mATe atyAre to huM tArA mATe thobhIza nahi, ema kahI te AgaLa cAlavA lAgyo, paNa mitranI rAha joI nahi. vaLI teomAM jemanAM vAhana vegavALAM ane jorAvara hatAM, tathA pote paNa baliSTa hatA, teo to badhAo karatAM sapATAbaMdha AgaLa nIkaLI javA lAgyA, te vakhate jo nirbaLa hatA teo skUlanA pAmatA chatAM ane guMcavAI gayA chatAM kahevA lAgyA ke arere! zuM karIe?, Aje to AkAza sAMkaDuM thaI gayuM che! tyAre vaLI bIjA devo temane sAMtvanA ApatA ane kahevA lAgyA ke-' hamaNAM to avasarane mAna ApI mauna thaIne ja cAlo, parvanA divaso to evI rIte sAMkaDA ja hoya che'. AvI rIte AkAzamAM utaratA devonAM mastaka para paDatA candrakiraNothI teo nirjara eTale jarArahita hovA chatAM jANe jarAyukta thayA hoyanI! evA dekhAvA lAgyA, arthAt mastake paLI AvI gayA hoyanI! evA dekhAvA lAgyA. vaLI AkAzathI utaratA te devonA mastake sparzatA tArA rUpanA ghaDA sadaza, kaMThe sparzatA tArAo kaMTha sadaza, ane zarIre sparzatA tArAo parasevAnA binduo sadaza zobhavA lAgyA. AvI rIte devothI parivarelo IndranaMdIzvaradvIpa pAse AvI vimAnane saMkSepIne bhagavaMtanA janmasthAna ke Avyo ane vimAnamAMthI utarI jinezvarane tathA jinezvaranI mAtAne traNa pradakSiNA dai vaMdana-namaskAra karI A pramANe bolyo ke-"kukhamAM ratna dhAraNa karanArI ane jagatamAM dIpikA sadaza he mAtA ! tamane namaskAra karuM chuM. huM devono svAmI zakendra chuM, tAmArA putra chellA tIrthakarano janma mahotsava karavAne huM prathama devalokathI ahIM Avyo chuM, mATe he mAtA !tame koI prakAre bhaya rAkhazo nahi." e pramANe kahIne indra trizalAmAtAne avasthApinI nidrA ApI, ane jinevara prabhunuM pratibimba karIne mAtA pAse rAkhyuM. tyAra pachI jinezvara prabhune karasaMpuTamAM grahaNa karI saghaLo lahAvo-lAbha pote ja levA mATe indra potAnAM pAMca rU5 karyA. te pAMca rUpomAM Indra potAnA eka rUpe prabhune grahaNa karyA, be rUpe banne paDakhe rahIne cAmara vIMjhavA lAgyo, eka rUpe prabhune mastake chatra dhAraNa karyuM, ane eka rUpe vaja dhAraNa karIne agADI cAlavA lAgyo. have indranI sAthe cAlatA devomAM jeo agADI cAle che teo pachavADe cAlanArAone bhAgyazALI mAne che, ane pachavADe cAlanArA agADI cAlanArAne dhanya mAne che; vaLI te devomAMthI jeo agADI cAle che teo prabhunA te adbhuta rUpanuM darzana karavA mATe potAnA mastakanA pachavADenA bhAgamAM paNa netrane icchavA lAgyA. A pramANe vividha bhAvanA bhAvI rahelA devothI parivarelo saudharmendra meru parvatanA zikhara para rahelA pADuka nAmanA vanamAM gayo, ane tyAM merunI cUlAthI dakSiNa bhAgamAM rahelI atipAMDukaMbalA nAmanI zilA para jai prabhune khoLAmAM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram lai pUrvadizA sanmukha beTho. A vakhate dasa vaimAnika, vIza bhavanapati, batrIza vyaMtara, ane be jyotiSka, e pramANe cosaTha indro prabhunA caraNa samIpe ekaThA thayA. tyAra pachI acyutendra Abhiyogika devo pAse-suvarNanA, rUpAnA, ratnanA, suvarNa ane rUpAnA, suvarNa ane ratnanA, ratna ane rUpAnA, suvarNa ratna ane rUpAnA, tathA mATInA; evI rIte eka yojananA mukhavALA ATha jAtinA kLazo, pratyeka jAtinA eka hajArane ATha ATha saMkhyAnA maMgAvyA. vaLI bhaMgAra eTale kaLazavizeSa, darpaNa, ratnanA karaMDiyA, supratiSTha eTale bhAjanavizeSa thALa, pAtrI eTale bhAjanavizeSa, ane puSponI chAbaDI vigere pUjAnAM upakaraNo kaLazanI peThe dareka ATha ATha jAtinAM ane pratyeka jAtinAM eka hajArane ATha ATha saMkhyAnAM maMgAvyAM. vaLI mAgadha vigere tIrthonI mATI jaLa, gaMgA vigere mahAnadIonAM kamaLa ane jaLa, padmahRda vigerenAM kamaLa ane jaLa, tathA kSuhimavaMta varSadhara vaitADhya vijaya ane vakSaskArAdi parvato uparathI sarasava puSpo, sugaMdhI padArtho ane sarva prakAranI auSadhIone maMgAvI lIdhI. Abhiyogika devoe prabhune snAna karAvavA mATe sarva kaLazo kSIrasamudrAdi jaLathI bharIne taiyAra rAkhyA hatA. AvI rIte aneka tIrthonA jaLathI bharelA kaLazo rAkhelA che vakSa:sthaLa pAse jeoe evA te devo jANe saMsAra samudrane ta2vA mATe ghaDA dhAraNa karyA hoyanI evA zobhavA lAgyA. have A avasare bhaktithI komaLa cittavALA zakrane zaMkA utpanna thai ke ''laghu zarIravALA prabhu ATalo badho jaLano bhAra zI rIte sahana karI zakaze?'' A pramANe indrane thayelo saMzaya dUra karanA mATe prabhue potAnA DAbA paganA aMgUThAnA agrabhAgathI meru parvatane dabAvyo, eTalAmAM to prabhunA atula baLathI Akho meru parvata kaMpI uThyo, parvatanA zikharo cotaraphathI paDavA lAgyA, parvata kaMpAyamAna thatAM pRthvI paNa kampI uThI, samudra khaLabhaLI gayo, brahmAMDa phUTI jAya evA ghora zabda thavA lAgyA, ane devo paNa bhayavihrala banI gayA. A vakhate indrane krodha caDyo ke, are! A pavitra zAntikriyA samaye koNe utpAta karyo? evI rIte vicAratA indre jyAre avadhijJAnathI joyuM tyAre prabhunA parAkramanI lIlA tenA jANavAmAM AvI. pachI indre prabhune kahyuM ke, "he nAtha! asAmAnya evuM ApanuM mAhAtmya mArA jevo sAmAnya prANI zI rIte jANI zake? aho! tIrthaMkaranuM ananta baLa meM na jANyuM, mATe meM je AvuM viparIta ciMtavyuM te mAruM mithyA duSkRta hojo, he prabhu! huM ApanI pAse mArA aparAdhanI kSamA mAMgu chuM.'' A pramANe indre prabhu pAse kSamA mAgI. tyAra pachI pahelAM acyuteMdra prabhune snAna karAvyuM, ane pachI anukrame bIjA indro yAvat cheka candra sUryAdike prabhune snAna karAvyuM. tyAra pachI zakra pote cAra vRSabhanuM rUpa karIne teonAM ATha zIMgaDAomAMthI paDatAM jaLa vaDe prabhune abhiSeka karyo. devone je vibudha-paMDita kahyA che te satya ja che, kAraNa ke teo carama tIrthaMkarane jaLa vaDe snAna karAvatAM pote nirmala banyA. pachI devoe maMgaLadIvo ane AratI utArIne nAca gAyana vAjiMtrAdikathI vividha prakAre mahotsava karyo. tyAra pachI indra gaMdhAkASAyI nAmanA divya vasra vaDe prabhunA zarIne lUMchI, caMdAnAdi vaDe vilepana karI, puSpAdi vaDe pUjA karI. tyAra bAda prabhunI sanmukha ratnanA pATalA para rUpAnA cokhAe karIne-darpaNa, vardhamAna, kaLaza, matsyayugala, zrIvatsa, svastika, nandAvarta ane siMhAsana, e aSTamaMgaLa AlekhIne prabhunI stuti karI. tyAra pachI indre prabhune mAtA pAse lAvIne mUkyA ane potAnI zaktithI prabhunuM pratibimba tathA avasvApinI nidrA saMharI lIdhI. tyAra pachI indre ozIkA nIce be kuMDala ane rezamI kapaDAMnI joDI mUkI, prabhunI dRSTine vinoda ApavA mATe uparanA rUpanI vRSTi karI. tyAra pachI indre Abhiyogika devo pAse moTA sAde A pramANe udghoSaNa karAvI ke- prabhu ane prabhunI mAtAnuM je koI azubha ciMtavaze 3535 1024* Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ###HARHARKHzrIkalpasUtram HEREFERES tenA mastakanA arjunavRkSanI maMjarInI peThe sAta TukaDA thaze". vaLI prabhunA aMgUThA para amRta mUkIne naMdIzvara dvIpamAM aDhAi mahotsava karIne saghaLA devo potapotAnA sthAnake gayA. evI rIte devoe zrImahAvIrasvAmIno janma mahotsava karyo. A avasare siddhArtha rAjA pAse priyavaMdA nAmanI dAsI jaLadI doDI gaI, ane putra janmanI zubha vadhAmaNI ApI. AvI aNamULI vadhAmaNI sAMbhaLI rAjA ghaNo ja harSita thayo, harSanA AvegathI tenI vANI paNa gadgada zabdovALI thaI gaI ane tenA zarIranA romAMca khaDAM thaI gayAM. AvI harSadAyI vadhAmaNI ApanArI dAsI para siddhArtha rAjA ghaNA ja saMtuSTa thayA, ane mugaTa sivAyanAM potAnAM saghaLAM AbhUSaNo teNIne bakSIsa ApI dIdhA, tathA teNIne dAsIpaNAthI mukta karI dIdhI. jarayaNiMcaNaMsamaNebhagavaMmahAvIrejAetaMrayaNiMcaNaMbahavevesamaNakuMDadhArI tiriyajuMbhagAdevA siddhattharAyabhavaMNasi hiraNNavAsaMca, suvaNNavAsaMca, vayaravAsaMca, vatthavAsaMca, AbharaNavAsaMca, pattavAsaMca, puSpavAsaMca, phalavAsaMca, bIavAsaM ca, mallavAsaM ca, gaMdhavAsaM ca, cuNNavAsaMca, vasuhAkhAsaM ca vAsiMsu // 5 / 2 / 98 // (jaMrayANiM caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAe) 4 rAtri meM zrama mAvAna 4nyA (taM rayaNiM ca NaM) te rAtrine viSe ( bahave vesamaNakuMDadhArI tiriyajubhagAdevA ) sukheranI mAzAne bhaannaa2|| 5 // tiryaTuMbha hevobhe (siddhattharAyabhavaMNasi) siddhArtha 24AnA muvanamA ( hiraNNavAsaM ca), 3pAnI ( suvaNNavAsaM ca) suvAnI, (vayaravAsaM ca) ratnonI, (vatthavAsaM) vidhyAhi vastronI, (AbharaNavAsaM ca ) gharenI, (pattavAsaM ca) nAravela. prabhupanA patronI, (puSphavAsaM ca ) puSponI, (phalAvAsaM ca) igonI, (bIavAsaMca) zAsi, 46, bhA, 4 vigere dhAnyanI, (mallavAsaM ca) bhANAmonI (gaMdhavAsaM ca) dRSTa,puTa 452, yaMhAnA sugaMdhI parthonI, (cuNNavAsaM ca) sugaMdhI yUyonI, (vaNNavAsaM ca) DiMgalo prabhuparNonI vRSTi, (vasuhAravAsaM ca vAsiMsu) mane dravyanI pAddha vRSTi 12sAvI .88. taeNaMsesiddhatthekhattie bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANiehiMdevehititthayarajammaNAbhiseyamahimAekayAe samANIye paJcUsakAlasamayaMsi nagaraguttie sadAvittA evaM vayAsI // 5 / 3 / 99 // (taeNaM se siddhatthe ravattie) tyA2 5chI ta siddhArtha kSatriya, (bhavaNavai-vANamaMtara-joisa-vemANiehiM devehiM titthayAra-jammaNAbhiseTamahimAe kayAe samANIye ) bhavanapati vyaMta2 jyotiS bhane vaimAni vome tIrthaM52na! nmAbhiSeno mahotsava aryo pachI (paccUsakAlasamaTAMsi) pramAta samaye ( nagaraguttie saddAvei) na52nA vANone kodAve che. (saddAvittA evaM vadyAsI-) oTavANAne godApIne tebhone sA prabhArI - 88. rkhippAmeva bho devANuppiyA! kuMDaggAme nagare cAraNasohaNaM kareha, karittA mANu-mmANa-vaddhaNaM kreh| karittA kuMDapuraM nagaraM sabhiMtarabAhiriyaM Asiya-saMmajio-valittaM, siMghADaga-tiya-cauvaka-caccaracaugmuha mahApaha-pahesu sitta-sui-saMmaTTharatthaMtarAvaNavIhiyaM, maMcAimaMcakaliyaM, nANAviharAgabhUsiyajjhaya-paDAgamaMDiyaM, lAulloiyamahiyaM, gosIsa-sarasarattacaMdaNa-daradinnapaMcaMgulitalaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDasukayatoraNa paDiduvAradesabhAgaM Asattosatta-vipulavaTTa-vagdhAriyamalladAmakalAvaMpaMcavaNNasarasasurahimukkapuppha jovayArakaliyaM kAlAguru-pavarakuMdurukkaturukka-DajhaMtadhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhaAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM SHRESTHIRITERNETIRITERRRRRR103REFRESHERBARHEHRESTHA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******** zIva jU na ++++++++++ idhavapUirva naDa- -MNa mag-mudriya-venaMva-pavA-ra-paDhiA-nAsa-mArava taMvamNkh-tuunnill-tubviinniy-annegtaalaayraannucriyN kareha kraaveh| karittA kAravittA ya jUyasahassaM musalasahassaM ca ussaveha ussavittA mama eyamANattiyaM pacappiNaha // 5 / 4 / 100 // (fppAneva mo vevA[pravA!) he devAnupriyo! tame jaldI (jsJI nare) kSatriyakuMDagrAma nagaramAM (TRUTHohavi ) kedakhAnAMmAM rahelAM kedIone choDI mUko. rAjanItimAM kahyuM che ke- "yuvarAjanA abhiSeka vakhate", zatrunA deza para caDAI karI vijaya meLavyo hoya tyAre ane putranA janma vakhate kedIone mukta karAya che".( ttA) A pramANe kedakhAnAnI zuddhi karIne (mANu-mmAvighaI) ghI, tela vigere rasa mApavAnAM paLI, pAvalAM vigere mApane ane ghauM cokhA vigere dhAnya mApavAnA pAlI-mANuM vigere mApane mAna kahe che, tathA trAjavAthI toLavAnAM zera vigere mApane unmAna kahe che, te mAna tathA unmAnanA mApamAM vadhAro karo. (pitA) mAna ane unmAnanA mApamAM vadhAro karIne (bsnAraMbhiMtara vArid) kSatriyakuMDapura nagarane bahArathI tathA aMdarathI (niva-saMgo -vatti) vALI-mATIdhULa vigere kacaro pheMkAvI dai, sugaMdhita pANI chAMTI, ane chANa vigerethI lIMpAvI sApha karo (liMpaIST-) vaLI ziMgoDAnA AkAranA traNa khuNIye sthAne, (ti-) jyAM traNa rastAno saMgama thAya te sthAne, (vaDavaE) jyAM cAra rastAno saMgama thAya te sthAne (vaOR-) jyAM ghaNA rastAno saMgama thAya te te sthAne, (mu) cAra daravAjAvALA devamandirAdine sthAne, (mahApa-pahelu) rAjamArgane sthAne, tathA sAmAnya mArgane sthAne, e dareka sthAnone viSe (fsatta-su-saMmatyaM ta vikhavIviM) rastAonA madhyabhAgone ane dukAnonA mArgone kacaro vigere dUra pheMkAvI daI, jamInane sarakhI-sapATa karAvI; pANI chaMTAvI pavitra karo. (maMvADakaMpattiva) utsava jovA mATe ekaThA thayelA loko besIne joI zake evI rIte rastAnA kinArA para baMdhAyelA mALabaMdha mAMcaDAvaDe yukta evuM nagara karo. (nA.vibhAgamUvijJA-paDA maMDid) vividha prakAranA raMgothI raMgelI ane siMha, hAthI garuDa vigere nA uttama citrothI cItarelI hovAthI zobhI rahelI evI dhvajAo ane patAkAo eTale nAnI dhvajAo vaDanagarane vibhUSita karo. (tAntophAmAM) chANa vigerethI jamInane vilepana karAvI; khaDI, kaLIcUno vigerethI bhIMta vigere sthAne saphedAi karAvI jANe pUjana karyuM hoyanI! evuM nagara karo. (HIsa-sarasaTi[-vinaraMvaMtita) gozIrSa caMdana, uttama rakta caMdana ane dardara nAmanA pahADI caMdana vaDe bhIMto vigere sthaLe pAMca AMgaLIo ane hatheLInA dIdhelA chApA vaDe yukta evuM nagara karo. vaLI nagarane kevuM karo?-(jvaviyavaMtavilai) gharonI aMdara cokamAM sthApana karyA che maMgaLa kaLazo jyAM evuM; (vaMDaLa suvarAva to pApaDigagvaramAIi) jemAM pratyeka gharane daravAje daravAje caMdananA kaLazothI ramaNIya lAgatAM toraNo bAMdhelA che evuM, (bAsaNosara-vipula-vada-vAgharAmavAva lAva) uparathI TheTha bhUmi sudhi lAMbo, vizALa, goLa AkArano ane laTakI rahelo, AvA prakArano che puSpamALAono samUha jyAM evuM, (paMghavaUNasarasasurahimuvaE puwjnovavaraviM ) rasasahita ane sugaMdhamaya evAM paMcavarNA puSponA samUhane yogya sthaLe goThavela hovAthI saMskArayukta; (vAtA-ghavahuvA--DrAMtapUvamImAMtafiggifmAnaM) kALo agaru, UMcI jAtano kiMdhruselArasa, ane vaLI rahelo dazAMgAdi dhUpa, e badhA padArthono baheka mArI rahelo ane cAre tarapha phelAI rahelo je sugaMdha, te vaDe ramaNIya, (suMgadhavarAMdhavuM) uttama gaMdhavALAM je UMcI jAtanAM cUrNo, teonA sugaMdhayukta, (vidimUrva) sugaMdhI padArthonI banAvelI je guTikA, tenI sadeza atizaya sugaMdhI, AvA prakAranuM nagara tame pota Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma zrIsUtrana karo tathA bIjAo pAse karAvo. vaLI nagara kevuM karo?- (naDa-nadaLa-) nAca karAvanArA, nAca karanArA, (nar) dora para caDI khela karanArA, (malta-mudiya-) malayuddha karanArA, muSTithI yuddha karanArA, (vetaMvaLa-) mANasone hAsyakutUhala karAvanArA vidUSako, athavA jeo mukhanA cALA karI kUdI kUdIne nAce che te- bhAMDa bhavAiyA, (pavaLa) hAthI UMTa ke uMcA rAkhelAM vAsane TapI janArA, nadI vigerene taranArA, (na) rasika kathAo kahenArA (pATha) kAvyakavitta bolanArA, (THI-) rAsa ramanArA, (baravaDavaLa-) koTavALo, (taMva-) vAMsa para caDI tenA agrabhAga para khelanArA, (maMdya-) citrapaTa hAthamAM rAkhI bhikSA mAganArA-gaurIputro, (tULaphalDsa-) cAmaDAnI masakane vAyarathI bharI bajAvanArA, (suMghavIgidya-) vINA vagADanArA, (baLegatAttAvALuvAiM re ve) tathA aneka tALIo vagADI nAca karanArA, athavA tALI vagADatA chatAM kathA kahenArA, evI rIte kSatriyakuMDagrAma nagarane aneka prakAranA rammata-gammata karanArA loko vaDe yukta tame pote karo tathA bIjAo pAse karAvo. (rittA vagaravittA ) upara mujaba kAryo tame pote karIne tathA bIjAo pAse karAvIne (yahAM mukSmatamAM haiM #veha) hajAro dhoMsarA tathA hajAro muzaLa eTale sAMbelAne UMcA karAvo, eTale A mahotsavanA divasomAM gADI hAMkavI, haLathI kheDavuM, sAMbelAMthI khAMDavuM-pIsavuM vigere kAryoM baMdha rAkhavo. (#vijJA) dhoMsarA ane muzaLane uMcA rakhAvI (mama svamALatiyuM pa--ppinAha) mArI A AjJA ne pAchI Apo, eTale ke-mArI AjJA mujaba dareka kAryo karIne pAchA AvI mane nivedana karo .100, taNaM te koDuMbiyapurisA siddhattheNaM raNNA evaM vRttA samANA haTTa - tuTTha 0 jAva hiyayA karayala 0 jAva paDiNittA khippAmeva kuMDapure nagare cAragasohaNaM jAva ussavittA jeNeva siddhatthe khattie teNeva uvAgacchanti / vAgacchittA karayala 0 jAva kaTTu siddhatthassa khattiyassa raNNo tamANattiyaM paccAppiNatinta // 5 / 5 / 101 // ( tapa aaN te voDuMvidyapurijJA) tyAra pachI te kauTuMbika puruSo (siddhonuM rakhkhA C vuttA mamALA ) siddhArtha rAjA vaDe A pramANe kahevAya tethI ( hrada-tuda0 nava vivA) harSita thayA, saMtoSa pAmyA, yAvat praphullita hRdaya vALA thaine (ravata0 nAva paDi mukhittA) be hAtha joDI, yAvata dase nakha bhegA karI, Avarta karI, mastake aMjali joDIne 'je Apa svAmI AjJA karo cho te mujaba karIzuM'. e pramANe siddhArtha rAjAnI AjJAnA vacana ne vinayapUrvaka svIkAre che. svIkArI ( vippAneva Da pure nAre) jaldI kSatriyakuMDapura nagaramAM jaine ( vArasohaLuM nAva#vittA) kedakhAnAMmAM rahelAM kedIone choDI mUke che, yAvat siddhArtha rAjAe pharamAvelAM dareka kAryo saMpUrNa karI hajAro ghoMsarAM ane sAMbelAMne uMcA karAvIne ( neLevasiddhae vRtti) jayAM siddhArtha kSatriya che, (teneva vAcchanti) tyAM Ave che. ( vALatti) AvIne ( Jayatna0 nAva vag) be hAtha joDI, yAvat dase nakha bhegA karI, mastake Avarta karI, aMjali joDIne (siddha1 ravattiyamsa ra0Lo) siddhArtha kSatriya rAjAnI ( tamALattimAM pa--binti) te pUrve kahelI AjJAne pAchI Ape che, eTale 'ApanI AjJAnusAra ame dareka kAryo karyA' e pramANe nivedana kare che.101. taNaM se siddhatthe rAyA jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA jAva savvoroheNaM svvpupphgaMdha-vatya-mA--taMAra vibhUtApa, savvatuDiyatadda--ninANAM, mahayA kUTI! mahayA khuza, maDhavA vaheLa, mavA vALeLa, mahayA samuvALa, mahayA varatuDiyanamAtamA--vALuM, saMha--paLava--meri--Aharivaramudi-- huDukka - muraja - muiMga - duMduhinigghosanAiyaraveNaM ussukkaM ukkaraM ukti adijaM amijjaM abhaDappavesaM adaMDa $3-$3 1050323 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arUra asara kare (kAvAnU ke Tana reka-apa kodaMDimaM adhiramaM gaNiyAvaranADaijjakaliyaM aNegatAlAyarANucariyaM aNudhdhuyamuiMgaM (graMthAgraM 500) abhilAyAmalladAmaM pamuiyapakkIliyasapurajaNajANavayaM dasa divasaM ThiivaDiyaM karei // 5 // 102 // (ta nitya rAva) tyAra pachI te siddhArtha rAjA (negeva pradRNAtA teneva vAIS6) jayAM kasaratazALA che tyAM Ave che. (vAhitA) AvIne tyAM kasarata karI, telathI mardana karAvI, snAna karavAnA gharamAM snAna karI, caMdanAdithI zarIre vilepana karI uttama vastro tathA bahumUlyavALAM AbhUSaNo paherI(nAva bloroThe) yAvatu-sarvaprakAranI Rddhi, ucita sarva vastuono saMyoga, pAlakhI-ghoDA vigere sarva prakAranAM vAhana, pArivArAdi sarva samudAya, ane sarva avarodha eTale aMtaHpura vaDe yukta thayelo evo te siddhArtha rAjA kaI kaI sAmagrI vaDe yukta che? te kahe che- (sadhvapuNa-gaMdha-vattha-malka-ciA vimUHIP) sarva jAtanAM puSpa, sugaMdhita padArtho, vastro, mALAo, ane alaMkArAdirUpa zobhA vaDe yuktaH (dhvaDiya-nanANaUT) sarva prakAranA vAjiMtronA zabda ane pratizabda eTale paDaghAo vaDe yukta, (mahA 3DhI) chatrAdi rUpa mahAn Rddhi, (mahavA ) ucita evI vastuonI mahA ghaTanA, (mahA amuvaUT) pArivArAdi moTo samudAya, (mahavA varataDiyanamasamAppavarUNaU) ane uttama vAjiMtrono ekI sAthe vAgI rahelo je moTo dhvani, te vaDe yukta che. vaLI te siddhArtha rAjA kevA che?- (saMva-pUMvamerI) zaMkha, DaMko-nagAruM, nobata, (jJari-varamuk-) khaMjarI raNazIMgu, (huvava -muna-mu-) huDukka nAmanuM vAjiMtra, Dhola, mRdaMga, (huMhiniSonA varave) ane duMdubhi nAmanuM devavAdya; e sarva vAjiMtronA je gaMbhIra avAja ane teonA paDaghArUpa thato je pratidhvani, te vaDeyukta, AvI rIte sakaLa sAmagrIthI vibhUSita thayelA siddhArtha rAjA dasa divasa sudhI mahotsavarUpa kuLamaryAdA kare che. kevA prakAranI kuLamaryAdA kare che? te have kahe che- (RvavaMs) zaheramAM vecavAne AvatA kariyANAnI jakAta mApha karI, (vAM vi) gAya vigere upara levAto kara baMdha karyo, kheDUto pAsethI kheDano levAto bhAga mApha karyo, (viSNa) je manuSyone je cIja joie temane bAjAramAMthI mUlyadIdhA vinA ja levAnI chUTa ApI, ane te cIjonI je kiMmata hoya te potAnA khajAnAmAMthI ApavAno baMdobasta karyo, (kamii) kharIda-vecANa baMdha karAvyuM, jene je cIja joIe tenI kiMmata karyA vinA ja te laI Ave, ane vepArIne rAjayanI tijorImAMthI nANAM maLI jAya. (Ama khevanaM) sipAI amaladAra vigere koI paNa rAjapuruSa koInA paNa gharamAM praveza na karI zake evA baMdobastavALI kuLamaryAdA karI. vaLI kevA prakAranI kuLamaryAdA karI?(vaMDa-cholaMDima) gunhA mujaba rAjAne dhana ApavuM paDe te daMDa, ane moTo gunho thavA chatAM rAjane thoDuM dhana ApavuM paDe te kudaMDa, AvA daMDa ane kudaMDavaDe rahita evI, eTale dasa divasa sudhI darekanA daMDa karanArI evI, kuLamaryAdA karI. (vAvaDaMetAM) ramaNIya gaNikAo vaDe sahita je nATakanA pAtro, teo vaDe yukta evI, (gAtAvarapurAM)nAca karanArA aneka nartako vaDe sevAelI, (AUUUvamu$r)jenI aMdara mRdaMga bajAvanArA niraMtara mRdaMgo bajAvI rahyA che, evI, (milAvavAma) vikasvara banelI puSpamALAovALI, (THvapavItivasapura jhaLajhALavava) prasanna thayelA ane tethI ja ahIMthI tahIM pharI rammatagammata karanArA zaherI ane dezavAsI lokovALI, (vivasaMfoDave reDa) AvA prakAranI mahotsava kuLamaryAdAne siddhArtha rAjA dasa divasa sudhI kare che.102. tae NaM se siddhatthe rAyA dasAhiyAe ThiivaDiyAe vaTTamANIe saie a sAhassie a sayasAhassie a jAe a, dAe abhAe adalamANe adavAvemANe a, saie asAhassie asayasAhassie alaMbhe paDicchamANe a paDicchAvemANe a evaM vA viharai // 5 / 7 / 103 // karI dara rarara rema 106 kara kara kara ke karI na kare re re Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************( vaTakhUNama re amara kare (tae of se siddhaye CI) have te siddhArtha rAjA (ivaDA vaDDamALa) dasa divasa sudhInI mahotsavarUpa kuLamaryAdA pravartatI hatI, tyAre (sa$ H Is MvAharaNa A gANa 1,) seMkaDo, hajAro ane lAkho parimANavALA yAgone eTale jinapratimAnI pUjAone pote kare che tathA bIjAo pAse karAve che. ahIM yAga zabdano 'jinapratimAnI pUjA' e pramANe ja artha karavo, kAraNa ke mahAvIranAM mAtA-pitA pArzvanAtha prabhunAM saMtAnIya zrAvaka hatAM, ema AcArAMgasUtramAM kahyuM che. A pramANe AcArAMga sUtranI zAkhe teo zrAvaka hovAnuM nizcita hovAthI ane zrAvakane bIjA yAgono asaMbhava hovAthI, ahIM yAga zabdano "jinapratimAnI pUjA' evo ja artha karavo. vaLI 'yAga' zabdamAM 'ya' dhAtuno artha pUjA thAya che, tethI yoga zabdathI "jinapratimAnI pUjA' evo artha samajavo. (vA mATe 4) parvAdi divase kADhela dravyanuM tathA meLaveLa dravyanA bhAganuM dAna (DavamAne javavAmAne ) pote Ape che tathA bIjAo pAse apAve che. (jarUNa A sAhasiMha asavAsaNa naMme) vaLI seMkaDo, hajAro ane lAkho vadhAmaNAMne (DimAne ) pote grahaNa kare che (TdSAmAne ) tathA bIjA nokara vigere pAse grahaNa karAve che. (rva vA vira) AvI rIte dasa divasa sudhI kuLamaryAdAne karyA pachI siddhArtha rAjA vicare che. 103. taeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa ammA-piyaro paDhame divase ThiivaDiyaM krenti|tie divase caMdasUradaMsaNiyaM krenti| chaThe divase dhammajAgariyaM jaagrenti| ekkArasame divase viikvaMte nivvattie asuijammakammakaraNe, saMpatte bArasAhe divase viulaM asaNa-pANakhAima-sAimaM uvkkhddaaventi|uvkkhddaavittaa mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi parijaNaM nAe akhattie a aamNtenti|aamNtittaa, tao pacchA vhAyA, kayavalikammA, kayakouya-maMgalapAyacchittA, suddhappAvesAI maMgallAiM pavarAI vatthAI parihiyA, appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA, bhoaNavelAe bhoaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragayA, teNaM mitta-nAi-niyagasayaNa--saMbaMdhi-parijaNeNaM nAehiM khattiehiM saddhiM taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANA, visAemANA, paribhujemANA paribhAemANA, evaM vA vihrnti|| 5 / 8 / 104 // (tai samakSa mAvo mahAvIrU a-fpavo) have zramaNa bhagavAna mahAvIranA mAtA pitA (5tame divase) prabhunA janmane pahele divasa (viDia >>nta) kuLamaryAdA kare che, arthAt putrajanmane ucita evI kuLakramathI AvelI kriyA kare che. (tavise) tyAra pachI trIje divase (vaMdra-sUravaMvaMnti ) candramA ane sUryanA darzanarUpa utsava vizeSa kare che. teno vidhi A pramANe- putrajanmathI be divasa gayA bAda trIje divase vaDila, gRhastha evo guru arihaMta prabhunI pratimA AgaLa sphaTika athavA rUpAnI banAvelI candramAnI pratimA pratiSThita karI- pUjI vidhipUrvaka sthApana kare. tyAra pachI snAna karelI ane vastro tathA AbhUSaNothI vibhUSita thayelI evI putrasahita mAtAne candrano udaya thatAM pratyakSa candranI sanmukha lai jaine "vandroDakSi, nizadiroDali, nakSatrapati, sughahiro, gauSadhanamA~fa, Sca vRddhi kuru kuru svAhA" ityAdi candranI maMtra uccArato vaDila mAtAne tathA putrane candranuM darzana karAve, ane putra sahita mAtA vaDilane namaskAra kare tyAre 1. juo zrIAcArAMgasUtra, dvitIya zrutaskaMdha, cUlikA, paMdaramuM adhyayana, patra 422, (prakAzaka-zrIAgodaya samiti) Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hararara rara rarararara (zravaNasvamUtram a ra ra rara rara* &* + AzIrvAda Ape ke "sarvoSadhImizramarIcirAjiH, sarvApadAM saMharaNapravINaH / karotu vRddhiM sakale'pi vaMze, yuSmAkamiMdu satataM prsnnH||1||" sarva auSadhio vaDe mizrita kiraNonI paMktivALo ane samagra Apattiono vinAza karavAmAM kuzaLa evo candra niraMtara prasanna thaI, tamArA sakaLa vaMzane viSe sarva prakAre vRddhi karo." tyAra pachI sthApita karelI candranI mUrtine visarjana kare. evI ja rIte sUryanuM paNa darzana karAve; vizeSa eTalo ke sUryanI mUrti suvarNanI athavA tAMbAnI banAvavI. putra sahita mAtAne sUrya sanmukha laI jaI A pramANe maMtra bhaNe"arh sUryo'si dinakaro'si, tamopaho'si, sahasrakiraNo'si, jagaccakSurasi, prasIda, asya kulasya tuSTiM puSTiM pramoDuM 55 svAhA' e pramANe sUryano maMtra uccArato te gRhasthaguru putrane tathA mAtAne sUryanuM darzana karAve, ane putrasahita mAtA gurune namaskAra kare tyAre guru AzIrvAda Ape ke-- _ "sarvasurAsuravandhaH, kaaryitaa'puurvsrvkaaryaannaam| bhUyAt trijagaccakSu-maGgaladaste sputraayaaH||1||" sarvadevo ane asurone vaMdanIya, apUrva evA sarva kAryo karAvanAro, ane traNa jagatamAM cakSu tulya evo sUrya putra sahita tamone maMgaLa ApanAro thAo" AvI rIte AzIrvAda ApI sthApita karelI sUryanI mUrtine visarjana kare. evI rIte candra-sUryanA darzanano vidhi kuLakramathI Avelo jANavo. paNa hAlamAM to candra-sUryane ThekANe bALakane ArIso dekhADe che. (dde viva) tyAra pachI putrajanmane chaTTe divase prabhunA mAtA-pitA (ghammanA rid gAnti ) rAtrie kuLadharma pramANe jAgaraNa mahotsava kare che. (varasane vivase viDravaete) evI rIte dareka prakAranI kuLamaryAdA karatAM agiyAramo divasa vyatikrAMta thatAM (nidhvattisugammavaDammaradh) ane nAlaccheda vigere azuci evI janmakriyAo samApta karyA bAda, (saMpatta varasAde viva) putra janmanA bArame divase prabhunAM mAtA-pitA (vika AHUT-IIM-4ma-sAmaM vavavaDAvensi) puSkaLa azana, pAna, khAdima ane svAdima, e pramANe cAre prakAranA AhAra taiyAra karAve che. ( vavavaDAvitA) taiyAra karAvIne (fmInA-) mitro, jJAti eTale potAnI jAtinA manuSyo, (niyaT-) putra-pautrAdi svakIya manuSyo, (HTM-saMbaMdha-) svajana eTale pitrAio, putrI-putrAdinA sasarA, sAsu vigere saMbadhIo, (giIi) dAsa-dAsa vigere potAnA nokara-cAkara. (nAaravatti 5) ane jJAtakuLanA kSatriyone (AmaMtenti) bhojanane mATe AmaMtraNa kare che- notaruM Ape che. (khAmaMtitA) AmaMtraNa karIne (to paST DEST) tyAra pachI prabhunA mAtA-pitAe snAna karyuM. vaLI teoe zuM zuM karyuM?- (vavavikhyA) karela che balikarma eTale ISTadevanI pUjA jeoe evA, (vaDava-maMganapAvaSiTI) vipnanA vinAza mATe karyo che tilaka vigere kautuko tathA dahIM, cho, akSata vigere maMgaLarUpa prAyazcito jeoe evA. vaLI prabhunAM mAtApitA kevAM che?- (suddhaMAvesADuM maM8iAraMpavAraMvatya$gp hivA) svaccha, je paherIne bhojanamaMDapamAM praveza thaI zake evAM, ane utsavAdi maMgaLane sUcavanArAM, AvA prakAranAM uttama vastro paheryA che jeoe evAM , (AUHAJUT marAsaMvisarI T) thoDI saMkhyAvALAM ane ghaNAM kiMmatI AbhUSaNo vaDe zobhAvelAM che zarIra jeoe evAM, AvA prakAranAM siddhArtha rAjA ane trizalA rANI thaIne (moDAmavenAI) bhojana samaye (monamaMDavaM1i) bhojanamaMDapamAM AvIne (susAvavA) uttama Asana para sukhapUrvaka beThAM, (te mitta-nA-nivA-nava-saMbaMdha-rine Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke kensara kare che ke ke ma ? ( zrava Namakera kare che ke kare che ane kare che nAhiM riddhi )ane bhojanane mATe AmaMtraNa karI bolAvelA te mitro, jJAtinA manuSyo, putra-pautrAdi svakIya manuSyo, pitrAi vigere svajano, putrI-putrAdinA sasarA-sAsu vigere saMbaMdhIo, dAsI-dAsa vigere parijano ane jJAtakuLanA kSatriyo sAthe(te vika sAM pAchAM vAma sAmaM) te taiyAra karAvelA evA vipula azana, pAna khAdima ane svAdimane (sAmALA) AsvAdana karatA, eTale zeraDI vigere jevA keTalAka padArthonA thoDo khAtA ane vizeSa bhAgano tyAga karatA chatAM, (visAmA II) visvAdana karatAM, eTale khajUra vigere jevA keTalAMka vizeSa bhAga khAtA ane thoDA bhAgano tyAga karatAM, (miMDhALA) lADu vigere keTalAMka padArthone saMpUrNa khAtA, (parimANaHIMA) ane keTalAMka svAdiSTa padArthone paraspara AgrahathI ApatA (vaM vA vinta) siddhArtha rAjA ane trizalA kSatriyANI potAnAM sagAM-saMbaMdhIo ane jJAtijano sAthe AnaMdathI bhojana kare che. 104. jimiyabhuttuttarAgayA vi yaNaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM mitta-nAi-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-parijaNaM nAe a khattie a viuleNaM puppha-vattha-gaMdha-mallA'laMkAreNaM sakkArenti smmaannenti| sakAritA sammANittA tasseva mitta-nAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa nAyANaM khattiyANaM ya purao rva vAlApa. 105 | (jhimavamutatuttaravA viA nuM samALA)AvI rIte jamI-bhojana karIne tyAra pachI baiThakane sthAna AvI teoe (bavaMtA vovavA parama mUyA) zuddha jaLathI Acamana karyuM, mukhamAM bharAI gayela bhAta vigere anAjane dUra karI cokhkhA thayA, ane tethI ja parama pavitra thaine (saMmitta-nArU-nivA-nava-saMvA-niyi nA avatti 3) te mitro, jJAtinA manuSyo, putra-putrAdi svakIya manuSyo, svajano, saMbaMdhIo, parijano, ane jJAtakuLanA kSatriyono (viDane igb-vatya-rig-manAlaMevi) puSkaLa uttama prakAranAM puSpo vaDe, vastro vaDe, sugaMdhI cUrNo vaDe, puSyonI guMthelI mALAo vaDe, ane vividha prakAranAM AbhUSaNo vaDe (HEETnti sanmAnti ) satkAra kare che, tathA vinayapUrvaka namravacanothI temanuM sanmAna kare che. (GelfsanmAnittA) satkAra ane sanmAna karIne (taseva mitta-nA-navA-savaLa-saMvadhi-vinasa navi ravattivALa va puro) teja mitro, jJAtinA manuSyo, putrapautrAdi svakIya manuSyo, svajano, saMbaMdhIo, parijano ane jJAtakuLanA kSatriyonI AgaLa (vaMvavAna) siddhArtha rAjA ane trizalA kSatriyANI A pramANe bolayAM ke 105. puri piNaM devANuppiyA! amhaM eyaMsi dAragaMsi gambhaM vakaMtaMsi samANaMsi ime eyA rUve ajjhathie jAva samuppajjitthA-jappabhiI ca NaM amhaM esa dArae kucchiMsi gabbhattAe vakaMte tappabhiSaM ca NaM amhe hiraNNeNaM vaDDhAmo, suvaNNeNaM dhaNeNaM dhanneNaM rajeNaM jAva sAvaijaNaM pIisakkAreNaM aIva aIva abhivaDDhAmo, sAmaMtarAyANo vasamAgayA ya // 5 / 10 / 106 // (gviMfui hevAnufgvA! aenivAsabhaMvatarita 1mAnaMti) he devAnupriyo! amAro A bALaka garbhamAM AvyuM chate pahelAM paNa eTale bALaka garbhamAM hato tyAre paNa (rUme vive) amone AvA svarUpana. (ajJAtvi nAva samuppanitya) AtmaviSayaka yAvat-ciMtita, prArthita ane manogata saMkalpa utpanna thayo hato ke- (-namiDuM jharUM raha) jyArathI AraMbhIne ApaNo A bALaka (pdf gamatAvardhakata) kukhane viSe garbhapaNe utpanna thayo che, (tasvamiDuM ) tyArathI AraMbhIne ( hiUUM vAmo) ApaNe hiraNyathI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $******+++++zrIvaDqQsana aaaaaaaakSara vRddhi pAmIe chIe; (suvaUi gr nevi) suvarNathI, dhanathI, dhAnyathI, rAjyathI, (rannenuM nAva HvaSNa of dDa-saMgar) yAvat vidyamAna evA pradhAna dravyAdi, mAnasika saMtoSathI ane svajanoe karelA satkArathI (prava karUMva mavadvAno) atizaya atizaya vRddhi pAmIe chIe. (sAmaMtavAno samaya va) vaLI sImADAnA rAjAo vaza thayA che. 106. __ taM jayA NaM amhaM esa dArae jAe bhavissai tayA NaM amhe eyassa dAragassa imaM eyANurUvaM guNNaM guNanipphannaM nAmadhikaM karissAmo 'vaddhamANu' tti|taa anja amhaM maNorahasaM pattI jAyA, taM houNaM amhaM kumAre vaddhamANe nAmeNaM // 5 // 11 // 107 // (taMga) tethI jayAre (arUM tAraNa nImavarU) ApaNA A bALakano janma thaze (tayA i ) tyAre ApaNe ( vArasa) A bALakanuM (maM vApurva ) A dhana vigerenI vRddhine anurUpa (gui guNaniSpanna) guNothI AveluM, ane tethI ja bALakanA guNothI utpanna thayeluM evuM (nAmadhanaM risAmo vesTamANutti) "vardhamAna' e pramANe nAma pADazuM. (tA 3 --mano saMpattI nAvA) te amone pahelAM utpana thayela manorathanI saMpatti Aje saphaLa thaI che, (ta hovaUAM paDaMyukamare mAne nAme) tethI amAro A kumAra nAma vaDe "vardhamAna ho, eTale, amArA A putranuM nAma vardhamAna' pADIe chIe. 107. samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavagutteNaM, tassaNaMtao nAmadhijA evmaahinyjnti|tN jahA ammA-piusaMtie vddhmaanne1| sahasamuiyAe samaNe2 / ayale bhaya-bheravANaM parI saho-vasaggANaM khaMtikhame, paDimANaM pAlae, dhImaM arati-ratisahe, davie, vIriyasaMpanne, devehiM se nAma kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre 3 // 5 / 12 / 108 // (samaLe mAve mahAvIre rAvaput of) zramaNa bhagavAna mahAvIra kAzyapa gotranA hatA, (, tarasa I to nAmadhanAvamAhitti ) temanAM traNa nAma A pramANe prasiddha thayAM, (taMga-)te AvI rIte (jhabhbhA-vinaMti vadhumA) mAtApitA saMbaMdhI eTale mAtApitAe pADeluM vardhamAna' e pramANe prathama nAma. (hasamuvA sama) rAga-dveSa rahitapaNAno je sahaja guNa, te sahaguNapaNe tapasyA karavAnI zaktiyukta hovAthI prabhunuM bIjuM nAma "zramaNa'paDayuM. (ane mava-meravAI) vIjaLI paDavI vigere Akasmika banAvothI thato Dara je te bhaya kahevAya, ane siMhAdithI thato je Dara te bhairava kahevAya, te bhaya-bhairavAthI paNa prabhu calAyamAna thayA nahi. (rIso-vasaTI vaMtivame) bhUkha tarasa vigere bAvIza prakAranA pariSado ane upasargone kSamApUrvaka sahana karanArA, eTale asamartha paNe nahi, paNa kSobharahitapaNe sahana karanArA, (paDimAnuM pAla) bhadrAdi pratimAone athavA ekarAtrikI pramukha abhigrahone pALanArA, (ghI) traNa jJAna vaDe zobhatA hovAthI dhImAn eTale jJAnavALA, (mati-tahe) arati ane ratine sahana karanArA, eTale sukhamAM harSa ane duHkha paDatAM kheda nahi karanArA, (vi) dravya eTale guNonA bhAjanarUpa, athavA vRddhAcAryonA mata mujaba rAga-dveSarahita; (vIDivasaMpanne) parAkramayukta, arthAta potAne mokSagamanano nizcaya hovA chatAM paNa tapasyAdimAM pravRtti karavAthI parAkramazALI, prabhu AvA prakAranA vIratAnA asAdhAraNa guNoe karIne yukta hatA. tethI (vahiM tenAmAM samI mAve mahAvIra) devoe temanuM zramaNa bhagavAn mahAvIra' e pramANe trIjuM nAma pADayuM .108. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************(zravaNa bhU mi a************ devAe prabhunuM nAma vIra kevI rIte paDyuM? te saMbaMdhamAM A pramANe saMpradAya che devo, asuro ane narezvaroe karyo che janmotsava jemano evA prabhu dAsa-dAsIo vaDe parivarelA ane sevako vaDe sevAtA bIjanA candramA peThe tathA kalpavRkSanA aMkurA peThe divase divase vadhavA lAgyA. prabhu bALaka hatA te samaye paNa mahAn tejasvI, caMdramA sarakhA manohara mukhavALA, sundara netravALA, bhramara samAna zyAma kezavALA, paravALA jevA lAlA hoThavALA, hAthInI gati jevI manohara gativALA, kamaLa jevA komaLa hAthavALA, saphedadAMtavALA, sugaMdha vAsavALA, devo karatAM paNa adhika rUpavALA, jAtismaraNayukta traNa jJAna vaDe zobhatA, nirogI, dharya, gAMbhIryAdi guNonA nidhi, ane jagatane viSe tilaka samAna hatA. have AvI rIte moTA thatAM prabhu ATheka varasanA thayA. tyAre pote rammata-gammatamAM Asaktirahita hovA chatAM paNa sarakhI uMmaranA kumAronA ati AgrahathI teo sAthe krIDA karatA AmalakI krIDA karavA mATe eTale vRkSa para caDavAnI tathA vRkSanI DALIo TapavAnI rammata karavA mATe nagara bahAra gayA. tyAM prabhu tathA bIjA kumAro vRkSa para caDavuM-kUdavuM pramukha rammata karavA lAgyA. have A vakhate saudharmendra potAnI sabhAmAM prabhunA dharmaguNanI prazaMsA karavA lAgyo ke-"he devo? hamaNAMnA kALamAM manuSyalokamAM zrIvardhamAna kumAra bALaka hovA chatAM mahAparAkramI che, temane indrAdi devo paNa bIvarAvAne asamartha che, ahA ! nAnI uMmaramAM paNa kevA parAkramI che? bALaka hovA chatAM paNa kevA dharyazALI che." AvAM saudharmendranAM vacana sAMbhaLI koI mithyASTi deva vicAravA lAgyo ke-"are! indrane potAnI ThakurAinA garvathI niraMkuza vacanonI caturAi AvI hoya ema lAge che. rUnA pumaDAthI nagarane dATI devA jevA AvA mUrkhAI bharelAM vacanonI koNa buddhimAnuM zraddhA kare. eka pAmara kIDA sarakhA mAnavIne devo karatAM paNa keTalI hade caDAvI de che. zuM eka mAnavI-bALakanuM dharya devo paNa calAyamAna na karI zake e mAnavA yogya che, nahi nahi, mATe huM hamaNAM ja tyAM jaI te kumArane bIvarAvI indranuM vacana jUThuM pADuM." A pramANe vicAra karI te devakumAro ramI rahyA hatA tyAM Avyo, ane sAMbelA jevA jADA, capaLa be jIbhavALA caLakatA maNivALA bhayaMkara phUMphADA mAratA, kAjaLa samAna kALA varNavALA, krUra AkRtivALA, ane vistRta phaNAvaLA, AvA prakAranA moTA sarpanuM rUpa banAvIne teNe krIDA karavAnA vRkSane vIMTALI dIdhuM. Avo bhayaMkara sarpa joi bhayabhIta banelA badhA kumAro ramata paDatI mUkI tyAMthI nAsI gayA, paraMtu mahAparAkramI dharyazAlI zrIvardhamAna kumAre jarA paNa DaryA vagara pote tyAM jai te sarpane potAne hAthe pakaDI dUra pheMkI dIdho. AvI rIte sarpane dUra pheMkI dIdhelo joI nirbhaya banelA kumAro pAchA ekaThA thaI gayA, ane rammata cAlu karI dIdhI. te deve vicAryuM ke - vardhamAna kumAra AvI rIte to na DaryA, mATe bIjI rIte bIvarAvuM.' A vakhate ekaThA thayelAM kumAro daDAnI rammata karI rahyA hatA, deva paNa kumAranuM rUpa vidurvAtio sAthe bhaLI gayo, ane teo sAthe ramavA lAgyo. daDAnI rammatamAM teoe evI zarata karI hatI ke-je hArI jAya te jItelAne khabhA upara besADe. kumAra banelo te deva zrIvardhamAnakumAra sAthe daDAthI ramato thakI hArI gayo, tyAre huM hAryo ane vardhamAna kumAra jItyA' ema bolato te kumAra banelo deva zrIvardhamAna kumArane potAnA khabhA upara besADI prabhune bIvarAvavA mATe devazaktithI sAta tADa jeTalAM uMcA zarIravALo thai gayo. prabhue te svarUpa jANIne vaja jevI kaThora muSTithI tenI pITha para evo prahAra karyo ke, je prahAranI vedanAthI cIsa pADato ane pIDAelo te deva maccharanI jema saMkocAI gayo. prabhunuM A parAkrama ane dharma pratyakSa dekhI indranA vacanane satya mAnatA te deve potAnuM svarUpa Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa karyuM, ane saghaLo AgaLano vRtAMta kahI saMbhaLAvI bolyo ke, "he paramezvara! indra devasabhAmAM ApanA dharyaguNanI jevI prazaMsA karI tevuM dharya meM pratyakSa joyuM. he svAmI! meM parIkSA mATe Apane bIvarAvavA prayatna karyA, te aparAdhanI kSamA karo." AvI rIte prabhu pAse potAnA aparAdhanI vAraMvAra kSamA yAcI, prabhune namaskAra karI, te deva potAne sthAnake gayo. te vakhate saMtuSTa thayelAM indra prabhune bAlyAvasthAmAM paNa mahAnuM parAkramI dekhIne dharyazALI prabhunuM 'vIra' e pramANe nAma pADayuM. - have prabhu ATha varasa kAMIka adhika uMmaranA thayA. jo ke prabhu to janmathI ja traNa jJAnanA dhaNI hatA., chatAM te samaye parama harSita thayelAM mAtA-pitAe mohathI sAmAnya putra peThe bhaNAvavA mATe pAThazALAe mokalavA vicAra karI, zubha muhUrta ane zubha lagna mahotsavapUrvaka sarva prakAranI taiyArI karI. sagAM-saMbaMdhIono hAthI ghoDA vigere vAhanothI, hAra, mugaTa , kuMDaLa, bAjubaMdha, kaMkaNa vigere AbhUSaNothI, ane paMcavarNI ramaNIya rezamI vastrothI AdarapUrvaka satkAra karyo. bhaNAvanAra paMDitane yogya mahAmUlyavALAM, ghareNAM, vividha prakAranAM vastro, ane zrIphaLa vigere uttama vastuo taiyAra karI. pAThazALAnA vidyArthIone vaheMcavA mATe sopArI, sAkAra, bAdAma, drAkSa, cAroLI, mIThAI ane vividha prakAranAM vastro maMgAvyAM. suvarNa ratna ane rUpAthI jaDelAM pATI, khaDiyo, lekhaNa vigere bhaNavAnAM upakaraNo taiyAra karyA. sarasvatI devInI pratimAnI pUjA mATe kiMmatI ratno ane motIthI jaDeluM suvarNanuM manohara AbhUSaNa taiyAra karyuM. kuLanI vRddha strIoe prabhune pavitra tIrthajaLa vaDe snAna karAvI, caMdana kapUra vigere sugaMdhI padArthothI vilepana karyuM. tyAra pachI uttama vastro,divya AbhUSaNo ane puSpamALA vaDe alaMkRta thayelA prabhune suvarNanI sAMkaLathI zobhI rahelA. uttama hAthI upara besADyA. sevakoe prabhunA mastaka upara ramaNIya chatra dhAraNa karyuM, caMdranAM kiraNo jevAM sapheda cAmaro vIMjhavA lAgyA, vAjiMtro madhura svare vAgavA lAgyAM, vividha prakAranA manohara nAca thavA lAgyA, yAcakone icchita dAna ApavA lAgyA, caturaMgI senAthI parivarelA zrI vardhamAna kumAra AvI rIte mahotsava pUrvaka paMDitane ghera padhAryA. paMDita paNa lalATAdimAM caMdananAM tilaka karI, parva divase paheravAnAM uttama ane svaccha vastro paherI AbhUSaNothI alaMkRta banI, zrIvardhamAna kumAranA AgamananI rAha joI prathamathI taiyAra thaIne beTho hato. prabhu pAThazALAmAM AvI yogya sthAne beThA. have A vakhate vAyuthI uDatI patAkA, samudramAM saMkramela candramAnuM pratibiMba, madonmatta hAthInA kAne, strInuM citta, pIpaLAnuM pAna ane kapaTInA dhyAnanI jema, indranuM siMhAsana prabhunA prauDha prabhAvathI calAyamAna thayuM. potAnuM acaLa paNa siMhAsana AvI rIte akasmAt calAyamAna thayeluM joI indra avadhijJAnano upayoga mUkI prabhuno saMbaMdha jANI atizaya vismaya pAmyo, e devonI samakSa bolyo ke-"he devo, juo to kharA!traNa jJAnanA dhaNI ane sarva zAstronA pAragAmI tIrthaMkara prabhune paNa mAtA-pitAe mohavaza thai alpa vidyAvALA eka sAdhAraNa manuSya pAse bhaNavA mokalyA! A to ThIka thatuM nathI, kAraNa ke AMbA para toraNa bAMdhavuM, amRtamAM mIThAza lAvavA bIjI cIjo nAkhavI, sarasvatIne bhaNAvavI, ane candranI aMdara sapheda guNanuM AropaNa karavuM jema nakAmuM che, tema tIrthaMkara prabhu svayaM jJAnI hovA chatAM temane pAThazALAmAM bhaNavA mATe mokalavAnuM kArya nirarthaka che. prabhu AgaLa je vacanono ADaMbara karavo te mAtA AgaLa mAmAnuM varNana karAva jevuM, laMkAnivAsI manuSya AgaLa samudranA kallolanuM varNana karavA jevuM, ane samudra AgaLa lavaNanuM bheTathuM mUkavA jevuM nirarthaka che; kAraNa ke-jinezvaro to bhaNyA vinA ja sarva zAstronA pAragAmI, dravya vinA paNa paramezvara, ane AbhUSaNo vinA paNa manohara hoya che. mATe mArI pharaja che ke, prabhuno avinaya na thavA devo joie." A pramANe devasabhAmAM prabhunA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaaakasa(zrIvatpanma ****** * ** guNonuM varNana karI indra turata brAhmaNanuM rUpa dharI jayAM paMDitanuM ghara hatuM tyAM Avyo. tyAra pachI paMDite yogya Asana para prabhune besADI indra prabhune evA to prazno pUchayA ke, je vyAkaraNamAM adhika kaThina hovAthI teonI siddhi paMDita paNa karI zakato na hato. potAnA manamAM ghaNA vakhatathI rahelAM saMdeha pUchelo joI paMDita vicAravA lAgyo ke - "lAMbA samayathI zAstrono abhyAsa karavA chatAM je saMdehonuM nirAkaraNa mArAthI thaI zakyuM nathI teonA uttara A bALaka kevI rIte AvI zakaze? ApI rIte loko paNa vicAravA lAgyA ke, AvA kaThina praznonA uttara A bALaka kevI rIte AvI zakaze? AvI rIte paMDita tathA loko vicAramagna thaI beThA hatA, ane uttaranI rAha joi rahyA hatA, tevAmAM prabhue te dareka praznonA uttara sArI rIte ApyA. paMDitanA manamAM je je bAbatanA saMdeha hatA, te dareka saMdeha indra avadhijJAnathI jANIne bhagavAnane pUchayA, prabhue te dareka saMdehanA uttara sArI rIte ApyA, tyArathI "jainendra" nAmanuM vyAkaraNa thayuM. AvI rIte prabhue ApelA uttara sAMbhaLI sakaLa loko vismaya pAmyA ke- aho! vardhamAnakumAra bALaka hovA chatAM ATalI badhI vidyA kayAM bhaNyA? AzcaryamAM garakAva thayelo paMDita paNa vicAravA lAgyo ke-"bAlyAkALathI paNa mArA je saMzayonuM moTA moTA paMDitoe paNa nirAkaraNa karyuM nahotuM te sakaLa saMzayone A bALaka hovAchatAM teNe dUra karyA!. vadhAre Azcarya to e che ke, AvA vidyAvizArada hovA chatAM tenI kevI gaMbhIratA che! athavA AvA mahAtmA puruSanuM to AvuM AcaraNa hovuM yukta ja che, kAraNa ke- jema zaradaRtumAM garjanA karato megha varasato nathI, paNa varasAda RtumAM garjanA na karato megha varase che, tema moTI moTI baDAinI vAto karato halako mANasa kAMI karI zakato nathI, paNa na bolato uttama mANasa dhAreluM kAma pAra pADe che. asAra padArthano prAyaH moTo ADaMbara hoya che, paNa sAttvika padArthamAM ADaMbara hoto nathI; kemake jevo kAMsAno AvAja thAya che tevo sonAno AvAja thato nathI." ItyAdi vicAra karatAM paMDitane zakrendra kahyuM ke-"he vipra! tamAre potAnA cittamAM A bALakane manuSyamAtra na jANavA, paNa A mahAtmAne to traNa jagatanA nAyaka ane sakaLa zAstronA pAragamI evA zrIvIrajinezvara samajavA." ityAdi prakAre zrIvardhamAna kumAranI stuti karI indra potAne sthAne gayo, bhagavAna paNa jJAtakuLanA sakaLa kSatriyothI parivarelA potAne ghera AvyA. AvI rIte bAlyAvasthA gayA bAda prabhu anukrame yauvana avasthA pAmyA, tyAre mAtA-pitAe temane ummara lAyaka ane bhogasamartha jANI zubha tithi nakSatra ane muhUrtamAM samaravIra nAme rAjAnI yazodA nAmanI kanyA sAthe paraNAvyA. yazodA sAthe sAMsArika sukha bhogavatA prabhune priyadarzanA nAme putrI thai. priyadarzanAne potAnA bhANeja jamAli sAthe paraNAvI, teNIne zeSavatI nAme putrI thai. have bhagavAnanA parivAranAM nAma sUtrakAra pote varNave che samaNassa NaM bhagavo mahAvIrassa piyA kAsavagutte vaoNaM, tassa NaM, tao nAmadhijA e vamAhijanita; taM jahA-siddhatthe i vA, sijaMse i vA jasaMse i vaa| samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa mAyA vAsiTThI gutteNaM tIse tao nAmadhijA evamAhiJjanti; taM jahA-tisalA i vA, videhadinnA ivA, pIikAriNI i vaa| samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa pittine supAse, jiDhe bhAyA naMdivaddhaNe, bhagiNI sudaMsaNa, bhAriyA jasoyA koDinnA guttennN| samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa dhUA kAsavI gutteNaM, tIse do nAmadhijA evamAhijjanti; taM jahA aNojjA i vA, piyadaMsamA i vaa| samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa nattuI kosiyA gutteNaM, tIse NaM do nAmadhinjA evAmAhijanti taM jahA-sesavaI i vA jasavaI i vA // 5 / 13 / 109 / * ********* (113) * * * * *a re Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaajIvaDqQNana aaaaaaarUTsa (samaUTHi mAvomaThAvavA vanavaguttai) zramaNa bhagavAn mahAvIranA pitA kAzyapa gotranA hatA, (taHU,tonAnA ) temanA traNa nAma (vamahimnatti) prasiddha thayAM che, (taMga) te A pramANe- (fsatye vA,) siddhArtha, (Hi gvA) zreyAMsa, (nasaMte phuvA) ane yazasvI. (samaUTH of Inkho mAvasa mAvA) zramaNa bhagavAn mahAvIranI mAtA (vAmiDI] ) vAziSTha gotranAM hatAM, (tIne tonAmadhaMAvamafkMnti) temanAM traNa nAma prasiddha thayAM che; (te nIM-) te A pramANe- (tinA 3 vA) trizalA, (videhavinA phuvA) videhadinA, (deiroff 3 vA) ane prItikAriNI. (samarasa mAvo mahAvI) zramaNa bhagavAnuM mahAvIrane (ttine supA) supArtha nAmanA kAkA hatA, (nidde mAvA naMtivo ) naMdivardhana nAmanA moTA bhAI hatA, temanI suvaMsaTI) sudarzananA nAmanI bahena hatI, (mAriyA gorA voIDanA gui) ane kauDinya gotranI yazodA nAmanI strI hatI. (HATH | mAvo mahAvIra pUbA siva gujja) zramaNa bhagavAna mahAvIranI putrI kAzyapa gotranI hatI, (tI? to nAmaghanI vArdiMA ) tenAM be nAma prasiddha thayAM che; (saM 180-) te pramANe-(baLonA phuvA, upavahaMsaTI DravA) anavadyA ane priyadarzanA. (samaUIRY | mAvo mahAvIrU) zramaNa bhagavAn mahAvIranI (nag aoniyA gurena) namrakA eTale putrInI putrI kauzika gotranI hatI, (tIre to nAmadhanI svamAhijhatti) teNInAM be nAma prasiddha thayAM che (taM -) te A pramANe- (savarDa 3 vA nasavarDa vA) zeSavatI ane yazasvatI . 109 samaNe bhagavaM mahAvIre dakkhe dakkhapaiNNe paDiruve AlINe bhaddae viNIe nAe nAyaputte nAyakulaMcade videhe videhadinne videhajace videhasUmAle tIsaM vAsAiM videhaMsi kaTu ammA-piU hi devattagaehiM gurumahattaraehiM anbhaNuNNAe samattapaiNNe puNaravi loatiehiM jIakappihiM devehiM tAhiM iTThAhiM jAva vaggUhiM aNavarayaM abhinaMdamANA ya abhithuvyamANA ya evaM vayAsI // 5 / 14 / 110 // (samI mAva mahAvIre vavave) sarva kaLAomAM kuzaLa evA zramaNa bhagavAn mahAvIra, vaLI kevA? - (vasva pas ) karelI hitakara pratijJAno samyak prakAre nirvAha karanArA, (DirUve) atyaMta suMdara rUpavALA (nAnI) sarvaprakAranA guNothI yukta banelA, athavA indriyone kAbUmAM rAkhanArA, (6) saraLa prakRtivALA (vi) vaDilono vinaya karanArA, (nA) prakhyAti pAmelA, (nAvapu) jJAta eTale siddhArtha rAjA, temanA putra, (nAvavuMbhavaMDe) jJAta kuLamAM candramAM sarakhA, (vive) vajaRSabhanArAca saMghayaNa ane samacaturasa saMsthAna vaDe manohara hovAthI viziSTa prakAranA zarIravALA (vihine) videhadinAnA apatya eTale trizalA kSatriyANInA putra, ( vive) videhA eTale trizalA kSatriyANI, temanI kUkhane viSe utpanna thayelAM zarIravALA, ( vikmAne) videhamAM eTale gRhasthanAsamAM sukumAra, kemake dIkSA vakhate to prabhu parISaha-upasargAdi sahana karavAmAM ati kaThora hovAthI sukumArapaNAe karIne rahita hatA. AvA vizeSaNathI vibhUSita prabhu (tIte vAsa DuM viHi 6) trIza varasa sudhI gRhasthAvAsamAM rahIne (ammA-pijhahiM tevattAe) prabhunAM mAtApitA devapaNAne pAmyAM, tyAre (gumahattafhaM bamaNuOUTU) guru eTale moTA bhAI naMdivardhana tathA mahattaro eTale rAjyanA pradhAno pAsethI dIkSA levAne anumati pAmelA. (samattapa30) mAtA-pitA jIvatAM hoya, tyAM sudhI dIkSA na levAno abhigraha aThyAvIza varase saMpUrNa thayelo hovAthI tathA moTA bhAI naMdivardhananA AgrahathI be varasa vadhAre gRhasthAvAsamAM rahevAno abhigraha saMpUrNa thayelo hovAthI-samApta thayelI pratijJAvALA hatA. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram dIkSA prabhu trIza varasa gRhasthAvAsamAM AvI rIte rahyA-zramaNa bhagavAn mahAvIranI UMmara aThyAvIsa varasanI thai tyAre temanAM mAtA-pitA svargavAsI thayAM. Avazyaka sUtranA abhiprAya mujaba prabhunA mAtA-pitA mAhendra nAmanA cothe devaloke gayAM, ane AcArAMga sUtranA abhiprAya mujaba acyuta nAmanA bAramA devaloke gayAM. prabhue garbhAvAsamAM pratijJA lIdhI hatI ke 'mAtA-pitA jIvatAM dIkSA nahi laiza' te pratijJA pUrI thai, tethI dIkSA mATe potAnA vaDila baMdhu naMdivardhananI anumati mAMgI. naMdivardhane jaNAvyuM ke-"bhAi! mAtA-pitAnA viyogathI haju huM pIDAuM chuM, haju to te duHkha visAre paDayuM nathI tevAmAM vaLI tame dIkSAnI vAta karo cho, Ave samaye tamAro viraha dhA upara kSAra nAkhavA jevo vizeSa saMtApa karanAro thaze, mATe atyAre tamAre mane choDIne na javuM joie''. vairAgya raMgathI bhIMjAelA prabhu bolyA ke-'Arya! A saMsAramAM dareka jIvoe mAtA-pitA, bhAi, bahena, bhAryA, putra vigere saMbaMdho ghaNI vakhata bAMdhyA, to kone mATe pratibaMdha ka2vo ane kone mATe na ka2vo? tAttvika dRSTithI jotAM koi koinuM nathI, mATe zoka-saMtApa choDI dyo''. rAjA naMdivardhane kahyuM ke-'"bhAI! tame kaho cho te huM paNa jANuM chuM, paNa prANapriya vahAlA bandhu! tamAro viraha mane atyanta saMtApa kara thaze, mATe A vakhate dIkSA na lyo, mArA AgrahathI haju be varasa ghera raho'. prabhue kahyuM ke-'narezva2! bhale tamArA AgrahathI huM be varasa ghera rahIza, paNa mAre mATe havethI koipaNa prakArano AraMbha na karazo, huM prAsuka AhAra-pANI vaDe zarIrano nirvAha karIza'. naMdivardhana rAjAe paNa prabhunuM vacana svIkAryuM, tyAra pachI prabhu be varasa vadhAre gRhasthAvAsamAM rahyA. jo ke be varasa sudhI prabhu vastro ane AbhUSaNo vaDe alaMkRta rahetA, pama niravadya AhAra karatA, jaLa paNa acitta pItA. te be varasa sudhI prabhu aci jaLathI paNa sarvasnAna nahi karatAM, kevaLa lokavyavahArathI hAthapaga ane moDhuM dhotA. tyArathI jiMdagI sudhI brahmacarya pALyuM. prabhue jyAre dIkSA lIdhI tyAre to temaNe sacitta jaLathI snAna karyuM hatuM. kAraNa ke tIrthaMkarono tevo AcAra che. prabhu jyAre janmyA hatA tyAre cauda mahAsvapnathI sUcita hovAthI, 'nizcayathI A cakravartI rAjA thaze' e pramANe lokonI vAta sAMbhaLI zreNika caMDapradyota vigere rAjakumArone temanAM mAtA-pitAe prabhunI sevA mATe mokalyA hatA, paNa jyAre prabhune mahAvairAgI ane dIkSA levA mATe tatpara joyA tyAra 'A cakravartI nathI' ema jANI te rAjakumAro potapotAne ghera ghayA. AvI rIte eka taraphathI pratijJA samApta thayelI hovAthI prabhu pote ja dIkSA levAne taiyAra hatA, ane bIjI taraphathI lokAMtika devoe dIkSAne eka varasa bAkI rahyuM, tyAre eTale prabhunI ogatrIza varasanI uMmara thai tyAre potAnA zAzvata AcAra pramANe prabhune dIkSAno avasara jaNAvavA vinaMtI karI; te sUtrakAra kahe che (pungaravi tobaMti inIvaJappinheM peveoi) vaLI jIta eTale avazyapaNe tIrthaMkarone dIkSAno avasara jaNAvavAno che kalpa eTale AcAra jeone evA brahmalokanivAsI nava prakAranA lokAntika devo (tAhiM) tevA prakAranI viziSTa guNavALI vANI vaDe bolyA. te vANI kevI che?- ( dAhiM nAva vamUrtti) iSTa eTale prabhune vallabha lAge evI, yAvat-jene sAMbhaLavAnI hamezAM icchA thAya evI, ane tethI ja priya eTale te vANI upara dveSa na Ave evI, manane ne vinoda karAvanArI, atizaya suMdara hovAthI manamAM barAbara ThasI jAya evI, suMdara dhvani, manohara varNo ane spaSTa uccAravALI, samRddhine karanArI, tevA prakAranA varNo vaDe yukta hovAthI upadravone haranArI, 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanane prApta karAvanArI, anarthonA vinAza rUpa maMgaLa karavAmAM pravINa, alaMkArAdi vaDe zobhatI, jene sAMbhaLatAM turata ja hRdayane viSe artha jaNAI jAya evI, sukomaLa hovAthI hRdayane AhvAda upajAvanArI eTale hRdayanA zokAdino nAza karanArI, jemAM varNo, pado tathA vAkyo thoDAM ane artha ghaNo nIkaLe evI, sAMbhaLatAM ja karNane sukha upajAvanArI, ane suMdara lAlityavALA varNo vaDe manohara, AvA prakAranI vANI vaDe (avirataM minaMtanA 3) prabhune niraMtara abhinaMdatA chatAM- eTale prabhuno satkAra karatAM, (mithu_mA va) tathA prabhunI stuti karatAM chatAM (vaM vavANI-) A pramANe bolyA- jo ke prabhu to svayaM saMbuddha che. pote ya pratibodha pAmelA che, ane tethI ja temane dIkSA aMgIkAra karavAne koinA upadezanI apekSA nathI; potAnI meLe ja dIkSA levAnA che, paNa te lokAMtika devono evo AcAra che ke- tIrthakarone dIkSAno avasara jaNAve. ane tethI ja lokAMtika devoe prabhune dIkSAno avasara jaNAvavA mATe kahyuM ke-. 110. jaya jaya naMdA! , jaya jaya bhaddA!, bhadaM te, jaya jaya khattiyavaravasahA! bujjhAhi bhagavaM!, loganAhA sayalajagajIvahiyaM pavattehi dhammatitthaM hiya-suha-nisseyasakaraM savvaloe sabajIvANAM bhavissai tti kaTu nayana sadaMpatti | jo 15 111 / (nava naMvA) he samRddhizAlI! Apa jaya pAmo jaya pAmo, (nava nA maddA !) he kalyANavaMta! Apa jaya pAmo jayapAme. (madaM te) he prabhu! ApanuM kalyANa thAo, (jhavegavaravattivavaAT!) jagatano uddhAra karavAnI dhoMsarI dhAraNa karavAmAM samartha hovAthI he kSatriyomAM zreSTha vRSabha samAna! Apa jaya pAmo jaya pAmo. (mAva!) he bhagavAn ! Apa bodha pAmo- dIkSA svIkAro (topanAha! saMvata gIjhIvahiyaM vahi ghammativaeN) he lokonA nAtha! sakaLa jagatanA jIvane hitakara evuM dharmatIrtha pravartAvo, (fkM-su-naseva- dhvano dhvajJIvAnuM maviksa tti 8) kAraNake A dharmatIrtha sakaLa lokane viSe sarva jIvone hita karanAruM sukha karanAruM, tathA mokSa karanAruM thaze. e pramANe kahIne te lokAMtika devo (jhIjhave poMnti ) jaya jaya zabda bole che. 111. pulviM piNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa mANussagAo gihatthadhammAo aNuttare Ahoie appaDivAI nANa-daMsaNe hotthaa| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre teNaM aNuttareNaM AhoieNaM nANadaMsaNeNaM appaNo nikkhamaNakAlaM Abhoie |aabhoittaa ciccA hiraNaM, ciccA subbaNNaM, ciccA dhaNaM, ciccA rana, ciccA raTTe, etaM balaM vAhaNaM kosaM koTThAgAraM ciccA puraM, ciccA aMteuraM, ciccA jayavayaM, ciccA vipuladhaNa-kaNaga-rayaNa-maNimottiya-saMkha sila-ppavAlattarayaNamAiyaM saMtasArasAvaijz2a, vicchaDDaittA. vigovaittA, dAmaM dAyArehi paramAttA, tAi rAphayA parimaphattA pA uddA 112 . (pulvei fu i samI mAvo mahAvIrU mAthuITo gahatyAnmA) zramaNa bhagavAn mahAvIrane manuSya ne ucita evA gRhastha dharma eTale vivAhAdinI pahelAM paNa (pure gAto gappaDivA nAba-vaMsa hatyA) anuttara eTale atyaMtara avadhi hovAthI utkRSTa, upayogavALuM ane kevaLajJAnanI utpatti thAya tyAM sudhI sthira rahevAvALuM; evA prakAranuM jJAna ane darzana eTale avidhajJAna ane avadhidarzana hatuM. (ta samane mAvaM mahAvIre) tethI zramaNa bhagavAn mahAvIra (tevi JputaLuM bAhozei nA-vaMsaUI) te utkRSTa ane upayogavALA avadhijJAna ane avadhidarzana vaDe (MMU nivAmaUvAta khAmoDu) potAno dIkSAkALa jANe che. (kAmottA) Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ {{{tarUra che ane zrIvahattvapUrNam a phasara dakSAvALa jANIne (jIvavA hiUOT) hiraNya eTale rUpAne athavA nahi ghaDelA suvarNane tyajIne, (vigha suvaUVi) ghaDelA suvarNane tyajIne, (viqAgha) gaNimAdi cAra prakAranA dhanane tyajIne, (viOT 3) rAjaya tyajIne (viEST 36) deza tyajIne (vaM varaM vAhaU podara) evI rIte hAthI, ghoDA, ratha ane pALA rUpa caturaMgI senA tyajIne, khaccara pramukha vAhana tyajIne, dravyano khajAno tyajIne, dhAnyanA koThAriyAMne tyajIne (viU[ ) nagara tyajIne, (viSpA aMtara) aMtaHpura tyajIne, (viSpA nava) dezavAsI loka tyajIne, (vighA viputrA-vaULIraI-mana-motti-rasaM{q-fsana-pavana-ttaravAmAAM ) vipula dhana eTale gAya vigere pazuo, ghaDeluM ane nahi ghaDeluM ema banne prakAranuM suvarNa, karkatAnida ratno, candrakAntAdi maNio, motIo dakSiNAvarta zaMkho, zilA eTale rAjAo taraphathI maLelAM khitAbo-padavIo, paravALAM ane mANeka pramukha lAlA ratnAdi, (saMtaHIRAvaM) upara jaNAvelAM vidyamAna evA pradhAna dravyane tyajIne AvI rIte sarva vastuono (viUS$A) vizeSa prakAre tyAga karIne, (vijJatA) jamInamAM dATelAM ane gupta rahelAM te suvarNAdikane dAnanA atizayathI pragaTa karIne, athavA suvarNAdika asthira hovAthI tene niMdaNIya gaNIne, (vi vAvahiM mAtA) dAna levAne jeo Ave te dAyAra eTale yAcako, te yAcakone dAna eTale ke suvarNAdika dhana bhAge paDatuM vaheMcI ApIne, athavA amuka A ApavuM ema vicArapUrvaka ApIne; (vA vADayAparamAttA) vaLI potAnA gotrIone suvarNAdika dhana bhAge paDatuM vaheMcI ApIne prabhu dIkSA levAne nIkaLyA. 112. sUtrakAre A sUtra vaDe, prabhue vArSikadAna ApyuM ema sUcavyuM. te A pramANe-prabhune dIkSA levAne eka varasa bAkI rahyuM, tyAre prabhu vArSika dAna devAne pravaryA. prabhu hamezAM sUryodayathI AraMbhI prAtaHkALa bhojananI veLA sudhI eka karoDa ATha lAkha sonaiyAnuM dAna ApatA nagaranA dareka rastA ane zerIo para udghoSaNA karAvI che, jene je kAMI joIe te laI jAo.' evI rIte prabhue eka varasamAM traNa abaja adyAzI karoDa ane eMzI lAkha sonaiyAnuM dAna ApyuM. AvI rIte vArSika dAna ApIne prabhue potAnA vaDila banyuM naMdivardhane pUchyuM ke-"he rAjU tamoe kahelo avadhi paNa saMpUrNa thayo che, tethI have huM dIkSA svIkAruM chuM. te sAMbhaLI naMdivardhana rAjAe paNa dIkSA levA anumati ApI. tyAra pachI naMdIvardhana rAjAe prabhuno dIkSA mahotsava karavA mATe kSatriyakuMDa nagarane dhvajA-patAkA ane toraNothI zaNagAryuM, rastA ane bajArone sAphasupha karAvI raMga ripera karAvI suzobhita karI, utsava jovA mATe AvelA lokone besavA mATe mAMcaDA goThavAvyA, yogya sthaLe paMcavarSIya puSponI mALAo laTakAvI dIdhI. AvI rIte kSatriyakuMDa nagarane devaloka sadaza banAvI dIdhuM. tyAra pachI naMdIvardhana rAjAe ane zakrAdi devoe-suvarNanA, rUpAnA, ratnanA, suvarNa ane rUpAnA, suvarNa ane ratnanA, ratna ane rUpAnA, suvarNa-ratna ane rUpAnA, tathA mATInA, evI rIte ATha jAtinA kaLazo, pratyeka jAtinA eka hajAra ane ATha ATha saMkhyAnA taiyAra karAvyA, tathA bIjI paNa sakaLa sAmagrI taiyAra karAvI. tyAra pachI acyatendra vigere cosaTha indroe maLI prabhuno abhiSeka karyo chatAM, devoe karelA te kaLazanA divya prabhAvathI naMdivardhana rAjAe karAvelA kaLazonI aMdara aMtarSita thaI gayA, tethI naMdivardhana rAjAe karAvelA te kaLazo atyaMta zobhavA lAgyA. tyAra pachI naMdivardhana rAjAe prabhune pUrvadizA sanmukha besADI, devoe lAvelA kSIrasamudranA jaLathI sarvatIrthonI mATIthI ane sakaLa auSadhIothI abhiSeka karyo. te vakhate indro hAthamAM jhArI, darpaNa vigere lai'jaya jaya' zabda bolatA agADI ubhA rahyA. AvI rIte prabhue snAna karyA bAda gaMdhakaSAyI vastra vaDe zarIrane lUMchI nAkhI divya caMdana vaDe zarIre vilepana karyuM. pachI prabhu kalpavRkSanA puSponI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kare che ke phakIvaPsvalUsamakaka kakara mALAthI paNa manohara kaMThavALA, suvarNajaDita cheDAvALA, svaccha, ujjavaLa, ane lakSyamUlyavALA sapheda vastrathI DhaMkAyAla zarIravALA, hAra vaDe zobhatA vakSasthaLavALA, bAjubaMdha ane kaDAothI alaMkRta bhujAovALA, ane kuMDaLathIdAMpatA gAlavALA, AbhUSaNo ane vastrAdithI alaMkRta thayA. tyAra pachI pacAsa dhanuSya lAMbI, paccIza dhanuSya pahoLI, chatrIza dhanuSya uMco, suvarNamaya seMkaDo staMbhothI zobhI rahelI, maNio ane suvarNajaDita hovAthI vicitra dekhAtI, ane nadImAM nadInI jema devazaktithI aMdara samAelI che devaoe karelI pAlakhI jemAM, evA prakAranI naMdivardhana rAjAe taiyAra karAvelI caMdraprabhA nAmanI pAlakhImAM besIne prabhu dIkSA levA mATe cAlyA. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre je se hemantANaM paDhame mAse paDhame pakkhe maggasirabahule tassa NaM maggasirabahulassa dasamIpakkhe NaM pAINagAmINIe chAyAe porisIe abhiniviTTAe pamANapattAe subbae NaM divase NaM vijae NaM muhUtte NaM caMdappabhAe sIyAe sadevamaNuyAsurAe parisAe samaNugammamANaM agge saMkhiya cakkiya laMgaliya muhamaMgaliya vaddhamANa pUsamANa-ghaMTiyagamehiM tAhiM jAva vaggUhiM abhinaMdabhANA ya mithuvyamALA ya vaM vAsI- I Saa 17 99 rU II (te vAte te samaUT) te kALe ane te samaye (samI mAvaMmahAvIra) karelo che chaThano tapa jemaNe ane vizuddha che vezyAo jemanI zramaNa bhagavAna mahAvIra (ne se hemaMtAI paDhame mAte pahapavarave-mAsivahate) hemaMta Rtuno pahelo mAsa, paheluM pakhavADiyuM eTale mAgazara mAsanuM kRSNa pakhavADiyuM, (tarU mAsivahata samIpavaa vi)te dazamanI tithine viSe, (TLAmaufNa AvINa) pUrva dizA tarapha chAyA gayA bAda, (pArasI minividyAmaU|paCIP) pramANa prApta eTale nyUna nahi tema adhika paNa nahi, evA prakAranI pAchalI porasI thatAM (suqui vivasevi) suvrata nAmanA divase, (vinamuhadvi) vijaya nAmanA muhUrtamAM (vaMtapUnAnIvANa) candraprabhA nAmanI pAlakhImAM ratnajaDita suvarNanA siMhAsana para pUrvadizA sanmukha beThA. pAlakhImAM beThelA prabhune jamaNe paDakhe kuLanI mahattA strI haMsalakSaNa uttama sADI laIne bhadrAsana para beThI, DAbe paDakhe prabhunI dhAva mAtA dIkSAnuM upakaraNa laine beThI, pAchaLanA bhAgamAM uttama zrRMgAra paherelI svarUpavatI eka taruNa strI hAthamAM sapheda chatra dharIne beThI, IzAna khUNAmAM eka strI saMpUrNa bharelo kaLaza hAthamAM laIne beThI, ane agnikhUNAmAM eka strI hAthamAM maNimaya paMkho laine bhadrAsana para beThI. AvI rIte sarvaprakAranI taiyArI thai rahyA bAda naMdivardhana rAjAe hukama karelA sevakoe te pAlakhIne upADI. pachI zakendra te pAlakhInI dakSiNa taraphanI uparanI bAhAne, IzAnendra uttara taraphanI uparanI bAhAne, camarendra dakSiNa taraphanI nIcenI bAhAne, ane balIndra utara taraphanI nIvenI bAhAne upADI. vaLI calAyamAna thatAM kuMDala vigere AbhUSaNothI ramaNIya lAgatA evA bAkI rahelA bhavanapati vyaMtara jyotiSka ane vaimAnika indro paMcavarNa puSponI vRSTi karatA ane duMdubhI vagADatA potapAtanI yogyatA pramANe te pAlakhIne upADavA lAgyA. tyAra pachI zakrendra ane IzAnendra pAlakhInI bAhA choDIne bhagavaMtane cAmara vIMjhavA lAgyA. AvI rIte prabhu pAlakhImAM besIne cAlyA tyAre jema zarada RtumAM vikasita thayelAM kamaLo vaDe padhasarovara zobhe, praphullita thayeluM aLasInuM, kaNeranuM, caMpAnuM ane tilakanuM vana zobhe, tema devone kAraNe samagra AkAza manohara zobhI rahyuM. vaLI niraMtara vAgI rahelAM nagArAM, nobata, bhaMbhA, vINA, mRdaMga ane dudaMbhI vigere aneka prakAranAM vAjiMtrono nAda AkAzatala ane bhUtala upara phelAI rahyo. vAjiMtrono karNapriya nAda sAMbhaLI nagaravAsI strIo Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** ******IvaDqlUma R******asva** potapotanAM kArya choDI utAvaLathI doDI AvatI vividha prakAranI ceSTAothI lokone Azcarya pamADatI hatI. kahyuM che ke "tinnivi thINaM vallahAM, kali kajjala siNduur| e puNa atihi vallahAM dUdha jamAI tUra // 1 // " "strIone kleza eTale kajIo, kAjaLa ane siMdUra e traNa cIja vahAlI hoya che, paNa dUdha, jamAI ane vAjiMtra e traNa to atizaya vahAlAM hoya che. 1." tethI nagaranI strIo vAjiMtronA zabda sAMbhaLI potapotAnA kAma adhUrAM mUkI evI to vicitra ceSTAo yukta doDI AvI ke jene joI hasavuM Ave. "svagallayoH kAcana kajjalADU kastUrikArbhinayanAJjanaM c| gale calannUpuramaGghipIThe, graiveyakaM cAru cakAra bAlA?" kaTI taTe kA'pi babandha hAraM, kAJcI kvaNatkiGkiNikAM ca knntthe| gozIrSapaGkana raraJja pAdA-valaktapaMkena vapurlilepa // 2 // "koI eka strI AMkhamAM kAjaLa AMjatI hatI te utAvaLathI gAla para lagAvI dIdhuM ane gAla upara kastUrI lagAvavAnI hatI te AMkhamAM AMjI dIdhI! page paheravAnuM calAyamAna jhAMjhara kaMThamAM paherI lIdhu, ane kaMThamAM paheravAno ramaNIya kaMTho pagamAM paherI lIdho! 1. vaLI koI strIe to DokamAM paheravAno hAra utAvaLamAM kammaramAM paherI lIdho, ane kammaramAM paheravAno raNajhaNATa karatI ghaghariyovALo kaMdoro DokamAM lagAvI dIdho, koI strIe utsava jovAnI utsukatAthI zarIre vilepana karavA mATe ghasIne taiyAra karela gazIrSa caMdana vaDe paga raMgI nAkhyA, ane paga raMgavAne taiyAra-karela alatAnA rasa vaDe zarIre vilepana karyuM 2." "ardhasnAtA kAcana bAlA, vigalatsalilA vishvthvaalaa| tatra prathamamupetA trAsaM, vyAdhita na keSAM jJAtA hAsyam ? // 3 // " aradhuM snAna karelI, bhIjAelA zarIramAMthI TapakI rahelAM jaLavALI, ane vIkharAelA kezavALIthI doDI AvelI koIka strIe prathama bhayane pachI oLakhANI tyAre hAsya kone na karAvyuM 3. "kA'pi paricyutavizlathavasanA, mUDhA krdhRtkevlrsnaa| citraM tatra gatA na lalajje, sarvajane jinavIkSaNasaMje // 4 // " "koIka bhoLI strI to utAvaLathI doDatAM teNInA vastra DhIlAM thaI khasI javAthI hAthamAM kevaLa nADIne ja pakaDI ubhI rahI hatI. chatAM sarva loko zrIjinezvarane jovA mATe tanmaya thayela hovAthI Azcarya che ke zaramANI nahi. 4." ____ "saMtyajya kAcit taruNI rudantaM, svapotamotuM ca kare vidhRty| nivezya kaTayAM tvarayA vrajantI, hAsAvakAzaM na cakAra keSAm ! // 5 // " koI eka taruNa strIe raDatuM evuM potAnuM bALaka levAne badale bhUlathI bilADAne hAthamAM lai keDamAM besADI utAvaLathI doDatAM kone hAsya na karAvyuM? 5." "kAzcida mahilA vikasatkapolAH,zrI viirvktrekssnngaaddhlolaaH| visrasya dUraM patitAni tAni, nA'jJAsiSuH kAJcanabhUSaNAni // 6 // " "zrIvIra prabhunuM mukha jovAne atizaya lolupa banelI ane AnaMdathI praphullita gAlavALI keTalIka strIone Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a***********(zrIsvapUNama masaaaaaaaaaapha to potAnAM suvarNanAM AbhUSaNo sarI javAthI dUra paDI gayA chatAM paNa khabara paDI nahi. 6." " ! mo rUma? mauna, saumathatata vare zarIra gRprAmi duHkhAni karasya dhAtu-ryacchilpamIdRg vadati sma kAcit // 7 // " vaLI koIka strI prabhune dekhI bolavA lAgI ke- aho teja! aho rUpa! aho mahAnuM parAkrama! aho! zarIranA viSe adbhuta saubhAgya! huM to vidhAtAnA hAthanI caturAI joi tenA dukhaDAM lauM chuM, ke jenI AvI adbhuta kArIgarI che....." "hastAmbujAbhyAM zucimauktikaughaH-ravAkiran kAzcana cnyclaakssyH| kAzcijjagurmaJjulamaGgalAni, pramodapUrNa nanRtuzca kAzcit // 8 // " caMcaLa netravALI keTalIka strIoe hastakamaLathI pavitra motIo uDADI prabhune vadhAvyA, keTalIka strIo madhura svarathI ramaNIya evA dhavalamaMgaLa gAvA lAgI, ane keTalIka strIo to AnaMdamagna banI nAcavA lAgI." AvI rIte nagaravAsI puruSo ane strIo jemanA vaibhavano utkarSa joI rahyAM che evA bhagavaMtanI agADI prathama svastika1, zrIvatsa 2, nandAvarta 3, vardhamAnaka 4, bhadrAsana 5, kaLaza6, matsyayugala 7, ane darpaNa 8, e pramANe ratnamaya ATha maMgaLa kramavAra cAlavA lAgyAM. temanI pachI pUNa kaLaza, jhArI, cAmaro, moTI dhvajA, vairya ratnajaDita evA daMDa para raheluM sapheda chatra, tathA maNi ane suvarNamaya evuM siMhAsana cAlyuM. pachI svArararahita evA ekaso ATha uttama ghoDA ane eka so ATha uttama hAthI cAlavA lAgyA. tyAra bAda pharakatI patAkAothI manohara lAgatA, dhvajAo ane vAjiMtronA nAdathI ramaNIya banelA ane aneka prakAranAM zastro tathA bakhtarothI bharelA evA ekaso ne ATha ratha cAlavA lAgyA. temanI pachI bakhtara paherelA ane sarvAga suMdara evA ekaso ATha vIra puruSa cAlyA. tyAra pachI kramasara ghoDA hAthI ratha ane pALAnuM sainya cAlavA lAgyuM. tyAra bAda hajAra patAkA vaDe zobhI rahelo ane hajAra yojana uMco evo mahendra dhvaja cAlyo. tenI pachI kha dharanArA, bhAlAvALA ane bAjoTha dharanArA kramasara cAlyA. tyAra pachI hAsya karAvanArA, nAca karanArA ane "jaya jaya' zabda bolatA bhATa-cAraNa pramukha cAlavA lAgyA. tyAra bAda ugnakuLanA, bhogakuLanA ane rAjanyakuLanA kSatriyo, koTavALo, maDaMbanA adhikArIo, kauTuMbiko, zeThiyA, sArthavAho, devo tathA devIo prabhunI agADI pAchaLa ane paDakhe cAlavA lAgyA. (vevamagvAsuINa parisAI) vaLI svargaloka, manuSyaloka ane pAtALaloka nivAsI devo, manuSyo ane asuro sahita parSadA eTale lokonA samudAye karIne (sadhvagammamALa) samya prakAre pAchaLa gamana karAtA evA prabhune. vaLI prabhu kevA che?- (ane saMvIya-) agADI cAlatA evA zaMkha vagADanArA, (viva-) cakra hathiyArane dhAraNa karanArA, (naMgAliya-) gale laTakAvela suvarNAdimaya haLane AkAre AbhUSaNane dhAraNa karanArA bhaTTa vizeSo, athavA kheDUto, (muhamaMmniva-) mukhane viSe mAMgalika zabda bolanArA priyavAdako, (vanA) zrRMgAra paherI manohara banelA nAnA kumArone khabhA upara besADI cAlanArA puruSo, (dUmA) virudAvalI bolanArA bhATa-cAraNo, ( divAkhoDiM-) ane ghaMTa vagADanArA rAuLiyA tarIke oLakhAtA puruSo, teonA samudAyo vaDe parivarelAM evA prabhune kuLanA vaDila vigere svajano (tAhiM nAva vagUkiM) tevA prakAranI yAvat iSTAdi vizeSaNavALI vANI vaDe (minaMtamALA mayudvamAva) abhinaMdana ApatA eTale samRddhivaMta kahetAM tathA stuti karatA (vaMtavANI) A pramANe bolyA ke- 113. 120 ke phakara karuM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F REEMPERHzrIkalpasUtram HREFERREFHIKESHES jaya jaya naMdA! jaya jaya bhaddA! bhadaMte, abhaggehiM nANa-dasaNa-carittehiM aji AiMjiNAhi iMdiyAI, jiaM ca pAlehi samaNadhammaM, jiyavigyo vi ya vasAhi taM deva! siddhimajjhe, nihaNAhi rAga-dosamalle taveNaM, dhiidhaNiabaddhakacche muddAhi aTTha kammasUtta jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca vIraM! telukkaraMgamajjhe, pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalavaranANaM, gacchaM mukkhaM paraM payaM jiyavarovaiTeNa maggeNa akuDileNa haMtA parIsahacamuMjaya jaya khattiyavaravasahA! bahuiM divasAiM bahUI pakkhAI huI mAsAI bahUI uUiM bahUI ayaNAI bahUI saMvaccharAiM abhIe parIsaho-vasaggANaM, khaMtikhame bhaya-bheravANaM, dhamme te avigdhaM bhavau ti kaTu jayajayasadaM pauMjanti // 5 / 18 / 114 // (jaya jaya naMdA) : samRddhivAn! tame 45 pAmo 45 5|bho, (jaya jaya bhaddA!) he pratyA15t24! tame 45 pAmo 045 pAmo, (bhadaM te) mAru lyaae| thAmI, (abhaggehiM nANa-daMsaNa-caritehiM ajivAiM jiNAhi iMdiyAI) tI na zakAya eTale vaza na thai zake evI indriyone agni eTale aticArahita evAM jJAna, darzana ane caritra vaDe 12 42), (jiaMca pAlehi samaNadhamma) bhane chatelA bheTale vaza rekhai aiti vigere 6za prA2nA zramAyanutame pAlana ro, (jiyavigdho vi ya vasAhi taM deva! siddhimajJa) vajI he prabhu! vighnone tnaa| tame siddhimA yaso. ahIM siddhimAM zabda vaDe 'zramaNadharmane vaza karavo' evo artha samajavo, eTale lakSaNA vaDe tenA prakarSamAM, arthAt siddhimAM eTale zramaNadharmane vaza karavAnA prakarSamAM tame aMtarAya rahita raho. (nihaNAhi rAga-dosamalle taveNaM) mA sane salyaMtara ta5 vaDe tame 2 // anedveSa3pI bhadono vinAza ro, (piidhaNiabaddhakache maddAhi aTTha kammasattu jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM) dhA255mA atizaya bha2 sI-atyaMta dRDha banI uttama zuladhyAna 43 06 : 3pI zatrumArnu bhaIna ro, (appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca vIra! telukkaraMgamajJa) vaNI he vIra! apramAhI yAta tame eso3pI raMgamaMDapanI madhyamA bheTale mallayuddha 42vAnA akhADAmAM ArAdhanA rUpI patAkAne grahaNa karo; arthAt jema koI malla sAmA mallane jItI jayapatAkA meLave che tema tame 59 bha3pI zatruone tI mArAdhanA 3pI patA bhejavyo (pAvaTa vitimiraNuttaraM kevalavaranANaM) maa129|| 2hita ane anupama me pradhAna vazAna prAta 42, (gaccha ya mukravaM paraM padyaM jiNavarovaiTheNa maggeNa akuDileNahaMtA parIsahacamuM) mahevAhineizvarome pra3pelA zAna rzana bhane yAritra35 juTira meTale saraNa bhArgavaDe 5zeSaDonesenAnIne 5255635 bhokSamA mo, (jaya jaya ravattiyavarasahA!) kSatriyone virSe uttama vRSama samAna! tabhe 45 pAbho 45 pAmo, (bahUI divasAI) pahiso sudhA (bahUpikravAI) 55 55vAyAM sudhA (bahUI mAsAiM) e| malinA sudhI, (bahUiM uUi) paNe bhAsa. amaae| ubhaMtI tumao sudhI, (bahUiM ayaNAI) 7-7 bhAsa prbhaae| kSieAyana meM uttarAya lakSa ghai ayano sudhI, (bahUiM saMvaccharAI) tathA 12sa sudhA (abhIe parIsaho-vasaggANaM) parISaho bhane 75sargothI nirbhaya 26||chti (ravaMtiravame bhaTa-bheravANaM) tathA vIjI, siMha, prabhupanA bhayo bhane bhairavAne kSamApUrva sahana 2 chatai tame 45 pAmo. (dhammaM te avigdhaM bhavauttika1) saMyama 35 dharmamA tamone nirviva5j thAmI, mA proTIne puNanA 138 vigaire 214no (jayajayasadaM pauMjanti) jaya jaya zabda bole che. 114. ___ tae maM samaNe bhagavaM mahAvIre nayaNamAlA sahassehiM picchinnamANe, picchinnamANe, vayaNamAlAsahassehiM Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********************** zrIkalpa sUtram A FF#*#*#**#REER abhithuvvamANe, abhithuvvamANe hiyayamAlAsahassehiM unnaMdiJjamANe unnaMditramANe, maNorahamAlAsahassehi bicchippamANe vicchippamANe, kaMti-rUva-guNehiM patthina-mANe patthitramANe, aMgulimAlAsahassehiM dAijamANe dAijamANe dAhiNahattheNaM bahUNaM nara-nArI sahasANaM aMjalimAlAsahassAI paDicchamANe paDicchamANe bhavaNapaMtisaharasAI samaicchamANe samaicchamANe, taMtI-tala-tAla-tuDiyagIyavAiyaraveNaM mahureNa ya maNahareNaM jayajayasaddaghosamIsieNaM maMjumaMjumAghoseNayapaDibujjhamANe paDibujjhamANe, sabiDie, savvajuIe, sababaleNaM sabbavAhaNeNaMsavvasamudaeNaM sabvAyareNaM, savvavibhUIe, sabavibhUsAe, savvaMsaMbhameNaM, savvaMsaMgameNaM, sabbapagaIhiM, sabbanADaehi, savvatAlAyarehiM, savvAvaroheNaM, savvapuppha-vattha-gaMdha-mallA-'laMkAravibhUsAe, sabbatuDiyasaddasanni-nAeNaM mahayA iDDIe mahayA juIe mahayA baleNaM mahayA vAhaNeNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatu Di yajagamagasamaga-ppavAieNaM saMkha-paNava-paDaha-bheri-jhAlla ri-khara muhi-hu Dukka - duMduhinigghosanAiyaraveNaM kuMDapuraM nagaraM majhaM majheNaM niggcchi|niggcchittaa jeNeva nAyasaMDavaNe ujANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai // 5 / 19 / 115 // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tyA2 5chI zrama magavAn mahAvIra kSatriya yAma nagaranI madhyamA thane jyAM jJAtakhaMDavana nAmanuM udyAna che ane jyAM azoka vRkSa che tyAM Ave che. zramaNa bhagavAn mahAvIra kevA che? (nANamAlAsahassehiM picchijjamANe picchijjamANe) bhaDotsavovA mATe 25oThevA mAsonI // 2 // netrastimothI vAraMvAra vAtA, (vadyaNamAlAsahassehiM abhithuvvANANe abhidhuvvamANe) ro bhumatimothI satavA kyanonI timothI vAraMvAra stuti 2rAtI, (hiTaTamAlAsahassehiM unnaMdijjamANe unnaMdijjamANe) - hajArohRdaya paMktiothI 'tame jaya pAmo, jIvo, AnaMda pAmo" ItyAdi zubhaciMtavana vaDe vAraMvAra prabalapaNe samRddhi 5mAtA, (maNorahamAlAsahassehiM vicchippamANe vichippamANe) ro manorathonI timothI vAraMvAra vizeSa prakAre sparza karAtA, arthAt "ame prabhunA AjJAkArI sevaka thaie to paNa sAruM ityAdi prakAre lokonA vikalpothI pAraMvAra yiMtapAtA, (kaMtirUva-guNehiM patvijjamANe patvijjamANe ) iti 35 mane guevaDe svAbhIpa vAraMvAra 77tA, (aMgulimAlAsahassehiM dAijjamANe dAijjamANe) romAMjImonI timothI vAraMvAra hepAhAtA. (dAhiNahatyeNaM bahuNaM nara-nArIsahassANaM aMjalimAlAsahassAiM paDicchamANe paDicchamANe) ghal & puruSo ane strIo, te puruSo ane strIonA hajAro namaskAronI paMktione jamaNA hAthathI vAraMvAra grahaNa karatA, (bhavaNapatisahassAiMsamaicchAmANe) rogharonI paMtimAne saMdhana 42tA, (taMtI-talatAla-tuDiya-gITavAiyaraveNaM mahureNa ya maNahareNaM jayajaTAsaddayosamIsieNaM maMjumaMjuNA ghoseNa ya paDibujjhamANe paDibujjhamANe) AyananI aMdara je vINA, hAthanI tALiyo ane bhinna-bhinna vAjiMtronuM vAgavuM, tethI thatAM madhura ane manohara zabda vaDe, vaLI lokoe karelI je jaya jaya zabdanI udghoSaNA, te vaDe mizrita atikomaLa zabda vaDe vAraMvAra sAvadhAna thatA,vaLI zrama bhagavAna mahAvIra upAcha?- (savviDDhIo) jAhirAyincha 35 sarvAranIddhi, (savvajuIe)sarvadhuti bheTale AbhUSauhinI sarvapra2nI nti athavA sarvadhuti bheTa athita savastumono saMyo, (savvabaleNaM) DAthI,ghoDA pramukha sarva52nuM sainya (savvavAhaNeNaM) , pathyara, pANI prabhupa sarva 2i pAina, REFEREFERRESHERE-REL122185338 8 -12- RREN Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram (savvasamudraI) zaherIo vigere sarvalokono meLo, (savvArenaM) ucita karavA rUpa sarvaprakArano Adara, (savvavibhUe) sarva saMpatti, (savvavibhUsA) samasta zobhA, (savvasaMmameLa) sarva saMbhrama eTale AnaMdathI thayelI utsukatA, (savvasaMgameLa) samagra sagAM-saMbaMdhIono meLApa, (savvapArjiM) sarva prakRti eTale naga2mAM nivAsa karanArI kSatriya-vaizyAdi aDhAre varNanI prajAo, (savvanADaEi) samagra nATako,(savvatAnAahiM) sarva tAlAco eTale tALIo vagADI nAca karanArA athavA tALI vagADatA chatAM kathA kahenArA, (sAvoheI) sakaLa aMtaHpura, (savva-pu-vatthagaMgha-mallA-taMgavibhUsANa) sarva jAtanAM puSpo, vasro, sugaMdhI padArtho, mALAo ane alaMkAronI zobhA vaDe yukta thayA chatAM bhagavAna mahAvIra dIkSA levA mATe jJAtakhaMDavanamAM jAya che. vaLI bhagavAna -kevA che?- (matuDivasava-manninAi) sarvaprakAranA vAjiMtronA zabdo ane teonI sAthe saMgata thatA je pratizabda eTale paDaghAo, teo vaDe yukta evA; vaLI bhagavAna kevA che ?-(mahA raeNDlI) chatrAdi rAjacinharUpa mahAn Rddhi, (mahA gue) mahAdhuti eTale AbhUSaNAvAdinI mahAkAnti athavA mahAyuti eTale ucita evI vastuonI moTI racanA, (mahA vabheLuM) moTuM sainya (mahA vAmeLuM) uMTa pAlakhI pramukha ghaNAM vAhana, (mahA samuvaI) zaherIo parivArAdi sarvalokono moTo samudAya, (mahA vatuDiyananAsamajavvavALaM) ane uttama vAjiMtro ekI sAthe vAgI rahelo je moTo dhvani, te vaDe yukta che. vaLI bhagavAna mahAvIra kevA che?- (saMva-pAva - paDaha-mePage #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram mama AkAzamAM pUrNimAnA nirmaLa candramA samAna siddhArtha nAmanA uttama kSatriyanA ane uttama jAtinAM trizalA kSatriyANInA tame putra cho, devendro ane narendroe paNa tamArI stuti karI che, mATe he putra! A saMyama mArgamAM sAvadhAna thaI cAlajo, mahAtmAoe AcarelA mArganuM AlaMbana karajo, taravAranI dhAra samAna mahAvratanuM pAlana karajo, zramaNadharmamAM pramAda na karajo'" ityAdi kahIne prabhune vaMdana tathA namaskAra karI te strI eka tarapha khasI jAya che. (omuttA) upara pramANe sarva prakAranA alaMkAra vigere mUkIne tyAra pachI zramaNa bhagavAn mahAvIra (savameva paMcamuAiM noAM reDa) potAnI meLe ja eka muSThi vaDe dADho-mUchano ane cAra muSTi vaDe mastakanA kezano evI rIte paMcamuSTi loca kare che. (rittA) paMcamuSTi loca karIne (chaThThenuM mattenuM apALAM) nirjaLa chaTTha tapa vaDe yukta thayA chatA, (tyuttarAhi navavattenuM nomuvALuM) uttarAphAlgunI nakSatra sAthe candrano yoga prApta thaye chate (f vevadUttamAvAva) indre DAbA khabhA para sthApana kareluM eka devadRSya vasra grahaNa karI ne (f) rAga-dveSanI sahAya rahita hovAthI ekalA eTale rAgadveSa rahita, vaLI zramaNa bhagavAna mahAvIra kevA?- (bINa) advitIya evA, eTalejema RSabhadeva prabhu cAra hajAra rAjAo sAthe, mallinAtha ane pArzvanAtha traNaso sAthe, vAsupUjya prabhu chaso sAthe, ane bAkInA ogaNIza tIrthako hajAra hajAra sAthe dIkSita thayA tema bhagavAna mahAvIra bIjA koInI sAthe dIkSita thayA nahi, tethI advitIya eTale ekAkI evA zramaNa bhagavAn mahAvIra (muMDe mavijJA) kezano loca karavA rUpa dravyathI ane krodhAdi dUra karavA rUpa bhAvathI munDa thaine (ro) gRhavAsa thakI nIkaLI (baLAtAM paae) aNagArapaNAne eTale sAdhupaNAne pAmyA. tene vidhi A pramANe upara kahyA mujaba paMcamuSTi loca karyA bAda prabhue sAmAyika ucca2vA icchA karI tyAre indre vAjiMtra pramukhano kolAhala nivAraNa karyo. tyAra pachI prabhue ''namo siddhANaM' e pramANe kahIne '"mi sAmA N sarvAM sAvanaM nomAM pandvavAmi '' ityAdi pAThano uccAra karyo, paNa '"maMte'' e zabda na bolyA, kAraNa ke tIrthaMkarono evo AcAra che ke teo sAmAyika uccaratAM bhaMte zabda na bole. AvI rIte cAritra grahaNa karyuM ke turata ja prabhune cothu manaH paryajJAna utpanna thayuM. tyAra pachI indrAdika devo prabhune vaMdana karI naMdIzvara dvIpanI yAtrA karI potapotAne sthAne gayA.116 // paJcamaM vyAkhyAnaM samAptam // 124 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umara maruM racIvaTapUvUNama ke saphara ||ath SaSThaM vyAkhyAnam // tyAra pachI cAra jJAna vaDe vibhUSita zramaNa bhagavAn mahAvIra vihAra mATe baMdhuvarganI anumati laI tyAMthI cAlyA. premavaza baMdhuvarga paNa jyAM sudhI prabhu dRSTigocara rahyA, tyAM sudhI prabhu sAme ekITase joI rahyo, ane prabhunA viyogathI cittamAM viSAda pAmI tyAM ja ubhA rahIne gadgada kaMThe bolavA lAgyo ke "tyAM vinA vIra! kathaM va jAmo?, gRhe'dhunA shuunyvnopmaane| joSTIsu na saDaDarano?, mAne na saDatha vo! i ?" "he vIra! tamArA vinA zUnya araNya samAna evA ghare have ame kevI rIte jaizuM? he baMdhu! tamArA vinA vArtAlApano AnaMda konI sAthe karazuM? ane konI sAthe besIne bhojana karazuM? 1." "sarveSu kAryeSu ca vIra vIre-tyAmantraNAd drshntstvaa''ry!| premaprakarSAdabhajAm harSa, nirAzrayAzca'tha kamAzrayAmaH ? // 2 // " he Arya! dareka kAryomAM vIra vIra kahI tamone bolAvIne tamAruM darzana thatAM atizaya premathI ame harSa pAmatA, paNa have to tamArA viyogathI nirAzrita banI gayelA ame kono Azraya karazuM? ra." "atipriyaM bAndhava! darzanaM te, sudhAJjanaM bhAvi kadA'smadakSNoH? // nIrAgacitto pi kadAcitasmAn smariSyAsi prauDhaguNAbhirAma ! // 3 // " "he bAMdhava! AMkhone amRtanA aMjana sarakhuM atipriya tamAruM darzana have amone kyAre thaze? he uttama guNoe karIne manohara! rAga rahita cittavALA paNa tame amone koika vakhata to saMbhArajo. 3." ityAdi gadgada kaMThe bolato ane AMsuDAM pADato baMdhuvarga kaSTathI pAcho pharI nisteja mukhe ghera gayo. prabhune dIkSA mahotsava vakhate indrAdi devoe je gozISacaMdanAdi sugaMdhamaya uttama padArthothI tathA puSpothI pUjayA hatA, te padArthonI sugaMdhI cAra mahinAthI paNa vadhAre samaya sudhI prabhunA para tevIja rahI hatI. AvI alaukika sugaMdhIne lIdhe dUradUrathI kheMcAIne AvelA bhamarA prabhune DaMkha devA lAgyA. cAre tarapha phelAi rahelI sugaMdhIne lIdhe keTalAka juvAniyA gaMdhapuTI bhAgavA lAgyA, paraMtu prabhu to mauna rahyA, tethI teo krodhAyamAna thaIne prabhune pratikULa upasarga karavA lAgyA. strIo paNa prabhune adbhuta sauMdaryavALA ane sugaMdhamaya zarIravALA joine bhoga prArthanAdi anukUla upasargo karavA lAgI, to paNa prabhuto merunI peThe nizcala rahyA, ane sarva upasargone samabhAvapaNe sahana karatA vicaravA lAgyA. have vihAra karatA prabhu te divasa be ghaDI divasa bAkI rahyA tyAre kumAra nAmanA gAme pahoMcyA ane tyAM rAtrie kAusagga dhyAne rahyA. have te ThekANe koi govALiyo Akho divasa baLadiyA pAse haLa vahana karAvI saMdhyAkALe te baLadone prabhu pAse mUkI gAyo dovA mATe gayo, baLadiyA to dUra jaMgalamAM caravA cAlyA gayA. govALiyo gAyo dohIne gharathI pAcho Avyo, ane baLadiyA na dekhavAthI prabhune pUchavA lAgyo ke-"he Arya! mArA baLado kayAM che paraMtu pratimA dhArI prabhu jayAre kAMI paNa bolyAM nahi tyAre govALiye vicAryuM ke baLadiyA saMbaMdhamAM A kAMI jANatA nathI. pachI te govALiyo baLadiyAnI zodha karavA AkhI rAta jaMgalamAM bhaTakyo, chatAM patto lAgyo nahi. have baLadiyA - rara rara rara hara + + F125 varara razkara * kara kara ** phare Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14661951 zrIkalpasUtram AkhI rAtri carI pharatA pharatA pAchA prabhunI pAse potAnI meLe ja AvyA, ane svastha citte vAgoLatA prabhu pAse beThA. pelo govALIyo paNa bhaTakI bhaTakI tyAM Avyo, ane baLadone beThelA joi teNe vicAryuM ke, 'are ! Ane khabara hatI, to paNa mane nakAmo AkhI rAtri bhaTakAvyo!' ema vicArI krodhathI baLadanI rAza upADI prabhune mAravA doDayo. A samaye zakrendrane vicAra thayo ke, prabhu prathama divase zuM kare che te jouM, ema vicArI avadhijJAna vaDe joyuM, tyAM to prabhune mAra mAravA taiyAra thayelA govALiyAne joyo. indre te vRttAMta jANI turata govALiyAne thaMbhAvI dIdho, ane tyAM AvI tene zikSA karI. pachI indra prabhune vaMdana karI vinaMtI karI ke, ''he bhagavan Apane bAra varasa sudhI ghaNAM upasarga thavAnA che, tethI jo rajA Apo to tyAM sudhI huM ApanI pAse sevA karavA rahyuM''. prabhu kAusaggA pALIne bolyA ke, 'he devendra! evuM kadApi thayuM nathI, thatuM nathI, tema thaze paNa nahi ke, koi paNa devendra athavA asurendranI sahAyathI tIrthaMkaro kevaLajJAna utpanna kare, ane siddhipadane pAme. tIrthaMkaro kadApi parasahAyanI apekSA rAkhatA nathI, teo to potAnAja udyama, baLa, vIrya, puruSAtana tathA parAkramathI kevaLajJAna meLave che, ane mokSe jAya che''. prabhunAM AvAM vacana sAMbhaLI indrane prabhu sAthe rahevAno vicAra baMdha rAkhavo paDyo, ane prabhune maraNAMta upasarga thAya te aTakAvavA mATe bALa tapasyAthI vyaMtarajAtimAM utpanna thayelA prabhunI mAzInA putra siddhArtha vyaMtarane prabhunI pAse rAkhI indra potAne sthAnake gayo. tyAra pachI prabhu vihAra karI kollAka sannivezamAM gayA, tyAM bahula nAmanA brAhmaNane ghera 'mAre sapAtra dharma prarUpavo, eTale mArI pachI sAdhuo pAtramAM AhAra kare ema sUcanA karavA mATe prabhue paheluM pAraNuM te gRhasthanA pAtramAM paramAnathI karyuM. te vakhate vastranI vRSTi, sugaMdhI jaLa ane puSponI vRSTi, devaduMdubhionA nAda 'govAnam' e pramANe AkAzamAM devoe karelI udghoSaNA, ane vasudhArA eTale sADA bAra karoDa sonaiyAnI vRSTi, e pAMca divyo pragaTa thayAM. 2 . tyAMthI vihAra karatAM prabhu morAka nAmanA sannivezamAM dUijjata jAtinA tApasonA Azrame gayA. AzramamAM tApasono kuLapati siddhArtha rAjAno mitra hato, te maLavA mATe prabhu pAse Avyo. prabhue paNa pUrvanA abhyAsathI tene maLavA hAtha prasAryA. kuLapatinI prArthanAthI prabhu tyAM eka rAtri rahyA. savAramAM vihAra karavA taiyAra thayelA prabhune kuLapatie vinaMti karI ke-'Apa A ekAMta sthAnamAM varSAkALa nirgamana karajo'. jo ke prabhu to vItarAga hatA, paNa tenA AgrahathI tyAM comAsuM rahevAnuM kabUla karI tyAMthI bIjI jagoe vihAra karavA lAgyA. prabhu bhinna -bhinna sthaLe vihAra karI varSARRtu gALavA mATe pAchA te Azrame padhAryA, ane pelA kuLapitae ApelI dhAsanI eka jhUMpaDImAM rahyA, tyAM jagaMlamAM ghAsa na hovAthI bhUkhI thayelI gAyo te tApasonI jhUMpaDIonuM ghAsa khAvA doDI AvatI, paNa tApaso lAkaDIo mArI te ghAsa khAtI gAyone hAMkI kADhI mUkatA. tApasoe jyAre gAyone hAMkI melI, tyAre gAyo jemAM prabhu rahetA hatA te jhUMpaDInAM ghAsane niHzaMka paNe khAvA lAgI, chatAM pratimAstha prabhue ghAsa khAtI gAyone jyAre na hAMkI tyAre te jhUMpaDInA svAmI tApase kuLapati AgaLa jai rAva karI. teja vakhate kuLapati prabhu pAse AvI kahevA lAgyo ke -' he vardhamAna! paMkhIo paNa potapotAnA mALAnuM rakSaNa karavA sAvadhAna hoya che, tame to rAjaputra cho, chatAM zuM potAnA AzrayanuM paNa rakSaNa karavA asamartha cho?'' samabhAvamagna prabhue vicAra karyo ke ahIM rahevAthI A tApasone aprIti thaze, tethI sakaLa prANInuM hita icchatA mATe ahIM rahevuM nathI, ema ciMtavI prabhue A pAMca abhigraha grahaNa karyA. jyAM aprIti thAya tene ghera vasavuM nahi 1, hamezAM pratimA dharIne rahevuM 2, gRhasthano vinaya na karavo 3, 126 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** *****(jIvaPsva samakakama *** * ** chabastha avasthA sudhI prAyaH mauna rahevuM 4, hAthamAM ja AhAra karavo 5. A pramANe pAMca abhigraha grahaNa karI varSAkALamAM asADa suda pUrNimAthI AraMbhI paMdara divasa bAda prabhue asthika nAmanA gAma tarapha vihAra karyo. samaNe bhagavaM mahAvIre saMvaccharaM sAhiyaM mAsaM cIvaradhArI hotthA, teNaM paraM acelae pANipADiggahie samaNe bhagavaM mahAvIre sAiregAI duvAsavAsAiM niccaM vosaTThakAe ciyattadehe je kei uvasaggA uppajanti, taM jahAdivvA vA mANusA vA tirikkhajoNiyA vA, aNulomA vA paDilomA vA, te uppanne sammaM sahai, khamai titirapha, diyA . dA 1117 / (mane mAvaM mahAvIra) zramaNa bhagavAn mahAvIra (saMva himA) eka varasa ane eka mahinAthI kAMIka adhika samaya sudhI (vIvaraghArI hatyA) vastradhArI hatA. (telaM paraM vepa) tyAra pachI acalaka-vastra rahita hatA, (TITUTUDimhi) ane karapAtra-hAtharUpI ja pAtravALA hatA, prabhunuM acelakapaNuM nIcenA vRtAntathI jANavuM prabhu dIkSita thayA pachI vicaratA chatAM eka varasa ane eka mahinAthI kAMIka adhika samaya vItyA bAda dakSiNa vAcAla sanniveza najIkamAM suvarNavAlukA nadIne kAMThe AvyA. tyAM cAlatAM cAlatAM devadUSyano aradho bhAga kAMTAmAM bharAI javAthI paDI gayo, tyAre pachavADe paDI gayelA te devadUSya tarapha prabhu siMhAvalokana vaDe dRSTi karI AgaLa cAlatA thayA. prabhu e pachavADe paDI gayelA vastra tarapha zA kAraNathI dRSTi karI? te saMbaMdhamAM bhinna mata che. 1. mamatAthI prabhu e pAchuM joyuM. 2. te vastra sAre sthAne paDayuM ke ayogya sthAne paDayuM? te jovA mATe prabhu pAchuM joyuM. 3. prabhue sahasAkAre pAchuM joyuM. 4mArA ziSyone vastra-pAtra sulabha thaze ke durlabha?teno nirNaya karavA prabhue pAchuM joyuM, ema judA judA AcAryo kahe che. jyAre vRddha AcAryono mata che ke- pote paDI gayelA vastra uparathI potAnuM zAsana kevuM thaze te vicAravA prabhue pAchuM vaLIne joyuM hatuM, ane jyAre te vastrane kAMTAmAM bharAI gayeluM joyuM tyAre te uparathI prabhue potAnuM zAsana ghaNA kaMTakavALuM thaze evo nirNaya karyo, AvI rIte bhinna-bhinna mata che. prabhu nirlobhI hovAthI te paDI gayelo devadUSyano aradho bhAga pAcho na lIdho, paNa prabhunA pitA siddhArtha rAjAno mitra soma nAmano brAhmaNa je prabhunI pAchaLa pAchaLa ja cAlyo Avato hato teNe laI lIdho. prabhue te devadUSyano bAkIno ardhabhAga to teja brAhmaNane pahelAM ApI dIdho hato, te vRttAMta-A pramANe jANavo-- je vakhate prabhu vArSika dAna daI jagatanuM dAridraya pheDatA hatA, te vakhate daridra soma brAhmaNa dhana kamAvA mATe paradeza gayo hato, paNa kamanasIba hovAthI te paradezamAMthI paNa kAMi lAbha meLavyA vagara ja pAcho ghera Avyo. garIbAIthI saMtapta banelI tenI strI tene baDhavA lAgI ke-"are nirbhAgya ziromaNi! zrIvardhamAnakumAre jyAre suvarNano varasAda varasAvyo hato tyAre to tame paradeza cAlyA gayA! paradezamAM paNa bhaTakIne pAchA atyAre nidhana ja ghera AvyA. jAo, ahIMthI dUra khaso, zuM joine mane tamAruM moTuM dekhoDocho? jaMgama kalpavRkSa samAnate zrIvardhamA ! pAse haju paNa jAo, e dayALu ane dAnavIra che, mATe jaLadI temanI ja pAse jAo, jethI dAridraya dUra thAya. kahyuM ___ "yaiH prAg dattAni dAnAni, punAtuM hi te kssmaaH| zuSko'pi hi nadImArgaH, khanyate salilArthibhiH // 1 // " jemaNe pahelAM dAna ApyAM hoya teo pharIthI paNa dAna ApavAne samartha hoya che, kAraNa ke sUkAI gayelA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM zrIkalpasUtram paNa nadInA mArgane jaLanA arthI mANaso khode che, ane jaLa meLave che 1.'' potAnI strInA AvAM vacanathI prerAyelo te brAhmaNa prabhunI pAse Avyo, ane dInamukhe vinaMti karavA lAgyo ke-''he prabhu! Apa to jagatanA upakArI cho, Ape to vArSika dAna ApI AkhA jagatanuM dAridraya naSTa karyuM, paraMtu durbhAgI evo huM te avasare paradeza gayo hato. darAkha vakhate kAgaDAnI cAMca pAke, tema huM paNa avasara cUkavAthI ApanA vArSika dAnano lAbha na meLavI zakyo, ane jevo hato tevo ja haju daridrI rahyo. svAmin! kanakadhArAbhi-stvayi sarvatra varSati / abhAgyacchatrasaMchanne, mayi nA''yAnti bindavaH // 1 // "he svAmI! suvarNanI dhArAothI tame sarvatra varasyA, chatAM abhAgya rUpI chatrathI DhaMkAyelA mArA upara te suvarNadhArAonA binduo paNa na paDayAM. 1. he paramaduHkha bhaMjaka! paradezamAM bhaTakatA paNa meM kAMi na meLavyuM, nasIba cAre tarapha pharI vaLyuM. ane jevo gayo tevo ja pAcho Avyo. to he kRpALu! puNyahIna, nirAzraya ane nirdhana huM jagatane vAMchita ApanArA ApanI pAse ja zaraNArthe Avyo chuM. RddhinI nadI vahevarAvI jagatanuM dAridraya pheDanArA ApanI pAse mArA jevA eka garIba brAhmaNanuM dAridraya dUra karavuM zA hisAbamAM che? kAraNa ke "saMpUritA'zeSamahItalasya, payodharasyAdbhUtazaktibhAjaH / kiM tumbapAtrapratipUraNAya, bhave prayAsamya kaNo'pi nUnam ? // 1 // " 'jeNe samagra pRthvItaLane jaLathI bharI dIdhuM che evA adbhuta sAmarthyavALA meghane eka tuMbaDuM bharavA zuM lezamAtra paNa prayAsa karavo paDe? 1.'' 'mATe he kRpAnidhi! mane kAMi paNa Apo, Apa to sakaLa prANIo upara karuNAlu cho mATe AjJA dharIne AvelA A garIba brAhmaNa upara kRpA karo.'' A pramANe yAcanA karatA te brAhmaNane karuNAlu prabhue devadRSyano aradhobhAga Apyo, ane vadhelo ardhabhAga pAcho potAnA khabhA upara sthApana karyo. ahIM keTalAka AcAryo kahe che ke- AvA dAnezva2I paNa prabhue prayojana vagaranA paNa vastrano ardhabhAga ja Apyo, ane ardhabhAga pAcho potAnA khabhA upara sthApana karyo, te prabhunI saMpattimAM thanA2I vasra-pAtranI mUrchA sUcave che. koi kahe che ke- kALanA prabhAvathI RddhizALI manuSya paNa udAra cittathI ucitapaNuM nahi kare ema sUcavyuM. keTalAka kahe che ke-prabhu pahelAM viprakuLamAM AvyA hatA, tenA saMskArathI prabhue ardhavastra rAkhI ardhavastra ja ApyuM. AvI rIte bhinna-bhinna mata che. have brAhmaNa to te bahumUlya vastrano ardhabhAga maLavAthI khuzI thaI gayo, ane prabhune vaMdana karI satvara potanA gAma Avyo. tyAra pachI te brAhmaNe te ardha devadRSyanA cheDA baMdhAvavA eka tuNanArane batAvyuM, ane konI pAsethI kevI rIte vastra maLyuM? te vRttAMta athathI iti sudhI kahI saMbhaLAvyo. tuNanAre hakIkata dhyAnamAM lai kahyuM ke- 'he soma! jo tuM A vasrano bIjo aradho TukaDo lai Ave to banne TukaDAne evI rIte meLavI ApuM ke temAM jarA paNa sAMdho dekhAya nahi, tethI te akhaMDa jevA dekhAtA vastranI kiMmata eka lAkha sonaiyA upajaze. te upajelA dhanamAMthI ApaNe banne ardhobhAga vaheMcI lezuM, ane tethI ApaNA bannenuM dAridraya naSTa thaze. mATe tuM hamaNAM ja pAcho prabhu pAse jA. prabhu to mamatva rahita ane karuNAnA sAgara che, tethI tane bIjo paNa ardhabhAga ApI deze.'' A pramANe te tuNanAranA vacanathI prerAyelo brAhmaNa pharIthI pAcho prabhu pAse Avyo, parantu lajjAthI te ardha vastra mAgI zakyo nahi, paNa te ardhavastra paDI jAya to lai lauM, evI AzAe prabhunI pAchaLa pAchaLa bhaTakato rahyo. AvI rIte eka varasa vItI jatAM te ardha vastra potAnI meLe paDI gayuM tyAre te grahaNa karIne cAlato thayo. 128 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a aaaa * (zrIvaDqQNama makarasakra******* A pramANe bhagavaMte savastra dharma prarUpavA mATe eka varasa ane eka mahinAthI kAMIka adhika samaya sudhI vastra svIkAryuM, ane sapAtra dharma sthApavA mATe prathama pAraNuM pAtra vaDe karyuM, tyAra pachI prabhu jIMdagI sudhI acelaka ane karapAtrI rahyA. have vihAra karatAM bhagavAn zrImahAvIra koI vakhate gaMgA nadIne kinAre AvyA, tyAM cAlatAM cAlatAM jhINI mATInA kAdavamAM prabhunAM paDelAM pagalAMnI paMktine viSe cakra, dhvaja, aMkuza vigere uttama lakSaNone pratibiMbita thayelA joIne puSya nAmano sAmudrika-jyotiSI vicAravA lAgyo ke-"aho! A raste koI cakravartI ekalA cAlyA jAya che, mATe jaIne temanI sevA karuM, jethI mAro mahAn abhyadaya thAya", ema ciMtavI te paDelA pagalAne anusare cAlato cAlato satvara prabhu pAse Avyo. paraMtu prabhune nirjhantha joI hatAza thaI gayo, ane vicAravA lAgyo ke-"are! huM to ghaNuM duHkha veThI sAmudrikazAstra bhaNyo, sAmudrika zAstranA kathana mujaba to AvA lakSaNavALo rAjAdhirAja cakravartI hoI zake, paNa huM to pratyakSa sAdhu joI rahyo chuM! AvA uttamottama lakSaNavALo paNa sAdhu thaine vratanuM kaSTa Acare to pachI sAmudrika pustaka jaLamAM ja boLavuM joie'. A pramANe te puSpa, sAmudrika zAstrane jUThuM mAnato Ama vicAra karI rahyo che, tevAmAM indra avadhijJAnathI upayoga mUkavAthI te saMbaMdha jANI turata tyAM AvI prabhune vaMdana karI puSpane kahyuM ke-"he sAmudrika! kheda na kara, sAmadrikazAstra to sAcuM ja che, paNa tuM ja te zAstranA marmane barAbara samaja nathI. kAraNa ke-cakra, dhvaja, aMkuza vigere uttama lakSaNothI A mahApuruSa traNe jagatane pUjanIya che. devo ane asuronA paNa svAmI che, ane thoDA ja samayamAM kevaLajJAna pAmI sakaLa uttama saMpattionA AzrayabhUta evA tIrthakara thaze. vaLI kAyasveda-malA-''maya-vivarjitaHzvAsavAyurapisurabhiHrudhirAmiSamapidhavalaMgodugdhasahodaraM netuH||1|| "svAmInI kAyA parasevo mela ane roga rahita che, zvAsozvAsa paNa sugaMdhI che, rudhira ane mAMsa gAyanA dUdha jevAM sapheda che1.A mahAtmAnA AvA bAhya ane atyaMtara agaNita lakSaNo gaNavAne koNa samartha che?" ityAdi kahI indra puSpa sAmudrikanA mananuM samAdhAna karyuM. tyAra pachI indra puSpane ratno, suvarNa vigere ApI tene samRddhizALI karI potAne sthAnake gayo. puSpa sAmudrika dhAryA karatAM adhika lAbha maLelo hovAthI khuza thaIne potAne sthAne gayo, ane prabhue paNa tyAMthI anya sthaLe vihAra karyo. (1mane maLavaMmavIra) zramaNa bhagavAna mahAvIre (nAphophaMDuvAnasavADuM) dIkSA lIdhA pachI bAra varasathI adhika kALa sukhI (navuM) hamezAM (vodiPIT) kAyAthI zuzruSA tyajI dIdhelI hovAthI vosirAvI che kAyA jemaNe evA, (vivATe) pariSadone sahana karavAthI tyajI dIdhI che zarIra uparanI mamatA jemaNe evA chatAM tene Dra varasaTI SUjhanta) je koI upasargo utpanna thayA te upasargone sahana karyA. prabhune kevA kevA upasargo thayA? (taMgaAI-) te A pramANe-(philvA vA) devoe karelA, (mANuHI vA) manuSyoe karelA (vivisvanoLavA vA) ane tiryaMcoe karelA (punomA vA) loma eTale deva-devIoe nATaka dekhADavAM, devIo ane strIoe AliMgana karavAM, bhoganI prArthanA karavI, vigere anukUla upasargo, (dDano vA) pratiloma eTale deva manuSya vigeree bhaya batAvavA, prahAra karavA, vigere pratikUla upasargo, te (te spanna -- 63) nirbhayapaNe sahana karyA. (vana) krodha -rahitapaNe khamyA, (titiva4) dInatArahita (mahivAse) ane kAyAnI nizcalatA rAkhI sahana karyA. 117. deva manuSya ane tiryaMcoe karelA upasargone prabhue samatAbhAve sahana karyA te A pramANe 2****************129 ******** ******* Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************ b qkhUNama a****** dhanadeva nAmane koI vaizya pAMcaso gADI bharIne nadI utarato hato. nadImAM kIcaDa ghaNo hato, tethI te dhanadevanI pAMcaso gADI kIcaDamAM kheMcI gaI. dareka gADIe joDelA baLadoe ghaNuM jora karavA chatAM kIcaDamAM sakhata kheMcI gayelI gADIo bahAra nIkaLI zakI nahi. have temAM eka baLada ghaNo jorAvara utsAhI ane pANIdAra hato, teNe potAnA mAlikanI kRtajJatA hRdayamAM rAkhI, gADInI DAbI dhoMsarIe joDAi, eka pachI eka karI pAMcaso gADI kIcaDamAMthI te ekalAe bahAra khecI kADhI. paraMtu hada uparAMta jora karavAthI te baLadanA sAMdhA tUTI gayA, tethI te baLada azakta thai gayo. baLadane azakta thayelo joI dhanadeve najIkamAM rahelAM vardhamAna nAme gAmamAM jai gAmanA agresarone bolAvI te baLada soMpyo, ane te mATe ghAsa-pANI vigerenA paisA ApI dhanadeva cAlato thayo. baLadanA nibhAva mATe dravya maLavA chatAM gAmanA agresaroe baLadanI sAra-saMbhALa na karI tethI bhUkha ane tarasathI pIDAyelo te baLada akAma nirjarA karI marIne vyaMtara jAtimAM zUlapANi nAme yakSa thayo. te yakSa jJAnathI potAnA pUrvabhavano saMbaMdha jANI vardhamAna gAma upara atizaya kruddha thayo, tethI teNe te gAmamAM marakI phelAvI ghaNA mANaso mArI nAkhyA. marakIno upadrava sakhta phelAvAthI mANaso eTalA badhA maravA lAgyA ke, maDadAone bALanAra paNa maLe nahi, tethI gAmanA loko maDadAone agni saMskAra karyA vagara ja gAma bahAra mUkI devA lAgyA. AvI rIte emane ema maDadA paDI rahevAthI tyAM asthi eTale hADakAono Dhaga thai gayo, tethI te gAmanuM nAma "asthikagrAma' e pramANe prasiddha thaI gayuM. have je koI thoDA mANaso jIvatA rahyA hatA, teoe yakSanI ArAdhanA karI. yakSe pratyakSa thai lokone potAnuM maMdira ane potAnI mUrti karAvavA jaNAvyuM. marakInA upadravanI zAMti mATe gAmanA lokoe turaMta maMdira karAvI te maMdiranI aMdara zUlapANi yakSanI mUrti besADI, ane hamezAM te mUrtinI pUjA karavA lAgyA. koI mANasa rAtrie maMdiramAM raheto to tene yakSa mArI nAkhato. have zrImahAvIra prabhue morAka gAmathI vihAra karI te yakSane pratibodhavA mATe-paheluM cAturmAsa te zUlapANi yakSanA maMdiramAM karyuM. bhagavAna jyAre tyAM padhAryA tyAre gAmanA lokoe prabhune kahyuM ke-"he bhagavAna! A yakSa rAtrie potAnA caityamAM rahelAne mArI nAkhe che, mATe Apa anya sthaLe padhAro'. A pramANe lokoe kahevA chatAM karuNALu prabhu to yakSane pratibodhavA mATe te ja caityamAM rahevA loko pAsethI anumA mAgI tyAM ja rAtri rahyA. - have prabhu rAtrie ekAgracitte kAusagga dhyAne rahyA, tyAre te duSTayakSe prabhune kSobha pamADavA krodhAvezamAM AvI bhUmine bhedI nAkhe evo aTTAhAsa karyo, chatAM dhyAnamagna prabhu nizcala rahyA. vIra prabhunI dhIratA dekhI yakSa vadhAre gusse thayo, tethI anukrame hAthI, sarpa ane pizAcanA rUpa vikrvI prabhune duHsaha upasargo karyA, paraMtu prabhu to jarA paNa kSobha na pAmyA. tyAra pachI te yakSe prabhune mastaka, kAna, netra, dAMta, pITha ane nakha, e sAte komaLa aMgomAM vividha prakAre evI to vedanA karI, ke je eka eka vedanA paNa bIjA manuSyano prANa harI le, chatAM jarA paNa kaMpita na thayelA prabhune joi, te yakSa pratibodha pAmyo. A vakhate siddhArtha vyaMtare AvIne zUlapANi yakSane hyuM ke "are abhAgiyA! nIca kRtyanI Indrane khabara paDaze to tAruM sthAna pheMkI deze, ane tane rajhaLato karI mUkaze'. siddhArthanAM AvAM vacana sAMbhaLI zUlapANi bhayavihala banI gayo, prabhunA caraNomAM paDIne karelA aparAdhanI kSamA mAgavA lAgyo, ane prabhune vadhAre ne vadhAre pUjavA lAgyo. prabhu AgaLa madhura svare gAyana gAvA lAgyo, ane vividha prakAre nAcavA lAgyo. yakSanA maMdiramAM thatuM gAyana ane nAca sAMbhaLI gAmanA loko vicAravA lAgyA ke "yakSe te mahAtmAne mArI nAkhyA lAge che, tethI khuzI thayelo yakSa gAya che ane nAce che. prabhue te AkhI rAtrinA cAra ** *** *** *** **130) a * ******* Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************(zrIvaEWkhUNamma ** *** ****** pahoramAM kAMika ochA samaya sudhI atyanta vedanA sahana karI, tethI prabhAtamAM kSaNavAra nidrA AvI gai. nidrAnI aMdara prabhu dasa svapna joine jAgyA. savAra thatAM gAmanA loko yakSanA maMdiramAM ekaThA thayA, teoe prabhune divya gaMdha cUrNa ane puSpothI pUjAyelA joIne ghaNo ja harSa pAmyA, ane prabhune bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. te gAmanA loko sAthe aSTAMga nimittazAstranA jANakAra evA utpala ane indrazarmA nAmanA be jyotiSI AvyA hatA, teoe prabhune vaMdana karyA bAda, utpala bolyo ke-"he bhagavan! Ape rAtrine cheDe je dasa svapna joyAM che, tenuM phaLa Apa to mahAjJAnI hovAthI jANo ja cho, to paNa huM bhaktivaza thaine kahuM chuM he nAtha! pahelA svapnamAM Ape tADapizAcane eTale tADa jeTalA UMcA pizAcane haNyo, tethI Apa thoDA ja vakhatamAM mohanIya karmane haNazo-bIjA svapna ApanI sevA karatuM sapheda pakSI dekhyuM, tethI Apa zukladhyAnane dhAraNa karazo. trIje svapna ApanI sevA karatuM vicitra koyalapakSI joyuM, tethI Apa dvAdazAMgI prarupazo. cothe svapna ApanI sevA karato gAyono samUha joyo, tethI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikArUpa caturvidha saMgha ApanI sevA karaze. pAMcame svapna samudra taryA, tethI Apa saMsArane tarI jazo. chaTTe svapna Ape ugato sUrya joyo, tethI thoDA ja vakhatamAM Apane kevaLajJAna utpanna thaze. sAtame svapna Ape AMtaraDAo vaDe mAnuSottara parvatane vIMTI lIdho tethI thoDA ja vakhatamAM ApanI kIrti traNe bhuvanamAM phelAze. AThame svapna Apa meru parvatanA zikhara para caDyA, tethI Apa samavasaraNamAM siMhAsana para caDI devo ane manuSyonI sabhAmAM dharma prarUpazo. navame svapna Ape devothI zobhI raheluM evuM pA sarovara joyuM, tethI bhuvanapati vyaMtara jyotiSka ane vaimAnika e cAre nikAyanA devo ApanI sevA karaze. paraMtu te svAmI! dasamAM svapnamAM Ape je sugaMdhI puSyamaya be mALAo dekhI, teno artha huM jANato nathI". te vakhate prabhue kahyuM ke-"utpala! dasamA svapnamAM meM je be mALAo joi, tethI huM sAdhudharma ane zrAvaka-dharma ema be prakArano dharma kahIza". tyAra pachI te utpala nimittiyo prabhune vandana karI potAne sthAne gayo. tyAM prabhue ardha ardha mAsakSapaNa eTale paMdara padaMra upavAsa vaDe prathama cAturmAsa nirgamana karyuM. te asthika gAmathI vihAra karIne prabhu morAka sannivezamAM bahAranA udyAnamAM pratimA dharIne rahyA. tyAM prabhuno mahimA vadhAravA mATe siddhArtha vyaMtara pratimA dhyAne rahelA prabhunA zarIramAM pesIne loko AgaLa bhUta, bhaviSya ane vartamAna e traNe kALanI vAto kahevA lAgyo. teNe kahelA nimitta pramANe dareka vAta sAcI paDavAthI gAmamAM prabhuno mahimA vadhyo. te gAmamAM acchedaka nAme eka jyotiSI raheto hato, prabhuno mahimA vadhato joi tene IrSyA AvI, tethI prabhunA mukhadvArA bolAtI siddhArthanI vANIne jUThI pADavA te satvara loko sAthe tyAM Avyo. pachI te acchedake be hAthanI AMgaLImAM ghAsanuM eka taraNuM banne bAjuthI pakaDIne prazna karyo ke-"kaho, A taraNu mArAthI chedAze ke nahi?". tenA manamAM evuM hatuM ke A devArya jo tAraNuM chedavAnuM kaheze to nahi cheduM ane chedavAnuM kaheze to chedI nAkhIza, tethI temanI vANI lokomAM jUThI paDaze. prabhunA zarIramAM saMkramelA siddhArthe kahyuM ke, "e taraNuM chedAze nahi'. A vacana sAMbhaLI acchedaka AMgaLIthI te taraNuM chedavA tatpara thayo. have A vakhate indra potAnI sabhAmAM beThA beThA vicAryuM ke, hamaNAM vIra prabhu kyAM vicaratA haze? upayogamUkI joyuM to prabhune morAka gAmanA udyAnamAM kAusagga dhyAne rahelA joyA, ane achaMdakanI AvI ceSTA joi indra vicAryuM ke-"prabhunA mukhathI nIkaLelI vANI asatya na thAo' ema vicArI teNe tarata ja vaDe acchaMdakanI dase AMgaLI kApI nAkhI, tethI tRNa cheDAyuM nahi. potAnuM kaheluM jUThuM pADavA tarakaTa racIne AvelA acchedaka upara siddhArtha vyaMtara ghaNo ruSTa thayo, tethI gAmamAM Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karakare kara (zrIvaTapUNama ke kare che ke kare ke tenI halakAi karAvavA lokone jaNAvyuM ke "A nimittayo cora che. lokoe pUchyuM ke "svAmI! teNe zuM ane konuM coryuM che?" siddhArtha bolyo ke-"eNe vIraghoSa nAmanA nokarano dala pala pramANano vATako corIne vIraghoSanA gharanI pachavADe pUrva dizAmAM khajUrI nIce dATyo che. vaLI indrazarmAno gheTo corIne te khAI gayo che, tenI nizAnI e che ke, te gheTAnAM hADakAM potAnA gharanI boraDI nIce dATyAM che. vaLI A pAkhaMDInuM trIjuM paNa eka duzcaritra che, paNa te to mArAthI kahI zakAya evuM nathI, tenI strI pAse jaI pUchazo to tenI strI ja kaheze'. kutUhalI lokoe turata ja acchedakane ghera jai pUchayuM. acchedakane potAnI strI sAthe aNabanAva raheto, vaLI te divase teNIne mArI hatI, tethI krodhapUrvaka bolI ke-"e pApicchanuM moTuM paNa jovA yogya nathI, kAraNa ke te potAnI bahenane paNa bhogave che". AvI rIte lokamAM potAnI helanA thavAthI acchedaka jhaMkhavANo paDI gayo, ane koI paNa mANasa prabhu pAse nahotuM tyAre prabhu pAse AvI dAnapaNe namIne bolyo ke "he svAmI! Apa to vizvavaMdya hovAthI jyAM jyAM ApanA caraNakamaLathI pRthvI pAvana thAya che tyAM tyAM pUjAo cho, paNa he karuNALu! mArI to ahIM ja AjIvikA che, mATe meM karelo aparAdha mApha karo, ane lokomAM thatI laghutAthI bacAvo".prabhue vicAryuM ke "ahIM rahevAthI Ane aprIti thaze mATe jagatanuM bhaluM karavAne icchatA mATe ahIMthI vihAra karavo zreyaskara che" ema vicArI prabhue tyAMthI vihAra karyo. caMDakoziyAno upasargaH - morAka gAmathI vihAra karI prabhu zvetAMbI nagarI tarapha cAlyA. mArgamAM govALiyA maLyA, teoe kahyuM ke"he svAmI! Apa je mArge jAo cho te mArga jo ke zvetAMbIe pAMsaro jAya che, paNa rastAmAM kanakakhala nAme tApasInuM AzramasthAna Ave che. tyAM hamaNAM eka caMDakauzika nAme dRSTiviSa sarpa rahe che, te jherI sarpa ghaNA mANasonA prANA harI lIdhA che, mATe e saraLa mArga choDI daI A bIje mArge jAo". A pramANe teoe vAryA chatAM karuNALu prabhu caMDakauzikane pratibodha pamADavA te ja Azrame gayA. caMDakauzika pUrvabhavamAM eka ugra tapasvI sAdhu hatA. te sAdhu eka vakhate tapasyAne pAraNegocarI vahoravA mATe eka ziSya sAthe gayA. rastAmAM cAlatAM cAlatAM temanA paga nIce eka nAnI deDakI AvI javAthI cagadAI marI gaI. deDakInI thayelI virAdhanAne prAyazcittapUrvaka paDikkamavA mATe hitaciMtaka pelA ziSya gurune IriyAvahI paDikamatAM, gocarI paDikammatAM ane sAyaMkALanA pratikramaNane viSe, ema traNa vakhata te deDakInI virAdhanA saMbhArI ApI, tyAre te sAdhu krodha karI ziSyane mAravA doDayA, parantu thAMbhalA sAthe aphaLAtAM te tapasvI sAdhu kALadharma pAmI jyotiSka deva thayo. tyAMthI AvIne te AzramamAM pAMcaso tApasIno svAmI caMDakauzika nAme tApasa thayo. te tApasane potAnA Azrama para ghaNo moha hato, tethI kadI koI mANasa AzramamAM ugelA vRkSonA phaLa vigere grahaNa karato to tenA para krodha karI kuhADAthI mAravA doDato. eka vakhate te potAnA AzramamAM phaLone grahaNa karatA rAjakumArone joi temane mAravA mATe hAthamAM kuhADo pakaDI doDatAM phUvAmAM paDI gayo, ane krodhanA tIvra adhyavasAyathI marIne teja AzramamAM potAnA pUrvabhavanA nAmavALo dRSTiviSa sarpa thayo. have prabhu te AzramamAM AvIne kAusagga dhyAne sthira ubhA. prabhune joi krodhathI dhamadhamI rahelo te krodhI sarpa sUrya sAmI dRSTi karI prabhu sanmukha dRSTi javALA pheMkavA lAgyo, chatAM prabhune nizcaLa joI vadhAre krodha karI teNe sUrya sAmuM joi joine vizeSa dRSTi javALA choDavA mAMDI, to paNa e javALAo prabhu upara jaLadhArA jevI thaI gaI. AvI rIte traNa vAra dRSTi javALA choDavA chatAM prabhune ekAgra dhyAne ubhA rahelA joI, prabhuno alaukika prabhAva Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jANato te ajJAnI sarpa vadhAre gusse thayo, ane prabhune DasavA lAgyo. "mArA tIvra viSathI AkrAMta thaine A hamaNAM paDaze to huM cagadAI jaIza' evA irAdAthI te sarpa DasIne pAcho haTI jato hato. prabhunA page jade sthAne te Dasato hato tyAMthI tenuM jhera prasarI zakatuM nahi, mAtra tyAMthI gAyanA dUdha jevI dUdhanI dhArA jharatI hatI. sarpa vicAryuM ke "huM jenA sAmI dRSTi karuM tene paNa bALIne bhasma karI nAkhuM chuM, paNa Ane to DaMkha mAravA chatAM sapheda rudhira nIkaLyuM, vaLI mArA ekaja DaMkhathI game tevo baliSTha mANasa paNa cakkara khAIne paDI jaI maraNane zaraNa thAya, paNa A to ghaNA DaMkha mAravA chatAM vyAkuLatA rahita sthira ubhA che!". A pramANe vismaya pAmelo te sarpa bilakho thai prabhu sAme joI rahyo. prabhunI zAMtamudrA joI tenA krodhI netramAM zAMti prasarI. jyAre te kAMIka zAMta thayo tyAre prabhu bolyA ke-"lujha yujha caMDakAsiyA! he caMDakauzika!bujha bujha". A pramANe prabhunA amRta samAna vacana sAMbhaLI, prabhunI zAMtamudrA ane parvata samAna dhIratA dekhI uhApoha karatAM te sarpane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pote karelA bhayaMkara aparAdhano pazcAttApa karato te sarpa turata pAcho haTI gayo, ane prabhune traNa pradakSiNA daI'aho! karuNAsamudra bhagavaMte mane durgatirUpI kUvAmAM paDato bacAvyo' ityAdi zubha bhAvanA bhAvatAM te sarve te ja vakhate anazana laI lIdhuM. viSa vaDe bhayaMkara evI mArI dRSTi koi upara na paDo' ema vicArane te sarpa potAnuM mastaka bilamAM rAkhI sthira rahyo. AvI rIte te sarpane sthira dekhI, te mArge thaIne ghI, dUdha vigere vecavA jatI strIoe te nAgarAja - saMtuSTa thayelo jANI; ghI, dUdha vigerethI tenI bhaktipUrvaka pUjA karI. strI e te sarpanA zarIra para copaDelA ghInI sugaMdhIthI tyAM kIDIo ekaThI thaI gaI, ane sarpane tIkSNa caTakA bharavA lAgI, chatAM paNa pratibodha pAmI zubha dhyAnamAM AruDha thai nizcaLa rahelo te sarpa jarA paNa calAyamAna thayo nahi. AvI rIte atizaya vedanA thavA chatAM potAnA pApanI niMdA karato ane zubha bhAvanA bhAvato prabhunI dRSTirUpI amRtavRSTi vaDe siMcAyelo te caMDakauzika sarpa eka pakhavADiye mRtyu pAmI sahasAra devalokamAM deva thayo. caMDakauzika sarpa upara Avo mahAna upakAra karI prabhu tyAMthI vihAra karI uttaravAcAla nAme gAmamAM AvyA. tyAM nAgasena zrAvake prabhune ardhamAsakSapaNane pAraNe khIra vahoravI, te vakhate "aho! dAnama! aho!dAnam' ema bolatA devoe vasudhArA vigere pAMca divya pragaTa karyA. tyAMthI vihAra karI zvetAMbI nagarImAM padhArelA prabhuno pradezI rAjAe mahimA karyo. tyAMthI surabhi pura tarapha jatAM prabhune pAMca ratha yukta naikagoTAnA rAjAoe vaMdana karyuM. tyAra pachI prabhu surakSipura pahoMcyA, tyAM gaMgAnadIne kAMThe siddhayAtrA nAmano nAvika lokone gaMgAnadI utAravA potAnI nAvamAM caDAvato hato, prabhu paNa te nAva para caDyA. nAvika nAvane calAvavA mAMDayo. have A vakhate ghuvaDa pakSIno zabda sAMbhaLI e ja nAvamAM beThelo phemila nAmano nimittiyo nAvamAM beThelA bIjo loko prati bolyo ke- "nadI utaratAM Aje ApaNane maraNAMta kaSTa thaze, paNa A mahAtmAnA prabhAvathI saMkaTa naSTa thaze'. have gaMgAmAM te nApa cAlatAM cAlatAM agAdha jaLamAM AvyuM, evAMmAM sudaMSTra deva te nAvane bUDADI devA tatpara thayo. prabhue tripRSTha vAsudevanA bhavamAM je siMhane mAryo hato. te siMhano jIva ghaNA bhavabhramaNa karI bhuvanapatimAM sudaMSTra nAme nAgakumAra, deva thayo. te prabhune nAvamAM beThelA joI pUrvajanmanuM vaira saMbhArI vairano badalo levA mATe nAvane bUDAvavA taiyAra thayo. have jevo ke deva nAvane bUDADavA Adika vigha karavA lAgyo tevAmAM kaMbala ane zaMbala nAma devoe AvI te vipna nivAraNa karyuM. te be devanI utpatti A pramANe che mathurA nagarImAM jinadAsa nAme zeTha hato, tene sAdhudAsI nAme strI hatI. teo parama zrAvaka hatA. pAMcamA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratamAM sarvathA prakAre Dhora rAkhavAnuM temaNe paccakhANa karyuM hatuM, tethI teo eke pazu rAkhatA nahi. teo tyAM rahetI eka AhIraNa pAsethI dUdha vigere vecAtuM letA, tethI teNIne sAdhudAsI yogya paisA ApatI, anukrame te banne vacce gADhaNI prIti thaI. eka vakhate te AhIraNane ghera vivAhano prasaMga Avyo, tethI teNIe zeTha-zeThANIne nimaMtraNa karyuM. teoe kahyuM ke ame AvI zakazuM nahi, paNa vivAhamAM je kAMi vastuo joIe te lai jAo. pachI jinadAse vAsaNa, vastro, ghareNAM, dhUpa sugaMdhI padArtho vigere uttama vastuo ApI. teNe ApelI dareka sAmagrIthI AhIraNane ghera vivAhotsava ghaNo sAro ghayo, tethI lokomAM tenA vakhANa thavA lAgyA. AthI Ahera ane AhIraNa jinadAsa upara ghaNI khuzI thaI, teo atimanohara majabUta ane sarakhI vayanA zaMbala tathA kaMbala nAmanA traNa traNa varasanA be vAchaDA zeThane devA lAgyA. jinadAsa ane sAdhudAsIe te vAchaDA pAchA lai javA ghaNA samajAvyA, chatAM teo parANe temane dvAre bAMdhI cAlyA gayA. jinadAse vicAryuM ke- "jo A vAchaDAne choDI mUkIza to loko temane khasI karI gADI, haLa vageremAM joDI duHkhI karaze, mATe bhale mAre ghera ja rahyA" ityAdi vicArI te dayALu jinadAsa banne vAchaDAnuM prAsuka ghAsa ane pANIthI poSaNa karavA lAgyo. jinadAsa AThama caudaza vigere parvatithie posaha laI dhArmika pustako vAMcato, te sAMbhaLI te sAMbhaLI te baLado bhadraka pariNAmI thayA. pachI je divase zeTha upavAsa kare te divase baLado paNa ghAsa pANI vApare nahi, te divase temane ghAsa nIre paNa jyAre khAya nahi tyAre zeThe vicAyuM ke "ATalA divasa to meM mAtra dayAne lIdhe A baLadone poSyA, paNa have to mArA sAdharmika baMdhuo che" ema vicArI jinadAsa temanuM bahumAna karavA lAgyo, tene baLado ghaNA priya thai paDayA. eka vakhate bhaMDavaraNa nAmanA yakSano yAtrotsava Avyo, tethI te divase juvAniyAoe vAhanonI vAhanakrIDA karavA mAMDI.te utsavamAM jinadAsano eka mitra ati baliSTa ane dekhAvaDA te baLadone jinadAsane pUchyA vagara ja laI gayo. temaNe janmathI dhoMsarI paNa joi nahotI evA te aNapaloTa baLadone potAnI gADIe joDI teNe eka bIjAnI spardhAthI evA to doDAvyA ke vAhanakrIDA karanArA dareka lokone kSaNavAramAM jItI lIdhA, paNa bahu doDavAthI te sukomaLa baLadonAM sAMdhA tUTI gayA jinadAsano mitra kAma patAvIne baLadone jinadAsane ghera bAMdhI cAlyo gayo. bhojana avasare jinadAsa ghera Avyo. ane baLadone ghAsa nIyuM to ghAsa khAdhuM nahi, pANI pAvA lAgyo to pANI paNa pIdhuM nahi. baLadonAM mukha pahoLA paDI gayelA ane zvAsa caDI gayelAM joi jinadAsane paNa du:kha thayuM, ane AMkhamAM AMsu lAvI bhaktapanmANa karAvyuM, namaskAra mahAmaMtra saMbhaLAvyo vigere dhArmika kriyA karI jinadAse te baLadone nirdhAmaNA karAvI. zubha bhAvanA bhAvatA te baLado marIne nAgakumAra deva thayA. navA-utpanna thayelAM te kaMbala ane zaMbala deve avadhijJAnathI joyuM to tIrthaMkara prabhune upasarga thato dekhyo. te banne deva turata tyAM AvyA. eka jaNe nAvanuM rakSaNa karyuM, ane bIjA deve pelA sudaMSTrane harAvI kADhI mUkyo. tyAra pachI te banne deva prabhunA sattva tathA rUpanuM gAyana karatA tathA nAcatA ane mahotsava pUrvaka sugaMdhI jaLa ane puSpanI vRSTi karI potAne sthAne gayA. prabhunAvamAMthI utarI tyAMthI vihAra karI rAjagRhanagaramAM padhAryA. tyAM varSAkALa nirgamana karavA mATe nAlaMdA nAmanA pADAmAM eka zAlavInI zALAnA eka bhAgamAM te zAlavInI rajA laI paheluM mAsakSapaNa svIkArIne rahyA. have makhali nAme eka maMkha eTale citrakalA jANanAra bhikSAcAra vizeSa hato, tene subhadrA nAme strI hatI. teo banne citrapaTa hAthamAM rAkhI gujarAna calAvatA hatA. pharatA pharatA zaravaNa nAmanA gAmamAM AvyA. te gAmamAM ghaNI gAyovALA koI brAhmaNanI gozALamAM subhadrAe eka putrane janma Apyo. te bALaka gozALAmAM janmyo, tethI 're rasakraspara phara 134 -** --** -rara rara re Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvalpasUtram mamamamamama tenuM gozALA nAma paDayuM. gozALo anukrame yuvAvasthA pAmyo, ane pharato pharato rAjagRha nagaramAM jyAM prabhu cAturmAsa rahyA hatA tyAM Avyo. have prabhune mAsakSapaNa pUruM thayuM, tyAre te mAsakSapaNane pAraNe vijaya nAmanA zeThe phUra Adika vipula bhojanathI vidhie karIne prabhune pAraNuM karAvyuM. te vakhate AkAzamAM 'aho dAnam' ema udghoSaNApUrvaka devoe vasudhArA vigere pAMca divyo pragaTa karyA. te hakIkata sAMbhaLI gozALe vicAryuM ke-"A muni koi sAmAnya nathI, kAraNa ke temane anna ApanAranA gharamamAM paNa AvI samRddhi thai gai, mATe huM to A citrapaTanu pAkhaMDa choDI daine A prabhAvI mahAtmAno ja ziSya thAuM, kAraNa ke AvA guru niSphaLa nahi thAya''. te gozALo Ama ciMtavato hato tevAmAM prabhu pAraNuM karIne pAchA te zALAmAM AvI kAyotsarga karIne rahyA. gozALo namIne bolyo ke-''he bhagavan! atyAra sudhI ajJAnathI huM Apano prabhAva jANI zakayo nahoto, paNa Aje mane khabara paDI ke Apa mahAprabhAvI mahAtmA cho, AjathI huM Apano ziSya thaine ApanI sAthe ja rahIza, Apa eka ja mAruM zaraNa cho''. prabhu to mauna dharIne ja rahyA, gozALo bhikSA mAgIne prANavRtti karato potAnI buddhithI prabhuno ziSya thaine rahyo. prabhune bIjA mAsakSapaNanuM pAraNuM naMda nAmanA zeTha pakavAnnAdi vaDe karAvyuM. trIjA mAsakSapaNanuM pAraNuM sunaMda nAmanA gRhasthe paramAnnAdi vaDe karAvyuM. cothuM mAsakSapaNa svIkArIne prabhu kArtika suda pUrNimAe vihAra karI kollAka sannivezamAM padhAryA, tyAM prabhune te cothA mAsakSapaNanuM pAraNuM bahula nAmanA brAhmaNe dUdhapAka vahorAvI karAvyuM, te vakhate devoe pAMca divya pragaTa karyA. have jyAre prabhue rAjagRhathI vihAra karyo tyAre gozALo bhikSA mATe bahAra gayo, bhikSA lai te pAcho pelA zALavInA makAnamAM Avyo tyAre prabhune joyA nahi. AkhA nagaramAM zodhavA chatAM jyAre prabhu maLyA nahi tyAre te gozALo potAnAM upakaraNa brAhmaNone ApI dai, dADhI mUMcha muMDAvI, mastaka muMDAvI tyAMthI pharato pharato kollAka gAma Avyo. tyAM prabhune dekhI bolyo ke-"he prabhu! atyAra sudhI huM gRhastha jevo hovAthI ApanI dIkSAne yogya nahoto, paNa have to upakaraNone choDI dai niHsaMga thayo chuM, mATe havethI mane ApanI dIkSA paNa ho, he svAmI! mane ziSya tarIke svIkAro'. A pramANe kahI gozALo prabhu sAthe rahyo. prabhu tyAMthI vihAra karI suvarNakhala nAmanA gAma tarapha cAlyA, gozALo paNa sAthe ja cAlyo. mArgamAM keTalAka govALiyA mATInI moTI hAMDImAM khIra rAMdhatA hatA, te joi gozALAe prabhune kahyuM ke-'he svAmI! ahIM thoDI vAra vizrAMti laie mane to kaDakaDatI bhUkha lAgI che, mATe A khIra khAine AgaLa cAlIe' . siddhArtha vyaMtara bolyo ke-'e hAMDI phUTI jaze'. gozALAe turata govALiyo pAse jai te hakIkata nivedana karI, te sAMbhaLI govALiyAoe khIra rAMdhatAM te hAMDInuM ghaNA yatnathI rakSaNa karyuM, chatAM dUdhamAM cokhA nAkhavA joie te karatAM ghaNA vadhAre nAkhelA hovAthI te phUlyA, eTale hAMDI phUTI gai. te joi gozALAe 'yad mAAM tav mavalheva-je thavAnuM hoya te thAya ja che '' e pramANe niyativAda svIkAryo. prabhu suvarNakhala pahoMcyA, tyAMthI vihAra karI brAhmaNagrAma padhAryA. tyAM naMda ane upanaMda nAmanA be bhAionA be pADA hatA. prabhu naMdanA pADAmAM gocarI gayA, naMde prabhune bhaktithI uttama bhojana vahorAvyuM. gozALo upanaMdanA pADAmAM upanaMdane ghera gayo, upanaMde tene vAsI anna ApyuM. vAsI anna maLavAthI gozALAne ghaNo gusso caDyo, ane zApa dIdho ke-"jo mArA dharmAcAryanuM tapateja hoya to AnuM ghara baLI jAo!''. prabhunuM nAma laine Apelo zApa paNa niSphaLa na thavo joie' ema vicAratA eka najIkamAM rahelA deve upanaMdanuM ghara bALI nAkhyuM. tyAMthI vihAra karI prabhu caMpAnagarImAM padhAryA, tyAM be bemAsI tapa svIkArIne trIjuM comAsuM rahyA. chellA be mAsakSapaNanuM pAraNuM prabhu caMpAnagaranI bAhara karIne kALA nAmanA sannivezamAM padhAryA, 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ~ ***(zIvaBqQHD + ********** ane tyAM eka zUnya gharamAM kAusagga dhyAne rahyA. te gAmanA jAgIradArano siMha nAmano yuvAna putra vidyumnatI nAmanI dAsI sAthe ratikrIDA karavA rAtrie e ja zUnya gharamAM Avyo. gADha aMdhArAmAM koi na jaNAvAthI teNe dAsI sAthe ratikrIDA karI, te joI gozALo hasavA lAgyo, potAno anAcAra chupAine joi hasatA gozALA para krodha karI siMha tene mAravA lAgyo, gozALo rADo pADavA lAgyo, tyAre siMhe tene choDayo. tyAra pachI gozALAe prabhune kahyuM ke "he svAmI! mane ekalAne teNe ATalo badho mAra mAryo! chatAM Ape tene kema vAryo nahi?". prabhunA zarIramAM saMkramelA siddhArthe kahyuM ke-"tAre koInI mazkarI na karavI joie, gaMbhIratA rAkhavI joie, have koinI mazkarI karIza nahi. tyAMthI vihAra karI prabhu pAtrAlaka gAmamAM jai koI zUnya gharamAM kAusadhyAne rahyA. tyAM paNa rAtri skaMda nAmanA yuvakane skaMdilA nAmanI dAsI sAthe ratikrIDA karato joI gozALa hAMsI karI, tethI teNe tyAM paNa prathamanI peThe ghaNo mAra khAdho. tyAMthI vihAra karI prabhu kumAraka sanniveza gayA, tyAM caMpakaraNIya nAmanA udyAnamAM kAusaggadhyAne rahyA. have zrI pArzvanAtha prabhunA saMtAnIya ziSya municaMdra nAmanA AcArya ghaNA ziSyonA parivAra sahita vicaratA te ja gAmamAM kUpanaya nAmanA kuMbhAranI zALAmAM rahetA hatA. gozALAe gAmamAM te sAdhuone joi pUchayuM ke- 'tame koNa cho?" teo bolyA ke, "ame nigraMtha chIe." gozALAe kahyuM ke- "are!! tame kyAM ane mArA dharmAcArya kyAM? mArA dharmAcAryamAM ane tamArAmAM meru sarasava jeTalo taphAvata che'. te sAdhuo zrI mahAvIra jinezvarane jANatA nahotA. tethI bolyA ke, "jevo tuM che tevA ja tArA dharmAcAryanuM tapateja hoya, to tenA prabhAvathI tamAro Azrama baLI jAo". te sAdhuoe kahyuM ke-ame zApathI DaratA nathI, tArA vacanathI amAruM Azraya sthAna baLavAnuM nathI, prabhunuM nAma lai pote zApa ApavA chatAM jyAre sAdhuonuM AzrayasthAna nabaLyuM, tyAre vIlakho thai gozALo prabhu pAse AvIne sarva vRttAMta nivedana karI bolyo ke-"he svAmI! meM ApanA nAmathI zApa ApavA chatAM te sAdhuono upAzraya na baLyo tenuM zuM kAraNa?" siddhArthe kahyuM ke-"are mUrkha! teo to pArzvanAtha prabhunA ziSyo che, te sAdhuo ke temanuM sthAna zApathI na baLe'. have rAtrie municaMdra sUri jinakalpanI tulanA karatA upAzrayanI bahAra pratimA dharI rahyA. pelo kUpanaya kuMbhAra madirApAna karI dhUmato ghUmato tyAM Avyo, teNe madirAnA kephamAM AcArya mahArAjane oLakhyA nahi. teNe jANyuM ke A koI cora ubho che, tethI te kuMbhAre AcAryane gaLethI pakaDI zvAsa vagaranA karI dIdhA, chatAM teo zubha dhyAnathI calita thayA nahi. te vedanAne sahana karatAM temane te ja vakhate avadhijJAna utpanna thayuM, ane kALadharma pAmI devaloke gayA.devoe te munirAjanA mahimA mATe prakAza karyo, te joI gozALo bolyo ke-"aho! te sAdhuonAM upAzraya baLI rahyo che! paNa siddhArthe satya hakIkata nivedana karI tyAre gozALo tyAM jaI sUI rahelA te sAdhuone tiraskArI pAcho Avyo. tyAMthI vihAra karI prabhu caurA nAmanA gAmamAM AvyA, gozALo paNa sAthe hato. tyAM prabhune ane gozALAne rAjyanI chUpI bAtamI lai janArA jAsUsa jANI temane koTavALo heDamAM nAkhavA lAgyA. pahelAM gozALAne heDamAM nAkhyo, prabhune haju heDamAM nAkhyA nahotA, tevAmAM tyAM utpala nimittiyAnI somA ane jayaMtI nAmanI be baheno ke joo saMyama pALavAne asamartha thaI chatAM pAchaLathI saMnyAsinI thaI hatI teoe prabhune joine tathA oLakhIne koTavALo pratye kahyuM ke- "are mUrkhA! tame zuM karavAne iccho cho? tame zu A siddhArtha rAjAnA putra zrI mahAvIra prabhu che ema jANatA nathI?" koTavALoe AvAM vacano sAMbhaLI bhaya pAmI prabhune mUkI dIdhA, ane potAnA aparAdhanI kSamA yAcavA lAgyA. tyAra pachI teoe gozALAne paNa prabhuno ziSya jANI choDI mUkyo. **** ***********136 *** ** ***** Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a ma (zrIeqkhUNama kara kara kare che akasma tyAMthI vihAra karI prabhu pRSThacaMpA nagarImAM padhAryA. prabhue tyAM comAsI tapa vaDe te cothuM cAturmAsa nirgamana karI - pRSThacaMpAnI bahAra pAraNuM karyuM. tyAMthI vihAra karI zrI mahAvIra prabhu kAmaMgala nAmanA sannivezamAM gayA. tyAMthI vihAra karIne prabhu zrAvastI nagarIe padhAryA, ane nagarInI bahAra kAusagga dhyAne rahyA. bhojana samaye bhikSA mATe jatA gozALAe prabhune pUchyuM ke-"svAmI! Aje mane kevo AhAra maLaze?". siddhArthe kahyuM ke"Aje to tu manuSyanuM mAMsa khAIza". gozALAe vicAra karyo ke- "jyAM mAMsanI gaMdha paNa na hoya tene sthAne Aje bhikSA levI'. A pramANe nizcaya karI sAvadhAna thaIvaizyone ja ghera bhikSA mATe pharavA lAgyo. have te nagarImAM pitRdatta nAme vaizya hato, tene zrIbhadrA nAme strI hatI. zrI bhadrAne marelA ja bALaka avataratAM, tethI teNIe zivadatta nAmanA nimittiyAne A doSa nivAravAnA upAya pUchayo. zivadatte kaheluM ke "jyAre tane marela saMtAna janme, tyAre te marelA bALakanuM mAMsa dUdhapAka sAthe bheLavI daI koI bhikSukane Apaje, tema karavAthI tane jIvatA bALaka avataraze". have zrIbhadrAne te ja divase mareluM bALaka avatareluM, tethI teNIe te marelA bALakanuM mAMsa dUdhapAka sAthe bheLavI taiyAra rAkhyuM hatuM. gozALo pharato pharato tyAM Avyo, vATa joine beThelI teNIe turata ubhA thai te dUdhapAka gozALAne Apyo, ane "A sAdhune mAMsanI khabara paDatAM zApa Apaze to ghara bALI nAkhaze." evA bhayathI teNIe gozALo gayo ke turata gharanuM bAraNuM pheravI nAkhyuM. gozALo te dUdhapAkane zuddha jANI khAI gayo, ane prabhu pAse AvI vRttAMta nivedana karyuM. paNa siddhArthe te dUdhapAka saMbaMdhI mULa vAta kahI jaNAvI, tyAre gozALae nirNaya karavA mukhamAM AMgaLI nAkhI vamana karyuM. vamananI aMdara barAbara tapAsa karatAM bALakanuM mAMsa jaNAyuM. dUdhapAka sAthe mAMsa bheLavI potAne ThaganArI te bAI upara gozALAne gusso caDayo, age zApa ApI teNInuM ghara bALI nAkhavA turata tyAM Avyo, paNa bAraNuM pheravI nAkheluM hovAthI ghara oLakhI zakyo nahi. pachI gozALo bolyo ke "jo mArA dharmAcAryanuM tapateja hoya to A pADo baLI jAo". sAnidhyamAM rahelA vyaMtaroe prabhunuM mAhAtma anyathA na thAo', ema vicArI te AkhA pADAne bALI nAkhyo. tyAMthI vihAra karI prabhu haridra nAmanA sannivezanI bahAra haridra vRkSa nIce kAusagnadhyAne rahyA. e ja vRkSa nIce rAtavAso rahelA musApharoe TADhane lIdhe rAtrie agni saLagAvelo, paNa savAra thatAM teo agnine bujhAvyA vagara ja potapotAne raste cAlatA thayA. agni dhIre dhIre phelAto prabhu pAse Avyo, chatAM karmarUpa iMdhanane bALavA mATe dhyAnarUpa agninI jema te agnine paNa mAnatA thakA prabhu jarA paNa khasyA nahi, tethI te agnithI prabhunA paga dAjhayA. gozALo to agni dekhI nAsI gayo!, ane agni olavAI gayA pachI pAcho prabhu pAse Avyo. tyAMthI vihAra karI prabhu baMgalA nAmanA gAme AvyA, ane vAsudevanA maMdiramAM pratimA dharIne rahyA. tyAM kautukI gozALo AMkhanA vikAro karI gAmanA bALakone bIvarAvavA lAgyo, te joI bhayabhIta banI nAsabhAga karatA bALakonA pitAo vigere Avyo, ane gozALAne ghaNo mAra mArI muni pizAca vigere tiraskAranA zabdo kahI choDI mUkyo. tyAMthI vihAra karI prabhu Avarta gAma padhAryA, ane tyAM baLadeva maMdiramAM pratimA dharIne rahyA. tyAM paNa gozALA bALakone bIvarAvavA mukhanAvikAra karavA lAgyo, te joI bhayavihvaLa banI nAsabhAga karatA bALakonA pitAo vigere AvyA, teoe mukhanA cALA karatA gozALAne gAMDo bhikSuka samajI, "AvA gAMDA mANasane mAravAthI zuM? mATe AvA ziSya ne niSedha na karatAM tenA gurune ja mArIe" ema vicArI te durbaddho jevA prabhune mAravA taiyAra thayA, tevAmAM baLadevanI mUrtie ja haLa upADI teone aTakAvyA. te joI Azcaryacakita thayelA teo 2 * ane *raara 137rara rarara * harIphara kare che phakara che Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhune alaukika mahAtmA jANI potAno aparAdha khamAvatA prabhune caraNe paDyA. tyAM vihAra karI prabhu corAka sanniveza gayA, tyAM eka mAMDavAmAM uttama bhojana raMdhAtuM dekhI 'bhojana taiyAra thavAne have keTalI vAra che?" te tapAsavA gozALo chAnomAno lapAine nIco vaLI vAraMvAra jovA lAgyo. te gAmamAM coranI ghaNI raMjADa hatI, tethI lapAine vAraMvAra jotA gozALAne cora jANI lokoe pakaDIne mAryo. tethI krodhAvezamAM AvelA gozALAe zApa dIdho ke-"mArA svAmInuM tapateja hoya to A mAMDavo baLI jAo". prabhunuM nAma lai zApa Apelo hovAthI prabhunA bhakta vyaMtaroe te mAMDavo bALI nAkhyo. tyAMthI prabhu kalabukA nAmanA sannivezamAM padhAryA, tyAM megha ane kALahastI nAmanA be bhAi parvatanA rakSaka tarIke adhikArI hatA. kALahastIe maunadhArI prabhune ane gozALAne cora jANI pakaDyA, ane potAnA bhAi meghane soMpyA. megha pahelAM siddhArtha rAjAno nokara hato, teNe prabhune oLakhyA, ane potAnA bhAie karelo aparAdha khamAvI prabhune tathA gozALAne choDI mUkyA. te kalaMbukA sannivezathI vihAra karI zrI mahAvIra prabhu kliSTakarmonI nirjarA karavA mATe dezamAM gayA te dezanA loko krUra svabhAvI hatA, tethI prabhue tyAM ghora upasargo sahana karI ghaNAM karma khapAvyAM. te dezamAM vicaratA prabhu anukrame pUrNakaLaza nAmanA anArya gAma tarapha jatA hatA, rastAmAM be cora maLyA, teo prabhune dekhI apazukana thayuM jANI talavAra ugAmI prabhune haNavA doDyA, te vakhate indra avadhijJAnano upayoga mUkI haNavAdoDelA corone jANI vaja vaDe mArI nAkhyA. tyAMthI vihAra karI prabhu bhadrikApurI padhAryA, tyAM pAMcamuM comAsuM rahyA, ane comAsI tapa karyo. comAsI tapanuM pAraNuM nagarInI bahAra karIne prabhu anukrame taMbAla nAmanA gAme gayA. tyAM pArzvanAtha prabhunI saMtAnIya naMdiSeNa nAmanA bahuzruta vRddha AcArya ghaNA ziSyonA parivAra sahita AvyA hatA. gozALAe jema municaMdrasUrinA ziSyono tiraskAra vigere karyuM hatuM tema A naMdipeNa AcAryanA ziSyone paNa tiraskAra vigere karyuM. rAtrie naMdiSeNasUri upAzrayanI bahAra kAusagga dharIne sthira rahyA, te vakhate caukI karavAne nikaLelA te gAmanA koTavALanA putre coranI bhrAMtithI te AcAryane bhAlAthI haNyA, chatAM teo zubhadhyAnathI calita thayA nahi. te vedanAne sahana karatA temane te ja vakhate avadhijJAna utpanna thayuM, ane kALadharma pAmI devaloke gayA. tyAMthI vihAra karI prabhu kUpika nAmanA sannivezamAMgayA. mauna dharIne rahelAM prabhune tyAMnA adhikArIoe gupta jAsUsa jANI gozALA sAthe pakaDayA. te gAmamAM vijayA ane pragalyA nAmanI be saMnyAsinI rahetI hatI. teo banne prathama to zrI pArzvanAtha prabhunI saMtAnIya sAdhavIo hatI, paNa saMyama na pALI zakavAthI pAchaLathI saMnyAsinI thai hatI. te vijayA ane pragabhAe prabhune oLakhI adhikArIone kahyuM ke "are mUrkhA! A siddhArtharAjAnA putra jagata uddhAraka carama tIrthaMkara zrI mahAvIra prabha che. indrane paNa pujanIya AtmAne pakaDavAthI tamane kevA anartha bhogavavA paDaze e zuM tame nathI jANatA? mATe have temane jaladI choDI mUko". AvAM vacana sAMbhaLI bhayabhIta banelA teoe gozALA sahita prabhune turata choDI mUkyA. tyAMthI vihAra karI prabhu vaizAlI nagarI tarapha cAlyA. cAlatAM cAlatAM be rastA AvyA, tyAre gozALo bolyo ke-"he svAmI! mane loko mAra mAre che, chatAM Apa to mauna rahI koIne vAratA paNa nathI, mATe huM ApanI sAthe nahi AvuM". ema kahI gozALo tyAMthI chUTo paDI bIje mArge cAlyo, ane prabhu vaizAlIne mArge cAlyA. gozALAne mArgamAM pAMcaso cora maLyA, teoe "mAmo! mAma! kahI vArA pharatI gozALAnA khabhA upara besI tene evo to pheravyo ke zvAsa mAtra bAkI rahyo tyAre choDyo. AthI gozALo khinna thaI vicAra karavA lAgyo ke - "A karatAM to (************ **138 ***************** Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM zrIratvasUtram svAmI sAthe ja rahevuM sAruM che' ema vicArI prabhunI zodha karavA lAgyo. prabhu vicaratA vaizAlI nagarI pahoMcyA, tyAM eka luhAranI zALA khAlI dekhI lokonI AjJA lai temAM pratimAdhyAne rahyA. te zALAno svAmI luhAra cha mahinA rogathI pIDAi sAjo thayo hato, tethI te ja divase loDhuM ghaDavAnAM hathiyAra lai potAnI zALAmAM Avyo. tyAM prabhune joi apazukana thayeluM jANI ghaNa vaDe prabhune haNavA taiyAra thayo, te vakhate avadhijJAna vaDe indre jANI turata tyAM AvI te ja ghaNa vaDe luhArane mArI nAkhyo. tyAMthI vihAra karI prabhu grAmAka nAmanA sannivezamAM gayA tyAM udyAnamAM kAusaggadhyAne rahelA prabhuno vibhelaka nAmanA yakSe mahimA karyo. tyAMthI vihAra karI prabhu zAlizIrSa nAmanA gAme padhAryA, ane tyAM udyAnane viSe mahA mahinAnI kaDakaDatI TADhamAM kAusagga dhyAne rahyA. prabhunA tripRSThavAsudevanA bhavamAM eka vijayavatI nAme aNamAnItI rANI hatI, te vijayavatI marIne ghaNA bhavabhramaNa karI kaTapUtanA nAme vyaMtarI thai hatI. te vyaMtarIe prabhune dekhI pUrvabhavanuM vaira saMbhArI vairano badalo levA tApasInuM rUpa vikulyuM, ane jaTAmAM hima jevuM ThaMDu jaLa bharI te prabhunA zarIra para chAMTavA lAgI. te jaLa vaDe prabhune evo to zIta upasarga karyo ke bIjo mANasa to te ThaMDIthI TharI jAya. AvI rIte AkhI rAtri te upasarga karavA chatAM prabhune nizcaLa dekhI vyaMtarI zAMta thai, ane vaira choDI prabhunI stuti karavA lAgI. upasargane samabhAve sahana karatA ane chaTTha tapa vaDe vizuddha thatA prabhune te vakhate lokAvadhi avadhijJAna utpanna thayuM. tyAMthI vihAra karI prabhu bhadrikApurIe AvyA, comAsI tapa vaDe tathA vividha prakAranA abhigraho vaDe AtmAne bhAvatA chatAM chaThThuM comAsuM rahyA. tyAM gozALo prabhune zodhato pharI pharIne pAcho cha mahine AvIne maLyo. prabhue comAsI tapanuM pAraNuM nagarInI bAhara karI RRtubaddha evA magadhadezamAM upasarga rahitapaNe vicaravA lAgyA. magadhadezamAM ATha mAsa upasarga rahita vicarI zramaNa bhagavAn zrImahAvIra AlaMbikA nagarIe cAturmAsa karavA padhAryA, tyAM comAsI tapa vaDe sAtamuM cAturmAsa pUruM karI te nagarInI bahAra pAraNuM karyuM. tyAMthI vihAra karI prabhu kuMDaga sannivezamAM vAsudevanA caityamAM pratimAdhyAne rahyA. karmarUpI zatrune mardana karanArA prabhu tyAMthI vihAra karI mardana gAma padhAryA, ane baLadevanA maMdiramAM pratimAdhyAne rahyA. tyAMthI vihAra karI prabhu bahuzAla gAmanA zAlavana nAmanA udyAnamAM pratimAdhyAne rahyA. tyAM rahetI zALAryA nAme vyaMtarIe prabhune ghaNA upasargo karyA, chatAM dhyAnastha prabhune jarApaNa calAyamAna na karI zakavAthI te vyaMtarIe potAno aparAdha khamAvI prabhuno mahimA karyo. tyAMthI vihAra karI prabhu lohArgala gAma padhAryA, tyAM rAjya karatA jitazatru gAmanA amaladAroe maunadhArI prabhune tathA gozALAne khAnagI jAsUsa jANI pakaDI rAjA pAse lai gayA. tyAM prathamathI Avelo utpala nimittiyo prabhune oLakhI turata ubho thai gayo, ane prabhune bhaktipUrvaka vaMdana karI rAjAne hyuM ke-rAja! A jAsUsa nathI, paNa siddhArtharAjAnA putra / zrIvardhamAna svAmI che. rAjAe A hakIkata sAMbhaLI turata prabhune tathA gozALAne mukta karyA, ane potAno aparAdha khamAvI prabhune vaMdana karyuM. tyAMthI vihAra karI prabhu purimatAla nAmanA nagare gayA, tyAM zakaTa mukhanAmanA udyAnamAM zrImallinAtha prabhunuM maMdira hatuM. te udyAna ane nagaranI vaccenA koi pradezamAM prabhu pratimAdhyAne rahyA. A arasAmAM te nagarano vargyura nAmano zrAvaka zrImallinAtha prabhunI pratimAnI pUjA karavA mATe nagaramAMthI zakaTamukha udyAna tarapha jato hato, te vakhate IzAnendra zrImahAvIra prabhune vaMdana karavA Avelo, teNe vangyura zeThane pUjA karavA jato joi kahyuM ke -'he vargura! A pratyakSa jinezvaranuM ullaMghana karI jinezvaranA biMbane pUjavA mATe AgaLa kema jAya che? A chellA tIrthaMkara zrImahAvIra prabhu che teo chadmasthapaNe vicaratA ahIM maga 139 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram pratimAdhyAne rahyA che.'' te sAMbhaLI vaggara zeTha turata prabhu pAse Avyo, ane ajJAnatAthI thayelA aparAdhanuM mithyAduSkRta dai bhaktithI prabhune vaMdana karyuM. tyAra pachI te vagyura zrAvaka udyAnamAM jai zrImallinAtha prabhunI pratimAnI pUjA karI potAne ghera gayo, indra paNa potAne sthAne gayo. tyAMthI vihA2 karI prabhu anukrame unnAga nAmanA sanniveza tarapha jatA hatA, tyAM rastAmAM taratanA ja paraNelA lAMbA lAMbA dAMtavALA bahu-varane sanmukha AvatA joi gozALAe mazkarI karI ke'tttillo vihirAyA, jANai dUre vi jo jahiM vasa / jaM jassa hoi juggaM, taM tassa viijjayaM dei // 1 // " 'aho! vidhirAja kuzaLa che ke, je jyAM dUra paNa vastu hoya tene dhyAnamAM rAkhe che, ane jene je yogya hoya tene te bIjuM meLavI Ape che.1, aho juo to kharA! A bannenA dAMta ane peTa kevA moTA che! vAMsAmAM to khUMdha nIkaLI che, nAka paNa cIbuM che!, vidhAtAe sarakhI joDI ThIka meLavI dIdhI che A pramANe vAraMvAra mazkarI karatA gozALAne pakaDIne te vahu-vara sAthenA mANasoe khuba mAryo, ane majabUta baMdhanathI bAMdhIne vAMsanA jALAmAM pheMkI dIdho. paraMtu pAchaLathI prabhuno chatradhara samajI teoe baMdhana choDI gozALAne mukta karyo. pachI prabhu tenI sAthe cAlatA gobhUmimAM AvyA. tyAMthI rAjagRha nagaramAM padhArI prabhue AThamuM cAturmAsa comAsI tapa vaDe pUruM karyu, ane te comAsI tapanuM pAraNuM nagaranI bahAra karyuM. prabhue vicAryuM ke- ''mAre hajA ghaNAM karma nirjaravAnAM che, tethI cIkaNA karmano kSaya ka2vA mATe upasarga thAya tevI bhUmimAM vicaravAnI jarUra che, ane ghaNA upasarga vajrajabhUmimAM thaze. ema vicArI prabhu tyAMthI vihAra karI vajabhUmimAM gayA. te dezamAM paramAdhAbhI jevA krUra mlecchoe prabhune ghaNA upasargo karyA, parantu 'A upasargothI karmano dhvaMsa thAya che' ema vicAratA prabhu te mlecchone baMdhuthI paNa adhika mAnatA. prabhu te ja bhUmimAM navamuM cAturmAsa comAsI tapa vaDe pUruM karI te uparAMta bIjA be mahinA tyAM ja vicaryA. tyAM comAsAmAM niyata sthAna na maLavAthI prabhue navamuM comAsuM aniyata karyuM. tyAMthI vihA2 ka2I prabhu siddhArthapure AvyA, tyAMthI kUrmagAma tarapha jatAM rastAmAM gozALAe talano choDavo joi prabhune pUchyuM ke- 'he prabhu! A choDavo phaLaze ke nahi? ' prabhue kahyuM ke-'phaLaze, A choDavAne sAta phUla lAgyA che, te sAte phUlanA jIva marIne Aja choDavAnI zIMgamAM sAta tala thaze.' A pramANe prabhue kaheluM vacana jurUM pADavA gozALAe te choDavAne mULamAMthI ukheDI eka tarapha pheMkI dIdho. te vakhate najIkamAM rahelA vyaMtarIe 'prabhunI vANI asatya na thAo' evuM dhArIne tyAM vRSTi karI. varasAdathI bhInI thayelI bhUmimAM paDelA te choDanuM mULiyuM koi gAyanI kharIthI davAi jamInamAM pesI gayuM, ane dhIre dhIre te choDavo hato evo thai gayo. prabhu tyAMthI cAlatA kUrmagAma pahoMcyA. te gAmanI bahAra vaizyAyana nAmano tApasa madhyAhna samaye banne hAtha uMcA karI, sUrya sAme dRSTi rAkhI, jaTA chUTI mUkI sUryanI AtApanA lai rahyo hato, ane sUryanA sakhta tApane lIdhe tenI jaTAmAMthI jamIna para kharI paDatI yUkAo eTale juone vINI vINIne tApasa pAcho potAnI jaTAmAM nAkhato hato. AvuM duHsaha anuSThAna karI rahelA te tApasanI jaTAmAM ghaNI jU dekhI gozALo te tApasane 'cUkAzayyAtara' e pramANe kahI tenI vAraMvAra mazkarI karavA lAgyo. tethI tApase krodhAyamAna thai gozALA upara tejolezyA maThThI, tApase mUkelI tejolezyAthI gozALo bhasmIbhUta thaI jAta, paNa karuNAsAgara prabhue turata zItalezyA mUkI, tethI jaLa vaDe agninI jema te tejolezyA zamI gai, AvI rIte prabhue gozALAne bacAvI lIdho. prabhunI alaukika 140 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram zakti joi vaizyAyana vismaya pAmyo, ane namratAthI bolyo ke-'he bhagavAn! meM Apano Avo prabhAva jANyo nahoto, mATe mArA viparIta AcaraNanI kSamA karo'. A pramANe kahI te tApasa gayA pachI gozALe prabhune pUchyuM ke- 'he bhagavAna! A tejolezyAlabdhi zI rIte prApta thAya?" sarpane dUdha pAvA peThe gozALAne tejolezyAnI vidhi zIkhavADavAthI bhaviSyamAM anarthanuM kAraNa thaze, ema jANavA chatAM prabhue bhAvibhAva avazya thavAno vicArI gozALane tejolezyAno vidhi A pramANe zIkhavADyo "je manuSya sUryanI AtApanA pUrvaka hamezAM chaTTa kare, ane eka mUThI aDadanA bAkaLA tathA aMjali mAtra garama pANIthI chaThThanuM pAraNuM kare, te manuSyane cha mAsane aMte tejolezyAlabdhi prApta thAya.'' tyAMthI vihAra karI prabhu pAchA siddhArthapura tarapha jatA hatA, mArgamAM pelA talanA choDavAno pradeza Avyo. tyAre gozALo bolyo ke'he svAmI! Apane meM je talanA choDavA mATe pUchyuM hatuM temAM ApanA kahevA mujaba tala thayA nathI, jo e ja talano choDavo A ubho'. talano choDavo dekhavA chatAM prabhunA vacana upara zraddhA na rAkhatA gozALAe te choDavAnI zIMga cIrI joi to temAM barAbara sAta tala nIkaLyA. te joi gozALAe potAnI matikalpanAnA pramANe evo mata bAMdhyo ke-je prANIo je zarIramAM mare che te prANIo teja zarIramAM pAchA parAvartana karIne tyAMne tyAM ja utpanna thAya che. A pramANe mata svIkAryo tathA je thavAnuM hoya te thAya ja che e pramANe agADI svIkArelA niyativAdane teNe gADha karyo. tyAthI gozALo tejolezyA sAdhavA mATe prabhuthI chUTo paDI zrAvastI nagarImAM gayo. tyAM teNe eka kuMbhAranI zALAmAM rahI prabhue kahelA vidhithI cha mAsa paryaMta tapa karI tejolezyA siddha karI. eka vakhate zrIpArzvanAtha prabhunA cha sAdhuo ke jeo saMyama na pALI zakavAthI gRhastha thayA hatA, ane aSTAMga nimittanA jJAnamAM paMDita hatA, teo gozALAne maLyA. temanI pAse gozALo aSTAMga nimitta bhaNyo. AvI rIte tejolezyAlabdhi ane aSTAMga nimittanuM jJAna maLavAthI garva dharato gozALo 'huM sarvajJa chuM' e pramANe potAnI prasiddhi karato pRthvI para vica2vA lAgyo. have siddhArthapurathI vihAra karI prabhu vaizAlI nagarI padhAryA, tyAM siddhArtha rAjAnA mitra zaMkha nAmanA gaNarAje prabhune bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. tyAMthI vihAra karI prabhu vANija nAmanA gAme AvI bahAranA koi pradezamAM pratimA dharIne rahyA. te gAmamAM AnaMda nAmano zrAvaka raheto hato, te hamezAM chaTTha tapa karato, ane sUryanI AtApanA leto hato, zrAvakanI utkRSTa kriyA karatA tapasvI AnaMdane avadhijJAna utpanna thayuM hatuM. te prabhu pAse AvI vaMdana karI bolyo ke-"he prabhu! Apane dhanya che ke AvA dhora upasargo paDavA chatAM Ape samabhAve sahana karyA, he nAtha! have Apane thoDA ja vakhatamAM kevaLajJAna utpanna thaze.'' ityAdi prabhunI stuti karI Ananda zrAvaka potAne ghera gayo. prabhu tyAMthI vihAra karI zrAvastI nagarIe padhAryA, tyAM dasamuM cAturmAsa vividha tapa vaDe saMpUrNa karyuM. saMgamadevanA upasargoH cAturmAsa pUruM thatAM prabhu nagarInI bahAra pAraNuM karI vicaratA anukrame ghaNA mleccha lokothI bharapUra evI dRDhabhUmimAM gayA. tyAM peDhAla nAmanA gAmanI bahAra polAsa nAmanA caityamAM prabhue aThThama tapa svIkArI praveza karyo, ane eka rAtrinI pratimA dharI rahyA. have A vakhate zakrendre potAnA avadhijJAnathI prabhune dhyAnamagna rahelA joi turata siMhAsana parathI utarI jai prabhune vaMdana karyuM. pachI indra prabhunA dhairyaguNanI prazaMsA karatAM potAnI sudharmAsabhAmAM beThelA devo samakSa kahyuM ke- ''ahA! zrIvIra prabhu atyAre kevA dhyAnamagna thai rahyA che, vAha! kevA dhIra banI aDaga citte ubhA che? temanA e dhyAnamagna cittane calAyamAna karavA kadAca traNa jagatanA prANIo ekaThA 141 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram thAya to paNa asamartha che.'' AvAM indranAM vacana sAMbhaLI te sabhAmAM beThelo indrano sAmAnika saMgama nAmano deva prabhunI prazaMsA sahana na karI zakavAthI bhrUkuTI caDAvI adhara kaMpAvato bolyo ke- "he devendra! AvA bhoLapaNanA vicAro devasabhAmAM bolI, eka sAdhune devo karatAM paNa moTI zaktivALo jaNAvI, devonI avagaNanA karavI Apane na zobhe. he surendra! jeo meru parvatane paNa DhephAnI jema pheMkI devA samartha che, jeo samudranuM paNa aMjalinA pANI peThe pAna karI javA zaktivALA che, jeo AkhI pRthvIne paNa chatrInI jema eka bhujAthI toLI rAkhavA prabhAvazALI che, evA atula parAkramI devo AgaLa vaLI e manuSyamAtra sAdhu koNa che? huM pote ja hamaNAM tyAM jai te sAdhune kSaNavAramAM calAyamAna karI nAkhuM chuM". te vakhate indre vicAryuM ke-'jo huM atyAre A saMgamane hukama karI jato aTakAvIza to e durbuddhi jANaze ke, tIrthaMkaro to pArakAnI sahAyathI ja tapa kare che, vaLI Avo ulaTo bhAsa ghaNA devonA manamAM ThasI jaze, mATe atyAre A duSTane jato aTakAvavo ThIka nathI''. ema vicArI samayane mAna ApI indra mauna rahyo. have prabhune calAyamAna karavA indra samakSa pratijJA karI krodhathI dhamadhamI rahelo te saMgama deva turata sabhAmAMthI uThI dhyAnamAM sthira rahelAM prabhunI pAse Avyo. prabhunI zAMta mudrA dekhavA chatAM te pApI deva zAMtine badale adhika dveSa pAmyo, ane teNe tatkALa dhULanI vRSTi karI. te dhULathI prabhunuM AkhuM zarIra DhAMkI dIdhuM, ane nAsikA, AMkha, kAna vigera zarIranAM dvAra evAM to pUrI dIdhAM ke prabhuno zvAsozvAsa paNa ruMdhAi gayo1. chatAM prabhu jarA paNa calAyamAna thayA nahi, tyAre dhULane dUra khaseDI te duSTe vajra jevA kaThora mukhavALI kIDIo utpanna karI. te kIDIoe prabhunA zarIrane vIMdhI vastramAMthI soya nIkaLe tema eka bAjuthI pesI bIjI bAju ArapAra nIkaLI AkhuM zarIra cAlaNI jevuM karI nAkhyuM 2. A pramANe kIDIono upasarga karavA chatAM kSamAsAgara prabhu calita thayA nahi, tyAre te saMgama deve pracaMDa DAMsa vikuryA. teonA prahArathI prabhunA zarIramAMthI gAyanA dUdha jevuM sapheda rudhira jharavA lAgyuM 3. chatAM jyAre teothI paNa prabhu kSobha pAmyA nahIM, tyAre teNe tIkSNa mukhavALI ghImelo vikurtI. te dhImelo prabhunA zarIre evI to sajjaDa coMTIne vIMdhavA lAgI ke AkhuM zarIra dhImelamaya dekhAvA lAgyuM 4. ghImelothI paNa prabhu kSobha na pAmyA tyAre teNe vIMchIo vikurvyA. pralayakALanA agninA taNakhA jevA vIMchIo pucchanA kAMTAothI bhagavaMtanA zarIne bhedavA lAgyA 5. teothI paNa prabhu vyAkuLa thayA nahi, tyAre teNe noLiyA vikui. 'khIM! khIM, evA zabdo karatA teo doDIne ugra dADho vaDe bhagavaMtanA zarIramAMthI toDI toDIne mAMsanA TukaDA judA pADavA lAgyA 6. teothI paNa prabhune calAyamAna na thayelA dekhI te deve bhayaMkara sarpo viSurvyA. te sarvoe zrImahAvIra paramAtmAne pagathI mAthA sudhI vIMTI lIdhA, ane phaNAo phATI jAya tevo jo2thI prabhu upara phaNAonA prahAra karavA lAgyA, tathA dADho bhAMgI jAya teTalA baLathI DasavA lAgyA 7. jyAre badhuM jhera vamana karI nirbaLa banI te sarpo doraDAnI jema laTakI rahyA, tyAre te deve uMdaro utpanna karyA. teo nakha ane dAMtathI prabhunA aMgane khaNavA lAgyA, ane tenI upara mUtra karIne paDelA ghA upara khAra nAkhavA lAgyA 8. uMdarothI paNa prabhu kSobha na pAmyA tyAre te deve adhika krodha karI madonmatta hAthI vikuryo. te hAthI prabhunA zarIrane sUMDhathI pakaDI AkAzamAM uchALI daMtazULathI jhIlI lai dAMta vaDe prahAra karavA lAgyo, ane pagathI kacaravA mAMDyo 9. chevaTe hAthI paNa prabhune kSobha na pamADI zakyo; tyAre te deve hAthaNI vikuryAM. te hAthaNIe prabhune tIkSNa dAMtathI ghaNA prahAra karyA ane prabhunA zarIrane pagathI kacarI nAkhyuM 10, jyAre hAthaNIthI paNa prabhu kSobha na pAmyA, tyAre te adhama deve bhayaMkara pizAca vidhuryo. te pizAca agni jvALAothI vikarALa banelA potAnA mukhane phADI, hAthamAM talavAra pakaDI, prabhu sanmukha doDI Avyo, ane 1422 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karasaMkra ma kazrIvatvapUrNam arajawaaakSara aTTAhAsa vigere ghora upasarga karavA lAgyo 11. paraMtu prabhune jarA paNa kSobha na pAmelA dekhI nirdaya saMgamadeve vAghanuM rUpa vikavyuM. te vAgha vaja jevI dADhothI ane trizUla jevA tIkSNa norathI prabhunA zarIrane vidAravA lAgyo 12. chatAM paNa prabhune dhyAnamAM aDaga rahelA joi te deve prabhunAM mAtA-pitA-siddhArtha rAjA ane trizalAmAtAnuM rUpa vikuvyuM. teo karuNAvilApa karavA lAgyAM ke-he putra! te AvI duSkara dIkSA zA mATe lIdhI, ame ghaNAM du:khI thai jyAM tyAM rajhaLIe chIe mATe nirAdhAra thaI bhaTakatA evA amArI tuM sAra kara, he putra! tuM DAhyo chatAM atyAre amArI sAme paNa kema joto nathI? 13. AvA karuNa vilApathI paNa jJAnI prabhunuM mana lipta thayuM nahi, tyAre te deve eka chAvaNI viturthI. te chAvaNInA mANasoe prabhunA paga vacce agni saLagAvI bhAta rAMdhavA paga upara vAsaNa mUkyuM, agni eTalo badho vadhArI dIdho ke prabhunA paga nIce paNa baLavA lAgyo 14. chatAM ekAgra dhyAne rahelA prabhu kSobha na pAmyA, tyAre te nirdaya deve eka cAMDAla viku. caMDAle prabhunI DokamAM, be kAnamAM be bhujAmAM ane jaMghA vigere avayavo upara pakSIonAM pAMjarA laTakAvyAM. te pachIoe cAMca ane nakhanA prahAra eTalA badhA karyA ke, jethI prabhunuM zarIra pAMjarA jevuM seMkaDo chidravALuM thai gayuM 15. te upasargathI paNa prabhu kSobha na pAmyA, tyAre teNe pracaMDa pavana vikrlo, parvatone paNa kaMpAvatA te pavane prabhune upADI upADI ne nIce pachADayA 16. tevA ugra pavanathI paNa prabhu calita na thayA, tyAre teNe tatkALa vaMToLiyo vAyu vikaryo. te vaMToLiyae kuMbhAranA cAkaDA para rahelA mATInA pIMDAnI peThe prabhune khUba bhamADayA 17. chatAM dhyAnanA tAnamAM tanmaya banelA prabhue jarA paNa dhyAna choDyuM nahisaMgamadeve vicAryuM ke "upasarga karI karIne huM thAkyo, paNa vaja jevA kaThina manavALA A munine calita karI zakayo nahi. indrasabhAmAM pratijJA karIne Avelo huM AvI ja rIte pAcho jaI kevI rIte moTuM dekhADIza? A muni paNa koI vicitra che ke jIvato rahe tyAM sudhI dhyAna choDe tema nathI. mATe have tenA prANano nAza karavAthI ja tenuM dhyAna nAza pAmaze te sivAya bIjo upAya nathI". ema vicAra karI te nIca deve hajAra bhAra jeTalA vajanavALuM eka kALacakra vikuvyuM. te kALacakrane upADI saMgamadeve jorathI prabhunA zarIra para nAkhyuM. je kALacakra meruparvatanA majabUta zikhara para paDayuM hoya to tenA paNa cUrecUrA karI nAkhe, evuM te kALacakra prabhunA zarIra para paDavAthI prabhu DhIMcaNa sudhI jamInamAM pesI gayA 18 chatAM prabhu to nizcala citte dhyAna mAM ja magna rahyA. potAnI dhAraNa pAra na paDavAthI saMgamadeve vicAryuM ke-"are moTA parvatane paNa cUrecUrA karI nAkhanAra kALacakra paNa kAMI karI zakyuM nahi, tethI jaNAya che ke A munine zastrAdi to kAMi karI zake tema nathI AvA pratikUla upasargothI A muni calita thavAne badale ulaTA vadhAre dRDha thatA jAya che, mATe have to anukUla upasarga karI dhyAnathI bhraSTa karI nAkhuM". ema vicArI teNe rAtri hovA chatAM prabhAta vikavyuM. ane mANaso utpanna karyA. teo pharavA lAgyA, ane prabhune kahevA lAgyA ke-"he devArya! prabhAta thai javA chatAM haju Apa kema ubhA cho? ApanA dhyAnano vakhata pUro thaI gayo che. paNa prabhu to potAnA jJAna vaDe rAtri jANe che 19. prabhune haju paNa nizcaLa rahelA dekhI teNe devaRddhi vikurtI, ane vimAnamAM besI prabhune lobhAvavA bolyo ke- "maharSi! huM ApanuM AvuM ugra tapa ane sattva dekhI saMtuSTa thayo chuM. mATe Apane je joie te mAgI lyo. kaho to Apane svargamAM laI jAuM, ane kaho to mokSamAM lai jAuM". AvI rIte mIThA zabdo bolI te saMgama deve ghaNe prakAre prabhune lobhAvyA, chatAM nirlobhI prabhu dhyAnathI calita na thayA, tyAre teNe tatkALa kAmadevanI senA jevI devAMganAo vikrvI te devAMganAo hAvabhAvAdi ghaNA anukUla upasargo karavA lAgI, chatAM prabhu jarA paNa kSobha na pAmatAM dhyAnamAM ja Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** *** ***(zIvapa Q +++++++++++jarUra acaLa rahyA 20. AvI rIte te duSTa saMgamadeve eka rAtrimAM moTA moTA vIza upasargo karyA, chatAM jagabaMdhu prabhue to tenA tarapha dayAdaSTi rAkhI, ane dhyAnamAM acala rahI krodhano aMza paNa AvavA dIdho nahi. ahIM kavi unmelA kare che ke 'balaM jagaddhvaMsana-rakSaNakSama, kRpA ca sA saGgamake ka taagsi| itIva saMcintya vimucya mAnasaM, ruSeva roSastava nAtha ! niryayau // 1 // ' "he nAtha! ApanuM baLa jagatano vaza karavA ane jagatanuM rakSaNa karavA samartha hatuM. chatAM Apano mahA aparAdha karanArA saMgamadeva upara paNa Ape koi alaukika kRpA karI. A pramANe vicArIne jANe ropa karIne krodha ApanA manane tyajIne cAlyo gayo 1." arthAta krodhe vicAryuM ke- ATaluM ATaluM baLa hovA chatAM khare vakhate paNa prabhue mAro jarA paNa upayoga na karatAM chevaTa sudhI dayAno ja upayoga karyo, to pachI mAre prabhunA cittamAM zA mATe nakAmo nivAsa karavo? ema roSa lAvIne jANe krodha prabhunuM citta tyajIne cAlyo gayo. savAra thatAM prabhue tyAMthI vihAra karyo. prabhu vihAra karIne jyAM jayAM jatA tyAM tyAM saMgamadeva AhArane aneSaNIya karI nAkhato, tathA bIjA paNa vividha prakAra upasargo karato. AvI rIte cha mahinA sudhI te duSTa deve karelA upasargone sahana karatA prabhue cha mahinA sudhI upavAsa karyA. eka vakhate vicaratA chatAM prabhu vaja nAmanA gAma AvyA. prabhue vicAryuM ke have cha mahine te deva gayo haze' ema vicArI cha mAsI tapanuM pAraNuM karavA jevAM te vaja gAmanA gokuLamAM gocarI mATe gayA, tyAM paNa te deve AhArane anekaNIya karI nAkhyo. prabhu jJAnathI te deve karelI aneSaNA jANI turata pAchI pharI te gAmanI baharA AvI pratimA dhyAne rahyA. tyAre te deve avadhijJAnathI joyuM to prabhunA asmalita vizuddha pariNAma joyA. teNe vicAryuM ke- "aho! cha mahinA sudhI niraMtara upasargo karavA chatAM A muni calita thayA nahi, ane haju paNa game teTalA upasarga karIza to paNa calita thAya tema nathI.' ema vicArI te deva khinna manavALo thai, prabhune namI, karelA aparAdhathI lajjA pAmI plAnamukhe bolyo ke-"he svAmI! zakendra sudharmAsabhAmAM ApanA sattvanI jevI prazaMsA karI hatI tevA ja sattvazALI Apane meM pratyakSa anubhavyA. he prabhu! meM ApanA ghaNA aparAdha karyA, tenI kSamA karo'. A pramANe kahI, vIlakho thai zakranI bIkathI prabhune vaMdana karI te saudharma devaloka tarapha cAlyo. tyAra pachI te ja gokuLamAM jatA prabhune gharaDI govALaNe dUdhapAkathI pAraNuM karAvyuM, te dAnathI saMtuSTa thayelA devoe tyAM vasudhArA vigere pAMca divyo pragaTa karyA. ATalo vakhata saudharmavAsI deva-devIo AnaMda rahita thai udvega dharI rahyA hatA. zakrendra paNa gAyana nAca vigerethI vimukha banI, "aho! meM prabhunI prazaMsA karI, tethI ja te nIca saMgame prabhune upasargo karyA, tethI prabhune upasargo thavAnuM kAraNa huM ja thayo". ema ciMtAvato, dInadaSTivALo hAtha upara mastaka TekavI duHkhapUrNa vyagra citte beTho hato. have cha mahinA sudhI ghora upasargo karavA chatAM prabhune calAyamAna na karI zakavAthI bhraSTa thayelI pratijJA vALA ane zyAma mukhavALA te adhama saMgamadevane Avato dekhI indra tenIthI parAmukha thai devo prati bolyo kehe devo! karmacaMDAlA pApAtmA Ave che, e nIca devanuM mukha jovAmAM Ave to paNa mahApApa lAge. eNe ApaNA svAmIne ghaNI kaIthanA karIne mAro moTo aparAdha karyo che, e pApI jema ApaNAthI Daryo nahi. tethI apavitra e durAtmAne svargamAMthI jaldI kADhI mUko". A pramANe kahI krodhathI indra tene DAbA paganI lAta mArI phiTakAra Apyo. te vakhate indranA hathiyArabaMdha subhaTo lAkaDI ,pATu, muSTi vigerethI prahAra karatA karatA tene dhakkA mArI sabhAmAMthI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra kADhavA lAgyA, devIo potAnA hAthanI AMgaLIo maraDatI Akroza karavA lAgI, sAmAnika devo hAMsI karavA lAgyA. AvI rIte cotaraphathI tiraskAra pAmato saMgama coranI jema Ama-tema joto joto, TharI gayelA aMgArAnI peThe nisteja thaI gayelo, ane parivAra vagarano ekalo haDakAyA kUtarAnI peThe devalokamAMthI kADhI mUkAyelo. tyAMthI plAnamukhe meruparvatanI cUlA upara gayo. tyAra pachI tenI agramahipI-devIoe dInamukha Indrane vinaMti karI ke- he svAmI! jo ApanI AjJA hoya to ame amArA patinI pAchaLa jaie'. indra temane javA AjJA ApI, ane bIjA sarva parivArane tenI pAchaLa jato aTakAvyo. tyAM te saMgamadeva potAnuM bAkI raheluM eka sAgaropamanuM AyuSya samApta karaze. caMdanabALAno udhdhAra: have gokuLa gAmathI vihAra karI prabhu AlaMbhikA nagarIe AvyA, tyAM harikAMta nAmano vidyukumArano indra prabhune sukhazAtA pUchavA Avyo. prabhunA dharmaguNanI prazaMsA karI ane vaMdana karIne potAne sthAne gayo. tyAMthI prabhu zvetAMbikA nagarIe AvyA, tyAM harisaha nAmano vidyukumArano indra prabhune sukhazAtA pUchavA Avyo, ane vaMdana karI potAne sthAne gayo. tyAMthI vihAra karI prabhu zrAvastI nagarIe padhAryA. te vakhate zakrendra AvI kArtika svAminI mUrtimAM praveza karI te mUrtidvArA prabhune vaMdana karyuM, tethI tyAM prabhuno ghaNo mahimA pravaryo. tyAMthI vihAra karI prabhu kauzAMbI nagarIe padhAryA, tyAM candra ane sUrya utarIne prabhune bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. tyAMthI prabhu vArANasInagarIe AvyA, tyAM zakrendra AvI prabhune vaMdana karyuM. tyAMthI rAjagRha padhAryA, tyAM IzAnendra AvI prabhune vaMdana karyuM. tyAMthI prabhu mithilA nagarI padhAryA, tyAM janakarAjAe tathA dharaNendra prabhune sukhazAtA pUchI vaMdana karyuM. tyAMthI prabhu vaizAlI nagarI padhAryA, tyAM prabhue agiyAramuM cAturmAsa karyuM. tyAM bhUtAnaMda nAmanA nAgakumAranA indra AvI, prabhune sukhazAtA pUchI vaMdana karyuM, cAturmAsa pUruM thatAM tyAMthI vihAra karI prabhu susumArapura padhAryA, ane tyAMnA udyAnamAM pratimA dhyAne rahyA. A vakhate camarendra garva karIne zakane jItavA uMco saudharmalokamAM gayo, tethI zake kopa karI tenA para vaja choDayuM. vajathI bhayabhIta banelo camarendra turata prabhunA caraNakamaLamAM AvIne paDyo, ane bacI gayo. tyAMthI anukrame vihAra karatAM prabhu kauzaMbI nagarI padhAryA. tyAM zAtAnIka nAme rAjA hato. tene mRgAvatI nAme rANI, vAdI nAme dharmapAThaka, ane sugupta nAme pradhAna hato. suguptane naMdA nAme parama zrAvikA strI hatI, naMdA mRgAvatInI sakhI hatI. mRgAvatInI vijayA nAme pratihArI hatI. te nagarImAM dhanAvaha nAme zeTha hato, tene mULA nAme strI hatI. have zramaNa bhagavAna mahAvIra A nagarImAM padhAryA tyAre poSavada ekama hatI. te divase prabhue dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI ema cAre prakAre ugra abhigraha lIdho. te pramANe, "dravyanI-sUpaDAnA khUNAmAM rahela aDada Ape to vahoravA. kSetrathI-eka pagamAM umarAmAM ane eka paga bahAra rAkhIne Ape to vahoravuM. kALathI bhikSAcaro bhikSA lai gayA pachInA samaye maLe to vaharovuM. bhAvathI-koI rAjakumArI dAsIpaNAne pAmI hoya, mastaka muMDAvyuM hoya, pagamAM beDI hoya, rotI hoya, ane aThThama tapa karyo hoya, AvA prakAranI satI strI jo vahorAve to vahoravuM. A pramANe parISaha sahana karavA kaThaNa abhigraha svIkArI prabhu te nagarInI aMdara bhikSA mATe phare che, te nagarIno rAjA pradhAna vigere ghaNA upAya kare che, paNa cAra mahinA vyatIta thavA chatAM prabhuno abhigrahapUro thayo nahi. A arasAmAM zatAnIka rAjAe caMpAnagarI upara caDhAi karI lazkarathI gherI lIdhI, tethI caMpApati dadhivAhana rAjA nATho. pAchaLathI dhaNI vagaranI thai paDelI caMpAnagarIne zatAnIka rAjAnA subhaToe lUMTavA mAMDI. teomAM eka subhaTe dadhivAhana Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******** ***(zravaNasvakUNama ka re rAjAnI rANI dhAriNIne ane tenI putrI vasumatIne pakaDI potAnA kabajAmAM rAkhI. te subhaTe dhAriNIne strI tarIke rAkhavAnuM kahevAthI dhAriNI turata potAnI jIbha kacarIne marI gaI. tyAra pachI te subhaTe vasumatIne AzvAsana ApI putrI tarIke rAkhavAnuM samajAvI kauzAMbImAM lAvI bajAramAM vecavAne rAkhI. te vakhate te rastethI jatA dhanAvaha zeThe subhaTane dhana ApI vasumatIne potAnA ghera lai jai putrI tarIke rAkhI. te bALAnA vinayAdi guNothI ane caMdana jevI zItala vANIthI raMjita thayelA zeTha parivAra sAthe maLIne teNInuM caMdanA evuM nAma pADayuM. eka vakhate zeTha madhyAhna samaye dukAnethI ghera Avyo, tyAre devayoge koi nokara hAjara nahoto, tethI vinIta caMdanA ubhI thai, ane zeThe vAravA chatAM pitRbhaktithI zeThanA paga dhovA pravartI. te vakhate caMdanAno coTalo chUTI javAthI teNInA keza jaLathI bhInI thayelI bhUmimAM paDyA, tyAre "A putrInA kezabhUminA kAdavathI melA na thAo' ema dhArI zeThe sahaja svabhAve te kezane yaSTithI uMcA karyA, ane pachI AdarathI bAMdhI dIdhA. gokhamAM beThelI zeThanI patnI mULAe AvI ceSTA joi vicAryuM ke-"A yuvati bAlAno kezapAza zeThe pote bAMdhyo!, jemano pitA-putrI tarIke saMbaMdha hoya temanI AvI ceSTA hoya ja nahi, tethI zeThanI buddhi A suMdara bALAne potAnI patnI tarIke rAkhavAnI jaNAya che! vaLI A bALA upara zeThano sneha ghaNo che, tethI gharanI dhaNiyANI A ja thaze, ane huM to nakAmI thai apamAna pAmI to A bALAno mULamAMthI ja uccheda karavo ucita che." ema vicArI mULAe zeTha bahAra gayA tyAre hajAma bolAvI caMdanAnuM mastaka muMDAvI nAkhyuM, pachI beDI paherAvI khUba mAra mArI dUranA eka gharamAM pUrI bAraNe tALuM dai mULA potAnA piyara cAlI gai. sAMjanA zeTha ghera Avyo tyAre caMdanAnI khabara pUchI, mULAthI bhaya pAmatA koipaNa mANase kahyuM nahi, AvI rIte traNa divasa vyatIta thai gayA, cothe divase zeThe gharanA mANasone AgrahathI pUchyuM tethI eka gharaDI dAsIe caMdanAne jyAM pUrI hatI te ghara batAvyuM. zeThe bAraNAMnuM tALuM kholI te ghara ughADIne joyuM caMdanAne behAla sthitimAM joi zeThane ghaNo ja kheda thayo, ane caMdanAne eka sUpaDAnA khUNAmAM aDadanA bAkaLA ApI kahAM ke- "he putrI! tuM hamaNAM A aDada vApara, huM beDI bhaMgAvI nAkhavA luhArane bolAvavA jAuM chuM" ema kahI zeTha luhArane ghera gayo. caMdanAe vicAra karyo ke- jo koi bhikSu Ave to tene ApIne aDada vAparuM" A pramANe vicAre che tevAmAM, cha mahinAmAM pAMca divasa uNA upavAsavALA zrImahAvIra prabhu pharatA pharatA tyAM padhAryA. prabhune dekhI caMdanA ghaNI khuzI thai, ane loDhAnI beDIthI sakhta jakaDAyelI hovAthI umaro ullaMghavAne azakta evI te caMdanA eka paga umarAmAM ene eka paga bahAra rAkhI "he prabhu! A aDada grahaNa karo' ema bolI paraMtu prabhu to dhArelA abhigrahamAM eka rudana nyUna dekhI pAchA pharyA. tethI caMdanAne kheda thayo ke- "are! huM kevI abhAgaNI ke A avasare padhArelA prabhu kAMi paNa lIdhA vagara pAchA pharyA, A pramANe khinna thayelI caMdanA duHkhathI rovA lAgI, tethI dravya, kSetra, kALa ane bhAva, ema cAra prakAre abhigraha pUrNa thavAthI prabhue te aDadanA bAkaLA grahaNa karyA. prabhuno abhigraha pUrNa thavAthI prasanna thayelA devoe tyAM vasudhArA vigere pAMca divyo pragaTa karyA. tatkALa zakendra tyAM Avyo, devo nAcavA lAgyA, caMdanAnI beDI tUTIne tene ThekANe suvarNanA jhAMjhara thai gayAM, pUrvanI peThe suzobhita kezapAza thaI gayo, ane devoe caMdanAne vastrAlaMkArathI suzobhita karI dIdhI. duMdubhinA zabda sAMbhaLI tatkALa tyAM zatAnIkarAnA mRgAvatI rANI vigere AvyAM. mRgAvatI dhAraNInI bena hatI, teNIe caMdanAne oLakhI. AvI rIte caMdanAne potAnI mAzIno meLApa thayo, caMdanA potAnI sALInI putrI hovAthI rAjA zatAnIka vasudhArA lai javA tatpara thayo, tyAre indra kahyuM ke -"rAja! A dhana caMdanA jene Ape te ja lai zake'. caMdanAe kahyuM ke-"mAruM putrI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIke pAlana karanAra dhanAvaha zeTha grahaNa kare. A pramANe caMdanAnI AjJAthI indra te dhana dhanAvaha zeThane ApI kahyuM ke-"A caMdanA zrIvIra prabhunI prathama sAdhvI thaze'. ema kahI indra prabhune bhaktipUrvaka namana karI potAne sthAne gayo. pachI rAjA zatAnIke caMdanAne AdarapUrvaka potanAne ghera lai jai kanyAonA aMtaHpuramAM rAkhI. kauzaMbIthI vihAra karI prabhu sumaMgaLa nAmanA gAme padhAryA, tyAM sanaskumAra indra AvI prabhune vaMdana karyuM. tyAMthI vihAra karatAM karatA prabhu anukrame caMpAnagarI padhAryA, tyAM svAtidatta nAmanA brAhmaNanI agnihotra zALAmAM comAsI tapa svIkArI prabhu bAramuM cAturmAsa rahyA. te cAra mahinA rAtrie pUrNabhadra ane maNibhadra nAmanA be yakSo bhaktithI prabhunI sevA karavA AvatA. tyAMthI vihAra karI prabhu jaMbhikA gAme padhAryA. tyAM zakendra AvI prabhu pAse bhaktipUrvaka nATAraMbha karyo. pachI te bolyo ke-"he jagadguru! have ATalA divasamAM Apane kevaLajJAna thaze'. A pramANe kahI prabhune namana karI Indra potAne sthAne gayo. tyAMthI vihAra karI prabhu miMDhika gAma gayA, tyAM amarendra AvI vaMdana karyuM, ane sukhazAtA pUchI potAne sthAne gayo. | miMDhika gAmathI vihAra karI prabhu paramAni gAme padhAryA, tyAM gAmanI bahAra pratimA dharIne rahyA. prabhunA tripRSTha vAsudevanA bhavamAM tripRSTha vAsudeve zavyApAlanA kAnamAM tapAvelA sIsAno rasa reDAvI upArjana kareluM azAtAdanIya karma prabhune A samaye udayamAM AvyuM te zavyApAlanano jIva ghaNA bhavabhramaNa karI A gAmamAM govALiyo thayo hato. te govALIo rAtrie prabhune gAmanI bahAra rahelA joi potAnA baLadone prabhu pAse mUkI gAyo dovA gAmamAM gayo. govALa gayA pachI baLado to caravA mATe aTavImAM dUra cAlyA gayA. have pelo govALiyo gAyo doine pAcho prabhu pAse Avyo, paNa baLadone na jovAthI prabhune pUchavA lAgyo ke-"he devArya! mArA baLada kayAM che?" AvI rIte be traNa vakhata pUchayuM, paraMtu mauna rahelA prabhu taraphathI kAMi paNa uttara na maLyo, tyAre te govALe prabhu upara krodha karIne jenAM tIra thAya che te zarakaTa-vRkSanA kASTanA be khIlA banAvI prabhunA banne kAnamAM nAkhyA, pachI te banne khIlAne teNe tADana karI prabhunA kAnamAM eTalA to uMDA pesADI dIdhA ke kAnanI aMdara gayelA te banne khIlAonA agrabhAga eka bIjAne maLI gayA. tyAra pachI te khIlAone koi khecIne kADhI zake nahi, evA nirdaya irAdAthI te duSTa govALa banne khIlAonA bahAra dekhAtA bhAgane kApI cAlyo gayo. A pramANe ghora upasarga thavA chatAM dhyAnamagna prabhu samabhAvathI jarA paNa DagyA nahi. tyAMthI vihAra karI prabhu madhyama apApA nagarImAM AvyA, ane tyAM pAraNAne mATe siddhArtha nAmanA vaizyanA ghera padhAryA. prabhune dekhI siddhArthe vaMdana tathA namaskAra karyo, pachI teNe bhaktithI prabhune pAraNuM karAvyuM. prabhu siddhArtha ghera padhAryA te vakhate tyAM siddhArthano mitra kharaka nAmano vaidya beTho hato. te prabhune dekhI bolyo ke-"aho! A bhagavaMtanuM zarIra sarvalakSaNe saMpUrNa che, paNa kAMika plAna jaNAtuM hovAthI zalyavALuM hoya ema lAge che siddhArthe saMbhramathI kahyuM ke- 'jo ema hoyato barAbara tapAsa karIne kahe ke bhagavaMtanA zarIramAM ye ThekANe zalya che?" pachI te nipuNa vaidya prabhunA badhA zarIranI tapAsa karI, to banne kAnamAM khIlA nAkhelA joyA eTale te siddhArthane paNa batAvyA. siddhArthe kahyuM ke-"he mitra! mahAtapasvI prabhunuM A zalya turatamAM dUra karavuM joie, A zubha kArya karavAthI ApaNe bannene puNya thaze, mATe bIjA kArya paDatAM mUkI satvara tuM prabhunI cikitsA kara'. A pramANe teo banne vAtacIta kare che tevAmAM to, potAnA zarIramAM paNa nirapekSa prabhu tyAMthI cAlyA gayA, ane bahAra udyAnamAM AvI zubhadhyAnamAM parAyaNa thayA. tyArapachI siddhArtha zeTha ane kharaka vaidya auSadha vigere lai satvara udyAnamAM gayA. vaidyakaLAmAM kuzaLa Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********* zrIkalpasUtram kharaka vaidhe sANasI vaDe prabhunA kAnamAMthI khIlA kheMcI kADhyA. prabhunA kAnamAM uDAM pesI gayelA ane rudhirathI kharaDAyelA te khIlA kheMcyA tyAre prabhu mahAvIre moTI cIsa pADI, tethI samagra udyAna mahAbhayaMkara thai gayuM. pachI saMrohiNI auSadhithI prabhunA banne kAnane tatkALa rujhavI, prabhune khamAvI, bhaktipUrvaka vaMdana karI siddhArtha zeTha ane kharaka vaidya potAne ghera gayA. pachI lokoe te sthaLe devAlaya baMdhAvyuM. te vaidya ane siddhArtha zeTha svargamAM gayA, ane khIlAno ghora upasarga karanAro pelo pApI govALa sAtamI nArakIe gayo. AvI rIte prabhune upasargono prAraMbha paNa govALathI thayo. ane upasargonI pUrNatA paNa govALathI thai, arthAt A khIlAno upasarga chello thayo. A pramANe zrIvIra prabhune je je upasargo thayA, teomAM jaghanya madhyama ane utkRSTa vibhAga A pramANe samajavAkaTapUtanA vyaMtarIe je zIta upasarga karyo te jaghanyamAM utkRSTa jaNAvo, saMgamadeve je kALacakra mUkeluM te madhyama upasargomAM utkRSTa jANavo, ane kAnamAMthI * khIlA kheMcyA te utkRSTa upasargomAM utkRSTa jANavo. A samagra upasargone zramaNa bhagavAna mahAvIre nirbhayapaNe sahana karyA, krodharahitapaNe khamyA, dInatA rahitapaNe ane kAyAnI nizcalatA rAkhI sahana karyA. taNa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNagAre jAe, iriyAsamie, bhAsAsamie, esaNAsamie, AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie, uccAra- pAsavaNa - khela - siMdhANa- jallapAriTThAvaNiyAsamie maNasamie vayasamie, kAyasamie, maNagutte, vayagutte, kAyagutte, gutte, guttiMdie, guttabaMbhayArI, akohe, amANe, amAe alobhe, saMte pasaMte, uvasaMte parinibbuDe, aNAsave, amame, akiMcaNe, chinnagaMthe niruvaleve, kaMsapAI iva mukkatoe, saMkho iva niraMjaNe, jIve iva appaDihayagaI, gagaNamiva nirAlaMbaNe, vADa vva appaDibaddhe, sArayasalilaM va suddhahiyae, pukkharapattaM va niruvaleve, kummo iva guttiMdie, khaggivisANaM va egajAe, vaha iva vippamukke, bhAraMDapakkhIva appamatte, kuMjaro iva soMDire basabho iva jAyathAme, sIho iva duddharise maMdaro iva appakaMpe, sAgaro iva gaMbhIre caMda ivo somalese, suro iva dittatee jaccakaNagaM va jAyarUve vasuMdharA iva savvaphAsavisahe suhuhuyAsaNe iva teyasA jalaMte, natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai pddibNdhe| ya paDibaMdhe cauvvihe paNNatte, taM jahA- davvao khittao kAlao bhAvao / davvao - sacittA'citta-mIsi - esu davvesu / khittao-gAme vA nagare vA araNNe vA khitte vA khale vA ghare vA aMgaNe vA nahe vA / kAlao - samae vA AvaliyAe vA ANapANue vA thove vA khaNe vA lave vA muhutte vA ahoratte vA pakkhe vA mAse vA uU vA ayaNe vA saMvacchare vA annayare vA dIhakAlasaM jogo / bhAvao-kohe vA mANe vA mAyAe vA lobhe vA bhae vA hAse vA pijje vA dose vA kalahe vA abbhakkhANe vA pesunne vA paraparivAe vA arai-raIvA mAyAmose vA jAva micchA daMsaNasalle vA tassa NaM bhagavaMtassa no evaM bhavai // 6 / 2 // 118 // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNagAre jAe) khAvI rIte zrImahAvIra pramukhe upasargo sahana urSyA, tethI zramaza bhagavAna mahAvIra anagAra thayA. prabhu devA anagAra thayA ? te uhe che- (iriyAsaNie) hAsavA-yAsavAmAM ho pe| kavanI virAdhanA na thAya tema sabhya pravRttivAnA- upayogavANA - (bhAsAsamie) nirdoSa vayana polavAmAM upayogavANA, (esaNAsamie) tAlIza ghoSarahita likSA grahaNa uravAmAM upayogavANA, (AyANabhaMDamatta 148 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaakasma(zrIvaETRpUrNa akasa nivavevAmiNa) vastra-pAtrAdi upakaraNane grahaNa karavAmAM ane pAchuM mUkavAmAM jayaNA- pramArjanAdi karavArUpa uttama pravRttivALA-upayogavALA, (ghara-pAvaU-Qtra-siMdha-kannapA vaLavAmiNa) viSThA, mUtra, thaMka-kapha, zleSma ane zarIranA melano parityAga karavAmAM sAvadhAna, arthAt koI paNa jIvanI virAdhanA na thAya tevI nirdoSa jagyAmAM viSThAdino parityAga karavAmAM upayogavALA. prabhune upakaraNa zleSma vigereno asaMbhava hovAthI A pAMca samitiomAM chellI be samitino asaMbhava che, chatAM sUtranA pAThane akhaMDita rAkhavA mATe sUtrakAre ahIM A be samiti paNa kahI che. vaLI prabhu kevA anagAra thayA? (maLama) zubha manoyogane (vasamiNa) zubha vacanayogane ane (vAvasamiNa) zubhakAyayogane pravartAvanArA, (maga) azubha manoyoga, (vayagurU) azubha vacanayoga ane (vAyagurU) azubha kAyayogane rokanArA, (gutte) mana, vacana ane kAyanA azubhayogane rokanArA hovAthI gupta eTale azubha vyApArane sarvaprakAre rokanArA, (ttivi) zabdAdi viSayomAM rAga-dveSarahitapaNe gopavelI zrotAdi indriyovALA, (JvaMmavAra) vasati vigere nava vADothI yatnapUrvaka rakSaNa karAyelA brahmacaryane AcaranArA, (kavo) krodha (pramANe) mAna (AIU) mAyA (tame) lobharahita (te) AMtarika vRtti, (saMte) bAhyavRtti, (vasaMte) AMtarika ane bAhya ema banne vRttithI zAMta, (niqDe) bane vRttithI zAMta hovAthI sarva saMtAparahita, (MITHve) hiMsAdi AzravadyArathI nivRtta thayelA hovAthI pApakarmanAM baMdhanathI rahita, (amane) mamatA rahita, (bg) dravyAdi rahita, (funari) tyajI dIdhuM che grantha eTale suvarNAdi jemaNe evA, (navaneve) dravyathI zarIranA melarahita hovAthI ane bhAvathI mithyAtvAdi rUpa melarahita hovAthI-nirupalepa eTale dravyamela ane bhAvamala rahita. have prabhunuM nirupalepapaNuM upamA sahita vizeSaNa dvArA daDha kare che- (vaMnapAvamuvavaTato) jaLathI na lIMpAtA, kAMsAnA pAtranI jema snehathI na lIMpAyelA, (saMvo Drava nAM ) raMga vigerethI nahi raMgAtA, zaMkhanI peThe rAgAdithI na raMgAyelA hovAthI niraMjana, (nIve Drava MDivarDa) sarvasthaLe ucitapaNe ammalita vihAra karavAthI athavA saMyamamAM asmalita vartavAthI jIvanI peThe aalita gativALA, (SIfmavaniravaMva) deza gAma kuLavigere koinA paNa AdhAranI apekSA rahita hovAthI AkAzanI peThe AlaMbana-AdhArarahita, (vADa va appaDivo) koipaNa eka sthAne na rahetA hovAthI vAyu peThe pratibaMdha rahita, (HIRvasavaMta 2 yuddhavira) kALuSyarahita hovAthI zaradaRtunA jaLanI peThe nirmala hRdayavALA, (TCQrapad vanavaneve) jaLathI nahi lIMpAtA kamaLanA patranI peThe sagAM-saMbaMdhIonA snehathI athavA karmathI na lIMpAyelA, (tummo va guttavi) grIvA ane cAra paga, e pAMce aMgane chupAvI rAkhatA kAcabAnI peThe pAMce indriyone kAbUmAM rAkhanArA, () vira va nANa)geMDAnA zIMgaDAnI peThe ekalA, arthAt geMDAne jema eka ja zIMgaDuM hoya che, tema bhagavAnuM paNa rAga-dveSarahita hovAthI ekAkI, (viATI 3va vipramuvaB) parigraharahita hovAthI ane aniyata nivAsa hovAthI paMkhInI peThe mokaLA-chUTA, (mAMDapactvIva adhdhamatte) jarA paNa pramAda na karatA bhAraMDapakSInI peThe apramAdI, ($garo vra soMDara) karmarUpI zatruo haNavAne hAthInI jema zUravIra, (vasamo 34 navayA) svIkArelA mahAvratanA bhArane vahana karavAmAM samartha hovAthI vRSabhanI peThe parAkramavALA, (nIeova ughara) pariSahAdirUpa pazuo vaDe parAjaya na pAmatA hovAthI siMhanI jema durgharSa eTale parAbhava na pAme evA, (maMtarozva ) svIkArelA tapa-saMyamamAM daDha rahevAthI ane upasargo rUpI vAyarAo vaDe calAyamAna na thatA hovAthI meruparvatanI jevA nizcala, (mAro vAMmIra) harSanAM ane viSAdanAM kAraNo prApta thatAM paNa vikArarahita aaaaaaaaaaaaaaaa (149e aaaaaaaaara Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAvavALA hovAthI sAgaranI peThe gaMbhIra, (vaMto va noma) parane zAMti pamADavAne mananA pariNAmavALA hovAthI candramA peThe saumya vezyAvALA; (sUro rUva hite) dravyathI zarIranI kAMti vaDe ane bhAvathI jJAna vaDe jhaLahaLatA tejavALA hovAthI sUryanI peThe dedIpyamAna tejavALA, (navAgAMvagIrave) mela dUra thavAthI potAnA svarUpamAM AvI caLakATa mArI rahelA uttama suvarNanI peThe karmarUpI mela naSTa thavAthI atidIpta svarupavALA, (vasuMdharA rUva GPviSa) zIta-uSNa vigere anukULa ane pratikULa sarva sparzane sahana karanArA hovAthI pRthvInI peThe sarva prakAranA sparzane samabhAve sahana karanArA, (suhAhavAsane vatesI gavaMte) ghI vigerethI atyanta dIpta thelA agninI peThe jJAnarUpa teja athavA taparUpI teja vaDe dedIpyamAna, (natya Ii tana mAvaMtarasa chatya paDivo) te bhagavaMtane koI paNa padArthamAM pratibaMdha nathI. ( ra paDitaM vaDavUiDe paUUUQ) te pratibaMdha cAra prakArano prarUpyo che. (taMgaEURT-) te A pramANe- () dravyathI, (rivara) kSetrathI. (blakhat) kALathI. (mAvo ) ane bhAvathI. (vahUko savitA-pitta nIfsa vadhelu) dravyane AzrIne strI vigere sacitta, AbhUSaNa vigere acitta, AbhUSaNa paherela strI vigere mizra, A pramANe sacitta-acitta ane mizra dravyomAM prabhune "A dravya mArAM che' ityAdi rUpe saMsArano baMdha karanArA AzayarUpa pratibaMdha nathI. (viDI-gAne vA na vA) kSetrane AzrIne-gAmamAM, nagaramAM, (RUo vA) araNyamAM, khetaramAM (vane vA ghare vA) khaLAmAM, gharamAM, (Tne vA no vA) AMgaNAmAM eTale phaLiyAmAM, ane AkAzamAM. A pramANe koI paNa gAma vigeramAM prabhune 'A gAma mAruM che, A ghara mAruM che e pramANe saMsArano baMdha mamatvanA AzayarUpa pratibaMdha nathI. (-) kALane AzrIne-(maravA) atyaMta sUkSma kALarUpa samayamAM, (bAvaliyA vA) asaMkhyAta samayarUpa AvalikAmAM, (prAgapALu vA) zvAsozvAvAsanA pramANavALA kALamAM, (yo vA) sAta ucchavAsanA pramANavALA stokanAmanA kALamAM, (rahane vA) ghaDInA chaThThA bhAgarUpa kSaNamAM, (tave vA) sAta stoka pramANa lavamAM (muhane vA) satyotera lava pramANa muhUrtamAM, (kaho te vAte divasa-rAtrimAM, (pacve vA) pakhavADiyAmAM, (mAre va) mahinAmAM, (15 va) be mAsa pramANa RtumAM, ( vA) cha mAsa pramANa ayanamAM, (saMva re va) varasamAM (anAre vA vIhAsaMgone) tathA bIjA paNa yugapUrva aMgapUrva vigere lAMbAkALanA baMdha karanArA AzayarUpa pratibaMdha nathI. (mAvo-) bhAvane AzrIne- (devA mAne vA) krodhamAM, mAnamAM, (navAvA, tame vA) mAyAmAM, lobhamAM (maUva, ne va) bhayamAM-hAsAmAM. (vI tame vA) premamAM, dveSamAM, ( hevA) paranI sAthe kleza karavAthI vRttirUpa kalahamAM, (mahamavaravALavA) paraprANIne nahi dITheluM, nahi sAMbhaLeluM Ala devArUpa abhyAkhyAnamAM, (sune vA) paraprANInA doSanI cADI khAvArUpa pazunyamAM, (paraMparivAravA) paraprANInI niMdA karavA rUpa paraparivAdamAM (ra-sarvA) aratimohaniyAnA udayathI duHkha pAmatA cittamAM uga karavA rUpa aratimAM rati mohanIyanA udayathI sukha maLatAM cittamAM harSa karavArUpa ratimAM, (mArAmo vA) kapaTavRttithI asatya bolI chala karIne lokone ThagavAnA pariNAmarUpa mAyAmRSAmAM, (nAva mi_vaMzajo vA) lAvat mithyAdarzana zalyamAM, eTale aneka duHkhanuM kAraNa hovAthI mithyAtvarUpa zalyamAM. A pramANe bhAvane AzrIne krodhAdimAM prabhune pratibaMdha nathI. eTale kadAgrahanA vazathI "huM krodha-mAna vigerene tyajato nathI' ityAdi svarUpe prabhune saMsArano pratibaMdha karanArA AzayarUpa pratibaMdha nathI seNaM bhagavaM vAsAvAsavalaM aTTha gimhahemaMtie mAse gAme ekarAie, nagare paMcarAie vAsIcaMdaNasamANakappe samatiNamaNi-leTukaMcaNe, samasudahadukkhe, ihalogaparalogaappaDibaddhe, jIviya-maraNe niravakaMkhe Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****( zrIkalpasUtram saMsArapAragamI kammasattu nigdhAyaNaTThAe abbhuTThie evaM ca NaM viharai // 6 / 3 / 119 // (se NaM bhagavaM) te bhagavaMta (vAsAvAsajjaM ) varSAaNamAM vAsane vane (aTTha- gimha- hemaMtie mAse) jADInA grISma bheTale uSNa apanA jane hemaMta bheTale zIta ajanA ATha mahinAkhomA (gAme egarAie ) gAmane viSe kheDa rAtri (nagare paMcarAie) bhane nagarane viSe pAMya rAtri arthAt te bhagavaMta varSAaNanA yAra-bhAsa kheDa sthAne rahetA, khane bAkInA ATha mAsa vihAra karatA. te ATha mahinAmAM gAmane viSe eka rAtri, ane nagarane viSe pAMca rAtri sudhI rahetA. vaNI zramA bhagavAna mahAvIra ThevA che ? - (vAsI caMdaNasamAmakappe ) hADAmAM jane yaMhananAM tulya adhyavasAyavALA, athavA kuhADA ane caMdana jevA apakAra ane upakAra karanArA upara prabhu dveSa ane rAga rahita hovAthI te janne taraI tulya adhyavasAyavANA, (samatiNamaNileTThakaMcaNe) tRekhane mazitebha4 patthara khane DAyana upara samAna dRSTivANA, (samasuha-dukrave) sukhane huHSamAM pA samAna dRSTivANA, (ihaloga-paraloga appaDibadhe) sA loka ane paralokamAM pratibaMdha vagaranA, eTale sukhanI lAlasA rahita hovAthI manuSya loka ane devabhavAdimAM mamatva vinAnA, (jIviya-maraNe niravakaMrakhe) bhavita jane bharAmA AAAMkSA rahita, kheTale hevendra-narendrAhiyAM satkAra bhaNatAM bhavitanI jane asahya parISaha paDatAM marAnI vAMchA vagaranA, (saMsArapAragAmI) saMsAra3pI samudrano pAra pAvA vAjA, (kammasattunigyAyaNaTThAe abbhuTTie) urbha3pI zatruno nAza 42vAne udyata thayelA. (evaM ca NaM viharai) khAvI rIte prabhu viyare che. 118. tassaNaM bhagavaMtassa aNuttareNaM nANeNaM, aNuttareNaM daMsaNeNaM, aNuttareNaM caritteNa, aNuttareNaM AlaeNaM, aNuttareNaM vihAreNaM, aNuttareNaM vIrieNaM, aNuttareNaM ajaveNaM aNuttareNaM maddaveNaM, aNuttareNaM lAghaveNaM, aNuttarAe khaMtIe, aNuttarAe muttIe, aNuttarAe guttIe, aNuttarAe tuTThIe, aNuttareNaM sacasaMjamatavasucariyasovaciyaphalanivvANamaggeNaM appANaM bhAvemANassa duvAlasa saMvaccharAI vaikkaMtAI / terasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANa saMvaccharAiM vaikkaMtAiM / terasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa je se gimhANaM ducce mAse utthe pakkhe - vaisAhasuddhe tassa NaM vaisAhasuddhassa dasamIpakkhe NaM, pAINAgamiNIe chAyAe, porisIe abhiniviTTAe pamANapattAe, subvae NaM, divase NaM, vijae NaM, muhutte NaM, jaMbhiyagAmassa nagarassa bahiyA ujjuvAliyA naIe tIre, veyAvattassa ceiyassa adUrasAmaMte sAmAgassa gAhAvaissa kaTThakaraNaMsi sAlapayAvassa ahe godohiyAe ukkuDiyanisijAe AyAvaNAe AyAvemANassa chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMtate aNuttare nivvAdhAra nirAvaraNe kasi paDaNe kevalavaranANa daMsaNe samuppanne // 6 / 4 / 120 // (tassa NaM bhagavaMtassa) asAdharaNa guo vaDe khAtmAne lAvatA bhagavaMtane jAra varasa vItyAM. yA guzo vaDe ?, te uhe che -(aNuttareNaM nANeNaM) ayuttara kheTale anupama jJAna vaDe, (aNuttareNaM daMsaNeNaM) anupama darzana vaDe, (aNuttareNaM caritteNaM) anupama yAritra vaDe, (aNuttareNaM AlaeNaM) strI napuMsa5 vigere ghoSarahita khevI vasatimAM rahevA3ya, anupama khAlaya vaDe, (aNuttareNaM vihAreNaM) anupama vihAra vaDe, (aNuttareNaM vIriyaNaM) anupama-vIryaparAmbha vaDe kheTale mananA utsAha vaDe, (aNuttareNaM ajjaveNaM) anupama khAva kheTale mAyA rahitapaNe, (aNuttareNaM 151 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *14 zrIkalpasUtram premamAM maveLuM) anupama Arjava eTale mAyArahitapaNe, (anuttonuM maLvaveLuM) anupama mArdava eTale mAnarahitapaNe, (anuttonuM tAghaveLuM) anupama lAghava vaDe kriyAomAM kuzaLapaNe, athavA lAdhava eTale dravyathI alpa upAdhipaNuM ane bhAvathI traNa gauravano tyAga, te vaDe, (anuttarA vaMtIe) krodhanA nigraharUpa anupama kSAMti eTale kSamA vaDe, (anuttarA mutti) anupama mukti vaDe eTale nirlobhapaNe, (anuttarAguttIae) anupama manogupti vigere gupti vaDe, (anuttA tuINa) icchAnI nivRttirUpa athavA mananI prasannatA rUpa evI anupama tuSTi eTale saMtoSa vaDe, (anuttonuM sattva-saMnama-tavamughariyovavidya niSvALamoLuM) satya, saMyama ane tapane sArI rIte AcaravAthI puSTa thayelA muktirUpI phaLavALA traNa ratna svarUpa nirvANa mArga vaDe. AvI rIte samagra guNonA samUha vaDe (bappAnuM mavemALaA) potAnA AtmAne bhAvatA bhagavAna mahAvIrane (yuvAna saMvArUM vavavaMtA') bAra varasa vItI gayAM. zrImahAvIra prabhue chadmastha avasthAmAM je tapa karyA. temanI saMkhyA, tathA pAraNAM karyA tenI saMkhyA A pramANeeka chamAsI, eka-pAMca divasa ochAno chamAsI, nava cAramAsI, be traNamAsI, be aDhImAsI, che be mAsI, be doDhamAsI, bAra mAsakSapaNa, bahoMtera pakSakSapaNa, bAra aTTama, baso ane ogaNatrIza chaThTha, eka sarvatobhadra pratimAdasa divasanA pramANanI, eka mahAbhadra pratimA-cAra divasanA pramANanI, eka bhadra pratimA-be divasanA pramANanI, traNaso ane ogaNapacAsa pAraNAnA divasa, ane eka dIkSAno divasa. A pramANe prabhue bAra varasa ane cha mAsa sudhI je je tapa karyAM te saghaLAM jaLarahita ja karyAM. jadhanyamAM jadhanya tapa chaTThano karyo, koi paNa vakhata eka vakhata karIne pAraNuM karyuM nathI, zrIprabhue nitya bhojana to koi vakhata karyuM ja nathI. (te samasta saMvarAE aMtarA va8mALaH) A pramANe teramA varasanI madhyamAM vartatA zramaNa bhagavAn mahAvIrane (ne se gALuM yuddhe mAse) je te grISmakALano bIjo mahino (gho pavave-vasAhanuddhe) ane cothuM pakhavADiyuM eTale vaizAkhamAsanuM zukla pakhavADiyuM, (takSyAM vasAhasughaI vasamIpavaveLuM) tenI dazamI tithi, (pALanAmiLI chAyA) pUrvadizA tarapha chAyA jatAM, (porisI miniviTTA pamALapattA) pramANa prApta eTale anynAdhika pAchalI porasI thatAM, (muLvapnavivase gaM) suvrata nAmanA divase, (vinAM mutte O) vijaya nAmanA muhUrtamAM, (jhamiyAnaAE nagara# vahiyA) jubhiMkAgrAma nAmanA nagaranI bahAra,(jhuvAztiyA nag tIre) RRjuvAlikA nAmanI nadIne kAMThe, (vedyAvattaksa hevana bahU sAmaMte) koI vyaMtaranA jIrNa thai gayelA maMdirathI bahu dUra nahi tema bahu najIka nahi evA sthAnake, (HISH gAvaA Isi) zyAmAka nAmanA gRhasthanA khetaramAM, (sAtapAvavarsa bahe) zAla nAmanA vRkSanI nIce, (novohiyA vaDiyanisipnAra) gAyane dovA besIe tevA prakAranA utkaTika Asana besI (bacAva AdyAvemALaA) sUryanA tApa vaDe AtApanA letA chatAM (deda mattenuM apALAM) ane nirjala chaThTha tapa vaDe yukta thayA chatAM prabhune (ghuttahiM navavazenuM nomanuvALa- raLa) uttarAphAlgunI nakSatra sAthe candrano yoga prApta thaye chate (jJAnaMtariyA vAmALaA) zukladhyAnanA madhyabhAgamAM vartatA, eTale ke-zukladhyAnanA cAra bhedone viSe chellA be bhedamAM to caudame guNaThANe rahelA kevaLIja varte che, tethI zukla dhyAnanA te chellA be bhedamAM na vartatA prathamanA be bhedamAM vartatA evA zramaNa bhagavAna mahAvIrane kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. kevA prakAranuM kevaLajJAna ane kevaLadarzana?-(baLaMte) anaMta vastunA viSayavALuM athavA avinAzI, (anuttai) anupama, (nivvAghA) koipaNa vastu vaDe vyAghAta eTale skhalanA na pAme tevuM (nirAvaraNe) samasta ** 152 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaaaaaahIvaTapajUna kraarUaaaa AvaraNarahita, (oft) saghaLA paryAyarahita evI sarva vastune jaNAvanAruM, (cfsgum) saghaLA avayavothI saMpUrNa, (valavaranA-vaMsane samuppane) evA prakAranuM jJAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. 120. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre arahA jAe, jiNe kevalI savvaNNU savvadarisI sadeva maNuyA-'surassa logassa jANai paasi| savvaloe savvajIvANaM AgaI gaI ThiiM cavaNaM uvavAyaM takaM maNo mANasiyaM bhuttaM kaDaM paDiseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA arahassabhAgI taM taM kAlaM mama-vaya-kAyajoge vaTTamANANaM savaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe viharai // 6 / 5 / 121 // (tafsamane mavamahAvIre) tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra (ARI nAI) ahaMn thayA eTale azoka vRkSAdi prAtihAryanI pUjAne yogya thayA, vaLI kevA?- (f) rAga-dveSane jItavAvALA, (vanI) kevaLajJAnavALA, (salvaDM) padArthonA saghaLA vizeSa dharmone jANanArA, (dhvarilI) padArthonA saghaLA sAmAnyadharmone jANanArA (veva-magvaIStu tArU parivavaM) deva manuSya ane asuro sahita lokanA paryAyone upalakSaNathI alokanA paNa paryAyone (gIrUpAsa3) jANe che, dekhe che, (zavvalorasalvanI vAIi) sarvalokamAM sarvajIvonA (mADuM) Agati eTale Agamanane, arthAt je je sthAnamAMthI bhavAMtara thakI jIvonuM AvavuM thAya che tene, (ba) marIne jyAM utpanna thAyate gatine, (f) te bhava sambandhI AyuSyane, athavA kAyasthitine, (va) devalokathI devonuM manuSya-tiryaMcamAM je avataravuM tene, (vAva) deva ane nArakInI utpattine, (tavavaMmo ) teo sambandhI manane, (mAdharfi) manamAM ciMtavelAne, mitta) azanAdi bhojanane, (4) corI vigere je karyuM hoya tene, (pavi4) maithunAdi je sevyuM hoya tene, (bAvIchamma)prakaTa kAyane (5hovaDaH) ane guptakAryane prabhu jANe che, dekhe che. vaLI prabhu kevA?- (mahA) traNe jagatane hAthamAM rahelA AmaLAnI peThe dekhI rahelA hovAthI nathI raheluM kAMi paNa gupta jemane evA, (baRAsamAja) anekavanyathIpaNakaroDasaMkhyAnAvovosvAtahevAthIekataeTaleeklApaNAnabhajanArAevA prabhu (taMtaMvatnamana-va-trano. va8maUTI Hqno dhvanIvA sallama) sarvalokane viSe te kALe mana vacana ane kArya yogamAM yathAyogya vartatA evA sarvajIvonA ane dharmAstikAya vigere sarva ajIvonA samagra paryAyone, (nAmAne pakSanA vi) jANatA dekhatA rahe che. 121. prabhune kevaLajJAna thatAM indronAM siMhAsana calAyamAna thayAM. teo avadhijJAnathI zrImahAvIra prabhune kevaLajJAna thayeluM jANI devothI parivarelA evA turata AvyA, devoe samavasaraNanI racanA karI. "ahIM koI viratine yogya nathI' ema jANavA chatAM prabhue potAno AcArajANI te samavasaraNamAM besI dezanA ApI. te vakhate koIne virati pariNAma thayo nahi, tethI dezanA niSphaLa thaI. tyAM thoDo vakhata dezanA ApIne prabhu tyAMthI vihAra karI apApApurInA mahAsena nAmanA udyAnamAM padhAryA. LicAra gaNadhara ane gaNadha2vAda | AtmA che ke nahi? have te vakhate apApAnagarImAM somila nAmanA dhanADhya brAhmaNe potAne ghera yajJa karavA yajJakriyAmAM vicakSaNa ghaNA brAhmaNanone bolAvyA hatA. teomAM cauda vidyAnA pAragAmI evA indrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti nAmanA traNa bhAio pAMcaso pAMcaso ziSyonA parivArayukta AvyA hatA. vyakta ane sudharmA be paMDito pAMcaso Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvasUtram pAMcaso ziSyonA parivArayukta AvyA hatA, maMDita ane mauryaputra nAmanA be bhAIo pratyeka sADA traNaso ziSyonA parivArayukta AvyA hatA. akaMpita, acalabhrAtA, metArya ane prabhAsa nAmanA cAra paMDito traNaso traNaso ziSyonA parivArayukta AvyA hatA. A agiyAre paMDitomAM indrabhUtine 'jIva che ke nahi?" agnibhUtine 'karma che ke nahi'2, vAyubhUtine 'zarIra e ja jIva che ke zarIrathI bhinna jIva che'3, vyaktane 'pRthvI, jaLa, teja, vAyu ane AkAza e pAMca bhUta che ke nahi?' 4, sudharmAne 'A jIva jevo A bhavamAM hoya che tevo ja parabhavamAM thAya che ke bhinna svarUpe thAya che?' 5, maMDitane 'A jIvane karmano baMdha ane karmathI mukti che ke nahi?' 6, mauryaputrane 'devo che ke nahi? " 7, akaMpitane 'nArakI che ke nahi?" 8, acalabhrAtAne 'puNya ane pApa che ke nahi?' 9, metAryane 'paraloka che ke nahi?' 10, ane prabhAsane 'mokSa che ke nahi?' evo saMzaya hato 11. AvI rIte te agiyAra paMDitone eka eka viSayano saMzaya hovA chatAM pote sarvajJa hovAnuM khoTuM abhimAna dharAvatA hatA, teo potAnA sarvajJapaNAnA abhimAnanI kSatinA bhayathI potapotAnA saMdeha viSe mAMhomAMhe pUchatA nahota. A pramANe te agiyAre paMDito tathA temanA cummAlIsaso ziSyo yajJamaMDapamAM AvyA hatA. te sivAya zaMkara, Izvara, zivajI, gaMgAdhara, viSNu, goviMda, puruSottama, nArAyaNa, jayadeva, mahAdeva, harihara, rAmajI, madhusUdana, narasiMha, zivarAma vigere ghaNA brAhmaNo yajJamaMDapamAM ekaThA thayA hatA. A avasare zrI mahAvIra prabhune vaMdana karavA AkAzamAMthI utaratA devone joite brAhmaNo paraspara bolavA lAgyA ke-'aho! A yajJano prabhAva to juo? ApaNe maMtrothI bolAvelA A devo pratyakSa thai yajJamaMDapamAM cAlyA Ave che''. AvI rIte yajJamaMDapamAM devonA AgamananI rAha joi rahelA brAhmaNo AkAza tarapha dRSTi karI joi rahyA hatA, tevAmAM to devone yajJamaMDapa choDI prabhune pAse jatA joi brAhmaNo khinna thai gayA. tyAra pachI lokonA mukhathI teoe sAMbhaLyuM ke- A devo sarvajJa prabhune vaMdana ka2vA jAya che. 'sarvajJa' evo zabda sAMbhaLatAM ja indrabhUti kopa karIne vicAravA lAgyo ke-"are! zuM huM sarvajJa hovA chatAM vaLI A koI bIjo paNa potAne sarvajJa tarIke oLakhAve che? kAnane asahya AvuM kaDavuM vacana kema sAMbhaLI zakAya!. kadAca dhUtAro AvI mUrkhAone ThagI jAya, ane tevA mUrkha loko tenI pAse jatA hoya to bhale jAo, paNa A devo kema jAya che? Azcarya e che ke A pAkhaMDIe to devone paNa ThagyA, ke jeo sarvajJa evA mane ane A pavitra yajJamaMDapane choDI tenI pAse cAlyA jAya che! nirmaLa jaLane choDI denArA kAgaDA peThe, agAdha jaLathI bharelA sarovarane choDI denArA deDakA peThe, sugaMdhI caMdanane choDI denArI mAkhIo peThe, svAdiSTa phaLavALA suMdara vRkSane choDI denArA UMTa peThe, miSTa dUdhapAkane choDI denArA bhuMDa peThe ane sUryanA jhaLahaLatA prakAzane choDI denArA ghUvaDa peThe, bhrAnti pAmelA A devatAo pavitra yajJamaMDapane choDI e pAkhaMDI pAse kema cAlyA jAya che? athavA jevo e sarvajJa haze tevA ja A devatAo paNa jaNAya che, sarakhe sarakhAno meLApa ThIka thayo! jema AMbAnA sugandhI mahora upara sugandhane pichANanArA vicakSaNa bhamarAo ja guMjArava karatA ekaThA thAya, paNa kAgaDA to kaDavA lIMmaDA u52 ja ekaThA thAya, tema A uttamottama ane pavitra yajJamaMDapamAM to samartha vicakSaNa ane samaju devo ja ekaThA thAya, paNa AvA halakA ane aNasamaju devo to evA ADaMbarI pAkhaMDI pAse jAya, AmAM kAMi navAi nathI, kemake jevA yakSa hoya tevo ja ene bali maLe che. to paNa huM tenA sarvajJapaNAnA ADaMbarane sahana karI zakuM nahi. kAraNa ke vyomna sUryadvayaM kiM syAd guhAyAM kesaridvayam pratyAkAre ca khaGgau dvau kiM sarvajJavahaM sa ca ? // 1 // " 2235154034 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2*** * **( vaTavakhUNama kawwa*** ** "AkAzamAM zuM be sUrya hoi zake! eka guphAmAM zuM be siMha rahI zake! eka myAnamAM zuM be talavAra rahI zake! tevI rIte huM ane te ema be sarvajJa zI rIte thai zakIe! 1. kharekhara A koI paradezI AvI sarvajJapaNAno ADaMbara karI lokone ane devone ThaganAro indrajALiyo che!." have prabhune vaMdana karI pAchA pharatA lokone indrabhUtie hAMsIpUrvaka pUchyuM ke-"he manuSyo! tamoe te sarvajJa joyo? kaho to kharA, te sarvajJa kevo che? tenuM rUpa kevuM che?" teoe kahyuM ke "yadi trilokI gaNanAparA syAt, tasyAH samAptiryadi nA''yaDhasaH syaat| pAreparArddha gaNitaM yadi syAd, gaNayenniH zeSaguNo'pi sa syAt // 1 // " jo traNe jagatanA loko ekaThA thAya, temanA AyuSyanI samApti na thAya, ane parArdhathI upara gaNita hoya to kadAca te sarvajJa prabhunA guNo gaNI zakAya. 1." ityAdi prakAre lokoe prabhunI stuti karI. te sAMbhaLI indrabhUti vadhAre vicAramAM paDI gayo, ane ciMtavavA lAgyo ke-"kharekhara A mahAdhUrta to mAyAnuM ghara jaNAya che! are! teNe A samagra lokone kevI rIte brAntimAM nAMkhI dIdhAM! paraMtu jema hAthI kamaLane ukheDI nAkhe, kuhADo ghAsane kApI nAkhe, ane siMha haraNiyAMne haNI nAkhe to temAM teNe zI bahAdurI karI! tema A indrajALIo AvA bhoLA ane mUrkha loko pAse potAne sarvajJa tarIke oLakhAve to temAM tenI zI moTAI! tenuM e mithyAbhimAna tyAM sudhI ja che ke jyAM sudhI mArI sAthe vAdavivAdamAM utaryo nathI. paraMtu have to huM sarvajJane kSaNamAtra paNa sahana karI zakuM nahi. aMdhakAranA samUhane dUra karavA sUrya jarA paNa vilaMba karato nathI. jema agni hAthanA sparzane, siMha potAnI kezavALInA kheMcavAne ane kSatriya zatruthI thatA parAbhavane kadI paNa sahana karI zakato nathI tema sarvajJa evo huM AvA sarvajJa paNAno ADaMbara karanArA pAkhaMDIne kadI paNa sahana karI zakuM nahi. jeNe prakhara paMDitonI sabhAmAM moTA moTA vAdIone vAdavivAdamAM bolatA baMdha karI dIdhA che evA mArI pAse gharamAM ja zUravIra banelo A sarvajJa koNa che! je agnie moTA parvatone paNa bALI nAkhyA che tenI AgaLa vRkSo koNa mAtra che? je vAyue madonmatta hAthIone paNa uDADI mUkyA che tenI AgaLa rUnI pUNInuM zuM jora cAle? "gatA gauDadezobhAva dUradeza, bhayAd jarjarA gaurjraastraasmiiyuH| mRtA mAlavIyAstilAGgAstilago-dbhavo jajJire paNDitA madabhayena // 1 // are lATajAtAH kka yAtAH pranaSTAH,paTiSThA api drAviDA viiddyaa''rtaaH| aho! vAdilipsAture mayyamuSmin, jagatyutkaTaM vAdidurbhikSametat // 2 // " "gauDa dezamAM janmelA paMDito to mArA bhayathI DarIne dUra dezamAM cAlyA gayA che. gujarAtanA paMDito jarjarita thaIne trAsa pAmyA che. mArA bhayathI mALavAnA paMDito marI gayA che. tilaMga dezanA paMDito dUbaLA thaI gayA che. 1. are! lATadezanA paMDito to mArAthI DarIne kyAM nAsI gayA che, draviDa dezanA vicakSaNa paNa paMDito lajjAthI duHkhI thaI gayA che. aho! vAdIo meLavavAne huM icchAdhura hovA chatAM atyAre A jagatamAM vAdIono moTo dukALa paDyo che. 2. AvI rIte dareka dezanA paMDitone jItI jagatanAM vijayapatAkA pharakAvanArA mArI AgaLa vaLI sarvajJa tarIke abhimAna karanAra A vAdI koNa che?". A pramANe vicAra karatAM indrabhUtie potAnA bhAI agnibhUtine kahyuM ke-"he agnibhUti! maga pakavatAM koI koraDu magano dANo rahI jAya tema dareka vAdIone jItavA chatAM A vAdI haju rahI gayo che, mATe huM tene vAdamAM parAsta karavA jAuM chuM." agnibhUti bolyo ke-"he vaDIla baMdhu kIDA sarakhA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *********** zrIvaPpUnUna aaaaaaaaaakSara dama vagaranA e vAdIne jItavA mATe Apane prayAsa levAnI zI jarUra che? are kamaLane ukheDavA airAvaNa hAthInI jarUra hoya ja nahi. mATe mane ja AjJA Apo, huM hamaNAM jai tene parAsta karI nAkhuM chuM". indrabhUtie kahyuM ke"jo ke te to mArA eka vidyArthIthI paNa jItI zakAya tevo che, paNa te vAdInuM nAma sAMbhaLI mArAthI ahIM rahI zakAtuM nathI. jema ghANImAM tala pIlatAM koi tala rahI jAya, ghaMTImAM anAja daLatAM koI dANo rahI jAya, khetaramAM ghAsa kApatAM koi taraNuM rahI jAya, ane agatsyaRddhine samudra pItAM koi sarovara rahI jAya, tema jagatanA sarva vAdIone jItatAM A vAdI rahI gayo che! to paNa sarvajJa hovAno khoTo DoLa rAkhanArA Ane huM sahana karI zakato nathI joke A eka paNa jIvato bAkI rahI jAya to samagra vAdIone jItyA ja kahevAya. strI eka vAra paNa satIvratathI bhraSTa thAya to te haMmezAM asatI ja kahevAya. vaLI jo A eka paNa jItavo bAkI rahI jAya to samagra jagatamAM vijaya patAkA pharakAvI meLavelo mAro yaza naSTa thAya, kAraNake zarIramAM raheluM nAnuM paNa zalya prANaghAtaka thAya che, vahANamAM paDI gayeluM nAnuM paNa kANuM AkhA vahANane DubAvI de che, jItI na zakAya evA majabUta killAnI eka ja ITa khaseDavAthI Akho killo pADI zakAya che. mATe te agnibhUti! jagatanA vAdIone jItI atyAra sudhI meLavelI kIrtinA rakSaNa mATe Aje to A vAdIne jItavA mATe ja javuM ucita che''. A pramANe kahIne bAra tilakavALo suvarNanI janoithI vibhUSita thayelo, ane uttamottama pILAM vastronA ADaMbarayukta banelo indrabhUti pAMcaso ziSyothI parivarelo hato to paNa zrI mahAvIra prabhu sAthe vAda karavA tyAMthI cAlyo. tenA keTalAka ziSyonA hAthamAM pustako zobhI rahyAM hatAM, keTalAke hAthamAM kamaMDalu rAkhyAM hatAM, ane keTalAeka hAthamAM darbha rAkhyA hatA. AvA prakAranA pAMcaso ziSyo tenI sAthe cAlatA cAlatA tenI A pramANe biruddhavalI bolI rahyA hatA- "he sarasvatI kaThAbharaNa! he vAdimatabhajana! he vAditarUnyULanahastin! he vAdigajasiMha! he vijitAkavAda! he vijJAtAkhilapurANa! he kumatAndhakAranabhomaNe! hevinatAnekanarapate! he ziSyIkRtabRhaspate! he sarasvatIlabdhaprasAda!evI rIte biruddhAvalIthI dizAone gajAvI denArA pAMcaso ziSyothI parivarelo indrabhUti cAlato cAlato vicAravA lAgyo ke-"are! A dhIDhA mANasane AvuM te zuM sUchyuM ke teNe sarvajJa hovAno ADaMbara karI mane chaMcheDyo! jema sarpane lAta mAravA deDako taiyAra thAya, bilADInI dADha pADavA uMdara Adara kare, airAvaNane prahAra karavA baLada icche, parvatane toDI nAkhavA hAthI yatna kare, ane kesarInI kezavALI kheMcavA sasalo taiyAra thAya, tema mArA dekhatAM vaLI A loko AgaLa potAnuM sarvajJapaNuM prasiddha kare che! aho! ANe to vAyarA sAmo ubho rahI agni saLagAvyo, ane zarIranA sukha mATe kauvacane AliMgana karyuM! ThIka che, paNa ethI zuM thayuM? teno Avo ghamaMDa kyAM sudhI TakavAno che? huM hamaNAM ja jaI tene vAdamAM niruttara karI nAkhuM chuM. Agiyo tyAM sudhI ja caLakATa mAre, ane candramAM paNa tyAM ja sudhI ja prakAzane phelAve che ke jyAM sudhI sUryano udaya na thAya, paNa sUryano udaya thatAM to kyAM Agiyo ane kyAM candramA? madonmatta hAthI vanamAM tyAM sudhI ja garjanA karyA kare ke jyAM sudhI kesarInI garjanA na sAMbhaLe. athavA mArA bhAgyathI ja A vAdI AvI pahocyo che, mArAthI vAdIo dUra dUra nAsatA hovAthI ghaNA vakhatathI vAdI maLyo nahoto, tethI mane vAdI meLavavAnI tAlAvelI lAgI rahI hatI; te icchA Aje pUrI thaI che. bhUkhyAne bhojana maLe tema mane A vAdI 1. jema jema sparza thAya tema tema kharaja vadhAranAra Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************IvaPsvachUNaKOane 8-a*** maLavAthI ghaNo AnaMda thayo che. Aje to vAda karI ghaNA vakhatanI mArI jIbhanI kharajane dUra karIza. vyAkaraNamAM huM paripUrNa chuM, sAhityamAM mArI buddhi akhkhalita che, ane tarkazAstramAM to huM pAragamI chuM, meM kayA zAstramAM parizrama nathI karyo? are vAdI? huM dareka zAstramAM tane parAsta karI zakuM tema chu". A pramANe ahaMkAranA taraMgomAM magna thayelo indrabhUti cAlato cAlato zrI mahAvIra prabhunA samavasaraNamAM Avyo. tyAM cotrIsa atizayothI zobhI rahelA, suvarNanA siMhAsana para beThelA surendrothI pUjAtA, suranarothI parivarelA ane amRtamaya vANIthI dezanA ApI rahelA jagapUjya zrI mahAvIra prabhunuM tejasvI ane bhavya mukhAraviMda joI indrabhUti daMga thai gayo; ane pagathiyA upara ja ubho ubho vicAravA lAgyo keaho! A te zuM brahmA che? viSNu che? ke zaMkara che?" "candraH jiM? sa thata TutitaH sUryofpara no tIvra, meru, kiM: ? na sa yad nitAntakaThino viSNurna yat so'sitaH brahmA kiM? na jarAturaH sa ca jarAbhIruna yat so'tanu tiM doSavivarjitA'khilaguNAkIrNo'ntimastIrthakRt // 1 // " "vaLI zuM A candra haze? nA, candra to nathI, kAraNa ke te to kalaMkayukta che, ane A to kalaMkarahita che. tyAre zuM A sUrya haze? nA, te paNa nathI, kAraNa ke sUrya to sAmuM paNa joi na zakAya evI tIvra kAMtivALo che, ane A to saumya kAntivALA che. tyAre zuM A mesa haze? nA, te paNa nathI, kAraNa ke meru to atyaMta kaThaNa che, ane A to komaLa che. tyAre zuM A kRSNa haze?nA te paNa nathI, kAraNa ke kRSNa to kALo che, ane A to suvarNa jevAdedIpyamAna varNavALA che. tyAre zuM A brahmA haze? nA, te paNa nathI, kAraNa ke brahmA to gharaDo che, ane A to yuvAna che. tyAre zuM A jarAbhI eTale kAmadeva haze? nA, te paNa nathI, kAraNa ke kAmadeva to zarIra vagarano che, ane Amane to zarIra che. hA, have mAluma paDyuM ke A to doSarahita ane sarvaguNasaMpanna evA chellA tIrthakara che.1." prabhu sAthe vAda karavAne AvelA indrabhUtinA havAI taraMgo uDI gayA, ulaTo te ciMtAmAM paDI gayo, ane vicAravA lAgyo ke-"arere! atyAra sudhI jagatanA vAdIone jItI vijayapatAkA pharakAvI meLavelI moTAInuM have mAre zI rIte rakSaNa karavuM? kharekhara huM ahIM na Avyo hota to ja ThIka hatuM, kAraNa ke, samagra jagatane jItanAra huM A ekane jItavA mATe na Avyo hota to temAM mArI mAnahAni zI thavAnI hatI? evo te koNa mUrkha hoya eka khIlI mATe AkhA mahelane pADavAnI icchA kare? aho ! mAruM vagara vicAryuM sAhasa kevuM? are! mArI durbaddhi kevI ke A jagadIzanA avatArane jItavA Avyo? huM A tejasvI mahAjJAnI AgaLa kevI rIte bolI zakIza? are! bolavuM to dUra rahyuM, paraMtu emanI pAse kevI rIte jaI zakIza? atyAre to huM pUrepUro saMkaTamAM sapaDAyo chuM, he zaMkara! mArA yazanuM rakSaNa karajo. kadAca bhAgyodayathI ahIM mAro jaya thAya to huM traNe jagatamAM paMDita ziromaNi kahevAuM". ityAdi ciMtavatA indrabhUtine jinezvara prabhue amRta jevI madhura vANIthI nAma ane gotra kahevA pUrvaka bolAvyo ke- "he gautama indrabhUti! tuM ahIM bhale Avyo. A pramANe prabhunI vANI sAMbhaLI te vicAravA lAgyo ke-"are A zuM mAruM nAma paNa jANe che? athavA bALakathI laIne buDhA sudhI traNe jagatamAM vikhyAta evA mane koNa na oLakhe? sUrya vaLI koithI chAno hoya? paNa Ane huM tyAre ja sarvajJa mAnuM ke jo te mArA manamAM rahelA gupta saMzayane prakAzita Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare". A pramANe ciMtavatA indrabhUtine maMthana karAtA samudra sarakhA, athavA gaMgAnA pUra sarakhA, athavA AdibrahmanA dhvani sarakhA gaMbhIra dhvanithI zrI mahAvIra prabhu bolyA ke "he indrabhUti! tane evo saMzaya che ke AtmA che ke nahi?" A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatA vedavAkyothI thayo che "vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevA'nu vinazyati, na pretysNjnyaa'vti"| "uparanA vedavavAkyathI tuM jANe che ke AtmA nAmano padArtha nathI. teno artha tuM A pramANe kare che(vijJAnadhana 4) eTale vijJAnono samudAya ja (bhyo mUkhyaH mutyAya) A bhUtomAMthI utpanna thaIne (tAnvevADanuM vanArayati) pAcho te bhUtomAM ja laya pAme che, (na presaMjJAti) tethI ja paralokanI saMjJA nathI. arthA-pRthvI, jaLa, teja, vAyu ane AkAza, e pAMca bhUto zarIrarUpe pariNamyA hoya, tyAre zarIrarUpe pariNamelA e pAMca bhUtomAMthI "A ghaDo che, A ghara che A manuSya che ityAdi vividha prakAranA jJAnano samudAya ja utpanna thAya che, paNa AtmAne mAnavAvALA jJAnano AdhAra je AtmAno padArtha mAne che te AtmA nAmano padArtha nathI, kemake pAMca bhUtomAMthI jJAna utpanna thAya che, tethI jJAnano AdhAra pAMca bhUto mAnavA joie. jema madirAnA aMgomAMthI madazakti utpanna thAya che, tema zarIrarUpa pariNamelA pAMca bhUtomAMthI vijJAnazakti utpanna thAya che. AvI rIte zarIrarUpe pariNamelA pAMca bhUtomAMthI vijJAnano samudAya utpanna thaIne pachI jyAre zarIrarUpe pariNamelA pAMca bhUtono vinAza thAya che tyAre te vijJAnano samudAya paNa jaLamAM parapoTanAnI peThe te bhUtomAM ja laya pAme che. AvI rIte AtmA nAmano padArtha nathI, tethI pratye saMjJA eTale paralokanI saMjJA nathI, arthAt marIne punarjanma nathI. kemake jyAre AtmA nathI to pachI paraloka kono? mATe AhIthI marIne koi paralokamAM jatuM nathI, ane paralokatI ahIM koI AvatuM nathI." "he indrabhUti! vaLI tuM mAne che ke, upara pramANe vedavAkyano artha yuktithI paNa ThIka lAge che kemake- pratyakSa pramANathI to AtmA jaNAto nathI, eTale AtmA dekhavAmAM Avato nathI, tema sparzAdi anubhavathI paNa jaNAto nathI, to AtmA che tenI zI sAbitI? jo AtmA hoya to jema ghaTa-ghaTAdi padArtho jaNAya che tema jaNAvo joIe jo ke paramANu paNa apratyakSa che, chatAM ghara vigere kAryarUpe pariNamelA teo pratyakSa jaNAya che, paraMtu AtmA to tevA kAryarUpe paNa pariNamelo pratyakSa jaNAto nathI. anumAnathI paNa AtmAnI siddhi thaI zakatI nathI, kemake anumAna pratyakSa-pUrvaka pravarte che. jeNe pahelAM rasoDA vigere ThekANe dhUmADA ane agnino saMbaMdha pratyakSa dekhyo hoya, te mANasa parvata para dhUmADo nIkaLato dekhI pahelAM pratyakSathI jANelA dhUmADA ane agninA saMbaMdhane saMbhAre che ke jyAM jyAM dhUmADo ho tyAM tyAM agni dekhyo hato, A parvata para dhUmADo dekhAya che, tethI agni hovo joie. AvI rIte pratyakSapUrvaka anumAna thAya che, AtmAnI sAthe to koino paNa saMbaMdha pratyakSathI jaNAto nathI, to pachI AtmAnI siddhi anumAnathI kevI rIte thai zake? AgamathI paNa AtmAno nizcaya thaI zakato nathI, kemake koi zAstra jaNAve che ke AtmA che ane koI jaNAve che AtmA nathI. AvI rIte paraspara viruddha jaNAvatA zAstromAM kayuM sAcuM ane karyuM jUThuM? upamA pramANathI paNa AtmAnI siddhi thaI zakatI nathI, kemake upamA pramANa to najIkanA padArthamAM sAdRzyabuddhi utpanna kare che. jema jaMgalamAM gayelo mANasa tyAM rojha nAmanA jaMgalI pazune dekhI te mANasane sAdazyabuddhi thAya che ke- jevI gAya ho tevo A pazu che. paNa jagatamAM AtmA jevo to koI padArtha nathI, to pachI 1. ghaDI vastra vigere 2. dekhavAmAM AvatA nathI, tema spardhAdi anubhavathI jaNAtA nathI. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ********* (avaBkU kare *** konA jevo AtmAne mAnavo? AvI rIte koi paNa pramANathI AtmAnI siddhi thaI zakatI nathI, tethI AtmA nathI ema mAnavuM joie. vaLI ghI dUdha vigere uttama padArtho vAparI zarIra puSTa banyuM hoya, to temAMthI sateja jJAna utpanna thAya che ema anubhavIe chIe. mATe mAnavuM joie ke, zarIrarUpe pariNamelA pAMca bhUtomAMthI ja jJAna utpanna thAya che, tethI jJAna e bhUtono dharma che, AtmAno dharma nathI, ane tethI, AtmA nAmano padArtha nathI. A pramANe tuM mAne che ke-'vijJAnaghana' ItyAdi vedapadothI, tathA pratyakSAdi pramANothI AtmAnI siddhi thaI zakatI nathI, tethI AtmA nAmano padArtha nathI. paNa vaLI "AtmA' che ema jaNAvanArAM bIjA vedavAkyo dekhI tuM saMzayamAM paDayo che ke "AtmA che ke nathI?" paraMtu te gautama indrabhUti tAro A saMzaya ayukta che, kemake "vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevA'nu vinazyati, na pretysNjnyaa'sti|" e vedavAkyano artha tuM samajyo nathI, tethI e vAkyano artha tuM je upara mujaba kare tevo teno artha nathI. paNa e vAkyano artha A pramANe che, sAMbhaLa( vinayana 4) je viziSTa jJAna-eTale jJAna darzanano upayoga te vijJAna kahevAya, te vijJAna samudAyarUpa ja AtmA (tempo mUkhya samutyAva)' zeyapaNe prApta thayelA A pRthvI vigere bhUto thakI, athavA paTa vigere bhUtonA vikAro thakI "A pRthvI, A ghaTa che' ityAdi prakAre te bhUtonA upayogarUpe utpanna thaIne (tAnyavAna vanapati) te ghaTa vigere bhUtono zeyapaNe abhAva thayA pachI ja AtmA paNa teonA yogarUpe vinAza pAme che, ane bIjA padArthanA upayogarUpe utpanna thAya che, athavA sAmAnya svarUpe rahe che (na pratyasaM$TISta). AvI rIte pUrvanA upayogarUpe AtmA na rahelo hovAthI te pUrvanA upayogarUpe saMjJA rahetI nathI. arthAt AtmAnA dareka pradeze jJAna-darzananA upayogarUpa anaMta paryAyo rahelA che, te vijJAnanA samudAyathI AtmA kaMthacit abhinna che, arthAta vijJAnamaya AtmA hovAthI 'vijJAnaghana eva' eTale vijJAna samudAyarUpa ja che. jyAre ghaTa paTa vigere bhUto joyapaNe prApta thayA hoya tyAre ghaTa-paTAdirUpa hetuthI "A ghaDo che, A vastra che, ityAdi prakAranA upayogarUpe AtmA pariNAme che. eTale te te vijJAna paryAye utpanna thAya che, kAraNa ke AtmAne te upayogarUpa pariNamavAmAM te ghaTAdi vastunuM sAkSepapaNuM che. pachI jayAre ghaTa-paTAdi vastunuM AMtaruM paDI jAya, athavA teono abhAva thAya, athavA bIjA padArthamAM mana cAlyuM jAya, ityAdi koi paNa kAraNa AtmAno upayoga te vasta thakI haThI jAya che ane bIjA padArthamAM upayoga pravarte che tyAre. pahelAM je ghaTa-paTAdi padArtho zeyapaNe hatA te padArtho jJayapaNe rahetA nathI, paNa bIjA je padArthomAM upayoga pravarte che tyAre, pahelAM je ghaTa-paTAdi padArtho zeyapaNe hatA te padArtho zeyapaNe rahetA nathI, paNa bIjA je padArthomAM upayoga pravaryo hoya te padArtho zeyapaNe prApta thAya che. AvI rIte jyAre te ghaTa-paTAdi zeyapaNe rahetA nathI, tyAre AtmA paNa 'A ghaDo che. A vastra che' ityAdi prakAranA upayogarUpe raheto nathI. paNa bIjA padArthanA upayogarUpe pariName che. athavA sAmAnya svarUpe rahe che, arthAt pUrvanA upayogarUpe raheto nathI. tethI ja vedavAkyamAM kyuM che ke- 'na9tyasaMjJAti eTale pUrvanA upayogarUpa saMjJA rahetI nathI. AtmAnA traNa svabhAva che-je padArthanuM vijJAna pravartata te vijJAna paryAyarUpe AtmA utpanna thAya che, te samaye pahelAMnA padArthanA vijJAna paryAya naSTa thayelA hovAthI te pahelAMnA vijJAnaparyAyarUpe AtmA utpanna thAya che, te samaye pahelAMnA padArthanA vijJAnaparyAya naSTa thayelA hovAthI te pahelAMnA vijJAnaparyAyarUpe AtmA vinazvararUpa che, ane anAdikALathI pravartelI vijJAnasaMtati vaDedravyapaNe AtmA avinazvararUpa che. AvI rIte paryAyarUpe AtmA utpatti ane vinAzarUpa che, ane dravyarUpe nitya che." Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11449449449 zrIkalpasUtram na vaLI he gautama indrabhUti! pratyakSathI paNa AtmAnI siddhi thAya che. je tane ghaTa paTa vigerenuM jJAna hRdayamAM sphure che, te jJAna ja AtmA che, kemake jJAna AtmAthI kathaMcit abhinna hovAthI AtmasvarUpa ja che. jJAna to darekane potAnA anubhavathI siddha hovAthI svapratyakSa ja che ane jyAre jJAna pratyakSa che. to pachI te jJAnathI abhinna evo AtmA paNa pratyakSa ja che ema na manAya? vaLI 'huM bolyo, huM boluM chuM, huM bolIza' ityAdi prakAre traNa kALanA vyavahAramAM 'huM' evI je pratIti thAya che te pratIti zarIrane thAya che ema kahe, to muDadAne paNa 'huM' bolyo, ityAdi pratIti thavI joie kAraNa ke te sthitimAM, paNa zarIra to che, chatAM muDadAne tevI pratIti thatI nathI, mAnavuM joie ke 'huM' bolyo,'huM' boluM chuM ityAdi pratIti zarIrathI judA evA zarIrIne thAya che, ane te AtmA che vaLI jenA guNa pratyakSa hoya te guNI paNa pratyakSa ja manAya che. smaraNa icchA saMzaya vigere guNo darekane potAnA ja anubhavathI pratyakSasiddhi che, tethI te guNono AdhAra AtmArUpa guNI paNa svapratyakSasiddhi mAnavo joie. te smaraNa icchA, saMzaya vigere guNono AdhAra zarIra to na ja kahevAya, kAraNa ke jevA guNa hoya tevo ja teono guNI hoya. te amUrta ane caitanyarUpa che, ane zarI2 to mUrta ane jaDarUpa che, AvI rIte amUrta ane caitanyarUpa guNono AdhAra -mUrta ane jaDarUpa evuM za2I2 kema saMbhave? mATe amUrta ane caitanyarUpa evA te guNono AdAra guNI amUrta ane caitanyarUpa evo AtmA ja svIkAravo joie. anumAnathI paNa AtmAnI siddhi thai zake che. te A pramANe je bhogya hoya teno bhoktA avazya hoya che. jema bhojana vastra vigere bhogya che, to teno bhoktA manuSya che, tema zarIra paNa bhogya che, to teno bhoktA za2I2 hovo joie, ane te AtmA che. AgamathI paNa AtmAnI siddhi thai zake che. vedamAMja kahyuM che ke-nna hai gadyamAtmA jJAnamayaH'' te A AtmA jJAnamaya che vaLI 'vavava-mo vAnuM vavA kRti vaga trayaM o vetti sa nIva:''da-da-da' eTale dama, dAna ane dayA e traNa dakArane je jANe che te jIva che A vedavAkyothI paNa AtmA che ema siddha thAya che. vaLI tuM je mAne che ke 'ghI dUdha vigere uttama padArtho vAparI puSTa banelA zarIranuM caitanya sateja anubhavAtuM hovAthI, bhUtonA samudAyarUpa zarIramAMthI te caitanya utpanna thAya che'. A paNa tAruM mAnavuM ThIka nathI, kAraNa ke- e vakhate puSTa thayeluM zarIra caitanyanuM sahAyaka bane che, paNa zarIra mAtra sahAyaka thavAthI te zarIramAMthI caitanya utpanna thAya che ema mAnI zakAya nahi. jema agni vaDe suvarNamAM dravyAta thAya che te dravyatA thavAmAM agni sahAyakArI che, paNa ethI ema to na ja kahevAya ke agnimAMthI dravyatA utpanna thai, paraMtu ema ja manAya che ke suvarNamAMthI dravyatA utpanna thai, ane tethI te dravyatAdharma suvarNano che, tema caitanya sateja thavAmAM puSTa zarIra sahAyakArI thayuM hoya, tethI ema na ja kahevAya ke zarIramAMthI caitanya utpanna thayuM, paraMtu caitanya AtmA thakI ja thAya che. ane tethI te AtmAno dharma che. vaLI ghaNA mANaso puSTa zarIravALA hovA chatAM temanuM jJAna thoDuM hoya che. ane ghaNA kRza zarIravALA hovA chatAM temanuM jJAna ghaNuM anubhavIe chIe, tethI puSTa za2I2vALAne ghaNuM jJAna hoya che evo niyama kyAM rahyo? e jyAre evo niyama rahyo nahi tyAre zarIramAMthI caitanya utpanna thAya che ema kevI rIte manAya? vaLI zarIramAMthI caitanya utpanna thatuM hoya to mRtyu pachI paNa zarIra to che, to te muDadAne caitanya kema thatuM nathI? vaLI jeno vikAra thatAM jeno vikAra thAya tenuM te kArya kahevAya, eTale temAMthI te utpanna thayuM kahevAya. jema sapheda tAMtaNAthI banelA vastrane lAla raMgathI raMgIe, te vakhate te tAMtaNA paNa lAlaraMganA thai jAya che, tethI manAya che ke tAMtaNA thakI vasra banyuM. paNa zarIra ane caitanyamAM tema anubhavAtuM nathI, 1. bhogavAva yogya 2. bhogavanAro 3. suvarNa pIgaLe che. + 160 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************( zrIviBsvasamyakakakakakare re kema ke- gAMDA thaI gayelA mANasanuM caitanya utpanna thAya che ema kevI rIte manAya che? vaLI jenI vRddhi thAya te thakI te utpanna thayuM kahevAya. je mATI ghaNI hoya to ghaDo moTo thAya che, tethI manAya che ke mATImAM ghaDo thAya che, paNa zarIra ane caitanyamAM tevuM anubhavAtuM nathI, kAraNa ke hajAro yojanAnA zarIravALA mAchalAone jJAna ghaNuM thoDuM hoya che, ane tethI nAnA zarIravALA manuSyonuM jJAna teothI vadhAre hoya che. AvI rIte koi paNa prakAre 'bhUtonA samudAyarUpa zarIramAMthI jJAna utpanna thAya che, ema siddha thaI zakatuM nathI. mATe mAnavuM joie ke, zarIra thakI jJAna utpanna thatuM nathI, paNa zarIrathI judA evA koi padArthathI jJAna utpanna thAya che, ane te padArtha AtmA che. he indrabhUti! A pramANe vijJAnaghana' ityAdi veda padothI tathA pratyakSAdi pramANo "AtmA che' ema nirNaya thAya che. vaLI - vRttiti sainna, jheni: sauramaMsunerandravarti sudhAratayAtmatiH pRtha: ? " jema dUdhamAM ghI, talamAM tela, kASTramAM agni,puSpamAM sugaMdhI, ane candrakAMta maNimAM jaLa raheluM che, tema zarIra thakI judo evo AtmA paNa zarIramAM rahelo che.1." A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI indrabhUtine AtmAno je saMzaya hato te naSTa thayo, temane nirNaya thayo ke "AtmA che' saMzaya naSTa thatAM gautama zrI indrabhUtie potAnA pAMcaso ziSyo sAthe teja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. tyAra pachI gautama zrI indrabhUti mahArAje SMjheDuvA,vimeva, tuve vA' eTale dareka padArtho vartamAna paryAyarUpe utpanna thAya che, pUrvanA paryAyarUpe naSTa thAya che, ane mULadravyarUpe dhruva-nitya rahe che e pramANe prabhunA mukhathI tripadI sAMbhaLIne dvAdazAMgInI racanA karI. tipyamo gaLA: II II - karma che ke nathI? indrabhUtine dIkSita thayela sAMbhaLI temano bIjo bhAi agnibhUti vicAravA lAgyo ke-"kadAcit parvata pIgaLI jAya, himano samUha saLagI uThe, agninI javALAo zItaLa thAya, vAyaro sthira thaI jAya, candramAMthI aMgArA varase ane pRthvI pAtALamAM pesI jAya, to paNa mAro bhAI hAre nahi''. A pramANe indrabhUti dIkSita thavAmAM jarA paNa zraddhA vizvAsa na rAkhato te agnibhUti lokone vAraMvAra pUchavA lAgyo. paraMtu jyAre lokonA mukhathI sAMbhaLI tene nizcaya thayo ke indrabhUti dIkSita thayA, tyAre te cittamAM vicAravA lAgyo ke-"te dhUrte indrabhUtine chetarI lIdho, paraMtu huM hamaNAMja jaI te dhUrtane jItI lauM, ane mAyAprapaMcathI parAjita karelA mArA vaDIla bhAIne pAcho laI AvuM". A pramANe vicAra karI agnibhUti potAnA pAMcaso ziSyo sAthe jaldI prabhu pAse Avyo. zrI mahAvIra prabhu tene tenA gotra ane nAma kahevA pUrvaka tenA manamAM rahelA saMdeha ne pragaTa karI bolyA ke-"he gautama gotrIya agnibhUti! tane saMzaya che ke karma che ke nathI? A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatA vedapadothI thayo che-'' "puruSa evedaM gniM sarvaM yad bhUtaM yacca bhAvyam" ityAdi / * "uparanAM vedapadothI tuM jANe che ke karma nathI. teno artha tuM A pramANe kare che- (purUSa vevaM ni' sarva mUtaM vaM mAdhyama) eTale A pratyakSa jaNAtuM cetana- acetanarUpa je bhUtakALamAM thayeluM che, ane je bhaviSyakALamAM thavAnuM che, te sarva puruSa ja che eTale AtmA ja che arthAt AtmA sivAya karma Izvara vigere kAMi paNa nathI. manuSya, 1, gni vAkyAlaMkArarUpe hovAthI teno kaMI artha nathI. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaa*(zrIeqhUNa akasmawaaakSara deva, tiryaMca, parvata, pRthvI vigere je je vastuo dekhAya che te sarva AtmA ja che, AtmA sivAyanI eka paNa vastu nathI. A vacana vaDe "sarva vastuo AtmAnI che ema jaNAveluM hovAthI "karma nathI' ema tane phuTa rIte jaNAya che. he agnibhUti!vaLI tuM mAne che ke, upara pramANe vedapadono artha yuktithI paNa ThIka lAge che, kemake AtmA amUrta che, tene mUrta evA karma vaDe anugraha ane upaghAta eTale lAbha ke hAni zI rIte saMbhave?jema amUrti evA caMdanathI vilepana thatuM nathI, tema zastrathI khaMDana paNa thatuM nathI, tema amUrta evA AtmAne karmathI anugraha ke upaghAta kema thaI zake? mATe karma nAmano padArtha nathI. paNa vaLI karmanI sattA jaNAvanArAM bIjAM vedapado dekhIne tathA lokomAM paNa karmanI prasiddhi joine tuM saMzayamAM paDayA che ke karma che ke nathI?" "paraMtu he gautama agnibhUti! tAro A saMzaya ayukta che, kAraNa ke-"purUSa vevaMnaM sarva ya mUtaM yag mAdhyama'. e vedapadono artha tuM samajyo nathI, tethI tuM e vedapadono artha je upara mujaba kare che, tevo teno artha nathI. teno artha A pramANe che : sAMbhaLa puruSa (purUSa vedra naM 5rva padmUta yag mAdhyama) eTale A pratyakSa jaNAtuM cetana- acetana svarUpa je bhUtakALamAM thayeluM che, te sarva AtmA ja che. A vedapadomAM AtmAnI stuti karI che, paNa AtmAnI stuti karavAthI karma nathI' ema samajavAnuM nathI. vedavAkyo traNa prakAranAM ho che-keTalAMka vidhidarzaka ho che, keTalAMka anuvAdadarzaka hoya che, ane keTalAMka stutirUpa hoya che. jema- WvAno nahotra guvata, eTale svarganI icchAvALo agni hotra homa kare, ityAdi vAkyo vidhi pratipAdana kare che. "hAvA mAsA: saMvatsa: 'eTale bAra mahinAnuM eka varata thAya tathA "niSTha:' eTale agni garama hoya". ityAdi pado lokamAM prasiddha evA padArthono anuvAda kare che. keTalAMka vedavAkyo stuti sUcave che, jema nane viSNu:thane viSNu-viSNu parvatamastA sarvabhUtamathoviSNu-statva mAM nati II 9 P' "jaLamAM viSNu che, sthaLamAM viSNu che, parvatanA zikhara para viSNu che, ane sarva bhUtamaya viSNu che, tethI samagra jagat viSNamaya che.1." "A vAkyathI viSNuno mahimA jaNAvyo che, paNa tethI viSNu sivAyanI bIjI vastuono abhAva nathI. jema A vAkyathI AkhA jagatane viSNumaya kahevA chatAM, A vAkya viSNuno mahimA jaNAvanAra hovAthI viSNu sivAyanI bIjI vastuono abhAva samajavAno nathI, tema "je thayuM ane je thaze te sarva AtmA ja che" e vedapadothI AtmAno mahimA jaNAvyo che, paNa tethI 'AtmA sivAya karma nathI' ema samajavAnuM nathI. vaLI je tuM mAne che ke "amUrta evA AtmAne mUrta evA karma vaDe anugraha ane upaghAta kema saMbhave? e paNa tAruM mAnavuM ayukta che, kemake- jJAna amUrti che, tene mUrti evA brAhmI vigere auSadho vaDe tathA ghI, dUdha vigere uttama padArtho vaDe anugraha thato dekhIe chIe. vaLI madirA, jhera vigere padArtho vaDe jJAnane upaghAta thato dekhIe chIe; mATe amUrtane paNa mUrta vaDe anugraha ane upaghAta saMbhave che ema mAnavuM joIe. vaLI jo karma na hoya to eka sukhI bIjo duHkhI, eka zeTha bIjo cAkara, ityAdi prakAre pratyakSa jaNAtI jagatanI vicitratA kema saMbhave che? rAjA ane raMka evA ucca nIcanA je bheda jovAmAM Ave che tenuM kAMi paNa kAraNa hovuM joie, ane te kAraNa zubha-azubha karma che. vaLI je je kriyA karAya che tenuM phaLa avazya maLe che. dAna vigere zubha kriyAo che, ane hiMsA vigere azubha kriyAo che; te zubha ane azubha kriyAonuM kAMI paNa phaLa avazya maLavuM joIe, ane te phaLa zubha-azubha karma che". Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaakasIvaDqRqNana ara444 A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI agnibhUtine karmano je saMzaya hato te naSTa thayo, tene nirNaya thayo ke 'karma che'. saMzaya naSTa thatAM agnibhUtie potAnA pAMcaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. rUti dinIya gaNA: II II 3- A zarIra che eja AtmA che ke zarIra thI bhinna AtmA che? AvI rIte indrabhUti ane agnibhUtine dIkSita thayelA sAMbhaLI trIjA bhAI vAyubhUtie vicAryuM ke- jenA 'indrabhUti ane agnibhUti ziSya thayA te mAre paNa pUjaya che, tethI huM paNa temanI pAse jAuM ane mAro saMzaya pUchuM. A pramANe vicAra karI te vAyubhUti potAnA pAMcaso ziSyonA parivAra sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene gotra ane nAma kahevA pUrvaka bolyo ke-' "he gautama vAyubhUti! tane evo saMzaya che ke "A zarIra che eja AtmA che ke zarIrathI bhinna AtmA che?" A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatA vedavAkyothI thayo che. "vijJAnaghana evaitemyaH bhUtebhyaH samutthAya tAnyevA'nu vinazyati, na pretysNjnyaa'sti"| "uparanA vedavAkyathI tuM jANe che ke- zarIrathI bhinna evo AtmA nathI, paNa zarIra e ja AtmA che. teno artha tuM A pramANe kare che- (vijJAnanaq) eTale vijJAnano samudAya ja (tempo mUktamyaH mutyAya) A pRthvI vigere pAMca bhUtomAMthI utpanna thaIne (tIjovAnuvinarAti) pAcho te bhUtomAM ja laya pAme che. vijJAnano samudAya ja utpanna thAya che, tethI vijJAnano AdhAra pAMca bhUto ja che, paNa AtmAne zarIrathI pRthak mAnavAvALA je vijJAnano AdhAra AtmA nAmano padArtha zarIrathI pRthak mAne che te AtmA nAmano padArtha zarIrathI pRthak nathI. jema madirAnA aMgothI madazakti utpanna thAya che, tema zarIrarUpe pariNamelA pAMca bhUtomAMthI caitanyazakti utpanna thAya che. AvI rIte zarIrarUpe pariNamelA pAMca bhUtono vinAza thAya che tyAre, vijJAnano samudAya paNa jalamAM parapoTAnI jema te bhUtomAMja laya pAme che AvI rIte bhUtonA samudAyarUpa zarIramAMthI caitanya utpanna thatuM hovAthI te caitanyano AdhAra zarIra che. tethI loko je AtmA zabdathI bole che. te AtmA zarIrathI bhinna AtmA ja nathI. tethI vedavAkyamAM kahyuM che ke - jainaprasaMDrAivita' eTale zarIra ane AtmAnI pRthaka saMjJA nathI, paNa zarIra e ja AtmA nathI. paNa vaLI bhUtonA samudAyarUpa zarIrathI AtmA bhinna che' ema jaNAvanArAM nIcenAM vedapado che AtmA zarIrathI bhinna che ema jaNAvanArAM nIcenAM vedapado che "satyena labhyastapasA hyeSa brahmacaryeNa nityaM jyotirmayo hi zuddho, yaM pazyanti dhIrA yatayaH saMtAtmAna | "(satyena sastapaHI 0Sa brahmavaheMLa nitya ghotirmavo f )" eTale hamezAM jyotirmaya ane zuddha evo A AtmA satya tapasyA ane brahmacarya vaDe jaNAya che, (parAnti dhIrA vatava: saMvatAbhanA) eTale je AtmAne dhIra ane saMyamI sAdhuo dekhe che. A vedapadothI jaNAya che ke AtmA zarIrathI bhinna che. A pramANe tane paraspara viruddha bhAsatA vedapadothI saMzaya thayo che ke "zarIra e ja AtmA che ke zarIrathI bhinna AtmA che?" paraMtu te vAyubhUti!tAro A saMzaya ayukta che, kema ke "vijJAnanaO' e vedavAkyano artha tuM samajyo nathI, paNa e vAkyano artha A pramANe che, sAMbhaLa (vijJAnana va) je viziSTa jJAna eTale jJAnadarzanano upayoga te vijJAna kahevAya, te vijJAnanA samudAya Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrIkalpasUtram rUpa ja AtmA (temyo mUrtA: samutyAya) zeyapaNe eTale jANavAyogyapaNe prApta thayelA A pRthvI vigere bhUto athavA ghaTa -paTa vigere bhUtonA vikArI thakI 'A pRthvI che, A ghaDo che, A vastra che, ityAdi prakAre te te bhUtonA upayogarUpe utpanna thai ne, (tAovAnu vinazyati) te ghaTa vigere bhUtono jJeyapaNe abhAva thayA pachI ja AtmA paNa teonA upayogarUpe vinAza pAme che, ane bIjA padArthanA upayoga rUpe utpanna thAya che, athavA sAmAnya svarUpe rahe che. (na pretyasaMjJA'sti) AvI rIte pUrvanA upayogarUpe AtmA na rahelo hovAthI te pUrvanA upayogarUpa saMjJA rahetI nathI. arthAt-AtmAnA dareka pradeze-jJAnadarzananA upayogarUpa anaMtA paryAyo rahelA che, te vijJAnanA samudAyathI AtmA kathaMcita abhinna che eTale vijJAnaghana che. jyAre ghaTa-paTa vigere bhUto zeyapaNe prApta thayA hoya tyAre te ghaTa-paTAdirUpa hetuthI 'A ghaDo che. A vastra che'; ityAdi prakAranA upayogarUpe AtmA pariName che kAraNa ke AtmAne te upayogarUpe pariNamavAmAM te ghaTAdi vastunuM sApekSapaNuM che. pachI jyAre te ghaTa-paTAdi bhUtonuM AMtaruM paDI jAya, athavA teono abhAva thA, athavA bIjA padArthamAM mana cAlyuM jAya, ityAdi koi paNa kAraNathI AtmAno upayoga bIjA padArthamAM pravarte che tyAre pahelAM je ghaTa-paTAdi padArtho zeyapaNe hatA te padArtho zeyapaNa rahetA nathI. tyAre AtmA 'A ghaDo che, A vastra che' ityAdi prakAranA upayogarUpe raheto nathI. tethI ja vedavAkyamAM kahyuM che ke-'na pretyasaMjJA'sti, eTale bIjA padArthanA upayoga vakhate pUrvanA upayogarUpa saMjJA rahetI nathI. Avo artha hovAthI spaSTa samajAya tema che ke, zarIrathI AtmA bhinna che.''. A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI vAyubhUtine 'zarIra eja AtmA che ke zarIrathI bhinna AtmA che?'' evo saMzaya hato te naSTa thayo. temane nirNaya thayo ke AtmA zarIrathI bhinna che. saMzaya naSTa thatAM vAyubhUtie potAnA pAMcaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. kRti tRtIyo nanaghara: || 3 || 4- pAMca bhUta che ke nahi ? AvI rIte indrabhUti vigerene dIkSita thayelA sAMbhaLI cothA vyakta nAmanA paMDite vicAryuM ke-'jenA indrabhUti vigere ziSyo thayA, te mAre paNa pUjyanIya che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM ane mAro saMzaya dUra karuM''. A pramANe vicArI te vyakta potAnA pAMcaso ziSyo sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene hyuM ke-''he vyakta! tane evo saMzaya che ke 'pAMca bhUta che ke nahi ?' A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo che '"svapnopAM vai sattam, dveSa brahmavidhiraSnasA vijJeyaH / '' uparanAM vedapadothI tuM jANe che ke- pAMca bhUta nathI. teno artha tuM A pramANe kare che- (svapnomaM vai sattam) eTale pRthvI, jaLa vigere samagra jagat svapna sadeza ja che. jema svapnamAM suvarNa, ratna, strI vigere dekhIe chIe, paNa kharI rIte te kAMi hotuM nathI, tema pRthvI, jaLa vigere bhUtone dekhIe chIe paNa kharI rIte te padArtho nathI badhuM svapna sadeza ja che. (phoSa brahnavidhimnasA vijJeyaH) eTale A badhuM jagat sadeza ja che e pramANe A brahmavidhi zIghra jANI levo eTale bhAvavo, A vedapadothI tuM jANe ke pRthvI vigere bhUto nathI. paNa vaLI-'pRthvI devatA, vAyu devatA, eTale pRthvI devatA che, jaLa devatA che' ityAdi vedapadone pRthvI jaLa vigere bhUtonI sattA jaNAvanArAM dekhI tuM saMzayamAM paDyo che ke- 'pAMca bhUta che ke nathI?' paraMtu he vyakta! A tAro saMzaya ayukta che, kemake-'A sakaLa 164 (6 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ areka kAraara zrIvattvapUrNa kraspara jagat svapna sadaza ja che' e vedapado AtmAsaMbaMdhI ciMtavana karatAM suvarNa, strI vigereno saMyoga anitya che ema sUcana karanArAM che. suvarNa, dhana, putra, strI vigereno saMyoga asthira che, asAra che, kaTu vipAka ApanAro che, mATe teo uparanI Asakti tyajIne mukti mATe yatna karavo. ema vairAgyanI vRddhi mATe bodha ApanArAM e vedapado che, paNa e pado bhUtono niSedha sUcavatAM nathI". A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI vyaktine pAMca bhUtono je saMzaya hato te naSTa thayo. temane nirNaya thayo ke pAMca bhUto che. saMzaya naSTa thatAM vyakate potAnA pAMcaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. iti caturtho gaNadharaH // 4 // pa- prANI jevo A bhavamAM hoya che tevo ja parabhavamAM thAya che ke bIjA svarUpe? AvI rIte indrabhUti vigere cAre jaNane dIkSita thayelAM sAMbhaLI pAMcamA sudharmA nAma paMDite vicAryuM ke- "jenAM indrabhUti vigere cAre jaNa ziSya thayA, te mAre pUjya che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM, ane mAro saMzaya dUra karuM'. A pramANe vicArI sudharmA potAnA pAMcaso ziSyo sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene kahyuM ke-"he sudharmA! tane evo saMzaya keje prANI jevo A bhavamAM hoya tevo ja parabhavamAM thAya che ke bIjA svarUpe?". A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo che puruSo puruSatvamajhute, pazavaH pazutam'' ityAdi vedapadothI tuM jANe che ke-je prANI jevo A bhavamAM hoya che tevo ja parabhavamAM thAya che. teono artha tuM A pramANe kare che- (purUSovaiSavaravanud) puruSa marI parabhavamAM puruSapaNAne pAme che, (pazava:pazuma) gAya vigere pazuo marI parabhavamAM pazupaNAne pAme che. arthAtu-manuSya marIne pAcho parabhavamAM manuSya ja thAya, paNa deva, pazu vigere bIjA svarUpe na ja thAya. gAya vigere pazuo marIne pAchA parabhavamAM pazuo ja thAya, paNa manuSya, deva vigere bIjA svarUpe na ja thAya. he sudharmA! vaLI tuM mAne che- upara pramANe vedapadono artha yuktithI paNa ThIka lAge che kemake jevuM kAraNa hoya tevuM ja tenuM kArya saMbhave che. jema zAlinA bIjathI zAlinA ja aMkuro utpanna thAya, paNa te zAlinA bIjathI ghauMno arkara na ja utpanna thAya; tema manuSya marIne pAcho parabhavamAM manuSya thavo joie, paNa manuSya marIne parabhavamAM pazu zI rIte thAya? A pramANe vedapadothI tathA yuktithI tuM jANe che-ke je prANI jevo A bhavamAM hoya che tevo parabhavamAM thAya che. paNa vaLI-(zrInovaiSanI teyakSapuraSolyate) eTale viSTA sahita je manuSyane baLAya che te ziyALa thAya che arthAt koi marI gayelo manuSya viSTAyukta hoya, te viSTA rahita manuSyane dahana karavAmAM Ave to te manuSya parabhavamAM ziyALa thAya che. A vedapadothI jaNAya che ke manuSya parabhavamAM ziyALa paNa thAya che, tethI "je prANI A bhavamAM jevo hoya tevo ja parabhavAmAM thAya' evo niyama na rahyo. A pramANe tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDayo che. paNa te sudharmA! A tAro saMzaya ayukta che, kemake- "purUSo vaigSabharanutevzava:pazutam' e vedapadono artha tuM samajyo nathI, tethI teono artha jevo tuM upara mujaba kare che tevo teno artha nathI. te vedapadono artha A pramANe che; sAMbhaLa-puruSa marI parabhavamAM puruSapaNAne pAme che, ane pazuo marI parabhavamAM pazupaNAne pAme che, eTale je manuSya bhadraka prakRtivALo hoya, vinaya saralatA vigere guNo vaDe yukta hoya, te A bhavamAM manuSya saMbaMdhI AyuSyakarma bAMdhIne marI pAcho manuSya janma pAme che. vaLI je pazuo mAyA vigere doSayukta hoya, teo A bhavamAM pazu saMbaMdhI AyuSyakarma bAMdhIne marI Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********~~*~(zrIvaPpUrNa Rajhaska re parabhavamAM pAchA pazujanma pAme che. arthAt-sArA karma karanAro manuSya marIne manuSya thAya, ane duSTa karma karanArA pazuo marIne pazu thAya. AvI rIte karmanI apekSAe manuSya ane pazuonI gati sUcavI che. paNa e vedapado evo nizcaya sUcavatAM nathI ke, manuSya marIne manuSya ja thAya, ane pazu marIne pazu ja thAya. tAtparya ke- ArjavAdi guNayukta manuSya pharIne paNa manuSya janma meLave che paNa bhadraka pariNAmI pazu marIne manuSya athavA deva paNa thAya che. AvI rIte prANIonI bhinna bhinna gatimAM utpatti karmane AdhIna che, ane tethI ja prANIonuM vividhapaNuM dekhAya che. vaLI je tuM mAne che ke- jevuM kAraNa hoya tenA sadeza ja kArya saMbhave che, e paNa tAruM mAnavuM ThIka nathI, kemake chANa vigeremAMthI vIMchI vigerenI utpatti dekhIe chIe, te kAraNathI visadaza eTale vicitra paNa kArya saMbhave che." A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI sudharmAne je saMzaya hato te naSTa thayo. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA pAMcaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. iti paJcamo gaNadharaH // 5 // 6- AtmAne karmano baMdhathati karmathI mokSa che ke nahi? AvI rIte indrabhUti vigere pAMca jaNane dIkSita thayelA sAMbhaLI chaThThA khaMDita nAmanA paMDite vicAryuM ke- "jenA indrabhUti vize pAMce jaNa ziSya thayA, te mAre paNa pUjya ja che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM, ane mAro saMzaya dUra karuM. A pramANe vicArI maMDita potAnA sADA traNaso ziSya sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene kahyuM ke-"maMDita! tane evo saMzaya che ke- AtmAne karmano baMdha tathA karmathI mokSa che ke nahi. A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo che." "sa eSa viguNo vibhurna ' badhyate saMsarati vA mucyate mocayati vA, na vA eSa bAhyamabhyantaraM vA ved|" "uparanAM vedapadothI tuM jANe che ke- AtmAne karmano baMdha ke karmathI mokSa nathI. teono artha tuM A pramANe kare che- (5)eTale te AtmA (viguNo) sattva, rajasUane tamoguNa rahita che. (vi.) sarvavyApaka che, (navadhyate) karmathI baMdhAto nathI, eTale zubha athavA azubha karmanA bandhanarahita che; (saMsati va) saMsAramAM paribhramaNa karato nathI, (mucute) AtmA karmathI mUkAto nathI, kemake jene baMdha hoya tene te bandhathI mukta thavuM saMbhave, paNa AtmAne karmanA baMdhano abhAva hovAthI te karmathI mUkAvato paNa nathI, (movati vA) vaLI AtmA karma vigereno kartA na hovAthI bIjAone karmathI mUkAvato nathI. (na vASa vAlvamakhyanta vA veva) vaLI A AtmA potAthI bhinna evA mahatu ahaMkAra vigere bAhya svarUpane tathA atyaMtara eTale potAnA svarUpane jANato nathI; kemake jJAna e prakRtino dharma che, paNa AtmAno dharma nathI, tethI AtmA bAhya e atyaMtara eTale potAnA svarUpane jANato nathI, kemake jJAna e prakRtino dharma che, paNa AtmAno dharma nathI, tethI AtmA bAhya ane atyaMtara svarUpane jANato nathI. A pramANe vedapadothI tuM jANe che ke-AtmAne baMdha ke mokSa nathI. paNa vaLI AtmAne bandha ane mokSa jaNAvanArAM bIjA vedapado dekhI tuM saMzayamAM paDyo che ke AtmAne karmano baMdha ane karmathI mokSa che ke nahi?. AtmAne bandha ane mokSa jaNAvanArAM nIcenA vedapado che." 1. niSedha batAvanArA A "na' zabdane AgaLa rahelA saMmati muute ane movati e traNe zabdo sAthe paNa joDavo. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a aaaaaaa*(zrIvatvapUNama ka rU ane "na ha vai sazarIrasya priyA-'priyayoraparahatisti, azarIraM vA vasaMtaM priyA-'priye na spRshtH|" (nata sArA prA.priyavIrahitarati) zarIrasahita eTale saMsArI AtmAne sukha ane duHkhano abhAva nathI ja; eTale saMsArI AtmAne sukha ane du:kha bhogavavAM ja paDe che, kema ke tene sukha-du:khanAM kAraNabhUta zubha ane azubha karmo hoya che. (mArI vA vasanta pivA privenaspRzata:) zarIra rahita eTale mukta thayelA ane lokanA agrabhAgamAM vasatA AtmAne sukha-duHkha sparza karatAM nathI. kemake te muktAtmAne sukha-duHkhanAM kAraNabhUta karma hotAM nathI A vedapadothI spaSTa jaNAya che ke AtmAne bandha ane mokSa che. AvI rIte tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDyo che. paNa te maNDita! A tAro saMzaya ayukta che, kemake-"viALo vimurna vaAte saMsativA munte movati vA, na va Sa vAhyAkhyatta vA veva' e vedapadono artha tuM samajyo nathI, tethI teono artha jevo tuM upara mujaba kare che tevo teno artha nathI. te vedapadono artha A pramANe che sAMbhaLa- (sa gs vijuno vimu:) viguNa eTale chavsthapaNAnA guNarahita ane vibhu eTale kevaLajJAna svarUpe sarvavyApaka A AtmA, arthAt muktAtmA (na vaAte)karmathI baMdhAto nathI, eTale zubha ane azubha karmanA bandhana rahita che, kemake te muktAtmAne karmabandhananAM kAraNabhUta mithyAdarzana vigereno abhAva che, (saMpati va) saMsAramAM paribhramaNa karato nathI, kemake karmanA banthanavALAne saMsAramAM paribhramaNa saMbhave, paNa muktAtmA karmanA baMdhanathI rahita che, tethI te saMsAramAM paribhramaNa karato nathI. (muute) karmathI mUkAto nathI, kemake te muktAtmA karmathI mUkAyelo hovAthI pachI tene mUkAvApaNuM rahyuM nathI! jene baMdha hoya tene ja baMdhathI mUkAvApaNuM saMbhave, paNa muktAtmAne karmanA bandhano abhAva hovAthI te karmathI mUkAto nathI. (movativA) vaLI mokSe gayelo jIva bIjAone upadeza deto nathI, tethI bIjAone karmathI mUkAvato nathI. vaLI te muktAtmAne saMsAra saMbaMdhI sukha hotuM nathI, te kahe che- (navA 5 vAnastRta vA ve) A muktAtmA puSpa, caMdana vigerethI thatA bAhya sukhane tathA abhimAnathI thatA AMtarika sukhane, A pramANe banne prakAranAM sAMsArika sukhane anubhavavA rUpe jANato nathI, eTale, te sAMsArika sukha bhogavato nathI. AvI rIte mukta thayelA AtmAnuM svarUpa jaNAvanArAM e vedapado che, paNa saMsArI AtmAne to karmano baMdha ane karmathI mokSa che". A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI maMDitane je saMzaya hato te naSTa thayo. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA sADA traNaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. rUti SaSTho gaNA : NI 6I. 7- devo che ke nahi? AvI rIte indrabhUti vigere chae jaNane dIkSita thayelA sAMbhaLI sAtamA mauryaputra nAmanA paMDite vicAryuM kejenA indrabhUti vigere chae jaNa ziSya thayA, te mATe paNa pUjya ja che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM, ane mAro saMzaya dUra karuM'. A pramANe vicArI mauryaputra potAnA sADA traNaso ziSyo sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene kahyuM ke-"mauryaputra! tane evo saMzaya che ke- devo che ke nahi? A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo - "vaDo nAnAti mAyopamAna gIvAnarUdra-yama-vaLa-yuvADInA" "uparanAM vedapadothI tuM jANe che ke devanathItavedapadono artha tuM A pramANe kare che- indra,yama,varuNa ane kubera vigere mAyA sadaza devone koNa jANe che? arthAt indrAdi devo mAyArUpa che, jema mAyA-IndrajAla vastugate kAMI hotuM nathI. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrIkalpasUtram tema devo paNa vastugate kAMi nathI. vaLI tuM vicAre che ke- nA2kIo to parataMtra ane duHkhathI vihnala hovAthI ahIM AvI zakatA nathI, tethI teone pratyakSa dekhavAno koi paNa upAya na hovAthI zAstromAM kahevA mujaba 'nArakIo che' ema zraddhA rAkhavI joie. paNa devo to svataMtra ane prabhAvazALI hovAthI ahIM AvavAne samartha che, chatAM te devo dRSTigocara na thatAM hovAthI jaNAya che ke devo nathI. paNa vaLI devanI sattA jaNAvanArAM bIjAM vedapado dekhIne tuM saMzayamAM paDayo ke, devo che ke nathI? devanI sattA jaNAvanArAM A vedapado-'Ja Sa yajJAnudhI vanamAnoDAsA svarjogati'eTale yajJarUpa hathiyAravALo A yajamAna jaLadI devalokamAM jAya che. A vedapadothI spaSTa jaNAya che ke devo che, kemake jo deva na hoya to devaloka kyAMthI hoya? AvI rIte tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDayo che ke deva che ke nathI? paraMtu he mauryaputra! A tAro saMzaya ayukta che, kemake ahIM samavasaraNamAM AvelAM A devone tuM ane huM pratyakSa dekhIe chIe. vaLI candra-sUryAdi jyoti devonAM vimAnone to dareka loko pratyakSa dekhe che, jo devo na hoya to e vimAno kema dekhAya ? vedapadomAM devone je mAyAsadaza kahyA che te devonuM anityapaNuM sUcavyuM che. arthAt moTA AyuSyavALA devo paNa AyuSya pUruM thatAM cyave che, tethI bIjA padArthonI jema teo paNa anitya che. mATe devapaNAnI AkAMkSA na rAkhatAM zAzvata evA mokSano ja vicAra rAkho, ane mokSa mATe ja prayatna karavo. e pramANe devonuM anityapaNuM sUcavIne prANIone bodha Apyo che, paNa e vedapado 'devo nathI' ema jaNAvatAM nathI. devo svataMtra ane prabhAvALI hovA chatAM saMgItakAryAdimAM vyagratA, divya prema, viSayamAM Asakti vigere kAraNothI tathA manuSyalokanA durgaMdhathI teo ahIM AvatA nathI. paNa tIrthaMkaronA kalyANa vakhate, bhaktithI, pUrvabhavanI prItithI, pUrvabhavanA dveSathI vigere kAraNothI devatAo ahIM Ave che''. A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI mauryaputrano saMzaya naSTa thayo, temane nirNaya thayo ke devo che. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA sADA traNaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. iti saptamo gaNadharaH // 7 // 8- nArakI che ke nahi ? AvI rIte indrabhUti vigere sAte jaNane dIkSita thayelA sAMbhaLI AThamA akaMpita nAmanA paMDite vicAryuM ke-'jenA indrabhUti vigere sAte jaNa ziSya thayA, te mAre paNa pUjya ja che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM ane mAro saMzaya dUra karuM.' A pramANe vicArI akaMpita potAnA traNaso ziSyo sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue kahyuM ke -"he akaMpita! tane evo saMzaya che ke-nArakI che ke nahi? A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo chena haiM ve pretya nara nArAH santi // "" ''upa2nA vedapadothI tuM jANe che ke-nArakI nathI. te vedapadono arthatuM A pramANe kare che-pretya eTale paralokamAM narakane viSe nArakI nathI, arthAt koi paNa prANI marIne parabhavAmAM nArakI thatA nathI. vaLI tuM mAne che ke- devA to candrasUryAdi pratyakSa jaNAya che. vaLI manuSyo koi devanI mAnatA mAne che, to keTalAMkane te mAnelI mAnatAnuM phaLa maLatuM dekhIe chIe, A pramANe mAnatA vigerenuM phaLa dekhavAthI anumAnathI paNa jaNAya che ke devo che. paNa nArakI to pratyakSa ke anumAnathI paNa jaNAtA nathI, tethI nArakI nathI. paNa vaLI nArakI hai Sa nAyate yaH zUdrAnamavanAti eTale je brAhmaNa zUdranuM anna khAya che te nArakI thAya che' e vedapadothI nArakInI sattA jaNAya che, kemake jo nArakI na hoya to 'zUdranuM anna khAnAro brahmaNa nArakI thAya' evI rIte kema kahe! AvI rIte paraspara +168 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************( vaTANUsama ********* ** viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDayo che ke nArakI che ke nathI? paraMtu te akaMpita! A tAro saMzaya ayukta che, kemake 'naharta tvanara nArA santi' e vedapadono artha tuM samajayo nathI teno artha A pramANe cheparalokamAM narakane viSe nArakIo nathI, eTale paralokamAM nArakIo meru vigerenI jema zAzvatA nathI, paraMtu je prANI utkRSTa pApa upArjana kare che te marIne parabhavamAM nArakI thAya che; A pramANe te vedapadono artha che! athavA nArakI pharIthI anaMtara nArakIpaNe utpanna thatA nathI, e pramANe te vedapadono artha che, paNa e vadepado 'nArakI nathI' ema jaNAvatAM nathI. nArakIo paravazapaNAthI ahIM AvI zakatA nathI, paraMtu kSAyikajJAnavALA to, te nArakIone potAnA jJAnathI pratyakSa dekhe che. chamasthAnone anumAnathI nArakInI pratIti thai zake che, te A pramANejema prANI utkRSTa puNyanuM phaLa anuttaradevapaNe utpanna thaIne bhogave che, tema utkRSTapApa karanAra prANIne te utkRSTa pApanuM phaLa paNa avazya bhogavavuM paDe, ane te tIvra ane niraMtara du:kha bhogavavA rUpa phaLane nArakIpaNe utpanna thaIne prANI bhogave che. kadAca huM kahe ke-utkRSTapApanuM phaLa tiryaMca athavA manuSya bhavamAM paNa bhogavI zakAya, kemake ghaNA tiryaMcone ane manuSyone atizaya du:khI dekhIe chIe; to te kathana paNa ThIka nathI. kemake tiryaMca ane manuSyabhavamAM tIvra ane niraMtara duHkha hotuM nathI, duHkha vadhAre hoya to thoDuM paNa sukha hoya che. vaLI nArakIone jevuM tIvra duHkha kahyuM che tevuM duHkha tiryaMca ane manuSya bhavamAM hotuM nathI. utkRSTa pApanuM phaLa to tIvra ane niraMtara duHkha bhogavavAnuM hoya che. mATe mAnavuM joie ke utkRSTa pApa karanAro prANI marIne nArakI thaI tIvra ane niraMtara evAM duHkha bhogave che". A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI akaMpitane je saMzaya hato te naSTa thayo. temane nirNaya thayo ke nArakI che. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA traNaso ziSya sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. iti aSTamo gaNadharaH // 8 // 9-puNya ane pApa che ke nahi? AvI rIte indrabhUti vigere ATha jaNane dIkSita thayelA sAMbhaLI navamA acalabhrAtA nAmanA paMDite vicAryuM ke- "jenA indrabhUti vigere ATha jaNa ziSya thayA, te mAre paNa pUjya ja che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM ane mAro saMzaya dUra karuM." A pramANe vicArI acalabhrAtA traNaso ziSyo sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene kahyuM ke- "he alabhrAtA! tane evo saMzaya che ke, puNya ane pApa che ke nahi? A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo che puruSa veDha ni sarva bhUta thaI mAvyA ' uparanA vedapadothI tuM jANe che ke puNya-pApa nathI te vedapadono artha tuM A pramANe kare che. A pratyakSa jaNAtuM cetana-acetana svarUpa je thaze te sarva puruSa ja eTale AtmA ja che, arthAt AtmA sivAya puNya-pApa nAmanA padArtha nathI. paNa vaLI "puchava:juvenap:, pApa:pApenaneTI-puNyakarma eTale zubhakarma vaDe prANI puNyazAlI thAya che, ane pApakarma eTale azubha karma vaDe pApI bane che" e vedapadothI puNya-pApanI sattA jaNAya che. AvI rIte tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDayo che ke puNya-pApa che ke nathI? paraMtu te acalabhrAtA! A tAro saMzaya ayukta che, kemake "puSavehuM vamUtaM ya mAdhyama-eTale A pratyakSa jaNAtuM cetana svarUpa je bhUtakALamAM thayuM ane bhaviSyakALamAM thaze, sarva AtmA ja che, e vedapadomAM AtmAnI stuti karI che, paNa tethI puNya-pApa nathI ema samajavAnuM nathI. jema "viSpagumAM ' ityAdi vedapadomAM AkhA jagane viSNumaya kahyuM Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***********IvaTaCkhUNAma ******* che, paNa e vedapado viSNuno mahimA jaNAvanArAM che, tethI viSNu sivAyanI bIjI vastuno abhAva samajavAno nathI. tema je karyuM ane je thaze te sarva AtmA ja che e AtmAno mahimA jaNAvyo che, tethI AtmA sivAya puNya-pApa nathI ema samajavAnuM nathI. vaLI dareka prANI je sukha-duHkha anubhave che tenuM kAMI paNa kAraNa avazya hovuM ja joIe, kemake kAraNa vinA kArya saMbhave nahi, ane te kAraNa puNya-pApa che." A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI alabhrAtAne je saMzaya hato te naSTa thayo, temane nirNaya thayo ke puNyapApa che. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA traNaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. rati navamo gaLadhaY: III. 10-paraloka che ke nahi? AvI rIte indrabhUti vigere nave jaNane dIkSita thayelA sAMbhaLI dazamA metArya nAmanA paMDite vicAryuM ke- jenA indrabhUti vigere nave jaNa ziSya thayA, te mAre paNa pUjya che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM ane mAro saMzaya dUra karuM. A pramANe metArya potAnA traNaso ziSyo sAthe prabhu pAse gayo. prabhue tene kahyuM ke- "he metArya! tane evo saMzaya che ke paraloka che ke nathI? A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo che "vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevA'nu vinazyati, na pretysNjnyaa'sti|" uparanAM vedapadothI tuM jANe che ke paraloka nathI e vedapadono artha tuM A pramANe kare che." "( vinayana vi) eTale vijJAnano samudAya ja (tempo mUkhya: samutyAva) A pRthvI vigere pAMca bhUtomAMthI utpanna thaIne (tAjovAnu vinaspati) pAcho te bhUtomAM ja laya pAme che. (na pretyasaMjJAti) tethI paralokanI saMjJA nathI. arthAt pAMcabhUtomAMthI caitanya utpanna thAya che, ane jyAre pAMca bhUto vinAza pAme che tyAre te caitanya paNa jaLamAM parapoTAnI jema te bhUtomAM laya pAme che. AvI rIte caitanya e bhUtono dharma che, ane bhUto naSTa thatAM te caitanya paNa vinAza pAme che, tethI bIjI gatimAM javA rUpa paraloka nathI! paNa vaLI "svarAmoSanahotra guhaa'' eTale svarganI icchAvALo agnihotra homa kare" tathA 'nAro vaiSagavate :zUdrAnnamaranAti-eTale je brAhmaNa zUdranuM anna khAya che te nArakI thAya che' ityAdi vedapadothI paralokanI sattA jaNAya che. kemake jo paraloka na hoya to agnihotra karanAro svargamAM kema jaI zake, tathA zUdranuM anna khAnAro brAhmaNa nArakI kevI rIte thai zake? AvI rIte tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDayo che ke paraloka che ke nathI? paraMtu metArya!tAro A saMzaya ayukta che, kemake-"vijJAnana' e vedavAkyano artha tuM samajayo nathI. teno artha A pramANe che- (vijJAnidhana va) eTale jJAna-darzanano upayoga te vijJAna kahevAya. te vijJAnanA samudAyarUpa ja AtmA (plekhyo mUkhya:samutyAya) zeyapaNe eTale jANavAyogyapaNe prApta thayelA A pRthvI vigere bhUto thakI, athavA ghaTapaTa vigere bhUtonA vikAra thakI "A pRthvI che, A ghaDo che, A vastra che' ityAdi prakAre te te bhUtonA upayogarUpe utpanna thaIne (tAnvevADanu vinarAti) te ghaTa vigere bhUtono zeyapaNe abhAva thayA pachI ja AtmA paNa teonA upayogarUpe vinAza pAme che, ane bIjA padhArthanA upayogarUpe utpanna thAya che athavA sAmAnya svarUpe rahe che, (na pratyutaMjJAti) AvI rIte pUrvanA upayogarUpe AtmA na rahelo hovAthI te pUrvanA upayogarUpa saMjJA rahetI nathI. A vedapadothI ghaTAdi bhUtonI apekSAe AtmAnA upayoganI utpatti ane vinAza sUcavela che; paNa tethI bhUtAmAMthI caitanya utpanna thAya che ema samajavAnuM nathI.caitanyae bhUtono dharma nathI, paNa AtmAno dharma che; AtmA ** ***** ** * (170) a*** *** Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************(jIva Na bhaakrama******* dravyarUpe nitya che, ane tethI AtmA paralokamAM jAya che tathA paralokathI Ave che. AtmA anaMtA che, je AtmAe jevA karma karyA hoya te anusAra tene gati maLe che'.. A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI metAryane je saMzaya hato te naSTa thayo, temane nirNaya thayo ke paraloka che. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA traNaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSI lIdhI. ti zamogAra: | 20 || 11-mokSa che ke nahi? AvI rIte indrabhUti vigere dasa jaNane dIkSita thayelA sAMbhaLI agiyAramA prabhAsa nAmanA paMDite vicAryuM ke "jenA indrabhUti vigere dase jaNa ziSya thayA, te mAre paNa pUjya ja che, mATe huM paNa temanI pAse jAuM, ane mAro saMzaya dUra karuM. A pramANe vicArI te prabhAsa potAnA traNaso ziSyo sAthe prabhu pAse Avyo. prabhue tene kahyuM ke"he prabhAsa! tane evo saMzaya che ke mokSa che ke nahi? A saMzaya tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI thayo che narAmartha vA ya nahotrA "uparanAM vedapadothI tuM jANe che ke mokSa nathI. te vedapadono artha tuM A pramANe kare che-je agnihotra homa te jarAmarma eTale mAvajIva karavo, arthAt agnihotranI kriyA AkhI jiMdagI sudhI karavI. agnihotra kriyA keTalAkane baMdhanuM kAraNa ane keTalAkane upakAranuM kAraNa hovAthI doSamizrita che. tethI agnihotra karanArane svarga maLe che, mokSa maLato nathI. AvI rIte phakta svargarUpa ja phaLa ApanArI kriyAne AkhI jiMdagI sudhI karavAnuM kaheluM hovAthI mokSarUpa phaLa ApanArI kriyA karavAno koi kALa rahyo nahi, kemake AkhI jiMdagI sudhI agnihotra karanArane evo kayo kALa bAkI rahyo ke je kALe mokSanA hetu bhUtakriyA karI zakAya? tethI mokSa sAdhanArI kriyAno kALa na kahelo hovAthI jaNAya che ke mokSa nathI. paNa vaLI "dve brahmaNI veditavye, param aparaM c| tatra paraM satyajJAnam anantaraM brahmeti" "(he brahmanI veditaNe) eTale be brahma jANavAM, (param apa ) eka para ane bIjuM apara. (tatra paraM satyajJAnama) teomAM para satya che, (anantaraM brahmati) ane anantara brahma eTale mokSa che. e vedapadothI tathA "auSA guThA puravaIIT-eTale saMsArane viSe Asakta evA prANIone te A muktirUpI guphA duravagAha eTale praveza: thaI zake evI che" ityAdi vedapadothI mokSanI sattA jaNAya che. AvI rIte tane paraspara viruddha bhAsatAM vedapadothI tuM saMzayamAM paDayo che ke mokSa che ke nathI; paraMtu he prabhAsa! tAro A saMzaya ayukta che, kemake "narAma vA notrama" e vedapadono artha tu samajayo nathI te vedapadomAM je 'vA' zabda che te "api' eTale "paNa" arthavALo che, tethI e vedapadono artha ema thAya che ke-cAvajIva sudhI paNa agnihotra homa karavo. arthAta je koi svargano arthI hoya teNe AkhI jiMdagI sudhI paNa agnihotra karavo ane je koI mokSano arthI hoya teNe agnihotra choDIne mokSasAdhakakriyA paNa karavI; paNa dareka prANIe agnihotra ja karavo, evo niyama nathI, A pramANe vi' zabdano artha che. tAtparya e che ke jene phakta svarganI IcchA hoya teNe to AkhI jiMdagI sudhI agnihotra karavo, paNa je mA mokSano arthI hoya teNe to agnihotra na karatAM mokSasAdhakakriyA karavI. A pramANe te vedapadono artha hovAthI mokSa sAdhaka kriyAno paNa kALa hyo ja che. mATe mokSa che. zuddha jJAnadarzana ane cAritra vaDe karmano kSaya thAya che, ane AtmA thakI samagra karmano kSaya thavo e mokSa che." A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI prabhAsano saMzaya dUra thayo. temane nirNaya thayo ke mokSa che. saMzaya naSTa thatAM temaNe potAnA traNaso ziSyo sAthe te ja vakhate prabhu pAse dIkSA lIdhI. rUti vagADazo | Tghara II 22II. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI rIte gautama gotranA zrI indrabhUtithI mAMDIne prabhAsa payaMta agiyAra jaNAe potAnA cummAlIsa so ziSyo sAthe prabhu pAse dIkSA lIdhI. te mukhya agiyAra jaNAe utpAda vyaya ane dhrauvya, eTale dareka padArtho utpanna thAya che, nAza pAme che ane dravyarUpe nitya che, e pramANe prabhu pAsethI tripadInuM svarUpa jANI agiyAra aMga ane cauda pUrvanI racanA karI, ane prabhue temane gaNadhara pade sthApyA. temAM gaNadharoe dvAdazAMgIe racanA karyA bAda prabhu temane tenI anujJA kare che, zakrendra divyacUno bharelo vajaya divyasthAla laine prabhu pAse ubho rahe che. tyArapachI ratnamaya siMhAsanathI uThIne cUrNanI saMpUrNa muSTi bhare che, te vakhate gautama vigere agiyAra gaNadharo jarA namyA chatAM anukrame prabhu pAse ubhA rahe che, ane devo vAjiMtranA dhvani gAyana vigere baMdha karI mauna rahyA chatAM svastha citte sAMbhaLe che. pachI paramAtmA zrI mahAvIra bolyA ke-"gautamane dravyaguNa ane paryAya vaDe tIrthanI AjJA ApuM chuM" ema kahIM, prabhue prathama zrI gautamasvAmInA mastaka upara cUrNa nAkhyuM. pachI anukrame bIjAonA mastaka upara cUrNa nAkhyuM, eTale devoe paNa harSita thaI te agiyAra gaNadhara upara puSpa ane sugaMdhI padArthonI vRSTi karI. tyAra pachI prabhue sudharmAsvAmIne munisamudAyamAM agresara sthApI temane gaNanI anujJA ApI.121. rUtigaLa ravADA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre aTThiyagAmaM nIsAe paDhamaM aMtarAvAsaM vAsAvAsaM uvAgAe caMpaM ca piTThacaMpaM ca nIsAe tao aMtarAvAse vAsrAvAsaM uvAgae vesAliM nagari vANiyagAma ca nIsAe duvAlasa aMtarAvAse vAsAvAsaM uvAgaerAyagiMha nagaraM nAlaMdaca bAhiriyaM nIsAe cauddasa aMtarAvAse vAsAvAsaM uvAgae cha mihilAe, do bhadiyAe; egaM AlaMbhiyAe, egaM sAvatthIe egaM paNiyabhUmIe egaM pAvAe majjhimAe hatthivAlassa raNNo rajjugasabhAe apacchimaM aMtarAvAsaM vAsAvAsaM uvAgae // 6 // 6 / 122 // (tenuM temAM te samaer) te kALe ane te samaye (sama mAvaM mahAvIra) zramaNa bhagavAn zrImahAvIre (AmaM nIkSA)asthigrAmane AzrIne (maM gaMtavAsaM ) varSAkALamAM rahevA mATe paheluM aMtarAvAsa eTale comAsuM karyuM. (vAMvardUivAMvanaHIV) caMpA ane pRSThacaMpAnI nizrAe (taDako khaMta vAte vAvAsaM vaIT) varSAkALamAM rahevA mATe traNa comAsA karyA. (vesaliM nAri) vaizAlI nagarI (vALavaIImAnItANa) ane vANijya grAmanI nizrAe (vAtaH aMtarAvAte vAsAvAsaM vagaNa) varSAkALamAM rahevA mATe bAra comAsAM karyA. ( zaik nahiM nAnaMdaM ra vArivaM naHTT) rAjagRha nagaranI bahAra uttara dizAmAM nAlaMda nAmanA zAkhApura eTale nAlaMda nAmanA pADAnI nizrAe ( vana vaMtarAva vAvasaMvAUi) varSAkALamAM rahevA mATe cauda comAsAM karyAM. ( fmahilANa) cha comAsAM mithilA nagarImAM, ( makvANa) be comAsAM bhadrikA nagarImAM, (waaN prAsaMbhivAI) eka comAsuM AlaMbhikA nagarImAM, (vitthag).eka comAsuM zrAvastI nagarImAM, (wifImUnIeeka praNitabhUmi eTale vrajabhUmi nAmanA anAryadezamAM, (pi) ane eka (Avo majhAmA) madhyama pApA nagarIne viSe (hatyivArU cho) hastipAla rAjAnA (ZImANa) rajuka eTale kArarNanonI jIrNa sabhAmAM (pamittama 'vaMtarAvAsaM vAsAvAsaM vAga) varSAkALamAM rahevA mATe apazcima eTale chelluM comAsuM karyuM. pahelAM te nagarInuM nAma "apApA' hatuM, paNa prabhu te nagarImAM kALadharma pAmyA. tethI devoe te nagarInuM pApApurI" evuM nAma pADyuM. AvI rIte prabhunA chadmasthakALamAM ane kevali avasthAmAM sarva maLI betAlIsa comAsAM thayAM.122. (tatva) tene viSe zramaNa bhagavAn mahAvIre (ne te pAvA maThThAmA.) je varSAkALamAM madhyama pApApurIne Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '** * ********( jIvaTa hU ma ** ** viSe (tyivAnara2Uo) hastipAla rAjAnA ( [+mANa) kArakunonI sabhAmAM (gAmiM gaMta vinaM) chelle comAsuM (vAsAvAraM vATC) varSAmAM rahevA mATe karyuM, . 123. ___ tassaNaM aMtarAvAsassa je se vAsANaM cautthe mAse, sattame pakkhe-kattiyabahule, tassa NaM kattiyabahulassa paNNarasIpakkhe NaM jA sA caramA rayaNI, taM rayaNiM caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae, viikkaMte samujAe, chinnajAi-jarA-maraNabaMdhaNe, sidhe, buddhe, mutte aMtagaDe, parinibuDe, savvadukkhappahINe, caMde nAma se doce saMvacchare, pIivaddhaNe mAse, naMdivaddhaNe pakkhe, aggivese nAma divase uvasamitti pavuccai, devAnaMdA nAmaM sA rayaNI niratitti pavuccai, acce lave, muhutte pANU, thove siddhe, nAge karaNe, savaTThasiddhe muhutte sAiNA nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM kAlagae jAvasavvadukkhappahINe // 6 / 8 / 124 // . (tasmAM khaMta viksa ne ? vaIT Tye maH) te comAsAnA varSAkALano je A cotho mahino, (ttane vive) varSAkALanuM sAtamuM pakhavADiyuM, (rivaha) eTale kArtika mAsanuM kRSNa pakhavADiyuM, (tasaUvarivahana paUUrasIpava) te kArtika mAsanA kRSNa pakhavADiyAnA paMdarame divase, (nA sAvaramAyaft) je te chellI pAchalI rAtri, (taMfi gi) te rAtrine viSe (mane maLavaM mahAvIra) zramaNa bhagavAna mahAvIra ( TO) kALadharma pAmyA, eTale kAyasthiti ane bhavasthitinA kALathI mukta thayA, (vivata) saMsArathI pAra utarI gayA, ( ) samyaka prakAre urdhva sthAne prApta thayA, eTale saMsAramAM pharIthI na AvavuM paDe tevI rIte lokAgralakSaNa uMce sthAne prApta thayA. (fchanagIjhamAmaMlaMghane) chedI nAkhyAM che janma, jarA ane maraNanAM baMdhano eTale baMdhananA hetubhUta karmo jemaNe evA, (f) sAdhyo che artha jemaNe evA, (yuke) tattvanA arthanA jANakAra, (mu) bhavopagrAhi karmothI mukta thayelA, (baMtADe) sakaLa duHkhono aMta karanArA, (niqs) samagra saMtAparahita thayelA, (_kuvaquhI) zarIra ane mana saMbaMdhI sarva du:kho naSTa thayAM che. jemanA evA, zrImahAvIra prabhu kyAre nirvANa pAmyA? te kahe che- (vaMdhe nAmaM te hove saMvAre) zrI mahAvIra prabhu je saMvatsaramAM eTale je varasamAM nirvANa pAmyA te candra nAmano bIjo saMvatsara hato. (vaDavA ) te kArtika mAsa prItivardhana nAmano hato, (naMtivanepavarave) naMdivardhana nAmanuM pakhavADiyuM hatuM, (nivese nAmaM divase) agnivezya nAmano divasa hato, ( vamatipavuu) te agnivezya divasanuM bIjuM nAma upasama paNa kahevAya che. (hevAnaMtA nA nA pALI) te amAvasyAnI rAtri devAnaMdA nAmanI hatI, (niratitti paqq) te rAtrinuM bIjuM nAma nirati paNa kahevAya che, (9 nave) te vakhate arca nAmano lava hato, (muha pALu) muhUrta nAmano prANa hato, (yo siddha) siddha nAmano sToka hato, (nAvo ) nAga nAmanuM karaNa hatuM, zakuni vigere cAra sthira karaNomAM A nAga karaNa trIjuM che, ane amAvAsyAnA uttarArdhamAM A nAgakaraNa ja hoya che; (dhvarita muho) ane sarvArthasiddhi nAmanuM muhUrta hatuM. (sArUUTI navasva goLamuvA ) A vakhate svAti nakSatra sAthe candramAno yoga prApta thatAM ( TNa) zramaNa bhagavAn mahAvIra kALadharma pAmyA. (nIva-salvaduvaque) yAvat zarIra ane manasaMbaMdhI sarva duHkho kSINa karanArA thayA. sUryaprajJaptimAM saMvatsara mAsa divasa rAtri ane muhUrtanA nAma A pramANe jaNAvyAM che. eka yugamAM pAMca saMvatsara hoya che, teonA nAma-candra, candra, abhivadvaiita candra ane abhibaMdhita 5. zrAvaNa mAsathI mAMDIne bAra 1. gujarAtI-AsomAsanuM kRSNa pakhavADiyuM. 2. gujarAtI-Aso mAsanI amAse. *** **** **** *(173 * * ** *** **** * Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********** *AvaDAlUma asarakAraka mAsanAM nAma-abhinaMdana- supratiSTha, vijaya, prItivardhana, zreyAna, zizira, zobhana, haimavAnuM, vasaMta, kusumasaMbhava, nidAgha ane vanavirodhI 12. paMdara divasanAM nAma-pUrvAgasiddha, manorama, manohara, yazobhadra, yazodhara, sarvakAmasamRddha, indra, mUrvAbhiSikta, saumana, dhanaMjaya, arthasiddha, abhijita, rayAzana, zataMjaya, ane agnivezya 15. paMdara rAtrinAM nAma- uttama, sunakSatrA, ilApatyA, yazodharA, saumanasI, zrIsaMbhUtA, vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI aparAjitA, icchA, samAhArA, tejA, atitejA ane devAnaMdA. 15. trIza muhUrtanAM nAma-rudra, zreyAnuM, mitra, vAyu, supratIta, abhicandra, mAhendra, balavAnuM, brahmA, bahusatya, aizAna, tvaSTA, bhAvitAtmA, vaizravaNa, vAsaNa, AnaMda, vijaya, vijayasena, prAjApatya, upazama, gaMdharva, agnivezya, zatavRSabha, AtapavAnuM, arthavAna, RNavAna, bhauma, vRSabha, sarvArthasiddha ane rAkSasa 30. 124. ___ jarayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae jAva sabbadukkhappahINe, sANaM rayaNI bahuhiM devehiM devIhiM ya ovayamANehiM uppayamANehiM ya ujoviyA Avi hutthA // 6 / 9 / 125 // (for ) je rAtrine viSe (mane maLavuM mahAvIre) zramaNa bhagavAn mahAvIra (chAnAkha) kALadharma pAmyA, (nAva saagvavaUhIne) yAvat sarva duHkhathI mukta thayA, ( ViLI ) te rAtri (vahUei vevehiM tevIfhaMsa govAmAeiJUvamAhiM to svargathI utaratA ane caDatAM ghaNA devo ane devIothI (govida vihatyA) prakAzavALI thai. 125. jaMrayaNi caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae jAva savvadukkhappahINe, sANaM rayaNI bahuhiM devehiM devIhiM ya ovayamANehiM uppayamANehiM ya uppiMjalagamANabhUyA kahakahagabhUyA AvihutthA // 6 // 10 // 126 // (f off ) je rAtrine viSe (samane maLavuM mahAvIra) zramaNa bhagavAn mahAvIra (rAta TE) kALadharma pAmyA, (nAva salvaduvaquhI) yAvat sarva duHkhathI mukta thayA; (aa va) te rAtre (vaa vehiM tevIfeA govAmA&i SUvamAnekiM 4) svargathI utaratA ane caDatA ghaNA devo ane devIoe karIne (paMgatamAnakUvAjANe atizaya AkuLa thaI hoyanI! (varahamUvI vi hatyA) tathA avyakta zabdothI jANe kolAhalamaya banI gaI hoyanI! evI thai. 126, jaM rayaNiMcaNaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae, jAva savvadukkhappahINe; taM rayaNiMcaNaM jigussa goyamassa iMdabhUissa aNagArassa aMtevAsissa nAyae piJjabaMdhaNe vucchinne aNaMte aNuttare jAva kevalavaranANa-dasaNe samune dA 11 127IL | (i foi auf) je rAtrine viSe (mane mAve mahAvIra) zramaNa bhagavAn mahAvIra (vagata IP) kALadharma pAmyA, (nAva saMdvayuvaquhIne) yAvat sarva duHkhathI mukta thayA, (tafigha) te rAtrimAM ( jhima hoya DuM mUSH HIJIRY aMtevAkisa) bhagavAnanA moTA ziSya gautama gotranA zrIindrabhUti anagArane (nAvaNa fparaMgho)jJAtakuLamAM janmelA zrI mahAvIraprabhu viSe je premabaMdhana hatuM te premabaMdhana (gIne) naSTa thatAM ( te) anaMta vastunA viSayavALuM, athavA avinAzI, (anuttare) anupama, (bAva-) yAva-koipaNa vastu vaDe vyAghAta eTale skUlanA na pAme tevuM, samasta AvaraNarahita, saghaLA paryAya sahita evI sarva vastune jaNAvanAruM, ane saghaLA avayavothI saMpUrNa (jIvatavanAba-vaMsane samuLjo) evA prakAranuM pradhAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamama zrIvalpasUtram utpanna thayuM. zrIgautamasvAmIne kevI rIte kevaLajJAna thayuM ? te vRtAMta A pramANe zrImahAvIra prabhue gautamano potAnI upara prazasta sneharAga jANI te sneharAga nirvatana karavA mATe potAnA aMta vakhate amAvAsyAnA saMdhyAkALa pahelAM zrI gautama svAmIne najIkanA koI gAmamAM devazarmA nAmanA brAhmaNana pratibodhavA mokalyA. gautamasvAmI prabhunI AjJA svIkArI turata tyAM gayA, ane devazarmAne pratibodha karI prabhAte pAchA AvatAM teo rastAmAM zrImahAvIra prabhunuM nirvANa sAMbhaLI jANe vajrathI haNAyA hoya ema kSaNavAra zUnya banI gayA, stabdha ubhA rahyA, ane pachI bolavA lAgyA ke-'he svAmI! ATalo vakhata meM ApanI sevA karI, paNa aMta samaye ja mane ApanA darzanathI dUra karyo? " prasarati mithyAtvatamo, garjanti kutIrthikauzikA adya / durbhikSaDa maravairAdi- rAkSasAH prasarameSyanta // 1 // " "rAhugrastanizAkAra - miva gaganaM dIpahInamiva bhavanam maratamidaM patazoma, vA vinAdya pramo! nanne o 25'' ''he jagatpati! Aje mithyAtvarUpI aMdhakAra phelAi rahyo che, kutIrthArUpI ghuvaDo garjArava karI rahyA che, ane duSkALa, yuddha, vaira vigere rAkSasono phelAvo thaze. 1. he prabhu! tamArA vinA Aje A bharatakSetra, rAhugrasta candravALA AkAza jevuM ane dIvA vagaranA mahela jevuM zobhA vinAnuM nisteja banI gayuM che.'' 2. "kasyAdripIThe praNataH padArthAn punaH punaH praznapadI karomi ? | kaM vA bhadanteti vadAmi ? ko vA, mAM gautamametyAptagirA'tha vaktA ? // 3 // " 'he nAtha! have huM konA caraNakamaLamAM namI vAraMvAra padArthonA prazno pUchIza? have huM 'he bhagavan!'ema kone kahIza? ane have mane bIjo koNa AptavANIthI gautama kahIne bolAvaze? 3.'' "hA! hA!, he vIra! he vIra! A Ape zuM karyuM ke Ave khare avasare ja mane dUra karyo? he vI2! zuM huM bALakanI peThe ADo paDIne Apano cheDo pakaDI rAkhata? he vIra! zuM huM ApanI pAse kevaLajJAnano bhAga mAgata? he vI2! zuM mArA ekathI mokSamAM saMkaDAza paDI jAta? he vIra! zuM Apane huM bhAre paData ke AvI rIte mane mUkIne cAlyA gayA? '' A pramANe vI2! vIra! bolatAM zrIgautamasvAmInA mukhamAM 'vIra' nAma lAgI rahyuM. tyAra pachI thoDI vAre mahAjJAnI zrIgautamasvAmI jJAnadRSTithI vicAravA lAgyA ke-"aho! huM to atyAra sudhI bhramaNAmAM paDayo chuM. hA! have jANyuM, vItarAga to sneha vagaranA hoya che, A to mAro ja aparAdha che ke te vakhate meM zrutano upayoga na dIdho. e nirmohIne vaLI mArA upara paNa moha zeno hoya? kharekhara huM ja mohamAM paDyo chuM. mArA A ekapakSI snehane dhikkAra che, mATe AvA snehathI saryuM! huM ekalo chuM, mAruM koi nathI tema huM koino nathI''. AvI rIte samabhAvanA bhAvatAM zrIgautamasvAmIne tatkALa kevaLajJAna utpanna thayuM. ''muvalamApavaLALa, siLeho vajrasiMhanA| vIre nIvaMta! nAgo, zauyamo naM na vatI // 9 // ' mokSamArgamAM pravartelAone sneha e vajanI sAMkaLa samAna che, kemake zrIvIra prabhu jIvatA hatA tyAM sudhI temanA para sneha rAkhatA zrIgautamasvAmI kevaLI na thayA''1. prAtaHkALamAM indrAdie mahotsava karyo. ahIM kavi utprekSA kare che ke Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "ahaGkAro'pibodhAya, rAgo'pi gurubhaktaye |vissaadH kevalAyA'bhUta, citra zrIgautamaprabho // 1 // " "Azcarya che ke- bhagavAna zrIgautamane ahaMkAra paNa bodha mATe thayo, rAga paNa gurubhakti mATe thayo, ane kheda paNa kevaLajJAna mATe thayo. 1." zrIgautamasvAmI bAra varasa sudhI kevalI paryAya pALI sudharmAsvAmIne lAMbA AyuSyavALA jANI temane gaNa soMpI mokSe gayA. 127. jaM rayaNiM ca NaM samaNaM bhagavaM mahAvIre kAlagae jAva savvadukkhappahINe taM rayaNiM ca NaM navamallaI navalecchaI kAsI-kosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo amAvAsAe pArAbhoyaM posahovavAsaM paTuMvisuM,gae se mAgu, toyaM risAmo / 6 12 128. (Gigi) je rAtrine viSe (momavaMmaKAvI) zramaNa bhagavAna mahAvIra (AnaJIT) kALadharma pAmyA, (nAva saQqQutIne) yAvat sarvaduHkhathI mukta thayA. (taMff a ) rAtrimAM (nava majUrUM nava tevuM -HTIT) kAzI dezanA mallaki jAtinA nava rAjAo ane kozala dezanA lecchaka jAtinA nava rAjAo, jeo bhagavaMtanA mAmA ceTaka mahArAjAnA sAmaMto hatA, ane jeo kAryavazAt pAvApurImAM gaNano meLApa karavA ekaThA thayA hatA, (pArasa vi gaMRITUTt) evA te aDhAre gaNarAjAo (pramAvAHIV) amAvAsyAne viSe (TRmAM posahovavA pravruvi) saMsArarUpI samudrathI pAra pahoMcADanAra evo pauSadhopavAsa karyo hato. eTala AhAratyAgapauSadharUpa upavAsa karyo hato, kemake nahitara teone dIvA karavA saMbhave nahi. (gare mAvo ) te aDhAre rAjAoe vicAryuM ke -zramaNa bhagavAn mahAvIra nirvANa pAmyA, tethI te bhAva udyota to gayo, (valvapno rissAmo) tethI have dravya udyotakarazuM ema vicArI teoe dravya udyota karavA dIvA pragaTAvyA, tyArathI AraMbhIne dIpotsava-dIvALI parva thayuM. kArtika suda ekamane divase devoe zrIgautamasvAmInA kevaLajJAnano mahotsava karyo, tyArathI te divase lokomAM harSa pravaryo. prabhunA moTAbhAI naMdivardhana rAjA prabhunuM nirvANa thayeluM sAMbhaLI atyaMta zokAtura thayA, tethI zokamaTADavA temanI bahena sudarzanAe samajAvI kArtika suda bIjane divase Adara sahita potAne ghera bolAvI bhojana karAvyuM, tyAthI "bhAibIja' nAmanuM parva pravatyuM. 128. jaM rayaNiM ca NaM bhagavaM mahAvIre kAlagae, jAva savvadukkhappahINe, taM rayaNiM ca NaM khuddAe bhAsarAsI nAma mahaggahe dovAsasahassadiTTaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa jammanakkhattaM saMkaMte // 6 // 13 / 129 // ( " gha i) je rAtrine viSe (kSamaLe mAvaM mahAvIra) zramaNa bhagavAn mahAvIra (AnA) kALadharma pAmyA, (nAva saM_huvaquhIne) yAvat sarvaduHkhathI mukta thayA, (ta vaM T T) te rAtrimAM (ravuddA) krUra svabhAvavALo (mIlI nAma mATe hovAnaHAdi6) ane be hajAra varSanI sthitivALo bhammarAzi nAmano trIzamo mahAgraha, (samarimAvomahAvIra)zramaNa bhagavAna mahAvIranA (namUnavavatta saMte) janmanakSatramAM saMkrAMta thayo. graho akyAzI che, teonAM nAma- aMgAraka, vikALaka, lohitAkSa, zanaizcara, Adhunika, prAdhunika, kaNa, kaNaka, kaNakaNaka, kaNavitAnaka7, kaNasatAnaka, soma, sahita, AzvAsana, kAryopaga ", kurbaraka ajakarakaiMdubhaka, zaMkha, zaMkhanAbha 0, zaMkhavaSNubha, kaMsa, kaMsanAbha, kaMsavarNAbha, nIla, nIlavabhAsa, rUpI, rUpAvabhAsa, bhasma, bhasmarAzi, tila, tilapuSpavarNa, daka, dakavarNa, kArya,vastha, IndrAgni,dhUmaketu, hari, pila, budha, zukra, bRhaspati, rAhu, "agasti, mANavaka, kAmasparza, dhura, pramukha, vikaTa 50, visaMdhikalpa, prakalpa, jaTAla, aruNa, agni, kALa, 2 ** **** **** 176 * * * **** Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamamamamama zrIvalpasUtram mahAkALa, svastika, sauvastika, vardhamAna, pralaMba, nityAloka, nityodyota, svayaMprabha, avabhAsa 65, zreyaskara, kSemaMkara, AzaMkara, prabhaMkara, arajA , virajA, azoka, vItazoka, vitata, vivastra 75, vizAla, zAla, suvrata, anivRtti,, ekajaTI, dvijaTI, kara, karaka, rAjA, "agala, puSpa bhAva, ane ketuM.129. se khudda bhAsarAsI mahaggahe dovAsasahassaTTiI samaNassa bhagavao mahAvIrassa jammanakkhattaM saMkate tappabhidaM ca NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMthINa ya no udie udie pUyA sakkAre pavattai // 6 |14|130 // (namimAM ttaLuM) jyArathI AraMbhIne (kSe vuddA) te krUra svabhAvavALo (mAsaRIsImahAde vovAsasahamagirDa) ane be hajAra varSanI sthitivALo bhammarAzi nAmano mahAgraha (samAAM mAvo mahAvI5) zramaNa bhagavAn mahAvIra (namnanavavatta saMte) janma nakSatramAM saMkrAMta thayo. (tappamirUM haiM naM) tyArathI mAMDIne (samALa nimAMyALa) zramaNa-tapasvI nirpranthone eTale sAdhuone (nigaMTIga dya) ane nirpranthIone eTale sAdhvIone (no 3viNa kavi pUvA-savAre pavatta') udita udita pUjA-satkAra prarvatatA nathI, eTale uttarottara vRddhi pAmatA abhyutthAna-vaMdanAdinarUpa pUjA ane vastradAnAdithI bahumAna karavA rUpa satkAra pravartatA nathI. e ja kAraNathI prabhunA / aMta samaye indra prabhune praNAma karI aMjali joDIne vinaMti karI ke-''he svAmI! kRpA karI kSaNa vAra ApanuM AyuSya vadhAro, jethI ApanA jIvatAM A krUra bhasmarAzi` graha ApanA janmanakSatramAM saMkramaNa thAya to ApanA zAsana vaDe pIDA karI zake nahi, mATe he kRpAnidhAna! kSaNavAra Tako''. prabhue kahyuM ke-'he zakra! evuM kadApi thayuM nathI ke kSINa thayelA AyuSyane tIrthaMkaro paNa vadhArI zakayA hoya, tethI tIrthane bAdhA je avazya thavAnI che te thaze ja. paraMtu be hajAra varSa pUrNa thaze tyAre mArA janmanakSatrathI A bhasmarAzi graha atikrAMta thatAM chayAsI varasanA AyuSyavALA kalkI nAmanA adharmI nIca rAjAne tuM mArI nAkhIza, ane te kalkInA putra dharmadatta nAmanA rAjAne rAjya upara sthApana karIza, tyArathI AraMbhIne sAdhu-sAdhvIono uttarottara vRddhi pAmato pUjA-satkAra thaze. 130. sUtrakAra mahArAjA paNa e ja bAbata jaNAve che ke jayA se khuddA jAva janmanakkhattAo viikkaMte bhavissai, tayA NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMdhINa ya saviya praviNa pUvA--tAre vista' // 6 / 19 / 131 || (navALuM e vuddA) jyAre te krUra svabhAvavALo (jhAva-) ane yAvatu be hajA2varSanI sthitivALo bhasma rAzi nAmano mahAgraha zramaNa bhagavAna mahAvIranA (namnanavavattAo) janmanakSatra thakI (vivate) vyatikrAM (mavi16) thaze, (tavALuM) tyAre (samaLAnuM niIthALuM) zramaNa nigranthone (nimAMMthIga ) ane nirpranthIone (viNa viNa) uttarottara vRddhi pAmato (pUyA-savAre) pUjA satkAra (mavira) thaze. 131. jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAlagae, jAva savvadukkhappahINe; taM rayaNiM ca NaM kuMthU aNuddharI nAmaM samuppanna, jA ThiyA acalamAlA chaumatthANaM niggaMthANaM niggaMthINa ya no cakkhupphAsaM havvamAgacchai / jA aTiyA calamANA chaumatthAMNaM niggaMthANa niggaMthINa ya cakkhupphAsaM havyamAgacchai // 6 / 16 / 132 // 1. bhasmarAzi mahAgraha eka nakSatramAM be hajAra harSa sudhI rahe che. 2. uttarAphAlgunI nakSatramAM. 3. kalkIno saMbaMdha-samaya A lakhANa pramANe maLato nathI, kadAca bIjI rIte paNa hoya jethI gItArtha pAsethI jANI levuM. mamamamama 177 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---HTHHHHHHHHHzrIkalpasUtram SHASHISHTHHHHHI (jaM raTaNiM ca NaM) 4 2||trine viSe (samaNe bhagavaM mahAvIre) zrama bhagavAna mahAvIra (kAlagae) aNadharma pAbhyA, (jAvasavvadukravappahINe) yAvat sarvadu:4thI bhuta yayA, (taM rayANiMcaNaM) te rAtribhA (kuMthU aNuddharInAma) udarIna zAya bheTadA baghA matisUkSma kuMthuvA nAmanA 9431 (samupanjA) utpanna 2. te kuMthuvA mevA to sUkSma DatA : (jA ThiyA) 4 sthira hatA, (acalamANA) hasatA-yAsatA naDoto, temo (uumatthANaM niggaMdhANaM) 75stha mevA nigranthone (niggaMthINa ya) mane nirgranthImAne (no cakravupphAsaM havyamAgacchai) dRSTipathamA 4ii sAvatA nahotA. (jA aThiyA) 594 kuMthuvA masthira utA, (calamANA) DAlatA-yAta , teso 4 (chaumatthANaM niggaMdhAmaM niggaMdhINaya) 75stha mevA nigranthone bhane nirgranthImone (cakravupphAsa) dRSTipathamA (havvamAgaLai) jaladI AvatA hatA. 132. jaM pAsittA bahUhiM niggaMthehiM nigaMthIhiM ya bhuttAI paccakkhAyAI / se kimAhu? bhaMte! ajappabhiI saMjame durArAhae bhavissai // 6 / 17 / 133 // (jaM pAsittA) darIna zAya sevA thupAne pIne (bahUhiM niggaMdhehiM ) 19 // sAdhumome (niggIhiM ya) bhane sAdhvImome (bhattAI paccakravAyAI) mana pthypaae| mu, meTala e sAdhu-sAdhvImomesanazana yA. (se kiMmAhu ? bhaMte!) ziSya guru mhaa2|4ne pUche - he bhagavan! te mA5 zuMDo cho? bheTale te 15te 55 // sAdhusAdhvImome anazana yA tenu zuM // 25 // ? guru mhaa2|4 uttara Ape cha :- (ajjappabhiI)mA 4thI mAmIne (saMjame) saMyama (durArAhae bhavissai) 62||2||dhy thaze. bhese pANavo mukha thaze, 34 pRthvI 704tuthI vyAsa thaze, saMyamane lAyaka kSetra maLI zakaze nahi, ane pAkhaMDIonuM jora vadhaze, tethI have saMyama pALavo muzkela thaze. ema vicArI te vakhate ghaNA sAdhu-sAdhvIoe anazana karyAM. 133. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa iMdabhUipAmokkhAo cauddasa samaNasAhassIo, ukkosiyA samaNasaMpayA hutthA // 6 / 18 / 134 // __ (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te Ne mAne te samaye (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) shrm| mAvAn mahAvIrane ( iMdabhUipAmokrayAo) chandrabhUti pore (cauddasa samaNasAhassIo) yauha 12 sAghumI sto, (ukkosiyA samaNasaMpaTA hutyA ) prabhune sAdhusonI utkRSTa saM568 mA2I 45. 134. ___ samaNassa bhagavao mahAvIrassa anacaMdaNApAmokkhAo chattIsaM ajjiyAsAhassIo, ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA // 6 / 19 / 135 // (samaNasa bhagavao mahAvIrassa) zrama mavAna mahAvIrane (ajjacaMdaNApAmokravAo) mAryA yaMhanamA vigere (chattIsaM ajjiyAsAhassIo) chatrI 12 mAyAmo bheTale sAdhvImotI, (ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutyA ) prabhune sAdhvImonI utkRSTa saMpahA mAdI 26 .135. samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa saMkha-sayagapAmokkhANa samaNovAsagANaMegA sayasAhassI Audi ca sahasA, ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA // 6 / 20 / 136 // (samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ) zrama magavAn mahAvIrane (saMrava-sAgapAmokravANaM ) zaMbha-zata vigere (samaNovAsagANaM) zrApa (egA sayasAhassI AThaNaTiM ca sahasA) meM sAmane mogAsA 42 tA. SHIKSHARASHNAHANESHERHI178ARASHARAHASRHARASHTRA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PHHHHHHHHHHHHHHzrIkalpasUtram SRI SASRAEFERESEARS (ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpadyA hutyA) prabhune zrAvonI utkRSTa saMpahA mAdI 45. 136. samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa sulasArevaIpAmokkhANaM samaNovAsiyANaM tinni sayasAhassIo aTThArasa sahassA, ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA // 6 / 21 / 137 // (samaNassaNaM bhagavao mahAvIrassa) zrama bhagavAna mahAvIrana (sulasArevaIpAmokravANaM) sukhasA revatI vigere (samaNovAsiyANaM) zrAviDImo (tinni saTasAhassIo aTThArasa sahassA) bhane aDhA24412 Edi, (ukkAsiyA samaNovAsiTANaM saMpaTA hutyA) pratbhune zrAvimonI utkRSTa saM568 2402ii tha6. 137. ___ samaNassa bhagavao mahAvIrassa tinni sayA cauddasapuvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaMsavvakkharasannivAINaMjiNo viva avitahaM vAgaramANANaM, ukkosiyA cauddasapubbisaMpayA hutthA // 6 / 22 / 138 // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa ) zrama mavAn mahAvIrane (tinni sadyA cauddasapuvvINaM) trAso yauhapUrvI tA. yauhapUrvA 34?-( ajiNANaM )pote sarvajJa DovA chatai (jiNasaMkAsANaM) sarva sadRza (savvakravarasannivAINaM) 22 // sarva akSaronA saMyogAne intml, (jiNo viva) sarvazanI pe (avitahaM vAgaramANANaM.) sAyI pr359|| 42 naa2|, mAvAmanAnAso yauha pUrvAhatA, (ukkosiyA cauddasapusvisaMpayA hutthA) prabhune yauhapUrvamionI utkRSTa saMpa: Alecii 26.138. samaNassa bhagavao mahAvIrassa terasa sayA ohinANINaM aisesapattANaM, ukkosiyA ohinANisaMpayA hutthA // 6 / 22 / 139 // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zrama bhagavAna mahAvIrane ( terasa sayA ohinANINaM aisesapattANaM) atizayo bheTale. sAmarSAMSadhI vigere sabdhimAne prA. thayelA teraso bhavadhizAnImA hatA, (ukkosiyA ohinANisaMpayA hutyA ) prabhune avadhiAnImonI utkRSTa saMpahA mATI 25 .138. samaNassaNaM bhagavao mahAvIrassa sattasayA kevalanANINaM saMbhinnavaranANa-dasaNa-dharANaM ukkosiyA kevalanANINaM sapayA hutthA // 6 // 24 // 124 // (samaNassaNaM bhagavao mahAvIrassa) zrama bhagavAna mahAvIrane (satta saTA kevalanANINaM saMbhinnavaranANadaMsaNegharANaM) saMminna meTa saMparza sevA zreSTha zAna sane zanane paa29|| 72 naa2| sAtaso avazAnAmohatA, ( ukkosiyA kevalanANINaM sapaTA hutthA ) prabhune u nImAnI utkRSTa saM56 mAdI 26.140. samaNassa bhagavao mahAvIrassa satta sayA veuvvINaM adevANaM deviDipattANaM ukkosiyA veubviyasaMpayA hutthA // 6 // 25 // 141 // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramamAvAn mahAvIrane ( satta sadyA veuvvINaM adevANaM deviDipattANaM) deva na hovA chatAM devanI Rddhine prApta thayelA eTale devanI Rddhi vidurvavAne samartha evA vaikriyalabdhivALA sAtaso munimoDA, (ukkosiyA veThaviTAsaMpaTA hutthA) prabhune vaiyisAdhA munimonI dRSTa saMpa mATI tI.141. ----------------- --- -- - - - -- - -- - 1. nAga nAmanA sArathInI strI ane batrIza putronI mAtA. 2. auSadha dai prabhunA raktaatisAra rogane nivAranArI. 3. prajJApanA sUtramAM kevaLI ane zrutakevaLIne tulya kahelA che, tethI sarvajJanI peThe satya prarUpaNa karanArA. SHERPREPARHARIHARARHI179HHHHHHHHHHHHHHHHHHH Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samamAM zrIvalpasUtrama samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa paMca sayA viulamaINaM aDDAijesu dIvesu dosu ya samuddesu sannIgaM paMcidiyANaM pajJattagANaM maNogae bhAve jANamANANaM ukkosiyA viulamaINaM saMpayA hutthA // 6 // 25 // 142 // (samaLaH nuM mAvo mahAvI) zramaNa bhagavAn mahAvIrane (paMgha sadyAvitAmAM) pAMcaso vipulamati mana:paryavajJAnI hatA. vipulamatio kevA?-( aThThAinu TIveluM) aDhI dvIpa ( homu ya samundenu) ane be samudrane viSe rahelA (sanILuM paMviviyAnuM patttattaLa ) paryApta saMjJI paMcendriyonA (maLo mAve nALamALALuM) manogata bhAvone jANanArA, AvA prakAranA pAMcaso vipulamatio hatA. (osiyA vijhanamAM saMpavA huA) prabhune vipulamationI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 142, samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa cattAri sayA vAINaM sadeva - maNuyA - 'surAe parisAe bAe aparAjiyANaM ukkosiyA vAisaMpayA hutthA // 7 / 27 / 143 // (samAsa nuM mAvo mahAvIraH) zramaNa bhagavAna mahAvIrane ( pattAnA savA vALa) cAraso vAdI evA munio hatA. kevA?- ( saheva-manuvA-surANa parikSA) deva manuSyo ane asurovALI sabhAmAM (vA apAniyALa) vAdamAM parAjayamAM na pAme evA prakAranA hatA. ( miyA vAsaMpA dulyA) prabhune vAdI munionI utkRSTa saMpadA ATalI thai.143. samaNassa bhagavao mahAvIrassa satta aMtevAsisayAI siddhAI jAva savvadukkhappahINAI; cauddasa agnivAsayArUM siddhArM // 6 // 285 144 // (samaLasa maLavo mahAvIra-1) zramaNa bhagavAn mahAvIranA( satta aMtevAsisArUM ) sAtaso ziSyo (siddhAmAM) mukti pAmyA, ( nAva savvavuvavaLIgADuM) yAvat sarva duHkhathI mukta thayA, (ghajhavsa bangivAsavADuM siddhArM ) ane caudaso sAdhvIo mukti pAmI. 144. samaNassa bhagavao mahAvIrassa aTTha sayA aNuttarovavAiyANaM gaikallANANaM TiikallANANaM AgamesibhaddANaM ukkosiyA aNuttarovavAiyANaM saMpayA hutthA || 6 / 29 / 145 // (samagaAE maLavo mahAvIraH) zramaNa bhagavAn mahAvIrane ( ada savA anuttarovavADvALuM) anuttara vimAnamAM utpanna thanArA AThaso munio hatA. eTale kALadharma pAmI, anuttaravimAnamAM devapaNe utpanna thai, tyAMthI AyuSya pUrNa thatAM manuSyapaNuM pAmI mokSe janArA AThaso munio hatA. teo kevA?- (fALAnuM) gati eTale AvatI manuSyagatimAM mokSaprApti lakSaNa kalyANavALA (ltiAnaM ) devabhavamAM paNa teo vItarAgaprAya hovAthI devabhavamAM paNa kalyANavALA, (AmeksimadALa) ane tethIja AgAmI bhavamAM siddha thavAnA hovAthI AgAmI bhavamAM paNa kalyANavALA, AvA prakAranA AThaso munio hatA. (lkosiyA laguttovavAvALa 1. vipula eTale vistIrNa che mati eTale mana:paryayavajJAna jemane, teo vipulamati kahevAya. manaH paryavajJAnI be prakAranA hoya che, vipulamati ane jumati. teomAM vipulamati-,'ANe suvarNano pILA varNavALo, pATalIputramAM zaraRtune viSe banelo ghaDo ciMtavyo che' ityAdi prakAre saMkSipaMcendriyanA manogata padArthane sarva vizeSaNo sahita jANe che, paNa RRjumati-'ANe ghaDo ciMtavyo che'' e pramANe saMkSipaMcendriyanA manogata padArthane sAmAnya svarUpe jANe che. vaLI vipula mati aDhI aMgula adhika evA manuSya kSetramAM (matAMtare-saMpUrNa manuSyakSetramAM) rahelA saMzipacendriyonA manogata padArthone jANe che, paNa Rjumati manuSya kSetramAM (matAMtare-aDhI aMgulanyUna manuSyakSetramAM) rahelA saMzipaMcendriyonA manogata padArthone jANe che. A pramANe vipulamati ane jumatimAM taphAvata che. 180 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** * ***** zIvaEsva Na ************* saMparva hatyaT) prabhune anuttaravimAnamAM utpanna thanArA munionI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 145. samaNassaNaM bhagavao mahAvIrassa duvihA aMtagaDabhUmi hutthaa|tN jahA-jugaMtagaDa bhUmI pariyAyaMtagaDabhUmI y| jAva taccAo purisajugAo jugataMgaDabhUmI cauvAsapariyAe aMtamakAsI // 6 / 30 / 146 // (samaUT UaaN mAvo mahAvIrasa) zramaNa bhagavAna mahAvIrane (kuvi81) be prakAranI (baMtADabhUmihatyA) aMtakRbhUmi thai, eTale mahAvIra prabhunA zAsanamAM mokSagAmIone mokSa javAno kALa be prakAre thayo. (taMgaAI) te A pramANe-(-gitADa mIrAvaMtADabhUmI)yugAntakRbhUmi ane paryAyAntakRbhUmi. yuga eTale guru ziSya praziSyAdi kramasara vartatA paTTadhara puruSo, teothI maryAdita je mokSagAmIone mokSe javAno kALa te yugAkRbhUmi kahevAya. paryAya eTale prabhuno kevalIpaNAno utpanna thayAno kALa, tene AzrIne je mokSagAmIono mokSe javAno kALa te paryAyattakRbhUmi kahevAya. (nIvartaka purijhaTIo guJitagaDamUkI) zramaNa bhagavAn mahAvIrane trIjA puruSa yuga sudhI yugAntakRbhUmithai. eTale prabhuthI AraMbhI temanA paTTadhara trIjA puruSa zrIjabUsvAmI sudhI mokSamArga cAlu rahyo. have paryAyAntakRbhUmi kahe che-(vaDavAsapIyA baMtavANI) cAra varasa sudhIno che kevalIpaNAno paryAya jemane evA zrI mahAvIra prabhu thaye chate koi kevaLIe saMsArano aMta karyo, eTale zrI mahAvIra paramAtmAne kevaLajJAna thayA pachI cAra varase mokSamArga cAlu thayo. 146. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre tIsaM vAsAiM agAravAsamajje vasittA sAiregAiMduvAlasa vAsAI chaumatthapariyAgaM pAuNittA, desUNAI tIsaM vAsAiM kevalipariyAgaM pAuNittA, bAyAlIsaM vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, bAvattari vAsAI savvAuyaM pAlaittA, ravINe veyaNijjA-''nAma-gutte, imIse osappiNIe dusamasusamAe samAe bahuviikvaMtAe,tihiM vAsehiM addhanavamehi TamAsehiM sesehi,pAvAe majjhimAe, hatthivAlassa raNNorajjugasabhAe, ege abIe, chaTeNaM bhatteNaM apANaeNaM, sAiNA navaravatteNaM jogamuvAgaeNaM, paccUsakAlasamayaMsi,saMpaliyaMkanisaNNe,paNapanjaM ajjhayaNAiMkallANaphalavivAgAiMpaNapannaM ajjhayaNAI pAvaphalavivAgAI uttIsa ca apuvAgaraNAI vAgarittA, pahANaM nAmaajjhayaNaM vibhAvemANe vibhAvemANe vAtAra, vivavAMta, samujhINa, gA$-jha-ma2NavaMgha, siddha, yuddha, mutte, baMtADe, paniCche, sabakubhavapUNI || dArU25247|| (tevi || tenuM samaUi) te kALe ane te samaye (sama mAvaM mahAvIra)zramaNa bhagavAn mahAvIra (tIta vADuM) trIza varasa sudhI (IRvIsamaM) gRhasthAvAsanI madhyamAM (fsattA) rahIne, (Are phaMDuvAna vIsADuM) bAra varasathI kAMika adhika samaya sudhI eTale bAra varasa ane sADA cha mahinA sudhI (SSma0AravA pAchaLanA) chadmastha paryAya pALIne, (sUMADuM tItaM vaDuM) trIza varasathI kAMika ochA samaya sudhI-eTale ogaNatrIza varasa ane sADA pAMca mahinA sudhI (vanaparivA. pIDAtA) kevaLI paryAya pALIne, (vAvAbhI saMvADuM) ekaMdara 1. saMsArano je atta kare-nAza kare eTale mokSe jAya te aMtakRta kahevAya, teonI bhUmi eTale kALa. 2. tIrthaMkarathI AraMbhIne temanA paTTadhara jeTalA puruSo sudhI mokSamArga cAlu rahe, eTale sAdhuo vigere mogAmIo mokSe jAya, te kALane yugAntakRbhUmi kahe che. kALanA amuka pramANavizeSane yuga kahe che, te yugo kramasara varte che, tethI teonA sazapaNAthI je kramasara vartatA guru ziSya praziSyAdirUpa paTTadhara puruSo, teo paNa yuga kahevAya, te kramasara vartavAvALA paTTadhara puruSo vaDe pratimaryAdita mokSe javAno kALa, te yugAntarakRbhUmi kahevAya. 3. tIrthaMkarane kevaLajJAna utpanna thayA pachI jeTalA kALe mokSamArga cAlu thAya, te kALane paryAyAntakRbhUmi kahe che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrIkalpasUtram beMtAlIsa varasa sudhI (sAmAvariyAnuM pATakhittA) zrAmaNyaparyAya-cAritraparyAya pALIne, (vAvattattta vAsADuM) sarva maLI kuLa bahotera varasa sudhI (savvAnAM pAnantA) potAnuM sarva AyuSya pALIne, (vIne vedyabiggA-DanAmagupte) vedanIya, Ayu, nAma ane gotra e cAra bhavopagrAhI karmo kSINa thatAM, (mItte osaplinI) A avasarpiNImAM (dusamanuptanA samA vaviAMtA) duSamasuSamA nAmano cotho Aro ghaNo kharo gayA bAda cotho Aro keTalo bAkI rahetAM prabhu mokSe gayA. te kahe che-(tihiM vAsehiM baddhanavamehi ya mAnehiM semehi) cothA ArAnA traNa varasa ane sADA ATha mAsa bAkI rahetAM, ( pAvA mAimA) madhyama pApA nagarIne viSe, (zvivAsa roR_gasamA) hastIpAla nAmanA rAjAnA kArakunonI sabhAmAM, (i) rAga-dveSanI sahAya rahita hovAthI ekalA, eTale rAga-dveSa rahita, vaLI zramaNa bhagavAn mahAvIra kevA?- (bavINa) advitIya evA; eTale-jema RSabhadevAdi tIrthaMkaro dasa hajAra vigere parivAra mokSe gayA, tema bhagavAn mahAvIra bIjA koInI sAthe mokSe gayA nahi, paNa ekalA mokSe gayA, tethI advitIya eTale ekAkI evA zramaNa bhagavAna mahAvIra, (dvenuM mattenuM avALAM) nirjaLa chaTTha tapa vaDe yukta thayA chatAM, (sAphA navattenuM) svAti nakSatra sAthe candramAno yoga prApta thatAM, ( padhrUsAnasamAMtti) prabhAtakALarUpa avasarane viSe, eTale cAra ghaDI rAtri avazeSa rahetAM, (saMpaliAMnimaLe) samyak prakAre paryaMkAsane eTale padmAsane beThA chatAM zrImahAvIra prabhu (paLapanna bAvaLADuM vafALa vivAAmAM) puNyanA phaLa vipAkavALAM paMcAvana adhyayano, (vaLapAM aAvanArUM vAvatavivArUM ) pApanA phaLavipAkavALAM paMcAvana adhyayano, (chattImAM = avuvALaRLADuM vAgarittA) ane koinA pUchyA vinA chatrIza uttaro kahIne, (pahALyuM nAmabAvaLa vimAvemAme vimAvemALe) vibhAvemANe pradhAna nAmanuM marudevInuM eka adhyayana bhAvatA bhAvatA (gana) kALadharma pAmyA, (vivarte) saMsAra samudrano pAra pAmyA, (samuggA) saMsAramAM pharIthI na AvavuM paDe tema samyak prakAre UrdhyapradezamAM gayA. vaLI prabhu kevA?- ( fchanADu-nA-maLa-dhaMghane) jarA ane maraNanA kAraNabhUta karmone chedanArA (siddha) tattva arthanA jANakAra, (mutte) bhavo-grAhI karmothI mUkAyelA, (baMtADe) sarvaduHkhono aMta karanArA ( parinibbuDe) sarvaprakAranA saMtApa rahita, (savvavuvavappIna) zarIra tathA mana saMbaMdhI sarvaduHkho naSTa karanArA thayA 147. samaNasya bhagavao mahAvIrassa jAva savvadukkhappahINassa nava vAsasayAI viikkaMtAI dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai / vAyaNaMtare puNa ayaM teuNae saMvacchare kAle gacchai iti dIsai // 6 / 32 / 148 // have zrI mahAvIraprabhunA nirvANa pachI keTalA kALe zrIkalpasUtra lakhAyuM? vigere jaNAve che (samaLA maLavo mahAvIAE nAva mahuvAvappILaAE ) kALadharma pAmelA yAvat sarvaduHkhathI mukta thayelA zramaNa bhagavAn mahAvIranA nirvANathI (nava vAsamArM vivA ) navaso varasa vyatIta thayAM (vasamaH vAHHvamsa) ane dasanA saikAno (avaM bannIne saMvare gate gaccha) A eMzImo saMvatsarakALa jAya che (vAyAMtare puna) vaLI vAcanAMtaramAM (gavaMteLa) dasamA saikAno A trANuMmo (saMvarenabhega'tivIsa) saMvatsarakALa jAya che ema dekhAya che. jo ke A trasUpATha bhAvArtha barAbara spaSTapaNe samajAto nathI, to paNa pUrva TIkAkAroe tenI jevI vyAkhyA karI che te pramANe ame paNa tethI artha karIe chIe. te A pramANe A sUtrapATha mATe keTalAka kahe che ke-'zrI kalpasUtra pustaka 52 kyAre lakhAyuM? te samaya jaNAvavA mATe 182 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 666666664 zrIkalpasUtram zrIdevardrigaNi kSamAzramaNe A sUtrapATha lakhyo che. tethI A pAThano artha A pramANe thAya che- zrI vIranirvANathI navaso eMzIvarasa vyatIta thatAM pustakarUDha thayo,tevakhate klpasUtra paNa pustakArUDha thayuM eTalekezrIvIranirvANathInavasoeMzI varase vallabhIpura nagaramAM devarkiMgaNa kSamAzramaNa vigere sakaLa saMghe maLI Agama lakhyAM, tyAre zrIkalpa paNa lakhyuM. paNa vAcanAMtaramAM eTale bIjI pratimAM navaso trANumo saMvatsarakALa jAya che ema dekhAya che. tAtparya ke koI pustakamAM lakhyuM che, ke zrI vIranirvANathI navaso eMzI varasa vyatIta thatAM klpasUtra pustaka lakhAyuM, ane koi pustakamAM lakhyuM che, ke navaso trANuM varasa vyatIta thatAM klpasUtra pustaka 52 lakhAyuM.'' vaLI keTalAka A sUtrapAThano artha AvI rIte kare che 'zrIvIranirvANathI navaso eMzI varasa vyatIta thatAM kalpasUtranI vAcanA sabhA samakSa thai, ema jaNAvavAne A sUtrapATha dAkhala karyo che. eTale ke-zrIvIra nirvANathI navaso eMsI varasa vyatIta thatAM AnaMdapuranI aMdara putranA maraNathI zokagrasta thayelA dhruvasena rAjAnA zokane dUra karavA mATe mahotsava sahita saMgha samakSa kalpasUtra vAMcavuM zarU thayuM. paNa vaLI vAMcanAMtaramAM eTale bIjI pratimAM navaso trANumo saMvatsarakALa dekhAya che. tAtparya ke- koi pustakamAM lakhyuM cheke, zrIvIranirvANathI navaso eMzI varasa vyatIta thatAM kalpasUtranI vAcanA sabhA samakSa zarU thai. ane koi pustakamAM lakhyuM che ke -navaso trANuM varasa vyatIta thatAM kalpasUtranI vAcanA sabhA samakSa zarU thai.'' vaLI keTalAMka A sUtrapAThano artha AvI rIte kare che A sUtramAM be vAkyo che, eka kalpasUtra lakhAyAno samaya jaNAve che, ane bIjuM vAkya sabhAsamakSa kalpasUtra vaMcAyAno samaya sUcave che. te A pramANe-zrIvIranirvANathI navaso eMzImo saMvatsarakALa jAya che, eTale kasUtra lakhavAno hetubhUta evo navaso eMzImo saMvatsara kALa jAya che, A vAkyathI klpasUtrane lakhavArUpa vAcanAno samaya jaNAvyo. vaLI vAcanAMtaramAM eTale kalpasUtrane lakhavArUpa vAcanAthI sabhAsamakSa vAMcavA rUpa bIjI vAcanAmAM navaso trANumo saMvatsara kALa jAya che; A vAkyathI kalpasUtrane sabhAsamakSa vAMcavArUpa vAcanAno samaya jaNAvyo. tAtparya ke-zrIvIra nirvANathI navaso eMzIme varase kalpasUtra pustakArUDha thayuM eTale pustaka para lakhAyuM, ane navaso trANumA varase sabhA samakSa vaMcAyuM." AvI rIte judA judA AcAryonA bhinna bhinna mata che, tattva kevalIbhagavAna jANe.148. II kRti zrIvIgharitram // // kRti SaSTa vyAdhyAnam || $183*** Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ##############**zrIkalpa sUtram *#*#######HA ||athN saptamaM vyAkhyAnam // pArthaprabhuryAritra ) have jaghanya madhyama ane utkRSTa vAcanAe karIne zrI pArzvanAtha prabhunuM caritra kahe che teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse NaM arahA purisAdANIe paMcavisAhe hotthaa| taM jahA-visAhAhi cue, caittA gambhaM vkte| visAhAhijAe visAhAhimuDebhavittAagArAoaNagAriaMpavaie visAhAhi aNaMteaNuttarenivAghAenirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavaranANa-daMsaNe smuppnne| visAhAhi parinibuDe // 7 / 1 / 149 // (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te 1 manete samayane viSe (pAseNaM arahA purisAdANIe) puruSAne viSa pradhAna mevA man zrIpArzvanAtha prabhunA (paMcavisAhe hotthA) pAye lyaae| vizAmA nakSatramA thayai. (taM jahA-) te / prbhaae|- (visAhAhiM cue, caittA gabbhaM vakkaMte) visAmAnakSatramA pArzvanAtha prabhu prAt namanA samAvilothI 24vyA, 24vIne gamabhana mAvyA.(visAhAhiM jAe) viza nakSatramA 4nnyA. (visAhAhiM muMDe bhavittA ) vizA nakSatramA bhun' thane, meTate-dravyathA zanI loyazane bhane mAthI 2|g-dvessne mUDIne; (agArAo aNagAriaM pavvaie) gharamAMthI nIjI saadhu55||ne pAbhyA-Elan sIdhI. (visAhAhiM ) vizamA nakSatramA pArzvanAtha prabhune (aNaMte) anaMta vastunA viSayavANu athavA avinAzI, (aNuttare) anupama, (nivvAyAe) 15 55 vastuthI spasanA na pAme tevU, (nivAvaraNe) samasta bhaav29|2ddit, (kasiNe) saghaNA paryAyaDita mevI sarva vastune 4||vnaaru, (paDipuNNe) bhane saghaNA avayavothI saMpUrNa, (kevalavaranANa-daMsaNe samuppanne) pradhAna vaNazAna bhane a rzana utpanna thayu. (visAhAhiM parinivvuDe) bhagavAna zrIpArzvanAtha vizAmA nakSatramA bhokSe gayA. 148. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAsAdANIe, je se gimhANAM paDhame mAse paDhame pakkhe cittabahule, tassa NaM cittabahulassa cautthIpakkhe NaM pANayAo kappAo vIsaMsAgarovamahiiyAo aNaMtaraM cayaM caittA, iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vANArasIe nayarIe AsaseNassa raNNo vAmAe devIe puvarattAvarattakAlasamayaMsi visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM AhAravakkaMtIe (granthAgraM 700) bhAvavaMtIe sarIravakaMtIe kucchiMsi gabbhattAe vakkaMte // 7 / 2 / 150 // (teNaM kAleNaM temaM samaeNaM ) te ANe bhane te samaye. (pAse arahA purisAsAdANIe) puruSapradhAna mAIn zrIpArzvanAtha (je se gimhANAM paDhame mAse ) 4 mA zrImAne paDedo bhAsa, (paDhame pakarave cittabahule) paDej 55vAuiyu, meTase-yaitramAsamuM-'55vAuiyu (tassaNaM cittabahulassa)tenI (cautthIpakraveNaM) yothanI rAtrine viSe (pANayAo kappAo vIsaMsAgarovamaTTiiyAo) vIsa sAgaropamanI sthitivANAsamA prAeta vilo 281 (aNaMtaraM cayaM caittA) mati vinA yavana zane, (iheva jaMbuddIve dIve ) yUdvIpane viSe (bhArahe vAse) bharatakSetramA (vANArasIe nayarIe) vArANasI nagarIne viSe (AsaseNassaraNNo vAmAe devIe) azvasena rAnA 1. gujarAtI-phAgaNamAsanuM kRSNa pakhavADiyuM. BHABHHHHHHHHHHHHHHHI184HHHHHHHHHHHHHHHREE Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *aska* **jIvaEsva Nama mamma*********** vAmAdevI paTarANInI kUkhane viSe (phulla rAvaradetasamaifi) madhyarAtrimAM visaeinavasva gokuvA) vizAkhA nakSatramAM candrano yoga AvatAM (bAharavavaMtI) deva saMbaMdhI AhArano tyAga karIne (mAvavaMtI) devasaMbaMdhI bhavano tyAga karIne (savilaMtI) ane devasaMbaMdhI zarIrano tyAga karI (unjiligabharAvaete) vAmAdevInI kUkhane viSe garbhapaNe utpanna thayA .150. pAse NaM arahA purisAdANIe tinnANovagae Avi hotthaa| taM jahA- caissAmi ti jANai, cayamANe najANai, cue mi tti jANaiteNaMceva abhilAveNaM suviNadaMsaNa vihANeNaM savvaM, jAva niyagaM gihaM aNupaviTThA, jAva suhaM suheNaM taM gabhaM parivahai // 7 / 3 / 151 // | (T i {KT UsivAra) puruSapradhAna evA aham zrI pArzvanAtha (tinAva visotpA) mati, zruta ane avadhi e jJAna sahita hatA. (taMga-) te A pramANe-($samamitinI) potAnuM devavimAnamAMthI cyavana thavAnuM hatuM tyAre vimAnamAMthI cyavIza' e pramANe zrI pArzvanAtha prabhu jANe che. (vimAne na nAI) huM eNvuM chuM,' e pramANe jANatA nathI, kAraNa ke-vartamAnakALa eka samayano -atisUkSma che. (pumitti nI/6) vyo' e pramANe jANe che. (tevi veva manAvevi suviNavaMsavilAne saLaM) ahIM vAmAdevIe cauda svapna dekhavAM, svapna pAThakone te svapnAonAM phaLa pUchavAM, vigere jema zrI mahAvIra svAmI garbhamAM AvatAM trizalA kSatriyANIe cauda svapna dekhyAM hatAM, vigere pahelAM AvelA pAThanI peThe ahIM paNa kahevuM. arthAtu-zrIpArzvanAtha prabhuno jIva garbhamAM AvatAM vAmAdevIe cauda svapna dekhyAM, vAmAdevIe azvasena rAjA pAse jai temane svama kahI saMbhaLAvyAM, azvasena rAjAe svaprapAThakone bolAvyA, vAmAdevIne kanAtanI aMdara ratnajaDita siMhAsana para besADyA, azvasena rAjAe svapna pAThakone svapnAonAM phaLa pUchayAM, teoe svapnAonAM phaLa kahyAM, vAmAdevIe te svapnAonA artha aMgIkAra karyA, vigere pUrve AvelA pATha pramANe saghaLuM kahevuM(nAva nivAM gaE aNuvidA) yAvatu-azvasena rAjAnI anumati pAmelI vAmAdevI siMhAsana thakI uThIne potAnA bhavanamAM dAkhala thayAM. tyAra bAda garbhane hitakArI evA AhArAdi vaDe garbhane poSatA chatAM vAmAdevI (navi suE suhe te game paravaA3) thAvat-sukhapUrvaka te garbhane vahana kare che- pAlana kare che. 151. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe, je se hemaMtANaM ducce mAse tacce pakkhe-posabahule, tassa NaM posabahulassa dasamI pakkhe NaM navaNhaM mAsANaM bahupaDi puNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM viikkAtANaM puvvarattAvaratakAlasamayaMsi visAhAhi nakkhateNaM jogamuvAgaeNaM AroggA ArogaM dAsyaM payAyA // 7 / 4 / 152 // (te chAje tefsamaUT) te kALe ane te samaye (pAne 18 purAvAha) puruSomAM pradhAna evA ahaMn zrI pArzvanAtha janmyA. vAmAmAtAe prabhune kyAre janma Apyo? te kahe che- (ne ke saMtALa kuve mAre ) je A hemaMtaRtuno bIjo mAsa, (ta pavarave) trIjuM pakhavADiyuM (vahune) eTale poSa mAsanuM kRSNa pakhavADiyuM (taH i Hvahata hasanI pavitve ) tenI duzamanI tithine viSe (navae maHIM vahuusgUIT) nava mAsa (amArAviyA vidyAtA) ane sADA sAta divasa gayA pachI (TlvaravinimaHi) madhya rAtrine viSe (visAhafhanAvavattai gomuvI IUI) vizAkhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM (AroLA) ArogyavALA 1. gujarAtI- mAgazara vadI dazamanI tithine viSe. ma****** ***(185 * *** * *** 4 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale jarA paNa pIDArahita evAM te vAmAdevIe (baro A mArohAravaM pAva) Arogya eTale abAdhA rahita evA putrane janma Apyo. 152. jaM rayaNiM ca NaM pAse arahA purisAdANIe jAe, taM rayaNiM ca NaM bahUhiM devehiM devIhiM ya jAva uppiMjalagabhUyA kahakahagabhUyA Avi hutthA // 7 / 5 / 153 // | (ifici) je rAtrine viSe (Are mahApurisAvALI jhINa) puruSomAM pradhAna evA aham zrI pArzvanAtha jamyA (saMfia) te rAtri ( vahUei vahiM tevI ThaM) prabhunA janmotsava mATe nIce utaratA ane UMce caDatA evA ghaNA devo ane devIo karIne (nAvaDabiMgalamUvA havAmUvI vihatyA) yAvat jANe kolAhalamaya banI gai hoyanI! evI thai. 153. sesaM taheva, navaraM pAsAbhilAveNaM bhANiyavvaM, jAva-taM hou NaM kumAre pAse nAmeNaM // 7 / 6 / 154 // (aaN taheva) zrI pArzvanAtha prabhuno janmotsava vigere bAkIno sarva vRttAMta te ja pramANe eTale pUrve kahI gayelA zrI mahAvIra prabhu peThe jANI levo. (navaraM pakSamatAno ) vizeSa eTalo ke- te janmotsava vigeremAM zrI mahAvIra prabhune badale zrIpArzvanAtha prabhunuM nAma kahevuM. (nIva-) yAvat azvasena rAjAe putrajanmanI khuzAlImAM dasa divasa sudhI mahotsavarUpa kuLamaryAdA karI, ane putrajanmane bArame divasa sagAM-saMbaMdhI tathA jJAtijanone AmaMtraNa karI bhojana karAvyuM ane kahyuM ke- "devAnupriyo! amAro A bALaka garbhamAM hato tyAre zayAmAM rahelI tenI mAtAe rAtre aMdhakAra paNa pArtha eTale paDakhethI jatA kALasarpane dekhyo hato, (te koDa mAre pAne nAme VT) tethI amAro A kumAra nAma vaDe "pArtha ho, eTale amArA A kumAranuM nAma "pArtha" pADIe chIe". have indra AjJA karelI dhAtrIo vaDe lAlana-pAlana karAtA jagatpati zrI pArzvanAtha bIjanA candramAM peThe divase divase vadhatA hatA. nava hAtha UMcI kAyAvALA anukrame yuvAvasthA pAmyA. pachI kuzasthala nagaranA prasenajita rAjAnI prabhAvatI nAmanI kanyA sAthe mAtA-pitAe AgrahathI prabhuno vivAha karyo. eka vakhate bhagavAn zrI pArzvanAtha mahela upara jharUkhAmAM besI vArANasI nagarInuM avalokana karI rahyA hatA. tevAmAM puSpa vigere pUjAnI sAmagrI yukta nagaranA puruSo ane strIone eka dizA tarapha jatA dekhI pAse ubhelA sevakane pUchyuM ke "A loko kyAM jAya che?" teNe kahyuM ke-"he prabhu koika gAmaDAmAM rahenAro kamaTha nAmano brAhmaNano putra hato. nAnapaNamAM jenA mAtA-pitA marI gayA hatA. daridra ane nirAdhAra thaI gayelA kamaTha upara dayA lAvI loko tenI AjIvikA calAvatA hatA. eka vakhate ratnajaDita ghareNAMthI vibhUSita thayelA nagaranA lokone dekhI kamaThe vicAryuM ke- "aho! A saghaLI Rddhi purnajanmanA tapanuM phaLa che, mATe huM tApasa thaI tapa karuM'. ema vicArI kamaTha paMcAgnitapa vigere kaSTa kriyA karanAra tApasa thayo. he svAmI! te ja kamaTha tApasa pharato pharato nagarI bAhara Avyo che, tenI pUjA karavAne A loko jAya che." A pramANe sAMbhaLI prabhu paNa tene dekhavA parivAra sahita gayA. tyAM tIvra paMcAgninA tApathI tapa karI rahelo kamaTha prabhunA jovAmAM Avyo. te sthaLe agnikuMDamAM nAkhelA kASTanI aMdara baLatA eka moTA sarpane traNa jJAnadhArI zrI pArzvanAtha prabhue potAnA jJAnathI joyo, tethI karuNAsamudra prabhu bolyA ke-"aho ajJAna! aho ajJAna! he tApasa! tuM dayA vagaranuM A phogaTa kaSTa zA mATe kare che? je dharmamAM dayA nathI te dharma AtmAne ahitakara thAya che, kahyuM che kepheka phakara kara kara kara kara rararara 186 rapha phara kare che Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmadanIti re, sarva zarmAtRbhADarAHAtAM zISakutIyAM, vinittare vira? | 9 ." "dayArUpI moTI nadIne kAMThe ugelA tRNanA aMkurA sarakhA badhA dharma che; jo te dayArUpI nadI sukAI jAya, to te tRNAMkura samAna dharme keTalI vAra sudhI TakI zake? 1. mATe he tapasvI! dayA vinA vRthA klezakAraka kaSTa zA mATe kare che?" te sAMbhaLI kamaTha krodha karIne bolyo ke "he kSatriya! rAjaputro to hAthI, ghoDA vigere khelAvI jANe, mojazokhamAM mazagUla rahetA rAjakumAro dharma zuM kahevAya?" e na ja jANe. dharmane to ame tapodhano ja jANIe." A pramANe kamaThanAM vacano sAMbhaLI, kSamAsAgara prabhue nokara pAse agnikuMDamAMthI baLatuM kASTha bahAra kaDhAvI, tene kuhADA vaDe yatanApUrvaka phaDAvyuM, eTale temAMthI turata ja tApa vaDe AkuLa-vyAkuLa banelo ane maraNaprAya thaI gayelo sarpa nIkaLyo. prabhue AjJA karelA nokare te sarpane navakAramaMtra tathA pratyAkhyAna saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLI sarpa te ja kSaNe samAdhipUrvaka maraNa pAmI nAgAdhipa dharaNendra thayo. pachI 'aho! jJAnI, aho jJAnI' e pramANe loko vaDe stuti karAtAM prabhu potAne mahele padhAryA, ane kamaTha tApasa lokothI helanA pAmI bhagavaMta upara dveSa karato bIje sthaLe cAlyo gayo, ane tapa tapI maraNa pAmIne bhavanavAsI meghakumAradevomAM meghamAlI deva thayo. 154. pAse NaM arahA purisAdANIe dakkhe dakkhapaiNNe, paDirUve, allINe bhaddae viNIe tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA, puNaravi, loaMtiehi jIakappiehi devehiM tAhi iTAhi jAva evaM vayAsI // 7 // 155 // (Are ne mahA purisAvALINa) puruSapradhAna arham zrI pArzvanAtha (kavave) dakSa eTale sarvakaLAomAM kuzaLa hatA, vaLI kevA?- ( ) karelI hitakara pratijJAno samyakaprakAre nirvAha karanArA, ( ve) atyaMta suMdara rUpavALA, (atnIne) sarva prakAranA guNothI yukta banelA, (ma) saraLa prakRtivALA, (viLINa) ane vaDilono vinaya karanArA prabhu (tIraMvADuM) trIza varasa sudhI (IRvIsamovasatA) gRhasthAvAsanI madhyamAM rahIne dIkSA levAne tatpara thayA. vaLI prabhune dIkSA levAne eka varasa bAkI rahyuM, tyAre lokAMtika devoe potAnA zAzvata AcAra pramANe prabhune dIkSAno avasara jaNAvavA vinaMti karI. sUtrakAra kahe che- (puparavi, totie nIkhavaTafufe vevee) vaLI jIta eTale avazyapaNe tIrthakarone dIkSAno avasara jaNAvavAno che kalpa eTale AcAra jeono evA brahmaloka nivAsI nava prakAranA lokAntika devo (tafEaea) tevA prakAranI viziSTa guNavALI, iSTa eTale prabhune vallabha lage evI, (nava-) yAvat hRdayane AhvAda upajAvanArI vANI vaDe prabhune abhinaMdatA hatA tathA prabhunI stuti karavA (vaM vavANI) A pramANe bolyA ke, 155. jaya jaya naMdA! jaya jaya bhaddA! jAva-jayajayasaI pauMjanti // 6 / 8 / 156 // (ganaMvA!) he samRddhazALI! Apa jaya pAmo, jaya pAmo, (gAMgava mavA!) he kalyANavaMta ! Apa jaya pAmo, jaya pAmo, (gAd-) yAvat-he prabhu! ApanuM kalyANa thAo, he bhagavAna! Apa bodha pAmo-dIkSA svIkAro, he lokonA nAtha! sakaLa jagatanA jIvone hitakara evuM dharmatIrtha pravartAvo, kAraNa ke A dharmatIrtha sakaLa lokane viSe sarva jIvone hita karanAruM, sukha karanAruM thaze; e pramANe kahIne te lokAMtika devo, (navanava6 pajjJA ) jaya jaya zabda bole che. 156. puTviM piNaM pAsassa arahaA purisAdANIyassa mANussagAo gihatthadhammAo aNuttare Ahoie, taM ceva savvaM; jAva-dANaM dAiyANaM paribhAittA, je se hemaMtANaM duce mAse tacce pakkhe-posabahule, tassa NaM pharajastaka pharajarjari {* * 187 *************kra Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasTa - e zrIvaNarUpUNama maarUka ajaraa. posabahulassa ikkArasIdivase NaM, puvaNhakAlasamayaMsi, visAlAe sibiyAe, sadeva-maNuyA'surAe parisAe, taM ceva savvaM; navaraM-vANArasiM nagari majjhaMmajjheNaM niggcchdd|nigcchittaa jeNeva Asamapae ujANe. jeNeva asogavarapAyave, teNeva uvaagcchi|uvaagcchittaa asogavarapAyavassa ahe sIyaM ThAvei |tthaavittaa sIyAo pcoruhi| paccoruhittA sayameva AbharaNa-mallAlaMkAraM omuyai omuittA sayameva paMcamuTThayiM loyaM krei| karittA aTThameNaM bhatteNaM apANaeNaM, visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, egaM devadUsamAdAya, tihi purisasaehiM saddhiM muMDe bhabittA agArAo aNagAriyaM pavvaie // 7 / 9 / 157 // (pulvei fu i paHH YAT puratAvALIyaH mApuI fhatyAmmA ) manuSyane ucita evA gRhasthadharma eTale vivAhadinI pahelAM paNa puruSapradhAna aham zrI pArzvanAthane (2Jyg?) anuttara eTale atyaMtara avadhi hovAthI utkRSTa (Aho) ane upayogavALuM avadhijJAna tathA avadhidarzana hatuM. (taM veva savaeN) te sarva pUrva peThe- zrI mahAvIra svAmI peThe kahevuM; eTale zrIpArzvanAtha prabhune utkRSTa, upayogavALuM ane kevaLajJAnanI utpatti thAya tyAM sudhI sthira rahevAvALuM avadhijJAna ane avadhidarzana hatuM, te avadhijJAna ane avadhi darzana vaDe prabhu potAno dIkSAkALa jANe che. potAno dIkSAkALa jANIne suvarNAdi sarva prakAranuM dhana yAcakone Ape che, eTale vArSika dAna Ape che; (vAva-vAdi vADrAIi gfmArUttA) yAvatu- potAnA gotriyone suvarNAdika dhana bhAge paDatuM vaheMcI ApIne prabhu dIkSA levAne nIkaLyA. zrI pArzvanAtha prabhu kyAre dIkSA levAne cAlyA? te kahe che- ( e hemaMta kutte mAre) je A hemaMtaRtuno bIjo mAsa, (taLe pavarave-posahune) trIjuM pakhavADiyuM eTale (taof gvahunaH rUvavanavivase ) poSa mAsanA kRSNa pakhavADiyAnI agiyArazane divase puQUhavanamAMHi) pahelA pahorane viSe (viIInA vivAha) vizALA nAmanI pAlakhImAM ratnajaDita suvarNanA siMhAsana para pUrva dizA sanmukha beThA hatA (deva-mahuvA-surANaparisANa) ane devo, manuSyo tathA asuro-sahita parSadA eTale lokonA samudAye karIne samyaka prakAre pAchaLa gamana karatA evA prabhu dIkSA levAne cAlyA. (taM vevasaLaM) ahIM te sarva pUrva peThe eTale zrI mahAvIra svAmI peThe kahevuM. (navaraM) paraMtu vizeSa eTalo che ke- (vAta nahiM mar3AM mar3oui) zrI pArzvanAtha prabhu vArANasI nagaranA madhyabhAgamAM thaIne (unA |) nIkaLe che.(nicchitA) nIkaLIne (neva bAsamapaNa khAne) jayAM Azramapada nAmanuM udyAna che, (neva sAvarapAvava) jayAM azoka nAmanuM uttama vRkSa che, (temevavaIS$) tyAM Ave che. (vaSiTI) AvIne (bovipavivaraH 3) te uttama azoka vRkSanI nIce ( nIcuM ve) potAnI pAlakhI sthApana karAve che. (kavitA) sthApana karAvIne (vAjho pamopha) pAlakhImAMthI nIce utare che. (pauohitA) nIce utarIne (sImeva) potAnI meLe (maragha-malhAnaM raMgomuva) AbhUSaNa mALA pramukha alaMkAra utAre che. (komA) alaMkAra utArIne (savamevAMvamuSTivaMtotaM re) potAnI meLe ja paMcamuSTi loca kare che. (f) loca karIne (ame mattevi apaIVIDU) nirjaLa aThThama tapa vaDe yukta thayA hatA, (visAhahiM nava vaoNii gomuvaUTUU) vizAkhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM (vevalUsamAvAva) eka devadUSya vastra grahaNa karIne vihipurasafhaMsaddhi) traNaso puruSonI sAthe muMDemavijJA) kezanoloca karavArUpa dravyathI ane krodhAdi dUra karavArUpa bhAvathI muMDa thaIne (VIRTo) gRhavAsa thakI nIkaLI (AMrivaM palva) ------ 1. gujarAtI- mAgazara vadI agiyArazane divase. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrIkalpasUtram anagArapaNAne eTale sAdhupaNAne pAmyA.157. pAse NaM arahA purisAdANIe tesIiM rAiMdiyAiM niccaM bosaTukAe ciyattadehe je kei uvasaggA uppajanti, taM jahA - divyA vA mANusA vA tirikkhajoNiyA vA aNulomA vA paDilomA vA, te uppanne sammaM sahai, khamai, titivisvarU, ahiyAsepha 74 105 118 // (pAse khaM arA purisAvALIe ) puruSapradhAna arjun zrIpArzvanAthe (tesImAM rAIvidyADuM) dIkSA lIdhA pachI tryAzI divasa sudhI (niE ) hamezAM (vodiga) kAyAnI zuzruSA tyajI dIdhelI hovAthI vosarAvI che kAyA jemaNe evA, (piyatta peThe jhe) parISahone sahana karavAthI tyajI dIdhI che zarIra uparanI mamatA jemaNe evA chatAM (pha vasA ppanganti) je koi upasargo utpanna thayA te upasargone sahana karyA. prabhune kevA kevA upasargo thayA? te kahe che(taM na|-) te A pramANe- (vivvA vA) devoe karelA, (mALunA vA ) manuSyoe karelA, (tivivanoLiyA vA) ane tiryaMcoe karelA; (bagulomA vA ) anuloma eTale deva-devIoe nATaka dekhADavAM; devIo ane strIoe AliMgana karavAM, bhoganI prArthanA karavI, anukULa upasargo; (paDitonA vA) pratiloma eTale deva, manuSya vigeree bhaya batAvavA, prahAra karavA, vigere pratikULa upasargo; (te Tappo samAM sapha) deva, manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI AvA prakAranA utpanna thayelA te anukULa upasargone prabhue samyaka eTale nirbhayapaNe sahana karyA. (vamapha) krodha rahitapaNe khamyA (titivirava) dInatA rahitapaNe sahana karyA, (visepha) ane kAyAnI nizcaLatA rAkhI sahana karyA. zrIpArzvanAtha prabhune te upasargomAM deve karela upasarga kamaTha saMbaMdhI A pramANe thayo. zrIpArzvanAtha prabhu dIkSA svIkAra vicaratA chatA eka vakhate koi tApasanA AzramamAM padhAryA, ane tyAM rAtrie kUvAnI najIkamAM vaDavRkSa nIce pratimAdhyAne sthita thayA. have pelo kamaTha tApasa marIne meghamAlI deva thayo hato, teNe A avasare prabhune dhyAnamagna joyA. te nIca deva pUrvabhavanuM vaira saMbhArI prabhune upadrava ka2vA tatkALa tyAM Avyo. krodhathI dhamadhamI rahelA te meghamAlIe vetAla, siMha, vIMchI, sarpa vigere judAM judAM rUpa vikurtI, teo vaDe prabhune ghaNA upasargo karyA, chatAM dhyAnamAM lIna rahelA prabhu te upasargothI jarA paNa kSobha pAmyA nahi. prabhunI AvI dRDhatA joi meghamAlIne ulaTo vadhAre krodha caDyo, tethI teNe AkAzamAM kALarAtri jevo bhayaMka2 megha viphuryo, temAM yamadevanI jillA samAna vIjaLIo cAre dizAmAM camakavA lAgI. brahmAMDa phATI jAya evI ghora garjanA thavA lAgI, ane te megha kalpAMtakALanA meghanI peThe mUzaLAdhArae varasavA lAgyo. AkAza ane pRthvI jaLamaya thai gai, ane pUravegathI cAlatA pravAhomAM moTA moTA vRkSo paNa ukhaDI taNAvA lAgyA. te jaLa kSaNavAramAM prabhunA ghUMTaNa sudhI pahoMcyuM, kSaNavAramAM kaTisudhI AvyuM, kSaNavAramAM kaMTha sudhI AvyuM, ane kSaNavAramAM to prabhunI nAsikAnA agrabhAga sudhI pahoMcI gayuM, chatAM dhyAnamagna prabhu jarA paNa calita thayA nahi. A avasare dharaNendranuM Asana kaMpyuM, tethI teNe avadhijJAnano upayoga mUkI joyuM to paramopakArI bhagavaMtane upasarga thato joyo. tatkALa dharaNendra potAnI paTTarANIo sahita * prabhu pAse Avyo, ane prabhune bhaktipUrvaka namaskAra karI, prabhunA caraNa nIce kamaLa sthApana karI,prabhunA mastaka para phaNAo rUpa chatra dharyuM. AvI bhakti karanAra dharaNendra upara ane ghora upasarga karanAra kamaThanA jIva meghamAlI u52 samabhAvamAM lIna banelA prabhunI manovRtti tulya hatI. pachI amarSa sahita varasatA meghamAlIne dharaNendra kopathI AkSepapUrvaka kahyuM ke-"are durmati! potAnA anarthane mATe A teM zuM AraNyuM che? huM bhagavaMtano sevaka chuM, tethI re mUDha ! tArA AvA nIca kRtyane sahana karavAno nathI. e parama kRpALue kASTamAM baLatA evA mane 189 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara - pharIvaPsvaNamaka * ugArI namaskAra maMtra saMbhaLAvI indra banAvyo, ane tane pApathI aTakAvyo. AvA upakArI upara paNa tuM niSkAraNa zatrutA zA mATe dhAraNa kare che? traNa jagatane tArAvAmAM samartha evA e prabhu jaLathI DUbavAnA nathI, paNa mane lAge che ke agAdha bhavasAgaramAM tuM ja DUbavAno che." e pramANe kahI dharaNendra meghamAlane phiTakAra ApI hAMkI mUkyo. dharaNendranAM AvAM vacana sAMbhaLI bhayabhIta banelo meghamAlI tatkALa sarva jaLa saMharI laI prabhune zaraNa karI prabhunA caraNamAM AvIne paDyo, ane aMjali joDI prabhu pAse potAno aparAdha khamAvI potAne sthAne cAlyo gayo. dharaNendra paNa nATaka vigere vaDe prabhupUjA karI prabhune vaMdana karI potAne sthAne gayo. AvI rIte devAdie karelA upasargone zrI pArzvanAtha prabhue nirbhayapaNe sahana karyA. 158. tae NaM se pAse bhagavaM aNagAre jAe, iriyAsamie, jAva-appANaM bhAvamANassa tesIiM rAiMdiyAI viikkNtaaii| caurAsIimassa rAiMdiyassa aMtarA vaTTamANassa je se gimhANaM paDhame mAse, paDhame pakkhe cittabahule, tassaNaM cittabahulassa cautthI pakkheNaM, puvvaNhakAlasamayaMsi dhAyaipAyavassa ahe. chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM, visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMte aNuttare jAvakevalavaranANa-daMsaNe samuppanne, jAva-jANamANe pAsamANe viharai // 7 / 11 / 159 // | (taevi RpAse mAgavaM) AvI rIte zrI pArzvanAtha prabhue upasargo sahana karyA, tethI te zrI pArzvanAtha bhagavAnuM (gare nA,) anagAra thayA. prabhu kevA anagAra thayA? te kahe che- (vAmiNa) IryAsamitivALA, IryAmAM eTale hAlavAcAlavAmAM koI paNa jIvanI virAdhanA na thAya tema samyaka pravRttivALA-upayogavALA, (jhIva-)thAva, bhASAsamiti eSaNAsamiti vigere samitivALA; managupti, vacanagupti ane kAyamurtivALA; vasati vigere nava vADothI yatnapUrvaka rakSaNa karAyelA brahmacaryane AcaranArA; AMtarika ane bAhyavRttithI zAMta, krodha, mAna, mAyA ane lobharahita koi paNa prakAranA pratibaMdharahita; sukha-duHkhamAM samAna dRSTivALA, ane karmarUpI zatruno nAza karavAne udyata thayelAM prabhu vicAre che. AvI rIte anupama evA jJAnadarzana cAritrAdi asAdhAraNa guNo vaDe (gappA mAve UTH) potAnA AtmAne bhAvatA chatAM zrI pArzvanAtha prabhune (tenaDuM viza$vivaMtADuM)yAzI divasa vItI gayA. (232THIRAtivaFR) ane corAzImAM divasanI (aMtara vedamAgarU) madhyamAM vartatA evA zrI pArzvanAtha prabhune (ne seTRIfpane mAre) je A grISmakALano pahelo mahino (paDhane pavarave vitavahane) paheluM pakhavADiyuM, eTale (taHMviravahurUvallIpavarave) caitramAsanA kRSNa pakhavADiyAnI cothanI tithine viSe, (puqUhAnasamaveli, prabhAtakALa samaye pahelA pahorane viSe (vAvarUpAvavasa che.) ghAtakI nAmanA vRkSanI nIce ( mai TUMPUT) nirjaLa evA chaThThA tapa vaDe yukta thayA hatA. prabhune (visAhaiEnaQQui nAmuvANaT) vizAkhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM (jJAAMtariyAIva8mALaH) zukladhyAnanA madhyabhAgamAM vartatAM eTale-zukla dhyAnanA cAra bhedone viSe prathamanA be bhedomAM vartatA evA zrI pArzvanAtha prabhune (temanu) anaMta vastunA viSayavALuM athavA avinAzI, ane anupama evuM, ( kAva-vatavanAba-vaMsane mumbanne) bhAva-pradhAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. tyAra pachI zrI pArzvanAtha prabhu aham thayA, eTale - 1, gujarAtI kAgaLavada cothane divase. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSSRISHzrIkalpasUtram azokavRkSAdi prAtihAryanI pUjAne yogya thayA, padArthonA saghaLA vizeSa dharmone ane saghaLA sAmAnya dharmone naa2|| yayA, (jAva-jANamANe pAsamANe viharai) yAvat-salone viSe te te Ne mana vayana bhane AyayogamA yathAyogya vartatA evA sarvajIvonA ane dharmAstikAya vigere sarva ajIvonA samagra paryAyone jANatA ane dekhatA chata tamaviyare cha. 158. pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa aTTha gaNA aTTha gaNaharA hutthaa| taM jahA-subhe ' ya ajayose ya' vasiTe baMbhayAri y| 'some sirihare ceva varabhadde " jasevi ya ( // 1 // ) // 7 / 12 / 160 // (pAsassa NaM arahao purisAdANITAssa) puruSapradhAna man zrIpArzvanAthane (aTTha gaNA) 416 gue| (aTTha gaNaharA hutthA) ane 16 rohatA. mejavAyanAvA sAdhumono samudAya te 5 / hepAya, temon|4 nAya te 952 vAya, te gaebhane 55ro zrIpArzvanAtha prabhune mAtA '. (taM jahA-) te 216 paronA nAma mA prabhArI- (subhe ya)zulma, (ajjayose ya) mAryaghoSa, (vasiTe) paziSTa, (baMbhayAriya) brahmayArI, (some) soma, (sirihare ceva) zrI52, (vIrabhadde) vIrabhadra, (jasevi ya) bhane mAimA yazasvI.160. pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa ajadinnapAmokkhAo solasa samaNasAhassIo ukko siyA samaNasaMpayA hutthA // 7 / 13 / 161 // (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa ) puruSapradhAna saIn zrIpArzvanAthane (ajjadinnapAmokravAo) mAhinna vigere (solasa samaNasAhassIo) soga2 sAdhumo hatA, (ukkosiyA samaNasaMpayA hutthA) prabhune sAdhuonI utkRSTa saMpadA ATalI thaI. 161. pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa pupphacUlApAmokkhAo aTThatIsaM ajiyAsAhassIo ukkosiyA aniyAsaMpayA hutthA // 7 / 14 / 162 // (pAsassa NaM arahao purisAdANITassa ) puruSapradhAna man zrIpArzvanAthane (pupphacUlApAmokravAo) puSpayUtA vire (aTThatIsaM ajjiyAsAhassIo) mAtrI 12 mAyAmo bheTale sAdhvImotI, (ukvosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA) prabhune sAdhvImonI utkRSTa sNp42||ttlii 26. 162. - pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa subbayapAmokkhANaM samaNovAsagANaM egA sayasAhassI cauThiM ca sahassA ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA // 7 / 15 / 163 // (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa ) puruSa pradhAna man zrIpArzvanAthane (suvvApAmokravANaM) suvrata vigere (samaNovAsagANaM) zrApa (egA sAsAhassI cauThiM ca sahassA ) me 5 ane yosa 412 hatA, (ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) prabhune zrAvonI utkRSTa saM56 mATalI . 163. pAsassa NaM arahao purisAdANIyasya sunaMdApAmokkhANaM samaNovAsiyANaM tinni sayasAhassIo sattAvIsaM ca sahassA, ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA // 7 / 16 / 164 // (pAsassa NaM arahao purisAdANIyasya) puruSapradhAna mAIn zrIpArzvanAthane (sunaMdApAmokravANaM) sunahara vigere (samaNovAsiyANaM) zrAvimo (tinji sAsAhassIo sattAvIsaM ca sahassA) bhane satyAvIza - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1. AvazyakasUtramAM zrI pArzvanAtha prabhune dasa gaNa ane dasa gaNadhara kahyA che, paraMtu temAM be alpa AyuSya- vALA vigere kAraNothI ahIM zrIkalpasUtramAM tathA zrIsthAnAMgasUtramAM te be kahyA nathI, ema TippaNamAM jaNAvyuM che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajAra hatI, (vavasiva samovaviI[ saMpavA hatyA ) prabhune zrAvikAnI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 164. pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa adbhuTThasayA cauddasapuvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM savvakkharasannivAINaM, jAva cauddasapubbINaM saMpayA hutthA // 7 / 17 / 165 // ( TH / Ro purAvAnI 1) puruSapradhAna aham zrI pArzvanAthane (mahuvA va6HputhvInuM) sADA traNaso caudapUrvI hatA. caudapUrvI kevA?- (jhiMIUM nipasaMsAIi) pote asarvajJa hovA chatAM sarvajJa sadeza, (sambavavananivAI) akArAdi sarva akSaronA saMyogone jANavAvALA. (gAva-) yAvata sarvajJa peThe sAcA prarUpaNA karanArA AvA prakAranA sADA traNaso caudapUrvI hatA, (vaputhvI saMpavA hatyA) prabhune caudapUrvIonI utkRSTa saMpadA ATalI thai.165. ___pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa cauddasa sayA ohinANINaM, dasa sayA kevalanANINaM, ekkArasa sayA veuvvINaM, chassayA riumaINaM dasa samaNasayA siddhA vIsaM ajiyAsayA siddhA, aTThamasayA viulamaINaM, chassayA vAINaM bArasa sayA annuttrovvaaiyaannN|| 7 / 18 / 166 // (1 r Ro purAvAnIrU) puruSapradhAna aham zrI pArzvanAthane (vasa savA hinAnIui) caudasa avadhijJAnIonI saMpadA thai, (vasa savA vananALI) eka hajAra kevaLajJAnIonI saMpadA thaI, (zvarasa navA vevvIf) agiyAraso vaikriyalabdhivALA munionI saMpadA thai, (uvA maM) chaso Rjumati mana:paryayajJAnIonI saMpadAthaI, (hasamaUvasiddha)zrI pArzvanAtha prabhunA ekahajArasAdhuo mukti pAmyA, (vAsaM navAsavA vidhA) be hajAra sAdhvIo mukti pAmI, (bahadamaHvA vinama) zrI pArzvanAtha prabhune sADAsAtasovipulamati mana:paryAvajJAnIonI saMpadA thaI, (DavA vA) chaso vAdIonI saMpadA thai, (varaH savA anuttarovavATA) ane anuttaravimAnamAM utpanna thanArA bAraso munionI utkRSTa saMpadA thaI. 166. pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa duvihA aMtagaDabhUmI hutthaa| taM jahA-jugaMta-gaDabhUmi ya pariyAyaMtagaDabhUmI yA jAva cautthAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmi, tivAsapariyAe aMtamakAsI // 7 / 19 / 167 // (pa i Ko purisAvALava) puruSapradhAna aham zrI pArzvanAthane (suvihA khaMtADabhUmI hatyA) be prakAranIaMtakabhUmithai,eTalezrIpArzvanAtha prabhunA zAsanamAMmogAmIone mokSe javAnA kALanI maryAdAbe prakAre thaI, (taMgaA)te A pramANe- (gridMSbhUmi parivAvaMta bhUmI) yugAMtakRbhUmi ane paryAyAMtakRbhUmi. yuga eTale guru, ziSya, praziSyAdi kramasara vatatA paTTadhara puruSo, teo vaDe amita-maryAdita je mokSagAmIono mokSe javAno kALa, yugAntakRbhUmi kahevAya. paryAya eTale prabhuno kevalipaNAno kALa, tene AzrayIne je mokSagAmIono mokSe javAno kALa, te paryAyAMtakRbhi kahevAya. (nAvavatyA purijhuIo guitADabhUmi) zrI pArzvanAtha prabhune cothA puruSayuga sudhI yugAMtakRbhUmi thai, eTale prabhuthI AraMbhI temanA paTTadhara cothA puruSa sudhI mokSamArga cAlu rahyo. have paryAyAMtakRbhUmi kahe che(tivAparatA baMtAlI) traNa varasa sudhIno che kevalipaNAno paryAya jemane evA zrI pArzvanAtha prabhu thayA pachI koI kevaLIe saMsArano aMta karyo, eTale zrI pArzvanAtha prabhune kevaLajJAna utpanna thayA pachI traNa varase mokSamArga cAlu thayo.167. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAse arahA purisAdANIe tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA, tesIiM ************ 192) ** * Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAHAKHARKHzrIkalpasUtram MAHARHAREKHA rAiMdiyAiM chaumatthapariyAyaM pAuNittA, desUNAI sattari vAsAiM kevalipariyAyaM pAuNittA, paDipuNNAI sattari vAsAiM sAmaNNapariyAyaM pAuNittA. ekkaM vAsasayaM savvAuyaM pAlaittA, khINe veyaNijA-''uyanAma-gutte, imIse osappiNIe dUsamasusamAe samAe bahuviikkaMtAe, je se vAsANaM paDhame mAse. duccepakkhe-sAvaNasuddhe, tassa NaM sAvaNasuddhassa aTThamIpakkhe NaM, uppiM saMmeyaselasiharaMsi appacauttIsaime, mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, puvaNhakAlasamayaMsi vagdhAriyApaNI kAlagae viikkaMte jAva-savvadukkhappahINe // 7 / 20 / 168 // (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te Ne bhane ta samaye (pAse arahA purisAdANIe) puruSapradhAna saIn zrIpArzvanAtha (tIsaM vAsAI) trIza 12sa sudhA (agAravAsamajjhe) sthapAsanI madhyama (vasittA) 2DIne, (tesIiM rAiMdidyAI) tyAzI havasa sudhA (chaumatyapariyAyaM pAuNittA) 75stha paryAya pANIne, (desUNAI sattari vAsAI) deza isItte2 12sameTotyAzI hivasa mochA sitte2 12sa sudhA (kevalipariyAyaM pAuNittA) patiparyAya pANIne, (paDipuNNAiM sattari vAsAiM) 82 paripU sittara varasa sudhA (sAmaNNapariyAyaM pAuNittA) zrAmaNyaparyAyayAritraparyAya pANIne, (ekkaM vAsasaya pAlaittA) sarva manI inaseso 12sa sudhI potAnu sarvamAyuSya pUrA zane, (ravINe vedyaNijjA-''uyanAma-gutte) vehanIya Ayu nAma ane gotra meM yA2 sapopAhI bharbhA kssii| thy| pachI, (imI se osappiNIe)mA savasarpiImA (dUsamasusamAe samAe bahuviikkaMtAe) huSamasuSamA nAmanoyotho mAro gho paro yA bA6, (je se vAsANaM paDhame mAse) 4 mA varSAno paDelo machino, (ducce pakrave-sAvaNasuddha) jI? 55vAuiyuM, meTale (tasTa NaM sAvaNasuddhassa aTThamIpavaraveNaM) zrAvamAsanA zusa 55vayAnI ||4mne hivase (ummiM saMmeAselasiharaMsi) sabheta nAmanA parvatamA zi52 752 (appacauttIsaime) tetrIzajI muniparo sAthe pote yotrIzamA zrIpArzvanAtha prabhu (mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM) nimAsi. matabheTalemAsa155 5 paDe yuti yayA chatai, (visAhAhiM nakravatteNaM jogamuvAgaeNaM) vishaa| nakSatramA yandramAno yoga prAta yatai, (puvyaNhakAlasamayaMsi) pUrvAnasamaye ( vAgdhAriyapANI ) 13sadhyAnamA saian rANesA cha hAtha bhe| mevA (kAlagae) aNadharma pAbhyA, (viikkaMte) saMsA23pI samudrano pAra pAbhyA, (jAva-savvadukravappahINe) yaavtzarIra tathA mana saMbaMdhI sarva duHkho naSTa thayAM che jemane evA thayA. 168. pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa jAva sabbadukkhappahINassa duvAlasa vAsasayAI viikkNtaaii| terasamassa ya vAsasayassa ayaM tIsaime saMvacchare kAle gacchai // 7 / 21 / 169 // (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa jAva savvadukravappahINassa) garbha pAmelA yAvat sarpa:pathI bhuta thayelA sevA puruSapradhAna man zrIpArzvanAthanA nirmAthI (duvAlasa vAsasayAI viikkaMtAI) mAraso 12sa vyatIta thayai. (terasamassa rA vAsasAssa ) mane teramA sAno (ayaM tIsaime saMvacchare kAle gacchai) 0 trIzamI saMvatsarakALa jAya che. eTale pArzvanAtha prabhunA nirvANa pachI bAraso trIzame varase zrIkalpasUtra pustakArUDha thayuM athavA vaMcAyuM. kemake- zrI pArzvanAtha prabhunA nirvANa pachI aDhIso varase zrImahAvIra prabhunuM nirvANa thayuM, ane zrI mahAvIra prabhunA nirvANa pachI navaso eMzIme varase zrIkalpasUtra pustakArUDha thayuM athavA vaMcAyuM. 169. ||shrii pArzvanAtha caritraM smaaptm|| Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335%EHRS-8-(zrIkalpa sUtram- --- -- CzrI neminAthaprabhunuM caritra ) have jaghanya madhyama ane utkRSTa vAcanAe karIne zrIneminAtha prabhunuM caritra kahe che teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThanemI paMcacitte hutthaa|tN jahA-cittAhiMcue caittA gambhaM vkkNte| taheva ukkhevo, jAva cittAhiM prinnibue||7|22|170|| (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ) te ||nne sane te samaye (arahA ariTThanemI )maIn zrImariSTanemi prabhunA (paMcacitte hutthA) pAye 48yA yitrA nakSatramA thayA (taM jahA) te saamaa|-(-cittaahiN cue caittA gabbhaM vakte ) yitrA nakSatrane vidhe bhagavAn hevalo'thI 24vyA, 24vIne gama utpanna thy| (taheva uvaravevo) maha te 4 prabhArI ullepa kahevo, eTale zrI mahAvIra prabhunA kalyANaka saMbaMdhamAM pUrve AvelA pATha pramANe ahIM pATha kahevo, vizeSa eTalo ke uttarAphAlganI ane svAti nakSatrane ThekANe citrA nakSatra kahevuM. eTale-zrIneminAtha prabhu citrA nakSatramAM 4-myA, tamomeyitrA nakSatramA hA sIdhI, temane citrA nakSama vaNazAna bhane pani utpanna thayu. (jAva cittAhiM pariNivyue) yAvat tebho thitrA nakSatramA nirvA5bhyA-mokSe gayA. 170. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThanemI je se vAsANaM cautthe mAse, sattame pakkhekattiyabahule tassa NaM kattiyabahulassa bArasIpakkhe NaM aparAjiyAo mahAvimANAo battI-sasAgarovamaTTiiyAo aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse soriyapure nayare samuddavijayassa raNNo bhAriyAe sivAe devIe; puvarattAvarattakAlasamayaMsi jAva-cittAhiM gabhattAe vkNte| savvaM taheva suviNadaMsaNa-daviNasaMharaNAiyaM ittha bhANiyavvaM // 7 / 23 / 171 // (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te Ne. ane te samaye (arahA ariTThanemI ) maIn zrIariSTanemi (je se vAsANaM cautthe mAse) 4 varSAno yotho malino, (, sattame pakrave) sAta 55vAuiyuM, (kattiTabahule tassa NaM kattiTabahulassa ) bheTale ti bhAsanA ! 55vAuiyAnI (bArasI pakrave NaM ) ||2snii tithine viSe, (aparAjiyAo mahAvimANAo battI-sasAgarovamaiiyAo ) yAM yonI utkRSTa sthiti jatrI sAgaropamanI cha sevA a524ta nAmAnA mahAvimAna thI (aNaMtaraM cayaM caittA) matavinA yavana rIne, (iheva jaMbuddIve A4 padIpane viSe(bhArahe vAse)bharatakSetramA (soriyapare nAre) zauryapa2 nagarane viSe (samaddavijAssa raNo) samudraviya 21nI (bhAriyAe sivAe devIe) zivAhevI nAmanI mAryAnI mane vidhe (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ) madhyarAtrimA (jAva-cittAhiM ) yAvat-citrA nakSatramA yandramAno yogAta thatAM (gabbhattAe vaLate) garmA utpanna yayA. ( savvaM taheva suviNadaMsaNa-daviNasaMharaNAiyaM ittha bhANiyavvaM ) mI zivAdevI mAtAe cauda svapna dekhavAM, kuberanI AjJAthI tiryagajuMbhaka devoe mahAnidhAno ANavAM, vigere zrI mahAvIra prabhunA saMbaMdhamAM pUrve kahela pATha pramANe sarva varNana kahevuM. 171. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTenamI, je se vAsANaM paDhame mAse ducce pakkhe-sAvaNasuddhe tassa NaM sAvaNasuddhassa paMcamIpakkhe NaM navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM jAva cittAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM 1. 42|tii-bhaaso vahI bAraze. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kasTa***(zrIvaDqRqNana arUarajIsTa Arogga AroggaM dArayaM pyaayaa| jammaNaM samuddavijayAbhilAveNaM neyavvaM jAva-taM houNaM kumAre aciTThanemI naamennN| arahA ariTThanemI dakkhe jAva tiNNi vAsasayAiM kumAre agAravAsamajjhe vasittA NaM puNaravi loaMtiehiM jIakappiehiM devehiM taM ceva savvaM bhANiyavvaM jAva-dANaM dAiyANaM paribhAittA // 7 / 24 / 172 // (tevi jne tei samai) te kALe ane te samaye (ba81 deinamI) ardhanuM zrIariSTanemi janmyA. zivAdevI mAtAe prabhune kayAre janma Apyo? te kahe che- (vImA paDhane mAre) je A varSAkALano pahelo mAsa, (tuvepavarave-sAvaULatuve) bIjuM pakhavADiyuM, eTale (tadiAvaLamukhyapaMghamIpavarave ) zrAvaNamAsanA zukla pakhavADiyAnI pAMcamanI rAtrine viSe (navaUE mAsAmAM vahupaDiqUUIT) nava mAsa barAbara saMpUrNa thatAM (nAva-) yAvat anukrame garbhasthiti pUrNa thatAM (vijJAai navavarenonamuvA IPUT) citrA nakSatramAM candramAno yoga prApta thatAM (bAra) ArogyavALA eTale jarA paNa pIDArahita evAM te zivAdevIe (bAroni RaaN vAva) Arogya eTale abAdhArahita evA putrane janma Apyo. ahIM janmamahotsava vigere sarva zrI mahAvIra prabhunI peThe zrIneminAtha prabhunA nAmathI kahevuM, (gammaNa samuvijhavaminAve nevaa) tathA prabhuno janma mahotsava samudravijaya rAjAe karyo ema jANavuM. (gAva-) yAvatu-samudravijaya rAjAe putrajanmanI khuzAlImAM dasa divasa sudhI mahotsavarUpa kuLamaryAdA karI, ane putrajanmane bArame divase sagAM - saMbaMdhI tathA jJAtijanone AmaMtraNa karI bhojana karAvyuM. tyAra bAda samudravijaya rAjAe sagAM-saMbaMdhI tathA jJAtijanone kahyuM ke- "devAnupriyo! amAro A bALaka garbhamAM hato tyAre tenI mAtAe svapnamAM riSTa ratnamaya nemi dekhI hatI, (te hoDa [ re raSTanemI nAmevi) tethI amAro A kumAra vaDe ariSTanemiho, eTale amArA A kumAranuM nAma ariSTanemi pADIe chIe". zrI ariSTanemi prabhu paraNyA nathI, tethI kumAra kahevAyA. prabhu na paraNyA te vRttAMta nIce mujaba have zrI nemikumAra anukrame moTA thatA yuvAvasthA pAmyA, tyAre temane eka vakhate zivAdevI mAtAe kahyuM ke-"he putra! have tuM lagna karavAnI anumati Apa, ane amArA manorathane pUro kara'. prabhue mAtAne pratyuttara Apyo ke- "mAtAjI! yogya kanyA prApta thatAM paraNIza'. vairAgyasarathI bhIMjAyelA aMta:karaNavALA zrInemikumAra kautuka rahita hatA; chatAM eka vakhate mitro vaDe gherAyelA prabhu krIDA karatA kRSNavAsudevanI AyudhazALAmAM gayA. tyAM kautuka dekhavAne utsuka thayelA mitronI vinaMtithI zrInemikumAre kRSNanA cakrane AMgaLInA agrabhAga upara kuMbhAranA cAkaDAnI peThe pheravyuM. zA dhanuSyane kamaLanA nALacAnI peThe namAvyuM, kaumudikI nAmanI gadAne lAkaDInI peThe upADI potAnA khabhA upara rAkhI, ane pAMcajanmaya zaMkhane potAnA mukha para dharI pUryo- vagADyo. te vakhate zrInemikumAranA mukhakamaLathI pragaTa thayelA pavana vaDe pAMcajanya zaMkha pUrAyo chatAM gajendro baMdhana staMbhone ukheDI sAMkaLo toDI gharonI paMktine bhAMgatA nAsavA lAgyA, kRSNanA ghoDAo baMdhano toDI azvazALAmAMthI nAsI doDavA lAgyA, AkhuM zahera baheruM banI gayuM, nagarajano trAsa pAmyA ane zasazALAnA rakSako mRta thayA hoya tema paDI gayA. AvA prakArano zaMkhadhvani sAMbhaLI 'koI zatru utpanna thayo jaNAya che' evA vicArathI vyAkuLa cittavALA kRSNa turata AyudhazALAmAM 1. nemi eTale cakranI dhAra. 2. jema amaMgaLanA parivAra mATe pazcima zabdanI agADI "a" akSara muko 'apazcima' zabda pazcima zabdanA arthamAM vaparAya che, (gabo-vatpa{iUI[vati, patra 221) tema rijha zabda amaMgaLavAcI hovAthI te amaMgaLanA parivAra mATe riSTa zabdanI agADI "a" akSara vadhArI prabhunuM 'ariSTanemi' nAma pADyuM che. ariSTa eTale azubhano dhvaMsa karavAmAM nemi eTale cakranI dhAra samAna te ariSTanemi, ariSTanemi prabhunuM bIjuM nAma neminAtha che. * ***** * ***(195)* ** * ******** Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * akasma***( jIvaTakhUNama makara * * AvyA, tyAM zrInemikumArane dekhI Azcarya pAmyA. pachI potAnI bhujAnA baLanI tulanA karavA mATe kRSNa nemikumArane kahyuM ke- "hebaMdhu! ApaNe baLanI parIkSA karIe'. nemikumAre tema karavA svIkAryuM, eTale kRSNa nemikumAra sAthe mallanA akhADAmAM AvyA. prakRtithI dayALu evAnemikumAre vicAryuM ke- "jo chAtIthI bhujAthI ke caraNathI kRSNane dabAvIza to tenA zA hAla thaze, tethI jevI rIte tene anartha na thAya, ane mArI bhujAnA baLane jANe, tevI rIte karavuM yogya che". A pramANe vicAra karI nemikumAre kRSNane kahyuM ke-"he baMdhu! vAraMvAra pRthvI para ALoTavA vigerethI je yuddha karavuM te to sAdhAraNa mANasanuM kAma che, mATe baLanI parIkSA mATe paraspara bhujAnA namAvavA vaDeja ApaNuM yuddha thavuM joie". kRSNa te vAta svIkArIne turata potAnI bhujA lAMbI karI. kRSNa lAMbA karelA bAhune nemikumAre to netaranI latAnI peThe athavA kamaLanA nALavAnI peThe lIlAmAtramAM turata vALI nAkhyo. pachI nemikumAre potAnI vAmajA dharI rAkhI. __"zAkhAnibhe nemijinasya bAhau, tataH sa zAkhAmRgavad vilagnaH / cakre nijaM nAma hariyathArtham, udyadviSAdadviguNA'sitAsyaH // 1 // " te vakhate kRSNato vRkSanI zAkhA jevA neminAthanA bAhune viSe vAMdarAnI peThe laTakI rahyA, tethI utpanna thatA khedane lIdhe bamaNA kALA thayelA mukhavALA harie (kRSNa) potAnuM hari (vAMdaro) yathArtha karyuM .1. kRSNa potAnuM baLa ghaNI rIte ajamAvyuM, chatAM prabhunA bhujAdaMDane jarA paNa namAvI zakyA nahi. chevaTe prabhuno bAhutaMbha choDI potAnuM vilakhApaNuM DhAMkI detA kRSNa nemikumArane AliMgana daI A pramANe bolyA ke-'priyabaMdhu! jema balabhadra mArA baLathI jagatane tRNa samAna mAne che, tema huM tamArA baLathI jagatane tRNa samAna gaNuM chuM.' e pramANe kahI nemikumArane visarjana karyA. pachI khinna thayelA cittavALA kRSNa ciMtAtura banI vicAravA lAgyA keA mahAbaliSTha nemikumAra mArA rAjyane lIlAmAtramAM laI leze. ghaNAM kaSTo veThI meLaveLA mArA rAjyano bhoktA to e ja thaze. sthaLabuddhivALA (mUrkha) kevaLa kaSTanA bhAgI thAya che, paNa phaLa to buddhimAna meLave che, juo, dAMta muzkelIthI cUrNa kare che, ane jillA kSaNavAramAM gaLI jAya che". tyAra pachI kRSNa balabhadra sAthe vicAravA lAgyA ke- huM vAsudeva hovA chatAM vRkSanI zAkhA sAthe laTakatA paMkhInI peThe nemikumAranI bhujA sAthe laTakI rahyo!, AvA mahAbaliSTha nemikumAra ApaNuM rAjya laI leze, mATe have zuM karavuM?" A pramANe vicAra kare che, tevAmAM AkAzamAM devavANI thaI ke- he hari! pUrve zrI neminAtha tIrthakare kahyuM hatuM ke, neminAtha nAmanA bAvIsamAM tIrthakarakumAra avasthAmAM ja dIkSA leze." AvI devavANI sAMbhaLI kRSNa nizcita thayA, chatAM nizcaya mATe eka vakhate aMtaHpurathI parivarelA kRSNa nemikumAra sAthe jaLakrIDA karavA raivatAcalanA udyAnamAM gayA. tyAM kRSNa premathI prabhune hAthe jhAlI sarovaranI aMdara praveza karAvyo, ane suvarNanI picakArImAM kesaramizrita jaLa bharI te vaDe prabhune siMcavA lAgyA. vaLI kRSNa rukmiNI pramukha gopIone paNa kahI rAkhyuM hatuM ke tamAre nemikumAra sAthe niHzaMkapaNe krIDA karavI, ane koI paNa rIte vivAhanI icchAvALA karavA'. A pramANe potAnA patinI AjJAthI te gopAo paNa prabhu sAthe sAthe krIDA karavA lAgI. teomAM strI keTalIka strIo prabhu upara kesaramizrita sugaMdhI jaLa chAMTavA lAgI, keTalIka strIo puSponA daDAothI prabhune vakSasthalamAM mAravI lAgI, keTalIka strIo hRdayabhedI tINa kaTAkSabANa pheMkavA lAgI, ane kAmakaLAnA vilAsamAM catura evI keTalIka strIo mazkarI vaDe vismaya pamADavA lAgI. pachI to te badhI strIo ekaThI maLI prabhune vyAkuLa karavA mATe suvarNAdinI picakArIomAM sugaMdhI jaLa khUba chAMTavA lAgI, ane Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************(zrIvaNarUkhUNaKOa******* 2mmatamAM tanmaya banI gayelI satata paraspara hasavA lAgI. eTalAmAM AkazAmAM devavANI thai ke- "strIo! tame bhoLI cho, kemake A prabhu to bALapaNAmAM paNa cosaTha indroe maLI yojanapramANa pahoLA mukhavALA moTA hajAro kaLazothI meruparvata para abhiSeka karyo hato, to paNa te prabhu jarA paNa vyAkuLa thayA nahotA, to pachI tame atizaya mahenata karavA chatAM te prabhune vyAkuLa kema karI zakazo??" pachI zrInemikumAra paNa kRSNane tathA te sarva gopIone jaLa chAMTavA lAgyA ane kamaLapuSponA daDAo vaDe mAravA lAgyA. evI rIte vistArapUrvaka jaLakrIDA karI rahyA bAda sarovarane kAMThe AvI zrInemikumArane suvarNanA siMhAsana para besADI badhI gopIo cAre tarapha vIMTaLAIne ubhI rahI. teomAM rukmiNI bolI ke-"nemikumAra! atyaMta samartha evA tamArA bhAI to batrIsa hajAra strIo paraNelA prasiddha che, chatAM tame AjIvikA calAvavanA bhayathI DarIne kAyara banI eka paNa kanyAne paraNatA nathI te ayukta che! he diyara! jo strInuM bharaNa-poSaNa tamArAthI nahi thAya, to jema tamArA bhAI potAnI batrIsa hajAra strIonuM bharaNa-poSaNa kare che; tema tamArI strInuM paNa bharaNa-poSaNa jarUra karaze, tenI ciMtA karazo nahi." tyArapachI satyabhAmA bolI ke-"RSabhadeva vigere tIrthakaroe vivAha karyo hato, rAjya amala calAvyo hato, viSayo bhogavyA hatA, temane ghaNA putro paNa thayA hatA, ane teo chevaTe mokSe paNa gayA che, paNa tame to Aja koI navA mokSagAmI thayA cho? he ariSTanemi!! khUba vicAra karo, he diyara! manohara gRhasthapaNAne jANo, ane lagna karI bAMdhavonAM manane svastha karo. tame yogya samaye icchAnusAra khuzIthI brahmacarya pALajo, paNa atyAre apratima rUpalAvaNyathI khIlI uThelA A tamArA navayauvanAne araNyanA puSpanI jema niSphaLa na gumAvo". jAMbavatIe kahyuM-"he kumAra! sAMbhaLo, ane amArA kathanane dhyAnamAM lyo. pahelA tamArA ja vaMzamAM vibhUSaNa samAna evA munisuvrata nAmanA tIrthaMkara thaI gayA che, teo paNa gRhasthAvAsamAM rahI putra utpanna thayA pachI mokSa gayA che. mATe he diyara! tame paNa vivAha karo, ane gRhasthavAsa bhogavyA pachI icchA mujaba karajo." padmAvatIe kahyuM ke "kharekhara A jagatamAM strI vagaranI puruSanI kAMI zobhA nathI, are! vAMDhA puruSano koI vizvAsa paNa karatuM nathI, strI vinAno puruSa dhUrta gaNAya che; mATe he diyara! kAMI samajo, ane lagna karavAnI anumati Apo". gAMdhArI bolI ke -"he kumAra!ghera padhArelAM sagAM-saMbaMdhIonI paroNAgata, uttama mANasono meLAvaDo, parvanA utsavanA gharanuM kAmakAja, vivAhanAM kRtyo, ujeNI, poMkhaNuM ane sabhA vigere strI vagaranAM zobhatAM nathI." gaurIe kahyuM ke-"are! ajJAnI paMkhIo paNa Akho divasa pRthvI para bhaTakIne sAyaMkALe mALAmAM potapotAnI strI sAthe sukhapUrvaka rahe che. te diyara! zuM tame te paMkhIo karatAM paNa mUDha dRSTivALA cho ke jethI eka paNa strI aMgIkAra karatA nathI?" - lakSmaNA bolI ke-"sarva aMge snAnAdi zobhA karavAmAM vicakSaNa, premarasathI manohara, vizvAsanuM pAtra, ane duHkhamAM sahAya karanAra evuM priyA vinA bIjuM koNa che?". susImAe kahyuM ke- ghera padhArelA paroNAo ane munirAjonI sevA-bhakti strI vinA bIjuM koNa kare? ane strI vagarano puruSa zobhA paNa zI rIte pAme? mATe he diyara! samajo, ane paraNIne gRhasthAvAsa zobhAvo". AvI rItenI bIjI paNa gopIonI vANInI yuktiothI ane yaduonA AgrahathI mauna rahelA paNa prabhune * * *** ***(197 * ****** *** Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # #####zrIvaDqqkrama awaaaaaaaarUNa jarA hastA mukhavALA joi "niSaddaghana anumatina -eTale niSedha karyo nahi, mATe mAnyuM che evA nyAyathI te gopIoe harSita thaI UMce svare ughoSaNA karI ke-1nemikumAre lagna karavAnuM svIkAryuM. A vAta samagra dvArikAnagarImAM phelAI gaI, ane tethI loko paNa kahevA lAgyA ke- nemikumAre vivAha karavAnuM svIkAryuM." tyArapachI kRSNa vAsudeve ugrasena rAjA pAse jaI nemikumAra mATe temanI putrI rAjumatInuM mAguM karyuM, ugrasene ghaNA ja harSathI te svIkAryuM. kRSNa turata samudravijaya pAse AvI te khabara ApyA, te sAMbhaLI khuzI thayelA mahArAjA samudravijaya bolyA ke-"he vatsa! tamArI pitRbhakti ane bhrAtRvAtsalya joi mane ghaNo harSa thAya che, vaLI tame nemikumArane vivAha karavAnuM kabUla karAvI amArI hamezAMnI ciMtAne dUra karI che'. pachI mahArAjA samudravijaye krokhuki nAmanA jyotiSIne bolAvI lagnano zubha divasa pUchayo. tyAre kropuki bolyo ke "varSAsu zubhakAryANi, nA'nyAnyapi smaacret| gRhiNAM mukhyakAryasya, vivAhasya tu kathA? // 1 // " "he mahArAjA! varSAkALamAM bIjAM paNa zubhakAryo koI karatuM nathI, to pachI gRhasthIonuM mukhya je vivAha che tenI to vAta ja zI karavI?1." samudravijaya bolyA ke-"he kroSTAki! A vakhate jarA paNa kALakSepa karavo yogya nathI, kAraNa ke kRSNa ghaNI mahenate nemikumArane vivAha mATe manAvyA che. mATe vivAhamAM vighna na thAya evo je najIkano divasa hoya te kaho'. tyAre krokie zrAvaNa suda chaThano divasa kahyo. pachI e tithi ugrasena rAjAne paNa kahevarAvI. banne ThekANe vivAha yogya sAmagrIo taiyAra thavA lAgI, kRSNa AkhA zaherane zaNagArIsvarga samAna suzobhita banAvI dIdhuM. lagnane divase zrInemikumArane ugrasenane ghera laI javAne taiyAra karyA. uttama zRMgArayukta banelA prabhu zveta azvavALA ratha upara ArUDha thayA, prabhune mastake uttama chatra dharyuM, banne paDakhe cAmaro vIMjhAvA lAgyA, azvonA haNahaNATathI dizAone gajAvI rahelA kumAro prabhunI AgaLa cAlyA. banne paDakhe rAjAo hAthI upara besI cAlavA lAgyA, pachavADe samudravijayAdi dazArtho,kRSNa, balabhadra vigere parivAra cAlyo, ane tyAra bAda mahAmUlyavALI pAlakhIomAM besIne zivAdevI mAtA, satyabhAmA vigere aMtaHpuranI strIo tathA bIjI strIo maMgaLagIta gAtA gAtI cAlI. AvI rIte moTI samRddhiyukta banelA zrInemikumAre AgaLa cAlatA sArathine pUchayuM ke-maMgaLanA samUhathI vyApta A sapheda mahela kono che?" tyAre AMgaLInA agrabhAga vaDe dekhADatA sArathie kahyuM ke-"he svAmI! kailAsanA zikhara jevo sapheda A AlazAna mahela ApanA sasarA ugrasena rAjAno che, ane ApanI strI rAjumatInI A candrAnanA tathA mRgalocanA nAmanI sakhIo paraspara vAtacIta karI rahI che. te vakhate zrInemikumArane joi mRgalocanAe candrAnanAne kahyuM ke-"candrananA! strI vargamAM eka rAjImatI ja prazaMsA yogya che, ke jeNIno hAtha Avo sundara vara grahaNa karaze. tyAre candrAnanA mRgalocanAne kahevA lAgI ke-"he sakhI! vijJAnane viSe catura evo vidhAtA AvA adbhuta rUpathI manohara evI rAjamatIne banAvIne jo AvA uttama varanI sAthe teNIno meLApa na karAve to te zI pratiSThA pAme ?" have vAjiMtronA zabda sAMbhaLI rAjImatI paNa mAtAnA gharamAMthI nIkaLI sakhIo pAse AvI, ane bolI ke- "he sakhIo! ADaMbara sahita AvatA koI vararAjAne jema tame joI rahI cho tema zuM huM paNa jovA na pAmuM?" e pramANe kahI baLathI te banne sakhIonI vacce ubhI rahI. svAbhAvika saundaryathI zobhI rahelA ane ratnajaDita AbhUSaNothI adhika dedIpyamAna banelA nemikumArane joI rAjImatI Azcarya sahita vicAravA lAgI ke-"zuM A to pAtAlakumAra che? athavA zuM sAkSAt kAmadeva che athavA zuM surendra che? athavA zuM mArAM puNyano samUha A mUrtimAna Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2144 zrIkalpasUtram prAra thaine Avyo che? je vidhAtAe saubhAgya pramukha guNothI bharelA AvA anupama varane banAvyo che, te vidhAtAnA hAthanuM huM harSathI lUMchaNuM karuM chuM. AvI rIte nemikumA2 sAme ekITase joi rahelI rAjImatIno abhiprAya jANI mRgalocanAe prItipUrvaka hAsyathI candrAnanAne kahyuM ke-''sakhI candrAnanA! jo ke A vara samagra guNothI saMpUrNa che, chatAM temAM eka dUSaNa to che ja, paNa varanI ardhI evI rAjImatI sAMbhaLatAM te kahI zakAya nahi. tyAre candrAnanA bolI ke-'sakhI mRgalocanA! meM paNa te jANyuM che paraMtu atyAre to mauna ja rahevuM ucita che'. AvI rIte potAnI ja u52 hAMsI karatI sakhIonI vAtacIta sAMbhaLI rAjImatI lajjAe karIne potAnuM madhyasthapaNuM dekhADatI bolI ke-''he sakhIo! jagatamAM adbhuta bhAgya-saubhAgya vaDe dhanya evI koi paNa kanyAno A bhartAra ho, paraMtu samagra guNo vaDe suMdara evA A varamAM paNa dUSaNa kADhavuM e to dUdhamAMthI porA kADhavA jevuM asaMbhavata ja che. jema kSIrasamudramAM khArAza, kalpavRkSamAM kaMjUsAi, caMdanavRkSamAM durgaMdhI, sUryamAM aMdhakAra, suvarNamAM zyAmatA, lakSmImAM dAridraya, ane sarasvatImAM mUrkhatA kadApi saMbhave nahi, tema A anupama vararAjAmAM eka paNa dUSaNa saMbhavatuM ja nathI''. te sAMbhaLI banne sakhIo vinodapUrvaka bolI ke-'he rAjImatI! prathama to vara gau2varNavALo jovAya, bIjA guNo to paricaya thayA pachI jaNAya, paNa A varamAM to te gau25NuM kAjaLanA raMga jevuM dekhAya che!''. te sAMbhaLI rAjImatI banne sakhIo pratye IrSyA sahita bolI ke sakhIo! mane Aja sudhI bhrama hato ke tame mahAcatura ane DahApaNavALI cho, paNa mAro te bhrama atyAre bhAMgI gayo che, kemake sakaLa guNanuM kAraNa je zyAmapaNuM bhUSaNarUpa che, chatAM te zyAmapaNAne tame dUSaNa rUpe jaNAvo cho. have tame sAvadhAna thaine sAMbhaLo, zyAmapaNAmAM ane zyAma vastuno Azraya karavAmAM guNa rahelA che, tathA kevaLa gau2paNAmAM to doSa rahelA che, kemake- bhUmi, citravelI, agara, kastUrI, megha, AMkhanI kIkI, keza, kasoTI, mazI ane rAtri, e sarve vastu zyAma raMganI che, paNa mahA phaLavALI che, e zyAmapaNAmAM guNa kahyA. netramAM kIkI, kapUramAM aMgAro, candramAM cihna, bhojanamAM marI, ane citrAmAM rekhA; e sarve kIkI pramukha zyAma padArtho netrAdi padArthone guNanA hetubhUta che, e zyAma vastuonA AzrayamAM guNa kahyA. vaLI lavaNa khAruM che, hima dahana kare che, ati sapheda zarIravALo rogI hoya che, ane cUno paravaza guNovALo che, e kevaLa gaurapaNAmAM avaguNa kahyA''. AvI rIte teo paraspara vArtAlApa karI rahI hatI, tevAmAM zrInemikumAre pazuone Artasvara sAMbhaLI AkSepapUrvaka sArathine pUchyuM ke-'sArathI! A dAruNa svara kono saMbhaLAya che?''. sArathie kahyuM ke- 'he svAmI? ApanA vivAhamAM bhojana mATe ekaThA karelA pazuono Asvara che'. sArathinA AvAM vacana sAMbhaLI prabhu vicAravA lAgyA ke-'are! vivAhotsavane dhikkAra che, jemAM A jIvo maraNabhayathI zokagrasta che'. eTalAmAM 'he sakhIo! mAruM jamaNuM netra kema pha2ke che?" e pramANe bolatI ane manamAM saMtApa thavAthI netramAMthI azru varasAvatI rAjImatIne sakhIoo kahevA lAgI ke-'bahena! pApa zAMta thAo, amaMgaLa haNAo, ane badhI kuLadevIo tAruM kalyANa karo'ema kahIne te sakhIo thuthukAra karavA lAgI. te vakhate zrInemikumAra prabhue sArathine kahyuM ke-'tuM ahIMthI rathane pAcho phe2va'. A vakhate zrIneminAtha prabhune joto eka haraNa potAnI garadanathI haraNInI garadana DhAMkIne ubho hato. ahIM kavi ghaTanA kare che, ke prabhune joine haraNa kahevA lAgyo ke '"mA paratu mA paDyu, thaM madda yivahArinjiM jJariniMga sAmI! anheM maraLA vi, gusso piyatAviraho / / 1 / ' 'he svAmI! mArA hRdayane haranArI A mArI haraNIne mAratA nahi, mAratA nahi, kemake mArA maraNa karatAM 199 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa mArI priyatamAno viraha dussaha che.' tyAre haraNI zrIneminAthanuM mukha joi haraNa pratye bolI ke "eso pasannavayaNo, tihuaNasAmI akAraNo bNdhu| tA viSNaksu vallaha!, rakkhatthaM svvjiivaannN||2||" "prasanna mukhavALA A to traNa bhuvananA svAmI che, niSkAraNa baMdhu che, mATe he vallabha! sarva jIvonuM rakSaNa karavAne temane vinaMtI karo" 2. A pramANe patnIe varelo haraNa prabhune kahevA lAgyo ke nijharaNanIrapANaM, araNNataNabhakkhaNaM ca vnnvaaso|amhaann niravarAhANa, jIviyaM rakkha rakkha paho! // 3 // "he svAmI! ame jharaNAnAM jaLanuM pAna karIe chIe, jaMgalanA ghAsanuM bhakSaNa karIe chIe, ane vanamAM nivAsa karIe chIe, AvA niraparAdhI evA amArA jIvitanuM he prabhu! rakSaNa karo, rakSaNa karo. 3." evI rIte badhAM pazuoe potapotAnI bhASA vaDe prabhune vinaMtI karI, tyAre prabhue pazu rakSakone kahyuM kepazurakSako! A pazuone mukta karo, mukta karo, huM vivAha karIza nahi. prabhunI AjJAthI pazurakSakoe pazuone mukta karyA ane sArathie prabhuno ratha pAcho pheravyo. ahIM kavi ghaTanA kare che heri: niyo, virade rAmasIto. jene rAmatIyA, ra6: satyameva sa: ? " "je kuraMga (haraNa) candranA kalaMkane viSe, rAma ane sItAnA virahane viSe, ane zrIneminAthane rAjImatInA tyAgane viSe hetubhUta thayo, te kuraMga eTale khoTo raMga karanAra e satya ja che.1." A vakhate nemikumArane pAchA vaLatA joi samudravijaya, zivAdevI pramukha svajanoe turata rathane jato aTakAvyo, ane zivAdevI mAtA AMkhamAM AMsu lAvI kahevA lAgyAM ke-"he jananIvallabha vatsa! huM prArthanA karuM chuM ke tuM koi rIte vivAha karI mane vahunuM mukha dekhADa, he putra! mArI lAMbA vakhatanI icchA pUrI kara. tyAre nemikumAra bolyA ke- "he mAtAjI! tame Agraha mUkI dyo, mAruM mana manuSyasaMbaMdhI strIone viSe nathI, paNa muktirUpI strIno saMgama karavAne utkaMThAvALuM ane Asakta thayeluM che; kemake je strIo rAgIne viSe paNa rAgarahita che te strIone koNa rove? paNa muktirUpI strI ke je virAgIne viSe rAgavALI che tenI huM icchA karuM chuM." A khabara sAMbhaLI rAjImatI 'hA deva! A zuM thayuM? ema kahI vRkSa kheMcAtA velaDInI jema mUccha pAmI pRthvI para DhaLI paDI. tatkALa bhaya pAmelI sakhIo zItaLa jaLathI siMcana karavA lAgI, paMkhAthI pavana vIMjhavA lAgI, ane caMdanarasathI vilepana karavA lAgI, tethI mahAmuzkelIe rAjImatI zuddhimAM AvIne beThI thai, ane netramAMthI codhArA azru varasAvatI moTA svare vilApa karavA lAgI ke-"he yAdavakuLamAM sUryasamAna! he nirUpama jJAnI! he jagatanA zaraNarUpa! he karuNAnidhi svAmI! mane ahIM choDIne Apa kyAM cAlyA! he nAtha! jo ApanA jevA TekIlA mahAzayo paNa karelI pratijJAno bhaMga karaze, to jarUra samudra paNa maryAdA mUkI deze. vaLI potAnA hRdayane kahevA lAgI ke-"are dhITa, kaThora ane nirlajja hRdaya! jayAre ApaNA svAmI anyatra rAmavALA thayA che, tyAre haju paNa tuM jIvitane kema dhAraNa kare che? vaLI nisAsA mUkatI rAjImatI potAnA svAmIne upAlaMbha sahita kahevA lAgI ke- he dhUrta! samagra siddhoe bhogavelI muktirUpI gaNikAmAM jo tame Asakta hatA, to pachI AvI rItanA vivAhanA AraMbhathI tame mane zA mATe viDaMbanA karI?, rAjamatIno Avo hRdayabhedaka vilApa sAMbhaLI sakhIo roSa sahita bolI ke"he sakhI! lokaprasiddha eka vAta che te sAMbhaLaje. zyAma hoya che te bhAgye ja saraLa hoya che, kadApi koi zyAma saraLa hoya to samajavuM ke vidhAtAe bhUlathI tene saraLa karyo hoya che, bAkI moTe bhAge zAmaLA vaja ja hoya che. he priya sakhi! AvA prItirahitane viSe tame prema bhAva kema karo cho? tamAre tenI sAthe zo saMbaMdha che? sneha vagaranA Jain Education Interational Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je rakama raTIznara (jIvaTaqkhUNama kara kara kara kara hakkara kare vyavahArathI vimukha jaMgalI prANInI jema ghare rahyA, chatAM gRhavAsamAM bIkaNa dAkSiNya vagaranA ane svecchAcArI evA e nemikumAra kadI cAlyA gayA to bhale gayA. ApaNane tenA AvA svabhAvanI pahelethI khabara paDI te ThIka ja thayuM. jo kadI e tamane paraNIne mamatArahita thayA hota to pachI kUvAmAM utArIne dora kApavA jevuM thAta. he bahena! tame nemikumArane mAtra saMkalpathI ja apAyA hatA tethI jayAM sudhI temaNe tamAruM hastagrahaNa karyuM nathI tyAM sudhI tame kanyArUpa ja cho, mATe tame ATalo badho kheda kema karo cho? prItine viSe tatpara evo koI bIjo bhartAra tamAre mATe zodhI kADhazuM. sakhIonAM AvAM vacana sAMbhaLI rAjImatI potAnA banne kAna DhAMkI kahevA lAgI kehe sakhIo! tame mane na saMbhaLAvavA lAyaka vacano kema saMbhaLAvo cho? mArA pavitra kuLane kalaMka lAge evA ane kulaTAnA kuLane chAje evA vacano bolI mane zA mATe saMtapta karo cho? kadAca sUrya pazcimamAM Uge, samudra maryAdA choDe ane pRthvI pAtALamAM pesI jAya, to paNa huM nemikumAra sivAya bIjo bhartAra nahi ja karuM. he sakhIo ! huM mana ane vacanathI temane varI cUkI chuM. vaLI te rAjImatI zrI neminAthane kahevA lAgI ke- he jagatanA adhIza! Apa ghare AvelA vAcakone teonI icchA uparAMta Apo cho, paNa he svAmI! prArthanA karatI evI me to mArA hasta upara Apano hasta paNa na meLavyo. have virakta thayelI rAmatI bolI ke-railokya zreSTha evA zrInemikumArano hasta lagnamahotsavamAM to mArA hastA para Avyo nahi, to paNa mArA dIkSA mahotsava samaye to temano hasta vAsakSepa karavA vaDe mArA mastaka para avazya thaze. have parivArasahita samudravijaya rAjA nemikumArane kahevA lAgyA ke vatsa! evo koI nizcayavAda nathI ke na paraNelA ja mokSe jAya, kemake pUrve thai gayelA RSabhadevAdi tIrthakaro paNa vivAha karI bhoga bhogavIne pachI dIkSA svIkArI mokSe gayA che, to he kumAra! tamAruM brahmacArInuM zuM teo karatAM ghaNuM UMcuM pada thaze? "zuM paraNelA mokSe jatA nathI? mATe he pitRvallabha! atyAre vivAha karI amArA manoratha pUrA kara, te sAMbhaLI neminAtha prabhu bolyA ke-"he tAta!RSabhadevAdi tIrthakarone bhogAvalI karmo bhogavavA mATe vivAha karavo paDyo hato, paNa mArAM bhogAvalI karmo kSINa thayAM che. vaLI te pitAjI! anaMta jaMtuono saMhAra karanArA ane saMsArane duHkha rUpa karanArA evA eka strInA saMgrahavALA vivAha mATe Apa zA mATe Agraha karo cho? ahIM kavi unmekSA kare che ke. "manye'GganAviraktaH pariNayanamiSeNa nemiraagty| rAjImatI pUrvabhavaM-premNA samaketayad muktyai // 1 // " huM ema mAnuM chuM ke, strIothI virakta evA zrIneminAtha prabhu paraNavAnA bahAnAthI ahIM AvIne pUrvabhavanA premathI rAmatIne mokSa mATeno saMketa karI gayA. 1. (165 dinenI havave) aham zrIariSTanemi sarva kaLAomAM kuzaLa hatA, (gAva tithi vAsa mAre) yAvat-bhadraka prakRtivALA ane vaDIlono vinaya karanArA prabhu traNaso varasa sudhI kumAra rahyA hatA. (RvIsamo saTIT) gRhasthAvAsanI madhyamAM rahIne dIkSA levAne tatpara thayA. (puli toDavaMtikaM nIefufe e) vaLI tIrthakarone avazyapaNe dIkSAno avasara jaNAvavAno che kalpa eTale AcAra jeono evA lokAMtika devo, (ta vardhva mAvaLaM) ityAdi sarva prathamanI peThe kahevuM. eTale prabhune dIkSA levAne eka varasa bAkI rahyuM, tyAre potAnA zAzvata AcAra pramANe prabhune dIkSAno avasara jaNAvavA mATe lokAMtika devo tevA prakAranI viziSTa guNavAlI vANI vaDe prabhune abhinaMdatA ane prabhunI stuti karatA A pramANe bolyA ke-"he samRddhizALI! Apa jaya pAmo, he kalyANavaMta! Apa jaya pAmo jaya pAmo, he kAmadevane jItanArA tathA samasta ****pharaka haraphara 201 ra ra phare pharI pharaka * * Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FARHARRRRRRRH(zrIkalpasUtram REPREFERESERHITEHSHI jaMtuone abhayadAna denArA prabhu! Apa jayavaMtA vartA, ane hamezAMnA mahotsava mATe Apa dharmatIrtha pravartAvo e pramANe kahIne te lokAMtika devo jaya jaya zabda bole che. zrIneminAtha prabhune pahelethI anupama evuM avadhijJAna ane avadhidarzana hatuM. te vaDe prabhu potAno dIkSAkALa jANIne suvarNAdi sarva prakAranuM dhana yAcakone Ape che eTale vArSikadAna mApe cha. (jAva dANaM dAiyANaM paribhAittA) yAvat potAnA gotriyone suvAdi dhana mAge 5'tuM kyA mApAne zrIneminAtha prabhu dIkSA levAne nIkaLyA. 172." je se vAsANaMmAse ducce pakkhe-sAvaNasuddhe, tassa NaM sAvaNasuddhassa chaTThIpakkheNaMpuvaNhakAlasamayaMsi, uttarakurAe sIyAe sadeva-maNuyA-'surAe parisAe samaNugammamANamagge jAva bAkhaIe nayarIe majjhaM majjheNaM niggcchi| niggacchittA jeNeva revayae ujANe teNeva uvaagcchi| uvAgacchittA asogavarapAyassa ahe sIyaM tthaavei|tthaavittaa sIyAo pccoruhi| paccoruhittA sayameva AbharaNa-mallAlaMkAraM omuyi|omuittaa sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kreii|krittaa chaTeNaM bhatteNaM apANaeNaM cittAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM egaM devadUsamAdAya egeNaM purisasahasseNaM saddhiM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvaie // 7 / 25 / 173 // zrIneminAtha prabhu syAre dIkSA sevAne yAlyA? te cha-(je se vAsANaM paDhame mAse) 4 mA varSAnopaDeTo bhaDino, (ducce pakrave- sAvaNasudye) bITuM 55vAyuM, meTo (tassa NaM sAvaNasuddhassa chaTThIpakarave NaM) zrIvAbhAsanA zusa 55vAuiyAnI 74nI tithine viNe, (puvvaNhakAlasamAMsi) pUrvAnA samaye (uttarakurAe sITAe) uttararA nAmanI pAsaNImA ratnati suvarNa siMhAsana 524 tA (sadeva-maNuyA-'surAe parisAe samaNugammamANage) sane hevo manuSyo tathA masurosahita parSAmeToloDonAsabhuye urInesamyAre 5 // 7 // gamana karatA evA prabhune agADI cAlatA maMgaLapAThako, bhATa-cAraNo ane kuLanA vaDIla vigere svajano abhinandana ApavA lAgyA ke-"he kalyANakAraka! tame jaya pAmo jaya pAmo, saMyamarUpa dharmamAM tamone nirvidhrapaNuM thAo' ityAdi DIne duganA 41 vigere sva04no 45 deg45 206 bole che. (jAva-bAravaIe nArIe majjhaM majjheNaM niggacchada) yAvat-zrIariSTanemi prabhu dvArA nagarIna madhyabhAgamAyane nANe.cha. (niggacchittA) nIjIne (jeNevarevAe ujjANe) 4yAMvita nAmanuM dhAnache (teNeva uvAgacchai)tyAMAve. (uvAgachittA) bhAvIne (asogavarapAyavassa ahe) azI nAmanA uttama vRkSanI nAye (sIyaM ThAvei) potAnI pAlI sthApana rAve. (ThAvittA) sthApana 12vIne (sIyAo paccoruhai) pAsapI nIye utare cha. (paccoruhittA) nIye tarIne ( sayameva) potAnI bheNe 04 ( AbharaNa-mallAlaMkAraM omurAi) mAmUSa bhAmA prabhupa mAM.2 tAre cha. ( omuittA) m||2 tArIne (sAmeva paMcamuTThiyaM loyaM karei) potAnI meNe 4 paMyamuSTi doya 42 cha. (karittA) paMyamuSTi dorIne (chaTheNaM bhatteNaM apANaeNaM) nimevA 74 ta5 vaDe yuta 25 (cittAhi navaravatteNaM jogamuvAgaeNaM) yitrA nakSatramA yandramAno yoga prAta yatai (egaM devadUsamAdAya) me hevaDhUSya vastra praharIne (egeNaM purisasahasseNaM saddhi) me ra puruSonI sAthe (muMDe bhavittA) zano doya 42vA35 dravyathA bhane oghATi 62 421135 mAthI bhuMDa thaIne (agArA8) gaDapAsa thI nANI (aNagAriyaM pavvaie) mn||25||ne bheTale saadhu59||ne pAbhyA. 173. ___ arahA ariTThanemI caupannaM rAiMdiyAiM niccaM vosaTThakAe ciyattadehe, taM ceva savaM, jAvapaNapannagassa rAiMdiyassa aMtarA vaTTamANassa je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakkhe-Asoyabahule, tassaNaM AsoyabahulasTa FFERREFERAFTERESERENT 202THESERESTERSNEHAFERENTSHREE Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ranTa kAra? ka* ****( vaEQqNa karekaa pannarasIpakheNaM, divasassa pacchime bhAge, ujiMtaselasihare, veDasapAyassa ahe aTThameNaM bhatteNaM apANaeNaM cittAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMte aNuttare jAva-kevalavaranANa-daMsaNe samuppanne jAva-jANamANe pAsamANe viharai // 7 / 26 / 174 // (34) ninI) aham zrIariSTanemie (vapanna rahiyAruM) dIkSA lIdhA pachI copana divasa sudhI (fnaq) hamezAM (vodavaIT) kAyAnI zuzruSA tyajI dIdhelI hovAthI vosarAvI che kAyA jemaNe evA, (f ) parISahone sahana karavAthI tyajI dIdhI che zarIra uparanI mamatA jemaNe evA chatAM dareka prakAranA upasargone sahana karyA. (taM veva dhva) ahIM zrImahAvIrasvAmInA saMbaMdhamAM AvelA pATha mujaba sarva kahevuM. eTale-zarIra uparanI mamatArahita evA zrIariSTanemi prabhue devo, manuSyo ane tiryaMcoe karelA anukULa tathA pratikULa upasargone nirbhayapaNe krodharahitapaNe ane dInatA rahita paNe sahana karyA. tethI prabhu IryAsamiti vigere samitivALA; mana, vacana ane kAyamurtivALA, tathA karmarUpI zatruno nAza karavAne udyata thayA chatAM vicare che. AvI rIte jJAnadarzana ane cAritrAdi guNI vaDe AtmAne bhAvatA chatAM zrI ariSTanemi prabhune copana divasa vItI gayA. (nAva pamHsliIH) yAvata-paMcAvanamA divasanI (aMtaravidaramaH) madhyamAM vartatA evA zrIariSTanemi prabhune (sevAsA taLe mAre) je varSAkALano trIjo mahino, (ume pavaNva-prAsovAje) pAMcamuM pakhavADiyuM eTale (taHM banavavarUpanarasIpavave) Aso mAsanA kRSNapakhavADiyAnA paMdarame divase, (vivasa gchane maLo) divasanA pAchalA bhAgamAM (khaMtanetiha) ujajayaMta-eTale giranAra parvatanA zikhara upara (veDasapIvasa pahe) vetasa vRkSanI nIce (mane mai TIMECH) nirjaLa evA aThThama tapayukta prabhune, (vijJafe navavaM nomuvaMPUT) citrA nakSatramAM candramAno yoga prApta thatAM (jJAtIvA vALaY) zukladhyAnanA madhyabhAgamAM vartatA eTale zukladhyAnanA cAra bhedomAM vartatA evA zrIariSTanemi prabhune (pAMte anuttare) anaMta vastunA viSayavALuM athavA avinAzI, ane aNuttara eTale anupama evuM (nIvahevalavaranAvaMsane samuppane) vAvatu-pradhAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. (gAva-gAmAne pAsamAne vitara) thAvat-sarvalokane viSe te te kALe mana, vacana ane kAyayogamAM yathAyogya vartatA evA samagra jIvonA ane dharmAstikAya vigere sarva AjIvonA samasta paryAyone jANatA chatAM ane dekhatA chatAM vicare che. giranAra upara sahasAvana udyAnamAM zrIneminAtha prabhune kevaLajJAna utpanna thayuM, te vakhate udyAnapAlake tatkALa kRSNavAsudeva pAse jaI temane A zubha vadhAmaNI ApI. udyAnapAlakanA mukhathI prabhune kevaLajJAna utpanna thayeluM sAMbhaLI harSita thayelA kRSNa tene sADI bAra kroDa dravya ApyuM, ane tatkALa moTI samRddhi sAthe prabhune vaMdana karavA AvyA. te vakhate rAjImatI paNa prabhune vaMdana karavA AvI. A vakhate prabhunI amRtamaya dezanA sAMbhaLI pratibodha pAmelA varadatta rAjAe be hajAra rAjAo sAthe prabhu pAse dIkSA lIdhI. tyAra pachI kRSNa aMjali joDI prabhune pUchayuM ke-"he svAmI! ApanA upara rAjImatIno ATalo badho sneha che tenuM zuM kAraNa?prabhue dhanavatInA bhavathI AraMbhIne teNIne sAthe potAnA navabhavano saMbaMdha kahI saMbhaLAvyo ke he kRSNa vAsudeva! pahelA bhavamAM huM dhana nAme rAjaputra hato, te vakhate rAjImatI jIva dhanavatI nAmanI'mArI? patnI hatI. 1. bIjA bhavamAM ame banne pahelA devalokamAM deva ane devI thayAM hatAM. trIjA bhavamahuM citragatI nAme vidyAdhara thayo hato, ane e ratnAvatI nAmanI mArI strI thaI hatI. 3.cothAbhavamAM ame barnicothA devalokamAM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaka(zravaNaqjUna jIrU***** deva thayAM hatAM. 4, pAMcamA bhavamAM huM aparAjitata nAme rAjA thayo hato, ane e mArI priyatamA rANI thai hatI pa.chaThThA bhavamAM ame banne agiyAramA devalokamAM deva thayAM hatAM. 6. sAtamA bhAvamAM huM zaMkha nAme rAjA thayo hato, e yazomatI nAmanI mArI rANI thai hatI. 7. AThamA bhavamAM ame banne aparAjIta devalokamAM deva thayAM hatAM. 8. tathA A navamAM bhavamAM huM neminAtha tIrthakara chuM ane e rAjImatI che. 9. he hari! A pramANe pUrvabhavonA saMbaMdhane lIdhe rAjImatIno mArA para sneha che.'. tyArapachI prabhue tyAMthI vihAra karyo, ane bhinna-bhinna sthaLe vicArI aneka bhavyone pratibodhI anukrame pAchA raivataka parvata para samavasaryA. te vakhate aneka rAjakanyAo sahita rAjImatIe ane prabhunA bhAI rathanemie prabhu pAse dIkSA svIkArI. - have eka vakhate sAdhvI zrIrAjImatI bIjI sAdhvIo sAthe prabhune vaMdana karavA giranAra para jatI hatI. mArgamAM cAlatAM atizaya varasAda thavAthI bIjI sAdhvIo jude jude sthAne vIkharAI gai. varasAdanA jaLathI bhIMjAyela vastravALI rAjImatI paNa jaLanA upadravarahita sthAnane zodhatAM eka guphAmAM dAkhala thai, ane te guphAmAM pahelethI dAkhala thayelA rathanemine jANatAM temaNe potAnA bhIMjAyelA vastrone sUkavavAne cAre tarapha nAkhyAM. devAMganAonA rUpanI paNa hAMsI karanArA sauMdaryavALI ane sAkSAt kAmadevanI strI jevI ati ramaNIya evI rAjImatIne vastrarahita joI kAmavaza thayelA rathanemi te vakhate potAnuM anipaNuM bhUlI gayA.zrIneminAthathI tiraskAra pAmelo kAmadeva te vairano badalo temA bhAI rathanemi pAse jANe levA Avyo hoyanI! evA nIca kAmadeve rathanemine marmamAM haNyA, ane kAmavidvala banelA rathanemi kuLalajjA tathA dhIraja choDI rAjImatIne kahevA lAgyA ke "ki muri! vile: zortha tapa ? sAsaMyoja-vo: saumAthaphevadhi: i ? - Agaccha svecchayA bhadre! kurvaha saphalaM jnuH| AvAmubhAvapi prAnte, cariSyAvastapovidhim // 2 // " "he sundarI! sarva aMganA bhogasaMyogane yogya ane saubhAgyanA khajAnArUpa A tArA anupama dehane tuM tapasyA karI zA mATe zoSAvI nAkhe che?1. mATe he bhadra! tArI icchAthI tuM ahIM Ava, ApaNe janma saphaLa karIe, ane pachI chevaTanI avasthAmAM ApaNe banne tapavidhi AcarazuM." 2. AvAM vacano sAMbhaLI ane rathanemine joI mahAsatI rAjImatIe tatkALa vastro vaDe potAnuM zarIra DhAMkI dIdhuM ane adbhuta dharma dharIne bolI ke mahAnubhAva! ko'yaM te-'bhilASo narakAdhvanaH? sarve sAvadyamutsRjya, punarvAJchanna lajjase? // 1 // agandhanakule jAtA-stiryaJco ye bhujnggmaaH| te'pi no vAntamicchanti, tvaM nIcaH kiM tato'pyasi ? // 2 // he mahAnubhAva!narakanA mArgarUpa Avo nIca abhilASa tame kema karo cho? sarva sAvadya tyajIne pAchA tenI vAMchA karatA tame zuM zaramAtA nathI? 1. are! agaMdhana kuLamAM utpanna thayelA sarpo je tiryaMca jAtinA che teo paNa prANAMta thavA chatAM vamelAne pAchuM icchatA nathI, to zuM tame te tiryacothI paNa nIca cho? 2 tame jANo che ke tamArA bhrAtAe mane vamana karI dIdhelI che, chatAM mAro upabhoga karavA icchatA tamone kAMi vicAra na Avyo? rathanemi! samajo , mahAbhAgyajoge maLelA A munivratanuM bhAna na bhUlo.' ityAdi vAkyo vaDe rAjImatIe pratibodhita karelA mahAmuni rathanemi pAchA zubha dhyAnamAM sthira thayA, ane zrI neminAtha prabhu pAse prAyazcita AlocI tIvra tApI,mokSe sAka-1 - rAjIatI prA vizuddhabhAvathI dIkSA ArAdhI aMte mokSazayyA para caDyA, ane ghaNA kALathI prArthita evA zrI neminAtha zAzvata saMyorAne pAmyAM. mahAsatI zrIrAjImatI cAraso varasa gRhavAsamAM rahyAM, eka varasa Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSHIRSARASHTHHzrIkalpasUtram HASHASHIRSASEASESS chadmasthapaNAmAM rahyAM, ane pAMcaso varasa kevali paryAya pALI mokSe gayAM. 174. arahao NaM ariTThanemissa aTThArasa gaNA aTTArasa gaNaharA hutthA // 7 / 27 / 175 // (arahao NaM arihanemissa) maIn zrImariSTanemine (varadattapAmokravAo) 126tta vigaire. (aTThArasa samaNasAhassIo) DhA2 412 sAdhumo hatA, (, ukkosiyA samaNasaMpayA hutthA) prabhune sAmonI utkRSTa saM56 mAmI tha6.176. arahao NaM ariTThanemissa anjajakkhiNIpAmokkhAo cattAlIsaM ajiyAsAhassIo, ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA // 7 / 29 / 177 // (arahao NaM ariTThanemissa) maIn zrImariSTanebhine (ajjajaviravaNIpAmokravAo)mArya mevI hakSievigere (cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo) yAdI 2 mAryAmI mese sAvAsotI, (, ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutyA) prabhune sAdhvImonI utkRSTa saM568 mAdI 45 .177. arahao NaM ariTThanemissa naMdapAmokkhANaM samaNovAsagANaM egA sayasAhassI auNattariM ca sahassA, ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA // 7 / 30 / 178 // (arahao NaM ariTThanemissa) In zrImariSTanemi (naMdapAmokravANaM samaNovAsagANaM) na vigaire zrAvo (egA sayasAhassI auNattari cada sahassA) me 5 bhane bhogate2 4012 tA, (ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) prabhune zrApaonI GSTa saM568 mAdI 26.178. arahao NaM ariTTanemissa mahAsubbayApAmokkhANaM samaNovAsiyANaM tiNNi sayasAhassIo chattIsaM ca sahassA, ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA // 7 / 31 / 179 // (arahao NaM ariTThanemissa) maIn zrImarinemine (mahAsuvvayApAmokravANaM) mAsuvratA vigere (samaNovAsiyANaM) zrAvimo (tiNi sayasAhassIo chattIsaMca sahassA) dAmane chatrI 12 tI, (ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA) prabhune zrAvimonI utkRSTa saMpahA mATI 25. 178. ___ arahaoNaM ariTThanemissa cattArisayA cauddasapuvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM savvakkharasannivalAINaM jAva-saMpayA hutthaa| pannarasa sayA ohinANINaM, pannarasa sayA kevalanANINaM, pannarasa sayA veuvviyANaM, dasa sayA viulamaINaM, aTTha sayA vAINaM, solasa sayA aNuttarovavAiyANaM, pannarasa samaNasayA siddhA, tIsaM ajjiyAsayAI siddhAiM // 7 / 32 / 180 // (arahao NaM ariThThanemissa) maIn zrIariSTanemine ( cattArisayA cauddasapuvvINaM) yA2so yauhapUrvA Sdu.?- (ajiNANaM jiNasaMkAsANaM) pote asotai sazasa41, (savvakravarasannivalAINaM) hi sarva akSaronA saMyogAne evAvA, (jAva-saMpayA hutthA) yAvat-sarva peThesAyI pr359|| 42 nA21, mAvA praa2n| yAraso yauhapUrvA hatA. prabhune yauhapUrvAmInI utkRSTa saM56 modI 45. ( panjarasa sayA ohinANINaM) mAin zrIariSTanemine 542somavapijJAnImonI saMpahA 25, (panjarasasayA kevalanANINaM) 542so vAnImonI saMpa:126, (pannarasa sayA veuvviyANaM) 562so vaiThiyAlaya munimonI saM56 MHARKHAHHHHHHE205DHHHHHHHHHHHHHEMES Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SBIHARIHARIHARH(zrIkalpasUtram-HESHARISHNAHESHES 25, ( dasa sayA viulamaINaM) me 12 vipulamati mana:paryavasAnImonI saMpahA 25, ( aTThasayA vAINaM) bhAso pATI nimonI sNph| 25, (solasa sayA aNuttarovavAiyANaM) bhane anuttavimAnamA utpannayana somaso munimonI utkRSTa saM5625. (pannarasa samaNasayA siddhA) zrImariSTanemi prabhunA 562so sAdhuo mukti pAbhyA, (tIsaM ajjiyAsayAI siddhAiM) bhane trIza so bheTale 8812 sAvImo mukti pAbhI. 180. arahao NaM ariTTanemissa duvihA aMtagaDabhUmI hutthaa|tN jahA-jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI y| jAva aTThamAo purisajugAo jugNtgddbhuumii| duvAsapariyAe aMtamakAsI // 7 / 3 // 181 // (arahao NaM ariTThanemissa) maIn zrIariSTanemine ( duvihA aMtagaDabhUmI hutyA) ke prA2nI aMtakRbhUmi thaI. eTale zrI neminAtha prabhunA zAsanamAM mokSagAmIone mokSe javAnA kALanI maryAdA be prakAre 27. (taM jahA) te. 2 // pramANI- (jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI) yutabhUmi bhane paryAyAMta bhUmi. yuga eTale guru, ziSya, praziSyAdi kramasara vartatA paTTadhara puruSa, teo vaDe amita-maryAdita je mokSagAmIono mokSe javAno kALa, te yugAMtakRbhUmi kahevAya. paryAya eTale prabhunI kevalipaNAno kALa, tene Azrayone jo bhokss||bhiimono mokSe 4vAno, te paryAyAMtamUbhiDevAya. (jAva aTThamAopurisajugAo jugaMtagajabhUmI) zrIneminAtha prabhunA AThamA puruSayuga sudhI yugAMtakRbhUmi thaI, eTale prabhuthI AraMbhI temanA paTTadhara AThamA puruSa sudhI bhokSamArga yAdu 2yo. ve paryAyAntabhUmi cha- (duvAsapariyAe aMtamakAsI) le 12sa. sudhiin| kevalipaNAnA paryAyavALA zrIneminAtha prabhu thayA bAda koI kevaLIe saMsArano aMta karyo, eTale zrIneminAtha prabhune kevaLajJAna utpanna thayA pachI be varase mokSamArga cAlu thayo. 181. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThanemI tiNNi vAsasayAiM kumAravAsamajhe vasittA, cauppanna rAiMdiyAiM chaumatthapariyAyaM pAuNittA, desUNAI satta vAsasayAiM kevalipariyAyaM pAuNittA paDipuNNAiM satta vAsasayAI sAmaNNapariyAyaM pAuNittA egaM vAsasa hassaM savvAuyaM pAlaittAkhINe veyaNijA-''uya-nAmagutte imIse osappiNIe dUsamAsusamAe samAe bahuvikaMtAe, je se gimhANaM cautthe mAse aTThame pakkheAsADhasuddhe, tassa NaM AsADha suddhassa aTThamIpakkhe NaM. uppiM uciJjataselasiharaMsi, paMcahiM chattIseha aNagArasaehiM saddhiM, mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM, cittAnakkhatteNaMjogamuvAgaeNaM, puvvarattAvarattakAlasamayaMsi. nesajie kAlagae (granthAgraM 800) jAva-savvadukkhappahINe // 7 // 34 / 182 // (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te Ne bhane te samaye ( arahA arihanemI) maIn zrIariSTanemi (tiNNi vAsasayAI) trAso 12sa sudhA (kumAravAsamajhe) mumArAvasthAmA (vasittA) 2DIne, (cauppannaM rAiMdiyAI) yopana pisa sudhA (eumatyapariyAyaM pAuNittA) bhastha paryAya pANIne, (, desUNAIsattavAsasayAI)heze / / sAtaso 12sa. sudhI bheTale yopana hisa. mochasAtaso 12sa sudhA (kevalipariyAyaM pAuNittA) patiparyAya pANIne (paDipuNNAiM satta vAsasayAI) 42 paripUrNa sAtaso 12sudhA ( sAmaNNapariyAyaM pAuNittA ) yAritraparyAya pANIne, (eNaM vAsasahassaM savvAuyaM pAlaittA) sarva bhaNI puNa the 4012 124 sudhA potAnuM sarva mAyuSya pU zana, (ravINe veTaNijjA-''udya-nAma-gutte) vahanIya bhAyu nAma bhane gotra me yA2 mapopI so kSIthatai (imIse osappiNIe) mA sasapiemai (dUsamAsusamAe samAe bahuviivaMtAe) huSamAsuSamA REFERENRIHSHAR- 206 -- ----- ----- Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PHHHHHHHHHHHHHHHzrIkalpasUtram -RIHAHREEN nAmanoyotho mAro dho paroyAmA (je se gimhANaMcautthe mAse) mA zrImAnoyotho maDino, (aTThame pakrave-AsADhasuddhe) mA bhuM 55vAyu, meTale (tassa NaM AsADha suddhassa aTThamIpavarave NaM) asA bhAsana zusa 55vayAnI tithine viSe, (.uppiMucijjataselasiharaMsi) 22 parvatazi52 52 (paMcahiM uttesiMha aNagArasaehiM saddhiM) pAMyaso chatrI sAdhubho sAthe nemInAtha prabhu ( mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM) ni bhAsakSapae tapayukta , ( cittAnakravatteNaM jogamuvAgaeNaM) yitrA nakSatramA yandrano yoga prAta thadi (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi) madhyarAtrine viSe (nesajjie) 5bhAsane 81 (kAlagae) dharma pAbhyA.(jAva-savvadukravappahINe) yAvat- sarvathA bhuta thayA. 182. arahaoNaM ariTThanemissa kAlagayassa jAva-savvadukkhappahINassa caurAsIiM vAsa sahassAI viikNtaaii| paMcAsIimassa vAsasahassassa nava vAsasayAI viikvNtaaii|dsmsy ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gcchi|| 7 / 35 / 183 // __ (arahaoNaM ariThThanemissakAlagayarasajAva-savvadukravappahINassa) dharma pAmelA yAvat sarva:4thI bhuta sevA bhaIn zrImariSTaneminA nihutthI (caurAsIiMvAsa sahassAI viikvaMtAI) yozI 12 124 vyatIta yai. (paMcAsIimassa vAsasahassassa) paMyAzImA 412 12sana 59 // (nava vAsAsasayAiM viikvaMtAI) naso 12sa vyatIta thayAM. (dasamasya ya vAsasayassa) ane paMyAzImA 12nA sabhA saiAno (ayaM asIime saMvaccharekAle gacchada) bhAmezIbhI saMvatsa25114che. bheTale zrIneminAtha prabhunA nirvAepachI yozI 12 navaso eMzIme varase zrIkalpasUtra pustakArUDha thayuM athavA vaMcAyuM. kemake-zrIneminAtha prabhunA nirvANa pachI corAzI hajAra varase zrI mahAvIra prabhunuM nirvANa thayuM. ane zrI mahAvIra prabhunA nirvANa sIme varase pustakavAcanAdi thayuM.183. ||shrii neminAtha caritraM smaaptm|| have granthavistAranA bhayathI pachInA anukrame zrI neminAthathI zarU karI zrI ajitanAtha sudhInA jinezvaronA phakta AMtarAnA kALanuM pramANa kahe che. namissaNaM arahaokAlagayassa jAva sabdukkhappahINassa paMca vAsasayasahassAiM caurA sIiMca vAsasahassAiM nava vAsasayAI viikvNtaaii| dasamassa ya vAsasassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai (21) // 7 / 36 / 184 // (namissaNaM arahaokAlagayarasajAva savvadukravappahINassa) dharma pAmelA yAvat sarva:5thI bhuta thayelA mAIn zrIneminAtha nithI (paMca vAsasayasahassAiM caurA sIiMca vAsasahassAI nava vAsasayAI viikkaMtAI) 5iyaayo24||2 ane naso 12sa vyatIta ya. (dasamassa ya vAsasassa) mane paMyAzImA 12 // 6samA seDAno (ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai) mA aMzImo saMvatsa2511 14 che. bheTale zrIneminAthanA nirvANa pachI pAMca lAkha varase zrI neminAthanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI corAzI hajAra navaso varase pustAyana thayuM (21).184. muNisubbayassa NaM arahao jAva sabdukkhappahINassa ikkArasa vAsasayasahassAiM caurA sIiM ca vAsasahassAI vAsasayAI viikkNtaaii| dasamassa ya vAsasayassa ayaM asI ime saMvacchare kAle gacchai (20) // 7 // 37 / 185 // SHESHARIRIHSHERPH207HISHERPREERPRETATE Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HEARHHHHHHHHHHzrIkalpasUtram-RHHHHHHHHH (muNisuvvayassa NaM arahao jAva savvadukravappahINassa) sarvathI bhuta bhaIn zrImunisuvratanA nirvAthI ( ikkArasa vAsasayasahassAI caurA sIiM ca vAsasahassAiM nava vAsasayAiM viikkaMtAI) magiyA sAtha yozI 2 ane naso 12sa vyatIta thayAM (dasamassa ya vAsasayassa) bhane 6samA sAno ( ayaM asI ime saMvachare kAle gacchai) mA meMzIbho saMvatsa25101 14 'cha. meTale zrImunisuvratanAnie pachI cha lAkha varase zrIneminAthanuM nirvANa thayuM, tyAra bAda pAMca lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustajavAyanA ithayu (20).185. mallissa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa paNNa ivAsasayasahassAiM caurAsIiM ca vAsasahassAI nava vAsasayAI viivaMtAI / dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai (19) // 73 // 186 // (mallimsaNaM arahaojAva savvadukravappahINassa) sarvaprathA mustaman zrImallinAyanAnieyI (paNNahi~ vAsasayasahassAiM caurAsIiMca vAsasahassAiM nava vAsasayAI viikvaMtAI) pAMsa sApa thorAsI DAra bhane navaso 12sa vyatIta yai. (dasamassa ya vAsasAssa ) mane sabhA saino (ayaM asIime saMvacchare kAle gacchada) mA meMzIbho sNvts42.41|| ya che. bheTale zrI malsinAyanAnie pachI yopana 12se zrImunisuvratarnu nirvANa thayuM. tyAra pachI agiyAra lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (19).186. . arassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa ege vAsakoDisahasse viikkNte| sesaM jahA mallissa, taM ca eyaM-paMcasaTTuiM lakkha caurAsIiM ca vAsasahassAI viikkaMtAI tammi samae mahAvIre nivvuo| tao paraM nava vAsasayAI vikkaMtAI dasamassa ya vAsa sayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gcchi| evaM aggao jAva seyaMso tAva daTThavvaM (18) // 7 / 39 / 187 // (arassa NaM arahao jAva savvadukravappahINassa) sarva mAthI bhuta bhaIn zrImanAyanAnihutthI (ege vAsakoDisahasse viikkaMte) me 2 oTi 12sa. vyatIta thayAM. (sesaM jahA mallissa) 413111 no 416 zrImadinAya peThe sama4o, (taMca evaM) mane te mA prabhArI- (-paMcasaThiM lakaravA caurAsIiMca vAsasahassAiM viikkaMtAiM) pAya dAmane yozI 12 12sa vyatIta thayAM, arthAt zrImaranAthanA nirvAe57 me 12 oTi pAsa sAmane yo|shii 12 12sa vyatIta thayAM, (tammi samae mahAvIre nivvuo) te samaye zrImaDAvIra nirvAta pAbhyA. (tao paraM) tyAra pachI ( nava vAsasayAI vikkaMtAI) navaso 12sa vyatIta thayAM, (dasamassa ya vAsasaTamsa ) mane isamAseDAno (ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai) mA meMzIbho saMvatsara 11ya . (evaM aggao jAva seAMso tAva daTThavvaM ) mA pramANe pAhano ima sInA barase zrImallinAthanu nirvAe thayuM, tyAra pachI pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (18) .187. kuMthussa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa ege caubhAgapaliovame viikkaMte / paMcasaddhiM ca sayasahassA, sesaM jahA mallissa (17) // 7 // 40 / 188 // 1. zrI munisuvratanA nirvANa pachI cha lAkha varase zrIneminAthanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI pAMca lAkha corAzI hajAra varase zrI mahAvIranuM nirvANa thayuM, ane tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. ahIM zrImunisuvratanA nirvANathI pustakavAcanAdinA AMtarAnA varasanI ekaMdara kula saMkhyA gaNatAM agiyAra lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varasa thayAM, te kula saMkhyA sUtrakAre darzAvI che. AvI rIte dareka ThekANe samajI levuM. SHAHARASHTHHHHHETRIAN208 HEARRHEARHARIHAR Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaa a a a ra ra (kAvaTaqlUma pharaka**phaka8 (6yui Go gAvaI_gvasvapU6ILaH) sarva duHkhathI mukta aham zrIkunthanAthanA nirvANakALathI ( vImA paligovane vite) eka palyopamano cotho bhAga vyatIta thayo. (paMEisavaIGHT, te gahAmaHi ) tyAra pachI pAMsaTha lAkha varasa vigere pATha zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrIkuMthunAthanA nirvANa pachI eka hajAra koTi varasa nyUna evo eka palyopamano cotho bhAga vyatIta thayo, tyAre zrIaranAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI eka hajAra koTi pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdithayuM. (17).188. saMtissa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa ege caubhAgUNe paliovame viikkNte| paNNahi~ ca, sesaM nadI mansisa (16) | 182 // (tii Ro gIvase_tuvaravaUThaLaRY) sarva duHkhathI mukta an zrI zAMtinAthanA nirvANakALathI ( vamazULa timone vivavaMte) poNo palyopama vyatIta thayo. (UUUdiMva, seksa naET niH) tyAra pachI pAMsaTha lAkha varasa vigere bAkIno pATha zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrI zAMtinAthanA nirvANa pachI ardha palyopama vyatIta thayo tyAre zrI kuMthunAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI pA palyopama tathA pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (16) 189. ___ dhammassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa tiNNi sAgarovamAI viikkaMtAI |pnnnnddhi ca, sesaM jahA tti (16) / chA 42 120 (ghai i {to nava navayuvaqutIga7) sarva duHkhathI mukta ahaM zrIdharmanAthanA nirvANakALathI (tiOiT HTTovADuM vitaruM) traNa sAgaropama vyatIta thatAM. (gUU iva, sevaM gaThA mafchaH) tyAra pachI pAMsaTha lAkha varasa vigere bAkIno zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrIdharmanAthanA nirvANa pachI poNo palyopama nyUna traNa sAgaropama vyatIta thayo, tyAre zrI zAMtinAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI poNo palyopamatathA pAsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (15) . 190. ___aNaMtassa NaM arahao jAva savvadukkappahINassa satta sAgarovamAiM viikkaMtAI |pnnnnddhi ca. sesaM jahA mannisa (14) 74rU. 111 (anaMta zarato nAvalviduvavaURTH) sarvadu:khathI mukta an zrIanaMtanAthanA nikALathI (satta sarovamADuM vivavaMtA) sAta sAgaropama vyatIta thayAM. (5UUhRA. seH MKT masi ) tyAra pachI pAMsaTha lAkha varasa vigere bAkIno pATha zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrIanaMtanAthanA nirvANa pachI cAra sAgaropama vyatIta thayo, tyAre zrIdharmanAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI sAgaropama tathA pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso aMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (14) .191. vimalassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa solasa sAgarovamAiM viikkNtaaii| paNNaDhi ca, sesa nidA mannisa (13) + 7ii 44 162 (vimataHi RonA vasavvasvapU8InaH)sarvaduHkhathI mukta aham zrIvimalanAthanA nirvANakALathI (nonasa sarovanArUM vivaTatAruM) soLa sAgaropama vyatIta thayAM. (g0Ardi vajesaM ga masisa) tyAra pachI pAMsaTha lAkha varasa vigere bAkIno pATha zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrIvimalanAthanA nirvANa pachI nava Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aa ra ra ra (sIvaBsvachUTyama - ka - araNe sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrIanaMtanAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI sAgaropama tathA pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustaka-vAcanAdi thayuM (13) 192. vAsupuJassaNaM arahao jAva savvadukkhappahINassa chAyAlIsaM sAgarovamAiM vikkNtaaii|pnnnnddhei ca, sesaM nadI masjisa (12) | 75 41 98rU II (vAsupujJa raho nAva salvaduvaquhI) sarvadu:khathI mukta ahaMn zrIvAsupUjyanA nirvANakALathI (SIvInIsaMsApovanaDuM vivavaMtADuM) chetAlIza sAgaropama vyatIta thayAM. (UUUdiMra, masi ) tyArapachI pAMsaTha lAkha varasa vigere bAkIno pATha zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrIvAsupUjyanA nirvANa pachI trIza sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrI vimalanAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI soLa sAgaropama tathA pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (12) .193. sijaMsassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa ege sAgarovamasae viikkte| paNNaDhi ca, sesaM jahA mannisa (11) || chA 46 114 (HiMH of Kst MAva sallaluvaquhI kla) sarva duHkhathI mukta aham zrIzreyAMsanAthanA nirvANakALathI (nepovanaviva7) eka so sAgaropama vayatIta thayAM. (TUMEivase 160 maHi) tyAra pachI pAMsaTha lAkha varasa vigere bAkIno pATha zrImallinAtha peThe samajavo. eTale zrIzreyAMsanAthanA nirvANa pachI copana sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrIvAsupUjayanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI beMtAlIza sAgaropama tathA pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (11). 194. sIyalassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa egA sAgarovamakoDI tivAsaaddhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiM UNiyA viikkaMtA eyammi samae mahAvIro nivvuo|tovi ya NaM paraM nava vAsasayAI viikvaMtAI, dasamarasa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai (10) // 7 / 47 / 195 // (tIvasa nI vasalvavavaUIsa) sarvaduHkhathI mukta anuzrIzItalanAthanA nirvANakALathI (I HIRovamavaDI tivAghanavamamA-sAhitIvAnImavAsasahasteTiMsLavA vivavaMtA) beMtAlIsa hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna eka koTi sAgaropama vyatIta thayAM, (misana mahAvaro nigjho) e samaye zrI mahAvIra prabhu nirvANa pAmyA. (taproviyAM pa6) tyAra pachI paNa (nava vAsavADuM vivatADuM) navaso varasa vyatIta thayAM, (hasamarasa ya vAsava+H) ane dasamA saikAno (nIme saMvare je ga6) A eMzImo saMvatsara kALa jAya che. eTale zrI zItalanAthanA nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA so sAgaropama chAsaTha lAkha ane chavvIza hajAra varase zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, ane tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (10) 195. 1. pAMsaTha lAkha corAzI hajAra navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM e pATha samajavo. 2. arthAt zrIzreyAMsanAthanA nirvANa pachI-traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA so sAgaropama pAMsaTha lAkha ane corAzI hajAra varase zrImahAvIranuM nirvANa thayuM. phakara kara ra ra ra ra 210 rara ra ra ra rUTa + a ra ra ra rUpha Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zrIvalpasUtram vahiNaM arahao jAva savvadukkhappahINassa dasa sAgarovamakoDIo viikkaMtAo sesaM jahA sIyalassa / taM ca imaM - tivAsa addhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi UNiyA viikkaMtA iccAi (9) // 7 / 48 / 196 // (suvihiA naM aho nAva savavavapakSILaAE) sarva du:khathI mukta arhan zrIsuvividhanAthanA nirvANakALathI ( vasa sovamoDIo vitAo) daza koTi sAgaropama vyatIta thayAM, (temaM nahIM sIvala1,, bAkIno`pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. ( taM = rUma) ane te A pramANe-(tivAsaa/navamamAsAhitya vAcAlIsavAsasahaAhiM niyAvitAphaLvara) zrIsuvidhinAthanA nirvANa pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA dasa koTi sAgaropama vyatIta thayAM, e samaye zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrIsuvidhinAthanA nirvANa pachI nava koTi sAgaropame zrIzItalanAthanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA eka koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (9) . 196. caMdappahassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa egaM sAgarovamakoDisayaM viikkaMtaM sesaM jahA sIyalassa / taM ca imaM -tivAsa adhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi UNagamaccAi ( 8 ) // 749 // 197 // (caMdrabahAnuM aho nAva savvavuvavapakSILasa) sarva duHkhathI mukta arhan zrIcandraprabhanA nirvANakALathI (Dj sovamoDisamAM vidvatA) ekaso koTi sAgaropama vyatIta thayAM, ( semaM nAsIyAsa) bAkIno pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. (i = rUmaM) ane te A pramANe- (tivAsaJadghanavamamAsAhityavAyAnIsavAsasahastesiM jhaLaLama--ADu) beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA ekaso koTi sAgaropama vyatIta thayAM e samaye zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrIcandraprabhanA nirvANa pachI nevuM koTi sAgaropame evA dasa koTi zrIsuvidhinAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. (8). 197. supAsaNaM arahao jAva savyadukkhappahINassa ege sAgarovamakoDisahasse viikkaMte sesaM jahA sIyalassa / taM ca imaMtivAsa addhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi UNiyA viikkaMtA iccAi ( 7 ) // 7 / 50 / 198 // (muvAAE naM baRho nAva savvatuvavappILaAE) sarvaduHkhathI mukta arhan zrIpArzvanAthanA nirvANakALathI ()sarovamoDisaivite) eka hajAra koTi sAgaropama vyatIta thayAM, (semaM jhahA zIvalamsa) bAkIno pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. (taMttamaM) ane te A pramANe - (tivAsabandhanavamanAsAhivavAvAlIsavAsasahaseTiM LiyAvivatA phattvAr) beMtAlIza hajAra traNa va2sa ane sADA ATha mAsa nyUna evA eka hajAra koTi sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrIpArzvanAthanA nirvANa pachI navaso koTi sAgaropame zrIcandraprabhanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA ekaso koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (7). 198. paumapahassa NaM arahao jAva savvadukravappahINassa dasa sAgarovamakoDisahassA viikkaMtA, sesaM ja 3. zrI suvidhinAthanA nirvANa pachI keTalA varasa nyUna evA dasa koTi sAgaropama vyatIta thayAM? ityAdi pATha. 211 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM zrIvalpasUtram sIyalassa / taM ca imaM tivAsa addhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiM UNagA iccAi (6) // 7 / 51199 // (paDamapamAMho nAva savvayuvAvappahILaAE) sarva duHkhathI mukta arhan zrIpadmaprabhanA nirvANakALathI (vasa sAgarovamoDi mahA vivaTatA) dasa hajAra koTi sAgaropama vyatIta thayAM, (semaMnA mIyataH) bAkIno pATha zItalanAtha peThe samajavo. (taM jJarUmaM) ane te A pramANe- (tivAsa/navamamAsAhityavAvAtIsavAsasahasseliM jhaLA rUghvAra ) beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA dasa hajAra koTi sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrI padmaprabhanA nirvANa pachI nava hajAra koTi sAgaropame zrIsupArzvanAthanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA eka hajAra koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (6) .199. sumaissa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa ege sAgarovamakoDisayasahasse viikkaMte, sesaM jahA sIyalassa / taM ca imaM - tivAsa addhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi UNagaM iccAiyaM ( 5 ) // 7 / 52 / 200 // (munaphalmsanuM Rho nAva savvuDuvAvappInaAE) sarva duHkhathI mukta arhan zrIsumatinAthanA nirvANakALa ( ) movamoDisavasahaste vivaa) eka lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayAM, (sema nahA sIvalamsa) bAkIno pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. (taM ghamaM) ane te A pramANe- tivAsa badghanavananA sAhitya vAcAlIsavAsasahastehiM jhaLAM phaUa ) zrIsumatinAthanA nirvANa pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA eka lAkha koTi sAgaropame zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrIsumatinAthanA nirvANa pachI nevuM hajAra koTi sAgaropame zrIpadmaprabhanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA dasa hajAra koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM. .(5). abhinaMdaNassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa dasa sAgarovamakoDisayasahassA viikkaMtA, sesaMjahA sIyalassa / taM ca imaM - tivAsa addhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi UNagA iccAiyaM (4) // 7 / 53 // 201 // (aminaMtaLaAE nuM ho nAva savvavuvavapILaAE) sarva duHkhathI mukta arhan zrIabhinaMdananA nirvANakALathI (vasa movamoDisayasayasahassA vivatA) dasa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayAM. (seF nA sIyalamsa) bAkIno pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. (taMttama) ane te A pramANe- (-tivAstabadghanavamamA sAhityavAyAnIsavAsasahassehiM gaLA phaLyAa) zrIabhinaMdananA nirvANa pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA dasa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrI mahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrI abhinaMdananA nirvANa pachI navalAkha koTi sAgaropame zrIsumatinAthanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajA2 traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA eka lAkha koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI va2se pustakavAcanAdi thayuM (4). 201. saMbhavarasaNaM arahao jAva savyadukkhappahINassa vIsaM sAgarovamakoDisayasAhassA viikkaMtA, sesaM jhaasiiylss| taM ca imaM - tivAsa addhanavamamAsAhiyavAyAlIsavAsasahassehi UNa gA iccAiyaM (3) // 7 / 54 / 202 // ( saMmavAnuM baro nAva savvavuvavappILasa) sarva duHkhathI mukta arhan zrIsaMbhavanAthanA nirvALakALathI 212 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM zrIvalpasUtram ( vIsuM sAgaropamoDi savasahassA vijJavatA) vIsa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayAM, ( semaM nahA sIvalamsa) bAkIno pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. ( taM = rUma) ane te A pramANe- (tivAsabahanavamamAsAhityavAvA bhImasahasnehiM jhaLA phaLvAa) zrIsaMbhavanAthanA nirvANa pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA vIsa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayA, tyAre zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrIsaMbhavanAthanA nirvANa pachI dasa lAkha koTi sAgaropame zrIabhinaMdananuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA vIsa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayA tyAre zrImahAvIra nirvANa pAmyA ityAdi. eTale zrI saMbhavanAthanA nirvANa pachI dasa lAkha koTi sAgaropame zrI abhinaMdananuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA dasa lAkha koTi sAgaropame zrI mahAvIranuM nirmANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (3) 202. ajiyarasaNaM arahao jAva savyadukkhappahINassa pannAsaM sAgarovamakoDisayasahassA viikkaMtA, sesaM jahA sIyalassa / taM ca imaM -tivAsa addhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehi iccAiyaM ( 2 ) // 7 // 55 // 203 // (anivArnaronAva savavuvavappIma) sarva duHkhathI mukta arhan zrIajitanAthanA nirvANakALathI ( pannAmuM sovamoDiyasahassA vitA) pacAsa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayAM, (temaM nahA sIvalamsa) bAkIno pATha zrIzItalanAtha peThe samajavo. (te haiM maM) ane te A pramANe(tivAsajhaddhanavamanAsAhibAvAnIsavAsa-mehiM DrauAAM) zrIajitanAthanA nirvANa pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA pacAsa lAkha koTi sAgaropama vyatIta thayAM, tyAre zrImahAvIra nirvANa pAmyA ItyAdi. eTale zrIajitanAthanA nirvANa pachI trIza lAkha koTi sAgaropame zrIsaMbhavanAthanuM nirvANa thayuM, tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evI vIza lAkha koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (2). zrIRSabhadevanA nirvANa pachI beMtAlIza hajAra varasa nyUna evA eka koTAkoTi sAgaropame zrImahAvIra nirvANa pAmyA. eTale RSabhadevanA nirvANa pachI traNa va2sa ane sADA ATha mAsa adhika evA pacAsa lAkha koTi sAgaropame zrIajitanAthanuM nirvANa thayuM. tyAra pachI beMtAlIza hajAra traNa ane sADA ATha mAsa nyUna evA pacAsa lAkha koTi sAgaropame zrImahAvIranuM nirvANa thayuM, tyAra pachI navaso eMzI varase pustakavAcanAdi thayuM (1).203. have A avasarpiNImAM dharmanA prathama pravartaka hovAthI parama upakArI evA zrIRSabhadevanuM caritra kAMika vistArathI kahe che kANaM teNaM samaeNaM usame NaM arahA kosalie cau uttarAsADhe abhIipaMcame hutthA || 7 | 56 / 204 // (tenuM vagatenuM tenaM samapnuM ) te kALe ane te samayane viSe (same O Rha| vyomali ) kauzalika evA arham zrIRRSabhadeva prabhunAM (ghaDa ttAsAhe amIpaMghame hratya) cAra kalyANaka uttarASADhA nakSatramAM thayAM, ane pAMcamuM kalyANaka abhijit nakSatramAM thayuM. 204. taM jahA uttarAsADhAhiMcue, caittA gabbhaM vakkaMte / jAva abhIiNA pariNivyu || 7 |57 | 205 || (taM nahA ) A pramANe-( ttarAJAAhi~ puSTa, vattA vyaM vavate) uttarASADhA nakSatramAM zrIRRSabhadeva prabhu 1. kozalA eTale ayodhyA nagarImAM zrIRRSabhadeva prabhu janmyA hatA, tethI kauzalika kahevAyA. 2133 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvArthasiddha nAmanA pAMcamA anuttara mahAvimAnathI cyavyA, avIne garbhamAM AvyA. (nAva-) yAvat zrI RSabhadeva prabhu uttarASADhA nakSatramAM janmyA, temaNe uttarASADhA nakSatramAM dIkSA lIdhI, temane uttarASADhA nakSatramAM kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM, (maUTI parin_U) ane teo abhijita nakSatramAM nirvANa pAmyA-mole gayA.205. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM usabhe NaM arahA kosalie je se gimhANaM cautthe mAse, sattame pakkheAsADhabahule, tassaNaM AsADhabahulassa cautthIpakkhe NaM savaTThasiddhAo mahAvimANo tittIsaM sAgarovamaTTiiyAo aNaMtaraM cayaM caittA, iheva jaMbuddIve dIve bhArave vAse ikkhAgabhUmIe nAbhikulagarassa marudevAe bhAriyAe, pubarattAvarattakAlasamayaMsi AhAravakaMtIe jAva gabbhattAe vakkaMte // 7 / 58 / 206 // (tevAne teNaM maU)te kALe ane te samaye (samena moniTa) ahaMnuM kauzalika zrI RSabhadeva ( 2 fkSAnuM vItye mAre) je A grISmakALano cotho mAsa, (saMtane pavave-vAsADhavaha) sAtamuM pakhavADiyuM, eTale (tasa nuM mAnavAhana vahIpaQUI) asADha mAsanA kRSNa pakhavADiyAnI cothanI tithine viSe (GEddhAno mahAvinA botittIsaMsApovadivAjho) jyAM devonI sthiti tetrIza sAgaropamanI che. evA sarvArthasiddha mahAvimAna thakI (maitAM vaheM vaDuttA) AMtarA vinA avana karIne, (vaMluddIveTIve) A ja jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane viSe (maravAne) bharatakSetramAM (vavabhUmINa) ikvAku nAmanI bhUmine viSe (nAmablIsa mahevA mArivA) nAbhi kuLakaranI marudevA bhAryAnI kukhane viSe (pulvaratAvarataelfsama3i) madhyarAtrimAM (jhAvalaMtI) devasaMbaMdhI AhArano tyAga karIne lagAva -) yAvat devasaMbaMdhIne bhavano tyAga karIne ane devasaMbaMdhI zarIrano tyAga karIne, uttarASADhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM bhattAvaE3) thayA. 206. usabhe NaM arahA kosalie tinnANovagae Avi hutthaa| taM jahA-caissAmi tti jANai, jAva suviNe pAsaphAtaMgadA-"-vasada -"hAsighaM taheva, navaraM paramaM samaM mui barphata pArU, lesAno nathI nAbhikulagassa saahei| suviNapADhagA nAtthi, nAbhikulagaro sayameva vAgarei // 7 / 59 / 207 // (me mahA voli) ahaMnuM kauzalika zrI RSabhadeva (tinApovANa prAvi dulyA) mati, zruti ane avadhie traNa jJAna sahita hatA. (taMgaAI-)te A pramANe- (vAmittinI3) potAnuM devavimAnamAMthI cyavana thavAnuM hatuM tyAre huM devavimAnamAMthI vIza' e pramANe zrI RSabhadeva prabhu jANe che. (jhAva -) yAvat "eNvuM chuM. e pramANe jANatA nathI, kAraNa ke vartamAnakALa eka samayano-atisUkSma che. "huM cyavo' e pramANe jAme che. je rAtrine viSe zrI RSabhadeva prabhuno jIva marudevAnI kUkhamAM Avyo, te rAtrie marudevAmAtA (suvine pasaMDu) cauda svapna dekhe che. (taMgaAI-) te A pramANe- (Ava-vana gAe) gaja vRSabha vigere cauda svapna saMbaMdhI gAthA kahevI. (baM taheva) ahIM zrImahAvIrasvAmInA saMbaMdhamAM AvelA pATha pramANe badhuM samajavuM. (navaraM) paraMtu vizeSa eTalo ke(paDhamaM samaM muvi JrRtaM pAsa) zrImadevA mAtA pahele svapna potAnA mukhamAM praveza karatAM vRSabhane dekhe che, (sAgad) bIjA tIrthakaronI mAtAo pahele svapna hAthIne dekhe che, ane zrI mahAvIra prabhunI mAtAe to pahele ------ ----- ------- -- 2. gujarAtI jeTha vadI cotha. 3. te vakhate gAma, nagara vigere nahotAM. arUra pharara rararara (214) akkara kara karAra, Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akramamawaaaaaaavaqnUna aaaaaaaaaaa; svapna siMha dekhyo hato. marudevA te cauda svapna dekhIne jAgyAM, (nAmittAna sAher3a) nAbhikuLakarane te svapna kahI saMbhaLAvyAM. (suviNapAta natvi) te vakhate svapna pAThaka nahotA, (nAmiputrAno savameva vAre) tevA nAbhikuLakara pote ja svapnonAM phaLa kahe che. 207. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM usabheNaM arahA kosalie je se gimhANaM paDhame mAse, paDhame pakkhe-cittabahule, tassaNaM cittabahulassa aTThamI pakkheNaM navaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM aTThamANaM rAiMdiyANaM jAva AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaemaM AroggA AroggaM dArayaM payAyA // 7 / 60 / 208 // ( te ne tevi Pr) te kALe ane te samaye (semeratoti) ahaMnkauzalika zrISabhadeva janmyA. marudevA mAtAe prabhune kyAre janma Apyo? te kahe che- (ne te pavane mANe) je A grISmakALane pahelo mAsa (paDhane pUvave-viravahune) paheluM pakhavADiyuM, eTale (ta | vitakutarU aThThamI parve naM) caitra mAsanA kRSNa pakhavADiyAnI 'AThamanI tithine viSe (navaUE mAsA vaDapuOUTUr) nava mAsa barAbara saMpUrNa thaI (mahadamA rAliyA ) upara sADA sAta divasa gayA bAda (grIva sAhahiM navaravattai gogamuvAdi) yAvatu-madhyarAtrine viSe uttarASADhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM (kAro) ArogyavALI eTale jarA paNa pIDArahita evAM te marudevA mAtAe (kAronuM vAraMpavAvA) Arogya eTale abAdhArahita evA putrano janma Apyo. 208. ___ taM ceva savvaM jAva devA devIo ya vasuhAravAsaM vaasiNsu| sesaM taheva cAragasohaNa-mANummANavaDDhaNaussukkamAiya-ThiivaDiya-jUyavanaM savvaM bhANiyav // 7 / 61 / 209 // (taM vevasalva) ahIM te ja pramANe sarva kahevuM. eTale zrI RSabhadeva prabhuno janma chatAM chappana dikkumArIonuM AvavuM, cosaTha indroe maLI prabhuno janmAbhiSeka karavo, vigere badhuM zrI mahAvIra prabhunI peThe samajavuM. (nAvavA tevIjho vasuKIRvAraM vAjiMtu) yAvat devoe ane devIoe vasudhArAnI vRSTi karI. (sesaM tahevAra noThaTmANummANava8UJsuvAva- ThiDA-kUvavavaM savva mAvaLaM) vaLI kedakhAnAnI zuddhi karavI, eTale kedakhAnAmAMthI kedIone mukta karavA, mAna-unmAnanI vRddhi karavI-mApano vadhAro karavo, jagAta mApha karavI vigere kAryo karavAM; kuLamaryAdA pALavI, tathA dhoMsarA uMcA karAvavA, eTale kheDavuM, gADI hAMkavI, pramukha AraMbhanAM kAryo baMdha rakhAvavAM ityAdi adhikAra choDI daIne bAkInuM badhuM te ja pramANe kahevuM, eTale zrI mahAvIranAM saMbaMdhamAM AvelA pATha mujaba samajavuM. devalokathI cyavI marudevAnI kukhathI janmelA zrI RSabhadeva prabhu adbhuta svarUpavALA hatA. aneka deva-devIothI parivarelA ane sakaLa guNo vaDe te yugalika manuSyothI parama utkRSTa evA prabhu anukrame vadhavA lAgyA. bAlyAvasthAmAM prabhune jayAre AhAranI abhilASA thatI tyAre deve saMkramAvelA amRtanA rasavALA aMgUThAne prabhu mukhamAM nAkhatA, evI rIte bIjA tIrthakaro paNa bAlyAvasthAmAM AhAranI abhilASA thatAM deve saMkramAvelA amRtanA rasavALA aMgUThAne potAnA mukhamAM nAkhe che, ane bAlyAvasthA vyatIta thatAM teo agnithI pakAvelA AhAranuM bhojana kare che; paNa zrI RSabhadeve to dIkSA lIdhI tyAM sudhI devoe ANelA uttarakurukSetranAM kalpavRkSanAM phaLonuM bhojana karyuM hatuM. 1. gujarAtI- phAgaNa vada AThamanI tithine viSe. 2. kemake te vakhate kedakhAnuM, vyApAra pravRtti vigere nahotuM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram ivAkuvaMza sthApanA have prabhunI ummara eka varasathI kAMika ochI hatI tyAre ''prathama tIrthaMkaranA vaMzanI sthApanA karavI e zakrano AcAra che'' ema vicArI; tathA 'svAmI pAse khAlI hAthe kema jAuM?' ema vicArI zakrendra eka moTI ikSuSTi laine nAbhikuLakaranA khoLAmAM beThelA prabhu pAse AvIne ubhA rahyA, ikSuyaSTi dekhI harSita badanavALA prabhue potAno hAtha lAMbo karyo, tyAre svAmInA bhAvane jANanAra indre prabhune praNAma karI 'Apa ikSu khAzo?' ema kahI bheTaNAnI peThe te ikSu-latA svAmI ne arpa karI. tyAra pachI ''prabhune izuno abhilASa thavAthI temano vaMza 'ikSvAku' nAmano thAo, tathA temanA pUrvajone ikSuno abhilASa thavAthI temanuM gotra 'kAzyapa' nAma thAo''. ema kahI zakrendra prabhunA vaMzanI sthApanA karI. have bAlyAvasthAvALA koi yugalane eTale joDalAne tenAM mAtA-pitA tADavRkSa nIce mUkI krIDA karavAne jarA dUra gayAM. devayoge te tADavRkSanuM moTuM phaLa te joDalAmAMnA bALaka upara paDayuM, tethI te bALaka mRtyu pAmyo. A akALamaraNa prathama ja thayuM. have te joDalAnAM mAtA-pitA krIDA karIne tADavRkSa nIce AvyA, ane joDalAmAMthI bALakane mRtyu pAmelo jANI bAlikAne tyAMthI lai jai ucheravA lAgyA, ane teNInuM nAma sunaMdA pADayuM. thoDA divase sunaMdAnAM mAtA-pitA maraNa pAmyAM, tyAre vanadevI peThe utkRSTa svarUpavatI sunaMdA vanamAM ekalI bhamavA lAgI. te sundara strIne joi yugaliyAo teNIne nAbhikuLakara pAse lAvyA. nAbhirAjAe paNa 'A sunaMdA nAmanI manohara kanyA RSabhadevanI patnI thaze' ema lokone jaNAvI teNIne potAnI pAse rAkhI. have sunaMdA ane rasumaMgaLAnI vRddhi pAmatA prabhu yauvanavaya pAmyA, te vakhate "prathama tIrthaMkarano vivAha karavo e amAro AcAra te che'' ema vicArI karoDo deva-devIothI parivarelo indra prabhu pAse Avyo, ane vivAha AraMbhyo. prabhunuM vara saMbaMdhI kArya indre pote tathA devoe karyuM, ane banne kanyAnuM vadhu saMbaMdhI kArya devIe karyuM. tyAra pachI te banne strIo sAthe bhoga bhogavatA prabhune cha lAkha pUrva vyatIta thayAM. tyAre sumaMgaLAe bharata ane brAhmIrUpa yugalane janma Apyo, tathA sunaMdAe bAhubali ane sundarIrUpa yugalane janma Apyo. tyAra pachI sumaMgaLAe anukrame ogaNapacAsa putrayugalane janma Apyo. 209. arahA kosalie kAsavagutte NaM, tassa NaM paMca nAmadhijjA evamAhijjanti taM jahA - usa i vA, paDhamarAyA rU vA, padmamamivamhAyare rU vA, paDhakhiLe rU vA, tirthaMre rU vA | 76 625 210|| || (same naM rahA gesali vyAsavagupte naM) arhan kauzalika zrIRRSabhadeva kAzyapagotranA hatA. (tassa naM paMca nAmadhinAvamAhilnti ) temanAM pAMca nAma thayAM che, (taMjJA-) te A pramANe- (sameDvA,) RSabhadeva1, ( pamarAyA : vA) prathama rAjA 2, (paDhamamivavAre : vA) prathama bhikSAcara 3, (paDhamanine haiM vA) prathama jina 4, (ti Mge rU vA) ane prathama tIrthaMkara 5. zrIRRSabhadeva prabhu prathama rAjA kahevAyA te A pramANe pahelAM yugaliyAo ghaNA ja saraLa hatA, tethI teomAM vivAda thato nahi. paNa kALanA prabhAvathI teomAM anukrame kaSAya vadhavA lAgyo, ane teo paraspara vivAda karavA lAgyA. tethI vimala vAhana nAmanA pahelA kuLakara 1. chokaro ane kanyAne. prabhu janmyA tyAM sudhI yugalika pravRtti hovAthI sumaMgaLAno janma paNa prabhu sAthe thayo hato. $**$216 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************zravaNaq Na a************ ane cakSuSmAn nAmanA bIjA kulakaranA vakhatamAM hakArarUpa daMDanIti thai. te vakhate te yugaliyo aparAdha karato, tene te hakAra rUpa daMDanItithI zikSA karavAmAM AvatI. jemAM samudranI bharatanInuM jaLa maryAdAne ullaMghe nahi, tema hakAra zabdathI zikSA karelA yugaliyA tenI maryAdA ullaMghatA nahi. tyAra pachI anukrame vadhAre paDato kALa Avato gayo, tethI yazasvI nAmanA trIjA kuLakara ane abhicandra nAmanA cothA kuLakaranA vakhatamAM yugaliyAe hakArarUpa daMDanItinuM ullaMghana karavA lAgyA. tethI te trIjA ane cothA kuLakaranA vakhatamAM thoDo aparAdha karatAM hakArarUpa daMDanIti moTo aparAdha thatAM makArarUpa daMDanIti thai. tyAra pachI tethI paNa vadhAre paDato kALa Avyo, ane yugaliyAo te banne daMDanItine gaNakAravA na lAgyA, tethI prasenajit nAmanA pAMcamA kulakara marudevA nAmanA chaThThA kulakara ane nAbhi nAmanA sAtamA kulakaranA vakhatamAM alpa aparAdha thatAM hakArarUpa daMDanIti, madhyama aparAdha thatAM makAra daMDanIti, ane utkRSTa aparAdha thatAM dhikkArarUpa daMDanIti thaI. nAbhi kulakara yugaliyAono aparAdha thatAM temane e traNe daMDanIti vaDe zikSA karatA. parantu paDatA kALanA prabhAvathI yugaliyAomAM krodhAdi kaSAyo adhika vadhavA lAgyA, tethI teo e traNe daMDanItinuM ullaMghana karavA lAgyA. divase divase aparAdho vadhavA lAgyA, tethI yugaliAoe ekaThA thaI prabhune jJAnAdi guNo vaDe adhika jANI temane te hakIkata nivedana karI. prabhue kahyuM ke lokamAM jeo maryAdAnuM ullaMghana kare che temane zikSA karanArA rAjA hoya che, ane te rAjA abhiSeka karelo tathA pradhAna vigerethI parivarelo hoya che." A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI yugaliyA bolyA ke- "amAro paNa Avo ja rAjA ho". prabhue kahyuM ke- 'tame nAbhikuLakara pAse jaI temanI pAse tevA rAjAnI mAgaNI karo'. tyAra pachI yugaliyAo nAbhikulakara pAse jaI rAjAnI mAMgaNI karI, tyAre nAbhikuLakare kahyuM ke- "tamAro rAjA RSabha ja thAo'. te sAMbhaLI harSa pAmelA yugaliyAoe prabhu pAse jai te hakIkata nivedana karI. prabhuno rAjyAbhiSeka karavA mATe pANI levA sAruM sarovara tarapha gayA. A vakhate zakrendranuM siMhAsana kaMpyuM. te avadhijJAnathI prabhuno rAjayAbhiSeka jANI ane prathama tIrthaMkarane rAjyAbhiSeka karavAno potAno AcAra jANI turata devo sahita prabhu pAse AvyA. pachI te saudharmendra suvarNanI vedikA karI te upara siMhAsana sthApyuM. ane devoe lAvelA tIrthajaLa vaDe prabhune snAna karAvyuM. pachI teNe prabhune divya vastro paherAvyAM, ane yogya sthaLe ratnanA alaMkAro tathA mastaka upara mugaTa paherAvI prabhuno rAjyAbhiSeka karyo. eTalAmAM yugaliyA kamaLanA patramAM jaLa laIne AvyA, teo prabhune divya vastro ane AbhUSaNothI alaMkRta thai siMhAsana para beThelA dekhI vismaya pAmyA. "divya vastro ane AbhUSaNothI alaMkRta thayelA svAmInA mastaka upara jaLa nAkhavuM na ghaTe" ema vicAra karIne teoe prabhunA caraNa upara te jaLa nAkhyuM. te dekhI saMtuSTa thayelA indra vicAryuM ke-"aho! A manuSyo vinIta eTale vinayavALA che.' ema vicArI teNe kuberane AjJA karI ke-"ahIM bAra yojana lAMbI ane nava yojana pahoLI evI vinItA nagarI banAvo. e pramANe kuberane AjJA karI Indra potAne sthAne gayo. indranI AjJA mujaba kubere bAra yojana lAMbI ane nava yojana vistAravALI, ratna ane suvarNamaya havelIonI paMktithI tathA pharatA killAthI suzobhita evI vinItA nagarI vasAvI. | sarva rAjAomAM prathama rAjA zrI RSabhadeva prabhu potAnA saMtAnanI peThe prajAnuM pAlana karavA lAgyA, tathA UMcI jAtanA ghoDA, hAthI, baLada ane gAyo vigereno saMgraha karyo. vaLI ugra bhoga rAjanya ane kSatriyarUpa cAra kuLa sthApyAM teomAM jeo ugra daMDa karanArA hatA teone ugnakuLamAM sthApyA, te ArakSaka sthAnIya eTale koTavAla pramukha jANavAM. jeo bhogane yogya hatA temane bhogakuLamAM sthApyA, te gurusthAnIya jANavA jeo samAna vayavALA kAma saramara 217 ***** *****krazna Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ka La na ka aa tA. hatA te ne rAjyakuLamAM sthApyA, te mitra-sthAnIya jANavA. ane bAkInA pradhAna prajAlokane kSatriyakuLamAM sthApyA. have kALanI uttarottara hAnithI zrI RSabhadeva prabhunA vakhatamAM kalpavRkSanAM phaLo maLatAM nahotAM, tethI jeo ikvAkuvaMzanA hatA teo zeraDI khAtA, tathA bIjAo prAyaH vRkSonAM patra, puSpa ane phaLAdi khAtA. vaLI te vakhate agni na hovAthI teo cokhA vagere dhAnya kAcuM khAtA, parantu kALanA prabhAvathI te na pacavAthI thoDuM thoDuM khAvA lAgyA. te paNa na pacavAthI teo prabhunA kahevA pramANe cokhA pramukha dhAnyane hAthathI masaLIne tenAM photarAM kADhI nAkhIne khAvA lAgyA. te paNa na pacavAthI teo prabhunA kahevA pramANe dhAnyane hAthathI masaLI tenAM photarAM kADhI nAkhI pAMdaDAnA paDiyAmAM jaLathI bhIMjAvIne khAvA lAgyA. te paNa na pacavAthI teo pUrvokta vidhi pramANe dhAnyane jaLathI bhIMjAvI keTaloka vakhata mUThImAM garamI lAge tema rAkhI pachI khAvA lAgyA. te paNa na pacavAthI pUrvokta vidhi pramANe dhAnyane jaLathI bhIMjAvI keTalIka vakhata kAkhamAM garamI lAge tema rAkhI pachI khAvA lAgyA. A pramANe dhAnyane pacAvavA teo ghaNA ghaNA upAyo karavA lAgyA. have evAmAM eka vakhate vRkSo ghasAvAthI navIna agni utpanna thayo, ane tRNakASTAdikane bALatAM te agninI javALAo vadhavA lAgI. koi paNa vakhata na dekhelA te agnine joi vismita thayelA yugalIAoe navIna ratnanI buddhithI tene grahaNa karavAne hAtha lAMbo karyA, paNa ulaTA teo baLavA lAgyA. agnithI hAthe dAjhelA teoe bhayabhIta thai prabhu pAse AvI te vAta jaNAvI. prabhue agninI utpatti jANI teone kahyuM ke- "he yugaliko! e agni utpanna thayo che, mATe have tame te agnimAM cokhA vigere dhAnya sthApana karIne pachI khAo, jethI te dhAnya tamone sukhethI pacaze". A pramANe prabhunAM vacano sAMbhaLI ajIrNathI kaMTALelA teo harSa pAmyA, paNa pakAvavAno abhyAsa na hovAthI upAyane barobara rIte na jANatA evA teo cokhA vigere dhAnyane agnimAM nAkhI kalpavRkSa pAsethI jema phaLo mAgatA hatA tema agni pAsethI te dhAnya mAgavA lAgyA. parantu agnithI te badhuM dhAnya tadana baLI gayeluM joine "are ! A pApAtmA to vetAlanI peThe atRpta ja rahyo ane pote ja badhu khAi jAya che, ApaNane kAMi paNa pAchuM Apato nathI mATe teno A aparAdha svAmIne kahI tene zikSA karAvazuM". A pramANe bolatA chatAM ane agnine zikSA karAvavAnI buddhivALA te bhoLA manuSyo prabhu pAse javAne cAlyA. teo rastAmAM cAlatAM prabhune hAthI upara besIne sAmAM AvatA joi prabhune yathAsthita hakIkata nivedana karatA bolyA ke-"he svAmin! e agni to nAkhelA samagra dhAnyane koI peTabharAnI peThe bhUkhALavo thaI ekalo ja khAI jAya che! amane kAMI paNa pAchuM Apato nathI." prabhue kahyuM ke "tamAre vAsaNa vigerenA vyavadhAna vaDe dhAnyane agni upara pakAvavuM joie, vAsaNane agni upara rAkhI temAM dhAnyane pakAvI pachI bhakSaNa karo'. ema kahIne te vakhate prabhue yugaliko pAse ja bhInI mATIno piMDa maMgAvyo, te piMDane hAthInA kuMbhasthaLa upara mUkAvI mahAvata pAse tenuM vAsaNa banAvarAvIne prabhue paheluM kuMbhAranuM zilpa pragaTa karyuM. pachI teone prabhue kahyuM ke- "AvI rIte bIjAM paNa pAtro banAvI, ane tene agni upara rAkhI temAM dhAnyone pakAvI pachI bhakSaNa karo'. prabhue batAvelI kaLAne barobara dhyAnamAM laIne te yugalIAo te pramANe vAsaNa banAvavA lAgyA evI rIte pahelI kuMbhAranI kaLA pravartI. tyAra pachI prabhue luhAranI, citArAnI, vaNakaranI ane nApitanI kaLArUpa cAra kaLAo pragaTa karI. A pAMcamULa zilponA pratyekanA vIza bheda thavAthI eka so zilpo thayAM. -------- -- 1. kaLA. 2. vALaMdanI. 3. kaLAonA. 2834 kaana- ama 2 18 *************** Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrIkalpasUtram usa NaM arahA kosalie dakkhe, dakkhapaiNNe, paDirUve, allINe, bhaddae, viNIe vIsaM puvvasayasahassAiM kumAravAsamajhe vasai / vasittA tevaTThi puvvasayasahassAiM rajjavAsamajjhe vsi| tevaTThi ca puvvasayasahassAiM rajjavAsamajhe vasamANe lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruapajavasANAo bAvattariM kalAo, causaTThi mahilAguNe, sippasayaM ca kammANaM, tiNi vi payAhiyAe uvadisa uvadisittA puttasa rajasae abhisiNci| abhisiMcittA puNaravi loaMtiehiM jI akappiehiM devehiM tAhiM iTThAhiM jAva vaggUhiM se saM taM ceva savvaM bhANiyavvaM, jAva dANaM dAiyANaM paribhAittA, je se gimhANaM paDhame mAse, paDhame pakkhe - cittabahule, tassa NaM cittabahulassa aTThamIpakkhe NaM, divasassa pazcime bhAge, sudaMsaNAe sibiyAe sadeva - maNuyA - 'surAe parisAe samaNugammANamagge jAva viNIyaM rAyahANiM majjhaM majjheNaM niggacchai / niggacchittA jeNeva siddhatva ujjANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA asogavarapAyassa ahe jAva sayameva caumuTThiyaM loyaM krei| karittA chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM, AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, uggANaM bhogANaM rAinnANaM khattiyANaM caU hiM purisasahassehiM saddhiM egaM devadUtamAdAya muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie // 7 / 63 / 211 // (usame NaM arahA kosalie ) arhan auzasi zrI RSabhadeva prabhu (dakrave) sarva usAsamAM duzaNa hatA. vaoil prabhu devA? - (dakravapaiNNe) uresI hita 2 pratijJAno sabhya prahAre nirvAha 12nArA, (paDirUve ) atyaMta suMdara 3pavANA, (allINe) sarva prAranA guNothI yukta anelA, athavA indriyone ajUmAM rAmanArA, (bhaddae ) saraja prakRtivANA, (viNIe) jane vaDIlono vinaya 42nArA hatA. AvA prAranA vizeSazothI vibhUSita prabhu (vIsaM puvvasayasahassAiM) vIza sAja pUrva sudhI (kumAravAsamajhe vasai) kumAra avasthAnI madhyamAM rahyA. (vasittA) vIza sAkha pUrva sudhI DumAra avasthAmA rahane tyAra pachI (tevahiM puvvasayasahassAiM ) sa lA pUrva sudhI (rajjavAsamajjJevasai) rAbhya avasthAnI madhyamAM rahyA. (tevahiM ca puvvasayasahassAiM rajjavAsamajjJe vasamANe) ane sahasA pUrva sudhI rAjya avasthAmA rahetA chatAM zrIRSamaheva pramukhe (lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruapajjavasANAo bAvattari kalAo) tejanA che hi bhekhomAM, gazita che pradhAna bhemomAM, janame zaGkunaruta kheTale pachInI bhASA bhagavAnI dujA che aMte jamAM khevI puruSanI jotera jAkhono, (causaTThi mahilAguNe) tathA strIkhonI yosaha duNAkhono upadeza ryo, bheTale te jAo zIjavI. (sippasa yaM ca kammANaM) vaLI karmo eTale kRSi-vANijyAdi jIvananA upAyonI madhyamAM kuMbhAra vigerenAM pUrve kahela so zilpono prabhue upadeza karyo eTale zIkhavyAM. AcAryanA upadeza vagara utpanna thayela te karma, ane AcAryanA upadezathI thayela te zilpa samajavAM. A pramANe karmo ane zilpamAM taphAvata che. karma to anukrame potAnI meLe ja utpanna thAya che. prabhue to so ziSya 4 zIjavyAM che. (tiNNi vi pavAhiyAe uvadisai) yA pramANe puruSanI jotera uNAso strIsonI yosaha kaLAo, ane so zilpo, e traNa vastuono prabhue prajAnA hitane mATe upadeza karyo. 89 219 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram purUSonI boMtara kaLAo puruSanI boMtare kaLAo A pramANe-lekhana, gaNita, gIta, nRtya, vAdya, paThana, zikSA, jyotiSa, chaMda, alaMkAra, vyAkaraNa, nirukti, kAvya, kAtyAyana, nighaMTu, gajArohaNa, turagArohaNa, gaja ane ghoDA keLavavAnI kaLA, zAstrAbhyAsa rasa, maMtra, yaMtra, viSa, 4 khanya, gaMdhavAda, prAkRta, saMskRta, paizAcika, apabhraMza, smRti, purANa, vidhi, siddhAnta, tarka, vaidyaka, veda, Agama, saMhitA, itihAsa, sAmudrika., vijJAna, AcAryakavidyA, rasAyana, kapaTa, vidyAnuvAda, darzana, saMskAra, dhUrtazaMbalaka, maNikarma, tarucikitsA, khecarIkaLA para,amarIkaLA, indrajALa, pAtALasiddhi, yaMtraka, rasavatI, sarvakaraNa, prAsAda, lakSaNa , paNa 4, citropala lepa 6, carmakarma, patracchedya, nakhacchedya, patraparIkSA, vazIkaraNa, kASTaghana, dezabhASA, gAruDa, yogAMga, dhAtukarma, kevalividhi ane zakunaruta, 72 A pramANe puruSanI boMtere kaLAo jANavI. AmAM lekhana eTale haMsilipi vigere aDhAra jAtanI lipi samajavI, tenuM vidhAna prabhue jamaNe hAthe brAhmIne zIkhavyuM. tathA eka, dasa, so, hajAra, dasa hajAra, lAkha, dasa lAkha, karoDa, dasa karoDa, abaja, kharva, nikharva, mahApadma, zaMku, jaLadhi, aMtya, madhya ane parArdha, evI rIte anukrame daza daza gaNI saMkhyAvALuM gaNita prabhue DAbe hAthe suMdarIne zIkhavyuM. vaLI prabhu kASTakadirUpa karma bharatane zIkhavyuM, ane puruSAdinAM lakSaNo bAhubaline zIkhavyAM. vionI je kaLAo strIonI cosaTha kaLAo A pramANe-nRtya, Acitya,citra, vAditra, maMtra, taMtra,ghanavRSTi, phaLAdRSTi, saMskRtajalpa, kriyAkalpa, jJAnavijJAna', daMbhara, aMbustaMbha', gItamAna, tAlumAna', AkAragopana, ArAmaropaNa 17, kAvyazakti, vakrokti, naralakSaNa, hAthI ane ghoDAnI parIkSA', vAstusiddhi,laghubuddhi, zakunavicA24, dharmAcA25, aMjanayogaTM, cUrNayoga, gRhidharma, suprasAdana karma, kanakasiddhi, varNikAvRddhi, vAkpATava, karalAghava, lalita-caraNa, tailasurabhitAkaraNa, nRtyopacAra, gehA, cAra vyAkaraNa, paranirAkaraNa, vINAnAda, vitaMDAvAda, aMkasthiti, janAcAra4, kuMbhabhrama, sArizrama", ratnamaNibheda, lipipariccheda, vaidyakriyA, kAmAviSkaraNa, gaMdhana, cikurabaMdha zAlIkhaMDapara, mukhamaMDana, kathAkathana, kusumasugrathana, vara veSa, sarvabhASAvizeSa, vANijya, bhojya, abhidhAna,parijJAna, AbhUSaNa, yathAsthAna vividha paridhAna, aMtyAkSarikA ane praznaprahelikA A pramANe strIonI cosaTha kaLAo jaNAvI. (vavimittA) upara mujaba zrIRRSabhadeva prabhue puruSanI boMtera kaLAo, strIonI cosaTha kaLAo, ane so zilpo, e traNa vastuono prajA hitane mATe upadeza karIne (ghuttamamAM) potAnA so putrone (rAma misiMghara) so rAjyo upara abhiSeka karyo. prabhue bharatane vinItA nagarInuM mukhya rAjya ApyuM, bAhubaline vahalI dezamAM takSazilA nagarInuM rAjya ApyuM, ane bAkInA aTThANuM putrone judA judA vaheMcI ApyA. prabhunA so putronA nAma A pramANe 1. zikhAmaNa ApavI, zikSA karavI. 2. zabdakoSa. 3. ghoDA upara caDavAnI kaLA. 4. khANa athavA khanIja padArtha oLakhavA. $345 220 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharata, bAhubali, zaMkha, vizvakarmA, vimala sulakSaNa, amala citrAMga khAtakIrti, varadatta, sAgara, yazodhara, amara, rathavara, kAmadeva,dhruva, vatsa,naMda,sUra, sunanda6, kuru, aMga, vaMga, kozala, vIra, kaliMga,magadha, videha, saMgama,dazANe, gaMbhIra, vasuvarmA, suvarmA, rASTra, surASTra, vRddhikara, vividhakara, suyazA, yazakIrti, yazaskara1, kIrtikara, sUraNa, brahmasena, vikrAMta, narottama, puruSottama, candrasena, mahAsena, nabha:sena, bhAnudeg, sukAMta, puSpayuta, zrIdhara, dudharSa, susumAra, durjaya, ajeyamAna, sudharmA, dharmasena, Anandana, AnaMda naMda aparAjita vizvasena hari jaya vijaya vijayaMta prabhAkara aridamana mAna mahAbAhu dIrghabAhu megha sughoSa vizva varAha susena senApati kapila zailavicArI ariMjaya kuMjaravala jayadeva nAgadatta kAzyapa bala dhIra zubhamatidegsumati padmanAbha siMha sujArati saMjaya sunAbha naradeva cittahara suravara daDharatha ane prabhaMjana. rAjyonA dezonAM nAma A pramANe-aMga, vaMga, kaliMga, gauDa, cauDa ,karNATa, lATa, saurASTra, kAzmIra, sauvIra, AbhIra, cINa, mahAcINa, gUrjara, baMgAla, zrImAla, nepAla, jahAla, kauzala ,mAlava, siMhala, marusthala vigere dezonAM nAma jANavAM. (mivirA) zrI RSabhadeva potAnA so putrone so rAjayo upara sthApana karIne dIkSA levAne tatpara thayA. prabhune dIkSA levAne eka varasa bAkI rahyuM, tyAre lokAMtikadevoe potAnA zAzvata AcAra pramANe prabhune dIkSAno avasara jaNAvavA vinaMti karI, te sUtrakAra kahe che- (purUvi no tife nIefufe) vaLI jIta eTale avazyapaNe tIrthakarone dIkSAno avasara jaNAvavAno che kalpa eTale AcAra jeono evA brahmalokanivAsI nava prakAranA lokAMtika devo(tArkiMThThaife gAvavarkiM) tevA prakAranI viziSTa guNavALI, iSTa eTale prabhune vallabha lAge evI. thAvat hadayane AhvAda upajAvanArI vANI vaDe prabhune abhinaMdatA hatA tathA prabhunI stuti karatA hatAM bolyAM ke"he prabhu! Apa jaya pAmo, he bhagavan! Apa bodha pAmo-dIkSA svIkAro, he lokonA nAtha! sakaLa jagatanA jIvone hitakara evuM dharmatIrtha pravartAvo (maMtaM vevasUvaeN mAvaLaM) ityAdi bAkInuM badhuM zrI mahAvIra svAmInA saMbaMdhamAM AvelA pATha mujaba kahevuM. prabhue avadhijJAna ane avadhidarzana vaDe potAno dIkSAkALa jANIne vArSika dAna ApyuM. (nAva vAmaM vAvaIi vmA) yAvatu potAnA gotriyone suvarNAdika dhana bhAge paDatuM vaheMcI ApIne prabhu dIkSA levAne nIkaLyA. zrI RSabhadeva prabhu kyAre dIkSA levAne cAlyA? te kahe che- (te me mAse) je A grISmakALano prathama mAsa, (paDhane paCHve-virahane) pakhavADiyuM, eTale tarasa vittavahuna+ dRmIpavaraveoi) te caitramAsanA kRSNa pakhavADiyAnI AThamanI tithine viSe, (vivasa rame mAne) divasanA pAchalA pahore, (suvaMsa, vivAha)sudarzana nAmanI pAlakhImAM ratnajaDita suvarNanA siMhAsana para pUrva dizA sanmukha beThA hatA (veva-mahuvA-sura parisAmaNugAmamaUAmI) ane devo, manuSyo tathA asuro sahita parSadA eTale lokonA samudAye karIne samyak prakAre pAchaLa gamana karatA evA prabhune agADI cAlatA maMgaLapAThako, bhATa-cAraNo ane kuLanA vaDIla vigere svajano abhinaMdana ApavA lAgyo-ke-"he kalyANakAraka! tame jaya pAmo, saMyama rUpa dharmamAM tamone nirvighnapaNuM thAo" ItyAdi kahIne kuLanA vaDIla vigere svajano jaya jaya zabda bole che. (nava vikIda rAva imar3AM moranA ) kAvat zrI RSabhadeva prabhu vinItA rAjadhAnInA madhyabhAgamAM thaine nIkaLe che. (nijhAUiTI) nIkaLIne (nevasityavajhAne) jyAM siddhArthavana nAmanuM udyAna che, (govaso Rvanapavive) ane jayAM azoka nAmanuM uttama vRkSa che, (tevazvAWIS6) tyAM Ave che. (vAcharA) AvIne (moravarapAvava7 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa) te uttama azokavRkSa nIce potAnI pAlakhI sthApana karAve che. (nava) yAvat pAlakhI sthApana karAvIne te pAlakhImAMthI nIce utare che. nIce utarIne potAnI meLe ja AbhUSaNa, mALA, pramukha alaMkAra utAre che. alaMkAra utArIne (sAmevamuvinorvarepha) potAnI meLe ja cAramuSTivoca kare che. prabhue jyAre cAra muSTi potAnA kezano loca karyo ane eka muSTi bAkI rahI, tyAre te eka muSTi kezalatA prabhunA suvarNa sarakhA kAMtivALA khabhA upara laTakatI chatAM suvarNanA kaLaza upara zobhatI nIlakamaLanI mALA jevI manohara dekhAtI hatI; te eka muSTi kezalatAne joI harSita cittavALA indra prabhune vinaMtI karI ke- "he svAmI! kRpA karI have eTalA keza rahevA dyo'. AvI rIte zakranA AgrahathI prabhue teTalA keza rahevA dIdhA. (chavitA) A pramANe cAra muSTi loca karIne (uddevi matte apAI) nirjaLa evA chaThTha tapa vaDe yukta thayA chatA, (bAsADhArkiM navavarevi no muvaIP) uttarASADhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM (TIM moTUT rAnA vAi vajhafEpura sahahiMsaddhi) ugra bhoga rAjanya ane kSatriya kuLanA kaccha mahAkaccha vigere cAra hajAra puruSo, ke jeoe "jema prabhu karaze tema ame paNa karazuM e pramANe nirNaya karyo hato, teonI sAthe (aaN tevalUsamAvAva) eka devadUSya vastra grahaNa karIne (muMDe mavirA) kezano loca karavA rUpa dravyathI ane krodhAdi dUra karavA rUpa bhAvathI muMDa thaine (IIRIjho) gRhavAsa thakI nIkaLI (IIurvapalvarUNa) aNagArapaNAne eTale sAdhupaNAne pAmyA. 211. usabhe NaM arahA kosalie egaM vAsasahassaM niccaM vosaTThakAe ciyattadehe jAva appANaM bhAvamANassa egaM vAsasahassaM viikvNtN| tao NaM je se hemaMtANaM cautthe mAse sattame pakrave-phagguNabahule,tassaNaM phagguNabahussa ekArasIpavarave NaM, puvvaNhakAlasama yaMsi, purimatAlassa nagarassa bahiyA, sagaDamahaMsi ujjANaMsi, naggoharavarapAyavassa ahe, aTThameNaM bhatteNaM apANaeNaM, AsADhahiM nakravatteNaM jogamuvAgaeNaM, jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMte jAva jANamANe pAsamANe viharai / / 7 / 64 / 212 // (rUme chai & holi) ahaMnuM kauzalika zrI RSabhadeve (aaN vAsasahai) dIkSA lIdhA pachI eka hajAra varasa sudhI (nirva) hamezA (vodavaINa) kAyanI zuzraSA tyajI dIdhelI hovAthI vosarAvI che kAyA jemaNe evA (viva7) ane parISahone sahana karavAthI tyajI dIdhI che zarIra uparanI mamatA jemaNe evA zrI RSabhadeva prabhue je koi upasargo utpanna thayA te upasargone sahana karyA. dIkSA laine ghora abhigraho dhAraNa karanArA prabhu grAmAnugrAma vicaravA lAgyA. te vakhate loko atyaMta samRddha hovAthI bhikSA zuM? ane bhikSAcara kevA hoya? e hakIkata jANatA nahotA. tethI jeoe prabhu sAthe dIkSA lIdhI hatI, teo bhikSA na maLavAthI bhUkha vigerethI pIDita thayAthI prabhune AhArano upAya pUchavA lAgyA, paNa maunadhArI prabhue kAMI uttara Apyo nahi. tyAre teoe kaccha ane mahAkaccha pAse thai temane vijJapti karI, teo bolyA ke jema tame kAMI jANatAM nathI tema ame paNa AhArano vidhi jANatA nathI. ApaNe dIkSA letI vakhate prabhune pahelethI pUchayuM nahi, hAlamAM to prabhu mauna dharIne rahyA che, kAMI javAba na ApatAM nathI, ane have AhAra vinA paNa rahI zakAtuM nathI. vaLI bhAratanI lajjAthI pAchuM ghera paNa javuM ThIka nathI, mATe vicAra karatAM ApaNe vanavAsa karavo e ja kalyANakArI che". A pramANe kaccha ane mahAkacchanuM kathana teone ThIka jaNAyuM, tethI teo ekasammata thai prabhunuM ja dhyAna dharatA chatAM gaMgAnadIne kAMThe vanamAM rahyA, ane tyAM vRkSo parathI kharI paDelA evA pAkelA phaLa, phUla, pAMdaDAM vigere khAnArA raka aaaaaaaama(222)****** * ** * Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ** *IvaEWkUNama karo a* ** *** tathA mastakanA ane dADhI-mUchanA kezane sApha na karatA hovAthI jaTAdhArI tApasa thayA. - jyAre prabhue dIkSA lIdhA pahelAM potAnA sarvaputrone judA judA dezamAnAM rAjya vaheMcI ApyA hatAM, tyAre kaccha ane mahAkacchanA nami ane vinami nAmanA putro, ke jeone prabhue putro peThe rAkhyA hatA. teo kAryaprasaMge dezAntaramAM gayA hatA. tethI rAjayonI vaheMcaNI vakhate hAjara nahotA. have prabhue dIkSA lIdhA pachI teo jayAre dezAMtarathI pAchA AvyA tyAre bharata rAjAe rAjyano thoDo bhAga temane ApavA mAMDyo, paNa temanI avagaNanA karIne teo potAnA pitAnA vacanathI prabhu pAse AvyA. "prabhu niHsaMga che' ema na jANanArA ane ApaNane prabhu ja rAjya Apaze'ema jANanArA teo kAusagga dhyAna rahelA prabhunI sevA karavA lAgyA. teo prabhunI samIpa bhAgamAM rahelI dhULane zAMta karavA kamaLapatromAM jaLa lAvI cAre tarapha chAMTatA ane prabhu AgaLa jAnupramANa suMgadhI puSpo pAtharI paMcAMga praNAma karI "amone rAjya Apo'e pramANe vinaMti karatA hamezAM prabhunI sevA karatA. eka vakhate dharaNendra bhaktithI prabhune vaMdana karavA Avyo. tene prabhunI sevA karatA tathA prabhu pAse rAjayanI mAMgaNI karatA nami ane vinamine joi saMtuSTa thaine kahyuM ke-"he bhadro! prabhu to niHsaMga che, mATe tame temanI pAse rAya na mAgo, prabhunI bhaktithI huM ja tamone rAjya ApIza". e pramANe kahIne dharaNendra temane aDatAlIza hajAra vidyAo ApI, teomAM gaurI,gAMdhArI,rohiNI ane prajJapti nAmanI cAra mahAvidyA pAThasiddha ApI. tyAra pachI dharaNendra temane 1 vidyAo vaDe vidyAdharanI Rddhi pAmyA hovAthI tame svajana parivAra laine vaitADhya parvata upara jAo, tyAM dakSiNa zreNimAM gaureya, gAMdhAra vigere ATha (niETNo), ane rathanUpura, cakravAlAdi pacAsa nagara vasAvo, tathA uttarazreNimAM paMDaka vaMzAlaya vigere ATha nikAyo, ane gaganavallabhAdi sATha nagaro vasAvo'. tyAra pachI kRtArtha thayA chatA te bannee potAnA pitA ane bhArata pAse jaIne hakIkata nivedana karI, ane vaitADhaca parvatanI dakSiNazreNImAM nami tathA uttarazreNImAM vinami rahyA. - zrI RSabhadeva prabhue dIkSA lIdhI te vakhate loko atizaya samRddhizAlI hovAthI anna-pAnAdinuM dAna ApavAnuM jANatA nahotA, tethI bhikSA mATe padhArelA prabhune teo pUrvanI peThe rAjA jANI vastro ghareNAM kanyA vigere lAvI nimaMtraNa karatA. A pramANe yogya bhikSA na maLavA chatAM dInatArahita manavALA ane grAmAnugrAma vicaratA prabhue kuru dezanA hastinAgapura nAmanA nagaramAM praveza karyo. te nagaramAM bAhubalino putra somaprabha rAjA rAjya karato hato, ane somaprabhano zreyAMsa nAme putra yuvarAjapade hato. te zreyAMsakumAre rAtrimAM evuM svapna dekhyuM hatuM ke-"meM zyAma varNavALA meru parvatane amRtathI bharelA kaLazothI siMcana karyo, tethI te atyaMta zobhavA lAgyo". vaLI te nagaranA subuddhi nAmanA nagarazeThe evuM svapna dekhyuM hatuM ke-"sUryamaMDaLathI kharI paDelA hajAra kiraNone zreyAMsakumAre pAchA temAM sthApana karyA. tethI te sUryamaMDaLa ati prakAzamAna thayuM." vaLI rAjAe evuM svapna dekhyuM hatuM ke-"zatrunA lazkara sAthe laDato koi mahApuruSa zreyAMsanI sahAyathI vijaya pAmyo.". - savAramAM rAjasabhAmAM ekaThA thayAla te traNe jaNAe potapotAnAM svapna paraspara jaNAvyAM, tyAre rAjAe kahyuM ke-"zreyAMsane koi paNa mahAnuM lAbha thaze." ema nirNaya karI sabhA visarjana karI. zreyAMsa paNa potAnA mahelamAM Avyo, ane jharUkhAmAM beTho vicArato hato "svAmI kAMI paNa letAM nathI' e pramANe manuSyono kolAhala sAMbhaLIne tathA prabhune dekhIne "meM pahelAM Avo veSa koI ThekANe dekhyo hato' ema UhApoha karato jAtismaraNa pAmyo. che ke je kahe che ke kapha phaphapha 223 - aneka karI zake che ke Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -darara phare - kare pharaphara kare che ke jIvaPsvakhUNabhara kara kara ra ra ra ra ra ra ra ? zreyAMsakumAre jAtismaraNa jJAnathI jANyuM ke "aho!pUrve pUrvavidehakSetramAM A bhagavaMta vajanAbhanAme cakravata hatA, te vakhate huM temano sArathI hato. te ja bhAvamAM svAmInA pitA vajasena nAme hatA. temane AvA tIrthaMkaranA cihnavALA joyA hatA. vajana tIrthaMkara pAse vajanAbha cakravartIe dIkSA lIdhI, tyAre meM paNa temanI sAthe ja dIkSA lIdhI hatI. te vakhate tIrthakara zrIvajasenanA mukhathI meM sAMbhaLayuM hatuM ke- A vajanAbha bharatakSetramAM prathama tIrthaMkara thaze, te ja A prabhu Aje sarva jagatano Ane mAro anugraha karavA padhAryA che". ema vicAre che evAmAM eka manuSya uttama zeraDInA rasathI saMpUrNa bharelA ghaDAo harSapUrvaka zreyAMsakumArane bheTa karyA. jAtismaraNathI nirdoSa bhikSA devAnA vidhine jANanArA zreyAMsakumAre prabhune vinaMti karI ke he bhagavan! A kalpanIya bhikSA grahaNa karo'. prabhue paNa bane hAthanI pasalI karI te hastarUpI pAtra tenI AgaLa dharyuM. eTale zreyAMsakumAre rasathI bharelA ghaDAo lai laIne temAM khAlI karavA mAMDyA. anukrame sarva ghaDAno rasa reDI dIdho, chatAM eka paNa bindu nIce na paDatAM te rasanI zikhA upara upara vadhavA lAgI. kahyuM che ke "mAijja ghaTasahassa, ahavAmAijja sAgarA svve| jasseyArisa laddhI, sopANipaDiggahI hoi||1||" jenA hAthanI aMdara hajAro ghaDA samAI jAya, athavA samagra samudro samAI jAya, evI jene labdhi prApta thAya te pANipatagrahI eTale hastapAtrI hoya".1. ahI kavi ubhekSA kare che ke "svAmyAha dakSiNaM hastaM kathaM bhikSAM na lAsi bhoH| sa prAha dAtRhastasyA-'dho bhavAmi kathaM prabho! // 2 // ytH-puujaabhojndaanshaantikklaapaannigrhsthaapnaa-coksspremkssnnhskaa'rpnnmukhvyaapaarbddhstvhm| vAmo'haM raNasaMmukhA'GkagaNanAvAmAGgazayyAdikRt, dyUtAdivyasanI tvasau sa tu jagau cokSo'smi na tvaM zuviH " | rA. "svAmIe potAnA jamaNA hAthane kahyuM ke-"are! tuM bhikSA kema leto nathI?" tyAre te bolyo ke- "he prabhu! huM dAtAranA hAtha nIce kema thAuM?" kemake-pUjA, bhojana, dAna, zAMtikarma, kaLA pANigrahaNa, sthApanA, zuddhatA, prekSaNA, hastakaarpaNa, vigere vyApAramAM huM tatpara rahuM chuM. tethI he bhagavan! huM Avo uttama thaIne have dAtAranA hAtha nIce AvI halako kema thAu". ema kahIne jamaNo hAtha mauna rahyo, tyAre prabhue DAbA hAthane bhikSA levA kahyuM tenA javAbamAM DAbA hAthe kahyuM ke-"he prabhu! huM raNasaMgrAmamAM sanmukha thanAro chuM, aMka gaNavAmAM tatpara chuM, ane DAbe paDakhe sUvA vigeremAM sahAya karanAra chuM, paNa A jamaNo hAtha to jugAra vigereno vyasanI che". tyAre jamaNA hAthe kahyuM ke huM pavitra chuM, tuM pavitra nathI" .2. "rAjyazrI rbhavatA'rjitA'rthinivahastyAgaiH kRtArthIkRtaH, saMtuSTo'pi gRhANa dAnamadhunA tanvan dayAM niSa ityabdhaM pratibodhya hastayugalaM zreyAMsataH kArayan, pratyagrekSurasena pUrNamRSabhaH pAyAtsa vaH zrIjinaH // 3 // " tyAra pachI prabhue banne hAthane samajAvyA ke- "tame rAjyalakSmI upArjana karI, dAna devAvaDe arthInA samUhane kRtArtha karyo, vaLI tame niraMtara saMtuSTa cho, to paNa dAna denArA upara dayA lAvIne have dAna grahaNa karo", e pramANe 1. lagnavakhate hasta meLApa. 2. hastarekhA batAvavI. 3. hAtha devo, kola Apavo, vacana ApavuM. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhue eka varasa sudhI banne hAthane samajAvIne zreyAMsakumAra pAsethI maLelA tAjA zeraDInA rasa vaDe temane pUrNa karyA, evA zrI RSabhadeva prabhu tamAruM rakSaNa karo' .3. pachI te rasathI prabhue sAMvatsarika tapanuM pAraNuM karyuM. te vakhate vastranI vRSTi, sugaMdhI jaLa ane puSponI vRSTi, devaduMdubhionA nAda, "aho dAnam "aho dAnam' e pramANe AkAzamAM devoe karelI udghoSaNA, ane vasudhArA eTale sADA bAra karoDa sonaiyAnI vRSTi, e pAMca divyo pragaTa thayAM. A pramANe pragaTa thayelA divyothI Azcarya pAmelA nagaranA loko tathA tApaso zreyAMsanA maMdiramAM ekaThA thai gayA. temane zreyAMse jaNAvyuM ke-"he loko!saddhati meLavavAnI icchAthI sAdhuone A pramANe eSaNIya eTale nirdoSa AhAranI bhikSA ApavI joie". evI rIte A avasarpiNImAM dAna devAno AcAra prathama zreyAMsathI pravaryo. lokoe zreyAMsakumArane pUchyuM ke tame kema jANyuM ke dAna AvI rIte devAya?" tyAre zreyAMse prabhu sAtheno potAno ATha bhavano saMbaMdha kahI saMbhaLAvyo ke "pUrvabhavamAM jyAre svAmI IzAna devalokamAM lalitAMga nAme deva hatA, tyAre huM svayaMprabha nAme temanI devI hatI. pachI pUrva videhamAM puSpakalAvatI vijayane viSe lohArgala nAmanA nagaramAM prabhu vajajaMgha nAme rAjA hatA, tyAre huM temanI zrImatI nAme rANI hatI 2. tyAra pachI uttarakurumAM prabhu yugalika thayA hatA, tyAre huM temanI yugalinI hatI 3. tyAMthI ame banne saudharma devalokamAM mitra deva thayA hatA. 4. tyAMthI prabhu aparavidehamAM vaidyanA putra thayA hatA, tyAre huM jIrNazeThano putra kezava nAme temano mitra hato 5. tyAra pachI ame banne azruta devalokamAM deva thayA hatA. 6. tyAMthI svAmI puMDarIkiNI nagarImAM vajanAbha nAme cakravartI thayA hatA, te vakhate huM temano sArathI hato. te bhavamAM prabhu vajana tIrthaMkara pAse dIkSA lIdhI hatI, tyAre meM paNa temanI sAthe ja dIkSA lIdhI hatI. atyAre bhagavaMtane dekhI te veSa mane smaraNamAM Avyo, tethI meM jANyuM ke- A tIrthaMkara prabhu bhikSA mATe bhame che, ane temane zuddha AhAra AvI rIte devAya. 7. tyAra pachI ame banne sarvArthasiddha vimAnamAM deva thayA hatA.8. tyAMthI cyavIne teo ahIM tIrthaMkara thayA che, ane huM temano prapautra thayo chuM". A pramANe zreyAMsakumAranA mukhathI sAMbhaLI loko kahevA lAgyA ke"rishesrsmN pattaM, niravajja ikravurasasamaM daamN| seaMsamo bhAvo, havijja jai maggiaM hujjA // 1 // " jo zrIzraSabhadeva samAna pAtra, zeraDInA rasa samAna niravadya dAna, ane zreyAMsa jevo bhAva hoya, to icchita phaLa prApta thAya, arthAt evuM uttama supAtra, evuM nirdoSa dAna, ane evo advitIya bhAva, e traNe vastu mahAbhAgyayoge maLe'1. ityAdi stuti karatA karatA loko potapotAne sthAne gayA. "bhagavaMtanA pAraNAnA sthAnanuM koI ullaMghana na kare ema dhArI zreyAMsakumAre tyAM ratnamaya pITha karAvyuM. zreyAMsakumAra te ratnapIThane banne saMdhyAe bhaktithI pUjavA lAgyo, ane prAta-kALe to tene pUjayA pachI jamato. have prabhu vicaratA vicAratA eka vakhate sAyaMkALe bahalIdezamAM takSazilA nagarInI samIpamAM padhAryA, ane te nagarInA bahAranA udyAnamAM kAusagga dhyAna rahyA. tatkALa udyAnapAlake AvIne bAhubaline vadhAmaNI ApI. prabhunA AgamananA khabara sAMbhaLI harSita thayelA bAhubalie vicAryuM-"savAramAM sarva samRddhiyukta thaine udyAnamAM 1. nAgila nAme eka daridrI kuTuMbI hato. tene nirnAmikA nAme putrI hatI. te nirnAmikA marIne lalitAMga devanI svayaMprabhA nAme devI thai hatI. * -********** (225 **************** Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krisamasanIeqnUna aaaaaaasara jaiza, ane pitAjIne vaMdana ' ema vicAra karI bAhubalie AkhI rAtri mahelamAM ja vyatIta karI. prabhu to prAtaHkALa thatAM pratibhAsthiti saba karIne tyAMthI vihAra karI gayA. have bAhubali savAra thatAM sarva samRddhi sAthe ADaMbarapUrvaka prabhune vaMdana karavA Avyo, paraMtu potAnA AvyA pahelAM ja prabhune vihAra karI gayelA jANI tene ghaNo ja kheda thayo. tyAra pachI prabhunA caraNa biMbane koI ullaMghe nahi. evI buddhithI bAhubali rAjAe jyAM prabhu pratimAthAne rahyA hatA te sthaLe ratnamaya dharmacakra sthApana karyuM, ane tenI rakSA karanArA mANaso niyukta karyA. pachI te dharmacakrane bhaktipUrvaka vaMdana karI bAhubali potAnI nagarImAM gayo. e pramANe asmalita vihAra karatA zrI RSabhadeva prabhune eka hajAra sudhI chaghasthapaNuM rahyuM, temAM saghaLo maLI pramAdakALa eka ahorAtra jANavo. ___jAva appANaM bhAvamANassa egaM vAsasahassaM viikkNtN| tao NaM je se hemaMtANaM cautthe mAse, sattame pakkhe-phagguNabahule, tassa NaM phagguNabahulassa ekkArasIpakkhe NaM pubaNhakAlasamayaMsi, purimatAlassa nagarassa bahiyA, sagaDamuhasi ujANaMsi, naggohavarapAyavassa ahe adrumeNaM-bhatteNaM apANaeNaM. AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM jhANaMtariyAe vaTTamANassa aNaMte jAva jANamANe pAsamANe vihri||7|64||212|| (nAva STUAIfmAvemaUTH) evI rIte yAvat jJAnadarzana cAritrAdi asAdhAraNa guNo vaDe potAnA AtmAne bhAvatA zrI RSabhadeva prabhune (aaN vAsasahasaMviDravavaMta) eka hajAra varasa vItI gayAM. (to) tyAra pachI(ne te maMtai vItye mAne) je A zItalakALano cotho mahino (sAme pavave) sAtamuM pakhavADiyuM (DguNavatte) eTale (taHigzupAvavaOTRpavaraveif) phAgaNa mAsanA kRSNa pakhavADiyAnI agiyArazane divase, (puQUInasamaveli) pUrvAlakALasamaye-prAtaHkALamAM, (purimatAsa nagara vahivA) purimatAla nAmanA nagaranI bahAra, (, HISmuka MAiia) zakaTamukha nAmanA udyAnamAM (nosvarUpAvava he.) nyagrodha nAmanAuttama vRkSanI nIce, (amef-mattemAM ) nirjaLa evA aThThama tapa vaDe yukta (mAtAeinavaravAM govATUi) uttarASADhA nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM (jJAIitarivAravaTTamaUTH) zukladhyAnanA cAra bhedone viSe prathamanA be bhedomAM vartatA evI zrI RSabhadeva prabhune (Mite gAva) anaMta vastunA viSayavALuM athavA avinAzI, ane yAvatu- anupama evuM pradhAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. te kevaLajJAna ane kevaLadarzana vaDe prabhu sarvalokane viSe te te kALe mana, vacana ane kAya yogamAM yathAyogya vartatA. evA sarva jIvonA ane dharmAstikAya vigere sarva ajIvonA samagra paryAyone (gaUAmAme vitaraDuM) jANatA chatAM ane dekhavA chatAM vicare che. prabhune vinItAnagarInA purimatAla nAmanA zAkhApuranA udyAnamAM jyAre kevaLajJAna utpanna thayuM, tyAre eka puruSe AvIne bharata mahArAjane e zubha vadhAmaNI ApI. te ja vakhate eka bIjA puruSe AvIne vadhAmaNI ApI ke- "he mahArAjA! ApanI AyudhazALAmAM cakraratna utpanna thayuM che. A rIte eka vakhate banne vadhAmaNI sAMbhaLI mahArAja bharata vicAramAM paDyA ke-"mAre pahelAM pitAjInI pUjA karavI ke cakraratnanI pUjA karavI?" A pramANe kSaNa vAra vicAra karI temaNe nirNaya karyo ke "Aloka ane paralokanuM sukha ApanArA pitAjInI pUjA karyAthI mAtra ----- - -- - - - - -- - - - -- - - -- -- -- - -- 1. gujarAtI mahA vada agiyAraza. 2. ayodhyAnagarInA eka zAkhApura parAnuM nAma purimatAla hatuM. 3. vaTavaDalo. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********* ***( vaTANa * **** **** A lokanuM sukha ApanArA cakranI to pUjA thai cUkI' evI rIte vivekabuiidhathI vicAra karIne bharata mahArAjAe prabhune vaMdana karavAnI taiyArI karI. prabhue jyArathI dIkSA lIdhI, tyArathI marudevA mAtA putravirahane lIdhe hamezAM rUdana karyA karatA, ane avizrAMta azrujaLathI temanAM netromAM paDaLa AvI gayAM hatAM. vaLI bharatane upAlaMbha ApyA karatA ke-"pautra bharata! mAro putra rAjyalakSmI choDIne cAlyo gayo, tene kevA saMkaTa paDatAM haze? rAjyasukhamAM magna banelo tuM to tenI zodha paNa karato nathI'. e pramANe hamezAM Thapako detA evA marudevA mAtAne hAthI upara besADI sarva Rddhi sahita bharatarAjA prabhune vAMdavA cAlyA. samavasaraNa najIkamAM AvatA bharate kahyuM ke-"he mAtAjI! ApanA putranI Rddhi to juo! devoe racelA samavasaraNanI aMdara virAjelA, cotrIza atizayonI zobhI rahela, suvarNanA siMhAsana para beThelA, surendrothI pUjAtA, ane sura-narothI parivarelA A ApanA putra amRtamaya dezanA ApI rahyA che. prabhunA caraNakamaLane sevI rahelA devonI A jayadhvani saMbhaLAya che. svAmInA darzanathI harSa pAmelA devono A siMhanAda saMbhaLAya che." bharatanuM evuM kathana sAMbhaLI pANInA pravAhathI jema kAdava dhovAi jAya tema romAMcita aMgavALA marudevA mAtAne AnandanA azruo vaDe netromAM vaLelA paDaLa dhovAI gayA, ane nirmaLa netravALAM thayelAM marudevA mAtA prabhunI chatra-camarAdika prAtihAryanI lakSmI joine vicAravA lAgyA ke-"aho mohathI vihvala banelA prANIone dhikkAra che. samagra prANIo svArthane mATe ja sneha kare che, kAraNa ke- RSabhanAM du:khathI rudana karatAM mArI AMkho paNa tejahIna thai gai, paNa A RSabha to sura-asurothI vAto ane AvI anupama samRddhi bhogavato hovA chatAM paNa mane sukhavArtAno saMdezo paNa mokalato nathI! mATe A snehane dhikkAre che". ema bhAvanA bhAvatAM marudevA mAtAne kevaLajJAna utpanna thayuM, ane teja kSaNe AyuSyano kSaya thavAthI teo mukti pAmyA. ahIM kavi ghaTanA kare che "putro yugAdIzasamo na vizve, bhrAntvA kSitau yena shrtshsrm| yadarjitaM kevalaratnagyaM, snehAt tadevA''Ht mAturAzu // 1 // " jagatamAM yugAdIza eTale RSabhadeva samAna putra nathI, kAraNa ke-jemaNe eka hajAra varasa sudhI pRthvI upara bhamI bhamIne kevaLajJAnarUpI uttama ratna meLavyuM hatuM te snehathI turataja prathama potAnI mAtAne ApyuM. 1. "marudevAsamA nA'mbA, yA'gAt pUrvaM vilekssitm| muktikanyAM tanUjArthaM, zivamArgamapi sphuTam // 2 // " "vaLI jagatamAM marudevA samAna mAtA paNa nathI, ke je potAnA putrane mATe muktirUpI kanyAne ane phuTapaNe zivamArgane jovA prathamathI mokSe gayAM'.2. samavasaraNamAM jagapAla zrI RSabhadeva prabhue dharmadezanA ApI te dezanAthI bharatanA RSabhasena vigere pAMcaso putro ane sAtaso pautroe pratibodha pAmI prabhu pAse dIkSA lIdhI. teomAM prabhue RSabhasena vigere pAMcaso putroe ane sAtaso pautroe pratibodha pAmI prabhu pAse dIkSA lIdhI. teo mAM prabhu RSabhasena vigere corAzI gaNadhara sthApyA. brAhmIe paNa dIkSA lIdhI, te mukhya sAdhvI thai. bharata rAjA zrAvaka thayA. suMdarIne paNa dIkSA levAnI AjJA ApI, tethI te zrAvikA thai. vaLI prabhune kevaLajJAna utpanna thayeluM sAMbhaLI kaccha ne mahAkaccha sivAyanA badhA tApasoe prabhu pAse AvI pharIthI dIkSA lIdhI. marudevAnA nirvANathI zokagrasta thayelA bharatane indra samajAvI te zoka nivAraNa karyo. pachI bharata mahArAja prabhune vaMdana karI potAnA sthAne gayA. tyAra pachI bharata mahArAjA cakraratnI pUjA karI zubha divase prayANa karI sATha hajAra varase bharatakSetranA cha khaMDa sAdhI potAne ghera AvyA. ghera AvyA bAda potAnA saMbaMdhIonI saMbhALa karatAM suMdarIne kRza ****** **** * (227)***** * * **** Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram ane sauMdaryarahita dekhI adhikArIone kahyuM ke-"are! sundarI AvI kRza thai gai che? zuM mArA gayA pachI koi tenI saMbhALa paNa letuM nathI?'' adhikArIoe namana karI kahyuM ke- mahArAja! jyArathI Apa digvijaya karavAne padhAryA tyArathI A suMdarI phakta prANarakSaNa mATe AyaMbila tapa kare che, ane Ape temane dIkSA letAM aTakAvyAM tethI bhAvadIkSita thaine rahyA che''. te sAMbhaLI suMdarIno dIkSA levAno dRDha Azaya jANI bharata mahArAja bolyA ke-''huM ATalA vakhata sudhI tamArA vratamAM vighna karanAro thayo, he bahena! tamane zAbAzI che ke tame A zarIrathI mokSarUpa phaLane utpanna karanArI dIkSA grahaNa karavAne iccho cho''. ItyAdi suMdarInI prazaMsA karI dIkSA levAnI anumati ApI. pachI suMdarIe aSTApada parvata para jai zrIRRSabhadeva prabhu pAse dIkSA svIkArI. have bharatakSetranA cha khaMDa sAdhavA chatAM cakra to AyudhazALAmAM na pesatAM bahAra ja rahyuM. tethI bharata mahArAjAe potAnA aTThANuM bhAione dUta dvArA kahevarAvyuM ke'mArI AjJA mAno', te vakhate te badhA ekaThA thai ne ''zuM amAre bharatanI AjJA mAnavI, ke tenI sAthe yuddha karavuM?'' ema pUchavA mATe prabhu pAse gayA. prabhue temane vaitAlIya nAmanA adhyayananI prarUpaNA vaDe pratibodha pamADI dIkSA ApI. tyAra pachI bharata mahArAjAe bAhubali upara dUta mokalyo, parantu atula baLazALI bAhubali bharatanI AjJA na svIkAratAM laDAi karavAne taiyAra thayo. dUtanA kathananI bAhubalie potAnI AjJA na svIkAravAnuM jANI bharate tenA upara caDAi karI. bharata ane bAhubalinuM bhayaMkara yuddha bAra varasa sudhI cAlyuM, ane bannenAM sainyomAM puSkaLa manuSyono saMhAra thayo, paNa teo bannemAM koi na hAryo. AvI rIte ghaNA manuSyono saMhAra thato jANI tyAM zake AvI teone samajAvyA ke-'saujanyathI suzobhita evA tame banne bhAionuM yuddha kharekhara jagatanA durbhAgyathI ja upasthita thayuM che, mATe te baMdha ka2vuM joie. paNa jo tame eka-bIjA u52 vijaya meLavyA vagara na ja aTakavAnA ho, to chevaTe eTaluM to mAno ke, tamo banne jAte paraspara uttama yuddhathI laDo, paNa saMkhyAbaMdha prANIonuM vighAtaka evuM A madhyama yuddha to baMdha ja karo''. A pramANe zakranuM vacana teo bannee kabUla karyuM. pachI zakre dRSTiyuddha, vAgyuddha, muSTiyuddha, ane daMDayuddha, e cAra yuddhathI paraspara banne bhAIoe laDavuM ema TharAva karyo. A cAre yuddhamAM bAhubalino vijaya thayo, ane bharatanI hAra thai. cAre yuddhamAM potAnI hAra thavAthI bharata mahArAjAne ghaNo krodha caDyo, tethI bAhubalino nAza karavA tenA upara cakra choDayuM, parantu bAhubali samAna gotranA hovAthI temane te cakra paNa kAMi karI zakayuM nahi. A vakhate bAhubalie vicAryuM ke"atyAra sudhI bhrAtRbhAvathI ja meM bharatanI upekSA karI, chatAM te to potAno duSTa svabhAva choDato nathI, mATe have kAMi paNa darakAra karyA vagara eka muSTathI ja enA cUrecUrA karI nAkhuM". ema vicArI krodhathI dhamadhamI rahelA bAhubalie dUrathI mUThI upADI bharatane mAravA doDayA. parantu sArAsArano vicAra karavAmAM vRhaspati samAna evA te bAhubali muSTi upADI bharatane mAravA doDatAM vicAravA lAgyA ke-''aho! pitAtulya A moTA bhAine mAre haNavA anucita che, parantu A upADelI muSTi paNa niSphaLa kema thAya?''. ema vicArI mahAtmA bAhubalie muSTine potAnAja mastaka para calAvI te ja vakhate loca karyo, ane sarva sAvadya tyajI dai kAussagga dhyAne sthirathayA. te vakhate bharata mahArAjA temane vaMdana karI potAno aparAdha khamAvI potAne sthAne gayA. have bAhubali muni vicAravA lAgyA ke-''pUrva dIkSita mArA nAnA bhAio dIkSA paryAyathI mArA karatAM moTA che, tethI jo huM hamaNAM prabhu pAse jaiza to te nAnA bhAione paNa vaMdana karavuM paDaze. huM moTo hovA chatAM nAnAbhAione vaMdana kema karuM? tethI jyAre kevaLajJAna utpanna thaze tyAre ja prabhu pAse jaiza''. ema ahaMkAra karI eka varasa sudhI kAussaggamAM ja ubhA rahyA varasane aMte prabhue mokalelI brAhmI ane suMdarI nAmanI temanI bahenoe AvIne "he bhAi! gajathI utaro'' ema kahI bAhubaline pratibodha pamADayo. ahaMkArarUpI gajathI utarelA mahAtmA bAhubalie jevA paga 228 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HREEHAHHHHHHHH(zrIkalpasUtram-HEIRPERSARIHARANAS upADyA ke tarata ja temane kevaLajJAna utpanna thayuM. tyArapachI prabhu pAse jaI ghaNA kALa sudhI vicarI teo prabhu sAthe ja mokSe gayA. mahArAjA bharata paNa lAMbA vakhata sudhI cakravartInI lakSmI bhogavIne eka divasa arIsAbhavanamAM vIMTI vinAnI potAnI AMgaLIne zobhArahita joi anityapaNAnI bhAvanA bhAvatA kevaLajJAna meLavI dasa hajAra rAjAo sAthe devatAe ApelA muniveSane grahaNa karI ghaNo kALa vicarI mokSe gayA. 212. usabhassa NaM arahao kosaliyassa caurAsIi gaNA caurAsIi gaNaharA hutthA // 7 / 65 // 213 // usabhayasya NaM arahao kosaliyassa usabhaseNapAmokhAo caurAsIo samaNasAhassIo, ukkosiyA samaNasaMpayA hutthA // 7 / 66 / 214 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa baMbhI-suMdarIpAmokkhANaM ajiyANaM tiNNi sayasAhassIo, ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA // 7 // 67 / 215 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa sikhrasapAmokkhANaM samaNovAsagANaM tiNNi sayasAhassIo paMca sahassA, ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA // 7 / 68 // 216 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa subhaddApAmokkhANaM samaNovAsiyANaM paMca sayasAhassIo cauppaNNaM ca sahassA, ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA // 7 / 69 / 217 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa cattAri sahassA satta sayA paNNAsA cauddasapuvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM, jAva ukkosiyA cauddasapuvvisaMpayA hutthA // 7 / 70 / 218 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa nava sahassA ohinANINaM. ukkosiyA ohinANisaMpayA hutthaa|| 7 // 71 // 219 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa vIsa sahassA ke valanANINaM, ukkosiyA kevalanANisaMpayA hutthA // 7 / 72 / 220 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa vIsa sahassA chacca veuvviyANaM, ukkosiyA veuvviyasaMpayA hutthA // 7 / 73 / 221 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa bArasa sahassA chacca sayA paNNAsA viulamaINaM aDDAijesu dIvesu dosu ya samuddesu sannINaM paMciMdiyANaM paJjattagANaM maNogae bhAve jANamANaNaM ukkosiyA viulamaisaMpayA hutthA // 7 / 74 / 222 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa bArasa sahassA chacca sayA paNNAsA vAINaM. ukkosiyA vAisaMpayA hutthA // 7 / 75 / 223 / ___ usabhassa NaM arahao kosaliyassa vIsaM aMtedhAsisahassA siddhA cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo siddhAo // 7 // 75 // 224 // usabhassa NaM arahao kosaliyassa bAvIsa sahassa nava sayA aNuttarovavAiyANaM, gaikallANANaM jAva bhaddANaM ukkosiyA aNuttarovavAisaMpayA hutthA // 7 / 77 / 225 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sTa thIvaTaqqNana aaaaaaa*** usabhassaNaM arahaokosaliyassa duvihA aMtagaDabhUmI hutthaa|tN jahA-jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI y|jaav asaMkhiyAjAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI, aMtomuhuttapariyAe aMtamakAsI // 7178 / 226 // (ma7 | RASo vosaniyara ) aham kauzalika zrI RSabhadevane (varasI gaUTI ) corAzI gaNa (GSRTHIDragaMARI hatyA)) ane corAsI gaNadharo hatA. 213. (samarasa karo chotiyasa) ahaMnuM kauzalika zrI RSabhadevane (samagapAmovADo) RSabhasena vigere (GSR/sIbo samaUTHIAstIno) corAzI hajAra sAdhuo hatA, (voniyA samaLasaMparva hatyA) prabhune sAdhuonI utkRSTa saMpadA ATalI thai.214. (samaHMARKboholivarasa) ahaMnkauzalika zrI RSabhadevane (vaMma-suMvarIpAmovavAdi MvAT) brAhmI suMdarI vigere sAdhvIo (tiOiU vasAhasIko) traNa lAkha hatI, (vanavA nivAsaMpavA hatyA) prabhune sAdhvIonI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 215. (samarUi baRKkoholivarasa) aham kauzalika zrI RSabhadevane (fmaMHpAmovavA) zreyAMsa vigere (samovAsA) zrAvaNo (tiU HvasAhasIkopa sahassA) traNa lAkha ane pAMca hajAra hatA, ( vavoliva samovAsaDITU saMpavA hatyA) prabhune zrAvakonI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 216. (samai | RAo nivasa) aham kauzalika zrI RSabhadevane (sumApAmovavA) subhadrA vigere (samaNovAsavA) zrAvikAo (AMva vasAhasIko vaDaui va sahasa) pAMca lAkha ane copana hajAra hatI, (GelfsavA samaNovAsavA saMpavA hatyA) prabhune zrAvikAonI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 217. (samAM ra4o kotara) ardhanuM kauzalika zrI RSabhadevane (vastAra sahassA saT HvA paUCTIHI vIsaputhvIf) cAra hajAra sAtaso ane pacAsa caudapUrvI hatA. caudapUrvI kevA? (GUTUaaN nitaMba sAI) pote asarvajJa hovA chatAM sarvajJa sadeza, (nIva-) yAvatu-akArAdi sarva akSaronA saMyogone jANavAvALA, tathA sarvajJa peThe sAcI prarUpaNA karanArA, AvA prakAranA cAra hajAra sAtaso ane pacAsa caudapUrvI hatA, ( vosirA: vasa,vinaMpavA hatyA) prabhune caudapUrvIonI utkRSTa saMpadA ATalI thai.2 18. (samarUi &owotiyaH) anUkauzalika zrI RSabhadevane (navasahasA mohinAnI) nava hajAra avadhijJAnIo hatA, (volavI mohinALiHpavA) prabhune avadhijJAnIonI utkRSTa saMpadA ATalI thai.2 19. (samAM raho rativarU) aham kauzalika zrI RSabhadevane (vI sahassA vananALI) vIza hajAra kevaLajJAnIo hatA. (vosirAvalanALisaMpavA hatyA) prabhune kevaLajJAnIonI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 220. (samaUT RAo voniyasa) aham kauzalika zrI RSabhadevane (vIsa hannAhavAvelvivaIT) vIsa hajAra ane cha so vaikriyalabdhivALAmunio hatA.(vosirAvelviyasaMpavA hatyA) prabhune vaikriyAlabdhivALA munionI utkRSTa saMpadA ATalI thaI. 221. (maksa | moNotiksi) aham kauzalika zrI RSabhadevane (vARAKHI SHvA paUOTHI) bAra hajAra chaso ane pacAsa (vartama) vipulamati-manaH paryavajJAnIo hatA. vipulamatio kevA?(aDhIgnesa vIsa) aDhI dvIpa (vo samude) ane be samudrane viSe rahelA (5tnInuM paviDiyAM pagara/TVT) ** * ** **** * (230) ** ******** -** Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - a spa ~~~~~(zIvaEqNama ************ paryApta saMjJI paMcendriyono (maLamAre nAmaUIICT) manogata bhAvone jANanAgArA, AvA prakAranA bAra hajAra chaso ane pacAsa vipulamatio hatA. ( vavomiyA viDatamaipavA hatyA) prabhune vipulamationI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 222. (samaH or GRo dotiyaH) aham kauzalika zrI RSabhadevanA (vIraH HAI) bAra hajAra () savA) cha so (TUOTHI vA) ane pacAsa vAdI munio hatA. ( vavoliyA vAsaMparva hatyA) prabhune vAdI munionI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 223. (5samaHU MKovo+nivasa) aham kauzalika zrI RSabhadevanA (vId gaMtevAsasa#) vIsa hajAra ziSyo (sitA) mukti pAmyA, (vattAnI MiUTRAstIkho saddhio) ane cAlIza hajAra sAdhvIo mukti pAmI.224. (samasa ii Ro choniksa) aham kauzalika zrI RSabhadevane (vAva sahasA nava saT apurovavAthai) anuttara vimAnamAM utpanna thanArA bAvIza hajAra ane navaso munio hatA. teo kevA?( T rUTUi nAvamAdi) AvatI manuSyagatimAM mokSaprApti lakSaNa kalyANa che jeone evA, yAvat-AgAmI bhavamAM siddha thavAnA hovAthI AgAmI bhavamAM bhadra eTale kalyANa che jemane evA; AvA prakAranA bAvIza hajAra ane navaso munio hatA. (vaDofsavA majuttarovavAapayA hatyA) prabhune anuttara vimAnamAM utpanna thanArA munionI utkRSTa saMpadA ATalI thai. 225. (samakSa ronivasa) ahaMnuM kauzalika zrI RSabhadeva prabhune (kuvi81 khaMtapaISbhUmI hatyaT) be prakAranI aMtakRbhUmi thai; eTale zrI RSabhadeva prabhunA zAsanamAM mokSagAmIone mokSe javAnA kALanI maryAdA be prakAre thaI. (taM jhIM-) te A pramANe-(gyitADamanI ya) yugAMtakRbhUmi ane paryAyAMtakRbhUmi yuga eTale guru, ziSya, praziSyAdi kramasara vartatA paTTadhara puruSo, teo vaDe pramita-maryAdita je mokSamAgIono mokSe javAno kALa te yugAMtakadabhUmi kahevAya. paryAya eTale prabhane kevaLajJa utpanna thayAno kALa, tene AzrayIne je mokSagAmIno mokSe javAno kALa, te paryAyattakRbhUmi kahevAya. (nAva asaMvijhAjho puranagrNo guitADabhUmI) zrIRSabhadeva prabhune asaMkhyAtA puruSa yuga sudhI yugAntakRbhUmi thai, eTale prabhuthI AraMbhI temanA paTTadhara asaMkhyAtA puruSo sudhI mokSamArga cAlu rahyo. have paryAyAMtakRbhUmi kahe che(aMtamuhaparivA, khaMtamabiNI) aMtamuhUrta che kevaLIpaNAno paryAya jemane evA zrI RSabhadeva prabhu thaye chate koi koi kevaLIe saMsArano aMta karyo, eTale zrI RSabhadeva prabhune kevaLajJAna utpanna thayA pachI aMtarmuhurtamAM marudevA mAtA aMtakRzkevaLIpaNuM pAmI mokSe gayA, arthAt zrI RSabhadeva prabhune kevaLajJAna utpanna thayA pachI aMtamuhUrtamAM mokSamArga cAlu thayo.2 26. te NaM kAleNaM teNaM samaeNaM usabhe arahA kosalie vIsaM puvvasayasahassAI kumAravAsamajhe vasittA, tevaDhei puvasayasahassAi rajjavAsamajhe vasittA, tesIiM puvvasayasahassAI agAravAsamajhe vasittA, egaM vAsasahassaM chaumatthapariyAgaM pAuNittA, egaM puvvasayasahassaM vAsasahassUNaM kevalipariyAgaM pAuNittA, paDipuNNaM puvvasayasahassaM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, caurAsIiM pubasayasahassAiM savvAuyaM pAlaittA, khINe veyaNijjA-''uya-nAmagutte, imIse osappiNIe susamadussamAe samAe bahuviikvaMtAe, tihiM vAsehiM addhanavamehiM ya mAsehiM sesehiM, je se hemaMtANaM tacce mAse paMcame pakkhe-mAhabahule, tassa NaM mAhabahulassa (granthAnaM 900) terasIpakkhe NaM, uppiM aTThAkyaselasiharaMsi dasahi aNagArasahassehiM saddhiM cauddasameNaM Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arUrI arUzrIettvapUrNa a jarUra bhatteNaM apANaeNaM, abhIiNA nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM, puvvaNhakAla-samayaMsi saMpaliyaMkanisaNNe kAlagae viikkate jAva savvadukkhappahINe // 7 / 79 / 227 // (tenuM tevi samaer) te kALe ane te samaye (me 26 TotiU) aham kauzalika zrI RSabhadeva prabhu (vIkaM puqsava83) vIza lAkha pUrva sudhI (pmAravImo ) kumArAvasthAmAM (savA) rahIne (tevaDuM puthvasavasahabhADuM) tresaThalAkha pUrva sudhI (MvAsamovasatA) rAjyAvasthAmAM rahIne, (tasAraMpurvasavasahasADuM) ekaMdara trAsI lAkha pUrva sudhI (MIRvAsamajho valasA) gRhasthAvAsamAM rahIne, (vIsahai) eka hajAra varasa sudhI ( matyapariyAI pattA ) chabastha paryAya pALIne, (aaN pulvIsahastaM vAsasahasUM) eka hajAra varasa nyUna evA eka lAkha pUrva sudhI (vanipariyA pa ttA ) kevaLIparyAya pALIne (paDavu puthvasavasahai) ekaMdare saMpUrNa eka lAkha pUrva sudhI (sAmaUU|parivapaUInA) cAritrapayArya pALIne (varasIjhuMpurvasavasahADuM) sarva maLI kula corAsI lAkha pUrva sudhI (salvADavaM pAlar3atA) potAnuM sarva AyuSya pUrNa karIne, (vIne vegaMISSInAma-7) vedanIya Ayu, nAma ane gotra e cAra bhavopagrAhI karmo kSINa thayA pachI, (mIse bouiofe) A avasarpiNImAM (susavuMsamANa samA vahuvivachatA) suSamAdaSyamAM nAmano trIjo Aro ghaNo kharo gayA bAda, trIjo Aro keTalo bAkI rahetAM prabhu mokSe gayA? te kahe che- (fafe vAhiM banavarkiM ya mAai serenkiM) trIjA ArAnA traNa varasa ane sADA ATha mAsa bAkI rahetAM, (e hemaMtAIne tape mAse) je A hemaMta eTale zItakALano trIjo mahino, (paMvane pavave-mAvaDu) pAMcamuM pakhavADiyuM, eTale (taH UaaN mAThavahatarU) mahA mAsanA kRSNa pakhavADiyAnI (terasIpavaraveT) terazanA divase (fu kAvayatihaifa) aSTApada parvatanA zikhara upara, (Ei [JITRAhiM hiM) dasa hajAra sAdhuo sAthe zrI RSabhadeva prabhu (valsamegha matte aTIMBUi) nirjaLa evA caturdaza bhakta eTale cha upavAsa vaDe yukta (4mI navavarevi nomuvA IUCT) abhijit nakSatramAM candrano yoga prApta thatAM, (puqha@AnasamavaMti) pUrvAhna kALasamaye, (saMpativaMchanisaUU) samyaprakAre palyakAsane beThA thakA (jhAlA) kALadharma pAmyA, (vizvavaMte) saMsArarUpI samudrano pAra pAmyA, (vAva sa_kuvaquhIne) sarva duHkhathI mukta thayA. paramAtmA zrI RSabhadeva prabhunuM nirvANa thayuM te samaye zakranuM siMhAsana kaMpyuM. tethI te avadhijJAnathI prabhanuM nirvANa jANI potAnI ajhamahiSIo lokapALo vigere sarva parivArathI parivarI aSTApada parvata upara jyAM prabhunuM zarIra hatuM tyAM Avyo, ane prabhunuM nirvANa thavAthI AnaMdarahita ane azrupUrNa netravALo indra traNa pradakSiNA daI bahu dUra nahi tema bahu najIka nahi, evI rIte ubho rahyo hato ane hAtha joDI paryupAsanA karavA lAgyo. evI rIte izAnendra vigere sarve indra siMhAsana kaMpita thavAthI avadhijJAna vaDe prabhunuM nirvANa jANI parivAra sahita jyAM prabhunuM zarIra hatuM tyAM AvIne vidhipUrvaka paryupAsanA karatA ubhA rahyA. pachI zake bhavanapati vyaMtara jyotiSka ane vaimAnika devo pAse naMdanavanamAMthI gozISacaMdananA kASTha maMgAvIne, eka tIrthaMkaranA zarIra mATe, eka gaNadharonA zarIro mATe ane eka bAkInA munionA zarIra mATe ema traNa citA karAvI. tyAra pachI zake Abhiyogika devo pAse kSIra samudranuM jaLa maMgAvI, tIrthaMkaranA zarIrane snAna karAvyuM, tAjA gozISacaMdana vaDe vilepana karyuM, haMsa lakSaNavALuM vastra oDhADyuM, ane sarva prakAranA alaMkArothI vibhUSita karyuM. evI rIte bIjA devoe gaNadharonAM tathA bAkInA munionA zarIrane snAna karAvI, caMdanathI vilepana karI, sarva alaMkAro vaDe vibhUSita karyA. tyAra pachI 1. gujarAtI poSa vada 13. paddha a 235) 8 8 8 8 8 8 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram // zakre vicitra citro vaDe zobhatI evI traNa pAlakhI karAvI. pachI AnaMdarahita dInamanavALA ane azrupUrNa netravALA indra prabhunA zarIrane eka pAlakhImAM padharAvyuM, tathA bIjA devoe gaNadharonAM zarIrone bIjI pAlakhImAM ane bAkInA munionAM zarIrone trIjI pAlakhImAM padharAvyAM. pachI prabhunAM zarIravALI pAlakhIne indre, ane gaNadharo tathA munionAM zarI2vALI pAlakhIne devoe upADI citA pAse lAvyA. pachI indre prabhunA zarIrane pAlakhImAMthI dhIme dhIme utArI citAmAM sthApana karyuM, tathA bIjA devoe gaNadharo ane munionAM zarIrane pAlakhImAMthI utArI citAmAM sthApana karyAM. tyAra pachI AnaMda ane utsAharahita evA agnikumAra devoe zakranA hukamathI te citAomAM agni pradIpta karyo, vAyu kumAra devoe vAyu vikuryo, ane bAkInA devoe te citAomAM kALaguru caMdana vigere uttama kASTho nAkhyAM,tathA madha ane ghInA ghaDAothI te citAone siMcana karI. jyAre te zarIromAMthI asthi (hADakAM) sivAya bAkInI badhI dhAtuo dagdha thai gai, tyAre indranA hukamathI meghakumAra devoe te traNe citAone jaLa vaDe ThArI. pachI potAnA vimAnamAM pratimAnI jema pUjA karavA mATe saudharmendra prabhunI upalI jamaNI dADhA grahaNa karI, IzAnendra upalI DAbI dADhA grahaNa karI, camarendra nIcenI jamaNI dADhA grahaNa karI, balIndre nIcenI DAbI dADhA grahaNa karI, ane bAkInA devoe keTalAke jinabhaktithI, keTalAke potAno AcAra jANIne ane keTalAke dharma samajIne prabhunA zarIramAMthI bAkI rahelAM aMgopAMganAM asthi grahaNa karyAM. pachI indre te citAone sthAne eka jinezvara bhagavaMtano, eka gaNadharono, ane eka bAkInA munionono, ema traNa ratnamaya stUpa karAvyA. tyAra pachI zakrAdi devo naMdIzvara dvIpe jai aThThAi mahotsava karIne potapotAnA vimAnamAM gayA. tyAM potapotAnI sabhAmAM vajramaya dAvaDAomAM jinadADhAo mUkI sugaMdhI, padArtho, mALA vigere vaDe teonI pUjA karavA lAgyA.227. usabhassa NaM arahao kosaliyassa jAva savvadukkhappahINassa tiNNi vAsA adhanavamA ya mAsA vikkatA / tao vi paraM egA sAgarovamakoDAkoDI tivAsa addhanavamamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiM UNiyA viikkaMtA, eyammi samae bhagavaM mahAvIre pariNivvue tao vi paraM nava vAsasayA viikkaMtA, dasamassa ya vAsasayassa ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai / / 7 / 80 / 228 // (sama nuM baho omaliyamsa nAva savvayuvAva--hILaAE) sarva duHkhathI mukta arhan kauzalika zrIRSabhadeva prabhunA nirvANakALathI (ti,i vAsA pradghanavamA ya mAmA vitA) traNa varasa ane sADA ATha mAsa vyatIta thayA. ( to vi paz) tyAra pachI paNa (ET HovamoDAoDI tivAsaJaghanavamamAsAhyi vAyAnIsavAsasahasmeEi bidyA vitA) beMtAlIza hajAra traNa varasa ane sADA ATha mAsa nyUna evA eka koDAkoDI sAgaropama vyatIta thayA, (dyammi sama ) e samaye (samaLe maLavuM mahAvIre parikhillu) zramaNa bhagavAn mahAvIra prabhu nirvANa pAmyA. (teo vi paraM) tyAra pachI paNa ( nava vAsanA vivatA) navaso varasa vyatIta thayAM, ( TasanasTsa va vAsaHvaH) ane dasamA saikAno ( ahaM annIne saMvare gate gaOpha) A eMzImo saMvatsarakALa jAya che, eTale te samaye pustakavAcanAdi thayuM. 228. // iti zrI RSabhadevacaritram // // iti mahopAdhyAya zrI zAntivijayagaNiziSya - paNDita - zrIkhImavijayagaNiviracitakalpabAlAvabodhe saptama vyAkhyAnam // zrI kalpasUtre saptamaM vyAkhyAnaM samAptam // 233 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 - %ES-34 zrIkalpa sUtram -45-8583-83%89%85-%ER-HE ||ath aSTamaM vyaakhyaanm|| have gaNadharAdinI sthavirAvalIrUpa bIjI vAcanA kahe chetennN kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA // 8 / 1 / 229 // (teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM) te ANe anete samaye (samaNassa bhagavaomahAvIrassa) zramamAvAna mahAvIra prabhune (navagaNA ikkArasa gaNaharA hutthA) na / sane majiyA2 21 // 52 thy|.228. se keNa?NaM bhaMte! evaM kuccai samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA? // 8 / 2 / 230 // ziSya pUche che :-(se keNaTeNaM bhaMte! evaM vuccai) he bhagavAna! Apa mevI rIte // ||25||thii Do cho (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zrama bhagavAna mahAvIra prabhune (nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA) nvge| ane agiyAra gaNadhara thayA? kemake bIjA tIrthakarone to gaNo ane gaNadharonI saMkhyA sarakhI che.230 samaNassa bhagavao mahAvIrassa jiDhe iMdabhUI aNagAre goyamasagutte NaM paMca samaNasayAI vAei |mjjhime aggibhUI aNagAre goyamasagutte NaM paMca samaNasayAiM vaaei|knniiyse aNagAre vAubhUI goyamasagutte NaM paMca samaNasayAiM vaaei|there anaviyatte bhAraddAyagutteNaM paMca smnnsyaaiNvaaei|there ajasuhamme aggivasAyaNagutte NaM paMca samaNasayAI vaaei| there maMDiyaputte vAsiTThagutte NaM adbhuTThAI samaNasayAI vaaei| there moriyaputte kAsavagutte NaM adbhuTThAI samaNasayAI vaaei| there akaMpie goyamasagutte NaM, there ayalabhAyA hAriyAyaNagutte NaM, te duNNi vi therA tiNNi tiNNi samaNasayAiM vAenti / there meyane, there pabhAse, e e duNNi vi therA koDinA gutteNaM tiNNi tiNNi samaNasayAI vaaenti| te temaTeNa ajo! evaM vuccai-samaNassa bhagavao mahAvIrassa nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA // 8 / 3 / 231 / guru mhaa2|4 uttara mApe cha :- (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zrama bhagavAna mahAvIra prabhunA (jiTTe iMibhUI aNagAre goyamasagutte NaM) gautamagotravANA moTA chandrabhUti nAme bhaepagAra (paMca samaNasaTAiMvAei) pAMyaso sAghumAne vAyanAmApatA. (majjhimae aggibhUI aNagAre goTAmasagutte NaM) gautamagotranA kyAnabhUti nAme bhe||2 (paMca samaNasaTAI vAei) pAMyaso sAdhusone vAyanAmApatA. (kaNIyase aNagAre vAubhUI goyamasagutte NaM) gautamagotranA nAnA vAyubhUti nAme bhe||2 (paMca samaNasadyAiM vAei) pAMyaso sAdhuone vAyanAmApatA. (there ajjavidyatte bhAraddAyagutte NaM) mA24 gotranA Arya vyata nAme sthavira (paMca samaNasayAI vAei) pAMyaso sAdhumone vAyanAmApatA. (there ajjasuhamme aggivesAyaNagutteNaM) manivaizyAyana gotranAmArya sudhA nAme sthavira (paMca samaNasadyAiM vAei) pAMyaso sAghumIne vAyanA patA. (dhere maMDiyaputte vAsiTThasagutte NaM) vAsiSThagotranamaMDitaputra nAme sthavira (adhuTThAiMsamaNasaTAiMvAei) sa sosAdhune vAyanAmApatA. (theremoriyaputte kAsavagutte NaM) zyapagotrana bhauryaputra nAme sthavira (adhuTThAI samaNasayAiM vAeiM) sa aso sAdhumone vAyanAmApatA. (dhere akaMpie goyamasagutte NaM) gautama gotrn| pita nAme sthavira (there aTalabhAyA hAriyAyaNagutte NaM) sane haritanAyana gotrAnA ayatamAtA nAme sthavira (te duNNi vi therA tiNNi tiNNi samaNasaTAI vAenti) te bhanne sthaviroso naso sAdhubhone vAyanAmApatA. (there meTajje yere pabhAse) sthavira Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***krasTaa*(zIvaEqkhUNama kawwaska* metArya ane sthavira prabhAsa, (vcfUviverA hoDitnAguttevi) kauDinyagotranA e banne sthaviro (tifortiOiUT samaMvADuM vArtA) traNaso traNaso sAdhuone vAcanA ApatA. ahIM AThamA akaMpita ane navamA acala bhrAtAnI ekaja vAcanA hatI, tethI te be gaNadharono eka gaNa thayo, kemake eka vAcanAvALo sAdhuono samudAya gaNa kahevAya, tethI mahAvIra svAmIne nava gaNa ane agiyAra gaNadhara kahyA che. guru mahArAja ziSyane saMbodhI kahe che ke- ( tenA ajJo vaM vaMS) he Arya! te kAraNathI evI rIte kahIe chIe ke (samaLa mAvo mahAvIrasa) zramaNa bhagavAn mahAvIra prabhune (navaIT$vavaEIR DIUMARI hatyA) nava gaNa ane agiyAra gaNadhara thayA. maMDita ane mauryaputranI mAtA eka hovAthI teo banne bhAi hatA, paNa teonA bhinna bhinna pitAnI apekSAe judAM judAM gotra kahelAM che. maMDitano pitA dhanadeva ane mauryaputrano pitA maurya hato. te dezamAM eka pati marI gayA pachI bIjo pati karavAno niSedha nahoto, ema vRddha AcAryono mata che. 231. ___ savve ee samaNassa bhagavao mahAvIrassa ikkArasa gaNaharA duvAlasaMgiNo cauddasapugviNo samattagaNipiDagadhAragA rAyagihe nagare mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM kAlagayA, jAva svvdukkhpphiinnaa| there iMdabhUI there ajasuhamme ya siddhiM gae mahAvIre pacchA duNNi vi therA prinnibbuyaa| je ime ajjattAe samaNA niggaMthA viharanti, ee NaM sabbe ajasuhammassa aNagArassa AvacinnA, avasesA gaNaharA niravaccA vucchinnaa||8|4|232| (blesamaUIRY mAvo mahAvIrasavavAraHTMARI) zramaNa bhagavAna mahAvIranA A sarva-agiyAre gaNadharo (tuvAtaiAno vasapullio ) dvAdazAMgI ane caudapUrvI hatA. eTale AcarAMgathI mAMDI dRSTivAda paryata bAra aMgane tathA caudapUrvane dhAraNa karanArA hatA. jo ke bAra aMgane dhAraNa karanAra kahevAthI ja tenI aMtargata caudapUrvIpaNuM AvI jAya che, paNa te aMgomAM cauda pUrvanuM pradhAnapaNuM jaNAvavA mATe aLaga kahela che, kemake caudapUrva pahelAM racyA che, aneka vidyA maMtrAdinA arthamaya che, ane moTA pramANavALA che tethI aMgomAM caudapUrva pradhAna che. vaLI te agiyAra gaNadharo kevA hatA? (samApiDAghaRTI) samasta gaNipiTakane dhAraNa karanArA gaNa jene hoya te gaNI eTale bhAvAcArya, tenI peTI samAna te gaNIpiTaka-dvAdazAMgI, te samasta dvAdazAMgIne dhAraNa karanArA hatA. AvA vizeSaNothI vibhUSita te agiyAra gaNadharo (ravidheinaB) rAjagRha nagaramAM (mAsiUAM matte i kapApaIPU) nirjaLa evA mAsika bhakta eTale eka mahinAnA upavAsa vaDe yukta pAdapoSagamana anazana karI (DISTyA) kALadharma pAmyA, (nIvase_huvaquhI) yAvat sarva duHkhathI mukta thayA-mokSe gayA. (rejmUDuM re manasuhame ) teomAM sthavira indrabhUti, sthavira AryasudharmA, (fsaddigo mahAvara) zrI mahAvIra prabhu mokSe gayA. (UST GST vi | gfhuvA) pachI te banne sthaviro nirvANa pAmyA, ane bAkInA nava gaNadharo zrI mahAvIra prabhunI hayAtimAM nirvANa pAmyA. (neme ITIUsamAniujyAvihanti) je A zramaNa nirgunho sAMpratakALamAM vicare che. (iHlve) teo sarve ( muhammaH IIIRH) aNagAra AryasudharmA svAmInA (bAvavabA) apatyo eTale ziSyasaMtAna jANavA, (vaseHI TUKaa niravaMA viDajA) kemake bAkInA gaNadharo ziSya saMtAnarahita nirvANa pAmyA che, kAraNa ke teo potAnA nirvANakALe potapotAnA gaNa sudharmAsvAmIne soMpIne mokSe gayA che.232. 1. dvAdazAMgI dhAraNa karanArA ane caudapUrvI to phakta sUtrane dhAraNa karanArA paNa kahevAya, gaNadharo phakata sUtrane ja jANanAra nahotA, paNa teo to sUtrathI ane arthathI saMpUrNa rIte dvAdazAMgIne dhAraNa karanAra hatA, ema jaNAvavA mATe A vizeSaNa lakhyuM che. ******* ** ** *(235) *** * **** Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrIkalpasUtram 1 samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavagutte NaM / samaNassa bhagavao mahAvIrassa kAsavaguttassa ahamme there aMtevAsI aggivesAyaNagutte NaM / therassa NaM ajasuhammasa aggivesAyaNaguttassa ajaMbUnAme there aMtevAsI kAsavagatte / therassa NaM ajjajaMbUNAmassa kAsavaguttassa ajjappabhave there aMtevAsI kccaaynnsgutte| rassa ajrappabhavassa kaccAyaNasaguttassa ajjasijaMbhave there aMtevAsI maNagapiyA vacchasagutte / therassa NaM ajjasijjaM bhavassa maNagapiuNo vacchasaguttassa ajasabha there aMtevAsI tuMgiyAyaNasagutte // 8 / 5 / 233 // (samaLe maLavuM mahAvIra vagatavagupte naM ) zramaNa bhagavAn mahAvI2 kAzyapa gotranA hatA. (samagama maLavo mahAvIraH gasavaguttaA) kAzyapagotrIya zramaNa bhagavAna mahAvIrane (annamuhamneTereaMtevAsI vesAvaLamutte i) agnivaizyAyana gotravALA sthavira AryasudharmA nAme ziSya hatA. te pAMcamA gaNadhara sudharmAsvAmI zrIvIraprabhunA paTTadhara thayA. teo kullAga sannivezamAM dhammilla nAme brAhmaNanI bhadilA nAmanI bhAryAnI kUkhe janmyA hatA. teo cauda vidyAnA pAragAmI thayA hatA. temaNe pacAsa varasanI uMmare zrIvIra prabhu pAse dIkSA lIdhI, trIza varasa sudhI prabhunI sevA karI, ane temane vIraprabhunA nirvANa pachI bAra varase eTale janmathI bANuM varasanI uMmare kevaLajJAna thayuM hatuM. tyAra pachI teo ATha varasa sudhI kevaLIpaNuM pALI, sarva maLI so varasanuM AyuSya bhogavI, potAnI pATe jaMbUsvAmIne sthApI mokSe gayA. (Teksa nuM annamuhammaAE agnivesAyaLanuttaAE) agnivaizyAsana gotranA sthavira Arya sudharmAsvAmIne (anga naMbUnAme re aMtevAsI vAsavamutte) kAzyapa gotranA sthavira AryajaMbU nAme ziSya hatA.zrIjaMbusvAmInuM svarUpa A pramANe rAjagRha nagaramAM RSabhadatta zeThanI dhAriNI nAme srInI kakhe pAMcamA devalokathI cyavI jaMbU kumArano janma thayo. eka vakhate zrIsudharmAsvAmI vicaratA te nagaramAM padhAryA, temanI dezanAthI pratibodha pAmelA jaMbU kumAre zIlavrata ane samakita svIkAryuM. jaMbU kumAre te hakIkata mAtA-pitAne jaNAvI, chatAM temaNe dRDha Agraha karI jaMbUkumArane ekI sAthe ATha kanyAo paraNAvI. rAtrie zayanagRhamAM te AThe strIoe snehavilAsayukta vANIthI jaMbUkumArane mohita karavA ghaNA prayatna karyA, chatAM vairAgyamagna jaMbUkumAra mohita na thayA. kema ke"sakhyattva-zIlatuvAmyAM, mAvadhistIta mulamA te vadhAno munirnamna, strInIpu yaM dhrutA?" // r // ''samyaktva ane zIlarUpI be tUMbaDA vaDe bhavarUpI samudra paNa sahelAithI tarI javAya che, te be tUMbaDAne dhAraNa karatAM jaMbUmuni strIo rUpI nadIomAM kema bUDe ? .1.'' jaMbU kumAre rAtrimAM te AThe strIone saMsAranI asAratA jaNAvI vairAgyamaya karI pratibodha pamADI. rAtrimAM jyAre jaMbU kumAra potAnI strIone pratibodha ApatA hatA, te rAtrie tyAM cAraso navANuM corothI parivarelo prabhava nAmano cora corI karavA Avyo hato, te paNa jaMbU kumAranI vairAgyamaya vANI sAMbhaLI pratibodha pAmyo, tathA bIjA paNa coro pratibodha pAmyA. savAramAM pAMcaso cora, potAnI ATha strIo, ATha strIonA mAtA-pitA, ane potAnA mAtA-pitA sAthe pote pAMcaso satyAvIzamA evA jaMbU kumAre navANuM karoDa sonaiyA tyajI daine zrIsudharmAsvAmI pAse jai dIkSA svIkArI. pachI anukrame zrIjaMbusvAmIne kevaLajJAna utpanna thayuM. zrI jaMbUsvAmI soLa varasa gRhasthapaNAmAM, vIza varasa chadmasthapaNAmAM, ane cummAlIza varasa kevalipaNAmAM rahyA, evI rIte kuLa eMzI varasanuM AyuSya bhogavI, zrIprabhavasvAmIne potAnI pATe sthApI mokSe gayA. ahIM kavi ghaTanA kare che ke "jambUsamastalArakSo, na bhUto na bhaviSyati / zivA'dhvavAhakAn sAdhUn, caurAnapi cakAra yaH // 1 // prabhavo'pi prabhurjIyAhi cauryeNa haratA dhanam / lebhe 'nardhyA - 'cauryaharaM, ratnatritayamadbhRtam // 2 // " ''zrI jaMbUsvAmI samAna koi koTavAla thayo nathI tema thaze paNa nahi ke jemaNe corone paNa mokSamArganA vAhaka evA sAdhuo banAvyA. 1. prabhava prabhu paNa jayavaMtA varto, ke jemaNe corIthI dhanane haratAM amUlya ane corIthI $$$$$$236 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaaaama(zrIvalpama aaaaaaaaaa; paNa harAya nahi evAM adbhuta jJAna darzana ane cAritrarUpa paNa ratno meLavyA." 2. zrIvIraprabhunA nirvANa pachI bAra varase gautamasvAmI, vIza varase sudharmAsvAmI ane cosaTha varase jaMbUsvAmI mokSe gayA. jaMbUsvAmI mokSe gayA pachI A dasa vastuo viccheda pAmI-mana:paryavajJAna 1, jenI utpatti pachI aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna thAya che te paramAvadhi 2, je labdhinA prabhAvathI cakravartInA sainyane paNa cUrNa karI nAkhavA samartha thavAya te pulAkalabdhi 3, AhArakazarIralabdhi4, kSapakazreNi 5, upazamazreNi 6, jinakalpa 7, parihAravizuddhi cAritra, sUkSmasaMparAya cAritra, ane yathAkhyAt cAritra, e traNa cAritra 8, kevaLajJAna 9, ane mokSamArga 10, ahIM kavi ubhekSA kare che lokottaraM hi saubhAgyaM pambUsvAmimahAmuneH / adyApi yaM patiM prApya, zivazrI 'nyamicchati // 1 // "mahAmuni zrIjaMbUsvAmInuM alaukika saubhAgya che, ke je patine prApta karIne mokSalakSmIrUpI strI haju sudhI paNa bIjA patine icchatI nathI" 1 (rUi MkhaMDUUIma varasavaguttaH) kAzyapa gotravALA AryajaMbU nAmanA sthavirane (MUmave kere aMtevAsI vaMvagutta) kAtyAyana gotravALA sthavira Aryaprabhava nAme ziSya thayA. (veraH | MUvasa chaqvaUTHpusa) kAtyAyana gotravALA sthavira Arya prabhavasvAmIne (maMsiMve mere baMtevAsI maMIfpavA vaDHy) vatsa gotravALA ane manakanA pitA evA sthavira Aryazaabhava nAme ziSya thayA.te A pramANe eka vakhate prabhavasvAmIe potAnI pATe yogya puruSane sthApavA mATe potAnA gucchamAM tathA saMghamAM upayoga dIdho, paraMtu tevo koI yogya puruSa na jaNAyAthI anyatIrthamAM upayoga dIdho. tyAre temaNe rAjagRha nagaramAM yajJa karatA zayyabhavanA nAmanA bhaTTane potAno paTTadhara thavAne yogya jANyo. tyAra pachI prabhavasvAmI rAjagRhamAM AvyA, ane be munione zIkhavADI yajJazALAmAM mokalyA. te be munio yajJazALAmAM jaI prabhavasvAmInA kahevA mujaba bolyA ke-"aho vaM{? paho khuM, tevaM na jJAvate parama- eTale aho! khedanI vAta che ke A kaSTa hovA chatAM paNa temAM tattva to kAMi jaNAtuM nathI". A pramANe munionuM kathana sAMbhaLI zaMkita thayelA zayaMbhava bhaTTe potAnA upAdhyAya-gurune pUchyuM ke- 'tattva zuM che!, upAdhyAya bolyo ke-"vedomAM je kahyuM che e ja sAcuM tattva che" zaabhava bhaTTa bolyA ke- "rAga-dveSarahita ane niSparigrahI munio kadI asatya bole nahi. mATe yathAsthita tattva kaho, nahitara A taravArathI tamAruM mastaka chedI nAkhIza" ema kahI myAnamAMthI taravAra kheMcI. A pramANe taravArathI bhaya pAmelo upAdhyAya bolyo ke-"A yajJastaMbha nIce zrIzAMtinAtha prabhunI pratimA che, tenA prabhAvathI yajJAdika karma nirvine pAra paDe che''. ema kahI yajJastaMbha upADI tenI nIcethI zrI zAMtinAtha prabhunI pratimA batAvI. upAdhyAya bolyo ke-je paramAtmAnI A pratimA che temaNe kahaLa dharma e ja sAcuM tattva che.' zrI zAMtinAtha prabhunI pratimAnuM darzana thatAM zaabhava bhaTTa pratibodha pAmyA, ane turata temaNe prabhavasvAmI pAse jaI dharmopadeza sAMbhaLI dIkSA svIkArI. tyAra pachI prabhavasvAmI zrIzapyabhavane potAnI pATe sthApI svarge gayA. jyAre zayaMbhava svAmIe dIkSA lIdhI hatI. tyAre temanI patnI garbhavatI hatI. teNIne manaka nAme putra thayo, te manaka putre zayyabhava sUri pAse dIkSA lIdhI. dIkSita thayelA manakanuM AyuSya cha mahinA ja avazeSa hovAthI tene thoDA vakhatamAM zrutanA sArano bodha pamADavA mATe zayaMbhUvasUrie siddhAMtamAMthI sAra uddharI dazavaikALika sUtra racyuM, ane anukrame zrIyazobhadrane potAnI pATe sthApI zrI mahAvIra prabhunA nirvANa pachI aTTANume varase svarge gayA. (yera jJAsaMmavarasa maLafpaDaLo vasataY) vatsa gotravALA ane manakanA pitA evA ************* (237) * ********** Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **- ************* zrIkalpa sUtram ************* sthavira Arya zayyamavane (ajjapasabhadde there aMtevAsI tuMgiyArANasagutte) tuMgiyana gotravANA sthavira mArya yazobhadra nAme ziSya thAya 233. have Arya yazobhadrathI AraMbhI pahelA saMkSipta vAcanA vaDe virAvaLI kahe che saMkhittavAyaNAe anajasabhaddAo aggao evaM therAvalI bhaNiyA, taM jahA-therassa NaM ajajasabhaddassa tuMgiyAyaNasaguttassa aMtevAsI duve therA; there ajasaMbhUivijae mADharasagutte, there ajabhaddabAhu paaiinnsgutte| therassa NaM ajasaMbhUivijayassa mADharasaguttassa aMtevAsI there annathUlabhadde goymsgutte| therassa NaM ajathUlabhaddassa goyamasaguttassa aMtevAsI duve therA there ajamahAgirI elAvaccasagutte, there ajasuhatthI vaasiddhsgutte| therassa NaM anasuhatthissa vAsiTThasaguttassa aMtevAsI duve therA; suTThiya-suppaDibuddhA koDiyakAkaMgadA vgghaa'vccsguttaa| therANaM suTThiya-suppaDibuddhANaM koDiya-kAkaMdagANaM vagghA'vaccasaMguttANaM aMtevAsI there ajaiMdadine kosiygutte| therassa NaM aJjadinnassa goyamasaguttassa aMtevAsI there ajasIhagirI jAissare kosiygutte| therassa NaM ajasIhagirissa jAissarassa kosiyaguttassa aMtevAsI there ajavaire goymsgutte| therassa NaM ajavairassa goyamasaguttassa aMtevAsI there ajjavairaseNe ukkosiygutte| therassa NaM ajavairaseNassa ukkosiyaguttassa aMtevAsI cattAri therA-there ajanAile, there ajjapomile, there ajajayaMte, there anyjtaavse| therAo ajanAilAo ajanAilA sAhA niggayA, therAo ajjapomilAo aJapomilA sAhA niggayA, therAo ajajayaMtAo ajajayaMtI sAhA niggayA. therAo ajjatAvasIo aJjatAvasI sAhA niggayA // 8 / 6 / 234 // (saMrivadyAvATaNAe ajjapasabhaddAo aggao) mArya yazobhadrathI 22 // sNkssispaayn| 43 (evaM verAvalA bhaNiyA) bhAvI zate sthavirAvaNI 51cha, (taMjahA-)temApramANe (therassaNaM ajjapasabhaddassatuMgiyATaNasaguttassa) tuMgiyAyana gotravANAsthavira Arya yazobhadrane (aMtevAsI duve therA) se sthavira ziSyo thayA, (there ajjasaMbhUivipAe mADharasagutte) me bhAgotraNAmArya saMbhUtivi4ya sthavira, (dhere ajjabhaddabAhU pAINasagutte) bhanekI prAyIna gotravALA Arya bhadrabAhu sthavira. A pramANe zrIyazobhadranI pATe zrIsaMbhUtivijaya ane zrIbhadrabAhu nAmanA be paTTadhara thayA. teomAM zrIbhadrabAhuno saMbaMdha A pramANe pratiSThAnapura nagaramAM brAhmaNa jAtinA varAhamihira ane bhadrabAhu nAme be bhAioe dIkSA lIdhI. guru mahArAje bhadrabAhune yogya jANI AcArya padavI ApI. tethI varAhamihirane IrSyA AvI. ane te ruSTa thaI dIkSA choDI pAcho brAhmaNa veza svIkArI vArAhIsaMhitA nAme grantha banAvI lokonAM nimitta jovA vaDe AjIvikA calAvavA lAgyo. vaLI lokomAM potAnI prasiddhi karavA kahevA lAgyo ke-"meM eka vakhate jaMgalamAM patthara upara siMhalagna AlekhyuM hatuM, ane bhUlathI te lagnane bhUsyA vagara ghera cAlyo Avyo.rAtre sUtI vakhate te yAda AvavAthI lagnanI bhaktithI turata jyAre tyAM gayo tyAre te lagna upara ubhelo eka siMha joyo.chatAM meM himmata dharI te siMhanI nIce hAtha nAkhI lagnane bhUsADI nAkhyuM. mArI bhakti joIne siMha lagnano svAmI sUrya saMtuSTa thayo, ane pratyakSa thai mane potAnA maMDaLamAM teDI gayo. tyAM sUrya mane grahono sarva cAra (cAla) dekhADayo, te jyotiSanA baLathI huM traNe kALanI vAta jANuM chuM." AvI rIte varAhamihira kalpita vAto kahIne lokomAM pUjAvA lAgyo. eka vakhate 84-85-%ERESERHIRE-REARRRRH238-HEREFEREFRESEARSHSH--65-65 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** *****(zIvapaNa *** **** varAhamihire rAjA AgaLa kUMDALuM AlekhI hyuM ke "AkAzamAMthI A kUMDALAnI vacamAM bAvana paLa pramANavALo matsya paDaze". A vakhate te nagaramAM virAjatA bhadrabAhu svAmIe kahyuM ke-"AkAzathI paDatAM mArgamAM ardhapaLa zoSAI jaze tethI te matsya sADI ekAvana paLa pramANe paDaze, vaLI te kUMDALAnI vacamAM na paDatAM kAMThe paDaze'. zrI bhadrabAhu svAmInA kahevA mujaba matsya paDayo, tethI lokomAM temanA jJAnanI prazaMsA thai. vaLI eka divasa rAjAne ghera putrano janma thayo, varAhamihire janmapatrikA karI tenuM so varasanuM AyuSya kahyuM. putrajanmanI khuzALImAM nagaranA loko bhaTaNAM dharavA AvyA, tathA anya darzanI, brAhmaNo, saMnyAsIo vigere AzIrvAda ApavA AvyA. jaina upara IrSyA karatAM varAhamihire A vakhate lAga joI kahyuM ke-"rAjendra! Apane ghera putrano janma thayo, chatAM vyavahAranA ajANa jainamunio putranuM darzana karavA paNa na AvyA!" A pramANe jainonI niMdA karI, te lokonA mukhethI sAMbhaLI zrIbhadrabAhu svAmIe kahevarAvyuM ke-"e putranuM maraNa sAtame divase bilADIthI thaze'. A vAta sAMbhaLI rAjAe zaheramAMthI samagra bilADIone kADhI mUkAvI, to paNa sAtame divase dhAvatA evA te bALaka upara bilADInA AkAranA mukhavALo AgaLIo paDavAthI te bALaka maraNa pAmyo. AvI rIte zrIbhadrasvAmInuM kaheluM badhuM sAcuM paDavAthI AkhA zaheramAM temanI prazaMsA thai, ane varAhamihiranI niMdA phelANI. tyAra pachI varAhamihira krodhathI marIne vyaMtara thayo, ane marakI vigerethI saMghane upadrava karavA lAgyo. zrIbhadrabAhu svAmIe upasargahara stotra banAvI te vyaMtarane dUra karyo. | (vera ii MjhamUpiyara mAnasapurasa) mADhara gotravALA sthavira Arya saMbhUtivijayane (aMtevAsI mere maMyUnamadevamana97) gautama gotravALA sthavira AryasthUlabhadra nAme ziSya thatA. temano saMbaMdha A pramANe pATalIputranagaramAM naMdarAjAne zakaTAla nAme maMtrI hato, tene sthUlabhadra ane zrIyaka nAme be putro hatA. te nagaramAM kozA nAmanI vezyAne ghera bhoga bhogavatA sthUlabhadra bAra varasa sudhI rahyA hatA, ane zrIyaka naMdarAjAno aMgarakSaka thaIne rahyo hato. eka vakhate zrIyakanA vivAha prasaMge rAjAne bheTa ApavA zakaTAla maMtrI potAne ghera zastro taiyAra karAvato hato, maMtrI upara dveSa rAkhatA vararuci nAmanA brAhmaNe te lAga joI nagaramAM evI aphavA phelAvI ke "zakaTAla maMtrI zastrone taiyAra karAvI naMdarAjAnuM rAjya khuMcavI leze'. rAjAne A vAta barAbara ThasI gaI, tethI maMtrI jyAre rAjasabhAmAM Avyo, tyAre rAjA tenA upara kopa karIne vimukha thai beTho. te joI maMtrIzvare ghera AvI zrIyakane kahyuM ke-"rAjAne koie mArA viSe uMdhu samajAvela che, tethI ApaNA AkhA kuTuMbano kSaya thavAno avasara Avyo jaNAya che. tethI AvatI kAle jyAre huM sabhAmAM rAjA pAse mastaka namAvuM tyAre tuM kuLanuM rakSaNa karavA mATe talavAra vaDe mAruM mastaka chedI nAkhaje. he vatsa! mArA ekano kSaya karIne tuM AkhA kuTuMbanuM rakSaNa kara. ghaDapaNane lIdhuM huM mRtyunI samIpamAM to chuM ja, vaLI huM mukhamAM tAlapuTa viSa rAkhIne rAjAne namana karIza, tethI lagabhaga marI jatA evA mAruM mastaka chedavAmAM tane pitRhatyA paNa lAgaze nahi." zrIyake ghaNI AnAkAnI karavA chatAM maMtrIzvare atizaya Agraha karI tema karavA kabUla karAvyuM, ane bIje divase zrIyake te pramANe karyuM. naMdarAjAe AvuM sAhasa karavAnuM pUchatAM zrIyake badhI hakIkata nivedana karI, ane naMdarAjAne varasacinAM kAvatarAMnI khAtrI thatAM ghaNo pazcAttApa thayo. tyAra pachI naMdarAjAe kozane gherathI sthUlabhadrane bolAvI maMtrIpada svIkAravA kahyuM, tyAre temaNe vicArIne javAba ApIza" ema kahI azokavADImAM jaI potAnA cittamAM pitAnuM mRtyu vicArI saMsArane duHkhadAyI jANI tyAM potAnI meLe ja dIkSA lIdhI. tyAra pachI teo zrIsaMbhUtivijaya pAse jaI vidhipUrvaka vrato svIkArI temanA ziSya &** * **** (239) * * * * * * * * Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvalpasUtram thayA. eka vakhate varSAkALa AvatAM eka munie saMbhUtivijayagurune vaMdana karI evo abhigraha lIdho ke- 'huM siMhaguphAnA dvAra AgaLa cAturmAsa rahIza'. bIjA munie evo abhigraha lIdho ke-'huM sarpanA bila pAse cAturmAsa rahIza'. trIjA munie evo abhigraha lIdho ke- 'huM kUvAnA kASTha upara cAturmAsa rahIza'. A pramANe abhigra dharanArA te traNe munione yogya jANI guru mahArAje te te sthaLe cAturmAsa rahevA anumati ApI. tyAre zrIsthUlabhadra vaMdana karIne bolyA ke-'he bhagavAna! huM kozAvezyAnI citrazALAmAM cAturmAsa rahIza'. guru mahArAje upayogathI tene yogya jANI anumati ApI. kozAne ghera citrazALAmAM cAturmAsa rahelA zrIsthUlabhadra SaDrasa AhAranuM bhojana karavA chatAM ane kozAe ghaNA hAvabhAva karavA chatAM jarA paNa calAyamAna na thayA, ulaTA sattvazALI te mahAmunino dhyAnarUpa agni vadhAre pradIpa thayo, ane temaNe kozAne saMsAranI anityatA samajAvI pratibodha pamADI. varSAkALa vyatIta thatAM anukrame te traNe munio guru mahArAja pAse AvyA, temane guru mahArAje kahyuM ke- aho! duSkarakAraka! tamane kuzaLa che?' pachI sthUlabhadra AvatAM guru mahArAja ubhA thai saMgha samakSa bolyA ke-' he duSka2-duSka2kA2ka! tame kuzaLa cho?' A pramANe guru mahArAjanA mukhathI sthUlabhadranI prazaMsA potAthI adhika sAMbhaLI te traNe munio dubhAyA. have bIjo varSAkALa AvatAM siMhaguphA pAse cAturmAsa ka2nA2 munie guru mahArAjane kahyuM ke-'huM A cAturmAsa kozAvezyAne ghera karIza'. guru mahArAja bolyA ke- he bhadra! e kAmadevanI rAjadhAnI sarakhA vezyAnA gharamAM cAturmAsa ka2vuM ati duSkara che, e abhigraha nibhAvavAne to meru jevA acala sthUlabhadra samartha che, mATe he vatsa! tuM e abhigraha na kara.' A pramANe guru mahArAje nA kahevA chatAM te muni kozAne ghera cAturmAsa karavA gayA. tyAM kozAnuM saundarya dekhI te muninuM citta calAyamAna thai gayuM. te joi kozAe munine nirveda pamADavA kahyuM ke-'nepALadezamAMthI ratnakaMbala lAvI Apo.' vezyAmAM lubdha banelA munie nepALamAM jai mahAkapTe ratnakaMbala lAvI ApI. kozAe paga lUMchIne kaMbala khALamAM pheMkI dIdhI. ghaNuM kaSTa veThI meLavelI ratnakaMbalane AvI rIte khALamAM phekI dIdhelI joi muni bolyA ke-'are suMdarI! mahAmUlyavALI ratnakaMbala teM kAdavamAM kema pheMkI dIdhI?' kozA avasara joine bolI ke-'he muni! ratnakaMbalathI adhika mUlyavALuM tathA ihaloka ane paralokamAM sukha ApanAruM A durlabha cAritraratna gumAvavAne tame taiyAra cho, chatAM tene mATe tamane jarA paNa zoka thato nathI, ane ratnakaMbala mATe kema zoka karo cho?' A pramANe kozAnAM vacano sAMbhaLI pratibodha pAmelA te munine potAnA munipaNAnuM bhAna AvyuM, ane pAchA zubhadhyAnamAM sthira gayA. cAturmAsa pUrNa karI te muni gurumahArAja pAse AvIne bolyA ke 'zrUttamaka: sthUlamadra, sa olinasAdhunu yu Turatura-vArano gurunA je // ? // puSpa -nALuM = rasa, murALa maMsALa madvitiyALa 6 / pALatA peviyA, te durvAraNa vaMDhe" // 2 // ''samagra sAdhuomAM sthUlabhadra te sthUlabhadra eka ja che, guru mahArAje je temane duSkara duSkarakAraka kahyuM hatuM te yukta ja hatuM. puSpa, phaLa, madirA, mAMsa ane strIonA rasane jANavA chatAM paNa tenAthI virakta thayA te duSkarakArakane huM vaMdana karuM chuM.2. zrI sthUlabhadrathI pratibodha pAmelI kozAe zrAvikApaNuM aMgIkAra karyuM hatuM te vakhate teNIe evI chUTa rAkhI hatI ke-''kadAca rAjA koi puruSa upara saMtuSTa thai mane te puruSane suprata kare to tenI chUTa che, te sivAya bIjA ,sarvane mATe niyama che.'' eka vakhata rAjA koi 2thakAra upara saMtuSTa thayo, rathakAre kozAnI mAgaNI karI, tethI saMtuSTa thayelA rAjAe tene kozA suprata karI. tenI pAse kozA hamezAM sthUlabhadranA ja guNagAna karatI, te joi rathakAre kozAne potAnA upara rAgI banAvavA A pramANe potAnI kaLAkuzaLatA batAvI-prathama teNe bANa pheMkI eka AMbAnI lUma vIMdhI, te bANane bIjA bANathI ane bIjAne trIjA bANathI vIMdhyuM. evI rIte teNe potAnA hastaparyaMta bANonI paMkti karI dIdhI. pachI teNe eka bANa mArI DALIne chedI. bANa paMktinA agrabhAga u52 2helI lUmane potAnA hAtha vaDe kheMcI $$$$240 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** zrIkalpasUtram tyAM beThA ja kozAne arpaNa karI. AvI rIte potAnuM kaLAkauzalya dekhADI garviSTha thayela 2thakA2ne kozAe kahyuM ke'have tame mArI kaLA juo' ema kahIne kozAe sarasavano Dhagalo karAvyo, te upara soya rAkhI, ane te soya upara puSpa rAkhI te puSpa upara nAcatI bolI ke "na dukkaraM aviyaluMbatoDaNaM, na dukkaraM sarisavanacciyAe / taM dukkaraM ca mahANubhAvaM, paM so muNI pamayavaNammi vuccho // 1 // " AMbAnI lUma toDavI e kAMi duSkara nathI, tema sarasava upara nAcavuM e paNa kAMi duSkara nathI, paraMtu te mahAtmA munizrI sthUlabhadra je pramadArUpI vanamAM rahyA, chatAM mugdha na thayA te ja duSkara che ane te ja mahAn prabhAva che''. 1. kavio paNa kahe che "girau guhAyAM vipane vanAntare, vAsaM zrayanto vazinaH sahasrazaH / harmye'tiramye yuvatIpanAntike, vazI sa ekaH zakaTAlanandanaH // 1 // yo'gnau praviSTo'pi hi naiva dagdha- zchinno na khaDgAgrakRtapracAraH / kRSNA'hirandhe'pyusito na daSTo, nAvato'JjanAgAranivAsyaho ! yaH // 2 // " vezyA rAgavatI sadA tadanugA sabhI rasairbhopanaM, zubhraM dhAma manoharaM vapuraho ! navyo vayaH vayaHsaGgama / kAlo'yaM paladAvilastadapi yaH kAmaM jigAyAdArat, taM vande yuvatiprabodhakuzalaM zrIsthUlabhadraM munim // 3 // " 'parvatamA, guphAmAM, ekAMtamAM ane vanamAM nivAsa karatA hajAro manuSyo indriyone vaza rAkhanArA thayA che, paNa atiramaNIya mahelamAM yuvati-strI pAse rahIne iMdriyone vaza karanArA to eka zakaTAlaputra-sthUlabhadra ja thayA che.1. aho! Azcarya che ke- jeNe agnimAM praveza karyo, to paNa dAjhyA nahi; je talavAranI dhAra upara cAlyA, to paNa chedAyA nahi je kALA sarpanA daramAM rahyA, to paNa DaMkhAyA nahi ane te kAjaLanI koTaDImAM rahyA, to paNa temane DAgha lAgyo nahi. 2. vezyA rAgavALI hatI, hamezAM temanA kahevA pramANe cAlanArI hatI, SaDrasa bhojana maLatuM hatuM, suMdara ghara-citrazALA hatI, manohara zarIra hatuM, navI vayano saMgama hato, yauvana-vaya hatI, samaya paNa megha vaDe zyAma-varSARRtuno hato, to paNa jemaNe AdarathI kAmadevane jItyo, evA kozAne pratibodha pamADavAmAM kuzaLa zrIsthUlabhadra munivarane huM vaMdana karuM chuM.3. vaLI kavio zrIsthUlabhadranA sattvanI prazaMsA karatAM, kahe che ke "zrI mito'pi zakaTAlasutaM vicArya, manyAmahe vayamamuM bhaTamekameva / aisdurgama pigAya mohaM yanmohanAlayamayaM tu vazI pravizaya " // 1 // ame to vicAra karIne zrIneminAtha thI paNa e zakaTAlaputra-sthUlabhadrane ja mukhya vIrapuruSa mAnIe chIe, kAraNa ke zrIneminAtha prabhue parvatarUpI killA upara caDIne mohane jItyo hato, paNa A vazI-munie to mohanA gharamAM praveza karIne te mohane jItyo''. eka vakhate bAra varasanA duSkALane aMte saMghanA AgrahathI zrIbhadrabAhusvAmI pAMcaso sAdhuone hamezAM sAta vAcanAvaDe dRSTivAda bhaNAvavA lAgyA. te vakhate teo mahAprANa nAmanuM dhyAna sAdhatA hovAthI vAcanA ApavAmAM temane thoDo vakhata maLato. tethI vizeSa vAcanA na maLatI hovAthI bIjA sAdhuo udvega pAmI cAlyA gayA, ane eka sthUlabhadra ja rahyA mahAprANa dhyAnapUrNa thatAM zrIbhadrasvAmI temane vadhAre vAcanA ApavA lAgyA.temanI pAse sthUlabhadra be vastu nyUna ane dasa pUrva bhaNyA. eka vakhate bhadrabAhusvAmI vihAra karatA pATalIputra nagaranA udyAnamAM padhAryA. temane sthUlabhadranI baheno yakSA vigere sAdhvIo vaMdana karavA AvI. guru mahArAjane be makara 241 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************( vaTANa ) ***** * vaMdana karI temaNe pUchyuM ke- "he prabho! sthUlabhadra kyAM che?" guru bolyA ke- 'A najIkanA jIrNa devakuLamAM che'. pachI teo devakuLa tarapha cAlyAM, temane AvatI joi sthUlabhadra Azcarya batAvavA siMhanuM rUpa karyuM. siMhane joi te sAdhvIo bhayabhIta thaI gurumahArAja pAse AvI kahevA lAgI ke- "he bhagavAna! koi siMha amArA jyeSTha baMdhavanuM bhakSaNa karI gayo jaNAya che, atyAre te siMha tyAM che'. te sAMbhaLI upayoga detAM kharI hakIkata jANIne AcArye Adeza Apyo ke- "jAo, tyAM tamAro jyeSTha baMdhu che, paNa siMha nathI temane vaMdana karo'. te sAMbhaLI yakSA vigere sAdhvIo pharIthI tyAM gai, ane sthUlabhadrane potAnA svarUpamAM beThelA joI temane vaMdana karI potAne sthAne gaI. pachI sthUlabhadra vAcanA levA bhadrabAhu svAmI pAse AvyA, paNa sthUlabhadra karelA aparAdhathI teo atizaya dubhAyA hatA. teo bolyA ke labhadra! tame vAcanAne ayogya cho'. te sAMbhaLI sthUlabhadra potAno aparAdha saMbhArIne kahyuM ke- he bhagavAnU! kSamA karo, huM pharIthI evo aparAdha nahi karuM.' AcArya bolyo ke-'tame aparAdha karavAthI vAcanAne lAyaka nathI." tyAra pachI sthUlabhadra AcArya mahArAjane manAvavA saMghane kahyuM, ane saMghanA AgrahathI AcArya mahArAje sthUlabhadrane vAcanA ApavAnuM svIkArI kahyuM ke- 'have pachI maMdasattvavALA bIjA sAdhuo paNa aparAdha karaze, tethI tamAre bIjA koIne zeSa pUrvonI vAcanA na devI'. e pramANe sthUlabhadrane abhigraha karAvI bAkInA cAra pUrvonI vAcanA-sUtrathImULamAtra ApI, tethI mahAmuni sthUlabhadra caudapUrvadhara thayA. kahyuM che ke "kevalI caramo pambU-svAmyatha prabhavaH prbhuH| zayyambhavo yazobhadraH, sambhUtivipayastathA // 1 // bhadrabAhuH sthUlabhadraH, zrutakevalino hi saT" // chellA kevalI jabUsvAmI thayA. prabhavaprabhu, zayaMbhava, yazobhadra, saMbhUtivijaya, bhadrabAhu ane sthUlabhadra, e cha zrutakevalI thayA". (vera annapUnamanovamagurU) gautama gotravALA sthavira AryasthUlabhadrane (baMtavANItuvetherA) be sthavira ziSyo hatA. (vere mahArANI vivasanud) eka elApatya gotravALA sthavira Arya mahAgiri, (re gasutthI vasisa 97) ane bIjA vAsiSTha gotravALA sthavira AryasuhastI. jinakalpano viccheda thavA chatAM mahAtmA zrI AryamahAgirie jinakalpanI tulanA karI hatI. Arya suhastIe duSkALamAM sAdhuo pAse bhikSA mAgatA eka bhikSukane dIkSA ApI hatI, te bhikSuka marIne saMpratirAja thayo. zreNika rAjAno putra koNika, teno putra udAyI, tenI gAdIe nava naMdarAjA, navamA naMdarAjAnI gAdIe caMdragupta, teno putra azokathI, teno putra kuNAla, ane te kuNAlano putra saMprati thayo. saMpratine janmatAM ja tenA dAdAe rAjya ApyuM hatuM. te vakhate rathayAtrAmAM pravRtta thayeLA Arya suhastigirine joi saMpratirAjAne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, teNe AcArya mahArAja pAse dharmopadeza sAMbhaLI zrAvakapaNuM aMgIkAra karyuM. tyAra pachI teNe savA lAkha jinamaMdira, savA karoDa jina pratimA, chatrIsa hajAra jIrNoddhAra, paMcANuM hajAra pittaLanI pratimA, ane lAkho dAnazALAo vigere uttamottama dhArmika kAryothI traNa khaMDa pRthvIne vibhUSita karI. vaLI saMpratirAjAe anArya dezone paNa karathI mukta karI, prathama te dezomAM sAdhuveza dhAraNa karanArA potAnA sevakone mokalI, te dezone paNa sAdhuone vihAra karavAne yogya karyA ane potAnA tAbAnA rAjAone jainadharmanA rAgI banAvyA. vaLI jeo vastra, pAtra, anna, dahIM vigere prAsuka vastuo vecatA hatA, teone saMpratirAjAe kahyuM ke- "tame AvatA-jatA sAdhuonI AgaLa potAnI vastuo mUko, ane te pUjayo, je vastu grahaNa kare te Apajo. amAro khajAnacI te vastunuM tamAma mUlya tathA tamAro icchita lAbha tamane gupta rIte Apaze." A pramANe rAjAnI AjJAthI teo tema karavA lAgyA, ane te vastuo azuddha thatAM zuddhabuddhithI sAdhuo grahaNa karavA lAgyA. (yera kautuhatyikSa vadisapurasa) vAsiSTha gotravALA sthavira Arya sahastIne (aMtevAsI tuve Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka kaDaka there) be sthavira ziSyo hatA, te A pramANe- (suvi-suuDavud eoDiya-vaMta vAvaUHJI) susthita eTale suvihitamahAtmAoe AcareLI kriyAmAM sArI rIte rahelA ane supratibuddha eTale tattvone sArI rIte jANanArA, tathA bAghApatya gotravALA; AvA prakAranA kauTika ane kAkaMdika nAme be sthavira ziSyo hatA. keTalAka AcAryo kahe che ke- sasthita ane supratibuddha e be temanAM nAma che ane kauTika tathA kAkaMdika temanAM vizeSaNa che. eTale kauTika ane kAkaMdika evA susthita nAme tathA supratibuddha nAme be sthavira ziSyo hatA. temaNe karoDa vAra sUrimaMtrano jApa karyo hato, tethI kauTika kahevAyA, ane kAkaMdI nagarImAM janmelA hovAthI kAkaMdika kahevAyA. (merAmAM divasuuDayuddhA hoDiva-rAvaIU vApIvaUJttAi) vyAghApatya gotravALA kauTika ane kAkaMdika evA vira susthita ane supratibuddhane (aMtevA veze jharUMvatinne hosivAre) kauzika gotravALA Arya indradina nAme sthavira ziSya hatA. (vera | MivinnaH) kauzika gotravALA sthavira Arya indrajinnane (baMtavAnI re baMtine govasanagu) gautama gotravALA Aryadina nAme sthavira ziSya hatA. ( i ajhaniraH) gautama gotravALA sthavira Aryadinane (aMtevAsI yere IMnI gADu vigutte) kauzika gautranA ane jAtismaraNa jJAnavALA Arya siMhagirine nAme sthavira ziSya hatA. (ye ai MIra gA+ viguttarU) kauzika gotranA ane jAtismaraNa jJAnavALA sthavira Arya siMhagirine (aMtevAsI yere agavare navamagurU) gautama gotravALA Aryavaja nAme sthavira ziSya hatA. (yera gaMvara gAmaHJI) gautama gotravALA sthavira Arya vaja svAmIne (aMtevAsI re bhagavAne vasiTI) utkozika gotravALA Arya vajasena nAme sthavira ziSya hatA. (yera mAM gavarase rasa vomiyagurU) utkauzika gotravALA Arya vajasenane (aMtevAsI vAri cerA) cAra sthavira ziSya hatA, (re ajhanA) sthavira Arya nAgiLa (+ prajapamine) sthavira Arya paumiLa, mere jhapAMte) sthavira Arya jayanta, (kere gajhatAva) ane sthavira Arya tApasa. (verAno maLa nAllA) sthavira Arya nAgiLA nAme zAkhA nIkaLI. (verAno ApavaMtAgo) sthavira Arya jayantathI (apavaMtI sATha nivA) ArmajayantI nAme zAkhA nIkaLI. (rAja majhatAvalI) ane vira Arya tApasathI (gajhatAvanI sAhA unAvA) AryatApasI nAme zAkhA nIkaLI. ra34. vittharavAyANAe puNa ajapasabhaddAopuraotherAvalI evaM paloijai, taM jahA-therassaNaM ajapasabhaddassa tuMgiyAyaNasaguttassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA-there anabhaddabAhU pAINasagutte, there ajasaMbhUivipae maaddhrsgutte| therassa NaM anabhaddabAhussa pAINasaguttassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA-there godAse, there aggidette, there paNNadatte, there somadatte kAsavagutte nnN|there hiMto godAsehiMto kAsavaguttehiMto itthaM NaM godAsagaNe nAme gaNe nigge|tss NaM imAo cattAri sAhAo evamAhijanti, taM jahA-tAmalittiyA, koDivarisiyA, poMDavaddhaNiyA, daasiikhbbddiyaa| therassa NaM ajasaMbhUivipayassa mADharasaguttassa ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM nahIM- 8ii 75 232 (vittharavALA puna) vistRta vAMcanA vaDe to ( JpakSamALo puro ) Arya yazobhadrathI AgaLa 1. A vAcanAmAM ghaNA bhedo dekhAya che, te lekhakadoSathI thayelA samajavA. vaLI A vAcanAmAM jaNAvela che te te sthavironI zAkhAo ane kuLo prAya: haLa jaNAtAM nathI, paNa te bIjAM nAmo vaDe tirohita thayA haze ema saMbhave che. tethI pATha viSayaka nirNaya karavo azakya hovAthI te te zAkhAo ane kuLonA jANakAra jJAnI puruSo ja ahIM pramANa che. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KHREERHHHHHHHzrIkalpasUtram ARREARRRRREY (dherAvalI evaM paloijjai) bhAvIzata sthavirAvalI pAyache, (taMjahA-) te sAmAyo (dherassaNaM ajjapasabhaddassa tuMgiyATaNasaguttassa) tuMDiyana gotravANAsthavira mArya yazomAne (ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA) Abesthavira ziSyoyathApatya meTale putra samAna prasiddha tA. (taMjahA-)temApramANe- (there ajjabhaddabAhU pAINasagutte) prAcIna gautravANAsthaviramArya bhadramA, (yere ajjasaMbhUivipae mADharasagutte) mane mADha2sagotravANa sthavira Arya saMbhUtivi04ya. (therassa NaM ajjabhaddabAhussa pAINasaguttassa ) prAcIna gotraNA sthavira mArtha bhadramAne (ime cattAri therA aMtevAsI) mA yAra sthavira ziSyo (ahAvaccA abhiNNAyA hutthA) putra samAna prasiddha StA. (taM jahA-) te mA pramANe (dhere godAse) sthavira gohAsa, (there aggidette) sthavira manihatta, (yere paNNadatte) sthavi2 yazahatta, (there somadatte kAsavagutte NaM) mane // 255 gotravANA sthavira somadatta (there hiMto godAsehiMto kAsavaguttehiMto) Azyama gotravANA sthavira gohAsa thI (itthaMNaMgodAsagaNe nAme gaNe niggae)maDI gosa nAme manojyo. (tassaNaMimAo cattAri sAhAo evamAhijjanti) te gohaas|nii mAyA2 mAmosAvI rIte pAya che. (taM jahA-) te sA prabhAga- (tAmalittiyA) tAmamiHiSL, (koDivarisiyA) roTivArSi, (poMDavaddhaNiyA) paddhani, (dAsIravabbaDiyA) hAsIpaTi. (therassaNaM ajjasaMbhUivipAssa mADharasaguttassa) mADha2 gotravANAsthavira Arya saMbhUtivi4yane (ime duvAlasa therA aMtevAsI) sAbAra sthavira ziSyo (ahAvaccA abhiNNAyA hutthA) putra samAna prasiddha hatA. (taM jahA-) te mA prabhAga- 235 naMdaNabhadde the re, uvaNaMde tIsabhadda-sapabhadde / there a sumaNibhadde, maNibhadde puNNabhadde y||1|| there a thUlabhadde ujjumaI paMbunAmadhijje ya / there ya dIhabhadde, there taha paMDubhadde ya // 2 // (naMdaNabhadde there, uvaNamaMde) nahanabhadra, sthavira 275naMha, (tIsabhadda-pasabhadde) atithyamadra, yazobhadra, (there asumaNibhadde) sthavira 'sumanobhadra, (maNibhadde puNNabhadde y||1||) bhalibhadra pUbhidra .1. (dhere athUlabhadde) sthavira sthUlabhadra (ujjumaI paMbunAmadhijje ya)"*mati, 1004cUnAmanA, (there ya dIhabhadde) sthavira madra, (dhere taha paMDubhadde ya // 2 // ) tathA sthavira 12 5i'bhadra .2. therassa NaM ajjasaMbhUivipayassa mADharasaguttassa imAo satta aMtevAsIo ahAvacAo abhiNNAyAo hutthA, taM jahA-pakkhA ya pakkhadinA, bhUA taha ceva bhUadinnA y| seNAveNA reNA, bhaiNIo thUlabhaddassa ( // 1 // ) therassaNaM annathUlabhaddassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA-there ajamahAgirI elAvaccasagutte, there ajasuhatthI vAsiTThasagutte therassaNaM ajamahAgirissa elAvaccasaguttassa ime aTTa therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA-there uttare there balissahe, there dhaNaDDhe there siriDe, there koDinne there nAge, there nAgamitte, there chalue rohagutte kosiyagutte NaM / therehito NaM chalUehito rohaguttehiMto kosiyaguttehiMto tattha NaM terAsiyA niggayA // 8 / 9 / 236 // (therassa NaM ajjasaMbhUivipAssa mADharasaguttassa) mADha2 gotravANA sthavi2 mArya saMbhUtivi04yane (imAo -- --- -- - - - -- -- -- -- 1. je utpanna thatAM pUrvajo durgati athavA apayazarUpa kAdavamAM na paDe te apatya eTale putrAdi kahevAya te putrAdi sadaza je sadAcArI suziSyo hoya te sthApatya kahevAya. 2. samAna vAcanAvALA muniono je samudAya te gaNa kahevAya. 3. eka AcAryanI saMtatimAM ja viziSTa puruSonA je judA judA vaMza te zAkhA kahevAya, athavA vivakSita prathama puruSanI je saMtati te zAkhA kahevAya, jema vadhara nAmanA sUrithI vadhurI zAkhA thai che. HHHHHHHHHHHHHHHHH244HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram satta aMtevAsIo) A sAta ziSyAo (bAvavvAo amingAvAo hatyA) putrI samAna prasiddha hatI. (te nA) te A pramANe (pavavA aa pavavavinA) yakSA, yakSadinnA, (mULa ta deva mUbavinA 4) bhUtA, tathA bhUtadinnA, (meLAveLA meLA ) seNA,veNA ane reNA, (maphaLIbo phUlamavamsa) e sAte sthUlabhadranI baheno hatI. 1. (themsa nuM bAvUlamavaAE goyamasanuttaAE ) gautama gotranA sthavira Arya sthUlabhadrane (rUme to RT aMtevAmI) A be sthavira ziSyo ( bahAvatttA amiLAyA hrA) putra samAn prasiddha hatA, (taMjJA-) te A pramANe(re bannanAvavvasamutte) elApatya gotravALA sthavira Arya mahAgiri, (ghere avnamuhatthI vAsidasamutte) ane vAsiSTha gotravALA sthavira Arya suhastI. (yeAEI bannanagiri+bhAva--samuttaH) elApatya gotravALA sthavira Arya mahAgirine (rUme ada gherA aMtevAsI) A ATha sthavira ziSyo (bAvattvA amaLAvA duttA) putra samAna prasida hatA. (taM naI-) te A pramANe (RoR) sthavira uttara, ( re ghatti-sahe) sthavira baLissaha, (a ingaDyuM ) sthavira dhanADhaca, (`ffg) sthavira zrIAca, (, re Dine ) sthavIra kauDinsa, (re nAge) sthavira nAga, (re nAmitte) sthavira nAgamitra, (ghere chatUronutte gesivanutteNaM) ane kauzika gotravALA sthavira SaDulU rohagupta. rohagupte dravya, guNa, karma, sAmAnya, vizeSa ane samavAya nAmanA cha padArthonI prarUpaNA karelI hatI, tethI te SaT kahevAya, ane ulUka eTale kauzika gotramAM utpanna thavAthI ulUka kahevAya. eTale cha padArthanA prarUpaka hovAthI ane ulUka gotramAM utpanna thayela hovAthI rohagupta SaDulUka' kahevAya. ulUka ane kauzika zabda samAna arthavALA che, tethI ja sUtrakAra mahArAje tene kauzika gotravALA kahyA che. (RhiMtonaMchalUNasiMtoottehiMtonesivanuttehiMto) kauzika gotravALA sthavira paDulUka rohagupta thakI (tAM naM tesiyA nimnavA) tyAM airAzika nIkaLyA. eTale jIva, ajIva ane nojIva, e pramANe traNa rAzine prarUpanArA temanA ziSya-praziSyo thayA. tenI utpatti A pramANe 52mAtmA zrImahAvIranA nirvANa pachI pAMcaso cummAlIzame varase aMtaraMjikA nAme nagarInA udyAnamAM bhUtagRha nAme vyaMtaranA caityamAM zrIgupta AcArya gacchasahita rahyA hatA. temano rohagupta nAme ziSya bIjA gAmamAM hato, te guru mahArAjane vaMdana ka2vA te nagarImAM Avyo. A vakhate tyAM poTTazALa nAme saMnyAsI Avyo hato. te vAdakaLAmAM nipuNa hato, tethI teNe ghaNe sthaLe vAdamAM vijaya meLavyo hato. vaLI koi prativAdI tene jItI jAya evo Avato, tyAre poTTazAla te prativAdIne vRzcika, sarpa, mUSaka, mRgI, varAhI, kAkI ane zakunikA nAme sAta travidyAo vaDe upadrava karato. A pramANe vidyAthI garviSTha baneLA poTTazAle te nagarImAM paDaha vagaDAvyo ke-"mArI sAthe koi vAda karavAne samartha nathI, chatAM koine himmata hoya to taiyAra thAya''. A vakhate nagarImAM praveza karatA rohagupte te paDaha sAMbhaLayo, tethI teNe 'huM tenI sAthe vAda karIza. 'ema kahI te paDahane nivAraNa karyo'. pachI teNe gurumahArAja pAse AvI vaMdana karI vAda karavAnuM kabUla karyAno vRttAnta kahyo. AcArya mahArAje rohaguptano vAda karavAno nirNaya jANI te saMnyAsIonI vidyAone bAdha karanArI ane mAtra pATha karavAthI ja siddha thAya evI 1. mayUrI, 2. nakulI, 3. bilADI, 4. vyAghro, 5. siMhI, 6. ulUkI ane 7. zyunI sAta vidyAo ApI. vaLI AcArya mahArAje 1. SaT ane ulUkano karmadhAray samAsa thavAthI 'paDyUka' zabda banyA che, ane prAkRtamAM 'chalUa' bane che. 2. kalpasUtra mULapAThamAM rohaguptane AryazrI mahAgirIno ziSya kahyo che, paNa uttarAdhyayanapravRtti sthAnAMgavRtti vigeremAM to zrIguptaAcAryano ziSya kahyo che, ahIM zrIguptaAcAryano ziSya jaNAvela che, tattva bahuzruta jANe 3. te vidyAo vaDe anukrame vIMchI sApa, uMdara mRga, suvara, kAgaDA ane samaDIo vikrvIne upadrava karato. te vidyAo vaDe anukrame mora, noLiyA, bilADA, vAgha, siMha, ghUvaDa ane bAjapakSI utpanna thAya. +245 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** zrIkalpasUtram rohaguptane e sAta vidyAo uparAMta zeSa upadrava zamAvanAra rajoharaNa' maMtrIne ApyuM. ane kahyuM ke- ''jo kadAca te saMnyAsI bIjo kAMi paNa upadrava kare to tenA nivAraNa mATe tAre tArA mastaka para A rajoharaNa pheravavuM tethI upadrava rahita thaiza''. AvI rIte rohagupte gurumahArAja pAsethI te saMnyAsInI vidyAone upaghAta karanArI pAThasiddha sAta vidyAo ane zeSa upadrava zamAvanAruM rajoharaNa meLavIne te nagarInA baLazrI nAme rAjAnI sabhAmAM AvIne poTTazAla sAthe vAda AraMbhyo. poTTazAle vicAryuM ke-'jaina sAdhuo ghaNA nipuNa hoya che, mATe tenA ja saMmata pakSano Azraya karIne boluM ke jethI te tenuM nirAkaraNa karI zake ja nahi''. ema vicArIne te bolyo ke-'duniyAmAM jIva ane ajIva evI be ja rAzi che, kAraNa ke te ja pramANe jovAmAM Ave che tethI, sukha ane duHkha, dharma ane adharma, puNya ane pApa, dravya ane bhAva, rAtri ane divasa ityAdi babbe rAzinI jema 2 ''. te sAMbhaLIne rohagupte vAdIno parAbhava ka2vA mATe potAnA saMmata pakSane paNa choDI dai tene asatya TharAvavA kahyuM ke -"teM je hetu Apyo che te bIjI rIte jovAmAM Ave che, tethI asiddha che. sAMbhaLa-duniyAmAM jIva, ajIva ane nojIva evI traNa rAzi che, kAraNa ke te ja pramANe jIvAmAM Ave che, tethI sattva, rajasa ane tamasa e traNa guNa; hrasva, dIrgha ane pluta e traNa svara; vartamAna, bhUta ane bhaviSya e traNa kALa; prAtaHkALa madhyAhna ane sAyaMkALa e traNa saMdhyA; ekavacana, dvivacana ane bahuvacana e traNa vacana; svarga, mRtyu ane pAtALa e traNa loka; brahmA, viSNu ane mahezvara e traNa deva; ane adhama, madhyama ane uttama ityAdi traNa rAzinI jema''. ityAdi bolatA rohagupte jIva, ajIva ane nojIva e traNa rAzinI siddhi karIne te tApasano parAbhava karyo. tethI tApase krodhAvezamAM AvIne vRzcika vidyA vaDe rohaguptano vinAza karavA mATe vIMchIo vikurvyA. tyAre rohagupte mahArAja pAsethI meLavelI mayUrI vidyA vaDe mo2 vikurtI te vidyAno vighAta karyo. evI rIte tApase anukrame mUkelI sAte vidyAone rohagupte potanAnI vidyAo vaDe jItI lIdhI. chevaTe poTTazAla saMnyAsIe mUkelI rAsabhI vidyAne paNa rajoharaNa vaDe jItIne rohagupte rAjasabhAmA vijaya meLavyo. pachI rohagupte mahotsavapUrvaka AvIne gurumahArAjane sarva vRttAMta nivedana karyo, tyAre AcArya mahArAja bolyo ke-''vatsa! teM rAjasabhAmAM vAdIne harAvI vijaya meLavyo te ThIka karyuM, parantu teM je jIva ajIva ane nojIva e traNa rAzinI sthApanA karI te utsUtra che vAstavika rIte jIva ane ajIva e be ja rAzi che, mATe pharIthI rAjasabhAmAM jaine mithyAduSkRta dai Ava.'" A pramANe gurumahArAjanuM kathana sAMbhaLI rohagupte vicAryuM ke-''evI moTI rAjasabhAmAM pote ja traNa rAzi prarUpIne pAcho huM pote ja tyAM jai potAne apramANika kema karuM'' e pramANe ahaMkAra lAvI te rAjasabhAmAM na gayo. AcArya mahArAjanI sAmo thaine bolyo ke- "mAruM kathana satya che.'' tyAre AcArya mahArAja tene sAthe laine rAjasabhAmAM gayA, ane tenI sAthe cha mahinA sudhI vAda karyo. AvI rIte guru-ziSyane vAda karatAM cha mahinA vyatIta thayA, tyAre rAjAe AcArya mahArAjane kahyuM ke-"he svAmI! have vAdane samApta karo, kema ke hamezAM tenI vyagratAthI mArAM rAjakAryo sidAya che'. AcArya mahArAja bolyA ke -'ATalA divasa sudhI to meM A ziSyane mAtra krIDA karAvI che, paNa have prAtaHkAle avazya teno nigraha karIza'. bIje divase gurumahArAje rAjAne kahyuM ke-'A duniyAmAM jeTalI vastu che te kutrikApaNamAM maLe che, mATe ApaNe tyAM jaine nojIvanI mAgaNI karIe''. pachI gurumahArAja sarva parivArane tathA rohaguptane lai kutrikApaNe gayA, ane kutrikApaNenA mAlika pAse jIva mAgyo, tyAre teNe menA, popaTa vige2e ApyA. pachI ajIva mAgyo tyAre patthara vigere padArtho ApyA. pachI nojIva mAgyo, tyAre teNe jIva ane ajIva sivAyanuM bIjuM kAMi ApyuM nahi. pachI 1. ogho. 2. ahIM vAdI traNa vAkyo bolyo che, temAM paheluM vAkya pakSa, bIjuM hetu, ane trIjuM dRSTAMta kahevAya che, te traNa maLIne anumAna pramANa thayuM che. *4*4*4 246 mama Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HEREFERENHAHzrIkalpasUtramH ARKHAHAHAHAHI AcArya mahArAje rohaguNane kahyuM ke- vatsa! have tuM tAro kadAgraha choDI de, jo kadAca nojIva vastu judI hoya to ahIM kema na maLI? evI rIte ekaso cummAlIza prazno vaDe AcArya mahArAje rohaguptane choDayo nahi. gurumahArAje krodhathI vaDakhA nAkhavAnI kuMDImAM rahelI bhasma tenA mastaka para nAkhIne tene saMgha bahAra karyo. tyAra pachI te chaThThA ninTava trirAzine anukrame vaizeSika darzana pragaTa karyuM. ra36, therehitoNaM uttarabalissahehiMto tattha NaM uttarabalissahagaNe nAmaMgaNe nigge|tss NaM imAo cattAri sAhAo evamAhiJjanti; taM jahA-kosaMbiyA suttivattiyA koDaMbANI cNdnaagrii|| (therehito NaM uttarabalissahehiMto) sthavira uttara-pasissA 28 (tattha NaM uttarabalissahagaNe nAmaM gaNe niggae) tyA uttarapatissADa nAme nIjyo. (tassa NaM imAo cattAri sAhAo evamAhijjanti) tenI mA yAra zApAmosAvI rIte DevAya . (taM jahA-) te yA pramANa- (kosaMbiyA) azAM1i, (suttivattiyA) sUtipratyayA, (koDaMbANI) aTI (caMdanAgarI) bhane yandranAgarI. therassa NaM ajasuhatthissa vAsidvaguttassa ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvacA abhi NNAyA hutthA, taM jahA-there a aJjarohaNa, bhaddapase mehagaNI akaamiddddhii|suddddia suppaDibuddhe, rakkhiya taha rohagutte ya // 1 // isigutte sirigutte, gaNI ya baMbhe ya-taha some| dasa do a gaNaharA khaluM, e e sIsA suhatthissa // 2 // (therasa NaM ajjasuhatyissa vAsiTThaguttassa) vAziSTha gotravANA sthavira Arya suhastine (ime duvAlasa therA aMtevAsI) mA pAra sthavira ziSyo (ahAvaccA abhiNNAyA hutthA) putra samAna prasiddha Data. (taM jahA-) te mA prabhA-(dhere a ajjarohaNa) sthavira mArya roDa, (bhaddapase) madraya, (mehagaNI a) me , (kAmiDDhI) 4 mAI, (suDDia suppaDibuddhe) 5 susthita supratiyuddha, (raviravaya taha rohagutte ya // 1 // ) 2kSita, roDagu8 .1. (isigutte sirigutte) piguna, 10 zrIgusa, (, gaNI ya baMbhe gaNI ya-taha some) himA, tathA soma 12. (dasa doha a gaNaharA ravalu, ee sIsA suhatyissa) 29 paa29|| 42 // 2 // 2 // pAre sustinA ziSyo tA. .2. therehito NaM ajarohaNehiMto kAsavaguhito tattha NaM uddehagaNe nAmaM gaNe nigge| tassimAo cattAri sAhAo niggayAo chacca kulAI evmaahijnti| se kiM taM sAhAo? sAhAo evamAhijranti taM jahAudaMburijiyA mAsapUriyA maipattiyA paNNapattiyA; se taM saahaao| (therehito NaM ajjarohaNehiMto kAsavaguttehiMto ) ||shy5 gotravANA sthavira mAryaroDa* 28 (tattha NaM uddehagaNe nAmaM gaNe niggae) tyAM de| nAme ge| nIjyo. (tassimAo cattAri sAhAo niggayAo ucca kulAiM evamAhijjanti) temAthI sA yAra zApAmo anechaganIyAM, te bhAvIrIte DevAya che. (se kiM taM sAhAo?) ziSya pUche te zApAmo ? gurumhaa2|4 uttara sApecha / - (sAhAo evamAhijjanti) zApAmo mAvI rIta uvAya cha, (taM jahA-) te mA prabhArI- (uduMbarijjiyA ) jariyA (mAsapUriyA ) bhAsapUrisa (maipattiyA) matiprAHit2 (paNNapattiyA) 3 mane prasAHi5t (se taM sAhAo) mA te namo . Arya suhastinA bAra ziSyomAM prathama ziSya. 1. eka AcAryanI je saMtati te kuLa kahevAya. athavA te te ziSyonA je bhinA bhinna zata pugaDevAya; ma 'yandradhuga', 'nAgendra puNa' chatyAdi. 2. pratyantare-bhatipatri.. 3. pratyatyantare-pusapattiyA. MAHARSHIARRHHHHHHHH247DASHIKARANASEAHHHHHHHS Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44994 zrIkalpasUtram se kiM taM kulAI evamAhijjanti, taM jahA - paDhamaM ca nAgabhUaM, bIaM puNa somabhUiaM hoi / aha ullagaccha taiyaM, cautthayaM hatthalijjaM tu // 1 // paMcamagaM naMdijaM, chaTTaM puNa pArihAsayaM hoi / uddehagaNassee, chacca kulA hunti nAyavvA // 2 // (se kiM taM kulAiM) te DujI yAM? ( kulAI evamAhijjanti) guNo bhAvI rIte uhevAya che, (taM jahA-) te AA pramANe- (paDhamaM ca nAgabhUaM) paheluM Duja nAgabhUta, (bIaM puNa somabhUiaM hoi) jIbhuM somabhUti, (ahaullagaccha taiyaM) trIbhuM khArdragaccha, ( cautthayaM hatthalijjaM tu // 1 // ) yoddhuM hastasIya ' ( paMcamagaM naMdijjaM ) pAMyabhuM naMhIya, ( uTuM puNa pArihAsayaM hoi) Jane chTuM pArihAsa che. (uddehagaNassee, ucca kulA hunti nAyavvA) 2mA cha Duna uddehagAzanAM bharAvA. (2) thererhito NaM sirigutterhito hAriyasagutterhito itthaM cAraNagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo satya kulAI evamAhijjanti / se kiM taM sAhAo ? sAhAo evamAhijjanti, taM jahA - hAriyamAlAgArI, saMkAsiA, gavedhuA, vajranAgarI, se taM sAhAo / se kiM taM kulAI ? kulAI evamAhiJjanti, taM jahA - (there hiMto NaM siriguttehiMto hAriyasaguttehiMto ) hArita gotravANA sthavira zrIgupta e thaDI (ittha NaM cAraNagaNe nAmaMgaNe niga) jahIM yaarraage| nAbhe ge| nITuNyo ( tassaNaM imAo cattAri sAhAo satta va kulAI evamAhijjanti) tenI jA yAra zAmAkho jane sAta DuNa khAvI rIte uDevAya che. (se kiM taM sAhAo ? ) te zAkhAo 46? (sAhAo evamAhijjanti) zAjAo khAvI rIte uDevAya che; (taM jahA-) te khA pramANe - ( hAriyamAlAgArI) hAritabhAsAArI, (saMkAsiA ) saMDAsA, ( gavedhuA) gavedhuDA, ( vajjanAgarI) bhane vanAgarI ( se taM sAhAo ) khAte zAjA che. (se kiM taM kulAI ?) te Dujo myAM ? ( kulAI evamAhijjanti) guNo khAvI rIte uhevAya che, ( taM jahA - ) tejA pramANe paDhamittha vacchalajjaM, bIaM puNa pIidhUmmiaM hoi / taiaM puNa hAlijjaM, cautthayaM pUsamittijjaM // 1 // paMcamagaM mAlijjaM, chaTTha puNa ajjaveDayaM hoi / sattamagaM kaNhasahaM, satta kulA cAraNagaNassa // 2 // (paDhamitthavaccha lijjaM ) jahIM paheluM Duja vatsalIya, (, bIaM puNa pIidhammiaM hoi) jIbhuM prItidhArmiGa, (taiaM puNa hAlijjaM trIbhuM hAlIya, ( cautthayaM pUsamittijjaM ) yodhuM puSpamitrIya . 1 . (paMcamagaM mAlijjaM ) pAMyabhuM bhAtIya, (chaTuM puNa ajjaveDayaM hoi) chTuM Aryave25, (sattamagaM kaNhasahaM) jane sAtabhuM dRSThAsaha : (satta kulA cAraNagaNassa) mA sAte na yArAgAnAM samabhavAM . 2. thererhito NaM bhaddapaserhito bhAraddAyasagutterhito ittha NaM uDuvADiyagaNe nAmaM gaNe niggae / tassa NaM imAo cattAri sAhAo tiNNi a kulAI evamAhijjanti / se kiM taM sAhAo ? sAhAo evamAhijjanti taM jahA - caMpijiyA bhadijiyA kAkaMdiyA mehalijjiyAH se taM saahaao| se kiM taM kulAI ? kulAI evamAhiJjantiH taM jahA - 9 - bhaddapasiaM taha bhadda - guttiaM ca hoi pasabhaddaM / eyAI uDuvADiya - gaNassa tiNNeva ya kulAI // 1 // 1. pratyantare - hastalipta. 2. Arya suhastinA bhAra ziSyo paiDI hasabhA ziSya. 4941434248 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16494 zrIkalpasUtram (therehiMto NaM bhaddapasehiMto bhAradvAyasaguttehiMto ) bhAradvA4 gotravANA sthavira ladrayaza* thaDI (ittha NaM uDuvA piyAgaNe nAmaMgaNe niggae) nahIM udduvaattingge| nAbhe ge| nIDaNyo. (tassa NaM imAo cattAri sAhAo tiNi akulAI evamAhijjanti) tenI khA yAra zASAkho bhane tra guNa khAvI rIte uhevAya che. ( se kiM taM sAhAo ?) zAkhAo 44 ? (sAhAo evamAhijjanti) zAjA uDevAya che, (taM jahA-) te khApramANe - ( caMpijjiyA bhadijjiyA kAkaMdiyA mehalijjiyA) thaMpIyA larthi, 'hiDA, anaM bhejaliyA, (se taM sAhAo) khAte zAjAkho che. (se kiM taM kulAI ?) te DuNo 'yAM ? (kulAI evamAhijjanti) DuNo uhevAya che, ( taM jahA-) te khA prabhAze (bhaddapasiaM taha bhadda-guttiaM ca hoi pasabhaddaM) bhadrayazya tathA ladragupti, jane trIbhuM yazobhadra che, ( eyAI uDuvADiya gaNassa tiNNeva ya kulAiM) uDuvATi gAnAM mAtra 4 che. 1. thererhito NaM kAmiDDhIhiMto koDAlasagutterhito ittha NaM vesavADiyagaNe nAmaM gaNe niggae / tassa NaM imAo cattAri sAhAo cattAri kulAI evamAhijanti / se kiM taM sAhAo ? sAhAo evamAhiJjanti; taM jahA-sAvatthiyA, rajjapAliyA aMtarijiyA, khemallipayA; se taM sAhAo / se kiM taM kulAI ? kulAI evamAhinti taM jahA - gaNiaM mehiaM kAmiDDhi aM ca taha hoi iMdapuragaM ca / eyAI vesavADiya - gaNassa cattAri u kulAI // 1 // (therehiMto NaM kAmiDDhIhiMto koDAlasaguttehiMto ) jheDAja gotrAvANA sthavira amarddhi thaMDI (ittha NaM vevADiyagaNe nAmaM gaNe niggae) nahIM vaishyvaattige| nAme ge| nI'pyo. ( tassa NaM imAo cattAri sAhAo) tenI khA yAra zAkhAo (cattAri kulAI evamAhijjanti) jane yAra huna khAvI rIte hevAya che. ( se kiM taM sAhAo ?) zAkhAo ?, ( sAhAo evamAhijjanti) zAjAkho hevAya che. (taM jahA-) te khA pramANe(sAvatthiyA, rajjapAliyA aMtarijjiyA, khemallipayA) shraavsti| rAbhyapAsia aMtariyA, jane kSemaliyA, (se taM sAhAo) te yA zApAkho che. ( se kiM taM kulAI ?) te guNo yAM?, (kulAI evAmAhijjanti) DuNo uhevAya che, (taM jahA-) te khApramANe - ( gaNiaM mehiaM kAmiDhiaM ca taha hoi iMdapuragaM ca ) gaNita, bhedhiGa, amarddhi tathA ndra524: ( eyAI vesavADiya gaNassa cattAri u kulAiM) mA vaizyavATi gAnAM yAra jo che.1. therehiMto NaM isiguttehiMto vAsiddhasaguttehiMto ittha NaM mANavagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo tiNiya kuloiM evamAhijjanti / se kiM taM sAhAo ? sAhAo evamAhipanti, taM jahA- kAsavijjiyA. goyAmajjiyA, vAsiTThiyA, soraDiyA, se taM sAhAo se kiM taM kulAI ? kulAI evamAhijjanti, taM jahAisiguttiyatthaM paDhamaM. bIaM isidattiyaM muNeyavvaM / taiyaM ca abhipayaMtaM, tiNNi kulA mANavagaNassa // 1 // (therehiMto NaM isiguttehiMto vAsiTThasaguttehiMto) vAziSTha gotravANA sthavira RSigupta thaDI (ittha NaM mANavagaNe nAgaNe niggae) hI mAnavagaNa nAbhe ge| nIuthyo. ( tassa NaM imAo cattAri sAhAo tiNNi va kuloiM evamAhijjanti) tenI jA yAra zAjAo khane bhe| huNa khAvI rIte 'hevAya che. ( se kiM taM sAhAo ?) te zAkhAo * sArya suhistanA jIbha ziSya 1 pratyantare-ladrArthi, ladiyA, 2 pratyantare - meSaNArtha, meghaliyA. 3. pratyantareuDupAri. 4. khArya suhastinA yothA ziSya. pa. pratyantare-madhi 6 pratyantareSu vaizyapArika vezyATiGa, pezavAlika, veSavATika 7.Arya suhastinA navamA ziSyA. 16161919 _249 161449449 5 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ #########zrIkalpasUtram H ERE 58! (sAhAo evamAhipanti) zApAmo bhAvI zate vAya OM, (taM jahA- ) te mA amA- (kAsavijjidyA. goyAmajjiyA, vAsiTThiyA, soraTThiyA) ||shypiiyaa, gautamAyi, vAziSTha, ane saurASTri1, ( se taM sAhAo) te zApAmo cha. (se kiM taM kulAiM? ) te puNodhyA? (kulAiMevamAhijjanti) puNo bhAvI zata pAya cha, (taM jahA) te. mAmA- (isiguttiyatthaM paDhama.bIaMisidattiyaM muNeyavva) paDeguM RSigupti, kauTuMSiti , (taiyaM ca abhipayaMtaM, tiNNi kulA mANavagaNassa) trauTuM ami4yaMta, me 29 puSa mAnanA cha. 1. therehiMto NaM suTThiya-suppaDibuddhehiMto koDiyakAkaMdaehito vagyAvaccasaguttehiMto ittha NaM koDiyagaNe nAmaM gaNe nigge| tassa NaM imAo cattAri sAhAo cattAri kulAiM ca evmaahijrnti| se kiM taM sAhAo! sAhAo evamAhiJjanti; taM jahA-uccanAgarI vijA-harI ya vairI ya majjhimillA y| koDiyagaNassa eyA havanti cattAri sAhAo ( // 1 // ) se taM saahaao|se kiM taM kulAiM? kulAI evamAhiJjanti taM jahA- paDhamittha baMbhalijeM, biIyaM nAmeNa vacchalinaM tu| taiyaM puNa vANijnaM cautthayaM paNhavAhaNayaM // 1 // (dherehiMtoNaM suTThiya-suppaDibuddhahitokoDiyakAkaMdaehitovagyAvaccasaguttehiMto) vyAdhApatya gotravANAmane mauTi tathA 1565 64nAmavANA sthavira susthita' mate sthavira supratiyuddha thI (ittha NaM koDiyagaNe nAmaMgaNe niggae) sahI tti| nAme ! nIyo. (tassa NaM imAo cattAri sAhAo cattAri kulAiMca evamAhijjanti) tenI mA yAra pAmosane yAra huNa bhAvI rIte upAya che. (se kiM taM sAhAo?) te zApAmo 55? ( sAhAo evamAhijjanti) pAmo bhAvI te upAya che, (taM jahA) te prabhAe- (uccanAgarI vijjA-harI ya // 1 // vairI ya majjhimillA ya) 3thyanArI, vidyAdharI, 48 bhane madhyamA.(koDiyagaNassa eyA, havanti cattAri sAhAo ) me yAra auTienI pAmo cha.1. (se taM sAhAo) te mA zApAche (se kiM taM kulAiM?) te puNo yAM? (kulAI emavamAhijjanti) kuNo bhAvI te DevAya cha, (taM jahA-) te mA prabhArI - (paDhamitya baMbhalijjaM, biIyaM nAmeNa vacchalijjaMtu ) paDeguM balIya, lThaM vatsalAya namarnu (taiyaM puNa vANijjaM cautyayaM paNhavAhaNayaM // 1 // ) trI vANijya ane cothuM praznavAhanaka .1. therANaM suTThiya-suppaDibuddhANaM koDiya-kAkaMdAgANaM vagdhAvaccasaguttANaM ime paMca therA aMtevAsI ahAvacA abhiNNAyA hutthaa| taM jahA-there ajaiMdadinne, there piyaggaMthe, there vijJAharagovAle kAsavagutte NaM there isidatte, there arihdtte| therehiMto NaM piyaggaMthehiMto itthaM NaM majjhimA sAhA niggyaa| therehiMto Na vijAharagovAlehiMto kAsavaguttehiMto ittha NaM vijJAharI sAhA niggyaa|| (therANaM suTThiya-suppaDibuddhANaM koDiyakAkaMdAgANaM vagyAvaccasaguttANaM ) vyAdhApatya gotravANA tathA Ti sane 1363 64nAmavANA sthavira susthita ane sthavira supratiddhane (ime paMca therA aMtevAsI) mA paMtha sthavira ziSyo (ahAvaccA abhiNNAyA hutthA) putra samAna prasiddha tA. (taM jahA-) te bhApramA- (dhere ajjaiMdadinne) sthavira Arya chandrahinna, (there piyaragaMthe) sthavira priya anya, (there vijjAharagovAle kAsavagutteNaM) zya5 gotrapAmA sthavira vidyAdhara gopAla, (there isidatte) sthavira pitta, (there arihadatte) bhane sthavira maIhatta. 1. Arya supistanA pAMcamA ziSya. 2. Arya supistanA chaThThA ziSya HE-HEIRHAHHHHHHHHH250DHHHHHHHHHHHHHHHHHI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthavira zrIpriyagraMtha sUrino saMbaMdha A pramANe ajamera zaheramAM najIkamAM subhaTapAla nAmanA rAjAnuM harSapura nAme nagara hatuM. te nagara traNaso jinamaMdira, cAraso anyadarzanIonAM maMdiro, aDhAraso brAhmaNonAM ghara, chatrIsaso vaizyanAM ghara, navaso bagIcA, sAtaso vAva, baso kUvA, ane sAtaso dAnazALA vaDe zobhatuM hatuM. zrIpriyagraMthasUri vicaratA chatAM anukrame te harSapura nagaramAM padhAryA. tyAM eka vakhate brAhmaNo yajJamAM bakarAne haNavAno AraMbha karatA hatA. te samaye zrIpriyagraMthasUrie te bakarA upara zrAvakane hAthe vAsakSepa nakhAvI tene aMbikAdevI vaDe adhiSThita karyo. tethI te bakaro tyAMthI uDI AkAzamAM sthira rahIne manuSya vANI vaDe bolavA lAgyo ke "haniSyatha nu mA hutyai, badhnItA''yAta mA hata |yussmdvnnirdyH syAM cet, tadA hanmi kSaNena vaH // 1 // yatkRtaM rakSasAM draGge, kupitena hnuumtaa|tt karomyeva svastho vaH, kRpA ced nA'ntarA bhavet // 2 // " zuM tame mane homane mATe haNavA dhAro cho? ThIka che, tamAruM sAmarthya hoya to have Avo, mane bAMdho, ane haNo joie? he niSpharo! jo huM tamArA jevo nirdaya thAuM to tamane badhAne kSaNavAramAM haNI nAkhuM.1." "jo dayA vacamAM na A AvI hota to, kopa pAmelA hanumAne laMkAnagarImAM rAkSasonI je hAlata karI hatI, te ja hAlata tamArI paNa AkAzamAM rahyo thako huM paNa karata. 2." AvI rIte bakarAnuM kathana sAMbhaLI bhayabhIta thayelA brAhmaNo bolyA ke- "tame koNa cho? te jaNAvo'. teNe kahyuM ke- "huM agnideva chuM, bakaro mAruM vAhana che, te pazune tame zA mATe haNo cho? pazuone haNavAthI puNya thatuM nathI, paNa pApa thAya che, ane tethI AtmA durgatimAM paDe che. mATe A nagaramAM padhArelA zrIpriyagrantha sUrIzvara pAse jaI temane pUcho, teo tamane sadgati ApanAra pavitra dharma kaheze, temaNe kahelA dharmane zuddhipUrvaka Acarajo". "yathA cakrInarendrANAM, dhaanusskaannNdhnpyH|tthaadhuri sthitiH sAdhuH, sa ekaH satyavAdinam // 1 // " he manuSyo! jema rAjAomAM cakravartI ane dhanurdhArIomAM arjuna agresara che, tema satyavAdIomAM agresara te eka ja sAdhu-mahAtmA che". 1. pachI brAhmaNoe te pramANe karyuM. (verahiMtoffpavokiMto) sthavira priyagraMthathI rUtya DrAmA HhAniyA) ahIM madhyamA nAme zAkhA nIkaLI. (yureDiMtorviMAhagovAhiMtosavaguhiMto) kAzyapa gotravALA sthavira vidyAdhara gopALathI (lyAM vijhINI HIRI nivA) ahIM vidyAdharI nAme zAkhA nIkaLI. therassaNaM anaiMdadinnassa kAsavaguttassa ajadinne there aMtavAsI goymsgutte|therrsnnN anadinnassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA; taM jahA- there ajasaMtiseNie mADharasagutte, there anasIhagirI pAissare kosiygutte| therehito NaM anasaMtiseNiehiMto mADharasaguttehito ittha NaM uccanAgarI sAhA niggyaa|therssnnN ajasaMtiseNiyassa mADharasaguttassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA-(graM. 1000) there ajaseNie, there ajjatAvase there ajakubere there ajisipaalie| (yeranuM jharaeNvinaHIRvattaH) kAzyapa gotravALA sthavira Arya indradine (kaMvinne yere baMtavAlI gayagu) gautama gotravALA Aryadina nAme sthavira ziSya hatA. (yerarasa | AMvinnara ******** *******251Da*+***********aspa3 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram goyamasanuttaH) gautama gotravALA sthavira Aryadintane (me yo yeA aMtevAsI) A be sthavira ziSyo (bAvA amingAvA huA) putra samAna prasiddha hatA. (teM nA-) te A pramANe- ( re bAsaMtikSeLi mAsagupte) mADhara gotravALA sthavira Arya zAMti, sainika, (ke angasIIi pAmsane hosiyamutte) ane kauzika gotravALA tathA jAtismaraNa jJAnavALA sthavira AryasiMhagiri. (yehiMto nuM bangasaMtikSebihiMto mAsamuttehiMto) mADha2 gotravALA Arya zAMtisainikathI (ttvanuMjhavvAnAgarI mAhAniAvA) ahIM uccanagarI nAme zAkhA nIkaLI. ( gheraAE naM bAsaMtikSeLiyaAE mAnasanuttaA)mADhara gotravALA sthavira Arya zAMtisainikane (me vattAri che aMtevIsI) A cAra sthavira ziSyo (bAvavvA kamingAvA kutcA) putra samAna prasiddha hatA, (taM nA-) te pramANe- (ve) bantrakSeLi)-sthavira Arya sainika, (yeaapnAvase) sthavira Arya tApasa, (verebadhnave) sthavira Arya kubera, (ghere bAAipti) ane sthavira Arya RSipAlita. therehiMto NaM ajjaseNiehiMto ittha NaM ajjaseNiyA sAhA niggayA therehiMto NaM ajjatAvasehiMto ittha NaM ajJjatAvasI sAhA niggayA, thererhito NaM ajakuberehito ittha NaM ajjakuberI sAhA niggayA. thererhito NaM ajaisipAliehiMto ittha NaM ajaisipAliyA sAhA niggayA / therassa NaM ajasIhagirissa pAissarassa kosiyaguttassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA - there dhaNagiri there ajavaire asamie there arihadinne / (ahiMto nuM banasebiii) sthavira Arya sainikathI ( tya nuM trAseLiyA sAhA nimavA) ahIM AryasainikI nAme zAkhA nIkaLI. (ahiMtonaMbAtAvase iMto) sthavira Arya tApasathI (tyaObAtAvasI sAhA nimnayA) ahIM AryatApasI nAme zAkhA nIkaLI. (TerehiMtonUM annaahito) sthavira Arya kuberathI (ca naM bangaverI sArA niLayA) ahIM AryakuberI nAme zAkhA nIkaLI. (hiMto nuM bAahiMto) sthavira Arya kuberathI (phALuM banavuarI mAhAniAvA) ahIM AryakuberI nAme zAkhA nIkaLI. (ahiMtonuM avnasipAliTiMto) ane sthavira Arya RSipAlitathI (II annatipAliyA sAhAnimnavA) ahIM Arya RSipAlitA nAme zAkhA nIkaLI. ( themsa aaN bAsIharimsa pADsa! hosiyamuttaA) kauzika gotravALA ane jAtismaraNa jJAnavALA sthavira Arya siMhagirine (me vattari yA aMtevAsI) A cAra sthavira ziSyo ( bahAva--A amingAvA hatyA) putrasamAna prasiddha hatA; (taM nA) te pramANe- ( injarI) sthavira dhanagiri, ( re ava) sthavira Arya vaja, (re bAmiNa) sthavira Aryasamita, ( re rivinde) ane sthavira arhadinna. sthavira Arya zrIvajasvAmIno saMbaMdha A pramANe mAlavA dezamAM tuMbavana nAme gAmamAM raheto dhanagiri nAme zreSThiputra sunaMdA nAme strI sAthe paraNyo hato. sunaMdAnA bhAI Aryasamite AcArya zrIsiMhagiri pAse dIkSA lIdhI hatI. dhagiri paNa nAnapaNathI ja saMsArathI virakta hato, tethI teNe paNa paraNyA pachI thoDA ja vakhatamAM AcArya zrIsiMhagiri pAse dIkSA lIdhI. dhagirie dIkSA lIdhI tyAre sunaMdA garbhavatI hatI. anukrame sunaMdAe eka putraratnane janma Apyo te vakhate sunaMdAnI sakhIo rAtri jAgaraNa mATe AvIne te bALakane kahevA lAgI ke-"he vatsa! jo tArA pitAe utAvaLa karIne dIkSA lIdhI ka *****3252 3333843 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** *********(jIvaDWlUNaKO***~~~~~~~~ hota, to kharekhara tAro janma mahotsava bahu ja suMdara karata". pelo bALaka jJAnAvaraNIya karmanA lAghavanane lIdhe saMjJAvAnuM hovAthI temanA te saMtApane sAvadhAna thai sAMbhaLavA lAgyo. pachI teNe vicAra karyo ke- zuM mArA pitAe dIkSA lIdhI che? A pramANe ciMtavatAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM, ane jAtismaraNa thavAthI saMsAranI asAratAne jANatAM ja teNe dIkSA levAnI icchA karI. pachI "mArI mAtA jo mArAthI udvega pAmaze to ja mArA para moha na lAvatAM mAro tyAga karaze" ema ciMtavIne te bALaka mAtAne uga pamADavA rAta-divasa raDavA lAgyo. putrane roto baMdha rAkhavA sunaMdAe ghaNA upAyo karyA, chatAM paNa te roto baMdha na ja thayo. evI rIte te bALakane rudana karatAM cha mahinA vItI gayA, tethI sunaMdA putrathI pUrepUrI kaMTALI gaI. A vakhate dhanagiri Aryasamita vigere ziSyothI parivarelA AcArya zrIsiMhagiri te gAmamAM padhAryA. temaNe jJAnabaLathI jANIne dhanagirine kahyuM ke-"Aje tamane mahAnuM lAbha thaze, tethI tamAre tamArA kuTuMbI pAse javuM, ane sacitta athavA acitta je kAMi tamane Ape te mArI AjJAthI svIkArI levuM." A pramANe guru mahArAjanI AjJA svIkArI dhanagiri sunaMdAne ghera gayA, temane joI sunaMdA putrane laine ubhI thai, ane kahevA lAgI ke-"ATalA vakhata sudhI A tamArA putranuM meM mArA AtmAnI jema pAlana-poSaNa karyuM, paNa rAta-divasa rudana karatAM eNe mane nATakaNInI jema nacAvI mUkI che, huM to have enAthI pUrepUrI kaMTALI gaI chuM mATe have tame ene laI jAo". te sAMbhaLI vacanakuzaLa dhanagiri bolyA ke- "he bhadra! tArA kahevAthI huM to ene lai jaiza, paNa pAchaLathI tane pazcAttApa thAya tema hoya to AvI rIte karavuM rahevA de". sunaMdAe kahyuM ke-"mane A putra mATe pazcAttApa thavAno nathI, mATe sukhethI lai jAo'. te sAMbhaLI dhanagirie ghaNA lokone sAkSI rAkhI te bALakane jhoLImAM lIdho ke turata ja te roto baMdha thai gayo. pachI dhanagirie upAzraya AvI guru mahArAjanA hAthamAM te bALaka arpaNa karyo. te bALaka hovA chatAM teno vaja jevo atizaya bhAra lAgavAthI guru mahArAje "vaja evuM nAma ApyuM. AcArya mahArAje te bALaka sAdhvIone soMpyo, ane sAdhvIoe lAlanapAlana mATe zayyAtara-gRhasthane soMpyo, tethI zayyAtaranI gharanI strIo tene premapUrvaka ucheravA lAgI. zayyAtaranI zALAmAM sAdhvIo abhyAsa karatI hatI, te vacano sAMbhaLIne buddhinA nidhAnarUpa ane padAnusArI labdhivALA vajakumAra pAraNAmAM rahyA chatAM ja agiyAra aMga bhaNI gayA. have vajakumAra traNa varasanA thayA tyAre sunaMdAe potAno putra pAcho meLavavA rAjA pAse jaI phariyAda karI. rAjAe banne pakSanA bolavA para vicAra karI evo TharAva karyo ke-"A bALaka jenA bolAvavAthI jenI pAse jaze tene te bALaka maLaze'. A pramANe rAjAnuM kathana banne pakSoe kabUla rAkhyuM. pachI rAjasabhAmAM sunaMdAe vajakumArane lalacAvavA mATe aneka prakAranI mIThAio, mevA, ramakaDAM vigere batAvyA chatAM ane miSTa vacanothI bolAvavA chatAM te bALaka sunaMdA tarapha eka pagaluM paNa gayo nahi. tyAra pachI dhanagirie rajoharaNa UMcuM karIne kahyuM ke-"vatsa! jo tAro dIkSA levAno vicAra hoya, ane tuM tattvajJa ho, to dharmanA dhvajarUpa A rajoharaNane laI le". A vacana sAMbhaLatAM vajakumAre tarata ja rajoharaNa laI lIdhuM. e pramANe joI nyAyaniSTha rAjAe te bALaka dhanagirine soMpyo. tyAra pachI AcArya zrIsiMhagirie vajakumArane yogya jANI dIkSA ApI, ane sunaMdAe paNa dIkSA svIkArI. jasvAmI ATha varasanA thayA, tyAre eka vakhata teo ujjayinI tarapha jatA hatA, evAmAM rastAmAM varasAda thavAthI koi yakSanA maMdiramAM rahyA. A samaye temanA pUrvabhavanA mitro jaibhakadevo temanA sattvanI parIkSA karavA mATe manuSya thaine tyAM AvyA, ane varasAda baMdha thatAM vajasvAmIne koLAnI bhikSA ApavA mAMDyA. paNa vajasvAmI temane animeSa netravALA joi "A to ****************(253)**************** Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devatAo che, ane devapiMDa munine na kalpa' ema vicAra karI bhikSA lIdhA vinA ja pAchA pharyA. te joI saMtuSTa thayelA devoe vajasvAmIne vaikriyAlabdhi ApI. vaLI pharIthI eka vakhate te devo manuSyanuM rUpa dharI vajasvAmIne ghebaranI bhikSA ApavA lAgyA, te samaye paNa temane prathama peThe te devapiMDa samajI grahaNa na karyo, kAraNa ke teo upayoga devAmAM kuzaLa hatA. te vakhate paNa saMtuSTa thayelA te pUrvajanmanA mitradevo vajasvAmIne AkAzagAminI vidyA ApI potapotAne sthAne gayA. - have pATalIpura nagaramAM dhana nAme dhanADhya zeThane rukmiNI nAme svarUpavatI putrI hatI. samiNI sAdhvIo pAse vajasvAmInA guNagrAma sAMbhaLIne temanI upara gADha rAgavALI thai, tethI teNIe pratijJA karI ke mAre vajasvAmIne ja varavuM che'. evAmAM vajasvAmI vicaratA vicaratA te ja nagaramAM padhAryA. lokonA mukhathI temanuM Agamana sAMbhaLI rukmiNIe potAnA pitAne jaNAvyuM ke- "he tAta! jene varavAne huM sadA jhaMkhI rahIchuM te vajasvAmI bhAgyayoge ahIM padhAryA che, mATe mAruM lagna temanI sAthe karo, anyathA mAre maraNanuM ja zaraNa che'. A pramANe putrInA atizaya AgrahathI dhanazreSThI teNIne sAthe laI vajasvAmI pAse gayo, ane aMjali joDIne bolyo ke - "he mAnada! mArA para prasAda karIne A mArI putrInuM pANigrahaNa karo, vaLI svAmI! hastamocana avasare huM Apane karoDo saMkhyAnuM dhana ApIza". te sAMbhaLI vairAgyamagna vajasvAmIe kahyuM ke-"mahAnubhAva! viSayo viSa karatAM paNa adhika bhayaMkara che, kAraNa ke viSa A bhavamAM ja duHkha Ape che, paNa viSayo to janmAMtaramAM paNa du:kha ApanArA che. AvA viSayonuM duHkhadAyI samajIne huM A kanyA zI rIte svIkAruM? he bhadra! jo A kanyA mArA para anurAga dharAvatI hoya, to meM svIkArelI dIkSA e paNa grahaNa karI AtmAnuM kalyANa kare. jo e kuLIne bALA manathI paNa mane hajI icchita hoya to paralokanA hitanI icchAthI A pramANe tene karavuM ucita che, dAruNa anartha ApanArA viSayomAM na phasAya, A huM tenA hitane mATe kahuM chuM." A pramANe karuNALu zrIvajasvAmInA upadezathI pratibodha pAmelI rukmiNIe dIkSA svIkArI. ahIM kavi kahe che ke "mohAbdhizculukI cakre, yena bAlena liilyaa| strInadIsnehapUrastaM, vajrarsi plAvayet katham ? // 1 // " "je mahAtmAe bAlyavayamAM ja lIlAmAtramAM moharUpI samudrane eka caLuM jeTaLo karI nAkhyo, te vajaRSine strIrUpI nadInuM sneharUpI pUra bhIMjavI paNa kema zake?"".1. eka vakhate zrIvajasvAmI uttara dizA tarapha vicaratA hatA, te samaye tyAM bhayaMkara duSkALa pravartelo hovAthI atizaya kadarthanA pAmatA zrIsaMghe temane vinaMtI karI ke-"he bhagavAna! A duHkhasAgaramAMthI saMghane koi paNa rIte pAra utAro, saMghane mATe vidyAno upayoga karatAM paNa doSa nathI". te sAMbhaLI karuNALu vajasvAmIe potAnI vidyAzaktithI eka vizALa paTa vimurtI sakaLa saMghane te paTa upara besADyo. pachI temaNe prayojeLI vidyAzaktithI te mahApaTa AkAzamAM uDyo, ane saMgha sAthe zrIvajasvAmI purikA nAmanI nagarImAM pahocyAM. te nagarImAM sukALa hovAthI saMghanA loko sukhI thayA. tyAMnI prajA moTe bhAge jainadharma pALatI hatI. paNa rAjA baudhadharmI hato. tyAMnA jaino bauddho karatAM atizaya dhanADhya hovAthI puSpAdika pUjAnA upakaraNo adhika mUlya ApIne paNa vecAtA laI letA hovAthI jinamaMdiromAM ThAThamAThathI pUjA-mahotsava thato, tethI buddha maMdiromAM ghaNI ja sAmAnya pUjA thatI hovAthI bauddhA e lajjA pAmIne rAjA pAse jai te hakIkata nivedana karI. tethI rAjAe zrAvakone puSpo ApavAno AkhI nagarImAM aTakAva karyo. evAmAM parvAdhirAja zrIparyuSaNa parva najIkamAM AvatAM. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ************(zrIvaBsvalUNabha- a ******* zrAvakoe vaja svAmI pAse jaI khedapUrvaka A hakIkata nivedana karI, tyAre vajasvAmI bolyA ke-"he zrAvako! zAMta thAo, tamane uttejana maLe evo prayatna karIza'. ema kahIne teo AkAzagAminI vidyA vaDe mAhezvarI nagarInA hutAzana nAmanA udyAnamAM gayA. te udyAnano taDita nAme mALI vajasvAmInA pitA dhanagirino mitra hato. vajasvAmInuM darzana thatAM ja te atizaya khuza thayo ane aMjali joDIne bolyo ke-" he svAmI! ApanuM huM zuM Atithya karuM te pharamAvo'. vajasvAmIe kahyuM ke-"he udyAnapAlaka! mAre puSponI jarUra che, ane te ApavA tuM samartha che'. mALI bolyo ke-"he prabho! ahIM dararoja vIza lAkha puSpo thAya che, te svIkArI mArA para anugraha karo'. vajasvAmIe kahyuM ke huM jeTalAmAM anyatra jai AvuM, teTalAmAM tuM puSpone taiyAra karI rAkha'. pachI teo tyAMthI himavaMta parvata para gayA, tyAM lakSmIdevIe temane mahApadma ApyuM. te lai teo hutAzana vanamAM AvI tyAMthI vIza lAkha puSpo laine pUrvabhavanA mitra jUbhakadevoe vidurveLA vimAna para besIne mahotsava sahita purikA nagarImAM padhAryA, ane jinazAsananI prabhAvanA karI. tathA tyAMnA bauddhadharmI rAjAne paNa pratibodha pamADI zrAvaka karyo. AvI rIte aneka bhavyajIvone pratibodha pamAtA zrIvajasvAmI vicaratA chatAM dakSiNa dezamAM AvyA. te vakhate temane zlekhano atyaMta vyAdhi thavAthI sAdhu pAse sUMTha maMgAvI, ane AhAra karyA pachI te sUThane vAparavAnA vicArathI potAnA kAna para rAkhI, paNa AhAra karyA pachI te sUMThane vAparavI bhUlI gayA. sAyaMkALe pratikramaNa vakhate muhapatti vaDe kAnanuM paDilehaNa karatAM te sUMTha kAna uparathI nIce paDI, e pramAda thavAthI potAnuM mRtyu najIka hovAnuM vicArI anazana karavAnI icchAvALA zrIvajasvAmIe potAnA vajana nAmanA ziSyane pAse bolAvI kahyuM ke "bAra varasano bhayaMkara duSkALa paDaze, ane je divase tuM lakSa mUlyavALA bhAtanI bhikSA pAmIza tene bIje divase prabhAte sukALa thaze ema samajavuM". e pramANe kahIne tene anya sthaLe vihAra karAvyo. tyAra pachI vajasvAmIe potAnI samIpe rahela munio sAthe eka parvata para jaI anazana karyuM, ane AyuSya pUrNa thatAM svarge gayA. te mahAtmA je parvata para kALadharma pAmyA tyAM indra rathamAM besIne bhaktithI te parvata pharatI pradakSiNA karI, tyArathI jagatamAM te parvatanuM "rathAvarta" evuM nAma prasiddha thayuM. zrIvaja svAmI svarge jatAM cAra saMghayaNa ane dasamuM pUrva viccheda pAmyuM. hyuM che ke"mhaagiriH suhastI ca, sUriH zrIguNasuMdaraH / zyAmAryaH skandilAcAryo, revatImitrasUrirAT // 1 // zrIdharmo bhadraguptazca, zrIgupto vjrsuuriraatt| yugapradhAnapravarA, dazaite dazapUrviNaH // 2 // "Arya mahAgiri, Arya suhastI, zrIguNasuMdarasUri, zyAmArya, skaMdilAcArya, sUrIzvara revatImitra, zrIdharma, bhadragupta, zrIgupta ane sUrIzvara zrIvajasvAmI, yugapradhAnomAM uttama evA e dazapUrvI thayA." have vajasvAmInA ziSya vajasena vicaratA sopAraka nagaramAM padhAryA. tyAM jinadatta nAme dhanADhya zrAvakane IzvarI nAme patnI hatI, temane cAra putro hatA. te vakhate bAra varasathI paDelA duSkALane lIdhe loko dhAnya vinA TaLavaLI rahyA hatA. dravya kharcavA chatAM dhAnya maLavuM durlabha thai paDyuM hatuM, tethI jinadatta IzvarI ane cAra putroe vicAra karyo ke-"aDhaLaka dravya kharcavA chatAM dhAnya maLavuM durlabha thaI gayuM che, AvuM duHkha veThavA karatAM have to viSamizrita anna khAine marI javuM sAruM che. e pramANe nirNaya karI IzvarIe lakSa dravya mUlyavALA bhAta rAMdhyA, ane evAmAM temAM viSa nAkhavAne tatpara thaI tevAmAM vajasena muni ghera gocarI mATe padhAryA. AvuM supAtra maLavAthI IzvarIe harSa pAmI praphullita hRdaye bhAta bahorAvI hakIkata nivedana karI. te sAMbhaLI vajasena munie kahyuM ke Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharaka akasmazrIeqnUnI kAraaphasa he bhadra! A pramANenA saMkaTathI jIvitano tyAga na karo, kAraNa ke AvatI kAle prabhAte subhikSa thaze" ema kahI temaNe gurumahArAje kahelI vAta jaNAvI. te sAMbhaLI AzvAsana pAmelI IzvarIe te divasane AnaMdathI vyatIta karyo. savAramAM puSkaLa dhAnyathI bharelAM ghaNAM vahANa tyAM AvI pahoMcyA, tethI samagra nagaramAM sukALa pravaryo. pachI jinadatta zeThe vairAgya pAmI potAnI bhAryA sAthe tathA nAgendra, caMda, nivRti ane vidyAdhara nAmanA cAra putro sAthe dIkSA svIkArI. te cAre thakI potapotAnA nAme cAra zAkhA pravartI. therehiMto NaM ajjasamiehito goyamasaguttehiMto ittha NaM baMbhadIviyA sAhA niggyaa| (refAto baMmiTiMtono mayttehiMto) gautama gotravALA sthavira AryasamitathI (tyAM haMmaDIviyA IT niva) ahIM brahmaDhIpikA nAme zAkhA nikaLI. te A pramANe-AbhIra dezamAM acaLapura nAme nagaranI pAse kannA ane bennA nAmanI be nadIonA madhyabhAgamAM brahmadIpa nAme dvIpamAM pAMcaso tApasa rahetA hatA. teomAMno eka tApasa page lepa karIne pANI para cAlavAnI kaLA jANato hato. tethI te page lepa karIne jamInanI jema jaLa upara cAlI jaLathI bhIMjAyA sivAya bennA nadI utarI pAraNAne mATe nagaramAM Avato hato ane lokomAM Azcarya utpanna karato hota. tethI "aho! A tApasanA tapano prabhAva kevo che? jainomAM to evo prabhAvazALI koi nathI!". e pramANe nagaramAM loko te tApasanI prazaMsA ane jainonI niMdA karavA lAgyA. te sAMbhaLI tyAMnA zrAvakoe zrIvajasvAmInA mAmA zrI Aryasamita sUrine bolAvyA, ane tApasanI hakIkata nivedana karI. AcArya mahArAja bolyA ke-"emAM kAMi tapazakti nathI, paNa pAralepanI zaktithI jaLa upara cAlIne te lokone chetare che. tame te tApasane bhojana mATe nimaMtraNa karo, ane jamavA bese te pahelAM tenA paga tathA pAvaDIne jaLathI sArI rIte dhoI nAkhajo, jethI tenI kapaTakaLA jaNAI Avaze". tyAra pachI eka zrAvake te tApasane bhojana mATe nimaMtraNa karyuM, eTale te bhojana mATe zrAvakane ghera Avyo. gharanA bAraNA pAse AvelA tApasane zrAvake vinaya darzAvatA kahyuM ke- he bhagavan! ApanA caraNakamaLanuM mAre prakSAlana karavuM che, kemake Apa jevA mahAtmAnA paganuM prakSAlana karyAthI mahAnuM lAbha thAya che!" ema kahI te zravake tApasanI icchA na hovA chatAM tenA paga ane pAvaDIne garama pANIthI evI rIte dhoyA ke lepano aMza paNa na rahevA dIdho. pachI zrAvake tApasane sArI rIte bhojana karAvyuM. bhojana karI rahyA bAda zrAvako ane anya lokothI parivareLo tApasa nadIne kAMThe Avyo ane "haju kAMIka lepano aMza rahI gayo haze ema dhArIne alpamati te tApasa khoTuM sAhasa karI pUrvanI jema pANImAM paDyo, paraMtu pANImAM paDatAM ja te bUDavA lAgyo. te dekhIaho! ApaNane A mAyAvI tApase keTalo badho vakhata vimohita karyA?" evI rIte koLAhaLa karatA loko tALIo vagADavA lAgyA, ane te tApasanI apabhrAjanA thaI. te ja avasare Aryasamita sUrI nadIne kAMThe AvyA, ane lokone pratibodha pamADavA mATe yogacUrNa nadImAM nAkhIne bolyA ke- he bennA! amAre sAme kAMThe javuM che' ema kahetAM ja banne kAMThA ekaThA thaI gayA. te dekhI lokomAM ghaNuM ja Azcarya thayuM, ane sUrimahArAja tathA jainadharmanI prazaMsA thaI. tyAra pachI sUrimahArAje tApasInA AzramamAM jaIne teone pratibodhI dIkSA ApI. te tApasI brahmadvIpamAM vasanArA hovAthI te gacchamAM thayelA sAdhuo brahmaddIpikA evA nAmathI prasiddha thayA, tethI Aryasamita sUrithI brahmaDhIpikA zAkhA nIkaLI. therehiMto NaM ajavairehiMto goyamasaguttehito ittha NaM ajavairI sAhA niggyaa| therassa NaM ajavairassa goyamasaguttassa ime tiNNi therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA, taM jahA-there anavaIraseNe, there Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAHAYARRRRRRH(zrIkalpasUtram SHEHAREKHA annapaume, there ajrhe| therehiMto NaM ajavaraiseNehiMto ittha NaM ajanAilI sAhA niggayA, therehiMto NaM ajjapaumehiMto itthaNaM ajapaumA sAhA niggayA, therehitoNaM ajarahehiMto itthaNaM aJapayaMtI sAhA niggyaa| (therehiMto NaM ajjavairehiMto goTAmasaguttehito) gautama gotravANA sthavi2 mAryavathI ( ityaNaM ajjavairI sAhA niggayA) maDI mAryavI nAme zApAnIjI. (therassaNaM ajjavairassa goTAmasaguttassa ) gautama gotravANA sthavira mAryava4ne (ime tiNNi therA aMtevAsI ahAvaccA abhiNNAyA hutthA) mA sthavira ziSyo putrasamAna prasiddha tA, (taM jahA-) te bhA prabhA- (there ajjavaIraseNe) sthavi2 mArya sena, (, there ajjapaume) sthavira mAryapabha, (dhere ajjarahe) mane sthavira Arya25. (therehiMtoNaM ajjavaraiseNehiMto) sthavira Arya vasenathI (itya NaM ajjanAilI sAhA nigNayA) sahI mAyanAgidI nANI, (there hiMtoNaM ajjapaumehiMto) sthavira mAryapabhathI (ityaNaM ajjapaThaNA sAhA niggayA) sahI mAryapabhAnA zApAnIjI, (therehiMtoNaM ajjarahehiMto) bhane sthavi2 2AryarathathI (itya NaM ajjapayaMtI sAhA niggaTA) hI Arya4yaMtI nAme nIsoil.. theressaNaM ajjarahassa vacchasaguttassa ajapUsagiri there aMtevAsI kosiygutte|therss NaM annapUsagirissa kosiyaguttassa ajjaphaggumitte there aMtevAsI goymsgutte| therassa NaM ajaphaggumittassa goyamasaguttassa ajadhaNagiri there aMtevAsI vaasiddhsgutte| therassa NaM annadhaNagirissa vAsiTThasaguttassa ajasivabhUI there aMtevAsI kucchsgutte| therassa NaM ajasivabhUissa kucchasaguttassa anabhadde there aMtevAsI kaasvgutte| therassa NaM anabhaddassa kAsavaguttassa ajanakkhe there aMtevAsI kaasvgutte|therssnnN ajjanakkhassa kAsavaguttassa therassa NaM ajanakkhattassa kAsavaguttassa ajarakkhe there aMtevAsI kAsavagutte |therssnnN ajJarakkhassa kAsavaguttassa ajanAge there aMtevAsI goymsgutte| therassa NaM ajanAgassa goyamasaguttassa anapehile there aMtevAsI vaasitttthgutte| therassa NaM anapehilassa vAsiTThaguttassa ajaviNhU there aMtevAsI maaddhrsgutte| therassa NaM ajaviNhussa mADharasaguttassa ajjakAlae there aMtevAsI goymsgutte|therssnnN anakAlagassa goyamasaguttassa ime duve therA aMtevAsI goyamasaguttA; there annasaMpalie, there ajbhdde|eesiNnnNdunnh vi therANaM goyamasaguttANaM ajavuDhe there aMtevAsI goymsgutte| therassa NaM annasaMghapAliyassa goyamasaguttassa ajahatthI there aMtevAsI kaasvgutte|therssnnN ajahatthissa kAsavaguttassa ajadhamme there aMtevAsI subbygutte|therssnnN ajadhammassa subbayaguttassa anasIhe there aMtevAsI kaasvgutte| therassa NaM ajasIhassa kAsavaguttassa ajadhamme there aMtevAsI kaasvgutte| therassa NaM ajadhammassa kAsavaguttassa ajasaMDille there aNtevaasii| (dherassa NaM ajjarahassa vacchasaguttassa) vatsagotravANA sthavira mAryarathane (ajjapUsagirIi there aMtevAsI kosiyagutte) zigotravANA mArya puSyaniri nAme sthavira ziSya tA. (dherassa NaM ajjapUsagirissa kosiyaguttassa) auzi gotravANA sthavira mArya puSparine (ajjaphagumitte there aMtevAsI goTAmasagutte) gautama gotravANAmArya zumitranAme sthavira ziSyatA (therassaNaM ajjaphagumittasa goyamasaguttassa) gautama gotravANA sthavira mArya 38zumitrAne (ajjadhaNagirI there aMtevAsI vAsiTThagutte) pAsi gotravANAmArya dhana nAme sthavi2 ziSya hatA. HERRRRHEARHH257DHARKHERAPHERI Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******** ***(zIvaDrUkUma ************ (+ vi Mjhaghara vAriH) vAziSTa gotravALA sthavira Arya dhanagirine (jhavamUruM kere aMtevAsI 5197) kutsa gotravALA Arya zivabhUti nAme sthavira ziSya hatA. (rasa sivamUlsa prSH) kutsa gotravALA sthavira Arya zivabhUtine ( mad vere aMtevAsI rAva) kAzyapa gotravALA Aryabhadra sAme sthavira ziSya hatA. (ceramaM jhamaksa vasavaITH) kAzyapa gotravALA sthavira Aryabhadrane (gajhanavasvarU kere aMtevAsI chAsavAre) kAzyapa gotravALA Arya nakSatra nAme sthavira ziSya hatA. (yera banavavastaHvAsavataH) kAzyapa gotravALA sthavira Arya nakSatrane (baTRvave kere aMtevAsI vAva) kAzyapa gotravALA AryarakSa nAme sthavira ziSya hatA. (vera banavavuHIHvagutaca) kAzyapa gotravALA sthavira AryarakSane ( nAne there aMtevAsI govama97) gautama gotravALA Arya nAga nAme sthavira ziSya hatA. (vera Mi MnA vamaHH) gautama gotravALA sthavira Arya nAgane (jhaveTine there aMtevAsI vAlidAje) vAziSTa gotravALA Arya jehila nAme sthavira ziSya hatA. (rasaMgohinaHvadisa]TH) vAziSTa gotravALA sthavira Arya jehilane (avin there aMtevAsI hirasAne) mADhara gotravALA Arya viSNu nAme sthavira ziSya hatA. | (cerasa f baMvihu mAraHRH) mADhara gotravALA sthavira Arya viSNune (aMvani mere aMtevAsI gAma+97) gautama gotravALA Arya kAlaka nAme sthavira ziSya hatA. (raH ATGSITI govanaH]Y) gautama gotravALA sthavira Arya kAlakane (3 kuve perA aMtevAsI govIsa guptA) gautama gotravALA A be sthavira ziSyo hatA-(kere gajhalaMpanirNa, mere bajhama) vira Arya saMpalita ane sthavira Arya bhadra. (gri i gos va therAIi govamaHTTIT) gautama gotravALA e be sthavirone (baMva kere aMtevAsI govIsare) gautama gotravALA Arya vRddha nAme sthavira ziSya hatA. (vera Mvasa gomataguttaH) gautama gotravALA sthavira Arya vRddhane (lagnasaMghapAsiye jhaMtevANInavamay) gautama gotravALAsthavira Arya saMghapALita nAme sthavira ziSya hatA. (yarasa ai MiupAvisa govaguttarasa) gautama gotravALA sthavira Arya saMghapALitane (ajhahatyI yere aMtevAsI sivagud) kAzyapa gotravALA AryahastI nAme sthavira ziSya hatA. (vera | Metya DTHvakutarUT) kAzyapa gotravALA sthavira Arya hastIne (aMAme kere aMtevAsI suqvagutte) suvrata gotravALA Arya dharma nAme sthavira ziSya hatA (rasa 3jhaghammasa avvavattaH) suvrata gotravALA sthavira Aryadharmane (baMIThe re gaMtavANI siva) kAzyapa gotravALA AryasiMhanAme sthavira ziSya hatA. (veraH Ui MjhanI savaguttaH) kAzyapa gotravALA sthavira AryasiMhane (jhaghakhe there aMtevAsI bfsavagutta) kAzyapa gotravALA Aryadharma nAme sthavira ziSya hatA. (veraHU Mghamma+nI+vaguH) kAzyapa gotravALA sthavira Arya dharmane (MMkhaMDitte kere aMtevA) Arya zAMDilya nAme sthavira ziSya hatA. vaMdAmi phaggamittaM ca, goyamaMdhaNagiriMca vaasittuN| kuccha sivabhUI pi ya, kosiyadujjaMta-kaNheya // 1 // huM gautama gotravALA phalyumitrane, vAziSTha gotravALA dhanagirine, kutsa gotravALA zivabhUtine, ane kauzika gotravALA duryAntane tathA kRSNamunine vaMdana karuM chuM. 1. 1. upara je artha gadyamAM kahyo che te artha pharIthI ahIM padhomAM saMgraha karyo che, tethI punarukta doSanI zaMkA na karavI. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * *********( vaTavalUsama a ***** * ~ taM vaMdiUNa sirasA, bhadaM vaMdAmi kaasvsguttN| nakkhattaM kAsavaguttaM rakkhaM pi ya kAsavaM vaMde // 2 // temane mastaka vaDe vaMdana karIne kAzyapa gotravALA bhadrane vaMdana karuM chuM. vaLI kAzyapa gotravALA nakSatrane ane kAzyapa gotravALA rasane paNa vaMdana karuM chuM. 2. vaMdAmi ajjanAgaM ca, goyamaM pahilaM ca, vAsiTuM / viNDaM mADharaguttaM, kAlagamavi goyamaM vaMde // 3 // gautama gotravALA AryanAgane ane vAziSTha gotravALA jehiLane vaMdana karuM chuM. mADhara gotravALA viSNune ane gautama gotravALA kALakane paNa vaMdana karuM chuM. 3. goyamaguttakumAraM, saMpaliyaM taha ya bhaddayaM vNde| theraM ca ajjavuTuM, goyamaguttaM namasAmi // 4 // gautama gotravALA guNakumArane, saMpalitane tathA bhadrane vaMdana karuM chuM. vaLI gautama gotravALA sthavira AryavRddhane namaskAra karuM chuM. 4. taM vaMdiUNa sirasA, thirstt-critt-naannsNpnn|therN ca saMghavAliyaM goyamaguttaM paNivayAmi // 5 // temane mastaka vaDe vaMdana karIne, sthira sattva cAritra ane jJAnayukta evA gautama gotravALA sthavira saMghapALitane vaMdana karuM chuM.pa. vaMdAmi ajjahatthiM ca, kAsavaM khaMtisAgaraM dhiirN| gimhANa paDhamamAse, kAlagayaM ceva suddhassa // 6 // kSamAnA sAgara, dhIra ane grISmakALanA prathama mAsanA eTale caitramAsanA zukla pakhavADiyAmAM kALadharma pAmeLA evA kAzyapa gotravALA AryahastIne huM vaMdana karuM chuM. 6. vaMdAmi ajjadhammaM ca, suvvayaM siillddhisNpnnN| passa nikkhamaNe devo, chattaM varamuttamaM vhi||7|| jenA dIkSA mahotsavamAM samaye pUrvabhavanI saMgativALA deve jenA mastaka upara manohara zobhA vaDe uttama evA chatrane dhAraNa karyuM hatuM, te suvatra gotravALA ane zILalabdhiyukta Aryadharmane vaMdana karuM chuM. 7. hatthiM kAsavaguttaM, dhamma sivasAhagaM pnnivyaami| sIhaM kAsavaguttaM, dhamma pi ya kAsavaM vaMde // 8 // kAzyapa gotravALA AryahastIne ane mokSamArganA sAdhaka Aryadharmane vaMdana karuM chuM. temaja kAzyapa gotravALA AryasiMhane ane kAzyapa gotravALA Aryadharmane paNa huM vaMdana karuM chuM. 8. taM vaMdiUNa sirasA, thirasatta-caritta-nANasaMpannaM / theraM ca ajjapaMbu, goTamaguttaM namasAmi // 9 // temane mastaka vaDe vaMdana karIne, sthira sattva cAritra ane jJAnayukta evA gautama gotravALA sthavira AryajaMbUne namaskAra karuM chuM.9. miumaddavasaMpannaM, uvauttaM naann-dsnn-critte| theraM ca naMdiaMpi ya, kAsavaguttaM paNivayAmi // 10 // madhura evA mAnatyAga rUpa mArdava vaDe yukta, jJAnadarzana ane cAritramAM upayogavALA, ane kAzyapa gotravALA vira naMditane paNa vaMdana karuM chuM. 10. ___ tatto a thiracarittaM uttmsmmtt-sttsNputtN| desigaNikhamAsaNaM, mADharaguttaM namasAmi // 11 // tyAra pachI sthira cAritravALA, uttama samyakta ane santa vaDe yukta ane mADhara gotravALA evA dezigaNi kSamAzravaNane namaskAra karuM chuM. 11. tatto aNuogadharaM, dhIraM maisAgaraM mhaasttN| thiraguttakhamAsamaNaM, vacchasaguttaM paNivayAmi // 12 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra pachI anuyogane dhAraNa karanArA, dhIra, matinA sAgara, mahAsattvazALI, ane vatsa gotravALA evA sthiragupta kSamAzramaNane vaMdana karuM chuM.12. tatto ya nANa-daMsaNa-caritta-tavasuTTiyaM gunnmhNt| theraM kumAradhamma, vaMdAmi gaNiM guNoveyaM // 13 // tyAra pachI jJAna, darzana, cAritra ane tapane viSe sArI rIte sthira rahelA, ane guNo vaDe moTA, evA guNavaMta vira kumAradharma gaNine vaMdana karuM chuM. 13. suttattharayaNabharie, khm-dm-mddvgunnehisNpnne|devddhimaasmnne, kAsavaguttepaNivayAmi // 14 // // 87 / 235 // sUtra ane artha rUpa ratnathI bhareLA, kSamA dama ane mArdava guNa vaDe yukta ane kAzyapa gotravALA evA devAddhigaNi kSamAzramaNane vaMdana karuM chuM. 14.7. | | tti viravinI kapa dvitIyA vAvanA // iti mahopAdhyAyazrIzAntivijayagaNiziSya-paNDita zrIkhImAvipayagaNiviracitakalpabAlAvabodhe'STamaM vyaakhyaanm|| // zrI kalpasUtra'STamaM vyAkhyAnaM smaaptm|| * Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smaraNa a akasma(zrIvatvapUrNa // atha navam vyaakhyaanm|| have sAmAcArIrUpa trIjI vAcanA kahe che, temAM pahelAM paryuSaNa kyAre karavAM? te sUtrakAra mahArAjA kahe che teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM pajjosavei / se keNaTeNaM bhaMte! evaM vuccai- samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM posave? chA 15 (te vAne tevi samai ) te kALa ane te samayane viSe (sama0 mAvaM mahAvIra) zramaNa bhagavAn zrI mahAvIre (vAsAI savasANamAne vivo ) asADhI comAsAthI AraMbhIne varSAkALanA eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda (vAsAvAsaM panove) cAturmAsamAM paryuSaNa kayAM hatAM. ziSya pUche che ke- ( maMta! vaM vaU-) he bhagavan! Apa e zA kAraNathI kaho cho ke- (sama mAvaM mahAvIre) zramaNa bhagavAn zrI mahAvIre (vAsA vIsamA vivaMte) varSAkALanA eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda (vIsAvAsaMghanosave ?) cAturmAsamAM paryuSaNa kayAM hatAM. ?.1. nagoLaM pANavi gArIya //rAraMDiyADuM, piyADuM, chanADuM, nittArUM, guttArUM, pADuM, mAruM, saMpadhUmiyAI, khAodagAI, khAyaniddhamaNAI appaNo aTThAe kaDAI, paribhuttAiM pariNAmiyAiM bhavanti, se teNaTeNaM evaM buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse viikvaMte vAsAvAsaM paJosavei // 92 // gurumahArAja uttara Ape che ke- (poujpANaUT TRIyaof IRT$pfkavADuM) he Arya!prAyaH karIne te vakhate gRhasthonAM ghara vAyaro, bAkoTa vigerenA nivAraNa mATe sAdaDI vaDe bAMdhI lIdhAM hoya, (defpavADuM) cUno, khaDI vigere vaDe sapheda karyA hoya, (7nADuM) ghAsa vigerethI DhAMkI dIdhAM hoya, (fjarADuM) chANa vigerethI lopyAM hoya, (gurUADuM) vADa, bAraNAM vigerethI rakSita karyA hoya, (56) uMcI-nIcI jamInane khodI sapATa banAvyAM hoya, (mags) pASANanA kaTakathI ghasIne lIsAM karelAM hoya, (saMpaghUmavADuM) sugaMdhI mATe dhUpa vaDe vAsita karyo hoya, (2vAjhoDuM) uparanA pradezanuM jaLa javA mATe paranALarUpa jaLa javAnA mArgavALAM karelAM hoya, (vanamaUTI$) ane gharanuM tathA phaLiyA vigerenuM jaLa bahAra nIkaLI javA mATe khALo khodAvIne taiyAra rAkhelAM hoya.(appaNa madAra S$) AvA prakAranAM ghara gRhasthoe potAnA mATe taiyAra karI rAkhyAM hoya, (smitAruM pariNAmavADuM mavanti) vaLI tevA taiyAra karelAM ghara gRhasthoe vAparyA hoya, ane acitta karelAM hoya che, je tenAM vaM ) te kAraNathI he ziSya evI rIte kahIe chIe ke- (samI mAvaMmahAvIra) zramaNa bhagavAn zrImahAvIre (vAsA savItANamAne vivavaMte) varSAkALanA eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda (vAsAvI saMpajhosave) cAturmAsamAM paryuSaNa karyA hatAM. eTale zrI mahAvIra prabhunI jema sAdhuoe varSAkALanA eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa karavAM, ane te vakhate sAdhue comAsAnA bAkInA kALamAM rahevAnuM gRhasthane kahevuM, jethI pUrve kahelA AraMbhanA nimitta muni na thAya. 2. jahANaM samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaMpannosavei, tahANaMgaNaharA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * *** (zrIvaTakhUNa - ~~ vi vAsANaM savIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM paJosavinti // 9 / 3 / (MEI naM samajIne mAve mahAvIra) jevI rIte zramaNa bhagavAn mahAvIre (vAsANaM vIsamA vihate) varSAkALanA eka mAsa ane vIsa varasa bAda (vasavAsaMpanove) comAsAmAM paryuSaNa karyA hatAM, (tAraMgA|ART vi) tevI rIte gaNadharoe paNa (vAsA savItAmAte vivo ) varSAkALanA eka mAsa ane vIsa divasa gayA bAda (vasavAtaM pagovinti) comAsAmAM paryuSaNa karyA. 3. jahANaMgaNaharA vAsANaM pAva paJosavinti, tahANaM gaNaharasAsA vi vAsANaM pAva paJjosavinti // 9 / 4 // (SAT UT UTT) jevI rIte gaNadharoe (vAsIui pAvAjhovinti) varSAkALanA yAvatu eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa karyA hatAM. (JU TUThasAvi) tevI rIte gaNadharoe ziSyoe paNa vALa pAva pamovinti) varSAkALanA yAvatu-eka mAsa ane viza divasa gayA bAda paryuSaNa karyA. 4. jahA NaM gaNaharasIsA vAsANaM pAva paJosavinti, tahA NaM therA vi vAsANaM pAva paJosavinti // 9 // 5 // (SAT U TUIKRnIsA) jevI rIte gaNadharonA ziSyoe (vAsANaM pAva panovinti) varSAkALanA yAvatueka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa karyA hatAM, (taEURT UT verA vivAdi pavipajhovinti) tevI rIte "sthaviroe paNa varSAkALanA yAvat - eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa karyA. 5. jahA NaM therA vAsANaM pAva paJosavinti, tahA NaM pe ime ajjattAe samaNA niggaMthA viharanti, te vi ya NaM vAsANaM pAva pjosvinti|| 9 // 6 // (18[ ur verA) jevI rIte sthaviroe (vaIM nAva pagovinti) varSAkALa yAvatu-eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa kya(ta$IbaMnene MTIPsamAniyAvihanti) tevI rIte je A sAMpratakALanA zramaNa nirjhantho vicare che. (te viya | vAsaTM nAva panovinti ) teo paNa varSAkALanA yAvat -eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa kare che. kemake jo munio pahelethI ja "ame ahIM rahevAnA chIe" e pramANe gRhasthone jaNAve, to temane nimitte gRhastho ghara pramukhano AraMbha-samAraMbha kare, ane tethI munione te adhikaraNa doSa lAge. te doSanA parihAra mATe varSAkALanA pacAsa divasa gayA bAda munirAjo gRhasthane comAsAnA bAkInA kALamAM rahevAnuM jaNAve 6. jahA NaM pe ime ajjattAe samaNA niggaMthA vAsANaM savIsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM paJosavinti, tahA NaM amhaM pi AyariyA uvajjhAyA vAsANaM pAva pjosvinti||9|7|| (16) [ re me jhaTIU samaUT niLayA) jevI rIte je A sAMpratakALanA zramaNa nirgunho (vAsA savIsanA mAre vivaBte) varSAkALanA eka mAsa ane vIza varasa divasa gayA bAda (vasavAsaMpanovinti) comAsAmAM paryuSaNa kare che, (ta pramhafpa bAriyA 4ThThIvA) tevI rIte amArA AcAryo ane upAdhyAyo paNa (vAsA pAva5jhovinti) varSAkALanA yAvatu- eka mAsa ane viza divasa gayA bAda paryuSaNa kare che.7. 1. sthaviro eTale sthavirakalpiko (lpariNAvaLI), jAtisthaviro, zrutasthaviro ane paryAya sthaviro (kalpadruma kalikA). --- *** (262rarararara rararararara - Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaa* zrIvaEqnUNama karUA4 jahA NaM amhaM AyariyA uvajjhAyA vAsANaM pAva pajosavinti, tahA NaM amhe vi vAsANaM savAsairAe mAse viikkaMte vAsAvAsaM pjosvemo| aMtarA vi ya se kappai, no se kappai rayaNiM uvAyaNavittae // 98 // (1 mi JrUM pAvariyA vAvA) jevI rIte amArA AcAryo ane upAdhyAya (vAsAnuM pAva pagovinti) varSAkALanA yAvatu-eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda paryuSaNa kare che, (ta prakhta vi) tevI rIte ame paNa (vAsAI savAsarUNa mane vizvavaMte) varSAkALanA eka mAsa ane vIza divasa gayA bAda (vasavAd panosaveno) comAsAmAM paryuSaNa karIe chIe. (baMtA vi ja se Su) tenI pahelAM paNa paryuSaNa karavA kahyuM, (no re chappA vAvafvattA, paraMtu te rAtrie eTale bhAdaravA suda pAMcamanI rAtrinuM ullaMghavI kalpa nahi. pari eTale samagra prakAre uSaNA eTale vasavuM te paryuSaNA kahevAya. te be prakAre che-gRhasthajJAta ane gRhastha ajJAta. jemAM varSAkALane yogya pATa pATalo vigere prApta thaye chate blyumAM kahyA mujaba dravya kSetrakALa ane bhAvanI sthApanA karAya che te gRhastha-ajJAta paryuSaNA kahevAya, ane te asADa suda pUrNimAne viSe karavAM. paraMtu tevA yogya kSetrano abhAva hoya, to pAMca pAMca divasanI vRddhi vaDe dasa parvatithinA kramathI chevaTe zrAvaNa vada amAvasyAe karavAM. temAM dravyasthApanA AvI rIte-tRNa mATInuM DheDuM, rAkha kuMDI Adino paribhoga karavo. sacittAdino parihAra karavo. temAM sacittadravya-atizaya zraddhAvALo rAjA athavA rAjAno pradhAna be sivAya bIjA koine dIkSA ApavI nahi. acitta dravya-vastrAdi grahaNa na karavuM. mizradravya-upadhi sahita ziSya na karavo. kSetrasthApanA-ekha yojana ane eka gAu sudhInuM kSetra kahyuM, paNa jJAna vaidya auSadha vigere kAraNe cAra athavA pAMca yojana kalpa 2. kALa sthApanAcAra mAsa rahevuM 3. bhAva sthApanA- krodhAdino tyAga karavo, ane IryAsamiti vigere samitiomAM upayoga rAkhavo 4. gRhasthajJAta paryuSaNA be prakAre che- sAMvatsarikakRtyaviziSTa ane gRhasthajJAtamAtra. sAMvatsarika pratikramaNa, loMca aThThama tapa, sarva tIrthakaronI bhaktipUjA, ane saMghe paraspara khAmavuM, e sAMvatsarika kRtyo che. te sAMvatsarika kAryo vaDe yukta paryuSaNA bhAdaravA suda pAMcamane divase karavA, paNa kAlikAcAryanA AdezathI atyAre bhAdaravA suda cothane divase karavA. gRhasthajJAta mAtra paryuSaNA te kahevAya ke- je varasamAM adhika mAsa hoya te varasamAM comAsI divasathI AraMbhI vIza divase pUchanAra gRhasthanI AgaLa sAdhuo kahe ke "ame ahIM rahyA chIe". te paNa jaina TIpaNAne AdhAre samajavuM, kemake jaina TIpaNAmAM yuganI madhyamAM poSa mahinAnI ane yugane aMte asADa mahinAnI vRddhi thAya che. paNa bIjA koi mahinA vadhatA nathI. paraMtu te TIpaNuM hamaNAM jaNAtuM nathI, tethI comAsI divasathI AraMbhI pacAsa divase ja paryuSaNa karavAM yukta che ema vRddha AcAryo kahe che.8. vAsAvAsaM paJosaviyANaM kappai nigaMthANa vA niggaMthINa vA savvao samaMtA sakkosaM poaNaM uggahaM ogiNhittA NaM ciTThiuM ahAlaMdamavi uggahe // 9 // 9 // 1. gRhasthoe jANela. 2. gRhasthoe na jANela. 3. zraddhAvALo rAjA ke pradhAna dIkSA levA icche to ApavI. 4. gamana ane Agamana maLIne. 5. gRhasthoe mAtra jANela. 6, adhikamAsa hoya to te divaso gaNatrImAM gaNavA nahi. zrAvaNa adhika hoya to bhAdaravA suda cothanA saMvatsarI karavI, bhAdaravo adhika hoya to bIjA bhAdaravA suda cothanA saMvatsarI karavI. Sla kAza A ja 2012 ja * je che te ja A ja Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *********IvaBqQNa a ** ***** (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM kappai niggaMdhANa vA nigaMthINa vA savvao samaMtA sakkosaM poaNaM ugahaM bof TAT MviDijhAkhaMDamaviDa) sarva dizAo ane vidizAomAM pAMca gAuno avagraha grahaNa karIne comAsuM rahelA sAdhuo ane sAdhvIone thoDo kALa paNa ane ghaNo kALa yAvat cha mAsa sudhI te avagrahamAM rahevuM kalpa, paNa avagrahathI bahAra rahevuM na kalpe. nivAsasthAnathI pUrva pazcima vigere dizAomAM tathA agni naismRtya vigere vidizAomAM aDhI gAu jai zake, ane tyAMthI nivAsasthAne pAchA AvatAM aDhI gAu thAya, evI rIte jatAM AvatAM pAMca gAuno avagraha kalpa. vaLI gajendrapada vigere koi moTA parvatanA gAmamAM rahelA sAdhu potAnA nivAsasthAnathI aDhI gAu UMcenA pradezanA gAmamAM ane aDhI gAu nIcenA pradezanA gAmamAM tathA nivAsasthAnathI badhI dizAo ane vidizAomAM aDhI gAu jaI zake, ane tyAMthI pAchA nivAsa sthAne AvatAM aDhI gAu thAya, evI rIte jatAM-AvatAM kula pAMca gAuno avagraha kalpe. aTavI, jaLa vigerethI vyAghAta thAya tyAre to traNa be ke eka dizAno avagraha bhAvavo.9 vAsAvAsaM paJosaviyANaM kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA savvao samaMtA sakkosaM poyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM paDiniyattae (2) // 9 / 10 // (vAsAvAsaMpajjosavidyANaM kappainiggaMdhANa vA niggaMthINa vA savvao samaMtAsakkosaM poTaNaM bhikravAyariyAe tuM nivatta) comAsuM rahelAM sAdhuo athavA sAdhvIone cAre dizAo ane vidizAomAM eka yojana ane eka gAu bhikSAcaryAe javuM-AvavuM kahyuM(2) . 10. jattha naI nicoyagA niccasaMdaNA, no se kappai savvao samaMtA sakkosaM poyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM pariniyattiy I 3 99. (gatya na nikvoyA nivasaMtaUTI) jyAM hamezA ghaNA jaLavALI ane niraMtara vahetI evI nadI hoya, (no pu byugo sumaMtA savotaM poya mavaravAvALatuM niva) tyAM te nadI utarIne sarva dizA ane vidizAmAM eka yojana ane eka gAu bhikSAcaryAe javuM- AvavuM kalpa nahi. 11. erAvaI kuNAlAe pattha cakkiyA siyA-egaM pAyaM pale kiccA egaM pAyaM thale kiccA, evaM cakkiyA; evaM NaM kappai sabao samaMtA sakkosaM poyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM paDiniyattae // 9 // 12 // (ravi MIbhANa) kuNAlA nagarI pAse airAvatI nAmanI nadI hamezAM be gAu pahoLA pravAhavALI che. tevI nadI thoDA jaLavALI hovAthI utaravI kalpa. kemake- (patya ghavivaTavA vi- parva ane viUT i pAve yatve Ui , vaM vivaEvA) jayAM eka paga jaLamAM rAkhIne ane eka paga sthaLamAM rAkhIne eTale pANIthI UMco 1. nivAsasthAnathI jatAM aDhI gAU ane pachI tyAMthI nivAsasthAne AvatAM aDho gAU, evI rIte gamana ane Agamana maLI kula pAMca gAu samajavA. 2. mULasUtramAM "ahAlaMdavi che, temAM atha landa ane api e traNa zabda che. atha avyaya che, la: zabdano artha "kALa' ane api zabdano artha 'paNa' thAya che. jaLathI bhIMjAyelo hAtha sUkAtAM jeTalo vakhata lAge te jaghanyala%, pAMca ahorAtri utkRSTa lanDa ane vacceno kALa madhyamalanda kahevAya. la8mapi eTale landakALa sudhI paNa arthAt eTalA thoDA kALa sudI paNa avagrahamAM rahevuM kahyuM. api zabdathI landakALa karatAM vadhAre vakhata sudhI paNa yAvat cha mAsa sudhI avagrahamAM rahevuM kahyuM. 3. ahIM vidizA zabdathI agni naiaetya vigere vyavahAra prasiddha vidizAo samajavI, kemake naiRyika vidizAo to eka pradezarUpa hovAthI temAM gamanAgamano asaMbhava che. 4. chIMcharA jaLavALI, UMDA pANIvALI nahi. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhara rAkhIne AvI rIte jaI zakAya to (a i pu #Go samaMta navAM por fmavasvAgatuM pAMDanittara) e pramANe nadI ullaMghIne cAre dizA ane vidizAmAM upAzrayathI eka yojana ane eka gAu bhikSAcaryAe javuM-AvavuM kalpa.12. evaM ca no cakkiyA evaM se no kappai savvao samaMtA sakkosaM poyaNaM gaMtuM paDiniyattae (3) // 9 // 13 // (vuM va no viyA) paNa eka paga jaLamAM rAkhIne ane bIjo paga jaLathI UMco-adhara rAkhIne na jaI sakAya, paraMtu jaLane viloDIne javuM paDe teTaluM UMDuM jaLa hoya to (vaM noug _o amaMtA vagago. gaMtuM ghaDiniya) tyAM evI rIte nadI utarIne sarva dizAo ane vidizAomAM eka yojana ane eka gAu bhikSAcaryAe javuM AvavuM kalpa nahi. jyAM jaMghAnA ardhabhAga sudhInuM jaLa hoya te dakasaMghaTTa kahevAya, nAbhi sudhInuM hoya te lepa ane nAbhithI vadhAre hoya te lepopari kahevAya. varSAkALa sivAyanA kALamAM jyAM traNa dakasaMghaTTa hoya tyAM kSetra haNAtuM nathI, eTale te jaLa utarIne bhikSAcaryAe javuM kahyuM, paNa cAra ke tethI vadhAre dakasaMkaTTa hoya to tyAM kSetra haNAya che, eTale tyAM javuM kahyuM nahi. varSAkALamAM jyAM sAta dakasaMghaTTa hoya tyAM kSetra haNAtuM nathI, eTale te jaLa utarIne bhikSAcaryAe javuM kahyuM. paNa ATha ke tethI vadhAre dakasaMghaTTa hoya to tyAM kSetra haNAya eTale tyAM javuM kalpa nahi. varSAkALa sivAyanA kALamAM jatAM traNa ane pAchA AvatAM traNa evI rIte cha dakasaMghaTTa samajavA, ane varSAkALamAM jatAM sAta ane pAchA AvatAM sAta evI rIte cauda dakasaMghaTTa samajavA. lepa atA lepopari to eka paNa hoya to te kSetrane haNe che, eTale nAbhi sudhInuM ke nAbhi uparanuM jaLa hoya to javuM kahyuM ja nahi. 13. vAsAvAsaM paJosaviyANaM atthegaiyANaM evaM vuttapuvvaM bhavai-dAve bhNte!| evaM se kappai dAvittae no se pUruM paDAditta 1 14 | (vAvAsaM panovirA pratye aphavA vaMvatapuvaeN mavaDu-) comAsuM rahelA sAdhuomAM koi sAdhune guru mahArAje A pramANe pahelethI kahyuM hoya ke- (vAve maMtA) he bhadanta! eTale huM kalyANavaMta ziSya! tuM glAna sAdhu mATe AhArAdi lAvIne Apaje. (vaMseTaL$ vittaU) evI rIte gurumahArAje kahyuM hoya to sAdhue AhArAtri glAnane ApavuM kahyuM, (no re chappa paDegAhita) paraMtu te sAdhune potAne AhArAdi grahaNa karavAnI guru mahArAjanI AjJA na hovAthI te sAdhue pote AhArAdi grahaNa karavuM kahyuM nahi.14. __vAsAvAsaM paJosaviyANaM atthegaiyANaM evaM vuttapuvvaM bhavai-paDigAhehi bhaMte! evaM se kappai paDigAhittae, nio te pUvuM vitta// 2aa 11 | (vAsAvarakaMpanovivAnuM pratye ) comAsuM rahelA sAdhuomAM koI sAdhune gurumahArAje (rvavattapulve mavaDuM-) evI rIte pahele thI kahyuM hoya ke- (DagAla maM!) he bhadra! AhArAdi lAvIne tuM grahaNa karaje. glAnane mATe bIjo sAdhu lAvI Apaze, athavA glAna Aje vAparaze nahi. (vaM te pUrU paf InfhatA) evI rIte gurumahArAje kahyuM hoya teNe pote AhArAdi grahaNa karavuM kahyuM, (noseu artvattAparaMtu teNe glAnane ApavuM kalpa nahi.15. ___vAsAvAsaM paJosaviyANaM atthegaiyANaM evaM vRttaputvaM bhavai-dAve bhaMte! paDigAhehi bhaMte! / evaM se kappai sAvittA vi paDiyAdita vi (4) 11ddA Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******a*** ** ( p 5jUna +++ ++++++++ (vAsAvAraMgjhoviyAnuM pratyeTIOf) comAsuM rahelAM sAdhuomAM koi sAdhune gurumahArAje (vaM vRttapurva mavaDuM-) AvI rIte pahelethI kahyuM hoya ke- (vAve maMtApaDigAThamaMtA) he bhadra! AhArAdi lAvIne glAnane Apaje, tathA he bhadra! tuM pote paNa grahaNa karaje. (vaM re chappa rAvitA vipaDAhittava) evI rIte guru mahArAje kahyuM hoya to te sAdhue AhArAdi glAnane ApavuM kahyuM, tathA pote paNa grahaNa karavuM kalpa (4).16, vAsAvAsaM paJosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA haTThANaM AruggANaM baliyasarIrANaM rUmAgo nava ravi go vizvamAM sAharitta; te nadIvIra', hiM, navIya, sarSa ', tiruM , gu, mahuM, manna ', maMd (5) I ? 17. (vAsAvAsaM pajjosavidyANaM no kappai niggaMthA vA niggaMdhINa vA haTThANaM AruggANaM baliyasarIrANaMimAo nava vigaDo miva bAhaifuttara)comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIo ke jeo hRSTa eTale taruNa vayavALA rogarahita ane baliSTha zarIravALA hoya, temane A nava rasavikRtio abhISNa eTale vAraMvAra khAvI kahyuM nahi. 'vAraMvAra khAvI kahyuM nahi ema jaNAvela hovAthI kAraNe kalpa paNa che" (taM gaAI-) te nava vikRtio A pramANe- (vIraM haM navInaM) dUdha, dahI, mAkhaNa, (fi tirlDa gas) ghI, tela, goLa, (mahuM maM mai) madha, madirA ane mAMsa. navavikRtiono niSedha karavAthI dasamI pakavAnna nAmanI vikRti kadAcit vAparI zakAya che. vikRtio be prakAranI che -sAMcayika ane asAcayika. temAM dUdha, dahI, pakvAnna, e traNa vikRti bahu kALa rAkhI zakAya nahi, tethI te asAMcayika jANavI. roganA kAraNe, guru, bALa, vRddhi, tapasvI vigereno upagraha karavA mATe, athavA zrAvakanA AgrahathI te asaMcAyika vikRti levI. ghI, tela ane goLa nAmanI traNa vikRti sAMcayika jANavI. te sAMcayika vikRtine koi zrAvaka vahorAvato hoya, tyAre tene sAdhue kahevuM ke-"haju ghaNo vakhata rahevAnuM che, tethI avasare glAnAdi mATe lezuM'. te vakhate gRhastha kahe ke-"comAsA sudhI lejo, te ghaNI che'. tyAre te levI, ane bALa, vRddha vigerene devI, paNa taruNa sAdhuone ApavI nahi. jo ke madha, madirA, mAMsa ane mAkhaNa, e cAra vikRtiono to sAdhu- sAdhvIne jiMdagI sudhI tyAga hoya che, to paNa atyaMta apavAda dazAmAM bAhya paribhogAdi mATe kadAcita grahaNa karavI paDe, paraMtu comAsAmAM to sarvathA niSedha che. 5. . 17. ___ vAsAvAsaM paJjosaviyANaM atthegaiyANaM evaM vuttapuvvaM bhavai-aTTho bhaMte! gilaannss?| se ya vijaaattttho| se ya puccheyavyo-kevaieNaM aTTho? / se ya vaijA-evaieNaM aTTho gilaannss| paM se pamANaM vayai se pamANao ghittvye| se ya viNNavinA. se ya viNNavemANe labhijanamA se ya pamANatte 'hou, alAhi' iya vattavyaM siyaa| se kimAhu bhaMte? evaieNaM aTTho gilaannss| siyA NaM evaM vayaMtaM paro vaijA- paDigAhehi ano! paccha tumaM bhokkhasi vA pAhisi vaa| evaM se kappai paDigAhittae, no se kappai gilANanIsAe parimAhira(6) 2aa 18 | (vAsAvAnaM pagovivALa kAcA) comAsuM rahelA sAdhuomAM vaiyAvacca karanArA koI sAdhue (ve uttapuvaeN mava) guru mahArAjene pahelAM ema kahyuM hoya ke- (bado maMtAInA ?) he bhagavAna! glAnamuni mATe 1. taruNa vayavALA paNa koi rogI ane nirbaLa hoya che, tethI A be vizeSaNa mUkyAM che. 2.rasapradhAna vikRtio. e vikRtio mohotpattinuM kAraNa che, ema jaNAvavA rasa zabda mUkyo che. 3. saMcaya- saMgharavA yogya vadhAre vakhata jatAM bagaDI na jAya evo.' krakeTara raphIka 266) kaTaka ka re Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a akasTamara (zrIeNa akSare dUdha vigere vikRtino khapa che? ( sa vI -) tyAre glAnane jo koI vikRti vaparAvavI hoya to guru kahe che(mo) glAnane mATe vikRtino khapa che. (yapudvallo) pachI sAdhue te glAna pAse jai pUchavuM ke- (-chevaTe bara) tamane dUdha vigere keTalI ane keTalA pramANanI vikRtino khapa che? tyAre glAnamuni potAne jeTalI vikRtinuM pramANa jaNAve. ( vaM-) pachI te vaiyAvacca karanArA sAdhu gurumahArAja pAse AvIne kahe ke- (svarUegi bago tANaI) glAnane ATalA pramANanI vikRtino khapa che. tyAre guru kahe ke- (vvmAvava6) te glAnamuni jeTaluM pramANa kahe che ( mALo ugharave) teTalA pramANamAM te vikRti tamAre levI. (je raviUUvijJA) tyAra pachI te sAdhu gRhastha pAse jaI glAnane joitI vikRti mAge, (aa vikhavenAne majhA) ane mAgaNI karatAM te sAdhu glAnamuni mATe dUdha vigere je vastuno khapa hoya te meLave. (se pamANe) have glAnane khapa pUratI te vastu prApta thayA pachI (toDa, anAhidyavaa sivA) "basa, sayuM; eTale vadhAre khapa nathI, mATe rAkhI jAo" e pramANe sAdhue gRhasthane kahevuM joie. te vakhate to dAtAra gRhastha kahe ke- (te miAhu maMtara) he bhagavan! Apa ema kema kaho cho? eTale A dUdha pramukha vastu thoDI ja grahaNa karIne kema niSedha karo cho? tyAre sAdhu kahe ke- (svarUNanuM prabhAsa) glAnamunine eTalo ja khapa che. (fsavA [ vaMvadaMtaMro vaMAtA) AvI rIte bolatA sAdhune kadAca gRhastha kahe ke- (vsirefha go) he Arya! Apa vadhAre grahaNa karI, (paS tu movasa vA pAma vA) ane glAnamunie AhAra karyA pachI pakvAnnAdi je adhika hoya te tame khAjo ane dUdha vigere pIjo. koI pratimA "movasvasi vA vAhilI vA' evo pATha che, teno evo artha karavo ke- glAnamunie AhAra karyA pachI je vadhe te tame khAjo, ane bIjA munione Apajo. (vaMpL$uDAhita) evI rIte jo gRhastha kahyuM hoya to te adhika levuM kahyuM. (noseTappalALanInagfSAhita) paraMtu glAnanI nizrAe lolupatAthI svayaM grahaNa karavuM kahyuM nahi. tAtparya ke- glAna mATe mAgela vastu maMDaLImAM lAvavI nahi (6) 18. vAsAvAsaM paJjosaviyANaM atthi NaM therANaM tahappagArAiM kulAI-kaDAI, pattiyAI, thinAI, vesAsiyAI, sammayAI, bahumayAI, aNumayAiM bhavanti; tattha se no kappai adakkhu vaittae 'atthi te Auso! imaM vA imaM vA?' se kimAhuM bhaMte? saDDI gihI giNhai vA, teNiyaM pi kuJA (7) // 9 // 19 // (vAsAvAsaM pagovivAdi Mtyi | therA taXMIRI$ gpbhADuM-) comAsuM rahelA sAdhuone tevA prakAranAM je uttama kuLa eTale ghara hoya, jevA ke- (S) te sAdhue athavA bIjAoe zrAvaka karelAM hoya, ( vADuM) pratIti vALAM athavA prIti upajAvanArAM hoya, (f ) prIti athavA dAnane viSe sthiratAvALAM hoya, (vesAvADuM) vaizvAsika eTale "nize ahIM maLaze' evo jyAM vizvAsa hoya, (sambhavADuM) jeone sAdhuono praveza sammata hoya, (vahuvA) eka athavA be ja nahi, paraMtu ghaNA sAdhue paNa sammata-ISTa hoya, (aNunavADuM bhavanta) anumata eTale dAna devAne anumativALA hoya, athavA aNumata hoya- sarva sAdhuone sarakhI rIte dAna ApanArA hovAthI aNu eTale laghuziSya paNa ISTa hoya, paNa mukha joine TIluM karavAnuM zudra buddhivALA na hoya, (tatva te no buDu gavavu vatta)tevAM gharomAM te sAdhue joItI vastuna dekhIne A pramANe kahevuM kalpe nahi ke- ('khatyi te pAchorma vA maM vA?) "he AyuSmanu! tamArI pAse A vastu che, amuka cIja che?" arthAt dAna devAnI zraddhAvALA gharomAM nahi joyelI vastune mATe sAdhue pUchavuM kahyuM nahi. ('se chimAThuM maMtara) ziSya pUche che ke bhagavan! ema zA kAraNathI kaho cho ke evA gharomAM na dekhelI vastu mATe sAdhue pUchavuM kahyuM nahi? guru mahArAja Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************IvaNapaNabha ****** uttara Ape che ke- (sI TI 16 vA) dAna devAnI zraddhAvALo te gRhastha bajAramAMthI mUlya vaDe grahaNa karIne te vastu sAdhune Ape, (tefifpanA ) athavA jo te vastu bajAramAM vecAtI na maLe to zraddhAnA atizayapaNAthI corI karIne paNa lAvI Ape; AvA doSono saMbhava hovAthI evAM gharomAM aNadIThI vastu sAdhue mAgavI nahi. kaMjUsane ghera to aNadIThI vastunI paNa jarUra hoya to mAgavAmAM doSa nathI kemake te to jo haze to Apaze, nahi haze to nA pADaze. 19. vAsAvAsaM paJjosaviyassa niccabhattiyassa bhikkhussa kappai egaM goyarakAlaM gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA / Na'vattha AyariyaveyAvacceNa vA, evaM uvajjhAyaveyAvacceNa vA, tavassiMveyAvacceNa vA, gilANaveyAvacceNa vA, khuDDaeNa vA, khuDDiyAe vA avvaMpaNapAyaeNa vaa|| 9 / 20 // | (THvAtaM panovivaraH navamattA mavaDusa) comAsuM rahelA hamezAM ekAsaNuM karanAra sAdhune - (pU zAM govarA hAvavujaM manAvA pA[[vA pavitavA ) eka gocarIkALe eTale sUtraporasI ane arthaporasI pachI eka vakhata gRhasthane ghera AhAra tathA pANI mATe praveza karavo ane nIkaLavuM kalpa." (SSnnatya ATAriyavyAvacceNavA,evaM'vajjhAyavedyAvacceNavA,tavarisaMveyAvaleNavA,gilANavegAvacceNavA,khutrugNavA,khuDDiyAevAavvaMpaNapATAeNavA) paraMtu AcAryanI vaiyAvacca karanAra, evI rIte upAdhyAyanI vaiyAvacca karanAra, tapasvInI vaiyAvacca karanAra ane glAnanI vaiyAvacca karanArane varjIne . eTale AcAryAdinI vaiyAvacca karanAra jo eka vakhata AhAra karI vaiyAvacca na karI zake, to teoe be vakhata paNa AhAra karavo, kemake tapasyAthI vaiyAvacca zreSTha che. vaLI jene dADhI, mUcha, bagalanA vALa vigera umara lAyaka thavAnAM cinho pragaTa na thayA hoya evA nAnI vayanA ziSya tathA nAnI vayanI ziSyAne varjIne, eTale teo be vakhata paNa bhojana kare to doSa nathI. athavA AcArya, upAdhyAya, tapasvI, glAna, nAnI vayanA ziSya tathA te AcAryAdinI vaiyAvacca karanArAo sivAya bIjA sAdhue eka vakhata AhAra karavo kalpa. AcAryAdi be vakhata paNa AhAra kare to doSa nathI.20. vAsAvAsaM pajosaviyassa cautthabhattiyassa bhikkhussa ayaM evaie visese paM-se pAo nikkhassa puvAmeva viyaDagaM bhuccA piccA paDiggahagaM saMlihiya saMpaJjiya se ya saMtharijA, kappai se taddivasaM teNeva bhattaTeNa pnyosvitte| se ya no saMtharijA, evaM se kappai ducaM pi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA visitta vA . 2aa 21 . (vAsAvAsaMpanovisa vahatyamarivaravivu) comAsuM rahela ekAMtare upavAsa karanAra sAdhune (kharva vivileNed-) eTalo vizeSa che ke- (ponivasvarU) te upAzrayathI savAranA gocarI mATe nIkaLI (pullAmeva vivaDAM muOA piQI) gRhasthane gherathI ANelo nirdoSa prAsuka AhAra pahelAM ja khAIne tathA chAza vigere pIne (paDiji naMtivi saMpajhiya) pAtarAMne vastrathI lUchI-nirlepa karI tathA dhoIne rahe, ( saMMiI , chappaDuM te tadivasaM tevA matadepanovitara) have jo te sAdhu calAvI zake to te ja bhojana vaDe teNe te divase rahevuM kalpa. ( va no saMyariNA) paNa jo te sAdhu AhAra thoDo thavAthI nirvAha na karI zake to (vaM je buDu kui fullhIvavu mattAvA paIINavAnivasvamittAvApavittivA) te sAdhune bIjI vAra paNa gRhasthane ghera AhAra 1. ahIM vAkyanI AdimAM 'Na" alaMkAra mATe che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRESSESENHzrIkalpasUtram-1-3-9-19- 1 1 -* ane pANI mATe nIkaLavuM ane pesavuM kahyuM. 21. vAsAvAsaM pajosaviyassa chaTThabhattiyassa bhikkhussa kappanti do goyarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vaa||9|22|| (vAsAvAsaM pajjosavidhassa chaTThabhattiTassa bhikratussa ) yomAsu 298 // 74 42 // 2 // sAdhune (kappanti do goArakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikravamittae vA pavisittae vA) sthane ghe2 mAta-59 bhATe se gocarIkALa nIkaLavuM ane pesavuM kalpa, eTale be vakhata gocarIe javuM kalpa. 22. vAsAvAsaM pajosaviyassa aTThamabhattiyassa bhikkhussa kappanti tao goyarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vaa||9||23|| (vAsAvAsaMpajjosaviyarasa aTThamabhattiyassa bhikravussa) yomAsu 2DelA sama 42 nA2 sAdhune (kappanti tao goTArakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nivaravamittae vA pavisittae vA) sthane ghe2 mAta-pAe mATe 25 gocarIkALa nIkaLavuM ane pesavuM kahyuM. 23. vAsAvAsaM paJosaviyassa vigiTTabhattiyassa bhikkhussa kappanti savve vi goyarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA (8) // 9 // 24 // (vAsAvAsaM pajjosavidyAssa vigiTThabhattiAssa bhivaravussa) ahama 752ita tapasyA 42 naa2| sevA yomAsuM 28. sAdhune (kappanti savve vi goTarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikravamittae vA pavisittae vA) gRhasthane ghera bhAta-pANI mATe badhA gocarIkALa nIkaLavuM ane pesavuM kahyuM. eTale jyAre tenI icchA thAya tyAre gocarI lAvIne vApare, paNa savAramAM ANelI gocarI rAkhI mUkavI nahi; kemake temAM jIvotpatti thai jAya, sarpAdi jherI prANI sUdhI jAya to tenuM jhera saMkrame, ityAdi doSono saMbhava che (8) . 24. e pramANe AhAravidhi kahIne have pIvAnI vidhi kahe che ke - vAsAvAsaM paJjosaviyassa nicabhattiyassa bhikkhussa kappanti savvAiM pANagAiM pddigaahitte| vAsAvAsaM paJosaviyassa cautthabhattiyassa bhikkhussa kappanti tao pANagAiM paDigAhittae; taM jahA- usseimaM saMseimaM cAulodagaM / vAsAvAsaM pajosaviyassa chaTThabhattiyassa bhikkhussa kappanti tao pANagAiM paDigAhittae, taM jahAM- tilodagaM tusodagaM pvodgN| vAsAvAsaM paJjosaviyassa aTThamabhattiyassa bhikkhussa kappanti tao pANagAiM paDigAhittae, taM jahA AyAmaM so vIraM suddhviyddN| vAsAvAsaM pajosaviyassa vigiTThabhattiyassa bhikkhussa kappai ege usiNaviyaDe pddigaahitte| se vi yaNaM asitthe, no viyaNaM ssitthe| vAsAvAsaM pajo saviyassa bhattipaDiyAikkhiyassa bhikkhussa kappai ege usiNaviyaDe pddigaahitte| se vi ya NaM asitthe no ceva NaM ssitthe| se viya NaM paripUe, no ceva NaM apari puue| se vi ya NaM parimie, no cevaNaM aprimie| se vi ya NaM bahusaMpuNNe. no ceva NaM abahusaMpuNNe (9) // 9 // 25 // (vAsAvAsaM pajjosaviAssa niccabhattiAssa bhikkhussa) yomAsu 29 // nitya saj 72nA2 sAdhune (kappanti savvAI pANagAI paDigAhittae) sarva 2 nA pA ! 2ai sepe cha. meTo mAyA sUtramA RSATIRSANARTERASH-269DASHREERS E ASERIES Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza prakAranAM athavA ahIM AgaLa kaheze te nava prakAranAM pANI grahaNa karavA kahyuM che. (vAvA panottaviva vamavi migY) comAsuM rahelAM ekAMtare upavAsa karanAra sAdhune (dhvanti to pADuM DAhita) traNa prakAranAM pANI grahaNa karavA kahyuM. (taM nIM-) te A pramANe- (slema saMmaM vahano gAM) usvedima saMsvedima ane taMDulodaka (vAsAvA poviyata uThThamamattiva mavaravusa) comAsuM rahelA chaThTha karanAra sAdhune (chappA to paUISTI$ ) traNa pANI grahaNa karavAM kalpa. (taMga-)te A pramANe- (tinovAtunofpavo) tilodaka, tuSodaka ane yavAdaka. (vAsAvArUM pagoviyarsa pradumati mag) comAsuM rahelA aDhama karanAra sAdhune (varappA topAga5IjhuMpaDagAharaNa) traNa prakAranAM pANI grahaNa karavAM kahyuM. (taM -) te A pramANe- (bAvAe sovIDaM suviva8) AyAmaka, sauvIra ane zuddha vikaTa eTale UnuM ukALeluM pANI. (vAsAvAnaM pavitarU vittiyajJa virapu) comAsuM rahelAM aThThama uparAMta tapasyA karanAra sAdhune (pu ne sivivaDe paDAhita) eka UnuM kareluM pANI ja grahaNa karavuM kalpa. (vivAM to) te paNa dhAnya pramukhanA dANA vagaranuM hovuM joie, (no viya ) paraMtu dANA sahita na hovuM joIe, kemake aThThama uparAMta tapasyA karanAranuM zarIra prAyaH deva vaDe adhiSThita hoya che. (vAsAvAraM pagoviya mattaitizvavavamavadhuH) bhAtanuM paccakhkhANa karelA eTale anazana karelA evA comAsuM rahelA sAdhune (ne siviya: paDi hirA) eka UnuM pANI grahaNa karavuM kahyuM. ( vava ) te paNa dhAnya pramukhanA dANA vagaranuM kahyuM, no veva satya) paNa dANA sahita hoya to na ja kalpa. ( vi iupUete paNa vastrathI gALeluM kalpa, (naveva aparipUra) paraMtu gALyA vagaranuM ja kahyuM, kemake gALyA vagaranuM pIvAthI gaLe tRNAdi lAgI jAya. ( va aa i uffma) te paNa parimita kalpa, (no veva apaffmA) paNa aparimita na ja kahyuM, kemake mApa vagaranuM pIvAthI ajIrNa thAya. ( vi yAM vasaMpu0) te paNa kAMika ochuM pIvuM, (no vevAM vasaMgoot) paNa ghaNuM ochuM pIvuM, kemake pANI ghaNuM ochuM pIvAthI tarasa chIpatInathI (9).15. vAsAvAsaM panosaviyassa saMkhAdattiyassa bhikkhussa kappanti paMca dattIo bhoyaNassa paDigAhittae, paMca pANagassa / ahavA cattAri bhoyaNassa, paMca paanngss| ahavA paMca bhoyaNassa. cattAri paanngss| tattha NaM egA dattI loNasAyaNamittamavi paDigAhiyA siyA. kappai se taddivasaM teNeva bhattaTeNaM paJosavittae, no se kappai ducaM vi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA (10) // 9 / 26 // (vAsAvAsaM pagoviyaHsaMvAtiyaHfmavaravuI) comAsuM rahelAM dattinI saMkhyA karanArA eTale dattinuM -------------- 1. AcArAMga sUtramAM ekavIza prakAranAM pANI A pramANe kahyA che, utsavadima-ATA vigerethI kharaDAyelA hAtha AdinA dhoNanuM pANI 1. saMsvedima-araNi vigerenAM pAna pramukha ukALIne ThaMDA pANI vaDe je siMcana karAya. te pANI 2. taMLodaka-cokhAnA dhoNanuM pANI 3. tilodaka-taLa dhoyAnuM pANI. 4. tuSodaka-DAMgara vigere dhoyAnuM 5. yodaka-java dhoyAnuM pANI. 6. AyAmaka-osAmaNa 7. sauvIra pANI. 8, zuddha vikaTa-ukALeluM pANI. 9, AmrapAnaka-AMbAnuM pANI. 10. aMbADa, pAnaka-aMbADakanuM pANI. 11 kapitthapAnaka-koThAnuM pANI. 12. mAtaLiyAnaka bIjorAnuM pANI. 13. drAkSApAnaka-darAkhanuM pANI. 14. dADimapAnaka-dADamanuM pANI. 15.khajUrapAnaka-khajUranuM pANI. 16. nALiyerapAnaka-nAriyeLanuM pANI. 17. kIrapAnaka-kareDAnuM pANI. 18. bAdara pAnakaboranuM pANI. 19. AmaLaka pAnaka-AMbaLInuM pANI. 20. ciMcApAnaka-AMbaLInuM pANI. 21. emAM pUrvanAM nava ahIM kahyAM che. kakI karakarara karI pharI 2700 harIpha Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parimANa rAkhanArA sAdhune (chappantipaMghavArIno movaUrUDAhita) bhojananI pAMca datti grahaNa karavI kalpa, (paMgha paDRH) ane pANInI pAMca datti grahaNa karavI kalpa. (HAvA vistAra mouTH, paMgha paIUIR) athavA bhojananI cAra ane pANInI pAMca datti grahaNa karavI kalpa. (allA paMgha movaLa vattA paUTH) athavA bhojananI pAMca ane pANInI cAra datti grahaNa karavI kalpa. (tatya chai II hatI to sAva mittalagfSAhitI sivA) temAM lavaNanA AsvAdanamAtra paNa eTale lavaNa jeTaluM thoDuM paNa bhojana athavA pANI grahaNa karAya to te paNa eka datti gaNAya. eTale, ekI vAre- avicchinnapaNe thoDI athavA ghaNI jeTalI bhikSA devAya te datti kahevAya. jema- pAtramAM odanano eka ja dANo paDayo hoya, to te paNa eka datti gaNAya; athavA icchita AhAra ekI sAthe paDyo hoya, to te paNa eka datti gaNAya. ghaDAmAM pANInuM eka ja TIpuM paDI dhArA khaMDita thaI hoya to te eka ja TIpuM eka datti gaNAya, ane akhaMDa dhArAe pANIthI Akho ghaDo bharAI jAya to te paNa eka datti gaNAya; dhArA khaMDita thatAM bIjI dhArAe bIjI datti gaNAya. ahIM pAMcadattinuM upalakSaNa che, tethI cAra traNa be ekacha ke sAta jevo abhigraha hoya teTalI datti bhojananI tathA pANInI levI kalpa. vaLI bhojana tathA pANInI dattio adalA-badala na karavI. jema- koIe bhojana ane pANInI pAMca pAMca datti dhArI hoya, tene pANInI traNa dattio vaDe khapa pUratuM pANI maLI gayuM hoya ane bhojananI pAMca datti thavA chatAM pUrato AhAra na maLyo hoya, tethI te pANI saMbaMdhI bAkI rahela be datti bhojanamAM gaNIne be dakti vadhAre bhojana levA dhAre to te na kalpe evI rIte pANI mATe paNa samajavuM. vaLI abhigraha dhArelI dattithI vadhAre levuM kahyuM nahi, (.5M se divasuM teva mAM posavita) te sAdhue te divase teTalA ja bhojana vaDe rahevuM kahyuM, (nosebus3i vihAvavue mANavA paII vA nivavaramANa vA visivA ) paNa teNe gRhasthane ghere bhAta athavA pANI mATe bIjI vAra nIkaLavuM ane pesavuM kahyuM nahi (10) . 26. vAsAvAsaM pajjosaviyANaM no kappar3a niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA pAva uvassayAo sattagharaMtaraM saMravaDi sanniTTacArissa itte| ege puNa evamAhaMsu-no kappai pAva uvassayAo pareNaM saMravaDiM sanniyaTThacArissa ittae / ege puNa evamAhaMsu- no kappai pAva uvassayAo paraMpareNaM saMravaDiM sanniyaTTacArissa ittae (11) // 9 / 27 / __ (vAsAvAsaM pajjosavidyANaM no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA pAva uvassayAo sattayaraMtaraM saMravaDira niphTavariH3C) comAsuM rahelA savRitacArI eTale niSiddha karelAM gharathI pAchA pharyA chatAM bhikSA mATe bIje janArA evA sAdhuo ane sAdhvIoe upAzrayathI AraMbhI sAta gharane viSe saMkhaDi eTale odanapAka prati tyAM hAra grahaNa karavA javuM kahyuM nahi. tAtparya ke- eka upAzraya eTale zayyAtarane ghera ane tenI samIpanAM bIjA cha ghere bhikSA mATe javuM nahi, kemake teo najIkamAM hovAthI sAdhuguNanA rAgI thavAthI udgAmAdi doSayukta bhikSA ApavAno saMbhava che. ghaNA AcAryo to evI vyAkhyA kare che ke-saMkhaDi eTale jyAM ghaNA mANaso jamavA mATe ekaThA thayA hoya te jamaNavAramAM javuM kalpa nahi. have sUtrakAra mahArAjA matAMtara darzAve che- (punavamAtaMtu) keTalA eka ema kahe che ke (nouggva vavAjhoufsaMvarDa vidvAriH3g) niSiddha karelAM gharathI bIje janArA sAdhusAdhvIne upAzrayathI AraMbhI tyAra pachInA sAta gharone viSe saMkhaDiprati-bhikSA grahaNa karavA javuM kahyuM nahi, eTale 1. ahIM bahuvacanane ThekANe ekavacana vAparyuM che, tethI artha karatAM bahuvacana samajavuM sannivRttacAriNAmuM "sannivRtta eTale niSiddha gharathI pAchA pharyA chatAM 'cAro' eTale anya ghera bhikSA mATe janArA. 3, saMskRti-saMskAra, eTale odanAdi raMdhana-pacana-pAkavuM. huM kahuM ke phI & ka ka ka ka 271 kera che ke karakara ka re che ke Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka zayyAtaranuM ghara tathA tyAra pachInAM sAta ghara varSe ( pukha vimAsu-) vaLI keTalAka ema kahe che ke- (no pupAvava+vALoparaMparevi saMvaDuiM sannivadRvAriHDUtaU) niSiddha karelAM gharathI bIje janArA sAdhu-sAdhvIne upAzrayathI AraMbhI paraMparAe AgaLanA sAta gharane viSe saMkhaDi prati-bhikSA grahaNa karavA javuM kahyuM nahi, eTale eka zayyaratAnuM ghara, tyAra pachInuM eka ghara, ane tyAra pachInAM sAta ghara, evI rIte kuLa nava ghara varSe (11) 27. vAsAvAsaM paJosaviyassa nA kappai pANipaDiggahiyassa bhikkhussa kaNagaphusiyAmittamavivuTTikAyaMsi nivayamANaMsi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamitae vA pavisittae vA // 9 // 28 // (vAsAvAsaM pajjosaviAssa nA kappai pANipaDiggahiyassa bhikravussa 'kaNagaphusiTAmittamavivuTTikATAMsi navamaifallhavaphagp matavApALavAnivamitavA pavisAva) comAsuM rahelAM karapAtrI eTale hAtha ja che pAtra jene evA jinakalpikAdi sAdhune leza paNa jaLanI dhummasamAtra paNa vRSTikAya paDatI hoya to gRhasthane ghera bhAta-pANI mATe nIkaLavuM ke pesavuM kalyuM nahi. 28. vAsAvAsaM pajosaviyassa pANipaDiggahiyarasa bhikkhussa no kappai agihaMsi piDavAyaM paDigAhita pnyosvitte|pjosvemaannss sahasA buTThikAe nivaijA, desaM bhuccA desamAdAya se pANiNApANiM paripihittA uraMsi vANaM nilijinnA, kakkhaMsi vANaM samAhaDijA; ahAchannANi vA leNANi vA uvAgacchi rukkhamUlANi vA uvAgacchinnA, jahA se tattha pANiMsi dage vA dagarae vA dagaphusiyA vA no piryaavni|| 9 // 29 // (vasavIrUM pajJoviya pagapaDijhAyarasa millusa) comAsuM rahelA karapAtrI evA jinakalpikAdi sAdhune (nour3ajha1i61fpaDavAvaMgforfhattapajhovita) AcchAdana vagaranI eTale agAsI jagyAe bhikSA grahaNa karIne AhAra karavA kahyuM nahi. (5nosavemALa sahasA divaDI nivaMA) kadAcit AcchAdana vagaranI jagyAmAM AhAra karatAM ardha AhAra karyA pachI akasmAta vRSTikAya paDe to (saM muvA samavAya) varasAda thayA pahelA AhArano je thoDo bhAga khAdho hato te khAine ane bAkI rahelo thoDo bhAga grahaNa karIne eTale hAthamAM ja rahevA daine paNa pAMi giffhatA) te sAdhu AhAravALA hAthane bIjA hAtha vaDe DhAMkIne (ifsa vAdi nitiMiMA) hRdaya AgaLa sthApana kare, (varati va | samADigA) athavA te AhAravALA hAthane kAMkha vacce DhAMke. AvI rIte karIne te sAdhu (AGISnA vA bheLA vA vA0ijhA) gRhasthoe potAne nimitte AcchAdana karelAM ghara pratye Ave, (vimUkhALavA kvAnDijhA) athavA vRkSonAM mULa pratye Ave. (nahase tatya urfi) jethI tyAM te sAdhunA hAtha upara ( va va va va va va ) jaLa, jaLanuM biMdu, athavA jaLanI dhummasa paNa (nofparavAvajha3) virAdhanA na pAme athavA na paDe. jo ke jinakalpikAdi sAdhuo deza UNA dazapUrvadhara hovAthI temane varasAdano upayoga prathamathI ja hoya che, ane tethI temane ardha AhAra karatAM javuM paDe ema saMbhave nahi, to paNa chadmasthapaNAthI kadAcit upayoga na paNa rahe. 29. e kahelA arthano ja upasaMhAra karatAM sUtrakAra kahe che vAsAvAsaM paJjosaviyassa pANipaDiggahiyassa bhikkhussa paM kiMci kaNagaphusiyAmittaM pinivaDai, no se 1. kaNaka-kaNa' eTale lezamAtra 'ka' eTale jaLa. kusiya-phusAra eTale dhummasa-dhuMvaro. 2. dhuMvarI athavA jhAkaLa. 3. akhakAyanI vRSTi varasAda, pheraphAra ka rI rahI (272) ra ra ra ra ra % - - Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HEHEREHRARH(zrIkalpasUtram- HEIREEHERS kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA (12) // 9 / 30 // (vAsAvAsaM pajjosaviAssa pANipaDiggahiyassa bhikravussa) yomAsu 238 // 425AtrI sevA niyahi sAdhune (paM kiMci kaNagaphusiyAmittaM pi nivaDai) is seza 59 // 4||nii dhumbhasamAtra 59 // 5De, (, no se kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikravamittae vA pavisittae vA) tote sAdhune gRhastha ne dhe2 mADA 3 4 mATe nIkaLavuM ke pesavuM kahyuM nahi. (12) . 30. karapAtrIno vidhi kahyo, have pAtradhArIno vidhi kahe che vAsAvAsaM panosaviyassa paDiggahadhArissa bhikkhussa no kappa vagdhAriyavuTTikAyaMsi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vaa| kappai se appabuTTikAyaMsi saMtaruttaraMsi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA (granthAgraM 1100) // 9 // 31 // (vAsAvAsaM pajjosavissa paDiggahadhArissa bhikravussa) yomAsu 238 // pAtradhArI sevA sthavira alpi sAdhune (no kappai vagdhAriyaTTikAyaMsi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikravamittae pavisittae vA) apaMDa dhArAe varasAda varasato hoya, tyAre, eTale kapaDAne bhedI zarIrane bhIMjAvI nAkhe evo varasAda varasato hoya, tyAre gRhasthane ghera bhAta-pANI mATe nIkaLavuM ke pesavuM kahyuM nahi. have tapasvI glAna ke sudhA sahana karI zake evA sAdhune bhATe a56 - (kappai se appavuTThikAryasi saMtaraMsi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikvamittae vA pavisittAe vA ) thoDI 12sA 12sato hoya, tyAre te pAtradhArI sAdhune 662 sUtaranu ane 752 nanu 759 se bethI barAbara kapaDuebathIbarAbaraSTithaInegRhasthane dharabhAta-pANI mATenIkaLavuMkepesavuMlpa che. 31. vAsAvAsaM paJosaviyassa niggaMthassa niggaMthIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDivAe aNuppavidussa nigijjhiya nigijjhiya buTThikAe nivaijA, kappai se ahe ArAmaMsi vA ahe uvassayaMsi vA ahe viyaDagihaMsi vA ahe rukkhamUlaMsi vA uvAgacchittAe // 9 / 32 // (vAsAvAsaM pajjosaviyarasa niggaMdhassa nigaMthIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDivAe aNuppaviTThassa) mikSa lAbhanI pratijJA vaDe eTale "ahIM bhikSA malaze" evI buddhithI gRhasthane ghera gocarI gayelA evA comAsuM rahelA sAdhune athavA sAdhvIne (nigijhiya nigijjhiyavuTThikAe nivaijjA) 24ii 2jIne vRSTiyato 53; (kappaise ahe ArAmaMsi vA, ahe uvassAsi vA, ahe viTaDagihaMsi vA, ahe rukravamUlaMsivA uvAgachittae) te sAdhune pAyAnIthe, upAzraya nIce, teno abhAva hoya to vikaTagRha eTale jyAM gAmanA loko ekaThA thaI besatA hoya te mAMDavA nIce, athavA vRkSanA mULa nIce AvavuM kalpa che. 32. tattha se puvAgamaNeNaM puvAutte cAulodaNe, pacchAuttebhiliMgasUve :kappai se cAulodaNe paDigAhittae, no se kappai bhiliMgasUve paDigAhittae // 9 // 33 // (tattha se puvvAgamaNeNaM) temai-maisi viSe, mAyAma athavA vRkSAhanIye te sAdhunA mAvyA paDela (puvvAutte cAulodaNe) hI mAta pUrvAyuti hoya, aTale sAdhuna AvyA paDela 4 stho potAne bhATemAta 1. UnanuM na hoya to UMTanA vALanuM, te na ho to paNa tRNanuM, te na hoya to sUtaranuM kapaDuM samajavuM. vaLI tALapatra athavA palAzanA chatra vaDe AcchAdita thai bhikSA mATe jAya. 2. piMDapAta eTale bhikSAno lAbha. 3. jenI sAthe AhAra-pANIno vyavahAra hoya te sAMbhogika sAdhuonA upAzraye athavA tethI bIjA eTale asAMbhogika evA sAdhuonA upAzraya. 4. corA-cotarA vigerene viSe. SHE65-66-HS-E-E-RI-HS-SE-H-H-H273DHI- HS-BHASEENAKSHES Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **********************zrIkalpa sUtram 2- HRS rAdhA maise Doya, (pacchAutte bhiliMgasUve) bhane tuvera vigairenI 5 pAhAyuta Doya, meTale sAdhunA sAvyA pachI 2idhavA mAMDe Doya, (kappaise cAulodaNe paDigAhittae) tote sAdhune mAta ! 42vA 485.cha; ubha3 saadhun| sAmAna paDela te rAdhA mAMsa hovAthI hoSa sAto nathI, (no se kappai bhiliMgasUve paDigAhittae) paraMtu te sAdhune tuvera vigerenI dALa grahaNa karavI kalpa nahi, kemake sAdhunA Agamana pachI tene rAMdhavA mAMDela hovAthI temAM 76mA ghoSano saMbhava cha. 33. tattha se puvAgamaNeNaM puvAutte bhiliMgasUve. pacchAutte cAulodaNe; kappai se bhiliMgasUve paDigAhittae, no se kappai cAulodaNe paDigAhittae // 9 // 34 // (tatya se puvvAgamaNeNaM) tyAta sAdhunAmAvyA paDelA (puvvAutte bhiliMgasUve') tupera mANiprathama rAdhA bhADA Doya, (pacchAutte cAulodaNe) bhane mAta pAthI rAdhA mAMjyA Doya, (kappai se bhiliMgasUve paDigAhittae) to te sAdhune tuvera mA u ! 42vI 48 cha, (no se kappai cAulodaNe paDigAhittae) 5 te sAdhune mAta grahaNa karavA kahyuM nahi. 34. tattha se puvAgamaNeNaM do vi pubbAuttAI, kappanti se do vi pddigaahitte| tattha se puvAgamaNeNaM do vi pacchAuttAI, evaM no se kappanti do vipddigaahitte|jese tatthapuvAgamaNeNaM puvAutte, se kappai paDigAhittae: pe se tatthapuvAgamaNeNaM pacchAutte, no se kappai paDigAhittae // 9 / 35 // (tattha se puvvAgamaNeNaM)tyAM te saadhun| mAvyAM paDeTA (do vi puvAuttAI) banne pUrvAyuti hoya, aTale mAta bhane hA bhanne vastu prathamathI 4 2i44 / mAMda Doya, (kappanti se do vi paDigAhittae) to te sAdhune te panne vastu / 42vI specha. (tatya se puvvAgamaNeNaM ) tyA te saadhun| sAvyA 58 // (do vi pacchAuttAiM) panne vastu pazcAhAyuta hoya, meTase sAdhu mAvyA 5chI banne vastu 254 / mail 8oya; (evaM no se kappanti do vipaDigAhittae) to te sAdhune te panne vastu adde|| 42vI pe nahi. tAtparya :-(je se tattha puvvAgamaNeNaM puvvAutte) tyA te saadhun| sAvyA paDeTa yI4 pUrvAyuti hoya meTo prathamathI 4 2ian Hise hoya, ( se kappai paDigAhittae) te yA4 ahe| 42vI 485 cha,(je se tattha puvvAgamaNeNaM pacchAutte) mane tyAta sAdhuna mAyA paDedA 4 yI 4 5zvAhAyuta hoya, bheTale te sAdhu mAyA pachI 254 mai34 choya, (no se kappai paDigAhittae) te yI 4 te sAdhune adde| 42vI upenahi. upa. vAsAvAsaM pajosaviyassa niggaMthassa niggaMthIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa nigijjhiya nigijjhiya buTTikAe nivaijA, kappai se ahe ArAmaMsi vA pAva ahe rukkhamUlaMsi vA uvAgacchittaee, no se kappai puvvagahieNaM bhatta-pANeNaM velaM uvaaynnaavitte| kappai se puvAmeva viyaDagaM bhucA picA, paDiggahaNaM saMlihiya saMlihiya saMpamaJjiya saMpamajiya, egao bhaMDagaM kaTTa, sAvasese sUrie peNeva 1. bhiliMgasUpa eTale tuveranI dALa aDadanI dALa maganI dALa, athavA ghI ke telathI vaghArelI koi paNa jAtanI dALa. --- --HHHHHHHHHHH274DHHHHHHHHHHHHHHHHHHHE Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EKHAKHEKHzrIkalpasUtram ARRESHEREFERRENT uvassae teNeva uvAgacchittae, no se kappai taM rayaNiM tattheva uvAyaNAvittae // 9 // 36 // (vAsAvAsaM pajjosavidyamsa niggaMdhassa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavATapaDiyAe aNuppaviTThamsa) yomAsuM 29 mikSAmanI buddhithI gasthane dhe2 gayesA vA sAdhune athavA sAdhvIne (nigijjhiya nigijjhiya vuTThikAe nivaijjA) ko 26 27Ine 12sA 53 to, (kappai se ahe ArAmaMsi vA ) te sAdhune athavA sAdhvIne gAyA nIye (pAva ahe rukravamUlaMsi vA uvAgachittae) athavA yAvat vRkSaNa nIce bhAvaj sepe che. (no se kappar3a puvvagahieNaM bhattapANeNaM velaM uvATaNAvittae) paraMtu te| pUrva / 426 // // 4 // 2-550 43 monA iuvI kalpa nahi, eTale bhAta pANI vAparI levAM. bagIcA vigeremAM rahelA te sAdhu athavA sAdhvIe jo varasAda varasato na 2 to | 72? tethe- (kappaise puvvAmeva vidyaDagaMbhuccA piccA, paDiggahaNaM saMlihiya saMlihiTa saMpamajjiya saMpamajjiya, egao bhaMDagaM kaTTa, sAvasese sUrie peNeva uvassae teNeva uvAgachittae) te sAdhujhe athavA sAvIme pahelA udgamAdi doSarahita evA azanAdi khAine pIIna, pAtra lUchIne tathA dhoIne, pAtrAdi upakaraNa ekaThAM karI barAbara bAMdhI ane zarIra sAthe vIMTALIne, varasAda varasato hoya to paNa jyAre sUrya kAMika bAkI rahyo hoya eTale asta na thayo hoya, tyAre jyAM upAzraya hoya tyAM AvavuM kalpa che. _ (no se kappaitaMrarANiM tattheva uvAyaNAvittae) paraMtu tene te rAtri tyAM4 meTale upAzrayathA 1982 saMghavI kalpa nahi, kemake rAtrie upAzraya bahAra ekalA rahelA sAdhune potAthI tathA parathI utpanna thatAM ghaNA doSo saMbhave, vaLI upAzrayamAM rahelA sAdhuo te sAdhunI ciMtA kare, tethI divasa thatAM upAzraye AvavuM 36. vAsAvAsaM paJjosaviyassa niggaMthassa niggaMthIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa nigijjhiya nigijjhiya buTikAe nivaijjA, kappai se ahe ArAmaMsi vA pAva uvAgacchittae // 9 // 37 // (vAsAvAsaM pajjosaviAssa niggaMdhassa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa) yomAsu 2DemikSAlAmanI buddhithI gRhastha ne dhe2 gayedA mevA sAdhune athavA sAdhvIne (nigijjhiya nigijjhiA vuTThikAe nivaijjA) le 24ii 24Ine 12.6 53, (kappar3a se ahe ArAmaMsi vA pAva uvAgacchittae) to te sAdhune pAyA nIce yAvat vRkSamULAdi nIce AvavuM kahyuM che. 37. tattha no se kappai egassa niggaMthassa egAe ya niggaMthIe egao 'ciTThittae, tattha no kappai egassa niggaMthassa duNhaM niggaMthINaM ya egao 'ciTThittae, tattha no kappai duhaM niggaMthANaM egAe ya niggaMthIe egao cidvittae', tattha no kappai duNhaM niggaMthANaM duNhaM niggaMthINaM ya egao ciTThittae |atthi sa ittha kei paMcame khuDDae vA khuDDiyA vA, annesiM vA saMloe sapaDiduvAre, evaM NhaM kappai egao ciTThittae // 9 // 38 // have rahI rahIne varasAta varasatAM jo bagIcA vigeramAM sAdhu athavA sAdhvI rahe, to te kai vidhie rahe te De cha- (tattha no se kappai egassa niggaMdhassa egAe ya niggaMthIe egao ciTThittae) tyAM meTale pAyo bhAMDavo vRkSamA nAye 24aa te the. sAdhune mAne the. sAdhvIne me sthAne 23j 48pe nAhi. (tattha no kappai egassa Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******* *****(kIvaTa~vUNabha ********* niyagEniyaoiALako vidita)tyAM eka sAdhune ane be sAdhvIne eka sthAne rahevuM kahyuM nahi. (tatya no vapUru puvaeNniri IiUTyaniyIno viditA) tyAM be sAdhune ane eka sAdhvIne eka sthAne rahevuM kalpa nahIM. (tatya no vapUrUM kuEniriyAM suEniriIf Io viditAM) tyAM be sAdhune ane be sAdhvIne eka sthAne rahevuM kahyuM nahi. (tyiratyapaMvameravugivA vaDiyA vA) paraMtu jo ahIM laghuziSya ke laghuziSyA e bemAMthI koi pAMcamuM hoya, (neti vA saMto sAIDa kuvAre) athavA bIjAo dekhI zake evuM te khulluM sthAna hoya, te paNa ghaNA dhAravALuM athavA badhA gharonA rastAnuM sthAna hoya, (vaM UThappa no viditaU) evI rIte jo hoya to pAMcamA vinA paNa eka sthAne rahevuM kahyuM che. tAtparya ke- eka sAdhune eka sAdhvI sAthe, eka sAdhune be sAdhvI sAthe be sAdhune eka sAdhvI sAthe, ane be sAdhune be sAdhvI sAthe rahevuM kahyuM nahi. paNa jo tyAM laghuziSyA ke laghuziSya e bemAMthI koi pAMcamuM sAkSI hoya to rahevuM kahyuM che. athavA varasAda varasatAM paNa potAnuM kAma cAlu rAkhanArA luhArAdinI dRSTi paDe evuM tathA ghaNA bAraNAvALuM athavA tyAMthI pasAra thaine ghaNA gharavALA potapotAne ghera jaI zake evuM te sthAna hoya to pAMcamA vinA paNa tyAM rahevuM kahyuM che. 38. vAsAvAsaM paJjosaviyassa niggaMtha gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa nigijjhiya nigijjhiya vuTTikAe nivaijjA, kappai se ahe ArAmaMsi vA pAva uvaagcchitte|ttth no kappai egassa niggaMthassa egAe ya agArIe egao ciTThittae, evaM cubhNgii| atthiNaM ittha kei paMcame there vA theriyA vA, annesiM vA saMloe sapaDiduvAre, evaM kappai egao citttthitte| evaM ceva niggaMthIe agArassa ya bhANiyavvaM (13) // 9 // 39 // (vAvAsaM pajhoviyajJa nijhAMyaH KAvavu<< fpaMDavAvapaDivA puSpavinsa) comAsuM rahelA bhikSAlAbhanI buddhithI gRhasthane ghera gayelA evA sAdhune (nivi nA DriAya vadiPI nivA ) jo : rahIne varasAda paDe (, vaTappa se ke mAre maM1i vA pAva chevA chatA) to te sAdhune bagIcA nIce yAvat vRkSanA mULa nIce AvavuM kahyuM, (tatya no $ LH nariyasja II 1 IITRiie Mo vidita) tyAM eka sAdhu ane eka zrAvikAne eka sthAne rahevuM kahyuM nahi, e eka bhAgo thayo. (vaMvamaLat) evI rIte prathama kahyA mujaba cAre bhAMga samajavA. eTale-eka sAdhune eka zrAvikA sAthe, eka sAdhune be zrAvikA sAthe, be sAdhune eka zrAvikA sAthe, ane be sAdhune be zrAvikA sAthe rahevuM kalpa nahi. (tyi i ztya paMghane there vA AivA) paraMtu ahIM vira sAdhu ke sthavira sAdhvI e bemAMthI koI paNa pAMcamuM sAkSI hoya to rahevuM kahyuM che. (anne vA saMto sapaDakuvAre) athavA bIjAo dekhI zake evuM te sthAna hoya te paNa ghaNA dvAravALuM athavA ghaNA gharonA rastAnuM sthAna hoya, (vaMppU$No viditaP) evI rIte jo hoya to eka sthAne rahevuM kahyuM che. (vaM veva nAyaNa MIR mANavaO) evI ja rIte sAdhvI ane gRhasthanI caubhaMgI kahevI. ahIM sAdhunuM paNa je ekAkIpaNuM kahyuM che, te kAraNasara samajavuM. saMghADo upavAsI hoya athavA rogAdi upadravathI asukhI hoya, evA sabaLa kAraNe sAdhune ekalA javuM paDe. utsargamArga to be sAdhuo sAthe vicare che, ane traNa athavA tethI vadhAre sAdhvIo sAthe vicAre che. (13) 39 vAsAvAsaM paJjosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA apariNNaeNaM aparigNayassa aTThAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA jAva paDigAhittae // 40 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vAsAvAsaM pajjosaviTANaM no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA apariNNaeNaM apariNayassa aTThAe baM vA vA vA vA vA sAme vA gIva DAhita) comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIonI madhyamAM apariyajJapta evA sAdhue aparijJata sAdhu mATe eTale 'tame mArA yogya azanAdi lAvajo' e pramANe jene kahela nathI evA sAdhue "huM tamArA yogya azanAdi lAvIza" ema jene jaNAvela nathI evA sAdhu mATe azana pAna khAdima ke svAdima grahaNa karavuM kahyuM nahi. tAtparya ke- comAsAM sAdhu-sAdhvIe bIjA sAdhu-sAdhvI mATe temane pUchayA vagara azanAdi lAvavuM nahi. 40. se kimAhuM bhaMta? icchAH paro apariNNae bhuMjinA, icchA, paro na bhuMjijjA (14) // 9 / 41 // ziSya pUche che ke- ( mAuM maMte ?) he bhagavan! ema zA kAraNathI kaho cho ke pUchayA vagara bIjA sAdhu mATe gocarI lAvavI nahi? guru mahArAja uttara Ape che ke -(3Uy:po mapaUiUI muninA) pUchayA vagara jene mATe gocarI ANela hoya te sAdhu potAnI jo khAvAnI icchA hoya to khAya, (3Saa, rona maMjhi ) paNa jo te sAdhunI na khAvAnI icchA hoya to te na paNa khAya, ulaTuM te ema kahe ke- "koNe kahyuM hatuM ke tame A lAvyA?". vaLI tene khAvAnI icchA na hovA chatAM kadAca dAkSiNyathI khAya to tene ajIrNAdi thI vyAdhi thAya, ane paraThavavuM paDe to comAsAmAM jIva-jaMtu vagaranI zuddha jagyAnA durlabhapaNAthI doSa lAge, tethI pUchIne azanAdi lAvavuM.(14)41 vAsAvAsaM pajosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA udaulleNa vA sasiNidveNa vA kAeNaM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA AhArittae // 9 / 42 // (vAsAvAsaM pajjosaviTANaM no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA udaulleNa vA sasiNireNa vA kAraNaM saUvA pA vAvavAmaM vA sArUHvA pAttA ) comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIone varasAdanA pANInA TapakatA binduo yukta athavA pANIvALuM zarIra hoya tyAM sudhI azanapAna khAdima ke svAdima e cAre prakArano AhAra karavo kalpa nahi. 42. se midaM maM? satta jasodAyaya pavyttA, te nadI-pALI', pALInehA nadI, nanihA, 5bhamuhA, aharuTThA, "uttararuTThA, / aha puNa evaM jANijjA-vigaodae me kAe chinnasiNehe, evaM se kappai asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA AhArittae (15) // 43 // ziSya pUche che ke- (te vimAku maMtera) he bhagavan! ema zA kAraNathI kaho cho? gurumahArAja uttara Ape che - (si|hAvavaI TUITI) pANI sUkAtAM vAra lAge evA sAta sthAna jinendroe prarUpyAM che; (taM nahIM) te A pramANe- (TIf girLA ) banne hAtha, AyuSyarekhAdi hastarekhAo, (nAnA ) akhaMDa nakha, nakhanA agrabhAga, (mamuKI ) kuTI, dADhI ane mUcha. (ba , vaM nALigA-) have pANI sUkAi jatAM te sAdhu ke sAdhvI ema jANe ke- (vAkoNane TANafchanasike) mAruM zarIra pANInA binduo rahita thaI gayuM che, ane zarIre jarA paNa pANI rahyuM nathI. (vaMthappaDuM basa vApaIMvA ravAsaMvA sAsaMvA hArita) evI rIte jANe tyAre tene azana, pAna, khAdima ke svAdima e cAre prakArano AhAra karavo kalpa (15) . 43. vAsAvAsaM pajosaviyANaM iha khalu niggaMthANa vA niggaMthINa vA imAiM aTTha suhumAiM, pAiM chaumattheNaM rakama aA aĕDasara zaru karIara Jain Education Interational Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******************** zrIkalpa sUtram -*********** ****** niggaMtheNa vA nigaMthIe vA abhikkhaNaM abhikkhaNaM pANiyavvAiM pasiMyavvAiM paDilehiyavvAiM bhvint|tN jahApANasuhumaM' , paNagasuhumaM' ,bIyasuhumaM 3 ,hariyasuhumaM ,pupphusahuhumaM ', aMDasuhumaM, 6, leNasuhumaM, " siNehasuhumaM // 9 / 44 // (vAsAvAsaM pajjosavidyANaM iha ravalu niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA) yomAsu 27 // sAdhubho bhane sAvImone maha nizcayathA (imAiM aTTha suhamAI) mA sUkSmo cha, (pAiM chaumatyeNaM niggaMdhaNa vA niggaMdhIe vA ) sUkSmone bhastha sAdhu-sAdhvIteso 4yAya mese-383 75429 / bhU-tyA tyai (abhikravaNaM abhikravaNaM pANirAvvAI pasiMghavvAiM paDilehiyavvAiM bhavinta)sUtranAthana bhu45 vAraMvAra guis, 4thI hemo , bhane jANIne tathA joine pratilekhavAM joie. eTale pariharavApaNe vicAravAM joie teonuM rakSaNa karavA upayoga 25vo me. (taMjahA-) te 2 / / sUkSma mA amAcha- (pANasuhamaM ,paNagasuhamaM ,bIyasuhamaM) sUkSma 'prA, sUkSma pana, sUkSma 340deg4 (hariyasuhumaM, pupphusahuhumaM5, aMDasuhuma) sUkSma rita, sUkSma 'puSpa, sUkSma 66 (leNasuhumaM", siNehasuhama ) sUkSma vayana bheTale. jIva bhane sUkSma sne bheTale mAya. 44. se ki taM pANasuhume? pANasuhume paMcavihe paNNatte, taM jahA-kiNhe nIle lohie hAlidde sukkille / asthi kuMthU aNuddharI nAmaM pA ThiyA acalamANA chaumatthANaM niggaMthANa vA nigaMthINa vA no cakkhupphAsaM havvamAgacchai, pA aTThiyA calamANA chaumatthANaM niggaMthANa vA niggaMthINa vA cakkhupphAsaM havyamAgacchai, pAva chaumattheNaM niggaMtheNa vA niggaMthIe vA abhikkhaNaM abhikkhaNaM pANiyavvA pAsiyavyA paDilehiyavvA bhavai / se taM pANasuhame? // se kiM taM paNagasuhume? paNagasuhume paMcavihe paNNatte, taM jahA-kiNhe pAva sukille / asthi paNagasuhume taddavvasamANavaNNAe nAmaM paNNatte, pe chaumattheNaM niggaMtheNa vA niggaMthIe vA pAva paDilehiyavye bhavai |setN paNagasuhume 2||se kiMtaM biiysuhume?|biiysuhume paMcavihe paNNatte, taMjahA-kiNhe pAva sukkile| asthi bIyasuhume kaNiyAsamANavaNNae nAmaM paNNatte, pe chaumattheNaM pAva paDilehiyabve bhvi| se taM biiysuhme3|| se kiM taM hariyasuhume? hariyasuhume paMcavitte paNNatta, taM jahA-kiNhe pAva sukille| atthi hariyasuhame puDhavIsamANavaNNae nAmaM paNNate, pe niggaMtheNa vA niggaMthIe vA pAva paDilehiyavve bhvi| se taM hriysuhume| 4 ||se kiM taM puSphasuhame? / pupphasuhume paMcavihe paNNatteH ; taM jahA- kiNhe pAva sukille / asthi pupphasuhume rukkhasa mANavaNNae nAmaM paNatte, pe chaumattheNaM pAva paDilehiyavve bhvi| se taM puphphasuhume 5 // se kiM taM aMDasuhame? aMDasuhame paMcavihe paNNatte; taM jahA-uddasaDe ukkaliaMDe pipIliaMDe haliaMDe hllohliaNdde| pe niggaMtheNa vA niggaMthIe vA pAva paDilehiyavve bhvi| se taM aMDasuhume 6 // se kiM taM lennsuhme?| leNasuhume paMcavihe paNNatte, taM jahA-uttiMgaleNe bhiMguleNe ujue tAlamUlaya saMbukkAvaTTe nAma pNcge|pechumtthennNpaav paDilehiyavve bhvi|setN leNasuhume 7||se kiM taM siNehasuhume? |sinnehsuhume paMcavihe paNNatte, taM jahA-ussA himae mahiyA karae hrtnnue| pe chaumattheNaM pAva paDilehiyavve bhvi| se taM siNehasuhume 8 (16) // 9 / 45 // ziSya pUche che :- (se kiM taM pANasuhame) te sUkSma prA yA cha? guru mhaa2|4 uttara mApe cha- (pANasuhame SHISHTHHHHHHHHHH278HIHEREFERESTRI-THREFERRHE Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMvihe paUUUQ) tIrthakaro ane gaNadharoe sUkSma prANI pAMca prakAranA eTale pAMca varNanA prarUpyA che, (saM 161) te A pramANe- (nDei nI nohita suvi7) kALA, lIlA, rAtA, pILA ane dhoLA. jo ke eka eka varNamAM hajAro bheda ane ghaNA prakAranA saMyoga hoya che. paraMtu te darekano kRSNAdi pAMca varNamAM ja samAveza thAya che. beindriAdi sUkSma jIvo je kuMthuvA vigere, te sUkSma prANa samajavA. jevI rIte (tyi yugdha banaharI nAma) uddharI na zakAya evA kuMthuvA nAmanA jIvaDAM hoya che, (nA kiyA gavarnamAM) te kuMthuvA evA to sUkSma hoya che ke- je sthira hoya hAlatA-cAlatA na hoya tyAre te (03mA niyAmAM vA navI vA) chadmastha evA sAdhuone ane sAdhvIone (no vavavuPTH QIS5) dRSTipathamAM jaladI AvatAM nathI. (nA divA vastramANa) paNa je kuMthuvA asthira hoya, hAlatAM-cAlatAM hoya, teo ja (UStyA nibaMdhAvAnaLavAvavaqIiqmATES6) chadmastha evA sAdhuo ane sAdhvIone dRSTipathamAM jaLathI Ave che. (nAva vA niriI vA) yAva-te kuMthuvA vigere sUkSma prANIne chabastha evA sAdhue ane sAdhvIe (miQUAM vivaUi grLavavvA pavitva pAMDevilvA mava6) vAraMvAra jANavA hoie, dekhavA . joIe, ane pratilekhavA joie. ( taM pAsune) te sUkSma prANa nAme prathama sUkSma kahyA. 1. | ( siMg|sune ?) te sUkSma panaka kaI? guru mahArAja uttara Ape che ke- (TUMP suhane vaMviheqUU) sUkSma panaka eTale phUgI pAMca prakAranI prarUpI je, (taMgaAI-) te A pramANe- (fouhe gIva avivarane) kALIyAvat lIlI rAtI pILI ane dhoLI. (tvipaIPIThametadvvasamAdhviUhanAma paUUI7) sUkSma panaka je dravyamAM utpanna thAya che, te dravyano jevo varNa hoya temanA samAna varNavALI prarUpeLa che. prAyaH karIne te varasAda RtumAM jamIna kASTha ane pakvAnnAdi upara thAya che. (3mAM nivevAniyavAvaDivivemava6) je panakane chabastha evA sAdhue ane sAdhvIe yAvat jANavI, dekhavI ane pratilekhavI joie. (saMpaU|[6) te A sUkSma panaka nAme bIjA sUkSma kahyA 2. ziSya pUche che ke- (nne virataM vIvamuhane) te sUkSma bIja kayAM? guru mahArAja uttara Ape che ke- (vAsune paMviheuUiQ) sUkSma bIja pAMca prakAranAM prarUpyAM che, (saM 18-) te A pramANe- (chidde khAva suvi) kALAM, yAvat lIlA, rAtAM, pILAM ane dhoLAM. (tyi vAsune hAvIsamAviUUI nA paUU7) zAli vigere bIjanA mukhanA mULabhAgamAM nakhepaDakhenI cAmaDI samAna AkAravALA sUkSma bIja prarUpyAM che, (3matve kaMpAvapaDanephiyatve mavaDu) jene chaprastha evA sAdhue ane sAdhvIe yAvat- vAraMvAra jANavAM joIe, dekhavAM joie, ane pratilekhavAM joie. ( vAsuhane) te A sUkSma bIja nAme trIjA sUkSma kahyA. ziSya pUche che ke-(se viThaia(ha) te sUkSma harita kaI? guru mahArAja uttara Ape che ke- (harivasuhane paMvihe paUUU7) sUkSma harita pAMca prakAranI prarUpI che, (te nahIM-) te A pramANe- (feSe nAva vivajo) kALI, yAvata-lIlI, rAtI, pALI ane dhoLI. (tyi harasuhane puvIsamAvaDOnAmaMgUU7) navI ja ugelI ane pRthvI samAna varNavALI je lIlotarI te sUkSma harita prarUpI che, ane te alpa saMghayaNavALI hovAthI thoDAmAtrathI paNa vinAza pAme che. (te niriyeLa vA no vA pAva paDivilve mavaDu) mATe je sUkSma haritane chabastha evA sAdhue ane sAdhvIe yAvat vAraMvAra jANavI joie, dekhavI joie ane yatnapUrvaka pratilekhavI joie. (taMefsume) te A sUkSmaharita nAme cothA sUkSma kahyA.4. ziSya prazna kare che ke- ( &itaM puwluhame) te sUkSma puSpa kayAM? guru mahArAja uttara Ape che ke- (pu) Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaaaaaTakIvaTaqnUNa akasmaaAkrasTa sune paMgiUU7) sUkSma puSpa eTale sUkSma zULa pAMca prakAranAM prarUpyAM che, (taMgaTha-) te A pramANe () kALAM, thAvat lIlAM, rAtAM, pILAM ane dhoLo. (tyigusuhune varavasamAkhavaUOTU nAmaMgUUte) sUkSma puSpo vRkSa samAna varNavALAM prarUpyAM che, ane te vaDalo, uMbaro vigerenAM samajavAM, teonA ucchavAsamAtrathI paNa virAdhanA thAya che, (SAtyevi guDadiyatve mava) mATe je sUkSma puSpone chabI evA sAdhue ane sAdhvIe yAvatu-jANavA joie, dekhavAM joie ane yatanApUrvaka pratilekhavAM joie. ( taM pupusuhane) te A sUkSmapuSpa nAme pAMcamA sUkSma kahyA pa. ziSya pUche che ke- (hitaM oiDa suhane ra) te sUkSma IDa kayAM? guru mahArAja uttara Ape che- (khaMDasuhane Uvike paUT) aMDasUkSma eTale sUkSma iDA pAMca prakAranA prarUpyAM che. (taM nahIM-) te A pramANe- () madhamAkhI mAMkaDa vigerenA iMDA te uddeza-aMDa, () karoLIyAnA iMDAte utkalikA-aMDa, (pivItikhaMDe) kIDInAM iMDA te pipIlikA-aMDa, (hanikhaMDe) garoLInA iMDAM te halikA-aMDa, (kansonikhaMDe) ane kAkIDInAM iMDAM te hallohalikA aMDa A pAMca prakAranA iMDAM sUkSma hoya che. (niye vAniyIvA pApaDanevilve mavaDuM) mATe je iMDAMone chabastha evA sAdhue ane sAdhvIe vAraMvAra jANavAM joie, dekhavAM joie, ane teonI yatanApUrvaka pratilekhanA karavI joie. (khaMDa(ha) te A sUkSmAMDA nAme chaThThA sUkSma kahyA. 6. ziSya pUche che ke- ( chi taMtaU/suha) te sUkSma layana kayAM? guru mahArAja uttara Ape che ke- (bheLasune paMvihe paUUAje) jemAM kIDI vigere nAnAM nAnAM aneka jIvaDAM rahe te sUkSma layana eTale sUkSma bila ke dara kahevAya, ane te sUkSma layana pAMca prakAranAM prarUpyAM che. (taM naha-) te A pramANe- (niMga) usiMga eTale gadheyA nAmanA te indriya jIva gardabha jevA AkAranA hoya che, teo bhoM khotarIne potAnAM dara banAve che, te gayAnuM je bila te usiMgalayana, (fmaMgune) kyArA vigeremAMthI pANI sUkAI gayA bAda zuSka jamInamAM je phATa paDe che te bhRgulayana, () saraLa-sIdhuM je bila te Rjulayana, (tAlanamUna) tADavRkSanA mULiyAnA AkAranuM nIce pahoLuM ane upara sAMkaDuM evuM je bilate tADamULa, (saMvavava nAma paMva) ane pAMcamuM zabUkAvarta eTale bhamarAnuM ghara. (55maghenuM pAva paDilivaO mavaDuM) je pAMca prakAranAM sUkSma bilane chadmastha evA sAdhue ane sAdhvIe jANavAM joie, yatanApUrvaka, dekhavA joie, ane saMbhALathI teonI pratilekhanA karavI joie. ( taM neLasuhane) te A sUkSma layana nAma sAtamAM sUkSma kahyA. 7. ziSya pUche che ke- ( huM teM bisune?) te sUkSmasneha eTale sUkSma aplAya kayA che? guru mahArAja uttama Ape che ke(sihasuhane paMvihepaUU7) sUkSmasnehapAMca prakAranAM prarUpyAM che. (taMgaAI-) A pramANe- (sA) osanuM pANI eTale je AkAzamAMthI paDe che te jhAkaLa, (f) TADhane lIdhe thIjI gayeluM pANI te hima prasiddha che. (havA) maNikA eTale dhummasanuM pANI. () karaka eTale pattharanA kAkaDA jevuM kaThaNa pANI, je varasAda sAthe paDe te-karA, (tabu) ane haratanuM eTale ghAsa pramukha lIlI vanaspatinA agrabhAge jAmelAM-pANInAM bindu. (ne maghenuM pAva Dinevilve mavaDuM) je pAMca prakAranAM sUkSma snehane chabastha evA sAdhue ane sAdhvIe vAraMvAra jANavA joIe, dekhavAM joie ane saMbhALathI pratilekhavAM joie. ( taMkSipoluhane) te A sUkSmasneha nAmanA AThamAM sUkSma kahyA. 8 (16). 45. ___ vAsAvAsaM pajosaviyae bhikkhU icchinnA gAhAvaikaluM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA, no se kappai aNApucchittA AyariyaM vA, uvajjhAyaM vA, theraMvA, pavittiM vA, gaNiM vA, gaNaharaM vA gaNAvaccheyayaM vA, paMvA puraokAuM vihri|kppi se ApucchiuM AyariyaM vA pAva-paMvApurao kAuM vihri| Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamamamama zrIvalpasUtram " icchAmi NaM bhaMte! tubbhehi abbhaNuNNAe samANe gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA " / te ya se viyarijA evaM se kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA / te ya se no viyarijA, evaM se no kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisitta! vA| se vimAruM maMte? / AriyA padmavAnuM pAntui | 12 46 // (vAsAvAsaM patno vidyaNa millU) comAsuM rahela sAdhu (rUcchinA hAvatuM mattA vA pAbAra vA nivavamitta vA pavimitta vA) jyAre gRhasthane dhera AhAra-pANI mATe nIkaLavA-pesavA icche tyAre (nosembara agApucchittA) AcAryAdinI AjJA lIdhA sivAya te sAdhune nIkaLavuM-pesavuM kalpe nahi, konI AjJA lIdhA vagara AhAra-pANI mATe javuM- AvavuM sAdhune kalpe nahi? te kahe che- (bAvarAM vA) sUtra ane arthanA denArA AcAryanI, athavA digAcAryanI (vajJAmAM vA) athavA sUtra bhaNAvanAra upAdhyAyanI, (the vAM) athavA jJAna pramukhamAM sIdAtA sAdhuone sthira karanArA ane udyamI sAdhuone uttejana ApanAra evA sthaviranI, (, pavitti vA) athavA gacchane jJAnadarzana, cAritra ane tapasyAdimAM je pravartAve te pravartakanI (khkhuiM vA) athavA jenI pAse AcAryo sUtrAdino abhyAsa kare che te gaNinI, (naLai vA) athavA tIrthaMkaranA ziSya gaNadharanI. (bAvacchedyAM vA) athavA sAdhuone laine je bahAra anyakSetramAM rahe che, gaccha mATe vasatinI zodha kare che, upadhi mAgI lAvIne sAdhune Ape che, gacchanA sAdhuonI ciMtA rAkhe che, ane sUtra tathA arthanA jANakAra hoya che te gaNAvacchedakanI, (naM vA puovArDa vinnara) athavA jene AgaLa karIne agresara mAnIne vicare, eTale vaya ane payArya vaDe laghu evA paNa je sAdhune gurupaNe mAnIne pote vicare tenI AjJA lIdhA vagara te sAdhune AhAra-pANI mATe gRhasthane dhera nIkaLavuM- pesavuM kalpa nahiM. (ppa te puDiM AvatAM vA pAva paM vA purabo vArDa viDa) paNa te sAdhune AcAryanI athavA yAvatjene gurupaNe mAnIne vicare tenI AjJA laine gRhasthane ghera AhAra-pANI mATe nIkaLavuM kalpe che. te sAdhue AcAryAdinI AjJA kevI rIte levI? te kahe che- (``phacchAmi nuM maMnne! turbhe ibrahmanuLA samALe mahAvatuM mattA vA vALA vA nivavamita vA pavisittara vA') he pUjya! huM Apa vaDe anujJA pAmyo chatAM gRhasthane dhera AhAra-pANI mATe nIkaLavA-pesavAne icchuM chuM". (te ya se vidyariggA) have te AcAryAdi te sAdhune to anujJA Ape to (vaM te Tappar mahAvatuM mattA vA pALA vA nivavamitta vA pavisittara vA) evI rIte anujJA pAmela te sAdhune AhAra-pANI mATe gRhasthane ghera nIkaLavuM-pesavuM kalpe che. (te haiM meM no vinniA) paNa jo AcAryAdi te sAdhune anujJA na Ape to (vaM se novvargAvavubhaM mattA vAnivavamitta vA pavimitta vA) evI rIte anujJA na pAmela te sAdhune ghera AhArapANI mATe nIkaLavuM-pesavuM kalpe nahi. ziSya pUche che ke- ( sevimADu maMte?) he bhagavan ema Apa zA kAraNathI kaho cho? eTale AcAryAdinI AjJA laine ja sAdhue- AhAra-pANI mATe javuM tenuM zuM kAraNa? guru mahArAja uttara Ape che ke- (bAvariyA pa--vAyuM nALanti) te AcAryAdi vighnane ane vighnanA parihArane jANe che. eTalesAdhune gocarI jatAM kAMi vighna naDavAnuM hoya to AcAryAdi gItArtha hovAthI te jANe che, ane tethI pUchIne jatAM sAdhune aTakAve che. vaLI gocarI gayela sAdhune varasAda naDavAthI athavA dveSI lokoe upadrava karavAthI, athavA koI sAthe TaMTo-phisAda thavAthI upAzraye AvatAM vilaMba thai hoya; to potAnI AjJA laine je dizAmAM sAdhu gayela hoya tyAM tapAsa karAvI, AcAryAdi te vighnane dUra karavA samartha hoya che. vaLI koi tapasvI bAla ke glAnAdi mATe kAMi ***_281 ******** Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM zrIvalpasUtram maMgAvavuM hoya to potAne pUchIne jatA te sAdhu sAthe AcAryAdi joitI cIja maMgAvI zake. AvAM aneka kAraNothI sAdhue AcAryAdine pUchIne ja AhAra-pANI mATe javuM. 46. evaM vihArabhUmiM vA, viyArabhUmi vA, annaM vA paM kiMci paoyaNaM, evaM gAmANugAmaM dUittie // 9/47 // (vaM vihAramUEi vA) evI rIte jinezvaranA maMdiramAM javuM hoya, (vidyAbhUmi vA) athavA vicArabhUmi eTale zarIraciMtAdi mATe-ThallA pramukha mATe javuM hoya, (banna vApaM vidhi poLa) athavA lakhavuM, sIvavuM pramukha bIjuM je kAMi paNa prayojana hoya te sarva AjJA laine ja karavuM. tAtparya ke sAdhue phakta zvAsocchavAsAdi sivAyanuM bIjuM je kAMi kAma hoya te AcAryAdinI AjJA laine ja karavuM. (vaM mAnunAma vUDUdhnitta) evI ja rIte bhikSAdi mATe athavA glAnAdi kAraNe eka gAmathI bIje gAma javuM hoya to AcAryAdinI AjJA laine javuM, kemake sAdhune varSAkALamAM bhikSA-glAnAdi kAraNa sivAya to eka gAmathI bIjA gAma javuM anucita ja che. 47. vAsAvAsaM pajjosavie bhikkhU icchitrA annayariM vigaI AhArittae, no se kappai aNApucchittA AyariyaM vA, pAva paM vA purao kAuM viharai / kappai se ApucchittA AyariyaM vA, pAva AhArittae / "icchAmi NaM bhaMte! tumbehi abbhaNaNNAe samANe vigaI AhArittae, taM evaiyaM vA evaikhutto vA" / te ya se viyarijjA, evaM se kappai annayari vigaI AhArittae / te ya se no viyarijjA, evaM se no kappai annayariM vigaI AhArittae / se kimAhu bhaMte ? AyariyA paccavAyaM pANanti // 9 // 48 // (vAsAvAsaM paosavi mivaravU ) comAsuM rahela sAdhu (cchinA bannavaRivirUM AAritta) jo anerI koi vigaya eTale vikRti khAvAne icche to ( no ze ppapha banAvuttiA AyariyaM vA, pAva paM vA puo vArDa vira) AcAryanI, athavA yAvat jene gurupaNAe karIne vicare tenI AjJA lIdhA sivAya te sAdhune vigaya khAvI kalpe nahi. (ppapha te AvuttiA bAvarAM vA, pAva bAritta) paNa AcAryanI yAvat jene gurupaNAe karIne pote vicare tenI AjJA laine sAdhune anerI vigaya khAvI kalpe che. te sAdhue AcAryadinI AjJA kevI rIte levI?, te kahe che- ( ''rUghvAmi nuM maMte ! tumhehi aghnabuvvA mAne virUM bAritta) ''he pUjya! huM Apa vaDe anujJA pAmyo chatAM anerI-amuka vigaya khAvAne icchuM chuM. (taMvAMvAvaDavuttovA'') vaLI te vigaya ATalA pramANanI ane ATalI vAra khAvAne icchuM chuM'. ( te ya te vidyariggA) have AcAryAdi jo te sAdhune anujJA Ape to (vaM te vvar annavari vimarUM bArittae) evI rIte anujJA pAmela te sAdhune anerI-je vigaya khAvAnI AjJA meLavI hoya te vigaya khAvI kalpe che. ( te ya se no vivarijJA) paNa jo AcAryAdie te sAdhune anujJA na ApI hoya to (vaM teno vapara annayaAi vinanuM bahAritta) evI rIte anujJA na pAmela te sAdhune anerI vigaya khAvI kalpe nahi. ziSya pUche che ke- ( sevimAThu maMte?) he bhagavan! ema zA kAraNathI kaho cho? eTale AcAryAdinI AjJA laine ja sAdhue vigaya khAvI tenuM zuM kAraNa? guru mahArAja uttara Ape che ke- (bAvariyApa--vAAM pALanti) A sAdhu vigaya vA52ze to tene kAmavikAra pramukha A geralAbha thaze, athavA A sAdhu glAna hovAthI vigaya vAparatAM tene A lAbha thaze, e pramANe AcAryAdi lAbhAlAbha jANe che. mATe sAdhue AcAryAdinI AjJA hoya to ja vigaya khAvI, AjJA na hoya to khAvI nahi. 48. sse 282 033 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvalpasUtram 73 vAsAvAsaM pajjosavie bhikkhU icchijjA annayari tegicchiyaM AuTriTTattae, taM caiva savvaM bhANiyavvaM // 9/49 // (vAsAvAnuM patno vi miq ) comAsuM rahela sAdhu (cchinA anna teiiAM Atti) potAne thayela roganI koi prakAranI cikitsA karAvavA icche, eTale vaidya pAse vyAdhino pratikAra karAvavA icche, to (tA gheva sarvAM mALiyavyuM) AcAryAdinI AjJA lIdhA sivAya cikitsA karAvavI nahi, AcAryAdinI AjJA hoya to cikitsA karAvavI, ityAdi agAu jaNAvyA mujaba ahIM badhuM kahevuM. 49. vAsAvAsaM pajosavie bhikkhU icchitrA annayaraM urAlaM kallANaM sivaM dhannaM maMgallaM sassirIyaM mahANubhAvaM tavokammaM uvasaMpajittA NaM viharittae, taM caiva savvaM bhANiyavvaM // 9/50 // (vAsAvAAM padgomaMvitta nivaq ) comAsuM 2hela sAdhu (phacchi annavara) jo kAMi tapaHkarma karavAne icche, kevuM tapaHkarma? te kahe che- (rAtaM vattAIsivaM) prazasta, kalyANakArI, upadravane haranAra, (dhanaM maMgar samarIya mahAgumAvuM) prazaMsApAtra, maMgaLanuM kAraNa, zobhAvALuM ane mahAn prabhAvazALI, (tomAMM vasaMpajhittA nuM vitti) AvA prakAranuM tapaHkarma AdaravAne icche to (taM deva sarvAM mALiyAM ) sAdhue AcAryAdinI AjJA laine ja te tapaHkarma AdaravuM, ityAdi sarva agAunI mAphaka ahIM kahevuM. kAraNa ke- A sAdhu A tapasyA karavAne zaktimAna che ke nathI? tenI vaiyAvacca karanAra koi che ke nathI ? pAraNAdi yogya A kSetra che ke nahi? ityAdi lAbhAlAbhane te gItArtha AcAryAdi jANe che. 50. vAsAvAsaM posavie bhikkhU icchijjA apicchamamAraNaMti asaMlehaNApUsaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikkhi pAovagae kAlaM aNavakaMkhamANe viharittae vA, nikkhamittae vA pavisittae vA, asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA AhArittae, uccAraM vA pAsavaNaM vA pariTThavittae, sajjhAyaM vA karittae, dhammapAriya vA khArittapu; no se bar3a abApucchittA, taM cava (17) // 1/93 | (vAsAvAsaM posavi mivaghU vjhiA) comAsuM 2hela sAdhu * A pramANe icche, zuM icche ? te kahe che(picchamamA AMtiprasaMnne bApUHLAzUmi) chellA maraNarUpI aMtamAM thavA vALI je saMlekhanA, te saMlekhanAnA sevana vaDe khapAvyuM che zarIra jeNe evA, (matta vALapaDiyAvie) tethI ja bhAta-pANInuM paccakkhANa karyuM che jeNe evA, ( povagaNa) tethI ja pAdapopagamana anazana karyuM che jeNe evA, ( vagatuM baLavavAne vitti vA) ane tethI ja jIvitakALa ane maraNakALanI AkAMkSA ne rAkhatA. AvI rIte pravartavAne je sAdhu icche to te sAdhue AcAryAdinI AjJA laine ja tema karavuM. tAtparya ke- saMlekhanApUrvaka anazana karavAnI icchA rAkhanAra sAdhue paNa AcAryAdinI AjJA laine ja anazana karavuM, AjJA sivAya karavuM nahi. (, nivavamitta vA pavimitta vA) vaLI comAsuM rahela sAdhu gRhasthane ghera AhArAdi mATenIkaLavA-pesavAne icche, (pramaLavApALavA vADmavA sAmavA Atti) athavA azana pAna khAdima ke svAdimano AhA2 ka2vAne icche, (vvAra vA pAsavaLuM vAparavruvitta) athavA maLa ke mUtrane paraThavavA icche, (sAmAM vA ttie) athavA svAdhyAya karavA icche, (thamnavALAM vA pALatti) athavA dharmadhyAna vaDe jAgaraNa karavA icche, (no me Lvapha aLAvuttiA) to te sAdhune AcAryAdinI AjJA sivAya e 1. dareka kSaNe AyuSyanA daliyAM anubhavavA rUpa AvAcI maraNa nahi, paNa chelluM maraNa. 2. je vaDe zarIra kaSAya pramukha kRza karAya te saMlekhanA. 283 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaakramaa+(zrIva parahUNa akramamamamamama kAMI paNa karavuM kalpa nahi. (te veva) te sAdhune upara jaNAvela athavA te sivAyanuM kAMI paNa kAma hoya te AcAryAdinI AjJA laIne ja karavuM kahyuM che, kAraNa ke AcAryAdi lAbhAlAbha jANe che, ityAdi sarva agAunI mAphaka ahIM kahevuM.(17) 51. vAsAvAsaM paJosavie bhikkhU icchinnA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA annayaraM vA uvahiM AyAvittae vA payAvittae vA, no se kappai egaMvA aNegaM vA apaDiNNavittA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA AhArattie bahiyA vihArabhUmi vA viyAra bhUmiM vA sajjhAyaM vo karittae, kAussaggaM vA ThANaM vA tthaaitte| atthi ya ittha kei ahAsannihie ege vA aNege vA kappai se evaM vaittae-imaM tA ano! tuma muhuttagaM pANAhi pAva tAva ahaM gAhAvaikaluM pAva kAussagaM vA ThANaM vA tthaaitte|se ya se paDisuNijjA evaM se kappai gAhAvaikulaM, taM ceva savvaM bhANiyavyaM / se ya se no paDisuNijjA, evaM se no kappai gAhAvaikulaM pAva kAussaggaMvA ThANaM vo ThAittae (18) // 952 // (vAsAvAtaMgoviNamiQ) comAsuM rahela je sAdhu ( jhAvalaMvADAEvA vaMevartavA pAvaDuMsof va banAvavA vahiM vAvitavA pavavattavA) vastra, pAtra, kaMbala, rajoharaNa, athavA anerI kAMI upAdhine taDakAmAM eka vAra tapAvavA icche, athavA vAraMvAra tapAvavA icche, ane te upAdhi taDakAmAM tapAvavA mUkI hoya to (no se kappar3a egaMvA aNegaMvA apaDiNNavittA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nivaravamittae vA pavisittae vA) te sAdhue eka athavA aneka sAdhune te upAdhine saMbhALa rAkhavAnI kabUlAta karAvyA vagara gRhasthane ghera AhAra pANI mATe nIkaLavuM ke pesavuM kahyuM nahi. (masa vAparavAmaM vAraMvA kArattara) evI ja rIte azanapAna khAdima ke svAdimano AhAra karavo. (vahivA viIRbhUmi) athavA bahAra jinacaitye javuM, (vA virAra mUmeM vA) athavA spaMDiLAdi mATe javuM, (sAyaM vo Rtti) athavA svAdhyAya karavo, (DISHui vA) athavA kAusaggA karavo, (3i vAvAjhutta) athavA vIrAsanAdi Asane eka sthAne besavuM, e kAMipaNa karavuM ke nahi. eTale taDake tapAvavA mUkelI upAdhinI sAdhue pote saMbhALa rAkhavI. paraMtu jo potAne gocarI pramukha kAraNe javAnI jarUra hoya, (tyi vakRtya mahAsannihiNavA ane vA) ane tyAM najIkamAM eka athavA aneka sAdhu hoya to (chappa sevaM vatta-) tene te sAdhue A pramANe kahevuM kahyuM ke- (maM tA bano !tuma muhai nI life nAva tAva uM hAvajaM nAva DISHui vA vAraM vA 4)"he Arya! huM jyAM sudhI gRhasthane ghera bhAta-pANI mATe jaI AvuM, yAvat kAusagga karuM, athavA vIrasanAdi Asane sthAne besuM tyAM sudhI muhUrtamAtra tame A upAdhinI saMbhALa rAkhajo". (te ja te DisujhA ) have jo te sAdhu upAdhinI saMbhALa rAkhavAnuM kabUla kare to (vaM chappa gaAJvarUp, teM pevavaM maLa ) evI rIte upAdhivALA sAdhue gRhasthane ghera AhAra-pANI mATe javuM kahyuM, athavA azanAdino AhAra karavo. alpa ityAdi agAunI mAphaka ahIM badhuM kahevuM. (je yase na ghaDisaLagA) paNa jo te sAdhu upAdhinI saMbhALa rAkhavAnuM kabUla na kare to (vaM se novaDaLIAvanaM nAva 100 vA. ThAI vA DADA) evI rIte koine bhaLAvyA vagara te upAdhivALA sAdhue gRhasthane ghera AhAra pANI mATe javuM 1. comAsAmAM upadhine tapAvo na hoya to temAM kuMthavA phugI vigere jIvonI utpatti thavAthI te jIvonI virAdhanA thAya. *ii phara ra rararara rarara 284 * **Iphara kare Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** ****** *ra*(zravaNaukhUNa a aaaaaaa**** kalpa nahi, yAvat azanAdino AhAra karavo, jinamaMdire javuM, athavA svAdhyAya ke kAusagga karavo, athavA vIrasanAdi Asane besavuM, e kAMi karavuM kalpa nahi. tAtparya-taDake tapAvavA mUkelI upAdhinI sAdhue pote saMbhALA rAkhavI, athavA bIjA sAdhu saMbhALA rAkhavAnuM kabUla kare to temane bhaLAvIne javuM, paNa te upAdhi reDhI mUkavI nahi. kemake- upAdhi reDhI mUkavAthI varSAkALane LIdhe kadAca akasmAtuvarasAda paDavAthI te bhIMjAi jAya, aplAyanI virAdhanA thAya, athavA cora corI jAya, ityAdi ghaNA doSono saMbhava che. (18) para, vAsAvAsaM paJjosaviyANaM nA kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA aNabhibaggahiyasijAsa-NieNaM hutte| AyANameyaM aNabhiggahiyasijAsaNiyassa aNucAkuiyassa aNaTThAbaMdhiyassa amiyAsaNiyassa aNAtAviyassa asamigassa abhikkhaNaM abhikkhaNaM apaDilehaNAsIlassa apamajaNAsIlassa tahA tahA NaM saMpane kuIRIES maveDDA 2/12 / __(vAsAvAsaM pajjosavidyANaM nA kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA aNabhiggahiyasijjAsaNieNaM huttae) comAsuM rahelAM sAdhuo athavA sAdhvIone zavyA ane Asana pATa ane pATalo rAkhyA vagaranuM hovuM kahyuM nahi. jamInanuM taLiyuM maNi ke pattharathI bAMdhela hoya, athavA chobaMdha hoya, to paNa varSAkALamAM sAdhu-sAdhvIe pATa ane pATalo avazya rAkhavo, ane te upara sUvuM- besavuM. kemake- comAsAmAM jamIna upara saMthAro pAtharIne sUvAthI tathA Asana pAtharI besavAthI kuMthuvA pramukha jIvonI virAdhanA, potAnA zarIre ajIrNa zaradI vigere roga, ane akAkhano vadha vigere doSa lAge. (vALaneya) tethI comAsAmAM sAdhu-sAdhvIe pATa-pATalo na rAkhavo e kamavanuM athavA doSonuM kAraNa che. sUtrakAra e ja bAbata daDha kare che- (amimsigAva) jeNe pATa ane pATalo grahaNa karela nathI evA sAdhune, (aNuvrAvakSa) vaLI grahaNa karelI pATa eka sAtha jeTalI athavA tethI saheja UMcI hovI joie, jethI kIDI pramukha jIvono vadha na thAya, athavA sarpAdina DasI jAya. vaLI te pATa hAle nahi evI-nizcaLa hovI joie, eTale pATanI kAThIo baMdhanathI majabUta bAMdhavI joie, jethI jarA paNa hAle-Dole nahi kemake DhIluM baMdhana hoya to temAM bharAi rahela mAMkaDa-kuMthuvAdine saMgharSathavAthI teono vinAza thAya. AvA prakAranI UMcI ane nizcaLa pATa jene nathI, eTale nIcI ane hAlatA-cAlatI pATa jene che evA sAdhune, (bagvadhivaI) te pATanI kAThIo pakhavADiyAmAM eka vakhata bAMdhavI, paNa prayojana vagara be traNa ke cAra vAra bAMdhavAthI svAdhyAya-dharmadhyAnAdimAM vyAghAta thAya. vaLI pATa mATe caMpA vigerenuM saLaMga pATiyuM maLe to teja grahaNa karavuM, jethI ADA bAMdhavA na paDe, paNa jo pATiyuM na maLe to ADA bAMdhavA, ane te paNa vadhAremAM vadhAre cAra bAMdhavA, kemake cArathI paNa vadhAre ADA rAkhavAthI ghaNA bAMdhavA-choDavAmAM nakAmo ghaNo vakhata jAya, tethI svAyAdhyAdimAM vyAghAta lAge. AvI rIte pakhavADiyAmAM ekathI vadhAre vAra prayojana vagara kAThIo bAMdhanAra, athavA cArathI vadhAre ADA bAMdhanAra evA sAdhune,(fmavAsa)sAdhue bane tyAM sudhI Asanabaddha eTale eka Asane besI rahevuM joIe, kemake prayojana vagara jyAM tyAM gamanAgamana karavAthI jIvono vadha thAya. AvI rIte Asanabaddha na rahenAra evA sAdhune athavA aneka AsAnone sevatA evA sAdhune (baLatA viva)saMthAro pAtra vigere upAdhine taDake na tapAvanAra evA sAdhu(maH) IryAsamiti vigere samitiomAM upayoga rahita evA sAdhune (vivaM vivaUT apaDanehaUTHInasa)jene daSTivaDe vAraMvAra paDilehaNa karavAnI Teva nathI evA sAdhune(apamaMMIT)ane karakara - a**** ** (285) amara karato karato kokaTeka akasTamara Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rakrasmasTara (zrIeqnUna akrasTaaaaapha jene rajoharaNAdi vaDe pramArjana karavAnI Teva nathI evA sAdhune, AvA AcaraNavALA sAdhune(tathA tAsaMgane kura himava6) je je prakAre te AcaraNone seve te te prakAre saMyama muzkelIthI ArAdhya thAya che, eTale AvA AcaraNavALA sAdhune cAritra pALavuM muzkela che.pa3. aNAyANameyaM abhiggahiyasijjAsaNiyassa, JcAkuiyassa, aTTAbaMdhissa; miyAsaNiyassa, AyAviyassa samiyassa abhikkhaNaM abhikkhaNaM paDilehaNAsIlassa pamajaNAsIlassa tahA tahA NaM saMpame suArAhae bhavai (19) // 9 // 54 // have comAsAmAM sAdhu-sAdhvInuM kevuM AcaraNa karmabaMdha ke doSanuM kAraNa thatuM nathI, te kahe che (AUTyamevuM ) pATa ane pATalo grahaNa karavo, pATa UMcI ane nizcaLa rAkhavI, prayojanapUrvaka ane pakhavADiyAmAM eka vAra te pATanA baMdha bAMdhavA; ityAdi AcaraNa karmabaMdha athavA doSanuM kAraNa nathI, e ja bAbata daDha kare che (mAhitinIf ) comAsAmAM jeNe pATa ane pATalo grahaNa karela che evA sAdhune, (supY) jeNe UMcI ane nizcaLa pATa rAkhI che evA sAdhune (aThThAvaMdhaH) prayojana ane pakhavADiyAmAM eka vakhata kAThIo upara baMdha bAMdhanArane athavA prayojana pUratAM vadhAremAM vadhAre cAra ADA bAMdhanArane, (fmavAraH) kAraNa hoya to ja AsanathI uThatA, nahitara baddhAsane ja rahetA evA sAdhune, (bAvAvivaI) vastrAdi upAdhine taDake tapAvanAra evA sAdhune (miksa) IryAsamiti pramukha samitiomAM upayogavALA sAdhune, ( miva umiri giDanehaUITHIna pamaMMITIsa) dRSTi vaDe vAraMvAra paDilehaNa karavAnItapAsavAnI TevavALA ane rajoharaNAdi vaDe pramArjana karavAnI TevavALA sAdhune; AvA munirAjane (tAtA) je je prakAre te AcaraNone seve te prakAre (saMpane sujhaRIALmava) saMyama sukhathI ArAdhya thAya che, eTale AvA zuddha AcAraNavALA munine cAritra pALavuM sulabha thAya che (19) . 54 vAsAvAsaM pajjosaviyANaMkappainiggaMdhANa vA niggaMthINa vAtao uccaar-paasvnnbhuumiiopddilehitte| na tahA hemaMta-gimhAsu jahANaM vaasaasu|se kimAhubhaMte? vAsAsu NaM osannaM pANA ya taNA ya bIyA ya paNagA variyALAmavani (20) //617 II (vAsAvAsaM pajjosaviTANaM kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA tao uccAra-pAsavaNabhUmIo paDilehittae) comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIone 'ThallA ane mAtrAnI traNa jagyA paDilehavI kalpe. je ThallA-mAtrAnA veganenarokI zake evA azaktasAdhu-sAdhvIeupAzraya aMdaranI dUramadhya ane AsannaevItraNa jagyApaDilehavI ane jeThallAmAtrAmAvegane rokI zake evA zaktasAdhu-sAdhaeupAzrayabahAranI dUra, madhya ane AsannaevItraNa jagyApaDilehavI. banI zake tyAMsudhI sAdhu-sAdhvIe dUranI jagyApaDilevI,temAM aDacaNa Aveto madhya jagyA, ane temAM paNa aDacaNa AvetoThallA-mAtrA ane Asanna jagyA paDilehavI. (nAtaerbsaMta-vAsu) jevI rIte varSAkALamAM A traNa prakAranI bhUmi paDilehavAnuM che tevI rIte hemaMta ane grISma RtumAM nathI. ziSya pUche che ke- (te miAhuM maMte ?) he bhagavan! ema Apa kema kaho cho?, eTale varSAkALamAM traNa bhUmi paDilehavAnuM zuM kAraNa! guru mahArAja uttara Ape che- ke (borna ) prAyaH varSAkALamAM (pALA ya) zaMkhanaka, idragopa, kRmi pramukha jIvaDAM, (taUT va) 1. spaMDila-vaDInIti. 2. pesAba 3. daSTi vaDe yatnapUrvaka jIva-jaMtu aplAya ke vanaspatikAyAdi na hoya evI nirdoSa jagyAe ThallAmAtra mATe besavuM. ***************(286) ** * ****** * Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghAsa, (vIvAra paUIT) vanaspationA navAM utpanna thayelA aMkUrA, lIla-phULa eTale phUgI, (rivALAmavatti) ane bIjamAMthI utpanna thayelI vanaspati ghaNI thAya che, jethI comAsAmAM traNa prakAranI bhUmi paDilehavAnuM kahela che (20) . 55. vAsAvAsaM paJosaviyANaM kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA tao mattagAiM ginnhitte| taM jhaauthIrakatta, pAsavaMAttA tamatta (21) / 2aa pad II. (vIsAvAsaM pagoviyAdi bu; niALayA vA nALathI va to matta $ fpf1) comAsuM rahelA sAdhuo ane sAdhvIone traNa pAtra rAkhavAM kahyuM che, (saM 161-) te A pramANe (isvIramAM) Thalle javAnuM pAtra, (pAsavaraNa) mAguM karavAnuM pAtra, (vemataNa) ane zleSma-vaDanA pramukha mATe pAtra. kemake ThallA-mAtrAnuM pAtra na hoya, ane tethI bahAra pahoMcatAM sudhImAM ThallA-mAtrAno vega vadhAre vAra rokI rAkhalo paDe to rogotpatti pramukha AtmavirAdhanA thAya; vaLI varasAda varasato hoya to bahAra javAmAM saMyamanI paNa virAdhanA thAya. evI rIte AtmA ane saMyama rakSaNArthe zleSma mATe paNa pAtra rAkhavuM. 21. pa6. - vAsAvAsaM pajosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA paraM paJjosavaNAo golomappamANamitte vi kese taM rayaNiM uvaaynnvitte| ajeNaM khuramuMDeNa vA lukkasiraeNa vA hoyavvaM siyaa| pakkhiyA aarovnnaa| mAsie khuramuMDe addhamAsie kattarimuDe chammAsie loe saMvaccharie vA therakappe (22) // 9 / 57 // (vAsAvAsaM pajjosaviTANaM no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA paraM pajjosavaNAo golomappamANamitte fahere taMfiqvaUvitaU) comAsuM rahelA sAdhuo ane sAdhvIone asADI comAsA pachI gAyanA saMvA jevaDA sUkSma paNa keza rAkhavA kahyuM nahi. chevaTe te rAtri eTale bhAdaravA suda pAMcamanI rAtri ane hAlamAM bhAdaravA suda cothanI rAtri ullaMghavI kahyuM nahi. tAtparya ke- "yuvato piUT, nirvA verA vasAvA [; jinakalpIne dhruvaloca che, eTale teNe bAre mahinA niraMtara loca karavo, ane sthavirakalpIne varSAkALamAM nitya loca che, eTale teNe comAsAmAM nitya loca karavo" evuM vacana hovAthI, jo sAdhu samartha hoya to teNe comAsAnA cAra mahinA hamezA loca karAvavo joIe, kemake sAdhu-sAdhvIne loca vagara sAMvatsarika pratikramaNa karavuM kahyuM ja nahi. keza rAkhavAthI aplAyanI virAdhanA thAya, jaLanA saMsargathI temAM jU utpanna thAya,ane khajavALatAM te jU marI jAya athavA mastakamAM nakha vAgI jAya. AvI rIte saMyamavirAdhanA ane AtmavirAdhanA rUpa doSa lAge, tethI loca karAvavo joie. jo loca na karAvatAM astrAthI muMDana karAve athavA kAtarathI katarAve to paramAtmA zrI tIrthakaranI AjJA bhaMga karyAno mahAna doSa lAge, dekhAdekhIthI bIjA sAdhuonuM mana loca karAvavAmAM bhAMgI jAya, tethI mithyAtvaprarUpaNAno doSa lAge. astrAthI yA kAtarathI jU kapAI jAya, nApita-hajAma pazcAtmakarma kare, ane zAsanathI apabhrAjanA thAya, AvI rIte saMyamavirAdhanA ane AtmavirAdhanA rUpa ghaNA doSo lAge, tethI loca karAvavo e ja zreSTha che. (Mor puramuMDaLavAnudefsaravAho vaMsivA) Arya eTale sAdhue astrAthI muMDana karAvela athavAkezanuM lucana karAvela evA thavuM joie. eTale-utsargamArge to loca ja karAvavo joie, paNa koI sAdhu loca na ja sahana karI zake evo sukomaLa hoya, koI azakata sAdhu locanA kAraNe dIkSA choDI de tema hoya, to evA sAdhune apavAdamArge asAthI 1. hajAma hajAmata karyA pachI vastra astro vigere dhove te ahIM pazcAtkarma samajavuM. kramaznarakSarata+a+ (287) astika ***** Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phora phare akasIva parahUma + +* muMDana karAvavuM. muMDana karAvanAra sAdhue prAsuka pANIthI potAnuM mastaka palALavuM, ane hajAmanA hAtha paNa prAsuka pANIthI dhovarAvavA. (pavittA prApovaUT) comAsAmAM sAdhu-sAdhvIe pATanA baMdhanI paMdara paMdara divase AropaNA karavI. eTale pATa pramukhanA baMdhanathI dorIonA baMdha paMdara paMdara divase chUTA karI paDilehI yatanApUrvaka prajAne pAchA bAMdhI levA; athavA AropaNA prAyazcita sarvakALa paMdara paMdara divasa levuM, ane varSAkALamAM to vizeSa karIne levuM. (mAsaNa varamuMDe) loca karAvavAne azakta sAdhue astrAthI muMDana mahine mahine karAvavuM. (pramANi chattaramuMDe) je sAdhu muMDana paNa karAvavA asamartha hoya, athavA jenA mAthAmAM gUmaDAM Adi thayela hoya, te sAdhue kAtarathI keza katarAvavA, ane teNe paMdara paMdara divase gupta rIte keza katarAvA. muMDana karAvavAnuM prAyazcita nizIthasUtramAM kahyA mujaba laghumAsa ane kataravAnuM prAyazcita gurumAsa samajavuM. (ummati no saMvari vI. yeeQ) sthavirakalpamAM sthita evA vRddha sAdhuoe ghaDapaNathI jarjarita thavAne lIdhe tathA AMkhanA rakSaNa mATe che mahine athavA eka varase loca karAvavo arthAt taruNa sAdhuoe cAra mahIne loca karAvavo. (22) 57. vAsAvAsaM paJosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA paraM paJjosavaNAo ahigaraNaM vitte| peNaM niggaMtho vA niggaMthI vA paraM paJosavaNAo ahigaraNaM vayai, seNaM "akappeNaM ajo! vayasi"tti vattavye siyaa|pennN niggaMtho vA niggaMthI vA paraM paJosavaNAo ahigaraNaM vayai. seNaM nijahiyavye siyA (23) // 58 // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMdhINa vA paraM pajjosavaNAo ahigaraNaM vaittae) comAse rahelA sAdhuo ane sAdhvIone paryaSaNa pachI phlezakArI vacana bolavuM kahyuM nahi. (| nijhAMya vAM nA jhAMthI vA) je koI sAdhu athavA sAdhvI (paraM panosavaITo) jo paryuSaNa pachI (hira vavaDa) ajJAnathI klezakArI vacana bole to (se gavaDaQM MAvali tivALe sivA) tene kahevuM joIe-"he Arya tame anAcArathI bolo cho". eTale-"klezakArI vacana bolavuM e anAcAra hovAthI tamAre AvuM vacana bolavuM yogya nathI. kemake-paryuSaNa pahelAM athavA paryuSaNane divase paNa kadAcit je klezakArI vacana bolAyuM hoya, te to saMvatsarIpratikramaNamAM khamAvyuM, paraMtu paryuSaNa pachI paNa klezakArI vacana bolo cho te anAcAra che; mATe AvuM vacana na bolo". AvI rIte samajAvIne tene klezakArI vacana bolatAM aTakAvavA. paraMtu samajAvyA chatAM evAM vacana bolatAM na aTake tene zuM karavuM? te kahe che- (QM nA inovAnAMthI vA) je sAdhu athavA sAdhvI evI rIte vAravA chatAM (paraMpajhonavaUTo) paryuSaNa pachI (agira va4.) phlezakArI vacana bolo to (se nijhAhavardhva siyA) tene saMghathI bahAra karavo joie. jema saDI gayeluM pAna bIjAM pAnane paNa seDavI nAkhe tethI taMboLI te pAnane TopalAmAMthI bahAra kADhI nAkhe che, tema anaMtAnubaMdhikrodhAdinA AvezavALo sAdhu paNa vinaSTa ja che, ane bIjAone paNa kaSAyono hetubhUta bane tethI tene saMgha bahAra karavo. bIjuM dRSTAMta-kheTa'-nagaramAM rahetA khetI karanAra rudra nAme brAhmaNa eka vakhata varSAkALamAM kheDavA mATe haLa tathA baLada laIne khetaramAM gayo. haLathI kheDatAM teno eka gaLiyo baLada besI gayo, tene ubho karavA brAhmaNe paroNAthI ghaNA prahAra kya, chatAM te baLahIna baLada ubho na ja thayo. pachI krodhathI dhamadhamI rahelo rudra tene khetaranI mATInAM DhephAMthI mAravA lAgyo, mAratAM mAratAM traNa kyArAnAM DhephAMthI baLadanuM AkhuM zarIra DhaMkAi gayuM. chevaTe moTuM paNa mATIthI DhaMkAtAM zvAsa rUMdhAI javAthI te baLada 1. je nagaranI cAre tarapha dhULano killo hoya te kheTa kahevAya. **************** 288)**************** Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harInI rakama AvaratvapUNaKkeka kaTa karI kare che ? maraNa pAmyo. pachI pazcAttApa karato rudra gAmamAM AvI nyAtanA AgevAna puruSo pAse gayo, ane temane banelI hakIkata jANAvI. temaNe rudra ne kahyuM ke- "have tAro krodha zAMta thayo ke nahi?" rudra bolyo ke-"nA, haju mAro krodha zAMta thayo nathI." te sAMbhaLI brAhmaNoe te ugra krodhI rudrane jJAti bahAra karyo. evI rIte je sAdhu vigeree kopa zAMta na thavAne lIdhe paryuSaNa parvamAM khamatakhAmaNAM na karyA hoya tene saMgha bahAra karavA, ane upazAMta thayelane mULa prAyazcita devuM (23) 58. vAsAvAsaM paJjosaviyANaM iha khaluM niggaMthANa vA nigaMthINa vA ajeva kakkhaDe kaDue viggahe samuppajijJA, sehe rAiNiyaM khAmijAH rAiNie vi sehaM khaamijaa| (granthAgraM-1200) khamiyavyaM khamAviyavvaM, uvasamiyavvaM; uvasamAviyavvaM sumaisaMpucchaNAbahuleNa hoyavvaM / po uvasamai tassa natthi ArAhaNA, pona uvasamai tassa natthi ArAhaNA, tamhA appaNA ceva uvasamiyavvaM / te kimAhu bhNte?| uvasamasAraM khu sAmaNNaM (24) rApara (vAsavilaMpagoviyA 34ravarlDaniyAnuvAniyIkhavA) A pravacanane viSe comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIne (jhava vavaDe DuvA gahe samuppanikhA) jo Aje ja karkaza ane kaTu vigraha utpanna thAya to, eTale paryuSaNane divase ja UMcA zabdavALo tathA jakAra-makArAdirUpa kaDavAza bharelo kalaha thAya to, (che rAzi svAmijhA) nAno raknikane eTale moTAne khamAve. jo ke kaLacha karavAthI moTo paNa aparAdhI che, to paNa vyavahArathI nAnA moTAne khamAve. have jo dharma na pariNamavAthI ahaMkArane lIdhe nAnA moTAne na khamAve to zuM karavuM? te kahe che- (TIMva sekaMravAmiNI) moTo paNa nAnAne khamAve. (svanivardhva) sAdhue pote khamavuM, ane bIjAne khamAvavuM (4mayaO, qsamAviyaa) pote upazAMta thavuM, ane bIjAne upazAMta karavo, (samakSepuJUNIvahunega hovaO) rAga-dveSa rahita je buddhi te sumati, te sumatipUrvaka sUtrArtha saMbaMdhI pUchatAcha vizeSa prakAre karavI, athavA sukhazAtA pUchavI. tAtparya ke- jenI sAthe kaleza thayo hoya tenI sAthe nirmaLa cittathI vAtacIta karavI. have kaLaha karanAra bemAMthI jo ekakhamAve ane bIjo nakhamAve to zuM samajavuM?te kahe che- (jho vasaMmata natyiRIAUTI) je upazAMta thAya che tene ArAdhanA che, (navasanata natyi MIRIAMaa) ane je upazAMta thato nathI-khamAvato nathI tene ArAdhanA nathI. (tannA SMUT veva vamavalva) tethI prabhunI AjJAnI ArAdhanA icchanAra sAdhue pote to upazAMta thavuM ja. ziSya pUche che ke- (te vimA maM?) he bhagavAn ! ema Apa kema kaho cho? eTale bIjo upazAMta na thAya chatAM pote to upazAMta thavuM ja, tenuM zuM kAraNa? gurumahArAja uttara Ape che ke- (vasamaHTg sAmaUVi) upazamapradhAna ja zramaNya eTale sAdhupaNuM che, arthAt sAdhupaNAno sAra upazama ja che. ahIM eka jaNAnA ArAdhakapaNAnuM dRSTAMta kahe che | siMdhu ane sauvIra dezano svAmI tathA mahasenAdi dasa mugaTabaddha rAjAothI sevAto ane udayana nAme rAjA vItabhaya nagaramAM rAjya karato hato. tene vidyummAlI nAmanA deva pAsethI zrI mahAvIra prabhunI camatkArI pratimA prApta thai hatI. udayana rAjA tenI hamezAM pUjA-sevA karato. eka vakhate gaMdhAra nAme zrAvaka te pratimAnI pUjA karavA te nagaramAM Avyo, paraMtu te mAMdo thaI gayo. tene rAjAnI devadattA nAme dAsIe zuzruSA karI sAjo karyo, tethI saMtuSTathayelo gaMdhAra te dAsIne adbhuta svarUpa karanArI goLI ApI potAne sthAne gayo. te guTikA khAvAthI devadattA Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atizaya svarUpavatI thaI, tethI lokomAM te dAsInI suvarNaguLikA nAmathI prasiddhi thaI. A vakhate mALavA dezano svAmI ane cauda mugaTabaddha rAjAothI sevAto caMDapradyota nAme rAjA ujjayinI nagarImAM rAjya karato hato, te mahAvIra prabhunI pratimA sahita suvarNagulikAnuM haraNa karI gayo. te khabara paDatAM udayana rAjAe caDAI karI raNasaMgrAmamAM caMDapradyotane pakaDI bAMdhyo, ane tenA kapALamAM "mArI dAsIno pati evA akSara lakhAvyA. pachI tene sAthe lai potAnA nagara tarapha prayANa karato udayana rAjA varSAkALamAM rastAmAM AvelA dazapura nagaramAM rahyo, ane paryuSaNa parvane divase teNe pote upavAsa karyo. teNe rasoiyAne bolAvI kahyuM ke- "caMDapradyotane pUchI tenI icchA mujaba bhojana jamADaje'. hukama mujaba rasoiyAe tenI pAse jai kahyuM ke-"Aje mahArAjAne upavAsa che, tethI Apane je jamavuM hoya te kaho. caMDapradyote vicAra karyo ke-"Aje mane judo besADI jherathI mArI nAkhavAno prapaMca Adaryo jaNAya che!" ema dhArI te bolyo ke huM paNa zrAvaka chuM, tethI mAre paNa Aje upavAsa karavo che'. rasoiyAnA mukhathI hakIkata sAMbhaLI udayana rAjAe vicAryuM ke-"e dhUrtatAthI bolyo che, to paNa mAro to sAdharmika che, mATe tene khamAvyA vagara mAruM pratikramaNa zuddha na thAya". ema vicArI udayana rAjAe tene baMdhanathI mukta karI, tenuM sarvasva pAchuM ApI, tenA kapALamAM "mAro dAsIno pati' evA je akSaro lakhAvyA hatA tenA AcchAdana mATe potAno mugaTapaTTa Apyo. pachI teNe caMDapradyotane khamAvI satkArapUrvaka ujjayinI nagarI mokalI dIdhI. ahIM udayana rAjA upazAMta thayela hovAthI tenuM ja ArAdhakapaNuM che, paNa caMDapradyota upazAMta na thayela hovAthI tenuM ArAdhakapaNuM nathI. bannenA ArAdhakapaNAnuM dRSTAMta-eka vakhata kauzAMbImAM samavasarelA zrI mahAvIra prabhune vaMdana karavA sUrya ane candra potAnA mULa vimAne AvyA. caMdanA sAdhvI upayoga rAkhavAmAM kuzaLa hatA, tethI prakAza hovA chatAM te vakhatasUrya AthamavAno samaya jANI te potAne sthAne cAlyAM gayAM. paNa mRgAvatI sAdhvIne prakAza dekhavAthI samayanI khabara na rahI, tethI prabhunI dezanA sAMbhaLatAM besI rahyA. have sUrya-candragayA tyAre aMdhakAra phelAI rahyo, tethI bhayabhIta thayelA mRgAvatI upAzraye AvI IriyAvahI paDikkamI AtmAnI niMdA karavA lAgyA, ane sUI gayelA caMdanA pravartinI pAse AvI temane namana karI pagacaMpI karatAM bolyAM ke- "he svAminI! mAro aparAdha kSamA karo'.caMdanAe caMdana jevI zItaLa vANIthI kahyuM ke he bhadra! tamArA jevI kulIna sAdhvIne Ama karavuM yukta nathI." mRgAvatI bolyAM ke havethI huM Avo aparAdha nahi karuM. ema kahetAM caMdanabALAnA pagamAM paDyAM, ane AtmAnI niMdA karatAM vAraMvAra khamAvavA lAgyA, teTaLAmAM pravartinIne nidrA AvI gai. mRgAvatIe zuddha aMtaHkaraNathI evI rIte khamAvatAM kevaLajJAna prApta karyuM. A vakhate caMdanAnA hAtha pAse AvatA sarpane mRgAvatIe kevaLajJAnathI joyo, tethI te hAtha tyAMthI khaseDI lIdho. potAno hAtha khaseDavAthI caMdanabALA jAgI gayAM ane pUchayuM ke-mAro hAthe kema khaseDayo?" mRgAvatIe kahyuM ke-"sarpa AvavAthI meM Apano hAtha khaseDyo". caMdanAe pUchayuM ke-AvA gADha aMdhakAramAM tame sarpa kevI rIte dekhyo?" mRgAvatIe kahyuM ke-"ApanA pratApathI." caMdanAe pUchayuM ke-"zuM tamane kevaLajJAna thayuM che?" mRgavatIe kahyuM ke ApanI kRpAthI." te sAMbhaLI mRgAvatIne kevaLajJAna thayeluM jANI, "are! meM kevalInI AzAtanA karI" ema ciMtavatAM caMdanA pravartinI mRgAvatIne khamAvavA lAgyAM, ane mithyA duSkRta devA lAgyAM. evI rIte khamAvatA caMdanAe paNa kevaLajJAna prApta karyuM. ahIM caMdanA ane mRgAvatI bannenuM ArAdhakapaNuM che. AvI rIte caMdanA ane mRgAvatInI peThe kharA aMtaHkaraNathI mithyAduSkata eTale "micchAmi yuvakanuM devuM paNa kuMbhAra ane kSullakanI peThe upalaka devuM nahi. te A pramANe-koI kuMbhAra mATInAM vAsaNa ghaDIne taDake sukavato, tene Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************(jIvaBtpa NabharI *********** eka kSullaka eTale laghuziSya kAMkarA mArIne kANAM karI nAkhato. kuMbhAre kahyuM ke-"mahArAja! vAsaNa phoDo nahi. zullaka bolyo ke "micchAmi dues'. kuMbhAre jANyuM ke have vAsaNa phoDaze nahi. paraMtu celAjIe to e dhaMdho cAlu ja rAkhyo, ane kuMbhAra nA pADe tyAre micchAmiDuvaDaMbole. AthI krodhe bharAyelo kuMbhAra kAMkaro lai te ziSyanA kAnamAM bharAvI masalavA lAgyo, tethI duHkha pAmato celo bolyo ke huM pIDAu chuM'. kuMbhAra bolyo ke "micchAmi duvaDuM.' AvI rIte ziSya vAraMvAra "huM pIDAu chuM" ema kahevA lAgyo, tyAre kuMbhAra paNa maifma kuvAvaDuM vAraMvAra bolavA lAgyo. evI rIte vAraMvAra pApa karavAM ane vAraMvAra micchAmi yuvavADuM devuM tethI kAMi kAryasiddhi thAya nahi, mATe kharA aMta:karaNathI micchAmi duvaDuM devuM joie. (24) . 59. vAsAvAsaM paJjosaviyANaM kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA tao uvassayA ginnhitte| taM veubviyA paDanehA, sAjhiyA pamannA (2 1) { $aa 60 | (vAsAvAsaM goviyAdi UDu ninyA vA niriyALa vA to varUfhatI) comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIone jIvAta-jaLAdinA upadravanA bhayathI traNa upAzraya karavA kahyuM che. (taM veDavivA paDatte) te traNa upAzrayamAM be upAzrayane vAraMvAra paDilehavA eTale dRSTithI dekhavA, (bhAgavA pamaMMI) ane je upAzraya upabhogamAM Avato hoya tenuM pramArjana karavuM. tAtparya ke- comAsAmAM je upAzrayamAM sAdhuo rahyA hoya te upAzrayanuM savAramAM, sAdhuo bhikSAe jAya tyAre-madhyAnhe, ane paDiLehaNa vakhate eTale trIjA pahorane aMte, ema traNa vakhata pramArjana karavuM, ane comAsA sivAyanA kALamAM be vakhata pramArjana karavuM. jo upAzrayamAM jIvAtano upadrava na hoya to A vidhi samajavo, paNa jo jIvAtano upadrava hoya to vAraMvAra tenuM pramArjana karavuM. bAkInA be upAzrayane pratidivase dRSTithI dekhavA, jethI tyAM bIjo koI nivAsa athavA mamatva na kare, ane te be upAzrayanuM dara trIje daMDAsaNathI pramArjana karavuM. 25). 60. vAsAvAsaM paJjosaviyANaM niggaMthANA vA niggaMthINa vA kappai annayariM disi vA aNudisiM vA avagijjhiya avagijjhiya bhatta-pANaM gvesitte| se kimAhuM bhaMte? osaNaM samaNA bhagavaMto vAsAsu tavasaMpauttA bhavanti, tavassI dubbale kilaMte mucchinna vA pavaDigja vA; tAmeva disiM vA aNudisiM vA samaNA bhagavaMto paDipAgarantui (26) // 9 / 61 // (vAsAvAraMpaLovivaIMniriALA vAniyALavA) comAsuM rahelA sAdhuo athavA sAdhvIone (purU anna kiMvA prastutiM vA vADrAya pravAAima-paITH THU) pUrvAdi koI paNa dizAne athavA agni-naiOMtyAdi vidizAne udezIne-kahIne bhAta-pANInI gaveSaNA karavI kahyuM che, eTale-comAsuM rahelA sAdhusAdhvI bhAta-pANInI gaveSaNA karavA jAya, tyAre huM amuka dizAmAM athavA vidizAmAM jAu chuM' ema upAzrayamAM rahelA bIjA sAdhu-sAdhvIne kahIne jAya. ziSya pUche che ke- ( himAThuM maMte?) he bhagavAn ! Apa ema sA kAraNathI kahocho?eTale bIjA sAdhuone kahIne bhAta-pANI mATe javuM kahyuM enuM kAraNa? gurumahArAja uttara Ape che- (bosaUU samaMA mAvaMto vIsAsu tava saMpaDatA manti) varSAkALamAM prAye karIne zramaNa bhagavaMto chaa pramukha tapasyA karanArA hoya che, tavaNI dune vinaMte muMi vA pAMDaM vA) te tapasvIo tapasyAne lIdhe durbaLa zarIravALA ane tethI ja cAlatAM cAlatAM thAkI gayA chatAM rastAmAM kadAca mUccha pAme athavA koi ThekANe paDI jAya, ane tethI vakhatasara Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpasUtram upAzraye na AvyA hoya to (tAmevavisiM vA aNuvisiM vA samaLA mAvaMto paDipanti) upAzrayamAM rahelAM zramaNa bhagavaMto te ja dizAmAM athavA vidizAmAM jai tenI zodha kare, ane upAzraye lAvIne tenI sA2vA2 kare. paNa jo upAzrayamAM rahelA sAdhuone kahyA vinA gayA hoya to teo kyAM zodha kare? mATe bIjA sAdhuone kahIne bhAtapANI mATe javuM (26) .61. Avavu vAsAvAsaM pajosaviyANaM kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA jAva cattAri paMca poyaNAI gaMtuM DiniyattA | aMtarAviya se kappai vatthae, no se kappai taM rayaNiM tattheva uvAyaNAvitta (27) / 9 / 62 // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM kappara niggaMthANa vA niggaMthINa vA jAva cattAri paMca joyaNAiM gaMtuM paDiniyattae) comAsuM lAsAonavarSAktvaauSadha vaidyAdimATeathavA koiglAnasAdhunIsAravAramATeupAzrayathIcAraathavApacayojanasudhIjavuM ( baMtA vi ya ze ppapha vaLya) kAma patI gayA pachI pAchA AvatAM kadAca potAnA sthAna sudhI pahoMcavAno azakta hoya to tene pAchA AvatAM vacamAM paNa rahevuM kalpe; kemake tyAM na rokAtAM yathAzakti cAlavAthI vIryAcAranuM ArAdhana thAya, ( no se UmAM tA tyAM tagheva vAghaLAvitta) paraMtu auSadha-vaidyAdi je kAma mATe jyAM gayA hoya te kAma je divase patI gayuM hoya, te divasanI rAtri te sAdhune tyAM ja ullaMghavI kalpe nahi. tAtparya ke- je kAma mATe je sthale sAdhu gayA hoya teNe te kArya patI jatAM, potAne sthAne AvavA mATe tyAMthI jaldI bahAra nIkaLI javuM. (27) . 62. icceyaM saMvacchariyaM therakappaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacaM sammaM kAeNa phAsittA, pAlittA, sobhittA, tIrittA, kiTTittA, AgahittA, ANAe aNupAlittA atthegaiyA samaNA niggaMthA teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhanti, bujjhanti muccanti pariNivvainti savvadukkhANamaMtaM karenti atthegaiyA ducceNa bhavaggaNaM sijjhanti pAva aMtaM karenti / atthegaiyA tacceNaM bhavaggahaNeNaM jAva aMtaM karenti / satta-'TTha bhavAdaLArUM muLa nAmatti (28) | 15 63 / / (rUvvayaM saMvamAM te vapnuM) e pramANe pUrve dekhADelA 'sAMvatsarika sthavirakalpane (anutta bAvaI) sUtra mujaba, kalpa pramANe, (86AmamAM ahAtattva) jJAnadarzana ane cAritrarUpa mArga mujaba, tathA jevI rIte bhagavaMte satya upadezela che te ja pramANe (mamAM gaNasittA) samyakaprakAre kAya vacana ane mana vaDe sevIne (pAlittA, omittA) vaLI te sthavikalpane pAlIne eTale aticArathI tenuM rakSaNa karIne, vidhipUrvaka ka2vA vaDe zobhAvIne, (tImattA, vidhRittA) yAvajjIva ArAdhavA vaDe tene pAra pahoMcADIne, bIjAone teno upadeza ApIne ('hittA) yathokta karavAthI ArAdhIne, ( bALA anupAlittA) ane te sthavikalpane jevI rIte bIjAoe pahelA pALyo che tevI rIte jinezvaranI AjJA mujaba pote paNa pAchaLa pAlIne, (boLavA samaLA niAMvA teva mavagnahoLa siAnti) evA keTalAka zramaNa nigrantho hoya che ke jeo te sthavira kalpanA atyuttama pAlana vaDe te ja bhavamAM siddha eTale kRtArtha thAya che, ( vuAnti) kevalajJAna rUpa bodha pAme che, (muLvanti) karmarUpa pAMjarAthI mukta thAya che, (pari--ivvajJanti) samagra saMtApa rahita thAya che (savvavuvAvALamaMtaM renti) ane zarIra tathA mana saMbaMdhI sarva 1. comAsA saMbaMdhI. 2. sthavirakalpI sAdhu-sAdhvIo AcArane. 3. jema sUtramAM kahyuM che te mujaba paraMtu sUtrathI viruddha nahi. 4. je pramANe ahIM kahyuM che te pramANe karavuM e kalpa eTale AcAra che, anyathA vartavuM e akalpa eTale anAcAra che, tethI ahIM kahelA kalpa pramANe. 5. mULasUtramAM kAya zabda lakhela che, upalakSaNathI vacana ane mana samajavAM. 292 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***4 zrIkalpasUtram duHkhono nAza kare che. (balve DvA Tubvega mavAhonuM ziAnti, pAva aMta inti) keTalAka te sthavira kalpanA uttama pAlana vaDe bIje bhave siddha thAya che; yAvat zarIra tathA mana saMbaMdhI sarva duHkhono nAza kare che. (balpheDvAtandref mavAhonuM nAva aMta varenti) keTalAka tenA madhyama pAlana vaDe trIje bhave siddha thAya che, yAvat-zarIra tathA mana saMbaMdhI sarva duHkhono nAza kare che. ( satta-4 mavaLagADuM puLa nAmanti) ane keTalAka tenA jaghanya pAlana vaDe paNa sAta-ATha bhavane ullaMghatA nathI eTale enI jaghanya ArAdhanA vaDe paNa sAta-ATha bhavamAM to avazya mokSe jAya che (28) .63. te kANaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihe nagare guNasilae ceie bahUNaM samaNANaM bahUNa samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAviyANaM bahUNaM devANaM bahUNaM devINaM majjhagae ceva evamAikkhai evaM bhAsa evaM paNNavei, evaM paruvei posavaNA kappo nAmaM ajjhayarNa saahaM aheraaM sakAraNaM sasuttaM saatthaM saubhayaM savAgaraNaM bhujo bhujo uvadaMsei tti bemi // 9 / 64 // (tenuM vagatenuM tenuM samAM) te kALe eTale cothA ArAne cheDe ane te samaye eTale zrImahAvIra prabhu rAjagRha nagaramAM samavasaryA te avasare (samane maLavuM mahAvIre) zramaNa bhagavAn zrImahAvIre (rAyazio nagare muLasita ghe) rAjagRha nagaramAM guNazilaka nAmanA caityamAM (vAM mamaLAnuM cAM samaLInuM ) ghaNA sAdhuo, ghaNI sAdhvIo, (vahUNaM sAvadyALa vahUmAM sAvidyAnuM) ghaNA zrAvako, ghaNI zrAvikAo, (vaLayevALa vAMkevInuM mA deva ) ghaNA devo ane ghaNI devIonI madhyamAM ja beThA hatA. (vamA vaDu, vaM mAsara, vaM paLavera, vaM pavek patnosavaLA vo nAmaM bAvaLa) paryuSaNAkalpa nAmanA adhyayanane A pramANe kahyuM, A pramANe vacana yoga vaDa bhAgyuM, A pramANe phaLa kahevA vaDe jaNAvyuM, ane A pramANe darpaNanI jema zrotAonA hRdayamAM saMkramAvyuM. paryuSaNakalpa adhyayana kevuM? te kahe che- (sabaduM) prayojana sahita, paNa niSprayojana nahi, (sahei) hetu eTale nimitta, jema-sAdhuoe, AcArya-upAdhyAyAdine pUchIne badhuM karavuM teno zo hetu? teno uttara Apyo keAcAryAdi lAbhA-lAbhane jANe che; ityAdi hetuo sahita, (saraLa) kAraNa eTale apavAda, jema vaidyaauSadhAdi mATe gayela sAdhune kAma patI gayA pachI te ja divase potAne sthAne pahocavuM kalpa, paraMtu te ja divase potAne sthAne pahocavAnI zakti na hoya to ''aMtarA vi ya e ppaDa, 8ne te sAdhune vacamAM rahevuM vai '' e apavAda batAvyo, ityAdi apavAda sahita, (mammutta sabAM samamAM) sUtrasahita, arthasahita, ane sUtra tathA artha e ubhaya sahita, (savAraLa) pUchelo artha kahevo te vyAkaraNasahita (muimunnovayaMsettivemi) AvA prakAranA paryuSaNAkalpa adhyayanane zrImahAvIra prabhue vAraMvAra upadezyuM. zrIbhadrabAhu svAmI potAnA ziSyone kahe che keje pramANe zrImahAvIra prabhue parSadAnI madhyamAM upadezyuM te ja pramANe huM tamone kahuM chuM. A vAkyathI graMthakArazrIbhadrabAhusvAmI jaNAve che ke- A grantha meM svamatikalpanAthI banAvyo nathI paNa prabhunA upadezanA parataMtrapaNe banAvyo che. 64. // pajjosavaNAkappo nAma dasAsuakkhaMdhassa aTThamaM ajjhayaNaM samattaM // A pramANe paryuSaNAkalpa nAmanuM dazAzrutaskaMdhanuM AThamuM adhyayana samApta thayuM. // samAcArI samAptA // navamuM vyAvyAne samAptam|| // iti mahopAdhyAya zrI zAntivipayagaNiziSya paNDita zrIkhImavipayagaNiviracitakalpabAlAvabodhe navamaM vyAkhyAnam // 293 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****** ********zrIkalpa sUtram SAHASREKHA # // bAlavabodhakArasya prazastiH // zrItapagaNagaganAGgaNa-dinamaNayaH prAstakumatatimirabharAH / zrI akabaranRpapUjyA, hIravijayasUrayo'bhUvan // 1 // tatpaTTe guNanidhayo-bhUvan zrIvijayasenasUrIndrAH / zrIvijayatilakagurava-statpaTTamadIdipan dIprAH // 2 // tatpaTTe vijayante, zrIvijayAnandasaMjJasUrivarAH yuvraajvijyraajaa-'bhidhsuuriprbhRtimunimhitaaH||3|| tesAM vijayini rAjye, prbhuutgunnrtnrohnnaistulyaa| buddhijitadevaguravo, devavijayakovidAAsan // 4 // tesAM ziSyA virakhyAta-kIrtakaH zAntarasasudhAzazinaH / zrIzAntivijayasaMjJAH, samabhUvan vAcakazreSThAH // 5 // tacchiSyaravImavijayo, budha itthaM lokabhAsayA vyaliravat / zrIkalpasUtravArtika-metad bAlAvabodhakR te||6|| varse muni-gagana-girikSamAmite (1707) rAdhamAsi sitpksse| gurupuSparAjiSaSThayA - mhmmdaavaadvrngre||7|| zrIjayavijayavizArada-ziSyazrImeruvijayasaMjJabudhAH yuktAyukta vivecana-miha cakustadvidAM shresstthaaH||8|| kicA'tra kalpavArtika-liravanaprayatne hi nyUnamadhikaM vA / yad bhavati tadiha sarvaM, vizodhanIyaM kSamAnAyaiH // 9 // maMgalaM pAThakAnAM ca, vAcakAnAM tathaiva ca / lekhakAnAM bhavatu vA, yaH kartA tasya maMgalam // 10 // caturdazapUrvadhara-zrutakevali-obhadrabAhusvAmiviracitaMpaNDitazrIkhomavijayagaNikRtagurjarabAlAbabodhasamalaGkRtam // zrI kalpasUtraM smaaptm|| Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________