Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सार्थबोधat टीका प्र. श्रु. अ. १० समाधिस्वरूपनिरूपणम्
१०१
शीलः साधुः- चरेत्-संयमानुष्ठाने विचरेत् संयमानुष्ठानं कुर्यादिविशावः, तथा'पाणे पुढोवि सत्ते' माणान् पृथक् पृथक् पृथिव्यादिकायेषु सत्वान् सूक्ष्मवादरादिभेदभिन्नान् कथं भूतान् तान् जीवान् तत्राह - ' दुक्खेण' दुःखेनासातावेदनीयोदयरूपेण दुःखयति - पीडयतीति दुःखम् - अष्टप्रकारकं कर्म, तेन कर्मणा 'अट्टे' आन्- परिपीडितान् । परितप्यमाणे' परितप्यमानान् - संसाराग्नौ स्वकृतकर्मणा परिषच्यमानान् जीवान् 'पासाहि' पश्य अवलोकय । यतोऽते के जीवाः स्वकृतकर्मणा प्रतिबद्धाः सन्तो दुःखेन पीडिता भवन्तो दृश्यन्ते । स्त्रीषु सर्वथा जितेन्द्रियो भवन् साधुः कर्मबन्धनेभ्यो मुक्तः शुद्धः शुद्धसंयमं परिपालयेत् । सर्वे जीवाः स्वकृतदुष्कृतपापपाशबद्धा दुःखमनुभवन्तीति भावः ॥ ४ ॥
I
स्पर्शेन्द्रिय के पतंग चक्षुरिन्द्रिय के वशीभूत होकर भ्रमर घ्राणेन्द्रिय के और मीन (मच्छी) सिर्फ जिवेन्द्रिय के वशीभूत होकर अपने प्राण गवाते हैं तो जो मनुष्य पाँचों इन्द्रियो के वशीभूत होगा वह सर्व नाश से कैसे बच सकता है ? अतः बाह्य और आभ्यंतर समस्त संग से परिवर्तित मुनि संयम का ही अनुष्ठान करे ।
इस संसार में पृथ्वी काय आदि सभी प्राणी, चाहे वे सूक्ष्म हो या बादर, असातावेदनीय कर्म के उदय से जनित दुःखो से पीड़ित हो रहे हैं और अपने किये कर्मों से संसार रूपी अग्नि में पच रहे हैं, यह देखो ।
सार यह है कि साधु स्त्रियों के विषय में सर्वथा जितेन्द्रिय होता हुआ वध बंधन आदि से मुक्त होकर शुद्ध संयम का परिपालन करे । सभी जीव अपने किये पापों के पाश में बद्ध हो कर दुःख का अनुभव कर रहे हैं ||४||
(નાક) ઇન્દ્રિયના ધર્મને વશ થઈને અને માછતુ કેવળ જડ્વા ઇંદ્રિયના ધમને વશ થઈને પાત પેાતાના પ્રાર્થેા ગુમાવે છે, તે જે મનુષ્ય પાંચે ઇન્દ્રિયેશને વશ થાય તે સર્વનાશથી કેવી રીતે ખચી શકે?
ખા અને આભ્યન્તર દરેક પ્રકારના સ ગથી અલગ રહીને મુનીએ સંયમનું જ અનુષ્ઠાન કરવુ..
આ સૌંસારમાં પૃથ્વીકાય વિગેરે સઘળા પ્રાણિયા ચાહે તેએ સૂક્ષ્મ હોય અથવા માદર હૈ।ય અસાતાવેદનીય કમના ઉદયથી થવાવાળા દુખે થી પીડા પ મી રહ્યા છે, અને પાતે જ કરેલા કર્માંથી સ’સારરૂપી અગ્નિમાં રધાતા રહે છે. આ જુએ,
કહેવાને સારાંશ એ છે કે—સાધુએ શ્રી સંબંધી વિષયમાં સર્વ પ્રકારે જીતેન્દ્રિય થઈને વધ અધન વિગેરેથી મુક્ત થઈને શુદ્ધ એવા સય મનું પાલન કરવુ સઘળા જીવા પાતે કરેલા પાપાના વશમાં અદ્ધ થઈને દુઃખનેા અનુભવ કરી રહ્યા છે, જાા