Sutrakrutanga Sutram Part 03

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 501

सार्थबोधिनी टीका प्र. क्षु. अ. १५ आदानीयस्वरूपनिरूपणम्
४८९
टीका - यः घादिकर्म चतुष्टयान्तकत्वेन 'वितिमिच्छाए' विचिकिस्तायाः विचिकित्सा - चित्तविप्लुतिः संशयज्ञानमित्यर्थः, तस्याः संशय, विपर्ययमिथ्याज्ञानानाम् अन्तको विनाशको भवति निस्संशयज्ञानवान् भवतीत्यर्थः । अयमाशयःसंशयकारणतावरणकर्मणः क्षयात् संशयादिज्ञानानामन्ते वर्त्तमानः यो महापुरुषः घातिकर्मचतुष्टयानां विनाशको भवन् सन् निरस्तसंशय विपर्ययमिथ्या ज्ञानो भवति । 'से' स एव महापुरुषः 'अणेलिस' अनीदृशम् - अनन्यसाधारणम् 'जाणई' जानाति, न वत्सदृशोऽन्यः कश्विद् विद्यते यः सर्वक्ष्मवादधर्मात्मकं सामान्यविक्षेपात्मकं वा पदार्थसार्थं जानीयात् । स हि सर्व पदार्थजातं सामान्यविशेषरूपेण तदुभयसंचलिततयैव जानाति। एतावता मीमांसकमतमपाकृतम्,
टीकार्थ - जो महापुरुष चारों घातिक कर्मो का क्षय कर देता है, यह विविear 'चित्त विप्लव' का अर्थात् संशय, विपर्यय और अनयवसाय का भी विनाशक होता है निःसंशय ज्ञान से सम्पन्न होता है। आशय यह कि जो महापुरुष संशय आदि के कारण भूत कर्म का क्षय हो जाने से संशयादि से ऊपर उठकर चार घातिया कर्मों का विनाशक होता है । उसमें संशय या विपर्यय रूप मिथ्याज्ञान नहीं होता, ऐसा पुरुष अनन्यसदृशदर्शी होता है अर्थात् उसके समान वही होता है, अन्य कोई नहीं जो समस्त सुक्ष्म बादर आदि अनन्तधर्मा मक पदार्थों को जान सके, वह परस्पर मिले हुए सामान्यविशेषमय पदार्थों को जानता है ।
इस कथन के द्वारा मीमांसकमत का निराकरण किया गया है। ટીકા —જે મહાપુરૂષ ચારે ઘાતિયા કર્મો ના ક્ષય કરીદે છે, તે વિચિ કિત્સા ‘ચિત્ત વિપ્લવ’ ના અર્થાત્ સંશય, વિપર્યય અને અધ્યવસાયને પણુ વિનાશકરનારા હાય છે નિ સંશય-સ`શય વગરના જ્ઞાન થી યુક્ત હાય છે. કહેવાના આશય એ છે કે જે મહાપુરૂષ સંશય વગેરેના ક્ષય થઈ જવા થી સશય વિગેરેની ઉપર રહીને ચાર નાશ કરનારા હાય છે, તેમાં સશય અથવા વિષય રૂપ નથી, એવા પુરૂષ અનન્ય સાશદર્શી હાય છે, અર્થાત્ તેની સમાન એજ હાય છે, અન્ય કાઈ તેવા થઇ શકતા નથી અર્થાત્ સૂક્ષ્મ, ખાદર વિગેરે અનંત ધમ વાળા પદાર્થાને જાણી શકે તેમ હેાતા નથી તે પરસ્પર મળેલા સામાન્ય અને વિશેષમય પદ્મા ને જાણે છે.
કારણભૂત કૅમ ઘાતિયા ક્રર્માના મિજ્ઞાન હોતુ
આ કથન દ્વારા મીમાંસકાના મતનું
નિરાકરણૢ કરવામાં આવેલ છે.
सू० ६२