Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १२ समवसरणस्वरूपनिरूपणम् २९६ यता:-यतनावन्तः (विषणमंति) विप्रणमन्ति-संयमानुष्ठाने नम्री भवन्ति (य) च तथा (एगे) एके-केचनाऽल्पसचाः (विण्णत्तिधीरा) विज्ञप्तिधीराः-ज्ञान धीराः संयमज्ञानमात्रसन्तोषिताः (हवंति) भवन्ति किन्तु संयमानुष्ठानं क्रियया नाचरन्तीति ॥१७॥
टीका-'ते' ते-प्रत्यक्षज्ञानिनो विदितवेधा वा तीर्थकरगणधरादयों 'दुगु छमाणा' जुगुप्समानाः पापं कर्म निन्दन्तः सन्तः 'भूयाहिसंकाई' भूतामिंशकया-त्रसस्थावरमाण्युपमर्देशङ्कया 'णे' नैव 'कुव्वंति' कुर्वन्ति-न स्वयं प्राणातिपाताघष्टादशपापस्थानानि समाचरन्ति 'न कारवंति' न कारयन्ति नान्यं तदाचरणार्थ प्रेरयन्ति उपलक्षणात् पापस्थानानि समाचरन्त मन्यं नानुमोदयन्ति किन्तु ते 'धीरा' धीराः परीषहोपस रचलनशीलाः 'सया' सदा निरन्तरम् 'जया' यता:धीर पुरुष निरन्तर यातनावान होते हैं और संयम के अनुष्ठान में नम्र होते हैं । किन्तु कोई कोई सत्त्वहीन अन्यदर्शनी ज्ञानशूर ही होते हैं। संयम के ज्ञान में तो कुशल होते हैं पर उसका आचरण नहीं करते।१७।
टीकार्थ-वे प्रत्यक्षज्ञानी या जानने योग्य पदार्थों को जानने वाले परोक्षज्ञानी तीर्थंकर गणधर आदि पापकर्म की दुगुंछा-निषेध करते है। त्रस और स्थावर जीवों के उपमर्दन (विराधना) की आशंका से न स्वयं हिंसा आदि अठारह पापस्थानों का सेवन करते हैं, न दूसरों को सेवन करने की प्रेरणा करते हैं और (उपलक्षण से) न पापस्थानों का सेवन करने वाले का अनुमोदन ही करते हैं। वे धीर पुरुष परीषहों ओर उपसगों से चलायमान न होते हुए निरन्तर यतनावान होते हैं મદના પણ કરતા નથી. એવા તે ધીર પુરૂષે હમેશાં યતનાવાન રહે છે. તેમજ સંયમના અનુષ્ઠાનમાં નમ્ર હોય છે. પરંતુ કઈ કઈ સત્વ વગરના અન્ય દર્શનવાળા જ્ઞાન સૂરજ હોય છે. સંયમના જ્ઞાનમાં તે તેઓ કુશળ હોય છે. પરંતુ તેઓ તેનું આચરણ કરતા નથી, ૧
ટીકાથ–તે પ્રત્યક્ષ જ્ઞાની અથવા જાણવા ગ્ય પદાર્થને જાણવાવાળાએ પક્ષ જ્ઞાની તીર્થકર ગણધર વિગેરે પાપકર્મની શું છાનિષેધ ४रे छ, त्रस भने स्था१२ ७वान मन (विराधना) नी माथी स्वय:હિંસા વિગેરે અઢાર પ્રકારના પાપ સ્થાનેનું સેવન કરતા નથી. તથા બીજાઓને તેનું સેવન કરવાથી પ્રેરણા કરતા નથી, અને (ઉપલક્ષણથી) પાપસ્થીનેનું સેવન કરવાવાળાનું અનુમોદન કરતા નથી. તે ધીર પુરૂ પરીષહ અને ઉપસર્ગોથી ચલાયમાન ન થતા હમેશાં યતનવાનું રહે છે. અને વિનય
