Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १५ आदानीयस्वरूपनिरूपणमें ... ४८५ ___ अन्वयार्थ:-यो महापुरुषः (दसणावरणंतए) दर्शनावरणान्तकः दर्शनावरणीयकर्मान्तकर्ता दर्शनग्रहणेन घातिकर्मचतुष्टयक्षपक इत्यर्थः, अतएव (ताई) पायी सदुपदेशदानेन पाणिनां संसारदुःखदावानलात् रक्षकः, अथवा (ताई) इति सम्यग्ज्ञानवान् , तथा (गायओ) ज्ञायक:-उत्पादादि धर्मयुक्तपदार्थानां ज्ञाता, यद्वा-(णायओ) नायकः-यथावस्थितवस्तुमतिपादकत्वेन प्रणेता, एतादृशः सः (जमतीय) यदतीतम्-अतीतकालिकं, यत् (पडप्पन्न) प्रत्युत्पन्न-वर्तमानकालि. कम् , यच्च (आगमिस्स) आगमिष्यत् अनागतकालभाविवर्त्तते (तं सव्वं) तत्सर्व समस्तं पदार्थजातं (मन्नई) मन्यते यथावस्थिततया जानाति स सर्वज्ञः सर्वदर्शी भवतीति भावः ॥१॥ जो 'आगमिस्सं-आगमिष्यत्' भविष्यकाल में होने वाला है 'तं सर्वतत्सर्वम्' वह समस्त पदार्थ जात 'अन्नई-मन्यते' यथावस्थितरूपसे जानते हैं वह सर्वज्ञ और सर्वदर्शी कहा जाता है ॥१॥ ___अन्वयार्थ-जो महापुरुष दर्शनावरणीय कर्म का अन्त करने वाला है अर्थात् दर्शन शब्द के ग्रहण से चारों घातिया कर्मों का क्षय करने वाला है और इस कारण जो वायी है सदुपदेश देकर प्राणियों की संसार के दुःख रूपी दावानल से रक्षा करता है अथवा ताई अर्थात् सम्परज्ञानवान् है। तथा उत्पाद व्यय और धौव्य से युक्त पदार्थों का ज्ञाता है या नायक अर्थात् यथार्थ वस्तुस्वरूप का प्रतिपादन करनेवाला नेता है । वह अतीतकालीन, वर्तमानकालीन और भविष्यकालीन समस्त पदार्थों को यथार्थरूप से जानता है अर्थात सर्वज्ञ और सर्वदर्शी है ॥१॥ मिष्यत् भविष्यमा वानाछे. 'त सव्व तत्सर्वम्' ते सघणा हा समूडन 'मन्नई-मयन्त' यथास्थित पणे नये छे. सर्वज्ञ भने सशी है. વાય છે. ૧
અન્વયાર્થ—જે મહાપુરૂષ દર્શનાવરણીય કર્મનો અંત કરવાવાળા છે અર્થાત્ દર્શન શબ્દના ગ્રહણથી ચારે ઘાતિયા કર્મો ક્ષય કરવાવાળા છે અને તે કારણે જેઓ ત્રાયી છે સદુપદેશ આપીને સંસારના દુખરૂપી, દાવાનળથી પ્રાણિયોની રક્ષા કરે છે. અથવા તાઈ અર્થાત્ સમ્યક્ જ્ઞાનવાનું છે તથા ઉપપાત વ્યય અને ધ્રૌવ્ય થી યુક્ત પદાર્થોના જ્ઞાતા છે. અથવા નાયક એટલે કે યથાર્થવનુસ્વરૂપ નું પ્રતિપાદન કરવાથી નેતા છે તે ભૂતકાલીન, વર્તમાન કાલીન અને અને ભવિષ્યકાલીન સઘળા પદાર્થો ને યયાર્થ પણાથી જાણે છે. અર્થાત્ સર્વજ્ઞ અને સર્વદશી છે. આ
