Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सूत्रकृताङ्गसूत्र -घृणां कुर्वन् आशीर्वचो न ब्रूयात् साधुः, एवम् (गोयं) गोत्रम्-वाक् संयमम् (मंतपएण) मन्त्रपदेन-मन्त्रादिपयोगेण (ण णिवहे) न निर्वहेत् असारं न कुर्यात् , 'प्राणिविषये राजादिना सावधमन्त्रणां वा न कुर्यात्, एवम् (मणुए) मनुजः (पयासु) प्रजासु-प्राणिषु धर्मकथां कुर्वन (ण किंचिं) न किमपि पूजासत्कारादिकम् (इच्छे) इच्छेत्-अभिलषेत्, एवम् सावधकर्मकारिणाम् (अमाहु धम्माणि) असाधुधर्मान् तर्पणाग्निहोत्रादीन् (ण संवएज्जा) न संवदेव-नोपदिशेत् ॥२०॥ .. टीका-किं निमित्तम् आशीर्वादो न विधेयस्तत्राइ-'मूयाभिसंकाई भूताभिशङ्कया भूतेषु बहुविधभेदाभेदभिन्नेपु प्राणिषु या विनाशशङ्का तया, आशी.
दिं सावधं कर्म 'दुगुंछमाणे' जुगुप्समानः, आशीर्वचो न ब्रूयात् तथा 'गोय' गोत्रम्, गा:-वाणीः त्रायते इति गोत्रम्-वाचां संयमः, तादृशं वाकूसंयमम् ‘मंतपएण' मन्त्रषदेन-मन्त्रादिप्रयोगेण 'ण णिमहे' न निर्वहेद-साररहितं न कुर्यात् , साधु आशीर्वाद वचन नहीं बोले, एवं वचन संयम को मन्त्रादि प्रयोग के द्वारा सार रहित न करें। अथवा प्राणी के विषय में राजा वगैरह के साथ दुष्ट विचार न करे । इसी प्रकार मुनि धर्मकथा करते हुए अपनी पूजा सत्कारादि को नहीं चाहे । एवं सदोष फर्म करने वालों का तर्पण अग्नि होत्रादि असद् धर्म का उपदेश नहीं दे ॥२०॥ " टीकार्थ--बहुत प्रकार के भेदों और प्रभेदों से भिन्न प्राणियों के विनाश की आशंका से पाप से घृणा करता हुआ गुनि आशीर्वाद के वचन का प्रयोग न करें 'गो' का अर्थ वाणी है। उसकी रक्षा करनेवाला 'गोत्र' कहलाता है अर्थात् बचन संयम को 'गोत्र' कहते हैं। उस वचन संयम को मंत्रादि का प्रयोग करके नि:सार न बनाई ! अथवा गोत्रका સાધુ આશીર્વાદ વચન ન કહે તથા વચનસંયમને માત્ર દિ ગદ્વારા સાર વગરના ન બનાવે. અથવા પ્રાણીના સંબંધમાં રાજા વિગેરેની સાથે દુષ્ટ વિચાર ન કરે એજ પ્રમાણે મુનિ ધર્મકથા કરીને પોતાના પૂજા સરકાર વિગેરેની ઈચ્છા ન કરે તથા સદેષ કર્મ કરવાવાળ ના તર્પણ અગ્નિહોત્રાદિ અસદુ ધર્મને ઉપદેશ ન કરે. ૨૦
ટીકાર્થઘણા પ્રકારના ભેદો પ્રભેદોથી ભિન પ્રાણિના વિનાશની આશંકાથી પાપથી વૃણુ કરતા કરતા સાધુ આશીર્વાદના વચનેને પ્રગ ન કરે. “ ને અર્થ વાણી એ પ્રમાણે થાય છે, તેની રક્ષા કરનાર ગોત્ર કહેવાય છે. અર્થાત્ વચનસંયમને ગોત્ર કહે છે. એ વચનસ મને મંત્ર વિગેરિને પ્રયોગ કરીને નિઃસાર ન બનાવે. અથવા “ગેાત્ર એટલે પ્રાણિના પ્રાણે
