Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १४ ग्रन्थस्वरूपनिरूपणम् ___ अन्ययार्थः-(भिक्खू) मिक्षु:-निरवधभिक्षणशीलः साधुः (हासं वि) हासमपि पहिासमपि (णो संघइ) नो सन्धयेत्-नैव कुर्यात् तथा (पावधम्मे) पापधर्मान् सावद्यान् कायिकवाचिकमानसिकव्यापारान् न कुर्यात् , एवम् (भोए) ओजःरागद्वेषाभ्यां रहितः अकिञ्चनो वा (तहीयं) तथ्यम्-सत्यमपि वचनम् चौर्यादि दुष्कर्मस रकम् (त्वं चौरः) इति कथनम् (फरुसं) परुपम्-कठोरम् (वियाणे) विजानीयात् । (त्वं चौरः) इत्यादि कथनं पाप त्यादकं कटुफलजनकं चेति विज्ञाय परित्यजेत् , तथा (णो तुच्छए) नो तुच्छो भवेत् तथा (गो य) न च (विकत्थइज्जा) विकत्धयेत्-आत्मश्लाघां न कुर्यात् , तथा (अणाइले) अनाविलः-अव्यग्रचित्तो भवेत् , धर्मकथाधवसरे अनाकुलो वा भवेत् तथा-(अफमाई) अपायी-क्रोधादिकपायरहितो भवेत् ॥२१॥
टीका--'भिक्ख भिक्षु निरवधभिक्षणशील आत्मार्थी 'हास पि हासमपि. परिहासमपि स्वस्थ परस्य वा तथा वचनं शरीरात्रयविकृति वा 'णो' नैव संघई'
अन्वयार्थ--निर्दोष भिक्षाग्रहण करने वाला साधु परिहास करना भी छोड दे और कायिक वाचिक मानसिक पापममें सावध व्यापारों को न करे। इसी प्रकार रागद्वेष से रहित अथवा अकिञ्चन होकर सत्य होने पर भी चौर्यादि दुष्कर्म सूचक-'तू चौर हैं' इत्यादि कठोर वाक्य को पापोत्पादक और कटुफल जनक समझकर छोड दे और तुच्छ विचार को भी छोड दे, अर्थात् स्वयं भी तुच्छ नहीं बने और अपनी प्रशंसा स्वयं न करे, तथा अव्यप्रचित होकर धर्मकथादिके अवसर पर व्याकुल न हो और क्रोष लोभ मान मायारूप कषायको छोड दे।२१।
दीकार्थ-निर्दोष भिक्षा ग्रहण करनेवाला भिक्षु ऐसा बचनप्रयोग या शरीर के किसी अवयव का व्यापार न करे जिससे अपने को या
અન્વયાર્થ-નિર્દોષ ભિક્ષા ગ્રહણ કરવાવાળા સાધુ હાંસી મશ્કરી કરવાનું પણ છોડી દે. તથા કાયિક વાચિક અને માનસિક પાપકર્મ સાવદ્ય વ્યાપાર ન કરે. એજ પ્રમાણે રાગદ્વેષથી રહિત અથવા અકિંચન થઈને સત્ય હેવા છતાં પણ ચેરી વિગેરે દુષ્કર્મ સૂચક તું “ચેર છો” વિગેરે પ્રકારથી કઠેર વાકાને પાત્પાદક અને કટુફલ જનક સમજીને છેડી દે, તથા તુચ્છ વિચારને પગ છેડી દે, અર્થાત્ પિતે તુછ ન બને તથા પિતાની પ્રશંસા સ્વય ન કરે તથા અવ્યગ્ર ચિત્ત થઈને ધર્મકથાદિના અવસરે વ્યાકુળ ન બને તથા કોલ લેભ માન માયા રૂપ કષાયાને છોડી દે ૨૧
ટીકાઈ–નિર્દોષ ભિક્ષા ગ્રહણ કરવાવાળે સાધુ એ વચન પ્રયોગ કે શરીરના કોઈ પણ અવયવને વ્યાપાર–પ્રવૃત્તિ ન કરે, કે જેનાથી પિતાને
