Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१२०.
सूर्यकर्तासूत्रे शीलो मुनिः, 'कस्सइ' कस्यचिदपि जीवस्य 'पियमप्पियं' प्रियमप्रियं वा 'गो करेजा' नो कुर्यात् समदर्शी साधुः कस्यचिदपि पियं कस्यचिदश्यिं वा न कुर्यात् । ____ तदुक्तम्-'नथि य कोइ दिस्सो पिओ व सव्वेसु चेव जीवेमु' । . नास्ति च कोऽपि द्वेष्यः पियो वा सर्वेषु चैव जीवेपु, इति । तथा
'न प्रियं नामियं तस्य, विद्यते फोऽपि कुत्रचित् । , समत्वष्ट माधाय, विहरेत् समभावतः ॥१॥ इति ।
तस्माव-निस्सङ्गातया सर्वत्र विहरेत्, प्रियाऽपियाभ्यां विरहितः सन एवं हि सम्पूर्णभावसमाधियुक्तो भवेदिति । कश्चित्तु भावसमाधिमाश्रित्य 'उद्याय' उत्याय-मोक्षमार्ग समुन्थाय परीपहोपसर्गादिमिर्वाध्यमानः 'दीनो' दीन:-दैन्य. मुपागतः सन् 'पुणो' पुनरपि 'विसन्नो' विपणो विपयार्थी भवति । यदि वा ही नहीं होता। जैसे त्रस जीव सुख दुःख का अनुभव करते हैं, उसी प्रकार स्थावर जीवों को भी अनुभव होता है । इस प्रकार प्रस और स्थावर जीवों को समभाव से देखना हुआ मुनि किसी भी जीव का प्रिय या अप्रिय न करे। कहा भी है-'मुनि को कोई भी जीवन प्रिय होता है और न अप्रिय होता है।'
'मुनि को कहीं कोई जीव न प्रिय होता है, न अप्रिय होता है। वह समदृष्टि धारण करके समभाव से विचरे।'
ऐसा करने वाला मुनि ही सम्पूर्ण भावसमाधि से युक्त होता है। कोई क ई ऐसा भी होता है जो भावसमाधि का आश्रय लेता है, मोक्ष मार्ग में प्रवृत्त होता है, दीक्षा धारण करता है, परन्तु जब परीषह और જેમ ત્રસ જીવે સુખ દુખને અનુભવ કરે છે, એ જ પ્રમાણે સ્થાવર જીવોને પણ અનુભવ થાય છે. આ પ્રમાણે ત્રસ અને સ્થાવર અને સમભાવથી જેનારા મુનિએ કઈ પણ જીવનું પ્રિય અપ્રિય-હિત-અહિત કરવું નહીં કહ્યું પણ છે કે-મુનિને કઈ પણ જીવ પ્રિય હેતા નથી તેમજ કોઈ અપ્રિય होता नथी.
મુનિને કયાંઈ કઈ જીવ પ્રિય લેતા નથી અને કોઈ જીવ અપ્રિય હોતા નથી. તેઓ સમદષ્ટિ ધારણ કરીને સમભાવથી વિચરણ કરે. આ પ્રમાણે કરવા વાળા મુનીજ સંપૂર્ણ ભાવસમાધિથી યુક્ત હોય છે કે ઈ કઈ એવા પણ હોય છે, જે ભાવસમાધિનો આશ્રય લે છે. મેક્ષ માર્ગમાં પ્રવૃત્ત થાય છે, દીક્ષા ધારણ કરે છે, પરંતુ જ્યારે પરીષહ અને ઉપસર્ગથી પીડિત થાય છે, ત્યારે દીન બની જાય છે, અર્થાત્ વિષાદ પ્રાપ્ત કરે છે, કોઈ કેઈ વિય
