Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. Q. अ. १२ समवसरणस्वरूपनिरूपणम्प र सर्वव्यापकोऽतएव तेऽपि-अक्रियावादिनः सांख्यकाराः। तदेवं चार्वाकषौद'सांख्यकाराः अक्रियावादिनः अनुपसंख्यया-अज्ञानेन एतत्पूर्वोक्तं फययन्तीति।। मलम्-सम्मिस्सभावं च गिरा गेहीए,
___ से मुम्मुई होइ अणाणुवाई।। ईमं दुपक्खं इम मेगपक्खं,
___ आहंसु छैलायतणं च कॅम्मं ॥५॥ छाया-'संमिश्रभावं च गिरा गृहीते, स मूकमूको भवत्यननुवादी ।
इदं द्विपक्षमिदमेकपक्ष, माहु छलायतनं च कर्म ॥५॥ करते । जय वर्तमान क्षण का अतीत अनागत क्षणों के साथ कोई संबंध ही नहीं है तो क्रिया और क्रिया जनित बंध भी सिद्ध नही हो सकता। इसी कारण वे क्रिया का निषेध करते हैं। .
इनके अतिरिक्त जिनके मत में आस्मा व्यापक है और इस कारण निष्क्रिय है, वे भी अक्रियावादी हैं । ऐसे अक्कियावादी सांख्य है। इस प्रकार चार्वाक, पौद्ध और सांख्य ये सभी अक्रियावादी अज्ञान के कारण पूर्वोक्त कथन करते हैं ॥४॥
'सम्मिसभावं च' इत्यादि।
शब्दार्थ-वे पूर्वोक्त लोकायतिकादि 'गिरा-गिरा' अपनी वाणीसे 'गहीए-गृहीते' स्वीकार किये हुए पदार्थ का निषेध करते हुए लोकाय
જ્યારે વર્તમાન ક્ષણને અતીત અનાગત ક્ષણની સાથે કઈ સંબધુજ નથી. તે ક્રિયા અને ક્રિયાથી થવાવાળે બંધ પણ સિદ્ધ થઈ શકતું નથી. એ જ કારણથી તેઓ ક્રિયાને નિષેધ કરે છે.
આ શિવાય જેઓના મતમાં આત્મા વ્યાપક છે, અને તે કારણથી તે નિષ્ક્રિય છે, તેઓ પણ અક્રિયાવાદી જ છે. એવા અકિયાવાદી સાંખે છે. આ રીતે ચાર્વાક, બૌદ્ધ, અને સાખ્ય એ બધા અકિલાવાદી અજ્ઞાનના કારણે પૂર્વોક્ત કથન કરતા રહે છે. જો
'सम्मिरसभाव' त्या
शाय-९५२ पास ४ामा मायतिच्या "गिरा-गिरा' चातानी पायी 'गहीए-गृहीते' स्वी४२ ४२१ामा मावेस पहायना निषेध
