Book Title: Shantinath Prabhu Charitra
Author(s): Ajitprabhacharya
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005224/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ qi[\ClnAtha - | prasiMdha kato : | | | navI , |_| jalt Education International For sale & Fersonal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThazrI lalabhAI bhogIlAla kasu magara sIrIjha na. 1 chAzavANa thaa000000vALa chu . zrI ajitaprabhasUrikRtazrI zAMtinAtha prabhu caritra jemAM prabhunA prabala puNya yukta bAra bhavAnI aparimita, anupama, dayAnA svarUpa sAthe addabhUta varNana, pAMca kalyANa ke, mahAtasava pUrvaka devoe karelI apUrva bhakti, samavasaraNamAM samyaktva , bAra betA vagere upara prabhue ApelI suMdara dezanA, sAthe caritramAM bIjI manana karavA lAyaka bhUta-bhaviSya kAlanI bAdhaka aneka kathAo ane jAguvA lAyaka aneka viSaye vagere ApavAmAM Avela che. ( pavitra zrI lakSmaNItIrtha" ) prasiddhakartA zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara vIra saMvata 2473 ] Atma saMvata para saMvata 2003 geeta zrI AtmAnaMda jaina graMthamALA na, 84 - rAma jayamaya naka kakSa0 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka : - gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa eNna. sekreTarI, zrI jaina AtmAnaMda sabhA (taraphathI ) bhAvanagara, hitvA saMsArahetUni, yo ratnAni caturdaza / svIcakre muktidAM ratnatrayI zAntiH sa vo'vatAt // 1 // athasa sAranA kAraNabhUta ( cakravatI paNAmAM prApta thayelA ) cauda ratnano tyAga karIne mokSasukhane ApanArI ratnatrayI ( samyaga, jJAna, darzana ane cAritra )ne ravIkAranAra zrI zAtinAtha prabhu tamAruM rakSaNa karo. | ( zrI kAmaravaNUri:-) kRtAriSTatamaH shaantishcaaruhemtnudyutiH| pratyAdiSTabhavabhrAntiH zrIzAntirjayatAjinaH // 2 // artha--utpAtarUpI a dhakAranI zAMti karanArA, suvarNa nA jevI manahara zarIranI kAMtivALA tathA sa sAranA bresaNuno nAza karanArA zrI zAMtinAtha jinezvara jaya pAme. graMthakarttAsUrijI mukaphe- zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahAdaya prI. presabhAvanagara. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) | -VE not b nyAyAmbhAnidhi zrI 1008 zrI vijayAnandasUri. | ( prasiddhanAma zrI AtmArAmajI mahArAja ) sAtatyAgAmmAnivi jainAcArya zrI zrI kI kiI na<Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM zrIzAMtinAthAya namaH // huM mA ma prastAvanA jainadarzananA cAra anuyAgamAM kathAnuyAga (itihAsa, kathAsAhitya) bahu ja sugama hAvAthI lAkapriya thavA sAthe edhaka hAvAthI vizeSa ceAgyatA dharAve che. temAMthI manuSyasvabhAvanA vividha citrA, zikSaNapAThA ane anukaraNIya guNNA AtmakalyANa mATe maLI Ave che. dharma, vyavahAra, nIti temaja bIjA aneka viSayAnAM rasaprada adbhUta varNanA jainaitihAsa ane kathAsAhityamAMthI maLI zake che. sarvajJabhASita zAstrone pUrvAcArya mahA rAjAee satya ane pramANikapaNe sabhALapUrvaka, skhalanArahita utArI, tenuM vistArapUrvaka varNana prANImAtrane pacI zake ane Atmika AnaMda meLavI zake te mATe navapallavata paMcAMgIdvArA vistArI, jainasAhityanI anupama sevA majAvI che, jaina aitihAsika-kathAsAhitya e upadeza mATe eka prakhala ane sarala sAdhana che. akhila bhAratanA ItihAsa-kathAsAhityamAM tattva ane itihAsanI dRSTie jonArane jaina kathAsAhitya prazasanIya ane Adarza manuSya banavA mATe khIjuM bhAgye ja anupama sAdhana dekhAya che. jainadananI ati prAcInatA tenA itihAsa-kathAsAhityanA pramANeAnA AdhAre manAya che. je sAhitya manuSyane mAnavatA zIkhave che, AtmAnI kalyANamaya pravRtti tarapha dorI jAya che, temaja maitrI, pramAda, karuNA ane mAdhyasthavRtti e cAre bhAvanAeka pragaTAvI paramAtmapada pamADe che te ja sAcu' sAhitya che ane tethI ja jainasAhitya tarUpa hAvAthI ja jaina aitihAsika-kathAsAhitya sazreSTha gaNAyu che. pUrva jainasAhityakAra mahArAjA samayajJa, vidvAna ane jJAnI hAvAthI te samayanI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuci ane lokabhogya bolAtI dareka prAMtika bhASAmAM vividha prakAranA sAhityanI racanA karI, janasamAja upara mahada upakAra karyo che. jemakathA-itihAsasAhityamAM rasikatA, madhuratA, vividhatA hovAthI vAMcakanI dharmabhAvanAne poSe che ane tenI racanA yathAsthita, pramANikapaNe karelI hovAthI sarva kALamAM eka sarakhI upayogitA dharAve che. jenaItihAsa-kathAsAhityamAM devAdhideva tIrthakara bhagavAnanA caritre utkRSTa ane prathama sthAna dharAve che. tenAM mananapUrvakanA vAraMvAra vAMcana- zravaNa-manana(paThana-pAThana)thI dharmabhAvanA jaladI utpanna thAya che. vaLI te vakhatanA dravya, kSetra, kALa ane bhAvanA yathAsthita ane suMdara varNane, pavitra saMskAra, uttama praNAlikAo, rAjya, vyavahAra, nIti ane upadezadvArA AvatI aMtargata bhUta-bhaviSyakALanI anupama kathAo, sAthe AvatA anya vividha viSayanA jANavA lAyaka vRtAMta, paMca kalyANakamAM prabhunI deva, manuSyoe karelI apUrva bhakti ane kevaLajJAna prApta thayA pachI prabhue samavasaraNamAM birAjI Apela dezanAmAMthI maLatAM uttama bodhapATho vagerethI ja zrI tIrthakara bhagavAnanA caritranuM jena ItihAsa-kathAsAhityamAM prathama ane utkRSTa sthAna gaNAyeluM che, ke jenuM mananapUrvaka vAMcana karatAM ane vicAratAM AtmAne navI dizA pragaTAvI verAgya prApta karAvI ekSapada najIka lAvI mUke che. bhAratavarSanA ItihAsa, kathA, sAhityane abhyAsa karatAM jaNAya che ke, AvA alaukika, pAramArthika, suMdara caritramAM ja adhyAtmajJAnanA bedhaka viSaye suMdara, saraLa ane rasika tatve guMthI paMDita ane bAlajIne eka sarakhA upayogI thaI paDe te mATe temAM aneka daIne, kathAo, upanaye sAthe vividha bhAvo vagere AvatAM hovAthI ja te anupama kRtio gaNAya che. judA judA pUrvAcArya mahArAjAoe bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALanA tIrthakara devonA prAkRta, saMskRta bhASAmAM ghaNuM caritra lakhelA che, tevA vistArapUrvakanA caritra sarala, recaka, gujarAtI bhASAmAM anuvAda karAvI pragaTa karavAmAM Ave to janasamUhane upakAraka thatAM bhavyAtmAo tenA vAMcana, mananathI Atmika lAbha jarUra meLavI zake, te hetuthI ja A sabhAe vidvAna pUrvAcAkRta zrI tIrthakara bhagavaMtanA vistRta varNane mULa caritra uparathI gujarAtI anuvAda karAvI, suMdara rIte pragaTa karavAnI zarUAta karI che. atyAra sudhImAM 1. zrI AdinAtha prabhu, 2. zrI supArzvanAtha deva, 3. zrI caMdraprabhusvAmI, 4. zrI vAsupUjya tIrthakara, 5 zrI vimalanAtha13 bhagavAna, 6. zrI neminAtha jinezvara, 7. zrI mahAvIra devAdhideva prabhu -e sAta caritranuM suMdara rIte prakAzana kareluM che ane te jenasamAjamAM eTalA badhA AvakAradAyaka thaI paDyA che ke, jenI eka paNa buka amArI pAse silike nathI teTaluM ja nahiM, paraMtu te caritronI hajI paNa mAMgaNI thayA kare che ke jethI tenI bIjI AvRtti prakaTa karavAnI jarUriyAta jevAI che, paraMtu hajI sudhI sakhta meMghavArI cAle che ane chApakAmanA dareka sAhityanA hajI paNa vadhatAM jatAM bhAvone laIne te Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArya mATe aTakI javuM paDe che. AvI sthiti hovA chatAM nahiM prakAzana pAmela tIrthakara bhagavAnanA caritranA prakAzananA kAryo te zarU ja rAkhela che. krame krame AvA AlAdajanaka suMdara devAdhidenA caritra vAMcI AnaMda vyakta karavA sAthe aprakaTa bIjA bhagavaMtanA caritro jema bane tema velAsara prakaTa karavA amArA mAnavaMtA sabhya ane zraddhALu vAMcaka taraphathI aneka sUcanAo patra dvArA A sabhAne vAraMvAra maLe che, tema AvA caritro prakaTa karavA zrImaMta zraddhALu baMdhuo taraphathI temAM kaMI ne kaMI Arthika sahAya ApI, te te baMdhuo sukRtanI lakSamIne saddaupayoga karI, jJAnasAhityanI bhakti karI, AtmakalyANa sAdhI mAnava bhava saphaLa kare che. te ja rIte A soLamA tIrthaMkara bhagavAna zrI zAMtinAtha prabhu ke je mAtAnA garbhamAM AvatAM ja jagatamAM vyApi rahela mahAmArI(aziva) dUra thatAM sarvatra zAMti thaI hatI, vaLI zrI zAMtinAtha prabhu anupama dayAnA sAgara, atula ane prabaLa puNyavaMta bhagavaMta thayelA che. temanAM bAre bhavenuM vistArapUrvaka varNana A graMthamAM ApavAmAM AvyuM che. dareka bhAmAM prabala puNya kevuM hatuM ? AgalA trIjA megharatha rAjAnA bhavamAM te eka pArevA jevA tiryaMcane bacAvavA, potAnA dehanuM balidAna ApI jIvadayAnuM apUrva, amUlya, anupama daSTAMta besADela che. dareka bhamAM saMpatti, vaibhava, popakAra vRtti ane parama dharmaprema temaja meLavela utkRSTa padavIonA vRttAMte sAthe te te bhamAM saMbaMdha rAkhatI anya aneka aMtargata suMdara kathAo vidvAna AcArya mahArAje upadezadvArA Apela che, sAthe anya vividha viSaye ane chellA tIrthaMkara prabhunA bhAvamAM manuSya ane dee paMcakalyANakamAM karela apUrva bhakti, kevaLajJAna prApta thayA pachI samavasaraNamAM birAjI samyaktva ane bAra vrato ane te dareka upara Apela vividha kathAo vagerenuM dezanAmAM kareluM yathAsthita nirUpaNa ane amRtadhArArUpI upadezavaDe aneka jIvoe sAdheluM AtmakalyANa e sarva varNana vagere mAnapUrvaka vAMcavA, vicAravA lAgya tathA anakaraNIya hovAthI pharI pharI vAMcavA jijJAsA utpanna kare che ane chevaTe AtmakalyANa paNa sadhAya che. ATaluM prastAvanArUpe jaNAvI have A graMthane TUMka paricaya ApIye chIye. graMtha paricaya. prathama zrI zAMtinAtha bhagavAnane mekSamAM padhAratAM sudhImAM keTalA bhavo thayA tenuM varNana, temaja tIrthakara bhagavAnanI janmabhUmi zrI hastinApura nagaranI etihAsika dRSTie ati prAcInatA ane pUjya tIrthabhUmi tarIke te kema gaNAya che te hakIkta ahiM vAMcakenI jANa mATe ApavI egya lAge che. zAstrakAra mahArAja zrI tIrthakara bhagavAnanI bhavanI gaNatrI samyaphava pAme tyArathI gaNavA jaNAve che. te pramANe zrI zAMtinAtha prabhunA ekSaprApti sudhImAM bAra bha thayelA che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 4 : 1. zrISaNa rAjA, 2. yugalika, 3. sadharma devalokamAM deva, , vaitAdya parvata para amitateja rAjA, 5. prANuta devalokamAM deva, 6. mahAvidehamAM aparAjita nAmanA rAjA, 7. amyureMdra deva, 8. vAyuddha cakI, 9. trIje veyaka deva, 10. medharatha rAjA, 11. sarvArthasiddhamAM deva ane 12. zrI seLamAM zAMtinAtha jinezvara-e rIte bAra bha che. uttama AtmAo dareka bhAmAM uttama sthAne, uttama kuLamAM, atula vaibhavavaDe, uttama puruSanA kuLadIpaka, putrapaNe janme che, tema zrI zAMtinAtha prabhunA dareka bhavamAM dekhAya che, jethI AkhuM caritra prazaMsanIya ane puNyabaLavALuM jovAya che. zrI zAMtinAtha jinezvara bAra bhAvomAM be vAra tIrthaMkara devanA putra thayA, be vakhata cakravartI pada pAmyA, eka vAra baLadeva thayA ane chellA be tIrthakara bhagavAna thayA. AvI uttamatA, uccatA, zreSThatA, apUrvatA kaIka apUrva puNyavAna AtmAne prApta thAya che, te aneka viziSTatAvaDe A cAritranI ati mahatvatA jaNAya che. vaLI sAthe bIjI aneka bhUta, bhaviSyakALanI kathAo sAthe vividha bAbatanA vaNane sAthe A AkhuM caritra pratibhAzALI ane gauravavaMta ane prazaMsanIya che. vaLI prabhunA dareka bhAnuM varNana vAMcatA prabhunA jIvananI ekalI ujajavalatA sivAya kaMI paNa (upasargo, viDaMbanAe evuM kaMI paNa) jaNAtuM nathI. cakravartIpaNe cha khaMDa sAdhavAmAM paNa lezamAtra prayAsa kare paDyo nathI ane chevaTe aneka bhavyajIvonuM ka9yANa pAMtrIsa prakAranI satya vANIvaDe karyuM che, ane jemanA pavitra nAmasmaraNuvaDe roga-upadravAnI paNa zAMti thAya che.. ghaNe bhAge dareka sAhityaracanAmAM prathama maMgaLAcaraNarUpe jemanA nAmanuM smaraNa karAya che, evA zrI zAMtinAtha jinezvaranI te janmabhUmi hastinApuranagarI paNa tevI pavitra tIrthabhUmi, ane paraMparAe aitihAsika dRSTie ati prAcIna nagarI manAyelI che, jyAM anya tIrthaMkara prabhue cakravartIo ane aneka sattvazALI puruSa thaI gayA che jene laIne prAcIna aitihAsika bhUmi gaNAya che te hakIkata paNa jaNAvavI te asthAne nathI. A nagarI zrI zAMtinAtha prabhunI janmabhUmi che. sADI pacIza AryabhUmi jabUdIpamAM kahevAya che te mAMhenA kurukSetranuM te pATanagara che. zrI AdinAtha prabhunA se putramAM ekavIzamAM putranuM nAma karu hovAthI temanA nAmathI A kSetranuM nAma paDayuM che. tenI rAjadhAnI gajapura athavA hastinApura che. zrI ThANuga vagere sUtramAM paNa te nAma che. kumnA putra hastie A nagara vasAvyAnuM vividha tIrthakalpa vagere aitihAsika graMthamAM ApelA che. tenA bIjA nAmo gayapura, gAyanagara, dRthividUra, sthifpura vagere anya prAkRta graMthamAM paNa che. tyAMnA rAjA vizvasena zrI zAMtinAtha prabhunA pitA hatA, tema vasudeva hiMDI graMthamAM paNa jaNAveluM che. baddha graMthamAM paNa kurudezanuM nAma che. pAlI sAhityamAM 8000 jojana tene vistAra batAve che. vasudeva hiMDImAM te nagara bhAgIrathI( gaMgA nadI)nA kinArA para batAvela che; paraMtu keTalAka vakhatathI gaMgA nadInuM vaheNa badalAyela hovAthI hAla buDhI gaMgAnI vartamAna dhArAthI lagabhaga mAIla dUra che ane te buDhI gaMgA gaDhamukatezvara gAma pAse gaMgAne maLe che. hastinApUra buDhI 1. AcArya zrI vijayendrasUri mahArAja racita "hastinApura" nA AdhAre. 2. A graMtha mULa bhASAMtara sahita A sabhA taraphathI chapAyela che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 5 : gaMgAnA UMcA kinArA para hAlanA mavAnA gAmathI 6 mAila ane meraTha gAmathI bAvIza mAIla uttara pUrva tarapha sthita che. mavAnA tahasIlanuM eka pragaNuM che. tenA uttara bhAganI paTTI kaurava ane dakSiNa bhAganI paTTI pAMDanI kahevAya che. gaDhamukatezvara te vakhate dakSiNa bhAganI paTTImAM hovAthI pAMDavonI kahevAya che. gaDhamukatezvara te vakhate hastinApurane eka mahello hate. hastinApura mukta gaMgAthI paNa hAlamAM ghaNe dUra paDI gayela che. mahAbhAratamAM paNa hastinApUra bhAratavarSanuM eka ati prasiddha nagara che ema jaNAveluM che. ahiM zrI zAMtinAtha bhagavAnanA mokSa sivAya cAra kalyANaka thayA che, te ja rIte zrI kaMthanAtha aranAtha bhagavAna prabhunA paNa cAra cAra kalyANaka thayA che. e traNe prabhu tyAM sALamA, sattaramA ane aDhAramA tIrthaMkara devo sAthe pAMcamA, chaThThA ane sAtamAM cakravartIonI padavIo paNa sAthe ja pAmelA hatA. zrI AdinAtha prabhune bAra mAsanA AhAranA aMtarAya paDyA pachI temanA pAtra zrI zreyAMsakumAre zeraDInA rasanuM pAraNuM vaizAka suda 3 nA roja paNa tyAM karAveluM che. te divasathI dAnanI prathA paNa tyAMthI ja zarU thaI che. zrI RSabhadeva prabhue pitAne rAjyanI vaheMcaNI karatAM bAhubalIne takSazilA ane hastinApUra e be rAjyo ApyA hatA. ogaNIzamA prabhu mahinAtha jinezvara paNa A nagaramAM padhAryA hatA. cothA cakravartI sanatane janma A nagarImAM thayo hato; chevaTe saMjamadhArI thaI svargamAM gayA hatA. AThamA cakravartI subhUma ahiM thayela che. sAtame khaMDa sAdhavA jatAM (je kadI banI zake nahi) aradhe raste prANa tyAga karyo hato. A nagarImAM ekavIza nakSatrIya pRthvI karanAra parazurAma brAhmaNane janma thayo hate. gaMgadatta nAmane gRhapati jenI pAse sAta kroDa suvarNamudrA hatI, te ahiM thayelo hato. vImA jinezvara zrI munisuvratasvAmI pAse teNe dIkSA lIdhI hatI, ane eka mAsanI saMkhanA karI, samAdhipUrvaka maraNa pAmI mahAzukra devalokamAM gayela che. kArtika nAmanA zeTha jemaNe vIsamA jinezvara pAse 1008 vaNipha anuyAyI sAthe dIkSA lIdhI hatI, te bAra varSa sudhI cAritra pALI eka mAsanI saMkhanA karI prathama devalokamAM kendra thayA che. ahIMnA paTvottara rAjAnA prathama putra vijhukamAra tathA mahApadma ahiM thayA che. nAgasUri AcAryanI dezanA sAMbhaLI rAjA ane tenA putra vizvakumAre sutratAcAryanI pAse dIkSA lIdhI hatI. bIjA putre rAjaya saMbhALyuM hatuM. viSNukumAre ugra tapa karI AkAzagAminI vidyA prApta karI hatI. sutratAcArye A nagarImAM cAturmAsa karyuM hatuM. namuvI nAmanA pradhAnane mahApadma rAjAe eka vAra prasanna thaI kaMI varadAna mAMgavA jaNAvyuM hatuM te mulatavI rAkheluM te varadAna tarIke namucIe rAjya mAMgyuM. pratijJA pAlana karanAra rAjA rAjya soMpI aMtaHpuramAM rahevA lAge. jainamunio sivAya sarva AzIrvAda devA namacine gayA. manio nahiM javAthI sAta divasamAM rAjya choDI javA namucie muniene pharamAna karyuM ane na jAya te mRtyudaMDa devA jaNAvyuM. jemAsA sudhI rahevA Agraha karatAM nahi mAnavAthI viSNukumArane jaIne te hakIkata jaNAvavAmAM AvI. tapasvI viSNukumAre paNa ghaNuM ghaNuM samajAvatAM nahiM mAnavAthI vizvakumAre traNa paga mUkavA sthAna mAMgyuM. namucI na mAnavAthI vaikriya zarIra vipharvI eka paga pUrva samadra, bIjo paga pazcima samudramAM rAkhe. trIjo paga namucinA zira para rAkhatAM namuci maraNa pAme ane mRtyu daMDamAMthI sAdhuone ugAryA te viSNukumAra paNa ahiM thayela che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavatIsUtramAM hastinApuranA balarAjAnA putra mahAbalane ullekha che. temaNe dharmaSa muni pAse dIkSA lIdhI hatI ane pAMcamA devalokamAM gayela che. nirayAlIsUtramAM hastinApUranA gRhapatine ullekha che, te prathama devalekamAM saMjama laI gayela che. aNutavAIdasAomAM piTTala nAmanA zrAvakane ullekha che, jemaNe zrI mahAvIra deva pAse dIkSA lIdhI hatI. zivarAja prathama A nagarImAM tApasa thayela. teNe mahAvIra prabhu pAse dIkSA lIdhI hatI ane svarge gayo hate vagere che. hAla tyAM zrI zAMtinAtha prabhunuM maMdira ane dharmazALA che. tIrthaMkara bhagavAnanA kalyANake, AvAgamane, satvazALI puraSo, mekSagAmI puruSa, bhavyAtmAonI janmabhUmi vagerethI pUjya tIrthabhUmi jema gaNAya che tema aitihAsika dRSTie ati prAcIna paNa che. prastAva 1 le. (pA. 1 thI pA. 16 sudhI.) ( prabhunA traNa bhavanuM varNana ) graMthakAra AcArya mahArAja prathama maMgalAcaraNurUpe zrI arihaMtarUpI lakSmInI sevA karavA mATe prathama zrI AdinAtha, atyaMtara cha zatrunA upasargo-pariSahevaDe je chatAyA nathI tevA zrI ajitanAtha prabhu ane jagatanA utpAta ( aMdhakAra)ne nAza karanArA suvarNa jevI manahara kAMtivALA zrI zAMtinAtha prabhu ke jenA bAra bhavo zrotAjanone sukha karanArA che temanAM vividha guNavaDe stavanA karI zrI zAMtinAtha prabhunuM caritra kahe che. A jabUdIpanA bharatakSetrane viSe ratnapura nAmanA nagaramAM zrISeNa (prabhune prathama bhava) nAmanA rAjAne abhinaMditA tathA siMhanaditA nAmanI be rANIo che. eka divasa abhinaMditA rANI pitAnA usaMgamAM rahelA saMpUrNa kiraNavALA caMdra, sUrya baMne ekI sAthe svapnAmAM jue che tenAM phaLarUpe te rANIne ekI sAthe be putra janme che jenuM induSaNa ane binduSeNa ema anukrame nAma pADavAmAM Ave che. ATha varSanI vaya thatAM kaLAcArya pAse kaLAne abhyAsa karyA pachI te bane rAjaputro anukrame yauvana vayane pAme che. A nagaramAM satyaki nAmane upAdhyAya hate jene jabukA nI bhAryA ane tenI kakSithI utpanna thayela satyabhAmA nAmanI putrI hatI. A ja bharatakSetrane viSe acaLagrAma nagara jyAM veda vagere jANanAra dharaNIjaTa nAmane uttama brAhmaNa hatA jenI yazobhadrA nAmanI priyA hatI. tenAthI utpanna thayela naMdibhUti tathA zrIbhUtinA be putrone veda vagerene abhyAsa karAvate hatuM. potAnI kapilA nAmanI dAsIthI utpanna thayela kapila nAmane paNa eka putra te dharaNIjane hatuM. te jAtihIna hovA chatAM buddhimAM adhika hatA. te pitAne AtmAne uttama mAnate. pharatA, pharatA te eka divasa ratnapuramAM Ave che, ane satyaki nAmane upAdhyAya tene vidvAna mAnI pitAne ghera rAkhI pitAnI putrI kapilanI sAthe paraNAve che. eka vakhata varSARtu AvatAM kapila rAtrinA nATaka jovA jAya che, vaLatAM aMdhakAra hovAthI varasAdane laIne pitAnAM kapaDAM bhiMjAze tema dhArI akkalahIna kapila sarva vA bagalamAM mArI ghera AvatAM tenI strI satyabhAmA tenI carcA joI potAno pati akalina( halakA kuLano ) che tema jANuM hRdayamAM atyaMta kheda pAme che. keTalAka divasa pachI kapilano pitA vidvAna chatAM karmaSe garIbI hAlatamAM AvI jatAM ratnapuramAM satyaki upAdhyAyane tyAM AvI caDe che. bhojana vakhate kapilathI jude besI bhojana karatAM tenA pitA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharaNIjane joI satyabhAmAM tene sogaMdapUrvaka pUchatAM sarva hakIkata jANe che ane buddhizALI satyabhAmAM tenAthI chaTA paDatA tema potAnA zIlanuM rakSaNa karavA te nagaranA zrISeNa rAjAnI pAse potAnAM duHkhanI hakIkata jAhera kare che. zrISeNa rAjA kapilane bolAvI satyabhAmAne chUTI karavA jaNAve che, paraMtu te nahi mAnavAthI nyAyI zrISeNa rAjA pitAnI rANu pAse tenAM zIlanuM rakSaNa karavA rAkhe che. bhUtakALamAM rAjAe paNa prajAne putravata gaNI dareka samaye rakSaNa ApatA hatA. tevAmAM pRthvI pAvana karatAM vimaLabodha nAmanA suri tyAM padhAre che. tyAM zrISeNa rAjA AcArya mahArAjane vaMdana karavA Ave che. jayAM sUrimahArAja dharmArAdhanamAM pramAda nahi karavA upadeza Ape che ane pramAdarahitapaNe ArAdhanathI sukha pAmela maMgaLakuMbha ke uttama pujya zlAghA karavAlAyaka che tenI kathA kahe che. ujajyanI nAmanI nagarIne viSe vairasiMha nAmane rAjA ane tene somacaMdA nAmanI rANI hatI. jyAM dhanadatta nAmano zreNI hatuM tene satyabhAmA nAmanI strI hatI. pitAne putra nahi hovAthI te ciMtAtura rahe che. tene zreSThI ciMtA nahiM karatAM dharmanuM sevana karavAthI putra prApti thaze tema jaNu che. deva, guru, dharmanI sevA karatAM zAsanadeva pragaTa thaine zreSThIne putra thavAnuM varadAna Ape che. satyabhAmAM keTalAka divasa pachI aSTamaMgaLathI citrale suvarNakuMbha vanamAM jue che te svapnathI sUcita keTalAka divasa pachI putra janme che jenuM suvarNakuMbha nAma pADe che. egya vaye kaLA abhyAsamAM te taiyAra thAya che. te samaye te ja kSetramAM caMpAnagarI ane tene surasuMdara nAmane rAjA che, jene guNAvalI nAmanI rANIe pitAnA usaMgamAM kalpalatA jaI te svapnathI sucita eka putrI janme che, tenuM kailokayasuMdarI nAma pADe che. te kuMvarI yogya vayanI thatAM pUrNa premane laIne mAtApitA potAnI pAse rahe tema dhArI te nagaranA maMtrI putrane loyasuMdarI ApavI tema vicArI maMtrIne jaNAve che. maMtrInI te mATe ghaNI AnAkAnI chatAM rAjA Agraha kare che. maMtrI pitAnA putrane kaDhane vyAdhi hovAthI te kheda pAme che. maMtrI niregI karavA mATe kuladevatAnuM ArAdhana kare che. kuladevatA pUrve karelAM karmane anyathA karavA devo paNa zaktimAna nathI tema jaNAvatAM anya koI suMdara ArogyavAna puruSane lAvI Ape tema tenI sAthe kuMvarInuM lagna karavA ane pachI pitAnA putrane soMpIza tema karavA jaNAvatAM tema karavA kula devatA varadAna Ape che. ahiM potAnA nagaramAM puSpa letAM maMgaLakaLazane joI maMtrInA kuladevatA tene upADI caMpAnA udyAnamAM mUke che. jyAM maMtrInA azvarakSake maMtrI pAse tene laI jAya che. maMtrI tene gupta rAkhe che ane satkAra karatA joI maMgaLa kaLaza maMtrIne tenuM kAraNa pUchatAM pitAne putra rogI hovAthI tene badale rAjaputrI tAre paraNI pachI mane soMpavI tema jaNAve che. te aghaTita kArya na karavA maMgaLakaLaza jaNAvatA maMtrI tene mArI nAkhavAnI dhamakI Ape che. chevaTe nipAye rAjA dAyarAmAM je milkata Ape te mane soMpavI te zarate maMgaLakAza hA pADe che ane chevaTe kuMvarI sAthe maMgaLakaLazanA lagna thaI jAya che. ahiM maMgaLakaLazathI jarA paNa chUTI nahiM paDatI kuMvarI dareka prasaMge zaMkAzIla najarathI tene jue che. pote ApelA vacana pramANe kuMvarIne dehaciMtAnuM kAraNa batAvI gupta rIte maMtrIe taiyAra Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karela eka ratha ane rAjAe Apela sarva vastu kahi ane pAMca jAtinAM azvo sAthe laI pitAnA nagaramAM Ave che. ahiM maMgaLakaLazanI ghaNI zodha karAvI. na maLavAthI ciMtAtura thatA mAtApitAne namI Rddhi sahita pitAne putra tarIke oLakhAvI adhUro rahele abhyAsa maMgaLakaLaza zarU kare che. have ahiM maMtrI maMgaLakaLazane veba potAnA kADhanA rogavALA putrane paherAvI kuMvarI pAse mokalatAM tene kaDhanA rogavALe joI bahAra nIkaLI savAranAM pitAnA pitAne ghera jAya che. maMtrI savAramAM rAjA pAse jatAM tenA moDhA upara kheda joI kAraNa pUchatAM maMtrI vAkcAturyathI pitAnA putrane kuMvarI paraNI ghera AvatAM pitA putra kaDhanA rogavALo thayo tema kahetAM bheLe rAjA mAne che. ane rAjA tathA sabhAjanomAM kuMvarI aniSTa thAya che. kuMvarI pitAne pariNIta dhaNuM keNuM che tene bahu bahu vicAra karatAM eka divasa paraNanAra tyAM modaka khAtAM avaMtInA jaLane ucita A modaka che tema belela, te anusAre buddhizALI kuMvarI tene paradezamAMthI zodhI kADhavAne vicAra karatAM siMha nAmanA maMtrInI mAraphata pitAnI pAsethI kumArane veSa mAMgI pati zodhavA mATe jaNAve che. tenAM rakSaNa mATe siMha maMtrIne bIjA ArakSako sAthe kuMvarI sAthe (potAnAM kulane lAMchana na lAge tema jaNAvI ) javA rAjA Ape che. gelekayasuMdarI ujajayanimAM maMtrI vagere sahita AvI pAMca jAtinA azvone nagara bahAra pANI pItAM je te pitAnA pitAe Apela jANuM te A nagaramAM kenA che tenI tapAsa kare che, ane kalAcArya pAse bhaNatAM bIjA vidyAthIo sAthe bhaNatAM maMgaLakalazane kevI rIte oLakhI kADhe che te hakIkata khAsa jANavA jevI che. siMha maMtrI caMpAnagarI jai pitAnA rAjAne sarve te hakIkata jaNAve che ane maMtrIne haNavA vicAra karatAM rAjane maMgaLakaLaza aTakAve che. pachI maMgaLakaLaza tathA pitAnI putrIne bolAvI rAjA potAnI rAjagAdI soMpe che ane tene keTalAka vakhata pachI putra prApta thAya che jenuM nAma jayazekhara pADe che. e nagaramAM keTalAka vakhata bAda jayasiMha nAmanA guru padhAratAM kayA kavaDe baMne viDaMbanA pAmyA tema pUchatAM gurumahArAja pUrvabhava jaNAvatAM kahe che ke - A bharatakSetramAM kSitipratiSThita nagaramAM somacaMda nAmane kulaputra ane zrIdevI nAmanI temanI bhAryA hatI. ane te nagaramAM jinadeva nAmane eka buddhimAna zrAvaka hatA. te baMne mitra hovAthI vizeSa dhananI IcchAe pradeza jatAM potAnA mitrane paradeza gayA pachI pitAnuM dhana sAta kSetramAM vAparavA seMpI paradeza jAya che, te rIte te vApare che. tenI bhAryAnI eka sakhI bhadrA nAmanI te nagaramAM rahetI hatI. te naMdazeThanI putrI ane devadattanI bhAryA thatI hatI, tene dhaNuM kuchI thatAM tenI strI kheda pAmatAM pitAnI sakhIne te vAta jaNAvatAM te kahe che "tArA saMganA SavaDe tAro pati kuchI thayo che, jethI tuM have mAre tyAM AvIza nahi" tema kahetAM pote hAMsI karyAnuM jaNAve che. somacaMda priyA sahita dharmArAdhana karatAM maraNa pAmatAM saudharma devalokamAM baMne upaje che ane semacaMdrano jIva tyAMthI evI tuM rAjA thayo ane zrIdevIne chava zaileyasuMdarI strI tarIke thayo. karelA puravaDe tene bhADutI para ane pUrvabhavamAM karelA hAsyavaDe je kalaMka ApyuM hatuM tethI te A bhavamAM udaya AvyuM. pachI baMne putrane rAjya soMpI dIkSA le che. tyAMthI evI brahmakamAM jAya che. tyAMthI manuSyapaNuM pAmI deva thaI trIje bhave siddhipadane pAme che. pUrvabhavamAM hAMsIthI paNa koIne kaMI paNa kalaMka ApyuM hoya te pachInA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavamAM bhagavyA vagara jIvane chUTake thato nathI ke jenA upara A kathA ApavAmAM AvI che. A dharmakathA guru pAse sAMbhaLI zrISeNa rAjAe samyaktvapUrvaka bAra vrata grahaNa karyA ane tenI rANI abhinaMditA vizeSa vizeSa dharma karavA lAgI. kezaMbI nagarInA balabhUpa rAjA potAnI zrIkAntA nAmanI putrI induSaNane ApavA mokale che, tenA atyaMta rUpavaDe grISeNa rAjAnA baMne putre paraspara yuddha karatAM joI, bhadrika zrISeNa aTakAvavA azakta heI, sabhA ane prajAmAM potAnI nAlAzI thaze tema jANuM, te rAjA pitAnI rANIone jaNAvI rANIo sahita viSamizrita kamala suMghI, paMca namaskAranuM smaraNa karatAM maraNane zaraNa thAya che. satyabhAmAM paNa tema kare che. pachI A kSetranA mahAvideha kSetramAM uttama kukSetramAM te cAre chavo yugalika thAya che. zrISeNanA banne putra jyAM yuddha kare che tyAM cAraNa muni padhAre che ane uttama kuLamAM janmelA ane carama zarIravAlA yuddha karatA zaramAtA nathI temaja mAtapitAnA jhera khAI maraNa pAmavAnAM kAraNu thayA mATe tamane dhikkAra che te phITakAra Ape che, tethI te strIne karI, manine vaMdana karI, kAI kaTebIne rAjaya ApI, cAra hajAra manuSyovaDe baMne bhAIo dharmaci mani pAse dIkSA laI. chevaTe ugra tapa karI kevaLajJAna prApta karI mokSamAM jAya che. zrISeNa rAjA vagere cAre yugalika bhavamAMthI evI saudharma devalokamAM jAya che. A rIte A prathama prastAvamAM zrI zAMtinAtha prabhunA traNe bhavonuM varNana batAvavAmAM AvyuM che. have pachI bIjA prastAvanuM AcArya mahArAja varNana kare che. bIjo prastAva ( pA. 17 thI pA. 42 sudhI.) (zrI zAMtinAtha prabhunA cethA tathA pAMcamA bhavanuM varNana.) vaitAdya parvata upara uttarazreNImAM rathanapuracakavAla nAmanA nagaramAM javalanaTI nAmanA vidyAdhara rAjAne vAyuvegA nAmanI priyA, akIrti nAmane putra ane svayaMprabhA nAmanI putrI hatI. keIka divasa AkAzamAM gamana karanAra zrI abhinaMdana ane jagannadana nAmanA zreSTha munio tyAM padhAryA. putrI svayaMprabhAe munio pAse dharma sAMbhaLI parva divase pauSadhavrata lIdhuM. tenA pAraNAne divase gRhamaMdiramAM jinezvaranI pUjA karI pitAnI pAse jaI pUjAnI zeSa ApI. kuMvarIne usaMgamAM besArIne rAjA manamAM vicAra kare che ke koNa vidyAdhara Ane bhartA thaze? tema vicArI pitAnA maMtrIone bolAvI jaNAvatAM prathama sukSata nAmano maMtrI ratnapura nagaranA mayagrIva vidyAdharane azvazIva nAmano putra je prativAsudeva che tene ApavA kahetAM bahuzruta nAmane bIja maMtrI vRddhavayavALo jaNAvI ne kahe che. trIjo sumati nAmane maMtrI prabhaMkarA nagarInA meghadhana rAjAnI meghamAlinI strIne vidyabha nAmane putra che te tamArI kuMvarIne gya che, ane tenI tirmAlA nAmanI putrI tamArA kumAranI patnI thavA yogya che, ane zrutasAgara maMtrI svayaMvara karI ApavA yogya che tema kahe che. ema judA judA vicAra jANI rAjA saMbhannazrota nAmanA vidvAna jozIne bolAvI pUchatAM te jaNAve che ke-he rAjana ! potanapuranA rAjA prajApatine tripRSTa ane acaLa nAmanA be putra che, je A bharatakSetramAM vAsudeva ane baladeva thavAnAM che. te A azvagrIva prativAsudevane mArI nAMkhaze ema meM munie pAsethI jANyuM che. mArA jJAnavaDe jaNAvuM chuM ke tripRSTha Apane vidyAdharezvarapaNuM Apaze ane A svayaMprabhA tenI agramahiSI thaze. tema kahI vidAya thAya che. rAjA maricI nAmanA dUtane potanapura Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokale che. tyAMnA rAjAne temanA putra tripRSTane amArA rAjA potAnI svayaMprabhA nAmanI putrIne ApavA Icche che, te kabUla thavAthI dUta pitAnA rAjAne jaNAve che. have ahiM azvagrIva rAjA azvapabindu nAmanA nimittIyAne pitAnuM maraNa tenAthI thaze tema pUchatAM teNe kahyuM ke, tamArA caMDavega nAmanA dUtane je tiraskAra karaze, zAlikSetranA apakAra karanAra siMhane je haze te tamane haze. (carama tIrthakara mahAvIra prabhunA aDhAramAM bhavamAM je tripRSTha vAsudeva thayela che te ja A che ane te caritra paNa A sabhA taraphathI chapAyela che. temAM pA. 66 meM vistArapUrvaka varNana che te vAMcavAnI bhalAmaNa karIe chIe.) ahiM tripRSTha vAsudevane javalanaprabha vidyAdhara svayaMprabhA Ape che. chevaTe azvagrIva prativAsudevane tripRSTha vAsudeva sudarzana cakra mUkI haNe che. kudaratane acaLa niyama che ke pUrvabhavanA karma vairabhAva e baMdhAyeluM hoya che ke prativAsudevane vAsudeva haNe che. ahiM tirmALA akIrtine ApavAmAM Ave che. have zrISeNa rAjAne jIva saudharma devalokathI AvIne timalAnI kakSImAM putrapaNe janme che, jenuM amitateja nAma pADe che. (zrI zAMtinAtha prabhune ce bhava) (pA. 21) akIti abhinaMdana muni pAse dIkSA le che. satyabhAmAne chava devalokathI cavIne tirmAlAnA udaramAM akajhIttinI putrIpaNe janme che. tenuM sutArA nAma Ape che. abhinaMditAno jIva svargathI thavI svayaMprabhA rANInA (vAsudevane tyAM) putrapaNe janme che, tenuM zrIvijaya nAma pADavAmAM Ave che. vAsudevane bIjo putra vijayabhadra mukhya rANIthI thAya che. siMhanaMditAne jIva prathama devalokathI evI jyotiprabhA nAmanI vAsudevanI putrIpaNe janme che. tyArapachI arka kIrti rAjA vAsudevane tyAM amitateja ane sutArA sAthe Ave che. tyAM svayaMvara maMDapa racAya che. jyotiSmabhA amitatejanA kaMThamAM ane bIjI zrIvijayanA kaMThamAM varamALA nAMkhatA tenA lagna thAya che, pachI chevaTe akIrti cAritra le che. pUrvakALamAM te yogyavaye kuMvarane rAjya soMpI pitA (rAjAo) dIkSA laI AtmakalyANa sAdhatA hatA. have ahiM pitanapuramAM suvarNakuMbha nAmanA AcArya jeo zreyAMsanAtha prabhunA ziSya hatA te parivAra sahita padhAre che jyAM acaLadeva Ave che. munizrIne upadeza zravaNa karI tripuSTa kaI gatimAM gayela che, tema pUchatAM paMceMdriyane vadha karanAra, mahAAraMbhI te marIne sAtamI narakamAM gayela che ane chevaTe chelle tIrthakara te thaze tema AcArya mahArAja jaNAve che. pachI acaLa dIkSA le che, ane tenA putra vijayane rAjya sepe che, tyAM eka nimitti Ave che te rAjAne kahe che ke -" AjathI sAtame divase pitanapuranA rAjAnA mastaka para vijaLI paDaze ane mArA upara vastra, AbharaNa, ratnanI vRSTi thaze." vagere jaNAvatAM sarva rAjaleka ke vahANumAM rAkhavA, kaI guphAmAM rAkhavA vagere rAjAne bacAvavA pitAnI buddhivaDe jarNave che. A upAya paNa kaSTanA heturUpa che. bhAvibhAva anyathA mithyA karavA kaI zaktimAna nathI te upara rUlsama nAmanA brAhmaNanuM eka sAmAnya daSTAMta saMkSiptamAM ahiM ApavAmAM Ave che. (5. 23) pachI eka maMtrI rAjAne badale sAta divasa sudhI zrIvijayane rAjya upara besADavA jaNAve che ane rAja jinAlayamAM tapa kare tema kahetAM rAjA pitAne bale bIjAnuM maraNa te rIte karavA nA pADe che. pachI nimiriyAnA kahevA mujaba yakSanI kAchamaya pratimAne rAjyAbhiSeka karI sthApana kare che, ane rAjA kuTuMba sahita jinamaMdiramAM jaI pauSadhavata rahaNa kare che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 : tapa, niyama ane saMyamavaDe vighnA paNa dUra thAya che tema zAstrakAro jaNAve che. te pramANe te rIte sAtame divasa vijaLI paDatAM te yakSanI pratimA nAza pAme che ane rAjA acI jatAM nimittayAne dravya ApI vidAya kare che. ahIM rAjA yakSanI navI ratnamaya pratimA karAvI, jinezvarAnI pUjA karI utsava kare che. have rAjA potAnI rANI sAthe krIDA karavA vanamAM jAya che, tyAM eka mRgane joI rANI lAvI ApavA jaNAve che. tene grahaNa karavA jatAM haraNu AkAzamArge jAya che ane rANIne tyAM kuTa jAtinA sarpa Dese che. rAjAe aneka upacAro karyA chatAM rANI jIva rahita thAya che. AkAzamArgethI eka puruSe tyAM AvI jaNAve che ke amitateja rAjAnA mAnItA sabhinnazrota nAmanA jozIne huM dIpazIkha nAmanA putra chuM. eka divasa jyotina tarapha jatAM camaracacAnA Iza anileSa sutArA nAmanI rAjAnI priyAne haraNa karI laI jatAM me joi che. amArA rAjAnI bahenanuM haraNu karI duSTa kayAM jaIza ? ema kahetAM aniSeSa khelyA ke vaitAlinIe meha pamADela rAjA sutArAnuM rUpa karIne vaitAlinI sAthe maravAne taiyAra thayela che. atre rAjAne mAdha karatAM vetAlinI nAzI gaI ane sutArAnI prApti mATe taiyAra thayela che tenI AjJAnI huM tamAne khabara ApavA AvyA cheM. amitateja rAjAnA pUchyAthI zrIvijaya rAjA potAnA sarva vRttAMta jaNAve che. pachI azanidheASa pAse te tarata marIcI nAmanA dUtane mokale che. dUta azinoSane rANI sutArA satIne zIghrapaNe sAMpI devA vagere zabdathI jaNAvatAM te krodhita thaI aniveSa dUtanA kaMThe pakaDI kADhI mUke che. pachI dUtane vRttAMta sAMbhaLI amitateja zrIvijayane zanivAraNI ane baMdhameAnikA nAmanI be vidyA Ape che, tene te sAdhI le che. sAthe amitatejanAM putro razmivega vagere kumArA sAthe jAya che. anirdeSa potAnA putrAne sainya sAmA meAkale che, jyAM bhayaMkara yuddha thAya che. chevaTe anileSa pote laDavA Ave che. zrIvijaye tene khaDgavaDe haNutAM ekanA be arthAnadhASa thayA. khIjI vAra haNutAM cAra thayA. ema vAraMvAra haNutAM sA thAya che. daramyAna amitateja paranI vidyAnA cheda karanArI mahAjvAlAnAzinI vidyA sAdhI tyAM Ave che ane siddhmukhA nAmanI vidyAne ' A pApIne mAre dUrathI paNa ahiM lArvaveA. ' ema jaNAvI pote sIma nAmanA parvata upara jAya che. jyAM zrI RSabhadeva jitezvaranA maMdiranI pAse rahelA, kevaLajJAna prApta thayelA baladeva RSine joIne vaMdana kare che. tyAM vidyAe paNa sa vRttAMta jaNAvatAM sutArAne laIne potAnI pAse AvavA dUtane jaNAvatAM amitateja, zrIvijaya vagere sainya sahita sImagIrI paryaMta upara Ave che, bhagavatane vaMdana kare che. sutArA zrIvijaya rAjAne sAMpe che. azanadhASa tyAM ane rAjAone khamAve che. pachI devaLI bhagavAna upadeza Ape che ke anathanI paraMparA karavAthI janma niraMka kare che ane mekSa pAmatA nathI vagere viSaya upara dezanA ApI. ane anileSa sutArAne pote haraNa karI kema lAvye tema pUchatAM muni jaNAve che ke-zrISeNa rAjAnA bhavamAM ratnapuramAM kapIla nAmane brAhmaNu hatA, pUrva bhavamAM rAgarahitapaNAe karI A bhavamAM tu azanadhASa thayA ane satyabhAmA marI A sutArA thaI che. zrISeNu amitateja thayA che. te vakhate amitateja rAjA pote bhavya che ke alabhya tema pUchatAM kevaLI bhagavaMta kahe che navame bhave tuM pAMcamA cakravartI ane sAlamA jinezvara thaIza. bhavyAtmAone ja AvI zaMkA utpanna thAya che. have anidhASa putrane gAdI soMpI dIkSA le che. svayaM'prabhA devI paNa ghaNI strI sahita cAritra le che. zrIvijaya, mitateja svasthAne Ave che. amitateja zreSTha ratnAvarDa taiyAra karela jinamaMdiranI pAse pauSadhazALAmAM esI vidyAdhara sabhAne dhama sabhaLAve che. daramyAna e cAraNu munie AkAzamArge tyAM padhAre che. temane Asana ApI vaMdana kare che. munie tyAM dezanAmAM jaNAve che ke manuSyabhava pAmI, bhasthiti jANI sukha IcchanAra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 12 : prANIoe niraMtara dharma kare, paraMtu temAM AMtara rAkhe che jema ma dara nAmanA dhanadane thayuM tema sukhanuM paNa AMtaruM paDe che. pachI rAjAe pUchatAM ahiM eka munio matsyodaranI kathA kathA kahe che. (pA. 28.) A bharatakSetramAM Avela kanakapura nagaramAM kanakaratha nAmane rAjA ane kanakazrI nAmanI rANI che. te nagaramAM udAra ane dharmiSTa ratnasAra nAmane zreNI ane tene ratnamUlA nAmanI priyA ane abhimAnarUpI dhana upArjana karavAmAM tatpara dhanada nAmane putra hato. tyAM siMhala nAmanA jugArIne maMdabhAgyapaNuvaDe eka divasa pite nahi jItavAthI krodhavaDe (devInA maMdiramAM jyAM jugAra ramatA ho ) devI mane Aje dravya nahiM Apa te tAre anartha karIza ema kahyuM. te pachI devIe dhana meLavavA mATe tenA hAthamAM gAthA sahita eka patra ApatAM te gAthA vecavAthI eka lAkha sonAmahora tuM meLavIza tema kahe che. pachI te patra laI cauTAmAM jatAM keIe nahiM levAthI zreNIputranI dukAne jAya che. zreNI, "vidhAtAe je lekha lakhyA hoya te sarva lokane avazya pariName che, A pramANe bhAvanA bhAvIne dhIra purUSe kacchamAM paNa kAyara thatAM nathI, " e pramANe te gAthAne artha jANI tenuM mAMgeluM mUlya ApI tene vidAya kare che. pachI tene pitA tyAM Ave che. vyApAra saMbaMdhI pUchatAM anya vaNikaputra uparakta hakIkata jaNAvatAM tenA pitA tene tyAMthI kADhI mUke che, jethI te tyAMthI nIkaLI sAMjanA eka vanamAM che. tyAM eka suMdara sarovara jaI, tyAM snAna karI eka vaDanA jhADa nIce sUte che jyAM eka zikArI pANI pIvAne tathA vanacara jene haNavA Ave che. tene joI zreNIputra kAMIka calAyamAna thAya che jene vanacara jANI zikArI bANavaDe tenA pagane vIMdhe che; pachI tyAM pAse AvI dhanadane jotAM pagamAMthI bANa kADhI nAMkhI pATo bAMdhavAnuM kahetAM tene nivArI tene pitAne sthAne javA jaNAve che. pagamAM lehI nIkaLatuM jemAM bhAvaMDa pakSI tene upADIne laI jAya che ane samudranA madhyadIpamAM jyAM tene khAvA taiyAra thAya che tyAM tene jIvate jANuM pakSI UDI jAya che. ahIM dhanada tarapha jotAM eka zatya nagara juve che. savAre suvarNa pRthvI jotAM A suvarNadIpa che ane saLagatA agnivaDe tatkALa suvarNamaya thaI jAya che. tyAM te suvarNa banAvI kaI parvatanI guphAmAM jatAM ratnano samUha joI te laI suvarNa pAse ekaThuM kare che. tevAmAM tyAM sudatta nAmane sArthavAha AvatAM IdhaNa vagere khUTI jatAM pitAnA nakone mokalatAM teo dhanadane dekhe che ane pANInuM pUchatAM tene kUvo dekhADe che. jyAM suvarNa vagere jotAM A dhana kenuM che ? tema pUchatAM e dhana pitAnuM jaNAvI pitAne potAnA sthAne kaI laI jAya to e bhAga ApavA kahe che. te sArthavAha te pramANe kabUla karI sAthe lai jAya che. ahiM sArthavAhanI dAnata bUrI thatAM dhanadane kUvAmAM nAMkhe che. dhanada pAMdaDAvaDe vyApta mekhalA upara paDavAthI bacI jAya che. prathamanI gAthAne saMbhArate te sthaLe eka vivara joI temAM pese che. jayAMthI AgaLa cAlatAM eka devakala jIve che. jyAM garuDa upara ArUDha thayela zrI cakrezvarI devIne joI, tene namaskAra karI vinaMti kare che ke-he mAtA ! zrI AdinAtha prabhunI zAsanadevI! kaSTa pAmela e huM ApanA caraNanuM zaraNuM mAguM chuM. ahiM devI tene " AgaLa jatAM tene sarva sAruM thaze." tema kahI tuSTamAna thaI vara mAMgatAM devI tene pAMca rane Ape che. eka ratna saubhAgya karanAruM, bIjuM lakSamInuM sthAna, trIjuM tatkALa rogane nAza karanAruM, cothuM viSane haranAruM ane pAMcamuM Apattine haNanAra che ema kahI devI adazya thAya che. dhanadane AgaLa cAlatAM saMrahiNI nAmanI auSadhi prApta thAya che, tenAthI pitAne thayelA vraNane rUjhavI AgaLa cAlatAM e manuSyanI zreNI rahita eka pAtALanagara jaI sAthe rAjamahela jotAM temAM praveza karI sAtame mALe jAya che. jyAM devAMganA jevA rUpavALI eka Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 13: bALA-kanyAne jove che. te bALA dhanadane tuM kayAMthI AvyuM? ahiM tArA jIvitane saMzaya che tethI jahadI cAlyo jA tema kahe che. bALAne dhanada pUche che ke-A nagara kayuM che? jana rahita kema che? bALA tenA dhiya ane rUpavaDe vismaya pAmI jaNAve che ke-A bharatakSetramAM zrI tilaka nAmanuM nagara ane tene mahendrarAja nAmane rAjA mAre pitA hato. koI divase bIjA rAjAo sAthe yuddha karavA jatAM kaI baMtare AvI jaNAvyuM ke, pUrva bhavane tuM mArA mitra che mATe tane huM zuM sahAya karuM? tyAre yuddhamAM sahAya karavAnuM kahetAM bIjA rAjAo mArAthI adhika vyaMtarovaDe adhichita hovAthI tema mArAthI banI zake tema nathI. paNa jene praveza ane nirgama kUvAmAM paDe che te kUvAnI paNa rakSA mATe bIjuM nagara banAvavAthI vahANavaDe dareka vastuo ahiM Ave che, jethI puranA leke sahita te mArA pitAne ahiM lAve che. keTalAka vakhata pachI kavAnA pagathiyAM bhAMgI eka mAMsalubdha rAkSasa ahiM AvI manuSyone khAvA lAgyo ane A nagarane manuSya rahita karyuM. nagaranA loko bhayanA mAryA vahANavaDe ahIMthI cAlyA gayA ane baMne nagara zunya karyA. pachI mane paraNavA mATe te duSTa mAruM rakSaNa karyuM che ane AjathI sAtame divase AvIne mane paraNavA mATe jIvatI rAkhela che. Aje sAtamo divasa che tethI he suMdara! tuM ahiMthI jato rahe. dhanada tene dhIraja ApI potAnA hAthathI te maraze vagere niDarapaNe jaNAve che, tethI bALA belI ke tenA mRtyuno samaya vidyAnA pUjAsamaye che. te vakhate tene mAro kAraNa ke vakhate te bolatuM nathI. mArA pitAnuM A kharza che te grahaNa karI le. pachI te rAkSasa manuSya zaba laI tyAM Ave che. dhanadane joI pitAnuM bhakSya potAnI jAte AvyuM jANe che, pachI zabane cheDI daI pUjA karavA pravaryo tyAre dhanada tene pUjA karatAM khargavaDe haNe che. pachI lagnanI sAmagrIvaDe te tyAM tIlakasuMdarI bALAne paraNe che ane te baMne sAmagrI sahita kUvAne viSe AvI bhaktipUrvaka cakrezvarI devIne vAMde che. ahiM koIka vahANu AvatAM kUvAmAMthI sArthavAhanA mANaso pANI kADhavA AvatAM dhanada pitAne bahAra kADhavA jaNAve che. sArthavAha devadatta tyAM AvI kuvAmAMthI dhanadane bahAra kADhe che. tene te koNa che tema jaNAvatAM dhanada pitAnI priyA ane ratnAdi sAmagrI kUvAmAM che te bahAra kADhI huM jaNAvIza tema sArthavAhane kahe che. tilakasuMdarI bahAra AvatAM tene joI sArthavAhane dhanada pitAnI hakIkata jaNAve che ke kaTAhaThIpe vahANa bhAMgI javAthI mArI strI sahita ahIM Avyo. pANI pIvA vyAkuLa banelI mArI strI kUvAmAM paDI jethI huM paNa paDyo. ame kAMThe paDatAM jaLadevIe mane rane ApyA ane kahyuM ke ahIM vahANa Avaze temAM caDIne tArA svasthAne jaje. meM mArI vAta kahI. have sArthavAhane tenI vAta kahevA jaNAvavAthI sArthavAha kahe che ke-huM devadatta nAmane vaNika bharatakSetrathI kaTAhadIpe gayo hato ane huM have ghera jAuM chuM. sArthavAhanA kahevAthI pitAnI strI tathA vastuone vahANumAM mUke che ane dhanada sArthavAha mIlkatane chaThTho bhAga ApavA jaNAve che. vahANa cAlatAM durAtmA sArthavAhanuM citta strI ane dhana joI calAyamAna thatAM, rAtrinA vyutsargane nimite mAMcA para rahelA dhanane sArthavAha samadramAM pheMkI de che. keTalAka divase tilakasuMdarIne kahe che ke tAre pati marI gayo che mATe tuM mArI patnI thA. ema kahevAthI tilakasuMdarIe vicAryuM ke mArA dhaNIne jarUra ANe mArI nAkhyuM ane mArA zIlano paNa te nAza karaze ema vicArIne kahyuM ke ApaNe nagaramAM gayA pachI rAjAnI AjJA laI tuM kahIza tema karIzuM. - ahiM samadramAM paDatA dhanadane eka pATiyuM hAtha lAgatAM ghasaDAte ghasaDAte te pitAnA nagaranI pAsenA kAMThe pAMcame divase pahoMce che, jyAM pATiyA sahita eka maccha tene gaLI jAya che. tyAM ApattinuM nivAraNa karanAra maNinuM smaraNa karatAM mAchImAroe mayanA udaramAM joI tene bahAra kADhI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 14 :. tyAMnA rAjAne te vAta teo kahe che. rAjA tene koNa che tema pUchatAM pote kahe che ke huM vaNika chuM. vahANu bhAMgatA pATiyAnA AdhAre ahiM Avyo chuM. tema kahetAM rAjAe potAnI pAse madara nAma pADI tene rAkhe. keTalAka divasa pachI pUrve apakAra karanAra sudatta sArthavAha tyAM Ave che. rAjAne bheTazuM karI, rAjAne namaskAra karI (dhanada sthagidharane) hAthe tene tAMbUla apAvatAM sArthavAha tene oLakhe che, te sArthavAha potAne sthAne jAya che. eka gItarati nAmane rAjAne mAnIte caMDALa che tene sthagidhara caMDAla che tevuM kalaMka rAjAnI rUbarU ApavA paisA ApavA lalacAve che. pachI caMDAla rAjAnA gIta gAI khuza karI sabhAmAM dhanadane hAtha pakaDI caMDAla tene pitAno bhAI che tema rAjAne jaNAve che. dhanane pUchatAM amArA baMnene pitA mATe gAyaka hatA, tene be bhAryA hatI. tenA ame be putro chIye. Ano dhanade yuktipUrvaka javAba Apyo ke-mArA mAta-pitAne mArI upara aNagamo hovAthI mArI jaMdhAmAM pAMca rane nAMkhyA che. te potAnI jaMdhA kADI batAve che ane rUjha lAve che. ane A mArA bhAInA aMgane viSe ghaNA ratana nAMkhyA che. pachI te caMDAlane gabharATa thatAM chevaTa rAjA tene bAMdhIne manAvatAM sArthavAhe mane dhana ApI A kAma karAvyuM che, tema jaNAvatAM rAjAnI pAse dhanada paNa pitAnI vitaka jaNAve che. te kANu che puchatAM te suvarNanI ITa para mAruM nAma che ane sArthavAhanA vahANumAMthI ITa maMgAvI nAma jotAM caMDAla ane sArthavAhane haNavAne vicAra karatAM madara tene choDAve che. pachI pite tyAM gupta rahe che. teTalAmAM sArthavAha devadatta paNa tyAM Ave che ane tilakasuMdarI sahita rAjA pAse Ave che. rAjA sArthavAhane kayAMthI tuM Ave che ane A bAlikA koNa che tema pUchatAM kaTAhaThIpathI pote Ave che ane samudranA aMtarIpamAMthI mane prApta thayela ApanI anumativaDe te mArI bhAryA thavA mAMge che. tilakasuMdarIne pUchatAM pitAne patine samudramAM nAMkhanAra, amAruM dhana rAkhanAra te ja che ane mArA zIlanuM rakSaNa karavA meM DhIla mATe te uttara Apyo hato. have huM agnimAM praveza karavA mAguM chuM tema jaNAvatAM rAjA kahe che ke tArA pariNita patine huM dekhADIza. rAjA dhanadane dekhADe che, tene joI oLakhe che. sArthavAhane rAjA mAravA mAMgatA dhanada tene paNa cheDAve che. pachI rAjAnI AjJA laI dhanada pitAnA pitAne ghera Ave che. rAjAne mAnIte dhArI tene bApa satkAra kare che. dhanada tenA pitAne tamAro putra dhanada kayAM che tema pUchatAM tenA javAnA kAraNe jaNAve che ane tenI AkRti ane vacananA anusAra te tuM ja che tema tenA pitA kahe che. pachI dhanada pragaTa thAya che. dhanada pitAnuM sarva vRttAMta jaNAve che. chevaTe dhanadanA kahevAthI tyAMnA rAjAne vinaMti karI AmaMtraNavaDe rAjA, dhanada tenI priyA sahita gajendra para svArI karI ghera Ave che. ane tene pitA mahotsava kare che. Ave che ane nata karI ApI che. dhanada vetana eka divasa rAjAnA meLAmAM tene putra beThe che tyAM eka mALI AvI keTalAka puSpa rAjAne Ape che. te kuMvara suMdhatA pupamAMhene rAjasapa tene Dare che. pachI dhanada pitAnI pAsenA maNinA jaLavaDe kuMvarane viSa rahita kare che. eka divasa rAjakuMvara rAjavATikA jatAM surarAjAnI chINa nAmanI putrIne atizaya rUpavaMta jANI rAjAne jaNAvatAM te kuMvarInA bApa pAse pitAnAM maMtrIne ekalatAM tyAM puchAve che tyAM paNa huM AtmahatyA karIza tema kuMvarI tenA pitAne jaNAve che, jethI maMtrI te vAta pitAnA rAjAne jaNAve che. teTalAmAM dhanada rAjA pAse Ave che. rAjAne ciMtAnuM kAraNa pUchatAM uparokta hakIkta jaNAve che, jethI dhanade cakrezvarIdevIe Apela maNi kuMvarane Ape che. kuMvara tenI sAdhanA karavAthI tenA prabhAve Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjakuMvarI zrISeNA rAjaputra upara prIti dhAraNa kare che ne tenA pitA bIje divase zubhamuhUte te baMnenAM lagna kare che. eka divasa rAjA zALanA rogathI dhanadanA upacAravaDe mukta thavAthI rAja bhAgyodaya mAnI dhanada mitrano niraMtara AdarasatkAra kare che. eka vakhata cAra jJAnanA dhAraka pavitra zIlaMdhara nAmanA AcArya tyAM padhAre che. tyAM AcArya mahArAja dharmane viSe niraMtara kalaMkarahita Adara kare, paraMtu mahaNAka ke jeNe Adarane kalaMkita karatAM duHkhamizrita te sukha pAmya, tenA upara maheNukanI kathA kahe che. (pA. 40 ) A bharatakSetramAM ratnapura nagaramAM zubhadatta nAmane zreNI hato jene vasuMdharA nAmanI bhAryA hatI. tene mahaNAka nAmane putra ane tene somazrI nAmanI bhAryA hatI. eka divasa maheNuka udyAnamAM ujANI karavA jAya che tyAM eka mahAmunine jue che. ane te tapodhanane vAMdI ane temano dharma upadeza sAMbhaLI sammaphata maLavALo gRhIdharma aMgIkAra karI pitAne ghera Ave che. tyAM eka suMdara jinAlaya karAvI dharmanArasathI vadhAre parAdhInapaNe dhana kharacI ghaNuM dravyano vyaya karyo, tema kuvicAra kare che. keTalAka divasa pachI lekenA AgrahathI kahevAthI utsAha rahita thaI eka jinapratimA karAvI, jIvahiMsAnuM nivAraNa karI ucita dAna Ape che paNa pharI teNe vicAra karyo ke AmAM paNa meM ghaNuM dravyano vyaya karyo, ahiM te upArjana karela dhanane ce bhAga vAparo joIne hate. AnuM kuLa thaze ke nahiM? ema mane saMdeha thAya che; ane zAstramAM te thoDA vyayanuM moTuM phaLa saMbhaLAya che. A pramANe saMzaya sahita dharmakriyA karate hate. eka divasa potAne ghera be tapodhana (muni) AvatAM pote ja zubha AhAravaDe temane pratilAvyA, pite dhanya mAnavA lAgyo. eka divasa rAtrie jAgatAM apratyakSa phaLavALo dharma karavAthI ahiM zuM che? te azubha vicAra karyo. vaLI kaI divasa be munione maLavaDeyukta joI durgacchA dharI. te malina sAdhune dhikkAre che, pachI vicAre che ke meM duSTa vicAra karyo kemake saMyamavaDe nirmaLa uttama munio AvA prakAranA hoya che. tevI zubha bhAvanAvaDe prathama dharmakAryomAM kuzaMkA karI dravyavyaya mATe pazcAttApa karyo. dharmArAdhanAne kalaMkita karI paraMtu chellA vicAre zubha karma bAMdhI, AyuSya kSaya thaye te bhuvanapati deva thayuM. tyAMthI evI tuM dhanada thaye che. pUrve dharma karI AMtarAmAM dUSita karyo tethI ahiM duHkhamizrita sukha pAme. te sAMbhaLI dhanada mUrchA pAme che ane jAtismaraNa jJAna utpanna thatAM pitAnA pUrvabhavo joI, pachI ghera jaI mAtApitAne ane rAjAne pitAnA dIkSA levAnA bhAva jaNAve che. rAjAe potAnA patrane rAya ApI. dhanade pitAnA putra dhanAvahane graha seMpI, dhanadanAM mAtApitA tathA bhAryA gurunI pAse pravrayA grahaNa kare che. teo sarve chevaTe svargamAM jAya che, tyAMthI evI mahAvideha kSetramAM manuSyapaNuM pAmI sarva mokSapadane pAme che. vAMcake ! dharma ArAdhanA karyA pachI kuzaMkA, saMdeha pazcAttApa karavAthI pachInAM bhamAM duHkha bhogavavuM paDe che teno vicAra karI dhama-ArAdhana niraMtara utsAhapUrvaka karavuM, e A kathAne sAra che. AcArya mahArAja vidyAdhara rAjAne kahe che-he vidyAdhara rAjA ! A dhanadanI kathA sAMbhaLIne tAre niraMtara dharma kara ema cAraNu muni mahArAje jaNAvatAM amitateja rAjA gurumahArAjane vAMde che. cAraNa munio icchita sthAne padhAre che. vijaya narezvara ane amitateja niraMtara be yAtrA zAzvatI ane eka azAzvatI daravarSe kare che. caitra mAsanA zukalapakSamAM eka zAzvatI ane A zukalapakSamAM aSTAblikA nAmanI prasiddha che. te de vidyAdhare naMdIzvaradIpamAM tathA manuSya pitatAne sthAne kare che. "dareka Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavyAtmAoe vartamAnakALe be vakhata zatruMjaya tIrtha ke giranArajI vagerenI, trIjI eka arvAcIna tIrthanI yAtrA dara varSe karavAnI jarUra che ane te vaDe mokSa meLavavA manuSya janmanuM sArthaka karI levAnI jarUra che." trIjI yAtrA te baMne rAjavIo sImagiri parvata upara baLadeva jhaDapanA kevaLajJAnanI utpattisthAne zrI RSabhadeva prabhunAM maMdiramAM karatA hatA. hajAra varSa sudhI anya dharmasAdhanA ane rAjya karavA sAthe karI meruparvata para sanAtana jinezvaranAM caraNane vAMde che. tyAM naMdanavanamAM birAjamAna vipulamati ane mahAmati nAmanA be cAraNamunine vAMdI pitAnuM AyuSya keTaluM che tema pUchatAM munirAje chavIsa divasanuM jaNAvatAM baMne rAjAo kahe che ke viSaya ane abhakSyamAM lubdha thayelA ATalA kALamAM ame vrata karyuM nathI, have zuM karI zakIe ? munirAjo kahe che ke hajI paNa tamAruM kaMI nAza pAmyuM nathI, haju paNa tame svarga ane mokSane ApanAra vrata grahaNa karo. pachI baMne rAjAe potAnAM nagaramAM jaI pitAnA putrone rAjya upara sthApana karI abhinaMdana nAmanA uttama muni pAse dIkSA laI anazanavaDe pAdapapagamavaDe rahyA. tyAM vijaya pitAnA tapavaDe potAnA pitAnA baLanuM smaraNa karatAM pitAnI jevA baLavALo thAuM e pramANe teNe niyANuM karyuM. baMne tyAMthI marI prANuta nAmanA devalokamAM jAya che. naMdikAvatta ane svastikAvatta nAmanA vimAnamAM divyacUla ane maNicUla nAmanA devapaNe utpanna thAya che. (zAMtinAtha prabhune cotho bhava amitateja rAjA, pAMcame bhava uparokta devakanA deva thAya che. A sargamAM ahiM cethA ane pAMcamAM bhavanA vRttAMta pUrNa thAya che.) tRtIya prastAva (pA. 43 thI pA. 76 sudhI) have graMthakAra mahArAja A prastAvamAM prabhunA chaThThA sAtamA bhavanuM varNana kare che. zrI jaMbUdIpanA mahAvideha kSetrane viSe ramaNIya nAmanA vijyamAM subhaga nagarane viSe timitasAgara nAmane rAjA, tene vasuMdharI tathA anurI nAmanI be bhAryAe hatI. prANuta devalokathI divyaculadeva evI zrI vasuMdharI rANInI kakSIne viSe putrapaNe baLadevanA janmane sUcita svapna ane suvarNanI kAMtivALA dehavaDe janame che jenuM nAma aparAjita ( prabhune chaThTho bhava ) pADavAmAM AvyuM. maNicUlane jIva devalokamAMthI evI anuharI rANInA udaramAM vAsudevanA janmane sUcavana karanArA svapnavaDe zyAmakAMtivALo vasudevapaNe janamyo jenuM nAma rAjAe anaMtavIrya ApyuM. eka divasa te nagaranA udyAnane viSe viziSTa jJAnavALA svayaMprabha nAmanA munIzvara padhAryA. jyAM azvakrIDAvaDe thAkI gayela rAjA te udyAnamAM Ave che. dhyAnavaDe nizcala te munirAjane joI bhAvapUrvaka vAMde che. pachI mahAmuni dezanA ApatAM pratibaMdha kare che ke-(khAsa vAMcavA gya che) kaSAye kaDavA vRkSa che. durthona tenA pukhe che ane A bhavamAM te pApakarma ane paralokamAM tenI durgati te tenuM kala che. tethI mokSanA abhilASIoe tyAga kare joIe. rAjA pavitra munirAjane tenA bheda mATe pUchatAM gururAja, tenA bheda, upabhedo, anaMtAnubaMdhI, krodha, mAna, mAyA ne lAbha (2) apratyAkhyAnIya krodha, mAna, mAyA ne lebha (3) pratyAkhyAnIya krodha, mAna, mAyA ne lebha ane (4) saMjavalana krodha, mAna, mAyA ane lebha che. te cArenA cAra cAra prakAre ane tene rase kayA kayA padArtho jevA che, tenI sthiti-kALa keTaluM che ane te anukrame cAra gatinA kAraNabhUta che jaNAve che mATe he rAjA ! tAre kaSAya na karavAM. jema mitrAnaMda vagere prANIonuM te phaLa jJAnIoe dekhyuM che. gurU mahArAja te mitrAnaMdanI kathA kahe che. 5. 44. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja kSetramAM amaratilaka nAmanA nagarane viSe makaradhvaja nAmanA rAjAne madanasenA nAmanI bhAryA ne pakezara nAmane putra hate. eka divasa rAjAnA kezane sApha karatI (oLatI) rANI sapheda vALane dekhADI rAjAne dUta Ave tema jaNAve che. rAjAnI vRddhAvasthA hovAthI dharma karavAno samaya thayo tema jANe che ane pitAnA pUrvajo purUSee paLI jevA pahelAM dharma karavAne Adara karyo che, jethI mane dhikkAra che ke viSayamAM lubdha thayela huM hajI sudhI kaMI karato nathI. ema vicArI rAja ciMtAtura thAya che. rAjAne zyAma mukhavALAM zA mATe thayA tema rANIe pUchatAM rAjA potAnA vairAgyanuM kAraNa jaNAvatAM, pachI putrane rAjya upara besADI rANI sahita pate tApasI dIkSA le che. rANI sagarbhA hovAthI rANInA garbhanI vAta jANI tradUSaNathI bhaya pAmele rAjA kulapatine jaNAvatAM, tApasIvaDe pAlana karAtI rANIe egya samaye putrane janma Ape. rANIne anacita AhArathI bhayaMkara roga pedA thayo. jethI te bAlakanuM rakSaNa tyAM barAbara ne thaI zake, tethI daivayogathI vepAra mATe pharate ujajayanI zaheranA eka devadhara nAmane vaNika ke je tApasa dharma pALatA hatA, tene kulapati janmelA bALakane sepe che. te vaNika pitAnI bhAryA devasenAne (jene prathama putrI Avela che tene) soMpe che. tyAM tenuM amaradatta nAma pADavAmAM Ave che. putrInuM nAma surasuMdarI che. pachI tyAM mitrazrInI kukSimAM utpanna thayela sAgarazreSThInA mitrone putra A amaradattanA mitra thAya che. eka vakhata vaSaratu AvI. ahiM racayitA te RtunuM alaMkArika rIte varNana Ape che. (5. 45.) te vakhate kSiprA nadIne kAMThe meI DAMDIyAnI ramata karatAM amarado moI uDADatAM eka vRkSa upara rahelA eka ceranA mukhamAM paDe che. tyAM mitrAnaMda hasIne be ke-A moI maDadAnA mukhamAM paDI tyAre kapa pAmelA muDadAe mitrAnaMdane kahyuM ke ahiM laTakAvela tArA mukhamAM te paDaze. A sAMbhaLI mRtyuthI bhaya pAmela te amaradattane krIDA baMdha karavAnuM kahetAM banne mitre potAne ghera Ave che. ane tene khedayukta dekhI koI zabda bolatA nathI jethI te koI vyaMtaranI kIDA haze te jANavA puruSArtha karavAnuM mitrAnaMdane kahe che ane nimittazAstravaDe joyelI jIvitanA aMtane karanArI jJAnagarbha maMtrInI Apatti zAMta thaI tema kahe che. te koNa che tema pUchatAM tenI amaradatta te kathA kahe che. (pA. 46) A bharatakSetramAM caMpAnagarI ane jitazatru rAjA tene jJAnagarbha maMtrI hatA. tene guNAvalI nAmanI bhAryA ane tene subuddhi nAmane putra hatuM. te rAjAnI sabhAmAM aSTAMgane jANanAra eka paMDita Ave che. rAjAne navIna vAta jANavAno Azaya jANI jozIne pUchatAM A jJAnagarbha maMtrIne kuTuMba sahita maravAnA svarUpavALa upasarga huM jouM chuM. bAda te maMtrIne ghera AvI tenA moTA putrathI thanArI Apatti tene jaNAve che. pachI potAnA putrane khorAka-pANI sAthe peTIne baMdha karI, rAjAne soMpI ane jinAlayane viSe aSTAddhika utsava, saMdhapUjA, dAna vagere kare che. paMdara divasa pachI rAjAnA aMtaHpuramAM akasmAta evI vANI thaI ke "subuddhi nAmanA maMtrIne putra rAjakuMvarIne kezapAza chedI nAzI gayo." e sAMbhaLI rAjA maMtrInA kuTuMbane mArI nAMkhavA ghera sainya mokalatAM maMtrI eka vAra rAjAne maLyA pachI mArajo ema jaNAvatAM, rAjAne sabhAjano sahita pite sepelI peTI udhADavA jaNAvatAM peTI kholatAM maMtrIne putra jaNAya che. rAjAne maMtrI kahe che ke " he nAtha ! deva, manuSya, tiryaMca ane rAjAe karelI Apatti dharmanA ja prabhAvathI nAza pAme che." pachI tyAM putrane kArabhAra sepI baMne dIkSA le che. te kathA sAMbhaLI baMne mitro bhaya TALavA dUra dezAMtara javAnuM vicArI karI pATalIputra nagarane viSe Ave che ane te nagaranI bahAra eka suMdara prAsAda ane te mAMhenI putaLI joI amaradatta kAmAtura Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane che. tyAMthI nagaramAM javA mitrAnaMda kahe che chatAM te nAM pADavAthI baMne mitre tyAM rahevA lAge che, jyAM te prAsAda banAvanAra ratnasAre zeTha Ave che. rovAnuM kAraNa pUchatAM sarva hakIkta jANu manamAM vicAre che. ahIM "muni, yati, jJAnI, sAro tapasvI, jitendriya tyAM sudhI hoya che jyAM sudhI strIonI dRSTinA viSayamAM na Ave." te zreSThIne mitrAnaMda tene kArIgara koNa che tema pUchatAM sopArake nAmanA dezamAM suradeva nAmane kArIgara A pUtaLIno banAvanAra che. ane prAsAdane karAvanAra huM chuM. te zreNIne pitAnA mitrane soMpI be mAsanI aMdara tene zedhI ahiM AvIza ema kahI mitrAnaMda cAlI nIkaLe che ane sopAraka nagaramAM jaI te kArIgarane ghera jAya che. tene puNyavAna joI satkAra karI, AvavAnuM kAraNa pUchatAM mitrAnaMda pote devakulikA karAvavAne ne te tamArA harataka karAvavA vicAra che tema jaNAve che ane kahe che ke kAI pAMcAlikA taiyAra hoya te batAvo. kArIgara pATalIputra nagare potAnI karelI che te avaMtipurInA mahAsena rAjAnI putrI ratnamaMjarIne joIne karI che tema kahetAM te jANI ujajayanI nagarImAM mitrAnaMda pahoMce che. tyAM daravAjA pAse devI maMdiramAM rahelA teNe "rAtrinA cAra paheAra sudhI A maDadAnuM rakSaNa kare tene A zaherano moTo zreNI eka hajAra dInAra Apaze." A pramANe paDahanI uSaNa sAMbhaLI dvArapALane pUchatAM, A gAme marakIne upadrava che, zreNIne ghera mArIe kareluM A zaba che tenuM rakSaNa karavA te dhana Ape che. ema sAMbhaLe che ane rAtrinA zAkinI vagerenA upadra ghaNuM sahana karyA ane savAra paDatAM te zaba bALI nAMkhe che, chatAM te zreSThIe dhana ApyuM nahiM. pachI tyAMthI cAlI te zaheranI vasaMtatilakA nAmanI vezyAne tyAM AvI cAraso dinAra teNIne Ape che ane pachI traNa rAtri sudhI vezyA sAthe vilAsa karato nathI. paisA paNa nahiM ApavAthI tenI mA mitrAnaMdane Thapake Ape che. tenuM samAdhAna thatAM teNIne rAjAnA gharamAM teno praveza che ke nahiM tema pUchatAM potAnI putrI rAjAnI cAmaradhArI che, tyAM game te vakhate ame jaI zakIe chIe ane kuMvarInI sakhI mArI putrI che. bAda mitrAnaMda tene kahe che ke te rAjakuMvarIne jaine tuM jaNAvaje ke "jenA guNane samUha sAMbhaLe che, te jene lekha mokalyo che te amaradattano mitra ahiM Avyo che." kuMvarIne tema jaNAvatAM kuMvarI badhI vAtanuM ajANapaNuM batAvI te kaI dhUrta che tema kahI te puruSane tAre Aje A gavAkSanA mArge mArI pAse lAva. pachI akakA mitrAnaMdane tyAM laI jAya che ane te vAsagRhamAM praveza karatAM rAjaputrIne sUtelI joI teNe teNInA hAthamAMthI rAjAnA nAmavALuM kaDuM grahaNa karyuM ane charIvaDe teNInA jamaNA sAthaLamAM cihna karI tyAMthI cAlyo jAya che. kuMvarI AthI tene sAmAnya puruSa mAnatI nathI ane tene na bolAvyo te mATe te ciMtA karI sUI jAya che. ahiM mitrAnaMda devakulikAmAM sUI savAramAM rAjyagRhanA dvAramAM jaI "ahe! anyAya," tema belyo. nekare dvArA sAMbhaLI rAjA kAraNe pUchatAM zaba saMbaMdhI vAta karI. pachI rAjA zreSThIne bolAve che ane te vakhate dInAra nahotA AvyA te mitrAnaMdane dInAra apAve che. ahiM have mitrAnaMda zabanuM rakSaNa kema karyuM te rAjAne jaNAve che. rAtrinA traNa pahora thayelA bhUta, vaitAlanA upadravo sahana karatAM cothA pahere divya AkRtivAlI bhayaMkara mukhavAlI vagere cinhavALI strI joI Aja strI mahAmarakI che tema jANuM mArI sAthe yuddha karatAM te hArI. teNI nAzI jatAM charIvaDe tenA sAthaLamAM cinhavALI karI ane tenuM kaDu mArA hAthamAM rahI gayuM. te kahuM rAjAnA kahevAthI dekhADatAM pitAnA nAmavALuM jANuM pitAnI ja kanyA mArI thaI che, tema vicArI rAjaputrI sUtI che tyAM AvatA kaDA vagaranI ane traNa upara pATo bAMdhelI teNIne jotAM pitAnA kULane kalaMka lagADela che tema jANI, mitrAnaMda pitAnI pAsenI maMtrazaktithI sarvanuM rakSaNa karI zake che. rAjA pitAnI putrI che te mArI thaI che tema kahetAM mitrAnaMda AvuM nahiM vicAravAnuM jaNAvI rAjakanyAne dekhADavA jaNAvatAM rAja tene tyAM javA AjJA kare che. uThelI rAjaputro tene joI mAruM kaDuM haraNa karanAra A puruSa che, tema jANI ApelA Asana upara besI mitrAnaMda kahe che ke-he kuMvarI! Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArA mAthe AveluM A kalaMkanuM mArI sAthe Ava to nivAraNa karIza ane tethI kuMvarI tema karavA jaNAve che. kahyuM che ke, "aMdha mANasa, rAjAnuM citta, strI ane pANI A sarva nipuNa mANasa laI jAya tyAM jAya che. " pachI mitrAnaMda kahe che ke huM rAjAnI rUbarU tArA upara sarasava nAMkhuM tyAre tAre kutkAra zabda karo. pachI te pramANe karatAM rAjA pAse AvI kahe che ke, rAtrinAM pahelAM rAjakuMvarIne tamArA dezane cheDe laI javI paDaze, jarUra tema na karuM te te mArI temane tema raheze, tethI rAjA eka ghaDI tene Ape che, kuMvarIne tenA upara besADe che. kuMvarI mitrAnaMdane gheDe besavAnuM kahetAM mitrAnaMda jaNAve che ke he suMdarI ! meM mArA mATe tane nathI AthI, paraMtu mArA mitra amaradatta mATe ANI che, jethI tuM mitrastrI hovAthI eka ja Asana para besI tArI sAthe mAre pharavuM yogya nathI. mitrAnaMda pitAnA mitra mATe keTaluM kaSTa bhogave che. dhanya che ! jagatamAM AvA ja mitre te mitro kahevAya che. tyAM AjakAlanAM svArthI mitrone mitro kahevAne avakAza nathI. " Ama kahI tene laI pATalIputra nagare Ave che. Aje be mAsanI avadhine chello divasa hovAthI amaradatta citApraveza karatAM tene Ajano divasa rAha jovA samajAve che, teTalAmAM mitrAnaMda tyAM AvI pahoMce che ane pote sahana karela kaSTa jaNAvatAM amaradatta tene satya mitra tarIke oLakhAve che. rAjakuMvarI tathA amaradattanA tyAM lagna thAya che. tyAM putra rahita rAjA maraNa pAmatAM bhAgyodayavaDe amaradattane prajA gAdIe besADe che. amaradatta mitrAnaMdane sarva adhikArI kare che ane ratnasArane pitAne rathAne sthApana kare che. mitrAnaMdane pelI bhUtanI zaMkAnI vAta yAda AvatAM bhaya nivAravA mATe rAjA tene vizvAsu mANaso sAthe vasaMtapura nagaramAM javA jaNAve che. tyArabAda vAraMvAra mitranuM kuzala jANavA khabara kaDhAvavA chatAM vasaMtapuramAM pato nahi lAgavAthI amaradatta rAjA ciMtAtura thAya che. teTalAmAM tyAM cAra jJAnanA dhAraka zrI dharmaghoSasUri azakatilaka nAmanA udhAnamAM padhArelA jANI rAjA rANI sahita munizrI pAse AvI vaMdana kare che. ahiM jJAnI mahArAjane azokadatta zeThe potAnI putrI kayA kameM karI sava aMgene viSe vedanAvALI thaI che te pUchatAM sUrimahArAja jaNAve che ke-pUrvabhave bhUtazAlanagaramAM bhUtadeva nAmanA zeThanI kamatI nAmanI strI hatI. eka divasa bilADI tenA gharamAM dUdha pIvAthI pitAnI putravadhU devamatIne kahyuM ke zuM tane vaLagADa vaLagyA hatA ke dUdhanuM rakSaNa karyuM nahi. te zabdo tenA gharanuM kAma karanAra mAtaMgIe sAMbhaLyA ne devamatIne vaLagI, tenA upacAra karAvatA ThIka thayuM nahi. eTalAmAM tyAM eka yogI Ave che. tenI maMtravidyAvaDe tene ArAma karyo. AthI nagarajane kurumatIne kALajihavA evA nAmathI bolAvavA lAgyA. pachI teNI dIkSA laI devalokamAM gaI. tyAMthI vyavI A tArI putrI thaI che ane AkAzadevatAnA doSathI dUSita thaI che. tene ahiM lAva jethI mAruM vacana sAMbhaLI te jAtismaraNuvaDe pUrvabhava joze. pachI te kanyAne tyAM lAvatAM sarinA prabhAvathI te AkAzagAminI vidyA nAzI gaI. kanyAne gurumahArAja kahe che ke-hAla tArA bheganuM phaLavALuM karma che. pachI amaradatta pitAnA mitra mitrAnaMda hAla kayAM che te jaNAvavA vinaMti kare che, gurumahArAja kahe che ke-he rAjA! tArI pAsethI cAle te jaLadurgane oLaMgIne sthaLadurgamAM gaye. tyAM nadI pAse rahela tyAM bhIlaeNnI eka dhADa AvI jethI mitrAnaMda tyAMthI nAzI gaye. tyAM rastAmAM eka vaDanA jhADa nIce sUte tyAM tene eka sarSa Do. eTalAmAM eka tapasvI tyAM Avyo tene dayA AvavAthI jaLa maMtrI chAMTI tene jIvate karyo. tyAM tenA pUchavAthI mitrAnaMde pitAnI satya vAta jaNAvI. tyAMthI AgaLa cAlatAM cAre tene pakaDyo. te lokoe eka vaNikane tyAM vece. te vaNika pArasakala nAmanA dezamAM jatAM eka divasamAM ujajayanImAM AvyuM, jyAM rAtrinA viSe te nagaranI gaTaramAM peThe. tene cera jANI pakaDavAmAM Avyo. tyAM tene khUba mAra mArI vadha karavA bahAra laI jatAM mitrAnaMda vicAra karavA lAgyo ke zabe pahelAM kaheluM Aja sAcuM paDayuM. te pachI te karmanA svarUpane vicAra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 20: karatAM zuddha bhAva pragaTa thayA ane vicAre che ke huM AtmA ! A vadha karanAra upara tuM krodha pAmIza nahi. ema bhAvanA bhAve che teTalAmAM geApAlakanI meA UDI tenA mukhamAM paDI. A sAMbhaLI rAjA rANI te mATe vilApa kare che. gurumahArAja upadeza ApI zAMtvana kare che. dhama sAdhana karavA kahe che. pachI te mitrAnaMdanA jIva tArI strInI kukSimAM putrapaNe Avaze. te tArA putra kramalagupta rAjA thaze. amaradatta potAnA mitranA viyeAga thayA vagere hakIkata mATe pUrvabhava pUchatAM gurumahArAja sakSiptamAM tene pUrvabhava jaNAve che. (pA. 60). jemAM pU`bhavamAM jo vacanavaDe duSTamaM bAMdhyuM heAya te pachInA bhavamAM tenuM kaDavu phaLa bhAgavavu paDe che. hasatAM hasatAM, bAMdheluM kaMtu phaLa khIjA bhavamAM keTla bhAgavavuM paDe che tenA upara A kathA kahevAmAM AvelI che, mATe manuSyAe hAMsImAM paNa krAine duHkha lAge tevu na khelavuM te A kathAnA sAra che. pachI rAjA vagere jAtismaraNa jJAna thatAM gurumahArAja tene bAra vrata Ape che. dIkSA mATe jaNAve che ke tane putra thayA pachI pravrajyA thaze, mATe hAla tAre gRhIdhama' levA. pachI putraprApti thatAM yogya avasare pharI te ja gurumahArAja tyAM padhAryAM. rAjArANI dIkSA le che. khIjAone paNa edha karavA gurumahArAja upadeza Ape che ke puNyayeAge dIkSA prApta thatAM te lIdhA pachI prANIo viSayanI icchAvALA thAya che te jinarakSitanI jema bhayaMkara saMsArarUpI samudramAM paDe che ane jinapAlitanI jema zudgha pALanArA saMsAramAM sukhane bhajanArA thAya che. ahiM gurumahArAja tenI kathA kahe che. A kathA zrI mahAvIra-devanA vakhatanI ( bhaviSyanI ) che. jJAnI mahArAjAe traNe kALanI hakIkata kahI zake che, te pramANe A kathA kahevAmAM AvI che. capApurImAM jitazatru rAjAne dhAriNI nAme rANI hatI. te zaheramAM mAka dI nAmaneA dAnI zreNI ane tene bhadrA nAmanI bhAryAM hatI, tene be putrA jinapAlita ane jinarakSita nAmanA hatA. te anee dhananA leAbhe darIyAnI musApharI karI ghaNuM dhana meLavyuM chatAM pharI khAramI vakhata samudramAge meLavavA javAnI peAtAnA pitA pAse AjJA mAMgatA ghaNuM dhana che mATe have na jAo, vakhate upadrava paNa thAya, tema kahe che chatAM ApanA pratApe kuzaLa kSemaja thaze tema jaNAvI samudramArge jatAM daivayeAge samudramAM thayela tAphAnathI temanuM vahANa bhAMgI jAya che. eka vahANunA pATiyAvaDe ane traNa divase ratnadIpanA tIre pahoMce che. tyAM tenI pAse te dvIpanI krUra niya eka devI AvI kahe che ke, je tamAre potAnA prANa bacAvavA hAya to mArI sAthe viSayasevana karo. vahANu bhAMgavAthI ame ahiM AvelA tAre zaraNe hovAthI tArA Adeza pramANe karIzuM, ema baMne kahe che. pachI tenA azubha pudgalAne saharI, sArAbhejanavaDe khuzI rAkhI te ane sAthe viSaya sukhA bhAgavavA lAgI. eka divasa te devI kahe che ke samudranA adhiSThAyaka susthita devanI AjJAthI mAre samudraddhi karavA javuM che, mATe tamA baMnene kAvAra akaLAmaNa thAya ane pharavA jAo te pUrva dizAnA vanakhaMDamAM jyAM grISma ane varSARtu che, uttaramAM nira Mtara zarada ane hema taRtu che ane pazcima dizAnA vanamAM zizira ane vasaMta nAmanI e Rtue che tyAM jaI zAMti leze. paraMtu dakSiNa dizAnA vanamAM dRSTiviSa sa` rahe che. mATe tyAM jazA nahi. have ahiM dakSiNa dizAmAM javAnI te devIe krama nA pADI tenI zaMkA paDatAM te dizAe ane bhAie irAdApUrvaka jAya che. jyAM maDadAnAM kalevara joi bhaya pAmatAM tyAM zUlikA para caDelA eka manuSyane vilApa karatAM joI kAraNa pUchatAM te kahe che ke kAkaDInA huM vik zreSThI chuM. mAruM vahANu bhAMgatA ahiM AvyA. mArI viSaya mATe abhilASA karatI eka devIe mArI A durdazA karI che. A * pUrvanA trIjA bhave mitrAna de je vacanavaDe duSkarma AMdhyu hatu tenu phaLa A krama'mAM tene bhAgavavu paDayu hatuM. mATe hasatAM paNa krama mAMdhyuM hoya te rotAM rotAM bhAgavavuM paDe che mATe hasatAM paNa krama bAMdhavu nahi. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 22 : kalevaronI paNu AvI dazA tenAthI thaI che. tame ahiM kyAMthI AvyA ? peAtAnuM vRttAMta baMne bhAIo jaNAvatAM peAtAnA khacAvatA upAya pUchatAM te kahe che ke--pUrva dizAnA vanamAM zailaka nAmanA yakSa te pavane divase azvanuM rUpa karI khAle che ke kAnuM rakSaNa karuM ? kAne duHkhamAMthI dUra karuM ? ema khelatA te yakSa tameAne bacAvaze. pachI baMnee te yakSanI pUjA karI. te yakSa jyAre te vANI meklyA tyAre aMte bhAie peAtAne bacAvavA jaNAve che. yakSa jaNAve che ke dhADAnI pITha upara besI jajo. pAchaLa te devI Avaze. miSTa vacanA melaze te paNu tame emAMthI kAipaNa anurAga karaze ke tenA sAmI dRSTi karaze| te huM samudramAM pheMkI za; nahiM te kuzaLa rIte tamArI nagarImAM pahoMcADIza. pachI te azvanI pITha upara mesADI yakSa samudranI madhye cAlavA lAgyA. ahiM devI AvatAM temane hi jovAthI pAchaLa khaDaga laine jAya che. azva upara beThelA te bhAione bhaya, prema, kAkaludI vagere rIte dhaNu ghaNu samajAve che, paraMtu chevaTe jinarakSita tenA premabharelA zabdothI calita thatA tenA sAme dRSTi kare che, tyAre yakSa tene pITha uparathI paDatA mUke che, devI tene trivaDe jhIlI tene mArI nAMkhe che. pachI jinapAlita pAse Ave che. ahiM yakSa tene cetavaNI ApyA kare che tethI nahi chetarAtAM chevaTe yakSa tene caMpApurI paheAMcADI de che. pachI mAtipatAne pote sarva hakIkata jaNAvatAM sa` duHkha pAme che. have ahiM eka divasa zrI mahAvIra paramAtmA pAse dhodha sAMbhaLI pitA sahita te dIkSA le che. A kathAne upanaya ahiM dharmAMdhASa muni jaNAve che je jANavA jevA che ( pA. 65 ). pachI te ane moTA tapa karI meAkSane pAme che. ahiM mitrAnaMda amaradattanI kathA pUrNa thAya che. have ahiM svayaM prabha suninA dharmAMpadeza sAMbhaLI stimitasAgara rAjA anatavIya ne rAjyagAdIe mesADI pAte dIkSA le che. tyAM cAritra virAdhana karatAM tyAMthI marI camarendra thAya che. ahiM eka vAra sabhAmAM beThelA rAjA aparAjita nATya kriyAvaDe AnaMda le che. tyAM brahmacArI, svecchAcArI sabhya navaDe pavitra nArada RSi tyAM Ave che. nAstrakriyAmAM lIna thayela nAradanI sAmu nahiM jovAthI nArada RSi A be dAsInA nRtyamAM lIna thayelA che te te baMne ceTI haraNu karAvIza. ema vicArI pachI nArada RSi damitArI prativAsudeva pAse jaI upara jaNAvela ceTInI prazaMsA karI haraNu karavA lalacAve che jethI prativAsudeva tyAM dUtane mekale che. ane ceTInI mAMgaNI karatAM, vicAra karavAnuM kahI dUtane vidAya kare che. pachI pU janmamAM sAdhelI te vidyAe anaMtavIya prApta kare che ane vidyAdhara bane che. pachI prativAsudevanI svaNuMzrI putrInA lAbhavaDe pote bane bhAio ceTInu rUpa laI tyAM Ave che. nATya joyA pachI prativAsudeva kanakazrIne vineAda karAvavA jaNAve che. pachI te kanyAne ati suMdara joi khuzI thAya che ane teNInA kahevAthI ana'tavIyanuM rUpa guNAvaDe varSoMna kare che. pachI tane hamaNAM dekhADuM tema kahetAM tenI IcchAthI ane mUla rUpe tyAM pragaTa thAya che. pachI tenA upara meAha pAmelI te pAtAne sAthe lai javA jaNAve che ane tArA pitA amane jItI zake tema nathI ema kahetAM teNI tenI sAthe jAya che. ahiM rAjA tathA sabhAjanane haraNu karI ame lai jaie chIe ema kahI AkAzamArge te ane cAlyA jAya che. damitArI sainya sahita tenI pAchaLa jAya che. tenuM sainya parAbhava pAme che. rastAmAM baMne bhAio sainya race che. potAnA sainyane parAbhava thatA joi ciMtAtura thatAM jyAM vAsudevane cha raste, vanamAlA, gadA, khaDUga, zaMkha, mANikaya ane dhanuSya che ratnA utpanna thAya che. pachI yuddha karatAM su`na cakra damitArI prativAsudeva anaMtavIrya vAsudeva upara mUke che, temane cakra pradakSiNA karI prativAsudevane haNI nAMkhe che ane te sAtamuM ratna prApta thAya che. pachI kanakazrIne laI meruparyaMta upara jinacaityane vAMdI tyAM birAjamAna dhruvaLI bhagavaMta kIrti dhara munine vAMdhe che, prabhu avirati, pramAda, kaSAya, mithyAtva ane duSTa yAga tajavA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 22 : upara dezanA Ape che. (pA. 68) pachI kanakezrI potAnA pitAnuM mRtyu ane baMdhune viyAga kema the te pUchatAM pUrvabhava jaNAve che. A dhAtakI khaMDanA pUrva bharatakSetramAM zaMkhapura nAmanA nagaramAM ucheda pAmelA saMtApavALI zrIdattA nAmanI duHkhI eka garIba strI hatI, je bIje karI karI AjIvikA calAvatI hatI. eka divasa zreSTha muni pAse dharma sAMbhaLI cakravAla nAmane tapa karavA lAgI, jenA phalathI ke tene dhana ApavA lAgyA. chevaTe tenA gharanI divAla paDavAthI teNIne ghaNuM dhana prApta thayuM. te tapanuM udyApana karI moTA harSavaDe munine pratibhAbhI pAraNuM karyuM. te vakhate teNInA ghare mAsanA upavAsavALA suvrata nAmanA muni AvyA. upAzraye jaI munine vAMdI dharma saMbhaLAvAnuM kahetAM munizrI dharma, artha, kAma ane mokSa e cAra puruSArtha upara dazana Ape che. te hakIkata pUrI thatAM zrIdattAnA pUchavAthI vivekI puruSoe amRtimAna dhavaDe asthi, ane majajAne bhAvavI-pachI zrIdattA kahe che ke asthi ane majajAnI adhivAsanA zI rIte thAya tenA upara eka daSTAMta muni Ape che. (pA. 70 thI 73 sudhI) jemAM judA judA dezanuM tridaMDIvaDe varNana karavAmAM Ave che te khAsa vAMcavA lAyaka che. A kathA narasiMha rAjAnI che, je chevaTe mokSamAM jAya che. (pA. 70) ahiM zrIdattA dharma karatAM tenAM phalane viSe saMdehanuM ciMtavana karyuM tethI tene baMdhuviyoganuM duHkha paDayuM te sAMbhaLI vAsudevane pitAnA dIkSA levAnA vicAra jaNAvatAM tenI anujJA laI subhagApuramAM svayaMprabha jinezvara padhAryA tenI pAse dIkSA le che. ekAvalI vagere tapa karI kevaLajJAna pAmI te chevaTe mokSamAM jAya che. have ahiM rAzI lAkha varSanuM AyuSya pUrNa karI anaMtavIrya vAsudeva prathama narakamAM gayo ane aparAjita cAritra laI duSkara tapa tapI anazana karI ayuta devalokamAM devendra thayo. ahi jaMbUdIpanA bharatakSetramAM vaitADhaya parvatanI dakSiNa zreNIne viSe gaganavallabha nagaranA megha vAhana rAjAnI meghamAlinI rANInI kukSimAM anaMtavIrya prathama narakamAMthI evI tene meghanAda nAme putra thAya che. meghanAde eka vakhata meruparvata upara jaI zAzvata jinazcayone pUjI prApti vidyA sAdhI ane chevaTe amaraguruM nAmanA munirAja pAse dIkSA lIdhI. tyAM eka rAtrinI pratimA dhAraNa karI rahela che, tyAM azvagrIvanA putrane jIva je asura thayo hato teNe ghaNA upasargo karyA chatAM DagyA nathI. chevaTe anazana karI mRtyu pAmI te abhyataMdra thayo. A rIte A prastAvamAM zrI zAMtinAtha prabhunA chaThThA sAtamA bhavanuM karavAmAM Avela varNana saMpUrNa thAya che. * prastAva 4 the. (pA. 77 thI pA. 112 sudhI) A prastAvamAM zrI zAMtinAtha prabhunA AThamA navamA bhavanuM varNana karavAmAM Ave che. jaMbUdIpanA pUrva mahAvidehane viSe malAvatI nAmanI vijayamAM sItA nadInA kAMThe ratnasaMcayA nAmanI nagarI, temAM kSemaMkara rAjA tIrthaMkarapaNe hatA. temane ratnamAlA nAmanI priyA hatI. ahiM aparAjitane jIva devalokamAMthI cavI rANInI kukSimAM cakravartIpaNAne sUcavatAM cauda svapnavaDe janme che. devIe svapnamAM ja joyeluM tethI rAjA tenuM vizvayuddha nAma pADe che. kaLAo zikhyA pachI yauvanavaye lakSmIvatI nAmanI suMdara kanyA sAthe tene paraNAvavAmAM Ave che. have meghanAdane jIva je amyureMdra thayA hatA te evI lakSamIvatIne putra thAya che, jenuM nAma sahastrAyudha pADavAmAM Ave che. ane te kanakazrI nAmanI kanyAne paraNe che. tene zatabaLa nAmane putra janme che. eka divasa kuTuMba sahita Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSemakara rAjA sabhAmAM beThA che tyAM eka citrazUla nAmane mithyAtvI koI deva Ave che ane puNya, pApa, naraka, svarga, java, paraleka kaMI nathI ema nAstikavAdathI bole che. tyAM vAyudhe "tAre A nAstika vAda yogya nathI tema jaNAvI tene aneka hetuo dalIla vagere ApI pratibadha pamADavAthI te tuSTamAna thaI kumAra pAse samyaphala grahaNa kare che, ane uttama alaMkAra ApI te deva ayyateMdra pAse svargamAM jAya che. pachI IzAnaMde vAyudha tIrthakara thavAnA che te jANI bhaktipUrvaka tyAM pUjA kare che. eka divasa temanI moTI rANI lakSmIdevInI IcchAthI suranipAta udyAnamAM krIDA karavA jAya che. jaLakrIDA karavA kriyAo sahita vAvamAM jAya che jyAM pUrvabhavane vairI damitArIne jIva vidyadaMSTa nAme deva thayo che, te kumArane jaLamAM krIDA karato joI tene haNavA te vAva upara eka parvata mUke che ane nAgapAzavaDe kumArane bAMdhe che. ahiM te vAyudha meTA baLavALo cakravartI havAthI be hajAra yakSonA adhichita hovAthI kSaNamAM parvatane bhedI nAMkhI nAgapAza teDI lAMbA vakhata krIDA karI vajAyuddha vagere vAvanI bahAra Ave che teTalAmAM Idra jinezvarane namI zAzvatI yAtrA mATe mahAvidehamAMthI naMdIzvara dIpe pAchA vaLatAM vajAyudhane rANIo sahita bahAra nIkaLatAM je vismaya pAmI jJAnanA upayoga vaDe bhAvI tIrthakara thavAnA pANI moTI bhaktivaDe name che ane bhAvapUrvaka stuti karI idra svasthAne jAya che. have samaya thatAM lekAMtika de kSemakara tIrthaMkara mahArAja pAse AvI " tIrtha pravartAvo" ema jaNAve che. kSemakara rAjA vAyudhane gAdI ApI varasIdAna ApI cAritra grahaNa kare che. thoDA samaya pachI kevalajJAna prApta karatAM devo tyAM samavasaraNa race che jemAM besI kSemaMkara prabhu ahiMsA vagere upara dezanA ApatAM jaNAve che ke AyurvedamAM dUdhapAna karavAnA vacananI jema zrata, zIla ane dayA vagerevaDe buddhipUrvaka khUba vicAra karI parIkSA karI ciMtAmaNI kalpavRkSa jevA dharmane viSe niraMtara Adara karavo. A jagatamAM buddhivaDe vicAryA vinA kAryane karanArA prANIone amRta, Amra ane nipAtya vagere rAjAnI jema deze utpanna thAya che te sAMbhaLI parSadAnI vinaMtithI prabhu tenA uparanI kathA kahe che. avaMti dezane viSe ujajayanI nagarIne viSe jitazatru rAjA tene vijayazrI nAmanI rANI hatI. eka divasa sabhAmAM beThelA rAjAnI pAse rAjaputro jevA cAra pukko Ave che. tenI AkRti jotAM sArA kulamAM utpanna thayelA jANI teone kayAMthI Ave che? zA mATe AvyA che? tema pUchatAM temAMthI eka jaNa kahe che ke he deva ! uttarApathane viSe AvelA suvarNatilaka nagaramAM vaimiti nAmane rAjA tene rUpavatI nAmanI rANI hatI. tene cAra putra. 1 devarAja, 2 vatsarAja, 3 durlabharAja ane 4 cothe kAtirAja nAmanA hatA. kaLA abhyAsa karyA pachI rAjAne nivataMka roga thavAthI moTA putra devarAjane gAdI ApI chevaTe te paralokamAM jAya che. pachI tenA bhAyAtanA rAjya upara AkramaNa thavAthI amo cAra bhAI o ApanI sevA karavAnI IcchAthI ahiM AvyA chIe. rAjAe tene AvAsa ApI pitAnA aMgarakSaka tarIke nimaNuMka karI ane teo niraMtara rAjAnI rakSA karavA lAgyA. eka divasa devarAja rajA lai pAsenA gAmamAM jaI kArya karI pAcho Ave che, tyAM rastAmAM pracaMDa vAyu, vAvAjhoDuM, vijalI, varasAda vagere tephAne zarU thatAM bhaya pAmI eka kSaNavAra vaDane Azraya karIne rahetAM UMce kaMIka svara sAMbhaLatAM A zuM ? ema kahI sAvadhAna thAya che. tyAM be pizAce arasaparasa kahe che ke "A nagarane rAjA sapathI rAtrinA prathama paheramAM marI jaze." te sAMbhaLI pite rAjAne bacAvavAnA prayatnane vicAra karI, jayAre rAjA vAsabhavanamAM rASTra sahita sUtA hatA tyAre devarAja tyAM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI upara nIce sarva ThekANe tapAsa karatA khaccane kheMcI dIvAnI chAyAmAM saMdhyA samaye tyAM rahI jue che. tyAM caMdranA prakAzavaDe laTakatAM sarpa je potAnA eka hAthavaDe tenuM mukha pakaDI tenA be kakaDA karI te kaTakA saMtADe che. te vakhate rANInA urUsthaLa upara lehInA TIpAM paDelA tene viSe jANI pitAnA hAthe dara kare che. te ja vakhate rAja jAgrata thatAM te joI krodhathI vyApta thayele tene mArI nAMkhavAno vicAra karI nidrA avasthAva. vyApta thAya che. have prathama pahore bIjA bhAI vatsarAjane tyAM mUkI devarAja ghera jAya che. pachI rAjA kANu kAharIka che? vatsarAja Apane sevaka che. rAjA tene potAnuM eka kArya karavA jaNAvatAM kabUla kare che. tyAre rAjA kahe che ke tArA bhAI devarAjanuM mastaka chedIne lAva. vatsarAja vicAre che ke mArA bhAI upara rAjA ati krodhita thayela che, paraMtu A krodha zarIra, strI, dhana ane drohavaDe ja utpanna thAya che. jethI uttama jano che te pitAnA maraNane aMgIkAra kare paraMtu unmArgane pAmatA nathI. vaLI khoTuM jANeluM, khoTuM sAMbhaLeluM, khoTuM joyeluM ane khoTI parIkSA kareluM A kArya hovuM joIe. DAhyA puruSo kahe che puruSonA azubhanA nAza mATe vilaMba karavo joIe. pachI vatsarAja rAjAne kahe che ke Apa kaIka kathA kahe athavA huM kahuM te kathA sAMbhaLe. pachI rAjA tene ja kathA kahevAnuM jaNAvatAM kahe che ke pATalIputra nAmanA nagarane viSe pRthvIrAja nAmane rAjA ane tene sutArA nAmanI bhAryA hatI, ane ratnasAra nAmane zreNI ane te rajajukA nAmanI zreSTha deva, gurune viSe ati bhaktivALI priyA ane dhanadatta nAme putra hatA. eka vakhata te dhanadatta koI kAryaprasaMge gherathI ja hatuM. tene joI koI manuSya bolyo ke kAyara punA jevI kriyAvALo pitAnI meLavelI lakSmI bhagavanAra A che. A sAMbhaLI dhanadatta hitakara vacana bole che ema vicArI paradezamAM jaI mAre have puSkaLa dhana meLavavuM ema vicArI pitAne jaNAve che ke tamArI AjJAthI dhana meLavavA mATe paradeza javA IcchuM chuM, tethI tenA pitAne AghAta lAgyA, ane pharI dhanada jaNAvyuM ke ApanI meLavelI lakSmI mAre mAtA samAna che vagere sAMbhaLI pachI tenA pitAe ghaNe Agraha joI javA AjJA Ape che. pachI sarva bhAtA vagerenI taiyArI karI mitra sahita zubha divase prayANa kare che; je vakhate pitAne keTalIka zikhAmaNa paNa ApavA sAthe hRdayane bhAva bIja na jANI zake te madhya thaje vagere kahe che. pachI prayANa karatAM eka divasa zrIpuranagarane viSe jyAM sarovara che tenI pAse te beThe che teTalAmAM eka kaMpate puruSa dhanadattane zaraNuM Ave che tenI pAchaLa haNo, haNa kahetAM cAra ArakSaka puruSo AvI sArthavAhane kahe che ke rAjAnuM AbhUSaNa laI jAmArI pAse A mANasa hArI gayA che jethI tene A kedakhAnAmAM purela jyAMthI rAtrie sIpa mArI nAMkhI bahAra bhAgI gayo hato. te A ja che amane saMpI de. te na soMpatA rAjA pAse AvI eka ratnAvalI hAra rAjAne bheTa ApI tene choDAve che. ane have pachI cArI nahiM karavA bodha Ape che. chevaTe te cora upakAranA badalAmAM bhUtane nigraha ane vizvAsa karanAra pitAnI pAsenA maMtra sArthavAhane Ape che. sArthavAha tyAMthI cAlI te kAdaMbarI nAmanI aTavImAM Ave che. jyAM eka zikArI roto tyAM Ave che. tene pUchatAM potAne mAleka A parvatanI girikaMDa gakAmAM sihacaDa nAmane palIpati tene siMhavatI nAmanI bhAryA che, jene bhUtanI pIDA che tema kahetAM tene sArthavAha pitAnA maMtra prayogathI nivArI tyAMthI AgaLa cAlI samudra kinAre rahela gaMbhIra nagarImAM Ave che. tyAM prAtaHkAlamAM samudranI pUjA karI devatAvaDe adhiSThita eka suMdara vahANuM kharIdyuM ane karIyANuM vagere laI vahANa upara caDe che. vahANa samudramAM cAlatAM eka popaTa jenA mukhamAM Amraphala che te uDatA tenI pAse Ave che te pitAnI pAse aNuvI zAMta thayela che te zuka cAMcamAMthI AmraphaLa mUkI, sArthavAhane kahe che ke teM mane jIvatadAna karyuM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 25 : eka Azrama ane aMdha evA mArA mAtapitAne paNa chavADavA jethI A AmraphaLa upakAranA badalAmAM ApuM chuM. te phala atyaMta duSkAya, aneka guNa karanAra che, kAraNa ke viMdhya parvatanI vidhyATavI che tyAM huM beThA hate jyAM zreSTha be sAdhuoe nirjana vana I vAta karavA lAgyAM ke samudranI madhye koI parvatane taLIye pAmravRkSa che tenuM phaLa je koI khAya tenA vyAdhi, apamRtyu ane jarAvasthA nAza pAmI, saubhAgya, rUpa, dIpti, kAMti, phaTa rIte thAya che. mane te vAtane vizvAsa AvatAM hu te phala laI tamArA upakAranA badalAmAM ApuM chuM, ane bIjuM phala mArA mAbApa mATe lAvIza. zreNI te phaLa laI ghaNAnA upakAravALA puruSane ApavuM te vicAra karI, te vahANu sAme kAMThe pahoMcatAM tyAMnA rAjAne bheTa karI, pachI gaMbhIra nagare zreNI pahoMce che. tyAMthI kAdaMbarI aTavI Ave che. pachI zreNI potAnAM nagaramAM Ave che. jyAM satkAryo kare che. chevaTe tyAM keI uttama suri padhAre che, tenI pAse dhama sAMbhaLI mahAvatI thaI chevaTe mekSapadane pAme che. have jene AmraphaLa chIe ApyuM hatuM te rAjA tene vavarAvI AmravRkSa kare che. tene phaLa thatAM eka phaLa uttama brAhmaNane ApatAM khAtAM te marI jAya che. rAjAne vahema paDatA te vRkSa chedI nAMkhe che, jethI rogathI pIDita thayelA mRtyune IcachatAM manuSyae nIce paDelA tenAM phaLa khAtAM divya zarIra prApta kare che. te brAhmaNe khAdhela sapanA jherathI levAyela vRkSa vagaravicAre chedavAthI jema te rAjAne pazcAttApa thaye tema he rAjA ! parIkSA karyA sivAya sAhasa kArya sukhanA IcachanArAe na karavuM tema vatsarAje rAjAne kahI, trIjo pahAra thatAM tene nA bhAI tyAM peThe, jyAre rAjA vicAre che ke suMdara kathA kahI vatsarAja mAruM kArya karyA vagara ja rahyo. pachI trIjA bhAIne tema jaNAvatAM te pitAnA baMne bhAIo jAge che, pachI ApanuM kArya karIza tema jaNAvI rAjAne kahe che. Apa kaMI kathA kahe athavA huM kahuM. rAjA tene kahevAnuM kahetAM te durlabharAje kahyuM ke-bharatakSetramAM rAjapura nagaramAM zatrudamana rAjA ane tene ratnamAlA nAmanI rANI hatI. rAjAne eka vakhata devapUjA mATe keAI Tuka AvI puSpa Ape che. tuM karyuM che tema pUchatAM baTuka kahe che ke ariSTapuranA yajJadatta brAhmaNane zubhaMkara nAme putra chuM. pachI tene vinayavALo joI rAjA tene potAnI hajuramAM rAkhe che. eka divasa nagaranI samIpe siMha AvatAM rAjA zubhaMkara ane sainya sAthe tyAM AvatAM pitAnA rAjAne ijA na thAo tema jANI zaNaMkare te siMhane mAravAthI rAjA bolyo ke te A sAruM na karyuM. mArA yazane te AthI haNyo che, tene zubhaMkara kahe che ke huM sarvene Ape mAryo temaja kahIza. te mATe Apa bephIkara raheze, pachI siMhane mAravAthI rAjyamAM utsava karyo. pachI rAjA mahelamAM rANI pAse jatAM rANI A zene utsava che tema pUchatAM rAjA kahe che ke meM siMha mAryo tene che. e sAMbhaLI rANI bolI ke-uttama vaMzamAM utpanna thayelA AvuM bolatAM haze ? kAraNa ke siMha te baTuke mAryo te meM joyuM che. e sAMbhaLI rAjA krodha pAme che ane baTuka te vAta keIne nahi kahuM tema mithyA bole che, tema vicArI tene ArakSake pAse haNAvI nAMkhe che. pachI eka divasa rANIe baTuka kayAM che ane te vAta baTake mane kahI nahAtI, paraMtu sAtame mALethI meM te vakhate joyelI hatI, te sAMbhaLI rAjA upakAra karanArane meM sAhasa karI haNI nAMkhI kRtadhI thayo ema mAnI pazcAttApa karyo. he rAjA! ApanA vinoda mATe meM A vAta karI che. ema kahI rAtrino trIjo pahora vyatIta thayo. durlabharAja pitAnA AvAse gayo have kAtirAjane rAja tenA bhAInuM mastaka lAvavA jaNAve che. rAjAne bIjA prastAve tamAre Adeza thaze tema jaNAvI te kArya kreIne nAza karAvanArI nIcenI kathA kahe che. bharatakSetramAM mahApura nagaramAM zatruMjaya rAjAne priyaMgu nAmanI priyA hatI. tene koI divasa Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahArathI Avela eka vepArI rAjAne eka jAtivaMta azva bheTa Ape che. rAjA te azvanI gatine jANavA tenA upara besI calAve che. bheTa ApanAra vepArI A azva "avaLI cAlane " che tema te vakhate kahevuM bhUlI jatAM pachI tenA sAmaMtane kahe che. pachI sAmate pAchaLa jAya che. rAjA pachI te azvane avaLI cAlane jANI le che. chevaTe azva marI jAya che ane rAjA bhUkhyotarasyA eka jaMgalamAM Ave che. eka vaDanA jhADa nIce besatAM tyAM paDatuM pANI dekhI, paDIe karI pIvA jatAM upara beThela eka pakSI te DhoLI nAMkhe che. temAM be vakhata pADI nAMkhyuM. trIjI vakhata pANI letAM vicAryuM ke have te pakSI jo DhaLI nAMkhaze te te mATe haNI nAMkhavuM. ahiM pakSI paNa samajI gayuM chatAM pote mare te sAruM che paNa A lekane pAlaka mare te ThIka nathI, ema vicArI trIjI vakhata DhaLI nAMkhatA rAjA tene haNI nAMkhe che. pachI pIvA jatAM AgaLa AgaLa paDatAM pANIne dekhI vRkSa upara najara karatAM ajagaranA moDhAmAMthI paDatuM te DhaLI nAMkhI mArA upara upakAra karanAra pakSIne meM mArI nAMkhyuM tema jANI ati pazcAttApa kare che. tyAM sAmaMta vagere Ave che. pachI pakSIne sAthe caMdana lAkaDAvaDe teno agnisaMskAra kare che. pachI sAmaMta vagerene te hakIkata jaNAve che jethI he rAjA! vicAryA vinA kArya karanArane A pramANe pazcAttApa thAya che mATe suMdara buddhivALAe vicArIne kArya karavuM. A traNe kathAo zikhAmaNa levA jevI che (manuSyane jayAre krodha thAya che tyAre vicAryA vagara anartha karI nAMkhe che.) kharI hakIkata jANyA pachI pazcAttApa karavAne vakhata Ave che; mATe kaMIpaNa kArya krodhavaDe sAhasa karI nAMkhatA pahelAM vicAra karavAnI jarUra rahe che, jethI zAMtithI khUba vicAra karI kArya karavuM. e A traNe kathAne sAra che. AvA ucca keTInA suMdara caritronA vAMcanathI AtmAne keTale lAbha thAya che, mATe niraMtara AvA caritranuM vAraMvAra paThana pAThana karavuM. have prAta:kALa thatAM kAtirAja svasthAne jAya che. rAjA UThI vicAre che ke koIe mAruM kArya na karyuM. : vicArI rAjA sabhAmaMDapamAM Ave che tyAM devarAja AvI vinaMti kare che ke-ApanI AjJA heya te vinaMti karUM, tema kahetAM rAjA krodhita thaye chatAM tyAM devarAja, pizAcana vacananA zravaNuthI AraMbhI sarva vRttAMta rAjAne jaNAvI pachI deSarUpI viSane nAza karanAruM be kakaDAvALuM sapanuM zarIra rAjAne batAvyuM, je jANI vicAre che ke mArA jIvitanI rakSA mATe jeNe karyuM tene vicAryA vinA meM pApIe popakAra karanArane haNavAne vicAra karyo chatAM vicakSaNa evA A vatsarAja vagere bhAIoe kathA kahI ThIka karyuM jethI meM A uttama puruSane haNyo nahiM. pachI pote saMtati rahita hovAthI prajAne jaNAvyuM ke-mane devoe A putra Apela hevAthI huM devarAjane gAdI ApuM chuM. vatsarAjane yuvarAja sthApuM . pachI tyAM rAjA vrata levAne vicAra karI sArA muhUrta devarAjane gAdIe besADI vatsarAjane yuvarAjapade sthApana karyo. eTale te nagaranA udyAnamAM zrIdatta nAmanA AcArya mahArAja padhAryA. pachI gurumahArAjanI dharmadezanA sAMbhaLI ane pUrva bhavane pitAne vRttAMta pUchatAM garumahArAje kahyuM ke-pUrva bhavamAM gaurI nAmanI tArI bhAryA hatI. te kaI karmanAM doSathI darbhAgI thatAM tArI aprItine prApta thavAthI potAnA pitAne ghera jaI ajJAna tapavaDe maraNa pAmI yaMtarapaNAne pAmelI pUrvanA tArA vairanuM ramaNa karI sarpanA zarIramAM adhikAna ( rahevuM) karI tArA gharamAM peThI. tArA kula devatAe tArA kalyANa mATe be pizAcanuM rUpa karI o vRttAMta devarAjane jaNAvyA tethI devarAje sarpane ha. pachI rAjA tyAM sUrimahArAja pAse saMjama le che. pachI gurumahArAja tene pratibaMdha karanArI jJAtAdharma kathA sUtramAM kahelI ane bhaviSyamAM thanArI eka manahara kathA saMbhaLAve che ke -magadha dezane viSe rAjagRha nagaramAM dhana nAmanA zreSThIne dhAriNI nAmanI bhAryA hatI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene cAra putra dhanapAla, dhanadeva, dhanagepa ane dhanarakSita nAmanA hatA. tene anukrame ujhikA, bhUmikA, patrikA ane rohiNI nAmanI cAra bhAryAo hatI. ahiM zreNI vicAre che ke " gharanI strIo vaDe ja ghara vate che. je gharamAM strI gharanAM mANase jamyA pachI jame, sarvane sUtA pachI sUve, tathA sarvathI prathama jAge vagere guNo vaDe gRhaNa kahevAya che mATe mAre A cAre vahuonI parIkSA karavI, ke jethI sarvathI adhika guNavALI vahu, gRhanI svAmInI thAya. ema vicArI eka divasa prathama vahune zAlinA dANa ApI sau dekhatAM kahyuM ke-te huM mAMguM tyAre ApavA. tyAre pitAnA sasarAne badhA dekhatA ApavA zuM jarUra hatI, temanI buddhi vRddhAvasthAne laIne barAbara nathI, ThIka che, mAMgaze tyAre bIjA ApIza ema kahIne pheMkI dIdhA. bIjIne ApatAM te vicAra karI te phatarA rahita karI khAI gaI. trIjIne ApatAM te vaDilanuM kArya che tema mAnI sArA vastramAM bAMdhI ghareNAnI peTImAM rAkhyA ane cothIne ApatAM tenA bhAine ApyA. teNe varSAkAlamAM khetaramAM vAvyA ane ghaNA phalavALA thayA. prathama varSe eka prastha, bIjA varSomAM ghaNu kuMbha, pachI pAMcame varSe zAlinA seMkaDo palya thayA. pachI zeThe sarve lekene jamADyA; bAda prathama vahu pAse mAMgatA ane tene sogana ApI satya vAta jaNAvavAnuM kahetAM bIjA kaNa ApyAnI vAta kahI, jethI zeThe tene gharanuM vAzIduM, chANu vagere kArya te vahune kADhavAnuM haiyuM, bIjI vahune pUchatAM hakIkata jANatAM gharanI rasoInuM kAma tene soMpyuM. trIjIne pUchatAM hakIkata jANatAM tene suvarNa vagere bhaMDAranI adhikArI TharAvI. cothI vahune pUchatAM tenI hakIkata jANatAM zeThe dIrdhadaSTi vAparI gharanI adhikArI nImI. pUrvakALamAM zreNIe vahuonI parIkSA aneka rIte karatAM ane je jeno adhikAra hoya tene gharane kArabhAra soMpatAM jethI gRhavyavasthA ucca prakAranI banatI. atithione yogya satkAra thata, saMskArI kuTuMba paNa kahevAtuM. A kALamAM kaIpaNa jAtanI parIkSA ke dIrdha daSTie kArya thatuM jovAmAM AvatuM nathI, jethI aneka ghare phleza yukta ane avyavahAra joI zakAya che temaja saMbhaLAya che. ahiM A kathAne upanaya karI graMthakartA jaNAve che ke "zreNI jevA guru jANavA. pAMca zAli kaNe te pAMca mahAvrate, kulanA melApa jevA cAra prakArane saMdha jANo. vahunI jevA dIkSita sAdhu sAdhvI jANavA. mahAvratanuM dAna ( ApavuM) tenI samIkSA karAya che. vratane tyAga karanAra je ziSya hoya te ujhikA jevo te A leka tathA parakamAM du:khanuM bhAjana thAya che. je veSa mAtra vaDe AjIvikA karanAra hoya te bIjI vahu je, vratanuM pAlana karavAmAM prItivALo te trIjI vahu je ane je sUri dharmadezanAvaDe bIjAomAM vratanuM AropaNa karIne tenA dharmanI vRddhi karanAra hoya te cethI vahu je mAne che. A kathA vIra jinezvaranA vAre thavAnI hovAthI ahiM pAMca vrata kahelA che. hamaNAM te (te vakhate te) vra cAra ja che. e rIte zikSAnI kathA sAMbhaLI jitazatru pratrajyAnuM pAlana karavA lAgyA tethI he bhavyo. parIkSA karIne ahiMsAdika lakSaNavALa uttama dharma tamAre Adara. tyArabAda kSemaMkara jinezvare kahyuM ke sukhanA bhAjanarUpa, duHkharUpI parvatane vaju samAna tathA svarga mokSa ApanAra sarva vratomAM prathamavata mukhya che. satya belavAvaDe kIrti prApta thAya, lokone viSe yaza pamAya, satya vizvAsanuM kAraNa che, te dharmanuM bIjuM lakSaNa che. adattane tyAga karavAthI rAjya daMDa thatuM nathI, uttama manuSyano saMga thAya, nirbhayapaNuM prApta thAya che. brahmacarya vratavaDe manuSya tejasvI ane sArA bhAgyavALo thAya che. napuMsaka ane tiryacapaNuM pAmatuM nathI. dhananA parigraha pamiANathI citta sadA satejI rahe che. vagere A pAMce dharmanAM lakSaNene viSe tame niraMtara prayatna kare. pachI prabhunI dezanA sAMbhaLI dhamane svIkAra karI vajAyudha rAjA pitAnI nagarImAM jAya che. pachI cakraratna Ayudha zALAmAM utpanna thAya che. pachI cha khaMDa sAdhI eka divasa rAjasabhAmAM beThela che tyAM AkAza Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 8 : mAgethI ka MpatA zarIravALA eka vidyAdhara tenAM zaraNe Avye ane tenI pAchaLa khaga dhAraNa karatI kAi vidyAdharI ane gadAne dhAraNa karanAra vidyAdhara, pApa karanArAone aparAdha sAMbhaLA ema vajrAyudhanI pAse AvIne eyeA, ane vizeSamAM kahyu` ke hu' succha vijayanA zukalapura nagaramAM rahela zukaladatta nAmanA rAjAnA pavanavega nAmanA putra chuM. mAre sukAMtA nAmanI bhAryA che. mArI A zAMtimatI nAmanI putrI eka divasa prApti nAmanI vidyA maNisAgara parvata upara sAdhatI hatI tyAM A durAtmAe haraNu karI. vidyA tA siddha thai. tenAthI bhaya pAmelA Apane zaraNe AvelA A che. mArI putrIne te pata upara nahiM dekhavAthI pAchaLa Avela huM mArI putrInA zIlanA khaLAtkAre nAza karanAra hovAthI Ane mUkI do jethI tene haNI nAMkhuM. tyAre avadhijJAnavaDe tenI pUrva`bhavanI ceSTA jANIne tenA pratibheAdha mATe vAyudha cakrI kahe che ke tArI A putrone A vidyAdhare kAravaDe haraNu karI che. tenuM kAraNa e che ke A dvIpanA airAvata kSetranI madhye vidhyapuranagaramAM viMdhyatta nAme rAjAneA tuM nalinaketu nAmanA putra hatA. te ja nagaramAM dharma-mitra nAmanA sAtine datta nAmaneA putra hatA. tenI priyaMkarA nAmanI patnI hatI. baMne jA eka vAra vasaMtaRtumAM krIDA karatA hatA jyAM rAjaputre teNIne suMdara jo kAmAtura thatAM kulanA kalaMkanA vicAra nahiM karatAM tenu haraNu karyuM" ane tenI sAthe viSaya-sukha bhAgavavA lAgyo. pachI duHkhI thayela datta udyAnamAM jatAM sumana nAmanA kevaLajJAnadhArI padhAratAM te prabhunI dezanAvaDe pratiAdha pAmyA. AyuSya kSaya thaye te vaitADhya upara sukaccha vijayamAM vidyAdhara rAjA mahendravikramane ajitasena nAme putra thayA. tene kamalA nAmanI strI hatI. ahiM nalinaketu rAjya pAmI priyaMkarA sAthe gRhavAsa pALavA lAgyA. ekadA mahelamAM beThelA teNe AkAzataLanA vALAnA aneka raMga jotAM vairAgya pAmelA tene pazcAttApa thayA ke me parastrInuM haraNa karI Nu pApa karyu. pachI vairAgya pAmIne, putrane rAjya ApI kSemakara jinezvara pAse zuddha cAritra pALI kevaLajJAna pAmI mekSe gayA. priyaMkarA sutratA nAmanI sAdhvI pAse cAMdrAyaNa nAmanuM tapa karI marI zAMtimatI nAmanI tArI putrI thai. A ajitasena tene pUrvanA dhaNI hatA jethI vidyA sAdhatI teNuIne upADI gayA, tethI he pavanavega ! ane zAMtimatI ! tame ane kApane choDI de. vAyudhanuM A vRttAMta sAMbhaLI tee arasaparasa khamAvyA. have tenA bhAvi vRttAMta jaNAvatAM zAMtimatI dIkSA lai, ratnAvalI tapa karI marI e sAgaropamathI kaMi adhika sthitivAle vRSabhanAM vAhanavALA IzAne thaze. vAyuvega ane ajitasena ane badhu uttama devaLajJAna prApta karaze. tenA kevaLajJAnane mahAtsava karI peAtAnA aMganI pUjA karI zAneMdra svasthAne jaze. pachI iMdra paNa manuSyabhava pAmI mekSe jaze. pachI te traNe cakrIne namIne svasthAne gayA. ahi' sahasrAyuddha kumArane javanA nAmanI strIthI kanakazakti nAme putra thayA. tenI nakamAlA ane vasaMtasenA nAmanI e priyA hatI. eka divasa himavAna parvata upara gayA tyAM vipulamati nAmanA vidyAdhara munine jotAM temane vAMdIne kheDhA pachI mahAmunie dezanA ApI - kula, rUpa, kalAbhyAsa, vidyA, lakSmI, sArI bhAryA, aizvaryAM ane sArA svAmIpaNuM. '--e save' dhamathI ja prApta thAya che. jeNe cAra prakAranA dhama pUrvabhave karyo haiAya te ja puNyasAranI jema sava" vAMcchitane pAme che. ahiM gurumahArAja puNyasAranI kathA kahe che. A bharatakSetramAM gApAlaya nAmanA nagaramAM puruMdara nAmanA zreSThI hatA jene puNyazrI nAmanI bhAryAM hatI. tene putra naheAtA chatAM khIjI strI paraNyA nahatA. sthira samakitavALA hovAthI kAi deva, devIne prArthanA karatA naheAtA, tema tenI mAnatA paNa karatA naheAte. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : ra9: eka divasa pitAnA ja kuladevatAne namaskAra karyA vinA prArthanA karI kahyuM ke-amArA pUrvajo ane meM A lekanA sukha mATe pUjA karI che, te mAre putra na hovAthI tArI pUjA keNu karaze mATe avadhijJAnavaDe jaIne kahe ke mAre putra thaze ke nahiM? kuladevatAe kahyuM ke dharma mAM niraMtara pravartAtA evA tane keTalAka vakhata pachI putra thaze. niraMtara vizeSa prakAre dharma karatAM tenI strInI kukSimAM kaI puNyavaMta jIva Avyo. yogya samaye janma thatAM tenuM puNyasAra nAma pADayuM. have te ja nagaranA ratnasAra nAmanA zreNInI ratnasuMdarI nAmanI kanyA ane A puNyasAra eka ja kalAcArya pAse bhaNatA hatA. eka bIjA paraspara vivAda carcA karatAM puNyasAra teNune kahe che ke tuM game teTalI kaLAvALI havA chatAM chevaTa puruSanA gharamAM dAsI thavAnI che. teNI bolI ke kaI bhAgyazALInI dAsI thaIza paNa huM tArI sAthe nahiM paraNuM. puNyasAra kahe che ke huM tane paraNIne dAsI karuM te ja huM kharekhara puruSa chuM tema jANaje. pachI puNyasAra ghera AvI glAna mukhavALA thaIne sUtA che. jyAM tene pitA A dazya joi tenuM kAraNa pUchatAM te kahe che ke "ratnasuMdarInA pitA pAse hamaNAM ja mAMgaNI karo ane tene mane paraNuM te ja svastha thAuM ane bhajana karIza." pachI zeTha ratnasAra zreNIne ghera jaI pitAnA putranI sAthe tenI putrInA vivAhanI mAMgaNI kare che. ratnasAra kabUla kare che te daramyAna tenI putrI ratnasuMdarI je pAse beThela che, te potAnA pitAne kahe che ke huM purayasAranI bhAryA nahiM thAuM. A sAMbhaLI puNyasArano pitA vicAre che ke A mArA putrane paraNI zuM sukha Apaze ? have ratnasAra zreNI kahe che ke-te bAlikAnA vacana upara vicAra na karaze. ane huM te kanyAne avazya ApI cUkayo chuM. pachI puraMdara pitAne ghera AvI putrane kahe che ke te kanyA tAre yogya nathI. kemake zAstramAM kahyuM che ke, kharAba zarIravALI, raneha rahita, lajajA, zIla ane kuLavaDe tyAga karAyelI, ati uddhata tathA kharAba mukhavALI strIne tyAga karavo." pachI puNyasAra ema sAMbhaLI potAnI kuLadevIne uttama padArtho phaLa, naivedya vagere vaDe pUjA karI prArthanA kare che ke, Aje mArI bhAryA saMbaMdhI vAMchA pUrNa kara ane nahiM kara tyAM sudhI besIza ane bhejana nahiM karuM. pachI devIe kahyuM ke dhIme dhIme sAruM thaze. have keTaleka kALa gayA pachI koI karmavege dhruta( jugAra ) mAM te Asakta thayo. ane pachI eka vakhata pite eka lAkha rUpiyA hAravAthI lAkhanA rAjAnA alaMkArane gharamAMthI corI te jugArInA svAmIne teNe ApyA. rAjAnA mAMgavAthI te alaMkAra gharamAM nahiM javAthI kheda pAmelA te pitAne putra ja A gupta sthAna jANato hate mATe nakkI te jIgAramAM hArI gaye haze ema puraMdare jANuM putrane kahe che ke te alaMkAro laIne mAre ghera AvavuM tema kahI tene kADhI mUke che. ratnasAra divasa asta thayAM te nagaranI bahAra eka vaDanA vRkSanI kAtarama pese che. ahiM ratnasAranI mAtA te jANatAM krodha pAmI puraMdara zeThane kahe che ke kAM te putrane lAve, nahi te tame paNa A gharathI dUra jAo. te rIte duHkhI thayela puraMdara zeTha nagaramAM putranI zodha karavA nIkaLI paDe che. pachI ratnasAranI mAtA paNa te mATe pazcAttApa kare che ane azrapAta kare puNyasAra te vRkSanA kotaramAM rahI rAtrine viSe UMcethI avAja sAMbhaLe che jemAM eka devI bIjI devIne kahe che ke khAlI bhamavA karatAM Aje kaMi kautuka jovA javuM hoya te vallabhIpura jaIe, jyAM dhanapravara nAmane zreNI che jene dhanavatI nAmanI bhAryAthI sAta kanyAo thaI che. dharmasuMdarI, dhanasuMdarI, kAmasuMdarI, mukitasuMdarI, bhAgyasuMdarI, saubhAgyasuMdarI ane guNasuMdarI che. teo varaprApti mATe gaNapatidevane modaka karI dharI saMtuSTa karyAthI teNe kahyuM ke he ekI ! AjathI sAtame divase tArA lagna samaye teM sarva sAmagrI taiyAra karI haze tyAre sAdA veSavAlI be strIonI pAchaLa eka puruSa Avaze Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 30. te tArI putrIone svAmI thaze. '* Aje sAtamI rAtri che tethI A ApaNA nivAsanA vRkSa sAthe lai tyAM jaIe. A sAMbhaLI puNyasArane paNa A sa jovAnI icchA thatAM te paNu vRkSa ulatAM kAtaramAM rahelA te devIo sAthe vallabhIpura pahoMce che. tyAM gaNupatInA maMdira pAse maMDapa nAMkhele che tyAM jamaNunI IcchAe te e devIe zreSThInA dharamAM jAya che, pAchaLa puNyasArane jotAM zreSThIe tene meTA Asana upara besArI lakhAdara( gaNapatI )nA kahevA pramANe tu mArI A sAta kanyA paraNu. ema puNyasArane kahe che. pachI tarataja te sAte kanyAne puNyasAra sAthe paraNAve che. pachI sAte kanyA sahita prAsAdanA upalA mALamAM te sAte kanyAe tene palaMga upara besADI kaLAbhyAsa Apane keTalA che tema pUchatAM te jaNAve che ke zAstramAM kahyuM che ke " jema atyaMta vidvAnane sukha nathI tema mUkhane paNa sukha nathI, mATe sarva rIte madhyama kaLAne grahaNa karA. " mULa zlokanA ane teNIe jANI paNa zakI nathI. pachI puNyasAra vicAre che " ke vRkSa sahita devIe have cAlI jaze mATe mAre paNa have tyAM javu, " evA vicAra karI, zarIraciMtAnuM bhAnu kADhI pote krANu che te jaNAvavA mATe tulAnA viSe khaDIvatI zloka lakhe che ke " 'gApAlayapura kyAM ? vallabhIpura kyAM ? ane lakhAdara dhruva kyAM ? vidhAtAnA vazathI ahiM AvyA ane sAtene paraNI gayA, sAta vahune paraNI karI hu` pAchA tyAM jauM chuM. ' prathamanA A zlokanI jema lajjA pAmatI teNIe te zlokA paNa vAMcyA nahi. pachI guNasu darIne huM zarIraciMtA mATe dUra jauM chuM tuM ahiM rahe ema jaNAvI vaTavRkSa upara jai tenA taramAM peDhA pachI devIe AvI ane vaTavRkSa uDIne potAnA sthAne AbyA. ahiM puradara zeThe rAtrinA bhamI, bhamI. prAtaHkAlamAM vaTavRkSa pAse AvatAM tenA kAtaramAMthI vastrAlaMkAre vibhUSita pAtAnA putrane joi AnaMda pAmyA. ane ghera AvatAM tene joi mAtA paNa huM pAme che. pachI pUchatAM puNyasAra peAtAne sava vRttAMta kahe che. pitAne puNyasAra kahe che ke tamArI zikSA ja AvA prakAranI sa MpadAnuM kAraNa che. puNyasAra have peAtAnI dukAne uttama prakAranA vyApAra kare che. ahiM guNasuMdarI ciMtApUrvaka potAnI heMnene puNyasAra nahIM AvyAnI hakIkata jaNAvatAM sava aene rAvA lAge che. tenA pitA sarva hakIkata jANe che ane tame rokI zakyA nahi temaja kAi dhUta ja haze. vaLI tame tenuM nAma sthAna ke svarUpa ma na jANyuM tema pUchatAM temaNe dIpakanA ajavALAmAM tulA upara kaMi lakhelu' batAve che. savAre te vAMcI putrI tenA pitAne amArA pati geApAlayapuramAM gayeA che. jethI cha mAsamAM mArA patine na meLavI zakuM te chevaTe agni amAruM zaraNu thaze. pachI puruSa veza dhAraNu karI zreNIputra guNasuMdara nAma dhAraNa karI gApAlayapura Ave che, ane tyAM vyApAra zarU karI krame krame puNyasAra sAthe maitrI thAya che. pachI ratnasuMdarI potAnA pitAne jaNAve che ke A guNasuMdara mArA pati thavA lAyaka che. ane putrIne te bhAva jANI ratnasAra guNusu Mdarane kahe che. guNasudara potAnA mArtApatA temAM pradhAna che, te dUra che mATe bIjA krAi pAse rahenArane ja Ape te sAruM' tema kahe che. A bAbatamAM ratnasAra zenA vizeSa AgrahathI tenuM vacana aMgIkAra kare che, ane zubha divase tene vivAha thAya che. pachI puNyasAra charI lai potAnuM mastaka evA devI pAse jai kahe che ke mArI icchelI kanyAne bIjo. paraNyA che, mATe prANa ApuM chuM. devI kahe che ke he vatsa ! je kanyA meM tane ApI che te tArI ja thaze. puNyasAra kahe che te parastrI che mAre na khape. devI kahe che ke-hAlamAM zuM kahuM paNu atyArathI te tArI ja strI thaze. ahiM cha mAsa pUrA thatAM pativirahathI duHkhI thayela guNasuMdarI nagara bahAra citA karAve che te rAjAe jANuvAthI nagarajA, rAjA, purara, ratnasAra, puNyasAra vagere tyAM jai rAjA ratnasAra vagere tema karavAnuM kAraNa pUche che, tethI te kahe che ke RSTanA viyAgathI dhruve mane khaDita karavAthI kASTabhakSaNu Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 31 : karuM chuM. jyAre rAjA tene koI ISTa mitra hoya te Ane bodha pamADI mRtyumAMthI bacAve, ema Adeza karatAM puNyasAra te jANI tyAM Ave che ane puNyasAra miSTa vacanevaDe duHkhanuM kAraNa jaNAvavAnuM kahetAM te kahe che ke jenAthI huM duHkhI thAuM chuM te dekhAtuM nathI. tyAre te lakhelA leko belI kahe che ke A pleke te lakhyA che ? puNyasAre hA kahetAM huM guNasuMdarI nAmanI tamArI priyA chuM ke jemane tame teraNanA kAramAM mUkI cAlyA gayA hatA jethI tamArA mATe ja meM A prayAsa karyo che, pachI teNInA kahevAthI pitAnA gherathI puNyasAra suMdara strIveSa maMgAvI Ape che. guNasuMdarI pati ane sarvane vAMde che. rAjAne puyasAra sarva vRttAMta jaNAve che. ahiM ratnasAra zeTha rAjAne jaNAve che ke mArI putrIne je paraNe A puyasAranI strI che jethI mArI putrI paNa puNyasAranI strI thAya. pachI valabhIpurathI AvelI sarva strIo ane ratnasuMdarI vi. ATha puNyasArane ghera Ave che. have ekadA jJAnasAra nAmanA AcArya bhagavAna padhAryA jene vAMdavA pura dara, pusAra sahita jAya che ane vAMdI puNyasAre pUrve zuM puNya karyuM hatuM te kRpA karI jaNAve tema pUchatAM avadhijJAnadhAraka AcArya mahArAja jaNAve che ke, nItipura nagaramAM eka saMtAna rahita kulaputra hatA. saMsArathI uga pAmelA teNe sudharma muni pAse dIkSA lIdhI. te samyapha prakAre pAMca samiti ane be gupti, sAta pravacana mAtAnuM pAlana karatA hatA paraMtu eka kAya guptimAM daDha nahotA. jyAre jyAre kAyotsargamAM rahetA ane daMza, mazakano upadrava thAya tyAre vakhata pUrNa thayA pahelAM mArato hato. pachI gurumahArAja tene thatAM AvazyakakhaMDana tathA vratanA bhaMgathI mATe deza thAya che tema zikhAmaNa ApatAM kAyaptine nirvAha karavA lAgyA. chevaTe samAdhipUrvaka maraNa pAmI te prathama devalokamAM gaye. tyAMthI evI he zreNI ! tAro putra thayo che. pUrvabhave sAta pravacana pALavAvaDe sAta kriyAthI ane eka pravacana mAtAne kaSTavaDe pALavAthI tenI eka priyA paNa te ja pramANe thaI jethI dharmakAryamAM haMmezAM apramAda karavo joIe. pachI puraMdare dIkSA lIdhI ane puNyasAre zrAvaka vrata grahaNa karyuM. chevaTe putro thatAM dIkSA lIdhI ane chevaTe sugatine bhajanAra thaze. A pramANe puNyasAranI kathA sAMbhaLI kanakazaktie guru pAse temaja tenI be priyAe vimalamati sAdhvI mahArAja pAse dIkSA lIdhI. eka divasa kanekazakti muni siddhiparvata upara jaI eka rAtri pratimAe rahyA che tyAM pUrva bhavane vairI himacUla nAmanA deve upasargo karyA jyAM vidyAdharoe tene nivAraNa karyA. pachI prabhAta thayA pachI te muni ratanasaMcayA nagarInA suranipAta nAmanA udhAnamAM tyAM cAra ghAtI karmo kSaya thatAM temane kevaLajJAna utpanna thayuM tyAM devo, vAyudha cakrI vageree jJAnane mahimAM kayI. pachI eka divasa kSemaMkara jinezvara IzAna dizAmAM samavasayo. cakrIne vadhAmaNI maLatAM tyAM AvI jinezvarane vAMdI dharmadezanA sAMbhaLavA yogya sthAne beThe. pachI sahastrAyudha 5Na tyAM AvI prabhune vAMdI vinaMti karI ke pavanavega vagerenA pUrva ane pachInA bhAvo mArA pitAjIe zI rIte jANyA? mane te moTuM kautuka thayuM che. bhagavAne kahyuM ke he! sahasAyudha, vAyudhe avadhijJAnavaDe tenA bhavanuM svarUpa jANyuM che. A jJAna keTalA prakAranuM tema pharI pUchatAM prabhue kahyuM ke-A jJAna AgamamAM pAMca prakAranuM prasiddha che. 1 mati, 2 zrata, 3 avadhi, 4 mana:paryava, 5 pAMcamuM kevalajJAna che. buddhi, skRti ane prajJA te matijJAnanA paryAyavAcaka zabdo che tenA judA bheda buddhimAna janoe kahela che. bhaviSyakALanA viSayavALI mati kahI che, vartamAna kALanA viSayavALI buddhi che ane bhUtakALanA viSayavALI smRti che. traNe kALanA viSayavALI prajJA che. atyAvaraNa kamane kSaya thavAthI cAra prakAranI 5ttikI, vainAyikI, kArmikI ane pariNAmikI e cAra prakAranI che. pUrve nahiM joyelI ane nahiM sAMbhaLelI vastu viSe tarata je je buddhi utpanna thAya tene DAhyA puruSo atpattikI buddhi kahe che jene viSe bhAratavarSamAM zilA vagere vastune jANavAmAM rohakanuM dRSTAMta che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujani nagarImAM arikezarI nAmane rAjA hato. te nagaranI pAse meTI zilAnA cihnavALA naTa gAmane viSe raMgasUra nAmane cAraNa hatuM. tene kaLApAtra bAla chatAM abAlapaNAvALo ati khuhizALI rehaka nAmane putra hate. hakanI mAtA maraNa pAmyA pachI tene pitA bIjI strI rUkamaNI nAmanI para hate. garvavAlI te strI rohakanA tevA prakAranA aMgasaMskAra karatI na hatI, jethI teNane kahe che ke tAruM sAruM nahi thAya. kepa pAmelI tenI te mAtA tuM zuM karavAnuM che? tema UThIne kahe che. rohaka tenA pitA pAse teNInuM aniSTa zI rIte karavuM tene vicAra karI rAtrinA ekadama bolyo ke koI paNa puruSa A gharamAMthI cAlyo jAya che. A pramANe sAMbhaLI tene jAgIne tene dekhADavA jaNAve che. pachI tenA pitA rUkamiNI pratye virAgI thavAthI pragaTa duHkhane bhajanArI thaI. pachI rohakanI mAtAe vicAryuM ke A bAlake tenA pitAne krodha pamADayo che, mATe have rohakanI AgatAsvAgatA karuM, jethI mArA patine zoka zamI jaze. pachI rohakane teNue kahyuM ke mArA pati mArI sanmukha kara. huM pragaTa rIte tArI dAsI chuM. pachI rohaka cAMdanI rAtrine viSe te ja pramANe bolI pitAnA pitAne jagADe che ane potAnA zarIranI chAyA batAve che jethI tenA pitAe kahyuM ke A te tArI chAyA che, jethI rehaka bolyo ke he pitA! prathama meM paNa AvA ja prakArano pakSa je hate. pachI tenA pitAe pastA karyo, tenI strI tene vahAlI thaI. pachI rohaka potAnA pitA sAthe bhojana karate hatA kAraNa ke buddhimAna puruSo potAnI aparamAtA upara paNa prAye vizvAsa karatA nathI. eka divasa pitA sAthe ujajayinImAM jaI kSIprA nadIne kAMThe dhULanuM nagara banAvyuM. tyAM rAjAne azva sahita AvatA dekhI rohaka kahe che ke-zuM devAlaya prAsAda vigere yukta A nagarane tuM bhAMgI nAMkhavA A raste Avyo? AvuM buddhipUrvaka vacana sAMbhaLI rAjAe bIjAne pUchatAM jANyuM ke raMgazarane rohaka nAmane putra che. pachI rAjA pAMcaoNha maMtrIone agresara maMtrI banAvavA keI buddhimAnanI zodha karatuM hatuM jethI A rohakanA zabdothI moha pAmI te kone putra che te jANI tenI buddhinI parIkSA karavA gAmanA lekIne nIce pramANe Adeza karyA. pA. 108, 1. A gAmamAM mAre eka prAsAda kare che, paNa ghaNuM dravyavaDe eka ja vastuthI kare che. 2. A meSanuM ghAsacArA vacce piSaNa karavuM paNa carabI na thavA devI. 3. eka kukaDe mokaluM chuM tene ekalAne ja yuddha karAvavuM. 4. yaMtrane viSe pIlI tela kADhavuM, paraMtu je mApavaDe tala mApelA hoya te ja mApavaDe tela mApavuM. 5. pachI tInI vADa karAvI tevaDe zAla-cekhAnuM rakSaNa karavuM. 6. eka vRddha hAthIne mekaluM chuM tene pALa, tenI jevI sthiti hoya tevI kahevI paraMtu mRta zabda na uccAravo. che. svAdISTa jaLavALA kuvAne ahiM lAva. 8. uttara dizAmAM vana che tene dakSiNa dizAmAM karavuM. 9. ukaraDAnA yatnavaDe tapelI mUkI agni vinA khIra rAMdhavI. A nava prazno tathA parasparavirodhI vyavasthA vaDe keTalAka prazno karyA. (pA. 109) tenA javAba vijJAna, buddhi ane vANIvaDe je javAba rohake ApyA che tethI rAjAe rohakane A matine vaibhavane joi sabhAmAM AnaMda jAhera karyo. tenI ahiM saMkSiptamAM kathA ApI che. A graMthamAM A kathA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 33 : pA. 107 thI pA. 109 mAM che je graMtha vAMcatAM tyAM rasanI kSati na thAya temaja graMthanI mahatvatA ochI na thAya mATe ahiM saMkSiptamAM ahiM ApI che. have ahiM rAjA tene mukhya maMtrI banAve che. matijJAnI puruSo matijJAnanA kSayopazamathI keTaluM jANI-kahI zake che, te AtmAne ke apUrva gaNa che ane jaina zAstro A ane bIjA dareka viSayomAM keTalA UMDA utaryA che. ane tethI ja jenadarzana, sanAtana darzana, sarva naya darzana, zrI syAdvAra darzana hevAthI ja te sarva darzanamAM mukhyatve satya, pramANika mAtra jaina darzana che tema tethI jaNAya che. zraddhALu vAMcake AvA graMthanuM mananapUrvaka parizIlana kare tyAre ja teo Atmika AnaMda prApta kare che. have kSemakara prabhu matijJAnanAM bIjA bhede jaNAve che. vinayavaDe guru pAse bhaNelA paNa nimitadika zAstrane viSe sArA vicAra karanArI vainAyikI buddhi, kArIgara ane lekhakanA ghara ane citrAdika karavAmAM kriyAthI je utpanna thayelI buddhi te kArmikI buddhi ane pariNAmanA vazathI sarva vastuno nizcaya karavAthI pratibodha karanArI pariNamikI buddhi che. e cAre prakAranI buddhi matijJAna viSayaka che. A jJAna hovAthI prANIone zrutajJAna pragaTa utpanna thAya che. je bhaNavAthI traNa kALanA viSayavALI vastu jaNAya che te svara, vyaMjana, vagere zrutajJAna kaheluM che. jenA vaDe prANIonA keTalAka bhavo jaNAya te sarva dizAmAM avadhivALe avadhijJAna che. saMkti jIvonA mananA bhAvo jenA vaDe jaNAya che te mana:paryava nAme ethuM jJAna che. sarve ThekANe haMmezAM koI paNa prakAre skUlanA na thAya, anaMta prANI padArtho paranuM, bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALanuM, utpatti sthiti ne layanuM eka samaya mAtranuM jJAna je siddhisukhane karanAruM te kevalajJAna che. dezanA pUrI thayA bAda vAyudhe ghera jaI sahastrAyu ne gAdIe besADI pachI cAra hajAra rAjAo rANIo ane sAtaso patra sahita teNe dIkSA grahaNa karI. pachI vihAra karatAM karatAM eka vakhata siddhi parvata upara padhAryA. tyAM vaicana taMbha upara suMdara zilA upara eka varSanI pratimAM dhAraNa karI rahyA. ahiM azvagrIvanA putro maNikuMbha ane maNidhvaja je devapaNe utpanna thayA hatA te tyAM Ave che ane pitAnuM vaira saMbhArI aneka ghara upasargo kare che. je vakhate raMbhA ane tijottamA nAmanI IdanI be agramahilIe te vAyudha munine namaskAra karavA tyAM Ave che, temane jotAM baMne de nAsI gayAM. devIoe tene bhayaMkara tajanA karI. pachI muni pAse uttama nRtya, bhakti karI, praNAma karI baMne svasthAne gaI. pachI pratimAdhArI vajAyudha muni pRthvI upara vicaravA lAgyA. kSemaMkara prabhu mekSamAM padhAryA pachI pihitAzrava nAmanA gaNadhara sahastrAyudhanA nagaramAM AvyA. tene pratibaMdha sAMbhaLI pitAnA putra zatabalane rAjya ApI dIkSA lIdhI. pachI pitA putra maLyA ne vividha prakAranAM tapa karI InsTAgubhAra nAmanA parvata upara jaI te baMne pAdapapagamavaDe anazana karI rahyA, pachI baMne munio zarIrano tyAga karI navamAM zreyakamAM gayA. e rIte A prastAvamAM zAMtinAtha prabhunA AThamA navamA bhavanuM varNana karavAmAM AvyuM te saMdhanuM kalyANa karanAruM thAo tema jaNAvI A prastAva graMthakartA AcArya mahArAja pUrNa kare che. prastAva 5 ma. (pA. 113 thI 150 sudhI) A prastAvamAM prabhunA dazamAM agIyAramA bhavanuM varNana AcArya mahArAja jaNAve che. vAyudhane jIva raiveyakathI evI jaMbUdIpanA mahAvidehanI puSkalAvatI nAmanI vijayamAM puMDarIkiNa nAmanI nagarImAM gharatha nAmanA rAjA tIrthakara hatA tenI prItimatI nAmanI rANInI kukSine Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 34 : viSe janme che ane sahasrAyudhanA jIva temanI khIjI rANI manAharInI kukSimAM putrapaNe janme che. jyAM anukrame temanA megharatha ane dRDharatha nAma pADavAmAM Ave che. bAlapaNAmAM kalAcArya pAse baheAtera kalA zikhe che je nAmeA jANuvA jevA che. ( pA. 113 ). hAlanA kALamAM kalA zikhavavAmAM AvatI nathI tema tevA zikhavanAra kalAcAryuM paNa nathI. yauvanavaya thatAM sudira nagaranA rAjA nihutArI rAjAnI be putrI priyamitrA ane manAramAne medharatha paraNe che ane tenI nAnI mhena sumatIne daDharatha paraNe che. mezvarathane tenI be patnIethI anukrame naMdISeNa ane medhasena nAmanA be putrA thayA ane daDharathane thasena nAmaneA eka putra thAya che. eka divasa dhanaratha rAjA putra, pautrA sahita rAjasabhAmAM beThela che, je vakhate navA zikhelA potAnA putrAnI parIkSA karavA putrane jaNAve che ke, tamArI buddhine prakAza karavA sAmasAmA praznottara karo, jethI paraspara ane bhAie tema karatAM je prazno pUche che tene bIjo uttara Apeche. jenA uttarA kalAbhyAsa, mahIpati, jIvarakSA ane bhAvanA A cAra javA Ape che te jANavA jevA che. ( pA. 113), pUrvakALamAM putrae lIdhelA zikSaNanI pitA parIkSA karatA hatA. Aje jyAM pitA tevA zikSita paNa nathI tema tevA kalAcArye paNa nathI. vaLI A dezane A kALane khadhakhesatu zikSaNa paNa maLatuMapAtuM nathI. paraMtu paradezanuM anukaraNavALu zikSaNa che tyAM AvI zI AzA rakhAya? eTalAmAM tyAM rAjasabhAmAM eka gaNikA potAnA kukaDAne batAvI, tene kAi khIjAne kukaDA jIte te tene eka lAkha rUpI ApavA rAjAne jaNAve che. tyAM rANI potAnA kukaDA lAvI tenI sAthe yuddha karAvatAM emAMthI krAi na hAravAthI tenu kAraNa tIrthaMkara mahArAja dhanarathane jaNAve che. (pA. 115 ). bharatakSetramAM ratnapura nagaramAM dhanada ane sudatta nAmanA be mitrA hatA. mithyApaNAe karI khATA tela, mApa vagerenA AntadhyAnanA vyApAravaDe arasparasa marI prathama hAthI, khIje bhave ayeAdhyA nagarImAM nadImitrane tyAM pADA thayA, tyAMthI marI dheTA tyAMthI marI A be kukaDA thayA che. ane te kukaDA meATA krodhavALA khecarathI adhiSThita che. te khecarAnA paNa pUrva bhava membaratha pitAne kahe che. vaitADhya parvata upara suvarNanAbha nagara tene garUDavega rAjA, tene catilaka ane surutilaka nAme be putrA hatA. te aMte eka vakhata zAzvatA arihaMtanI pratimAne vAMdavA meru parvata para jAya che. tyAM sAgacaMda nAmanA cAraNu munine vAMdI potAnA pUrvabhava pUchatAM munIzvara jaNAve che ke dhAtakIkhaMDanA airAvata kSetramAM vApura nagara ane tene jayASa nAme rAjA ne suvarNatilakA nAme rANI hatI. tene jaya ane vijaya nAme be putra hatA. suvarNanagaranA za kha rAjAne pRthvIdevIthI utpanna thayelI pRthvIsenA nAmanI eka putrI hatI tene abhayadheASanI sAthe paraNAvI hatI. eka vakhate sA rANIo sahita vasaMtaRtumAM krIDA karavA jAya che, jyAM pRthvIsenA da-tadamana nAmanA munine joI upadeza sAMbhaLI dIkSA le che. rAjA nagaramAM Ave che. eka divasa tene dhera chadmastha anata tIrthaMkara padhAratAM prAsuka anna vaheArAve che. ane pachI rAjA peAtAnA e putrA sahita dIkSA le che. vIza sthAnaka tapavaDe tIrtha Mkara gAtra bAMdhI svage` jAya che. ahiM abhayadheSane jIva tyAMthI cyavI hemAMgada rAjAnA dhanaratha nAme putra thAya che. jaya vijayanA jIva tyAMthI cyavI tamArA putrA thayA. he pitA ! te munIzvare te baMnene kahevAthI utsuka thayelA te e vidyAdharo ahiM AvI yuddha karatA A be kUkaDAne joI vidyAvaDe te e viSe adhiSThita thayA. mezvarathe kahela pUrvabhavanI vAta sAMbhaLI te khecarA tyAM pragaTa thaI pUrvabhava jANI peAtAne have zu karavu te pUchtAM dhanaratha rAjA samakita sahita ahiMsAyukta dhama sabhaLAve che. tyAMthI marI ane vyaMtara deva thAya che. have samaya thatAM leAkAMtika devA AvI dhanaratha tIrthaMkara bhagavAnane Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 35 ? tIrtha pravartAvavA vinaMti kare che. varasIdAna ApI tIrthakara bhagavAna dIkSA le che. kevalajJAna prApta karI bhavichanA upara upakAra karatAM prabhu aneka sthaLe vicAre che. daramyAna daDharatha tathA megharatha devaramANu udyAnamAM AnaMda karavA jAya che. tyAM vimAnamAMthI vidyAdhara siMha ratha ane tenI bhAryA vagavatI tyAM Ave che. te baMnenuM suMdara svarUpa jotAM megharathanI rANInA pUchavAthI tene pUrvabhava jaNAve che. saMghapura nagaramAM rAjagupta nAmano kulaputra hatuM, jene zakhikA nAmanI strI hatI. nirvAhanA mATe te baMne bIjAne ghera kAma karatA hatA. eka vakhata kASTa levA jatAM eka mahAmunine joI namaskAra kare che. ane munizrI jinezvare kahela dhama saMbhaLAve che. jethI teo batrIzakalyANaka nAmane zreSTha tapa kare che. zraddhApUrvaka te tapa karatAM pAraNAnA divase eka munirAjane bhAvapUrvaka vaherAve che. chevaTe dIkSA le che. rAjagupta AcArmsa tapa kare che. AyuSya pUruM thatAM baMne brahmaloka devalokamAM jAya che. tyAMthI cyavI A te siharatha ane vegavatI thayA che. baMnee pUrvabhava sAMbhaLI tIrthakara mahArAja pAse dIkSA laI ugra tapa karI kevalajJAna prApta karI mokSa pAme che. ( pA. 116-118 ). have eka vakhata megharatha rAjA piSadhavrata ! grahaNa kare che ane paiSadhazALAmAM sarva rAjAone dharmadezanA Ape che teTalAmAM bhayagrasta thayele, kaMpatA zarIravALe eka pAre (pArApata) "he rAjA! huM tamAre zaraNe chuM." ema manuSyavANIthI belato kheALAmAM paDe che. tenI pAchaLa eka krara spena pakSI siMcANe) AvI " tamArA khoLAmAM paDela pArApata mAruM bhakSya che, mATe bhUkhyA evA mane Apo" tema kahe che. megharatha rAjA kahe che ke mAre zaraNe AvelAne huM ApI zakato ja nathI. kAraNake " zuravIrane zaraNe Avela, sapane maNi, siMhanI kezavALI ane strInuM urUsthaLa A padArtho temanAM jIvatAM koIthI laI zakAtA nathI. " valI bIjAnA prANavaDe pitAnuM poSaNa karavuM te kArya narakamAM laI janAra che. tAruM eka pIMchu chedavAthI tane je duHkha thAya che tema bIjAne paNa thAya che. vaLI tenA nAzathI kSaNavAra tane kadAca tRpti thAya paNa AnA sarvanAzathI ( jIvahiMsA thavAthI ) jarUra tuM narake jaIza. jethI dayAdi guNavaDa karI jema eka vAnarI svarge gaI te daSTAMta sAMbhaLa harikAMtA nagarImAM haripALa nAmane rAjA hatA. te nagaramAM eka krUra niSAda nAmane hiMsaka rahetA hatA. te nagaranI bahAra dayA vagerenA guNavALI haripriyA nAmanI vAMdarI hatI. tyAM eka divasa bhayaMkara siMhane jotAM te niSAda ahIkathI vRkSa upara caDI gaye, jyAM A vAnarI jemAM prathama bhaya pAme. chevaTe prasanna mukhavALI teNIne jotAM tenI pAse niSAda bese che, tevAmAM siMha vAnarIne kahe che ke te manuSyane mane Apa, kAraNa ke A jagatamAM koI paNa upakArane jANatuM nathI temAM manuSya te vizeSa karIne jANatA nathI. mATe tenA upara tane suvarNakAranI kathA kahuM chuM te sAMbhaLa eka gAmamAM zivasvAmI nAmane brAhmaNa tIrtha karavA nIkaLe che. rastAmAM tRSA lAgavAthI eka purANe ko jotAM temAM deraDIne nAMkhatAM tene pakaDI eka vAnara, bIjI vakhata nAMkhatAM vAgha ane sapa nIkaLyAM. have jAtismaraNa jJAnavaDe te vAnare akSaro vaDe lakhI brAhmaNane jaNAvyuM ke ame mathurA nagarInI pAse rahIye chIye, A upakAranA badalAmAM tAruM kaMI karIzuM, mATe tuM tyAM Avaje. have A kuvAmAM eka kaMI manuSya paDe che tene tAre bahAra kADhavo nahiM. ema kahI teo cAlyA gayA pachI dayALu brAhmaNa tenA upara upakAra karavA tene paNa bahAra kheMcI kADhe che ane tene pUchatAM te kahe che ke huM suvarNakAra(senI) mathurAne rahenAra chuM. tAre upakAra thaye, tuM have mathurAmAM Avaje, pachI keTalAka divase brAhmaNa mathurAmAM Ave che ane vAnara tene joI harSa pAmI manahara phale lAvI tenuM sanmAna kare che. vAgha tenuM sanmAna karavA mATe vADImAM jaI avivekIpaNuvaDe tyAM rahelA rAjaputrane mArI nAMkhI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 3 : tenuM bahumUlya vastra laine upakAra karanAra te zivAsvAmIne Ape che, have te lai zrAhmaNa te suvaNaeN kArane ghera Ave che. brAhmaNu dUrathI joi nIcI dRSTi karI tenI sAmuM paNu jotA nathI. tane kUvAmAMthI kADhanAra brAhmaNu hu' Avye chuM tema kahetAM seAnI uMcuM joi tene name che. brAhmaNa tene kahe che ke A mUlyavAna bhUSaNu mane dAnamAM maLyuM che, tenuM sAruM' mUlya tuM mane upajAvI Apa. tema kahI brAhmaNu nadIe snAna karavA jAya che, teTalAmAM rAjaputrane haNanAra ane tenuM bahumUlya vastra lenArane haNavAnI paTadhASaNA rAjA taraphathI thatI sAMbhaLI. seAnI te AbhUSaNu peAtAnuM ja dhaDelu che ane rAjaputranu' che tema jANutAM potAnA mAthe gunhA sAkhIta thaze tema jANI A brAhmaNu mArI aparicita che ane tene badale mAre mArAthI mArA anatha zuM kAma karavA ? tema vicArI rAjA pAse jai te vastra ApI kuvarane haNI vastra haraNu karanAra zivAsvAmIne jaNAve che, jethI rAjA tene pakaDe che ane rAjAnA sevakeA vadha karavAnI bhUmi upara lai jAya che, jyAM seAnInI kRtavratAne mATe brAhmaNu tene dhikkAre che ane vAdha, sarpa ane vAnaranuM kazuM nahiM mAnyuM mATe pazcAttApa kare che. nItizAstramAM kahyuM che ke " vezyA, pAsA, kUtarA, cAra, jaLa, khilADI, vAnara, agni ane suva kAra( seAnI ) ATalA kAi vakhate vizvAsa karavA lAyaka nathI. " rastAmAM sapa tene oLakhI te upakAranA khaeA ApavA udyAnamAM jai krIDA karatI rAjaputrIne ...se che. rAjAne te jANu thatAM du:khI thAya che ane maMtravAdIe khelAvatAM eka mAMtrika peAtAnA ni`La jJAnavarDa rAjAne jaNAve che ke, je A brAhmaNane mAravAmAM Ave che te niparAdhi che. vaLI ANe vanamAM rahelA sarpa, vAnara, vAdha ane sAnIne eka vakhata kuvAmAMthI bahAra kADhI ugAryAM hatA. te brAhmaNu ahiM AvatAM vAnara phaLavaDe ane vAdhe ApanA putrane haNI upakAranA badalAmAM tenu bhUSaNu brAhmaNane ApatAM brAhmaNe kiMmata upajAvavA A sAnIne ApatAM te suvaNukAre vastra batAvI ApanA putrane A haNunAra che tema kahevAthI A brAhmaNane Ape haNavA Adeza karyo che. rastAmAM sape upakAra karavA tamArI putrIne DasyA ane tethI jo A brAhmaNu mukta thAya te A tamArI putrI jIvaze. tenI khAtrI mATe maMtravAdIe sarpane te rAjaputrImAM utAratAM te teNIe kabUla karyuM. pachI rAjA brAhmaNune mukta karatAM te sapa te jherane cuse che ane kuvarI sajIvana thAya che. brAhmaNu kahe che ke " A pRthvI upara jenI mati upakArane viSe hAya, ane khIjAneA upakAra bhUle nahiM evA mAtra e ja puchyA pRthvIne dhAraNu karo. '' pachI rAjA khuzI thai tene deza Ape che. brAhmaNu tenA dezamAM ja nAgapUjA karI nAgapaMcamI pravartAve che tyArathI nAgapUjA (nAgapoMcamInuM parva zarU thayela che) ahiM te kayA kahI vAdha vAnarIne ema kahe che ke brAhmaNa jema suvarNa kArathI vipadA pAmyA. tema A niSAda tArA anatha karaze mATe mane Apa. gheADA vakhata pachI te dUrAtmA niSAdanA kheALAmAM mAthuM nAMkhI vAnarI suve che, jyAM vAdha pAse AvI vAnarIne peAtAnA bhakSa mATe mAMge che. jo nahi Ape te tu dhera jaI zakIza nahi; kemake eka vAnare rAjAne haNyA hatA te tuM jANatA nathI ema kahetAM niSAdane vAdha kathA kahe che. nAgapuranagaramAM pAvaka nAmanA rAjAne viparIta zikSAvALA eka azva khaLAkAre krIDA mATe lai jAya che, tyAM bhUkhyA, tarasyA te rAjAne eka vAnara maLye, ane sudarA lAvI rAjAne Ape che, teTalAmAM matrI, sAmA sahita tenu sainya tyAM Ave che. pachI rAjA te vAnarane potAnA nagaramAM laI jAya che. tene svAdiSTa khArAka Ape che. peAtAnA upara karela upakAra vAraMvAra sabhAre che. eka divasa rAjA vasaMtaRtumAM vanane viSe Ave che tyAM te vAnarane peAtAnA aMgarakSaka tarIke rAkhI kadalIgRhamAM sUtA, jyAM te kumuddhivALA vAnare bhamarAnA miSathI khaDgavaDe rAjAnI kadharA kApI nAMkhI. tenI jema tArA mATe paNa A hitakAraka nathI. te sAMbhaLI te niSAda te vAnarIne vAdhanI pAse Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 39: nAMkhe che. je vakhate vAnarI peAtAnu bhakSaNa karavAnuM kabUla karI vAMdarAnA prANa pUMchaDAmAM rahe che A hItakArI vacana tane kahu chu. vAdhe tema karatAM vAdhanA mukhamAM pUMchaDI mUkI tyAMthI vAnarI vRkSa upara caDI jAya che. pachI vAdha khIje ThekANe cAlyeA jAya che. vAnarI niSAdane lai tenA raheThANe Ave che. niSAda mATe phaLA levA jatAM tenAM bALakAne niSAda mArI nAMkhe che, ane vAnarI AvatAM lAkaDIvaDe vAnarIne paNa mArI nAMkhe che, ane dhera Ave che. rastAmAM vAdha tene maLe che. tene pApI, adhama, kRtakti vagere jANI mAre paNa A vadha karavA lAyaka nathI tema vicAre che. rAjA A sarva vRttAMta jANatAM niSAdane mArI nAMkhavAnA kUkama kare che. raratAmAM vAdha tene nahi mAravA rAjAne jaNAve che ke, A pApInA vadhathI paNa amuka aMze pApanA bhAgIdAra thaIza. pachI niSAdane rAjA kADhI mUke che. ( A dRSTAMta uparathI samajavAnuM che ke buddhizALI prANI kaSTa vakhate paNa AvI rIte yukti ane buddhivaDe tevAM kaSTamAMthI mukta thaI zake che ). A pramANe vAdhanA khelavAthI tu tiyA~ca hAvA chatAM manuSyanI bhASA kema khele che, tema kahetAM A udyAnamAM viziSTa jJAnavALA sUri che te sa kaheze. sUrijI pAse AvI vAMdI vAnarI kra gatimAM gaI tema pUchatAM sUrijI jaNAve che ke te marI devalAkamAM gai che ane niSAda narakamAM jaze. pachI sari mahArAja kevAM kevAM pApA karavAthI prANI narakamAM jAya ane kevAM kevAM uttama kAryo karavAthI svagate bhajanArA thAya te para upadeza ApatAM jaNAve che ke, tapa, saMyama, dAna ane upakArane viSe niraMtara tapara thayelA, guruvacananI sIvALA ane dayALu jIva svarkIMmAM jAya che. jIvahiMsA, mRSAvAda, cerI, parIgamana, parigraha, kaSAya ane viSayavaDe vyAsa, niya, kRtanni, pApI, paradrohI, raudradhyAnI, krUra manuSya narakamAM jAya che. " cADIyA, pazunI jevI buddhivALA, mitra sAthe sadA zAtA karanArA, A jIva AkhyAnavaDe tiyaca gatimAM jAya che. mAya, AvavarDa yukta, deSa ane kaSAya rahita, nyAyI, guNugrAhI jIva manuSya gatine pAme che. " rUcivALA ane dayALu jIva svargImAM jAya che te hakIkata khAsa manana karavA ceAgya che. ( pA. 124-125 ) 37 dr vAgha manuSyanI bhASAvALe kema thayA? tema pUchtAM sUrimahArAja kahe che ke saudhama devalokanI dara sAmAnya deva che. tenA rakSapALa devA pUche che ke A vimAnamAM kANu devI thaze tyAre teNe kahyuM ke te vAnarI thaze. tenI parIkSA karavA eka deva tenA rUpane dhAraNa karI ahiM AnyA tethI manuSyanA jevI zreSTha vANI thaI. pachI potAnA putrane rAjya upara besArI devapALa rAjA cirakALa vrata pALI te ja devalAkamAM devalakSmI pAmyA. jema jIvahiMsAvaDe A niSAda narakane pAmyA tethI tAre A jIvahiM'sA sathA tavI. pachI spena pakSI medharatha rAjAne kahe che ke, te huM kSudhAtura hAvAthI, akaLAyela hAvAthI Apa satpurUSa che jethI pArApatanI jema mArUM' paNa rakSaNa karA. viveka, lajjA, dayA, dhama', vidyA, sneha saumyatA, parAkrama A sarva kSudhAthI pIDA pAmelA tyAga kare che. aMgIkAra kareluM paNa prAye karIne kSudhAthI pIDA pAmeleA tyAga kare che. A bAbatamAM nItizAstramAM kaheluM eka priyadarzana nAmanA sanuM dRSTAMta medharatha rAjAne te spena pakSI peAtAne anukULa Ape che. je sAmAnya che ( pA. 125) te dRSTAMta ApI sicANA kahe che ke he rAjA ! kSudhAthI pIDAyele zuM ( kAma nathI karatA ? kSINu thayelA mANase nirdaya hAya che, kSudhAthI pIDAyelA huM kRtya, akRtyane jANatA nathI ane jeTalAmAM mArA prANa na jAya teTalA mATe mane ApI prasanna karo. rAjA kahe che ke tArA prANu na jAya mATe huM tane zreSTha AhAra ApuM. spena pakSI kahe che ke mAMsa vagara bIjo Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 38 : AhAra mane ISTa nathI, rAjA te jAtane mArakITamAMthI mAMsa lAvI ApavA kahe che, spena pakSI kahe che ke mArA dekhatAM prANInuM mAMsa chedIne jo ApavAmAM Ave te tRpti thAya. pachI rAjAe kahyuM ke tulAmAM dhAraNa karelA A pArApata pakSI jeTalA pramANavALA thAya, teTalA pramANavALuM mArUM mAMsa ApuM te prema ! spena pakSI kahe che "bhale tema hA" pachI rAjA tulA maMgAvI temAM eka bAjue pArApata pakSI rAkhe che, pachI khIjI bAjue karuNArasanA sAgara, apUrva, anupama, atula yAvAridhi medharatha rAjAe tIkSNa charIvaDe peAtAnA zarIrane khedI chedIne spenapakSIne mAMsa nAMkhavA lAgyA tema tema te pArApata ati adhika adhika vadhavA lAge che. moTA bhAravALA te pArApatane jANIne sAhasikamAM ziromaNi parama kRpAnidhAna medharatha rAjA pote ja tulA upara caDe che, te joi sa` parivAra tyAM hAhAkAra kare che ane kahe che ke, hA nAtha ! A jIvitanA tyAganuM sAhasa kema kare che ? paropakArarasika, kRpAnidhAna ane sarala AzayavALA rAjA jJAnavAna chatAM tevA prakArane upayega ApyA nahiM ane manamAM vicAre che ke " aMgIkAra karelA kAryane jee nirvAha kare che, te ja A pRthvItalane viSe dhanya che. '' A parivAra calAyamAna snehavALA, svAmAM lubdha che tema kRtaghna ane azucinA ghararUpa A zarIra paNu nAzavaMta che; A baMnenI apekSAvaDe huM vacanane nAza kema karu? mATe mAre mArI pratijJA pUchu karavI ja joIe. te vakhate sarvAMga bhUvaDe zAbhita eka zreSTha deva pragaTa thai khelyA ke he rAjA ! dhanya che; he dhIra, he dayAvIra, tArA janma vita saphala che ke jethI Aje vismaya pAmelA zAnedra sabhAne viSe tArA nima'La guNAnI prazasA karI tenI zraddhA nahiM karatA tamArI parIkSA karavA huM ahiM AbyA ane pUrvanA masaravAlAM A be pakSIone meM adhiSThita karyAM temAM huM peThA. pachI rAjAnA pUchavAthI A me pakSIonu vera kema thayu' te deva jaNAve che ke, "A ja nagaramAM sAgaradatta nAmanA viNaka ane tene vijayasenA nAmanI priyA hatI. tene be putrA dhana ane naMddana nAmanA hatA. te baMne bhAie rajA lai vyApAra arthe nAgapura nAmanA nagaramAM gayA. ane tyAM vyApAravaDe eka bahumUlyavALuM ratna upArjana karyuM. eka divasa te ane te ratna mATe paraspara yuddha karatAM nadIjaLamAM paDyA ane A dhyAnavaDe maraNu pAmI aMte vanamAM pakSIo thayA te vakhate meM tene adhiSThita karyA tema jaNAvI te deva sva'mAM gayeA. pachI sabhAsadonA pUchavAthI megharatha rAjA te deva kANu hatA te jaNAvatAM kahe che ke A bhavathI pUnA pAMcamA bhavamAM anaMtavIya nAmeATAbhAi aparAjita nAmane khaladeva hatA. te vakhate damitArI nAmanA amArA zatrunI putrInuM haraNa karI tene mArI nAMkhyA hatA. pachI sasAramAM bhamI A bharatAmAM aSTApada parvatanA mULamAM te tApasane putra thayA. te pachI tapa karI tyAMthI marI izAna devalekamAM A surUpa nAmane deva thayA. te ahiM AvIne teNe mArI parIkSA karI. te sAMbhaLI ane pakSIone jAtismaraNa thatAM, sarvaMga pAmatAM evA teNe peAtAnI vANIvarDa peAtAne je karavA lAyaka hA te kahevA jaNAvatAM rAjA tene samyagdaSTiSTavaDe anazana karavAnuM kahetAM tema karI pAMcanamaskArama Mtranu smaraNu karatAM marI te bhuvanavAsI deva thayA. pachI ahiM medharatha rAjA paiAdha pArI rAjya calAvavA lAgyA. eka divasa savegavAsita te membaratha rAjA aThThama tapavaDe pratimA dhAraNa karIne rahela che, tyAM aThThAvIza lAkha vimAnanA adhipati IzAne ke bhaktinA vazathI kahyu ke, he mahAsattvavata puruSa ! tameA arihaMta thavAnA che tevA tamAne namaskAra che. tenI priyAe pAse UbhI che te iMdrane pUche che ke tameA kAne namaskAra karI che? tenA javAbamAM iMdra kahe che--medharAjA je pratimA dhAraNa karI UbhA che tene dhyAnathI iMdra pazucalAya mAna karI zake tema nathI tene namaskAra karuM chuM. tenI zraddhA nahiM thavAthI surUpA ane atirUpA nAmanI te be devIe rAjAne kSeAbha pamADavA ahiM Ave che ane hAvabhAva, vacana vagerethI upasargA karyAM te paNa teo calAyamAna na thayAM tyAre chevaTe Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 39 : devIo thAke che tyAre pragaTa thaI, atipUrvaka prazaMsA karI, aparAdha khamAvI, namaskAra karI, potAne sthAne jAya che. rAjAe paiSadha pAryo. eka divasa dhanaratha tIrthakara bhagavAna tyAM padhAre che tene vAMdavA mATe rAjA megharatha Ave che. prabhu dezanA ApatAM jaNuve che ke, "jinezvaranI pUjA ane namaskArane viSe tathA apUrva navA pAThanA zravaNane viSe pramAda na kara." jethI zurarAjAnI jema te sukhane mATe thAya che. gaNadhara mahArAja zara nAmane puNya karyuM hatuM tema pUchatAM prabhu tenI kathA kahe che. A jaMbUdIpanA bharatakSetrane viSekSitipratiSThita nAmanA nagaramAM vIrasena nAmane rAjA hatA, tene dhAriNi nAmanI rANI hatI. tene AgaLa jatAM putra thAya che jenuM nAma devarAja pADavAmAM AvyuM, bIjo putra vatsarAja nAmano thayo. ATha varSanI uMmara thatAM kaLAcArya pAse samagra kaLA baMne zIkhavA lAgyA. eka divasa rAjA javaradAhanA rogathI vyApta thayele je vakhate rAjAnI mAMdagIno lAbha laI lAgatAvaLagatA maMtrIo sAthe vicAra karI devarAja gAdIe besI jAya che. rAjAnI icchA vatsarAjane gAdIe besADavAnI hatI chatAM Ama banyuM tene zeka kare che. daramyAna vatsarAja pitAne baMdhu pAse vinayapUrvaka vartatA chatAM prApriya hovAthI maMtrIoe te phAMsa kADhI nAMkhavA devarAjane uzkerI vatsarAjane dezane choDI javA devarAja pharamAvatA vatsarAja mA ane mArI sAthe nagarathI bahAra nIkaLe che ane cAlatAM cAlatAM avaMtI dezanI ujajayanI nAmanI nagarImAM Ave che. vatsarAja ke puNyazALI, satvavAna, paropakArI ane dRDhanizcayI che, temaja paradezamAM puNyaprabhAve lakSmI, mAnasanmAna, suMdara patnIo ane manavAMchita daivI vastuo prApta karI sukhI thAya che, te hakIkata suMdara ane abhUta rIte graMthakAra mahArAje jaNAvI che, te mananapUrvaka vAMcavA jevI ja che saMkSipta ahiM kahevAmAM Ave che. ujajayinI nagarI, temAM jitazatru nAmane rAjA, tene kamalazrI nAmanI rANI hatI. have ahiM pitAnA karmane vicAra karatAM vatsarAjanI mA tenI bahena vimalAne nivAsasthAna karavA gAmamAM mokale che. jyAM semadatta nAmanA zreSThIne zAMta mUrtivALe jaI tenI pAse vimalA pitAnI bahena ane putrane tenI nizrAmAM rahevA mATe sthAna mAge che. zreSThI pitAnA makAnamAMnI eka oraDI dekhADI te bhADAnA badale te baMne bahene gharakAma karavAnI ane vasarAja tenA Dhora cAravAnI zarate temaja traNe pIvAnI zarate nokarI svIkAre che. " udara mATe prANIne zuM zuM nathI karavuM paDatuM ?" have vacharAja niraMtara vAchaDA cAravA jatAM vanamAM rAjakumArane kasarata karatAM joI tyAM jAya che ane temAM kaI paNa yogya sthaLe ghAta thatAM te harSanA udagAra kADhate jANI sAthenA tenA kalAcArya vatsarAja bAlaka chatAM zastrakarmane jANanAro che ema jANI tene nAmaThAma pUche che, vatsarAja nAma na jaNAvatAM huM eka paradezI chuM ema kahe che. kalAcArya vatsarAjane pitAnI kaLA batAvavA jaNAvatAM vatsarAja kaLA batAvI saune khuzI kare che ane rAjakumAre potAnI sAthe vatsarAjane bhojana karAve che. Ama thavAthI vAchaDAo zreNIne ghera vahelA moDA AvatAM, chI tenuM kAraNa pUchatAM vimalA tenuM ajANapaNuM batAve che. vatsarAja ghera AvI tema thavAnuM kAraNa pote bahAra sUtA hatA, keIe jagADyo nahi tema kahe che. Ama thavAthI zreNI Thapake Ape che. chevaTe kharI hakIkata mAtAne jaNAve che ane gharamAM lAkaDAM nathI tema mAtAe jaNAvatAM zreNInI nokarI choDI kAvaDa laI vanamAM jAya che, ane vicAre che ke, kaI uttama vRkSa maLe te tene chedI dAridrarUpI vRkSanuM chedana karuM. te tyAM eka devaLa jemAM yakSarAja che tene jAe che. tyAM sugaMdha AvatAM eTalAmAM kyAMI caMdanavRkSa hovuM joIe, tema jANI te vRkSa pAse jaI tenA uparanA sarpone pheMkI daI kuhADIvaDe tene eka kaTake kApI kAvaDamAM nAMkhI pitAne ghera AvatAM rAtri paDatAM nagaranA daravAjA baMdha dekhI pUrve dekhela kulikAmAM rAtri vitADavA Ave che. ( ahiM tenuM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 40 : subhAgya pragaTe che ) tyAM rAtrinA vimAnamAM beThela vidyAdharIone samUha maMdiramAM Ave che. jyAM temanI eka citralekhAne viSNu vagADavA, pradanikAne tAla vagADavA, pariNAne paDakane sajaja karavA, yavanikAne mRdaMgane vistAravA, gAMdhavikAne gIta gAvAne paraspara belI eka nRtya karavAnuM jaNAvI zarU kare che. chevaTe vizrAMti laI pitAnAM sthAna bAranA chidravaDe tene cAlI jatAM tema ja temAMhenI keIne ratnasamUhathI zobhita eka kaMcuka bhUlI gayela jue che ane te kaMcuka pite laI devaLanA bAraNuM baMdha karI vatsarAja aMdara dAkhala thAya che. tyAra bAda jeNu pitAno kaMcuka tyAM bhUlI gayela che te vidyAdharI tyAM Ave che, tyAM apramAdapaNe jotAM jhADa upara kAvaDa dekhI A devaLamAM rahela koI gupta puruSa kaMcukane haraNa karanAra che, tema jANI aMdara rahela vatsarAjane aneka rIte pAchA ApavA vinave che. chevaTe gAmamAM jaI tenI zodha karatAM zreNIne ghera mAtA, mAsI virahathI vilApa kare che te hakIkata vidyAdharIe jANIne devala pAse AvI mAtAnA jevA svaravaDe aneka rIte bAraNuM ughADavA AkraMda kare che, chatAM buddhizALI vatsarAja mAtAnuM atyAre ahiM AvavuM saMbhavatuM nathI tema samaje che. chevaTe thAkIne vidyAdharI cAlI jAya che. savAra thayuM jANI zrIkhaMDanA vRkSanA ketaramAM kaMcuka mUkI kuhADI caMdanakAcha laI vatsarAja gAmamAM pitAne ghera AvI te kAne saMtADI tene eka TUkaDo vecavA pitAnI mAsIne Ape che ane havethI gharakAma (niMdita kAma ) nahiM karavA ane upajelA paisAmAMthI zreSThIne bhADAnA paisA ApavA jaNAve che ane pote divase krIDA karavA vanamAM jaI rAtrinA savA mATe AvIza tema mAtAne jaNAve che A rAjakumAra sAthe niraMtara kriIDA kare che. eka divasa kaLAcArya kumAra ane vatsarAja sAthe rAjA pAse Ave che. kaLAcAryane vatsarAja keNu che pUchatAM kaLAcArya ajANapaNuM batAvI vijJAnamAM AnA jevo koI kuzala nathI tema kahI vatsarAjane pitAnuM vijJAna jaNAvavA kahe che, ane rAjAnA pUchavAthI pitAnI oLakha Ape che. jethI tyAM beThela rAjAnI rANI kamalazrI vatsarAja bhANeja ane tenI mAtA, mAsI pitAnI sagI bahena thAya tema jANI kamalazrI hAthaNI upara besI pitAnI bahenane pitAnA AvAsamAM lAvavA madatta zreSThIne tyAM Ave che. ekI ane teNe paraspara kSamA mAgI mAtA, mAsI, kumAra sahita rAjAnA mahelamAM Ave che. rAjAnI sevA karavA vatsarAja sAMjanA pitAne ghera javAnI zarate mAgI le che, eka divasa vatsarAjane rajA ApyA sivAya rAjA sute che. te vakhate madhya rAtrinA rAjA atiduHkhavaDe karuNa svara sAMbhaLI vatsarAjane tyAM sute joI rudana karanAra strInAM duHkhanuM kAraNa pUchI te dUra karavA rAjA vatsarAjane kahe che. zabdane anusAra vatsarAja smazAnamAM jAya che. jyAM rudana karatI strIne joI kAraNa pUchatAM kuMvaranA AgrahathI kahe che ke, A nagarane uttama puwtI huM strI chuM. niraparAdhi evA mArA A patine rAjAe vagara guhAe A zalikA upara caDAvyuM che, tene ghebara vagere khorAka bahu ja bhAvatA hatA tethI tene ApatAM huM zalikA UMce hovAthI ApavA azakta chuM tethI rUdana karUM chuM. tema sAMbhaLI vatsarAja tene pitAnA skaMdha upara te strIne caDAve che, jyAM te duSTa strI mAMsanA TukaDA khAtAM khAtAM eka TukaDe vatsarAjanA aMdha upara paDe che, tethI vatsarAja UMce jatAM tenI te duSTa ceSTA jaI khaDagane kheMcI tene mAravA jatAM enuM vastra je pakaDeluM hatuM te kumAranA hAthamAM choDI daI AkAzamAM uDI jAya che. tevAmAM tyAM birAjamAna vanaratha tIrthakara bhagavAnane te bhAgatI strI kezu che, teNe AvuM karma kema karyuM? tema pUchatAM prabhu jaNAve che ke te duSTa devatA che, ane deva mAMsa khAya che. tema pUchatAM bhagavAna kahe che ke deva mAMsa khAtA nathI paNa teonI A paNa krIDA che. pachI vatsarAja te vastra sAthe ghera AvI rAjAne vRttAMta jaNAvI te vastra rAjAne ApatAM rAjA pitAnI rANIne te vastra Ape che te ' paheratAM tenI sAthe pitAne kaMcuka zobhate nathI tema rANIe kahetAM potAnI pAsene zreSTha kaMcuka lAvI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 41 : vatsarAja rAjAne Ape che. te paheratA uttarIya vastra te baMnene asamAna che tema rANI kahe che. nItizAstramAM kahevAya che ke " jema jema manuSyane lAbha thatA jAya che tema tema lAbha vadhe che '' rANI ci MtAtura thAya che. strIe haMmezA asa MtASavAlI hAvAthI te kAI vakhate paNa vastra AbhUSathI sadaMteSa pAmatI nathI tema dekhAya che." ahiM rANI te mATe bheAjananA tyAga kare che tyAre rAjA te e dig vo ApatAM anatha thayA che tethI trIjI vastra lAvI tenuM auSadha karavA tu` zaktimAna che. tema vatsarAjane jaNAvatAM cha mahinAmAM te vastra na lAvuM te pete agnimAM praveza karaze tema kahI, potAne ghera AvI, mAtAne te vRttAMta jaNAvI, mAtAnI AziSa meLavI, DhAla, taravAra sAthe te nagaramAMthI nIkaLI, dakSiNa dizA bhaNI jatAM eka aTavImAM UMcA gaDhavALuM nAnuM nagara nirjana jo te nagaramAM jAya che ane temAM eka UMcuM maMdira jotAM temAM praveza kare che. tyAM Asana upara beThelA puruSane te mATe pUchatAM A nagara ke rAjA nathI paraMtu ahi~thI najIkamAM bhUtilaka nAmanuM nagara che. temAM vairasiMha rAjA, zrIdatta nAmanA zreSThI ane tenI zrIdevI nAmanI bhAryAnI kukSithI utpanna thayelI zrIdattA nAmanI putrI che. yauvanavaya chatAM rAtrine viSe tenA ja paherA bharanAra hAya che te marI jAya che, prAddharika na hAya tA sAta puruSA marI jAya tevA deSathI teNI vyApta hovAthI rAjA te zreSThIne (nagaranA khIjA puruSonI hiMsA na thAya mATe ) nagara bahAra prAkAra sahita ghara karIne rahevA AjJA kare che. ahi' lAkaDAnI haDa sAthe bAMdhelA yAmika puruSo dhananA lAbhathI tyAM rahelA heAvAthI haMmezA temAMthI eka eka mare che. kumAr pachI zrIdatta pAse Ave che. zrIdatta kumArane kayAMthI Ave che tema pUchatAM vatsarAja ujayanIthI kAraNasara huM ahiM AvuM chuM tema kahetAM daramyAna eka zRgAravaDe roAlatA zvAna mukhavALA puruSa Ave che. vatsarAja A krAMti rahita kema che te pUchatAM zrIdatta tene kahe che ke-mAre eka putrI che, tene rAtrimAM je prArika thAya che te kAi pracaMDa doSavaDe savAranA haNAya che. Aje A puruSane yAmika tarIkenA vArA hovAthI havAnA bhayane mAryAM te vyAkula manavALA che. vatsarAja zreSThIne kahe che ke tene badale huM teNInA prAharika thaIza. zrIdatta nA kahevA chatAM te paropakArarasika vatsarAja potAne ja te kArya karavAnu che tema kahe che. * karelA upakAravALA sajjana puruSa upakAra teA kare che, paraMtu upakAra vinA vipattithI je rakSaNa kare che te A jagatamAM zreSTha ane sajjana che. '' pachI vatsarAja te AvAsanA upalA mALa upara jAya che. zrIdattA tene joi manamAM vicAre che ke--hA daiva, te marI jevI nArI mane krama banAvI che ke jethI A nararatnanA jIvitanA aMta karanArI hu thai zraddattAe vicAyuM ke " mArA AtmAne haNIne AnA vitanI rakSA karuM' ema vicArI AvelI nidrAvarDa te cetanA rahita thai. pachI kumAra khArIvI nIce utarI, eka kAine grahaNa karI, teNInI zayyAmAM kAine sthApana karI, udhADI taravAre sarva dizAone jotAM dIpakanI chAyAmAM te rahyo. teTalAmAM khArInA vivavaDe praveza karatAM eka mukhane joI sAvadhAna thayeA. pachI mudrAnA ala kAravALA eka hAtha peDhA. te hAthamAM auSadhi ane valaya hatA. temAM ekamAMthI phUtkAravaDe dhUmADA nIkaLI te vaDe te dhara vyApta thayu' ane jeTalAmAM yAmikanI zayyAne spa karyA teTalAmAM vasarAje tene khaDgavaDe haNI nAMkhyA. deva hovAthI tenA prabhAvavaDe hAtha nahi haNAtAM te hAthamAMthI tarata ja dhUmrauSadhi tathA rehiNI ane auSadha paDI jatAM kumAra grahaNu kare che. pachI devI puNDavaDe yukta te kumAranA apakAra karavAne asamaya hovAthI tyAMthI nAzI jAya che. pachI zayyA uparathI kAine kADhI nAMkhI te beTho. savAra thatAM zrIdattA jAge che. akhaMDa aMgavALA tene joi mArA bhAgye have A mArA bhartAra thAya to ThIka; nahi te mAre A janmane viSe sadA bhAganI nivRtti che." evA niSNuya kare che. pachI zrIdattAnA pUvAthI rAtrine sava vRttAMta zrIdattAne kahe che. temaja teNInA pitAne te t Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khabara maLatAM tyAM AvI pUchatA zrI datta zeThane jaNAve che. pachI vatsarAjane upakAraka jANI zrI dattAne tenI sAthe paraNAve che. eka rAtrI rahI javA mATe pUchatAM zrIdattA kahe che ke-"he kAMta! viraha, vasaMtamAsa, nava raneha, navuM vaya ane paMcama varane vani A pAMca agni zI rIte sahana thAya?" vatsarAja kahe che ke-huM dezAMtara na jAuM te mAre agnipraveza karavo paDe tevuM che. tethI zrIdattA tenA AvatAM sudhI kaMku, kAjaLa, puSpa ane AbhUSaNa nahiM lagADavAnI pratijJA kare che ane vatsarAja zreNInI rajA laI tyAMthI prayANa kare che. AgaLa aTavInI madhye eka nagarI dekhI tenI bahAra eka vRkSanI nIce bese che, jayAMthI zaheramAM pANI bharI jatI strIone A nagara kayuM che tema pUchatAM strIo jaNAve che ke-A baMtara devoe pitAnI kIDA karavA mATe vasAvela che. pachI A jaLa kema laI jAo che? tema pUchatAM strIo kahe che ke amArI svAminI koI sthaLe gaI hatI tyAM koI puruSe bAhune viSe prahAra karatAM te pIDA pAmI che ane te dUra karavA A jaLa, tenA upara zeka karavA laI jaIe chIe. vaLI teNInA hAthamAM dhazrauSadhI ane saMrahiNI be auSadhi teNInA hAtha upara tADana thatAM te paDI rAI hovAthI hajI pIDA zamatI nathI. vatsarAja kahe che ke huM vaidya chuM tethI mane tyAM laI jAo. tene tyAM laI jAya che ane temAMthI eka strI vatsarAjane sUcanA Ape che ke jyAre amArI vAminI prasanna mukhavALI hoya tyAre te AvAsanI upalI bhUmimAM rahelI be kanyA ane azvinA rUpavALA yakSane ane Icchita ApanArA paryakane e traNa vastu mAgI levI. pachI te strI tenI svAminInI pAse laI jAya che. te svAminI vatsarAjane kahe che ke-tuM vaidyaka jANato hoya te mArI pIDAnuM nivAraNa kara. pachI vAsarAja vaidhakane vistAra karI dhUmrauSadhivaDe dhUmADe karI bIjI auSadhivaDe tenI pIDAne dUra karavAthI te svAminI jaNAve che kemane ghA karanAra tuM ja che. vatsarAja te kabUla kare che, jethI devI tenA sAhasathI tuSTamAna thaI vara mAMgavA kahetAM be kanyA, azva ane paryaka mAge che. devI gharane bheda thayele samajI chatAM te vastu vatsarAjane Ape che. (prANIne puNyodayathI zuM prApta thatuM nathI?) pachI te vastuonI utpatti zAthI thaI te jaNAvatAM devI kahe che ke-vaitADhaya parvata upara camacaMcA nagarImAM gaMdhavAhagati nAmanA rAjAne ratnacalA ane svarNacUlA nAmanI be putrIo hatI. eka divasa tene tyAM vidyAdhara muni AvyA. temane potAnI baMne putrIne bhartA koNa thaze ? tema pUchatAM vatsarAja nAmane rAjaputra thaze paraMtu tArA samIpapaNAmAM tenuM lagna nahiM thAya. tAruM AyuSya eka mAsa bAkI che. te zI rIte bhartA thaze te sAMbhaLa. pahelAM potAnA mitra ane bhUmi para rahelA zara rAjAne tArA pitAe tArI bahena ApI hatI. tene bIjI paNa rAjaputrI priyA hatI. tenA upara rAjAne prema hato. tArI bahena upara aNagamo hatuM tethI teNI bALa tapa karI marI zreSTha vyaMtarI thaI che ane nI zakaya eka dharma. dAnAdikavaDe marIne zrIdatta zeThanI zrIdattA nAmanI putrI thaI che ane te yAmikane haNe che (puruSone kSaya kare che, tethI te devIne tArI be putrIo soMpa ane teNIne thanAra bhartA vatsarAja tyAM Avaze. zrIdattAne paraNaze jethI te khecara rAjAe A be kanyA mane soMpI che (pUrvanAM RNAnubaMdha sivAya AvA saMbaMdhe thatA nathI.) pachI te khecara rAjA marIne vyaMtaradeva thayo che. teNe azvanA rUpane dhAraNa karanAra eka yakSa kiMkara tathA A paryaka ane A be auSadhio sarve mane ApyuM che. tAruM bhAgya hovAthI tane ApuM chuM. pachI vatsarAja te bane kanyAone paraNe che. pachI devI te baMne priyAo sahita tene rajA ApavAthI te palaMga upara traNe caDI AkAzamAge zrIdattAnA AvAsamAM Ave che. tyAM uparanI bhUmikAe azva, paryaka, be strIo ane pitAnA patine joI pitAnA pitAne te vAta jaNAve che. zreSThI tyAM Ave che. bIje divase zreNInI rajA laI traNe priyAo sahita Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 43 : paka upara caDI pAtAnA ghera Ave che. tyAM putranI zayyAnI rAja vidhi karatAM dhAriNI ane vimaLAe priyA sahita vatsarAjane joi dUra khasI jatAM vatsarAja priyAe sahita UbhI thaI ane tenA pagamAM namaskAra karI peAtAne sava vRttAMta jaNAvyeA. pachI icchita ApanAra pa ka pAse uttarIya vastra mAMgI rAjA pAse jaI, namaskAra karI, rANI kamalazrIne te vastra ApyuM. pachI rAjAe khuzI thai AzIrvAda ApyA ane satkAra karyAM. vatsarAje potAnA savavRttAMta jAnyeA. have rANI kamalazrI paraleAkamAM jatAM rAjA atizAka kare che tene vasarAja saMsAranuM svarUpa samajAvI dha rUpI auSadha karavu tema jaNAvavAthI rAA zAka rahita thayA. have vatsarAja eka divasa rAjAne peAtAne ghera bhAjana mATe nima traNa karavA potAnI priyAne jaNAvatAM te priyAe * rAjAne ghera lAvavA yAgya nathI ane je Apavu hoya te rAjAne tyAM ja Ape.' ema jaNAve che parantu vatsarAjane ghera lAvyA sivAya potAnI zAMti thAya tema nathI tema jANI tenI priyAe tema karavA chevaTe hA kahe che, paraMtu amene kAine rAjAne dekhADavI nahi tema kabUla karI rAjAne AmaMtraNa ApI dhera AvI uparanA mALe peAtAnI strIe sAthe krIDA karavA lAgyA. daramyAna rAjAe vatsarAjane tyAM keTalI rasAI thAya che te jovA ame vakhata sIpAIne meAkalatAM raseAI khIlakula thatI nahi' jovAthI te rAjAne jaNAvyu'. pachI samaya thaye vatsarAje rAjAne bhojana mATe melAvyA tyAre rAjA kahe che ke-tAre ghera rasAi thatI nathI jethI tuM laI jaI amArI hAMsI karAvavA mAge che ? vatsarAja kahe che ke-Apa mArA deva che!, hu' tamArI hAMsI karuM? ghera padhAre eTale Apane mAlama paDaze. pachI parivAra sahita rAjA tene ghera Ave che. Icchita pakaDe tyAM maMDapa banelA rAjA jIve che. rAjA alaukikapaNu joI Azcaya pAme che. pachI sudara Asane upara rAjAne besADe che. pachI tenA nAkarA suvarNa, rUpA ane rananA meATA thALAmAM jANe kalpavRkSe ApelI hAya tevI divya suMdara vastuo si'hakesara medaka, khAjA vagere aneka uttama pakavAnA vagere pIrase che. rAjA jame che tyAre vatsarAja vicAre che ke--A samagra utsava patnI vagara zobhatA nathI, jethI peAtAnI priyAne pragaTa thaI rAjAnu gaurava karavA jaNAve che. tenI strIe * huM Aya` putra ! A hitakara nathI ' ema khAlI peAtAnA patinI AjJAne vaza thaI tyAM AvI. te traNe strIone joi rAjA kAmAtura thAya che ane traNa uttama priyAe jagatanI vAnakarUpa che. tevA vicArA karatAM peAtAnA mahelamAM Ave che. pachI peAtAnuM te kA' sAdhavA peAtAnA maMtrImAMDalane upAya pUche che. matrIo kahe che ke he rAjA ! vatsarAja jIvatAM kadI paNa A kAya` banaze nahi, jethI vasarAjane havA jaNAve che. pachI ma MtrIone vatsarAjane siMhane haNavAnuM kAya. sAMpe che. eka divasa sabhAmAMthI vasarAja bahAra nIkaLatA hatA tyAre siMha rAjAne mAravA jaNAvatAM hai duSTa! mArA Asane kema beThA tema jaNAvI tenI sAthe yuddha karavA jatAM kuvara tene mastaka upara bhamADI dUra pheMkI de che. tyAM te maraNa pAme che ane tenu sainya bhayathI rAjAne zaraNe jAya che. pachI dhera jatAM tenI vidyAdharI priyAe kahyuM ke-amArI vidyAvaDe tame si Mhane NyA che. jue, rAjAne amene dekhADI tethI rAjAe A anatha karyAM ane hUcha vizeSa karaze. pachI maMtro sAthe vicArI vatsarAjane vAdhaNunuM dUdha lAvavA jaNAve che. temAM vidyAdharI priyAnA kahevA pramANe karavAthI vatsarAjane mAravAmAM nahi. phAvavAthI rAjA eka divasa khelatu jaLa magAve che. vidyAdharI priyAnI sahAyavaDe te paNa lai Ave che ane maraNu pAmatA nathI. pachI rAjAnI suMdara kanyAnA vivAha dakSiNa dizAmAM ghara karAvI, harine nima MtraNa karavA mATe temAM vatsarAjane praveza karAvavAnA vicAre dakSiNa dizAmAM khADA karAvI agni saLagAvI yamarAjane nimatraNa karavA vatsarAjane Adeza Ape che. vidyAdhara priyAnI sahAyavaDe te mAMthI paNa vatsarAja acI jAya che. maMtrIe potAnA kAvatrAMnA bhoga bane. che. .yALu vatsarAja Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAne bacAve che. (juonI rAjAnI kAmAturapaNuvaDe duSTatA ane upakAra karanAra vatsarAjanI dayALutA.) puNyabaLa zuM kAma kare che? puNyadaya, vaibhava, lakSmI, sauMdaryatA, baLa, aizvarya, kevuM keTaluM prApta karAve che. rAjAe tene haNavA karelI aneka yuktiothI vatsarAja kevI rIte badhAmAMthI bacI jAya che te tamAma vRttAMta rasika vAMcavA jevuM che. (pA. 129 thI 150) tamAma dharma ArAdhananA ja phaLe che. pachI rAjA pazcAttApa kare che. chevaTe pitAnI suMdarI kanyA ane rAjya vatsarAjane ApI pote tApasI dIkSA le che. pachI puNyavAna daDha vikramavALa vatsarAja rAjasabhAmAM beThA che tyAM eka divasa eka puruSa AvI lekhapatra ApI vinaMti kare che ke kSitipratiSThita nagarathI tyAMnA leke e tamane vinaMti karavA A lekha mokalyo che. vatsarAja te lekha nIce pramANe pitAnA mANasa pAse vaMcAve che-ke "he rAjA, ujajayanI purImAM vatsarAjane namIne grISmAthI pIDA pAmela jema melane Icche tema devarAjathI pIDA pAmela ame tamAruM smaraNa karIe chIe tethI zIdhra padhArI amAruM svAmIpaNuM svIkAro, nahiM te ame bIjAne Azraya karIzuM. pachI vatsarAja devarAja rAjA pAse tane mokale che. pachI te devarAja bahAra nIkaLe che paraMtu parivArajano tenI pAchaLa nahiM javAthI vatsarAjane baLavAna mAnI devarAja nAzI jAya che. vatsarAjane leke nagarapraveza karAve che. baMne rAjyanuM pAlana vatsarAja kare che tevAmAM eka divasa te nagaramAM cAra jJAnanA dhAraka mahAmuni padhAre che. vatsarAja tyAM jaI vaMdana karI gurue kahela sAdhu ane zrAvakano dharma sAMbhaLIne zrAvaka dharma aMgIkAra kare che. pachI aneka jinaca karAvI aneka jinapratimAo padharAvI, aSTAhika usa vagere kare che. pachI te ja gurudeva padhAratAM vatsarAja pUche che ke-pUrvabhave meM zuM karyuM hatuM ke prApta thayelI vipadAmAMthI jaladI saMpadA prApta thaI. gurumahArAja jaNAve che ke-A jaMbUdIpanA bharatakSetramAM vasaMtapura nagaramAM tuM zura nAme rAjA hatA. te zarIra, nyAyI, nItivAna, dharmArAdhaka, dAnI, nyAyavALo ane deSa rahita hatuM. tene vidyAdhara kulamAM utpanna thayelI regA ane ratanacalA nAmanI be priyAe hatI ane bIjI priyAne tyAga karyo. pachInuM vRttAMta tane devatAe kahyuM che. he mahAbhAgyavAna, te marIne tuM rAjaputra thayA che vagere sAMbhaLI vatsarAjane jAtimaNujJAna utpanna thavAthI dIkSA levA utsuka thAya che. pachI zrIzekhara nAmanA pitAnA putrane gAdIe besADI cAre bhAryAo sahita te mahAvratI thayo. ghaNA kALa sudhI cAritra pALI, tapa karI, te devalokamAM gayo. tyAMthI cyavI manuSyapaNuM pAmI sarva karma khapAvI te muktine sukha pAmaze. he rAjA, meM tane prathama sUcana karyuM hatuM je vipattikALe paNa sukha bhogavanAra thayo te dharmanuM ja phaLa che. ahiM pachI megharatharAjAe jinezvarane namI, potAnA putra meghasenane rAjaya upara thApana karI, pitAnA baMdhu dRDharathane paNa te vicAra jANI cAra hajAra rAjAo, sAtase rAjaputra ane potAnA bhAIo sahita jinezvara pAse dIkSA le che. pachI ATha pravacana mAtAo vaDe aneka pariSahene sahana karatA hatA. pachI pRthvI upara vicarI, aneka jIne pratibaMdha karI, dhanaratha jinezvara karmamaLa peImekSamAM padhAryA. pachI megharatha mahAmuni eka lAkha varSa sudhI saMyama pALe che ane arihaMta, siddha, pravacana, guru, sthavira, sAdhu, bahuzruta ane tapAvIne viSe sarvadA temaNe vAtsalya karyuM. niraMtara jJAnamAM upayoga, darzana, vinaya, Avazyaka ane zIlavatane viSe aticAra rahita rahyA. baLa, tapa, dAna ane viyAyane viSe samAdhivALA rahyA. apUrva jJAna grahaNa karavAmAM prayatnavALA, zAstranI bhakti karavAmAM yukta thayA. sarva prakAre pravacananI prabhAvanA karatA hatA tathA RsiMhaniSkriDita tapa paNa karatA hatA. e rIte megharatha ja A ane bIjA tape vidhividhAna sahita, zrI taporatna mahodadhi nAmanA graMthamAM amoe chapAvela che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H 45 : rASie vIza sthAnakeAvaDe sArI rIte maneAhara tItha karagAtra kama' upArjana tyAM karyuM ane nAnAbhAi sAthe tilakAcaLa parvata upara tapa tapI chevaTe anazana kare che. pachI malina dehanA tyAga karI, samAdhipUrNAMka kALa karI sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAnane viSe devapaNe agyAramA bhave utpanna thAya che. uparanA pAMca samAM prAsagika aneka kathAe! ( a Mtargata kathAe sahita ) ApavAmAM AvI che. prathama sage dharmArAdhana viSaye magaLakalazanI kathA ati rasika che jene rAsa chapAyela che. krAi vidyAna munie racelA che. khIjA samAM dharmAntarAya niSedhe matsyAdaranI kathA AvelI che. trIjA saOmAM mitrAnaMda amaradattanI kathA, alpa duSkRtanuM sumahAphaLanA udaya thAya che te upara Apela che jemAM aMtargata kathA jinapAlita jinarakSitanI IMdriya tyAga viSaya upara ApavAmAM AvelI che, sAthe nRsiMha rAjiSa'nI kathA rasika ApelI che. cethA sa`mAM amRtamra vinAzA prasagA para devarAjanI kathA, rAtrinA traNe prahare karelI sahasAkrama niSedha viSe traNa kathAo, traNa badhuoe rAjAne kahelI ghaNI ja sukhedhaka che. A samAM sAthe cAra prakAranA dharmArAdhana upara puNyasAranI kathA (autpAtikI buddhi upara rAhakanuM daSTAMta temaja khIjI saMkSiptamAM aneka sulakSita kathAo che. ) kahela che. pAMcamA saOmAM dharma kAryane viSe pramAdanA tyAga karavAnA viSaya upara zararAjA para vatsarAjanI kathA bahu ja vistArapUrvaka ApelI che. pArApata rakSaNa nimitte niSAda vAnarInI maneAhara kathA temaja khIjI khIjI pU.bhAdi vatAnI prAsaMgika keTalIka kathA ApelI che. upara pramANe A pAMca praratAvAmAM kathAo, aMtaga ta kathA suMdara ane rasika AvelI che. ahiM A pAMcame prastAva (zrI zAMtinAtha prabhunA dazamA agyAramA lavanA vRttAMte pUrNAMka) pUNuM thAya che. prastAva TTo. ( pA. 151 thI 5aa. 222) prastAva chaThTho ( chelle ) graMthakartA zrI ajitaprabhasUri mahArAja jijJAsuonI-vAMcakAnI tRpti ane abhilASA pUrNa karavA have prabhunA chellA bhavanuM suMdara rIte varSoMna kare che ke jemAM cakravartI ane seALamA jinezvara baMnenA vRttAMta che. A bharatakSetrane viSe eka prAcIna hastinApura nAmanuM nagara che. te nagaramAM vizvasena nAmanA rAjAne zrI acirAdevI nAmanI paTTarANI che. bhAdaravA vide cha nAM rAja bharaNI nakSatramAM caMdrane yAga thatAM temaja zubha graheA ucca rathAne rahelA te vakhate medharatha rAjAnA jIva sarvArthasiddha vimAnathI cyavI acirAdevInI kukSImAM AvyA. te vakhate mAtA acirAdevI cauda mahAsvapnA jue che. te hakIkata rAjA vizvasene jaNAvatAM tene sAmAnya artha jaNAve che. tema vicArI dhanA ciMtanavaDe rANI rAtrI vitAve che. zAstramAM kaheluM che ke--"sArA svapna joyA pachI kuravapna na Ave te mATe bAkInI rAtri dharma dhyAna, prabhusmaraNu vageremAM vyatIta karavI joie. tema na thAya te pachI Avela kusvapnane laine agAu Avela sArA svapnanuM phaLa maLatuM nathI. savAranA vizvasena rAjAe AThe paDitAne khelAvI rANIne Avela cauda mahAsvapnanuM phaLa pUchatAM paMDita jaNAve che ke-amArA zAstramAM khetAlIza svapnA ane trIza mahAsvapnA maLI baheAMtera svapnA kahelAM che. temAM rANIe je svapna joyAM che te mahAsvapnA che. arihaMta tathA cakravartInI mAtA te cauda mahAsvapna jue che. vAsudevanI mAtA sAta, khaLadevanI mAtA cAra ane prativAsudevanI mAtA traNa svapnA ane uttama puruSanI mAtA, eka svapna Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. zikhara upara ati pAMDabala jue che. he rAjA! tamArI rANIe je ravane joyA che tethI cha khaMDa bharatakSetrane rAjA ane traNa jagatavaDe vaMdAyelA jinezvara paNa sAthe thaze. te sAMbhaLI rAjA tene InAma ApI vidAya kare che. te vakhate nagaramAM marakIvaDe lokone mATe nAza thato hato; paraMtu prabhu garbhamAM AvatAM tarata ja te roga zAMta thayo. pachI nava mAsa ne sADAsAta divasa vyatIta thatAM jeTha mAsanI vadI 13 nA roja caMdra bharaNI nakSatramAM AvatAM madhya rAtrinA samaye suvarNanI jevI kAMtivALA traNa jagatane sukha karanArA putrane acirA mAtAe janma Apyo. chappana dikumArikAo avadhijJAnavaDe prabhune janma jANI tyAM Ave che. (adhalekamAMthI gajadaMta parvata kaMdamAMthI ATha, meru parvatanA naMdana vananA phUTamAMthI ATha, rUcaka dIpathI ATha ATha, cAra dizAomAMthI cAra, vidizAmAMthI cAra, madhyanA rUcaka dIpamAMthI cAra maLI chapanna AvI.) saMvarta vAyu, darpaNa dhAraNa karavuM, jhArI, paMkhA, cAmara ane dIvI dhAraNa karavI, rakSA karavI vagere jinezvara bhagavAnanuM sUtikarma, bhakti nimitte pharaja tarIke kare che. have devendranuM paNa siMhAsana (kudaratanA niyama pramANe) calAyamAna thAya che. avadhijJAnavaDe prabhune janma thayo jANI dine sevaka haritaigameSi nAmanA devane sughoSa ghaMTa vagADI sarva devane jANa karavA AjJA kare che. pachI pAlaka nAme zreSTha vimAna racI parivAra sahita prabhunA janmagRhe Ave che, ane indra prabhune ane mAtAne namIne, rastuti karIne, mAtAne avasthApinI nidrA mUkI, temanI pAse prabhunA pratirUpane sthApI, pachI idra pAMca rUpa karI eka rUpe jinezvarane dhAraNa karyA, bIjA rUpe chatra dhAraNa karyuM, trIjA rUpe vajI dhAraNa karyuM, be rUpe cAmara dhAraNa karI meruparvatanA zikhara ke jyAM bIjA devendro, deva, bhUvanavAsI, vyaMtare paNa prabhune janmAdika karavA AvelAM hatAM tyAM che. zikhara upara apAMDakaMbala zilArUpa zAzvata Asana upara saudharma ddha pitAnA ullaMgamAM jinezvarane dhAraNa kare che. pachI ayyatAdika devendroe tIrthodaka ane gaMdakavaDe bharelA suvarNa rUpa, maNi, ane mATInA kaLazevaDe jinezvaranuM snAtra kare che. pachI te rIte amyureMdranA usaMgamAM jinezvarane sthApIne saudharmendra ratnAtra kare che. pachI uttama vastravaDe prabhunA aMgane lUchI caMdanAdikavaDe vilepana karI Ike pUjA karI, ane prabhu upara koInI najara na paDe mATe lavaNanuM utAravuM vagere karI bhakti vaDe jinezvaranI stuti ane vaMdana karI he prabhu! tame jaya pAme, jaya pAme e uccArI, vizvasena rAjAne gRhe AvI jinezvarane tenI mAtAnI pAse mUke che. ane mAtAnI tathA prabhunI stuti karI tyAMthI naMdIzvara dIpane viSe yAtrA karI sarva deva-devIo svasthAne jAya che. mAtA jAgatAM dAsIo putra sahita mAtAne joI AnaMda pAmatI rAjAne putrajanmanI vadhAmaNI Ape che. rAjA ati harSa pAmI te dAsIone mugaTa sivAya sarva AbhUSaNa bIjA dravya sahita Ape che. rAjA putra janmane mahatsava kare che, ane bArame divase baMdhuvarga vagerene bhojana karAvI rAjAe sabhAmAM jaNAvyuM ke A jinezvara garbhamAM AvyA tyAre azivanI zAMti thaI che jethI kaMvaranuM zAMti nAma pADavAmAM Ave che. ike aMgUThAmAM sthApana karelA amRtavaDe viziSTa rU5 tathA lAvaNya karIne anukrame prabhu vRddhi pAme che. ahiM sUrimahArAja prabhunA zarIranuM suMdara varNana kare che. (5. 154) anakame pacIsa hajAra varSo vyatIta thayA bAda prabhune azvasena pitA rAjyagAdI upara sthApana kare che. aneka kanyAo sAthe lagna kare che jemAM yazomatI nAmanI rANI mukhya che. have daDharathane jIva sarvArthasiddha vimAnamAMthI evI yazomatInI kukSImAM Avyo jenuM cakAyudha nAma pADavAmAM Ave che ane yuvAna vaya thatAM rAjakanyAe tene paraNAvavAmAM Ave che. have eka divasa AyudhazALAmAM hajAra AzAvALuM anupama cakraratna utpanna thayuM jenI vadhAmaNI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 : prabhune maLatAM tene aThThAI mahotsava kare che, ane te cakazALAmAMthI nIkaLI AkAzamArge cAle che. prabhu A janmamAM ja cakravartI che ane jinezvara paNa che jethI cha khaMDa sAdhavA cakravartIpaNane laine hajAra vaDe adhichita te cakra (satya sAthe ) prathama pUrva dizAmAM mAgadhatIrthanI pAse Ave che. prabhunA prabhAvathI jaLane cheDe nIce bhAge bAra yojana dUra rahela mAgadha devanuM Asana calAyamAna thatAM avadhijJAnavarDa cakravartI ane zrI zAMtinAtha jinezvara tyAM AvelA jANI prabhu pAse AvI bheTadharI kahyuM ke huM tamAre ajJA pAlaka diphapAla chuM. pachI te sudarzana cakra dakSiNa dizAe jyAM varadAma tIrtha che tyAM Ave che, tyAM te ja pramANe prabhue tene sAdhyo. pachI cakra pazcima dizAmAM prabhAsatIrthanA adhiSThAthakane sAdhI uttara dizAe siMdhu nadInA kinAre jaI tyAM siMdhu devIne sAdhI ane devIe ratnamaya jJAnapITha arpaNa karI, pachI senApati - carmaratnavaDe siMdhu nadI uttarI vibhunI pAse pazcima khaMDamAM AvatAM pUjA kareluM cakraratna vaitADhayane taLIye jaI vaitADhayAdrikamAra prabhue vazavartI karyo. pachI khaMDaprapAtAguphAnuM dvAra pate ughADayuM jyAM kRtamAla deve prabhunI AjJA aMgIkAra karI temAM unmamA ane nirmamA nAmanI be nadIo je taravI dustara che tyAM vardhIki ratnavaDe pALa banAvI, sainya sahita prabhu te guphAmAM praveza karI aMdhakAra dUra karavA kAkinI ratnavaDe maMDale kare che, te guphA pacAsa jananI che. temAM ogaNapacAsa maMDale kare che. pachI sainya sahita prabhu bahAra AvI ApAtacilAta nAmanA malecchone vaza karyA. pachI senApati pAse siMdhunuM bIjuM niSphaTa sadhAvI himavAna parvatanA devane sAdhyo. tyAM vRSabhakUTa nAmanA parvata upara pitAnuM nAma lakhyuM ane senApatie gaMgAnadInuM uttara niSphaTa sAdhyuM. tamisrA guphAmAM nAyamAladevane sAdhIne bahAra AvyA tyAM prabhune bAra jana lAMbA ane nava yajana vistAravALA peTInA AkAravALA navanidhAne prabhune pragaTa thayA. je prathamamAM sainyane paDAva ane nagarAdika nivAsa hoya che, bIjAmAM sarva dhAnyanA bIjanI utpatti, trIjAmAM puSa, strIo, hAthI ane anA sarva abharone vidhi, cethAmAM caudaratna hoya che, pAMcamAmAM vastro, raMga vagerenI utpatti, chaThThAmAM traNa kALanuM jJAna, sAtamAmAM suvarNa, rUpuM, leha, maNi ane pravAlanI utpatti, AThamAmAM samagra yuddhanI nIti, sarva zastro tathA yoddhAone yogya bakhatara, vagere hoya che. zaMkha nAmanA nidhine viSe vAjiMtranA aMge, cAra prakAranA kAvyo, tathA nATya ane nATakanI vidhi utpanna thAya che. temAM popamanA AyuSyavALA nidhAnanI jevA nAmavALA de rahe che, vagere A pramANe prabhu vagara prayAse pUNya baLavaDe cha khaMDa sAdhI ghera AvyA. jyAM batrIsa hajAra makarabaddha rAjAoe bAra varSa sudhI cakravartIpaNane abhiSeka AraMbhyo ane dareka rAjAoe svAmIne ghaNuM dhana tathA baLe kanyAo ApI, jethI atyaMta rUpavAna cosaTha hajAra priyAo thaI. have cakravartIne keTalI keTalI riyAsata, ra vagere hatA tenuM varNana jANavA jevuM hovAthI ahiM ApavAmAM Ave che. senApati ane cauda ratna hatA, te dareka hajAra hajAra yakSo vaDe adhiNita hatA, corAzI lAkha hAthI, teTalAM ja ao, ane teTalA ja dhvajavALA rathe hatA. bahetera hajAra nagara hatA, gAma padAti chanuM kareDa hatA, batrIsa hajAra deza ane rAjAo hatA, temaja batrIza badhuraMgavALI tasaNI ane nATako hatA. vIza hajAra ratnanI khANa hatI, aDatAlIza hajAra paTTaNI vagere puNyavaDe prApta thayela Rddhi jogavatAM prabhune pacIza hajAra varSa vyatIta thAya che. have prabhunA vratane samaya jANI kAMtika deva prabhu pAse AvI kRpAnAtha " tIrtha pravartA " ema vinaMti kare che. prabhu te te samaya jANatA ja hatA. jethI eka varSa sudhI yAcakane temanI IcchA pramANe (varasI) dAna Ape che. pachI sapa, pAMDuka, piMgala, sarva ratnaka, mahApadma, kALa, mahAkAla, mANuvaka, ane zaMkhaka A nava nidhAnA nAma che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 48 pitAnA putra cakAyudhane rAjya upara sthApana karI, bhagavAna dIkSA levA udyamImAM thatAM idro prabhunI dIkSAne mahatsava karavA Ave che. sarvArtha nAmanI zibikA upara prabhu ArUDha thatAM tene prathama manuSya, pachI surendra-asurendra, garUDendra ane nAgendra upADI. cAra chatra dhAraNu thayA. AgaLanA bhAgamAM de, jamaNI bAju anucaro, pAchaLa bhAgamAM garUDe, uttara DAbI bAju nAgoe upADI. AgaLa nRtya, bhATa cAraNanI biradAvalI manuSyo vagere jagadgunjhA aizvaryAdi guNanuM moTA svare varNana karavA lAgyA. bhaMbhA, mRdaMga vagere vAjiMtro vAgavA lAgyA, devoe sAte svare, saMmUInA, prAma, laya ane mAtrAvaDe uttama gAna thavA lAgyA, pachI anukrame prabhu nagaramAMthI dhIme dhIme bahAra sahastrAgra vana udyAnamAM padhAryA ane tyAM zibikA uparathI utarI, AbhUSaNa tajI, paMcamuSTivaDe prabhue leca karyo. te kezane vastramAM laI % kSIra samadramAM nAMkhe che. jeTha vadI 14 nA divase bharaNI nakSatramAM caMdrane vega AvatAM prabhue siMhane namaskAra karI cAritra grahaNa karyuM. eka hajAra rAjAonI sAthe chaThTha tapa ane sAmAyika grahaNa karI pRthvI upara vicAravA lAgyA. pachI koIka sthAne sumitra nAmanA gRhastha prabhune kSIravaDe pAraNuM karAvyuM. cAra jJAnanA dhAraNa karanArA prabhu pRthvI upara aneka sthaLe vicAravA lAgyA. chaThThastha paNe ATha mAsa sudhI vicarI, pharI hastinApuranA sahastrAramra vanane viSe naMda nAmanA vizALa vRkSa nIce birAje che. te vakhate zreSTha zukladhyAnamAM vartatA, chaThTha tapavALA piSa sudI 8 nA divase bharaNI nakSatramAM caMdra yoga thatAM cAra ghAti-kamane kSaya thavAthI ujavaLa kevaLajJAna prabhune utpanna thAya che. pachI Asana calAyamAna thatAM dee idro AvI manahara samavasaraNanI racanA kare che. prathama eka pejanamAM vAyuvaDe azubha pudagale dUra karI, gadhedakavaDe rajane zAMta karI, prathama kAMgarA sahita maNino gaDha, bIjA sArA rananA kAMgarAvALe suvarNane vakha karyo, trIjo suvarNanA kAMgarAvALo rUpAne gaDha karyo, te vimAnavAsI, jyotiSi ane bhuvanavAsI devo kare che. tene teraNavALA cAra daravAjA kare che. madhye prabhunA zarIrathI bAragaNe azoka vRkSa kare che. cAre bAju siMhAsane, traNa chatra, cAmaro baMtara kare che. pUrva dhAravaDe praveza karIne tathA tIrthane namIne prabhunA pUrvanA siMhAsana upara bese che. traNa siMhAsane upara prabhunA pratichaMda ane tenI pAchaLa bhAmaMDaLa thAya che. AgaLa jAnupraNAma puSpavRSTi thAya che. pachI agni khUNumAM sAdhu, sAdhvI ane devIo, nairUtya khUNAmAM tiSi, bhuvanapati ane vyaMtaronI devI, vAyavya khUNAmAM traNa prakAranA deva, IzAna khUNAmAM vimAnavAsI de, manuSyo ane manuSyonI strIo beThI je mukhya prAkAramAM hoya che. bIjA prakAramAM pUrve kahelI dizAonA khUNAmAM tiryaMce arasaparasa deva tyAgIne trIjA vaprane viSe sarva vAhano rahe che. have ahiM cakrAyudha rAjAne vadhAmaNuM maLatAM te tyAM AvI prabhune vidhipUrvaka vaMdana karI bese che. pachI atizayavaDe yukta, kSIrAzraya labdhiovaDe yukta, pAMtrIza prakAra manahara vANIvaDe mAlakoza rAgathI yukta, sarva prANIo potapotAnI bhASA samaje tema zrI zAMtinAtha mahArAja dezanA Ape che. je divya vANIvaDe jagatanAM chAne ajJAnarUpI aMdhakArane miTAvI prabhue jJAna cakSu ApyA. je mahApuruSe pagale pagale prakAza pADyo, jemaNe aneka bhavyAtmAone samyakatvane mArga batA, aneka prANIone dezavirati dharma Ayo, aneka prANIo sarvavirati dharma grahaNa karAvyo, aneka AtmAone mekSanA pathika karyA che, prabhu dezanAnI amRtavANIne A mahAna pratApa che, tethI ja Ama hevAthI ja AgalA prastAnI jema upadeza badhapAThe kathAone ahiM saMkSipta paricaya nahiM ApatAM A prastAvamAM devAdhideva zrI zAMtinAtha bhagavAne samavasaraNamAM birAjamAna thaI dezanA varasAvI che e sarva prabhunI amRta tulya vANI hovAthI te saMpUrNa prabhu dezanA vAMcatA vAcakane pramAda na thAya, mananapUrvaka vAMcI Atmika AnaMdano lAbha le temaja te dezanAnA madhararasamAM kaMI paNa kSati na pahoce mATe ahiM mAtra viSayo ane kathAone nAma nideza ja karIye Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 4 : chIe ane vAMcakAne te chellA prastAvamAM mananapUrvaka soMpUrNa vAMcI javA bhalAmaNa karIe chIe. paramAtmAe samavasaraNumAM birAjamAna thaI bhavyAtmAenuM kalyANa karavA je dezanA ApI che temaja tyArabAda zrI cakrAyudha mahArAje paNa tyArapachI potAnI madhura ane zAMtarasArita dezanAmAM je je medhapAThA kathAo ApI che. te sa akSarazaH (pA. 158 thI pA. 222 sudhI) vAMcakava'ne ekAgracitte paThana karavA jaNAvIe chIe. zrI jinezvara bhagavAnanI dezanA-madhura vANIne A graMthanA kartA vidvAna AcArya zrI ajitaprabhasUri bhagavAne potAnI vidvattAvaDe A caritramAM prabhunI dezanAnI guMthaNI-saMkalanA kevI rasamaya, maneAhara, suMdara rIte karI che, te paNa tenu avalAkana karatAM sahaje samajI zakAya tevuM che. have zrI zAMtinAtha devAdhideva zrI cakrAyudha rAjAne sakhAdhI jaNAve che ke huM moTA rAjA ! teM' leAkane viSe sava zatruone jItyA che paraMtu iMdriya nAmanA zatrune jItyA nathI, jethI tenA pAMca viSayA zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane spa mahAanarthAM utpanna kare che. zrotre Mdriyane vaza thayela haraNA zikArInA gIta sAMbhaLI mRtyu pAme che. netranA viSayane nahi jItanAra pataga dIpakane suvarNa zikhA dhArI temAM paDIne maraNa pAme che, tema rasanA iMdriyavaDe jitAyela mAMsanI pezInA svAdamAM macchImAravaDe maraNane zaraNa thAya che. ghrANendriyane vaza thayelA nAga du:khane zaraNu thAya che. hAthaNInA zarIrane sparzI karavAmAM lubdha thayelA hAthI tIkSNa aMkuzanA dhAtane sahana kare che. eka eka iMdriyanA viSayavaDe uparAMta prANIe anatha pAme che te jemanI pAMce iMdriyA jItAyelI nathI tevA prANIonI zuM dazA thAya? te jANI satpuruSoe AvA prakAranA viSayane tyAga guNadhanI jema karavA joie. ahiM cakrAyudhanA pratibheAdhane mATe guNadhamanI kathA prabhu kahe che. ( pA. 158 thI pA. 167) A kathA vistArapUrvaka ghaNI ja rasika che. pA, 169 ) kahe che je kathA have bhagavAna kaSAyanA viSayamAM nAgadattanI kathA ( pA. 167 thI zrI vardhamAna tIrthaMkaranA tImAM thaze tema prabhu tyAM jaNAve che. pAMca prakAranA pramAdanA vivekI janee tyAga karavA, cAra prakAranA dhama AdaravA, te dhama yati ane zrAvakanA ema be prakAre che, jemAM yati dharma kSamAdivaDe daza prakAranA che. prathama samyakRta be, traNu, cAra, pAMca prakAranu ane daza prakAranuM sUtranA anusAre jANuvu. pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata e bAra prakAre gRhIdha` kahyo che, jemAM prANAtipAta virati prathama aNuvrata che. te sArI rIte pALyu hAya te| yamapAza jAtivaDe caMDAla hatA chatAM tenI jema sukha ApanAra thAya che. ( pA. 170 thI pA. 171 ) khIjuM mRSAvAda tyAga nAmanuM vrata kanyAlIkAdikavaDe pAMca prakAranu che. te asatya-alika khelavAthI bhadra vaNika doSane prApta thayA hatA. te bhadranI kathA ( pA. 171 thI pA. 172 ) ahiM` jaNAvavAmAM Ave che. sthUla adattanA tyAga nAmanuM trIjuM aNuvrata te guNa karanAruM hAvAthI jiddatta zrAvakanI jema prayatnavaDe pALavuM. te jinadattanI kathA ( tA. 173 thI pA. 175 ) ahi' batAvela che. audArika ane vaikriya ema be prakAranA maithuna che, jemAM tica ane manuSyanA audArika e prakAranuM ane vaikriya maithuna devane viSe che. A vrata sa tAmAM zirAmaNui ane duHsaha che, jethI paradArAmAM Asakta thayelA prANIone tethI aneka prakAranA duHkha thAya che-jema karAlipaga nAmanA purAhita du:khanuM sthAna thayA. te kathA cakrAyupta rAjAne bhagavata kahe che. sthUla parigrahanata sacitta, acitta ane mizra ema traNa prakAranA bhedavALu temaja dhana, dhAnya, 7 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 50 : mA mAmA mAMgI. kSetra, vAstu (ghara), rUdhya, kuSya, suvarNa, dvipada ane catuSpada jema nava prakAranA che tenA viSe pramANa karavuM. AnAthI nivRtta nahiM thayelA prANIone A jagatamAM sulasa zrAvakanI jema niraMtara dura prApta thAya che te sulasanI kathA prabhu kahe che (pA. 177 thI pA. 187). have prathama guNavrata je pUrvAdi dizAone viSe adha, Urdhva ane tirachu je parimANa karAya te. A vratane viSe avadhi na karI hoya te pleccha dezamAM gayelA svayaMbhUdevanI jema aneka dukhe pAme che. (pA. 187 thI pA. 188.) bhoga ane upabhoganuM mAna karavuM te bIjuM guNavrata je bhajana ane karmane viSe be prakAre che. jemAM vivekI puruSe bhajanane viSe anaMtakAyAdikanuM bhojana karavuM nahiM, ane karmane viSe khara karmono tyAga karavo. sacittavaDe mizra, duSpakava, apakava ane tuccha auSadhi A pAMca prakAranA aticAra bhajanane viSe che ane karma viSe AgamamAM kahelA aMgArakama vigere paMdara aticAro che. ahiM upabhegane viSe jitazatru rAjAnuM daSTAMta ane paribhegane viSe nityamaMDitA brAhmaNanI kathA ApI che. (189 thI 5. 190 ) have cAra zikSAvratamAM prathama sAmAyika vrata che. sthAvara ane traNa tatvone viSe je samAna bhAva hoya te sAmAyika vrata jANavuM. te vAraMvAra karavuM. te karyuM hoya tyAre te zrAvaka sAdhu je gaNAya che ane tethI te nirjarAnA kAraNarUpa che. sAmAyika nirmaLa-sthira cittavaDe vizuddha karAya che. A vrata karavAthI bhavya jIne siMha zrAvakanI jema sukha thAya che. te siMha zrAvaka keNa che tema pUchavAthI zrI zAMtinAtha jinezvara te kathA kahe che. (pA. 191 thI 192.) ahiM digavratane viSe parimANane saMkSepa karAya che, temAM Anayana ane prayoga vagere aticAre kahyA che. A vrata zuddha rIte karyuM hoya te gaMgadatta gRharathanI jema A leka ane paraleka saphaLa thAya che. te kathA bhagavaMta kahe che. (pA. 192 thI 5. 193) have prabhu nirmaLa pASadha je agyAramuM vrata kahevAya che te jaNAve che. te cAra parvane divase karAya che. dharmane viSe puSTi dhAraNa kare che te piSadha cAra prakAra che. prathama caturvidha AhAranA pratyAkhyAnathI ane trividha AhAranA upavAsamAM athavA AcAslAdika tapamAM athavA sarva pratyAkhyAnamAM dezataH pauSadha thAya che. bIjo dehasatkAra nAmane pauSadha jemAM sarvathI zarIrane satkAra varjavAthI te sarvathI deha satkAra kahevAya che. trIje brahmacarya pauSadha te sarva prakAre strIonA karasparza vagerenuM vajavuM. bIje dezathI te mAtra tenA saMbhoganuM varjavuM. ema be prakAre che. ethe avyApAra nAmane pauSadha temAM sarva vyApArane je tyAga te sarvathI ane ekane je tyAga te dezathI ema be prakAre che. A pauSadha vratamAM jinacaMdra nAmanA zrAvakanuM daSTAMta zrI zAMtinAtha prabhu Ape che. (pA. 193 thI 5aa. 194) bAramuM atithisaMvibhAga nAmanuM vrata che. jemaNe A jagatamAM tithi, parva ane utsavanA samUhano tyAga karyo hoya che te atithi kahevAya che. nyAyathI prApta karelA, kape tevA, dezakALane ucita mArA enAdika padArthovaDe zraddhA. satkAra ane vidhipUrvaka. dharmanI buddhivaDe bhaktithI sAdhuone je (saMvibhAga) dAna devuM te maheTA puNyanuM kAraNarUpa atithidAna kahevAya che. jema pUrvabhave ApeluM dAna rapALa rAjAne sukhanuM kAraNuM thayuM tema anyane paNa-atithine ApeluM dAna sukhanuM kAraNa thAya che. pachI bhagavaMta zrI zAMtinAtha prabhu meghanA jalanI jema sarvane madhura vANIvaDe tenI kathA kahe che. (pA. 194 thI 5aa. 202). Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 : vaLI supAtra dAnathI utpanna thayelA dharmathI manuSya A lekane viSe paNa vyAdha nAmanA kauTuMbika kheDUtanI jema icchita arthane utpanna kare che. (pA. 203 thI 208) prabhu cakrAyudhane kahe che ke A bAra vrate pALIne chevaTe gRhastha saMlekhanA karavI. gRhastha dharmane pALIne buddhimAna manuSya je dIkSAne grahaNa kare che te zuddha saMlekhanA zAstramAM kahI che. pachI darzana pratimA vagere agyAra zrAvaka pratimA karavI joIe. te na banI zake te saMthArAmAM rahIne dIkSA grahaNa karavI. tyArabAda vadhatA pariNAmavALo te puruSa gunA caraNa pAse traNa prakAre ke cAra prakAre anazana grahaNa kare che. pAparahita savegane dhAraNa karate gurumukhathI ArAdhanA graMthane sAMbhaLe che jene pAMca aticAra-huM marIne manuSya thAu tevo temaja utkRSTa devaleka mane prApta thAo 1, dharmanA arthIevaDe pittAne mahimA joie 2, anazana karyA pachI sudhAvaDe zarIramAM pIDA pAmanAra ane tene sahana nahiM karanArane je thAya te 3, zabda, rUpa, rasa, kAma, gaMdha ane sparzane viSe IcchA thAya 4 A saMlekhanA upara ahiM bhagavaMta sulasanI kathAne viSe jinazekhara zrAvakanuM daSTAMta jaNAve che. te dezanA pUrI thatAM AkhI pariSadA amRtathI siMcAI ane te ja vakhate cakAyudhe UbhA thaI namana-stuti karI prabhune vinaMti karI ke-duSkarmarUpI beDI bhAMgIne tathA rAgadveSarUpI - zatrune haNIne saMsArarUpI kedakhAnAmAMthI mane kADho. pachI potAnA putrane rAjya ApI, pAMtrIsa rAjAo sahita cakrAyudha rAjAne jinezvara dIkSA Ape che. cakrAyudha muni prabhune prazna pUche che ke he prabhu! zuM tattva che? jinezvara "utpatta tatva" kahe che, bIjI vakhata pUche che tyAre prabhu "vigama tarava" kahe che, trIjI vAra te ja rIte pUche che ane jinezvara "sthiti tatva" kahe che. e traNe (tripadI) prabhu jaNAve che. cakrAyudha dareka javAba upara vicAraNA karI ema traNa vAra pUche che (pA. 29) te tripadIne anusAra cakrAyudha muni dvAdazAMgA race che. bIjA gaNadhara paNa race che. pachI prabhu pAse jAya che. prabhu paNa Asana uparathI UbhA thayA te vakhate idra sAra (vAsakSe5) gaMdhathI bharelA thALa laI prabhu pAse UbhA rahe che. prabhu sakala saMdhane te vAsakSepa Ape che. pachI te sAdhuo jinezvaranI cotarapha pradakSiNA kare che, saMdhasahita jinezvara teonA mastaka upara vAsakSepa nAMkhe che, ane teonI gaNadhara pada (pA. 209) nI sthApanA kare che. ghaNA strIpuruSe tyAM prabhu pAse dIkSA le che. prabhune sAdhu sAdhvIne parivAra thayuM. cAritra mATe asamartha hatA te strI puruSo zrAvaka zrAvikA thayA. te pramANe samavasarcyumAM jagadgurune cAra prakArano saMgha thaye. pirasIne cheDe jinezvara tyAMthI UThI bIjA prakAranI madhye rahelA devachaMdane viSe vizrAMti levA padhAryA. bIjI pirasImAM jinezvaranI pAdapITha upara besI prathama gaNadhara cakrAyudha sabhA samakSa pApane nAza karanArI atyaMtara kathA saMdhane kahe che. manuSyarUpI kSetra nagarane viSe saMsArarUpI zarIramAM rahelA mohanA kuTuMba tarIke kaSAya, viSa, kAmadeva, mithyAtva, karma vagere jaNAve che. te nagaramAM dharma rAjA sainyasahita pese che. te dharma rAjAnuM Ajava, saMtoSa, samyakatva, mahAvata, aNuvrata, mAva, upazamAdi, zrata vagere kuTuMba ane sainya tarIke saMkSiptamAM ghaTAve che ane pachI mahArAjAne jItI manuSya nagaramAMthI kADhI mUke che ane dharma rAjA mahArAjAne koIe avakAza nahiM ApavA ane pharIthI moha rAjAne vaza thanArane karmapariNati pharIthI mArge sthApana kare che vagere jaNAvI te upara anIti nagarane prApta thayelA ratnacaDa nAmanA vaNikaputranI kathA kahe che. te ratnacUDa tyAM jatAM dhUtArAothI chetarAi, ThagAI, lAkho rUpIyA hArI jatAM te zaheranI yamaghaMTA nAmanI vezyA jene raNavaMTA nAmanI vezyA putrI che tenI pAse ratnacUDa jAya che. (bhUtakALamAM kulIna vezyAo hatI, temanI pAse buddhine vaibhava-bhaMDAra hate. jayAM vyavahArIyA, rAjA vagere pitAnA putrane kalA ane buddhinA vaibhavamAM taiyAra thavA mokalatAM hatAM ) Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : para : ratnacUDa ahiM Ave che ane hakIkata jaNAve che. raNavaMTA ane temanI mA yamaghaMTA temane te dhUne mahAta karavA-harAvI mIlkata pAchI levA kevA javAbe buddhi pUrvakanA ApavA te ratnacUDane barobara batAve che, pachI ratnacUDa tyAM jaI te dhUrtone harAvI ratnacUDa potAnI mIta pAchI meLave che. te kathA gaNadhara bhagavAna vistArapUrvaka ahiM sabhA samakSa madhUra dezanAvaDe jaNAve che. A sarva vRttAMta mananapUrvaka vAMcavA bhalAmaNa karIye chIye (pA. 209 thI 5. 216 ) zrI vIravijayamahArAjakRta bAra vratanI pUjAmAM AThamA vratanI navamI pUjAmAM A daSTAMta Apela che. A pramANe gaNadhara bhagavAne dezanA ane dvAdazAMgI jaNAvIne pachI daza prakAranI sAdhu sAmAcArI ane tenuM samagra kArya paNa prakAzita karyuM. pachI bhavi chanA kalyANa mATe pratibaMdha karavA zrI zAMtinAtha prabhu pRthvItaLa upara vihAra karavA lAgyA, jyAM dareka sthaLe keTalAka bhavyAtmAo cAritra le che, keTalAka gRhathadharma aMgIkAra kare che, keTalAka samyagadaSTi ane keTalAka AtmAo bhadrika thAya che. prabhu je je dezamAM vihAra karatA hatA tyAM tyAM sarva lekenA duHkhanI zAMti thatI hatI. vihAramAM cokkasa ejanane viSe durbhikSa, Damara vagere upadrava thatA nahotA. AvI rIte prabhujInuM mAhAtmya, guNe vagerenuM A5NI jevA alpa buddhivALA keTaluM varNana karI zake? paraMtu jinezvare ja divyajJAnava mahimA vagere jANI zake che. - have zrI zAMtinAtha prabhue pRthvI upara vicaratAM bAsaTha hajAra munione dIkSA ApI hatI. ekasaTha hajAra ne chA~ha sAdhvI hatI. prabhue pratibodhelA be lAkha nevuM hajAra zrAvake ane traNa lAkha trANuM hajAra zrAvikAo hatI. cauda pUrva dhAraNa karanArA ATha hajAra munivare, avadhijJAnadhAraka traNa hajAra, manaHparyAvajJAnavALA cAra hajAra, kevaLajJAnI cAra hajAra traNaseMha, vaikriya labdhivALA cha hajAra, be hajAra cArazRMha vAdI-eTale bhagavaMtane parivAra hato. zAsananA vighone nAza karanAra garUDa nAmane yakSa ane nirvANa nAmanI devI zAsanadevatA hatA. prabhunuM zarIra cAlIza dhanuSa UcuM, mRganA lAMchanavALuM, suvarNanI jevI kAntivALuM ane cotrIza atizaya yukta hatuM. zrI zAMtinAtha prabhue pacIza hajAra varSa sudhI cAritranuM pAlana karyA pachI eka varSa eAchA teTalA varSo kevaLIpaNAmAM vyatIta karyA. kula maLI prabhunuM saMpUrNa eka lAkha varSanuM AyuSya hatuM. have jagadgurue potAne nirvANusamaya najIka jANI, tIrtha samettazikhara upara padhAryA. prabhune nirvANasamaya jANI devendro tatkALa chelluM samavasaraNa kare che. devAdhideva sarva padArthonA anityapaNuM upara dezanA Ape che. pachI gaNadhara bhagavAna siddhi kevA ravarUpavALI che tema pUchatAM bhagavaMta temane jaNAve che ke " caMdranA kiraNa jevI ujvaLa temaja tene samagra vistAra, jADAI vagere sAthe sihanA che tyAM kayAM rahelA che te aMtara jaNAve che. jyAM janma, jarA, maraNuM kaMIpaNuM nathI, akhaMDa, anaMta, zAzvata sukhe che. te anaMta sukha kevuM che tenA upara devAdhideve jaNAvyA pramANe graMthakAra mahArAja eka grAmya bhIlanuM daSTAMta Ape che. (pA. 218) zrI siddhapadajInI pUjA (zrI yazovijayajI upAdhyAyajI kRta) mAM nIce pramANe kahela che. " jANe paNa na kahI zake pura guNa, prAkRta tema guNa jAsa; upamA viSNu nANI bhavamAMhe, te siddha dIyA ullAsa." bhAvArtha-nagaramAM rahI Avela jaMgalane manuSya jema nagaranI zobhA vagere pitAnA svajanone jaNAvI zakatA nathI, tema pote joyela hovAthI jANe che kharo paraMtu tene potAnI sAthe rahelA jaMgalavAsIone kahI zakatuM nathI tema saMsAramAM rahelA puruSane temanA mATe upamA malI zakatI nathI (vAstavika upamAo ApI vacana dvArA svarUpa kahevAya che.) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 53 : have bhagavaMta tyAMthI UThIne girinA anya UMcA zikhara upara padhAre che. jyAM prabhu kevalajJAnadhAraka navaze'huM munivarI sahita eka mAsanuM anazana kare che. jeTha mAsanI kRSNa caturdazIne divasa bharaNI nakSatramAM cadra rahyo hatA tyAre zukaladhyAnanA cAcA bhedanu dhyAna karatAM prabhu mekSa padhAre che. sAdhu paNa siddhipada pAme che. jyAM devendro, daiva nirvANu mahAtsava karavA Ave che, zAka sahita annupAta kare che ane prabhunA guNAne saMbhArI sabhArI vilApa kare che. pachI teoe kSIra samudranA jaLavaDe prabhune snAna karAvI, zreSTha caMdanavaDe prabhunA zarIre lepa karI, devadUkhya vastravaDe zarIrane AcchAdana karI, bhaktivaDe sugaMdhI puSpothI pUjI, prabhu ane anya munienA dehane ratnanI zreSTha zibikAmAM mUkI vaimAnika devAe taiyAra karelI naiRNa krANumAM caMdananI karelI cittAmAM prabhunA zakhane mUke che, khIjI cittAmAM anya munivaro mUke che. pachI agnikumAra devA mukhamAMthI agni mUke che, vAyukumAra devA agni saLagAve che. aLI gayA pachI mezvakumAra devA zItaLa ane sugaMdhI jaLavaDe ciMtAne zAMta kare che. hADakA vagaranI sarva vastu dugdha thai gayA pachI upara rahelI DADhA iMdra, nIce rahelI camarendra, upara nIce rahelI e DADhAo zAneMdra ane alIndra. bAkInA dAMtA teTalI saMkhyAvALA iMdro graDhaNu kare che. asthi khIjA devA ane sarva upadrava nAza karanArI citAnI bhasma vidyAdharA ane manuSya grahaNu kare che. pachI daivedro tyAM suvaNu ane ratnAnA stUpa karI zrI zAMtinAtha prabhunI suvarNamaya pratimA karI, bhaktipUrvaka pUjA karI ane naMdIzvara dvIpanI yAtrA karI devA svasthAne jAya che. have cakrAyudha gaNadhara bhagavaMtane kevalajJAna prApta thAya che, ane bhavIjIvAne dezanAvaDe upakAra karatAM zrI keTizilA nAmanA tIthe padhAratAM tyAM meAkSamAM padhAre che. kATizilA--tItha ahiM bharatakSetranA madhyakhaMDane viSe Avelu che te devAe pUjelu che jyAM ghaNA munivarA mekSamAM padhAryAM che. zrI kuMthunAtha prabhunA tIrthane viSe te tIrtha upara saMkhyAta karoDa, zrI arnAtha prabhunA tIrthane viSe Ara koDa, zrI mallinAtha prabhunA tI te viSe cha karoDa, zrI munisuvrata svAmInA tIne viSe traNa kArDa, zrI neminAtha prabhunA tIne viSe eka karoDa munivaze siddha thayA che. anya kALe paNa ghaNA sAdhue siddhipada pAmyA che. vagere kAraNothI A kATizilA pavitra tI kahevAya che. deva ane asure paNa te bhUmine vaMdana kare che. ( A kALamAM janmelA ApaNe hovAthI te pavitra tItha'nAM darzana karI pavitra thai zakavAnu` sadbhAgya nathI. mAtra nAmasmaraNu ciMtavanAvaDe ja aheAbhAgya mAnavAnu che.) ahiM chellA praratAva, prabhunA bAramA bhavanuM varNana zrI zAMtinAtha devAdhidevanuM caritra pU thAya che, jemanuM smaraNa mAtra karavAthI upadrave nAza pAme che, jemanA guNA jagatamAM samAtA nathI, te zrI zAMtinAtha devAdhideva paramAtmA sarva jIvAnu` kalyANa karo, ane amArA koTI koTI vaMdana hA! tema hRdayapUrvaka icchI A graMtha paricaya ahiM samApta karIe chIe, tujArA varSa uparanA AvA tIrthaMkara bhagavaMtanA citrA kadI jhAMkhA paDatA nathI, temaja temAMnA amRta rasa kAi kALe zuSka ja khanatA nathI, tethI ja AvA mahAn puruSAnA mahAna mahimA ane mahAtmya avarNanIya che. je devAdhidevAe-tIrthakara mahArAjAoe jagatane jJAnacakSu ApyA, jemaNe aneka bhavyAtmAone mArga matAbyA, jemaNe pagale pagale prakAza Apyo, tevA mahAna upakArI devAdhidevAnA guNAnuvAda gAtAM janasamudAya kadI thAkatA nathI ane alaukika AnaMda anubhave che. zrI ajitaprabhAcArya mahArAje A suMdara caritramAM aneka mahAna ane sattvazALI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 54 : narAnA caritrane sattva niceAnyeA che, ne dareka prastAvamAM rasanA nirmaLa vI jharaNA paNu vahe che. sArAMza ke--vAMcaka tu paNa yathAzakti A rasa, alaMkAra ane vividha ghaTanAo, kathAe ane Avela medhapAThA yukta A citranuM amRta pAna karI buddhi, bhakti ane zraddhAne dhanya karI meAkSa meLava ahi. cha prastAvamAM zrI zAMtinAtha jinezvaranuM citra mULa 4889 aAkapramANamAM AcArya mahArAje racela che. graMthanI chevaTe graMthakI AcArya mahArAje prazasti ApI nathI, jethI teozrI kayA gacchanA hatA, temaja guru para'parA, racanAkALa, sthaLa e amA ApI zakayA nathI. A seALamA jinezvara zAntinAtha prabhunuM caritra, suMdara, rasika ane Adhaprada kathAo ane anya viSayeAthI bharapUra hAvAthI A uttameAttama caritra sAthe kAi puNyazALI jaina baMdhunu nAma aMkita thAya teA tenA suMdara meLa thayeA kahevAya tema sabhAnI icchA hatI. daramyAna A sabhAnA mAnanIya sabhAsada bhAi zrI anupacaMda jhaverabhAie peAtAnA snehI zrI raNujItakumAra ane surendrakumAra kusumagarane jaNAvatAM baMne subaMdhuee pAtAnA pUjya mAtuzrI zrImatI jAsudanhenane A hakIkata jaNAvatAM zrImatI jAsudanhene peAtAnA svargavAsI pati zeThazrI lAlabhAi bhogIlAla kusumagaranA smaraNArthe graMthamALA nimitte prakaTa karavA A sabhAne dhArA pramANe Arthika sahAya ApavAthI A graMtha prakaTa karavAmAM AnyA che; je mATe zrImatI jAsudanhena tathA zrI raNajItakumAra ane zro surendrakumAranA AbhAra mAnavAmAM Ave che, ane tene mATe zrIyut anupaca MdabhAie je prayAsa karyo che tethI kharekhara sAhiya sevA ane jJAnakita karI che. atyAre vizvayuddha baMdha thayA chatAM paNa divasAnudivasa chApakAmanA kAgaLA, chapAi, DIjhAinA, bleAkeA, khAiDIMga vagerenA bhAva vadhatA ja jAya che; hajI paNa te mATenuM sAhitya joIe tevu maLatu paNa nathI; chatAM paNa AvA suMdara caritra graMthaiAnuM suMdara prakAzana karavA mATe maLatI ( sirijha mATenI ) Arthika sahAya uparAMtane mhATe kharca karavA paDe che; kAraNa ke cAritranI AMtarika vastu ati suMdara heAvAthI tenI bAhya suMdaratAmAM paNa kema vizeSa su MdaratA thAya te STi dhyAnamAM rAkhI A graMtha ane anya graMthAnu' prakAzana AkarSaka ane kalAnI DhaSTipUrvaka banAvavA A sabhA mane teTaleA prayatna kare che. A zrI zAMtinAtha caritra graMtha amuka saceAgA vacce jaladI prakAzana karavA mATeneA ni ya thatAM zrI mahAdaya prInTIMga presanA mAlIka zrIyuta zulAkhaca lallubhAie jaladI prakAzana karavA je sagavaDa karI ApI te mATe A sabhA peAtAnA AnaMda vyakta kare che. A graMthanI zuddhi mATe yathAzakti prayatna karavAmAM AvyA che, chatAM DhaSTikraSa, presadoSa ke anya kAraNAthI A graMthamAM koi sthaLe skhalanA jaNAya tA kSamA mAMgavA sAthe amAne jaNAvavA namra vinaMti karIye chIe. gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa, AtmAnaMda bhavana dvitIya zrAvaNa zukla pUrNimA. bhAvanagara. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha zrI lAlabhAI bhogIlAla kusumagarano jIvana paricaya. 0 0 0 0 0 raLIyAmaNI gujarAtanuM mukhya nagara amadAvAda gaNAya che. vyApAra, mo vANijya, udyoga hunnara ane aneka zrImatavaDe niraMtara pragatizIlapaNAthI 0 0 0 - 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 EUR ***0 0 0 0 0 0 0 0 triveNInA saM. : gamarUpa hovAthI rAjanagara paNa U ke kahevAya che. kaThe vie, sAhi- B { tyakAre, sAke kSara, zikSaNa para : saMsthAo vaDe thI te vidyAdhAma | huM paNa manAya che. jaina darzananA A 6 mahInuM tyA4 gIo, AcA nI janmabhUmi hAvA sAthe vidvAna muni puMgavAnA AvAgamanathI 6 niraMtaranA zA- UR 1 smazravaNavaDe ane neka jaina kuTuM bAmAM sa skAra 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10u****70 0 0 0 -dazarU ane zraddhAnI 0 eeeeeee 0 0 0 000000 0 00000 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FERRESTERSGUJRgRgFUTUBMRUTBREFER HEREFERERS SIESBHURI VA vRddhi paNa jovAya che. suMdara jinezvara bhagavAnanA maMdirevaDa te jaina dhad o purI paNa che. AvA eka jaina saMskArI kuTuMbamAM A caritranAyaka zeTha lAlabhAI bhegIlAlano janma tA. 1-5-08 mAM thayo hato. pitAnuM nAma zeTha bhogIlAla kusumagara ane mAtAnuM nAma zrImatI rUkSamaNIbAI hatuM. zeTha lAlabhAInI bAlyAvasthAmAM ja pitAne viraha tha hato ane te vakhate Arthika sthiti sAmAnya hatI, tethI zikSaNa pUruM karI laghu vace ja jIvananI zarUAta nokarIthI karI, pitAnI bahezI, ane buddhibaLe AgaLa vadhyA, ane sAyakalanI heTI vepArI lImITeDa kaMpanInI (vyApArI peDhInI) zarUAta karI, sAthe TrAyasIkalanI phekaTarI banAvavAnuM kArakhAnuM muMbaImAM zarU karavAthI puNyayoge sArI lakSmI prApta karI. | mIlanasAra svabhAva hovAthI potAnA mitro ane grAhakomAM bahu ja priya thaI paDyA hatA. potAnA jIvanamAM kadI kRtrimatAne bakula pala na havAthI bahu ja sarala ane sAdA hatA temaja zAMtimaya jIvana gALatA hatA. pitAnA vicAramAM haMmezA daDha rahevAthI keIpaNa bAbatamAM pitAnI je mAnyatA na hoya te spaSTapaNe (jarUrI vakhate) spaSTa karatA hatA vagere kAraNothI vicAra ane vartana vacce zeThazrInuM samabhAvapaNuM rahetuM hatuM. teozro jeno vizvAsa, karatA tenA viSe kadI paNa zaMkAzIla rahetA hatA. keTalA varSothI nAdurasta tabIata rahevAthI ghaNe bhAge nivRttimaya jIvana gALatA hatA, chatAM vyApAra to jemane tema eka ja sthitimAM cAlato hato dayALu svabhAvane laIne keI manuSyanI muzkelIne prasaMge tene upayegI thavAmAM pitAnuM kartavya samajatA hatA. zeTha lAlabhAIne jainadharma pratye bahu ja mAna hovAthI deva, guru ane dharma ArAdhanA zraddhApUrvaka karatA hatA. ane avAranavAra upadhAna, aThThAI mahotsava, yAtrA vageremAM hoMzathI bhAga levA sAthe maLelI sukRtanI lamIne yathAzakti suvyaya karatA hatA. zeThazrI zikSaNapriya hovAthI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, zrI yazovijayajI che jaina gurUkula vagere saMsthAnA sabhya ane vASika madada rUpe bane teTaluM paNa Arthika phALe ApatA hatA. AvA puNyazALI puruSane pa7 varSanI umare saM. 19-7-1945 nA roja ER FEEEEEEEFFERTIFURSURBREFERESERTISTUFFEBRgF STUFFFEBRE Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sunIthI ajayaca'dra vijI FUTURE TRUTYFUTURER paramAtmAnA dhyAnavaDe samAdhipUrvaka svargavAsa thayA hatA. pAtAnI pAchaLa vRddha mAtA, suzIla patiparAyaNa dharma patnI jAsuda mhena, raNajItakumAra ane suvarNa kumAra e suputrA ane 9 putrIonu uALu kuTuba mUkI gayA che. LEVENZU2121 bHbKHtb tbHbt VP1212v2.1212 zeTha zrI lAlabhAinA jIvana paricaya ApavA A sabhAne Agraha thatAM GOOGOC temanA dha patnI jAsuda hena IcchatA nahAtA, kAraNa ke pItaLane sAnAnA DhALa caDAvI dunI yAmAM dekhADa vAmAM Ave che, tevu kaMi paNa nahi la khavAnI sUcanA sAthe phATA ane jIvananI maiM hUMkI noMdha COE bbbbh 02 Ocon or condo - OtOC CO ApI che te A a nu ka ra NI ya hAvAthI atre ApIe chIe. huM ja priya hAvAthI temanAM DWOWC/excG000000000000000@yo!09;(r)(r) suzIla dharma - zrImatI suzIla jAsuda hena patnI jAsuMda Bian UFFFFFF UR UR UR FRRRRRRU RU RUSUF REF FUR zeTha lAlabhA ine devabhakti Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LC LEUCUSULGUSUS USUS UEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUSUSUCULUS Uc paNa hene A selamA "zrI zAMtinAtha jinezvara" paramAtmAnA suMdara caritra sAthe pitAnA svargavAsI patinA smaraNArthe temanuM nAma aMkti karavA sirijha thaze tarIke rUA. traNa hajAra A sabhAne bheTa ApyA che, je AbhAra sAthe pI svIkArI A sacitra anupama devAdhidevanuM caritra prakaTa karavAmAM Ave che chevaTe dharmaparAyaNa jAsuda bahenanI dharmazraddhA sAthe patibhakti vadhatI jAo ane aneka sakhAvato te vaDe karI AtmakalyANa sAthe ane zeThazrIne putra nA raNujItakumAra ane suvarNakumAra baMne pitAnA saddagata pitAne pagale cAlI, dIrdhAyu thaI, zArIrika, Arthika, mAnasika ane AdhyAtmika saMpatti vizeSa vizeSa meLavI deva, gudharmanI ArAdhanAvaDe AtmakalyANa sAdhe tevI paramAtmAnI prArthanA karIe chIe. PUCUCUCUCUCUCUELPUPULUI btKHtbtKHtbtKHtntKHtbtKHtbtKHHlHlHlHKHtbtKHHltbHbtpHKHhKHHlHltptltlhbhbhbhbHntlhlhlhbhbhlhlhlhlhlhlhlh Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama. - - prathama prastAva (pA. 1 thI pA. 16.) viSaya. 1 maMgaLAcaraNa 2 abhinaMditAnuM svapna 3 satyabhAmA ne kapilanuM pANigrahaNa 4 kapilanI akulInatA 5 pramAdanA parityAga viSe maMgaLakaLazanI kathA 6 maMgaLakaLazano janma 7 zailokayasaMdarI ne maMtrIputrane vivAha 8 maMgaLakaLazanuM devIe karela apaharaNa 9 bhADutI tarIke maMgaLakaLaze karela pANigrahaNa 10 rAjAnA dAyajA sAthe maMgaLakaLazanuM svanagare prayANa maMgaLakaLathanA prayANa bAda maMtrIputranuM pragaTavuM aikayasuMdarInI vyagratA 13 baeNlekayasuMdarIe dhAraNa karela puruSaveza 14 saikayasuMdarInI kuzaLatA ane maMgaLakaLazanI prApti 15 maMgaLakaLazane pUrvabhava 16 zrIkAMtA mATe IduSeNa ne biMduSaNanI spardhA 17 cAraNamunie baMnene karela badhA bIjo prastAva (pA. 17 thI pa. 42) 18 svayaMprabhAnA bhAvI pati mATe vicAra 19 azvagrIva prativAsudevanI pitAne mAranAra saMbaMdhI pRcchA 20 tripuSTa karela siMhane zikAra 21 tripRSTa karela azvagrIvane vadha 22 jyotirmAlA ne sutArAne svayaMvara Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya 23 zrIvijayane naimittikanI cetavaNI 24 yuktithI upasaganu nivAraNu 25 mRganI pAchaLa zrIvijayanuM paDavuM 26 zanIdhArthe karela mutArAnuM apaharaNa 27 anISaSanI mArIne pUrva bhava 28 dharma viSe manamAM paNa AMtaruM rAkhavA viSe matsyAdaranI kathA 29 dhanade hajAra dardInAva kharadila eka gAthA dhananA pitAe gusse thaI kADhI mUkavu 30 31 dhananu paryaTana ane vighnA 32. dhanadane prApta thayela pAMca ratnA 33 tilakasadarI sAthe dhanadanuM sabhASaNa 34 vyaMtaranA vadha rUpa devadatta karela dhanada sAthe chetarapIMDI 36 dhananuM khIjI vAra samudramAM paDavuM 37 matsyanu dhanadane gaLI javuM ne punaH prApti dhanade sAvAdanuM prakaTa karela pogaLa 39 dhanadane priyA vigerenI prApti : 5 : 40 dhananu svagRDha Avavu 41 dhanade karela rAjaputranuM vinivAraNu 42 dharmanu manavare paNuM khaMDana na karavA viSe mahaNAkanI kathA 43 ana'navI' vAsudevanA janma 44 kaSAya viSe mitrAnadanI kathA trIjo prastAva (pA. 43 thI pA. 76 ) 41 amaradatta te mitrAnaMdanI mitrAcArI 46 mitrAnaMdane pretanuM kathana 47 jJAnaga maMtrInuM khuddhikauzalya 48 amaradattane mATe mitrAnanu paradeza-bhramaN ratnamaMjarInI prApti mATe ujjayinImAM mitrAna'nuM bhAgamana ... ... ... ... 50 mitrAna Mde karela kapaTa-kuzaLatA 51 rAjAne potAnI putrI para Avela DAkinIne vahema ane mitrAnaMnI yukti... para amaradattane rAjyaprApti 53 bhaviSyavANIthI mitrAnaMdanI mamatA 54 azAzrIne pUrvabhava ... 000 2 mUka rara 23 24 25 27 28 29 29 30 31 32 33 33 34 35 3 37 38 39 40 43 4 x 4 * % < 51 13-54 55 56. 57 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya paSa rAjAe pUchela mitrAnaMdane vRttAMta 56 mitrAnaMdane gurue kahela vRttAMta 57 pUrvabhavanA vRttAMtathI amaradattane pratibaMdha 58 jinapAlita ne jinarakSitanI bhAvI kathA 59 ranadIpanI devIe karela baMne pAse dara mAgaNI 60 yakSanuM zikSAvacana 61 jinapAlitanI kathAno upAya 62 nArade UbhuM karela anaMtavIrya ane damitArI vacce gharSaNa 63 anaMtavIrya vAsudeva ane damitArI prativAsudeva vacce yuddha 64 kanakazrIno pUrvabhava 65 -narasiMha rAjAnI aMtargata kathA 66 tridaMDIe nRsiMha rAja pAse karela vividha sthaLonuM varNana 67 dhanadevIe rAjA sAthe karela prapaMca 68 yazodhara gaNudhare aparAjita karela zekanivAraNa ceAthe prastAva (pA. 77 thI 5. 112.) 69 vAyudhe karela nAstikavAdane parihAra 70 kSemaMkara jinane upadeza 71 vatsarAja vigere cAra baMdhuonI suMdara kathA 72 rAjAnA krodhanI zAMti mATe va, sarAje kahela dhanadattanI kathA 73 dhanadattanuM dhana upArjana karavA paradezaprayANa 74 dhanadatta taskaranuM karela rakSaNa 75 sArthavAhane zikArIe kahela potAnI vArtA 76 sAhasa na karavA viSe dhanadata-AmranI kathA 77 dalabharAje rAjAnA krodhanI zAMti mATe kahela zatradamanarAjAnI kathA 78 zatrudamana rAjAe karAvela baTukane vadha 79 kIrtirAje paNa rAjAne kahela zatruMjaya rAjAnI kathA 80 zatru jaya rAjAe upakArI pakSIne karela ghAta 81 devarAje rAjA pAse AvI karela spaSTIkaraNa 82 devarAjane pUrvabhava 83 gurumahArAje kahela rohiNI vigere cAra strIonI kathA 84 cAra strIonA kAryane upanaya 85 vajAyuddhanuM cakravartItva 86 pavanavega vidyAdhare cakrIne kahela vRttAMta Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 8 S << na ja viSaya 87 sahastrAyuddhane prApta thayela AkAzagAminI vidyA 88 vipulamati munie kahela puNyasAranuM vRtAMta 89 ratnasuMdarI ne puNyasAranI paraspara spardhA 90 puyasAranI kuLadevIne prArthanA 91 puNyasArane pitAe kADhI mUkavuM 92 devIo sAthe kaTaramAM gayelA puNyasAre karela sAta kanyAonuM pANigrahaNa 93 rahI javAnA bhayathI puyasAranuM kapaTapUrvaka cAlyA javuM 94 puNyasAranI zedha mATe guNasuMdarInuM puruSaveze gamana 95 puNyasAranI pratijJA pUrNa ne ratnasuMdarIne svIkAra buddhi prabhAva viSe rohakanI kathA 97 rehakanI cAturI 98 rohakanI vidhavidha kuzaLatA 99 vayuddha cakrInI dIkSA ne upasarga pAMcamo prastAva (pA. 113 thI pA. 150 ) che 2 107 108 111 113 114 115 116 117 118 119 122 123 100 megharathane janma 101 megharathanA putranI kalA parIkSA 102 dhanarathe kahela kukaDAone pUrvabhava 103 kukaDAone pazcAttApa 104 megharathane rAjyapada ne siMharatha vidyAdharane pUrvabhava 105 devanuM pArApata ne spenanA rUpamAM megharathanI parIkSA mATe AvavuM 106 vAnarI temaja suvarNakAranI kathA 107 niSAda ne vALane vArtAlApa 108 niSAde upakArI vAnarInA baccAnuM karela bhakSaNa 108 cenane megharathe aneka prakAre samajAva 110 pArApatanA badalAmAM medharathe apeluM pitAnuM mAMsa 111 devAnuM pragaTa thavuM ane prazaMsA 112 medharathe kahela devane pUrvabhava 113 ghanaratha tIrthaMkaranI dezanA 114 apramatta daza viSe zararAjAnI kathA 115 vatsarAjanuM khinna thaIne paradezabhramaNa 116 vatsarAjanI rAjakumAra sAthe maitrI 117 vatsarAjane vidyAdharInA kaMcukanI prApti 118 vatsarAjanI oLakha 119 vatsarAjanuM vyaMtarI pAse smazAnamAM gamana 125 126 127 128 129 129 130 131 133 135 136 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIzrI ajayacaMdra vijayajI, : 19 : 137 138 139 viSaya 120 vyaMtarInA vastranuM vatsarAje karela apaharaNa 121 uttama vastranA dekhavAthI rANIne thayela vizeSa maha 122 vatsarAjanuM Icchita vastra mATe gamana ne zrIdattAnI rakSA 123 vatsarAjane prApta thayela divya vastuo 124 vatsarAjanuM be kanyAnuM apaharaNavuM ane svagRhe Agamana 125 vatsarAjanuM rAjAne pitAne gRhe bhejana mATe nimaMtraNa 126 vatsarAjanA sAhasa bharapUra kAryo 127 vatsarAjanI patnIonI kuzaLatA 128 vatsarAjane pUrvabhava-zara rAjA 129 megharatha rAjAnI dIkSA, tIrthaMkaranAmakarma ne anuttara vimAnanI prApti 141 143 144 145 147 149 . 150 cho prastAva. (pA. 151 thI pA. 222) 151 152 : : 153 154 154 155 156 156 130 acirA mAtAne AvelA cauda vane 131 zrI zAMtinAtha paramAtmAne janma ne dizAkumArIonuM Agamana 132 devae karela paramAtmAne janmAbhiSeka 133 prabhunA garbhAvAsa samayamAM marakInI zAMti thavAthI zAMtinAtha evuM sArthaka nAma, 134 cakrAyudha kumArane janma 135 zrI zAMtinAthanuM cha khaMDa sAdhI cakravartiva 176 navanidhinI prApti 137 kAMtika devenuM Agamana 138 zAMtinAthanuM mahAbhiniSkramaNa 139 samavasaraNanI racanA 14. paramAtmAnI dezanA ' 141 viSayanA tyAga viSe guNadharmanuM daSTAMta 142 kanakavatI sAthe gRhadharmanuM pANigrahaNuM 143 bhairavane vidyAsiddhimAM guNadharme karelI sahAyatA 144 guNadharma kSetrapAlanuM vaza karavuM 145 kanakavatInAM vimAnamAM guptapaNe guNadharmanuM gamana 146 vidyAdhara samIpe kanakavatInuM nRtya ne guNadhame karela AbhUSaNanuM apaharaNa 147 vidyAdharane guNadharme karela vadha 148 vidyAdharanA laghubaMdhue guNadharmanuM karela haraNa 149 kaSAyanA viSayamAM nAgadattanI bhAvI kathA 150 nAgadA ne gADInI paraspara spardhA 151 nAgadattane pratibodha ne cAritra-svIkAra 157 157 158 158 159 160 161 161 162 164 165 167 168 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya 170 171 173 175 177 187 189 189 190 159 '' 191 bAra vratane viSe daSTAMta 15ra pahelA prANAtipAtaviramaNa viSe yamapAza mAtaMganI kathA 153 bIjA mRSAvAdaviramaNa viSe bhadrakInI kathA 154 trIjA adattAdAnaviramaNa viSe jinadatta zrAvakanI kathA 155 cothA mithunaviramaNa viSe karAlapiMganI kathA 156 pAMcamA parigraha parimANa viSe sulasanI kathA 157 chaThThA dizAparimANa (1 luM guNavrata ) viSe svayaMbhUdevane vRttAMta 158 sAtamA bhegapabhogamAna ( 2 nuM guNavata) viSe jitazatrunI kathA . , , nityamaMDitAnI kathA ... 160 AThamA anarthadaMDaviramaNa (3 juM guNavrata) viSe samRddhadattanI kathA ... 161 navamA sAmAyika (1 luM zikSAtrata ) viSe siMha zrAvakanI kathA 162 dazamA dezAvagAsika (2 juM zikSAvata) viSe gaMgadattanI kathA 163 agyAramAM pauSadha ( 3 juM zikSAvata) viSe jinacaMdranI kathA 164 bAramA atithi saMvibhAga (4 the zikSAtrata) viSe zarapALanI kathA 165 supAtradAna viSe vyAdhra rAjarSinuM vistRta vRttAMta 166 saMlekhanAnuM ravarUpa 167 cakrAyudhanI dIkSA 168 gaNadhara pada sthApanA ne caturvidha saMghanI racanA 169 cakrAyudha gaNudhare " ratnacUDa"nI kahela AzcaryakAraka kathA 170 ratnacUDanI kathAne upanaya 171 zrI zAMtinAtha bhagavaMtane parivAra 172 zrI zAMtinAtha bhagavaMtanuM saMmettazikhare Agamana 173 siddhinA sukhanI hakIkata 174 zrI zAMtinAtha bhagavaMtanuM nirvANa 175 kaTizilAnuM svarUpa 192 193 194 203 208 208 209 206 216 217 218 219 220 pRSTa zadi agatyane sudhAre. azuddhi bharaNI nakSatramAM ! sUrya hata- TIDa mAge 157 I bharaNI nakSatramAM caMdra - pataMgIyuM mAge 158 210 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI zAMtinAtha prabhu caritra -~ Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasyopasargAH smaraNAtprayAnti, vizva yadIyAzca guNA na mAnti / yasyA'GgAlakSmyA kanakasya kAntiH, saMgasya zAMti sa karotu zAntiH // 10 // ja artha-jenA smaraNa karavAthI upasargo nAza pAme che, samasta vizvamAM jemanA guNo jevA bIje guNe dekhAtA | nathI, are jenA aMganI zobhAvaDe suvarNanI kAMti zobhe | che. te zrI zaktinAthaprabhu sakaLa zrIsaMghanI zAMti karo. (zrI ajitaprabhasUri) Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** 580000000 + 00 30000000 beendees sood CCCCCCS FAUSTUUM ------------- OM arham // OMOM zrIzAMtinAtha'inezvarAya namaH | // 37 zrImadrinayAnaMjUrIzvapApalemponamaH 5 zrI zAMtinAtha prabhu caritra. (zrI ajitaprabhAcAryakRta ) * bekanuM . prathama prastAva maMgaLAcaraNa, kalyANarUpI ratnanI khANamAMthI utpanna thayelI te arihatarUpI lakSmInI ame sevA karIe chIe, ke je(lakSmI)ne bAkInI lakSmIthI nivRtti pAmelA cittavALA kayA manuSyA nathI IcchatA ? je svAmI brahmacarya vaDe karelA vRSa( dharma )vaDe athavA lAMchanamAM rahelA vRSa( baLada )vaDe zAle che, te sArthaka nAmavALA zrI vRSabhasvAmIne namaskAra che. AbhyaMtara cha zatruva vaDe, upasargAvaDe ane ugra parISaheAvaDe je chatAyA nathI, te ajitasvAmI vagere tIrthaMkaro AnaMda pAme. utpAtarUpI aMdhakAranI zAMti ( nAza ) karanArA, suvarNanI jevI maneAhara zarIranI krAMtivALA tathA saMsAranA bhramaNanA nAza karanArA zrI zAMtinAtha jinezvara jaca pAmeA, jenA khAra bhavA otAjanane sukha karanArA che, te ja zrI zAMtinAthanuM caritra huM kahuM chuM. jaddIpanA A ja bharatakSetrane viSe puruSarUpI ratnanA nivAsano bhUmirUpa ratnapura nAmanuM nagara che. te nagaramAM zatruone dAsa karanAra, maneAhera nItivALA ane rUpanI ze|bhAvaDe kAmadeva jevA zrISeNu nAme rAjA hatA. te rAjAne nira Mtara dAna, mAna ane priya vAtacItavarDa AnaMda pamADatI abhinaditA nAmanI rANI hatI, ane bIjI siMhanaditA nAmanI rANI hatI. eka divasa te rAjAnI pahelI priyA (abhina MditA) RtusnAnavarDa AnaMda pAmelI ane samAna dhAtuvALI rAtrine viSe zayyAmAM sukhe sUtI hatI, te vakhate teNIe svane viSe peAtAnA utsaMgamAM rahelA, kiraNAnI zreNivALA ane gADha aMdhakAranA nAza karanArA sUrya ane caMdrane ekI sAthe joyA. te joine AnaMda pAmelI teNIe prAta:kALe svAmIne te svasa kahyuM. tyAre te Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. (svapna)nuM phaLa jANIne prasanna vANavALA teNe paNa A pramANe kahyuM ke "he devI! A svapnathI pRthvI upara prasiddha ane kuLane udyota karanArA ekI sAthe tamane be putro thaze." tyArapachI be garbhane dhAraNa karatI te rANI upakAra karanAra ane kRtajJa puruSane dhAraNa karatI pRthvInI jema adhika zobhavA lAgI. tyArapachI saMpUrNa samaya thayo tyAre jema pRthvI upara vidhi pramANe prayoga karelI sAcI nIti arthane ane dharmane utpanna kare, tema te rANune be putra utpanna thayA. pachI harSa pAmelA tenA pitAe moTA utsavapUrvaka te bannenA IduSaNa ane biMduSeNa evA zubha (sAra) nAma karyA (pADayA). ATha varSanA pramANa(vaya)vALA te bane kalAcAryanI pAse kaLAnA abhyAsa karavA lAgyA ane anukrame yuvAvasthAne pAmyA. have A tarapha A ja bharatakSetrane viSe magadha nAmanA dezamAM lakSmIvaDe manahara acaLagrAma nAme zreSTha gAma che. temAM veda ane vedAMganA tatvane jANanAra dharaNijaTa nAmane uttama brAhmaNa hatuM, ane tene yazobhadrA nAmanI priyA hatI. te brAhmaNa yazobhadrAthI utpanna thayelA naMdibhUti ane zrIbhUti nAmanA pitAnA putrone haMmezAM yatnapUrvaka vedazAstra bhaNAvatA hatA. te brAhmaNane kapilA nAmanI dAsIthI utpanna thayela kapila nAmane paNa potAno putra hatA. te (kapila) jAtithI hIna hevA chatAM paNa buddhivaDe adhika (ati buddhimAna) hatA. pitAnA pitAvaDe bhaNAvAtA te banene sAMbhaLato te kapila cauda vidyAsthAnane jANavAmAM nipuNa thaye. tyArapachI gharathI nIkaLIne be copavita (janoI)ne dhAraNa karatA ane pitAnA AtmAne mahAbrAhmaNa mAnate te kapila pRthvI upara pharavA lAgyuM. anukrame te ratnapura nagaramAM Avyo. tyAM satyaki nAma upAdhyAya ghaNA vidyAthIone vedano abhyAsa karAvato hato, tyAM te kapile vidyArthIone veda ane upaniSada tevI rIte pUchayA, ke je rIte te chAtre tene uttara ApavA samartha na thayA. tene mahAvidvAna jANane upAdhyAye tene potAne sthAne sthApana karyo. ke puruSa guNavaDe karIne meTI padavIne na pAme? te upAdhyAyane jaMbukA nAmanI bhAryA hatI, tathA tenI kukSithI utpanna thayelI satyabhAmA nAmanI putrI hatI. A kapila yogya che, ema jANIne upAdhyAye tene te putrI ApI. tenI sAthe sukhethI ramate te kapila tyAM rahyo. "A kapila upAdhyAyane mAnya che, ema jANIne leke tene pUjavA lAgyA, ane vidvAnanI kathAomAM sarva ThekANe nidarzana (daSTAMtarUpa) thayA. have kaI vakhate jagatane jIvADanAra dhAnyanA samUhanI ane tRNa(ghAsa)nI vRddhi karavAthI dukALanuM rakSaNa (nAza) karanAra varSARtu prApta thaye. tevA samayamAM koI vakhata kautukavALa kapila rAtrie prekSaNaka (nATaka) jevAne mATe devamaMdira vigere ThekANe gayo. pachI moTI (adhI) rAtrine viSe niraMtara (gADha) aMdhakAra thaye ane varasAda varasavA lAgyo. te vakhate te kapila ghara tarapha jatAM vicAravA lAgyuM ke -"prathama te Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * prathama prastAva-kapilanI akulInatA. [ 3] A mArga saMcAra rahita che, ane A vizva aMdhakAravaDe mIMcAyelA netravALuM pravarte che, te pachI huM mArAM be vastrone zA mATe Adra (bhInAM) karuM?" A pramANe vicArIne banne vastrone kakSA(kAkhalI)mAM nAMkhIne nagna thayelo te ekadama pitAne ghera AvyA. pachI bane vastro paherIne te gharanI aMdara peTho. te vakhate tenI bhAryAe bIjA be vastra tene ApIne kahyuM ke "he nAtha ! jaLathI Addha thayelA AgaLanA be vastrone tame tyAga kare, ane A be vastro dhAraNa karo." A pramANe kahyuM, tyAre kapila belyo ke-"he priyA ! tuM je. maMtranI zaktithI mArAM vastro bhIMjAyA nathI." tyAre hAthanA sparzathI tenI priyAe paNa te vastro tevAM ja jAyAM. tathA te vakhate ja vIjaLInA uota thavAthI tenuM zarIra jaLavaDe bhIMjAyeluM joyuM, tyAre danA agrabhAga jevI tIkSaNa buddhivALI te satyA (satyabhAmA) A pramANe vicAravA lAgI ke -"kharekhara! vRSTinA bhayathI A pati mArgamAM vastrone gupta karI nagna ja AvyA che, ane pitAnA AtmAnI vRthA prazaMsA kare che. AvI ceSTA vaDe A kuLavAna paNa jaNAtuM nathI, tethI are re! AnA grahavAsavaDe mArI viDaMbanA che." A pramANe aMtaHkaraNamAM vicAra thavAthI te tene viSe maMda rAgavALI thaI, teM paNa tenI sAthe gRhavAsanuM pAlana karatI hatI. have ahIM te kapilane pitA brAhmaNa ane ghaNuM vidyAvALo chatAM paNa kamanA deSathI kSINa vaibhavavALo thaye, tethI te kapilane vaibhavavALe ane lekavaDe pUjAta jANune keIka divase dhananI AzAthI tene ghera paroNA tarIke AvyuM. tyAM bhejanane samaye kAMIka miSa dekhADIne (kahIne) te kapila pitAnA pitAthI jUdI (dura) beThe. te vakhate te strIne manamAM rahelI bhrAMti vizeSa karIne thaI, tethI teNIe ekAMtamAM te brAhmaNane seganapUrvaka pUchayuM ke-"he pitA! zuM A tamAre aMgaja (putra) che? ke bIje che?" tyAre teNe paNa tene sarva yathArtha (sAcuM) kahyuM. pachI ucitatA pramANe kAMIka dhana ApIne kapile vidAya karela te dharaNijaTa nAmane brAhmaNa pitAnA nagaramAM gayA. tyArapachI kapilanA gharathI (grahavAsathI) virakata thayelI te satyabhAmAM zrISeNa rAjA pAse jaIne hAtha joDIne bolI ke- "he deva! tame jagatanuM pAlana karanArA che, ane pAMcamA lekapALa che, tethI dIna, anAtha ane zaraNa rahita (vigere) sarvanI tame ja gati (zaraNa) che, tethI te pRthvIpati ! mArA upara paNa tame karuNA karo." tyAre rAjAe teNIne kahyuM ke -"tArA duHkhanuM kAraNa zuM che? kemake prathama to upAdhyAya sarvane pUjya che, tenI tuM putrI che, ane kapilanI paNa tuM bharyA che, ke je kapila tArA pitAne ja mAnya che." tyAre satyabhAmA belI ke- "he rAjA! emaja che, paraMtu mAre bhartA je kapila nAmane che, te akulInapaNathI dUSita che." tyAre rAjAe kevI rIte dUSita che? ema pUchyuM tyAre teNue paNa rAjAnI pAse tenI satya kathA kahI, ane 1, zarIrathI utpanna thayelA. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 4 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, pharIthI te A pramANe khelI ke--" mAre AnA gRhavAsavaDe sarvathA prakAre saryuM, mATe he rAjA ! tame te prakAre karA, ke je prakAre huM zIlanuM AcaraNa (pAlana) karuM. " tyAre rAjAe tarata ja kapilane melAvIne kahyuM ke--hai bhadra ! A tArI priyA gRhavAsathI atyaMta virakta thai che, tethI sneharahita thayelI Ane tuM peAtAnA parigrahathI mukta kara, ke je prakAre A pitAne ghera rahIne kuLane ucita karmane kare." tyAre kapila paNa elyA ke--" he deva ! AnA vinA eka kSaNa vAra paNa rahevAne huM samartha nathI tethI A zI rIte mArAthI mUkAya ? " tyAre rAjAe pharIthI te satyabhAmAne pUchyuM tyAre khelI ke "jo AnAthI mArA mAkSa (tyAga) nahIM thAya, te avazya huM maraNa pAmIza. " tyAre rAjAe pharIthI kapilane kahyuM ke--"huM bhadra! Ane baLAtkAre dhAraNa karIne tu strIhatyAne kema kare che? zuM tu pApathI bhaya pAmatA nathI ? hamaNAM keTalAka divasa amArI rANInI pAse rahelI ( rahIne) te sukha upaje tema bhale rahe. " A pramANe kahevAyelA kapile paNa te vacana aMgIkAra karyuM. pachI zIlanuM rakSaNa karatI te vinayavALI satyabhAmA rAjAnI rANI pAse rahIne divase| nimana karavA lAgI. tyArapachI kAIka divasa pRthvItaLa upara vihAra karatA vimalabAdha nAmanA sUri te nagaramAM AvIne ucita sthAne rahyA. leAkeAnA mukhathakI sUrinA AgamananA vRttAMta sAMbhaLIne tene vaMdana karavA mATe zrISeNu rAjA gayA. tyAM sUrine namIne te rAjA ceAgya sthAne beThA. pachI tene uddezIne munIzvare dharmadezanA karI ke--" manuSyAdika sAmagrI pAmIne paNa je pramAdI manuSyA dharmanuM anuSThAna karatA nathI, teonA janma nirarthaka che. jeo jaina dharmanI ArAdhanA karIne vaibhavanA sthAnarUpa thaIne siddhisukhane pAmyA che, te maMgaLakuMbhanI jema lAghA karavA lAyaka che. te A pramANe.-- ujjayinI nAmanI meATI nagarIne viSe vairisiMha nAmanA rAjA hatA, tene sAmacaMdnA nAmanI bhAryA hatI, ane dhanadatta nAme zreSThI hatA. te dhanadatta zreSThI dharmAMnA athI, ati vinIta AtmAvALA, satya, zIla ane dayA sahita, tathA guru ane devanI pUjA karavAmAM prItivALA hatA. tene satyabhAmA nAmanI bhAryA hatI, te zIlarUpI alaMkAravarDa zAlatI ane patine viSe ati premavALI hatI, paraMtu atyArasudhI putra rahita hatI. teNIe eka vakhata putranI ciMtAvaDe mlAna thayelA mukhakamaLavALA zreSThIne joIne pUchyuM ke--" huM nAtha ! tamArA du:khanu zuM kAraNa che ?" zreSThIe teNIne te vAta yathArtha kahI, tyAre zreSThinI phIthI kheAlI ke--" A ciMtAe karIne saryuM, eka dharma ja manuSyone A bhava ane parabhavamAM sukha ApanAra che, tethI sukhane icchatA manuSye vizeSe karIne te dharmanuM ja sevana karavuM. tethI karIne tame deva ane gurune viSe paNa ucita rIte bhakti karo, supAtrane dAna ApeA, tathA pustaka lakhAve. A pramANe karatA ApaNune Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ---- - - prathama prastAva-maMgaLakaLazano janma. [5] je putra thaze te sAruM, ane je nahIM thAya te he nAtha! ApaNe paraleka nirmaLa thaze." te sAMbhaLIne harSa pAmele zreNI A pramANe bole ke "he priyA! teM sAruM kahyuM, kemake sArI rIte ArAdhana karele dharma mANasene ciMtAmaNi jevo thAya che." tyArapachI devapUjA karavA mATe puSpa grahaNa karavAne nimitte te zreSThIe udyAnanA mALIne belAvIne tene ghaNuM dhana ApyuM. pachI prabhAte te pite te udyAnamAM jaIne, puSpane lAvIne tathA gharanI pratimAne pUjIne jinAlayamAM jato hato. tyAM sthAnanI yogyatA pramANe nadhikI (nisAhi) vigere daza trikane kahIne mATI bhakti vaDe caityavaMdana karato hato. tyArapachI sAdhuone namIne temanI pAse pratyAkhyAna karIne te buddhimAna atithisaMvibhAgane karate hate. tathA te buddhimAna dhanadatta sukhanA kAraNabhUta bIjA paNa samagra divasa ane rAtri saMbaMdhI dharmakarmane karato hato. tyAra pachI tene dharmanA prabhAvanaDe zAsanadevatA tuSTamAna thaI. eka divasa teNue pratyakSa thaIne tene putranuM varadAna ApyuM. pachI putra garbhamAM AvyuM tyAre zeSa (pAchalI) rAtrine viSe te zreSThinIe svapnamAM aSTa maMgaLathI ALe khela suvarNamaya pUrNa kaLazane je. pachI yegya samaye putra janme. pachI meMTe utsava karIne tenA pitAe maMgaLakAza evuM nAma ApyuM. pachI ATha varSanA pramANavALA (vayavALo) te kalAnA abhyAsamAM tatpara thaye. teNe eka vakhata pitAnA pitAne "he pitA ! tame kayAM jAo cho ? " ema pUchayuM. tyAre te be ke "he putra! haMmezAM huM udyAnamAM jaIne, tyAMthI pu lAvIne jinapUjA karuM chuM." tyAre kautukavALe te paNa keIka divasa pitAnI sAthe te udyAnamAM gayo. tyAM mALIe tene kahyuM ke "vizAla netravALo A bALaka koNa che?" pachI tene zreNIne putra jANIne te mALIe tene harSathI nAraMga ane karaNa vigere ati- svAdiSTa ghaNAM phaLo ApyAM. pachI pitAne ghera AvIne jinezvaranI pUjA karatA zreSThIne tenA putra pite ja pUjAnI sAmagrI ApI, ane bIje divase teNe Adara sahita pitAne kahyuM ke-"havethI puSpa lAvavAnA kAryamAM mAre ja javuM che, tethI he pitA ! tamAre pitAne nizcitapaNe ja rahevuM." A pramANe tenA ati AgrahathI pitAe paNa tenuM te vacana mAnyuM. A pramANe karatAM ane AMtare AMtare dharmane abhyAsa karatAM tene keTalAka kALa gayo tyAre je thayuM, te sAMbhaLe. A bharatakSetrane viSe caMpA nAmanI moTI nagarI che. temAM moTI bhujAvALo surasuMdara nAme rAjA hatA. tene guNuvalI nAmanI rANI hatI. teNue keIka vakhata svapnamAM potAnA utsaMgamAM rahelI kalpalatAne joIne rAjAne te vAta jaNAvI. rAjAe kahyuM--"he devI! tAre sarva lakSaNavaDe saMpUrNa ane sarva strIonA mugaTa samAna putrI thaze. pachI kALa saMpUrNa thaye tyAre mane hara aMgavALI te devIne putrIne prasava thaye. rAjAe tenuM ailAkyasuMdarI nAma pADyuM. pachI yauvanane pAmelI te jANe mUrtimaMta Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. devAMganA hoya tema lAvaNyarUpI dhananI maMjUSA (peTI) samAna ane saubhAgyarUpI rasanI nadI samAna thaI. nirmaLa aMgavALI tene joIne rAjAe A pramANe vicAra karyo ke- "A mArI putrIne gya ye vara haze ? " ema vicArIne sarva priyAone teNe kahyuM ke A putrI varane lAyaka thaI che, tethI A kene ApavI ? te tame kaho, A kAryamAM tamArI pradhAnatA che." tyAre teo bolI ke-"A putrI amane jIvitathI paNa vadhAre vahAlI che, tethI AnA vinA ame eka kSaNa mAtra paNa prANa dhAraNa karavAne samartha nathI, tethI he priya! Ane ahIM ja maMtrInA putrane ApavI, ke jethI netrane AnaMda karanArI te haMmezAM dekhavAmAM Ave." tyAre rAjAe subuddhi nAmanA potAnA maMtrIne bolAvIne kahyuM ke "meM tArA putrane mArI putrI ApI che." amAtya paNa bolyA ke "he deva ! AvuM agya kema bole che? keI rAjaputrane tamArI kanyA ApavI egya che." rAjAe kahyuM-"he maMtrI ! A viSayamAM tAre kAMI paNa bolavuM nahIM. leyasuMdarI putrI tArA putrane ja avazya ApavI che." pachI maMtrI pitAne ghera jaIne vicAravA lAgyo ke -"are re! huM vyAdhradustaTI nAmanA nyAyamAM paDyo chuM. zuM karuM? rAjAnI putrI rati ane raMbhAnA jevA AkAravALI che, ane mAro putra kukI (koDhavALo) che, tethI huM jANatAM chatAM te baneno pega (meLApa) kema karuM? athavA te A upAya mane prApta thaye ke-kuladevatAnuM ArAdhana karIne pitAnuM sarva Icchita huM sAdhIza. " tyArapachI teNe vidhivaDe (vidhipUrvaka) kuladevatAnI ArAdhanA karI. te paNa pratyakSa thaIne belI ke-"he maMtrI! mArUM kema smaraNa karyuM?" maMtrIe kahyuM-"mArA sarva duHkhanuM kAraNa tuM pote ja jANe che, tethI je prakAre mAro putra nIroga zarIravALo thAya, te prakAre tuM kara." devIe kahyuM--"mANasanuM pUrve kareluM karma anyathA karavAne devatAo paNa zaktimAna nathI, tethI A tArI prArthanA vRthA che." maMtrIe kahyuM "jo ema hoya, te tenI jevA AkAravALA ane roga rahita bIjA keI puruSane kaIka ThekANethI lAvIne mane Apa. tenI sAthe kamaLanA jevA netravALI mahArAjAnI putrI paraNAvIne mArA putrane saMpIza ane tenuM jema ucita haze tema karIza." devatAe kahyuM - A nagarIne daravAje azvarakSaka mANasanI pAse zItanI pIDA dUra karavA mATe agninI sevA karavAmAM tatpara thayela je bALaka keIpaNa ThekANethI lAvIne meM mUkelo hoya, te bALakane te maMtrI! tAre grahaNa karo. pachI jema yogya hoya tema karavuM." ema kahIne te devI adazya thaI. pachI harSa pAmelA te maMtrIzvare vivAhanI sarva sAmagrI taiyAra karI. pachI potAnA azvapAla puruSane gupta rIte bolAvIne tene prathamathI AraMbhIne samagra satya vRttAMta jaNAvIne A pramANe kahyuM ke-"keIpaNa ThekANethI je kaI bALaka tArI pAse Ave tene tAre vilaMba rahitapaNe mane saMpa (Apo). " pachI maMtrInI kuladevatA te rAja putrIne vara te zreSThIputra (maMgalakalaza) Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prastAva-maMgaLakaLazanuM kuLadevIe karela apaharaNa thaze ema jANIne ujajayinI purImAM gaI. tyAM rahelI te devI udyAnamAMthI puSpa laIne pitAne ghera jatA te zreSThiputranA sAMbhaLatAM A pramANe bolI "puSpanuM bhAjana hAthamAM rAkhIne te A bALaka jAya che, ke je bhADAvaDe rAjakanyAne paraNaze." te sAMbhaLIne te bALaka "A zuM ?" ema saMjamathI Azcarya pAmyA. ane "A vAta huM pitAne kahIza" ema vicAra karate te pitAne ghera gaye. pachI ghera gayelA tene te devatAnI vANI vikRta thaI. bIje divase paNa e ja pramANe sAMbhaLIne pharIthI teNe vicAra karyo ke "ahogaI kAle je AkAzavANI meM sAMbhaLI hatI, te Aje paNa sAMbhaLI, tethI Aje ghera jaIne pitAne huM A kahIza." A pramANe jeTalAmAM te vicArato hato, teTalAmAM tene vAyuvaDe upADIne caMpApurInI pAse rahelA moTA araNyamAM nAMkhe. te vakhate bhayabrAMta thayelA ane thAkI gayelA te bALake sArA mAnasa sarovaranI bhrAMtine karanAra eka sarovarane najIkamAM joyuM. tyAM vastranA cheDAvaDe pavitra karelA (gaLelA) ati , zItaLa jaLanuM pAna karIne tenA kAMThAnA sakaMdha upara rahelA vaTavRkSane teNe Azraya karyo. te vakhate AvI avasthAmAM paDelA te zreSThiputrane upakAra karavAne jANe asamartha hoya tema sUrya asta pAmyuM. tyAre darbhane tRNavaDe rajaju-deraDuM karIne te vaDe te vRkSa upara caDIne teNe uttara dizA tarapha samIpe saLagele agni je. tyAre te vaTavRkSathI nIce utarIne bhaya pAmele ane zItathI viheLa thayele te agnine anusAra caMpApurInI bahAra (samIpe) gaye. tyAM azvapAlanI pAse agninuM sevana karate te jeTalAmAM duSTa ceSTAvALA teo vaDe hAMsI karAto hatuM, teTalAmAM pUrve maMtrIe Adeza karelA te puruSe AvIne pitAnI pAse tene Aye, ane tene upadrava rahita karyo. pachI moTA yatnavaDe tene gupta karIne prabhAta samaye te puruSe zreSTha amAtyane ghera laI jaIne gaurava sahita tene seM. amAtya paNa gaurava sahita bhejana, AcchAdAna vigere karavA lAgyo, ane pitAnA gharanI aMdara rAtridivasa tene gupta rAkhavA lAgyo. tyAre te bALaka vicAravA lAgyuM ke -" A mAro satkAra kema kare che? ane gharanI bahAra javAnuM yatnathI rakSaNa kema kare che?" pachI eka vakhata teNe amAtyane pUchyuM ke-"he pitA! paradezamAM rahenArA mAruM adhika svAgata tame kema kare che? A nagarInuM nAma zuM che ? A kayo deza che ? ane ahIM keNa rAjA che? te mane satya kahe. AmAM mane vimaya varte che." tyAre amAtya paNa bolyA ke -"A caMpA nAmanI zreSTha nagarI che, aMga nAmane deza che, ane ahIM surasuMdara nAme rAjA che. huM te rAjAne mAnanIya subuddhi nAmane mahattama (pradhAna) chuM. he vatsa! moTA kAraNane lIdhe tane meM ahIM ANyo che. rAjAe potAnI zreyasuMdarI nAmanI putrI paraNavA mATe mArA putrane ApI che, paraMtu te putra kuSThavaDe pIDA pAmela che. he bhadra! vidhivaDe baMne te rAjaputrIne paraNane tAre mArA putrane ApavAnI che. A kAryane mATe meM tane ahIM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. A che." te sAMbhaLIne maMgaLa be ke-"A akRtyane tame kema kare che? te rUpavALI bALA kayAM? ane niMgha regavALo tamAro putra kyAM? mugdha mANasane kUvAmAM nAMkhIne doraDAne kApavA jevuM ati niDura A karma huM koI paNa rIte nahIM karuM." tyAre maMtrI be ke -"he duSTa mativALA ! je A kArya tuM nahIM kare, te huM tane mArA ja hAthavaDe avazya mArI nAMkhIza." A pramANe te subuddhi maMtrIe kharuM kheMcIne kahA chatAM paNa kulIna puruSanA mugaTa samAna te maMgaLa te akRtya mAnyuM nahIM. tyAre gharanA pradhAna puruSoe maMtrIne tenA mAravAne niSedha karyo, ane te bALakane paNa kahyuM ke- "he bhadra ! maMtrInA vacanane tuM mAna (aMgIkAra kara.)" tyAre teNe vicAryuM ke -"kharekhara ! A bhavitavyatA che, anyathA ujjayinI kayAM? A caMpA kayAM? ane ahIM mAruM Agamana kyAM? te vakhate devatAe AkAzavANI vaDe paNa A kahyuM hatuM, tethI huM paNa A pramANe karuM; kemake ahe! je thavAnuM hoya, te thAya ja che." A pramANe vicArIne maMgaLe pharIthI maMtrIne kahyuM ke -"je A nirdaya karma mAre avazya karavuM hoya, te huM paNa he nAtha ! tamArI pAse sarvathA prakAre mAruM chuM ke-rAjA je vastune samUha mane Ape te sarva mAruM ja jANe. ane te vastu ujayinInA mArgamAM AgaLa sthApana karavuM." tyAre "bhale, ema che." e pramANe kahIne buddhimAna maMtrIe paNa tenuM vAkya mAnyuM. A pramANe maMgaLakuMbhanuM vacana sacive aMgIkAra karyuM, ane vivAha saMbaMdhI sarva sAmagrI anukrame taiyAra karAvI. pachI rAjAe pitAnA Adeza karanArA (neka) pAse jANe AkAzane pratiSThada hAya e pitAne lAyaka uttama maMDapa taiyAra karAvyo. ahIM kumAre snAna karyuM, zarIre caMdanano lepa karyo, dazIvALA veta vastra paheryA, hAthamAM kaMkaNuM sthApana karyA, kuMkumanI upara hAtha rAkhe, hastI upara caDyo, alaMkAro vaDe uttama megirinA zikhara upara rahelA kalpavRkSa jevo thaye (zobhavA lAgya), zreSTha strIonA lAMbA gItanA dhvanivaDe ane paMca zabdavaDe AkAzane jANe atyaMta zabdamaya karate hoya te, tathA idradhanuSya jevA daMDavaDe karelA morapIMchanA chavaDe Atapane nivAraNa karato te (vara) maMDapanA dvAranI pAse pahoMcyA. pachI meTA hAthI uparathI nIce utaryo, tyAre prAta:kALe jema sUrya arthane grahaNa kare tema kula strIoe karelA arthane teNe grahaNa karyo. pachI lagna najIka AvyuM tyAre hAthInA sakaMdha upara caDAvela ane vastra tathA AbharaNavaDe bhUSita karela te rAjAnI pAse laI javA. te vakhate manasvInI te lokyasuMdarIe kAmadevanI jevA tene joIne te varanI prAptivaDe pitAnA AtmAne kRtArtha mAnyo. tyArapachI brAhmaNa puNyAtuM puNyAuM ema bAlavA lAgyA tyAre bane (vara-vahu) agninI pharatA cAra maMgaLa (pherA) pharyA. pahelA maMgaLamAM rAjAe te varane aneka manahara vo ApyAM, ane 1. pitAnA mananI icchA pramANe vartanArI. 2. puNya divasa. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prastAva-ma gaLakaLazanuM svanagara tarapha prasthAna. [ 9 ] bIjA maMgaLamAM thALa (vAsaNa ) ane AbharaNunA samUha ApyA, trIjA maMgaLamAM miNu ane suvarNa vigere Apyu, tathA ceAthA maMgaLamAM ratha vigere ApyA. A pramANe te vara-vahunA hastameLApanA utsava thayA. uddAha ( vivAha) pUrNa thayA chatAM paNa te vare vahunA hAtha mUkayA nahIM tyAre rAjA melyA kai--"he vatsa ! tane ghaNuM zuM ApuM? " tyAre teNe pAMca jAtivAna azva mAgyA. tyAre manamAM prasanna thayelA rAjAe tarata ja tene te azvo ApyA. pachI vAjitra vAgate sate dhavaLa maMgaLa gavAyA. te vakhate te maMtrI vahu sahita te maMgaLane peAtAne ghera laI gayA. tyAM matrInA gharanA mANasA chAnI chAnI rIte khelavA lAgyA ke--" A paradezI narane hajI sudhI kema vidyAya nathI karatA ? " tyArapachI traleAkayasuMdarIe ceSTAvaDe caMcaLa cittavALA peAtAnA patine jANIne eka kSaNa vAra paNu tenA samIpaNAnA tyAga karyuM ja nahIM. tyArapachI bIjI kSaNe ( samaye ) te vara daiciMtA( ThahvA )ne mATe UThyo, te vakhate tarata ja te vahu jaLanuM pAtra grahaNu karIne tenI pAchaLa cAlI. te daiciMtA karyA chatAM paNa zUnya cittavALA ane ekAMtamAM rahelA tene priyAe kahyuM ke "huM svAmI ! zuM tamane kSudhA khAdhA kare che ? " tyAre teNe 'hA,' ema kahyuM. te vakhate traileAkayasuMdarIe peAtAne gherathI dAsInA hAthavaDe mAdaka magAvIne tene ApyA. te mAdaka khAIne pANI pItA teNe kahyuM ke--" ahA ! A si'huMkesara mAika ghaNA maneAhara che, paraMtu jo ujjayinI nagarInuM nirmaLa jaLa pIvAya, tA mAdaka khAdhA chatAM paNa avazya tRpti thAya. " te sAMbhaLIne te rAjaputrI byAkuLa cittavaDe vicAravA lAgI ke--" ahA ! A svAmI arthAta ( ayeAgya ) vacana kema khele che ? athavA teA A Aryaputra( pati)nI mAtAnuM ghara avantI ( ujjayinI ) nagarImAM haze, tethI A pati pUrve joela. hAvAthI tenA svarUpane jANe che. " tyArapachI teNIe pAtAnA hAthavaDe mukhanI paTutAnA kAraNabhUta pAMca sugaMdhI vastuvALuM pAnakhIDuM tene Apyu. pachI sadhyA samaye pharIthI maMtrInA manuSyAe preraNA karAyelA te zreSTha buddhivALAe AleAkayasuMdarIne A pramANe kahyuM ke udaranI pIDAne bhajanAra ( pAmela ) huM krIthI daihicaMtA mATe jaIza (jAuM chuM...), ane tAre eka kSaNavAra pachI jaLa laIne ( Avavu. " ema kahIne pachI maMtrInA gharathI te nIkaLyA, ane te puruSAne teNe pUchyu ke--" huM puruSA ! rAjAe ApelI te mArI vastuo kayAM che ? " tyAre teoe uyinInA mArgamAM rahelI te sarva vastu khatAvI. pachI eka zreSTha rathane viSe mATI sArI vastune nAMkhIne te rathamAM cAra azvone joDIne tathA tenI pAchaLa eka azvane bAMdhIne tathA mAkInI vastune tyAM ja mUkIne te cAlyeA. teNe te manuSyeAne ujayanInA mArgomAM rahelA gAmAne (gAmAnA nAmane) pUchayA, tyAre tee dareka gAmanu nAma grahaNu karIne Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' [ 18 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. vAraMvAra kahevA lAgyA. tyArapachI rathamAM caDela (beThele) te buddhimAna te mATe thoDA divasamAM ja pitAnI nagarIe AvI pahoMcyo. have ahIM te maMgaLanA mAtA pitA tenI zodha karIne tathA ghaNA prakAre vilApa karIne ghaNuM divase pachI zoka rahita thayA. tyAra pachI rathamAM beThelA tene pitAnA ghara tarapha Avate joIne tene nahIM oLakhavAthI tenI mAtA saMbhrama sahita bolI ke "he rAjaputra! kema tuM mArA gharanI madhye rathane calAve che? zuM tuM pUrvanA mArgane tajIne navA mArgane kare che?" A pramANe niSedha karyA chatAM paNa eTalAmAM te virAma na pAmyo, teTalAmAM vyAkuLa manavALI te zreSThinIe zreSThIne kahyuM. zreNI paNa tene niSedha karavA mATe jeTalAmAM gharamAMthI bahAra nIkaLe, teTalAmAM rathathI utarIne te pitAnA pagane name. tyAre tene oLakhIne te banee pragaTa thayelA harSanA tatkALa azrunA samUhavaDe Adra netravALA thaIne te pitAnA putrane AliMgana karyuM. pachI beThelA tene pUchayuM ke-"he vatsa! kyAMthI AvI addhi prApta thaI? athavA ATalo kALa tuM kayAM rahyo? he putra! tuM kahe." tyAre teNe pitAnI pAse AkAzavANInuM zravaNa ane haraNathI AraMbhIne pitAne sthAne (ghara) AvavA sudhInI pitAnI sarva kathA kahI. te sAMbhaLIne te bane-"ahe! putranuM saubhAgya, aho ! putranI caturAI ?, aho! tenI dhIrajalA? ane aho ! tenuM bhAgya? kevuM sAruM che?" ema tenI prazaMsA karavA lAgyA. tyAra pachI teNe pitAnuM ghara prAkAravaDe gupta karAvyuM, tathA anA rakSaNane mATe azvazALAdikanuM niyaMtraNa karAvyuM. tyAra pachI keIka divase teNe pitAne kahyuM ke-"he pitA! haju mAre kaLAnI prApti DI thaI che, tene tamArI AjJAvaDe huM pUrNa karuM." tyAre pitAe tene anujJA ApI. tyAre te pitAnA gharanI pAse rahelA karmAcAryanI samIpe kaLAne abhyAsa karavA lAgyA. have A tarapha te maMtrIe rAtrine samaye maMgaLanA veSane dhAraNa karanAra pitAnA putrane vAsabhavanamAM (suvAnA gharamAM ) vahunI pAse mokalyA. zagyA upara caDelA (beThelA) tene joIne lAkyasuMdarIe vicAra karyo ke-"kuchanA regathI parAbhava pAmelA zarIravALo keNa A mArI pAse Avye?" pachI te karasparza karavAne udyamI thayo tyAre te tatkALa zAmAMthI UThIne bhavananI bahAra nIkaLI gaI. dAsIoe tene kahyuM ke "he svAmini! tuM saMbhramavALI kema thaI che?" te belI ke-"deva jevA rUpavALe te mAre pati kaI paNa ThekANe ja rahyo." teo belI ke-"te tAro pati hamaNAM ja ahIM beTho che." te bolI-"te to ahIM nathI. paNa keI kukanA regavALe che." pachI te kayasuMdarI dAsIonI madhye sUtI. te rAtrine nirgamana karIne prAta:kALe potAnA pitAne ghera gaI. pachI durNa buddhivALo te subuddhi maMtrI paNa keIka divasa ciMtAvaDe zyAma sukhavALe thaIne rAjAnI pAse gaye. praNAma karIne beThelA tene Agraha sahita rAjAe kahyuM ke "tane harSane Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prathama prastAva-maMtronA jUThA kathanathI rAjAne svaputra pratye abhAva. [ 11 ] sthAne viSAda kema thayo che?" te be ke-"he mahArAjA ! ApaNu maMda bhAgyanA vazathI karmanI vicitra gati kema pariNAma pAmI? harSathI bharapUra manavALo jIva anya prakAre kAryanuM ciMtavana kare che, ane A mahAvairI vidhAtA kAryane anya (judA) prakAre kare che." rAjAe kahyuM-"he maMtrI ! potAnA (tArA) duHkhanuM kAraNa kahIne mane te dukhanA saMvibhAga sahita kara." tyAre saciva ni:zvAsa nAMkhIne bolyo ke-"he deva ! deva tevuM kArya kare che, ke je kahI zakAya paNa nahIM. ane sAMbhaLanArAne zraddhA karavA gya paNa thAya nahIM. prasannatAvALA svAmI pAde (Ape-tame) mArA putrane tamArI putrI ApI (paraNAvI). tene paraNyA pachI je thayuM, te sAMbhaLo. rAjAe (tame) pite je mAre putra je hate, te te ja hatuM, paraMtu hamaNAM kuSTha rogane pAmele dekhAya che. have zuM thAya?" te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke-"kharekhara te mArI putrI ja kharAba lakSaNavALI che, tenA prabhAvathI Ane putra kuchI thaye. jagatamAM sarve prANIo pitAnAM karmanA phaLane bhegavanArA hoya che. A pramANe je ke jinezvare kahele nizcayanaya che, te paNa A vyavahAra naya che ke sukhaduHkhanuM je kAraNa che, te ja lokamAM guNadoSanuM bhAjana karAya che. pitAnA karmanA pariNAmavaDe Ane putra kukI thaye che, ane tenuM kAraNa paNuM hovAthI mArI putrI te doSanuM bhAjana(sthAna) thaI che." ema vicArI rAjAe maMtrIne kahyuM ke-"A anartha meM karyo che, kemake je meM mArI putrI na ApI hata, te tAro putra paNa mukI na thAta." tyAre amAtya paNa bolyA ke-"he svAmI! hitakAraka kAryane karatA tamAro ahIM ze deSa che? mArA karmo ja deSa che." ema kahIne UThIne maMtrI pitAne - sthAne gaye. have te zreyasuMdarI ISTa chatAM paNa rAjA ane parijanane aniSTa thaI. teNInI sAthe koI paNa vAta karate hete, daSTivaDe paNa koI tene AnaMda Apate nahAte; tethI te mAtAnA gharanI pAchaLa eka gupta grahane viSe rahI. te vicAravA lAgI ke-"meM pUrvajanmamAM zuM duSkarma karyuM haze ke jethI te mAro paraNelo pati nAzIne koI ThekANe jato raho ? vaLI bIjuM e che ke lekamAM mane A kalaMka prApta thayuM. arere ! have huM zuM karuM? kayAM jAuM? huM moTA vyasanamAM paDI chuM." A pramANe vicAra karatI teNanA cittamAM te vakhate evuM rahyuM(karyuM) ke-"te mArA pati kharekhara ujajayinI purImAM prApta thayo haze, kemake te vakhate teNe mAdaka khAIne kahyuM hatuM ke A mAdaka manahara che, paraMtu avaMtInA jaLane ucita che. tethI koI paNa upAyavaDe je huM tyAM jAuM, te tene zodhIne ane maLIne huM sukhabhAgI thAuM " A pramANe vicArIne pachI kaIka divasa teNIe pitAnI mAtAne kahyuM ke-"he mAtA! je prakAre mArA pitA eka vakhata mAruM vacana sAMbhaLe te prakAre tame kare." te mAtAne anAdaravALI joIne keIka vakhata siMha nAmanA sAmaMtane teNIe be hAtha jeDIne te arthakA) jaNAvyuM. tyAre rAjakuLamAM jaIne, rAjAne namIne, nIce besIne Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 12 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. khAlanArA manuSyamAM zreSTha evA eNe avasara Avye tyAre A pramANe vinati karI ke hu naranAtha ! tamane pahelAM mAnavA lAyaka hatI ane hamaNAM asa'mata( apriya ) thayelI te khicArI traileAkayasuMdarI kaSTamAM varte che. teNIne sanmAna ApavuM vigere dUra raheA, tathA vAtacita dUra rahA, paraMtu Aje tenuM vacana sAMbhaLavA mAtravaTe tenA upara prasAda karA. " tyAre azruvaDe pUrNa netravALA rAjA paNa khelyA ke he siMha ! pUrvabhave teNIe kAMika abhyAkhyAnAdi duSkRta karyuM haze, tethI tenA prabhAvathI te kalaMkita zarIravALI thaI. ane amane paNa atyaMta ISTa chatAM paNa aniSTatAne pAmI che. tethI Aje teNe je kAMI kahevAne icchayu. hAya, te bhale kaheA, kemake krodha pAmelA puruSA paNu pAtAnA jananA parAbhava karatA nathI. " tyArapachI tenI anumatithI traileAkayasudarI tyAM AvIne khelI ke" hai pitA ! kumArane lAyaka veSa mane Ape. " pharIthI rAjAe siMhane kahyuM- A AvuM vacana thru khele che ? " te eklyA--" hu deva! A ceAgya ja che, kemake AvA krama ja che ke-rAjAonA gharane viSe jo putrI kAI pazu mATA kArya thI puruSanA veSa mAge, teA tene te ApavA. temAM saMzaya nathI. " tyAre tenI anumatithI rAjAe teNIne puruSaveSa ApyA, ane teNInA rakSaNane mATe sainya sahita te sihune AjJA karI. sudarIe krIthI kahyuM ke-" he pitA ! jo tamArI AjJA hAya, teA kArya mATA kAraNane lIdhe huM ujjayinImAM jAuM. te icchita thaze ( pUrNa thaze tyAre te kAraNa huM tamane kahIza. hamaNAM te kAraNa huM tamane kahu tA, tenu pariNAma sAruM na Ave " tyAre he putrI ! je prakAre mArA vaMzane ( kuLane ) kAMi pazu dUSaNa na lAge, te prakAre tAre karavuM, " ema kahIne rAjAe tene vidAya karI. tyArapachI siddha sAmata ane meTA sainya sahita te suMdarI akhaMDita (niraMtara) prayANuvaDe ujjiyanI nagarImAM gaI. te vakhate tyAMnA vairisiddha rAjAe leAkeAnA mukhathI A pramANe sAMbhaLyuM ke-" caMpAnagarInA rAjaputra ahIM Ave che ( AvyA che), " te vakhate te rAjA sanmukha javA vigere sanmAna ane svAgata pUchavApUrvaka tene nagarImAM praveza karAvIne peAtAnA maMdiramAM lAvyeA. pachI AgamananuM kAraNa teNIne pUchyuM, tyAre te elI ke--" AzcaryathI bharapUra A nagarIne jovA mATe huM kotuthI AvyA chu." tyAre rAjAe tene kahyuM ke-"tAre mArA gharamAM ja rahevu', kemake surasudara rAjAnA ane mArA gharanuM kAMIpaNu AMtaruM ( judApaNuM ) nathI. " pachI rAjAe ApelA gharane viSe sainya ane vAhana sahita te rahI, ane teNIe nAkarAne A pramANe Adeza ApyA ke- " svAdiSTa jaLanuM sthAna jue. " tyAre teoe pUrva dizAmAM te jANIne teNIne jaNAvyuM. pachI rAjAnI AjJAthI te mArgamAM karAvelA AvAsamAM ( gharamAM ) te rahI. pachI kAIka vakhata pANI pIvA mATe jatA te aveAne joine joine teNIe vicAryuM. pitAnA che. " pachI te aveAnI pAchaLa pharIthI nAkarAne ke A aveA mArA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prastAva-geleksasuMdarIe yuktipUrvaka meLavele maMgaLakaLazano patto. [13] mokalIne te buddhizALIe bhartAnuM ghara ane nAma vigere sarvazuddhi jANI. kaLAne abhyAsa karavAmAM tatpara te bhartAne jANIne geleksasuMdarIe siMha sAmaMtane kahyuM ke- "A ave zI rIte grahaNa karavA?" siMhe kahyuM ke-"tArA Adeza karelA upAyavaDe te a grahaNa karAya." tyAre teNue chAtrA (vidyAthIo) sahita te kalAcAryane bhejana mATe nimaMtraNa karyuM. pachI bhejanane mATe tyAM upAdhyAya Avyo tyAre chAtronI maLe hadayane AnaMda ApanAra pitAnA bhartAne teNIe je te vakhate tene pitAnuM Asana ane thALa apAvyA. tathA bhejanAdikane viSe vizeSa karIne gaurava karAvyuM. tyArapachI teNIe sarva chAtrone yogyatA pramANe vastro ApyAM. ane te bhartAne pitAnA zarIre lAgelA ( paherelA ) be manahara vastra ApyAM. ane kalAcAryane kahyuM ke-"A chAtrone maLe je chAtra sArI kathAne jANato hoya, te tamArI AjJAthI kahe." pachI sarva chAtrAe IrSAvaDe nirdeza karela (batAvele) te buddhimAna maMgaLa upAdhyAyanA kahevAthI A pramANe kahevA lAgyuM ke-" carita (satya) ke kapita kathAne kahuM?" tyAre te bolI ke-"he chAtra! caritane kahe. karipatavaDe saryuM." tyAre maMgaLa vicAryuM ke "caMpApurImAM bhADAvaDe huM jene paraNyA hatA, te A rolakarasuMdarI che. te koI paNa kAraNathI puruSa veSane dhAraNa karanArI thaIne ahIM AvI che. bhale ema che. prathama to huM mArI kathA kahuM." ema vicArIne te bolyo ke-"Azcarya karanArI kathA lokone priya thAya che, te kathA mArA zarIrane viSe thaI che. tene huM kahuM chuM, tame sAMbhaLo." ema kahIne teNe tyAM AdithI tyAM sudhI kathA prakAza karI, ke jyAM sudhI maMtrIe mane gharamAMthI kADhI mUkyo. te vakhate kheTa kepa karIne rAjaputrI bolI ke-"are ! are ! asatya belanArA Ane pakaDe, pakaDo." A pramANe teNIe kahyuM tyAre tenA patie tene pakaDavA mATe taiyAra thayA. te vakhate teNIe ja teone nivAryA ane te chAtrane tarata ja gharanI aMdara Aye. pachI tene Asana upara besADIne rAjaputrIe siMhane kahyuM ke-"he siMha! jenI sAthe huM paraNI chuM, te ja A mAro pati che. tethI have zuM karavuM yogya che?" A pramANe kahevAyela te siMha paNa be ke"je A tAro bhartA heya, te zaMkA rahitapaNe tene seva." tyAre teNue siMhane kahyuM ke-"je haju paNa tArA manamAM koI zaMkA hoya, te Ane ghera jaIne thALa vigere vastune tuM je.tyAre te karavA (jAvA) mATe siMha dhanadattane ghera gayo. te dhanadatta pahelAM chAtronA mukhathI putranA kaNane sAMbhaLIne vyAkuLa thayo hato. te jANIne te siMhe . putranA gauravane vRttAMta kahIne tene bedhita (jANakAra) karyo. ane te siMhanA kahevAthI teNe tene thALa vigere vastu dekhADI. pachI vahunuM svarUpa kahevAvaDe te zekIne khuza karIne siMha pharIthI rAjaputrInI pAse AvyA. pachI siMha anumati ApelI te suMdara strI veSa dhAraNa karIne te maMgala mahAtmAnI priyA thaI ane te bane chekIne ghera gayA. pachI rAjA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. paNa te bannene melAvIne sarva vRttAMta pUchIne ane sAMbhaLIne Azcarya pAmyA. pachI rAjAnI AjJAvarDa pharIthI te prAsAdamAM jaIne zaileAkyasuMdarInI sAthe te maMgala vilAsa karavA lAgyA. pachI sudarIe rajA ApelA siMha sainya ane vAhana sahita te puruSa veSane laine caMpAnagarImAM gayA. teNe sarva vRttAMta kahyo tyAre harSa pAmelA te rAjA melyA ke--" ahA ! mArI putrInI buddhikuzaLatA kevI che ? ahA ! pApakarmIne karanArA mArA maMtronI kumuddhi kevI che ? ke jethI dASa rahita paNa mArI putrIne DhoSavALI kema karI ? " pachI te rAjAe pharIthI siMhane uyinImAM mAkalIne bhartA sahita pAtAnI putrIne aNAvIne vidhi pramANe temanA satkAra karyo. pachI rAjAe te amAtyane pakaDAvIne mArI nAMkhavAnA AraMbha karyAM, tyAre maMgaLe gADha prArthanA karIne rAjAthakI tene mUkAvyA. te vakhate " huM pApI ! jamAInA AgrahathI meM tane mukta karyAM. " ema khelatA rAjAe nagaramAMthI tene kADhI mUkayeA. pachI putra rahita te rAjAe e jamAine putra tarIke mAnyA, ane tenA mAtApitAne paNa tyAM ja aNuAnyA( melAvIne rAkhyA ). pachI kAIka divase maMtrI ane sAmatanI saMmativaDe te buddhimAna rAjAe utsavapUrvaka maMgaLakaLazane rAjya upara sthApana karyAM. pachI te surasu Mdara rAjAe yazAbhadra nAmanA sUrinA caraNanI pAse paritrajyA( dIkSA ) grahaNa karI. pachI " kAika vaNika jAtine rAjya upara sthApana karyo. ema. irSAvaDe pratyaMta( sImADAnA ) rAjAe tenuM rAjya haraNu karavA prApta thayA. tyAre caturagI senA sahita moTA baLavALA te maMgaLa rAjAe mATA puNyanA prabhAvavarDa te sarvane jItI lIdhA. zatruone zAMta pADIne rAjyanuM pAlana karatA tene traleAkayasuMdarI patnIne viSe jayazekhara nAme putra thayA. te rAjAe peAtAnA dezamAM aneka jinacaityA, jinezvaranI mUtti ane rathayAtrA ityAdi dharmanAM kAryo karAvyAM. eka divasa udyAnamAM AvelA jayasiMha nAmanA gurunI pAse bhAryAM sahita te rAjAe jaine tene vAMdhA ane pUchyuM ke huM bhagavAna ! kayA kavarDa meM udvAhane viSe viDaMbanA prApta karI ane daivIe dUSaNu prApta karyuM ? " "" tyAre sUri khelyA ke--" A ja bharatakSetrane viSe dhana ane dhAnyanI samRddhivALu kSitipratiSThita nAmanuM nagara che. temAM sAmacaMdra nAme kulaputra hatA, tene zrIdevI nAmanI bhAryo hatI. te banne paraspara prItivaDe zeAtA hatA. A sAmacaMdra prakRtithI ja ( svabhAvathI ja ) A vAdika guNu sahita hAvAthI sarva leAkane mAnya hatA. ane tenI bhAryo paNa tevI ja hatI. have te ja nagaramAM jinadeva nAmanA buddhimAna zrAvaka hatA. tenI sAthe tene niraMtara maitrI hatI. te jinadeva dhana chatAM paNa dhananI icchAvALA thayA, tethI ekadA dezAMtaramAM javAnI icchAvALA teNe pAtAnA mitrane kahyuM ke huM dhanane mATe jaIza. huM tyAM jAuM tyAre ( tyArapachI ) tAre mAruM dhana sAta kSetrane viSe vidhi pramANe vAparavuM. tane paNa te puNyanA chaThTho bhAga prApta thAe. " ema kahIne tenA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama prastAva-maMgaLakaLazane pUrvabhava. [ 15 ] hAthamAM daza hajAra sonAmahora ApI, te dezAMtaramAM gayo. teno mitra semacaMdra te dhanane zuddha cittavaDe yogya sthAne vyaya karavA lAgyo. tene anusAre te potAnA dharmane paNa karavA lAgyuM. te jANIne tenI bhAryA paNa anumatithI dhamane bhajavA lAgI. te ja nagaramAM tene sakhI bhadrA nAmanI hatI. te naMdana zreNInI putrI ane devadattanI bhAryA hatI. kALe karIne kaI paNa karmanA deSathI te devadatta kuchI thayo tyAre tenI bhAryA bhadrA kheda pAmI. teNIe eka divasa sakhInI pAse te svarUpa nivedana karyuM. tyAre hAsya karatI teNIe teNIne saMghama sahita kahyuM ke "he sakhI ! tArA saMganA doSavaDe tAre pati kuchI thaye. mArI draSTie paNa tuM na AvIza. tethI have dUra jA.te vacanavaDe te manamAM duHkha pAmI ane kSaNa vAra zyAma mukhavALI rahI. tyAre " A te huM hAMsI' karuM chuM." ema kahIne teNIe ja tene khuza karI. te samacaMdra te zrIdevI bhAryA sahita sAdhunA saMsargathI prApta karelA zrAvaka dharmane pALavA lAgyo. chevaTa samAdhivaDe maraNa pAmIne te bane strIpuruSa saudharma devalekamAM pAMca popamanI sthitivALA deva thayA. te samacaMdrano jIva saudharmathI ccavIne tuM rAjA thayo che, ane zrIdevIno jIva gnavIne geleksasuMdarI thaI che. te vakhate paradravyavaDe teM je puNya upArjana karyuM hatuM, tethI A rAjaputrIne tuM bhADAvaDe para. pahelAM A strIe potAnI sakhIne hAsyavaDe paNa je kalaMka ApyuM hatuM, te kalaMka A bhavamAM teNIne avazya prApta thayuM che. " te sAMbhaLIne vairAgya pAmelA te rAjA ane rANIe potAnA putrane rAjya ApIne gurunI pAse pravajyA aMgIkAra karI. anukrame te rAjarSi sarva siddhAMtano pAragAmI thayo tyAre gurue parivAra sahita tene sUrine sthAne sthApana karyo. tathA zaileyasuMdarI sAvIne pravatinI tarIke sthApanA karI. te banne maraNa pAmIne brahmalokamAM gayA. tyAMthI AvIne manuSyapaNuM pAmIne pharIthI devapaNane pAmyA. e pramANe trIje bhave te bane siddhipadane pAmyA. Iti maMgalakalaza kathAnaka A dharmakathA sAMbhaLIne pratibodha pAmelA rAjAe gurunI pAse samyakatva sahita zrAvakadharma grahaNa karyo. pachI sUrie anyatra vihAra karyo. tathA zroNa rAjA rAjyane ane jaina dharmane yatnathI pALavA lAgyuM. rAjAnA ja upadezavaDe tenI priyA abhinaMditA vizeSe karIne dharmane bhajavA lAgI, ane bIjA loko bhadrapaNuM pAmyA. have ahIM kezAbI nagarInA baLabhU5 rAjAe zrImatInI kukSithI utpanna thayelI zrIkAMtA nAmanI pitAnI putrI zrISeNa rAjAnA putra IduSaNane mATe ravayaMvarA tarIke te nagaramAM parivAra sahita mokalI. rUpanA atizayavaDe yukta ane navayovanavALI teNIne joIne tene paraNavAnI IcchAvALA te banne rAjaputra devaramaNa nAmanA udyAnamAM rahIne gADha bakhtarane bAMdhIne bhayaMkara vananA hAthInI jema paraspara yuddha karavA lAgyA. tyAre sva95 kaSAyavALa, svaccha manavALo, jinezvaranI vANIvaDe bhAvita, atyaMta kSamAnA sAravALo Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 16 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. ane priya vacana belanAra te zrISeNa rAjA peAtAnA te putrAne A pramANe vairavALA joine temane nivAraNa karavAne asamartha hAvAthI vicAravA lAgyA ke--" ahA ! viSayanuM laMpaTapaNa kevu che? ahA ! karmanI vicitratA kevI che ? ahA ! rAgadveSarUpI zatru kevA che ? ane ahA ! mAhunA vilAsa kevA che ? ke jethI A mArA putrA mahAbuddhimAna ane mahAtmA thaine paNa eka strIne mATe kajIyeA kare che. A bannenA dughdhatrivarDa lajajA pAmatA huM sabhAnI aMdara nagaranA mukhya mANaseAne mAruM mukha zI rIte dekhADIza ? tethI A avasthAne viSe mAre maravuM e ja zaraNu che. " A pramANe teNe peAtAneA abhiprAya banne devIone kahyo. pachI te banne sahita te rAjA paMcanamaskAranuM smaraNa karI viSathI mizra karelA kamaLane sughavAnA prayAgavaDe maraNa pAmyA. duSTa zIlavALA A kapilanA saMgamathI bhaya pAmatI satyabhAmAe paNa te ja vidhivaDe peAtAnA jIvitanA tyAga karyAM. pachI ja advIpanA mahAvideha kSetranI aMdara vaMtA ( rahelA ) uttara nAmanA kurUkSetrane viSe te cAre jIvA yugalIyA tarIke thayA. zrISeNu ane pahelI patnInA jIva pahelA mithunarUpa thayA, siMhanaditA ane satyabhAmAnA jIva khIjA mithunarUpe thayA. have ahIM te iMdubheNu ane biMduSaNa yuddha karatA hatA tyAre eka cAraNu RSi kAipaNa ThekANethI tyAM AvIne melyA ke-" are ! pAte uttama vaMzamAM utpanna thayelA ane carama zarIravALA tame Avu kArya karatA kema lajjA pAmatA nathI ? Avu aAgya karmI joIne te tamArA pitA bhAryA sahita viSa sudhavAnA prayAgavaDe maraNa pAmyA che. A pRthvItaLane viSe jeonA upakAranI sImA nathI, te mAtApitAnA vinAzane mATe tame duSTa putra utpanna thayA che, mATe tamane dhikkAra che. tethI mAhanI geApI samAna, vRSabhane damana karanArI dAminI samAna, IcchA pramANe cAlanArI ane kajIyAnI bhUmi samAna A kAminI ( sa )nA tyAga kara." A pramANe tenA vacanathI pratimAdha pAmelA ane zubha aMtaHkaraNavALA te anne yuddhanA tyAga karIne te munine namIne ha thI A pramANe stuti karavA lAgyA ke- tame amArA guru che, tame pitA che, tame mAtA che, ane tame amArA snehI madhu che, ke jeNe rAgadveSathI upArjana karelI durgatithakI amAruM rakSaNa karyuM.... pachI te strIne tajIne te banne pAtAne ghera gayA. pachI pitA vigerenuM sarva preta karyuM. pachI peAtAnA gAtravALAne rAjya sAMpIne dharuci muninI pAse cAra hajAra manuSyA sahita te bannee dIkSA grahaNa karI. pachI cirakALa sudhI dIkSA pALIne, vividha prakAranA tapa karIne tathA kevaLajJAna utpanna karIne te banne siddhipadane pAmyA. "" zrISeNu vigere te e mithunA ( cAra jIva ) uttara prAk kurukSetramAM sukhane bhAgavIne pachI saudharma devalAkamAM gayA. tyAM paNa traNa patyeApamanuM AyuSya hatuM. A pramANe AcAya zrI ajitaprabhasUrie racelA zrI zAMtinAtha caritrane viSe pUrvanA traNa bhavanA vadhu navALA prathama prastAva samApta thayA. 1 mADhA AtmAvALA. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ajayacaMda vizajI; 2000 bIjo prastAva. zrI zAMtinAtha prabhune cotha tathA pAMcame bhava. phUchaooooooooohUM have ahIM ja vaitADhaya parvata upara uttara zreNinA bhUSaNarUpa rathanUpuracakravAla 89chaLaooooooooooo-~ nAmanuM zreSTha nagara che. temAM javalanajI nAmano baLavAna vidyAdhara rAjA hato. jemAM agnine svAhA nAmanI priyA che tema tene vAyuvegA nAmanI priyA hatI. tenI kUkSithI janmele, zatrunA samUharUpI gADha aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya jevo ane sUryanA svapnathI sucita thayela tene arkakIti nAmano putra hate. pachI te anukrame sarva kaLAne zIkhyo, vinayAdika guNae karIne sahita thaye ane yuvAvasthAne pAmyA. tyAre pitAe tene yuvarAjane sthAne sthApana karyo. tenI nAnI bahena caMdralekhAne svapnavaDe sUcita thayelI svayaMprabhA nAmanI putrI hatI, paraMtu svAtaMtrya rahita hatI. tyAM keIka divasa AkAzamAM cAlanArA ane pApano nAza karanArA abhinaMdana ane jagannadana nAmanA be zreSTha muni AvyA. te svayaMprabhA kanyA temanI pAse dharma sAMbhaLIne zuddha sAmAcArIvALI ane zubha Azaya(citta)vALI thaI. pachI te sAdhuoe tyAMthI vihAra karyo ane te svayaMprabhAe kaIka parvadivasa prApta thayo tyAre pauSadha vrata grahaNa karyuM. tenA pAraNAne divase gharamAM rahelA jinabiMbanI pUjA karIne teNIe pitAnI pAse jaIne te pUjAnI zeSA ApI. tyAre rAjAe te zeSAne mastaka upara dhAraNa karIne tathA putrIne utsaMgamAM dhAraNa karIne tenuM rUpa ane vaya joIne cittamAM A pramANe vicAra karyo ke-"A mArI kanyA varane ApavA lAyaka thaI che. tethI Ane anurUpa (gya) ka vidyAdhara Ane bhartA thaze?" ema vicArIne "he putrI ! have tuM pAraNuM kara." ema kahIne teNIne rajA ApI tathA maMtrIone bolAvIne pitAno vicAra teone jaNAvyuM. tyAre teonI madhyeno suzrata nAmane maMtrI be ke- "he deva! zreSTha ratnapura nAmanA nagarane viSe mayagrIva nAmano vidyAdhara rAjA che, tene azvagrIva nAme putra che. te ardha bharatakSetrane svAmI A putrIne yogya vara che." tyAre bahuzruta nAmane maMtrI beH A mane yogya jaNAtuM nathI, kemake te vRddha (moTI vayavALo) che, tethI rUpavAna tathA vaya, zIla ane kuLavaDe samAna bIje kaMI vara A putrIne karavo yogya che." tyArapachI avakAza (samaya) pAmIne sumati 1. "rUpanA atizaya vaDe zebhatI " e paNa pATha che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. nAmanA maMtrIe kahyuM ke -"deva ! uttarazreNimAM prabhaMkarA nAmanI nagarI che. temAM meghadhana nAme rAjA che, tene meghamAlinI nAmanI bhAryA che, teone vidulyabha nAmane putra che, ane jAtirmAlA nAmanI uttama putrI che. te vismabha A tamArI putrIne yegya vara che, tathA te timalA tamArA kumAranI patnI thavAne yogya che." tyArapachI zratasAgara nAmanA bIjA maMtrIe kahyuM ke -"he deva! A kanyAne svayaMvara karavo gya che. " A pramANe sarvanA matane sAMbhaLIne rAjAe te maMtrIone vidAya karyA ane pachI saMbhinnazrota nAmanA uttama naimittika(jozI)ne pUchayuM. tyAre naimittika be ke -"he rAja! patanapuranA svAmI prajApati nAmanA rAjAnA je tripRSTha ane acaLa nAmanA be putro che. te A bharatakSetramAM viSa ane baLabhadra thaze. ane A azvagrIva nAmanA prativiSNune teo mArI nAMkhaze. AvuM vacana meM sAdhunA mukhethI sAMbhaLyuM che. have pachI he rAjA ! huM mArA jJAnavaDe jANune kahuM chuM, te tripucha tamane vidyAdhare. zvarapaNuM Apaze. ane A svayaMprabhA tenI agramahiSI thaze." te sAMbhaLI khuzI thayelA te rAjAe tene yogya rIte satkAra tathA vidAya karIne mArIci nAmanA dUtane potanapuramAM meka. tyAre teNe tyAM jaIne prajApati rAjAne namaskAra karIne A pramANe kahyuM ke"amArA svAmI vilAprabha nAmanA vidyAdhareMdra svayaMprabhA nAmanI pitAnI kanyA tamArA putra tripRSane ApavA Icche che, te kAraNathI he prabhu! teNe mane tamArI pAse mokalya che." tyAre prajApati rAjAe kahyuM ke -" A kAryane huM bahu sAruM mAnuM chuM." tyAre te paNa pAchA vaLIne pitAnA nagaramAM AvIne te vAta potAnA rAjAne karI. A tarapha azvIva rAjAe joyelA vizvAsavALA avabiMda nAmanA nimittiyAne pUchayuM ke -"mAruM maraNa kenAthI thaze?" tyAre te be ke -"tamArA caMDavega nAmanA dUtane je tiraskAra karaze, tathA zAlikSetrane apakAra karanAra siMhane je haNaze, te tamane haNaze." A pramANe sAMbhaLIne rAjAe satkAra karIne tene vidAya karyo. tathA prajApatinA bane putro krUra che ema loko thakI jANyuM. pachI te rAjAe dUtane mokalyo, tyAre akhalita (niraMtara ) gativALe te hUta thatAM prekSa( nATaka)vaDe vyApta prajApati rAjAnI sabhAmAM gayo. tatkALa prekSaNanA raMgane bhaMga joIne tripRSTha ane acaLa nAmanA te bane kumAra tenA upara atyaMta kapa pAmyA. pachI rAjAe te dUtane satkAra karIne vidAya karyo, ane te tyAMthI cAlyo. te vAta tripRSTha ane acaLanI pAse tenA padAtioe (sIpAIoe) kahI. tyAre te bannee tenI pAse jaIne tene raMganA bhaMgane avinaya vAraMvAra smaraNa karAvIne ( kahIne ) muSTi ane pANi(pAnI)nA prahAravaDe atyaMta zikSA karI putrano te duSTa ceSTA sAMbhaLIne prajApati rAjAe te dUtane khamAvyo, ane vizeSa karIne tene satkAra karyo. azvagrIva rAjAe te dUtanuM. gharSaNa (apamAna) 1. zAli eTale DAMgara nAmanuM dhAnya. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva-tripRSTha karela siMhane saMhAra. [ 18 ] carapuruSanA mukhethI sAMbhaLyuM. tyArapachI te caMDavega paNa rAjAnI pAse AvyA. "rAjAe A vRttAMta jAye che" ema jANIne tene (rAjAne) yathArtha (satya) vAta kahIne pharIthI kahyuM ke -"he deva! A bALaNA ja che. prajApati rAjA te keIpaNa vakhata tamArI AjJAnuM ullaMghana karatuM nathI, tethI te rAjA upara tamAre jarA paNa krodha karavo nahIM." have tenA zAlikSetre dareka varSe siMhanA upadravathI rAjAvaDe vArA pramANe rakSaNa karAtA hatA. te varSe manamAM krodha pAmelA te rAjAe vAro nahIM chatAM paNa prajApati rAjAne dUtanA mukhavaDe te kSetranI rakSA karavAnuM kahyuM. tyAre pitAne niSedha karIne baLavaDe zebhatA te banne kumAre jyAM te zAlikSetranA pradezanI pRthvI hatI tyAM gayA. tyAre tyAM rahelA zAlinA rakSakapuruSo (kheDUta) vismaya pAmIne kahevA lAgyA kesainya ane vAhana sahita ja AvIne rAjAo A zAlinuM rakSaNa kare che, ane tame te kaIka navA zAlirakSaka che ke je tame bakhtara rahita ane sanma rahita AvyA che." tyAre tripRSTha be ke -"he puruSa! prathama to mane te siMha dekhADo, ke jethI te rakSaNanA kalezane huM sarvathA prakAre dUra karuM." tyAre teoe tene girinI guphAmAM sUtelA siMhane dekhADyo. tyAre rathamAM beThela vipRSa paNa te guphAnA dvAra pAse gaye. rathanA cItkAra zabdavaDe te siMha jAgyA. ane mukharUpI guphAne prasArIne (lAMbI karIne) guphAmAMthI bahAra nIkaLe. tene padAti (page cAlate) jeIne kumAra paNa te ja thaye (rathamAMthI utaryo), tathA tene Ayudha rahita joIne teNe kha8 ratnano tyAga karyo. kumAranI AvI ceSTA joIne vismaya pAmela siMha paNa vicAravA lAgyuM ke"aho ! te A paheluM Azcarya che, ke je A ahIM ekale ja Avyo che. page cAlavApaNuM e bIjuM Azcarya che, ane khaDano tyAga e trIjuM Azcarya che. tethI Ane huM mArI avajJAnuM phaLa hamaNAM dekhADuM chuM." e pramANe vicArIne krodhathI AkAzamAM kudIne tenA mastaka upara te paDyo. tarata ja kumAre te siMhanA mukhamAM potAnA be hAtha nAMkhyA. temAM eka hAtha vaDe tenA ekane ane bIjA hAtha vaDe adharane pakaDIne jIrNa vasAnI jema tene phADI nAMkhe. A pramANe be bhAga karIne tene kalevara(zarIra)ne pRthvI upara nAMkhyuM, te paNa krodhathI te zarIra pharakavA lAgyuM. tyAre tatkALa sArathie kahyuM ke -"he siMha! A kumAra puruSasiMha che, ane te pazusiMha che, te siMhavaDe siMha haNAye, temAM tuM zoka kema kare che ? " A pramANe tenA vacanavaDe prasanna thayA chatAM paNa te siMha marIne narake gaye. te vakhate prajApati rAjAnA putre paNa tenuM carma azvagrIva rAjAne ApyuM. teNe ja (cameM athavA tripRSTha ja) Adeza karyo, ane tyAM rahelA vidyAdhara puruSa pAse kahevarAvyuM ke-" have tuM mArA prasAdathI edana (bhAva) 1. upara hoTha. 2. nIcene hA. . Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zAMtinAtha prabhu caritra. "" "" mA. te cane joIne tathA te vacana sAMbhaLIne azvatrIne paNa A pramANe vicAryuM ke A bhujAkhaLavaTe A (tripuSTha ) mArA paNa alaMkAra che ( samartha ) che. tathA javalanaprabha pAsethI kanyAnA vRttAMtane jANIne teNInI mAgaNI karI, tyAre teNe paNa tenA puruSAne kAMika uttara ApIne tene bedha pamADyo. pachI gupta rIte te kumArIne pAtana nAmanA nagaramAM laI jaIne naimittike kahelA tripRSThanI sAthe paraNAvI. pachI zmizra maMtrIe kAika mANasathakI svaya'prabhAne paraNelI sAMbhaLIne azvatrIva rAjAne te vAta kahI. tyAre kApa pAmelA teNe tene A pramANe AjJA ApI ke--" te tripRSThane ane acaLane bAMdhIne tathA te mAyAvI khecarane bAMdhIne ahIM lAva. " tyAre te maMtrIe dUtane mAkalyA. teNe pAtanapuramAM jaIne caturAIvALA uddhata vacanavaDe javalanaprabha rAjAne kahyuM ke--" huM rAjA ! mArA svAmIne tAruM' kanyAratna Apa. zuM tu nathI jANatA ke svAmI ja ratnAnuM zaraNu hAya che ? jvalanaprale kahyuM ke--" he dUta ! te kanyA meM' tripRSThane ApI che, tethI have teNInI rakSA karanAra te ja che. pachI tripRSTha melyA ke--" huM dUta ! ne huM ja paraNyA chuM. tene icchatA te tArA svAmI zuM peAtAnA vitathI niveda ( kheda ) pAmyA che ? " te vAta dUtanA vacanathI sAMbhaLIne krodhathI uddhRta thayelA azvagrIve te peAtAnA zatruone haNavA mATe vidyAdhara subhaTAne mAkalyA. svAmIe prerelA ( meAkalelA ) teo pAtanapuramAM AvIne prahAra ( yuddha ) karavA lAgyA. te sarvene baLavAna tripRSThe lIlAvaDe ja jItI lIdhA. ane teone kahyuM ke--te kharagrIvane ( azvagrIvane ) huM cAddhAe ! tame kahejo ke--jo tu zUravIra hAya te jaladI Ava. rathAvata ne viSe ApaNuM yuddha hai. " teeAe jaine pramANe kahyuM tyAre te ( azvazrIva ) vidyAdharanA sainya sahita tyAM abyA, ane tripRSTha paNu sainya sahita sasarAne ghera AvyeA. tyArapachI e agra sainyAnuM yuddha thayu temAM vidyAdharAe zatrune nAza karanAra rAkSasa, vyAghra ane pizAca vigere hiMsaka prANIe karyo tyAre te joine bhaya pAmelI tripRSThanI senA peAte ja nAzI gai. pachI ratha upara caDIne acaLane nAnA bhAi ( tripRSTha) vidyAdharo sAthe yuddha karavA AvyA ane teNe zaMkha vagADyo. tenA zabdavaDe peAtAnuM sainya phrIthI yuddha karavA taiyAra thayuM ane zatrunuM sainya nAzI gayuM. khAda ratha upara caDIne pAte azvagrIva paNa jema siMha zaralanI sAthe yuddha karavA Ave tema tripRSThanI sAthe yuddha karavA jaladIthI AvyeA. pachI te azvazrIva divya zasrovarDa yuddha karavA lAgyA tyAre jema sUrya aMdhakAranA uccheda (nAza) kare, tema tripRSThe te sarva zastronA krIDAvaDe ja uccheda karyAM. tyAre teNe tripRSThanI upara bhaya karanAruM cakra mUkyuM. teNe tripRSThane chAtImAM tuMkhavaDe tADana karyuM, ane te cakra tyAM ja rahyuM. pachI te cakrane grahaNa karIne teNe tene kahyu ke--"are! mane namaskAra karIne tArA peAtAnA maraNanu nivAraNa kara. azvagrIva ,, 1. gadheDAnI jevI grIvAvALA. 2. aSTApada mRga te siMhane paNa jItI le che. [ 20 ] Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva-jyAtirmAlA ne sutArAne svayaMvara [ 21 ] AlyA ke--"vairIne praNAma karavA karatAM mRtyu sAruM che, tethI tuM cakra mUka, vajra devane kANu anukULa kare ( karI zake )? " tyAre tripRSTha mUketu' te sudaCna cakra te adhagrIvanI zrIvAne chedIne pharIthI tripRSThanI pAse AvyuM. te vakhate " A pahelA vAsudeva utpanna thayA che. " ema khelatA devAe tripRSThanI upara puSpavRSTi karI. tyArapachI te tripRSTha adha bharatakSetranA sarva rAjAone sAdhyA ane DAbI bhujAnA agrabhAgavaDe kATizilAne chatranI jema dhAraNa karI ( UMcI karI ), bhUcarA ane khecarAe tene vAsudevanA abhiSeka karyAM, ane teNe jvalanaprabhane vidyAdharanA rAjA karyA. tathA tripRSThanI AjJAthI vidyutprabhanI bahena jyeAtiyelA akIrtinI maneAhara bhAryo thaI. pachI te tripRSTha peAtAnA nagaramAM gayA. tene atyaMta vahAlI te svayaM'prabhA nAmanI bhAryA sALa hajAra strIone viSe mukhya thai. have ahIM te zrISeNune jIva saudharma devaleAkathI cavIne jAtimAMMlAnI kukSirUpI sarAvarane viSe rAjahaMsanI jema utaryAM ( utpanna thayA ). te vakhate mAtAe ghaNI prabhAthI vyAsa sUryanu svapna joyuM. pachI samaya pUrNa thaye tyAre te putra janmyA. tenuM amitateja nAma pADayuM. pachI te aka kIrti pitAe abhinaMdana nAmanA sAdhunI pAse pratrajyA grahaNa karI. pachI satyabhAmAnA jIva pahelA devalAkathI vIne jyeAtilAnA uttaramAM akIrtinI putrI thai. sArA tArAvALI rAtrine svapnamAM jovAthI te putrInuM sutArA nAma pADyu. anukrame sArA tArA jevI netravALI te maneAhara yuvAvasthAvaDe zAbhita thai. pachI abhinaditAnA jIva AyuSyanA kSaya thaye tyAre svargathI cavIne svayaMprabhA nAmanI rANIne viSe tripRSThanA putra thayeA. tenI mAtAe svapnamAM mahAlakSmInA abhiSeka joyA hatA, tethI tenuM zrIvijaya evuM nAma pADayuM. tripRSTha vAsudevane svayaM prabhAthI utpanna thayele vijayabhadra nAme bIjo paNa putra thayA. pachI te siMhanaditAnA jIva saudharma devaleAkathI cyavIne khyAtiprabhA nAmanI tripRSThanI ja putrI thaI. viSNue ati manahara aMgavALI te putrIne mATe svayaMvara karAvyeA. ane dUtanA mukhavaDe sArA rAjAone khelAvyA. tyAre akakIrti rAjAe kezavanI pAse peAtAnA maMtrIne mAkalye. teNe AvIne viSNune namaskAra karIne hAtha joDIne kahyuM--"he deva! mArA svAminI putrI sutArA paNa tamArI AjJAvarDa ahIM ja AvIne peAtAnI icchAthI varane vare. " tyAre harSa pAmelA gAviMde kahyuM ke--" bhale ema thAze, A bAbatamAM zuM kahevuM hAya ? kemake arkakIrtinA ane mArA AvAsanI kAMi bhinnatA nathI. " tyArapachI putrIne laine amitateja nAmanA putra sahita akIrti rAjA tyAM Avye. tene viSNue pUjyeA ( satkAra karyAM ). pachI tripRSTha svayaMvara maMDapa karAvyeA. temAM ghaNAM mAMcAo ane nAmavaDe cinhavALA AsanA nakhAvyA. tyArapachI te AsanA upara anukrame te rAjAe eThA ane teonI madhye te viSNu ane khaLabhadra beThA. A avasare snAna karelI, zveta vajrovare atize|bhatI, zveta aMgarAga ane puSpAvarDa vyAsa ( sahita ), vizAla Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 22 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. zibikA upara beThelI, be cAmarovaDe vIMjhAtI ane jANe pRthvI upara AvelI devIo hAya tevI suMdara te tiprabhA ane sutArA nAmanI be kanyA tyAM AvI. zibikAmAMthI utarIne svayaMvara sabhAmAM AvelI te bannene jANe ke pUrve kaI paNa strIne joI nathI evA rAjAo jevA lAgyA. tiprabhAe sarva rAjAone joIne amitatejanA kaMThamAM varamALA nAMkhI, ane bIjIe zrIvijayanA kaMThamAM varamALA nAMkhI. te vakhate cittamAM harSa pAmelA rAjAo, bhUcaro ane khecare paNa "aho ! sAruM varyuM sAruM karyuM." ema UMce svare bolyA. pachI tripRSTha ane arka kItie te sarve rAjAone satkAra karIne ane vidAya karIne prItithI pitApitAnI kanyAne vivAha karAvyuM. pachI akIti pitAnI putravadhu netiprajAne laIne tathA sutArAne tyAM mUkIne putra sahita pitAnA nagaramAM AvyuM. pachI kaIka divasa virakta cittavALA teNe pitAnA putrane rAjya ApIne pitAnA pitAne dIkSA ApanArA ja muninI pAse dIkSA grahaNa karI. pachI tripRSTha vAsudeva paralokamAM gayA tyAre koIka divase patanapuramAM suvarNakuMbha nAmanA AcArya AvyA. zreyAMsa jinezvaranA ziSya ane parivAra sahita evA tene namavA mATe acaLa nAmane baLabhadra te udyAnamAM gaye. tyAM AcAryane namIne ane yogyatA pramANe besIne maha. rUpI nidrAne nAza karanArI tenI dezanA sAMbhaLI. ane teNe avasare A pramANe pUchayuM, ke-"he bhagavAna ! jagatamAM prasiddha ane guNavaDe moTe mAre nA bhAI tripRSTha kaI gatimAM gaye che ? tyAre sUrie kahyuM ke -"paceMdriyane vadha karavAmAM rAgI ane mahAAraMbhamAM tatpara te nRzaMsa (kUra) marIne sAtamI narakamAM gayo che." te sAMbhaLIne snehathI moha pAmela acaLa A pramANe kahevA lAgyuM ke "he jagatane viSe vIra ! ane he dhIra ! tArI AvI gati kema thaI. ? " tyAre gurue tene kahyuM ke- "tuM kheda na kara. sAMbhaLa. pUrvanA jinezvaree kahyuM che ke -"Ano jIva ahIM chele tIrthakara thaze. " tyArapachI baLabhadde rAjya upara zrIvijayane ane yauvarAjyane sthAne bIjA putrane sthApana karIne A gurunI pAse dIkSA grahaNa karI. pachI zrIvijaya rAjA rAjyanuM pAlana karate hato tyAre koIka vakhata sabhAmAM beThelA tenI pAse AvIne pratihAre vinaMti karI ke -" svAmI ! tamArA maMdiranA dvArane viSe tamArA darzana karavAmAM usuka eka naimittika AvIne rahele che. te Ave ke jAya ?" pachI rAjAnI anumatithI te pratihAre tene sabhAmAM A AzIrvAda ApIne te cagya Asana upara beThA. pachI rAjAe tene kahyuM ke-" he nimirajJa! tuM jJAnavaDe je zubha azubhane jue che, te tuM kahe kemake tArA hAthamAM pustaka, che." tyAre te be ke-"he deva ! huM mArA pitAnA jJAnavaDe je jeuM chuM (jANuM chuM.), te kahevAne paNa zakya nathI, paraMtu tamArI AjJAthI kahuM chuM. AjathI sAtame divase potanapuranA rAjAnA mastaka upara vIjaLI paDaze. temAM kAMIpaNuM saMzaya nathI." Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva yuktithI upadravanuM nirAkaraNa. [ 23 ] te sAMbhaLIne jANe vajathI haNAI hoya tema te sabhA ati duHkhI thaI. ane atyaMta kepamAM tatpara thayelA rAjaputre tene kahyuM ke -"are ! je patanapuranA rAjAnA mastaka upara vIjaLI paDaze, to he duSTa buddhivALA ! tArA mastaka upara zuM paDaze?" naimittika bA ke- "he kumAra! tuM mArA upara kepa kema kare che? je A samyagu jJAnane viSe joyuM che, te kadApi anyathA nahIM thAya. mArA upara te vastra, AbharaNa ane ratnanI vRSTi thaze." pachI rAjAe tene kahyuM ke -"A nimitta tuM kyAMthI zIkhe che?" te be ke-"baLadevanI dIkSAnA samaye meM paNa dIkSA grahaNa karI hatI, ane keTalAka kALa pALI hatI. te vakhate huM A zAstra zIkhe hatA, tethI karIne huM jANuM chuM kemake sarvajJanA zAsana vinA samyaga jJAna thatuM nathI. pachIthI he rAjA ! viSayamAM Asakata thaye tethI pharIthI gRhI thayo, ane strIne parigraha karyo. tethI dhananI AzAe ahIM Avyo chuM." pachI te nimitta satya jANune te vakhate sarva rAjalaka pitAnA svAmInA rakSaNanI citAvaDe vyAkuLa thaye. temAM eka maMtrI be ke "svAmIne sAta divasa sudhI vahANamAM caDAvIne atiyatnathI samudranI aMdara rAkhIe." bIje bolyo ke-"je ke pANImAM vijaLI krAyamAna na thAya, to paNa vahANamAM paDatI tene keNa nivArI zake? tethI vaitADhya parvatanA ati gupta guphAgrahane viSe rAkhIne vIjaLIne pAtanA bhayathI svAmInuM rakSaNa karIe." tyAre trIje maMtrI paNa bolyA ke--"A upAya paNa zubhane vahana karanAra nathI, paraMtu ulaTa kaSTane hetu thAya. ahIM tame dAMta sAMbhaLo. vijayapurane viSe rUkama nAme brAhmaNa hatuM. tene javalanazakhA nAmanI bhAryA hatA. temane zikhI nAmano putra hatuM. te nagaramAM koIka rAkSasa mAMsamAM lubdha thavAthI haMmezAM ghaNuM mANasone mArato hato, tethI te nagaranA rAjAe-"tane haMmezAM eka eka manuSya ApIza, tethI tuM A rIte ghaNA mANasane na mAra." e pramANe tenI sAthe vyavasthA karI. pachI nagaranA sarva jananA nAma aMdara rAkhIne geLA banAvyA. tenI madhyethI haMmezAM eka eka geLAne laIne temAM lakhelA nAmane jove che. je divase temAM nIkaLeluM jenuM nAma dekhAya, tene te divase bAkInA jananI rakSA karavAnI IcchAthI te rAkSasane apAya che. pachI kaIka divase te brAhmaNanA putranuM nAma nIkaLyuM. te sAMbhaLIne atiduHkhI thayela tenI mAtA AkaMda (zAka) karavA lAgI, tene AThaMda sAMbhaLIne tyAM pAsenA gharamAM rahelA bhUtee dayA sahita thaIne tene kahyuM ke -"he mAtA! tuM kheda na kara. jyAre tAro putra rAkSasane Apela thaze, tyAre tenuM haraNa karIne tArI pAse ame avazya lAvazuM." ema kahevAthI te harSa pAmI. pachI rAjAe tene te putra rAkSasane Ape. tenI pAsethI te bhUtoe paNa tene laI lIdhe ane tenI mAtAne Ape. tenA mRtyuthI bhaya pAmelI teNIe tene parvatanI guphAnI maLe nAMkhIne te guphA baMdha karI. tyAM paNa rAtrine viSe temAM rahela ajagara tene gaLI gaye, mATe prANIonuM karma Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 24 ] zrI zAMtinAca prabhu caritra. anyathA karavAne kAi paNa zaktimAna nathI. tethI je bhAva avazya thavAnA che, te thaze ja. paraMtu te pApanI zAMtine mATe ApaNe tapa karIe. " tyAre ceAthA maMtrI elyA - " A satya che paraMtu mArA manamAM je varte che, te huM tamane kahuM chuM. huM leAkA ! "" k A nimittiAe peAtanapuranA rAjAnA mastaka upara vIjaLInA pAta kahyo che, paraMtu zrIvijaya rAjAnA mastaka upara kahyo nathI, tethI sAta divasa sudhI ahIM bIjo svAmI karIe. " te sAMbhaLIne naimittike paNa 'sAruM, sAruM. " ema kahIne tenA vacananI prazaMsA karI. ane kahyuM ke--" A kArya kahevAne mATe huM ahIM Avye chu, tethI A kArya karA. khIjA duSTa vicArAvaDe zu? A rAjA jinAlayanA viSe tapa niyamamAM tatpara raheA, ke jethI mATI Apatti paNa ullaghana thAya. " tyAre rAjAe kahyuM ke--" ahIM je kAinu svAmIpaNa karAya, te paNa maraNane pAme. te A pramANe kema karAya ? " tyAre maMtrIe eyA ke--" he svAmI ! jo A tamAre saMmatta hoya teA yakSanI pratimAnA rAjyAbhiSeka karIe. jo devatAnA prabhAvavarDa Apatti nahIM Ave te sAruM ja che. ane jo ema na thAya teA kASTamaya yakSanI pratimA ja nAza pAmaze. tyAre rAjAe " A ceAgya che" ema kahIne jinamaMdiramAM jaIne sarva aMta:pura sahita jaIne pauSadha vrata aMgIkAra karyuM. saMthArAmAM rahelA, tapa, niyama ane saMyamavaDe pavitra AtmAvALA ane navakAra gaNavAmAM tatpara te muninI jema rahyo. maMtrI, sAmaMta vagere khIjA sarve rAjAne sthAne yakSanI pratimA sthApana karIne teNInI pAse rahyA. tyAra pachI sAtame divase eka kSaNavAramAM AkAzataLa meghavarDa vyApta thayuM, ane garavavaDe dizAnA AMtarA vyAsa karIne megha varasavA lAgyA. pachI vAraMvAra udyotavALA vIjaLIrUpI IMDa nirbhAgyane viSe yamarAjanA IMDanI jema te ja yakSanA traMba upara paDyo te ja vidhivaDe te upasarga pralaya (nAza) pAmyA tyAre naimittikanI vANIvarDa rAjA krIthI peAtAne ghera AvyeA. pachI cittamAM ha pAmelI aMta:puranI sarva srIoe vajra, alaMkAra ane ratnanA samUhavaDe te zreSTha naimittikanI pUjA karI. rAjAe paNa ghaNA dvavyavaDe tene pUchane vidyAya karyAM, ane yakSanI navI pratimA ratnamaya karAvI. kalyANanA samUhane karanArI jinabiMbenI pUjA karAvI, tathA jema peAtAnA janmane viSe hAya tema utsava paNa karAyeA. pachI te vijaya rAjA kAIka divasa sutArA devInI sAthe krIDA karavA mATe nyAtivana nAmanA udyAnamAM gayA. tyAM bhartAnI sAthe parvatanA chAyAvALA taLane viSe vihAra karatI te sutArAe eka manAhara mRga joyA. suvarNanA varNa jevA aMgavALA ane sArA leAcanavALA te mRgane joine teNIe peAtAnA patine kahyuM ke- he nAtha ! Ane tame lAvIne mane Ape. " tyAre peAtAnI priyAnA snehathI mAha pAmelA te rAjA pAte ja tene grahaNa karavA mATe dADhyo. te mRga paNa UDIne ( kUdIne ) AkAzataLamAM gayA. A avasare kuTa jAtinA sarpa vaDe DasAyelI tenI priyAe he nAtha ! jaladI AveA, AvA. " ema mATA svare pAkAra karyA. te sAMbhaLIne rAjA * .. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva azanideSa pratye mokalela dUta. [ 25 ] ekadama pAcho Avye, ane viSanI vedanAthI pIDA pAmelI ane vilApa karatI teNIne joI tyAre tarata ja maMtra, taMtra vigere kriyA AraMbhI, te paNa ukhara kSetramAM vAvelA. bIjanI jema niSphaLa thaI. eka kSaNa vAramAM plAna (karamAyelA-zyAma) mukhavALI ane mIMcAyelA netravALI thaIne te devI rAjAnA dekhatAM ja jIvita rahita thaI. tyAre rAjA mUccha pAmya ane pRthvI upara paDyo. pachI koI paNa prakAre saMjJA pAmIne te A pramANe vilApa karavA lAgyuM, ke-"hA (arere) ! devAMganAnI jevA AkAravALI ! mahAudAra ! vivekavALI! hA! guNanA AdhArabhUta ! hA! hA! sutArA ! tuM kayAM rahe che?" A pramANe ghaNa rIte vilApa karIne rAjA maravA taiyAra thaye ane A vRttAMta padAtioe (sIpAIoe) rAjalakane jaNAvyuM. te sAMbhaLIne rAjAnI mAtA svayaMprabhA ane vijaya nAmane bhAI te bane eTalAmAM atyaMta duHkhI thayA, teTalAmAM AkAzamArga vaDe eka puruSa tyAM AvIne bolyo ke-"he devI! khedavaDe saryuM. te svayaMprabhA ! vAta sAMbhaLo. rathanUpuranA amitateja rAjAe pUjelA saMmitrota nAmanA mArA pitA zreSTha naimittika che. tene putra huM dIpazikha nAmano chuM. eka divasa jyotirvana tarapha kIDA karavA mATe ame pRthvI upara cAlyA, teTalAmAM AgaLa camaracaMcAnA Iza azanighoSa rAjAvaDe haraNa karAtI rakSaNa rahita te sutArA nAmanI rAjAnI priyAne joI. ane A pramANe belyA ke-"he duSTa ! he dhRSTa ! he duSTAvALA ! he pApI ! amArA svAmInI bahenanuM haraNa karIne tuM kayA jaIza?tyAre teNIe amane kahyuM ke-"A bAbatamAM tamAre prayAsa vaDe saryuM. ahIMthI jaIne tAlinIe moha pamADelA rAjAne tame bedha pamADe. sutArAnA rUpane dhAraNa karanArI te tAlinInI sAthe te rAjA maravAnI IcchAvALA thayA che." tyAre ame rAjAne baMdha karyo, ane te duSTa tAlinI nAzI gaI. devIno vRttAMta jANIne te rAjA tenI prApti mATe udyamI thayA che. ane tenI AjJAthI huM tamane te vRttAMta kahevA Ave . pachI svayaMprabhA devIe satkAra kare te pharIthI rAjA pAse gaye. rAjAne paNa te bane potAnA nagaramAM laI gayA. tyAM amitateja rAjAe tene Adara karIne tene pUchyuM, tyAre te zrIvijaya rAjAe potAne sarva vRttAMta kahyo. te sAMbhaLIne azaniSanI upara krodha pAmelA teNe tarata ja mArIci nAmanA dUtane zikhAmaNa ApIne vidAya karyo. te dUte camaracaMcAmAM jaIne tene kahyuM ke-"teM ajJAnathI mArA svAmInI bahena ane zrI vijaya rAjAnI rANuM sutArA nAmanI zreSTha satIne ANI che. teNIne hamaNAM zIdhrapaNe mane Apa. tuM potAnA anarthane na kara. " tyAre garva sahita UMcI kaMdharAvALe azanighoSa paNa be ke-"he dUta ! zuM pAchI ApavAne mATe meM tene ahIM AvyuM che ? manmatta ane pitAnA AtmAne nahIM jANanAra je kaMI paNa Ane haraNa karavAne Icche che, te A dedIpyamAna mArA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra6 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. khaDjhane-dIvAne viSe zalabhapaNane (kudaDApaNAne) pAmaze." A pramANe kahIne te rAjAe tene kaMTha pakaDIne tene kADhI mUkyuM tyAre te dUta pitAne sthAne gaye ane te vRttAMta tene kahyo. pachI amitateja rAjAe zrIvijaya rAjAne zastranivAriNI ane baMdhamocanikA nAmanI vidyA ApI. teNe eka eka vidyA sAta divasavaDe judI judI sAdhI. pachI siddhavidyAvALo te zatrune jItavA mATe cAle. te vakhate amitatejanA putro moTA baLavALA razmivega vigere se saMkhyAvALA kumAra zrIvijaya rAjAnI pAchaLa (sAthe) cAlyA. tathA vidyA ane bhujAnA baLavaDe zreSTha bIjA ghaNuM subhaTonI sAthe zrI vijaya rAjA azanighoSanA puranI samIpe prApta thayo. te vakhate akekIrtine putra amitateja rAjA pote paranI vidyAne cheda karanArI mahAjavAlA nAmanI vidyA sAdhavA mATe himavAna parvata upara gaye. tyAM sahasarazmi nAmanA moTA putravaDe parivarelo(sahita) te rAjA mAsika bhakta vaDe vidyA sAdhavA lAge. have A tarapha zrIvijaya rAjAne senya sahita AvatA sAMbhaLIne azaniSa rAjAe sainya ane vAhana sahita pitAnA putrane mokalyA. pachI pitApitAnA svAmInA jyane IcchanArA ane vidyAnA baLavALA te bane sainyanuM bhayaMkara yuddha thavA lAgyuM. vidyAthI utpanna thayelI mAyAvaDe koDuka sahita yuddha karatuM te banemAMnuM eka paNa sanya hAryuM nahIM. eka mahinA sudhI yuddha karIne amitatejanA kamAe azanighoSanA prauDha ( baLavAna ) putrone paNa parAjaya karyo. tyArapachI azaniSa rAjA pote raNamAM yuddha karavA lAgyA, tyAre te baLavAna hovAthI amitatejanA putro bhagna thayA ( parAjaya pAmyA che. tyAre zrI vijaya rAjA pote raNa saMgrAmane prApta thaye; kemake hAthIonI sAthe bIjA prANIo zeraDI khAvAne zaktimAna thatA nathI. pachI krodha pAmelA te zrIvijaya rAjAe khaDuMgavaDe te zatrune haNIne tenA be kakaDA karyA tyAre be azaniSa thayA. tenA paNa be bhAga (kakaDA) karyA, tyAre cAra azaniSa thayA. A pramANe khaMDana (kakaDA) karAto te mAyAvaDe so prakAre thayo. pachI jeTalAmAM zrI vijaya rAjA tene vadha karavAmAM kheravALo thayo, teTalAmAM tyAM siddha vidyAvALo amitateja taiyAra thayo. tenA bhayathI mAyAno tyAga karIne nAzI jatA tene joIne amitateja rAjAe sidvamukhA nAmanI vidyAne A pramANe Adeza karyo ke-"tAre A pApIne dUrathI paNa ahIM pragaTa rIte lAva." tyAre te vidyA tenI pAchaLa lAgI ane te rAjA sIma nAmanA parvata upara gayo. tyAM zrI vRSabhasvAmI jinezvaranA maMdiranI pAse rahelA, utpanna thayelA kevaLajJAnavALA ane sura asuroe vaMdana karAtA baLadeva Sine joIne te rAjAe tene zaraNane Azraya karyo. tyAre devatAe (vidyAe) paNa pAchI vaLIne tevA prakArane vRttAMta amitatejane kahyo. tyAre "tuM sutArA devIne laIne mArI pAse Avaje." ema mArIci dUtane Adeza karIne te amitateja zrIvijaya sahita 1. zastranuM nivAraNa karanAra. 2, baMdhana thI mukta karanAra. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : azaniSa vigerene pUrvabhava. [ ra7 ] tathA sarva sainya sahita bherInA bhAMkAra zabdavaDe dizAone pUrNa karate tyAM sImagiri upara baLabhadra munine namavA gaye. jinAlayamAM jaIne, pahelA jinezvarane namIne tathA stuti karIne te bane rAjA baLadeva SinI pAse gayA. pachI tarata ja devIne laIne mArIci tyAM gayo, ane akhaMDa cAritravALI tene zrIvijaya rAjAne soMpI. pachI azanighe UbhA thaIne te bane rAjAne khamAvyA ane te bannee tenuM sanmAna karyuM. te traNe matsara (IrSA) rahita thayA. A avasare kevaLIe bhavyajanonAM karNane dezanA rUpI amRtavaDe bharapUra karanArI dharmadezanA prAraMbhI, te A pramANe "rAga dveSane vaza thayelA duSTa aMta:karaNavALA prANIo anarthanI paraMparA karIne (karavAvaDe) janmane nirarthaka kare che. je bevaDe baMdhanane pAmelA prANIo mekSa pAmavAne zaktimAna nathI, te A rAgadveSarUpI zatrune he manuSya! tame tyAga karo." te dezanAne samyaphaprakAre sAMbhaLIne mANasonA samUhe pratibodha pAmyA. temAM keTalAke dIkSA grahaNa karI ane bIjAe zrAvakapaNuM aMgIkAra karyuM. pachI azanighuSa rAjAe te kevaLIne pUchayuM ke-"he prabhu! meM A sutArAne rAganA adhikapaNa vinA paNa haraNa karIne mAre ghera kema A?" kevaLI bolyA ke-"pUrvabhave ratnapura nAmanA nagaramAM A amitatejane jIva zrISaNa nAmano rAjA hate." ItyAdi te sarva bhava kahIne te kevaLI pharIthI bolyA ke-"te vakhate te kapila hato ane satyabhAmAM tArI priyA hatI. te satyabhAmAM A sutArA thaI che. ane te kapila bhavamAM bhamIne, tapasvInA kuLamAM manuSyapaNuM pAmIne tyAM bALa(ajJAna )tapa karIne pachI marIne A tuM thayA che. tethI te pUrvabhavanA saMbaMdhathI he rAjA ! rAga vinA paNa Ane haraNa karI che. pUrvabhavamAM paNa A tArA upara neha, rahita hatI, tethI tuM paNa AnA upara maMda anurAga(neha)vALa vate che." A pramANe potapotAnA pUrva sAMbhaLIne amitateja vigere rAjA harSita thaIne bolyA ke-"ahA ! jJAnane kAMI paNa asAdhya nathI." pachI vidyAdharanA svAmI amitateje kevaLIne pUchayuM ke-"he prabhu! huM bhavya chuM ke abhavya chuM? te kaho." kevaLI bolyA-"he rAjA! A bhAvathI navame bhave tuM A bharatakSetramAM pAMcamo sArvabhauma (cakravata) rAjA thaIza, tathA soLamo jinezvara thaIza. tathA A zrIvijaya rAjA tAro ja putra thaIne tAre ja pahelo gaNadhara thaze.tyArapachI te kevaLI munine pUchIne tathA sAMbhaLIne te banne rAjAe samyakatvamULa suzrAvaka dharma aMgIkAra karyo. ane vairAgyanI buddhivALA azanigheSa rAjAe potAnA rAjya upara pitAnA putrane sthApana karIne te kevaLInI pAse dIkSA aMgIkAra karI. zrI vijaya rAjAnI mAtA te svayaMprabhA devIe ghaNuM strIo sahita tenA caraNanI pAse dIkSA grahaNa karI. tyArapachI kevaLIne namIne pitAnA parivAra sahita zrIvijaya ane amitateja pitapatAne sthAne gayA. te banne rAjA devapUjA, gurunI upAsanA (sevA) ane tapa vigere karmavaDe zrAvakapaNAne zobhAvatA kALane nirgamana karavA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 28 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. lAgyA. pavitra AtmAvALA te amitateje peAtAnA prAsAdanI aMdara pAMca varNanA zreSTha ratnAvarDa banAvelu jinamadira karAvyuM. pachI eka divasa te jinamaMdiranI pAse karAvelI pauSadhazALAmAM beThelA teNe vidyAdharanI sabhAne viSe dharma kahyo. te vakhate zAzvata jinezvarAne namavA mATe AkAzamArge jatAM e cAraNu munie te jinAlaya dekhyu. tyAre te caityane vAMDhavA mATe te ane nIce utaryA. tyAre rAjAe temane Asana upara esADIne bhaktipUrvaka vaMdanA karI. temAMthI eka sAdhue kahyu kehe rAjA ! jo ke tu pAte jANe che, teA paNa amAre dharma kahevA ucita che, tethI tuM sAMbhaLa, manuSyAdika sAmagrI prApta karIne tathA bhavanI sthiti jANIne niraMtara sukhane icchanArA prANIoe niraMtara dharma karavA. te dhanuM manavaDe je AMtaru' rAkhyu te jema matsyAdara nAmanA dhanadane thayuM, tema avazya sukhanuM AMtaruM thAya che. " tyAre bhaktine bhajanAra rAjAe e hAtha joDIne pUchyuM ke--" he muni ! matsyAdara kANu ? tenI kathA mane kaheA. " muni elyA--" A bharatakSetramAM devanA nagara jevuM kanakapura nAmanuM pRthvI upara prasiddha nagara che. temAM suvarNanI jema zatrunA kApAgnivarDa meTA tejavALA karAyelA kanakaratha nAmanA rAjA hatA. tene rUpanI sa'padmAvaDhe ratine jItanArI ane vinayAki gu@AvaDe sarva srIomAM zreSTha nazrI nAmanI mukhya rANI hatI. te nagaramAM audAryodika guNanA AdhAra dharmiSTha puruSAmAM agresara ane rAjAne mAnavA lAyaka ratnasAra nAme zreNI hatA. tene amUlya zIlarUpI ratnavarDa vyAsa, priya AlApavALI ane lajajAdika strInA guNlRAvaDe vyAsa ratnamUlA nAmanI priyA hatI. temane abhimAnarUpI dhanavALA, buddhimAna, dhananuM upArjana karavAmAM tatpara ane kaLAnA pAtrarUpa dhanada nAmaneA putra hatA. have te ja nagaramAM siMhala nAmane kitava ( jugArI ) hu MmezAM puranI devInA maMdiramAM kama ( kADIe )vaDe ramatA hatA. te haMmezAM dyutakrIDAvaDe teTaluM ja dhana meLavatA hatA ke jeTalA mAtra karIne tenuM kAMika kara ( lUkhuM) bhAjana thatuM hatuM. eka divasa maMdabhAgyapaNAne lIdhe te kAMi paNa jItyA nahIM. tethI duSTa buddhivALA te krodha pAmIne devatAne A pramANe kahevA lAgyA ke--"huM rAkSasI ! hu MmezAM tArA devakuLamAM ramatA mane je dravya prApta thatuM nathI, te tArI ja vikriyA ( viparIta prakriyA ) che. tethI Aje pragaTa thaine tu mane kAMika dravya Apa nahIM te huM tArA mATA anartha karIza." tyAre devatA elI ke--" are duSTa ! zuM tArA pitAe ke te mane dravya ApyuM che ? ke jethI ekadama mArI pAse tuM te mAge che ? " tyAre paththarane upADIne te else ke-- " kAi paNa ThekANethI lAvIne mane tuM dhana Apa; nahIM Ape te avazya tane huM bhAMgI nAMkhIza. " devatAe vicAryuM ke--" manuM kAMi paNa akRta nathI ema nathI (akRtya ja che ). te dhana ApavAthI ja tuSTa thaze; anyathA nahIM thAya. " ema vicArIne teNIe 1. dhana ApanAra. 2. karakasaravALuM. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : matsyodaranI kathA. [ 29 ] tenA hAthamAM gAthA sahita eka patra ApyuM tyAre te be ke-"he raMDA (rAMDa)! A patranA kakaDAvaDe huM zuM karuM ?" devatA belI ke-" A gAthA tAre vecavI. mArI AjJAthI tuM eka hajAra dInAra (sonAmahAra) meLavIza." tyAre tenI vANathI te patra laIne te coTAnI madhe gaye. ane A pramANe che ke -"A gAthA vecavI che. ahA! tene koI grahaNa kare." te asAra vastune joIne kautuka pAmelA vaNike tenuM mUlya pUchayuM. tyAre teNe eka hajAra dInAra mAgI. tenuM asaMbhavita mUlya hovAthI samagra (koI paNa) mANase te grahaNa karyuM nahIM tyAre anukrame te zreSThIputranI dukAne gaye. tene ApIne tenuM mUlya kahyuM tyAre teNe te patra grahaNa karIne temAM lakhelI gAthAne A pramANe vAMcI - "jakira vihiNA lihiyaM, taM ciya pariNamai sayalaloyasya / ya mAvina dhI, vire vi ja ya huMti 262 che" artha_vidhAtAe je lekha lakhyA hoya te sarvalakane avazya pariName che. A pramANe bhAvanA bhAvIne dhIra puruSo kacchamAM paNa kAyara thatA nathI." te vAMcIne dhanya evA teNe vicAryuM ke-"A gAthA lAkha dInAravaDe paNa maLe tevI nathI. tethI hajAra dInAravaDe sastI A gAthA grahaNa karavI." pachI tene tenuM mAgeluM mUlya ApIne te moTI buddhivALe te patrane aMgIkAra karIne tene vAraMvAra vAMcavA lAgyuM. A avasare tenA pitA tyAM Avye ane tene kahyuM ke-"Aje teM kAMI vepAra karyo ke nahIM? te mane kahe.tyAre pAse rahelA vaNikaputrae hAMsI sahita A pramANe kahyuM ke-"he zreSThI ! tamArA putre Aje moTo vepAra karyo che ke-eka hajAra dInAra ApavAvaDe eka gAthA grahaNa karI che, A vANijya kaLAvaDe te lakSamIne vRddhi pamADaze." tyAre krodha pAmelA zreNIe putrane kahyuM ke-"he duSTa ! tuM ahIMthI jato rahe. zALA zanya sArI paNa cArothI bharelI sArI nathI. " A pramANe apamAnane pAmela dhanada paNa te ja vakhate dukAnathI uThIne te gAthAne arthe vicAra nIkaLI gayo. mAnarUpI dhanavALo te nagaramAMthI nIkaLIne uttara dizAmAM najIka rahelA vanane viSe divasane cheDe (sAMje) prApta thayuM. tyAM teNe sAdhunA citta jevuM gaMbhIra, rasavALuM, svaccha, saddavRtta ane sattvavaDe zobhatuM eka sarovara joyuM. temAM snAna karIne tathA pANI pIne tenI pAse rahelA nyagrodha (vaTa) vRkSanI nIce rAtrine viSe te vRkSanA pAMdaDAnI zavyA upara te sUte. A avasare tyAM dhanuSyane dhAraNa karanAra eka vyAdha (zikArI nara) jaLapAna karavA mATe AvelA vanacara jIvone haNavA mATe AvyA te vakhate kAMIka nidrAne karatA ane ciMtAvALA te zreSThIputre potAnuM aMga kAMIka calAyamAna karyuM tyAre te zuka 1. saravara sArUM geLa, ane sAdhunuM citta sArA AcaraNavALuM. 2. sarovaranA pakSamAM satva eTale prANIo ane sAcitanA pakSamAM satva eTale AtmavIrya. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 30 ] zrI zAMtinAya prabhu caritra. pAMdaDAMthI utpanna thayeleA zabda thayA. tyAre " A keAIka vanacara jIva jAya che" ema dhArIne te lubdhake jema asajjana vANIvarDa hRdayamAM vIMdhe tema tene zaravaDe pagamAM vIMdhyA. pachI vIMdhavA lAyaka pazu vIMdhAyeA ema jANIne vyAdha tenI pAse AnyA. prahArathI pIDA pAmela dhanada paNa te gAthAnA uccAra karatA hatA. te sAMbhaLIne lubdhake vicAryuM ke--" hA ! mUDha cittavALA meM kAika kheda pAmela sUtelA pathikane bANavarDa mAryA. " ema vicArIne else ke--" he bhadra ! ajANatA meM kayA aMgane viSe tane vIMdhyeA che ? " ema kahIne teNe tenA pagamAMthI mANune kheMcI kADhavu. pachI te traNane viSe pATA bAMdhavAnu karatA tene dhanande nivArya, ane peAtAne sthAne jA ema kahIne tene vidAya karyo. tenA traNamAMthI rudhira nIkaLavA lAgyuM ane rAtri vyatIta thai tyAre eka bhAra DapakSI tene marelAnI buddhithI AkAzamAM lai gayA. pachI samudranA madhya dvIpamAM tene mUkIne te tene khAvA mATe taiyAra thayA. te vakhate tene jIvatA jANIne te pakSI UDIne jatA rahyo. pachI dhanada uThIne jeTalAmAM cAtara dizAene jovA lAgyA teTalAmAM tyAM bhayaMkara ane manuSyarahita aTavIne joi. ane te vicAravA lAgyA ke ahe| mAruM nagara kayAM ? ane A bhayaMkara aTavI kayAM ? athavA A citAe karI saryuM. daivanI ciMtA ja khaLavAna che." pachI kSudhA ane tRSAthI pIDA pAmelA DAvAthI phaLanI AzAvarDa tyAM bhramatA teNe paDI gayelA gharanA samUhavALuM eka zUnya nagara joyuM. tathA eka kUvA joIne kAMIka kaSTathI tenu pANI kADhIne ane pIne zarIramAM rahelI tRSAnu nivAraNa karyuM. tathA kadalI( keLa )thI utpanna thayelA phLA( keLAM )vaDe prANayAtrA karIne bhaya pAmevA te te nagarathI paNa dUra gayA. A avasare teja rahita thayele sUrya "huM paNa AvI avasthAne pAmyA che. " ema jANe dhanadane edha karatA hAya tema asta pAmyA. sUrya asta pAmyA tyAre vizeSa jJAnanA abhAvathI prasaratA ajJAnavarDa jema phleza pAme tema jagata adhakAravarDa kaleza pAmyuM. pachI kAi parvatanI pAse kAvarDa agni utpanna karIne tenA tApavaDe ThaMDI rahita thayelA teNe rAtrine nirgamana karI. pachI prabhAtasamaye agninA pradezanI pRthvIne teNe tatkALa suvarNamaya thayelI joi, ane vismaya sahita A pramANe vicAryuM. ke--" avazya A suvarNa dvIpa ja che ke jethI A pRthvI saLagelA agnithI tatkALa suvarNamaya thai. tethI huM suvarNa utpanna karuM, " ema vicArIne teNe IMTonA mATA samUha karyo, te sarve agnivarDa suvarNa rUpa thayA. pachI eka divasa bhamatA teNe keAI patanA nikuMjamAM ( guphAmAM ) ratnAnA samUha joyA. tene te suvarNanI pAse lAkhyA. A pramANe teNe suvarNa ane ratnanA meATA rAzi ( DhagalA ) karyAM. ane ha MmezAM te kadalI vigerenA phaLavaDe prANayAtrA karatA hatA. pachI kAika divasa sudatta nAmanA sAvAha te pradezamAM AvyA. tenA vahANumAM pUrve saMcaya karela jaLa ane iMdhana khUTI 1. vicAravaDa, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : dhanadane prApta thayela pAMca ratna. [ 31 ]. gayA. teNe te dvIpa joIne pitAnA puruSone jaLa tathA iMdhana lAvavA mATe mokalyA. tyAM teoe dhanadane che. teoe pUchayuM ke-"he puruSa! tuM koNa che?" te bolyo ke-"huM vanacara chuM." teoe kahyuM ke-"to tuM amane kaIka jaLanuM sthAna dekhADa." tyAre teNe teone te kUve dekhADyo. teoe paNa te kUvAnI pAse teNe pUrve je saMcita (ekaThuM) karyuM hatuM, te suvarNAdika joyuM ane pUchyuM ke-"A dhana kenuM che?" teNe paNa teone kahyuM ke-"A dhana mAruM che. tethI A dhanane je puruSa mArA sthAne laI jAya, tene Ano ceAthe bhAga ApuM." ema teNe kahyuM tyAre te sArthavAha paNa tyAM Avyo. dhanade tenI praNAmAdika ucita kriyA karI. sArthavAhe tene AliMgana karIne tathA kuzalAdika pUchIne te suvarNa ane ratno laI javAnuM aMgIkAra karyuM. pachI te dhana nokara pAse upaDAvIne pitAnA vahANamAM naMkhAvyuM. dhanade paNa te sarva gaNIne teone soMpyuM. te ghaNuM dhana joIne calAyamAna cittavALA sArthavAhe pitAnA mANasone Adeza karyo ke Ane kUvAmAM nAMkho." tyAre teoe dhanadane kahyuM ke-"he bhadra! tuM kUvAmAMthI jaLane kheMca. ame barAbara jANatA nathI, ane teM to te kheMcavAnuM kAma pUrve karyuM che." tyAre te karavAne udyamI thayelA tene kupA rahita teoe kUvAmAM nAMkhe. kemake arthamAM lubdha thayelA manuSyo baMdhune paNa haNe che, te pachI bIjAnI zI kathA kahevI ? te dhanada te kuvAnI mathe pAMdaDAMvaDe vyApta mekhaLA upara paDyo. tethI bhAgyane lIdhe tene thoDI paNa aMganI pIDA thaI nahIM. pachI te gAthAne vicArato te kUvAnA pArzva bhAgane jevA lAge. eka ThekANe vivara joIne temAM kautakathI te paThe. pachI manahara pagathiyAnI zreNivaDe kAMIka nIce jaIne saraLa mArga vaDe ja jatA ane aneka Azcaya jotA teNe eka devakula joyuM, tathA tenI maLe garuDa upara caDelI, kAMtivALI hAthamAM cakavALI cakezvarI devIne joI. tene namIne moTI bhaktivaDe mastaka upara aMjaLI (be hAtha) joDIne bolanArAomAM zreSTha panade A pramANe vinaMti karI ke-"zrI vRSabhasvAmI jinezvaranI he zAsanadevI! he duSTa ariSTane haraNa karanArI ! ane te stuti karanArane sarva saMpadA karanArI! tuM jaya pAma. he devI! kaSTathI pIDAyelA meM Aje tane joI, te bahu sAruM thayuM. tethI tArA caraNa mAruM zaraNa thAo." tenI bhaktithI harSa pAmelI te bolI ke-"he vatsa! AgaLa gayelA tAruM sarva bhadra (sAruM) thaze. mArI pAse paNa kAMIka mAga." tyAre te be ke-"he devI! puNya rahita prANIone atyaMta durlabha tamAruM darzana thavAthI pRthvI upara zuM prApta nathI thayuM?" pachI te devIe tenA hAthamAM moTA prabhAvavALAM pAMca rano ApyAM, ane teno prabhAva kaho ke "eka ratna saubhAgya karanAruM che, bIjuM lakSamInuM sthAna che, trIjuM tatkALa rogane nAza karanAruM, cothuM viSane nAza karanAruM ane A pAMcamuM ratna Apattine nAza karanAra che." ema kahIne devI adazya thaI gaI. dhanada paNa tyAMthI AgaLa cAle, eka ThekANe saMhiNI nAmanI uttama auSadhi joIne Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 32 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. teNe te grahaNa karI. pachI charIvaDe peAtAnI ja ghAne phADIne temAM te pAMce ratnA nAMkhyAM. pachI traNane sAhiNI mATI auSadhivaDe rUjhavIne AgaLa cAlatA teNe eka pAtAlanagara joyu. temAM 'bhakSya ane ramrAjyavaDe vyAsa tathA AzcaryakAraka gharA ane dukAneAnI zreNi manuSya rahita joi. bIje sthAne mArIe, daravAjA ane mATA prAkAravarka zeAlatA meTA rAjamahela teNe joyA. kautukathI temAM praveza karIne te sAtamI bhUmikAe (mALe) gayA. tyAM rUpavaDe devAMganAne jItanArI eka mALA(kanyA)ne dekhI. teNIne joIne vismaya pAmelA ane tenI vAta jANavAnI IcchAvALA tene te kanyAe kahyuM ke--" he bhadra ! tu kayA sthAnathI Avye che ? huM bhadra! ahIM AvelA tArA prANanA saMzaya varte che. tethI zIghrapaNe khIje ThekANe jatA rahe, ke jethI tAruM kuzaLa thAya. " tyAre dhanada elyA ke-- "he muzru ! tuM udvega na kara, mane tuM kahe, ke A nagara kayuM che ? athavA te janarahita kema che ? ane tu kANu che ? " tyAre tenA dhairya ane rUpavaDe vismaya pAmelI te pharIthI khelI ke" huM suMdara ! jo tane kautuka hAya, aa tuM tenu kAraNa sAMbhaLa. A bharatakSetramAM zrItilaka nAmanuM ramaNIya nagara che. temAM mahedrarAja nAme rAjA mArA pitA hatA. kAi divasa khIjA rAjAonI sAthe yuddha karatA tenI pAse keAi vyaMtare AvIne sneha sahita tene kahyuM, ke--" tuM pUrva bhavanA mArA mitra che. tethI tu kahe, huM zuM karU ? " tyAre te ekScA--" tu mane sahAya kara, mArA zatruonA nAza kara. vyaMtara paNa khelyA ke-- " he mitra ! A zatrue mArAthI haNI zakAya tema nathI, kemake mArAthI adhika (meTA) vyaMtarAvarDa A adhiSThita thayA che. paraMtu huM sahAya karuM ema kahIne teNe puranA leAkeA sahita ane parivAra sahita mArA pitAne zIvrapaNe ahIM ANye. ane teNe pAtAlapura nAmanuM nagara vasALyuM. huM suMdara ! tenA praveza ane ni`ma eka kUvAvaDe ja che. te kUvAnI paNa rakSAne mATe bIjuM nagara banAvyuM. tethI vahANeAvaDe karIne ahIM vividha vastuonu Avavu thAya che. A pramANe keTalAka kALa gayA pachI kAika divasa kAi rAkSasa kUvAnA pravezanA pagathImAMnI zreNIne bhAMgIne ahIM Avye. mAMsamAM lubdha thayelA te duSTAtmA mANasAne khAvA lAgyA. ane keTalAka divaseA pachI teNe A nagara manuSya rahita karyuM. bahAranA nagaranA leAkeAne paNa teNe mAravAnA AraMbha karyAM tyAre te leAkeA vahANumAM caDIne bIje kAI ThekANe gayA. A pramANe teNe A banne nagara zUnya karyA, paraMtu mane paraNavA mATe te duSTAtmAe eka mAru ja rakSaNa karyuM. AjanA divasathI vyatIta thayelA sAtamA divase te mArI pAse A pramANe elye ke" he bhadrA ! huM pracaMDa rAkSasa chuM. manuSyanA mAMsamAM lubdha thayelA me ahIM AvIne nagaranA sarva leAkeAne mArI nAMkhyA che, paraMtu kAraNane lIdhe eka tAruM ja rakSaNa karyuM che. te e ke AjathI sAtame divase "" "" 1. dhAnya, 2. vAsaNa, 3. sArI bhUDhivALI. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : devadattanuM dhanadane kUvAmAMthI bahAra kADhavuM ane samudramAM nAMkhavuM. [33]. zubha grahoe joyeluM lagna che. te divase huM tane paraNIza, ane tane mArI behinI (bhAryA) karIza. tethI Aje sAtamo divasa che, tene AvavAnA A samaya che. eTalAmAM te ahIM na Ave, teTalAmAM suMdara AkRtivALA! tuM jato rahe." tyAre dhanada be ke-"ke mugdhA! tuM bhaya na pAma. hamaNAM sAMbhaLa. potAnA pApavaDe ja haNAyelo A (te) mArA hAthathI ja maraze." tyAre te bolI ke "te tenA mRtyuno samaya huM tane kahuM. vidyAnI pUjAnA samaye tAre tene mAravo, kemake te samaye te Ubho thato nathI, ane bolatuM nathI. te vakhate tAre mArA pitAnuM A kharza grahaNa karavuM." te vakhate te rAkSasa manuSyanuM zaba hAthamAM laIne tyAM Avyo ane AgaLa(nukha) dhanadane joIne hAMsI sahita A pramANe be ke-"aho! Azcarya che ke-Aje mAruM bhakSya pitAnI jAte ja AvyuM." ema kahIne avajJAvaDe ja teNe te zabane tajI dIdhuM. pachI jeTalAmAM te vidyAnI pUjA karavA pravaryo tyAre te dhanade tene A pramANe kahyuM ke "are! hamaNAM huM khaDjhane kheMcIne tane haIza." pachI avajJAthI hasatAM teNe vidyAnI pUjA karI. pachI te dhanade khaggavaDe tatkALa tenuM mastaka pRthvI para pADIne tene mArI nAMkhyo. pachI rAkSase ja karelI vivAhanI sAmagrIvaDe te dhanada rUpavaDe yukta te tilakasuMdarI nAmanI kanyAne paraNa. teNInI sAthe keTalAka divasa bhega bheLavIne tyAra pachI tene ane sAra tune grahaNa karIne te ja kUvAne viSe te AvyA. pharIthI pAchA vaLIne teNe mananI priya vastu ANu ane mArgamAM pharIthI cakezvarI devIne bhaktipUrvaka vAMdI. te vakhate te dviIpanI pAse koIka vahANuM AvyuM temAMthI mANase pANIne mATe te kUvA pAse AvyA. teoe temAM deraDuM nAMkhyuM. tene pakaDIne dhanada be ke-"he puNyazALI puruSa ! A kUvAmAM huM paDelo chuM, tethI mane tame ugAro (bahAra kADho." teoe te vAta tarata ja devadatta nAmanA sArthavAhane kahI tyAre kautukathI bharapUra manavALe te paNa tyAM AvyuM. pachI deraDAvaDe mAMcIne bAMdhIne te mAMcI kUvAmAM nAMkhI. tenA upara caDIne dhanada kUvAnI bahAra nIkaLe. suMdara AkAravALA ane vastra tathA AbharaNathI bhUSita tene joIne atyaMta vismaya pAmelA sArthavAhe gauravathI tene pUchayuM, ke-"he bhadra! tuM koNa che? athavA A kUvAmAM tuM kema paDyo?" te bolyo ke-"he sArthapati ! mArI bhAryA paNa AmAM paDelI che. tathA devatAe ApelI amArI ratnAdi bIjI vastu paNa che, te bahAra kADhIne pachI mArI sarva zuddhi (vAta) huM tane kahIza." tyAre "bhale, ema kara." ema tenA vaDe kahevAyelA teNe paNa te prakAre karyuM. te vakhate tilakasuMdarIne joIne te sAthe pati Azcarya pAmyuM. pharIthI paNa tenA vaDe pUchAyela dhanada paNa A pramANe bolyo ke-"he sArthavAha! A bharatakSetramAM rahenAre jAtivaDe vaNika chuM. priyA sahita huM vahANavaDe kaTAha dvIpa tarapha cAlyA 1. saraLa-bheALI, Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - [ 34 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. hate. ane samudramAM vahANa bhAMgI gayuM, tethI priyA sahita ahIM AvyuM. pANI levAmAM AkuLa thayelI mArI priyA A kUvAmAM paDI tyAre huM paNa paDyo, ke jethI A bhavamAM AnI sAthe neha baMdhAyela che. ame jaLanI aMdara paDyA nahIM, paraMtu bhAgyane lIdhe tenA kAMThe paDyA. temAM tuSTamAna thayelI jaLadevIe mane rane ApyAM, ane te devIe A pramANe kahyuM ke-"ahIM vahANuM Avaze. tenA upara caDIne he bhadra! tuM pitAne sthAne khuzIthI jaje. he sArthavAha! meM tamane A mArI vAta kahI. tuM paNa pitAnI (tArI) vAta kahe, ke jethI mitrAmAM vRddhi pAme." tyAre te be ke-"ahe! devadatta nAmane huM paNa bharatakSetrathI kaTAha dvIpe gaye hatuM, ane have ghara tarapha cAle chuM; tethI he bhadra! tuM paNa Ava ke jethI ApaNe sAthe ja jaIe. mArA vahANane viSe vastune tathA priyAne AropaNa kara (rAkha)." dhanada paNa be ke-"he sAthe pati! ema kara. jethI ghera gayelA huM A vastune chaThTho bhAga tane ApIza." tyAre "asAra dhanavaDe zuM che? tuM ja mAre gaurava karavA lAyaka che." ema bolatA sArthavAhe pitAnA vahANamAM te vastu ApaNu karI. pachI mArgamAM ja te durAtmA sArthavAhanuM citta te strIne tathA dhanane joIne calAyamAna thayuM. pachI rAtrine viSe purISanA vyutsargane nimitte mAMcI upara rahelA te dhanadane sArthavAha moTA samudramAM nAMkhe. gheDIvAra pachI teNe kahyuM ke-"zarIraciMtanane mATe gayela dhanada jethI karIne haju sudhI AvyuM nathI, tethI karIne te jarUra samudramAM paDyo haze." pachI kapaTathI A sArthavAha pitAnA mANaso sAthe cirakALa sudhI zodha karavA lAgyo. pachI tenI priyAne priya vacanavaDe AzvAsana ApavA lAgyA. pachI koIka divase teNe te tilakasuMdarIne kahyuM ke-"he bhadrA! tAro pati marI gayela che, tethI te pApa rahita! tuM mArI patnI thA." te sAMbhaLIne buddhizALI teNue ema vicAryuM ke-"mArA aMgamAM lubdha thayelA ANe jarUra mArA patine mArI nAMkhe che. A baLAtkArathI paNa mArA zIlano baMza(nAza) karaze, tethI ahIM kAMIka uttara ApIne kALakSepa karavo yogya che." A pramANe vicArIne te bolI ke-"nagarane tuM prApta thaIza tyAre rAjAnI anujJA laIne huM tArI bhAryA thaIza." teNe paNa harSa pAmIne vacana aMgIkAra karyuM, ane e vicAra karyo ke-"huM dhana ApavAvaDe rAjAne prasanna karIne icchita kArya karIza." A tarapha teNe jaLamAM nAMkhela te dhanada pUrve bhAMgelA vahANanA eka kakaDAne (pATiyAne) vidhinA vazathI pAme. tene chAtIvaDe gADha AliMgana karIne taravaDe bha pAmate (uchaLata) te pAMca divase pitAnA nagaranI pAsenA kAMThe prApta thaye. aMta:karaNamAM harSa pAmIne UMcuM mukha karIne daSTivaDe pitAnA nagarane jotA tene pATiyA 1, ThallAnAM tyAgane kAraNe. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : sudatta ane dhanadane melApa khate rAjAe jANela dhananuM satya svarUpa [ 35 ] sahita ja eka 'mATeA matsya gaLI gayA. pachI naraka jevA matsyanA uttaramAM paDelA te vicAra karavA lAgyA ke-"huM jIva! devanA DhoSavaDe tuM A sthitine pAmyA che. tethI gAthAnuM ciMtavana kara. athavA teA pUrvabhave AcaraNa karelA kAi paNa karmanA doSavarDa jINuM vADane viSe chidranI jema mAre viSe ja du:kha paDe che. " e pramANe vicArIne teNe Apattinu' nivAraNa karanAra maNinuM smaraNa karyuM. tenA prabhAvathI te matsyane dhIvarAe( macchImArIe ) tyAM pakaDyA. tenA phATelA udaramAM tene jocA, tethI vismaya pAmelA teee tene pANIvaDe dhAye, ane rAjAne te vAta kahI. manamAM vismaya pAmelA rAjAe pazu tene peAtAnI pAse aNuAvIne pUchyuM ke "huM bhadra ! tane A aghaTita chuM thayuM ? are ! tuM kANu che ? athavA matsyanA udaramAM tuM kema paDyA ? te vAta tuM mane satya kahe. mane mADhu kautuka thayuM che. " tyAre dhanada paNa khelyuM. ke--" prathama tA mane Nika jAtinA jANeA. he prabhu! vahANu bhAMgavAthI tenA pATiyAne pAmIne huM ahIM AvyeA. nagarane jotAM mane matsya gaLI gayA. te matsyane dhIvarAe grahaNa karyAM, ane tenu udara phADyuM. tenI madhye mane joyA. tethI vismaya pAmelA te mane tamArI pAse lAvyA che. he rAjA ! A mArA vRttAMta che." tyAre rAjAe tene suvarNa dhAyelA pANIvaDe snAna karAvyu' ane matsyAdara nAma pADIne pAtAnI pAse rAkhyA. te rAjAe tenI prArthanAthI tene sthagIdhara( chaDIdAra ) karyA. e pramANe peAtAnA svarUpane nahIM jaNAvatA te divasene nirgamana karavA lAgyuM. pachI kAIka divasa pUrve tenA apakAra karanAra sudatta sAvArha vAyue preraNA karelA vahANuvaDe tyAM AvyA. te paNa prAbhUta(leTa ) grahaNa karIne pratIhAranA nivedana karavAthI rAjAnI pAse AvyeA. ane namaskAra karIne beThA. rAjAe paNa te vaNikanI sAthe pAte priya AlApa karyo, ane sthagIdharanA hAthavaDe tene tAMbUla apAvyuM. tyAre tene oLakhIne teNe tenI sanmukha thaIne tene te tAMbUla ApyuM. sudatte paNa dhanadane ALakhyA, paraMtu aghaTitapaNAne lIdhe kAMi sa`dehamAM tatpara thayelA tene rAjAe kahyu', ke--"tAre adhuM dANa ApavuM." tyAre "tamArA mATo prasAda mane thayeA." ema AvIne te peAtAnA sthAne gayA. pachI kAIka divase te nagaramAM vasanArA kAika bhadra puruSane teNe pUchyuM, ke--"huM bhadra! rAjAnA A sthagIdhara zuM krame karIne AvelA che?" tyAre teNe paNa tenu svarUpa yathA kahyuM. A avasare te rAjAne mAnItA gItati nAmanA mAtaga( caMDALa) te sAvAhanI pAse AvyA. tyAM peAtAnA parivAra sahita te gAyana karavA lAgyA. sAvAha paNa tenA gItanI meATI kaLAvaDe khuza thayeA. tene dAnavarDa satASa pamADIne tene kahyuM ke--"huM mAtaMga! jo tuM mAruM kArya sAthe tA huM tane ghaNuM dhana ApuM." te maLyeA--"huM sarva sAdhIza. mane sphuTapaNe tuM kahe. jene rAjA vaza che, tevA mAre duSkara zuM che ? " sArthavAha elseA--" tA tAre rAjAne ekAMtamAM A pramANe kahevu ke A matsyAdara mArA adhu che, '' tyAre teNe te kArya aMgIkAra karyuM. eTale Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 36 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. prasanna manavALA te buddhimAne tene suvarNanI iMTanA cAra saMghATa(saMpuTa) ApyA. pachI te rAjAnI pAse gayo. sabhAmAM beThelA tenI pAse mAtaMga paNa AvIne gAvA lAgyo. te gItathI raMjita thayelA rAjAe sthagIdharane kahyuM ke -"he sthagIdhara ! A zreSTha gAMdharvane tuM tAMbUla A5" tyAre tAMbUla detA tenA kaMTha pakaDI bheTIne kahyuM ke "he bhAI! ghaNe kALe tane je." ema bolate te rovA lAge. "A zuM ?" ema rAjAe pUchatAM te sArI buddhivALo matsyodara hRdayamAM upAyane vicArIne bolyo ke-"he deva ! ANe satya kahyuM che. A nagaramAM pahelAM amArA baMne pitA mAtaMga meTa gAyaka hate, tethI te rAjAnI prItinuM pAtra hato. tene be bhAryA hatI, he prabhu! te benA ame be putro thayA. mArI mAtA tene kAMIka aniSTa hatI, tethI huM paNa mArA pitAne aniSTa hatuM. te adIrghadazI mArA pitAe mArI jaMghAmAM pAMca rane nAMkhyAM, ane tene bahAra rUjha. tathA mane kahyuM ke -"he vatsa! vipattimAM AnuM bhakSaNa karaje." tathA teNe AnA aMgane viSe ghaNAM ratno nAMkhyAM." ema kahIne rAjAne vizvAsa upajAvavA mATe zreSTha buddhimAna te dhanade pitAnI jAMgha phADIne te teno dekhADyAM. tyAre rAjAnA AdezathI sIpAio gItaratine bAMdhIne vidAravA lAgyA. tyAre ati dInavANuvALe te A pramANe bole, ke-"he svAmI ! A mAro bhAI nathI, paraMtu te pApI sArthavAha mane dhana ApIne mArI pAse A niMdya karma karAvyuM che. he deva! je mArI vANI vaDe tamane pratIti vizvAsa) na thatI hoya, to mAre gherathI te suvarNanA saMghATa maMgAvo." tyAre rAjAe paNa madaranA mukha tarapha joyuM. tyAre teNe paNa rAjAne kahyuM ke-"he prabhu! A paNa satya che." pharIthI rAjAe kahyuM ke-"he matsyodara! paramArtha(satya)ne jaNAva, kemake A sarva moTuM AzcaryakAraka che." tyAre te be ke-"he rAjA ! A vaNikanA vahANa viSe mArA savA AThaso suvarNanA saMghATa che. tathA kAMtivALA paMdara hajAra rana che. A sarva jANune he pRthvInA svAmI ! je karavA lAyaka hoya te karo. vaLI ahIM A abhijJAna che ke, te sarve saMpuTo oLakhavA mATe meM pitAnA(mArA) nAmathI aMkita karyA che. pachI rAjAe tene tenuM nAma pUchayuM tyAre teNe te pitAnuM nAma (dhanada ) kahyuM. pachI rAjAe te mAtaMganA gherathI te saMghATa maMgAvyA. pachI be bhAga karIne tenI aMdara te dhanada nAma joIne tatkALa te mAtaMga ane vaNika upara krodha karyo. pachI rAjAvaDe haNatA te banene matsyodare ja mUkAvyA. ane pachI te dhanada kalyANajaLavaDe racanAna karIne pavitra thaze. te vaNika pAsethI ane mAtaMga pAsethI paNa pitAnI vastu laIne temanuM ucita karIne te dhanada dhanada(kubera bhaMDArI deva) jevo thA. pachI rAjAe pharIthI pUchelA teNe pitAnI sAcI kathA kahI ke-"he deva! huM A gAmamAM 1 lAMbo vicAra nahIM karanAra. 2 nizAnI-ciha. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : dhanadate punaH maLelI peAtAnI priyA te vastuo. [ 37 ] rahenArA zreNInA putra chuM. meM eka gAthAne hajAra dInAravarDa peAtAne AdhIna karI hatI, tethI mArA pitAe mane kADhI mUkyA. pachI huM dezAMtara gayA." ityAdi samagra vArtA kahIne teNe rAjAne kahyuM ke--" he deva ! hajI paNa mane kAinI pAse pragaTa karavA ja nahIM, kemake mArA vittanuM ane bhAryAnuM haraNa karanAra bIjo sArthavAha paNa jo ahIM Ave, te he prabhu! sAruM' thAya. '" pachI kAika divasa sAOvAha devadatta pazu tyAM ALye, ane tilakasuMdarI sahita te rAjAnI pAse ANye. ratnanA samUha bheTa karIne beThA. A matsyeAdare kahelA vaNika che. " ema rAjAe jANyu. te vakhate matsyAdara paNa tene tathA tilakasuMdarIne joine temanA abhiprAya jANavAnI icchAthI gupta aMgavALA thayA. pachI sabhrama sahita rAjAe sA vAhane kahyuM ke--" huM bhadra ! tuM kyAMthI Avye ane A zreSTha khAlikA kANu che ? " tyAre te melyA ke--" huM kaTAhu nAmanA dvIpathI ahIM AvyeA huM, tathA samudranA aMta pamAM mane A ekalI prApta thai che. sArAM vajra, AhAra, tAMbUla ane alakAravaDe satkAra karelI paNa A he rAjA ! tamArI anumativaDe ja mArI bhAryA thavAnI che. '" rAjAe kahyuM ke "huM suzru! zuM A vara tane ruce che? ke A kAmI puruSa maLAtkArathI tArI sAthe ramavA Icche che? " te melI" A pApInu nAma krANu grahaNa kare? ke jeNe guNarUpI ratnanA nidhAnarUpa mArA patine samudramAM nAMkhyA. AnAvaDe prArthanA karAyelI meM hai svAmI! tene A uttara ApyA, 3-rAjAe ApelI huM tArI priyA thaIza. A pramANe rakSaNa rahita meM AnAthI mArA zILanuM rakSaNa karyuM che. have tA huM saLagatA agnimAM praveza karIza. strIone bhartAnA saMgamAM agni avazya sAkSI hAya che. tenA virahamAM te strIonuM te ja zaraNu cAgya che. " tyAre rAjAe tene A pramANe kahyuM, ke tuM mRtyunuM sAhasa na kara, kemake huM tArA paraNelA patine dekhADIza. " te elI ke " huM nareMdra ! tamAre hAMsI karavI ceAgya nathI. te mArA pati kayAM che, ke jene agAdha samudramAM nAMkhyA che. " tyAra pachI tAMkhela devA mATe dhanadane uThADIne rAjAe kahyu ke "he bhadrA ! A tArA bhartAne dRSTivare jo," tene joine tathA eALakhIne paNa tenA samAgamane( AvavAnA), asa'bhava karatI jeTalAmAM hajI sudhI tevA hunA prakane dhAraNa karatI nathI, teTalAmAM dhanada elyeA ke-" he deva ! AnA pati pragaTa che, ke je kAipaNa ThekANethI akasmAta zUnya gRhamAM rahelI AnI pAse mAnyA hatA, ANe ja jene rAkSasanA ghAta karanAra marga ApyuM hatuM, jeNe rAkSasa haNyA hatA, ane je anurAgavALI Ane paraNyA hatA. " ityAdi sarva vRttAMta mULathI ArabhIne kahyo tyAre sUryanA prakAzamAM kamalinInI jema te tatkALa vikavara mukhavALI thaI. pachI rAjAnI AjJAthI kIthI te matcAdaranI patnI thai. pachI rAjAvarDa marAvAtA sA vAhane te dhanade ja mUkAvyA. bIjAnI sarakhAmaNImAM na Ave tevI sa alaMkArAdika te vastu vaNike ANI ane rAjAne dekhADI. pachI kAika divasa bIjA kArya karIne te Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 38 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra dhanada rAjAnI AjJA laIne moTA parivAravaTe pitAne ghera gaye. tyAM "A rAjAne mAnya che" ema jANIne tene Asana ApavA vigere svAgata kriyA karIne udAra buddhivALo 2sAra paNa A pramANe be, ke-"huM dhanya chuM, ke jene ghera rAjAne valabha tuM AvyA. jenAvaDe tAre prajana hoya, te vastune tuM kahe. mAruM sarva tAruM ja che." dhanada paNa bolyo ke-"he pitA! je tame kahe che, te satya che. paraMtu moTA kAraNane lIdhe huM tamane kAMIka pUchuM chuM, ke-"tamAro dhanada nAmane je putra hatA, te hamaNAM kayAM che? tenI zuddhi tame jANe che ke keIpaNa ThekANe te che ke nathI?" A pramANe abhiprAyavALuM tenuM vacana sAMbhaLIne tathA putranA AkAravALA tene joIne vitarka sahita te zreNIe putrane vRttAMta ko, ke-"mArA putra hajAra dInAravaDe eka gAthA grahaNa karI. tene mATe meM tene kaThora vacana kahyuM. tyAre abhimAnanA vazathI gharamAMthI nIkaLIne te keIpaNa ThekANe game che. tenA javAne ghaNe kALa thayo che, tenI zuddhi huM jANato nathI. paraMtu AkRtivaDe ane vacanavaDe huM ema mAnuM chuM, ke te ja tuM che. ane tuM tArA AmAne gama karato hoya to aho! zaMkA karuM kemake A pRthvItaLa upara sarakhA leAko ghaNA dekhAya che. tethI te paNa mArA putranI jevo hoIza.(dekhAya che.)" dhanade kahyuM-"he pitA! te ja huM tamAro putra chuM." tyAre tenA jamaNA caraNamAM cihna joIne te zreSThIe paNa tene tra jAye. te dhanada pitAnA pagane namyo. teNe paNa tene gADha AliMgana karyuM. tathA harSanA azrunA pUravaDe pUrNa netravALe te gadagada svare be , ke-"he putra! ahIM AvyA chatAM paNa teM tArA AtmAne kema gupta rAkhyo cirakALe maLelA mAtApitAne viSe zuM tArI utkaMThA na hoya ? he vatsa ! ATale kALa tuM kyAM rahyo ? dezAMtaramAM gayelA te duHkha ke sukha zuM bhagavyuM ? " tyAre athuvaDe pUrNa netravALA dhanade paNa saMkSepathI pitAnI kathA mAtApitAne nivedana karI, tathA te bannene khamAvyA. ane A pramANe te be ke-"he pitA ! mane rAjA pAsethI mUkA, ke jethI huM ane tamArI vadhu pitAnA ghera AvIe." tyAre teNe rAjakuLamAM jaIne te kAma karyuM, tathA putranI sAthe rAjAne paNa teNe AmaMtraNa karyuM. pachI priyA sahita gajendra upara caDelo ane rAjAvaDe anusarAte te dhanada pitAne ghera AvyA. putra dezAMtaramAMthI Ave ane rAjA piotAne ghera Avyo tethI harSa pAmelA te zreSThIe uttama mahotsava pravartAvyo(karyo). A avasare rAjAnA utsargamAM rahelA rAjAne putra potAnI krIDAvaDe manane saMtoSa utpanna karato jeTalAmAM rahyo che, teTalAmAM kaI mALIe pitAnA kaMDiyAmAMthI puSpa laIne rAjAne ApyAM. ane te pu rAjaputra grahaNa karyo. te puSyanI aMdara rahela nA(jhI) rAja sarpa nAsikAnA agra bhAge suMghatA evA te rAjaputrane Do. tethI teNe pikAra karyo. rAjA paNa puSpanI madhye rahelA te sapane joI atyaMta duHkhI thayo, tethI teNe gADikane kahyuM ke-"he bhadra ! A putrane tuM vedanA rahita kara." tyAre Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva : dhanade maNiprabhAvathI rAjaputranuM kareluM jhera nivAraNa. [ 39 ] te melyA ke-" sarva sarvAMnA zizamaNi( mugaTa )rUpa A rAjasa che, tethI amAre ahIM maMtra kriyA karavA lAyaka che. " tyAre cakrezvarIe ApelA maNuinA jaLavaDe dhanade tene tatkALa viSa rahita karyuM ane rAjA harSa pAmyA. pachI dhanadanuM sanmAna karIne peAtAne ghera AvIne rAjAe janmanI jema putranuM varSopana karAvyuM. pachI te rAjAnA putra anukrame yauvanavayane pAmyA, tyAre kAika divasa hAthI upara caDIne rAjavATikA mATe nIkaLyeA. nagaranI zeAbhAne jotAM zararAjAnI putrI zraSaNA nAmanI maneAhara kanyAne joI. utkaTa rUpavALI teNIne joine kumAra kAmadevathI pIDita thayA, ane te kanyA tene joine kAMI paNa prItivALI na thai. ghera prApta thayelA kumAra teNInA virahathI aratine pAmyA. ane tenA mitrAe te abhiprAya rAjAne nivedana karyA. tyAre rAjAe Adeza karelA eka matroe zUra rAjA pAse jaine kumArane mATe te zrISeNA nAmanI zreSTha kanyAnI mAgaNI karI. tyAre meATA anugrahane mAnatA te rAjAe jeTalAmAM maMtrInuM ati gaurava karyuM, teTalAmAM te khAlikA elI, ke" huM pitA! jo tame mane tene Apaze, te huM avazya AtmahatyA karIza." te sAMbhaLIne te rAjA kheda pAmyA, ane teNe maMtrIne kahyuM ke 66 prathama teA tame rAjA pAse jAe. A kanyAne samajAvIne pachI huM tamane kahevarAvIza... " pachI maMtrIe jaine te vAta rAjAne kahI. zUra rAjAe paNa kanyAne kahyuM, paraMtu te zrISeNA tA patine icchatI ja nathI. pachI teNe te vAta rAjAne kahI. rAjAe paNa te vAta putrane kahI. te putra atyaMta kAmAtura thayeA. A avasare te dhanada rAjAnI pAse AvyA, ane A pramANe pUchyuM ke--"he mahArAjA ! tame ci MtAtura kema che ? " rAjAe paNa putranI avasthAnuM svarUpa kahyuM. te sAMbhaLIne zreSThIputre kahyuM ke" huM rAjA ! viSAde karIne sa`, cakrezvarI devIe ApelA rmANunA mahAtmyathI A kAryane huM kSaNavAramAM sAdhIza. " ema kahIne te maNine lAvyo, ane kumArane te ApyAM. te kumAre paNa dhanade kahela vidhivaDe tenI ArAdhanA karI, tethI te maNui tenA upara tumAna thayeA. tyAre te zUra rAjAnI putrIe te rAjaputra upara prItine dhAraNa karI; ane te vAta samIpe rahelI snehI sakhIne jaNAvI. teNIe tenA pitAne te vAta kahI. teNe paNa jaine rAjAne kahI, rAjAe paNa putrane kahI, tyAre te svastha thayA. pachI jyAti:zAstrane jANanArane kheAlAvIne rAjAe vivAhanA uttama divasa pUchyo. tyAre teNe tene bIje divase ja zubhamuhUtta kahyuM. doSarahita ane zubha graheAe dekhelA te lagna(muhUtta)ne viSe te bannene sArAM zakunAvarDa utsAhabharelA vivAha thayA. te kumAra tenI sAthe vilAsasukha bhogavavA lAgyA. pachI kAika divasa rAjAne mastakane viSe ugra zUlanA vyathA thai. vaidyone du:sAdhya tenI te pIDAne rAgApahArI nAmanA sArA maNinA prabhAvathI dhanande paNu zamAvI dIdhI. tyAre rAjAe vicAyuM. ke--" ahA ! guNurUpI ratnAnA meTA samudrazya AnA jevA bIjo kAI paNa puruSa A pRthvItaLa upara nathI. mArA kAI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 40 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, paNa bhAgyanA udayathI A mAre mitra thayeA che. " ema vicArIne te sadA tene potAnA putrathI paNa adhika mAnavA lAgyA. tyAra pachI kAika divasa cAra jJAnane dhAraNa karanArA ane e pagavaDe pRthvIne pavitra karanAra zIladhara nAmanA sUri te nagaramAM AvyA. tene vaMdanA karavA mATe sarva nagaranA leAkeA bhaktithI gayA. tene joine te vRttAMta jANIne rathamAM beThelA dhanada paNu gayeA. sarve mANasA tene namaskAra karIne ceAgya sthAne beThA tyAre te zIladhara sUrie dharma dezanA ApI ke--" A saMsAramAM jIvAne dharma vinA sukha nathI, tethI huM bhaLye ! pramAdanA tyAga karIne tame dharmane viSe Adara karI. dhane karanAra je jIva vaccevacce manavarDa paNa tene jo kakata kare, teA te jIva mahaNAkanI jema duHkhamizrita sukhane pAme, " tyAre dhanade pUchyuM ke--"he bhagavAna ! A maheNAka nAmaneA kANu che? teNe dharma karatA chatAM paNa kevI rIte tene kalaMkita karyAM? " tyAre sUri melyA ke--" A bharatakSetramAM ratnapura nAmanA nagaramAM meATA dhanavALA zubhadatta nAmanA zreSThI rahetA hateA. tene vasuMdharA nAmanI bhAryA hatI, ane mahAka nAmanA temane putra hatA. tene paNa sAmazrI nAmanI bhAryA hatI. kAika divase te maheNAka ratha upara caDIne ujANImAM gayeA. tyAM udyAnane viSe mATe vistAravALA maMDapa racceA. tyAM mitrAnI sAthe IcchA pramANe khAdya, bhAya, lehya ane peya e bhedavaDe cAra prakAranA zreSTha AhAranu teNe bhAjana karyuM. pachI sugaMdhI vastuvALuM zreSTha tAMkhala laIne tathA STine AnaMda karanAra tArakane kSaNavAra joine ghaNAM vRkSAvaDe vyAsa ane phaLapuSpanI RddhivaDe vyAsa udyAnane jotA teNe eka mahAmunine joyA. mitrAthI prerA celA teNe te tapeAdhanane vAMdyA. teNe paNa dhyAnane tajIne tene dharma lAbhane AzIrvAda ApyA. tenI dhadezanA sAMbhaLIne pratiSedha pAmIne zuddha buddhivALA teNe tenI pAse samyaktva mULavALA gRhI dharma aMgIkAra karyo. pharIthI sAdhune namaskAra karIne te peAtAne ghera gayA. pachI peAtAnA dravyavas teNe mATuM jinAlaya karAvyuM. pachI teNe vicAryuM ke-- " dharmanA rasathI adhika parAdhInapaNAe karIne meM ghaNAM dravyanA vyaya kema karyA ? ' A pramANe teNe keTalAka divasa utsAharahita thaine tyAra pachI leAkeAnA AgrahathI jinapratimAne paNu karAvI. ane zveta bhikSu| pAse tenI pratiSThA karAvI, jIvahiMsAnu nivAraNa karyuM ane ucitatA pramANe dAna ApyuM. pharIthI teNe vicAryuM` ke--"ahA ! dharmane viSe meM ghaNAM dravyanA vyaya karyo. upArjana karelAM dhananA ceAthA bhAga ja ahIM yeAgya che. Anu' phaLa thaze ke nahIM? ema mane sadaiha thAya che. ane zAstrane viSe tA thADA vyayanu pathru mATuM phaLa sabhaLAya che. " A pramANe saMzaya karatA chatAM paNa te pUjArdika sat(dharma) kriyA karatA hatA. ane kAika divasa peAtAne ghera AvelA e tapAdhanane (sAdhune) joyA. tyAre teNe pote ja UThIne zubha AhAravaDe temane pratilAbha ApyA. pachI te banne gayA tyAre teNe "huM dhanya chuM. " ema vicAra karyAM. have kAika divasa rAtrimAM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo prastAva-zubhAzubha bhAvanuM phaLa. [ 41 ] nidrAne kSaya thaye te vakhate teNe pharIthI vicAra karyo ke -"apratyakSa phaLavALe dharma karavAthI ahIM zuM che?" pachI kaIka divasa be munione maLavaDe malina joIne teNe A pramANe vicAryuM ke-"aho ! A malina sAdhune dhikkAra che. je A maharSioe nirmaLa veSane dhAraNa karyo hota to jainadharmane zuM dUSaNa thAta? athavA are ! meM duSTa vicAra karyo, kemake saMyamavaDe je nirmaLa uttama munio AvA prakAranA hoya che." A pramANe teNe zubha bhAvavaDe zubha karma upArjana karyuM, ane AMtaraAMtare azubha bhAvavaDe azubha karma upArjana karyuM. pachI AyuSyane kSaya thayo tyAre te marIne bhuvanapati deva thayA. tyAMthI cavIne tuM dhanada nAme utpanna thayo che. te bhavamAM te dharma karIne AMtarAmAM je dUSita karyo che, tethI ahIM te pragaTa rIte duHkhathI mizra sukha prApta karyA che." te sAMbhaLIne dhanada kSaNavAra mUccha pAmIne pRthvI upara paDyo, ane jAtismaraNavaDe potAnA pUrvabhavane bhAva(vRttAMta) je. ane be ke-"he prabhu! tame je kahyuM, te satya che. tethI have baMdhuonI anumati laIne huM anagArapaNA(cAritrane) grahaNa karIza." ema kahIne ghera jaIne mAtApitAne A pramANe kahyuM ke-"he mAtA ! he pitA! tame mane dIkSA levA rajA Apo." tyAre te banee niSedha karyA chatAM paNa eTalAmAM te virAma na pApe, teTalAmAM te bane bolyA ke-"ame paNa tArI sAthe dIkSA lezuM" pachI te rAjA pAse gayA, ane pitAne abhiprAya teNe jaNAvyuM. tyAre te paNa be ke-" paNa tArI sAthe ja vrata grahaNa karIza." tyAre dhanada be ke-"gRhasthAzramamAM tame mArA svAmI hatA, yatipaNAmAM paNa tame svAmI thaze. tethI A saMyege mane priya che." pachI rAjAe potAnA putra kanakaprabhane rAjya upara sthApana karyo, ane dhanadanA putra dhanAvahane zreSThIne sthAne sthApana karyo. tyAra pachI rAjA, mAtA, pitA ane bhAryAnI sAthe gurunI pAse pravajyA grahaNa karI. be prakAranI zikSA grahaNa karIne tathA vividha prakAranA tapa karIne aMte marIne te sarve pUNyAtmA svargamAM gayA. tyAMthI cavIne mahAvidehakSetrane viSe manuSyapaNuM pAmIne tathA cAritrane grahaNa karIne te sarva mokSapadane pAmyA. che Iti matsyodara(dhanada)nI kathA. he vidyAdhara rAjA ! A dhanadanI kathA sAMbhaLIne tAre niraMtara dharma karo. ema te munie kahyuM te sAMbhaLIne te amitateja rAjA gurunI AjJAne marataka upara dhAraNa karato UThIne pharIthI paNa te zreSTha be munionA caraNane namyo. pachI tapanA mAhAbhyane pAmelA te bane cAraNa muni AkAzamAM UDIne Icchita sthAne gayA. pachI zrI vijaya narezvara ane amitateja becarezvara te bane dharmamAM tatpara thaIne kALa nigamana karavA lAgyA. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 42 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. bhAgyazALI te bane rAjA dareka varSe traNa yAtrAo karatA hatA. temAM be yAtrA zAzvatI ane eka azAzvatI che. caitra mAsanA zukala pakSamAM eka zAzvatI yAtrA hoya che ane bIjI Azvina mAsamAM aSTAhikA nAmanI prasiddha che. temAM devo ane vidyAre naMdIzvara nAmanA dvIpamAM tathA manuSya pitA potAnA sthAnanA cityane viSe be yAtrAo kare che. trIjI yAtrAne paNa te banne rAjA sImagiri upara baLadeva SinA kevaLajJAnanI utpattine sthAne zrI bASabhadevanA maMdiramAM karatA hatA. pachI ghaNA hajAra varSa sudhI rAjya karIne te banne rAjAe koIka divasa meruparvata upara jaIne sanAtana zAzvatA) jinezvaranA caraNane vAMghA. pachI tyAM naMdana nAmanA vanamAM beThelA vipulamati ane mahAmati nAmanA be cAraNa munine joyA. temane namIne tathA temanuM vyAkhyAna sAMbhaLIne te bane munine pUchyuM ke-"he bhagavAna! amAruM keTaluM AyuSya che te kahe?tyAre chavIsa divasanuM AyuSya bAkI rahyuM che." ema teoe te bannene kahyuM. tyAre AkuLa thayelA te banne pharIthI A pramANe bolyA, ke-"viSaya ane AmiSa(mAMsa)mAM lubdha thayelA ame ATalA kALa sudhI vrata karyuM nathI, te have hA! hA! a9pa AyugavALA ame zuM karazuM ?" tyAre munioe temane kahyuM ke "tamAruM zuM nAza pAmyuM che ? haju paNa tame svarga ane mokSane ApanAra vratane grahaNa kare." tyAre teoe potapotAnA nagaramAM jaIne putrane rAjya upara sthApana karIne abhinaMdana nAmanA uttama muninI pAse dIkSA grahaNa karI. te bane anazanavaDe ane pAdapipagamavaDe rahyA. te zrIviya munie pitAnuM baLa smaraNa karyuM tethI "A tapavaDe huM paNa aho ! pitAnI jevo thAuM." e pramANe teNe pragaTa nidAna(niyANuM) karyuM. A pramANe nidAnane karanAra A ane nidAnane nahIM karanAra bIjo te banne marIne prANuta nAmanA devalokamAM naMdikAvarta tathA svastikAvarta nAmanA vimAnamAM divyacUla ane maNicUla nAmanA mahaddhika uttama devapaNe utpanna thayA. - tyAM prathama samagra devakAryanA samUhane karIne pachI sthitine jANanArA te banne harSathI divya ( deva saMbaMdhI) viSayasukhane sevavA lAgyA. tathA jinezvaranA cetyanA vaMdana vidhine ane naMdIzvara dvIpane viSe yAtrAne karatA zubha mativALA te banne pitAnA samyakatvarUpI ratnane atyaMta ujavaLa karavA lAgyA. A bIjA prastAvamAM zrI zAMtinAtha prabhunA cethA ane pAMcamA bhavanuM varNana ApavAmAM Avela che, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya prastAva. A 3 have A jaMbudvIpanA pUrva mahAvideha kSetrane viSe rahelA ramaNIya nAmanA vijayamAM subhagA nAmanI mATI nagarImAM vRtta, gAMbhIrya, maryAdA ane lakSamIrUpa guNavaDe samudrane jItanAra tathA moTA pratApavaDe yukta stimitasAgara nAme rAjA hatA. tene amUlya zIkhAnI pRthvI samAna vasuMdharI nAmanI bhAryA hatI, tathA strInA guNe vaDe vyApta anuddhathI nAmanI bIjI bhAryA hatI. pachI prANuta devalokathI te divyagnala deva cavIne rAjAnI vasuMdharI patnInA udaramAM utaryo. te vakhate teNIe baLadevanA janmane sUcavana karanArA hAthI, pA sarovara, caMdra ane vRSabha e cAra zubha svapro joyAM. pachI pUrNa samaye teNIe suvarNa jevI kAMtivALA putrane prasance. tenA pitAe tenuM aparAjita evuM zubha nAma pADayuM. pachI eka vakhata sarovaramAM haMsanI jema anuddharInI kukSimAM svargathI cavela maNi cUla putrapaNe utpanna thayo. te vakhate teNIe potAnA mukhamAM praveza karatA siMha, sUrya, kuMbha, siMdhu, zrI, ratnene samUha ane agni A sAta svama joyAM. teNIe te svapno potAnA patine kahyA. teNe paNa tenA jANanArane pUchayuM, tyAre te be -"he! rAjA A vanethI tamAro putra viSNu( vAsudeva) thaze ane AgaLane A putra baLabhadra thaze." ema kahIne rAjAe vidAya karela te svapna pAThaka pitAne ghera gaye. te devIe paNa pUrNa samaye zayAma kAMtivALA putrane pro . pitAe tenuM anaMtavIrya evuM nAma pADayuM. pachI yogya kALe te bane e kaLAne abhyAsa karyo, anukrame rUpa ane lAvavaDe zobhatA yuvAvasthAna pAmelA te be kumArane pitAe be kanyA paraNAvI. pachI keIka divasa te nagaranA udyAnamAM viziSTa jJAnavaDe sahita(jJAnavALA) svayaMprabha nAmanA muni AvIne samavasaryA(rA). eTalAmAM azvakrIDA karIne thAkI gayele te rAjA vizrAMtine mATe naMdanavananI jevA te udyAnamAM Avyo. tyAM eka kSaNavAra teNe visAme lIdhe. tyAM azokavRkSanI nIce dhyAnavaDe nizcaLa zarIravALA te zreSTha munine jeyA. tene bhaktithI traNa pradakSiNA karIne tathA namazakAra karIne ane megya sthAne besIne teNe A pramANe dezanA sAMbhaLI - "kaSAye kaDavA vRkSe che, durthIne tenuM puSpa che, tathA A lekamAM pApakarma ane paralokamAM durgati e tenuM phaLa che, tethI anarthanA kAraNabhUta Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [44] . zrI zAMtinAtha prabhu caritra. A kaSAye saMsArathI virakta cittavALA ane mekSanA sukhane icchanArA manuSya tyAga karavA cagya che." tyAre rAjAe kahyuM- "he mahAtmA ! A satya ja che, paraMtu tame mane kahe, ke kaSAye keTalA bhedavALA che ? " muni belyA-" krodha, mAna, mAyA ane lAbha nAmanA A cAra kaSAya che. tathA temanA darekanA paNa A bhedo che. ahIM pahela anaMtAnubaMdhI, bIje apratyAkhyAnI, trIje pratyAkhyAnI ane cothI saMjvalana nAmane che. temAM he rAjA ! pahelo anaMtAnubaMdhI krodha parvatanI rekhA jevo nizcaLa, bhayaMkara ane duHkhane ApanAra che. apratyAkhyAnIya nAmane bIje krodha pRthvInI rekhA je che, trIjo pratyAkhyAnI krodha dhULanI rekhA je mAne che ane cothA se jvalana krodha pANInI rekhA jevo kahe che. e ja pramANe mAna parvata, asthi, kASTa ane tiniza vRkSanA staMbha je kahelo che. mAyA vaMzI, meSanuM zIMgaDuM, gomUtra ane avalehanA jevI kahelI che. tathA lesa kamirAga, paMka, aMjana ane haLadaranA raMga jevo kahe che. pahelA traNa anAme janma, varSa ane cAra mAsanI rithativALA che, ane cothe bheda eka pakhavADiyAnI rithativALe che. te cAra bhede naraka vagere gatinA kAraNabhUta che. he rAjA! A pramANe seLe kaSAye kahA, ke je kaSAye gADha saMraMbhathI karyA hoya te te gADha duHkhane ApanArA thAya che. ane saMraMbha vinA karyA hoya te ceDA bhava sudhI atyaMta duHkha Ape che. tathA he rAjA! tAre thoDA paNa kaSAya na karavA. he rAjA ! thoDA paNa duSkRtyanuM moTuM phaLa thAya che, ke je prakAre mitrAnaMda vagere prANuonuM te phaLa DAhyA puruSoe dekhyuM che." tyAre "mitrAnaMda vagere koNa che ?" ema rAjAe pharIthI pUchayuM tyAre svayaMprabha muni bolyA ke "temanI kathAne te sAMbhaLa. A kSetramAM svarganA jevI addhivALuM, vividha prakAranAM AzcaryavaDe manohara ane pRthvIne viSe prasiddha amaratilaka nAmanuM nagara che. temAM atizayavALo, rUpanI zobhA vaDe kAmadevane jItanAra ane parAkramI makaradhvaja nAme rAjA hatA. tenI madanasenA nAmanI bhAryAne viSe pama saravaranA svapnavaDe sUcana karela paddamakesara nAme putra thayo hato. eka vakhata rAjAnA matakanA kezane sApha karatI te patnIe paLIne joIne he deva! dUta Avye." ema kahyuM. te sAMbhaLIne cittamAM bhrAMti pAmelA ane dizAonuM IkSaNa jovuM) karatAM te patine te veta vALa dekhADIne tene pharIthI kahyuM, ke"vRddhAvasthA Ave che, kArya kara." ema jANe bolato hoya tema paLInA miSathI dharmarAjAe A dUta mokalyo che." tyAre rAjAe vicAryuM ke "mArA pUrvanA mahAtmAoe paLAne joyA pahelA ja dharmasevA karI che. rAjyamAM lubdha thayelA ane sthitino viccheda karanArA mane dhikAra che, ke viSayamAM Asakta thayelA ja je mAre jarAnuM AvavuM thayuM che." A pramANe ciMtAvaDe kheda pAmelA mukhavALA patine joIne tenA bhAvane nahIM jANatI te rANuM mazkarInAM vacana sahita pharIthI A pramANe bolI ke-"he nAtha! je Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva-tApasapatie devadharane sAMpela rAjaputra. [ 45 ] tame vRddhapaNAne lIdhe sarvathA lajjA pAmeA che, teA huM A pramANe paTahanI udghASaNA karAvuM ke-je kAi A rAjAne vRddha kaheze, te mANusa avazya akALe paNa yamarAjAnA atithi thaze. ' tyAre rAjA malye ke--" he devI ! avivekI jananI jema tuM A zuM khele che ? kemake amArI jevAne tA jarA ja ala'kArarUpa che. " te "tame zyAma sukhavALA kema thayA che ? ema kahyuM tyAre teNe teNIne peAtAnA vairAgyanuM kAraNa kahyuM. pachI peAtAnA putrane rAjya upara sthApana karIne priyA sahita te rAjAe tApasa thaine vanavAsanA Azraya karyo, guptaga vALI te rANIe tApasavrata aMgIkAra karyuM. pachI anukrame garbha vRddhi pAmyA tyAre teNInuM udara paNa vRddhi pAmyuM. tyAre A zuM? ' ema joine ( pUchAyelI ) teNIe patine te vAta yathArtha kahI. ane vratanAM dUSaNathI bhaya pAmelA te rAjAe paNa te vAta kulapatine kahI. pachI tApasIAvaDe pAlana karAtI teNIe. samayane viSe zubha lakSaNlRAvaDe zAbhatA devakumAranI jevA putrane prasangeA. pachI anucita AhArane lIdhe teNInA zarIramAM bhayaMkara roga thayA, tethI du:khavaDe pIDA pAmelA te tapAvananA tApaseA vicAra karavA lAgyA, ke " mAtA vinA bALakane gRhasthA paNa duHkhe karIne pALI zake che, tethI karIne A mAtA marI gayA pachI A khALakane zI rIte pALavA ? '" te vakhate daivayeAgathI vepArane mATe krUratA devadhara nAmanA vik ujjayinI nagarIthI tyAM ALyeA. teNe tApasanA bhakta hAvAthI te tapasvIone namIne tathA tene ciMtAtura joine udveganuM kAraNa pUchyuM tyAre te kulapatie kahyuM ke" jo tuM amArA du:khathI dubhAtA(du:khI thatA) hA, tA huM zreSThI! ame ApelA A bALakane tuM grahaNa kara. " tyAre teNe tene grahaNa karIne pahelA putrI prasavelI devasenA nAmanI pAtAnI bhAryAne sAMpyA. te madanasenA devI sArA sthAne prApta thayelA te putrane joine cittanA samAdhAnavALI thaI, ane te rAganI pIDAvaDe rahI. pachI peAtAne ghera gayelA te zreSThIe utsavapUrvaka te putranu amaradatta evu' nAma pADyu ane putrInuM surasuMdarI evuM nAma pADyu. te vakhate evI janazruti thai ke devadharanI patnIe apatyanuM yugala prasangyuM che. pachI mitrazrInI kukSimAM utpanna thayela sAgara zreSThIneA mitrAnaMda nAmanA putra amaradattanA mitra thayA. e netranI jema samAna harSa ane zAkavALA, samAna jAgaraNa ane nidrAvALA tathA dhanya evA te bannenI maitrI( mitrAi ) niraMtara vRddhi pAmI. pachI eka vakhata megharUpI hAthInA samUhavaDe zAbhatA, 1ranA zabdavaDe zeAlita, vIjaLIrUpI kha latAne dhAraNa karanAra, garjanArUpI vAjiMtranA zabdavaDe maneAhara, kekI(mayUra ) ane cakravAkInA AlApa( zabda )rUpI grAmya zrIenA gItavaDe maMgaLakAraka ane pRthvIne priya evA varSARturAja prApta thayA. te avasare sIprA nadInI retImAM vaTa vRkSanI pAse 1 RtunA pakSamAM hira eTale mayUra athavA deDakA, ane rAjAnA pakSamAM hira eTale anya. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 46 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. 1unnatikA nAmanI krIDAvaDe te mane mitrA thI ramavA lAgyA. eka vakhata amaradatte prerelI( uDADelI ) te unnatikA vaTa upara bAMdhelA eka cAranA sukhamAM paDI. tyAre mitrAnaMda hasIne khelyA ke- ahA ! A mATuM AzcayaeN. jo ke A aDhAlikA( unnatikA ) akasmAt maDadAnA mukhamAM zI rIte peDhI ?' tyAre kApa pAmelA teNe ( maDadAe ) tene kahyuM ke- "huM mitrAnaMda! ahIM ja laTakAvelA tArA paNa mukhamAM avazya aDAlikA praveza karaze. " te sAMbhaLIne mRtyuthI bhaya pAmeleA ane AnaMda hita hRdayavALA te Aye keru mitra ! jethI karIne maDadAnA mukhamAM paDelI A DhAlikA azruci( apavitra) 25 vALI thaI che, tethI A krIDAvaDe saryuM " tyAre amaradatte tene kahyuM ke "mArI pAse bIjI paNa aDAlikA che. " A pramANe aa chatAM paNa tene krIDAthI vimukha joine hRdayanA bhAvane jANanAra A amaradatta tathA mitrAnaMda peAtAne ghera AvyA. bIje divase paNa tene zyAma sukhakamaLavALA joine amaradatte pUchyuM ke-"huM mitra ! tArA du:khanu zuM kAraNa che?" ati AgrahathI pUchAyelA teNe paNa te zakhanu vacana kahyuM, jethI karIne mitrajanane viSe kAMipaNa geApavavA lAyaka hAtu nathI. te sAMbhaLIne amaradatte kahyuM ke-" kAIpaNu vakhata zakhe! kAMipaNa khelatA nathI tethI kAi vyaMtaranI krIDA haze, paraMtu A satya che ke asatya che ? athavA DhAMsInu vacana che, te sArI rIte jaNAtu (jANI zakAtuM) nathI; tA paNa he mitra! puruSe puruSAkAra( puruSArtha -prayatna karavA joIe ja. mitrAnaMda elyA ke- daivane AdhIna khAkhatamAM puruSArtha zuM kare ? " tyAre amaradatte tene kahyuM- zuM te A nathI sAMbhaLyuM ke-nimitta zASavaDe joyelI jIvitanA aMtane karanArI jJAnaga maMtrInI Apatti zAMta thaI ( nAza pAmI ). ' " tyAre te jJAnaga maMtrI keNu ? " ema mitrAnaMde kahelA amaradatte tenI pAse te kathA A pramANe kahI. "" "A bharatakSetramAM dhAnya ane dhananI RddhivaDe vyAsa ( sahita ), pRthvI upara prasiddha ane guNu karIne alakA nagarInA jevI capA nAmanI nagarI che. temAM kIrti ane yazanA nidhAna samAna tathA garviSTha zatrurUpI aneka hAtha enA kuMbhasthalane kApavAmAM siMha jevA jitazatru nAme rAjA hatA. tenA rAjyamAM sarvanA svAmI pUrve kahele (jJAnaga`) ma MtrI hatA, ke je peAtAnI buddhivaDe devAnA guru( bRhaspati )nI paNa avagaNanA karatA hatA. tene guNAvalI nAmanI bhAryA hatI, tenI kukSithI utpanna thayelA rUpanI ze|bhAvaDe kAmadevane jItanAra subuddhi nAmanA tene putra hatA. kArSaka divasa rAjanA samUhavaDe sevAyeaA ane ma MtrInA samUha sahita te rAjA jeTalAmAM sabhAne viSe beThelA hatA, teTalAmAM pratihAre nivedana karelA aSTAMga nimittane jANavAmAM pati 1 meiDAMDIcAnI krIDA, unnatikA eTale mAI Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva-nAnagarbha maMtrIne buddhiprabhAva. [ 47 ] koIka rAjapuruSa sabhAmAM AvyuM. pachI te AzIrvAda ApIne zreSTha Asana upara beThA. tyAre "tAruM keTaluM jJAna che?" ema rAjAe tene pUchayuM tyAre te A pramANe che.-"he rAjA! mANasane lAbha ane alAbha, jIvita ane maraNa, sukha ane duHkha tathA gamana ane Agamana e sarva huM jANuM chuM. " rAjAe kahyuM-"mArA parivArane maLe eka pakhavADIyAnI aMdara je keInuM ati adabhuta kAMIka tuM jete( jANato) hoya te tuM kahe." tyAre naimittika bolyo ke-"kuTuMba sahita jJAnagarbha maMtrIno mAravAnA svarUpavALA upasarga huM jeuM( jANuM) chuM." te sAMbhaLIne rAjA pIDA pAmyA, tathA samagra rAjalaka pIDA pApe, paraMtu maMtrI hRdayamAM dubhAyA ( duHkha pAmyA) chatAM paNa gherya sahita te naimittikane sAthe laIne pitAne ghera gaye. tene ekAMtamAM ema pUchayuM ke-"he bhadra! kayA kAraNathI tuM mArI Apatti jue che?" teNe paNa tenA moTA putrathI thanArI te Apatti kahI. pachI jJAnagarbhe te jJAnIne satkAra karIne tene vidAya karyo. pachI teNe te putrane ema kahyuM ke-"he vatsa! je tuM mAre Adeza kare te A jIvitano aMta karanArI Apatti tarI javAya." tyAre "he pitA! zubha athavA azubha je kAMI kAryane tame mane Adeza kare, te mAre avazya karavuM." ema te vinayavALo bolyo tyAre mahAbuddhimAna te maMtrIe puruSanA pramANavALI peTIne viSe pANI ane AhAra vigere sahita tene nAkhe, te peTIne ATha tALI daIne te peTI rAjAne soMpI,. ane "he deva! A mAruM sarvasva tame rakSaNa kare." ema teNe vinaMti karI. rAjAe kahyuM-"he maMtrI ! A dhanane dharmanA viSe niga kara. (jeDa-vyaya kare che. tArA vinA A dhanavaDe huM zuM karuM?" pharIthI maMtrIe kahyuM ke-"nAkareno A dharma ja che ke, vipattine viSe paNa dhanAdikavaDe Arya( svAmIne ) chetaravo nahIM. " tyAre rAjAe te aMgIkAra karyuM. pachI maMtrIe jinAlayane viSe aNahikAutsava karyo, ane saMghanI pUjA karI. ucitatA pramANe dIna ane anAtha vagere prANIone dAna ApyuM, zAMtinI uddaghoSaNA karAvI, ane prANIone abhayadAna ApyuM. kavaca(bakhtara)ne paherelA tathA vividha zastro dhAraNa karanArA puruSavaDe ane azva tathA hAthIo vaDe gharanI rakSA karAvI. e pramANe anukrame paMdara divasa prApta thayo tyAre rAjAnA aMtaHpurane viSe akasmAta AvI phuTa vANI nIkaLI ke-"ahA ! duSTa mativALo subuddhi nAmane maMtrIne putra rAjaputrInA kezapAzane chedIne koI paNa ThekANe jato rahyo." te sAMbhaLIne kapa pAmelA rAjAe vicAryuM ke "atisanmAna karelA, mUrNa ane maravAnI IcchAvALA maMtrIputre AvuM karma karyuM. AnA aparAdhamAM kuTuMba sahita paNa A maMtrI mAre vadha karavA lAyaka che." ema vicArIne samagra samAjanene teNe jaNAvyuM. tyAra pachI "sarvajanene mAravA, tenI kAma karanArane paNa choDavI nahIM." e pramANe Adeza ApIne rAjAe maMtrIne ghera sainya mokalyuM. te ghara maMtrInA subhaToe rUMdhyuM hatuM, ane te sArI buddhivALA tathA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 48 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, dhyAnamAM rahelA matrIe te vRttAMta sAMbhaLyu. pachI peAtAnA pattione nivArIne sainyanA mukhya puruSAne teNe A pramANe kahyuM ke-" mane eka vAra rAjAnI pAse lai jAo. ' tyAre teoe tema karyuM. rAjA tenAthI parAbhrukha( avaLA mukhavALA) thayA. tyAM paNu tenI sanmukha thaIne teNe namaskAra karIne A pramANe vinati karI ke--" he rAjA ! me je peTI tamArI pAse mUkI che, te tA jue. temAM rahellI vastune grahaNa karIne pachI ucitatA pramANe karA. " rAjA melyA ke~ are ! mane dravyavaDe lAbha pamADIne meTA apa rAdha karyAM chatAM paNa tu tArA AtmAnA meAkSane icche che ? ' maMtrI elye!-- he nAtha ! mArA prANu rhaMmezA tamAre ja AdhIna che, paraMtu peTI jovAmAM mArI upara prasAda karo.' pachI tenA AgrahathI ane leAkeAnI prArthanAthI rAjAe te peTInAM sarva tALAM ughADyAM. te peTImAM veNI sahita DAbA hAthavALA ane adghidhanu sahita khojA(jamaNA) hAthavALA tathA khAMdhelA pagavALA te suSuddhine joyA. tene joine vismaya pAmelA rAjA maMtrIne pUchyuM ke-'A zuM ? 'te matsyeA ke-'huM kAMI jANatA nathI. he rAjA ! tame jANNA ja che, ke je tame bhaktivALA mAre viSe asatyanuM ciMtavana karIne mULathI chedavAne taiyAra thayA che." tyAre tuM mane paramArtha kahe. ema rAjAe kahevAthI te pharIthI elye ke-'he svAmI ! koi paNa krodha pAmelA ugra nRtarAdike mArA nirdoSa putrane paNa dveSa utpanna karyA che. ema na hAya tA A pramANe gupta karelA AnI A avasthA kema thAya ? A nimittathI ati dussaha Apatti prApta thaI che. A jANIne jema yukta hAya tema vicAre ane karo.' tyAre rAjAe kahyuM ke huM maMtrI ! sarva prakAre huM tArA upara tuSTamAna thayeA chuM, paraMtu A teM zI rIte jANyuM? te pragaTa rIte kahe. * tyAre naimittikane pUchyu vigere kahIne te enzyA ke- huM deva ! A saMsAramAM viSaya bhogavanArAne vipadA sulabha che. huM jagatanA pati ! dhruve, manuSye, tiryaMce ane pAte karelI A cAra prakAranI Apatti dharmanA ja prabhAvavaDe nAza pAme che. ' pachI rAjyane viSe ane maMtrIpadane viSe pAtapeAtAnA putrane sthApana karIne te banne dIkSA grahaNa karIne ati ugra tapa karavA lAgyA. tethI huM mitra! jema te maMtrIe baLavas( buddhivaDe) ApadAnuM ullaMghana karyuM, tema ja ApaNe paNa karazu. tu kheda pAma nahIM. " tyAre mitrAna Mda elyA ke-"huM mitra! ApaNe thuM karavuM? te tuM kahe. " te AyeA ke" A ApaNuM sthAna mUkIne ApaNe ane bIje sthAne jaIe. " tyAre tenA cittanI parIkSA karavA mATe pharIthI mitrAnaMda ANye. ke huM mitra! dezAMtaramAM gayelA tArA zarIrane kheda thaze. te maDadAe kahyuM che te te keTaleka kALe thaze. ane tAruM ati kAmaLapaNa hAvAthI hamaNAM ja maraNu thaze. " tyAre amara ( amaradatta ) melyA ke "huM mitra! dUra dezAMtarane viSe paNa javu' che. ane tyAM tArI sAthe mAre sukha ke du:kha bheAgavavu che. tyAra pachI karelA saMketavALA te banne gharamAMthI nIkaLIne kramanA ge( anukrame ) pATalIpura nagaramAM gayA. te nagaranI bahAra azArka, "" Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAvaH amaradattanI pUtaLInI AkRti viSe Asakti [ 49 ] zaka, punAga, nAga, mULa, priyaMgu, nAraMgAdika, kadalI ane Amra vigere manahara vRkSavaDe zobhatA, UcA prAkAra(gaDha)vaDe vIMTAyelA tathA vajanI zreNivaDe zobhatA eka prAsAdane te bannee che. tyAre temaNe vAvanA jaLamAM mukha, paga ane hAthane pavitra (zuddha) karIne tathA aMdara praveza karIne prAsAdanA rUpanI zobhA dekhI. temAM vizvakarmAe jANe ke ArasanI varNikA (pratikRti-vAnakI) banAvI hoya evI eka pAMcAlikA (putaLI) amaradate dekhI. pachI tene joIne UcuM jete ane kAmadevathI Atura thayela te amaradatta tRSNAne, sudhAne ane amane jANa na hatuM. pachI madhyAha samaya thaye tyAre tene mitre kahyuM ke-"ha Arya! cAla, ApaNe nagaramAM jaIe, kemake uchara (asUra) pravate che." te be -"he bhadrA tyAM sudhI tuM eka kSaNavAra vilaMba kara, ke jyAM sudhI A pAMcAlikAne huM samagra rIte jeuM." pachI kautukathI je draSTi teNanA UMcA kucasthaLane viSe caDI, te tenI daSTi jANe thAkI gaI hoya tema tyAM ja sthira rahI. kSaNa vAra pachI te ja pramANe mitre (mitrAnaMda) tene pharIthI kahyuM, tyAre te be ke "je A sthAnathI huM cAluM, te mAruM maraNa thAya (thaze). " tyAre mitrAnaMda A pramANe che ke-"niraMtara kRtya ane akRtyane jANanArA tAre A paththaranI putaLI upara rAganI adhikatA kaI che? je strInI sAthe ramavAnI tArI IcchA hoya te nagaranI aMdara jaIne tathA jana karIne kSaNa vAramAM te icchAne paNa pUrNa karaje." A pramANe teNe kahyA chatAM paNa te tenA samIpapaNane mUkate na hatuM tyAre moTA krodhanA bhArathI vyApta thayela te mitrAnaMda atyaMta revA lAgyA. amaradatta paNa revA lAgyuM paraMtu te sthAnane te mUkato nahoto. teTalAmAM tyAM te prAsAdane karAvanAra zreSThI AvyuM. te ratanasAra nAmanA zreSThIe te banene ema kahyuM ke-"he bho! tame strInI jema kema vRthA rUdana kare che?" tyAre pitAnI jevA tenI pAse mitrAnaMde prathamathI kathA kahIne te mitranI ceSTA nivedana karI. pachI te zreSThIe bAdha karyA chatAM paNa te pAMcAlikAmAM rahelA rAgane jeTalAmAM tyAga karato nathI. teTalAmAM teNe kheda sahita vicAra karyo, ke-"paththarathI banAveluM paNa jenuM rUpa puruSanA manane haraNa kare che, te strIo vizvane moha pamADavA mATe vidhAtAe karI che, ema huM mAnuM chuM. monI, yati, jJAnI, sAra tapasvI ane jiteMdriya tyAM sudhI hoya che, ke jyAM sudhI puruSa strIonI draSTinA viSayamAM na Ave." A pramANe ciMtAmAM tatpara te zreSThIne mitrAnaMde pharIthI kahyuM ke-"he tAta ! A saMkaTavALA kAryamAM che upAya haze ? " te zreSTha vaNika kAMI paNa upAyane nathI jete tyAre buddhimAna mitrAnaMde pharIthI tene kahyuM, ke-"he tAta! jeNe A putaLI banAvI che, te kArIgarane je huM jANuM te AnI icchA pUravAne upAya huM karuM." tyAre ratnasAra bolyo ke-"he bhadra ! ahIM suradeva nAmane sUvakRta ( kArIgara) che. paNa te te kuMkaNa dezanI aMdara pAraka nAmanA nagaramAM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 50 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. che. huM A prAsAdano karAvanAra chuM, tethI te jANuM chuM. tuM paNa prathama pitAne tarka kare upAya mane kahe " te be-"he tAta ! je tame mArA A mitranI sArasaMbhALa kare, te huM sopArakapuramAM jaIne sUtradhArane pUchuM je A pUtaLI teNe pratikRtivaDe karI hoya, te te ahIM lAvavAthI AnuM Icchita siddha thaze." zreNIe tenI sAravAra aMgIkAra karI tyAre amaradatta be ke-"je huM tAruM kaNa sAMbhaLIza, te mArA prANa jatA raheze." tyAre bIjAe kahyuM ke-"je huM be mAsanI aMdara na AvuM, te tAre ema jANavuM ke-ahe ! mAro mitra nathI." pachI tene kaSTavaDe baMdha pamADIne zreNInI anumativALo ane akhaMDita prayANavALe te anukrame pArakapuramAM gayo. tyAM potAnI aMgulIya( vIMTI)ne vecIne ane vastro vigere laIne tathA hAthamAM tAMbala rAkhIne te rathapati( kArIgarone ghera gaye. A lakSamIvALo che ema jANIne teNe harSathI tenI pratipatti (sevA) karI, ane zubha Asana upara beThelA tene AvavAnuM kAraNa pUchayuM. tyAre-"he bhadra ! huM tArI pAse manahara devakuLa karAvIza, paraMtu kAMIka pratikRti mane dekhADa." ema teNe kahyuM. sUtrakRta bolyo ke-"meM pATaliputra nAmanA nagaramAM prAsAda karyo che, te teM zuM nathI je ?tyAre bIjAe kahyuM, ke-"hA joyA che. paraMtu tyAM amuka pAMcAlikA che te pratichaMdavaDe karI che? ke potAnI buddhithI racI che (karI che)?" te bolya-"avaMtipuramAM mahAsena rAjAnI putrI ratnamaMjarInA pratiSThadavaDe te karI che." pachI "sAro divasa pUchIne huM AvIza." ema kahIne te mitrAnaMde dukAne jaIne manahara vastrone vecIne pAtheya( bhAtAnI) racanA karI. pachI akhaMDa prayANavaDe jato te ujajayinI nagarIe gaye. tyAM daravAjAnA madhyamAM rahelA devInA devAlayamAM raho. A avasare teNe A pramANe paDahanI uddaghASaNa sAMbhaLI ke-" je mANasa rAtrinA cAra paheAra sudhI A muDadAnuM rakSaNa kare, tene vaNikane svAmI(meTe zreNI) eka hajAra dInAra Ape." te vakhate mitrAnaMde A sAMbhaLIne dvArapALane pUchayuM, ke " he dvArapALa! ATalA paNa kAryane viSe atyaMta ghaNuM dhana kema apAya che? " te be -"hamaNAM A nagarI marakIthI upadrava pAmelI che. eTalAmAM zreSThIne ghera mArIe kareluM A zaba hatuM, teTalAmAM sUrya asta pAmyA, ane A daravAjo baMdha thayA. A pramANe mArIthI haNAyelA Ane keIpaNa rakSaNa karavAne samartha nathI, tethI AnA rakSaNane viSe ghaNuM dhana prApta karAya che. pachI "A pRthvItaLa upara dhana rahitanA kAryo siddha thatA nathI." ema vicArIne mitrAnaMde dhananA lAbha mATe zavanI rakSA aMgIkAra karI. tene Icchata dhanane ardhabhAga ApIne tathA te zavane saMpIne "bAkInuM dhana huM prabhAte ApIza" ema kahIne te Izvara pitAne ghera gaye. pachI dhIratAne dhAraNa karatA teNe zAkinI, bhUta ane vetAlanA upasargo thayA chatAM te rAtrine viSe te zavanuM 1. sArI AkRtivaDe. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva: ratnamaMjarI meLavavA mATe mitrAnaMdanuM ujajayanImAM Agamana. [51 ]. rakSaNa karyuM. prabhAte te maDadAne savajanee bhamasAt karyuM (bALyuM). ane dhanane mAgatA mitrAnaMdane teoe dhana ApyuM nahIM. te bolyA ke-"je ahIM mahAsena rAjA haze, te huM dhanane meLavIza" ema kahIne te eka dukAne gaye. tyAM eka se dInAravaDe manahara vastra grahaNa karIne te uddabhaTa(suMdara) veSa dhAraNa karIne vezyAne ghera gaye. tyAM rUpa ane yauvanavaDe yukta vasaMtatilakA nAmanI vezyAe tenA abhya. sthAnAdika satkAra karyo. teNe kaTTinIne cAraso dInAra ApyA tyAre harSa pAmelI teNue potAnI putrIne A pramANe Adeza Ape, ke-"he putrI ! A udAra puruSane tAre gauravathI je ke jeNe prathama ja mane ghaNuM dhana ApyuM. " tyAre teNue pote ja tenI nAnAdika sakriyA karI. pachI pradoSa samaye teNInA vAsagRhamAM te gaye. tyAM te zayAmAM rahyo hato tyAre pRthvI para AvelI jANe devI hoya tevI paherelA ghaNA alaMkAravALI te gaNikA tyAM AvI. tyAre teNe vicAryuM ke " A jagatamAM viSayamAM Asakta thayelA prANIonA kAryo siddha thatAM ja nathI. " ema vicArIne tene tene kahyuM ke-"he bhadrA! huM kAMIka smaraNa karuM chuM, mATe tuM 5 lAva." ema kahyuM tyAre teNIe sUvarNamaya paTTa Aryo. tenA para besIne, gADha pAsa karIne ane vastravaDe zarIrane DhAMkIne buddhimAnane viSe zreSTha te dhyAnamAM rahyo. pachI pahelo pahera gayo tyAre teNue ramavA mATe prArthanA kare te dhyAnavaDe zAMtanI jema vRthA manamAM tatpara rahyo. e pramANe dhyAnamAM tatpara rahelA tenI AkhI rAtri gaI. prAta:kALe uThIne te dehaciMtA karavA gaye. pachI teNIe potAnuM akkA(mAtA)ne te sAcI hakIkata kahI tyAre teNIe pharIthI kahyuM ke-"he putrI ! tAre puruSane sarva prakAre seva, kemake te kAmita thavAthI tenuM A vitta sthira thaze. anyathA muMDelA mastaka upara rahelA puSpanI jema te dhana asthira thaze." bIjI rAtri paNa te ja pramANe gaI, tathA aparA(trIjI) rAtri paNa teja pramANe gaI, tyAre roSa pAmelI kudinIe tene ThapakA sahita A pramANe kahyuM ke-"he bhadra! rAjAne paNa ati durlabha ane tAre viSe anurAgavALI paNa A mArI putrIne nahIM Icchate tuM viDaMbanA kema kare che?" tyAre te be -"he akA! samaya Avaze tyAre huM sarva sAruM karIza, paraMtu huM pUchuM chuM ke-rAjAnA gharane viSe tAro praveza che ke nahI?" te bolI "he vatsa! A mArI putrI rAjAnA cAmarane dhAraNa karanArI che, tethI tene ghera huM rAtridivasa nivAraNa vinA ja jAuM chuM." "je ema che, te he akA! tenI ratnamaMjarI nAmanI putrIne jANe che?" ema tenA vaDe puchatAM te bolI ke- " te kanyA mArI putrInI sakhI che." mitrAnaMda bolyo ke-"te tenI pAse tuM kaheje ke-he bhadrA! jene bhaNAte (gavAta) guNane samUha te sAMbhaLyo che, tathA anurAgavALI thayelI te harSathI jene lekha karyo che, te amaradattane mitra ahIM AvyA che. basa, A pramANe kaheje." 1. UbhA thavuM te. 2. vezyAnI mAtAne. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ para ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. "" pachI te kArya agIkAra karIne te amA te rAjakanyA pAse gai. teNIe harSita sukhavALI teNIne joi ane pUchyuM, tyAre te A pramANe khelI ke"huM tamArA priyanI vAta tamane nivedana karavA Aje AvI chuM, tethI karIne OM rAjaputrI ! huM vikastara sukhavALI chu. " A mArA priya kANu che ? " ema teNIe kahyuM tyAre teNIe mitrA nadanA sukhathI sAMbhaLelA tenA sarva vRttAta teNIne nivedana karyuM. te sAMbhaLIne rAjaputrIe ema vicAryuM ke A sarva pUrtanA vilAsa che, kemake atyAra sudhI mAre kAi vallabha nathI. paraMtu je vANiyAe AvI kUTaracanA karI che, tene huM DivaDe jouM. " ema vicArIne teNIe akkAne kahyuM ke mArA priyanA sa Mdeza kahenArA te puruSane lekha sahita tAre Aje A gavAkSa( gAMkhakhArI )nA mArge lAvavA." pachI harSathI bharapUra thayelI te kuTTinIe peAtAne ghera AvIne buddhimAna mitrAna Mdane tenuM vacana kahyuM. pachI rAtrie tene te kuTTinI rAjagRhanA dvAra pAse lai, ane sAta prAkAra( gaDha )vaDe duya A che ema kahyuM. pachI kanyAnA vAsagRhane joine mitrAna ke teNIne vidAya karI, ane 'vidyuttutmisa karavAvaS rAjagRhamAM peThA. prAkAranuM ullaMghana karatA tene joine " A mahAvIra che. " ema manamAM nivRtti pAmelI te kuTTinI peAtAne ghera gai. have mitrAnaMda paNa rAjaputrInA ghara upara caDyo. te paNa tenI vIracarcA joine kapaTathI sUI gaI. teNe teNInA hAthamAMthI rAjAnA nAmanA cinhavALuM kaDuM grahaNa karyuM, ane te vIre charIvaDe teNInA jamaNA sAthaLamAM lakSaNa(cinha) karyuM. tyAra pachI te ja vidhivaDe rAjamadiramAMthI nIkaLIne kAMIka devakuLamAM jaIne sUtA ane rAjakanyAe A pramANe vicAryuM ke-" A caritravaDe A puruSa sAmAnya nathI ja. tethI meM ThIka( sAruM) na karyuM, ke jethI tenI sAthe meM bhASaNa na karyuM... ( huM tenI sAthe khelI nahIM). A ciMtA( vicAra )vaDe rAtrine ni mana karIne rAtrine cheDe te mALA nidrAne pAmI, ane te zreSTha vIra te vakhate UThIne tathA rAja gRhanA dvAranA pradezamAM jaine te buddhimAna " ahA! anyAya. " ema UMce svare pAkAra karavA lAgyA. tyAre rAjAe Adeza karelA pratIhAre khelAvelA te mitrAnade rAjA pAse jaIne rAjAne namIne A pramANe vina Mti karI ke--"he deva ! tame uzra zAsanavALA rAjA chatAM paNa izvara vANIyAe paradezamAM rahenArA mArA parAbhava karyA." tyAre rAjAe " kevI rIte ? " ema kahetAM teNe tene dravya lAbhanA aMtavALI te zavanA rakSaNanI kathA kahI. tyAre rAjAe rakSaka( kATavAla )ne AjJA ApI ke-" are ! tu durAcArI vaNikane bAMdhIne jaladI ahIM lAva. tyAre jANelA vRttAMtavALA te viSNuke pAtAnI jAte rAjA pAse AvIne tene dInArA ApyA, ane rAjAne A pramANe kahyuM, " he deva ! te vakhate zAkavaDe vyAkula cittavALA meM zavanA kArya mAM parAdhIna DAvAthI Ane dhana ApyuM nathI, jethI karIne leAkanA AcAravaDe traNa divasa gayA, tethI karIne dravya Apa na ,, 1 vIjaLInI jema davAvaDe Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIje prastAva rAjAne pitAnI putra para pragaTela zaMkA. [ 53 ] vAmAM vilaMba thaye, temAM he prabhu! mAro zo deSa che?" tyAre "nirdoSa cho" ema kahIne rAjAe te vaNikane vidAya karyo ane mitrAnaMdane zavanA rakSaNanI kathA pUchI. te bo -"deva! je tamane A kautuka hoya, te eka manavALA thaIne tame sAMbhaLe. huM kahuM chuM. kharekhara huM dhananA lebhavaDe zavanuM rakSaNa aMgIkAra karIne hAthamAM charIne grahaNa karIne jeTalAmAM pramAda rahita rahyo hato, ane rAtrine pahelo prahara vyatIta thaye, tyAre brahmAMDane jANe phoDatA hoya tevo zIyALano pracaMDa zabda pragaTa thaye, ane kSaNavAramAM ja mArI potAnI tarapha saLagatA dAvAnaLanI javALAnA samUha jevA piMgaLa (rAtA) rUMvADAvALI ziyALIone meM joI. A zarIra mANasanA jIvitane nAza karanArI te vaDe huM kSobha na pAmyo tyAre rAtrinA bIjA pahore rAkSaso pragaTa thayA. atyaMta bhayaMkara, kRSNa varNavALA ane kilakila zabdavaDe urjita te rAkSase mArA vIryarUpI vAyuvaDe meghanI jema nAzI gayA. pachI rAtrinA trIjA pahere "he dAsa ! tuM kayAM jaIza?" ema belatI katrikAvALI zAkinIo AvIne nAzI gaI. pachI he rAjA ! cothA pahore asarAnI jevI AkRtivALI, divya vAvaDe DhAMkelA zarIravALI, vividha prakAranA AbharaNavaDe bhUSita, chUTA mUkelA kezavALI, javALAvaDe bhayaMkara mukhavALI, hAthamAM katrikAvALI ane bhaya karanArI kaI bALA mArI pAse AvI. "he dura ! tane Aje kSaya pamADIza." ema bolatI tene joIne huM rAjA ! " te ja A mArI ( marakI) che" ema meM vicAryuM. te vakhate atyaMta pAse AvelI tene meM kSaNa vAramAM mArA DAbA hAthavaDe teNIne pakaDI, ane bIjA (jamaNA) hAthavaDe zajhikA upADI. he deva ! mArA hAthane baLAtkAre maraDIne te cAlI, ane meM jatI evI tene charIvaDe jamaNA sAthaLamAM cinhavALI karI. he prabhu ! tenuM kaDuM mArA hAthamAM rahyuM. A avasara kamalinIne baMdhu sUya udaya pAme." te sAMbhaLIne vismaya pAmelA rAjAe kahyuM ke he vIra ziromaNi ! mArInA hAthathI je kaDuM grahaNa karyuM, te mane dekhADa." tyAre paherelA vastranI gAMThanA madhya bhAgathI te kaDuM tarata ja kheMcIne(kADhIne) mitrAnaMde rAjAnA hAthamAM ApyuM. tene pitAnA nAmanA cinhavALuM joIne teNe vicAryuM ke"ahA! zuM mArI kanyA ja mArI thaI che ke jethI tenuM ja AbhUSaNa(kaDuM) che. " pachI dehaciMtAnA miSavaDe tyAMthI uThIne rAjAe kanyA pAse jaIne tene sutelI joI. teno DAbo hAtha alaMkAra rahita joIne tathA traNane sthAne bAMdhele pATe joIne jANe vAthI haNAyo hoya te te thaye. ane vicAra karavA lAgyo ke-" caMdramaMDaLa jevA nirmaLa mArA vaMzane A dura kanyAe sarvathA kalaMkita karyo. je kuLane viSe cIjana kura, asatyabhASI, kuzaLavALe ane capaLa cittavALe thAya che, te kuLa nirmaLa nathI. jyAM sudhI samagra nagarInA lokone A na mAre, tyAM sudhImAM kaIpaNa upAyavaDe Ane nigraha kare." A pramANe vicArIne ane pAchA vaLIne rAjAe mitrAnaMdane pUchayuM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 54 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. ke-"he bhadra! zuM sAhasavaDe ja te te maDadAnuM rakSaNa karyuM ? ke tArI pAse kAMI paNa maMtrazakti che?" te bolyo. "kuLanA kramathI Avele maMtra paNa mArI pAse che." pachI ekAMta karIne rAjAe kahyuM ke-"he bhadra! mArI putrI ja mArI che. temAM kAMI sadeha nathI. tethI tuM tene nigraha kara." mitrAnaMda be ke-"he deva! tamArA kuLamAM utpanna thayelI kumArI mArI thAya, AvuM vacana ghaTatuM (gya) nathI." rAjA be -"he bhadra! A jagatamAM aghaTita zuM che? meghanA samUhamAM utpanna thayelI vIjaLI zuM prANane haraNa karanArI thatI nathI?" tyAre bIjo (mitrAnaMda) bole ke-"je ema heya, to mane te kanyA dekhADe, ke jethI tene daSTivaDe joIne sAdhya che? ke asAdhya che? te huM jANuM." tyAre "tuM tyAM jaIne tene je." ema rAjAe kahele te tyAM gayo. sUIne ukelI te kanyAe tene Avato joye. ane A pramANe vicAryuM ke-"jeNe mAruM kaDuM haraNa karyuM, te ja A puruSa che. paraMtu huM mAnuM chuM ke-rAjA e AjJA Apela AzaMkArahita Ave che. pachI teNue ApelA Asana upara te besIne A pramANe ke-"he subru! tane ati moTuM kalaMka ApyuM che, he suMdarI ! Aje tane rAjA mane saMpaze. tethI jo tArI saMmati hoya, to huM tane mAre sthAne laI jAuM. ane jo ema na hoya, te ATaluM thayA chatAM paNa huM tane kalaMka rahita karuM, paraMtu he bhadrA! te vakhate tAre mane jalAMjali devI." te sAMbhaLIne tenA guNavaDe rAgI thayelI te kanyAe vicAryuM ke "aho! koI paNa A puruSa mAre viSe akRtrima (svAbhAvika) premavALe che, tethI mAre dukhane paNa aMgIkAra karIne Ane Azraya karavo joIe kemake rAjyalAbha te sulabha che. paraMtu nehavALa jana sulabha nathI." pachI te bolI ke-"he sArA bhAgyavAna! A mArA prANe tAre AdhIna che. tArI sAthe ja huM AvIza. zuM tuM A nathI jANato ke-aMdha mANasa, rAjAnuM citta, vyAkhyAna, strI ane pANI A sarve jyAM zikSita nipuNa) mANasa laI jAya, tyAM jAya che." A pramANe pitAnA manorathane siddha thaye jANane mitrAnaMde teNIne kahyuM ke-"huM tArA upara sarjava nAkhuM tyAre rAjAnI pAse tAre phekAra zabda mUkavA (karavA)." pachI te rAjAnI pAse AvIne bolyo ke-"te mArI mArA grahaNane (vazane) prApta thaI che, paraMtu he rAjA! eka zIghra vAhana mane Ape. temAM tene besADIne rAtrine viSe tamArA dezane cheDe huM tene laI jAuM. je vacce sUrya udaya pAmaze, te te mArI te ja pramANe raheze. " tyAre bhaya pAmelA ane lekanA hitane irachanArA rAjAe tene vAyunI jevA vegavALI pitAnI prANapriyA vaDavA (gheDI) ApI. pachI saMdhyAkALe te kanyAne kezamAM pakaDIne tene saMpI. teNe paNa phekArane mUkatI tene vAraMvAra hAMkI. pachI vaDavA upara caDelI tene AgaLa karIne te cAlyuM. rAjA paNa nagaranA daravAjA sudhI te bannenI pAchaLa jaIne pAcho pitAne ghera gaye. pachI teNIe mitrAnaMdane 1. prANanI jevI vahAlI. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva : amaradatane rAjya prApti. [ 55 ] kahyuM ke-"he suMdara ! tuM paNa A vaDavA upara caDa, kemake chate vAhane pagavaDe cAlavAthI zuM?" tyAre "eka kSaNavAra huM pagavaDe cAlIza." ema te bolyA. pachI sImADAne pApe tyAre pharIthI teNIe te mATe (besavA mATe) atyaMta prArthanA karI. tyAre te mitrAnaMda be ke-"he subru! meM mAre mATe tane ANI nathI, paraMtu mArA mitra amaradattane mATe ANI che." pachI mitrane vRttAMta teNIne kahIne nivedana karyuM ke"tArI sAthe mAre eka sthAne zayana ke Asana karavuM yogya nathI." te sAMbhaLIne manamAM vismaya pAmelI te rAjaputrIe vicAryuM ke "aho ! A mahApuruSanuM caritra bhuvanettara che. jene mATe puruSo pitA, mAtA, mitra ane bhAIne chetare che, te strI huM prApta thayA chatAM paNa je puruSe mArI IcchA karI nahIM. svArthane siddha karavAmAM tatpara thayela sarva mANasa paNa kalezane sahana kare che. ane parane artha sAdhavAmAM kaMIka virale manuSya ja te kalezane aMgIkAra kare che." A pramANe manamAM vicAratI te strIratna ratnamaMjarIne te mitrAnaMda dhIme dhIme pATalIputra nagaranI pAse laI gayA. ' have ahIM te amaradane be mAsanI avadhi pUrNa thayA chatAM paNa mitrAnaMda AvyuM nahIM tyAre ratnasAra zreSThIne A pramANe kahyuM, ke-"he tAta ! mAro mitra AvyuM nathI, tethI kASTanI citA karAve che jethI tenA duHkhathI baLelo huM agnimAM praveza karuM." te sAMbhaLIne adhika duHkhathI pIDAyelA te zreSThIe puranA lake sahita AThaMda karIne tenA ati AgrahavaDe citA racAvI. pachI agninI pAse rahelA sarve nagaranA janoe tene kahyuM ke-"he bhadra! haju(Aje) paNa rAha je, kemake Aje avadhine (chello) divasa che." A pramANe lokee maraNane niSedha karavAthI te azu mukhavALo thaye, tyAre pAchalA bhAgamAM teNanI sAthe mitrAnaMda tyAM AvyuM. tene Avate joIne amaradatta saMjama sahita uThIne azrunA jaLavaDe mukhakamaLane dhoIne tene AliMgana karyuM. maLelA te mitrane te vakhate je sukha thayuM, tene jANanArA teo ja che. bIje kaI te kahevAne paNa samartha nathI. mitrAnaMde kahyuM-"he mitra! meM kaNanI paraMparA aMgIkAra karIne tArA cittane coranArI ane ANu che.bIje (amaradatta) bolyo ke-"he baMdhu! mAre mATe tuM haMmezAM satya nAmavALA ja che. ane A kArya sAdhavAthI vizeSa karIne satya nAmavALo thaye che." pachI citAnA kASTha dUra karAvIne te sthAne agninI sAkSIe mitrAnaMde te bannene pANigrahaNa karAvyuM. ranamaMjarInuM rUpa joIne nagaranA lekano samUha bolyo ke"A amaradatta AnA pratiIdavaDe moha pAmyo, te kAMI Azcarya nathI." karelA vivAhavALA ne bhAgyavALA amaradattane tyAM je thayuM, te have kahevAya che. te ja nagaramAM putra rahita rAjA maraNa pAme, tethI rAjalake divyanI adhivAsanA(taiyArI ) karI. te di AkhA nagaramAM trika, catuSka vigere sthAnomAM bhamIne 1. bhuvanamAM zreSTha. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 56 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. "" jyAM te kumAra hatA tyAM AvyA. ane tarata ja ave haiSArava karyAM, hAthIe gulagula zabda karyAM, tathA chatra tenA upara peAtAnI meLe ja rahyuM, e cAmaro vIMjhAyA tathA kaLaze tene rAjApaNAnA abhiSeka karyo. puNyavarDa thru na thAya ? pachI suvarDa upADIne tene peAtAnA skaMdha upara besADyo. tyAre thayelA aneka magaLavALe te nagaramAM peThA. pachI nagarapravezane viSe zrIenA samUha ekaThA thayA. ane rAjA tathA rANInuM te svarUpa joIne paraspara A pramANe khelavA lAgyA. temAM kAIka srI khetI ke--" huM sakhI ! kAmadevanA jevI vizvajanane zlAghA karavA lAyaka ane uttama A rAjAnI sauMpadAne jo " bIjI mAlI ke he mugdhA ! pragaTarUpe tu bIjI' kema varNana kare che? kemake traNa bhuvanane viSe paNa A devInA samAna rUpavALI keIpaNu srI nathI. " bIjI khelI ke jethI karIne A devInuM rUpa traNa bhuvanamAM zreSTha che, tethI karIne tenA praticchadavaDe A rAjA mAha pAmyA hatA. " bIjI khelI ke-" huM sakhI ! A devI pRthvItaLa upara puNyazALI che, ke jeNIe sajanAmAM zreSTha AvA prakAranA pati prApta karyAM che." bIjIe kahyuM ke A rAjA paNa dhanya che, ke jeNe paradezamAM gayA chatAM paNa kRSNe lakSmInI jema AvI priyA prApta karI. " zrIjI A pramANe elI ke-" jeNe moTA udyama karIne A mRganA sarakhA leAcanavALIne ANI che, te AneA bhAgyavAna mitra zlAghA karavA lAyaka che. vaLI bIjI khelI ke--" A zreSThIne tu kema atyaMta vakhANatI nathI ? ke jeNe ajANyA paNa Anu putranI jema pAlana karyuM, " A pramANe nagaranI strIonA AlApane sAMbhaLavAthI prasanna manavALA A amaradatta rAjagRhanA dvAre gaye. tyAM hAthIthakI nIce utarIne sabhAmaMDapamAM te peThA, ane tyAM ja rAjAenA samUhavaTe sevAyelA te beThA. te ratnamajarI daivI tathA mitrAnaDha mitra rAjAnI pAse beThA. tathA bIjA sarve ceAgya sthAne beThA. tyAM sAmatAe ane matrIoe tene rAjyAbhiSeka karyo, ane rAjAe te ratnamajarIne paTarANI karI. tathA mahAbuddhimAna mitrAnandane sarvanA adhikArI karyAM, ane ratnasAra zreSTha vaNikane pitAne sthAne sthApana karyA. A pramANe teonu cita kArya karIne kRtajJanA zirAmaNu( mugaTa ) samAna ane akhaMDa zAsanavALA te rAjA rAjyanuM pAlana karavA lAgyA. A pramANe rAjyanA kAryamAM Asakta thayelA paNa mitrAna Mda zave kaheluM te mRtyune sUcana karanAruM vacana kadApi visaratA( bhUlatA ) nathI. pachI eka vakhata teNe rAjAne te kAraNa jaNAvyuM ane pharIthI peAtAne dezAMtaramAM javAnI prArthanA karI. tyAre rAjAe tene paNa javAba ApyA ke hai mitra ! tu bhaya na pAma. te duSTa vyaMtara paNa ahIM rahelA ApaNane zuM karaze ? " mitrAnaMda enzyA ke--" he rAjA ! najIkapaNAne lIdhe hajI paNa mAruM mana dubhAya che, tethI mane dUra mokala. " pharIthI rAjAe vicArIne kahyuM ke huM mitra ! jo ema hAya, tA vizvAsu DhAkAnI sAthe tu vasaMtapura nagaramAM jA. " tene Adeza teNe aMgIkAra karyo Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva-dharmaghoSasUrie kahela azakazrIne pUrvabhava. [57] . tyAre rAjAe tene vidAya karyo, ane tenI sAthe A pramANe zikSA ApIne puruSane mokalyA. " tyAM gayelA tamArA madhyethI kaI puruSae AvI kuzaLa vArtA kahevA mATe ahIM AvavuM." pachI te mitra gayo tyAre tenA viyegathI pIDA pAmyA chatAM paNa te rAjA devInI sAthe puNyathI prApta thayelI rAjalakSamIne bhegavavA lAgyuM. te mANasomAMthI kaI paNa AvyuM nahIM, tyAre rAjAe tenI zuddhi jANavAne mATe bIjA mANasone moka lyA. te puruSoe pAchA AvIne rAjAne A pramANe kahyuM ke- tyAM ame tene je nathI, ane tenI vArtA paNa sAMbhaLI nathI." tyAre cittamAM bhrAMti pAmelA rAjAe devIne kahyuM ke-"he priyA ! have mAre zuM karavuM? ke jethI are ! meM mitranI vArtA paNa sAMbhaLI nathI." tyAre te bolI ke-"he prANanAtha ! ahIM je kaMI paNa jJAnI Ave, te te A saMdehane chede. bIje kaI cheDI zake nahIM." A avasare rAjAne udyAnapALe A pramANe vinaMti karI ke-"he deva! tamArA nagaramAM dharmaghoSa nAmanA sUri AvyA che. ane azokatilaka nAmanA udyAnamAM prAsuka( acitta) thaMDilamAM (bhUmi upara ) rahyA che. te cAra jJAnane dhAraNa karanArA che, ane lokone dharmane upadeza Ape che." tenuM yogya samaye Agamana sAMbhaLIne bhaktimAM tatpara te rAjA priyA sahita tene vaMdana karavA mATe sAmagrI sahita gaye. pachI kharca vigere rAjAnAM cihnone choDIne gurunI pAse gaye, ane parivAra sahita te gurune namIne megya sthAne beThe, tyAre guru belyA ke "he leke ! svarga ane mokSa vigerenA sukhane IcchanArA manuSyoe duSTa ATha karmano nAza karanAra A dharma ja karavA lAyaka che." A avasare azokadara nAmanA zreSThI vaNike A pramANe pUchayuM ke-"he bhagavAna! mArI azoka zrI nAmanI putrI kyA karma vaDe sarva aMgone viSe atyaMta vedanAe karIne vyApta thaI che? tenI ghaNI cikitsA karI, paraMtu roganI zAMti thaI nathI. " sUri bolyA ke "te pUrvabhave bhUtazAla nagaramAM bhUtadeva nAmanA zreNInI karUmatI nAmanI priyA hatI. eka divasa tene ghera bilADIe dUdha pIdhuM tyAre gADha(moTA) kopanA vazathI teNIe devamatI nAmanI putravadhUne A pramANe kahyuM, ke-"zuM tuM zAkinIvaDe grahaNa karAI che? ke jethI te dUdhanuM rakSaNa karyuM nahIM?" tyAre te paNa tenA vacanathI bhaya pAmI ane zarIre moTA kaMpavALI thaI. te vakhate zAkinInA maMtravaDe yukta pitAnuM kAma karanArI duSTa mAtaMgIe te chaLa(miSa) pAmIne tarata ja teNIne(vahune) vaLagI-grahaNa karI. tyAre te vedanAthI vyApta thayelI tenI vaidyo pAse cikitsA karAvI te paNa tene doSa zAMta thayo nahIM tevAmAM tyAM koI yogI AvyuM. teNe maMtrane ucAra AraMbha karyo, ane agnine viSe yaMtrane tADana karyuM tyAre vedanAthI pIDAyelI ane chUTA kezavALI te mAtaMgI tyAM AvI. tyAre "teM Ane kyAM grahaNa karI ?" ema te gIe tene Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - [ 18 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. pUchayuM tyAre "sAsunA duSTa vacanathI bhaya pAmelA aMgavALI Ane meM grahaNa karI." ema te belI. pachI te vadhu rogarahita thaI, ane vinAza karanArI te zaktine te yegInAM vacanathI rAjAe nagaramAMthI kADhI mUkI. kurumatIne paNa lokoe kALajahuvA evA nAme kahI. tyAra pachI teNIe bhAvathI sAthvInI pAse vrata(cAritra) grahaNa karyuM. te vizuddha vrata pALIne marIne devalekamAM gaI. tyAMthI cavIne te A he zreNI tArI putrI thaI che. jethI karIne A AkAzadevatAnA deSathI dUSaNavALI thaI che. te kanyAne tuM ahIM lAva, ke jethI mAru vacana sAMbhaLIne te jAtismaraNavaDe pUrvabhavane jue. e upadravathI tatkALa te mukta thAya" ema sUrie kahyuM tyAre zreSThI tatkALa teNIne tenAM caraNa pAse lAvyuM. sUrinA prabhAvathI te AkAzagAminI vidyA kSaNavAramAM nAzI gaI, ane te putrI pitAnuM caritra sAMbhaLIne jAtisamaraNa pAmI. bAda bolI ke-"he prabhu! tame je kahyuM te satya che, tethI saMsAramAM vasavAthI mAre sayuM, mane pravajyA Ape" guru belyA ke-"hamaNA tAruM bheganuM phaLavALuM kama che. te jogavyA pachI huM zubha AzayavALI ! tuM sAdhvI thaIza." pachI "ema ha." e pramANe te aMgIkAra karIne te zreSThI pitAne ghera gaye. te joIne vismaya pAmelA te rAjAe vicAryuM, ke-"A pRthvItaLa upara A bhagavAnanuM jJAna ati adbhuta che, ke jeNe pUrva bhavamAM je thayuM te pratyakSa hoya tema kahyuM." pachI teNe pUchyuM ke-"he prabhu! tame mArA upara moTe prasAda karIne mane paNa mArA mitra mitrAnaMdanI kathA kaho." gurue kahyuM ke-"he moTA rAjA ! tArI pAsethI cAlelo te anukrama jaLadurgane oLaMgIne sthaLadurgamAM gaye. tyAM eka parvatanI nadInA pravAhamAM te rahyo, te vakhate te tArA sarve sevake bhejana karavA beThA. teTalAmAM devanA duryogathI kaI pallInA madhyathI AvelI milenI dhADa akasmAt AvI paDI. te pracaMDa bhilee sarve pattione parAjaya karyo. ane te mitrAnaMda ekalo koIka dizAmAM nAzI ga. lajajAvaDe potAnuM mukha dekhADavAne asamartha te padAtio keIka kyAMka jatA rahyA. tArI pAse kaI paNa AvyA nahIM. pachI araNyamAM jatA mitrAnaMde eka sarovara dIThuM. tyAM pANI pIne nyodha(vaTa) vRkSanI nIce sUto. tyAre vaTanA koTara(chidra)mAMthI nIkaLIne eka kRSNasarpa tene Daryo, ane tene tyAM AvelA eka tapasvIe je. tyAre cittamAM karuNAne pAmelA teNe vidyAvaDe maMtrelAM jaLane tenA sarva aMgamAM chAMTIne tene jIvADyo. ane A pramANe pUchayuM ke-"he bhadra ! tuM ekalo kayAM cAlyo che?" tyAre teNe paNa potAnI satya vArtA kahI. te tApasa pitAne sthAne gaye. mitrAnaMde paNa vicAryuM ke- "hA! sukhethI prApta thayeluM paNa maraNa huM pAmyo nahIM. tathA huM mArA kadAhane lIdhe mitranA saMgamathI paNa bhraSTa thaye. athavA te haju paNa tenI pAse huM jAuM. A ciMtAvaDe zuM che?" pachI te mArgamAM pAcho vaLyo. taskaroe pharIthI tene pakaDyo, ane pitAnI palImAM laI jaIne teoe eka vaNikane vecAto Apo. te vaNika paNa pArasI nAmanA dezamAM javAnI IcchAthI eka divasa ujajayinIpurImAM AvyuM, ane tenI bahAra raho. tyAM rAtrine viSe koI paNa prakAre baMdhana rahita thayela te mitrAnaMda te Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva-zrI dhamadhevarie kahela mitrAnaMdana vRttAMta. [ 59 ] vakhate nagarInA nirdhamana(gaTara)vaDe aMdara peTho. paraMtu te kALe te nagarI taskarathI upadrava pAmelI hatI, tethI rAjAe corane nigraha karavA mATe ArakSakane vizeSe karIne joDyo hato. praveza karatA te mitrAnaMdane teNe coranI jema je, ane vidhAtAnA viparItANAnA vazathI mayUrabaMdhavaDe tene bAMge. ane yaSTi, muSTi vagerenA ghAtavaDe tene atyaMta mArIne te ArakSake tene vadha karavA mATe pitAnA manubene seM. ane-"siprA nadIne kAMThe moTA vaTavRkSa upara UMce bAMdhIne tamAre Ane vadha kare." ema teone AjJA ApI. tyAre teo vaDe laI javAte te A pramANe manamAM vicAravA lAgyo ke-"pahelAM zave je kahyuM hatuM, te vacana satya thayuM. A prANa jyAM tyAM bhale jAo, ane jema tema kArya kare, te paNa pUrve karelAM karmathI te mUkAtuM nathI. vaibhava ane nirdhanatA, tathA baMdhana ane maraNa je prANIne je ThekANe je vakhate pAmavAnuM che, tene te ThekANe te vakhate thAya ja che. bhayathI vyApta thayele A jIva kaSTanA sthAnathI dUra jAya che, te paNa moTA karmavaDe mArI jema te ja sthAne lavAya che. tethI he jIva! je tuM paralokamAM paNa pitAnA sukhanA lezane irachate hoya, to A vadha karanArA upara paNa tuM kepIza nahIM." A pramANe vicAratA tene aparAdha rahita chatAM paNa, ahA ! te ArakSakanA puruSoe tyAM laI jaIne vaTavRkSa upara bAMdhe. pachI eka divasa krIDA karatA gopALanI unnatikA(meI) UDIne daivayegathI pUrvanI jema tenA paNa mukhamAM peThI." A pramANe sUrinA mukhethI sAMbhaLIne amaradara rAjA te mitranA guNanA samUhane saMbhArI saMbhArIne A pramANe vAraMvAra vilApa karavA lAgyo ke-"hA! nirmaLa aMta:karaNavALA mitra! hA! paropakAramAM Asakta! hA! prazaMsA karavA lAyaka guNanA samUhavALA ! hA! bhAI! hA! tuM kayAM gayo che?" tathA rANI paNa A pramANe vilApa karavA lAgI ke-"hA! diyara ! hA! mitrane vahAlA! sArA vicAravALA ! guNanA AdhAra ! ane vikArarahita ! tuM kayAM rahe che? jyAre te mane ANI, tyAre te aneka upAye karyA hatAM, te upAya hA! mahAbuddhimAna ! pitAnI vipatti vakhate kyAM gayA ?" A pramANe priyA sahita vilApa karatA rAjAne gurue ema kahyuM ke-"he rAjedra! tuM zaka na kara, saMsAranA bhAvane vicAra kara. A cAra gativALA saMsArane viSe paramArthathI prANane sukha che ja nahIM, paraMtu niraMtara duHkha ja che. saMsAramAM evuM kaI paNa prANI nathI, ke je mRtyuvaDe pIDA pAmyo na hoya. A siddhamArgane jANIne ke buddhimAna zeka kare ? he rAjA! zekanA Avezane tyAga karIne dharmane vize udyama kara, ke je dharmathI AvAM duHkhanuMbhAjana (sthAna) tuM na thAya." rAjA bA ke-"huM dharma karIza, paraMtu he munIzvara ! A mitrAnaMdane jIva kyAM utpanna thaye? te mane kahe." sUri bolyA ke-"te jIva A tArI devInI kukSimAM putrapaNe Avyo che, kemake teNe te vakhate tevI bhAvanA bhAvI hatI. janmela te tAro kamalagusa nAmane sArA parAkramavALe putra prathama kumArapaNAne pAmIne anukrame rAjA thaze." pharIthI rAjAe pUchayuM ke-"aparAdha rahita paNa te mahAtmAne A pramANe tarakaranI jema maraNa kema thayuM? tathA he prabhu! A devIne kalaMkane saMbhava kema thaye? Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - [ 60 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. ane mane bAlyAvasthAthI AraMbhIne paNa baMdhuno viyega kema thayo? tathA amAro atyaMta adhika neha kema ? te he bhagavAna! tame kahe." A pramANe pUchelA te munIzvara jJAnavaDe jAne belyA ke- "he rAjA ! A bhavanI pahelAnA trIjA bhave tuM kSemakara nAmano koTuMbika hatA, tene satyazrI nAmanI bhAryA hatI. teone caMDasena nAmane karmakara(nekara) hato. te karma karavAmAM nipuNa, te bannene bhakta, anurAgI ane vinayasahita hatuM. eka divasa tenA kSetramAM kAma karatA teNe bIjAnA kSetramAM dhAnyanI zaMbA(DuMDI)ne grahaNa karatA keIka musApharane joyo. ane te bolyo ke-"aho ! A cArane vRkSa upara laTakAva." ema kahyuM to paNa te kSetranA svAmIe tene kAMI paNa karyuM nahIM, ane tenA vacanavaDe te musAphara dubhAya. karma kare paNa krodhanI ceSTAvaDe durvAkayathI utpanna thayela te karma bAMdhyuM. pachI eka vakhata te satyazrInI putravadhU gharane viSe utAvaLathI khAtI hatI, tyAre koIpaNa rIte teNInA gaLAmAM eka kavala(keLIo) eMTI gayo. tyAre satyazrIe tene kahyuM ke he pApI ! nizAcarI(rAkSasI)! nAnA kavalavaDe tuM kema khAtI nathI ? ke jethI te gaLAmAM lAge nahIM." pachI koI divasa te karma karane svAmIe kahyuM ke-"he kamakara ! Aje A kAraNavaDe tuM amuka gAmane viSe jA." te bolyo ke "Aje huM mArA baMdhuone maLavAthI vyAkuLa chuM." tyAre kopa pAmelA teNe kahyuM ke-" svajane tane na maLo." A avasare tene ghera be muni AvyA. tyAre teNe pitAnI bhAyane ema kahyuM ke-"A munine tuM dAna Apa." tyAre teNIe "A supAtra che." ema harSathI akRta ane akArita tathA prAsuka bhakta pAnAdivaDe tene pratilAbha Ape. karma kare paNa vicAryuM ke-"A bane dhanya che, ke jemaNe ucita samaye potAne ghera AvelA be mahAmunine bhaktithI pratilAbha Ape." A avasare te traNenI upara kSaNavAramAM vIjaLI paDI, tethI teo eka sAthe ja maraNa pAmyA ane saudharma devalokamAM prItivaDe bharapUra teo devapaNAne pAmyA. tyArapachI kSemakara rAvane he rAjA! tuM thayo che. satyazrIne jIva te A ratnamaMjarI thaI che, ane karmakarano jIva tAro mitra mitrAnaMda thayo che. he rAjA! jeNe pUrva janmamAM vacanavaDe je duSkarma bAMdhyuM hoya, te tenuM kAma A janmamAM tamane prApta thayuM che. tethI karIne he rAjA ! pUrvabhave hasatA hasatA prANIo vaDe je karma baMdhAya che, te karma A bhavamAM rudana karatA prANIothI avazya vedAya che." te sAMbhalIne rAjA priyAsahita mUcha pAmyo, ane jAtismaraNa thavAthI te pUrve kareluM sarve jAyuM. ane te bolyo ke-"he prabhu! jJAnavaDe sUrya samAna tame je kahyuM, te hamaNAM paNa jAtismaraNavaDe mane pratyakSa thayuM che, tethI A avasthAne viSe je dhamanI yogyatA hoya, te dharma kRpA karIne tame mane kahe." tyAre guru belyA ke-"he rAjA! tAre putra thayA pachI pravajyA thaze. hamaNuM gRhIdharma tAre cagya che." tyAre vivekI amaradattarAjAe potAnI priyA sahita bAra prakArane Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIje prastAva-zrI dharmaSarie kahela jina pAlita ne jinarakSitanI bhAvi kathA. [ 61 ] ahIdharma aMgIkAra karyo. pharIthI rAjAe pUchayuM ke- " te vakhate te maDadAe je kahyuM hatuM, tenuM kAraNa mane kahe. ahIM mane vimaya che." gurue kahyuM-"he rAjA! zabAne grahaNa karanAra te musAphara marIne, bhavamAM bhamIne anukrame te vaTa upara vyaMtara tha. mitrAnaMdane oLakhIne tathA tenuM kareluM vaira saMbhArIne zavanA mukhamAM utarIne teNe te vacana kahyuM hatuM." A pramANe chedAyelA saMdehavALA amaradatta rAjA sUrine namIne parivAra sahita potAne ghera gaye. ajJAnathI moha pAmelA prANIone pratibaMdha karavAmAM rakta dharmazeSa munIzvare paNa pRthvItaLa upara vihAra karyo. pachI egya samaye ratnamaMjarI devIne putra janmyo pachI gurue je kahyuM hatuM, te ja tenuM nAma (kamalagupta) thayuM. pachI dhAtrI mAtAvaDe pAlana karAto te bAlyAvasthAne oLaMgIne tathA kaLAo zIkhIne pRthvIne dhAraNa karavAmAM samartha thaye. eka divasa te ja guru pharIthI tyAM AvyA tyAre udyAnapALe rAjAne tenuM Agamana kahyuM. tyAre putrane rAjya upara sthApana karIne priyA sahita teNe te gurunI pAse dIkSA grahaNa karI. pachI parivAra sahita rAjAne dIkSA ApIne gurue tene tathA bIjAone baMdha karavA mATe AvA prakAranI zikSA ApI. ke "bhavarUpI samudramAM paDatAM jaMtuone tAravAmAM vahANanA jevI dIkSAne prANuo keIpaNa prakAre puNyanA bhegathI pAme che. pravajyA grahaNa karIne paNa jeo viSayanI IcchAvALA thAya che, teo jinarakSitanI jema bhayaMkara saMsArarUpI samudramAM paDe che. ane jeo prArthanA karyA chatAM paNa viSayane viSe apekSA rahita hoya che, teo jina pAlitanI jema A saMsAramAM sukhane bhajanArA thAya che. " tyAre te rAjarSie pUchelA te sUri siddhAMtamAM kahelI teonI bhAvI kathAne kahevA lAgyA, ke- prasiddha caMpApurImAM jitazatru rAjA hatA. tene rUpavaDe zobhatI dhAriNI nAmanI priyA hatI. te purImAM moTA dhanavALo, zAMta, sarala, dAnI ane baMdhurUpI karava(piyaNAne vikavara karavAmAM caMdra jevo mAkaMdI nAmane zreSI hato. tene bhadrA nAmanI bhAryA hatI. temane krame karIne utpanna thayelA be putro hatA. temAM pahele jina pAlita nAmane ane bIje jinarakSita nAmane hato. vahANa upara caDIne paradezamAM javuM ane AvuM karatA te bane putra agyAra vAra samudrane taryA. ane temaNe ghaNuM dhana upArjana karyuM. pachI ati bhathakI karIne tyAM javAnI IcchAvALA temaNe pitAnA pitAne pUchayuM. tyAre te be ke-"he putra ! AgaLanuM paNa ghaNuM dhana che. tenA vaDe ja tame pitAnI IcchA pramANe tyAga(dAna) ane bhegA kare. A bAramI veLA musApharI upadrava sahita paNe thAya, tethI samudramAM javuM yogya nathI. ema mArI mati che." tyAre teo belyA ke-"he pitA! tame AvuM vacana na belo. A paNa vahANanI yAtrA tamArA prasAdathI kSemavaDe( kuzaLatAvaDe) thaze." tyAre teNe ati AgrahamAM tatpara te banene vidAya karyA. tyAre temaNe gaNimAdika cAra prakAranuM kramaNaka(kariyANuM) Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. grahaNa karyuM. sarva sAmagrI karIne tathA jaLAdikano saMgraha karIne pachI vahANa upara caDIne teo samudramAM peThA. teo mahAsamudramAM gayA tyAre kSaNavAramAM kALa vinAne durdina thaye, ane AkAzamAM megha garjanA karavA lAgyo. vAraMvAra vIjaLI vilAsa karavA lAgI, kalelo uchaLavA lAgyA, ane jorAvara vAyu vAvA lAgyuM. tethI te vahANa nAcavA lAgyuM. ane kSaNavAramAM ja vidhura avasthAmAM adhIra puruSanA citanI jema te phUTI gayuM. temAM rahelA ke marI gayA. ane vahANanA svAmI te banne kAMIka pATiyAne pAmIne ane tene gADha AliMgana karIne traNa divase ratnadvIpanA tIrane pAmyA. tyAM nALiyeranA phaLavaDe prANayAtrA karIne te ane tenA telanA ayaMganA gavaDe sArA zarIravALA thayA. pachI tyAM ratnadvIpadevI nAmanI, kUra, nirdaya ane hAthamAM tIrNa kharzane dhAraNa karanArI devatA AvI. ane ema bolI ke-"aho ! je tame mArI sAthe viSayanI sevA karo, te tamArA prANanI kuzaLatA thaze. nahIM te A khavaDe nitye tamArAM mastaka chedI nAMkhIza." A pramANe teNIe kahyuM tyAre bhaya pAmelAM aMgavALA te bane paNa A pramANe bolyA ke-"he devI ! vahANa bhAMgI javAthI ame ahIM tAre zaraNe AvyA chIe, tethI tuM amane je kAMI Adeza ApIza, te ame zaMkA rahita karazuM." pachI prasanna manavALI teNIe temane potAnA prAsAdamAM laI jaIne temanA zarIramAMthI azubha pudgalone dUra karyA. pachI temanI sAthe IcchA pramANe viSaya saMbaMdhI sukha bhogavavA lAgI, ane dareka divase( haMmezAM) temane sudhAphaLano AhAra ApatI hatI. A pramANe rahelA te bannenA keTalAka divaso jeTalAmAM gayA, teTalAmAM tyAM eka divase teNIe temane A pramANe kahyuM ke-"lavaNasamudranA adhiSThAyaka susthita deve mane AjJA ApI che ke- "he bhadrA! tuM ekavIza vAra A samudrane zuddha kara. temAM je kAMI tRNa, kASTha vagere azuci padArtha heya, te sarvene mArI AjJAthI ekAMtamAM tyAga kara." tethI mAre tyAM javuM che. ane huM zubha AzayavALA ! tame A zreSTha phaLAvaDe prANavRttine karatA ahIM ja raheje. koIpaNa prakAre vijApaNuM hovAthI je tamane ahIM arati (aprIti) utpanna thAya, te tamAre zaMkArahita pUrva dizAnA vanakhaMDamAM javuM. tyAM sarvadA grISma ane pravRSa nAmanA bane jatu rahyA che, te tamArA paNa vinedane mATe thaze. ane tyAM paNa tamAruM citta kaI paNa prakAre na AnaMda pAme, te aho ! mArI AjhAvaDe. uttara vanakhaMDamAM javuM. tyAM paNa niraMtara zarada ane hemaMta nAmanI be Rtuo haze. te tamone svAdhIna che. tyAM paNa tamane je prIti na thAya to pazcimanA vananI aMdara javuM tyAM paNa zizira ane vasaMta nAmanI be Rtu sthira che. pachI utsuktAne saMbhava thAya to A prAsAdane viSe ja AvavuM, paraMtu A dakSiNa taraphanA vanamAM kaI paNa rIte javuM nahIM. kemake tyAM zyAma kAMtivALe, bhuma kAyAvALe, be jihavAvALe ane pRthvIrUpI strIne veNIrUpa daSTiviSa sarSa che." e pramANe kahIne te devI gaI. ane te mArkadInA putro pUrve kahelA te traNe vanakhaMDamAM jatA hatA. pachI teo A Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva-saMkaTamAM AvI paDela ane bhAione yakSanu sUcana [ 63 ] pramANe vicAravA lAgyA ke dakSiNa dizAnA vanamAM jatA ApaNune teNIe vAraMvAra kema nivAryo ema vicArIne zaMkAvALA teo jeTalAmAM tyAM javA lAgyA teTalAmAM temanA nAkane viSe, atyaMta dusaMha gadha peThA. tyAre uttarIya vasavarDa nAsikAnA raMdhrane DhAMkIne te bannee te vanamAM manuSyeAnA kalevaronA samUha joyA. bhaya pAmelA te vizeSe karIne A vanane jovA lAgyA tyAre zUlikA upara rahelA eka mANasane temaNe joyA. jIvatA ane vilApa karatA tene joIne teoe pUchyuM ke-" he bhadra ! tuM kANu che? tArI avasthA AvI kema che? ane A maDadA kAnA che ? " te paNa khelye ke--" huM kAdI nagarImAM rahenArA vaNika chu. vepAravaDe AvatA mAruM vahANa samudramAM bhAMgI gayu. tethI ahIM AvyeA. ratnadvIpa devIe mArI abhilASA karI. kAika divasa gheADA aparAdhamAM paNa teNIe mane AvI rIte haNyA. A prakriyAvaDe teNIe A pramANe A zakhA karyA che tethI tame kyAMthI AvyA che ? ane A daivIne ghera tame kayAMthI AvyA ? " tyAre teoe peAtAnI vAta jaNAvIne tene kahyuM ke he bhadre ! A pramANe che teA pachI amArA kAi paNa jIvavAnA upAya che ? " te elyeA ke--" he bhadro ! pUrva dizAnA vanamAM zailaka nAmanA yakSa che. te patra divasane viSe azvanuM rUpa dhAraNa karIne A pramANe khAle che, ke" yA mANasanuM rakSaNa karuM ? athavA kAne vipadAthI tAruM ? " tethI te yakSarAja pAse jaine tame bhaktithI tenI ArAdhanA karA. pachI jyAre udghASaNA thAya tyAre " amAruM rakSaNu kara ema tamAre khelavuM. " A pramANe tene zikSA ApIne te puruSa sthira rahyo. pachI teoe tyAM jaIne puSpAvarDa te yakSanI pUjA karI. ane tenAvaDe kahevAyelA tee " amane jaladI tArA " ema melyA. tyAre zailaka khelyA ke " tamane huM tArIza, paraMtu sAvadhAna thaIne tame mAruM eka vAkya sAMbhaLeA. jatA evA tamArI pAchaLa te devatA Avaze. tathA anurAga sahita ane kAmanA sahita vacanAne paNa melaze. tethI jo tame teNIne viSe anurAga karaze, teA huM tamane uchALIne samudramAM nAMkhIza. athavA teA tame jo teNIne viSe apekSA rahita thazeA, teA huM phremavarDa tamane caMpA nagarImAM avazya pahoMcADIza. ghaNuM zuM kahevuM ?~~ draSTivarDa paNa teNInuM sanmAna koi paNa prakAre na karavuM. te phruTa rIte bhaya dekhADe, te paNa tamAre bhaya pAmaveA nahIM. huM bhadro ! A avasthAvaDe jo tame nirvAha karavAne zaktimAna hA, teA mArA pRSTha upara caDA, ke jethI tamane zIghra lai jAuM. " tyAre tenA vacanane aMgIkAra karIne te mane tenA pRSTha upara caDyA. te paNa AkAzamAM UDIne samudranI madhye gayA. A avasare te devI pAtAnA gharamAM temane nahIM jovAthI vanakhaMDane viSe pharavA lAgI. tyAM paNa temane joyA nahIM. pachI jJAnanA upayegaS te annenu' te gamana jANIne kApamAM tatpara thayelI te khaDga laine temanI pAchaLa phraoNDI. temane joIne te A pramANe melI ke--" are ! mane mUkIne tame kema jAo che ? jo Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 64 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. A tame tamArA jIvitane icchatA haiA, teA krIthI AveA. jo nahIM AvA tA A khaDgavaTe tamArAM mastakane pADI nAMkhIza. " A pramANe teNIe kahyuM tyAre te yakSe kahyuM ke huM bho! mArA pRSTha upara rahelA tame kAi paNa rIte AnAthI bhaya pAmaze! nahIM. pramANe dhIraja ApelA teo sthira cittavALA thayA. tyAre teNI A pramANe anukULa vacana melI ke-" huM priya ! mane dInane ekalI mUkIne tame kyAM cAlyA ? " ityAdika dIna vacaneAvarDa teNIe kahyA chatAM paNa yakSanA avaSTabha( Azraya-TekA )vaDe zAbhatA temanu citta calAyamAna thayu nahIM, tyAre bheda karavAmAM catura teNIe jinarakSitane kahyuM ke "hu mahAzaya ! vizeSe karIne tuM ja mane priya che. jovuM, AlApa karavA ane sanmAna vagere kriyAnu samAnapaNuM hAvA chatAM paNa prANIonA cittane AhlAda karanAra prema kAikane viSe ja thAya che. e pramANe tamArI sAthe saMgane karatI mArA sneha hai jinarakSita ! sadbhAvathI tAre viSe ja nizcaLa che; tethI huM kAMta ! tuM Ava, ane mane ekAMta ratinuM sukha Apa. nahI teA tArA viyeAgarUpI rAgathI pIDA pAmelI huM marI jaiza. he nAtha ! nAtharahita ane maraNa pAmatI tuM mane viDe kema jotA nathI ? rAgavALI strI pAtAnA prArtheAne Ape che, e arthamAM zuM saMzaya che ? " tyAre teNInA kapaTathI meAha pAmelA te jinarakSita te vAta satya che." ema vicAratA durgatinI jevI teNInI sanmukha dRSTivaDe jovA lAgyA. tyAre te yakSe tene peAtAnA pRSTha uparathI uchALIne nIce nAMkhyA. pANIne nahIM pAmelA tene teNIe trizULavaDe grahaNa karyo, ane " are pApI ! mane chetaravAthI utpanna thayelA phaLane tuM jaladI pAma, " ema kahIne khaDgavarDa tenA kakaDA karIne tene pADavo ( mArI nAMkhyA ). pachI phUTa kapaTanI racanAne bhajavatI te naTI cATu( khuzAmata )vaDe jinapAlitane vizvAsa pamADavA lAgI. tyAre yakSe tene kahyu` ke--" jo AnA vacana upara tane ruci thaze, te avazya tArA nAnA bhAInI jevI tArI gati thaze." tyAre te teNInA phrUTane dUra karIne te nizcaLa cittavALA thayA, ane kuzaLatAthI yakSanI sAthe peAtAnI caMpApurIe AjyeA. pachI te vyaMtarI pAcho vaLI. te yakSa paNa pAchA vaLyo. te yakSane kRtArtha thayelA zreSThiputre bhaktithI khamAbhyeA. jinapAlita peAtAne ghera jaIne peAtAnA leAkeAne maLye, ane zAkathI vyAsa peAtAnA bhAInuM maraNa teNe kahyuM. pachI svajanA sahita mArkadI ane te putra tenA maraNanAM kAryo karIne gRhavAsane pALavA lAgyA. paNa eka divasa tyAM zrI vIra jinezvara samavasaryA. tene vAMDhavA mATe te mAkadI ane jinapAlita gayA. tenI pAse dhama sAMbhaLIne pratidha pAmelA te moTA AzayavALA vrata levAnA pariNAmavALA thayA, ane jinezvarane namIne peAtAne ghera gayA. pachI pautrane viSe kuTuMbanA bhAra sthApana karIne putra sahita te zreSThIe mahAvIra jinezvaranI 1 A zrI zAMtinAtha bhagavAnanA caritramAM bhAvi tI kara zrI mahAvIra prabhu pAse jinapAlita dIkSA le che. A kathA pA. 61 mA pAnAnA prathama pAregrAphamAM zrI dhadhoSasUri jJAnI hAvAthI "siddhAMtamAM kahelI tenI bhAvi kathA kahe che" ema graMthakartA saramahArAja jaNAve che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAvaH rAjAe pitAnA putra anaMtavIryane karelo rAjyAbhiSeka. [ 65 ] pAse dIkSA grahaNa karI. pachI pitA sahita te jinapAlita sAdhu duSkara tapa karIne pitAnA kAryane sAdhanAra thayo." A kathA kahIne te dharmaghoSa munIzvara te amaradatta rAjaSine te kathAne upanaya (tatvArtha) kahevA lAgyA ke-"je pramANe te be vaNikaputro te pramANe sarva saMsArI jIve kahyA che, tathA ratnadvIpanI devatA jevI avirati kahI che. jema A devIne zavane saMcaya tema aviratithI utpanna thayeluM duHkha. jema zALA upara rahele manuSyane tema hitane kahenArA guru jANavA. jemAM teNe anubhaveluM te svarUpa kahyuM, tevI ja rIte guru prANIone aviratinuM duHkha kahe che. jema A zilaka yakSa tAranAra che, tema saMyama tAranAra che. samudranI je saMsAra A jIve avazya taravAno che. jema teNIne vaza thayele jinarakSita nAza pAmyo. tema ja aviratine vaza thayelA prANI vinAza pAme che. jema devatAnA vacananI AkAMkSA rahita ane yakSanA Adezane nahIM khaMDana karato A jinapAlita kuzaLatAthI pitAnA nagarane pAme, tema A aviratithI virAma pAmele ane cAritranI virAdhanAne nahIM karanAra prANI karma rahita thaIne nirvANa(mokSa)sukhanuM bhAjana thAya che, tethI he muni ! cAritra aMgIkAra karIne pharIthI have bhogane viSe mana karavuM nahIM." A pramANe gurue zikSA ApI, tyAre te muni harSa pAme. tyAra pachI A ranamaMjarI sAdhvI pravartinIne soMpI. te banne udAra (moTo) tapa karIne mokSa padane pAmyA. A pramANe mitrAnaMda ane amaradattanI kathA kahevAmAM AvI. A pramANe svayaMprabha munine ati pavitra dharmopadeza sAMbhaLIne stimitasAgara rAjA pratibodha pAme, tethI te rAjAe anaMtavIrya putrane rAjApaNAne viSe ane bIjA putrane kumArapaNu viSe sthApana karIne te muninI pAse dIkSA grahaNa karI. te aMta samaye mana vaDe kAMIka cAritranI virAdhanA karIne tathA maraNa pAmIne adhabhuvanane viSe camareMdra nAmano asurAdhipa thaye. have A tarapha prabhutA (rAjApaNAne ) jogavatA te aparAjita ane anaMtavIryane kaIka vidyAdharanI sAthe mitrI thaI. teNe te bannene AkAzamAM gamana karavAne samartha (AkAzagAmI) vidyAo ApI, ane tenA sAdhavAnA upAyanI sarva sAmagrI nivedana karI (jaNAvI). te banene gIta ane nATyanI kaLAne jANanArI barbarI ane cilAti nAmanI be dAsIo adabhUta vinodanuM sthAna hatI. eka divasa sabhAmAM beThelA ane raMga(AnaMda)thI bharapUra te bane bhAIo jeTalAmAM te be dAsIonI zreSTha nATyakriyAvaDe vyAkuLa thayA hatA, teTalAmAM brahmAcArI, vecchAcArI, kalApriya ane samyagadarzanavaDe pavitra AtmavALA nArada RSi tyAM AvyA. te vakhate vyAkuLa thayelA te bane tenI sanmukha UbhA thayA 1 pitAnI icchA pramANe cAlanAra. 2 jene kaji priya che te. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [$$] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. tuM. nahI tyAre rASa pAmelA te RSie vicAryuM. ke- ceTInA nATyathI mAha pAmelA A banne ahIM AvelA mane paNa jANatA nathI, tethI mahA mAtra ane kaLAnu pAtra A ane ceTIne avazya huM kAinI pAse haraNu karAvIza. " tyArapachI te nArada vidyAdharAnA adhipati ane trikhaMDa vijayanA svAmI mitAri nAmanA prativAsudevanI pAse gayA. tyAre 'abhyutthAna vigere satkAra karIne te rAjAe Asana upara beThelA te munine pUchyuM ke A pRthvI upara tame kAMipaNu adbhuta joyu' che ? " tyAre te melyA ke" he rAje ! sAMbhaLeA. subhagA nagarInA svAmI anaMtavIrya rAjAnI pAse huM gayA hatA. tyAM tenI kharI ane cilAtI nAmanI ceTIenI vizvane vismaya karanArI zreSTha nATyakriyA me joI che. he rAjA ! te me ceTI vinA pracaMDa vidyAevaDe zu? rAjyavaTe zu ? ane AjJAvarDa zu' ? " ema kahIne te nArada tyAMthI gayA. pachI te rAjAe tane mAkalyA. te tyAM jaladI jaIne te bannenI pAse peAtAnA svAmInA maLathI gava pAmele A pramANe AyeA, ke-" he rAjAe ! ratnA avazya rAjAnI pAse ja janArA haiAya che, tethI nATyakaranArI A che . ceTI svAmIne Ape. " tyAre te banne A pramANe melyA ke-"De_bhadra ! kharekhara tuM yukta khele che. A kArya vicArIne ame karazuM. humaNAM tuM svAmInI pAse " pachI te dUtane vidAya karIne te banne A pramANe vicAra karavA lAgyA ke A rAjA vidyAnA khaLavaTe ApaNeA parAbhava kare che, tethI ApaNe paNa ApaNA manamAM rahelI vidyAene sAdhIne tenA garvanu haraNu karazuM. A pramANe te vicAra karatA hatA tyAre pUrva janmamAM sAdhelI te vidyAe peAtAnI jAte ja tyAM AvI, ane siddha thayelI peAtAne kahIne temanI pAse peThI ( rahI ). meATA baLavALA te banne tenA prabhAvathI vidyAdhara thayA, ane ga Mdha, mAdhya vigere vastuvaDe temaNe vidyAenI pUjA karI. mA avasare te rAjAne dUta pharIthI AbyA, ane A pramANe ANyeA ke" ahA ! zuM tame mRtyunA atithi thavAnA che. ? ke jethI hajupaNu svAmIne mATe te e ceTIene meAkalatA nathI ? " tyAre te melyA ke " svAmInuM hita avazya karavuM joie. " pachI te rAjAnI putrI svaNuzrInA leAbhavaDe te banne bhAIe te banne ceTIonu rUpa karIne jaladIthI te nagaramAM gayA. temanuM kaLA kuzaLapaNuM joine rAjAe temane kahyu ke tamAre kanakazrIne vinAda karAvavA. '" tyAre dUdhanI rakSAmAM khilADA ane siddha thayelA annanI rakSAmAM bhUkhyA mANasa jema havALA thAya, tema rAjAnA te AdezamAM te ane harSa pAmyA. pachI sarva upamAnA radalanA samUhavaDe jANe vidhAtAe je banAvI hAya tevI ane ratinA jevA rUpavALI te sArI kanyAne teee joi. ane saMbhrama sahita bhAvavaDe madhura, parihAsavarDa maneAhara ane dezI bhASAnA garbhavALA priya AlApa( vacana ) vaDe teNInI sAthe bhASaNa karyuM" ( melyA ). pachI teNIe temano pAse anaMtavIrya nuM svarUpa pUchyuM. tyAre aparAjite "" 1. UbhA thavu, 2. paramANunA. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva : vAsudeva anatavIryanu prati vAsudeva sAthe yuddha. [ 67 ] "" teNInI pAse A pramANe tenA guNu kahyA, ke rUpa, caturAi, gaMbhIratA, vI ane udAratA vigere anaMtavI nA sadguNNA eka jihvAvaDa kahevAne zakya nathI. vaLI kSamA mAI )ne dhAraNa karatA jeNe kSamA( pRthvI )ne dhAraNa karatA kuTila zeSanAgane paNa saraLa aMgavALA teNe jItyeA che, tathA vizruti (kAna rahita) te nAgane zruti (kAna athavA zAstra)vaDe zAbhatA teNe jItyA che. " te sAMbhaLIne harSoMthI zamAMcita thayelI teNIne joine krIthI te olyA ke "jo tane kautuka hAya, te hamaNAM ja tane te batAvuM." tyAre teNIe " Ama ( ghA ema hai| ) " ema kahyuM tyAre te ane peAtAnA rUpavALA thayA. temane joIne te eTalI ke-"huM tamArI AjJAne karanArI ja chuM." tyAre viSNu khelyA ke jo ema hAya teA cAla, ApaNe ApaNI nagarImAM jaIe.' te evI ke- mArA pitA tamArA parAbhava karaze.' tyAre te bannee tene kahyu` ke--tAre sarva prakAre bhaya pAmaveA nahIM. te amArI sAme yuddhamAM rahevAne eka kSaNavAra paNa samartha nathI.' Avu tenu' vacana sAMbhaLIne premarUpI pAzathI baMdhAyelI ane temanAM rUpa tathA zorya vaDe Azcarya pAmelI te kanyA te bannenI sAthe cAlI. pachI vidyAvaDe vimAna karIne tenA para caDIne AkAzamAM rahelA ana MtavIye sabhAmAM rahelA damitAri rAjAne kahyuM ke- 'hai sAmata, maMtro vagere jee rAjAnA senApatie haiAya te save sAMbhaLA ke-tamArA svAmInI A putrInuM huM haraN karuM chuM. tevA bhAvathI tamAre na kahevu" ke-amArA ajANatA grahaNa karI.' A pramANe kahIne parivAra sahita anaMtavI AkAzamAM gayA (cAlyA). te sAMbhaLIne jAjavalyamAna kApavaDe bhayaMkara prativAsudeve kahyu` ke- are re ! A durAtmAne jaladI grahaNa karo, grahaNu karA.' tyAre 'he duSTa buddhivALA ! tuM kyAM jaIza ?' ema huMkAra zabdane karatA khecarA (vidhAdharA) hAthamAM zasra grahaNa karIne siMhanI pAchaLa ziyALIyAnI jema tenI pAchaLa doDyA. tyAre tRNunA samUhane vAyunI jema eka kSaNa vAramAM viSNue teonA upadrava (parAbhava) karyA. pachI teone tevA prakAranA joine damitAra rAjA cAhyA, sainyarUpI kalelAnA samUhavaDe vyAsa, hAthI, azva ane pattirUpI grAha(magharamatsya)vaDe sahita, ane temanA virAva(zabda)rUpI medhanA nivALA jANe kalpAMtakALanA samudra hAya, tevA te DhekhAtA hatA. pachI tene AvatA joIne bhayathI vyApta thayelI te bhIrU ( zrI )ne AzvAsana ApIne te anaMtanIce zatrunA nAza karavA sainya racyuM. te vakhate te prativAsudeva ane vAsudevanA agrasainyanA yehAnA kalakala zabdavarDa vyApta kajiyA thayA. te vakhate zatrunA sainyanA subhaTAe bhAMgeluM peAtAnuM sainya joine hari ( vAsudeva ) kAMika ciMtAne vaza thayA. tyAre A pramANe ratnA utpanna thayAM,--vanamAlA 1, gadA 2, kha 3, maNi 4, za Mkha 5 tathA dhanuSya 9 ane prativAsudevanuM' te cakraratna sAtamuM pachI thaze. pachI anaMtavIrya za Mkhane laine moTA khaLavaTe tene vagADayo. tenA zabdava tatkALa zatrunuM sainya mUrchA pAmyuM. te vakhate viSNunu peAtAnuM sarva sainya utsAha Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 68 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. vALuM thayuM. tevAmAM damitAri paNa sarva sainya sahita Avye. tathA bakhtara paherIne ratha upara caDIne ane ghaNAM zo laIne viSNu paNa UbhuM thayuM. te ja pramANe aparAjita paNa thayo. te vakhate raNasaMgrAmanI pRthvI upara mugaTarUpI kamaLa vaDe bhayaMkara lehInI nadIo vahevA lAgI, ane kabaMdha' nAcavA lAgyA. te vakhate navA udayanA lazathI viSNue damitArIe nAMkhelAM sarva zastrone paNa kSaNavAramAM ja nAza karyo. pachI smaraNa mAtrathI ja prApta thayeluM ane dizAone dedIpyamAna karatuM cakra ratna teNe mUryuM. te tuMbavaDe (harinI) chAtIne haNane harinA hAthamAM rahyuM. te caka laIne viSNu bolyo ke- tuM rAjya bhagava, mara mA, he rAjA! tuM kanakazrIne pitA che, tethI meM tane mUkyo che, te jA." te bolyo ke-"meM mUkeluM A cakra jema niSphaLa thayuM, tema te mUkeluM paNa te niSphaLa thaze, evI mArI mati che. athavA A maMDalA2vaDe ghAta karanArA te cakrane ane tane khaMDana karIza." ema kahIne te AkAzamAM deDyo. kharuM ane kheTaka( hAla)ne dhAraNa karatA ane pitAnI sanmukha AvatA tene anaMtavI mUkelA te cakre tatkALa pADI dIdhe (mArI nAMkhe). te vakhate harSathI A pramANe bolatA vyaMtaroe AkAzamAMthI puna samUha anaMtavIryanI upara mUko. "A vijathAIno pati baLavAna vAsudeva thaye che, ane bIjo baladeva thaye che, tethI A bane cirakALa sudhI jaya pAmo." pachI te vidyAdharanA subhaTee praNAma karIne anaMtavIryano Azraya karyo. teNe paNa te sarvenuM sanmAna karyuM. tyArapachI aparAjita ane anaMtavIrya vidyAdharo sahita manohara vimAna upara caDIne pitAnA nagara tarapha cAlyA. pachI kanakAcaLa(meruparvata)ne pAmelA te bannene vidyAdharoe kahyuM ke-"ahIM jina ce che. tene vAMdavA yogya che." tyAre tyAMthI utarIne te cityone bhaktithI vAMdIne tyAM te bannee kIrtidhara nAmanA munine joyA. varSanA upavAsanA tapavaDe utpanna thayelA kevaLadarzana vALA te phaSinA caraNene moTA harSathI te bane e vAMdyA. pRthvIpITha upara besIne harSathI romAMcita zarIravALA te bannee A prakAranI tenI vizuddha dharmadezanA sAMbhaLI, te A pramANe -"mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda ane duSTa cega A pAMca duHkhane ApanArA ane baMdhanA kAraNabhUta che. adevane viSe je devapaNuM mAnavuM, agurune viSe je gurupaNuM mAnavuM, ane atatvane viSe je tatvabuddhi mAnavI, te mithyAtva kahyuM che. pApakarmane viSe thoDuM paNa varjavuM nahIM, tene sarva duHkhanA kAraNarUpa aviratine tame jANe. krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra kaSAya saMsAravAsanA mULarUpa (kAraNarUpa) jinazAsanamAM kahyA che. kepa e kSamAne viparyaya (UlaTa) che, mAna e amRdutA saMjJAvALA che, mAyA e saraLatAnuM avaLA5NuM che, ane lebha e muktino viparyaya (avaLo) che. madirA, viSa, nidrA tathA vikathA e kaSAya sahita pAMca pramAda kahyA che. temAM kANa 1. mastaka vinAnA zarIre. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ra : -- - - - --- = = = = - - - - - trIjo prastAva : kanakazrInA pUrvabhavanuM gurue kahela vRttAMta. ane pinTAdikavaDe banAvelI be prakAranI madirA kahelI che, tathA zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza nAmanA pAMca viSaye kA che. nidrA, nidrA nidrA, trIjI pracalA nAmanI, jethI pracalApracalA ane pAMcamI tyAnaddhi (e pAMca nidrA) hoya che. temAM nidrA sukhethI baMdha thAya tevI che, atinidrA (nidrAnidrA) duHkhathI baMdha thAya tevI che, pracalA beThelAne hoya che, caMthI (pracalAlA) cAlatA hoya che, tathA pAMcamI (tyAnaddhi) ciMtavelA kAryane sAdhanArI hoya che. ane te (tyAdri) prANIne ati kilaSTa karmanA udayane viSe thAya che. strIkathA, bhejanakathA, rAjakathA ane dezakathA A cAra vikathAne vivedIe varjavI joIe. mana, vacana ane kAyA nAmanA traNa bhega kahyA che. aprazasta ( azubha) evA te karmanA baMdhanA hetu thAya che. pApakarmanA kAraNarUpa A sarvane tyAga karIne bhavya prANIe muktinA sukhane ApanArA dharmane viSe buddhi karavI joIe." A avasare te kanakazrIe te munine A pramANe pUchayuM ke-"he prabhu! mAre baMdhujanane viyega ane pitAnuM maraNuM kema thayuM ?tyAre kIrtidhara munie te kahyuM ke-"he bhadrA! jenAthI tAre baMdhuno viga vigere dukha thayuM, tenuM kAraNa have tuM sAMbhaLa A dhAtakIkhaMDa dvIpane viSe pUrva bharatakSetramAM ghaNA dhana ane dhAnyathI vyAsa zaMkhapura nAmanuM nagara che. temAM uge cheda pAmelA saMtAnavALI kaIka zrIdattA nAmanI dukhI strI hatI, te bIjAne ghera kAma karavAvaDe AjIvikAne karatI hatI. garIbAIvaDe pIDA pAmelI te kaIka divase muninI pAse dharmacakravAla nAmano tapa sAMbhaLIne te tapa karavA lAgI. temAM prathama be aThThama tapa karAya che. ane sADatrIza caturtha bhakta (upavAsa) karAya che. ane zakita pramANe guru ane devanI pUjA karAya che. te jANIne prasanna thayela sarva jane pAraNAne divase teNIne manahara bhakSya ane bhejya ApatA hatA; kemake lokamAM tapa pUjAyeluM che. "A tapaguNamAM rata che " ema jANune karmane aMte moTA zreNIo teNIne bamaNI, traNagaNI vRtti ApavA lAgyA ane vastro ApavA lAgyA, tethI te kAMIka dhanavALI thaI. pachI keIka divasa pitAnA gharanI bhIMtano eka bhAga paDI gaye, temAMthI te dhananA samUhane pAmI. pachI eka divasa teNue ta5nuM udApana karavAno prAraMbha karyo, tethI vidhipUrvaka jinezvaranI pratimAnI pUjA karAvI. sAdhamikanA samUhane bhejana karAvyuM. te vakhate teNInA gharanA AMgaNAne viSe mAsanA upavAsavALA te suvata nAmanA zreSTha sAdhu AvyA. moTA harSavaDe pUrNa aMgavALI teNIe tene prAsuka (acitta) jana ane pANI vaDe pratilAbha karyo, ane sArA bhAvathI tene vAMdyA. ane dharmane prabhAva jevAthI teNIe tenI pAse dharma pUchaye. tyAre te bolyA ke "atyAre dharmadezanA ApavI yogya nathI. je dharma sAMbhaLavAnI tArI IcchA hoya, to avasare he bhadrA! 1. loTa-ATe. 2. kula 43 upavAsa ane 39 pAraNu maLIne 82 divase A tapa pUrNa thAya che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 70 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. upAzrayamAM AvIne vidhivaS vistAra sahita dharma sAMbhaLavA. " ema kahIne pAtAnA upAzrayamAM jaIne rAgAdikathI rahita teNe vidhi pramANe pAraNuM karyuM, ane pachI kSaNavAra svAdhyAya karyo. te vakhate tyAM nagaranA leAkeA ane zrIdattA sarve AvyA. te zreSTha munine praNAma karIne tenI pAse beThA. pachI dharma lAbhanA AzIrvAda ApIne te muni zrIdattAne ane leAkeAne pratikhAdha karavA mATe dharma dezanA ApavA lAgyA. te A pramANe"dharmathI atha tathA kAma prApta thAya che, ane mAkSa paNa prApta thAya che. tethI karIne cAra vargane viSe dharmonI mukhyatA kahI che. " A artha che, ane bIjA anartha che. ema nizcayavare zAlatA vivekI puruSe dharma vaDe ja asthi ane malajAne bhAvavI. tyAre zrIdattAe kahyuM ke--" he bhagavAna ! amUrtimAna dharma vaDe asthi ane majAnI adhivAsanA zI rIte karAya ?" tyAre A sUtrata sAdhue teNInA ane paurajanAnA icchita arthAne jaNAvanAra hRSTAMta kahyuM ke ujjayinI nagarImAM jitazatru nAme rAjA hatA, tene dhAriNI nAmanI priyA hatI, ane narasiMha nAme temane putra hatA. te kaLAnA samUhathI sa'pUrNa thaine yuvAvasthA pAmyA. tene tenA pitAe khatrIza maneAhara kanyA paraNAvI. eka divasa zarad RRtumAM te nagarane viSe araNyamAMthI za'khanI jevA zveta, madavaDe unmatta ane parvata jevA UMcA eka hAthI Avyo. yamarAjanI jevA krodha pAmelA ane mANasAne upadrava karanArA te hAthIne kAi puruSe rAjAne AvyA. tema jaNAvyuM tyAre te rAjAe sainya mAkalyu, te tenI pAse dInatAne pAmyuM. tyAre sainya sahita rAjA pAte ja cAlyA. tyAre narasihukumAra rAjAne nivAraNa karIne te hAthIne damana karavA mATe senA sahita cAhyA. nava hAtha lAMbA, sAta hAtha UMcA, traNa hAtha paheALA, lAMbA dAMta ane suMDhavALA, nAnA puvALA, maghanI jevI rAtI STivALA ane cAra se ne cALIsa lakSaNAvaTa zeAlatA te gajendrane kumAre joyA. pachI sanmukha javu, pAchuM haThavuM, nIce paDavuM ane U~ce kUdavu, e vagerevarDa ghaNe prakAre tene kheda pamADIne teNe vaza karyA. arAvaNunI jevA tenA upara caDelA te kumArane jANe sAkSAt iMdra hAya tema leAkAe mAnyA. pachI te gajeMdrane 1AlAnamAM lai jaIne rAkhyA. UtarIne kumArepAte tenI AratI karI. pachI vinaya sahita te pitAe paNa tenu AliMgana karI gorava karyuM. ane vicAryuM ke bhAra upADavAmAM sama thayA che, tethI Ane rAjA karIne mAre agA thavuM ( saMyamI thavuM) yeAgya che. " tyAra pachI maMtra, sAmata ane puranA leAkAe saMmati ApelA tene rAjAe sArA muhutaeN peAtAnA sthAne sthApana karyA. pachI teNe jayadhara gurunI pAse grahaNa karI. narasiMha rAjA nyAyavaDe pRthvInuM pAlana karavA lAgyA. pachI kAi vakhata ati pracaMDa, mAyAvI, grahaNa na thAya tevA, ane ALakhAya nahIM teva 1. hAthIne bAMdhavAnuM sthAna. putra pRthvInA ( ghara ) rahita adbhUta zAbhAvALA pachI tenA uparathI pitAnI pAse gaye.. A Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva : kanakazrInA pUrvabhavanu vaNaeNna. [02] eka cAra te nagarIne cAravA (luMTavA) lAgyA. tevRttAMta mahAjane jaNAvyeA. tyAre rAjAe cArane nigraha karavA mATe ArakSakane Adeza ApyA. pharIthI kAika divase mahAjane rAjAne vinaMti karI ke hai deva ! cAre tamArI AkhI nagarI lUTI che. je kAI sArA rUpavALI ane yauvanavALI strI hatI tene paNa te cAra rAtrimAM khaLAtkAre paNa lai gayA che. tethI amane phrAIka bIjI vAsasthAna dekhADA, ke jethI De naranAtha ! ame tyAM upadrava rahita rahIe. " tyAre krodha pAmelA rAjAe ArakSakane kahyuM ke--" are ! rakSaNa karyA vinA dhanane grahaNa karatA tuM zuM mArA leNadAra che ? " mahAjane kahyuM ke- Ane kAMI paNa doSa nathI. sainya sahita paNa AnAvarDa te cAra dhAraNa karI zakAya tema nathI, ' tyAre " jema ThIka thaze, tema huM karIza. " ema kahIne rAjAe mahAjanane vidAya karyAM. pachI varDanA veSavALeA rAjA rAtrie pAtAnA gharamAMthI nIkaLIne zaMkAnA sthAnane viSe cAranI zeAdha karatA pharavA lAgyA. rAtrine viSe nagarImAM kyAM, ane divase nagarInI bahAra pharyA. tApaNu kAi ThekANe teNe te duSTa cAra joyA nahIM. pachI sAyaMkALe mArgonI dhULathI vyApta thayelA ane vRkSanA mULamAM rahelA te rAjAe kaSAya vasavALA eka trida'DIne AvatA jocA. peAtAnI samIpe AvatA tene te rAjA namyA. tyAre " tuM kyA sthAnathI AbhyA che ? " ema teNe paNa tene pUchyuM. rAjA melyA ke--" he bhagavAna! huM dravyane athI musAphara chuM. ghaNA dezeAmAM huM bhamyA chuM. paNa kAi ThekANe dhanane pAmyA nathI." tyAre trida'DI Avye ke" ahA ! te je dezeA joyA che tenuM svarUpa nAma grahaNa karIne tuM mane kahe. rAjA melyA ke ahIM cArAzI lAkha sakhyAvALA dezeA che. temAMthI keTalAkanuM svarUpa huM tamane kahu' chuM, te tame sAMbhaLeA. jemAM eka vasavALI strIo che, prAye karIne lokeA priya vacana bAlanAra che, ane vALa keza kahevAtA nathI, te lATadeza me' joyA che. jemAM ati lAMkhA kezavALI, maneAhara zabdavALI ane kakhalanA vastravALI strIo che, te saiArASTre nAmanA deza me joyA che. jyAM bhAjanane viSe nALIerI ane keLanA phaLa, zAka tathA nAgavallInA patra che, te kuMkuNu deza meM joyA che. jyAM pavitra veSavALA, priya vacanavALA ane vivekavALA leAkeA che, te vaidaSI( caturAi )vaDe maneAhara gurjara deza meM joyA che. jyAM sarva manuSyanA hAramAM eka bhaktivALu vajra asta pAmyuM che, ane ati kaThora bhASA che, te mAruka nAmanA deza meM joyA che. jyAM ikSu ane trIhi utpanna thAya che, traNa khetI che, ane sarvasAdhAraNa leAka che, te madhya deza meM joyA che. ane jayAM ghauM che, tathA lavaNu maLatuM nathI, te jaLa sahita samagra pazu mAlava deza me joyeA che. '" A pramANe sAMbhaLIne tridaDInA veSane dhAraNa karanAra te cAre vicAryuM ke kharekhara A thika mArI jevA drazyane athI che. " pachI teNe kahyuM ke " huM pathika ! jo tuM mAruM vacana mAnIza, te tarata ja manavAMchita drazyane pAmIza. ' rAjA elyeA--" je manavAMchita dravyane Ape, tenI AjJAne karanAra mAtra huM ja eka "" Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 73 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. nahIM paNa sarva jana tenI AjJA kare che." te bolyo-"he pathika ! te hamaNAM rAtri varte che. te para strIne sevanArAne cArene ane duSTone prIti karanArI che. tethI tuM ubho thA, ane hAthamAM khaDjha dhAraNa kara, ke jethI nagaramAM praveza karIne kaI paNa zreNInA gharamAMthI dravya lAvIe." rAjAe vicAryuM ke-"kharekhara te ja A cora che. tethI Ane haNuM, athavA te je A kare, te jouM." pachI te rAjAe khaLuM kheMcyuM. te joIne yogIe paNa vicAryuM ke AvA khaDagavaDe ja A rAjA jaNAya che, tethI keIpaNuM upAyavaDe mAre Ane mAra. " ema vicArIne te AgaLa jaIne ekadama pAchA vanyA. ane "he pathika ! hajusudhI nagarIne loka jAge che, tethI pharIne eka kSaNavAra ApaNe ahIM vizrAma karIe." e pramANe tene rAjAne kahyuM. pachI tenI AnAthI rAjAe pAMdaDAnA be saMthArA karyA. temAMthI eka upara te vizrAMti levA beTho, ane bIjA upara rAjA pote beTho. pachI "mArA jAgavAthI A paNa koI rIte sUze nahIM." ema vicArIne te cora te saMthArA upara sUto. pachI jaladIthI uThIne rAjAe potAne sthAne moTuM kANuM sthApana karyuM, ane pote khaDjha sahita vRkSanA koTaramAM rahyo. pachI te tridaMDI takare paNa pitAnA khaDjhane kheMcIne Ubhe thaye, ane rAjAnI brAMtithI kharzanA ghAtavaDe te kAine teNe be bhAga karyA pachI vasane dUra karIne tathA sparzAdikavaDe tene kANuM jANIne "dhUrta vaDe huM ThagA chuM" ema teNe pazcAttApa karyo. pachI rAjAe tene kahyuM ke-"he dukha ! hamaNAM huM tane mAruM chuM. je tAre puruSArtha hoya, te mArI sanmukha thA. "tyAre "sArUM, sArUM, " ema bolate te dukha buddhivALo cora paNa hAthamAM khaDaga rAkhIne baLathI rAjAnI sAme yuddha karavA AvyA. pachI kharza khavaDe cirakALa sudhI yuddha karIne baLavAna rAjAe tenA marmasthAnamAM mArIne tene pRthvItaLa upara pADI nAMkhe. te ghAtathI vivaLa thayela te core rAjAne kahyuM ke-"he vIra ! jeNe A nagarIne luMTI che, teja huM cora chuM. have huM marI jaIza. tuM mAruM vacana sAMbhaLa. A devakulanI pAchaLa pAtAla maMdira che. temAM ghaNuM dhana che, mArI bahena dhanadevI che, ane nagarImAMthI je meM haraNuM karI te bIjI strIo paNa che. A mArA khagnane laIne tuM jaladIthI tyAM jA. ane zilAnA chidravaDe te mArI bahenane bolAvaje. teNIne mAruM maraNa kaheje, ane A kharca dekhADaje. tyAre teNI tArA pravezane mATe dvAra ughADaze. te sarve tAre grahaNa karavuM. athavA te jenuM je heya, tene te tuM Apaje." ema kahIne te cAra maraNa pAme. pachI rAjA paNa tyAM jaIne tenA kahyA pramANe karIne te pAtAla bhavanane viSe peThe, ane te sarva teNe joyuM. pachI "A payaMka upara prathama tame kSaNavAra vizrAMti ." ema rAjAne kahIne te taskaranI baheno dvAra baMdha karyuM. chAnI chAnI rIte pitAnI sanmukha jetI teNIne joIne zaMkAvALA rAjAe tyAM (palaMka upara ) ozIkuM sthApana karyuM. ane buddhimAna pite dIvAnI chAyAmAM rahyo. tyAre te dhanadevIe zagyA upara yaMtrazilA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIzrI-ajayacaMdra vijyajI, trIjo prastAva-zrIdatAe svIkArela zrAddhadharma. [ 73 ] mUkIne te zavyAne bhAMgI nAMkhI. pachI te tALIo vagADatI A pramANe belI ke"ahe! meM ThIka karyuM, ke jethI mArA bhAInA vadha karanArane meM mArI nAMkhyo." tyAre teNIne kezamAM pakaDIne rAjA be ke-"he rAMDa! A pramANe karatI tuM tArA bhAInA mArgane anusaranArI thaIza." pachI dIna vacanane bolatI teNane mUkIne tathA dvArane ughADIne te rAjA jaladIthI pitAne ghera gaye. pachI nagaranA lokone ekaThA karIne (tathA tyAM laI jaIne) jenI je vastu hatI, tene te sarva ApI, ane te bhavanane bhAMgI nAMkhyuM. te strIone potapotAnA gharane viSe ANuM, paraMtu te care moha pamADelI hevAthI capaLa cittavALI teo tyAM (pitAnA gharamAM) prItine pAmI nahIM, tethI vAraMvAra cArane sthAne javA lAgI. tyAre lekee te vAta rAjAne kahI. te rAjAe paNa bhiSaka(vedya)ne kahyuM. tyAre te be ke-"A strIo ceranA cUrNa vaDe AvA prakAranI thaI che, tethI he rAjendra! huM temane mAruM cUrNa ApIne svabhAvamAM rahelI (tArI) karuM chuM." pachI rAjAnI AjJAthI teNe te strIone kAmaNa rahita karI, paraMtu eka strI te avasthAvALI rahI, ema kahyuM, tyAre rAjAe te paNa bhiSakane pUchayuM, tyAre te belyo ke-"he deva! megInA carNa vaDe keTalIka strIonI cAmaDI vAsita thaI che, tathA keTalIkanAM mAMsa ane rudhira vAsita thayAM che, te sarvane praticarNa vaDe svabhAvamAM rahelI (sArI) karI che, paraMtu he rAjA! A strInAM to teNe asthi ane majajA paNa vAsita karyA che, tethI he rAjA ! je Ane te coranA asthine ghasIne pavAya, te svabhAvamAM rahelI thAya, bIjI rIte nahIM thAya." tyAre sadA paranA hitane IcchanArA te narasiMha rAjAe jaladIthI te prakAre te karAvIne teNIne paNa vikAra rahita karI. pachI kaIka divasa te zrI jIvaMdhara AcArya tyAM AvyA, ke jenI pAse rAjAne pitA jitazatru vratavALo (cAritravALo) thayo hato. tenI pAse dharma sAMbhaLIne te narasiMha rAjA paNa pratibaMdha pAmyA. ane teNe guNasAgara nAmanA pitAnA putrane rAjya upara sthApana karyo. pachI dIkSA grahaNa karIne tathA ati duSkara tapa karIne karma rahita thayela te narasiMha trASi mokSanI saMpattine pAmyA. iti narasiMha RSinI kathA. pachI suvata munie kahyuM ke-"he bhadrA! jema yogInA cUrNa vaDe te strInA asthi ane majajA adhivAsita karyo, tema joyelA vizvAsavALI he zrIdattA! tuM paNa kalpavRkSa ane ciMtAmaNIthI paNa adhika lakSamIvALA A dharmavaDe tArA AtmAnI bhAvanA kara." tyAre saraLa aMta:karaNavALI teNIe te muninI pAse zuddha samakita sahita zrAddhadharma aMgIkAra karyo. pachI munie anyatra vihAra karyo, zrIdattA paNa ghera gaI, ane aMgIkAra karelA pitAnA dharmane vidhi pramANe pALavA lAgI. eka divasa Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. karmanA pariNAmanA vathI te zrAvikAe dharmanA viSayamAM A pramANe manamAM rahelI vicikitsA karI, ke-"A ramaNIya jaina dharmane viSe huM yatna karuM chuM (pALuM chuM, paraMtu AnuM phaLa thaze ke nahIM? te jaNAtuM nathI." AvI viparIta cikitsA karIne AyuSyanA kSaye marIne te jyAM utpanna thaI, te sthAna have huM kahuM chuM. A ja vijayamAM tAtya parvata upara suramaMdira nAmanA nagaramAM kanakapUjya nAme rAjA hatA, tene vAyuvegA nAmanI priya hatI. kIrtivALA te rAjAne huM kItidhara nAmano putra chuM. mAre paNa anilagA nAmanI priyA hatI. hAthI, kuMbha ane vRSabha e traNa svapnathI sUcana karAyele mAre putra damitAri nAmane prativAsudeva rAjA thaye. moTA yauvanavALA tene meM ghaNI kanyAo paraNAvI. pachI meM tene potAnA rAjya upara sthApana karyo, ane meM dIkSA grahaNa karI. A damitAri rAjAne madirA nAmanI priya hatI, tenI kukSithI utpanna thayelI tuM kanakazrI nAmanI putrI thaI. te pUrvabhave je dharmanI vicikitsA karI hatI, tethI he bhadrA! baMdhuviyegAdika A duHkha tene thayuM che." A pramANe pitAmaha muninA mukhethI pitAne pUrvabhava sAMbhaLIne te damitAri rAjAnI putrI saMsArathI vairAgyavALI thaI, tethI be hAtha joDIne aparAjita ane anaMtavIryane A pramANe kahyuM ke-"je tame mane anujJA Ape, to huM Aje pravajyA grahaNa karuM." teoe teNIne kahyuM ke-"subhagA purIe jaIne he zubhA! svayaMprabha jinezvaranI pAse tuM vratavALI thaje." pachI te tapodhanane namIne tathA vimAna upara caDIne tenI sAthe te banne pitAnI nagarIne viSe gayA. pachI eka divasa sura, asura ane manuSyavaDe pUjAtA svayaMprabha jinezvara prabhu subhagApurImAM AvIne samavasaryA. tyAre te kanakazrI sahita A baLadeva ane kezave tyAM jaIne tene bhaktithI vAMdyA, ane dharma sAMbhaLyo. pahelA paNa te kanakazrI viSayothI virakta buddhivALI hatI. ane te vakhate jinezvaranI vANI sAMbhaLIne vizeSa karIne virakta buddhivALI thaI. pachI hari ane baLadeve tene dIkSAne utsava karyo. teNIe dIkSA lIdhI, ane ekAvaLI vigere moTuM tapa karyuM. zukaladhyAnarUpI agnivaDe cAra ghAtI karmane bALIne, kevaLajJAna pAmIne te mokSapadane pAmI. A tarapha aparAjitane vIratA nAmanI bhAryA hatI, tenA aMgathI utpanna thayelI sumati nAmanI putrI thaI. te bAlyAvasthAthI ja jIvAjIvAdika tatvane jANanArI, tapakarmamAM udyamavALI ane jinazAsanamAM kuzaLa thaI. eka divasa teNIne ghera zAMta, dAMta ane kSamAvALA varadatta nAmanA mahAmuni upavAsanA pAraNune mATe AvyA. pAraNane mATe potAnA thALamAM pIraselI mane rUpa rasavatIvaDe teNue sAdhune pratilAvyA. te ja vakhate te muninA prabhAvathI teNInI bhakti vaDe raMjita thayelA dee karelA pAMca divye tyAM thayAM ne sAdhu pitAnA sthAne gayA. te joIne baLadeva ane kezave vicAryuM ke-"puNya karanArI A kanyA dhanya che." pachI maMtrInI sAthe vicAra karIne moTA AnaMdavaDe te banee tene mATe suMdara Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo prastAva-yazodhara gaNudhare zeka nivAraNu karavA jaNAvela ela. [ 75 ] svayaMvarama'Dapa karAvye, kRtavarka elAvelA sarve rAjAe AvIne te svayaMvaramaMDapamAM UMcAM AsanA upara beThA. kanyA paNa zRMgAra sajIne sakhIonA samUha sahita hAthamAM varamALAne dhAraNa karIne jeTalAmAM tyAM AvI, teTalAmAM karela sa`ketavALI ane tyAM AvelI pUrvabhavanI bahena devatAe teNIne tane mATe pratimASa ApyA. tyAre svayaMvaramAM AvelA sarva rAjAne jaNAvIne vAsudeva ane khaLabhadbhavaDe vizeSe karIne anujJA ApelI teNI pAMca seA kanyA sAthe sutratA sAthvInI pAse dIkSA grahaNa karIne nirmAMLa tapa karavA lAgI. anukrame kSepakazreNi upara caDIne, kevaLajJAna pAmIne tathA bhavyanA samUhane pratiedha karIne te satI paNa meAkSe gaI. pachI cArAzI lAkha pUrvanuM AyuSya pUrNa karIne te ana MtavIrya viSNu maraNa pAmyA ane nikAcita karma vaDe te pahelI narakamAM khetALIza hajAra varSanA AyuSyavALA nArakI thayA. pachI tenA viyAga thavAthI apara ( khaLadeva ) atyaMta zAka karavA lAgyA. tene nItidhamAM nipuNa matrIe A pramANe kahyuM, ke--" jo tamArI jevA paNa mAharUpI pizAcavaDe ThagAya che, teA hai dhIra ! A dhIratA kathA khIjA puruSane Azraya kare ? " A pramANe tenA vacanathI te kAMika zAka rahita thayA. pachI eka divasa tyAM yazeAdhara nAmanA gaNudhara AvyA. tenu Agamana jANIne seALa hajAra rAjAevarDa parivarelA te maLadeva bhaktithI tene vAMDhavA mATe gayA. te gaNadharane namIne ceAgya sthAne beThelA teNe be hAtha joDIne A pramANe dezanA sAMbhaLI ke--" IjananA viyeAgathI leAkane viSe meATA zeka thAya che. te zeka satpuruSAe tyAga karavA, kemake tenu svarUpa A pramANe che. A zAka bIjA nAmavALA pizAca che, tathA jUdA rUpavALA pApI che, A ajJAnanI yuvAvasthA che, ane A vizeSe karIne viSanI yuvAvasthA che, tethI IviyeAga nAmanA mATA rogathI pIDA pAmelA leAkeAe sArA zAstramAM kahetI kriyAvA yukta thaine moTuM dharUpI auSadha karavuM. A jagatamAM sa MpadA hAthInA kAna jevI capaLa che, saMgamA priyanA viceAgavaDe niSphaLa che, ane jIvita maraNanA duHkhathI nIrasa che, tethI DAhyA puruSe akSaya ( nAza rahita) mAkSane upArjana karavA. ' A pramANe dharyuMdezanA sAMbhaLIne aparAjita zAka rahita thayA, vratanA pariNAmavALA thayA, tethI te gaNadharane namIne, peAtAne ghera AvIne, peAtAnA putrane rAjya upara sthApana karIne, teNe rAjAonA samUha sahita dIkSA grahaNa karI. pachI ghaNA kALa sudhI tapa karIne tathA chevaTe anazana karIne te maraNa pAmIne acyuta devaleAkane viSe devendra thayA. have A tarapha ja mUddIpanA bharata nAmanA kSetrane viSe vaitADhya patanI dakSiNa zreNine viSe gaganavallabha nAmanA nagaramAM meghavAhana nAmanA vidyAdhara rAjAne guNe karIne yukta ane rUpe karIne zAlatI meghamAlinI nAmanI bhAryo hatI. anaMtavIrya narakamAMthI nIkaLIne temanA meghanAda nAmaneA putra thayA, ane te yovanane pAmyA. tyAre meghavAhana rAjAe tene ghaNI kanyAo paraNAvIne tathA peAtAnA rAjya upara sthApana Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 76 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. karIne dIkSA grahaNa karI. pachI banne zreNinA svAmI te mATI buddhivALA medhanAde peAtAnA putrAne anukrame ekaseA ne daza deze| ApyA. pachI koika divase meruparvata upara jaIne teNe zAzvata arihaMtAnI pratimAonI bhaktipUrvaka pUjA karI, ane prajJapti vidyAnI pUjA karI. te vakhate tyAM svargamAM vasanArA sarve devA AvyA. temAM acyutaeN tene joyA, ane snehathI tenI sAthe vAta karI. pachI te iMdra dharma sahita pUrvabhavanuM svarUpa kahIne peAtAne sthAne gayA. vidyAdharanA rAjA meghanAda paNa bhaktithI amaraguru nAmanA munIMdranI pAse dIkSA grahaNa karIne naMdana parvata upara jaIne tapa karavA lAgyA. tyAM eka rAtrinI pratimAne dhAraNa karIne rahelA tene azvathIvanA putrane jIva je asura thayeA hateA teNe meTA upasarco karyo. pachI te pratimAne pArIne tathA pRthvItaLa upara vihAra karIne ane chevaTa samAdhithI maraNa pAmIne te paNa acyutedra thayA. zrI zAMtinAtha jinezvaranA kaSAyanA vicchedanI kathAe karIne suMdara A sAtamA bhava sahita chaThTho bhava kahyo. te saMghane viSe kalyANanI paraMparAne karI. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha prastAva. *** - huve A tarapha A ja yudvIpanA madhyamAM pUrvamahAvidehane viSe malAvatI nAmanA vijayamAM sItA nadInA kAMThe tIrthaMkarAdika puruSarAnA samUhavALI ratnasaMcayA nAmanI siddhAMta(zAstra)mAM prasiddha zAzvatI zreSTha nagarI che. temAM duItinuM nivAraNa karavAvaDe prajAnI kuzaLatAne karanArI kSemara nAmanA rAjA hatA, ane te tI karapaNe hatA. te rAjAne satIpaNArUpI vRkSanA kyArA samAna ane guNulakSmIvaDe ati vizALa ratnamALA nAmanI priyA hatI. A aparAjitanA jIva khAvIza sAgarApamanI sthitivALA acyutedranI padavIthI cavIne teNInI kukSImAM avataryuM. te devIe rAtrie cakravatInA janmane sUcavanArA vajranA svapna sahita cauda meATAM svapna joyAM. prabhAte UThelI teNIe rAjAne te svapnA kahyAM. teNe paNa sArA putranA janma kahevAthI teNIne khuza karI. pachI saMpUrNa samaye te rANIe putrane utpanna karyAM. te vakhate dAsIee rAjAne putranA janmanI vadhAmaNI ApI. putrajanmane nivedana karanArI te dAsIone sAta kula( peDhI) sudhI AjIvikAvarDa prasanna karIne rAjAe tenu vardhApana karAvyuM. devIe vajrane je svapnamAM joyuM hatuM tethI tenA pitAe te putranuM vAyudha nAma pADyuM. ATha varSanA pramANu( vaya )vALA tene kaLAcArya pAse guNasaMpadAnA nivAsarUpa kaLAbhyAsa karAbhyA. pachI yuvAvasthAne pAmelA tene mATA utsavavarDa lakSmIvatI nAmanI zreSTha rAjakanyA paraNAvI. pachI anatI nA jIva acyuta devalAkathI cavIne vajrAyudha kumAranI bhAryA lakSmIvatInA putra thayA. sahasrAyudha nAmanA te paNa yuvAvasthAne pAmyA, ane sArA rUpavALI nazrI nAmanI rAjakanyAne paraNyA. teNInI sAthe maneAhara bhAga bhAgavatA tene paNu kALanA kramavaDe zatamaLa nAmanA putra thaye.. pachI eka divasa putra ane pautra sahita A kSema kara rAjA sabhAne viSe si`hAsana upara jeTalAmAM beThA hatA, teTalAmAM izAna devalAkamAM rahenArA mithyAtvathI mAha pAmeaA kAI citracUla nAmanA deva Avye . " deva nathI, guru nathI, puNya nathI, pApa nathI, jIva nathI, paraleAka nathI, " ityAdi A nAstikavAdI AA. tyAre vajrAyudha kumAre kahyuM ke he deva ! tArI A nAstikavAda ceAgya nathI. temAM tuM paNa kAraNarUpa che. jo te pahelA kAMI paNuM sukRta karyuM' na hAta, tA tuM Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. sukhanA sthAnarUpa A devapaNuM pAmyo na heta. tuM pahelAM ahIM manuSya hato, pachI tuM deva thaye che, tethI je jIva na hoya, te A paNa zI rIte ghaTe?" vagere hetuo vaDe vAyudha kumAre te devane pratibodha pamADyo, tyAre tuSTamAna thayele te be ke -"he kumAra ! te sAruM karyuM, ke jethI bhavasAgaramAM paDatA mAre sArA jJAnarUpI hestanA AlaMbanavaDe uddhAra karyo." pachI teNe te kumAranI ja pAse samyakRtva grahaNa karyuM. ane "tAruM huM zuM priya karuM?" ema te kumArane kahyuM. tyAre IcchA rahita tene uttama alaMkAra ApIne te deva vargamAM IzAneMdranI pAse gayo. pachI che A jidra thaze." ema jANIne bhakti vaDe raMjita cittavALA IzAne te vajAyudha kumAranI pUjA karI. pachI kaIka divasa vasaMta Rtune samaye kAmadevanI jevA te kumArane kSudhA (nIca-halakI ) sudarzanAe pupo ApIne vinaMti karI, ke-"he deva! lakamIvatI devI tamArI sAthe sUranipAta nAmanA udyAnamAM sArI krIDA karavAne icche che." tyAre vAyudha kumAra sAtaso (potAnI) rANIomAM agresara te lakSamIvatI devInI sAthe te zreSTha udyAnamAM gayA. tyAM leke vividha prakAranI krIDA karavA pravartI, ane priya darzanavALe kumAra priyA sahita vAvamAM gaye. temAM praveza karIne anurAgavALI patnIo sahita lajajAne dUra karIne te jaLakrIDA karavA lAgyuM. te vakhate damitArine jIva saMsAramAM bhamIne pUrva bhavamAM kAMIka anuSThAna karIne vidaSTra nAme deva thaye. te kumArane jaLakrIDAmAM tatpara jeIne pUrvanA matsara(IrSA)ne lIdhe tenA vadhane mATe teNe vAvanI upara meTo parvata mUko. ane nIce te duSTa AzayavALAe te kumArane nAgapAlavaDe bApe. vAyudha paNa moTA baLavaDe cakravatI che tethI be hajAra yakSavaDe adhiSita (Azrita) thayelA teNe te parvatane bhedI nAMkhe, ane nAgapAzane teDI nAMkhe. pachI vAvamAMthI nIkaLIne sarva rANuonA samUhathI parivarelA, akSata aMgavALA te kumAre cirakALa sudhI te udyAnamAM krIDA karI. A avasare idra jinezvarane namIne zAzvatI yAtrAne mATe mahAvidehamAMthI naMdIzvara dvIpa tarapha pAcho vaLyo. te vakhate parvatane bhedIne tathA pAsane chedIne priyA sahita vAvamAMthI nIkaLatA te kumArane vismaya sahita je. pachI jJAnanA upayogathI tene bhAvI (thavAnA) tIrthakara jANane moTI bhaktivaDe tene nA, ane be hAtha joDIne teNe A pramANe stuti karI-"he kumAreMdra! te dhanya che, ke je tuM bharatakSetramAM lokone zAMti karanAra zAMti nAmane soLamo tIrthakara thaIza." A pramANe stuti karIne te I Icchita sthAne gaye. kumAra paNa udyAnamAM krIDA karIne potAne ghera gaye. pachI rithatine jANanArA lekAMtika dee kSemakara rAjAne paNa "tIrtha pravartAvo" ema UMce svare jaNAvyuM (kahyuM). tyAre jagatane priya vAyudhane rAjya upara sthApana karIne tathA vArSika dAna ApIne teNe cAritra grahaNa karyuM. jinanA cihnavaDe keTalAka kALa kevaLajJAna rahita vihAra karIne pachI ghAti Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAva-kSemaMkara jine kahela amRtAdi rAjavIonI kathA. 79 ] karmanA kSayavaDe te kevaLajJAna pAmyA. te vakhate dee AvIne samavasaraNa racyuM tyAre tyAM vidhipUrvaka besIne teNe dharmadezanA ApI, ke-"he bhavya jIvo! kalpavRkSa, ciMtAmaNi ane kAmadhenuthI paNa adhika prabhAvALe dharma ja haMmezAM ati prayatnavaDe kare, paraMtu AyurvedamAM batAvelA (kahelA) dUdhapAna karavAnA vacananI jema zrata, zIla ane dayA vigerevaDe A dharmanI sArI rIte parIkSA karavI. vicAryA vinA pravatele mANasa AkaDA vigerethI utpanna thayelA dUdhane pIve, ke jethI AMtaraDAne cheda vigere mATe doSa thAya che. paNa je mANasa buddhivaDe vaidyanA vAyane vicAra kare, te baLanI puSTine karanAra gAya vagerenA manahara dUdhane pIe che. "dharmane viSe pravRtti karavI" e vAkayane paNa vicAryA vinA jIva ajJAnane lIdhe dhanuSya vagerene viSe pravRtti kare che, tethI he bhavya ! jo tame mokSanA sukhane IcchatA he, te jinezvarae kahelA ahiMsAdika lakSaNavALA dharmane viSe pravRtti kare. A jagatamAM buddhivaDe vicAryA vinA kAryane karanArAM prANIone amRta, Amra ane nipAtya vagere rAjAnI jema de utpanna thAya che." tyAre kautukathI Atura thayelI parSadAe A pramANe pUchayuM ke-" he bhagavAna! A A amRta, Amra ane nipatya vagere rAjAo keNa che? tathA vicAryA vinA kArya karanArA temane kevI rIte doSa utpanna thaye?" A pramANe sarva sabhAe kahelA kSemaMkara jinezvara A pramANe bolyA che "avaMti dezane viSe jANe ke kotuthI kuberanI nagarI ahIM UtarI hoya tevI prasiddha ujajayinI nAmanI nagarI che. te nagarIne jitazatru nAme rAjA pAlana karato hato, ke je zatrunI strIone vidhavApaNAnuM vrata ApanArA guru samAna hato. tene sArAM locanavALI vijayazrI nAmanI paTarANa hatI. teNIne ane pRthvIne bhegavate te rAjA rAjyanuM pAlana karatA hatA. eka divasa sabhAmaMDapamAM beThelA te rAjAne ceSTA ane AkArane jANanArA pratihAre vinaMti karI, ke "he rAjA ! tamArA maMdiranA dvArane viSe tamArA darzanamAM utsuka thayelA ane mUrti vaDe karIne rAjaputra jevA cAra puruSo AvyA che, tethI teonuM zuM karavuM ?" ema teNe kahyuM tyAre rAjAe kahyuM ke-"teone ahIM jaladI lAva." tyAre te paNa teone lAvyA. namaskAra karIne ApelA Asana upara beThelA temane joI rAjAe vicAryuM ke-"A AkRtie karIne kharekhara sArA vaMzamAM utpanna thayelA che." pachI tAMbUla vagere ApavAvaDe sanmAna karIne "tame ahIM kayAMthI AvyA che? ane zAne mATe AvyA che?" ema rAjAe temane pUchyuM. tyAre teomAMnA nAnAe kahyuM ke-"he deva! uttarApathane viSe pRthvImAM prakhyAta suvarNatilaka nAmanuM nagara che. tene vairimati nAmane rAjA nyAyavaDe pALate hato. tene mane hara rUpavALI rUpavatI nAmanI priyA hatI. temane anukrame cAra zreSTha putra thayA. teonA A nAma anukrame ApyAM che- pahelA devarAja nAmane, bIje vatsarAja, trIje dulabharAja ane ceAtho kIrti rAja. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 80 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, pitAe te sarvene sAre| kalAbhyAsa karAvyeA, ane te yuvAvasthAne pAmyA tyAre temane ceAgya kanyAe paraNAvI. pachI kAika divasa nika nAmanA rAgathI pIDA pAmelA te rAjAe rAjyane viSe meATA devarAja putrane sthApana karyA. pachI tene zikSA ApIne te paraleAkamAM gayA. devarAje paNa keTalAka kALa pAtanA rAjyanuM pAlana karyuM. pachI eka vakhata atyaMta khaLavAna dAyAdA( bhAgIdArA )e ekatra thaIne baLAtkAre te rAjya grahaNa karyuM, ane tene nAnA bhAi sahita dezamAMthI kADhI mUkayo. huM deva ! te A devarAja atre nAnA bhAIo sahita sevA karavAnI icchAthI tamArI pAse AvyA chIe. he pRthvIpati ! tamArA guNarUpI dUte amane melAvyA che ema manamAM sabhAvanA karIne ame tamArI pAse AvyA chIe. " tyAre harSa pAmele rAjA khelyo ke- tame mArI pAse je AvyA, te sAruM karyuM. kemake satpuruSAnuM zaraNa satpuruSA ja che. " pachI pratIhArane Adeza karIne rAjAe temane AjIvikA sahita rahevA mATe zreSTha AvAsa ApyA. dRDha bhaktimAM tatpara ane prauDha ( meATA maLavAna ) te sevakAne te rAjAe prasannatApUrvaka peAtAnA aMgarakSakapaNAne viSe nImyA. dhAraNa karelA AyudhavALA te cAre rAtrinA cAra paheArane viSe anukrame sUtelA rAjAnI rakSA karavA lAgyA. eka vakhata zrISma RtumAM devarAja kAMipaNa kAryane lIdhe rAjAnI anujJA laine pAsenA kAika gAmamAM gayA. kArya karIne te jeTalAmAM madhyAhna samaye pAchA vaLye, teTalAmAM mAne viSe bhayaMkara ane prabaLa vAvAjhoDu' utpanna thayuM. pracaMDa vAyue uDADelI dhULa UMce uchaLavA lAgI, kAMkarA paDavA lAgyA, AkAzamAM pAMdaDA ane tRNu bhamavA lAgyA, mATA gAravavarDa bhayaMkara kAMI jaLa paDavA lAgyuM, tathA draSTine sa`tApa karanArI vIjaLI vilAsa karavA lAgI. te dhULa ane jaLathI bhaya pAmeleA ta jeTalAmAM eka kSaNavAra vaTavRkSanA Azraya karIne rahyo, teTalAmAM upara (uMce ) svara sAMbhaLyeA. tyAre " A zuM ? " ema vicArIne sAvadhAna thaIne bhASAmAM nipuNa evA teNe ati duHkhathI sAMbhaLI zakAya tevuM A pramANe e pizAcanuM vacana sAMbhaLyuM. "OM bhadre ! tu kAMi jANe che? " te elyeA--" nA, te mane tuM kahe. " teNe paNa kahyuM--" te rAjA Aje marI jaze. " tyAre khIjAe tene pUchyuM ke--" kayA nimitte ane kayA vakhate maraze ? " teNe kahyu " sarpathI rAtrinA pahelA paheAramAM maraze." A pramANe te pizAcanuM vacana sAMbhaLIne hRdayamAM adhika pIDA pAmelA teNe vicAryuM ke are! A kA dhruve kema nirmANa karyuM ? A kAryane viSe huM kAMipaNa te prakAre yatna karIza, ke je prakAre prabhunuM A maraNu na thAya. ema vicAra karatA te rAjA pAse gayA. pachI pradeSa samaya thayA tyAre sabhAmAM rahelA janAne vidAya karIne rAjA vAsabhavanamAM praveza karIne daivIno sAthe sUtA. devarAja paNu za`kA pAmavAthI te vAsagRhanI upara ane nIce sarva ThekANe prayatnathI zeAdha karavA lAgyA. tyArapachI khaDgane kheMcIne dIvAnI chAyAmAM aMdara rahelA ane upara tathA nIce jotA te jeTalAmAM ,, "" Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAva-krodhita rAjAnA kALakSepa mATe vatsarAje kahela dhanadattanI kathA. [1] rahyo, te vakhate caMdrodayanA(caMdaravAnA) chidravaDe laTakatA sarpane joIne bhaya nahIM pAmelA teNe tarataja pitAnA eka hAthavaDe tenuM mukha pakaDayuM ane bIjA hAtha vaDe teNe kharzathI tenA zarIranA be kakaDA karyA. te banane kakaDAne teNe eka ThekANe gupta karyA. te vakhate devInA urasthaLa upara paDelA lehInA biMdu joIne viSanA saMkramathI bhaya pAmelA teNe potAnA hAthavaDe te dUra karyA. te avasare nidrAno kSaya thavAthI rAjAe devInA urasthaLa upara vyApAra karatA te hAthane je. tyAre kepathI vyApta aMgavALe te vicAra karavA lAgyo ke-"zuM Ane huM mAruM ? athavA A baLavAna mArA vaDe mAravAnuM zakaya nathI ja. Ane bIjA keIpaNa upAyavaDe avazya huM mArIza." e pramANe vicAra karIne te rAjA te nidrAvALI avasthA vaDe rahyo. pachI ghaTikAnA gharamAM rAtrino pahelo pahora vAgye, tyAre pitAne sthAne vatsarAjane mUkIne te potAne ghera gayo. pachI rAjA bolyo ke-" are ! A ThekANe keNa praharika che?" te be -"huM tamAro sevaka vatsarAja ahIM rahyo chuM." pharIthI rAjA belyo-" zuM mAruM eka kArya tuM karIza ?" tyAre te bolyo-"mane jaladI Adeza Apo.rAjA bolyo-"he bhadra! jo ema hoya to A Adeza huM tane ApuM chuM, ketArA bhAI devarAjanuM mastaka chedIne tuM ahIM lAva." tyAre " bahu sAruM " ema AjJAne grahaNa karIne te vAsagrahathI bahAra nIkaLyA. ane vicAravA lAgyo ke- rAjA devarAja upara ati krodha pAmyo che. A krodha zarIra, strI, dhana ane drohavaDe saMbhave che. AnA madhyethI eka paNa mArA baMdhunA zarIramAM saMbhavato nathI, kemake zAstramAM kahyuM che ke-A lokane viSe jeo potAnI prakRtithI ja svabhAvathI ja) uttama jano che, teo avazya pitAnA maraNane aMgIkAra kare che, paraMtu unmArgane pAmatA nathI. lekanA apavAdathI bhaya pAmelA jeo jiteMdriya hoya che, teo mahAmuninI jema akArya karatA ja nathI. tethI cheTuM jANeluM, khoTuM joyeluM, khATuM sAMbhaLeluM athavA beTI parIkSA kareluM A kArya avazya hovuM joIe. te 'mAre kema karavuM ? athavA te ThIka, meM jANyuM, ke- huM kAmano vilaMba karuM, kemake DAhyA puruSoe azubhanA nAzane mATe te (kAmane vilaMba ) ja kahyo che." A pramANe vicArIne ane rAjAnI pAse AvIne teNe kahyuM ke-"he pRthvI pati ! te devarAja haju jAge che. jAgatA te mahAbhujAvALAne haNavA mATe kaI paNa zaktimAna nathI, tethI nidrAnA samUhane pAmelA tene huM mArIza." tyAre "bhale, ema thAo." e pramANe rAjAe aMgIkAra karyuM tyAre te pharIthI bolyo ke-"he prabhu! nidrA rahita thayelA tame mane kAMIka kathA kahe. athavA to mArA vaDe kahevAtI te kathAne tame udyama sahita thaIne sAMbhaLo kemake vinoda rahita manuSyonI A rAtri kSaya pAmatI nathI." tyAre "he bhadra! tuM ja kahe." ema rAjAe tene Adeza karyo. tyAre vatsarAje kathA kahevAno AraMbha karyo. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - [2] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. A pRthvI upara ghaNA lakevaDe yukta, Iti ane bhayAdikathI rahita tathA seMkaDo rAjAthI yukta pATalIputra nAmanuM nagara che. temAM zatrune vinAza karanAra, pRthvImaMDaLamAM prasiddha, dhArmika, vinayavALe ane nItivALo pRthvIrAja nAme rAjA hatA. vinayAdika guNanA AdhArabhUta, sArA vicAravALI, manahara ane ratinA jevA AkAravALI sutArA nAmanI tenI priyA hatI. te nagaramAM udAra, nirmaLa AcAravALe, sArA vicAravALe ane dayAmAM tatpara ratnasAra nAmanA meTe zreNI hatA. tene nirdoSa kriyAmAM Asakta, devagurune viSe ati bhaktivALI ane lajajAvALI rajakA nAmanI zreSTha priyA hatI. tene zubha karmavaDe pavitra, kalAonA samUha sahita ane vyasanAdika rahita dhanadatta nAmano putra hato. eka divasa karelA zRMgAravALo tathA mitra ane bAMdhava sahita te dhanadatta keI paNa kAryavaDe gherathI nIkaLIne javA lAgyo. tene joIne koI manuSya A pramANe be ke-"A zreSThI putra jAya che, ke je kAyara puruSanA jevI kriyAvALo pitAe meLavelI lakSmIne bhegave che. je puruSa dravya upArjana karavAmAM rakta hoya, ane je dAna tajhA bhegane viSe tatpara thaIne lekane viSe vikAsa pAmate hoya, te A jagatamAM prazaMsAne yogya che." te sAMbhaLI te zreSThIputre manamAM vicAra karyo ke-" ISyamAM tatpara evA paNa ANe mane hitakAraka vacana kahyuM. tethI dezAMtaramAM jaIne tathA ghaNuM dhana upArjana karIne je ANe kahyuM, te sarva sAdhIza." pachI teNe mitronI pAse pitAne tarka nivedana karyo. tyAre priya vacana bolanArA teoe tenA abhiprAyanI prazaMsA karI. pachI te pitAnA pagamAM lAgIne be ke-"tamArI AjJAthI dhana upArjana karavA mATe mAre paradezamAM javuM che.tyAre jANe vajIthI haNAye heya tema duHkhI thayelA te zreNIe tene kahyuM ke "he vatsa! dAna ane bhegamAM samartha ghaNuM dhana tArI pAse che. tenAvaDe ja sarva kAryo tAre avazya sAdhavA, paraMtu prANane saMdeha karanArA paradezamAM javuM nathI." pharIthI putra be ke-"he pitA! tame upArjana karelI lakSmI mAre mAtA samAna che, tethI bAlyAvasthA vinA mAre bhegavavI yogya nathI." A pramANe tene ati AgrahamAM tatpara jANune pitAe tene rajA ApI. tyAre teNe prayANanI sarva sAmagrI taiyAra karI. pachI mitro sahita ane bhAtA sahita karIyANuM laIne sArtha vaDe yukta teNe zubha divase prayANa karyuM. tarata ja tenI pAchaLa keTalAka mArga sudhI gamana karI pAchA vaLatA echIe tene A pramANe zikSA ApI ke-"paradezamAM gayelA tAre dAnI, kRpaNa, nirdaya, dayALu ane ati zuravIra thavuM. he vatsa! mArI AjJAthI tuM sarva prakAre alabdha madhya thaje." A pramANe zikSA ApIne zreSThI pAcho vaLyo, ane te putra AgaLa cAlyA. te vakhate sArthane viSe "are ! Ava, Ava, ahIM UbhuM rahe, Ubhe thA, 1. jeno maNa eTale hRdayane bhAva bIjA na jANI zake te. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAvaH dhanadatta sArthavAhanuM dhana meLavavA prayANa. [ 83] jaladI cAla." ItyAdi vAkyane tumula thayA. pachI te sAthe zrIpura nagarane viSe A. tyAM sarovaranI pAse rahyo. ane sAthe pati ramaNIya paTakuTImAM(taMbumAM) raho. te vakhate bhayathI kaMpatA aMgavALo ane caMcaLa leAcanavALe kaI eka puruSa dhanadattane zaraNe AvyuM. tyAre teNe tene A pramANe kahyuM ke-"he bhadra ! Aje mATe aparAdha chatAM paNa mArI pAse Avela tuM keIthI paNa bhaya pAmIza nahIM." A avasare "haze, haze," ema bolatA UMcA AyudhavALA ArakSaka puruSae AvIne sArthavAhane A pramANe kahyuM, ke-"A puruSa rAjAne dAsa che. tenuM zreSTha AbhUSaNa grahaNa karIne A ghatake( jugArI) pAse hArI thaye che. te joIne ame rAjAne te vAta kahI, tyAre teNe paNa krodhathI " A droha karanArane vadha kara." ema Adeza karyo. te vakhate dayAne pAmelA maMtrIe rAjAne A pramANe kahyuM ke-" jyAM sudhI AbharaNa Ave nahIM, tyAM sudhI A guptimAM(kedakhAnAmAM) raha." pachI tene kedakhAnAmAM nAMkhe. te rAtrinA chelA pahore te guptine bhAMgIne tathA ArakSakane haNIne bahAra nIkaLe. te jANIne ame paNa tenI pAchaLa zIdhra deDyA. ane A puruSa sarovaranI pAse gUDha vanamAM peTho. tyAMthI have nIkaLIne tAre zaraNe AvyA che, tethI he moTI buddhivALAe rAjAnuM ahita karAnArA Ane mUkI de." sArthavAha paNa be ke-"je ke ema che, te paNa puruSe zaraNe AvelAne kadApi Apa cogya nathI." ArakSake bolyA ke " ame rAjAne Adeza karanArA chIe." te be te huM rAjA pAse jaIne vinaMti karuM." tyAre bhale. ema che." ema teo bolyA tyAre te rAjA pAse gaye, ane meTA mUlyavALI eka ratnAvaLi tene bheTa karI. rAjAe tene kahyuM ke-"he sArthapati! tuM kyAMthI Ave che?" tyAre teNe paNa sarva vRttAMta vistArathI tene kaho. ane A pramANe kahyuM ke he moTA rAjA ! je tame AbharaNa prApta karyuM hoya, te mAre zaraNe AvelA te cArane tame Aje mukta kare." rAjA bolyA ke "AbharaNa prApta thayA chatAM paNa jo ke A vadha karavA lAyaka che, te paNa tArI prArthanAthI Aje huM mukta karuM chuM." tyAre "tamArI moTI kRpA" ema bolIne te potAne sthAne gaye. tathA te ArakSaka puruSane rAjAnA te nivAryA. pachI taskarane paNa pitAnI sAthe bhejana karAvIne dhanadatta A pramANe kahyuM ke "tuM havethI AvuM kArya karIza nahIM." te be ke-"he sAthepati! have cerIthI nivRtta thaye chuM, ane tamArI prItine mATe huM kAMIka pitAnuM hitakAraka vrata karIza. vaLI bIjuM e ke-sAdhue Apele bhUtane nigraha karanAra ane vizvAsa karanAra maMtra mArI pAse che, te tamAre avazya grahaNa kara." tyAre sArthavAhe paNa prArthanAne bhaMga karavAmAM bhaya pAmavAthI te maMtra grahaNa karyo. taskara paNa tenI rajA laIne pitAnA Icchita mATe gaye. pachI dhanada tarata ja AgaLa prayANa dIdhuM (karyuM). anukrame jate te kAdaMbarI nAmanI aTavIne pAmyuM. tyAM eka moTI nadInA tIre teNe Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ <8 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. A avasare te sArthavAhe 66 "" kUtarAe karIne yukta, joine A zuM? lagna ! mArA du:khanuM pallI che. temAM sa AvAsa karyo. tyAM leAjanAkrika sAmagrI karavAnA AraMbha karyo. zyAma ane rAtA netravALA, dhanuSya ane khANu sahita hAthavALA, rAtA ane ati duHkhI eka vyAdha( zikArI )ne joyA. tene ema AgrahathI teNe tene pUchyu. tyAre te elyeA ke" huM kAraNu sAMbhaLa--A parvatamAM giri DagikA nAmanI bilanI rAjAomAM prasiddha, zUravIra ane raNasa grAmamAM ugra siMhacaDe nAmane patnIpati che. tene peAtAnA tithI paNa ati vahAlI siMhavatI nAmanI bhAryAM che. te bhUtagrahanI pIDAvI prANanA sa MdehamAM varte che. amArA svAmI pallInAtha paNa teNInA viyeAgathI marI jaze. A kAraNathI huM bhadra ! du:khI thayeleA huM rAuM: " tyAre sArthavAha khelyA ke--" huM mArI hRSTivare eka vAra teNIne jouM; kemake mArI pAse bhUtagrahane nAza karanAra maMtra che. " tyAre teNe te vAta palTIpatine kahI. te paNa tarata ja te priyAne laIne tenI pAse AnyA. tene joine sArthavAhe paNa sarva kriyA maMtra jApa karavAvaDe teNIne nirdoSa karI. te jIvita dAnanA upakAra karIne sA vAhe rajA ApelA te patnIpati pharIthI peAtAnI palhImAM AvyeA. dhanavrutta paNa te sthAnathI dhIme dhIme cAlyeA, ane 'velAkulamAM rahelA gaMbhIra nAmanA zreSTha nagara viSe Avye. te nagaramAM sAthaeNnA AvAsa karIne rahelA tene manane icchita kAMipaNa lAbha thayA nahIM, tyAre te rAtrinA pAchalA paheAre vicAravA lAgyA ke samudramAM avagAhana( praveza ) karIne huM dhanane upAna karIza. ' A pramANe vicAra karatA tenI rAtri gai. tyAre te zayyAmAMthI uThIne velAmULe gayA. uchaLatI taraMganI mALA( zreNi )vaDe jANe abhyutthAnane mATe ( Adarane mATe ) UThyo hAya tevA te samudranI vidhine jANanAra sAvADe pUjA karI. pachI tyAM teNe jinezvaranA vAkyanI jevA meATA guNu samUhanA AdhArarUpa, dhIvaravaDe Azraya karAyelA, sAka, zveta vavaDe dedIpyamAna, 4saMsArarUpI samudrane tAranAra, devatAvaDe adhiSThita ane panegamavaDe sahita eka suMdara vahANu dhanavaDe grahaNa karyuM. temAM dezAMtarane lAyaka bhAMDa( karIyANAM ) nAMkhyA. pachI samudranI veLA( bharatI ) vakhate zreSThIputra pAte tenA upara caDyo. pachI anukULa pavanavaDe prerAyeluM te vahANa mATA vegathI ghaNA ceAjanAnu ullaMghana karIne meTA samudramAM gayu. pachI eka divase mukhamAM AmraphaLa( kerI )ne grahaNa karIne AkAzamAMthI pAse AvatA eka rAjazuka( pApaTa )ne teNe joyA. parizramanA vazathI samudranA jaLamAM paDatA tene dhIvarA pAse grahaNa karAvIne peAtAnI pAse ANye. jaLa ane pavana vigere ApavAvaDe kSaNavAramAM svastha( zAMta ) thayelA te zreSTha zuka caMcupuTathI AmraphaLa mUkIne AlyA, ke--" hai sA pati ! mane hamaNAM te je jIvitadAna karyuM tenA pratyupakAra mArAthI 1 samudranA kinAre. 2. buddhimAna, vahANanA pakSamAM macchImAra. 3. arthAM sahita, khInta pakSamAM dhana sahita. 4. bIjA pakSamAM saMsAranI jevA. 5, naigama nAmane naya, khIndra pakSamAM vaNika, Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cethe prastAva : sAhasa nahi karavA upara dhanadatta-AmranI kathA. [ 85 ] thaI zake tema nathI. he sArA puruSa! Aje mane jIvita ApatA te mArA ApelA janathI jIvanArA, aMdha ane vRddha mArA mAtApitAne paNa jIvADyA, tethI sAdhAraNa upakAra karanArA tAre huM ze upakAra karuM? te paNa meM ANelA A AmranA phaLane tuM grahaNa kara." sArthavAha bolyA ke-"he bhadra! A phaLavaDe huM zuM karuM? tuM ja tene khA, tAruM bIjuM paNa bhaya huM tane ApuM." thaka be ke-"he sArthapati ! A phaLa atyaMta duprApya ane aneka guNa karanAra che. tenuM tuM kAraNa sAMbhaLa- A bharatakSetramAM gajekoe bhAMgelA kalpavRkSanA sugaMdhavaDe dizAonA AMtarAne vyApta karanAra vidhya nAmano parvata che. tenI pAse rahelI prakhyAta viMdhyATavI che. temAM eka vRkSa upara zukanuM mithuna manohara bolanAruM che. temane huM putra chuM. te bane vRddha paNane lIdhe baherA ane muMgA thayA che, te bannene huM bhaya lAvIne ApuM chuM. eka divasa te aTavInA cheDAnA vanamAM zreSTha AmravRkSa upara jeTalAmAM huM caDeluM hatuM, teTalAmAM tyAM zreSTha be sAdhu AvyA. temaNe dizAonuM avalokana karIne nirjanapaNAne lIdhe ni:zaMkapaNe A prakAranI vAta karI, ke-"samudranI madhye koIka parvatane taLIye Ugele sadA phaLavALo sahakAra (Amra) nAmane sAro vRkSa che. tenA eka phaLane paNa je kaMI khAya, tenA zarIramAMthI sarve vyAdhio, apamRtyu ane jarAvasthA nAza pAme che, tathA eka vAra paNa te sAruM phaLa khAvAthI atulya sibhAgya, rUpa, dIpti tathA kAMti kTa rIte thAya che." te sAMbhaLIne meM vicAryuM ke-"A satya che. temAM saMzaya nathI, kemake munIMdronI vANI pralaya kALane viSe paNa asatya thatI nathI, tethI te phaLa lAvIne huM mAtApitAne ApuM, ke jethI te yuvAvasthAvALA ane sArA netravALA thAya. ema vicArIne te sAthe pati ! tyAM jaIne meM A adbhuta phaLa ApyuM che. he bhadra! te A tuM grahaNa kara. huM bIju te phaLa lAvIne mArA mAtApitAne ApIza. ane mArA upara anugraha (kRpA) karIne tAre A phaLa grahaNa karavuM. " tyAre vismayathI vikasvara netravALA sArthavAhe te phaLa grahaNa karyuM. zuka paNa AkAzataLamAM UDI gaye. A phaLa ghaNAnA upakAra mATe ke rAjAne ApavuM joIe." ema vicArIne sArthavAhe te phaLa gupta karyuM. pachI keIka divasa te vahANa sAme kAMThe pahoMcyuM. tyAM nivAsa karIne tathA bheTa grahaNa karIne zreSiputra rAjAnI pAse gaye. tene prAbhUta (bheTa) ApIne te phaLa ApyuM, ane tene paramArtha nivedana karyo. tyAre tuSTamAna thayelA rAjAe tenuM sarva dANa mUkI dIdhuM. tyAre "tamAro moTo prasAda" ema kahIne te potAnA AvAsamAM gaye. pachI adhika lAbhavaDe pitAnuM bhAMDa vecIne tathA bIjuM laIne te pAcho vaLIne gaMbhIra nAmanA nagare pahoMcyo. ane tyAMthI cAle te anukrame kAdaMbarI aTavIne pAme. tyAM AvAsa ApIne (karIne) te sArthavAha pitAnA mANaso sahita rahyo. rAtrie sarva leke sUI gayA tyAre ane bhAMDanA samUhane lIdhe bahAranA yAtrika Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 86 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. jAgatA hatA tyAre je thayuM, te kahevAya che. rAtri parigalita (pUrNa) thaI tyAre tumula(ghaMghATa-yuddha)vaDe mizrita "ha, haraNa karo." evA UMcethI tIkSaNa zabdo ke e sAMbhaLyA. UMcA kApelAnA zabdo ane hakakAnAdavaDe bhayaMkara jillAnI dhADa akasmAta koIka ThekANethI AvI paDI. zUravIra sArthavAha paNa bakhtara paherIne subhaTothI parivarIne te bhilanI senA sAthe yuddha karavA Avyo. A avasare baMdI (bhATa) be ke-"guru, ane devanI pUjAmAM rakta, nirbhaya ane sthira cittavALo dhanadatta jaya pAme." tyAre pUrvanA upakArI dhanadattanuM nAma sAMbhaLIne zaMkAvALA palIpatie pattione yuthI nivAraNa karyA. manuSyane mokalavAvaDe te vRttAMta yathArtha jANIne zasa rahita te maLavAne mATe tenI sanmukha gaye. dhanadatta paNa tene oLakhIne saMbhrama sahita bolyA ke-"aho! kRtajJatAnA sArabhUta! tAruM svAgata, tAruM svAgata (sAruM AvavuM) thayuM." te bane paraspara bheTIne ucita Asana upara beThA. te sAthe patie tAMbala vagerevaDe tenuM ucitapaNuM karyuM ane kuzaLavArtA pUchI. tyAre te paNa bolyo ke " mane zuM pUche che ke jeNe (muM) tamArI AvI pratipatti (sevA) karI?" ItyAdi. pitAnA AtmAnI niMdA karIne ane sAthe patine prArthanA karIne udAra buddhivALe te palapati sAthe patine pitAnI pallImAM lA. ghera AvelA tenuM nAna, bhajana ane vadivaDe sanmAna karIne muktAphaLa (motI) ane hAthInA dAMta vagerevaDe AdarathI tenI pUjA karI. pachI tenI rajA laIne tathA keTalIka vastu laIne te sArthavAha sArtha sahita cAlyA ane pitAnA nagarane pAmyA. pachI dhanadatta moTA vaibhavathI potAnA nagaramAM praveza karIne potAnI bhujAvaDe meLavelA dhanavaDe pitAnuM ciMtaveluM karavA lAgyo, pAtrane viSe dAna ApavA lAgya, suvAsinI strIone satkAra karavA lAgyo, guruonI pUjA karavA lAge ane kIrtana karAvavA lAgyA. tathA manamAM ciMtaveluM bIjuM paNa te vaibhavavaDe karavA lAge. pachI koIka divasa vihAra karatA keIka zreSTha sUri tyAM AvyA. tenI pAse dharma sAMbha. LIne te dhanadatta mahAvatI (sAdhu) thaIne anukrame karma rahita thaIne avinAzI mokSapadane pAme. have ahIM te rAjAe pitAnA hAthamAM te AmraphaLa grahaNa karIne vicAryuM ke-"A phaLa mArA pitAnA khAvAvaDe zuM guNa thAya? paraMtu je A AmraphaLa ghaNuM karAvIne ghaNuM lekone upakAra karUM, te meTo guNa thAya." ema vicArIne rAjAe potAnA purUpine A pramANe AjJA ApI ke- A phaLane sArA sthAnamAM vAvavuM ke je prakAre AmravRkSa thAya." tyAre te purUSAe manahara udhAnamAM jaIne te pramANe karyuM. ane tenI pharate kayAre karIne tene jaLa pAvA lAgyA. prathama tene aMkura Uge tyAre teoe rAjAne prasanna karyo. tyAra pachI haMmezAM navI navI Rddhi kahevAthI tene khuza karavA lAgyA. 1. zIMgaDAnA AkAravALuM vAjiMtra. 2. karelA guNa sArI rIte jANanAra. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cethe prastAva : sAhasa kArya nahiM karavA upara AmranI draSTAMta. [ 87 ] anukrame te AmravRkSa puSpavALo ane phaLavALo thaye tyAre "yatnathI tenuM rakSaNa karavuM" ema rAjAe mANasane kahyuM. A pramANe karatAM teo eka vakhata rAtrie sUtA hatA tyAre devanA vazathI tenuM eka phaLa pRthvI upara paDayuM. pachI prabhAta samaye harSa pAmelA teoe te phaLa rAjAne ApyuM. tyAre "A phaLa kaI pAtrane ApavuM" ema teNe vicAryuM. pachI cAra vedane jANanArA devazarmA nAmanA brAhmaNane bolAvIne bhaktipUrvaka rAjAe te amRta jevuM AmraphaLa tene ApyuM. teNe paNa potAne ghera AvIne tathA devatAne pUjIne te phaLa khAdhuM ane maraNa pAme. te jANuMne keIe rAjAne kahyuM ke-"he prabhu! Aje te devazarmA brAhmaNa te amRta AmraphaLa khAvAthI maraNa pAme." tyAre kheda sahita rAjA bolyo ke-"ahe! meM akArya karyuM, ke jethI dharmanI brAMtivaDe brAhmaNahatyAnuM pApa meM upArjana karyuM. kharekhara kaIka zatrue mArA prANane vinAzane mATe te prapaMca karIne A viSane Amra mokalyo che. tethI A vRkSa pite vAvyA chatAM paNa ane prayatnathI pAlana karyA chatAM paNa ghaNuM prANuonA kSayane karanAra che mATe A viSa vRkSane chedI nAMkhe." ema rAjAe Adeza karelA manuSyoe tIkSaNa kuhADAvaDe te zreSTha vRkSane mULamAMthI ja kApIne pRthvItaLa upara pADI nAMkhe. te viSa A vRkSanA chedanane sAMbhaLIne jIvitathI kheda pAmelA ane kukanA rogathI pIDA pAmelA mANase deDyA. sukhavaDe mRtyu pAmavAnI IcchAthI ke mANase pAkeluM, keIe nahIM pAkeluM ane keIe ardha pAkeluM te phaLa khAdhuM. te AmraphaLa khAvAthI te sarve mANaso paNa devanI jevA kSaNavAramAM roganI vyathA rahita thayA. teone joIne vismaya pAmelA rAjAe vicAryuM ke-"aho ! A vRkSanuM phaLa asaTaza (alaukika) phaLavALuM kema che ? je A leke roga rahita thaIne kAmadeva jevA thayA, te pachI pUjAjika kAryamAM Asakta te brAhmaNa kema marI gaye? " pachI tenA ArakSakane bolAvine rAjAe pUchayuM ke-" te AmramAM utpanna thayeluM phaLa zuM tame teDyuM hatuM ? ke pRthvI para paDeluM tame grahaNa karyuM hatuM ?" teoe satya kahyuM tyAre rAjA be ke"te phaLa bahArathI sarpanA viSavaDe lepAyeluM haze. tethI karIne A uttama brAhmaNa maraNa pApe. aha! mane dhikkAra che, ke A akArya vicAryA vinA meM karyuM ke jethI krodhavaDe A amRtamaya vRkSarAja meM chedAvyo."he rAjA ! jema teNe parIkSA karyA vinA sAhasakArya karyuM, tevI rIte sukhane IcchanArA bIjAe na karavuM." rAtrine bIje pAra vyatIta thaye tyAre vatsarAja vAsamaMdiramAMthI nIkaLe. ane tene nAno bhAI temAM peTho. rAjAe vicAryuM ke-"aho ! manahara kathA kahIne mAruM kArya karyA vinA ja vatsarAja potAne ghera gaye." pachI durlabharAjane paNa rAjAe te ja pramANe kahyuM, tyAre utpanna thayelI buddhivALA teNe paNa jaIne tathA pAchA AvIne rAjAne kahyuM, ke- "he naranAtha ! haju sudhI te mArA banne moTA bhAIo jAge che, tethI kSaNavAra rAha joIne tamAruM kArya huM sAdhIza. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 88 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. he rAjA! tame kAMIka kathA kahe, athavA sAMbhaLo.ema teNe kahyuM tyAre te rAjA be ke-" tuM paNa mane te (kathA) kahe." tyAre durlabharAja be ke "A ja bharatakSetramAM parvata upara AzcaryathI vyApta rAjapura nAmanuM nagara che. temAM sArthaka nAmavALo zatrudamana nAme rAjA hato. tene premavaDe yukta ratnamAlA nAmanI paTarANI hatI, eka divasa sabhAmAM beThelA te rAjAnI pAse pratIhAre nivedana karelo keI baTuka A. te vakhate rAjA vyagra (vyAkuLa) hovAthI te besI rahyo. tathA rAjAe sabhAne visarjana karIne zramane dUra karanAra atyaMga ane snAna karyuM. pachI te devapUjAne samaye te rAjAne puSpa sahita baTuke AvIne puSpo ApyAM. tyAre "he bhadra! tuM koNa che?ema rAjAe pUchele te be ke-"huM yajJadattane putra zubhaMkara nAmano brAhyANa ariSTapuramAM rahenAre chuM. he rAjA! dezane jovAmAM kautakavALe huM potAnA gharamAMthI nIkaLIne bhamate bamate ahIM tArI pAse Avyo chuM." tyAre prakRti(svabhAva)thI ja vinayavALA tene rAjAe potAnI pAse rAkhe. ane bhaMkara paNa tyAM nizciMta rahyo. te zUravIra, dAnI, priya bolanAra, karelA kAmane jANanAra, daDha mitrAIvALo, vijJAnavALe, svAmIne bhakta ane sarva guNanuM maMdira hatuM. rAjAe ati gauravavALe karela ane aMta:pura vageremAM nahIM nivAraNa karelo te guNavAna zubhaMkara sarva ThekANe skUlana rahita thaye. eka divasa A nagaranI samIpe eka siMha Avyo. te vAta eka zikArIe AvIne rAjAne kahI. tyAre te cAra prakAranI senA sahita ane zubhaMkara sahita te rAjA siMhanA vadhane mATe nagaramAMthI nIkaLyo. pachI zikArInA vacanathI te siMhane vananI madhye rahelo jANune te rAjAe samagra sinyane vananI pAse (bahAra) rAkhyuM. ane potAnA yazanI IrachAvALe te rAjA hAthI upara caDyo, ane zubhaMkara sahita siMhanI pAse gaye. phADelA mukhavALI, rAtA netravALA ane sajaja karelA pagevALa siMha paNa rAjAnI upara paDavAnI IcchAthI AkAzataLamAM UDyo. te vakhate "mArA svAmIne pIDA na thAo." ema vicAratA te zubhaMkare paDatA te siMhanA mukhamAM tiNa aMkuza nAMkhIne ha. tyAre rAjAe kahyuM ke-"zubhaMkara ! teM A sAruM na karyuM, kemake meM haNavAne IchelA A siMhane capaLatAthI te vacamAM ha. areAje teM kevaLa A siMhane ja ho che ema nathI, paraMtu sarva rAjAonI madhye mArA yazane paNa te hare che." tyAre te bolyA ke-"he deva ! tamArA zarIranA nAzanI zaMkA thavAthI meM Ane mAryo che, paNa mArA utkarSanI IcchAthI mAryo nathI. vaLI bIjuM e ke svAmInA (tamArA) prabhAvathI ja A siMhane meM mAryo che. ema na hoya te mAtra eka khavaDe teno nAza kema thAya ? huM senyAnI pAse kahIza ke-"svAmIe pote ja A siMhane mAryo che." tethI he devI! tame mArA viSe aprasAda na karo. he prabhu! A kArya te ApaNane bene ja pratyakSa che. tethI cAra karNavALA A maMtra-vicAra)ne bheda nahIM thAya." rAjA bolyo ke-"he mitra! je Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAvaH jitazatru rAjAne thayela pazcAttApa [ 89]. A maMtra pragaTa thaze, te lekane viSe mane asatya bolavAnuM kalaMka thaze." zubhaMkara be ke-"he prabhu! zuM A tame nathI sAMbhaLyuM ke- puruSane ApeluM gu tenI sAthe ja baLe che." pachI te bane te siMhane laIne sinyanI mathe AvyA. ane baTuke teonI pAse rAjAnuM A pramANe varNana karyuM ke-"madenmatta hAthIo paNa jenA nAdavaDe madane taje che, te siMhane svAmIe lIlAvaDe ho." tyAre pati ane sAmate atyaMta harSavALA thayA, ane mastakane dhuNAvatA teoe vAmInA puruSArthanI prazaMsA karI. pachI svAmInA jayanA utsavane mATe teo nagaranI aMdara AvyA, ane vAjitranA nAdapUrvaka teoe sAruM vapana karyuM. mahotsavamaya te nAno divasa saMpUrNa thaye tyAre samAjanene rajA ApIne rAjA devI(rANI)nA mahelamAM gayo. devIe pUchyuM ke-"he nAtha! Aje nagaramAM zuM kAMI utsava varte che? ke jethI A mATe vAjitrane zabda saMbhaLAya che?" rAjA be ke-"he devI! jethI karIne meM siMhane mAryo, tethI karIne sarvee A vana mahotsava karyo che." tyAre te pharIthI belI ke-"he nAtha ! uttama vaMzamAM utpanna thayelA tamAre pitAnI asatya prazaMsA karavI zuM yogya che? kemake zubhaMkara baTuke siMhane haNyo che, ane yazamAM lubdha thayelA tame vadhupanane mahatsava karAvyA. " te sAMbhaLIne krodha pAmelA rAjAe vicAra karyo ke-"micyA bolanAra te durAtmAnuM duzcaritra kevuM pragaTa che? " A gupta vAta koIne kahevAnI nathI," ema mArI pAse bolIne te ja vakhate potAnA utkarSamAM lubdha thayelA teNe devInI pAse kahI, tethI marmane (gupta) belanAra tene mAre chAnI rIte mAre joIe." ema vicArI rAjAe ArakSakane te zikSA ApI. tyAre teNe mAre te pitAnA ghera gaye, ane "he deva ! tamAruM te kArya siddha thayuM." ema rAjAne kahyuM. pachI bIjA keIka divase devIe rAjAne pUchayuM ke-"he nAtha? hamaNAM zubhaMkara baTuka kema nathI dekhAto?" tyAre rAjAe kahyuM ke-"he priyA! tenuM nAma paNa levuM nahI." tyAre te bolI ke-"he deva ! te mahAbhAe ze aparAdha karyo che?" rAjAe tenA viSene te potAno abhiprAya jaNAvyuM tyAre teNIe kahyuM ke "teNe mane siMhane mAravAnI A vAta kahI nathI, paraMtu kautukathI sAta mALavALA prAsAda upara caDelI meM A joyuM che. temAM tene kAMI paNa doSa nathI. he deva! tame satya kaho, ke zuM te jIve che ke marI gayo che?" A pramANe teNIe pUchayuM tyAre rAjAe khedasahita pharIthI kahyuM ke-"are devI! meM Aje atyaMta kArya karyuM, ke jethI sarva guNorUpI rananA nidhAnarUpa te baTukano ghAta karAvyo. vicAryA vinA kArya karanAra mArI je kaI nathI. kemake upakAra karanArAne haNanAre huM ja kRtajJI chuM." devIe kahyuM-"rasathI (vegathI-vicAryA vinA) karelA kAryane vipAka A jagatamAM jiMdagI paryata zayanI jema hRdayane viSe dAha karanAro thAya che." 12 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 90 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. he rAjA! rAtrinA vida mATe A kathA meM kahI che, paraMtu A kathAne paramArtha be zlekavaDe kahuM chuM. te A pramANe sarva guNavaDe yukta ane bhaktamAna zubhaMkarane jeNe ho che, te zatrudamanathI bIje kaI paNa A pRthvI upara kRtadanI nathI. jema zatrudamanane kAraNa vinA roSa utpanna thavAthI nirdoSa manuSyanI hiMsA karI, tema bIjA puruSe na karavI." A sArI kathAne kahIne rAtrino trIjo pahora vyatIta thaye tyAre durlabharAja paNa UThIne pitAne mahele gayo. pachI tyAM rahelA kIrtirAjane rAjAe kahyuM ke-"mAruM eka kArya tArAthI siddha thaze ke nahIM?" te paNa be ke-"he prabhu! je tamAruM kArya huM na sAdhuM; te calita nehavALA tamArI sevA huM zI rIte karuM?" tyAre "tArA bhAInuM mastaka lAva." ema rAjAvaDe kahevAyele te buddhimAna kAMIka navuM AvavuM karIne A pramANe bolyo ke-"rAtrine chelo samaya hovAthI sarve yAtriko (paheregIre) jAge che, tethI he devI! tamAre Adeza bIjA prastAve thaze." teNe paNa prastAvanA karIne rAjAnI anujJA thavAthI tenA krodhane nAza karavA nIce pramANe kathA kahI "A bharatakSetrane viSe mahApura nAmanA nagaramAM zatruMjaya nAme rAjA hatA. tene priyaMgu nAmanI priyA hatI. koIka divase dezAMtarathI AvelA koIka vepArIe jAtivaMta eka ava te rAjAne bheTa karyo. tenI pITha upara palANa dhAraNa karIne, tenA upara caDIne gatine jANavAne mATe rAjAe te azvane calAvyo. te azva vegathI deDyo tyAre te vaNike pahelAM bhUlI gayelI te azvanI zikSAne viparyaya sAmaMtane kahyo. tyAre a upara caDIne tathA bhajana ane jaLa vagere laIne pattio jatA te rAjAnI pAchaLa cAlyA. pachI rAjAe te azvane vega ruThe tyAre viparIta paNe zikSA pAmelA te azve vizeSa karIne te vegane grahaNa karyo. vaLAne (cekaDAne) kheMcavAthI rAjAnA banne hAthamAMthI lehI nIkaLyuM, tyAre kheda pAmelA te rAjAe te vagAne zithila mUkI dIdhI. ava paNa te vagA mUkI tyAre eka pagaluM paNa cAlyo nahIM. tyAre "A duHzikSAvALe che." ema rAjAe tene jA. pachI tenA uparathI UtarIne te rAjAe tenuM palANuM dUra karyuM, ane teTa-(tuTavA)ne lIdhe te ava paNa pRthvItaLa upara paDIne marI gaye. pachI te bhayaMkara aTavIne viSe dAvAnaLathI baLelA vananI aMdara tRSA ane sudhAthI pIDA pAmelA zarIravALe rAjA bhamavA lAgyo, tevAmAM teNe lAMbI zAkhAvALA ane ati vistAravALA eka vaTa vRkSane joyo. tyAre thAkI gayela te rAjA dhImedhIme jaIne tenI chAyAmAM beTho. pAsenA bhAgane avalokana karatAM (jetAM) teNe te ja vRkSanI zAkhAmAMthI paDatA jaLanA biMduo joyA. tyAre teNe vicAryuM ke "varSAkALamAM utpanna thayeluM A jaLa ATalA kALa sudhI zAkhAnA chidramAM raheluM hamaNuM paDe che." pachI palAza(pAMdaDA)nuM 1. viparIta zikSAvALe. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAva-jinazatru rAjAnA kapa nivAraNa karavA sevake e Apela daSTati. [ 9 ] bhAjana (paDiye) karIne teNe tyAM nIce mUkayuM. krame karIne te bhAjana kAMIka zyAma ane malina jaLavaDe bharAI gayuM. tene grahaNa karIne rAjA jeTalAmAM te pIvAne mATe taiyAra tha, teTalAmAM kaIka pakSI vRkSa uparathI utarIne tyAM Avyo. teNe rAjAnA hAthamAMthI te pANInuM bhAjana pADI nAMkhyuM. ane te ja pramANe te pote vRkSanI zAkhA upara jaIne rahyo. vilakhA thayelA rAjAe pharIthI te bhAjana jaLathI pUrNa karIne jeTalAmAM pIvAnI IcchA karI, teTalAmAM te pakSIe AvIne te pADI nAMkhyuM. tyAre kepa pAmelA rAjAe vicAryuM ke-"je A duSTa AtmAvALa pakSI pharIthI Avaze, te tene huM mArI nAMkhIza." ema vicArIne teNe eka hAthamAM cAbaka grahaNa karyo, ane bIjA hAthamAM jaLane mATe paDiyAne sthApana karyo. tyAre te pakSIe vicAryuM ke-"A rAjA kapa pAmyo che, tethI je huM paDiyAne pADI nAMkhIza, te te mane mArI nAMkhaze. ane jo huM paDiyAne nahIM pADuM, te A viSa pIvAthI te niro marI jaze. tethI huM maruM te sAruM che, paNa A lekano pALanAra mare te sAruM nathI." ema vicArIne pharIthI paNa teNe tenA hAthamAMthI te paDi pADI nAMkhe. ane rAjAe cAbakanA mAravAvaDe te pakSIne paNa mArI nAMkhyA. pharIthI cittamAM harSa pAmelA rAjAe pANIne mATe te paDiye sthApana karyo, tyAre te pANI anukrame AgaLa AgaLa paDavA lAgyuM. tyAre "A zuM?" ema zaMkA pAmele rAjA uThIne jeTalAmAM jovA lAgyo, teTalAmAM vRkSa upara ajagara je. tyAre teNe vicAryuM ke-"sutelA AnA mukhamAMthI paDatA A viSane je meM pIdhuM hatuM, te avazya marI jAta. ahA ! tuM je. puruSanI ceSTAne dhAraNa karatA A pakSIe mArA prANane mATe potAnA prANane tRNa samAna jANyA-karyA. hA! kepathI yukta thayelA, paramArthane nahIM jANatA, kaThora cittavALA ane asAjana jevA meM A zreSTha pakSIne phigaTa mAryo." A pramANe te khedathI vyApta thayuM tyAre tyAM tenA sainike AvyA. ane pitAnA svAmIne joIne teo tatkALa ati harSa pAmyA. pachI pANa ane AhAra vigerevaDe svastha thayela te pRthvIpati te pakSIne laIne potAnA nagaramAM Avye. caMdananA kASThavaDe te pakSInA zarIrane dAha karIne tathA tene ja lAMjali ApIne te pitAnA maMdiramAM Avyo. tyAM kharAba Asana upara beThelA tene sAmaMta ane maMtrIoe pUchayuM ke-"he svAmI! pitAnI jevA A pakSInuM paNa maraNakArya kema karyuM ?" tyAre rAjAe jevI thaI tevI pitAnI vAta temane jaNAvI. ane te pakSaghAtanA khedane te kadApi bhUla nahete. jethI karIne vicAryA vinA kAryane karanArAne A pramANe pazcAttApa thAya che tethI karIne suMdara buddhivALAe vicArIne kArya karavuM joIe." A pramANe kathA kahIne kIrtirAja rahyo tyAre prAta:kALanA vAjitrano zabda thaye ane maMgaLapAThaka maMgala bolavA lAgyA. pachI kAtirAja UThIne pitAnA sthAne gaye. rAjAe paNa vicAryuM ke-"are! A sarva eka cittavALA ja che, tethI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. mAruM icchita kArya na thayuM." pachI dAsIe ANelA jaLavaDe pitAnuM mukha peIne te rAjA sAro veSa karIne sabhAmaMDapamAM beTho. A avasare keza (mastaka) upara sthApana karelA be hAthavALA ane prasanna vANIvALA devarAje AvI rAjAne vinaMti karI, ke-"je deva AjJA Ape te huM kAMIka vinaMti karuM." tyAre krodha pAmelA paNa teNe bhUkuTinI saMjJAvaDe tene anujJA ApI. tyAre pizAcanA vacananA zravaNathI AraMbhAne samagra kathA teNe rAjAnI pAse kahI, ke je bhaya ane vismaya karanArI thaI. tathA be kakaDAvALuM ane dveSarUpI viSane nAza karavAmAM oSadha samAna te sapanuM zarIra tene dekhADayuM. tyAre rAjAe vicAryuM ke-"hA! A mahAtmAe mArA jIvitanI rakSAne mATe kevuM karyuM? te tuM je vicAryA vinA karavApaNuM hovAthI meM pApIe paropakAra karanArA paNa Ane nAza karavAno AraMbha karyo, ane kathA kahevAmAM vicakSaNa A vatsarAja vageree paNa sAruM karyuM, ke jethI A uttama puruSane haryo nahIM." pachI teNe pitAnA parivArane kahyuM ke-"sarva guNenA sthAnarUpa A putra, putra rahita evA mane kuLadevatAe ApyA che, tethI huM devarAjane rAjA tarIke sthApana karIza, ane vatsarAjane kumAra tarIke sthApana karIza, pachI huM vrata grahaNa karIza." A pramANe sAMbhaLIne lokoe kahyuM ke-"he deva! thoDAka kALa rAha juo. pachI aMtya samaye A karaje." rAjA bolyA ke-"mArA vaMzanA rAjAo paLIne joyA pahelAM vrata aMgIkAra karIne tathA tapa karIne sadagatine pAmyA che. ane huM te rAjayane dhAraNa karanAra putra vinA hovAthI ATale kALa rahyo chuM; paraMtu have te avazya icchitane karIza." pachI deve kahelA zubha muhUrve te rAjAe devarAjane rAjA karyo, ane bIjAne kumAra karyo. pachI keIka divasa tyAM naMdanavana nAmanA udyAnamAM ghaNA ziSyanA parivAravALA zrIdatta nAmanA sAdhurAja (AcArya) AvyA. temanuM Agamana udyAnapALe kahyuM tyAre te rAjAe mATI bhaktivaDe tyAM jaIne temane vAMvA. pachI gya sthAne besIne, sArI dharmadezanA sAMbhaLIne, pachI avasara pAmIne hAtha joDIne teNe A pramANe pUchayuM ke-"he prabhu! jo ke be pizAe mArA vinAza kahyo, te paNa devaninA kahelA paNa te vacanane nAza kema thaye?" sUri bolyA ke-"he rAjA ! (pUrvabhave) rUpe karIne yukta ane vaizyanA kuLamAM utpanna thayelI zailInAmanI tArI bhAryA hatI. te kaI paNa karmanA SavaDe daurbhAgyavaDe dUSita thaI, tethI tane aniSTa thaI, ane daSTivaDe jaIne asukhane ApanArI thaI. pachI te verAgya utpanna thavAthI potAnA pitAne ghera jaIne ajJAna tapavaDe pitAnA AtmAne zuSka karIne maraNa pAmI. pachI vyaMtarIpaNAne pAmelI te pUrvanA te matsaranuM smaraNa karIne sarpanA zarIramAM adhiSThAna (rahevuM) karIne tArA gharamAM piThI. pachI tArI kuladevatAe tArA kalyANane mATe be pizAcanuM rUpa karIne A artha(vRttAMta) devarAjane jaNAvyuM. jo ke devanI zakti manuSyavaDe na ciMtavAya tevI che, te paNa tene ulaMghana karavAmAM puruSanuM teja samartha che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cethe prastAva-zrIdatta munivare kahela rohiNI Adi cAra strIonI upanaya kathA. [ 73 ] tethI karIne moTA viSane dhAraNa karanAra, krUra ane vyaMtaravaDe adhiSita thayelA paNa tene baLavAna devarAje lIlAvaDe ja ho." pachI pharIthI namIne rAjAe sarine vinaMti karI ke-"he prabhu! sArA bhAgyanA udayavaDe huM A kaNathI mUkAye chuM. te have pachI mAre sArA bhAgyane karavuM ja egya che, tethI sArA prANuone sadagati ApanArI pravajyA mane Apa." tyAre sUrie sUtranA vidhAna pramANe tene dIkSA ApI, ane saMghanI sAkSIe pAMca mahAvate ApIne zikSA ApI ane te gurUe tene pratibaMdha karanArI, jJAtAdharmakathAmAM kahelI ane manohara bhaviSyamAM thavAnI kathA karI. prasiddha magadha dezane viSe rAjagRha nAmanA nagaramAM lakSamIvaDe kuberanI je dhana nAmane zreSThI hato. tene dhAriNe nAmanI bhAryA hatI. tenI kukSithI utpanna thayelA jANe cAra puruSArtha hoya tevA prasiddha cAra putro tene hatA. pahele dhanapALa nAmane, bIje dhanadeva nAmane, trIjo dhanagepa nAmane ane e dhanarakSita nAmano hate. teone anukrame UMjhikA, bhUmikA, dhatrikA ane rehiNuM A cAra bhAryAo thaI. pachI keIka divasa rAtrinA chelalA pahere sUIne jAgelA te dhana nAmanA zreSThIe pitAnA gharanI ciMtA karI, ke-"jema sarva guNanA AdhArabhUta puruSavaDe ghara vate che, tema gRhiNI(bhAryA)vaDe paNa A ghara vate che. kemake zAstranA jANakAroe kahyuM che, ke-"je cI gharanA mANase jamyA pachI jame, sUtelA pachI sUve, tathA temanAthI pahelA jAge te gRhazrI kahevAya che, paNa gehinI( gRhiNI ) kahevAya nahIM. " tethI huM parIkSA karIne jANuM ke-A cAre vahuone madhye kaI adhika guNavALI vahu mArA gharanI svAminI thaze?" A pramANe vicArIne prAta:kALe teNe vahuone Adeza Ape ke-"sarva sArI rasavatI (ra) taiyAra karo." pachI te vahuonA sarva svajanavargane tathA bIjA puranA janene nimaM. traNa ApIne temane gauravathI jamADyA. pachI sarvajanane vastra ane tAMbala vigerevaDe sanmAna karIne zAlinA pAMca kaNa moTI vahune ApIne ema kahyuM ke-"sarva lekenI pratyakSa meM tane A pAMca zAlikaNa ApyA che. he vahu ! huM jyAre mAguM tyAre tAre mane ApavA." ema kahIne teNe vidAya karelI te vijanamAM(ekAMtamAM) jaIne A pramANe vicAravA lAgI ke-"kharekhara vRddhapaNane lIdhe mArA sasarA buddhirahita thayA che, ke jeNe Avo moTo meLAvaDe karIne A pAMca kaNa ApyA. tene huM bIjA ApIza." ema vicArIne teNIe te kAne tyAga karyo. e ja pramANe bIjI vahune ApyA. teNIe tevo ja vicAra karyo, paraMtu teNIe te kaNane tarA rahita karIne bhakSaNa karyA. trIjIe "A gurUnuM kArya che" ema vicArIne te kaNene sArA vastramAM bAMdhIne AbhUSaNanI madhye rAkhIne rakSaNa karyA. jethI vahue te kaNe pitAnA baMdhuone ApyA. temaNe varSAkALe khetaramAM vAvyA, te ugyA, ane ghaNA phaLavALA thayA. pahele varSe te eka prastha thayA, bIjA varSomAM ghaNA kuMbhe thayA, tyAra pachI seMkaDo kuMbha thayA. pAMcame varSe zAlinA seMkaDo palya(pAlA) thayA. pachI pharIthI te Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 94 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. lakone nimaMtraNa karIne zreSThIe jamADyA. pachI moTI vahu pAse te pAMca kaNa mAgyA tyAre teNIe bIjA patya(pAlA)mAMthI lAvIne te ApyA. te vakhate deva, guru vigerenA soganapUrvaka kahelI(pUchelI) teNIe tene satya kahyuM. tyAre krodha pAmela zreNI be, ke-"meM ApelA zAlikano je ANe tyAga karyo che, te dhULa, rAkha ane chANa vigere vastu gharamAMthI A vahue kADhavuM. (vAsIdA vALavAnuM kAma karavuM.) zAlikaNune vRttAMta pUchIne bIjI paNa vahune teNe rasoI vigere gharanA mukhya vyApArane karanArI karI. zAlinI rakSA karanArI trIjI vahune maNi, motI ane suvarNa vigerenA bhaMDAranI adhikArI karI. ane zAlinI vRddhi karanAra te cothI rohiNa vahune dIrdhadaSTivALA te zreSThIe gharanI svAminI karI. A rIte yogyatA pramANe karavAvaDe gharane sArI sthitivALuM karIne te zreNI haMmezAM nizcitapaNe dharmavyApAra karavA lAgyA. ahIM zreNInI jevA guru jANavA, vahuonI jevA dIkSita(sAdhu-sAdhvI) jANavA, pAMca zAlikaNanI jevA pAMca mahAvrata joDAvA(jANavA), (kaka) kuLanA melApa je cAra prakArane saMgha jANu, ane mahAtra tonuM dAna (ApavuM) tenI samakSa karAya che. vratano tyAga karanAra je ziSya hoya, te ujijhakA jevo kahela che, te A loka ane paralokane viSe duHkhanuM bhAjana thAya che. je liMga(veSa) mAtravaDe AjIvikA karanAra hoya, te bIjI vahu jevo jANa, vratanuM pAlana karavAmAM prItivALo hoya, te bhaMDAranI vahu je jANo , (kaTaka) tathA je sUri dharmadezanA vaDe bIjAone paNa vratanuM AropaNa karIne tenI (dharmanI) vRddhi karanAra hoya, te rohiNI jevo mAnelo che. A kathAnaka zrIvIra jinezvarane kALe thavAnI che, tethI pAMca vate kahyAM che, hamaNAM to te vate cAra ja che." A pramANe zikSAnI kathA sAMbhaLIne jitazatru mahAmuni zrIdara gurunI pAse pravajyAnuM pAlana karavA lAgyA, tethI he bhavya ! parIkSA karIne ahiMsAdika lakSaNavALA uttama dharmane tamAre karo." A pramANe kSemaMkara jinezvare kahyuM. (pAMca vrata A pramANe- ) duHkharUpI parvatane vadhu samAna, sukhanI zreNinuM bhAnarUpa ane svarga tathA mokSane karanArI te ahiMsA sarva vratamAM mukhya che. satya bolavAvaDe kIrti prApta thAya che, satya vizvAsanuM kAraNa che. tathA satya A lokone viSe jaya pAme che. te dharmanuM bIjuM lakSaNa che. adattano tyAga karavAthI manuSyone rAjadaMDa thatuM nathI. sArA janano saMga thAya che ane nirbhayapaNuM thAya che. brahmacarya vratavaDe manuSya tejasvI ane sArAM bhAgyavALo thAya che, tathA napuMsakapaNuM ane tiryacapaNuM kadApi pAmato nathI. tathA dhananA parigrahavaDe citta saMtoSathI bhareluM thAya che. ane kamanA gavaDe bhavyachane mukti prApta thAya che. A nizcita pAMce dharmanA lakSane viSe he moTA anubhAvavALA! tame niraMtara prayatna kare." A pramANe dezanAne sAMbhaLIne ghaNA che Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAtheA prastAva-cakravartI vAyudha pAse pavanavega vidyAdhare kaheluM vRtAMta. [ 95 ] pratimAdha pAmyA. ane jinezvare gaNadharAdika tIrthaM pravartAvyuM. vAyudha rAjA paNa dharmAMnA svIkAra karIne bhagavAnane praNAma karIne peAtAnI nagarImAM gayA. te pachI eka divasa tenI AyudhazALAmAM hajAra yakSeAvarDa adhiSThita ane ati nirmAMLa zreSTha cakraratna utpanna thayuM. pachI ATha divasa sudhI tenI pUjA karIne tenI pAchala cAlanArA teNe cha khaMDavALA maMgalAvatI vijayane sAdhyA. pachI cakravartInI lakSmIvarDa byAsa te peAtAnI nagarImAM AvyA, ane sahasrAyudha putrane yuvarAjapaNe sthApana karyAM. eka vakhata rAjAo, maMtrIo ane padAtiothI parivarelA te vAyudha cakrI jeTalAmAM sabhAmAM beThA hatA, teTalAmAM AkAzataLathI AvIne bhayathI kaMpatA zarIravALA kAI yuvAna vidyAdhara tenA zaraNane pAmyA. tenI pAchaLa kha ane kheTaka( DhAla )ne dhAraNa karatI kAika zreSTha vidyAdharI AvI, gadAne dhAraNa karanAra eka vidyAdhara Avye. te vidyAdhare parivAra sahita cakravIne kahyuM ke- pApa karanArAone aparAdha A pramANe sAMbhaLeA. 99 vaitADhya parvata upara rahelA sukaccha nAmanA vijayamAM zukalapura nAmanA nagaramAM rahelA jIladatta nAmanA rAjAnA pavanavega nAmanA huM putra chuM. sukAMtA nAmanI mAre priyA che, tenI kukSithI utpanna thayelI jIbha AkRtivALI A zAMtimatI nAmanI mArI putrI che. paNa meM eka divase Ane prajJapti nAmanI vidyA ApI. tene sAdhavA mATe te maNisAgara nAmanA parvata upara gaI. vidyAne sAdhatI Ane A durAtmAe haraNa karI. te vakhate AnI bhaktithI rAgI thayelI te vidyA Ane siddha thaI. tenAthI bhaya pAmelA A he prabhu ! tamAre zaraNe AvyA che. te parvata upara putrIne nahiM dekhavAthI tarata huM paNa ahIM Avye chuM. tethI huM rAjA! mArI putrInA zIlanA khaLAtkArathI nAza karavAnI rucivALA Ane mUkI dgA, ke jethI eka gaDhAnA ghAtavaDe tene huM chuM. tyAre avadhijJAnavaDe tenA pUrva bhavanI ceSTA jANIne teonA pratibeAdhane mATe te vAyudha cakrI olye, ke he pavanavega ! tArI putrIne A vidyAdhare kAravarDa haraNu karI che, te kAraNa tu sAMbhaLa, huM kahuM chuM. " sarve sabhAsade peAtAnA svAmInA jJAnanuM mAhAtmya jANIne te sAMbhaLavAne udyamavALA thayA. ane te cakrI A pramANe pragaTa melye. " A ja dvIpanA nirmaLa aravata kSetranI madhye rahelA vidhyapura nagaramAM vidhyadatta nAme rAjA hatA. tene dakSiNA nAmanI bhAryA hatI. tenI kukSithI utpanna thayela pRthvItaLamAM prakhyAta nalinaketu nAmanA putra hatA. te ja nagaramAM dhamitra nAmanA sArtha patinA zrIdattAnI kukSithI utpanna thayelA datta nAmanA dhanavAna putra hatA. rUpe ratinA jevI ane krAMtie karIne caMdranI priyA jevI priyaMkarA nAmanI dattanI zreSTha patnI thaI. eka divasa sArA zrRMgAra rasavALA vasaMta RtunA samaye datta udyAna vanamAM jaIne teNInI sAthe krIDA karavA lAgyuM. te vakhate te rAjaputra suMdara AkRtivALI teNIne joIne Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. kAmadevanA pAMce bAvaDe hadayamAM tADana karAya. pachI svAmIpaNuvaDe, yauvanavaDe ane ezvaryavaDe gavIjha thayelA teNe pitAnA kuLa ane zILane kalaMkane nahIM gaNIne teNInuM haraNa karyuM. te kumAra teNInI sAthe viSayasukha bhegavavA lAgyo. teNInA viyegathI duHkhI thayele dara eka divasa udyAnamAM gayA. tyAM te ja vakhate utpanna thayelA kevaLajJAnavALA tathA deva, dAnava ane manuSpAvaDe vaMdana karAtA sumana nAmanA zreSTha sAdhune teNe joyA. teNe paNa bhAvapUrvaka te zreSTha munine vAMdyA. pachI te munie zreSTha dharmadezanA vaDe te darane pratibaMdha karyo, tethI dAnAdika dharmane karIne tathA AyuSyanA kSaye marIne te vaitADhya parvata upara succha vijayamAM vidyAdharanA rAjA mahendravikramane ajitasena nAme putra thayo. tene paNa kamaLa nAmanI bhAryA hatI. ahIM te nalinaketu pitAnuM rAjya pAmIne te prabhaMkarA sAthe gRhavAsane pALavA lAgyo. eka vakhata potAnA mahelanA sAtamA mALe te caDaDyo, te vakhate teNe AkAzataLane pAMca varSanA meghavaDe vyApta joyuM. kautukathI te jotAM chatA ja pracaMDa vAyuthI pheMkAyelo te meghane samUha kSaNavAramAM kakaDe kakaDA thaIne jato rahyo. te joIne vairAgya pAmelA teNe vicAryuM ke-"ahe! saMsArasaMbaMdhI dravyAdika A sarva vastu AnI jema adhuva che. hA! ajJAnathI mUDha thayelA meM parastrInuM haraNa karIne kSaNika sukhane mATe ghaNuM pApa upArjana karyuM, tethI pravajyA grahaNa karIne tapa ane niyamarUpI jaLavaDe pApakarmathI lIMpAyelA mArA AtmAne huM nirmaLa karuM." pachI teNe rAjya upara putrane sthApana karIne tathA rAjyalakSamIne tyAga karIne kSemakara jinezvara pAse pravajyA grahaNa karI. zuddha buddhivALe te dIkSAne zuddha rIte pALIne tathA kevaLajJAna pAmIne ane karmarUpI maLane dhoIne siddhipadane pAmyuM. te prabhaMkarAe paNa sutratA nAmanI gurunI pAse nirmaLa cAMdrAyaNa nAmanuM tapa karyuM. te marIne zAMtimati nAmanI tArI putrI utpanna thaI che. ane A ajitasena vidyAdhara teNInA pUrva bhavano pati che. pUrva bhavanA nehathI moha pAmelA A vidyAne sAdhatI Ane joIne AkAzamArge upADI. tethI te pavanavega! tuM ane huM zAMtimati ! tuM AnA upara ATopane dhAraNa karanAra (ugra) kepane pragaTa rIte mUkI de." A pramANe vAyudhanuM vacana sAMbhaLIne te bane vidyAdharIe ane te bAlikAe prasanna cittavALA thaIne paraspara aparAdhane khamAvyo. pharIthI cakrIe sabhAjanane uddezIne kahyuM ke- "he lake! A lokone pUrvavRttAMta kahyo, have bhAvI vRttAMta kahuM chuM--A bannenI sAthe zAMtimatI dIkSA grahaNa karaze, ane ratnAvaLi tapa karIne anazanavaDe marI jaze. aMte be sAgaropamathI kAMIka adhika sthitivALo, vRSabhanA vAhanavALe ane sarve dene svAmI IzAnaMdra thaze. tathA vAyuvega ane ajitasena nAmanA bane sAdhuone te vakhate ghAtI karmarUpI IdhaNu kANa) baLI javAthI uttama kevaLajJAna thaze. te banenA kevaLajJAnane mahimA karIne pitAnA aMganI pUjA karIne Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAva-vipulamati vidyAdhara munie kahela pusAranuM vRttAMta. [7] IzAneM pitAne sthAne jaze. te idra paNa tyAMthI cIne sArA kuLamAM manuSyapaNuM pAmIne tathA dIkSA laIne karma rahita thaI mokSa pAmaze." te sAMbhaLIne vismaya pAmelA sarve sabhAsado A pramANe bolyA ke -"aho ! amArA svAmInuM jJAna traNe kALane dIpAvanAruM che." tyAra pachI te zAMtimatI, vAyuvega ane ajitasena te traNe cakIne namIne pitAne sthAne gayA. pachI sahasAyudha kumArane javanA nAmanI bhAryAnI kukSithI utpanna thayela kanaka zakita nAme putra che. tene pahelI kanakamAlA ane bIjI vasaMtasenA nAmanI tulya kuLamAM utpanna thayelI be priyA hatI. pachI eka divase te krIDA karavA mATe gADha(moTA) vanamAM gayA. tyAM paDavuM ane UDavuM karatA eka mANasane je teNe tenuM kAraNa pUchayuM, tyAre te bolyo ke "he bhadra ! vaitADhayamAM vasanAro huM vidyAdhara chuM, tethI sarva ThekANe alanA rahita vicaruM chuM. he bhadra! ahIM AvIne cirakALa sudhI rahIne pharIthI ja AkAzagAminI vidyAnuM eka pada(zabda) bhUlI gaye; tethI javAne asamartha thayele huM AvA prakAranI kriyA karuM chuM. " kumAre kahyuM ke-"he vidyAdhara! prathama te vidyAne mArI pAse bela." tyAre A puruSa che." ema jANIne te vidyAdhara paNa tenI pAse te vidyAne be. tyAre padAnusArI labdhivaDe te kumAre te pada pUrNa karyuM. tyAre khecare harSathI kumArane potAnI vidyA ApI. teNe paNa tene kahelA vidhi pramANe te vidyAne sAdhI. khecara pitAne sthAne gayo. kumAra paNa ba priyA sahita vidyAnA baLavaDe IcchA pramANe pRthvI para pharavA lAgyo. pachI eka divase te himavAna parvata upara gaye. tyAM teNe vipulamati nAmanA vidyAdhara munine joyA. bane priyA sahita te kumAra tenA caraNane namIne yogya sthAne beThe, ane munie dezanA ApI, ke-"kuLa, rUpa, kalAne abhyAsa, vidyA, lakSamI, sArI bhAryA, aizvarya ane sArA svAmIpaNuM A sarva dharmathI ja prApta thAya che. jeNe pUrva bhave cAra prakArano dharma karyo hoya, te puyasAranI jema sarva manavAMchitane pAme che." tyAre-"he prabhu! A puNyasAra keNa?" ema teNe pUchelA muni pratibodhana karanArI tenI kathAne kahevA lAgyA.- "A bharatakSetramAM jIva, ajIva vigere tattvavALuM ane vividha prakAranA Azcarya vaDe manahara gepAlaya nAmanuM nagara che. temAM iMdranA jevI lakSamIvALe, dharmane athI, rAjAne mAnIte, ane mahAjanamAM mukhya puraMdara nAmano zreSThI hatuM. tene pati, devA ane gurune viSe bhaktivALI ane guNanA samUhavaDe sahita puNyazrI nAmanI prasiddha bhAryA hatI. patinA premavALI, saubhAgyavALI, bhAgyavALI ane zubha AkRtivALI chatAM paNa teNInA zarIrane viSe eka putrarahitapaNu rUpI deSa hatuM. te zreSThI putranI IcchAvALe G Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. chatAM paNa tathA svajanee kahyA chatAM paNa tenA upara nehavALo hovAthI bIjI nArIne para nahIM, yakSane athavA kaI bhaTTArikA(devI)ne te prArthanA karate hete, tathA sthira samaktivALo te temanI mAnatA paNa karatuM na hatuM. putranI IcchAvALI teNe priyAsahita eka divasa kuladevatAnI prArthanA karIne namaskAra karyA vinA teNIne kahyuM. ke-"amArA sarva pUrvajoe ane meM paNa A lekanA sukhane mATe he kuLadevatA! haMmezAM tArI pUjA karI che. putra rahita huM paralokamAM gayA pachI baMdhu jananI jema tArI paNa keNa pUjA karaze? tethI tuM avadhijJAnavaDe jANIne mane kahe, ke-mAre putra thaze ke nahIM? bIjuM kAMI huM mAgato nathI." devatA belI ke-"he zreNI ! dharmamAM pravartatA tAre keTalAka kALa gayA pachI paNa avazya putra thaze." te sAMbhaLI cittamAM harSa pAmele te kuLanA kramavaDe AvelA gRhavAsane pALavA lAge, ane vizeSe karIne dharma karavA lAgyo. pachI keI vakhata caMdranA svapnathI sUcavana karAyele kaIka adhika puNyazALI jIva puNyazrInI kukSimAM putrapaNe AvyuM. prAta:kALe teNIe pitAnA bhartAne te svapnanuM darzana karyuM. sArA manavALA teNe paNa putranA janmavaDe tene AlAda pamADyo. pachI pUrNa samaye teNIne zubha lakSaNavALo putra utpanna thaze. ane tenA pitAe tenA janma mahotsava karyo. pachI"A puNya karIne Avyo che, athavA te meM puNyavaDe Ane prApta karyo che." ema vicArIne pitAe tenuM puNyasAra nAma pADayuM. bALakanI rakSA karanArI pAMca dhAvamAtAvaDe pAlana karAyelo ane mAtApitAne atyaMta vahAla te bhaNavAmAM samartha thaye. tyAre tenA pitAe lekha zALAne utsava karIne te putrane kaLA bhaNavA mATe zreSTha upAdhyAyane seM te ja nagaramAM ratnasAra vaNikanI bAlyAvasthAvALI ane suMdara aMgavALI ratnasuMdarI nAmanI putrI hatI. te ja kaLAcAryanI pAse bhaNatI buddhizALI te puNyasAranI sAthe abhyAsa karanArI thaI. buddhizALI te strIjanane sulabha capaLapaNAe karIne puNyasAranI sAthe kaLAnI bAbatamAM vivAda karavA lAgI. keIka divasa roSa pAmelA teNe A pramANe teNIne kahyuM ke-"pitAnA AtmAne paMDita mAnatI he bAlikA! je ke tuM kaLAvALI che, to paNa mArI sAthe tAre vivAda karo egya nathI. kemake puruSanA gharamAM tuM avazya dAsI thavAnI che. " te bolI ke-"are mRDha! koI mahAbhAgyazALI puruSanI huM dAsI thaIza. tethI tAre ahIM zuM che?" puNyasAra paNa be ke-"baLAtkAre paNa je huM tane paraNIne dAsI karuM, te ja huM kharekhara puruSa." pharI paNa te belI ke-"he mUrkha ! baLAtkArathI bIjA paNa keIno sneha thato nathI ane daMpatIne te vizeSa karIne te nathI." tyAra pachI te puNyasAra lekhazALAmAMthI pitAne ghera gaye. plAna mukhavALo ane duHkhI thaIne te manyuzakhyAmAM sUta. tevAmAM puraMdara zreNI bhejanane mATe ghera AvyA. ane tenI ceSTA jANIne tenI pAse AvIne A pramANe che ke-"he putra! kayA 1. dodhanI athavA zekanI zayAmAM. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cethe prastAvaH ratnasuMdarInI prApti mATe puNyasAranI pratijJA. [ 9] kAraNathI Aje tuM zyAma mukhavALo thaye che? tAre akALe suvAnuM zuM kAraNa che? te tuM mane kahe " tyAre AgrahathI pUchele te be ke-"he pitA! je tame mane ratnasuMdarIne paraNAve, te huM svastha thAuM." pharIthI zreSThIe tene kahyuM ke "he vatsa! haju te tuM bALaka che. prathama te tuM kaLAne abhyAsa kara. gya samaye tane huM kanyA paraNAvIza." putre kahyuM ke-"he pitA! je tame mAre mATe teNunA pitA pAse hamaNAM tenI mAgaNI kare, te huM bhajana karIza. nahIM to nahIM karuM." tyAre tene baMdha karIne samajAvIne), jana karAvIne tathA pote bhajana karIne te zreNI baMdhuo sahita ratnasAra zreNIne ghera gaye. tyAM UbhA thavuM, Asana ApavuM ane svAgata pUchavApUrvaka te bolyo ke-"tame ahIM je kAraNe AvyA che, te kAraNa kaho." puraMdara bole ke-"he zreNI ! tArI pAse mArA putrane mATe ratnasuMdarI kanyAnI yAcanA karavA ame AvyA chIe." ratanasAra paNa be ke-"sarva prakAre je mAruM che, te tame karyuM, jethI mArI putrIne avazya ApavI che. tame A nagaramAM mukhya che, ane baMdhuo sahita tame mArI putrIne mAgavA AvyA che, te AnAthI bIjuM zuM kahevuM?" te vakhate pitAnI pAse rahelI te kanyA tarata ja bolI ke-"he pitA! huM puNyasAranI bhAryA nahIM thAuM." A pramANe teNInuM vacana sAMbhaLIne puraMdare vicAryuM ke-"aho! mArA putrane Ane viSe pANigrahaNane Agraha vyartha che, kemake bAlyAvasthAmAM paNa jeNanI AvI kaThora vANuM che, yauvanathI unmatta thayelI te bhartAne sukha ApanArI kema thaze?" ratnasAra be ke"A mArI putrI mugdhA che, tethI bolavA lAyaka ke na bolavA lAyakane jANatI nathI; tethI AnuM vacana tuccha (nahIM grahaNa karavA lAyaka) che. te zreSThI! Ane huM evI rIte bodha pamADIza, ke je rIte tamAro putra Ane paraNaze. meM te Ane avazya ApI ja che." tyArapachI puraMdara zreSThI pitAne ghera AvIne putrane te kathA kahIne be ke-"he vatsa! te kanyA tAre yogya nathI, kemake (zAstramAM kahyuM che ke-)kharAba zarIravALI, neharahita, lajajA, zIla ane kuLavaDe tyAga karAyelI, ati pracaMDa (uddhata) tathA kharAba mukhavALI gRhiNI(strI)no tyAga kare." tyAre puNyasAra be ke"he pitA! je huM teNune paraNuM, te huM satya pratijJAvALe thAuM, anyathA nahIM thAuM." pachI teNInI prAptimAM bIjA upAyane nahIM jotAM te buddhimAne pitAne pUchIne pitAne ApanArI pitAnI kuladevatAne jANa, pachI puSpa, naivedya, gaMdha, dhUpa ane vilepanavaDe tenI pUjA karIne sArA vinayavALA teNe tenI A pramANe prArthanA karI, ke-"he devI! tuSamAna thayelI jeNIo zreNIne putra tarIke mane Ape che, te tuM he kuLadevI! Aje mArI bhAryAnI vAMchA pUrNa kara. he kuladevI! je tuM mArI pitAnI IcchAne pUrNa nahI kare, te apamAnanA pAtrarUpa mane kema karyo? he devI! jyAre tuM mArA Icchitane pUrNa karIza, tyAre ja huM A sthAnathI uThIza, ane tyAre ja huM bhajana karIza." A pramANe karelI pratijJAvALo te Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 100 ] zrI zAMtinAya prabhu caritra. "" eka divasa upavAsavALA rahyo tyAre tuSTamAna thayelI te devI khelI ke-" he vatsa ! dhIme dhIme sa` sAruM thaze. " tyAre cittamAM harSa pAmelA puNyasAre bhAjana karyuM, ane pitAnI AjJAvare bAkI rahelA kaLAnA abhyAsa karyo. pachI abhyAsa karelI kaLAvALA ane yuvAvasthAne pAmelA te zreSThIputra kAika karmanA doSe karIne vratamAM Asakta thA. atyaMta vallabhapaNAe karIne mAtApitAe nivAraNa nahIM karelA te dyUtanA vyasanavALA thayA. pachI niSedha karyAM chatAM paNa nivRtta thayA nahIM. pachI kAMika divasa pAte lAkha rUpIyA hAravAthI lAkhanA mUlyavALA rAjAnA alaMkArane gharamAMthI haraNa karIne teNe jugArInA svAmIne ApyA. rAjAe te alaMkAra mALyA tyAre zreSThIe jeTalAmAM te sthAna joyuM teTalAmAM tyAM tene nahIM joine manamAM vicAryuM", ke--" kharekhara A alaMkAra puNyasAre grahaNa karyA haze, kemake mArI gupta vastu levAne viSe bIjAnI cAgyatA nathI. ahA! jene mATe leAka kheda pAme che, ane mATe yatna kare che, te paNa duSTa putra A pramANe saMtApane ApanArA thAya che. jo te Ane kAi ThekANe hArI gayA haze, te A putrarUpI zatrune gharamAMthI kADhI mUkave joie. '' A pramANe vicArIne zreSThI dukAne gayA, tyAM AvelA putrane alaMkAranI zuddhi pUchI. teNe paNa satya kahyuM tyAre kApa pAmelA zreNIe tene kahyu` ke-" hai duSTa ! te bhUSaNa laIne tAre mAre ghera Avavu. A pramANe vacanavaDe ta nA karIne ane tene gaLArUpI kraMdane viSe meATA krodhane vaza thayelA teNe te putrane kADhI mUkyA. te vakhate divasa asta thatAM khIje sthAne javAne asamartha te nagaramAMthI nIkaLIne vaTavRkSanA keTara(zukrA )mAM peThA. pachI ghera gayelA te puraMdarane zeThANIe kahyuM ke-" hajI sudhI puNyasAra kema ghera AvyA nathI ? " tyAre rAjAnA bhUSaNanA vRttAMtane kahIne te A pramANe khelyA ke--" huM priyA ! zikSA pamADavA mATe me tene Aje kADhI mUkayeA che. " te khelI ke" jeNe rAtrine prArabhe putrane kADhI mUkyA, te tame mane pragaTa rIte peAtAnuM mukha kema dekhA che ? vizAla netravALA te peAtAnA eka bALaputrane A vikaLa samaye kADhI mUkatA tame kema lajjA pAmatA nathI ? tethI tame jAo. te putrane lAvIne tamAre paNa mAre ghera AvavuM. " ema kahIne teNIe tene kADhI mUkyeA. bhAryAvarDa tarjanA karAyela ane putranu smaraNa karIne du:khI thayela te paNa samagra nagaramAM peAtAnA putranI zeAdha karavA lAgyA. manuSya rahita gharane joIne te zreNInIe vicAyuM ke" hA ! kApathI vyApta thayelI meM mArA patine gharamAMthI kADhI mUkyA. putrane kADhI mUkatA zreSThIe pahelI mUrkhatA karI, ane peAtAnA bhartAne kADhI mUkatI meM pazu te pachInI ( khIjI) mUrkhatA karI. ' A pramANe ci MtAvaDe Atura thayelI ane azru sahita thayelI tathA te bannenA mAtu avalAkana karatI te peAtAnA gharanA dvAradezane viSe UMcA zarIravALI rahI ( UbhI rahI ). have ahIM te puNyasAre rAtrine viSe potAnI kAMtivarDa aMdhakArane haNanArI e devIone Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthe| prastAva : puNyasAre sAta kanyAo sAthe karela pANigrahaNu. [ 101 ] rRkhI, ane A pramANe temanI vANI sAMbhaLI, eka elI ke--" he bahena ! ApaNe icchA pramANe pRthvI upara kema nathI cAlatI ? kemake ApaNA pakSanA udaya karanArI A rAtri varte che. " bIjI elI ke- huM sakhI ! phAgaDha lamavAvaDe AtmAne kheda kema pamADavA jo kAi paNa ThekANe kautuka dekhAtuM hAya, te tyAM ja jaie. " tyAre te khelI ke-" jo kautuka jovu' hAya, teA vallabhIpuramAM jaie. kemake tyAM dhanapravara nAmanA zreSThI vase che. tene dhanavatI nAmanI bhAryAnI kukSimAMthI utpanna thayelI suMdara aMgavALI sAta kanyA thai che. temAM pahelI dhamasuMdarI, pachI dhanasuMdarI, kAmasaMdarI, muktisu MdarI, bhAgyasuMdarI, sobhAgyasuMdarI ane sAtamI guNasu darI che. tenI varaprAptine mATe zreSThIe bhaktipU ka ArAdhIne mAdakanA( lADunA ) dAnathI la Adara- gaNapati )ne saMtuSTa karyA. tyAre te pratyakSa thaine melyA ke huM zreSThI ! AjathI sAtame divase rAtrie sArA lagnane samaye te sa sAmagrI taiyAra karI haze tyAre sArA veSavALI e strIonI pAchaLa je keAi puruSa Avaze, te tArI putrIonA ucita vara thaze. ' te A sAtamA divasanI rAtri che tethI ApaNe tyAM jaie, A nivAsane vRkSa ApaNI sAthe lai jaie. " tyAre te sAMbhaLI puNyasAre manamAM A pramANe vicAra karyo ke ahA ! mAre paNa prAsaMgika kautukanu jovu thaze. te vallabhI nagarI kevI che ? te lakheAdara kevA che ? ane te kanyAe kevI che ? te sa` kautukane huM joiza. " pachI te ane devIe huMkAra karIne vaTa vRkSane UMcA uchALyeA. te eka kSaNuvAramAM vAbhIpurInA udyAnamAM jaine rahyo. pachI nAyakAnuM rUpa karIne te e devIe cAlI, te puNyasAra paNa temanI pAchaLa cAlyA. medaranA ma MdiranA dvAra pAse vedrikA maMDapa karyA tyAre svajAne ekaThA karIne putrIo sahita te zreSThI jeTalAmAM rahyo hatA, teTalAmAM te devIe tenI pAse thaine rasavatI( rasAi)nA rasa grahaNa karavA mATe zreSThInA gharamAM gaI. te bannenI pAchaLa jatA te puNyasArane zreSTha zreSThIe joyeA, ane mATA Asana upara besADIne A pramANe kahyuM, ke--"he bhagna ! lakheAdare tane jamAI kahyo che, tethI hai anava ! tuM mArI A sAte kanyAne paraNu. " ema kahIne zreSThIe tene navA e sArA vastra paherAvyAM, ane lAkha mUlyavALA bhUSaNuvaDe zaNagAryA pachI dhavalamaMgaLa thatA hatA te vakhate agninI sAkSIe te puradaranA putra te maneAhara kanyAne paraNyA. pachI teNe vicAryuM ke-" pitAe mane je kADhI mUkayeA, te ceAgya thayu che. nahIM te AvuM puNyasAra nAma zI rIte pragaTa thAta ? " ema vicAratA ane karelA lagnavALA tene vahu sahita zreNI meATA utsavapUrvaka peAtAne ghera lai gayA. prAsAdanA upalA mALamAM lai jaine priyAe tene palthaka upara besADyo, ane teo Asana upara beThI. pachI teoe A pramANe pUchyu ke " he nAtha ! tamArI kaLAbhyAsa keTaleA che ? " te melyeA ke" he mugdhAo! sarva kaLAe mane abhISTa( icchita ) nathI, kemake (zAstramAM kahyuM che ke) 1. pApa rahita. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - [ 102 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. atyaMta vidvAnane sukha nathI ja, ane atyaMta mUrkha mANasane paNa sukha nathI ja. tethI tame sarva prakAre madhyama kaLAne grahaNa kare." jeTalAmAM teo kalekanA arthane paNa phuTa rIte nathI jANatI, teTalAmAM teNe vicAryuM ke-"A vRkSa devI sahita jaze." ema vicArIne javAnI IcchAvALA tene dizAone jevA vigerenI ceSTAvaDe te nAnI strI guNasuMdarIe jAye, ke "zuM zarIraciMtA karavAnI tamane zaMkA thaI che?" ema teNIe kahele te be ke-"hA, emaja che.tyAre teNue hAthane Teke ApelA teNe nIcenI bhUmi upara AvIne potAne jaNAvavA mATe te buddhizALIe tulAne viSe khaDIvaDe A pramANe leka lakhyuM, "gopAlayapura kyAM? vallabhIpura kyAM? ane laMbodara deva kyAM? vidhAtAnA vazathI ahIM Ave ane sAtene paraNIne gaye. vidhinA vazathI gopAlayapuramAMthI . vallabhIpuramAM huM AvyuM, ane sAta vahune paraNane pharIthI huM tyAM gayo chuM." pahelA lekanA paNa arthane nahIM jANatI te te vakhate lajajA pAmI, ane tethI prApta thayelA (jANI zakAya tevA) te anubrupa lekane paNa teNIe vAMcyA nahIM. pachI gharanA dvAra pAse AvelA teNe te guNasuMdarIne A pramANe kahyuM ke "janarahita pradezane viSe mAre sukhe karIne zarIraciMtA thAya, tethI tAre ahIM rahevuM. huM te dUra jaIne badhA rahita thaIza." ema kahIne te te vaTavRkSa upara gaye. tenA kaTaramAM te peTho tyAre te bane devIo paNa AvI. pachI temanI zaktithI upADela te vaTavRkSa pitAne sthAne Avyo. ahIM puraMdara zreNI AkhA nagaramAM bhamI bhamIne rAtrine aMte atyaMta kheda pAmIne jeTalAmAM te vaTavRkSanI pAse AvyuM, teTalAmAM "rAtri gaI, te aMdhakAra keIpaNa ThekANe jato rahyo, tethI vaTavRkSamAM rahelAne vibhAta' thayuM." ema ke chelyA. pachI te vakhate vaTanA koTaramAMthI vastra ane alaMkArathI zobhita aMgavALo ane pitAnA mukharUpI kamaLane sUrya samAna te puyasAra bahAra nIkaLe. ati addabhuta zobhAvALA te putrane joIne "he vatsa! he vatsa!" ema bolatA vismaya pAmelA te zreSThIe saMjama sahita tene AliMgana karyuM. pachI tenI sAthe potAne ghera Avyo. te bannene joIne jANe ke caMdranI kAMtivaDe sparza karAI hoya tema te zeThANI harSavALI thaI. pachI tene saneha sahita gADha AliMgana karIne tathA utsaMga( khaLA)mAM besADIne teNIe pUchayuM ke-"he vatsa! tArI AvI zobhA kayAM thaI? " ane pitAe paNa temaja kahyuM(pUchayuM). tyAre teNe temanI pAse moTA vismayane karanArI samagra kathA kahI. tyAre te bane A pramANe bolyA ke-"aho ! vatsanuM bhAgya kevuM che? jeNe rAtrine viSe paNa na ciMtavAya tevI AvA prakAsnI trAddhi prApta karI ?" pharIthI pitAe kahyuM ke-"zikSA ApavAne mATe meM je kAMI tane virUpa(aniSTa-avaLuM) kahyuM hatuM, te tAre sahana karavuM." puyasAra bolyo ke-"he pitA! tamArI zikSA ja mArI AvA prakAranI saMpadAnuM kAraNarUpa avazya 1. prAtaHkALa athavA kAMtivALApaNuM, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe prastAva : puNyasAranI zodha mATe guNasuMdarInuM puruSavezamAM Agamana. [ 103] thaI che." pachI puraMdare te putranuM ANeluM bhUSaNa dhUtakArane ApIne rAjAnuM vibhUSaNa ( laIne ) rAjAne ja ApyuM. pachI puNyasAra guNane nAza karanAra te tanA vyasanane pharathI tyAga karIne dukAnanA uttama vyApArane karavA lAgyo. - have ahIM te puNyasAra nahIM AvavAthI guNasuMdarIe pAchI AvIne sarve bahenene tenuM gamana kahyuM tyAre teo navA gharanI aMdara paDelA utkaTa bUmAMsakanI jevA te Akasmika duHkha AvI paDavAthI atyaMta revA lAgI. pitAe te rUdana sAMbhaLIne tenuM kAraNa pUchAyelI teoe te patine viyoga karo. tyAre te bolyo ke-"nahIM bhaNelA pAraMparyavALA te pitAnA patine, tene abhiprAya jANIne tamee ekaThI maLIne kema ke nahIM? rUpa ane lAvaNyavaDe yukta evI strIo vaDe sarva jana paNa lebha pAme che, te prApta thayelI priyArUpa tamAre teNe kema tyAga karyo? jethI karIne zarIre lAgelA bhUSaNane laIne te gaye, tethI karIne huM mAnuM chuM ke-te kaIka vyasanI ke dhUrta haze. jethI laMbodare paNa ApelA A A pramANe karyuM, tethI kharekhara pUrve AcaraNa kareluM A tamAruM kAMIka duSkata che. A kathAne karatI tamee tenuM nAma ke sthAna tathA bIjuM svarUpa zuM jANyuM nathI?" tyAre guNasuMdarIe kahyuM ke-" te vakhate dIpakanA ajavALAmAM teNe ahIM kAMIka lakhyuM che, paNa meM te vAMcyuM nathI." pachI prAta:kALa theye tyAre te kaleka vAMcIne te bolI ke-"he pitA! te amAro pati gopAlapuramAM gaye che. koIpaNa deva gavaDe rAtrie te ahIM Avyo, ane tame ApelI amane paraNIne pharIthI te tyAM ja gaye. tethI tame tamAre hAthe mane puruSane veSa Apo ke jethI mATe sAthe meLavIne huM tyAM jAuM. tyAM zedha karIne keIpaNa rIte te mArA kAMtane huM cha mAsanI aMdara jANIza. anyathA (nahIM te) agni mAruM zaraNuM che. " pachI pitAe Apela puruSa veSavALI te moTA sAthe sahita keTalAka divase gopAlapuramAM gaI. "guNasuMdara nAmane keIka A sAthe patine putra che." A pramANe te nagaramAM te rAjAne mAnIte the, ane kraya, vikraya vigere vaNikane hitakAraka vyApAra karavA lAgyo, tathA puyasAranI sAthe vacanAdikavaDe maitrI thaI. pachI ratnasuMdarIe potAnA pitA ratnasArane kahyuM ke-"he pitA! mAre A guNasuMdara paraNavA lAyaka che." A pramANe putrInA bhAvane jANIne ratanasAra tenI pAse jaIne be ke-"mArI putrI bhartA tarIke tane Icche che." tyAre guNasuMdarae vicAryuM ke-"AnI IcchA nirarthaka che, kemake be strIne gRhavAsa zI rIte thAya? tethI jevo tevo uttara ApIne tene huM nivArUM. nahIM te mArI je gati che, te AnI paNa thaze." ema manamAM vicArIne teNae zreSTha zreSThIne kahyuM ke-"A kAryane viSe kulIna puruSane mAtApitA ja pradhAna che. ane te mArA mAtApitA dUra varte che, tethI tAre tArI putrIne bIjA keIpaNa pAse rahenArane ApavI." ratnasAre kahyuM ke-"mArI putrIne tuM ja valabha che, Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 104 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. tethI te bIjA puruSane mAre zI rIte ApavI? je kulavAna strI hRdayane aniSTa puruSane ApI hAya, te te badhurUpa zatruoe du:khasAgaramAM nAMkhI che." A pramANe nAvaDe Agraha sahita kahevAyelI teNIe tenu vacana aMgIkAra karyuM . pachI zreSThIe zubha divase te bannenA vivAha karyo te sAMbhaLIne puNyasAra kuladevInI pAse gayA, ane manuSyane viSe zreSTha evA teNe charIvaDe peAtAnuM mastaka chedavAnA Arabha karyo. tyAre "tuM A sAhasa kema kare che? " ema devIe kaheleA te melyA ke " mArI icchelI kanyAne bIjo puruSa paraNyA. " pharIthI teNIe tene kahyuM ke he vatsa ! . je kanyA meM tane ApI che, te tArI ja thaze. mRtyunuM sAhasa na kara. " te AA ke" mAre paranu grahaNa karavuM ceAgya nathI. ane A teA paraNI ja che, tethI mAre zuM karavuM? " devI eTalI - hai vatsa ! hamaNAM ghaNuM kahevAthI zuM? nyAyathI ja A tArI vallabhA thaze. " te vAkaya teNe mAnyuM. pachI patinA virahathI du:khI thayelI te guNasuMdarIe cha mAsa eLagyA. patine nahIM pAmatI ane bIjAne A rahasya nahIM kahetI te avidha pUrNa thavAthI peAtAnI pratijJA pUrNa karavA mATe udyamavALI thayuM. te nagaranI mahAra sArA kAivaDe ciMtA karAvI, ane nivAraNa karAtI chatI paNa agnimAM praveza karavA mATe cAlI. bALaka pasA vAha keIpaNuM vairAgyavaDe maravAne icche che. " evI vAta AkhA nagaramAM thaI. te sAMbhaLIne puranAM lAke sahita, pura Mdara sahita, tathA ratnasAra ane puNyasAra sahita rAjA tenI pAse gayeA. rAjAe tene kahyuM ke--" A nagaramAM kALuM tArI AjJAnuM khaMDana karyuM che ? ke jethI tuM pIDAnA lakSaNavALuM kASTabhakSagu kare che ?" tathA sArA vicAravALA ratnasAre kahyuM ke ahA ! bhadra ! udAra strIe zu tArA kAMi aparAdha karyAM che? " te eklyA ke koie mArA aparAdha karyA nathI, tathA keAie paNa mArI AjJA khaMDita karI nathI. paraMtu iSTanA viyeAganI pIDA karanArA deve mane 'Dita karI che. " A pramANe khelatI ane hRdayamAM viraharUpI agninI zikhA jevA atyaMta ghaNA lAMbA ni:zvAsane mUkatI te ciMtAnI pAse gai. rAjAe kahyu` ke ahIM je kAI AnA mitra hAya, teNe Ane medha pamADIne mRtyunA sAhasathI AnuM rakSaNa karavuM. " AnA mitra puNyasAra che. ema nagaranA lokoe kahyuM tyAre rAjAe Adeza karelA te tenI pAse jaine meA, ke" huM mitra ! yuvAvasthAmAM vartatA ane sa'padmAvas zAbhatA tAre du:khanuM kAraNu kahyA vinA maravuM ce|gya nathI. " te elI ke-" jene duHkhA kahevAya, te dekhAtA nathI. tethI aheA ! te du:kha! hRdayamAMthI kaMTha sudhI AvIne pAchA tyAM ja jAya che. " tyAre bIjo else ke" huM mitra ! huM tane te prakAre tarka karU chu, ke mANasAne hAMsI karanAra AvA prakAranI ceSTA tu kare che. " tyAre hasIne tathA teNe lakhelA leAka khelIne te mA pramANe khelI ke zuM A leAka te lakhyA che ke nahIM? te tuM kahe. " tyAre ,, A mA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cotho prastAva-puNyasAranuM dRSTAMta. [ 105 ] teNe "hA" ema kahyuM, te vakhate te bolI ke "te huM guNasuMdarI nAmanI tamArI priyA chuM, ke jene te taraNanA dvAramAM mUkI hatI. he kAMta! A prayAsa tamAre mATe ja karyo che, tethI prasanna thAo, ane zIdhrapaNe tame mane strIne veSa Ape." teNe paNa manahara veSa pitAnA gharathI maMgAvIne tene Ape. pachI yavanikA(paDadA)nA madhyathI te veSa paherIne te bahAra nIkaLI. "tamArI vahuM tamane vAMde che." ema bhartAe Adeza ApelI teNIe rAjAne, sAsune ane sasarAne namaskAra karyA. "A zuM?" ema pUchelA puyasAre rAjAne ati vismaya karanArI pitAnI kathA kahI. pachI ratnasAre rAjAne A - pramANe vinaMti karI ke-"he deva! je mArI putrIne paraNo che, te sI thaI che, te have mArI A putrInI zI gati?" te rAjA bolyo ke-"he zreNI ! ahIM pUchavAnuM zuM che? kemake te puNyasAranI priyA tene paraNI che, tethI te paNa puNyasAranI priyA thAya." te ratnasuMdarI ane valabhIpurathI AvelI te priyAe puNyanA bhegathI puNyasArane ghera AvI. A pramANe sAMbhaLanArAne Azcarya karanArI A ATha jeNe pUrve puNya karyuM che evA puNyasAranI priyAo thaI. pachI tyAM kaIka divasa dharmadezanAvaDe bhavya jIne pratibaMdha karatA jJAnasAra nAmanA AcArya AvyA. tyAre tene vAMcavA mATe bhakitathI bhAvita manavALo puraMdara zreNI puNyasAra sahita gayo. tyAM te AcAryane namIne teNe be hAtha joDIne A pramANe pUchyuM ke-"he prabhu! mArA putra pUrvabhavamAM zuM sukRta karyuM che?" tyAre te avadhijJAnavALA AcArya bolyA ke-"nItipura nAmanA nagaramAM kaIka saMtAnarahita kulaputra hatuM. saMsAravAsathI nirveda pAmelA te buddhimAne sudharma muninI pAse dIkSA grahaNa karI, tathA banne prakAranI zikSA grahaNa karI. te pAMca samitine samyapha prakAre yatnathI pALatuM hatuM, ane be guptine pALatuM hatuM, paraMtu trIjI kAyamurtine viSe nizcaLa(daDha) nahatuM. kAryotsargamAM rahele te deza ane mazakano upadrava thAya tyAre avadhi saMpUrNa thayA pahelAM paNa zIdhrapaNe tene pAra hato. sudharma sAdhue tene kahyuM ke "tuM AvazyakanuM khaMDana kema kare che? kemake vratane bhaMga karavAthI moTo deSa thAya che. " tyAre tenA bhayathI bhaya pAmela ane A guptine paNa nahIM sahana karato te te guNine nirvAha karavA lAgyA, ane vaiyAvRtya karAvA lAgyo. chevaTe samAdhivaDe marIne te saudharma devalokamAM deva thaye. AyuSyane kSaye tyAMthI AvIne te zreSThI ! te tAro putra thayela che. jethI sAta pravacana mAtAne teNe sukhethI ja pALI hatI, tethI sukhe karIne A sAta priyAene paraNyo che. ane eka pravacana mAtAne jethI karIne kachavaDe pALI hatI, tethI karIne priyA paNa te ja pramANe thaI, tethI karIne dharmakAryamAM sarva prakAre apramAda karavo joIe." te sAMbhaLIne utpanna thayelA saMvegavALA puraMdare dIkSA grahaNa karI, ane vivekavALA puNyasAre zrAvaka vrata grahaNa karyuM. tyArapachI 14. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [ 106 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. putra thayA tyAre vRddhAvasthAmAM puNyasAra dIkSA aMgIkAra karIne tathA chevaTa bharIne sugatine bhajanAra thaye. A pramANe puyasAranI kathA saMpUrNa thaI. A puNyasAranI suMdara kathA sAMbhaLIne nirmaLa AzayavALA kanakazaktie rAjalakSamIne tyAga karIne dIkSA grahaNa karI. tenI te be priyAe vimalamatI nAmanI sAdhvI pAse dIkSA grahaNa karIne sArA tapa ane saMyamamAM udyamavALI thaI. pachI te kanakazakti muni parvata ane nagaramAM vihAra karatA siddhiparvata nAmanA parvata upara jaIne tyAM eka rAtrinI pratimAne rahyA. tyAM tenA pUrvanA vairI himacUla nAmanA deve tene upasarga karyo. tene vidyAdharoe nivAraNa karyA. prabhAte te pratimAne pArIne te muni ratnasaMcayA nagarImAM AvyA. tyAM suranipAta nAmanA udyAnamAM pratimA dhAraNa karI. tyAM zukaladhyAnane dharanArA tene cAra ghAti karmane kSaya thavAthI vizvane prakAza karanArUM kevaLajJAna utpanna thayuM. tyAre devo, vidyAdhara, asuro, vAyudha cakI ane bIjA manuSyae te kevaLajJAnano mahimA karyo. pachI eka divasa te nagarImAM kSemakara jinezvara AvIne pUrvottara( izAna ) dizAne viSe samavasaryA. te vakhate nigI puruSoe AvIne cakravatIne te vadhAmaNI ApI, tyAre parivAra sahita te cakI tarata ja tene vAMdavA gaye. traNa pradakSiNApUrvaka paramezvarane namIne dharmadezanA sAMbhaLavAnI IcchAvALe te gya sthAne beThe. A avasare sahastrAyudha nAmanA tenA putre te jineMdrane namaskAra karIne tathA be hAtha joDIne A pramANe pUchyuM, ke-"he bhagavAna ! pavanavega vigerenA pUrva ane pachInA bhave mArA pitAe zI rIte jANyA ? A mane khoTuM kautuka thayuM che." tyAre bhagavAne kahyuM ke-"he sahasAyudha ! A vAyudhe avadhijJAnarUpI netravaDe temanA bhavanuM svarUpa jANyuM che." pharIthI teNe pUchayuM ke-"A jJAna keTalA prakAranuM che ?" jinezvara belyA ke "te jJAna AgamamAM pAMca prakAranuM prasiddha che. temAM mati, zrata ane avadhi nAmanA traNa jJAna che, ethuM manaparyava ane pAMcamuM kevala nAmanuM jJAna che. buddhi, smRti ane prajJA e matinA paryAyavAcaka che, tathA buddhimAna puruSoe temanA jUdA bheda kahyA che. temAM prathama bhaviSya kALanA viSayavALI mati kahI che, vartamAna kALanA viSayavALI buddhi hoya che, ane bhUtakALanA viSayavALI smRti hoya che. traNe kALanA viSayavALI prajJA jANavI. satyAvaraNa karmane kSaya thavAthI prANIene te prajJA cAra prakAranI hoya che. tpattikI, jainayikI, kArSikI ane pariNAmikI e cAra prakAranI buddhi hoya che, paNa pAMcamI jaNAtI nathI. pUrve nahIM joyelI ane nahIM sAMbhaLelI vastune viSe kSaNavAramAM(tarata) je je buddhi utpanna thAya tene DAhyA puruSoe autpattikI kahI che. te autpattikI buddhine viSe bhAratavarSamAM zilA vigere vastune jANavAmAM rehaka nAmanuM draSTAMta joyuM che, tenI A pramANe kathA tame sAMbhaLe- Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthe! prastAva-yuktidvArA rAhakanuM navI mAtAne vaza karavuM. [ 107 ] ,, ,, ujjayinI nAmanI mATI nagarImAM buddhi ane vikramavALA arikesarI nAmanA rAjA hatA. te nagarInI samIpe meATI zilAvaDe cinhavALA naTa grAmane viSe raMgasUra nAmaneA kuzIlava ( cAraNu ) hatA. tene atyaMta kaLAnuM pAtra, buddhivaDe bRhaspatine jItanAra tathA khALa chatAM paNa amALapaNAvALA rAhaka nAmanA putra hatA. tenI mAtA maraNu pAmI tyAre te raMgazune rUpavaDe zeAlatI rUkamaNI nAmanI bIjI priyA thaI. yauvananA madathI unmatta thayelI ane bhartAnA goravavaDe garva pAmelI te rAhakanA tevA prakAranA aMgasa'skArane karatI na hatI, tethI kApa pAmelA te elye ke" tuM mArI sevA karatI nathI, tethI he mAtA ! avazya tAruM suMdara nahIM thAya." te elI ke--" are bALaka ! tuM nigraha ane anugraha karavAmAM asamartha che, tethI krodha pAmeleA ke prasanna thayele tuM mane ahIM zuM karIza ? ' pachI rAhake vicAryu ke " kAMi paNa aparAdha utpanna karIne huM tevI rIte karIza, ke je rIte A mArA pitAne aniSTa thAya. " A pramANe vicArIne te rAtrimAM UThIne ekadama khelyA ke- "kAIpaNu A puruSa gharamAMthI nIkaLIne jAya che. " te sAMbhaLIne gharanA AMgaNAmAM sutelA tenA pitAe uThIne kahyuM ke te duSTa puruSa mane dekhADa. " rAhuka paNa khelye ke--" hai pitA ! te te| kUdIne kSaNavAramAM ja gayA. " raMgazUra paNa tyAra pachI bhAryA pratye virAgI thayA. ane teNe vicAryu ke " are! zuM A anya puruSamAM Asakta thaI che? athavA A aghaTita kema hAya ? kemake strIe evA prakAranI ja hAya che. " pachI buddhimAna teNe jUdI zayyA karavAvaDe teNIne zastra vinA vadha karyAnI jema pragaTa du:khane bhajanArI karI. teNIe paNa vicAryuM ke " meM patinA kAMi paNa aparAdha karyA nathI. tethI kharekhara A bALake A mArA patine kepa pamADyo che. tethI bhartAne sa MtuSTa karavAnI icchAthI huM tenI ja bhakti karUM. kemake jeNe du:kha pamADyuM hAya, te ja zIghrapaNe tene dUra kare che. " pachI teNIe bhaktipUrvaka rAhakane prArthanA karI ke--"he vatsa ! mArA kAMtane mArI sanmukha kara. huM pragaTa rIte tArI dAsI chuM." A pramANe budhdhimAna teNe teNIne pAtAne vaza karIne phIthI cakravALI rAtrine viSe pitAne kahyuM, ke" he pitA! UThA, UThA. Aje paNu te ja puruSa jAya che. " tyAre pUchatA te pitAne teNe peAtAnA zarIrathI utpanna thayelI chAyAne dekhADI. "A tA tArI chAyA che. " ema pitAe kahyuM tyAre rAhaka elyA kendra teA hai pitA ! pahelA paNa meM AvA prakAranA ja puruSa dekhyA hatA. " tyAre raMgazUre vicAryuM ke" are ! bALakanA vacanathI doSanI zaMkAvaDe meM patnIne apamAnanu sthAna karo, " pachI te rUkimaNI pUrvanI jema bhartAne vahAlI thaI ane hu MmezAM AdarapUrvaka rAhakanI bhakti karavA lAgI. paNa kuzaLa mazanavALA te pitAnI sAthe ja UAjana karatA hatA; kemake budhdhimAna puruSe peAtAnA mAtA upara paNa prAye karIne vizvAsa na karavA joie. eka divasa pitAnI sAthe te ujjayinI nagarImAM jaIne te nagaramAM rahelA # 1. naTa. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 108 ] zrI zAMtinAca prabhu caritra. A kAnA putra devAlaya vigere sarva jovA lAgyA. eka vakhata pitA nagarIne viSe gayA tyAre te siA nadIne kAMThe rez( dhULa )maya nagarI baMnAvIne tenu rakSaNa karavA pAte rahyo. tevAmAM gheADA nAkarAvALA ane azva upara caDelA ane te ja mAge AvatA rAjAne te rAhake ekadama ThapakA sahita AvuM vacana kahyu, " he rAjaputra! pAse prAsAda ane devAlacavaDe vyAsa A nagarIne thru tuM bhAMgI nAMkhIza ! ke jethI azvane anya mAge laI jatA nathI ? " tyAre tenI budhdhivarDa ane vANIvaDe harSa pAmelA rAjAe che? " ema peAtAnA cAkarane pUchyuM. teo AlyA ke- he deva ! raMgazUrA rAhaka nAme A putra che, ke je vijJAna ane vacanavaDe, tamArA cittane mA pamADanAra thayA che. " te rAjAne pAMcaseA maMtrIe hatA paraMtu mahattama (atya ta mATA) maMtrIne karavA mATe te rAjA zeAdha karatA hatA. tyAra pachI rAhukanI budhdhinI parIkSA karavA mATe eka divasa te rAjAe peAtAnA puruSane mekalIne gAmanA mANasAne A pramANe Adeza ApyA, ke A gAmamAM amAre ceAgya eka prAsAda karavA, paraMtu ghaNA dravyanA vyayavaDe paNa eka ja dravya(vastu)thI khanAvele karavA. " tyAre gAmanA te vRdhdhajanA ane te raMgasUra naTa ekaThA maLIne te karavAne asamartha hAvAthI cirakALa sudhI vicAra karavA lAgyA. tyAre pitA vinA bhAjanane nahIM karatA te rAhake rAtA rAtA gharanI bahAra AvIne AdarathI pitAne @Ajana karavA mATe elAnce. tyAre te elyeA ke-" hai vatsa ! Aje rAjAe kSudra Adeza ApyA che, ke-kAIpaNa vastuvaDe prAsAda karAveA. tenA nirNaya karyo vinA ja kema AAjana karAya ? kemake aLavAnanI AjJA ullaMghana thAya tA te zubhakAraka na thAya. matsyeA ke-" prathama te leAjana ja karA, pachI huM sarva kahIza. are! AmAM zuM vicAravAnuM che ? " leAjana karyA pachI te buddhimAne rAjapuruSane kahyuM ke--" A atyaMta UMcI, lAMkhI ane paheALI je zilA che, tenAvaDe ja ame rAjAne ciMtavelA prAsAda karAvazuM, paraMtu kArIgara ane dhanAdika rAjAe ja puravuM joie. " A hakIkata teNe rAjAne kahI tyAre teNe pharIthI bIje divase gAmanA leAkeAne peAtAnA puruSanI vANIvarDa meSane uddezIne A pramANe Adeza ApyA, ke-" A meSanuM ha MmezAM ghAsa ane pANIvaDe pASaNa karavuM, paraMtu tenA meda( carakhI ) hIna ke adhika na thAya tevI rIte tene amArI pAse meAkalavA. " te Adeza rAhakane ja kahyo. tyAre buddhimAna teNe paNa tRNAdikavarDa tenu pASaNa karyuM. ane huMmezAM tene vRka nAmaneA pazu dekhADyo. te pramANe karyA pachI te rAjAe kAI divasa kukaDA meAkalyA, ane " A ekalAne ja yuddha karAvavuM, '" evI AjJA ApI. tyAre arisAne viSe paDelA pratibiMbanI sAthe tene cirakALa sudhI yuddha karAvyu. phrIthI talanAM gADAM mAkalIne rAjAe kahevarAvyu` ke-- yaMtrane viSe Ane pIlIne tela kADhavuM, paraMtu je mApavarDa tala mapAya te ja mApavarDa tela paNu mApavuM: " tyAre rAhake "" rAhaka paNa 1. bakarAne athavA gheMTAne Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUMtho prastAva-rAjAe vidhavidha Adeza dvArA rAhakanI karelI buddhi parIkSA. [ 109 ] jADA arisAnA taLavaDe te telane mApyA, ane pharIthI tenA ja vaDe telane paNa mApyuM. kemake buddhine zuM duSkara che? pachI eka divasa rAjAe retInI vartita karAvI (karavAnuM kahyuM ke, te vartivaDe zALanA khAnuM rakSaNa karavAnuM kahyuM. rehaka paNa be ke-"rAjAnuM kArya barAbara karavuM joIe. paraMtu ame pUrve AvuM kArya karyuM nathI, tethI tenuM pramANa jANatA nathI. tethI AgaLanI vartine eka kakaDo amane dekhADe, ke jethI te pramANa vaDe ame te navI moTI karIe." pachI eka divasa rAjAe tyAM vRddha hAthIne mokale, ane kahyuM ke-"A mArA hAthIne manathI pALa. jevI tenI sthiti hoya tevI tenI vArtA mane sAcI kahevI. paraMtu mArI pAse "mRta "2 A be akSarane uccAra karavo nahIM. pachI te marI gayo, tyAre rehake rAjAne A pramANe jaNAvyuM ke "he deva! Aje hAthI khAte nathI, tathA pIto paNa nathI. usa niHzvAsa paNa karatA nathI. " rAjAe kahyuM ke-" tyAre zuM te marI gayo?" tyAre rohaka belyo ke-"kAMI jANato ja nathI, tenuM kAraNa deva (tame) ja jANe che." rAjAe pharIthI te gAmajanene Adeza karyo ke-"he ko! svAdiSTa jaLe karIne bharelo tamAro kUvo ahIM mokale." rohake paNa A pramANe javAba Apyo ke-"he deva! nagaramAM rahelA keIka kUvAne prathama ahIM mokale, ke jethI tenI sAthe A kUvo Ave.harSa pAmelo rAjA be ke-"ANe gya kahyuM. kemake aghaTita kAryane ahIM aghaTita uttara che." pharIthI rAjAe AjJA karI ke- gAmanI uttara dizAmAM vana che, tene gAmanI dakSiNa dizAmAM zI rIte karAya? te tuM kahe." rohaka paNa bolyo ke-"gAmano niveza te ja vidhivaDe sAmI dizAmAM karAya, te gAmanI dakSiNa dizAmAM vana thAya." pachI eka divasa rAjAnA AdezathI ukaraDAnA cavaDe tapelI mUkIne agni vinA khIra rAMdhI. pachI eka divasa rAjAe paraspara virudha nIcenI vyavasthA vaDe rohakane potAnI pAse bAlAvyo, "tAre mArI pAse malina aMgavaDe na AvavuM ane snAna na karavuM, tathA vAhana upara caDIne AvavuM ane paga vaDe bhUmine sparza karyA vinA na AvavuM, tathA unmAge na AvavuM ane mArge na AvavuM, rAtre na AvavuM ane divase na AvavuM, kRSNa pakSamAM na AvavuM ane zukala pakSamAM na AvavuM, chAyAmAM na AvavuM ane taDakAmAM na AvavuM, tathA hAthamAM bheTa rAkhIne tAre na AvavuM ane khAlI hAthe na AvavuM, A rIte bhadhivaDe zobhatA tAre mArI pAse avazya AvavuM." tyAre te rohaka kameSA upara caDIne, pagovaDe pRthvIne sparza karate, pANI vaDe zarIrane joIne, saMdhyA samaye, amAvAsyAne divase, marataka upara cALaNune dhAraNa karIne, gADAnA piDAnI rekhAnA madhya bhAgamAM rahIne, tathA mATIrUpI bheTane hAthamAM rAkhIne rAjasabhAmAM gayo. rAjAne praNAma karIne pAse beThe, ane mATImaya bheTazuM tene ApyuM. tyAre "A zuM?" ema rAjAe kahyuM. tyAre te potAnI kathA kahIne bolyA ke-"he deva ! A mATI jagatanI mAtA jevI 1. doraDuM athavA vADa. 2. marI gaye. 3. bakarI athavA TI. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 110 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. meTI che." pachI svAgatanuM pUchavuM ane dravyanuM ApavuM vagerevaDa rAjAe tenuM sanmAna karIne viramaya sahita sabhAne viSe tenI prazaMsA karI ke-"ahA! A mahApuruSanI matinA vaibhavane joIne ame mAnIe chIe ke rUDhIvALuM A subhASita satya che ke-azva, hAthI ane loDhAnuM, kASTa, pASANa ane vastranuM tathA strI, puruSa ane pANInuM je AMtaruM che te moTuM AMtaruM che. " pachI aMgarakSakapaNe tene sthApana karIne rAtrie rAjA zayanane viSe sUte, ane meTI buddhivALe rehaka paNa temAM sUte. rAtrinA pahelA pahere kSaya pAmelI nidrAvALA rAjAe rohakane bodha karIne kahyuM ke-"tuM sUte che ke jANe che?" te be ke-"he deva ! huM sUto nathI ja paraMtu bakarInI lIMDIo AvA prakAranI koNa kare che te huM vicAruM chuM." rAjAe pUchelA teNe ja tene nirNaya karyo ke-"vAyunA prabaLapaNathI teonI te lIMDIo tevA prakAranI thAya che." bIje pahore paNa rAjAe pUchelo te A pramANe bolyo ke "pIpaLAnA pAMdaDAno Adi bhAga moTo che ke aMta bhAga moTo che?" tene nirNaya pite ja karyo ke "te bane bhAga sarakhA che. trIje pahore khADihalAnA dehanuM ciMtavana karyuM, teNe ja tene nirNaya A pramANe karyo ke tenA deha ane puMchaDAnI samAnatA che, tenA zarIramAM jeTalI vetatA che, teTalI zyAmatA paNa che." cothe pahore rAjAe tene kAMTAvaDe vIMdhyo, tyAre rehaka be ke-"he deva! tamArA pitA saMbaMdhI mAro vicAra che." tyAre "kevA prakArano vicAra che?" ema rAjAe kahyuM tyAre te be ke"rAjA, guhyaka, nijaka, vIchI ane mAtaMga e pAMca tamArA pitA pragaTa che." rAjAe kahyuM ke "kema AvuM aghaTita bele che? athavA zI rIte tuM jANe che?" te bolyo ke he rAjA ! tamArI ceSTA vaDe huM jANuM chuM, jethI karIne tame nyAyavaDe pRthvInuM pAlana kare che, tethI rAjAnA putra che, tuSTa thaIne ghaNuM dhana Ape che, tethI dhanadanA putra cho, tame je gADha kapa karI che, tethI caMDALanA putra che, roSa pAmelA tame sarvasvanuM haraNa kare che, tethI dhobInA putra che, ane jethI kaMTavaDe mane vacce ane huM vIMchInA DaMkhanI jema dukha pAme, tethI he rAjA huM jANuM chuM ke tamArA pitA vIMchI paNa che. A bAbatamAM je tamane zaMkA hoya, te pitAnI mAtAne pUche." tyAre ati AgrahathI pUchAyelI te mAtAe paNa anumati ApI, ke-"he vatsa ! RtusnAnavALI meM A sarvane joIne abhilASa karyo, tethI A pAMce tArA pitApaNAne bhaje che (pAme che.)" tyAra pachI tuSTamAna thayelA rAjAe bIjA sarvathI adhika buddhirUpI dhanavALA A rohakane pAMcase maMtrIone svAmI karyo. bIjA garviSTha rAjAo paNa A rohakanI buddhinA vazathI arikesarI rAjAnA vaMzamAM vartanArA thayA. have kSemaMkara bhagavAna matijJAnanA bIjA de jaNAve che. 1. bI. 2, caMDALa, 3. kabara. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthe| prastAva H jJAnanA khInna bhedanuM varSoMna ane vAyudha cakrInI dIkSA tathA upasarga. [ 111 ] vinathavaDe gurunI pAse bhaNelA paNa nimittAdika zAstrane viSe je sArA vicArane karanArI hAya, te vaiyikI buddhi kahevAya che. kArIgaranA ane lekhakanA ghara ane citrAdika karavAmAM karma( kriyA )thI utpanna thayelI je buddhi hAya, te kArmikI buddhi skuTa che. pariNAmanA vazathI sarva vastunA nizcaya karavAthI pratimAdhane karanArI pAriz2AmikI buddhi thAya che. sava buddhienA DhAMtA AgamamAM aneka kahyA che, te sarve graMthanA gauravathI atre kahyA nathI. A cAra prakAranI buddhi paNa ahIM matijJAna kahevAya che. A jJAna hAvAthI prANIone zrutajJAna paNa pragaTa thAya che. je bhaNavAthI traNa kALanA viSayavALI vastu jaNAya che, te siddha mAtRdA' vigerene zrutajJAna kahyuM che. jenAvaDe prANIonA keTalAka bhava jaNAya che, te sarva dizAemAM avadhivALu avadhijJAna kahyuM che. sajJI jIvAnA manamAM rahelA bhAva jenAvaDe jaNAya che, te mana:paryaMtra nAmanuM cAthuM jJAna kahevAya che. sarva ThekANe hu MmezAM kAi paNa prakAre jenI skhalanA na thAya, te siddhisukhane karanAruM pAMcamuM kevaLajJAna che. " pachI te cakravartIe UbhA thaIne, jinezvarane namIne tathA ghera jaIne sahasrAyudha nAmanA putrane rAjya upara sthApana karyAM. tyAra pachI cAra hajAra rANIenI saMkhyAvALA ( cAra hajAra ) rAjAe tathA sAtaseA putra sahita teNe dIkSA grahaNa karI. e prakAranI zikSA grahaNa karIne gItArtha thayelA te paNa pRthvI upara vihAra karatA siddhi paryaMta nAmanA zreSTha giri upara gayA. tyAM vairAcana staMbha upara maneAhara zilAtaLa upara eka varSanI pratimAe merUnI jema nizcaLa rahyA. have A tarapha maNikuMbha ane maNidhvaja nAmanA azvagrIvanA putra bhavamAM bhramaNa karIne te vakhate devapaNe utpanna thayA. te te pradezamAM AvyA. te bhagavAnane joIne utpanna thayelA masaravALA temaNe te bhagavAnane A pramANe upasarga karyo. temAM prathama temaNe tIkSNa dADhAvaDe bhayaMkara mukhavALuM ke lAMbA puchaDAvALuM ane mUkelA zabdavALuM siMha ane vAghanuM rUpa vistAryuM. tyAra pachI e hAthaNInu ati bhayaMkara rUpa karIne krodha pAmelA te dAMtanA ghAta vigere upadrava karavA lAgyA. tyAra pachI AnA ADaMbaravaDe bhayaMkara sApa ane sApaNuM thaine, tyArapachI pizAca ane rAkSasI thaine temane upadrava karavA lAgyA. te vakhate rabhA ane tileAttamA nAmanI iMdranI e agramahiSIe te vAyudha munIzrvarane namaskAra karavA tyAM AvI. temane AvatI joIne te mane tarata ja nAzI gayA. temane te anne devIee bhayaMkara zabdAvakai ta nA karI. pachI vAyudha muninI pAse raMbhA pAte aMgahAra sahita, vilAsa sahita tathA hAvabhAvanA rasavaDe uttama nRtya karavA lAgI, tileAttamA paNa parivAra sahita sAta svare karIne yukta tathA traNa grAme karIne pavitra zreSTha gIta gAvA lAgI. AvA prakAranI bhakti karIne tathA te munIzrvarane praNAma karIne rabhA ane tileAttamA 1. svara, vyaMjana vigere. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 112 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. devIe peAtAne sthAne gaI. te ati duSkara varSanI pratimA pArIne vAyuSa mahAmuni pRthvIpITha upara vicaravA lAgyA. kSema kara tItha kara mAkSe gayA pachI pihitAzrava nAmanA gaNadhara kAIka divasa sahasrAyudha rAjAnA nagaramAM AvyA. tenI pAse dharma sAMbhaLIne pratimAdha pAmelA teNe paNa rAjya upara zatabaLa nAmanA putrane sthApana karIne dIkSA grahaNu karI. pachI gItA thayela te pitArUpa sAdhune maLyA pachI vividha prakAranA tapa karatA te banne bhUmi upara vicaravA lAgyA. pachI SiSThAbhAra nAmanA parvata upara caDhIne te banne pApApagamavarDa anazana karIne rahyA. pachI te banne muni maLavaDe bhyAsa ane navamA traiveyakAthaiveyakamAM gayA. AThamA-navamAM bhavanuM varNana meM kahyuM, A zarIranA tyAga karIne deva lAkAttarane pAmyA A pramANe zAMtinAtha jinezvaranA caritrane viSe saMghanuM kalyANu karI. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAha00 00 paMcama prastAva -- - che A tarapha jaMbadvIpanA pUrva mahAvidehanA bhUSaNarUpa puSkalAvatI nAmanA 8aee0%e092009 ~ vijayamAM puMDarIkiNI nAmanI nagarI che. te nagarImAM nIti, kIrti ane jayalakSmIrUpa strIonA saMketanA maMdirarUpa ghanaratha nAmanA rAjA tIrthakara hatA. tene rUpa ane lAvayavaDe yukta be priyAo hatI, temAM pahelI prItimati nAmanI ane bIjI aneharI hatI. pachI vajAyudhano jIva ekatrIza sAgaropamanI sthitivALA te sarvottama zaiveyakathI AyuSyanA kSaye cavyo, ane tenI pahelI priyAnI kukSirUpI zukti( chIpalI )ne viSe muktAmaNinI kAMtivALo, meghanA svapnavaDe sUcavana kare te putrapaNe utpanna thayela. tathA sahastrAyudhano jIva tyAMthI cavIne rAjAnI bIjI rANanA udaramAM sArA rathanA svapnavaDe sUcana karAyele te putrapaNe utpanna thayuM. pachI pUrNakALe te banne devIoe zubha lakSaNavALA megharatha ane daratha nAmanA zreSTha putrone utpanna karyo. bALapaNane ullaMghana karelA, sArA vinayavALA ane moTI buddhivALA te bane kaLAcAryanI pAse A pramANe sArI kaLAo bhaNavA lAgyA-lekha, gaNita, Alekhya, nATya, gIta, vAjitra ane te svaragata, puSkaragata ane samatAla ema traNa prakAranA che, aSTApada, nAlikA, tathA janavAda, traNa prakAranuM dhUta, zayana sahita annapAnanI vidhi, AbharaNane vidhi, AryA gAthA, gIti, prahelikA, leka, gaMdhayukta yuvAna strIonuM sAdhana, nagara, strI, azva, hAthI ane gAyanAM lakSaNe, tAmracUDa( mayUra )nuM lakSaNa, tathA menuM lakSaNa, cakra, chatra, maNi, daMDa, kAkiNI(keDI), khaDaga ane carma, darekanAM A ATha lakSaNe ahIM kaLA jANanAre jANavA. caMdra, sUrya, graha ane rAhune saMcAra, sUpakAratA ( rAI ), vidyAkAra, maMtragata tathA rahasyagata, bRha ane pratibRha, cAra ane praticAra, rakaMdhavAra( sainyanA paDAva )nuM pramANu, nagara ane gharanuM pramANa, kaMdhavAra, nagara ane gharanuM sthApana, azvanI zikSA, hAthInI zikSA, tavavAda, vistAra sahita nItizAstra, dhanurveda, maNivAda, suvarNavAda, dhAtuvAda tathA bAhuyuddha, daMDayuddha, dariyuddha, muNiyuddha, niyuddha, vAyuddha, sarSanuM, agninuM ane pANInuM staMbhana tathA patracheda, vaidaka, khetI, vANijya karma, tathA paLiyA ane Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 114 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. paLInA nAza jANavA, tathA pakSanA zabda jANavA-A khaheAMtara kaLA vidyAnAe kahI che. A kaLAonA samUhavaTe saMpUrNa ane rUpavaDe kAmadevane jItanArA te banne kumArA anukrame yovanane pAmyA. sumadira nagaranA rAjA nihatArI nAmanA rAjAnI e putrI priyamitrA ane maneAramAne megharatha paraNyA. te ja rAjAnI nAnI putrI sArA rUpavALI sumati nAmanI DharathanI paNa patnI thai. pachI megharathanI be patnIthI utpanna thayelA nadiSeNu ane meghasena nAmanA e zreSTha putrA thayA. DhaDharathane thasena nAmanA eka putra thayA.te traNee ceAgya samaye samagra kaLAbhyAsa karyAM. eka divasa dhanaratha rAjA putra ne pautra sahita sabhAmaMDapamAM siMhrAsana upara beThA hatA, te vakhate megharathe navA zIkhelA peAtAnA putrAne kahyuM ke- hai vatseA! tamArI buddhine prakAza karavA mATe praznottara khelA." tyAre tenA kahyA pachI tarata ja eka nAnA putre kahyuM kebrahmA kevI rIte sakhAdhana karAya ? ahIM dAnanA arthavALA dhAtu karyo che? ceAgyanA paryAya karyo che? ane puruSAnA alaMkAra karyeA che?" r vicAra karIne khIjAe kahyuM ke-" kalAbhyAsa (ka' (brahmA)-lI (Apavu)-abhyAsa (yAgyax)-kalAbhyAsa )4 pachI te ailyA ke-"daMDanIti pahelI kema ? meATA khedyane viSe kayA zabda kahevAya che? strInI gati kaI che? ane pAMcamA leAkapALa kace. mAnyA che?" "" tenA uttara mATA putra ApyuM ke- sahIpati (ma' ( )-hIae (khedavAcaka avyaya)-pati (vara)-mahIpati' (rAjA) pachI te AtcA-rAjAne kayA AzIrvAda apAya ? zakaranA zarIraneA alaMkAra kayA ? sukha duHkhanA karanAra kANu ? ane sukRtanuM mULa kANu che?" bIjAe. nahIM jANavAthI megharathe tenA uttara ApyA." jIvarakSAvidhi " ( jIva (tu jIvatA rahe )-rakSA (rAkha-bhasma)-vidhi ( vidhAtA--nazIba-ka) ane jIva rakSAnuM karavuM (dayA) ) "" vaLI pAte kahyuM ke-"sUrya nI kaI vastu sukhane ApanArI che? bhavanane madhye kANu che ? niSedhane kahenAra zabda kayA che? ane saMsAranA vinAza karanAra kANu che?" rAjAe uttara ApyA ke- bhAvanA ", * cAganA paryAca (paraMparA)-A a` ThIka lAge che. x yAganI para'parA abhyAsa che. A atha ThIka lAge che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva dhanarace kahela baMne kukaDAonA pUrva bhava. (bhA (prabhA-kAMti), va, nA, bhAvanA. ) tathA eka gaNikAe tyAM besIne kahyuM ke-"he deva! A mArA kukaDA bIjA kAI kukaDAthI jItAya tema nathI. athavA teA khIjA kAi anuSyane potAnA kukaDAneA garva hAya, teA te peAtAnA kukaDAne tamArI pAse lAve. jo mArA kukaDAne bIjA keAInA kukaDA jItaze, te tene huM' pragaTa rIte lAkha dravya ApIza. " pachI maneAramA nAmanI rANIe teNInu te vacana sAMbhaLIne rAjAnI AjJAthI dAsI pAse peAtAnA kukaDA tyAM magALyA. ane te ja zaratavaDa kukaDAne mUkayA. tyAra pachI te banne rAjAnI pAse paraspara cAMcanA ghAtavaDe kSata karIne yuddha karavA lAgyA. cAMca ane paganA prahAravaTe yuddha karatA ane rAtA netravALA te anne kukaDA rAjasabhAnA leAkAe karelI prazaMsAne pAmyA. A avasare tIrthaMkara paNAne lIdhe garbhavAsathI AraMbhIne traNa jJAnavarDa yukta dhanaratha rAjAe megharathane kahyu' ke--"he vatsa ! cirakALa sudhI yuddha karIne A bemAMthI kAi eka paNa jItaze nahIM. " tyAre tenuM kAraNa pUchelA tema pharIthI tene A pramANe kahyuM, ke [ 115 ] "A ja bharatakSetrane viSe ratnapura nAmanA nagaramAM mitrapaNAne pAmelA dhanada ane sudatta nAmanA e viSNuka hatA. baLadane calAvatAM ( DhAMkatAM ) ane kSudhAtRSAnA bhArathI pIDA pAmatA te banne huMmezA sAthe ja gADIvarDa vepAra karatA hatA. mithyAtvavarDa mAha pAmelA ane bIjAne chetaranArA te banne phUTa tulA ane mAna karavAthI alpa dravyane meLavatA hatA. kAika divasa kajiyA karatA te banne parasparane haNIne tathA Artta dhyAnavarDa marIne vanahAthI thayA. suvarNa phUlA nAmanI nadIne kinAre vRddhi pAmatA kAMcanakalaza ane tAmrakalaza nAmanA te anne yUthanA nAyaka thayA. te ane yUthanA lAbhathI paraspara yuddha karIne tathA marIne aceAdhyA nagarImAM na'dimitrane ghera mahiSa( pADA ) thayA. e rAjaputrAe temane grahaNa karIne paraspara yuddha karAvyuM. tyAre marIne te ja nagarImAM baLavAna maiSaka( gheTA ) thayA. paraspara zIMgaDAnA agrabhAganA dyAtavarDa vismaya sahita mastakane bhAMgIne tathA maraNu pAmIne krodhavaDe rAtA netravALA A be kukaDA thayA che. tethI he vatsa ! A emAMthI eka paNa jItaze nahIM. " A pramANe sAMbhaLIne avidhajJAnI megharathe kahyuM ke-" he pitA ! A banne kukaDA kevaLa meATA krodhathI vyApta thayA che ema nathI, paraMtu khecarAvarDa adhiSThita thayA che, tenu kAraNa tamane kahuM chuM. " A bharatakSetrane viSe zreSTha vaitADhya parvata upara uttara zreNinA bhUSaNurUpa suvarNanAbha nAmanuM nagara che. temAM garUDavega nAmanA khecara rAjA hatA, tene cadratilaka ane suratilaka nAme e vidyAdhara putrA hatA. eka divasa te banne zAzvata arihaMtanI 1. hAcaNInu TALu. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 116]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. pratimAne vAMdavA mATe jinezvaranA snAtrakalyANakathI pavitra thayelA merunA zikhara upara gayA. tyAM suvarNazilA upara beThelA sAgaracaMda nAmanA zreSTha cAraNamunine joIne harSathI te bannee namaskAra karyA. teoe te munIzvarane potAnA pUrvabhavanI sthiti pUchI, tyAre teNe paNa jJAnavaDe jANIne temane A pramANe kahyuM ke "ahIM dhAtakIkhaMDa dvipanA eravata kSetramAM vajapura nAmanuM nagara che. temAM abhayaghoSa nAme rAjA hatA. tene suvarNatilakA rANI hatI, tenI kukSimAMthI utpanna thayelA jaya ane vijaya nAmanA be zreSTha putro hatA. te vakhate suvarNa nagaranA svAmI zaMkha rAjAnI pRthvI devIthI utpanna thayelI pravIronA nAmanI suMdara kanyA hatI. te abhayaghoSa rAjAnI svayaMvarA tarIke AvI, tyAre te harSathI mRganAM jevA locanavALI tene paro. pachI eka divasa vasaMta RtumAM sArA punA vanavaDe suMdara udyAnamAM krIDA karavA mATe so rANIo sahita rAjA gayA. tyAM pharatI pRthvI senA nAmanI tenI patnIe dAMtadamana nAmanA zreSTha munine joyA. tenI pAse dharma sAMbhaLIne pratibaMdha pAmelI teNIe rAjAnI anujJA laIne dIkSA aMgIkAra karI. rAjA paNa udyAnanI zobhAne anubhava karIne nagaramAM gayo. eka divasa tene ghera chaThThamastha anaMta tIrthakara AvyA. teNe temane prAsuka annapAnavaDe pratilAgyA. tyAre devoe tenA gharamAM pAMca divya karyA. pachI kevaLajJAnane pAmelA tenI pAse te rAjAe te banne putra sahita pravajyA grahaNa karI. pachI viza sthAnavaDe tIrthakara nAmakarma bAMdhIne te banne putra sahita kALa karIne amruta ka5mAM deva thayA. pitAnA AyuSyano kSaya thaye tyAre abhayazeSane jIva tyAMthI caLe, ane hemAMgada rAjAno putra ghanaratha rAjA thaye. ane svargathI cavelA jaya vijayanA jIva tamArA putra thayA. A pramANe he pitA ! te munIzvare te bannene kahyuM. tethI karIne tamane jevAne utsuka te banne vidyAre ahIM AvyA, ane yuddha karatA A be kukaDAne kautukathI joyA. ane vidyAvaDe te bene viSe adhiSita thayA (paThA). ane potAnI vidyAnA prabhAvathI te bane pitAnA AtmAne gopavIne ahIM ja rahA." megharathanuM A vacana sAMbhaLIne te banne khecaro pragaTa thaIne ghanaratha rAjAnA caraNane namyA. te banne te pUrva bhavanA pitAnA be caraNane namIne, kSaNavAra rahIne pharIthI potAnA sthAne gayA. tyAra pachI te bane dIkSA grahaNa karIne, ati dura tapa karIne, tathA kevalajJAna pAmIne siddhipadane pAmyA. pachI pitAnI pUrva bhavanI sarva sthiti sAMbhaLIne te be kukaDAe moTA pApane karanArA pitAnA AtmAnI manamAM niMdA karI. pachI te banne dhanaratha rAjAnA be caraNane namIne potAnI bhASAvaDe bolyA ke "he prabhu ! have ame zuM karIe ?" tyAre rAjAe samakita sahita ahiMsAdi lakSaNavALo dharma temane kahyo, te temaNe bhAvathI aMgIkAra karyo. pachI anazana karIne maraNa pAmelA te tAmrazUla ane svarNacUla bhUvATavImAM gayelA thaIne devAnivALA (deva) thayA. tyAra pachI vimAna upara caDIne, tyAM AvIne Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame| prastAva : medharatha rAjAe siMharatha vidyAdharanA kahela pUrvabhava. [ 117 ] upakAra karanArA te rAjAne namIne, e hAtha joDIne temaNe tenI stuti karI. pachI rAjAnI anujJA laine te ane peAtAne sthAne gayA. A rAjAe cira kALa sudhI rAjalakSmInu pAlana karyuM. pachI eka vakhata leAkAMtika devAe AvIne dhanaratha rAjAne " tItha pravatovA " ema kahIne dIkSAnA samaya jaNAtmyA. tyAre vaSIdAna daine tathA rAjya upara megharatha putrane sthApana karIne devedrovaDe vaDhAtA teNe dIkSA grahaNa karI. pachI kevaLajJAna utpanna karIne bhavya thavAne pratikhAdha karatA zrImAna dhanaratha jinezvare pRthvIpITha upara vihAra karyuM. pachI eka divasa Dharatha nAmanA yuvarAjavaDe yukta (sahita) ane priyA sahita megharatha rAjA devarasaNu nAmanA udyAnamAM gayA. tyAM azAka vRkSanA mULamAM (nIce) te rAjA beThA tyAre AgaLa rahelA keTalAka janAe prekSaNaka(nATaka)nI kriyA AraMbhI. vividha prakAranA zasrane dhAraNa karanArA, carmanA vasavALA ane bhasmavarDa zAsita teoe eka kSaNu vAra ati vismayane karanAruM nRtya karyuM. teo ghugharIone dhvajAvaDe zeAbhatA nRtyane karatA hatA tyAre AkAzamAMthI eka vimAna rAjAnI pAse AvyuM. tene viSe suMdara AkAravALA strI-puruSanA yugalane joIne "A e kANu che ? " ema devIe rAjAne pUchyuM. rAjA AvyeA ke " he devI ! sAMbhaLa. vaitADhya parvata upara zreSTha uttara zreNine viSe alakA nAmanI nagarI che. temAM vidratha khecaredranA putra mATI bhujAvALA A siMharatha nAmanA sarva vidyAdharAnA svAmI che. ane A vegavatI nAmanI tenI bhAryo che. AnI sAthe te A dhAtakI khaMDa dvIpane viSe jinezvarane vAMdavA gayA hatA, tyAMthI pAchA vaLelA te hai priyA! jeTalAmAM ahIM AnyA, teTalAmAM tatkALa ja tenI gatinA viccheda thayA. tyAre mane joine teNe vicAryuM ke--"A sAmAnya rAjA nathI ja, ke jenA prabhAvathI mArA vimAnanI skhalanA thaI." pachI hai priyA ! harSa pAmelA ANe aneka bhUtanAM rUpA karIne mArI pAse prekSaNaka(nATaka)nuM kautuka karyuM.. " krIthI devIe A pramANe pUchyuM ke "huM nAtha! ANe pUrva bhave zuM sukRta karyu hatu ? ke jethI AvA prakAranI Rddhi thai ? " rAjAe kahyuM ke-"he priyA! pahelAM saMghapura nAmanA nagaramAM rAjagusa nAmanA kAika kulaputraka hatA. tene zakhikA nAmanI bhAryo hatI. ni tapaNAe karIne pIDA pAmelA te mane bIjAne ghera kAma karIne prANavRttine karatA hatA. pachI eka divasa kAi vigere lAvavA mATe vananI aMdara gayelA temaNe eka sAdhune joIne bhaktinA vazathI namaskAra karyo. te sAdhue jinezvara kahelA dharma temanI pAse kahyo. vidhithI ArAdhana karelA te dharma ciMtAmaNi ane kalpavRkSanI jevA che. tathA pUrvajanmamAM upArjana karelA pApAnA aMtane karanAra khatrIza kalyANaka nAmanA zreSTha tapa kahyo. temAM e aThThama ane khatrIza caturthIka (upavAsa) heAya che, e pramANe te tapa temaNe bhaktipUrNAMka karyAM. tenA pAraNAne divase peAtAne ghera AvelA eka sAdhune teoe praNAma karIne prAzcaka anna jaLavaDe pratilAlyA. pachI kALe karIne teoe paNa dIkSA grahaNa karI. ane Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 118 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. te rAjaguma sAdhue AcArlI vardhamAna tapa karyuM. AyuSyanA kSaye marIne te brAhakane viSe deva thaye. tyAMthI AvIne he priyA ! A siMharatha nAmane rAjA thayo che. tathA zaMkhikA paNa tapa karIne pAMcamA devalokamAM jaIne A vegavatI nAmanI AnI ja priyA thaI che." A pramANe megharathe kaheluM pitAnuM caritra sAMbhaLIne pratibaMdha pAmelo siMharatha pitAne ghera gaye. putrane rAjya upara sthApana karIne te priyA sahita teNe zrI dhanaratha tIrthakaranA caraNa pAse dIkSA grahaNa karI. ugra tapa-kriyA karIne tathA uttama kevalajJAna pAmIne karmarUpI maLane dhanArA te siMharatha muni mokSane pAmyA. pachI eka divasa vanamAMthI ghera AvelA megharatha rAjAe alaMkArane samUha tyAga karIne pauSadha vrata grahaNa karyuM. pauSadha zALAnI madhye yogya Asana upara rahelA (beThelA) te buddhimAne sarva rAjAonI pAse dharmadezanA ApI. A avasare kaMpatA zarIravALo, caMcaLa netravALe, "he moTA rAjA ! tamAre zaraNe Avelo vartu chuM" ema manuSyanI vANI vaDe bolate ane bhayathI vyApta thayele eka pArApata (pArevA) nAmane pakSI keIka ThekANethI AvIne te rAjAnA khoLAmAM paDyo. bhayabhIta thayelA tene joIne te dayALu rAjAe kahyuM ke-"he bhadra! mArI pAse rahelo tuM keIthI paNa bhaya pAmIza nahIM." A pramANe rAjAe kahelo te jeTalAmAM nirbhaya thaye, teTalAmAM tyAM eka krara nana nAmanuM pakSI AvyuM. ane be ke-"he rAje! tame sAMbhaLo-tamArA khoLAmAM je pArApata rahyo che, te mAruM bhakSya che, tene tame mUke. huM bhUkhyo chuM." rAjA bolyA ke "he bhadra! A mAre zaraNe Avyo che, te ApavAne gya nathI, kemake buddhizALI kahe che ke-zUravIranA zaraNe AvelA prANI, sarpano maNi, siMhanI kesarA ane strInuM urasthaLa A padArtho temanA jIvatA grahaNa karAtA nathI. bIjAnA prANavaDe pitAnA prANanuM poSaNa karavuM te puNyanuM zeSaNa ( nAza ) karanAra, svargane nivAraNa karanAruM ane narakanuM kAraNarUpa che. tethI te tAre paNa yogya nathI. jema eka paNa tAruM pIMchuM chedavAthI tane duHkha thAya che, tema bIjAne paNa duHkha thAya, tene tuM manamAM vicAra kara. AnuM mAMsa khAvAthI paNa tane eka kSaNa vAra tRpti thaze, ane AnA sarva prANane vinAza thaze. ema tuM manamAM vicAra kara. paMceMdriya jIvone vadha karIne duSTa AzayavALA che narake jAya che. te tuM manamAM vicAra kara. saMbhaLAya che kejIvahiMsA karanAra niSAda narake gaye, ane dayAdika guNe karIne yukta vAnarI svarge gaI. ahIM amarAvatInA zAkhA nagaranI jevI seMkaDA zAkhAmRgavaDe vyAsa harakAMtA nAmanI nagarI hatI. temAM haripALa nAmano buddhimAna rAjA hatA, ke harinA pAlavaDe karIne tenuM nAma satyapaNAne pAmyuM. te ja nagaramAM yamarAjanA kiMkara jevo krura, kRtanI ane nirdaya niSAda nAmane hiMsaka hate. zikAramAM Asakta te pApI haMmezA vanane . siMgANa. 2. azva, tha, vAnara vagere. . karelA upakArane haNanAra. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (RE megharatharAjA pauSadho beThelA che. zrI zAMtinAtha bhagavAnanAM pUrvanA trIjA bhave megharatha rAjAe khatAvela anupama dayAnu daSya. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva : vAnarIne pUrvabhava ane kRtaghnI suvarNakAra sabadhI kathA. [ 119 ] viSe jaIne bhuMDa, haraNa vagere aneka jIvAne haNutA hatA. evAmAM te nagaranI pAse rahelA aneka vRkSeAvaDe vyAsa te vanane viSe rAjAnA prasAdavaDe baLavAna vAMdarAe rahetA hatA. tenI madhye niraMtara capaLapaNAthI rahita tathA dayA ane dAkSiNya guNuAva zeAlatI haripriyA nAmanI kAika vAnarI hatI. eka divasa hAthamAM zasravALA ane zikAramAM tatpara thayelA te krUra niSAde pAtAnI AgaLa bhayaMkara siMhane joyA. parAkramI chatAM pazu prANanA bhayathI bhaya pAmelA te jaladI jaladI nAzIne kAIka vRkSa upara caDhyo. te vRkSa upara caDatA tene tenI pahelA caDelI bhayathI phADelA mukhavALI vAnarIne dekhI. jenA mANunA prahAravaTe hAthI paNa marI jAya che, te niSAda te vakhate A( vAnarI )thI paNa bhaya pAmyA, kemake bhaya pAmele prANI bhayane ja dekhe che. sihuthI trAsa pAmelA tene joine te vAnarI tatkALa peAtAnA kSeAbhanA tyAga karIne prasanna mukhavALI thaI. tyAre te niSAda vizvAsavALA thayA, ane teNInI pAse beThA. adhunA jevI vatsalavALI te vAnarI tenA mastakanA kezane sApha karavA lAgI. teNInA kheALAmAM mastaka karIne ( rAkhIne ) vRkSanA AzrayavALA te sUtA. tene UMghatA joine si Mhe vAnarIne kahyuM ke "he bhadrA! A pRthvItaLa upara sa` kAI paNa upakArane jANatA nathI, temAM paNa manuSya tA vizeSe karIne jANatA nathI. te khAkhatamAM tuM kathAne sAMbhaLa, kAika eka gAmamAM zivasvAmI nAmanA brAhmaNa hatA, te peAtAnA tIne vAMDhavA mATe pAtAnA gharathI nIkaLyeA. eka aTavImAM paDelA( gayelA ) te tRSAthI pIDAyelA heAvAthI jaLane zeAdhavA lAgyA. tevAmAM vRkSeA ane latA vigerevarDa gupta eka purANeA( jUnA ) kUvA teNe joyA. tyAre ghAsanuM doraDuM karIne te vaDe kaLazAne AMdhIne te buddhimAne jaLane mATe kUvAmAM nAMkhyA. tyAM te rajI( dAraDI )ne vaLagIne eka vAnara kUvAmAMthI nIkaLyeA. tyAre A mArA AraMbha saphaLa thayA." ema brAhmaNe paNa vicAryuM. pharIthI bIjI vAra vAgha ane sarpa nIkaLyA. teo prANane ApanArA te brAhmaNanA be caraNane namyA. tene viSe jAtismaraNava pa MDita te buddhimAna vAnare A pramANe akSarAnI AvalI( lIMTI ) lakhIne brAhmaNane jazuAvyuM, ke " ame mathurA nagarInI pAse rahIe chIe, tyAM tAre paNa Avavu. tethI ame kAMika tAruM svAgata karIe. tathA A kUvAmAM eka manuSya paNa paDelA che, paraMtu tAre tene bahAra kADhavA nahIM; kemake te A kRtaghnI zuM na kare ? ema kahIne tee gayA." pachI te brAhmaNe vicAryuM ke" A bicArA manuSyane paNa kema na kheMcI kADhavA ? kemake peAtAnI zaktithI sarvanA pazu upakAra karavA joie, e ja manuSya janmane! sAra kahevAya che. " ema vicArIne kUvAmAM raju nAMkhIne te brAhmaNe tene paNa kheMcI kADhayA. ane "tu kANu che? kayAM vase che ? " ema pUcheaA te eklyA, ke" huM mathurAnA rahevAsI svakAra(seAnI ) chuM. ahIM kAI paNu kAraNuvarDa AvyA, ane tRSAthI pIDAyele A kUvAmAM paDyo. kUvAnI aMdara UgelA vRkSanI zAkhAnuM Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 120 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. "" avalaMbana karIne jeTalAmAM huM rahyo hatA, teTalAmAM te vAnara vigere paDyA. huM paropakAra karavAmAM rasika ! sarakhA kaSTane lIdhe paraspara tyAga karelA veravALA amAne te jIvADyA. have tu' mathurAmAM Avaje. " ema kahIne te gayA. ane te brAhmaNu anukrame pRthvI upara bhramatA bhramatA tyAM AnyA. tyAre te huziyAra vAnara tene joine tathA eLakhIne ha pAmyA, ane tatkALa maneAhara phaLavaDe tenu sanmAna karyuM. vAgha paNa tenuM sanmAna karavA mATe vADImAM gayA ane avivekIpaNAne lIdhe tyAM rahelA rAjaputrane baLAtkAre mAryAM. tenuM ghaNA mUlyavALu AbharaNu laine sukhe karIne teNe jIvita ApanArA te brAhmaNane ApyuM ane praNAma karanArA tene tuSTamAna thayelA te brAhmaNe "tuM dIrghAyu thA. ema AzIrvAdavaDe tenI stuti karI. zuM upakAravaDe kAi paNa saMtuSTa na thAya ? tyAra pachI te brAhmaNu mathurAmAM janArdana devane namIne nagarIne madhye pUchatA pUchatA te svarNakArane ghera gayeA. tyAre dUrathI tene kAMika draSTivaDe joine leAbhI ane leAlupa te suvarNa kAra te ja pramANe nIcI DhaSTi karIne bhUSaNAdika banAvatA rahyo. brAhmaNa khelyuM ke " huM suvarNa kAra ! zuM... tuM mane jANatA nathI ? " tyAre "huM kharAkhara jANatA nathI. " ema teNe kahyuM tyAre te pharIthI elgeA ke" huM moTA bhAgyavAna ! pahelAM tane jeNe aTavIne viSe kUvAmAMthI bahAra kADhyo hatA, te huM brAhmaNu tArA parANA tarIke AvyA chuM." tyAre te beThA thaI kAMIka namra thaIne tene namyA, ane Asana ApIne "huM tAruM jIM karuM ?" ema khelyA. tyAre te brAhmaNe te bhUSaNa dekhADIne te svarNakArane kahyu ke A bhUSaNu mane kAika ThekANe kAinI pAsethI dakSiNAmAM maLyuM che. he mahAzaya ! AnuM mUlya karavAmAM tuM ja buddhimAna che, tethI Ane grahaNa karIne ceAgyatA pramANe sAruM mUlya mane tuM Apa. A pramANe kahIne tene te ApIne te brAhmaNu nadIe snAna karavA gayA. ane suvarNakAre A pramANe paTahanI AghASaNA sAMbhaLI ke Aje rAjaputrane haNIne kAie tenuM bhUSaNa grahaNu karyuM che, tene jo kAi jANatA hAya, teA te kaheA, kemake rAjAne te haNavA lAyaka che. " te sAMbhaLIne suvarNakAra paNa vitarka vaDe vyAkuLa thayA, ane "me ja A bhUSaNa ghaDayuM che." ema teNe kharAkhara jANyuM, ane vicAryuM ke A brAhmaNa mArI aparicita che, ane mArA geAtra( mULa )vALA paNa nathI, tethI AnI bAbatamAM mAre mArA anartha karavA krama yAgya hAya ? tyAra pachI ( ema vicArIne ) paDahane dhAraNa karI, jaIne tathA rAjAne te bhUSaNa ApIne tene haraNa karanAra te brAhmaNane jaNAvyeA. tyAre rAjAe peAtAnA pattione AjJA ApIne tene bAMdhIne pAtAnI pAse magALyA. pachI paurANikane pUchyuM ke huM paurANikA! ahIM mAre zuM karavu ceAgya che ? " teo melyA ke--" veda vedAMganA pAragAmI paNa uttama brAhmaNa mATI hatyA karanArA hAya tA te rAjAe vadha karavA lAyaka che, temAM kAMI pApa nathI. " pachI rAjAnA AdezathI padmAti tene gadheDA upara ArApaNuM karIne tathA rAtA caMdanavaDe tenA aMgane TIpIne vadha karavAnI bhUmi upara .. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva-brAhmaNa pratye sapanuM upakArapaNuM. [ 121 ] ,, lai gayA. laI javAtA te brAhmaNa cittamAM vicAravA lAgyuM ke ahe ! devanA dAkhavaDe mArI kevI durdazA thaI ? ahA ! duSTa ane dhRSTa( dhiThThA ) suvarNakAranI kevI kRtaghnatA che ? vyAghra tathA vAnaranI kevI kRtajJatA che ? te tu jo. " pachI temanA kahelA vacanane ane peAtAnI ajJAnatAne saMbhArIne pazcAttApathI tApa pAmelA aMgavALA te e zloka matsyeA ke--" vAgha, vAnara ane satu vacana meM mAnyuM nahIM, tethI huM vinIta suvarNa kAravaDe nAza karAyA. vezyA, pAsA, kUtarA, ceAra, jaLa, bilADI, vAnara, agni ane suvarNa kAra A kAI paNu vakhate vizvAsa karavA lAyaka nathI. A pramANe vAraMvAra tenAvaDe khelAtA AAkane sAMbhaLIne tyAM rahelA te sarpe tene eALakhIne A pramANe vicAryuM --" arere ! pahelAM araNyamAM je mahAtmAe amane kUvAmAMthI ugAryA hatA, te ja A brAhmaNu kaSTamAM paDyo che. kahyuM che ke-upakArI ane vizvAsavALA sArA janane viSe je pApanuM AcaraNa kare che, te asatya pratijJAvALA manuSyane he bhagavatI pRthvI ! tuM kema dhAraNa kare che ? ATaluM prApta thayA chatAM paNa huM kAMika upAya karIne mArI buddhinA vazathI zIghrapaNe AnA upakAranA 'anRNupaNAne pAmIza. " ema vicArIne te sarpa vADImAM jaIne sakhIonI sAthe krIDA karatI rAjaputrIne latAnA gucchAnI aMdara rahIne karahyo. te vakhate AdhAra vinAnI latAnI jema mUti aMgavALI te pRthvI upara paDI. tarata ja pAkAra karatI sakhIoe te vAta rAjAne kahI. vajraghAtanA jevu te vacana sAMbhaLIne mATA zAkavarDa vyAkula ane atyaMta pIDAvaDe vyApta thayele te rAjA elyeA, ke--" jeTalAmAM huM eka du:khanA pArane pAmyA nathI, teTalAmAM khIjuM du:kha AvI paDyu. ahA! chidrane viSe anartha thAya che. " pachI rAjAe maMtra ane taMtra jANunArAne melAvyA. tenI cikitsA ArabhI. temAM eka mAMtrika elye, ke-"huM rAjA ! mAruM jJAna nirmaLa che, tethI huM jANuM chuM ke-je A brAhmaNane mAravAmAM Ave che, tene tame niraparAdhI jANeA. ANe pahelAM vanamAM sarpa, vAnara, vAgha ane ceAthA suvarNakArane kUvAmAMthI upaya hatA, te brAhmaNa ahIM AvyA che, tene vAnare phaLAdikavarDa pUjyA che, ane huM rAjA ! tenI pUjAne mATe vAghe tamArA putrane haNyA che. vAghe ApelA te ala kArane laIne saphaLa buddhivALA A brAhmaNu upakAra karelA suvarNa kAranI pAse Avye. suvarNa kAranA kahevAthI he deva ! tame haNavA mATe AdarathI Adeza karyo. pachI mArgomAM tene te sape joyA, tethI tene mukta karavA mATe te tamArI putrIne syA che. jo A brAhmaNa mukta thAya, teA A putrI paNa jIve." tyAre " A bAbatamAM kAMi pratIti che ? " ema rAjAe kahyuM tyAre te mAMtrike te mATA sarpane rahyAM utAryo. teNe paNa maMtravAdIe 1. devA rahitapaNAne. 2. te rAjaputrIne viSe. 16 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 122 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. je kahyuM, te sarva kabUla karyuM. tyAre vizvAsa pAmelA rAjAe te brAhmaNane mukta karyo. brAhamaNane mUkela joIne te sarSa gauravathI vyApta pitAnA viSane daMzanA chevAthI haraNa karyuM. te vakhate te rAjaputrI kaumudInI jema udaya pAmI, te vakhate sarva rAjaleka khuzI thaye. te brAhmaNanI pAse mAMtrike kahyuM ke "A sarve ja tane jIvita dAna ApyuM che." brAhmaNa be ke-"aho! A jagatamAM prANIonuM caritra ramaNIya che, ke jethI krUra prANIo kRtajJapaNane dhAraNa kare che, ane bIjA (mArA) prANuo kRtaghapaNane dhAraNa kare che. A prANIonI pRthvI haMmezAM te be ja puruSane dhAraNa karo. eka to jenI mati upakArane viSe hAya, ane bIje je upakArane hare (bhUle) nahIM." tyAre vismayathI rAjAe pUchelA teNe pravAsathI AraMbhIne baMdhana paryata pitAnI kathA kahI. tathA pharIthI bolyA ke-"he moTA rAjA ! A jagatamAM sarva prANIone sukha duHkha karavAmAM (ApavAmAM) eka yamarAjA ja kuzaLa che." pachI tenI kathA sAMbhaLavAthI ati tuSTamAna thayelA rAjAe te zivasvAmIne moTA dezane svAmI karyo. kRtajJane viSe ziromaNi(mugaTa)rUpa te zivasvAmIe pitAnA dezamAM nAgapUjA karavA mATe nAgapaMcamI pravartAvI." A kathA kahIne pharIthI vAgha A pramANe bolyA ke-"he vAnarI! jema te saraLa brAhmaNa suvarNakArathI vipadA pAye, tema ja A niSAda tAre moTo anartha karaze, tethI A mArA bhejanane tuM choDI de." A pramANe kahA chatAM paNa sArI prakRtiovALI te vAnarIe eTalAmAM tene mULe nahIM, teTalAmAM te vAgha te vRkSanI nIce beTho. ane A pramANe teNe vicAryuM ke-"aho! yogIne paNa je buddhi durlabha che, te mitrI Adika buddhi tiryacenA cittamAM paNa dekhAya che." pachI duSTa, durAtmA ane jAgelA te niSAdanA kheALAmAM pitAnuM mastaka sthApana karIne te vAnarI paNa sUtI. vAdhe paNu pAse AvIne te niSAdane kahyuM ke- A vAnarIvaDe mane mitra karIne te sarvathA nirbhaya thA. sAta divasathI bhUkhyA evA mane A vAnarI Apa. je nahIM Ape, te ghaNuM kALe paNa tuM tAre ghera jaIza nahIM. vaLI Ane saMga tArA zubha pariNAma mATe nathI ja, kemake vAnarAe rAjAne haNyo hato, te te pahelAM zuM nathI sAMbhaLyuM ? A bAbatamAM he bhadra ! tuM sAMbhaLa. huM kathA kahuM chuM." tyAre harSa sahita niSAda paNa be ke"tuM kahe. huM sAMbhaLuM chuM." nAgapura nAmanA nagaramAM rUpavaDe kAmadevane jItanAra ane zatrurUpI vAMsanA samUhane bALavAmAM dAvAnaLa jevo pAvaka nAmane rAjA hatA. eka divasa zukala jAtino azva vanane viSe vAhakeli (azvakrIDA) mATe te rAjAne baLAtkAre laI gayo, ane lAMbA mArga u9laMghana karyo. te vakhate te vanamAM ekalA bhamatA tathA sudhA ane tRSAthI pIDA pAmatA te rAjAne eka vAnara maLe. teNe suMdara phaLa lAvIne rAjAne ApyA ane svaccha 1. caMdraSnA . 2, viparIta zikSAvALA. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAvaH ati upakArI vAnarInA baccAnuM niSAde kareluM bhakSaNa. [ 123 ] pANIthI bhareluM sarevara paNa dekhADayuM. pachI phaLane khAIne tathA svAdiSTa pANI pIne te rAjA jevAmAM mananI moTI prItine pAmya, tevAmAM maMtrI, sAmata, azva ane hAthIvaDe sahita tenuM sainya AvyuM. pachI kRtajJa te rAjA te vAnarane pitAnA nagaramAM laI gayo. tyAM te vAnare rAjAnI AjJAthI modakAdika pakavAnna tathA keLa ane Amra vigerenA phaLo vAraMvAra khAdhA. tenA te upakAranuM samaraNa karatA te rAjAe haMmezAM tene pitAnI pAse rAkhe, kemake puruSanI AvI ja prakRti hoya che. pachI eka vakhata vasaMta jatu Aje tyAre cittavaDe zobhatA kAmI puruSone manahara ane kAmI puruSane iSTa tathA puSpa ane phaLee karIne vyApta vanane viSe AMdolana ane jaLakrIDAdika karIne te rAjA zramano nAza karavA mATe te vAnarane aMgarakSaka tarIke rAkhIne kadalIgrahamAM sUte. te vakhate potAnA AtmAne svAmInA bhakta mAnatA te kubuddhivALA vAnare bhamarAnA miSathI khavaDe rAjAnI kaMdharA kApI nAMkhI. jema te rAjAe hitakAraka paNa vAnarathI maraNa prApta karyuM, tema A paNa tArA kalyANane mATe nathI." A kathA sAMbhaLIne te zikArIe tatkALa te vAnarIne te vAghanI pAse nAMkhI. tyAre te vAghe tene kahyuM, ke-"he bhadra ! tAre hadayamAM duHkha dhAraNa karavuM nahIM, kemake jevA prakAranA puruSanI sevA karI che, tevA prakAranA phaLanI prApti tane prApta thaI che." tyAre utpanna thayelI sArI buddhivALA teNue pitAnI saMjJAvaDe te vAghane kahyuM ke "tAre mAruM rakSaNa karavuM nahIM, kevaLa mAruM bhakSaNa ja karavuM. he mRgAdhipa(vAgha) ! huM tane A hitakAraka vacana kahuM chuM ke-"vAMdarAnA prANa puMchaDAmAM rahe che, tethI tAre tenuM bhakSaNa karavuM." tyAre tatkALa vAghe te ja pramANe karyuM. te vakhate potAnuM puMchaDuM tenA mukhamAM mUkIne tarata ja te vAnarI paNa vRkSa upara caDI gaI. tyAre vilakhA mukhavALa vAgha pAchA vaLIne adazyapaNAne pAmyuM. pachI niSAda sahita te vAnarI te vRkSa uparathI nIce utarI. te AgaLa thaIne (cAlIne) latAnA AzrayavALA potAnA AvAsamAM tene laI gaI. tyAM teNInA bALake hatA, teonI pAse tene rAkhIne tenuM svAgata karavA mATe ALasarahitapaNuvaDe zebhatI te svAdiSTa phaLa lAvavA mATe vanane viSe gaI. haNavAnI IcchAvALo te niSAda teNInA te bALakone paNa khAI gaye, kemake durAtmAone kRtya ane akRtyanuM jJAna kayAMthI hoya? eTalAmAM te vAnarI svAdiSTa phaLo laIne AvI, teTalAmAM te niSAdane sutele che, ane te bALakane joyA nahIM. te paNa navaDe tene uThADIne tathA tene phaLa ApIne bALakonI zodha karavA mATe tenI sAthe cAlI. pahelAM potAne vRkSa uparathI pADI hatI te paNa tathA bALakane khAdhA te paNa garvane pAmelA tene viSe teNIe zaMkA karI nahIM. kheravaDe atyaMta vyAkuLa thayelA niSAde paNa cittamAM vicAryuM ke-"aho! - - hIMcakAvILA khAvA te. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 124 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. 11. Aje mAre sarva paNa vyApAra nirarthaka thaye. khAlI ja kema ghera jaIza?" A pramANe vicArIne te adhama puruSe te ja vAnarIne lAkaDI vaDe mArIne haNI nAMkhI. pachI kAvaDamAM nAMkhIne laI javAtI teNIne joIne te vAgha pragaTa thaIne be ke-"are! A teM zuM karyuM? he pApI! cirakALa sudhI jeNIe putranI jema tAruM pAlana karyuM ane lAlana karyuM, tene ghAta karanAra! tArA baMne hAtha kema tUTI gayA nahIM? he pApiSTa ! he adhama ! he ajJAnI ! he kRtana ! he abhavI ! he durmati! tuM jatuM rahe. mAre paNa tuM vadha karavA lAyaka nathI, tAruM mukha kema jevAya?" pachI te niSAda ghera AvyuM. tenuM vRttAMta zarUAtathI jANIne rAjAe AjJA karI ke "Dha baMdhanavaDe Ane bAMdhIne mArI nAMkhavo." rAjAe Adeza karelA mANaso jeTalAmAM tene vadhabhUmi upara laI gayA, teTalAmAM vAgha bo ke-"aho! Ane mATe nathI." tyAre vismaya pAmelA teoe te vAta rAjAne kahI, tyAre kautukathI usuka manavALo rAjA paNa pite tyAM Avyo. A vAgha te ja pramANe che ke-"he rAjA! A pApIne vadha karavAthI tuM paNa tenA pApanA amuka aMzane haraNa karanAra (bhAgIdAra) na thA. pApI prANIo pote ja vipattimAM paDe che ja. jema bharele kaLaza pANImAM tarata ja Dube che." rAjA bolyA ke-"he vAva! tiryaMca jAtivALA paNa tArI AvI utkRSTa manuSya bhASA kema che? tathA AvuM vivekIpaNuM kama che ? " vyAdhra paNa A pramANe bolyA ke-" A udyAnamAM vizeSa jJAna karIne yukta sUri che te sarva kaheze." ema kahIne te gaye. pachI rAjAe jema I saMgama devane kADhI mUkyo hato tema te niSAdane nagaramAMthI kADhI mUkyo. pachI vanakhaMDanI aMdara pitAnI AgaLa( samIpa ) rAjAe ghaNA tapodhana( sAdhu )vaDe parivarelA sUrine dekhyA. gurunA pAdare namIne tathA moTAnA anukrame sarva munione namIne ane gurunI pAse besIne be hAtha joDIne teNe A pramANe pUchayuM, ke-"he prabhu! tame nirmaLa jJAnarUpI cakSuvaDe sarva jANe che, tethI pUchuM chuM ke-te vAnarI mArIne kaI gatimAM gaI?" guru belyA ke "he rAjA ! haMsanI jevA veta(uvaLa) AzayavALI, dhanya ane dharmadhyAnamAM tatpara rahelI te devalokamAM gaI che, kemake tapa, saMyama, dAna ane upakArane viSe niraMtara tatpara thayele, gurunA vacananI rucivALo ane dayALu jIva svargamAM jAya che." pharIthI rAjAe pUchayuM ke-"moTuM pApa karavAmAM tatpara tathA jAti ane kriyAvaDe paNa niSAda nAmane te kaI gatimAM jaze?" sUri bolyA ke-"A vAta sarvane paNa pragaTa che ke-A pApInuM sthAna naraka vinA bIjuM zuM hoya? jIvahiMsA, mRSAvAda, cerI, parastrIsevana, parigraha, kaSAya ane viSayavaDe vyApta thayela kRtajJa, nirdaya, pApI, parane droha karanAra, rodra-dhyAnamAM tatpara ane krUra manuSya narakane bhajanAra thAya che. prastAvathI bIjI be gatinuM lakSaNa paNa sAMbhaLa-cADI, pazunI jevI buddhivALo ane mitranI upara sadA zaThatA karanAra A jIva ArtadhyAnavaDe tiryaMca Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva : spena pakSIne meghathe jIva dayA mATe pitAnA zarIranuM ApeluM mAMsa. [125] gatine pAme che. mArdava ane AvavaDe yukta, deSa ane kaSAya rahita, nyAyavAna tathA guNagrAhI jIva manuSya gatine bhajanAra thAya che." pharIthI rAjAe pUchayuM ke-"te vAva manuSyanI bhASAvALa kema thayo? ke jeNe he prabhu! niSAdane mAravAthI mane baLAtkAre nivAryo?" pharIthI AcArya bolyA ke-"he rAjA ! tenuM kAraNa sAMbhaLa-saudharma devakane viSe idrane sAmAnika deva che. tenI prApriyA devI cavIne kaIka ThekANe manuSya thaI che. teNInA rakSapALa dee teNInA pati devane pUchayuM, ke-"he svAmI ! A vimAnamAM keNa devI thaze? athavA nahIM thAya?" tyAre teNe teone kahyuM ke "te vAnarI devatA thaze." tenI parIkSA karavA mATe eka deva temanA rUpane dhAraNa karanAra thaIne ahIM Ave, tethI he rAjA ! tenI manuSyanA jevI zreSTha vANI thaI. vAnarI ane niSAdanI sAthe tathA mAyA mRgAlarUpa anucaranI sAthe teNe ghaNA prakAre vivAda karyo. " tyAre pratibaMdha pAmele rAjA pitAnA putrane rAjyane viSe sthApana karIne te ja munIzvaranI pAse mahAvratavALo thaye. te haripALa nAmanA rAjarSi cirakALa sudhI vatane pALIne te ja devalokane viSe moTI devalakSamIne pApe. jema jIvahiMsAvaDe A niSAda narakane pAye, tema bIje paNa te thAya, tethI A jIvahiMsA sarvathA tAre tajavI. " AvuM megharathanuM vacana sAMbhaLIne te yena pakSI bo ke-"he rAjA ! jethI karIne tame sukhI che, tethI karIne dharma ane adharmane A vicAra karI che. mArAthI bhaya pAmele A pArApata tamAre zaraNe Avyo che, te kSudhArUpI rAkSasovaDe gaLAyele huM konA zaraNane Azraya karuM? he rAjA! tame puruSa che, tame keInA paNa duHkhane IcchatA nathI, te he kRpAzra! AnI jema mAruM paNa tame rakSaNa karo, rakSaNa karo. tame pote kRtya ane akRtyane jANe che. paraMtu huM tamane eka ja kahuM chuM ke-mArI jevA bhUkhyA ane zudrane viSe kevI dharmanI vAsanA hoya? viveka, lajajA, dayA, dharma, vidyA, neha, saumyatA ane satva(parAkrama) A sudhAthI pIDA pAmelAne hatA ja nathI. aMgIkAra kareluM paNa prAye karIne sudhAthI pIDA pAmelA tyAga kare che. A bAbatamAM he prabhu ! nItizAstramAM kaheluM daSTAMta sAMbhaLo. karInA(keraDAnA) vanavaDe vyAsa ane jaLa rahita marudezane viSe koIka kuvAmAM priyadarzana nAmane sarpa raheto hato. jaLanI pAse rahelA bilanI aMdara sukhe karIne raheto te sarvadA bheka(deDakA) vigere jaLa tuvaDe AhAra karato hato. sukhethI tenI prAptine mATe temAMthI eka gaMgadatta nAmanA bhekanI sAthe teNe mitratA karI hatI. bIjA kUvAmAM karelA nivAsavALI citralekhA nAmanI madhura zabdavALI te sarSanI vallabhA hatI. e pramANe keTaleka kALa gayA pachI keIka vakhata bAra varSa sudhI anAvRSTi thaI, tethI te kUvAmAM pANI khUTI 1. vRddhine abhAva. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 126 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. gayuM. te pANI khUTI javAthI sarve jaLajaMtuo nAza pAmyA, tethI te sapane tenA AhAranI vRttine cheda thaye. paraMtu gaMgadara leka zeSa rahelA paMkavaDe AhAra karate jIvate rahyo. eka vakhata ekAMtamAM rahelA tene te sape A pramANe kahyuM, ke-"he bhadra! atyaMta kSudhA pAmele huM tArI jAtinuM bhakSaNa karatA hatA, te te anAvRSTinA deSathI nAza pAmI; tethI zuM karuM? " tyAre teNe vicAryuM ke-"A kara mane mAravA I che che. tethI kAMIka upAya karIne AnAthI mArA AtmAnuM rakSaNa karuM." ema vicArIne te bo ke-"he svAmI! siMdhu drahAdikamAM jaIne potAnI jAtivALAne labha pamADIne huM tamAre mATe temane ahIM lAvIza. citralekhA pitAnA caMcupuTavaDe mane tyAM laI jaze, tethI haMmezAM tamArI moTI prANayAtrA thaze." pachI te kAryane mATe teNe Adeza karelI te pakSiNIe caMcuvaDe karIne tene laI jaIne keI moTA drahamAM mUko. jaLane viSe paDelo te sukhanuM sthAna thaye. tenA abhiprAyane nahIM jANatI citralekhAe tene kahyuM, ke-"he bhadra! tuM pitAnuM vAMchita karIne zIvra Ava, kemake kagvaDe te vate che." tyAre teNe tene A pramANe kahyuM, ke-"he bhadra! tuM priyadarzanane kaheje ke-have gaMgadatta pharIthI kUvAmAM Avaze nahIM. bhUkhe prANa zuM kAma nathI karato ? kSINa thayelA mANase nirdaya hAya che." A pramANe potAnuM ciMtaveluM tene kahIne pharIthI te bolyo ke-"tAre paNa kaI prakAre tene vizvAsa kare nahIM." A pramANe che rAjA ! kSudhAthI pIDA pAmele huM kRtya akRtyane jANato nathI, jeTalAmAM mArA prANa jAya nahIM teTalAmAM mane tame prasanna kare." A pramANe spene kahyuM tyAre rAjA bolyo ke-"he bhadra! je tuM kSudhAvALo hoya, te huM tane zreSTha AhAra ApuM" pakSI bole ke-"mAMsa vinA bIje AhAra mane ISTa nathI. " tyAre "te paNa huM maTana mArakITamAMthI lAvIne tane ApIza" ema rAjAe kahyuM tyAre "mArA dekhatAM prANInuM mAMsa chedIne je mane apAya, te mane tRpti thAya." ema pharIthI te pakSI bolyo. rAjAe kahyuM ke-"tulAmAM dhAraNa karela A pakSI jeTalAM mAnavALo thAya, teTalA pramANuvALuM mAruM mAMsa ApuM te kema? te tuM kahe." tyAre "bhale. ema che. " ema te be tyAre rAjAe tulA maMgAvI. temAM eka bAjue te pArApata pakSIne rAkhe, ane bIjI bAjue karuNarasana sAgararUpa te rAjA tIkSaNa charIvaDe pitAnA zarIrane chedI chedIne mAMsa nAMkhavA lAge. jema jema te pitAnA mAMsane chedIne nAMkhavA lAge, tema tema te pArApata ati adhika vadhavA lAgyo. moTA bhAravALA te pakSIne jANIne sAhasikamAM agresara te rAjA pote ja te tulA upara caDyo. tulA upara caDelA rAjAne joIne sarva paNa parivAra hAhAkArane karato kheda sahita A pramANe ba, ke-"hA nAtha ! A jIvitanA tyAganuM sAhasa kema karo cho ? A eka pakSIne mATe amArA sarvanI avagaNanA kema kare che ? he prabhu! A kAMIka utpAtavALuM saMbhave 1trAjavAmAM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva-meghathe kahela deva sAthene pitAne pUrvabhava. [ 127 ] che, kemake zuddha kAyAvALa pakSIno ATalo badho bhAra na hoya." paropakAra karavAmAM rasika ane sarala AzayavALA A rAjAe jJAnavAna chatAM paNa tevA prakArano upayoga Ape nahIM. ane teNe A pramANe vicAryuM ke-"aMgIkAra karelA zubha kAryane jeo nirvAha kare che, teo A pRthvItaLane viSe dhanya che. A sarva paNa parivAra calAyamAna nehavALA ane svArthamAM lubdha che, tathA kRtajJa ane azucinA ghararUpa A zarIra paNa nAzavaMta che. A bannenI apekSAvaDe huM svArthane baMza(nAza) kema karuM? ahA ! mArI pratijJA huM pUrNa karIza. je thavAnuM hoya te thAo." A avasare calAyamAna suvarNanA kuMDalavaDe zobhatA karNavALo ane mugaTa, hAra tathA kaTaka( kaDA)ne dhAraNa karanAra kaI zreSTha deva pragaTa thaIne A pramANe bolyA, ke-" he rAjA ! tuM dhanya che. he dhIra! he dayAvIra ! tAre janma ane jIvita saphaLa che ke jethI Aje 'vismaya pAmelA IzAne sabhAne viSe caMdranA kiraNe jevA nirmaLa tArA guNasamUhanI prazaMsA karI. tenI zraddhA nahIM karato huM tArI parIkSA karavA mATe ahIM AvyuM, ane pUrvanA saravALA A be pakSIone meM adhiSita karyA (temAM huM peThe). " pachI rAjAe pUchayuM ke-"he deva! A be pakSInuM vera kema thayuM? te tame kaho, kemake amane moTuM kautuka varte che." tyAre deve kahyuM ke pahelAM A ja nagaramAM sAgaradatta nAmane vaNika hatuM, ane tene vijayasenA nAmanI priyA hatI. temane yugalapaNe utpanna thayelA dhana ane naMdana nAmanA be putra vANijyakaLAvaDe yukta hatA. eka vakhata pitAnI anujJA laIne sArtha sahita te banne vepAra mATe nAgapura nAmanA nagaramAM gayA. vepArane karatA temaNe koI paNa prakAre devagathI moTA mUlyavALuM eka rana upArjana karyuM. tyAre tenA lebhathI paraspara haNavAnI IcchAvALA te bane eka divasa nadImAM snAna karatA A pramANe vivAda karavA lAgyA. ke-"meM ja A manohara ratna upArjana karyuM che." ema eka be , bIje ke-"meM upArjana karyuM che. tuM phegaTa lebha kare che." A pramANe krodhavaDe vyAsa ane rAtA netravALA te bane paraspara yuddha karIne nadInA jaLamAM paDyA, ane ArtadhyAnavaDe maraNa pAmyA ane te bane vanane viSe pakSI thayA. pachI hamaNAM teo maLyA, ane kalaha karavA lAgyAM, te vakhate he rAjA ! meM temane adhiSita karyA." ema kahIne te deva svargamAM gayo. pachI vismaya pAmelA sabhAsadoe megharatha rAjAne pUchayuM, ke-"he naranAtha! A deva koNa che? ke jeNe niraparAdhI tamane ghaNA prakAranI mAyA karIne prANunA saMzayamAM pADyA?" tyAre megharatha rAjA belyo ke-"je tamane kotaka heya, te sAvadhAna thaIne mAruM vacana sAMbhaLe. A bhavanI pUrvanA pAMcamA bhAvamAM huM anaMtavIryane moTe bhAI aparAjita nAmane baLadeva hatuM. te vakhate mahAbhujAvALo damitAri amAre zatru hato. tenI putrInuM haraNa karIne ame tene mArI nAMkhyuM hatuM. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 128 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. pachI saMsArarUpI vanamAM bhamIne A ja bharatArdhamAM aSTApada parvatanA mULamAM te tApasane putra thaye. te bALatapa karIne tathA marIne IzAnadevalekamAM A surUpa nAmane deva thaye. te vakhate che mArI prazaMsA karI. te prazaMsAnI zraddhA nahIM karate te ahIM AvyuM. tyArapachI je thayuM, te sarva he sabhAsado! tame pratyakSa ja jANe che. " pachI pitAnuM vRttAMta ane devanuM vRttAMta sAMbhaLIne te baMne pakSIo jati smaraNane pAmyA, ane pitAnI vANIvaDe A pramANe bolyA, ke-"he svAmI! A pitAnuM caritra sAMbhaLIne amArA cittamAM ati mATe saMvega thaye che, tethI je karavA lAyaka hoya te tame kaho." rAjAe kahyuM ke-"he mahAzayo! samyagdaSTine pAmIne bhAvathI pApano nAza karanArA anazanane karo." tyAre te dhanya pakSIo anazana karIne paMca namaskAranuM smaraNa karatA maraNa pAmIne bhuvanavAsIne viSe deva tarIke utpanna thayA. pachI vidhivaDe te pauSadha pArIne tathA pAraNuM karIne te buddhimAna megharatha rAjA pharIthI paNa bega bhegavavA lAgyA. parISaha ane upasargothI bhaya nahIM pAmela ane saMvegathI vAsita ( yukta) thayela te eka divasa aThThama bhaktavaDe pratimA dhAraNa karIne sthira rahyo. te avasare aThThAvIsa lAkha vimAnanA adhipati IzAne bhaktinA vazathI kahyuM, ke-"mAhA"vaDe samagra traNa lokane jItanArA ane pApa rahita he mahAsattvavALA ! tame arihaMta thavAnA che tevA tamane namaskAra che, namaskAra che." te sAMbhaLIne pAse rahelI tenI priyAoe A pramANe pUchayuM, ke-"he svAmI ! hamaNAM tame kone namaskAra karyo?" te bole ke-"zailokyasuMdarI ! tuM sAMbhaLa-pRthvImaMDaLa upara puMDarIkizuM nagarImAM megharatha nAmane rAjA che, teNe aThThama tapanI kriyA karI che, sthira pratimAe rahyo che, ane zubha dhyAnamAM vate che, tene meM bhaktithI namaskAra karyo che. dharmane viSe tanmaya manavALA tene AvA prakAranA zubha dhyAnathI caLAvavAne iMdra sahita paNa de zaktimAna nathI." A pramANe sAMbhaLIne surUpa ane atirUpA nAmanI tenI be devIe te rAjAne kSobha pamADavA mATe tenI samIpe AvI. utkRSTa rUpa, lAvaNya ane kAMtivaDe yukta, vilAsa karIne sahita ane sArA zRMgAra vALI te bane tenI AgaLa thaIne A pramANe bolI, ke-"he svAmI ! ame devAMganA tamAre viSe nehathI deha pAmelI hovAthI ahIM AvI chIe, tethI he priya ! amArI IcchAne tuM pUrNa kara. devenA adhipati ane amane AdhIna pitAnA patine mUkIne, tArA rUpa, guNa ane yovanavaDe lubdha thayelI ame ahIM AvI chIe." ItyAdi rAga (prIti) utpanna karavAmAM manahara temanA vacanavaDe tathA vividha prakAranA hAvabhAvavaDe tenuM mana kSobha pAmyuM nahIM. A pramANe AkhI rAtri anukULa upasargo karIne zAMta thayelA vikAravALI te bane devIoe A pramANe tenI stuti karI ke-"he suMdara ! rAga rahita chatAM paNa teM amAruM hRdaya rAgavALuM karyuM, tethI A rAgamAM nAMkhyA chatAM paNa tuM rAgI thaye nahIM, te ahe! Azcarya che. amArI AvI viparIta ceSTAvaDe loDhAmaya Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva : zrI dhanaratha bhagavaMtanI dezanA ane te upara kahela zUra rAjAnI kathA. [ 129 ] puruSa paNa ogaLI jAya che. tevI ceSTAvaDe huM dhIra 1 tAruM hRdaya jarA paNa calita na thayuM. Ama kahIne pAtAnA aparAdha khamAvIne tathA te rAjAne namaskAra karIne tenA guNanI prazaMsA karatI te devIe peAtAne sthAne gaI. pachI prAta:kALe megharatha rAjAe vidhi pramANe pratimAne ane pauSadhane pAryo ( samApta karyo ) ane pachI pAraNuM karyuM. eka divasa te rAjA sAmata sahita sabhAmAM beThA hatA, tene udyAnapAlake AvIne bhaktipUrNAMka A pramANe kahyuM, ke " he svAmI ! huM tamane bahu sArI vadhAmaNI Apu chuM ke Aje tamArA nagaramAM tamArA pitA jinezvara ghanaratha prabhu samavasaryAM che. " tyAre tene suvarNAdika pAritASika dAna ApIne kumAra sahita rAjA jinezvarane namavA gayA. te bhagavAnane tathA bAkInA paNa tAdhanAne ( sAdhuene ) vAMdIne bhaktivaDe bhAvita (vyAsa) manavALA te rAjA ceAgya sthAne beThA. A avasare jinezvare sarva bhASAne anusaranArI vANIvarDa jaMtuonA pratimAne mATe zreSTha dharmadezanA ApI, ke--" huM bhavya prANIo ! ahIM jinezvaranI pUjA ane namaskArane viSe tathA apUrva (navA ) pAThanA zravaNune viSe niraMtara apramAda karavA. je puNyAtmA jIva dharmakriyAne viSe apramAdI rahe che tenI ApadA paNa zUranI jema sukhane mATe thAya che. " A avasare jinezvarane namIne gaNadhare vinati karI ke--" he prabhu ! dharmAMne viSe je apramAdI thayA, te zUra nAmanA puruSa kANu che ?" tyAre jinezvara khelyA ke--" huM bhadra ! jo tAre sAMbhaLavAnu kautuka hAya tA mArAvaDe sArI rIte kahevAtI te kathA tu sAMbhaLa. A jamdvIpanA madhya khaMDamAM bharatakSetrane viSe nagaranA guNlRAvarDa sahita kSitipratiSThita nAmanuM nagara che. te nagarane sarva sAmatAvaDe vaDhAyelA A leAkAnA rakSaNamAM eka rasavALA vIrasena nAmaneA rAjA pAlana karatA hatA. tene pRthvI para AvelI jANe devI hoya tevI dhAriNI nAmanI devI ( rANI ) hatI. teNIe eka vakhata svapnamAM AgaLa jatA suraizvara joyA. teNIe te svapna patine kahyuM. te khelyA ke-"tAre putra thaze. ane cAlatA iMdrane jovAthI te paNa kAMika calAcala capaLa )thaze. '" pachI samaye putra janmyA ane nAma pADavAne divase svapnane anusAre tevu. devarAja evuM nAma pADyu. te vRddhi pAmatA hatA tyAre paNa kAika vakhata rANIe svapnamAM zaMkhanI jevA ujvaLa, puSTa zarIravALA ane peAtAnA utsaMgamAM rahelA eka vRSabhane joyA. te svapna kahyuM tyAre rAjAe kahyuM ke--" huM devI ! tAre mATI bhujAvALA ane rAjyanA bhAra upADavAmAM radhara putra thaze." pachI samaye utpanna thayelA tenuM paNa rAjAe svapnane anusAre vatsarAja evuM zreSTha nAma karyuM. krame karIne vRddhi pAmatA te ATha varSanA thayA, tyAre kalAcAryanI pAse 1. jenAthI manuSya sateSa pAme te 17 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 130 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. mahAbuddhimAna te samagra kaLA bhaNavA lAgyo. pachI eka vakhata te rAjA AyuSyano chelle kALa hovAthI javara dAha vigere govaDe vyApta zarIravALo thayo. regathI pIDAtA rAjAne joIne teno parivAra duHkhI thayo pachI save loko ekaThA thaIne paraspara vicAravA lAgyA, ke-"je ke A devarAja vacanavaDe mATe che, te paNa vatsarAja guNavaDe maTe che, tethI te rAjA thAo." lekanI A vAta sAMbhaLIne ane eka maMtrInI sAthe vicAra karIne devarAje hAthI, azva vigere sainya pitAne AdhIna karyuM. nigIe karelA te zabdane sAMbhaLIne "A zuM che?" ema rAjAe pUchayuM tyAre tenA parivAre te sarva kahyuM. tyAre vyAdhi ane AdhivaDe pIDA pAmele rAjA A pramANe che ke "aho! maMtrIe A kArya agya karyuM. A vatsarAja kumAra rAjyane egya che. bIje yeAgya nathI. paraMtu aho ! AvI avasthAvALo azaktimAna huM zuM karuM ?" ema kahIne te rAjA mRtyu pAmyA. devarAja rAjA thaye ane mANasonA anurAga vinA te rAjyanuM pAlana karavA lAgyo. vatsarAja paNa svabhAvathI ja vinayavaDe yukta hovAthI pitAnI jema devarAjane namaskArAdika sa&iyA karato hato. tene viSe prItimAM tatpara samagra lekane jANIne maMtrIe vicAryuM ke-"vRddhi pAmate A rAjyanuM haraNa karaze, tethI pitAnuM ahita karanAra Ane viSe upekSA karavI yogya nathI. vyAdhinI jema kamaLa paNa zatrune buddhizALIe cheda joIe." A pramANe vicArIne te maMtrIe rAjAne jaNAvyuM. tyAre te bolyA ke-"he maMtrI ! A bAbatamAM zuM karavuM ?" maMtrI bolyA ke-" ahIM rahelo A vatsarAja tamArA hitakAraka nathI, tethI he deva! aniSTa karanAra A nAnA bhAIne paNa nagaramAMthI kADhI mUke." tyAre devarAja rAjAe nAnA bhAIne kahyuM ke-"mArA dezane choDIne tAre bIje ThekANe javuM." bhAInI te AjJA grahaNa karIne teNe pitAnI mAtAne te nivedana karyuM. te sAMbhaLIne tatkALa azrumukhavALI te paNa duHkhI thaI. teNane duHkhI jANIne vatsarAja be ke-"he mAtA ! tuM A pramANe kheda kema kare che? mane AjJA Apa. huM jAu chuM." devI bolI ke-"he vatsa! ema hoya te bahena sahita huM paNa tArI sAthe ja AvIza." vatsarAja be ke-"he mAtA ! tAre ahIM ja rahevuM, kemake paradeza viSama che. devarAja paNa tArA putra che." mAtA belI ke-"he vatsa! tArI sAthe ja huM AvIza. tAre paNa je apakAra karanAra che, te devarAjavaDe mAre kAMI paNa prayajana nathI." tyArapachI devarAja rAjAe laI lIdhelA vAhanavALI dhAriNuM pagavaDe cAlatI putranI sAthe cAlI. pachI "je mANasa AnI sAthe jaze, tene huM avazya mArIza. " ema kahIne rAjAe sarva parivArane nivAryo. te vakhate AkhA nagaramAM lekane hAhAkAra uchaLyo. te vakhate jeNe rudana na karyuM hoya evo koI paNa mANasa nahoto. mANaso boyA ke-"Aje A nagara nAyaka (rAjA) rahita thayuM. vIrasena rAjA Aje ja maraNa pAmyA ke jethI aho! A mahAtmAe 1 mananI pIDA. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva-vatsarAjanuM mAtA sAthe paradeza gamana. [ 131 amArA tyAga karyAM." A pramANe leAkeAnu vacana sAMbhaLatA vatsarAja nagaramAMthI nIkaLyeA. tyArapachI mAtA ane mAsI sahita dhIme dhIme cAlatA te AvatI. dezanI madhye rahelI ujjayinI nagarImAM gayA. te nagarImAM yathArtha nAmavALA ane parAkramI jitazatru rAjA hatA, tene kamalazrI nAmanI zreSTha mukhya paTarANI hatI. nagarInI bahAra vRkSanI chAyAmAM vizrAMti letI te dhAriNI vicAravA lAgI ke are deva! teM A zuM karyuM? ke jethI are ! vIrasena rAjAnI prANapriyA thaIne paNa putra sahita mane AvI durdazAmAM kema pADI ? " pachI tenI anujJA laIne vimalA nAmanI tenI bahene nivAsasthAna karavAnI IcchAthI nagarImAM praveza karyo. trAsa pAmelA haraNanA jevA netravALI ane nagarInA janane jotI teNIe eka gharane viSe seAmadatta nAmanA zreSThIne joyA. zAMtamUrti vALA tene joine te khelI ke-"hai tAta! paradezamAM rahenArI huM, mArI bahena ane teNIne putra A traNa janA ahIM AvyA chIe, tethI jo tame kAMIka nivAsanuM sthAna dekhADA, tA tyAM tamArI nizrAe ame sukhethI rahIe. " tyAre teNe eka eraDI dekhADIne teNIne kahyuM ke " tamAre ahIM rahevu, paraMtu tuM mane bhADu' zuM ApIza ? " vimalA khAlI ke-"he bhadraM ! bhADuM kAMi paNa nathI, paraMtu ame e tamAre ghera huMmezAM samagra kAma karazuM. ane huM uttama zreNI ! tamAre amane bhejana Apavu. dhanavAna puruSAne tRNuvaDe paNa kAma hAya che, teA paNa manuSyanuM kAma kema na hoya ?" tyAre "bhale ema hai." ema teNe kahyu tyAre dhAriNI ane putra sahita te (vimalA) te gharamAM rahI, ane te banne tenuM kAma karavA lAgI. te dhAriNI ane vimalA vaNikane ghera kAma karanArI thai. uttarane mATe (nirvAhane mATe) evu zuM che ke na karAya? eka divasa te viNake te annane kahyu ke--"A bALaka eThe satA zuM kare che ? mArA vasa-pAlaka thAo." pachI mAtAnA vacanavarDa te vinayavALA vatsarAja kumAra devayogathI tene ghera vatsarUpAnera cAravA lAgyA. eka divasa vatsarUpone laIne te vanane viSe gayA. tyAM te caratA hatA tyAre te kumAra kSaNavAra vizrAMti pAmyA. eka ThekANe zrama (kasarata) karatA rAjaputrAnA zabdane sAMbhaLIne te jovAnA kautukavALA te paNa zIghrapaNe tyAM gayA. teonI madhye kAi paNa jyAre ghAtathI jarA paNa bhraSTa thAya (cUke), tyAre pAse rahelA te vatsarAja zlAna mukhavALA thatA hatA. ane jo ceAgya sthAne ghAta thAya, teA saMtASathI bharapUra ane prasanna mukhavALA te " sAruM, sAruM, " ema melIne tenI prazaMsA karatA hatA. te joine teonA kalAcArye vicAyuM ke A kAi paMDita che, ke je khALaka chatAM paNu AvI rIte zAkamane avazya jANe che." pachI teNe tene A pramANe pUchyuM ke--" huM vatsa ! tu kayAMthI AvyA che ? " vatsarAja paNa khelye ke huM tAta ! huM paradezI chuM." teNe pharIthI kahyuM ke he bhadre ! peAtAnA ( tArA ) hAthamAM zasra grahaNa karIne mArI pAse tuM tArA zastranI kuzaLatA pragaTa kara. " tyAre avasara jANIne mATI buddhivALA 1. vAcharaDAne pALanAra. 2. vAcharaDAnA samUhane Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 132 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. ,, teNe paNa te pramANe karyuM. te vakhate tyAM te kumArAne ceAgya bhAjana AvyuM, tyAre tenI kaLAnA abhyAsathI saMtuSTa thayelA te kumAree pAtAnI sAthe te vatsarAjane paNa leAjana karAvyu', kemake guNuvaDe manuSya sarva ThekANe pUjAya che. te tyAM AkhA divasa rahyo. paNa te vatsarUpe aa rakSapALa vinA sakALe ( vahelA ) paNa ghera AvyA. " Aje divasa chatAM paNu A kema ghera AvyA ? " ema zreSThIe kahyuM tyAre vimalA elI ke-" huM tenuM kAraNu jANutI nathI, kemake Aje rakSaNa karanAra putra paNa ghera Avye nathI. " tyAre zreSThI AlyA ke A bALaka AvyeA nathI, te sAruM ( ThIka ) nathI." pachI pradeSane samaye te peAtAne ghera AvyeA. te vakhate " kema eTalI veLA lAgI ? " ema mAtAe tathA bIjIe ( mAsIe ) kahyuM. te elye ke huM mAtA ! huM bahAra sUtA hatA. mane koie jagADyo ja nahIM. hamaNAM huM pAte jAgyA. " e ja pramANe khIje divase tathA trIjA divase paNa teNe karyuM. ane vatsa vahelA AvavAthI zreSThIe te bannene upAlaMbha (ThapakA) ApyA. pachI rASa pAmelI te bannee tene kahyu ke " he putra ! zuM tu paradezanu gamana ane kAma karavApaNuM bhUlI gayA ? ane khIjAne ghera rahevuM, tathA kaSTathI leAjana pAmavuM, te tuM bhUlI thayeA ? ke jethI huM bALaka! Aje tuM amane A pramANe Thapako pamADe che. vatsarAja paNa melyA ke-" he mAtA ! huve huM kadApi vatsarUpane nahIM cAru' e pramANe A vaNikane kahevu. " tyAre teNIe te vAta te zreSThIne kahI. vatsarAja paNa huMMmezAM te kumArAnI pAse jaIne tyAM ja bhAjana karatA hatA. pachI eka divasa- tuM huMmezAM kayAM jAya che ? athavA tAruM' leAjana zI rIte thAya che? " ema mAtAe pUchelA te vatsarAje teNIne te vAta kahI. tyAre aznapAtapUva ka teNIe tene A pramANe kahyuM ke-" he putra! tuM amArI bannenI ciMtA kema karatA nathI ? vaLI he putra! ApaNA gharamAM lAkaDAM nathI, kemake prAye karIne nagaranA AvAsane viSe jaLa ane iMdhaNAM du:khe karIne prApta thAya che. " te elyA "" - jo zreNI pAsethI mAgIne hu mAtA ! tu kuhADI ane kAvAkRti ( kAvaDa) mane Ape, tA haiM' vanamAMthI sArA iMdhaNA lAvuM. " tyAre teNIe te pramANe karyuM. te paNa prAMtaHkALe vanamAM gayA. tyAM vividha prakAranA vRkSe joine teNe vicAryuM ke jo kAi uttama vRkSane jouM tA tene chedIne tenA lAkaDAvaDe mArA kaMThAra dAridrarUpI vRkSanuM chedana huM karuM, tathA mAtAnA ane tenI bahenanA vAMchitane pUrNa karuM." pachI tyAM teNe eka zreSTha devAlaya joyu. tene viSe bhaktivaDe zAlatA jIvAne pratyakSa yakSarAja joyA. tyAM dUra suga Mdhane sudhIne teNe vicAryuM ke-" kharekhara A vanamAM ke paNa ThekANe cadana vRkSa che." sArI rIte jotAM teNe sarpathI vIMTAyele te vRkSa joyu, tyAre sAhasa( parAkrama )vaDe teNe te meTAsapati dUra pheMkayA. pahelA A yakSavana che ema jANIne keAIe te vRkSa devo na hatA, paraMtu sAhasavarDa yukta teNe tenI eka zAkhA chedI. te kAinA kakaDA karIne tathA tene kAvAkRtimAM nAMkhIne tuSTa manavALA te pAtAnA ghara tarapha cAlye. jeTalAmAM Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva-vatsarAne devakulikAmAM prApta thayela vidyAdharIne kaMcuka [ 133 ] te nagarInI pAse Avye teTalAmAM vacce sUrya asta pAmyuM, ane nagarInA daravAjA baMdha thayA. zAkinInA bhayathI te nagarImAM e niyama che, ke sUrya udaya pAme tyAre nagarInA daravAjA ughaDe. tyAre vatsarAje vicAryuM ke-"nagarInI bahAranA gharomAM rahevuM nahIM, kemake caMdanane gaMdha rokI zakAya tema nathI. bhayaMkara ThaMDI paDe che tethI mAre A rAtrI jyAM nirgamana karavI? athavA to ThIka jANyuM ke te devakulikAmAM huM jAuM." A pramANe vicArIne zIda tyAM jaIne eka vRkSa upara kAvAkatine laTakAvIne devakaLanI aMdara te peTho. tenA kamADa baMdha karIne te kuhADI pitAnI pAse mUkIne tyAM eka pradezamAM nirbhaya vIrasenane putra sUto. A avasare rAtrine viSe tyAM rahelA vatsarAjane eka adbhuta prasaMga banya; te jyAM sUve che tyAM ati mane hara vimAnamAM beThelo vidyAdharIone samUha vaitADhya parvata uparathI A yakSanA maMdiramAM AvyuM. karelA moTA zRMgAravALI, gIta ane nRtya karavAmAM taiyAra thayelI ane te bAhA maMDapamAM rahelI te strIo paraspara A pramANe belI, ke-"he pravINa citralekhA ! tuM suMdara vINAne vagADa, ane he sakhI pradanikA ! tuM tAla vagADavAnuM kara. he parijhA ! atyaMta vegavALA paDatane tuM sajaja kara, he yavanikA! aMganA pramANavALA mRdaMgane tuM jaladI vistAra. he gAMdhavikA! tuM gIta gA, ke jethI ame nRtya karIe, ane A manohara sthAnane viSe pitAnI IcchAne pUrNa karIe." A pramANe bolatA, hAsya ane saMteSane paravaza thayelI tathA moTA vismayane karanArI teo jema sukha upaje tema krIDA karavA lAgI. tyArapachI parasevAnA jaLavaDe Addha thayelA vastrone mUkIne tathA bIjAM vastro paherIne teo eka kSaNavAra vizrAMti laIne pitAnA sthAna tarapha cAlI. vatsarAja kumAre paNa chidravaDe teonI te sarva ceSTA kautukathI joI hatI. te ja ThekANe bhaktithI vicitra ratnanA samUhathI zejita ane moTI kAMtivALe keIka strIne eka sAro kaMcuka viramRta thaye hatA, te teNe joye. tyAre kamADa ughADIne tathA te zreSTha kaMcukane grahaNa karIne jaladIthI ja devakuLanI aMdara te pharIthI paDe. pachI te khecarInI mathe prabhAvatI tene saMbhArIne belI ke-"he sakhI! mAthA mUlyavALo mAre kaMcuka tyAM bhUlI javAya che." tyAre teoe kahyuM ke-"vegavatInI sAthe jaladI tyAM jaIne tuM tArA te kaMcukane lAva." ema kahelI te jaladI tyAM gaI ane te kaMcuka je nahIM. tethI belI ke-"he sakhI! ATalI ( a5) veLAmAM A kaMcuka kayAM gaye? A sthAna manuSya rahita che, traNa pahAra vItI gayelI rAtri che, tethI ema saMbhave che, ke kharekhara tene grahaNa karanAra koI paNa nathI. " vegavatI bolI ke-"kharekhara vAyuvaDe te dUra laI javAya che, tethI pramAdane tyAga karIne ahIM sarva ThekANe ApaNe joIe." pachI jetI evI te bannee vRkSa upara laTakAvelI te vihaMgikA dekhI ane paraspara A pramANe bolI, ke-"A devakuLanI aMdara keIka gupta puruSa kaMcukane haraNa karanAra che. tethI ApaNe koI paNa prakAre bhaya pamADIe." pachI te A pramANe bolI ke-"he manuSya tuM AnI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 134 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. aMdarathI bahAra nIkaLa, ane amAre kaMcuka mUka, nahIM te tAruM mastaka ame haraNa karazuM." A pramANe teo vaDe kahevAya paNa te kSatriya hovAthI bhaya pAmyo nahIM. ane te strIoe cakSanA bhayathI kamADa ughADyA nahIM. pachI pAchI vaLIne te bane e vicAryuM ke-"je kaI ahIM rahe che, tene svajana puranI aMdara rete haze, tethI ApaNe tyAM jaIne AnuM nAma vigere jANIe." ema vicArIne te banne khecarIo jaladI tyAM gaI. teTalAmAM dhAriNuM ane vimalA moTA duHkhathI pIDA pAmI tethI potAnA putrane saMbhArI saMbhArIne A pramANe vAraMvAra vilApa karatI hatI. "are virasena rAjAnA putra ! sukhathI lAlana karelA ! vatsarAja ! kumAra ! tArI kevI durdazA thaI che ?" prathama te rAjyane apahAra (tyAga), tyAra pachI paradezamAM gamana, anya gharamAM nivAsa tathA kagvaDe bhejana. he vatsa ! Aje tane Idhanane mATe adhanya evI ame kema mokalyA ? ke jethI haju sudhI paNa tuM AvatuM nathI?" te sAMbhaLIne jANelA vRttAMtavALI te khecarIo te devakuLamAM AvI, ane mAtAnI jevA svaravaDe A pramANe bolI, ke-"he putra vatsarAja ! tArA viyogathI pIDAyelI ame koI paNa prakAre ahIM AvI chIe, tethI tuM amane tArA AtmAne dekhADa." tyAre teNe vicAryuM ke-"hamaNAM mArI be mAtAnuM ahIM AvavuM ghaTatuM nathI tethI kharekhara mAyAvALI te ja A khecarIo che." ema vicArIne te buddhimAne teonuM vacana mAnyuM nahIM. pachI sUryane udaya thaye tyAre kheda pAmelI teo potAne sthAne gaI. kuMcIna chidravaDe sUryanA kiraNe aMdara piThA, tene joIne kuhADIne dhAraNa karatA te devakuLamAMthI bahAra nIkaLyo. zrIkhaMDa vRkSanA koTarane viSe te kaMcukane gopavIne tathA kAvAkRtine grahaNa karIne bIjA hAthamAM kANane laIne te potAnA gharanI sanmukha cAlyo. pachI nagaranA daravAjAmAM gayelA te daravAjAnA rakSaka tarapha eka kASTano kakaDo nAMkhyo. pachI mArgamAM cAlatA tenA te caMdanene sugaMdha lAge tyAre sarve manuSya dizAonA mukhane jovA lAgyA. " A sugaMdha kayAMthI kurAyamAna thAya che (nIkaLe) che?" ema teo paraspara bolavA lAgyA, ane "A kASTano vahana karanAra che." ema bolIne tene hAlanA vaDe jevA lAgyA. pachI pitAne ghera jaIne gharanI madhye te kANane gupta karyA, ane temAMthI eka kakaDe pitAnI mAsInA hAthamAM Ape. teNIe anumatithI te kakaDe gAMdhInI dukAne vece. tenA mUlyanuM ghaNuM dravya lAvIne dekhADayuM. pachI te bolyA ke he mAtA! have tuM niMdita kAmane karIza nahIM. A kakaDA khUTI jAya tyAre bIje kakaDe veco. tathA zreSThIne gyatA pramANe gharanuM bhADuM ApavuM. ane tamAre banee pitAno AtmA keIne parAdhIna karavo nahIM. huM te pitAnI IcchA pramANe A divasa avazya kIDA karIza, ane haMmezAM rAtrie suvA mATe ghera AvIza." ema kahIne te rAjakumAronI pAse gayo. tyAre teoe kahyuM ke-"he bhAI ! tuM gaIkAle kema ahIM AvyuM na hatuM?tyAre "mArA zarIranI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva: vatsarAje ApelI potAnI oLakha. [ 135 ] kAMIka apaTutA, " ema te che. tyAre teo belyA ke-"ame tAruM ghara jANatA nathI, jANatA hatA te tArI pAse ame Avata." upAdhyAye tene kahyuM ke-"he vatsa! tAruM kayuM kuLa che? keNa pitA che? koNa mAtA che? ane janmabhUmi kaI che?" tyAre kumAre A pramANe kahyuM ke "he tAta! hamaNuM tame na pUche, paraMtu samaya Avaze tyAre te sarva tamane avazya kahIza." pachI kumAroe teno abhiprAya jANIne pitAnA AkArane saMvara karyo, ane tene bhejana, vastra vigere ApyuM. pachI eka divasa te upAdhyAya te kumArane laIne tathA vatsarAjane belAvIne rAjAnI pAse gaye. te rAjAne namaskAra karIne te kumAre gya sthAne beThA. te vakhate vatsarAja kumArane joIne rAjAe teone pUchayuM, "he putro ! tamArI pAse A kaye kumAra dekhAya che?" tyAre "amAro aMgIkAra kare sahedara che " ema teo bolyA tyAre te rAjAe AcAryane pUchayuM ke-"he bhadra! A kone putra che? athavA tenuM vijJAna kevuM che?" ema pUchele te tatkALa bolyo ke"he rAjA ! A kumAranA anvaya(vaMza)ne huM barAbara jANatA nathI, paraMtu vijJAna vaDe AnI tulya A pRthvI upara koI paNa nathI. " pachI te kumArae rAjAne potAnuM vijJAna dekhADayuM tyAre vatsarAje paNa te vijJAna tene vizeSa dekhADayuM. tyAre harSa pAmele rAjA be ke-"he vatsa! tuM mane pitAnuM zetra kahe, kemake AcchAdana (gupta) karelA metInuM mUlya jANI zakAya nahIM. " tyAre teNe avasara jANIne ni:zaMkapaNe mULathI AraMbhIne pitAnI sarva vAta tene satya kahI. te vakhate rAjAnI pAse beThelI kamaLAzrI nAmanI priyA ane kumAranI mAsI te vRttAMta sAMbhaLIne saMkrama sahita bolI, ke-"he vatsa ! dhAriNI ane vimalA paNa zuM ahIM AvI che?" teNe "hA" ema kahyuM, tyAre teNIe rAjAne kahyuM, ke-"he prANanAtha! te banne mArI moTI baheno che, tethI tamArI AjJAvaDe te banene maLavA mATe huM jAuM" ema kahyuM tyAre te rAjAe teNune kahyuM, ke-"he devI! tuM jA, ane kumAre karIne sahita te banne bahenone ahIM lAva, kemake tyAM teo atyaMta duHkhI vate che." pachI hAthaNI upara beThelI ane chatrane dhAraNa karelI te rANI parivAra sahita jeTalAmAM te zreSThIne ghera gaI, teTalAmAM te zreNI saMbhrama sahita aneka upacAra karavA lAgyuM. tyAre te devIe ja "basa" ema kahIne tene nivAryo. dhAriNI ane vimalA mAsInA bane caraNane namIne tathA potAnI vAta kahIne vatsarAja A pramANe balya, ke-"ahIM je rAjA che, te tamArI bahenano pati che, te tamArI bahena tamane maLavA mATe gharanI AMgaNAmAM AvI che." teo bolI ke-"he vatsa ! te ame jANIe chIe, paraMtu ame lajajAvaDe AtmAne gopa hate." ema bolatI te bane harSathI gharanI bahAra nIkaLI. te vakhate hAthaNI uparathI utarIne te kamalathI bane bahenanA kaMThakaMdabane vaLagIne rotI rotI A pramANe bolI ke-"hA! tamArI AvI bhayaMkara avasthA kema thaI ! athavA to puruSone je vipattinuM Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - [ 136 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. AvavuM, te vidhAtAne ja deSa che. ahIM AvelI paNa tame tamAre AtmA gupta kema karyo? devegavaDe kaNa prApta thavAthI zubha karmavALA manuSyone kaI lajajA heya? athavA te huM ja adhanya chuM, ke je meM potAnA nagaramAM putraratna sahita paNa rahelI bane bahenane jANa nahIM. have ghaNuM kahevAthI zuM? putra sahita tame A hAthaNI upara caDIne mArA AvAsamAM Avo" tyArapachI te bannee te zreSThIne A pramANe kahyuM ke-"tArA gharamAM rahelI ame kAMIpaNa apriya karyuM hoya, te tuM kSamA karaje." tyAre te paNa te ane pratye A pramANe bolyA ke-"vaNikanA svabhAvathI mArA gharamAM je kAMI niMdita meM tamArI pAse karAvyuM hoya, te tamAre sahana karavuM." A pramANe paraspara khamAvIne vatsarAja sahita te banne bahenanA AgrahathI rAjamahelamAM gaI. temane sAmagrI sahita eka prAsAda ApIne rAjAe te kumArane kahyuM ke "he vatsa! tane huM zuM ApuM?" te bolyo ke-"huM bIjuM kAMI mAgato nathI. haMmezAM huM tamArI sevA karIza, paraMtu divasane cheDe (sAMje) tamAre pote ja mane mAre ghera mokala." rAjAe te aMgIkAra karyuM. te tenI sevA karavA lAgyo. rAjAe dhAnyAdika vastuvaDe tenuM ghara sArI sthitivALuM karyuM. eka vakhata rAjA koIpaNa prakAre tene rajA ApyA vinA vAsagRhamAM sUte, ane te vAsagRha yAmikoe (paheregIroe) taraphathI vIMTaDyuM. vinayavALa vatsarAja kumAra paNa hAthamAM kharuM rAkhIne zreSTha cAkaranI jema te vAsagRhanI bahAra rahyo. madhya rAtrie samaya thayo tyAre rAjAe ati duHkhI kaIka strInuM karuNa zabdavALuM rUdana sAMbhaLyuM. tyAre teNe sarve prArika puruSane batAvyA, paraMtu pramAdanA doSathI sUtelA teoe kAMI paNa bolyA nahIM tyAre vatsarAja bolyA ke"he svAmI! mane pharamAve." rAjA be ke-"he mahAzaya! Aje zuM meM tane rajA ApI nathI? tyAre "hA" ema teNe kahyuM. te vakhate te be ke-"hamaNAM huM tane rajA ApuM chuM. tuM ghera jA. tane mekala ucita nathI." te be ke-"tamAre Adeza karavAmAM mane kaI lajajA che? te kAma huM avazya karIza. he prabhu! mane Adeza Ape. rAjAe kahyuM ke-"te he vatsa! tyAM jaIne duHkhanuM kAraNa pUchIne te dIna ane rUdana karatI strIne tuM (vAna) niSedha kara." pachI parAkrama sahita kumAra zabdane anusAra kilAnuM ullaMghana karIne smazAnanA madhya bhAgamAM gaye. tyAM eka pradezane viSe sArA vastra ane alaMkAravaDe zobhatI eka strIne rUdana karatI joIne A pramANe te be, ke-"he mugdhA! (bheLI)! tuM keNa che? ane are! A smazAnamAM tuM kema rUe che? je gupta karavA lAyaka na hoya, te tuM mane tArA duHkhanuM kAraNa kahe." te belI ke-"he bhadra! tuM jyAM jAya che, tyAM jA asamartha zarIravALA tAre mArI A ciMtAvaDe zuM phaLa?" vatsarAja be ke-"tane duHkhI joIne huM javAno utsAha karato nathI, kemake satparuSo bIjAnA dukhathI duHkhI thAya che." te bolI ke "je evA prakAranA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamo prastAva-vatsarAje haraNa karela vyaMtarInuM vastra [ 137 ] sapuruSo che, te ahIM tAre zuM che ? he mUDha! je ghI sugaMdhI hoya, te telanuM zuM kAma hoya?" vatsarAja be ke-"teM mane kupuruSa kema jAye?" te bolI ke-"jethI karIne te bALakanI AkRtivALo dekhAya che, tethI meM kupuruSa jAye." pharIthI te be ke-"zuM bAla paNa sUrya aMdhakArane haNatuM nathI ? athavA siMhane bALaka zuM moTA hAthInA samUhane na haNe? athavA ae5 (nAne) ciMtAmaNi samagra Icchitane zuM na kare? e ja pramANe mAre viSe paNa "A bALaka che" ema anAsthA (azraddhA) na kara." tyAre hasIne te paNa A pramANe belI ke "te he bhadra ! tuM kAraNa sAMbhaLa-A nagaramAM vasanArA uttama puruSanI huM strI chuM. yovanamAM vartatA paNa te mArA patine aparAdha vinA rAjAe A zUlikA upara caDAvyo che. haMmezAM bhajananI vidhimAM tene A vRtapUra (ghebara) ISTa hatA, jethI karIne tenA mukhamAM huM te vRtapUra nAMkhavA IcachuM chuM. te karavAne huM azakta chuM, kemake A ati uce che tethI mAruM poSaNa karanAra bhartAne saMbhArIne huM rouM chuM." vatsarAje kahyuM ke-"he subhra ! mArA sakaMdha upara upara caDIne tAruM Icchita kara." A pramANe kahelI teNIe te pramANe karyuM. te duSTa manavALI mAMsane kakaDA kApIne khAvA lAgI. temAMthI eka kakaDa kumAranA kaMdhapradeza upara paDyo. tyAre "A zuM?" ema vicArIne jeTalAmAM teNe uMce joyuM, teTalAmAM teNanI te ceSTA joIne te kapa pAme, tethI khAne kheMcIne "are pracaMDa (kra) rAMDa! tuM A zuM kare che?" ema vatsarAje kahelI te AkAzataLamAM UDI. UDatI teNIne paherelA vastramAM pakaDI. tyAre te vastra tenA hAthamAM mUkIne te kSaNavAramAM kaIka ThekANe bhAgI gaI. A avasare koIe gharatha jinezvarane pUchayuM ke-"he bhagavAna ! A strI koNa che? ane AvuM karma teNIe kema karyuM?" tyAre bhagavAna paNa bolyA ke-"te pApI duSTa devatA che. ahe manuSyane chetaravA mATe te AvA prakAranuM kAma kare che." pharIthI teNe svAmIne pUchayuM ke-"zuM devatAo mAMsane khAya che ? " te bolyA ke-"nathI khAtA, paraMtu teonI A krIDA che." pachI vatsarAja te vastra laIne pitAne ghera gayo. ane jyAM sudhI sUrya udaya pAmyA tyAM sudhI sUI rahyo. tyAra pachI te vastra laIne te rAjAnI pAse gaye, ane tene namaskAra karIne sthiti pramANe beTho. pachI gya samaye rAjAe tene rAtrine vRttAMta pUcho. tyAre teNe paNa tene samagra vRttAMta je prakAre che te prakAre (satya) kaho. tathA te devatAnuM vasa rAjAne ApyuM. zreSTha ratnathI zobhatA te vastrone joIne te rAjA vismaya pAme. rAjAe pAse beThelI rANIne te vastra ApyuM. te teNIe paheryuM tyAre tene kaMcuka zobhe nahIM, tethI te bolI ke-"A sArA varunI jevo A kaMcuka nathI. 1. sArI bhrakuTIvALI. 18 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 138 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, jo A sayAga thAya, teA hai prANanAtha ! suMdara thAya." tyAre te vRttAMta sAMbhaLIne peAtAnI pAse je zreSTha kacuka hatA te lAvIne vatsarAja kumAre rAjAne ApyA. rAjAe te devIne ApyA. tyAre harSa pAmelA mukhakamalavALI teNIe te tatkALa paheryAM. te bannene asamAna uttarIya vastra joIne teNIe krIthI adhRti (adhIraja) karI; kemake lAbha thavAthI leAbha vadhe che. rAjA Avye ke--" he devI ! kacuka paNa AvyA chatAM tuM kema zyAma mukhavALI dekhAya che ?" tyAre teNIe peAtAnA abhiprAya tene kahyo. te sAMbhaLIne rAjAe vicAryu ke-"ahA ! strIe sASavALI che. A kAIpaNu vakhate vajra ane AbhUSaNAdikane viSe tRpta thatI nathI." pachI te khelyA ke--hai viveka vinAnI devI! tu avidyamAna vastune mATe nirarthaMka lAbha na kara " tyAre "huM sADI ane kaMcukanA jevu' pracchAdana (uttarIya) vajra pAmIza, tyAre huM UAjana karIza. " ema melIne te kApa-maMdiramAM peThI. pachI rAjAe vatsarAjane kahyuM ke-" hai sAhasika ! teM e divya vasra lAvIne A anartha karyAM che; A tArI mAsIne kAipaNa prakAre saMtuSTa kara. tArA vinA khIje kAipaNa te vyAdhinI cikitsA ( dhruvA ) karanAra nathI. " tyAre teNe kahyA chatAM paNa strIsvabhAvane lIdhe teNIe Agraha mUkyA nahIM. pachI rAjAnI pAse teNe A pramANe dustara pratijJA karI ke--" devInu icchita vacce jo huM cha mAsanI aMdara na lAvu, te huM agnimAM praveza karIza. temAM saMzaya nathI. ' tyAre rAjA melyA ke--"he bhadra! tu AvI pratijJA na kara, kemake yamarAjanA pAzanuM paDavuM samyak prakAre jaNAtu nathI. " te khelyA ke--" tamArA prasAdavaDe sarva sAruM thaze, paraMtu mane jaladI rajA Ape!, ke jethI huM dezAMtaramAM jAuM. " tyAre peAtAnA hAthamAM raheluM tAMmala ApIne tatkALa tene rajA ApI. pachI teNe ghera jaine banne mAtAne te vRttAMta jaNAnyA. tyAre putranA kaSTanI zaMkA karatI te peAtAnA manamAM nahIM icchatA chatAM paNu "he vatsa! tArA vijaya thAze." ema te buddhizALI khelI. pachI kAMIka pAtheya (bhAtu) laine tathA joDAvaDe e pagane gupta karIne DhAla taravAra sahita te nagarImAMthI nIkaLyeA. dakSiNa dizAne AzrIne ghaNA gAma ane nagarathI vyAsa pRthvIne jotA te eka aTavIne pAmyA. tyAM UMcA prAkAra (gaDha)vALu eka nAnuM nagara tathA tene nirjana joine vatsarAje vicAyuM ke " are ! A zuM bhUtAnu nagara che? ke yakSanuM che? ke rAkSasanu che? athavA tA A citAvaDe zuM? aMdara praveza karIne huM jouM. " pachI praveza karatA teNe tenI madhye eka UMcuM maMdira joyuM. tenI pAse nAnA ghara hatA. pachI temAM te peThe. tyAM Asana upara beThelA eka uttama puruSane joine vatsarAje tenA kAika parivAranA puruSane pUchyuM, ke "he bhadre ! kayA nAmavALuM A nagara che? ane kayA nAmavALA A rAjA che? " te melyA ke A nagara nathI tathA A rAjA nathI, paraMtu ahIMthI najIkamAM bhUtilaka nAmanuM nagara che, temAM vairasiha nAme rAjA ane datta nAmanA zreSThI che. tenI zrIdevI nAmanI bhAryonI kukSithI utpanna thayelI rUpa ane lAvaNya Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva-vasarAje karelI zrIdattAnI rakSA ane zrIddattAnI prApti. "" [ 139 ] vadhu yukata zrIdattA nAmanI putrI che. yauvanane pAmelI te DhASathI vyApta zarIravALI thaI che. rAtrine viSe je teNInA prADharika thAya che, te marI jAya che. jo tenA kAi prAharika na thAya, teA sAta puruSA marI jAya che tethI rAjAe te zreSThIne A pramANe kahyuM ke "huM zreNI ! mArI AjJAthI tuM A nagara mUkIne aTavImAM jA. ane tArI putrInA doSathI utpanna thayelA A lAkanA kSaya na thAo." te zreSThI ahIM parivAra sahita AvelA che ane cAranI rakSA mATe A prAkAra sahita ghara kayuM che. teNe gALAthI mAMdhelA A yAmika puruSA karyo che, ane teo ghaNA dhananA leAlavaDe AnI pAse rahelA che. temanA madhyathI huMmezAM eka eka mare che. ahA! tethI teone mUkIne bIjo kAi A ThekANe rahetA nathI. tethI huM pAntha! tuM paNa jo bhaya pAmateA hAya, teA khIje ThekANe jA. ' te sAMbhaLIne kumAra paNa dattanI pAse gayA. datta paNu saMbhrama sahita tene Asana apAvyuM . pachI tyAM beThelA tene pAte tAMkhala ApyuM. tathA AdarapUrvaka A pramANe pUchyu ke--" he vatsa! tuM kayAMthI AvyeA che?" tyAre te eklyA ke-" ujayinIthI kAraNavaDe huM AnyA : A pramANe te kumAra jeTalAmAM zreSThAnI sAthe khelatA hatA, teTalAmAM tyAM zrRMgArathI AlatA eka puruSa AvyeA. tene vyAkuLa manavALA joine kumAra zreNI pratye AlyA ke--hai tAta! A puruSa kAMtirahita kema dekhAya che? " tyAre dIrgha (lAMmA) nizvAsa mUkIne zreSThI meLyeA ke-"he suMdara ! atyaMta gupta rAkhavA lAyaka paNa A vRttAMta huM tane kahuM chuM. mAre eka putrI che, teneA rAtrie je prAddharika thAya che, te he vatsa! moTA ati pracaMDa doSane lIdhe avazya haNAya che. Aje cAmikapaNAne viSe A puruSanA vAre che tethI A vyAkuLa manavALA che. athavA mRtyuthI kAne bhaya na hAya?" tyAre vatsarAja khelyA ke "A puruSa sukhethI raheA. Aje rAtrie huM teNInA prAddharika thaiza." zreNI mA ke-"u vatsa! tuM Aje mArA parANeA che, te kAMI paNa khAdhu' nathI, te mRtyune kema aMgIkAra kare che? " vatsarAja melyA ke " huM tAta! A kArya mAre avazya karavAnu che, kemake paropakAra karavAmAM rasika DAhyA puruSA A pramANe kahe che, ke--< karelA upakAravALA sajjana upakArane kare che, paraMtu upakAra vinA vipattithI je rakSaNa kare che, te A jagatamAM sajjana che. " pachI te kumAra AvAsanA upalA mALa upara caDyo, ke jyAM zrIdatta zreSThInI te putrI hatI. teNIe paNa tene joIne vicAryuM kendra ahA! Anu rUpa ! ahA ! kAMti ! ahA! zarIra! A puruSanu evuM zuM che ke je maneAhara nathI ? hA deva! teM mArI( marakI )nA jevI mane nArIne kema banAvI che? ke jethI AvA manuSyarUpI ratnAnA jIvitanA aMta karanArI huM thaI ? " te vakhate pAse rahelI zayyAmAM beThelA, te mahAbuddhimAna ane madhura AlApa karavAmAM paDita te kumAre teNInI sAthe vAtA karI. tathAprakAre kAi paNa rIte tenAvaDe rAjI thayelI teNIe vicAryuM ke "huM mArA AtmAne paNa haNIne AnA jIvitanI rakSA karuM ' A pramANe vicAra karatI te tatkALa 1 lAkaDAnI haDa sAthe. ,, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 140 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. AvelI nidrAvaDe jANe AnA jIvitane mATe hoya tema cetanA rahita thaI. pachI kumAra gavAkSa(gokha-bArI)vaDe nIce utarIne pRthvI para rahelA eka kAine grahaNa karIne tenI sahita ja (athavA te ja mArgo upara caDyo. pachI te kAkane zayAmAM sthApana karIne keza vinAnI taravAra sahita sarva dizAone je te dIpakanI chAyAmAM rahyo. A avasare bArInA vivaravaDe praveza karatA eka mukhane joIne te vizeSa karIne apramAdI thaye. te mukhe te vAsagRha barAbara joyuM. pachI mudrAnA alaMkAra sahita AMgaLIvALo eka hasta peThe. te hAtha auSadhi ane valavaDe zobhato hato, temAM ekamAMthI kutkAra karate dhUmADe nIkaLe. tenA vaDe te ghara vyApta thayuM. te hAthe praveza karIne jeTalAmAM yAmikanI zAne sparza karyo, teTalAmAM vatsarAje paNa tIkSaNa kharzavaDe tene ha. devatAnA prabhAvavaDe te hAtha pRthvI upara paDaye nahIM, paraMtu vedanAthI pIDAyelA te hAthamAMthI tarataja bane auSadhi paDI gaI. te dhUmauSadhI ane rohiNane te kumAre grahaNa karI. pachI te devatAne hAtha vAsamaMdiramAMthI bahAra nIkaLe. "he vatsa! teM mane chetarI." evA te devInA zabdane sAMbhaLIne "he dAsI! tuM kayAM jAya che?" ema belate te teNunI pAchaLa kAMIka gaye. pachI uchALelA khavALA ane puNyavaDe yukta te kumArane joIne tene apakAra karavAne asamartha te devatA nAzI gaI. vatsarAja paNa pAchA vaLIne zayyA uparathI kASThane dUra karIne tenA upara jeTalAmAM beTho, teTalAmAM rAtri kSaya pAmI. sUrya paNa te zUravIranA pratApane jovA mATe jANe caDyo hoya tema tatkALa UMcA udayAcaLanA zikhara upara caDyo. A avasare te kumArI jAgI, ane akhaMDa aMgavALA te kumArane je, tyAre harSa pAmelI te vicAravA lAgI, ke-"kharekhara A puruSarUpI ratnane A koI paNa prabhAva have joIe, ke jethI A maraNa pAmyuM nahIM. athavA mArA bhAgya jAge che. je A mAro bhartA thAya, to huM avazya bhoga bhegavuM nahIM te A janmane viSe mAre viSayenI nivRtti che." ema vicArIne koyala jevA madhura svaravALI te bolI ke-"he nAtha ! tuM zI rIte A kaSTathI mukta thaye? te tuM kahe." teNe paNa tene rAtrinuM satya vRttAMta kahyuM. te sAMbhaLIne utpanna thayelA romAMcarUpI kaMcukavALI te harSa pAmI. A pramANe te bane saMlApa karatA hatA tyAre dAsI teNInA mukhane jovA mATe nirmaLa jaLa laIne AvI. akSata aMgavALA kumArane joIne harSathI bharapUra thayelI teNIe tatkALa tenI kuzaLa vAtavaDe zreNIne vadhAmaNI ApI. tyAre khalanA pAmatI gatinA pracAravALo ane harSanA azruvaDe bharapUra netravALe te datta zreSThI saMbhrama sahita te bannenI samIpe AvyuM. zrIdattAe paNa UThIne tene sAruM Asana ApyuM. tenA upara beThelA teNe kumArane kahAM ke-"he vIra! rAtrine viSe tuM duHkharUpI sAgarane zI rIte taryo?" kumAre paNa sarva vRttAMta tene nivedana karyo. tyAre teNe kahyuM ke "A mArI prANathI paNa vahAlI putrI meM tane ApI che, kemake e kaha5 (vyavahAra) che mATe anyathA guNe karIne te pite ja Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva : vatsarAjane prApta thayela divya varatuo. [ 141] prApta karI che." kumAra be ke- "ajANyA kuLavALA mane kema kanyA Ape che?" zreSThI bolyo ke "tArA guNavaDe ja kuLa jANyuM che. " pharI kumAre kahyuM ke"moTA kAraNe karIne haju mAre dUra javuM che, mATe pAcho vaLIne A karIza." tyAre "hamaNAM tuM Ane paraNa. pachI IcchA pramANe jaje." ema chIe pharIthI kahyuM, tyAre teNe tenuM vacana aMgIkAra karyuM. te ja divase zreNIe temane pANigrahaNa karAvyuM, tyAre te teNInI sAthe eka rAtri raho. bIje divase teNe teNIne javA mATe pUchayuM, tyAre te belI ke-"he kAMta ! zuM tame rAtrInuM svarUpa nathI jANatA ke-viraha, vasaMta mAsa, na sneha, navuM vaya ane paMcama svarane dhvani A pAMca agni zI rIte sahana thAya?" vatsarAja bolyo ke-"he mRgAkSI ! je huM dezAMtaramAM na jAuM, te mAre agnipraveza karavo joIe, A bAbatamAM saMzaya nathI." te bolI ke-"A veNadaMDa meM tamAre AdhIne karyo che. huM zarIravaDe ahIM rahIza ane hRdayavaDe tamArI sAthe AvIza. kaMku, kAjaLa, puSpa ane AbhAraNa kAMta ! tamArA AvyA pachI mArA zarIre lAgaze." A pramANe karelI pratijJAvALI ane azravaDe vyApta mukhavALI te priyAne mUkIne tathA zreNInI rajA laIne te vatsarAja AgaLa cAlyA. AgaLa aTavIne madhye bhivaDe vyApta pahalIne, ghaNA ane UMcA parvatane tathA manahara parvatanI nadIone dekhI. AvA prakAranI aTavIne viSe eka suMdara sthAnamAM teNe AkAzane cATe (sparza kare) tevA gharee karIne sahita eka nagarI dekhI. tenI bahAra eka sarovaramAM paga ane mukha joIne tene kAMTha eka vRkSanI nIce te palAMThI vALIne (Asana karIne) beTho. te vakhate strIonA samUhavaDe laI javAtuM pAchuM teNe joyuMtemanI madhyethI eka strIne teNe pUchayuM ke-"A nagarI kaI che ? temAM rAjA koNa che ? " te bolI ke-"he bhadra ! A nagarI vyaMtara jAtinI devatAoe krIDA karavA mATe karI che. ahIM bIje kaI paNa rAjA nathI." pharIthI vatsarAje kahyuM ke-"he bhadra ! te A ghaNuM jaLa kema laI jAya che? " tyAre te A pramANe bolI ke-"amArI svAminI devI koI paNa sthaLe gaI hatI, teNIne koIka puruSe bAhane viSe prahAra karyo, tethI te pIDA pAmI che, ane te pIDA dUra karavA mATe jaLane seka karAya che tethI A jaLa laI javAya che. te pIDA haju sudhI paNa zAMta thatI nathI." tyAre-"aho ! aMganI pIDA dUra karavAmAM zuM devatA paNa samartha nathI?" ema vatsarAje pUchelI te pharIthI A pramANe balI, ke-"prahAra karanAranA aMganI rakSA karanAra devatA adhika (baLavAna) che, tenA prabhAvathI AnI vedanAne upazama thato nathI. teNInA hAthamAM prabhAvavALI te be auSadhi hatI, ke je ati tuSTa thayelA yaMtare ApI hatI. temAM eka oSadhi dhUmavaDe moha pamADe che, ane bIjI ghAtanI pIDAno nAza karanArI che. te bane je ThekANe khavaDe te tADana karAI, te ThekANe paDI gaI." tyAre vatsarAja bolyA ke-"huM manuSya vaidya chuM, je huM tenI vedanA zamAvuM, te te mane zuM Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14ra ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra Ape?" te bolI ke-"he bhadra ! je tuM mAge te tuM avazya pAmIza, paraMtu jyAM sudhI huM A vAta svAminIne kahuM tyAM sudhI tuM ahIM rahe. " ema kahIne teNIe tyAM jaIne te vAta kahI. teNIe paNa tatkALa tene pAse tene aNA (belAbe) ane teNIe paNa AvIne tene kahyuM, ke-"he bhadra! jyAre svAminI prasanna mukhavALI thAya, tyAre tuM prAsAdanI upalI bhUmimAM (mALamAM) rahelI be kanyAne mAgajo. tathA azvanA rUpavALA yakSane ane Icchitane ApanArA paryakane mAgaje." tyAre huM te pramANe karIza." ema kahIne devatAnI pAse te gaye. pachI ApelA Asana upara beThelA tene teNIe gaurava sahita karyuM ke-"he bhadra! je te vaidaka jANatA hai, to mArI pIDA nivAraNa kara." tyAre vatsarAja vANIvaDe vaghakane vistAra karIne dhUmauSadhivaDe moTe dhUma karIne bIjI auSadhivaDe pIDAne haraNa (dura) karI. eTalAmAM vedanA haraNa karAI, ane bhuja pharIthI navI thaI, teTalAmAM teNIe kahyuM ke-"he bhadra! mane ghAta ApanAra tuM ja che." teNe hA" kahI tyAre saMteSathI bharapUra thayelI te bolI ke "he bhadra! huM tArA sAhasathI tuSTamAna thaI chuM, tethI tArI IcchA pramANe mAga." tyAre teNe be zreNI kanyAo, azvanA rUpavALA yakSane tathA Icchitane ApanAra paryakane mAgyA. tyAre "A gharano bheda thaye che." ema vicArIne te bolI ke "A sarva meM tane ApyuM, paraMtu AnI utpattine prathamathI tuM sAMbhaLa. vaitADhaya parvata upara camaracaMcA nAmanI nagarImAM gaMdhavAhagati nAmano vidyAdhara rAjA hatA. tene suvegA ane madanagA nAmanI be priyAo hatI. temane anukrame janmelI ratnacUlA ane svarNacUlA nAmanI be putrIo hatI. te khecareMdra putrIonA vivAhanI ciMtAvaDe vyAkuLa thayo tyAre tene ghera eka divasa eka vidyAdhara muni AvyA. te munine bhaktithI ramaNIya Asana upara besADIne tathA namaskAra karIne teNe pUchyuM ke ahIM A be putrIne bhartA keNu thaze?" te jJAnI muni bolyA ke-"pRthvI para rahenAra ane guNavAna vatsarAja nAmane rAjaputra A bannene bhartA thaze, paraMtu tArA samIpapaNAmAM temanuM pANigrahaNa (vivAha) nahIM thAya kemake he moTA rAjA! tAruM AyuSya eka mAsa ja bAkI raheluM varte che." "tyAre have zuM karavuM?" ema rAjAe kahyuM tyAre te muni bolyA ke-"he rAjA ! A kumAra ane bhartA je prakAre thaze te tuM sAMbhaLa. pahelAM pitAnA mitra, ane bhUmi upara rahelA zUra nAmanA rAjAne tArA pitAe tArI bahana ApI hatI. te rAjAne zubha AkAravALI bIjI paNa rAjaputrI priyA hatI. teNIne viSe tene prema prakarSa hatuM, ane te tArI bahena aniSTa hatI. teNIne viSe dveSane pAmelI te (tArI bahena) bALatapa karIne tathA marIne he rAjA! zreSTha vyaMtarI devI utpanna thaI che. ane tenI te sapatnI zreSTha dharma ane dAnAdika karIne tathA marIne datta zreNInI putrI thaI che. pUrvanA zreSavALI te devI teNInA yAmika puruSane haju sudhI paNa haNe che, tethI tyAM puruSone kSaya thAya che. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva H vatsarAjane prApta thayela e strIe ane peAtAnA dhera Avavu. [ 143 ] tethI huM rAjA ! te devIne tArI be putrIo sAMpa. tenI pAse rahelI te bannene bhartA pAte ja tyAM Avaze. devatAvaDe karAtA te puruSAnA kSayane nivArIne te vatsarAja te zreSThInI putrIne paNa paraNaze. " A pramANe sarva kahIne te muni anyatra gayA. ane te khecararAjAe ahIM AvIne te be putrIe mane soMpI che. pachI te khecara rAjA kAMika tapa karIne tathA marIne vyaMtarapati thayA che. teNe azvanA rUpane dhAraNa karanAra eka yakSa kiMkara mane ApyA che. ane sarva Icchitane ApanAra pacaka tathA e auSadhi ApI che. te sarva paNa hai bhadra ! tuSTamAna thayelI meM tane ApyuM. " pachI vatsarAja te e kanyAne paraNyA, ane tyAM rahelA te te bannenI sAthe bhAgane bhAgavavA lAgyA. pachI eka divasa te vatsarAje te ratnacUlA ane svacUlA nAmanI peAtAnI priyAne peAtAnI pratijJAnuM kAraNa jaNAvyuM, tyAre te bannee te vAta daivIne jaNAvI, ane te devIe temanA vicAgane sahana nahIM karatI chatI paNa tene priyAe sahita rajA ApI. pachI paMka upara caDIne banne priyA sahita vatsarAja AkAzamArge zIghrapaNe zrIdattanA AvAsamadiramAM AvyA. pachI prabhAte sUIne uThelI te zreSThInI putrIe tene, pa``kane ane te azvane joceA, tethI A zuM? " ema vismaya pAmI. ane vicAra karavA lAgI ke--" kayA kAraNathI A paryaMka ahIM Avye ? ane A azva ahIM sAtame mALa zI rIte caDyo?" pachI jeTalAmAM teNIe sArI rIte joyu teTalAmAM teNIe zayyAmAM rahelA peAtAnA patine e priyAe sahita joyA. tyAre havaDe ripUrNa aMgavALI teNe pitAnI pAse jaIne kahyuM ke- gharanI uparanI bhUmi (mALa) upara mArA pati AvyA che." zreSThI melyA ke he putrI! A pramANe tenu Agamana kevI rIte thayu?" tyAre teNIe zayyAnu jovu vigere samagra vAta kahI. ati adbhuta te vAta sAMbhaLIne te zreSThI sabhrama sahita tyAM gayA. tyAre banne priyA sahita vatsarAja uThIne tene namyA. pachI zreSThIe pUchelA te vatsarAje peAtAne vRttAMta jaNAnyA. tyAre te caritravaDe vismaya pAmele te peAtAnu' mastaka dhUNAvavA lAgyA. pachI te divasane nimana karIne ane zreSThInI rajA laIne traNe priyAe sahita zayyA upara caDIne te peAtAne sthAne (ghera) AvyeA. tyAM putranI zAnI huMmezAM nIrAjanA(Arati)nA vidhine karatI dhAriNI ane vimalAe te zayyAmAM tevI rIte rahelA tene joyA. pachI vajrane dUra karIne tathA priyAe sahita putrane joine tenI lajajAnI zaMkAthI te banne kAMika dhIme dhIme dUra gai. tarata ja prApta thayelI te bannene joine vatsarAja priyAe sahita UbhA thayA, ane te bannenA pagane temaNe namaskAra karyo. ane vismaya karanArI pAtAnI vArtA kahI. tathA sarva kAmane pUrNa karanAra pa"kanI pAse uttarIya vajra mAMgyuM. pachI rAjAnI pAse jaIne ane namaskAra karIne tenI patnI kamalazrIne te vaca Apyu. harSa pAmelI te "u vatsa! tuM cirAyuSavALA thA." ema khelI. rAjAe paNa AbhUSaNAdikavaDe tenA satkAra karyo. pachI "huM suMdara ! A vasra tuM kayAMthI pAmyA? athavA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 144 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. jyAM tuM bhamyo?ema vismaya sahita rAjAe vatsarAjane pUchayuM, tyAre paryaka ane azvanI prApti sivAya pitAnI vAta rAjAne teNe nivedana karI, ane vastra devatAe ApyuM ema kahyuM. pachI eka divasa te kamalazrI paralokamAM gaI. tenA viyegathI te rAjA moTA zekavaDe vyAkuLa thayo. tyAre vatsarAje kahyuM ke-"he rAjA ! samagra anitya vastuvALA A saMsAramAM vivekI manuSyane kayAMI paNa zoka karavo egya nathI. sarvajJarUpI vaidya kaheluM ane kejhanI zuddhine karanAruM zekanA AvezarUpI reganI zAMti mATe DAhyA purue dharmarUpI auSadha karavuM." ItyAdi amRtanI jevA tenA vacanavaDe abhiSeka karAyelo te rAjA sArI kAMtivALo, sArA manavALo ane zeka rahita thaye. pachI eka divasa vatsarAje pitAnI priyAo sAthe vicAra karyo ke "jo temane ThIka lAge, te Aje huM ApaNe ghera rAjAne bhejana karAvuM." teoe kahyuM ke-"rAjAne ghera lAvavA te tamane gya nathI. he priya! je tamAre devAnI IcchA hoya, to tyAM ja tene te Apa." te bolyo-"he priyAo! ema karavAthI gaurava nahIM thAya. je rAjAne ahIM lAvIe, te mane nivRti (zAMti) thAya." pharIthI teo bolI ke "je A tamAre nizcaya hoya, te bhale, rAjAne ahIM lAve, paraMtu amane dekhADavI nahIM." tyArapachI teNe jaIne rAjAne parivAra sahita bhejanane mATe nimaMtraNa ApyuM. rAjAe paNa tenA AgrahathI te mAnyuM. rAjAne nimaMtraNa karIne vatsarAja pitAne ghera Avyo. tyAM uparanI bhUmi (mALa) upara priyA sAthe krIDA karavA lAgyo. "tene ghera keTalo rasoIne pAka thAya che?" te jANavA mATe rAjAe pratIhArane tyAM meka. pratIhAre paNa tene ghera jaIne jeTalAmAM joyuM, teTalAmAM tyAM kAMIpaNa rasoIno pAka je nahIM. teNe AvIne rAjAne te vAta kahI. tyAre rAjAe te jovA mATe bIjA mANasane mokalyo. dhAnyano pAka vigere sAmagrIne tenA gharamAM athavA bIjAnA gharamAM nahIM joIne teNe paNa rAjAne sarva kahyuM. pachI janane samaye vatsarAje AvIne rAjAne bhejana mATe bolAvyA. rAjA paNa A pramANe be, ke-"je kAraNathI sAmagrI vinA paNa tuM amane tAre ghera bolAve che, te zuM ame tArI hAMsInuM sthAna chIe?vatsarAja be ke-"he deva ! sarva prakAre tame mArA pUjya ja che, te he svAmI! upahAsa( hAMsI)nuM sthAna ema Adeza kema Apo che? he rAjA! rasoI che ke nathI? teno tamAre zI ciMtA che? he prabhu! mAre viSe paNa zuM tame asaMbhAvanAno vicAra kare che?" tenA vacanathI utsAha pAmele rAjA potAnA parivAra sahita tene ghera gaye. tyAM eka maMDapa che. te joIne teNe ema vicAryuM ke "AnuM vRttAMta (AcaraNa) alokika che, ke jeNe A manahara maMDapa hamaNAM ja banAvyA che. te pachI tyAM yogyatA pramANe nAkhelA ane te vatsarAje ja dekhADelA suMdara Asane upara rAjA vigere beThA. tarataja vatsarAjanA manuSyae teonI pAse suvarNa, rUpA ane ratnamaya moTA thALe mUkyA. te vakhate jANe kalpavRkSe ja ApI hoya tevI divya ane manahara sArI zALanuM bhakta vigere Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA prastAva-vatsarAjanA sAhasabharyA parAkramA. [ 145 ] raseAI pIrasI. sArA snigdha ( snehavALA ) ati madhura svAdavALA sihakesara mAdaka, maMDikA ( mAMDA ), mAdyaka ( khAjA ) ane bIjA pakavAnna pIrasyAM. sarva rasAImAM prathama, tAjuM tapAvelu, sArA gaMdhavaDe yukta, bhAjananI vidhinuM sArabhUta ane ghaNuM ghI temAM nAkhyuM. lApazI, ghekhara, gArasa ( mAkhaNu ) ane vyaMjana (zAka, athANu) vigere ati maneAhara samagra rasavatI temAM vAparI (nAMkhI-pIrasI ). pachI rAjA jamatA hatA tyAre vatsarAje vicAryuM ke A samagra pazu utsava patnI vinA zaiAbhatA nathI, " ema vicArIne teNe peAtAnI priyAne ema kahyuM ke--" huM anaghA (pAparahita)! tame pragaTa thaine rAjAnuM gaurava karo. " " amane vatsarAja rAjAne dekhADe che, te A putrane hitakAraka nathI. " ema paraspara khelatI teoe teneA Adeza aMgIkAra karyAM. ratnasUlA, sva cUlA ane zrIdattAnuM maneAhara rUpa joine rAjA kAmane vaza thayeA. bAda teNe vicAryuM ke- A dhanya ja che, ke jene traNa jagatanI paNa srIeAnI jANe vAnakI hAya tevI A uttama priyAe che. " bhAjana karyA pachI sArA tAMbUla ane vajrAdikavarDa pUjana karela rAjA parivAra sahita peAtAne ghera gayA. tyAM paNa teonA saMgamanI lAlasA( icchA )vALA te rati( prIti )ne pAmyA nahI. tyAre teNe maMtrImaDaLane peAtAnA kAryane sAdhavAnA upAya pUchyA. matrIoe paNa vicArIne rAjAne A pramANe kahyuM ke--" he rAjA ! vatsarAjanA jIvatA A kArya siddha nahIM thAya, tethI huM deva! kAI paNa upAyavaDe A vatsarAjane haNIe. " te rAjA elye ke-"ema karIne paNa mAruM vAMchita karavA lAyaka che." pachI eka divasa tene mAravA mATe matrIoe meATA rAjAnI sabhAmAM siMDurAjAne sthAne sthApana karyAM ( esADyo). pachI jeTalAmAM bhaya rahita te kumAra sabhAmAMthI bahAra nIkaLatA hatA, teTalAmAM nAkaree siharAne A pramANe kahyu ke "Ane mArI nAMkha. " siMhadvArathI nIkaLatA te kumArane siMhe paNa kahyuM ke--" ati dhRSTa ( gISTha )! mArA Asana upara tu kema eThA ? " pachI te yuddha karavA prApta thayA, tyAre mATA maLavALA kumAre tene peAtAnA mastaka upara cAtarapha bhamADIne dUra pheMkI dIdheA. vatsarAjanA maraNane icchayu hatu. tene badale te maraNa si MhatuM ja thayuM. A jagatamAM je bIjAnuM ciMtavAya che, te avazya peAtAne ghera AvI paDe che. te siMha sahasA (ekadama ) ja haNAyAthI haNAyelI zaktivALuM tenuM sainya rAjAne zaraNe gayu, kemake maraNathI kANu bhaya na pAme? pachI ghera AvelA te vatsarAjane vidyAdharI e priyAe kahyuM ke he nAtha ! amArI vidyAnA prabhAvathI tame siddharAjAne haNyo che. huM Aryaputra ! ghera AvelA rAjAne tame amane dekhADI, tethI rAjAe A anartha karyo che, ane bIjo paNa anartha te karaze." pachI kAika divasa maMtrIonI sAthe vicAra karIne rAjAe ddha vAghaNunA dUdhavaDe amAre kAMika kAma che. " ema vatsarAjane kahyuM. tathA vaLI "tuM mArA mitra hAvAthI mAre kAMi paNa durlabha nathI, kemake mahA "" 6 12. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 146 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. samudra jenA mitra hoya, tene laherA sulabha ja che. " rAjAnA Adeza laIne te peAtAne ghera AnyA. hRdayamAM ciMtAnA samUhathI mlAna mukhavALA tene priyAe joyA ane kahyuM ke" huM nAtha ! rAjAnA zuddha Adeza pAmavAthI tame ci MtAtura kema thayA che ? kemake A rAjAe tA asthira snehavALA hAya che. " " A vAta tame zI rIte jANA che ? " ema teNe kahyuM tyAre teo elI ke ame sarva vakhate adRzya thaIne tamArI sAthe cAlIe chIe. he priya ! devatAnA azva upara caDIne bhIma (bhaMkara) aTavImAM tame jAo. tyAM amArI devatA mAtAnI sakhI devatA che. A azvane joine tamane jANaze. pachI vAghaNanA rUpavALI teNIne lAvI te rAjAne Apajo, " A pramANe peAtAnI patnIoe kahelA te anukrame tyAM jaIne vAghaNanA rUpavALI te devatAne kAne pakaDIne lAvyeA. ane melyA ke"he rAjA ! navI prasavelI Ane grahuNa karA, dohana karo ane peAtAnuM icchita karo. " ema kahIne teNInA kAna cheADI dIdhA. tyAre te vyatarI vAghaNe tene lAvavAnI buddhi ApanAra maMtrInuM bhakSaNa karyuM. tyAre bhaya pAmelA rAjA khelye ke" he vatsa ! he vatsa ! tuM AvuM hiMsaka karma na kara. jeTalAmAM, samagra jananA kSaya na kare, teTalAmAM tuM ene grahaNa kara ( pakaDI le ). " pachI rAjAnI ane puranA sarva janAnI gADha prArthanAthI vatsarAja teNIne krAne pakaDIne peAtAne ghera lai gayA. tenI patnIee tenI pUjA karI. tyAM kSaNa vAra rahI vatsarAje rajA ApelI te peAtAne sthAne gai. pharIthI phAI divasa tenI patnIonA saMgane icchatA rAjAe maMtrIenA upadezathI vatsarAjane ema kahyuM ke" huM bhadra ! kAI paNa sthAnathI kheAlatu jaLa lAva, ke jenAvaDe mArA deha ghaNA rogathI rahita thAya. " " te jaLa kyAM che ? " ema teNe kahyuM (pUchyuM), tyAre maMtrIoe tene kahyuM ke-- vicATavIne viSe e paryaMtanI vacce rahelA kUvAmAM te jaLa che. huMmezAM te ane patA, jema e netrA niraMtara mIlana ( mIMcAvu' ) ane unsIlana ( ughaDavuM ) svabhAvathI ja kare che, tema saMgama ane apagama ( dUra javuM ) kare che. huM bhagna ! maLIne dUra gayelA te eno vacce praveza karIne ati caturAipaNuM hAvAthI tarata ja te jaLa lAvaje. " te Adezane paNa grahaNa karIne vatsarAja ghera gayA. ane upAyanA samUhanA ghararUpa peAtAnI patnIone te Adeza kahyo. tyAre teoe kahyuM ke haeNpriya ! azva upara caDIne tame tyAM jAo. tyAM pakSiNInA rUpane dhAraNa karanArI zreSTha devatA amArI sakhI che. " pachI te tyAM gayA. pakSiNIe paNa tene eLakhIne pANIvarDa tumaDuM bharIne tenA hAthamAM ApyuM. tyAre peAtAnI nagarImAM AvIne rAjAne te jaLa ApyuM ane devatAnA prabhAvathI te jaLa UMcethI A pramANe khelyuM ke- aheA rAjA ! tane athavA amAtyAne athavA tane duddhi ApanAra bIjA kyA pradhAna puruSanuM huM bhakSaNa karuM ? " A pramANe jaLatu vacana sAMbhaLIne rAjasabhAmAM beThelA leAkeA vismaya pAmyA, ane apUrNa IcchAvALA rAjA glAni pAmyA, te paNa mukhanA vikAsa karIne te khelyA ke ahA ! Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamo prastAva: vatsarAjanI privAoe kuzaLatAthI dUra karela saMkaTa. [ 147 ] pRthvItaLane viSe Ane kAMI paNa asAdhya nathI." pachI tene ghera javAnI rajA ApIne te rAjAe maMtrIo sAthe vicAra karyo ke-"Ane mAravAne bIje kaI paNa upAya vicAra." tyAre cAra maMtrIoe vicAra karIne rAjAne kahyuM ke-"he deva! suMdarI kanyAnA vivAhanA miSathI dakSiNa dizAmAM AgaLa yamarAjanuM ghara karAvIne harine nimaMtraNa karavA mATe temAM vatsarAjane praveza karAvo." tyAre "sAru, sAruM." ema kahIne rAjAe temanI prazaMsA karI, ane teoe dakSiNa dizAnA pradezamAM iMdhaNAthI pUrelo khADe karAvyuM. temAM agni saLagAvIne teoe rAjAne jaNAvyuM. rAjAe paNa yamarAjane nimaMtraNa karavA bhaTane AjJA ApI. te kArya bIjAo vaDe thaI zakyuM nahIM tyAre rAjAe vatsarAjane Adeza Apyo. teNe paNa te aMgIkAra karyo. tyAre rAjAnA anehane ane kRtaghapaNane dekhADatI te bhAyaovaDe kahevAyele paNa te, te kAryathI virAma pAmyo nahIM. pachI patine gharamAM gopavIne tenA rUpavALA te yakSa kiMkarane teoe Adeza Ape, te paNa rAjA pAse gaye. tyAre "eka mahine tuM ahIM Avaje." ema rAjAe Adeza karelo te tenA jotAM ja agnimAM peThe "vatsarAja agnimAM peThe" ema bolato samagra nagarIne leka jANe tenI spardhAvaDe ja hoya tema tIvra zokarUpI agnimAM peThe. ane te boye ke-"aho ! A rAjA nirdaya manavALo kevo che? ke jeNe aneka guNenA sthAnarUpa A kumArane mArI nAkhe." samagra jana kumAranA zekarUpI nidrAmAM sUto tyAre rAtrine viSe kozika(ghuDa)nI jema rAjA harSita thaze. pachI teNe maMtrIone kahyuM ke-"he. maMtrIo ! tenI patnIone ahIM lAva" teo bolyA ke "rAjA! tamAre viSe teo pahelethI ja virakta che, ane tema karavAthI tamAre viSe vizeSa karIne virAga pAmaze, kemake mANasanA anurAga vinA saMpadA paNa prApta thatI nathI. tethI he rAja! eka mahinA sudhI tame paNa rAha juo. utAvaLA mANasane uMbarAnA phaLa paNa pAkatA nathI." pachI eka mAsa game tyAre rAjAe pharIthI catura vacanavALA cAra maMtrIone kumAranI priyAe lAvavAno Adeza karyo. have ahIM be patnIoe yakSane mokalIne deva thayelA pitAnA pitA vyaMtareMdrane pAtALamAMthI bolA, pachI tenA AmaraNanA samUhavaDe pitAnA patine zaNagAryo, ane azva upara besADyo. ane anusaratA te vyaMtareMdranI sAthe rAjA pAse tene mokalyo. tene joIne rAjAe vicAryuM ke "A subhASitane A vIra puruSe asatya karyuM. pharIthI divasa thAya che ane pharIthI rAtri thAya che. pharIthI sUrya Uge che ane pharIthI caMdra uge che. sarva pharI pharIthI thAya che, paNa marelo kaI paNa pAchA AvatuM nathI." pachI rAjAe pUchayuM ke-"he vatsa ! zuM yamarAja kuzaLa che?" te be ke-"he deva! tamAro mitra karALa kuzaLa che. teNe mane A pramANe pUchayuM ke-"he vatsarAja! :mitrAImAM vartatA paNa mane tArA svAmIe ghaNe kALe saMbhAryo! pachI he prabhu! mane tamArA bhRtyane paNa tene bhakti vaDe gorava (sanmAna) karyuM. mArA zarIre je A Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 148]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. bhUSaNa lAgeluM che, te zreSTha bhUSaNa teNe ApyuM che. tamArA vizvAsane mATe teNe A dvArapALane mokale che." tyAre rAjAe paNa tene animeSa netravALe joIne te vAta satya mAnI. vyaMtareMdra paNa A pramANe che ke "yamarAjAe mArI pAse kahevarAvyuM che ke-he rAjA ! tamAre mArI pAse haMmezAM pitAnA mANase mekalavA, ane te rAjA ! iMdranA AdezathI amAruM ahIM AvavuM thatuM nathI, tethI he mitra ! tAre paNa ke prakAre mane maLavA mATe AvavuM." A pramANe teNe kahyuM tyAre te rAjako tyAM javAne utsuka thayA. temane pratIhAre kahyuM ke "mArI sAthe Avo" tyAre rAja vigere teo yamarAjanA gRhanI pAse gayA. teo dekhatA chatAM prathama temAM pratihAra peTho. tenI pAchaLa rAjAe Adeza karelA cAra maMtrIo peThA. devatAthI moha pAmelA teo tatkALa bhasmarUpa thayA. pachI temAM rAjA paNa jhaMpA (praveza) devAne taiyAra thaye tyAre tene hAthamAM pakaDIne vatsarAja kumAre niSedha karyo. ane kahyuM ke-"he rAjA ! jagatamAM A prasiddha ja che ke-agnimAM paDele mANasa tatkALa mare che. he rAjA ! huM te devatAnA prabhAvathI jIvyo chuM, teNe ja moha pamADIne A mArA zatruo haNyA che, kemake mane mAravAno upAya teoe tamane jaNAvyo hato tethI meM teone haNyA che. kemake kare. lAne pratikAra (badale) karavo joIe." tenI bhakti ane zakti vaDe prasanna thayela rAjA pitAne AraMbha niSphaLa thavAthI kAMIka lAMchana pAmate pitAne ghera gaye. ane vicAra karyo ke-AnI bhAryA sAthe ramavAnI IcchAthI meM ghaNuM pApa upArjana karyuM, ane lekane viSe AtmAne laghu (halake) karyo." A pramANe vicArIne pitAnI suMdarI kanyA tene ApIne (paraNAvIne ) tathA lokonI saMmativaDe rAjya paNa ApIne te tApasI tha. pachI puNyavAna ane daDha vikramavALA vIrasena rAjAne putra (vatsarAja ) ghaNA dezane sAdhIne moTA rAjAnI padavIne pApe. pachI eka divasa eka puruSe rAjAne praNAma karIne lekha (patra) ApavApUrvaka A pramANe vinaMti karI ke-"he deva ! huM kSitipratiSThita nagarathI ahIM Avyo chuM. tenA lekee tamArI vinaMtino A lekha mokalyo che." rAjAe te lekha pitAnA parigrahika(chaDIdArone apAvyuM. teNe paNa te lekhane ughADIne rAjAnI pAse A pramANe vAMce,-"svastizrI ujajayinIpurImAM vatsarAja rAjAne namIne kSitipratiSThita nagaranA leke A pramANe vinaMti kare che, kejema grISma RtuthI pIDA pAmela prANa meghanuM smaraNa kare, ane zItathI pIDAyelo agninuM smaraNa kare, tema devarAjathI pIDA pAmela ame tamAruM smaraNa karIe chIe, tethI zIdhrapaNe AvIne tame amAruM svAmIpaNuM kare, nahIM to nyAyamAM tatpara bIjA svAmIne ame Azraya karazuM." te sAMbhaLIne sarva sAmagrI (sanyAdika) sahita vatsarAja rAjAe tyAM jaIne devarAja rAjAnI pAse pitAnA dUtane mokalyA. tene Avela jANIne te paNa bakhtara paherIne nagaramAMthI bahAra nIkaLyo, paraMtu virakta Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame prastAva vatsarAjane pUrvabhava chevaTa ekSaprApti ane prabhunA dazamA agyAramA bhavenuM varNana. [14] thayele tene parivAra jana paNa tenI pAchaLa (sAthe) gaye nahIM. vatsarAjane baLavAna mAnIne tathA potAnA parivAra janone tevA prakAranA (virakta) mAnIne te rAjA nAzIne keIka ThekANe jato rahyo, kemake " anyAyane viSe manuSyone vijaya thAya nahIM." pachI harSa pAmelA te leke e mahatsavapUrvaka vatsarAja rAjAne nagaramAM praveza karAvyuM. A pramANe ane rAjyanA svAmIpaNAne pALatA tene eka divasa udyAnapALe namaskArapUrvaka vinaMti karI, ke-"he svAmI ! huM tamane prIti( harSa)vaDe vadhAmaNI ApuM chuM, ke-Aje tamArA nagaramAM cAra jJAnane dhAraNa karanArA sUri AvIne samavasaryA che (rahyA che)." tyAre te rAjA tyAM jaIne, te munIzvarane namIne tathA yogya sthAne besIne gurunA mukhathI nIkaLelA dezanArUpI jaLane pIvA lAgyA. gurue kaheluM sAdhu ane zrAvakano dharma sAMbhaLIne tathA zrAvaka dharma aMgIkAra karIne te pharIthI pitAne ghera AvyA. te sUri tyAM mAsaka95 karIne bIje sthAne gayA. vatsarAje paNa aneka jina karAvyAM. temAM jinezvaranI pratimAo sthApana karI, aSTAlika utsava karyo, tathA bIjuM paNa guhIdharmane gya kArya karyuM. eka divasa pharIthI paNa te AcArya tyAM AvyA ane te rAjAe tyAM jaIne temanA be caraNane vAMdyA. ane eka divasa pUchyuM ke-"meM pUrvabhave zuM karyuM hatuM ? ke jethI mane jaladIthI prApta thaelI vipadA saMpadArUpa thaI?" te bolyA ke-"he rAjA ! tuM sAMbhaLa, A jaMbadvIpanA bharatakSetrane viSe vasaMtapura nAmanA nagaramAM tuM zura nAme rAjA hatA. te svabhAvathI ja zUravIra, saraLa AtmAvALo, samartha, dAkSiNya sahita, nirlobha ane deva tathA gurunI pUjAmAM rAgI, dInAdikane dhana ApanAra, prajAne pAlana karavAmAM tatpara, cAra prakAranI nItivaDe yukta, nyAyavALo ane deSa rahita hatuM. A prakAranA guvaDe yukta, zILavaDe vizeSa karIne zebhita ane dAnane viSe ati Asakta te rAjA pRthvInuM pAlana karato hato. tene vidyAdharanA kuLamAM utpanna thayelI zUravegA nAmanI samagra aMta:puranI strIone viSe agresara (mukhya) priyA hatI. tathA bIjI ratnalA nAmanI rAjakanyAne te paraNyo. tene viSe Asakta cittavALA teNe bIjI priyAono tyAga karyo. AnI pachInuM sarva vRttAMta tane devatAe kahyuM che, ke jeNae tane gaMdhavAhagatinI be putrI paraNAvI che. he mahAbhAgyavAna! te marIne tuM rAjaputra thayo che. ane dAnAdika dharmanA mAhAsyathI bhega ane saMpatti yukta thayela che. tathA aizvaryane lIdhe je kAMI aMtarAya karma karyuM hatuM, tethI pUrva vayamAM rAjayathI vaMza vigere duHkha tane thayuM che." A pramANe sAMbhaLIne jAtismaraNa jJAna utpanna thavAthI vizeSa puNyanA lAbhano athI te rAjA dIkSA levAmAM utsuka thayo. pachI zrIzekhara nAmanA pitAnA putrane rAjya upara sthApana karI cAre bhAryAo sahita te mahAvratI thA. pachI cirakALa sudhI dIkSAne pALIne, vividha prakAranuM tapa karIne tathA chevaTa samAdhivaDe marIne te devalokamAM gaye. te devakathI cavIne, manuSyajanma pAmIne tathA sarva karmane khapAvIne te mukti sukhane Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 150 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. pAmaze. he rAjA ! je meM tane pahelAM sUcavana karyu hatu, ane je vipatti kALe paNa zubha bhAgavanAra thayA hatA, te dharmanuM phaLa che. iti vatsarAjanI kathA. "" pachI utpanna thayelA natanA pariNAmavALA megharatha rAjAe jinezvarane namIne tathA ghera jaIne Dharathane kahyuM, ke" huM khaMdhu! tuM rAjyane grahaNa kara. huM dIkSA grahaNa karuM chuM. " tyAre te maLye ke " huM paNa e ja pramANe tArI sAthe karIza. tyAre teNe meghasena nAmanA peAtAnA putrane rAjya upara sthApana karyAM, ane DhaDharathanA putra sthasenane yuvarAja paNAne viSe sthApana karyAM. pachI cAra hajAra rAjAe, sAtaseA rAjaputrA ane peAtAnA bhAi sahita teNe jinezvara pAse dIkSA grahaNa karI. peAtAnA dehane viSe apekSA rahita niraMtara samitivarDa yukta ane sadA guviDe gupta te rAjarSi pariSahAne sahana karatA hatA. pachI dhanaratha jinezvara pRthvItaLa upara vihAra karI, ghaNA jIvAne pratidha karI tathA karmarUpI maLane dhAine mekSe gayA. pachI megharatha rAjarSie A mukhya vIza sthAneAvaDe sArI rIte maneAhara tIrthaM karageAtrakama upArjana karyuM. arihaMta, siddha, pravacana, gurU, sthavira, sAdhu, bahuzruta ane tapasvIne viSe sadA teNe vAtsalya karyu. nira'tara jJAnamAM upayAga, darzana, vinaya, Avazyaka ane zIlavratane viSe aticAra rahita rahyA, kSaNulava, tapa, dAna ane vaiyAvRttvane viSe samAdhivALA rahyA, apUrva jJAna grahaNu karavAmAM prayatnavALA, zAstranI bhakti karavAmAM yukta thayA, sa thA prakAre pravacananI prabhAvanA karatA hatA, tathA siddhaniSkriDita nAmanuM tapakarma karatA hatA. pachI saMpUrNa eka lAkha varSa sudhI saMyamane pALIne chevaTe teNe nAnA bhAi sahita tilakAcaLa parvata upara anazana karyuM. pachI maDhavALA ( malina ) dehanA tyAga karIne tathA samAdhivaDe kALa karIne sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAnane viSe te deva thayA. A pramANe vizeSe karIne jIvadayA kahevAvaDe prANIone AhlAda karanAra, Azcaya utpanna karanAra, vatsarAjarAjAnI kathAe karIne yukta, ramaNIya aAkanI vRddhie karIne sahita A zAMtinAtha bhagavAnanA dazamA tathA agyAramA bhavAtu varNana A pAMcamA prastAvamAM ko AcArya mahArAje Apela che. have chaThTho prastAva kahevAmAM Ave che. FEE zrIzAMtinAthaprabhunA dazamA ane agyAramA bhavanA varNana sahita pAMcamA prastAva sa pU. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 08:deg+0degdegdeg30 Street Ossq5008-000 SaSTa prastAva. - - .-D huve ahIM ja bharatakSetrane viSe yugAdi jinezvaranI sa MtativALA pUrve puru nAmanA rAjA hatA. tenA nAmavaDe kuru deza che. tenA putra hastI nAmanA hatA. teNe ghara ane dukAnanI racanAvaDe manehara tathA UMcA prAkAra( killA ) ane daravAjAvALu hastinApura banAvyuM. ghaNA suriee AvAsa kareluM, ghaNAM maMgaLAvaDe ze|bhatuM ane apUrva gagananA AkAravALuM te nagara ghaNA sUra( sUrya-zUravIra )vALuM hatuM. temAM zaurya ane audArya vigere sadguNlRAvaDe pRthvIpITha upara prasiddha vizvasenanI jevA vizvasena nAme rAjA hatA. tene puNya ane lAvaNyavarDa, maneAhara tathA alaMkAravaTe zreSTha ratinI lakSmI( AAbhA )varDa bhUSita acirAdevI nAmanI priyA hatI. A tarapha bhAdaravA mAsanI kRSNapakSanI sAtame bharaNI nakSatramAM caMdra hatA tyAre tathA sarva graheA UMcA sthAne rahyA hatA tyAre rAtrine viSe megharathanA jIva AyuSyane kSaye sarvArthasiddha vimAnathI cavIne sarezavarane viSe rAjahuMsanI jema acirAdevInI kukSimAM avataryuM. te vakhate sukhe sUtelI ane kAMika jAgRta avasthAmAM rahelI te devIe A cauda mahAsvapro joyAM-hAthI, vRSabha, kesarI siMha, abhiSekavALI lakSmI, puSpanI mALA, caMdra, sUrya, dhvaja, kuMbha, sarovara, sAgara, vimAna, ratnAnA samUha ane dhUma rahita agni. A AgamamAM kahelAM svapnA joyAM. A svapnA joIne nidrAnA kSayane pAmelI ane harSoMnA samUhavaDe vyAsa devIe kSaNuvAramAM rAjA pAse jaIne te svapnA kahyAM tyAre vikasvara sukhakamaLavALA rAjAe kahyuM ke huM devI ! sa lakSaNlRAvaDe saMpUrNa tArA putra thaze. " prasanna mukhavALI teNIe kusvapnane jovAnI zaMkAthI dharmAMnA ci MtavanavaDe zeSa rAtri nimana karI. pachI prAta:kALa thayA tyAre rAjAe peAtAnA puruSA pAse aSTAMga nimittanA jJAnamAM paMDita ATha upAdhyAyeAne melAvyA. tee maMgaLa upacAra karIne rAjAne ghera AvyA. tyAM ApelA AsanA upara beThA ane rAjAe temanI puSpAdikavaDe pUjA karI. rAjAe sArA svapnAnu phaLa pUchyuM tyAre te A pramANe khelyA ke huM pRthvIpati ! amArA zAstramAM khetALIza svapna che. tathA trIza mahAsvapnA paNa kahyAM che. te sa maLIne aheAMtera svapnA che. temAM acirAdevIe je svapnA joyAM, te pragaTa rIte mahAsvapnA ja che. A svapnAne arihaMtanI ane cakravatInI mAtAe jIe che. ardhacakrI( vAsudeva )nI mAtA sAta svapna jue che, tathA maLadevanI mAtA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 152 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. cAra svapna jue che. pratyacakI( prativAsudeva )nI mAtA traNa svapna jue che ane bIjA uttama puruSonI mAtA A svapnamAMthI eka eka svapna jue che. acirAdevIe jethI coda mahAsvapno joyAM, tethI he rAjA ! tamAro putra cha khaMDa bhAratakSetrane adhipati (rAjA ) thaze. athavA te traNa jagatavaDe vaMdAyelA jinezvara paNa thaze." te sAMbhaLIne rAjA harSa pAme ane tenI priyA paNa harSa pAmI. pachI rAjAe rajA ApelA te svakhapAThake pitAne ghera gayA ane pRthvI jema nidhAnane dhAraNa kare, tema rANIe garbha dhAraNa karyo. pachI teNIe ati sanehavALA, ati madhura, ati khArA, ati tIkhA, ati kaSAya (khATA) ane ati kaDavA AhArane tyAga karyo. te vakhate te nagaramAM pahelAM moTuM asiva(akalyANa) hatuM, tethI mAMdagI (marakI)nA deSavaDe lokono moTe pralaya ( nAza ) thaye hate. te aziva gaMdhahastInA gaMdhavaDe anya hastInA madanI jema kSaNavAramAM ja garbhamAM rahelA prabhunA prabhAvathI zAMta thayuM (nAza pAmyo. tyArapachI pitA mAtAe potAnA hRdayamAM A pramANe vicAryuM ke-"garbhamAM rahelA ApaNuM alaukika putrano A prabhAva che. A vAta yogya che, kemake garbhavAsane divase ja detroe AvIne ApaNe sAthe tene vaMdana karyuM che." pachI nava mAsa ane sADAsAta divasa gayA tyAre, jeTha mAsanI kRSNa teraze, bharaNe nakSatramAM caMdra rahyo hate tyAre, sUryAdika rahe ucca ane ati ucca sthAne rahyA hatA tyAre, zubha lagna ane zubha muhUrtane viSe ane manahara vAyu vAto hato tyAre madhya rAtrine samaye suvarNanI jevA varNavALA, sArI kAMtivALA ane traNe jagatane sukha karanArA putrane devIe janma Ape. A avasare chapana dikumArIo avadhi jJAnathI jinezvarano janma jANIne tyAM AvI. alakamAMthI gajadaMta parvatanA kaMdathakI ATha dikakumArIo AvI, merU parvatamAM rahelA naMdana vananA kUTathI ATha AvI, dareka rUcaka dvIpathI ATha ATha kumArIo cAra dizAomAMthI AvI, ane vidizAomAM rahelI cAra AvI. madhyanA rUcaka dvIpathI cAra dikumArIo AvI. A pramANe sarva maLelI te chappana thAya che. saMvarta vAyu ane meghanuM kArya, darpaNa dhAraNa karavuM, bhaMgAra (jhArI), tAlavRta (pa), ane cAmarane dhAraNa karavuM, dIvI dhAraNa karavI ane rakSA (rAkha) karavI vigere jinezvaranA sUtikarma A pramANe anukrame te kumArIoe karyA. A avasare deveMdranuM acaLa (sthira) Asana calAyamAna thayuM. te vakhate avadhijJAnano prayoga karIne teNe jinezvarano janma jANo. tyAre teNe harinagameSI nAmanA devane AjJA ApIne ghaMTAne vagADavApUrvaka te vAta devone jaNAvI. tyAre te sarve de taiyAra thaIne IMdranI pAse AvyA. te i pAlaka pAse zreSTha vimAna karAvyuM. tenA upara parivAra sahita caDIne alaMkAravaDe zobhate ane anupama bhAvALo te idra jinezvaranA janmagRhane viSe A.-"jagatane nAthavALA karanArA! kRpArasanA samudra! ane zrI vizvasenanA putra! he nAtha! tIrthakara ! tamane namaskAra che. kukSimAM ratnane Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-prabhune devA karezeA janmAbhiSeka, [ 153 ] dhAraNa karanArI! ane jagatane dIvA ApanArI he devI! tane namaskAra che. hai jagatanI mAtA ! tu dhanya che, puNyavAna che, tu ja saphaLa janmavAnI che, tu ja uttama lakSaNavALI che ane traNa bhuvanane viSe putravALI strIone viSe tuM ja pavitra che ke je te dharmA uddhAra karavAmAM dhArI ( khaLa ) samAna ( agresara ), ane DhAMkelA mAkSamAnA dIpaka samAna A seALamA tIrthaMkara bhagavAnane janma ApyA che. " A pramANe jinezvarane ane vizeSe karIne tenI mAtAne namIne tathA stuti karIne pachI te mAtAne avasvASinI ( nidrA ) ApIne ane prabhunA pratirUpane sthApana karIne te iMdra pAMca rUpavALA thayA. temAM eke jinezvarane dhAraNa karyo, bIjAe chatra dhAraNa karyuM, trIjAe vajra dhAraNa karyuM ane ee ( ceAthA pAMcamAe) cAmara dhAraNa karyAM. A rIte te meruparvatanA zikhara upara gayA. tyAM khIjA devedro paNa tathA svarga ane bhuvanavAsI vyaMtarA paNu AvyA. tyAM atipAMDuka khala zilArUpa zAzvata Asana upara saudharmaiMdra potAnA utsaMgamAM jinezvarane dhAraNa karIne beThA. pachI azrutAdika devedroe harSathI vyAsa thaine tIrthodaka ane ga MdhAdakavaDe bharelA suvarNanA, rUpAnA, maNinA, kAinA ane mATInA kaLazeAnA samUhane UMcA karIne apAra sukRtavaDe bhavasAgaramAM DUbavAne dUra karanArA jinezvarane snAtra karyuM. tyArapachI acyutedranA utsaMgamAM jinezvarane sthApana karIne saudharmendre jagadgurunuM puNyane pAtra snAtra karyuM. pachI sArA vajravarDa tenA aMgane luMchIne tathA caMdanAdikavarDa vilepana karIne prasanna cittavALA IMdre pUjA karI. ane cakSunI zAMtine mATe lavaNunuM utAravuM vigere karIne tathA namIne bhaktivaDe A pramANe jinezvaranI stuti karI. " acirAdevInI kukSirUpI pRthvI upara rahelA kalpavRkSa samAna, bhavyarUpI kamaLAne vikasvara karavAmAM sUrya jevA ane kalyANanI zreNine karanArA he prabhu! tame jaya pAme. " ityAdi uttama vacanAvaDe stuti karIne ane pharIthI ghera jaine jinezvarane tenI mAtAne ApyA, ane A pramANe eklyA, ke-" jinezvara ane jinezvaranI mAtAnuM jo kAi prANI duSTa (aniSTa) citavaze, teA tenuM mastaka grISma kALamAM era DaLanI jema phuTI jaze. " tyArapachI nadIzvara dvIpane viSe yAtrA karIne sarve devedro tathA te kumArIe pAtapAtAne sthAne gai. te vakhate devI jAgI, tenA aMganI sevA karanArI( dAsIe )e putra sahita teNIne joIne utpanna thayelA AnadavALI, sabhrama sahita, gatinI skhalanA pAmatI, gADha nIvI( nADI )nA baMdha ane mastakanA kezavALI tathA paDI jatA 2pracchAdanavALI thaIne te putranA janma rAjAne jaNAvyeA. ane A pramANe kahyuM ke- hai deva ! dAsInI jema dizAkumArIoe jaladI AvIne Anu sUtikarma karyuM' che, tathA devedroe merugirinA zikhara upara janmAbhiSeka karyo che, ema hai deva ! ame dhruveAnA mukhathI A vacana 1. najara na paDavA mATe. 2. ADhavAnuM vastra. 2. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 154 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. sAMbhaLyuM che." tyAre navA meghanI dhArAthI haNAyelA kadaMba vRkSanI jema utpanna thayelA romAMcarUpI kaMcuvALa rAjA zobhavA lAgyo. pachI teNe te dAsIone eka mugaTa vinA pitAnA zarIramAM rahelA sarva bhUSaNa tathA sAta peDhI sudhI cAle tevI vRtti (AjIvikA ) ApI. tyArapachI harSa pAmelA teNe zatrune nivAraNa karyA vinA dAna apAvyuM ane putrajanmano mahotsava karAvyuM. pachI bArame divase samagra baMdhuvargane bhejana karAvIne gauravavaDe temanI samakSa rAjAe ema kahyuM ke "A jinevara garbhamAM AvyA tyAre jethI karIne azivanI zAMti thaI che, tethI karIne A putraratnanuM nAma zAMti evuM suMdara nAma ho." ramaNIya, sArA guNathI baneluM ane pahelAM cittavaDe vicAreluM A nAma sarva mANasone saMmata thayuM. pachI e aMgUThAmAM sthApana karelA amRtanA AhAra vALA ane viziSTa rU5 tathA lAvaNya vaDe yukta te prabhu anukrame vRddhi pAmyA. tenA hAthapaganAM taLiyAM kAMIka rAtA ane lakSaNoe karIne sahita hatA, sinagdha, tAmra( rAtA ), jADA ane UMcA darpaNanI jevA na hatA, pAda kAcabAnI jevA UMcA hatA, mRgalInI jaMghAnA AkAravALA be jaMghA hatI, hAthInI sUMDha jevA be urU(sAthaLa) hatA, keDane bhAga vistAravALo hato, gaMbhIra ane dakSiNa AvartavALI nAbhi hatI, madhyabhAga vajI je hate, nagaranA daravAjAnA kamADa jevuM daDha vakSasthaLa hatuM, nagaranA AgaLiyA jevA be bAha hatA, zaMkhano jevI zreSTha grIvA hatI, biMbanI jevA be hoTha hatA, kuMda puSpa jevA dAMta hatA, puruSanA AcaraNa jevo Uce ane saraLa nAsikArUpI vaMza ho, kamaLanA patra jevAM netro hatAM, aSTamInA caMdra jevuM kapALa hatuM, haDALa jevA be kAna hatA, chatranA AkAravALuM mastaka hatuM, snigdha bhamarAnA kuLa jevA zyAma ane ati komaLa keza hatA, kamaLanA gaMdha jevo zvAsa hato, zreSTha suvarNanI jevI kAMtivALuM zarIra hatuM, AvuM tenA aMganuM lakSaNa hatuM, tathA bIjuM kuraMga (haraNa), traNa jJAnavaDe yukta ane sarva kaLAonA pAragAmI AvA yauvana pAmelA prabhu sarvajanemAM utkRSTa thayA. anu. kame pacIza hajAra varSo vyatIta thayAM tyAre pitAe prabhune rAjya upara sthApana karyA tathA sArA rUpavALI aneka kulakanyAone paraNAvI. temane samagra aMtaHpuramAM yazomatI mukhya thaI. pachI daDharathane jIva sarvArtha vimAnamAMthI cavIne cakranA svapnathI sUcavele yazomatInI kukSimAM AvyuM. pachI samayane viSe putra janmyo. tenuM svapnane anusAre mahesavapUrvaka cakAyudha nAma pADyuM. anukrame kaLAnA samUhavaDe saMpUrNa te yauvanane pAye, tene paNa rAjakanyAonuM pANigrahaNa karAvyuM. eka divasa tenI AyudhazALAmAM sUryabiMbanI jevI kAMtivALuM, hajAra ArAvALuM ane anupama cakraratna utpanna thayuM. zastrazALAnA ArakSaka puruSe prabhune te cakanI utpatti nivedana karI tyAre teNe tyAM AvIne tene aThThAI mahetsava karyo. te cakra zALAmAMthI nIkaLIne AkAzamArge cAlyuM, tenI pAchaLa sainya sahita zAMti Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAvaH zrI zAMtinAtha cakInuM cha khaMDanuM sAdhavuM. 135 ] nAtha cAlyA. hajAra yakSavaDe adhiSita thayeluM te cakra anukrame pUrva dizAmAM mAgadhatIrthanI pAsenA veLAkuLamAM gayuM. tyAM sainyano paDAva karIne sArA Asana upara tenI samukha cakI beThA. tenA prabhAvathI jaLane cheDe nIce bhAge bAra ejana dUra rahelA mAgadha nAmanA kumAranuM (devanuM ) Asana calAyamAna thayuM. teNe avadhi jJAnavaDe cha khaMDa bharatakSetrane sAdhavAmAM udyamI thayelA cakravatI zAMtinAtha jinevarane AvelA jAyA, ane A pramANe vicAra karyo ke- "bIje cakrI paNa mAre ArAdhavA yogya che, A te jine"vara cakrI vizeSa karIne ArAdhavA yogya che, kemake AnI bhaktine I paNuM kare che." pachI sArA vastro ane amUlya AbharaNe laIne tathA AvIne tene ApyA, tathA te prabhune A pramANe kahyuM, ke-"he svAmI! huM tamArI AjJAne karanAra pUrva dikapAla chuM, tethI pitAnA kiMkara jevA mane niraMtara kAryane Adeza karo." bhagavAne paNa sanmAna karIne te devane rajA ApI. pachI te sudarzana cakra dakSiNa dizA tarapha cAlyuM. tyAM varadAma tIrthanI pAse jaIne rahyA ane tenA adhiSThAyaka devane te ja pramANe zAMtinAtha prabhue sA. pachI pazcima dizAmAM jaIne prabhAsa tIrthanA adhiSThAyaka devane sAdhIne uttara dizAmAM siMdhu nadIne kinAre gayA. tyAM paNa pUrvanI vidhi pramANe siMdhu devIne sAdhI. te devIe prabhune ratnamaya jJAnapITha ApyuM. tathA suvarNanA, rUpAnA ane mATInA kuMbha ane bIjI jJAnanI sAmagrI tathA sArA vastro ane AbharaNe ApyAM. ane te belI ke "he svAmI! huM tamArI AjJA karanArI chuM." A pramANe kahIne prabhue vidAya karelI te paNa pitAne sthAne gaI. pachI senApati carmaratnavaDe siMdhu nadIne utarIne vibhunI pAse sAdhIne te pazcima khaMDamAM AvyuM. pachI pUjA kareluM cakraratna vaitADhya parvatane taLIe gayuM ane tAtyAdri kumAra prabhune vazavata thaye. pachI khaMDaprapAtA guphAnuM dvAra pote ja ughADayuM ane tyAMnA kRtamAla deve jagatmabhunI AjJA aMgIkAra karI. temAM unmagnA ane nirbhagnA nAmanI be nadIo ati dustara che. tyAM tarata ja vardhIki ratane manahara padyA(pALa) banAvI. pachI prabhue sainya sahita te guphAmAM praveza karyo, ane tenA aMdhakArane haravA mATe kAkinI navaDe maMDaLe kyoM. te guphA pacAsa ejananI che, temAM ogaNapacAsa maMDaLa thayA. pachI sainya sahita prabhu tenI bahAra nIkaLyA. tyAM ApAta, cilAta nAmanA zlone bharata cakrInI jema mahApuNyanA prabhAvavALA teNe vaza karyo. pachI senApati pAse bIju siMdhunuM niSphaTa sadhAvIne teNe himavAna parvatanA adhiSThAyaka devane sAthe, tyAM vRSabhakUTa nAmanA parvata upara pitAnuM nAma lakhyuM ane senApatie gaMgA nadInuM uttara nikuTa sAdhyuM. tamisA guphAmAM nATyamALa devane sAdhIne prabhu bahAra nIkaLyA. ane gaMgAne sAdhIne tenA kAMThe rahelA tene bAra jana lAMbA ane nava jana vistAravALA maMjUSA(peTA)nAM AkAravALA nava nidhAne pragaTa thayAM. naisarSa, - pAMDaka, piMgala, sarvatnaka, mahApama, kAla, mahAkAla, mANava ane zaMkhaka A nava nidhAna Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 156 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. pragaTa thayAM. temAM pahelA nidhimAM skaMdhAvAra ane nagarAdikanA nivAsa hoya che, bIjAmAM sarva dhAnyanA bIjanI utpatti hoya che, trIjA piMgalaka nidhimAM puruSo, strIo, hAthI ane azvonA sarva AbharaNano vidhi hoya che. sarvanaka nidhimAM cauda ratna utpanna thAya che, mahApadama nidhimAM vastro ane raMga vigerenI utpatti che, kAlane viSe traNa kALanuM jJAna hoya che, mahAkAlane viSe suvarNa, rUpuM, leha, maNi ane pravAlanI utpatti kahI che, mANuvakane viSe samagra yuddhanI nIti, sarva zastro tathA dhAne cagya tasutrANa vigere hoya che. tathA zaMkha nAmanA nidhine viSe samagra sUryanA (vAjiMtranA) aMgo, cAra prakAranuM kAvya tathA nATya ane nATakano vidhi utpanna thAya che. temane viSe pApamanA AyuSyavALA nidhAnanI jevA ja nAmavALA de rahe che, ema siddhAMtamAM kahyuM che. te ja pramANe gaMgA nadInA pUrva nikuTane potAne vaza karyuM. A pramANe prabhue cha khaMDa bhAratakSetrane sAdhyuM. pachI digvijaya karIne te pharIthI potAnA nagaramAM AvyA. temAM praveza karIne utsavapUrvaka potAne ghera gayA. tyAM batrIsa hajAra mukuTabaddha rAjAoe bAra varSa pramANuvALa cakravatI paNAne abhiSeka AraMbhyA. divase divase eka eka rAjAe abhiSekane utsava karIne svAmIne ghaNuM dhana tathA babbe kanyAo ApI. tethI atyaMta rUpa ane lAvayavaDe devAMganAne jItanArI cosaTha hajAra priyAo prabhune thaI. senApati vigere cauda ratno hatAM, te dareka ratna hajAra hajAra yakSo vaDe adhiSita hatA. rAzI lAkha hAthI, teTalA ja avo hatA tathA dhvajanA cinhavALA ane zAstrothI saMpUrNa (bharela) teTalA ja ratho paNa hatA. addhivaDe zobhatA bahotera hajAra nagara hatAM, gAma ane padAti cha-- karoDa hatA. batrIsa hajAra dezo tathA rAjAo hatA, batrIza baddha raMgavALA tarUNuM ane nATaka hatAM. viza hajAra ratnanI khANe vigere khANe hatI. aDatALIza hajAra pattane (paTTa) hatAM. A rIte asamAna cakravatInI padavIne pAlana karatA prabhunA pacIza hajAra varSa vyatIta thayA. A avasare brahmalekanA ariSTa pAthaDAmAM vasanArA sArasvatAdika denA Asana calAyamAna thayA. teoe avadhijJAnavaDe prabhunA vratane samaya jANIne sinyanA baMdInI jema prabhu pAse AvIne "tIrtha pravartA" ema kahyuM. te svAmI pote ja jANatA hatA, ane teoe A pramANe jaNAvyuM tyAre prabhue eka varSa sudhI vAcakone temanI IcchA pramANe dAna ApyuM. pachI cakrAyudha nAmanA pitAnA putrane rAjya upara sthApana karIne bhagavAna dIkSA grahaNa karavA mATe udyamI thayA. A avasare calAyamAna thayelA AsanavALA sarve idro zAMtinAthanI dIkSAno mahotsava karavA mATe AvyA. pachI sarvArtha nAmanI zibikA upara tIrthakara caDyA. tene be cAre vIMjhAvA lAgyA ane mastaka upara chatra dhAraNa thayuM. jagadgurunI te zibikA prathama manuSyoe upADI. tyArapachI (anukrame) suredra, asure, garUddha ane nAgaeNdroe upADI. AgaLanA bhAgamAM devoe, 1 sainyane paDAva. 2. zarIranuM rakSaNa karanAra bakhatara. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Elblekt bleel IK 000000000) 000000000 E ODOPM....0000000000000000000 ....0000000 nivI joDI . . . . . . Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-paramAtmAnI pravajyA ane devoe karelI samavasaraNanI racanA. [ 157] jamaNI bAjue anucarAe, pAchalA bhAgamAM garloe ane uttara (DAbI) bAjue nAgoe upADI. bhagavAnanI AgaLa naTe nRtya karavA lAgyA, bhATa cAraNe "he svAmI! tame jaya pAme, jaya pAmo" ema UMce svare bolavA lAgyA. rAsaka ApatA (tALIo vagADatA) manuSya vividha prakAranA chaMda(rAga)vaDe jagaddabhartAnA bhuvanane viSe zreSTha aizvaryAdika sAganuM varNana karavA lAgyA. tenA abhyAsamAM kuzaLa manuSya ATopa(ADaMbara) sahita bhaMbhA, mRdaMga vigere vAjiMtrane mATe savAre vagADavA lAgyA. hAhA ane haha de sAte svara sahita saMmUInA, grAma, laya ane mAtrAvaDe vyApta uttama gIta karavA lAgyA. tathA raMbhA, tilerAmA, urvazI ane sukezikA apsarAo prabhunI pAse hAvabhAva ane vilAsavaDe vyApta nRtya karavA lAgI. AvA prakAranI sAmagrIvaDe te prabhu nagaramAMthI dhIme dhIme nIkaLIne sahastrApravana nAmanA zreSTha udyAnane pAmyA. pachI zibikA uparathI nIce utarIne ane AbhAraNAne tajIne jinezvare pAMca muSTivaDe kezano loca karyo. te kezane vastranA cheDAmAM grahaNa karIne iMdra kSIrasAgaramAM nAMkhyA, ane mRdaMganA nAda sahita tumula(ghaMghATa)ne niSedha karyo. jeTha vadi caudazanA divase bharaNI nakSatramAM caMdra rahyo hato tyAre prabhue siddhane namaskAra karIne cAritra grahaNa karyuM. eka hajAra rAjAonI sAthe chaThTha tapa grahaNa karIne tathA sAmAyika vrata grahaNa karIne te prabhu pRthvItaLa upara vicAravA lAgyA. pachI kaIka sthAne sumitra nAmanA gRhastha paramezvarane paramAna (khIra) vaDe pAraNuM karAvyuM. cAra jJAnane dhAraNa karanArA ane mahAsatvane viSe ziromaNI te svAmI grAma, Akara ane puravaDe vyApta pRthvI upara vicAravA lAgyA. chadmasthane kALe (avasthAe) ATha mAsa sudhI vihAra karIne pharIthI hastinApurane viSe te zreSTha sahastrApravanamAM AvyA. tyAM patra ane puSpAdikavaDe AnaMda karato naMda nAmano ati vizALa vRkSa hatuM, tenI nIce prabhu beThA. te vakhate zreSTha zukaladhyAnamAM vartatA ane chaThTha tapavALA te prabhune poSa zudi namane divase bharaNI nakSatramAM sUrya hatA tyAre cAra ghAti karmane kSaya thavAthI atula, nitya ane ujavala kevalajJAna utpanna thayuM. te vakhate Asana calAyamAna thavAthI cAre prakAranA dee AvIne jinezvarane mATe mane hara samavasaraNa karyuM. temAM prathama eka jana pramANu pRthvI upara vAyuvaDe azubha pudagala dUra karyA, pachI godakavaDe rajane zAMta karI. pahelo kapizIrSa (kAMgarA) sahita maNine vapra (gaDha) karyo, bIje sArA ratnanA kapizIrSavALo suvarNa vapra karyo, trIjo suvarNanA kapizIrSa vALe rUpAne vapra banAvyuM. te vo vimAnavAsI, jatiSI ane bhuvanavAsI devoe anukrame karyA. te dareka vaprane teraNavALA cAra cAra dvAra (daravAjA) karyo, tene maLe svAmInA zarIrathI bAragaNe azoka vRkSa karyo. tenI tarapha cAra zreSTha siMhAsane, traNa che ane cAmaro vyaMtaroe karyA. pachI pUrva dhAravaDe praveza karIne tathA tIrthane namazakAra karIne prasanna mukhavALA prabhu pUrvanA siMhAsana upara beThA, bAkInA traNa siMhAsane Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 158 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. upara te prabhunA pratichaMda, tenI pAchaLa bhAmaMDaLa ane AgaLa jAnu pramANavALI puSpa vRSTi dee karI. te vakhate AkAzataLamAM devanI duMdubhi vAgavA lAgI. pachI ami pUNAmAM sAdhu, sAdhvI ane devIo beThI, nAta khUNAmAM tiSI, bhuvanapati ane vyaMtaronI devIo beThI, vAyavya khUNAmAM te traNa prakAranA de beThA. tathA izAna khUNAmAM vimAnavAsI de, manuSyo ane manuSyanI strIo beThI. A sarve mukhya prakAranI madhye rahelA hoya che. bIjA prakArane viSe pUrve kahelA dizAonA vibhAgamAM (khUNAmAM) sarve tiryaMce cheSano tyAga karIne rahe che. trIjA vaprane viSe sarve vAhane rahelAM hoya che. A pramANe samavasaraNanI sthiti kAMIka kahI. pachI kalyANa nAmanA eka puruSe AvIne cakAyudha rAjAne prabhunA kevaLajJAnanI utpatti jaNAvI tyAre te tyAM jaIne jinezvarane vidhipUrvaka namIne tathA stuti karIne sthAne sanmukha hAtha joDIne beTho. pachI madhu kSIrAzraya labdhio vaDe yukta ane atizayavaDe yukta bhASAvaDe bhagavAne dharmadezanA ApI ke-"he moTA rAjA ! te baLavaDe lekane viSe rahelA sarva zatruo jItyA che, paraMtu zarIrane viSe rahelA indriya nAmanA zatruone hajI paNa jItyA nathI. te indriya nahIM jItavAthI zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza nAmanA A pAMca viSaye moTo anartha karanArA thAya che. zrotraMdriyane vaza thayelA hovAthI kAna pahoLA karIne zikArInA gIta sAMbhaLIne tatpara thayelAM haraNe mRtyu pAme che. netrane nahIM jItanAra hovAthI zalabha (TIDa) suvarNanA AkAravALI dIvAnI UchaLatI zikhAmAM praveza karIne tarata ja maraNa pAme che. rasanA( jihavA)vaDe jItAyeluM hovAthI mAMsanI pezInA rasanA svAdamAM lubdha thayela matsya agAdha jaLamAM rahyA chatAM paNa kevarta(macchImAra)ne vaza thAya che. hAthInA madane suMghavAmAM lubdha thayela bhamaro tarata maraNa pAme che, athavA dhrANendriyamAM lubdha thayelo nAga (hAthI) duHkhane sahana kare che. tathA he rAjA ! hAthaNInA zarIrane sparza karavAmAM lubdha thayela zreSTha hAthI staMbhanA ane tIkSaNa aMkuzanA ghAtane sahana kare che. AvA prakAranA viSayane puruSo kSaNavAramAM ja tyAga kare che. jema svarUpe karIne priya evA paNa te viSa guNadharmo tyAga karyA hatA." tyAre cakrAyudha rAjAe pUchelA zAMtinAtha jinezvara tenA pratibodhane mATe te kathA kahe che. A bharatakSetrane viSe zairyapura nAmanA nagaramAM daDhadharma evA nAme prasiddha ane parAkramI rAjA hatA. tene yathArtha nAmavALI zIlazAlinI priyA hatI, tenI kukSithI utpanna thayelo guNadharma nAmane tene putra hato, ke je kaLAvALa, caMdranI jema lekanA lecanane AnaMda ApanAra ane kAmadevanI jema sarva strIone vallabha hatA, ne sArA bhAgyavALa, saraLa, zUravIra, pUrvanA vRttAMtane kahenAra, priyavacana belanAra, daDha mitrAIvALe, sArA rUpavALo ane sarvaguNavaDe yukta hatA. te vakhate vasaMtapura pattanamAM izAnacaMdra nAmanA rAjAne sArA rUpavALI kanakavatI nAmanI putrI hatI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : prabhunI dezanA ane te upara kahela guNadharmanI kathA. [ 159] teNIne mATe te rAjAe svayaMvara maMDapa karyo. tyAre tyAM guNadharma tathA bIjA rAjAo AvyA. te guNadhama rAjAe ApelA gharamAM rahIne svayaMvaramaMDapane jovA gaye, ane te rAjakanyA paNa tyAM AvI. teNue tene je teNe teNIne paNa joI ane daSTine nAMkhavAvaDe pitAnA manamAM te anurAgavALI thaI. AnaMda sahita daSTivaDe tene jotI jotI te potAne ghera gaI. kumAra paNa parivAra sahita pAcho vaLIne pitAnA nivAsamAM gayo. pachI rAtrie teNIe kumAra pAse eka ceTI(dAsI)ne mokalI. teNIe tene eka citranI padrikA(pATI) ApI. temAM ALekhelI kalahaMsIne kumAre joI, ane tenI nIce eka ka dekhyo. tyAre te teNe vAMce.-"priyane prathama jevAthI A kalahaMsI anurAgavALI thaI che, tethI ahe! pharIthI tenA darzanane te bicArI jaladI Icche che." pachI mahAbuddhimAna kumAre te kalahaMsInI pAse kaLahaMsane ALekhIne tenI nIce A pramANe leka lakhe -"he subhra A kalahaMsa paNa kSaNavAra joIne anurAgavALo thaye, tethI aho! pharIthI niraMtara priyAne jevAne Icache che." pachI kumArIe mokalelA sArA tAMbala, vilepana ane sugaMdhI puSpo teNIe kumArane ApyA. kumAre paNa te pu mastaka upara bAMdhyA. tAMbUlane khAdhuM ane vilepanane zarIre lagAvyuM. tathA te ceTIne pAritoSika (bheTa) ane nirmaLa hAra Apyo. tyAre te bolI ke-"he kumAra! te kanyAne saMdeza tame sAMbhaLo." tyAre ekAMta karIne te sAMbhaLavA mATe taiyAra thayA. te bolI ke-" te rAjakanyAe tamane A pramANe kahyuM che. huM savAre tamane varamALAnuM AropaNa karIza, paraMtu he priya! keTaleka kALa tamAre viSayanuM sevana na karavuM." tyAre teNe te aMgIkAra karyuM. teNIe tene jaNAvyuM. pachI prabhAte tenA kaMThamAM teNIe te varamALA nAMkhI. pachI te rAjAe sarva rAjAone sanmAna karIne vidAya karyo ane guNadharmane kanyAno hastameLApa karAvyuM. pachI sasarAnI rajA laIne, te priyAne sAthe laIne tathA potAnA nagaramAM AvIne te DivAne zreSTha makAnamAM rAkhI. pachI keIka divasa te rAjaputra teNInI pAse beTho tyAre "kAMIka prahelikAne bole." ema teNIe kahele te ba. "he suMdarI ! je sthaLane viSe utpanna thaI, jaLane viSe IcchA pramANe jAya che, ane te jaLavaDe pUrAtI (DubatI) nathI, tathA niraMtara lokone tAre che. te keNa che?" tyAre vicArIne kanakavatI bolI ke-"tarI (vahANa-hADakI) " pachI teNIe kahyuM (pUchayuM) ke "padhara(stana, jaLa athavA dUdha)nA bhAravaDe vyAsa, nAnA zarIravALI, guNa (deraDA) sahita, puruSanA skaMdha upara caDelI ane laTakatI keNuM jAya che?" kumAre kahyuM ke-"kAvAkRti." A pramANe kaLAvatI teNInI sAthe kSaNavAra vineda karIne guNadharma kumAra pharIthI pitAnA prAsAdamAM Avyo. pachI nAna, bhejana ane vilepana karIne sabhAmaMDapamAM beThelA tenI pAse pratihAre jaNAvela eka parivrAjaka Avyo. te kumAre Asana ApyA chatAM paNa pitAnA kASThanA Asana upara beThelA tene te kumAre praNAmapUrvaka AvavAnuM kAraNa pUchayuM. 1 mayA. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 160 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. tyAre te bole ke-"he bhadra! bhairava nAmanA AcAryo tane bolAvavA mATe mane eka che. kAryane te ja kaheze." "te bhairava AcArya kyAM che?" ema kumAre kahyuM (pUchayuM, tyAre teNe "nagaranI bahAra amuka sthAne che." ema kahyuM. "huM prAta:kALe AvIza." ema te kumAre kahele te gaye. A avasare tenI pAse kALa nivedana karanArAe kahyuM ke-"A sUrya prathama udaya pAmIne ane potAnA pratApane vistArIne hamaNuM teja rahita thaIne asta pAme che." tyAre saMdhyAkALane ucita kArya karIne te rAjaputre sukhanidrAvaDe rAtri nirgamana karI. pharIthI kALa nivedana karanAre kahyuM ke-"rAtrine haNanAra ane sarva prANIone upakAra karanAra A sUrya udaya pAme che. bIje paNa pratApavALo e ja rIte udaya pAme." tyAre guNadharma uThIne tathA prAta:kALanuM kArya karIte parivAra sahita bhairava AcAryanI pAse gaye. vAghanA carma upara beThelA teNe kumArane joyo. tyAre bhaktipUrvaka pRthvI upara mastaka lagAvIne tene vAMdho. tyAre saMbhrama sahita te gIzvare pitAnuM Asana dekhADIne "tuM paNa ahIM besa." ema te kumArane kahyuM. vinIta (namra) AtmAvALA kumAre tene kahyuM ke-"he bhagavan! gurunI samAna Asana upara mAre besavuM kadApi gya nathI." ema kahIne potAnA padAtinA uttarIya vastra upara besIne teNe A pramANe kahyuM ke-"he prabhu! tame pote A nagaramAM AvIne mane kRtArtha karyo che." gIe paNa kahyuM ke-"tuM mAre sarva kALe mAnya che, paraMtu A huM akiMcana (dhana rahita-parigraha rahita) chuM, tethI tAruM svAgata zuM karuM?" kumAra paNa bolyo ke-"tamArA jevAne AzIrvAda ja amArI svAgata kriyA che." ema teNe kahyuM tyAre pharIthI be, ke-"bhakti, prema priya AlApa(vacana) sanmAna ane vinaya A sarve A jagatamAM dAna vinA zobhatA nathI." pharIthI paNa kumAra be ke "sArI daSTivaDe jevuM ane sArI AjJA ApavI e tamAruM dAna che." tyAre gIzvara be ke-"he bhadra ! mArI pAse eka zreSTha maMtra che. tene ATha varSa sudhI meM jApane prayAsa karyo che. je eka rAtri tuM tenA vinane pratighAta kare te mAro A sarva prayAsa saphaLa thAya." te kumAra bolyo ke "te mAre kaye divase karavuM ? te he prabhu! tame kaho." tyAre yogIe kahyuM ke-"kRSNa caudazane divase rAtrine viSe he rAjaputra! tAre ekalAe hAthamAM kharuM rAkhIne pretavanamAM AvavuM. tyAM huM pitAvaDe the (traNa puruSa sahita) rahIza." tyAre "bhale ema ho." ema kahIne kumAra pitAne ghera gaye ane caudazanI rAtrie te tyAM gayo. yogIe kumArane kahyuM ke ahIM bIka (upadrava) thaze, tethI tAre mAruM ane A vaNa uttarasAdhakanuM rakSaNa karavuM." kumAra bolyo ke-"tame svastha thaIne maMtranuM sAdhana karo. huM rakSaka hovAthI tamane vinna karavA koNa samartha che?" pachI egIe tyAM maMDapa karIne temAM eka maDaduM sthApana karyuM. pachI mukhamAM agni saLagAvIne temanI vidhi karI. te vakhate jANe dizAonA samUhane pUrI (bharI) dete hAya, jANe AkAzane pheDa heya, ane jagatane baheruM karate heya te ati mATe nirdhAta (avAja) thaye. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaNa prastAva-kumAre kSetrapAlanuM vaza karI ane megIne karAvela vidyAsiddhi. [ 161 ] pachI pRthvInA be bhAga thayA, te chidravaDe pAtAlamAMthI zyAma, vikarALa ane ati bhayaMkara eka puruSa nIkaLe ane belyo ke-"are ! divya kAMtAnI abhilASAvALA pApI ! ahIM rahelA meghanAda nAmanA kSetrapALane te zuM jANe nathI ? mArI pUjA karyA vinA tuM maMtranI siddhine Icche che? ane A Arya rAjaputrane paNa te chetaryo che." ema kahIne teone haNavAnI icchAvaDe teNe siMhanAda karyo, tyAre ginA te traNe zi pRthvI upara paDyA. pachI kumAre tene kahyuM ke "are tuM vRthA kema garjanA kare che? je tArI zakti hoya, te mArI sAthe yuddha kara." ema kahIne tene zastra rahita jeIne kumAre paNa te kharkano tyAga karyo. pachI te banne pracaMDa bhujArUpI daMDavaDe yuddha karavA lAgyA. pachI yuddha karatA te kSetrapALane baLavAna kumAre eka kSaNa vAramAM vajanI jevA sAravALA pitAnAM bAvaDe dabAvI dIdhuM. tyAre tuSTamAna thayela te be ke-"he sapuruSa ! teM mane jItI lIdhe, tethI kAMIpaNe Icchitane mAga ke jethI huM tane ApuM." tyAre kumAre pitAnA bAhanA grahaNathI tene mukta karIne A pramANe kahyuM ke-"jo tuM siddha thayA hoya, to A gInuM Icchita kara." kSetrapatie kahyuM ke-"Icchita phaLane ApanAra Ane sarvathI uttama maMtra tArA ja mAhAmyavaDe siddha thayela che, tethI tuM pitAnuM Icchita kahe ke jethI huM te pUrNa karu; kemake he mahAbhAgyazALI! devanuM darzana saphaLa hoya che." tyAre kumAre kahyuM ke-"je ema hoya, te tuM te prakAre kara ke je prakAre te kanakavatI bhAryA mAre vaza thAya." tyAre jJAnavaDe jANIne teNe kahyuM ke- "te tAre vaza thaze, paraMtu te anagha ! (pApa rahita)! te kAmita (icchita )rUpe karIne dhaze." A pramANe tene varadAna ApIne kSetrapALa adazya tha ane siddha maMtravALA te yogIzvare kumAranI prazaMsA karI. "he paropakAra karavAmAM tatpara! pharIthI tAre mane yAda karo." ema kahIne te cagI ziSya sahita potAne sthAne gaye. kumAra paNa potAnA zarIrane pakhALIne potAne ghera gayo. tyAM te vIranA veSane mUkIne zayAmAM sUtA. bIjA divasanI rAtrine pahele pahAra gayo tyAre adazya rUpavALo te kumAra priyAne ghera gayo. tyAM be dAsI sahita kanakavatIne joI. teNIe dAsIone A pramANe kahyuM ke-"he halA! rAtri keTalA pramANavALI che?" teoe kahyuM ke-"haju be pahAra pUrA thayA nathI. te svAminI ! have tyAM javAno samaya thaye che." tyAre snAna karI, aMganuM vilepana karI tathA vastra ane alaMkAravaDe bhUSita thaIne teNIe tatkALa devanA nivAsa jevuM vimAna racyuM. jeTalAmAM dAsIo sahita te tenA upara caDIne cAlavA lAgI, teTalAmAM te joIne viramaya pAmelA guNadharmo paNa vicAryuM, ke-"aho! vidyAdharInI jema ANe vimAna zI rIte karyuM? tathA rAtrine viSe AnA upara caDIne A kayAM jaze? athavA te A kalpanAvaDe zuM? adazya rUpavALo thaIne huM paNa AnI sAthe jaIne Aje te je kare, te huM jouM." 21 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 162 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. ema vicArIne vimAnanA eka pradezamAM caDIne te cAlye. te vimAna uttara dizA tarapha dUra jaine UtaryuM. tyAM meATA sarovaranI pAse azeAka vanane viSe te kumAre eka vidyAdharane joce. vimAnanA madhyathI nIkaLIne kumAranI te priyA tene praNAma karIne tenI samIpe beThI. bIjI paNa traNa strIo tyAM AvIne tene praNAma karIne beThI. ane bIjA paNa vidyAdharA tyAM AvyA. te vanakhaMDanI izAna dizAmAM maneAhara, vizALa ane nirmaLa zrImAna yugAdi jinezvaranuM maMdira hatuM. suvarNa ane maNinA pagathiyAvALuM ane ghaNA sta MbhAvarDa UMcuM jANe pRthvI upara rahelu devAnuM vimAna AlatuM hatuM. kSaNavAra pachI te khecara vigere jinAlayamAM gayA. tyAM khecarAe jaina snAtranA mahAtsava zarU karyA ane khecara rAjAe kahyuM ke-" Aje nRtyamAM kAnA vAre che ? " te sAMbhaLI tatkALa kanakavatI UbhI thaI. potAnA vastranA saMyama karI(sakeAcI)ne tathA raMgabhUmimAM praveza karIne hAvabhAva karavAmAM catura evI te zreSTha nRtya karavA lAgI. bIjI traNa strIomAMthI eka catura strI vINA vagADavAnuM, bIjI veNuM vagADavAnuM ane trIjI tAla vagADavAnuM anukrame karavA lAgI. adRzya rUpavALA guNadharma kumAra paNa tyAM eka ThekANe rahIne vismaya sahita te sarva svarUpane jovA lAgyA. te vakhate nRtya karatAM kanakavatInuM sUtra ( kaMdorA ) tUTIne suvarNanI ghugharInI mALA pRthvI upara paDI. tarata ja gupta rIte kumAre te grahaNa karI. pachI ra Mga nRtya)ne cheDe teNIe tenI zeAdha karI paNa prApta thai nahIM. pachI save peAtapeAtAne sthAne gayA. kanakavatI paNa dAsI sahita peAtAne AvAse gai. te kumAra paNa te ja pramANe te AvAsamAM gayA. teNI pAtAnA ghera rahI ane te vimAna teNIe saMyu kumAra paNa peAtAnA maMdiramAM AvIne bAkInI rAtrine viSe sUtA. prAta:kAle te kumAre maMtrInA putra atisAgara nAmanA peAtAnA mitrane te ghugharInI mALA ApI. ane " ke bhadra ! samayane viSe tAre A mALA mArI priyAne ApavI. " ema zikhAmaNa ApIne tenI sAthe ja te teNIne pAse gayA. teNIe UbhI thaIne tene Asana ApyuM. tenA upara kumAra beThA ane tenI pAse te mitra beThA. pachI sArI( sAgaThA )nI krIDA karatI teNIe kumArane jItyA, tethI " he nAtha ! kAMika ghareNuM' (bhUSaNa ) mane Ape. " ema kahyuM. teNe mitranuM mukha joyuM. teNe paNa peAtAnA vajramAMthI kheMcIne te ghugharInI mALA teNIne ApI. te joine te elI ke-" A mArI kSudraTikA ( mALA ) tame kayAM prApta karI ? " tyAre kumAra khelyeA ke- A tamArI mALA kayAM paDI hatI ? tyAre " samyak prakAre te sthAnane jAgrutI nathI. " ema teNIe kahyuM tyAre rAjaputra khelyA ke--" he priyA ! A mArA mitra mATeA naimittika che. tArI A mALAnu paDavAnuM sthAna te jarUra kaheze. " tyAre teNIe pUchelA te paNa eklyA ke " huM kAle tane kahIza. " pachI uDIne kumAra pAtAnA maMdiramAM Avye pharIthI te ja pramANe rAtre teNInI sAthe te caityamAM gayeA. te vakhate vINA vagADavAnu kArya karatI teNInA pagamAMthI kAika rIte nUpura paDI Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTa prastAva-guNadharma kumAranuM kanakAvatInA vimAnamAM gupta rIte javuM. [163] gayuM. te kumAre grahaNa karyuM. tene paNa ghaNA prakAre zodhIne pitAne ghera AvI. rAjaputre te paNa mitrane ApyuM. pachI bIje divase mitra sahita te teNIne ghera gaye. tyAM teNIe ApelA Asana upara te prabhu (kumAra) beThe. kSaNa vAra zAstranI gejhI (vAta) karIne teNIe matisAgarane pUchayuM ke-"he bhadra! teM zuM nimitta joyuM ? te tuM kahe." tyAre te be ke-"nimittanA baLavaDe huM jANuM chuM ke-he suMdara aMgavALI ! tAruM bIjuM paNa kAMIka bhUSaNa nAza pAmyuM che." tyAre cittamAM zaMkAvALI chatAM paNa sAvadhAna thaIne te bolI ke-"he nimittajJa! te vibhUSaNa paNa karyuM? te tuM kahe." tyAre "zuM tuM pote nathI jANatI?" ema bhartAe kahelI te pharIthI belI ke-"jANuM chuM paNa paDavAnuM sthAna mane sAMbharatuM nathI. " kumAra be ke-"koI bIjAe mane ema kahyuM ke-aha? dUra gayelI tArI patnInuM nUpura paDI gayuM che. he sunna! te nUpura jeNe grahaNa karyuM che, te puruSane meM jAye che, ane te nUpura tenA hAthamAMthI meM baLAtkAre laI lIdhuM che." kanakAvatIe A pramANe vicAryuM ke-"ahIM kaMI paNa prayoga karIne mArA bhartAe mAro sarva vRttAMta joye che. athavA te surabhadra, caMdranI kaLA, cerI, krIDA ane sukRta A sarva gupta karyA hoya te paNa trIje divase pragaTa thAya che, ema vicArIne te belI ke"he priya! te mAruM nUpura kayAM che?" tyAre tenI AjJAthI tenA mitre tene te ApyuM. teNe pharIthI bolI ke-"he kAMta ! tame mane satya kahe, ke-A tame kayAMthI prApta karyuM?" te bolyo ke-" tAruM te bhUSaNa kayAM paDayuM hatuM ?" tyAre-"je sthAne A paDayuM hatuM, te sthAna tame joyuM che ke nahIM?" ema pUchatI teNIne teNe pharIthI aniSTa uttara Apyo. te bolI ke-"je tame te sthAna pite joyuM hoya, te sAruM. ane je bIjAe jaNAvyuM hoya, to agnivaDe paNa mArI zuddhi nahIM thAya." A pramANe kahIne tarata ja DAbA hAthamAM sthApana karelI kaMdharA(ka)vALI, ciMtAthI nAza pAmelA utsAhavALI ane nIcA mukhavALI thaI. kumAra tene hAsyanI vArtAvaDe hasAvIne potAne ghera gaye. ane rAtrie te ja pramANe pharIthI Avyo. te vakhate sakhIe tene kahyuM ke " pragaTa rIte kALane atikrama thayo che, mATe te svAminI! te vidyAdhara krodha karaze, te tame vicAro." tyAre lAMbo nizvAsa mUkIne teNIe A pramANe kahyuM ke "he sakhI! A viSama kArya che. maMda bhAgyavALI huM zuM karuM? kemake pitAne ghera kumArIpaNe vartatI mane te vidyAre A pramANe sogana ApyA che, ke-"mArI AjJAthI tAre patine seva tathA haMmezAM rAtrie mArI pAse avazya AvavuM." pachI mArA pitAnA AgrahathI ane anurAga(prIti)thI rAjaputrane huM paraNuM, mane te abhimata thayA, ane tene huM paNa saMmata thaI. he sakhI! tyAM jatI mane koIpaNa rIte teNe jANuM che. te vidyAdhara paNa teNe sAkSAta ja je che, tethI te khecara mArA patine haNaze, athavA te khecara mane 1 sura eTale sajAthA tenAvaDe kareluM bhadra, eTale muMDana. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 164] zrI zAMtinAtha prabhu caritra haNaze, ema huM zaMkA karUM chuM. vaLI bIjuM-navA yovanano AraMbha ghaNA viktavALa hoya che. mArA pitA ane mArA sasarAnA kuLa uttama ane prasiddha che. A ati viSama loka jema tema bolanAra hoya che, tethI kAryanA gahanapaNAe karIne huM sarva prakAre vyAkuLa thaI chuM." te bolI ke-"he svAminI! je ema hoya, te tame ahIM rahe. huM tyAM jAuM. ane "mArI sakhInuM zarIra sAruM nathI." ema huM tenI pAse kahIza." tyAre kanakavatI bolI ke- "he zubha cittavALI ! ema kara." e pramANe kahIne vimAna racIne teNIne ApyuM. tenA upara caDIne te dAsI tyAM gaI. tenI sAthe guNadharmakumAra paNa manamAM A pramANe vicArato gayo. "Aje huM avazya tenuM vidyAdharanuM svAmIpaNuM nAza karIza, ane jIvalekamAM vasanArAnI moTI prekSakanI zraddhA nAza karIza. pachI becaroe zrImAna jinezvaranuM snAtra prAraMvyuM. te vakhate te ceTI( dAsI) vimAnathI utarIne jinAlayamAM peThI. sarvane jete kumAra paNa te ja pramANe gupta rahyo. pachI eka khecare te ceTIne A pramANe kahyuM, ke-"Aje bahu ja vAra kema lAgI? athavA tArI svAminI kayAM che?" teNue pUrvano uttara ApIne kahyuM ke-"teNIe mane mokalI che." te sAMbhaLI te khecarezvara krodhavaDe hoTha pharakAvIne bole, ke-"he khecaro! tame vRSabha prabhunuM snAtra karo. huM to A pApINInA zarIranI cikitsA(davA) karIza." ema kahIne teNe dAsIne mastakanA kezamAM pakaDI. te vakhate kumAre paNa daDha rIte keDa bAMdhI, ane khaDjhane taiyAra karyuM. tathA prekSaNane utsava baMdha thayo. vidyAre ceTIne kahyuM ke-"prathama tArA rudhiravaDe mAre kapAgni zAMta karuM. pachI yogya karIza. tethI tuM hamaNu maraNane samaye ISTadevanuM smaraNa kara, ane je tene bhAse, tenuM zaraNa aMgIkAra kara." te belI ke-"sarvajJa, deva, asura ane manuSyae pUjelA, abhiSTa deva bhagavAna zrIvRSabhasvAmInuM meM smaraNa karyuM, tathA he khecara! A aTavImAM maraNa ja mAruM zaraNa che. bIje kaI rakSaNa karanAra nathI, te paNa aho ! A pramANe huM kahuM chuM, ke-zUravIra, dhIra, moTe udAra, zatrurUpI hAthInA samUhane siMha samAna ane guNAnuM eka sthAna Aryaputra ja mAruM zaraNa he." tyAre khecara bolyo ke-"he adhama! te Aryaputra kayuM che? te tuM kahe." kumAre paNa vicAryuM ke-"ANe ThIka pUchayuM, kemake mArA cittamAM paNa A saMdeha varte che." tyAre te ceTI bolI ke "rAjAonI samakSa mArI svAminI svayaMvaramAM jene paraNI che, ane te pApI ! jenA vaDe jevAyela tuM adha kSaNamAM ja nahIM rahe ( jIve che, te guNadharma kumAranuM ja meM zaraNa karyuM che." pachI talavArane UMcI karIne te becara teNIne haNavA udyamavALo thaye, tyAre kharzane keza rAhata karIne kumAre A pramANe kahyuM ke "vizvAsu, vyAkuLa, dIna, bALa, vRddha ane strIjanane viSe je pApIo prahAra kare che, teo avazya durgatimAM jAya che. are ! strIhatyAnuM pApa karavA udyamI thayelA tArA prAyazcitanA vidhAnamAM Aje huM ja guru thaIza." Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : guNadharma kumAre vidyAdharane karele nAza ane vidyAdharanA bhAIe karela apaharaNa. [ 165 ] tyAre te vidyAdhara hasIne be ke-" tyAM jaIne paNa mAre jene mAra hatuM, te pite ja aho ! maraNane mATe ahIM AvyA che. tyAra pachI yuddha karIne tathA chaLane pAmIne moTA baLavAna guNadharma kumAre te vidyAdhara rAjAnuM mastaka chedI nAMkhyuM. bhayabhIta thayelA tenA sainyane teNe ja vANIvaDe AzvAsana ApyuM. te vakhate te traNe bALAo A pramANe vacana bolI ke-"jema prasanna thayelA guru prANIone pApamAMthI mukta kare che, tema che svAmI! A khecarathI tame amane mukta karI." tyAre "tame konI putrI cho ?" ema kumAre pUchyuM tyAre temAMthI eka belI ke-"zaMkhapuranA svAmI durlabharAja nAmanA rAjAnI kamalavatI nAmanI huM putrI chuM. AnA bhayathI meM vivAha Iccho nathI. " kumAre kahyuM ke-"sanehathI utpanna thayele ke kepathI utpanna thayele bhaya che?" te bolI ke-"te bhaya kepathI utpanna thayela che. snehathI utpanna thayele kema hoya? kemake pahelAM ANe kudima( mahela )nA taLathI mane haraNa karI hatI, te vakhate te mArI jihAne cheda karatAM mane A pramANe kahyuM ke-"mArA kahevAthI ja tAre patine aMgIkAra karavo. tathA haMmezA rAtrie mArI pAse AvavuM. sArA zIkhavALI tAre mArI AjJAthI vimAna thaze. je A pramANe tuM kare, to huM tane mUkuM, haNuM nahi." soganane nibaMdha karIne meM paNa te aMgIkAra karyuM, ane puruSa! nRtyAdika kaLAo teNe mane zIkhavI. e pramANe teNe bIjI traNe rAjakanyAone vaza karI. tene haNanArA tame amane sarvane sukha karyuM. " A pramANe sAMbhaLIne kumAre te traNene pitAne sthAne mokalI, ane te kumAra ceTInI sAthe potAnI priyAne ghera Avyo. tene joIne kanakavatIe dAsIne pUchayuM ke-"he sakhI! zuM Aje mArA patie duSTa vidyAdharane ha?tyAre teNIe teNIne tenA vadhana vRttAMta jaNA (kaho), tyAre te potAnA bhartAnA puruSArthanA utkarSane sAMbhaLIne harSa pAmI. pachI guNadharmakumAra teNInI sAthe vArtA karIne snehathI bharapUra thayelo te tyAM ja bAkInI rAtri sUte. tyAre krodha pAmelA te vidyAdharanA nAnA bhAIe tene upADIne samudramAM nAMkhe, ane tenI priyAne bIje ThekANe mUkI. te kAMIka pATiyuM pAmIne sAta rAtrie samudrane kAMThe prApta thaze. tyAM eka tApasane dekhe. pachI tenI sAthe te tApasanA AzramamAM gayo. tyAM potAnI priyA kanakavatIne dekhI. pachI kumAra namaskAra karIne kuLapatinI pAse beTho. kuLapatie tene kahyuM ke-"he bhadra! zuM A tArI priyA che?" teNe "hA" kahI tyAre te be ke-"AjanA divasanI pahelAnA trIje divase A vanane viSe prApta thaI. tyAM suMdara ! tArA vigathI vRkSanI zAkhAmAM pitAne laTakAvIne maravA mATe taiyAra thayelI Ane meM joI. tyAre keIka prakAre pAza chedIne meM maraNathI tenuM rakSaNa karyuM. tathA jJAnanA baLathI tAruM Agamana jANune tathA tene kahIne khuzI karI." pachI keLa vigerenAM 1 chidra-miSa. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 166 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. phaLo vaDe prANavRtti karIne te bane tyAM ekAMte latAgRhane viSe rAtrie sUtA. becare pharIthI te bannene upADIne moTA samudramAM nAMkhyA. tyAM pATiyAne pAmIne kAMThe AvIne pharIthI maLyA. kumAra bAlyo ke-"aho! A vidhAtAnA vilAso che. athavA te viSayamAM Asakta thayelA janane vipadAo durlabha nathI. A ja virAgyavaDe samagra parigrahane tyAga karIne mamatA rahita ane moTA satva( virya )vALA sAdhuo tapa kare che." pachI kanakavatI bolI ke-"he nAtha! puruSArtha chatAM paNa tame kheda kema kare che? kemake haju manuSyabhavanuM phaLa tame prApta karyuM nathI. dInane uddhAra karyo nathI, eka chatravALI pRthvI karI nathI, ane viSaye bhegavyA nathI. to he priya! kema atyaMta kheda pAme che?" tyAre teNInI vANIvaDe rAtre jAgatA teNe AvelA te khecarane che, ane te mahAtmAe tene jIvate mUkyA. pachI kuLapatinI anujJA laIne te keIka pattanamAM gayo. tenI bahAra guNarUpI ratnanA samudra samAna eka sUrine joyA priyA sahita teNe tene namIne moharUpI nidrAne nivAraNa karanArI ane puNyarUpI vRkSanA bagIcAnI nIka samAna dezanA sAMbhaLI. pachI sUrine namIne ane anya sthaLe jaIne vairAgyavALA teNe kahyuM ke-"he priyA ! hamaNuM A sadagurunI pAse dIkSA grahaNa karIe." tyAre viSayane viSe vairAgya nahIM pAmelI te bolI ke-"he kAMta ! haju ApaNuM navuM yovana vate che, tethI vrata kema levAya?" te belyo ke-"vRddhapaNane viSe paNa keTalAkane viSayanI IcchA dekhAya che, ane yauvanamAM rahelA paNa keTalAkanI virAgatA dekhAya che." tyAre-"kAMIka atizaya jJAnIne pUchIne pitAnuM maraNa jANIne pachI jema gya hoya tema karazuM. " ema te bolI. tyAre teNInuM vacana aMgIkAra karIne guNadharma kAMIka bhejana lAvavA mATe nagaramAM peTho ane te tyAM ja rahI. te vakhate guNacaMdra nAmane rAjaputra tyAM AvyA ane vanamAM rahelI yauvana avasthAvALI teNIne joIne anurAgI thaye. tathA bolyA ke-"he namra aMgavALI! tuM keNa che? kayA kAraNathI ahIM ekalI rahI che? he bAlA! zuM tAro bhartA nathI?" tyAre tene anurAgavALe ane pitAnA patine virAgavALo jANIne te paNa pitAne vRttAMta kahIne tene viSe anurAgavALI thaI. prArthanAmAM tatpara thayelA tene teNIe kahyuM ke-"keI paNa rIte mArA bhartAne chetarIne huM tAre ghera AvIza." e pramANe kahela te pitAne ghera gaye. have guNadharma te nagaramAM jugAranI krIDAvaDe kAMIka dhana meLavyuM. pachI mAMDA karAvIne ane laIne te udyAnamAM AvyA. pachI priyAnI sAthe bhejana karyuM. ciMtAvaDe zUnya cittavALI hovAthI ane pRthvIne khetaravAthI igita(cA)ne jANanAra kumAre tene anya puruSamAM Asakta jANuM. pachI uThIne vanane cheDe sAvadhAnapaNe bhamatA tene koIe pUchayuM ke-"zuM rAjaputra haju sudhI ahIM che?" tyAre "A rAjaputra keNu?" ema guNadharmanA pUchavAthI te be ke-"guNacaMdra nAmane rAjaputra ahIM Avyo hato, te kaIka strInI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAvaH kaSAyanA viSayamAM prabhue kahela nAgadattanI kathA. [167] sAthe vAta karavAmAM tatpara thayo, tyAre tenI AjJAvaDe he suMdara ! huM bIje sthAne jaIne pAcho Avyo chuM. tethI huM tane pUchuM chuM ke-zuM te strI tene ghare gaI?" tyAre kumAre paNa "gaI che." ema kahIne te puruSane vidAya karyo. ane pote vicAra karyo ke-"are! strIo upakAravaDe ke baLavaDe grahaNa(vaza) karAtI nathI, tathA kuLa, zIla ane maryAdAne gaNakAratI nathI. jyAM sudhI ekAMta samaya na thAya (na maLe) ane prArthanA karanAra na maLe, tyAM sudhI te strIonuM satIpaNuM rahe che. ema nArade kahyuM che." ema vicArIne pachI teNIne pAsenA nagaramAM rahelA teNunA mAmAne ghera mUkIne te kumAra te ja munI. zvaranI pAse vratavALo the. pachI ugra tapa karIne, maraNa pAmIne tathA devalokamAM jaIne ane manuSyapaNuM pAmIne mokSane pAmaze. pachI te kanakavatI koIka prakAre mAmAnA maMdiramAMthI nIkaLIne guNacaMdra kumAranI kriyA thaI. tenI bIjI strIe ApelA viSavaDe marIne raudradhyAnavALI te cethI narakapRthvIne pAmI. narakamAMthI nIkaLIne te cirakALa sudhI saMsAramAM bhamaze. he rAjA ! A pramANe viSaya pramAda dukha Ape che. A pramANe guNadharma ane kanakavatInI kathA kahyA pachI jJAnI prabhu kahe che ke - he rAjA ! kaSAyanA viSayamAM nAgadattanI kathA che, ke je vardhamAna tIrthakaranA tIrthamAM thaze. te huM tane kahuM chuM. jaMbadvIpanA A bharatakSetramAM vasaMtapura nAmanA zreSTha nagaramAM samRddhadara ane vasudatta nAmanA zreSTha vaNika hatA. uddhatAI rahita, a5 kaSAyavALA, saraLa Azaya'(citta)vALA ane mitrAI sahita te banne sAthe ja vepAra karatA hatA. eka vaNika je kAMI kArya kare, te bIjAe paNa karavuM. ema eka pega karavApaNAthI te baneno nizcaya hate. eka divasa udyAnamAM gayelA temaNe sabhAne viSe dharmane kahetA eka vajagupta nAmanA munIzvarane joyA. tene namIne tathA tenI pAse dharma sAMbhaLIne zubha AzayavALA te banne baMdhanane tyAga karI sArA sAdhupaNAne pAmyA. chevaTe saMle. khanA karIne tathA marIne te bane svargane pAmyA. tyAM paNa prItivaDe zobhatA te banee ApaNuM bemAMthI je pahelo cave, tene bIjAe sarvadA dharmamAM sthApana karo." ema saMketa karyo. pachI samRddhadattano jIva cavIne A bharatakSetrane viSe dhArAnivAsa nAmanA nagaramAM sAgaradatta nAmanA zreNInA gharane viSe dhanadattA nAmanI bhAryAnI kukSimAM janmelo sArA rUpavALe zrInAgadevatAe ApelA varadAnavaDe putra thaye. nAgadatta nAmane te putra bahetara kaLA sahita ane gAMdharvane viSe Asakta thaye. te pUrva nAmavALo thayo. vINA vagADavAmAM ati nipuNa ane gArUDI vidyAmAM kuzaLa evo te eka divasa mitra sahita udyAnamAM krIDA karavA lAgyA. vasudara deve tene ghaNe prakAre pratibaMdha karyo, te paNa teNe kAMI paNa mAnyuM nahIM. tyAre te deve A pramANe vicAryuM ke-"atyaMta sukhI Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 168 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra, A jyAM sudhI prANane saMzaya karanArA moTA kaNamAM nahIM paDe tyAM sudhI te dharma karaze nahIM." A pramANe vicArIne teNe sarpanA kaMDIyAne dhAraNa karanAra tathA rajoharaNa ane mukhavacikA sahita muninuM rUpa karyuM. pachI pAsenA mArge jatA tene nAgadatte pUchayuM ke he nareMdra (munIMdra)! A tArA kaMDIyAmAM zuM che?" teNe "sarpo che" ema kahyuM tyAre te be ke "te huM tenA sAthe krIDA karIza, ane tuM mArA nAga sAthe krIDA kara." vArtika be ke-"tAre AvI vAta na karavI, kemake A mArA sapanI sAthe krIDA karI zakAya tema nathI. A nAga devane paNa dukhe karIne grahaNa thAya tevA che, te pachI te mUDha! maMtra auSadhinA baLa vinA tuM bALaka zI rIte grahaNa karIza?" nAgadatta bolyA ke-"mArA vaDe grahaNa karAtA Ane tuM je, athavA te tuM prathama mArA sarpone grahaNa kara." te ema be ke-"mUka. " nAgadatte mUkelA te sarSo tenA zarIrane lAgyA nahIM, athavA lAgyA te paNa devazaktine lIdhe tene vyathA karatA nahotA. pachI gAMdharva nAgadate matsara sahita A pramANe kahyuM ke-"tuM paNa tArA sane mUka. are! ahIM tuM kema vilaMba kare che?" " tuM sarva tArA svajanene ekaThA kara. ane rAjAne sAkSIrUpa kara." ema gArUDike kahyuM, tyAre teNe A pramANe karyuM. teonI pAse te adhama gArUDika UMce svare be ke-"he leke! tame sAvadhAna cittavALA thaIne mAruM vacana sAMbhaLo. mArA sapanI sAthe gAMdharva nAgadatta krIDA karavA Icche che. je A teovaDe DaMkhAya, to tamAre mane sarvathA deSa Apavo nahIM." pachI jyAre svajanee vArtA chatAM paNa te virAma pAmyuM nahIM, tyAre te sarSavAhake tenI tarapha sarpo mUkayA ane kahyuM ke-"are ! A mArA sA~ mahAkrUra che. A darekanuM nAma ane mAhA" huM kahuM chuM. pUrva dizAmAM A pahelA sarpa rAtA netravALo, kura, be jIbhavALo ane viSathI bharapUra krodha nAma che. ATha phaNAnA ADaMbaravaDe bhayaMkara, stabdha zarIravALo tathA yamarAjanI je A dakSiNa dizAmAM rahele mAna nAmano mATe sarpa che. chetaravAmAM kuzaLa, vakra gamanavALI ane pazcima dizAmAM rahelI A mAyA nAmanI nAgaNa pakaDavAne ahIM koNa zaktimAna che ? tathA jenAvaDe DaMkhAyelo puruSa samudranI jema dupUra thAya che, te A uttara dizAmAM rahelo lAbha nAmane sarpa che. A cAre sarpAvaDe je prANI DasAya che, te AlaMbana rahita avazya nIce paDe che." tyAre gAMdharva nAgadatta tene kahyuM ke "are tuM niSphaLa vANunA vistArane kema kare che? A sarpone jaladI mUka." tyAre maMtra ane auSadhithI nivAraNa na thAya tevA teNe mUkelA te cAre nAgo ekI sAthe te zreSThIputrane karaDyA ane te pRthvI pITha upara paDyo. tenA mitroe vividha prakAranA auSadhavaDe upacAra karyA chatAM paNa te jarA paNa cetanAne pAme nahIM tyAre "tuM Ane jIvADa." ema tenA baMdhuoe kahelo te be ke-"he leke ! je A duSkara kriyAne kare, te A jIve. huM paNa A duSTa sA~vaDe DaMsA hatuM, tethI tenA viSane dUra karavA mATe Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : pramAda nahiM karavA ane ahiMsA vrata upara yamapAza mAtaMganI yA. [ 169 ] AvA prakAranI kriyA karuM chuM. mukha ane mastakamAM nIkaLelA ( UgelA ) saghaLA kezanA lAca karuM chuM, pramANavALAM zveta vastrone paheruM chu, caturdika vividha prakAranuM tapa karma karuM chuM, tapanA pAraNA viSe paNa ahA! rUkSa AhAra khAuM chuM, ghaNA AhArane grahaNa karatA nathI ane rasa ( svAda) vinAnu pANI pIuM chuM, jo A pramANe huM na karuM, tA pharIthI te viSa udayamAM Ave. tathA kAi vakhata vanane viSe, keAi vakhata pata upara tathA kAI vakhata zUnya ghara ane smazAnane viSe huM rahuM chuM. rAga ane dveSanI madhyamAM rahelA huM pariSaheAne sArI rIte sahana karuM chuM. A pramANe kriyA karavAthI mane viSanA vikAra thatA nathI. je alpa AhAravALA, alpa nidrAvALA ane parimita (apa) khelanArA hAya, tene kevaLa A sarpa ja vaza thAya che, eTaluM ja nahIM, paraMtu devA paNa vaza thAya che. ghaNuM kahevAthI zuM? jo AvA prakAranI kriyAvaDe A rahe, tA ja te jIve, anyathA avazya maraNa pAme. " tyAre " tetrI kriyA te karaze. " ema leAkAe kahyuM tyAre te amara vArtike maMDaLa ALekhIne A pramANe pavitra vidyAnA uccAra karyA-- " sa siddhone namaskAra karIne tathA sarva mahAvidyAone namaskAra karIne viSanA vegane nAza karanAra vividhane huM kahIza. prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane sarva parigrahanA jAvajIva sudhI tyAga kara." svAhAvarDa yukta A vidyAvaDe te zreSThIputra nidrAnA kSaye jema UThe tema devanA prabhAvavaDe UThyo, vArtike kahelI kriyA svajanAe tene kahI, tene zraddhA nahIM karatA te tatkALa potAnA ghara tarapha cAlyeA. tatkALa phrIthI cetanA rahita te pRthvI upara paDyo. pharIthI svajanAnI prArthanAvaDe Treve tene sAje karyo. e ja pramANe trIjI vAra gADha nizcaya karyo tyAre gAMdhava nAgadatte paNa tenu' vacana mAnyuM. pachI deve tene udyAnamAM lai jaine tene peAtAnu' devapaNuM nivedana karIne pUrva bhava kahyo. tyAre te paNa jAti smaraNane pAmyA. A pramANe te pratyekamuddha munIzvara thayA. tene vAMdIne te deva paNa peAtAne sthAne gayA. te munie bahAra nIkaLatA cAre kaSAyarUpI sana zarIrarUpI kaDIne viSe prayatnathI niyamita karIne tenuM rakSaNa karyuM. A pramANe keTaleka kALa gayA tyAre kanA samUhane haNI, tathA kevaLajJAna utpanna karIne mukti padane pAmyA. A pramANe gAMdhava nAgadattanI kathA kahI. A vigere anane karanAra pAMce prakAranA pramAda vivekI janAe tyAga karavA ane cAra prakAranA dharma karavA. vaLI te dharma yati ane zrAvakanA bhedavaDe e prakAranA che. temAM yuti dharma kSamAdika beDhAvaDe daza prakAranA jANavA. temAM paheluM samyakRtva che te e prakAranuM, traNa prakAranuM, cAra prakAranuM, pAMca prakAranuM ane daza prakAranuM sUtrane anusAre jANavuM. tathA pAMca aNuvrata, guNa che pUrve jene evA traNa vrata (traNa guNavrata ) ane cAra zikSA pada ( vrata ) e pramANe ( khAra prakAranA ) gRhIne dharma kahyo che. sthala KHKH Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. prANAtipAtanI je virati te paheluM vrata che, te sArI rIte pALyuM hoya tA yamapAzanI jema sukha ApanAra thAya che. te A pramANe--A ja bharatakSetramAM vArANasI nagarImAM duSaNa nAme rAjA hatA, tene kamalanA sarakhA mukhavALI kamalazrI nAme bhAryo hatI. te nagarImAM sumajarI nAmanA vikramI daMDapAzika hatA, ane yamapAza nAmanA jAtivaDe caMDALa hatA, paNa karma vaDe ca DALa na hAtA ja. tyAM dayAdi guNe karIne sahita naladAmA nAme vika hatA, tene sumitrA nAmanI patnI ane samaNu nAme putra hatA. eka divasa te rAjA vike ANelA azva upara caDyo. te azva rAjAnA verI eka devavarDa adhiSThita hatA. te AkAzamAM UDIne ja vegathI vanamAM gayA. te azvane rAjAe mUkyA ane tarata ja te prANavaDe paNa mukta thayA.( marI gayA ). tyAM eka haraNa rAjAne joine jAtismaraNavALA thayeA, tethI tene tenI AgaLa akSaranI zreNi lakhIne A pramANe jaNAvyuM ke--" huM rAjA ! huM devala nAmanA tamArA zrIkarIdhara ( chaDIdAra ) hatA. Atta dhyAnanA doSavaDe marIne tiyA~ capaNAnA doSavALA thayA chuM." pachI tRSAvALA rAjAne teNe pANI batAvyuM. pachI te rAjA svastha thayA tyAre tenuM sainya tyAM AvyuM. kRtajJa rAjA te haraNane peAtAnA nagaramAM lai gayA. tyAM rAjAe ApelA abhayavALA te peAtAnI icchA pramANe pharavA lAgyA. eka divasa bhamatA bhramatA te mammaNanI dukAne AvyA. te varNike pUrva janmanA matsaravaDe tenA upara kApa karyA ane pitAne kahyu` ke- A aparAdha karanAra mRgane mAravA che. " te elyuM. ke--" viNakane khIjA paNa jIva mAravA lAyaka nathI, teA A teA rAjAne ISTa che, tethI huM putra ! tAre haNavA nahIM. " ema kahyA chatAM paNa te kArya mAM vyAkuLa hatA tyAre teNe tene krodhathI mArI nAMkhyA. AvuM kama karatAM te mambhaNune dUra rahelA yamadaMDanI jevA aMta karanAra eka zreSThIe joce. pachI teNe te vRttAMta rAjAne jaNAvyeA. tyAre "ahIM sAkSI kANu che? " ema rAjAe kahyuM tyAre te eNye ke tenA pitA ja sAkSI che. " pachI rAjAe melAvelA teNe paNa " te satya che" ema kahyuM. tethI " A satyavAdI che. ema jANIne rAjAe tene pUjyeA. pachI mammaNanA vadha karavA mATe rAjAe AjJA ApeleA yamapAza (caMDALa ) eyeA ke he deva ! huM hiMsA nahIM karuM. " tyAre--" tu mAtaga chatAM paNa kema prANInI hiMsA karatA nathI ? " ema rAjAe pUchelA teNe kAraNu kahyuM ke-" hastIzISa nAmanA zreSTha nagaramAM madata nAmanA vaNikaputra ana ta tIrthaMkaranI pAse dharma sAMbhaLIne vratavALA (sAdhu) thayA che. tapa karatA tene aneka labdhi prApta thai che. te gItA ekalA vicaratA A nagarImAM AnyA hatA. tepitRvana(smazAna)nI pAse kAceAtsa vaDe sthira rahyo hateA. te vakhate he prabhu! atimukta nAmanA mArA putra che, te opasargika rAgathI pIDA pAmele te pitRvanamAM gayA. tyAM munine te namyA ane tenI zaktithI te nIraMgI thayA. teNe ghera AvIne te vRttAMta mane kahyo. tyAre rAgathI "" Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : mRSAvAda saMbaMdhI bhadra zreNInI kathA. [ 17 ] pIThA pAmele huM paNa kuTuMba sahita tyAM gaye ane te vyAdhithI huM mukta thaye, tethI huM zrAvaka thaye, ane te rAjA ! jAvajIva sudhI hiMsAnI virativALo thayo chuM. he devI te ja sAdhue mArA pUchavAthI pitAnA pratibaMdhanI kathA mane kahI, tethI huM paNa te jANuM chuM." te sAMbhaLIne harSa pAmelA cittavALA rAjAe tene pUryo, ane sarva caMDALane svAmI karyo. pachI bIjA caMDALa pAse te mammaNane marAvyo. chevaTe te yamapAza marIne uttama deva thaye. A pramANe prANAtipAtanI viratine viSe yamapAza mAtaMganI sthA kahI. tathA bIjuM mRSAvAda nAmanuM vrata kanyAlIkAdika pAMca prakAranuM che. te alIka belavAthI bhadranI jema doSa prApta thAya che. kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM dhana rahita be vaNika duSTabuddhi ane subuddhi nAmanA lekamAM prasiddha hatA. mitrAIne pAmelA te bane kAMIka kariyANuM laIne dhanane upArjana karavA mATe paradezamAM cAlyA ane anukrame keIka purANA (jUnA) nagarane pAmyA. tyAM lAbhanI IcchAvALA te keTalAka divasa rahA. eka divasa zarIranI ciMtA(ThalA)ne mATe kaIka khaMDita gharane viSe beThelA subuddhie kAMIka nidhAna prApta karyuM. tene duSTabuddhinI sAthe grahaNa karIne te jeTalAmAM jovA lAgyo, teTalAmAM hajAra dInAra (sonAmahora) thaI. pachI kRtArtha thayelAM te bane potAnA nagaramAM AvyA. tyAM durNa buddhie subuddhinI sAthe vicAra karyo, ke-"he mitra! je ApaNe ardha ardha bhAga pADIne vaheMcIne) A dhana grahaNa karIe, te lokane viSe ApaNuM maTI saMbhAvanA thaze, tethI kaI paNa prakAre rAjA ApaNA nidhAnane lAbha jANIne te grahaNa karaze tyAre ApaNuM dAridya te ja avasthAvALuM thaze. tethI jo tArI saMmati hoya, te eka so grahaNa karIne zeSa (bAkInuM) dhana ahIM ja vaTavRkSanI pAse gupta karIe." tyAre "bhale, ema he." ema teNe kahyuM tyAre rAtrine viSe tyAM tene nikSepa (guptapaNuM) karIne prAta:kALe khuzI thayelA te bane potapotAne sthAne AvyA. pachI durNa buddhinA te dInAra kharAba rIte vyaya karavAthI keTalAka divase khuTI gayA. kemake lakSamI puNyathI ja sthira rahe che. pharIthI subuddhi ane durbaddhi rAtrie tyAM jaIne te dhanamAMthI eka eka so dInAra laIne ghera AvyA. eka divasa duSTabuddhie manamAM A pramANe vicAryuM ke-" A subuddhine chetarIne bAkInuM dhana huM grahaNa karuM." ema vicArIne rAtrie teNe tyAM jaIne te dhana grahaNa karyuM. dhananA lebhI jano pitAne paNa chetare che, to pachI bIjAnI zI vAta karavI? pachI teNe mitrane kahyuM ke-"te dravya vaheMcIne ApaNe ghera lAvIe. kemake te bahAra raheluM hovAthI ApaNA cittanI ciMtA jatI nathI." tyAre te saraLa cittavALA subuddhie tenuM mAnyuM. pachI tenI sAthe jaIne duSTabuddhie te sthAna chuM. tyAM te dhanane nahIM te kUDakapaTanA sthAnarUpa te "hA! huM keinAvaDe ThagA chuM." ema bolIne paththaravaDe pitAnA mAthAne mAravA lAgyA. ane bolyA ke "he subuddhi! kharekhara te dhana teM haraNa Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 17 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. karyuM che, kemake A sthAnane ApaNuM be vinA bIjo koI paNa jANato nathI." tyAre te be ke "je huM dhanane haraNa karavAnI icchAvALo hota, te ekAMtamAM prApta thayela te dhana pahelAM paNa meM tene kahyuM na hatuM, paraMtu te te pitAnA vaMcakapaNAe karIne mArI paNa avajJA kare che, kemake pittathI vyApta thayele prANu jaLane paNa agninI jema jue che." A pramANe kalaha karatA te banne rAjAnI pAse gayA. temAM prathama te durbuddhie tene vinaMti A pramANe karI ke-"he deva! ame bee keIka ThekANe nidhi prApta karyo hato, te ame lebhIe tamane nivedana karyuM na hatuM, ane tamArA bhayathI amuka ThekANe nAMkhyo hato. A subuddhie mane chetarIne te grahaNa karyo che. A pramANe jANIne he rAjA ! jema yaMgya lAge tema kare." rAjAe kahyuM ke-"A bAbatamAM tAro sAkSI koNa che?" tyAre te dubuddhi vicArIne pharIthI A vacana be-"he rAjA ! jenI nIce te dravyane nAMkhyuM hatuM, te mATe vRkSa ja ahIM avazya sAkSI che. "A vitta ANe grahaNa karyuM che." evuM vacana je te vRkSa bele, te he rAjA! mane satya vacanavALe jANavo." rAjAe kahyuM ke-"je A pramANe koI paNa rIte tuM karIza, te lokane viSe tuM eka ja satya vANuvALA thaIza." "A kArya huM kAle karIza." ema duSTabuddhie kahyuM, tyAre te bannenA sAkSI laIne rAjAe temane ghare javAnI rajA ApI. "aho ! A durghaTa kArya zI rIte karaze? athavA te dharmane ja jaya thAya che." ema vicArato subuddhi potAne ghera gaye. bIje paNa ghera gaye. tyAM bhadra nAmanA pitAnA pitAne teNe kahyuM ke-"he pitA! te dInAra mArA hAthamAM AvI gayA. rAtre tamane huM laI jaIne vaTanA koTaramAM nAMkhIza. pachI savAre "subuddhie dhana lIdhuM che." ema tamAre bolavuM. " tyAre te bolyo ke-"he duSTabuddhi! A sAruM nathI, paraMtu che putra! tArA AgrahathI mAre karavuM." ema kahI teNe e pramANe karyuM. bIje divase rAjA .ane nagaranA lekonI pAse te vRkSanI pUjA karIne duSTabuddhi A pramANe bolyo ke-"te dhana koNe grahaNa karyuM che? he vRkSa! tuM satya kahe. A vivAda tAre viSe rahyo che." tyAre vaTanA kaTaramAM rahelA te bhadra zreSThIe kahyuM ke-"he leke! te dhana subuddhie grahaNa karyA che, ema tame jANo." te sAMbhaLIne save vismaya pAmyA. ane rAjAe subuddhine kahyuM ke-"he subuddhi ! tuM aparAdhI che. prathama te nidhAna mane Apa." teNe vicAryuM ke-"A jagatamAM vRkSo kadApi bole ja nahIM. A dubuddhinI kapaTa racanA jaNAya che. vaTanA koTaramAMthI je A vANI nIkaLI, tethI huM mAnuM chuM ke-ANe saMketa karIne koIne ahIM nAMkhe che. " pachI te bolyo ke-"he mahArAjA! tamane mAre avazya dhana ApavuM che, paraMtu A bAbatamAM kAMIka vinaMti karavA lAyaka che. " tyAre "tuM vinaMti kara." ema rAjAe kahelo te bolyo ke-"meM te dhana grahaNa karyuM che, paraMtu tene ghera laI gayo nathI. ane ahIM vRkSanA keTaramAM nAMkhIne huM ghera gaye hatuM, paNa bIje divase jeTalAmAM Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-adattanA viSayamAM jinadattanI kathA. [ 173 ] ,, te levA mATe huM AvyA, teTalAmAM tyAM kAnA ATApe karIne bhayaMkara eka sarpa me joyA, tathA A devatAvarDa adhiSThita che ema meM vicAryuM. tethI huM deva ! jo tamArI anujJA hAya, teA dravyane gupta karanAra te sarpane huM ahIM kAipaNu upAyavaDe haryuM. tyAre " ema kara " ema rAjAe kahyu tyAre teNe tatkALa kASThoDe vrukSanA kATarane pUrNa karyuM, tathA tenI bahAra cAtaram kAi nAMkhyA. pachI agni saLagAvavAnA Arabha karyo tyAre chANAthI utpanna thayeleA meATA dhUmADA thayA. tenAvaDe rUdhAyelA netravALA duSTa buddhinA te pitA tatkALa pRthvI taLa upara paDyo. ane " A tA bhadraM zreNI che " ema rAjAe ane lAkAe tene oLakhyA " A zuM ? " ema kotuka pAmelA sarvee pUchelA te AA ke-" A duSTa mArI pAse phUTa sAkSiNuM karAvyuM. mRSAvAdathI utpanna thayeluM pApa mane A bhavamAM ja phaLIbhUta thayu' ema jANIne huM leAkeA ! kAie asatya kheAlavuM nahIM. ' ema kahIne te sArI buddhivALA bhagna sthira rahyo. pachI rAjAe tenA putranI pAsethI sarva dhana laIne tene peAtAnA nagaramAMthI kADhI mUkayeA. ane subuddhine te rAjAe vasra ane alaMkArAdivaDe pUjyeA tathA satyapaNuAthI sarva leAkanI prazasAne te pAmyA. A lAkane viSe paNa asahya duHkhanuM kAraNa che, ema jANIne huM caDhAyudha rAjA ! te tArUM tajavuM. asatyanA viSayamAM bhadre zreSThInI kathA. sthUla adattanA tyAga nAmanuM A ( trIjI ) aNuvrata jinadattanI jema guNu karanAruM' che, tethI tene prayatnavaDe pALavu. nagaranA gu@AvaDe vyAsa vasatapura evA nAmanuM nagara che. temAM yathArtha nAmavALA jitazatru nAme rAjA hatA. tyAM jinadAsanA putra jinadatta nAmanA jIvAjIvAdi tattvane jANanAra zrAvaka hatA. pachI yauvanane pAmelA te dIkSA grahaNu karavAnA aMta:karaNavALA thayA, tethI prArthanA karyA chatAM paNa te kulavAna kanyAnA vivAhane IcchatA nahAtA. eka vakhata mitrama DaLa sahita te upavanamAM gayA, ane tyAM UMcA zikharavALuM jinAlaya teNe joyu. tyAre vidhivaDe temAM praveza karIne puSpAdikavaDe jinezvaranI pUjA karIne teNe caityavaMdana karyuM. te vakhate uttarIya vasravaDe DhAMkelA mukhavALI eka kanyAe AvIne zveta dravyavaDe jinapratimAnuM mukhamaMDana karyuM. pachI jinakhi MbanA kapAlamAM patravelane racatI teNIna joine Azcarya pAmelA jinadatte mitrAne A pramANe kahyuM (pUchyuM). ke--" he mitrA ! A kaiAnI putrI che ? " teo melyA ke-"priyamitra sArthavAhanI A putrI tArA jANavAmAM zuM nathI ? A jinamatI nAmanI jema strIonA mugaTa samAna che tema tuM paNa rUpAdika guNe karIne puruSAnA zirAmaNi samAna che. jo vidhAtA gRhavAsavaDe tamArA bannenA saMyAga kare, tA tenA nirmANanA prayAsa saphaLa thAya. " jinadatta else ke" he mitra! A ThekANe mArI sAthe je tame hAsya karyuM, te tame ceAgya karyuM nathI. bIjAnA abhiprAya jANavAmAM nipuNa ane anusaranArA evA paNa tame dIkSA levAnA AzayavALA mane zuM nathI jANatA ? Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 174 ] zrI zAMtinAya prabhu caritra. sukhamaDananI kaLAnA kautukathI me' tamane A pUchyuM che. anyathA teA hai mitra ! ahIM strI kathA karavI cegya nathI." A pramANe kahIne rahelA tene jinamatIe joce, ane suMdara AkAravALA tene viSe teNInA anurAga thayeA. te teNInA manamAM rahele abhiprAya sakhIee jANyA. pachI ghera prApta thayelI teoe te abhiprAya teNInA mAtApitAne jaNAvyA. jinadatta paNa ghera jaine bhAjana karIne tathA dukAne dravya upArjana karavA mATe vyApAra karavA lAgyuM. jinamatInA pitAe jinadAsanI pAse jaIne kanyAdAna karyuM. eNe paNa harSathI te aMgIkAra karyuM. ghera AvelA putrane te vRttAMta pitAe jaNuAgye, ane te dIkSAnI abhilASAvALA hAvAthI mAnatA nahAtA. jinAlayamAM javA vigerenA peAtAnA vRttAMta nivedana karIne te pitAvaDe vivAhune mATe krIthI kahevAyelA mauna rahyo. pachI kAIka divase peAtAnA gharamAMthI nIkaLatI te kanyAne nagaranA ArakSaka vasudatta nAmanA bhAgIe joI. tyArapachI anurAga utpanna thavAthI teNe jaIne teNInA pitA pAse tenI mAgaNI karI. tyAre teNe 'jinadattane ApI che' ema kahyuM. tyAre rASa pAmelA te duSTAtmA jinadattane mAravAnI buddhithI niraMtara tenA chidrane zeAdhanAra thayA. pachI eka divasa azva vahana karavAnI krIDAvaDe udyAnamAM gayela rAjAnA kAnanuM kuMDala azva vegathI cAlatA hAvAthI paDI gayuM. te rAjakuLamAM AvelA te rAjAe jANyuM tyAre tenI zeAdha karavA mATe vasudattane AjJA ApI. tene mATe te jeTalAmAM cAlye teTalAmAM tenI AgaLa cAlatA jinadatta kAryakra kArya vaDe bahAra javA pravartya. mArgomAM te kuMDala joine te dUra cAhyA, kemake sajjanA paranA dravyane DhephA jevu' jue che. vasudatta pAte tyAM AvyA, ane A zuM che ? ema vicAratAM teNe te kuMDala joine tathA grahaNa karIne tarata ja rAjAne Apyu. rAjA melyA ke--" he bhadre ! teM kyAMthI prApta karyuM ? " tyAre 'jinadatta pAsethI meM prApta karyuM.' ema te duSTa buddhivALA melyA, " aheA ! zuM jinadatta paradravyanuM haraNa kare che ? " ema rAjAe pUchyuM tyAre vasudatta pharIthI khelyA, ke" he prabhu ! jinadattanI jevA bIjo kAi paNu taskara che nahIM, ke je bIjAnA jotAM chatAM paNa hu MmezAM bIjAnuM dhana harI le che." tyAre manamAM krodha pAmelA rAjAe AjJA ApI ke " AnA vadha karavA. " tyAre vasudatte paNa tene bAMdhIne gadheDA upara ArApaNu karyA. tenu zarIra rAtA caMdanavaDe lIMpyu hatu, rasa rahita DIMgIMga vAgatA hatA. mANusA hAhArava karatA hatA. A rIte nagarInI madhye lai javAtA tene gharamAMthI nIkaLelI jinamatIe joce.. ane ati gupta rudana karatI teNIe Ama vicAyuM ke--" dharmanA athI, dayAvALA, deva ane gurunI bhaktimAM tatpara tathA niraparAdhI A jinadatta are ! kevI durdazAne pAmyA ? te vakhate kapaTa rahita snehavaDe vahAlI teNIne joIne tatkALa anurAgane vaza thayelA jinadatte paNa peAtAnA manamAM vicAra karyAM ke-- " mahA ! AnI kAi paNa akRtrima ( svAbhAvika ) prIti mAre viSe varte che ke je Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa prastAva-maithuna vrata viSe karAlapiMganI kathA. [ 175 ] mArA kaNane joIne tatkALa bhAgIdAra thaI. je Aje A kaNathI mAro mokSa thaze, te huM keTalAka kALa AnI sAthe bhoga bhegavIza. anyathA sAgAra anazana mAre ho." A pramANe vicAratA tene duSTa AzayavALA ArakSaka puruSe vadhane sthAne laI gayA. potAnA mananI IcchA pramANe vartanArI ane karelA nizcayavALA priya mitranI putrI te kanyAe gRhatyamAM jaI kAyotsarga karyo ane cittamAM A pramANe vicAryuM ke-"he mAtA jinezvaranI zAsanadevatA! jo huM jenazAsana-(dharma)vALI heluM, te mAruM sAnidhya kara." tyAre teNunA ane tenA (jinadattanA) sArA zALavaDe tuSTamAna thayelI zAsanadevatAe tatkALa traNa vAra tRNanI jema zaLikAne bhAMgI nAMkhI. tyAre tene vRkSa upara bAMdhyuM. te deraDuM paNa tarata ja tUTI gayuM. pachI khaganA prahAra karyo, te paNa puSpanI mALA jevA thayA. A tene atizaya jeIne vismaya pAmelA ArakSaka puruSoe AvIne te vRttAMta rAjAne kahyo. bhaya ane viramayathI bharapUra thayela te rAjA jaladI tyAM jaIne jinadattane hAthI upara caDAvIne pitAne ghera lAvyuM. pachI rAjAe pUchelA jinadatta sarva vRttAMta tene kaho. ane jIvadayAmAM tatpara teNe te ArakSaka puruSanuM paNa rakSaNa karyuM. pachI rAjAe anujJA Apela te potAne ghera gaye. tenA pitAdika sarve svajano paNa atyaMta AnaMda pAmyA. priyamitre AvIne buddhimAna jinadattane pitAnI putrIe devatAnI ArAdhanA karI te vagere vAta kahI. tyAre tuSTamAna thayela te jinadatta sArA muhurta mahatsavapUrvaka te jinamatI satIne paraNya. pachI keTalAka kALa teNanI sAthe bhoga bheLavIne virakta AtmAvALA teNe susthita AcAryanI pAse dIkSA lIdhI. cirakALa sudhI khaDjhanI dhAra jevI dIkSA pALIne te bane samAdhimAM tatpara thaIne chevaTa marIne svarge gayA. A pramANe paradhanaharaNanI viratine viSe jinadattanI kathA kahI dArika ane vaikriya ema be prakAranuM maithunavrata che. temAM tiryaMca ane manuSyanA bhede karIne dArika be prakAranuM hoya che. tathA vaikriyamaithuna devIne viSe raheluM eka ja prakAranuM jANavuM. A vrata sarvavatene madhye dusaha che. jema karAlapiga nAmano purahita duHkhanuM sthAna che, tema padArAmAM Asakta thayelA prANIone aneka prakAranAM duHkho thAya che." tyAre "karAlapiMga nAmano keNa hato?" ema cakAyudha rAjAe pUchelA bhagavAna A pramANe beyA ke-"he rAjA! A bharatakSetrane viSe nalapura nAmanuM nagara che. temAM mahAbhujAvALe nalaputra nAmane rAjA hato. tene karAlapiMga nAmane atiINa purohita hatA. te zAMti karmamAM nipuNa ane rUpa, yauvana tathA dhanavALo hato. te nagaramAM moTA zreSThIne putra pu5deva nAmane zreNI vaNika te purohitane mitra rahete hato. tene pativrata vigere strIonA guNo vaDe bhUSita karAyelI, zreSTha ane prANune vahAlI padamazrI nAmanI bhAryA hatI. pachI kaMIka Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - --- - -- [ 176 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. divasa te purahita kAMIka hitakAraka karmavaDe rAjAe tuSTamAna (prasanna) karyo, tyAre teNe tene varadAna ApyuM. tyAre viSayamAM Asakta cittavALA teNe A pramANe mAgyuM ke "he mAre A nagaramAM irachA pramANe strIo sAthe krIDA karavI." rAjA boye ke-" ahIM je kaI strI tane che, tene tAre sarvadA sevavI, paraMtu bIjI(IcchA vinAnI)ne sevavI nahIM. ane je nahIM IcchatI strInI sAthe krIDA karIza, athavA tenI prArthanA karIza, te pAradArikanI jema tAro huM daMDa karIza." pachI te nagaramAM IcchA pramANe pharatA te purA hite eka divasa puSpadevanI priyA padmazrIne joI. tyAre vidyulatA nAmanI teNInI dAsIne teNe kahyuM, ke-"he bhadrA! A je pramANe mane Iche, te pramANe teNune tuM kahe." satIpaNuMnuM pAlana karatI te koI paNa prakAre tene IcchatI nahAtI, tyAre kAIka divasa karAlapiMge pite krIDA karavA mATe tene prArthanA karI. tyAre te belI ke "tuM AvuM na bola, tAre mitra A jANaze." te be -"je rIte A anya sthAne jAya, te rIte huM karIza." pachI teNue tenI samagra vAta pitAnA patine kahI. tyAre te vacanane manamAM dhAraNa karIne te kALane jote (vicArato) rahyo. pachI eka divasa te purohite vivAnA sAmarthyathI rAjAnA mastakane viSe dusaha pIDA utpanna karI. tyAre rAjAe tene bolAvIne te svarUpa tene kahyuM. tyAre te maMtravAdIe te mastakanI pIDA dUra karI. pharIthI tuSTamAna thayelA rAjAe tene kahyuM ke-"kAMIka mAga." teNe paNa kahyuM ke-"he deva! A mAruM vacana tame kare.-kijalpI nAmanA dvIpane viSe sArA svaravALA kiMjadipaka jAtinA pakSIo che. tene jovAthI ja te sukhane ApanArA thAya che, tethI temane lAvavA mATe puSpadeva vaNikane mokale." rAjAe paNa te aMgIkAra karIne te lAvavA mATe tene vidAya karyo (AjJA ApI). te buddhimAna paNa "purohitanuM kareluM A che" ema jANIne tathA "devanI AjJA pramANa che." ema belIne potAne ghera gaye. pachI teNe vizvAsu mANasanI pAse potAnA gharanI aMdara bhUmigRha (yarU) karAvyuM, ane tenI upara yaMtrane palaMka karAvyo. tathA te mANasane kahyuM ke "je ahIM purahita Ave, to tene gupta rIte ja bAMdhIne mArI pAse lAva." A pramANe teone Adeza ApIne pachI te potAnA gharamAMthI nIkaLIne dezAMtaramAM javA mATe nagaranI bahAra jaIne kaIka ThekANe rahyo. pachI harSa pAmela karAlapiMga puSpadevane ghera gayo, tyAM yaMtranA banAvelA payaMka upara tene besADyo. ane pachI tarataja bhUmigRhamAM paDyo. tyAM rahelA manuSyoe tene mayUrabaMdhavaDe bAMdhIne puSpadevane seM. tyAre te potAnI sAthe tene dezAMtaramAM laI gaye. pachI cha mahine pAcho vaLIne pharIthI te potAnA nagaramAM Avyo. pachI mINane gALIne tenA vaDe purohitanA zarIrane lIMpIne pachI pAMca varNanA pIMchAvaDe tenA zarIrane tarapha suzobhita karyuM. pachI rAjAnI pAse jaIne puSpadeve vinaMti karI ke -he deva ! pakSIo meM ghaNA grahaNa karyA hatA, paraMtu mArgamAM AvatAM te sarve nAza (maraNa) pAmyA. mAtra eka ja Ape che, te Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : parigrahanA saMbaMdhamAM prabhue kahela sulasanI kathA. 177 ] zuM tene huM tamane dekhADuM?" rAjAe kahyuM ke-"te pakSIne ahIM lAvIne mane dekhADa, ke jethI tenA sArA svarane sAMbhaLuM, ane jouM." tyAre teNe jaladIthI tene lAvIne rAjAnI pAse mUka. rAjA be ke "ahe! AnuM rUpa apUrva che, ke jethI A manuSyanI jevo che ane pAMkhevaDe yukta che. te have tuM mane kAnane sukha ApanAra Ane svara saMbhaLAva." tyAre teNe pramArjana(cAbUka) laIne tenI AravaDe tene atyaMta vikhyA, ane "tuM bola." ema kahyuM. tyAre "huM zuM beluM ?" ema te be . rAjA paNa tenuM darzana joIne tathA tene oLakhIne be, ke-"he puSpadeva! A pakSI mArA purohita je dekhAya che. tyAre "te ja A che." ema teNe kahyuM tyAre pharIthI rAja be ke-"Ane Ave kema karyo?" tyAre teNe tenI kathA kahI. pachI rAjAe ArakSaka puruSane A pramANe Adeza Apyo ke " are! A anyAya karanArA adhamane mArI nAkhe." tyAre teoe vividha prakAranI viDaMbanA karIne, AkhA nagaramAM bhamADIne tene mArI nAkhyo. te ghera narakamAM gaye. tyAM paNa jAjvalyamAna leDhAnI putaLIne AliMgana karavA vigere duHkhane sahana karIne te apAra saMsAramAM bhamaze. A pramANe cethA vratane viSe karAlapiMganI kathA kahI. sthaLa parigrahavata sacitta, acitta ane mizra bhedavaDe traNa prakAranuM che. tathA aho ! te nava prakAre hoya che. dhana, dhAnya, kSetra, vAstu(ghara), rUpa, kuSya, suvarNa, dvipada ane catupada-A nava prakAranA parigrahane viSe pramANa karavuM. AnAthI nivRtta nahIM thayelA prANIone A jagatamAM sulasa zrAvakanI jema niraMtara duHkhe prApta thAya che." tyAre cakAyudha rAjA be ke-"he bhagavAna! A sulasa keNu che?" zrI zAMtinAtha prabhu bolyA ke A bharatakSetrane viSe amarapura nAmanuM nagara che. temAM amarasena nAmane baLavAna rAjA hatA. temAM vivekavALa, sthira samakitavALa, jinezvara ane sAdhune pUjanAro vRSabhadatta nAmane zreSThI zrAvaka raheto hato. tene guNe vaDe yukta jinadevI nAmanI bhAya hatI. temane suMdaratAnA sAranA kaLaza samAna salasa nAmano putra hato. pachI te yauvanane pAmyA. tyAre mAtApitAe tene jinadAsanI putrI subhadrA nAmanI kanyA paraNAvI. pachI te pitAnA upadezathI gurunI pAse gayA. tyAM zrAvakanA vrate teNe grahaNa ryA, paraMtu parigrahanuM pramANa grahaNa karyuM nahIM. te kaLAne viSe rasika hatuM, ane viSayamAM rAgI nahote. tevA prakArano tene joIne zeThANIe zeThane kahyuM, ke-"he nAtha ! ApaNe putra jethI karIne niHspRhI dekhAya che, tethI tame te prakAre kare, ke je prakAre te viSayanI IcachAvALe thAya." zeTha bolyA ke-"tuM AvuM na bela, kemake janma 23. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 178 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. janmane viSe abhyAsa karelA padArthone viSe prAye karIne prANI pitAnI jAte ja pravate che." to paNa teNInA atiAgrahane lIdhe zreSThIe pitAnA putrane caturAI zIkhavA mATe dulitanA samUhane seM. teoe tene kalAne abhyAsa vismaraNa karAvyuM, ane kosuka dekhADavAthI eka divasa kAma patAkA nAmanI vezyAne ghera tene laI gayA. saMjamavALI teNIe ane akAe "A dhanavAna che" ema jANIne svAgata karavAvaDe ane Asana ApavAvaDe tenI pUjA karI (satkAra karyo.) tenA upara mitranA upadezathI te beTho. pachI sarva bhASAmAM nipuNatAvALI teNIe chI(vAta) AraMbhI. teNInI vAyaracanAthI AkSipta thayelA (kheMcAyelA che tene jANIne te sarva pApI mitro dhIme dhIme potapitAne sthAne gayA. teNIe tene te rIte raMjana(rAgI) karyo ke je rIte teNInA maMdiramAMthI te nIkaLe nahIM. ane tenA mAtApitA dhana mokalavA lAgyA. tyAM sulasa soLa varSa sudhI rahyo tyAre tenA mAtApitA maraNa pAmyA. eTale tenI bhAryA te ja pramANe dhana mokalavA lAgI. dhana kSINa thayuM tyAre te alaMkAre mokalavA lAgI. akkAe te alaMkAro tathA hajAra rUpiyA teNIne ApyA. pachI teNIe kAma patAkAne kahyuM ke-"he putrI ! tAro pati dhanarahita thayo che, tethI tene tuM tyAga kara." tyAre-"he mAtA ! jeNe ghaNuM dhana ApyuM tene kema tyAga karAya?" ema anurAgavALI teNIe kahyuM tyAre pharIthI kuTinI(akkA) bolI, ke-"vezyAnA dharmane viSe A pramANe che ke-vaibhavathI zobhatA puruSane sadA seva, paraMtu rasa kADhelI zeraDInI jema nidhanano tyAga karavo." Ama kahyAA chatAM paNa eTalAmAM teNIe sulasane tyAga na karyo, teTalAmAM eka vakhata piote ja akAe tene A pramANe kahyuM, ke-"he bhadra! tuM eka kSaNavAra hamaNuM nIcenI bhUmimAM utara, ke jeTalAmAM dhULathI vyApta thayelI A citrazALAne huM sApha karuM." tyAre teNanA abhiprAyane jANato te nIce utarIne rahyo. tyAre dAsIe tene kahyuM ke-"he lajajArahita ! haju paNa tuM ahIM kema rahe che ?" tyAre te gharamAMthI nIkaLIne te potAnA ghara tarapha cAlyo. jema svargamAMthI AvIne deva manuSya bhava tarapha cAle ane kheda pAme tema te kheda pAme. sAdhunA zarIranI jevuM leparahita, pakSInI jema argalA(sAMkaLa) rahita ane vADarahita chatAM paNa anivRttine(azAMtine ) karanAra pitAnuM ghara teNe joyuM. pAse rahelA eka mANasane teNe pUchayuM ke "bhadra! zuM A vRSabhadattanuM ghara che ke nahIM?" tyAre teNe "hA, te ja che." ema kahyuM tyAre te be ke "kema AvuM dekhAya che? zuM zreSThI kuzaLa vate che ke nahIM?" tyAre zeTha ane zeThANanA maraNa vigerenI vAta teNe sulasane kahI. te sAMbhaLIne te paNa vicAra karavA lAgyuM, ke-"hA! vezyAmAM Asakta thayelA ane pApI meM kuputre duHkhe karIne pratIkAra(sevA) karI zakAya tevA mAtApitA maraNa pAmyA, te paNa meM jANyA nahIM. A pitAnuM ghara kuberanA ghara jevuM hatuM, tene vyasanavALA meM pretanA vana jevuM karyuM. mitra, vajana ane lekene huM pApI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaSTa prastAve-samudramAM ane bIje sulase lakSmI prApta karatAM anubhavelAM dukhe [ 17 ] lakSamInA lAbha vinA mAruM sukha zI rIte dekhADIza?" ema vicArIne te sthAnathI pAchA vaLIne nagaranI bahAra jIrNa udyAnamAM kharalatAnA patra para upara charI vaDe lakhyuM, ke-"svasti zrI jinAdhIzane namIne sulasa pitAnI priyAne pitAnI kuzaLatAnI vAtavaDe AnaMda pamADIne zIdhrapaNe A pramANe saMdeza Ape che, ke-"he priyA ! Aje - huM vezyAnA gharathI nIkaLyo chuM. te vakhate mAtApitAnA maraNanI vAta sAMbhaLIne lajajAne lIdhe huM tArI pAse AvyuM nathI. have dezAMtaramAM jaIne tathA manavAMchita lakSamIne upArjana karIne thoDA divasamAM ja huM ahIM AvIza. tAre kheda karavo nahIM." A pramANe akSaranI paMkti charInA agrabhAgavaDe lakhIne pUrelA aMgArAnI meSavaDe teNe te patra bIDI dIdhuM. te vakhate tenI priyAnI dAsI devage tyAM AvI. tene te patra ApIne te paradezamAM gaye. eka nagaramAM jaIne tenA eka jIrNa udyAnamAM rahyo, tyAM teNe palAza vRkSanA aMkurAne joIne A pramANe vicAryuM, ke-"vaibhava vinA palAza vRkSano aMkura hAya nahIM. ziva ane palAzanI nIce avazya a5 ke ghaNuM dravya hovuM joIe. sUkSama aMkura jevAthI teNe thoDuM dravya jANayuM. tathA tene varNa uvaLa hovAthI suvarNa che ema jAyuM. pachI "dharaNene namaskAra thAo, zrI kuberane namaskAra thAo." ItyAdi maMtrano uccAra karatA teNe te sthAna chuM. hajAra dInAranA pramANuvALA prApta karelA te nidhAnane pitAnA vastranI aMdara gopavIne teNe nagaramAM praveza karyo. ane eka vaNikanI dukAne beTho ane ghaNA grAhake vaDe vyAkuLa thayelA tene te sulase sahAya karI. tenI caturAI joIne harSa pAmelA zreNIe vicAryuM ke-"aho ! A satyapuruSanuM vijJAna puNya sahita che, ke jethI AnI sahAyathI mane Aje moTe lAbha thAya che, tethI A sAmAnya mANasa nathI." ema vicArIne te bolyo, ke-"he mahAzaya! kayA gAmathI athavA nagarathI tuM AvyuM che?sulasa bolyo ke-"he bhadra! huM amarapurathI Avyo chuM.tyAre "tuM kena paraNe che?ema chIe pUchele te "tamAro ja chuM" ema bolyA. tyAre te tene pitAne ghera laI gaye. ane tene atyaMga, udvartana, nAna tathA bhejana karAvyuM. pachI pharIthI te zreSTha zreSThIe tene AvavAnuM kAraNa pUchayuM. tyAre sulabha be ke-"he tAta! dhana upArjana karavA mATe huM ahIM Avyo chuM, tethI kaIka dukAna mane dekhADe." pachI bhADAvaDe eka dukAna laIne vepAra karatA tene cha mahine te dInAre bamaNI thaI. pachI karIyANA laIne moTA sAthe sahita te samudrane kAMThe rahelA tilakapurane viSe gaye. tyAM paNa manane vAMchita lAbha na thavAthI te vahANa upara caDIne ratnadvIpamAM gaye. tyAM bheTa laIne rAjAnI pAse gayo. teNe paNa ardha dANuM laIne tenA upara prasAda karyo. tyAM teNe ratna prApta karyo ane vAMchita lAbha prApta karyo. tethI te pharIthI potAnA deza tarapha javA pravaryo. lakSamI grahaNa karIne te cAle tyAre jANe pitAnA viyegathI pIDA pAmeluM Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 180 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. samudranuM mana phUTI jAya tema te vahANa phUTI gayuM. tyAre kAMIka pATiyuM pAmIne tene chAtI sAthe AliMgana karIne pAMca divase te sulasa samudranA pArane pAmyA. tyAM kamaLa keLanA phaLa vaDe AjIvikA karo ane pANI zodhIne pIdhuM. pachI svastha thaIne teNe vicAryuM ke " bIjAne asAdhAraNa samRddhine pAmIne paNa deve mane bIjA hAthavALo (khAlI hAthavALo-nirdhana) karyo. ahe! pApanuM phaLa je. vipattine viSe paNa mAre puruSArtha tajavo na joIe, kemake vidvAno vizeSa karIne AvuM vacana kahe che, ke-"nIca puruSo vidananA bhayane lIdhe kArya karavAno AraMbha karatA nathI, madhyama puruSa kAryano AraMbha karIne kAMIka vizva prApta thAya tyAre tene taje che, ane uttama puruSo te hajAro vidano thayA chatAM paNa AraMbha karelA prazasta(sArA) kAryane kaI paNa rIte tajatA nathI." A pramANe vicArIne sulasa AgaLa javA pravaryo. tyAM eka ThekANe kautuka sahita teNe gIdha pakSIone nipAta che. tene anusAre tyAM gayelA teNe eka zaba(maDaduM ) joyuM. ane tenI gAMThe kaTi mUlyavALA pAMca ratno joyAM. tyAre teNe vicAryuM ke-"meM prathama adattAdAnanI nivRtti karI che, paraMtu A dravya svAmirahita che, mATe grahaNa karavA lAyaka che. AnA mULa dhanavaDe AnA svAmIne ghaNuM puNya thAo, eTalA citya karAvIza." e pramANe vicArIne ane te ratna grahaNa karIne te cAlyo, ane samudrane kAMThe velAkula nAmanA nagaramAM Avyo. tyAM zrIsAra nAmanA zreNIne ghera gaye. teNe paNa tenI bhejanAdika ucita kriyA karI. tyAM be ratnane be koTivaDe vecIne tenA kariyANAM laIne te potAnA deza tarapha cAle. moTA sAthe sahita moTA arayamAM prApta thaye. tyAM madhyA samaye eka pradezamAM te sAthe rahyo. sarva sArthanA loke dhAnya pakAvavA vigere kAryamAM vyagra thayA, te vakhate keIpaNa ThekANethI tarka vinA (akasmAt) AvIne bhila ceree te sArthane lUTayo. te vakhate koIpaNa garvavALo sulasa parivAra sahita bakhtara paherIne te coranA sainya sAthe yuddha karavA taiyAra thayo. bhilee jItelA te sulasanA manuSya nAzI gayA, ane yuddha karatA sulasane te coroe pakaDe. pachI tene eka vaNikanI pAse vece, ane te vaNike dravyanA lAbhathI parakULane viSe manuSyanA lohInA athI lekanI pAse vece. tyAM manuSyonA zarIramAMthI lohI kheMce che, tene kuMDAmAM nAMkhe che, temAM jaMtuo utpanna thAya che, te jaMtuovaDe kRmiroga thAya che, tenAvaDe vastra raMgAya che, ane te (vasa) agnivaDe baLe te tenI rAkha paNa rAtA varNavALI thAya che. AvA prakAranA du:khane sahana karatA te rUdhirathI vyApta zarIravALA sulasane sAmudrika pakSI AkAzamAM laI u. ane rehaNa parvata upara te tene laI gaye. tyAM tene zilAtala upara mUkIne khAvA mATe udyamI 1. AkAzamAM uDIne nIce AvI paDavuM. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-sulasanI vizeSa vitaka kathA ane parivrAjakanA meLApa. [ 181 ] thayelA te pakSIne bIjA pakSIe jAye. te ane pakSI kalaha karavA lAgyA tyAre te zuDhDhAmAM peThA. pachI te be pakSIo anya ThekANe gayA tyAre te guphAmAMthI nIkaLyeA. pachI eka pANInA jharaNAne viSe pANIvaDe peAtAnA zarIrane dhAine sAhiNI auSadhinA rasavarDa teNe zarIranA traNAne rUanyA. pachI te parvata uparathI nIce utaryAM. tyAM khADAnI dhULanA samUhane, hAthamAM kodALIvALA manuSyane ane paMcakuLane joyA. tyAre teNe eka manuSyane pUchyuM ke--" huM bhadre ! A parvata kayA che ? A deza kA che ? ahIM rAjA kANu che ? tathA khIjuM ( jANavA jevuM) zuM che? te tuM mane kahe, " te manuSye kahyuM ke- je dezAMtaramAM jAya che, te tenA svarUpane jANe che, tuM te nAma paNa jANatA nathI. jo tu kAMI paNa jANatA nathI, te! zuM tu AkAzamAMthI paDyo che? ke zuM pAtALamAMthI nIka. nyA che ? tuM ahIM zI rIte AvyA che ? " sulasa paNa khelyeA ke--" satya che, hu AkAzathI paDyo chuM. " tyAre phrIthI " zI rIte ? ( AkAzamAM paDacA ? ) " ema teNe kahyuM tyAre sulase paNa A pramANe kahyu, ke " eka vidyAdhara mArA mitra che. teNe te( paryaMta )nuM rUpa dekhADavA mATe meruparvata upara AkAzamArge mane lai javAnA AraMbha karyA. te avasare tenA zatru khIjo vidyAdhara tyAM AvyA. tyAre mane mUkIne te tenI sAthe prahAra karavA pravatyuM. A kAraNathI huM AkAzathI paDayA chuM. bhadra! me tane je pUchyuM, te sa tu kahe. " te meklyA ke rANu nAmanA A deza ane A parvata paNa che. ahIM vajrasAra nAme rAjA che, ane tenuM ja A paMcakuLa che. hAthamAM kAdALIvALA A puruSA pRthvIne khAdIne ratnAnuM AkarSaNa( kADhavu) kare che, ane rAjAne kara Ape che. " te sAMbhaLIne sulase vicAryu ke " dhana upArjana karavAmAM A upAya sArI che, paraMtu nagaramAM kAika ThekANe nivAsa karIne A karI zakAya. " pachI te manuSyeAnI sAthe ratnapu Mja nAmanA nagaramAM te gayA. tyAM eka vRddha vaNikane ghera gayA, ane teNe tene jamADaye. tene peAtAnA vRttAMta kahIne ane sAmagrI karIne mahAudyAnamAM teNe ghaNAM ratnA meLavyAM. pachI eka divasa teNe mATA mUlyavALuM eka ratna meLavyuM. tene kAika prakAre zarIrane viSe geApavIne khADAmAMthI te bahAra nIkaLye. te sivAsa khIjA ratnAnA bhAga rAjAne ApIne pUrva dizAnA bhUSaNarUpa zreSTha zrIpattanapuramAM te gayA. tyAM ratnAne vecIne ane kariyANAM laine pharIthI te peAtAnA dezanI sanmukha cAlyeA, ane eka aTavIne pAmyA. tyAM tenu sarva kariyANuM dAvAnaLavaDe maLI gayuM. tyAre pharIthI te ekalA ja thayA. pachI kAIka gAmamAM gayA. tyAM eka parivrAjakane dekhyA, tene praNAma karIne tenI pAse beThA. teNe A pramANe pUchyuM, ke" huM bhadra ! tuM kyAMthI AvyeA che? tAre kyAM javuM che ? ane aheA ! kayA kArya vaDe pRthvI upara tuM ekalA cAle che ? susa Albe ke huM bhadra ! huM amarapurathI Avye chuM, ane vaibhavanI icchAvALA pRthvI pITha upara sarvatra bharyu chu. " parivAjake tene kahyuM ke " tuM keTalAka divasa mArI pAse 99 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 182 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. rahe, ke jethI huM tane Izvara banAvuM." tyAre-"tamArA mATe prasAda." ema kahIne te tenI pAse rahyo. teNe tene eka ghare jamADa ane te jame. pachI sulasa te tapasvInA nivAsasthAne gaye, ane A pramANe pUchayuM ke-"tame mane samRddhivALo zI rIte karaze?" tyAre te be ke-"mArI pAse rasakupane kaha5 che, tenA eka biMduvaDe leDhAnI aneka kaTio vidhAya che. tethI tenI sAmagrI taiyAra kara. temAM prathama moTA pramANuvALuM bheMzanuM eka pUMchaDuM lAvIne mane Apa." tyAre pitAnI meLe marI gayelI eka bheMzanuM pUMchaDuM teNe tene ApyuM. tene bhegIe cha mAsa sudhI telane viSe rAkhyuM. pachI teNe eka hAthamAM kalpanuM pustaka rAkhyuM, ane bIjA hAthamAM te pUMchaDuM tathA be rajaju (deraDA) rAkhyA. ane sulasanA mastaka upara be tuMbaDA, mAMcI, pUjAnI chAbaDI ane agnisthikA rAkhyA. pachI te banne parvatanI guphA pAse AvyA, tenA dvAramAM sthApana karelI yakSanI pratimAne pUjIne temAM peThA. tyAM je kaI bhUta, vetALa ane rAkSasa AvatA hatA, tenI sanmukha bhaya rahita sulasa baLi nAMkhato hato. bheMzanA pucchanA dIvAvaDe dekhAtA mArgavALA te bane be yojanA ullaMghana karIne rasakUpane pAmyA. harSa pAmelA te banane cAra hAtha vistAravALA ane cAra hAtha lAMbA aMDA te rasakUpane jovA lAgyA. pachI maMcikAne taiyAra karIne tene be rajajuthI bAMdhIne bhegIe kahyuM ke-"he sulasa! AnI upara besIne tuM kuvAmAM praveza kara." pachI be tuMbaDAne grahaNa karIne te dhIme dhIme tenI upara beTho. pachI yogIe nAMkhele te kuvAne taLIye rasanI pAse gaye. navakAra maMtrane bolate te jeTalAmAM rasa levAne udyamI thaye, teTalAmAM tenI madhyethI A pramANe zabda nIkaLe, ke-"he bhadra! kuSTi nAmanA A rasane tuM hAthavaDe sparza karIza nahIM, kemake zarIrane lAgelA A rasathI prANune nAza thAya che, tethI karIne tene sAdharmikane huM sahAya karuM chuM. A be tuMbaDAne rasavaDe bharIne huM tane ApuM chuM." te sAMbhaLIne sulasa belyo ke "tane dharmabaMdhune huM vAMduM chuM, tuM keNa che? tAruM svarUpa mane kahe, mane moTuM kautuka thayuM che." tyAre te be ke-"bhUvizAla nAmanA nagarano rahevAzI jinazekhara nAmane huM vaNika chuM. vepAra mATe huM samudramAM gayo hato. tyAM vahANa bhAMgI gayuM. huM koIpaNa prakAre jIvye. rasanA lebhavALA mane parivrAjake A kUvAmAM nAMkhe. kUvAne kAMThe gayelA mArI pAsethI rasanA tuMbaDAne grahaNa karIne he bhadra! te pApIe mane A rasanI aMdara nAMkhe. huM mAnuM chuM ke-tane paNa teNe ja ahIM nAMkhyA che, paraMtu he mahAzaya suzrAvaka! mane tuM pitAnuM zetra (kULa) kahe." tyAre sulase paNa pitAne vRttAMta tene nivedana karyo, (ka) tyAre teNe tene rasavarDa bharIne tuMbaDA ApyA. te tuMbaDAne mAMcInI nIce bAMdhIne teNe te rajajune calAvyuM (halAvyuM , tyAre te yegIe tene kuvAnA upalA kAMThA sudhI kheMce. ane kahyuM ke-"he bhadra! mane prathama be tuMbaDA tuM Apa." sulasa Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAvaH sulase jinazekharane karAvelI aMtima ArAdhanA ane teNe meLavela maNi. [183] belyo ke-"te tuMbaDA mAMcInI nIce bAMdhyA che." te tApase vAraMvAra te tuMbaDA mAgyA chatAM paNa sulase tene AkhyA nahIM ane kUvAmAM nAMkhyA. tyAre te tridaMDI tene kUvAmAM mUkIne jato rahyo. sulasa paNa mekhalA upara paDyo, paNa rasanI aMdara paDyo nahIM. pachI pharIthI moTe svare navakAra maMtra uccAra karato te duHkhI potAnA AtmAne potAnA AtmAvaDe ja bAdha ApavA lAgyuM, ke-"he jIva! je te parigrahathI nivRtti karI hata, tane AvuM du:kha koIpaNa rIte thAya nahIM. hajI paNa tuM potAnI sAkSIe , 2 zramaNya ( cAritra) grahaNa karIne anazana grahaNa kara, ke jethI tatkALa bhavasamudrane tuM tArI jaIza." A pramANe bolIne te pramANe karavA udyamI thayelA tene A pramANe belatA te jinazekhare nivAryo, ke " jyAre tyAre paNa koI paNa mArga vaDe ahIM rasa pIvA mATe godhA (gha) Ave che. pachI te pAchI vaLe tyAre tuM paNa tenA purachane atyaMta pakaDIne A kUvAmAMthI nIkaLaje, paraMtu huM hamaNAM marI jaIza, tethI tuM mane ArAdhanA karAva." tenA aMtasamayane jANIne jinazAsananA tatvane jANanAra te zreSTha zrAvaka sulase tene zreSTha ArAdhanA karAvI. "kamarUpI bIja baLI javAthI pRthvIne viSe je UgatA nathI, te saMsAranA pAragAmI arihaMtanuM tuM samaraNa kara. athavA jeo vaMdanAdika prAtihAryone lAyaka che, te siddhipurInA sArthavAha aha tenuM tuM hamaNAM smaraNa kara. aparimita tejavALA jeo ATha prakAranA karmarUpI zatruone haNe che, te arihaMta bhagavAnene tAre hamaNuM smaraNa karavA. A pramANe teone karela namaskAra sarva prANIone sarva kALe paNa sukha ApanAra thAya che, tathA te paheluM maMgaLa che. jeo samagra karmone khapAvIne mokSapadane pAmyA che, te traNa lokanA mastaka upara rahelA niraMjana siddhone tuM maraNa kara. ahIM je parameSTinA bIjA sthAne rahelA che, teone karelA namaskAra bIjuM maMgaLa che. jeo pite prayatnathI pAMca prakAranA AcArane Acare che, ane bIjAne kahe che, te AcAryo smaraNa karavA lAyaka che. chatrIza guNavaDe yukta ane zubha lakSaNavaDe zobhatA te mahAtmAo lekamAM trIjuM maMgaLa che. jeo nirjarAne mATe sadA udyamI thaIne sArA ziSyone aMga ane anaMgamAM rahelA sUtrane bhaNAve che, te upAdhyAyanuM hamaNuM tuM smaraNa kara. sArA cittava upAdhyAyane karelA namaskAra samagra jIvalokane viSe cothuM maMgaLa che. jeo mokSane sAdhanArA sarva bhegone sAdhe che, te mana, vacana ane kAyAvaDe guma sAdhuone he bhadra! tuM namaskAra kara. jeo aDhAra hajAra zIlAne dhAraNa kare che, te sAdhuo A lekamAM avazya pAMcamuM maMgaLa che. sarva maMgaLomAM uttama A pAMca maMgaLanuM tuM hamaNuM smaraNa kara, ke jethI tuM A bhavasAgarane lIlAvaDe tarI jAya. ardhana siddha, sAdhu ane sarva jIvanI dayAvALe sarva kahelo dharma e cAra maMgaLa kahelA che. sarva kene madhye A lakattara mAnyA che, ane A ja bhavya jIvanuM zaraNu avazya che. 1. upAMgamAM. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 184 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. chasthapaNAthI je karelA duSkRtane tuM jANate hoya, ke na jANate heya, tenuM sihonI sAkSIe tAre miAduSkRta che. cAre gativALA A saMsAramAM je chone te dubhavyA hoya, te sarvene paNa tAre mithyAduSkRta che. jema dussaha saMgrAmane viSe zUravIra mANasa jaya patAkAne grahaNa kare che, tema tuM A dusaha vedanAnA samUhane viSe A ArAdhanAne grahaNa kara." A pramANe A ArAdhanA sulasa zrAvake kahI, te jinazekhara nAmanA zrAvake aMgIkAra karI. bhaktane tyAga (anazana) karIne namaskAranuM smaraNa karate te jinazekhara marIne AThamA devalokamAM deva thaye pachI huMkArane nahIM devAthI sulase tene marelo jAye. tyAre zekanA samUhathI vyApta kaMThavALe te moTA svare rovA lAgyuM, ke- "he guNanA Alaya (ghara)! he mahAzaya ! he sAdhamika jinazekhara baMdhu! tuM dukhI thayelA mane mUkIne kyAM gaye che? huM mAnuM chuM ke-dharmanI ArAdhanArUpa rajavaDe saMsArarUpI kUvAmAMthI nIkaLIne rasakapamAM rahele paNa tuM svargane pAmyA che." A avasare te godhA AvIne tathA te rasa pIne cAlI, tenA pucchane viSe sulasa daDha rIte vaLage. godhAnA pucchane lAge te kaI ThekANe sUtele, koI ThekANe ukele ane keI ThekANe beThele thaIne te kUvAmAMthI kaSTa karIne bahAra nIkaLe. sUryane ane parvatene joIne teNe tenA pucchane mUkI dIdhuM. teNI paNa tenA bhayathI bIka pAmIne vegathI pitAne sthAne gaI. pachI eka dizAne AzrIne te jeTalAmAM cAle teTalAmAM eka hAthIe tene je, tyAre te paNa tenA tarapha doDyo. tyAre teNe vicAryuM ke "ahe! jeTalAmAM huM eka duHkhanA aMtane nathI pAmate, teTalAmAM kyAMthI paNa mane bIjuM duHkha AvI paDe che. " pachI nAzI jatA tene meTA krodhathI vyApta thayelA te hAthIe suMDhavaDe pakaDyo ane AkAza taLamAM pheMkayo. bhavitavyatAnA cagavaDa nIce paDate te eka vRkSanI zAkhAnuM avalaMbana karIne tyAM ja dUDha ane sthira cittavALo rahyo. eTalAmAM te hAthI krodhathI te vRkSa upara vedha devA lAgyo, teTalAmAM tyAM eka siMha AvyuM, ane teNe te hAthIne mArI nAMkhe. pachI tyAM hAthInuM mAMsa khAvA mATe vAgha AvyuM. eka bhayane mATe te vAgha ane siMhanuM yuddha pravaryuM. A pramANe teo yuddha karatA hatA tyAre rAtri thaI, ane te vakhate vRkSanI eka zAkhA upara prakAza thaye. pachI Alasa rahita te salase " A zuM che?" ema vismaya pAmIne eka pakSInA mALAmAM eka uttama maNi che. tathA tenI pAse sanA asthi (hADakAM) joIne teNe ema vicAryuM ke-"kharekhara viSane haraNa karanAra A sapanuM phaNAratna che." tene hAthamAM grahaNa karIne vRkSa uparathI te utaryo. agninI jevA tenAM teja vaDe vAgha ane siMha nAzI gayA. rAtri prabhAtarUpa thaI tyAre te ratnane vastranI gAMThamAM bAMdhIne te sulabha sAta divase araNyanA pArane pAme. rAtrie eka parvata upara agnithI utpanna thayelA udyotane joIne te tene anusAra dhAtuvAdInI samIpe gaye. keTalAka divasa sudhI tenI kriyAmAM tatpara te tyAM rahyo. ane dakSatAne sevanArA teo ja tene Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-sulasane jinazekhara deve karela sahAya. [ 185 ] bhejana ApatA hatA. eka vakhata rAtrie sUtelA tene te maNi teoe grahaNa karyo ane tene ThekANe teTalA pramANavALA bIjo paththara bAM. pachI suvarNa siddha na thavAthI te sthAnathakI te cAlyo, ane anukrame aTavIzISa nAmanA nagaramAM Ave. jeTalAmAM ratnane vecavA mATe te gAMThane jeTalAmAM teNe choDI, teTalAmAM tyAM paththara che ane sarpane maNi je nahIM. tyAre teNe vicAryuM ke-"te dhAtuvAdIoe tene ceryo che, athavA teone zo deSa? mArA karmo ja A deSa che." pachI eka divasa kRSNapakSanI caturdazInI madhya rAtrie moTA samazAnane viSe jaIne moTA svare te A pramANe balya, ke-"he vetALa ane bhUta! tame AdaravALA ( sAvadhAna) thaIne mAruM vacana sAMbhaLe, ke moTA mAMsane huM vecuM chuM. jenI IcchA hoya, te tene grahaNa karo." te sAMbhaLIne kila kila zabdane karatA, hAthamAM katrikA(kAtara)ne dhAraNa karatA ane nRtya karatA te bhUta ane preta vigere tarata ja tyAM AvyA. ane belyA ke -"je vairAgyane lIdhe te moTA mAMsane vecate heya, te tuM A ThekANe paDa, jethI ame te grahaNa karIe. " tyAre bhaya rahita sulasa te pRthvItaLa upara paDyo. tenuM mAMsa grahaNa karavA mATe teo tenI cotarapha AvyA. te vakhate jinazekhara deva tevA prakAre rahele tene jANIne zIdhrapaNe tyAM Avyo, tyAre te bhUtAdika nAzI gayA. deva che ke-"he mitra zrAvaka! huM tane vAMduM chuM. jinazAsanamAM kuzaLa evA teM AvuM kArya kema AraMhyuM? te vakhate te kUvAne viSe je nijhAmaNA karAvI hatI, te huM jinazekhara nAmane tAre mitra chuM. he bhadra! tArI ArAdhanAvaDe sahasAra devakane viSe huM iMdrane sAmAnika deva thaye chuM, tethI tuM sarva prakAre guru che." tene joIne sulasa paNa tatkALa " huM paNa tane vAMduM chuM" ema bolate Ubhe thayA, ane tene svAgata pUchayuM. deva belyo ke "he mitra! huM tAruM zuM ISTa karuM?" te bolyo ke--"je tAruM darzana mane thayuM, te ja mane ISTa che, to paNa tuM mane kahe, ke haju mAre gADha aMtarAya karma keTaluM che? ke jethI huM vratane grahaNa karuM. " deva be ke -"he mitra! te tAruM karma prAye karIne kSINa thayuM che, ane bheganA phaLavALuM karma bAkI che, tethI haju tuM vratane cagya nathI. A pachI deve meTA mUlyavALA mANikaya, suvarNa ane dhananA samUha tathA manohara vastro vigere tene ApyA. sulasa be ke- he deva! mane moTA sAthe sAthe pitAne sthAne laI jA, ke jethI mArI prasiddhi thAya." deva paNa te pramANe karIne potAne sthAne gayA. tyAM rAjAe sulasanuM Agamana jAyuM ane tenI sAme javApUrvaka nagaramAM praveza karyo. ucitane jANanAra sulase paNa rAjAne upakAra mAnya. pachI ghera gayelA sulasanI sArA kulavALI te priyAe pUjA karI, ane gharane viSe vadhupana karyuM. veNanA baMdha ane zveta vastravaDe zobhatI te kAma patAkA vezyAne subhadrAnI pAse rahelI teNe joI. anurAgavALI te paNa sulasanI bhAryA thaI. A pramANe 24 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 186] zrI zAMtinAtha prabhu caritra te te bannenI sAthe virAgathI bhoga bhegavavA lAgyuM. teNe eka divasa vicAryuM ke"he lebhamAM laMpaTa thayelA jIva! parigrahanuM pramANa kareluM nahIM hovAthI kayuM karyuM duHkha tane na thayuM?" pachI teNe manavaDe ja parigrahanuM pramANa karyuM ane bAkInuM dhana dharmanA vyayane mATe cityAdikane viSe ApyuM. keTalAka kALa gayo tyAre grISma RtumAM sarovaranA jaLanI jema te dhana paNa pUrve karelA kavaDe kSINa thayuM. te vakhate jeTalAmAM te sulasa kAMIka zyAma mukhavALo thaye, teTalAmAM te deva avadhijJAnavaDe jANIne pharIthI tyAM Avyo. ane bolyA ke -"he zreSTha zrAvaka! kema tuM duHkhI manavALo dekhAya che? huM mitra anukULa chatAM tAre vaibhavanI zI ciMtA che?" A pramANe kahIne kSaNavAramAM ja tuSTamAna thayelA teNe kuberanI jema tenA gharanA AMgaNAmAM savarNanA DhagalAne pragaTa karyo. sulasa bolyo ke "he mitra! ATaluM badhuM dravya mane saMmata (ISTa) nathI, kemake meM parigrahanuM pramANa karyuM che. deva paNa bolyA ke-"he zrAvaka! A te sAruM karyuM kemake A viSayamAM tapodhana A pramANe kahe che, ke-"jema jema lebha ocho thAya, ane jema jema AraMbha tathA parigraha eAchA thAya, tema tema mANasane sukha ane dharmanI siddhi thAya che." pachI te deva tene Icchita dhana ApIne ane tenI rajA laIne pharIthI pitAne sthAne gaye. pachI eka divasa te sulasa udyAnamAM gaye. tyAM keIka ThekANe nidhAna joyuM, paraMtu vratanA bhaMganA bhayathI teNe grahaNa karyuM nahIM. te nidhAnane daSTivaDe jotAM tene rAjapuruSoe je, ane te gayo tyAre teoe paNa tyAM tene joyuM tyAre kharekhara ApaNane joIne ANe A nidhAna grahaNa karyuM nathI." ema vicArIne dUra rahelA teoe sAta divasa sudhI tene che. tyArapachI te sulasa te dizAe paNa jAta nahato tyAre vismaya pAmelA teoe tenI te ceSTA rAjAne kahI. tyAre saMbhrama sahita rAjAe sulasane bolAvIne kahyuM ke-"he bhadra! teM joyA chatAM paNa te nidhAnane kema grahaNa karyuM nahIM ?" tyAre teNe potAnA parigrahanA pramANuno vRttAMta nivedana karyo tyAre rAjAe nahIM IcchatA chatAM paNa tene bhAMDAgAramAM nI. pachI eka divasa te nagaramAM amaracaMdra nAmanA sUri AvyA. tyAre koI eka puruSe sulasane tenuM Agamana jaNAvyuM ane teNe rAjAne kahyuM. pachI parivAra sahita te bane tyAM jaIne tathA te sUrine namIne megya sthAne beThA. tyArapachI te gurue bhavya jInA manavAMchitane ApanArI ane pratibodha karanArI dharmadezanA ApI. A avasare te sulase pUchayuM ke-"he bhagavAna! kagvaDe meLavI meLavIne paNa mArI lImI kema nAza pAmI?" tyAre te cAra jJAnavaDe zobhatA zubha guru belyA ke-"meLavelI paNa tArI lakSamI je gaI, tenuM kAraNa tuM sAMbhaLa. pUrvabhave tuM tAmrAkara nAmanA gAmamAM dAna devAnI zraddhAmAM tatpara tArAcaMdra nAmane kuTuMbI hate. yAcaka ane sAdhu vigerene dAna dete te anukrame zrAvaka thaze, paraMtu te potAnA manamAM A pramANe vicAravA lAgyo, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa prastAvaH pahelAM divratane viSe svayaMbhUdevane vRttAMta. [187] ke "are! ghaNuM dAna ApyuM. hamaNa dAnane samaya nathI mATe have pachI nahIM ApuM. athavA devAthI paNa ahIM ze guNa che? vaMzanI prasiddhine karanAruM baMdIone dAna ApavuM sAruM che, paNa jeo prazaMsA karatA nathI, te sAdhuone ApavAthI zuM phaLa?" A pramANe manamAM rahelA bhAva(vicAra )vaDe te tArAcaMdde viveka rahitapaNAne lIdhe AMtare AMtare daDha aMtarAya karma bAMdhyuM. pharIthI sAdhune joIne tene zreSTha dAnanI zraddhA thaI. e pramANe aneka vakhata dAna ApyuM, ane te dubuddhithI khaMDita karyuM. te aMte samAdhivaDe marIne saudharmadevalekamAM deva thayA. tyAMthI cavIne saumya! tuM zreNIputra thayo che, tethI he bhadra sArA vivekI janAe mananI zuddhivaDe dAna ApavuM joIe. bIjuM paNa samagra dharmakArya te mananI zuddhithI saphaLa thAya che." tyAre pratibaMdha pAmelA sulase rAjAne A pramANe kahyuM ke-"he rAjA! huM Aje dIkSA grahaNa karIza. mane rajA Ape." rAjA be ke-"he suMdara ! huM paNa pratibaMdha pAme chuM, tethI rAjya upara putrane sthApana karIne huM paNa avazya dIkSA laIza." pachI gurune namIne, ghera jaIne tathA putrane rAjA karIne te dhanya rAjA ane sulase dIkSA grahaNa karI. saMvegathI bhAvita thayelA te bane ugra tapa karavA lAgyA. pachI kevaLajJAna pAmIne sulasa mekSamAM gaye. he cakrAyudha rAjA ! pAMcamA aNuvratane viSe tane A sulasanI kathA kahI. A pramANe parigraha pramANane viSe sulasanI kathA kahI, prabhu kahe che "he rAjA! A pramANe pAMce aNuvrato meM tane kahA. have tuM guNatene sAMbhaLa. paheluM diggavata, bIjuM bhege paga vrata ane trIjuM anarthadaMDa e pramANe guNavrata traNa prakAre che. pUrvAdika dizAone viSe tirachuM tathA UMce ane nIce je parimANu karAya, te paheluM guNavrata che. A vratane viSe avadhi na karI hoya, te te jIva svecchA dezamAM gayelA svayaMbhUdevanI jema aneka duHkha pAme che. aneka karelA AvAsa(ghara)vaDe sAMkaDuM, lakSmIne vaza karanAruM ane zatruone mahAbhayaMkara gaMgAtaTa nAmanuM nagara che. temAM nimelA ane dareka dezamAM jatA dUtAnA samUhavaDe sarva rAjAonA vRttAMtane jANanAra sudata nAmano rAjA hatA. temAM khetI vigere kAryamAM Asakta ane saMteSa rahita svayaMbhUdeva nAmane kuTuMbI rahetuM hatuM. eka vakhata rAtrine viSe nidrAne virAma thayo tyAre teNe A pramANe vicAryuM ke"ahIM rahelA mane manavAMchita lAbha thatuM nathI, tethI koIpaNa dezAMtaramAM jaIne tathA lakSamI upArjana karIne potAnA (mArA) sarve manerathAne huM pUrNa karIza." pachI sAmagrI taiyAra karIne te uttarApathamAM gayo. ane dhIme dhIme lakSmIzIrSaka nAmanA zreSTha nagaramAM gayo. tenI aMdara praveza karIne vepAra karatA tene je lAbha potAnA karmo sara Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. jyA hatA, tevA lAbha thayeA. pachI kAika divasa bIjA nagaramAM dhananI AzAthI te pharavA lAgyA, paNa te khIcArA A leAkarUDhInuM A vacana jANatA nahAtA,-je ke saMbhaLAtA sArA dezeA, ane sevAtA rAjAe vigere dUra rahelI sarva vastu prAye karIne vismaya karanAra thAya che. kAika nagaramAM prApta thayelA teNe keTalAka viNukA dekhyA, ane temane pUchyuM, ke huM vaNukA ! tame kyA dezathI AvyA che ? " teo paNa khelyA ke " ame vepAravarDa cilAta dezamAM jaIne ghaNuM dhana meLavIne pharIthI ahIM AvyA chIe. " tyAre kAMIka karIyANuM ane bhAtuM vigere grahaNa karIne ghaNA sA sahita te deza tarapha te cAlye. ane mahAtama vAlukA nAmanA mArgamAM cAlyA ane tene oLaMgIne atizItaLa himanA mArgamAM gayA. tyAra pachI atyaMta viSama parvatanA mArge gayA. lAbhathI parAbhava pAmelA puruSa tevu thru zu kare che? ke je na kare ? jyAre te cilAta dezanI samIpa gayA tyAre mleccha rAjAne bIjA rAjAo sAthe virAdha thayA. " cilAta deza taraph A jAya che. " ema keAIvare kahevAyelA rAjAoe te sAnI sasAra vastu laine tene peAtAnA ghara tarapha pAche vALyeA. teonI draSTine kAika prakAre chetarIne svayaMbhUdeva jatA rahyo. tyAM jillanA bALakeAe tene pakaDyo ane tenA hAtha-paga khAMdhIne tathA tenA zarIrane lAhIvarDa lepa karIne te duSToe tene laI jaIne aTavIne viSe mUmyA. tyAM maDadAnI bhrAMtivaDe aneka gIdha pakSIo AvI paDyA. ane teo tIkSNa caMcunA prahAranA samUhavaDe tene mAravA lAgyA. pachI te gIdha pakSIone khANeAvaDe haNIne te bhillanA putrA sAMje te svayaMbhUdevane khadhana rahita karIne peAtAne ghera lAvyA. ane tene jamADIne yatnavaDe gharane viSe dhAraNa karyA (rAkhyA). A pramANe divase divase (ha MmezA) teo tene duHkha dekhADavA lAgyA. kAika divase jeTalAmAM te pramANe karIne tene kare che, teTalAmAM tyAM eka vAghaNu AvI, tyAre te jillanA khALakA nAzI gayA ane vAghaNu peAtAnA putrAne mATe tene upADIne bIjA vanamAM laI gaI. ane teNInI dADhAvarDa tenA hAtha paganA baMdhana tUTI gayA. pachI tene tyAM mUkIne te vAghaNu bALakAne zeAdhavA mATe vanAMtaramAM gai. svayaMbhUdeva paNa tarata ja nAzIne vanAMtaramAM gaye.. ane nadImAM zarIrane prakSAlana karIne kAi sAnI sAthe keTalAka divase te peAtAne ghera A pramANe vicAra karatA AvyeA hai jIva! ghaNA dhananA lAbhavaDe tu pRthvItaLa upara bhamyA che, tyAM tAre bhAjanane paNa saMdeha thayA che. tuM je jIvatA ghera Avye, te tu lAbha thayeA jANu. mUtranA rAdha thavAthI prANIonA saubhAgyavaDe zuM? vairAgya pAmelA teNe muninI pAse dIkSA grahaNa karI, te cAritrane zuddha rIte pALIne tathA marIne svage thayA. pachI svayaMbhUdevanI kathA upara pramANe chaThThA vrata upara prabhue kahI. 1. jenI retI ghaNI tapelI hAca te. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTha prastAva-bhogapabhoga saMbaMdhI jitazatru rAjA ne niyamaMDitAnI kathA. [ 189 ] sAtamA vrata upara prabhu have kathA kahe che. bhoga ane upabheganuM je mAna karavuM, te bIjuM guNavrata che. te bhejanane viSe ane karmane viSe ema be prakAre kahyuM che. vivekI puruSe bhajanane viSe anaMtakAyAdikanuM jana karavuM nahIM, ane karmane viSe sarva khara karmono tyAga karavo. sacina, saciva mizra, dupaTava, apakava ane tucha auSadhi A pAMca aticAra bhejanane viSe che ane karmane viSe che. rAjA cakrAyudha! AgamamAM kahelA aMgAra karma vigere paMdara aticAra jANavA. ahIM upagane viSe jitazatru rAjAnuM daSTAMta jANavuM ane parigane viSe nityamaMDitA brAhmaNI jANavI. A ja bharatakSetrane viSe vasaMtapura nagaramAM jitazatru evA nAmano prasiddha rAjA hatA. buddhivaDe bRhaspatine jItanAra subuddhi nAmane tene maMtrI hate. te maMtrI rAjAne atyaMta valabha hato. eka divasa viparIta zikSAvALA be azva te banene haraNa karIne manuSya vinAnI aTavImAM laI gayA. tyAM teo traNa divasa sudhI bhamyA. tenI pAchaLa lAgelA seje te rAjA ane maMtrIne zodhI cothe divase bhUkhyA evA te bannene nagaramAM lAvyA. tyAre sudhAthI Atura thayelA rAjAe rasoIyA pAse jaghanya, madhyama ane utkRSTa sarva rasoI tatkALa karAvI. pachI pitAnA manamAM naTanA nATakanuM daSTAMta vicAratA te rAjAe prathama jaghanya AhAra khAdhe. ane pachI madhyama ane utkRSTa AhAra te prakAre kaMTha paryata teNe khAdhe, ke je prakAre tenA udaramAM oDakAranuM sthAna paNa na rahyuM. tethI nahIM pacavAvaDe te AhAravaDe te rAjAne visUcikA nAmano vyAdhi thayo. tenI pIDAthI marIne te vyaMtara thaye. A pramANe upabhegathI nivRtta nahIM thayelA A deSa ko have parigathI nivRta thavAne viSe doSa kahevAya che. ahIM vardhana nAmanA gAmane viSe niraMtara veda bhaNavAmAM tatpara anideva nAmane brAhmaNa hatuM, tene sunaMdA nAmanI bhAryA hatI. te zreSTha brAhmaNa gAmanA lokone atyaMta gaurava karavA lAyaka hatuM, tethI temanI pAsethI dhanane pAmate te anukrame Izvara tharyo. teNe pitAnI bhAyanA sarva aMge eka AbharaNa karAvyAM. bhArane nahIM mAnatI te niraMtara aMgane lAgelA tene dhAraNa karatI hatI. pachI kaIka divasa patie teNIne kahyuM ke-"tAre A bhUSaNa parvanA divasa vinA paheravA nahIM. ane sarva prakAre tene gupta rAkhavA. ApaNe gAmanA kAMIka cheDe rahIe chIe tethI jyAre cAranI dhADa paDaze tyAre he priyA ! tArA zarIrane viSe A bhUSaNa vaDe anartha thaze." te paNa bolI ke je A bhUSaNa zarIra upara na dhAraNa karAya, te AnuM zuM kAma che? kemake je bhegavAya, te ja dhana kahevAya che. jyAre dhADa AvI paDaze, tyAre ja huM tatkALa ane zarIra uparathI utArIza." ema teNIe kahyuM tyAre te brAhmaNa mauna rahyo. pachI kaI vakhata te gAmamAM Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 190] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. pracaMDa milonI dhADa paDI. te dhADa devagathI prathama te brAhmaNanA gharamAM paDI. teNInA zarIranuM sthaLapaNuM hovAthI te bhUSaNa levAne asamartha coroe hAtha, paga, vigere tenA zarIrane cheda karyo. ane te bhUSaNe laIne teo pitAne sthAne gayA. pachI ArtadhyAnavALI te marIne narake gaI. A pramANe upabhAga ane paribhegane viSe be kathA kahI. anarthadaMDanI virati e trIjuM guNavata che. tenA ahIM cAra bheda (prakAra) jANavA. tene huM kahuM chuM. temAM je apadhyAna (kharAba dhyAna) thAya, te prathama bheda che, tathA pramAdanuM AcaraNa e bIje bheda che, hiMsapradAna nAmanA trIje bheda kahevAya che, ane pApapadeza e anarthane ce bheda kahyo che. he rAjA! ahIM huM udAharaNa kahuM chuM, te tuM sAMbhaLa. ahIM dhAtakIkhaMDanA bharatakSetrane viSe 2pura nAmanuM nagara che. temAM sArthaka nAmavALo ripumardana nAmano rAjA hate. tathA tyAM samRddhadatta nAmane prasiddha kuTuMbI hato. eka vakhata sUIne jAge te A pramANe vicAra karavA lAgyuM ke "je mane lakSamI prApta thAya, te huM rAjA thAuM. tyAra pachI cha khaMDavALA bharata kSetrane huM sAdhIza. pachI vaitADhya parvata upara rahenArA khecare mane vidyA Apaze. pachI vidyAnA baLathI huM AkAzamAM jaIza" ema vicArIne tenA AvezathI te zakhyA uparathI AkAza tarapha UDyo ane ekadama pRthvI upara paDyo. zarIre atyaMta pIDA pAmyo. AThaMda karatA tene gharanA manuSyae upADIne zayAmAM nAkhe. pachI moTA kaNavaDe tene vedanAne upazama thaye, ane svastha zarIravALo thaye, tethI pitAnA gharanuM pAlana karavA lAgyA. A tarapha tenI pAse sArA loDhAnuM banAveluM, ghaNuM dravyavaDe kharIda kareluM ane samagra dezamAM prasiddha eka khaLuM hatuM. te kharuM keIka divasa pramAdathI gharanA AMgaNAmAM te bhUlI gayo. ane rAtre gharanI aMdara sutelA tene be pahAra gayA tyAre sAMbharyuM paraMtu pramAdanA doSathI te tene gharanI aMdara lAvyA nahIM. ane "tene keNa grahaNa karaze?" ema vicArate te nidrA pAme. A avasare rAtrinA chelA pahere tenA gharamAM duSTa ceSTAvALA cera keIpaNa prakAre peThA. tene grahaNa karIne teo gayA, pachI te khanA baLavaDe duSTa manavALA teoe nagaranA zreNInA putrane baMdI tarIke pakaDyo. rAjapuruSoe corene mAryA, te coroe eka putrane mAryo ane samRddhadaranuM kharuM rAjAne ApyuM. krodha pAmelA rAjAe tene bolAvIne kahyuM ke-"are ! te A pApakarma kema karyuM? kemake A tAruM kharuM che." tyAre teNe kha5nA vismaraNanI vAta tene kahI, te paNa rAjAe anartha daMDa karavAthI tene daMDa karyo. pachI eka divasa yAcanA karAyelA teNe ajANatAM ekadama rAjAnA keIka verIne viSa ApyuM. teNe rAjAnA ghAtane mATe te viSa sarovaramAM nAMkhyuM. tenuM pANI pIvAthI keTalAka mANaso marI gayA. tyAre "A zuM thayuM?" ema Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-sAmAyika zikSAvrata sabaMdhI siddha zrAvakanI kyA. [ 191 ] jANavAnI icchAvALA rAjAne mULathI zeAdha karatA kAI puruSa viSa ApavAthI thayelI te vAta kahI. tyAre peAtAnI nItine yAda karatA te rAjAe "te samRddhadatta anyAyakArI che. " ema jANIne tenA IMDa karyA. pachI eka divasa te jeTalAmAM gAmanI sabhAmAM beThA hatA, teTalAmAM e vRSabha sahita kAIka kuTuMbI tyAM ANye. tyAre samRddhadatta tene pUchyuM ke "huM kuTuMbI! A vAcharaDAne te drumyA che ke nahIM ? " tyAre te paNu " nathI. dumyA " ema. elyA. pharIthI samRddhadatta lye! ke-" huM kuTuMbI ! tAre niya cittavALA thaIne ArAnA ghAtAkivaDe A vRSabheAne kramavA joie. " AvuM tenu kaDhAra vacana sAMbhaLIne te vRSabheA tenA upara krodha pAmyA. prAye karIne kahevAtuM paNu duHkha prANIone priya thatuM nathI. pachI teNe eka divasa te vRSabheAne tevI rIte vahana ryo, ke je rIte kAmaLapaNAne lIdhe tenA AMtaraDA tUTI gacA. pachI peAtAnA pApakarmIne akAma nirjarADe khapAvIne te vRSabhe marIne sArA vyaMtara thayA. pachI pAtAnuM ahita karanArA te samRddhadattane jANIne ane tyAM AvIne tenA zarIramAM te vividha prakAranI pIDA karavA lAgyA, ane melyA ke-" are! te vRSabheA pratye je pApa upadeza ApyA hatA, tenuM A phaLa hamaNAM paNa tuM leAgava. tathA peAtAnuM jaMtarapaNuM teoe tene kahyuM. tyAre teNe paNa praNAma sahita temane khamAvyA. pachI kApanA ADaMbaranA tyAga karIne tathA tenI pIDAnuM haraNa karIne te banne vyaMtarA peAtAne sthAne gayA; pachI te paNa vicAravA lAgyA, ke huM jIva ! A cAre prakAranA anaCdaMDa te karyAM, tethI tevA prakAranuM tenAthI utpanna thayeluM te darekanuM du:kha tuM pAmyA. " pachI te munIzvaranI pAse zreSTha zrAvaka thaIne tathA chevaTa anazanavaDe marIne pahelA devaleAkamAM deva thayA. tyAMthI cavIne anukrame sArA kuLane viSe manuSyapaNuM pAmIne te samRddhadattanA jIva mukti pAmaze. 29 A pramANe anartha vratane viSe samRddhadattanI kathA kahI. " have huM rAjA cAra zikSAtratAne tuM sAMbhaLa-temane madhye paheluM sAmAyika vrata che. he rAjA ! sthAvara ane trasa jIvAne viSe je samAna bhAva hAya, te sAmAyika jANavuM, ane te vAravAra karavuM. kemake sAmAyika karyuM... hAya tyAre te zrAvaka sAdhu jevA hAya che, tethI nirAnA kAraNarUpa te sAmAyika aneka vAra karavuM, nizcala( sthira ) cittavaDe vizuddha A vrata karavAthI bhavya jIveAne siMha zrAvakanI jema sukha thAya che. " tyAre- A siddha zrAvaka keNu ? " ema sabhAnA leAkeAe pUchyuM tyAre zrI zAMtijinezvare tenI kathA kahI. ,, " A bharatakSetrane viSe ramaNIya nAmanA nagaramAM zUravIra hemAMgada rAjA hatA, ane tene dvezrI priyA hatI. temAM jinadeva nAmanA zrAvaka, jinadAsI nAmanI Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 192 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. tenI priyA ane sArA zrAvakAmAM radhara siMha nAme temanA putra hatA. te siMhu banne sadhyA kALe sArI vidhivaDe sAmAyika laIne ati nizcaLapaNe pratikramaNa karatA hatA. eka divasa te krUnya upArjana karavA mATe karIyANAM laIne sAnI sAthe uttara dezamAM gayA. te sAthe aTavIne viSe nadIne kAMThe paDAva nAMkhyA. tyAM zrAvakamAM agresara te siMhai sAmAyika grahaNa karyuM. A avasare tyAM ghaNA maccharanA samUha AbhyA, tethI tene dUra karavA mATe leAkAe dhUmADAnA samUha karyAM. paraMtu mahAsattvavALA, merunI jevA nizcaLa aMgavALA ane samAdhivALA te si Mhai te maccharanA pariSaddha sahana karyo. kSaNavAra pachI dakSiNa dizAnA vAyuvaDe prerAyelA te maccharA jatA rahyA. upasarga rahita thayelA si Mhai paNa sAmAyika pAyuM. pachI maccharathI dubhAeluM tenuM zarIra seAjAva dUSita thayu. ane keTalAka divase te sAruM thayuM. pachI anukrame vasatapuramAM jaine, karIyANAM vecIne, mATe lAbha pAmIne tathA pAA vaLIne te pAtAne ghera AvyeA. tyAM dharmAMmAM tatpara rahIne sAta kSetramAM dravyane vAvatA te gRhanuM pAlana karavA lAgyA. chevaTa salekhanA karIne tathA anazanavaDe marIne te svA~ne pAmyA. tyAMthI cavIne te anukrame mukti pAmaze. A pramANe sAmAyikane viSe siMha zrAvakanI kathA kahI. ahIM divratane viSe parimANunA saMkSepa karavAthI dezAvakAzika nAmanuM bIjI zikSAvrata che. athavA te A vratamAM sarva vratAne sa MkSepa karAya che. temAM Anayana ane prayAga vigere aticArA kahyA che. A vrata paNa zuddha rIte karyuM. hAya teA gagadatta gRhasthanI jema A leAka ane paraleAka saphaLa thAya che. Aja bharatakSetrane viSe zakhapura nAmanA nagaramAM pRthvIne viSe prasiddha gaMgadatta nAmanA viSNuka vasatA hatA. eka divasa teNe gurunI pAse zrAvaka dharma grahaNa karyA. te bAra prakAranA dharmane te haMmezAM pALatA hatA. eka divasa zuddhabuddhivALA teNe A pramANe dezAvakAzika grahaNa karyuM ke" mAre Aje gharathakI caitya sivAya bIje kAI ThekANe javuM nahIM. " pachI gharamAM rahelA tene eka vaNika mitre AvIne kahyu ke he bhAI ! Aje nagaranI bahAra sAtha AvyA che tethI jaladI tu tyAM cAla, ke jethI mATA lAbhane karanAruM ane mATA mUlyavALu ghaNuM kariyANuM ApaNe banne ja grahaNa karIe. " gaMgadatta AA ke--" Aje huM tyAM nahIM AvuM, kemake peAtAnA gharamAM ja sthitivALuM dezAvakAzika meM grahaNa karyuM che. " tyAre te khelyA ke " Aje ghaNA dhananA lAbha tuM kema grahaNu karatA nathI ? khIje divase paNa tuM krIthI vrata grahaNa karI zakIza. '' phrIthI gaMgadatta olyA ke hai mitra ! jyAM dharmanI hAni thAya, te bahu AraMbhane karanArA lAbhavaDe paNa sayu`. A pramANe tenA nizcaya jANIne te mitra peAtAne ghera gayA. ane bIje divase .. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-paiSavata saMbaMdhI jinacaMdranuM daSTAMta. [ 193] gaMgadatta te sAthenI maLe gaye. ane te kariyANuM daivayogathI akSata (saMpUrNa ) ja teNe dekhyuM ane kharIda karyuM. pachI tene laIne moTe lAbha thayo. pachI teNe vicAryuM ke"A dharmane ja prabhAva che, tethI A dhana mAre avazya devagRhAdikane viSe vAparavuM." ema vicArIne teNe jinapUjA zarU karI, ane samagra saMdhane bhaktithI dAna ApyuM. A pramANe dharmane udyama karIne chevaTa anazanavaDe marIne te deva thaye. pachI kramanA gavaDe te siddha thaze. A pramANe dezAvakAzikavratane viSe gaMgadattanI kathA kahI. A daSTAMta sahita dezAvakAzika kahyuM. have huM tane nirmaLa poSadha vrata kahuM chuM. he rAjA ! cAra parvane divase je karAya che, ane je dharmane viSe puSTine dhAraNa kare che, te pauSadha cAra prakArane kahyo che. pahelA AhAra pauSadha sarvathI ane dezathI ema be prakAre che. temAM pahele (sarvathI ) caturvidha AhAranA pratyAkhyAnathI thAya che, ane trividha AhAranA upavAsamAM athavA AcAslAdika tapamAM athavA sarva pratyAkhyAnamAM dezathI pauSadha thAya che. bIjo prakAra dehasaMskAra nAmane pauSadha ahIM kahyo che. te sarva zarIrane satkAra varjavAthI te sarvathI dehasatkAra poSadha kahevAya che. ane mAtra snAna na karavuM vigere dezathI jANo. trIje brahmacarya poSadha che, te be prakAra che. temAM sarva prakAre strIonA karasparza vigerenuM je varjavuM te sarvathI che, ane mAtra tenA saMganuM ja je vajavuM te dezathI che. tathA ethe avyApAra nAmane pauSadha che. temAM sarva vyApArane je tyAga te sarvathI che, ane ekane je tyAga te dezathI che. A pauSadha vratamAM jinacaMdranuM daSTAMta kahevAya che. suprata nAmanA nagaramAM anaMtavIrya rAjA hatA. tyAM jina dharmane viSe ati nizcaLa jinacaMdra nAme zrAvaka hatA. tene suMdara AkAravALI suMdarI nAmanI bhAryA hatI. eka divasa koI parvane divase zubha cittavALA teNe pauSadhazALAne viSe praveza karIne pauSadha grahaNa karyo. te vakhate haiM sabhAne viSe tenI prazaMsA karI ke-"A devaDe paNa pauSadhathI calAyamAna karAya tema nathI." te sAMbhaLIne kaI eka deve tenuM vacana asatya karavA mATe tenI pAse AvIne akALe sUryane udaya karyo. ane tenI bahenanuM rUpa karIne kahyuM ke-"he bhAI ! tAre mATe huM A bhejana lAvI chuM tethI tuM pAraNuM kara." kriyA vigere karavAmAM anumAna vaDe teNe joyuM ke-"koIpaNa deve A mAyA karI jaNAya che. " ema manamAM vicArIne te maunamAM tatpara rahyo. pachI mitranA rUpavALA te deve tene vilepana ApyuM. ane "sugaMdhI pune tuM grahaNa kara." ema 25 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 194 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, "" teNe kahyuM. tyAre te zrAvake kAMIpaNa grahaNa karyuM nahIM ane kAMipaNa khelyeA nahIM. pachI te dhruve kAi eka puruSavaDe laI javAtI tenI bhAyuMne dekhADI, te paNa te kApa pAmyA nahIM. A vigere tevA anukULa upasargo karIne pachI teNe siddha ane pizAca vagere pratikULa upasargo karyA, tA paNa te chelRAbha pAmyA nahIM; tyAre iMdranI te prazaMsAne khelatA te divya rUpavALA deva " huM zuM karuM? " ema elyeA. tyAre icchA rahita te zrAvake tenI pAse kAMipaNa mAMgyuM nahIM. tyAre deva meLye ke-" mAruM dana niSphaLa nahIM thAya. jinacaMdra melyA ke-" tA hai uttama deva ! te prakAre tu kara, ke je prakAre A leAkamAM zAsananI prabhAvanA thAya. " pachI tenu vacana aMgIkAra karIne te dhruve parivAra sahita jinamaMdiramAM jaIne aSTAhikA utsava karyo. sugaMdhI puSpAvarDa jinezvaranI pUjA karIne te jinezvaranI pAse e hAtha UMcA karIne nRtya karavA lAgyA. nAcatA te devane joine sa leAkeA Azcarya pAmyA, ane khelyA ke- ahA ! A pRthvI upara jinadharmanuM mAhAtmya AzcaryakAraka che. " deva paNa khelyA ke--" huM leAkeA ! kalpavRkSa ane ciMtAmaNinI jevA A jinendranA dharma avazya svarga ane mAkSane ApanAra che, tethI sukhane IcchanArA manuSyAe A dharmane viSe sarva prakAre yatna karavA. " tyAre prasanna manavALA leAkeA paNa tenI bhakti te prakAre karavA lAgyA. A pramANe te deva jinendradharma nI prabhAvanA karIne tathA jinacaMdrane pUchIne phrIthI saudharma devaleAkamAM gayA. huM rAjA ! pauSadha vratane viSe A jinacaMdranI kathA tane kahI, ke jenuM mana dharmadhyAnathI devA paNa caLAvI zakyA nahIM. A pramANe pASadhavratane viSe jinacaMdranI kathA kahI. have khAramuM atithisavibhAga vrata jANavuM. temAM A jagatamAM jenee tithi, pa ane utsavanA samUhanA tyAga karyAM hAya, te atithi kahevAya che. nyAyathI prApta karelA, kalpe ( khape ) tevA, dezakALane ucita ane sArA edanAdika padArtha vaDe zraddhA, satkAra ane vidhipUrvaka dharmanI buddhivaDe bhaktithI sAdhuone je sa vibhAga karavA (dAna devuM ) te mATA puNyanuM kAraNurUpa atithidAna kahevAya che. jema pUrvabhave ApeluM dAna sUrapALa rAjAne sukhanu kAraNa thayu hatu, tema atithine ApeluM dAna sukhanuM kAraNa thAya che. ' tyAre cakrAyudha rAjAe zAMtinAtha jinezvarane pUchyu ke " he prabhu! tame kahele A zUrapALa nAmanA rAjA kANu thayA ? " tyAre meghanA jaLanI jema sarvane sAdhAraNa vANIvarDa zrI zAMtinAtha jinezvare tenI kathA kahI. " A bharatakSetrane viSe maneAhara zrI kAMcanapura nAmanuM nagara samRddhivaDe devanagara 1 tenAthI paNa adhika ema hAvu joie. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-bAramA atithi vibhAga dvata upara zUrapALanI kathA. [ 195 ] (svarga) jevuM pRthvItaLane viSe prasiddha che. temAM rAjahaMsa jevI ujavaLa kIrtivALo ane vikramI jitAri nAmanA rAjA hatA. tene sulocanA nAmanI rANI hatI. te nagaramAM kSatriya jAtine mahIpALI nAmano kRSIvala (kheDUta) rahetuM hatuM, tene dhAriNe nAmanI bhAryA hatI. temane anukrame dharaNIdhara, kItidhara, pRthvI pALa ane zUrapALa nAmanA putra hatA. teone anukrame caMdramatI, kItimatI, zAMtimatI ane zIlamatI evA nAmanI cAra priyAo hatI. eka vakhata vaSakALane viSe mahIpALanA te cAre putra rAtrine cheDe UThIne potAnA kSetramAM kAma karavA gayA. pAchaLa tyAM temanI priyAo jeTalAmAM cAlI, teTalAmAM vIjaLInA garava sahita megha varasavA lAgyA. tyAre te jaLane chetaravA mATe pAsenA eka vaTavRkSanI nIce teo gaI, ane tenA eka pradezane AzrIne upadrava rahita rahI. temanI pAchaLa temano sAsaro Avyo. te paNa jaLanA bhayathI te ja vRkSanA bIjA pradezane AzrIne rahyo. te mahIpAlane nahIM jANatI caMdramatI vigere te vahuo ekAMtapaNAne lIdhe zaMkA rahita pitAnI IcchA pramANe A rIte vAta karavA lAgI. gupta rIte rahele sasare paNa temanI vAta sAMbhaLavA lAge. pachI caMdramatI A pramANe bolI ke-"he sakhIo ! pitAnI ruci pramANe tame vAta kare." tyAre zIlatI bolI ke jethI karIne vADane paNa kAna hoya che, tethI karIne pitAne bhAva kahe ahIM yogya nathI. ema mAro mata che." tyAre bIjI belI ke"tuM bhaya pAma nahIM, kemake ahIM koIpaNa nathI." te bolI ke "te sarve e anukrame pitApitAnI IcchA kahevI." tyAre prathama caMdramatI belI ke-"he sakhIo! tatkALa rAMdhelI ghI sahita khIcaDI khAvAnI mArI IcchA che. athavA te dahIM ke ghIvaDe yukta ane bhInI kerInI kaceranI kacarikA sahita vAsI (TADhI) rAbaDI khAvAnI IcchA che." pachI kItimatI A pramANe belI ke "je manavAMchita prApta thAya, te khAMDa ane ghI sahita kSIra(khIra) mane rUce che. athavA te ghI sahita dALa bhAta ane ati khATA zAka mane rUce che." pachI zAMtimatI bolI ke-"have tame mArI IcchA sAMbhaLe. sArA svAdavALA modaka vigere pakavAnna, mAMDA ane IkarikA vigere bhakSya ane vizeSa priya che." pachI zIlava(ma)tI bolI ke "huM annanI spRhAvALI nathI, kemake jaThara(udara)patine mAge che, paNa kUrane mAgatuM nathI. evI lekanI vANuM che. huM to ema jANuM chuM ke-je nAna karelI, kuMkumAdikavaDe zarIranA vilepanavALI, sArAM vastro paherIne bhUSaNavaDe bhUSita(zobhita) thaIne sasarAne, jeThane ane bhatAne sAruM bhejana ApuM, tathA gharanA sarva janane ane dIna(garIba-bhIkhArI) vigerene bhejana ApuM. bAkI vadheluM kAMIka kharAba azananuM je huM bhejana karuM, te niraMtara mArA mananI nivRtti thAya." A pramANe zIlamatIe pitAno abhiprAya jaNAvyo tyAre bIjI traNe bolI ke-"A tArI svecchA ghaTe tevI nathI, kemake kauTuMbikane ghera azanAdika paNa durlabha che, te pachI sArA vasA ane Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 196 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra, AbharaNu vigerene ane utsarga (dAna )nI teA zI vAta karavI ? " A pramANe te khelatI hatI tevAmAM te vRSTi virAma pAmI. pachI teo kSetramAM gai. mahIpALe paNa vicAryuM, ke--" ahA ! tuM jo, leAjanane mATe mArI vahue A pramANe du:khI thAya che. kharekhara temanI sAsu temane bhAjana paNa ApatI nathI, tethI Aje huM ghera jaIne mArI bhAryAnA tiraskAra karIne A traNe vahuenA icchitane pUrNa karIza. paraMtu ceAgya khelanArI ceAthI vahunI mAtra kharAba azana( anna ) khAvAnI IcchA ja mAre pUrNa karavI che. " pachI ghare jaine teNe vahuonI vAta kahIne pAtAnI bhAryAne kahyu ke A pramANe vahune icchita AhAra atyata ApavA. " A pramANe kahIne te mahIpALa paNa kSetramAM gayA. pachI bhrAjanane samaye te sa`kuTuMba ghera AvyuM. tyAre bhartAne ane putrAne paNa bheAjana karAvIne dhAriNIe patie kahelI raseAivarDa te vahune bheAjana karAvyuM. te vakhate parasparanA sukhane joIne teoe A pramANe vicAryu ke " kAi paNa kAraNe karIne Aje amAruM vicAreluM AAjana thayu. ane eka sthAne( sAthe ) beThelI ene kuleAjana kema Apyu' ? " vigere vicAra karatI te tra tyAM jamI. zIlamatIe paNa vicAryuM ke" Aje mane agorava( tuccha ) leAjana kema ApyuM? zuM meM A gharamAM kAMi vinAza kayuM che ? te cAre vahue UAjana karIne pharIthI kSetra tarapha cAlI. pharIthI khAkInI (traNa ) vahuAe zIlamatIne A pramANe kahyuM, ke-" kAle citavelA te amArA manAratha Aje saMpUrNa thaye ane te paNa jevu' ci Mtavyu hatu, tevu bheAjana prApta karyuM. puNyavAna puruSAne paNa prAye karIne vicArane anusaratuM phaLa prApta thAya che, tethI buddhizALIe maneratha paNa tuccha na karavA. " te paNa khelI ke A bhAjananI icchAe karIne zuM ? kemake sAruM ke kharAba khAdheluM( @Ajana ) udaramAM gayeluM sarakhuM' ja thAya che. jayAre mAruM' manavAMchita kArya thaze tyAre huM avazya mArA AtmAne kRtA mAnIza." pachI hu'mezAM ileAjananI prAptivaDe sAzaka manavALI te traNa vahuAe eka divasa sAsune pUchyuM ke-" huM mAtA ! huMmezAM zIlamatIne tuccha leAjana kema apAya che? ane amane parUNAne ucita (sAruM) bhrAjana kema apAya che ? " tyAre teNIe temanA karelA vicAra vigere temane kahyA. ane teoe te vAta zIlamatIne kahI. tyAre te tatkALa plAna mukhavALI thaI. pachI eka vakhata rAtrie ekAMtamAM rahetI teNIne sUrapALe pUchyuM ke" he priyA ! prasanna mukhavALI chatAM paNa tu udvega pAmelI hAya tema kema dekhAya che? zuM mAtA tane avajJAvarDa bhrAjana Ape che ? athavA zuM te kAMi avinaya karyo che ? athavA te kAMi vinAza pamADayu che ? tAre mArI pAse kAMi paNa geApavavuM nahIM. " A pramANe kahelI teNIe tene icchita vastunuM kahevu. vigere pAtAnI sarva vAta kahI. tyAre teNe vicAryuM " ke" ahA ! pitA ane mAtAnI mUrkhatAne juo, ke kumuddhivALA jeee AvA strIratnanA parAbhava karyAM. ahA! A mArI priyAnA manAratha ati praza MsA karavA lAyaka " Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : zUrapALane rAjya prApti. [ 197] che. tethI A sarva sIjanane viSe zreSTha thaze. tethI kaMIka dezAMtaramAM jaIne huM tevuM kAma karuM, ke jethI A zreSTha priyAnA sarvAMchita pUrNa thAya." A pramANe vicArIne teNe tyAM javA mATe teNIne pUchayuM, ane "cittamAM udvegavALI tuM thaIza nahIM, huM jaladI AvIza." ema teNIne kahyuM. tathA potAnA hAthavaDe teno veNu baMdha karIne ane vastrane niyamita karIne pharI A pramANe kahyuM, ke-"he priyA ! mArA AvyA pachI A veNadaMDane tAre chUTo kare, ane A kaMcuka paNa mArI jema vakSasthaLamAMthI utAre nahIM. " A pramANe potAnI patnIne kahIne khaganI sahAyavALo te zUrapAla pitAnA maMdiramAMthI nIkaLIne eka dizAne uddezIne cAlyo. tenI priyA paNa kSaNavAra harSa ane khedavaDe vyApta rahIne pharIthI pitAne ucita gharanA kAryamAM pravatI. pachI zUrapALane nahIM jotA te mahIpAla vigeree tenI priyAne tenI zuddhi( khabara ) pUchI, tyAre "huM kaMI jANatI nathI. " ema te belI. tenI pravRtti(khabara)ne nahIM jANatA teo paraspara vicAra karavA lAgyA, "keinAvaDe parAbhava pAmele te gherathI nIkaLI gayA che. " putroe pitAne kahyuM ke "amArAmAMthI keIe tene agya vacana kahyuM nathI. prAye karIne nAne bhAI aniSTa hoto nathI." pharIthI teoe vahune pUchayuM ke-"bhadrA! tArA patine tArI sAthe zuM keIpaNa roSanuM kAraNa nathI ?" te bolI ke "mArA bhartA sAthe kAMI paNa roSanuM kAraNa thayuM nathI, paraMtu rAtrie teNe pote A mAro veNadaMDa karyo che (bAMdhya) ane ema kahyuM che ke he priyA ! mArA hAtha vaDe mAre A veNu daMDa chUTe mUkavAne che. ATaluM tenuM svarUpa jANuM chuM, bIjuM kAMI jANatI nathI. " tyAre te traNe bhAIo vicAra karavA lAgyA, ke"mAtAe A vahuno parAbhava karyo che. te kAraNathI te game che. mAnI puruSa apamAna pAmavAthI mAtA, pitA, baMdhu, dhana, dhAnya, ghara ane priyA e sarvane dUrathI tyAga kare che. tathA mAtApitAnA karelA apamAnathI ane rAjAnA paNa apamAnathI A jagatamAM mAnarUpI dhanavALA cha dezane tyAga kare che. gurunuM ja apamAna ziSyane ja hitakAraka che, kemake te gurU te ziSyane vAraNa ane smaraNa vigerevaDe tarjana kare che. tenI priyAne je parAbhava karyo, te teno ja che. kemake zarIra pIDA pAmavAthI zuM zarIravALo (jIva) pIDA pAmate nathI?" pachI sarva ThekANe tenI zodha karIne pitA vigere niraMtara tenA viyegathI pIDA pAmyA satA pitAnA kAma karavA lAgyA. zUrapALa paNa mahAzAla nAmanA nagaramAM gaye. tyAM eka udyAnamAM jaMbUvRkSanI chAyAne viSe te sUto. parizramanA vazathI tene tyAM nidrA AvI. tenA prabhAvathI te vRkSanI chAyA pAchI na haThI. A avasare te nagarane viSe putra rahita rAjA marI ga, tethI sacivAdike pAMca divyanI adhivAsanA karI. te divya divasanA be pahera sudhI nagaramAM bhamIne pachI jyAM te puNyavAna zUrapALa hatuM tyAM AvyA. tene joIne hAthIe gulagula zabda karyo, ave hekArava karyo, chatra tenA upara rahyuM, kaLaze artha Ape, ane cAmare vIMjhAyA, tathA maMgaLa gItavALe jaya jaya zabda UThyo. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. tyAre maMtrI ane sAmaMtAe tene sarva aMgane viSe cakra, svastika ane matsya vigere zubha lakSavaDe lAMchita che. tathA nivRtti nahIM pAmatI jaMbavRkSanI chAyA joIne teo A pramANe bAlyA ke-"ApaNA puNyavaDe ja A ApaNe svAmI thA." te vakhate nidrA rahita thayelA zUrapAle "A zuM che?" ema vicAryuM. tene te sacivArdike prArthanA karIne Asana upara besADyo. pachI snAna karAvyuM, aMgane vilepana karyuM, tathA vastra ane bhUSaNavaDe zobhita karyuM. pachI sacivAdike tene uttama hAthI upara caDA. pachI dhAraNa karelA chatravALA ane cAmarovaDe vIMjhAtA te rAjAne teoe moTA vaibhavathI nagaramAM praveza karAvyuM. nagaranI strIonA cittavaDe prArthanA karI ane maMgaLa karAte te rAjamahelamAM praveza karIne sabhAmAM beThe. dareka divase dareka sAmaMtavaDe abhiSeka karAyele te zUrapALa te nagaramAM moTo rAjA thaye. eka divasa teNe vicAryuM ke-"te mArI bhAryAnuM manavAMchita pUrNa na thAya, te A rAjalakSamInuM zuM phaLa?" pachI koIka divase pitAnA hAthathI lakhelA lekhane ApIne te rAjAe potAnA puruSane pitAnA gharanA mANasone lAvavA mokalyA. teo kAMcanapuramAM gayA. tyAM tenI zodha karavAmAM tatpara thayA chatAM paNa kuTuMba sahita te mahIpALane teoe dekhe nahIM. koI manuSya teone kahyuM ke "ahIM dukALa thayo hato, tethI te mahIpALane khetImAM kAMIpaNa thayuM (pAkaryuM). nahIM, tethI bIjA vyavasAyane nahIM jANate te kuTuMba sahita bIje kaI ThekANe gaye che. paraMtu tenI zuddhi (khabara) jaNAtI nathI." te sAMbhaLIne te puruSoe pAchA vaLIne tathA tyAM AvIne rAjAne te vAta kahI. te sAMbhaLIne te kheda pAmyA. pitAnA manuSyanuM vidhurapaNuM (kha) sAMbhaLavAthI te rAjA rAjyane lAbha pAmyA chatAM paNa kadApi sukhane pAmato nahote. have ahIM je varSe te pitAnA gharathI nIkaLyo hato, tenI pachInA bIje varSe tyAM meghanI vRSTi thaI nahIM. tethI ghaNuM lekone kSaya karanAra dukALa thayo ke jemAM dhanavAna paNa sIdAya che, ane garIba( nidhana ) vizeSa sIdAya che. je dukALamAM ceranA samUhavaDe mArga dukhe karIne cAlI zakAya tevA thAya che. ane sudhA pAmela manuSya bIjA manuSyane khAI jAya che. leke pitAnA retA chokarAMone paNa taje che, athavA temane niMdya ane nIca kuLane viSe vece che, je dukALamAM tapodhane(tApase) zikSAne paNa kaIthI pAme che, te zikSAne paNa raMkanA samUha tenI pAsethI jhaDapIne khAI jAya che, tathA jene viSe moTe saneha hoya che, te bhAyone paNa tajI de che. te AvA durmikSa kALanI vArtA paNa bhayakAraka hoya che. tevA samaye kuTuMba sahita te mahIpALa pitAnA nagaramAMthI nIkaLIne aneka kAma karate, ThekANe ThekANe bhamate, nyazALAmAM vasate, saneha rahita janane pAmato, bhUkhyA kuTuMbanA durvacanathI duHkhI thato tathA nagara, gAma, parvata, araNya ane nadIne ulaMghana karate AvI kaSTa dazAne pAmIne mahAzAla nagaramAM prApta thayA (Avyo). zIlamatI paNa te veNu ne phATelA kaMcukane sasarAe "Ane mUkI de." ema kahyA chatAM paNa mUkatI na hatI. tenA vacanane nahIM karavAthI sarva kuTuMbane udvega karanArI teNInI Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAvaH sUrapALanuM pitAnA mAtapitAdikanuM oLakhavuM. [ 18 ] tarjanA karI to paNa te parAbhavane sahana karatI, patinI AjJAne karatI ane kuLanA dUSaNanuM rakSaNa karatI te paNa te sasarAnI sAthe te nagaramAM AvI. A tarapha sarva lokanuM hita IcchanArA te rAjAe te nagaramAM eka sarovara dAvAno AraMbha karyo hato. tyAM dhana rahita ghaNuM ja kAma karatA hatA. tyAre kuTuMba sahita te mahIpALa paNa te kAma karavA lAgyuM. eka divasa sarva lokee rAjAne A pramANe vinaMti karI, ke-"he prabhu! A taLAvane viSe tame daSTine prasAda kare." tyAre lokonA AgrahathI hAthI upara caDIne sarva senA sahita te pUrapALa rAjA tyAM AvyuM. pachI sarva karma karone jotAM rAjAe kuTuMba sahita te potAnA pitA mahIpALane dekhyo tathA viyoganI avasthAthI durbaLa aMgavALI ane parapuruSane jovAnA kAryamAM parAkSukhavALI te zIlamatIne joI. ane teNe vicAryuM ke-"daivayoge mArA kuTuMbanI A karmakara avasthA kevI thaI che? are ! kukarmane vipAka kevo che?" pachI dareka sarva karmakAne joIne te rAjAe te pitAnA kuTuMbane uddezIne paMcakuLane kahyuM (pUchayuM ), ke-"A nava manuSya ahIM sAruM kAma kare che. temane zuM Apa cho ?" ema rAjAe kahyuM tyAre te paMcakaLe kAM, ke"he prabhu! tamArI AjJA pramANe sarva cAkarone eka eka rUpIye ane madhyama dhAnyanuM bhajana apAya che." pharIthI rAjA bolyA ke "sAruM kAma karanArA A manuSyane kAMIka vizeSa karo, kemake lekamAM AvuM kahevAya che, ke-"jyAre sAjana ane asajajanane viSe svAmIne vizeSa na hoya, tyAre sajajanane paNa sArA guNane utsAha vadhato nathI. A manuSyane bamaNu vRtti ane uttama dhAnyanuM bhajana ApavuM" ema rAjAe kahyuM tyAre te paMcakule teone bolAvIne kahyuM, ke-"he karma kare! A deve tamArA upara A mATe prasAda karyo che." tyAre te mahIpAla vigere "mahAprasAda karyo " ema bolyA. rAjAe tene kahyuM ke-"zuM tAre eka putra be bhAyAvALe che? kemake A putro traNa dekhAya che, ane bhAryA cAra dekhAya che." tyAre teNe tene putranA pravAsanI vAta kahI. pachI "tuM kayAMthI Avyo che ?" ema rAjAe tene pharIthI pUchayuM. teNe paNa "kAMcanapurathI Avyo chuM," ema kahyuM. tyAre rAjAe zIlamatIne chAza levA mATe potAne ghera bolAvI. pachI rAjA pitAne ghera gaye. sarva loke viramaya pAmyA. ane A pramANe chelyA ke-"ahA ! keInI sAthe amArA svAmI ATaluM bolatA nathI." pachI te zIlamatI chAzane mATe rAjAne ghera gaI. teNe Adeza karela pratihArIe rAjAne te kahI. te rAjAe teNIne kahyuM ke-"he bhadrA ! tAro kaMcuka kema Ama che?" tyAre lajajAvaDe namra thayelI tenuM kAMIpaNa belI nahIM. pachI rAjAe tene chAza vigere ghaNuM apAvyuM. te pitAne ghera gaI. tyAM sasarA vigeree teNIne kahyuM ke-"he vatsa! tuM na kaMcuka pahera, kemake rAjAne ghera gayelI tuM vagevAIza(niMdA pAmIza)." tyAre teNIe te vacana mAnyuM nahi. bIje divase rAjAne ghera te gaI. tene rAjAe kahyuM ke-"he bhadrA! meM ApelA A kaMcukane tuM grahaNa kara." tene nahIM grahaNa karatI teNane jANe krodha pAmyA heya tema rAjAe kahyuM ke-"A nahIM karavAthI tAruM sAruM kalyANa) nahIM thAya." te belI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 200 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. ke-"he deva ! sAruM thAo ke narasuM thAo, paraMtu huM mArA nizcayanuM khaMDana nahIM karuM, kemake zAstramAM kahyuM che ke-nyAya kriyAmAM vartanArA puruSone lakSamI Ave athavA jAo. mANaso jema tema ( game tema) bele, tathA jIvita ke maraNa bhale ho." tyAre-"are ! mArI AjJAne bhaMga karanArI ane kedakhAnAmAM nAkhe." ema rAjAe Adeza karelA puruSee tene te tarapha calAvI. A pramANe karyA chatAM paNa eTalAmAM teNae pitAne nizcaya taLe nahI, teTalAmAM tuSTamAna thayelA rAjAe tene pharIthI potAnI pAse aNavI. ane kahyuM ke-"he bhadrA ! zA kAraNathI A jIrNa ane zarIranA virUpane karanAra kaMcukane tuM choDatI nathI?" te paNa belI ke-"A veNI mArA patie ApI che, ane teNe ja potAnA hAthavaDe A kaMcuka mane paherAvyo che, tethI he deva! A mAro kaMcuka patinA hAthathI ja mUkAze." tyAre te be ke-"tAre bhartA huM thAuM chuM, kaMcukano tyAga kara." teNIe kahyuM ke "tamAre AvuM bolavuM paNa ucita nathI. kemake tame pRthvInuM pAlana karanArA ane nItinuM rakSaNa karanArA cho. duzIlavALA puruSavaDe parAbhava pAmelI satIonuM zIla khaMDana thAya, te "jenAthI rakSA tenAthI ja bhaya." A lakavAda satya thayo. vaLI bIjuM-je nirlajaja puruSe parastrInuM sevana karyuM che, teNe pitAnuM kuLa, puruSArtha ane caritra vagovyuM che, samagra pRthvIpITha upara apajazano paDaha vagaDAvye che tathA moTA mUlyavALA potAnA AtmAne dhULa je karyo che." pachI pAse rahelA puruSoe kahyuM ke-"he bhadrA ! strIjanavaDe je prArthanA karAya che, te prArthanA karanAra rAjAnI tuM avagaNanA kema kare che?" te paNa bolI ke jIvatI evI mArA zarIrane viSe mAro paraNele pati vaLage, athavA vALAvaDe bhayaMkara agni vaLage. bIjo koI puruSa na vaLage." tyArapachI rAjA teNInA vizvAsavALA saMketanA vacano kahIne bolyo ke-"he mugdhA (saraLa-bheLI)! tuM mane joIne oLakha ke je huM zurapALa nAmane tArA pati, A nagaramAM putra vinAno rAjA marI javAthI pAMca divaDe rAjA karAya chuM.tyAre vizvAsavALuM rAjAnuM sarva vacana sAMbhaLIne vimaya pAmelI teNIe samyaka prakAre tenI sanmukha joIne tene pitAne pati jAye. tyAre jaLavALA meghane jevAthI koyalanI jema harSavALI ane dhArAthI siMcAyelA kadaMba vRkSanI jema zarIre romAMcavALI thaI, pachI rAjAe Adeza karelI dAsIoe kamaLa aMgavALI tene snAna karAvyuM, sarva aMgene viSe kuMkumavaDe vilepana karyuM, paTAMzuka vigere vastra paherAvyAM, tathA tera AbharaNa ane caudamA tilakavaDe vibhUSita karI. pachI te rAjAnI pAse gaI. teNe paNa pitAnA ardha Asana upara besADI. pachI maMtrI ane sAmaMto vigeree teNIne namaskAra karyo. have A tarapha te divase teNanI sAthe zAMtimatI AvI hatI. te teNInA kedakhAnAmAM nAMkhavAne kALe pAchI vaLIne pitAne ghera gaI. ane A pramANe kuTuMbane kahyuM ke-"rAjAe ApelA sArA kaMcukane nahIM grahaNa karatI te kedakhAnAmAM vasanArI thaI che." tyAre sarve belyA ke-"ghaNe prakAre pragaTa rIte kahA chatAM paNa jeNIe ApaNuM vacana mAnyuM nahIM, teNIne A yogya thayuM." pachI koIka Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-mahIpALane zUrapALa vigerene meLApa. [ 201] divasa rAjAe mahIpALane bhejanane mATe nimaMtraNa ApyuM, tyAre te yogya samaye kuTuMba sahita rAjamaMdiramAM AvyuM. tyAM nAna karAvIne tathA vastro paherAvIne kuTuMba sahita tene yogyatA pramANe alaMkAravaDe zobhita karyo. tyAre mahIpALe vicAryuM ke-"A rAjA amAruM baMdhunI jema ata5(ghaNuM) gorava kema kare che? A pRthvItaLa upara jenI pAsethI je vakhate jenA vaDe je pAmavA lAyaka hoya, tene guNa rahita te puruSa paNa tenI pAsethI te vakhate ja pAme che." A pramANe teNe manamAM vicAryuM. pachI rAjAe te samagra kuTuMbane suMdara Asana upara jojana karavA mATe besADayuM. tathA temanI pAse vicitra thALe mUkAvyA. rAjA paNa jamavA mATe tyAM ucita Asana upara beTho. A avasare rAjAe Adeza karelI zIlamatI devIe pite bhAta, dALa vigere AhAranuM pIrasavuM zarU karyuM. pharIthI rAjAe tene kahyuM ke- "he priyA ! ghaNuM kALathI ciMtavelA pitAnA (tArA) sarva manorathane Aje saphaLa kara." bhojana karyA pachI rAjAe mahIpALane zreSTha siMhAsana upara besADyo, ane bIjA Asane upara anukrame bhAIone besADyA. tathA mAtAne ane bhAbhIone yathAyogya Asana upara besADI, pachI zurapALa rAjA mahIpALane namIne bole, ke-"he pitA! te huM tamAro putra chuM, ke je huM te vakhate gharamAMthI nIkaLI gayuM hatuM. A rAjya tamAruM che, huM tamAre sevaka chuM. meM tamane jANyA chatAM paNa tamArI pAse je nidha karma karAvyuM, te sarva mAre aparAdha pUjyapAdavALA tamAre kSamA karavo." pachI zIlatI paNa sarvanA pAdare namIne A pramANe bolI ke-"meM tamane je saMtApa pamADyA che, te tame paNa Aje kSamA kare. tamArA vacanathI paNa meM kaMcukane je mUkayo nahi, te he tAta! mArA patinuM vacana meM avazya mAnyuM che." pachI tene oLakhIne harSa pAmelo mahIpALa paNa bolyA ke-"he putra! tArA puNyathI prApta thayelI A rAjalakSamIne tuM cirakALa sudhI bhogava. he putra! caMdranA udaya jevA tArA darzanathI dUra rahelA samudranI jema huM harSarUpI kalelavALo thayo chuM." pachI nItimAM kuzaLa tenA pitAe UbhA thaIne be hAthavaDe zUrapALane grahaNa karIne siMhAsana upara besADo. rAja upara sthApana karo putra pitAne paNa tatkALa vAMdavA lAyaka che evI rAjanIti che, tethI mahIpALe paNa tema karyuM. sasarAe zIlamatIne paNa priya vacanevaDe A pramANe kahyuM ke-"he putrI ! A jIvalekamAM tuM ja eka sarva prakAre dhanya che, ke jenA asaMbhavita paNa sarva manoratha phuTa rIte siddha thayA, tethI tuM ja strIratna che. te je bIjA koIne sadaza nahIM (anupama) evuM pitAnuM zIlanuM rakSaNa karyuM, ane patinI AjJA pALI tethI ahIM tArA jevI bIjI koNa che?" pahelAM pagale pagale(niraMtara ) te mahIpALane saMtApa karanArI hatI, . te tenI ja stutinuM sthAna thaI. ahA ! lakSamIne prabhAva pRthvI upara addabhUta che. te 26 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 202 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. belI ke-"he tAta! tamAruM apamAna mane saphaLa thayuM, kemake gurunuM apamAna paNa vAMchitane ApanAra thAya che. jo tame mane te vakhata apamAna dekhADayuM na hota, te he tAta ! tamAre putra ahIM kema Avata? rAjyane kema pAmata? tamAruM gaurava kema karata? tathA mAruM vAMchita kema pUrNa karata" A pramANe bolIne te mauna rahI. pachI zUrapALa rAjAe moTI vANIthI sarva sAmaMtane uddezIne A pramANe kahyuM, ke-"he sAmaMta ! A mArA pitA che, tathA A mArA bhAIo che. A mArI mAtA che, ane A traNa pragaTa rIte bhejAI che, tethI A sarve mArA gurune tame AdarathI praNAma karo." A pramANe kahelA teoe te pramANe karyuM, kemake svAmInI AjJA ulaMghana karI zakAya nahIM. pachI zurapALa rAjAe te sarve (traNe) pitAnA moTA bhAIone ghaNA deze ApavAvaDe maMDalezvara (mAMDalika rAjA) karyA. ane te mAtApitAne gaurava sahita potAnI pAse rAkhyA. A pramANe kRtakRtya kRtArtha ) thayele te pitAnA rAjyanuM pAlana karavA lAgyuM. pachI kaIka divasa te nagaramAM zrutasAgara nAmanA zreSTha sUri AvyA, ane nagaranI bahAra rahyA. tene namavA mATe dhArmika lokone nagaramAMthI nIkaLatA joIne te rAjAe mukhya maMtrIne tenuM kAraNa pUchyuM, tyAre paramArthane jANIne teNe rAjAne A pramANe kahyuM ke " A nagaramAM Aje jJAnavALA keIka zreSTha sari AvyA che. rAjA be ke-"he maMtrI ! jema A nagaranA lAke jAya che, tema ApaNe paNa pragaTa rIte AcAryane namavA jaIe." tyAre "bahu sAruM" ema teNe kahyuM tyAre pitA ane patnI sahita te tyAM jaIne ane te sUrine namIne tenI sanmukha beThe. sUrie paNa tene saMsArarUpI sAgarane taravAmAM meTA vahANa jevo sarva kahele dharma kaho. tyAre zrAvaka dharmane gurunI pAse grahaNa karIne te rAjA pharIthI tene namIne pitAne ghera AvyA. e pramANe haMmezAM sUrine vAMdavA mATe te jAte hato. pachI eka divasa teNe te bhagavAnane A pramANe pUchayuM, ke-"he prabhu! pUrvabhave meM zuM sukRta karyuM hatuM ke jethI meM kaSTa vinA paNa A zreSTha rAjyalakSamI prApta karI?" tyAre zAstranA samudrarUpa harSita mukhavALA te suguru belyA ke-"he rAjA ! pUrvabhave te atithisaMvibhAga karyo hato. A ja bharatakSetramAM bhUmipratiSTha nAmanA zreSTha nagaramAM vIradeva nAmane zreSTha zrAvaka hato. tene suvratA nAmanI zrAvikA zreSTha bhAryA hatI. te bane tatpara thaIne gRhavAsanuM pAlana karatA hatA. koIka vakhata aSTamIne divase te viradeve pauSadha grahaNa karyo ane pAraNAne divase teNe cittamAM A pramANe vicAryuM ke "te dhanya puruSe che, ke jeo parvane divase zreSTha pauSadha karIne tenA pAraNAne divase bhAvapUrvaka sArA sAdhune dAna Ape che." AgaLIyA rahita(khulA) dvAra tarapha avakana karatA teNe pitAnA AvAsamAM AvatA ane tapathI kRza thayelA be sAdhune joyA, tyAre temanI sanmukha jaIne tathA temanA be caraNane namIne sArI bhaktithI bhakta pAnavaDe temane pratilAbha Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva supAtra dAna viSe vyAghra rAjA nuM vRttAMta. [ 203 ] ApyA. temanI pAchaLa gheADIka pRthvI sudhI jaine tathA te banne munine namIne pharIthI te vIradeva " huM dhanya chuM" ema vicAratA peAtAne ghera AvyA. te sutratAe paNa A pramANe vicAra karyuM ke- mArA pati kRtArtha thayA ke, jeNe adhika zraddhAvaDe sArA e sAdhuone dAna ApyuM. A pramANe zuddha bhAvavaDe anumAinAne karatI teNIe paNa supAtradAnanA puNyanA aMza upArjana karyA. A pramANe dhanya te 'patI aneka prakAre dAna ApIne tathA cirakALa sudhI zrAvakannata pALIne zuddha samativALA anne chevaTa azananA tyAga karIne tathA samAdhivaDe marIne izAna leAkane viSe sukhe karIne zAlatA deva thayA. pachI te vIradevanA jIva devalAkathI cavIne tuM zUrapALa nAmanA pracaMDa rAjA thayeA che. sutratAnA jIva svargamAMthI cavIne sArA manArathathI zeAlatI A tArI zIlamatI nAmanI priyA thai che. huM rAjA ! pUrvabhavamAM tame bannee je supAtra dAna dIdhuM hatuM, tethI karIne A pRthvI upara te kleza vinA A rAjyane meLavyu che. " tyAre priyA sahita te rAjA jAtismaraNane pAmyA, ane pUrvabhavanA te vRttAMtane pratyakSa jevA joce. pachI caMdrapALa nAmanA peAtAnA putrane rAjya upara sthApana karIne pitA sahita ane priyA sahita teNe gurunI pAse dIkSA grahaNa karI. te dIkSAne vizuddha pALIne ane vividha prakAranuM tapa karIne pAtAvaDe trIjo te (te traNe ) kevaLajJAna prApta karIne mAkSe gaye. A pramANe atithi saMvibhAga vratane viSe sUrapALa rAjAnI kathA kahI. vaLI khIjuM-- supAtra dAnathI utpanna thayelA dharmothI manuSya A leAkane viSe paNa vyAghra nAmanA kauTubikanI jema icchita ane pAme che. satra kalyANavALA pAribhadra nAmanA zreSTa nagarane viSe vyAghra nAmanA kheDuta hatA. sevAvRttinA tyAga karIne khetInuM kAma karatA chatAM paNa dAdrinA nAza karanAra vitta tene prApta thayuM nahIM. vijayA nAmanI tenI bhAryo prasanna thayelA dAridranA prabhAvathI dara varSe eka bALakane janma ApatI hatI. pachI zithila AraMbhavALA tene eka divase te mAryoe kahyuM ke-" hai kAMta ! ciMtA rahita manuSyanI jema tame vyApAra rahita kema che ? " te elyeA ke maM bhAgyavALA mArI sevA ane khetI vigere vyApAra phaLadAyaka thatA nathI, tethI he priyA ! huM zuM karU ? " pharIthI teNIe tene kahyuM ke- hai kAMta ! jo ke tame bhAgyahIna che, teA paNa pAtAne ucita kAMika vyApAra karo. tamAre ghera sArA vajra ane AbhUSaNa vigerenI zAlA dUra rahI, paraMtu mArI bhrAjananI vAMchA paNu kadApi pUrNa thai nathI. A mALA khAvAne mATe aneka vAra rUdana kare che, te joine tamAruM mana kema dubhAtuM nathI ? tame pahelAM A nagaranA rAjAnI sevA , Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 204 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. karI hatI, have bIjA ke rAjAnI te sevA kare." A pramANe teNue kahele te sevA vRttimAM udyamI zake. prAye karIne gRhasthane bhAryAnuM vacana ulaMghana karAtuM nathI. tyArapachI teNe keI eka vepArIne A pramANe kahyuM ke "mArI bhAryA je tArI pAse mAge, te tAre mAre nAme udhAre ApavuM. huM rAjAnI sevAvaDe lakSamI upArjana karIne ahIM AvIza, te vakhate tAruM ane mArI priyAnuM icchita pUrNa karIza." tyArapachI kAMIka bhAtuM laIne sArA muhurte vastra ane zastrAdika sAmagrI sahita te gharathI nIkaLyA. pachI zaMkhapura nagaramAM jaIne anujIvI mANasone priya zurasena rAjAnA sevakapaNane te pAme. te rAjAe a5 dAnavaDe ane atyaMta priya vacanavaDe khuzI kare te vyAvra dhananI AzAthI tenI sarva prakAre sevA karavA lAgyA. keTalAka divase te sarva dravya teNe bhakSaNa karyuM, ane bIjuM nahIM maLavAthI teNe charI vigere vastu vecI. pachI eka varSa vItI gayA chatAM paNa kAMI paNa nahIM pAmavAthI khedavaDe vyAsa cittavALA teNe A pramANe vicAryuM, ke-"A rAjA zAlmalI puSpanI jema prathama udAra vacanavALe ane pachI dhIme dhIme sAra rahita thaye. A kusvAmInI sevA karatAM mArI te khetI sArI che, ke jethI pitAnA kuTuMbano viyoga thAya ja nahIM. je ke dhana rahita mAre ghera javuM te lajajA karanAruM che, te paNa niSphaLa AraMbhavALe huM bIjuM zuM karuM?" A pramANe vicArIne te te sthAnathI bhAtA rahita nIkaLIne mArgane oLaMgIne rAtrie pitAne ghera AvyuM. tyAM gharanI bahAra bhIMtanA AMtarAmAM rahelA teNe zubha AhArane mAgatA bALakone A pramANe bodha ApatI priyAne sAMbhaLI. "he putra! tamArA pitA rAjAnI sevA karavA gayA che, te hamaNuM ghaNuM dhana laIne Avaze. te Avaze tyAre tamane huM zreSTha bhejana ApIza. tathA te tamAre yogya vastro paNa lAvaze. tathA te mAre mATe paNa pragaTa rIte sArA vastro ane alaMkAra karAvaze, sarva sArUM thaze, tethI tamAre rUdana karavuM nahIM." teNInuM te vacana sAMbhaLIne vyAdhe manamAM A pramANe vicAryuM ke-"aho ! mArI priyA mAre viSe moTI saMbhAvanA mAne che. je AvI avasthAvALA mane ghera Ave te jANaze to AzA rahita thayelI te hRdaya phATI javAthI marI jaze. tethI ghaNe kALe paNa dravya upArjana karIne mAre ahIM potAne ghera AvavuM, anyathA kaI rIte AvavuM nahIM. he jIva! tuM puruSa kema janme che? udaramAM vilaya kema na pAmyo? ke jethI tuM AvI nirdhana avasthAvALe thaya? jeNe lakSamI upArjana karI nathI, kuTuMbanuM poSaNa karyuM nathI, ane dAna ApyuM nathI, teno janma nirarthaka che. pachI potAnA AtmAne prakAza karyA vinA ja ( jaNAvyA vinA ja) te sthAnathI te nIkaLyo ane manohara ratno levA mATe rohaNAcaLa parvata tarapha cAle. mArgamAM bhikSATana karate ane te rehaNAcaLane mANasa mANasane (dareka mANasane) pUchate te anukrame tyAM gayA. kemake udyamI puruSane dUra zuM hoya? pachI rohaNAcaLanI pRthvIne kodALIvaDe chedIne zreSTha rane grahaNa karyA ane tene kathA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-vyAdhranuM dhana prApti mATe rahaNacaLa javuM. [ 205 ] (va)nI aMdara nAMkhyA. pachI bhikSAvRtti vaDe AjIvikA karate te potAnA ghara tarapha pAcho va. eka vanane viSe kaIka vRkSanI nIce beTho. te vakhate mukharUpI guphA(vivara)ne pahoLI karato, dArUpI karavatavaDe bhayaMkara ane bIjA vanathI Avate vAgha teNe joye. tyAre bhaya pAmele te tarata ja vRkSa upara caDyo, paraMtu jIvitanI pIDAne lIdhe te tyAM ja ratnanI kaMthAne bhUlI gaye. tyAM kSaNa vAra rahIne te vila(nirAza) thayela vAgha vanamAM gaye. ane vyAvra nAmane te tenA bhayane lIdhe te vRkSa parathI Utaryo nahIM. A avasare keIka vAnara te ratna kaMthAne mukhamAM grahaNa karIne tatkALa cAlyo gayo, kemake te svabhAvathI ja capaLa hoya che. vAnaravaDe haraNa karAtI te kaMthAne joIne zIdhrapaNe te vRkSathI UtarIne te vyAvra tenI pAchaLa doDyo, tyAre eka vRkSathI bIjA vRkSa upara kUdIne jate te vAnara kSaNa vAramAM adazyapaNAne pAme. ane vyAghe A pramANe vicAryuM, ke-"he jIva! te je kAMI ugra pApa karyuM haze, tethI A pRthvItaLa upara tuM niSphaLa AraMbhavALI karIye (tha) che. jo ke puNya rahita puruSone puruSArtha vyartha thAya che, te paNa moTA udyamavALA puruSe tene avazya mUka nahIM.A pramANe potAnA AtmAne dhIraja ApIne te pharIthI AgaLa cAle, ane arayane cheDe rahelA eka gAmane pAme. tenI bahAra eka yogIne je, tene te namyA. tyAre-"he vatsa! tuM adaridra thA." ema te durNa buddhivALAe tene kahyuM. tyAre vyAvra pitAnI kathA kahIne bolyo ke-"he prabhu! tuSTamAna thayelA tamArAvaDe kadAca huM adaridra thaIza." gIe paNa tene rasakalpa kahIne sulasanI jema te vivara(guphA)mAM ane te ja kuvAmAM praveza karAvyuM. tyAM pUrve nAMkhelA keI puruSe tenuM paNa tuMbaDuM rasavaDe bharIne ApyuM, ane te rogInI ceSTA kahI. kUvAne kAMThe gayelA tenI pAse teNe tuMbaDuM mAyuM, vyAche tene ApyuM nahIM. tyAre gIe vicAryuM, ke-" bahAra kADhavA Ane koI upAcavaDe mAre chetare joIe." ema vicArIne teNe tene te rasakUpamAMthI kheMcI kAlyo. te vivaramAMthI nIkaLIne gAmanI najIka AvelA tridaMDI(yogI)e kahyuM ke he bhadra! tArA manoratha siddha thayA. A rasavaDe sIMceluM leTuM anivaDe bALavAthI manuSyane uttama suvarNa siddha thAya che." pachI AgaLanuM kAMIka suvarNa tene ApIne gIe kahyuM ke-"he vatsa! hamaNAM tuM zreSTha AhAra lAva, tathA mAre mATe ane tAre mATe babe vastro lAva; kemake lakSmInuM A ja paheluM phaLa che." vyAghe vicAryuM ke-"kharekhara A mATe hitakAraka che. anyathA pitAnuM suvarNa mane kema Ape? vaLI A pitAne mATe bhejana ane vastra mArI pAse maMgAve che, tethI huM mAnuM chuM ke-kharekhara A mAro hitakAraka che, paNa vaMcaka (chetaranAra ) nathI." pachI bhegInI pAse rasanA tuMbaDAne mUkIne teNe gAmamAM jaIne mAMDA vigere zreSTha bhejana karAvyuM. jaLa vaDe pavitra karelA ghaDAnA be kIbakAmAM te bhejana nAMkhIne tathA vastro paNa laIne jeTalAmAM te bahAra AvyuM, Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 206 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. teTalAmAM rasanA tuMbaDA sahita te bhegI kaI ThekANe AgaLanA bhAgamAM gayo. tene nahIM jevAthI "huM ThagAyo chuM." evuM vacana vyAvra bo. te AhAranA pAtrane tathA vastrone vRkSanI nIce mUkIne mUchavaDe te pRthvI upara paDyo, ane pachI zuddhi pAmIne be, ke-"hA deva! A pRthvI upara mArI jevo zuM bIje kaI paNa nathI ke jethI te mane ja duHkha bhaMDArI karyo? prathama nirdhanapaNuM karyuM, pachI sevA niSphaLa karI, pachI rasa ane ratnanI hAni karI. ahA ! duHkhanI paraMparA kevI karI? tethI have mAruM maraNa kalyANakAraka che." ema belIne vaTavRkSa upara caDIne tenI zAkhAne viSe pitAne bAMdhavA mATe udyamI . te vakhate IsamitimAM tatpara ane mAsakSamaNanA pAraNAne mATe gAma tarapha jatA eka sAdhune teNe joyA. ane vicAryuM ke "A mahAtmAne huM dAna ApuM, ke jenA prabhAvavaDe mane janmAMtaramAM sukha thAya." pachI vRkSa uparathI UtarIne ane zreSTha munine namIne te bhajana ane vastro tene ApyA. uddagama ane utpAdanAdika doSe karIne rahita te janane eka ThabakAmAMthI te sAdhue grahaNa karyuM, ane ka9pe tevAM be vastra grahaNa karyA. pachI pharIthI praNAma karyA ane te sAdhu pitAnA AzramamAM gayA. vyAghe paNa vicAra karyo ke-"huM dhanya chuM, ke jethI A saMyoga thayo. mane AvA AhAra ane vastranI prApti kayAM? athavA A prAMta (chevaTanA) gAmane viSe AvA sAdhunuM Agamana kayAM? tathA aho! viveka rahita evA paNa mArI AvI dAnanI IcchA zI rIte thaI ? tethI ahA ! mArA janmane A avazya sAra thayo. (mArI jiMdagI saphaLa thaI.)" A avasare te vaTavRkSamAM rahelI devatAe tene kahyuM ke-"he vatsa ! muninA dAnathI huM tuSTamAna thaI chuM, tethI huM tAruM zuM karuM?" te bolyA ke-"je tuM kaIpaNa devatA mArA upara tuSTamAna thaI che, te mane pAribhadra nagaranA vaibhavane ane vibhavane Apa." devatA bolI ke-"he mahAzaya! tane sarva prApta thaze. prathama to prANanA AdhArane karanAra A bhejanane tuM khA." devatAnA Adezane pAmIne manamAM AnaMda pAmelA vyAdhra paNa te bhejana karyuM, ane te be vastro paheryA. pachI devatAnA prabhAvavaDe te vAnara vanamAMthI AvIne te ratnakaMthA tenI pAse mUkIne pharIthI vanamAM gayo. te gI paNa rasanA tuMbaDAne laIne Avyo, ane tenA vaDe suvarNa banAvIne te vyAdhrane ja ApyuM. have A tarapha pAribhadra nagarane rAjA keIpaNa prakAre maraNa pAmyo. tenA rAjyane dhAraNa karanAra koI paNa putra nahato. te vakhate te devatA rana ane suvarNa sahita te vyAghane te nagaramAM laI gaI. ane kone A pramANe kahyuM, ke-"he leke ! meM tamAre yegya svAmI (rAjA) ANyo che. tene moTA utsavapUrvaka nagarane maLe tame lAve " devatAnA AdezathI saMteSa pAmelA loke jevAmAM tyAM gayA, tevAmAM teoe pitAnA nagaranA rahevAzI te vyAghane je tyAre harSa pAmelA teoe teno mahimA karyo. kemake devatAvaDe adhiSita pASANa paNa pUjavA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : vyAghane rAjya prApti ane tenA pUrvabhava vRttAMta. [ 207] lAyaka thAya che. hAthInA skaMdha upara caDelA tene jeTalAmAM teo lAvatA hatA, teTalAmAM te nagaramAM je thayuM, te kahevAya che. te tenI bhAryA vaNikanI dukAnethI niraMtara dhAnyAdika lAvatI hatI, tethI te vaNikanuM dhana leNuM thayuM. vyAghane vRttAMta nahIM jANavAthI te vaNika bALako sahita teNIne gharaNuMkamAM (ghareNe) dhAraNa karIne nagaranA ArakSakane ghera laI gayo. te vRttAMta jANIne vyAvra rAjA te vaNikane dhana ApIne teNIne rAjamaMdiramAM laI gaye. rAjamahelamAM prApta thayelA vyAghane paNa zreSTha maMtrIoe, sAmaMte e ane bIjA lokoe bhaktipUrvaka namaskAra karyo. sabhAmAM beThelA teNe te sarvanI AgaLa moTA viramayane karanArI pitAnI sarva kathA kahI. tathA bhAryAne ane sarva bALakone pitAnI vAta kahevApUrvaka vastra ane alaMkArAdivaDe khuzI karyA. supAtranA dAnathI rAjyalakSmIne pAmelo te rAjA pharIthI vAraMvAra supAtrane dAna devA lAgyA. potAnA zarIramAM anubhava karelI duHkhanI paraMparAne saMbhAratA teNe potAnA saMvedanathI (jANavAthI-anubhavathI sarva prANIne viSe maitrI karI, pachI keIka divasa tyAM jJAnagupta nAmanA AcArya AvyA. temanA caraNane namavA mATe vyAgha rAjA AvyuM. te rAjA temane praNAma karIne beTho tyAre te munIzvare pratibadha karanArI dharmadezanA - ApI. rAjA bolyA ke-"he prabhu! mane dharmanuM phaLa pratyakSa ja thayuM che, ke jethI supAtradAnavaDe A bhavamAM ja aizvarya prApta thayuM, paraMtu mane A kahe ke meM pUrvabhave zuM pApa karyuM hatuM ke jenA prabhAvathI meM A bhavamAM duHkha bhegavyuM?" tyAre te jJAnI bolyA ke-"tuM pUrvabhave parvatanI pRthvI upara durgasiMha nAmane pahelI pati hato. je ke-bhile paradhananuM haraNa kare che, to paNa teone zubha ane azubha pariNAma te vizeSa hoya che. te A pramANe-avasuMda(palI)mAM rahelo kAMI ema bele che ke"sanmukha Avela dripAda ke catuSpAda sarvane zaMkA rahitapaNe mAro." bIje bole ke are ! A tiryaMcane mAravAthI zuM phaLa che? puruSa ane strIo ja haNavA lAyaka che ke jethI gAmane viSe bhaya thAya." trIjo bolyo ke "strIone mAravAthI zuM phaLa? puruSone ja mAravA." bIjo(tha) bolyA ke "puruSo paNa zastra sahita hoya tene ja mAravA." bIje(pAMcamo) bole ke-"yuddha karanArAne ja mAravA." pachI chaThTho bole ke"dhananuM haraNa karavuM paNa koIne mAravo nahIM." temAM pahelo kRSNalezyAvALe, bIje nIlalezyAvALo, trIjo kApatalezyAvaDe yukta, cothe telebAvALo, pAMcamo padmazyAvALo ane chaThTho zukalezyAvALo che. temAM pahelA traNa adhagAmI(narakamAM janArA) che ane bAkInA anukrame zubha che. padmalezyAvALe yukta te durgasiMha pahelI pati paNa paradhanane haraNa karavAvaDe niraMtara vRtti (AjIvikA) karate hatA. pachI keIka divasa vairasiMha nAmanA rAjAnA sainya tene haNyA. te tiryaMca yonimAM keTalAka bhava bhamIne tuM thaye che. pUrvabhavamAM te paradhananuM haraNa karyuM hatuM, tethI tane lakSamI prApta thaI nahIM, ane prApta thayelI paNa haraNa karAI. te vakhate supAtradAnanuM puNya phaLIbhUta thavAthI ane pharIthI Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 208 ]. zrI zAMtinAtha prabhu caritra. lakSamI prApta thaI, tathA A rAjya prApta thayuM." A pramANe sAMbhaLIne pratibaMdha pAmela te sUrine namIne ghera gayo. tyAM rAjya upara putrane sthApana karIne gurunI pAse teNe dIkSA grahaNa karI. chevaTa samAdhivaDe marIne te svarge gayA. tyAMthI AvIne manuSyapaNuM pAmIne mokSane pAmaze. A pramANe vyAdha rAjarSinI kathA kahI. he cakrAyudha rAjA! A bhavamAM ja atithidAnanI saphaLatAvaDe zobhatI A zreSTha vyAnI kathA tane kahI. A pramANe gRhasthAnA bAre vate kahyA. A vrata pALIne chevaTa gRhastha saMlekhanA karavI. gRhastha dharmane pALIne buddhimAna manuSya je dIkSAne grahaNa kare che, te zuddha saMlekhanA zAstramAM kahI che. pachI darzanapratimA vigere agyAra zrAvaka pratimA karavI joIe. tene abhAve(te na banI zake te) saMthArAmAM rahIne dIkSA grahaNa karavI. tyAra pachI vadhatA pariNAmavALe te buddhimAna gurunA caraNa pAse traNa prakAre ke cAra prakAre anazana grahaNa kare che. potAnA manamAM pApa rahita saMveganA raMgane dhAraNa karato. te gurunA mukhathI nIkaLelA ArAdhanA graMthane sAMbhaLe. emAM paNa sArA manavALAe pAMca aticArone vajevA. te pAcene arthathI ane nAmathI tane huM kahuM chuM. pahelo IlekazaMsA prayoga nAmano che, "huM marIne manuSya thAuM" evo manamAM vicAra kare te. "utkRSTa devaleka mane prApta thAo" ema je vicAravuM, te bIje parakAzaMsA prayoga nAmane che. dharmanA athavaDe karAte potAno mahimA joIne te trIje chavitAzaMsA prayoga nAmano che. anazana karyA pachI sudhAvaDe zarIramAM pIDA pAmanArA ane tene sahana nahIM karanArAne je thAya che, te maraNazaMsA prayoga nAmane che. zabda, rUpa, rasa, kAma, gaMdha ane sparzane viSe je IcchA thAya, te pAMcamo kAmagAzaMsA nAmane kahyo che. A saMkhanAnA viSayamAM sulasanI kathAne viSe jinazekhara suzrAvakanuM daSTAMta kahyuM che." A pramANe zrI zAMtinAtha jinezvare kahelA saMlekhanA yukta dharmane sAMbhaLIne samagra sabhA jANe amRtathI sIMcAI hoya tevI thaI. A avasare cakAyudha rAjAe UbhA thaIne be hAtha joDIne, prabhune namaskAra karIne A pramANe vinaMti karI ke "samagra zaMkArUpI aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya samAna ! ane traNe lekanA prANIoe vAMdelA! he zAMtinAtha prabhu! tamane namaskAra ho. he prabhu! duSkarmarUpI baDIne bhAMgIne tathA rAgaveSarUpI zatrune paNa haNIne saMsArarUpI kedakhAnAmAMthI mane jaladI kADhe. he jinezvara ! niraMtara janma, jarA ane mRtyarUpI agnivaDe baLatA A saMsArarUpI gharamAMthI dIkSArUpI hastanA AlaMbanavaDe mane bahAra kADhe." pachI teNe putrane rAjya ApyuM. tyAre pAMtrIza rAjAo sahita te cakrAyudha rAjAne jinezvare dIkSA ApI. pachI teNe prazna pUche ke Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa prastAva-gaNadhara pada ane caturvidha saMghanI sthApanA. [ 209 ] " he prabhu! zuM tatva che?" tyAre jinezvare "utpatta tatva che." ema kahyuM. tyAre ekAMtamAM jaIne te buddhimAne vicAryuM ke "nArakI vigere jIvo dareka samaye utpanna thAya che. A rIte utpanna thatA te che je bIjI koI paNa gati na hoya te A traNe bhuvanane viSe zI rIte samAya(samAveza thAya)?" tethI pharIthI pUchayuM ke-"he bhagavAna! zuM tatva che?" tyAre-"yatirAja ! vigama tatva che." ema traNa jagatanA gurue tene kahyuM. pharIthI teNe vicAryuM ke "sarvane vigama(nAza) thAya to zUnyatA thaI jAya." ema vicArIne pharIthI tIrthakarane pUchayuM ke-"he prabhu! zuM tatva che?" tyAre-"sthiti tattva che. " ema pharIthI jinezvare kahyuM tyAre teNe jIvanuM samagra svarUpa jANyuM. pachI te tripadIne anusarI moTI prajJAvALA teNe kSaNa vAramAM dvAdazAMgI racI. te ja pramANe bIjA te sarvee racI. pachI te sarve dvAdazAMgI racIne jinezvaranI pAse gayA. te jANIne bhagavAna paNa zreSTha Asana uparathI UbhA thayA. A avasare idra sArA gaMdhathI bharelA thALane laIne zAMtinAtha jinezvaranI pAse Ubho rahyo. jinezvare sarva saMghane te sArA gaMdha ApyA. te sAdhuoe jinezvaranI cotarapha traNa pradakSiNA karI. saMgha sahita jinezvare teonA mastaka upara gaMdha nAMkhyA. A pramANe teonI gaNadhara padanI sthApanA karI. jinezvare ghaNA puruSo ane strIone dIkSA ApI, tethI te prabhune sAdhu sAdhvIne parivAra thaye. yatidharmamAM asamartha je puruSa ane strIo hatI, teo jinezvaranI pAse zrAvaka ane thAvikA thayA. A pramANe bhavya prANIonA zaraNarUpa pahelA samavasaraNane viSe jagadagurune cAra prakArane saMgha thayo. pirasIne cheDe jinezvara tyAMthI UThIne bIjA prakAranI madhye rahelA devachaMdane viSe jaIne vizrAMti levA beThA. bIjI pirasImAM jinezvaranA pAdapITha upara besIne pahelA gaNadhara sabhAnI pAse vyAkhyAna ApavA lAgyA. jena dharmane sthira karavAnA kAraNarUpa ane pApano nAza karanArI A aMtaraMga(AtyaMtara) kathA temaNe saMghane kahI. "aho! A manuSya lekarUpI kSetrane viSe zarIrarUpI nagarane viSe meha nAmano baLavAna rAjA potAnI IcchA pramANe vilAsa kare che. tene mAyA nAmanI priyA che, anaga(kAmadeva) nAme putra che, lebha nAmane mATe maMtrI che, krodha nAmane dura yoddho che, rAga dveSa nAmanA atiratha che, mithyAtva nAmane maMDaLezvara che, mamatta mAna nAmano gajedra(hAthI) moha rAjAnuM vAhana che. indriyarUpI ave upara caDelA viSaye tenA sevake che, e vigere bIjuM paNa tenuM sainya atyaMta durdhara ( duHkhe karIne dhAraNa karI zakAya tevuM) che. te nagaramAM karma nAmanA kheDuta vase che, prANa nAmanA meTA vepArIo rahe che, mAnasa nAmano ArakSaka(koTavALa) che. gurunA upadeza devAvaDe mAnasane bheda pamADyo tyAre dharma rAjA sinya sahita te nagaramAM peTho. tene paNa 1. vAsa5. ra7 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 210 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. AvatA nAmanI maneAhara paTarANI che, satASa nAmanA amAtya che, samyaktva nAmanA maDalezvara che, mahAvatA nAmanA sAmatA che, aNuvratAdika nAmanA pattio che, sAva nAmanA gajeMdra che, upazamArdika nAmanA ceAddhAo che, saccAritrarUpI rathamAM caDelA zruta nAmanA senApati che, te A meharAjAne jItIne nagaramAMthI bahAra kADhI mUke che. pachI dharma rAjA sarvAMne A pramANe AjJA Ape che ke-" A nagaramAM kAie paNa mAha rAjAne avazya avakAza ApavA nahIM. A pramANe karyA chata! paNa je kAI mAhane vaza thAya che, tene ka`pariNita krIthI mAge sthApana kare che. jema anIti nagaramAM prApta thayelA ratnacUDa nAmanA viNaka putra yamaghaTAe buddhi ApavAthI vipattine tarI gayA. " tyAre A ratnacUDa nAmanA kANu ? "-ema saMghe kahyuM tyAre gaNudhare AzcaryakAraka tenI kathA kahI. samudranI veLAe karIne vyAsa A bharatakSetrane viSe mATA zreSTha janAvare bharapUra tAmralisI nAmanI zreSTha nagarI che. temAM sArA AcAravALA, sarasa, lakSmIvAna, maryAdAvaDe zAlatA, ratnAkaranI jevA ratnAkara nAmanA zreSThI hatA. puNya, nipuNutA, lAvaNya, dAkSiNya vigere guNlRAvaDe zeAlatI tathA strIone viSe sArabhUta sarasvatI nAmanI tene patnI hatI. eka vakhata rAtrine cheDe svapnane viSe hAthamAM rahelA mATA ratnanI zikhAvaDe prakAzavALuM peAtAnuM ghara joine teNIe patine te svapna kahyuM. tyAre--"hu priyA! tAre putra thaze, " ema teNe kahelI te harSa pAmI. pachI samayane viSe teNIe sArA lakSaNeAvaDe yukta putrane prasanyA. svapnane anusAre pitAe tenu' ratnacUDa nAma pADyu. tathA yeAgya samaye kalAbhyAsa karAvyeA. yauvanane pAmele ane zreSTha alaMkArAthI zaiAbhita te mitrAnI sAthe nagaranA udyAnAdikane viSe icchA pramANe karatA hatA. eka divasa dukAnane mArge jatA teNe sanmukha AvelI saiAbhAgyamAMjarI nAmanI vezyAne kAipaNa prakAre vajranA cheDAvaDe dubhAvI ( sparza karyA ). tyAre rAjAnI te vezyAe vasranA cheDAmAM pakaDIne hAMsI sahita ane irSyA sahita A pramANe kahyu ke " huM vaNikaputra ! paDitA A vAkayane satya le che, ke jotAM chatAM paNa manuSyane dhanavaDe( dhananA gavarDa) aneka mUkapaNuM thAya che, ke je tuM divase paNu, bALaka chatAM paNu ane catuSpatha( cauTu-rAjamArga )vizALa chatAM paNa peAtAnI sanmukha AvatI mane paNa dekhatA nathI. paraMtu A dhananA gava tAre karavA ceAgya nathI, kemake nItine jANanArA DAhyA puruSa! Ama paNa kahe che, keaheA ! pitAe meLavelA dhanavaDe kANu vilAsa karatA nathI ? paraMtu je peAte ja lakSmI upArjana karIne vilAsa kare che, te vakhANavA lAyaka che. '' A pramANe kahIne tene cheDIne te gaNikA peAtAne sthAne gai. te sAMbhaLIne ratnacUDe paNa A pramANe manamAM vicAra karyAM, ke- " ahA ! Anu vacana mAre avazya satya karavu. joie. kemake- bALaka pAsethI paNa hitane grahaNa karavuM' ema paDitA kahe che. " pachI khedya sahita ghera Avye tene Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-ratnacUDanuM anItipuramAM Agamana. [ 211 ] "" joine pitA khelyA, ke hai vatsa ! Aje tAruM zyAma mukhapaNuM ciMtA sahitapaNAne kahe che, tethI he putra ! tAre apUrNa zuM varte che? te tuM kahe. zuM eka putranA pazu vAMchitane huM pUrNa nahIM karuM ? " tyAre te kAMika hasIne elye. kaeN-" he pitA ! tamArI anujJAthI dhana upArjana karavA mATe dezAMtaramAM javA icchu chu, " krIthI ratnAkara elyu "he putra! mAre ghera pahelethI ja ghaNuM dhana varte che. tenAvaDe tAruM' vAMchita pUrNa kara ati viSama dezAMtaramAM ati kaThAra puruSA jaI zake che, paNa kAmaLa zarIravALA tuM zI rIte tyAM jaI zake ? jene iMdriyA vaza che, je strIomAM lubdha na thAya, athavA je khelavAnu jANatA hAya, te dezAMtaramAM jAya che; tethI huM vatsa ! dezAMtaramAM jaine tu zuM karIza ? meM je lakSmI upArjana karI che, te sarva tArI ja che. " A pramANe kahyA chatAM paNa teNe jyAre peAtAnA te Agraha mUkayA nahIM tyAre pitAe paNa tene rajA ApI. nizcaya karyo hAya tA zuM na thAya ? pachI pitAnu dravya pAtAne nAme udhAre laIne dezAMtaramAM lAbhadAyaka karIyANuM grahaNa karyuM. dhanavaDe kAMika vahANu grahaNa karIne te karIyANuM temAM nAMkhyuM, ane te taiyAra thayA. zreSThIe tene A pramANe zikSA ApI ke " he vatsa ! anItipura nAmanA nagaramAM javuM ja nahIM. kemake temAM anyAya nAmanA rAjA che, avicAra nAmanA maMtrI che, sa`grAhI nAmanA ArakSaka che, azAMti nAmanA purAhita che, gRhItabhakSaka nAmanA zreSThI che, mUlanAza nAmanA tenA putra che, raNaghA nAmanI gaNikA che, yamaghaDhA nAmanI TTinI( akkA ) che, tathA vratakAra, cAra ane pAradArika vigere UMcA mahelamAM rahenArA aneka leAkeA niratara rahe che. A svarUpane nahIM jANanAra je puruSa tyAM vepAra mATe jAya che, tenA sarva dravyane te ThaMga leAkA grahaNa kare che; tethI anItipurane cheDIne icchA pramANe khIjA nagaramAM jaIne huM vatsa ! tAre vepAra karavA. AvI mArI zikSA che. " ityAdi vividha prakAranI teNe ApelI zikSA aMgIkAra karIne tathA mAMgalika upacAra karIne zubha divase te gharamAMthI cAlyA. svajanAvarDa anu. sarAtA ane sArA zatrunathI utsAha pAmeleA te, anusaranArAne rajA ApIne vahANu upara caDyo. pachI zveta paTavarDa dedIpyamAna, dhIvaranA zuSNeAnA samUhavALA ane aMdara savaravALA sati( sAdhu )nA jevA te pAta cAlyeA. kUpastaMbha upara beThelA puruSavaDe jovAyelA mA vALA te pAta dhIvare e huMmezAM icchita dvIpa tarapha calAvyeA. bhavitavyatAnI preraNAthI jyAM anItipura nAmanuM prasiddha nagara che, te dvIpamAM te pAta gayA (pahoMcyA). te AvatA pAtane joIne te nagaranA sarva leAka harSa pAmyA, ane UMcA thaIne tenI sanmukha jovA lAgyA. tene joine ratnacUDa ane sarva niyAmaka( khalAsIo ) zakA pAmyA, tethI tene kAMThe AvelA kAika puruSane teoe pUchyuM', ke " huM bhadra ! A kA dvIpa che? tathA A nagara kayuM che ? " te melyA ke" lekamAM prasiddha A citrakUTa 1. vahANa Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 212 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. nAmane dvIpa che." tathA pUrve kahela nagaranuM nAma te puruSe kahyuM tyAre zreSThI putre vicAryuM ke-"devegathI A suMdara na thayuM, kemake pitAe mane jyAM niSedha karyo hato tyAM ja huM AvyuM, paraMtu kharekhara ahIM mane Icchita lAbha thaze kemake cAlatI vakhate sArA zukana thayA che, anukULa vA vAye che, tathA manane utsAha thayo che. A sarva lAbhane sUcavanAra che." pachI vahANathI UtarIne prasanna mukhakamaLavALA te zreSThIputre veLAphaLane viSe (kinAre) nivAsa karyo. tyAM karmakAro pAse karIyANAM maMgAvyAM, tathA rAjAnA paMcakULane je devA lAyaka hatuM, te zuka dhana ApyuM. tyAM nagaramAMthI cAra vepArI AvyA. teone ratnasUDane svAgatanA praznapUrvaka (svAgata pUchIne) A pramANe kahyuM ke-"he zreNIputra! anya sthAnane mUkIne tuM je ahIM AvyA che, te sAruM karyuM che, kemake ame tArA svajano chIe. ame tAruM sarva karIyANuM grahaNa karazuM, kemake dayavikraya karavAthI tane vadhAre prayAsa thAya. AnuM A mUlya che, ema te kahelI vastuo vaDe pitAnA nagara tarapha jatA tArA vahANane ame bharI dezuM." tyAre ema ." ema teNe kahyuM tyAre tenA sarva karIyANAM vaheMcIne kapaTabuddhivALA teo pitApitAne ghera laI gayA. tyAra pachI padAti(sipAI)ovaDe yukta vastrAdikanA ADaMbaravALo te anyAya bhUpatine jevA mATe nagaranI aMdara cAlyo. A avasare kaI kArUe suvarNa ane rUpAvaDe zetA zreSTha be upanAha (jeDA) tene bheTa karyA (AkhA). tene tAMbUla apAvIne zreSThIputra bolyA ke "tane huM khuzI karIza." ema kahIne te AgaLa cAlyA. tyAM keI eka netravALA ktive ratnAkaranA putrane A pramANe kahyuM ke-"meM hajAra dravyavaDe mAruM netra tArA pitA pAse ghare mUkayuM che, te huM tArI pAsethI grahaNa karIza, mATe he bhadra! te dhananuM tuM grahaNa kara." ema kahIne teNe ratnacUDane te dhana ApyuM. tyAre teNe vicAryuM ke-"ahA! A aghaTita vacana bele che, te paNa prApta thayelA dhanane huM mAre AdhIna karuM. pachIthI je kAMI yogya haze, te uttara huM ApIza." A pramANe vicArIne tathA teNe ApeluM dhana grahaNa karIne tene kahyuM ke-"AvAsamAM gayelA mArI pAse tAre AvavuM." tyAra pachI AgaLa jatA te zreSThIputrane joIne cAra pUrNa puruSo paraspara A pramANe bolavA lAgyA. temAM eka be ke "samudranA pANInuM pramANa ane gaMgA nadInI retInuM pramANa buddhimAna puruSe jANe che, paraMtu strInA hRdayane jANatA nathI." bIjo bole ke-"koIe A atizayeti kahI che. jema strInA hRdayane temaja A bannene keIpaNa jANatA nathI." trIje be ke-"pUrvasUrinuM subhASita asatya nathI, paraMtu zukra ane bRhaspati jevA keIka Ane 1. dANa-jagAta. 2. vecavuM ane kharIdavuM. 3. kArIgara-eca. 4 ThagArAe-takAre. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva H ratnacUDanuM yamala'TA ghera Avavu. [ 213 ] ,, jANe paNa kharA. " pachI ceAthAe kahyuM ke " tAmralimI nagarIthI Avele zubha AkRtivALA A bALaka paNa A sarva jANe che. " tyAre bIjo khelyA ke " te gaMgA nadI tA dUra varte che. tu A samudranA pANInuM mApa AnI pAse karAva. A pramANe haThavAda karIne teNe te prakAre te zreSThIputrane utsAha pamADyo, ke je prakAre teNe te artha aMgIkAra karyA. pachI--" jo tuM A pramANe karIza, te amArI lakSmI tArI che, ane jo ema nahIM kare, teA ame cAre tArI lakSmIne grahaNa karazuM. " e pramANe kahIne teoe tenI sAthe kAlakarAra karyA. ratnacUDa paNa te karIne AgaLa cAlyA. teNe A pramANe vicAryuM ke--" pitAe mane A sthAne rahenAra sarva leAka jevA kahyo hatA, te tevA ja che. are ! A kAryonA nirvAha zI rIte thaze ? athavA prathama huM gaNikAne ghera jAuM, kemake te aneka manuSyeAnA cittane raMjana karavAmAM kuzaLa hAvAthI vividha upAyane jANanArI che. tethI mane paNa buddhi ApanArI thaze. " pachI tyAM gayelA tenI sanmukha teNIe abhyutthAna karyuM. teNe paNa teNIne dhUtArAe ApeluM te dhana ApyuM. teNIe tene gaurava sahita abhyaMga, udghana, snAna ane leAjana karAvyA. tevAmAM saMdhyA samaya thayA. teNInA vAsagRhane viSe maneAhara zayyA upara te beThA ane daidIpyamAna zaNagAravaTe zeAlatI te tenI pAse beThI. vidvattAvarDa vyAsa teNIe jeTalAmAM tenI sAthe geANI ( vAta ) karavAnA AraMbha karyA, teTalAmAM zreSThIputre peAtAnI vAta kahIne teNIne A pramANe kahyuM, ke--" he bhadrA ! ahIMnI rahevAsI tu peAtAnA nagaranI ceSTA jANe che, tethI A vivAdanA mAre ze uttara ApavA ? te tuM kahe. huM su! A kAryaOnA nirvAha thayA pachI huM tArI sAthe gavAta karIza. hamaNAM tA huM citAvALA chuM. " te buddhivAdIe javAba ApyA ke- "he suMdara ! tuM Anu kAraNa sAMbhaLa. daivayeAgathI ahIM je kAi vepArI Ave che, tenuM sarva dhana ThagavAmAM tatpara A sarve grahaNa kare che. ane grahaNa karelA dhananA eka aMza ( bhAga ) rAjAne apAya che, bIjo aMza pradhAnane, trIjo aMza zreSThIne, ceAthA aza ArakSakane, pAMcamA aMza purahitane, tathA chaThTho aMza mArI mAtA yamaghaMTAne apAya che. paraMtu sarva nyAyanA AcAra teNInI pAse karAya che. mATI buddhivALI te peAtAne ane bIjAne cAgya uttara ane pratyuttara vigere sarva tene kahe che. huM mArI sAthe tane yamaghaTAnI pAse lai jaiza. tyAM beThele tu paNa pragaTa rIte tenI vArtA sAMbhaLIza. " A pramANe kahIne tenI udAratAthI harSa pAmelI te tene veSa paherAvIne peAtAnI sAthe akkA pAse lai gaI. te praNAma karIne beThI. TTinIe putrIne pUchyu ke " he putrI! tArI sAthe A khAlikA kANu AvI che? " te khelI ke- nAmanI A khAlikA putrI che. he mAtA ! te mArA prANane madhye jema tema cAlatI ane A eka vAra maLe che. ane AvavA mATe Agraha karyAM hatA, tethI kAMika bIju` miSa nA 66 sudatta zreNInI rUpavatI vahAlI sakhI che. nagaranI Aje meM teNIne mAre ghera Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 214 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. karIne pAtAnA gharathI nIkaLIne hamaNAM mane maLavA mATe te ahIM AvI che, tethI meM tene ahIM ANI che. " A avasare aTThAnI pAse te vepArIe AvyA, ke jeee ratnasUDanuM sarva karIyANuM grahaNa karyuM hatuM. sthApana karelA Asana upara beThelA tene yamaghaTAe kahyuM, ke " Aje ahIM kAika nAvika AvelA meM sAMbhaLyeA che. " te mAlyA, ke--" huM aA! staMbhatIrtha nagarathI eka vaNikaputra AvyA che. " te khelI ke" tenA AvavAthI tamane kAMi lAbha thaye ke nahIM ? " tyAre teoe karIyANuM lai lIdhuM ema kahyuM, tyAre kuTTinI khelI ke--" ahA ! tamane lAbha nahIM thAya, hAni thaze. '' tyAre-" zI rIte A hAni thaze ? " ema teee pUchyuM tyAre te phIthI elI ke--" tenI ISTa vastuvaDe je vahANune pUrNa karavuM, te hAni che; kemake icchA aneka prakAranI hAya che. tethI jo te maccharanA hADakAMvaDe pUrNa karAvaze, teA tame zuM karazeA ? " teo melyA, ke--" tenI AvI buddhinA vistAra na hAya, kemake te khALaka sugdha ane zAMta vacanavALA che. " TTinI melI ke--" khALaka che evI avajJA ahIM ceAgya nathI, kemake koika bALaka paNa buddhimAna hAya che, ane kaika vRddha paNa apaDita hAya che. vaLI bIjI--nagara dhRjanAne ucita che ema sarve jANe che, tethI jene buddhitu khaLa hAya, te ja ahIM Ave. vaLI tamane lAbha thavAthI mane paNa lAbha thAya che; para Mtu kheATA manAsthAvara A AtmAne prasanna karavA nahIM. " A pramANe kahevAyelA te peAtAne ghera gayA. pachI te kArIgara AbyA, te dUra beThA ane vikasvara mukhavALA te A pramANe AyeA, ke" huM aThyA ! Aje A nagaramAM kAika zreSThInA putra AvyA che. meM tene upAnahanuM yugma Apyu che. tyAre teNe mane " tane huM vALA karIza. " ema kahyu che, tethI tenu sa dhana grahaNa karavAthI mane harSa thaze, tethI tamane A vAta jaNAvavA mATe huM ahIM Avye chuM, kemake he mAtA ! te dhananA tamane paNa bhAga (a Mza) maLaze." akA khelI ke--" hai kArIgara ! puruSe peAtAne ucita manAratha karavA joie. tane Ave lAbha kayAMthI thaze ? jyAre te rAjAnA putranA janmanu nivedana karIne " tu harSa pAmyA ke nahIM ? " ema te tane pUchaze, tyAre tArI zI gati thaze ? " te paNa gayA. pachI te eka netravALA vratakAra AvyA. teNe paNa pAtAnI dhUta paNAnI vAta kuTTinI pAse nivedana karI. hasIne yamaghaMTA khelI, ke--" aheA ! tArI kapaTanI racanA kevI che ? paraMtu tene te dhana Apyu, te sAruM karyuM nathI." te khelyA, ke-"tenA dhanane grahaNa karavAnA jANe 'satya'kAra hAya, tema meM mAruM dhana tene ApyuM che, tethI tame AvuM kema khele che ? " TTinI elI, ke--" tenu dhana kAipaNuM haraNa karavA zaktimAna nathI. " te melyA ke-" mArA grahaNathakI tenA mekSa zI rIte thaze ? " pharIthI aA melI ke-" kAi bIjA prANInuM "" 1 kAlakarAra. dd Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-yamaghaMTAnI yuktithI ratnacUAnI phateha. [ 215 ]: netra athavA tevA rUpavALI bIjI koI vastu tArI pAse te mUke, tyAre tuM "A mAruM netra nathI." ema tuM jyAre bele, tyAre te tene trAjavAmAM nAMkhIne tene kahe, ke AmAM tAruM netra nAMkha. A baMne sarakhAM thAya, te tAre te grahaNa karavA." ema teNe kahele tuM zuM karIza?" tiva be ke"tamAruM ja AvuM buddhinuM kuzaLapaNuM che, tethI enA gharanuM sarva dhana mArA hAthamAM ja raheluM che." ema kahIne te paNa ga. pachI dhUrta mANasee AvIne tene pitAnI te kathA kahI. teNane teone A pramANe kahyuM, ke-"mArI buddhivaDe tamArA prapaMcane viSe huM kAMIpaNa svArtha jetI nathI. "mAre sarvathA samudranA pANInuM pramANa karavuM che tethI tame nadInuM pANI jUduM pADo." e pramANe tenA vaDe kahevAyelA tame ja te karavAne azakta hevAthI dIna vacanane belanArA thaIne gharanA sarva dhananA haraNane pAmaze." teo paNa pitAne sthAne gayA. te sarva sAMbhaLIne harSa pAmelA zreSIputre gurunA vacananI jema te sarva pitAnA hadayamAM dhAraNa karyuM. pachI raNavaMTAnI sAthe te sthAnathI UThIne teNIne ghera Avyo, ane tenI rajA laIne pitAne sthAne AvyuM. pachI mahAbuddhimAna ratnacUDe kuSTinIe kahelA upAyavaDe samagra kAryo sAdhyAM. karIyANune grahaNa karanAra vepArIo pAsethI baLAtkAre cAra lAkha dhana lIdhuM ane samudranA pANInuM pramANa karAvanAra pAsethI paNa teTaluM lIdhuM. A vRttAMtavaDe te AkhA nagaramAM prasiddha thaye. keIka divasa te hAthamAM bheTa laIne rAjA pAse gaye. pachI praNAma karIne beThelA tene rAjAe sarva vRttAMta pUcho. teNe paNa tene te sarva ko. pachI te bolyA ke-"ahe! A puruSanuM mAhAsya adabhuta che, ke jeNe amArA nagaranA paNa loko pAsethI dhana grahaNa karyuM. " tene rAjAe kahyuM ke-"he bhadra! tuSTamAna thayela huM tAruM zuM karuM ?" ratnacaDe paNa rAjAne AdhIna priyA gaNikAnI mAgaNI karI. tyAre rAjAe Adeza karelI te tenI bhAryA thaI. ane teNe teNIne mATe ghaNuM AbharaNe karAvyA. A pramANe lAbha prApta thayA tethI karIyANuM laIne tenAvaDe vahANane pUrIne pitAne ghera javAne utsuka thayela te tenA upara caDIne kuzaLatAthI samudrane tarIne thoDA divase ja pitAnI te nagarImAM pharIthI AvyuM. pachI AgaLa gayelA eka puruSe ratnAkara zreNIne harSathI tenA AvavAnI vAtavaDe vadhAmaNa ApI. tyAre te zreNI tenI sAme jaIne moTA utsavapUrvaka priyA sahita pitAnA putrane pitAne ghera lAvyA. priyA sahita ratanacUDa paNa pitA ane mAtAnA be caraNane name, ane te banee zubhAzIrvAdavaDe temane vadhAvyA. pachI pitAe pUchelA teNe pitAne sarva vRttAMta kahyo. te sAMbhaLIne zreSThIe hRdayamAM adhika harSa dhAraNa karyo. ane vacanavaDe tenA guNa kAMIka vakhANyA, kemake prAye karIne gurue putranI prazaMsA karatA nathI. svajano akSatanA pAtra laIne tene ghera AvyA. temanuM yathAyogya sanmAna karIne teNe teone vidAya karyo. te sobhAgyamaMjarI vezyA tene jovA mATe AvI. tene Asana upara besADIne ratnasUDe A pramANe kahyuM, ke-"he bhadrA! Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 216 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra.. tArA upadezathI dezAMtaramAM jaIne meM A lakSamI tathA kamaLa jevA netravALI A priyAne meLavI che." pachI vaya ane AbharaNanA samUhavaDe teNe teNInuM paNa sanmAna karyuM. te belI ke-"huM paNa rAjAnI anujJAthI tArI priyA thaIza." te ratnacUDe moTI bheTavaDe rAjAne saMtuSTa karyo. pachI rAjAnI anujJAvaDe te paNa tenI priyA thaI. pachI teNe pitAnA dravyane pitAnA ja parigrahamAM rAkhyuM ane bAkInA dravyavaDe te dAna, bhegA karavA lAgyo. bIjI bhAyIone te vidhi pramANe para. te nagaramAM teNe moTuM jinAlaya karAvyuM. ghaNe kALa bhegalamIne bhegAvIne utpanna thayelA putravALA teNe eka divasa saddagurunI pAse dharma sAMbhaLyo, ane pachI pravajyA lIdhI. pratrajyAne pALIne chevaTa samAdhivaDe marIne svargamAM gaye ane anukrame mikSapadane pAme. ahIM A pramANe upanaya kare. sAruM kuLa e A manuSya janma che, vaNika putra bhavya jIva che, tene hitakAraka pitA athavA guru dharmabodha che, vezyAnA vacana je zraddhAdikavaDe utpanna thayela utsAha che, kemake te paNa puNyarUpI lakSamIne upacaya karanAra thAya che. pite e gurue ApeluM je cAritra te mULa dravya che, anItipurane je niSedha te gurunI sAraNuM bAraNuM che. A saMyama moTuM vahANa che, saMsArarUpI samudra taravAnuM che, karNadhAranI jevA sAdharmika sAdhuo che, bhavitavyatAnA niga jevo pramAda kahyo che, anItipuranI jevI duSTa kriyAnI pravRtti che, moha jevo anyAya rAjA che, karIyANAne grahaNa karanAra vaNikanI jevA cAra vivekarUpI dhanane haraNa karanArA che, vezyA jevI viSayanI AzA che, akko jevI karmanI pariNati che, ane pUrvabhavamAM karelI te prANane sArI mati ApanArI che, te (sArI mati)nA prabhAvavaDe prANa sarva azubhane oLaMgIne pharIthI janmabhUminI jema dharmamAge Ave che. ItyAdi sarva upanaya yathAyogya DAhyA puruSoe dharmanI puSTi karavAnI IcchAthI dharmavidhi karo. A pramANe ratnasUDanI kathA kahI. A pramANe gaNudhare zreSTha dharmadezanA ApI ane dvAdazAMgI kahI, ke je gaNudhare pite racI hatI. tathA daza prakAranI sAdhunI sAmAcArI ane tenuM samagra kArya A zrutakevaLIe prakAzita karyuM. A pramANe bhavya jIrUpI kamaLanA vanane sUryanI jema nitya pratibodha karatA zrI zAMtinAtha jinezvara pRthvItaLa upara vihAra karavA lAgyA. keTalAka mANasoe bhagavAnanI pAse dIkSA grahaNa karI, ane keTalAke zubha bhAvathI gRhastha dharma aMgIkAra karyo keTalAka avirata samyagdaSTi thayA ane bhagavAna zrI zAMtinAthe pratibaMdha karelA bIjA keTalAka bhadraka thayA. jinezvararUpI sUryane udaya thavAthI sarvanA ajJAnarUpI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : zrI zAMtinAtha bhagavatane parivAra. [ 17 ] a MdhakAranA nAza thayA, paraMtu kauzikanI jema abhayaiAnuM adhapaNu nAza pAmyuM nahIM. jema agnivarDa kAMgaDunA kaNIyA raMdhAtA nathI, tema jinezvaravarDa paNu abhayaiAnI siddhi thatI nathI. jema varasAda varasyA chatAM paNa ukhara ( khAra ) pRthvIne viSe dhAnya thatuM ( pAkatuM) nathI, tema jinezvaranI dezanAnA paNa abhanyAne bedha thatA nathI. zrI zAMtinAtha prabhu je je dezamAM vihAra karatA hatA, te te dezamAM sa` leAkeAnA sarva du:khAnI zAMti thatI hatI. prabhunA vihAramAM ekasesa ceAjanane viSe prANIone pIDA karanArA dubhikSa ane Damara vigere uddhavA thatA nahAtA. jinezvaranA vihAramAM pacIza ceAjana sudhI vRkSeA, phaLa ane puSpAvarDa vyApta thatA hatA ane pRthvI sukhe cAlI zakAya tevI thatI hatI. ityAdi jagatane vismaya karanAruM jinezvaranuM mAhAtmya A pRthvI upara amArI jevA tuccha (alpa) buddhivALA keTaluM kahI zake ? je patyeApamanA AyuSyavALA nathI, ane jene hajAra jihvA nathI, te arihaMtanA A pavitra mAhAtmyane kema vaNuM vI zake ? jinezvarAnA sarva guNeAnA samUhane kANu jANe che? paraMtu te jinezvarA ja divya jJAnavaDe tene jANe che. A pramANe adbhuta advitIya cAritravALA zro zAMtinAtha jinezvara leAkeAnA hita karavAnI icchAthI pRthvIpITha upara vihAra karatA hatA. te prabhunI sevA karatA te cakrAyudha gaNudhara zrI zAMti jinezvaranI sAthe pRthvI upara vicaratA hatA. A bhagavAna ( gaNadhara) pAte jANatA chatAM paNa bhavya jIvAne pratiSedha karavA mATe prabhunI pAse aneka prazno karatA hatA. A pramANe pRthvI upara vicaratA zrI zAMti jinezvare khAsaTha hajAra munivarAne dIkSA ApI hatI, zIlavaDe zaiAbhita ekasaTha hajAra ane chaseA sAdhvIone te prabhue dIkSA ApI hatI, sArA samitarUpI guNune dhAraNa karanArA, sArA zrAvakanA vratane dhAraNa karanArA, jIvAjIvAdika sArA tattvane jANanArA, pApane bhedanArA, rAkSasa, yakSa ane devAkrikavaDe dharmathI kSeAbha nahIM pAmanArA, jinazAsanane viSe asthi majjAnA rAgavaDe raMgAyelA, UMcA pATiyArDa ( bAraNuAvarDa ) gharanA dvArane nahIM DhAMkatA, anyane ghera ane ata:purAdikane viSe niraMtara pravezanA tyAga karanArA, " A jita vAkyanA artha (dhana ) che, tathA paramA ( tattva) che, bAkInu sa ana che. " ema sa` leAka khelatA, caudaza, AThama, punama ane amAsane divase pauSadha vratane karatA ane azanAdikavarDa munione pratilAla ApatA zrI zAMtinAtha jinezvare pratimAdha karelA zreSTha gRhasthAnI saMkhyA be lAkha ane nevuM hajAranI thaI hatI. tathA pUrve kahelA guNlRAvarDa yukta trijagadgurunI zrAvikAe traNa lAkha ane trANuM hajAra thai. coda pUrvane dhAraNa karanArA ane jinezvaranI jema bhUta ane bhaviSyane jANanArA ajinAnI saMkhyA ATha hajAranI hatI. rUpI dravyAne jonArA tathA manuSyeAnA saMkhyAtA bhavane jANanArA bhagavAnanA avadhijJAnavALA ziSye traNa hajAra hatA. samaya kSetramAM rahelA sajJI 28 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 218 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. jInA mane rathane (mananA vicArane) jANanArA mana:paryava jJAnavALA cAra hajAra hatA. tathA kevaLajJAnavaDe yukta ane sarvadazI (kevaLadarzanavALA) sAdhuonI saMkhyA cAra hajAra ane traNaso hatI. vekarvika labdhivALA cha hajAra hatA, be hajAra ne cAraso vAdI hatA. zAMti jinezvaranA tIrthane viSe niraMtara vaiyAvacca karavAmAM udyamI ane vidhranA samUhano nAza karanAra garuDa nAmane yakSa hatuM. sarvadA karelA sAMnidhdhavALI (pAse rahenArI) nirvANa nAme prasiddha zrI zAMtinAthanI zAsanadevatA hatI. cakrAyudha rAjAne putra keNAcala nAmane rAjA niraMtara zrI zAMtinAthanI sevA karanAra hatuM. zrI zAMtinAtha prabhunuM zarIra cALIza dhanuSa UMcuM, mRganA lAMchanavALuM, suvarNanI jevI kAMtivALuM ane traNa jagatamAM advitIya hatuM. janmanI sAthe ja utpanna thayelA cAra, karmanA kSayathI utpanna thayelA agyAra ane devonA samUhe karelA bIjA ogaNIza, A sarva maLIne cotrIza atizaya siddhAMtamAM jema bIjA tIrthakarone kahyA che tema zrI zAMtinAtha prabhune paNa hatA. te jinezvaranA traNa bhuvananA savAmI paNAne sUcavanArA azokavRkSAdika ATha prAtihAryA hatA. A pramANe traNa bhuvananA kalyANanA sthAnarUpa te zrI zAMtinAtha prabhue pacIza hajAra varSo sudhI cAritra pALyuM, ne eka varSa ochA teTalA varSe kevaLIpaNuM pALyuM. kula maLIne bhagavAnanuM sarva AyuSya saMpUrNa eka lAkha varSanuM hatuM. pachI jagadguru pitAne nirvANasamaya samIpe Avela jANIne sametapavatanA zikhara upara caDyA. svAmIne nivaNasamaya jANIne deveMdroe tatkALa AvIne tyAM lakSamInA zaraNarUpa chelluM samavasaraNa karyuM. temAM besIne bhagavAne chelI dezanA ApI. A pRthvItaLane viSe sarva padArthonuM anityapaNuM kahyuM. ane ema belyA ke-"he bho! tevuM kAMIka karma karavuM, ke je vaDe asAra bhavasthitine tajIne mukti prApta thAya." A avasare gaNadhare prabhunA caraNane namavApUrvaka jinezvarane A pramANe pUchayuM ke-"A siddhi kevA svarUpavALI che?" prabhu belyA ke-"te siddhi hAra, hIrA ane caMdranA kiraNe jevI ujavaLa, pIstAlIza lAkha yojana vistAravALI che, "veta ane uttAna (UMcA) zreSTha chatranI jevA saMsthAnavaDe rahelI che, samagra lekanA agrabhAgane viSe rahelI che, piMDane viSe ATha yojana che, vaLI te madhya bhAgane viSe ane aMtane viSe anukrame te maccharanI pAMkha jeTalI nAnI che. tenuM je chelluM yeAjana che, tenA chellA kezanA cha aMzane viSe anaMta sukhavALA siddho rahelA che. tyAM jIvane janma, jarA, maraNa, roga,zeka vigere upadrava, kaSAye, sudhA ane tRSA vigere thatA nathI. tyAM anupama, ati sthira ane moTuM sukha vate che, tenI ahIM mugdha jananA anumAna vaDe upamA apAya che. te mATe huM daSTAMta kahuM chuM te tame sAMbhaLo-zrI saMketapurane svAmI zatrumardana rAjA viparIta zikSAvALA avavaDe haraNa karAIne vanane pAmyA. moTA zramanA vazathI utpanna thayelI tRSNavaDe zarIre pIDA pAmele te atyaMta moTI mUchavaDe pRthvItaLa upara paDyo. tyAM pAsenA parvata upara kaMda, mULa ane phaLane AhAra karanArA ane vRkSanI chAlanA vastravALA bhile Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavitra zrI samena zikhara tIrtha zrI zAMtinAtha prabhunI nirvANa bhUmi. org Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva : siddhasukhanI upamA viSe bhillanuM daSTAMta. [ 219 ] rahetA hatA. teone zilA upara besavAnuM hatuM, zilAtaLa upara suvAnuM hatuM, teo paNa pitAnA AtmAne sukhI mAnatA A pramANe bolatA hatA, ke-"jharaNuMnuM pANI sulabha che, haMmezAM priyA pAse rahelI che, vAsasthAna sAruM che, ane ahita vacana saMbhaLAtuM nathI." pachI temAMthI keI bhila tyAM Avyo, ke jyAM mUchovaDe pRthvI upara paDelo rAjA hato. bhUSaNavaDe bhUSita tenuM aMga hovAthI tene rAjA jANIne teNe A pramANe vicAra karyo, ke-"A tRSAthI marI jaze, ane AnA maravAthI AkhI pRthvI nAtha rahita thaze, tethI Ane pANI pAIne mAre jIvADa egya che." pachI palAzanA paDIyAmAM pANI lAvIne teNe rAjAne te pAyuM, tyAre te svastha thaye. manamAM tenA atulya upakArane dhAraNa karatA rAjA jevAmAM tenI sAthe vAta karatA jeTalAmAM kSaNavAra rahyo hato, teTalAmAM tyAM tenA sIpAIo AvyA, ane teoe rAjAne modakAdika bhajana ane zItala pANI ApyuM. rAjAe te bilane paNa te bhajana apAvyuM. pachI sukhAsana(pAlakhI)mAM beThelA tene potAnI sAthe te nagaramAM lAvyuM. pachI snAna karAvIne, sArA vastro paherAvIne, bhUSaNavaDe bhUSita karIne tathA manahara caMdanavaDe vilepana karIne bhAta, dALa vigere sArA bhakSayavaDe ati gauravathI tene jamADyo. pachI tene tera guNavaDe prasiddha tAMbUla ApyuM. pachI manahara AvAsamAM rahele te suMdara zayAmAM sUtA. jenA upara rAjA tuSTamAna thAya, tenuM dAridra tatkALa nAza pAme che. A pramANe sukha pAmyA chatAM paNa te bhila vanane, temAM IcchA pramANe vihArane tathA potAnI priyAne bhUlato nathI. suMdara naMdana vanamAM kiMkilI vRkSanA palava(navAMkura)nA AhArane karatA chatAM paNuM uMTa potAnI marusthalI (mAravADane) saMbhAre che ja, paraMtu sIpAIovaDe niyamita karAyele te javAne zaktimAna thaze nahIM. A pramANe keTalAka kALa te prakAre te tyAM rahyo. pachI eka vakhata varSAkALa prApta thaye, megha vAraMvAra garjanA karavA lAgyA, ane vIjaLIno vilAsa thavA lAgyo, tyAre te virahathI pIDAyele thaye. meghane garava, vIjaLIne vikAsa ane mayUrano svara te dareka virahathI pIDAyelA prANIone yamadaMDanI jema dusaha che. pachI teNe vicAryuM ke"sArA sArA vastra ane alaMkAravALe je huM ahIMthI jaIza, te mAruM haraNa thaze, tethI nagna thaIne javuM ja sAruM che. " A pramANe vicArIne, koIka prakAre yAmikene chetarIne tathA rAtrie bhavanamAMthI bahAra nIkaLIne dhIme dhIme potAne sthAne Avyo. judA AkAravALA tene joIne bhrAMti pAmelA tenA kuTuMbe pUchayuM ke-"are! tuM ke che.?" te bolyo ke-" huM tamAre chuM." tyAre tene oLakhIne tenA manuSyae tene pUchayuM ke-"ATalo kALa tuM kyAM rahyo ane tArI AvI kAMti kema thaI?" tyAre teNe teone potAne sarva vRttAMta nivedana karyo, ane anubhaveluM te nagaramAM vasavA vigerenuM sukha kahyuM. " te kevA prakAranuM che? te tuM kahe." ema pharIthI pUchatA teone tenI jevI upamAvaDe kahevA lAgyo, ke-"svAdiSTa phaLa ane kaMda jevA meM modaka khAdhA, Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 220 ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. nIvArAdika azananI jevA bhAta, dALa vigere khAdhA, guMdAnA patra jevA pAna meM khAdhA, zAmalInA kaMTaka jevuM sopArI mane ApyuM, suMdara vakalanI jevAM vastro meM paheryA hatAM, varNanI pupamALA jevA AbharaNe paheryA hatAM, chidra rahita guphAnI jevA prAsAdane viSe huM rahyo hato, tathA zilAtaLa jevI moTI zayAmAM sUto hato." A pramANe uttama upameya vastune paNa pitAnA anubhavavaDe asAra vastunI varNana-upamiti teNe karI. A pramANe saMsArI lekanI pAse amAro jevAvaDe paNa siddhinA sukhane lekanA anumAnathI upamA apAya che. lekamAM kAmagathI utpanna thayeluM je deva saMbaMdhI moTuM sukha che, tenAthI anaMtagaNuM ane zAzvatuM siddhonuM sukha che." A pramANe kahIne bhagavAna te sthAnathI UbhA thayA, ane te parvatanA ke mukhya zikhara upara caDyA. tyAM kevaLajJAnavALA navaso zreSTha sAdhuo sahita zrI zAMtinAthe eka mAsanuM anazana karyuM. parivAra sahita sarve deto moTI prItipUrvaka traNa jagatanA prabhunI sevA karavA lAgyA. jeTha mAsanI kRSNa caturdazIne divase bharaNI nakSatramAM caMdra rahyo hato tyAre zukaladhyAnanA chelA (cethA) bhedanuM dhyAna karatA prabhu mAkSane pAmyA. kramanA yegathI (anukrame) te sarve sAdhuo paNa tyAM gayA, ke jyAM gayelA jIvonuM pharIthI AvavuM thatuM nathI. siddhimAM gayelA jinezvarane jANIne deva ane devInA samUha sahita te deveMdro zekavaDe bharapUra ane azupAtane karatA prabhunA guNone saMbhArI saMbhArIne A pramANe vilApa karavA lAgyA kemake teo vakriya rUpa dhAraNa karIne A pRthvItaLa upara Ave che. "hA ! saMzayarUpI aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya samAna ! hA! zrI zAMtiprabhu! amane anAthane ahIM mUkIne tame kayAM gayA che? he nAtha ! tamArA vinA pitApitAnI bhASAnA pariNAmavaDe atyaMta AhUlAdane ApanArI AvI dharmadezanA koNa karaze? he nAtha! tame mekSamAM javAthI lekanI bAdhA(pIDA)ne karanArA durmikSa vigere upadranI zAMtine keNa karaze ? devanA kArya tajIne tathA A pRthvItaLa upara AvIne ame he prabhu! tamArA vinA bIjA kenI sevA karazuM?" A pramANe khedamAM tatpara teoe kSIrasamudrAdikanA jaLavaDe zAMtinAtha jinezvaranA zarIrane nAna karAvyuM, sArA naMdana vanamAMthI ANelA haricaMdananA kASThanA ghaselA ati sugaMdhI caMdanavaDe teoe bhaktithI tenA zarIrane lepa karyo. tenA mukhamAM karpara daIne devadravya vasavaDe tene AcchAdana karyuM, ane agarUnA sugaMdhavaDe vAsita karyuM. suredroe bhagavAnanA zarIrane maMdAra, pArijAta ane ka9pavRkSathI utpanna thayelA puvaDe bhaktithI pUchyuM. pachI zreSTha rastethI banAvelI zibikA upara te zarIra teoe mUkyuM, ane naiRtya khUNAmAM caMdananA kASThanI citA karI. te zibikA upADIne khedavALA te deveMdroe jinezvaranA te zarIrane citAnI mathe nAMkhyuM. bIjA sAdhuonI kriyA vaimAnika dee karI. temAM Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zAntinAtha prabhunuM' zrI samettazikhara parvata (tIrtha') upara nivagu. (mAkSagamana) Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSTa prastAva-keTizilAnuM varNana. [ 221 ]. agnikumAra devoe pitAnA mukhamAMthI agni mUkyo. pachI vAyukumAra devoe vAyuvaDe te agni saLagA, te vaDe bhagavAnanA zarIranA mAMsa ane rUdhira baLI gayA. pachI meghakumAra e sugaMdhI ane zItaLa jaLa mUkIne kSamAvaDe krodhanI jema te citAgnine zAMta karyo. pachI upara rahelI jamaNI dADhAne pahelA iMdra grahaNa karI, ane nIce rahelI te bIjI dADhAne camare grahaNa karI. upara ane nIce rahelI DAbI be dADhAone bhagavAnanA mukhamAMthI anukrame IzAneMdra ane balI bhaktithI grahaNa karI. bAkInA aThThAvIza dAMta teTalI saMkhyAvALA bAkInA IMDhoe grahaNa karyA. bAkInA sarva devee asthi grahaNa karyA. vidyAdhare ane manuSyae prayatnavaDe sarva upadravane nAza karanArI jagadagurunI citAnI bhasmane grahaNa karI. A pramANe bhagavAnanA zarIrano saMskAra karIne deveMdroe tyAM suvarNa ane ratnathI banAvela zreSTha stUpa karyo. tenA upara traNa jagatanA prabhu zrI zAMtinAthanI suvarNamaya pratimA karIne teoe bhaktipUrvaka tenI pUjA karI. pachI naMdIzvara dvIpane viSe yAtrA karIne sarve re ane asure hRdayamAM zrI zAMti prabhunuM smaraNa karatA pitApitAne sthAne gayA. pachI cakrAyudha bhagavAna ghaNuM sAdhunA samUha sahita bhavyane pratibaMdha karatA pRthvI upara vicAravA lAgyA. te paNa ghAti karmathI mukta thaIne kevaLI thayA, ane devedroe pUjAtA te pharIthI pRthvI upara vicAravA lAgyA. have ahIM bharata kSetramAM madhya khaMDane viSe devoe pUjeluM, pRthvI upara prakhyAta ane uttama keTizilA nAmanuM tIrtha che. tyAM ghaNu kevaLI sahita puNyAtmA cakrAyudha gaNadhara anazana karIne mokSe gayA. te zilA upara kALe karIne ghaNA koTi sAdhuo siddha thayA, ke je zilA pUrve cakAyudhanA caraNavaDe pavitra thaI che. te A pramANe zrI zAMti jinevaranA tIrthane viSe te gaNadhara siddha thayA. pachI te mahAtIrthane viSe saMkhyAtA karoDa yatio siddha thayA. kuMthu bhagavAnanA paNa tIrthane viSe te zilAtaLa upara pApa rahita saMkhyAtA karoDa sAdhuo siddha thayA. aranAtha svAmInAM tIrthane viSe ATha prakAranA karmo khapAvIne bAra karoDa sAdhuo mokSe gayA. mahilanAtha jineMdranA viSe kevaLajJAnane dhAraNa karanArA cha karoDa sAdhuo mokSane pAmyA. munisuvrata nAmanA tIrthane viSe A prasiddha tIrtha upara traNa karoDa sAdhuo mokSane pAmyA. nami jinevaranA paNa tIrthane viSe sArI vizuddha kriyAvALA eka karoDa mahAtmA sAdhuo tyAM siddha thayA. e prakAre jatA kALavaDe te tIrthamAM bIjA paNa je ghaNA sAdhuo siddha che, te A graMthamAM meM kahA nathI. je tIrthakaranA tIrthamAM paripUrNa kaTi sAdhuo siddha thayA che te ja ahIM kahyA che, tethI te A keTizilA kahevAya che. cAraNa munio, siddha, yakSo, deva ane asuro te kaTizilA nAmanA tIrthane nitya vAMce che. A pramANe zrAvakanA bAra vatanI kathAnA saMlekhanavaDe vyApta tathA cakrAyudha nAmanA gaNadharanA vyAkhyAna vaDe Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ rarara ] zrI zAMtinAtha prabhu caritra. vRddhi pAmela zrI zAMti jinezvarane bArame bhava meM kahyo tathA te ja tIrthakaranuM samagra caritra paNa kahyuM. jenA samaraNa karavAthI upasargo nAza pAme che, jenA guNe jagatane viSe samAtA nathI, ane jenA aMganI zobhAvaDe suvarNanI kAMti zebhe che, te zrI zAMtinAtha bhagavAna saMghanI zAMti kare. STEFUTUBSTETRIFFEREFRESEFUESTSTSTSTST zrI zAMtinAtha prabhunA bAramA bhavanuM varNana ane lo tAva pUruM thayA. annansnsnsnsns6954SUEUEUEUEULUCULeuvenPINS - samAsa - Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yi zrI ajitaprabhasUri viracita zrI zAMtinAtha prabhu caritra prazasti-lekha. ( vadhArA ) >< uparokta mUla graMtha saMskRta bhASAmAM che, tenu saMzAdhana panyAsajI zrI ka'canavijayajI mahArAje karela je pragaTa thayela che, tenuM A gujarAtImAM bhASAMtara karI amAe pragaTa karela che. te mUla graMthamAM chevaTe prazasti ( zrI ajitaprabhasUri kayA gacchamAM thayA, temanI guruparaMparA rajgyAnA samaya, sthaLa vagere ) pUrvAcAryAkta anya mUla graMthamAM ApavAmAM Ave che tema A bhUla zra'thamAM ApavAmAM Avela nathI, jethI tenA anuvAdanA prakAzanamAM paNa ame ApI zakayA nathI, paraMtu A graMtha chapAi khAiDIMga sahita taiyAra thayA pachI aa graMthanI prazasti ( racanAsamaya, sthala vagere) cASa karatAM zrI bhAratIya vidyAbhavana muMbaInA taraphathI zrI si MdhI graMthamALA graMthAMka 18 jaina pustaka prazasti lekha saMgraha prathama bhAga sa`pAdaka zrI jinavijayajI munie temAM graMthanA nAmeA anukrama pramANe ApyA che tenA pA. 136 me che. 290. zAntinAtha caritra ( ajitaprabhasUri kRta ) saM. 1384 saM. 1384 varSe zrAvaNazuddhi dvitiyAthAM zanau zrIzAMtinAthacaritaM zrInaradevasUrINAM ziSyeNa kSu dharmeNa likhitam 292 mAM zrI ajitaprabhasUriracita zrI zAntinAtha caritranI prazasti Apela che je mUla sAthe tenuM saMkSipta bhASAMtara nIce mujaba che. 292. zAntinAtha caritra ( ajitaprabhasUrikRta ) saMvata 1384 varSe Azvinasudi 13 some aha zrIzrImAle bRhatgacchIya zrIvAdIndradeva sUri saMtAne zrIvijayasiMha Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 2 : sUriziSya zrI mANikyasUriziSya zrI dharmadeva sUriNAm ziSyairAjJAparipAlakaiH shriivyrsennsUrimika sAdhvI ma(c)...... "suMdarI vijayalakSmI sA0 padmalacchi sA0 cArita lakSamyA abhyarthanayA svazreyo'rthaM ca zrIzAntinAthacaritraM sarveSAmAcAryopAdhyAyapramukha sAdhUnAM vAcanArtha paThanArthamakhi lilikhe likhyate sma likhitaM, naMdatu zrIzAntiAthasya cirakAlaM yAvat pustakaM // uparanI prazastinA saMkSipta anuvAda nIce pramANe che. zrI zAMtinAtha prabhu caritra ( zrI ajitaprabhasUriSkRta ) saMvata 1384 nA Azvina sudI 13 ne samavAre lakhelu che. zrIzrImAlI bRhad gacchIya vAdIzrI devendrasUrinA saMtAna zrI vijayasiMhasUri, ziSya zrI mANiyasUri, ziSya zrI dharma devasUrinI AjJApAlaka zrI yasenasUrinA gacchamAM sAdhvI ma.......suMdarI, vijayalakSmI sA. padmAlakSmI sA. cAritralakSmInI vinatithI peAtAnA kalyANa arthe zrI zAMtinAtha caritra sa AcAryA, upAdhyAya, pramukha sAdhuonI vAMcanArthe paDanArthe lakhavAmAM AvyuM che. zrI zAMtinAtha caritra A graMtha cirakALa sudhI kalyANane mATe thAe. upara pramANe A graMthanI prazasti tenI sAthe saMbaMdha dharAvatI hAvAthI te chapAvI A graMthamAM chuTI nAMdha tarIke ApavAmAM AvelI che te graMtha sAthe rAkhavA vAcakAne namra sUcanA che. sa. 2004 nA pASa suda 3 budhavAra tA. 14-1-1948. zrI jaina AtmAnaMda sabhA-- bhAvanagara. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.lainen any ore