Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु अ. १ चार्वाकमतस्वरूपनिरूपणम् ४३ अजानाना: सम्यगनववुध्यमानाः 'माणवा' मानवाः =स्वमताभिमानिनः पुरुषाः 'कामेहिं' कामेपु-शब्दादिकामभोगेषु (सत्ता) सक्ताः गृद्धिभावमुपगता, नरकनिगोदादि दुर्गतिं प्राप्नुवन्ति । तदुक्तम्
"प्रसक्ताः कामभोगेपु पतन्ति नरकेऽशुचौ ।" इति ॥६॥
पूर्वस्मिन् सूत्रे विपरीतग्ररूपकाणां स्वरूपं प्रदर्शितम् । साम्प्रतं सूत्रकारश्चार्वाकमतं स्वरूपतो वर्णयन्नाह-'संति' इत्यादि ।
संति पंच महन्भूया, इह मेगेसि माहिया । पुढवी आऊ तेऊ वा, वाऊ आगासपंचमा ॥७॥
छायासंति पंच महाभूतानि इहैकेपाम् आख्यातानि ।
पृथिव्यापस्तेजो वा वायुराकाशपंचमानि ॥७॥ का विनाश होता है और कर्मविनाश से मोक्ष होता है, इत्यादि । इस अर्थ को न जानते हुए स्वमत के अभिमानी पुरुप शब्दादि कामभोगों मे गृद्ध होते हैं
और नरकनिगोद आदि दुर्गतियों को प्राप्त होते हैं। कहा भी है-"प्रसक्ता कामभोगेपु" इत्यादि । जो कामभोगों में आसक्त हैं वे अशुचि नरक में जाकर पड़ते है ॥ ६ ॥
पूर्वसूत्र मे विपरीत प्ररूपणा करने वालों का स्वरूप कहा है। अब सूत्रकार चार्वाक (नास्तिक) मत के स्वरूप का वर्णन करते हुए कहते हैं - 'संति' इत्यादि ॥
शब्दार्थ-'इह-इह' इस लोक में 'एगेसिं-एकेपां' किन्हीं ने 'पंच-पञ्च' पांच 'महब्भूया-महाभूतानि' महाभूत 'संति-सन्ति' हैं ऐसा कहा है 'पुढवी-प्रथिवी'
આ અર્થને નહીં જાણનારા એવા પિત પોતાના મતનું અભિમાન કરનારા પુરૂ શબ્દાદિ કામગોમાં લુબ્ધ થાય છે અને નરક નિગોદ આદિ દુર્ગતિઓની प्राप्ति ४३ छे. ज्यु ५४ छे -"प्रसक्ता कामभोगेषु" त्याह-2 मनुष्यो भભોગોમાં આસક્ત હોય છે, તેઓ અશુચિ નરકમાં જઈને ઉત્પન્ન થાય છે. દા
પૂર્વ સૂત્રમાં વિપરીત પ્રરૂપણું કરનારાઓનું સ્વરૂપ પ્રકટ કરવામાં આવ્યું : वे सूत्रा२ या४ि (नास्ति) भतना स्व३५नु वर्णन "संति" त्यादि सूत्र द्वारा ४२ छ “संति" छत्याहि
शहाथ-'इह-इह' मा सभा 'पगेसिं-एकेषां' से 'पंच-पञ्च' पाय 'महाभूया-महाभूतानि' भडाभूत! 'संति-सन्वि' छे. तेभ यु छे. 'पुढवी-पृथिवी' पृथ्वी