Sutrakrutanga Sutram Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 173

समार्थबोधिनी टोका प्र. अ. अ. १ तज्जीवतच्छरीरवादीमत निरूपणम्
रहिता इत्यर्थः तथा ये पण्डिताः सदसद्विवेकवन्तः वे सर्वेऽपि पृथक्पृथग्रूपेण व्यवस्थिताः, न तु एक एवात्मा सर्वव्यापित्वेन सर्वशरीरसंबन्धी, येन वालपाण्डित्यविभागो न भवेत् । अपितु पृथक्पृथगात्मानः अतो भवति वालपाण्डित्य भेदो वन्धमोक्षादीनां प्रतिनियतव्यवस्थापि । तथा च भवदभिमताश्रुतिरप्यनेकात्मप्रतिपादिकाऽस्ति ।
1
"
"सर्वे 'आत्मानः समर्पिताः यथाऽग्नेः क्षुद्रा विस्फुलिंगा, व्युच्चरन्ति, एवमेव सर्व जीवा व्युचरन्ति ।
"द्वाविमौ पुरुषौ लोके क्षरवाक्षर एव च ।
क्षरः सर्वाणि भूतानि कूटस्थोऽक्षर उच्यते || १||" इति गीता |
१५५
j
से युक्त हैं, वे सब अलग अलग हैं, सर्वव्यापी होने से समस्त शरीरों में
い
सभी आत्मा समर्पित हैं । जैसे अग्नि की छोटी छोटी उधर उडती फिरती है, उसी प्रकार सभी जीव इधर गीता में भी कहा हैं -- " द्वाविमौ पुरुषौ लेकेि" इत्यादि हैं । क्षर और अक्षर क्षर अर्थात् नाशशील सब ́ भूत हैं free है वह अक्षर है ।
।
एक ही आत्मा नहीं है । एक ही आत्मा होता तो अज्ञ ( मूर्ख) और विज्ञ (पण्डित) का भेद न होता । किन्तु अलग अलग आत्मा हैं, इस कारण बाल पण्डित आदि का भेद होता है और वन्ध, मोक्ष आदि की भी प्रति
अनेक आत्माओं का
नियत व्यवस्था होती है । आप के मत में श्रुति भी प्रतिपादन करने वाली है
"
}
चिनगारियाँ इधर
उधर विचरते हैं ।
लोक में दो पुरुष और जो कूटस्थ
જેએ પતિ છે ( સત્ અસત્ ના વિવેકથી યુક્ત છે) તેઓમાં એક જ આત્માના સદ્ભાવ નથી પણ જુદા જુદા આત્માના સદ્ભાવ છે. જો તે સૌમા એક જ આત્માને સદ્ભાવ होत, तो अज्ञ (भूर्ख) भने विज्ञ ( प्रति ) ना, सेहो सलवी राहत नही परन्तु, माग અલગ આત્માઓને સદ્ભાવ હાવાથી ખાલ (અજ્ઞાની) અને પડિત રૂપ ભેદો સભવે છે, અને અન્ય મેક્ષ આદિની પ્રતિનિયત વ્યવસ્થા પણ સભવે છે - આપના મત અનુસાર શ્રુતિ પણ અનેક આત્માઓનુ પ્રતિપાદન કરે છે—
સઘળા આત્મા સમર્પિત છે . જેમ અગ્નિના નાના મોટા તણખા આમ તેમ ઉડતા રહે છે, એજ પ્રમાણે સઘળા જીવે આમ તેમ વિચરે છે ” ગીતામા પણ એવુ કહ્યુ છે કે - " द्वाविमौ पुरुषों लोके " इत्यादि ” सोङभा मे अारना पुरुष - (१) क्षर भने (२) અક્ષર ક્ષર એટલે નાશવત અને અક્ષર એટલે નિત્ય ક્ષર અથવા નાશશીલ સઘળા ભૂતા છે. અને જે ફૂટસ્થ છે, તે નિત્ય છે એક જ રૂપમા રહેવુ તે અક્ષર છે”