Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
. समयाय बोधिनी टीका प्र श्रु अ २ उ १ भगवदादिनाथकृनो निजपुत्रोपदेश ५१९
णेजाहि गृहं नयेयुः, 'जइ' यदि, परन्तु यदि 'जीविय नावकंखए' जीवितं नावकांक्षेत् परन्तु यदि स साधुः असंयमजीवनं नावकांक्षेत् । तदा 'णो लभंति' नोलभन्ते 'ण संठवित्तए न गृहेऽसंयमजीवने संस्थापयितुं शक्ष्यति । ___अयं भावः-यदि संयमपरिपालनगीलं साधु साधु संवन्धिनः साधुसमीपमागत्य साधु विषयभोगेन प्रलोभयेयुः । असफलाः सन्तः क्रुद्धा यष्टयादिना ताडयन्तो यदि वा साधुं बंधयित्वा गृहं नयेरन् एतादृशं अनुकूलप्रतिकुलोपसर्ग कुर्युः। परन्तु एतादृशा अनुकूलप्रतिकूलोपसर्गद्वारा परिपीडितोऽपि साधु यदि असंयमजीवनं नाभिलपति, तदा तस्य परिवाराः तं साधु स्वाधिकारे आनीय गृहे स्थापयितुं समर्था न भवन्ति । परमानन्दजनकं शारदचन्द्रवनिमल सुधेव मुस्त्रादगंयमनीरसमुद्रशिगिरं निर्मलं जलं पीत्वा काममोगरूपं धाराशुचिरूपं विषयजलं को हि पातुमभिवांछेत् न कोपि इति ॥ १८ ॥ परन्तु माधु यदि असंयम जीवन की उच्छा न करे तो वे उसे पा नहीं सकते और न घर में रख सकते है।
तात्पर्य यह है-संयम का पालन करने की रुचिवाले साधु के सम्बन्धी यदि साधु के समीप आफर विषयमोगों का लालच देवें और जब उसमें सफल न हो तो क्रुद्ध होकर लकडी आदि से पीटने लगे या बाँधकर घरं ले जाएं अर्थात् इस प्रकार का अनुकूल या प्रतिकूल उपसर्ग करे, तब भी अनुकूल और प्रतिकूल उपसर्गों द्वारा पीडित होकर भी साधु यदि असंयम जोवन की इच्छा नहीं करता है तो उसके परिवार वाले उस साधु को अपने अधिकार में लाकर घर में रखने को समय नहीं हो सकते । परमानन्द को उत्पन्न करने वाले, जरत्कालीन चन्द्रमा के समान निर्मल, सुधा के समान भुस्वादु, क्षीरसागर के जल के समान शीतल और निर्मल जल को पीकर તેના હાથ પગ બાંધીને તેને પણે ઘેર લઈ જાય છે, પરંતુ અસ યમ જીવનની તે સાધુ ઈચ્છા જ ન કરે તો તેઓ તેને ઘરમાં પણ રાખી શક્તા નથી
તાત્પર્ય એ છે કે સચમનું પાલન કરવાની રુચિવાળા આધુના સસારી સ્વજન સાધુની સમીપ આવીને તેને વિષય ભોગેની લાલચ આપે, અને તે રીતે તેને સમજા વવામાં નિષ્ફળ જ્યાથી કીધે ભરાઈને તેને લાકડી આદિ વડે માગ્યા લાગી જાય અથવા બાધીને ઘેર લઈ જાય, એટલે કે આ પ્રકારના અનુકળ અને પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગો દ્વારા પીડિત થવા છતા પણ જે સાધુ અસ યમી જીવનની ઈચ્છા કરે નહી તે તેના સ્વજ પણ તે સાધુને પિતાના અધિકારમાં લઈને તેને પરાણે ઘરમાં રાખી શકવા ને સમર્થ થતા નથી પરમાન દ ઉત્પન્ન કરનાર, બદતુના ચન્દ્રમા જેવુ નિર્મળ, અમૃત જેવું મીઠું, અને
