Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
६१६
सूत्रकृतासूत्रे
सामर्थ्यवान् (समाहियईदिए) समाहितेन्द्रियः संयतेन्द्रिय इत्यर्थः (विहरेज्ज) विहरेत् = विचरेत् एतादृशः-साधुः संयमानुष्ठानं कुर्यादित्यर्थः, यतः 'अत्तहियं' आत्महितम् स्वकीयं कल्याणम् (दुहेण ) दुःखेन (लम्भइ) लभ्यते यस्मादात्महितमतिशयितदुःखसाध्यं तस्मादनीहादि युक्तो भवेदिति ॥ ३० ॥
टीका
'अणि हे ' अनीह : स्नेहरहितः साधुः कस्मिन्नपि स्वल्पे महति वा वस्तुनि ऐहिके आमुष्मिके वा स्नेहं नैव कुर्यात् । ' सहिए' सहितः हितेन सम्यग् ज्ञानदर्शनचारित्रेण युक्तः यावता स्वहितं मोक्षादिरूपं कार्य साधितं भवेत्, तादृश संयमानुष्ठानलक्षणम् एव कार्य कुर्यात् । 'मुसंडे' सुसंवृतः इन्द्रिय नो इन्द्रियविस्रोतसिका रहितः सन् वसेत् । 'धम्मट्टी' धमार्थी = श्रताख्यचारित्र्य संयमादिधर्मानुष्ठायी भवेत् । 'उवहाणवीरिए' उपधानवीर्यः, उपधानमुग्रतपः तस्मिन् तपसि वीर्यवान् पराक्रमशीलो भवेत् । यथा तथा तपो बहुलं कर्मानुष्ठानं इस प्रकार की विशेषताओं से सम्पन्न होकर संयम का पालन करे । आत्महित की प्राप्ति वडी कठिनाई से होती है, अतएव अनुराग त्याग आदि से युक्त हो ॥ ३० ॥ -- टीकार्थ-
साधु अनीह हो अर्थात् छोटी या वडी, इस लोक संबंधी वस्तु में स्नेह धारण न करे तथा सहित हो अर्थात् ज्ञान दर्शन चारित्र तप से युक्त हो, जिससे मोक्ष रूप स्वहित सिद्ध हो जाय, वैसा संयमानुष्ठान रूप कार्य ही करे। इन्द्रिय और मन संबंधी विस्रोतसिका से रहित हो अर्थात् इन के विषयों की अभिलापा न करे । श्रुतधर्म और चारित्रधर्म तथा संयम आदि धर्म का अनुष्ठान करे | उपधान अर्थात् उग्रातप में पराक्रमशील हो जैसे સ વરમા રાખીને વિચરવુ જોઈએ. એટલે કે આ પ્રકારની વિશેષતાએથી સંપન્ન થઇને સાધુએ સ યમનુ પાલન કરવુ જોઇએ આત્મહિતની પ્રાપ્તિ ધણી જ મુશ્કેલીએ થઇ શકે છે, તેથી સાધુએ અનુરાગના ત્યાગ આદિ પૂર્વોક્ત વિશેષતાઓથી યુક્ત થવુ જોઇએ
- टीअर्थ --
સાધુ ‘અનીહ' હાવે! જેઈએ એટલે કે આ લેાકની અને પરલેાકની કાઈ પણ વસ્તુમા તે અનુરાગ ન રાખે સાધુએ જ્ઞાનદર્શીન, ચારિત્ર અને તપથી યુક્ત થવું જઇએ. કારણ કે તેના દ્વારા જ મેાક્ષરૂપ માત્મકલ્યાણની પ્રાપ્તિ થાય છે તેણે સ યમની એવી રીતે આરાધના કરવી જેઈએ કે જેથી મેાક્ષરૂપ સ્વહિત સિદ્ધ થઈ જાય તેણે ઇન્દ્રિયાના સુખની અભિલાષા રાખવી જોઇએ નહી. પરન્તુ શ્રુતધ, ચારિત્રધર્મ તથા સંયમ આદિ ધર્મની આરાધના કરવી જોઇએ. તેણે,ઉપધાન (ઉગ્રતપ) મા પરાક્રમશીલ
