Sutrakrutanga Sutram Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 636

६२२
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
"
मित्यर्थः, (हि अणुस्सुयं ) नहि अनुश्रुतं जीवै: ( अदुवा ) अथवा श्रुतमपि किन्तु (i) तत् सामायिकम् (तहा) तथा = तेन रूपेण तीर्थकृत्कथनानुसारेण (णो समुद्वियं) नो समनुष्ठितम् = तद्रूपेण तदनुष्ठानं न कृतमस्मात् कारणात् प्राणिनामात्महितं सुदुर्लभमिति ॥ ३१ ॥
टीका-----
'जग सव्वदंसिणा ' जगत्सर्वदर्शिना, सर्वविषयकज्ञानवता सर्वज्ञेन 'मुणिणा' मुनिना 'नाएणं' ज्ञातपुत्रेण वर्द्धमानस्वामिना 'सामायआहिये' सामायिकाद्याख्यातम्= सामायिकादि यथाख्यातचारित्रपर्यन्तधर्मः सर्वदर्शिना भगवता तीर्थकरेण प्रतिपादितः 'णूण' नूनम् निश्चयेन 'पुरा' पुरा पूर्वम् इतः पूर्व जीवेन 'णहि' नहि नैव 'अणुस्सुयं ' अनुश्रुतम् कर्णगोचरीकृतम् 'अदुवा' अथवा यदि कदाचित् श्रुतमपि -अन्वयार्थ
जगत् के सर्व पदार्थों को देखने वाले ज्ञातपुत्र मुनि के द्वारा जो सावध त्याग रूप सामायिक धर्म कहा गया है निश्चय जीवों ने उसे पहले नहीं सुना है अथवा सुना भी है तो तीर्थकरो के कथनानुसार उसका अनुष्ठान नहीं किया है । इसी कारण प्राणियों को आत्महितकी प्राप्ति अत्यन्त दुर्लभ रही है ||३१|| - टीकार्थ
समस्त पदार्थों के दर्शक अर्थात् सर्वज्ञ मुनि ज्ञातपुत्र वर्द्धमान स्वामीने सामायिक आदि का कथन किया है अर्थात् सामायिक से लेकर यथाख्यात चारित्र पर्यन्त चारित्र धर्म का प्रतिपादन किया है । निश्चय ही उस धर्म को अब से पहले जीव ने श्रवण नहीं किया है । कदाचित् श्रवण किया भी हो तो उनके उपदेश के अनुसार अनुष्ठान नहीं किया है ।
*
सूत्रार्थ -
જગના સ` પદ્માને કેવળજ્ઞાન વડે પ્રત્યક્ષ દેખી શકનારા જ્ઞાતપુત્ર મુનિના દ્વારા (મહાવીર સ્વામી દ્વારા) જે સાવદ્ય ત્યાગ રૂપ સામાયિક ધર્મીનુ પ્રતિપાદન કરવામા આવ્યુ છે, તેને જીવાએ પહેલાં કદી સાભળ્યો નથી, અને કદાચ સાભળ્યે હાય તેા તી કરેાના કથનાનુસાર તેનું અનુષ્ઠાન ( આચરણ ) કર્યુ નથી તે કારણે જ પ્રાણીએને માટે આત્મહિતની ( મેાક્ષની ) પ્રાપ્તિ અત્યન્ત દુર્લ॰ભ બની ગઇ છે. ૫ ૩૧ ૫
टीअर्थ
સમસ્ત પદાર્થા ના દકએટલે કે મુનિ જ્ઞાતપુત્ર વમાન સ્વામીએ સામાયિકથી લઈને યથાખ્યાત ચારિત્ર પર્યન્તના ચારિત્ર ધનુ પ્રતિપાદન કર્યું છે, આ ધર્મનુ જીવે પહેલા ક્દી શ્રવણુ કર્યું જ નથી કદાચ શ્રવણુ કર્યું હેાય તે તેમના ઉપદેશ અનુસાર अनुष्ठान (आयर ) यु नथी.