Sutrakrutanga Sutram Part 01

Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 356
________________

३३८.- ... .. . .. .
सूत्रकृतास्त्रे पुत्रं पिते-त्यादि यदुक्तं तदपि न सम्यक्' यतो मारयामीत्याकारक चित्तं यावन्न परिणमेत्तावत् न केनापि मारयितुं शक्यते । :
• एवंभूतचित्तपरिणामें सति ,कथमक्लिष्टता चित्तस्य संभवेत् । चित्तसंक्लेशे च विद्यमाने, कर्मवन्धस्यावश्यमेव. सद्भावात् । ... ... ..
अयं भावः-यावत् पर्यन्तं मनसि विकारो नाऽऽगच्छेत् तावन्मारणव्यापारेकायव्यापारो नैव कथमपि संभवति, विकृते एव मनसि व्यायादनव्यापारसंभवात् विकृतमनोव्यापारपूर्वकक्रियासु प्रवर्तनाद्भवत्येव तत्र सर्वत्राऽपि कर्म वन्ध इति. । किं बहुना-अन्यत्राऽपि व्यापादनविषये हिंसकत्वव्यपदेशो दृश्यते । तथाहि--"अनुमन्ता विशसिता निहन्ता' क्रयविक्रयी । ...
संस्कर्त्ताचोपहर्ता च खादकश्चेति घातकाः ॥१॥ इत्यादि 1-पिता : पुत्र को मार कर खा जाय, इत्यादि · कहना, भी ठीक नहीं है। जबतक, 'मैं इसे मारूं ऐसा, मलिन विचार न हो तव तक कोई किसी को। मारं नहीं सकता और जब इस प्रकार का विचार होगा तो चित्त अक्लिष्टक्लेश रहित कैसे हो सकता है ? चित्त में क्लेश होने पर कर्मवन्ध अवश्यः, होता ही है। अर्थात् चित्तमें मलिनता होने पर कर्मवन्ध अवश्य होताही है। ... आशय यह है-जब तक मन में विकार न आवे तब तक मार ने में कायका व्यापार किसी भी प्रकार नहीं हो सकता । मन में विकार आने, पर ही. मार ने की क्रियांका संभव होता है और विकृत मन के व्यापार पूर्वक क्रियाओं. : में प्रवृत्ति करने : से. सर्वत्र ही कर्मवन्ध होता है । आधिक क्या कहा जाय। अन्यत्र भी मार ने वाले को हिंसक, कहा है-"अनुमंता विशसिता" इत्यादि
પિતા પુત્રને મારીને ખાઈ જાય, ઈત્યાદિ સ્થન પણ ઉચિત નથી ” હું અને મારી નાખુ”, આ પ્રકારને મલિન વિચાર ઉદ્દભવ્યા વિના કેઈ પણ માણસે કઈ પણ જીવને ઘાત કરી શકતો નથી. અને જે આ પ્રકારને વિચાર ઉદૂર્ભવતે હોયતો ચિત્ત અકિલષ્ટ (કલેશ-રહિત) કેવી રીતે હોઈ શકે ? ચિત્તમાં કલેશને સદ્ભાવ હોય, ત્યારે કર્મબન્યું અવશ્ય થાય છે જ એટલે કે ચિત્તમા-મલિનતા હોય, તે કર્મને અન્ય અવશ્ય થાય છૅ.. એ કર્થનનું તાત્પર્ય એ છે કે જ્યાં સુધી મનમા વિકાર ન આવે, ત્યા સુધી શરીર દ્વારા, મારેવાને વ્યાપાર કેઈ પણ પ્રકારે સંભવી શકતું નથી મનમા વિકૃત ભાવ ઉત્પન્ન થાય - ત્યારે જ મારવાની ક્રિય સંભવી શકે છે, અને વિકૃત મનના વ્યાપાર સૂર્ધક ક્રિયાઓમાં , પ્રવૃત્તિ કરવાથી સર્વત્ર કર્મબન્ધ થાય છે જ આ બાબતમાં અધિક શુ કહી શકાય ? અન્ય शोभा पY भा२नारने डिस १ उस छ " अनुमंता विशसिता" त्याह


Page Navigation
1 ... 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701