Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४९३
. .
.
' सूत्रकृता नम् (पलियंत) पल्योपमान्तम् (इह) इह-संसारे सना सक्ताः गृद्धाः सन्तः तथा (नरा) नराः (काममुच्छिया) काममूच्छिता: कामभोगेष्वासक्ताः तथा (असंवुडा) असंवृताः प्राणातिपातादिभिरनिवृत्ताः, (मोहं) मोहं (जंति) यान्ति-- मोहं प्राप्नुवन्तीत्यर्थः ॥१०॥
-टीका'पुरिसा' हे पुरुष-पुरि शरीरात्मकनगरे शेते तिष्ठति इति पुरुषो जीवः । तत्संबुद्धौ हे पुरुप विवेकज्ञानिन् ! (पावकम्मुणा) पापकर्मणा आणातिपातादारभ्य मिथ्यादर्शनशल्यान्तकर्मणा 'रम' उपरम निवृत्तो भव । 'मणुयाण जीवितं. मनुष्याणां जीवनम् (पलियंत) पल्योपमान्तम् उत्कर्पतः त्रिपल्योपमान्तमेव मनुष्याणां जीवनम् भवति तदपि नाशवदेव इह-अस्मिन् संसारे 'वा कामभोगेपु (सन्ना) सक्ताः आसक्ताः। (काममुच्छिया) काममुच्छिंताः (असंवुडा) असंवृताः हिंसादिकर्मणोऽनिवृत्ताः। 'नरा' नराः मनुजाः जीवा इति शेपः। (मोहं जंति) मोहं यान्ति=मुग्धा भवन्ति, मोहनीयं कर्म समुपार्जयन्ति ।। तक ही है ।इस संसार में जो आसक्त हैं, कामभोगों में मूञ्छित है और हिंसा आदि से निवृत्त नहीं हैं, वे मोह को प्राप्त होते हैं ॥१०॥
-टीकार्थ- पुर अर्थात् इस शरीर रूपी नगर में जो सोता है अर्थात् ठहरता है, वह 'पुरुष' कहलाता है । पुरुष का अर्थ 'जीव' है । हे पुरुप ! हे विवेकज्ञानी आत्मा तूं प्राणातिपात से लेकर मिथ्यादर्शन शल्यतक के अठारहो पापों से निवृत्त हो । क्योंकि मनुष्यों का जीवन अधिक से अधिक युगलिक की अपेक्षा ..तीन पल्योपम का ही है और वह भी नाशवान् हैं । जो इस संसार में आसक्त हैं, कामभोगो में मूच्छित हैं, हिंसा आदि पापकर्मों से विरत नहीं हैं, ऐसे जीव मोहनीय कर्म का उपार्जन करते हैं। ત્રણ પાપમનું જ છે આ સંસારમાં જેઓ આસક્ત છે, જેઓ કામગોમાં મૂર્શિત છે, અને જેઓ હિંસા આદિથી નિવૃત્ત નથી, તેઓ મોહનીય કર્મનું ઉપાર્જન કરે છે.૧૧
- टीसर्थ - . પુર એટલે નગર. આ શરીર રૂપી નગરમાં જે શયન અથવા નિવાસ કરે છે, તેને पुरुष, छे. २॥ पुरुषने (मामा) ४ छ. ' હે પુરુષ હે આત્મા તુ પ્રાણાતિપાતથી લઈને મિથ્યાદર્શન શલ્ય પર્યન્તના અઢારે પાપથી નિવૃત્ત થઈ જા, કારણ કે મનુષ્યના જીવનને કાળ અધિકમાં અધિક ત્રણ પલ્યપમનો કહ્યા છે. (આ કાળ યુગલિકના જીવનની અપેક્ષાએ કહેવામાં આવ્યું છે), આ - શરીર નાશવાન છે જે જીવે આ સ સારમા આસક્ત હોય છે, કામભેગમાં મછિત હેય છે અને હિંસાદિ કાર્યો કર્યા કરે છે, એવાં છે મેહનીય કર્મનું ઉપાર્જન કરતા રહે છે
