Sutrakrutanga Sutram Part 01

Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 413
________________

समयाबोधिनी टीका प्र श्रु अ ? उ ३ प्रवेक्तिवादिनामनर्थप्रदशनम् ३०९
___ यत्-स्वमताग्रही पुरुषो यत्र स्वस्य मतिर्निविष्टा भवेत् तत्रैव स्व युक्ति यर्थी कश्चिदपि प्रतिपाद्य स्वमत' स्थापयति । किन्तु · निष्पक्षपुरुषः स्वबुद्धि तत्रैव स्थापयति यत्र तत्त्वनिर्णायिका युक्ति गच्छतीति ॥१५॥'
सम्प्रति पूर्वोक्तवादिनामनर्थ प्रदर्शयन्नाह-सूत्रकार:-“असंखुडा" इत्यादि।
ni
T
:
M.
. असंबुडा अनादीयं, भमिहिंति पुणो 'पुणो ।
कप्पकालमुवति ठाणो ओसुरकिविसिया ॥१६ IF]
1 . छाया - ' ' ..... असंवृता अनादिकं भ्रमिष्यन्ति पुनःपुनः ।
कल्पकालमुत्पधन्ते स्थाना आसुरकिल्विपिकाः ॥ १६ 'आग्रही पुरुप युक्ति को वहीं घसीट ले जाना चाहता है, जहाँ उसकी बुद्धि (श्रद्धा) जमी हुई है, किन्तु जो पक्षपात रहित होता है वह युक्ति के अनुकूल श्रद्धा करता है. ॥१॥", 1. अर्थात् स्वर्मत' का आग्रह रखने वाला पुरुष अपनी बुद्धि जहां निविष्ट है अर्थात् जिस पर वह श्रद्धा रखता है, उसी "ओर जैसे तैसे युक्ति को घसीट' कर अपने मत की स्थापना करता है किन्तु निष्पक्ष मनुष्य अपनी बुद्धि को वहीं स्थापित करता है, जहाँ तत्त्व निर्णायक युक्ति होती है ॥१५॥
अब सूत्रकार पूर्वोक्तवादी को दोष दिखलाते हुए कहते हैं-"असंवुडा"
शब्दार्य का ये 'असंबुडा-असंवृताः इन्द्रिय जयसे रहित अर्थात् इन्द्रियके वश बने हुए लोकं अणादीय-अनादिकम्' “आदि रहित इस अनन्त संसारमें "पुणो-पुणो-पुनः पुनः वार वार 'भमिहिंति-भ्रमिष्यन्ति' भ्रमण करेंगे तथा - અ આગ્રહી પુરુષ યુકિતઓંછું ખેંચીને ત્યાં જ લઈ જવા માગે છે કે જ્યાં તેની બુદ્ધિ (શ્રદ્ધા) જામી હોય છે પરંતુ જે માણસ પક્ષપાતથી રહિત હોય છે તે યુકિતને અનુકૂળ શ્રદ્ધા રાખે છે, એટલેકે પોતાને જ મતનો આગ્રહ રાખનાર પુરુષ જેમા શ્રદ્ધા ધરાવતું હોય છે, તે તરફ જ યુક્તિને તાણીને ચીને પોતાના જ મતનું પ્રતિપાદન કરનારી વિચિત્ર દલીલો કરીને પોતાના મતની સ્થાપના કરે છે પરંતુ નિષ્પક્ષ મનુષ્ય તો પિતાની બુદ્ધિ (શ્રદ્ધા) ની ત્યા જ સ્થાપના કરે છે કે જ્યા તત્વનિર્ણાયક યુક્તિ હોય છે , હવે સૂત્રકાર પૂર્વોકત મંતવાદીઓના દોષ પ્રગટ કરીને તેમને કેવું ફળ પ્રાપ્ત થાય छे ते मतावे छ "असं वुडा" त्याह- ..
शाय-'असं वुडा-असं वृता' 'न्द्रिय, न्यथा सहित अर्थात् न्द्रियना १२ मनेस । 'अणादीय- अनदिकम्' हि विनाना मा मनन्त समारमा 'पुणो-पुणो-पुन पुन'


Page Navigation
1 ... 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701