________________
सुधा टीका स्था०४ ४०३१०४ सदृष्टान्तं श्रमणोपासकस्याश्वासनिरूपणम् २३ प्रवर्धमानशारदचन्द्रकलावत् प्रतिक्षणविलक्षणज्ञानादिलाभः, यद्वा - सम-साम्यं समभावजनितः प्रतिक्षणमपूर्वापूर्वकर्मनिर्जराहेतुभूत आन्मपरिणामः, तस्य आयोलाभः समाऽऽयः, स प्रयोजनमस्येति सामायिक व्रतम् , यद्वा-समस्याऽऽयो यस्मात् तत् समाय तदेव सामायिकम् , तत् यत्र स्थितः श्रावकः श्रमणभूतो भवति, तत् सावधयोगपरिवर्वजननिरवद्ययोगप्रतिसेवनलक्षणं सामायिकमुच्यते । उक्तंच
" सामायिकं गुणानामाधारः खमित्र सर्वभावानाम् । न हि सामायिकहीनाश्चरणादिगुणान्विना येन । १ । तस्माज्जगाद भगवान् सामायिकमेव निरुपमोपायम ।
शरीरमानसानेकदुःखनाशस्य मोक्षस्य । २।" इति, सामायिकविवरणं विस्तरत उपासकदशा मूत्रस्यास्मत्कृतागार-धर्मसंजीवनी टीकातोऽवसेयम् । अपनी समानना की भावना का नाम सम है, सम शब्द भावप्रधान है, सम प्राप्ति समाय है। यह-समाय प्रवधेमान शरचन्द्र चान्दनी जैसा प्रतिक्षण विलक्षण ज्ञोनादि का लाभ रूप होता है।
अथवा-समनोम, साम्य का है, यह-साम्य समभाव जनितआत्मपरिणाम है, और यह प्रतिपल अनिर्वचनीय कर्मनिर्जराका हेतु होता है, इस समका जो आय-लाभ है वह समाय है यह ममाय जिसका प्रयोजन है वह सामायिक है । अथवा-समका लाभ जिससे होता है वह-समाय है, यह-समाय ही सामायिक है। इस सामायिक में स्थित आवक श्रमण समान होता है, क्योंकि-सामाधिक व्रत सावध योगका परिवर्जन-और निरपद्य योगका प्रति सेवन रूप होता है। कहा भी है- 'सामायिकं गुणानामाधार"-इत्यादि, इस सामायिक का પ્રાપ્ત થાય છે. રાગદ્વેષથી રહિત થઈને સમસ્ત જીવો પ્રત્યે સમાનતાની ભાવના રાખવી તેનું નામ “સમ” છે “સમ શબ્દ ભાવપ્રધાન છે સમ પ્રાપ્તિન નામ “સમાય છે તે સમાય પ્રવર્ધમાન શર૬ ચન્દ્રની ચાન્દની સમાન પ્રતિક્ષણ વિલક્ષણ જ્ઞાનાદિના લાલરૂપ હોય છે અથવા “સમ” એટલે “સામ્ય” તે સામ્ય સમભાવ જનિત આત્મપરિણામ છે, અને તે પ્રતિપળ અનિર્વચનીય કર્મનિર્જરાના કારણ રૂપ બને છે. આ સમને જે આય (લાભ) છે તેનું નામ સમય છે આ સમાય જેનું પ્રયોજન છે, તે સામાયિક છે અથવા સમનો લાભ જેનાથી થાય છે તે સમાય છે, અને તે સમાય જ સામાયિક છે આ સામાયિકની આરાધના કરતે શ્રાવક શ્રમણ સમાન હોય છે, કારણ કે સામાયિક વ્રત સાવદ્યોગના પરિવજન રૂપ અને નિરવ તિસેવન રૂપ હોય છે. કહ્યું પણ છે 3-"सामायिक ।
म सामायितुं विशेष विषय
