Book Title: Mahapurana Part 2 Author(s): Jinsenacharya, Jindas Shastri Publisher: Shantisagar Digambar Jain Jinwani Jirnoddhar Sanstha Faltan MaharashtraPage 36
________________ २५-१२९) महापुराण सहस्रशीर्षः क्षेत्रज्ञः सहस्राक्षः सहस्रपात् । भूतभव्यभवद्भर्ता विश्वविद्यामहेश्वरः ॥ १२१ इति दिव्यादिशतम् ॥७ स्थविष्ठः स्थविरो ज्येष्ठः प्रष्ठः प्रेष्ठो वरिष्ठधीः । स्थेष्ठो गरिष्ठो बंहिष्ठः श्रेष्ठोऽणिष्ठो गरिष्ठगीः ॥ १२२ ज्यांच्या ठिकाणी विशाल द्वादशाङ्गज्ञान आहे त्या भगवंतांना बहुश्रुत म्हणतात ॥ ९० ॥ विश्रुत- ज्यांचे ज्ञान व्यापक असल्याची प्रसिद्धि चोहोकडे झाली आहे असे जिनदेव विश्रुत नांवाने प्रसिद्ध होतात ।। ९१॥ विश्वतःपाद- अधोलोक, मध्यलोक आणि ऊर्ध्वलोक या तीन लोकात ज्यांच्या केवलज्ञानाचे किरण पसरले आहेत असे भगवान् विश्वतःपाद या नांवाने संबोधित होतात ॥ ९२ ॥ विश्वशीर्ष- त्रैलोक्याचा अग्रभाग हे ज्यांचे निवासस्थान आहे असे प्रभु विश्वशीर्ष म्हटले जातात ।। ९३ ॥ शुचिश्रवा- ज्यांचे कान पवित्र आहेत असे प्रभु शुचिश्रवा या नांवाने शोभतात ॥ ९४ ॥ सहस्रशीर्ष- ज्याला अनन्त मस्तके आहेत असे, म्हणजे अनन्तमुखी अनंतज्ञानी प्रभूला सहस्रशीर्ष म्हणतात ।। ९५ ।। क्षेत्रज्ञ- अधो, मध्य व ऊर्ध्वलोकरूपी क्षेत्र व अलोकाकाशाला प्रभु जाणतात म्हणून ते क्षेत्रज्ञ होत ।। ९६ ॥ सहस्राक्ष- अनन्त पदार्थांचे ज्ञान असलेले प्रभु सहस्राक्ष होत ॥ ९७ ॥ सहस्रपात्- ज्यांना हजार पाय आहेत ते सहस्रपात् अर्थात् प्रभूना हजार पाय आहेत असे नांव आहे. त्याचा अभिप्राय त्यांना अनन्तवीर्य आहे असा समजावा ।। ९८ ॥ भूतभव्यभवद्भर्ता- भूतकालीन, भविष्यकालीन व भवत्- वर्तमानकालीन अशा जगताचे आदिप्रभु भर्ता-स्वामी आहेत ॥ ९९ ॥ विश्वविद्यामहेश्वर- विश्वविद्या म्हणजे केवलज्ञान त्याचे प्रभु आदिजिन महास्वामी आहेत ।। १०० ॥ स्थविष्ठ- उत्कृष्ट गुणांच्या अपेक्षेने प्रभु अतिशय स्थूल आहेत म्हणून त्यांना स्थविष्ठ म्हणतात ॥ १ ॥ स्थविर- ज्ञानादिगुणांनी वृद्ध असल्यामुळे प्रभु स्थविर आहेत ॥ २ ॥ ज्येष्ठ- त्रैलोक्यात प्रभु अतिशय उत्तम असल्यामुळे ते ज्येष्ठ आहेत ॥ ३॥ प्रष्ठ- सर्वांचे पुढारी असल्यामुळे त्यांना प्रष्ठ म्हणतात ॥ ४ ॥ प्रेष्ठ- सर्वांना प्रभु अतिशय प्रिय आहेत म्हणून ते प्रेष्ठ होत ॥ ५ ॥ वरिष्ठधी- प्रभूची बुद्धि अतिशय श्रेष्ठ आहे म्हणून ते वरिष्ठधी आहेत ॥ ६ ॥ स्थेष्ठ- प्रभु अत्यन्त स्थिर असल्यामुळे ते स्थेष्ठ आहेत ।। ७ ॥ गरिष्ठ- ते अत्यन्त गुरु आहेत म्हणून त्यांना गरिष्ठ म्हणतात ॥८॥ बंहिष्ठ- गुणांच्या अपेक्षेने ते फारा मोठे आहेत म्हणून त्यांना बंहिष्ठ म्हणतात ॥ ९ ॥ श्रेष्ठ- प्रभु अतिशय प्रशस्त-उत्तम असल्यामुळे श्रेष्ठ आहेत ।। १०॥ अणिष्ठ- प्रभूचे स्वरूप अतिशय सूक्ष्म असल्यामुळे ते अणिष्ठ आहेत ॥ ११॥ गरिष्ठगी- प्रभुंची वाणी अतिशय गौरवयुक्त आहे म्हणून ते गरिष्ठगी आहेत. त्यांची वाणी जगत्पूज्य आहे ॥ १२ ॥ म.४ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 ... 720
