Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 09 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० ११ १०१ सू०१ उत्पले जीवोत्पत्तिनिरूपणम् २३१ जीवानां किं महालया कीविशाला शरीरावगाहना-प्रज्ञप्ता ? भगवानाह‘गोयमा ! जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्को सेणं सातिरेगं जोयणसहस्सं४' हे गौतम ! उत्पलवर्तिजीवानाम् शरीरावगाहना जघन्येन अङ्गुलस्य असंख्येयभागम् , उत्कृष्टेन सातिरेकम् किश्चिदधिकम् योजनसहस्र प्रज्ञप्तं, इति चतुर्थमुच्चत्वद्वारम्।४। ___ अथ पञ्चमं बन्धद्वारमाश्रित्य गौतमः पृच्छति-तेणं भंते जीवा णाणावरणिज्जस्स कम्मरस किं बंधगा, अबंधगा?' हे भदन्त ! ते खलु उत्पलवर्तिनो जीवाः ज्ञानावरणीयस्य कर्मणः किं बन्धकाः भवन्ति ? अवन्धका वा भवन्ति ? भगवानाह-गोयमा ! णो अबंधगा, बंधएवा, बंधगावा । एवं जाव अंतराइयस्स' गाहणा पण्णत्ता' हे भदन्त ? उन उत्पवली जीवों की शरीरावगाहना कितनी बडी विशाल कही गई है? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा' हे गौतम? 'जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभाग, उक्कोसेणं सातिरेग जोयणसहस्स' उत्पलवर्ती उन जीवों की अर्थात् कमल की शरीरावगाहना कम से कम अङ्गुल के असंख्यातवें भागप्रमाण और अधिक से अधिक कुछ अधिक एक हजार योजन प्रमाण की कही गई है। इस प्रकार यह उच्चत्वद्वार है।४।। ___ अब पंचवां बन्धद्वार को लेकर गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं'तेणं भंते। जीवा णाणावरणिज्जस्स कम्मस्स किं बंधगा, अबंधगा' हे भदन्त ! उत्पलवर्ती वे जीव ज्ञानोवरणीय कर्म के बंधक होते हैं? या अबन्धक होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं- गोयमा! णो अपंधगा, बंधए वा बंधगा वा एवं जाव अंतराइयस्स' हे गौतम! वे
महावीर प्रसुन उत्तर-- " गोयमा ! 3 गौतम ! “जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेन्जइभाग, उक्कोसेणं सातिरेग जोयणसहस्स" ५३ती वानी से કે કમળની શરીરવગાહના ઓછામાં ઓછી આંગળના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ છે અને વધારેમાં વધારે એક હજાર વૈજન કરતાં પણ સહેજ વધારે છે. આ પ્રકારનું આ ચોથું ઉ ત્નદ્વાર છે. જો
હવે પાંચમાં બન્ધદ્વા૨ની પ્રરૂપણા કરવામાં આવે છે–
गौतम स्वामीना प्रश्न- " तेणं भंते ! जीवाणाणावरणिज्जस्स कम्मरस किं बंधगा, अबंधगा ?" 3 मापन ! ते ५सती शानावरणीय माना બન્ધક હોય છે કે અબાધક હોય છે?
महावीर प्रभुना उत्तर-“गोयमा ! " गौतम! “णो अबंधगा, बंधए वा बंधगा वा एवं जाव अंतराइयस्स" ते ७वा ज्ञानावरणीय भना
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯