Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 09 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 09 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 421
________________

प्रमेयचन्द्रिका टीका श० ११३० १० सू० १ लोकस्वरूपनिरूपणम्
"
1
अनंतेहिं अगुरुयल हुयगुणेहिं संजुत्ते सन्वागासे अनंतभागृणे' इति अलोकाकाशे जीवादयः पडपि न सन्ति किन्तु एकः अजीवद्रव्यदेशः, अजीवद्रव्यस्य देशरूपः अलोकाकाशस्य देशत्वं लोकालोकरूपाकाराद्रव्यस्य भागरूपत्वात् अगुरुलघुकः गुरुस्वलघुत्वव्यपदेशरहितत्वात् अनन्तैः स्त्रपर्याय परपर्यायरूपैरगुरुलघुकगुणैः अगुरुलघुस्वभावैः संयुक्तः सर्वाकाशः अनन्तभागोनः इति संग्राह्यम्, तत्र सर्वाकाशः अनन्तभागोन इत्यस्यायमर्थः सर्वाकाशस्य अनन्तभागेन लोकस्वरूपेण न्यूनः लोकाकाशस्य अलोकाकाशापेक्षया अनन्तभागरूपत्वात् एतादृशः सर्वाकाशः अलोको व्यपदिश्यते । गौतमः पृच्छति - 'अहे लोग खेत्त लोगस्स णं भंते ! एगंमि आगासपरसे किं जीवा, जीव देसा, जीवपरसा, अजीवा अजीवदेसा, अजीवपएसा ?' हे भदन्त ! अधोलोक क्षेत्रलोकस्य खलु एकस्मिन् आकाशप्रदेशे किं जीवाः, जीवएक भागरूप होने से आई है । अनन्त स्वपर्याय परपर्यायरूप अगुरुलघुक गुणों से यह अलोकाकाश युक्त है। सर्वाकाश के अनन्तवें भाग से यह अलोकाकाश न्यून है - इसका तात्पर्य ऐसा है कि सर्वाकाश का अनतवां भाग लोकाकाश है-उससे यह न्यून है. अलोकाकाश की अपेक्षा लोकाकाश अनन्तभागरूप है। ऐसे अनन्तवें भाग से न्यून सर्वाकाश अलोक कहा गया है । अथ गौतमस्वामी ऐसा पूछते हैं-' अहे लोग खेतलोगस्स णं भंते ! एगंमि आगासपएसे किं जीवा, जीव देसा, जीवसा, अजीवा, अजीवदेसा, अजीवपएसा' हे भदन्त अधोलोकरूप क्षेत्रलोक के एक आकाश प्रदेश में क्या जीव हैं ? जीवदेश हैं ? जीवप्रदेश हैं ? या अजीव हैं ? अजीव देश हैं ? या अजीवप्रदेश हैं ?
४०७
99
રૂપ આકાશદ્રવ્યના એક ભાગરૂપે તે હાવાની અપેક્ષા ગ્રહણ કરવી. જોઈએ. અનન્ત સ્વપર્યાય પરપર્યાય રૂપ અગુરુ લઘુકગુણાથી આ અલાકાકાશ યુક્ત છે. ૮ સર્વાકાશના અનન્તમાં ભાગથી આ અલાકાકાશ ન્યૂન છે, આ યનના ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે-સર્વાકાશના અનન્તમાં ભાગરૂપ લેાકાકાશ છે, તે લેાકાકાશ કરતાં આ અલેાકાકાશ ન્યૂન છે એમ સમજવુ', અલેાકાકાશ કરતાં લેાકાકાશ અનન્ત ભાગ રૂપ છે. એવે અનન્તમાં ભાગે ન્યૂન સર્વાકાશ અલા કરૂપ કહ્યો છે.
ગૌતમ સ્વામીના પ્રશ્ન— ." अहे लोग खेत्तलोगस्स णं भंते! एगंमि आगास परसे किं जीवा, जीवसा, जीवप्पएसा, अजीवा, अजीवदेसा, अजीवप्पएसा ? " હે ભગવન્! અધેાલેાક રૂપ ક્ષેત્રલેાકના એક આકાશપ્રદેશમાં શું જીવા હૈાય છે ? જીવદેશે (જીવાંશેા) હાય છે? શું જીવપ્રદેશા હાય છે? અથવા શુ અજીવા હાય છે? અજીવદેશે! હાય છે? અજીવપ્રદેશ હોય છે ?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯


Page Navigation
1 ... 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760