Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 09 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 718

७०४
भगवतीस्त्रे
अथ द्वितीयोदेशकः मारभ्यते
द्वादशशतकस्य द्वितीयोदेशकस्य संक्षिप्तविषयवर्णनम् ।
9
कौशाम्याः नगर्याः वर्णनम्, उदायनराजस्य वर्णनम्, जयन्ती - श्रमणोपासिकायाः वर्णनं च ततो जयन्त्याः मृगावती सहितायाः भगवतो महावीरस्य वन्दनार्थ प्रस्थानम्, ततो जयन्त्याः प्रश्नप्ररूपणम् - यथा कस्मात् कारणात् जीवो गुरुकं कर्म प्राप्नोति ? इति, ततो भव्यत्वं जीवस्य स्वाभाविकं वर्तते, परिणामजन्यं वा वर्तते ? इति प्ररूपणम्, कि सर्वे भव्यजीवाः मोक्षं प्राप्स्यन्ति ? तथा सति अयं लोकः किं भव्यजीवरहितो भविष्यति ? इति प्रश्नोत्तरम्, किं शयनं श्रेयस्करं वर्तते ? किंवा जागरणं श्रेयस्करं वर्तते ? इत्यादि प्रश्नोत्तरम्, ततः कि श्रेयस्करम्, किंवा दुर्बलत्वं थे रस्करम् ? इत्यादि प्ररूपणम्, किं निरलसत्वं दूसरे उद्देशेका प्रारंभ
सब
बारहवें शतक के इस द्वितीय उद्देशक का संक्षिप्त विषय वर्णन इस प्रकार है - कौशाम्बी नगरी का वर्णन उदायन राजा का वर्णन जयन्ती श्रमणोपासिका का वर्णन मृगावती सहित जयन्ती का भगवान् महावीर को वन्दना के लिये प्रस्थान जयन्ती के प्रश्नों की प्ररूपणा जैसे किस कारण से जीव गुरुक (भारी) कर्म को प्राप्त करता है इत्यादि जीव में भव्यत्व स्वाभाविक है या परिणामजन्य है ? ऐसी प्ररूपणा क्या जितने भी भव्यजीव हैं वे सब मोक्ष को प्राप्त करेंगे ? यदि हां, तो ऐसी स्थिति में सब ही भव्य जीव जब मोक्ष में चले जावेंगे तो यह लोक क्या भव्यजीवों से रहित हो जावेगा ? ऐसे प्रश्न का उत्तर क्या सोना श्रेयस्कर है या जागना श्रेयस्कर है ? इत्यादि प्रश्न का उत्तर सबलता श्रेयस्कर है या दुर्बलता श्रेयस्कर है ? इत्यादि प्ररूपणा आलस्य रहित होना
બારમા શતકના બીજા ઉદ્દેશાના પ્રારંભ
ખારમાં શતકના ખીજા ઉદ્દેશકના સક્ષિસ સારાંશ-કૌશામ્બી નગરીનુ’ વણુન–ઉત્ક્રાયન રાજાનું વર્ષોંન-જયન્તી નામની શ્રાવિકાનું વર્ણન-મુગાવતી અને જયન્તીનુ મહાવીર પ્રભુને વંદણુા કરવા માટે ગમન-જયન્તીના પ્રશ્નોની પ્રરૂપણા-કયા કારણે જીવ ગુરુ કમના અન્ય કરે છે? જીવમાં સભ્યત્વ સ્વાભાવિક છે, કે પરિણામ જન્ય છે! જેટલા ભવ્ય જીવે છે તેએ સઘળા શુ મેક્ષ પ્રાપ્ત કરશે ? જો આ પ્રશ્નના જવામ હકારમાં હાય, તા ન્ય જીવા માસે ગયા બાદ શુ' લેાક ભન્ય જીવાથી રહિત થઈ જશે ? શું સૂકું તે શ્રેયસ્કર છે કે જાગવું શ્રેયસ્કર છે? શું સખલતા શ્રેયસ્કર છે કે દુઃખ લતા ચક્કર છે? શું આળસ રાહતતા શ્રેયસ્કર છે કે આળસયુક્તતા શ્રેયરફર છે ?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯