Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
५२
स्थानाङ्गसूत्रे नन्यत्र सूत्रे षष्ठपदे " जीयाः कर्मप्रतिष्ठिताः" इत्युक्तम्, अष्टमे तु " जीयाः कर्मसंगृहीताः" इति । कोऽनयोर्भेदः ! इतिचेत्, आह-षष्ठपदे जीवोपग्राहकत्वेन कर्मण आधारत्वं विवक्षितम् , इहतु तस्यैव जीवबन्धकता विवक्षितेति ॥सू०१३॥
लोकस्थित्यादिकं गणी एव प्रयक्तीति गणिसम्पदमष्ट स्थानत्वेनाह__ मूलम्-अहविहा गणिसंपया पण्णत्ता, तं जहा-आयारसंपया १, सुयसंपया २, सरीरसंपया ३ ययणसंपया ४, वायणासंपया ५, मइसंपया ६, पओगसंपया ७, संगहपरिण्णा नाम अटुमा ॥ सू० १४॥ ___छाया-अष्टविधा गणिसम्पत् प्रज्ञप्ता, तद्यथा-आचारसम्पत् १, श्रुत
शंका--इस सत्रमें छठे पदमें "जीयाः कर्म प्रतिष्ठिताः" ऐसा कहा गया है, मो इन दोनों प्रकारके कथनों में क्या भेद है ?
उत्तर--छठे पदमें जीयोपग्राहक होने से जीवमें कर्म की आधारता विवक्षित है, और ८ वें पदमें उसमें जीवबन्धकता विवक्षित है ।।सू०१३॥
लोकस्थिति आदिको गणीही कहता है-अतः अब सूत्रकार गणिसम्पदाका कथन आठ स्थानोंसे करते हैं
" अढविहा गणिसंपया पण्णत्ता" इत्यादि ।
टीकार्थ--ज्ञानादि गुणोंके समूहका नाम, अथवा-साधु समुदायका नाम, अथवा प्रभूत प्रतापका नाम गण है, यह गण जिप्तको होता है, કારણ કે તેમના વિના તેમને વ્યવહાર ચાલતું નથી, અને જે જ્ઞાનાવરણીય આદિ કર્મોથી બદ્ધ છે.
- सूत्रना 28! पढमा "जीवाः कर्मप्रतिष्ठाः" मा प्रधान કથન થયું છે, તે તે બન્ને કથન વચ્ચે તફાવત છે?
ઉત્તર– પગ્રાહક હેવાને કારણે છઠા પદમાં જીવમાં કર્મની આધા. રતા વિવક્ષિત થઈ છે, અને આઠમાં પદમાં તેમાં જીવબકતા વિવક્ષિત થઈ छ. ॥ सू. १३ ॥
લોકસ્થિતિ આદિની પ્રરૂપણા ગણી જ કરે છે, તેથી હવે સૂત્રકાર ગણિસમ્પદાના આઠ પ્રકારનું નિરૂપણ કરે છે–
" अविहा गणिसपया पणत्ता" त्याह
ટીકાર્થ-જ્ઞાનાદિ ગુણોના સમૂહનું નામ, અથવા સાધુસમુદાયનું નામ ગણ છે. અથવા વિપુલ પ્રતાપનું નામ ગણુ છે આ ગણ જેને હોય છે તેનું
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર :૦૫
