Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 139

सुधा टीका स्था०८ सू०२७ असमारंभसमारंभतः संयमासंयमनिरूपणम् १११ अत एव रसनेन्द्रियमयेन दुःखेन असंयोजयिता भवतीति पष्ठः । तथा स्पर्शमयात् सौख्यात् अव्यपरोपयिता भवतीति सप्तमः, अत एव-स्पर्शमयेन दुःखेन असंयो. जयिता भवतीत्यष्टमः ॥ ___ तथा-चतुरिन्द्रियान् जीवान् समारभमाणस्य व्यापादयतो जनस्य अष्टविधो. ऽसंयमः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-चक्षुर्मयात् सौख्याद् व्यपरोपयिता-पृथकर्ता भवतीति प्रथमः । अतएव चक्षुर्मयेन दुःखन संयोजयिता भवतीति द्वितीयः। अतएव घ्राणरसनस्पर्शेन्द्रियानाश्रित्य षड् भेदा बोध्या इति ॥सू० २७॥ संयमासंयमौ च सूक्ष्मजीवानप्याश्रित्य भवतीति सूक्ष्मजीवानष्ट स्थानत्वेनाह
मूलम्-अट्ट सुहुमा पण्णत्ता, तं जहा-पाणसुहुमे २, बीयसुहुमे ३, हरियसुहुमे ४, पुप्फसुहुमे ५, अंडसुहुमे ६, लेणसुहुमे ७, सिणेहसुहमे ८॥ सू० २८॥
छाया-अष्ट मूक्ष्माणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-प्राणरक्ष्मम् १, पनकसूक्ष्मम् २, बीजसूक्ष्मम् ३, हरितसक्ष्मम् ४, पुष्पसूक्ष्मम् ५, अण्डसूक्ष्मम् ६, लयनसूक्ष्मम् ७, स्नेहमूक्ष्मम् ८ ॥ मू० २८ ॥ वह रसनेन्द्रिमय दुःखसे असंयुक्त करनेवाला होता है, तथा जो चौइन्द्रिय जीवोंको विराधना नहीं करता है, वह स्पर्शेन्द्रिय सुखसे उन्हें वंचित नहीं करता है, अतः वह स्पर्शनेन्द्रियके दुःखसे उन्हें संयुक्त नहीं करता है, ऐसा यह आठयां स्थान है। ___ इससे विरुद्ध जो चौइन्द्रिय जीवोंकी विराधना करता है, वह मनुष्य आठ प्रकारके असंयमका पात्र होता है-जैसे-वह चक्षु सम्बन्धी उनके सुखका व्यपरोपयिता होता है, अत एव वह उन्हें चक्षु सम्बन्धी दुःखसे संयुक्त करनेवाला होताहै, इसी प्रकारसे घ्राण रसन स्पर्शनइन इन्द्रियोंको आश्रित करके ६ भेद असंयमके बना लेना चाहिये ॥सू०२७॥ કરનારો હેતે નથી (૭) તે તેમને રસનેન્દ્રિયના સુખથી વંચિત કરનારે હેતે नथी. (८) ते तेभने २५ द्रियनामथी सयुमत ४२।३। उता नथी.
ચૌઈન્દ્રિય જીવોની વિરાધના કરનારો જીવ આઠ પ્રકારના અસંયમને પાત્ર બને છે. (૧) તેમની વિરાધના કરનાર માણસ તેમના ચહ્યુઇન્દ્રિય સંબંધી સુખને નાશકર્તા બને છે. (૨) તે તેમને ચક્ષુસંબંધી દુઃખથી સંયુક્ત કરનાર હોય છે. એ જ પ્રમાણે ઘાણ, રસના સ્પર્શેન્દ્રિયને આશ્રય લઈને અસંયમના બીજા છ ભેદનું કથન પણ કરવું જોઈએ. એ સૂ. ૨૭ છે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫