Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 486
________________

सुधा टीका स्था०१० सू० ३४ दशविधाप्रतिसेवनानिरूपणम्
४५७ भोगो-विस्मृतिः, तस्मिन् सति या प्रतिसेवना सा तृतीया । तथा-आतुरे-ग्लाने सति तदुपचारा) या प्रतिसेवना सा, अथवा-आतुरशब्दोऽत्र भाववचकः, ततश्चस्वस्यैवातुरत्वे सति या प्रतिसेवना सा। अयं भावः-क्षुत्पिपासाव्याधिभिरभिभूतः सन् साधुः यां प्रतिसेवनां करोति सेति । तदुक्तम्
" पदमवीउद्दुओ वाहिओव जं सेवइ आउरा एसा"
छाया-प्रथमो द्वितीयोपद्रुतः ( क्षुत्पिपासोपद्रुतः ) व्याधितो वा यत् सेयते आतुरा एषा इति चतुर्थी । तथा-आपत्सु-द्रव्य-क्षेत्र-काल भावमेदाच्चतुर्विधासु आपत्तिषु या प्रतिसेवता सा । तत्र-द्रव्यतः पासुकद्रव्यं दुर्लभम्, क्षेत्रतो मार्ग: वत्तित्वम्, कालतो-दुर्भिक्षत्वम् , भावतो ग्लानत्यमिति । तदुक्तम्पर जो प्रतिसेवना है, वह प्रमाद नामकी द्वितीय प्रतिसेवना है, अनाभोग नाम विस्मृतिका है-इस विस्मृतिके होने पर जो प्रतिसेवना है, वह अनाभोग प्रतिसेधना है।
आतुर-ग्लानके होने पर उसके उपचारके लिये जो प्रतिसेवना है, वह अथवा-आतुर शब्द यहां भाववाचक हैं, इससे अपनी ही आतुरतामें जो प्रतिसेवना है, यह आतुर प्रतिसेवना है तात्पर्य यह है कि क्षुधा एवं पिपासा आदिसे दुःखित हुआ साधु जो प्रतिसेवना करता है, वह आतुर प्रतिसेवना है तदुक्तम्-- ___"पदमबीउद्दुओ वाहिओ व जं सेवइ आउरा एसा"क्षुघासे पिपासासे अथवा-व्याधिसे युक्त हुआ साधु जो सेवन करता है वह आतुरा प्रतिसेवना है, द्रव्य, क्षेत्र, काल एवं भायके भेदसे चार प्रकारकी आप. त्तियोंमें जो प्रतिसेवना है, वह आपत्ति प्रतिसेयना है, प्रासुक जलकी
(3) मनाला प्रतिसेवना-मनाली मेट विभूति. ते पिरभृतिना सह. ભાવમાં જે પ્રાણાતિપાત આદિનું સેવન કરાય છે તેને અનાગ પ્રતિસેવના કહે છે,
(૪) આતુરા પ્રતિસેવના-બીમારીનું નામ પ્લાનાવસ્થા છે. બીમારીને સદૂભાવ હોય ત્યારે તેને ઉપચારને માટે જે પ્રતિસેવના થાય છે તેને આતુરપ્રતિસેવના કહે છે. અથવા–આતુર શબ્દ અહીં ભાવવાચક છે. એટલે પોતાની જ આતુરતાને કારણે જે પ્રતિસેવન થાય છે તેનું નામ આતુરપ્રતિસેવના છે. એટલે કે ક્ષુધા, પિપાસા આદિથી વ્યાકુળ થયેલે સાધુ જે પ્રતિસેવન કરે છે તેને આતુરપ્રતિ सेवन। ४ छे. यु. ५५ छ -“पढमबीउद्दुओ वाहिओवजं सेवइ आउराएसा" સાધુ સુધાને કારણે. પિપાસ ને કારણે અથવા વ્યાધિથી યુક્ત થવાને કારણે જે પ્રતિસેવના (પ્રાણાતિપાત આદિનું સેવન કરે છે તેને આતુરા પ્રતિસેવન કહે છે.
(૫) આપત્તિ પ્રતિસેવના-દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવના ભેદથી ચાર પ્રકારની આપત્તિઓમાં જે પ્રતિસેવના થાય છે તેને આપત્તિપ્રતિસેવના કહે છે. स्था०-५८
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫

Loading...

Page Navigation
1 ... 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737