Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 560
________________

सुघा टीक स्था०१० सू० ४७ दशविधशस्त्रनिरूपणम्
विशेषः-विशेषदोषस्तु दविधः प्रज्ञप्तः. तद्यथा-' वस्तुतज्जातदोष' इत्यादि । तत्र-वस्तु-पक्षः, तस्य गुर्वादेर्जात-जातिः-जन्ममर्मकर्मादि लक्षणः प्रकारो वा तज्जातम् । वस्तु च तज्जातं चेति वस्तुतज्जातं तपो दोषः । ततश्च वस्तुदोषस्तज्जातदोषश्चेति पदद्वयमुपलभ्यते । तत्र-वस्तुदोषः पक्षदोषः, तज्जात दोषः जात्याद्यभिधानपूर्वकम् अवहेलना । एतौ च सामान्यदोषापेक्षया विशेषौ बोध्यौ । अथवा-वस्तुदोषे तज्जातदोषे इति सप्तम्यन्ताच्छाया कर्त्तव्या। तत्रवस्तुदोषे वस्तुदोषविषये विशेषो=भेदः-प्रत्यक्षनिरासादिः । तत्र-प्रत्यक्ष निरस्तो यथा-शब्दः श्रवणविषयागोचर इति, । अनुमाननिरस्तो यथा-शब्दो नित्य
विशेषसे यहां विशेष दोष कहे गये हैं-वे विशेषदोष भी १० प्रकारके हैं जैसे-वस्तुदोष, तज्जातदोष आदि इनमें वस्तु नाम पक्षका है, पक्षका जो दोष है, वह वस्तुदोष है, जाति आदिके अभिधानपूर्वक जो अवहेलना है वह तज्जातदोष है, ये दोनों सामान्य दोषों की अपेक्षा विशेष दोष जानना चाहिये अथवा-" वस्तुदोषे तजात दोषे” यहां ऐसो सप्तम्यन्त छाया करनी चाहिये-इस पक्षमें वस्तु दोषके विषयमें जो विशेष भेदहै वह अनेक प्रकारका है-जैसे-“शब्दः श्रवणविषयागोचरः' शब्द् श्रवणेन्द्रियका विषय नहीं है, यहां शब्द रूप जो पक्षमें श्रवणेन्द्रिय अगोचरता प्रत्यक्षसे निरस्त है । अतः श्रव णेन्द्रियागोचरता विशिष्ट शब्द रूप पक्ष प्रत्यक्षसे बाधित है अनु. मानसे बाधित पक्ष इस प्रकारसे है जैसे-" शब्दों नित्यः" यहां 1 વસ્તુદોષ–વસ્તુ એટલે પક્ષ. પક્ષને જે દોષ છે તેને વસ્તુદોષ કહે છે. જાતિ આદિના અભિધાન (નિર્દેશ)પૂર્વક જે અવહેલના થાય છે, તે તજજાત દોષરૂપ છે. સામાન્ય દોષે કરતાં આ દોષમાં અધિકતા હોવાને કારણે આ પ્રકારના વસ્તુદોષને વિશેષદોષરૂપ કહ્યો છે.
अथवा - वस्तुदोषे तज्जातदोषे” मा प्ररनी सातभी विमतिanी સંસ્કૃત છાયા અહી કરવી જોઈએ. આ સંસ્કૃત છાયાની અપેક્ષાએ અહીં આ પ્રમાણે અર્થ થાય છે
વસ્તુદોષના વિષયમાં જે વિશેષ ભેદ છે તે અનેક પ્રકારનો છે. જેમ -" शब्दः श्रवणविषयागोचरः" ' श६ श्रोन्द्रियने विषय नया" मही શબ્દરૂપ પક્ષમાં શ્રવણેન્દ્રિય અગોચરતા પ્રત્યક્ષ રૂપે નિરસ્ત છે. તેથી શ્રવણે ન્દ્રિયાગોચરતા વિશિષ્ટ શરૂપ પ્રત્યક્ષ વડે બાધિત છે.
मनुमान 43 साचित ५६ 41 रने -" शब्दो नित्यः” मी
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫

Loading...

Page Navigation
1 ... 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737