Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 567
________________

५३८
_स्थानागसूत्रे विशेषादयो ये भावा अनन्तरसूत्रे प्रोक्तास्तेऽनुयोगगम्याः । अनुयोगश्च अर्थ वाचं चाश्रित्य भवति । तत्रार्थमाश्रित्यानुयोगो यथा-" अहिंसासंजमोतवो" इत्यत्राहिंसादीनां स्वरूपस्य भेदप्रकथनम् । वाचमाश्रित्यानुयोगस्तु एषामेवाहिंसादिपदार्थानां शब्दाश्रितो विचार इति । तत्र बाचमाश्रित्यानुयोगं दशविधत्वेन पाह
मूलम्--दसविहे सुद्धवायाणुओगे पण्णत्ते, तं जहा-चंकारे १ मंकारे २ पिंकारे ३ सेयंकारे ४ सायंकारे ५ एगत्ते ६ पुहत्ते ७ संजुहे ८ संकामिए ९ मिन्ने १० ।। सू० ४८॥
छाया-दशविधः शुद्धधाचाऽनुयोगः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-चकारः १ माकारः २ अपिकारः ३ सेकारः ४ सायंकारः ५ एकत्वं ६ पृथक्त्वं ७ संयूथं ८ संक्रा. मितं ९ भिन्नम् १० ॥ स. १८॥
विशेषादिक जो भाव ऊपरके सूत्र में कहे गये हैं वे अनुयोग गम्य होते हैं अर्थ और बचनको आश्रित करके अनुयोग होता है अर्थको
आश्रित करके जो अनुयोग होता है वह "अहिंसा संजमो तवो" इत्यादि रूप होता है क्योंकि यहां पर अहिंसा आदिके स्वरूपका भेद कथन हआ है वाणीको आश्रित करके जो अनुयोग होता है, वह इन्हीं अहिंसा आदि पदार्थों के शब्दाश्रित विचाररूप होता है अतः अब सूत्रकार वचनको आश्रित करके अनुयोगकी दशविधताका कथन करते हैं - " दसविहे सुद्धवायाणुओगे पण्णत्त" इत्यादि ॥ सूत्र ४८ ॥ सूत्रार्थ-वाक्यार्थकी अपेक्षा रहित सूत्रका व्याख्यान रूप अनुयोग दश प्रकारका कहा गया है जैसे-चकार १ माकार २ अपिकार ३ सेकार ४ सायंकार ५ एकत्व ६ पृथक्त्व ७ संयूथ ८ संक्रामित ९ और भिन्न १०
વિશેષાદિક જે ભાવેનું ઉપરના સૂત્રમાં નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે, તે ભાવે અનુયોગગમ્ય (વ્યાખ્યાન દ્વારા સમજી શકાય એવાં) હોય છે અર્થ मन वयनने। आश्रय सन अनुयोथाय छे. ते “ अहिंसा संजमों तवो" ઈત્યાદિ રૂપ હોય છે, કારણ કે આ કથન દ્વારા અહિંસા આદિના સ્વરૂપનું ભેદ કથન થયું છે. વાણીને આધાર લઈને જે અનુયોગ થાય છે તે એજ અહિંસા આદિ પદાર્થોના શબ્દાશ્રિત વિચારરૂપ હોય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર વચનને આધાર લઈને અનુગના દસ પ્રકારોનું નિરૂપણ કરે છે
"दसविहे सुद्धवायाणुओगे पण्णत्ते” इत्याहि-(सू. ४८) સૂત્રાર્થ –વાયાર્થીની અપેક્ષાથી રહિત એ સૂત્રના વ્યાખ્યાનરૂપ અનુગ દસ मारनयो छे. ते प्रा३। नीय प्रमाणे छ-(१) २३४२, (२) मा४।२, (3) अपि२, (४) से४१२, (५) साय ४२, (६) मेव, (७) पृथत्य, (८) सय, (6) समित भने (१०) लिन्न.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫


Page Navigation
1 ... 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737