Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
५६८
स्थानाइसूत्रे चतुर्थादेरादिविभागोऽपरा कोटिरित्येताभ्यां द्वाभ्यां कोटिम्यां सहितं -युवतं कोटीसहितं-संयुक्तं द्विविधपत्याख्यानकोटेश्चतुर्थभक्तादेः करणमित्यर्थः। तदुक्तम्" पट्टवणओ उ दिवसो, पञ्चक्खागस्स निट्ठवणओ य ।
जहियं समिति दुन्नि उ, तं भन्नइ कोडिसहियं तु ॥१॥" छाया-प्रस्थापनकस्तु दिवसः प्रत्याख्यानस्य निष्ठापनकश्च ।
यत्र समितो द्वौ तु, तद् भण्यते कोटिसहितं तु ॥ १ ॥ इति ॥३॥ ' समितः ' इति पूर्वकस्य ' इण '-धातोर्लटि द्विवचने रूपम् '
तथा-नियन्त्रितम्-नि=नितराम् - अतिशयेन यन्त्रित प्रतिज्ञातदिवसे ग्लानत्वादि विध्नसद्भावेऽपि नियमतः कर्त्तव्यं यत्तत् प्रत्याख्यानं नियन्त्रितम् । तदुक्तम्" मासे मासे य तवो, अमुगो अमुगदिवसे य एवइयो । हट्टेण गिलालेण व, कायव्यो जाव ऊसासो ।। १॥ एयं पच्चक्खाणं, नियटियं धीरपुरिसपन्नत्तं ।
जं गिण्हंतऽणगारा, अणिस्सियष्पा अपडिबद्धा" ॥२॥ वह द्वितीय कोटि है इस प्रकार प्रथम कोटि और द्वितीय कोटिसे युक्त चतुर्थ भक्तादिका करना यह कोटि सहित प्रत्याख्यान है सोही कहा है___ " पठ्ठवणओ उ दिवसे" इत्यादि ।
नियन्त्रित प्रत्याख्यान-प्रतिज्ञात दिवसमें ग्लानत्वादि रूप विघ्नके सद्भावमें भी जो तप नियमसे कर्तव्य होता है ऐसा वह प्रत्याख्यान नियन्त्रित प्रत्याख्यान है अर्थात् तकलीफमें भी जो तप और प्रत्याख्यानको नहीं छोडता हैं वह नियन्त्रित प्रत्याख्यान है।
"मासे मासे य तयो" इत्यादि । પહેલી કેટિ અને બીજી કેટથી યુક્ત જે ઉપવાસ (ચતુર્થ ભક્ત) આદિ કરવામાં આવે છે, તેનું નામ કેટિસહિત પ્રત્યાખ્યાન છે. કહ્યું પણ છે કે–
"पटूवणओ उ दिवसे" त्याहि.
નિયંત્રિત પ્રત્યાખ્યાન-માંદગી આદિ વિઘો આવી પડે છતાં પણ જેટલા માટે કોઈ તપસ્યા આદિ કરવાના પ્રત્યાખ્યાન કર્યા હોય તેટલા કાળ સુધી તે તપ અને પ્રાયાખ્યાન કર્યા હોય તેટલા કાળ સુધી તે તપ અને પ્રત્યાખ્યાનનો ભંગ ન થવા દેવે તેનું નામ નિયંત્રિત પ્રત્યાખ્યાન છે. એટલે કે ગમે તેવું વિઘ આવી પડે તે પણ ધારણ કરેલા તપ અને પ્રત્યાખ્યાનને ત્યાગ ન કરનારના પ્રત્યાખ્યા नन नियत्रित प्रत्याभ्यान छे. यु पाप -“मासे मासे य तवो" त्याह
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
