Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 601

%3
५७२
स्थानाङ्गसूत्रे " अद्धापञ्चक्रवाणं, तंज कालप्पमाणच्छेएणं ।
पुरिमद्धपोरिसीहि, मुहुत्तमासद्धमासेहिं ॥१॥" छाया-अद्धापत्याख्यानं, तत् यत् कालपमाणच्छेदेन ।
पुरिमाई पौरुषीमिः, मुहूर्तमासाईमासैः ॥१॥ इति ॥१०॥ इत्थमिदं दश विधं तु-दविधमेय प्रत्याख्यानं विज्ञेयं, न तु ततोऽधिकमिति । तु शब्दोऽवधारणार्थकोऽत्र बोध्य इति ॥ मू० ५३ ॥
प्रत्याख्यानं दशविधत्वेन पूर्वसूत्रे निरूपितम् । प्रत्याख्यानं च साधुसामाचारीति सामाचारी दशविधत्वेन निरूपयति
मूलम्-दसविहा सामाचारी पण्णता, तं जहा-इच्छा १ मिच्छा २ तहकारो ३ आवस्सिया ४ निसीहिया ५। आपुच्छणा ६ य पडिपुच्छा ७ छंदणा ८ य निमंतणा ९ ॥१॥ उपसंपया १० य काले सामाचारी भये दसविहा उ ॥ सू० ५४ ॥
छाया-दशविधा सामाचारी प्रज्ञप्ता, तद्यथा-इच्छा १ मिथ्या २ तथाकारः ३ आवश्यकी ४ नैषेधिकी ५। आपच्छना ६ च प्रतिपृच्छा ७ छन्दना ८ च निमन्त्रणा ९ ॥१॥ उपसम्पत् १० च काले सामाचारी भवेद् दशविधा तु॥सू०५४॥
टीका-'दसविहा सामाचारी' इत्यादिसमाचरणं समाचारः-शिष्टजनाचरितः क्रियाकलापः स एव सामाचारी, " अद्धापच्चक्खा गं" इत्यादि।
इस प्रकारसे ये १० प्रकारके ही प्रत्याख्यान होते है, इनसे अधिक प्रत्याख्यान नहीं होते हैं। यहां "तु" इसी अवधारण अर्थमेंआया है ५३।
इस प्रकारसे १० प्रकारका प्रत्याख्यान कह कर अब सूत्रकार प्रत्याख्यान साधु सामाचारी रूप होनेसे १० प्रकारकी साधु सामाचारीका कथन करते हैं-" दसविहा सामाचारी पण्णत्ता" इत्यादि ।। सू० ५४ ॥ टीकार्थ-सामाचारी १० प्रकारकी कही गईहै, शिष्यजनों द्वारा आचरित
“अद्धा पचक्खाणं " त्याल. ॥ प्रमाणे ४१ ५४१२ । प्रत्याभ्यान હોય છે. આ દસ પ્રકારના અધિક પ્રકારના પ્રત્યાખ્યાન હોતા નથી. અહીં “તું” પદ અવધારણાર્થે વપરાયું છે. || સૂત્ર ૫૩ | ટીકાર્થ–આગલા સૂત્રમાં દસ પ્રકાર કરતાં પ્રત્યાખ્યાનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું. પ્રત્યાખ્યાન સાધુસમાચારી રૂપ હોવાથી હવે સૂત્રકાર દસ પ્રકારની સાધુ सामायारीनु ४थन ४२ छ-" सविहा सामाचारी पण्णता" त्याहि-(सू. ५४)
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫